€0.55
Numru 13,432
Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
Muscat juri kif qabel l-elezzjoni kien jitkellem g[all-konvenjenza politika
Il-Kap il-;did tal-Partit Nazzjonalista, Simon Busuttil, jindirizza l-media fi tmiem il-laqg[a tal-Kumitat E]ekuttiv (Ritratt> Brian Grech)
Il-PN bi tmexxija ;dida b’sa[[itha u aktar effettiva minn Kenneth XUEREB
Il-Kumitat E]ekuttiv, il-Kunsill Amministrattiv u lGrupp Parlamentari tal-Partit Nazzjonalista approvaw b’mod unanimu mozzjoni mressqa mill-Kap il-;did talPN, Simon Busuttil, g[al bdil fl-Istatut biex il-PN ikollu Vi/i Kap g[all-Affarijiet tal-Partit u Vi/i Kap g[allAffarijiet tal-Parlament. Il-Partit Nazzjonalista se jwessa’ t-tmexxija tieg[u b’]ew; vi/i kapijiet u b’hekk ikollu iktar nies fit-
tmexxija tieg[u jiffukaw fuq il-[idma tal-Partit u talParlament. Dan [abbru l-Kap tal-Partit Nazzjonalista, Simon Busuttil, ilbiera[ filg[axija fi tmiem laqg[a tal-Kumitat E]ekuttiv tal-PN, l-a[[ar minn sensiela ta’ laqg[at li kellu matul il-;urnata f’dan l-ewwel jum tieg[u b[ala lKap tal-PN.
F’intervista mal-BBC [are; g[al darb’o[ra bi/-/ar kif, qabel l-elezzjoni ;enerali, Joseph Muscat kien qed jag[mel diskorsi g[all-konvenjenza politika, biex imbag[ad, ladarba n[atar Prim Ministru, dawwar kliemu. Matul il-kampanja elettorali, u anki qabel, Joseph Muscat u l-Labour Party kienu jikkritikaw l-ekonomijia Maltija u l-qag[da tal-finanzi tal-Gvern. I]da issa, f’intervista mal-BBC, Muscat qal li, “il-finanzi tal-pajji] huma f’sa[[ithom” – /ertifikat mill-aqwa lillGvern Nazzjonalista fl-a[[ar le;i]latura. Jg[id ukoll li “pajji]na qed jesperjenza tkabbir ekonomiku moderat u li d-dejn”, li tant kien jattakka lil Lawrence Gonzi bih, “huwa ta[t kontroll”. Dan meta, sa ftit ;img[at ilu kien qed jattakka lill-Gvern Nazzjonalista b’dak li kien isejja[lu ]bilan/ g[oli u dejn inkontrollabbli. Qabel l-elezzjoni, Joseph Muscat kien anki joqg[od [afna fuq ir-rapporti talA;enziji tal-Credit Rating – b[all-Fitch – u kien jg[id li dawn l-a;enziji kienu jesponu l-qag[da ekonomika vera ta’ Malta. G[ax kienu jimxu fuq termini reali, u mhux fuq i/-/ifri, kif kien jag[mel il-Gvern.
g[al pa;na 5
Tit[assar il-festa
Futbol
Wara l-mewt ta’ Dun Eric Overend, tit[assar il-Festa ta’ Santa Katerina fi]}ejtun
Il-manager ta’ Everton, David Moyes, se jkun is-su//essur ta’ Alex Ferguson mal-Man Utd
Ara pa;na 9
Ara pa;na 30
g[al pa;na 4
IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
2 Lokali
Dedikazzjoni biex il-PN jer;a’ jsir il-Partit tan-nies Lest li noffri d-dedikazzjoni kollha tieg[i biex dan il-Partit jer;a’ jikseb ilfidu/ja tan-nies u jeg[leb iddiffikultajiet li qed jaffa//ja. Kien dan il-messa;; ewlieni tal-Kap il-:did tal-Partit Nazzjonalista fl-ewwel impenji tieg[u f’din il-kariga. Wara l-elezzjoni tal-Erbg[a filg[axija, ilbiera[ filg[odu, il-Kap il-;did tal-Partit Nazzjonalista, Simon Busuttil, medd g[onqu g[axxog[ol. G[all-[abta tal9.45am, hu wasal fid-Dar ?entrali tal-PN fejn intlaqa’ minn numru ta’ [addiema pre]enti. Wara, akkumpanjat mis-Segretarju :enerali talPN, Paul Borg Olivier, Simon Busuttil sab postu fluffi//ju l-;did tieg[u b[ala lKap tal-PN. F’kelmtejn lill;urnalisti, Simon Busuttil fisser il-[idma tieg[u fil;ranet li ;ejjin. Ilbiera[ stess hu kellu laqg[a mal-eks Kap tal-PN, Lawrence Gonzi, segwita minn laqg[a informali mal-[addiema kollha tal-PN u l-kumpaniji kummer/jali tieg[u. Matul il-;urnata tal{amis ukoll, Simon Busuttil kellu laqg[at mal-Grupp Parlamentari, il-Kunsill Amministrattiv u l-Kumitat E]ekuttiv.
Qal ukoll li fil-;ranet li ;ejjin se jiltaqa’ madDeputati tal-PN b’mod individwali biex eventwalment i[abbar ix-Shadow Cabinet tal-Oppo]izzjoni. Min-na[a tieg[u, Paul Borg Olivier laqa’ lill-Kap il;did tal-PN u fakkar li filkarigi kollha li serva fihom Simon Busuttil, dawn kienu kkaratterizzati mid-djalogu u l-kuntatt man-nies. Din hija karatteristika ta’ Simon Busuttil, kompla Borg Olivier, u bil-kariga tieg[u ta’ Kap, din ter;a’ tkun karatteristika tal-PN b’mod s[i[. Iktar tard, Simon Busuttil kellu laqg[a mal-prede/essur tieg[u, Lawrence Gonzi. Flintroduzzjoni tal-laqg[a, li kienet miftu[a g[all-media, Simon Busuttil irringrazzja lil Lawrence Gonzi g[as-snin ta’ servizz li ta lill-pajji], bi tliet karatteristi/i ewlenin, li huma sinonimi ma’ Lawrence Gonzi: Integrità, Servizz u M[abba lejn il-pajji]. Min-na[a tieg[u, Lawrence Gonzi awgura lil Simon Busuttil fil-kariga l-;dida tieg[u u qal li da[al g[al din l-isfida b’sagrifi//ju personali meta temm il-karriera tieg[u fuq dimensjoni
It-Temp
UV INDEX
9
IT-TEMP> xemxi VI}IBBILTÀ> tajba IR-RI{: [afif mil-Lbi/, li jsir [afif g[al moderat mill-Punent BA{AR> [afif IMBATT> ftit li xejn TEMPERATURA: l-og[la 25˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0mm Xita mill-1 ta’ Settembru 426.4mm IX-XEMX> titla’ fis-06.02 u tin]el fit-19.55
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
Il-laqg[a li fiha Lawrence Gonzi ta r-riedni tal-Partit Nazzjonalista lill-Kap il-:did, Simon Busuttil, jidher ukoll is-Segretarju :enerali Paul Borg Olivier, li qed jitkellem dwar il-[idma ta’ dan il-partit (Ritratt> Michael Ellul)
Ewropea biex jiffoka fuq iddimensjoni nazzjonali. Dan juri, qal Lawrence Gonzi, li Simon Busuttil jifhem e]att x’inhi l-politika – servizz. Xejn inqas u xejn i]jed. Hu rringrazzja wkoll lisSegretarju :enerali tal-PN, Paul Borg Olivier – li f’inqas minn xahar ie[or se jispi//a mill-kariga – u wera l-apprezzament g[ax-xog[ol kbir li wettaq. Lawrence Gonzi fakkar li f’dawn l-a[[ar [ames snin waqa’ pi] kbir fuq Paul Borg Olivier, b[alma ji;ri meta l-partit ikun fil-Gvern, it-tmexxija tieg[u taqa’ f’idejn isSegretarju :enerali, filwaqt li l-Kap ikun iffukat fuq ittmexxija tal-pajji]. F’laqg[a mal-[addiema, Simon Busuttil tenna dak li qal fl-ewwel diskors tieg[u b[ala Kap fil-Kunsill :ene-
rali u rringrazzja mill-;did lill-[addiema g[all-impenn, id-dedikazzjoni u l-passjoni li g[andhom g[ax-xog[ol tag[hom. Hu rrefera g[all-
L-esperjenza miksuba fl-a[[ar disa’ snin fil-Parlament Ewropew se japplikaha fil-politika Maltija Kummissjoni ta’ Esperti li be[siebu jwaqqaf biex t[ares lejn il-kumpaniji kummer/jali tal-Partit. Il-Kap tal-PN qal li lest jie[u d-de/i]jonijiet li
din il-kummissjoni tipproponi, i]da se j]omm dejjem quddiem g[ajnejh l-aspett uman. Il-fatt li l-ewwel jum tieg[u b[ala l-Kap tal-PN [abat ma’ Jum l-Ewropa hu “koin/idenza sabi[a”, li tfakkru flimpenn li wieg[ed li j;ib dimensjoni Ewropea g[allpolitika f’livell nazzjonali. Simon Busuttil wieg[ed li lesperjenza miksuba fl-a[[ar disa’ snin fil-Parlament Ewropew se japplikaha filpolitika Maltija sabiex din tkun fi stil iktar Ewropew. Sadattant, aktar tard matul il-;urnata, Simon Busuttil [a sehem ukoll fil-programm .net fuq Net Television. Hawnhekk hu re;a’ tenna limpenn tieg[u li ja[dem qrib in-nies, u jibba]a l-[idma tieg[u fuq djalogu kontinwu u l-komunikazzjoni.
B[al-lum 25 sena
IL-:IMG{A L-og[la 26˚C L-inqas 15˚C
IS-SIBT L-og[la 26˚C L-inqas 16˚C
IL-{ADD L-og[la 26˚C L-inqas 17˚C
IT-TNEJN L-og[la 25˚C L-inqas 16˚C
IT-TLIETA L-og[la 25˚C L-inqas 16˚C
UV
UV
UV
UV
UV
9
10
9
8
9
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Malta 23˚C sabi[, Al;eri 29˚C imsa[[ab, Amsterdam 14˚C ftit imsa[[ab, Ateni 22˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 22˚C sabi[, Berlin 17˚C sabi[, Brussell 14˚C imsa[[ab, il-Kajr 31˚C ftit imsa[[ab, Dublin 12˚C ftit imsa[[ab, Kopen[agen 17˚C ftit imsa[[ab, Frankfurt 20˚C imsa[[ab, Milan 25˚C ftit imsa[[ab, Istanbul 18˚C imsa[[ab, Londra 14˚C ftit imsa[[ab, Madrid 22˚C ftit imsa[[ab, Moska 24˚C ftit imsa[[ab, Pari;i 16˚C imsa[[ab, Bar/ellona 21˚C ftit imsa[[ab, Ruma 22˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 27˚C sabi[, Tripli 28˚C sabi[, Tune] 25˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 23˚C ftit imsa[[ab, Zurich 18˚C imsa[[ab, Munich 20˚C imsa[[ab, Stokkolma 21˚C sabi[, San Pietruburgu 20˚C ftit imsa[[ab.
F
l-okka]joni tal-ewwel anniversarju mirreb[a tal-Partit Nazzjonalista, waqt ri/eviment ;iet ippjanata t-tnedija ta’ gazzetta bl-isem IL-POPLU, pubblikazzjoni ;dida tal-Uffi//ju Informazzjoni tal-PN. Din il-pubblikazzjoni kienet f’forma ta’ news magazine. L-isem ta’ din il-gazzetta jsegwi pubblikazzjonijiet li kellu l-Partit Nazzjonalista sa mill-1886 b’;urnal bl-isem Il Popolo. Aktar tard, dan l-isem inbidel g[all-Malti. Fil-Parlament, il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami /a[ad allegazzjonijiet li kienu saru mid-Deputat Laburista Lorry Sant li kien allega li xi bastimenti tal-gwerra barranin kienu da[lu fl-ib[ra territorjali Maltin. Il-Prim Ministru qal li wara investigazzjonijiet li saru dwar dawn l-allegazzjonijiet, irri]ulta li l-bastimenti li saret riferenza g[alihom ma kienu xejn g[ajr bastimenti merkantili. :ew mi/[uda wkoll allegazzjonijiet tad-Deputat Laburista Salvu Sant, li kien intlema[ submarine.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
Lokali 3
L-ewwel impenji tal-Kap il-;did tal-PN 2
3
4
1
Simon Busuttil jintlaqa’ mill-[addiema tad-Dar ?entrali, hekk kif ilbiera[, g[all-[abta tal-10 a.m., da[al g[all-ewwel ;urnata tal-[idma b[ala Kap tal-PN
2
Simon Busuttil f’laqg[a informali mal-[addiema fid-Dar ?entrali
3
Simon Busuttil flimkien ma’ Lawrence Gonzi g[all-ewwel darba fl-uffi//ju tal-Kap tal-PN
4
Simon Busuttil waqt il-Programm ta’ NET Tv, .net, flimkien mal-Ewro-Parlamentari Roberta Metsola Tedesco Triccas (Ritratti> Michael Ellul)
1
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
4 Lokali
Mal-BBC jg[id li l-finanzi huma fis-sod u d-dejn ta[t kontroll minn pa;na 1
Imma, ironikament, largument li Malta g[andha finanzi fis-sod issa qed jag[mlu biex jirribatti spekulazzjoni minn a;enziji tal-credit ratings – fosthom l-istess Fitch – li qed jg[idu li jekk ikunu imposti xi taxxi jew regoli ;odda fuq it-transazzjonijiet finanzjarji
internazzjonali, Malta, u ssettur finanzjarju tag[ha, jistg[u jintlaqtu [a]in. Fl-intervista, il-Prim Ministru Muscat jg[id ukoll li Malta ma tinsabx f’riskju min[abba li l-bonds talGvern jinxtraw lokalment, u g[alhekk ma ji;ux affettwati mill-ispekulaturi barranin.
Il-Kap il-;did tal-Partit Nazzjonalista jindirizza l-ewwel laqg[a tal-Grupp Parlamentari b[ala l-Kap tal-PN (Ritratt> Brian Grech)
Messa;;i ta’ awguri lill-Kap il-;did tal-PN Simon Busuttil Mal-[atra ta’ Simon Busuttil b[ala l-Kap tal-Partit Nazzjonalista, bdew jaslu listqarrijiet ta’ awguri millpartiti politi/i, l-g[aqdiet talPartit Nazzjonalista u s-so/jetà /ivili. Il-Moviment Nisa Partit Nazzjonalista, l-MNPN wieg[ed lealtà lil Simon Busuttil biex bl-impenn tieg[u, il-PN jer;a’ jsir partit tan-nies, partit rilevanti u rebbie[. L-MNPN awgura wkoll lit-tliet kandidati l-o[ra li wrew sens kbir ta’ lealtà lejn il-partit. L-MNPN isostni li din l-elezzjoni wriet bi/-/ar li l-Partit Nazzjonalista hu partit li tassew i[addan u j[addem id-demokrazija, partit mag[qud u mimli blentu]ja]mu, u bl-impenn ta’ Simon Busuttil se jibni pa;ni ;odda fl-istorja ta’ pajji]na. Solidarjetà {addiema Partit Nazzjonalista tifra[ u millqalb tilqa’ lil Simon Busuttil, b[ala l-Kap il-;did tal-Partit Nazzjonalista. Solidarjetà {addiema Partit Nazzjonalista temmen li flimkien mal-Kap il-;did se tkompli ta[dem fl-
a[jar interess tal-[addiema. Dan, biex dak kollu li nkiseb mill-Partit Nazzjonalista filGvern mhux talli ma jintilifx imma jkompli jissa[[a[ flaqwa interess tal-pajji]. Solidarjetà {addiema Partit Nazzjonalista tenniet ukoll illealtà u l-impenn s[i[ lil Simon Busuttil u lill-Partit Nazzjonalista mmexxi minnu. Is-Segretarjat g[allImprendituri ]-}g[ar u l-Medji tal-Partit Nazzjonalista, SI}M irringrazzja lil Lawrence Gonzi g[all-[idma impekkabli tieg[u b[ala Kap tal-Partit Nazzjonalista u Prim Ministru. Awgura wkoll lil Simon Busuttil, li s-Segretarjat qal li die[el g[al dan l-inkarigu fi ]mien meta l-isfidi li g[andu quddiemu l-partit huma kbar. B’impenn, bil-g[aqal u bilkapa/itajiet tieg[u, SI}M huwa ]gur li Simon Busuttil se jag[mel mill-Partit Nazzjonalista, storja ta’ su//ess g[all-pajji]. SI}M irringrazzja wkoll littliet kandidati l-o[ra li offrew ru[hom g[as-servizz tal-Partit u awgura li flimkien ma’
Simon Busuttil ikomplu jimpenjaw ru[hom u jag[tu ssehem tag[hom sabiex flimkien inwasslu lill-Partit Nazzjonalista fejn jixraqlu fliqsar ]mien. Fi stqarrija o[ra, il-Kunsill tal-FORUM Unions Maltin, f’isem il-[dax il-union affiljati ma’ din il-konfederazzjoni, tifra[ lil Simon Busuttil g[assu//ess tieg[u fil-[atra ta’ Kap tal-Partit Nazzjonalista. IlFORUM jixtieq [idma fejjieda fl-interess tal-[addiema kollha Maltin u G[awdxin u jawgura li r-relazzjoni bejn il-Partit Nazzjonalista u l-FORUM tkompli tissa[[a[. Il-Malta Dockers Union, lMDU, ukoll fer[et lil Simon Busuttil g[all-[atra tieg[u b[ala l-Kap tal-Partit Nazzjonalista u awguratlu kull su//ess fil-[idma tieg[u b’risq il-[addiema u l-poplu Malti kollu. L-MDU qalet li tinsab disposta li tag[ti l-kontribut tag[ha biex ti]diet ilproduttività u l-effi/jenza sabiex jin[olqu aktar impjiegi, opportunitajiet u benefi//ji g[all-[addiema Maltin.
Tifel ta’ 11-il sena j;arrab ;rie[i ta’ natura gravi Tifel ta’ 11-il sena ma jinsabx fil-periklu talmewt, i]da ;arrab ;rie[i ta’ natura gravi. Dan, wara li ntlaqat minn vettura tat-tip Subaru Vivio, li kienet misjuqa minn ra;el ta’ 41 sena residenti r-Rabat, G[awdex. Dan se[[ ilbiera[ g[all-[abta tat-tmienja u nofs ta’ filg[odu, meta l-Pulizija ;ew infurmati
li kien hemm b]onn l-assistenza tag[ha fi Triq l-Ewropa, ir-Rabat, G[awdex, min[abba li kien ittajjar tifel. Fuq il-post issej[et ambulanza, li [adet littifel l-Isptar :enerali ta’ G[awdex g[all-kura. Il-Pulizija g[adha g[addejja blinvestigazzjoni fuq dan il-ka].
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
6 Parlament
4,425 reat kriminali rappurtati fi tliet xhur Kien hemm 4,425 reat kriminali li kienu rappurtati lillPulizija fl-ewwel tliet xhur ta’ din is-sena. Dan [abbru Emanuel Mallia, il-Ministru g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Carmelo Mifsud Bonnici. Il-Ministru Mallia fisser kif f’Jannar kienu rappurtati 1,133 reat, fi Frar kienu rappurtati 1,817 reat u f’Marzu ;ew rappurtati 1,475 reat kriminali.
L-g[ases tal-Pulizija dejjem ikunu miftu[a “L-g[ases prin/ipali tal-Pulizija dejjem jin]ammu miftu[a”. Emanuel Mallia, il-Ministru g[all-Intern u sSigurtà Nazzjonali qal dan bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea. Il-Ministru Mallia spjega li f’dawn l-g[ases, ikun hemm xog[ol minn sur;ent u ]ew; kuntistabbli. Hu qal li jkun hemm [inijiet li f’dawn l-g[ases ikun hemm ukoll Spettur u membri o[ra tal-Korp li jag[mlu xog[ol klerikali.
Programm ta’ manutenzjoni fuq l-arbli tal-high tension Kull sena jsir programm ta’ manutenzjoni fuq l-arbli talhigh tension. Meta kien qed iwie;eb mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea, Konrad Mizzi, il-Ministru g[all-Ener;ija u lKonservazzjoni tal-Ilma qal li matul dan il-programm, larbli kollha tal-high tension li jkunu fi stat [a]in, jinbidlu. Hu qal li matul is-sena li g[addiet kienu di;à nbidlu xi arbli fl-istess zona u ]ied li l-kumplament tal-arbli f’San Pawl il-Ba[ar ikomplu ji;u spezzjonati din is-sena u dawk li jinsabu fi stat perikolu] ji;u mibdula.
Xog[lijiet ;odda fit-toroq B[alissa Transport Malta qed ta[dem fuq programm ;did g[al xog[lijiet ta’ major patching bl-u]u ta’ asfalt ja[raq. Bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret midDeputat Nazzjonalista Robert Cutajar, il-Ministru g[atTrasport u l-Infrastruttura Joe Mizzi stqarr li meta dan ilprogramm ikun approvat u finanzjat, se jkun ippjanat roster tax-xog[lijiet li jkun jinkludi xog[lijiet matul il-lejl, ladarba dan ikun stabbilit li jkun l-a[jar [in biex jin[oloq l-inqas inkonvenjent possibbli g[ax-xufiera, g[ar-residenti u g[allpubbliku ;enerali.
