Numru 13,425
€0.55
Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
In/ertezza mill-Gvern dwar il-bini ta’ skejjel ;odda Matul il-[ames snin li g[addew ilGvern Nazzjonalista wettaq programm intensiv ta’ bini ta’ [ames skejjel ;odda u l-pjan tal-Gvern kien li jkompli jibni skola ;dida kull sena sas-sena 2020. Imma malli fid-9 ta’ Marzu [a l-poter il-Gvern Laburista, in[olqot in/ertezza dwar dan il-programm ta’ bini ta’ skejjel ;odda. Din l-in/ertezza to[ro; /ar middikjarazzjonijiet li saru minn Evarist Bartolo, il-Ministru tal-Edukazzjoni u x-Xog[ol fil-jiem li g[addew meta fuq TVAM iddikjara li l-Gvern se jag[ti prijorità lill-manutenzjoni taliskejjel u mhux il-bini ta’ skejjel ;odda. Mir-risposti g[al mistoqsijiet Parlamentari li saru mid-Deputat Nazzjonalista, Clyde Puli li talab twe;iba /ara jekk il-Gvern pre]enti hux se jkompli bil-programm talGvern pre/edenti li jibni skola ;dida kull sena, [are; li l-Ministru Evarist Bartolo qal li qed issir evalwazzjoni tal-pjan u d-de/i]jonijiet jit[abbru meta jkun il-waqt. Dan juri bi/-/ar li l-Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista kellu pjan /ar tal-programm ta’ bini ta’ skejjel ;odda tant
li fil-kampanja elettorali anke kien semma l-lokalitajiet li fihom se jinbnew dawn l-iskejjel. Meta kien mistoqsi dwar kemm ilGvern se jonfoq fuq il-bini ta’ skejjel ;odda fil-[ames snin li ;ejjin, ilMinistru Evarist Bartolo qal li twe;iba dettaljata ting[ata meta tittie[ed id-de/i]joni liema skejjel ;odda se jinbnew fil-[ames snin li ;ejjin. Dan juri li l-Gvern pre]enti ma [ejja l-ebda pjan dwar il-bini ta’ skejjel ;odda. Id-Deputat Clyde Puli staqsa wkoll lill-Ministru tal-Edukazzjoni u xXog[ol li wara li l-midja rrappurtat lill-Ministru Bartolo jg[id li qed jikkunsidra li jag[ti preferenza lillmanutenzjoni tal-iskejjel e]istenti fuq il-bini ta’ skejjel. Il-Ministru Bartolo qal li l-midja rrappurtatu b’mod skorrett u qal li b[alissa qed tin[adem listima ta’ kemm tiswa l-manutenzjoni fl-iskejjel. Dawn id-dikjarazzjonijiet juru li lGvern pre]enti mhux qed ikun /ar jekk hux se jibqa’ g[addej bil-programm tal-Gvern pre/edenti jew jekk hux se jibni skejjel ;odda. g[al pa;na 2
Il-Vatikan Il-Papa Emeritus illum jirritorna lura biex jg[ix fil-Vatikan. Ara pa;na 15
Ilbiera[ i]-}ejtun qam f’diqa fejn sellem lir-rag[aj spiritwali tieg[u, Dun Eric Overend, li miet [esrem nhar il-{add li g[adda. Il-funeral ma kienx biss g[all-Ar/ipriet ta]-}ejtun imma wkoll g[al omm Dun Eric, Carmen li mietet jumejn biss qabel binha. Ara pa;na 3 (Ritratt> Michael Ellul)
Champions League
Bayern Munich fil-final kontra Borussia Dortmund Ara pa;na 30
IN-NAZZJON Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
2 Lokali
Yana Mintoff Bland Evarist Bartolo u Toni Abela jakku]a lill-midja li konsulenti tal-Gvern rrappurtatu [a]in {andaq, fl-iskola sekondarja tal-bniet f’Tal-{andaq, fl-iskola sekondarja tassubien f’Tal-Verdala f’Bormla u fl-iskola sekondarja tas-subien fil-Mosta. Filwaqt li kienu qed jinbnew l-iskejjel il-;odda, sar ukoll programm kbir ta’ manutenzjoni fl-iskejjel fejn sar xog[ol estensiv fi 32 skola fosthom fl-iskejjel tasSi;;iewi, ta’ {al Luqa, talImqabba, ta’ {a]-}abbar, tal-Im;arr, ta’ Marsaskala u tal-Mosta u [afna skejjel o[rajn. Il-Ministru Bartolo qal li se jag[ti prijorità lillmanutenzjoni tal-iskejjel u mhux il-bini ta’ skejjel ;odda min[abba li lFondazzjoni g[all-Iskejjel ta’ G[ada (FTS) li hi responsabbli mill-bini taliskejjel ma fadlilhiex flus. Imma l-Gvern Nazzjonalista kien di;à ddiskuta malMinistru tal-Finanzi u malFTS il-pjan tal-bini ta’ skejjel ;odda u ta’ manutenzjoni ta’ skejjel o[ra.
minn pa;na 1
Il-manifest elettorali talPartit Laburista kien jg[id li Gvern Laburista se jkompli bil-programm ta’ bini ta’ skejjel ;odda imma lMinistru tal-Edukazzjoni u x-Xog[ol ftit ;img[at wara l-elezzjoni qal li se jag[ti aktar prijorità lill-manutenzjoni ta’ skejjel e]istenti milli l-bini ta’ skejjel ;odda. Din id-dikjarazzjoni turi li l-Ministru Evarist Bartolo m’g[andux is-ser[an talmo[[ li l-Gvern g[andu lkapa/ità li jsib il-finanzi me[tie;a biex ikompli blinvestiment qawwi fledukazzjoni b[alma kien g[amel il-Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista. Fis-seba’ snin li g[addew il-Gvern Nazzjonalista investa miljuni ta’ ewro fliskola sekondarja tas-subien f’{al Kirkop, fl-iskola primarja ta’ Pembroke, fl-iskola sekondarja fir-Rabat G[awdex, fl-iskola sekondarja tas-subien f’Tal-
Yana Mintoff Bland, bint leks Prim Ministru u eks mexxej Laburista Dom Mintoff u kandidata tal-Partit Laburista fl-a[[ar elezzjoni ;enerali, id-Deputy Leader talLabour Toni Abela u n-Nutar Josef Masini Vento li ji;i iben Francis Masini Vento, mag[ruf g[all-[idma tieg[u fil-Labour Party f’G[awdex, huma fost dawk li se ji;u appuntati b[ala konsulenti filMinisteru tal-Familja u sSolidarjetà So/jali tal-Ministru Marie Louise Coleiro Preca. Dan jirri]ulta mit-twe;iba li lMinistru tat g[all-mistoqsija Parlamentari li saritilha midDeputata Nazzjonalista, Marthese Portelli, li staqsiet min huma l-konsulenti u l-persuni ta’ fidu/ja li ;ew appuntati fi [dan il-Ministeru ta’ Coleiro Preca. Mit-twe;iba jo[ro; li dDeputy Leader tal-Partit Laburista Toni Abela qieg[ed jipprovdi servizzi legali lil Coleiro Preca filwaqt li Yana Mintoff Bland qieg[da tipprovdi konsulenza fuq il-politika nazzjonali dwar il-faqar. Sorsi li tkellmu mal-;urnal INNAZZJON irrimarkaw kif inNutar Josef Masini Vento kien
ja[dem mal-Ministru Marie Louise Coleiro Preca fluffi//ju tag[ha meta kienet nutar qabel ma la[qet Ministru. Masini Vento huwa iben Francis Masini Vento, li f’G[awdex hu mag[ruf b[ala Frankie Masini, li kkontesta ming[ajr su//ess, l-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali tar-Rabat G[awdex tal-1994 u tal-1997. Dak i]-]mien, il-Partit Laburista, immexxi minn Alfred Sant, ma kienx jikkontesta l-elezzjonijiet lokali uffi/jalment imma l-kandidati Laburisti kienu jo[or;u ta[t ilkappa tal-indipendenti. Fi]]ew; elezzjonijiet ta’ wara, fis-sena 2000 u fl-2003 Frankie Masini [are; uffi/jalment mal-Partit Laburista. Mhux mag[ruf jekk Josef Masini Vento, li ;ie inga;;at b[ala konsulent fuq ilHousing, g[adux qed je]er/ita l-professjoni tieg[u issa li ng[ata dan ir-rwol ta’ konsulent. L-Att dwar il-professjoni Notarili u l-Arkivji Notarili jistipula fl-artiklu 14, li nutar g[andu jieqaf je]er/ita l-professjoni tieg[u jekk ja//etta xog[ol mal-Gvern. LAtt jispe/ifika li hemm e//ezzjonijiet g[ar-regola
imma l-[atra ta’ konsulent mhix wa[da minnhom. Fil-mistoqsija Parlamentari, Marthese Portelli staqsiet ukoll jekk il-Ministru Coleiro Preca tistax tpo;;i fuq il-mejda talkamra, kopja tal-kuntratti u l‘appointment letters’. I]da Coleiro Preca wiegbet li filwaqt li hemm persuni li qed jag[tu servizz ta’ konsulenza g[adu ma ;ie ffinalizzat l-ebda kuntratt. Qalet biss li dawn huma persuni jgawdu l-fidu/ja tag[ha. Sadanittant, il-Gvern [abbar fi stqarrija li l-Ministru g[allEkonomija, Investiment u Negozji }g[ar a//ettata rri]enja sfurzata ta/-Chairman tal-Awtorità talKomunikazzjoni, Antonio Ghio. Fl-ittra tieg[u indirizzata lill-Ministru Chris Cardona, Ghio jag[milha /ara li rri]enja tieg[u hi wa[da sfurzata bit-tibdil fil-Gvern, g[aliex il-li;i li tirregola l-Awtorità tistipula li hi awtonoma millGvern ?entrali u g[alhekk hu ma kienx obbligat joffri rri]enja tieg[u minn ?ermen. Ghio jg[id li g[alhekk irri]enja tieg[u mill-Awtorità tmur kontra l-li;i Maltija u kontra d-direttivi tal-UE.
It-Temp
UV INDEX
7
IT-TEMP> sabi[ bi s[ab g[oli VI}IBBILTÀ> tajba IR-RI{: moderat mil-Lvant BA{AR> moderat IMBATT> baxx mix-Xlokk TEMPERATURA: l-og[la 23˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 426 mm IX-XEMX> titla’ fis-06.10 u tin]el fis-19.48
Ro[s fil-petrol filwaqt li l-prezz tad-diesel jibqa’ l-istess L-Enemalta [abbret revi]joni fil-prezzijiet tal-fjuwil b’se[[ mit-2 ta’ Mejju. Il-petrol se jor[os bi 0.03 /ente]mi tal-ewro. G[alhekk mil-lum litru petrol se jinbieg[ g[all-prezz ta’ 1.48 /ente]mu minflok 1.51 /ente]mu.
Il-prezz tad-diesel se jibqa’ l-istess, 1.40 /ente]mu g[al kull litru. Filwaqt li l-prezz talGasoil ]died b’/ente]mu tal-ewro g[al 1.11-il /ente]mu. Fi stqarrija l-Enemalta qalet li dan jirrifletti l-prezz li bih inxtara l-fjuwil f’April.
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
B[al-lum 25 sena
IL-{AMIS L-og[la 23˚C L-inqas 16˚C
IL-:IMG{A L-og[la 23˚C L-inqas 16˚C
IS-SIBT L-og[la 22˚C L-inqas 16˚C
IL-{ADD L-og[la 21˚C L-inqas 16˚C
IT-TNEJN L-og[la 21˚C L-inqas 16˚C
UV
UV
UV
UV
UV
9
9
9
8
9
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN Malta 24˚C xemxi, Al;eri 19˚C imsa[[ab, Amsterdam 15˚C imsa[[ab, Ateni 28˚C xemxi, Li]bona 16˚C xemxi, Berlin 15˚C imsa[[ab, Brussell 16˚C imsa[[ab, il-Kajr 34˚C xemxi, Dublin 12˚C imsa[[ab, Kopen[agen 10˚C xemxi, Frankfurt 14˚C imsa[[ab, Milan 22˚C imsa[[ab, Istanbul 23˚C xemxi, Londra 14˚C xemxi, Madrid 13˚C imsa[[ab, Moska 15˚C imsa[[ab, Pari;i 13˚C imsa[[ab, Bar/ellona 18˚C xemxi, Ruma 23˚C imsa[[ab, Tel Aviv 30˚C xemxi, Tripli 37˚C imsa[[ab, Tune] 19˚C imsa[[ab, Vjenna 20˚C xemxi, Zurich 18˚C imsa[[ab, Munich 16˚C imsa[[ab, Stokkolma 12˚C xemxi, San Pietruburgu 10˚C xemxi.
F
il-[ar;a tat-2 ta’ Mejju tal-1988, InNAZZJON tag[na kienet irrappurtat bi prominenza l-attività li l-Partit Nazzjonalista kien organizza fl-okka]joni ta’ Jum il-{addiem fil-{amrun. Il-messa;; ewlieni ta’ Eddie Fenech Adami kien dwar is-solidarjetà u l-;ustizzja so/jali li kienet il-ba]i tal-[idma tal-Gvern. F’din l-attività l-Prim Ministru Eddie Fenech Adami kien [abbar li l-Gvern Malti kien se jirratifika s-Social Charter tal-Kunsill tal-Ewropa. {abbar ukoll li Malta se tirratifika 41 konvenzjoni tal-Organizzazzjoni Dinjija tax-Xog[ol filwaqt li [abbar ukoll li kienet se titwaqqaf il-Kumissjoni dwar is-Servizz ?ivili.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
Lokali 3
}ew; anniversarji li jmorru id f’id Jum il-{addiem u d-disa’ anniversarju tad-d[ul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea, ]ew; okka]jonijiet importanti li jmorru flimkien. Fi stqarrija, il-PN qal li ss[ubija ta’ Malta fl-UE fissret iktar opportunitajiet u drittijiet g[all-[addiema Maltin. F’pajjiz xott mirri]orsi naturali, il-[olqien ta’ ekonomija bba]ata fuq ix-xog[ol, ma kinitx fa/li, i]da l-b]ulija tal-[addiem fost o[rajn, wasslet biex Malta llum g[andha ekonomija li to[loq ixxog[ol u tkattar l-investiment. Il-Partit Nazzjonalista qal li t-triq ma kinitx fa/li u sab tfixkil kbir, i]da b’g[aqal irnexxielu jo[oloq ni/e/ ;odda fl-ekonomija li fissru [olqien ta’ eluf ta’ impjiegi, fil-manifattura, servizzi, turi]mu, is-settur marittimu,
l-avjazzjoni, is-servizzi finanzjarji u t-teknolo;ija tal-informatika. Il-ftu[ tal-MCAST u linvestiment qawwi flUniversità wasslu biex pajji]na qed ikompli jistag[na b’[addiema kapa/i, m[arr;a u spe/jalizzati. Fl-okka]joni ta’ Jum il{addiem, il-PN isellem lill[addiema Maltin, jirringrazzjahom tal-[idma, il-b]ulija u l-g[aqal tag[hom li ddeskriviehom b[ala fatturi ewlenin biex fil-kontra ta’ pajji]i o[ra Ewropej, f’Malta hawn ix-xog[ol u mhux il-qg[ad. Il-PN jappella lill-Gvern Laburista biex jag[raf jie[u de/i]jonijiet g[aqlin u mhux populisti, biex lekonomija tkompli tissa[[a[ u jitkattru limpjiegi.
L-MUT ma ;ietx ikkonsultata dwar l-iskejjel co-ed Il-Union tal-G[alliema, lMUT ma ;ietx ikkonsultata dwar il-bidla li se ssir fissekondarja biex l-iskejjel kollha ji;u m[allta bi bniet u subien. Dan kien konfermat mill-MUT waqt il-programm .net fuq Net Television fejn saret diskussjoni dwar l-iskejjel im[allta. B’hekk dan l-a;ir jikkonferma kemm il-Gvern Laburista u l-Ministeru qabdu u dde/idew wa[idhom dwar il-bidla biex l-iskejjel tas-sekondarja jibdew ikunu m[allta, bi studenti bniet u subien. Dan kien ikkonfermat mill-Vi/i President tal-MUT Marco Bonnici. Fil-kummenti tieg[u, ilVi/i President tal-MUT stqarr li f’ka]i b[al dawn huwa ovvju li jkun hemm
preokupazzjonijiet millg[alliema. I]da l-MUT lesta tag[ti s-sehem tag[ha biex l-iskejjel sekondarji bi bniet u subien flimkien jirnexxu. Dan l-esperiment kien di;à nbeda mill-amministrazzjoni pre/edenti meta twaqqfet l-Iskola Sport, f’{al Kirkop. Din l-iskola Sekondarja wkoll ti;bor fiha bniet u subien flimkien. Kien f’nofs ix-xahar li g[adda meta l-Ministru Evarist Bartolo [abbar illi mis-sena d-die[la l-iskola sekondarja ta’ Pembroke se tibda tilqa’ fiha bniet u subien mis-sitt sena talKulle;; Santa Klara. Issa mill-kummenti ta’ Marco Bonnici [are; /ar illi din kienet de/i]joni politika li ttie[det ming[ajr ebda konsultazzjoni mal-MUT.
Il-Knisja Ar/ipretali ta]-}ejtun kien mimlija bin-nies li attendew g[all-funeral ta’ Fr. Eric u ommu (Ritratt> Michael Ellul)
I]-}ejtun isellem lil Dun Eric Overend u lil ommu G[all-a[[ar darba mijiet ta’ persuni lbiera[ filg[odu sellmu lil Dun Eric Overend u lil ommu Carmen. Il-Knisja Ar/ipretali ta]-}ejtun laqg[et lil omm u iben li fi knisja mballata ng[ataw tislima kif kien jist[oqqilhom. Dun Eric Overend, li kien lAr/ipriet ta]-}ejtun, miet nhar il-{add 28 ta’ April fletà ta’ 47 sena, jumejn wara li tilef lil ommu Carmen, mag[rufa b[ala Lilly, biex b’hekk ilbiera[ sar il-funeral tat-tnejn li huma - l-omm u binha. Qabel ma bdiet il-quddiesa presente cadavere fl-g[axra ta’ filg[odu, sar il-korteo bilkatavru ta’ Dun Eric Overend li beda mill-Oratorju tasSagrament sal-Knisja Ar/ipretali. Il-quddiesa kienet immexxija mill-Isqof Aw]iljarju Charles Scicluna u Monsinjur Pawlu Cremona mexxa t-talb u l-barka tala[[ar. Pre]enti g[all-funeral kien hemm il-President ta’
Malta George Abela , membri parlamentari mi]-]ew; na[at tal-kamra u membri talKunsill Lokali ta]-}ejtun. L-omelija saret minn Patri Sandro Overend, li ji;i lku;in ta’ Dun Eric li ddeskriva lill-ku;in tieg[u b[ala bniedem ferrie[i u [abrieki li
Bniedem ferrie[i u [abrieki li dejjem [adem biex iwassal il-messa;; ta’ Kristu dejjem [adem biex iwassal ilmessa;; ta’ Kristu, messa;; ta’ m[abba, pa/i u fidi li Dun Eric Overend kien jemmen fih. Dun Eric Overend li hu minn Tas-Sliema, qabel la[aq Ar/ipriet ta]-}ejtun, kien il-
Kappillan ta’ Marsaxlokk. G[amel wkoll xi ]mien b[ala President tal-Kulle;; talKappillani. Jidher li nhar il-{add Dun Overend [ass u;ig[ fl-istonku u ttie[ed l-Isptar Mater Dei fejn g[amel xi sig[at fidDipartiment tal-Kura Intensiva, i]da tilef il-;lieda mal-mewt ftit tal-[in wara. Fr. Overend kien ilu g[al xi xhur ukoll isofri minn problemi f’qalbu. Dun Overend tilef lil ommu jumejn qabel, ji;ifieri nhar il-:img[a 26 ta’ April. Wara l-quddiesa l-funeral kompla b’mod privat fejn saret id-difna fi/-?imiterju tal-Addolorata. B’din l-a[bar, li ]gur [asdet lil bosta }wieten, f’temp ta’ sitt xhur, il-Parro//a ta]}ejtun se tkun tilfet kemm lill-Kappillan kif ukoll lillVi/i Ar/ipriet Dun Renè Cilia li kien tilef [ajtu f’in/ident tat-traffiku f’Novembru li g[adda, meta kien fi triqtu lejn i]-}ejtun biex iqaddes.
IN-NAZZJON Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
4 Intervista
Su//ess kemm fl-isport u anke fil-karriera professjonali Jg[idu li ‘id-demm ji;bed’ u ‘skont iz-zokk il-ferg[a’. Dawn il-fra]ijiet Maltin jistg[u jing[adu g[al Rebecca D’Agostino, ilcaptain tat-tim nazzjonali tal-futbol tan-nisa, li minn meta kienet ]g[ira, kienet to[ro; fit-triq ma’ [uha ttewmi tilg[ab il-futbol. F’intervista li Rebecca Borg g[amlet ma’ Rebecca D’Agostino fil-grawnd talfutbol tal-Mosta qabel ittraining li jkollha ta’ kull ;img[a, hi spjegat kif laspirazzjoni g[all-futbol minn dejjem kienet hemm. Sa minn età ]g[ira, Rebecca kienet tmur ilgrawnd biex tara l-log[ob tal-futbol ma’ missierha li g[amel karriera b[ala coach tal-futbol. B’hekk kompliet tinbet l-im[abba lejn dan lisport li Rebecca tant t[obb. Il-karriera sportiva ta’ Rebecca Fuq bank fil-grawnd tal-
futbol tara lil timijiet o[ra g[addejjin bit-training talfutbol tag[hom, Rebecca spjegat kif iktar ma bdiet tikber, iktar bdiet tinduna li l-isport f’tim b[al futbol, hu l-iktar sport li jog[;obha.
