2013_05_06 by maltarightnow dotcom

€0.55

Numru 13,428

It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

Elezzjoni li fissret g[aqda u maturità fil-Partit Nazzjonalista Pulizija barra r-residenza li fiha nstab mejjet l-eks Im[allef Ray Pace (Ritratt> Michael Ellul)

L-eks Im[allef Ray Pace jinstab mejjet f’daru L-eks im[allef Ray Pace instab mejjet fir-residenza tieg[u, li tinsab fi Triq Antonio Micallef, {’Attard. Pace, li huwa missier ta’ tlett itfal, instab mejjet minn membru talfamilja tieg[u. Fil-pre]ent, il-Pulizija qed tinvestiga x’seta’ wassal g[allmewt ta’ Pace, g[alkemm mill-ewwel indikazzjonijiet jidher li ma kienx hemm persuni o[ra involuti f’dan il-ka]. Fuq il-post waslu wkoll l-Assistent Kummissarju Ray Zammit, l-espert forensiku Mario Scerri, kif ukoll il-Ma;istrat Antonio Mizzi, li ordna l-inkjesta. Dawn kienu meg[juna mill-Pulizija tad-disretti ta’ B’Kara, in-Naxxar u {’Attard. Fl-a[[ar xhur, Ray Pace, li kellu 54 sena, kien qed ji;i investigat u kien g[addej bi pro/eduri fil-Qorti akku]at b’tix[im biex jinfluwenza li ti]died sentenza fil-Qorti. Hu rre]enja mill-po]izzjoni tieg[u ta’ Im[allef fil-15 ta’ Di/embru li g[adda wara li l-ka] [are; fil-media ftit tal-;ranet qabel. Pace kien tressaq il-Qorti lura fit-13 ta’ Di/embru. LIm[allef in]amm ta[t arrest preventiv wara li kienet ;iet mi/[uda t-talba g[al-libertà provi]orja. B’rabta mal-istess ka] kienu tressqu l-Qorti Raymond Caruana minn {a]-}ebbu; u Sandro Psaila mill-Belt Valletta, li wkoll in]ammu ta[t arrest preventiv wara li ;ew akku]ati li ppruvaw jikkorrompu lill-Im[allef Raymond Pace biex ti]died sentenza fil-konfront ta’ Darren Charles Desira minn {a]-}ebbu;. Millinvestigazzjonijiet tal-Pulizija jidher li te]isti l-possibbiltà li l-Im[allef Ray Pace seta’ kellu rabta ma/-/irku kriminali ta’ Caruana u Psaila, mag[rufa b[ala l-Yoyo u l-Lion, ]ew; persuni li nqatlu f’Di/embru li g[adda. G[alkemm, ir-rabta tieg[u ma kinitx mal-qtil per se, i]da malkriminali msemmija. L-eks Im[allef Ray Pace kien anki jokkupa r-rwol ta’ A;ent Prim Im[allef kull meta l-Prim L-eks Im[allef Ray Pace Im[allef kien ikun indispost.

L-Erbg[a ssir l-elezzjoni li mistennija tikkonferma lil Simon Busuttil b[ala l-Kap il-;did tal-PN Ftit jiem biss ’il bog[od minn meta mistenni li jkun ikkonfermat b[ala l-Kap il-;did talPartit Nazzjonalista, Simon Busuttil qal li se jkun qed javvi/ina lit-tliet kontestanti l-o[ra g[all-[atra ta’ Kap tal-Partit biex jara li jibqg[u involuti fil-qalba tal-partit Nazzjonalista. Simon Busuttil qal dan meta kien qed jag[ti l-ewwel kummenti tieg[u lis-sit elettroniku ta’ TVM, jum wara l-elezzjoni g[all-[atra ta’ kap ;did tal-Partit Nazzjonalista. Busuttil irringrazzja lit-tliet kontestanti l-o[ra – Raymond Bugeja, Mario DeMarco u Francis Zammit Dimech – u qal li din it-tellieqa wriet li l-Partit Nazzjonalista hu wie[ed serju u matur. Busuttil irringrazzja lil dawk kollha li po;;ew il-fidu/ja tag[hom fih u talab l-appo;; ta’ dawk li ma vvuttawlux fl-ewwel elezzjoni li saret nhar is-Sibt. Huwa u jikkummenta dwar ir-ri]ultat tal-elezzjoni, Simon Busuttil qal li jilqa’ dan ir-ri]ultat b’umiltà u jifhem li din ilfidu/ja fih tg[abbih bir-responsabbiltà li jmexxi partit bi storja ta’ iktar minn mitt sena. Fil-kummenti li ta, Simon Busuttil irrefera wkoll g[all-isfidi politi/i u finanzjarji li qed jiffa//ja l-Partit Nazzjonalista b[alissa. Huwa qal li se jkun qed jara li ssir riorganizzazzjoni fl-istrutturi tal-Partit u rrefera wkoll g[al wa[da mill-miri tal-programm politiku tieg[u – li ja[tar grupp ta’ esperti finanzjarji li jag[ti r-rikmandazzjonijiet tieg[u biex il-Partit Nazzjonalista jqum fuq saqajh finanzjarjament. Ara wkoll Pa;na 3

Dar San :u]epp

Is-Sirja

Intervista dwar il-[idma b’risq it-tfal f’din id-dar

It-tieni attakk I]raeljan fi kwistjoni ta’ ;ranet

Ara pa;ni 4 u 5

Ara pa;na 10

IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

2 Lokali

Ma jit[allsux tiswijiet approvati mill-Awtorità tad-Djar IN-NAZZJON ir/ieva diversi ilmenti min-na[a ta’ residenti li joqog[du fi propjetajiet tal-Gvern jg[idulna li l-Awtorità tadDjar qed tirrifjuta li t[allas g[al xog[lijiet ta’ tiswijiet li kienu approvati minnha qabel l-elezzjoni li g[addiet. Wa[da mill-iskemi m[addma mill-Awtorità tad-Djar fil-legi]latura li g[addiet kienet dik ta’ tiswijiet li permezz tag[ha, inkwilini jew sidien ta’ propjetajiet amministrati minnha jkunu jistg[u jag[mlu tiswijiet fil-post u l-ispejje] jit[allsu millAwtorità tad-Djar. Li ;ara i]da, hu li qed ife;;u ka]i fejn klijenti in[ar;itilhom lapprovazzjoni g[al dawn ittiswijiet qabel l-elezzjoni u, minkejja li kienu //ertifikati minn periti tal-awtorità li ttiswijiet saru kif kien miftiehem, l-awtoritajiet qed jirrifjutaw li j[allsu lil min g[amel ix-xog[lijiet. Mistoqsija dwar dan meta

attendiet g[all-ewwel laqg[a tal-bord il-;did talAwtorità tad-Djar, ilMinistru g[all-Familja u Solidarjetà So/jali, Marie Louise Coleiro Preca, sostniet li ma n[ar;u l-ebda struzzjonijiet biex jitwaqqfu xi pagamenti. Il-Kap E]ekuttiv talAwtorità tad-Djar Albert Buttigieg qal li jista’ jkun li dawn il-ka]i jkunu ;raw g[aliex ix-xog[lijiet li saru ma kinux dawk miftehmin mal-Awtorità. I]da meta kkuntattjajna mill-;did lil u[ud millpersuni li g[addejjin minn din is-sitwazzjoni, dawn assigurawna li x-xog[ol tattiswija li sar kien i//ertifikat mill-periti mqabbda mill-Awtorità stess. Huma qalu li ma jistg[ux jifhmu g[aliex il-pro/ess twaqqaf malli nbidlet lamministrazzjoni meta kollox sar kif kien miftiehem, kemm fixxog[ol li sar, kif ukoll finnefqa.

IT-TEMP

UV INDEX

IT-TEMP> xemxi bi s[ab g[oli, li jsir ftit jew wisq imsa[[ab sa filg[axija VI}IBBILTÀ> ;eneralment tajba IR-RI{: [afif mill-Grieg il-Lvant, li jdur moderat g[al ftit qawwi mill-Majjistral sa filg[axija BA{AR> moderat, li jsir moderat g[al qawwi IMBATT> baxx mix-Xlokk TEMPERATURA: l-og[la 22˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a tra//a Xita mill-1 ta’ Settembru 426.4mm IX-XEMX> titla’ fis-06.06 u tin]el fit-19.52

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

Il-Kap tal-Oppo]izzjoni, Lawrence Gozni, waqt li kien qed i]ur il-maratona ta’ Puttinu fil-Marsa

Maratona li tag[milna kburin li a[na Maltin Il-Maratona ta’ Puttinu saret appuntament annwali li fih il-poplu Malti juru l-qalb ;eneru]a tieg[u. Il-maratona, li issa da[let fid-disa’ edizzjoni tag[ha, ittellg[et matul dan it-tmiem il-;img[a bil-g[an li jkomplu jin;abru iktar flus biex jg[inu lil dawk li huma milqutin mill-marda tal-kan/er. Il-{add filg[odu ]ar ilmaratona, il-Kap talOppo]izzjoni u Kap tal-Partit Nazzjonalista, Lawrence Gonzi. Akkumpanjat minn Joe Mifsud u Louis Giordamaina, ]ew; membri tal-Kumitat ta’ Puttinu, Gonzi ]ar l-istands u tkellem malvoluntiera – u[ud minnhom persuni li ntlaqtu mill-marda kiefra tal-kan/er. Fil-messa;; tieg[u,

Lawrence Gonzi qal li din ilmaratona turi kemm dan ilpajji] ]g[ir kapa/i jag[mel ;id kbir, u dan g[andu jag[milna kburin li a[na Maltin. Qal li kull darba li j]ur din il-maratona jiskopri l-esperjenzi tan-nies li g[addew minn din l-esperjeza kiefra tal-marda u li jag[]lu li ji;u jag[tu kontribut waqt din il-maratona. Spjega li din il-maratona ;;ibna konxji tal-affarijiet sbie[ fil-[ajja u ta’ kemm hawn min g[andu b]onn lg[ajnuna tag[na, kemm millat finanzjarju kif ukoll b[ala appo;; morali. Filwaqt li spjega li f’Malta dawn ilfamilji jsibu g[ajnuna millistat b[all-kura b’xejn f’pajji] barrani, hu fa[[ar il-kontribut ta’ Puttinu li ja[seb g[all-

[ti;ijiet l-o[ra li jkollha lfamilja meta tkun intlaqtet minn din il-marda. Hu tenna l-appell tieg[u biex il-poplu Malti jikkontribwixxi waqt ilmaratona u wieg[ed l-appo;; s[i[ tieg[u lil din lorganizzazzjoni li tag[mel daqstant ;id. G[al xi [inijiet, Lawrence Gonzi u d-Deputat Mario Galea laqg[u ddonazzjonijiet tal-pubbliku meta wie;bu t-telefonati. L-attività fi tmiem il;img[a kienet tinkludi maratona ta’ 60 sieg[a futbol, irkant u nurmu ta’ stands talikel – bil-qlig[ kollu jmur b’risq Puttinu u l-pro;ett talappartamenti f’Sutton, li joffru akkomadazzjoni b’xejn lill-familji li jkunu g[all-kura fl-Ingilterra.

B[al-lum 25 sena

IT-TNEJN L-og[la 23˚C L-inqas 16˚C

IT-TLIETA L-og[la 23˚C L-inqas 15˚C

L-ERBG{A L-og[la 22˚C L-inqas 15˚C

IL-{AMIS L-og[la 24˚C L-inqas 15˚C

IL-:IMG{A L-og[la 23˚C L-inqas 16˚C

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Malta 22˚C sabi[ bin-nhar, Al;eri 16˚C imsa[[ab, Amsterdam 16˚C xemxi, Ateni 28˚C xemxi, Li]bona 24˚C xemxi, Berlin 18˚C xemxi, Brussell 16˚C sabi[ bin-nhar, ilKajr 36˚C xemxi, Dublin 11˚C imsa[[ab, Kopen[agen 13˚C ftit imsa[[ab, Frankfurt 17˚C imsa[[ab, Milan 22˚C xemxi, Istanbul 18˚C xemxi, Londra 16˚C xemxi, Madrid 19˚C xemxi, Moska 11˚C imsa[[ab, Pari;i 15˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 19˚C ftit imsa[[ab, Ruma 23˚C xemxi, Tel Aviv 29˚C xemxi, Tripli 33˚C ftit imsa[[ab, Tune] 23˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 19˚C imsa[[ab, Zurich 14˚C imsa[[ab, Munich 15˚C imsa[[ab, Stokkolma 17˚C xemxi, San Pietruburgu 18˚C xemxi.

il-[ar;a ta’ ‘In-Nazzjon Tag[na’ tas-6 ta’ Mejju tal-1988, ing[atat prominenza lill-a[bar li l-[addiema li kienu se jitilfu l-impjieg minn masCIM, kienu qed joffrulhom impjieg divers f’fabbriki madwar Malta. B’kollox kienu 90 il-[addiema li kienu se jitilfu limpjieg. Ritratt li ng[ata prominenza fil;urnal kien dak tal-vapur Vistafjord, li kien g[at-tiswija fit-Tarzna. Dan ilvapur kien ir-raba’ vapur tal-kumpaija Cunard li kien g[at-tiswija f’Malta. Ritratt ie[or li spikka f’pa;na 1 kien dak tat-tim aerobatiku Taljan Frecce Tricolori, li taw spettaklu f’Malta. F’rapport ie[or ing[ad li l-Prim Ministru Eddie Fenech Adami kien se jindirizza l-Kunsill tal-Ewropa. Dan sar fl-40 anniversarju minn meta Winston Churchill kien attiva numru ta’ diskussjonijiet li kienu bdew iwaqqfu istituzzjonijiet b[all-Kunsill tal-Ewropa.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

Lokali 3

Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista, Lawrence Gonzi, jindirizza l-Kunsill :enerali fi tmiem l-ewwel sessjoni tieg[u, u li fih saret elezzjoni g[as-su//essur ta’ Lawrence Gonzi li minnha Simon Busuttil kiseb 50.3% tal-voti. F’din l-elezzjoni spikkat l-g[aqda fil-Partit Nazzjonalista, tant li l-kandidati l-o[ra kkon/edew u sa[qu l-lealtà tag[hom lejn il-kap il-;did. L-elezzjoni biex Simon Busuttil ikun ikkonfermat il-Kap il-;did tal-PN se ssir nhar l-Erbg[a. (Ritratt> Joseph Galea)

IN-NAZZJON It-Tnejn 6 ta’Mejju, 2013

4 Intervista

Il-[ajja f’Dar San :u]epp minn Rebecca Borg

Bosta huma dawk li wara ;urnata l-iskola jew barra mal-[bieb jg[idu ‘se mmorru d-dar’. I]da qatt [sibt li xi [add li jg[id din il-fra]i ma jkunx sejjer lura d-dar tieg[u i]da f’xi dar li tg[ix bil-karità? Dan kien wie[ed millewwel [sibijiet tieg[i meta kont qieg[da f’Dar San :u]epp, Santa Venera, fejn b[alissa hemm 15-il tifel residenti. Din id-dar hi maqsuma fi 3 flettijiet, skont l-età tag[hom; l-i]g[ar resident b[alissa g[andu 9 snin. F’;urnata tipika, jiena ltqajt ma’ Fr Frankie Cini, idDirettur ta’ din id-dar sa mill2007, i]da li ilu involut fiha mill-2003. Wara li Fr Frankie laqag[ni f’wie[ed mill-flettijiet attrezzat b’dak kollu li tkun mg[ammra bih dar ‘normali’, bdejna l-intervista madwar mejda ma’ w[ud mir-residenti, flimkien mal-careworkers tag[hom. Fr Frankie jispjega kif dan il-bini, b’sempli/ità kbira, jo[loq ambjent ta’ familja – xi [a;a li malewwel tin[ass kif wie[ed jid[ol mill-bieb. Bejn [a;a u o[ra, id-Direttur ta’ din id-dar sab il-[in biex iwie;eb iddomandi li kelli g[alih.

Min huma t-tfal li joqog[du hawn^

It-tfal tag[na jkunu rreferuti hawn mill-A;enzija Appo;;, u jkunu ;ejjin minn sitwazzjonijiet li, ma jippermettulhomx jibqg[u joqog[du fiddar tal-familja tag[hom. Irra;unijiet jistg[u jvarjaw minn ka] g[al ka], minn ‘problemi fil-familja’ g[al ‘espo]izzjoni g[ar-riskju’. Dawn ikunu sitwazzjonijiet li l-Gvern, fejn jid[lu care orders jiddikjara li a[jar it-tfal jo[or;u mid-dar tal-familja tag[hom. Jista’ jkun ukoll li jkun hemm anki referenzi volontarji, ji;ifieri, xi [add

mill-familja jidde/iedi li la[jar g[at-tfal ikunu li dawn imorru joqog[du f’dar b[al din. U[ud mit-tfal ji;u minn djar residenzjali o[rajn, ng[idu a[na mill-creches tassorijiet. Hemm o[rajn li jkunu rreferuti hawn minn xi support line inkella mi/-child protection, ilkoll fi [dan lA;enzija Appo;;. :ieli t-tfal jin;iebu anki mill-Pulizija.

Kif tiddeskrivi t-transizzjoni minn dar residenzjali g[al dar b[al din^

It-transizzjoni hija kbira, g[ax ovvjament filli qieg[ed mal-;enituri, fi stil differenti, imbag[ad issib ambjent li fih qed tg[ix ma’ diversi nies. Biss, l-ambjent ta’ hawnhekk hu kemm jista’ jkun b[al dak tad-dar, tant li anki meta t-tfal ji;u lura mill-iskola jsibu figura ta’ omm, u kemm jista’ jkun ninnormalizzaw u nqarrbu lejn l-ambjent tal-familja.

Kien hawn xi stejjer ta’ su//ess^

G[andna tifel b[alissa qed jag[mel l-O levels. G[alina, li bniedem mid-dar jasal biex jag[mel l-O levels huwa su//ess. Qabel, kellna tfal li g[amlu l-O levels, imma ilu [afna. A[na, l-enfasi li nag[mlu hi fuq l-edukazzjoni tat-tfal. Sena u nofs ilu nedejna pro;ett minn tliet kumpaniji kbar lokali. Permezz ta’ dan il-pro;ett, it-tfal ikollhom tliet sig[at ta’ tag[lim b’attenzjoni individwali fil-;img[a minn g[alliema professjonali m[allsin. Inti ma tistax taqla’ tifel minn storja ta’ vjolenza jew ta’ diffikultà u ma tg[inux jo[ro; minn dak i/-/iklu. G[alhekk trid bilfors tag[tih xi [a;a differenti. A[na b[ala dar, fil-limiti tag[na, jidhrilna li r-ri]ultati akkademi/i tattfal ma kinux tajbin bi]]ejjed.

Il-[olma tal-amministrazzjoni ta’ Dar San :u]epp hi li jie[du lit-tfal g[al safra fin-na[a ta’ fuq tal-Italja, in-na[a tal-Lago di Garda

Kellna sitwazzjonijiet fejn tifel jag[mel tmien snin fidday u xorta jo[ro; semi-literate jew anki illitterat, u dan mhux tajjeb g[ax umbag[ad isibu l-ag[ar jobs imma;inabbli, jid[lu fl-istess /rieki vizzjuzi li jkunu [ar;u minnhom u jkun irripetut i/-/iklu.

B’kollox, Dar San :u]epp tospita 15-il tifel Hemm xi diffikultajiet li jiltaqg[u mag[hom fil-[ajja normali tag[hom^

Xi ftit ta’ stigma g[ad baqa’ fuq dawn id-djar, allura /erti tfal jiddejqu juru li qeg[din f’home, u g[andhom ra;un. Ovvjament, xi kultant lambjenti li ji;u minnhom huma ta’ periklu, u allura a[na dejjem ninkwetaw li jistg[u jer;g[u jid[lu f’xi

/rieki fejn jid[lu f’xi ;lied, fejn hemm is-serq, fejn imissu mad-droga u sitwazzjonijiet o[rajn li jistg[u j;ibuhom filperiklu; u dan kollu jinkwetana.

Ftit ilu, din id-dar tellg[et irkant b’g[an sabi[. Tista’ tispjega l-g[an warajh^

A[na sifirna lit-tfal l-ewwel darba fl-2009, u minn dak ilgrupp baqa’ biss xi 4. Allura lil dan il-grupp ;did ta’ tfal nixtiequ li g[al darba f’[ajjithom ng[idu siefru g[ax sfortunatament g[al dawn it-tfal, jew g[ax ikollhom jobs limitati jew g[ax ma jkollhomx job, jew g[aliex ikollhom xi sitwazzjoni diffi/li, ikun iktar diffi/li g[alihom forsi minn familji normali li jsiefru. A[na nixtiequ li kemm idumu mag[na, dawn isiefru almenu darba. Fit-30 ta’ April g[alaq irkant li minnu tellajna fondi sabiex dawn it-tfal ikunu

jistg[u jsiefru. Il-[olma tag[na hi li ne[duhom inna[a ta’ fuq tal-Italja, in-na[a tal-Lago di Garda. Wara li Fr Frankie dawwarni mal-flettijiet li hemm f’din id-dar, stajt inkellem ukoll lil day careworker, li spjegat l-esperjenzi tat-tfal li jg[ixu f’din id-dar. I]-]ag[]ug[a Leonor Piscopo, li ilha ta[dem f’din id-dar g[al dawn l-a[[ar sentejn, matul l-intervista qaltli li permezz tal-esperjenza taxxog[ol tag[ha titg[allem tapprezza iktar l-affarijiet. Hi qasmet mieg[i ukoll xi emozzjonijiet li t[oss matul il[idma ddedikata tag[ha, li tirrifletti d-diffikultajiet li jg[addu minnhom dawn ittfal. Kemm waqt l-intervista ma’ Fr Frankie u matul lintervista ma’ din il-careworker, ma setax jonqos li nara w/uh ta’ sodisfazzjon tax-xog[ol li dawn jag[mlu. g[al pa;na 5

IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

Intervista 5

Dar mimlija m[abba u g[o]]a g[at-tfal residenti minn pa;na 4

It-tfal jitkellmu mag[kom fuq l-esperjenzi personali tag[hom^

Mhux kollha huma miftu[in dwar dak li jkunu g[addew minnu. Jg[idu xi ;ralhom jew waqt xi tantrum jew inkella waqt li jaraw it-TV u jaraw xi [a;a li timpressjonahom. Hemmhekk imbag[ad jg[idu minn xiex ikunu g[addew huma.

Esperjenza li laqtitek liktar f’dawn l-a[[ar sentejn Kuljum hemm sfida marbuta ma’ sodisfazzjon ta’ xi [a;a, imma t-tfal mhux ;ejjin jg[idulek grazzi, imma bilmod tag[hom tifhem li ‘avolja nag[tik hard time u new;;g[ek bi kliemi’, imma xorta fl-a[[ar mill-a[[ar qishom jg[idulek ‘grazzi talli tie[u [siebi.’

Kif tiddiskrivi l-esperjenza tat-tfal li jg[ixu hawnhekk^

It-tfal ma jkunux iridu jg[idu li jg[ixu hawnhekk, f’Dar San :u]epp. Xi kultant ikollna xi compositions Where do you live? u explain your family, u dawn it-tfal mhumiex lesti li jg[idu li jg[ixu hawnhekk. G[andi student li meta jkolli b]onn inkellem lil-LSA tieg[u jg[idli, ‘Ara tg[idilhiex li noqg[od hawn taf!’ U jien nispjegalu li huma jafu, i]da ma tkunx taf l-iskola kollha, imma l-LSA taf li tg[ix hawn g[ax a[na parents day immorru u l-g[alliema jkunu jafu li jien il-careworker u mhux il-mummy.

Allura kemm ta[seb li hu diffi/li g[at-tfal biex jadattaw mid-dar mal-familja tag[hom g[al hawnhekk^

Hu diffi/li [afna. Fil-fatt ikunu mdejqin sa /ertu punt. Inti tipprova tag[tihom lim[abba, imma t-tfal qishom neqsin minnha din. G[andhom saqaf, g[andhom l-ikel... g[andhom kollox, minbarra lim[abba tal-omm. Ji;ifieri lil dawn tag[tihom kemm tag[tihom, xorta g[andhom in-nuqqas, u b’dan in-nuqqas huma jkunu mdejqin. Huma jafu li a[na n[obbuhom, imma xorta l-omm tag[ti /erta m[abba li hi tag[ha biss. Hemm minnhom li jaqbdu

It-tfal g[andhom l-opportunità li anki jkomplu bl-istudji tag[hom g[aliex jing[ataw l-attenzjoni kollha me[tie;a (Ritratt> Michael Ellul)

It-tfal japprezzaw dak kollu li qed isir minn dawk li jie[du [sieb din id-dar jibku g[ax ikunu jridu lil ommhom u ma jkunux iridu jibqg[u hawn, spe/jalment meta nag[tihom xi konsegwenza g[ax ikunu g[amlu xi [a;a [a]ina. Jg[iduli, ‘Inti ddejjaqtni. Ma rridekx. A[jar qieg[ed m’ommi g[ax inti konsegwenzi biss’.