L-Awtorità Maltija dwar is-Servizzi Finanzjarji rre;istrat 2,869 kumpanija ;dida matul is-sena li g[addiet
Il-MFSA qed tkun strumentali fl-edukazzjoni finanzjarja lill-konsumatur L-Awtorità Maltija dwar isServizzi Finanzjarji (MFSA) kienet strumentali, fil-qasam internazzjonali, fl-edukazzjoni finanzjarja li ting[ata lillkonsumatur. B’ri]ultat ta’ dan, Malta tista’ tqabbel u[ud millakbar ekonomiji dinjija filkwalita’ u s-sustanza talattivitajiet li jag[tu l-g[odda lill-konsumatur biex jag[mel de/i]jonijiet a[jar dwar prodotti finanzjarji. Dan qalu J.V. Bannister, i/Chairman tal-MFSA fid-da[la g[ar-rapport annwali tal-MFSA g[all-2012 li tpo;;a b[ala dokument fuq il-Mejda talKamra tar-Rappre]entanti l;img[a li g[addiet. Hu stqarr li l-Awtorità Maltija dwar is-Servizzi Finanzjarji (MFSA) rre;istrat 2,869 kumpanija ;dida matul is-sena li g[addiet – numru li qabe] biss tliet darbiet f’dawn l-a[[ar 12-il sena. I/-Chairman tal-MFSA qal li l-istabbiltà politika, ekonomika
u regolatorja ta’ Malta ing[atat prijorità bit-tkabbir kontinwu tal-industrija finanzjarja milli qabel il-kri]ijiet finanzjarju tal2008. Evidenza /ara [ar;et millBank ?entrali Ewropew f’Jannar ta’ din is-sena li wriet li fl-2012 Malta kisbet l-akbar ]ieda f’istituzzjonijiet finanzjarji monetarji minn xi nazzjon ie[or fl-Unjoni Ewropea - ]ieda ta’ tliet filmija. Dan it-tkabbir sar fi sfond ta’ tnaqqis globali ta’ sitta filmija f’numru ta’ istituzzjonijiet finanzjarji monetarji fl-UE. L-indi/i kompetittiv globali tal-Forum Ekonomiku Dinji g[al darb’o[ra kkonferma lpo]izzjoni ta’ Malta b[ala ekonomija finanzjarja li tinsab fi Premier Division. L-UE tat lewwel post lil Malta talli implimentat id-Direttivi dwar is-Suq Intern f’li;i. Joe Bannister ]ied li matul is-sena li g[addiet, il-MFSA kompliet tie[u rwol prin/ipali
fit-tqassima ta’ informazzjoni lill-konsumaturi, lill-media u lill-industrija, appo;;jat ledukazzjoni fl-industrija u programmi ta’ ta[ri;, organizzat seminars u laqg[at dwar ]viluppi legali, tekni/i u regolatorji, ikkontribwiet fittfassil ta’ skambji ta’ ideat u policies tekni/i nazzjonali u Ewropej kif ukoll esperjenzi ma’ korpi regolatorji u supervi]orji nazzjonali u internazzjonali. Joe Bannister kompla, fost o[rajn, li l-industrija finanzjarja ta’ Malta bniet massa solida ta’ [iliet, g[arfien u prodotti. Pajji]na g[andu sistema regolatorja soda kif ukoll sistema legali fdata. Dawn kollha huma pilastri essenzjali tas-su//ess nazzjonali ta’ Malta, i]da fuq kollox ilkunsens politiku bejn il-partiti politi/i. F’dinja in/erta, sostna /-Chairman tal-MFSA, dan hu l-element li n-negozji u linvestituri jivvalutaw l-aktar.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
Parlament 7
Se jkunu premjati dawk l-g[aqdiet volontarji bi pratti/i tajbin Matul din is-sena, lUffi//ju tal-Kummissarju g[al Organizzazzjonijiet Mhux Governattivi, se jniedi ?ertifikat ta’ Governanza Tajba li hu inti] biex jirrikonoxxi l-[idma ta’ organizzazzjonijiet volontarji serji u li jimxu skont il-Kodi/i ta’ Governanza, Etika u Pratti/i Tajbin g[all-Amministraturi tal-Organizzazzjonijiet Volontarji, li kien ippubblikat f’Novembru 2011. Dan [are; mir-rapport annwali g[as-sena 2012 talUffi//ju g[all-Kummissarju g[al Organizzazzjonijiet Mhux Governattivi li tpo;;a fuq il-Mejda tal-Kamra tarRappre]entanti l-;img[a li g[addiet. Il-Professur Kenneth Wain, il-Kummissarju ta’ dan lUffi//ju qal li skont il-poteri mog[tija lilu mil-li;i, dan luffi//ju qed i[ejji regolamentazzjoni u kodi/i ta’ prattika b’rabta mal-;bir pubbliku talorganizzazzjonijiet iskritti g[as-sena li qeg[din fiha. L-Uffi//ju qed ja[dem ukoll fuq li;i li tirregola l-attivitajiet ta’ {wienet tal-Karità, anki biex tkun emendata dik il-parti tal-li;i li tipprovdi l-kundizzjonijiet li permezz tag[hom lg[aqdiet volontarji jkunu jistg[u joperaw entitajiet kummer/jali biex isa[[u d-d[ul finanzjarju tag[hom. Ir-rapport ]vela li r-re;istru tal-g[aqdiet iskritti ]died sena b’sena mill-2008 lil hawn biex illum, fl-a[[ar tas-sena li g[addiet, jilqa’ fih 761 g[aqda. Il-Professur Wain stqarr li dan hu ammont sodisfa/enti spe/jalment meta jitqies il-fatt li l-iskrizzjoni mhix ta’ bilfors u anki lkwistjoni kontinwa malawtoritajiet ekklesjasti/i rigward l-iskrizzjoni tal-g[aqdiet tal-Knisja, li ilha sa mill2008, u g[adha ma ;ietx solvuta.
Il-Prof. Kenneth Wain> It-tkabbir b’ritmu stabbli tal-organizzazzjonijiet iskritti juri li l-li;i hi mag[rufa mas-settur tal-volontarjat
Il-Professur Wain qal li ttkabbir b’ritmu stabbli tal-organizzazzjonijiet iskritti, minkejja dan kollu, juri li l-li;i hi mag[rufa mas-settur tal-volontarjat. Dan is-su//ess se[[, fost o[rajn, bil-[ila tar-reputazzjoni li kiseb l-uffi//ju g[alleffi/jenza li te]isti fir-rigward tal-pro/ess ta’ re;istrazzjoni. Il-Kummissarju sa[aq li lpolitika tal-Gvern g[andha tkun li m’g[andhomx jing[ataw e]enzjonijiet Ministerjali b’mod indiskriminat i]da li lorganizzazzjonijiet li qed japplikaw g[al fondi u benefi//ji o[rajn g[andhom jirre;istraw mal-Kummissarju qabel ikunu eli;ibbli li japplikaw g[alihom. Minn madwar 90 e]enzjoni ministerjali li ng[ataw matul l2012 u minkejja l-insistenza tal-Kummissarju, tliet biss millorganizzazzjonijiet li bbenefikaw fl-a[[ar mill-a[[ar applikaw g[all-iskrizzjoni.
Ir-rapport wera wkoll li lProfessur Wain mhux sodisfatt bin-nuqqas ta’ trasparenza adekwata fil-mod kif il-Gvern imexxi skemi u mi]uri politi/i nti]i g[as-settur tal-volontarjat, it-t[addim tal-Kumitat g[allG[a]la ta’ Pro;etti mill-NGOs, il-Fond g[al Kaw]i :usti, ilFond tal-G[ajnuna g[al }vilupp barra minn Malta, Eko-G[awdex, e//. Fil-konklu]joni tieg[u, ilKummissarju g[al Organizzazzjonijiet Mhux Governattivi sa[aq li ]-]ew; tibdiliet ba]i/i li qed jinsisti fuqhom, ji;ifieri, iskrizzjoni mandatorja u d-demokratizzazzjoni tal-pro/ess tal-[atra talKunsill g[as-Settur talVolontarjat se jirrikjedu diskussjoni fil-fond mal-Gvern u mal-Kunsill, i]da huma ddirezzjoni li g[andha tittie[ed g[all-;id tas-settur u s-so/jetà /ivili b’mod s[i[.
X’innutajna^ ■ F’dawn l-ewwel ;img[at ta’ din il-le;i]latura, matul il[in g[all-mistoqsijiet parlamentari, bdew jispikkaw
twe;ibiet xejn brillanti minn deputati tal-Gvern g[al mistoqsijiet partikularment minn deputati talOppo]izzjoni, li xi kultant ikunu pjuttost sensittivi jew importanti. G[al tali mistoqsijiet it-twe;iba li ng[atat kienet “l-informazzjoni mitluba mill-Onorevoli Interpellant ting[ata f’xi seduta o[ra”. E]empju partikulari se[[ fis-seduta ta’ nhar it-Tnejn meta dDeputat Nazzjonalista Marthese Portelli staqsiet lill-Ministru tas-Sa[[a jg[id min huma l-konsulenti millelezzjoni sal-lum li qed jag[tu kontribut fiddekasteru tieg[u. G[an-nom tal-Ministru Farrugia, wie;bet il-Ministru Coleiro Preca li qalet li l-informazzjoni se ting[ata f’xi seduta o[ra! G[al Marthese Portelli, din ma ni]litilhiex u fil-pront qamet u staqsiet mistoqsija supplimentari biex il-Ministru tag[tiha lismijiet tal-konsulenti. IlMinistru Coleiro Preca wie;bet lid-Deputat Nazzjonalista biex tag[mel din il-mistoqsija bil-miktub. Twe;ibiet simili saru lil diversi Deputati Nazzjonalisti o[rajn, partikularment lid-Deputat Nazzjonalista Joe Cassar fejn g[andu x’taqsam issa[[a – pilastru kbir so/jali f’pajji]na.
■ Fis-seduta ta’ nhar it-Tnejn, l-ewwel twe;ibiet tal-
Ministru Evarist Bartolo ma ni]lux g[asel malOppo]izzjoni, spe/jalment mad-Deputat Nazzjonalista Toni Bezzina. Id-Deputat Nazzjonalista staqsa lillMinistru jekk il-kors ta’ Diploma in Facilitating Inclusive Education hux se jkun fil-prospectus tal-
Università g[as-sena skolastika li ;ejja jew le. IlMinistru Bartolo deher iwaqqa’ g[a]-]ufjett il-mistoqsija wara mistoqsija supplimentari li saret mill-interpellant. Id-Deputat Nazzjonalista talab lillMinistru biex il-Kamra jkollha hard copy tal-prospectus. B’mod sarkastiku, ilMinistru argumenta li se jkunu qed jin[lew il-karti biex ikun provdut il-prospectus. Staqsa wkoll lid-Deputat Nazzjonalista x’kulur riedu l-prospectus, jekk hux a[mar jew blu. Id-Deputat Nazzjonalista George Pullicino g[olla jdejh u a[na l-;urnalisti [sibna li kien se ji;bed l-attenzjoni lillIspeaker dwar disrispett filkonfront tad-Deputat Nazzjonalista Toni Bezzina. I]da l-Ispeaker g[adda g[al mistoqsija o[ra mid-Deputat Nazzjonalista Toni Bezzina. Din id-darba l-Ministru Bartolo qal li mhux se jkun qed jitmella[ bl-interpellant u wie;eb il-mistoqsija! ■ Numru ta’ uffi/jali talGvern qed jid[lu filParlament u jpo;;u firringiela wara l-;urnalisti flIstrangers Gallery biex suppost isegwu s-seduta. Sa hawn ma fiha xejn. I]da meta jsiru l-mistoqsijiet, l-
aktar dawk supplimentari min-na[a tal-Oppo]izzjoni, u[ud minn dawn l-uffi/jali (spe/jalment ta’ Ministeru partikulari), qed jg[addu kummenti minn ta[t l-ilsien (li xi kultant ikunu dispre;jattivi) lejn idDeputati Nazzjonalisti. Din l-affari ;rat xi darbtejn u urtat mhux biss lill-;urnalisti ta’ Media.Link Communications i]da wkoll lill-;urnalisti ta’ media o[rajn li ;ew imfixkla firrappurta;;i tag[hom. Jista’ xi [add mi]-]ew; na[at talKamra jew l-Ispeaker jie[u nota?
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
8 Lokali
I//elebrata l-festa ta’ San :or; Preca
Ilbiera[, id-9 ta’ Mejju, kien jum l-ewwel qaddis Malti, San :or; Preca, li sitt snin ilu kien ikkanonizzat mill-Papa Benedittu XVI. Biex titfakkar din lokka]joni tal-festa ta’ San :or; Preca ;iet i//elebrata quddiesa mill-Ar/isqof Pawlu Cremona fis-Santwarju ta’ Santa Tere]a, f’Birkirkara, g[all-Kulle;; San :or; Preca. G[al din i/-/elebrazzjoni kienu pre]enti l-g[alliema u t-tfal kollha li jattendu l-iskejjel li jiffurmaw parti millKulle;; San :or; Preca. Dun :or; twieled fit-12 ta’ Frar 1880, fil-Belt, u wettaq [idma kbira b[ala fundatur tal-MUSEUM fil{amrun u f’Santa Venera. Kien fl-1963 li s-So/jetà tal-MUSEUM g[amlet talba biex tinfeta[ il-kaw]a g[all-beatifikazzjoni ta’ Dun :or; Preca, li nbdiet fl-1975 mill-Papa Pawlu VI. Huma diversi l-mirakli attribwiti li saru blinter/ezzjoni ta’ Dun :or; Preca. Flimkien ma’ dawn il-mirakli hemm ukoll /irkustanzi u fatti o[rajn importanti madwar ilqdusija ta’ Dun :or;, fosthom li 38 sena wara mewtu, il-;isem tieg[u nstab intatt fit-tebut fejn indifen, fil-Kappella tasSo/jetà tal-MUSUEM, il{amrun. Dan kien mument importanti fil-pro/ess talqdusija ta’ Dun :or; Preca biex nhar il-{add 3 ta’ :unju 2007, Dun :or; Preca kien ikkanonizzat fi Pjazza San Pietru, filVatikan.
Uffi//ju tal-Europe Direct fil-GRTU Bl-iskop li /-/ittadini jkollhom kunttat dirett malUE, il-Kummissjoni Ewropea f’Malta fet[et ittieni uffi//ju ta’ ‘Europe Direct’ f’Malta. Dan l-uffi//ju nfeta[ filkwartieri tal-GRTU, ilBelt, u hu t-tieni wie[ed f’Malta wara dak li hemm f’G[awdex. Il-pjan tarrappre]entanza talKummissjoni Ewropea f’Malta hu li jinfeta[ ittielet uffi//ju Europe Direct fi/-/entru ta’ Malta. Madwar l-Unjoni Ewropea hawn 500 uffi//ju Europe Direct u fihom, i//ittadini jing[ataw kull tip
L-attur Mario Micallef se jinterpreta lil Dante Alighieri fi produzzjoni ta[t forma ta’ qari u animazzjoni
Id-Divina Commedia fil-miftu[ f’G[awdex
Fl-okka]joni tan-Notte Gozitana, li se ssir f’G[awdex bejn illum u g[ada s-Sibt, lattur Mario Micallef se jer;a’ jippre]enta d-dramm IdDivina Commedia, xog[ol li kien ;ie adattat bil-Malti ta[t forma ta’ monologu miktub minn Alfred Palma. Mario Micallef se jinterpreta lil Dante Alighieri, din id-darba fi produzzjoni li se ssir ta[t forma ta’ qari u animazzjoni, g[ada s-Sibt 11 ta’ Mejju, fis-7.30pm, fi Triq id-Dejqa, ir-Rabat, G[awdex. L-entratura se tkun bla [las. G[alhekk, din hi l-ewwel darba li din il-produzzjoni se ssir fl-apert. Hi wkoll okka]joni biex dawk li ma kinux raw din il-produzzjoni
sentejn u nofs ilu, jarawha din id-darba. Dante Alighieri beda jikteb il-Kummiedja Divina mill1306 u x’aktarx baqa’ sejjer biha sa mewtu. Dante semma x-xog[ol tieg[u Commedia, i]da dawk ta’ warajh, birra;un kollu, tawha l-isem xieraq g[all-kobor tieg[u: Divina Commedia. Dan ix-xog[ol hu poema ta[t sura ta’ vi]joni, li fiha lpoeta jirrakkonta l-vja;; tieg[u mis-saltniet taddannazzjoni, talpurifikazzjoni u talbeatitudni: l-Infern, ilPurgatorju u l-:enna. Dan huwa xog[ol uniku fissura tieg[u, u g[alhekk mhux ta’ min jitilfu.
ta’ informazzjoni dwar lUE. Permezz tal-Europe Direct, l-Unjoni Ewropea titressaq iktar qrib i//ittadini billi kull mistoqsija ta/-/ittdini tkun imwie;ba. Skop ie[or talEurope Direct hu li jkun stimulat id-dibattitu dwar lUnjoni Ewropea. Fil-ftu[ tal-uffi//ju Europe Direct, irRappre]entant f’Malta talKummissjoni Ewropea, Martin Bugelli, qal li hu importanti li /-/ittadini talUE ma j[ossuhomx maqtug[in u jkunu infurmati b’dak li jkun qed ise[[.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
Lokali 9
Se jsiru ]ew; inkjesti dwar it-tra;edja tal-Fran/i]i Ma taqta’ xejn it-tfittxija g[al Philippe Grimaud u Eli Chmouni, li huma la[[ar ]ew; persuni li g[adhom nieqsa wara ttra;edja ta’ nhar il-{add li g[adda, li fiha [ames Fran/i]i li kienu g[al btala fuq jott f’G[awdex spi//aw tkaxkru mill-ba[ar qawwi li [akem il-kosta tal-Punent ta’ pajjizna. Wara li l-Erbgha nstab ittielet katavru – dak ta’ Elias Chmouni – ilbiera[ filg[odu kompliet it-tfittxija g[a]-]ew; turisti li g[adhom ma nstabux, u li wie[ed minnhom huwa ttifel tal-istess Elias, ir-ra;el li huwa s-sid tal-jott “El Pirata”. Sadatant, ilbiera[ ukoll sar mag[ruf li ;ew ordnati ]ew; inkjesti separati dwar dan il-ka]. Il-wa[da qed tit-
mexxa minn Transport Malta, u l-o[ra li mistennija tintalab mill-Ministeru tatTrasport, li se titmexxa mill-Kaptan Mario Grech. Din qed issir b’mod konformi mal-Ligi Marittima. It-turisti Fran/i]i ;ew identifikati b[ala Philippe u Marie Grimaud, Sandrine Gaudet, in-negozjant Elias Chmouni u ibnu Eli. It-Tlieta nstabu l-ewwel ]ew; katavri f’Fomm irRi[, illi ;ew identifikati b[ala dawk ta]-]ew; nisa li kienu vaganza fuq il-jott. Instabet ukoll id-dg[ajsa ]g[ira li ntu]at mit-turisti biex ni]lu mill-jott lejn ixXlendi l-{add filg[axija biex ji//elebraw g[eluq snin Elias – /elebrazzjoni li i]da, fi triqithom lura, spi//at inbidlet fi tra;edja.
Kunsill :enerali Straordinarju Partit Nazzjonalista Il-{add 12 ta‘ Mejju fid-9.30 a.m. Dar ?entrali PN, Pietà Il-Kunsill :enerali se jkun qed jiddiskuti u japprova proposti mressqa mill-Kap tal-Partit biex jemendaw l-Istatut. Il-proposti huma approvati wkoll mill-Kunsill Amministrattiv u mill-Kumitat E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista. L-Emendi jipprovdu biex jin[olqu l-karigi ta’ Vi/i Kap g[all-Affarijiet tal-Partit u Vi/i Kap g[all-Affarijiet tal-Parlament.
Jean Pierre Debono Assistent Segretarju :enerali
Il-funeral ta’ Dun Eric Overend, li sar fl-ewwel jum ta’ dan ix-xahar
Tit[assar il-festa ta’ Santa Katerina fi]-}ejtun
Il-Kurja [abbret ilbiera[ li l-festa ta]}ejtun ta’ din is-sena se tit[assar b’rispett lejn il-memorja tal-eks Ar/ipriet Dun Eric Overend, li miet ftit tal-granet ilu. Fi stqarrija, il-Kurja tal-Ar/isqof qalet li din id-de/i]joni ttie[det wara kosultazzjoni mal-baned ta]-}ejtun, mal-gruppi tan-nar u tal-armar, mal-kleru tal-parro//a u malKunsill Parrokkjali. Wara dawn id-diskussjonijiet, l-Ar/isqof Pawlu Cremona [abbar li l-festi li s-soltu jsiru fil-Knisja u fit-toroq g[andhom jit[assru. Il-festa din is-sena kellha ssir fis-
16
ta’ :unju – ji;ifieri, kwa]i xahar ie[or. Sadattant , l - g[aqdiet involuti fil - festa ta] - }ejtun , l - G[aqda Banda }ejtun , l G[aqda Mu]ikali Beland , l - G[aqda tan Nar , u l - G[aqda tal - Armar , fi stqarrija kon;unta ippre/i]aw il - fatt li huma min na[a tag[hom waqt il - laqg[a ta ’ konsultaz zjoni wrew ix - xewqa li l - festa ma tit[assarx , i]da peress li kienu konvinti li l - Kurja kellha kull dritt tidde/iedi hi x ’ g[andu jsir mill - festa , [assew li kellhom i[allu f ’ idejha sabiex tie[u d - de/i]joni finali hi .
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
10 Illum il-:img[a
B[al dan i]-]mien il-Kummissjoni Ewropea to[ro; ir-rapport tag[ha dwar l-andament ekonomiku fl-Unjoni Ewropea b[ala entità u anke g[al kull pajji] membru.
Skont dan ir-rapport l-i]bilan/ ta’ Malta din is-sena se ji]died g[al 3.7 fil-mija u matul is-sena d-die[la jin]el [arira g[al 3.6 fil-mija. Dan ifisser li Malta se tibqa’ bi ]bilan/ og[la minn dak li
jippermettu r-regolamenti finanzjarji tal-Unjoni Ewropea. Jista’ jfisser ukoll li nid[lu mill-;did fil-pro/edura tali]bilan/ e//essiv wara li [ri;na minnha fl-a[[ar xhur ta’ gvern Nazzjonalista.