Ta’ 13-il sena bdiet il-karriera sportiva tag[ha mal-klabb ta’ Birkirkara F.C Tant hu hekk, li malfutbol, hi kienet tilg[ab ukoll il-handball, i]da g[a]let li twaqqaf ilhandball u tiffoka fuq karriera fil-futbol. Il-perjodi li qattg[et filgrawnd ma’ missierha, ]gur komplew i[ajruha biex tkattar it-talent sportiv tag[ha. Tant li meta kellha biss 13-il sena, bdiet ilkarriera sportiva tag[ha malklabb ta’ Birkirkara F.C. fejn baqg[et tipprattika dan l-isport tant g[al qalbha g[al g[axar snin s[a[. Minn Birkirkara, Rebecca
kompliet il-karriera tag[ha g[al sena ma’ Hibernians F.C., u minn hemm qattg[et is-sentejn ta’ wara ma’ Melita F.C, biex issa, g[al dawn l-a[[ar erba’ snin, Rebecca qed tkompli lkarriera sportiva tag[ha ma’ Mosta F.C. Dan mhux biss, i]da g[al dawn l-a[[ar g[axar snin, Rebecca ilha ukoll captain tat-tim nazzjonali tal-futbol tan-nisa sa mill-2003. Mumenti ta’ sodisfazzjon
Bla ebda dubju, persuna li tkun ilha daqshekk fi kwalunkwe karriera, ikollha mumenti ta’ sodisfazzjon. L-istopper u l-captain tattim Nazzjonali tal-futbol tan-nisa tg[id li l-ikbar sodisfazzjon g[aliha kien din is-sena, proprju ftit tal;img[at ilu. Deskritta b[ala ‘;urnata memorabbli’, D’Agostino tg[id li l-ikbar sodisfazzjon kien meta t-tim nazzjonali tan-nisa kkwalifika fl-a[[ar log[ba tan-nazzjonal. Fil-fatt, dan ir-ri]ultat inkiseb hekk kif Malta ;abet draw mal-Albanija, imbag[ad reb[et lil Lussemburgu b’6-0, u reb[et ukoll kontra l-Latvja b’2-0. “:urnata memorabbli o[ra kienet meta lg[abt l-ewwel darba man-nazzjonal, meta skurjajt l-ewwel darba mattim nazzjonali u na[seb meta rba[t il-league mat-tim tal-Mosta”, ]iedet tg[id Rebecca. Apparti li tilg[ab b[ala stopper, D’Agostino tg[id ukoll li fil-bidu tal-karriera tag[ha kienet tilg[ab ta’ attakkanta fil-midfield, imma tenniet li issa tilg[ab fejn inkun hemm b]onn g[all-a[jar tat-tim. “Nixtieq nilbes il-flokk tat-tim tal-futbol tal-Furjana” B[al kull persuna o[ra, Rebecca g[andha wkoll laspirazzjonijiet tag[ha. g[al pa;na 5
IN-NAZZJON Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
Intervista 5
Minn log[ob tal-futbol fit-triq g[al captain tat-tim nazzjonali minn pa;na 4
Forsi g[all-kontra talma;-;oranza ta’ nisa o[ra li ma jinteressawx ru[hom daqshekk fl-isports partikularment fil-futbol, Rebecca tg[id li x-xewqa tag[ha hi li xi darba tkun tista’tilbes il-flokk tat-tim tal-futbol tal-Furjana wara li jkun hemm tim tan-nisa fi [dan dan il-klabb. Jekk wie[ed isaqsi g[aliex g[andha din ix-xewqa, irrisposta tkun g[aliex hi mill-Furjana, u b[al [afna li j[obbu l-post minn fejn twieldu huma, Rebecca mhi xejn inqas minnhom. L-isports rifless fil-karriera professjonali Wie[ed jista’ jg[id li t[ares minn fejn t[ares, [ajjet Rebecca D’Agostino hi mdawra bl-isports. Dan
g[aliex apparti milli tipprattika l-futbol, hi wkoll g[alliema ta’ ]ew; su;;etti fl-iskola ta’ San Anton, b’su;;ett minnhom, il-P.E. Minkejja li g[andha ambizzjonijiet fil-karriera sportiva tag[ha, Rebecca tistqarr li ma tantx hi bniedma ambizzju]a filqasam tal-iskola. Minkejja li m’g[andhiex ambizzjonijiet, ma jfissirx li ma t[obbx xog[olha. Anzi, hi tg[id li tie[u
{ajja li ddur mad-dinja sportiva [afna pja/ir bir-relazzjoni tag[ha mat-tfal tal-iskola. Hi tg[id ukoll li anke lfatt li t-tfal i[arsu lejha b’mod differenti minn g[alliema o[ra hu ta’ sodisfazzjon. Dan kollu g[aliex jarawha fuq ittelevi]joni u jafu li tilg[ab il-futbol. Il-futbol ma jistax jonqos li ma dda[[lux fil-[ajja tag[ha l-iskola. Tant hu hekk li hi fil-break, dejjem toqg[od mat-tfal, mhux biss fil-klassijiet. Rebecca esprimiet li anke jekk ikun hemm tournament, tipprova tinvolvihom kemm tista’ lill-istudenti. U hu min[abba f’hekk li j[arsu lejha b’mod differenti.
Matul l-intervista, Rebecca ammettiet li b[alma t-tfal i[arsu b’mod differenti lejha min[abba lisports, hi ukoll tag[mel listess u t[ares b’mod differenti lejn dawk li j[obbu l-isports. Il-captain tat-tim nazzjonali tal-futbol tannisa spjegat li ma tag[milx dan g[ax tippreferihom, i]da g[as-sempli/i ra;uni li t[ares lejhom b’mod differenti min[abba linteressi komuni ta’ bejniethom. In-nisa fl-isport
Ma setax jonqos li matul din l-intervista, ma ni[ux lopinjoni minn lenti sportiva femminili dwar in-nisa flisport b’mod partikulari filfubtol. Mistoqsija dwar kemm taqbel mal-kumment li jinstema’ [afna, dak li lfutbol hu iktar sport talir;iel milli tan-nisa, Rebecca esprimiet li ma taqbel xejn ma’ dan ilkumment. Fl-istess nifs, hi ta//etta li l-mentalità issa nbidlet minn ]mien passat, fejn jekk wie[ed jilg[ab ilfutbol, kien ji;i asso/jat mal-ir;iel. Mill-esperjenza tag[ha stess, Rebecca tg[id li meta kienet ]g[ira u kienet tmur l-iskola, kienet tkun fi grupp ]g[ir ta’ bniet li jilag[bu l-fubtol g[ax mhux il-bniet kollha kienu jmorru jilag[bu mag[hom. Ma’ dawn il-kummenti, D’Agostino ]iedet li qabel, g[aliex wie[ed jilg[ab ilfutbol, kien ji;i ttrimbat b[ala ‘tomboy’, u li g[ax tifla tilg[ab il-futbol, tkun asso/jata dejjem massubien. I]da din ilmentalità, illum il-;urnata qed tinbidel u hawnhekk ilmedia ;iet rikonoxxuta b[ala wa[da mir-ra;unijiet tal-bdil fil-mentalità. Dan mhux biss, i]da kif spjegat l-isportiva stess, anke l-fatt li jkun hemm pre]enza tal-MFA fliskejjel jg[in. Fil-fatt, hi spjegat kif ilcoach tat-tim nazzjonali tal-futbol tan-nisa Pierre Brincat i]ur l-iskejjel biex iwassal iktar il-futbol fost l-istudenti.
Rebecca D’Agostino liebsa l-flokk tat-tim Nazzjonali Malti fl-azzjoni kontra l-Latvja
Rebecca D’Agostino flimkien ma’ s[abha tat-tim nazzjonali
IN-NAZZJON
Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
6 Lokali
Fil-periklu tal-mewt wara in/ident Mara ta’ 30 sena mi]}ejtun tinsab fil-periklu li titlef [ajjitha wara li kienet involuta f’in/ident tat-traffiku lbiera[ fi]-}ejtun. L-in/ident se[[ g[all[abta tas-sitta neqsin kwart tal-biera[ waranofsinhar fi triq Strejnu limiti ta]}ejtun. Il-mara ta’ 30 sena kienet qed issuq Honda
CB400 meta g[al xi ra;uni tilfet il-kontroll. Fil-post issej[et ambulanza li [adet lill-mara l-isptar fejn kienet /ertifikata li qed issofri minn ;rie[i gravi u tinsab fil-periklu tal-mewt. Bil-ka] kien informat ilma;istrat tal-g[assa li qed imexxi inkjesta bl-g[ajnuna tal-esperti.
Simon Busuttil waqt i]-]jara li g[amel fil-kumpanija Mediterranean Ceramics (Ritratt> Michael Ellul)
Muscat jiddefendi Is-s[ubija ta’ Malta fl-UE fissret benefi//ji l-[atriet fil-bordijiet kbar g[all-Maltin minn Jesmar Baldacchino
Il-kandidat g[all-kariga ta’ Kap tal-Partit Nazzjonalista, Simon Busuttil ]ar ilkumpanija Mediterranean Ceramics, li tinsab fil-Crafts Village f’Ta’Qali. Pre]enti kien hemm ukoll rappre]entanti mill-Partit Nazzjonalista. Matul din i]]jara, Simon Busuttil kellu lopportunità li jiltaqa’ u jitkellem mal-propjetarji, la[wa Brian u David Grima u tkellem mal-[addiema pre]enti. Huwa dar l-istabbiliment u l-post fejn tin[adem i/-/eramika u l-fran kif ukoll ra dokumentarju dwar l-istorja, l-arti u l-arti;janat ta//eramika f’pajjizna. Kulturi kbar Afrikani u filMediterran u]aw i/-/eramika
g[all-arti u g[al skopijiet o[ra biex ma]-]mien i/-/eramika qed tintu]a wkoll fit-teknolo;ija. L-a[wa Grima spjegaw lil Simon Busuttil li bbenefikaw minn fondi tal-Unjoni Ewropea, b’mod specjali dawk tal-ERDF. Spjegaw ukoll li jkollhom ordnijiet minn pajji]i barranin u jag[mlu xog[lijiet internazzjonali u qed ikunu wkoll ta’ promozzjoni g[all-g]ejjer Maltin. Rigali u tifkiriet mag[mula mi/-/eramika ng[ataw lil dinjitarji u mexxejja b[ar-Regina Eli]abetta II u Lech Walesa fost l-o[rajn waqt ]jarat uffi/jali li g[amlu f’pajji]na. Waqt id-diskors tieg[u, Simon Busuttil sostna li din
i]-]jara saret b[ala tifkira tad-9 sena anniversarju miss[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea kif ukoll flokka]joni ta’ Jum il{addiem. Qal li l-a[wa Grima b[al kumpaniji o[ra Maltin g[arfu ju]aw fl-a[jar mod il-benefi//ji tas-s[ubija permezz tal-fondi. Busuttil qal li l-Partit Nazzjonalista g[addej bil-kampanja g[allKap il-;did, sostna li dan huwa mument diffi/li imma e/itanti g[all-partit biex jimxi ’l quddiem. Sostna li jekk jintg[a]el b[ala Kap irid i;ib mieg[u fil-politika Maltija l-esperjenza Ewropea li sawritu fi]-]mien li g[amel membru tal-Parlament Ewropew.
April li g[adda kien l-iktar s[un f’dawn l-a[[ar 90 sena B’temperatura medja ta’ 17.7 gradi , April ta’ din issena kien l-iktar s[un sa mill1923. Ix-xahar li g[adu kif spi//a kien 2.2 gradi iktar mill-medja f’dawn it-tletin sena. It-temperatura medja matul il-jum kienet ta’ 21.6 gradi, b’dik matul il-lejl tkun re;istrata bi 13.7 gradi.
Informazzjoni ma[ru;a mill-Uffi//ju Meteorolo;iku fl-Ajurport Internazzjonali ta’ Malta tg[id li l-;urnata tat-13 t’April kienet l-iktar ;urnata s[una tax-xahar bi 25.2 gradi.
Meta mqabbel mas-snin ta’ qabel nsibu nhar id-9 t’April 1985 kienet mkejla temperatura ta’ 30.7 gradi. L-inqas temperatura kienet fil-lejl ta’ bejn is-6 u s-7 t’April, b’10.5 gradi. L-istess, meta mqabbla mas-snin ta’ qabel, l-inqas temperatura kienet re;istrata nhar l-10 t’April 1956 b’4.4 gradi. L-ammont ta’ xita li ni]let matul ix-xahar t’April kien ta’ 18.6 mm, li jfisser 3.9mm inqas minn norma fuq medda ta’ tletin sena.
F’dan ix-xahar kellna jumejn ta’ maltempati bir-rg[ad, u ;urnata wa[da ta’ /par fit-28 tax-xahar. Ix-xahar li g[adda kien iktar xemxi min-normal, fejn kellna medja ta’ 8.5 sig[at ta’ xemx qawwija, g[al total ta’ 254 sieg[a. Intant, l-Uffi//ju Meteorolo;iku qed i[e;;e; lill-pubbliku sabiex joqg[od attent iktar g[all-indi/i talUV, u dan peress li di;à la[aq livell g[oli li jirrikjedi attenzjoni.
Il-Prim Ministru u Mexxej Laburista Joseph Muscat iddefenda l-[atriet ta’ diversi attivisti u uffi/jali Laburisti fil-ministeri u bordijiet ta’ entitajiet pubbli/i. Meta kien qed jitkellem fil-Mass Meeting Laburista tal-ewwel ta’ Mejju, Muscat dawwar il-kritika fuq rasha u qal li l-mandat ta’ Malta Tag[na Lkoll, jinkludi lil-laburisti. Joseph Muscat iffoka parti sostanzjali mid-diskors ta’ nofs sieg[a fuq ledukazzjoni. Fost o[rajn hu semma l-programm ta’ bini ta’ skejjel ;odda u qal li dan se jitkompla. Kuntrarju g[al dak li qal il-Ministru tal-Edukazzjoni Evarist Bartolo x-xahar li g[adda li qal li l-
Fondazzjoni g[all-Iskejjel ta’ G[ada, m’g[andhiex flus biex tibni skola ;dida kull sena. Il-Prim Ministru qal li prijorità o[ra ewlenija hi x-xoghol u qal li l-Gvern se jkompli ji;;ieled ilprekarjat u wissa lil min i[addem li min jabbu]a mill-[addiema b’kundizzjonijiet prekarji jew ma j[allihomx jissie[bu f’union, dawn l-employers mhux se jikkwalifikaw g[all-kuntratti pubbli/i. Joseph Muscat [abbar ukoll li minn din il-;img[a stess, il-Gvern se jniedi b’mod uffi/jali l-programm Jobs Plus, inizjattiva talUnion {addiema Mag[qudin li g[andha lappo;; tal-imsie[ba so/jali u l-partiti politi/i kollha.
Id-de/i]jonijiet fl-Air Malta qed i[allu l-frott B’differenza ta’ linji nazzjonali ]g[ar o[ra flEwropa, il-programm ta’ ristrutturar tal-Air Malta jidher li qed jag[ti l-frott. Dan [are; f’artiklu fir-rivista internazzjonali Airline Business li kien jiffoka fuq l-isfidi li qed jiffa//jaw linji tal-ajru ta’ pajji]i ]g[ar Ewropej. Fost o[rajn l-artiklu jislet paragun bejn l-Air Malta u l-linja nazzjonali ta’ ?ipru – Cyprus Airways. Filwaqt li l-linja tal-ajru ?iprijotta qed tiffa//ja problemi serji tant li anki ssajf li ;ej hu in/ert, l-Air Malta – g[alkemm ing[atat sussidju mill-Gvern – tidher li qed teg[leb l-isfidi talambjent internazzjonali talavjazzjoni bil-mi;ja tal-linji tal-ajru low-cost.
Airline Business tkompli li ta[t it-tmexxija tal-Kap Ezekuttiv Peter Davies, li jispe/jalizza fir-ristrutturar tal-linji tal-ajru li jinsabu f’diffikultà, l-Air Malta [adet id-de/i]jonijiet li kellha b]onn biex tqum fuq saqajha. Mistoqsi jekk g[ad hemm lok g[al-linji tal-ajru nazzjonali, spe/jalment f’pajji]i ]g[ar meta l-linji lowcost qed i]idu d-destinazzjonijiet u n-numru ta’ turisti, Peter Davies wie;eb li g[ad hemm post g[al linji tal-ajru b[all-Air Malta. Fuq livell strate;iku, Malta ma tistax tkun esposta g[all-bidliet li jistg[u jag[mlu linji tal-ajru lowcost li l-interessi tag[hom mhux dejjem ikunu l-istess ta’ pajji]i ]g[ar b[al Malta.
IN-NAZZJON Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
Lokali 7
Ftehim biex ji;i stabbilit professorat fit-tag[lim tar-reklamar di;itali Il-fondazzjoni Alfred Mizzi li twaqqfet minn Alf Mizzi & Sons Ltd fl-2004, intrabtet li tag[ti g[ajnuna finanzjarja lill-Fond ta’ Ri/erka, Innovazzjoni u }vilupp (RIDT) tal-Università ta’ Malta [alli jkun jista’ ji;i stabbilit professorat fittag[lim relatat mar-reklamar di;itali. Dan il-post ta’ impjieg fidDipartiment tal-Marketing filFakultà tal-Ekonomija, itTmexxija u l-Kontabbiltà, se jkun imsemmi ‘Alfred Mizzi Foundation Chair in Digital Marketing’. Dan se jkun mag[ruf mill-1 ta’ Ottubru li ;ej.
Ir-Rettur tal-Università Juanito Camilleri u lFidu/jarju tal-Fondazzjoni Julian Sammut iffirmaw ftehim g[al tliet snin fil-kampus tal-Belt. Julian Sammut spjega kif il-Fondazzjoni se tg[in biex ji;i stabbilit dan il-post abbinat mar-reklamar di;itali mis-sena akkademika li jmiss. Permezz ta’ espert akkademiku minn barra ta’ fama internazzjonali fil-qasam tar-riklamar g[al matul il-perjodu miftiehem, din id-donazzjoni se ssa[[a[ il-programm akkademiku tad-Dipartiment tal-Marketing. Min-na[a tieg[u, ir-Rettur Juanito Camilleri rringrazzja
lill-Fondazzjoni Alfred Mizzi g[all-inizjattiva u l-kontribut ;eneru] tag[hom u qal li dan ir-riklamar di;itali hu g[odda g[all-attivitajiet marbuta marreklamar tal-;enerazzjoni li jmiss. Dan se jkun ta’ benefi//ju g[al dawk l-istudenti li jixtiequ jaqbdu karriera firreklamar di;itali permezz ta’ mezzi so/jali. Wilfred Kenely, il-Kap E]ekuttiv ta’ RIDT qal li lUniversità qed tfittex kontributuri b[al din ilFondazzjoni li jemmnu li biex Malta tirnexxi te[tie; lappo;; tal-Università li tibqa’ impenjata li sservi ta’ /entru g[ar-ri/erka u l-innovazzjoni.
Il-Kunsill Lokali tal-Qala jibqa’ b’po]izzjoni konsistenti
Il - Kunsill Lokali tal Qala qal li g[adu fil po]izzjoni konsistenti tieg[u kontra l - pro;ett kollu tal - Qala Creek , po]izzjoni li ]amm g[al dawn l - a[[ar 11- il sena . L - istess po]izzjoni kienet riflessa fir - referen -
dum li sar fil - lokalità fl 2002 , fejn 85% tar - resi denti wrew bi/ - /ar li huma ma jaqblux ma ’ dan il pro;ett . Il - Kunsill hu tal - fehma li dan l - i]vilupp f ’ {ondoq ir Rummien mhux wie[ed sostenibbli , u g[alhekk , il -
Estensjoni tas-simulator marittimu
B’investiment ta’ iktar minn €500,000 mill-Awtorità Maltija Marittima, ilKoperattiva tal-Piloti Marittimi Maltin kompliet testendi u ttejjeb is-simulator
marittimu li permezz tieg[u jsir ta[ri; spe/jalizzat. Dan is-simulator kompla jissa[[a[ permezz ta’ ]ieda tal-mudelli ta’ vapuri biex piloti jkunu jistg[u jimmanuvraw fuqhom, b[al kif vapur jin[are; mill-Port. Dan kollu jsir b’mod realistiku, bid-dettalji tal-magna, id-direzzjoni u l-elementi tat-temp. B’hekk, din l-estensjoni li saret, l-upgrade, tejbet [afna l-vi]wali u anke wasslet biex ikun hemm tibdil fis-sistemi elettroni/i b’radar iktar avvanzat. Fuq dan is-simulator jit[arr;u piloti u kaptani anke ta’ cruise liners li jid[lu filPort il-Kbir u vapuri tal-kontejners li jid[lu l-Port {ieles, b’softwares apposta li jiswew eluf ta’ ewro. Ri/entement, kien organizzat ta[ri; flimkien mal-kumpanija CMACGM, wa[da mill-ikbar kumpaniji tal-kontejners. U b[alissa, i/-/entru Marittimu jinsab fl-a[[ar fa]i ta’ diskussjonijiet biex Tug Masters mil-Libja ji;u jag[mlu ta[ri; fuq is-simulator. Aktar ’il quddiem, fuq dan is-simulator, il-Full Blown
Mission Bridge Simulator 2, se jibda jing[ata ta[ri; lil studenti o[ra, b’mod li dan itta[ri; ikun kumplimentari ma’ dak li jing[ata l-MCAST. Ic-Chief Pilot Jesmond Mifsud spjega li dan is-simulator jintu]a mill-piloti biex itejbu l-[iliet tag[hom u joffru servizzi lil kumpaniji o[ra li jkollhom b]onn it-ta[ri;. Dan min[abba l-partijiet uni/i talPort tal-Kbir li dejjem qed jilqa’ vapuri differenti, b’wie[ed ivarja minn ie[or. B[ala parti mill-pro;ett, tnieda studju g[as-sigurtà filportijiet tal-Belt Valletta u ta’ Marsamxett. Dan l-istudju se jistabilixxi l-limiti l-;odda ta’ [idma f’dawn il-portijiet, b[al mhuma l-vapuri, l-infrastruttura, is-sa[[a tal-irmonk, kif ukoll l-element uman. Min-na[a tieg[u, isSegretarju Parlamentari Edward Zammit Lewis, li inawgura din l-estensjoni u qassam /ertifikati lil diversi piloti u studenti o[ra li segwew xi korsijiet ta’ ta[ri; dan l-a[[ar, qal li dan is-simulator joffri aspett vokazzjonali g[al dawk li jridu jit[arr;u filmarittimu. Dawn il-korsijiet li huma rikonoxxuti madwar id-dinja, ;ew organizzati wara li //entru ta’ ta[ri; marittimu nieda joint venture mas-City of Glasgow College.
Kunill isibha diffi/li sabiex ji;;ustifikah b[ala wie[ed li hu ta ’ benefi//ju u ta ’ ;id komuni g[all Qalin u l - poplu in;enerali . L - istess Kunsill xorta jemmen li g[ad hemm lok ta ’ ri;enerazzjoni ta ’ din iz - zona b[ala park naturali .
Il-kantant Example
Example waqt il-Malta Music Week Ninsabu issa ftit anqas minn xahrejn ’il bog[od mill-avveniment mu]ikali li stabbilixxa ru[u fil-kalendarju mu]ikali Malti ta’ kull sena, il-festival tal-Isle of MTV, li g[as-seba’ sena konsekuttiva, se jsir fuq ilFosos tal-Furjana bilparte/ipazzjoni ta’ numru ta’ artisti u bands internazzjonali. Din is-sena l-kun/ert se jsir fis-26 ta’ :unju. Fl-a[[ar sig[at sar mag[ruf artist li se jkun f’pajji]na g[all-Malta
Music Week, li fost lo[rajn tinkludi l-Isle of MTV. Fuq Twitter, il-kantant Example [abbar li se jkun f’pajji]na biex jag[ti kun/ert, b[ala parti minn din il-;img[a ta’ mu]ika, fit-22 ta’ :unju f’Numero Uno. L-istil ta’ mu]ika ta’ Elliot John Gleave, l-isem proprja ta’ Example, huwa aktar rap, u fost is-singles li hu mag[ruf g[alihom Example nsibu Changed the Way You Kiss Me u Stay Awake.
IN-NAZZJON Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
8 Parlament
622 pri;unier fil-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin
B[alissa hemm 622 pri;unier li huma residenti fil - Fa/ilita ’ Korrettiva ta ’ Kordin sal - 25 ta ’ April li g[adda . Dan qalu Emanuel Mallia , il Ministru g[all - Intern u s - Sigurta ’ Nazzjonali bi twe;iba g[al mistoqsija
parlamentari li saret mid - Deputat Nazzjonalista Carmelo Mifsud Bonnici . Il - Ministru Mallia stqarr li minn dan in numru 507 pri;unieri huma sentenzjati u 11 5 il - persuna qed jistennew il - liberta ’ provi]orja .
Il-ma;;oranza tal-immigranti li huma residenti fi/-/entri miftu[a ;ejjin mis-Somalja
}ew; lukandi se jer;g[u jift[u mill-;did Hemm ]ew; lukandi flin[awi ta’ San Pawl ilBa[ar li huma intenzjonati li jer;g[u jibdew ja[dmu din is-sena wara li kienu mag[luqin g[al xi ]mien. Dan [abbru Karmenu Vella, il-Ministru g[atTuri]mu bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea.
Irri]ulta li l-lukandi Santa Marija u San Antonio fil-Qawra se jift[u l-bibien g[at-turisti wara li l-avviz biex dawn jibdew ja[dmu ntbag[at fid-9 ta’ Jannar 2013. Il-Ministru Vella fisser li b’kollox, f’dawn illukandi, se jkun hemm ]ieda ta’ 424 kamra li g[andhom total ta’ 848 sodda.