Xorta wa[da huwa ta’ benefi//ju g[alihom li qeg[din hawnhekk, hux hekk^

Da]gur! Imma;ina li [afna minnhom qatt ma kienu marru skola. Hawnhekk g[andhom l-iskola u jridu jmorru sew fiha. Hemm minnhom ma kellhomx ikel

id-dar lanqas, u hawnhekk g[andhom l-ikel u no[or;u. Hu ovvju li dan kollu jiswa ta’ benefi//ju g[at-tfal biex imorru g[all-a[jar. Hemm tfal li kull nhar ta’ Tnejn imorru d-dar u mag[hom imur xi [add li jarahom. Imbag[ad l-g[ada ji;u hawn u to[ro; ir-rabja kollha tag[hom. Jibdew sejrin – ‘Ma rridx noqg[od hawn. Irrid no[ro; ’il barra’ – g[ax dawn jaraw id-differenza, filli jistg[u jag[mlu li jridu u joqog[du kif iridu d-dar, u mbag[ad hawnhekk in]ommu d-dixxipplina soda [afna. Ovvjament, id-dixxiplina ddejjaqhom lilhom,

imma fl-a[[ar mill-a[[ar, dawn b’hekk jikbru u jitg[allmu.

Ikollok mumenti ta’ sodisfazzjon^

Jiena darrejthom jg[idu grazzi g[al kollox, u lili jg[iduli grazzi l-[in kollu, anki jekk in;ibilhom xi biskuttini. Dik il-[a;a li jg[idu grazzi, g[alija tfisser [afna. Anki jekk ti;i xi voluntiera u jg[idulha grazzi, dak il-[in ikun il-mument tassodisfazzjon tieg[i. G[andi tifel jg[idli, ‘Imnalla kont hawn illum inti. Jien kieku qieg[ed id-dar u qed nibki, il-mummy mhux qieg[da hawn u ]gur m’g[andhiex /ans biex tismag[ni’. Hemmhekk tg[id li g[allinqas japprezzaw.

Dawn l-esperjenzi, kif jg[inuk fil-[ajja personali tieg[ek^

Jien napprezza dak li kelli. Jien ng[idilhom, ‘apprezzaw kull m’g[andkom’. Dawn g[andhom [afna, imma g[andhom in-nuqqas ta’ xi [a;a o[ra li jien kelli – lim[abba tal-omm. Jien ng[ix mag[hom u l-problemi tag[hom jitfg[uhom fuqi. Jekk ma jkollokx supervision inti, tispi//a inti [a]in, u int trid tkun iddedikat g[ax jekk ma tkunx hekk, ikissruk. Jien in[oss li g[andi n]omm [afna emozzjonijiet lura. :ieli jkun hemm xi wie[ed jibki u jkun se jbikki lili g[ax ikolluu ra;un jibki. :ieli jibki g[ax ma ;ietx ommu u jien inkun se nibda nibki mieg[u, imma ovvjament ma nistax nag[mel hekk.

IN-NAZZJON It-Tnejn 6 ta’ Mejju, 2013

6 Lokali

Sitt snin [abs fuq serq minn knejjes Koppja dipendenti fuq itte[id tad-droga ng[ataw issentenza ta’ sitt snin pri;unerija bejniethom wara li wettqu diversi serqiet minn g[add ta’ knejjes f’Malta. Is-sena li g[addiet, l-istess koppja kienu kkundannati 36 xahar [abs bejniethom fuq serq minn diversi bajjiet. Alexia Magro Calleja ta’ 34 sena u Baldassere Perlotti, Taljan ta’ 42 sena, it-tnejn residenti San Pawl il-Ba[ar, kienu kkundannati 18-il xahar [abs kull wie[ed talli naqsu milli jirriformaw ru[hom, wara li matul is-sena li

g[addiet ammettew ukoll li kkommettew diversi serqiet minn xi bajjiet fil-Mellie[a, lG[adira u Tas-Sliema. Sadattant, matul is-sena li g[addiet ukoll, dawn wettqu diversi serqiet mill-knejjes ta’ Burmarrad, Tal-Pietà, ta’ TasSliema, ta’ Tax-Xbiex, ilG]ira, il-Mellie[a, in-Naxxar, {a]-}ebbu;, il-{amrun, {al Balzan, {al Lija, Birkirkara, {al G[arg[ur, San :wann, {’Attard u San :iljan. Quddiem il-Ma;istrat Claire Stafrace Zammit xehdu diversi nisa li kienu qed jattendu l-quddies meta nsterqil-

hom il-handbag. Diversi nisa, fil-ma;;oranza tag[hom ta’ età avvanzata, g[arfu lil Alexia Magro Calleja b[ala l-bniedma li waqt ittqarbin serqet il-handbags bilflus u l-karti tal-kreditu, u anki xi o;;etti o[rajn. Min-na[a tieg[u, il-Vi/i Kappillan tal-knisja parrokkjali ta’ {al G[arg[ur kien infurmat minn xi persuni li kienu fuq iz-zuntier tal-Knisja li raw lil Magro Calleja ta[rab flimkien ma’ ra;el ie[or b’karozza talmarka Opel, ta’ kulur abjad. Isserqiet saru bejn is-7 ta’ Novembru 2011 u s-17 ta’ Frar tas-sena l-o[ra.

ELEZZJONI KAP PARTIT NAZZJONALISTA Il-Kummissjoni Elettorali, ma[tura mill-Kumitat E]ekuttiv biex tmexxi l-elezzjoni ta’ Kap tal-Partit Nazzjonalista, tav]a li peress li r-ri]ultat tal-votazzjoni tas-Sibt, 4 ta’ Mejju, 2013 ma kienx konklussiv se ssir votazzjoni o[ra l-Erbg[a, 8 ta’ Mejju, 2013, f’Malta fid-Dar ?entrali PN Pietà bejn l-10 a.m. u t-8 p.m. waqt li f’G[awdex fl-Uffi//ju PN Victoria bejn l-10 a.m. u l-5.30 p.m. Il-Kummissjoni Elettorali tav]a li l-Kandidat g[al din il-votazzjoni se jkun

BUSUTTIL SIMON ?ensu Galea Chairman tal-Kummissjoni Elettorali

Ma[tura l-Kummissjoni ‘Anzjanità Attiva’ Il-Gvern [atar lil Dr Marvin Formosa b[ala /Chairperson talKummissjoni ‘Anzjanità Attiva’. Il-membri talKummissjoni huma Dr Stephen Abela, Dr Stephen Lungaro Mifsud, ilProfessur David Mamo, Dr Josette Rapa, Anthony Scerri, Tracy Schembri u

Dr Stephanie Xuereb. Il-kompo]izzjoni talKummissjoni t[abbret f’konferenza tal-a[barijiet mis-Segretarju Parlamentari g[ad-Drittijiet tal-Persuni b’Di]abbiltà, Franco Mercieca, li tkellem dwar lisfidi li l-pajji] g[andu quddiemu fis-settur tal-anzjani.

G[al sena o[ra organizzata l-Wardija Fest L - iskola Dun Manwel Attard , ?entru ta ’ ri]orsi g[all - edukazzjoni ta ’ adulti ]g[a]ag[ bi b]onnijiet spe/jali , organizzat il Wardija Fest . L - g[an prin/ipali tal - Wardija Fest hu li ting[ata g[ajnuna lill istudenti biex jinvolvu ru[hom aktar fis - so/jetà . Is - Surmast tal - iskola , Nick Agius , spjega li b ’ kollox huma jilqg[u aktar minn 80 student u studenta fl - età bejn is -1 6 u t - 22 sena , li kollha g[and hom il - kapa/itajiet tag[hom . Il - [idma tieg[u u tal - LSAs hi li jg[inuhom jintegraw fis - so/jetà u jg[allmuhom [wejje; li jg[inuhom isibu aktar pos -

sibbiltajiet biex jid[lu fid dinja tax - xog[ol . U[ud mill-;enituri li attendew g[al din l-attività u li tkellmu ma’ dan il-;urnal qalu li huma jag[mlu minn kollox biex jaraw li wliedhom ma jkun jonqoshom xejn. G[alhekk huma [assew li g[andhom ikunu parti mill-Wardija Fest, bil-g[an li jin;abru l-fondi b’risq il[idma ta’ din l-iskola. Matul il-Wardija Fest, li bdiet fl-10am tal-{add u baqg[et sejra sa tard wara nofsinhar, kien hemm diversi prodotti agrikoli g[all-bejg[, ikel tradizzjonali Malti, esebizzjonijiet tal-arti;janat u tas-snajja’ Maltin, kif ukoll diversi attivitajiet g[at-tfal.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

Lokali 7

Sit elettroniku g[as-su;;erimenti tal-pubbliku dwar ir-riforma fil-;ustizzja Is-Segretarju Parlamentari g[all-:ustizzja, Owen Bonnici, [abbar it-tnedija ta’ sit elettroniku minn fejn il-pubbliku se jkun jista’ jibg[at il-proposti u s-su;;erimenti g[ar-riforma fil-qasam tal:ustizzja. Fl-24 ta’ Marzu li g[adda, Owen Bonnici [abbar it-twaqqif ta’ kummissjoni g[ar-riforma filqasam tal-;ustizzja, li sala[[ar ta’ :unju g[andha tippubblika rapport preliminari, li g[andu ji;i diskuss f’konsultazzjoni ta’ tliet xhur, sal-a[[ar ta’ Settembru. Dan, biex sala[[ar ta’ Ottubru, ilKummissjoni tlesti rapport finali biex ir-riformi ji;u implimentati. Is-Segretarju Parlamentari qal li l-pubbliku m’g[andux g[alfejn joqg[od jistenna sal-a[[ar ta’ :unju biex jipparte/ipa fir-riforma. Minflok, se jkun possibbli li jsir kuntatt bil-posta, b’email jew blinternet minn fuq is-sit elet-

troniku: krhg.gov.mt. Bonnici [abbar li se jkun lAssistent Re;istratur Emanuel Scriha li jkun responsabbli mill-;bir talproposti mill-pubbliku. Owen Bonnici sostna li wara l-pubblikazzjoni talJustice Scoreboard, ilKummissjoni Ewropea g[amlet kuntatt mal-Gvern Malti fejn ;ie diskuss ilmod kif se ji;u ttratti l-isfidi f’dan l-ambitu tal[arsien tal-:ustizzja. Is-Segretarju Parlamentari qal li r-riforma fil-qasam tal-:ustizzja hija essenzjali, trid issir, u l-pajji] ma jistax jg[addi ming[ajrha. Tant hu hekk li l-Kummissjoni Ewropea wkoll tinsab vi;ilanti fuq pajji]na. Owen Bonnici qal li g[alkemm f’dan is-settur hemm [afna sfidi, hu jemmen li l-Maltin u lG[awdxin g[andhom iddritt li jkun hawn ;ustizzja a[jar u iktar effi/jenti filQrati.

Ilwien differenti fil-belt Kapitali Maltija It-toroq prin/ipali tal-Belt Valletta, ilbiera[ libsu diversi kuluri hekk kif ittellg[et parata u kun/ert mu]ikali f’attivitajiet li qed isiru b’kollaborazzjoni bejn il-Kavallier ta’ San :akbu u l-WOMAD. B’hekk, ilbiera[, mu]ika, arti vi]iva, ]fin u kostumi teatrali kienu w[ud mill-elementi mtellg[in minn talenti minn bosta pajji]i, fosthom mill-Istati Uniti, l-Ingilterra, lItalja u Spanja, flimkien ma’ dawk ta’ Malta. Dan kollu kien ukoll evidenti g[al kull min g[adda minn dawn ittoroq hekk kif wie[ed seta’ jara lill-istudenti, li kienu mal-g[alliema tag[hom, jipprattikaw it-talenti mu]ikali tag[hom permezz tad-diversi strumenti mu]ikali. Ix-xog[ol kollu li ttella’ bejn id-29 ta’ April u l-5 ta’ Mejju flimkien malFondazzjoni WOMAD – World of Music, Arts and Dance – ;ie esebit waqt defilé li beda mill-Kavallier ta’ San :akbu u kompla madwar ittoroq prin/ipali tal-Belt Valletta. L-attivitajiet waslu fi tmiemhom b’kun/ert mu]ikali fit-teatru l-miftu[. Pre]enti g[al dan id-defilé, li kien jinkludi parata u kun/ert mu]ikali, kien hemm

studenti minn numru ta’ skejjel f’Malta li matul l-a[[ar ;img[a ng[aqdu flimkien f’workshops li matulhom [admu fuq kompo]izzjoni ta’ mu]ika, crafts, maskri u ]fin. Matul il-workshops li ttellg[u, Brassroots, brass band mill-Ingilterra [admet mal-asso/jazzjoni tal-baned Maltin fuq kompo]izzjoni ta’ mu]ika ;dida. Siyaya, grupp ta’ ]effiena u mu]i/isti mi]}imbabwe, g[allmu t-tfal ]fin u mu]ika Afrikana. Dan, filwaqt li Ipercussonici, grupp mu]ikali minn Sqallija, ikkompona mu]ika li fiha amalgamazzjoni ta’ mu]ika tradizzjonali Sqallija u ritmi Afrikani. }effiena o[ra, Ripton Lindsay mill-:amajka, [adem fuq ]fin hip-hop. Dawn ilworkshops laqg[u wkoll lil DJ Dave Watts mir-Renju Unit, DJ ta’ esperjenza kbira li [adem mal-istudenti fuq larti tad-djing. Kien hemm ukoll il-parte/ipazzjoni ta’ Malarky, grupp ta’ artisti vi]ivi minn Wales li minn materjal ri/ikabbli, [olqu kostumi u strutturi spettakolari. Shona Whatt mir-Renju Unit ipparte/ipat f’dawn il-workshops billi [admet xog[ol vi]iv mill-aqwa.

Dan ir-ritratt juri [addiem qed jag[mel xog[ol fuq entratura tal-Ministeru g[al G[awdex. Apparti li jispikka n-nuqqas ta’ mi]uri biex ikunu protetti s-sa[[a u s-sigurtà tal-[addiema, wie[ed jirrimarka fuq il-[sara li qed issir lil dan il-bieb, li huwa meqjus b[ala kapulavur. Minflok ma ;ie rrestawrat biex to[ro; is-sbu[ija tal-arkitettura tieg[u, il-bieb qed jitg[atta b’lag[qa ]ebg[a, li meta tigi biex tinqala’, titlob bi//a xog[ol sew biex titne[[a. Il-persuni li tkellmu mag[na staqsew fejn hi l-MEPA, jekk dan il-bini hux skedat u allura protett, jekk hemmx il-permessi ne/essarji biex isir dan ix-xog[ol, u kif [add ma induna li qed isir dan l-isfre;ju fuq bini ta’ ]mien il-Kavallieri.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

8 Opinjoni

Partit li qed ji;;edded Jumejn ilu a[na lKunsilliera morna u vvutajna g[all-persuna mill-erbg[a li ppre]entaw ru[hom g[allkariga ta’ Kap tal-Partit Nazzjonalista. G[alkemm sa ma qed nikteb dan l-artiklu mhix mag[rufa l-persuna mag[]ula, g[ax l-elezzjoni g[adha ma saritx, i]da llum nafu min hi din il-persuna, jew almenu g[andna [jiel tajjeb ta’ min se jkun il-mag[]ul tal-kunsilliera tal-Partit Nazzjonalista. Jekk l-g[a]la mhix wa[da definita, nittamaw li din tkun nhar l-Erbg[a li ;ejj, jew laktar tard nhar il-:img[a li ;ejj.

minn Euchar Mizzi mizzieuchar@gmail.com

hawnhekk. Jien di;à smajt bi tlieta, però dawn inkunu nafuhom hekk kif jintefg[u nnomini. Imbag[ad ner;g[u nibdew il-pro/ess g[all-g[a]la, fejn nisimg[u, nistaqsu, ni//araw u meta jasal il-waqt nag[mlu dmirna kif g[amilna fil-ka] tal-kap. Din il-kariga wkoll trid ti;i de/i]a mill-kunsilliera tal-Kunsill :enerali talPartit b’elezzjoni o[ra bejn il[bieb. Hi wkoll kariga ta’ importanza kbira u g[alhekk titlob g[aqal, lealtà, abbiltà u [sieb.

Kull kandidat hu validu Kif g[edt fl-a[[ar artiklu tieg[i, l-ebda kandidat mill-

erbg[a li kkontestaw m’g[andu j[oss ru[u b[ala tellief. G[all-kuntrarju, dawn l-erba’ sinjuri g[andhom i[ossuhom kburin li kienu huma li f’dawn il-mumenti ferm turbulanti biex ma ng[idx di]astru]i, li b[alissa g[addej minnhom il-Partit, kienu huma li offrew ru[hom biex jid[lu g[al din il-bi//a xog[ol, iebsa, diffi/li u ferm delikata. Ir-rebbie[ veru u reali g[andu jkun, u hekk fil-fatt hu, il-Partit Nazzjonalista. G[ax ng[iduha kif inhi, hi verament [a;a sabi[a u kura;;u]a li ssib erbg[a minnies ta’ kalibru hekk kbir, validi u daqstant ;eneru]i, li verament g[andhom x’joffru, mimlijin [e;;a u fervur, biex jintefg[u kif jg[id il-Malti, b’ru[hom u ;isimhom f’[idma s[i[a u ma taqta’ xejn b’risq partit li g[adu kif [a telfa daqstant kbira u umiljanti! Ilkoll kemm huma fidu/ju]i li mag[qudin flimkien naslu biex ner;g[u npo;;u lil dan il-Partit fuq saqajh u lest li jer;a’ joffri lilu nnifsu b[ala gvern alternattiv fl-iqsar ]mien possibbli. Irrid illum insemmi u nfa[[ar ix-xog[ol kontinwu u s-sagrifi//ji kbar li dawn lerba’ sinjuri wettqu u g[addew minnu matul dawn il-ftit ;img[at tal-kampanja ta’ Kap tal-Partit. Mijiet ta’ laqg[at – one to one – apparti laqg[at ta’ preparazzjoni u lo;isti/i o[ra li kompetizzjoni b[al din kienet tirrikjedi. Ilkoll kemm huma rnexxielhom jimmobilizzaw numru ta’ [bieb biex jg[inuhom f’din il-kampanja qasira imma impenjattiva g[all-a[[ar. Jien bi pja/ir ng[id li kont pre]enti g[al-laqg[at li lerbg[a li huma organizzaw g[all-kunsilliera G[awdxin f’G[awdex stess. Irrid nifir[ilhom minn qalbi g[ax ilkoll kemm huma rnexxielhom jorganizzaw laqg[at ta’ klassi, serji u meg[juna minn

Kull kandidat hu validu u din hi elezzjoni bejn il-[bieb kif iddikjaraw il-kandidati kollha li qed jikkontestaw g[all-elezzjoni ta’ Kap tal-Partit

apparat teknolo;iku vi]wali li jitlob i]-]mien tal-lum. Il-[sieb wara kull mistoqsija

Kollha kemm huma kienu ppreparati u fil-fatt irnexxielhom jirrispondu kull domanda u kull diffikultà li saritilhom mill-kunsilliera pre]enti. Dan apparti li lkoll kemm huma bag[tulna letteratura dwarhom u dwar kif ja[sbu li se jorganizzaw il-[idma tag[hom ta’ Kap tal-Partit kemm-il darba jing[ataw ilmandat mill-kunsilliera. Ma naqsux ukoll li joffru refreshments g[all-membri pre]enti li bih ;abu fit-tmien dan id-djalogu informattiv u ta’ vi]joni li lkoll [adu gost jippre]entaw u jispjegaw. Xi [a;a sabi[a li a[na lkoll innotajna u approvajna bilqalb u bil-fer[ u l-pja/ir kollu kien il-fatt li l-erba’ kontestanti ddikjaraw li huma jirrikonoxxu li din il-kontestazzjoni hi meqjusa aktar b[ala kompetizzjoni bejn il-[bieb u g[alhekk m’hemm lok g[allebda tip ta’ [dura jew mibg[eda bejniethom. Huma rrikonoxxew li lerbg[a li huma, huma nies validi, kapa/i u adattati g[allkariga li g[aliha qeg[din jikkontestaw. Imma forsi lisba[ wa[da u li vera tiswa mitqlu deheb, kienet ilweg[da li huma lesti li jag[tu

A[na l-kunsilliera nemmnu tassew li l-erbà persona;;i huma nies ta’ stoffa, nies professjonali, leali, serji u integri u li bla dubju hemm posthom fil-partit l-appo;; s[i[ tag[hom lil dak li l-kunsilliera jag[]lu g[allkariga, mhux biss, imma li lesti ja[dmu mieg[u fil-Patit Nazzjonalista. A[na l-kunsilliera nemmnu tassew li l-erba’ persona;;i huma nies ta’ stoffa, nies professjonali, leali, serji u integri u li bla dubju hemm posthom fil-partit. G[alhekk nappellaw lil min ji;i elett biex dawn id-dikjarazzjonijiet ma jinsihomx, anzi g[andu jkun hu li sa mill-bidu jintegra lil dawn issinjuri kollegi x’imkien filmagna tal-Partit. Il-kunsilliera u l-rwol tag[hom Ng[iduha kif inhi, jekk lerbg[a huma eli;ibbli, kemm jista’ jistag[na aktar il-Partit

Nazzjonalista jekk fih ikun hemm is-sehem tag[hom ilkoll u mhux ta’ wie[ed biss. Wara kollox a[na nemmnu li Mexxej biss mhux bi]]ejjed, imma tmexxija s[i[a hemm b]onn biex partit, hu liema partit hu jimxi ’l quddiem u jag[mel su//ess. Hawn ta’ min ifa[[ar il-

g[aqal u d-determinazzjoni tal-kunsilliera kollha g[arresponsabbiltà u l-korrettezza li biha qed jimxu f’dan ilpro/ess demokratiku, ambizzju] u fl-istess [in e//itanti li a[na tal-Partit Nazzjonalista qed ng[ixu b[alissa. Il-kunsilliera attendew g[al-laqg[at ta’ kull kandidat, semg[uhom u g[amlulhom id-domandi li dehrilhom g[andhom jag[mlu. Meta ;ew mitluba, huma ma naqsux li ja//ettaw lill-kandidati fi djarhom, u kultant anke f’[inijiet li forsi mhux dejjem kienu dawk ideali li fihom tmur g[and innies. Hemm min marrulu aktar minn darba. Fuq kollox tajjeb li tisma’ x’g[andu x’joffri dak li jkun, imbag[ad sta g[alik li tag[mel l-g[a]la ttajba int. Wara kollox filkamra tal-vot, wa[dek tkun u tag[mel dak li jidhirlek li hu l-a[jar, skont dak li smajt, rajt u flejt. Din hi l-ewwel wa[da. Issa rridu ng[addu g[at-tieni wa[da, dik ta’ Vi/i-Kap talPartit, li nemmen li se jkollna persuni validi u kapa/i anke

