2013_05_01

Page 1

€0.55

Numru 13,424

L-Erbg[a 1 ta’ Mejju, 2013

Daqshekk servizz ta’ emer;enza b’xejn mill-privat Minkejja li wieg[ed li se ja[dem mal-privat, il-Gvern ittermina l-kuntratt ma’ St. James Capua minn Matthew Bonett

Qabel l-elezzjoni ;enerali, il-Partit Laburista u l-Mexxej tieg[u, Joseph Muscat, kienu jwieg[du li jekk ikunu fil-Gvern, se jkunu qed jinvolvu lillprivat fil-[idma tag[hom u “ja[dmu id f’id mal-privat”. Madankollu, wa[da mill-ewwel de/i]jonijiet li [a l-Gvern wara l-elezzjoni ;enerali kienet li ma j;eddidx kuntratt ma’ sptar privat li minnu kienu qed igawdu medja ta’ 130 pazjent fil-;img[a. Ilbiera[ wara nofsinhar, [abta u sabta, il-Gvern, permezz ta’ stqarrija, [abbar li mill-weekend li ;ej se jwaqqaf is-servizz ta’ emer;enza li kien jing[ata matul l-a[[ar sena kull weekend fl-Isptar St. James Capua, f’Tas-Sliema u {a]-}abbar. Din l-a[bar [asdet lil bosta persuni, spe/jalment lil dawk mid[la tal-qasam mediku f’pajji]na, peress li din idde/i]joni ttie[det minkejja li hu fatt mag[ruf li fid-Dipartiment talEmer;enza fl-Isptar Mater Dei spiss qed ikun hemm sitwazzjonijiet ta’ paniku bi kjuwijiet twal, b’mod spe/jali matul il-weekends. Fil-fatt, dan il-;urnal fl-a[[ar jiem kemm-il

darba ppubblika stejjer u esperjenzi ta’ persuni li kellhom b]onn is-servizzi tal-Emer;enza fl-isptar u spi//aw damu s-sig[at it-twal biex inqdew. F’kummenti ma’ IN-NAZZJON, idDeputat Nazzjonalista Joe Cassar qalilna li ]ew; persuni partikulari tkellmu mieg[u u qalulu li wara li ttabib jara l-pazjenti fid-Dipartiment tal-Emer;enza, qed jibg[athom lura d-dar u jweg[edhom li j/emplilhom xi sig[at wara biex ikunu jistg[u jer;g[u jmorru u jinqdew. Joe Cassar qalilna li huwa riskju kbir meta tabib jibg[at pazjent lura d-dar, spe/jalment jekk ikun wa[du. IN-NAZZJON g[amel kuntatt ma/Chairman tal-Grupp tal-Isptar St. James, Josie Muscat, li qalilna li lGvern fl-ebda [in ma kkonsulta malawtoritajiet tal-Isptar dwar din idde/i]joni, i]da ir/ieva biss notifika mid-Dipartiment tas-Sa[[a li lkuntratt mhux se ji;i m;edded, u g[alhekk minn tmiem il-;img[a li ;ej mhux se jibqa’ jing[ata dan isservizz. g[al pa;na 5

L-OLANDA> Ir-Re l-;did tal-Olanda, Willem-Alexander, flimkien ma’ martu, ir-Re;ina Maxima, waqt /erimonja reli;ju]a fil-Knisja Nieuwe Kerk, f’Amsterdam, wara l-abdikazzjoni tar-Re;ina Beatri/e, li ti;i omm Willem-Alexander (Ritratt> Reuters) Ara Pa;na 17

Ka//a

Sport

Sta;un tal-ka//a [afna ag[ar minn tas-sena l-o[ra

Julian Pace Bonello hu l-President il-;did tal-Kumitat Olimpiku Malti g[all-erba’ snin li ;ejjin

Ara pa;na 5

Ara pa;na 31


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

Lokali 5

Se jkunu affettwati medja ta’ 130 pazjent fil-;img[a minn pa;na 1

L-istqarrija tal-Gvern tg[id li wara li l-Ministeru analizza l-istatistika u nnumri, wasal g[allkonklu]joni li l-impatt li kien previst biex jitnaqqas ix-xog[ol fl-Emer;enza flIsptar, imqabbel malammont ta’ flus li kien qed jintefaq, ma se[[x. G[alhekk, il-Ministeru idde/ieda li jwaqqaf dan isservizz. Josie Muscat qalilna li kull weekend, aktar minn 100 persuna kienu jag[mlu u]u minn dan is-servizz, u b’hekk, minflok imorru fidDipartiment tal-Emer;enza fl-Isptar Mater Dei, kienu jinqdew fi sptar privat ming[ajr [las. I/-Chairman tal-Isptar St. James qalilna li hu m’g[andux f’idejh informazzjoni dwar jekk kienx impatt fuq idDipartiment tal-Emer;enza fl-Isptar Mater Dei. Bit-twaqqif ta’ dan isservizz [abta u sabta, ilpersuni li fil-weekends kien

ikollhom b]onn servizz ta’ emer;enza u kienu jmorru fl-Isptar St. James Capua, issa mhux se jkollhom g[a]la [lief li jmorru lEmer;enza l-Isptar Mater Dei. Id-Deputat Nazzjonalista Joe Cassar qalilna li dan hu e]empju /ar tal-bidla flattitudni tal-Partit Laburista bejn qabel l-elezzjoni u wara l-elezzjoni. Hu tkellem fid-dettall dwar kif qabel lelezzjoni ;enerali, il-Partit Laburista wieg[ed li se jkun qed ja[dem mal-privat; i]da fl-ewwel /ans li kellu, waqqaf kull kuntatt li seta’ kellu mal-privat. Dan is-servizz se jkun qed jitwaqqaf sena wa[da biss wara li ;ie mniedi millGvern pre/edenti, is-sena li g[addiet. Fl-istqarrija tieg[u, ilMinisteru tas-Sa[[a fakkar li /-/entri tas-Sa[[a talMosta, Ra[al :did u Floriana huma miftu[in il[in kollu fi tmiem il-;img[a g[all-ka]ijiet ta’ emer;enza.

Malta tibqa’ bil-[ames l-inqas rata ta’ qg[ad fl-UE Matul ix-xahar li g[adda, Malta baqg[et bil-[ames linqas rata ta’ qg[ad fl-UE, kif ukoll bil-[ames l-inqas rata ta’ qg[ad fost i]-]g[a]ag[. I/-/ifri ppubblikati lbiera[ mill-Eurostat, l-a;enzija talistatistika tal-EU, juru li f’Marzu, ir-rata tal-qg[ad f’Malta kienet 6.5%. Dan ifisser tnaqqis ta’ 0.1% fuq ixxahar ta’ qabel, imma ]ieda ta’ 0.2% fuq l-istess xahar, issena ta’ qabel. Dan hu ferm inqas millmedja tal-pajji]i fl-Ewropa. Infatti r-rata medja tal-qg[ad fil-pajji]i tal-ewro, f’Marzu, kienet 12.1%, waqt li fis-27 pajji]-membru tal-UE kienet 10.9%. Fuq ix-xahar ta’ qabel,

il-qg[ad fl-UE baqa’ l-istess, u fiz-Zona-Ewro kien hemm ]ieda mar;inali ta’ 0.1%. Madankollu, fi]-]ew; ka]i kien hemm ]ieda iktar sinjifikanti fuq sena qabel. Il-Eurostat iqabbel anki lqg[ad fost i]-]g[a]ag[ li g[andhom l-età inqas minn 25 sena. U anki f’dan il-ka], Malta g[adha tinsab fuq quddiem. B’rata ta’ 14.7%, Malta irre;istrat ]ieda ta’ 0.6% f’dan il-qasam fuq perijodu ta’ sena, i]da pajji]na g[ad g[andu l-[ames l-inqas rata ta’ qg[ad fost i]]g[a]ag[. Il-medja fl-UE kienet 23.5%, u fiz-ZonaEwro kienet 24%.

Jin[atar il-bord tad-Diretturi tal-MCA Is-Segretarju Parlamentari g[all-Kompetittività u Tkabbir Eekonomiku, Edward Zammit Lewis, [atar il-bord tad-Diretturi tal-Awtorità Maltija g[all-Komunikazzjoni, li hu mag[mul mi/Chairman Edward Woods u mill-membri Godfrey Vella, Pehlim Cavlan u Sarah Mifsud. Ic-Chairman Edward Woods hu avukat li jispe/jalizza fil-li;i /ivili u fil-li;i kummer/jali. Hu kien konsulent legali g[al-Lohombus Bank u Chairman fl-Aworità Marittima ta’ Malta, fost inkarigi o[rajn.

Sta;un tal-ka//a [afna ag[ar minn tas-sena l-o[ra Kemm fin-numru ta’ g[asafar li nqatlu, kif ukoll l-attività illegali minn Jerome Caruana Cilia

L-ista;un tal-ka//a din issena kien [afna ag[ar minn dak tas-sena l-o[ra – kemm fin-numru ta’ g[afasar li nqatlu u anki fl-attività illegali tal-ka//aturi. Dan [are; ilbiera[ waqt konferenza tal-a[barijiet millBirdlife Malta, dwar l-ista;un tal-ka//a fir-Rebbieg[a, propju fl-a[[ar jum talista;un. Minkejja li /-/ifri huma preliminari, sa issa ir/ivew 20 g[asfur li kienu milqutin jew maqtulin b’mod illegali, filwaqt li s-sena l-o[ra kienu ir/ivew biss tnax-il g[asfur f’din il-kundizzjoni. Steve Micklewright, iddirettur tal-Birdlife Malta, kien urtat g[all-attitudni tasSegretarju Parlamentari responsabbli mid-Drittijiet tal-Annimali, Roderick Galdes. Hu sostna li dan a[jar jibda jissejja[ b[ala Segretarju Parlamentarti talKa//a.

Hu ddeskriva l-impressjoni li pprova jag[ti Galdes, meta qal li kienu ;ew irrappurtati 18-il g[asfur li ;ew milquta jew maqtula, b[ala kumment redikolu. Dan, g[aliex firrealtà, kul[add jaf li kien hemm [afna iktar g[asafar involuti. Il-Birdlife issostni li Gvern Laburista g[andu jirtira mill-ftehim li g[amel mal-ka//aturi qabel l-elezzjoni

F’din is-sitwazzjoni, Micklewright qal li l-Gvern Laburista g[andu jirtira millftehim li g[amel malka//aturi qabel l-elezzjoni. F’kummenti ma’ dan il;urnal, Nicholas Barbara, ilConservation Manager talBirdlife Malta, tkellem dwar in-nuqqas ta’ infurzar li kien hawn din is-sena u qal li n-

numru ta’ seba’ uffi/jali g[al kull 1,000 ka//atur huwa ftit wisq. Hu sa[aq fuq limportanza li ji]died linfurzar. Il-Birdlife Malta hija totalment kontra d-deroga talinsib g[all-g[asafar tal-g[ana fil-[arifa li jista’ jag[mel ilGvern Laburista. Ag[ar minn hekk, Barbara enfasizza li dawn l-g[asafar huma protetti. Huwa qal li mill2009 ’l hawn, din id-deroga qatt ma ng[atat, u allura lmembri tal-Birdlife ma jistennewx li g[andha ting[ata issa. Skont i/-/ifri preliminari mill-Birdlife Malta, kien hemm mill-inqas 41 g[asfur li kienu milquta u baqg[u g[addejjin fi triqithom; kien hemm 14-il ka] ta’ ka//a illegali, ’il fuq minn 600 ka] ta’ ka//aturi li kienu ’l barra miz-zoni protetti, u 53 ka] ta’ g[asafar protetti li kienu attakkati mill-ka//aturi.


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

2 Lokali

L-Oppo]izzjoni ma tistax tkun konsulent tal-Gvern

Super 5

In-numri li telg[u lbiera[ kienu:

32 – 27 – 20 – 01 – 30.

:ukatur wie[ed qata’ l-[ames numri li telg[u u reba[ €1,216,008.71. 69 ;ukatur qatg[u erba’ numri mill-[amsa li telg[u u reb[u €1,493.87 kull wie[ed. 2,592 ;ukatur qatg[u tliet numri mill-[amsa li telg[u u reb[u €46.40 kull wie[ed. Il-Jackpot g[at-tlug[ li jmiss ikun mhux inqas minn €200,000.00. Spi]eriji li jift[u g[ada

VALLETTA: Regent Pharmacy, 70 Triq Merkanti; IL-{AMRUN: Thomas’ Pharmacy, 796 Triq il-Kbira San :u]epp; SANTA VENERA: St. Venera Pharmacy, 532 Triq ilKbira San :u]epp; BIRKIRKARA: Marrit Pharmacy, Triq l-1 ta’ Mejju, Fleur-de-Lys; TA’ XBIEX: Pharmaland Dispensers,

5 Tagliaferro Mansions, Triq il-Prin/ipessa Margerita; TAL-IBRA:: Krypton Chemists, Triq l-Ibra;; TAS-SLIEMA: Victor’s Pharmacy, 9 Triq it-Torri; {AL LIJA: St. Joseph Pharmacy, 164 Triq Annibale Preca; IL-MOSTA: Rotunda Pharmacy, 7 Triq il-Kungress Ewkaristiku ; IL-MELLIE{A: Mellie[a Pharmacy, 111 Triq :or; Borg Olivier; SANTA LU?IJA: Sta. Lucia Pharmacy, 1 Misra[ Dorell; L-ISLA: San Filippi Pharmacy, 155 Triq il-Vitorja; {A}-}ABBAR: Mediatrix Plus Pharmacy, 7 Triq is-Santwarju; MARSAXLOKK: Pompei Pharmacy, Xatt is-Sajjieda; IL-QRENDI: Chrysantemum Pharmacy, Triq San Nikola; IS-SI::IEWI: The Bypass Pharmacy, Triq Mikiel Azzopardi; {AD-DINGLI: Spi]erija Carmen, 1 Triq Misra[ is-Suffara; VICTORIA: Abela Pharmacy, 42 Triq G.P.F. Agius De Soldanis; IX-XEWKIJA: Gozo Chemists, Triq l-Im;arr.

It-temp

UV INDEX

9

IT-TEMP> il-bi//a l-kbira xemxi, bi s[ab g[oli li ji]died VI}IBBILTÀ> ;eneralment tajba IR-RI{: moderat g[al ftit qawwi mil-Lvant, li jsir lokalment ftit qawwi g[al qawwi g[al xi [in BA{AR> moderat g[al qawwi IMBATT> baxx mix-Xlokk TEMPERATURA: l-og[la 24˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0mm Xita mill-1 ta’ Settembru 426.0mm IX-XEMX> titla’ fis-06.10 u tin]el fit-19.48

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

L-Oppo]izzjoni ma tistax tkun konsulent tal-Gvern, u wisq anqas tkun kompli/i ma’ de/i]jonijiet ]baljati li dan ilGvern di;à qed jie[u f’livell ekonomiku meta g[a]el li jipperikola l-qag[da finanzjarja ta’ pajji]na billi g[olla d-defi/it u da[[al lil Malta fl-Excessive Deficit Procedure mal-UE, bilkonsegwenzi kollha li g[ad ikollhom jaffa//jaw il-poplu u l-[addiema Maltin. Il-Partit Nazzjonalista qal dan ilbiera[, fi stqarrija b’referenza g[all-istqarrija ma[ru;a mill-Uffi//ju talPrim Ministru. Il-PN qal li din tkompli tikxef l-arroganza u lipokrezija tal-Gvern, li minn na[a jg[id li qed joffri l-id tal[biberija lill-Oppo]izzjoni, u fl-istess [in, ma’ kull okka]joni, jirrombla, jinsulenta u jipprova jirredikola lill-Oppo]izzjoni fil-qadi tad-dmir Kostituzzjonali tag[ha. Il-PN fakkar li lOppo]izzjoni di;à uriet rieda tajba u li trid tkun kostruttiva fl-interess nazzjonali billi ivvutat favur il-Ba;it 2013, ivvutat favur it-twaqqif talKumitat tal-Kamra dwar lEkonomija u l-Finanzi, u kkonfermat li se tibqa’ tfittex consensus fuq is-settur tasservizzi finanzjarji. L-Oppo]izzjoni lesta tibqa’ tikkontribwixxi, imma mhix lesta tkun kompli/i ma’ Gvern li jrid ibiddel is-sistema talCOLA g[ax mhux kapa/i jibqa’ jiddefendi l-po]izzjoni tieg[u fil-konfront tal-UE, b[alma g[amel b’su//ess Gvern immexxi mill-PN.

Il-PN qal li l-Gvern hemm b]onn jifhem li l-postijiet taxxog[ol mhux se jin[olqu biddiskors vojt, bl-g[a]liet parti;jani f’karigi kru/jali g[all-ekonomija, u b’atte;;ament arroganti li qed ji]died fid-do]a ma’ kull ;urnata li tg[addi.

L-Oppo]izzjoni lesta tipparte/ipa f’fora b[alma hu l-Kumitat Parlamentari g[all-Ekonomija u g[all-Finanzi Fi stqarrija o[ra, il-Grupp Parlamentari tal-PN irrefera g[all-istedina tal-Gvern biex id-Deputat Nazzjonalista Tonio Fenech ikun irrappre]entant talOppo]izzjoni fil-Kumitat ta’ Azzjoni g[at-Tkabbir Ekonomiku. Il-Grupp Parlamentari talPN qal li l-istedina tirrikjedi li Tonio Fenech ja;ixxi fi rwol ta’ konsulent tal-Gvern, u dan imur kontra r-rwol Kostituzzjonali talOppo]izzjoni fid-demokrazija tal-Parlament. L-Oppo]izzjoni hi impenjata li tikkontribwixxi b’mod kostruttiv lejn l-i]vilupp ekonomiku, so/jali, kulturali u kostituzzjonali g[all-;id ta’ pajji]na; u xhieda ta’ dan hu lappo;; fil-pro/ess tal-Ba;it 2013, li jag[ti sinjal po]ittiv u /ar lill-ekonomisti u linvestituri ta’ pajji]na.

Sadattant, f’kummenti lil IN-NAZZJON, id-Deputat Tonio Fenech spjega li r-rwol tal-Oppo]izzjoni skont ilKostituzzjoni hu li lOppo]izzjoni ma tistax tkun f’Kumitat E]ekuttiv talGvern, u ma jistax ikollha kunflitt ta’ interess filwaqt li tkun qed tiskrutinja l-operat tal-Gvern. Skont il-Gvern, lOppo]izzjoni b’hekk qed tag[laq il-bieb g[al opportunità li tinfeta[ pa;na ;dida ta’ azzjoni biex ikun hemm it-tkabbir ekonomiku. Tonio Fenech qal li wie[ed irid jiddistingwi bejn ir-rwol e]ekuttiv tal-Gvern u r-rwol tal-Oppo]izzjoni, li trid tara li l-Gvern jin]amm akkontabbli g[al dak kollu li jag[mel. G[alhekk, l-Oppo]izzjoni ma tistax tkun il-konsulent talGvern. Hu qal li l-Oppo]izzjoni lesta tipparte/ipa u tikkontribwixxi f’fora b[alma hu l-Kumitat Parlamentari g[all-Ekonomija u g[allFinanzi, u dan biex ikun assigurat li l-Gvern imexxi lekonomija b’mod po]ittiv. Fl-istqarrija tieg[u, il-Gvern qal li l-attitudni po]ittiva ta’ dan il-Gvern li tinkludi lil kull min jista’ jikkontribwixxi g[at-tkabbir ekonomiku talpajji] hi stil ;did fuq il-linja ta’ demokrazija moderna li biha trid timxi din lamministrazzjoni. Id-Deputat Tonio Fenech staqsa jekk dak li l-Gvern qed isejja[ stil ;did ta’ demokrazija moderna hux li fil-pajji] ikun hemm biss Gvern ming[ajr Oppo]izzjoni.

B[al-lum 25 sena

L-ERBG{A L-og[la 24˚C L-inqas 18˚C

IL-{AMIS L-og[la 24˚C L-inqas 18˚C

IL-:IMG{A L-og[la 24˚C L-inqas 17˚C

IS-SIBT L-og[la 24˚C L-inqas 17˚C

IL-{ADD L-og[la 25˚C L-inqas 17˚C

UV

UV

UV

UV

UV

9

9

9

8

9

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Malta 22˚C imsa[[ab, Al;eri 19˚C xemxi, Amsterdam 13˚C imsa[[ab, Ateni 28˚C xemxi, Li]bona 15˚C xemxi, Berlin 15˚C imsa[[ab, Brussell 14˚C imsa[[ab, il-Kajr 35˚C xemxi, Dublin 11˚C sabi[ bin-nhar, Kopen[agen 11˚C imsa[[ab, Frankfurt 13˚C bix-xita, Milan 18˚C imsa[[ab, Istanbul 25˚C xemxi, Londra 13˚C xemxi, Madrid 11˚C imsa[[ab, Moska 11˚C imsa[[ab, Pari;i 13˚C imsa[[ab, Bar/ellona 17˚C xemxi, Ruma 25˚C xemxi, Tel Aviv 36˚C xemxi, Tripli 38˚C xemxi, Tune] 23˚C imsa[[ab, Vjenna 22˚C imsa[[ab, Zurich 13˚C imsa[[ab, Munich 13˚C imsa[ab, Stokkolma 12˚C xemxi, San Pietruburgu 08˚C imsa[[ab.

Fil-[ar;a tal-ewwel ta’ Mejju tal-1988, il-gazzetta il-mument irrappurtat bi prominenza l-fatt li kien se jkun i//elebrat Jum il-{addiem. G[al din l-okka]joni, il-PN kellu jorganizza dimostrazzjoni u mass meeting fil-{amrun. Kien irrappurtat ukoll li kienu [er;in xi plots biex min irid jibni daru jkun jista’ jag[mel dan. Kien irrappurtat ukoll li kienu n[atru spetturi ;odda u sur;enti ;odda fil-Korp tal-Pulizija. Rapport ie[or kien jg[id li sSegretarju Parlamentari tas-Sa[[a George Hyzler kien se jindirizza konferenza tal-G[aqda Dinjija tasSa[[a.


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

Lokali 3

Il-[olqien tax-xog[ol g[andu jibqa’ l-ewwel prijorità

L-uffi/jali tal-U{M waqt i]-]jara fl-Istamperija Progress (Ritratt> Michael Ellul)

Kontribut kbir ekonomiku fis-settur finanzjarju Il-kontribut li s-settur finanzarji u s-servizzi relatati mieg[u jag[tu lill-ekonomija Maltija kienu diskussi waqt laqg[at li l-President ta’ Malta, George Abela, kellu maluffi/jali u l-[addiema tal-Price Water House Coopers u lKPMG. I]-]jara tal-President kienet marbuta ma’ Jum il-{addiem. Hu rringrazzja li]-]ew; kumpaniji g[ax-xog[ol volontarju li jag[mlu b’risq ‘LIstrina’. G[al din l-okka]joni, ilGWU organizzat l-attività tradizzjonali tat-tqeg[id talkuruni tal-fjuri mal-monument tal-union fl-Imsida, waqt li lU{M ]aret lill-[addiema talIstamperija Progress. Mal-uffi/jali tal-Price Water House Cooper, il-President

iddiskuta l-i]vilupp f’dan issettur u l-fatt li dan is-settur i[addem madwar 10,000 [addiem. Il-Price Water House Cooper toffri servizzi f’158 pajji] u timpjega 50 [addiem. Ilkumpanija g[andha turnover ta’ €23 miljun fis-sena u hi wa[da mill-kumpaniji impenjati favur l-impjiegi tannies. Min-na[a tag[hom, luffi/jali tal-Union {addiema Mag[qudin ]aru l-Istamerija Progress fl-Imrie[el, fejn ing[ataw informazzjoni dwar il-pro/ess tal-istampar li jsir hemm. Is-Segretarju tal-U{M, Josef Vella, tkellem dwar il-Jobs Plus u qal li din il-;img[a se jkun imniedi l-Grupp ta’ Azzjoni dwar il-Jobs Plus.

Josef Vella qal li kul[add g[andu jsib postu f’dan ilpro/ess importanti fejn se jkunu spe/ifikati l-obbligi tal[addiema u ta’ min i[addem. Is-Segretarju :enerali talU{M tkellem dwar limportanza tal-kollaborazzjoni bejn l-imsie[ba so/jali biex ilJobs Plus titni]]el fil-livell tal[addiema u biex Malta til[aq il-livell tal-UE sal-2020. Fl-attività tag[ha, il-GWU poggiet xi fjuri mal-monument tal-union fl-Imsida u enfasizzat l-importanza li jitwaqqaf ixxog[ol prekarju. L-appell talunion sar mis-Segretarju :enerali, Tony Zarb, li qal li [add mhu se jirnexxilu jelimina lill-GWU, anki jekk hemm min irid jelimina lilu u qed isir kliem f’dan is-sens fil[wienet tax-xorb.

Il-[olqien tax-xog[ol u l-appo;; tal-intrapri]i Maltin – li 98% huma ta’ daqs ]g[ir u medju – [alli dawn jibqg[u ja[dmu u j[addmu lin-nies, g[andhom jibqg[u l-ewwel prijorità fl-a;enda tal-Gvern. Il-GRTU qalet dan fi stqarrija li fiha rreferiet g[al indepth review li ppubblikat il-Kummissjoni Ewropea dan ix-xahar dwar l-i]bilan/i makro-ekonomi/i ta’ numru ta’ pajji]i-membri tal-UE. Il-GRTU qalet li dan ir-rapport hu tajjeb g[al Malta g[ax pajji]na mhux ikklassifikat ma’ dawk il-pajji]i Ewropej li g[andhom problemi serji. Ir-review jenfasizza l-importanza tas-sostenibbiltà talfinanzi ta’ pajji]na min[abba r-riskji serji li Malta g[andha, g[aliex il-popolazzjoni qed tikber fl-età. Dan qed i;ib il-konsegwenza li pajji]na jiffa//ja /erti pi]ijiet finanzjarji. Il-GRTU qalet li l-awtoritajiet iridu jie[du dde/i]jonijiet bla telf ta’ ]mien biex jitrazzan il-qg[ad u mhux ji]died. I]-]mien tal-kliem u s-su;;erimenti g[adda. Il-GRTU qalet li issa trid tittie[ed azzjoni qabel ikun tard wisq.