Sinjali ekonomi/i inkwetanti Bdejna [a]in! Wara li l-2012 spi//ajnieha bi ]bilan/ ta’ aktar minn tlieta fil-mija min[abba li baqg[u barra flus li kellha tg[addi lill-Gvern ilKorporazzjoni Enemalta u li m’g[addewx, fla[[ar ba;it li tressaq mill-gvern Laburista t[abbar ]bilan/ g[al din is-sena ta’ 2.7 fil-mija. B[al sajjetta fil-bnazzi I]da b[al sajjetta fil-bnazzi l-Kummissjoni Ewropea qed tbassar ]bilan/ ta’ 3.7 fil-mija – ji;ifieri wie[ed fil-mija iktar minn dak li stima lGvern Laburista ftit tal-;img[at ilu u tnejn filmija iktar milli kien stima l-Gvern Nazzjonalista, ji;ifieri 1.7 fil-mija. Anke d-dejn tal-gvern hu stmat li se jikber b[ala per/entwali tal-Prodott Gross Domestiku, 73.9 fil-mija fl-2013 u 74.9 fil-mija fl-2014. Dan ifakkarna x’;ara fl-inqas minn sentejn li g[amel fil-gvern il-Partit Laburista ta’ Alfred Sant. Wara li d-dejn ]died f-1996 – u dwar dan dejjem bqajt lura milli nitkellem g[aliex il-Partit Laburista da[al fil-gvern f’Ottubru 1996 – listimi g[ad-dejn nazzjonali g[all-1997 u 1998 marru ]mer/ bil-kbir. Fl-1997 u l-1998 il-Gvern Laburista stima li jissellef €360.7 miljun u fil-fatt issellef €646.1 miljun, jew €285.4 miljun iktar milli stima hu stess. Anke il-projections li g[amel l-istess gvern dwar [ti;iet ta’ self bejn l-l-1999 u l-2001 ftit li xejn jissemmew. Skont dawn il-projections il-[tie;a ta’ self sal2001 kellu jil[aq €2.54 biljun. Min jaf fejn
konna nkunu llum kieku bqajna g[ddejjin fuq dawn il-projections!
Il-Kummissjoni Ewropea G[all-Kummissjoni Ewropea l-aktar settur ta’ t[assib jibqa’ l-Korporazzjoni Enemalta. Minkejja dan it-t[assib, il-Gvern Laburista se jkompli jg[abbi lil din il-korporazzjoni b’aktar dejn b[ala ri]ultat tal-pro;ett g[al power station ;dida li ma ne[ti;ux. Issa l-Gvern Laburista jrid sodisfazzjon g[ax it-tbassir tal-Unjoni Ewropea hu wie[ed fil-mija og[la minn dak li g[amel hu. L-ewwel nett ilGvern Laburista ]gur ma jistax iwa[[al fil-Gvern Nazzjonalista g[all-i]bilan/ li mistenni jkollu. Fl-a[[ar tliet xhur ta’ amministrazzjoni Nazzjonalista l-i]bilan/ tal-gvern ni]el b’€57 miljun fuq l-istess perijodu s-sena l-o[ra. I]da appena tela’ fil-gvern, il-Partit Laburista beda jonfoq dak li m’g[andux. L-ewwel nefqa, wa[da kbira u rikorrenti hi dik fi]-]ieda tan-numru tal-ministri u s-segretarji parlamentari.
Anke d-dejn tal-gvern hu stmat li se jikber b[ala per/entwali tal-Prodott Gross Domestiku – 73.9 fil-mija fl-2013 u 74.9 fil-mija fl-2014
minn Joe M. Zahra joe.zahra@live.co.uk
Il-Prim Ministru Joseph Muscat qieg[ed jimxi fuq il-passi tal-mexxej Laburista ta’ qablu Alfred Sant u se jifni l-kaxxa ta’ Malta bid-dejn
Din i]-]ieda se tiswa lill-kaxxa ta’ Malta bejn €15 u €20 miljun fis-sena. Ma’ dawn irridu n]idu t-tibdil li qed jg[idu hemm b]onn li jsir fil-blokk amministrattiv tal-bini l-;did tal-parlament. Flimkien ma’ dawn l-ispejje] hemm spejje] o[rajn marbuta mal-kumpanija li qed tmexxi dan il-pro;ett u li di;à qed tit[allas millGvern ta’ xog[ol li mar lura. Hemm imbag[ad it-tne[[ija tal-li/enzji spe/jali fuq il-ka//aturi. Il-Gvern se jid[ol g[al nefqa konsiderevoli u kbira darba jifred lippjanar mill-ambjent, billi jo[loq mill-;did struttura li tmexxi l-ambjent u li biex titmexxa tkun te[tie; miljuni ta’ ewro fis-sena. Biex jaqdi li min g[enu, il-gvern qed jimmultiplika l-[atriet. {atriet li jinkludu dawk ta’ numru ta’ konsulenti fl-istess waqt li hemm diversi ministri u segretarji parlamentari li qed jit[allew jag[mlu xog[ol privat kif jirri]ulta minn stejjer li qed jidhru fl-istampa lokali. Pi] ]ejjed fuq il-Kaxxa ta’ Malta Dan hu pi] ]ejjed fuq il-Kaxxa ta’ Malta u fuq i/-/ittadini ta’ dan il-pajji]. Mur ara x’kien ji;ri li kieku l-poplu sema’ mill-Partit Laburista u ma vvutax g[al s[ubija fl-Unjoni Ewropea? Mur ara x’kien jag[mel il-Gvern Laburista li kieku flok jie[u mill-UE qed ikollu jag[ti. Dan il-gvern sab dota ta’ €1,128 miljun f’fondi Ewropej li [allielu l-Gvern Nazzjonalista ta’ Lawrence Gonzi g[as-snin 2014-2020. Li kieku kien g[al-Laburisti la dawn il-flus ma ;ew u lanqas dawk il-mijiet ta’ miljuni li r/ivejna tul l-a[[ar seba’ snin. Kieku flok nie[du mill-Unjoni Ewropea qed in[allsu biex nag[mlu u]u mis-suq komuni kif jag[mlu n-Norve;ja, l-Isvizzera u pajji]i o[rajn li mhumiex imsie[ba fl-UE.
* * * * * Awguri Simon Busuttil Il-Partit Nazzjonalista g[andu mexxej ;did. Simon Busuttil ;ie konfermat Kap tal-PN wara li fl-ewwel elezzjoni, dik tas-Sibt 4 ta’ Mejju kiseb aktar minn 50 fil-mija tal-voti u sew Francis
Zammit Dimech u Mario de Marro g[a]lu li jirtiraw mit-tellieqa biex imbag[ad nhar l-Erbg[a li g[addew Simon Busuttil kiseb aktar minn ]ew; terzi tal-voti tal-kunsilliera kif jitlob listatut tal-PN. Simon Busuttil se jid[ol biex imexxi l-PN wara t-telfa kbira tal-a[[ar elezzjoni ;enerali, u wara li Lawrence Gonzi g[a]el minn jeddu li ma ji;ix konfermat Kap. Lawrence Gonzi tana disa’ snin ta’ tmexxija tal-PN u tal-gvern mill-aqwa li matulhom ilpajji] g[amel passi ta’ ;gant minkejja d-di]astru ekonomiku u finanzjarju fid-dinja. Kemm il-PN hu wie[ed li ma ggwadanjax finanzjarjament mil-fatt li kien ilu 26 sena filgvern jo[ro; mill-fatt li flok flus fil-kaxxa, kif g[andu [addie[or, il-PN g[and miljuni ta’ dejn u problemi finanzjarji. Simon Busuttil g[andu quddiemu triq g[attelg[a. Jien /ert li se jissorprendina u se jag[ti lill-PN tmexxija g[aqlija sew b[ala Kap tal-PN kif ukoll b[ala Kap tal-Oppo]izzjoni. ?ert li se jkun mexxej denju tal-prede/essuri tieg[u, li dejjem kienu mexxejja kbar u li [allew il-marka tag[hom fuq l-istorja tal-PN u tal-pajji]. Simon Busutil m’g[andux jaqta’ qalbu g[aliex il-PN tilef l-a[[ar elezzjoni b’35,000 vot. Fl-1996 il-PN tilef l-elezzjoni b’7,600 vot u inqas minn sentejn wara reba[ l-elezzjoni bi 13,000 vot. Li jfisser li f’inqas minn sentejn kien kapa/i jdawwar aktar minn 20,000 votant favur tieg[u. Jien /ert li jekk kul[add ja[dem bil-g[aqal, madwar Simon Busuttil, dak li se[[ fl-2008 jista’ jirrepeti.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Kap ;did fl-a[jar tradizzjoni tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil hu l-Kap il-;did tal-Partit Nazzjonalista fl-a[jar tradizzjoni tal-mexxejja tieg[u. {afna li jafuh meta kien ]g[ir kienu ;a jaraw fih xi [a;a li turi li kellu jkun wie[ed fost l-ewlenin fil-politika Maltija u fil-Partit Nazzjonalista. Impenn kmieni f’servizz lil [addie[or Simon Busuttil minn kmieni wera l-impenn tieg[u g[as-servizz pubbliku favur [addie[or fost listudenti, fl-Istudenti Demokristjani Maltin, u fost i]]g[a]ag[, fil-Kunsill Nazzjonali ta]-}g[a]ag[. Mexxej tal-vi]joni Ewropea ta’ Malta Kien wie[ed minn ta’ quddiem nett li mexxa lvi]joni Ewropea ta’ Malta wara li spe/jalizza fil-li;i Ewropea. Ta sehem ewlieni biex Malta ssie[bet flUnjoni Ewropea, kemm fin-negozjati tas-s[ubija u anki fl-informazzjoni dwar is-s[ubija u n-negozjati. Emmen fil-vi]joni Ewropea u llum anki l-Partit Laburista li [adem kontra s-s[ubija fl-UE, qieg[ed jifta[ar li hu Ewropeist u qieg[ed ikompli fuq din ilvi]joni li l-Partit Nazzjonalista welled u sarrafha f’benefi//ju g[all-poplu tag[na. Sarraf il-popolarità f’[idma g[al Malta Wara s-s[ubija, fil-Parlament Ewropew hu sarraf il-popolarità kbira tieg[u fi]-]ew; elezzjonijiet Ewropej f’[idma g[all-pajji] fil-qasam tal-libertajiet
/ivili, il-;ustizzja u l-intern, u anki favur dawk li jbatu mill-kundizzjoni tad-dijabete – [idma li g[aliha reba[ il-premju ta’ Membru Parlamentari Ewropew tas-Sena. Il-Partit Popolari Ewropew – l-ikbar grupp filParlament Ewropew li Simon Busuttil [adem fih fissnin kollha li ilu membru tal-Parlament Ewropew kemm ilha Malta msie[ba fl-UE – fisser in-nuqqas ta’ Simon Busuttil fil-PPE b[ala telfa g[all-PPE, i]da reb[a g[all-PN. Fassal il-[sieb politiku
Simon Busuttil [adem ukoll fil-[sieb politiku talPartit Nazzjonalista kemm fl-Akkademja g[allI]vilupp ta’ Ambjent Demokratiku (l-A}AD), kif ukoll fit-tfassil tad-dokument ‘L-G[eruq Tag[na’, li a;;orna ‘Il-Fehmiet Ba]i/i’ tal-Partit Nazzjonalista u li fih fisser il-valuri u l-prin/ipji tieg[u g[al ]mienna. {idma li permezz tag[ha Simon Busuttil fehem di;à l-importanza tat-ti;did u tat-tis[i[ talpartit li jrid jibqa’ vi/in in-nies. {idma li issa se jkun qieg[ed jassigura li titwettaq fil-livelli kollha talistrutturi fi [dan il-PN kif ukoll fis-so/jetà, qalb innies u g[an-nies. Ma warrabx mis-sej[a u d-dmir
Meta tbattlet il-kariga ta’ Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista f’Novembru li g[adda, Simon Busuttil
forsi seta’ ja[seb li jaqbillu joqg[od gallarija qabel elezzjoni li fiha kien hemm [afna x’jindika li kienet se tkun diffi/li g[all-Partit Nazzjonalista. Imma d-dmir quddiem is-sej[a g[as-servizz ma warrablux, anki jekk personalment seta’ kien jaqbillu mod ie[or. G[a]el li jkun spalla ma’ spalla mal-Partit Nazzjonalista fi ]minijiet diffi/li. Ma be]ax juri li hu konvint li l-politika tal-PN hi ta’ ;id g[as-so/jetà tag[na, u kif tat irri]ultati fis-snin li g[addew, toffri wkoll aktar opportunitajiet g[as-so/jetà tag[na. I]da fl-elezzjoni li g[addiet, il-poplu g[amel l-g[a]la tieg[u u wassal il-messa;; lill-PN biex iservi lill-pajji] flOppo]izzjoni. I]da fl-elezzjoni ;enerali, Simon Busuttil ikkonferma l-popolarità tieg[u filwaqt li l-Partit Nazzjonalista ;arrab telfa li issa titfa’ pi] akbar fuq Simon Busuttil. Partit miftu[ u qrib in-nies Pi] li kapa/i jerfg[u g[ax – fl-a[jar tradizzjoni talPartit Nazzjonalista – Simon Busuttil hu mexxej ta’ integrità kbira u g[andu fih id-determinazzjoni li – kif qal fl-ewwel diskors tieg[u b[ala Kap ;did – jag[mel lill-Partit Nazzjonalista partit b’bibien miftu[in bera[ g[al kul[add. Partit mag[qud u vi/in in-nies g[ax jismag[hom u jistmahom. Partit mannies, g[an-nies u tan-nies.
Ittra ta’ mer[ba lil Simon G[a]i] Simon, Segwejt mill-qrib lelezzjoni g[all-kap tal-Partit Nazzjonalista. Mhux biss g[ax b[ala kunsillier ridt nidde/edi lil min se nivvota, i]da wkoll g[ax il-mod kif ti]vol;i kampanja b[al din fi [dan partit politiku kbir b[al ma hu l-Partit Nazzjonalista jag[ti stampa /ara tal-livell ta’ entu]ja]mu fost ilkunsilliera u fost l-attivisti tal-partit. Kampanja nadifa L-esperjenza tieg[i hi dwar G[awdex. Hawn kellna kampanja nadifa, bilparte/ipazzjoni ta’ kunsillieri u attivisti lesti li jag[tu llealtà tag[hom lill-kap tal-
partit, hu min hu, u lesti wkoll li ja[dmu mieg[u hekk kif jag[mlilhom l-ewwel sej[a. Nifra[lek Simon. Kif qal
Lawrence Gonzi nhar is-Sibt wara l-ewwel ri]ultati talvotazzjoni, il-partit tag[na talab minnek sagrifi//ji kbar u int ilqajt l-isfidi li tpo;;ew quddiemek, d[alt g[alihom b’dedikazzjoni e]emplari, ming[ajr ma [arist lejn wi// [add. {arist biss lejn l-interess tal-partit. G[amilt dak kollu li kien mitlub minnek. Kien hemm kunsillieri li stqarrew mieg[i li int kien jixraqlek il-vot tag[hom, g[all-lealtà bla kundizzjoni li wrejt lejn Lawrence Gonzi u lejn ilpartit. {alli ng[id din ukoll. Ilkandidati s[abek kollha wrew ukoll din il-lealtà u minn hawn irrid insellmilhom, b’mod partikulari lil Mario de Marco, li bla ebda e]itazzjoni ddikjara li ]mien ilkontestazzjoni kien g[adda.
L-esperjenza tieg[i hi dwar G[awdex. Hawn kellna kampanja nadifa, bil-parte/ipazzjoni ta’ kunsillieri u attivisti lesti li jag[tu l-lealtà tag[hom lill-kap tal-partit, hu min hu, u lesti wkoll li ja[dmu mieg[u hekk kif jag[mlilhom l-ewwel sej[a
Dak li kien fadal kien li int issib il-kooperazzjoni ta’ kul[add u li int tibda tmexxi l-partit. {alli ng[idha wkoll, kif tkellimna waqt il-kampanja, mhux wa[dek, i]da ma’ dawk li se ji;u eletti f’po]izzjonijiet g[olja fil-partit fil-;img[at li ;ejjin, biex mag[hom inti tifforma tmexxija kolle;;jali. Smajt lil Beppe Fenech Adami jg[id li l-kap se jiret kal/i mimli semm. Dan kul[add jafu. Tlifna bil-kbir lelezzjoni ;enerali. Inqtajna minn mal-poplu. Kuntatt kontinwu
I]da int, Simon, dejjem ]ammejt kuntatt malkostitwenza tieg[ek. Waqt li kont Membru Parlamentari Ewropew kont i]]omm kuntatt regulari malG[awdxin u kont ukoll titlobni biex immexxi llaqg[at tieg[ek mal-komunità barranija li kellha d-dritt tivvota fl-elezzjonijiet g[allParlament Ewropew. Ara li qatt ma tinqata’ millpoplu. G[alhekk ukoll hemm b]onn ta’ tmexxija kolle;;jali. Biex jekk int g[al xi ra;uni jew o[ra l-impenji tieg[ek i]ommuk milli tiltaqa’ malpoplu, dejjem ikun hemm xi
[add vi/in tieg[ek li jibqa’ g[addej b’dan il-kuntatt. Kompli isma’ Simon. Sa mill-bidu tal-kuntatt tieg[i mieg[ek wara li konna rba[na l-elezzjoni tal-1998, dejjem ammirajtek g[al tliet [wejje;: li taf tisma’ u li taf ukoll tispjega u tipperswadi. {dimna flimkien u rba[na meta da[[alna pajji]na flUnjoni Ewropea. Illum ilMaltin kollha qed igawdu mix-xog[ol li tieg[u int kont protagonist prin/ipali flimkien ma’ Eddie Fenech Adami. Lawrence Gonzi flimkien ma’ Eddie Fenech Adami [allew wirt rikk [afna warajhom. Lealtà
Ironikament parti minn dan il-wirt hi d-demokrazija vibranti li ppermettiet lillPartit Laburista jilbes ilbiesna u b’hekk irnexxielu jipperswadi lill-elettorat li kien kapa/i jmexxi. I]da di;à qeg[din naraw kif il-fidu/ja li ng[ata Joseph Muscat qed ti;i ttraduta. Naf li se titlob il-lealtà ta’ dawk li l-poplu g[a]el biex mieg[ek ikunu floppo]izzjoni. Trid tag[fas fuq il-lealtà ta’ dawk kollha li huma mag[]ulin jew g[ad
minn Salvu Felice Pace sfelicep@go.net.mt
iridu jintg[a]lu biex b’xi mod f’g[ajnejn il-poplu jirrappre]entaw lill-Partit Nazzjonalista, b[as-Sindki, kunsullieri lokali u kandidati g[all-Parlament Ewropew. Min-na[a l-o[ra kull attivist irid i[ossu apprezzat. Naf li int tapprezza lil kull persuna li lest li ja[dem, mhux g[alih#a,i]da g[al ;id talpartit u tal-pajji]. Naf li int taf tmexxi bl-e]empju. Nifra[lek Simon. Prosit tassew. Issa nibdew nattwaw il-programm tieg[ek li l-PN ikun il-partit tan-nies.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
12 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
IL-:ERMANJA
Tit[assar opera ‘Nazista’
Ariel Castro (fin-nofs) jidher b’rasu baxxuta waqt l-ewwel dehra tieg[u fil-Qorti ta’ Cleveland, fl-Istat ta’ Ohio (Reuters)
L-ISTATI UNITI
Imressaq il-‘Mostru ta’ Cleveland’ Ariel Castro, li kien ja[dem b[ala xufier ta’ xarabank taliskola u li ;ie mlaqqam ‘ilMostru ta’ Cleveland’ wara li dam is-snin i]omm tliet nisa fi stat ta’ pri;unerija li twa[[ax (fejn spi//aw su;;etti g[al stupru ripetut u abbu]i o[ra), tressaq il-qorti fil-belt ta’ Cleveland, f’Ohio, u g[allewwel dehra tieg[u fil-pubbliku mindu l-arrest tieg[u kien ikkonfermat nhar it-Tnejn. Castro, li g[andu 52 sena, baqa’ b’rasu baxxuta meta deher, immanettjat, quddiem lIm[allef Lauren Moore, li imponietlu pledge g[al-libertà provi]orja ekwivalenti g[al tmien miljun dollaru – jew ]ew; miljuni g[al kull wa[da mill-eks pri;unieri u tifla ]g[ira li twieldet lil wa[da minnhom f’dawk il-kundizzjonijiet tat-twerwir. Il-ka] ta’ dawn in-nisa ng[ata profil dinji wara li huma (u t-tifla) [arbu mid-dar ta’ Castro (f’neighbourhood fqir ta’ Cleveland) fejn kienu
ilhom jin]ammu g[al daqstant ]mien – u b’wie[ed mill-prosekuturi, ilbiera[, jinforma lillIm[allef li /-/irkustanzi ‘issa spi//aw bil-maqlub’ g[allimputat wara li d-dar tieg[u serviet b[ala ‘[abs g[all-vittmi tieg[u’. Nhar l-Erbg[a, Castro kien akku]at formalment b’erba’ atti ta’ [tif ta’ persuni u bi tliet atti ta’ stupru, u meta hu, ilbiera[, naqas milli jiddikjara jekk hux [ati jew inno/enti minn dawn l-akku]i. Fil-fatt Castro fl-ebda [in ma dawwar wi//u lejn il-gallarija li kienet mimlija b’membri tal-istampa u lispettaturi, u bl-avukata tieg[u, Kathleen DeMetz, tispjega li hu je[tie; tal-anqas $800,000 fi flus kontanti biex jo[ro; mill-[abs ‘u meta hi [a;a rra;unata li m’g[andux dan l-ammont ta’ flus’. DeMetz qalet lill-qorti li Castro m’g[andux xog[ol wara li f’Novembru tke//a mill-impjieg pre/edenti ta’
xufier u bl-awtoritajiet tal[abs b[alissa jinsabu attenti biex l-imputat – li mistenni jin]amm ;o /ella i]olata – ma jippruvax ine[[i [ajtu b’idejh.
I/-/irkustanzi ‘issa spi//aw bil-maqlub’ g[all-imputat L-uffi/jali qalu li n-nisa vittmi – Amanda Berry, Gina DeJesus u Michelle Knight — kemm-il darba spi//aw marbutin bil-[bula jew bilktajjen u fejn, minbarra li sofrew aggrediment sesswali u swat ripetut, anki t[allew ibatu l-;u[. Tal-anqas wa[da minn dawn welldet diversi drabi ‘u fejn it-trabi [ar;u kollha bla [ajja min[abba l-a;ir spe/ifiku tal-allegat aggressur
(Castro)’. Il-[mar-il lejl tat-tliet nisa u t-tifla intemm nhar itTnejn wara li ;ar ta’ Castro, li da[al fl-artijiet tar-‘residenza-[abs’ wara li sama’ lg[ajat g[all-g[ajnuna,
]gassa bieb biex isalva lil Berry, li kienet g[abet fl2003, proprju fil-jum qabel g[alqet sbatax-il sena. Berry, illum g[andha 27 sena, waqt li De Jesus, li sparixxiet fl-2004, hi erba’ snin i]g[ar. Michelle Knight, li kienet g[abet fl2002, g[andha 32 sena. G[alkemm i]-]ewgt a[wa ta’ Castro – Pedro u Onil – ukoll kienu arrestati b[ala ssuspettati fil-ka], dawn ma kinux akku]ati wara li linvesigaturi sostnew li dawn ma kinux jafu dwar il-[tif u l-pri;unerija tan-nisa. Intant, Pedro u Onil dehru l-qorti, ilbiera[, b’konnessjoni ma’ akku]i dwar ‘xi reati ]g[ar’ u li mhumiex relatati g[al dan il-ka] qabel in[elsu.
