Il-Mument 12 ta' Mejju 2013

€0.75

Numru 2,162

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013 F’XAHREJN TA’ GVERN TA’ MUSCAT

DALG{ODU JITLAQQA’ L-KUNSILL :ENERALI STRAORDINARJU TAL-PN

Qraba u [bieb fl-og[la karigi

Tmexxija aktar mifruxa fil-PN Emendi g[all-Istatut tal-PN g[al ]ew; karigi ta’ Vi/i Kap Simon Busuttil, il-Kap il;did tal-Partit Nazzjonalista, f’intervista li saret ilbiera[ ma’ ilmument qal li l-PN millOppo]izzjoni se jkollu lopportunità biex fost lewwel prijoritajiet fil-[idma li trid issir ting[ata importanza biex il-Partit jer;a’ jqum fuq saqajh.

Dwar il-Kunsill :enerali Staordinarju tal-Partit Nazzjonalista li se jitlaqqa’ dalg[odu biex japprova emenda fl-Istatut tal-PN [alli jkun hemm ]ew; karigi ta’ Vi/i Kap – wa[da g[allAffarijiet tal-Partit u l-o[ra g[all-Affarijiet tal-Parlament – Simon Busuttil qal li din hi l-ewwel de/i]joni importanti bil-[sieb li twessa’ ttmexxija tal-PN. “Jien nemmen li din id-de/i]joni hi wa[da importanti ferm g[aliex twessa’ t-tmexxija tal-PN; u fil-kampanja elettorali kont enfasizzajt li nemmen mhux f’mexxej wie[ed, imma fi tmexxija,” qal Simon Busuttil.

Il-Kunsill :enerali se jinfeta[ mill-President talKunsill :enerali, Paula Mifsud Bonnici, fid-9.30am. Wara, isSegretarju :enerali tal-PN,

Paul Borg Olivier, jag[ti spjegazzjoni dwar l-emenda proposta, segwita minn diskussjoni fost il-kunsillieri.

Wara, issir il-votazzjoni u lKap tal-PN, Simon Busuttil, jag[laq il-Kunsill :enerali. Iddiskors ta’ Simon Busuttil se jixxandar dirett fuq Net Television g[all-[abta tal11am.

Fl-intervista ma’ din ilgazzetta, Simon Busuttil jitkellem dwar il-pi] tarresponsabbiltà li jimxi fuq il-passi ta’ mexxejja kbar ta’ qablu u l-importanza li ter;a’ tirrenja l-g[aqda filPN. Simon Busuttil jag[ti [arsa wkoll lejn ir-ri]ultat elettorali li g[adda, l-appuntament elettorali li jmiss blelezzjonijiet tal-Parlament Ewropew is-sena d-die[la, ittibdil fl-istrutturi tal-PN, kif ukoll il-[idma biex il-Partit iqum fuq saqajh politikament, finanzjarjament u kummer/jalment.

Intant, g[ada fil-5.15pm, il-Kap il-;did tal-PN se jkun qieg[ed jie[u l;urament b[ala l-Kap talOppo]izzjoni f’/erimonja li ssir fil-Palazz tal-President, il-Belt.

Ara pa;ni 2-3, 9-12, 40

Gareth Sciberras (lemin) captain ta’ B’Kara jg[olli t-tazza flimkien ma’ Paul Fenech li nkurunathom Champions g[ar-raba’ darba fil-Premier Malti (Ritratt> Joseph Galea)

Birkirkara g[ar-raba’ darba Ara pa;ni 31, 38-39

Mal-[ar;a tal-lum qed jitqassam poster tat-tim tan-Naxxar Lions, li reba[ il-kampjonat tal-football tal-Ewwel Divi]joni.

Qraba ta’ Ministri Laburisti, [bieb tal-Partit Laburista flimkien ma’ eks uffi/jali u kandidati talPartit Laburista, f’xahrejn biss ta’ Gvern ;did immexxi minn Joseph Muscat [onqu fost l-og[la karigi tat-tmexxija f’entitajiet pubbli/i, iffinanzjati mit-taxxi talpoplu.

Dawn il-karigi pubbli/i, minbarra li g[andhom influwenza qawwija fuq livell nazzjonali min[abba d-de/i]jonijiet li jittie[du, i;orru pakkett finanzjarju ta’ eluf kbar ta’ ewro. Dawk ma[tura bl-approvazzjoni ta’ Muscat kienu involuti sew fl-istrutturi tal-Partit Laburista, o[rajn kienu fuq quddiem fil-kampanja elettorali Laburista, waqt li hemm u[ud li ng[ataw kariga wara di]gwid li kellhom fil-passat ri/enti mat-tmexxija Laburista.

Ara pa;ni 6-7

“Ne[[ejt ]ew;t itrabi” – Omm li g[amlet ]ew; aborti Ara pa;ni 24-25

2 A[barijiet Lokali

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

Pont ta’ fidu/ja bejn il-partit u l-poplu Simon Busuttil, il-Kap tal-Partit Nazzjonalista fl-uffi//ju tieg[u fid-Dar ?entrali ftit tal-[in qabel l-intervista li saret ilbiera[. I]da kif stqarr hu stess, l-uffi//ju tieg[u se jkun barra, jiltaqa’ man-nies. (Ritratt> Josef Galea)

Il-Kap il-;did tal-Partit Nazzjonalista, Simon Busuttil, jiddikjara li l-ewwel prijorità f’[idmitu f’din il-kariga hi li l-Partit Nazzjonalista jsir partit modern u li jkun jirrifletti dak li tkun g[addejja minnu s-so/jetà Maltija. F’intervista li saret minn Kenneth Xuereb, il-Kap tal-Partit Nazzjonalista jiddikjara wkoll li filwaqt li l-PN se jitg[allem mill-]balji li wettaq, se tibqa’ fid-dieher id-differenza f’dik li hi politika bejn il-Partit Nazzjonalista u l-Partit Laburista.

Issa li ;ejt mag[]ul b[ala l-Kap tal-Partit Nazzjonalista, fuq xiex se tikkon/entra l-i]jed?

L-ewwel li rrid nikkon/entra huwa li l-Partit jer;a’ jqum fuq saqajh. Il-fatt li qeg[din fl-Oppo]izzjoni tag[tina l-opportunità li ilu ma jkollna kemm ilna filGvern biex nikkon/entraw fuq il-Partit. Opportunità li nemmen li g[andna na[tfuha biex il-PN nag[mluh partit modern u sinkronizzat masso/jetà.

Matul il-karriera politika tieg[ek, irnexxielek tikkontesta b’su//ess bosta elezzjonijiet, kemm dawk g[all-Parlament Ewropew kif ukoll dawk lokali, fejn akkwistajt ukoll ammont konsiderevoli ta’ voti.

Tqisek politiku popolari?

Il-voti li ;ibt jindikaw dan, imma nassigurak li lpopolarità ma ti;ix bix-xejn, imma ri]ultat ta’ [idma kbira u ri]ultat li inti tkun bnejt pont ta’ fidu/ja man-nies. Issa li jien ;ejt elett Kap tal-Partit, g[andi kull intenzjoni li dik il-popolarità u dak il-pont ta’ fidu/ja, inpo;;ihom g[addispo]izzjoni s[i[a tal-PN biex il-partit isa[[a[ il-pont ta’ fidu/ja tieg[u man-nies.

Int il-Kap il-;did tal-PN wara Lawrence Gonzi, li kien determinanti biex Malta sabet postha fil-qalba tal-Ewropa u biex inkisbu ri]ultati po]ittivi meta l-

kumplament tal-Ewropa kienet fi kri]i. T[oss din irresponsabbiltà fuq spalltek?

{afna. Biex xi [add jid[ol fi]-]arbun ta’ Lawrence Gonzi, imma anki wara Eddie Fenech Adami, :or; Borg Olivier u l-mexxejja l-o[ra tal-PN, tpo;;i pi] enormi li [assejtu [afna, sa[ansitra qabel [adt id-de/i]joni li nie[u dan il-pass li no[ro; b[ala kandidat.

Lawrence Gonzi huwa persuna partikulari [afna g[aliex g[adda minn ]mien diffi/li u kien mexxej fi ]mien diffi/li ferm g[al pajji]na. Pajji]na kien immexxi minn Lawrence Gonzi, li g[araf jie[u de/i]jonijiet tajba, anki jekk diffi/li, fil-mument li kellhom jittie[du. Nafu wkoll li Lawrence Gonzi, talli [a dawn id-de/i]jonijiet, [allas prezz politiku g[oli. I]da dan ikompli juri l-integrità ta’ Lawrence Gonzi, li ra kif g[amel biex jag[]el g[alla[jar interess tal-pajji], dejjem.

Mieg[ek kien hemm persuni o[rajn li kkontestaw g[all-kariga ta’ Kap tal-PN, li matul iddiskors tieg[ek g[idtilhom li tridhom mieg[ek. Fiex tixtieq tinvolvihom?

Mill-;did, ner;a’ nirringrazzja lil Mario de Marco, lil Francis Zammit Dimech u lil Raymond Bugeja li g[amlu minn din ittellieqa verament e]er/izzju

po]ittiv, serju u matur g[allPN. Ma na[sibx li huwa xog[li li ng[id f’dan l-istadju f’liema kariga nixtieq narahom g[aliex hemm numru ta’ karigi li ji;u eletti u allura m’g[andix inkun jien li ng[id min g[andu ji;i elett f’liema kariga. Jien nixtieq [afna li kemm Mario, Francis u Raymond ikunu u jibqg[u jkunu involuti fil-[idma talpartit.

Hemm strutturi tal-PN li t[oss li g[andhom jinbidlu?

Taf dwar is-sitwazzjoni finanzjarja tal-intrapri]i kummer/jali?

G[al dak li huma strutturi, jien se nwaqqaf kummissjoni li se jkollha l-inkarigu li t[ares lejn l-Istatut u lIstrutturi tal-Partit b’mo[[ miftu[ biex tara jekk dawn g[andhomx b]onn ikunu a;;ornati. Nistqarr li matul ilkampanja, jien er;ajt rajt lIstatut u ma jidhirx li hu Statut [a]in, u g[andu strutturi tajbin. Imma jekk nistg[u nirfinawhom, g[andna nag[mlu pro/ess fuq konsultazzjoni mal-attivisti tal-partit biex naraw li fejn nistg[u intejbu, dan nag[mluh.

G[al dik li hija ssitwazzjoni tal-interessi finanzjarji u kummer/jali talPartit, hemmhekk ukoll hemm inizjattiva biex inwaqqaf grupp ta’ esperti li jag[ti r-rikmondazzzjonijiet dwar kif il-partit jista’ jer;a’ jqum fuq saqajh fejn tid[ol is-

sitwazzjoni finanzjarja tieg[u.

Int g[idt li mhux bi]]ejjed li l-bibien tal-PN ikunu miftu[in bera[, hemm b]onn immorru g[and in-nies a[na. Hemm persuni li jridu jg[inu, i]da ma sabux l-opportunità.

X’tg[idilhom?

Jien stess [assejtha g[aliex kemm-il darba niltaqa’ ma’ nies li jg[iduli li jixtiequ jg[inu, imma donnu mhemmx channel minn fejn iridu jg[addu. Wa[da millaffarijiet li je[tie; nag[mlu hija li nkunu iktar organizzati biex il-mijiet, jekk mhux eluf ta’ nies, li jixtiequ jg[inu, nift[ulhom il-bieb, naraw fejn u kif jistg[u jg[inu, u mbag[ad naraw li jkunu f’dak il-qasam fejn fil-fatt ikunu jistg[u jg[inu. Dan li rridu nfissru meta ng[idu, ‘irridu nift[u l-bibien’. M’g[andi lebda intenzjoni li nag[mel [ames snin imsakkar f’dan luffi//ju, g[aliex se nkun qed inqatta’ [afna mill-[in tieg[i barra l-uffi//ju, niltaqa’ mannies.

Fl-a[[ar diskors tieg[u b[ala l-Kap tal-Partit, Lawrence Gonzi awguralek u sa[aq li biex il-PN jer;a’ jirba[, irid ikollok mieg[ek tim mag[qud.

X’tikkummenta?

Huwa minnu li l-PN [allas prezz qares g[an-nuqqas ta’ g[aqda li kien hemm fih min[abba l-mod kif ;abu ru[hom xi membri tieg[u.

Dik issa hija storja li g[andna npo;;uha warajna u g[andna n[arsu ’l quddiem. Huwa minnu, imma, li kif qal Lawrence Gonzi, u kif anki jien irrepetejt fid-diskorsi tieg[i, ma nistg[ux inkunu partit rebbie[ jekk qabel xejn ma nkunux mill-;did partit mag[qud.

Fis-snin 80 u 90, il-PN ;ab tibdil ekonomiku kbir li ma ;iex mifhum jew apprezzat fl-elezzjoni tal1996. Din id-darba, il-PN donnu tilef l-a[[ar elezzjoni ;enerali min[abba t-tibdil so/jali li ;ab hu stess.

X’tikkummenta?

Veru. Il-PN biddel isso/jetà b’mod radikali u sa /ertu punt, is-so/jetà telqet ti;ri u [alliet lill-PN warajha.

I]da hemm spjegazzjoni o[ra wkoll. Il-PN [a de/i]jonijiet diffi/li li kien me[tie; jittie[du biex il-pajji] jibqa’ fuq saqajh u ma jitkaxkarx mad-diffikultajiet ekonomi/i u finanzjarji li g[addiet minnhom id-dinja. G[al dawk id-de/i]jonijiet li kienu diffi/li i]da me[tie;a, il-PN [allas il-prezz politiku u tilef l-elezzjoni. Naturalment, ilPN qieg[ed fl-Oppo]izzjoni, ukoll g[aliex g[amel /erti ]balji, u jien m’g[andix dubju li se nie[du t-tag[lima me[tie;a minn dawn li]balji, u naraw li ma ner;g[ux nirrepetuhom. g[al pa;na 3

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

A[barijiet Lokali 3

“Mal-PN tkun taf fejn qieg[ed” minn pa;na 2

Is-sena d-die[la g[andna l-ewwel impenn importanti g[all-PN, l-Elezzjoni g[allParlament Ewropew. Kif se t[ejji lill-Partit g[al dan lappuntament importanti?

B[al dan i]-]mien sena, inkunu f’kampanja elettorali, u g[alhekk /erti de/i]jonijiet kellhom jittie[du mill-ewwel b[ala partit, biex inkunu kemm jista’ jkun ippreparati g[al din l-elezzjoni. Il-mira tal-PN hi li na[dmu [alli kemm jista’ jkun possibbli, itella’ t-tielet si;;u filParlament Ewropew.

G[andna faxxa dejjem tikber ta’ nies li qed jaqilbu minn partit g[al ie[or minn elezzjoni g[al o[ra. Hemm differenzi bejn i]-]ew; partiti?

G[ad hemm differenzi bejn i]-]ew; partiti, bl-ikbar wa[da tkun li mal-PN taf fejn qieg[ed, u allura tista’ taqbel jew tista’ ma’ taqbilx, mentri l-Partit Laburista huwa kollox g[al kul[add, u allura ma tafx fejn qieg[ed mieg[u. Hu fa/li li tkun hekk meta tkun flOppo]izzjoni, imma issa lPartit Laburista huwa filGvern u jrid jie[u dde/i]jonijiet, u n-nies li se jintlaqtu minn dawn idde/i]jonijiet jirrealizzaw li mhux veru li hu partit li huwa kollox g[al kul[add. Hemm differenzi wkoll fuq livell ta’ policies, fejn il-PN hu ferm iktar /ar.

Lawrence Gonzi qal li

“rridu na[dmu biex ma nitilfux dak li ksibna”.

G[addew ftit jiem mill-

elezzjoni ;enerali u /erti de/i]jonijiet tal-Gvern Laburista intlaqg[u minn

kritika kbira. Il-PN flOppo]izzjoni, kif se j[ares dak li nkiseb g[all-poplu Malti u G[awdxi kollu?

A[na [a na[dmu biex inkunu Oppo]izzjoni serja, b’sa[[itha u kostruttiva.

Avolja g[addew xahrejn, g[adna ma nafux x’inhi ddirezzjoni politika tal-Gvern Laburista. G[al dak li huma de/i]jonijiet o[rajn, fosthom in-nies li qed jag[]lu, qed naraw di]appunt kbir u element ta’ ipokresija.

G[andu kull dritt il-Gvern jappunta lil min irid hu, inklu]i persuni li g[andhom simpatiji Laburisti, imma mhux wara li tkun g[amilt kampanja ta’ “Malta Tag[na Lkoll”. Na[seb li mal-Gvern Laburista se jkun hemm numru ta’ okka]jonijiet fejn ikun hemm differenza bejn dak li wieg[ed u dak li jwettaq.

Kull meta kien hemm issue kbira g[all-pajji], b[all-Indipendenza u ss[ubija fl-UE, il-PN kiseb lappo;; tan-nies warajh.

Issa Malta tinsab fl-UE u ma jidhirx li hemm iktar miri kbar.

X’aspirazzjonijiet g[andek g[all-poplu Malti?

Il-[olma tieg[i g[all-poplu Malti hi l-istess [olma li kellhom il-kapijiet tal-PN, ji;ifieri li ng[ixu f’pajji] li hu [ieles, demokratiku, li jag[ti l-og[la livell ta’ drittijiet li//ittadini tieg[u, li jag[ti livell ta’ g[ajxien g[oli, u li flistess [in tkun so/jetà ;usta u inklussiva. Il-PN [a l-passi stori/i li [a g[aliex ried dejjem jasal g[al dan it-tip ta’ so/jetà. Allura nara li l-PN g[andu g[odda tajba biex nil[qu din il-[olma ta’ so/jetà iktar avvanzata u iktar ;usta.

– Simon Busuttil, Kap tal-Partit Nazzjonalista

Simon Busuttil e]attament mal-konferma tal-[atra ta’ Kap tal-PN nhar l-Erbg[a li g[adda jistqarr li hu pi] enormi li jmexxi partit kbir b[alma hu l-PN, li tmexxa minn kapijiet li ;abu bidliet kbar fil-pajji]

Il-Kap il-;did tal-PN se jara li l-partit ikun aktar organizzat u modern fejn in-nies tid[ol id-Dar ?entrali biex tg[in lill-partit fil-[idma politika

4 A[barijiet Lokali

tag˙rif

G[anafest 2013. Dion is-sena l-g[annejja u l-kitarristi kollha li jixtiequ jie[du sehem flG[anafest huma mitluba jattendu g[al laqg[a apposta g[alihom li se ssir fis-sala ta’ isfel tal-knisja tal-Metodisti fil-Furjana (fa//ata tal-knisja ta’ Sarria, biswit il;onna tal-Argotti). Se jkun hemm laqg[a wa[da g[all-kitarristi u o[ra g[all-g[annejja skont kif ;ej: G[all-kitarristi: l-Erbg[a 15 ta’ Mejju fil-5.15 p.m.; G[allg[annejja: l-Erbg[a 15 ta’ Mejju fis-6.30 p.m. Kull min jixtieq jie[u sehem fl-G[anafest hu mitlub jattendi g[al din il-laqg[a.

Min ma jattendix ikun ifisser li mhux interessat jie[u sehem.

G[anafest se jsir fis-7, 8 u 9 ta’ :unju fil-;onna tal-Argotti, ilFurjana. {al Qormi. Is-Sezzjoni So/i Nisa Attivi flimkien mas-Sezzjoni Sport fi [dan l-G[aqda Mu]ikali Anici se jorganizzaw Maratona ta’ 8 Ball Pool b’risq Puttinu Cares Cancer Foundation. Din se tibda nhar is-Sibt 18 u tkompli l{add 19 ta’ Mejju. Se jkun hemm bosta attivitajiet g[addejjin g[alfamilja kollha. Is-Sibt ikun hemm Majjalata quddiem il-Kazin; isserata tibda bl-g[ana u kant u se jintwera l-Eurovision fuq Big Screen. Biljetti mill-Ka]in. Il{add ikun hemm bosta attivitajiet g[all-kbar u ]g[ar. Fost lattrazzjonijiet ta’ waqt din il-festa familja se jkun hemm: space scooters, bouncing castle, sumo wrestling suits, face painting u g[ana spirtu pront bejn l-10 a.m. u nofsinhar. Min jixtieq jipparte/ipa fil-maratona tal-8 ball pool jista’ jikkuntattja lil

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

Saviour Mifsud fuq in-numru 99294880.

Il-Balluta. ?elebrazzjoni Marjana bit-talba tar-Ru]arju g[ada t-Tnejn 13 ta’ Mejju fis-7 p.m. fl-okka]joni tal-festa talMadonna ta’ Fatima, fil-Pjazza tal-Balluta. Nhar l-Erbg[a li ;ej, fil-knisja tal-Balluta se tkun /elebrata l-A[[ar Erbg[a talMadonna tal-Karmnu. Fis-6 p.m. jing[adu r-ru]arju u l-kurunella tal-Madonna. Fis-6.30 p.m. tkun /elebrata quddiesa solenni minn Dun Stefan Attard bis-sehem talkor parrokkjali.

Praise be to Thee… Kun/ert ta’ kant u mu]ika sagra missopran Rosabelle Pavia flimkien mat-trio Harpeggios, nhar is-Sibt 11 ta’ Mejju fil-Kappella tasSorijiet Fran;iskani, Triq Strada Palma, ir-Rabat, G[awdex, b[ala parti mill-attivitajiet ta’ Lejlet Lapsi, fis-7.30 p.m. Kul[add mistieden.

L-Iklin. Festa tal-Fjuri 2013 organizzata mill-Kunsill Lokali bil-kollaborazzjoni tal-Ministeru g[at-Turi]mu u s-Segretarjat Parlamentari g[all-Kultura u lGvern Lokali nhar il-{add 19 ta’ Mejju fi Triq Geronimo Abos, bejn l-10 a.m. u s-7 p.m.