1,448 immigrant irregolari fi/-/entri miftu[a Jirri]ulta li hemm 448 32 pajji] jew a[jar mis mill Iraq minn Sjerra Leone 1,
immigrant irregolari fi//entri miftu[a sad-19 ta’ April li g[adda. Dan qalu Emanuel Mallia, il-Ministru g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Carmelo Mifsud Bonnici. Il-Ministru Mallia qal li dawn il-persuni ;ejjin minn
,
-
Somalja, mill-Eritrea, millEtjopja, mill-Mali, mill-Kosta tal-Ivorju, min-Ni;erja, misSudan, mit-Turkija, minNi;er, mill-Bangladesh, mi/?ad, mis-Sirja, mill-Ghana, minn Togo, mill-Afganistan, mill-Kamerun, mill-Guinea, mis-Senegal, minn Burkina Faso, mil-Libja, mill-Gambja, mill-Kongo, Palestinjani, mill-Pakistan, minn Benin,
-
,
,
mill-Albanija, minn Burundi, mill-E;ittu, mill-Marokk u minn }imbabwe. Bi twe;iba g[al mistoqsija o[ra li saret mill-istess interpellant, il-Ministru Mallia qal li b[alissa hemm 276 immigrant irregolari fi//entri ta’ detenzjoni u lma;;oranza tag[hom, ji;ifieri 163, ;ejjin misSomalja.
IN-NAZZJON Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
Parlament 9
Prijorità lill-qasam tal-ekonomija di;itali Il-Gvern se jkompli jag[ti prijorità lill-qasam talekonomija di;itali. Dan qalu Chris Cardona, il-Ministru g[all-Ekonomija, lInvestiment u l-Intrapri]i }g[ar bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Claudio Grech. Il-Ministru Cardona qal li qed isir pjanar mill-;did biex l-A;enzija Maltija dwar itTeknolo;ija talInformazzjoni (MITA) titmexxa lejn il-miri talGvern f’dan is-settur. Chris Cardona jsemmi, fost o[rajn, it-tfassil ta’ strate;ija nazzjonali g[all-ekonomija di;itali ta’ Malta u strate;ija o[rajn; qafas ;did ta’ xiri jew kera ta’ kompjuters filGvern; tittie[ed azzjoni biex l-investiment li sar fil-qasam tal-li/enzji ta’ software jintu]a fis-servizz pubbliku kif suppost; il-kontribut b’inizjattivi biex jitjieb ilLitteri]mu Di;itali u tissa[[a[ l-eSkills Alliance. Il-Ministru Cardona semma wkoll kif flimkien malMinisteru tal-Edukazzjoni u x-Xog[ol, isir investiment filprogramm tal-eLearning u flimplimentazzjoni tieg[u; ikun hemm g[arfien ta’ x’inhuma l-problema, li ma jidhrux li huma ]g[ar fil-pro;ett talKarti tal-Identità u tittie[ed azzjoni dwar x’g[andu jsir ‘il quddiem; flimkien malMinisteru g[as-Sa[[a tittie[ed de/i]joni dwar kif l-
Il-mira tal-Gvern fl-ekonomija di;itali tista’ sse[[ bi strate;ija g[aqlija li tag[ti direzzjoni wiesg[a u fit-tul
a[jar jitmexxa l-pro;ett talIntegrated Healthcare u fla[[ar u mhux l-inqas, isir xog[ol ta’ tisbi[ jew xiri ta’ sistemi strate;i/i o[rajn talICT fil-Gvern b[alma huma s-Sistema tas-Servizzi So/jali. Bi twe;iba g[al mistoqsija o[ra li saret mill-istess interpellant, il-Ministru Cardona qal li l-mira tal-
Gvern lill-ekonomija di;itali tista’ sse[[ bi strate;ija g[aqlija li tag[ti direzzjoni wiesa’ u fit-tul, u li tikkunsidra l-kuntest talA;enda Di;itali tal-Unjoni Ewropea b’mod addattat g[al Malta. Hu ]ied li strate;iji vertikali fuq oqsma partikulari jibqg[u rilevanti u importanti f’oqsma spe/jalizzati.
D[ul u [ru; tal-[addiema tal-[abs Te]isti pro/edura dwar idd[ul u [ru; fil-[abs ta’ Kordin g[all-[addiema kollha, inklu] gwardjani u membri tal-iSpecial Response Team (SRT) meta jirrappurtaw g[ax-xog[ol. Meta kien qed iwie;eb mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Beppe Fenech Adami, Emanuel Mallia, ilMinistru g[all-Intern u sSigurtà Nazzjonali spjega li malli persuna tid[ol mill-bieb ta’ barra, persuna trid tippan/ja bil-fob. Wara tg[addi mit-tieni bieb imbag[ad mit-tielet bieb. Jekk persuna g[andha xi o;;ett ipprojbit li ma jistax
idda[[lu fil-[abs, trid titpo;;a f’locker tal-apposta u jkun mag[luq mill-istess persuna. B[alissa hemm ]ew; tipi ta’ lockers – b’/avetta li tin]amm mill-persuna u master key li tin]amm filgatehouse jew locker b’/avetta wa[da li tin]amm mill-persuna biss. Wara l-persuna tid[ol fissearch room u tne[[i kull o;;ett li jkollha fil-bwiet inklu] l-arlo;;, jekk g[andu, u ssir rub-down search fuq ilpersuna. Jekk persuna jkollha basket, issir tfittxija fih. Tfittxija b[al din issir minn uffi/jal wie[ed. Il-Ministru Mallia stqarr li hemm okka]jonijiet fejn
persuna, meta ti;i biex tid[ol il-[abs, issir strip down search fuqha. Din issir billi persuna tid[ol f’search room u wara li to[ro; kull o;;ett li jkollha mill-bwiet, tin]a’ l[wejje; kollha li tkun liebsa, inklu] [wejje; ta’ ta[t, i]]arbun u kalzetti. Dan isir filpre]enza ta’ ]ew; uffi/jali. Meta [addiema jkunu [er;in mill-[abs, wara li jispi//aw mix-xog[ol, huma jridu jippan/jaw bil-fob. Kull persuna li tkun [ier;a hi su;;etta g[al tfittxija, kemm fuq il-persuna tag[ha, rub down search kif ukoll filbaskett, jekk ikollha. F’ka] li dan isir, din trid titwettaq qabel persuna tippan/ja.
Il-Kap tas-Servizz tas-Sigurtà ma rri]enjax Sal-25 ta’ April li g[adda, is-Servizz tas-Sigurtà g[adu ma r/ieva l-ebda ittra ta’ ri]enja mill-Kap tas-Servizz
tas-Sigurtà. Dan qalu Emanuel Mallia, il-Ministru g[all-Intern u sSigurtà Nazzjonali bi
twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret midDeputat Nazzjonalista Ryan Callus.
Jirrifjuta talba mill-Kumitat 859 anzjan fi tmint Parlamentari dwar idjar tal-Gvern il-Kontijiet Pubbli/i Dan in-numru, fisser Joe B[alissa hemm 859 Konrad Mizzi , il-Ministru anzjan li qed jg[ixu fi tmint g[all -tal Ener;ija - -Isptar idjar -Gvern uu lfl Konservazzjoni tal-Ilma Zammittalba Clappli. saret Dan qalu rrifjuta millJoe Cassar , il Ministru Kumitat Parlamentari dwar ilg[as -Kontijiet -Sa[[a,Pubbli/i l-Anzjanibiex u likun fuq sejha Kurajaf fil-i]jed Komunità bi ta’ espressjonijiet ta’ interess, twe;iba g[al mistoqsija liema espressjonijiet ilparlamentari li saretmilli midGvern qed jonqos Deputat Laburista jippre]entahom fuqAnthony ilMejda tal-Kamra Agius Decelis . tarRappre]entanti Meta kien qed. iwie;eb Dan [are; fi tmiem l-u li mistoqsija o[ra ewwel laqg[a talrelatata -Kumitat saret mill-istess interpellant , Parlamentari dwar ililKontijiet -MinistruPubbli/i Cassar spjega li (PAC) ta din privati il-le;i]latura nhar itd-’djar tal-anzjani Tnejn filg[axija . Id- ta’ g[andhom restrizzjoni diskussjoni trattat ir-rapport kemm jistg[u jie[du anzjani annwali tal-Awditur fihom . :enerali g[as-sena 2011: Arretrati tad-D[ul 2011 u Approvazzjonijiet ta’ Ordnijiet Diretti. Il-Ministru Mizzi argumenta li l-Kumitat qieg[ed hemm biex jiskrutinja pro/essi mitmuma u e]aminati millAwditur :enerali. Hu qal li m’g[andux problema jwie;eb mistoqsijiet i]da lpost ideali biex jag[mel dan hu fil-plenarja talKamra tar-Rappre]entanti. Hu ]ied li kien se jie[u parir dwar it-talba talKumitat u jirrispondi lillPAC fil-laqg[a li jmiss. Intant mid-diskussjoni rri]ulta li minn 185 miljun li huma stmati b[ala arretrati mit-taxxa lillgvern, hu ma[sub li €27 miljun ma jistg[ux jin;abru u €45 miljun o[ra minn bilan/ji li jmorru lura sa mill-1999, g[andhom jing[ataw minn kumpaniji li kellhom jag[lqu. Mario Borg, ilKummissarju tat-Taxxi Interni qal li filwaqt li dawk li kellhom i[allsu ttaxxa rrassenjaw ru[hom li g[andhom jag[tu €361
miljun, sa millstabbilit -1999, wara idCassar ikun Dipartiment tat -Taxxi spezzjonijiet u ting[ata Interni qed jistma li /-/ifra li/enzja -numru ta’ hi e]atta li g[an g[andha tie[u sodod konsistenti mal ta’ kwa]i €258 miljun- . Diffikulta,’ apparat partikulari li li fa/ilitajiet u staff kellhadisponibbli x’taqsam mat huma biex- ikun tfittxija tal-’g[oti dokumenti assigurat ta’ flkura antiki, ;iet solvuta -2004 adegwata . meta kull dokument li kien In-numru ;ie ta’ sodod ippre]entat skanjatf’. kull Charles , idwaqt -Direttur kamra ji;i Vella evalwat l:enerali tad -Dipartiment ispezzjoni sabiex ikun tal-VAT ]gurat li dstqarr -daqs litald--kamra Dipartiment g[andu jie[u jifla[ -numru ’ sodod €597 in miljun satamill -1998li, jkun hemm fiha u jkun i]da l-esperjenza wriet li g[ad-Dipartiment dawnbiex i/hemm spazju bi]]ejjed /ifri kienu g[oljin wisq. ikunu moqdija l-b]onnijiet Fil--anzjani fatt id-Dipartiment tal residenti flra - li seta’ ji;borubiss madwar istess €31.5kamra miljun. . Fid-dawl tal-proposta li d-Dipartiment tat-Taxxi Interni u dak tal-VAT jing[aqdu, Charles Vella qal li l-ewwel g[andha tit[addem is-sistema biex dak li jkun ji;ri wara min g[andu jrodd il-flus lillgvern u dan permezz ta’ sistemi elettroni/i. Hu qal li uffi/jali ta]]ew; dipartimenti ;ieli ltaqg[u l-Qorti u inteb[u li kienu qed ji;ru wara listess nies. Mario Borg qabel li kull azzjoni issa qed tittie[ed jekk ikun hemm amalgamazzjoni ta]]ew; dipartimenti bi prijorita’ tkun il-;abra talflus li g[andu jie[u lGvern. Frans Attard, id-Direttur :enerali tal-Kuntratti qal li ordnijiet diretti g[andhom ikunu approvati biss fuq ba]i e//ezzjonali. Kien hemm spe/ifikazzjonijiet fuq min jista’ japprova ordni diretta u f’liema /irkostanzi. Il-massimu li kien approvat kien ta’ €130,000 g[al xiri ta’ servizzi jew provvisti u €5 miljun g[al xog[lijiet.
Membri ;odda fil-Korp tal-Pulizija Fl-4 ta’ Jannar ta’ din issena kien hemm 95 kuntistabbli ;did, minn grupp ta’ 219 applikant, li temmew ir-rekluta;; tag[hom b’su//ess u saru membri ;odda fil-Korp talPulizija. Minn dan innumru tlieta kienu nisa u 92 kienu r;iel. Dan qalu Emanuel Mallia, il-Ministru g[allIntern u s-Sigurta’ Nazzjonali bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Laburista Chris Agius. Minn ]ew; sej[iet g[al applikazzjonijiet li kienu [ar;u fil-Gazzetta talGvern matul is-sena li g[addiet, applikaw 369 persuna biex jid[lu filKorp tal-Pulizija. Minn dan in-numru ;ew inga;;ati 164 kuntistabbli ;did wara li temmew ir-
rekluta;; tag[hom b’su//ess. Il-Ministru Mallia fisser kif fit-8 ta’ Awwissu tassena li g[addiet da[lu 69 kuntistabbli ;did – sitta nisa u 63 ir;iel. Dan wara li kienu applikaw 150 ]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a wara sej[a g[al applikazzjonijiet li ;iet pubblikata fil-Gazzetta talGvern tat-8 ta’ April 2011. Fl-1 ta’ Ottubru tas-sena li g[addiet sur;ent mara u kuntistabbli ra;el re;g[u da[lu fil-Korp u fl-1 ta’ :unju sur;ent mara u ]ew; kuntistabbli r;iel ing[aqdu mill-;did mal-Korp talPulizija. Fil-25 ta’ :unju kuntistabbli ra;el re;a’ ing[aqad mal-Pulizija. Barra minn hekk kien hemm sur;ent ra;el li re;a’ dda[[al fil-Korp fit-22 ta’ Marzu 2013.
IN-NAZZJON Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
10 Lil hinn minn xtutna
Malasja> Bidla wara ’l fuq minn 55 sena^ Dik li se jsir nhar il-{add li ;ej fil-Malasja se tkun elezzjoni ferm imqanqla g[ax g[andek partit, anzi g[aqda, koalizzjoni ta’ partiti li qed jissieltu biex jibqg[u jiggvernaw fejn ilhom ‘l fuq minn 55 sena, u mill-banda lo[ra koalizzjoni o[ra ta’ partiti fl-oppo]izzjoni li qed jaraw l-ikbar /ans li kellhom s’issa biex itemmu din il[akma, li ilha minn meta din il-federazzjoni ta’ tliett territorji fix-Xlokk tal-Asja, kisbet l-indipendenza millGran Brittanja. Aktar minn 50 fil-mija Musulmani Aktar minn [amsin fil-mija tal-popolazzjoni hi Malasjana u Musulmana, filwaqt li /?ini]i u l-Indjani jiffurmaw 25% u 7% rispettivament. Dan ix-xenarju etniku varju hu rifless fil-partiti politi/i. Il-koalizzjoni fil-gvern, ilBarisan Nasional (NB – jew
Front Nazzjonali) hi dominata mill-United Malays National Organisation, u jivvutawlha laktar dawk ta’ dixxendenza Malasjana. Mill-banda l-o[ra, il-koalizzjoni, qawsalla ideolo;ika bl-isem ta’ Pakatan Rakyat (jew Alleanza Popolari) bi/-?ini]i u lIndjani dejjem ivvutaw lilha. Fl-elezzjoni ta’ [ames snin ilu kien di;à beda jberraq g[al Barisan Nasional g[ax tilfet kemm voti, kif ukoll si;;ijiet fil-parlament. Ji;ifieri naqqset il-popolarità li ssarrfet f’telf tal-ma;;oranza assoluta ta’ 198 si;;u mill-222 filparlament, bit-tnaqqis ta’ 58 si;;u, biex spi//at b’140. G[alhekk il-gvern ma setax aktar jemenda l-kostituzzjoni kif ried, u li kien qed iwassal lill-Freedom House tibqa’ tikkunsidra l-Malasja b[ala Parzjalment [ielsa. Tentattiv biex jitnaqqsu d-drittijiet reli;ju]i u /ivili Fl-2006 kien hemm tentattivi, bil-kompli/ità ta’
minn Joe Calleja jocal@me.com
Il-Kap tal-Oppo]izzjoni Anwar Ibrahim (xellug) u l-Prim Ministru Najib Razak f’mument rari ta’ kortesija bejniethom, f’ritratt li malajr kien hemm min bag[bsu b’mod satiriku
qrati politi/izzati, biex jitnaqqsu d-drittiiet reli;ju]i u /ivili ta’ dawk li mhumiex Musulmani. Fil-fatt il-gvern kien waqqaf ir-riforma biex jag[mel aktar enfasi fuq ilkredenzjali Islami/i u nazzjonalisti/i tieg[u. Il-Pakatan Rakyat immexxija minn Anwar Ibrahim, fl-elezzjoni tal-2008 irnexxielu jtellef i]-]ew; terzi ma;;oranza li kellu l-NB, g[ax ]ied 62 g[al 82 si;;u, b’persenta;; ta’ 47% tal-voti kontra l-50% li kien kienet kisbet l-koalizzjoni governattiva. Din id-differenza ta’ 3% loppo]izzjoni qed tittama li teg[libha anki grazzi g[a]]g[a]ag[, bil-ma;;oranza tag[hom b’g[ajta wa[da: “Irridu l-bidla” – “Irridu futur a[jar g[alina u g[all;enerazzjoni tag[na. Ma tistax tkun kreattiv jekk qed tg[ix f’era tas-silenzju, b’bi]g[at u ansjetà dwar illibertà tal-kelma u lespressjoni. Wara dawn issnin kollha nittamaw li fl-
Lil Gangnam Style “Iva” lill-gvern “Le” ! a[[ar waslet il-bidla vera. Dan il-gvern estremament korrott tal-Barisan Nasional (BN) irid iwarrab”. Fil-fatt fil-Corruption Perception Index li [are; f’Jannar, il-Malasja ;iet klassifikata fil-54 post filklassifika ta’ 176 pajji] investigati Dawn huma s-sentimenti li esprimew matul il-kampanja elettorali numru kbir ta]]g[a]ag[ Malasjani. Din id-darba hemm mal25% tal-voti ;odda, ji;ifieri wie[ed minn kull [amsa tat13-il miljun votanti re;istrati huma ]g[a]ag[ li se jivvutaw g[all-ewwel darba. {ames snin ilu, g[allewwel darba mill-1969, ilkoalizzjoni governattiva b[alma ktibt qabel, tilfet ilma;;oranza ta’ ]ew; terzi, u kienet opinjoni ;enerali li parti kbira g[al dik it-telfa
Il-Malasja hi monarkija parlamentari fejn ir-Re Yang di-Pertuan Agoing u r-Re;ina g[andhom funzjoni sempli/iment /erimonjali, fejn ir-renjanti jin[atru kull [ames snin minn fost id-disa’ kapijiet ereditarji mid-daqstant stati tal-federazzjoni
kien dovut g[all-u]u talinternet g[all-mobilitazzjoni politika, li kabbar l-appo;; g[all-oppo]izzjoni, minn ta’ quddiem nett, appuntu, fost i]-]g[a]ag[. Tant hu hekk li wara dik lelezzjoni kien hemm fuq inna[a tal-gvern min ;ietu ttentazzjoni li jibda jabolixxi dan l-aktar mezz modern ta’ komunikazzjoni, ta’ espressjoni [ielsa, ta’ demokrazija. It-tielet l-akbar Imma dik il-bi]à ma mmaterjalizzatx, u llum ilpenetrazzjoni tal-internet taqbe] is-60 fil-mija, fost laktar g[olja fl-Asja. I]da lFreedom House fl-aktar rapport ri/enti tal-2012, filwaqt li nnutat li matul l2011 naqsu l-arresti ta’ bloggers, u li;i infami ta’ ‘sigurtà’ m’g[additx, ma naqasx ind[il fil-libertà talinternet, b[al attakki /iberneti/i fuq siti favur l-
oppo]izzjoni waqt mumenti politi/i kriti/i, theddid legali dwar kummenti ‘sedizzju]i’, u kummentaturi m[allsa millgvern u partiti fil-gvern biex jattakkaw lill-oppo]izzjoni fi blogs u medja so/jali. G[alhekk, meta naraw li ddifferenza bejn il-koalizzjoni fil-gvern u dik fl-oppo]izzjoni hija ta’ 1,700,000 u l-voti ;odda huma kwa]i tliet miljuni, wie[ed jifhem ilpaniku li qed ja[kem lillgvern. Matul il-kampanja l-Prim Ministru Najib Razak fakkar kif l-ekonomija tal-pajji] hi ttielet l-ikbar fl-Asja, li sejra tajjeb, li matul is-sena l-o[ra kien hemm tkabbir ekonomiku ta’ 5.6%, fil-15-il post minn 50 fid-dinja, fejn
ir-rata tad-d[ul hu ikbar millinfiq tal-pajji]) ftit ’il bog[od minn dak tal-Isvezja, fid-disa’ post fin-numru ta’ turisti li j]uruh, qabel il-:ermanja flg[axar post. Fil-fatt l-ikbar industriija hi dik tas-servizzi u r-rata ta’ qag[ad hi ta’ 3.7% biss. Biex ji;bed i]-]g[a]ag[, fi Frar li g[adda l-gvern sa[ansitra stieden lill-kantant famu] Korean PSY biex ikanta u ji]fen il-“Gangman Style” f’kun/ert f’Penang, wie[ed mill-[ames stati fejn il-BN [are; tellief fl-a[[ar elezzjoni. I]da dan serva ta’ bumerang, g[ax meta l-Prim Ministru indirizza li]]g[a]ag[ pre]enti qabel ilkun/ert u staqsihom kinux lesti g[al PSY, dawn wie;buh “Iva” tliet darbiet, i]da meta staqsihom kinux lesti g[all-BN, dawn b’vu/i wa[da wer]qu “LE!” Tg[id, g[alhekk, gimmicks b[al ta’ PSY se jkunu bi]]ejjed biex ibieg[du xi disfatta o[ra g[all-Barisan Nasional nhar il-[add. Il-kittieb u attivista g[addrittijiet tal-bniedem Hishamuddin Rais i[oss li le. “Il-poplu tal-Malasja ilu snin twal jg[ix ta[t l-istess gvern. Wasal i]-]mien g[allbidla! L-elettorat tal-bliet u rurali lesti biex jappo;;jaw il-bidla.” I]da l-editur tas-sit “Malaysiakini” Fathi Aris Omar qed jistenna li loppo]izzjoni ]]ied issi;;ijiet fil-Parlament, imma probabbli mhux bi]]ejjed biex l-Alleanza Popolari (Pakatan Rakyat) teg[leb lill-Barisan Nasional. I]da bl-oppo]izzjoni t[uf warajha, dan se jwassal biex il-koalizzjoni tikkunsidra mill-;did il-politika tag[ha. “Il-kompetizzjoni, qal Fathi Aris, “mhux se ddum biex i;;ieg[el lill-gvern jintrodu/i aktar riformi. Jekk dawk ir-riform ji;ux kunsidrati ‘ko]meti/i’ jew reali jiddependi kemm se tkun qawwija l-pressjoni mill-poplu fuq il-gvern dejjem aktar dg[ajjef talBarisan Nasional.”