L-ISTATI UNITI
Jindifen it-terrorista suspettat ta’ Boston
Tamerlan Tsarnaev
Tamerlan Tsarnaev, wie[ed mi]-]ew;t a[wa ?e/eni li huma ssuspettati bl-attakk terroristiku tal-15 ta’ April waqt il-Maratona ta’ Boston, indifen f’lokalità sigrieta, skont ma ]velat ilPulizija ta’ Massachusetts. Tsarnaev, li kellu 26 sena, kien safa maqtul waqt konfront mal-Pulizija ftit jiem biss wara ]ew; splu]jonijiet ta’ bombi li qatlu tliet persuni u ferew ’il fuq minn 260 ru[, li inzertaw fl-in[awi talfinish line tal-maratona. Intant, stqarrija tal-Pulizija
qalet li l-katavru ta’ Tsarnaev m’g[adux qed jin]amm fil-kamra mortwarja ta’ Worcester wara li numru kbir ta’ dimostranti kienu n;abru fl-in[awi b[ala protesta. L-istqarrija kompliet li b’ri]ultat ta’ appell lill-pubbliku, persuna ‘kura;;u]a’ pprovdiet l-g[ajnuna me[tie;a g[al difna xierqa (tas-suspettat terrorista), u bil-Pulizija anki tirringrazzja ‘lill-komunità li pprovdiet issit g[ad-difna’. {u Tamerlan, Dzhokhar –
li qed jin]amm f’kumpless ta’ sptar f’[abs wara li ndarab waqt il-ka//a millPulizija – hu akku]at li hu u Tamerlan po;;ew i]-]ew; bombi li wettqu l-istra;i waqt il-maratona. Skont xi rapporti, Dzhokhar g[adda minn fuq [uh b’karozza waqt li kien qed jipprova ja[rab lillPulizija ftit wara li Tamerlan spi//a ferut fi sparatura. Intant, i]-]ew;t a[wa huma ssuspettati wkoll bil-qtil ta’ pulizija u bil-feriment ta’ pulizija ie[or.
Produzzjoni kontroversjali tal-opera Tannhauser – talkompo]itur Richard Wagner – li tinkorpora xeni li jinvolvu lkmamar tal-gass u l-e]ekuzzjoni ta’ familja b[ala parti minn tema Nazista, kellha tit[assar wara li xi membri tal-udjenza spi//aw jing[ataw trattament mediku g[all-effetti ta’ xokk qawwi. Id-dar tal-opera Deutsche Oper am Rhein, ibba]ata f’Dusseldorf, qalet li ma ti;;ustifikax [idma artistika ‘li t[alli effett hekk drastiku’, wara li d-direttur Burkhard Kosminksi irrifjuta t-talbiet biex inaqqas l-impatt ta’ dawn ix-xeni. G[aldaqstant, u wara leffetti drammati/i fuq l-udjenza, l-opra issa qed tittella’ biss b[ala kun/ert mu]ikali wara li xi nies, inklu]i xi Lhud, ilmentaw dwar numru ta’ xeni grafi/i ‘li jnisslu sens ta’ g[ajb u li mhumiex le;ittimi’. Richard Wagner, li miet fl1883, hu asso/jat manNazi]mu g[aliex kien fost laktar kompo]ituri favoriti taleks dittatur Nazista Adolf Hitler. L-ITALJA
Imut il-fundatur ta’ Missoni Ottavio Missoni, mag[ruf b[ala ‘Tai’, li waqqaf l-imperu tal-moda globali tal-istess isem u li anki wettaq rivoluzzjoni fil-qasam tat-tessuti, miet fid-dar tieg[u, fil-belt ta’ Sumirago, fl-età ta’ 92 sena. Dan, wara li kien [are; mill-isptar, proprju l-;img[a l-o[ra, wara li spi//a jbati bi problemi tal-qalb. Missoni waqqaf ilkumpanija flimkien ma’ martu Rosita, li ltaqa’ mag[ha meta kien qed jikkompeti b[ala atleta waqt l-Olimpjadi tal-1948 f’Londra, u mas-snin ]viluppat ‘dinastija’ li llum titmexxa minn uliedhom u xi neputijiet, u li tiddisinja kollox – minn [wejje; sa li]ari sa lukandi. Mifhum li Vittorio, lakbar fost ulied Missoni, tilef [ajtu f’Jannar meta lajruplan ]g[ir li kien qed jivvja;;a bih flimkien ma’ martu u xi nies o[rajn sparixxa lil hinn millkosta tal-Vene]wela.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
A[barijiet ta’ Barra 13
IL-LIBJA
Al-Senussi su;;ett g[al ‘tortura passiva’ It-tifla ta’ Abdullah alSenussi, li kien imexxi sservizzi sigrieti tal-eks re;im Libjan ta’ Muammar Gaddafi, akku]at lill-Istat (tal-Libja) li qed ji/[ad lil missierha milla//ess g[al avukat u e]er/izzju fost affarijiet o[ra, u qabblet id-detenzjoni attwali tieg[u ma’ ‘tortura passiva’. Al-Senussi kien wie[ed mill-aktar asso/jati tal-eks dittatur Gaddafi, li ;;enera lbi]a’ fost il-Libjani, sakemm ir-re;im ikkrolla fir-rewwixta storika tal-2011. Intant, ftit xhur wara l-kroll, hu kien spi//a arrestat fil-Mawritanja, fejn inqabad b’passaport falz (u wara li kien wasal hemm b’titjira mill-Mali) qabel ittie[ed lill-awtoritajiet Libjani l-;odda. Dan il-Libjan hu ssuspettat bi rwol ewlieni fil-qtil, fl1996, ta’ aktar minn 1,200
pri;unier fil-[abs ta’ Abu Salim, fi Tripli, u bintu, Sarah, illum qed tappella ‘f’isem familtha’ biex lawtoritajiet provi]orji Libjani ‘jippermettulu d-dritt li jara avukat u lil qrabatu’. Din il-mara kompliet li hi u familtha qatt ma ng[ataw twe;iba g[ad-diversi appelli tag[hom lill-awtoritajiet Libjani biex i[alluhom i]uru lil Al-Senussi fil-[abs, u f’dan il-punt [ar;et bl-allegazzjoni dwar ‘a;ir simili g[al totura’. Mohammad al-Alaghi, ilPresident tal-kummissjoni indipendenti Libjana rigward id-drittijiet umani, qal li kwalunkwe allegazzjonijiet se jkunu investigati bir-reqqa u li l-ebda abbu]i mhuma se jkunu ttollerati – g[alkemm /a[ad li Senussi seta’ spi//a su;;ett g[at-tortura wara larrest.
David Cameron jitkellem f’Londra waqt il-‘Global Investment Conference’ (Reuters)
IR-RENJU UNIT BANGLADESH
Imutu qalb nirien
Tal-anqas tmien persuni mietu meta n-nirien [akmu fabbrika tal-[wejje; fid-distrett industrijali ta’ Dhaka, u waqt li //ifra tal-mewt mill-kollass, jiem ilu, tal-bini Rana Plaza (li kienet tinkorpora l-istess tip ta’ fabbriki) fil-limiti tal-kapitali issa qab]et id-900 vittma. In-nirien inkwistjoni qabdu fi ]mien meta d-dinja xe[tet lattenzjoni fuq il-livelli tas-sigurtà fi [dan l-industrija (ta’ Bangladesh) li tipprodu/i l-[wejje;, u meta l-ka] tal-Plaza, li se[[ fl-24 ta’ April, se jibqa’ mag[ruf b[ala wie[ed millag[ar in/identi industrijali li qatt rat id-dinja. L-awtoritajiet, sadattant, ma jafux bi/-/ar g[alfejn qabdu dawn in-nirien u qed issir investigazzjoni intensiva biex jinstab il-ka;un.
IL-PAKISTAN
Ja[tfu iben l-eks PM It-tifel tal-eks Prim Ministru Pakistani, Yousuf Raza Gilani, in[ataf minn persuni armati li ma ;ewx identifikati waqt rally elettorali fil-belt ta’ Multan. L-ebda grupp ma assuma rresponsabbiltà, bil-ma[tuf, Ali Haider, li hu l-i]g[ar fost ulied Gilani, qed jikkuntesta
g[al si;;u fl-assemblea provin/jali tal-Punjab b[ala kandidat mal-Partit tal-Poplu Pakistani (PPP). Intant, Gilani qed jakku]a lill-avversarji politi/i tieg[u b[ala ‘responsabbli g[allattakk’ li se[[ qabel l-elezzjoni ;enerali li g[andha ssir g[ada fil-Pakistan.
Cameron jinsisti li l-futur tal-Britanni/i hu fi [dan l-UE Il-Prim Ministru Britanniku, David Cameron, ikkonfronta l-kriti/i fi [dan il-Partit Konservattiv (filGvern) tieg[u u enfasizza li ‘ji]baljaw’ jekk ir-Renju Unit tasal sal-punt li to[ro; mill-Unjoni Ewropea. Meta tkellem waqt ilGlobal Investment Conference li kienet organizzata f’Londra, Cameron wie;eb direttament lill-pessimisti li jinsistu li ‘pajji] je[tie; jag[]el li jitlaq millUE min[abba li ma je]istux prospetti li l-Unjoni tirriforma ru[ha’. Hu fisser li fl-opinjoni tieg[u dawn l-elementi huma ]baljati u li g[all-kuntrarju, hu possibbli li l-UE
IS-SLOVENJA
Impenjata biex tevita l-bailout Is-Slovenja [ejjiet pjan g[al azzjoni relatat mal-ekonomija fost it-tamiet li ’l quddiem tkun tista’ tevita bailout millUnjoni Ewropea, fost itt[assib dwar l-istabbiltà talbanek f’dan il-pajji] talBalkani. Intant, il-pjan li g[andu jkun ippre]entat lill-Kummissjoni Ewropea mistenni jinkludi fost o[rajn ]idiet fit-taxxa,
riformi fis-settur tal-banek u politika g[all-privatizzazzjoni. L-ekonomija tas-Slovenja ilha f’ri/essjoni mill-2011, u s-settur tal-banek (fil-parti lkbira mmexxi mill-Istat) qed ibati l-effetti tal-impenji fuq djun li ma kinux irrispettati, u l-Gvern Sloven qed isibha diffi/li biex jissellef il-flus. L-analisti anki semmew isSlovenja b[ala l-aktar pajji] li
‘probabbilment’ ifittex l-
g[ajnuna fiskali ming[and lUE wara l-bailout ta’ ?ipru din is-sena. Dan, meta l-kapa/ità talGvern Sloven biex jissellef ilfondi kienet affettwata [a]in mill-a[[ar evalwazzjoni tala;enzija Moody’s, li ni]]let illivell tal-bonds (fuq is-self) ta’ dan il-pajji] g[all-istatus ta’ junk.
tg[addi minn bidliet u riforma. Din il-;img[a, Cameron spi//a ta[t pressjoni partikulari min-na[a tax-xetti/i dwar l-Ewropa fejn l-eks Ministru tal-Finanzi Konservattiv, Lord Nigel Lawson, sejja[ biex ir-Renju Unit jabbanduna l-UE. Lawson anki qal li m’g[andux jirnexxi l-pjan ta’ Cameron biex jer;a’ jinnegozja l-impenji tar-Renju Unit mal-UE qabel ir-referendum tal-2017 dwar iss[ubija Britannika. Madankollu, dawn il-kummenti qanqlu reazzjoni millUffi/jali f’10 Downing Street, li esprimew il-fidu/ja fl-istrate;iji tal-Prim
Ministru Cameron – li lbiera[, f’Londra, enfasizza d-determinazzjoni tieg[u biex ikompli jnaqqas li]bilan/ tar-Renju Unit b’ritmu ‘sensibbli u meqjus’. Dan, meta Cameron hu anki impenjat biex jixpruna ftehimiet kummer/jali ;odda bejn l-UE, l-Istati Uniti u lKanada. Intant, il-PM Britanniku be[siebu jkompli jiddefendi s-servizzi tal-finanzi bba]ati f’pajji]u kontra xi mi]uri ‘Ewropej’, li jinkludu t-taxxa dwar it-transazzjonijiet finanzjarji li qablu dwarha lparti l-kbira tal-Istati fizZona-Ewro u li g[andha taffettwa lil Londra b[ala /entru finanzjarju globali.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
14 A[barijiet ta’ Barra
L-ITALJA
Luttu kbir f’Genova
Vapur tal-cruises jg[addi vi/in parti mit-torri tal-kontroll im;arraf fil-port ta’ :enova, waqt li fir-ritratt tal-lemin jidhru l-membri ta’ skwadra tas-salvata;; waqt tfittxija g[an-nies ta[t it-tifrik tat-torri (Reuters)
L-awtoritajiet u /-/ittadini ta’ :enova, ilbiera[ osservaw jum ta’ luttu g[all-vittmi tattra;edja bil-vapur Jolly Nero, li fil-lejl tat-Tlieta baqa’ die[el fit-torri tal-kontroll filport ta’ din il-belt u dan ikkrolla, bil-konsegwenza li tilfu [ajjithom seba’ persuni u erba’ o[ra ndarbu. It-tra;edja qanqlet perijodi ta’ riflessjoni u espressjonijiet ta’ niket u qima lill-vittmi madwar l-Italja, fejn – wara sig[at s[a[ ta’ tfittxija filport – baqg[u ma nstabux ]ew; militari mal-gwardjani tal-kosta li g[abu fl-in/ident terribbli u li setg[u spi//aw maqbudin ta[t it-tifrik tattorri – li partijiet minnu anki
spi//aw fil-ba[ar. Skont ir-rapporti l-Jolly Nero – li j;orr il-merkanzija – kien qed i[ejji biex jo[ro; mill-port meta baqa’ die[el fit-torri; l-investigazzjoni attwali qed tipprova tiddetermina r-ra;unijiet ‘e]atti’ g[all-in/ident. Fil-pre]ent, mistennija jwie;bu Roberto Paoloni, ilkaptan tal-vapur inkwistjoni, u l-pilota Antonio Anfossi b[ala l-uni/i ]ew; indagati sa issa u li ’l quddiem jistg[u jitressqulhom akku]i dwar omi/idju b’ri]ultat ta’ negli;enza. Intant, ilprosekuturi ma jeskludux li jistg[u anki jitressqu persuni o[rajn biex jg[inu fl-
ist[arri;. Mistenni wkoll, imbag[ad, li l-kaxxa s-sewda, li kienet irkuprata mill-vapur, tg[in biex titfa’ dawl fuq x’seta’ wassal g[all-in/ident meta g[andha tinfeta[ l-inkjesta fil-jiem li ;ejjin. Hu anki kwa]i /ert li t-tra;edja kienet dovuta jew g[al miskalkulazzjoni u ‘]ball uman’, inkella g[al problema teknika – u l-awtoritajiet g[alissa mhuma jikkunsidraw l-ebda possibbiltajiet o[rajn. Il-Prim Ministru Taljan, Enrico Letta, sadattant mar fuq is-sit tat-tra;edja fil-port u anki ltaqa’ mal-midrubin rikoverati fl-isptar ta’ Villa Scassi, f’:enova.
L-ITALJA
Is-sentenza ta’ Berlusconi mhix se the]]e] lill-Gvern Il-Gvern ta’ koalizzjoni Taljan mhux se jaqa’ b’ka;un tad-de/i]joni minn qorti talappell li sostniet il-mandat ta’ erba’ snin [abs fil-konfront tal-eks Prim Ministru Silvio Berlusconi b’konnessjoni ma’ frodi tat-taxxa. Dan qalu l-Ministru tatTrasport, Maurizio Lupi, membru tal-Partit Popolo Della Libertà (PDL), immexxi minn Berlusconi, fejn enfasizza li ‘sentenza in;usta m’g[andhiex trieg[ed is-sisien tal-amministrazzjoni’. Lupi g[amilha /ara wkoll li l-koalizzjoni – mag[mula minn elementi ta/-/entrulemin u /-/entru-xellug – ‘g[andha ]]omm fuq saqajha jew i//edi skont ir-ri]ultati li jirnexxilha twettaq fl-interess nazzjonali aktar milli b’konsegwenza tal-battalji legali ta’ Berlusconi’. Berlusconi ma jiffurmax
parti mill-koalizzjoni mmexxija mill-Prim Ministru Enrico Letta, i]da xorta g[andu l-poter biex iwaqqa’ lamministrazzjoni. Berlusconi kien instab [ati li esa;era l-prezz li t[allas g[addrittijiet tat-televi]joni minnetwork tieg[u tal-Mediaset bl-iskop li jin[olqu slush funds illegali u bid-digriet talqorti tal-appell anki jipprojbixxi lill-Kap tal-PDL milli jokkupa funzjoni pubblika g[al [ames snin. Min-na[a tieg[u, Berlusconi ji/[ad l-akku]i kollha u qed jinsisti li hu vittma ta’ persekuzzjoni mill-ma;istrati li jissimpatizzaw max-xellug. Fl-istess [in, l-ebda sentenza m’g[andha tid[ol fisse[[ ming[ajr il-konferma ming[and l-Og[la Qorti talAppell u qabel je]awrixxu lpro/ess ‘tat-tliet appelli’, li hu permess skont il-li;i Taljana.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
Feature spe/jali 15
Fiera tad-dg[ajjes u opri tal-ba[ar
AWY> Isem, kwalità u garanzija All Winds Yachting jew AWY Marine issa hu isem ferm popolari fejn jid[lu opri tal ba[ar u dinghies u muturi Marlin quattro tempi, u a//essorji. All Winds Yachting li huma l-a;enti ewlenin tad ditta famu]a u lussu]a Rio Yachts li jinbnew f’Bergamo fl-Italja g[andhom range ta’ 11-il mudell minn fejn tista’ tirrealizza l-[olma tieg[ek u sa fl-a[[ar isse[[. Minbarra hekk, All Winds Yachting, permezz ta’ 26 sena esperjenza personali komplew billi jintrodu/u prodott li lMalti veru jkun irid bi kwalità tajba [afna i]da bi prezz ra;onevoli. G[alhekk hawn fejn AWY MARINE bdiet tispikka, billi bdiet tipg[al pa;na 18
Feature spe/jali
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
18
Fiera tad-dg[ajjes u opri tal-ba[ar
Prodotti uni/i g[all-klima ta’ pajji]na minn pa;na 15
produ/i dinghies li huma l-uni/i f’Malta, mag[mulin u ma[dum il:ermanja minn materjal elastiku tal-grad tropikali u g[andu l-protezzjoni UV grad Tropical II, li sar studju fil-laboratorji fil- :ermanja g[al pajji]i Afrikani u l-Amerika t’Isfel Ir range tad-dinghies AWY MARINE hi maqsuma f’seba’ kategoriji u bi tmien qisien f’kull kategorija, [lief g[al dawk li g[andhom il-qieg[ ma[dum minn fibreglass. Fl-2012 id-ditta Marlin 4 stroke Outboards ;iet introdotta fis-suq lokali ta’ Malta u nistg[u ng[idu li r-rispons li kellna mill-klijenti kien tajjeb [afna u kien ta’ kura;; biex inkomplu bil-[idma tag[na g[alikom. Il-mudelli MARLIN 4 Stroke Outboards jibdew minn 2.6Hp, 4hp, 5hp piston, wie[ed imbag[ad 6hp, 8hp, 9.8hp ]ew; pistons u mudelli [fief. G[al aktar sa[[a hemm il-9.9hp, 15hp, 20hp, 25hp komplut bir-remote u wires. Il muturi MARLIN hi kombinazzjonijiet ta’ ideat minn muturi li huma di;à popolari fis-suq internazzjonali, b’hekk blesperjenza li l-kumpaniji [adu matul dawn is-snien ;iet fa/li g[al MARLIN biex to[ro; bil-prodotti tag[ha, Apparti li huma ja[dmu aktar silenzju]i minn muturi o[rajn, il konsum huwa ta’ 13% anqas millkompetituri, garanzija totali ta’ sentejn u m’intix marbut fejn g[andek tag[mel l-ewwel spezzjoni tal-mutur. G[al aktar informazzjoni ]uru l-website tag[na www.awymarine.com jew iktbu lil AWY MARINE fuq facebook fejn issibu informazzjoni u offerti ta’ matul il;img[a. Jekk tixtieq sajf sabi[ u divertenti ejja g[and All Winds Yachting, 96 Triq San :u]epp, il-{amrun u x-xewqa tieg[ek ti;i mwettqa.
Fl-2012 id-ditta Marlin 4 stroke Outboards ;iet introdotta fis-suq lokali ta’ Malta u nistg[u ng[idu li r-rispons li kellna mill-klijenti kien tajjeb [afna u kien ta’ kura;; biex inkomplu bil-[idma tag[na g[alikom
Il-mudelli MARLIN 4 Stroke Outboards jibdew minn 2.6Hp, 4hp, 5hp piston, wie[ed imbag[ad 6hp, 8hp, 9.8hp ]ew; pistons u mudelli [fief. G[al aktar sa[[a hemm il-9.9hp, 15hp, 20hp, 25hp komplut bir- remote u wires
IN-NAZZJON
Feature spe/jali
Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
Feature spe/jali
16
17
Fiera tad-dg[ajjes u opri tal-ba[ar
Fiera tad-dg[ajjes u opri tal-ba[ar
Fiera tad-dg[ajjes Palumbo> Servizz ta’ tiswija tal-og[la livell fl-iSplash & Fun Water Park
Matul il-fiera tad-dg[ajjes fl-iSplash & Fun se jkunu organizzati wkoll wirjiet spettakulari kull siegha minn Simon Desira fuq il-flyboard
Fi tmiem din il-;img[a Splash & Fun Water Park ta’ Ba[ar i/-?ag[aq qed jorganizzaw fiera taddg[ajjes. Din se ssir fliSplash & Fun Water Park u tkun miftu[a g[addilettanti bejn l-10 a.m. u t8 p.m. G[al din il-fiera il-park se jie[u dehra differenti missoltu, fejn flok umbrelel u sunbeds, l-ispazji wesg[in jittie[du minn esibituri diversi u wirjiet, f’ambjent pja/evoli vi/in il-ba[ar, fejn issib parking b’xejn, ikel u xorb, animazzjoni g[at-tfal u divertiment g[all-familja kollha. Lighthouse Group li qed torganizza dan avveniment flimkien ma’ Splash & Fun Water Park, dehrilhom li t-
tema tas-sajf hi f’lokha [afna min[abba ]-]mien li qeghdin fih kif ukoll ilpark innifsu li hu post sajfi u proprju fuq il-kosta. Waqt din il-fiera lattrazzjonijiet tal-park, b[as-slides u l-wave pool se jin]ammu mag[luqin, i]da l-lagoon u pools o[ra se jintu]aw biex isiru xi wirjiet. It-tfal ikunu jistg[u jilag[bu fi/- Children’s Splash Land u dawk l-aktar avventuru]i jistg[u wkoll jippruvaw scuba dive filpool ma’ instructors kwalifikati, allura dawn iridu j;ibu mag[hom malja u xugaman. Id- d[ul se jkun €3 g[allkbar u €2 g[at-tfal u anzjani. Tfal ta[t it-3 snin b’xejn.