Donazzjoni ta’ demm. Illum il-{add se jsir ;bir ta’ demm bil-Mobile Blood Donation Unit mill-Mosta, fejn jarma l-monti, mit-8.30 a.m. sas-1 p.m. Jekk t[ossok f’sa[[tek u tixtieq tag[ti d-demm, ;entilment mitlub tie[u mieg[ek il-karta tal-identità.

it-temp illum It-Temp> Ftit imsa[[ab, li jsir il-bi//a l-kbira xemxi. IlVi]ibbiltà> Tajba. Ir-Ri[: Ftit qawwi mill-Punent Majjistru, li jsir qawwi wara nofsinhar, u jdur millMajjistral filg[axija. Il-Ba[ar> Moderat, li jsir qawwi. LImbatt> Ftit li xejn. L-Og[la Temperatura: 25˚C. Ix-Xita> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0mm. Ix-Xita> Mill-1 ta’ Settembru 426.4mm.

Ix-Xemx> Titla’ fis-06.00 u tin]el fit-19.57.

In-numri tal-lottu li telg˙u lbiera˙ 86 - 26 - 16 - 68 - 3 - 69 - 60 - 28

spiΩeriji li jift˙u llum

FLORIANA: Chemimart Ltd. 14, Triq Sant’Anna; IL-{AMRUN: Thomas’ Pharmacy, 796, Triq il-Kbira San :u]epp; SANTA VENERA: Lantern Pharmacy, Misra[ il-Kebbies; BIRKIRKARA: Herba Pharmacy, 183 Triq il-Kbira; L-IMSIDA: Regional Pharmacy, Triq E.H. Furse; PEMBROKE: Pembroke Pharmacy, 87 Triq Giuseppe Malfeggiani; TASSLIEMA: Chemimart Ltd. 4, 5, 6, ilPjazzetta, Triq it-Torri; L-IKLIN: Iklin Pharmacy, Triq Geronimo Abos; IL-MOSTA: Tat-Tar;a Pharmacy, Plot no. 2, Triq il-Kostituzzjoni; ILQAWRA: El Medina Chemist, Triq ilMaskli; PAOLA: Brown’s Paola Square Pharmacy, 64#65 Pjazza Antoine De Paule; IL-BIRGU: Milia’s Pharmacy, Triq il-Kottonera; MARSASKALA: San :wakkin Pharmacy, 1 Triq Sant’Anna; BIR}EBBU:A: Blossoms Pharmacy, Triq il-Gurgier; L-IMQABBA: Mqabba Central Pharmacy, 5 Triq Santa Katerina; IS-SI::IEWI: Menelo Pharmacy, Triq it-Tabib Nikol Zammit; IL-BA{RIJA: Ba[rija Pharmacy, Triq Raddet ir-Roti, k#m Triq l-Iskola; VICTORIA: Ta/-?awla Pharmacy, Triq 7 ta’ :unju 1919; INNADUR: Vella Pharmacy, 15 Triq it13 ta’ Di/embru.

Servizz ta’ tobba fi/-?entri tas-Sa[[a fil-{dud u l-Festi Pubbli/i I/-?entri tas-Sa[[a tal-Mosta, Ra[al :did u l-Furjana huma miftu[in 24 sieg[a g[al emer;enzi biss sat-8 tal-g[ada filg[odu.

Il-pubbliku jrid jattendi /-/entru tas-sa[[a tad-distrett tieg[u.

Persuni ming[ajr karta ta’ identità ma ji;ux moqdija.

U[ud mill-immigranti li kienu salvati wara li bag[tu messa;; g[all-g[ajnuna b’telefon satellitari

Salvati 83 immigrant Grupp ta’ 83 immigrant kienu salvati tard il-:img[a li g[adda bil-lejl, hekk kif il-Forzi Armati ta’ Malta ;iet infurmata li madwar 31 mil nawtiku fin-nofsinhar ta’ Malta kien hemm grupp ta’ immigranti f’dinghy li kienu qed jitolbu l-g[ajnuna.

Minnufih bdiet [idma mill-Forzi Armati bi tfittxija g[all-immigranti. It-tfittxija, permezz tal-King Air, allokat il-grupp ta’ immigranti, u ntbag[tet patrol boat mitTaqsima Marittima biex tg[in fis-

Jitlef [ajtu f’in/ident tat-traffiku }ag[]ug[ ta’ 21 sena minn San :wann miet tra;ikament f’in/ident tattraffiku meta l-mutur li kien qed isuq kien involut f’[abta ma’ karozza fi Triq il-Kosta, Ba[ar i/-?ag[aq.

L-in/ident se[[ ilbiera[ g[all-[abta tas-6.30 ta’ filg[axija, meta g[al xi ra;uni, i]-]ag[]ug[ skiddja bil-mutur. Dak il[in hu kien qieg[ed isuq fid-direzzjoni ta’ San :iljan, u minnufih kompla jitkaxkar g[al ta[t ilkarozza tal-g[amla Peugeot 307 – misjuqa minn mara ta’ 50 sena mill-Mellie[a – li nqalbet mal-[abta. Il-karozza kienet qed tinstaq middirezzjoni opposta.

Fejn se[[ l-in/ident, immedjatament issej[et lambulanza kif ukoll ilmembri mid-Dipartiment tal-Protezzjoni ?ivili. Tim ta’ paramedi/i taw l-ewwel g[ajnuna fil-post, i]da sfortunatament, i]]ag[]ug[ miet fl-Isptar Mater Dei. Il-mara involuta f’dan l-in/ident ma sofriet l-ebda ;rie[i.

Il-Ma;istrat tal-G[assa Anthony Vella [atar diversi esperti biex jg[inuh fl-inkjesta li saret fil-post.

Il-Pulizija qed tkompli g[addejja blinvestigazzjonijiet ta’ dan l-in/ident tra;iku.

Sakemm saru linvestigazzjonijiet fil-post, Triq il-Kosta kienet mag[luqa g[at-traffiku.

salvata;;. Il-[idma kienet diffi/li min[abba l-kundizzjonijiet []iena talba[ar.

Il-grupp ta’ immigranti dda[[al millMembri tal-Forzi Armati ta’ Malta f’Xatt it-Tiben, il-Furjana, u aktar tard ;ie skortat lejn il-Kwartier :enerali tal-Pulizija g[al iktar st[arri;.

Il-grupp, li allegatament huwa misSomalja, jikkonsisti minn 82 ra;el u mara wa[da.

Mixlijin b’[asil ta’ flus mid-droga John Joseph Evans ta’ 31 sena minn Florida, l-Istati Uniti, u Fernandez Delgado ta’ 30 sena mill-Panama, in]ammu ta[t arrest preventiv hekk kif l-iskwadra ta’ kontra d-droga mmexxija millAssistent Kummissarju Neil Harrison kissret /irku ie[or li jinvolvi persuni relatati mat-traffikar ta’ droga.

L-ir;iel ;ew arrestati fl-ajruport internazzjonali ta’ Malta meta waslu minn Madrid nhar il-{amis li g[adda, bil-Pulizija tkompli tist[arre; il-ka] u tasal biex twettaq raid f’appartament f’San :iljan, li kien mikri lil wie[ed mill-imputati. Instabet man-nofs kilo droga kokaina fl-istess appartament, fejn allegatament kienet qed tin[eba d-droga.

Huwa mifhum li Evans u Delgado ilhom ;ejjin u sejrin Malta g[al xi ]mien. Minn informazzjoni li g[andha l-Pulizija, i]-]ew; akku]ati kienu qeg[din jo[or;u barra minn Malta somom kbar ta’ flus lejn pajji]i o[rajn, li kienu ;ejjin minn attivitajiet kriminali; u kollox jindika li d-droga li kienet qed tin;ieb Malta, kienet intenzjonata g[as-suq lokali, u meta tinbieg[, il-flus li ;ejjin minnha kienu qeg[din jintbag[tu barra l-pajji].

L-ir;iel, li tressqu quddiem il-Ma;istrat Anthony Vella, wie;bu mhux [atja tal-akku]i mi;jubin kontrihom. Minbarra li kellu d-droga g[al skop ta’ traffikar, l-Amerikan kien mixli wkoll li kien bil-pusses tal-imsemmija droga. Jidher li l-akku]ati ma kkooperawx mal-Pulizija waqt li dawn kienu qeg[din ji;u interrogati. Huma tressqu mill-Ispetturi Raymond Aquilina, Herman Mula u Pierre Grech, filwaqt li g[alihom deher l-Avukat Simon Micallef Stafrace.

Multa u konfiska ta’ spe/i protetti

Filippo Mazza ta’ 54 sena minn Ragusa tressaq il-Qorti quddiem il-Ma;istrat Anthony Vella akku]at li nhar il-:img[a li g[adda kellu fkieren li huma spe/i protetti. Hu ;ie akku]at ukoll li importa f’Malta dawn il-fkieren, pesti/ida u insetti/ida, kif ukoll fkieren o[ra li huma kollha pprojbiti jew li hemm limitazzjoni fuq l-importazzjoni tag[hom.

L-Isqalli ;ie akku]at ukoll li qieg[ed fis-suq, innegozja u importa prodotti bijo/idjali.

Hu ammetta l-akku]i mi;juba kontrih u ng[ata multa ta’ 500 ewro, kif ukoll saret il-konfiska tal-ispe/i li kellu u l-vann li kien qed ju]a.

Il-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Mario Tonna.

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

Lokali

Il-Kap tal-PN, Simon Busuttil, wera sodisfazzjon li l-ewwel attività kbira li attenda b[ala l-Kap tal-Partit hi ma]-]ag[]ag[ f’seminar li [adu sehem fih ukoll xi uffi/jali tal-partit, fosthom Paul Borg Olivier, is-Segretarju :enerali, u numru ta’ kandidati u g[add ;mielu ta’ ]g[a]ag[ (Ritratt> Josef Galea)

SEMINAR MILL-M}PN DWAR IR-RI}ULTAT ELETTORALI

Ener;ija g[at-ti;did tal-Partit Nazzjonalista “Il-Partit Nazzjonalista minn dejjem kien il-partit li jappella g[a]-]ag[]ag[ g[ax kien dejjem il-partit li offra vi]joni.” Dan qalu Simon Busuttil, il-Kap il-;did tal-PN, meta lbiera[ g[alaq it-tieni seminar tal-Moviment }g[a]ag[ tal-Partit Nazzjonalista bit-tema Moving forward together. Hu rrefera g[all-pro/ess ta’ ti;did fil-PN u l-proposta biex lIstatut jinbidel biex ikun hemm Vi/i Kap g[allAffarijiet tal-Partit u Vi/i Kap g[all-Affarijiet tal-Parlament.

L-idea wara dan it-tibdil hi li titwessa’ t-tmexxija tal-Partit u tibda tinfeta[ sa mill-og[la livelli.

Hu qal li fil-;img[at li ;ejjin, il-PN se jkollu tim ;did ta’ tmexxija biex janalizza u jwie;eb g[all-messa;;i tasso/jetà. Il-Kap tal-PN qal li ttmexxija tal-partit g[andha tmur f’kull lokalità u tisma’ biex il-PN ikun mill-;did ilpartit tan-nies u jer;a’ jirba[ ir-rispett u l-fidu/ja.

Tul is-seminar, li tmexxa mill-pre]entatur Peppi Azzopardi – li kien mistieden g[al din l-attività – i]]g[a]ag[ ressqu diversi ideat biex in-nies, b’mod partikulari ]-]g[a]ag[ jer;g[u jersqu lejn il-PN. Proposti msemmija huma ttwaqqif ta’ kumitat ta]]g[a]ag[ li jiltaqa’ regolarment mal-Kap tal-PN, iktar rappre]entanza millM}PN, b’attenzjoni spe/jali fuq l-MCAST u ]g[a]ag[ i]g[ar, li sa elezzjoni o[ra jkunu votanti ;odda, li filka]ini tal-partit isiru attivitajiet li jattiraw li]]g[a]ag[ b’mod li l-politika tkun aktar attraenti, la;;ornament tad-dokument “Xibka ta’ Komunikazzjoni”,

u li l-M}PN ikollu programm spe/ifiku fuq il-mezzi taxxandir tal-PN. Kien propost ukoll li jkun hemm forum ta’ kandidati minn faxex differenti tas-so/jetà.

Simon Busuttil stqarr li din hija l-ener;ija po]ittiva li g[andu b]onn il-PN biex ji;;edded u jissa[[a[. Hu fera[ ukoll lil ]ew; membri tal-M}PN li llum huma deputati fil-Parlament, Ryan Callus u Kristy Debono.

Intant, l-M}PN fi stqarrija

laqa’ b’sodisfazzjon ilproposta g[all-bidla fl-istatut tal-PN biex il-Partit iwessa’ ttmexxija tieg[u billi jkollu ]ew; Vi/i Kapijiet, tmexxija li se tissa[[a[ u se ]]id ilparte/ipazzjoni ta’ nies ;odda li jag[]lu li jiddedikaw [inhom lill-PN. L-M}PN stqarr li se ja[dem mill-qrib ma’ Simon Busuttil b’[e;;a u determinazzjoni biex il-PN jer;a’ jkun l-akbar forza politika fil-pajji] u l-g[a]la naturali ta]-]g[a]ag[ kollha.

5

6

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

Lokali

IL-MERITOKRAZIJA SKONT JOSEPH MUSCAT

Qraba ta’ Ministri u [bieb tal-Labour f’karigi g[olja minn Matthew Bonett ................................................ matthew.bonettt@media.link.com.

Joseph Muscat mexxa lill-Partit Laburista bl-g[ajta ta’ Malta Tag[na Lkoll qabel l-elezzjoni biex issa qed japprova [atriet mill-aktar parti;jani

Il-Ministri Godfrey Farrugia, Anton Refalo u d-Deputat Laburista Marlene Farrugia [olqu fost l-iktar kontroversji fil-[atriet pubbli/i

Illum hija t-63 ;urnata minn meta Joseph Muscat in[atar Prim Ministru. Minn dakinhar ittie[du bosta de/i]jonijiet li meta jkunu analizzati jo[olqu kunflitt ma’ dak li Joseph Muscat kien jiddikjara u jwieg[ed qabel lelezzjoni ;enerali.

Tul il-kampanja elettorali, Joseph Muscat u lPartit Laburista wieg[du tmexxija ;dida skont ‘il-meritokrazija’. Tkellem [afna drabi waqt mass meetings, attivitajiet ta[t it-tinda u u waqt programmi televi]ivi dwar kemm jixtieq li Malta li jg[ix fiha hu tkun mibnija fuq ilmeritokrazija; li tfisser li wie[ed javvanza filkarriera mhux g[ax jaf lil xi [add, i]da g[ax ikun [aqqu.

Il-Partit Laburista kien anki ddedikata billboard g[al dan il-kun/ett, b’attri/i lokali tg[id li se tivvota lill-Partit Laburista g[aliex temmen fil-meritokrazija. Kul[add jaqbel malmeritokrazija, i]da l-problema tfaqqa’ jekk iddefinizzjoni ta’ meritokrazija tinbidel u ti;i tfisser l-oppost, kif fil-fatt, se[[ fil-ka] ta’ Joseph Muscat u l-Gvern Laburista.

Nibdew bil-kariga ta’ Chief of Staff flUffi//ju tal-Prim Ministru li hija kompletament ’il fuq mill-politika u li tfisser li l-bniedem li jkun fiha jkollu kontroll assolut ta’ dak li jkun qed ji;ri f’livell ta’ gvern.

G[al din il-kariga, Joseph Muscat g[a]el lillsie[bu Keith Schembri. Ir-relazzjoni bejn Muscat u Schembri tmur lura s-snin g[al meta kienu l-iskola flimkien, i]da l-problema f’din il[atra mhux il-fatt li Muscat u Schembri huma [bieb, i]da g[aliex Schembri huwa wie[ed millakbar negozjanti. B’hekk il-po]izzjoni tieg[u b[ala Chief of Staff fl-Uffi//ju tal-Prim Ministru jista’ jkollha kunflitt ta’ interess.

Fl-istess jum, fl-ewwel ;urnata ta’ Gvern Laburista, il-Gvern [abbar ukoll li kien qed ja[tar lill-eks Deputat Segretarju :enerali talGeneral Workers’ Union Mario Cutajar, li fla[[ar snin kien attiv ferm fil-Partit Laburista, b[ala Kap ta/-?ivil. Din il-kariga wkoll g[andha tkun lil hinn ferm mill-politika.

Jumejn wara, t[abbar il-Kabinett ta’ Joseph Muscat. Il-Kabinett ta’ Muscat huwa l-akbar wie[ed fl-istorja, li jfisser li ]ied in-nefqa tal-

gvern b’mod sostanzjali, bl-estimi juru li b’din id-de/i]joni biss, in-nefqa tal-gvern ]diedet b’aktar minn €4.5 miljuni fis-sena.

Kull Ministru u Segretarju Parlamentari ja[tar persuni biex ja[dmu fis-Segretarjat Privat tieg[u.

Dawn in-nies ikunu ta’ fidu/ja i]da kapa/i ja[dmu f’livell daqshekk g[oli fil-Gvern.

Madanakollu, filwaqt li kien hemm xi Ministri li mxew ma’ din il-prassi, o[rajn g[a]lu li jdawru l-Ministeru fi klabb g[all-familja jew inkella g[all- persuni li ma kinux ja[dmu ma/?ivil u g[alhekk, ]iedu l-pagi b’mod sostanzjali.

L-ewwel Ministru li spi//a vittma ta’ kritika qawwija u li g[adu ta[t il-lenti, kien il-Ministru tas-Sa[[a Godfrey Farrugia. L-ewwel de/i]joni li [a kienet li jag[ti kariga lis-sie[ba tieg[u, idDeputat Laburista Marlene Farrugia. Idde/i]joni wasslet g[al baraxx ta’ kritika millmedia lokali tant li Marlene Farrugia spi//at tat ir-ri]enja tag[ha.

Imbag[ad, fil-jiem u ;img[at ta’ wara, bdew [er;in aktar stejjer minn ;ewwa l-bini talMinisteru tas-Sa[[a hekk kif beda jo[ro; fi/-/ar li l-Kodi/i tal-Etika bdew jinkisru jum wara lie[or.

Minbarra l-fatt li impjega 13-il persuna minn barra /-?ivil, xi [a;a li assolutament tmur kontra l-prassi ta’ gvernijiet pre/edenti, il-Ministru Godfrey Farrugia impjega numru ta’ persuni li huma qraba tas-sie[ba tieg[u.

Fost l-o[rajn, wie[ed isib li/-Chief of Staff Claudio Tonna, l-Assistent Segretarju Privat Mark Tonna, u l-Kap tal-Customer Care Rita Grima, li kollha huma ku;ini ta’ Marlene Farrugia.

Godfrey Farrugia, b[all-Ministru George Vella, is-Segretarji Parlamentari Michael Farrugia u Franco Mercieca, baqg[u jaraw innies b[ala tobba u dan minkejja li l-Kodi/i talEtika jg[id bl-aktar mod /ar li Membri filKabinett ma jistg[ux ikomplu bil-professjoni privata tag[hom.

Fil-Ministeru g[al G[awdex, il-Ministru Anton Refalo g[a]el li jimpjega l-mara tieg[u, Michelina, fl-uffi//ju tal-Customer Care talMinisteru, kif ukoll il-ku;ina tieg[u Renata Formosa fl-istess Ministeru.

g[al pa;na 7

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

Lokali

7

{emel ta’ [atriet parti;jani f’xahrejn mill-gvern ta’ Muscat minn pa;na 6

Dawn huma kollha [atriet li permezz tag[hom, il-Ministri Laburisti kisru l-Kodi/i tal-Etika tal-Membri tal-Kabinett.

Il-Gvern, b’mod spe/jali l-Prim Ministru Joseph Muscat, i]da, g[amel numru ta’ de/i]jonijiet o[ra, li din id-darba ma jiksrux ilKodi/i tal-Etika, i]da jiksru lweg[da li g[amel Muscat qabel lelezzjoni ;enerali, dik talmeritokrazija.

Fost l-ewwel [atriet kien hemm dik ta’ Franco Debono li Muscat inkarigah Kummissarju tal-Li;ijiet u tah ukoll ir-responsabbiltà talbidla fil-Kostituzzjoni. Din ilkariga ;iet deskritta b[ala divi]iva u [atra li saret biss biex Muscat jirringrazzja lil Franco Debono talli vvota kontra l-Gvern g[al darba darbtejn fil-le;i]latura li g[addiet.

Franco Debono kien attiv ferm ukoll fil-kampanja Laburista bilpre]enza tieg[u fuq il-programmi tas-Super One b’attakki diretti fuq it-tmexxija tal-Partit Nazzjonalista.

James Piscopo, l-eks Kap E]ekuttiv tal-Partit Laburista, in[atar mill-Gvern b[ala Kap E]ekuttiv ta’ Transport Malta, waqt li l-Avukat Ramona Frendo, li indirizzat lid-Delegati Laburisti waqt il-Konferenza :enerali talPartit Laburista u anke kienet wa[da mill-u/u[ tal-billboards talPartit Laburista, in[atret b[ala wa[da mill-membri talKummissjoni g[ar-Riforma tal:ustizzja.

Il-Gvern [atar ukoll lil Paul Bonello, li kien indirizza l-mass meeting tal-Partit Laburista f’{a] }abbar, b[ala Chairman tal-Malita Investments.

Il-Gvern Laburista, bl-aktar mod sfa//at beda bis-sensiela ta’ [atriet ta’ eks Deputati, Sindki u anke Kunsillieri Laburisti f’karigi g[olja fil-Gvern.

Fost l-o[rajn, hemm it-tmexxija tal-kumpanija Gozo Channel mimlija persuni Laburisti, bisSindku tax-Xag[ra Joe Cordina b[ala Chairman, li sa Frar li g[adda kien Amministratur Finanzjarju tal-Partit Laburista u li sal-a[[ar ;abra ta’ flus g[all-Partit Laburista mar jappella biex jin;abru donazzjonijiet g[all-partit.

Il-Kunsillier Laburista u kandidat g[all-elezzjoni tal-Parlament Ewropew Christian Zammit ukoll ing[ata kariga.