Kariga Segretarju E]ekuttiv Il-Kariga tas-Segretaju

:enerali hi differenti minn dawn it-tnejn imsemmija. IsSegretarju :enerali ji;i elett b’elezzjoni tal-membri talKumitat E]ekuttiv u mhux mill-membri tal-Kunsill :enerali. Madankollu, il-kontestanti xorta jridu jag[mlu lpre]entazzjoni tag[hom lillKumitati Sezzjonali g[arra;uni li dan il-Kumitat E]ekuttiv hu ffurmat fil-parti l-kbira minn membri ta’ dawn il-kumitati apparti l-uffi/jali u rappre]entanti tal-ferg[at talistess Partit. G[alija l-kariga ta’ Segretarju :enerali hi kariga ta’ importanza massima. Dan hu ‘l-mutur’ tal-partit u g[aldaqstant hu bniedem li l[idma tieg[u ma tieqaf qatt, lejl u nhar u li minnha jiddependi l-funzjonament tal-partit bl-istrutturi kollha tieg[u. Fi kliem ie[or minnu jiddependi jekk il-Partit hux wie[ed [aj jew le. Nittamaw li sa Lulju jkollna l-istrutturi kollha f’posthom jew kwa]i. B’hekk il-partit ikun f’po]izzjoni li jibda jingrana fix-xog[ol politiku tieg[u minn dakinhar stess, g[alkemm il-[idma pubblika tibda tidher f’Settembru malfesti tal-Indipendenza. Dawk ;odda eletti fil-karigi tal;erarkija tal-Partit se jg[addu s-Sajf f’[idma kontinwa g[all-;id tal-Partit u talpajji]. Nawguraw il-[idma t-tajba lil kul[add.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 25965460 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Tellieqa bejn erba’ r;iel L-elezzjoni g[all-[atra ta’ Kap ;did tal-Partit Nazzjonalista ikkonfermat kemm il-kunsillieri talPartit Nazzjonalista kienu, kif jg[id l-Ingli], spoilt for choice. Dan, bir-ra;un kollu g[aliex l-erba’ kandidati li kkontestaw g[al din il-kariga kienu kollha nies validi, imma fuq kollox kienu r;iel u bla ebda suppervja iddikjaraw li se jkomplu ja[dmu u jag[tu sehemhom biex il-Partit Nazzjonalista jer;a’ jikseb il-fidu/ja tal-poplu Malti u G[awdxi. Kienet elezzjoni bejn erbat ir;iel li rrispettaw idde/i]joni tal-kunsilliera u kkonfermaw kemm ilPartit Nazzjonalista g[andu fi [danu nies li verament i[obbu dan il-pajji]. Appo;; u lealtà Malli t[abbar ir-ri]ultat finali tal-ewwel round u li fih Simon Busuttil ;ab il-ma;;oranza tal-voti, ilkandidati l-o[ra kkon/edew, u kollha kemm huma g[amlu diskors li fih spikka s-sens ta’ g[aqda u lealtà lejn dan il-partit u l-Kap tieg[u. Diskors li laqat lill-bosta kien dak ta’ Mario de Marco. Mario de Marco ;ab it-tieni l-akbar ammont ta’ voti, imma minkejja r-ri]ultat, hu a//etta l-g[a]la talkunsillieri u ddikjara li mhux [a jkompli fit-tellieqa. De Marco g[amel diskors li fih iddikjara lappo;; tieg[u lil Simon Busuttil, kif wieg[ed lealtà lejn il-kap il-;did tal-Partit Nazzjonalista. Wera

kemm dan ir-ra;el g[andu g[al qalbu dan il-partit u l-uniku interess li kellu kien biss li l-Partit Nazzjonalista jer;a’ jqum fuq saqajh u jer;a’ jikseb lura l-fidu/ja. Politiku li g[andu jkun ta’ e]empju Francis Zammit Dimech hu xempju tal-lealtà u hu politiku li bl-esperjenza kollha tieg[u ]amm dejjem fuq quddiem l-interessi tal-pajji] u l-Partit, u f’diskors tipiku tieg[u nissel fost dawk pre]enti entu]ja]mu u [e;;a biex, b[al ma g[amel hu tul issnin, ikun hemm [idma ma taqta’ xejn biex tkompli tinkiteb l-istorja glorju]a tal-Partit Nazzjonalista. Francis Zammit Dimech qatt ma ddejjaq juri l-lealtà tieg[u u l-Partit Nazzjonalista fih sab blata li kienet ta’ support f’mumenti millaktar diffi/li. Se jibqa’ fil-PN biex ja[dem ma’ kul[add Raymond Bugeja, il-wi// il-;did f’din it-tellieqa g[at-tmexxija tal-Partit Nazzjonalista, malli [are; ir-ri]ultat wera wkoll kif se jkompli jkun ta’ sostenn g[al dan il-Partit. Ra;el li kellu su//essi fil-karriera tieg[u u minkejja dan kollu, [ass il[tie;a li joffri s-servizzi tieg[u. Raymond Bugeja wieg[ed ukoll il-lealtà lejn il-Kap il-;did, u dan juri l-ener;ija ;dida li l-Partit Nazzjonalista qed jat-

tira f’dan il-mument li fih qed jer;a’ ji;;edded. Ray jippre]enta lil dawk in-nies il-;odda li jixtiequ jag[tu sehemhom f’dan il-partit. Grazzi Lawrence Gonzi Id-diskors li bih ;ab fi tmiemha l-ewwel sessjoni tal-Kunsill :enerali, Lawrence Gonzi kompla juri kemm minkejja li se jkun qed iwarrab mit-tmexxija tal-Partit, g[adu bniedem li g[ad g[andu [afna x’joffri. Diskors li lil dawk pre]enti fakkarhom flaktar mumenti glorju]i ta’ dan il-partit, u ]gur li Lawrence Gonzi se jibqa’ mfakkar b[ala wie[ed mill-aktar mexxejja b’sa[[ithom li kellu dan ilPartit. Ma rridux ninsew i]-]minijiet xejn sbie[ li fihom mexxa dan il-partit Lawrence Gonzi, fosthom il-kri]i ekonomika dinjija, kif ukoll il-kri]i Libjana. Hu kien ukoll il-Prim Ministru li ra ladozzjoni tal-munita ewro. U l-Partit Nazzjonalista u l-Poplu Malti hu grat g[al dan kollu. Id f’id wara Simon Busuttil Minn issa ’l quddiem, dawk kollha li g[andhom g[al qalbhom dan il-partit iridu jimxu id f’id wara Simon Busuttil. Kap ;did, b’ener;ija ;dida, i]da ]gur li se jkollu b]onn lil kul[add biex jer;a’ j;ib lil dan il-partit tan-nies. Simon Busuttil g[andu l-kwalitajiet kollha me[tie;a biex dan il-g[an isir realtà.

L-g[a]la g[all-Kap hi g[a]la g[an-Nazzjon

It-toroq li nag[]lu li nimxu f’[ajjitna mhumiex kollha lixxi u dritti; issib u[ud li huma, i]da l-ma;;oran]a huma mi;rufin, im[affrin, milwijin u kultant mudlamin ukoll. Kultant [u fa/li li wie[ed ji;riha, jew jag[]el triq minn o[ra; i]da mbag[ad issib toroq o[rajn li timxi bittbatija fihom u anki ti;i bejn [altejn x’taqbad tag[]el. Partit li ji;;eded kuljum Din l-esperjenza hi universali u mhux biss relatata malbniedem; an]i, jiena nemmen li anki l-industriji, l-g[aqdiet u l-partiti politi/i jg[addu minnha ta’ kuljum.

Meta wie[ed jitkellem fuq partit politiku, qieg[ed jitkellem fuq ideat, prin/ipji u fuq kollox, fuq in-nies. L-isfidi li kull partit politiku jibqa’ relevanti fil-[ajja tal-poplu hi kbira, tant li wie[ed irid isib kompromess bejn il-Partit u lindividwu f’livell nazzjonali

ming[ajr ma l-valuri ba]i/i jkunu mitiefsa. Dawn il-kompromessi jwasslu biex il-partit politiku jibqa’ miftu[ g[allideat, jilqa’ aktar nies fi [danu, i]da fuq kollox biex jimmanifesta lilu nnifsu fisso/jetà b[ala l-g[a]la naturali ta’ kull votant, kemm dawk lattivisti tieg[u stess, dawk ilvotanti li ma g[andhomx partit, i]da fuq kollox nifs ;did anki g[al dawk li tradizzjonalment jkunu jivvutaw lill-partit avversarju tieg[ek. Hawn min jg[id li dan hu lideal, kieku! Imma hu iktar [afif li tg[idu milli biex twettqu. Veru, i]da ridt nasal g[al punt kru/jali fuq dan kollu, dak tar-responsabbiltà kbira li kellna fuq spallejna kull kunsillier tal-Partit Nazzjonalista f’dawn l-a[[ar jiem. Ma hix [a;a fa/li li tag[]el bejn erba’ kandidati validi, i]da fl-istess [in ma tistax toqg[od lura milli tag[mel dan. L-g[a]la kellha ssir g[all-interess mhux biss poli-

Ir-responsabbiltà li g[afset fuq spallejn kull kunsillier kienet ferm ikbar, tant li l-g[a]la ma kinitx tirrifletti biss il-Partit Nazzjonalista u l-attivisti tieg[u, i]da anki lill-elettorat kollu Malti u G[awdxi

tiku i]da wkoll nazzjonali. Kull kunsillier fela bir-reqqa kull proposta li kull kandidat [are; biha, attenda l-laqg[at tad-diskussjoni, u anki llaqg[at b’mod privat. B’hekk, dan kollu g[en biex stajna nisiltu de/i]joni ta’ min hu fil-fehma tag[na la[jar mill-kandidati g[allkariga ta’ Kap tal-Partit. Jiena nemmen bil-qawwa kollha li dawk it-tlieta li ma kinux eletti matul din l-elezzjoni g[andhom rwol kru/jali f’diversi postijiet strate;i/i filPartit Nazzjonalista, imma li g[alissa wie[ed ma jistax isemmi min[abba li jrid ikun hemm aktar elezzjonijiet g[al [atriet o[rajn. Il-pi] tar-responsabbiltà I]da nistqarr li l-pi] tar-

responsabbiltà li [assejt b[ala kunsillier tal-Partit f’din lelezzjoni kien kbir. Ridt nag[]el kandidat fost erbg[a validi, i]da fuq kollox ridt nag[]el kandidat li g[andu vi]joni fit-tul g[al dan il-partit, g[a]la ta’ vi]joni minn o[ra, li awtomatikament se te[odna fi triq u mhux f’o[ra. L-g[a]la li twassal biex ilpartit jissaffa minn /erti problem, i]da fuq kollox g[a]la ta’ Kap li j;ib mieg[u lg[aqda nazzjonali. Meta

nivvutaw g[all-Kap ma nivvutawx g[all-Kap Nazzjonalista biss, irridu n]ommu f’mo[[na li dan irra;el se jippre]enta lilu nnifsu b[ala l-a[jar alternattiva biex ikun Prim Ministru minn dak li g[andna llum. Kien hemm [afna mistoqsijiet xi nsaqsi lil kull kandidat, i]da kien hemm numru ta’ mistoqsijiet li r-risposta tag[hom [adtha mit-triq, fosthom it-tesserati u n-nies ta’ kuljum, dawk li ma g[andhomx partit – il-floating voters. Mid-diskussjonijiet li kelli mag[hom, fil-pjazza, filka]ini jew fit-triq, [adt kemm l-idea tag[hom fuq il-politika nazzjonali i]da fl-istess [in ta’ min ja[sbu li g[andu jkun l-Kap tal-Partit. Nistqarr li tg[allimt [afna minn din lesperjenza u kemm e]er/izzju b[al dan jg[inek biex tie[u de/i]joni aktar qrib tan-nies. Imbag[ad, l-ikbar xog[ol hu li fis-silenzju ta’ qalbek ti;bor dak kollu li jkunu qalulek il-kandidati permezz tal-manifest elettorali tag[hom, dak li jkunu qalu fid-diskussjonijiet politi/i, u tg[aqqdu ma’ dak li jkunu qalulek in-nies u mal-[sibijiet tieg[ek personalment. Minn dan kollu tipprova

minn Clinton Sammut clintonsammut@gmail.co

taqta’ linja g[all-a[jar interess tal-partit u tal-pajji] qabel kull interess personali jew emozzjonali li jista’ jkollok dwar xi kandidat jew ie[or. I]-]mien isajru l-bajtar, jg[id il-Malti; u dan jg[odd bl-istess mod fil-politika. Il[atra tal-Kap se nkunu nafu kinitx l-a[jar wa[da fis-snin li ;ejjin, matul l-esperjenza tag[na fl-Oppo]izzjoni. U lGran Finale ikun dak relatat mar-ri]ultat li se niksbu flelezzjoni ;enerali li jmiss.

Clinton Sammut hu Kunsillier elett f’isem il-Partit Nazzjonalista fil-Kunsill Lokali tan-Naxxar

IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

10 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

IL-MALASJA

Elezzjoni missielta Il-Malasjani ivvutaw

Ra;el jimxi qrib ta’ bini meqrud mill-bumbardamenti fil-provin/ja ta’ Raqqa, lejn il-Lvant tas-Sirja (Reuters)

IS-SIRJA

Attakk I]raeljan ie[or jhe]]e] Damasku Il-qawwiet tal-I]rael wettqu t-tieni attakk tal-ajru fuq is-Sirja fi kwistjoni ta’ ftit ;ranet, meta l-belt kapitali ta’ Damasku trieg[det bl-isplu]jonijiet qawwija u fost blalen ta’ nirien li bew;u ’l fuq millistess in[awi. Is-Sirja akku]at lill-I]rael li laqtilha fa/ilità militari lejn it-Tramuntana ta’ Damasku, bir-residenti qrib il-fa/ilità – il-ba]i ta’ Jamraya – jirreferu g[al splu]jonijiet konsistenti waqt l-attakki li se[[ew fillejl bejn is-Sibt u l-{add. Intant, sorsi sigrieti qrib ilPunent qalu li l-I]raeljani laqtu xi missili li l-Iran kien

bag[at lill-gwerrillieri talHezbollah fil-Libanu, u meta l-Istati Uniti – alleata talI]rael – tqis dawn lazzjonijiet (I]raeljani) b[ala ‘;ustifikati’. Skont is-sorsi, il-qawwiet I]raeljani immiraw g[all[a]niet tal-missili Fateh-110, wara li nhar il-:img[a mexxew ‘raid ie[or bi skop simili’. Il-Hezbollah ma tkellimx dwar l-a[[ar azzjonijiet I]raeljani, bl-istampa Sirjana takku]a lill-I]rael li wettaq dawn l-attakki b[ala ‘reazzjoni g[all-a[[ar su//essi li kisbu l-qawwiet tal-President Sirjan, Bashar

al-Assad, kontra r-ribelli li ilhom jippruvaw ike//uh mill-poter g[al dawn l-a[[ar sentejn’. L-arja ta’ ostilità baqg[et konsistenti bejn l-I]rael u sSirja minkejja li g[addew erbg[in sena mit-tmiem tala[[ar gwerra bejn dawn lavversarji stori/i – blI]raeljani anki ji;;ieldu malHezbollah (alleat tas-Sirja) fil-Libanu, fl-2006. Aktar tard ilbiera[, ilMinisteru Sirjan g[allAffarijiet Barranin qal li la[[ar attakki mill-ajru I]raeljani fuq miri militari tas-Sirja qeg[din juru ‘kordinazzjoni ma’ gruppi

terroristi’ fit-territorju Sirjan. Ir-re;im Sirjan jirreferi g[ar-ribelli li jridu jwaqqg[uh b[ala ‘terroristi’, u f’ittra li bag[at linNazzjonijiet Uniti tenna wkoll li l-a[[ar a;ir I]raeljan wassal g[all-vittmi u l-[sarat sostanzjali. Fl-istess [in, il-Kabinett Sirjan iltaqa’ f’sessjoni straordinarja fejn iddiskuta lattakki tal-I]rael – u bl-a[[ar ]viluppi anki jfissru eskalazzjoni sinjifikanti tassehem tal-I]raeljani filkunflitt tas-Sirja, tant li Damasku tenna li ‘laggressjoni, issa, tifta[ g[al kull tip ta’ possibbiltà’.

L-Iran i[e;;e; lir-re;jun biex jing[aqad kontra l-I]rael

L-Iran [e;;e; biex ir-re;jun talLvant Nofsani jing[aqad kontra lI]rael, wara l-a[[ar attakki fuq isSirja, u bil-kelliema g[all-Gvern I]lamiku fundamentalista f’Tehran jg[idu li lesti biex i[arr;u l-Armata ta’ Damasku. Fl-istess [in, l-Iran /a[ad li l-ka;un tal-aggressjoni I]raeljana kienu ‘lallegati missili ddestinati g[all-;ellieda

tal-Hezbollah fil-Libanu’. Dan, meta hu mag[ruf li Tehran qed jappo;;a lill-President Sirjan, Bashar al-Assad, fl-isforzi tieg[u biex ira]]an lir-ribelli f’pajji]u. Intant, Ramin Mehmanparast, kelliem g[all-Ministeru Iranjan g[allAffarijiet Barranin, insista biex l-Istati l-o[ra tar-re;jun ‘jieqfu lill-I]rael fiddawl ta’ dan l-assalt’, waqt li Ahmad

Reza Pourdastan, li jmexxi l-qawwiet tal-art Iranjani, tenna li ‘l-Iran hu lest biex jappo;;a lill-alleati Sirjani’. Pourdastan sostna li s-Sirja g[andha Armata qawwija u hi kapa/i tiddefendi lilha nnifisha ming[ajr l-intervent ta’ pajji]i o[rajn. I]da hu, imbag[ad sostna li l-Iranjani jistg[u jag[tuha lg[ajnuna mill-aspett tat-ta[ri; u fil-ka] li to[ro; it-talba spe/ifika.

f’dik li dehret b[ala l-aktar elezzjoni ;enerali missielta fl-istorja ta’ pajji]hom, u fejn ilkoalizzjoni tal-Front Nazzjonali tal-Prim Ministru Najib Razak je[tie; teg[leb l-isfida denja tal-Alleanza Pakatan Rakyat (mag[mula minn tliet partiti), immexxija minn Anwar Ibrahim. Il-vot kellu jidde/iedi bejn partit li ilu fil-poter g[al 56 sena, u Oppo]izzjoni ming[ajr esperjenza ta’ tmexxija, i]da s-sostenituri ta’ Pakatan Rakyat kienu qeg[din jittamaw f’ri]ultat li jikteb pa;na ;dida filpolitika nazzjonali. It-taqtig[a kienet qed tidher in/erta ferm sakemm morna g[allistampa, u meta (qabel lelezzjoni) kienu [ar;u lallegazzjonjiet dwar ‘forom ta’ frodi’.

IL-BEL:JU

L-ebda [tie;a g[al sigurtà ]ejda

L-Uffi/jali ta’ Ghent qalu li mhemmx ra;uni biex i]idu z-zona tassigurtà wara in/ident, nhar is-Sibt, fejn ferrovija li kienet qed i;;orr xi kimi/i tossi/i, qab]et il-linji u kka;unat in-nirien fil-limiti ta’ din il-belt. Mietu ]ew; persuni u erbatax indarbu f’dan lin/ident, li se[[ meta lferrovija kienet qed taqleb bejn linja u o[ra bejn libliet ta’ Schellebelle u Wetteren, waqt vja;; millOlanda lejn il-port ta’ Ghent. Fl-in/ident, tal-anqas tliet vaguni tal-ferrovija [adu n-nar u kien hemm sensiela ta’ splu]jonijiet; i]da l-ka;un tal-imwiet g[adu mhux /ar.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

10 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

IL-MALASJA

Jirba[ il-Front Nazzjonali

Ra;el jimxi qrib ta’ bini meqrud mill-bumbardamenti fil-provin/ja ta’ Raqqa, lejn il-Lvant tas-Sirja (Reuters)

IS-SIRJA

L-Iran i[e;;e; lir-re;jun biex jing[aqad kontra l-I]rael L-Iran [e;;e; biex ir-re;jun talLvant Nofsani jing[aqad kontra lI]rael, wara l-a[[ar attakki fuq isSirja, u bil-kelliema g[all-Gvern I]lamiku fundamentalista f’Tehran jg[idu li lesti biex i[arr;u l-Armata ta’ Damasku. Fl-istess [in, l-Iran /a[ad li l-ka;un tal-aggressjoni I]raeljana kienu ‘lallegati missili ddestinati g[all-;ellieda

Il-koalizzjoni tal-Front Nazzjonali tal-Prim Ministru Najib Razak reb[et ma;;oranza sempli/i ta’ 112-il si;;u fil-Parlament ta’ 222 deputat, wara l-aktar elezzjoni ;enerali missielta fl-istorja tal-pajji]. B’hekk, il-koalizzjoni g[elbet l-isfida talAlleanza Pakatan Rakyat (ta’ tliet partiti) immexxija minn Anwar Ibrahim u wara l-vot li dde/ieda bejn partit li ilu fil-poter g[al 56 sena u Oppo]izzjoni ming[ajr esperjenza, i]da li ttamat li tikteb pa;na ;dida fil-politika nazzjonali. Fil-fatt – u qabel irri]ultat – il-Kap talOppo]izzjoni Ibrahim kien wissa lill-Kummissjoni Elettorali u lill-partit ta’ Razak kontra ‘frodi u manipulazzjoni’ f’dawn i//irkustanzi. IL-BEL:JU

L-ebda [tie;a g[al sigurtà ]ejda

IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

A[barijiet ta’ Barra 11

L-ISTATI UNITI

Jonqos il-periklu g[ad-djar

In-nirien li qabdu tul ilkosta fil-Majjistral ta’ Kalifornja jidhru li qeg[din ikunu kkontrollati wara li bdew jonf[u l-irwiefen talarja kies[a mir-re;jun talPa/ifiku u naqset it-theddida g[al eluf ta’ djar. In-nirien ma qabdux lispinta mistennija, minkejja l-inkwiet pre/edenti fejn eluf ta’ [addiema inkarigati mit-tifi tan-nar baqg[u jikkumbattu l-fjammi qalb il-Muntanji ta’ Santa Monika, lejn il-Majjistral ta’ Los Angeles. Ma [ar;ux rapporti dwar vittmi, u filwaqt li n-nirien la[qu kka;unaw il-[sarat g[al xi g[oxrin dar biss, sal-biera[ kien fadal fisse[[ element ta’ periklu g[al eluf o[ra ta’ residenzi, avolja [afna o[rajn ‘jidhru li [elsuha’. In-nirien li qabdu nhar il{amis avvanzaw tul izzona ta’ Camarillo Springs u l-awtoritajiet anki kellhom jag[lqu sezzjoni talPacific Coast Highway. IL-KOREA TA’ FUQ

Ji/[du dwar l-Amerikan

Ir-re;im komunista talKorea ta’ Fuq /a[ad li g[andu ju]a /ittadin Amerikan ikkundannat g[al [mistax-il sena pri;unerija f’negozjati futuri mal-Istati Uniti, meta Pyongang di;à wettaq a;ir simili waqt /irkustanzi pre/edenti. Is-sentenza ta’ pri;unerija g[al Kenneth Bae tinkludi xog[ol iebes, wara li lAmerikan kien mixli b’allegati ‘delitti kontra l-Istat’. Bae, li twieled il-Korea ta’ Isfel u li g[andu 44 sena, kien ]ar il-Korea ta’ Fuq f’Novembru, u attivisti qalu li hu seta’ spi//a arrestat talli [a r-ritratti tat-tfal li qeg[din imutu bil-;u[.

L-AFGANISTAN> Tfajjel Afgan ji;ri biex jaqbad tajra hi u nie]la g[al fuq g[olja fl-in[awi tal-belt kapitali, Kabul. (Reuters)

IS-SOMALJA

Attakkat konvoj ta’ delegati mill-Qatar Aggressur suwi/ida li kien qed isuq karozza ppakkjata bl-isplussivi attakka konvoj ta’ karozzi li kienu jinkludu delegazzjoni ta’ uffi/jali millQatar u mietu tal-anqas tmien Somali. Fil-[in tal-attakk, il-konvoj kien qed jivvja;;a mi/-/entru tal-kapitali Somala, Mogadishu, u bl-ewwel rapporti jtennu li l-Qatari kollha jinsabu qawwijin u s[a[, ‘avolja kienu l-mira proprja tat-terrorista’. Intant, il-grupp tal-militanti I]lami/i al Shabaab tenna li l;ellieda tieg[u wettqu lattakk inkwistjoni u hedded

b’attakki ;odda fuq il-Gvern tas-Somalja, li hu fisser b[ala ‘il-pupazz tal-pajji]i talPunent’.