Wa[da mill-attrazzjonijiet ewlenin se tkun il-wirja spettakulari kull sieg[a minn Simon Desira fuq ilflyboard. Din il-wirja impressjonanti tkun mhux biss g[ad-dilettanti talba[ar imma g[all-pubbliku in;enerali. F’dan l-isport ;did, ilflyboard hu apparat li bih bniedem itir fuq l-ilma, jag[mel akrobaziji u kull xorta ta’ movimenti fl-arja, imbuttat biss minn jet talilma ;ej minn jetski normali, b[alma naraw fuq You Tube u siti o[ra. F’din il-Fiera tadDg[ajjes u l-avventura se jkun hemm varjetà ta’ esibituri ewlenin ta’ dg[ajjes, dinghies u in;enji o[ra tal-ba[ar, sajd, u watersports o[ra. G[allkuntrarju ta’ boat shows o[ra tal-passat, dan lavveniment hu ma[sub biex jipprovdi divertiment g[allfamilja kollha u biex jippromwovi firxa wiesg[a ta’ prodotti popolari li huma a//essibbli g[addilettanti tal-ba[ar. Kelliem g[all-Park qal, “Splash and Fun Water Park dejjem joffri esperjenza pja/evoli u ;ranet ta’ divertiment g[al kul[add, kemm familji Maltin kif ukoll turisti, fixxhur tas-sajf. Din il-fiera hi okka]joni ta’ interess g[allpubbliku u divertiment g[all-familja kollha, u mhux biss hi settur ]g[ir. Kul[add hu mistieden.” Hemm enfasi kbira fuq id-divertiment spe/jalment g[at-tfal u ]-]g[a]ag[ – Kids’ Play Area, Bouncy Castles u l-iSplash Land, animaturi, face-painting, u [afna aktar. Ir-restaurant ikun qed iservi ikel, xorb u ;elati g[all-gosti ta’ kul[add tul il ;urnata kollha. Dawk interessati li jesebixxu g[andhom jikkuntattjaw il-Lighthouse Group minnufih permezz ta’ email: karl@lighthouse.com.mt g[al aktar dettalji jew ]ur www.splashandfun.com.mt u ara Coming Events.
Qrib l-aktar bliet importanti Ewropej u f’pajji] bl-aktar klimi moderati fl-Ewropa, il-Palumbo Malta Super Yachts hi t-tarzna ideali g[all-b]onnijiet kollha me[tie;a u mfittxijin minn sidien ta’ yachts u super yachts. Il-postijiet strate;i/i ta’ din it-tarzna jfissru li l-proprjetarju jkun jista’ jgawdi s-sajf fil-massimu tieg[u u mbag[ad jibda jba[[ar aktar kmieni fir-rebbieg[a, peress li se jkun hemm inqas [inijiet ta’ tran]itu lejn kull destinazzjoni o[ra. Il-fa/ilitajiet ta’ din it-tarzna f’pajji]na, li jkopru aktar minn 45,000 metru kwadru, huma mg[ammrin bl-a[[ar infrastrutturi, [addiema spe/jalizzati f’kull qasam, kif ukoll b’network stabbilit ta’ sub-kuntratturi internazzjonali spe/jalizzati. It-tarzna tippermetti a//ess mhux ristrett g[al kwa]i kull jott fid-dinja, toffri ba/iri sa 160 metru u mollijiet tal-irmi;; sa 390 metru fejn ikunu jistg[u jorbtu [afna jottijiet bl-istess [in. Il-firxa ta’ servizzi fil-Palumbo Malta Super Yachts tinkludi manutenzjoni ba]ika b[al ti]bieg[ tal-qieg[, jitlestew refits, inklu]i estensjonijiet, alterazzjonijiet ma;;uri interni, jew xog[ol ta]-]ebg[a s[i[. Palumbo kapa/i toffri servizzi ta’ kwalità g[olja grazzi g[all-[addiema kwalifikati u professjonali tag[ha li jie[du [sieb l-opri tal-ba[ar b’dedikazzjoni kontinwa u attenzjoni massima.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
Feature spe/jali 19
Fiera tad-dg[ajjes u opri tal-ba[ar
Fiera spe/jalizzata g[all-gosti tad-dilettanti Il-fatt li ng[ixu fuq g]ira hi wa[da mill-karatteristi/i naturali tag[na li m[abba u jfittxu attivitajiet fil-bera[ b’mod partikulari dawk relatati mal-ba[ar. Dan a[na nfittxu li nag[mluh possibbilment is-sena kollha imma l-aktar fix-xhur s[an tas-sajf li fortunatament imorru fuq medda tajba ta’ bosta ;img[at mis-sena. Atmosfera festiva se tkun fl-aqwa tag[ha f’okka]joni b[al dik ippjanata g[al tmiem il-;img[a li g[andha ssir fi Splash & Fun Park f’Ba[ar i/-?ag[aq g[ada s-Sibt u l{add 11 u 12 ta’ Mejju. Fiera organizzata f’ambjent “naturali” fejn il-prodotti filwirja juru l-valur reali tag[hom. Hawnhekk ix-xerrej passjonat se jkollu lopportunità kbira minn fejn jag[]el kemm jekk huma dg[ajjes, dingis, jet skis, ribs, tag[mir relatat malwindsurfing, ibburdjar, sajd, scuba diving, u kampe;;. Jekk wie[ed jie[u dawn ilkategoriji individwalment isib kemm kull settur hu popolari f’pajji]na kemm mal-Maltin u anki mat-turisti li j]uruna. Dan g[aliex Malta, anki fiddaqs ]g[ir tag[ha, toffri [afna opportunitajiet biex wie[ed igawdi bil-bosta dawn ilmezzi ta’ divertiment. Din se tkun l-ewwel attività tat-tip tag[ha fi Splash & Fun Park u l-interess min-numru ta’ esebituri kien inkora;;anti fejn kul[add qed i[ares lejn din il-Fiera b[ala avveniment g[all-interess tal-familja kollha.
Wirja tal-a[[ar kreazzjonijiet fis-suq Il-wirja ta’ dg[ajjes hi lpjattaforma ewlenija tas-suq g[all-industrija tal-ba[ar fejn il-wirja tal-a[[ar “kreazzjonijiet” fis-suq se jkunu hemm. Iva, l-a[[ar mudelli ta’ dg[ajjes bilqlug[ jew bil-magna ta’ daqs ]g[ir u medju f’faxxa ta’ prezz ra;onevoli. Naturalment f’din tmiem il-;img[a l-Fiera se tie[u importanza fuq lattrazzjonijiet l-o[ra tassoltu tal-park fejn il-laguna u l-pixxina se jitqieg[du g[all-u]u tajjeb li juru fihom
Matul din il-fiera spe/jalizzata se jkun hemm esebiti dg[ajjes, dingis, jet skis, ribs, tag[mir relatat mal-windsurfing, ibburdjar, sajd, scuba diving, u kampe;;
dg[ajjes u in;enji taddivertiment o[ra. Filwaqt li l-;enituri se jkunu [erqana jaraw u jiddiskutu xi tip ta’ dg[ajsa jew xi tag[mir relatat malikkampjar, il-vi]itaturi ]g[ar jistg[u jgawdu l-iSplash Land u dawk aktar avventuru]i jistg[u jippruvaw is-scuba dive,
g[alhekk dawn se je[tie;u li ji;u ppreparati bil-xugamani u malji. Attrazzjoni ewlenija se tkun il-wirja bil-Flyboard, b’[ila kbira mog[tija kull sieg[a minn Simon Desira. Din wirja li ]gur li se timpressjona kemm iddilettanti tal-isport tal-ba[ar, i]da wkoll il-pubbliku
;enerali. Il-versatilità talFlyboard jippermetti lillpersuna jtir jew jimxi fl-arja, mi;buda biss minn ;ett ta’ ilma provdut minn jetski normali. Il-lokazzjoni u l-in[awi huma uni/i fil-kuntest tattema tal-Fiera g[as-sajf fejn hemm parke;; b’xejn abbundanti, ristorant,
animazzjoni g[at-tfal u programm ta’ divertiment. Il-Fiera se tibqa’ miftu[a l-;urnata kollha mill lg[axra ta’ filg[odu sattmienja ta’ filg[axija. Biljetti tad-d[ul se jkunu biss €3 g[all-adulti u €2 g[at-tfal u anzjani filwaqt li tfal ta[t it-tliet snin jid[lu b’xejn.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
20 Ittri#?irasa
. .
BHAC-CIRASA... Lawrence Gonzi Kelli x-xorti li na[dem vi/in tieg[u. Meta
Lawrence kien Segretarju :enerali jien kont Segretarju Informazzjoni. Meta jien kont whip, Lawrence kien vi/i kap u kap tal-kamra. Konna na[dmu [afna flimkien. Fla[[ar le;i]latura servejt filkabinett tieg[u. Kien [abib ta’ vera. Jirrispettak. Japprezza x-xog[ol tieg[ek. Bniedem li ja[dem [inijiet twal. Fl-aktar mumenti ta’ tensjoni jibqa’ kalm. U kapa/i jitbissem ukoll. Kemm ili nafu qatt ma niftakru jirrabja. Kien jerfa’ [afna wa[du. Kellu lealtà assoluta lejn il-pajji]. Lejn il-poplu Malti. U lejn il-Partit. F’din l-a[[ar legi]latura xorob [afna valenu. Alla [ares kellu jibda jirrakkonta. Jew jippubblika imqar /erti messa;;i li ircieva fuq ilmobile phone tieg[u. Lil min g[amillu l-[sara baqa’ jittrattah b’lealtà. Kien jinsisti mag[na li anki ma’ min kien tant ]leali lejna, irridu nibqg[u nittrattawh b’rispett u b’dinjità. G[alija personali ma kienx biss kap. Imma [abib. Meta kont minn ta[t sibtu mieg[i. Dr Gonzi ta [ajtu u sa[[tu g[al dan il-pajji]. Martu Kate kienet dejjem hemm. Tg[in minn wara lkwinti. Dejjem b’kelma ta’ kura;; fuq fommha. Anki ma’ Lawrence Gonzi listorja g[ad trid tag[mel ;ustizzja. Lilek u lil Kate, grazzi [afna mill-qalb. Awguri Simon Minn issa ’l quddiem, Simon m’g[andux b]onn i/-/ap/ip tag[na. I]da lg[ajnuna tag[na lkoll. M’g[andix dubju li Simon se jkun kap tajjeb. Li kapa/i jwassal lil dan il-Partit biex jirba[ l-elezzjoni li jmiss. Jien, l-istess b[al Simon, nemmen bis-serjetà li
nistg[u nirb[u elezzjoni o[ra. Imma rridu mmiddu g[onqna g[ax-xog[ol. Ni;ru wara n-nies. Nitkellmu man-nies. U iva, nibdew in[abbtu l-bibien minn issa stess. Simon g[andu l-vanta;; li beda minn isfel. Biex la[aq fejn la[aq kellu jaqta’ bi snienu. Hu bniedem ]g[ir. {abbrieki u saqajh flart. Bniedem umli. Simon da[al g[al pi] kbir. Kull nazzjonalist lil Simon jista’ jtaffilu ftit minn dan il-pi]. Fil-PN hemm [afna xog[ol xi jsir. U l-g[ajnuna ta’ kul[add hija me[tie;a. Awguri millqalb Simon.
minn Mario Galea
Ray, Mario u Francis Il-mod kif ;abu ru[hom Ray Bugeja, Francis
Zammit Dimech u Mario de Marco kien /elebrazzjoni tal-ir;ulija. U ta’ lealtà assoluta lejn il-partit. Kif qal tajjeb Mario de Marco, ]mien il-kontestazzjoni issa ntemm. Issa ]mien li ning[aqdu. In-nies il-kbar jing[arfu skont kif i;ibu ru[hom meta ma jirb[ux. Ray, Francis u Mario huma tabil[aqq nies kbar. Grazzi [afna millqalb, u prosit. G[amiltuna kburin. Elezzjonijiet fil-Cayman Nhar it-Tnejn nitlaq lejn il-Cayman. Se nkun qed immexxi tim ta’ osservaturi
internazzjonali biex nosservaw l-elezzjonijiet ;enerali. Il-grupp ta’ osservaturi hu mag[mul minn membri parlamentari. Dmirna hu li nosservaw la[[ar fa]i tal-kampanja elettorali. It-t[ejjijiet g[allelezzjoni u l-elezzjoni nnifisha. Dakinhar talelezzjoni nkunu qed induru diversi postijiet talvotazzjoni. Imbag[ad wara, nosservaw l-g[add tal-voti. U wara nag[mlu rapport. Li fost o[rajn jmur ukoll g[and il-Gvern Ingli]. Fiha [afna xog[ol. Imma hu xog[ol li n[obb nag[mel. U g[amiltu f’diversi pajj]i o[rajn. Irrwol tal-ossservaturi internazzjonali f’elezzjonijiet b[al dawn hu importanti [afna. Jag[ti kredibbiltà lill-elezzjoni. Missjonijiet b[al dawn huma impenjattivi [afna. Imma dan huwa xog[ol importanti g[addemokrazija. “Itfi l-ikel” Dil-;imgha ir/ivejt SMS. Domt ftit ma rajtu. Kien jg[id hekk: “:ina, tinsiex titfi l-ikel. X’[in ji;i iz-Ziju An;lu, ag[tih jiekol.” We;ibt lura: “L-ikel in[araq. Iz-ziju An;lu baqa’ bil-;u[. U jien m’iniex :ina.”
Il-kompromessi ta’ Muscat ta’ qabel l-elezzjoni Sur Editur, Fis-seduta tal-Parlament ta’ nhar it-Tlieta, 7 ta’ Mejju, fil-mistoqsijiet supplimentari, id-Deputat Nazzjonalista George Pullicino talab lis-Segretarju Parlamentari jag[ti l-ismijiet tal-persuni li g[amlu pre]entazzjoni lill-Bord talMEPA biex seta’ jsir ittra[[is fit-tariffi. Is-Segretarju Parlamentari irrifjuta milli jag[mel dan. G[aliex? Tg[id g[ax
hemm min kellu xi interess? Il-media tal-partit tag[mel tajjeb jekk tibqa’ tindaga u tinvestiga sakemm issir taf din l-informazzjoni, li tista’ tkompli titfa’ dawl dwar dan il-gvern u n-nuqqas ta’ trasparenza tieg[u. Eh, il-kompromessi ta’ qabel l-elezzjoni kemm da[[lu u se jkomplu jda[[lu f’nassa lill-amministrazzjoni u lill-Partit Laburisti.
G. L. Camilleri Il-Furjana
L-ittri f’din il-pa;na
L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jisg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, IN-NAZZJON, Triq Herbert Ganado, Tal-Pjetà, PTA 1450), bil-fax (numru 21 242886 – Attn: Alex Attard) jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt. L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u l-indirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nom-de-plume ma jkunux ippubblikati u l-Editur i]omm id-dritt li jirrifjuta milli jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, sakemm i]omm il-punti tag[ha.
PN li g[andu g[al xiex ikun kburi
Sur Editur, Minkejja t-telfa kbira li l-PN sofra fl-a[[ar elezzjoni ;enerali, dan ilpartit irnexxielu jibda ttriq li twasslu biex jer;a’ jkun il-favorit talelettorat. Il-PN kellu ;img[at twal ta’ riflessjoni. :img[at li fihom ukoll rajna, fil-kwiet u sserenità, kontestazzjoni minn erba’ kandidati millaktar e]emplari jitkellmu u janalizzaw u jipproponu riformi u aktar tis[i[ talPN fl-elezzjoni g[all[atra ta’ kap ;did. Simon Busuttil hu ddikjarat il-kap il-;did tal-PN. G[a]la li biha, g[al darb’o[ra, il-PN g[andu g[al xiex ikun kburi g[aliex kul[add ikkontribwixxa, l-aktar ilkandidati, biex il-PN jibda t-triq li twasslu biex jer;a’ jikseb il-fidu/ja talelettorat.
A. Abela
Il-{amrun
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
Madwarna 21
Il-Parro//a ta’ San :u]epp {addiem f’Birkirkara tag[laq 40 sena F’dawn il-jiem il-Parro//a ta’ San :u]epp {addiem f’Birkirkara qed ti//elebra g[eluq l-erbg[in sena minn meta saret parro//a. G[al dan l-iskop qed ikunu organizzati g[add ta’ attivitajiet biex ifakkru dan lavveniment importanti.
Il-:img[a 17 ta’ Mejju:
Ftu[ ta’ wirja ta’ o;;etti reli;ju]i u artisti/i marbuta ma’ San :u]epp, fis-Sala Parrokkjali, fis-7.30 p.m. Ilwirja tkun miftu[a kuljum bejn id-9.00 a.m. u 12. 00 p.m. u bejn l-4.00 p.m. u d-
9.00 p.m. sal-{add 26 ta’ Mejju.
Il-{add 19 ta’ Mejju:
Kun/ert Mu]iko-Letterarju fi Triq Gori Mancini, bissehem tal-Banda De Rohan ta’ {a]-}ebbu;, ta[t iddirezzjoni ta’ Mro Ronnie Debattista u l-Kor Parrokkjali ta[t id-direzzjoni ta’ Nathalie Camilleri, fis7.30 p.m. Se jindaqq g[all-ewwel darba wkoll l-innu Ave Ioseph li nkiteb fl-okka]joni tal-40 Anniversarju mittwaqqif tal-Parro//a (lirika
ta’ Charles Mifsud u mu]ika ta’ Ronnie Debattista), bissehem ukoll tas-solista Maria Muscat (La Barokka).
Mit-Tnejn 20 sal-:img[a 24 ta’ Mejju: :img[a ta’ Tag[lim fil-Qasam talMUSEUM tas-Subien, fi Triq Brared, fis-7.15 p.m.
Il-{add 26 ta’ Mejju –
Jum l-40 Anniversarju mitTwaqqif tal-Parro//a: Kon/elebrazzjoni solenni ta’ radd-il [ajr lil Alla mmexxija mill-Ar/isqof ta’ Malta, Mons Pawlu Cremona, fis-6.30 p.m.
{atra ;dida fil-FIMBank Group FIMBank Group [atar lil Alessandro Bertoldo b[ala Head of Global Factoring. Qabel ma ng[aqad ma’ FIMBank, Bertoldo, li g[andu esperjenza kbira fil-factoring u fliffinanzjar tal-kummer/ fl-Italja u f’bosta pajji]i o[ra. Hu okkuppa l-kariga ta’ Head of Trade Management u mexxa t-taqsima responsabbli mit-transazzjonijiet bankarji globali ta’ UniCredit Group g[al sentjen. Matul l-impjieg tieg[u ma’ UniCredit Group, hu serva g[al sentejn b[ala Kap E]ekuttiv ta’ FactorBank AG fi Vjenna, u Head of
International Development ta’ UniCredit Factoring f’Milan g[al tmien snin. Il-President ta’ FIMBank Group, Margrith Lütschg-Emmenegger, espremiet sodisfazzjon g[all-[atra ta’ Alessandro, u sa[qet li “Alessandro se j;ib mieg[u g[arfien u esperjenza kbira fl-iffinanzjar tal-kummer/, b’mod partikulari fil-factoring. L-integrità professjonali u t-track record tieg[u huma konformi mal-impenn ta’ FIMBank li huwa kommess li jag[ti servizz ta’ kwalità lillklijenti kollha tieg[u.”