Il-Korporazzjoni Enemalta hija mmexxija mill-eks Deputat Mexxej Laburista Charles Mangion li ma ;iex elett fl-elezzjoni ;enerali li g[addiet, li mieg[u, fost l-o[rajn, se jkollu lil Lara Boffa, persuna o[ra li kienet fuq il-billboards talPartit Laburista, b[ala Direttri/i fuq il-Bord.

Fil-Bord g[all-Korporazzjoni tas-Servizzi tal-Ilma, wie[ed isib lill-kandidata Laburista Nikita Zammit Alamango kif ukoll lilleks Segretarju :enerali tal-Partit

Laburista Jimmy Magro.

Anke Carmen Pullicino Orlando, il-mara ta’ Jeffrey Pullicino Orlando li wkoll ivvota kontra lGvern fil-Parlament fil-le;i]latura li g[addiet u [are; ji//elebra rreb[a Laburista, ing[atat premju.

Pullicino Orlando ng[atat ilkariga ta’ Direttri/i fil-Bord ta’ Transport Malta, flimkien masSindku Laburista ta’ Bormla Alison Zerafa Civelli.

Fl-ewwel laqg[a tal-Bord talMEPA t[abbar ukoll li s-Segretarju Parlamentari Michael Farrugia [atar lil Robert Musumeci, li kien imexxi programm fuq is-Super One matul il-kampanja elettorali b[ala konsulent privat tieg[u.

Il-Korporazzjoni g[ax-Xog[ol u t-Ta[ri; ukoll g[addiet ta[t tmexxija tal-Laburisti tant li lMinistru Evarist Bartolo [atar lisSindku Laburista ta’ {a] }ebbu; Alfred Grixti b[ala Chairman.

Dan minbarra li jokkupa l-kariga ta’ kap ta’ skola tal-Gvern u jokkupa l-kariga ta’ President talKa]in Laburista ta’ {a]-}ebbu;.

Mieg[u ng[aqdet ukoll ilKunsilliera Laburista Pauline Miceli b[ala Vi/i Chairperson talETC. Antoinette Vassallo, l-eks Sindku ta’ Ta’ Xbiex, u mart l-eks Deputat Laburista Adrian Vassallo, wkoll ing[atat il-kariga ta’ Chairperson tal-Awtorità tad-Djar, mill-Ministru Marie Louise Coleiro Preca.

Kariga o[ra kienet dik ta’ Chairperson tal-Park tal-Majjistral, li mtliet mi/-Chairperson tat-think tank politiku Laburista Ideat, Carmen Sammut.

Il-Ministru tat-Turi]mu Karmenu Vella, imbag[ad, [atar lill-eks Deputat Laburista Gavin Gulia b[ala Chairman tal-Awtorità Maltija g[at-Turi]mu. {atra o[ra hi ta’ Alexandra Mizzi, bint l-Ewro Parlamentari Laburista Marlene Mizzi. Hi ng[atat kariga fil-Bord talAwtorità Maltija g[allKomunikazzjoni. {atra o[ra li ;abet il-kundanna u l-istmerrija kienet dik ta’ Jason Micallef li kien imexxi l-media talPartit Laburista b[ala Chairman tal-V18 – l-entità li qed tie[u [sieb it-t[ejjijiet u l-attivitajiet kollha marbuta ma’ dak li se jsir fl-2018 meta l-belt Valletta tkun il-belt kulturali Ewropea.

Dawn huma biss u[ud mill[atriet li g[amel il-Gvern Labursita fl-ewwel xahrejn mill-kariga li beda jokkupa Muscat. Dan meta kien hu stess li wieg[ed, qabel lelezzjoni, li se jkun il-pubbliku li jag[]el rappre]entanti f’bordijiet ta’ awtoritajiet tal-Gvern.

Jidher, i]da, li dak li ntqal lejliet l-elezzjoni u dak li hu mni]]el filprogramm elettorali tal-Partit Laburista, m’g[adux jg[odd u tar mar-ri[ hekk kif Muscat sab postu f’Kastilja!

L-eks Deputat Mexxej PL Charles Mangion

L-eks Ministru Gavin Gulia

L-eks Kap E]ekuttiv PL James Piscopo

L-eks Amministrattur Finanzjarju PL Joe Cordina

Is-Sindku Laburista f’{a]-}ebbu; Alfred Grixti

L-eks Segretarju :enerali PL Jason Micallef

L-eks Segretarju :enerali PL Jimmy Magro

Chairperson tat-think tank PL Carmen Sammut

Il-kandidata tal-PL Nikita Zammit Alamango

Alexandra Mizzi, bint l-EwroParlamentari PL Marlene Mizzi

Is-Sindku Laburista f’Bormla Alison Zerafa

Il-kandidat g[all-Parlament Ewropew Chris Zammit

L-eks Sindku PL f’Ta’ Xbiex Antoinette Vassallo

Il-Kunsilliera PL fin-Naxxar Pauline Miceli

8

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

Opinjoni

Il-bandiera tal-Kosovo tixxejjer min-nies f’karozza g[addejja minn quddiem messa;; im]ejjen bil-bnadar ta’ 98 pajji] li jirrikonoxxu l-indipendenza tal-Kosovo mis-Serbja.

(Ritratt Reuters)

Kellu jkun hemm triq a[jar.

Issa nafu li hemm minn Catherine Ashton .........................................

B[al fi kwalunkwe post ie[or fl-Ewropa, l-istorja ri/enti tal-Balkani tal-Punent inkitbet bid-demm. Mir-rwol ta’ dan ir-re;jun biex bdiet lEwwel Gwerra Dinjija, salokkupazzjoni u r-re]istenza fitTieni Gwerra Dinjija, u lbattalji u l-barbari]mu li segwew il-qsim tal-Jugoslavja, il-poplu tar-re;jun sofra bi]]ejjed.

Nhar il-:img[a li g[addiet, Ivica Dacic u Hashim Thaci dde/idew li jag[mlu l-affarijiet b’mod differenti. Wara sitt xhur ta’ ta[didiet diretti, ilPrim Ministri tas-Serbja u talKosovo qablu biex i;ibu rrelazzjonijiet g[an-normal.

Huma stabbilew sensiela ta’ passi pratti/i li g[andhom jg[inu lill-poplu tag[hom iwarrab il-bi]a’, i]id ilprosperità u jkollu rwol s[i[ b[ala membri tal-familja Ewropea.

Ma rridux nesa;eraw. Dan mhux it-tmiem tat-triq.

Pjuttost, hu salib it-toroq. Dak li ;ara l-;img[a l-o[ra hu li ]ew; ir;iel qalbiena g[a]lu rrotta bit-timbru tal-pa/i.

Dan ma kienx ir-ri]ultat li [afna nies kienu qed jistennew sitt xhur ilu meta jiena laqqajt lis-Sur Thaci u lis-Sur Dacic flimkien fl-uffi//ju tieg[i fi Brussell. Kienu g[adhom qatt ma ltaqg[u flimkien, minkejja l-fatt li Belgrad u Pristina huma eqreb ta’ xulxin minn kemm huma New York u Washington. Jiena stess xejn ma kont ottimista, i]da [assejt li kellu jsir sforz.

G[al snin l-uffi//ju tieg[i kien l-intermedjatur ta’ diskussjonijiet tekni/i dwar kwistjonijiet ta’ kuljum b[al x’g[andu ji;ri pre/i]ament fil-

fruntiera bejn is-Serbja u lKosovo. Dawn it-ta[didiet kienu la[qu l-punt fejn kien me[tie; impetu politiku, u dan kien ifisser l-involviment ta]]ew; Prim Ministri.

Fortunatament, it-tnejn qablu li j[alluni nippresiedi ta[didiet diretti.

Fid-19 ta’ Ottubru wara nofsinhar, huma da[lu fluffi//ju tieg[i fis-sitt sular talkwartier ;enerali l-;odda tasServizz Ewropew g[allAzzjoni Esterna. Naturalment kienu anzju]i. L-ebda wie[ed ma kien /ert minn kif se tintlaqa’ l-a[bar tal-laqg[a f’pajji]hom. Meta l-fotografu tag[na [a ritratt wie[ed ta]]ew; ir;iel flimkien, jiena [adtu mill-kamera u ]ammejtu sakemm i]-]ew; Prim Ministri kienu komdi bi]]ejjed biex dan ji;i rilaxxat.

Il-kompitu tag[hom kien li jsibu triq biex jg[inu lill-istess grupp ta’ nies, g[exieren ta’ eluf ta’ Serbi Kosovari li jg[ixu fit-Tramuntana talKosovo. Inkiteb [afna dwar listorja tat-tilwima. Ilmistoqsija kienet kif g[andha ti;i mitmuma.

Dik l-ewwel laqg[a fluffi//ju tieg[i damet biss sieg[a. L-g[an tag[ha kien sempli/i: mhux li nsolvu ddifferenzi i]da li naraw jekk kienx i]-]mien opportun g[al djalogu sostnut. Idde/idejt li kien wasal dan i]-]mien. Aktar importanti hu li anke huma dde/idew hekk.

Segwew disa’ laqg[at o[ra.

Kultant dawn kienu twal - sa 14-il sieg[a - spiss kienu dettaljati u kultant mimlijin tensjoni. Fi drabi differenti, stedint vi/i Prim Ministri u o[rajn mi]-]ew; na[at biex

jing[aqdu fit-ta[didiet. Kont naf li ma kienx bi]]ejjed li ]]ew; Prim Ministri jaslu biex jiffirmaw bi//a karta. Ftehim jirnexxi biss jekk ikun approvat minn koalizzjonijiet wiesg[a kemm fis-Serbja kif ukoll fil-Kosovo.

Fl-a[[ar, i]-]ew; na[at waslu g[al fehim komuni dwar illivell ta’ awtonomija li s-Serbi Kosovari g[andhom igawdu.

F’Belgrad u fi Pristina l-ftehim tag[hom intlaqa’ fl-ispettru politiku kollu. G[ad hemm [afna xi jsir biex il-ftehim ji;i implimentat fuq il-post. It-triq ‘il quddiem probabbilment mhux se tkun kompletament lixxa. Madankollu, na[seb li hu possibbli li wie[ed jirrifletti fuq l-erba’ lezzjonijiet kbar li tg[allimna f’dawn l-a[[ar sitt xhur. . Kienet essenzjali tmexxija qalbiena biex tinkiseb bidla dejjiema. Fid-dinja kollha, ilkundizzjoni normali talpolitika hi li wie[ed jisfrutta llinji divi]orji u jin/ita differenzi. It-talba g[all-kisba tal-pa/i hija li wie[ed ifittex fehim komuni u jfassal futur kondivi]. Matul l-a[[ar sitt xhur rajt l-ir;iel kemm minn Belgrad kif ukoll minn Pristina jevolvu minn politi/i g[al medjaturi tal-pa/i. Kienu jafu li kienu qed jirriskjaw i]da, b’mertu kbir g[alihom, ma qatg[ux qalbhom. . L-Ewropa tal-lum tabil[aqq, parti kbira tad-dinja tal-lum - hi di]ordinata.

G[andna identitajiet multipli li mhux dejjem jaqblu fa/ilment mal-kun/etti sempli/i tas-seklu 19 ta’ stat nazzjon. Wa[da mill-isfidi l-kbar f’[afna mittilwim tal-lum hija li nirrikonoxxu d-di]ordni u li 1

2

Catherine Ashton, ir-Rappre]entant G[oli tal-UE g[allAffarijiet Barranin u l-Politika ta’ Sigurtà u l-Vi/i President talKummissjoni Ewropea flimkien mal-Prim Ministru tas-Serbja Ivica Dacic (xellug) u mal-Prim Ministru tal-Kosovo Hashim Thaci fil-Kwartier :enerali tan-NATO fi Brussel wara l-ftehim storiku mil[qu bejn i]-]ew; na[at (Ritratt Reuters)

ng[inu lill-persuni b’identitajiet differenti jsibu mod kif jikkondividu l-istess spazju fi spirtu ta’ rispett re/iproku. Imbag[ad ikollna /ans niksbu l-premju veru: i//elebrazzjoni tad-diversità glorju]a tag[na. . L-Unjoni Ewropea tista’ tag[mel differenza kbira. Hi esperiment kbir immirat biex jirrealizza d-diversità g[allbenefi//ju tag[na lkoll. Iva, g[andha d-difetti tag[ha.

Attwalment qed tiffa//ja sfidi ekonomi/i iebsin. I]da ;eneralment ta[dem.

G[alhekk il-popli tal-Ewropa tal-Lvant riedu jing[aqdu hekk kif in[elsu mill-[akma Sovjetika. Issa s-Serbja u lKosovo jridu jing[aqdu.

Nispera li l-ftehim tal-;img[a l-o[ra beda pro/ess li g[andu jippermettilhom jag[mlu dan. . Il-poter ta’ koer]joni sa[[a ekonomika u kultant forza militari - g[andu postu: i]da l-poter ta’ perswa]joni g[andu rwol kbir. L-UE qed tkompli tattira membri ;odda 3

4

mhux biss g[ax hija tappo;;a l-kummer/, l-impjiegi u linvestiment, i]da g[ax hi tiddefendi l-valuri tag[ha, b[al-libertà u d-demokrazija, li jispiraw popli madwar iddinja. Il-poter ta’ koe]joni jinvolvi kalkoli; il-poter ta’ perswa]joni jippremja limma;inazzjoni. Dak li Ivica Dacic u Hashim Thaci wrew meta ;ew fl-uffi//ju tieg[i kien li huma kellhom il-kura;; jimma;inaw futur a[jar g[allpopli tag[hom.

Hawnhekk, mela, hi t-tama tieg[i. (Nenfasizza, “tama”; g[adha mhix /ertezza). G[al dawn l-a[[ar mitt sena lBalkani tal-Punent kienu mag[rufin b[ala benniena talgwerra. Minn issa ’l quddiem, g[andhom ikunu mag[rufa b[ala benniena tal-pa/i.

Catherine Ashton hi rRappre]entant G[oli tal-UE g[all-Affarijiet Barranin u lPolitika ta’ Sigurtà, u l-Vi/i President tal-Kummissjoni Ewropea

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

9

F’pa;ni o[rajn...

media.link communications Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 Tel: 25965263 Email: mument@media.link.com.mt advertising@media.link.com.mt A;ent Editur: Roderick Agius

10 Kull bidu mitmum

11 G[aqda s[i[a wara l-Kap il-;did

12 Grazzi Lawrence, awguri Simon

13 Kap ;did.

Bidu ta’ kapitlu ;did.

Partit tan-Nies Il-Partit Nazzjonalista dil-;img[a beda mixja ;dida fl-istorja politika tieg[u. Mixja li mhi xejn g[all-wita wara r-ri]ultat elettorali tad-9 ta’ Marzu li g[adda. I]da e]attament xahrejn wara, il-PN irnexxielu jibda pro/ess ta’ bidla u ti;did.

Nhar l-Erbg[a li g[adda, il-kunsilliera tal-partit issi;illaw ilverdett mog[ti ;img[a ilu, bil-konferma ta’ 93 fil-mija biex Simon Busuttil imexxi lill-partit g[a]-]mien li ;ej. Dak li sar s’issa jawgura tajjeb [afna g[all-;ejjieni.

Simon Busuttil ma llimitax il-messa;; tieg[u g[al dak li jrid jag[mel fil-partit bis-sehem ta’ kul[add, inklu] ta’ dawk li kkontestaw mieg[u fl-elezzjoni ta’ Kap, i]da wkoll kif dawn ilbidliet u l-inizjattivi g[andhom iservu ta’ ;id g[all-poplu kollu permezz tal-politika kif jaf jag[mel tant tajjeb il-PN g[all-;id nazzjonali.

L-ewwel inizjattivi msemmija mill-Kap il-;did tal-PN huma ma[suba biex ipo;;u lill-partit fuq sisien sodi [alli jkun jista’ ja[dem ferm a[jar minn kif kien ilbiera[.

It-titjib u tis[i[ tal-qag[da finanzjarja, revi]joni tal-Istatut u listrutturi tal-partit, g[a]la ta’ kandidati b’mod immedjat, issehem tal-eks deputati u kandidati flimkien mat-tis[i[ ta’ [idmet il-partit f’G[awdex u fin-na[a t’isfel ta’ Malta u studju dwar is-so/jetà Maltija g[andhom tifsira wa[da.

Ma waqafx hawn. Fl-ewwel laqg[at mal-og[la stutturi talpartit, Simon Busuttil ressaq mozzjoni li kienet approvata unanimament biex il-PN ikollu Vi/i Kap g[all-Affarijiet talPartit u ie[or g[all-Affarijiet tal-Parlament. Dwar dan, illum qieg[ed jitlaqqa’ Kunsill :enerali Staordinarju biex tin[oloq din il-kariga l-;dida.

Dan hu Partit li f’din il-mixja l-;dida di;à jaf fejn irid jasal.

Huma inizjattivi m[abbra minn politiku fl-ewwel sig[at tieg[u b[ala Kap ;did tal-PN li fihom messa;; qawwi: dan se jkun partit mag[mul min-nies, g[an-nies u tan-nies.

B’din il-vi]joni nistennew li l-PN ikun jista’ jo[ro; aktar

b’sa[[tu. Mhux biex ikollu l-[ila li jindirizza l-[ti;iet tal-poplu, i]da biex ikun f’qag[da li jilqa’ minn qabel l-aspirazzjonijiet tan-nies.

Partit politiku kbir f’Malta b[all-Partit Nazzjonalista, li sa mit-twaqqif tieg[u ;ab bidliet kbar stori/i g[al dan il-pajji] li minnhom gawda l-poplu kollu, je[tie;lu jibqa’ fuq quddiem nett biex ikun hu stess il-mutur li jbiddel u j;edded.

Din il-politika qed tkun imnebb[a wkoll mill-virtù tal-umiltà.

Il-kliem tal-Kap il-;did tal-PN Simon Busuttil fl-ewwel diskors tieg[u jawgura tajjeb ukoll g[all-mod kif il-PN se jkompli ja[dem fil-;ejjieni ma’ kull min hu ta’ rieda tajba. {idma li qieg[da tibda billi tag[raf tirrikonoxxi l-i]balji li saru u ssa[[a[ il-[afna tajjeb li sar f’dawn l-a[[ar snin ta[t ittre;ija ta’ Lawrence Gonzi. I]da mhux biss.

Il-[idma g[al li ;ej se tkun ibba]ata kif stqarr il-Kap il-;did fuq is-sens ta’ dover, is-sens ta’ umiltà, id-dedikazzjoni s[i[a, lg[aqda, id-djalogu – mhux biss li tisma’ i]da li tistma lin-nies.

Il-vja;; il-;did li beda l-PN m’g[andux ifisser li jabbanduna l-valuri tieg[u. Anzi, irid jara kif dawk il-valuri li dejjem nebb[u d-de/i]jonijiet li [a l-partit; jikkonsolidahom, itejjibhom fl-isfond ta]-]minijiet tal-lum u u mhux tal-biera[.

Fi pro/ess ta’ bidla u ti;did li g[addej minnu l-PN, huma dawn l-istess valuri li jressqu eqreb u jg[aqqdu lill-Partit ma]]minijiet tal-lum u ta’ g[ada.

G[alhekk, forsi l-aktar li tispikka minn fost l-ewwel inizjattivi li [abbar il-Kap il-;did tal-PN hu li permezz ta’ studju professjonali, jittie[ed ritratt tas-so/jetà Maltija; ta’ kif ]viluppat u biex ikun stabbilit f’liema direzzjoni miexja.

Dan ]gur g[andu jg[in lill-PN biex fuq perijodu ta’ [ames snin ifassal politika ;dida, f’xi ka]i ja;;orna jew inkella jie[u de/i]jonijiet ;odda bba]ati fuq l-g[eruq tal-Partit fejn kif qal ilKap il-;did Simon Busuttil “ng[ixu f’so/jetà li tkun ;usta u li kul[add ikun jista’ j[ossu parti minnha.”

10 Opinjoni

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

Kull bidu mitmum 1. Din il-;img[a ratna ng[addu minn passa;; diffi/ili. Inkitbu l-a[[ar pa;ni ta’ tmexxija u l-bidu ta’ o[ra.

Diversi b[ali, li raw din ilbidla ssir, [assew id-daqqa.

Ma hemmx dubju li kull min ji;i elett ikollu l-kwalitajiet personali tieg[u. Il-pakkett ta’ talenti li ji;i bihom hu essenzjali. Biss, dan, filpolitika, g[alkemm ]gur li determinanti, ma huwiex bi]]ejjed. Ma huwiex hekk, mhux sforz xi [a;a li tista’ twettaq inti b[ala mexxej, imma min[abba /-/irkustanzi li ssib ru[ek fihom. Lawrence Gonzi kellu u g[ad ghandu diversi meriti, imma kellu jg[addi minn wisq ba[ar imqalleb.

2. L-eventi li ffa//ja sawruh fi bniedem li kien kapa/i jaffronta b’attenzjoni u ddeterminazzjoni dak li [addie[or ma kellux. Kellu [afna persuni li tawh appo;; s[i[ u bla kundizzji, gawda minn rispett kbir f’pajji]na u barra minn xtutna, biss kellu min g[amillu [ajtu diffi/ili.

F’diversi mumenti tal-;urnata, kienx xog[ol jew jistrie[, ried je]er/ita abbiltajiet kbar bejn il-prijoritajiet nazzjonali u dawk personali ta’ /erti atturi.

Vin/a bi prezz g[oli dan ilbilan/ g[al [afna xhur, litteralment jum wara jum, lejl wara lejl... imma hemm limitu g[al kull persuna, hu inklu], u dan minkejja l-perseveranza u d-determinazzjoni interna li kellu. F’mument minnhom, ilmazz bdew ji;bduh minn idejh. Is-sistema demokratika hekk hi, tiddependi millappo;; tal-o[rajn. Meta dan jonqos, int tmur lura mag[hom. G[alhekk kellu jg[addi minn fla;ellazzjoni interna u esterna ming[ajr ma kellu mument ta’ waqfien veru, ta’ riflessjoni.