Splu]joni li fakkret fl-g[oxrin sena ta’ ;lied /ivili L-al Shabaab, li g[andu konnessjoni mill-qrib malmoviment terroristiku AlQaida, anki wieg[ed li ‘isSomalja g[andha tg[addi minn aktar splu]jonijiet’, u

bil-militanti tieg[u qed ikomplu bil-kampanja ta’ attakki fuq stil gwerrilliera mindu lArmata Somala u l-qawwiet g[a]-]amma tal-pa/i ke//ewhom mill-ba]ijiet li kienu jokkupaw fl-in[awi ta’ Mogadishu. Xi xhieda li kienu fl-in[awi tal-attakk suwi/ida tal-biera[ qalu li l-aggressur saq il-vettura tieg[u ‘direttament g[al ;olkonvoj’, bil-gwardjani tas-sigurtà mal-konvoj dritt wara jisparaw fl-ajru biex iferrxu linnies li bdew jin;abru fil-post. Il-parti l-kbira tal-vittmi – u li jinkludu numru ta’ midruba – huma /ivili, bl-isplu]joni

anki tfakkar fl-g[oxrin sena ta’ ;lied /ivili fis-Somalja, fejn il-Gvern /entrali qed jiddependi bil-kbir fuq qawwa g[a]-]amma tas-sigurtà millUnjoni Afrikana (u li hi kostitwita minn 17,600 element) biex jibqa’ jiffunzjona. Fil-fatt, l-attakk tal-biera[ mill-;did wera li g[adu ‘relattivament fa/li’ g[allmilitanti biex iwettqu aggressjoni, anki fil-qalba talbelt kapitali Somala. Fl-a[[ar snin, il-Qatar kompla jsa[[a[ ir-rabtiet politi/i mas-Somalja waqt li jipprova j]id l-influwenza tieg[u firre;jun Afrikan partikulari.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

12 A[barijiet ta’ Barra IL-LIBJA

Tensjoni fi Tripli u t[assib dwar il-futur tal-Prim Ministru L-Assemblea le;i]lattiva (Parlament) tal-Libja, ilbiera[

L-ITALJA> Il-Papa Fran;isku jitkellem quddiem il-Ba]ilika ta’ Santa Maria Maggiore qabel mexxa t-talba tar-Ru]arju Mqaddes f’Ruma (Reuters)

g[addiet li;i li tipprojbixxi li uffi/jali li kienu involuti marre;im tal-eks dittatur Muammar Gaddafi ja[dmu mal-amministrazzjoni l-;dida. Il-pass jista’, potenzjalment, ‘jisforza ’l barra’ il-Prim Ministru Libjan, Ali Zeidan, li kien diplomatiku tar-re;im qabel [arab, fl-1980, u ing[aqad mal-Oppo]izzjoni. Il-kliem inkorporat fil-li;i ilu x-xhur jo[loq polemika, u l-mod kif ;iet adottata l-li;i ma jelenkax bi/-/ar jekk Ali Zeidan kienx jokkupa kariga (ta’ diplomatiku) g[olja bi]]ejjed biex jispi//a pprojbit mill-Gvern il-;did. Il-vot tal-biera[ se[[ b’ri]ultat tal-a;ir tal-gruppi armati Libjani li [atfu lkontroll ta’ ]ew; ministeri talGvern u li baqg[u jinsistu li m’g[andhomx ji//aqalqu sakemm tg[addi lle;i]lazzjoni. Intant, il-vot kien segwit b’/elebrazzjonijiet fil-pjazza ewlenija ta’ Tripli fejn spikkaw is-sostenituri talle;i]lazzjoni. Filwaqt li w[ud iqisu l-li;i

b[ala in;usta, l-uffi/jali jinsistu xorta bil-[tie;a li linteressi nazzjonali ‘ji;u lewwel’ biex tissolva l-kri]i tal-Libja. Proprju lbiera[, numru ta’ vetturi mg[ammrin bilmachine guns u l-armi g[al kontra l-ajruplani baqg[u ipparkjati barra l-Ministeru g[all-:ustizzja fi Tripli u meta l-Ministeru Libjan g[allAffarijiet Barranin ilu din la[[ar ;img[a //irkundat b’vetturi simili. Xi membri tal-grupp talir;iel li stazzjonaw ru[hom barra l-Ministeru g[all:ustizzja qalu li huma u s[abhom se jibqg[u fl-in[awi ‘sakemm il-Prim Ministru jkun im;ieg[el jitlaq millpoter’ u b’membri o[ra talgrupp jis[qu li ‘kien ilhom ixxhur jitolbu biex jitwarrbu l[bieb ta’ Gaddafi’. Min-na[a tag[hom, iddiplomati/i fi Tripli qalu li dan il-vot hu wie[ed ille;ittmu g[aliex ;ie sfurzat. Dan, meta entità favur id-drittijiet talbniedem sej[et biex ilKungress (l-ekwivalenti Libjan tal-Parlament) ji/[ad l-

abbozz partikulari li jtenni li ‘kulmin [adem g[al Gaddafi’ (fosthom Ali Zeidan) g[andu jit[alla barra minn karigi tattmexxija’. Il-Vi/i Kap tal-Kungress u xi erbg[in membu o[ra talassemblea jistg[u wkoll jispi//aw mill-kariga meta b[alissa tirrenja in/ertezza sostanzjali fi Tripli. Dan meta l-Kabinett u l-qawwiet armati tal-Libja tant huma dg[ajfin li g[ad fadal territorji s[a[ li mhumiex ta[t il-kontroll talGvern /entrali. Filwaqt li mhux /ar kif illi;i se tkun implimentata u jekk tapplikax g[all-Prim Ministru, il-Kap tal-Kungress Nazzjonali, Mohammed Magarief (li hu effettivament il-Kap tal-Istat avolja l-poteri tieg[u m’g[andhomx definizzjoni /ara filKostituzzjoni provi]orja talLibja), se jkollu jirri]enja. Dan, minkejja li Magarief, eks ambaxxatur, kien ilu jg[ix fl-e]ilju mis-snin tmenin u meta sar il-personalità prominenti fl-aktar grupp talOppo]izzjoni (Libjana) li ilha mwaqqfa.

BANGLADESH

It-tra;edja ta’ Rana Plaza segwita b’rapport ta’ omi/idju Il-mara ta’ [addiem li tilef [ajtu fil-kroll tal-bini bl-isem Rana Plaza ressqet rapport ta’ omi/idju filkonfront ta’ sid il-kumpless waqt li //ifra tal-mejtin mill-ag[ar di]astru industrijali li qatt se[[ fil-pajji] issa telg[et g[al 610 persuni. Intant tressqu akku]i ta’ omi/idju fir-rigward tal-proprjetarju ta’ wa[da mill-fabbriki ‘;ewwa l-bini’, li kienet

tipprodu/i l-[wejje; g[allesportazzjoni lejn il-Punent, kif ukoll fil-konfront ta’ in;inier muni/ipali f’Savar, is-subborg ta’ Dhaka, fejn se[[ il-kroll. Is-sid tar-Rana Plaza, Mohammed Sohel Rana, spi//a arrestat wara ka//a g[alih li damet g[al diversi jiem u meta deher li kien qed jipprova jaqsam il-fruntiera lejn l-

Indja. Sohel Rana hu wie[ed minn disa’ persuni li qed jin]ammu b’konnessjoni mat-tra;edja li se[[et fl-24 ta’ April, u li tidher li kienet dovuta g[al ‘difetti u illegalitajiet’ fil-bini tal-kumpless. Rana u l-arrestati l-o[rajn jistg[u jiffa//jaw il-piena tal-mewt f’ka] li lqrati jidde/iedu li hemm bi]]ejjed provi li jikkonfermaw ir-reati ta’

omi/idju jew qtil tal-massa fuq ba]i involontarja. Fil-pre]ent qed tkompli l-[idma biex jittellg[u il-mejtin minn ta[t itterrapien tal-Plaza, u bl-iskwadri talemer;enza qeg[din isibuha dejjem aktar diffi/li biex jidentifikaw ilkatavri li qeg[din jittellg[u u li filparti l-kbira tag[hom jinsabu fi stadju ta’ dekompo]izzjoni avvanzata.

It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

13 BOV PREMIER

Hibs jisfurzaw decider ma’ B’Kara Hibernians g[elbu lil Valletta 2-1 fl-a[[ar log[ba talkampjonat BOV 2012-13, sabiex la[qu lil B’Kara flewwel post b’45 punt kull wie[ed, u b’hekk issa g[allewwel darba wara 42 sena, ilkampjonat tal-og[la divi]joni f’Malta se jkun de/i] b’decider. Din il-log[ba se tintlag[ab nhar is-Sibt, f’Ta’ Qali. B’Kara kienu qed i[ejju biex ji//elebraw, tant li [afna partitarji n;abru quddiem ilklabb isegwu l-log[ba fuq screen kbir bit-tama li Hibernians ma jirb[ux ilkonfront [alli jkunu ddikjarati /-Champions. Madankollu, Failla u Lima skorjaw i]-]ew; goals li taw reb[a lil Hibs. L-a[[ar kampjonat tal-og[la divi]joni f’Malta li ntreba[ b’decider kien fl-ista;un 197071, meta Sliema kienu reb[u lil Marsa 3-0, fl-istadium talG]ira. Kif spi//aw Championship Pool

K 22 34 28 32 48 72

Pt 45 45 36 36 29 18

L RD T F K Floriana 32 14 10 8 48 38 Qormi 32 15 4 13 61 50 Balzan 32 9 9 14 48 61 Rabat A 32 6 9 17 38 60 *{amrun S 32 6 5 21 39 88 *Melita 32 4 8 20 31 78 *Melita u {amrun relegati Floriana tnaqqsulhom -2 punti u {amrun -1punt

Pt 38 34 23 22 14 13

Birkirkara Hibernians Valletta Sliema W Tarxien R Mosta

L R 32 19 32 20 32 18 32 15 32 14 32 11

Relegation Pool

D 9 4 8 6 6 2

T 4 7 6 10 12 19

F 62 72 70 48 53 45

Plejers ta’ Hibs ji//elebraw l-ewwel goal ta’ Failla quddiem il-partitarji tag[hom (Ritratt> Joseph Galea) Ara pa;na 17

Struzzjonijiet mill-Integrity Officer tal-MFA

Frans Tabone, l-integrity officer tal-MFA, g[amel kuntratt mal-klabbs lokali u tkellem mag[hom dwar ilpossibbiltà li persuni jew kumpaniji barranin jag[mlu kuntatt ma’ klabbs lokali sabiex ikunu parti flistrutturi tal-klabbs lokali. Dan ikompli ma’ dak indikat fil-programm Replay, fuq Net TV, ;imag[tejn ilu, fejn kien indikat li hemm persuni barranin interessati li jkunu parti mill-kampjonat Malti. Frans Tabone qed jg[id li kull klabb li g[andu xi kuntatti ma’ dawn ilbarranin g[andu jitkellem mal-MFA sabiex ja//erta li dawn ikunu in buona fede. Tabone qed jg[id li l-

klabbs ikunu responsabbli huma jekk ikun hemm xi problemi fil-futur.

Stqarrija mill-MFPA Wara li din il-;img[a l-

MFA [abbret li kienet naqqset il-punti lil Floriana u {amrun, l-MFPA [arget stqarrija fejn indikat li mhix kuntenta b’dak li qed ji;ri. Dan, peress li dawn issanzjonijiet [ar;u issa, wara li d-destin tal-klabbs kien di;à ;ie de/i]. L-MFPA qed tg[id li b’din l-attitudni, l-uni/i li qed ibatu huma l-plejers, peress li qed jibqg[u ming[ajr rimedju wara li dak dovut lilhom mhux qed jing[atalhom.

SPARAR

Pisani jirba[ sparatura Trap Jeffrey Pisani kien irrebbie[ overall ta’ The SR Sercives Trap Trophy, organizzata mill-Federazzjoni Maltija tal-Isparar fir-ranges tal-Bidnija. Din il-kompetizzjoni kienet fuq 125 plattina, bl-a[jar sitt tiraturi jg[addu g[as-semifinali fuq 15-il plattina o[ra. L-ewwel erbg[a kkwalifikaw g[all-konfront tal-midalji fuq 15-il plattina o[ra. Hawnhekk, Jeffrey Pisani temm l-ewwel meta laqat 112 mill-ewwel 125, u mbag[ad laqat 13 u 13 fi]]ew; sparaturi ta’ wara. Brian Galea temm it-tieni meta laqat 113, 12 u 12 wara shoot-off ma’ Nicky Carabott, li laqat 109, 12 u 15. Mir-raba’ sas-sitt post

spi//aw George Mifsud, Frank Scorfna u James Galea. Klassi A intreb[et minn Brian Galea quddiem Paul Formosa u George Mifsud. Emmanuel Attard reba[ Klassi B, b’45 plattina – tnejn aktar minn Wayne Farrugia – u Charlie Calleja laqat 41. Klassi C intreb[et minn Michael Galea, quddiem Ronnie Cassar u George Grech. Jeffrey Pisani u Brian Galea ikkwalifikaw b[ala l-a[jar ]ew; tiraturi u ;ew innominanti lill-Kumitat Olimpiku Malti biex jie[du sehem fil-Log[ob tal-Pajji]i ]-}g[ar, li se jsiru aktar tard dan ix-xahar fil-Lussemburgu. Il-kompetizzjoni kienet sponsorjata minn SR Services.

Ri]ultati lokali Championship Pool Valletta v Hibernians III Div.

1-2

Mdina K. v Kalkara G[axaq v Senglea A. Marsaskala v Marsa

3-1 0-3 0-0

Luqa v Kalkara Mellie[a v Floriana Sirens v M’Xlokk Naxxar L. v }ejtun Qormi v Pembroke Tarxien R. v Balzan Melita v Mosta St. Patrick v {amrun St. Andrew v Msida }ebbu; R. v Rabat

4-1 2-6 4-2 2-1 2-2 0-4 4-4 1-2 3-2 0-3

{amrun v Mosta Sliema W. v St. Andrew Rabat v San :wann Melita v Gozo

1-1 0-1 0-4 8-1

YFA U#17

U#15

MAFA KO S#F Marsa SM v }ejtun RS (}ejtun 4-1 bil-penalties) Marsa WS v Valletta S. IASC KO K#F Floriana A. v Safi AFC Cospicua ST v Marsa T.

BASKETBALL

0-0 5-2 5-1 0-1

St. James League (N) Pavi Depiro v Luxol

72-58

Floriana YS v Qormi White Hart v Rabat

1-0 2-2

KO Nisa Rd Prel. Kavallieri v La Salle

18-29

HOCKEY

HANDBALL

IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’Mejju, 2013

14 Sport TI:RIJIET TA}-}WIEMEL

Ohime Mag u Mars jirb[u l-klassi Premier minn Kenneth Vella

L-aktar ]ew; ti;rijiet importanti fil-korsa tal-Marsa kienu tnejn tal-klassi Premier fuq distanza qasira ta’ 2140m. Dawn kienu jag[mlu parti mit-18-il laqg[a tal-ista;un fuq seba’ ti;rijiet, kollha g[al ]wiemel tat-trott fuq forma ta’ gymkana. I]-]ew; ti;rijiet Premier intreb[u minn Ohime Mag u Mars. Tnax kienu ]-]wiemel li [adu sehem fl-ewwel ti;rija tal-klassi Premier. Kien Normand d’Oger (Cliferty Calleja) l-aktar velo/i wara lkarozza tat-tluq. Matul lewwel metri, feta[ vanta;; ]g[ir fuq Ourasi Diams (Emmanuel Fenech) u Ohime Mag (Ronald Cassar). I]da meta daru g[ad-dritta finali, Normand d’Oger beda jnaqqas u dlonk mar quddiem Ohime Mag, li bla tbatija [a t-tieni reb[a f’Malta minn Sultan November (Shawn Portelli) u Ofackevo (Julian Farrugia). Ourasi Diams temm ir-raba’. Ir-rebbie[ kellu medja impressjonanti ta’ 1.14.6” fil-kilometru. It-tieni ti;rija Premier kienet ferm ikkumbattuta, spe/jalment matul l-a[[ar metri. Mont Cenis Honey (Noel Baldacchino) li kien quddiem, waqaf [esrem f’nofs id-dritta finali u tti;rija ]viluppat f’taqtig[a bejn [ames ]wiemel fl-a[[ar battuti. Kien Mars (Rodney Gatt) li qasam il-linja finali lewwel, segwit bi ftit minn Okilaibo (Julian Farrugia) u Arnie Sensation (Jean Pierre Farrugia). Oran (Carmelo Farrugia) kellu wkoll wirja tajba u da[al fir-raba’ post. Sfortunata kienet it-ti;rija g[all-favorit Nabab du Chatelet (Charles Camilleri), li kien ;ej minn su//ess filfinali tat-Tazza l-Kbira u li din id-darba biddel il-pass fla[[ar metri. Mars kellu medja wkoll tajba ta’ 1.14.7” filkilometru. L-a[[ar 300m tal-unika ti;rija tal-klassi Gold kienu

Ohime Mag, misjuq minn Ronald Cassar, li bla tbatija [a t-tieni reb[a f’Malta quddiem Sultan November (Shawn Portelli), Ofackevo (Julian Farrugia) u Ourasi Diams (Emanuel Fenech) li temm ir-raba’. (Ritratt> Michael Ellul)

ddeterminanti biex lAwstrijak Blizzard Ad (Fren/u Cassar) jakkwista lewwel reb[a fi g]iritna. Dan [are; rebbie[ quddiem Pepone du Castelet (Charles Camilleri), Baron GL (Clint Vassallo) u Onyx Lucernais (Jason Cordina). Il-Fran/i] Quo Vadis Phedo (Cliferty Calleja) ikkonferma li hu wie[ed mill-aktar ]wiemel konsistenti dan lista;un meta temm rebbie[ flewwel minn ]ew; ti;rijiet talklassi Silver. Quo Vadis Phedo [alla kollox g[alla[[ar 500m u [a r-raba’ reb[a tas-sena quddiem Nasdaq du Closet (Eugenio Zerafa), Cal Win (Shawn Portelli) u Ocean Brillouard (Noel Baldacchino). Is-sewwieq G[awdxi Salvu Vella po;;a lil Cross Country FC quddiem f’nofs id-dritta finali tat-tieni ti;rija Silver u [a l-ewwel su//ess tal-istagun b’nofs tul minn Newman (Kevin Sciberras). Norfolk de Gouerie (Cliferty Calleja) u Obi Wan Kenobi (:or; Attard) da[lu warajhom f’din

l-ordni. Fl-unika ti;rija tal-klassi Bronze kien hemm tmiem in/ert bejn ]ew; dwieb, ilFran/i]a Nympheta de Bisoir (Redent Magro), li kienet g[al [afna [in quddiem, u lI]vedi]a Sjohultets Tigra (Rodney Gatt). Kienet iddebba Fran/i]a li akkwistat lewwel reb[a tas-sena, b’Owens Kin (Noel Baldacchino) u Lord Martin (Joseph Galea) itemmu fittielet u r-raba’ post rispettivament. Il-laqg[a fet[et b’ti;rija talCopper. Hawnhekk, Lemon Solo (Etienne Farrugia) [a ttieni reb[a sta;onali wara li ssorprenda lil dawk kollha pre]enti bi sprint qawwi, tlieta fuq in-na[a ta’ barra fiddritta finali. Zmaj Boko (Rodney Gatt), Hulegardens Filur (Mario Falzon) u Marathon d’Isques (Julian Farrugia) da[lu warajh. Saret ukoll ti;rija tal-ponijiet fuq distanza ta’ 700m li ntreb[et minn Caravaggio, misjuq minn Stephen Vassallo.

Ir-ri]ultati kollha I Ti;rija. Klassi Copper. Dist – 2140m. 1. Lemon Solo (E. Farrugia) {in – 2.46.8” (1.17.9”) 2. Zmaj Boko (R. Gatt) 3. Hulegardens Filur (M. Falzon) 4. Marathon d’Isques (J. Farrugia) II Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2140m. 1. Nympheta de Bisoir (R. Magro) {in – 2.44.4” (1.16.8”) 2. Sjohultets Tigra (R. Gatt) 3. Owens Kin (N. Baldacchino) 4. Lord Martin (J. Galea) III Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. Quo Vadis Phedo (C. Calleja) {in – 2.43.6” (1.16.4”) 2. Nasdaq du Closet (E. Zerafa) 3. Cal Win (S. Portelli) 4. Ocean Brillouard (N. Baldacchino) IV Ti;rija. Klassi Premier. Dist – 2140m. 1. Ohime Mag (R. Cassar) {in – 2.39.7” (1.14.6”) 2. Sultan November (S. Portelli) 3. Ofackevo (J. Farrugia) 4. Ourasi Diams (E. Fenech) V Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2140m. 1. Cross Country FC (S. Vella) {in – 2.43.9” (1.16.6”) 2. Newman (K. Sciberras) 3. Norfolk de Gouerie (C. Calleja) 4. Obi Wan Kenobi (G. Attard) VI Ti;rija. Klassi Premier. Dist – 2140m. 1. Mars (R. Gatt) {in – 2.39.9” (1.14.7”) 2. Okilaibo (J. Farrugia) 3. Arnie Sensation (JP Farrugia) 4. Oran (C. Farrugia) VII Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 2140m. 1. Blizzard Ad (F. Cassar) {in – 2.42.6” (1.16”) 2. Pepone du Castelet (C. Camilleri) 3. Baron GL (C. Vassallo) 4. Onyx Lucernais (J. Cordina)

Orb jirba[ il-Kentucky Derby

Orb, misjuq minn Joel Rosario, (nofs) jaqsam il-linja finali l-ewwel quddiem il-kumplament ta]-]wiemel fil-139 edizzjoni

Orb, misjuq minn Joel Rosario, reba[ il-139 edizzjoni tal-Kentucky Derby fil-korsa ta’ Churchill Downs, li kienet tqila bix-xita u t-tajn. Wara li kellu bidu kwiet f’kundizzjonijiet diffi/li, Orb mar fuq quddiem fil-parti mag[rufa b[ala Twin Spires, u kompla sejjer lejn ir-reb[a biex reba[ $2 miljuni fit-ti;rija klassifika ta’ mil u kwart. Golden Soul, wie[ed mill-favoriti li kellu ti;rija komda mar-rail, temm it-tieni, waqt li Revolutionary, li beda t-ti;rija b[ala t-tieni lakbar favorit wara Orb, temm it-tielet fost 19il parte/ipant. Orb issa g[andu /-/ans li jirba[ it-Triple Crown. It-tieni tappa se tkun il-Preakness Stakes, li se ssir f’Maryland aktar tard dan ixxahar, segwita mill-Belmont Stakes fi New York f’:unju.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

Sport 15 PREMIERSHIP

Auto-goal jag[ti reb[a lil Chelsea f’Old Trafford Ri]ultati Premiership

Liverpool v Everton Man Utd v Chelsea

0-0 0-1

Illum

Sunderland v Stoke

Premier Sko//i]

Ross C. v Celtic Dundee v Aberdeen Kilmarnock v Hibernian (abbandunata fit-52 min)

Bundesliga

Freiburg v Augsburg Hamburg v Wolfsburg Kif Jinsabu Man Utd Man City Chelsea Tottenham Arsenal Everton Liverpool West Brom Swansea West Ham Stoke City Fulham Aston Villa S’hampton Norwich Newcastle Sunderland Wigan Reading QPR

1-1 1-1 1-1

2-0 1-1

L R D T F K Pt

36 35 35 35 35 36 36 35 35 36 35 36 36 36 36 36 35 35 36 35

27 4 5 21 9 5 20 8 7 19 8 8 18 10 7 15 15 6 14 13 9 14 6 15 10 13 12 11 10 15 9 13 13 10 10 16 10 10 16 9 12 15 8 14 14 10 8 18 9 10 16 9 8 18 6 10 20 4 13 18

79 61 69 61 66 52 67 48 43 41 31 46 44 47 34 43 39 42 41 29

37 31 35 43 36 38 42 47 44 49 41 57 65 58 56 66 51 64 67 56

85 72 68 65 64 60 55 48 43 43 40 40 40 39 38 38 37 35 28 25

Auto-goal lejn it-tmiem skorjat minn Phil Jones a//erta lil Chelsea minn reb[a, 1-0 g[and Manchester United u [alla lill-klabb minn Londra fi triqtu lejn wie[ed mill-ewwel erba’ postijiet u post fi/Champions League. Xutt angolat ta’ Juan Mata fis-87 minuta kien imxellef mid-difensur Jones u g[eleb lill-goalkeeper Anders Lindegaard. Id-difensur ta’ United, Rafael, tke//a fid-89 minuta talli ta daqqa bis-sieq lil David Luiz u b’hekk sar lewwel plejer li /-Champions United kellhom imke//i dan l-ista;un. B’din ir-reb[a, Chelsea telg[u fit-tielet post bi 68 punt minn 35 log[ba, wie[ed aktar minn Arsenal, li lag[bu partita aktar u tlieta fuq Tottenham. Intant, it-tamiet ta’ Everton li jilag[bu flEwropa sta;un ie[or g[ebu meta kienu mi]muma draw, 0-0 g[and ir-rivali Liverpool. Everton, li reb[u biss wa[da mill-a[[ar 13-il partita mid-derbies ta’ Merseyside fil-Premier kellhom goal bir-ras ta’ Sylvain Distin minn corner

kmieni fit-tieni taqsima m[assar g[al foul. It-tim ta’ David Moye baqa’ fis-sitt post b’60 punt, [amsa ta[t Tottenham Hotspur meta fadlilhom biss ]ew; partiti u t-tamiet tag[hom huma minimi li jistg[u jiksbu post fl-Europa League g[at-tim li jispi//a l[ames.