IN-NAZZJON Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 25965460 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
De/i]jonijiet ta’ Gvern bla pjan Fl-a[[ar jiem, komplew iqumu diversi kontroversji b’rabta ma’ de/i]jonijiet li qed jie[u dan ilGvern b’mod partikolari fejn jid[ol is-settur tassa[[a kif ukoll dak edukattiv. }ew; setturi sensittivi [afna. Minbarra dawn kellna wkoll id-de/i]joni tal-ka//a li ;abet ferment s[i[. Log[ob mas-settur tas-sa[[a
Nhar it-Tlieta, il-Gvern iddikjara li ma kienx se jkompli bil-ftehim mal-privat biex ikompli jipprovdi servizz ta’ emer;enza b’xejn fi tmiem il-;img[a. Ir-ra;uni li ;ab il-Gvern kienet dik li statistika wriet li dan il-ftehim ma [alliex ir-ri]ultati me[tie;a. F’e]er/izzju li sar minn dan il-;urnal kienu identifikati madwar 130 ka] fil-;img[a li kienu qed jag[mlu u]u minn dan is-servizz. De/i]joni li se taffettwa mhux ftit is-servizz ta’ Emer;enza fl-Isptar Mater Dei, b’mod partikolari meta s-sitwazzjoni mhi xejn tajba, minkejja li lMinistru Godfrey Farrugia pprova jag[tina x’nifhmu li l-problema f’dan id-dipartiment issolviet. Minbarra dan kollu din id-de/i]joni turi wkoll bidla fl-attitudni minn qabel l-elezzjoni sal-lum. Qabel l-elezzjoni ;enerali l-Partit Laburista kien
wieg[ed li se jkun qed ja[dem mal-privat, i]da flewwel opportunità li kellu waqqaf kull kuntatt li seta’ kellu mal-privat. Ma jafx xi jrid fl-edukazzjoni
Jekk wie[ed jara x’inhu g[addej fis-settur edukattiv, malajr nistg[u nindunaw kif dan il-Gvern ma jafx xi pjan irid jadotta biex ikompli bit-tis[i[ tas-servizz edukattiv. Konferma ta’ dan huwa l-mod konfu] ta’ kif qed iwie;eb il-Ministru Evarist Bartolo dwar il-bini ta’ skejjel ;odda. Kien hemm /irkostanzi li jg[id li l-Gvern se jag[ti prijorità lill-manutenzjoni tal-iskejjel fejn sa[ansitra nftiehem li mhux [a jkompli bil-bini ta’ skejjel ;odda, imbag[ad qal li l-Gvern qed janalizza l-pjan li kien hemm. Dan minbarra li jikkonferma li dan il-Gvern ma [ejjiex pjan, jikkonferma wkoll li l-Gvern li kien immexxi mill-Partit Nazzjonalista kellu pjan /ar lejn xiex kien mixi, pjan li kien se jwassal biex sas-sena 2020 tinbena skola ;dida kull sena. Rajna wkoll kif allowances li kienu jie[du l-istudenti universitarji G[awdxin ma [ar;ux fil-[in, sitwazzjoni li [olqot sens ta’ in/ertezza fost dawn l-istudenti.
L-Armata fil-kampanja
U jekk kien hemm de/i]joni li qajmet mill-;did kontroversja liema b[ala hi l-mod kif Gvern Laburista feta[ l-ista;un tal-ka//a. Sitwazzjoni li kienet imwieg[da minn qabel l-elezzjoni imma de/i]joni li [olqot kaos. Kaos li ;ab kritika minn diversi nies, b’mod partikolari g[all-mod kif f’paniku l-Gvern ordna biex suldati jo[or;u jikkontrollaw l-irregolaritajiet li kif spjegat Birdlife stess din is-sena kienet ag[ar minn dik tas-sena l-o[ra, kemm fl-g[asafar maqtula kif ukoll fl-irregolaritajiet. Dan hu r-ri]ultat ta’ [afna weg[di u aspettativa li [oloq il-Labour qabel l-elezzjoni u li issa qed ja[sad l-frott tag[hom. De/i]jonijiet li jistg[u anke jtappnu isem pajji]na u dan rajnieh f’diversi mezzi tax-xandir internazzjonali li kkritikaw lil pajji]na g[ad-de/i]joni tal-Gvern. Ta[t Gvern pre/edenti isem Malta kien kiseb reputazzjoni, konna ngawdu r-rispett minn kul[add. Dan l-isem irridu nibqg[u nib]g[u g[alih g[aliex de/i]joni wa[da [a]ina u dak kollu li ksibna jista’ jintilef u dan ifisser konsegwenzi koroh b’mod partikolari fuq l-ekonomija ta’ pajji]na.
Niktbu l-istorja flimkien F’inqas minn 48 sieg[a o[ra l-kunsilliera tal-Kunsill :enerali tal-Partit Nazzjonalista g[andhom g[a]la importanti quddiemhom. G[a]la li fiha nnfisha tara lill-istess kunsilliera jiktbu l-istorja talPartit Nazzjonalista g[a]]mien li ;ej. Tellieqa bejn il-validi L-g[a]la ta’ nhar is-Sibt ;ej bejn Raymond Bugeja, Simon Busuttil, Mario de
li
Marco u Francis Zammit Dimech mhijiex g[a]la bejn it-tajjeb u l-[a]in. Hi g[a]la bejn nies validi u li ]gur g[andhom intendiment millaqwa g[al pajji]na u g[allPartit Nazzjonalista. L-g[a]la hi bejn nies b[al
Simon Busuttil li tul is-snin ta’ servizz fil-Parlament Ewropew wera xi jsarraf u wera li kapa/i j;ib irri]ultati; nies b[al Mario de Marco li b[ala Ministru tatTuri]mu kellu su//ess wara l-ie[or li minnu bbeneifika pajji]na; nies b[al Francis Zammit Dimech li tul karriera twila dejjem wera lealtà u integrita; u nies b[al Raymond Bugeja li g[alkemm kompletament ;did fix-xena ]gur li wera sinjali inkorra;;anti ferm tul il-kampanja g[at-tmexxija. G[alhekk je[tie; li kull min g[andu l-vot jieqaf u jirrifletti fil-kwiet u jidde/iedi min minn dawn lerbg[a minn nies validi hu lpersuna l-aktar idonea
It-telfa’ ta’ Fr. Eric bla dubju ta’ xejn se tin[ass u tin[ass sew tant li f’mumenti diffi/li kienet tirrenja l-g[aqda grazzi g[at-tbissima u g[all-[lewwa fil-manjiera tieg[u u l-mod mill-aktar dedikat li bih kien dejjem ja[dem.
sabiex tirriforma lill-Partit Nazzjonalista b’mod li ner;g[u nsiru partit relevanti li l-poplu j[ossu qrib tieg[u. Mument ta’ maturità! Matul din il-;img[a [ar;et l-a[bar li Franco Debono, b[ala kummissarju, ing[ata karozza u xufier talgvern. S’issa xejn [a]in wisq
hekk kif kummissarji o[ra wkoll g[andhom karozza u xufier tal-gvern. Il-punt interessanti hu li Franco Debono ng[ata l-vettura li fil-le;i]latura l-o[ra kienet tintu]a minn Carm Mifsud Bonnici meta dan kien ministru. Kul[add jaf x’rabta hemm bejn Franco Debono u Carm Mifsud Bonnici, rabta li ]gur ma tistax ti;i deskritta b[ala wa[da feli/i. Il-kumbinazzjonijiet tassew ji;ru i]da tg[id din kumbinazzjoni jew mument ta’ immaturità assoluta millgvern Laburista? Kul[add liberu li jasal g[allkonklu]joni tieg[u!
Il-Fireworks Festival u Marsaxlokk Tul tmiem il-;img[a li g[addiet f’Marsaxlokk sar il-Malta International Fireworks Festival. Festival
li ;ie skedat li jsir f’Marsaxlokk ta[t il-gvern pre/edenti u li ]gur jista’ ji;i deskritt b[ala spettaklu ta’ nar li paxxa lil bosta nies, fosthom lir-residenti Xlukkajri. Mhux kollox kien perfett, hekk kif kien hemm problemi ta’ traffiku i]da ]gur li kollox ma’ kollox kien su//ess. L-istess jista’ jing[ad g[all-attivitajiet lo[ra li saru g[al Jum Marsaxlokk, fosthom ilkun/ert tal-Banda Pompei. Fr. Eric Overend Il-biera[ fil-lokalità ta]}ejtun sar il-funeral talAr/ipriet ta]-}ejtun Fr. Eric Overend u ta’ ommu li mietet jumejn qablu. Ilmewt ta’ Fr. Eric fl-età ta’
47 sena [asdet lil bosta nies fosthom lill-komunità }ejtunija u dik Xlukkajra hekk kif Fr. Eric serva b[ala l-
minn Angelo Micallef angelo.micallef@gmail.com
Kappillan ta’ Marsaxlokk g[al xi ]mien. Fr. Eric jibqa’ mfakkar b[ala bniedem li permezz tal-[idma tieg[u ;ab entu]ja]mu g[all-paro//a u ;ab l-g[aqda fil-komunità. Ma’ Fr. Eric kienu jintnesew il-piki politi/i jew il-piki ta’ baned rivali. Kienet tirrenja l-g[aqda grazzi g[at-tbissima tieg[u u g[all-[lewwa fil-manjiera tieg[u u l-mod mill-aktar dedikat li bih kien dejjem ja[dem. It-telfa’ ta’ Fr. Eric bla dubju ta’ xejn se tin[ass u tin[ass sew. Strie[ fis-sliem fil-glorja tal-Mulej Fr. Eric!
IN-NAZZJON Il-{amis 2 ta’ Mejju, 2013
12 Ittri#Opinjoni
Is-sesswalità f’dawk bi b]onnijiet spe/jali Fil-programm ta’ waranofsinhar li qed jixxandar fuq listazzjon nazzjonali (TVPM) kien diskuss su;;ett li ftit li xejn nag[tu kas u li rari [afna jasal g[all-attenzjoni tattelespettaturi. Il-Prof J. Mifsud, psikjatra#sesswologu u Andrew Azzopardi, lettur fl-istudji ta]-]g[a]ag[, tkellmu dwar issesswalità tal-persuni b’di]abbiltà. Dwar din il-materja hemm imblokk kwa]i totali fil-media lokali. Il-pajji] mhux qed jitkellem dwar din l-issue. “Qed nippakke;;jaw kollox fil-misteru,” osserva Andrew Azzopardi, “i]da rridu nsibu modi kif nibdew nitkellmu dwar dan.” Ta’ min jg[id li t-te]i dottorali ta’ Andrew Azzopardi ikkon/entrat, sewwasew, fuq dan is-su;;ett. Min-na[a tieg[u, il-Prof. Mifsud da[al biex jiddiskuti x’inhu a//ettabbli u x’mhux fejn tid[ol is-sesswalità ta’ dawn il-persuni, u l-pajji] irid jibda jifhem x’inhuma d-drittijiet sesswali tag[hom. B’mod skjett, il-Prof. Mifsud wera li jaf b’ka]i fejn persuni b’di]abbiltà severa juru aggressività u atte;;jamenti vjolenti,
li mbag[ad jikkalmaw meta jsibu lil min jg[inhom jil[qu orga]mu. Ikun di]astru jekk, f’kuntest legali, u g[ax m’hemmx bi]]ejjed g[arfien, att b[al dan ikun mi]interpretat b[ala abbu]. Ta’ min jittama li dan il-programm ma jibqax wie[ed i]olat, ta’ darba.
F’Salib it-Toroq Dan it-teleserial tat-26th Frame (b’kitba ta’ Frederick Zammit u direzzjoni ta’ Charles Stroud) hu wie[ed mill-aktar segwiti fuq l-istazzjonijiet lokali, tal-inqas kif jidher millkwantità ta’ reklami li jid[lu. Kien beda tajjeb [afna imma mbag[ad bdew jonqsu l-atturi g[al ra;unijiet tag[hom u l-awtur ried jara kif se jbiddel iddirezzjoni tan-narrattiva. Bdiet isir ukoll insistenza fuq ilkomiku (jew l-e//entriku) u hemm min jg[id li dan l-element sar pjuttost e//essiv. Elementi o[ra (pere]empju l-introduzzjoni tas-sorijiet f’kunvent) jistg[u jin[assu estranji wisq g[all-istejjer relatati mal-familji tat-triq tat-titlu. Imma xorta wa[da baqa’ konspiku d-djalogar naturali. Filfatt, na[seb li dan hu l-aqwa ingredjent tas-sensiela, biex ma nsemmix ukoll in-naturalezza ta’ atturi veterani b[al Ivan Debattista u Charles Sammut. Jista’ jkun li s-sensiela te[tie; pawsa, imma mbag[ad hemm id-dilemma dwar x’se tag[mel b’dawk l-eluf ta’ telespettaturi li ma jridux li jin[oloq intervall biex is-sensiela tirri;enera ru[ha. Sadattant, TVM akkwista sensiela o[ra barranija interessanti dwar id-dinja medjevali ta’ Merlin u s-Saltna ta’ Camelot. Hi sensiela g[al konsum popolari, imma ma[duma b’intelli;enza u b’effetti “ma;i/i” li rari ma jikkonvin/ux teknikament. In/identalment, sensiela o[ra barranija li qed tissemma [afna (li nittama li xi darba tasal Malta wkoll) tiffoka fuq dak il-;enju Taljan tas-seklu [mistax, Leonardo da Vinci f’]g[o]itu (bejn l-età ta’ 25-32 sena), bil-kontroversji kollha li kienet ippunte;;jata bihom. Il-funeral ta’ Thatcher
Ma nixtieqx in[allih g[addej. Minkejja l-kontroversji li qanqlet il-mewt tal-Barunissa Margaret Hilda Thatcher, Prim Ministru Ingli]a bejn l-1979-1990, il-folol [ar;u jag[tuha l-a[[ar tislima fit-triqat /entrali ta’ Londra. Il-Katidral ta’ San Pawl laqa’ mal-2,300 ru[, dinjitarji minn 170 pajji]. Neqsin, kif mistenni, rappre]entanti millAr;entina, li Thatcher kienet bag[tet il-qawwiet militari, navali u tal-arju biex ji;;ildulha min[abba l-g]ejjer fizzona Ar;entina. L-ispettaklu tal-funeral ma naqasx, bil-pre/i]joni tassoltu, bil-letteratura u l-mu]ika fil-Katidral (kollox Ingli] u mag[]ul minn Thatcher innifisha). Jintrigawni d-diskorsi tal-ministri reli;ju]i Anglikani. L-Isqof ta’ Londra, [abib personali ta’ Thatcher, g[aqqad is-sagru mal-profan, sa[anistra l-mistiku mal-komiku. Dwar in-natural de/i]iv tal-Mara tal-{adid, ftakar meta kienu f’festin, jitkellmu, u f’salt qabditlu l-polz bis-sa[[a u wissietu biex ma jikolx patè tal-papra g[ax i[axxen [afna. Segwejt i/-/erimonja fuq tliet stazzjonijiet, il-BBC, ir-RAI u TVM. Ridt nara kif se jkun anki l-kummentarju lokali. Ma ddi]]appuntajtx ru[i. Ippre]entat is-servizz Ruth Amaira bi preparazzjoni serja, flimkien ma’ mistednin tallivell ta’ Laurence Grech, Anthony Manduca u :ejtu Vella. Importanti li n-negattiv tal-Barunissa ma n[ebiex u tfakkar ukoll li f’mewtha, anki timijiet tal-football flIngilterra, irrifjutaw li j]ommu minuta silenzju g[all-memorja tag[ha. MARIO AZZOPARDI marpardi@maltanet.net
Investituri taxpayers Maltin jissussidjaw lil ?ipru^ Sur Editur Il-Malta Association of Small Shareholders ta’ kull xahar, f’nhar l-a[[ar Tlieta tax-xahar, din id-darba fit-30 ta’ April, torganizza konferenza fuq su;;ett li jinteressa lill-investituri spe/jalment lill-azzjonisti. F’dan il-perjodu kien qieg[ed jing[ad [afna dwar il-kwa]i falliment ta’ pajji] ie[or, membru tal-Unjoni Ewropea, spe/ifikament ?ipru li ng[ata g[ajnuna kbira li tista’ titqies b[ala sussidju. Waqt li l-investituri u azzjonisti Maltin
jissimpatizzaw ma/-?iprijotti fl-istess [in wie[ed jinnota li t-taxxa fuq id-dividends f’?ipru hi ferm anqas milli hi fuq dividends li jit[allsu minn kumpaniji Maltin. Allura wa[edha ti;i l-mistoqsija: ilg[ala l-investituri u lazzjonisti Maltin bit-taxxa ferm og[la minn dik im[allsa mill-kumpaniji f’?ipru g[andhom jag[mlu tajjeb? Il-konferenza tal-Malta Association of Small Shareholders saret nhar itTlieta 30 ta’ April firRadisson Resort, f’San :iljan u d-d[ul kien ming[ajr [las.
Il-MASS tistieden g[al dawn il-laqg[at lil dawk interessati fis-su;;ett sew jekk huma azzjonisti kif ukoll jekk huma m[ajrin li jsiru shareholders fil-kumpaniji kkwotati fuq il-Bor]a ta’ Malta, biex jing[aqdu mag[na. {las ordinarju jkun ta’ €5, waqt li ta’ sostenitur hu ta’ €20. Wie[ed jista’ jikteb: MASS, c#o 46, St. Bosco, Triq Borg, Fleur de Lys.
Emm. Farrugia Segretarju Malta Association of Small Shareholders
Ta[ri; mill-Armata barra Marsamxett Sur Editur B’referenza g[all-artiklu li deher f’IN-NAZZJON nhar il{amis 25 ta’ April 2013, bittitlu ‘Dg[ajjes bl-immigranti
fix-Xatt ta’ Tas-Sliema’, ilForzi Armati ta’ Malta tixtieq tinforma li dak li ;ie rappurtat fil-;urnal ma kien xejn [lief ta[ri; barra Marsamxett
L-ittri f’din il-pa;na
L-ittri g[allpubblikazzjoni f’din ilpa;na jistg[u jintbag[tu bilposta (Ittri lill-Editur, InNazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), bil-fax (numru 2124 2886 — Attn. Alex Attard)
jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com .mt. L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u lindirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300
marbut mal-imbark u tfittxija fuq dg[ajjes ]g[ar.
K. Caruana Ufficjal Forzi Armati ta’ Malta
kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati u lEditur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm ilpunt tag[ha.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
Opinjoni 13
Id-dar> Mhux biss il-[itan u s-saqaf! Iddur kemm iddur, tmur fejn tmur, illum jew g[ada lejn id-dar trid ter;a’ tmur. Din il-[a;a ti;ini f’mo[[i kull meta nkun qieg[ed nirritorna lejn Malta wara ]mien li nkun imsiefer. Na[seb fiha aktar meta niltaqa’ ma’ xi persuna li tkun irritornat Malta minn xi pajji] li tkun emigrat fih bosta snin qabel. G[ax id-dar ma ssib imkien b[alha. Mhux id-dar tal-;ebel biss, il-pajji] li tkun twelidt u trabbejt fih jibqa’ dejjem darek. G[andu mnejn li l-[a;a li ti;bidna lejn darna hija lg[adqa, il-;abra tal-familja. {add ma huwa ma[luq biex jg[ix wa[du. Il-bniedem ma[luq biex jikkomunika mal-o[rajn u din il-komunikazzjoni ssir aktar intima jekk dawk li nikkomunikaw mag[hom ikunu familjari tag[na, [bieb tag[na, persuni li mag[hom nie[du gost, nies li l-kumpanija tag[hom timliena bil-fer[. Is-subborgi
Qabel ma bdew jin[olqu ssubborgi kienu je]istu bliet u r[ula. Bir-rivoluzzjoni industrijali u bil-mezzi tat-trasport in-nies [ar;et mill-belt u marret toqg[od fis-subborg. In-nies tal-kampanja ma baqg[etx issib wisq xog[ol fir-raba’ g[ax il-makkinarju beda jag[mel xog[olha u g[alhekk hi wkoll [alliet lg[odda tar-raba’, [alliet lg[orfa u fittxet dar fis-subborg. Forsi f’Malta ma tantx kellna effett ta’ dan i/-/aqliq, imma lanqas nistg[u ng[idu li ma sarx /aqliq. Bosta snin wara r-rivoluzzjoni industrijali, f’Malta inbnew g[add ta’ fabbriki u lukandi li lkoll huma mbieg[da mid-dar tal[addiema li ja[dmu fihom. Dan huwa effett /kejken meta mqabbel mal-effett li kien hemm f’pajji]i kbar fejn id-distanzi ma humiex ta’ ftit
minn Fr. Reno Muscat OP renosop@gmail.com ‘Il-[sad tal-qam[’ - pittura ta’ Jackob P. Hackert li hemm fil-palazz irjali ta’ Caserta fl-Italja
kilometri imma ta’ ftit mijiet ta’ kilometri. Wie[ed mill-akbar effetti li ;abet mag[hom r-rivoluzzjoni industrijali kien i//aqliq tal-massa mill-kampanja lejn is-subborgi, sewwasew kif isemmih Karl Marx. Dan l-awtur jg[id li lurbanizzazzjoni to[loq so/jetà ta’ massa u ta’ folla li tisfaxxa l-g[aqda tal-familja. Huwa jg[id li issa l[addiem ma g[adux imur lg[alqa jew fil-[anut taxxog[ol tieg[u u martu tmur mieg[u u tie[u lil uliedha mag[hom. Issa t-tfal ma g[adhomx jaraw lil missierhom ja[dem ir-raba’ jew jin/ana l-fallakki jew jag[ti bil-mazza fuq l-inkwina. Issa l-familja ma g[adhiex tin;abar flimkien biex tiekol g[ax waqt [in l-ikel kul[add ikun fuq xog[lu, imbieg[ed mill-membri l-o[ra tal-familja. Jackob Hackert u Dun Karm
Dan il-[sieb Marksita dejjem ifakkarni fil-pittura ta’ Jackob P. Hackert li hemm fil-palazz irjali ta’ Caserta flItalja. Dan il-kwadru, li j;ib l-isem “Il-[sad tal-qam[’ juri bosta [addiema fir-raba’ ja[sdu l-qam[ u ta[t tinda mag[mula minn li]ar kbir
hemm in-nisa tal-bdiewa kif ukoll xi tfal i[arsu Ifakakrni wkoll fil-poe]ija ta’ Dun Karm Psaila ‘}jara lil :esù’. Silta minn din ilpoe]ija tg[id: Ftakart fik ]mien [elu, Meta kont g[adni f’dar missieri U mejda wa[da kienet ti;borna lkoll f’rabta ta’ m[abba, Lili, lil [uti u ’l dawk li nissluna, Imma l-aktar fik j’omm .... Tant din il-poe]ija nara fiha sens profond li fil-mewt ta’ ommi ridt li fuq is-santa tag[ha jkun hemm miktub silta minnha, fost o[rajn din is-silta li semmejt hawn fuq. Identità
Fil-kitba tal-poeta nazzjonali naraw il-[sieb tal-mejda li ti;bor il-familja. Id-dar talmissier u l-mejda tal-omm. Din il-poe]ija nkitbet fl-1915, dawk i]-]minijiet il-belt jew ir-ra[al Malti kien g[adu mhux biss l-espressjoni arkitettonika jew spazjali imma forma distinata tasso/jetà. Jekk kont ng[id “Jien Belti” (biex in;ib e]empju – g[ax fil-verità jien minn {al Qormi!) kienet tfisser bilwisq aktar milli twelidt u ng[ix il-Belt Valletta.
Kienet (u f’ /ertu sens g[adha) tfisser “Jien uniku”, jien m’iniex Furjaniz jew {amruniz jew minn xi pajji] ie[or. Kienet tag[ti identità. Tfisser jiena kantun millistruttura tal-belt, jiena wie[ed mill-[afna li nifformaw dak li a[na. Kien ]mien meta x-xog[ol tal-missier kien g[ajn ewlenija tal-g[ajxien tal-familja filwaqt li l-omm kienet tedha ]]omm id-dar nadifa xummiema u trabbi lil uliedha flakbar g[o]]a u m[abba; lomm kienet is-sultana taddar. Marx twieled kwa]i mitt sena qabel ma Dun Karm kiteb il-poe]ija li semmejt, sewwasew sebg[a u disg[in sena u miet fl-1883, tnax ilsena wara li twieled il-poeta }ebbu;i. Hackert miet disa’ snin qabel ma twieled Marx. Qatt ma ltaqg[u imma sa /ertu punt [asbu l-istess [a;a fuq il-familja. L-artist pitter dak li kien jara spiss. G[andu mnejn hu stess kien imur fl-g[elieqi fi ]mien il-[sad. Is-sa/erdot kien qieg[ed jiftakar fi]]mien l-img[oddi, ]mien tfulitu li issa ma g[adux iktar g[ax kiber. Il-filosfu millPrussja semma l-familja li ma g[adhiex tin;abar flimkien min[abba l-progress.