3. Hu kien fil-mira tant li g[amel x’g[amel b’su//ess, lanqas kellu l-[in jieqaf jifhem x’effett u impatt kien sejjer ikollu g[alih politikament. Diversi kienu mieg[u f’passa;;i varji ta’ din it-triq twila u iebsa [afna.

Kont jien ukoll f’partijiet

4. L-istorja, jiena /ertissimu li se tkun ferm iktar ;usta milli kien ir-ri]ultat elettorali filkonfront tieg[u. L-irwiefen tad-du[[an li tqajjem millmedja, mill-gazzetti, daqt ikunu g[addew. G[al [afna b[ali kien /arissmu li diversi kellhom fl-a;enda tag[hom li j/ekknuh, u mieg[u ukoll lil dawk li kienu qed jag[tuh appo;;. Hu kien qieg[ed ja[dem fuq triq, mentri [addiehor kien il-[in kollu qed jittrama kif ine[[ih. I;ibuh f’po]izzjonijiet diffi/ili biex jaqtg[u barra. Issa, la l-ilmijiet jikkalmaw u l-kon/entrazzjoni tg[addi fuq l-Gvern tal-;urnata u jibda jsir it-taqbil veru, allura x-xenarju jinbidel. Hemm se jkun [alla wirt ta’ [idma u de/i]jonijiet li bihom dawk li jkunu fil-Parlament – u nittama sin/erament li hu ukoll – li jistg[u jqajmu fid-dibattiti g[all-attenjoni tal-poplu.

5. Kull politiku jaf li ma huwiex g[al dejjem. Jibqa’ jittama li jo[ro; barra mixxenarju bil-kuruni tar-reb[iet elettorali; biss, ilkoll nafu li dan huwa diffi/ili [afna. Din ix-xorti ma tmissx lil kull politiku, wisq inqas kull mexxej; imma dan ma jfissirx li ma jkunx hemm min japprezzah u kapa/i ji]nu fit-tajjeb. Tul il-;img[a rajnieh jo[ro; mix-xenarju b’dinjità. Pre]enti sal-a[[ar tal-karriera tieg[u b[ala mexxej biex jassigura lpassa;; lejn il-kap il-;did tieg[u u tag[na, Simon Busuttil. Il-pi] u rresponsabbiltà kbira li kellu jerfa’, issa g[addew f’idejn [addie[or. Simon g[andu lkwalitajiet ne/essarji biex i;ib il-partit lura f’po]izzjoni tajba. G[adna fil-bidu ta’ din it-triq twila, biss jien /ert li qbadnieha tajjeb. L-appo;; tag[na lkoll hu issa wara lKap il-;did tag[na. B[alma Lawrence Gonzi gawda millealtà ta’ diversi b[ali, hekk nassiguraw lill-Kap il-;did li se nkunu mieg[u.

Muscat ibiddel il-partit tieg[u minn wie[ed imdorri g[al 25 sena fl-oppo]izzjoni g[al wie[ed li issa ;ie elett biex jiggverna.

U g[alhekk tul dawn ixxahrejn ikkon/entra [afna fuq il-[atriet ta’ karigi fil-livelli ta’ management u direttorati varji b’nies ta’ fidu/ja tieg[u.

I]da din il-kwotazzjoni millEditorjal tas-Sunday Times of Malta laqtitni g[all-forza li [are; biha l-editur. L-g[a]la ta’ Jason Micallef b[ala Chairman ta’ V18 minflok ilPerit David Felice hija g[a]la simbolu ta’ kollox barra politika g[aqlija.

Din hija kariga li barra millkompetenza professjonali, titlob kriterju ie[or biex tasal g[aliha. Dan huwa l-element politiku/uman li jwassal g[al rappre]entanza mifruxa proprju min[abba li din hija kariga delikata [afna g[allimma;ni ta’ pajji]na.

Jason jidher li la g[andu kompetenza u wisq anqas latte;;jament personali. Mhux ta’ b’xejn l-editorjal imsemmi g[a]el kliem iebes fil-konfront ta’ din il-[atra:“divisive”, “no cultural background”, “arrogant”, “disgraceful”, “poorly qualified” u o[rajn.

Il-kritika g[al din il-[atra hija mifruxa. Araw ftit milli kiteb il-MaltaToday: “new thinking has still not arrived with Labour administration”;

“JM used the same crooked yardstick when looking the other way as Claudette Baldacchino was accepted to stand EU MEP elections”; “Jason Micallef’s nomination undermines the whole concept of meritocracy and ignores the spirit of rewarding competence and aptitude”; “Culture: Labour’s dustbin”. Dan kollu kitbuh l-editur u Teodore Riljic bit-titlu After Micallef: Cultural Capital in Crisis?

G[alhekk nistaqsi: x’inhu sejjer [a]in fil-PM? Meta ;urnalist staqsa lill-PM Muscat kellux g[alfejn jibdel i/Chairman David Felice, Muscat wiegeb: “Why not?”

Tirrispondi b’mistoqsija o[ra tfisser li qed tevadi rrisposta g[all-mistoqsija tal;urnalist. Il-;urnalist m’g[andux ja//etta din ilmistoqsija b[ala twe;iba li tfisser fi kliem ie[or: “g[ax hekk (irrid)”.

Il-;urnalist hu mistenni minnu li jinsisti g[al twe;iba /ara li Muscat spiss ja[rab u jg[addiha lixxa.

Meta Joseph Muscat be]a’ li jitlef il-voti ma [asibhiex tnejn u qa//at ras An;lu Farrugia, Deputat Mexxej qabel lelezzjoni. Nistennew li jag[mel l-istess f’din il-[atra (u o[rajn b[alha) li ;abet ilkundanna minn kullimkien.

Jasal biex jag[milha? Boq! Jiddependi!

attenzjoni, kura partikulari, u l-Gvern kien qieg[ed jo[ro; li ma jag[tix kas, iktar u iktar meta kien jing[ad /ertu diskors ]ejjed fix-xejn.

minn Carm Mifsud Bonnici

determinanti fil-;lieda kontra l-kriminalità u fil-kwistjoni tal-Libja, u stajt napprezzah iktar minn [addiehor f’dawk l-jiem ta’ [idma kontinwa.

G[amiltha ma’ [afna politi/i u qrajt ukoll dwar dawk li ma ltqajtx, u stajt immiss u nara dak li kien qed jirnexxilu jwassal. Bniedem li kien kapa/i jie[u fuqu sfidi li [addie[or ma kienx. Forsi [a ]]ejjed ferm iktar milli kellu, u dan fit-ta[wid li kien hemm, il-poplu ma kienx f’po]izzjoni li japprezzah. L-elettorat irid

IL-PUNT HU… Kummenti dwar kwotazzjonijiet li laqtuni Grazzi Gonzi

Ma rnexxilix ng[odd kemm drabi Gonzi qal grazzi fl-a[[ar diskors tieg[u. Lanqas ma rnexxieli ng[odd kemm-il darba qomna ng[idu grazzi lilu. Kien mument emozzjonanti, g[alih u g[alina. Rajt [afna jixxuttaw g[ajnejhom. {allielna testment politiku mimli valuri, esperjenza u fidu/ja fil-futur g[all-PN. Fost l-aktar li laqatni kienet linsistenza ta’ Gonzi g[allg[aqda fil-partit. Insista fuq illealtà s[i[a lejn il-kap il-;did.

Jaf x’fissret g[alih u g[allpajji] in-nuqqas ta’ g[aqda u ta’ lealtà. Hu u martu biss jafu x’fisser g[alih dak l-imrar tattradimenti kontinwi. Sofra [afna personalment fissilenzju l-azzjonijiet []iena minn dawk li suppost kienu mieg[u.

Il-gratitudni hi virtù rari [afna fil-politika; i]da l-istorja g[ad tag[mel ;udizzju a[jar fuq dan l-eks Kap u eks Prim Ministru Nazzjonalist, g[aqli, dedikat, ta’ [ila kbira, ta’ integrità, li a[na nibqg[u kburin u grati lejh u lejn Kate, ikona tas-simpatija.

Simon

Mer[ba lill-Kap il-;did. Iddiskors inawgurali tieg[u f’serata memorabbli, kien mimli kontenut u sustanza.

Simon, emozjonat u umli, silet

il-vi]joni tieg[u tal-PN li jrid ifassal: il-Partit tan-Nies, g[anNies u man-Nies.

Fi kliem ie[or partit popolari skont il-kun/ett ta’ Sturzo.

Imma kien diskors mimli [e;;a b’sensiela ta’ inizjattivi li jibdew minnufih. Xammar il-komma, u l-Kap jag[ti le]empju biex kul[add jimxi warajh.

It-triq twila u iebsa. I]da rrieda u l-motivazzjoni huma xprun bi]]ejjed biex naslu.

Basta mag[qudin, wara Simon, il-Kap tag[na. Hu talab l-g[ajnuna ta’ kul[add, u a[na nag[tuhielu bil-qalb. Ad multos annos. “spi//a ]-]mien talkontestazzjoni, issa jmiss dak tal-g[aqda…”

Hekk beda d-diskors tieg[u Mario de Marco wara r-ri]ultat g[all-elezzjoni tal-Kap tal-PN. Diskors li nibqa’ niftakar g[al g[omri.

Ammirajt f’Mario l-ir;ulija, lealtà, dinjità u eleganza, u mhux anqas im[abba lejn ilPN li fih trabba fid-dell talg[a]i] missieru Guido. Blistess apprezzament insellem lil Francis Zammit Dimech u Ray Bugeja.

Andreotti

Isem li jfisser l-istorja politika Taljana mill-1950 sal1992. Mexxej storiku filgvernijiet kollha tad-DC.

minn Richard Muscat richardmuscat44@gmail.com

Statista ewlieni. Politiku mimli ironija u kontroversjali. Awtur prolifiku. Bniedem ta’ fidi.

I]da g[alina l-Maltin nafuh u niftakruh b[ala [abib kbir ta’ Malta. Miet ta’ 94 sena. Bittifkiriet personali u blammirazzjoni tieg[i, insellimlu bil-versi /elebri ta’ Alessandro Manzoni ta/-5 Maggio: “Fu vera gloria? Ai posteri l’ardua sentenza: nui chiniam la fronte al Massimo Fattor, che volle in lui del creator suo spirito più vasta orma stampar” “Another divisive appointment”

Huwa a//ettabbli li l-PM

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

Opinjoni

11

G[aqda s[i[a wara l-Kap il-;did Il-;img[a li g[adha kemm intemmet kienet wa[da kru/jali g[at-twelid mill-;did tal-Partit Nazzjonalista.

F’dawn il-jiem, a[na lkunsilliera, li fuq spallitna tistrie[ ir-responsabbiltà talg[a]la ta’ kap ;did, e]er/itajna dan id-dritt u g[amilna l-;udizzju personali tag[na.

Din kienet g[alija l-ewwel darba li ipparte/ipajt flelezzjoni ta’ Kap ;did. Ma nsib l-ebda diffikultà ng[id li kienet wa[da serena, lil hinn mill-pika politika. Kull wie[ed mill-erba’ kandidati, Simon Busuttil, Mario De Marco, Francis Zammit Dimech u Ray Bugeja, in[oss li pparte/ipaw f’kampanja demokratikament ;usta.

Deher bi/-/ar li kull wie[ed minnhom g[a]el li jag[ti sehmu f’dan l-og[la livell g[aliex jemmen bis-s[i[ filpotenzjal u l-;id li jaf ikompli j;ib il-Partit Nazzjonalista. :ew organizzati mijiet ta’ sig[at ta’ diskussjoni. F’kull laqg[a, [ar;u [afna ideat.

Kull kunsillier, kull kandidat, kellu l-[in tieg[u jesprimi ru[u billi jikkomunika dak li ;enwinament jemmen jista’ jer;a’ jag[ti l-[ajja lill-Partit

Nazzjonalista. Hemm b]onn issa, wara dawn il-laqg[at kollha, insarrfu dawn l-ideat f’[idma konkreta.

Ilkoll kellna l-preferenzi tag[na. Inklu] jien. Ma setax kien mod ie[or. Ilkoll g[amilna l-g[a]liet li [assejna huma fl-a[jar interess talpartit u tal-pajji]. Minn issa ’il quddiem, irridu madankollu, ning[aqdu wara Kap wie[ed.

G[al min rebhet ilpreferenza tieg[u, dan hu issa fid-dmir li jing[aqad ma’ kunsilliera o[ra li kellhom preferenza differenti minn tieg[u. Hu fid-dmir li jqarreb il-kunsilliera s[abu, li lg[a]liet tag[hom kienu

minn Ryan Callus ....................................... ryancallus@gmail.com

tieg[u. Mhux biss. Se jkollu b]onn lil kulhadd. L-appo;; tal-kunsilliera hu madankollu l-ewwel pass. G[andna nitghallmu minn dak kollu li firidna fis-snin li g[addew. Lg[aqda s[i[a fi [dan il-partit mhix g[a]la, i]da ne/essità.

Hekk kif issa n[allu lelezzjoni tal-Kap tal-partit warajna, in[arsu ’il quddiem biex nele;;u l-Vi/i-Kap, isSegretarju :enerali u luffi/jali kollha tal-Partit Nazzjonalista. It-ti;did m’g[andux jieqaf hawn, i]da jkun aktar mifrux. Il-ferg[at tal-Partit Nazzjonalista, dik ta]-]g[a]ag[, tan-nisa, talanzjani, tal-[addiema u tal-

Dan i]-]mien ta’ ottimi]mu, ta’ interess straordinarju min-nies hemm b]onn ikun massimizzat biex il-PN jikber u jissa[[a[ differenti biex jirrikonoxxu lkap il-;did. Dawn ilkunsilliera g[andhom i[ossuhom komdi jkomplu jag[tu sehemhom fil-Partit Nazzjonalista daqslikieku reb[et il-preferenza tag[hom.

G[al dawk il-kunsilliera li lg[a]la tag[hom kienet fil-

minoranza, hu essenzjali jag[mlu sforz ;enwin biex ikomplu jag[tu sehemhom bis-s[i[. Issa iktar minn qatt qabel. F’dan i]-]mien ta’ twelid mill-;did li qed naffa//jaw quddiemna, ilPartit Nazzjonalista g[andu b]onn lil kull kunsillier

kunsilli lokali, ilkoll g[andhom b]onn jg[addu minn dan it-ti;did. L-istess nemmen g[all-kumitati sezzjonali, li jirrappre]entaw il-Partit Nazzjonalista fillokalitajiet madwar Malta u G[awdex. Irid ikun ti;did s[i[, minn fuq s’isfel.

M’g[andux ikun ti;did li jwarrab in-nies pre]enti. Dan ikun ]ball. L-esperjenza tag[hom hi essenzjali biex nevitaw milli ner;g[u nirrepetu l-i]balji li g[amilna.

Irridu madankollu, no[olqu spazju fejn u/u[ ;odda, spe/jalment ]g[a]ag[, jing[ataw l-ispazju li jirrappre]entaw lill-Partit Nazzjonalista fl-g[ola livelli tieg[u. Dan i]-]mien ta’ ottimi]mu, ta’ interess straordinarju min-nies ordinarji, hemm b]onn nimmassimizzawh biex dan l-istess partit jikber u jissa[[a[.

Fit-tmien ta’ dan it-tigdid, irridu nistaqsu jekk il-Partit Nazzjonalista sarx mill-;did dak il-partit inklussiv, innovattiv, bl-iktar politika moderna u miftu[a. Jekk sarx il-partit l-aktar rappre]entattiv tas-so/jetà Maltija wiesg[a u distinta. Din hi l-isfida li g[andna quddiemna. Hi sfida li te[tie; l-impenn u l-lealtà tag[na lkoll.

L-ewwel lealtà tag[na trid tkun lejn il-kap elett ;did talPartit Nazzjonalista, Simon Busuttil. ’Il hinn minn dan, issegwi mbag[ad il-[idma tag[na.

Tislima F’dawn il-;img[at qieg[ed jinkiteb kapitlu ie[or fl-istorja twila talPartit Nazzjonalista. Dan hu ]-]mien li jimmarka lg[a]la ta’ Kap ;did, iktar tard dik ta’ Vi/i u mhux anqas l-iffurmar ta’ numru ta’ karigi li g[andhom iwasslu biex dan il-Partit jer;a’ jirri;enera u jissa[[a[ mill-;did.

I]da dan i]-]mien ukoll jimmarka t-tmiem tattmexxija ta’ Lawrence Gonzi. Kien bix-xieraq li lewwel artiklu tieg[i minn wara l-elezzjoni nirrifletti ftit fuq dan il-politiku u nimmarka ftit mill-iktar mumenti importanti tieg[u kemm dam iservi b[ala Kap tal-Partit Nazzjonalista.

Lawrence Gonzi mexxa dan il-Partit g[al dawn la[[ar disa’ snin. Kien ]mien li fih mexxa l-Gvern g[al darbtejn u reba[ l-elezzjoni tal-2008. Gonzi jibqa’ mfakkar g[all-kwalità partikulari li mhi xejn [lief dedikazzjoni u ener;ija bla waqfien biex ja[dem g[all;id tal-pajji] forsi a skapitu tal-poplarità u l-interess elettorali tal-Partit tieg[u stess.

Wa[da mill-iktar passi

importanti fil-kariga tieg[u ta’ Prim Ministru ]gur tibqa’ d-de/i]joni strate;ika li jda[[al lil Malta fiz-zona Ewro. Il-fatt li Malta llum g[andha l-munita Ewro hu ass li kultant ftit napprezzaw bi]]ejjed. Id-de/i]joni importanti li [a Lawrence Gonzi li Malta ting[aqad f’din il-munita tat lil pajji]na bosta vanta;;i, mhux l-anqas l-istabbiltà ekonomika u ta’ valur li g[andha sa[[a u pi] tremend f’ekonomija dejjem aktar u aktar globalizzata.

Lawrence Gonzi kellu wkoll imexxi dan il-pajji] tul wa[da mill-iktar kri]i

minn Caroline Galea info@carolinegalea.com

Lawrence Gonzi wera kura;; u determinazzjoni biex jirriforma bosta oqsma li kien ilu li wasal ]mienhom li ji;u rivi]itati.

Ovvjament kwa]i kull riforma t[alli impatt po]ittiv i]da wkoll xi drabi impatt negattiv fuq nies li jkunu direttament involuti filpro/ess tal-bidla. Dan seta kien fattur determinanti li wassal biex l-elezzjoni li g[addiet il-Partit Nazzjonalista tilef l-appo;; tal-poplu.

Bosta setg[u kienu lelementi li wasslu g[al din it-telfa, mhux l-anqas iddissent intern li rridu jew ma

Lawrence Gonzi jibqa’ mfakkar li baqa’ fuq n-na[a t-tajba tal-istorja ming[ajr bi]a’ jew favur ekonomi/i kattivi li qatt rat l-Ewropa. L-a[[ar legi]latura kienet immarkata minn dan id-dell li kien jhedded l-istabbiltà ekonomika ta’ pajji]na. Ittheddida fuq l-impjiegi kienet wa[da reali u kien lintervent tempestiv tal-

amministrazzjoni ta’ Lawrence Gonzi li xejnet din l-isfida ewlenija. Mhux biss kien kapa/i jaffronta din il-kri]i b’su//ess imma kien ukoll kapa/i jibqa’ ji;;enera x-xoghol li hu ssinsla prin/ipali ta’ pajji] sod u so/jetà b’sa[[itha.

Tul dawn id-disa’ snin

rridux ikollna nammettu li xejjen il-kon/entrazzjoni u l-g[aqda tal-Partit. Tul dawn l-a[[ar [ames snin Lawrence Gonzi kellu jissubixxi mumenti ibsin u kultant umiljanti min-nies li na[seb misshom kienu jafu a[jar. Intant, Lawrence

Gonzi baqa’ ffukat fuq ittmexxija tal-pajji] f’perijodu daqshekk delikat ghal pajji]na. Gonzi g[a]el li jibqa’ kwiet u ]amm iddinjità tieg[u ming[ajr ma attakka lil persuni li kienu g[amlulu daqshekk [sara.

G[alija l-iktar mument partikulari ta’ Lawrence Gonzi b[ala Prim Ministru ]gur tkun il-perijodu talkri]i fil-Libja. Qabel xejn, fl-istorja kollha deher /ar iddirezzjoni serja u konsistenti li wera dan il-politiku f’mument delikattissimu g[all-pajji]na. Bla dubju lpo]izzjoni ferma u ri]oluta li [a kienet titlob konvinzjoni u prin/ipju sod.

G[al din Lawrence Gonzi jibqa’ mfakkar li baqa’ fuq n-na[a t-tajba tal-istorja ming[ajr bi]a’ jew favur. La;ir tieg[u ;ab ammirazzjoni mid-dinja kollha u kompla sa[[a[ listatus ta’ pajji]na f’g[ajnejn il-barranin.

Issa li t-tmexxija tieg[u ntemmet, ning[aqad ma’ bosta biex nirringrazzjah g[ax-xog[ol li g[amel u nittama li jibqa’ attiv u vi/in tal-Partit li kollha kemm a[na n[obbu.

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

Opinjoni

13

Wara l-ewwel ;img[a fil-Parlament Ewropew Meta kkontestajt l-elezzjoni tal-Parlament Ewropew kont g[idt li rrid nag[mel [ilti kollha biex il-Parlament isir aktar relevanti fil-[ajja tag[na l-Maltin u l-G[awdxin. Kont nemminha dakinhar u nemminha aktar illum. Li sa tmiem din il-le;i]latura baqa’ biss 12-il xahar ma jag[milx dak li kont ng[id impossibbli.

Il-fatt li g[andi quddiemi dan i]-]mien biss ifisser li se nkun qed na[dem aktar, bl-ener;ija kollha tieg[i.

L-eks Prim Ministru Ingli] Harold Wilson kien qal li ;img[a hi twila wisq filpolitika. Tabil[aqq.

F’;img[a jistg[u ji;ru [afna affarijiet. Jistg[u jinbidlu [afna /irkustanzi. F’;img[a, de/i]joni wa[da tista’ tbiddel id-direzzjoni g[al ]mien twil.