GIRO D’ITALIA

Puccio bil-flokk ro]a

Team Sky reba[ it - tieni tappa tal Giro d ’ Italia li keinet time trial ta ’ 1 7 . 4km , bi/ - /iklista Taljan Salvatore Puccio jie[u l - flokk ro]a b[ala leader overall . Movistar spi//aw fit - tieni post III DIV

Senglea ji//elebraw Senglea Athletic i//elebraw ir-reb[ tal-kampjonat tat-Tielet Divi]joni meta lbiera[ g[elbu lil G[axaq 3-0, fl-a[[ar log[ba tal-ista;un. Fi tmiem il-partita, isSegretarju Parlamentari g[allIsport, Stefan Buontempo, u sSegretarju tal-MFA, Joe Gauci, ippre]entaw it-Tazza lil Senglea Athletic fost il-fer[ tal-plejers u l-partitarji tag[hom. Flimkien ma’ Senglea kienu promossi Marsaskala, Marsa u Mdina Knights.

Rapporti tal-partiti jidhru f’[ar;a o[ra

f ’ tappa li saret fil - g]ira ta ’ Ischia , waqt li t - tim ta ’ Astana temm it - tielet . Fit - tieni post fil - klassifika ;enerali hemm il - Britanniku Bradley Wiggins , segwit mill - Kolombjan Bradley Wiggins , kollha ta ’ Team Sky .

Branislav Ivanovic (lemin) ta’ Chelsea jattakka lil Tom Cleverley ta’ Man Utd

TENNIS

Venus tirtira mill-Open ta’ Madrid It-tennista eks numru 1 fiddinja, Venus Williams, kienet sfurzata tirtira mill-Madrid Open min[abba problema f’daharha. L-Amerikana ta’ 32 sena – li issa hi rrankjata fil-21 post – kellha tilg[ab il-log[ba tag[ha mill-ewwel round kontra l-Ispanjola Anabel Madina Garrigees. Postha [aditu l-I]vizzera Stefanie Voegele, li hi rrankjata fis-56 post u li tilfet, 3-6, 3-6, kontra Garrigues.

Sadattant, il-:ermani] Tommy Haas g[eleb lillkompatrijott Philipp Kohlschreiber, 6-3, 7-6, biex reba[ l-Open ta’ Munich u sar l-ewwel plejer ta’ 35 sena li reba[ titlu ATP f’[ames snin. Fl-ewwel finali kollha :ermani]a sa mill-1965, Haas irre]ista g[al rimonta ta’ Kohlschreiber biex mexa fuq il-passi ta’ Fabrice Santoro, li reba[ Newport flistess età, fl-2008.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

16 Sport

It-tim ta’ Pavi Depiro /-Champion tan-Nisa wara reb[a fuq Luxol (Ritratt> Michael Ellul)

BASKETBALL – KAMPJONAT NISA ST JAMES HOSPITAL

Depiro Champions g[all-[ames darba Depiro saru Champions tannisa g[all-[ames darba flistorja tag[hom meta fil[ames log[ba de/isiva millfinali g[elbu li/-Champions renjanti Luxol. ..................................58 ........................72 (16-16, 18-12, 6-22, 18-22) Luxol: S. Pace 19, M. Sciortino 7, C. Medina, B. Naudi 12, J. Busutill Gaerty, G. Zarb 7, P. Ellul 1, M. Williams 10, D. Muscat 2, M. Darmanin, K. Portelli. Depiro: A. Mifsud 3, G. Luxol

Pavi Depiro

Mifsud 3, F. Bianco 2, M. Bonnet, S. DeMartino 18, M. Mifsud, M. Scicluna, L. Belcher 28, S. Micallef, B. Zammit 18. : B. Vassallo, E. Mangani u A. Carbonaro. Depiro irkupraw minn 2-1 minn ta[t biex reb[u l-a[[ar ]ew; log[biet u saru Champions g[all-[ames darba fl-istorja tag[hom. Ir-reb[a ta’ Depiro kienet meritata g[ax Luxol wara l-mistrie[ kienu skon/entrati u tilfu banalment [afna pussess li minnhom Depiro g[arfu Referees

jie[du vanta;; u fet[u t-triq lejn it-titlu. Il-kow/ ta’ Luxol, C. Stopl, xejn ma kien kuntent bil-kontroll tar-referees, imma wie[ed irid anki jara s-sostituzzjonijiet li xejn ma kienu feli/i. Luxol kellhom l-isfortuna li l-Amerikana M. Williams kienet imwe;;g[a biex L. Belcher iddominat ta[t il-boards waqt li fl-a[[ar sessjoni we;;g[et ukoll B. Naudi. Il-bidu kien wie[ed ibbilancjat b’tim jew l-ie[or fuq quddiem. Is-sessjoni spi//at

indaqs, 16-16. L-andament ma tbiddilx fit-tieni g[axar minuti bil-log[ba tkompli bilan/jata sakemm fl-a[[ar minuti baskets ta’ B. Naudi g[enu lil Luxol imorru jistrie[u 34-28. G[at-tielet sessjoni il-kow/ tal-Luxol da[[al lil P. Ellul minflok B. Naudi. Depiro [ar;u aktar immotivati u b’difi]a aktar aggressiva Luxol bdew isibuha diffi/li jdawru l-ballun. Depiro bdew jirkupraw il-pussess u jdawru l-ballun tajjeb fl-attakk u b’hekk bdew i;ibu lil L.

Belcher ]markata ta[t ilboards jew shooter wa[du biex kisbu [ames xuttijiet mill-bog[od u triq lejn it-titlu. Luxol sitt minuti qabel ma kisbu l-ewwel punt wara lmistrie[ u sitt punti ;ew millinja tal-free-throw. Depiro wara li qalbu r-ri]ultat 40-34 bdew l-a[[ar g[axar minuti b’g[axar punti vanta;; 50-40. Depiro kienu kunfidenti u bdew jkunu pre/i]i fix-xuttijiet tag[hom u g[alkemm Luxol tjiebu qatt ma taw limpressjoni li setg[u jirkupraw.

Neptunes Emirates ilbierah kmieni wara nofsinhar kienu ppre]entati bit-trofew BOV b[ala /-Champions tal-Kampjan tax-Xitwa tal-Waterpolo. Il-pre]entazzjoni saret minn rappre]entanta tal-BOV u l-President tal-ASA, Joe Caruana Curran, fil-pitch ta’ Neptunes stess, il-Balluta. Dan g[all-ewwel darba se[[ wara li Neptunes ma kinux impenjati fl-a[[ar ;urnata, jum tal-Kampjonat li fih Sliema, ekx Champions g[elbu lil Marsaxlokk u Neptunes setg[u jkunu inkurunati Champions.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

Sport 17

Hibs jeg[lbu lil Valletta u jisfurzaw decider minn Simon FARRUGIA

CHAMPIONSHIP POOL

VALLETTA (1)

Y. Cini, J. Caruana, I. Azzopardi, R. Fenech, E. Agius, R. Briffa, D. Tourè, D. Rocha Dos Santos, D. Falzon, J. Vandelannoite, L. Dimech Sost: M. Mifsud flok I. Azzopardi 59min, J. G. Da Silva flok E. Agius 59min, A. Bello-Osagie flok D. Rocha Dos Santos 75min

HIBERNIANS (1)

M. Muscat, R. Camilleri, J. Pearson, R. Soares, C. Failla, M. Diaz, A. Cohen, B. Kristensen, Z. Levnaic, L. E. Dos Santos, J.P. Farrugia Sost: J. Lima flok Z. Levnaic 46min, O. Obiefule flok M. Diaz 73min

Imwissija: Rocha Dos Santos, Briffa, Falzon (V), Levnaic (H) Skurjaw: Failla 5min, Lima 48min (H) , Dimech 29min (V) Referee: Kevin Azzopardi IN-NAZZJON Player tal-Log[ba: Clayton Failla (Hibernians) Fl-a[[ar log[ba millKampjonat 2012-13 Hibernians g[elbu lil Valletta 2-1 biex b’din ir-reb[a la[qu lil B’Kara fil-qu//ata talklassifika fuq 45 punt. B’hekk, ir-rebbie[ talKampjonat irid ji;i de/i] b’decider bejn Hibernians u B’Kara, li jintlag[ab nhar isSibt. Kienet log[ba li fiha Hibernians kienu a[jar millBeltin tul id-disg[in minuta u dawn tal-a[[ar kienu neqsin mill-motivazzjoni. Fil-fatt, Valletta naqsu milli jag[tu xutt fil-lasta tul it-tieni taqsima kollha, bil-goalkeeper Muscat ikun wie[ed millispettaturi. Hibernians da[lu g[al din il-log[ba b’serje po]ittiva ta’ ri]ultati meta reb[u [amsa mill-a[[ar sitt log[biet, bla[[ar wa[da tkun tennistika wara li g[elbu lil Mosta 6-0. Mill-banda l-o[ra, il-Beltin sfaw meg[luba minn B’Kara, 1-0, biex b’hekk intemmu g[al kollox it-tamiet li dawn kellhom li setg[u jirb[u lkampjonat g[at-tielet sena konsekuttiva. Matul dan l-ista;un,

Valletta u Hibernians iltaqg[u erba’ darbiet u kien biss fla[[ar round li l-Pawlisti [ar;u rebbie[a. Fit-tliet okka]jonijiet l-o[ra, Valletta ttrijonfaw b’reb[iet fis-Super Cup bl-iskor ta’ 3-1 kif ukoll fir-rounds l-o[ra, 1-0 u 4-1 rispettivament. Il-kow/ Belti, Mark Miller, wettaq tliet bidliet mill-a[[ar log[ba fejn Briffa, Tourè u Falzon bdew flok Barbosa, Bello-Osagie u Mifsud. G[al Hibernians Michael Woods beda b’Diaz u Levnaic flok Lima u Obiefule. Fl-ewwel azzjoni tallog[ba, Hibernians fet[u liskor meta kien CLAYTON FAILLA li minn free-kick barra l-kaxxa sab ir-rokna ta’ fuq tax-xibka biex g[eleb lil Cini. Valletta rrispondew minuta wara, b’xutt ta’ Falzon fuq cross ta’ Rocha Dos Santos, li spi//a ftit g[oli. Fit-12-il minuta kien Failla li g[adda ballun fit-tul lejn Luis Edison Dos Santos, bixxutt tieg[u jg[addi j[akkek mal-mimduda, u seba’ minuti wara, minn cross ta’ Vandelannoite kien Briffa li bir-ras xe[et ftit barra.

Clayton Failla janti/ipa lil Jonathan Caruana ta’ Valletta (Ritratt> Joeph Galea)

Azzjoni tajba ta’ Valletta waslet fil-21 minuta meta minn cross ta’ Rocha Dos Santos kien Soares li kklerja bir-ras qabel seta’ jil[aq Tourè. Fil-pro/ess we;;a’ Soares, li [abat rasu malwieqfa, i]da fortunatament ftit tal-mumenti wara kompla llog[ba. Valletta kisbu l-goal taddraw fid-29 minuta meta kien free-kick mil-lemin mog[ti minn Fenech u d-difensur LUKE DIMECH, li b’xutt fuq id-dawra sab ir-rokna taxxibka. Ma[suda minn dan il-goal, Hibernians tilfu xi ftit ilkon/entrazzjoni u minuta biss wara, Valletta g[al ftit ma marrux fil-vanta;; hekk kif cross ta’ Rocha Dos Santos sab lil Tourè, li bir-ras xe[et ftit barra. Ir-risposta ta’ Hibernians waslet fit-32 minuta meta nstemg[et l-g[ajta ta’ goal mill-partitarji Pawlisti; i]da

Luis Edison Dos Santos kien f’po]izzjoni ta’ offside wara li xutt ta’ Diaz ma kienx mi]mum mill-goalkeeper Cini. Bl-a[[ar azzjoni tal-ewwel taqsima tasal minn Hibernians b’xutt angolat ta’ Diaz, li Cini salva. Mill-;did fil-vanta;; Hibernians marru mill-;did fil-vanta;; fit-48 minuta meta JACKSON LIMA, li kien g[adu kemm da[al g[at-tieni taqsima flok Zoran Levnaic,

venven xutt minn madwar tletin metru li [asad g[al kollox lil Cini, bil-ballun jispi//a fir-rokna tax-xibka. Bil-vanta;; miksub, Hibernians dehru aktar irrilassati, u fl-54 minuta ;ew im/a[[da minn penalty hekk kif il-ballun [abat ma’ jdejn Dimech fuq xutt ta’ Luis Edison Dos Santos, birreferee i]da j[alli l-log[ob g[addej.

Fit-62 minuta, Hibernians vi/in it-tielet goal meta kien Luis Edison Dos Santos li ;ab lil Diaz wa[du fil-kaxxa, bixxutt fil-baxx ta’ dan tal-a[[ar ikun imdawwar f’corner minn Cini. U fis-70 minuta Cini [are; minn postu biex tajjar fil-[in qabel seta’ jikkonkludi Diaz. B’Valletta jonsqu li jid[lu fil-log[ba, l-azzjonijiet offensivi tag[hom kienu rari, u 13-il minuta mit-tmiem kien Obiefule li tefa’ g[an-nofs lejn Luis Edison Dos Santos, li qassam lura lejn Lima, li kien die[el bil-;irja i]da kkonkluda ftit g[oli. Sat-tmiem, Hibernians ikkontrollaw ming[ajr ebda problemi biex mat-tisfira finali, il-players, id-diri;enti u l-partitarji Pawlisti i//elebraw dan ir-ri]ultat. Ri]ultat li fisser li issa rridu nistennew sa nhar is-Sibt biex inkunu nafu min huma /-Champions il-;odda tal-football Malti.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

Sport 19 MOTOGP

L-ewwel reb[a g[al Pedrosa Dani Pedrosa reba[ ilMotoGP ta’ Spanja, imma kien il-kompatrijott Spanjol Marc Marquez li g[amel mossa aggressiva u /a[[ad lil Jorge Lorenzo mit-tieni post. F’xemx ti]re;, Pedrosa fuq Honda mar quddiem Lorenzo fit-22 dawra, u minn hemm baqa’ sejjer lejn l-ewwel reb[a tieg[u dan l-ista;un. Lorenzo kien beda mill-poleposition. Id-debuttant Marquez, li g[andu 20 sena, kellu sfida mill-aktar e//itanti ma’ Lorenzo g[at-tieni post u irnexxielu jmur quddiem fla[[ar kantuniera, dik imsemmija prorpju g[al Lorenzo wara li g[al [afna [in mittellieqa beda jmiss ir-rota ta’ wara ta/-Champion renjanti. B’hekk, il-Honda [adu lewwel ]ew; postijiet. It-Taljan Valentino Rossi fuq Yamaha da[al ir-raba’ quddiem il-Britanniku Cal

Crutchlow u Spanjol ie[or fuq Honda, Alvaro Bautista. Marquez issa tela’ flewwel post tal-klassifika ;enerali b’61 punt wara tliet ti;rijiet, quddiem il-kompatrijotti Pedrosa u Lorenzo, li jinsabu tlieta u erba’ punti warajh rispettivament. Marquez ipprova jkellem lil Lorenzo fil-paddock wara t-ti;rija, imma /-Champion injorah, waqt li aktar tard fuq il-podju, is-sewwieq talYamaha fera[ lil Pedrosa imma injora li]-]ag[]ug[. Klassi Moto2 intreb[et mill-Ispanjol Esteve Rabat quddiem il-Britanniku Scott Redding u Pol Espargo, kollha fuq Kalex, biex Rabat mar fl-ewwel post overall punt fuq Redding. L-Ispanjol Maverick Vinales fuq KTM reba[ ilMoto3 quddiem il-konnazzjonal Luis Salom, fuq KTM ukoll, u l-:ermani] Jonas Folger fuq Kalex.

Dani Pedrosa fuq Honda ji//elebra r-reb[a fi Spanja

RALLY TAL-AR:ENTINA

Loeb jirba[ g[at-tmien sena konsekuttiva Il-Fran/i] Sebastien Loeb reba[ ir-rally talAr;entina g[at-tmien sena konsekuttiva fuq Citroen. Id-disa’ darbiet champion tad-dinja li dan l-ista;un mhux qed jiddefendi t-titlu tieg[u g[aliex qed jie[u sehem biss f’numru limitat ta’ ti;rijiet, g[eleb lill-kompatrijott tal-Volkswagon, Sebastien Ogier, b’55 sekonda. Ir-Russu Evgeny Novikov kellu taqtig[a mal-Finlandi] Jari-Matti Latvala, li irnexxielu jtemm it-tielet fuq Volkswagon. Ogier ]amm l-ewwel post overall fil-klassi-

fika ;enerali wara [amsa mit-13-il round, b’122 punt kontra t-68 punt ta’ Loeb. Mikko Hirvonen tas-Citroen, l-eqreb rivali ta’ Ogier g[at-titlu, g[andu 57 punt. Ir-rally kien l-ewwel wie[ed g[al Loeb sa minn dak tal-I]vezja fi Frar, u t-tieni wie[ed tal-ista;un. Loeb issa mhux se jkun qed jer;a’ jikkompeti f’rally ie[or qabel dak fi Franza, f’Ottubru, waqt li r-round li jmiss se jkun fil-Gre/ja, fl-a[[ar ta’ Mejju. Loeb g[andu rekord ta’ 78 reb[a fir-rally fil-karriera tieg[u.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

20 Sport SPANJA

Mourinho bbuwjat u /ap/ip g[al Casillas

Vladimir Klitschko (xellug) jolqot lil Francesco Pianeta

BOXING

Klitschko jwaqqaf lil Pianeta f’sitt rounds

Il-boxer Vladimir Klitschko waqqaf lill-eks sparring partner tieg[u, Francesco Pianeta, qabel sitt rounds f’Mannheim, biex ]amm l-erba’ titli mondjali talheavyweight. L-isfidant imwieled l-Italja seta’ j]omm il-pass g[al perijodu qasir matul it-tieni round, imma apparti dan, hu deher ’il bog[od minn reb[a. Klitschko darbtejn waqqa’ lill-avversarju tieg[u fir-raba’ round qabel ir-referee waqqaf illog[ba, tmien sekondi bog[od minn tmiem is-sitt round, hekk kif Pianeta deher jissawwat. Il-boxer ta’ 37 sena mill-

Ukrajna kabbar is-serje po]ittiva tieg[u ming[ajr telfa g[al 18-il ;lieda, bl-a[[ar telfa tieg[u tkun meta hu sfida lil Lamon Brewster g[at-titlu WBO, fl-2004. B’kollox, hu reba[ 60 minn 63 ti;rija, inklu]i 52 b’knockout. Klitschko g[andu t-titlu IBF, IBO, WBO u WBA, waqt li [uh, li hu akbar minnu, Vitali, g[andu t-titlu WBC. I]-]ew; boxers [alfu li ma ji;;ildux kontra xulxin. Pianeta, li hu twil 1.93 metri, [ames /entimetri anqas millavversarju, kien g[adu mhux meg[lub bi 28 reb[a u draw.

Mayweather jirritorna b’reb[a Intant, Floyd Mayweather ftit wera sinjali ta’ dg[ufija wara sena nieqes mill-isport meta b’wirja konsistenti, iddomina fuq l-Amerikan

Roberto Guerrero u ]amm ittitlu tal-welterweight ver]joni WBC. Mayweather, li g[amel ukoll xahrejn il-[abs fl-2012 fuq abbu] domestiku, reba[ b’de/i]joni unanima fi 12-il round, fejn it-tliet membri tal-;urija kollha tawh 117111, u b’hekk g[adu bla telfa.

Il-partitarji ta’ Real Madrid deher li taw l-appo;; tag[hom lil Iker Casiller fuq José Mourinho meta applawdew lill-goalkeeper u captain tag[hom fuq il-bank waqt li bbuwjaw u saffru lillkow/ qabel ir-reb[a 4-3 g[and Real Valladolid, f’La Liga. Eroj g[all-partitarji ta’ Real u captain tal-kabb g[al aktar minn g[axar snin, rarament lag[ab sa minn meta irkupra minn ksur f’idu, b’Mourinho jippreferi li j]omm lil Diego Lopez, li n;ieb b[ala prekawzjoni ming[and Sevilla, f’Jannar. Mourinho indika li jista’ jitlaq fi tmiem l-ista;un u deher li kkonferma r-rapporti li r-relazzjoni tieg[u ma’ Casillas kienet intemmet wara serje ta’ kummenti filkonferenza tal-:img[a. Hu qal li ddispja/ih li ma xtarax lil Lopez qabel matul it-tliet snin li ilu fil-kapitali Spanjola, u qal li ma jistax ja[dem ma’ plejers li “ja[sbu li huma fuq l-o[rajn”. Il-partitarji fil-Bernabeu urew x’qed i[ossu meta ssemma isem Casillas fost is-

sostituti u kien hemm g[ajat u /ap/ip kbir, waqt li Mourinho kien ibbuwjat minn sezzjoni kbira ta’ partitarji. Is-sensazzjoni li l-affarijiet mhumiex sejrin tajjeb filklabb wara l-eliminazzjoni mi/-Champions League nhar it-Tlieta, kienet irrimarkata wara l-log[ba, meta Pepe, kompatrijott Portugi] ta’ Mourinho, ikkritika lill-kow/ f’intervista televi]iva. “Fl-opinjoni tieg[i, forsi lkummenti tal-kow/ il:img[a ma kinux f’waqthom. Irridu nuru ftit aktar rispett lejn Iker. Hu plejer li hu parti minn Madrid u hu istituzzjoni fil-klabb u fi Spanja. Irid ikun jaf li a[na lplejers qeg[din mieg[u.” Kif issa saret drawwa, meta Real jirb[u log[ba filkampjonat, Mourinho jibg[at lill-assistent Aitor Karanka fil-konferenza ta’ wara; u mistoqsi dwar ir-reazzjoni tal-partitarji g[al Mourinho, Karanka qal li din trid tkun irrispettata, waqt li rrifjuta li jikkummenta g[alfejn tul partita s[i[a Mourinho qatt ma qam minn fuq il-bank.

IN-NAZZJON lt-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

Ittri 21

{afna ministri u wkoll [afna ta[wid

Iservi u mhux jisserva Sur Editur, Il-Papa Frangisku malewwel beda juri li hu se jservi u mhux jisserva. Li hu a//etta l-kariga ta’ mexxej biex iservi u ja[seb f’dawk li l-i]jed je[ti;uh. G[alhekk rajnieh imur i[allas tal-lukanda fejn kien ospitat fil-Vatikan minkejja li wie[ed jista’ jqis li hu /Chairman ta’ din l-entità! L-akkommodazzjoni, Fran;isku ma ffirmax voucher g[aliha, i]da [allas minn butu. Kien g[alhekk mhux sorprendenti li dan l-a[[ar idde/ieda li ma jing[atax lextra bonus lill-Gwardji }vizzeri li s-soltu jing[ata kull meta jil[aq Papa ;did. }gur mhux forsi g[amel hekk g[aliex il-finanzi tasSanta Sede ma jippermettux nefqa akbar fi ]mien meta l-Knisja g[addejja minn

tant diffikultajiet. Fran;isku, li g[adda [ajtu jg[ix mal-fqar, jaf li ]]ejjed li jie[du w[ud jista’ jintu]a a[jar jekk jing[ata lil min hu fil-[tie;a, kif bla dubju ra b’g[ajnejh flAmerika Latina u f’pajji]u stess, l-Ar;entina, li g[adda minn falliment hekk kbir. Fi ]mien ta’ ri/essjoni kbira ma jistax ikun li w[ud ikunu ppreferuti bil-business as usual, b’extra bonus, b’overtime regolari kemm iridu, b’allowances ta’ spejje] fuq bi]ibilju ta’ servizzi, waqt li o[rajn jinsabu fil-prekarjetà. L-g[ajta tal-[afna, anki jekk immewta, tibqa’ hemm u tg[ajjat [aqq u ;ustizzja, kif rajna wkoll fil-pajji]i G[arab li kienu tant ripressi.

G. Bonett

Marsalforn

Sur Editur, Akbar ma hu l-kabinett talGvern ta’ Joseph Muscat, akbar il-problemi. Akbar se jkun it-ta[wid. Dan di;à bdejna narawh. Akbar ma hu l-kabinett, anqas kontroll. Kul[add di;à qed jara li l-Ministri u sSegretarji Parlamentari [adu

r-riedni f’idejhom. Impjiegi kemm iridu u f’numru kbir minn barra /-/ivil. Dan hu l-e]empju li ried jag[ti Muscat u l-gvern Laburista fil-mod kif jag[mlu l-politika bi stil differenti? Dan li qed jag[mel Muscat u l-gvern tieg[u qed in[allsu g[alih a[na. }gur mhux fl-

interess tal-finanzi ta’ pajji]na. Nittama li qieg[ed inkun ]baljat, i]da wisq nib]a’ li g[ad nisimg[u [afna aktar dwar ]balji minn dan l-akbar Kabinett li qatt kellna fl-a[[ar ]minijiet.