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

4 Lokali

Kienu jo[or;u kummissjonijiet lill-a;enti lokali ta’ Total u Elf Min-na[a tal-Mediterranean Oil Bunkering Company Limited (MOBC) kienu jintbag[tu pagamenti f’kummissjonijiet lill-a;enti lokali ta’ Total u lil Elf, ji;ifieri Power Plan, li wara nbidlet g[all-MO Limited. F’ka] ta’ kumpaniji o[rajn, dawn qatt ma kienu jing[ataw kummissjonijiet. Dan [are; mix-xhieda li ta Hugh Attard Montalto quddiem il-Ma;istrat Claire Stafrace Zammit meta kompliet ilkumpilazzjoni ta’ Tancred Tabone, ta’ 61 sena minn TasSliema, li jinsab mixli b’involviment fl-iskandlu tattix[im fix-xiri ta]-]ejt, allegazzjoni li huwa qed ji/[ad u fejn qed jg[id li m’g[andu lebda involviment ma’ xi xiri irregolari ta]-]ejt. Tabone talab lill-Qorti lpermess biex ikun jista’ jattendi g[all-Board Meetings, peress li f’dawn il-Board Meetings jiltaqa’ ma’ persuni o[rajn li jew huma akku]ati fil-ka]ijiet dwar ix-xiri ta]-]ejt jew huma xhieda. Huwa qal lill-Qorti li bl-ebda mod ma huwa se jkellimhom jew li g[andu xi [sieb li jikser xi ordni tal-Qorti u jintra//a lprovi, qal l-eks Chairman talEnemalta. Dwar dan, ;ie de/i] li huwa jippre]enta rikors biex il-Qorti

tkun tista’ tara jekk hux possibbli li huwa jing[ata dan il-permess, anki jekk mistennija oppo]izzjoni qawwija min-na[a tal-Avukat :enerali. Tancred Tabone qal fil-Qorti li huwa bilfors irid jattendi, min[abba li hemm ka]ijiet li jirrikjedu injezzjoni ta’ flus kbar, l-aktar fejn tid[ol l-Island Oil Bunkering Limited. Huwa qal li di;à g[andu problema g[aliex ma jistax jo[ro; flus peress li l-assi tieg[u huma ffri]ati. Min-na[a l-o[ra, il-Qorti laqg[et talba biex Tabone ikun jista’ jsiefer, fuq depo]itu ta’ €7,000. Il-Qorti ordnat ukoll biex meta Tabone ikun se jsiefer, jav]a 48 sieg[a qabel lill-Ispettur Angelo Gafà, li qed imexxi l-ka]. Sadattant, fix-xhieda tieg[u, Hugh Attard Montalto qal li hu g[amel ]mien f’karigi g[olja mal-MOBC, u anki kien g[amel ]mien b[ala assistent personali tal-Kap E]ekuttiv Frank Sammut. Huwa qal li ma jafx g[aliex kienu jintbag[tu kummissjonijiet f’dan il-ka], g[aliex ma kinitx xi [a;a normali fil-konfront ta’ kumpaniji o[rajn. Huwa qal ukoll li beda ja[dem b[ala part-timer mal-MOBC biex jissettja l-finanzi, u wara xi sena beda ja[dem full-time b[ala

Assistent Personali tal-Kap E]ekuttiv Frank Sammut, Manager u anki Manager talMOBC. Ix-xhud qal li l-MOBC kienet kumpanija g[all-[a]na ta]-]ejt u kienu jfornu lill-vapuri permezz tal-kuntratti li kienu jsiru. Huwa qal li bejn l-2000 u l-2005, ilkumpanija kienet ti//arterja “barges”, li kienu kkuntrattati mal-Orsman, u ie[or fis-sena 2000 ma’ kumpanija Griega, ilQueens Navigation. Kien hemm ukoll ie[or bl-isem Mira Towage. Huwa tkellem ukoll dwar kiri ta’ vapuri u ssemma lEldaren, li qal li kien l-ewwel fis-sena 2001. G[all-ewwel, dan kien jintu]a bla ekwipa;; u wara, bl-ekwipa;;. Sadattant, id-difi]a, immexxija mill-Avukat Giannella de Marco, qalet li se tistudja dawk li f’termini legali jissej[u ‘ittri rogatorji’, li ;ew ippre]entati filkaw]a li g[addiet millProsekuzzjoni lill-Qorti. LAvukat Giannella de Marco mistennija tag[mel xi domandi fuqhom. Xehed ukoll Joseph Saliba, rappre]entant tal-ETC, li ppre]enta l-istorja ta’ Frank Sammut u ta’ Tancred Tabone fuq l-impjiegi li kellhom. Il-ka] se jkompli fis-6 ta’ :unju li ;ej, fil-11.00am.

}ieda fit-turi]mu f’Marzu 2013 F’Marzu li g[adda ;ew Malta aktar minn 91,172 turist – ]ieda ta’ 11.4% fuq l-istess xahar tas-sena l-o[ra. I/-/ifri ppubblikati mill-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika (NSO) g[at-tielet xahar tas-sena juru wkoll li dawn it-turisti qattg[u 687,578 lejl fil-g]ejjer Maltin, li wkoll ifisser ]ieda ta’ 21%, fuq l-iljieli li qattg[u t-turisti f’Malta f’Marzu tal-2012. It-tul medju ta]-]jarat hu stmat li ]died b’medja ta’ 7.7 iljieli, ]ieda ta’ kwa]i lejl fuq Marzu tas-sena l-o[ra. It-turisti Ingli]i baqg[u jiddominaw is-suq Malti bi 33%, segwiti mit-Taljani b’14%. Madankollu, kien hemm ]idiet ta’ 35% u 14% fis-suq :ermani] u f’dak Taljan rispettivament.

Bl-istess mod, ]diedet ukoll in-nefqa tat-turisti f’Malta u l-flus li dawn [allew fl-ekonomija Maltija. F’Marzu li g[adda, in-nefqa tat-turisti kienet tammonta g[al 67.5 miljun ewro, ]ieda ta’ aktar minn 15% fuq Marzu tas-sena li g[addiet. Mill-istatistika g[al Marzu to[ro; ukoll l-ewwel indikazzjoni g[all-ewwel kwart ta’ din is-sena, bi tqabbil mal-ewwel tliet xhur tas-sena li g[addiet. Anki f’dan il-ka] kienu rre;istrati ]-]idiet. Bejn Jannar u Marzu 2013 ;ew Malta total ta’ 217,501 turist, ]ieda ta’ 7% fuq l-istess perijodu, is-sena lo[ra. Anki fit-tul ta]-]jara tat-turisti u fin-nefqa tat-turisti bejn Jannar u Marzu kienu rre;istrati ]]idiet.

Omm ikkundannata 42 xahar [abs fuq droga Omm ta’ 31 sena misSwieqi marret 42 xahar [abs wara li din tidher li ma tridx titg[allem mill-passat. G[al diversi drabi, hi tressqet ilQorti fuq droga, bil-Qorti mhux darba u tnejn turi [niena mag[ha. I]da minkejja li g[andha r-responsabbiltà ta’ omm u g[andha l-problemi tag[ha, il-Qorti qalet li xtaqet tibg[at messa;; lis-so/jetà biex persuni o[rajn jag[mlu lalmu tag[hom biex jinbidlu – g[alihom u g[as-so/jetà. Doreen Bugeja instabet [atja li ttraffikat id-droga eroina, u ssentenza mog[tija millMa;istrat Natasha Galea Sciberras, kif qalet hi stess, ing[atat biex tkun ta’ deterrent g[all-[addie[or u biex tg[addi messa;; lis-so/jetà. Il-ka] imur lura g[all-10 ta’ Marzu ta’ tmien snin ilu, meta pulizija li ma kienx xog[ol innota lil Bugeja titkellem b’/erta kunfidenza ma’ /erta Daniela Cassar, mara mag[rufa sew mal-Pulizija f’{al Qormi. Dan il-pulizija /empel g[al g[add ta’ pulizija o[rajn, dawn qag[du jg[assu lil Doreen Bugeja, li spi//at fi Triq Testaferrata, il-G]ira, fejn saret tfittxija intensiva fuqha. Ma kinitx fa/li biex il-Pulzija tag[mel dan, min[abba rre]istenza tag[ha; fuq ilpersuna tag[ha nstabet bor]a b’sustanza kannella, li kienet droga. Bugeja qalet lill-Pulizija li hija kellha problema tad-droga u li ilha tabbu]a minnha g[al diversi snin, i]da /a[det li hija kienet tittraffika d-droga. Il-Qorti semg[et diversi xhieda f’dan il-ka] u kien ikkonfermat minnhom li kienu ilhom jixtru l-eroina ming[andha g[al perijodu ta’ mill-anqas sentejn. Il-Qorti, fis-sentenza tag[ha nnutat ukoll ir-rekord kriminali tag[ha – il-kondotta tag[ha fiha xejn anqas minn 23 pa;na.

Bejn l-1993 u l-2012 hija nstabet [atja 13-il darba, kull ka] relatat mad-droga. F’ka] minnhom, hi ;iet ikkundannata erba’ snin [abs, u f’ie[or 10 xhur [abs, u xorta baqg[et ma tg[allmitx. Hija kienet intbag[tet ukoll il-[abs f’diversi okka]jonijiet o[rajn u anki ng[atat probation diversi drabi. Hija nstabet [atja wkoll 17il darba t[ajjar lil persuni o[rajn biex imorru mag[ha g[al skop ta’ prostituzzjoni. Hija ng[ata diveri opportunitajiet biex tirriforma ru[ha, imma, qalet il-Qorti, dejjem ikun g[al xejn. Fl-2010, Bugeja bdiet programm ta’ riabilitazzjoni kontra d-droga fil-fa/ilità ta’ Santa Maria; imma qabdet u telqet wara 10 xhur u marret lura l-[abs. Wara, hija wriet linteress li ter;a’ tmur g[allprogramm, i]da ma kienx possibbli min[abba bidla flistruttura tal-A;enzija Sedqa. F’April tal-2012, hija indunat li kienet tqila u re;g[et marret fi programm ta’ riabilitazzjoni, u din iddarba l-attitudni tag[ha biex tirriforma kienet po]ittiva. Madankollu, tliet ;img[at wara re;g[et spi//at il-[abs min[abba li ma kinitx f’po]izzjoni li t[allas multa. Meta ;iet biex tg[addi g[assentenza, il-Qorti innutat diversi problemi dwar kif ilproblema li din il-mara kellha mid-droga nfirxet, li kissret diversi familji u li kompliet twettaq ir-reati. Huwa importanti u ne/essarju, qalet il-Qorti, li dawk li jittraffikaw id-droga jing[ataw il-piena li tixirqilhom. Il-Qorti qalet li qed tnaqqas disa’ xhur mill-piena tal-[abs, u dan peress li Bugeja g[amlet dan il-perijodu fi programm ta’ riabilitazzjoni mid-droga. Minbarra 42 xahar [abs, hija ;iet immultata wkoll issomma ta’ €1,500.


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

6 Lokali

Mario de Marco iddeskriva dan il-mument b[ala esperjenza li minnha l-Partit se jirnexxilu jg[aqqad lin-nies flimkien u jibqa’ j;ib ri]ultati po]ittivi

Raymond Bugeja qal li l-Partit Nazzjonalista ;arrab telfa kbira, imma din tista’ tkun irkuprata jekk kul[add ja[dem biex in;ibu n-nies lura lejn il-Partit

Esperjenza li se tg[aqqad B]onn ta’ bidla vera fil-Partit Nazzjonalista u ssa[[a[ lill-PN Ikun min ikun il-kap il-;did talPartit Nazzjonalista, a[na g[andna nkunu warajh, g[aliex fl-a[[ar milla[[ar a[na nfittxu l-;id u l-g[aqda filPartit Nazzjonalista. Dan sostnieh il-kandidat g[al kap tal-Partit Nazzjonalista Mario De Marco, waqt laqg[a fl-uffi//ju talKa]in tal-Partit f’{al Qormi, it-Tnejn filg[axija. Mario De Marco qal li hu mhux qed jiltaqa’ mal-kunsillieri u l-attivisti talpartit bl-iskop li jg[id li hu l-a[jar kandidat, g[aliex tkun xi tkun lg[a]la, dik l-g[a]la se tkun l-a[jar, g[aliex jekk in[arsu lejn il-kapijiet li mexxew dan il-partit, kollha ssarrfu fla[jar g[a]la, kompla jispjega Mario De Marco. Hu ddeskriva dan il-mument li g[addej minnu l-Partit Nazzjonalista, inklu] li l-Partit jinsab fl-oppo]izzjoni,

b[ala esperjenza li minnha l-Partit se jirnexxilu jg[aqqad lin-nies flimkien u jirnexxilu jkun partit li jibqa’ j;ib ri]ultati po]ittivi g[all-pajji] u l-poplu kollu, b[al ma g[amlu l-mexxejja kollha nazzjonalisti. Kien hawn li Mario De Marco sellem u rringrazzja lil Lawrence Gonzi, li hu ddeskrivieh b[ala mexxej ta’ kapa/ità kbira, g[aliex irnexxielu ja[dem u jag[mel il-;id fil-pajji] meta kwazi kollox kien kontrih. “Jekk na[dmu flimkien, in[addmu lkwalitajiet it-tajba ta’ kull min ikun irid jag[ti sehmu fil-Partit, u jekk na;;ornaw il-Politika li a[na nemmnu fiha, allura nemmen li l-Partit jista’ jkompli jissa[[a[ u l-Partit Nazzjonalista jer;a’ jkun il-Partit fuq quddiem fit-tfassil tal-a;enda politika tal-pajji],” temm jg[id Mario De Marco.

Fil-Partit Nazzjonalista hawn b]onn ta’ bidla vera, u g[alhekk l-elezzjoni g[all-kariga ta’ Kap tal-Partit hi mument importanti u storiku biex ilPartit jer;a’ lura fejn jixraqlu filpolitika ta’ pajji]na. G[alhekk ilKunsillieri jridu jie[du l-a[jar de/i]joni biex jirba[ il-Partit. Raymond Bugeja, kandidat flelezzjoni g[al Kap tal-Partit Nazzjonalista, qal dan ilbiera[, waqt attività so/jali fir-Razzett l-Antik, {al Qormi, g[all-membri tal-Asso/jazzjoni Pensjonanti Anzjani Nazzjonalisti (APAN). Pre]enti wkoll il-President tal-APAN, Herbert Messina Ferrante. Raymond Bugeja qal li hu g[amel ]mien twil ja[dem barra minn Malta, imma irritorna f’pajji]na tliet snin ilu, li matulhom [adem fil-Partit Nazzjonalista minn wara l-kwinti. Hu fakkar li fost l-o[rajn [adem fl-A}AD.

Hu sellem lil eks Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista, Lawrence Gonzi, li tant [adem g[al pajji]na u li issa dde/ieda li ma jkomplix filkariga ta’ Kap tal-Partit. Raymond Bugeja qal li hu g[a]el li jikkontesta g[al Kap wara din idde/i]joni ta’ Lawrence Gonzi, li [alla vojt kbir warajh. G[alhekk, dan il-vojt li jrid jimtela g[andu b]onn maturità u esperjenza. Meta rrefera g[ar-ri]ultat talelezzjoni ;enerali, Raymond Bugeja qal li l-Partit Nazzjonalista ;arrab telfa kbira, imma din tista’ tkun irkuprata jekk kul[add ja[dem biex in;ibu nnies lura lejn il-Partit. G[alkemm ilPartit Nazzjonlista tilef l-elezzjoni, ma tilifx it-talent u l-istorja tieg[u. G[alhekk irridu nu]aw it-talenti kbar fil-Partit biex in;ibu lura lin-nies lejn il-Partit, sostna Raymond Bugeja.

L-Ispeaker An;lu Farrugia jiltaqa’ mad-deputati l-;odda Ftit ;img[at biss wara li beda ttnax-il Parlament ta’ Malta, lIspeaker, An;lu Farrugia, iltaqa’ maddeputati l-;odda li ;ew eletti g[allewwel darba fil-Kamra tarRappre]entanti, fil-Kamra talKumitati fil-Parlament.

L-Ispeaker il-;did, An;lu Farrugia, qal li hu se ja[dem biex il-Parlament ikun vi/in aktar tan-nies. Hu [e;;e; lid-deputati l-;odda li ;ew eletti lewwel darba fil-Parlament sabiex jipparte/ipaw kemm fil-kumitati talkamra u anki f’delegazzjonijiet barra

minn Malta. Id-deputati l-;odda ng[ataw kopja tar-regolamenti talKamra tar-Rappre]entanti. An;lu Farrugia qal li huwa essenzjali li d-deputati jiffamiljarizzaw irwie[hom ma’ dawn ir-regolamenti.

Il-whip f’isem il-Partit Nazzjonalista, David Agius, ta spjegazzjoni dwar il-kumitati talkamra u sostna li dawk id-deputati li jridu jattendu u jipparte/ipaw f’liema kumitat jixtiequ g[andhom kull dritt jag[mlu dan.


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

Lokali 7

Chris Cardona jg[id li l-livell tal-MCAST hu g[oli wisq Francis Zammit Dimech qal li l-kap il-;did tal-Partit Nazzjonalista g[andu jkollu spirtu li jnissel l-g[aqda

Bil-kandidatura rrid nuri lealtà assoluta lejn il-partit Lealtà assoluta lejn il-Partit Nazzjonalista: kien min[abba f’hekk li Francis Zammit Dimech g[a]el li jikkontesta g[all-kariga ta’ Kap tal-Partit Nazzjonalista. Dan [are; waqt attività li Zammit Dimech g[amel lill-kunsilliera tal-Partit Nazzjonalista, li saret f’lukanda f’San Giljan. Hu qal li qed jag[mel dan kollu b’sens ta’ dover lejn il-partit, bilg[an li jer;a’ jara lill-Partit Nazzjonalista b[ala l-partit rebbie[. Fi kliem Zammit Dimech, dan jista’ jkun possibbli biss jekk il-partit ikollu mexxej li g[andu esperjenza politika, esperjenza tal-istrutturi kollha tal-partit, u esperjenza vera tal-g[eruq tal-partit. Il-kap il-;did tal-Partit Nazzjonalista g[andu jkollu wkoll spirtu li jnissel lg[aqda, qal Zammit Dimech, li fisser ilb]onn li l-partit jer;a’ ji;bor fi [danu lil dawk kollha li jixtiequ jag[tu sehem fih.

Il-Partit g[andu b]onn ukoll attivisti li jikkomunikaw sew bejniethom, kif ukoll komunikazzjoni a[jar mal-poplu Malti u G[awdxi. Wara kollox, qal Zammit Dimech, il-Maltin, aktar ma jg[addi ]]mien, aktar qed jag[rfu kemm il-Gvern Laburista qed jimxi bil-maqlub ta’ dak li wieg[ed fil-kampanja elettorali. Zammit Dimech semma wkoll kif hu jrid joffri l-ener;ija u l-[in kollu tieg[u, ming[ajr ri]ervi, favur il-Partit Nazzjonalista. Hu g[alhekk li hu qed joffri lilu nnifsu b’umiltà quddiem ilkunsilliera tal-partit. Fl-indirizz tieg[u, hu semma wkoll kif il-:img[a, jum biss qabel il-votazzjoni g[all-kap tal-Partit, se tkun organizzata l-a[[ar attività f’din il-kampanja, u li din se tkun organizzata millerba’ kandidati f’daqqa, b[ala tim wie[ed.

Skema o[ra ta’ scholarships mill-fondi tal-UE Il-Ministeru talEdukazzjoni u x-Xog[ol nieda skema ;dida ta’ Scholarships, li hi ffinanzjata mill-Fond So/jali Ewropew mill-Ba;it tal-Unjoni Ewropea, g[all-perijodu bejn is-snin 2007 u 2013. Din l-iskema, imsej[a ‘Master it’, toffri scholarships fil-livell ta’ Masters u g[andha ba;it minimu ta’ €2 miljun. B’kollox, kienu identifikati disa’ setturi flekonomija, u l-ischolarships huma ma[subin biex itejbu l[iliet tal-[addiema u tal-istudenti [alli dawn ikollhom karriera a[jar. L-ischolarships huma filmanifattura high end, fixxjenzi tal-[ajja, fis-servizzi edukattivi, fis-servizzi finanzjarji, fit-trasport u l-lo;istika avvanzata, fit-turi]mu ta’ kwalità g[olja, fl-industriji kreattivi, fl-ambjent u fitteknolo;ija tal-informazzjoni u l-komunikazzjoni. Dawk li jixtiequ jistudjaw

fuq ba]i full-time, l-ammont massimu li jistg[u jing[ataw ikun €8,000 fis-sena, u dan jinkludi maintenance grant ta’ €2,500 fis-sena. Dawk li jkunu jistudjaw barra minn Malta fuq ba]i full-time jing[ataw €2,500 fis-sena, u l-istudenti G[awdxin li jistudjaw fl-Università ta’ Malta jing[ataw €1,050 fis-sena. Il-;enituri li jixtiequ jag[mlu kors fil-livell ta’ Masters jing[ataw allowamce ta’ €1,170 fis-sena g[allewwel tarbija u €700 fis-sena g[al kull wild ie[or fl-età ta[t il-15-il sena. Dawk l-istudenti li jixtiequ jag[mlu l-istudji tag[hom bid-distance learning jew part-time, jing[ataw €3,000 fis-sena. L-applikazzjonijiet g[al dawn l-ischolarships se jo[or;u l-;img[a d-die[la u jag[lqu fl-14 ta’ :unju. Sa issa ing[ataw 2,028 scholarship mid-Direttorat talLifelong Learning, ilkoll mill-Gvern pre/edenti.

Chris Cardona, il-Ministru g[all-Ekonomija, l-Investiment u n-Negozji ]-}g[ar, qal li g[alkemm l-MCAST kien su//ess kbir, il-livell tieg[u hu g[oli wisq g[al xi studenti li m’g[andhomx /ertifikati fil-Livell Ordinarju, u anki g[all-istudenti li ma jafux jiktbu u jaqraw. Il-Ministru Cardona qal dan ilbiera[, waqt il-BoV Entrepreneur Forum 2013, meta kien qed iwie;eb g[all-mistoqsijiet ta’ Vanessa McDonald, il-Kap tal-Komunikazzjoni tal-BoV. Hu rrefera g[al dawk li kienu msej[in l-iskejjel tas-snajja’, li kienu saru minflok il-Polytechinc u li kienu ng[alqu biex minflokom sar l-MCAST, li joffri opportunitajiet ta’ tag[lim u ta[ri; f’oqsma varji, fosthom korsijiet li jitfasslu flimkien mal-industrija. Hu qal li dawn l-iskejjel taw [afna lill-industrija lokali. Qal li dawk in-nies li m’g[andhom lebda kwalifiki u ma jmorrux lMCAST jew f’xi istituzzjoni o[ra, je[tie; li jing[ataw it-ta[ri; me[tie; biex ikunu jistg[u jtejbu l-[iliet tag[hom.

Il-Ministru Chris Cardona qal li sal-a[[ar ta’ Mejju, il-Gvern se jniedi mill-;did il-Permanent Residence Scheme, biex il-barranin jinvestu fi propjetà f’Malta, min[abba li llum Malta hi parti mill-Unjoni Ewropea. Dwar SmartCity Malta, ilMinistru Chris Cardona qal li lGvern hu favur dan il-pro;ett, tant li se jifta[ ferg[at tal-MITA u tal-Malta Enterprise fi SmartCity. Chris Cardona qal li x-xahar iddie[el, il-Gvern se jippubblika sej[a g[all-interess biex tinbena belt marittima minflok fejn illum hemm il-Malta Shipbuilding. Dan il-pro;ett se jinkludi tiswija tal-vapuri u anki terminal talcontainers, b[alma hemm filFreeport. Dwar il-villa;; tas-Snajja’ f’Ta’ Qali, il-Ministru Cardona qal li l-Gvern se jag[mel xog[ol ta’ titjib biex dan il-villa;; isir aktar a//essibbli. Il-Ministru Chris Cardona qal li l-Ministeru g[al G[awdex qed jevalwa mezzi alternattivi g[attrasport bejn Malta u G[awdex.


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

8 Parlament

Delegazzjonijiet Maltin f’assemblej Mediterranji u g[aqdiet internazzjonali Il-Whip tal-Grupp Parlamentari Laburista, Carmelo Abela, in[atar ilKap tad-Delegazzjoni Maltija fl-Unjoni InterParlamentari (IPU). IdDeputat Nazzjonalista Michael Gonzi hu rrappre]entant talOppo]izzjoni. Is-sostituti huma dDeputat Laburista Joe Sammut u d-Deputat Nazzjonalista Stephen Spiteri. Id-delegazzjoni Maltija se tkun qed tattendi ]ew; sessjonijiet tal-Assemblea din is-sena. Id-Deputat Laburista Justyne Caruana in[atret Kap tad-Delegazzjoni talAssemblea Parlamentari talMediterran, fejn Malta hi membru s[i[. Il-membri tad-delegazzjoni Maltija huma d-Deputati Joe Sammut u Silvio Schembri min-na[a tal-Gvern, u dDeputati Albert Fenech u Stephen Spiteri min-na[a talOppo]izzjoni. Is-sostituti huma dDeputat Laburista Etienne Grech u d-Deputat

Nazzjonalista Clyde Puli. Id-Deputat Laburista Christopher Fearne in[atar Kap tad-Delegazzjoni talOrganizzazzjoni g[asSigurtà u l-Kooperazzjoni flEwropa (OSCE). Il-membri ta’ din iddelegazzjoni huma l-Whip tal-Grupp Parlamentari Laburista, Carmelo Abela, u d-Deputat Nazzjonalista Frederick Azzopardi. Il-Kamra tarRappre]entanti [atret liddeputati Laburisti Michael Falzon u Luciano Busuttil, kif ukoll lid-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi b[ala sostituti. Id-Deputat Laburista Michael Falzon in[atar Kap tad-Delegazzjoni Maltija flAssemblea Parlamentari talUnjoni g[all-Mediterran. Ilmembri f’din id-delegazzjoni huma d-Deputat Laburista Silvio Parnis u ?ensu Galea, Deputat Speaker u Deputat Nazzjonalista. Is-sostituti huma d-deputati Laburisti Luciano Busuttil u Silvio Schembri, kif ukoll idDeputat Nazzjonalista Albert Fenech.

G[andhom ikunu investiti aktar ri]orsi fil-qasam tal-prevenzjoni

Revi]joni dwar il-Politika Nazzjonali tad-Droga Je[tie; li tkun riveduta lPolitika Nazzjonali dwar idDroga, li ;iet ippubblikata fl2008 bl-iskop li tkun a;;ornata ma]-]minijiet u tkun implimentata. Dan qalitu Marie Louise Coleiro Preca, il-Ministru g[allFamilja u s-Solidarjetà So/jali, bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Claudio Grech. Il-Ministru Coleiro Preca

fissret li f’dak li g[andu x’jaqsam mas-servizzi, ikunu investiti aktar ri]orsi filqasam tal-prevenzjoni, spe/jalment dik ta’ natura sekondarja u servizzi ta’ kura li jirrispondu a[jar g[arrealtajiet pre]enti b’kollaborazzjoni s[i[a masservizzi tal-edukazzjoni u tas-sa[[a. Marie Louise Coleiro Preca ]iedet li je[tie; abbozz dwar il-politika nazzjonali kontra

l-abbu] mill-alko[ol, li tlesta snin ilu. Dan g[andu jkun rivedut biex ikun a//ertat li jkun rilevanti g[al-lum u lli;i tibda tkun implimentata. Hi qalet li sal-lum mhawnx politika nazzjonali dwar ilLog[ob tal-Azzard, u g[alhekk hemm b]onn li tkun imfassla politika nazzjonali bl-involviment ta’ min hu responsabbli, b’attenzjoni spe/jali lejn ilpersuni vulnerabbli.