Dinja sub urbana
Illum Malta la[qet ir-ritmu ta’ pajji]i kbar u f’pajji]na wkoll insibu d-dinja sub urbana li minkejja li ma hijiex l-istess b[al dik li nsibu fi bliet kbar, xorta [alla leffett tieg[u fuq id-dar Maltija. Illum ftit huma dawk li g[andhom il-[anut taxxog[ol tag[hom imiss maddar u g[alhekk ftit huma dawk li f’nofsinhar jag[lqu lbieb u jmorru jieklu xi [a;a d-dar. U min ja[dem bog[od middar u g[andu l-mezzi biex imur jew ma jkollux [in bi]]ejjed jew inkella ma jkun hemm [add id-dar waqt il-[in li jieqaf mix-xog[ol biex jie[u bi//a [ob]. Il-vanta;; ta’ pajji]na huwa /-/okon tieg[u. Tal-anqas wara ;urnata xog[ol kul[add jista’ jer;a lura lejn daru. Matul dawn l-a[[ar snin li ilni ng[ix barra minn Malta iltqajt ma’ bosta li jdumu ma jmorru jaraw lill-familjari tag[hom xhur s[a[. G[andi kollegi li j]uru lillfamilja tag[hom fil-Milied u fl-G[id. A[na minkejja t-tibdil so/jali kollu g[adna ngawdu minn dik il-[a;a li tg[aqqadna, g[adna nin;abru d-dar.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
14 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
Mument mill-in/identi vjolenti li kien hemm ilbiera[ waqt id-dimostrazzjonijiet tal-Ewwel ta’ Mejju f’Istanbul. (ritratt> Reuters)
Nies jie[du sehem f’dimostrazzjoni g[al Jum il-{addiem f’Singapore. (ritratt> Reuters)
IT-TURKIJA
L-awsterità u l-qg[ad jiddominaw il-protesti ta’ Jum il-{addiem {addiema milquta minn livell baxx ta’ g[ajxien kif ukoll livelli rekord ta’ qg[ad kienu l-parte/ipanti ewlenin ta’ diversi dimostrazzjonijiet li saru madwar lEwropa lbiera[ hekk kif tfakkar Jum il{addiema. Dan b’tama li diversi Gvernijiet ikunu konvinti biex jibdew itaffu l-mi]uri ta’ awsterità u jag[tu spinta lill-i]vilupp ekonomiku. Fil-Gran Via fil-kapitali Spanjola Madrid, eluf ta’ nies ipparte/ipaw
f’dimostrazzjoni. Fi Spanja, l-ekonomija qed tkompli tmur lura milli l-quddiem u l-qg[ad issa la[aq ir-rekord ta’ 27 filmija. B’kollox fi Spanja saru madwar 80 dimostrazzjoni g[al Jum il-{addiem. Fil-Gre/ja, it-trasport pubbliku kien wieqaf u l-istess il-banek u postijiet o[ra . Dan wara li l-unions tas-settur pubbliku u privat sej[u strajk ta’ 24 sieg[a. Dan hekk kif l-ekonomija Griega tinsab fissitt sena ta’ re/essjoni. Fost pre]enza qawwija tal-pulizija, ma kien hemm
ebda in/identi serji f’Ateni waqt iddimostrazzjonijiet tal-biera[. Apparti minn hekk, osservaturi qalu li din is-sena kien hemm inqas nies jipprotestaw missena li g[addiet. Fl-Italja, wkoll kien hemm dimostrazzjonijiet kbar fil-bliet ewlenin. Pajji] fejn il-qg[ad hu ta’ 11.5 fil-mija b’40 fil-mija ta]-]g[a]ag[ bla xog[ol. Fil-bi//a l-kbira fl-Italja ma kienx hemm in/dienti [lief f’Torino fejn twaddab bajd mimli ]ebg[a sewda lejn il-Pulizija.
Il-Papa Fran;isku g[amel appell ta’ Jum il-{addiem biex il-Gvernijiet jie[du [sieb il-qg[ad peress li “x-xog[ol kien fundamentali g[ad-dinjità tal-persuna.” Dimostrazzjonijiet ta’ Jum il-{addiem saru wkoll f’pajji]i barra mill-Unjoni Ewropea fosthom fir-Russja fejn 1.5 miljun persuna hu stmat li [adu sehem. F’Istanbul fit-Turkija, kien hemm in/identi vjolenti bejn il-Pulizija u gruppi ta’ dimostranti u tal-anqas sitt persuni ndarbu.
L-AFGANISTAN
L-ISTATI UNITI
Maqtula tliet suldati Ingli]i
Knox forsi tmur lura l-Italja
Tliet suldati Ingli]i nqatlu wara li splodiet bomba ma;enb il-vettura armata tag[hom waqt ronda ta’ g[assa f’Nahr-eSaraj fil-provin/ja ta’ Helmand. Dan kien l-akbart ammont ta’ sudlati Ingli]i li nqatlu f’attakk wie[ed f’dawn la[[ar sentejn. Mas-suldati Ingli]i nqatlu wkoll disa’ suldati Afgani li kienu qed jakkumpanjawhom. Kien hemm ukoll sitt suldati o[ra Ingli]i li ndarbu fl-isplu]joni. L-attakk se[[ jumejn wara li t-Taliban ta
Amanda Knox, l-istudenta Amerikana li fl-2007 kienet akku]ata bil-qtil ta’ studenta Ingli]a f’Perugia fl-Italja, mhix qed teskludi li tirritorna l-Italja wara li ntalab li jer;a’ jsir il-pro/ess. Hi kienet qattg[et erba’ snin il-[abs g[all-qtil ta’ Meredith Kercher sakemm in[elset fl-appell fl-2011. Hi qalet dan f’intervista fuq it-televi]joni Amerikana hekk kif [are; g[all-bejg[ il-ktieb tag[ha dwar dak li g[addiet minnu. Ilktieb hu kritiku [afna g[as-sistema legali Taljana u uffi/jali li jag[mlu parti minnha. Ma’ Knox kien instab [ati, u eventwalment in[eles mag[ha, anki l-g[arus tag[ha Taljan Raffaele Sollecito. Rudy Guede, mill-Kosta tal-Ivorju, kien ikkundannat 16-il sena [abs ukoll g[all-qtil.
bidu g[all-offensiva tar-Rebbieg[a flAfganistan. Apparti l-mewt tas-suldati Ingli]i, hemm t[assib ukoll g[aliex is-suldati kienu f’vettura tat-tip Mastiff li kienet disinjata apposta biex tifla[ g[all-bombi li jitpo;;ew mir-ribelli fl-Afganistan u l-Iraq. S’issa din is-sena nqatlu sitt suldati Ingli]i flAfganistan u 444 minn mindu l-Ingli]i bdew jipparte/ipaw fl-Afganistan fl-2001. L-Ingli]i mistennija jirtiraw mill-Afganistan is-sena ddie[la.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
A[barijiet ta’ Barra 15
IS-SIRJA> Ribelli waqt ;lied tul il-front tal-gwerra f’Sidi Meqdad fis-subborgi ta’ Damasku. Il-Hezbollah, il-grupp militanti bba]at fil-Libanu, [abbar li mhux qed jeskludi li jintervjeni kontra r-ribelli biex jappo;;ja lir-re;im ta’ Bashar al-Assad li hu sors ta’ appo;; ewlieni g[al dan il-grupp. (ritratt> Reuters)
L-ITALJA
IL-VATIKAN
Il-Ministru Kyenge fil-mira
Il-Papa Emeritus Benedittu llum jirritorna lura
Infet[et investigazzjoni millGvern Taljan wara li lMinistru g[all-Integrazzjoni, Cecile Kynege, sfat fil-mira ta’ insulti fuq siti elettroni/i neofaxxisti. Kyenge hi l-ewwel persuna ta’ nisel Afrikan li n[atret membru ta’ Kabinett Taljan. Hi twieldet fil-Kongo 48 sena ilu u marret l-Italja 30 sena ilu biex tisstudja l-medi/ina. Hi kirurgu tal-g[ajnejn u tg[ix f’Modena mar-ra;el Taljan u ]ew;t itfal. Hi kienet attiva fix-xena politika ta/-/entru xellug qabel ma kienet eletta fil-Parlament fi Frar. Il-Prim Ministru Enrico Letta mbag[ad [atar lil Kyenge Ministru talIntegrazzjoni u fl-ewwel diskors tieg[u fil-Parlament b[ala Prim Ministru, Letta qal li l-[atra tag[ha kien kun/ett ;did ta’ tama biex jeg[leb lostakli bejn il-komunitajiet differenti. I]da hi fil-pront kienet mira ta’ tag[jir anki minn politi/i Taljani tal-Lega Nord fosthom minn Mario Borghezio, li hu Membru tal-Parlament Ewropew g[al-Lega Nord. Fl-Italja dan hu fenominu ;did filwaqt li f’pajji]i b[al Franza kien hemm diversi Ministri b’g[eruq ta’ immigranti u ftit Fran/i]i kellhom problema b’dan. Fi ]mien il-Gvern tal-
President Nicolas Sarkozy, kien hemm Ministru tal:ustizzja u ie[or g[all-Politika Urbana li kellhom ;enituri mit-Tramuntana tal-Afrika filwaqt li l-Ministru g[adDrittijiet tal-Bniedem kien mis-Senegal. Fil-Gvern tal-President Francois Hollande, il-kelliem tal-Gvern hu mwieled ilMarokk u l-Ministru tal-Intern imwieled Spanja filwaqt li hemm ukoll ]ew; Ministri suwed, minn Guyana u Guadeloupe. James Watson, Professur flAmerican University ta’ Ruma, qal il-problema tar-razzi]mu flItalja kienet se tie[u ]-]mien u probabbilment qatt ma kien se jkun hemm so/jetà [ielsa mirrazzi]mu. Hu ]ied li jrid jg[addi [afna ]mien biex flItalja jkun hemm livell fejn dawn l-affarijiet ikunu a//ettati b[al f’pajji]i o[ra. Kyenge qed isib alleat kbir f’Laura Boldrini, l-ispiker talKamra tar-Rappre]entati u li g[al ]mien kienet il-kelliema fl-Italja tal-UNCR, kif ukoll lil Josefa Idem, Taljana mwieled l-:ermanja li reb[et [ames medalji fil-Log[ob Olimpiku qabel ma rtirat wara dawk ta’ Londra. Hi l-Ministru g[allOpportunitajiet Indaqs u kienet hi li fet[et l-investigazzjoni dwar il-kliem razzist kontra Kyenge.
Il-Papa Emeritus Benedettu XVI illum se jirritorna lura fil-Vatikan biex ikompli jg[ix f’kunvent qrib fejn is-su//essur tieg[u issa qed imexxi l-Knisja Kattolika. Benedettu ilu jg[ix fir-residenza tas-sajf tal-Papa filperiferiji ta’ Ruma mit-28 ta’ Frar meta sar l-ewwel Papa fi ]minijiet moderni biex jabdika. Hu g[ex dawn la[[ar xhur f’Castel Gandolfo
sakemm saru xog[lijiet ;ewwa l-kunvent fil-psot fejn sejjer jg[ix Benedittu g[all-bqija ta’ [ajtu. Il-pre]enza ta’ eks Papa u Papa li qed imexxi hi sitwazzjoni totalment ;dida g[allVatikan imma osservaturi qalu li mhux mistenni jkun hemm problemi meta wie[ed iqis il-karattru tal-Papa :ermani] apparti li Benedittu wieg[ed li ma kienx se jinda[al fit-tmexxija
tal-Papa Fran;isku. Ftit qabel ma rri]enja, Benedittu, li g[andu 86 sena, qal li kien se jirtira biex jiddedika l-bqija ta’ [ajtu g[attalb u mo[bi mid-dinja. Sadattant it-Tlieta, f’laqg[a li kellu malPresident I]raeljan Shimon Peres, il-Papa Fran;isku a//etta stedina biex i]ur lI]rael i]da ma kienx hemm indikazzjoni ta’ meta kien se jsir dan il-vja;;.
L-ISTATI UNITI
Tieqa fuq id-dinja I]lamika Skont st[arri; internazzjonali estensiv li sar mill-Pew Forum ibba]at f’Washington, ammont kbir ta’ nies fid-dinja Musulmana jridu li f’pajji]hom tkun adotta xSharia, il-li;i legali u morali I]lamika. Barra minn hekk irri]ulta li 40 fil-mija fit-territorji Palestinjani, 39 fil-mija flAfganistan, 29 fil-mija flE;ittu u 26 fil-mija filBangladesh kienu jaqblu malattakki suwi/ida. Kien hemm tliet kwarti ta’ dawk li [adu sehem flist[arri;, l-abort moralment kien [a]in u 80 fil-mija warrbu l-omosesswalità u s-sess
qabel i]-]wie; Kien hemm aktar minn tliet kwarti tal-Musulmani madwar id-dinja li riedu li tkun il-li;i I]lamika li tidde/iedi kwistjonijiet familjarji b[addivorzju jew tilwim dwar propjetà. Dwar jekk [allelin g[andhom ikollhom idejhom maqtug[a barra jew ting[ata lpiena tal-mewt g[al dawk li ma jibqg[ux Musulmani, kien hemm firda kwa]i ndaqs fiddinja Musulmana g[alkemm tliet kwarti fix-Xlokk tal-Ajsa qalu li kienu jaqblu. L-istudju wera li lMusulmani mhumiex komdi bl-aspetti kollha tax-Sharia u
[afna jaqblu li din m’g[andiex tkun applikata g[al dawk li mhumiex Musulmani. Hemm definizzjoni wiesg[a tal-li;ijiet tax-Sharia li huma aktar linji gwida bba]ati fuq il-Koran u tradizzjonijiet Musulmani. Fix-Sharia hemm minn pariri g[at-talb g[al dawk dwar l-i;ene personali. F’dan l-is[arri; [adu sehem 38,000 Musulman f’39 pajji]. Minn dawn, erbg[a minn kull [amsa qalu li dawk li mhumiex Musulmani setg[u jippratikaw ir-reli;joni tag[hom ming[ajr tfixkil. Dan kien laktar b’sa[[tu fl-Asja imma batut fil-Lvant Nofsani.
IN-NAZZJON Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
16 Feature
Feature 17
Festa{alib tin]el tajjeb mal-Maltin minn Clinton Sammut clinton.sammut@media.link.com.mt
G[ar-raba’ sena konsekuttiva, l-Festa{alib li ;iet organizzata l-{add 28 ta’ April 2013, re;g[et kienet deskritta b[ala wa[da ta’ su//ess, fejn g[aliha attendew mijiet ta’ Maltin. Il-Festa{alib kienet organizzata mill-Kunsill Lokali {al G[arg[ur
flimkien mal-Kampanja Naturalment Malti tasSegretarjat Parlamentari g[all-Biedja, Sajd u Drittijiet tal-Annimali. Ikel tradizzjonali Malti Matul din l-attività kien
hemm diversi parte/ipanti ewlenin, fosthom dawk talKoperattiva Produtturi tal{alib, il-Malta Dairy Products, il-produtturi G[awdxin tal-{anini flimkien ma’ diversi produtturi tal-;bejniet tannag[a;, kemm friski, nexfin u tal-b]ar, fosthom dawk prodotti minn Mario Cilia u Salvu Attard. Fl-attività kien hemm diversi prodotti li wie[ed seta’ jixtri, fosthom g[a]la kbira ta’ ikel frisk, xorb u [elu kollu bba]at fuq il-[alib. Kien hemm ukoll [elu tipikament Malti, fosthom ilkannoli, ;elat,i mqaret, qubbajt, biskuttini u [afna o[rajn. Mat-tema tal-[alib tmur dik tal-agrikoltura u kull min attenda kellu g[a]la vasta ta’ pjanti, xtieli u [wawar, u prodotti lokali o[rajn minn xiex jag[]el u jixtri. Jistaqsu affarijiet relatati mal-biedja
U[ud mill-prodotti agrikoli li kienu g[all-wiri
L-atmosfera fil-pjazza ewlenija ta’ {al G[arg[ur waqt l-attività ta’ din is-sena
Kull min attenda kellu wkoll l-opportunità jitg[allem kif ja[leb baqra permezz ta’ baqra fittizja, i]da wkoll kellu l-opportunità jistaqsi mistoqsijiet lid-diversi ra[[ala u arti;jana li kienu fuq numru ta’ stands. Fid-diversi stands kien hemm ukoll [afna materjal informattiv li wie[ed seta’ jie[u b’xejn u jaqra, fosthom dwar il-kura tal-annimali ma[ru;a mill-Animal Welfare, dak dwar it-ta[wil ta’ si;ar permezz talkampanja 34U, tal-Wasteserv u tat-Taqsima talPromozzjoni tas-Sa[[a, fosthom naturalment ma jistax jonqos fuljetti informattivi dwar ilbenefi//ju tal-[alib. Tradizzjonijiet u snajja’ Matin Fost l-istands li kien hemm wie[ed seta’ jara wkoll dawk relatati mat-tradizzjonijiet u snajja’ Maltija fejn dawk li
]aru {al G[arg[ur ing[ataw spjegazzjonijiet dettaljati fuq
il-filigranu, in-newl u l-arti tar-restawr. Jakkumpanja din l-attività kien hemm divertiment kontinwu g[all-gosti talfamilja kollha li varja minn mar/i, kant, ]fin, sketches, face painting u [afna iktar. Wirjiet ta’ diversi annimali Fil-qalba tal-attività kien hemm wirja tal-bhejjem u l[lib ta’ diversi nag[a; u baqar u l-ispjegazzjoni li ng[atat fuq din is-seng[a antika u l-[ajja tar-ra[[al Malti. Din il-wirja, li ;ibdet attenzjoni ta’ [afna minn dawk pre]enti, ittellg[et u kienet kordinata mill-Koperattiva Produtturi tal-[alib.
Attrazzjoni o[ra li ni]let tajjeb mal-pubbliku kienet dik tal-mawriet f’razzett tal-baqar tal-[lib, fejn il-parte/ipanti u l-vi]itaturi kellhom lopportunità li jaraw b’g[ajnejhom il-bhejjem fl-ambjent naturali tag[hom.
G[ajnuna g[al Puttinu Cares Il-kumpanija Apetitosa Confectionery, g[al din lokka]joni offriet torta talirkotta [elwa, ti]en madwar 100 kg, biex tinbieg[ lill-
pubbliku pre]enti g[al donazzjoni u d-d[ul kollu li sar minnha mar b’risq ilFondazzjoni Puttinu Cares.
Opportunità rari g[al bosta, dik li jitg[allmu kif ja[ilbu baqra
IN-NAZZJON Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
18 A[barijiet ta’ Barra
L-ISTATI UNITI
Ter;a’ tinfeta[ il-ferita tal-MIA fil-Vjetnam Dokumentarju ;did li g[adu kemm ixxandar f’festival tal-films f’Toronto fil-Kanada re;a’ feta[ il-ferita talMissing In Action (MIA), dawk is-suldati li g[ebu waqt il-;lied, fil-Gwerra tal-Vjetnam. Id-dokumentarju bl-isem “Unclaimed” jittratta listorja ta’ John Hartley Robertson, suldat f’taqsima sigrieta tat-truppi spe/jali Amerikani fil-Vjetnam, li kien i;;arraf bil-[elikopter f’Laos fl-1968 u wara ftit tqies li miet. Id-dokumentarju hu dwar il-[dima ta’ veteran ie[or tal-Vjetnam, Tom Faunce, li kien sema’ g[ajdut li Robertson aktarx kien g[adu [aj waqt li kien fuq missjoni umanitarja fil-Vjetnam u ried jara jekk kienx g[adu [aj. Hu jirnexxilu jsib lil xi [add li jsostni li hu Robertson f’ra[al remot fin-Nofsinhar tal-Vjetnam. Ir-ra;el, li g[andu 76 sena, jitkellem biss bilVjetnami] u g[andu problemi bil-memorja. Skont iddokumentarju, Robertsoon kien inqabad pri;unier mittruppi Komunisti Vjetnamiti fejn kien ittorturat brutalment. Hu i]da kien irnexxielu ja[rab u kien salvat minn mara Vjetnamita u [a l-isem tar-ra;el mejjet tag[ha, li kellu nisel Fran/i], biex ma jinqabadx. Intqal li dan ir-ra;el lanqas jista’ jiftakar meta jag[laq ]mienu jew l-isem ta]-]ew;t itfal Amerikani li [alla warajh fl-Istati Uniti. Hu meta jiftakar xi [a;a, laffarijiet kienu ]baljati inkella diffi/li li wie[ed jikkonferma. It-tfal tieg[u rrifjutaw li jag[mlu test tad-DNA filwaqt li o[tu, li g[andha 80 sena u ltaqg[et mieg[u, qalet li ma kellhiex g[alfejn, g[aliex kienet taf li dak kien hu.
IR-RUSSJA> }ew; ritratti li juru l-aktar teatru presti;ju] f’San Pietruburgu, it-tieni l-akbar belt Russa. F’dak fuq jidher kif inhu illum meta spi//aw ix-xog[lijiet filwaqt li dak ta[t juri dak ori;inali. Il-bini tat-teatru ;did qanqal polemika kbira min[abba l-istil li bih inbena. Dan issa se jinfeta[ uffi/jalment illum. (ritratt> Reuters)
IN-NAZZJON Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
A[barijiet ta’ Barra 19
L-ISTATI UNITI
Il-“morning-after pill” g[al tfal ta’ 15-il sena L-awtoritajiet Amerikani approvaw dik mag[rufa b[ala l‘morning-after pill” ming[ajr b]onn ta’ preskrizzjoni g[al tfajliet li jkollhom 15-il sena u aktar. Xahar ilu, im[allef ordna li din il-pillola, li tittie[ed biex mara ma tinqabadx tqila wara rapport sesswali ma’ ra;el, tista’ tinxtara minn dawk kollha tas-sess femminili li jkunu ta’ età li jistg[u jwelldu, g[alkemm il-Food and Drug Administration (FDA), li tat il-kunsens qalet li dan ma kienx sar b’reazzjoni g[al dik l-ordni li tid[ol fis-se[[ nhar it-Tnejn. L-Im[allef kien ikkritika l-amministrazzjoni tal-President Barack Obama talli kien impona limitu ta’ età ta’ 17-il sena g[ax-xiri ta’ din il-pillola. Din hi kwistjoni ta[raq [afna fl-Istati Uniti b’dawk favur u dawk kontra spiss iressqu l-ka]i tag[hom il-qorti. Dawk kontra qalu li hu importanti li l-;enituri kif ukoll it-tobba jkunu involuti meta tfajliet ikunu se jag[mlu de/i]joni biex jixtru l-‘morning-after pill’. Minn nhar it-Tnejn, dawk li g[andhom 15-il sena jridu juru dokument li jikkonferma l-età qabel ma jixtru l-pillola.
IR-RUSSJA> Ra;el ta’ 59 sena mill-belt Siberjana ta’ Zheleznogorsk u membru tal-klabb ta’ g[awwiema tax-xitwa, Cryophil, jixxemmex fuq bi//iet tas-sil; fuq ix-Xmara Yenisei f’Krasnoyarsk. (ritratt> Reuters)
NEW ZEALAND
“Le” g[al ismijiet strambi g[at-tfal Uffi/jali fi New Zealand [ar;u lista ta’ ismijiet li ;enituri riedu jsemmu ttfal u ma t[allewx g[aliex kienu strambi wisq jew offensivi. Il-lista fiha 77 isem u jinkludu “Lucifer”, “Mafia No Fear” u “.” jew full stop. Ismijiet o[ra kienu jinkludu
“Queen Victoria” u “V8”. Kien
hemm ukoll ;enituri li riedu jsemmu t-tfal “2nd”, “3rd” jew “5th”. I]da dawn twaqqfu midDipartiment tal-Affarijiet Interni talGvern ta’ New Zealand li ta[tu jaqg[u dawn l-affarijiet. I]da l-
ismijiet li l-aktar twaqqfu milli jing[ataw it-tfal kienu dawk b[al “King”, “Duke” jew “Princess”. Irregoli fi New Zealand jipprojbixxu li tarbija ting[ata isem marbut ma’ xi titlu jew kariga. L-aktar isem li kellu jitwaqqaf kien
“Justice”, total ta’ 62 darba. Fl-2008, ka] kien spi//a l-qorti fi New Zealand ta’ koppja li semmew lit-tifla “Talula Does The Hula From Hawaii”. Il-ka] kien intilef mill;enituri u t-tifla dak i]-]mien kellha disa’ snin.