Kompetizzjoni g[al Jum l-Omm minn The Duke Shopping Mall L-ommijiet kollha huma stilel f’g[ajnejna, i]da xi w[ud minnhom attwalment jixbhu lil xi stilla famu]a. The Duke Shopping Mall f’G[awdex qed jistieden lillklijenti biex jibag[tu ritratt ta’ ommhom flimkien ma’ ritratt ta/-/elebrità li ommhom tixbah fuq Duke@islandevelopments.com . Fost ir-ritratti li jintbag[tu l-aqwa [ames ritratti se jirbhu € 50 voucher li jistghu jintefqu fil-Mall. Barra minn hekk, tliet klijenti xxurtjati li jag[mlu xxirja tag[hom minn The Duke waqt il-weekend ta’ Lejlet Lapsi mill-10 sat-12 ta’ Mejju se jkunu jistg[u jirbhu l-flus tag[hom lura. The Duke stabbilixa r- reputazzjoni tieg[u b[ala wie[ed mix- shopping malls ewlenin f’Ghawdex. Filmall wie[ed jista’ jsib aktar minn 24 ditta fosthom Monsoon Kids, Accessorize, Adidas, Artigli, Bortex, EJewels, Piccinino, Tiptop Electronics, Reebok, Reebok Fitness, Kappa, Eurosport, Mamas & Papas, Fergi, Gar]a qara, Bata, Sketchers, Promod, Benetton, Playlife, Sisley, Chemimart, TKS + Home, Toyworld. Biex jikkomplimenta dawn id-ditti rinomati wie[ed isib ukoll , is-Salus Wellbeing Center li joffri trattamenti tas- sbu[ija u g[all-kura tax-xag[ar, u foodstore fuq spazju ta’ 1,150 metru kwadru, li joffri prezzijiet vanta;ju]i u offerti spe/jali lill-klijenti tag[hom. L-a[[ar, i]da mhux l-inqas, hemm ukoll Connections Cafè li hi l-ideali g[al dawk kollha li jg[ixu jew i]uru lil G[awdex.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
22 Passatemp
Tisliba 1
2
5
3
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Mimdudin> 5. Il-vapuri jid[lu fih fittarzna, biex jissewwew (5) 6. Jaqdik tajjeb minnha! (5) 7. Tal-[akk jew tat-toqba jsir mill-[alib (5) 10. Konsolazzjoni (5) 11. {uta tal-qieg[ (5) 12. Il-bastiment isor;i biha (5) 14. F’kamra jkun fa//ata talart (5) 16. Biha ttella’ l-ilma mill-bir (5) 17. L-ilma tal-vit minnhom jg[addi (5) 18. Lsien mod ie[or, minn ;enerazzjoni g[al o[ra (5)
Weqfin> 1. Tifwir ta’ ;isem mejjet (6) 2. T[ares lejh biex tara l-[in (6) 3. Assolutament, ting[ad qabel ta’ kollox (6) 4. :ew jarawna fi djarna (6) 8. B’wie[ed [add ma jisker (5) 9. Tal-…, fejn insibu lUniversità (5) 12. Kixifha Kolombu (6) 13. Ronnie fil-Bibbja (6) 14. Biha tin[asel jew ta[sel (6) 15. Frott li jmur mal-;elat (6)
Minn post g[al ie[or
Ara ssibx kemm u liema huma l-istess persuni li jidhru fi]-]ew; postijiet differenti. Indika permezz tal-ittri lil dawk li jidhru fl-ewwel post u u]a n-numri g[al dawk li jidhru fit-tieni post. Sudoku Fuq karozza ‘double decker’
Fuq din it-tip ta’ karozza kien hemm tliet darbiet i]jed passi;;ieri n-na[a ta’ fuq milli isfel. Wie[ed millpassi;;ieri t’isfel tela’ fuq biex ipejjep sigarett. In-numru ta’ passi;;ieri fuq issa kien erba’ darbiet i]jed minn ta’ isfel. Kemm kien hemm passi;;ieri b’kollox filkarozza?
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin> 5. Twila; 6. Raqda; 7. Si;;u; 10. Tarka; 11. I[obb; 12. {abat; 14. Redus; 16. Sibtu; 17. Xorok; 18. Aspru. Weqfin> 1. Attent; 2. Qasira; 3. Fra;li; 4. Tajjeb; 8. Qraba; 9. Kordi; 12. {axixa; 13. Tlikki; 14. Ritwal; 15. Selmun.
Bejn direttur u impjegat
G[at-tfal
Moderata: qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.
— Inti temmen fil-fanta]mi? — Le, g[aliex? — G[ax dalg[odu ;ie jfittxek iz-ziju tieg[ek li int ilbiera[ mort il-funeral tieg[u.
Soluzzjonijiet Sebg[a kienu l-persuni fi]]ew; postijiet: E-8, F-1, :-11, M-3, N-7, R-20, T-13. Minn post g[al ie[or
20 kienu l-persuni filkarozza
Fuq karozza ‘doubledecker’
Minn tikka g[al o[ra
Sudoku
Bil-lapes ibda mit-tikka ta’ [dejn in-Nru. 1 u mur fuq in- numri l-o[ra wara xulxin sakemm tasal g[an-Nru. 130 u ara x’jitfa//a quddiemek.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor Oreste Kirkop - 15-il sena minn mewtu Radio 101, 12>30 {mistax-il sena b[al-lum kien [alliena t-tenur Malti li g[amel
isem anki barra minn xtutna Oreste Kirkop. Salvator Mousu se jag[tina programm spe/jali ta’ sieg[a dwaru, fejn se jkollna l-oppotunità li nisimg[u kemm tag[rif dwaru u aktar u aktar il-vu/i tieg[u waqt li jkanta. Il-pre]entatur kif jaf lil Oreste personalment u fost o[rajn jikkummenta kif minkejja d-diversi su//essi u tif[ir li r/ieva, qatt ma xammar imnie[ru jew [alla lil xi [addie[or jie[u s-sopravvent fuqu. Animal Diaries NET Television, 19>00 Fost il-korsijiet li joffri l-Istitut tal-Agribusiness fi [dan l-MCAST
Lil mara li wellditna
insibu dak immirat biex i[ejji tobba u infermiera tal-annimali. Paul Spiteri (fir-ritratt fuq il-lemin) flimkien ma’ tliet studenti mill-istess Istitut se jkunu mistiedna ta’ Moira Delia biex minn fommhom insiru nafu aktar dwar dawn il-korsijiet g[al dawk li lim[abba tag[hom lejn l-annimali twassalhom biex jit[ejjew g[al karriera ja[dmu ma’ l-annimali.
Mieg[ek - NET Television, 21>00
Jum l-Omm hu jum mistenni minn bosta biex nuru l-apprezzament tag[na lil dik li wellditna. I]da g[al bosta, Jum l-Omm ifakkarhom ukoll fit-telfa ta’ ommhom jew inkella fil-fatt li qatt ma ltaqg[u ma’ ommhom fi tfulithom. Mieg[ek illum se jkun qed jitkellem
dwar l-ommijiet fil-[ajja tal-lum u dwar l-isfidi li huma qed jiffa//jaw waqt it-trobbija ta’ wliedhom. Jippre]entaw il-programm Lisa Spiteri u Fr Karm Debattista. L-assistent tal-produzzjoni hu Gabriel Ellul.
Malta Llejla NET Television, 17>00 Stephanie Spiteri, flimkien ma’ Marisa Grima u Noelene Miggiani twasslilna programm li se jiffoka fuq il-fatt li jumejn o[ra se jkun Jum l-Omm. Vu/i missjunarja Radju Marija, 21>00 Il-protagonist tal-programm tallum se jkun Patri Joe Borg (fir-ritratt fuq ix-xellug), :i]wita li fl-1952, meta kellu biss 20 sena, intbag[at l-Indja biex ikompli l-istudji u l-formazzjoni reli;ju]a tieg[u hemm. Nisimg[u dwar l-esperjenzi varji li g[adda minnhom f’dan il-pajji] kbir mimli kuntrasti, fejn g[ex u [adem g[al 36 sena. Fost o[rajn, f’dawk is-snin, kellu numru ta’ laqg[at ma’ Madre Tere]a. Crazebook NET Television, 15>50
Programm im[awwar tajjeb b’dak kollu li jinteressa lill-;enerazzjoni ]ag[]ug[a.
Rockna Radio 101, 19>15
Michael Bugeja fil-programm tal-lum se jkollu b[ala mistiedna ]ew; gruppi — Bark Bark Disco, li g[adu kemm [are; l-EP Get Out of My Songs, u The Crowns (fir-ritratt hawn fuq), li x-xahar li g[adda vara l-album debuttanti tieg[u Someone Else.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
24 TV#Radju
06>00
101 Breakfast Club (b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>30 Anali]i tal->urnali)
09>00 09>05 10>00 10>05 11>00 11>55 12>00 12>30 13>30 15>00 15>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Magazine 101 Mu]ika bla kumment Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Oreste Kirkop - 15-il sena minn mewtu The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>30 19>15 21>00 23>00 24>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 - Familja Wa[da (jinkludu 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet filqosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 Newsline 12:45 - Qari bilMalti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bullettin tal-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 - TV Hemm 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 - Euromix 21:05 - Mu]ika u Sport 22:00 - L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 Ru]arju 24:00 - Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u Bon;u Bon;u (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 One News) 09:00 - Kartolina 10:00 - The Morning Show 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - Linja Diretta 13:15 - Bla Kantunieri 13:45 - ONE News 14:00 Kanzunetti Maltin 15:25 Djarju Kulturali 15:30 - Drive Time 16:00 - Mhux g[at-Tfal Biss 17:00 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 A[barijiet Sportivi, 18:15 Parlament) 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:00 - LArgument Ikompli 20:15 Collage 20:30 - Xalata Rock 22:00 - Mu]ika 24:00 - Bla Kantunieri (r) 00:30 Sentimentali G[alik 02:00 Weekend Party. RTK - 103 FM 06:30 - Pierre & Co on RTK (jinkludi 06:55 Fi {dan ilMulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News) 09:00 - A[barijiet fil-Qosor 09:05 - Paperscan 09:15 - G[alina Lkoll (jinkudi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 Bon Voyage 13:00 - RTK Qosor 13:05 - Su//essi u aktar 15:00 - RTK Qosor 15:05 -
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mu]ajk Rockna Fuzzbox - George Galea Newsdesk Night Style
Kaskata Kulturali 15:30 - IlPolz ta/-?ittadin (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 - Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 Darek u Flusek 18:00 - RTK Qosor 18:05 - Investi bil-g[aqal 18:57 - Fi {dan il-Mulej 19:00 - Ru]arju 19:25 - {sibijiet malMelodija 21:00 - Ejja G[andi 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Platea 10:00 Il-Malti llum: ideat ta’ ]mienna 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-:urnali 13:30 – Provokazzjoni u ktieb 14:00 BBC News Hour 15:00 Classic FM 20:00 – University Matters 20:30 - Biex Hekk Jibqg[u Mag[na 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - Avventura ma’ :esù 09:30 - Kuntatt 11:00 Van;elu {aj 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju tadDuluri 13:00 - Qari tarRumanz 13:30 - Shalom 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Avventura ma’ :esù (r) 16:00 – Il-Kura tal-:nien 16:45 - Naturali 17:00 – Bullettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 - Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - Nixxieg[a Dumnikana 20:30 – Qari tar-Rumanz (r) 21:00 - Vu/i Missjunarja 22:00 - Qari millIskrittura Mqaddsa 22:30 Il-Mediterran 23:00 L-Istorja tal-Knisja u inti (r) 23:30 – A[barijiet Reli;ju]i 23:50 - Kompjeta 24:00 Ru]arju. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast with Drew 10:30 - Simon Pisani 13:30 – Ian Lang 15:30 Nathan u Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 – Dance Top 20 20:00 – Paul Oakenfold 22:00 - Miss Roberta 24:00 – Defected in the House. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 - 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 - Let’s Go 21:00 Dak Kien }mien 01:00 Nightshift.
Quel pomeriggio di un giorno da cani (Dog Day Afternoon) - Iris 23>00
John Cazale u Al Pacino f’xena minn dan il-film drammatiku tal-1975 b’re;ija ta’ Sidney Lumet.
TVM 07:00 - TVAM 09:00 TVHemm (r) 10:20 - Days that shook the world 11:25 - Beauty of books 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16.30 }ona 18:00 - A[barijiet 18:10 Waqtiet 18:15 - Sa[[tek l-ewwel 18:25 - Teleshopping 18:40 - TV Hemm 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Xarabank 23:15 A[barijiet. TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 - GFA Review 11:30 G[awdex Illum 12:00 Madwarna 12:15 - Meander 12:45 - Beauty of Books 13:15 Building the impossible 14:05 Sa[[tek l-ewwel 14:15 Nature’s Greatest events 15:00 GFA Review 15:30 - Beauty of Books 16:00 - Days that Shook the World 16:50 - Qatra inka 17:20 - Waqtiet 17:25 - Realtà (r) 18:30 - .EU 19:00 - GFA Roudup 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 Oceans 20:30 - A[barijiet blIngli] 20:35 - Waqtiet 20:45 UCL Magazine 21:15 - Malta u lil hinn minnha 22:45 - GFA Roundup 23:15 - Starboard. ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 Teleshopping 10:30 - Aroma Mattina 12:30 - Teleshopping 12:45 - Kalamita (jinkludi ONE News fis-13:30) 16:20 Teleshopping 17:30 - ONE News 17:35 – Liquorish (daily update) 17:45 - Teleshopping 18:00 Healthy Living 19:30 - ONE News 20:15 - Ir-Rangers 20:30 Mad-daqqa t’g[ajn (r) 21:30 G[a]liet 22:45 - Zona Sport (r) 23:15 - One News 23:45 Kalamita (r). Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 104.6 Music 16:10 - Fil-
K/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 (live) 18:40 - Teleshopping 19:00 News 19:20 - L-MEP u Int 19:30 - {abbejtek (r) 20:30 Qeg[din Sew!
21:05 - Amore criminale 23:05 E` uno di quei giorni che… (dok) 24:00 - Tg 3 line notte 01:10 Rai Educational - Art News 01:45 - Fuori orario 01:55 Prigioniero terrorista. Film 2007. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina
Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, fit-08:00, fid-09:00 u fil-11:00) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta (jinkludi Tg1 fil-17.00) 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari tuoi 21:05 - Carosello reloaded 21:10 - La terra dei cuochi (talent show) 23:35 - TV7 settimanale del Tg 1 00:35 – L’appuntamento 01:05 Tg 1 Notte 01:40 - Sottovoce.
08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 11:00 - Forum (attwalità) 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful (soap) 14:10 Centovetrine 14:45 - Uomini e Donne 16:05 - Amici 16:50 Pomeriggio cinque 18:50 - The Money Drop 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 Paperissima 23:00 - Supercinema 23:30 - Tutti per Bruno (fiction) 00:30 - Tg 5 Notte#Meteo 01:00 Striscia la notizia.
Raidue 06:40 - Cartoons 08:05 - TGR Montagne 08:35 - Le sorelle McLeod (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri (attwalità) 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 Eat Parade 13:50 Tg 2 Sì, viaggiare 14:00 - Detto Fatto 16:10 - Senza traccia (TF) 17:50 - Tg sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case (TF) 19:35 - Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Rex 5 (TF) 22:50 - Tg 2 notizie 23:05 - L’ultima parola (attwalità) 00:35 - Tg2 Parlamento 00:45 - Flashpoint (TF) 01:25 - Meteo 01:35 Delitti: tracce allusive. Film 2003.
Rete 4 06:50 - T.J. Hooker (TF) 07:45 Miami Vice (TF) 08:40 - Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 6 (TF) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 Lo sportello di Forum 15:35 Come si cambia academy 16:05 Anche gli angeli mangiano fagioli. Film ’73 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (TF) 20:30 -
Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agorà (attwalità) 10:00 La storia siamo noi (dok.) 10:50 - Codice a barre 11:30 Buongiorno elisir 12:00 - Tg 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - diario italiano 13:10 Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:05 Tgr Piazza affari 15:10 - 96˚ giro d’Italia 17:15 - Processo alla tappa 18:05 - Geo & Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:10 - Celi, mio marito! 20:35 - Un posto al sole (soap)
Quinta colonna il quotidiano 21:10 - Quarto grado 24:00 Exposure - sangue in copertina. Film 2000 01:55 - Tg 4 night news 02:20 - La dama rossa uccide sette volte. Film ’72.
Italia 1 07:00 - Zeke e Luther (sitcom) 07:50 - Tutto in famiglia (sitcom) 08:40 - Una mamma per amica (TF) 10:30 - ER - Medici in prima linea (TF) 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 16:10 Smallville (TF) 17:55 - The Middle (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI NY: Scena del crimine (TF) 21:10 - True Justice - Vendetta personale. Film 2012 23:15 - Le iene 00:30 Austin Powers - la spia che ci provava. Film ’99 02:25 - Sport Mediaset.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
TV#Radju 25 Favourite Channel 07.15 - F. News 07:30 - Dawl tal-:urnata 08:00 - Bejnietna 10:00 -Entertain Me 12:00 - F. News 12:30 - Duggan 13:00 Niskata 15:00 - Teleshopping 17:30 - Madagascar (b’waqfa g[al F. News fis-18:15) 19:45 F. News 20:30 - Il-Madonna ta/?oqqa 21:00 - Sfera 23:00 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshopping 12:00 – Rock Legend (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 The 90s 14:30 - The 00s 15:00 Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 - The 60s & 70s 20:30 Versus 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 13:10 - Extreme Makeover Home Edition 14:00 - Gossip Girl (TF) 14:45 - The OC (TF) 15:30 Samantha chi? (TF) 15:55 - True Jackson, VP (sitcom) 16:35 Friends (sitcom) 17:45 -
Extreme Makeover Home Edition 18:30 - Amici 19:35 Gossip Girl (TF) 20:25 - Dr House (TF) 21:10 - Inga Lindstrom - L’aquilone. Film 2004 23:05 - Uomini e donne 00:10 - Amici 01:15 - Friends.