Minn meta ;ejt eletta minflok Simon Busuttil, fil-25 ta’ April li g[adda, [dimt biss[i[ [alli jkolli ba]i b’sa[[itha biex nirrappre]enta lill-poplu sew u kif jixraq. Sa[[a[t ilkuntatti mal-MEPs u bdejt [idmieti. D[alt fil-kumitati parlamentari. Il-;img[a li g[addiet, flimkien ma’ xi membri parlamentari Ewropej o[ra, ressaqt emendi g[ar-rapport dwar limmigrazzjoni.

immigrazzjoni, hekk ukoll ilpajji]i jridu jwettqu programmi ta’ solidarjetà biex bi skemi tal-Unjoni Ewropea jkunu meg[juna l-[addiema li jkunu tilfu x-xog[ol, ilpensjonanti li qed jitilfu lpensjoni jew id-d[ul li kellhom minn tfaddil li jkunu g[amlu tul [ajjithom, ilgradwati li mhux isibu xog[ol, u n-negozji, li jridu lg[ajnuna g[aliex inkella jkunu sfurzati jag[lqu.

Nidde/iedu issues li jolqtuk mill-qrib

Il-Parlament Ewropew hu lunika istituzzjoni fejn ilmembri ji;u eletti, u g[alhekk il-popli, inklu] dak Malti, g[andhom i[ossuhom eqreb tal-Parlament. L-ewwel pass li rridu nag[mlu hu li nikkomunikaw b’mod tajjeb, nisimg[u u nispjegaw aktar x’nistg[u nag[mlu biex inwie;bu g[all-[ti;iet talpoplu. Li;ijiet differenti b[alma huma l-kundizzonijiet tax-xog[ol, l-immigrazzjoni, il-kriminalità organizzata, irri/erka, l-ekonomija, iddi]abbiltà, l-ambjent, il;ustizzja, u tant oqsma o[rajn isibu ru[hom quddiemna – dawk kollha li b’xi mod jew ie[or imissu fil-la[am tal-[aj.

Irridu nag[mlu dak kollu possibbli biex ninfurmaw aktar lin-nies x’qed nag[mlu fi Brussell u fi Strasburgu fejn jiltaqa’ l-Parlament. Dak li jsir fil-Parlament g[andu relevanza g[aliex jolqot linnies.

Solidarjetà mag[na u ta’ pajji]i o[ra lejna

Il-kri]i ekonomika ta’ b[alissa li qed jg[addu minnha xi stati-membri ma tistax tkun sku]a biex il-

minn Roberta Metsola roberta.metsola@europarl.europa.eu

pajji]i jag[tu daharhom lil xulxin. G[all-kuntrarju, g[andha tkun opportunità biex l-Ewropa ;;edded l-impenn tag[ha biex inwettqu l-valuri li tant nemmu fihom, ewlenin fosthom il-valur tassolidarjetà. Il-pajji]i-membri ma jistg[ux jonqfu l-flus li m’g[andhomx. Irridu nassiguraw li l-mi]uri kollha li jid[lu fis-se[[ ma jkollhomx ir-ri]ultat bilkontra ta’ dak ma[sub.

B[alma Malta tistenna biddritt li pajji]i o[rajn juru ssolidarjetà fejn ikun hemm b]onn, b[al fil-kwistjoni tal-

Vu/i soda wa[da u mag[quda

Malta g[andha sitt membri fil-Parlament Ewropew.

Kienu negozjati iebsa li mexxa Lawrence Gonzi u li wasslu biex Malta ng[atat issitt si;;u. Ma ;iex wa[du. Hu essenzjali li lkoll flimkien inkomplu na[dmu fl-interess nazzjonali u flimkien insibu ssoluzzjonijiet me[tie;a biex nassiguraw li Malta ma tg[addix mill-esperjenza kiefra li g[addew minnha pajji]i o[rajn min[abba l-kri]i ekonomika u finanzjarja internazzjonali. ?ertament li bejnietna s-sitta mhux se jkun hemm qbil dejjem u fuq kollox; imma jiena konvinta li fejn jid[lu l-interessi nazzjonali, la se jkun hemm divi]joni u lanqas nuqqas ta’

qbil. Se nkunu vu/i wa[da soda, b’messa;; wie[ed. Dan hu li jistenna minna lelettorat, u dan hu li a[na rridu nag[tuh.

Le[inna akbar mill-qies ;eografiku

Biex mis-s[ubija tag[na nkomplu nag[mlu su//ess, u nil[qu l-potenzjal kollu tag[na, irridu mhux biss naraw Malta x’tista’ tie[u mill-Ewropa, imma anki x’kontribut aktar nistg[u nag[tu. Id-daqs ;eografiku tag[na hu ]g[ir, imma le[inna, bl-argumenti tag[na, jista’ jkun akbar mid-daqs tag[na.

Wara 63 sena li Robert Schuman g[amel iddikjarazzjoni li wasslet g[attwaqqif tal-Unoni Ewropea, a[na g[andna b]onn inwettqu aktar fil-prattika l-valuri li jsawru l-Unjoni Ewropea. Din hi l-Ewropa li rridu aktar.

A[na Maltin u a[na Ewropej.

Il-valuri tag[na huma wkoll il-valuri Ewropej, u l-interessi tag[na naqsmuhom malUnjoni Ewropea b[ala pajji] imsie[eb. Hu d-dmir tieg[i b[ala membru tal-Parlament Ewropew li nikkomunika aktar dan ma/-/ittadini tag[na u na[dem fl-interess ta’ kull Malti u Maltija.

Kap ;did. Bidu ta’ kapitlu ;did.

Fl-ewwel diskors b[ala lKap il-;did tal-Partit Nazzjonalista, Simon Busuttil wera bi/-/ar ilvi]joni li g[andu g[all-Partit biex flimkien ner;g[u nirb[u l-fidu/ja tal-ma;;oranza talelettorat. Huwa evidenti li Simon Busuttil irid imexxi lil dan il-Partit biex g[al darb’o[ra jer;a’ jsir partit g[an-nies, partit man-nies u partit tan-nies; u dan hu kkonfermah fid-diskors tieg[u nhar l-Erbg[a, meta qal li d-djalogu man-nies, li jisma’ n-nies u li jistmahom se jkunu fi/-/entru tattmexxija tieg[u. Il-Kap il;did tal-PN sostna li dan se nkunu qed nag[mluh billi flimkien mad-deputati, maluffi/jali, mal-ferg[at u malkumitati, inkunu aktar proattivi u nmorru a[na g[and in-nies, infittxu lil dawk li huma ddi]appuntati bil-Partit u nkomplu nkabbru l-involviment tal-voluntieri fi [dan il-Partit. F’kelma wa[da, je[tie; li ner;g[u nirb[u r-rispett ta’dawk li kienu jemmnu fina.

Wirt glorju]

Mal-[atra tal-Kap il-;did, spi//a mill-kariga ta’ Kap tal-PN Lawrence Gonzi, li fid-disa’ snin li okkupa din

il-kariga mexxa wkoll lil pajji]na b[ala Prim Ministru.

Lawrence Gonzi hu l-mexxej li ttrasforma l-ekonomija ta’ pajji]na. Grazzi g[all-vi]joni ta’ Lawrence Gonzi, illum g[andna settur tat-turi]mu li kull xahar jikser rekord wara ie[or, g[andna servizzi finanzjarji stabbli, kredibbli u li jrendu, wellidna s-settur tal-igaming, [loqna eluf ta’ impjiegi, ninsabu minn ta’ quddiem fis-settur talavjazzjoni u l-IT, u kattarna l-;id ekonomiku sabiex kull wie[ed u wa[da minna ng[ixu a[jar.

Kien Lawrence Gonzi li f’pajji]na da[[al il-munita Ewropea, l-ewro. Huwa fatt mag[ruf li kieku m’adottajniex din il-munita, pajji]na kien jikkrolla filkri]i finanzjarja. Wie[ed ma jistax ma jsemmix lil Lawrence Gonzi u ma jsemmix li grazzi g[allg[aqal u d-determinazzjoni tieg[u pajji]na, b’kuntrast ma’ pajji]i ferm akbar minna u li g[andhom ri]orsi naturali, fl-eqqel tal-kri]i finanzjarja kompla jirre;istra b’su//ess tkabbir ekonomiku u [olqien ta’ aktar impjiegi.

Lawrence Gonzi baqa’ jistinka g[al pajji]na biex fittmiem tal-mandat tieg[u

Gonzi kiseb g[al pajji]na, biex flimkien b[ala poplu Malti, inkomplu niksbu aktar su//essi fis-snin li ;ejjin.

Vi]joni ;dida, Vi]joni ]ag[]ug[a, Vi]joni Ewropea

minn Kristy Bedono info@kristydebono.com

b[ala Prim Ministru, irnexxielu jinnegozja €1.2 biljun g[al pajji]na mill-ba;it Ewropew g[as-seba’ snin li ;ejjin. Dawn huma fondi li issa Gvern Laburista se jkun qed jamministra flinfrastruttura, fl-ambjent, finnegozji u fit-tkattir talimpjiegi fost l-o[rajn.

Nittamaw li l-Gvern Laburista jirnexxilu jimmassimizza l-potenzjal ta’ dawn il-fondi u ja[taf din lopportunità unika, li Gvern immexxi minn Lawrence

Il-vi]joni ta’ Simon Busuttil waqt id-diskors tieg[u nhar l-Erbg[a kienet wa[da /ara. Hu fisser li l[olma tieg[u hi li jg[ix f’so/jetà li tkun ;usta, fejn kul[add ikun jista’ j[ossu parti minna. So/jetà fejn hemm opportunitajiet g[al kul[add, u fejn kul[add ikun jista’ jimrah fl-oqsma li laktar i[oss li g[andu jispe/jalizza fihom. Simon Busuttil [e;;e; li]-]g[a]ag[ biex jinvolvu ru[hom b’entu]ja]mu u b’impenn g[aliex i]-]g[a]ag[ huma lpre]ent u l-futur tas-so/jetà tag[na. Fuq kollox, il-vi]joni ta’ Simon Busuttil g[al pajji]na hi vi]joni ispirata mill-valuri ta’ Partit Popolari, tal-Partit Nazzjonalista.

Vi]joni li tkattar il-;id u tara li l-;id jitqassam b’;ustizzja bejn kul[add [alli naraw li tassew kul[add jimxi ’l quddiem u ja[taf lopportunitajiet u jgawdi missu//essi li jikseb pajji]na.

:ejjieni ta’ su//ess

Il-[idma ta’ Simon Busuttil fl-ewwel ;ranet tawgura tajjeb g[all-Partit Nazzjonalista u g[all-pajji]. Il-politika ta’ Simon Busuttil hi politika inklussiva li tilqa’ fi [dan ilPartit Nazzjonalista lil kul[add. Il-Partit Nazzjonalista ta[t id-direzzjoni ta’ Simon Busuttil mhux biss se jkun qed isa[[a[ ir-relazzjoni tieg[u mal-elettorat li tah fidu/ja fla[[ar elezzjoni ;enerali, i]da jrid jirba[ lura l-fidu/ja mitlufa ma’ dawk il-persuni li filpassat kienu jemmnu fil-Partit Nazzjonalista u fl-a[[ar elezzjoni g[a]u partit ie[or, waqt li jimra[ fost l-elettorat li m’g[andux alleanzi politi/i, kif ukoll nies li sal-lum qatt ma kkunsidraw lill-Partit Nazzjonalista b[ala l-Partit li lilu jistg[u jafdaw bil-vot tag[hom. Dan is-su//ess ma jridx ikun l-g[an a[[ari tag[na, i]da l-mezz li permezz tieg[u naraw lil pajji]na jkompli jimxi ’l quddiem filvokazzjoni Ewropea tieg[u, fejn tassew inkunu minn ta’ quddiem fl-Ewropa, interlokutur kredibbli filMediterran u fuq kollox pajji] fejn il-Maltin kollha j[ossu li l-opportunitajiet li jin[olqu jista’ jgawdi minnhom kul[add.

14

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

Ittri lill-Editur

I]-}ebbu;in ]vinturati Sur Editur, Ara veru li fid-dinja kul[add b’xortih!!

Mela tkun kandidat Laburista g[al numru ta’ snin, tkun ukoll deputat filParlament g[al [ames snin, tirsisti kemm tifla[ fl-elezzjoni, imbag[ad ma tkunx elett. Saqsu x’ji;ifieri lill-Professur Anthony Zammit ta’ {a]-}ebbu;.

Mela tkun kandidat Laburista g[al fuq minn 20 sena, deputat fil-Parlament g[al mill-anqas 17-il sena u 22 xahar b[ala Ministru tal-:ustizzja fil-Gvern ta’ Sant, tirsisti kemm tifla[ biex titla’ flelezzjoni u tibqa’ l-art. Kiefra hux.

Staqsu lil Gavin Gulia ta’ {a]-}ebbu;.

Mela tkun kandidat Laburista g[al g[exieren ta’ snin, g[al bosta snin servejt fil-Parlament b[ala front bencher, g[amilt 22 xahar Ministru taxXog[lijiet fil-Gvern ta’ Sant, imqabbad minn bosta Kunsilli Lokali b’ma;;oranza Laburista b[ala l-Perit tag[hom, ta[dem kemm tifla[ u

tikkanvassja f’{a]-}ebbu; g[ax taf /ert li se tkun ministru u ti;i elett bit-tqan]ih.

Ta[seb li wara dik il-[idma kollha g[andek post garantit fil-Kabinett. I]da tibqa’ bir-ri[a. Kiefra hux. Saqsu lil Perit Charles Buhagiar.

Imbag[ad to[ro; kandidat fl-a[[ar xhur tal-kampanja elettorali wara li tkun ilek iddum ittella’ u tni]]el ma’ liema partit se tikkontesta, ikollok il-vanta;; ta’ mbuttaturi mill-kbarat tal-PL, ikollok is-sie[ba tieg[ek di;à deputat Laburista u eks kunsilliera Nazzjonalista f’{a]}ebbu;, ti;i elett b’numru sostanzjali ta’ voti, u ssib ru[ek Ministru tas-Sa[[a.

Tkun xortik tajba, hux tassew. Saqsu lit-Tabib Godfrey Farrugia ta’ {a]}ebbu;.

Dan ifisser li l-Laburisti }ebbu;in wara l-a[[ar elezzjoni, tilfu ]ew; deputati stabbiliti, tilfu s-servizz ta’ ]ew; eks ministri biex issa g[andhom Ministru, li kien ming[alih jibqa’

Klijenteli]mu Sur Editur, F’Mejju 2012 Joseph Muscat g[amel konferenza stampa [dejn il-funtana tat-Tritoni. Kien tkellem dwar “klijenteli]mu istituzzjonalizzat”. Kien qal hekk biex ixejjen il-kampanja ta’ konsultazzjoni li kien g[addej biha Lawrence Gonzi dak i]-]mien.

Nistaqsi dawk il-kjuwijiet kollha li qed ikollna issa filministeri u wara bieb id-dar jew uffi//ji tal-ministri x’ikunu?

Dan kollu klijenteli]mu istituzzjonalizzat anzi a//ellerat. Jew forsi toqg[od a[jar il-fra]i li hu ]mien li kul[add ji;bor dak li kien imwieg[ed lilu qabel l-elezzjoni!

John Cassar

Ra[al :did

Ministru part-time. G[idt part-time g[ax dam biex jinfatam millpazjenti/kostitwenti tieg[u. Barra minn hekk ma nafx jekk hemmx xi }ebbu;i/}ebbu;ija ta[dem fisSegretarjat privat tal-Ministru Farrugia.

Sa fejn jidher i]-}rieraq qeg[din filPremier Division u ]-}ebbu;in jixxenqu. Ara vera li kultant bniedem jitwieled ta[t stilla tiddi.

Ji;ri x’ji;ri f’[ajtu dejjem igawdi ssu//ess. Mhux hekk jewwilla Dr.Godfrey? Minn Sindku newtrali ta’ {a]-}ebbu; g[al konsulent tal-log[ob tan-nar g[al Ministru tas-Sa[[a fi ]mien ftit xhur…u [addie[or, li fl-img[oddi mhux ’il bog[od tg[idx kemm g[amel xenati g[ax tant xtaq li jkun Ministru se jkollu jikkuntenta billi jibqa’ j[ares bittbissima f’[alq il-klijenti tieg[u!!! Irru[ tifhem!! .

L Brincat

Si;;iewi

Id-demokrazija tal-Labour Sur Editur, “Inne[[u l-preskrizzjoni g[all-politi/i dwar reati relatati mal-korruzzjoni.” Hekk kitibli d-dar il-Labour qabel lelezzjoni.

Issa bag[tu fil-Parlament Ewropew wa[da mixlija bi frodi quddiem il-Qorti Kriminali. Tal-Labour qed iwaqqg[una g[a/-/ajt anke fl-Ewropa! Tal-mist[ija! .

F Caruana

Il-Marsa

Power Station f’nofs ta’ bajja Sur Editur, Lura fid-disg[inijiet meta Gvern Nazzjonalista kien qed jibni l-Power Station ;dida f’Marsaxlokk tal-Labour kienu g[amlu oppo]izzjoni [arxa.

Protesti vjolenti, [sara f’apparat tal-kostruzzjoni, sa ttriq li kienet twassal g[as-sit tal-kostruzzjoni kienu qalg[u.

Lit-tfal ta’ Marsaxlokk kienu wkoll g[allmuhom kanzunetta ‘patrijottika’ dwar ir-rovina tal-[ajja ta’ Marsaxlokk.

Issa i]da l-Gvern Laburista tag[hom jista’ jag[]el li sa[ansitra tinbena Power Station fuq pjattaforma enormi f’nofs ta’ bajja! Nist[ajjel lisSindku ta’ Marsaxlokk se jie[u diversi inizjattivi biex ma j[allix ise[[ l-istupru ta’ pajji]u. {a;a o[ra, nispera li lPower Station f’nofs ta’ bajja ma ttellifx l-operat talFreeport!

John Borg

In-Naxxar

Ittri lill-Editur 15

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

Il-Knisja u l-fqar

Sur Editur, ?ertu kittieba inklu] f’din ilgazzetta, spiss jikkritikaw dwar nuqqasijiet li jg[idu li g[andha u anke dawk li m’g[andhiex ilKnisja. Daqqa jg[idu li l-knejjes palazzi u daqqa jistaqsu x’inhu jag[mel il-Papa dwar il-faqar fid-dinja i]da qatt u qatt ma jsibu xi jfa[[ru fix-xog[ol talKnisja mad-drogati, mal-[absin, mal-iltiema, mal-anzjani u ma’ dawk b’di]abbiltà fost o[rajn.

Dan barra xog[ol enormi ie[or meta jsabbru fid-dwejjaq u flinkwiet.

Se nsemmi x’ilu jag[mel Patri Fran;iskan Malti g[allfoqra tal-Honduras. Patri Albert Gauci ofm ilu ja[dem f’dan il-pajji] tal-Amerika ?entrali g[al dawn l-a[[ar 40 sena. Hu qed jie[u [sieb ilfoqra tar-ra[al ta’ Juticalpa (pop.110,000). Barra x-xog[ol ta’ kull sa/erdot, flimkien ma’ erba’ sorijiet Fran;iskani qed jie[u [sieb ix-xog[ol so/jali tal-Knisja. B[alissa g[andhom: Dar tal-Anzjani Hogar de Ancianos ‘Paz y Bien’ fejn ebda anzjan ma j[allas tas-servizz li jing[ata, Centro Nutricional ‘San Francisco’ li jilqg[u fih fost lifqar tfal tad-dinja.

Kindergarten ‘San Francisco’.

Skola g[a]-]g[ar li tag[mel parti mi/-‘Centro Nutricional’ fejn jie[du [sieb 64 tifel u tifla qabel jibdew l-iskola primarja.

Clinica Parroquial ‘San Francisco’. }ew; tobba millparro//a jg[inu fil-kura talmard tal-;ilda, malarja, nuqqas ta’ ikel, diharrea u lkumplament. Panaderia ‘paz y bien’. Hawn isir il-[ob] li jin[tie;u t-tfal, xju[ u orfni fil-pro;etti msemmija. FilHonduras hemm diversi Fran;iskani Maltin o[ra fosthom l-Isqof Josè Bonello.

M’g[andhomx d[ul fiss.

Jafdaw biss fil-providenza ta’ Alla u fil-benefatturi Maltin. ?erti kittieba jistg[u millkliem jg[addu g[all-fatti billi jikkuntattjaw lis-Segretarjat tal-Missjonijiet Fran;iskani f’G[ajnsielem, G[awdex fuq telefon 21556095 u jaraw kif jistg[u jg[inu.

Paul Farrugia Ir-Rabat

Messa di Gloria fil-Mosta

Il-Papa Fran;isku qieg[ed imiss il-qlub tan-nies b’;esti li jmorru lil hinn mill-Protokoll (Ritratt Reuters)

Papa tas-sorpri]i Sur Editur, Tassew li kif jg[idu xi g[orrief li l-affarijiet ]g[ar jag[mlu l-bniedem kbir!

Papa Fran;isku hu e]empju /ar. Dan stajna narawh malli tfa//a l-ewwel darba biex ibierek il-folla kbira ta’ nies mi;bura fi Pjazza San Pietru, tistenna bil-[erqa biex tara min hu l-Papa l-;did wara li [are; id-du[[an abjad mi//umnija. Bi tbissima sempli/i awguralna buona sera. Papa Fran;isku qed jissorprendi lil kul[add blaffarijiet ]g[ar, imma b’tifsira kbira, li qed jag[mel.

Dan l-a[[ar, Papa Fran;isku [a l-pussess talBa]ilika ta’ San :wann Lateran. Hu u sejjer lura lejn il-Vatikan, talab lix-xufier jieqaf quddiem il-Knisja ta’ Santo Spirito immexxija mill-:i]witi u ddedikata lill{niena Divina mill-Beatu Papa :wanni Pawlu II. Hekk kif xi nies li kienu fl-in[awi raw il-karozza tal-Papa tieqaf, mill-ewwel ;rew lejh biex jarawh mill-qrib u jsellmulu.