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

Parlament 9

L-Oppo]izzjoni lesta tikkoopera mal-Gvern biex jin[olqu mi]uri serji kontra l-korruzzjoni “L-Oppo]izzjoni hi kontra l-korruzzjoni, u jekk ikun hemm mi]uri serji, lOppo]izzjoni lesta tikkoopera. Imma fl-Abbozz ta’ Li;i li jemenda l-Kodi/i Kriminali, hemm sinjali ta’ g[a;la ]ejda.” Dan qalu d-Deputat Nazzjonalista Carm Mifsud Bonnici meta kompla d-dibattitu dwar l-Abbozz ta’ Li;i li jemenda l-Kodi/i Kriminali fl-istadju tat-Tieni Qari, filParlament, ilbiera[. Id-Deputat tal-Oppo]izzjoni Carm Mifsud Bonnici fakkar li di;à hemm strumenti u mekkani]mi biex jikkumbattu l-korruzzjoni, u g[alhekk, wie[ed ma jridx jag[mel li;ijiet li minflok isa[[u dan il-qasam, idg[ajfuh. Carm Mifsud Bonnici qal li g[alkemm din il-li;i tressqet fil-Parlament, is-sistema legali f’Malta g[andha [afna li;ijiet li jikkumbattu l-korruzzjoni, fosthom ilKummissjoni Permanenti Kontra l-Korruzzjoni. Dan jippermetti li min qed jinvestiga, ju]a l-mekkani]mi legali biex i;ib xhieda talIstat u b’hekk tinqabad il-[uta l-kbira. Hu sa[aq fuq il-[tie;a li wie[ed jissoda lil min jinvestiga biex jasal biex jidentifika l-atti ta’ korruzzjoni. Sar l-Uffi//ju tal-Ombudsman u

saru wkoll kumitati li jaraw u jikkumbattu l-korruzzjoni. Id-Deputat Nazzjonalista irrefera g[al rapport talUnjoni Ewropea li juri li pajji]na jinsab f’po]izzjoni tajba, u ji;i fost l-inqas firrata tal-korruzzjoni – Malta hi l-uniku membru ;did tal-UE li jinsab fost it-12-il pajji] blinqas rata ta’ korruzzjoni. Id-Deputat Nazzjonalista stqarr li kien jistenna aktar attenzjoni fl-Abbozz ta’ Li;i min[abba li dan qed jidda[[al bil-g[a;la u biex iwie;eb malajr g[al per/ezzjoni talkorruzzjoni. Hu qal li jekk ilmekkani]mi legali ma jsirux sewwa, minflok jaqbad il-korruzzjoni, wie[ed ikun qed jag[ti lok biex il-persuni mressqin il-Qorti jispi//aw ikunu lliberati. Ukoll, jista’ ji;ri li l-kaw]i jibdew u ma jispi//awx u jkunu b’hekk mi/[udin id-drittijiet fundamentali tal-persuna. Id-Deputat Carm Mifsud Bonnici qal li l-Im[allef Emeritu Giovanni Bonello kiteb u identifika /erti nuqqasijiet fl-Abbozz ta’ Li;i. G[alhekk, ikun tajjeb li wie[ed jie[u l-parir tieg[u u jag[ti kas dak li kiteb. Carm Mifsud Bonnici qal li fil-li;ijiet pre]enti li jattakkaw il-kriminalità, saru [afna emendi li fihom il-

Favur l-UE b’konvinzjoni mhux b’konvenjenza Minkejja d-diffikultajiet li sab quddiemu, il-Partit Nazzjonalista kien dejjem konsistenti fit-twemmin tieg[u favur l-Unjoni Ewropea. Il-PN dejjem a;ixxa b’konvinzjoni u mhux b’konvenjenza. Fl-a;;ornament tas-seduta tal-biera[, id-Deputat Nazzjonalista David Agius qal li llum pajji]na se ji//elebra Jum il-{addiem u d-disa’ anniversarju mis-s[ubija ta’ Malta fl-UE. Il-Partit Laburista, illum tilef l-identità tieg[u ta’ partit tal-[addiema u hu l-PN li hu meqjus b[ala lpartit tal-[addiema u tal-UE. Meta l-PL kien qed jag[mel trattati ma’ /erti pajji]i bi twemmin komunista, il-PN kien di;à qed jesprimi l-[sieb tieg[u li post Malta hu malEwropa. David Agius qal li l-PN kien dejjem /ar mal-poplu dwar dak li kien jistenna u dwar iddoveri tieg[u b[ala membru tal-UE. Il-PN, g[aliex konvint

mill-UE, dejjem kien /ar u qatt ma dawwar bil-maqlub ittwemmin tieg[u. Id-Deputat Nazzjonalista Robert Cutajar tkellem dwar il-[idma tal-Kunsilli Lokali u semma l-importanza tal-partiti fit-tmexxija tal-Gvern Lokali. Hu qal li l-PN fil-Gvern qatt ma nda[al fit-tmexxija talKunsilli. Hu sejja[ lill-Gvern pre]enti biex i[allihom ja[dmu. F’xi okka]jonijiet, mill-Oppo]izzjoni, il-Partit Laburista inda[al fidde/i]jonijiet tal-Kunsilli. Robert Cutajar qal li lKunsilli jistg[u jkunu sors ta’ diversi attivitajiet fil-livell so/jali, kulturali u edukattiv. Id-Deputat Nazzjonalista qal li l-istituzzjonijiet g[andhom juru r-rispett. Hu semma ka] fejn, wara l-elezzjoni, Transport Malta ne[[iet parke;; ri]ervat quddiem dar ta’ persuna b’di]abbiltà ming[ajr konsultazzjoni malKunsill.

Gvern pre/edenti da[[al diversi rikmandazzjonijiet u mekkani]i. Hu qal li biex din il-li;i tkun tajba u effettiva, te[tie; aktar [sieb. Hu qal li jkun hemm ka]i meta t-terminu tal-preskrizzjoni jimmerita li jitla’ ’l fuq. Imma wie[ed ma jridx jg[a;;el; ikun jaqbel li jsir kollox b’attenzjoni kbira. Hu staqsa g[ala l-emenda m’g[andhiex tid[ol g[al kul[add, u mhux biss g[al dawk li huma involuti filpolitika. Qal li din l-emenda mhux se ssolvi l-problema tal-korruzzjoni.

Malta hi l-uniku membru ;did tal-UE li jinsab fost it-12-il pajji] bl-inqas rati ta’ korruzzjoni Hu qal li l-Gvern ;era [afna meta ne[[a lKummissarju tal-Pulizija John Rizzo, li kien fuq quddiem kontra l-korruzzjoni. Kemm dam hu fil-kariga, il-ka]i talkorruzzjoni li tressqu quddiemu kienu investigati sewwa u ttie[du l-passi filQorti. Hu qal li din l-amministrazzjoni irmiet kwantità ta’ esperjenza – u minn dan se

jbati l-poplu. Carm Mifsud Bonnici qal li n[oloq vojt, u min hu kontra s-sewwa jxommu. Owen Bonnici, isSegretarju Parlamentari g[all:ustizzja, ressaq g[addiskussjoni fl-istadju tat-Tieni Qari, l-Abbozz ta’ Li;i li jemenda l-Kodi/i Kriminali fis-seduta tat-Tnejn filg[axija. Dan l-abbozz ine[[i lpreskrizzjoni mir-reati talkorruzzjoni mill-politi/i. Hu qal li dan qed isir bliskop li jag[ti messa;; ta’ trasparenza u ser[an il-mo[[ li dan ir-reat mhux se jkun ittollerat. Is-Segretarju Parlamentari Bonnici stqarr li l-akbar sfida li g[andha lklassi politika hi dik tal-korruzzjoni, u g[alhekk il-Gvern irid ji;;ieled kontra lper/ezzjoni tal-korruzzjoni, u ja;ixxi. Owen Bonnici qal li kien hemm min staqsa jekk ittne[[ija tal-preskrizzjoni tmurx kontra d-drittijiet talbniedem. Hu qal li dan hu sinjal ta’ kemm il-Gvern se ji;;ieled il-korruzzjoni, u g[alhekk hemm b]onn li jid[lu dawn l-emendi biex ikun hemm il-good governance f’pajji]na. Id-Deputat Nazzjonalista Robert Arrigo qal li hu possibbli li jsiru negozjati, u

anki jekk ma jkunx hemm korruzzjoni, min ma jakkwistax dak li jistenna, fa/li jitfa’ xnig[at li jitfg[u dubju anki jekk ikun sar kollox b’mod nadif. Robert Arrigo staqsa jekk din il-li;i hix se tibda tg[odd minn issa jew hix se tkun tapplika wkoll g[all-passat. Hu staqsa x’definizzjoni qed ting[ata l-kelma ‘korruzzjoni’. Sostna li mhumiex ilpoliti/i biss li jistg[u jwettqu l-korruzzjoni. Id-Deputat Nazzjonalista qal li l-li;i ma g[andhiex tifta[ il-bieb lil xi [add li jrid ju]a l-istess li;i biex jitfa’ ttajn kontra xi [add ie[or. Hu tkellem ukoll dwar l-importanza tas-sehem tal-media. Il-Ministru Evarist Bartolo qal li ma te]isti l-ebda formula biex tinqata’ l-korruzzjoni. Dak li jista’ jsir hu li jittie[du l-mi]uri biex ikun hemm is-sorveljanza fuq ilpoliti/i. Hu sostna li jin[tie;u li;ijiet o[ra b[allFreedom of Information Act u l-Li;i dwar il-Finanzjament tal-Partiti. Id-Deputat Laburista Deborah Schembri qalet li meta l-poplu ja[seb li l-politi/i huma korrotti, allura anki hu ja;ixxi b’mod korrott. G[alhekk hu importanti li lli;i tirregola lill-politi/i.


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

10 Opinjoni

Ejjew nistrie[u ftit Wara l-mewt ta’ ]ew;ha Adeodato, mag[ruf fir-ra[al b[ala ‘Is-Sur Deo’, is-Sinjura Pa/ifika bdiet t[ossha wa[edha f’dik id-dar kbira li missierha kien taha b[ala dota biex i;;orr it-toqol ta]-]wie;. B[ala wens ;abet fid-dar kelb li tatu l-isem ta’ Wu u qattus li g[ammditu bl-isem ta’ Mjaw. Rabbiethom b’g[o]]a Rabbiet i]-]ew; annimali f’g[o]]a kbira, g[allmithom kif jg[ixu fis-sliem mag[ha u bejniethom. Dawn it-tnejn

;ieli xtaqu ji;;ieldu meta kienu jiftakru fil-miljuni ta’ klieb u qtates li l-[olqien ;ab f’din id-dinja. Imma l-[arsa tas-sinjura kienet tra]]anhom, ming[ajrha x’kienu jag[mlu? Dejjem l-ikel lest, dejjem iduru f’dar kbira, dejjem jorqdu f’kaxex ma[duma g[alihom, skont id-daqs, millmastrudaxxa Sandru, mg[allem imsemmi g[all-[ila kbira li l-Mulej ]ejnu biha. Darba fost l-o[rajn isSinjura Pa/ifika riedet tmur il-Belt Valletta biex tixtri kappell li kellha f’rasha li xxid g[at-tie; ta’ qraba talmibki ]ew;ha, Adeodato. Wara li [ejjiet ru[ha u daret dawra mad-dar mal-g[e]ie] [biebha Wu u Mjaw, [arset lejhom u tbissmet. {ar;et u sakkret il-bieb kbir ta’ barra b’muftie[. I]-]ew; annimali [arsu lejn xulxin. Waqt il-mawra dwar id-dar kienu nteb[u li ssinjura [alliet tieqa /kejkna miftu[a fis-sular ta’ isfel. Minkejja li g[amlu l-[sejjes skont il-;ens tag[hom biex issinjura tinteba[ bin-nuqqas tag[ha, din ma kinitx indunat. {assewhom fid-dmir li jg[assu dik it-tieqa, intasbu ta[tha, ]ammew is-skiet. F’daqqa semg[u [sejjes barra. G[ajnejhom g[okrithom, qamu, [arsu lejn xulxin, ftiehmu. Il-qattus Mjaw u lkelb Wu, wie[ed wara l-ie[or taw is-salt lejn it-tieqa, minn hemm flimkien qab]u g[attriq li ;ieli kienu raw meta ssinjura kienet to[ro;hom g[al xi dawra. Raw ;emg[a nies mi;bura. Resqu lejhom, g[addew minn qalb i]-]raben u l-qrieq, lem[u s-Sinjura Pa/ifika mix[uta minn tulha fl-art, rieqda. Resqu lejha imma ]]raben u l-qrieq ke//ewhom. Minn quddiem marru lejn wara. Fl-a[[ar ;iet karozza kbira, is-sinjura li ma kinitx qed ti//aqlaq ittellg[et fiha minn tlieta min-nies libsin l-abjad. Id-dinja tal-[rejjef Il-;emg[a tferrxet, Wu u Mjaw baqg[u wa[edhom, [arsu lejn xulxin, ftiehmu li a[jar imorru lura d-dar minn

fejn kienu ;ew [a jistennew

minn Joe Cassar stcassar@maltanet.net

Angela Carter (1940-1992) , kittieba Ingli]a, kompliet fuq ix-xog[ol ta’ Grimm u wara kull [rafa ]]id tag[lima g[al ]minijietna

Ma]-]mien il-[rejjef tbiddlu. Illum jitqiesu b[ala qari g[at-tfal. D’Aulnoy kellha s-salon tag[ha u l-[rejjef ma kinux g[at-tfal. L-a[wa Grimm [aduhom f’idejhom, biddlu kemm fel[u lis-Sinjura Pa/ifika ti;i d-dar biex titbissmilhom u tag[tihom jieklu. Id-dinja tal-[rejjef. {arref E]opu li aktarx ;abar dak li kien jing[ad fost [afna popli. Wirt il-bnedmin, ;rajjiet li jg[allmu. Fuq quddiem smajna b’:a[an li jag[mel ilpraspar, “Lil :a[an jafu kul[add. Joqg[od ftit ’il boghod min-na[a tag[na, firra[al ta’ {al Ba;ann. Tarah fit-triq, tag[rfu millewwel! Qasir u o[xon, saqajh b[al tal-papri, [afi, wi//u qisu rota ta’ karettun, imnie[ru bil-ponta, xag[ru m[abbel, widnejh twal i]]ejjed, kul[add ;ebbidhomlu forsi xi darba joqg[od kwiet. (:or; Mifsud Chircop – :a[an u {rejjef O[ra). :a[an hu l-iblah tar-ra[al li n-nies i]]ebla[. Mieg[u ma kien hemm l-ebda [niena kif ma kien hemm l-ebda [niena g[ax-‘Xadina’, bniedem ma[luq minn :u]è Bonni/i fin-novella ‘B[al Sokrate’ . Ming[alija kien il-mibki :u]è Cassar Pullicino li fisser li l-kelma :a[an fi]-]mien kienet tintu]a flok :anni. Hekk il-Maltin kienu jsej[u lil De Valette # De La Valetta , jew x’kien kunjomu, :a[an. Mhux g[ax kien xi iblah imma g[ax kien jismu Jean. Hekk jew hekk il-Maltin bnewlu mafkar talli [aqar u

qatel lil missiriethom. L-iskola primarja wkoll kienu jg[allmuna xi le;;endi ta’ Patri :u]è Delia. Ma ninsiex ‘Il-Le;;enda ta’ San Dimitri’, “Fost l-isba[ le;;endi li j]ejnu#Ta’ ;ensna qalbieni l-;rajjiet. Hemm wa[da li dejjem laqtitni, Li smajtha minn fomm innanniet.” Popolari [afna ‘Il-Le;;enda tal-Pitiross’. Li b[alissa nara xi wie[ed jin]el fil-bit[a ta’ dari. “Meta narah jittajjar, fissi;ar ta’ ;ol-;nien, jaqbe] minn ferg[a g[all-o[ra, jg[axxaq b’le[nu l-[olqien, qalbi tfur lejh bl-im[abba u ttir mitlufa warajh, timra[ mieg[u fil-bera[, [afifa b[al ;win[ajh.”

[rejjef tag[hom mill-Fran/i] Charles Perrault (1628-1703), [rejjef li jissej[u ‘{rejjef tasS[a[ar’ (Fairy Tales). L-isem g[al dan il-;eneru ta’ novelli ng[ata mill-Barunissa d’Aulnoy (1651-1704) rakkontati b[ala konver]azzjoni – Les Contes des Fess. Ma]-]mien il-[rejjef tbiddlu. Ilum jitqiesu b[ala qari g[at-tfal. D’Aulnoy kellha s-salon tag[ha u l[rejjef ma kinux g[at-tfal. La[wa Grimm [aduhom f’idejhom, biddlu kemm fel[u. Angela Carter (1940-1992) , kittieba Ingli]a, kompliet fuq ix-xog[ol ta’ Grimm u wara kull [rafa ]]id tag[lima g[al ]minijietna. Cindirella hi

sabi[a, imma wkoll g[andha se[er g[ax taf tmur man-nies. “Dan is-se[er hu tassew rigal tas-s[a[ar. Ming[ajru [add ma jista’ jwettaq xejn, bih jista’ jitwettaq kollox”. Barra hekk is-sbu[ija, l-g[erf u talenti o[ra “huma mog[tija mill-:enna imma jekk ma g[andekx parrinu jew parrina m’intix se timxi ’l quddiem”. Wara l-qawwa talklijenteli]mu ti;i l-qawwa talkur]ità “li hi telfa g[amja minn tag[na g[all-a[[ar imma li tista’ ti;i mserr[a bilprezz ta’ elf niket, tara madwarek elf xhud tad-dieqa ta’ kull jum, ta’ dak li hu minnu. Il-kur]ità hi l-aktar fer[ li jg[addi malajr, fil-[in li ti;i mxebbg[a, ma tibqax u dejjem turi fis-sewwa li g[andha prezz g[oli, ferm g[oli”. In[alli l-qarreja fil-[afna suriet ta’ [rejjef li n[olqu, kif ukoll fl-imsa;ar mo[bija fi]]mien fejn isaltnu s[a[ar tajbin u []iena, dejjem jilag[bu d-dada, [a jferr[u jew idejqu l-bnedmin, li millum g[al-g[ada jg[addu minn ti;rib li qatt ma basru bih. {ajr lil A;enda Book Shop

{rejjef tas-s[a[ar

Meta ;ejt biex nikteb dan lartiklu bdejt infittex fost ilkotba li g[andi mi;bura. Sibt komponimenti tieg[i bil-Malti li ]mien ilu missieri li kien Spettur Sanitarju b[al Ninu Cremona , kien je[odlu biex itejjibhom. “Le Relazioni Etnografiche Del Folclore Narrattivo e Leggendario Della Isola di Malta”. F’dan ix-xog[ol Ninu Cremona jqabbel il-[rejjef Maltin ma’ dawk Ewropej. Isemmi fost l-o[rajn lil Patri Delia u l-a[wa Grimm. L-a[wa Grimm [adu l-

Il-qoxra tal-ktieb Bluebeard miktub mill-kittieba Angela Carter


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 25965460 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Jum il-{addiem u Jum is-S[ubija fl-Ewropa Illum l-Ewwel ta’ Mejju hu Jum il-{addiem u Jum is-S[ubija ta’ Malta fl-Ewropa. Forsi kienet inzertatura li d[alna fl-Unjoni Ewropea propju fl-1 ta’ Mejju ta’ disa’ snin ilu, imma ]-]ew; temi ta’ dan il-jum g[andhom rabta kbira ma’ xulxin. Jum ix-xog[ol, f’kunrast ma’ [afna pajji]i Jum il-{addiem hu fil-fatt jum ix-xog[ol. {addiem bla xog[ol hu kontradizzjoni fil-kliem u fil-fatt. Dak hu x’qed ji;ri f’[afna pajji]i b[alissa. Fi Spanja u l-Gre/ja, g[adhom kemm [ar;u /ifri li juru qg[ad ta’ aktar minn kwart – 27 fil-mija tal[addiema qeg[da, u aktar minn nofs i]-]g[a]ag[ li la qed ja[dmu u lanqas jistudjaw. F’Malta s’issa kellna kuntrast kbir grazzi g[attmexxija ta’ Gvern Nazzjonalista b’mod partikulari tul dawn l-a[[ar snin fejn id-dinja esperjenzat terremot ekonomiku kaw]a tal-kollass finanzjarju u rri/essjoni ekonomika dinjija. F’pajji]na, kul[add u

bla e//ezzjoni jirrikonoxxi kemm Gvern Nazzjonalista [alla ekonomija miexja tajjeb, ekonomija li tkabbar il-;id u to[loq ix-xog[ol. Dan ir-ri]ultat inkiseb b’de/i]joni g[aqlin. De/i]jonijiet li ma /edewx g[all-pressjoni ta’ setturi tal-ekonomija tag[na li talbu rimedji immedjati biex jilqg[u g[all-isfidi internazzjonali u li laqtuna wkoll direttament.

U din ir-rankatura tajba g[andna nistennewha li tkompli fix-xhur u fis-snin li ;ejjin. Din tista’ biss tkompli jekk il-gvern tal-;urnata jibqa’ jie[u de/i]jonijiet [ielsa minn kull pressjoni, u biss flinteress tal-poplu tag[na li jrid jara li fil-pajji] jibqa’ jin[oloq ix-xog[ol. Sinjali li jo[olqu in/ertezza Imma di;à g[andna l-ewwel sinjali ta’ Gvern Laburista li qed jibda jizra’ in/ertezza fl-ekonomija u fid-drittijiet tal-[addiema. Policies li jistg[u jifqg[u s-suq tal-propjetà b’bini fuq art fejn hemm il-ba[ar, nixfa ta’ ideat dwar il-[olqien ta’ xog[ol ;did f’setturi ;odda, u in/ertezza anke fuq i]-]ieda awtomatika li l-[addiema jie[du g[all-g[oli tal[ajja, ji;ifieri biex sempli/iment i]ommu l-paga tag[hom tiswa l-istess. Ix-xog[ol tal-lum u tal-futur jiddependi [afna fuq l-edukazzjoni tal-[addiema g[al xog[ol spe/jalizzat. U di;à qed naraw l-ewwel attakk fuq l-edukazzjoni bl-in/ertezza dwar it-tkomplija tal-programm ta’ Gvern Nazzjonalista li bena skola ;dida kull sena. G[odda qawwija li u]ajnieha tajjeb Is-s[ubija fl-Unjoni Ewropea u fl-ewro lilna lMaltin tatna benefi//ji kbar. Tatna benefi//ji g[ax

b[al kull g[odda tista’ tintu]a [a]in u tista’ tintu]a tajjeb u a[na u]ajnieha tajjeb [afna din l-g[odda qawwija. Pajji]i li [asbu li bis-s[ubija fl-Unjoni Ewropea u fl-ewro setg[u jag[mlu li jridu, fallew. Imma lGvern Nazzjonalista f’Malta irriforma l-ekonomija, [a de/i]jonijiet diffi/li imma tajbin, u b’hekk u]a ss[ubija kemm fl-UE kif ukoll fl-ewro tajjeb u kiseb g[al Malta l-frott tag[ha. U max-xog[ol, is-s[ubija fissret titjib fil-kwalità tal-[ajja tag[na l-Maltin. Bil-maqlub ta’ li bassar dak li llum hu l-Prim Ministru ta’ Malta, Joseph Muscat, li kien bassrilna li s-s[ubija kienet se tkun is-salib tal-millennju fuqna l-Maltin. Jalla l-weg[di li g[amel Muscat ma jkunux ta’ xkiel f’mumenti ta’ de/i]jonijiet Jalla din it-tbassira ta’ Muscat ma sse[[ qatt, minkejja l-in/ertezza li di;à qed jo[loq. Nawguraw ukoll li l-weg[di li g[amel il-Prim Ministru Muscat qabel l-elezzjoni u tul il-kampanja elettorali, ma jkunux ta’ xkiel f’mumenti diffi/li ta’ de/i]ijonjiet li kull gvern ikun fl-obbligu li jie[u biex i[ares linteressi tal-pajji] – dak li jkompli jin[oloq ixxog[ol u tikber l-ekonomija. G[aliex jekk jistg[a;na x-xog[ol, l-ekonomija ma tikbirx u jibdew il-problemi.

{idma kontra l-qg[ad fost i]-]g[a]ag[ fl-Unjoni Ewropea Skont l-a[[ar statistika, ]g[a]ug[ minn kull erbg[a fl-Unjoni Ewropea jinsab qieg[ed. Din hi sitwazzjoni kritika g[all-Unjoni Ewropea g[aliex kull Gvern u amministrazzjoni g[andhom jag[mlu l-almu tag[hom biex jag[tu l-g[ajnuna me[ti;a lil dawk bla xog[ol Skont l-a[[ar statistika, ]ag[]ug[ minn kull erbg[a fl-Unjoni Ewropea jinsab qieg[ed. Din hi sitwazzjoni kritika g[all-Unjoni Ewropea g[aliex sakemm g[ad hemm persuna wa[da li tibqa’ tfittex post tax-xog[ol fejn ta[dem, kull Gvern u amministrazzjoni g[andhom jag[mlu lalmu tag[hom biex din il-persuna tkun mog[itja lg[ajnuna me[tie;a. F’Malta din is-sitwazzjoni hi anqas inkwetanti hekk kif pajji]na jikklassifika ’l isfel

f’din il-klassifika ta’ qg[ad fost i]-]g[a]ag[ minn pajji]i tal-UE. Dan hu mertu talpolitika li [adem biha l-Partit Nazzjonalista fil-Gvern f’dawn l-a[[ar snin hekk kif konna kapa/i no[olqu limpjiegi minkejja s-sitwazzjoni finanzjara Ewropea. Dan m’huwiex bi]]ejjed; inkun kuntent biss jekk Malta tkun l-a[[ar f’din il-klassifika g[aliex nemmen li pajji]na g[andu potenzjal bi]]ejjed biex jattira aktar investiment u aktar xog[ol ta’ kwalità g[a]-]g[a]ag[ tag[na. F’dawn l-a[[ar snin pajji]na kien intelli;enti bi]]ejjed li jdawwar l-isfidi li laqtu l-pajji]i Ewropej f’opportunitajiet u dan fisser li hekk kif pajji]i o[ra Ewropej kienu qed jeg[rqu sforz ilkri]i finanzjarja, Malta

Je[tie; li nkomplu na[dmu biex inaqqsu kemm nistg[u n-numru ta’ ]g[a]ag[ li jibqg[u jfittxu x-xog[ol

baqg[et b’sa[[itha u attraenti g[all-investituri barranin li riedu jinvestu f’pajji] Ewropew. Is-su;;ett tax-xog[ol fost i]-]g[a]ag[ hu wie[ed mittemi l-aktar g[al qalbi fil[idma tieg[i b[ala Membru tal-Parlament Ewropew. Jien nifforma parti mill-Kumitat g[all-Impjiegi u l-Affarijiet So/jali fi [dan il-Parlament Ewropew u allura naf kemm is-sitwazzjoni tal-qg[ad fost i]-]g[a]ag[ hi inkwetati g[all-ma;;oranza tal-pajji] membri tal-Unjoni Ewropea. Nie[u gost meta nitkellem ma’ deputati minn pajji]i o[ra li jfa[[ru l-politika li [addem pajji]na f’dawn l-a[[ar snin biex aktar ]g[a]ag[ ikollhom opportunitajiet tax-xog[ol f’oqsma differenti. Dan jirifletti l-per/ezzjoni tajba li g[andu pajji]na mal-politi/i barranin sforz il-politika tajba li [addan pajji]na f’dawn la[[ar snin. Minkejja dan, je[tie; li nkomplu na[dmu biex inaqqsu kemm nistg[u n-numru ta’ ]g[a]ag[ li jibqg[u jfittxu xxog[ol u kien g[alhekk li fil-

jiem li g[addew, dan il-kumitat appo;;ja l-proposta g[al inizjattiva ;dida Youth Employment li peremzz tag[ha l-Fond So/jali Ewropew se ji;;eded g[assnin 2014-2020. Din l-inizjattiva se tkun qed tg[in lil dawk i]-]g[a]ag[ li g[andhom età bejn il-15 u t30 li m’g[andhomx impjieg, edukazzjoni jew ta[ri; u li jg[ixu f’re;juni b’rata ta’ qg[ad fost i]-]g[a]ag[ ta’ aktar minn 20 fil-mija. Permezz ta’ dan il-pro;ett, dawn i]-]g[a]ag[ se jkunu offruti xog[ol, ta[ri; jew apprendistat g[al dawk li jkunu qeg[da g[al aktar minn erba’ xhur jew aktar. Din hi g[ajnuna importanti li lUnjoni Ewropea se tkompli tag[ti lil dawn i]-]g[a]ag[ biex [add ma jibqa’ lura u kul[add ja[taf l-opportunitajiet li g[andna madwarna. Il-Fond So/jali Ewropew jippromovi l-[olqien taxxog[ol u ambjent tax-xog[ol a[jar. Dan il-fond jimmira wkoll li jtejjeb it-ta[ri; u ledukazzjoni u anke l-promozzjoni tal-inklu]joni so/jali.

minn David Casa david.casa@europarl.europa.eu

Awguri lill-MEPs il-;odda Nie[u din l-opportunità biex nawgura lit-tliet MEPs

Maltin ;odda li kienu eletti fil-Parlament Ewropew wara l-elezzjonijiet ka]wali li saru l-;img[a li g[addiet. Nifra[ partikularment lill-kollega tieg[i Roberta Metsola li minn din il-;img[a bdiet ta[dem flimkien mieg[i fiddelegazzjoni Maltija tal-EPP. Ninsab konvint li blener;ija ta’ Roberta, flimkien mal-esperjenza tieg[i fi [dan il-PE, il-PN kompla jikber filPE u fis-sena li ;ejja se nkomplu nag[mlu unur lil pajji]na bl-istess mod ta’ kif g[amilna f’dawn l-a[[ar disa’ snin.