IN-NAZZJON Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
22 Passatemp
Tisliba
1
2
5
3
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
Mimdudin:
5. ?anga jew majjal (5) 6. Nuqqas ta’ libertà filkliem (5) 7. Fid-dar fuq wara fl-apert imdawra b’erba’ [itan i]da bla saqaf (5) 10. Pul/inell (5) 11. G[ollieqa tal-metall (5) 12. u 14. Mezz ta’ komunikazzjoni popolari ferm (10) 14. Ara 12. 16. Vi/in {al G[axaq (5)
18
17. Mitluq, laxk (5) 18. Dan ma jistenna lil [add (5)
Weqfin:
1. Kur/ifissi (6) 2. Kapa/ità, kompetenza (6) 3. Ma baqax jidher (6) 4. }vojta (6) 8. G[a;ina sfiljurata (5) 9. Arkitett (5) 12. Tapprezza (6) 13. Kollu fjuri (6) 14. Li jqanqlu mibeg[da (6) 15. Mag[qudin flimkien (6)
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin> 5. U]ati; 6. Kobor; 7. Evada; 10. Marco; 11. Talba; 12. Kliem; 14. Kiteb; 16. Uniti; 17. u 18. Berlusconi. Weqfin> 1. Mudlam; 2. Silvio; 3. Skadut; 4. Gri]ma; 8. Ardit; 9. Flett; 12. Katuba; 13. Muntun; 14. Katusa; 15. Biswit.
G[at-tfal
Storja bl-istampi… u [amsa u g[oxrin ]ball
}ew;t i[bieb g[amlu [sieb li jmorru g[all-ka//a. Biex jaqbdu ]gur wie[ed minnhom ;ie[ il- [sieb li jie[u lil sie[bu f’post fejn ]gur hemm ka//a tajba, li ma kienet xejn [lief li j]uru [anut bi tjur [aj u jixtruhom flok jisparaw g[alihom! F’dawn is-sitt xeni hawn [amsa u g[oxrin ]ball. Kemm se ssib minnhom?
Il-weg[da
Ra;el tan-negozju kien qed imut. Sejja[ lil [abib tieg[u li kien ma;enbu biex jersaq lejn issodda. Qallu: “Pawl, irridek tweg[edni li wara li mmut ja[arquni u ……” “U x’i]jed? Xi tridni nag[mel bl-irmied tieg[ek?” wie;bu Pawlu. In-negozjant kompla: “Ix[et l-irmied f’envelop. Impustah lid-Dipartiment tat-Taxxa u g[amlilhom nota li tg[id: “Issa g[andkom kollox tieg[i!”
{amsa u g[oxrin ]ball
Wie[ed minn dawn is-sitta hu verament id-dell ta’ Fido. Osservahom b’attenzjoni u sib liema hu d-dell tieg[u.
Fl-ewwel xena: 1. :ino g[andu polz abjad u ie[or iswed; Fit-tieni xena: 2. u 3. :ino g[andu ]igarella sewda malkappell u but abjad; 4. sa 9. Ugo bla musta//i, jonqsu lpolz, g[andu qalziet iswed, is-senter nieqes mill-parti ta’ wara u nieqsa /-/inga biex idendlu ma’ spalltu. L-g[asfur fuq il-lemin bla munqar. Fit-tielet xena: 10. u 11. :ino b’kappell iswed u fis-senter jonqsu l-grillu. 12. u 13. Ugo g[andu kmiem qosra u lboots b’faxx iswed. Fir-raba’ xena: 14. L-g[asfur fuq is-saqaf ta’ dar b’dimensjonijiet assurdi. 15. u 16. :ino b’kappell li ;ej fit-tond u qalziet ta’ ;errej ta]-]wiemel; 17. u 18. :ino g[andu ]igarella bil-kwadri madwar il-kappell u jonqsu l-but tal;akketta. Fil-[ames xena: 19. u 20. Ugo b’qalziet twil u ]arbun talpassi;;ata. 21. :ino g[andu l-g[onq mibdul; 22. G[ajnejn ix-xellugija tar-ra;el bin-nu//ali bla [u;bejn. Fis-sitt xena: 23. :ino bla buttuna tal-;akketta; 24. u 25. Ugo g[andu musta//i differenti u jonqsu l-g[onq tal;akketta.
Id-dell ta’ Fido
Tliet pazjenti resqu quddiem id-direttur ta’ sptar mentali biex isirilhom e]ami. Jew jintbag[tu d-dar jew jibqg[u ;ewwa [ames snin o[ra. Id-direttur [adhom f’post fejn fil-g[oli kien hemm tavlun dejjaq u twil u ta[t kien hemm swimming pool bla ilma. Ordna biex jaqbe] lewwel pazjent. Dan qabe] g[al rasu fil-pool u kiser idejh it-tnejn. Ordna biex jaqbe] it-tieni pazjent. Dan qabe] u kiser saqajh it-tnejn. It-tielet pazjent [ares ’l isfel u ma riedx jaqbe]. “Prosit nawguralek! Inti tista’ tmur id-dar. Imma g[idli ftit, g[aliex ma qbi]tx?” staqsa d-direttur. “G[ax ma nafx ng[um, Dott!”
Soluzzjonijiet Id-dell ta’ Fido> In-Nru. 5
L-e]ami
IN-NAZZJON
Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor Il-Mara tal-Lum NET Television, 14>00 Il-mistiedna ta’ Gloria Mizzi g[al-lum se jkunu l-Membri Parlamentari nisa tal-Partit Nazzjonalista, ji;ifieri Claudette Buttigieg, Giovanna Debono, Kristy Debono, Paula Mifsud Bonnici u Marthese Portelli. Malta Llejla NET Television, 17>00 Stephanie Spiteri, b[as-soltu se tittratta su;;etti varji waqt dan il-programm popolari tag[ha. Insiru nafu dwar l-attività bl-isem Ilwien ir-Rebbieg[a li se tkun organizzata fin-Nigret nhar il-5 ta’ Mejju. Naraw ukoll dwar il-ktieb Journey to the High Places ta’ Chris Bezzina, u dwar il-Van;elu tal-{add li ;ej ma’ Joe Galea Curmi. Amori e incantesii (Practical Magic) La 5, 21>10 Sandra Bullock u Nicole Kidman (it-tnejn fir-ritratt hawn ta[t) huma fosty l-atturi ewlenin f’dan il-film komiku Amerikan li n[adem fl-1998 b’re;ija ta’ Griffin Dunne. Newsbuzz NET Television, 15>50 X’tag[mel Taylor Swift (fir-ritratt hawn fuq) qabel ma to[ro; tkanta? X’kellha x’taqsam Britney Spears mal-film Smurfs 2? X’se jsir mir-relazzjoni ta’ m[abba li g[andha jew kellha Miley Cyrus? Min jixtieq jag[mel dwett ma’ Justin Bieber? Dawn huma w[ud miz-zekzik li se jitkellem dwarhom il-programm tal-lum, li se jkun ippre]entat minn Tessa Barbara, Christina Camilleri u Kain Gatt.
Edizzjoni spe/jali ma’ Joseph Calleja Mitqlu Deheb - NET Television, 21>35
Elaine Agius twasslilna edizzjoni spe/jali ta’ dan il-programm tag[ha li jinkludi xejn anqas minn sieg[a u nofs ta’ footage li kien irrekordjat fi Frar li g[adda fi Munich, fejn it-tenur Malti ta’ fama internazzjonali Joseph Calleja kien qed jag[ti performance li b[as-soltu ntlaqg[et b’entu]ja]mu kbir. Naraw ukoll intervista esklussiva ta’ ftit anqas minn sieg[a g[all-Mitqlu Deheb, u kif inhi l-u]anza tal-programm, dan il-mistieden spe/jali anki ng[ata rigal spe/jali.
Anali]i tal-A[bar NET Television, 20>30 Roderick Agius f’dan il-programm tieg[u llum se jittratta l-elezzjoni g[all-[atra ta’ Kap ;did tal-Partit Nazzjonalista li se ssir nhar is-Sibt li ;ej bejn Raymond Bugeja, Simon Busuttil, Mario de Marco u Francis Zammit Dimech. Il-programm se jag[ti [arsa lejn il-profil tal-erba’ kandidati, il-[idma li wettqu tul il-kampanja li mexxew fl-a[[ar ;img[at bi t[ejjija g[al din l-elezzjoni u l-miri tag[hom b[ala Kap tal-Partit Nazzjonalista u b[ala Kap tal-Oppo]izzjoni.
La baia di Napoli Rete 4, 16>55 Sofia Loren (fir-ritratt fuq ix-xellug), kif ukoll
Clark Gable u Vittorio De Sica huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Amerikan li n[adem fl-1960. Avukat Amerikan jasal f’Napli fejn ikun ;ie biex jie[u mieg[u neputi tieg[u li jkun safa orfni. I]da z-zija tat-tifel xejn ma tkun taqbel mal-idea u xejn ma tag[milha fa/li g[all-avukat kollu pretensjonijiet.
Wheelspin NET Television, 21>00
Fleur Balzan se titkellem, fost o[rajn, dwar il-Lamborghini Veneno (fir-ritratt fuq illemin) li tiswa tliet miljun ewro u li kienet fil-Fiera Internazzjonali tal-Karozzi li saret f’:eneva. Naraw ukoll dwar id-ditta ;dida bl-isem Qoros. Fit-taqsima dwar il-long term test drive ta’ Wheelspin ting[ata l-a[[ar [arsa lejn il-Peugeot 208 1.2 litre Active.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
24 TV#Radju
06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Anali]i tal-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mid-Dinja tal-Mar/i u l-Innijiet Nenu Aquilina The Big Show - Martin Sapiano A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00 )
17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 24>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 Familja Wa[da (jinkludu 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 - Newsline 12:45 - Qari bilMalti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bullettin tal-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 - TV Hemm 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 - Notti magiche 21:05 Mu]ika u Sport 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u Bon;u Bon;u (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 One News) 09:00 - Kartolina 10:00 - The Morning Show 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:30 Konnect 13:15 - In-Novella 13:45 - ONE News 14:00 Problemi tal-Qalb 15:25 Djarju Kulturali 15:30 - Drive Time 16:00 - Mhux g[at-Tfal Biss 17:00 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 A[barijiet Sportivi, 18:15 Fil-Qosor) 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:00 - LArgument Ikompli 20:15 Rock Moods 22:00 - Radju Argument 24:00 - Soul Power 02:00 - Night Rhythm. RTK - 103 FM 06:30 - Pierre & Co on RTK (jinkludi 06:55 Fi {dan ilMulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News) 09:00 - A[barijiet fil-Qosor 09:05 - Paperscan 09:15 - G[alina Lkoll (jinkudi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 Pinna Mu]ikali 13:00 - RTK Qosor 13:05 - Su//essi u aktar 15:00 - RTK Qosor 15:05 Kaskata Kulturali 15:30 Jg[idu Tag[hom i]-}g[a]ag[
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar - David Thake u George Galea Is-Snin tar-Rock ’n Roll Fuzzbox - Lito Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
(jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 - Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - L-Argument matul il-;img[a (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 18:57 - Fi {dan il-Mulej 19:00 - Ru]arju 19:25 - Ilwien 21:00 - Frott il-Kelma 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # News on Campus 09:30 - Cinescena 10:00 - BBC News Update 10:05 - L-Ewropa u l-Imperu 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-;urnali 13:30 - BisSassla u bil-Brevjar 14:00 BBC News Hour 15:00 Classic FM 19:30 - Bioneers 20:00 - Putumayo Radio Show 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi 09:00 {ajjitna) 11:00 Mure sewwi l-Knisja Tieg[i 11:30 - Ift[u l-Bibien 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l-Erwie[ 12:45 - {dejn l-ilma fejn nistrie[ 13:00 - {olqa mal-Maltin ta’ barra 13:30 Irrid Inwassallek messa;; (r) 14:30 - Italia leggendaria (r) 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Totus Tuus Gospa 16:00 - Il-Knisja: G[ajn ta’ G[erf 17:00 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - {amsin Sena wara 21:00 - Alla wa[du bi]]ejjed 22:00 - Lejn ilqawmien 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 - A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 Nathan u Talitha 18:30 - News 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 Tiesto Club Live 24:00 - Eddie Halliwell. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 Cal-ypso Breakfast 08:30 Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 - 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 - Classic Gold 21:00 Reggae Party 24:00 - Mu]ika tal-passat.
Un giorno per sbaglio (Separate Lies) - Iris 23>30
Emily Watson (fir-ritratt hawn fuq), kif ukoll Tom Wilkinson u Rupert Everett huma l-atturi ewlenin li naraw f’dan il-film drammatiku Ingli] tal-2005 TVM 07:00 - TVAM 09:00 - TV Hemm (r) 10:20 – Story of India 11:25 - Great Romance 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16:30 - }ona 18:00 A[barijiet 18:10 - Waqtiet 18:15 - Sa[[tek l-ewwel 18:25 Teleshopping 18:40 - TV Hemm 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - An;li (ep. 28) 21:45 Pjaneta Umana 22:35 - Mixage 23:15 - A[barijiet # rapport tattemp 23:35 - Seven ages of rock 00:20 - TVPM. TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 - Ruggers 11:30 - .EU 12:00 - Madwarna 12:15 - Qatra Inka 12:45 - Great Romances 13:15 - Beauty of Books 14:05 Sa[[tek l-ewwel 14:15 - Wirt arti u kultura 14:45 - Madwarna 15:00 - Ruggers 15:30 - Great Romances 16:00 - Pjaneta Umana 16:50 - Madwarna 17:20 - Waqtiet 17:25 - Oceans 18:30 - Wirt u kultura 19:00 - Ruggers 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 - Human Planet 20:30 - A[barijiet blIngli] 20:35 - Waqtiet 20:45 Madwarna 21:05 - Europa League 23:00 - Highlight programme. ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 Teleshopping 11:00 - Aroma Mattina 12:30 - Teleshopping 12:45 - Kalamita (jinkludi ONE News fis-13:30) 16:20 Teleshopping 17:30 - ONE News 17:35 - Liquorish – daily update 17:40 - Aroma Kitchen 19:30 ONE News 20:15 - Ir-Rangers 20:30 - Prima Facie (epis.20) 21:45 - Ilsien in-Nisa 23:15 ONE News 23:45 - Kalamita (r). Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping
14:20 - 1046 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 News 20:30 - Il-Parlament talPoplu (live) 21:30 - CNI 22:00 News 22:30 - Motordrome. Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00, id-09:00 u l11:00) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 17:00 Tg 1 17:45 - la vita in diretta 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari Tuoi 21:10 - Che Dio ci aiuti (fiction) 23:20 Porta a porta 00:55 - Tg 1 notte 01:30 - Sottovoce. Raidue 06:40 - Cartoons 08:15 - Sabrina, vita da strega (TF) 08:35 - Le sorelle Mcleod (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Detto Fatto 16:10 - Senza traccia (TF) 17:50 - Tg Sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case (TF) 19:35 Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - The Voice of Italy 23:45 - Tg 2 notizie 24:00 - A Gifted Man (TF) 00:40 - Tg2 Parlamento 00:50 - Flashpoint 01:35 - Meteo 2 01:40 - Reservation Road. Film 2007. Raitre 07:00 - Tgr buongiorno Italia 08:00 - Agorà (attwalità) 10:00 La storia siamo noi 10:50 Codice a barre (attwalità) 11:30 Buongiorno Elisir (attwalità) 12:00 - Tg 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - Diario italiano 13:10 - Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:05 - Tgr piazza affari 15:10 - La casa nella prateria (TF) 16:00 - Cose dell’altro Geo 17:40 - Geo & Geo 19:00 Tg 3 20:00 - Blob 20:10 - Un posto al sole (soap) 21:05 Troppo forte. Film ’86 23:10 -
La storia siamo noi 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 - Rai Educational 01:35 - La musica di Raitre. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina
08:40 - La telefonata di Belpietro (attwalità) 08:50 - Mattino cinque 11:00 Forum 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful 14:10 - Centovetrine 14:45 - Uomini e donne (talk show) 16:05 - Amici (talent show) 16:50 - Pomeriggio cinque (attwalità) 18:50 - The Money Drop 20:00 - Tg 5 20:40 Striscia la notizia 21:10 - Milano Palermo: il ritorno. Film 2007 23:25 - Aldo Moro – il Presidente (fiction) 01:50 - Tg 5 notte 02:20 - Striscia la notizia. Rete 4 06:50 - T.J. Hooker (TF) 07:45 Miami Vice (TF) 08:40 - Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 6 (TF) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 Lo sportello di Forum 15:30 Hamburg Distretto 21 (TF) 16:35 - My Life – segreti e passioni (soap) 16:55 - La baia di Napoli. Film ’60 18:55 - Tg 4 19:35 Tempesta d’amore (soap) 20:30 -
Quinta colonna il quotidiano 21:00 - Chelsea – Basilea Europa League 22:55 - UEFA Europa League 00:05 - Aliens vs Predator 2. Film 2007 02:00 - Tg 4 02:25 - Blues metropolitano. Film ’85.
Italia 1 07:00 - Zack e Cody al Grand Hotel (sitcom) 07:50 - Tutto in famiglia (sitcom) 08:40 - Una mamma per amica (TF) 10:30 ER - medici in prima linea 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 16:10 - Smallville (TF) 17:55 - The Middle (TF) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI NY: Scena del crimine (TF) 21:10 - Colorado 23:50 - Abbronzatissimi. Film ’91 02:00 - Sport Mediaset 02:25 The Shield (TF).
IN-NAZZJON Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
TV#Radju 25 Favourite Channel 07.15 - F. News 07:30 - Dawl tal-:urnata 08:00 - Nintrefa’ ’l Fuq (r) 10:00 - Bejnietna 12:00 - News 12:30 - Gideb u M[abba 13:00 - Niskata 15:00 Tele-shopping 17:30 - News Point 18:15 - News 18:30 Sejja[tli 19:45 - F. News 20:30 - G[eruq 21:00 - Entertain Me 23:00 - News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshopping 12:00 – All That Jazz (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 The 90s 14:30 - The 00s 15:00 Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 The 60s & 70s 20:30 - Rock Legend 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 14:00 - Gossip Girl (TF) 14:45 The OC (TF) 15:30 - Samantha Chi? (TF) 15:55 - True Jackson, VP (sitcom) 16:55 - Friends (sitcom) 17:45 - Extreme Makeover Home Edition 18:30 - Amici 19:30 - Gossip Girl (TF) 20:25 Dr House (TF) 21:10 - Amori & Incantesimi. Film ’98 23:05Uomini e donne. BBC Entertainment 07:15 - Garth and Bev 07:25 Tweenies 07:45 - Green Balloon Club 08:10 - Charlie and Lola 08:25 - My Family 08:55 - One Foot in the Grave 09:30 - The Weakest Link 10:15 EastEnders 10:45 - Doctors 11:15 - Hustle 12:05 - Silk 12:55 - My Family 13:25 Monarch of the Glen 14:15 One Foot in the Grave 14:50 EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - The Weakest Link 16:30 - Hustle 17:20 - Silk 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:15 - The Weakest Link 20:00 - My Family 20:30 - Keeping up Appearances 21:00 - Spooks 21:50 - Getting On 22:20 - Rob Brydon’s Annually Retentive 22:50 - Watson & Oliver 23:20 The Diamond Queen. TCM 07:55 - Bronco Billy. Film ’80 (A) 09:50 - Billy the Kid. Film ’41 (A) 11:25 - Guns for San Sebastian. Film ’68 (A) 13:20 The Clock. Film ’45 15:00 -
Cheyenne Autumn. Film ’64 (U) 17:35 - Day of the Evil Gun. Film ’68 (A) 19:10 - An American in Paris. Film ’51 (U) 21:00 - Straight Time. Film ’78 (18) 23:00 - The Girl and the General. Film ’67 (AA). MGM Movies 07:20 - A Star for Two. Film ’91 08:55 - The Private Life of Sherlock Holmes. Film ’70 (PG) 10:55 - MGM’s Big Screen 11:10 - Viva Maria! Film ’65 (A) 13:05 - Love and Death. Film ’75 (A) 14:30 - What’s New, Pussycat? Film ’65 (X) 16:15 -
A Funny Thing Happened on the Way to the Forum. Film ’66 (A) 17:50 - A Dog’s Breakfast. Film 2007 19:15 - True Blood. Film ’89 (18) 20:55 - Big Screen Legends 21:00 - Coming Home. Film ’78 (18) 23:05 - Submarine X-1. Film ’68 (U). GO Stars 07:50 - Up
09:30 - Fun With Dick and Jane 11:00 - Damages 11:50 - Arthur 13:40 - Words of the Titanic 14:30 - Marley 16:55 - The Horse Whisperer 18:45 - Assassination Games 20:30 - Parks & Recreation 21:00 - Bad Teacher 22:35 Death Race 00:25 - Never Say Never Again. . Diva Universal 07:00 - Wolff’s Turf 08:55 Law & Order 09:55 - Kojak 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 JAG 12:55 - ER 13:50 - Agatha Christie’s Marple 15:43 - Parole D’Amore 15:50 - Kojak 16:53 Law & Order 18:50 - JAG 19:50 - ER 20:50 - Great Women 21:00 - Mystery Woman 22:45 - Fede Cieca 23:00 - ER. Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Aaron Bike 08:10 - Dirty Jobs: Rocky Reach Damn 09:05 Deadliest Catch: Payback Time 09:55 - Ultimate Survival: Urban Survivor 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 - Mega Builders: Peak Power: Toba River, Canada 12:35 - Rides: Time Capsule 13:30 - Wheeler Dealers: SAAB 9-3 Turbo 14:25 - American Chopper: Australia 15:20 Mythbusters: Underwater Car 16:15 - Dirty Jobs: Fireworks Technician 17:10 - Deadliest Catch: Glory Days 18:05 -
Ultimate Survival: Canadian Rockies 19:00 - How It’s Made 20:00 - Body Invaders: Don’t Pull It Out 21:00 - Stan Lee’s Superhumans: Electro Man 22:00 - Body Bizarre 23:00 Ultimate Survival: Arizona Sky Islands. Iris 15:20 - I viaggiatori della sera. Film ’79 17:20 - Si può fare... amigo. Film ’72 19:20 - A-Team (tF) 20:10 - Hazzard (TF) 21:00 - Gosford Park. Film 2001 23:20 - Un giorno per sbaglio. Film 2005 01:00 - Bersaglio del crimine. Film 2004. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - How I Met Your Mother 11:30 - Glee 12:15 - Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Enlightened 14:15 - Films & Stars 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 Private Practice 16:45 - Suits 17:30 - Whitney 17:52 - 2 Broke Girls 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 20:00 Suburgatory 20:30 - Dallas 21:15 - Supernatural 22:00 True Blood 23:05 - The Mentalist 23:50 - Alcatraz 00:40 - Boardwalk Empire 01:45 - 30 Rock. Biography Channel 06:30 - Parking Wars. Hardcore Pawn: 10:00 - New Hire. Now Fire! 10:30 - Seth vs Rich. 11:00 - Sarah Jessica Parker 12:00 - Hoarders: Mary and Mary Ann 13:00 - Storage Wars Texas: A Fistful of Auctions 13:30 - Parking Wars 14:00 Hoarders: Wilma # Nora. Hardcore Pawn: 15:00 - Amy Got Back 15:30 - Tripped Out Cash 16:00 - New Hire. Now Fire! 16:30 - Seth vs Rich. 17:00 - Hoarders: Mary and Mary Ann 18:00 - Pregnant in Heels: The Pregnancy Dating Dilemma 19:00 - Storage Wars Texas: A Fistful of Auctions 19:30 - Parking Wars 20:00 Pregnant in Heels: A Labor of Love: Rosie Gives Birth. Hardcore Pawn: 21:00 - New Hire. Now Fire! 21:30 - Seth vs Rich. 22:00 - My Ghost Stories: Caught on Camera 23:00 Haunted Encounters: Houghton Mansion; St. Mark’s.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:30 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See The Sea 10:05 Lots & Lots 10:20 - Bob the Builder 10:30 Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:55 Baby Antonio’s Circus 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 - Tiny Planets 11:30 - Monkey See Monkey Do 11:40 - Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:25 - The Mighty Jungle 12:40 - Mio Mao 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:50 - Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See The Sea 14:45 - Lots & Lots 15:00 - Fluffy Gardens 15:15 - The Mighty Jungle 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 Monkey See Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Tork 17:45 Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - Benjamin’s Farm 18:55
- My Animal Friends 19:10 - See The Sea 19:15 Lots & Lots 19:30 - Monkey See Monkey Do 19:40 - Barney and Friends 20:10 - Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 Pingu 21:45 - Tiny Planets 21:50 - Pingu 21:55 Tiny Planets 22:00 - Bob the Builder 22:10 Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends. Disney Channel 08:10 - Good Luck Charlie 08:35 - Austin and Ally 09:00 - Toy Story 2 (U) 10:30 - Prankstars 10:40 - The Suite Life on Deck 11:05 - Hannah Montana 11:30 - Wizards of Waverly Place 12:20 - Jessie 12:45 - ANT Farm 13:35 - Austin and Ally 14:25 - Good Luck Charlie 14:50 - Jessie 15:15 - Shake It Up 15:40 - ANT Farm 16:00 Austin and Ally 16:30 - The Suite Life on Deck 16:55 - The Suite Life on Deck 17:20 - Wizards of Waverly Place 17:45 - That’s So Raven 18:10 Cory in the House 18:35 - Good Luck Charlie 19:00 - Jessie 19:25 - Wizards of Waverly Place 20:15 - Phil of the Future 20:40 - Hannah Montana 21:05 - Jonas LA 21:30 - Sonny with a Chance 21:55 - Wizards of Waverly Place.