A Sammut Il-{amrun

IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

22 Intervista

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Insiru nafu a[jar min a[na Joe Mikallef jitkellem ma’ Oliver Friggieri (47) Fil-[ar;a tal-lum ta’ In-Nazzjon qed nippubblikaw is-sebg[a u erbg[in parti fis-sensiela ta’ konversazzjonijiet ma’ Oliver Friggieri li fihom qed nittrattaw temi u realtajiet differenti. Illum se nitkellmu dwar il-mixja ta’ pajji]na lejn is-s[ubija fl-Unjoni Ewropea (it-tieni parti) u dan bl-iskop pre/i] li nkomplu nittrattaw temi attwali. Temi li bosta drabi niddiskutu u ng[arblu bl-aktar mod akkanit, i]da li bosta drabi wkoll nag[]lu li ninjorawhom. Imma tajjeb li fil-[ajja mg[a;;la li qed ng[ixu nieqfu ftit u nirriflettu fuq temi attwali u li huma ta’ rilevanza. Bla dubju ta’ xejn, Oliver Friggieri,

Ji;ifieri [arsitna dejjem kienet lejn l-Ewropa li kwa]i kwa]i l-unifikazzjoni tag[ha kienet g[adha fil-bidu. L-ideat li nisslu l-Unjoni Ewropea tressqu g[all-ewwel darba fid-9 ta’ Mejju 1950 mill-Ministru tal-Affarijiet Barranin Fran/i] Robert Schuman. G[alhekk id-9 ta’ Mejju hu //elebrat b[ala data ewlenija g[all-Unjoni Ewropea.

Matul l-ewwel nofs tas-seklu dsatax u ftit wara Malta kienet influwenzata [afna mill-pre]enza kotrana ta’ e]iljati Taljani, li bosta minnhom kienu kittieba mag[rufa u li fosthom kien hemm sa[ansitra Franceco Crispi li mbag[ad kellu jsir Prim

bis-sa[[a tal-kapa/itajiet indiskussi tieg[u, kapa/i janalizza u jid[ol fil-fond ta’ dawn it-temi li g[andhom jg[inuna aktar biex niskopru a[jar min a[na, fejn a[na u fejn tissokta triqitna. Ma’ Oliver Friggieri qed niltaqa’ b’mod regolari biex niddiskuti g[add ta’ temi, sitwazzjonijiet u mistoqsijiet. Il-qarrejja huma mistiedna jipparte/ipaw billi huma wkoll jibag[tulna l-[sibijiet tag[hom. Kull email g[al dan l-iskop g[andha tintbag[at f’dan l-indirizz elettroniku – joe.mikallef@media.link.com.mt.

Ministru tal-Italja [ielsa. Fost l-o[rajn, Crispi kien i]]ewwe; fil-Furjana, imma din hi barra missu;;ett… Mela Malta ilha li kisbet il-kredenzjali kulturali biex issir membru tal-Unjoni Ewropea. Minn tradizzjoni reli;ju]a sa lingwa ta’ presti;ju internazzjonali kbir, minn politika favur l-Italja li influwenzat [afna lill-kultura Maltija sa politika favur l-Ingilterra li da[[let is-sistema demokratika, Malta dehret f’g[ajnejn l-Ewropa b[ala nazzjon ta’ dinjità kulturali kbira. Illum l-ilsien nazzjonali Malti hu wkoll wie[ed mill-ilsna uffi/jali talUnjoni Ewropea.

Poplu jg[ix jew imut anki skont il-qag[da tal[oss li jo[ro; minn ru[u: il-lingwa tieg[u. Tradiment tal-lingwa hu tradiment tar-ru[ tal-persuna. B’xorti tajba dawn l-ideat illum huma parti mill-kuntratt bejn Brussell u kull membru tal-UE. Unjoni fid-diversità. Malta tkun inferjuri biss meta tonqos li tafda fl-identità tag[ha; din l-im;iba hi loppost tal-vi]joni Ewropea.

L-Unjoni Ewropea twaqqfet biex jispi//aw il-gwerer spissi u kollha dmija bejn il-;irien, li kienu la[qu l-og[la punt tag[hom fit-Tieni Gwerra Dinjija. Fis-snin [amsin, il-Komunità Ewropea tal-Fa[am u l-Azzar bdiet tg[aqqad il-pajji]i Ewropej mil-lat ekonomiku u politiku biex ti]gura pa/i dejjiema. Is-sitt fundaturi kienu l-Bel;ju, Franza, il-:ermanja, l-Italja, il-Lussemburgu u l-Pajji]i l-Baxxi.

Mill-mi]erji tat-Tieni Gwerra Dinjija g[allinqas [ar;et l-idea ta’ kontinent li kellu jib]a’ minnu nnifsu, u g[alhekk kellu jing[aqad. L-Ewropa mag[quda tfisser solidarjetà bejn il-pajji]i membri fil-waqt tal-[tie;a. L-Ewropa mbe]]g[a minnha nifisha hi l-ba]i talEwropa ;dida mimlija fidu/ja ;dida fiha nifisha. Hi ri;enerazzjoni morali, u g[alhekk jidher li l-kontinent jinsab miexi lejn skoperta ;dida tieg[u nnifsu, skoperta f’termini traxxendentali, reli;ju]i. Jien na[seb li dan it-ti;did se jibda jidher issa bis-sa[[a ta’ relazzjoni aktar profonda bejn lEwropa lajka u delu]a moralment, u l-Amerika Latina [ajja bis-sa[[a tal-ispiritwalità popolari tag[ha. Ma ninsabux ’il bog[od minn ritorn lejn is-sens essenzjali ta’ kollox. Il-[atra tal-Papa Ar;entin u l-qawmien reli;ju] fost i]-]g[a]ag[ huma sinjali ta’ ]erniq ;did.

Il-mixja lejn is-s[ubija l-Unjoni Ewropea - Eddie Fenech Adami kellu konvinzjoni kbira li din hi t-triq naturali li pajji]na kellu jaqbad g[all-quddiem kemm-il darba jrid li pajji]na jissokta jikseb su//essi fid-diversi oqsma tal-[ajja... g[alhekk kampanja qawwija kontinwa biex aktar u aktar Maltin u G[awdxin fehmu u saru konvinti li l-uniku triq g[al pajji]na kienet dik tas-s[ubija fl-Unjoni Ewropea

Naturalment ma kienx kollox ward u ]ahar. Il-[amsinijiet, is-sittinijiet, is-sebg[inijiet u parti mis-snin tmenin kienu ddominati mill-gwerra bierda bejn il-Lvant u l-Punent. Il-protesti fl-Ungerija kontra r-re;im Komunista jitra]]nu mit-tankijiet Sovjeti/i fl-1956; is-sena ta’ wara, fl-1957, l-Unjoni Sovjetika [adet t-tmun fit-tellieqa g[all-ispazju, meta tniedi l-ewwel satellita tal-ispazju mibnija mill-bniedem, Sputnik 1. Fl-1957 ukoll, it-Trattat ta’ Ruma jo[loq il-Komunità Ekonomika Ewropea (KEE), jew is-‘Suq Komuni’.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

Intervista 23

Kienu snin li wrew li kull pajji] jasal jirre]isti integrazzjoni li tmur kontra l-karattru tieg[u. L-inva]jonijiet spi//aw biex [allew l-effett oppost, u kemm Budapast u kemm Praga ma damux ma saru ispirazzjoni ta’ re]istenza g[all-blokk Sovjetiku kollu.

Mis-snin tal-gwerra dinjija u warajha, sas-snin tal-[akma Komunista, u mis-snin tat-tkabbir tal-Unjoni Ewropea sas-snin meta l-globalizzazzjoni xterdet malpjaneta kollha, hemm perijodu de/i]iv li wera aktar minn qatt qabel il-kruha tad-dittatura. Kien g[adu ma wasalx ilfenomenu tat-teknolo;ija tal-informatika, anki jekk, b[al fil-ka] tarRumanija, ir-radju u t-televi]joni kellhom di;à sehem qawwi fittixrid tal-informazzjoni minn pajji] g[al ie[or. Ir-rivoluzzjonijiet mhux biss kellhom jibdew isiru, imma kellhom isiru wkoll b’mod differenti.

Il-mixja lejn is-s[ubija fl-Unjoni Ewropea - il-jum storiku tal-1 ta’ Mejju tal-2004 meta Malta saret membru tal-Unjoni Ewropea. Il-Prim Ministru ta’ dak i]-]mien, Eddie Fenech Adami, u Joe Borg, li kien il-Ministru tal-Affarijiet Barranin, jiffirmaw it-trattat tas-s[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea

Bil-waqg[a tal-Komuni]mu fl-Ewropa ?entrali u tal-Lvant, l-Ewropej saru ;irien eqreb. Fl-1993 is-Suq Uniku tlesta bl-‘erba’ libertajiet’ tal-moviment tal-prodotti, tasservizzi, tan-nies u tal-flus. Fid-disg[inijiet inkitbu ]ew; trattati, it-Trattat ta’ Maastricht dwar l-Unjoni Ewropea fl-1993 u t-Trattat ta’ Amsterdam fl-1999. Na[seb li sa certu punt anki hawnhekk konna protagonisti bil-laqgha storika f’pajji]na bejn il-President Amerikan George Bush u l-Mexxej Sovjetiku Mikhail Gorbachev.

Fi ]mienna rajna lill-mappa Ewropea ter;a’ titfassal, mhux biss f’termini territorjali imma wkoll f’sens politiku. L-Unjoni Ewropea hi [olma kontinentali antika [afna li wara l-gwerra kellha tibda sse[[ anki b[ala prekawzjoni ta’ Ewropa mbe]]g[a mill-istinti tag[ha stess.

Spinta f’pajji]na g[al shubija fl-Unjoni Ewropea. Eddie Fenech Adami kien katalist u xpruna lill-Partit Nazzjonalista u lill-gvern li kien qieghed imexxi lejn din is-s[ubija storika. Hawnhekk ji;uni f’mo[[i personalitajiet b[al Guido de Marco u o[rajn li kienu fuq quddiem nett g[al din is-s[ubija. Jekk irrid inkun onest ikolli nammetti li i]da fi [dan il-Partit Nazzjonalista kien hemm min kien xi ftit xettiku. Na]]arda nsemmi lill-mibki ?ensu Tabone, g[alkemm darba bidel fehemtu [adem bla heda g[al din is-s[ubija.

Malta ma setg[etx ma tissi[ibx fl-Unjoni Ewropea, anki jekk i/-/okon tag[ha jnissel t[assib dwar l-integrità fra;li tag[ha. L-ideat /ari ta’ Eddie Fenech Adami wasslu biex fi snin ta’ konfront politiku ;ewwieni qawwi, Malta t[ares ’il quddiem lejn ambizzjoni wa[da, internazzjonali, li setg[et anki tiggarantixxi d-demokrazija fil-pajji].

Il-konfront bejn Eddie Fenech Adami u Dom Mintoff kien qabelxejn konfront dwar iddemokrazija, u d-d[ul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea kellu jkun ukoll, imma mhux biss, garanzija ta’ libertà. I]-]mien tah ra;un, kif mill-bqija tah dejjem.

Pajji]na g[amel avvanzi kbar fin-negozjati g[as-s[ubija. Il-Partit Nazzjonalista tilef l-elezzjoni ;enerali tal-1996. L-eks Prim Ministru Alfred Sant – fil-fehma tieg[i g[amel ]ball enormi – iffri]a l-pro/ess g[as-s[ubija. Tajjeb li ng[idu li l-Partit Laburista ta’ dak i]-]mien kien immilita bil-kbir kontra s-s[ubija ta’ pajji]na fl-Unjoni Ewropea. Alfred Sant kien [are; bl-idea ta’ Partnership’

Na[seb li Alfred Sant ma kienx kontra s-s[ubija, anki jekk kien hemm ]mien meta kien jib]a’ li Malta setg[et titlef il-karattru tag[ha jekk tissie[eb. Kien qieg[ed jikkalkula x’seta’ jag[mel hu jekk kellu jing[ata l-opportunità li jinnegozja hu stess.

Fil-;lieda kontra s-s[ubija tal-Unjoni Ewropea dakinhar fil-Partit Laburista kien hemm it-tmexxija attwali tal-Partit Laburista...

Il-Partit Laburista be]a’ minn dan il-pass ;did, anki jekk kien jaf li kontra Ewropa mag[quda ma kien hemm ebda g[a]la o[ra. Il-konflitt bejn i]]ew; partiti hu dejjem mag[mul mill-fatt li partit jg[id ‘iva’, u allura l-ie[or ikollu jg[id ‘le’. Dan hu mudell tipiku, imtenni, fil-;rajja politika Maltija. Ma jfisser xejn [lief li l-kunsens jibda b’konflitt u jispi//a bi ftehim. L-istorja politika Maltija hi mibnija fuq dan il-pro/ess. Hi pika filfamilja bejn ]ew; a[wa li jmeru lil xulxin sewwasew g[aliex qeg[din jg[idu l-istess [a;a.

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Insiru nafu a[jar min a[na L-Unjoni Ewropea hi [olma kontinentali antika [afna li wara l-gwerra kellha tibda sse[[ anki b[ala prekawzjoni ta’ Ewropa mbe]]g[a mill-istinti tag[ha stess

Wara 22 xahar il-Gvern Laburista ta’ dakinhar g[otor u l-Partit Nazzjonalista re;a’ lura fil-gvern u immedjatament re;a’ irrattiva n-negozjati mal-Unjoni Ewropea. G[al darba o[ra n-negozjati ma kenux fa/li.

Malta tibqa’ f’g[ajnejn l-Ewropa dak li kienet dejjem: g]ira /kejkna fis-sud tas-Sud Ewropew. Madankollu, Brussell seta’ j[ares ukoll lejn iddinjità kulturali kbira tal-pajji]: mill-imqades tal-qedem, sal-kattidrali u l-knejjes, sas-swar u lbere; tal-Kavallieri, sal-fatt li kellha sistema demokratika f’sa[[itha u kellha ekonomija stabbli u pa/i industrijali, sal-fatt li Malta kellha tradizzjoni demokratika qadima, twila. L-inva]jonijiet, fost l-o[rajn ta’ Napuljun fi tmiem is-seklu tmintax, meta da[al Malta min[abba l-ilma… spi//aw biex f’g[ajnejn lEwropa dehru b[ala promozzjonijiet, e]empji tal-istima kulturali li Malta, minkejja l-kumpless tal-inferjorità tag[ha, kienet ilha tgawdi. Kemm il-Partit Nazzjonalista u kemm il-Partit Laburista kienu u g[adhom jafu dan: a[na poplu umli daqskemm kburi, u bir-ra;un. Id-differenza bejn il-partiti ma hix kwistjoni ta’ kunsens, imma punt ta’ strate;ija. Bil-Malti: pika. Bil-pika Malta bniet l-aqwa struttura kulturali u so/jali li g[andha: il-parro//a. Bil-pika spi//at biex g[amlet l-a[jar g[a]liet. Fil-kuntest tal-konfront Fenech Adami wasal biex kiseb la[jar ftehim g[al Malta. ]ew; ideat huma dejjem a[jar minn idea wa[da biss.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

24 Storja servizz ikkoordinat minn Raymond Miceli

MONUMENTI FIL-G}EJJER MALTIN

(41)

Il-poeta Karmenu Vassallo minn Michael Galea

Karmenu Vassallo [a postu fil-letteratura Maltija g[as-sentimenti u [sibijiet qawwija u profondi li jesprimi fil-poe]ija u l-pro]a tieg[u b’temi reli;ju]i, patrijotti/i u so/jali, tant li hu mag[ruf b[ala l-Poeta tan-Nirien. Hu ta ;ie[ mhux biss lir-ra[al fejn twieled, i]da wkoll lil art twelidu. Karmenu Vassallo twieled fis-Si;;iewi fit-18 ta’ Marzu 1913; studja fil-Kulle;; ta’ San Alwi;i, u mbag[ad fil-Kunvent ta’ San Mark, ir-Rabat, fejn studja l-Latin, il-Letteratura Taljana, il-Filosofija u t-Teolo;ija. Bejn l-1928 u l-1935 kien membru reli;ju] tas-So/jetà Missjunarja ta’ San Pawl. Fil-kamp ;urnalistiku [adem mal-Le[en is-Sewwa u ma ’ Il-Berqa. Fit-Tieni Gwerra Dinjija nqabad bil-lieva, u fi tmiem il-gwerra ng[ata l-Midalji 1939-1945 Star, Africa Star u War Medal 1935-1945 b[ala rikonoxximent tas-servizz militari tieg[u. Min qed jikteb jiftakar lil Karmenu Vassallo b[ala s-surmast tieg[u tal-Malti fil-Li/eo. Fl-1971 ikkontesta l-Elezzjoni :enerali b[ala kandidat tal-Malta Labour Party, i]da ma kienx elett. Naturalment Vassallo jibqa’ mfakkar b[ala poeta; xi poe]iji tieg[u kienu maqlubin g[all-Fran/i] minn Laurent Ropa, g[at-Taljan minn Vincenzo Pellegrini u Giovanni Curmi, u g[all-Ingli] minn A.J. Arberry. Reba[ diversi konkorsi g[all-poe]ija tieg[u; fosthom wie[ed isemmi Nirien (1938), Kwiekeb ta’ Qalbi (1944), {amiem u Sriep (1959), li huma ;abra ta’ poe]iji. Fl-1972 ing[ata l-midalja tad-deheb :u]è Muscat Azzopardi. Karmenu Vassallo miet fid-9 ta’ April 1987. B’inizjattiva tal-Kunsill Lokali Si;;iewi mal-G[aqda Kulturali Si;;iewi fit-28 ta’ Jannar 2007 fi Triq Santa Margherita, is-Si;;iewi, ;ie inawgurat monument iddedikat lil Karmenu Vassallo. Id-diskors ewlieni kommemorattiv sar minn Marcel Zammit Marmarà (l-awtur ta’ Il-{ajja ta’ Karmenu Vassallo), li tkellem fuq it-tema Min kien Karmenu Vassallo. Kien hemm daqq ta’ fanfarra waqt li l-President ta’ Malta Eddie Fenech Adami kixef il-monument. Dun Albert Buhagiar, l-Ar/ipriet tas-Si;;iewi, bierek il-monument. Il-monument hu xog[ol l-iskultur Malti :anni Bonnici. u jirrapre]enta lill-poeta Karmenu Vassallo mitluf fi [sieb profond waqt li jesprimi t-tbatijiet tar-ru[ immexxija minn sentimenti reli;ju]i kif hemm minquxa fil-kiteb li l-poeta qed i]omm f’idu: Ta[raqni tista’: titfini le. Fost [biebi kollha l-aqwa u l-eg[]e] sfajtu intom, ja kotba sbie[, li mexxejtuni mid-dlam g[ad-dawl, mill-mewt g[all-[ajja, u bqajtu sa ma tag[limkom w g[erfkom bnin sqejtuni. (mill-poe]ija Il-Kotba)

(Fuq) Il-monument ta’ Karmenu Vassallo. (Xellug) }ew; ritratti minn dakinhar tal-inawgurazzjoni. Fl-ewwel wie[ed jidher Marcel Zammit Marmarà waqt li qed jag[mel diskors tal-okka]joni u fit-tieni wie[ed il-President ta’ Malta ta’ dak i]-]mien Eddie Fenech Adami jikxef il-li]ar li bih kien mg[otti l-monument

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

TV#Radju 25 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor Jekk Jog[;obkom NET Television 15>05

Gloria Mizzi u Liz Said fil-programm tal-lum se jag[mlu kuruna tal-b]ar ikkulurit kif ukoll kejk adattat g[al Jum l-Omm. Jie[u sehem ukoll fil-programm wie[ed mill-mistiedna regolari, Melo Balzan, li hu espert dwar il-pjanti. NEToons NET Television 15>40 Kemm g[andu sensi l-bniedem? G[aliex meta jkollna ri[ ma nteg[mux l-ikel tajjeb? Dawn huma w[ud mill-kur]itajiet li se jkun ttrattati waqt il-programm tal-lum. Roxanne Gauci (fir-ritratt fuq ix-xellug), li hi kow/ ta]-]fin fil-Kumpless Sportiv ta’ {al Kirkop, titkellem dwar is-sessjonijiet tal-hip hop. L-esperiment tal-lum juri kemm hu perikolu] li n[alltu l-elettriku mal-ilma. Mill-k/ina, Maya, se tag[mel [ob] bi/-/ikkulata u l-[elu. I]-]ew; kompetituri g[al-lum se jkunu Chantelle u Maria. Malta Llejla NET Television 17>00 Stephanie Spiteri g[al-lum se jkollu bosta mistiedna li narawhom regolarment waqt dan il-programm. Dawn se jkunu l-Avukat Nickie Vella De Fremaux, Noel Farrugia dwar l-ivvja;;ar u Geoffrey Bezzina b’pariri relatati ma’ investimenti. Ikun hemm servizz ie[or, im[ejji minn Maria Buckle, dwar il-Bibljoteka Nazzjonali.

Jackie Vassallo Bianchi b[ala Meg

Die[el lura f’[ajjet Meg Ma Tinbidel Qatt - NET Television 20>30

Terapie e pallottole (Analyze This) Rete 4 24>00

X’ji;ri meta Victor (Mario Micallef) u Annie(Nathalie Micallef) jiltaqg[u ma’ Meg (Jackie Vassallo Bianchi) f’ristorant? X’se jiskopru Victor u Meg meta jibdew jitkellmu dwar ilpassat? Min die[el lura f’[ajjet Meg? Annie dda[[al f’rasha li Sean (Justin Loffreda) se jitlaq mill-Università u l-ka;un ta’ dan hi t-tfajla l-;dida li qed

Billy Crystal

(fir-ritratt fuq il-lemin) u Robert

De Niro huma l-atturi ewlenin f’dan il-film Amerikan tal-1998 b’re;ija ta’ Harold Ramis. Boss tal-Mafja jkun g[addej minn kri]i e]istenzjali u g[alhekk jidde/iedi li jibda jmur g[and psikanalista.

Juno Canale 5 23>30

L-istorja tal-futbol Malti NET Television 22>30 Il-programm tal-lum se jiffoka fuq l-klabb ta’ St Venera Lightnings, li mill-ista;un li ;ej se narawh jilg[ab fit-III Divi]joni wara li ftit tal-;img[at ilu tilef postu mit-II Divi]joni. Min[abba li b[ala lokalità, jinsab bejn Birkirkara u {amrun li t-tnejn g[andhom timijiet kbar, spiss ji;ri li St Venera Lightnings jitqiesu b[ala n-nursery ta’ dawn i]-]ew; klabbs. Fost dawk intervis-

tati se jkun hemm Lolly Aquilina li kien plejer u anki kow/ ma’ dan il-klabb, Victor Sciberras, Manuel Muscat, Rennie Briffa u Joe Vella, kif ukoll wie[ed mill-plejers tal-iskwadra pre]enti, Mark Muscat. Kitba u qari ta’ Charles Saliba, munta;; ta’ David Chircop, filmati ta’ Bernie Dimech u produzzjoni ta’ Chris Muscat.

Film koproduzzjoni Amerikana u Kanadi]a li n[adem fl-2007 b’re;ija ta’ Jason Reitman u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Allison Janney, Ellen Pafe u J.K. Simmons, li jidhru fir-ritratt fuq il-lemin. Tfajla mhux mi]]ew;a to[ro; tqila. Tidde/iedi li trid issib koppja li tkun disposta tadotta littarbija tag[ha. Ilfilm kien reba[ Oscar g[all-a[jar skript ori;inali.

jo[ro; mag[ha. Tkun trid li tiltaqa’ mal-g[arajjes tat-tfal. I]da huma se ja//ettaw? Chelsey (Manila Bottone) kif sejra fix-xog[ol il-;did tag[ha? Kitba u produzzjoni ta’ Manila Bottone b’kollaborazzjoni ma’ NET Television u direzzjoni ta’ Marley Laganà.