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

12 Attwalità

Ippremjati l-kooperazzjonijiet bejn il-mani;ers u l-impjegati fil-prevenzjoni tar-riskju L-A;enzija Ewropea g[as-Sa[[a u s-Sigurtà fuq il-Post tax-Xog[ol (EUOSHA) organizzat il-[daxil edizzjoni tal-Premjijiet ta’ Prattika Tajba fejn [adu sehem diversi mijiet ta’ kumpaniji ta’ kull daqs minn 29 Membru talUnjoni Ewropea u lil hinn. L-aqwa ko-operazzjoni Din is-sena l-EU-OSHA ppremjat l-aqwa e]empji ta’ kooperazzjoni bejn ilmani;ers u l-impjegati filprevenzjoni tar-riskju. L-EU-OSHA [abbret lg[axar rebbie[a matul ilkonferenza Ewropea “Innegozji ]-]g[ar u s-sa[[a u s-sigurtà fuq il-post taxxog[ol, l-isfida, l-opportunità”, li ;iet organizzata lg[ada tal-Jum Dinji g[asSa[[a u s-Sigurtà fuq ilPost tax-Xog[ol millPresidenza Irlandi]a talUnjoni Ewropea f’Dublin. G[all-ewwel darba l-EU-

OSHA tat premjijiet kon;unti kemm lillmani;ers kif ukoll lill-impjegati, u dan hu konformi mal-Kampanja li g[addejja b[alissa dwar il-Postijiet tax-Xog[ol li j;ibu ’l quddiem is-Sa[[a dwar issu;;ett ta’ “Na[dmu flimkien biex nevitaw irriskji”. “Il-benefi//ji ta’ politika tajba fir-rigward tassa[[a u s-sigurtà fuq ilpost tax-xog[ol xorta g[adhom ma ji;ux rikonoxxuti dejjem fil-livell tal-kumpaniji individwali fl-Ewropa, u spe/jalment fost il-mikrointrapri]i u l-intrapri]i ]g[ar u medji,” qalet Christa Sedlatschek, idDirettri/i tal-EU-OSHA. “Din il-kompetizzjoni wriet li hu possibbli li anki kumpanija b’seba’ impje-

gati biss jista’ jkollha soluzzjonijiet ta’ prevenzjoni innovattivi, kif kien il-ka] b’wie[ed mir-rebbie[a Spanjoli li ng[ataw premju,” kompliet tg[id. B’dan il-premju l-Unjoni Ewropea xtaqet turi li lideat u l-kun/etti li ]viluppaw ir-rebbie[a talPremijiet ta’ Prattika Tajba jistg[u ji;u applikati f’industriji differenti fl-Istati Membri kollha kif ukoll f’tipi ta’ organizzazzjonijiet differenti ta’ kull daqs. L-g[arfien ta’ soluzzjonijiet innovattivi u tal-a[jar prattiki fl-Ewropa g[andu jwassal biex ni]viluppaw aktar il-politiki tas-sa[[a u s-sigurtà g[all-futur. Ir-rebbie[a ta’ din l-edizzjoni kienu mistennija li juru tmexxija mani;erjali b’sa[[itha u parte/ipazzjoni attiva tal-[addiema fis-sa[[a u s-sigurtà. Lorganizzazzjonijiet jirrappre]entaw varjetà wiesg[a ta’ setturi, b[al pere]empju l-kura tas-sa[[a, il-bejg[ bl-imnut, u l-agrikoltura. L-g[an ta/-/erimonja I/-/erimonja kienet okka]joni g[ar-rebbie[a biex jiskambjaw il-prattiki tajbin tag[hom, b[attnaqqis fl-in/identi filproduzzjoni tal-karozzi fit-Turkija, dwar kif ittejbet il-benesseri tal-personal f’kumpanija teknolo;ika fil-Finlandja jew kif il-[addiema talindustrija tal-[alib

Irlandi]a identifikaw riskji fis-settur tag[hom u indirizzawhom. Matul l-avveniment, lEU-OSHA fa[[ret lillg[axar kumpaniji o[ra. Ktejjeb ;did li ;ie ppubblikat illum jippre]enta linizjattivi tal-a[jar prattika li implimentaw.

Wie[ed mill-kwadri li saru mill-istudenti

Illum [allini ng[idlek storja jien Pro;ett “KREATTIV” li qed jintrodu/i t-tfal i]-]g[ar tal-Primarja g[all-arti tal-kitba tal-istejjer kif ukoll tal-mu]ajk Matul din is-sena skolastika li tasal fi tmiemha f’:unju, sitt skejjel primarji talKulle;; ta’ G[awdex qed jie[du sehem fi pro;ett bit-tema Illum [allini ng[idlek storja jien. Il-pro;ett, li jaqa’ ta[t l-iskema Kreattiv, imnedija mill-Ministeru g[at-Turi]mu, Kultura u Ambjent, qed jinvolvi lil tfal ta’ erba’ snin fil-[olqien ta’ stejjer, li mhux biss se jkunu ppubblikati fi ktieb, imma kienu ‘tradotti’ bissehem tag[hom stess fi kwadri tal-mu]ajk. Arti mu]ajk L-idea nibtet mill-artista Mary Portelli, li ilha g[al bosta snin tesperimenta bl-arti tal-mu]ajk u llum hi stabbilita f’dan il-qasam fil-g]ejjer tag[na. Hi mhux biss tellg[et wirjiet personali, imma di;à fil-passat [admet b’su//ess fuq pro;etti flimkien ma’ studenti biex tesponihom g[al din it-tip ta’ arti li s’issa ftit li xejn kienet popolari fost i/-/kejknin. Mary Portelli involviet mag[ha f’dan ilpro;ett lill-awtur ]ag[]ug[ G[awdxi Francesco Pio Attard. Flimkien, matul l-a[[ar xhur, huma ]aru kemm-il darba lill-klassijiet ta’ Kinder 2 tal-iskejjel primarji tal-Belt Victoria, ix-Xag[ra, in-Nadur, i]-}ebbu;, ix-Xewkija u l-G[arb, biex jitkellmu mat-tfal u l-g[alliema tag[hom. Il-pro;ett g[andu l-g[an li jistimula l-kreattività tat-tfal infushom.

Fil-fatt huma stess qasmu flimkien l-ideat tag[hom u [olqu sitt stejjer differenti, wa[da g[al kull skola. It-tfal infushom kienu m[e;;a j;ibu mag[hom mid-dar o;;etti ta’ materjal differenti li minnu, flimkien ma’ Mary Portelli, [olqu sitt kwadri tal-mu]ajk li jirrakkuntaw listejjer tag[hom stess. Se jitqasmu fl-iskejjel

Dawn iktar tard sa jsibu posthom fuq il-[itan tal-iskejjel rispettivi tag[hom. L-istejjer se jidhru wkoll fi ktieb tal-kulur, li jkun im]ejjen bl-istess disinni tal-mu]ajk li [olqu t-tfal, u li se jitqassam fl-iskejjel primarji G[awdxin. G[alhekk, b[ala parti minn dan il-pro;ett, ittfal, [afna minnhom g[all-ewwel darba, ]aru listamperija A&M Printing Press tal-Qala, fejn qed jin[adem il-ktieb, u kienu mdawra malpost u murija x’jinvolvi l-pro/ess kollu biex ji;i stampat ktieb. It-tfal, akkumpanjati mill-g[alliema tag[hom, marru wkoll fil-workshop ta’ Mary Portelli fin-Nadur, fejn komplew ix-xog[ol mibdi fil-klassi fuq il-kwadri tal-mu]ajk. Il-ktieb Illum [allini ng[idlek storja jien, li se jkun qed ji;i ppubblikat grazzi g[al fondi mill-iskema Kreattiv, mistenni jkun pre]entat lill-pubbliku f’/erimonja bis-sehem tat-tfal kollha u l-;enituri tag[hom, li se ssir f’:unju f’Villa Rundle, il-Belt Victoria.


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

Ittri 13

Opportunità li l-MFA tilfet Sur Editur Minkejja dak kollu li jing[ad dwar ilfutbol Malti, il-kampjonat tal-og[la livell se jag[laq b’[afna e//itament g[al dawk kollha li jinteressahom il-futbol lokali. }gur li minbarra s-supporters tat-timijiet involuti fl-a[[ar ]ew; log[biet ja[arqu tal-kampjonat – dawk ta’ Birkirkara kontra {al Tarxien u l-Hibernians kontra lBelt – hemm interess mid-dilettanti kollha tal-futbol f’pajji]na biex jaraw kif se jitemm dan il-kampjonat u min se jkun inkurunat champions ta’ dan l-ista;un. Wara /-/aqliq li t[abbar mill-MFA, in[ossni iddi]appuntat kif l-MFA ma g[arfitx tfittex soluzzjonijiet a[jar u tie[u vanta;; minn dan it-tmiem drammatiku tal-kampjonat Malti – li b[alu ma jkollniex [afna okka]jonijiet naraw u wisq aktar nesperjenzaw. In[oss li l-MFA tilfet opportunità tad-

deheb li ma tkunx hi li timbutta biex finnuqqas ta’ fa/ilitajiet ta’ ]ew; grounds fejn jistg[u jintlag[bu dawn il-log[biet fl-istes [in, setg[et wasslet, flimkien mad-diri;enti tal-klabbs, lejn soluzzjonijiet a[jar fejn toffri wkoll spettaklu u festa tal-futbol li ]gur tibqa’ fil-memorja u fl-istorja tal-futbol Malti. Nifhem li issa hu tard wisq g[aliex ilftehim hu di;à mil[uq dwar kif se jintlag[bu l-a[[ar ]ew; log[biet mill-aktar interessanti. Fil-fehma tieg[i, l-MFA setg[et esplorat il-possibbiltà, flimkien mal-klabbs, biex i]-]ew; log[biet jintlag[bu fl-istess ;urnata u wara xuxlin – u kienet tibqa’ ssekwenza ta’ kif kien programmat li tintlag[ab l-a[[ar ;urnata tal-kampjonat – li l-ewwel tintlag[ab il-log[ba Birkirkara u {al Tarxien, u immedjatament wara llog[ba l-o[ra bejn il-Hibernians u l-Belt

Fejn kienu l-kapijiet tal-iskejjel^ Sur Editur, Evarist Bartolo qal li 84 skola minn xi 106 g[andhom b]onn ta’ [afna manutenzjoni. Dan biex jipprova ming[alih jiskredita u j/ekken il-programm tal-Gvern Nazzjonalista fil-le;i]latura li g[addiet li jibni skola ;dida kull sena. Nistaqsi g[alhekk, fejn kienu l-kapijiet tal-iskejjel? Mhux parti mir-responsabbilitajiet taghhom li jaraw li fejn hemm b]onn ta’ manutenzjoni ssir?

C. Farrugia

{a]-}ebbu;

– bil-pre]entazzjoni tat-trofew, jekk jintreba[ il-kampjonat f’dik il-;urnata ting[ata fl-istadium stess fi tmiem it-tieni log[ba. Din kienet tkun festa mill-isba[ u unika fil-futbol Malti fejn l-istadium stajna narawh mimli bis-supporters tat-timijiet tal-erba’ klabbs, flimkien ma’ dilettanti o[rajn tal-futbol li ]gur ma kinux se jitilfu din il-festa u dan l-ispettaklu ta’ futbol. Perswa] li kien jintla[aq ftehim dwar kif jitqassmu s-supporters tat-timijiet fl-azzjoni, u biex ikunu evitati in/identi. Kienet ukoll okka]joni mill-aqwa biex konna naraw l-akbar folla li qatt attendiet f’;urnata wa[da tal-kampjonat Malti. Nappella lill-MFA tie[u nota ta’ dan is-su;;eriment g[al okka]jonijiet o[rajn futuri. D. Attard Il-Mosta

L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lillEditur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), bil-fax (numru 2124 2886 — Attn. Alex Attard) jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com. mt. L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u l-indirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati u l-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

14 Opinjoni

Mitt sena mill-innu ‘Nadurawk Ja {ob] tas-Sema’ Inkitbu diversi artikli dwar il-famu] Kungress Ewkaristiku li kien sar f’Malta mitt sena ilu fl-1913... ;rajja li g[all-istorja ekkle]jali ta’ pajji]na kienet l-akbar wa[da wara l-mi;ja ta’ San Pawl fostna u naturalment i]-]jajjar ta]]ew; Papiet f’pajji]na li se[[ew fi ]mienna. G[al dan l-24 Kungress Ewkaristiku li kien sar bejn it-23 u s-27 ta’ April, kienu ;ew Malta [ames Kardinali (wie[ed minnhom il-Kardinal Ferrata, il-Prelat tal-Papa) u diversi isqfijiet mid-dinja kollha. F’Malta kienu saru festi kbar, kemm fil-knejjes tag[na kif ukoll fuq barra. Jiena g[andi rrikordjata intervista mas-Sur :anni Cilia, is-Surmast tal-Iskola tal-Im;arr, dwar dak li kien ra huwa stess f’April 1913 flokka]joni ta’ dan il-Kungress Internazzjonali. Niftakru jg[idli li kien baqa’ impressjonat bix-xena tal-Port il-Kbir waqt it-tberik tal-ba[ar u l-pur/issjoni grandju]a li qatt ma kien ra b[alha qabel. Is-Sur Cilia ([u l-Monsinjur Anton Cilia ta’ ‘Malta Missjunarja’) kien qalli fl-intervista li tant kien hemm fratelli minn Malta kollha jakkumpanjaw f’din ilpur/issjoni li [ar;et millKonkatidral ta’ San :wann li meta l-pur/issjoni kienet waslet il-Furjana [dejn ittribuna armata g[allokka]joni, il-fratelli kienu g[adhom [er;in minn San :wann. }ew; tifkiriet importanti

Mitt sena wara … illum nista’ ng[id li ]gur [add ma g[adu jiftakar dan ilKungress Ewkaristiku, i]da lmemorja tieg[u ]gur li tibqa’ [ajja f’pajji]na u hija mnaqqxa f’]ew; tifkiriet importanti. Dawn huma l-Monument ta’ Kristu Re ta’ Antonio Sciortino (monument b’tifkira

tal-Kungress) imwaqqaf xi snin wara fil-post fejn kienet saret it-Tribuna tal-Kungress, u l-innu famu] ‘T’Adoriam Ostia Divina’ jew kif nafuh aktar ‘Nadurawk Ja [ob] tasSema’. Dan hu innu reli;ju] u suppost huwa g[al qalb ilMaltin [afna, bi kliem ta’ Dun Karm Psaila u mu]ika ta’ :u]eppi Caruana. L-innu ori;inarjament inkiteb bitTaljan ‘T’Adoriam Ostia Divina’, u kien tkanta g[allewwel darba minn kor tat-tfal waqt dan il-Kungress. Dan linnu kien seraq il-qlub ta’ dawk kollha pre]enti. Artiklu u studju interessanti [afna dwar dan l-innu kitbu [ija, Dr. Philip Ciantar (Lecturer l-Università), u kien deher stampat fil-ktejjeb tal-festa tal-G[aqda Ka]in Banda San Filep ta’ {a]}ebbu; fis-sena 2012. Dnub li dan l-artiklu ma rajtu stampat imkien i]jed. Studju ri/erkat F’dan l-istudju ri/erkat, [ija jitkellem dwar it-twelid ta’ dan l-innu. Hu jg[id hekk: ‘Kif beda dan l-innu

jirrakkontah Dun Karm innifsu f’artiklu li kien kiteb fl-1944 fil-[ar;a ta’ Marzu tal-;urnal ‘Il-Malti’. Dun Karm jispjega kif g[odwa wa[da, waqt li kien fi Triq Irjali l-Belt (illum Triq Repubblika), mar fuqu :u]eppi Caruana u talbu jiktiblu ftit versi g[al innu li kellu jitkanta waqt it-tqarbin fil-;ranet tal-Kungress. L-g[ada, Dun Karm wera xi versi ta’ dan l-innu lil Caruana, imma deher li lpoeta ma kienx sodisfatt bihom, tant li lil Caruana qallu li m’g[o;buhx u li kien se jo[odlu xi [a;a a[jar lg[ada. Dun Karm ikompli jispjega kif l-g[ada re;a’ ltaqa’ ma’ Caruana fil-Konkatidral ta’ San :wann u lil dan urieh dawk il-versi bit-Taljan li aktar tard inqalbu f’g[add ta’

minn Peter Paul Ciantar peterp@maltanet.net

Dun Karm Psaila – l-awtur tal-innu sabi[ ‘Nadurawk Ja {ob] tas-Sema’

lingwi, fosthom il-Malti, minn Dun Karm stess. Minn hawn bdiet il-mixja internazzjonali ta’ dan l-innu tant sabi[ li ming[ajr dubju ta’ xejn jirrifletti s-solennità kbira tal-Ostja Divina mag[;una ma’ ambjent s[i[ Malti. Jitkanta g[all-ewwel darba {ija fl-istess kitba tieg[u jg[id li peress li l-innu kellu jitkanta mit-tfal tad-duttrina wara t-tqarbina fil-Knisja San Publju l-Furjana, id-direttur tal-istess /entru [a l-

inizjattiva li jistampa xi ftit kopji tal-innu. {a [sieb ukoll li jag[mel bl-idejn kopji bilmu]ika ta’ l-innu biex jitqassmu flimkien mal-versi. Sfortunatament, imma, t[allew barra minn dawn il-

kopji kemm l-isem ta’ Dun Karm (l-awtur) u kemm dak ta’ :u]eppi Caruana b[ala lkompo]itur. Meta tkanta, l-innu ntg[o;ob [afna, tant li xi isqfijiet barranin talbu kopja tal-mu]ika u l-kliem tieg[u biex jo[duhom mag[hom pajji]hom. Minn dak ilmument intilfet kull identità Maltija ta’ dan l-innu internazzjonali. Din lilna l-Maltin twe;;ag[na [afna li innu b[al dan ma hemmx mag[;una fih l-ismijiet tal-Malin li [olquh. Infatti s-sena l-o[ra, f’:unju, ;ie fuqi [abib tieg[i minn {a]-}ebbu;, is-Sur Philip Bugeja, dilettant kbir tal-films u qalli li kien g[adu kif qara l-artiklu ta’ [ija Philip dwar dan l-innu tal-Kungress ‘T’Adoriam Ostia Divina’.

Dan il-[abib qalli: “Ara kemm huwa innu internazzjonali. Fil-film b’direzzjoni ta’ Vittorio de Sica ‘Ladri di Biciclette’ (1948), il-protogonist talfilm jid[ol iddisprat filknisja (wara li kienu serqulu l-g[ajxien tieg[u u talfamilja - ir-rota) u j[oss ftit tal-mistrie[ hekk kif jisma’ l-innu ‘T’Adoriam Ostia Divina’ li kien qed jitkanta waqt it-tqarbin f’din il-knisja f’Ruma.” Qalli wkoll li fil-lista ta’ ismijiet ta’ dawk kollha involuti f’dan il-film black & white li jidhru wara l-film, l-ismijiet ta’ Caruana u Psaila ma jidhru mkien. Insemmi wkoll li dan linnu kien wie[ed millinnijiet [afna g[al qalb ilPapa :wanni Pawlu ll. Filfatt dan ;ie rrapurtat f’L’Osservatore Romano, ilgazzetta uffi/jali tal-Vatikan. Jiena jiddispja/ini li dan linnu tant sabi[ tilef l-identità Maltija, u aktar u aktar jiddispja/ini li f’pajji]na wkoll in[oss li warrabna dan l-innu biex floku da[[alna innijiet o[rajn (anki barranin) li ming[ajr tlaqliq ta’ xejn ng[id li lanqas biss jibdew [dejn dan l-innu talpoeta Dun Karm u lkompo]itur :uzeppi Caruana. F’April ta’ din is-sena, ‘T’Adoriam Ostia Divina’ jew kif nafuh a[na l-Maltin ‘Nadurawk, ja [ob] tasSema’ g[alaq mitt sena mittwelid tieg[u.


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

A[barijiet ta’ Barra 15 minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

L-ITALJA L-ISTATI UNITI

Obama jitkellem dwar it-terrur u s-Sirja Il-President Amerikan, Barack Obama, tkellem waqt konferenza tal-a[barijiet filWhite House ta’ Washington fejn iddefenda l-mod kif linvestigaturi f’pajji]u [adu [sieb l-inkjesta dwar l-attakk bil-bombi waqt il-Maratona ta’ Boston, li [alla tlieta maqtula minbarra ’l fuq minn 260 midrubin. Obama sostna li l-uffi/jali li jinfurzaw il-li;ijiet federali – fosthom l-FBI u dDipartiment g[as-Sigurtà Interna (Homeland) – g[amlu xog[olhom kif suppost, u issa qed jitlob lillentità tieg[u g[al kontra tterrori]mu biex tevalwa x’jista’ jsir aktar biex jindikaw it-theddid ming[and persuni li ‘jsiru radikali u li jkunu ta’ periklu g[as-so/jetà’. Il-President Amerikan kompla li l-awtoritajiet firRussja wkoll ‘ikkoperaw bis-s[i[‘ mal-kollegi Amerikani fl-investigazzjoni tal-attakki f’Boston. Hu anki tkellem dwar is-Sirja, u rrefera g[all-provi li ntu]aw l-armi kimi/i f’dan il-pajji]

G[arbi minkejja li fadal iddomandi dwar it-tip ta’ u]u inkwistjoni. Il-Mexxej Amerikan mill;did irrefera g[al dan li]vlupp b[ala wie[ed li ‘jibdel ix-xenarju’. Hu spjega li g[alissa mhux mag[ruf kif jew meta ntu]aw l-armi kimi/i, inkella l-identità talpersuni jew il-gruppi responsabbli. Fl-istess [in, Obama wissa biex wie[ed ma jg[a;;ilx fil-;udizzju dwar jekk isSirja u]atx dawn l-armi fuq niesha u meta l-problema g[andha l-potenzjal li, ’l quddiem, twassal g[al azzjoni militari min-na[a talIstati Uniti. Obama sa[aq li dDipartiment tad-Difi]a tieg[u di;à [ejja l-g[a]liet potenzjali (li ma ddettaljax) b[ala twe;iba g[al xi [a;a li fi/-/irkustanzi tista’ tinvolvi eskalazzjoni /ara tal-kri]i ‘minbarra theddida g[as-sigurtà tal-Istati Uniti, l-komunità internazzjonali u lalleati ta’ Washington.’ Aktar dwar l-attakki ta’ Boston f’pa;na 18

L-UKRAJNA

Jidde/iedu g[al Tymoshenko Xi m[allfin Ewropej sostnew li l-arrest, fl-2011, tal-eks Prim Ministru tal-Ukrajna, Yulia Tymoshenko, ]vol;a b[ala pass illegali u spi//aw abbu]ati d-drittijiet tag[ha g[al anali]i legali u kumpens. Tymoshenko, li g[adha mi]muma l-[abs fl-Ukrajna, anki [ar;et allegazzjonijiet li spi//at immaltrattata fi]ikament; i]da dan l-ilment ma ntlaqax mill-Qorti Ewropea g[adDrittijiet Umani. Dan, meta Tymoshenko, li kienet il-personalità ewlenija waqt ir-Rivoluzzjoni Oran;jo tal-2004 fl-Ukrajna, kienet we[let seba snin [abs g[al abbu] ta’ poter b’konnessjoni ma’ ftehim rigward il-gass li ;ie konklu] fi ]mienha b[ala Prim Ministru.

IL-LIBJA

Ikompli l-inkwiet fi Tripli Matul il-;urnata tal-biera[ kien imiss lill-Ministeru tal:ustizzja fi Tripli biex ikun imdawwar minn gruppi ta’ r;ieli armati, li qed jitolbu li eks uffi/jali g[olja li kienu jservu fir-re;im ta’ Muammar Gaddafi jitne[[ew mill-poter. F’dawn l-a[[ar ;ranet, it-tensjoni bejn il-Gvern u l-gruppi armati ]diedet wara li nbdiet kampanja biex jitne[[ew ilgruppi ta’ r;iel armati mill-bini li qed jokkupaw fil-kapitali Libjana. Xi w[ud minnhom anki qed jikkontrollaw xi [absijiet. Il-{add, xi r;iel armati dawru z-zona madwar ilMinisteru tal-Affarijiet Barranin u mbag[ad bdew

jag[mlu l-istess ma’ bini ie[or tal-Gvern. Dan biex jag[mlu pressjoni fuq il-Gvern [alli jg[addi li;i li tipprojbixxi lilleks uffi/jali g[olja ta’ ]mien irre;im ta’ Gaddafi. L-inkwiet wassal biex ilKungress :enerali Nazzjonali, il-Parlament Libjan, jipposponi s-seduta li kien imiss tal-lum g[all-{add li ;ej, bit-tama li laffarijiet jibdew jitran;aw, kif ukoll biex jistudjaw il-li;i li qed issir pressjoni biex tg[addi. Jekk tg[addi l-li;i, diversi Ministri li kellhom xi kariga ta[t Gaddafi, ikollhom jitne[[ew, kif ikollu jitne[[a wkoll il-mexxej tal-Kungress. Dan, skont il-kliem li ji;i adottat fil-li;i.

Letta se jag[ti l-prijorità lill-politika g[all-i]vilupp Il-Prim Ministru l-;did Taljan, Enrico Letta, qal li pajji]u je[tie; jadotta politika g[all-i]vilupp b’ur;enza u li sservi b[ala bilan/ g[all-ispinta tal-awsterità li bil-mod il-mod qieg[da ‘toqtol’ lill-Italja. Fl-ewwel diskors tieg[u lillParlament, Letta [alef li jikseb ir-ri]ultati waqt li ja[dem biex iqajjem l-ekonomija (li hi mifnija b’ri/essjoni) fuq saqajha sa ]mien sena u nofs, u f’ka] li jfalli ‘lest li jiffa//ja lkonsegwenzi’. Letta be[siebu jirriforma lli;i elettorali u s-sistema g[all;id so/jali, minbarra li jnaqqas mis-salarji tad-deputati parlamentari u jissospendi taxxa fuq il-proprjetà li qed turta lil [afna lit-Taljani. Il-koalizzjoni l-;dida li qed tmexxi l-Italja tinkludi l-Partit Demokratiku ta/-/entru-xellug ta’ Letta u l-Popolo Della

Il-Prim Ministru Taljan, Enrico Letta (Reuters)

Libertà (PDL) ta’ Silvio Berlusconi; b’din l-entità tifforma wara xahrejn ta’ sta;nar politiku li segwew l-elezzjoni ;enerali inkonklussiva ta’ Frar, u fejn l-ebda partit ma irnexxielu jikseb ma;;oranza assoluta. Sadattant, il-Moviment Cinque Stelle ta’ Beppe Grillo,

li [are; minn din l-elezzjoni b[ala t-tielet l-akbar forza politika fl-Italja, baqa’ jirrifjuta kwalunkwe sehem fil-koalizzjoni u baqa’ jopponi g[all-partiti politi/i tradizzjonali. Tard fil-lejl tat-Tnejn, ilGvern il-;did reba[ vot ta’ fidu/ja fil-Kamra tad-Deputati (il-kamra ta’ isfel talParlament), li lbiera[ kien segwit b’vot ie[or ta’ fidu/ja – din id-darba mis-Senat ta’ Ruma. Il-Prim Ministru Letta issa be[siebu jivvja;;a lejn il:ermanja u pajji]i o[rajn flEwropa bl-iskop li jipperswadi (permezz tal-lobbying) lill-Istati sie[ba tal-Unjoni Ewropea biex jaqilbu g[al politika li hi aktar orjentata favur l-i]vilupp. Dan, meta Letta qed jg[id li ‘l-Italja qed tin[onoq millawsterità wa[edha, u fejn ma jistg[ux jistennew aktar g[al politika li tkattar l-i]vilupp’.