07>00 09>00 10<00 12>00 14>00 14.05
News Telebejg[ Strada Rjali .NET NET News Il-Mara tal-Lum
15>20 15>50 16>40 17>00
Telebejg[ Newsbuzz Telebejg[ Malta Llejla
19>00 19>30 19>45 20>30 21>00 21>30 21>35 23>00
(b’waqfa g[al NET News fis-18>00) Bozza tal-Mija Lift NET News Anali]i tal-A[bar Wheelspin NET News Mitqlu Deheb NET News
(b’waqfa g[al NET News fit-15>00)
Sport fuq il-Cable Eurosport 1 08:30 - World Championship Snooker 10:15 - The Box 10:30 - Mats Point 11:00 - UCI European Tour Cycling 12:15 -
02:00 - Heineken Cup: SF: Saracens v Toulon.
World Championship Snooker 14:00 - World Championship Snooker: SF: Sheffield, United Kingdom (live) 17:00 - Estoril Open Tennis: Day 3 (live) 19:00 - Get Ready for Roland Garros 19:15 - World Championship Snooker 20:00 - World Championship Snooker: SF: Sheffield, United Kingdom (live) 23:00 - UCI European Tour Cycling.
GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 12:00 - PGA European Tour: Ballantine's Champ.: Day 4 16:00 - Serie A: Rd 34: Milan v Catania 18:00 - Ligue 1: Rd 34: FC Lorient v Olym. de Marseille 20:00 - Barclays PL: Wk 37: Wigan Ath v Tottenham H 22:00 - Ligue 1: Rd 35: The Ligue 1 Show 22:30 - ATP World Tour 500: Barcelona Open BancSabadell: F. 01:30 - Ligue 1: Rd 34: OGC Nice v ESTAC Troyes.
Eurosport 2 07:00 - Estoril Open Tennis 09:00 - UEFA Futsal Cup Futsal 10:00 - UCI European Tour Cycling 11:00 - Estoril Open Tennis 12:45 - Get Ready for Roland Garros 13:00 - UCI European Tour Cycling 14:00 UCI European Tour Cycling: Four Days of Dunkirk (live) 15:15 - Estoril Open Tennis: Last 16 (live) 17:00 - Intimate Surfing 17:30 - World Championship Snooker 19:00 - Estoril Open Tennis: Last 16 (live) 21:00 Armwrestling 21:30 - Qubica AMF World Cup Bowling 22:30 - The Grid 22:45 - The Box 23:00 - UCI Asia Tour Cycling 23:15 - Estoril Open Tennis.
Melita Sports 1 Bundesliga FC: 08:00 - Schalke 04 v Hamburger SV (r) 10:00 Bayern Munich v SC Freiburg (r). 12:00 - FA Cup: SF Chelsea v Man. C. (r) 14:05 - 2012 Alpari World Match Tour Germany: Day 2 (r) 16:15 - Volleyball Champ. League Magazine The Big Hit (r) 16:50 - America's Cup San Francisco: Day 3 (r) 19:00 - Bundesliga FC: Schalke 04 v Hamburger SV (r) 21:05 UEFA Europa League MD14: Chelsea v Basel (live) 23:10 FIFA Beach Soccer WC Qual.: Russia v GER (r) 00:30 America's Cup San Francisco: Day 4 (r) 02:04 Bundesliga FC: Bayern Munich v SC Freiburg (r).
GO Sports 1 07:00 - FIFA Futbol Mundial 07:30 - PGA European Tour: Volvo China Open: Day 1 (live)b b 11:30 - Ligue 1: Rd 34: Highlights 12:30 - ATP World Tour 500: Barcelona Open BancSabadell: Final. UEFA Champions League: SF: 2nd Leg: 15:30 - Barcelona v Bayern Munchen 17:30 - Matchnight Review. 18:00 - Trans World Sport 19:00 - Barclays PL: Wk 37: Man. C. v West Ham Utd 21:00 - Serie A: Rd 34: Torino v Juventus 23:00 - Ligue 1: Rd 35: The Ligue 1 Show 23:30 - PGA European Tour: Volvo China Open: Day 1.
Melita Sports 2
GO Sports 7
07:00 - Vincennes Horseracing 10:00 - PGA European Tour: Ballantine's Champ.: Day 4 14:00 - Serie A: Rd 34: Milan v Catania 16:00 - Ligue 1: Rd 34: FC Lorient v Olympique de Marseille 18:00 - Barclays PL: Wk 37: Wigan Ath v Tottenham H 20:00 - Ligue 1: Rd 35: The Ligue 1 Show 20:30 - ATP World Tour 500: Barcelona Open BancSabadell: Final 23:30 Ligue 1: Rd 34: OGC Nice v ESTAC Troyes 01:30 - Serie A: Rd 34: Sampdoria v Fiorentina
Melita Sports 2 702 12:00 - America's Cup San Francisco: Day 3 (r) 14:05 Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:10 Bundesliga FC: Bayern Munich v SC Freiburg (r) 17:05 - FA Cup: SF Chelsea v Man. C. (r) 19:10 Volleyball Champ. League Magazine The Big Hit (r) 19:40 FIFA Beach Soccer WC Qual.: Russia v GER (r) 21:10 - UEFA Europa League MD14: Benfica v Fenerbahce (live) 23:19 Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 01:54 Volleyball Champ. League Magazine The Big Hit (r). Malta Stars 08:00 - Malta Rugby Football Union (r) 09:35 - MFA Futsal League Xg[ajra v St Patricks (r) 11:00 - BOV PL Melita v Rabat (r) 13:15 - Melita GFA 1st Div. (r) 15:05 - Football Nurseries (r) 15:40 - Malta Handball Assoc. (r) 17:00 - Malta Basketball Assoc.Depiro v Hibs (r) 18:25 Malta Rugby Football Union (r) 20:05 - Football Nurseries (r) 20:40 - Melita GFA 1st Div. 22:25 - BOV PL Melita v Rabat (r) 00:40 - Malta Handball Assoc. (r).
IN-NAZZJON Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
26 Klassifikati PROPJETÀ G{ALL - BEJG{ JEW KIRI Il - Marsa
GARAXX jew store , 11 5 pied twil u 24 pied wiesa ’, bil - bit[a , dawl , ilma u toilet . Bil - perme ss Class B . ?emplu 77200983 .
VETTURI/DG{AJJES
AVVI}I
Cabin Cruiser
G[al kull tip ta’ kri]i f’[ajtek
FJORD 8mtrs, b’]ew; magni diesel, fiberglass. €15,000. ?emplu 99822224.
Pajero
FOUR seater tal-1996, kulur blu. €5,300, f’kundizzjoni tajba. ?emplu 79295595.
MR Mutawalla Sidig jispe/jalizza fi:
Problemi ta’ m[abba Protezzjoni professjonali Problemi ta’ sess Fortuna tal-[ajja
Kull tip ta’ problema ti;i solvuta fi ]mien qasir. 100% su//ess garantit. Mis-7 a.m. sat-8.30 p.m., bl-Ingli] jew Fran/i]. ?empel g[al appuntament fuq 99349374 jew 79497184.
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
G[al kull xog[ol
TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi bil-;ibs, ]ebg[a u gypsum boards, e//. ?emplu 77433390.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu
21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{ G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Kamra tal-Pranzu
INJAM tip Messikan: mejda, sitt si;;ijiet u welsh dresser. €1,350 jew l-eqreb. ?emplu 99010176.
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur, e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com
Il-{amis, 2 ta’Mejju, 2013
27 FUTBOL F’G{AWDEX BOV GFA CUP – FINAL
Ker/em Ajax jirb[uha g[at-tieni darba
Nadur Y. .............................3 Ker/em A. ...........................4 (wara l-[in barrani)
Ker/em Ajax reb[u l-finali tal-40 edizzjoni tal-BOV GFA Cup meta g[elbu li/Champions Nadur Youngsters b’gowl fl-a[[ar [inijiet tal[in barrani. B’hekk akkwistaw dan it-tieni l-ikbar unur g[at-tieni darba fl-istorja tag[hom. Nadur [ar;u a[jar i]da kienu Ker/em li [olqu lewwel azzjoni denja meta wara seba’ minuti minn pass ta’ Ian Xuereb, Sakaliev da[al fil-kaxxa fejn spi//a mal-art f’kuntatt malgoalkeeper avversarju u fuq senjalazzjoni tal-assistant referee Jules Ngangue, kien ordnat penalty favur Ker/em. F’din l-azzjoni tke//a wkoll il-goalkeeper Mark Grima. STOYKO SAKALIEV g[eleb lis-sostitut goalkeeper Victor Agius mill-11 il-metru u po;;a lil Ajax minn fuq. Nadur kisbu d-draw fid-19il minuta b’xutt mill-isba[ minn barra l-kaxxa ta’ BRIAN MEILAQ wara azzjoni ferm elaborata. Huma komplew jinsistu u fl-24 minuta, minkejja li bi player inqas irnexxielhom idawru rri]ultat b’gowl ta’ JOSEPH PORTELLI li bir-ras xe[et
Ker/em Ajax reb[u l-BOV GFA Cup
;ewwa. Fil-41 minuta Ker/em kisbu d-draw meta xutt ta’ Ian Xuereb ma kienx mi]mum minn Agius, bilballun jasal g[and JEAN PAUL MIZZI li b’xutt filbaxx xe[et fir-rokna. Minuta fuq il-[in Nadur ing[ataw penalty wara fawl ta’ Joseph Azzopardi fuq Milos Stojanovic. Mill-11 il-metru ANTHONY PORTELLI po;;a li/-Champions jistriehu fil-vanta;;.
Fit-tieni taqsima Ker/em [ar;u jfittxu d-draw u fit-38 minuta xutt mill-vi/in tali]markat MALCOLM VELLA ikkastiga lillavversarji ta/-/ansijiet mitlufa u fl-istess [in sforza l-[in barrani. Fit-12-il minuta tal-[in barrani Ker/em kisbu l-gowl tar-reb[a meta minn cross tas-sostitut Andrew Mizzi, MALCOLM VELLA da[al tajjeb fil-kaxxa u minn qag[da tajba g[eleb lil Agius
u kiseb doppjetta personali. Fi tmiem il-finali Jack Thewma, Manager g[al G[awdex tal-BOV u Alvin Grech, President tal-GFA, assistiti minn Joe Bajada u George Cini, Segretarju :enerali u Te]orier rispettivament tal-GFA, ippre]entaw it-tazzi u lmedalji lil Jean Paul Mizzi u Sabri Rais, captain u vi/i captain ta’ Ker/em.
Nadur Youngsters FC -
M. Grima B. Meilaq (C.
Hili), P. Camilleri (V. Agius), S. Muller, C. Mercieca, S. Attard, J. Buttigieg, M. Stojanovic, F. Camilleri, A. Portelli (B. Said), J. Portelli. Ker/em Ajax FC - C. Mercieca, A. Buttigieg (A. Mizzi), Ma. Tabone, J. P. Mizzi, S. Rais, S. Sakaliev, Ma. Vella, I. Xuereb, K. Mifsud (Mi. Tabone), P. Kyumyurdzhiev, J. Azzopardi (Mi. Vella). Referee - Trustin Farrugia Cann
SUPER CUP TAT-TIENI DIVI}JONI
Unur ie[or g[al Oratory Youths Oratory Y. …......................3 G[ajnsielem FC..................1 Oratory Youths, minkejja li lag[bu bi player inqas, kisbu reb[a importanti 3-1 kontra G[ajnsielem u spi//aw lista;un fuq nota po]ittiva meta reb[u t-tieni unur tag[hom.G[al Oratory Youths din kienet l-ewwel darba li reb[u din it-tazza. Oratory [ar;u a[jar u wara disa’ minuti Frank Attard seraq ballun lid-difi]a opposta i]da mbag[ad falla lkonklu]joni. Mal-kwarta listess FRANK ATTARD, wara li kien ]markat minn Daniel Bartolo da[al wa[du fil-kaxxa u b’xutt tajjeb po;;a lil Youths fil-vanta;;. }ew; minuti wara Oratory tke//ielhom James Tabone g[al fawl ikrah fuq Jonathan Grech. Minkejja li Oratory kienu b’ra;el inqas, i/-Champions irnexxielhom jirduppjaw fis36 minuta meta FRANK ATTARD, wara pass ta’ Francesco Cini spara xutt li
Oratory Youths, rebbie[a tas-Super Cup tat-Tieni Divi]joni
ma ta l-ebda /ans lil Sammut. Fit-tieni taqsima G[ajnsielem [ar;u jfittxu li jer;g[u jid[lu fil-partita u fittielet minuta naqqsu l-iskor bi freekick dirett ta’ CHARLON TABONE. Tliet minuti wara G[ajnsielem ukoll spi//aw bi player inqas meta tke//a Brandon Xuereb wara li intwera t-tieni karta safra
tieg[u. Oratory komplew jippressaw u fid-29 minuta kabbru l-vanta;; meta minn pass tas-sostitut Stefan Cassar, is-sostitut l-ie[or ALEX SACCO b’xutt filbaxx minn tarf il-kaxxa xe[et fir-rokna u g[amel l-iskor finali 3-1. Fi tmiem il-partita Alvin Grech, President tal-GFA,
assistit minn Joe Bajada u George Cini, Segretarju :enerali u Te]orier rispettivament tal-GFA, ippre]entaw it-tazza u lmedalji lil Marvin Grech, captain ta’ Oratory Youths fost i/-/elebrazzjonijiet talpartitarji tag[hom. Oratory Youths FC - E. Fenech, J. Tabone, C. Attard, K. Farrugia, M. Mumford, F.
Attard, F. Cini (M. Grech), C. Cardona, M. Xerri, J. Attard (A. Sacco), D. Bartolo (S. Cassar).
G[ajnsielem FC -
R.Sammut, C. Dingli, J. Grech (J. Xerri), B. Xuereb, C. Grima, S. Azzopardi (A. Attard), R. Grima, D. Hili, K. Hili (R. Grima), J. Attard, C. Tabone. Referee - Jules Ngangue
IN-NAZZJON Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
28 Sport BOV III DIVI}JON I
Marsaskala promossi g[all-ewwel darba St Lucia.......................... 0 Marsaskala …................ 3
Marsakala kisbu lpromozzjoni g[all-ewwel darba fl-istorja tag[hom meta g[elbu lil St Lucia bliskor ta’ 3-0. Il-log[ba kienet ming[ajr storja hekk kif Marsaskala li ddominaw mill-bidu sat-tmiem. L-azzjonijiet kienu ftit blewwel tentattiv wara jasal nofs sieg[a min-na[a ta’ St Lucia fejn Abdul Razak Ahmed kellu serje ta’ dribblings po]ittivi u xutt tieg[u [abat mal-lasta. Fl-44 minuta Marsaskala marru fil-vanta;; meta Elvin Gauci qassam lejn MARCO MILUTINOVIC li skorja b’xutt bid-dawra. Seba’ minuti mill-ftu[ tat-tieni taqsima minn corner ta’ Sinclair Camilleri re;a’ kien MARCO MILUTINOVIC li skurja b’daqqa ta’ ras stupenda. {ames minuti minn tmiem Milutinovic qassam lejn NAZZARENO ABELA li ma ]baljax quddiem Cilia. St. Lucia - R. Cilia, C. Bugeja, H. Friggeri, J. Fenech , J. Galea, J. Bugeja, J. Micallef (K. Bellizzi), A.R. Ahmed (J.
Marsaskala bir-reb[a meritata 3-0 fuq Sta Lu/ija reb[u l-promozzjoni g[all-ewwel darba fl-istorja tag[hom
Vell), J. Grima, B. Chetcuti, S.L. Lanzon (K. Zahra). Marsaskala - C. Camilleri, M. Bajada, M. Milutinovic, R. Cauchi, J. Galdes (M. Zammit), E. Gauci (J. Gerada), M. Gauci, A. Portelli (N. Abela), S. Camilleri, J. Micallef, C. Zammit Referee - Alex Johnson
Kif Jinsabu L R D T F K Pti
* Senglea A. * Mdina K. * Marsaskala * Marsa Xg[ajra T.
27 21 5 1 87 27 21 0 6 55 27 18 6 3 63 27 19 2 6 65 27 15 6 6 54 Sirens 26 13 2 11 39 Mtarfa 27 10 6 11 35 Attard 27 9 6 12 35 Sta Lucia 27 8 6 13 40 Kalkara 27 8 5 14 29 Swieqi U. 27 8 4 15 18 G[axaq 27 6 8 13 24 Qrendi 27 4 5 18 29 **Luqa SA 27 3 6 18 21 **Ta’ Xbiex 27 4 1 22 20 * Promossi fit-Tieni Divi]joni ** Jridu jer;g[u japplikaw
21 21 16 25 20 33 47 48 54 43 43 44 75 65 67
68 63 60 59 51 41 36 33 30 29 28 26 17 15 13
Senglea nkurunati Champions Senglea A.............................1 Xg[ajra T.............................0 Senglea Athletic kienu matematikament inkurunati Champions tat-Tielet Divi]joni meta f’konfront bilan/jat g[elbu lil Xg[ajra Tornadoes 1-0 biex b’hekk minbarra l-promozzjoni, kisbu l-unur ta’ champions. Senglea kellhom l-ewwel opportunità denja meta fis-17il minuta Azzopardi salva tajjeb daqqa ta’ ras ta’ Trevor Thomas. Huma marru filvanta;; fil-[in mi]jud talewwel taqsima meta Timmy
Thomas twaqqa’ fil-kaxxa u mill-[dax-il metru TREVOR THOMAS ma ]baljax. Fit-tieni taqsima Xg[ajra ppruvaw i;ibu l-iskor indaqs b’konklu]jonijiet minbarra filwaqt li Senglea kellhom diversi okka]jonijiet i]da ma g[amlux dan b’diversi xuttijiet li spi//aw barra. Senglea setg[u g[alqu lpartita fit-88 minuta meta xutt ta’ Timmy Thomas ;ie salvat minn Azzopardi li xxutja u [abat mal-wieqfa. Fi tmiem il-partita issupporters flimkien mal-
plejers i//elebraw dan issu//ess. Senglea: J. Mercieca, J. Spiteri, S. Aquilina, R. Galea, C. Dimech (K. Galea), E. Azzopardi, V. Camilleri, R. Perkins, R. Tanti (D. Xuereb), Ti. Thomas, Tr. Thomas (B. Zerafa) Xg[ajra: F. Azzopardi, A. Vella, C. Xuereb, M. Portelli, C. Micallef, A. Manaf (I. Ginev), B. Magro, D. Galea, T. Abela (M. Grech), L. Grech, D. Wingfield (K. Pulis) Referee: Keith Buhagiar
A//ertaw mill-promozzjoni Marsa...................................3 G[axaq.................................0 Marsa kisbu l-promozzjoni g[at-Tieni Divi]joni meta kisbu reb[a tajba kontra G[axaq 3-0. Il-partita setg[et spi//at bi skor akbar i]da Marsa ]baljaw [afna drabi quddiem il-lasta bl-g[ajnuna wkoll tal-gowlkiper Chetcuti. Marsa marru fil-vanta;; wara seba’ minuti meta MALCOLM TIRCHETT ma ]baljax mill-11-il metru. Fil21 minuta minn kross ta’ Tirchett, daqqa ta’ ras ta’ Jusif Abdullahi spi//at g[oli. Minuta wara Marsa marru vi/in meta daqqa ta’ ras ta’ Clayton Caruana g[addiet kemm kemm bog[od milllasti. Fl-24 minuta xutt b’sa[[tu minn barra l-kaxxa ta’ Clayton Caruana g[adda ftit g[oli. Marsa laqtu l-lasta fil37 minuta meta xutt ta’ Kevin Scerri stampa malwieqfa. Fl- 44 minuta Marsa re;g[u kienu m/a[[da milllasta meta lob ta’ Clayton
Caruana [abat mal-mimduda. Marsa fet[u tajjeb fit-tieni taqsima u marru vi/in fil-50 minuta meta xutt ta’ Clayton Caruana kien imdawwar f’korner minn Chetcuti. Marsa skorjaw it-tieni gowl fit-68 minuta meta g[al darba o[ra kien MALCOLM TIRCHETT li b’daqqa ta’ ras g[eleb lil Chetcuti. G[axaq komplew jilag[bu l-partita b’ 10 plejers meta fil-71 minuta tke//a Joseph Meilak. Marsa g[amluhom tlieta fit-83 minuta kien JUSIF ABDULLAHI li ma ]baljax mill-vi/in. Marsa: K. Brincat, D. Agius, S. Cutajar (J. Camilleri), K. Scerri, J. Rizzo, L. Cumbo, J. Felice, E. Vella (E. Dalli), C. Caruana (R. Zammit), M. Tirchett, J. Abdullahi G[axaq: J. Chetcuti, J. Meilak, J. Mizzi, J. Fenech (A. Formosa), D. Falzon, R. Spina, F. Schembri, L. Alla, J. Caruana, F. Galea, W. Carabott Referee: Jules Ngangue
Sirens itemmu l-ista;un b’reb[a Swieqi Utd ….…...….….. 0 Sirens …………… ... …… 3 Swieqi United temmew l impenji tag[hom tal kampjonat b ’ telfa kontra Sirens fejn it - team ta ’ San Pawl il - Ba[ar skorja l goals kollha fl - ewwel taqsima . G[al Sirens li temmew l - impenji tag[hom fil - kampjonat , kienet reb[a wara tliet telfiet konsekuttivi .