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

26 TV#Radju

06>00

101 Breakfast Club b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>30 Anali]i tal-:urnali)

07>55 08>00 08>05 09>00 09>05

Avvi]i tal-Mejtin u Angelus A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12>30 13>00 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 24>00

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 – Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 – Familja Wa[da (jinkludi 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 - Newsline 12:45 Qari bil-Malti 14:00 - A[barijiet 14:05 – E M Live 16:00 A[barijiet 16:05 – Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 Nitfa Kultura 18:00 - Bulettin tal-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 TV Hemm 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Qari bil-Malti (r) 20:30 - Minn Nashville 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi qrajt, xi smajt 23:33 – Ru]arju 24:00 - Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u Bon;u Bon;u (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 One News) 09:00 - Kartolina 10:00 - The Morning Show 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - Qrib Xulxin 13:15 Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Minflok Siesta 15:25 Djarju Kulturali 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 17:00 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 Dirett Ewropa 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:00 - L-Argument Ikompli 20:30 - Music Time 22:05 Bla Kantunieri 23:00 - Woodenman Jukebox 24:00 - Music FM 02:00 - Serali. RTK - 103 FM 06:30 - Pierre & Co on RTK (jinkludi 06:55 Fi {dan ilMulej, 07:00 A[barijiet, 07:57 Angelus, 08:00 BBC News) 09:00 - RTK qosor 09:05 Paperscan 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News) 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 - Profili 13:00 - RTK Qosor 13:05 - Su//essi u Aktar! 14:00 - BBC News 15:00 - RTK Qosor 15:30 -

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay ikompli 80s Corner Fuzzbox - Michael Bugeja Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella

Rapport Finanzjarju 15:40 Fil-:nien (jinkludi 16:00 BBC News) 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - Jaqblu, Ma Jaqblux (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - {sibijiet mal-Melodija 21:00 - Kelma ta’ Wens 23:00 Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Meta l-Mo[[ isir Palk 10:00 - BBC News Update 10:06 - Testment 11:00 Classic FM 13:00 - Anali]i tal;urnali 13:30 - University Matters 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19.30 - Cinescena 20:00 Verdi - g[ejun ta’ mu]ika 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00 - Il-Verità Te[liskom 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju l- Erwie[ 13:00 - Qari ta’ Rumanz 13:30 - Shalom 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Lourdes 16:00 Fl-Iskola ta’ San Piju ta’ Pietralcina 17:00 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 - Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - Italia Leggendaria 20:30 - Qari ta’ Rumanz (r) 21:00 - Irrid inwassallek Messa;; 22:00 Qum u Imxi 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 - A[barijiet Reli;ju]i 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 u 13:30 - A[barijiet filqosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats 20:00 - Ben Glover 22:00 Nocturnal 24:00 - John Digweed. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 - Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 Let’s Go 22:00 - Golden Mix 01:00 - L-g[a]la tieg[i naqsamha mag[kom.

I Love Shopping (Confessions of a Shopoholic) - Canale 5, 21>10

Isla Fisher (fin-nofs fir-ritratt) hi l-attri/i prin/ipali f’dan il-film Amerikan tal-2006 b’re;ija ta’ P.J. Hogan. L-istorja hi bba]ata fuq ktieb ta’ Sophie Kinsella. Kur]ita li ta’ min isemmi hi li l-attri/i Isla fil-fatt twieldet fl-Oman i]da minn ;enituri Sko//i]i..

TVM 07:00 - TVAM 09:00 TVHemm (r) 10:20 - Nature’s Greatest Events 11:25 - The Great Romances 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16:30 - }ona 18:00 A[barijiet 18:10 - Waqtiet 18:15 - Sa[[tek l-ewwel 18:25 Teleshopping 18:40 - TVHemm 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# 20:45 - }afira (ep. 27) 21:45 - Malta u lil hinn minnha 23:15 - A[barijiet 23:30 Storjografija 24:00 - TVPM (r). TVM 2 07:00 - A[barijiet 09:00 TVAM (r) 11:00 - Starboard 11:30 - Lenti 12:15 - .EU 12:45 - Great Romances 13:15 - FisSelva;; tal-Afrika 14:05 Sa[[tek l-ewwel 14:15 - Lenti 15:00 - Starboard 15:30 - Great Romances 16:00 - Ancient Rome 16:50 - G[awdex Illum 17:20 Waqtiet 17:25 - Dissett 18.30 Madwarna 19:00 - Starboard 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 Ancient Rome 20:30 - A[barijiet bl-Ingli] 20:35 - Waqtiet 20:45 Merlin 21:35 - Gadgets 22:05 Wirt, Arti u Kultura 22:35 Starboard 23:05 - Kontrattakk. ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 Teleshopping 11:00 - Aroma Mattina 12:30 - Teleshopping 12:45 - Kalamita 13:30 - ONE News 13:35 - (ikompli) Kalamita 16:20 - Teleshopping 17:00 Flimkien ma’ Nancy 17:30 ONE News 17:35 - Liquorish (daily update) 17:45 Teleshopping 18:25 - Better Living 19:30 - ONE News 20:15 - Ir-Rangers 20:30 - Liquorish 23:15 - ONE News 23:45 Kalamita (r). Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’

Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 1046 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 News 19:30 - {abbejtek 20:30 Bi Dritt... Tistaqsi u Titwie;eb (live) 22:00 - News. Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi 07:00, 08:00, 09:00 u 11:00 - Tg 1) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 18:50 L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 Affari tuoi 21:10 - Carosello Reloaded 23:20 - Porta a Porta 00:55 - Tg1 Notte 01:30 Sottovoce.

subisce ancora. Film ’83 22:45 Neripoppins 24:00 - Tg 3 01:05 - Fuori orario 01:15 - Il gran gabbo. Film ’30. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina

08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino Cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Centovetrine 14:45 - Uomini e donne 16:05 Amici 16:50 - Pomeriggio cinque 18:50 - The Money Drop (kwi]]) 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - I Love Shopping. Film 2008 23:30 - Juno. Film 2007 01:30 - Tg 5 notte 02:00 Stricia la notizia (r) 02:50 Uomini e donne (r).

Raidue 06:40 - Cartoons 08:15 - Sabrina, vita da strega (TF) 08.35 - Le sorelle McLeod (TF) 09:15 Selz 09:30 - Protestantesimo 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 Detto Fatto 16:10 - Senza Traccia (TF) 17:50 - Tg 2 sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case (TF) 19:35 - Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 Tg 2 notizie 21:05 - Criminal Minds (TF) 23:35 - Tg 2 notizie 23:50 - Made in Sud 01:00 Tg2 Parlamento 01:10 - Sorgente di vita 01:45 - Il ponte di San Luis Rey. Film 2003.

Rete 4 06:50 - T.J. Hooker (TF) 07:45 Miami Vice (TF) 08:40 - Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 6 (fiction) 10:50 - Ricette all’Italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Hamburg Distretto 21 (TF) 16:35 - My Life – Segreti e passioni (soap) 17:00 - Suor Thèrèse (TF) 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Quinta Colonna il quotidiano 21:10 - Quinta Colonna 24:00 Terapia e pallottole. Film ’98 02:05 - Tg 4 02:25 - Madomania 03:25 - Gran bollito. Film ’77.

Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 08:00 - Agorà 10:10 - La storia siamo noi 11:00 - Speciale Tg 3 12:00 - Tg 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - Diario italiano 13:10 - Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr leonardo 15:05 - Tgr piazza affari 15:10 - 96˚ giro d’Italia 17:15 - Processo alla tappa 18:05 - Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:10 - Celi, mio marito! 20:35 - Un posto al sole 21:05 - Fantozzi

Italia 1 07:00 - Zack e Cody al Grand Hotel (sitcom) 07:50 - Tutto in famiglia (sitcom) 08:40 - Una mamma per amica (TF) 10:30 ER: medici in prima linea 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport mediaset 13:40 - Cartoons 16:10 - Smallville (TF) 17:55 - The Middle (TF) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI NY: scena del crimine (TF) 21:10 - Arrow (TF) 23:00 - Calzedonia Summer Collection 23:45 - Nikita (TF) 00:35 - Knight Rider (TF) 01:25 - Undici.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

TV#Radju 27 Favourite Channel 07.15 - F. News 07:30 - Dawl tal-:urnata 08:00 - Madagascar (r) 10:00 - Sfera 12:00 - News 12:125 - Today News 12:30 - IlMadonna ta/-?oqqa 13:00 Niskata 15:00 - Teleshopping 17:30 - Niltaqg[u 18:15 - News 18:30 - (ikompli) Niltaqg[u 19:45 - F. News 20:15 - Duggan 21:00 - Bejnietna 23:00 - News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshopping 12:00 – 60 min. of Classical Music (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 - The 90s 14:30 The 00s 15:00 - Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 - The 60s & 70s 20:30 - Rock Around the Click 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 14:00 - Gossip Girl (TF) 14:45 The OC (TF) 15:30 - Samantha chi? (TF) 15:55 - True Jackson, VP (sitcom) 16:55 - Friends (sitcom) 17:45 - Extreme Makeover Home Edition 18:30 - Amici 19:35 - Gossip Girl (TF) 20:25 Dr House (TF) 21:10 – North Country - Storia di Josey. Film 2005 23:25 - Uomini e donne (talk show) 00:30 Amici. BBC Entertainment 07:15 - Penelope K, by the way 07:25 - Tweenies 07:45 - Green Balloon Club 08:10 - Fimbles 08:30 - My Family 09:00 - Lead Balloon 09:30 - The Weakest Link 10:15 - Walk on the Wild Side 10:40 - Doctors 11:10 Casualty 12:00 - The World of Stonehenge 12:55 - My Family 13:25 - Full Circle with Michael Palin 14:15 - Lead Balloon 14:45 - Walk on the Wild Side 15:10 - Doctors 15:40 - Casualty 16:30 - Incredible Journeys with Steve Leonard 17:20 - The World of Stonehenge 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:15 - The Weakest Link 20:00 - My Family 20:30 - Only Fools and Horses... 21:00 - Waking the Dead 21:50 - Ideal 22:20 Paradox 23:10 - Lark Rise to Candleford.

TCM 07:45 - Challenge to Lassie. Film ’49 (U) 09:10 - All the Fine Young Cannibals. Film ’60 (A) 11:05 - Dodge City. Film ’39 (PG) 12:55 - Bells Are Ringing. Film ’60 (U) 15:00 - The Searchers. Film ’56 (U) 17:00 Ben-Hur. Film ’59 (A) 20:25 -

TCM Presents Under the Influence 21:00 - The Omega Man. Film ’71 (PG) 22:40 - The Angry Hills. Film ’59 (A).

MGM Movies 07:25 - The Charge of the Light Brigade. Film ’68 (A) 09:35 Have You Seen My Son? Film ’96 11:10 - Tom Jones. Film ’63 (AA) 13:20 - Carry on Columbus. Film ’92 (PG) 14:49 - Bonanza: Under Attack. Film ’95 16:20 - Undercover Blues. Film ’93 (12) 17:50 - Johnny Be Good. Film ’88 (15) 19:15 - Art School Confidential. Film 2006(15) 20:55 - Big Screen Legends 21:00 - Napoleon. Film ’94 22:20 - MGM’s Big Screen 22:35 - Sketch Artist. Film ’92 (18). GO Stars 06:50 - Eat Pray Love 09:05 Dolphin Tale 11:00 - Damages 11:50 - Brave 13:20 - Good Morning Vietnam 15:20 - Hitch 17:20 - Eat Pray Love 19:35 Tarzan 21:00 - Two & a Half Men 21:30 - Mrs Browns Boys 22:00 - Warehouse 13 22:50 Primal Fear 01:00 - From Russia With Love. Iris 14:50 - Ti racconto un libro (attwalità) 15:10 - Cuori solitari. Film ’70 17:30 - Milano violenta. Film ’76 19:20 - ATeam (TF) 20:10 - Hazzard (TF) 21:00 - The Game - Nessuna regola. Film ’97 23:15 - Bugie, bacvi, bambole e bastardi. Film ’98 01:15 - Ti ho sposato per allegria. Film ’67. Diva Universal 07:00 - Wolff’s Turf 08:55 Law & Order 09:55 - Kojak 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 JAG 12:55 - ER 13:55 Mystery Woman 15:40 - Great Women 15:50 - Kojak 16:53 Law & Order 18:50 - JAG 19:50 - ER 20:50 - Great Women 21:00 - Agatha Christie’s Poirot 23:06 - ER.

Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Dodge Ram Bike 08:10 - Dirty Jobs: Glass Maker 09:05 Deadliest Catch: Sea of Misery 09:55 - Ultimate Survival: Shooting Survival 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 - Mega Builders: London 2012 Aquatics Centre 12:35 - Street Customs: Monster Bentley 13:30 - Wheeler Dealers: Delorean 14:25 American Chopper: Byron Nelson Bike 15:20 Mythbusters: Dog Myths 16:15 Dirty Jobs: Marble Maker 17:10 - Deadliest Catch: Blown Off Course 18:05 - Ultimate Survival: North Africa 19:00 How It’s Made 20:00 - Baggage Battles 21:00 - Amish Mafia: Holy War 22:00 - Yukon Men: Tragic Spring 23:00 Moonshiners: A Shiner’s Last Stand. Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - How I Met Your Mother 11:30 - Alcatraz 12:15 - Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Enlightened 14:15 Hollywood Buzz 14:30 Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 - Private Practice 16:45 - Amazing Race 17:30 - How I Met Your Mother 17:52 - Suburgatory 18:15 Days of Our Lives 19:00 Criminal Minds 19:45 - Top Gear 20:45 - Person of Interest 21:30 - The Mentalist 22:15 Boardwalk Empire 23:20 Game of Thrones 00:25 - VEEP 00:50 - 30 Rock 01:15 - Dallas. Biography Channel 07:00 - Channel Close. Hoarders: 10:00 - Joanne # Kristy 11:00 - Barbara G: Fred and Mary 12:00 - Kathleen # Scott 13:00 - Dee # Jan 14:00 - Verna # Joanne 15:00 - Anna # Claire and Vance 16:00 - Constance # Jeri Jo 17:00 - Joanne # Kristy 18:00 - Barbara G; Fred and Mary 19:00 - Kathleen # Scott 20:00 Dee # Jan 21:00 - Verna # Joanne. 22:00 - The Real Housewives of Miami: Parents Fly South 23:00 - The Real Housewives of New Jersey: Auld Lang Syne for an Eye.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:30 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See The Sea 10:05 Lots & Lots 10:20 - Bob the Builder 10:30 Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:55 Baby Antonio’s Circus 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 - Tiny Planets 11:30 - Monkey See Monkey Do 11:40 - Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:25 - The Mighty Jungle 12:40 - Mio Mao 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:50 - Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See The Sea 14:45 - Lots & Lots 15:00 - Fluffy Gardens 15:15 - The Mighty Jungle 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 Monkey See Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Tork 17:45 Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - Benjamin’s Farm 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See The Sea 19:15 -

Lots & Lots 19:30 - Monkey See Monkey Do 19:40 - Barney and Friends 20:10 - Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 Pingu 21:45 - Tiny Planets 21:50 - Pingu 21:55 Tiny Planets 22:00 - Bob the Builder 22:10 Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends. Disney Channel 08:00 - Tales of Friendship with Winnie the Pooh 08:05 - Mickey Mouse Clubhouse 08:30 - ANT Farm 08:55 - Jonas 09:15 - So Random 09:40 Hannah Montana 10:05 - Sonny with a Chance 10:25 - Kim Possible 10:50 - Shake It Up 11:35 Wizards of Waverly Place 12:25 - Austin and Ally 12:45 - Jessie 13:10 - ANT Farm 13:35 - So Random 13:55 - Disney Fairies 14:20 - Good Luck Charlie 14:45 - Jessie 15:10 - Shake It Up 15:35 - ANT Farm 16:00 - Austin and Ally 16:15 - Have a Laugh 16:20 - The Suite Life on Deck 17:10 - Cory in the House 17:30 - Jonas 18:20 Sonny with a Chance 18:40 - Sonny with a Chance 19:00 - Have a Laugh 19:05 - Jessie 19:30 Wizards of Waverly Place 20:15 - So Random 20:40 - Hannah Montana 21:00 - Jonas 21:25 Sonny with a Chance 22:10 - Wizards of Waverly Place.

07>00 09>00 10>00 12>00 14>00 14>05

NET News Telebejg[ Strada Rjali .NET NET News Jekk Jog[;obkom

15>25 15>40 16>35 17>00

Telebejg[ NEToons Telebejg[ Malta Llejla

19>00 19>30 19>45 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00

Bozza tal-Mija Lift NET News Ma Tinbidel Qatt NET News Newsroom L-Istorja tal-Futbol Malti NET News

(b’waqfa g[al NET News fit-15>00)

(b’waqfa g[al NET News fis-18>00)

Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - Motorsports Weekend 08:45 - The Box 09:00 - UCI World Tour Cycling 10:15 UEFA European U#17 Champ. Football 12:15 - World Champ. Snooker 13:15 - UCI World Tour Cycling 14:30 - World Champ. Snooker 15:30 - World Champ. Snooker: F. (live) 18:30 - Eurogoals 19:15 WATTS 19:30 - World Champ. Snooker 20:15 - World Champ. Snooker: F. (live) 23:00 - UCI World Tour Cycling. Eurosport 2 07:00 - Estoril Open Tennis 08:15 - FIA World Touring Champ. 10:00 - UCI European Tour Cycling 11:00 - UCI World Tour Cycling 12:30 Estoril Open Tennis 13:30 -

British Superbikes Motorcycle Racing 14:15 - Dempsey Races Le Mans 14:30 - UCI World Tour Cycling: Giro d’Italia: Stage 3, Sorrento - Marina di Ascea (live) 17:30 - British Superbikes Motorcycle Racing 18:15 - Estoril Open Tennis 19:45 - The Box 20:00 - UCI World Tour Cycling 21:30 UEFA European U#17 Champ. Football 23:00 - UCI European Tour Cycling. GO Sports 1 07:00 - RaboDirect Pro12: Rd 22: Leinster v Ospreys 09:00 Barclays PL: Wk 38: Swansea City v Man. C. 11:00 - Serie A: Rd 35: Milan v Torino 13:00 - ATP Masters 1000: 2013: Mutua Madrid Open: Rd 1 (live) 23:30 - Barclays PL: Wk 38: PL Review 00:30 Ligue 1: Rd 35: Olym. de Marseille v SC Bastia 02:30 FIFA Futbol Mundial. GO Sports 2 21:00 - Barclays PL: Wk 38: Sunderland v Stoke City (live) 23:00 - Milan Channel. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - PGA European Tour: Volvo China Open: Day 1 13:00 - ATP World Tour 500: Barcelona Open BancSabadell: Highlights 14:00 - Barclays PL: Wk 38: QPR v Arsenal 16:00 - Football's Greatest 16:30 - Aviva Premiership: Rd 22: Saracens v Bath Rugby

18:30 - Ligue 1: Rd 35: Highlights 19:30 - Barclays PL: Wk 38: PL Review 20:30 Serie A: Rd 35: Juventus v Palermo 22:30 - Barclays PL: Wk 38: West Ham Utd v Newcastle Utd 00:30 Barclays PL: PL World 01:00 RaboDirect Pro12: Rd 22: Ulster v Cardiff Blues. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - PGA European Tour: Volvo China Open: Day 1 15:00 - ATP World Tour 500: Barcelona Open BancSabadell: Highlights 16:00 - Barclays PL: Wk 38: QPR v Arsenal 18:00 - Football's Greatest 18:30 - Aviva Premiership: Rd 22: Saracens v Bath Rugby 20:30 - Ligue 1: Rd 35: Highlights 21:30 - Barclays PL: Wk 38: PL Review 22:30 Serie A: Rd 35: Juventus v Palermo 00:30 - Barclays PL: Wk 38: West Ham Utd v Newcastle Utd. Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga (r) 09:55 2012 Alpari World Match Tour (r) 12:00 - FA Cup (r) 13:55 Bundesliga (r) 15:50 - FA Cup (r) 17:50 - UIPM (r) 19:00 Bundesliga: Highlights 20:05 Bundesliga (r) 22:00 - FA Cup (r) 00:05 - Bundesliga (r). Melita Sports 2 12:00 - Bundesliga (r) 14:00 -

Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:05 Bundesliga (r) 17:00 Bundesliga (r) 18:55 America's Cup: World Series (r) 21:00 - Bundesliga: Highlights (r) 22:05 - Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 00:40 - 2012 Alpari World Match Tour (r). Malta Stars 08:00 - BOV PL (r) 10:15 Melita GFA 1st Division (r) 12:00 - Malta Handball Association (r) 13:25 - Malta Basketball Association (r) 14:50 - Malta Rugby Football Union (r) 16:25 - MFA Futsal League (r) 17:45 - Melita GFA 1st Division (r) 19:35 - Malta Handball Association (r) 21:00 - BOV PL 23:15 - Malta Basketball Association (r) 00:40 - Malta Rugby Football Union (r).

IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

28 Passatemp

Tisliba

Mimdudin:

5. u 6. Student [addiem qed jitg[allem seng[a (10) 6. Ara 5 mimduda 7. Passi;;ata (5) 10. Tpartita (5) 11. Dawn ‘jitilg[u’ kull nhar ta’ Sibt (5) 12. Illum jag[tuk lilhom meta tixtri u mhux basktijiet tal-plastik (5) 14. Sinna bil-ponta (5) 16. Faddal (5) 17. u 18. Pori u s-serp (Anagramma) – {akkiema [orox (10) 18. Ara 17

Weqfin:

1. Beda j]omm ma’ [addie[or (6) 2. u 13. Temperatura g[olja ta’ annimal? (4, 2, 6) 3. G[alaq is-sittin (6) 4. Wesg[at kbar g[al-log[ob atletiku (6) 8. Kefrija (5) 9. Wasal f’widnejja (5) 12. {orrox ……, bl-addo// (5) 13. Ara 2 wieqfa 14. Insett li jbejjet fl-ilma qieg[ed (6) 15. G[asfur li j[obb jilg[ab bil-;ol;ol fil-ga;;a (6)

Super Sudoku… mill-1 sat-12

Qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numru mill-1 sat-12 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ erba’ kaxxi bi tlieta.

Soluzzjoni ta’ nhar il-:img[a Mimdudin> 5. Qasba; 6. Nig]a; 7. Ardir; 10. Torox; 11. E]odu; 12. Xe[et; 14. Rtokk; 16. Armar; 17. Raqdu; 18. Jasal. Weqfin> 1. Mqaret; 2. {arrax; 3. u 14. Anniversarju; 4. Validu; 8. Fra[t; 9. Boloq; 12. Xandru; 13. Tarbux; 15. Kanali.

Ri/etta — Màmà… màmà!

‘Buffalo Chicken Wings’

San :u]epp

G[andek b]onn> Minn 1 0 sa 1 2 - il ;ewna[ tat - ti;ie; ; nofs kikkra zalza tal - b]ar ja[raq ; kwart ta ’ kikkra butir ; ]ejt tas salad g[all - qali erba ’ sinniet tewm imqaxxrin u mqattg[in fini ; basla mqaxxra u mqattg[a fina u niskata mel[ .

G[alliem: Int, Borg, kemmil sena kellu San :u]epp meta miet? Tifel: Seng[a wa[da Sir, dik ta’ mastrudaxxa.

Metodu>

Soluzzjonijiet Id-dada bl-ittra ‘?’ Liema dada^

{a;a mo[;a;a (a) Bajda (b) Bejjieg[ tal-[ut

Liema dada^

Liema minn dawn il-[ames dadi mmarkati bl-ittri ta[seb li hi listess dada li tinsab miftu[a bera[ hawn fuq?

{a;a mo[;a;a

(a) Ti]bog[ha kif ti]bog[ha dejjem tibqa’ bajda (b) Il-[aj jerfa’ l-mejjet u l-mejjet jg[idlu [aj.

Super Sudoku

Ix[et daqs ]ew; /entimetri u nofs ]ejt f ’ ta;en fond u sa[[an sakemm it - temperatura til[aq 400F#200 ˚ C . Ifred il - ;wiena[ tat - ti;ie; minn kull ponta u ne[[i t - truf . La[la[hom tajjeb u xxuttahom fil - karti tal - k/ina . Sadattant po;;i ta;en ]g[ir fuq nar bati , ix[et it tewm , il - basal u l - butir biex idub . Meta t - tewm u l basal jie[du kulur ix[et iz - zalza tal - b]ar ja[raq . Roxx niskata mel[ . Meta ] - ]ejt ikun la[aq it - temperatura me[tie;a fit - ta;en fond , ix[et il - ;wiena[ tat - ti;ie; bi//a bi//a fi] - ]ejt jag[li . {allihom jinqlew g[al madwar 1 2 - il minuta jew sakemm tara li [adu lewn dehbi kannella u saru jqarm/u . Ne[[ihom mit - ta;en u po;;ihom fuq karti tal - k/ina [oxnin biex jissaffu mi] - ]ejt . Po;;ihom fi platt u g[addihom minn ;oz - zalza ta[raq g[al bosta drabi biex tg[attihom sew . Servihom b ’ i]jed zalza ta[raq li tu]aha b[ala dip . Tista ’ wkoll tlesti skutella ]g[ira bil - ;obon tat - tursi na mg[affe; u zkuk ]g[ar tal - karfus .

IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

Klassifikati 29 PROPJETÀ G{ALL-BEJG{ Bu;ibba

APPARTAMENT l-ewwel sular, b’]ew;t ikmamar tassodda doppji, salott, living u k/ina, kamra tal-banju u boxroom, gallarija quddiem u fully furnished. Prezz €80,000 jew l-eqreb offerta. ?emplu 79211466.

G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-Marsa

GARAXX jew store, 115 pied twil u 24 pied wiesa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu 77200983.

VETTURI/DG{AJJES Cabin Cruiser

FJORD 8mtrs, b’]ew; magni diesel, fiberglass. €15,000. ?emplu 99822224.

Classic Ford Capri Mk1

SENA 1968 13HP, kundizzjoni perfetta. €6,500. ?emplu lil Mario Muscat fuq 79902212 jew 21444984.

Pajero

FOUR seater tal-1996, kulur blu. €5,300, f’kundizzjoni tajba. ?emplu 79295595.

AVVI}I G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini,

alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq ilfil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

G[al kull xog[ol

TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi bil-;ibs, ]ebg[a u gypsum boards, e//. ?emplu 77433390.

Prof Ahmed (Il-medju famu] Afrikan)

KRI}I ta’ m[abba, attrazzjoni ta’ klijenti, g[all[ajja ta’ kuljum, soluzzjoni immedjata g[alll-problemi tieg[ek. Ri]ultati garantiti g[al dejjem. Su//ess fuq dak kollu li g[andek tag[mel. Spe/jalista tal-im[abba. Sfortuna, disperazzjoni, problemi ta]-]wie; u lprotezzjoni fl-affarijiet tannegozju ji;u solvuti fi ]mien rekord. Diskrezzjoni assigurata u ri]ultati sorprendenti. 100% SU??ESS GARANTIT. ?emplu g[al appuntament

fuq +35699953499 (nitkellem bl-Ingli] u bilFran/i]). Ni;i id-dar blappuntament. Mis-7 a.m. – 9 p.m. Sliema, Malta.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew

99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{ G[amara antika

TINKLUDI twaletta bilmera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// talir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.

Tombla sheets

B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur, e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq

pbonnici@bonniciprintingpress.com

IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

30 Fil-Lenti

Insiru nafu a˙jar lil...

Eleonora Schembri Isem u kunjom

Maria Eleonora Schembri (imma kul[add Eleonora jsibni!).

Kunjom xbubitek Zammit.

Data tat-twelid

18 ta’ Settembru... .dwar is-sena nippreferi n[allikom bil-kur]ità!

Lokalità fejn toqg[od

Minn {al Safi, i]da noqg[od Bubaqra (parti sabi[a ta]-}urrieq).

X’inhi l-konnessjoni tieg[ek mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu

Jiena kantanta lirika (sopran) kif ukoll attri/i. Dan l-a[[ar waqqaft [afna mill-attivitajiet tieg[i fuq il-palk u qed niddedika [afna mill-[in biex ng[allem il-kant fi skola tat-teatru f’Malta (Masquerade Theatre Arts School). Xi drabi ni;i mitluba nag[ti wkoll workshops tad-drama lill-adulti li ja[dmu mat-tfal u ]ag[]ag[ permezz ta’ programm organizzat millFondazzjoni g[al Servizzi Edukattivi (FES) Fl-istess waqt qed inkompli nit[arre; fil-kant klassiku fliskola tal-mu]ika Johann Strauss mas-sopran /elebri Miriam Cauchi. B[alissa l-aktar okka]jonijiet li qed inkanta fihom huma ti;ijiet u okka]jonijiet spe/jali b[al kun/erti privati jew attivitajiet diplomati/i.

X’tag[mel aktar fil-[ajja^

huma l-bijografiji, l-istorja (l-aktar tal-Ewropa) u xi ktieb tal-fantasija. B[alissa qed nistenna bil-[erqa li jo[ro; il-volum li jmiss mis-saga A Song Of Ice And Fire ta’ George R. R. Martin. Nikkollezzjona wkoll kotba ta’ Terry Pratchett li hu awtur ta’ kotba fantaxjentifi/i. In[obb ukoll il-mu]ika, kull tip ta’ mu]ika, mil-lirika sal-heavy metal; mill-opri u l-musicals sal-mu]ika folkloristika! In[obb nisma’, inkanta, indoqq u nesperimenta b’;eneri differenti. L-aktar bands favoriti tieg[i huma l-Queen, Guns N Roses u Nightwish. Nammira [afna wkoll kantanti liri/i b[al Anna Netrebko, Diana Damrau, Kiri Te Kanawa u Dmitri Hvorostovsky. In[obb [afna l-mu]ika ta’ Debussy, Chopin u Igor Krutoy. In[obb [afna wkoll il-mu]ika Taljana. B[ala passatempi o[rajn in[obb nikteb stejjer u poe]iji g[at-tfal, insajjar (u niekol!) kif ukoll immur nara spettakli teatrali varji. Fis-sajf in[obb ukoll ng[um u nsiefer (meta jkolli /-/ans u l-finanzi jippermettu!).

L-aktar [a;a li tatek sodisfazzjon f’[ajtek sa issa

Is-sodisfazzjon tieg[i hu li nara l-istudenti tieg[i jirnexxu, kemm dawk li ng[allem fil-primarja, kif ukoll dawk tal-kant. I]da l-akbar sodisfazzjon hu ]gur li nara lil [ija, Joseph Zammit, miexi ’l quddiem fid-dinja tal-ispettaklu li tant i[obb. Jien dejjem ippruvajt ninkora;;ih biex jie[u sehem f’attivitajiet ta’ re/tar u kant (infatti beda jkanta propju biex jikkuntenta lili!). In[ossni kburija [afna b’dak kollu li jag[mel u l-aktar li n[ossni kuntenta hu propju meta narah fuq il-palk jag[mel xog[ol tajjeb u jie[u l-akklamazzjoni tal-pubbliku.

Apparti milli ng[allem il-kant mal-Masquerade Theatre Arts School, jiena wkoll g[alliema fl-iskola primarja ta’ {al Luqa (fejn hemm l-isba[ tfal taddinja, skont jien!). Huwa xog[ol li jo[odlok [afna [in, imma nemmen li hu l-aktar xog[ol li jag[tik sodisfazzjon tan;ibbli. Dan qed ninnutah aktar issa li qed ng[allem l-ewwel sena tal-primarja fejn li ddejqek il-kambjament fit-tfal huwa radikali – filli ma jafux Xi [a;a L -injoranza. Hija [a;a li ma nittollerax, i]da jaqbdu lapes sewwa b’idejhom, u filli jibdew jaqraw sfortunatament, kif qal Napuljun: L-injoranza hi u jiktbu bil-Malti u bl-Ingli] qishom mhux huma! l -unika battalja li l-bniedem qatt ma jista’ jirba[! Ma nimma;inani nag[mel xejn differenti minn dan ix-xog[ol, g[alkemm ng[id li min ivvinta l-vaganzi Esperjenza li g[addejt minnha, po]ittiva jew kien jaf x’inhu jag[mel! Hekk kif tkun se tg[ejja u negattiva, u li t[oss li minnha tg[allimt [afna taqta’ qalbek, jaslu l-vaganzi u tkun tista’ ter;a’ Ma na[sibx li hemm xi esperjenza partikulari. Dan ti//ar;ja l-batterija! g[ax nemmen li kull esperjenza g[andha t-tag[lim marbut mag[ha, anki jekk forsi f’dak il-[in ma G[andek xi delizzji^ nkunux qed narawh jew nifhmuh. Xi kultant ikun L-aktar li n[obb hu l-qari. Ma ng[idlekx kemm irid jg[addi ]-]mien biex nag[rfu l-lezzjoni ta’ /erti g[andi kotba d-dar, fil-garaxx u g[and ommi! esperjenzi li ng[addu minnhom. L-importanti li Infatti, issa nvestejt f’tablet biex forsi ma nispi//awx nippruvaw dejjem intejbu lilna nfusna u ma naqtg[u mirdumin fil-kotba! L-aktar ;eneri favoriti tieg[i qalbna qatt!

Il-fatt li tg[ix fil-g]ejjer Maltin, xi t[oss li huma l-vanta;;i u l-i]vanta;;i^

IR-RITRATT FAVORIT TIEG{EK LI FIH TIDHER INT — Ma’ missieri f’ jum il-gradwazzjoni. Wie[ed mill-aktar jiem emozzjonanti ta’ [ajti. F’dan ir-ritratt nidher li daddy’s girl!

B[ala ]vanta;;i na[seb li l-fatt li a[na pajji] ]g[ir b’popolazzjoni notevoli hija wa[da mill-isfidi ewlenin f’kull kamp, spe/jalment f’dak artistiku. Dan g[ax opportunitajiet tajbin ma tiltaqax mag[hom ta’ spiss! {a;a o[ra li tiddi]appuntani hi li s’issa f’Malta, li tkun attur # kantant # mu]i/ist # artist jew anki sportiv professjonali, mhix [a;a li toffrilek i/-/ans ta’ g[ajxien. Dawn kollha jridu jsiru fuq ba]i part-time. Na[seb li wasal i]-]mien li nirrikonoxxu t-talent kbir li hawn Malta u apparti li nag[mlu strutturi addattati ta’ studju u professjonali]mu f’dawn l-oqsma, no[olqu wkoll opportunitajiet ta’ xog[ol b[alma naraw barra minn Malta. B[ala vanta;;i na[seb li l-fatt li Malta hi pajji] kwiet u pa/ifiku (apparti f’xi World Cup jew Elezzjoni!) hija l-akbar barka li g[andna! G[andna pajji] rikk fl-istorja, fil-kultura u fil-;miel naturali, spe/jalment fejn jid[lu

l-ibliet, il-lingwa, il-bajjiet u l-kosta madwar il-g]ejjer tag[na! {a;a o[ra hi li b[ala poplu, g[alkemm forsi xi ftit passjonali ]]ejjed, f’/ertu sitwazzjonijiet, a[na nies ta’ intelli;enza, b]ulija u solidarjetà kbira.

Liema hu s-sors favorit tieg[ek li minnu ssir taf l-a[barijiet: il-gazzetta, it-televi]joni, ir-radju, l-internet, u g[aliex^

In[obb insegwi l-;rajjiet kurrenti minn fuq il-mezzi tal-komunikazzjoni kollha possibbli. Naqra gazzetti konvenzjonali u elettroni/i Maltin kif ukoll internazzjonali, insegwi a[barijiet fuq ir-radju u t-televi]joni u peress li jien daqsxejn nerd, infittex [afna informazzjoni bl-internet fuq a[barijiet u sitwazzjonijiet li jkunu qed ji;ru madwari biex nipprova nifhem a[jar dak li jkun qed ji;ri u g[aliex.

G[alik xi jfissru dawn^: • l-im[abba – Ir-ra;uni prin/ipali tal-[ajja. Kull tip

•

• • •

•

ta’ m[abba tg[odd, mhux biss dik ta’ bejn tnejn min-nies, i]da l-im[abba ta’ koppja, meta tkun sin/iera, m’hawnx isba[ minnha. Anki jekk i]-]wie; ma kienx parti mill-pjan ori;inali ta’ [ajti, meta bdejt no[ro; mar-ra;el tieg[i, Victor, mill-ewwel indunajt li kien il-persuna li ming[ajru ma nistax ng[ix kuntenta, u sitt snin wara li ]]ewwi;na, g[adni na[sibha bl-istess mod! il-[biberija – Fil-[ajja tajjeb li jkollok support network tajjeb ta’ [bieb, m’hemmx g[alfejn [afna – ftit u li tista’ tafdahom. L-importanti l-kwalità. L-akbar [abiba tieg[i kienet, g[adha u tibqa’ ommi, li ming[ajrha ]gur ma jien xejn! il-libertà – Din flimkien mal-indipendenza, hija l-aktar [a;a importanti g[alija. Ming[ajr il-libertà l-bniedem ma jistax ikun kuntent. ir-reli;jon – Aktar mir-reli;jon, l-ispiritwalità hi importanti g[alija, ir-relazzjoni tieg[i ma’ Alla. is-safar – Wie[ed mill-isba[ passatempi u dak li l-aktar nixtieq ikolli /ans nag[mel! M’hawn xejn isba[ milli tivvja;;a u titg[allem dwar pajji]i u popli differenti. Kull meta sifirt dejjem bqajt flEwropa g[ax tog[;obni [afna l-istorja u l-kultura Ewropea. Biss nixtieq ikolli l-opportunità li ndur id-dinja....forsi xi darba.....min jaf...? il-mewt – L-aktar [a;a li tbe]]ag[ni! Il-firda kiefra wisq, u l-fatt li ma tafx x’hemm in-na[a l-o[ra xejn m’hi inkora;;anti! G[alkemm jien kurju]a, mhux

Sensiela koordinata minn Raymond Miceli li tlaqqag[na ma’ nies li g[andhom konnessjoni mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu. Tixtieq issir taf a[jar lil xi personalità minn dawn l-oqsma^ Ibg[at is-su;;erimenti tieg[ek fuq raymiceli@gmail.com u nag[mlu mill-a[jar biex nikkuntentawk.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

Konsumatur 31

G[andu l-konsumatur ja//etta credit note ming[and il-bejjieg[^ Meta konsumatur jirritorna o;;ett u ji;i offrut credit note, xi drabi j[ossu konfu] jekk g[andux ja//etta dan irrimedju jew le. Din il-konfu]joni hi normalment ri]ultat ta’ nuqqas ta’ informazzjoni min-na[a tal-konsumatur dwar iddrittijiet u l-obbligi tieg[u meta jirritorna o;;etti lura g[and il-bejjieg[. Id-dubju [afna drabi jkun jekk il-konsumatur g[andux dritt g[al soluzzjoni a[jar minn credit note. Rimedju inqas minn dak legali Fil-verità meta konsumatur

ji;i offrut credit note b[ala rimedju, dan jew ikun qed ji;i offrut aktar minn dak li legalment g[andu dritt g[alih jew inqas. Jekk l-o;;etti li qed ji;u ritornati huma difettu]i, legalment il-konsumatur g[andu dritt g[al flusu lura jekk it-tiswija jew bdil ma jkunux possibbli jew ikunu se jo[olqulu inkonvenjent kbir. G[aldaqstant, jekk f’/irkustanzi b[al dawn ilkonsumatur ja//etta credit note, ikun qed jie[u rimedju inqas milli legalment g[andu dritt g[alih. Hawnhekk l-g[a]la jekk ja//ettax credit note jew le hi f’idejn il-konsumatur. Importanti li l-konsumatur ikun konxju tad-drittijiet legali tieg[u u qabel ma ja//etta credit note meta legalment

Jekk il-credit note ma jkollha l-ebda termini u kundizzjonijiet wie[ed jista’ jag[mel u]u minnha meta jrid

g[andu dritt g[al flusu lura, g[andu jiftakar li credit note meta mqabbla ma’ flus g[andha numru ta’ limitazzjonijiet. F’ka] ta’ g[a]la ]baljata F’sitwazzjoni fejn l-o;;etti li

qed ji;u ritornati ma jkun fihom xejn [a]in, imma lkonsumatur ikun qed

jirritornahom g[aliex ikun g[amel de/i]joni ta’ xiri ]baljata, jekk hawnhekk ilkonsumatur ji;i offrut credit note dan g[andu ja//etta g[ax f’sitwazzjonijiet b[al dawn illi;i ma toffri l-ebda soluzzjoni. Fortunatament g[allkonsumaturi, il-ma;;or parti tal-bejjieg[a ikunu lesti li jibdlu jew jag[tu credit note

F’sitwazzjoni fejn l-o;;etti li qed ji;u rritornati ma jkun fihom xejn [a]in, imma l-konsumatur ikun qed jirritornahom g[aliex ikun g[amel de/i]joni ta’ xiri ]baljata, jekk hawnhekk il-konsumatur ji;i offrut credit note dan g[andu ja//etta g[ax f’sitwazzjonijiet b[al dawn il-li;i ma toffri l-ebda soluzzjoni

anke meta ma jkun hemm xejn [a]in fl-o;;etti mixtrija. Dan sakemm il-konsumatur josserva l-kundizzjonijiet marbuta mar-ritorn tal-o;;etti b[al pere]empju, jippre]enta lprova tax-xiri u jirritorna lo;;ett fl-istess kundizzjoni li jkun xtrah. Meta konsumatur ja//etta credit note g[andu j]omm f’mo[[u li je]istu tipi differenti ta’ credit notes u li dawn normalment ikollhom numru ta’ termini u kundizzjonijiet marbuta mag[hom. E]empju, il-ma;;or parti talcredit notes ikollhom ilkundizzjoni li jridu jintu]aw sa data spe/ifika. Il-perijodu ta’ ]mien sakhemm credit note tista’ tintu]a jista jkun twil g[al numru ta’ xhur jew snin, jew jista’ jkun g[al ftit ;ranet biss. Jista’ wkoll ikun hemm ilkundizzjoni li credit note ma tistax tintu]a fuq o;;etti li qed jinbieg[u bi prezz imnaqqas. G[aldaqstant qabel ma konsumatur ji;i biex ju]a credit note g[andu l-ewwel ji//ekkja liema kundizzjonijiet irid josserva. Kundizzjonijiet tal-credit note

Meta ma jkunx hemm kundizzjonijiet miktuba fuq ilcredit note, dan normalment ifisser li l-credit note tista’ tintu]a mill-konsumatur meta jrid u fuq kwalunkwe prodott li jrid. Il-konsumatur g[andu joqg[od attent li ma jitlifx ilcredit note g[aliex jekk ji;ri hekk il-li;i ma tipprotegiehx u g[alhekk jista’ jispi//a b’xejn. F’ka] li konsumatur ji;i offrut credit note meta jirritorna prodott difettu] u dan ja//etta din is-soluzzjoni, g[andu almenu ji]gura li l-

minn Odette Vella odette.vella@mccaa.org.mt

credit note m’g[andhiex kundizzjonijiet marbuta mag[ha. Tajjeb ukoll li l-konsumatur i]omm f’mo[[u li la darba ja//etta credit note b[ala soluzzjoni, wara ma jistax jer;a’ jibdielu u jitlob rimedju differenti. G[aldaqstant qabel ma ja//etta credit note g[andu ji]gura li l-[anut fejn jista’ ju]a l-credit note g[andu g[a]la vasta ta’ prodotti li jista’ ji;i b]onn. L-iskop ta’ dan l-artiklu hu biss li jipprovdi informazzjoni u mhux li jag[ti parir legali. F’ka] ta’ ilment jew b]onn ta’ aktar informazzjoni tista’ tikkuntattja lill-Uffi//ju g[allAffarijiet tal-Konsumatur fi [dan l-Awtorita’ ta’ Malta g[all-Kompetizzjoni u lAffarijiet tal-Konsumatur fuq il-Freephone 80074400. Odette Vella

Odette Vella hi Senior Information Officer flUffi//ju g[all-Affarijiet talKonsumatur fl-Awtorità ta’ Malta g[all-Kompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur.

It-Tnejn, 6 ta’ Mejju, 2013

32 Lokali

Partitarji Karkari]i isegwu l-log[ba bejn Hibernians u Valletta fuq Big Screen fil-Wied ta’ Birkirkara. Minkejja li kien hemm kollox ippreparat, i/-/elebrazzjonijiet kellhom ikunu posposti g[aliex bir-reb[a tal-Hibs fuq Valletta, il-BOV Premier League se jkun de/i] b’decider bejn Birkirkara u Hibernians nhar is-Sibt li ;ej. (Ritratt> Joseph Galea)

Il-U{M b’sehem ewlieni fl-inizjattiva Jobs+ g[all-[olqien tax-xog[ol Irridu nwettqu progress ekonomiku li minnu se jgawdi kul[add – Josef Vella Seg. :enerali tal-U{M minn Jesmar Baldacchino

Fil-;ranet li g[addew, ;iet imnedija b’mod uffi/jali lpolitika tal-Jobs+, inizjattiva li kienet ;iet proposta millU{M matul is-sena li g[addiet fil-proposti tag[ha ta’ qabel il-Ba;it. Din linizjattiva issa ;iet a//ettata u se ti;i adottata mill-partiti politi/i u l-imsie[ba so/jali kollha biex f’pajji]na jkun hawn aktar xog[ol ta’ kwalità g[olja sas-sena 2020. IN-NAZZJON tkellem mas-Segretarju :enerali talU{M, Josef Vella, dwar linvolviment tal-union fittfassil ta’ din l-inizjattiva favur il-[olqien tax-xog[ol. Vella qal li hu kburi li lU{M tat il-kontribut tag[ha fil-politika tal-Jobs+ u se tkompli tag[ti l-kontribut tag[ha fuq livell nazzjonali, spe/jalment fis-settur taxxog[ol. “Dan huwa s-settur tag[na u g[alhekk a[na

obbligati li nag[tu lkontribuzzjoni tag[na. F’Jannar li g[adda ffirmajna l-ftehim tal-Jobs+, u issa g[amilna l-ewwel pass li g[andu jwassalna sas-sena 2020.” L-g[an tal-Jobs+ huwa li aktar [addiema jid[lu fiddinja tax-xog[ol biex jonqos il-pi] fuq is-servizzi so/jali, imma fl-istess [in ikun hawn iktar [addiema m[arr;in u b’[iliet, biex jonqos ilprekarjat u jikbru l-impjiegi b’pagi tajbin. Biex din linizjattiva titwettaq, in[atar kumitat fi [dan l-MCESD, u /-Chairpeson se jkun ilkonsulent tal-U{M, Clyde Caruana. Is-Segretarju :enerali talU{M sostna li l-edukazzjoni hi ferm importanti biex titjieb il-kwalità tal-impjiegi. “Din hi politika li biha, ilpartiti politi/i u l-imsie[ba

so/jali kollha se na[dmu flimkien; irridu nag[mlu aktar minn hekk. Din il-politika ma tistax tibqa’ tag[na biss, g[andha tkun ta/-/ittadini tag[na, talpoplu tag[na, tal-[addiema tag[na. Qed ng[idu lil kul[add, ‘Sib il-post tieg[ek fil-Jobs+. Jekk inti employer, mela naraw ukoll kif se n;ibu l-fondi biex ng[inuk [alli inti tkun tista’ t[arre; lill-[addiema tieg[ek, jekk inti [addiem, allura inti wkoll g[andek is-sehem tieg[ek x’tag[ti fil-Jobs+’.” Josef Vella qal li millistatistika jirri]ulta li lworkforce f’pajji]na hu ta[t il-medja tal-Unjoni Ewropea. “Nixtiequ li mmorru iktar u i]jed ’il fuq biex ilworkforce tag[na, il[addiema tag[na, ikollhom iktar [iliet, g[aliex jekk ikun hawn il-[iliet nattiraw

media•link COMMUNICATIONS

investiment ikbar. A[na wkoll imma qed nibag[tu messa;; lil dawk li qed ifittxu x-xog[ol, qed ng[idulhom biex ma jibqg[ux [ajjithom kollha fuq il-benefi//ji so/jali, imma rridu li x-xog[ol i[allas, u qed nistiednu lil dawn in-nies biex huma wkoll isibu r-rwol tag[hom fil-Jobs+ bl-edukazzjoni.” Josef Vella sostna li mhux il-postijiet tax-xog[ol kollha qed jinvestu fit-ta[ri; tal[addiema. Bl-inizjattiva talJobs+ se ji;i inkora;;it ittag[lim biex ikun possibbli li nattiraw lejn pajji]na investiment ta’ kwalità g[olja. Qal li llum qed nattiraw tip ta’ investiment, u issa rridu nattiraw iktar investiment ta’ kwalità, “biex inkomplu nattiraw l-investiment b[alma kellna fl-avjazzjoni

per e]empju. Irid ikollna iktar nies im[arr;a f’seng[a u f’[iliet g[oljin. Biex tag[mel dan trid tkompli teduka lill-[addiema tieg[ek, trid tkompli t[arre; lill[addiema tieg[ek. A[na nafu li pajji]na g[adu mhux qieg[ed jinvesti bi]]ejjed fit-ta[ri;. Mhux biss il-Gvern, f’/erti postijiet tax-xog[ol g[ad hawn lattitudni li qisu t-ta[ri; talb]onn. Imma dan hu l-pass li jmiss, u g[alhekk a[na qed insej[u d-dokument tag[na, ‘The next Stage’”. Is-segretarju ;enerali talU{M, Josef Vella, qal jekk nag[mlu din il-qab]a, allura l-ekonomija se tkun qed ti;;enera izjed, minnha se jgawdi l-poplu kollu, igawdi l-employer, imma jgawdi l[addiem ukoll, b’kundizzjonijiet tax-xog[ol u kwalità ta’ [ajja a[jar.