?IPRU

Il-Parlament ta’ Nikosija japprova l-bailout Il-Parlament ?iprijott approva l-bailout talUnjoni Ewropea, li tinkludi l-provi]jonijiet li jimponu telf ta’ flus sostanzjali g[ad-depo]ituri fil-banek u g[all-g[eluq tal-operat ta’ wie[ed mill-akbar banek f’din il-g]ira-Stat. Intant, 29 deputat parlamentari approvaw irratifika tal-abbozz g[all-bailout waqt li opponew g[aliha 27 deputati o[ra. Il-Gvern ta’ ?ipru kien wissa, qabel, li

ming[ajr din l-approvazzjoni, l-ekonomija talpajji] kienet f’periklu imminenti li tfalli u f’sitwazzjoni fejn il-pajji] ma jirrispettax l-obbligi fuq id-dejn. Proprju dan ix-xahar, ?ipru mistenni jie[u lewwel ammont ta’ fondi (minn total ta’ g[axar biljun ewro inti]i b[ala fondi ta’ emer;enza) f’g[ajnuna ming[and l-UE u l-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF).


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

16

A[barijiet ta’ Barra

A[barijiet ta’ Barra 17 L-OLANDA

L-ISTATI UNITI

Pro/ess ie[or dwar il-mewt ta’ Michael Jackson

L-ITALJA

F’Los Angeles beda pro/ess ;did rigward il-mewt tal-kantant popolari Michael Jackson minn omm il-kantant, Katherine, kontra lAEG Live, li kienu se jag[tu bidu g[al sensiela ta’ kun/erti tieg[u f’Londra fl-2009. Marvin Putnam, avukat g[all-AEG, wissa li waqt dan il-pro/ess kienu se jinstemg[u affarijiet koroh [afna dwar il-[ajja tal-kantant, hekk kif hu jrid jipprova juri li l-kumpanija ma kellhiex [tija fil-mewt ta’ Jackson. Dan ilpro/ess, [afna osservaturi qalu li se jkun wie[ed imqanqal emozzjonalment g[al dawk li kienu j[obbu lil dan il-kantant.

Il-Pulizija Taljana qed tag[mel tfittxija kbira g[al sitt persuni li huma ssuspettati li huma militanti Islami/i u kienu qed ilestu biex iwettqu xi attakki terroristi/i fl-Italja kif ukoll fl-Istati Uniti. Il-forzi tas-sigurtà Taljani qed jissuspettaw li dawn huma bba]ati fil-Lombardia, filPuglia kif ukoll fi Sqallija, u

Putnam qal li l-AEG ma kellha l-ebda [jiel li Jackson kien qed jing[ata l-anestetiku mitTabib Conrad Murray, u li eventwalment ikkaw]a l-mewta tieg[u f’:unju tal-2009. Il-pro/ess b’kollox mistenni jdum tliet xhur. Putnam qal li Jackson kien bena [ajt bejnu u kul[add, anki ma’ familtu u malistess AEG. Katerine Jackson qed tfittex lill-AEG g[al negli;enza talli qabdu lil Murray biex ikun ittabib personali tat-tifel tag[ha. Murray, fl2011 kien instab [ati tal-qtil involuntarju ta’ Jackson.

Tfittxija g[at-terroristi

tal-anqas wie[ed minnhom jinsab fil-Bel;ju. Jidher li xi membri ta’ dan il-grupp kienu arrestati. Dawn kellhom rabtiet mill-qrib ma’ nies mag[rufin fil-qasam tatterrori]mu internazzjonali, u kellhom mibeg[da kbira lejn dawk il-pajji]i tal-Punent li huma jqisu li huma kotnra lIslam.

L-ewwel Re Olandi] f’aktar minn 120 sena Ir-Re;ina Beatri/e talOlanda, ilbiera[ /ediet it-tron wara 33 sena f’dan ir-rwol biex Willem-Alexander, lakbar fost uliedha, la[aq b[ala l-ewwel Re tal-Olanda f’aktar minn mija u g[oxrin sena, u hekk ikkonkluda pro/ess ta’ su//essjoni awtomatiku. Eluf kbar ta’ Olandi]i, sadattant, ippakkjaw l-in[awi barra l-Palazz Irjali f’Amsterdam, fejn applawdew dan l-avveniment storiku, li anki ntwera dirett fuq il-mezzi tax-xandir. Il-folol kienu imlew ilpjazza ewlenija tal-in[awi minn kmieni fil-;urnata bil[sieb uniku li jaraw lir-Re l;did tal-Olanda u lil martu, ir-Re;ina Maxima, fil-[in meta dawn [ar;u fil-gallarija tal-Palazz Irjali, dritt wara //erimonja tas-su//essjoni. Intant, ir-Re;ina Beatri/e, li dehret emozzjonata ferm mill-okka]joni, iffirmat iddokument li jikkonferma ttmiem tar-rwol tag[ha b[ala Kap tal-monarkija quddiem il-Kabinett Olandi], u millum ’il quddiem se jkollha ttitlu ta’ Prin/ipessa. Beatri/e, li g[andha 75 sena, qalet li ‘illum qieg[da twarrab g[al ;enerazzjoni ;dida’, b’Willem-Alexander, li jispe/jalizza filmanagement tal-ilma, mistenni jmexxi l-monarkija

bi stil anqas formali – u f’liema rwol qed takkumpanjah Maxima, eks bankiera fil-qasam talinvestimenti u li ti;i millAr;entina. It-30 ta’ April, jew kif inhu mag[ruf ‘Jum ir-Re;ina’, dejjem hu okka]joni g[allparties u d-divertiment flOlanda, u meta l-;urnata talbiera[ spikkat g[all-briju b’mod partikulari, bil-mu]ika u ‘il-baned tat-toroq’ i]idu mal-ispettaklu fuq stil ta’ karnival. F’dawn lavvenimenti ddomina ‘dejjem u kullimkien’ l-oran;jo – illewn tradizzjonali talMonarkija Olandi]a. Id-de/i]joni tar-Re;ina Beatri/e tfisser anki li din g[a]let li timxi fuq l-istess passi ta’ ommha u ta’ nannitha, u fi ]mien meta lFamilja Irjali Olandi]a qed tgawdi popolarità enormi fost il-poplu. Fil-fatt, 78 fil-mija tal-Olandi]i esprimew ru[hom favur il-monarkija, skont st[arri; ta’ Ipsos, li anki juri qab]a ta’ erba’ filmija fuq i/-/ifra pre/edenti (u po]ittiva) ta’ 74 fil-mija. Madankollu, din il-Familja Irjali m’g[adx g[andha aktar influwenza politika fil-pajji] u m’g[adhiex ta[tar medjatur li jmexxi t-ta[ditiet esploratorji f’ka]i fejn ikunu qed jiffurmaw koalizzjonijiet tal-gvern.

Mara fost il-ba[ar ta’ nies li kien hemm ilbiera[ quddiem il-Palazz Irjali f’Amsterdam, hekk kif g[all-ewwel darba f’120 sena, l-Olanda se jkollha Re. (Ritratt> Reuters)

Issa Prin/ipessa, Beatrix (/entru), flimkien ma’ binha, ir-Re Willem-Alexander, u martu r-Re;ina Maxima (lemin), fil-gallerija tal-Palazz Irjali f’Amsterdam wara li Beatri/e abdikat minn Re;ina (Ritratt> Reuters)


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

18 A[barijiet ta’ Barra L-ATTAKKI TA’ BOSTON

L-FBI tinvestiga aktar nies

IL-BANGLADESH> Ra;el b’ritratt ta’ persuna li g[adha mitlufa fit-ti;rif tal-bini li kkrolla f’Dhaka, il-;img[a li g[addiet, jargumenta ma’ pulizija waqt protesta favur il-piena tal-mewt g[al dawk responsabbli g[at-ti;rif ta’ dan il-blokk bini fil-kapitali, u li fih kwa]i 400 persuna tilfu [ajjithom. (Ritratt> Reuters)

L-FBI qed tinvestiga lpossibbiltà ta’ rabta bejn Tamerlan Tsarnaev, wie[ed mi]-]ew; issuspettati flattakki ta’ Boston, u militant Islamiku Kanadi] li kien inqatel mit-truppi Russi fl2012. Tamerlan inqatel fi sparatura mal-Pulizija Amerikana ftit qabel ma nqadab [uh. IlKanadi], William Plotnikov, kien inqatel flimkien ma’ sitt persuni o[ra fi sparatura ma’ truppi Russi fir-repubblika Russa tad-Dagestan, f’Lulju tal-2012. Dan, fi ]mien li firre;jun kien hemm Tamerlan, skont is-sorsi qrib linvestigazzjoni Amerikana. Fil-15 ta’ April, ]ew; bombi, kull wa[da mqieg[da fi pressure cooker, qatlu tliet persuni u ferew 26 o[rajn. Tamerlan telaq midDagestan lejn l-Istati Uniti jumejn wara l-funeral ta’ Plotnikov, u hemm suspetti li dan telaq min[abba l-mewt tal-Kanadi], li kien emigra lejn il-Kanada mir-Russja meta kien g[adu ]ag[]ug[. Qed ikun investigat ukoll jekk Tamerlan kellux kuntatt ma’ militant ie[or, Mahmoud Mansur Nidal, li kien inqatel mit-truppi Russi f’Mejju tal2012, waqt sparatura o[ra f’Makhachkala, fid-Dagestan. Makhachkala hu l-post fejn jg[ixu l-;enituri ta’ Tsarnaev. Sadattant, fl-Istati Uniti, f’Rhode Island, l-a;enti talFBI g[amlu tfittxija fid-dar tal-armla ta’ Tamerlan, Katherine Russell.

Dan, wara li fuq wa[da mill-bombi li ntu]aw f’Boston, instab id-DNA ta’ mara, u l-investigaturi qed jippruvaw jistabbilixxu g[al min jappertjenu dawn it-tra//i tad-DNA. Is-sorsi qalu li dan jista’ jkun kemm ta’ xi [add li g[en fl-attentat jew li inkonxjament ;ie f’kuntatt mal-materjal li ntu]a fil-bini tal-bomba, kif ukoll ta’ xi vittma.

DNA ta’ mara fuq bomba Russell qed issostni li g[alkemm ikkonvertiet u saret Musulmana, hi ma kellhiex x’taqsam malattentat. Hi kienet i]]ew;et lil Tamerlan f’:unju tal-2010. Jirri]ulta wkoll li l-a;enti tal-FBI irnexxielhom isibu lil ra;el mag[ruf b[ala Misha, u li ismu fe;; kemm-il darba flinvestigazzjoni. Dan kien identifikat minn Dzhokhar Tsarnaev, [u Tamerlan, li nqabad [aj millPulizija wara sparatura qasira ftit wara li nqatel [uh, li kien il-mo[[ wara l-attentat. “Misha” kien identifikat b[ala Michael Allakhverdov, ta’ 39 sena, iben missier millArmenja u omm millUkrajna, li kienu emigraw lejn l-Istati Uniti. Dzhokhar qed ikun irrappurtat li qed jikkoopera mal-investigaturi. Hu qed jin]amm fi sptar ta[t g[assa kbira.

IR-RENJU UNIT

Jitnaqqsu l-privile;;i tal-[absin Minn Novembru, il-[absin fir-Renju Unit se jsibu l-[ajja wara l-i]barra aktar iebsa wara li kien de/i] li biex igawdu minn /erti privile;;i li g[andhom b[alissa jridu ja[dmu aktar, filwaqt li listazzjonijiet tat-televi]joni bis-satellita u l-cable se jkunu pprojbiti. Chris Grayling, is-Segretarju tal-:ustizzja, hekk kif [abbar dawn il-bidliet qal li l-affarijiet li saru fil-passat kienu taw ilmessa;; il-[a]in. Fost il-bidliet li se jkun hemm, il-[absin se jkollhom ja[dmu aktar fit-tul, kif ukoll se jkunu pprojbiti totalment dawk ilfilmati li jkunu kklassifikati g[al dawk li g[andhom 18-il sena jew aktar. Barra minn hekk, se jkun hemm restrizzjonijiet g[alla//ess g[all-flus kontanti, kif ukoll li l-[absin il-;odda jridu jilbsu l-uniformi. Barra minn hekk, dawk li jkunu g[adhom ;odda fil-[abs mhux se jing[ataw televi]joni fi/-/ella. Il-Ministeru tal-:ustizzja qal ukoll li se jkun hemm tibdil firregoli biex l-awtoritajiet ikollhom a//ess aktar fa/li g[all-flus tal-[absin biex i[allsu g[ad-danni li jistg[u jag[mlu fil-[abs. Grayling qal li ried li s-sistema tal-[abs tibg[at il-messa;; ittajjeb lil dawk fi/-/elel, biex dawn jew ibiddlu [ajjithom u g[alhekk ikollhom il-privile;;i, inkella kienu se jbatu lkonsegwenzi. Grayling qal li meta tidda[[al is-sistema l-;dida, dawk li g[andhom dawn il-privile;;i mhux se jitilfuhom sakemm ma jo[olqux problemi, imma kienu se jitilfu l-a//ess g[attelevi]joni bis-satellita jew bil-cable fil-[absijiet privati.


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

Madwarna 19

MSV Life tappo;;ja lid-Dar tal-Caritas f’San Blas G[at-tielet sena konsekuttiva, tim millkumpanija tal-assigurazzjoni MSV Life g[adda l-jum tad-19 ta’ Marzu – festa pubblika dedikata lil San :u]epp – f’[idma ta’ volontarjat b’risq ir-residenti fid-Dar tal-Caritas f’San Blas. Id-Dar tal-Caritas f’San Blas g[andha l-iskop li tipprovdi ambjent sigur u ta’ familja lil numru ta’ persuni maskili li g[andhom ilproblema tal-abbu] tad-droga. Il-membri tal-Caritas li jie[du [sieb din idDar ja[dmu biex jg[inu lil dawn il-persuni vulnerabbli biex jo[or;u mill-problema taddroga u hekk jevitaw il-problemi psikolo;i/i, fi]i/i, finanzjarji, legali u so/jali li jiltaqg[u mag[hom ka;un tal-problema tad-droga, aktar u aktar meta l-abbu] mid-droga jkun wie[ed akut. Il-membri tal-Caritas ja[dmu wkoll fost

dawn il-persuni vulnerabbli billi jag[mlulhom kura;; u jipprovdulhom gwida kif jiffa//jaw il-[ajja ta’ kuljum [alli b’hekk ikunu jistg[u jsegwu b’su//ess programm ta’ rijabilitazzjoni. Dan bl-iskop pre/i] li dawn il-vittmi taddroga, wara li jkunu bnew mill-;did lilhom infushom, ikunu eventwalment ippreparati biex jintegraw mill-;did fis-so/jetà. Matul is-sentejn li g[addew il-kumpanija MSV Life irnexxielha torganizza g[add ta’ attivitajiet ta’ ;bir ta’ fondi b’risq id-Dar talCaritas f’San Blas. Il-flus mi;bura ntu]aw biex tjiebu u saru diversi fa/ilitajiet fl-istess Dar. Dan l-impenn ta’ MSV Life hu b’konformità mal-Valuri Korporattivi u l-Politika ta’ Responsabbiltà So/jali tal-istess kumpanija li hi impenjata biex tissokta tag[ti l-appo;; tag[ha lill-programmi fil-komunità, b[al fil-ka] tad-Dar tal-Caritas f’San Blas.

‘I am my own wife’ ‘I am my own wife’ hu xog[ol g[all-palk ibba]at fuq storja vera spirat minn intervisti li g[amel il-kittieb Doug Wrig[t matul diversi snin. L-istorja tirrakkonta l-[ajja vera u affaxxinanti tat-trasvestita :ermaniza Charlotte Von Mahsldorf – imwieled Lothar Berfelde – li pubblikament g[ex kwa]i hajtu kollha b[ala cross-dresser fi ]mien ]ew; re;imi konformisti kbar tas-seklu 20 – in-Na]i]mu u lKomuni]mu. Meta Doug Wrig[t sema’ bl-istorja ta’ Charlotte baqa’ mistag[;eb mill-bidu nett. Ikkuntattja lil Charlotte fejn iltaqg[u g[allewwel darba fil-:ermanja fl-1993. Hawnhekk Doug beda jiskopri l-istorja inkredibbli tal-[ajja ta’ libertina;; sesswali ta’ Charlotte li kienet kollezzjonista kumpulsiva

ta’ antikitajiet tas-seklu 19 u anke saret /elebrità :ermani]a. Doug skopra ver]joni aktar skura tal-[ajja enigmatika u ambigwa ta’ din l-erojina matul is-snin tal-okkupazzjoni Na]ista. Ix-xog[ol g[all-palk intlaqa’ tajjeb [afna u r/ieva diversi unuri fosthom it-Tony Award u l-Pulitzer Prize for Drama fl-2004. Il-kumpanija Exit Stage Right qed ittella’ g[all-ewwel darba din l-istorja f’Malta bl-attur popolari Alan Paris u b’direzzjoni ta’ Nanette Brimmer. Dan hu one-woman show li jie[u sehem fih ra;el wie[ed – attur wie[ed, 36 karattru u storja ta’ [ajja inkredibbli. ‘I Am My Own Wife’ se tittella fi spazju ;did – Vault No.2 – Valletta Waterfront on 3, 4, 5, 10, 11 u 12 ta’ Mejju. Biljetti minn St James Cavalier. Tel: 21 223 216

Kotba g[al-librerija tal-Kunsill tal-G]ira

Fl-okka]joni tal-Jum Dinji tal-Ktieb /elebrata madwar id-dinja fit-23 ta’ April, Banif Bank (Malta) plc ta donazzjoni lill-Kunsill Lokali tal-G]ira, liema fondi se jintu]aw biex jinxtraw xi w[ud mill-a[[ar pubblikazzjonijiet disponibbli fis-suq, g[alllibrerija. Il-Jum Dinji tal-Ktieb u talCopyright hu avveniment ta’ kull sena mtella’ millUNESCO bl-g[an li jippromwovi l-qari, il-[ru; ta’ pubblikazzjonijiet u ddrittijiet tal-awtur. Id-donazzjoni ng[atat lisSindku tal-Kunsill Lokali talG]ira Roberto Cristiano, li rringrazzja lill-Banif talappo;; tieg[u. Biex irresidenti tal-lokalità jinqdew bl-a[jar mod, il-Kunsill itejjeb il-librerija b’mod regolari, biex din tibqa’ attraenti u relevanti bl-a[[ar pubblikazzjonijiet.

(mix-xellug) Roberto Cristiano, Natalie Camilleri, Jennifer Tonna minn Banif Bank (Malta) plc, Vincenza Attard, Joe Galea u Joseph M. Muscat

L-inizjattiva tal-Banif tirrifletti l-valuri tal-Bank u limpenn tieg[u lejn inizjattivi edukattivi u kulturali fillokalitajiet li fih jopera. Il-Bank jag[raf limportanza tal-litteri]mu b[ala kapa/ità li tg[in fil[sieb kritiku u fil-

parte/ipazzjoni s[i[a ta//ittadini fis-so/jetà. Il-librerija tal-Kunsill Lokali tal-G]ira hi miftu[a itTnejn u s-Sibt bejn id-9.00 ta’ filg[odu u nofsinhar, nhar ta’ Erbg[a bejn l-10.00 u l-11.00 ta’ filg[odu, u l-;img[a bejn il-5.00 u 7.00 ta’ filg[axija.

Imfakkra l-vittmi tal-gwerra fi]-}ejtun Nhar il-{add 5 ta’ Mejju, il-Kunsill Lokali ta]-}ejtun se jkun qieg[ed ifakkar id-diversi }wieten li tilfu [ajjithom inno/entament matul it-Tieni Gwerra Dinjija. Il-ka] imur lura g[at-2 ta’ Mejju 1942, meta 27 persuna ;ew maqtula quddiem il-Knisja Parrokkjali tal-istess lokalità. G[alhekk il-Kunsill Lokali ta]-}ejtun se jkun qieg[ed jag[mel /elebrazzjoni simbolika fuq iz-zuntier tal-knisja ar/ipretali nhar il-{add 5 ta’ Mejju 2013, fil-11 a.m. b[ala tifkira g[all-memorja ta’ dawn il-vittmi. Il-pubbliku hu mistieden jattendi g[al din l-attività qasira fejn se ting[ata tislima dinjitu]a l-memorja ta’ dawn is-27 vittma.

Ir-rebbie[a tas-37 edizzjoni tal-G[anja tal-Poplu 2013 Is-Sibt 20 ta’ April 2013, sar il-festival L-G[anja talPoplu fit-Teatru Sir Temi Zammit fl-Università. Il-kanzunetti ppre]entati kollha kienu ta’ livell g[oli u b’su;;etti li jirriflettu l-[ajja tag[na lMaltin fid-dinja ta’ llum. Il-parte/ipanti f’dan il-festival kantaw u akkumpanjaw il-kanzunetti tag[hom b’mod live. Fl-a[[ar tas-serata t[abbru ir-rebbie[a. Il-kanzunetta ‘Hawn Si;;u Nieqes’ kantata minn Cherise Attard, kliem ta’ Paul Ellul u mu]ika ta’ Mark Spiteri Lucas hi ‘L-G[anja tal-Poplu 2013’. Il-kanzunetta ‘Signor Si’ kantata minn Dorothy Muscat, kliem ta’ Joe Julian Farrugia u kompo]izzjoni ta’ Sammy Galea ;iet klassifikata fit-tieni post. Il-kanzunetta rebbie[a tinkora;;ixxi lil dawk li jemmnu biex i[allu post g[al :esù fi]-]wie; tag[hom u l-kanzunetta fit-tieni post titratta l-[afna spejjez ]ejda fit-ti;ien biex l-g[arajjes ma jidhrux inqas minn [addie[or. Fit-tielet post ;iet il-kanzunetta ‘Pupazz’ kantanta minn Rita Pace li kkomponiet hi stess, kliem ta’ Emil Calleja Bayliss. Il-kanzunetta ‘Pupazz’ tirreferi g[al dawk li lesti jbieg[u il-prin/ipji tag[hom biex jog[;bu lil ta’ fuqhom. Paul Attard awtur tal-kanzunetta ‘Virtwali’ reba[ ilpremju g[all-a[jar tema so/jali. Il-kanzunetta ‘Virtwali’ kantata minn Estelle Fenech Imbroll titTratta dwar kif spi//ajna nirrelataw b’mod virtwal bilqeg[da quddiem l-iskrin. Il-premju g[all-a[jar interpretazzjoni ng[ata lill-grupp X-Tend li Interpretaw il-kanzunetta ‘Kuluri, Ilwien’. F’din il-kanzunetta l-kantawtur Charles Dalli jesprimi kif il-kuluri jinfluwenzaw u jiddominaw [afna midde/izjonijiet li nie[du f’[ajjitna. Ta’ spiss l-kuluri ji;u u]ati b[ala arma ta’ firda , ta’ separazzjoni u ta’ mibg[eda, meta fil-fatt huma elementi meravilju]i li jistg[u jfer[una. Il-premju Kantawtur ing[ata lil Justin Galea u Banda Briganti bil-kanzunetta ‘Il-Maltin Bil-Politika Mehdijin’. Wara li l-poplu g[adda mill-itwal kampanja elettorali flistorja ri/enti , din il-kanzunetta g[andna tg[ina nie[du lilna nfusna ftit anqas bis-serjetà. Il-Premju g[all-a[jar talent ]ag[]ug[ mog[ti millWAFA intreba[ minn Fiona Camilleri li kantat ilkanzunetta ‘Ta[nina’, dik li bl-Ingli] tissejja[ ‘Lullaby’. Sunny Aquilina ng[ata il-Premju G[anja Li Tibqa’ g[as-sehem kontinwu tieg[u favur il-kanzunetta Maltija bil-Malti. L-organizzaturi ppubblikaw CD tal-Festival, li fih wkoll bonus track , ‘G[anja Maltija’, kliem ta’ Sunny Aquilina u mu]ika ta’ Andrew Zahra, kantata minn Ina Robinich u Frans Baldacchino il-Budaj. Aktar tag[rif jinstab fil-websajt www.ghanjafest.com u fuq facebook: www.facebook.com\GhanjaTalPoplu


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

20 Opinjoni minn Joe Chetcuti – joechetcuti@onvol.net

Illum tkun /elebrata l-festa ta’ San :u]epp {addiem Mistieden g[al dawn il-festi kbar l-Eminenza Tieg[u il-Kardinal Josè Saraiva Martins C.M.F. Filwaqt li llum se tindaqq il-quddiesa l;dida waqt il-pontifkal solenni, kompo]izzjoni mu]ikali ta’ Mro Joseph a Galea

San :u]epp mag[ruf b[ala San :u]epp ix-xi[

Din is-sena tikkommemora l-g[eluq il-50 anniversarju mill-inkurunazzjoni talistatwa antika, mirakolu]a u devota ta’ San :u]epp, mag[rufa a[jar b[ala ta’ San :u]epp ix-Xi[, li tinsab meqjuma fis-santwarju dedikat lilu fil-knisja ta’ Santa Marija ta’ :esù talPatrijiet Fran;iskani ir-Rabat Malta. Santwarju li hu s-sede talar/ikonfraternita li ;;ib lisem tal-istess qaddis u li tie[u [sieb dan l-istess santwarju li g[andu b[ala titular tieg[u din l-istatwa inkurunata. Din l-istatwa antika tmur lura lejn is-Seklu 16. Listudju]i tal-istorja ja[sbu li

wisq probabbli ori;inalment din kienet tag[mel parti millistatwi dekorattivi li kellha fuq barra fin-na[a ta’ quddiem il-karrakka li kienet i;;ib l-isem Sant’ Anna. Dan il-bastiment kien tal-Ordni tal-Kavallieri ta’ San :wann, u ;iet fi g]iritna mal-mi;ja f’Malta tal-istess Ordni fl1530. Matul i]-]minijiet nibtet devozzjoni kbira lejn din ixxbiha ta’ San :u]epp. Middokumenti konservati flArkivju tal-Ar/ikonfraternita ta’ San :u]epp naraw li fissekli li g[addew il-poplu Malti rrikorra lejn San Guzepp fid-diffikultajiet tieghu permezz ta’ din ixxbiha. Permezz ta’ din ix-xbiha San :u]epp sema’ t-talb talpoplu tag[na kemm dak personali u familjari kif ukoll meta rrikorra lejh fuq skala nazzjonali. Tant hu hekk li jirri]ulta li spiss l-awtoritajiet Ekklesjasti/i flimkien ma’ dawk /ivili kienu jirrikorru lejn Alla peremzz ta’ San

:u]epp kull meta kienet tin[ass il-[tie;a biex ilg]ejjer tag[na jin[elsu minn xi fla;ell. Sa mill-1690 din l-istatwa n[ar;et diversi drabi f’pellegrina;;i penitenzjali nazzjonali f’ka]i b[alma huma nuqqas ta’ xita, ringrazzjament li pajji]na jkun [eles minn xi mard kiefer, b[alma huma l-pesta u l-kolera, kif ukoll minn xi katastrofi naturali b[al ma huma t-terremoti. Min[abba d-devozzjoni kbira li kellu l-poplu Malti lejn din ix-xbiha kienet saret [idma kbira millAr/ikonfraternita ta’ San :u]epp matul i]-]mien talewwel nofs tas-seklu 20 biex din l-istatwa antika ti;i inkurunata solennement kif kien jixraq. Kien is-27 ta’ Lulju 1956 meta il-Qdusija Tieg[u lPapa Piju Xll [are; digriet iffirmat personalment minnu stess f’Kastell Gandolfo biex din l-istatwa tkun tista’ ti;i inkurunata. g[al pa;na 21


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

Opinjoni 21

Festa importanti fil-kalendarju tal-festi fil-g]ejjer Maltin minn pa;na 20

:rajja li se[[et ftit tas snin wara fl-1 ta’ Mejju tal1963 fil-festa ta’ San :u]epp {addiem. Dan iljum jibqa’ mnaqqax b’ittri tad-deheb fl-istorja talAr/ikonfraternita ta’ San :u]epp tar-Rabat tal-Imdina u fl-istorja tal-kult lejn San :u]epp fil-g]ejjer Maltin. Dakinhar saret wa[da mill l-akbar /elebrazzjonijiet filg]ejjer tag[na, meta ;iet inkurunata solennement din l-istatwa fuq il-Fosos talFurjana minn Monsinjur Ar/isqof Mikiel Gonzi. Dakinhar eluf kbar ta’ nies [onqu din l-akbar pjazza li g[andna fil-g]ejjer tag[na. Hekk f’dan il-jum wara [afna snin intlaqg[et ixxewqa ta’ missirijietna li jissi;illaw l-im[abba kbira li g[andhom lejn San :u]epp permezz ta’ din linkurunazzjoni ta’ din ixxbiha antika tieg[u – xhieda [ajja tal-im[abba profonda li g[andu l-poplu ta’ dawn ilg]ejjer lejn dan l-akbar Qaddis li g[andha il-Knisja Kattolika – San :u]epp.