Il - log[ba kienet b ’ ]ew; u/u[ fejn Sirens iddominaw l - ewwel taqsima u bnew vanta;; ta ’ tliet goals filwaqt li Swieqi lag[bu a[jar fit - tieni taqsima . Sirens fet[u l - iskor fit 1 3 - il minuta meta Schembri qassam lejn COLIN VELLA li skorja b ’ xutt fil - baxx . Tliet minuti wara Ryan Debono falla
/ans tad - deheb g[al Sirens li i]da rduppjaw fis - 27 minuta meta Schembri qassam lejn ADAM DEBATTISTA li skorja goal sabi[ . Fit - 33 minuta Lee Joe Schembri twaqqa ’ fil - kaxxa u kien l - istess LEE SCHEMBRI li skorja mill 11- il metru . Fit - tieni taqsima Sirens naqqsu mir - ritmu u Swieqi
approfittaw u attakkaw g[al [inijiet twal . Xuttijiet ta ’ Elton Catania u Ivan Scicluna marru barra u fit 73 minuta Swieqi sfortunati meta xutt ta ’ Ivan Scicluna [abat mal - lasta . L - a[[ar azzjoni re;g[et kienet ta ’ Ivan Scicluna li ra x - xutt tieg[u imur ftit barra . Swieqi U: M. Falzon, B. Buhagiar , C . Dalli , E .
Caruana , R . Zammit , S . Borg , G . refalo , E . Catania ( C . Borg) , I . Scicluna , T . Kurtulush ( D . McKean) , F . Debono ( G . Maione) . Sirens: J. Schembri, C. Muscat , D . Sant , K . Galea , G . Falzon , L . J . Schembri ( C . J . Dimech) , R . Bonnett ( G . Farrugia) , A . Akel , C . Vella ( M . Psaila) , R . Debono , A . Debattista Referee: Shaun Calleja
IN-NAZZJON
Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
Sport 29
Ritratt mill-isba[ tat-tluq tat-ti;rija tal-klassi tal-Galopp li wara [afna ]mien kienet ikkontestata minn tmien parte/ipanti u ntreb[et minn Cheekey Jack ta’ Charles Vella (ritratti> Joseph Galea)
TI:RIJIET TA}-}WIEMEL
Tliet reb[iet g[al Rodney Gatt Minn Kenneth Vella
L-aktar ]ew; ti;rijiet mistennija, fil-korsa tal-Marsa kienu wa[da tal-klassi Premier fuq distanza qasira ta’ 2140m u o[ra tal-galopp fuq 1250m. Dawn kienu jag[mlu parti mis-17-il laqg[a tal-ista;un fuq fuq forma ta’ Cup Day u ntreb[u minn Simb Mark u Cheeky Jack. Rodney Gatt temm la[jar sewwieq tal-programm bi tliet reb[iet. 12 kienu ]-]wiemel li [adu sehem fit-ti;rija tal-klassi Premier. Kien Magic de Assigny (David Ellul) fost laktar b’sa[[ithom wara lkarozza tat-tluq u g[alkemm dan mar minnufih quddiem inqabe] wara ftit metri minn Belafonte (Julian Farrugia). Dan tal-a[[ar ]amm l-ewwel po]izzjoni u baqa’ ji;ri b’konsistenza sa madwar 300m mil-linja finali. F’dan listadju ;ie l-assalt ta’ Simb Mark (Noel Baldacchino) li [a l-kmand f’nofs id-dritta finali u akkwista t-tieni reb[a tas-sena quddiem Olympien Major (Anthony Spagnol) u Of Course Ramble (Eric Bezzina). Belafonte kellu jikkuntenta bir-raba’ post. Irrebbie[ kellu medja ta’ 1.15.7” fil-kilometru.
Fl-uniku ti;rija tal-klassi Gold, XRay Hornline (Rodney Gatt) issorprenda lil kul[add wara li kellu sprint qawwi f’nofs id-dritta finali. Bidu attraenti g[en lil Number One Of Max (Tony Demanuele) jie[u l-kmand mill-bidu tal-ewwel ti;rija Silver u [a l-ewwel reb[a tassena. It-tieni ti;rija Silver intreb[et minn Rodney Gatt bid-debba debuttanta }vedi]a Queen Streamline. Il-programm inkluda wkoll tliet ti;rijiet tal-klassi Bronze. mirbu[a minn Ywema’s Pine(Rodney Gatt), Above Roland (Gorg Attard) u Quindici (Patrick Spiteri). Fl-uniku ti;rija tal-galopp, kien Cheeky Jack (Charles Vella) l-aktar b’sa[[tu millga;;a tat-tluq u g[alkemm mar minnufih quddiem, kellu sfida qawwija matul l-ewwel 600m minn Darielli (Ramon Grima). I]da hekk kif i]]wiemel daru g[ad-dritta finali, filwaqt li Cheeky Jack baqa’ ji;ri b’konsistenza quddiem u [a l-ewwel reb[a talista;un. Matul il-laqgha l-jockey Ramon Grima ;ie ppremjat ukoll b[ala l-a[jar sewwieqjockey g[ax-xahar ta’ Marzu.
Il-jockey Ramon Grima ppremjat b[ala l-a[jar sewwieq-jockey g[ax-xahar ta’ Marzu minn Gejtu Falzon, direttur tal-[anut Ideal du Gazeau Bar fil-korsa
Il-pre]entazzjoni saret minn Gejtu Falzon, direttur tal[anut Ideal du Gazeau Bar li jinsab fil-kumpless tal-korsa tal-Marsa. -
Ir ri]ultati kollha
I Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2140m. 1. Ywema’s Pine (R. Gatt) {in – 2.44.5” (1.16.8”) 2. Loulou de la Rose (C. Caruana) 3. Louise Wood (M. Desira) 4. Kejser Engely (S. Portelli) II Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2140m. 1. Above Roland (G. Attard) {in – 2.44.8” (1.17”) 2. Navaroso de Khepri (K. Mifsud) 3. Roger Qui (M. Refalo) 4. Third Time Lucky (M. Desira)
III Ti;rija. Klassi Galopp. Dist – 1250m. 1. Cheeky Jack (C. Vella) {in – 1.13.7” 2. Henderlik (D. Zammit) 3. Darielli (R. Grima) 4. Kimberley Downs (M. Sultana) IV Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2140m. 1. Quindici (P. Spiteri) {in – 2.42.1” (1.15.8”) 2. Marchallach (R. Gatt) 3. Lys de l’Oasis (J. Farrugia) 4. Polytain (N. Baldacchino) V Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 2140m. 1. XRay Hornline (R. Gatt) {in – 2.42.6” (1.16”) 2. Udice Boko (T. Cauchi) 3. Paleo de la Dives (S. Cassar) 4. Nuper (A. Farrugia)
VI Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. Number One Of Max (T. Demanuele) {in – 2.44” (1.16.7”) 2. Quingen de Bussy (B. Hili) 3. Big Hit (C. Debono) 4. Arctic Tooma (M. Farrugia) VII Ti;rija. Klassi Premier. Dist – 2140m. 1. Simb Mark (N. Baldacchino) {in – 2.41.9” (1.15.7”) 2. Olympien Major (A. Spagnol) 3. Of Course Ramble (E. Bezzina) 4. Belafonte (J. Farrugia) VIII Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. Queen Streamline (R. Gatt) {in – 2.45.4” (1.17.3”) 2. Olifant du Pouy (T. Tanti) 3. Quid de Belle Vue (C. Camilleri) 4. Zerbin (S. Cassar)
IN-NAZZJON
Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
30 Sport CHAMPIONS LEAGUE S#F II LEG
Bayern jumiljaw lil Barcelona anke fil-Camp Nou
Barcelona …........................0 B. Munich ….......................3 (Bayern Munich 7-0 Agg)
Bayern Munich li kellhom vanta;; komdu fl-ewwel leg meta reb[u 4-0 fl-Allianz Arena l-;img[a l-o[ra, reb[u wkoll il-konfront mit-tieni leg fil-Camp Nou b’tali mod li umiljaw lil Barcelona 7-0 aggregate u g[addew g[allfinal ta’ Wembley kontra Borussia Dortmund fil-25 ta’ Mejju. Barcelona li kellhom bi//a xog[ol ferm diffi/li [allew lil Messi fuq il-bank u floku lag[ab Fabregas flimkien ma’ David Villa u Pedro fl-attakk imma rari kienu perikolu]i. Anzi kienu l-:ermani]i li [olqu l-a[jar azzjonijiet ta’ skor permezz ta’ Robben u Schweinstieger fl-ewwel taqsima. Fid-49 minuta il-goalkeeper Valdes lag[ab ballun [a]in ilquddiem li wasal g[and Alaba bil-cross tieg[u isib lil Arjen Robben li wara li kkontrolla qabe] plejer u b’xutt biddawra bix-xellug xe[et firrokna tax-xibka. Barcelona sfaxxaw u fit-72 minuta minn cross ta’ Ribery kien Piquet li xe[et fil-lasta tieg[u stess biex g[amel leliminazzjoni ta’ Barcelona
aktar di]appuntanti. Tliet minuti wara Muller g[amilhom 3-0 minn cross ie[or ta’ Ribery. Din se tkun it-tielet finali g[al Bayern fl-a[[ar erba’ sta;uni u li tilfuhom it-tnejn kontra Inter fl-2010 u Chelsea fl-2012. Dan l-ista;un Bayern qed ifittxu t-treble war ali reb[u lBundesliga u jinsabu wkoll fil-final tat-Tazza :ermani]a. Barcelona: 1-Victor Valdes, 2-Daniel Alves, 3Gerard Pique, 15-Marc Bartra (19-Martin Montoya 87), 21-Adriano, 6-Xavi (9Alexis Sanchez 55), 25-Alex Song, 8-Andres Iniesta (11Thiago Alcantara 65), 17Pedro, 4-Cesc Fabregas, 7David Villa
Bayern Munich: 1-
Manuel Neuer, 21-Philipp Lahm (13-Rafinha 77), 17Jerome Boateng, 5-Daniel Van Buyten, 27-David Alaba, 31-Bastian
Arjen Robben li feta[ l-iskor g[al Bayern attakkat minn Gerard Pique li kkommetta auto-goal
Schweinsteiger (30-Luis Gustavo 67), 8-Javi Martinez (44-Anatoliy Tymoshchuk 74), 10-Arjen Robben, 25Thomas Mueller,, 7-Franck Ribery, 9-Mario Mandzukic Referee: Damir Skomina (Slovenja)
Ri]ultati lokali GFA Super Cup
Nadur Y. v Ker/em A.
2-0
Mosta v Hibernians Tarxien R. v {amrun S. M;arr Utd v Pembroke A.
1-1 3-0 1-0
Nisa I Div.
Nisa II Div.
Kirkop Utd v Raiders Luxol 0-4 Fgura Utd v Lija-Iklin 5-0
IASC KO
}abbar CB v G]ira Utd 1-1 (Zabbar CB 6-4 bil-penalties) Senglea Y. v B’Bugia T. 3-0 M;arr F. v B’Kara SJ 0-1
WATERPOLO
Sliema McD. v Neptunes E. 5-12 San :iljan SA v Exiles F. 15-8
BASKETBALL Finali Nisa Pavi Depiro v Luxol
75-56
IN-NAZZJON Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
Sport 31 WATERPOLO
Neptunes pass bog[od mir-reb[ tal-Kampjonat Minn Stewart Said
Sliema McDonalds..............5 Neptunes Emirates............12 (1-2),(2-3),(0-4),(2-3)
Neptunes Emirates resqu vi/in li jirb[u it-tmien Kampjonat tax-Xitwa meta b’wirja konvin/enti g[elbu meritatament lil Sliema McDonalds 12-5. B’dan irri]ultat Sliema m’g[andhomx /ans li jirb[u l-Kampjonat g[al ra;uni li jekk flimkien ma’ Neptunes u San :iljan jispi//aw b'punti indaqs, tid[ol iddifferenza tal-gowls filkonfronti diretti fejn Sliema spi//aw -4, San :iljan spi//aw -1 u Neptunes spi//aw +4 filwaqt li jekk Sliema u Neptunes ji;u punti indaqs jid[ol il-konfront dirett bejniethom. L-uniku mod g[al Neptunes li jitilfu l-Kampjonat hu li Sliema tfalli ma’ Marsaxlokk filwaqt li San :iljan jirb[u lil Sirens. G[al Neptunes irritorna millKampjonat Taljan Steve Camilleri awtur ta’ tliet gowls. L-ewwel sessjoni kienet bilan/jata fejn Neptunes reb[u 2-1 b’ Michele Stellini u Jordan Camilleri jdawru rri]ultat wara l-gowl ta’ John Soler. Neptunes reb[u wkoll it-tieni sessjoni b’distakk ta’ gowl biex g[amlu l-iskor 5-3. I]da fit-tielet sessjoni Neptunes iddominaw lill-
Kif Jinsabu
L Neptunes 6 Sliema 5 San :iljan 5 Exiles 5 Sirens 5 Valletta 5 Marsasxlokk 5
R 5 4 4 2 2
D 0 0 0 0 0 1 0 0 0
T F 74 65 76 3 48 3 59 4 34 5 27
1 1 1
K 34 34 31 62 45 69 107
Pt
15 12 12
6 6 3 0
avversarji b’erba’ gowls ming[ajr risposta u marru 93 fil-vanta;;. It-tim ta’ Markoch da[al fl-a[[ar sessjoni jaf li jekk ma jitlifx is-sessjoni mhux biss jirb[u l-partita i]da jmorru minn fuq fil-konfronti diretti. Huma irnexxilhom jag[mlu dan meta reb[u wkoll l-a[[ar sessjoni u b’hekk reb[u lpartita 12-5 biex b’dan irri]ultat Sliema ser i/edu xxetru b[ala Champions taxXitwa wara erba’ snin. Sliema: R. Coleiro, J. Gabarretta, N. Lubrano, T. Sullivan, M. Meli, J. Soler (1), D. Paolella, C. Cluett (1), J. Brownrigg, E. Aquilina, M. Spiteri Staines (3), E. Meli, D. Abela Neptunes: A. Borg Cole, N. Lanzon (2), M. Lanzon, M. Stellini (2), Z. Mizzi, K. Debattista, S. Camilleri (3), J. Camilleri (1), G. Pace, S. Gravina (2), B. Lanzon, T. Agius, C. Mercieca (2) Referees: Mario Dalli, Peter Balzan
Timothy Agius u l-goalkeeper ta' Neptunes Alan Borg Cole jippruvaw jimblukkaw tentattiv ta' Spiteri Staines ta' Sliema (ritratt> Michael Ellul)
G[adhom bi/-/ans
San :iljan Sir Alex...........15 Exiles Ferretti......................8 (2-2),(6-1),(2-3),(5-2)
San :iljan Sir Alex baqg[u b’/ans ]g[ir li jirb[u lKampjonat meta b’wirja tajba g[elbu lil Exiles Ferretti 15-8 biex issa la[qu lil Sliema fittieni post. Il-:iljani]i kien jimmeritahom il-massimu talpunti fejn kienu l-a[jar tim fl-ilma, b’Exiles jippruvaw jid[lu fil-partita i]da ma rnexxilhomx. Exiles fet[u tajjeb u marru ]ew; gowls vanta;; fl-ewwel
sessjoni, i]da San :iljan irkupraw tajjeb u ;abu l-iskor indaqs sa tmiem is-sessjoni, filwaqt li marru 5-2 filvanta;; fejn eventwalment da[lu jistrie[u 8-3 minn fuq. Exiles irnexxilhom jirb[u it-tielet sessjoni u naqqsu ddistakk g[al erba’ gowls fejn g[al Exiles skorja tliet gowls James Spiteri Staines. San :iljan baqg[u a[jar millavversarji fl-a[[ar sessjoni u i[adu vanta;; mill-i]balji ta’ Exiles biex reb[u s-sessjoni u l-partita 15-8. San :iljan: D. Camilleri,
J.C. Cutajar, A. Galea (1), Ka. Galea (5), K. Dowling (1), M. Zammit (3), Ke. Galea, A. Bianchi (1), C. Spiteri Debarro (1), C. Gialanze, P. Fava (1), B. Plumpton, M. Pisani (2), J. Sammut, D. Zammit Exiles: I. Bugeja, J. Rizzo Naudi (1), S. Vassallo, D. Pace Lupi (1), M. Magri (1), N. Portelli, J. Spiteri Staines (3), K. Griscti, M. Paris, P. Borg (1), N. Paris, D. Borg, K. Lanzon (1), R. Bencini, S. Galea Pace Referees: Ronnie Spiteri, Alex De Raffaele
BOV PREMIER
EUROPA LEAGUE
Balzan u Rabat itemmu l-impenji
Chelsea u Benfica jimmiraw lejn finali f'Amsterdam
Illum fil-Victor Tedesco Stadium tintlag[ab log[ba wa[da mill-a[[ar ;urnata tal-kampjonat Premier li ;iet mifruxa fuq erbat'ijiem, bil-partita bejn Balzan u Rabat Ajax, ]ew; timijiet li ]ammew posthom fl-og[la divi]joni tal-futbol Malti wara battalja kontra r-relegation, ikunu l-ewwel li jag[lqu l-impenji tag[hom g[al dan l-ista;un. Din g[alhekk se tkun log[ba ming[ajr pressjoni ]ejda ta' klassifika u b'hekk i]-]ew; timijiet se jkollhom l-okka]joni biex jekk iridu, jibdew minn issa j[ejju g[all-ista;un li ;ej u forsi jag[tu wkoll /ans lil /ertu plejers li ma tantx sabu spazju matul l-ista;un. G[al din il-partita Rabat se jkunu ming[ajr Moral Fuster li ;ie sospi] ]ew; partiti. Intant g[ada f'Kordin ikollna ]ew; partiti o[ra fejn Floriana li reb[u kull partita mir-relegation pool u qabdu ritmu tajjeb, jiltaqg[u kontra Qormi li g[ad fadlilhom issemi-finali tal-U*Bet FA Trophy u se ju]aw din il-partita biex jippreparaw g[all-a[[ar unur tal-ista;un. Floriana se jkunu ming[ajr Nwoko u Qormi ning[ajr Luke Sciberras, ittnejn sospi]i. Warajhom Sliema li temmew l-ista;un fir-raba' post jiltaqg[u kontra Mosta f'partita o[ra ming[ajr interess imma li tista' ti]vol;i f'wa[da miftu[a. L-aktar partiti importanti jintlag[bu s-Sibt u l-{add f'Ta' Qali fejn is-Sibt il-leaders B'Kara jimmiraw li jiksbu reb[a o[ra kontra Tarxien li tpo;;ihom fil-pole position g[ar-reb[ tar-raba' kampjonat fl-istorja tag[hom u jistennew bil-kalma r-ri]ultat tal-a[[ar lgob[ atal-kampjonat bejn Valletta u Hibernians. F'ka] li B'Kara jir[bu u Hibs jonqsu milli jie[du l-punti massimi, ikunu B'Kara li ji//elebraw. Jekk Hibs u B'Kara jir[bu t-tnejn, ikun me[tie; decider bejniethom g[arreb[ tal-kampjonat.
Il-mixja po]ittiva ta' Chelsea g[al su//ess flEwropa, tkompli llum meta jilag[bu kontra FC Basel bilmira tkun il-final tal-Europa League. Il-klabb minn Londra, b[al Benfica, li jilag[bu kontra Fenerbahce fis-semi-finali lo[ra, kienu eliminati mi/Champions League wara lfa]i tal-gruppi, imma ]-]ew; timijiet eliminati millkompetizzjoni l-kbira, jistg[u jiltaqg[u fil-final ta' Amsterdam fil-15 ta' Mejju. Chelsea jinsabu f'po]izzjoni tajba b'vanta;; 2-1 miksub flI]vizzera imma Benfica jinsabu 1-0 minn ta[t kontra l-avversarji Torok. Chelsea, se jkunu qed jilag[bu l-11-il log[ba fi 33 jum kontra /-Champions }vizzeri fi Stamford Bridge. U diment li l-g[ejja ma tag[milx tag[ha fl-aktar mument mhux mixtieq, jidhru destinati li jiksbu post fil-final u jag[tu /ans lill-kow/ tempoarnju Rafa Benitez, jitlaq bil-glorja.
Benitez irnexxielu jdawwar l-iskwadra u j]ommha friska biex jisfida g[all-unuri Ewropej u post fost l-ewwel erbg[a fil-Premier League li jfisser ritorn fi/-Champions League. Il-plejers ta' Murat Yakijn qed jipprovaw isiru l-ewwel tim }vizzeru li jirba[ log[ba kompetittiva fl-Ingilterra sa mill-1995, serje ta' 18-il log[ba ming[ajr reb[a. Basel di;a kellhom su//ess kontra tim minn Londra wara li eliminaw lil Tottenham filkwarti tal-finali imam xejn anqas minn reb[a ma tista' t[allihom jittamaw li jkunu lewwel }vizzeri li jaslu sa finali ewropeja. Din tal-lum se tkun l-20 log[ba tag[hom flEwropa dan l-ista;un. Benfica g[adhom meqjusa b[ala wie[ed mill-aqwa klabbs fl-Ewropa imma issa ilhom 51 sena ma jirb[u unur ewropew. Il-kow/ tag[hom Jorge Jesus mistenni li jibda bl-Ar;entini Perez u Gaitan fil-midfield biex iwaqqaf lil Fenerbahce.
S#F II Leg
Chelsea v Basel Benfica v Fenerbahce
(2-1) (0-1)
Jesus qal li t-telfa 1-0 f'Istanbul kienet dovuta g[all-fatt li ried iserra[ xi plejers u j]omm l-iskwadra b'sa[[itha hekk kik qed jimmiraw lejn it-treble. Huma se jkunu ming[ajr ilwinger Olandi] Ola John imma xorta fidu/ju]i li kapa/i jdawru r-ri]ultat. Fenerbahce qed jippruvaw isiru t-tieni klabb Tork li jirba[ unur Ewropew wara li r-rivali Galatasaray reb[u tTazza UEFA fis-sena 2000. Huma se jkun ming[ajr issospi]i Mehmet Topal u Pierre Webo u Raul Meireles li jinsab imwe;;a'.
Il-{amis, 2 ta’ Mejju, 2013
32 Lokali
Il-Festival Internazzjonali tan-Nar ta’ din is-sena wasal fi tmiemu t-Tlieta filg[axija bi spettaklu fil-Port il-Kbir (Ritratt> Mario Galea)
Di]appunt fost id-dilettanti tan-nar lokali Jirb[u l-kompetizzjoni t-Taljani ta’ Lieto Fireworks Jumejn ilu fil-Port il-Kbir ;ie fi tmiemu l-Festival Internazzjonali talLog[ob tan-Nar, fejn ;iet ippre]entata l-a[[ar serata piroteknika. Festival, li g[all-kuntrarju ta’ snin passati, [alla di]appunt fost id-dilettanti lokali tannar min[abba li din is-sena ntreba[ minn fabbrika tan-nar barranija.
Fil-fatt, l-ewwel post f’dan ilfestival inkiseb mill-fabbrika Lieto Fireworks tal-Italja, bil-Mount Carmel Fireworks Factory tispi//a fit-tieni post. B’hekk din kienet l-ewwel darba li l-festival tan-nar intreba[ minn fabbrika tan-nar barranija.
Dan il-fatt ;ab ukoll di]appunt kbir fost id-dilettanti lokali, fejn bosta kienu rrabjati g[all-fatt li r-rebbie[a kienu barranin u mhux Maltin. Dan meta skont huma, l-aqwa wirjiet pirotekni/i waslu ming[and i]-]ew; kmamar lokali, Tal-Karmnu u Tal:ilju.
media•link COMMUNICATIONS
Dilettanti o[rajn qed jallegaw ukoll li xi kmamar barranin [arqu prodotti li ng[ataw mill-Maltin, u allura ma kinux qed jikkompetu purament bilprodotti tag[hom. F’kummenti fuq issocial media, diversi dilettanti tan-nar ikkritikaw il-;urija li ppremjat litTaljani b[ala rebbie[a.