Koppja ]ag[]ug[a g[amlu l-istess u [assew emozzjoni kbira tant li wara li telaq ilPapa, da[lu fil-Knisja tal{niena Divina u rrakkuntaw

kollox lill-kappillan, sa/erdot ]ag[]ug[ Pollakk.

Don Giuseppe (g[ax hekk kien jismu l-kappillan), irrakkonta din il-;rajja waqt omelija li kien qed jag[mel il-{add ta’ wara.

Mhux biss; i]da ]ied jg[id, li l-koppja ]ag[]ug[a li semmejna qabel, qalulu, li kienu qed i[ejju g[a]-]wie;, li ma kinux imorru l-Knisja, imma li wara li raw l-umanità ta’ Papa Fran;isku, i[ossu li fil-Knisja hemm post g[alihom ukoll. Padre Giuseppe ]ied jg[id li hekk kif ikollu /ans jiltaqa’ malPapa, kien bi [siebu jg[idlu li bis-sa[[a tal-waqfa tieg[u quddiem il-Knisja tal-{niena Divina, i]-]ew; ]g[a]ag[ re;g[u bdew jiffrekwentaw ilKnisja.

Forsi din mhix [a;a sabi[a li l-waqfa tal-Papa g[al ftit minuti kienet il-ka;un li ]ew; ]g[a]ag[ biddlu [ajjithom? Dawn l-affarijiet ]g[ar qed ikabbru lpopolarità ta’ Papa Fran;isku mal-poplu ta’ Alla.

Il-Papa g[adu mhux qed jg[ix fl-appartament filVatikan imma g[a]el li jibqa’ joqg[od f’Domus Sanctae Marta. I[obb ibakkar u jqum ming[ajr il-

[tie;a ta’ ]veljarin. G[odwa wa[da, kif [are; millappartament, ra l-Guardia Svizzera, staqsih jekk kienx ilu hemm il-lejl kollu bilwieqfa u jekk kienx g[ajjien. Il-Guardia qallu li dak kien ix-xog[ol tieg[u i]da sie[bu kien tah break qasir. Il-Papa dar lura lejn kamartu, ;ab si;;u, newwilulu u qallu biex joqg[od bilqieg[da jistrie[.

Il-Guardia ma kienx qed jistenna dan u b’umiltà kbira qallu: “A[firli Santità, imma r-regoli ma jippermettulix li nag[mel dan”. Il-Papa bi tbissima sempli/i qallu: “Jiena l-Papa u qed ng[idlek biex tpo;;i bilqieg[da u tistrie[“. Wara ftit, Papa Fran;isku ;ie lura u ;ablu mieg[u bi//a [ob] bil-;amm filwaqt li qallu: “Buon appetito, [ija.” :est tassew [elu u x’aktarx uniku flistorja. Mhux ta’ b’xejn, Papa Fran;isku ;ie mlaqqam: ilPapa tas-sorpri]i.

B[all-prede/essur tieg[u Benedittu XVI, Papa Fran;isku po;;a lil Kristu b[ala /-/entru ta’ [ajtu u b[alu j[obb [afna lil Madonna. Qed i[ajjarna nag[mlu hekk a[na wkoll.

Emily Barbaro Sant Il-Mosta

Sur Editur, B[ala parti mi//elebrazzjonijiet li qeg[din isiru fil-Parro//a tal-Mosta, biex jitfakkar il-100 sena millKungress Ewkaristiku Internazzjonali, nhar is-Sibt 20 ta’ April, fil-Knisja Ar/ipretali, santwarju u rotunda tal-Mosta, il-Banda Nicolò Isouard bilkoperazzjoni tal-Ar/ipriet Dun Albert Buhagiar, esegwiet Messa di Gloria talkompo]itur mag[ruf Taljan Giacomo Puccini.

Din il-quddiesa solenni kienet esegwita g[all-ewwel darba minn banda f’Malta, fuq arran;ament mu]ikali tasSurmast Emeritus Victor Zammit. Flimkien mal-Banda Nicolò Isouard, li kienet ta[t id-direzzjoni tas-Surmast Emanuel Spagnol, [adu sehem it-Tenur Charles Vincenti, ilBaritonu u Baxx Noel Galea, il-Kor Nicolò Isouard immexxi minn Analise Mifsud Bonnici u l-Kor Bel Canto immexxi mis-Surmast Hermann Farrugia Frantz.

Il-kun/ert intemm b’diskors tal-okka]joni mill-Ar/ipriet Dun Albert Buhagiar u bil-kant tal-innu tant popolari Nadurawk ja [ob] tas-sema, versi ta’ Dun Karm Psaila u mu]ika ta’ Mro. :u]eppi Caruana. Kull min attenda kellu kliem ta’ apprezzament u tif[ir g[all-mod professjonali kif ;iet esegwita din ilquddiesa.

Prosit lis-Surmast Direttur Emanuel Spagnol, lis-Surmast Emeritus Victor Zammit, lAssistant Surmast Stephen Dimech, lil bandisti, lis-solisti u li]-]ew; korijiet. Prosit lillKumitat u l-Kummissjoni Banda.

Dan il-programm mu]ikali kien imtella’ bl-g[ajnuna talBOV u l-Fond g[all-Kaw]i :usti. G[all-istess okka]joni fil-ka]in tas-so/jetà, ilKummissjoni Kultura organizzat wirja b’tifkira talKungress Ewkaristiku, fejn ilBanda Nicolò Isouard kienet [adet sehem mill-aktar attiv 100 sena ilu.

Ivan Scerri PRO – Banda Nicolò Isouard Il-Mosta

16

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

Ittri lill-Editur

Il-vot ta’ 16-il sena fl-elezzjonijiet lokali Sur Editur, Il-[sieb li ji;i introdott ilvot ta’ 16 il-sena g[allelezzjoni tal-Kunsilli Lokali hu ferm diskuttibbli u lopinjoni ;enerali qabel din ti;i approvata hi ta’ interess ;enerali g[all-poplu kollu.

Dan min[abba li /erti tibdiliet e]ekuttivi u legali g[andhom fuq kollox jing[ataw kull preferenza.

Hu fatt li mhux kul[add jaqbel ma’ din lintroduzzjoni, kif hemm ukoll xi w[ud li japprovaw li din ti;i introdotta f’qasir zmien.

It-t[assib ;enerali hu: a) li issa se nibdew niggvernaw minn fuq ilbankijiet tal-iskola; b) li issa se nibdew ni;u ggvernati minn persuni kunsidrati ta[t l-età: /) hu fatt sagrosant, li meta persuna tikkommeti xi reat, u li tkun ta[t it-18-il sena, il-Qorti mill-ewwel issostni li l-isem talinividwu li jkun, kemm jekk ikun ]ag[]ug[ jew ]ag[]ug[a, isimhom ma jixxandarx min[abba li

skont il-Qorti ;udizzjarja tidde/iedi li dawn g[adhom ta[t l-età; a) G[alhekk dan ifisser li persuna ta[t it-18-il sena, huma meqjusi persuni li qeg[din fil-lista ta’ immaturità; b) G[aldaqstant, wie[ed ma jistax jifhem kif dawn, li bilkemm, kif jg[id il-Malti, l-anqas ikunu jafu kif jaqflu l-qalziet, jing[atalhom ilvot biex jistg[u jmexxu Kunsill Lokali spe/jalment meta dawn ikunu g[adhom fit-tag[lim primarju taliskola so/jali; /) Hu importanti li wie[ed i[ares lejn ir-realtà tal-[ajja u nkunu po]ittivi f’dak li nwettqu, g[aliex dan jista’ liberament ikun aktar ta’ di]gwid milli po]ittiv.

G[alhekk l-appell ;enerali hu, biex l-awtorità kompetenti tie[u konsiderazzjoni tassu;;erimenti msemmijja, qabel din l-emenda ti;i a;;ornata u pprovata.

Fran;isk

Il-Birgu

Il-karozza tieg[i u l-karozza ta’ Joseph Sur Editur, Jien [addiem u g[andi karozza ]g[ira (10cc). Minn meta xtrajtha ma kull sena li tg[addi titlef mill-valur tag[ha. Hekk jg[iduli talassikurazzjoni. U dan irrilevanti minn kemm nu]aha!

Meta jasal i]-]mien, b[all[addiema l-o[ra kollha s[abi, ikolli niskrappjaha, no[ro; balla flus minn ;ewwa u nixtri o[ra. I]da Joseph Muscat, Prim Ministru mhux hekk!

Irrifjuta li ju]a l-karozza ministerjali propjetà tal-Gvern u g[a]el li jibqa’ ju]a lkarozza privata tieg[u u jit[allas allowance ta’ 7,000 ewro fis-sena, jew total ta’ 35,000 ewro matul le;i]latura.

B’hekk [ames snin o[ra, jekk ikun irid jixtri karozza ;dida g[alih, il-balla tal-flus isibha lesta! Viva l-Labour, Tag[na Lkoll.

Prekarju

Il-Mosta

{allina Dward!

Sur Editur, Il-Ministru Edward Scicluna (professur dan) issa [are; jg[id li jista’ jda[[al (klawsola tal-[arba) biex ma jkunx marbut li jag[ti ]-]idiet tal-g[oli tal-[ajja. Ilu jhewden dwar xi [a;a simili.

Mhux bi]]ejjed lura fis-snin 80, il-gvern immorali u skorrett tal-minoranza Laburista kien impona fuqna erba’ snin ta’ fri]a fuq il-pagi, il-pensjonijiet u kien ]amm milli jsiru ftehimi kollettivi ;odda inklu] fil-privat. Forsi g[alhekk kull min kellu ja[seb g[a]-]ieda di;à [aseb fiha u [adha. {allina Dward! Din id-darba l-[addiema u l-pensjonanti mhux se ja//ettaw li j[allsu huma g[all-i]balji tieg[ek u ta’ s[abek.

B[al meta tridu tifirdu l-ambjent minn mal-MEPA u b’hekk ittellfuha mill-finanzjament tal-i]vilupp jew b[attba]wira tas-60 miljun ewro sisa mi;bura mill-Enemalta u li ma g[addewx lill-Gvern.

-

Il Proletarju

Il-{amrun

Il-firda ta’ Debono Sur Editur, Nixtieq li xi [add mill-Oppo]izzjoni Nazzjonalista jressaq Private Member’s Bill li jipproponi li l-Pulizija u l-Qrati ma jibqg[ux ta[t l-istess Ministru.

Argumenti favur dan isibu kemm iridu fost dawk li kienu ressqu l-Oppo]izzjoni Laburista ftit ilu u anke f’dak li kien qal Franco Debono.

Konvint li l-bill jg[addi sparat. Dejjem jekk il-konsistenza f’Malta g[adha te]isti!

-

Il Bully

{a]-}ebbu;

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

Ittri lill-Editur

17

Issa [a n[abbtu fuq sidirna Sur Editur, Il-furja ta’ l-elezzjoni issa g[addiet u allura issa rridu n[allu l-paroli fil-;enb u ni;u g[all-fatti. B[al dak li jag[mel ;urnata ji;ri minn [anut g[all-ie[or, jixtri bladdo// u j[allas bil-credit card. X’[in imur id-dar u tkun g[addietlu l-furja taxxiri...Imma mbag[ad ikun tard wisq. Issa na[seb huma [afna dawk li qed jirrealizzaw issa li kien hemm [afna u [afna du[[an, imma nar u xiwa ftit li xejn.

Il-laburisti mhux biss kellhom flus kemm iridu, imma kellhom il-vanta;; kbir li kienu ilhom 25 sena s[a[ gallarija. Jaraw biss. U meta tkun fil-gallarija jkun [afna fa/li tikkritika, tissu;;erixxi, twieg[ed u tmaqdar.

Jiftakru l-ka//aturi kemm kienu garrew im[abba /erti restrizzjonijiet li kienu sarulhom. Min jaf kemm proponimenti li “jpattuhielu”. U issa li pattewhielu min jaf kemm jinteb[u li kienu ngidmu wa[da sewwa. Kienu emmnu li malli jitla’ l-lejber huma jkunu jistg[u jikka//jaw is-sena kollha.

Issa ndunaw li s-sitwazzjoni g[all-a[jar ma marritx ]gur.

Anzi! Iridu joqog[du attenti g[ax jekk jibqa’ jkun hawn l-abbu]i li qed jing[ad li hawn, allura ma jridux wisq biex jitilfu l-qaleb u l-;bejna.

U ji;rilhom b[alma ;ralha lvopa li ddejjqet fit-ta;en.

Hekk kien ;ralhom [afna negozjanti fi ]mien Alfred Sant meta emmnu li se titne[[a kemm il-VAT kif ukoll il-cash register. Listorja kul[add jafha. U kellna l-grazzja li wara biss 20 xahar kellna /-/ans Insewwu l-i]ball li konna g[amilna. Imma l-mirakli ma ji;rux daqshekk spiss.

Issa tard wisq! Jiftakru lqarrejja kemm ;ieli lmentajna meta kienu jid[lu xi immigranti? Tiftrakru kemm ;ieli kien hawn min issu;;erixxa li n[alluhom jeg[rqu? Anki jien, tafux, ;ieli garrejt. U [afna riedu jippruvaw lil Joseph. Flerbat ijiem li ilu PM Joseph Muscat Malta da[lu xi 150 klandestin. U tinsewx li ttemp sajfi g[adu ma wasalx g[al kollox. Kemm kien hawn min [olom meta ma setax jorqod li bil-labour filgvern [afna minn dawn ilproblemi kienu se jisparixxu.

Immigranti kienu jid[lu qabel, g[adhom jid[lu issa u jkomplu jid[lu fil-futur. U s’issa [add g[adu ma [are; bl-ebda soluzzjoni. {lief li n[alluhom jeg[rqu. Jew ng[arrquhom a[na stess!

Tiftakru kemm

argumentajna, kemm heddidna bil-vot u kemm [lifna li kellna ra;un g[ax meta morna l-isptar kellna nistennew g[al xi [in. Morru l-emer;enza illum u araw b’g[ajnejkom [alli tifhmu x’kien it-torri ta’ Babel.

G[adna kif smajna li tifel b’u;ig[ f’widintu u li da[al l-emer;enza l-Gimg[a se jkollu jistenna sat-Tnejn ta’ wara biex jarah l-ispe/jalista.

Zijuh deher jilmenta fuq ittelevixin. Ma na[sibx li deher fuq il-One. Tiftakru kemm imlejna rasna li lpilloli se jibdew jitwasslulna d-dar tag[na? Morru intom u ippruvaw i;bruhom [alli taraw kemm pilloli out of stock hawn. Kemm kien hawn boloh li belg[uha din?

Issa x’[in tistenb[u bil-lejl oqog[du [abbtu fuq sidirkom.

Tiftakru l-plejtu meta lfuel kien jog[la b’mille]mu?

Xorta re;a’ g[ola avolja lprezz ta]-]ejt ni]el u avolja dawk l-erba’ sangisugi li kienu qeg[din jisol[una m’g[adhomx hemm. Dejjem bis-sa[[a ta’ Gonzipn.

Tiftakru kemm g[amilna teatrini meta l-posta g[oliet b’mille]mu? Issa g[oliet bi 30 fil-mija. G[oliet 6 /ente]mi bolla g[al Malta.

Tiftakru kemm rajtu tabelli u smajtu pani;ierki li Malta Tag[na Lkoll? Jekk in[atru mitt persuna fuq xi bord, 90 minnhom huma laburisti talklikka l-;dida. Malta ]g[ira u kul[add jaf lil kul[add. U l-10 l-o[ra huma dawk ittradituri bla sinsla, tradituri bil-provi li m[abba lkorruzzjoni tag[hom il-PN warrabhom minn ma’ dwaru Li huma tradituri vili tafu Malta kollha, imma jekk tridu tafu jekk dawn kinux korrotti jew le m’g[andkomx tag[mlu [a;’o[ra [lief issibu l-gazzetti laburisti u indipendenti tal-GWU u araw x’kienu jg[idu HUMA. Issa ;abruhom g[all-iskipp tag[hom.

Ftit ;ranet biss g[adhom g[addew u dawk il-[afna opportunisti taparsi Nazzjonalisti bla sinsla li b’wi// mi;bud kienu ja//ertawni li huma mwe;;g[in –u jag[fsu sidirhom – [alli j]ommu qalbhom li tkun trid to[ro; bl-u;ig[, dawn di;à bdew jindunaw li l-lejber mhu se jtihom ebda morfina biex itaffilhom l-u;ig[. Dawn lopportunisti issa ndunaw li meta qatg[u dak li qatg[u mhux lill-mara inkew – dik issib ie[or – imma lilhom infushom g[ax saru [osjien.

U l-[osjien jissemmnu g[allqatla! .

Giov DeMartino

Mosta

L-in[awi f’Tas-Sliema mag[rufa fejn hemm tliet si;riet meta fil-verita` hemm si;ra wa[da

Il-passat u l-pre]ent Sur Editur, F’Tas-Sliema, li hi wa[da mill-i]jed postijiet popolati fil-g]ejjer Maltin, hemm sit li jg[idulu ‘It-Tliet Si;riet’.

Billi hemm [afna toroq, m’huwiex fa/li (g[al min mhux mid[la ta’ Tas-Sliema) issib fejn trid tmur. Meta tistaqsi, jg[idulek: “Ibqa’ sejjer satTliet Si;riet’ u i;bed ’l isfel sakemm issib ittabella tat-triq li qed tfittex”.

Jien u g[addej dan l-a[[ar, sibt li mhux tliet si;riet hemm, i]da wa[da. Huwiex possibbli li biex dat-terminu jikkorrispondi mar-realtà, jit[awlu ]ew; si;riet o[ra (imqar ]g[ar) i[addru f’das-sit? G[andhom mnejn ifakkru li xi mitt sena ilu, dawn l-in[awi kienu prin/ipalment mog[tija g[all-agrikoltura.

. .

D L

Il-{amrun

18

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

internazzjonali

Dehra tan-nies u l-istra;i fis-sit tal-isplu]joni f’Reyhanli (Reuters)

TURKIJA-SIRJA

Imutu fi splu]jonijiet }ew; karozzi-bomba qatlu tal-anqas [amsin ru[ u ferew mija o[ra f’Reyhanli, belt Torka fil-provin/ja ta’ Hatay, qrib il-fruntiera mas-Sirja, u meta kiber l-inkwiet li lgwerra /ivili Sirjana qed ‘tinfiltra’ lejn id-diversi zoni Torok.

It-Turkija tappo;;a rrewwixta kontra r-re;im talPresident Sirjan Bashar alAssad, u meta Ankara hi wa[da mill-akbar kriti/i talistess Assad.

Sadattant, il-Ministru Tork g[all-Affarijiet Barranin, Ahmet Davutoglu, sostna li mhux b’kumbinazzjoni li l-

attakki f’Reyhanli kellhom ise[[u fi ]mien intensiv g[allmi]uri lejn it-tmiem talkunflitt fis-Sirja – u meta salbiera[ [add ma assuma rresponsabbiltà g[ad-dmija.

Tkellem anki l-Prim Ministru Tork, Tayyip Erdogan, li qal li l-attakki talbiera[ setg[u kienu relatati mal-kunflitt fis-Sirja, inkella mal-pro/ess g[all-pa/i li qed tmexxi Ankara mal-militanti Kurdi tal-grupp PKK. ‘Ninsabu g[addejjin minn ]menijiet sensittivi u dawn lazzjonijiet jistg[u jittie[du minn elementi li ma jni]]lux din l-era ;dida,’ sostna Erdogan.

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

Internazzjonali

19

L-E:ITTU

Lura l-qorti dwar kumpli/ità fi qtil L-eks President E;izzjan Mubarak re;a’ deher il-qorti lbiera[ g[al pro/ess ;did li jinvolvi akku]i dwar kumpli/ità fil-qtil ta’ dimostranti.

Il-ka] li re;a’ nfeta[ juri ddiffikultajiet g[all-pro/ess tal-;ustizzja fl-E;ittu tal-lum, u meta qorti, f’Jannar, a//ettat l-appelli tad-difi]a u (anki) l-prosekuzzjoni biex Mubarak jer;a’ jg[addi ;uri wara li hu u l-eks Ministru tal-Intern, Habib el-Adli, L-ISTATI UNITI

Pressjoni dwar l-attakk ta’ Benga]i

L-Amminstrazzjoni Demokratika tal-President Barack Obama qed tirribatti lakku]i tar-Repubblikani flOppo]izzjoni fis-sens li ‘ippruvat ta[bi’ dettalji talattakk qattiel tas-sena l-o[ra fuq il-missjoni Amerikana f’Benga]i, il-Libja, u fejn kienu mietu erba’ Amerikani – inklu] l-Ambaxxatur Christopher Stevens.

B[alissa g[addej ferment wara rapport tal-a[barijiet li sostna li l-memos dwar lin/ident terroristiku li se[[ fil11 ta’ Settembru li g[adda, kienu ‘irran;ati’ (b’editing) biex ma jinkludux twissija tala;enzija sigrieta CIA rigward theddida imposta mill-AlQaida.

Ir-rapport tal-ABC News kompla jixpruna l-g[ag[a dwar jekk l-amministrazzjoni ta’ Obama ippruvatx tevita rreferenzi g[al dan l-attakk b[ala wie[ed terroristiku fi ]mien meta l-elezzjoni g[allPresidenza Amerikana kienet anqas minn xahrejn ’il bog[od.

L-ABC News [ar;et tnax-il ver]joni tal-hekk imsej[a talking-points talamministrazzjoni Amerikana dwar Benga]i, li jidhru li jindikaw il-mod kif diversi a;enziji – partikularment isCIA – fasslu dik li kellha ssir ‘il-ba]i tal- ispjegazzjoni inizjali’ tal-Gvern dwar il-qtil ta’ Stevens u l-kollegi tieg[u.