L-attivitajiet li qed ifakkru il-50 Anniversarju talInkurunazzjoni tal-istatwa antika ta’ San :u]epp qed jitkomplew illum l-Erbg[a 1 ta’ Mejju. Fis-6.15 a.m. u fit-8.15 a.m. isir /elebrazzjoni talquddies quddiem l-istatwa ta’ San :u]epp Inkurunat. Fl-10.15 a.m. tibda /elebrazzjoni tal-quddiesa Kantata u se jmexxi il Patri :wardjan Pawl Galea OFM flimkien mal-Komunità Fran;iskana. Fil-11.30 a.m. il-Banda Dekana u ?ittadina l’Isle Adam tar-Rabat se tag[mel mar/ madwar it-toroq tasSantwarju ta’ San :u]epp b’mar/i briju]i. Fis-6 p.m. jibda l-G[asar Kantat u fis-6.30 p.m. tibda quddiesa pontifkali solenni mmexxija mill-Eminenza Tieg[u l-Kardinal Josè Saraiva Martins C.M.F. Fi tmiem il-quddiesa pontifkali solenni jsir il-kant tat-Te Deum Solenni. Wara jsir ri/eviment g[all-persuni distinti f’Palazzo Xara, il-Ka]in tal-

G[aqda Mu]ikali l’Isle Adam. Matul il-jiem l-orkestra fil-knisja se tkun ta[t iddirezzjoni ta’ Mro Joseph Galea, Surmast Direttur talBanda l’Isle Adam bissehem ta’ elementi mu]ikali mill-Banda l’Isle Adam flimkien mal-Kor ‘St Francis of Assisi’ tal-Knisja ta’ Santa Marija ta’ :esù akkumpanjati mill-organisti Mro Carmen Deguara u David Camilleri. G[al din l-okka]joni spe/jali tal-:ublew tadDeheb tal-Inkurunazzjoni tal-Istatwa ta’ San :u]epp, il-quddiesa pontifkali solenni li se ssir il-lejla se tkun kollha kemm hi kompo]izzjoni ta’ Mu]ikali ta’ Mro Joseph Galea nnifsu. Fil-fatt Mro Joseph Galea rregala din il-quddiesa ;dida lill-Ar/ikonfraternita ta’ San :u]epp. In-nar tal-ajru qed ji;u ma[ruq kollu kemm hu mill:u]eppini Rabtin talG[aqda tan-Nar 19 ta’ Marzu fil-fabbrika tal-istess g[aqda.

San :u]epp meqjum b[ala l-missier universali tal-Knisja


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

22 Passatemp

Tisliba

1

2

5

3

4

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

Sib il-valuri tas-simboli

17

18

Hawn fuq jidhru s-simboli differenti tal-karti tal-log[ob. X’inhu l-valur ta’ kull simbolu jekk it-total ta’ kull ringiela u ta’ kull kolonna hu dak indikat fuq barra?

Sudoku

Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin> 5. Mawra; 6. Appik; 7. Suflè; 10. Sedil; 11. Sawna; 12. Kiteb; 14. Abbu]; 16. Idomm; 17. Parkè; 18. Nefqa. Weqfin> 1. Immens; 2. Manuel; 3. Carlos; 4. Skorja; 8. Editt; 9. Swaba; 12. Krampi; 13. Biddel; 14. Ammont; 15. }un]an.

Pittura astratta

Dan ir-ra;el xtara wa[da minn erba’ pitturi astratti. Meta mar id-dar ma kienx jaf liema xtara u lanqas imnejn kienet imdendla. Ara tg[inux int. Moderata: qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.

Il-bejjieg[ tal-Bibbji

I;borhom wa[da wa[da

Kif se ti;bor wara xulxin dawn it-tnax-il lollypop billi kull darba ti;bor dik li tkun fuq nett.

Sid ta’ [anut li jbig[ il-kotba dendel avvi] mall-bieb jg[id li ried salesman biex ibig[ il-Bibbji. Kien g[addej ra;el u ra lavvi]. Da[al ikellem lil sid il-[anut. “Nix..xx..tieq lii tag[..tt..ini dan ix-xx-xxog[…ol.” qallu rra;el. “Ma nafx kemm dan ix-xog[ol jg[odd g[alik min[abba ddifett li g[andek,” qallu s-sid. “G[aa.nd..ii mm..ar..a u ssiitt..itfffal,” kompla r-ra;el. “Kollox sew, hawn tliet Bibbji. Mur ara tbig[homx,” qallu sid il-[anut. Ir-ra;el qabad il-Bibbji u telaq biex ibig[hom. Wara sieg[a mar lura g[and il-librar. “Hawwnn il-ffflu..ss,” qallu r-ra;el. Sid il-[anut kien impressjonat g[all-a[[ar u allura tah tu]]ana Bibbji biex ibig[hom. Wara sag[tejn ir-ra;el ;ie lura u qal lil sid il-[anut, “Hawww..nn il-ffll..uuus.” Tal-[anut baqa’ skantat u qallu, “Irnexxielek tbig[ [mistax-il Bibbja fi tliet sig[at. Ma titwemminx g[ax lanqas f’sena ma kont inbig[hom! Imm’issa g[idli ftit, x’tg[idilhom lin-nies li jift[ulek il-bieb?” “N..g[id..il..hom jeekk iriiduuux jii..xx..tru d..in.. il-Bib..bbjaa jee.w jee..kk irii..du..xx liii naa..qraa.hiel..hom.”

Soluzzjonijiet

Sudoku

G[at-tfal

Pittura astratta

Prim Ministru Taljan u

Xtara n-nru 2. Kienet imdendla min-na[a ‘D’

1. Sewdieni, bla dawl (6) 2. u 17-18 mimdudin. Kien

Il-valuri tas-simboli

Weqfin:

fundatur tal-istazzjonijiet tal-Mediaset (6, 10) 3. Preskritt (6) 4. Sagrament li jsir millIsqof bid-dlik ta]-]ejt (6) 8. Supperv, rispostu] (5) 9. La[am ta/-/anga maqtug[ mill-koxxa (5) 12. Tanbur kbir jindaqq filmar/ijiet bil-mazzarelli (6) 13. Ir-ra;el tan-nag[;a (6) 14. Minnha jg[addi l-ilma tax-xita minn fuq il-bejt g[all-bit[a (6) 15. Fa//ata ta’ (6)

Spadi – 9 Qlub – 6 Fjuri – 3 Maqrut – 7

5. Hekk huma la m’g[adhomx ;odda (5) 6. Xju[ija (5) 7. {eles minn [las ta’ taxxa (5) 10. …… Polo, esploratur (5) 11. Pregjiera (5) 12. Paroli (5) 14. Ni]]el fuq karta (5) 16. Mag[qudin (5) 17. u 18. Ara 2 wieqfa

I;borhom wa[da wa[da 4–1–5–2– 3 – 6 – 8 – 10 – 12 – 7 – 9 – 11

Mimdudin:


IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Intervisti mal-kandidati Kap :did g[all-PN - NET Television, 21>35

Programm spe/jali li matulu Michael Mercieca se jintervista b’mod individwali g[al 20 minuta lill-erba’ kandidati li s-Sibt li ;ej se jkunu kandidati

biex ikun elett Kap ;did g[all-Partit Nazzjonalista. Ilkandidati huma Raymond Bugeja, Simon Busuttil, Mario De Marco u Francis Zammit Dimech.

Non smettare di sognare La 5, 21>10

Alessandra Mastronardi

(fir-ritratt hawn fuq) f’dan il-film drammatiku Taljan tal-2009 tinterpreta l-karattru ta’ wa[da li tixtieq taqbad karriera ta’ ballerina.

Mary Rose Mallia

I figli della guerra Iris, 23>35

Premier - NET Television, 20>30

Hermann Bonaci u Frida Cauchi, illum se jlaqqg[una mal-attri/i u kantanta minn {a]-}ebbu;, Mary Rose Mallia. Irrekorjdat lewwel steroe LP bil-Malti bl-isem ta’ Songs from Malta (1972). G[amlet numru ta’ snin tkanta fil-:ermanja b[ala Mary Charles. Ta[dem b[ala Lieni fis-sensiela televi]iva Simpati/i.

Film drammatiku li n[adem fl-2004 b’re;ija ta’ Luis Mandoki bi storja ambjentata f’El Salvador fit-tmeninijiet.

Fil-qosor Chit Chat NET Television, 15>40 Il-programm tal-lum se jkollu b[ala mistiedna lill-kantanta li g[adha tifla Gaia Cauchi, li minkejja l-età tenera tag[ha di;à kellha numru ta’ su//essi anki barra minn xtutna. Dan il-programm ori;inarjament kellu jo[ro; ;img[a ilu. Foodies NET Television, 14>05 Il-

programm tal-lum jlaqqag[na max-chef Sebastian Mifsud li

se jag[mel ftit ri/etti sajfin. B[ala lewwel platt se jsajjar il-platt tradizzjonali Ungeri], is-soppa tal-Gapacho (firritratt), li hi soppa tad-tadam servuta kies[a. G[at-tieni platt se jag[mel majjal mimli l-forn li jista’ jisserva kemm s[un kif ukoll kiesa[. Id-de]erta mbag[ad tkun f’idejn Silvana Callus, li se tag[mel trifle tal-frawli bil-krema tal-mascarpone, kif ukoll scones bl-irkotta. Malta Llejla NET Television,17>00 Il-programm tal-lum, f’jum li hu btala pubblika, se jiffoka fuq il-bravura ta’ numru ta’ illu]jonisti Maltin. Fl-istudio se jkun hemm il-magician popolari Vanni Pulè kif ukoll numru ta’ ]g[a]ag[ li jipprattikkaw l-istess arti li timmeravilja kemm lill-kbar kif ukoll li]-]g[ar.

Amori in corsa (Chastity Liberty) Canale 5, 17>00 Mandy Moore u Matthew Goode (ittnejn fir-ritratt hawn ta[t) huma fost latturi f’dan il-film dwar tifla ta’ President tal-Istati Uniti.


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

24 TV#Radju

06>00 07>00 07>15 07>40 07>50

101 Breakfast Club - Ron Briffa u Toni Busuttil A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)

09>00 09>05 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05

A[barijiet fil-Qosor Mu]ika ma’ Mark Garrett Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti - Manuel Cauchi The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfiet g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00 u fil-17>00)

17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 Familja Wa[da (jinkludu 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 - Newsline 12:45 - Qari bilMalti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bullettin tal-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 - TV Hemm 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari tar-Rumanz (r) 20:30 - Il[na mi/-?par 21:05 Mu]ika u Sport 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u Bon;u Bon;u (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 One News) 09:00 - Kartolina 10:00 - The Morning Show 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - A[na 13:15 - Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Klassika 15:25 Djarju Kulturali 15:30 - Drive Time 16:00 - Mhux g[at-Tfal Biss 17:00 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 A[barijiet Sportivi) 18:15 - Dirett Lokal 18:45 - IdDjarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 ONE News 20:00 - LArgument Ikompli 20:15 Connect Africa 22:00 - Dash Wednesday 24:00 - Ta[t Sema’ Kwiekeb. RTK - 103 FM 06:30 Pierre & Co on RTK (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News) 09:00 - A[barijiet filQosor 09:05 - Paperscan 09:15 - G[alina Lkoll (11:00 RTK Qosor) 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bullettin 12.15 - Sehemna fl-Ewropa 13:00 - RTK Qosor 13:05 Su//essi u aktar (jinkludi 14:00 BBC News) 15:00 - RTK Qosor 15:05 - Rumanz 15:30 - G[and

Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-dar RnB Time - William Cauchi Fuzzbox - Christian Azzopardi Night Style - Joe Vella

in-Nutar 16:00 -BBC News 17:00 - RTK Bulettin 17:15 Fatti (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Ru]arju 19:25 - {sibijiet mal-Melodija 21:00 - {add B[alek 22:00 Il-Qaddis tal-Jum 22:05 Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 08:30 - Il-Balomba 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 Bis-Sassla u bil-Brevjar 10:00 BBC News Update 10:06 Mhux Kelma Bejn Tnejn 11:00 Classic FM 13:00 - Anali]i tal;urnali (r) 13:30 - Meta l-Mo[[ Isir Palk 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Il-{rejjef, l-G[erf u lMa;ija 20:00 - Ouside Lectures 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi fid-09:00 {ajjitna) 11:00 - Katina [elwa li tg[aqqadna mas-sema 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju ta’ San :u]epp 13:00 Qari tar-Rumanz 13:30 - Shalom 14:30 - Qari ta’ Rumanz 15:00 -

Kurunella {niena Divina 15:30 - X’g[adek titftakar millKateki]mu 16:00 - Il-Kura;; Nofs il-Fejqan 17:00 - Bullettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 - Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - Vexillum 20:30 - Qari tar-Rumanz (r) 21:00 G[ajn ta’ :id 22:00 - Sejja[li u Jien Inwie;bek 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 - Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan u Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 Toby’s Wall of Sound 24:00 Paul van Dyk. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 - 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 - Let’s Go 21:00 Nitbissmu ma’ Calypso 23:00 Those were the days 01:00 L-g[a]la tieg[i naqsamha mag[kom.

La volpe e la bambina - Raiuno, 15>15

Film ta’ avventura Fran/i] li n[adem fl-2007 b’re;ija ta’ Luc Jacquet li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Bertille Noël-Brunea, Isabelle Carré u Thomas Laliberté. Waqt li tifla tkun qed tippassi;;a f’bosk, tiltaqa’ ma’ volpi u bejnha u bejn l-annimal dlonk tinbet [biberija. Anki jekk b[ala storja hu pjuttost sempli/i, il-fotografija u r-re/tar li fih jag[mluh film li wara li tarah ma tinsihx fa/ilment. TVM 06:50 - Sa[[tek l-ewwel 07:00 TVAM 09:00 - TV Hemm (r) 10:20 - Journey from the Centre of the Earth 11:25 - Human Senses 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16:30 }ona 18:00 - A[barijiet 18:10 Waqtiet 18:15 - Sa[[tek l-ewwel 18:25 - Teleshoppping 18:40 TV Hemm 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Dreams ep. 22 21:45 - Sherlocks ep. 4 23:15 - A[barijiet fil-qosor 23:30 - Paq Paq (r) 00:15 - TVPM. TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 - 3 pointer 11:30 Sensilhena 12:15 - G[awdex illum 12:45 - Greatest escapes of history 13:15 - Amazon with Bruce Perry 14:05 - Sa[[tek lewwel 14:15 - Sensilhena 15:00 - 3 pointer 15:30 - Greatest Escapes of History 16:00 Oceans 16:50 - Wirt, Arti u Kultura 17:20 - Waqtiet 17:25 Bondi + 18:30 - Il-[arsa ta’ Ru]ann 19:00 - 3 Pointer 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 - Madwarna 20:00 - Pre match programme 20:45 - Football: Champions League. Barcelona v Bayern Munich 23:00 - Highlight pro-

gramme

ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 Teleshopping 10:30 - Aroma Mattina 12:00 - Maratona ;bir ta’ fondi 13:30 - ONE News 13:35 - Maratona ;bir ta’ fondi 17:30 - ONE News 17:35 - ?elebrazzjoni tal-Ewwel ta’ Mejju 19:10 - Super 5 19:30 - ONE News 20:15 - Maratona ;bir ta’ fondi 23:15 - ONE News. Smash 08:00 - Er;a’ Lura

09:00 -

{abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 1046 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 News 20:30 - Il-Parlament talPoplu (live) 21:30 - CNI 22:00 News 22:30 - Motordrome. Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00, id-09:00 u l11:00) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La volpe e la bambina. Film 2007 16:50 - Rai Parlamento 17:00 - Tg 1 17:15 Rin Tin Tin. Film 2012 18:50 L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 Affari tuoi 21:10 - Rosso San Valentino (fiction) 23:15 - Porta a porta 00:50 - Tg 1 notte 01:55 – Rai Educational. Raidue 07:00 - Cartoons 08:15 - Sabrina, vita da strega (TF) 08:35 - Le sorelle McLeod (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Detto Fatto 16:10 - Senza Traccia (TF) 17:50 - Tg Sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case (TF) 19:35 Squadra Speciale Cobra 11 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Vulcano. Film 2009 23:15 - Tg 2 notizie 23:30 - A Gifted Man (TF) 00:55 - Tg 2 Parlamento 01:05 Flashpoint 01:55 - Re-cycle. Film 2006. Raitre 08:10 - Roma, ore 11. Film ’51 10:00 - La storia siamo noi (dok) 11:00 - Speciale Tg 3: Primo Maggio: festa del lavoro 12:00 Tg 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie: Diario italiano 13:10 - Doc 3 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:45 - Tgr Leonardo 15:00 - Anteprima concerto del primo Maggio 16:20 - Concerto del primo Maggio

19:00 - Tg 3 20:00 - Concerto del primo Maggio 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 - Rai Educational 02:05 - Fuori orario Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina 08:40 Belli dentro (sitcom) 09:10 Email to Bill Gates. Film 2007 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - 5 appuntamenti per farla innamorare. Film 2009 15:00 Rosamunde Pilcher: Prova d’amore. Film 2006 17:00 Amori in corsa. Film 2003 18:50 - The Money Drop 20:00 - Tg 5 20:20 - Striscina la notizia 20:40 - Football. Champions League:

Barcellona v Bayern Monaco 22:45 - Speciale Champions League 00:30 - Tg 5 notte 01:00 - Striscina la notizia. Rete 4 06:50 - T.J. Hooker (TF) 07:45 Miami Vice (TF) 08:40 - Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 6 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:35 - La mia Africa. Film ’85 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - The Closer (TF) 23:20 - Bones (TF) 01:00 Tg4 01:20 - Music Line speciale 02:25 - Il mistero di Bellavista. Film ’85. Italia 1 07:00 - Zach e Cody al Grand Hotel (sitcom) 07:50 - Tutto in famiglia (sitcom) 08:40 - Una mamma per amica (TF) 10:30 ER - medici in prima linea 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 16:10 - Smallville (TF) 17:55 - The Middle (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI NY: Scena del crimine (TF) 21:10 - Quel pazzo venerdì. Film 2003 23:10 The Vampire Diaries (TF) 01:00 - Sport Mediaset 01:25 - The Shield (TF).


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

TV#Radju 25 Favourite Channel 07.15 - F. News 07:30 - Dawl tal-:urnata 08:00 - {in g[al Kollox (r) 10:00 - Cross Roads 12:00 - News 12:30 - Nies B[alna 13:00 - Niskata 15:00 Teleshopping 17:30 - Nintrefa ’l Fuq 18:15 - News 18:30 (ikompli) Nintrefa ’l Fuq 19:45 F. News 20:30 - Nies B[alna 21:00 - Bejnietna 2 23:00 News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshoping 12:00 – Pop Concert (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 The 90s 14:30 - The 00s 15:00 Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 The 60s & 70s 20:30 - All That Jazz 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 14:00 - Gossip Girl 14:45 - The OC (TF) 15:30 - Samantha chi? (TF) 15:55 - True Jackson, VP (sitcom) 16:25 - Sonny tra le stelle (sitcom) 16:55 - Friends (sitcom) 18:25 - Extreme Makeover Home Edition 18:30 Amici (soap) 19:30 - Gossip Girl (TF) 20:25 - Dr House (TF) 21:10 - Non smettare di sognare. Film 2009 23:25 - Uomini e donne 01:20 - Friends (sitcom). BBC Entertainment 07:15 - Garth and Bev 07:25 Tweenies 07:45 - Green Balloon Club 08:10 - Fimbles 08:30 My Family 09:00 - Rev. 09:30 The Weakest Link 10:15 EastEnders 10:45 - Doctors 11:15 - Silk 12:05 - Lark Rise to Candleford 12:55 - My Family 13:25 - Monarch of the Glen 14:15 - The Impressions Show

with Culshaw and Stephenson 14:45 - EastEnders 15:15 Doctors 15:45 - The Weakest Link 16:30 - Silk 17:20 - Lark Rise to Candleford 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:15 - The Weakest Link 20:00 - My Family 20:30 - After You’ve Gone 21:00 - Silk 21:50 - One Foot in the Grave 22:25 Alan Carr: Chatty Man 23:10 Spooks. TCM 08:45 - The Comedians. Film ’67 (AA) 11:15 - Bronco Billy. Film ’80 (A) 13:10 - White Heat.

Film ’49 (A) 15:00 - Billy the Kid. Film ’41 (A) 16:40 - Guns for San Sebastian. Film ’68 (A) 18:35 - Anchors Aweigh. Film ’45 (U) 21:00 - Get Carter. Film ’71 (18) 23:00 - McCabe and Mrs Miller. Film ’71 (15). MGM Movies 08:00 - The Unforgiven. Film ’60 (A) 10:05 - The Crocodile Hunter: Collision Course. Film 2002 (PG) 11:35 - Saved! Film 2004 13:05 - Swamp Thing. Film ’82 (15) 14:35 - Lights! Action! Music! Film 2007 15:35 - Viva Maria! Film ’65 (A) 17:30 - MGM’s Big Screen 17:45 - A Star for Two. Film ’91 19:20 - Kid Galahad. Film ’62 (U) 20:55 - Big Screen Legends 21:00 - True Blood. Film ’89 (18) 22:40 - Alice. Film ’90 (12). GO Stars 06:50 - Wild Child 08:35 - The Rock 11:00 - Damages 11:50 Parks & Recreation 12:15 - War of the Worlds 14:10 - Pirates of the Caribbean 4 16:20 - Words of the Titanic 17:10 - Up 18:45 - Arthur 20:35 - Parks & Recreation 21:00 - The Horse Whisperer 22:50 - Bonded By Blood 00:25 - The School of Rock 02:10 - Wild Child. Diva Universal 07:00 - Wolff’s Turf 08:55 Law & Order 09:55 - Kojak 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 JAG 12:55 - ER 13:50 - Agatha Christie’s Poirot 15:50 - Kojak 16:53 - Law & Order 18:50 JAG 19:50 - ER 20:50 - Great Women 21:00 - Introducing Dorothy Dandridge 23:10 - How to Keep Your Day Job 23:25 ER. Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Steve Wyrick & Icee Bikes 08:10 Dirty Jobs: Toilet Crusher 09:05 - Deadliest Catch: Down to the Wire 11:15 - How It’s Made 11:40 - Mega Builders: World Class Stadium: South Africa 12:35 - Carfellas: Monte Carlo Stakeout 13:05 - Carfellas: Hamptons Road-Trip 13:30 Wheeler Dealers: Frogeye Sprite 14:25 - American Chopper: Australia 15:20 - Mythbusters: Hindenburg Mystery 16:15 Dirty Jobs: Rocky Reach Damn 17:10 - Deadliest Catch: We’re Not in Kansas Anymore 18:05 Ultimate Survival: Urban Survivor 19:00 - How It’s Made:

Farmed Caviar # Intake Manifolds # Motorcycle Jackets # Shovels 19:30 - How It’s Made 20:00 - Gold Rush: The Night Shift 21:00 - Gold Divers: Go Big or Go Home 22:00 - Coal: Into the Heart of Darkness 23:00 - Deadliest Catch. Iris 15:50 - Il gnerale dorme in piedi. Film ’72 17:40 - Passa sartana... è l’ombra della tua morte. Film ’69 19:20 - A-Team (TF) 20:05Hazzard (TF) 21:05 - We Were Soldiers - Fino all’ultimo uomo. Film 2002 23:35 - I figli della guerra. Film 2004 01:40 - Nero bifamiliare. Film 2005. Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - How I Met Your Mother 11:30 - Gossip Girl 12:15 Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Enlightened 14:15 - Hollywood Buzz 14:30 Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 - Private Practice 16:45 - The Mentalist 17:30 - SMASH 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 20:00 - Mike & Molly 20:30 - How I Met Your Mother 21:00 - 2 Broke Girls 21:30 Whitney 21:55 - 30 Rock 22:30 - VEEP 23:05 - Top Gear 00:10 - Person of Interest 00:55 - True Blood. Biography Channel 06:30 - Parking Wars. Hardcore Pawn: 10:00 - All in the Family 10:30 - Ashley vs Rich. 11:00 Kylie Minogue 12:00 Hoarders: Andrew M and Lydia 13:00 - Storage Wars Texas: Who Bought JFK? 13:30 Parking Wars 14:00 - Dance Moms: Love on the Dance Floor 15:00 - Be the Boss: The Melting Pot. Hardcore Pawn: 16:00 - All in the Family 16:30 - Ashley vs Rich. 17:00 - Hoarders: Andrew M and Lydia 18:00 - Pregnant in Heels: Welcome to Hollywood 19:00 - Storage Wars Texas: Who Bought JFK? 19:30 Parking Wars 20:00 - Pregnant in Heels: The Pregnancy Dating Dilemma. Hardcore Pawn: 21:00 - All in the Family 21:30 Ashley vs Rich. 22:00 Hoarders: Wilma # Nora. Hardcore Pawn: 23:00 - Amy Got Back 23:30 - Tripped Out Cash.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:30 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See The Sea 10:05 Lots & Lots 10:20 - Bob the Builder 10:30 Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:55 Baby Antonio’s Circus 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 - Tiny Planets 11:30 - Monkey See Monkey Do 11:40 - Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:25 - The Mighty Jungle 12:40 - Mio Mao 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:50 - Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See The Sea 14:45 - Lots & Lots 15:00 - Fluffy Gardens 15:15 - The Mighty Jungle 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 Monkey See Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Tork 17:45 Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures

of Piggley Winks 18:45 - Benjamin’s Farm 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See The Sea 19:15 Lots & Lots 19:30 - Monkey See Monkey Do 19:40 - Barney and Friends 20:10 - Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 Pingu 21:45 - Tiny Planets 21:50 - Pingu 21:55 Tiny Planets 22:00 - Bob the Builder 22:10 Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends. Disney Channel 08:10 - Good Luck Charlie 08:35 - Austin and Ally 09:00 - Bolt (PG) 10:30 - Prankstars 10:40 The Suite Life on Deck 11:05 - Hannah Montana 11:30 - Wizards of Waverly Place 12:20 - Jessie 12:45 - ANT Farm 13:35 - Austin and Ally 14:25 - Good Luck Charlie 14:50 - Jessie 15:15 - Shake It Up 15:40 - ANT Farm 16:00 - Toy Story 2 (U) 17:30 - Prankstars 17:45 - That’s So Raven 18:10 - Cory in the House 18:35 - Good Luck Charlie 19:00 - Jessie 19:25 - Wizards of Waverly Place 20:15 - Phil of the Future 20:40 - Hannah Montana 21:05 - Jonas LA 21:30 - Sonny with a Chance 21:55 - Wizards of Waverly Place.