BBC Entertainment 07:15 - Penelope K, by the way 07:25 - Tweenies 07:45 Teletubbies 08:10 - Fimbles 08:30 - My Family 09:00 Keeping up Appearances 09:30 The Weakest Link 10:15 EastEnders 10:45 - Doctors 11:15 - The World of Stonehenge 12:05 - Hustle 12:55 - My Family 13:25 - Full Circle with Michael Palin 14:15 - Keeping up Appearances 14:45 EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - The Weakest Link 16:30 - The World of Stonehenge 17:25 - Doctor Who 18:10 Walk on the Wild Side 18:40 Doctors 19:10 - Casualty 20:00 - My Family 20:30 - 2point4 Children 21:00 - The World of Stonehenge 21:50 - Lead Balloon 22:20 - Watson & Oliver 22:50 - Alan Carr: Chatty Man 23:35 - Bedlam. TCM 07:30 - Scaramouche. Film ’52
(U) 09:19 - Cimarron. Film ’60 (U) 11:45 - Key Largo. Film ’48 (A) 13:25 - Crisis. Film ’50 (A) 15:00 - Giant. Film ’56 (A) 18:15 - San Quentin. Film ’37 (PG) 19:30 - The Belle of New York. Film ’52 (U) 21:00 - The Gypsy Moths. Film ’69 (15) 22:45 - Alice Doesn’t Live Here Anymore. Film ’74 (15). MGM Movies 07:55 - The Wilby Conspiracy. Film ’75 (AA) 09:40 - Once in a Lifetime. Film ’94 (PG) 11:15 Bound for Glory. Film ’76 (A) 13:40 - Lisa. Film ’90 (15) 15:14 - Swamp Thing. Film ’82 (15) 16:50 - The Private Life of Sherlock Holmes. Film ’70 (PG) 18:55 - A Midnight Clear. Film ’92 (15) 20:45 - MGM’s Big Screen 21:00 - Number One. Film ’69 (A) 22:45 - The Pope of Greenwich Village. Film ’84 (15). GO Stars 07:30 - The Forgotten 09:05 Tears of The Sun 11:05 Damages 11:50 - Safe House 13:45 - Tron: Legacy 15:50 Transformers 3 18:25 Battleship 20:35 - Parks & Recreation 21:00 - Cinderella Man 23:20 - Yesterday Today & Tomorrow 00:50 - Point Blank 02:20 - The Forgotten. Diva Universal 07:00 - Wolff’s Turf 08:55 Law & Order 09:55 - Kojak 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 JAG 12:55 - ER 13:55 - JAG 14:53 - JAG 15:50 - Kojak 16:53 - Law & Order 18:50 JAG 19:50 - ER 20:50 - Great Women 21:00 - Rex: A Cop’s Friend 22:55 - Downpour 23:00 - ER. Iris 15:30 - In nome del popolo italiano. Film ’71 17:25 - Quelli della Calibro 38. Film ’76 19:20 - A-Team (TF) 20:10 - Hazxzard (TF) 21:05 - Il colpo. Film 2001 23:00 - Quel pomeriggio di un giorno da cani. Film ’75 01:10 Regenesis (TF). Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Unique Machine Bike 08:10 Dirty Jobs: Maple Syrup Maker 09:05 - Deadliest Catch: Bitter Tears 09:55 - Ultimate Survival: Western Pacific 10:50 - How Do They Do It?: Roads and Coins 11:15 - How It’s Made 11:40 Mega Builders: World’s Biggest
Water Park 12:35 - Fifth Gear 13:30 - Wheeler Dealers 14:25 American Chopper: Iowa Bureau Farm 15:20 - Mythbusters: Walking on Water 16:15 - Dirty Jobs: High-Rise Window Washer 17:10 - Deadliest Catch: Valhalla 18:05 - Ultimate Survival: Northern Australia 19:00 - How It’s Made 20:00 - Dangerous Flights: Dark Skies 21:00 - You Have Been Warned: Dukes of Havoc 22:00 - World’s Scariest...: Animal Attacks 23:00 - Body Invaders: The Enemy Within. Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - How I Met Your Mother 11:30 - Person Of Interest 12:15 - Chuck 13:00 - Days Of Our Lives 13:45 - Enlightened 14:15 - Hollywood Buzz 14:30 Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 - Private Practice 16:45 - Mike & Molly 17:10 - Top Gear 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 20:00 - Glee 20:45 Gossip Girl 21:30 - Three Inches 23:30 - Mike & Molly 23:55 How I Met Your Mother 00:20 2 Broke Girls 00:45 - Whitney 01:10 - 30 Rock 01:35 - VEEP. Biography Channel Hardcore Pawn: 10:00 - Les Hunts a Thief 10:30 - Full Metal Panic. 11:00 - Led Zeppelin Dazed and Confused 12:00 Hoarders: Season 3 Follow Up: Vula, Al, Jim, Arline and Glen 13:00 - Storage Wars Texas: The Good, the Bad, and the Hungry 13:30 - Parking Wars 14:00 John Edward Cross Country: Still With Us 15:00 - John Edward Cross Country: Energy Abounds. Hardcore Pawn: 16:00 - Les Hunts a Thief 16:30 - Full Metal Panic. 17:00 - Hoarders: Season 3 Follow Up: Vula, Al, Jim, Arline and Glen 18:00 Pregnant in Heels: Pregnancy Runway 19:00 - Storage Wars Texas: The Good, the Bad, and the Hungry 19:30 - Parking Wars 20:00 - Pregnant in Heels: Birth-A-Phobia. Hardcore Pawn: 21:00 - Les Hunts a Thief 21:30 - Full Metal Panic 22:00 - Les’ Spending Spree 22:30 Burmese or Busted?. 23:00 Barter Kings: The Traders Went Down to Georgia.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:30 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See The Sea 10:05 Lots & Lots 10:20 - Bob the Builder 10:30 Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:55 Baby Antonio’s Circus 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 - Tiny Planets 11:30 - Monkey See Monkey Do 11:40 - Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:25 - The Mighty Jungle 12:40 - Mio Mao 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:50 - Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See The Sea 14:45 - Lots & Lots 15:00 - Fluffy Gardens 15:15 - The Mighty Jungle 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 Monkey See Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Tork 17:45 Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - Benjamin’s Farm 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See The Sea 19:15 Lots & Lots 19:30 - Monkey See Monkey Do
19:40 - Barney and Friends 20:10 - Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 Pingu 21:45 - Tiny Planets 21:50 - Pingu 21:55 Tiny Planets 22:00 - Bob the Builder 22:10 Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends. Disney Channel 08:00 - Tales of Friendship with Winnie the Pooh 08:05 - Mickey Mouse Clubhouse 08:30 - ANT Farm 08:55 - Jonas 09:15 - So Random 09:40 Hannah Montana 10:05 - Sonny with a Chance 10:25 - Kim Possible 10:50 - Shake It Up 11:35 Wizards of Waverly Place 12:25 - Austin and Ally 12:45 - Jessie 13:10 - ANT Farm 13:35 - So Random 13:55 - Disney Fairies 14:20 - Good Luck Charlie 14:45 - Jessie 15:10 - Shake It Up 15:35 - ANT Farm 16:00 - The Cheetah Girls (U) 17:30 - Wizards of Waverly Place 17:55 - That’s So Raven 18:20 - ANT Farm 18:40 - Good Luck Charlie 19:00 - Have a Laugh 19:05 - Jessie 19:30 - Wizards of Waverly Place 20:15 - So Random 20:40 - Hannah Montana 21:00 - Jonas 21:25 - Sonny with a Chance 22:10 - Wizards of
Waverly Place
07>00 09>00 10>00 11>58 14>00 14.05
NET News Teleshopping Strada Rjali .NET (b’waqfa g[al NET News f’12>00 u fis-13>00) NET News Afrodite
15>20 15>50 16>35 17>00
Telebejg[ Crazebook Telebejg[ Malta Llejla
(b’waqfa g[al NET News fit-15>00)
19>00 19>30 19>45 20>30 21>00 22>30 23>00
(b’waqfag[al NET News fis-18>00) Animal Diaries Lift NET News Flusek Mieg[ek (b’waqfa g[al NET News fid-21>30) Anali]i tal-A[bar NET News
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - WATTS
08:45 - Get Ready for Roland Garros 09:00 - UCI World Tour Cycling 10:15 - WATTS 11:00 - The Box 11:15 - World Champ. Snooker 13:15 - UCI World Tour Cycling 14:30 - Breaking Weapon Freestyle 15:30 UEFA European U#17 Champ. Football 16:30 - World Champ. Snooker 18:00 - Breaking Weapon Freestyle 19:00 Giants Live Series World’s Strongest Man 19:30 - Giants Live Series World’s Strongest Man 20:00 - WATTS 21:00 Boxing 23:00 - UCI World Tour Cycling. Eurosport 2 07:00 - UCI World Tour Cycling 08:00 - Armwrestling 08:30 - GWARS Series 10:30 Intimate Surfing 11:00 - UCI World Tour Cycling 12:30 -
Get Ready for Roland Garros 12:45 - WATTS 13:00 - UEFA European U#17 Champ. Football 14:30 - UCI World Tour Cycling: Giro d’Italia: Stage 7, San Salvo - Pescara (live) 17:30 - WATTS 18:30 Armwrestling 19:00 - Breaking Weapon Freestyle 20:00 - UCI World Tour Cycling 21:30 Fight Club 23:00 - Total KO. GO Sports 1 07:00 - FIFA Futbol Mundial 07:30 - Serie A: Rd 36: Torino v Genoa 09:30 - Barclays PL: PL World 10:00 - 2013 F1: Spanish GP: Practice 1 (live) 12:00 - Barclays PL: Wk 35:
Wigan Ath v Swansea City 14:00 - 2013 F1: Spanish GP: Practice 2 (live) 16:00 - Ligue 1: Rd 35: Paris St-Germain v Valenciennes 18:00 - Serie A: Rd 36: Cagliari v Parma 20:00 - UEFA Champions League: Magazine Programme 30 20:30 - Ligue 1: Rd 36: LOSC Lille v Stade de Reims (live) 22:30 FIFA Futbol Mundial 23:00 Barclays PL: Wk 39: PL Preview 23:30 - ATP Masters 1000: 2013: Mutua Madrid Open: QF. GO Sports 2 15:15 - ATP Masters 1000: Mutua Madrid Open: QF (live) 22:30 - Milan Channel. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 10:00 - ATP World Tour 500: Barcelona Open BancSabadell: F. 12:05 - Ligue 1: Rd 36: The Ligue 1 Show 12:30 - Serie A: Rd 36: Atalanta v Juventus 14:30 - Barclays PL: Wk 38:
Sunderland v Stoke City 16:30 - Serie A: Rd 36: Bologna v Napoli 18:30 - Barclays PL: Wk 39: PL Preview 19:00 - F1: Spanish GP: Practice 1 & 2. Barclays PL: 22:30 - Wk 38: Swansea City v Man. C. 00:30 - PL World. 01:00 - Ligue 1: Rd 36: LOSC Lille v Stade de Reims. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 12:00 - ATP World Tour 500: Barcelona Open BancSabadell: F. 14:05 - Ligue 1: Rd 36: The Ligue 1 Show 14:30 - Serie A: Rd 36: Atalanta v Juventus 16:30 - Barclays PL: Wk 38: Sunderland v Stoke City 18:30 - Serie A: Rd 36: Bologna v Napoli 20:30 - Barclays PL: Wk 39: PL Preview 21:00 - F1: Spanish GP: Practice 1 & 2. Barclays PL: 00:30 - Wk 38: Swansea City v Man. C. 02:30 - PL World. Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga (r) 11:45 FIFA Beach Soccer WC Qual.: (r) 13:05 - FA Cup (r) 15:00 2012 UIPM Pentathlon (r) 16:05 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 18:10 - FA Cup 20:00 - Bundesliga: Preview (r) 20:30 - Bundesliga (live) 22:35 - 2012 UIPM Pentathlon (r) 23:40 - FA Cup (r) 01:45 Bundesliga: Preview (r). Melita Sports 2 12:00 - FA Cup (r) 14:05 -
Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:10 Bundesliga (r) 17:05 America's Cup (r) 19:10 Volleyball Champ. League Magazine The Big Hit 19:40 FA Cup (r) 21:35 - Vendee Globe 2012-13 Weekly Highlights 21:55 - Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 00:30 - Bundesliga (r). Malta Stars 08:00 - Malta Handball Association (r) 09:20 - Melita GFA 1st Division (r) 11:05 BOV PL (r) 13:20 - MFA Futsal League (r) 14:45 - Malta Rugby Football Union (r) 16:20 - Malta Basketball Association (r) 17:45 - Malta Handball Association (r) 19:05 - Football Nurseries (r) 19:40 Melita GFA 1st Division (r) 21:25 - BOV PL (r) 23:40 MFA Futsal League (r) 01:00 -
Malta Rugby Football Union (r).
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
26 Klassifikati ⁄ Avvi]i PN PROPJETÀ G{ALL-BEJG{ Bu;ibba
APPARTAMENT l-ewwel sular, b’]ew;t ikmamar tas-sodda doppji, salott, living u k/ina, kamra tal-banju u boxroom, gallarija quddiem u fully furnished. Prezz €80,000 jew l-eqreb offerta. ?emplu 79211466.
G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-Marsa
GARAXX jew store, 115 pied twil u 24 pied wiesa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu 77200983.
VETTURI/ DG{AJJES Cabin Cruiser
FJORD 8mtrs, b’]ew; magni diesel, fiberglass. €15,000. ?emplu 99822224.
Classic Ford Capri Mk1
SENA 1968 13HP, kundizzjoni perfetta. €6,500. ?emplu lil Mario Muscat fuq 79902212 jew 21444984.
Pajero
FOUR seater tal-1996, kulur blu. €5,300, f’kundizzjoni tajba. ?emplu 79295595.
AVVI}I G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-sejjie[, bilqoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u
tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.
G[al kull xog[ol
TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq lantik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa, xog[ol ta’ membrane, kisi u tibjid, kontrabjut u tqeg[id ta’ katusi. Offerta spe/jali fuq il-liquid membrane. ?emplu 79407292.
G[al kull xog[ol
TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi bil-;ibs, ]ebg[a u gypsum boards, e//. ?emplu 77433390.
Prof Ahmed (Il-medju famu] Afrikan)
27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
ZG Computers
G[al kull problema fil-kompjuter, inkunu fuq il-post dik il-;urnata stess. Jing[ata anti-virus b’xejn mas-servizz. ?emplu lil Chris fuq 99424703.
G{ALL-BEJG{ G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bilmera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
KRI}I ta’ m[abba, attrazzjoni ta’ klijenti, g[all-[ajja ta’ kuljum, soluzzjoni immedjata g[alll-problemi tieg[ek. Ri]ultati garantiti g[al dejjem. Su//ess fuq dak kollu li g[andek tag[mel. Spe/jalista tal-im[abba. Sfortuna, disperazzjoni, problemi ta]-]wie; u lprotezzjoni fl-affarijiet tannegozju ji;u solvuti fi ]mien rekord. Diskrezzjoni assigurata u ri]ultati sorprendenti. 100% SU??ESS GARANTIT. ?emplu g[al appuntament fuq +35699953499 (nitkellem blIngli] u bil-Fran/i]). Ni;i id-dar bl-appuntament. Mis-7 a.m. – 9 p.m. Sliema, Malta.
B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bilkulur, e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com
Tiswijiet fil-pront u fil-post
Opportunità
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559,
Tombla sheets
AVVI}I PN SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. AVVI}I SO?JALI JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe Cassar se jorganizzaw Coffee Morning, l-Erbg[a, 22 ta’ Mejju fid-9.30 a.m. fis-
St.Martins’s Hall, il-Ba[rija. Prezz e5 bit-trasport inklu] u g[all-bookings /emplu 99468624 jew 79459227.
AVVI}I O{RA {AL TARXIEN. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri tal-Bar tal-Uffi//ju PN tallokalità. Min hu nteressat jista’ j/empel lis-Segretarju talKumitat Sezzjonali fuq 99225033. Il-Kumitat jirriserva ddritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;ju]a.
IL-MOSTA. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-bar tal-Uffi//ju PN tallokalità. Kull min hu interessat g[andu jibg[at l-offerta tieg[u sat-Tnejn, 27 ta’ Mejju lis-Segretarja Kumitat Sezzjonali PN Mosta, Uffi//ju PN Mosta, Pjazza Rotunda, il-Mosta. Il-Kumitat Sezzjonali jirri]erva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;ju]a.
JIN{TIE:U BIEX ittejjeb il-po]izzjoni tieg[ek, jin[tie;u mastrudaxxa blesperjenza, full-time u overtime kuljum. Paga u kundizzjonijiet tajbin. ?emplu lil Casaform Furniture fuq 21#27447266 jew 79466368.
{ar;a g[al G[awdex L-APAN se jorganizza ;urnata f’G[awdex nhar il-:img[a, 24 ta’ Mejju 2013. Il-prezz hu ta’ €17 g[all-kbar u €10 g[at-tfal ta[t it-tnax-il sena.
Bookings ming[and il-voluntiera jew billi wie[ed i/empel fuq 2142 0513 jew 7904 0544.
Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
27 ASMK
Kollox g[adu inde/i] Dan l-a[[ar l-ASMK organizzat attività o[ra millKampjonati. Din l-attività kienet tikkonsisti f’ti;rijiet bilkarozzi u l-muturi. B’kollox f’din l-attività [adu sehem 33 sewwieq fi]-]ew; kategoriji. Fl-Autocross [adu sehem Christian Galea fuq Fiat Ritmo u Andrew Pisani fuq Opel Nova, u dawn irnexxielhom jirb[u l-heats kollha tal-;urnata u kkwalifikaw g[all-finali klassi A. Mag[hom ikkwalifikaw Melo Zammit fuq Ford Escort, Patrick Cassar fuq Opel Corsa, Josef Grech fuq Ford Fiesta u Vince Farrugia fuq VW Polo. L-attenzjoni f’din il-finali kienet fuq Galea u Cassar li b[alissa qedin f’ras ilklassifika. Mat-tluq ta’ din ilfinali Galea u Cassar kienu ras imb ras g[al diversi metri. Cassar ]viluppatlu [sara flisteering tant li kellu jirtira mit-
ti;rija. Post Cassar [adu Zammit u dan kien segwit minn Farrugia u Pisani rispettivament. It-tentattivi ta’ Farrugia kienu kollha g[al xejn tant li kien Galea li reba[ din it-tellieqa. Dan kien segwit minn Zammit u Farrugia rispettivament. Fil-Finali B [adu sehem Mario Scicluna u Ryan Scerri fuq Opel Corsa, Godfrey Gauci fuq Ford Fiesta, Philip Joe Vella fuq Opel Nova, :u]i Pace fuq Ford Escort u Kurt Sammut fuq Ford Ka. F’din il-finali kien hemm irritorn ta’ Scicluna fejn mattluq mill-ewwel mar fuq quddiem u kien segwit minn Vella, Scerri u Sammut rispettivament. L-ewwel erba’ kompetituri ]ammew posthom sakemm Scerri ipprova jattakka lil Vella i]da Sammut seraq il-po]izjoni ta’ Scerri. Scicluna reba[ it-tellieqa u
kien segwit minn Vella u Sammut rispettivament. Fil-Motocross, fi Klassi A Clayton Camilleri fuq KTM reba[ l-ewwel f’]ew; heats u minkejja dan il-klassifika se ti;i de/i]a fl-attività li jmiss. Minhabba li kien hemm sitwazzjoni straordinarja filHeats ta’ din il-klassi, irri]ultat hu wie[ed temporanju. Camilleri kien segwit minn Paul Muscat fuq KTM f’]ew; Heats u Edward Ciantar fuq Suzuki RMZ. Fil-Motocross Klassi B issewwieq G[awdxi Joseph Bigeni fuq Suzuki RMZ jiddomna l-klassi. Vi/in tieg[u spi//a Trevor Muscat fuq KTM li da[al fit-tieni post u fit-tielet post spi//a Brandon Cassar Muscat fuq Yamaha YZF. Nhar il-{add li g[adda tim ta’ tliet membri Enduro ASMK ipparte/ipaw f’ti;rija Enduro
Edward Ciantar fuq Suzuki RMZ
tal-Federazzjoni Taljana FMI li saret fi Francavilla fi Sqallija. Grazzi g[all-g[ajnuna millAsso/jazzjoni ASMK u Virtù Ferries is-sewwieqa Nik Abela, Andrew Cassar u Andres Albanozzo saqu l-erba’ tappi tat-ti;rija. Minkejja li t-tim Malti ma
setax jibqa’ g[a/-/erimonja tarrebbie[a Andrew Cassar ing[ata t-trofew tat-tielet post fil-klassi T3 waqt li Nicolai Abela spi//a r-raba fil-klassi T3 ukoll. G[ad irid ji;i ikkonfermat il-post mirbu[ minn Andrew Albanozzo filklassi T2.
TENNIS
TABLE TENNIS
Cassar strumentali fir-reb[a ta’ Thor de Bataaf
Bajada fil-109 post tar-rankings
It-tennista Maltija Kim Cassar, fi tmiem il;img[a g[enet lit-tim Olandi] tal-Ewwel Divi]joni Thor de Bataaf g[ar-raba’ reb[a konsekuttiva fil-kampjonat. Kim, li g[adha s’issa ma tilfitx set fil–log[ob tag[ha tassingles, u li tilg[ab b[ala l-plejer femminili numru wie[ed g[at-tim tag[ha, s’issa reb[et kontra H.M.Wolde ta’ Bemmel 6-4, 6-3, kontra M.D. Bakker ta’ Alta 6-3, 6-0, kontra S. van der Drift of Hillegom 6-3, 6-2 u kontra R. Husak ta’ T.C.Amstelpark bi skor ta’ 6-3, 6-2. B[alissa Kim tinsab f’forma mill-aqwa u dan hu evidenti g[aliex, f’dawn l-a[[ar erba’
;img[at, barra r-reb[iet tas-singles hi reb[et ukoll tlieta mill-erba’ log[biet tad-doubles flimkien ma’ Lara Tiggelen. Barra minn hekk, flimkien ma’ Marcus Hilpert u Jasper Stoter Kim irnexxielha tirba[ tlieta mill-erba’ log[biet tal-mixed doubles, fejn tilfet biss log[ba f’super tie break. Dawn ir-ri]ultati e//ellenti jfissru li Cassar issa g[andha ratings a[jar fil-kampjonat Olandi]. Meta fadal biss tliet tournaments o[ra xi jsiru fil-kampjonat, it-tim ta’ Kim Cassar g[andu /ans kbir li jkun promos g[all-og[la divi]joni tat- tennis fl-Olanda.
Il-plejer internazzjonali Malti tat-table tennis Daniel Bajada kompla tiela’ fir-rankings Taljani meta skont l-a[[ar lista ppublikata fl-a[[ar ta’ April issa jinsab fil-109 post. Sadattant, fi tmiem il-;img[a t-tim tieg[u ASD Fiaccola rre;istra id-disa’ reb[a sta;jonali fil-kampjonat tas-Serie B1 b’reb[a komda ta’ 5-2 kontra Pol. Medivis Solarino ASDTT. Bajada kiseb ]ew; reb[iet ta’ 3-2 kontra Francesco Impallomeni (nru. 310) u Riccardo Lo Presti (nru. 88) biex b’hekk baqa’ bla telfa fit-tieni rawnd. Permezz ta’ din ir-reb[a ASD Fiaccola la[qu lill-istess Pol. Medivis Solarino ASDTT fit-tieni post tal-klassifika bi 18–il punt. L-a[[ar impenn ghal dan l-istagun hu d-derby ta’ Bari kontra ASD Casamassima A barra minn darhom nhar il{add. Aktar tard f’Mejju Bajada se jirrapre]enta lil Malta fil-Log[ob tal-Pajji]i ]-}g[ar Ewropej li se jsiru filLussemburgu.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
28 Sport FUTBOL
Man Utd ma jridux jitilfu r-ritmu Il-karriera li kellu Alex Ferguson ma’ Man Utd hi wa[da simili g[al dik li kelli Matt Busby imma kemm il-klabb kif ukoll il-partitarji tar-Red Devils jittamaw li t-tim ma ji;rilux kif kien ;ralu wara li Busby rtira mill-kariga tieg[u fl-1969. United iridu jag[mlu /ert li min jie[u post Alex Ferguson ikompli minn fejn [alla dan il-manager Sko//i] li kien ilu fit-tmun g[al dawn l-a[[ar 26 sena. Matt Busby irnexxielu jirkupra mit-tra;edja ta’ Munich fl-1958 meta dakinhar diversi players tilfu [ajjithom meta waqa’ ajruplan u spi//a biex 10 snin wara reba[ it-Tazza ta/-Champions. F’Jannar tal-1969 Busby irtira u sitt snin wara li dan it-tim kien wasal salqu//ata tal-Ewropa spi//a relegat f’divi]joni li fiha kien hemm timijiet b[al ma huma Notts County, Oldham Athletic u York City. Players b[al ma huma George Best, Bobby Charlton u Denis Law, players li kienu spiraw lil Utd g[al su//ess kbir, ma baqg[ux juru dak il-log[ob li kienu
rinomati g[alih la darba kienu reb[u kull ma kien hemm x’jintreba[. Meta Busby [abbar li kien se jirtira Man Utd kienu jinsabu sitt po]izzjonijiet mill-a[[ar. Dawk li mexxew lil Man Utd warajh, Wilf McGuinness, Frank O’Farrell, Tommy Docherty, Dave Sexton u Ron Atkinson qatt ma rnexxielhom jirrepetu s-su//ess li kiseb Busby. McGuinness kien il-bniedem li [a mela l-post vakant li [alla Busby u sa nofs l-ista;un tal-1970-71 r-Red Devils kienu reb[u biss [amsa mit-22 log[ba li lag[bu fil-kampjonat. Tant kemm bdew ;ew ri]ultati negattivi li McGuinness ing[ata r-rwol ta’ team manager tat-tim tar-riservi u sakemm Utd sabu kow/ ;did, Busby re;a’ [a f’idejh it-tim. Il-klabb tkellem ma’ diversi persuni li ma kienux lesti jimlew il-post ta’ Busby, anke jekk dawn kienu kisbu su//ess mal-klabb rispettiv tag[hom. Wie[ed minn dawn kien Jock Stein,
Ferguson (xellug) u Busby
kow/ ta’ Celtic li fl-1967 reb[u t-Tazza ta/-Champions. O’Farrell dam imexxi lil Utd 18-il xahar biss u l-a[[ar log[ba tieg[u kienet it-telfa ta’ 5-0 li r-Red Devils sofrew kontra Crystal Palace. Tommy Docherty [a post O’ Farrell u fl-1974 Man Utd ;ew relegati. L-uniku mument ta’ su//ess li gawda Docherty kien meta Man Utd reb[u lFA Cup fl-1977. Man Utd kellhom jistennew sal-1986, is-sena li fiha Alex Ferguson [a f’idejh
it-tim, sakemm bdew jie[du r-ru[. Ferguson kellu jistenna sal-1993 sakemm reba[ l-ewwel kampjonat. IrRed Devils kienu ilhom sa mill-1967 ma jirb[u l-kampjonat. Busby dam imexxi lil Utd 24 sena u fl-2010 Ferguson sar l-aktar manager li dam imexxi lil Man Utd u issa la darba dan irtira /-champions Ingli]i ]gur li ma jridux jg[addu minn dak li kienu g[addew meta kien irtira Matt Busby. Ftit tal-;img[at ilu Man Utd reb[u l20 kampjonat fl-istorja tag[hom. Sa Marzu dawn kienu sa[anistra b’/ans tajjeb li jirb[u t-Treble’ imma ;ew eliminati mi/-Champions League kontra Real Madrid u mill-FA Cup kontra Chelsea. Fl-1999 Ferguson kien reba[ it-Treble u bla dubju l-aktar partita li tibqa’ tissemma hi l-finali ta/-Champions League meta Man Utd reb[u b’]ew; gowls fl-a[[ar minuti kontra Bayern Munich li kienu qed igawdu vanta;; ta’ 1-0 sa ftit minuti qabel tmiem il-partita.