Ir-rapport [are; jumejn wara s-smig[ minn kumitat talKamra Amerikana tarRappre]entanti fejn Gregory Hines, eks diplomatiku Amerikan fil-Libja, ipprovda rakkont drammatiku dwar illejl tal-attakk minn suspettati militanti I]lami/i u fejn anki alluda ‘g[ar-reazzjoni fqira (fil-konfront tal-aggressjoni)’ min-na[a tal-Istati Uniti.

kienu kkundannati l-[abs g[al g[omorhom talli naqsu milli jwaqqfu l-qtil tan-nies waqt ir-rewwixta tal-2011, meta tke//a l-eks President.

Sadattant, is-sessjoni talbiera[ fil-qorti tal-Kajr damet g[al tliet sig[at, fejn inqraw lakku]i – bil-prosekuzzjoni to[ro; bi stqarrija – u qabel il-pro/eduri spi//aw a;;ornati. Dan, meta s-smig[ li jmiss g[andu jsir fit-8 ta’ :unju.

Il-prosekuzzjoni wieg[det li

tipprodu/i aktar provi li, u skont l-allegazzjonijiet, juru li l-militar ta’ Mubarak kienu involuti anki f’ka]i ta’ tortura u g[ajbien sfurzat ta’ persuni (minbarra l-qtil ta’ dimostranti) waqt ir-rewwixta – bl-uffi/jali tal-Armata qeg[din ji/[du dan.

Mubarak idda[[al fl-awla fuq stretcher bir-roti u deher ixejjer idejh f’sinjal ta’ /a[da meta l-Im[allef staqsieh jekk riedx iwie;eb g[all-akku]i moqrija. Intant, i]-]ew;

uliedu, Alaa u Gamal, kienu ma;enbu fil-qorti; dawn ittnejn ukoll qed jiffa//jaw akku]i ta’ korruzzjoni.

Hosni Mubarak qed jin]amm fil-[abs ta’ Torah, lejn il-limiti tal-Kajr, fejn anki qed jiffa//ja l-akku]i f’ka] separat li wkoll jinvolvi l-korruzzjoni. Dan, meta hu, Adli u erba’ eks kollabaoraturi, huma akku]ati b’sehem fil-qtil ta’ aktar minn tmien mitt dimostrant waqt irrewwixta storika tal-2011.

Is-sostenituri ta’ Mubarak jag[jtu s-slogans favur l-eks President fil-Kajr (Reuters)

20

Internazzjonali

Internazzjonali

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

IR-RENJU UNIT

IL-GWATEMALA

I[ejju g[al ‘Star Wars> Episode VII’ Il-produttur Lucasfilm ikkonferma li l-a[[ar fissensiela ta’ films bit-tema Star Wars se jin[adem fir-Renju Unit, u fost is-sens ta’ sodisfazzjon ;enerali li din ilfranchise ta’ fama globali ‘qed tirritorna g[all-g[eruq tag[ha fejn kien beda kollox (blewwel film ta’ Star Wars) fl1976’.

Intant, il-produzzjoni fuq

21

Star Wars: Episode VII – isseba’ wie[ed fis-sensiela – g[andha tibda s-sena d-die[la u bil-film jiddebutta fis-swali ta//inema fl-2015.

L-a[bar anki tqajjem sens ta’ stimolu g[all-industrija talfilms fir-Renju Unit u g[allatturi Britanni/i, meta l-;bid tax-xeni memorabbli waqt pro;etti pre/edenti ta’ Star Wars ukoll se[[ew f’dan il-

L-eks Mexxej militari kkundannat g[al ;eno/idju

pajji] – u fi studios rinomati b[al ta’ Elstree, Shepperton u Leavesden.

Kathleen Kennedy, ilPresident ta’ Lucasfilm, qalet li l-entità tag[ha iddedikat [afna [in u attenzjoni g[all-impenn biex imorru lura g[all-ori;ini ta’ Star Wars b[ala ispirazzjoni g[all-kapitlu l-;did, u meta lproduzzjoni tista’ tutilizza ‘ittalent inkredibbli lokali’.

Qorti fi Gwatemala sabet lill-eks mexxej militari Efrain Rios Montt [ati dwar ;eno/idju u delitti kontra lbniedem – bi tribunal mag[mul minn tliet im[allfin jikkundannah g[al tmenin sena pri;unerija.

Il-:eneral Rios Montt (illum irtirat), li jg[odd sitta u tmenin sena, spi//a kkundannat talli, bejn l-1982

L-ISTATI UNITI> Il-One World Trade Centre jispikka tul is-skyline ta’ Manhattan waqt li ra;el jidher miexi minn ;o park f’Hoboken, fi New Jersey. Nhar il-:img[a tlestiet il-qu//ata tal-One World Trade Center, fost l-applaws tal-[addiema involuti, u li jfisser li l-bini issa la[aq l-g[oli massimu ta’ [ames mija u wie[ed u erbg[in metru. Il-bini inkwistjoni qed jg[in biex timla l-ba[[ li rri]ulta mill-attakki stori/i tal-2001 meta membri tal-Al-Qaida mexxew ajruplani tal-passi;;ieri direttament g[al ;ot-Twin Towers tal-kumpless waqt sensiela ta’ attakki suwi/ida u fl-ag[ar ka] ta’ terrori]mu fl-istorja ta’ dan il-pajji]. (Reuters)

IL-PAKISTAN

Elezzjoni mg[arrqa mill-vjolenza Sensiela ta’ attakki millmilitanti u sparaturi bejn gruppi armati swiet il-[ajja ta’ mill-anqas g[oxrin ru[, minbarra li xe[tet dell tqil fuq l-elezzjoni ;enerali tal-biera[ fil-Pakistan.

Madankollu, miljuni ta’ Pakistani (fost is-sitta u tmenin miljun eli;ibbli) [ar;u xorta biex jivvutaw f’elezzjoni li te]amina biss[i[ id-demokrazija fil-pajji] problematiku, u meta matul il-lejl tal-biera[ kienu de[lin l-ewwel ri]ultati minn xi sebg[in elf post talvotazzjoni.

Il-votanti jridu jele;;u mitejn u tnejn u sebg[in membru tal-Assemblea Nazzjonali, u meta partit politiku je[tie; jirba[ mija u sebg[a u tletin si;;u g[al ma;;oranza sempli/i.

Intant, l-elezzjoni hi anki kkumplikata bil-fatt li sebg[in si;;u ie[or – fil-parti l-kbira ri]ervati g[an-nisa u l-

membri tal-minoranzi li mhumiex Musulmani – huma allokati lill-partiti skont ‘ixxog[ol li jkunu wettqu’ filkostitwenzi kkuntestati.

G[aldaqstant, u fuq din ilba]i, partit ikun je[tie; li jtella’ mija u tnejn u sebg[in kandidat biex jikseb ma;;oranza mit-total ta’ tliet mija u tnejn u erbg[in si;;u fil-Parlament ta’ I]lamabad.

L-elezzjoni tal-biera[ mistennija twassal g[allewwel bidla fil-poter bejn Gvernijiet /ivili f’pajji] li tmexxa mill-militar g[al aktar minn nofs l-istorja tieg[u. Hu anki minnu li l-poplu hu [erqan dwar il-prospett talbidla fil-Pakistan, li hu mifni bit-theddida tal-militanti tatTaliban; ekonomija kwa]i falluta, korruzzjoni istituzzjonalizzata u infrastruttura fqira [afna.

L-ist[arri; tal-opinjoni wera wkoll li [afna Pakistani m’g[andhomx daqstant

fidu/ja fi]-]ew; partiti politi/i ewlenin – il-Partit talPoplu Pakistani (PPP) u lLega Musulmana PakistanaNawaz (PML-N) – b’dan jista’ jfisser li l-ebda entità ma tikseb ma;;oranza parlamentari, u f’sitwazzjoni li trendi lill-Gvern li jmiss instabbli u dg[ajjef wisq biex jixpruna r-riformi me[tie;a.

Sadattant, il-vjolenza talbiera[ kienet konsiderevoli, bi [dax imutu u erbg[in jindarbu fi splu]joni ta’ bomba waqt attakk dirett fuq l-uffi//ju tal-Partit Nazzjonali Awami (ANP) fil-belt ta’ Karachi. Intant, tal-anqas tnejn o[ra sfaw feruti f’diversi splu]jonijiet o[ra flin[awi u fost rapporti ta’ sparaturi fl-istess in[awi.

Mietu anki erba’ persuni waqt battalja ddominata blisparar fil-Balu/istan, u meta f’in/ident ie[or (fl-istess provin/ja), persuni armati fuq mutur fet[u n-nar lejn post tal-votazzjoni u tilfu [ajjithom almenu ]ew; persuni.

L-ISTATI UNITI

Tinfeta[ inkjesta kriminali

L-awtoritajiet f’Texas fet[u inkjesta kriminali dwar lisplu]joni tas-17 ta’ April flimpjant tal-West Fertilizer Company li qatlet erbatax-il ru[ minbarra li feriet malmitejn – u fost the]]i] tal-art fuq l-istess skala ta’ terremot ]g[ir.

L-in/ident kellu ‘impatt gravi’ g[all-komunità kollha fil-belt ta’ West, bl-isplu]joni tistraxxna djar s[a[ u blokk ta’ appartamenti, minbarra li wettqet [sarat kbar f’diversi skejjel u g[al dar g[allanzjani.

Rapporti o[ra, imbag[ad, irreferew g[al numru ta’ feruti fi splu]joni li qerdet uffi//ju ie[or tal-ANP f’territorju tal-Majjistral, fejn jiddominaw il-militanti u meta anki rri]ultaw vittmi ;odda minn splu]joni fil-belt ta’ Peshawar.

Il-militanti tat-Taliban filPakistan – li huma qrib ilmoviment terroristiku AlQaida – qatlu ’l fuq minn mija u g[oxrin ru[ fi vjolenza relatata ma’ din lelezzjoni, li ilha g[addejja minn April, u meta tTalibani jqisu l-elezzjonijiet b[ala ‘[a;a li tmur kontra lI]lam’.

It-Taliban qed jikkon/entra l-aggressività tieg[u fuq il-partiti ta’ orjentament sekulari b[allkoalizzjoni fil-gvern immexxija mill-PPP u lANP, waqt li l-Partit Jamaate-Islami, entità politikareli;ju]a, irtirat il-kandidati tag[ha minn Karachi min[abba allegazzjonijiet dwar ‘tbag[bis ta’ voti’.

u l-1983 – u meta kien filpoter – ordna l-mewt ta’ aktar minn elf u seba’ mitt membru tal-grupp etniku Ixil Maya.

L-etni/i li g[exu minn dak il-perijodu sadattant iddettaljaw l-abbu]i terribbli li kienet wettqet l-Armata ta’ Riot Montt fuq persuni ssuspettati li g[enu lir-ribelli tax-xellug – bl-eks :eneral ji/[ad l-akku]i, fejn tenna li

ma kellux idea dwar ilmassakri u ‘wisq anqas’ [are; id-direttivi biex dawn ise[[u.

Mistenni wkoll li Riot Montt jasal biex jappella kontra d-de/i]joni tal-qorti fuq il-ba]i tal-età tieg[u, u meta din hi l-ewwel darba li eks Kap ta’ Stat instab [ati dwar il-;eno/idju quddiem qorti kkostitwita f’pajji]u stess.

Efrain Rios Montt (Reuters)

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

Vodafone tippubblika fuljett dwar l-istrate;ija ta’ sostenibbiltà Wara li ppubblikat ir-raba’ rapport ta’ sostenibbiltà, Vodafone Malta issa ppubblikat fuljett A6 li jipprovdi informazzjoni dwar l-istrate;ija u inizjattivi tas-Sostenibbiltà li qed t[addem il-kumpanija.

Il-fuljett, li jinsab fil[wienet kollha ta’ Vodafone, jinkludi informazzjoni dwar erba’ oqsma importanti g[al Vodafone – irResponsabbiltà u l-Etika, sa[[a akbar lill-klijenti, [idma favur l-ambjent u importanza lill-impjegati.

Dawn il-fuljetti A6 se jnaqqsu l-konsum tal-karti g[aliex issa l-klijenti flok

ji;bru r-rapport s[i[ jistg[u ji;bru l-fuljett biss mill[wienet kollha ta’ Vodafone.

Permezz ta’ dan il-fuljett in-nies jistg[u jaraw issetturi ewlenin li Vodafone qed tibba]a l-istrate;ija tag[ha fuqhom u jistg[u j]uru l-microsite ta’ Vodafone dwar issostenibbiltà fuq www.vodafone.com.mt#susta inability, g[al aktar informazzjoni dwar linizjattivi, il-pjani u listrate;ija li qed tadotta Vodafone Malta.

Il-fuljett, li jiddeskrivi listrate;ija tas-sostenibbiltà ta’ Vodafone Malta, jipprovdi informazzjoni fuq x’kisbet il-kumpanija u lg[anijiet li trid til[aq sal2014 f’oqsma importanti b[as-sa[[a, il-privatezza, issigurtà u anti-bribery, servizzi lill-klijent, teknolo;ija u ener;ija u ri]orsi umani wkoll.

Ir-rapport kollu dwar issostenibbiltà ta’ Vodafone hu a//essibbli fuq www.vodafone.com.mt#susta inability.

Lokali

23

Justin Brincat ma[tur direttur artistiku g[al Inglot Malta, Libja u Jemen Il-makeup artist popolari Malti Justin Brincat g[adu kif in[atar b[ala direttur artistiku g[al-fashion cosmetic brand INGLOT filg]ejjer Maltin, il-Libja u lJemen.

INGLOT hi ditta ta’ kosmeti/i internazzjonali b’i]jed minn 800 [anut madwar id-dinja u ROCS Group hi l-master franchisor ta’ INGLOT fil-g]ejjer Maltin, il-Libya u l-Jemen.

INGLOT hi wa[da milliktar ditti rinomati talprodotti kosmeti/i, mag[rufa g[all-varjetà ta’ prodotti u kuluri li wie[ed jista’ jimma;ina.

G[all-ewwel darba, Justin Brincat qieg[ed ji]vela t-

teknika, is-sigrieti u fuq kollox l-esperjenza artistika tieg[u mal-makeup artists ta’ INGLOT f’dawn it-tliet pajji]i.

L-g[a]la ta’ Justin kienet

wa[da mhux biss awtomatika min[abba t-talent kbir li dan il-makeup artist ]viluppa matul is-snin i]da kienet propju g[a]la li toqg[od b’mod perfett fil-prin/ipju li r-ROCS Group jemmen fih – dak li jinvesti fl-impjegati tal-kumpanija biex jitjiebu lg[arfien u l-[iliet li kull wie[ed u wa[da minnhom i[addnu.

G[al aktar informazzjoni wie[ed jista’ j]ur il-[anut INGLOT ta’ The Strand, Sliema. Jista’ wkoll i/empel 20151410#415 jew jid[ol fissit elettroniku www.inglotmalta.com kif ukoll tista’ tibg[at email fuq info@inglotmalta.com. Tista’ wkoll issibna fuq facebook.

Servizzi lill-klijenti kummer/jali tal-HSBC L-HSBC dalwaqt se jibda joffri l-HSBCnet lill-klijenti kummer/jali kollha tieg[u. Din ilpjattaforma ta’ servizzi bankarji online toffri aktar sigurtà u a//ess a[jar g[all-immani;;jar tal-finanzi online permezz ta’ sistema li hi integrata globalment.

L-HSBCnet toffri firxa wiesg[a ta’ funzjonalitajiet bankarji uni/i biex isservi g[al kwalunkwe tip ta’ negozju: minn negozji ]g[ar sa korporazzjonijiet internazzjonali kumplessi.

Dawn il-karatteristi/i ;odda jinkludu drittijiet

ta’ amministrazzjoni tas-sistema biex jipprovdu aktar kontroll lir-rappre]entanti tan-negozji awtorizzati, rappurtar aktar personalizzat, sistema ta’ file upload li toffri wkoll trasferimenti diretti ta’ [lasijiet lill-bank, b[alma huma l-pagi, flimkien ma’ servizzi o[rajn mill-aqwa o[rajn.

Barra minn hekk, il-klijenti jistg[u ja//essaw dawn is-servizzi mill-HSBCnet Mobile, iddisinjat apposta g[all-u]u fuq smart phones.

Aktar jinkiseb minn www.hsbcnet.com#welcomebib-mt.

24

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

Feature

L-appell ta’ omm li snin ilu wettqet ]ew; aborti. Illum titkellem favur il-[ajja li hi rigal uniku li mara tista’ tag[ti tul [ajjitha

Intervista minn Doris Azzopardi

“Intba[t li qed noqtol tarbija” – Omm li g[amlet ]ew; aborti Kieku /-/irkustanzi kienu differenti, illum Joyce kien ikollha ]ew; kartolini o[ra g[al Jum l-Omm. Jum l-Omm kien ikun g[aliha tassew jum ta’ festa u mhux ta’ saram li hi tostor b’tant segretezza f’qalbha.

Saram li jtaqqal il-kuxjenza tag[ha u l-unika [a;a li tista’ tag[mel hu li tipprova tifta[ g[ajnejn [addie[or biex ma jwettaqx l-i]balji tag[ha li wassluha biex tag[mel ]ew; aborti.

Kont fuq xog[li fl-uffi//ju meta r/evejt telefonata mhux mistennija. “{ello, jien Joyce (isem fittizju), tafni,” hekk kif spjegatli kif u fejn nafha. {adt gost nisma’ vu/i ta’ persuna li kont ili [afna ma nisma’ dwarha. B’vu/i timida kompliet: “Nixtieq niltaqa’ mieg[ek u nirrakkuntalek storja biex tippubblikaha.”

Il-vu/i ta’ Joyce kienet serja i]da n[asset xi ftit imbe]]g[a u in/erta. G[alhekk ma ]ammejthiex fuq il-linja u minflok ftehimna li niltaqg[u u nie[du kafè flimkien. Hekk g[amilna.

Mill-kurituri ta’ mo[[i beda g[addej minn kollox. Ma kontx naf x’sar minnha u g[alhekk nassumi biss stajt. Kif iltqajna u wara li tkellimna ftit, g[edtilha biex ti;i d-dar g[andi, ’il bog[od mill-g[ajnejn biex inkomplu nitkellmu.

“Hemm ra;uni g[aliex xtaqtek tippubblika l-istorja tieg[i. Nib]a’ li issa li f’pajji]na da[al id-divorzju u qed jissemma li jid[ol i]]wie; bejn il-koppji omosesswali jasal biex jid[ol ukoll l-abort. Il-kuxjenza ma ttinix li nibqa’ siekta.”

U hawn Joyce bdiet l-istorja tag[ha. Nitlob lilkom qarrejja

biex ma ti;;udikawx. Il;udizzju hu f’idejn il-{allieq biss. Personalment apprezzajt il-;est u l-kura;; ta’ Joyce li to[ro; skeletru millgwardarobba, anke jekk b’mod anonimu.

“Jien g[amilt ]ew; aborti.” qaltli tirtg[od u b’g[ajnejha jdemmg[u. Kont no[ro; ma’ Taljan u kien ji;i Malta minn ]mien g[al ]mien fuq xog[ol.

Paceville u //empel minn hemm. Billi mid-dar ma stajtx nitkellem g[ax ninqabad, g[a]ilt li mmur Paceville.

“Kont de/i]a li ma nitkellimx ma’ tal-familja g[aliex kieku min jaf kemm kienu je[duha bi kbira. ?empiltlu u g[edtlu li kont [ri;t tqila. Lanqas il[aqt spi//ajt il-kelma li ma semmilix l-abort. Qalli biex

Hawn Joyce waqfet tixrob ftit kafè u tie[u n-nifs. Idejha bdew jirtg[odu. Qaltli li qatt ma kienet irrakkuntat lil [add dwar dan il-fatt, g[ajr lillkonfessur tag[ha u d-de/i]joni li titkellem ma kinitx fa/li.

Serra[tilha mo[[ha mill-;did li l-anonimat tag[ha hu mistur, u ssuktat.

“Ma kienx fa/li biex il;enituri tieg[i j[alluni nitla’

“Kienet esperjenza atro/i. Mhux g[all-u;ig[ i]da li t-tabib kien qed je[lisha mix-xkiel waqt li rrealizzat li qed toqtol tarbija” Ma nistax ng[id li ma konniex nin[abbu. Kont g[adni ]g[ira u g[adni l-iskola meta ltqajna.

“Intant, qabel ma g[alaqt it18-il sena, xahar minnhom qabi]li l-period. Bil-mo[bi mort fi spi]erija ’l bog[od minn fejn kont noqg[od mal;enituri tieg[i u xtrajt test tattqala. Skoprejt li kont tqila.

Ippanikkjat.

“Dak i]-]mien ma kinux je]istu mobiles u g[alhekk biex nikkomunika mal-;uvni tieg[i l-Italja ridt jew in/empel mid-dar jew inkella kont tista’ tmur l-exchange tat-Telemalta

nibda nippjana li nitla’ g[al btala l-Italja bi sku]a biex insir naf lill-familja tieg[u. Qalli biex ng[id li se noqg[od g[and ommu u li se j[allasli kollox hu. Hu kien digà ja[dem u kellu paga fissa.”

“Kienet it-tieni do//a kies[a.

Lanqas biss kont naf x’ifisser abort. Qatt ma kont qrajt u tkellimt fuqu. Kont naf biss li dak il-[in kien soluzzjoni.

Minn dak il-[in [ajti nbidlet.

Bdiet [ajja ta’ ingann wara ie[or. Ingannajt lill-;enituri tieg[i, ingannajt lili nnifsi u ingannajt lil Alla.”

wa[di l-Italja i]da kkonvin/ejthom. Kont di;à spi//jat mill-iskola u bdejt na[dem i]da kien g[ad ma g[andix 18-il sena. Kif wasalt l-Italja ;ie g[alija l-ajruport u [adni g[and ommu.

“Kienet taf b’kollox u ser[itli rasi li hi l-a[jar soluzzjoni g[aliex g[adna ]g[ar biex ni]]ew;u u nibdew familja. Dak i]-]mien f’mo[[i apprezzajt kemm kellha mo[[ha miftu[ u kapa/i tifhem. Illum ng[id li b[ala omm setg[et tag[tini parir ferm a[jar.”