07>00 09>00 10>00 11>00 12>00 14>00 14.05 15>25 15>40 16>35 17>00 19>00 19>30 19>45 20>30 21>30 21>35 23>00

NET News Telebejg[ Newsroom (r) L-Istampa Kollha (r) .NET NET News Foodies (b’waqfa g[al NET News fit-15>00) Telebejg[ Chit Chat Telebejg[ Malta Llejla (b’waqfa g[al NET News fis-18>00) Bozza tal-Mija Lift NET News Premier NET News Programm Spe/jali - Kap :did g[all-Partit Nazzjonalista NET News

Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - The Grid 09:15 - World Champ. Snooker 11:00 - World Champ. Snooker: QF: Sheffield, United Kingdom (live) 14:00 World Champ. Snooker 15:30 World Champ. Snooker: QF: Sheffield, United Kingdom (live) 18:30 - World Champ. Snooker 20:00 - World Champ. Snooker: QF: Sheffield, United Kingdom (live) 23:00 - World Champ. Snooker. Eurosport 2 07:00 - Estoril Open Tennis 09:00 - Inside European Rally Champs 09:30 - World Series by Renault 10:00 - UEFA Futsal Cup Futsal 11:00 - Get Ready for Roland Garros 11:15 - Estoril Open Tennis 13:30 - J League Football 14:00 - UCI European Tour Cycling: Four Days of Dunkirk (live) 15:15 Estoril Open Tennis: Day 3 (live) 20:00 - World Champ. Snooker: QF: Sheffield, United Kingdom (live) 23:00 - UCI Asia Tour Cycling 23:15 Estoril Open Tennis. GO Sports 1 07:00 - Serie A: Rd 34: Atalanta v Bologna 09:00 - Barclays PL: Wk 37: Wigan Ath v Tottenham H 11:00 - ATP World Tour 500: Barcelona Open BancSabadell: SFs 16:00 UEFA Champions League: SF: 2nd Leg: Real Madrid v Borussia Dortmund 18:00 FIFA Futbol Mundia 18:30 UEFA Champions League: SF: 2nd Leg: Matchnight Review 19:00 - Trans World Sport 20:00 - Barclays PL: PL World. UEFA Champions League: SF: 2nd Leg: 20:45 - Barcelona v Bayern Munchen (live) 22:45 Matchnight Review. 23:15 Trans World Sport. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - PGA European Tour: Ballantine's Champ.: Day 3 13:00 - Ligue 1: Rd 34: Highlights 14:00 - Serie A: Rd 34: Roma v Siena 16:00 Barclays PL: Wk 37: Reading v QPR 18:00 - ATP World Tour 500: Barcelona Open BancSabadell: SF 23:00 Barclays PL: PL World 23:30 Ligue 1: Rd 34: Olympique Lyonnais v AS Saint-Etienne 01:30 - Trans World Sport. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - PGA European Tour: Ballantine's Champ.: Day 3 15:00 - Ligue 1: Rd 34:

Highlights 16:00 - Serie A: Rd 34: Roma v Siena 18:00 Barclays PL: Wk 37: Reading v QPR 20:00 - ATP World Tour 500: Barcelona Open BancSabadell: SFs 01:00 Barclays PL: PL World 01:30 Ligue 1: Rd 34: Olympique Lyonnais v AS Saint-Etienne. Melita Sports 1 08:00 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: Switzerland v England (r) 09:20 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: Russia v GER (r) 10:45 - Volleyball Champ.

League Magazine The Big Hit (r) 11:20 - Bundesliga SpVgg Greuter Furth v Hannover 96 (r) 13:15 - Bundesliga 1.FSV Mainz 05 v Eintracht Frankfurth (r) 15:10 - FA Cup: SF Chelsea v Man. C. (r) 17:15 - 2012 Alpari World Match Tour Germany: Day 1 (r) 19:20 - Bundesliga SpVgg Greuter Furth v Hannover 96 (r) 21:15 - FA Cup: SF Chelsea v Man. C. (r) 23:20 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: Switzerland v England (r) 00:45 - America's Cup: World Series San Francisco: Day 3 (r). Melita Sports 2 12:00 - America's Cup: World Series San Francisco: Day 3 (r) 14:00 - Swedish ATG Horse

Racing V4 Race Meetings 15:05 - FA Cup: SF Millwall v Wigan (r) 17:10 - Bundesliga 1.FSV Mainz 05 v Eintracht Frankfurth (r) 19:05 America's Cup: World Series San Francisco: Day 3 (r) 21:10 - Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 23:45 Bundesliga SpVgg Greuter Furth v Hannover 96 (r) 01:40 FA Cup: SF Millwall v Wigan (r). Malta Stars 08:00 - Malta Basketball

Association Siggiewi v Depiro (r) 09:30 - Malta Rugby Football Union (r) 11:10 Malta Handball Association (r) 12:35 - MFA Futsal League Xaghjra v St Patricks (r) 14:00 - BOV PL Birkirkara v Valletta (r) 16:05 - Football Nurseries (r) 16:40 - Malta Basketball Association Siggiewi v Depiro (r) 18:10 - MFA Futsal League Xaghjra v St. Patricks (r) 19:35 - Malta Rugby Football Union 21:15 - Malta Handball Association 22:35 - Football Nurseries (r) 23:15 - Melita GFA 1st Division (r) 01:00 BOV PL Birkirkara v Valletta (r).


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

26 Klassifikati PROPJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-Marsa

GARAXX jew store, 115 pied twil u 24 pied wiesa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toi-

let. Bil-permess Class B. ?emplu 77200983.

€1 5 , 000.

AVVI}I

VETTURI/ DG{AJJES

Pajero

G[al kull tip ta’ kri]i f’[ajtek

Cabin Cruiser

FJORD 8mtrs, b’]ew; magni diesel, fiberglass.

?emplu 99822224. FOUR seater tal-1996, kulur blu. € 5,300, f’kundizzjoni tajba. ?emplu 79295595.

MR Mutawalla Sidig jispe/jalizza fi: Problemi ta’ m[abba Protezzjoni professjonali

Problemi ta’ sess Fortuna tal-[ajja Kull tip ta’ problema ti;i solvuta fi ]mien qasir. 100% su//ess garantit. Mis-7 a.m. sat-8.30 p.m., bl-Ingli] jew Fran/i]. ?empel g[al appuntament fuq 99349374 jew 79497184.

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

G[al kull xog[ol

TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi bil-;ibs, ]ebg[a u gypsum boards, e//. ?emplu 77433390.

Nixtri

RAMM, bron], ramm a[mar u isfar, cable wire, stainless steel, bibien u twieqi tal-aluminju, in[allas fil-pront. ?emplu 21430185 jew 99469467.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{ G[amara antika

TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.

Kamra tal-Pranzu

INJAM tip Messikan: mejda, sitt si;;ijiet u welsh dresser. €1,350 jew l-eqreb. ?emplu 99010176.

Tombla sheets

B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur, e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com


L-Erbg[a, 1 ta’Mejju, 2013

27 TI:RIJIET TA}-}WIEMEL

Jispikkaw il-Premier u o[ra tal-Galopp minn Kenneth Vella

L-aktar ]ew; ti;rijiet mistennija li jsiru llum filkorsa tal-Marsa, se jkunu wa[da tal-klassi Premier fuq distanza qasira ta’ 2140m u ti;rija tal-galopp fuq 1250m. Dawn se jag[mlu parti mis17-il laqg[a tal-ista;un fuq tmien ti;rijiet u fuq forma ta’ Cup Day. It-ti;rija Premier se tkun isseba’ wa[da u tibda fil-5pm. Wara l-karozza tat-tluq se jibdew Troy Boshoeve, Simb Mark, Ouf Boy, Nuevo Musette, Magic de Assigny, Baloo Nalan, Olympien Major, Marathon Villers, Belafonte, Give To Get, Ougan de Sita, Milord Barbes u Of Course Ramble. Misjuq minn Noel Baldacchino, Simb Mark jibda l-aktar favorit li jo[ro; rebbie[ minn Ouf Boy (Eugenio Bondin) u Troy Boshoeve (Salvu Vella).

L-uniku ti;rija tal-galopp se tkun it-tielet wa[da u tibda fit-3.20pm. Tmienja mistennija jkunu ]-]wiemel li jibdew mill-ga;;a tat-tluq. Dawn huma Kimberley Downs, Cheeky Jack, Darielli, Enthrall, Alca Driver, Alto Monte, Ollie Fliptrik u Buttermilk. F’idejn Michael Sultana, l-Amerikan Kimberley Downs jipprova jirre;istra t-tieni reb[a konsekuttiva u tas-sena minn Enthrall (Demis Zammit) u Ollie Fliptrik (Sarah Borg). L-ewwel ti;rija tal-klassi Bronze tibda fis-2.30 pm. Tbassir

I Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2140m. Win – Cocos Kaos. Place – Ocean Gede, Ywema’s Pine. II Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2140m. Win – New

Look Des Mots. Place – Nep, Dandy. III Ti;rija. Klassi Galopp. Dist – 1250m. Win – Kimberley Downs. Place – Enthrall, Ollie Fliptrik. IV Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2140m. Win – Lys de l’Oasis. Place – Marchallach, Judon du Cap Vert. V Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 2140m. Win – Prince November. Place – Paleo de la Dives, Okir de Leau. VI Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2140m. Win – Quingen de Bussy. Place – Orgeat, Landi Breton. VII Ti;rija. Klassi Premier. Dist – 2140m. Win – Simb Mark. Place – Ouf Boy, Troy Boshoeve. VIII Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2140m. Win – Queops de Retz. Place – Olifant du Puoy, Quid de Bellevue.

Dan l-a[[ar l-eks plejers tat-tim nazzjonali Carmel Busuttil u John Buttigieg, flimkien mal-plejers tat-tim nazzjonali Michael Mifsud, Roderick Briffa, Jonathan Caruana u Ryan Fenech ing[aqdu ma’ l-Akkademja Kick biex jaqsmu l-esperjenzi tag[hom mat-tfal li attendew il-kamp ta’ l-G[id tal-Akkademja tal-futbol Kick li sar fil-grawnd tal-Melita FC. B’kollox attendew madwar 80 tifel u tifla minn etajiet u nurseries differenti, [adu sehem ukoll kow/is o[ra ta’ esperjenza li kienu meg[juna minn Julian Bonello u Mario Tabone. G[allgoalkeepers kien hemm ukoll ta[ri; spe/jalizzat mill-eks goalkeeper ta’ Malta, Saviour Darmanin.

Kors tal-Kow/ing minn Birkirkara Tennis Club Il-Birkirkara Tennis Club se jorganizza kors tal-kow/ing li jibda l-{add 5 ta’ Mejju g[al dawk li jixtiequ jitg[allmu, kif ukoll dawk li jridu komplu jitg[allmu llog[ba tat-Tennis minn 5 snin il fuq. Aktar informazzjoni fuq info@btcmalta.com jew billi wie[ed i/empel 99472349.

Birkirkara Tennis Club hu club li g[adu qed ji]viluppa imma di;à hu attiv [afna biex it-Tennis isir iktar popolari partikularment f’Birkirkara. Il-Club issa qed joffri wkoll fa/ilità ;dida, dik li jista’ jsir log[ob ukoll bil-floodlights filg[axija. G[alissa dan hu a//essibli g[al kul[add.

Maratona ta’ Futbol minn Qormi YN In-Nursery ta’ Qormi FC se torganizza maratona ta’ futbol b’risq Puttinu. Din se ssir fil-ground ta’ Qormi stess is-Sibt bejn it-8.30 a.m. u t-8.30 p.m. u l-{add bejn it-8.30 a.m. u l-5.30 p.m. In-Nurseries li se jie[du

sehem huma Qormi, }ejtun, }ebbu;, Luxol, Floriana u Mosta fejn se jkunu qe djie[du sehem aktar minn 650 tifel. Se jkun hemm ukoll bosta affarijiet u attivitajiet o[ra ta’ divertiment.


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

28 Sport BOV II DIVI}JONI

}ebbu; ji//elebraw ir-reb[ tal-Kampjonat }ebbu; R. …………….…. 2 Pembroke A. ……..……… 1

I/-champions tat-Tieni Divi]joni }ebbu; Rangers i//elebraw ir-reb[ talkampjonat b’reb[a diffi/li fuq Pembroke, li g[amlu minn kollox biex i[assru lfesta finali ta]-}ebbu;in. Fil-fatt }ebbu; kellhom jistennew sal-a[[ar minuti biex a//ertaw mir-reb[a. }ebbu; kienu segwiti minn folla sabi[a ta’ partitarji armati bil-banda u wara llog[ba //elebraw wara lpre]entazzjoni tat-tazza b[ala Champions tal-kampjonat. Il-bidu kien mill-iktar promettenti g[a]-}ebbu;in li marru fil-vanta;; fit-tieni minuta meta Rababah bir-ras kompla lejn RODRIGUES BRITTO li skorja mill-vi/in. I]da wara dan il-bidu llog[ob kien maqsum fejn Pembroke qasmu tajjeb illog[ob mal-avversarji tag[hom. Fit-tieni taqsima }ebbu; kellhom iktar mil-log[ob u kelhom g[add ta’ tentattivi

g[al lasta i]da 11-il minuta mit-tmiem Pembroke [asdu lill-avversarji meta CARMELO FARRUGIA r/ieva ballun fit-tul u b’lob sabi[ g[eleb lil Spiteri. {ames minuti mit-tmiem }ebbu; skorjaw il-goal tarreb[a meta minn freekick ta’ Roderick Spiteri kien hemm id-daqqa ta’ ras stupenda ta’ MIGUEL FRANCICA li xe[et il-ballun fir-rokna ta’ fuq tax-xibka u r-Rangers setg[u jibdew i//elebrazzjonijiet. }ebbu; R: J. Spiteri, W. Camenzuli (E. Cachia), L. Camilleri, M. Francica, L. Galea, M. Farrugia, R. Spiteri, L.J. Agius, A. Tabone (J. Agius), M. Rodrigues Britto, O. Rababah (J. Nwoba). Pembroke A: M. Calleja Cremona, M. Mamo, A. Attard (R. Caruana), C. Farugia, K. Coleiro, J. Mifsud, C. Debattista (J.C. Borg), R. John, G. Spiteri, D. Cremona, K. Micallef (A. Galea). Referee: Sandro Spiteri

It-tieni reb[a fit-tieni round ST. PATRICK.................... 2 FGURA................................1

St. Patrick temmew lista;un tag[hom b’reb[a ta’ 2-1 fuq Fgura f’partita li ftit li xejn kellha importanza g[a]]ew; na[at, li kienu di;à /erti mis-salvazzjoni g[all-ista;un li jmiss. Din kienet it-tieni reb[a g[as-Saints matul dan it-tieni round. Kienu Fgura li fet[u l-iskor fit-43 minuta permezz ta’ penalty, skurjat minn JOSEF DALLI. I]da r-risposta ta’ St. Partrick kienet wa[da immedjata, u e]att malli re;a’ beda l-log[ob, kien JEAN CLAUDE CESARE li kiseb il-gowl tad-draw g[at-tim tieg[u.

St. Patrick imbag[ad a//ertaw ru[hom mit-tliet punti kwarta mit-tmiem, b’xutt mill-isba[ minn tarf ilkaxxa ta’ ALEX ELLUL. St. Patrick: J. Grech, I. Scicluna (A. Lagana), C. Vella, M. Xerri, J. R. Vella, S. Buhagiar, N. Filipov, A. Ellul, S. Diacono (D. Cutajar), D. Pace (K. Muscat), J. C. Cesare Fgura: B. Bartolo, N. Zerafa, M. Spiteri, D. Sammut, R. Adami, K. Darmanin, N. Fenech (G. Martin), P. Chircop (R. Briffa), E. Cornago San Pedro, C. Camenzuli (N. Bezzina), J. Dalli Referee: Daryll Agius

Il-Vi/i-President tal-MFA Alex Manfrè jippre]enta t-tazza li/-Champions }ebbu; Rangers (ritratt> Trevor Sollars)

Promozzjoni meritata g[al St. George’s

St. George’s ……….…….. 7 G[arg[ur ………...……… 1

St. George’s kisbu lpromozzjoni g[all-kampjonat tal-Ewwel Divi]joni meta g[elbu 7-1 lil G[arg[ur fla[[ar log[ba tal-kampjonat. Kienet reb[a u promozzjoni meritata mill-Bormli]i, anki jekk a//ertaw biss mir-reb[a fit-tieni taqsima fejn skurjaw sitt goals. Il-Bormli]i [ar;u millewwel fuq l-attakk u salewwel nofs sieg[a kellhom madwar tmien konklu]jonijiet perikolu]i. Fit-32 minuta foul filkaxxa fuq Steve Agius u mill-[dax-il metru x-xutt ta’ Ryan Previ kien imdawwarf’korner millgoalkeeper veteran Shawn Sullivan. I]da mill-korner ilballun wasal g[and MAURO BRINCAT li skorja b’xutt fil-baxx.

Fil-[in mi]jud fl-ewwel taqsima St.George’s kienu ma[suda meta minn azzjoni ta’ freekick mog[ti minn Gauci l-ballun [abat mal-lasta u mir-rebound RYAN DEBATTISTA xe[et ;ewwa b’daqqa ta’ ras. Dak li m’g[amlux fl-ewwel taqsima s-Saints g[amluh fittieni wa[da fejn skorjaw x’[in u kif riedu. Fid-49 minuta azzjoni brillanti ta’ OSI LUCKY AGBEOBINNA u xutt angolat fil-baxx li spi//a fir-rokna tax-xibka. Minuta wara [arba ta’ Ryan Previ u kross lejn AGBEOBINNA li bir-ras g[amilhom tlieta. Fit-53 minuta St.George’s skorjaw ir-raba’ goal fit-53 minuta permezz ta’ GARY INGUANEZ u fil-61 minuta OSI LUCKY AGBEOBINNA g[aqqad il-hat trick b’xutt filbaxx.

Fit-73 minuta wara sensiela ta’ passes Agbeobinna [arab tajjeb u qassam lejn Quincy Bregman li skorja b’xutt tajjeb. Fis-77 minuta wasal ukoll is-seba’ u l-a[[ar goal ta’ St George’s meta OSI LUCKY AGBEOBINNA skorja r-raba’ goal tieg[u b’xutt bid-dawra li spi//a firrokna. St George’s: R. Marmara, E. Sevasta, J. Bugeja (A. Bonello), J. Farrugia (G. Vella), Q. Bregman, G. Inguanez, E. Amaira, M. Brincat, R. Previ, S. Agius (C. Grech), O.L. Agbeobinna. G[arg[ur: S. Sullivan (C. Francica), N. Scerri, K. Fedele, R. Debattista, L. Ellul (C. Vella), D. Camilleri, B. Pace, C.Caruana, M. Gauci (J.C. Spiteri), A. Briffa, D. Micallef Referee: Jurgen Spiteri


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

Sport 29 BOV II DIVI}JONI

Msida u }urrieq ja//ertaw posthom fl-Ewwel Divizjoni ..........................0 .............................2 Msida St. Joseph i//elebraw bil-kbir il-promozzjoni g[allSan :wann Msida SJ

Ewwel Divi]joni meta g[elbu lil San :wann 2-0. Msida kien jimmeritahom il-punti, g[aliex tul il-partita kienu a[jar mill-avversarji. G[al San :wann kien tmiem ta’ sta;un di]appuntanti, min[abba li g[amlu ]mien fittieni post tal-klassifika. Msida marru vi/in fl-10 minuta, meta xutt ta’ Shawn Magro ;ie mdawwar f’corner minn Carbonaro. Il-Misidjani marru fil-vanta;; fit-22 minuta, meta RONNIE CELESTE g[eleb lil Carbonaro b’xutt b’sa[[tu. Fis-36 minuta, free-kick ta’ Shawn Vella g[adda ftit g[oli.

I]da Msida irduppjaw minuta wara, meta RONNIE CELESTE skorja ;miel ta’ goal b’xutt minn barra lkaxxa, li ma ta l-ebda /ans lil Carbonaro. Bi Msida jgawdu vanta;; ta’ ]ew; goals u vanta;; numeriku wara t-tke//ija ta’ Peter Xuereb, il-partita naqqset mir-ritmu, u San :wann dehru bla [e;;a hekk kif Msida stennew it-tisfira finali biex i//elebraw ilpromozzjoni. : C. Carbonaro, R. Pisani, D. Cosaitis (C. Cuschieri), M. Mercieca, R. Briffa, A. Borg, P. Xuereb, R. Zammit, B. Ferraz do Amaral (J. Felice), L. Galea (J. Borg), S. Vella : J. Agius, L. San :wann

Msida SJ

Kif Spi//aw L

*}ebbu; R. 26 *Msida SJ 26 *}urrieq 26 *St. George’s 26

R

D

T

19 5 2 15 7 4 14 8 4 13 10 3 12 8 6 12 5 9 10 7 9 8 5 13 7 7 12 7 6 13 8 2 16 5 7 14 3 8 15 4 5 17

F

K

66 25 51 29 43 26 51 25 San :wann 26 49 34 Fgura U. 26 49 39 Pembroke A. 26 42 30 Si;;iewi 26 40 48 Mellie[a 26 28 44 Kirkop U. 26 26 41 St. Patrick 26 26 43 G[arg[ur 26 33 49 **M;arr U. 26 25 55 **Sta Venera 26 34 73 * Promossi g[all-Ewwel Divizjoni * * Relegati

Pti

62 52 50 49 44 41 37 29 28 27 26 22 17 17

Cassar, S. Vella, M. Borda, A. Mifsud, M. Caruana, S. Magro, D. Attard (R. Attard), M. Grioli (K. Grech), L. Baldacchino, R. Celeste (G. Farrugia) : Stefan Pace Referee

}urrieq itemmu t-tielet ...0 .. 2

Si;;iewi ………………… }urrieq …………………

}urrieq a//ertaw minn post fil-kampjonat tal-Ewwel Divi]joni b’reb[a mmeritata fuq Si;;iewi, b’goal f’kull taqsima. Segwiti minn g[add ta’ partitarji, }urrieq [adu lpunti li riedu biex spi//aw fittielet po]izzjoni, anki jekk flewwel taqsima ma kinux daqshekk dominanti. Il-log[ba kellha bidu bbilan/jat, bl-ewwel xutt g[allasta min-na[a ta’ Si;;iewi permezz ta’ Jason Camilleri. Imma dan kien salvat tajjeb mill-goalkeeper ta’ }urrieq, Alden. Man-nofs sieg[a,

}urrieq marru fil-vanta;; meta minn corner ta’ Karl Sacco da[al tajjeb KARL MAGRO, li b’xutt sabi[ spara fix-xibka. Tliet minuti wara, }urrieq kellhom /ans kbir meta Johan Briffa qabe] g[add ta’ plejers qabel spara xutt li [abat mal-mimduda. }urrieq iddominaw it-tieni taqsima b’g[add ta’ attakki, u re;g[u laqtu l-lasta fit-53 minuta b’xutt ta’ Joseph Lia. Fit-63 minuta, }urrieq serr[u rashom meta DANIEL ZAMMIT qabe] g[add ta’ plejers qabel skorja l-goal li g[alaq il-log[ba. Fil-75 minuta, }urrieq re;g[u kienu

m/a[[din mil-lasta wara li xutt ta’ Daniel Zammit laqat il-mimduda. : J. Cilia (G. Grech), J. Mercieca, N. Galea, E. Calleja, M. Camilleri (D. Butigieg), K. Buhagiar, J. Camilleri, E. Bugeja, E. Ciappara (S. Vella), K. Mizzi, G. Camilleri : J. Alden, K. Sacco, D. Stojanovic, K. Magro, J. Lia, D. Darmanin (G. Frendo), M. Schembri (N. Abdilla), M. Cocks (C. Farrugia), J. Briffa, G. Bonello, D. Zammit : Sebastiano Cambuzza Si;;iewi

}urrieq

Referee

?elebrazzjonijiet g[all-{add li ;ej minn Marsaskala FC Wara li f’dan l-ista;un, Marsaskala FC reb[u l-promozzjoni g[at-Tieni Divi]joni, il-klabb [ejja /elebrazzjonijiet g[all-a[[ar log[ba kontra Marsa FC, nhar il-{add li ;ej. Il-programm jibda fil-5.15pm. Il-partitarji u rresidenti huma m[e;;in jissapportjaw lit-tim fil-partita fil-Luxol Stadium, u wara jmorru

Wied il-G[ajn fuq Open Top Bus, li se ddur mat-toroq ta’ Wied il-G[ajn, bil-qofol jintla[aq fit-Triq tax-Xatt. Intant in-nursery tal-istess klabb tistieden littfal biex jikkuntattjaw lill-Head Coach, Louis Facciol, fin-numru 9942 0026, jew lis-Segretarju Edward Debono, fin-numru 9982 2051.