L-FA tfittex dixxendenti tal-fundaturi tag[ha
Fi tmiem il-;img[a saret maratona ta’ 60 sieg[a ta’ futbol b’risq il-Fondazzjoni ta’ Puttinu Cares. L-MFA tat sehemha f’din il-maratona li bdiet b’diskors tal-President tar-Repubblika George Abela. L-istess President ir/ieva ming[and Roderick Briffa flokk iffirmat mill-players tat-tim nazzjonali Malti. G[al din il-maratona [adu sehem kemm it-tim nazzjonali tal-ir;iel kif ukoll dak tan-nisa. L-attakkant Malti Daniel Bogdanovic (fir-ritratt) fa[[ar din l-inizjattiva li matulha n;abru t-total ta’ ¤1,351,921. (Ritratt> Domenic Aquilina)
L-FA Ingli]a qed tfittex dixxendenti ta’ dawk it-tmien persuni li mhux biss waqqfu l-Asso/jazzjoni imma anke g[amlu r-regoli tal-log[ba tal-futbol. Din is-sena l-FA Ingli]a qed ti//elebra l-150 anniversarju mit-twaqqif tag[ha u minkejja li g[addew dawn is-snin kollha ftit hu mag[ruf dwar dawk it-tmint ir;iel li fis-26 ta’ Ottubru tal-1863 waqqfu l-ewwel 13-il regola tal-log[ba talfutbol, log[ba li llum-il ;urnata hi segwita minn miljuni ta’ nies minn madwar id-dinja. Ebenezer Cobb Morley, Charles William Alcock, Arthur Pember, Francis Maule Campbell, John Forster Alcock, Herbert Thomas Steward, George Twizell Wawn u James Turner, fl-1863 iltaqg[u f’[anut jismu Freemasons Tavern f’Londra u flimkien waqqfu dawn ir-regoli. Charles Alcock hu l-peruna li ;ie bl-idea talkompetizzjoni tal-FA Cup, kompetizzjoni li bdiet issir fl1871 filwaqt li Morley kien l-ewwel Segretarju tal-FA Ingli]a. Pember kien l-ewwel President tal-FA bejn l-1863 u l-1867 qabel ma dan l-Istati Uniti fejn hemmek [adem b[ala ;urnalist. Ta’ min jinnota li jekk l-FA issib lil xi [add li ji;i minn dawn it-tmien persuni, tistedinhom g[al /erimonja li se ssir f’Ottubru li ;ej fil-grawnd ta’ Wembley, /erimonja li se tonora lil dawn it-tmien pijunieri.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
Sport 29 FORMULA 1
Alonso jrid inaqqas id-distakk f’pajji]u Is-sewwieq Spanjol talFerrari Fernando Alonso jrid japprofitta mill-fatt li fi tmiem il-;img[a dan se jkun qed isuq f’pajji]u biex b’hekk jipprova jnaqqas iddistakk minn mal-leader u champion renjanti Sebastian Vettel tar-Red Bull. B[alissa d-distakk bejn dawn it-tnejn hu dak ta’ 30 punt filwaqt li sena ilu, fl-istess perjodu ddistakk bejn dawn it-tnejn kien biss ta’ 10 punti. Fil-fatt, il-;lieda g[ar-reb[ tat-titlu sta;un ilu kienet bejn Alonso u Vettel u dan tal-a[[ar kellu jistenna proprju sal-a[[ar Grand Prix biex reba[ it-tielet titlu konsekuttiv. Wara li saru erba’ Grand Prix, Vettel qieg[ed flewwel post fil-klassifika tassewwieqa filwaqt li fit-tieni u fit-tielet post hemm Raikkonen tal-Lotus u Hamilton tal-Mercedes rispettivament. Alonso reba[ il-Grand Prix ta/-?ina imma kellu jirtira waqt il-Grand Prix tal-Malasja filwaqt li fil-Bahrain spi//a fit-tmien post. G[all-Ferrari dawn irri]ultati ma tantx huma daqstant sodisfa/enti u dawn jittamaw li wara waqfa ta’ ;imag[tejn it-titjib li sar filkarozza j[alli l-frott. Il-Grand Prix ta’ tmiem il;img[a se jsir fi/-/irkwit ta’ Katalunja u sena ilu dan ilGrand Prix intreba[ minn Pastor Maldonado. G[al Maldonado dik kienet lewwel reb[a fil-karriera tieg[u u l-ewwel reb[a g[al Williams f’dawn l-a[[ar tmien snin. Jidher li din issena se tkun diffi/li g[al Williams li jirrepetu dan issu//ess, spe/jalment meta wie[ed jinnota li dan lista;un il-koppja talWilliams, Maldonado u Bottas g[adhom ma ;abru lebda punt.
Dan l-ista;un se jsir Grand Prix wie[ed biss fi Spanja filwaqt li sta;un ilu saru ]ew; Grand Prix fi Spanja. Maldonado reba[ dak ta’ Katalunja filwaqt li Alonso reba[ f’Valencia. Din se tkun l-ewwel darba f’dawn l-a[[ar [ames snin li se jsir biss Grand Prix wie[ed fi Spanja. Qabel il-waqfa, l-a[[ar Grand Prix li sar kien dak tal-Bahrain u meta wie[ed i[ares lejn il-wirja li kellu Vettel jasal biex jikkonkludi li se tkun diffi/li kemm g[al Alonso kif ukoll g[al kwalunkwe sewwieq ie[or biex iwaqqf lill-:ermani]. Madankollu, [arsa lejn listatistika turi li l-aktar tim li qatt reba[ Grand Prix fi Spanja hu dak tal-Ferrari u dan jimla lit-tim Taljan b’kura;;. F’21 sena ilFerrari reb[u dan il-Grand Prix seba’ darbiet. Tim li qieg[ed fi ;lieda kontra l-[in biex jibda jikseb ir-ri]ultati hu dak talMcLaren. S’issa l-ebda sewwieq tag[hom g[adu ma reba[ Grand Prix dan lista;un u s-sewwieqa tag[hom, Jenson Button u Sergio Perez qeg[din fl-10 u fil-11-il post rispettivament f’dik li hi klassifika tas-sewwieqa. Fi/-/irkwit ta’ Bar/ellona, 18-il sewwieq li spi//a reba[ it-tellieqa kien beda mill-pole position u dan juri kemm hu diffi/li g[assewwieqa li jattakkaw lil xulxin. Sena ilu Maldonado kien beda proprju mill-pole position u iddefenda lewwel post sal-a[[ar tattellieqa. Michael Schumacher, sewwieq li issa hu irtirat, hu l-uniku sewwieq li qatt reba[ dan il-Grand Prix ming[ajr ma beda millewwel ]ew; po]izzjonijiet.
Fernando Alonso tal-Ferrari (xellug) irid japprofitta mill-fatt li se jkun qed isuq f’pajji]u. Sena ilu l-Grand Prix ta’ Spanja intreba[ minn Maldonado (fin-nofs)
FORMULA 1
Allison se j[alli lil Lotus Id-Direttur Tekniku talLotus, James Allison se j[alli lit-tim b’effett immedjat.Nick Chester hu mifhum li se jie[u post Allison li hu wie[ed mill-aqwa in;iniera f’dan lisport. S’issa g[adu mhux mag[ruf ma’ min se jing[aqad Allison g[alkemm
skont spekulazzjonijiet Allison se jing[aqd malFerrari. Fix-xhur li g[addew Allison kellu offerta ming[and il-McLaren imma dan ma a//ettax. Barra minn hekk kemm diri;enti talWilliams kif ukoll tal-
Mercedes kellhom diskussjonijiet ma’ Allison. Ir-Red Bull /a[du li tkellmu ma’ Allison filwaqt li l-Mercedes di;à [atru lidDirettur Tekniku tal-McLaren Paddy Lowe. Dan tal-a[[ar se jing[aqad mat-tim sena o[ra.
TAZZA TAD-DINJA 2014
Il-FIFA ‘m[assba’ dwar l-istadium ta’ Sao Paulo Il-FIFA esprimiet it-t[assib tag[ha dwart rapporti li l-istadium ta’ Sao Paulo g[at-Tazza tad-Dinja tal-2014, mhux se jkun lest sa Di/embru hekk kif il-pjaga tad-dewmien filpreparazzjoni tat-turnament qed tkompli tkarkar. Il-FIFA li ppermetiet diversi stadia o[ra li jibqg[u g[addejjin bil-[idma anke wara d-data stipulata li fiha kellhom ikunu lesti g[at-Tazza tal-Konfederazzjonijiet li se ssir dan is-sajf b[ala preparazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja qalet li “mhux se jkun hemm kompromessi” meta tasal il-veru kompetizzjoni s-sena d-die[la. “Il-FIFA ]gur tinsab im[assba g[aliex hu fundamentali li d-data stipulata ta’ Di/embru 2013 tin]amm. Il-bliet organizzaturi, l-Gvern federali u l-propjetarji tal-istadiums ikkommettew irwie[hom g[al din id-data u g[arfu l-fatt li g[at-
Tazza tad-Dinja ma jistax ikun hemm kompromessi biex ji;i evitat li l-aktar turnament importanti tal-FIFA jkun paralizzat. Dan hu kru/jali mhux biss g[all-FIFA imma g[all-pajji] kollu,”qalet il-FIFA fi stqarrija. Il-FIFA nsistiet li s-sitt stadiums li mhux se jintu]aw g[at-Tazza tal-Konfederazzjonijiet ikunu lesti sa Di/embru. Dawn jinsabu f’Sao Paulo, Manaus, Cuiaba, Natal, Porto Alegre u Curitiba. Il-media Bra]iljana kkwotat lill-kap in;inier tal-istadium Itaquerao ta’ Sao Paulo li x-xog[ol se jkun qed jaqbe] b’xahrejn. Hu qal li g[alkemm il-parti prin/ipali ta’ 48,000 seat se tkun lesta fil-[in, l-20,000 seat temporanju li jridu ji]diedu g[at-Tazza tad-Dinja mhux se jkunu lesti.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
30 Sport
FUTBOL
Moyes ma’ Man Utd mill-ista;un li ;ej Il-manager ta’ Everton, David Moyes, iffirma kuntratt ta’ sitt snin ma’ Man Utd u b’hekk se jkun qed jie[u post Alex Ferguson. Dan tal-a[[ar, nhar l-Erbg[a ]vela li fi tmiem l-ista;un se jirtira millfutbol. Il-kuntratt ta’ Moyes ma’ Everton g[andu jiskadi sitt ;img[at o[ra. Moyes kien ilu jmexxi lil Everton g[al dawn l-a[[ar 11-il sena. Hu se jibda jmexxi lir-Red Devils mill-11 ta’ Lulju. Moyes qal li g[alih hu unur li jmexxi lil Man Utd u kien ferm kuntent bil-fatt li Ferguson irrikmandah lid-diri;enza ta’ Man Utd. Petrov se jirtira Il-captain ta’ Aston Villa, Stiliyan Petrov, ]vela li se jirtira mill-futbol. F’Marzu tal2012, lil Petrov [akmitu lmarda tal-lukimja u minn dakinhar ’l hawn waqqaf
fondazzjoni li qed tg[in lil dawk in-nies li jintlaqtu millistess marda. FUTBOL LOKALI
Lufi i[alli lil Pietà
Pietà [abbru li bi qbil malkow/ Edmond Lufi, il-kuntratt tieg[u ma ;iex im;edded. Lufi kien ilu jmexxi lil Pietà g[al dawn l-a[[ar sentejn, u f’dawn is-sentejn, Pietà dejjem spi//aw fit-tielet post talEwwel Divi]joni. Din is-sena, Pietà naqqsu milli jkunu promossi g[al biss punt. Lufi beda l-karriera tieg[u ma’ Marsa qabel ma ng[aqad ma’ Hibernians. Ma’ Hibs, Lufi kien assistent kow/ u kow/ tat-tim tal-youths.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
Sport 31 KAMPJONAT BOV
Decider wara 41 sena Ir-reb[ tal-kampjonat se jkun de/i] b’decider bejn B’Kara u Hibernians. La[[ar darba li sar decider kien fl-ista;un 1971-72, meta Sliema lag[bu kontra Floriana. Dakinhar, fil-21 ta’ Mejju tal-1972, lil Floriana kien tke//ielhom Charles Galea fil-bidu talpartita u Sliema reb[u 2-0 wara l-[in barrani. Sta;un qabel, ji;ifieri fl-1970-71, kienu Sliema li reb[u b’decider. Dakinhar, fit-28 ta’ April tal-1971, Sliema reb[u 3-0 kontra Marsa. Il-log[ba ta’ nhar is-Sibt fis-6pm bejn B’Kara u Hibs se tkun bejn ]ew; timijiet li l-a[[ar darba li ltaqg[u, fl14 ta’ April, ;ew draw 1-1. “Fil-bidu tal-ista;un ma kinitx fa/li biex inkompli minn fejn [allew ta’ qabli. Bdilna xi players u w[ud minnhom ma qabdux art, u b’hekk kellna nistennew sa Jannar biex nag[mlu xi irtokki. :ibna lil Tarabai u lil Obiefule, imma t-tnejn li huma kienu mwe;;g[in u kellna nistennew sa Marzu biex rajniehom fl-azzjoni. Jien sodisfatt li wasalna sa
hawn, u issa nittamaw li nhar is-Sibt, l-affarijiet imorru kif nixtiequ. A[na nafu x’kapa/itajiet g[andna. A[na l-aktar tim li reba[ partiti u l-aktar tim li skurja goals.” Hekk qal il-kow/ ta’ Hibernians, Michael Woods, waqt konferenza tal-a[barijiet li saret ilbiera[, li pre]enti g[aliha kien hemm ukoll il-kow/ ta’ B’Kara, Pawlu Zammit, u l-captains ta]-]ew; timijiet rispettivi, ji;ifieri Gareth Sciberras ta’ B’Kara u Mario Muscat ta’ Hibernians. Min-na[a tieg[u, il-kow/ ta’ B’Kara, Pawlu Zammit, qal, “Sta;un ilu kellna pjan u dan l-ista;un komplejna na[dmu fuq dan il-pjan. Flewwel u fit-tieni round talkampjonat urejna l-qawwa tag[na. F’Di/embru g[addejna minn mument kemxejn delikat meta ;ejna draw tliet darbiet konsekuttivi. Fi/Championship Pool bdejna fit-tielet post u fl-ewwel log[ba ta/-Championship Pool tlifna.”
FIFA
Malta tavvanza po]izzjoni It-tim nazzjonali Malti avvanza po]izzjoni firrankings mondjali talFIFA. B[alissa, Malta qieg[da fil-156 post, b’total ta’ 153 punt. Matul l-a[[ar xahar, it-tim Malti ma kienx fl-azzjoni u llog[ba li jmiss ta’ Malta se tkun kontra l-Armenja, fis7 ta’ :unju. Din il-log[ba hi valida mir-round ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja. L-a[[ar darba li Malta kienet impenjata kien fis-26 ta’ Marzu meta tilfet 2-0 kontra l-Italja, f’Ta’ Qali.
Intant, ma kien hemm lebda tibdil fl-ewwel 13-il po]izzjoni. Spanja jinsabu fl-ewwel post u huma segwiti mill-:ermanja u mill-Ar;entina rispettivament. L-Ingilterra baqg[et fis-seba’ post filwaqt li l-Italja baqg[et fit-tmien post. Il-Bra]il, ilpajji] li sena o[ra se jorganizza t-Tazza tadDinja, baqa’ fid-19-il post. In-Ni;erja, il-pajji] li reba[ it-Tazza tan-Nazzjonijiet Afrikani f’Jannar li g[adda, avvanza post u issa qieg[ed fit-28 po]izzjoni.
“Minn hemm ’il quddiem irba[na seba’ darbiet u ;ejna draw darbtejn. Ma rridux ninsew li ftit tal;img[at ilu kontra Hibs konna 50 sekonda ’l bog[od minn reb[a li x’aktarx kienet tfisser ir-reb[ talkampjonat,” kompla Zammit. F’kummenti li ta lgoalkeeper u captain tat-tim Pawlist, Muscat, qal li din hi l-ewwel darba f’[afna snin li Hibs irnexxielhom ikunu kompetittivi g[al sentejn konsekuttivi. Mistoqsi dwar il-futur tieg[u, Muscat qal li s’issa m’g[andu l-ebda [sieb li jirtira. Il-captain ta’ B’Kara, Sciberras, qal li f’dawn la[[ar xhur ra g[aqda kbira fit-tim Karkari], g[aqda li jittama li twassal g[allkampjonat. Sciberras enfasizza fuq il-fatt li minkejja li B’Kara huma tim li jiffoka fuq il-kollettiv, xorta wa[da g[andu players individwali li kapa/i jdawru r-ri]ultat. G[al-log[ba ta’ nhar isSibt, B’Kara se jkollhom lil
(Mix-xellug g[al lemin) Il-captain ta’ B’Kara, Gareth Sciberras, il-kow/ ta’ B’Kara, Pawlu Zammit, Mark Attard membru tal-Kumitat tal-MFA, Michael Woods, il-kow/ ta’ Hibs u l-captain ta’ Hibs, Mario Muscat, jippu]aw mat-trofew tal-Kampjonat BOV (Ritratt> Joe Borg)
Joseph Zerafa nieqes min[abba li hu sospi]. Ilkow/ Zammit qal li minbarra Zerafa, kull player hu disponibbli biex jilg[ab. Mhux l-istess jista’ jing[id g[al Hibs. Marcelo Diaz x’aktarx se jitlef il-partita wara li we;;a’ l-hamstring, u din il-;img[a g[adu ma ta[rri;x mat-tim. Jean Pal Farrugia we;;a’ waqt sessjoni tat-ta[ri; nhar lErbg[a, filwaqt li Ryan
Camilleri g[adu qed jirkupra minn injury fl-irkoppa. Pre]enti wkoll g[al din ilkonferenza tal-a[barijiet kien hemm il-kow/ nazzjonali ta’ Malta, Pietro Ghedin. Dan tal-a[[ar awgura li]-]ew; timijiet u qal li log[biet b[al dawn jag[mlu ;id g[al livell tallog[ba Maltija. L-MFA [abbret li l-biljetti ta]-]ew; na[at tal-Enclosure huma kollha mibjug[in.
FUTBOL
GIRO D’ITALIA
Suarez mhux penalizzat
Cavendish jirba[ is-sitt tappa
L-attakkant mill-Urugwaj Luis Suarez ma ;iex penalizzat wara li ta daqqa ta’ ponn lil difensur ta/-?ile waqt partita li ntlag[bet f’Marzu li g[adda. I/-?ile reba[ il-log[ba 2-0 u dakinhar, Suarez deher f’filmati jag[ti daqqa bilponn lil Gonzalo Jara, ftit qabel ing[ata corner. Il-Federazzjoni tal-Futbol fl-Urugwaj qalet li Suarez kien ipprovokat qabel ma ta d-daqqa tal-ponn. Suarez xorta wa[da se jitlef il-log[ba li jmiss talUrugwaj kontra l-Vene]wela
min[abba li dan kien ammonit g[al erba’ darbiet f’dawn l-a[[ar xhur. Illog[ba kontra l-Vene]wela, li hi log[ba valida mir-round tal-kwalifikazzjoni g[atTazza tad-Dinja, se tintlag[ab fil-11 ta’ :unju. Ri/entement, Suarez ;ie sospi] 10 partiti millkampjonat Ingli] wara li gidem lid-difensur ta’ Chelsea, Ivanovic. Din ma kinitx l-ewwel darba li Suarez gidem avversarju. Dan g[amel l-istess meta kien g[adu jilg[ab ma’ Ajax, fl-Olanda.
Il-Britanniku Mark Cavendish reba[ is-sitt tappa u din kienet it-tieni wa[da li reba[ waqt dan il-Giro. B’din ir-reb[a, issa Cavendish g[andu l-flokk la[mar. Elia Viviani spi//a fit-tieni post, filwaqt li Matthew Goss spi//a t-tielet. Luca Paolini g[adu fl-ewwel post fil-klassifika overall. Cavendish wettaq reazzjoni wara d-di]appunt ta’ nhar l-Erbg[a, i]da fissitt tappa kellu wirja millaqwa.
Il-:img[a, 10 ta’ Mejju, 2013
32 Lokali
Gianluca u t-tim tieg[u f’Malmo, l-I]vezja, hekk kif bdiet l-avventura ta’ dan i]-]ag[]ug[ fil-Eurovision (Ritratt> Thomas Hanses/EBU )
L-avventura ta’ Gianluca tid[ol fit-tielet jum tag[ha L-ambaxxatur tal-kanzunetta Maltija g[all-Eurovision ta’ din is-sena, Gianluca Bezzina, kellu l-ewwel rehearsal fuq il-palk tal-Festival qabel is-semi-finali tal-;img[a d-die[la. Gainaluca wasal f’Malmo, l-I]vezja, lErbg[a, u [a sehem mal-ewwel, flewwel prova tal-kanzunetta li biha se jirrappre]enta lil Malta f’dan il-festival – is-silta “Tomorrow”. Dan ir-rehearsal kien okka]joni tajba
biex id-delegazzjoni Maltija ttejjeb iddehra tal-performance fuq l-istage ta’ Malmo, fejn ;ew irran;ati wkoll /erti teknikalitajiet marbuta mas-sound u ddwal. Jidher illi l-wirja li g[andu jag[ti lkantant Malti se tkun im]ewqa b’diversi kuluri vibranti, filwaqt li fuq in-na[a ta’ wara se tkun qed tidher ukoll parti millvideo li t[ejja g[all-kanzunetta “Tomorrow.”
Interessanti l-fatt illi fl-a[[ar parti talperformance se jintu]a wkoll il-bank li jidher fil-video, u b’hekk l-g[eluq talkanzunetta se j;ib flimkien lill-membri kollha, li jkunu fuq l-istage. Min-na[a lo[ra, jirri]ulta li mhemmx bidliet kbar minn dak li rajna fil-finali li reba[ Gianluca f’pajji]na, meta bis-sempli/ità tieg[u seraq il-qlub ta’ bosta. Gianluca se jkollu t-tieni rehearsal g[ada, u dakinhar jindirizza wkoll
media•link COMMUNICATIONS
konferenza tal-a[barijiet. Imbag[ad hu se jkun qed ikanta fittieni semi-finali tal-Eurovision, li ssir il{amis 16 tax-xahar. Dakinhar, i]]ag[]ug[ Malti se jkanta fis-sitt post. L-ewwel semi-finali tkun digà saret jumejn qabel, it-Tlieta. Jekk jg[addi, Gianluca jikkompeti mal-bqija tal-pajji]i li jkunu kkwalifikaw mi]-]ew; serati fil-finali tas-Sibt, 18 ta’ Mejju.