Msida SJ i//elebraw ir-ritorn fl-Ewwel Divi]joni b’reb[a fuq San :wann

Jag[lqu l-ista;un b’reb[a ..............................3 ...............................1 Kirkop United temmew l-

Kirkop U M;arr U

ista;un fuq nota po]ittiva meta f’partita ming[ajr storja g[elbu lil M;arr United 3-1, u b’hekk M;arr sellmu lillkampjonat tat-Tieni Divi]joni b’telfa. M;arr marru fil-vanta;; fis-6 minuta, meta MARK DEGUARA g[eleb lil Caruana b’xutt fil-baxx. Kirkop marru vi/in fit-30 minuta, meta xutt ta’ Michael Abdilla [abat mal-wieqfa. Huma ;abu l-iskor indaqs fit38 minuta, meta CACHEL VELLA g[eleb mill-vi/in lil Muscat. Kirkop imbag[ad marru filvanta;; fl-64 minuta, meta BRYAN FALZON g[eleb lil

Muscat b’xutt tajjeb u g[alqu l-partita fid-69 minuta, meta MICHAEL ABDILLA anti/ipa lil Muscat u skorja f’lasta vojta. Fil-75 minuta, Melvin Pisani qabe] lillgoalkeeper ta’ M;arr; i]da f’lasta vojta, dan xe[et barra. : J. Caruana (M. Attard), A. Formosa, C. Farrugia, B. Falzon, D. Baldacchino, R. Galea, B. Bugeja, M. Pisani, C. Vella (R. Darmanin), M. Abdilla, E. Zammit (D. Grech) : J. Muscat, C. Tabone (S. Camilleri), C. Bugeja, J. Said, M. Mifsud, M. Deguara (M. Abela), S. Licari, L. Mifsud (B. Galea), P. Fenech, C. Abela, A. Aquilina : Paul Caruana Kirkop

M;arr

Referee


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

30 Sport CHAMPIONS LEAGUE S#F II LEG

Rimonta improbabbli Jekk Barcelona g[andhom b]onn ispirazzjoni ]ejda biex jippreparaw g[al dik li tidher sfida diffi/li li jdawru telfa 4-0 millewwel leg tas-semi-finali ta/-Champions League kontra Bayern Munich, iridu biss i[arsu lejn ir-rivali f’La Liga, Deportivo La Coruna. Deportivo wettqu wa[da mill-akbar rimonti fl-istorja tal-kompetizzjoni meta fl-ista;un 2003-04 g[elbu lil AC Milan 4-0 fil-kwarti tal-finali f’La Coruna, biex hekk avvanzaw 5-4 aggregate. I/-/ansijiet remoti ta’ Barcelona li jirb[u t-tielet titlu Ewropew f’[ames snin jistg[u jidhru remoti, spe/jalment wara li naqsu milli jiskorjaw fi Munich. Lionel Messi deher nieqes mill-forma fi]ika u kien imra]]an tajjeb minn Bayern il-;img[a l-o[ra, u forsi mhux se jkun bi]]ejjed biex isalva lil Barcelona din id-darba. Barcelona di;à wettqu rimonta biex issuperaw lil AC Milan fl-a[[ar 16, meta kienu tilfu 2-0 fl-Italja qabel Messi mexxihom lejn reb[a, 4-0, f’Nou Camp. Huma biss tlieta l-klabbijiet li qalbu ]vanta;; ta’ erba’ goals filkompetizzjonijiet tal-UEFA, u l-kow/ ta’ Bayern, Jupp Heynckes, kien tellief f’wa[da minnhom. Hu kien fit-tmexxija ta’ Borussia Moenchengladbach, li reb[u lil Real Madrid 5-1 f’darhom, fit-Tazza UEFA, fl-ista;un 1985-86, imma tilfu 4-0 il-log[ba tar-ritorn. Heynckes qal ukoll li l-plejers iridu jkunu ddixxiplinati u ma jag[mlux fouls bla b]onn, u joqog[du attenti li ma jaqg[ux g[allprovokazzjoni. Sitt plejers, inklu] il-captain Philipp Lahm, id-difensur Dante u lplaymaker Schweinsteiger, jistg[u jitilfu l-final jekk ikunu mwissija. Formazzjonijiet probabbli: Barcelona: 1-Victor Valdes, 2-Daniel Alves, 3-Gerard Pique, 15Marc Bartra, 21-Adriano, 6-Xavi, 16-Sergio Busquets, 8-Andres Iniesta, 17-Pedro, 10-Lionel Messi, 7-David Villa Bayern Munich: 1-Manuel Neuer, 21-Philipp Lahm, 17-Jerome Boateng, 4-Dante, 27-David Alaba, 31-Bastian Schweinsteiger, 8-Javi Martinez, 10-Arjen Robben, 25-Thomas Mueller, 7-Franck Ribery, 9Mario Mandzukic

Il-goalkeeper ta’ Borussia Dortmund, Roman Weidenfeller (lemin), isalva quddiem sie[bu Mats Hummels u Gonzalo Higuain (xellug) ta’ Real Madrid

CHAMPIONS LEAGUE S#F II LEG

Dortmund fil-final g[at-tieni darba R. Madrid ...........................2 B. Dortmund ......................0 (Dortmund 4-3 agg)

Borussia Dortmund g[addew g[at-tieni finali fl-istorja tag[hom wara dik tal-1997 kontra Juventus, fejn kienu reb[u 31, meta minkejja li tilfu 2-0, ittieni leg fis-Santiago Bernabeu

kontra Real Madrid avvanzaw 4-3 aggregate. Kif mistenni, Real [ar;u ferm aggressivi biex isibu goal kmieni, imma sabu lill-goalkeeper ta’ Dortmund, Weidenfeller, li /a[[adhom minn goals /erti, partikularment fuq tentattivi ta’ Higuain u

Ronaldo, waqt li Ozil falla /ans fa/li meta wa[du xe[et barra. I]da mal-[in, it-tim ta’ Klopp beda jikkontrolla a[jar u jopera bil-kontrattakk. G[at-tieni taqsima, i]-]ew; na[at [ar;u bl-istess formazzjoni u l-ewwel /ans wasal g[and Lewandowski, l-eroj talewwel leg f’Dortmund b’erba’ goals; imma dan spara g[oli. U l-istess plejer fil-50 minuta kien sfortunat meta he]]e] il-mimduda ta’ Lopez. F’attentat iddisprat, Mourinho da[[al lil Kaká u Benzema flok Contrao u Higuain, biex jipprova jinfed id-difi]a ddixxiplinata u organizzata ta’ Dortmund. Imma fil-61 minuta kienu Dortmund li ;ew im/a[[din minn save brillanti ta’ Lopez fuq Guendogan f’dak li deher goal /ert. Fit-72 minuta, kien Kaká li mar vi/in g[al Real. Imbag[ad g[axar minuti wara, kien Benzema li feta[ ftit tama g[al Real meta feta[ l-iskor fuq corss ta’ Ozil. Hawn Real fet[u assedju u Sergio Ramos g[amel it-tmiem ferm e//itanti bit-tieni goal, imma kien tard wisq. Real Madrid: 41-Diego Lopez, 15-Michael Essien, 4Sergio Ramos, 2-Raphael Varane, 5-Fabio Coentrao (8Kaka 57), 19-Luka Modric, 14Xabi Alonso (6-Sami Khedira 67), 22-Angel Di Maria, 10Mesut Ozil, 7-Cristiano Ronaldo; 20-Gonzalo Higuain (9-Karim Benzema 57)

Borussia Dortmund: 1-

Roman Weidenfeller, 26Lukasz Piszczek, 4-Neven Subotic, 15-Mats Hummels, 29Marcel Schmelzer, 8-Ilkay Guendogan, 6-Sven Bender (27-Felipe Santana 90), 16Jakub Blaszczykowski, 10Mario Goetze (19-Kevin Grosskreutz 14), 11-Marco Reus, 9-Robert Lewandowski (5-Sebastian Kehl 87) Referee: Howard Webb (Ingilterra)

Ri]ultat The Championship

Millwall v C. Palace

0-0


R. Madrid .........2 B. Dortmund .....0 (Dortmund 4-3 agg)

Borussia Dortmund g[addew g[at-tieni finali fl-istorja tag[hom wara dik tal-1997 kontra Juventus, fejn kienu reb[u 3-1, meta minkejja li tilfu 2-0, it-tieni leg fis-Santiago Bernabeu kontra Real Madrid avvanzaw 4-3 aggregate. Kif mistenni, Real [ar;u ferm aggressivi biex isibu goal kmieni, imma sabu lill-goalkeeper ta’ Dortmund, Weidenfeller, li /a[[adhom minn goals /erti, partikularment fuq tentattivi ta’ Higuain u Ronaldo, waqt li Ozil falla /ans fa/li meta wa[du xe[et barra. I]da mal-[in, it-tim ta’ Klopp beda jikkontrolla a[jar u jopera bil-kontrattakk. G[at-tieni taqsima, i]-]ew; na[at [ar;u bl-istess formazzjoni u l-ewwel /ans wasal g[and Lewandowski, l-eroj tal-ewwel leg f’Dortmund b’erba’ goals; imma dan spara g[oli. U l-istess plejer fil-50 minuta kien sfortunat meta he]]e] il-mimduda ta’ Lopez. F’attentat iddisprat, Mourinho da[[al lil Kaká u Benzema flok Contrao u Higuain, biex jipprova jinfed id-difi]a ddixxiplinata u organizzata ta’ Dortmund. Imma fil-61 minuta kienu Dortmund li ;ew im/a[[din minn save brillanti ta’ Lopez fuq Guendogan f’dak li deher goal /ert. Fit-72 minuta, kien Kaká li mar vi/in g[al Real. Imbag[ad g[axar minuti wara, kien Benzema li feta[ ftit tama g[al Real meta feta[ l-iskor fuq corss ta’ Ozil. Hawn Real fet[u assedju u Sergio Ramos g[amel it-tmiem ferm e//itanti bit-tieni goal, imma kien tard wisq. Real Madrid: 41-Diego Lopez, 15-Michael Essien, 4-Sergio Ramos, 2-Raphael Varane, 5-Fabio Coentrao (8-Kaka 57), 19Luka Modric, 14-Xabi Alonso (6-Sami Khedira 67), 22-Angel Di Maria, 10-Mesut Ozil, 7-Cristiano Ronaldo; 20-Gonzalo Higuain (9-Karim Benzema 57) Borussia Dortmund: 1-Roman Weidenfeller, 26-Lukasz Piszczek, 4-Neven Subotic, 15-Mats Hummels, 29-Marcel Schmelzer, 8-Ilkay Guendogan, 6-Sven Bender (27-Felipe Santana 90), 16-Jakub Blaszczykowski, 10-Mario Goetze (19Kevin Grosskreutz 14), 11-Marco Reus, 9-Robert Lewandowski (5-Sebastian Kehl 87) Referee: Howard Webb (Ingilterra)

Ri]ultat The Championship

Millwall v C. Palace

0-0


IN-NAZZJON L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

Sport 31

Pace Bonello President ;did tal-KOM Julian Pace Bonello hu l-President il;did tal-Kumitat Olimpiku Malti (KOM) minflok l-Im[allef Lino Farrugia Sacco, wara elezzjoni li saret ilbiera[ fil-kwartieri tal-kumitat fil-pixxina f’Tal-Qroqq. Farrugia Sacco g[a]el li ma jer;ax jikkontesta l-kariga wara li kien ilu 13-il sena fit-tmexxija, u Pace Bonello kien luniku kontestant g[al din il-kariga. Huwa kien ilu jokkupa l-kariga ta’ Vi/i President tal-istess Kumitat Olimpiku Malti g[al dawn l-a[[ar tmien snin u kien ukoll President tal-Malta Tenpin Bowling Association, kariga li issa se jkollu jirri]enja minnha. Fl-istess elezzjoni, il-Kunsill ele;;a wkoll diversi karigi o[ra g[all-erba’ snin li ;ejjin – 2013-2017 – u li [afna minnhom kienu kkontestati minn persuna wa[da. Mark Cutajar, li kien jokkupa l-kariga ta’ Direttur tal-Isport, issa n[atar Vi/i President tal-Kumitat Olimpiku Malti minflok Julian Pace Bonello, meta kien luniku kandidat g[al din il-kariga, waqt li sSegretarju :enerali Joe Cassar ukoll ]amm

postu u ma kienx ikkontestat. L-istess b[alma ma kienx ikkontestat David Azzopardi, li ]amm il-kariga ta’ Direttur tal-Finanzi. Intant, il-kariga ta’ Direttur tal-Isport issa se tkun okkupata minn Ivan Balzan, li kien uffi/jal fi [dan l-asso/jazzjoni talIsquash, kariga li issa jrid jirri]enja minnha. I]-]ew; Diretturi nisa eletti, skont kif jitlob l-istatut tal-KOM – li jrid ikun hemm ]ew; diretturi nisa – huma Lucienne Attard u Sue Mercieca, waqt li mag[hom kienu eletti wkoll Dion Buhagiar, Charles Camenzuli, Envic Galea, Mario Micallef, Paul Sultana u Jonathan Vella. Il-lista kollha tal-kontestanti u l-voti li kisbu minn massimu ta’ 72 kienu hekk: Lucienne Attard (64), Francesca Borg (41), Joe Borg Cardona (39), Dion Buhagiar (55), Charles Camenzuli (53), Envic Galea (42), Sue Mercieca (55), Mario Micallef (44), Roberto de Santis (15), Vince Scicluna (35), Paul Sultana (60), Jonathan Vella (49), Branco Vlahovic (24).

Julian Pace Bonello, wara tmien snin Vi/i President, issa n[atar President tal-KOM

DIXXIPLINA

WATERPOLO

Sliema v Neptunes f’log[ba de/i]iva Fuster sospi] ]ew; partiti Sliema McDonalds jistg[u jkunu inkuranati Champions tax-Xitwa jekk illum jirb[u lisfida ferm mistennija kontra Neptunes, fl-ewwel minn ]ew; partiti pprogrammati g[al-lum fil-pixxina f’Tal-Qroqq. Illog[ba tibda fl-10.45am. B[alissa, i]-]ew; timijiet g[andhom 12-il punt kull wie[ed; imma Neptunes lag[bu log[ba aktar u prattikament temmew l-impenji tag[hom f’dan il-kampjonat, g[aliex illog[ba li jmisshom tkun il:img[a, kontra selezzjoni millASA. Din il-log[ba ma tg[oddx g[all-fini tal-klassifika. F’ka] ta’ reb[a g[al Neptunes i]da, Sliema g[andhom /ans jirkupraw meta

Kif Jinsabu

L Sliema 4 Neptunes 5 San :iljan 4 Exiles 4 Sirens 5 Valletta 5 Marsasxlokk 5

R 4 4 3 2 2

D 0 0 0 0 0 1 0 0 0

T F K Pt 0 60 22 12 1 62 29 12 1 61 23 9 2 40 47 6 3 59 45 6 4 34 69 3 5 27 107 0

s-Sibt, fl-a[[ar jum talKampjonat, jilag[bu kontra Marsaxlokk – log[ba li sSlimi]i mhumiex mistennija jfallu u b’hekk jispi//aw flewwel post ma’ Neptunes. Madankollu, Sliema qed jimmiraw li ma jissugraw xejn, u jekk inhu possibbli jag[lqu lkampjonat illum stess billi jag[tu t-tieni telfa tal-ista;un lir-rivali eterni, Neptunes, li

b[al Sliema reb[u erba’ partiti u ;arrbu telfa wa[da biss kontra San :iljan, 9-5, waqt li Sliema kienu reb[u lil San :iljan, 9-6, fl-ewwel log[ba tal-kampjonat. Peress li Sliema fadlilhom log[ba o[ra valida g[allklassifika wara din, dik kontra l-a[[ar tim fil-klassifika u li g[adu bla punt, Marsaxlokk isSibt, se jkollhom anqas pressjoni minn Neptunes u jibdew ukoll favoriti li j]ommu t-titlu li reb[u s-sena l-o[ra [alli jid[lu g[all-kampjonat tas-sajf b’moral g[oli li jie[du x-xettru ming[and Neptunes. Fil-partita l-o[ra tal-lum, San :iljan jilag[bu kontra Exiles f’log[ba li se tiddetermina ttielet post.

Manuel Moral Fuster ta’ Rabat Ajax kien l-uniku plejer sospi] ]ew; partiti fi tmiem din il-;img[a millKummissarju tad-Dixxiplina, u b’hekk se jkun qed jitlef ukoll l-ewwel log[ba tal-ista;un li ;ej jekk jibqa’ jilg[ab f’Malta. Rabat g[andhom ukoll lil Clive Brincat li se jitlef l-a[[ar partita tal-ista;un kontra Balzan, waqt li plejers o[ra sospi]i g[all-a[[ar log[ba tal-ista;un huma, Udochukwu Nwoko ta’ Floriana, Roderick Fenech ta’ {amrun Spartans, Ivan Tufegdzic ta’ Melita, Luke Sciberras ta’ Qormi u Andrew Agius ta’ Tarxien R. Mill-Ewwel Divi]joni, William Camilleri ta’ St. Andrews se jitlef l-ewwel partita tal-ista;un li ;ej, kif listess se jkunu nieqsa Dylan Micallef ta’ G[arg[ur, Carmelo Farrugia ta’ Pembroke, Peter Xuereb ta’ San :wann, Matthew Scerri ta’ St. Patrick u Britto Rodriguez u Lee Agius ta/-Champions tat-Tieni Divi]joni, }ebbu; Rangers. Mit-Tielet Divi]joni, Roderick Sammut ta’ Mtarfa ;ie sospi] [ames partiti, u kienu sospi]i log[ba wkoll, Joseph Meilak (G[axaq), Mark Anthony Ellul (Qrendi), Elton Caruana u Glendon Refalo (Swieqi Utd).

FIFA

Havelange jirri]enja u Blatter illiberat Joao Havelange irri]enja minn President onorarju tal-FIFA waqt li Sepp Blatter ;ie lliberat minn kondotta [a]ina wara investigazzjoni ta’ ka] ta’ tix[im li jinvolvi l-ISL, l-eks kumpanija tar-reklamar sie[ba tal-FIFA. Dan [are; minn rapport tal-FIFA, it-Tlieta. Ir-rapport ta’ Hans-Joachim Eckert, il-kap talKamra tal-:udizzju tal-Kumitat ta’ Etika talFIFA, qal li Havelange irri]enja mill-kariga tieg[u fit-18 ta’ April. Hu ddeskriva l-im;iba ta’ Havelange b[ala “moralment u etikament mhuxkorretta” fin-negozjati tieg[u. L-istess rapport, i]da, illibera lill-President attwali tal-FIFA, Sepp Blatter, li dakinhar kien Segretarju :enerali, minn kwalunkwe azzjoni [a]ina, imma ]ied jg[id li l-kondotta tieg[u ma kinitx ‘professjonali’. Ir-rapport qal ukoll li l-eks President talKonfederazzjoni tal-Football fl-Amerika t’Isfel u membru tal-Kumitat E]ekuttiv, Nicolas Leoz, li rri]enja mill-kariga l-;img[a l-o[ra, kien [a ‘tix[im’ minn ISL. Prosekutur }vizzeru qal f’dokument legali li

[are; f’Lulju, li Havelange, il-President tal-FIFA bejn l-1974 u l-1998, u l-ekx membru tal-Kumitat E]ekuttiv Ricardo Texeira, [adu miljuni ta’ dollari f’tix[im mill-ISL fuq ftehim dwar it-Tazza tad-Dinja fis-snin 90. “Jidher /ar li Havelange u Texeira b[ala uffi/jali tal-futbol ma kellhomx ja//ettaw il-flus b’tix[im, u dawn kellhom jii[allsu lura ladarba lflus kienu marbutin mal-isfruttament tad-drittijiet tal-media,” qal ir-rapport ta’ Eckert. Ir-rapport jg[id ukoll li “mhemm l-ebda indikazzjoni li Blatter kien responsabbli g[all-flus li ir/evew Havelange, Texeira jew Leoz, jew li hu stess [a pagamenti, anki f’forma ta’ flus mo[bija li jit[allsu b’arretrati. “Madankollu, wie[ed irid jistaqsi jekk Blatter kienx jaf jew kellux ikun jaf, matul is-snin qabel falliet l-ISL, li din kienet tg[addi pagamenti lilluffi/jali tal-FIFA. Fejn jid[lu regolamenti ta’ etika, l-im;iba ta’ Blatter ma tistax tiqties b[ala kondotta [a]ina, imma forsi wa[da traskurata u mhux professjonali.” Blatter qal li qara r-rapport b’sodisfazzjon.

ATLETIKA

Pishchalnikova sospi]a 10 snin

L-atleta Russa Darya Pischalnikova – midalja talfidda fid-discus fl-Olimpjadi – ;iet sospi]a g[axar snin mill-Federazzjoni Russa wara li falliet e]ami taddoping g[at-tieni darba. Kampjun me[ud minn Pischalnikova f’Mejju tassena l-o[ra re;a’ kien e]aminat u nstab po]ittiv g[as-sustanza anabolika oxandrolone. L-atleta ta’ 27 sena, li reb[et il-fidda f’Londra s-sena l-o[ra, kienet di;à skontat sospensjoni ta’ sentejn u disa’ xhur, bejn Lulju tal2008 u April tal-2011.

Sport g[al-lum YFA

Rabat Grd – 9 a.m. U#17 Balzan v Qormi, 11 a.m. Rabat v Mellie[a Si;;iewi Grd – 9 a.m. U#17 Floriana v St. Andrew’s, 11 a.m. Tarxien R. v }ejtun Pembroke Gd – 1 p.m. U#17 Pembroke v Naxxar, 3 p.m. U#17 Msida v }ebbu; R. IASC Tarxien Grd – 8KO 8.15 a.m.

}abbar CB v G]ira Utd,, 9.30 a.m. Senglea Y. v B’Bu;a T., 10.35 p.m. M;arr F. v B’Kara SJ

WATERPOLO Tal-Qroqq – 10.45 a.m. Sliema

McD. V Neptunes E., 12 p.m. San :ilajn SA V Exiles F.

SPARAR Bidnija – 10 a.m. Sparatura Trap

50+ final

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL Il-Marsa – 2.30 p.m. Programm

s[i[ ta’ 8 ti;rijiet.


L-Erbg[a, 1 ta’ Mejju, 2013

32 Lokali

I]-}ejtun, ilbiera[ laqa’ lill-Ar/ipriet tieg[u, Dun Eric Overend, f’korteo mill-Isptar Mater Dei, li ntemm f’Misra[ Carlo Diacono. Issa jmiss li l-funeral ta’ Dun Eric Overend jibda b’korteo fit-8 ta’ dal-g[odu mat-toroq ta]-}ejtun sal-Knisja, bil-quddiesa præsente cadavere tibda fl-10am – funeral li se jkun qed isir ukoll g[al omm l-Ar/ipriet, li mietet jumejn qablu. I/-/erimonja se titmexxa mill-Isqof Aw]iljarju Mons. Charles Scicluna. L-Ar/isqof Mons. Pawlu Cremona se jkun qed imexxi t-talb u l-barka tal-a[[ar (Ritratt> Martin Agius)

Qassis [abrieki jmur g[and il-Missier Il-mewta xokkanti ta’ Fr Eric Overend, l-Ar/ipriet ta]}ejtun, fl-età ]ag[]ug[a ta’ 47 sena, ixxukkjatni bil-kbir ma’ [afna o[rajn. Fr Eric [adem kemm fela[ b’risq ilparru//ani u persuni o[ra li lMulej g[o;bu jlaqqg[u mag[hom fil-mixja sa/erdotali tieg[u. Fr Eric l-impenji sa/erdotali kien jid[lilhom b’ru[u u b’;ismu. Niftakar li f’:unju li g[adda kelli xxorti niltaqa’ mieg[u wi// imb wi//. {adt gost [afna nit[addet mieg[u. Minkejja li kellu biex jifta[ar u jiddandan, kliemu kien sempli/i u mimli umiltà kbira. Mill-mumenti li g[amilt nit[addet mieg[u malajr intba[t kemm Fr Eric fehem sewwa xi tfisser tkun sa/erdot. G[alih issa/erdozju ministerjali kien ifisser l-g[otja tieg[u nnifsu b’risq il-mer[la li l-Mulej fdalu f’idejh [alli je[odlu [siebha. Min-nies vi/ini tieg[u intba[t bix-xog[ol kbir li kien qieg[ed iwettaq, spiss

b’riskju kbir g[all-istess sa[[tu. Imma Fr Eric, b’[arstu iffissata fuq Kristu Kur/ifiss, baqa’ ja[dem u jistinka g[all-;id spiritwali tal-mer[la. G[aliex g[alih hu kien sa/erdot g[al [addie[or u mhux g[alih innifsu! Din l-ewwel tag[lima li nislet minn [ajtu tfakkarni f’dak li l-Papa Emeritu, Benedittu XVI, kien qal fl-10 ta’ Marzu 2011 meta ltaqa’ mal-kleru tad-Djo/esi ta’ Ruma fil-bidu tar-Randan ta’ dik is-sena. “Wie[ed m’huwiex sa/erdot g[al parti mi]-]mien. A[na sa/erdoti b’ru[na kollha u b’qalbna kollha”. Imbag[ad, Benedittu XVI issokta jg[id: “Din li tkun ma’ Kristu u li tkun ambaxxatur ta’ Kristu, din li tkun g[all-o[rajn hi missjoni li tinfed l-esseri sa/erdotali tag[na u je[tie; li tinfed, iktar u iktar, it-totalità tag[na nfusna”. Fr Eric kemm g[anejt nies b’[idmietek! Il-;enero]ità kbira ta’ Fr Eric kienet tidher ukoll millfomm sieket tieg[u. Wara dak ix-xog[ol kollu li kien

qieg[ed iwettaq, u minn fommu qatt ma kienet to[ro; xi gemgima jew tgergira g[all-kuntrarju li kien jinqalag[lu, Fr Eric kien jibqa’ b’fommu mag[luq. G[aliex, ta’ sa/erdot g[aqli li kien, kien iva jemmen biss[i[ li kien il-Mulej li kien qieg[ed iwettaq fih dak kollu.

Fr Eric kemm g[anejt nies b’[idmietek u bis-skiet tieg[ek! Hu kien biss l-istrument fidil. Illum, meta niftakar fih, qisni qieg[ed nara quddiemi lil :esù nnifsu meta qal: “Meta tag[mlu kull ma tkunu ordnati, g[idu, ‘A[na qaddejja li ma niswew g[al xejn; g[amilna biss dak li kellna nag[mlu.’” (Lq 17:10). Fr Eric kemm g[anejt nies bis-skiet tieg[ek! Fl-istess diskors lissa/erdoti ta’ Ruma l-Papa Emeritu [e;;e; lis-sa/erdoti biex i]ommu “il-fer[ li

media•link COMMUNICATIONS

jistg[u jibqg[u ma’ Kristu sal-a[[ar, li ‘jibqg[u fil-;irja sat-tmiem’ dejjem blentu]ja]mu li huma msej[a minn Kristu g[al dan isservizz kbir”. Anki Fr Eric baqa’ j]omm s[i[ u marsus l-entu]ja]mu sa/erdotali li bih kien mimli sal-a[[ar. Is-sigriet ta’ Fr Eric biex seta’ jibqa’ fidil u [abrieki fis-sej[a sa/erdotali tieg[u sal-barkun kien li jsib [in biex jitlob. Hu mexa fuq il-parir li lPapa Emeritu ta lill-Kleru Ruman u lil kull sa/erdot: “Li titlob u timmedita fuq ilKelma ta’ Alla hi kundizzjoni li biha a[na nistg[u nkunu f’kuntatt ma’ Alla u g[alhekk nitkellmu b’esperjenza diretta tal-Mulej mal-o[rajn”. Nixtieq nag[mel il-qalb lillparro//a ta]-}ejtun f’dan i]]mien iebes li g[addejja minnu. Fi ]mien sitt xhur ilparro//a tilfet ]ew; kolonni kbar fil-kleru li jmexxiha. Dun Renè Cilia, li miet tra;ikament f’Novembru li g[adda, u issa l-mewta g[allg[arrieda tal-Ar/ipriet Fr Eric Overend. {alli kull membru

minn Patri Mario Attard OFM Cap

tal-parro//a jiftakar b’fidi dak li jg[idilna s-Salm 23: “IlMulej hu r-rag[aj tieg[i, xejn ma jonqosni”. F’merg[at kollhom [dura jqeg[edni, [dejn l-ilma, fejn nistrie[, je[odni; hu jrejjaqni. Imexxini fit-triq tas-sewwa min[abba f’ismu. Imqar jekk nimxi f’wied mudlam, ma nib]ax mill-[sara, g[ax inti mieg[i. Il-[atar tieg[ek u lg[aslu; tieg[ek, huma jwennsuni” (S 23: 1-4)


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.