“Intant l-g[ada li wasalt, il;uvni tieg[i [adni fi klinika.

Qalli biex in[alli lilu jitkellem u spjegali li dak li kien se ji;ri kien illegali g[aliex ma kellix 18-il sena i]da dan it-tabib a//etta g[aliex [allsu aktar milli suppost. “{allejt lili nnifsi nin;arr mal-kurrent. Lanqas biss kont naf g[alxiex die[la u x’se ji;ri minni. Kont naf biss li kelli xahrejn tqala u li se nsolvi lproblema.”

Joyce irrakkuntatli /erti dettalji li [assejt li m’g[andix niktibhom g[aliex huma jistg[u jimpressjonaw u g[allfini tal-iskop ta’ din il-kitba huma irrilevanti. Biss spjegatli li kienet esperjenza atro/i.

Mhux g[all-u;ig[ li [asset i]da g[all-fatt li kien f’dak il[in li t-tabib kien qed je[lisha mix-xkiel tag[ha li rrealizzat li qed toqtol tarbija.

“Lanqas biss staqsieni jekk kinitx ir-rieda tieg[i li ne[les mit-tarbija. Lanqas biss ipprova jikkonvin/ini biex ner;a’ lura mill-passi tieg[i.

Tkellem mal-;uvni tieg[i biss u lili injorani kompletament, qisni ma ne]istix. Biss, dawn laffarijiet, wara rrealizzajthom. g[al pa;na 25

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

Feature

25

“Il-pa/i mal-kuxjenza ma jien se nsibha qatt” minn pa;na 24

“Wara li lesta xog[lu

[assejtni bla sa[[a u bqajt mu;ug[a [afna. Qal lill-;uvni tieg[i biex je[odni fi klinika biex je[duli d-demm u jaraw xi grupp tad-demm g[andi g[aliex jekk ikollok /ertu tip ta’ demm irid jag[tini tilqima g[aliex inkella ma nkunx nista’ jkolli tfal. Almenu hekk fhimtu jg[idli.

“Mg[aw;a ;an/ bl-u;ig[, bqajna sejrin biex je[duli ddemm u ma kellix b]onn ittilqima. G[amilt jumejn fissodda. Ommu daret bija u wara jumejn o[ra er;ajt lura Malta.”

Joyce stqarret li ma tistax tg[id li ma kinitx taf x’laqatha i]da minkejja li xi [a;a ;ewwa fiha kienet qed tibg[atilha messa;;i li g[amlet xi [a;a [a]ina. I]da hi ;abet kull ra;uni biex ti;;ustifika lg[emil tag[ha.”

Intant ir-relazzjoni matTaljan baqg[et g[addejja u waslu biex tg[arrsu.

Bejniethom qatt ma tkellmu aktar dwar l-abort, b[allikieku qatt ma se[[. Radmuh ta[t tunnellata [amrija sa ma sentejn wara lil Joyce re;a’ qab]ilha l-period.

“Nistqarr li ma [adthiex daqshekk bi kbira g[aliex issa konna qed na[sbu biex ni]]ew;u u ma kontx inkun lewwel tfajla li ti]]ewwe; tqila.

Wara kollox kont immur noqg[od l-Italja u ma kontx se n[ammar wi// ommi billi kont naf kemm kienet tag[ti [afna kas in-nies.”

“Biss lil ommi ma g[edtilha xejn u billi l-g[arus tieg[i kien Malta g[aliex kien g[al btala twila g[edt lilu. Niftakar li wi//u bjad u g[all-ewwel immuta. Qabbad sigarett u wara mument ta’ silenzju qalli – ner;g[u nag[mlu kif g[amilna, ma rridx ]rime; ma’ saqajja minn issa.

“Demmi kesa[. Waqa’ b[al velu iswed fuqi u kien hawn li rrealizzajt li jien kont qed no[ro; ma’ mostru. Kollox ;ie quddiem g[ajnejja b[al film tal-orrur. Il-memorji tal-abort li kont g[amilt kont keffinthom i]da f’dak il-waqt ;ew lura. {assejtni traduta, [assejtni ma[mu;a, [assejtni ni;;arraf fi b/ejje/.”

Joyce tg[id li minn dakinhar ’il quddiem is-sentimenti tag[ha lejn it-Taljan ma baqg[ux l-istess. Kienet konxja li mieg[u ma tistax tkompli g[aliex ma tistax tara futur ma’ bniedem li ma riedx jerfa’ responsabbiltà.

“Ma nin[ebiex. Dak i]]mien irra;unajt li jekk irrid naqta’ r-relazzjoni, irrid inne[[i din it-tarbija wkoll.

Nistqarr li domt intella’ u nni]]el, u meta bdejt nipprova nsib soluzzjonijiet ma rnexxilix. {sibt li n]omm ittarbija i]da kont naf li, jekk nag[mel dan, missieri jke//ini mid-dar.

“Din id-darba dde/idejt li nifta[ qalbi ma’ ommi. Ma g[edtilha xejn dwar l-ewwel abort i]da g[edtilha li kont tqila. {sibt li se nsib ftit appo;; i]da wara [asla – u sa hemm na//ettaha, – qatli li taqbel li g[andi nne[[i ttarbija biex ma n[ammar wi// [add. “{assejt l-art tisfronda bija.

Tkellimt mal-g[arus tieg[i u dde/idejna meta kelli nitla’ lItalja. Din id-darba kelli lil ommi kompli/i. Tlajt u [adni g[and tabib differenti. Din iddarba kont naf minn xiex se ng[addi i]da ma jfissirx li kienet e[fef. Kont aktar konxja u moralment kont imkissra.”

Joyce tg[id li din id-darba ttabib staqsieha jekk kinitx konxja minn dak li se ji;ri.

Uriha wkoll it-tarbija fil-;uf u pprova jikkonvin/iha li hemm soluzzjonijiet o[ra.

“Kont de/i]a u ridt nibda [ajja ;dida ’l bog[od millg[arus tieg[i. Ridt nibda mill;did i]da kont g[adni mhux qed nag[mel il-kontijiet malkuxjenza tieg[i.”

L-abort i[alli lil min iwettqu moralment imkisser minbarra l-u;ig[ u r-riskji li j;ib

bag[at g[alija u er;ajt mort u tani l-assoluzzjoni.

“Kont ili snin ma nersaq lejn it-tqarbin u [assejtni a[jar.

Biss jekk Alla [afirli, jien qatt ma [firt lili nnifsi.”

Joyce hawn waqfet u ntba[t li sakemm kienet qed tirrakkonta din il-fa]i ta’ [ajjitha ma waqfitx t[ares lejn kur/ifiss li g[andi mwa[[al fil-kamra fejn konna. Kompliet tg[idli li xtaqet ter;a’ tibda to[ro; ma’ ;uvnintur o[ra anke g[aliex bdiet tikber fl-età

fuq s-sodda waqt li t-tabib qed joqtol lit-trabi li kelli fil-;uf.

“Meta kont immur g[and il;inekologu g[all-vista kont nara lit-tarbija tieg[i tikber u nag[mel kalkolu f’mo[[i ta’ kemm kieku g[andhom i]]ew; ulied li qtilt.”

Joyce ma qalet xejn dwar ilpassat tag[ha lil ]ew;ha. Pi] jew a[jar skeletru filgwardarobba tag[ha li dejjem taqla’ ming[ajr ma wriet.

Illum g[andha familja u tg[ix [ajja normali.

Intom l-ommijiet kunu pre]enti fil-[ajja ta’ uliedkom u [alluhom komdi biex jitkellmu mag[kom fuq kull problema li jista’ jkollhom inklu] tqala mhux mistennija “Wara t-tieni abort in]ilt Malta u ktibt ittra lill-g[arus biex ninfurmah li bejnietna kien spi//a kollox. Donnu kien qed jistennieha g[aliex lanqas biss ir/evejt twe;iba u qatt ma smajtu jew rajtu b’g[ajnejja aktar.”

Lura Malta Joyce ma bdietx [ajja ;dida jew almenu ma bdietx [ajja kif kienet ta[seb hi. “Sibt ru[i wa[di malkuxjenza tieg[i. Bdejt in[ares fil-mera u nara lili nnifsi b[ala mostru. Ma stajtx nifhem kif wasalt fejn wasalt.

“Kul[add beda ja[seb li jien imdejqa g[aliex [assart minn mat-Taljan i]da l-verità kienet o[ra. Ma stajtx nifta[ qalbi ma’ [add u kien wara, madwar sena, li dde/idejt li nipprova mmurr inqerr. Ma kienx fa/li g[aliex [assejtni imbarazzata u mortifikata. G[amilt ftit kura;; u mort.” “{assejt li t-toqol li kelli kien qed je[fief xi ftit hekk kif bdejt nirrakkonta dak li g[amilt. Ma taniex lassoluzzjoni mal-ewwel g[aliex hemm pro/ess itwal f’dan il-ka] i]da wara ftit

i]da l-kura;; li tag[mel dan dejjem naqasha.

“Kont konxja li jekk insib ;uvni ie[or qatt u qatt ma kont se nirrakkontalu dak li g[amilt.

Liema ;uvni se ji]]ewwe; mostru? Kont konxja li jekk insib ;uvni ie[or irrid ng[ix f’ingann [ajti kollha. {adt parir ming[and il-konfessur tieg[i u filwaqt li qalli li jkun a[jar jekk wara li nkun ksibt ilfidu/ja ta’ ;uvni ie[or, ng[idlu l-verità. Hu wkoll kien ja[seb li mhux fa/li li ;uvni ja//ettani u li jekk ikun hemm il-b]onn hu lest li jitkellem mieg[u biex jg[inu ja//etta l-fatti.”

Joyce apprezzat i]da kompliet tikkonvin/i ru[ha li hi mhu se ti]]ewwe; qatt. I]da ]-]mien filwaqt li ma jnessix, ifejjaq [afna u wara 11-il sena mit-tieni abort tag[ha, iltaqg[et ma’ ra;el serju u talaffari tieg[u.

“I]]ewwi;t ra;el sewwa [afna u j[obbni tassew. Wara ftit [ri;t tqila i]da din id-darba kienet ippjanata. Er;ajt g[ext l-esperjenzi koroh li kelli u mhux l-ewwel darba li ;ew quddiem g[ajnejja xeni tieg[i

Hi mara attiva [afna fisso/jetà u omm e//ellenti. Ilpa/i mal-kuxjenza tag[ha tg[id li mhu se ssibha qatt.

“Xtaqt ng[idlek dan kollu, Doris, g[aliex nib]a’ li wara ddivorzju f’Malta jista’ jid[ol ukoll l-abort. Nemmen li anke jekk bniedem jg[id li hu kontra l-abort, jekk ji;i f’sitwazzjoni iebsa u jsib la//essibbilità g[all-abort dan jikkontemplah u jista’ jasal biex jag[mlu.”

“Nimma;ina hawn min jg[id: mela g[ax wasalt li tne[[i ]ew;t itrabi int, kul[add b[alek? Le, u nemmen li hawn [afna li g[andhom aktar mel[ f’mo[[hom minni. I]da flistess waqt nemmen ukoll li ji;u mumenti li persuna ssib ru[ha daharha mal-[ajt anki jekk effettivament ma tkunx.

“Meta ma jirnexxilekx tara xaqq ta’ dawl g[aliex ikollok g[amad fuq g[ajnejk, fa/ilment tirrikorri g[all-aktar soluzzjoni fa/li. I]da l-abort hu kollox g[ajr soluzzjoni fa/li.

Il-problema forsi tkun solvejtha i]da l-konsegwenzi trid tg[ix bihom [ajtek kollha.

“U emmnuni naf x’qed ng[id, mhux fa/li u ma nippretendix li tkun. Jien irrid nerfa’ l-pi] tad-de/i]jonijiet ]baljati tieg[i. Ma nistax inre;;a’ lura l-arlo;;, ma nistax ner;a’ lura biex inwelled li]-]ew; ulied tieg[i. Ng[ix fil-mist[ija mieg[i nnifsi u ma’ Alla kuljum.

“Nista’ biss inwissi lil kull min hu responsabbli li qatt ma jg[addilhom minn mo[[hom biex jag[mlu xi referendum dwar jekk g[andux jid[ol jew le l-abort f’Malta. “{a;a o[ra, intom lommijiet kunu pre]enti fil[ajja ta’ uliedkom u [alluhom komdi biex jitkellmu mag[kom fuq kull problema li jista’ jkollhom inklu] tqala mhux mistennija. Ma rridx ng[id li dak li g[amilt hu tort ta’ ommi i]da tag[mel differenza fil-[ajja ta’ tfajla jekk ikollhom ma’ min jitkellmu u min jag[tihom parir sensat lil hinn minn dak li jistg[u jg[idu n-nies.”

Joyce /ertament mhux lunika tfajla li marret l-Italja tag[mel abort. L-a//essibbiltà li wie[ed jag[mel abort flItalja hi skandalu]a. Tista’ tag[mel sa tliet aborti g[aliex aktar minn dawn, huma ta’ [sara g[as-sa[[a tal-mara. Kif qalet Joyce, hemm min illegalment jag[mel abort fuq tfajliet ta[t l-età u dan mhux f’xi garaxx ma[mu; u mitluq i]da fi klinika moderna u attrezzata.

Kif g[edt fil-bidu, din ilkitba qed nikteb mhux biex no[loq sensazzjoni.

Hi biss storja biex wie[ed i]omm f’mo[[u li la g[allpersuni b[al Joyce l-abort kien fa/li anke jekk kellha tmur f’pajji] ie[or, kemm kien ikun aktar fa/li kieku f’pajji]na jkun legalizzat.

26

Televi]joni

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

cable#digital tv televiΩjoni Favourite Ch.

melita 31#108, GO Plus 106

07.00 Kollox ma’ Kollox • 09.30 {in g[al Kollox (r) • 11.00 Belle Donne • 12.30 Teleshopping • 13.00 Bejnietna • 15.00 Sibt Kuntatt • 18.00 Teleshopping • 18.30 Arkivji tan-Nies • 19:45 - News Point • 21.00 }vintura (drama) • 22.00 Miraklu (drama).

Iris

melita 176

11.20 Impiegati... male. Film ’99 • 13.05 We were Soldiers - Fino all’ultimo uomo. Film 2002 • 15.35 Che fine ha fatto Harold Smith?. Film ’99 • 17.25 Lame scintillanti. Film 2002 • 19.10 Colpo di fulmine. Film ’85 • 21.00 The Good Shepherd - L’ombra del potere. Film 2006 • 00.10 L’uomo che non c’era. Film 2001.

BBC Entertainment

melita 300, GO Plus 301

07.10 Penelope K, by the way • 07.25 Gigglebiz • 07.40 Teletubbies • 08.05 Fimbles • 08.25 The Weakest Link • 09.10 My Family • 09.40 One Foot in the Grave • 10.15 Keeping up Appearances • 10.45 Only Fools and Horses...

• 11.20 2point4 Children • 11.50 Rob Brydon’s Annually Retentive • 12.15 Lead Balloon • 12.45 Lark Rise to Candleford • 13.40 One Foot in the Grave • 14.10 The Weakest Link • 15.00 Doctors • 17.20 Doctor Who • 18.10 Only Fools and Horses... • 18.40 Walk on the Wild Side • 19.10 Lark Rise to Candleford • 20.00 As Time Goes By • 20.30 Watson & Oliver • 21.00 Silk • 21.50 Waking the Dead • 22.40 Spooks • 23.30 Being Erica.

TCM

melita 310, GO Plus 701

07.45 A Star Is Born. Film ’54 (A) • 10.50 Dark Victory. Film ’39 (PG) • 12.35 Ice Station Zebra. Film ’68 (U) • 15.00 Gun Glory. Film ’57 (U) • 16.30 Some Came Running. Film ’58 (A) • 18.45 It Happened at the World’s Fair. Film ’63 (U) • 20.25 TCM Presents Under the Influence • 21.00 Cat on a Hot Tin Roof. Film ’58 • 22.50 The Hanging Tree. Film ’59 (PG).

MGM Movies

melita 312, GO Plus 702

06.45 In the Time of the Butterflies. Film 2001 (12) • 08.15 Tom Sawyer.

Film ’73 (U) • 09.40 What’s New, Pussycat? Film ’65 (X) • 11.25 Return of the Magnificent Seven. Film ’66 (PG) • 13.00 The Unforgiven. Film ’60 (A) • 15.04 MGM’s Big Screen • 15.19 Sleeper. Film ’73 (A) • 16.45 Fiddler on the Roof. Film ’71 (U) • 19.36 The Visitors. Film ’72 (X) • 21.00 Love Streams. Film ’84 (15) • 23.20 Peter’s Friends. Film ’92 (15).

Discovery Channel

melita 400, GO Plus 501

07.15 Motor City Motors: Scramble Van • 08.10 Mythbusters: President Obama’s Challenge • 09.05 Destroyed in Seconds • 09.55 Extreme Engineering: Big Easy Rebuild • 10.50 American Guns: Avalanche Gun # AR10 Grenade Launcher • 11.40 Finding Bigfoot: Bobo Marks His Turf • 12.35 Auction Kings: Torture, Trains and a Tiny Sword • 13.05 Auction Kings: Blow Gun; Wooden Harley • 13.30 Baggage Battles • 14.25 Gold Rush: Dead on the Water • 15.20 Gold Divers: No Snivelin’ • 16.15 Wheeler Dealers: Ford Escort MK1 Mexico • 17.10 Ultimate Survival: Pacific Island • 18.05 Curiosity: I, Caveman • 19.00 How It’s Made • 20.00 Man, Woman, Wild: Newts and Roots • 21.00 Head Games: Conformity • 22.00 Body Bizarre • 23.00 Dangerous Flights: Prop Jockeys.

Melita More

melita 802

08.00 Hollywood Buzz • 08.30 Private Practice • 12.30 Glee • 13.15 SMASH • 19.15 How I Met Your Mother • 19.40 2 Broke Girls • 20.05 Whitney • 20.30 Dallas • 21.15 SMASH • 22.00 VEEP • 22.30 Suits • 23.15 Person of Interest • 00.00 The Mentalist • 00.45 Alcatraz • 01.30 30 Rock.

Biography Channel

melita 411

06.30 Storage Wars Texas: The Good, the Bad, and the Hungry • 10.00 School Mum Makeover with Melanie Sykes: Susan Lumsden • 11.00 School Mum Makeover with Melanie Sykes: Jenny O Connor • 12.00 School Mum Makeover with Melanie Sykes: Sue Musto • 13.00 School Mum Makeover with Melanie Sykes: Deb Bourne • 14.00 School Mum Makeover with Melanie Sykes: Laura Rushall • 15.00 School Mum Makeover with Melanie Sykes: Rachel Lannon • 16.00 School Mum Makeover with Melanie Sykes: Susan Lumsden • 17.00 School Mum Makeover with Melanie Sykes: Jenny O Connor • 18.00 School Mum Makeover with Melanie Sykes: Sue Musto • 19.00 School Mum Makeover with Melanie Sykes: Deb Bourne • 20.00 A Gypsy Life for Me • 21.00 Dance Moms: From Ballerina’s to Show Girls • 22.00 Barter Kings: The Traders Went Down to Georgia • 23.00 A Gypsy Life for Me.

Eurosport

melita 600, GO Plus 801

08.30 UCI World Tour Cycling • 09.00 GP3 Motor Racing • 09.30 GP3 Motor Racing: Circuit de Catalunya, Spain: Rd 1, Race 2 (live) • 10.00 ICF World Cup Sprint Canoeing: Szeged, Hungary (live) • 11.00 WATTS • 12.00 World Superbike Series Motorcycle Racing: Monza, Italy: Rd 4, Race 1 (live) • 13.00 Dempsey Races Le Mans • 13.15 World Supersport Series: Monza, Italy (live) • 14.30 UCI World Tour Cycling: Giro d’Italia: Stage 9, San Sepolcro - Firenze (live) • 17.30 ICF World Cup Sprint Canoeing • 18.00 Breaking Weapon Freestyle • 19.00 GWARS Series • 20.00 WBO World Supermiddleweight Title Boxing • 22.00 World Superbike Series Motorcycle Racing • 22.45 Motorsports Weekend • 23.00 UCI America Tour Cycling: Tour of California: Stage 1 (live)

Eurosport 2

melita 601, GO Plus 802

07.00 UCI World Tour Cycling • 08.00 UEFA European U#17 Champ.

Football • 09.30 UCI World Tour Cycling • 10.30 World Superbike Series Motorcycle Racing: Monza, Italy: Rd 4, Superstock (live) • 11.00 World Superbike Series Motorcycle Racing • 11.45 Porsche Super Cup Motor Racing: Valencia (live) • 12.30 GP3 Motor Racing • 13.00 UCI World Tour Cycling • 14.30 WDSF Grand Slam Dancing: Standard Dancing (live) • 15.30 World Superbike Series Motorcycle Racing: Monza, Italy: Rd 4, Race 2 (live) • 16.30 World Supersport Series • 17.00 ICF World Cup Sprint Canoeing • 18.00 Boxing • 20.00 UCI World Tour Cycling • 22.00 WATTS • 23.00 World Superbike Series Motorcycle Racing.

NET Television melita 102, GO Plus 102

07.00 NET News 09.00 Anali]i tal-A[bar (r) 09.30 Kunsill :enerali Straordinarju Partit Nazzjonalista 12.00 Distinti 12.30 Telebejg[ 14.00 NET News 14.05 Telebejg[ 14.35 Anali]i tal-A[bar (r) 15.00 NET News 15.05 Telebejg[ 16.15 Trott u Galopp 17.00 Sport Extra 18.00 NET News 18.10 Flusek (r) 18.40 NetWorks 19.45 NET News, NET Sports, NET Meteo 20.30 Me]è 21.30 NET News 21.35 (ikompli) Me]è 22.15 Replay (r) 23.00 NET News 23.30 (ikompli) Replay (r).

TVM 07.00 08.00 08.20 08.50 09.40 10.30 12.00 12.10 14.00 14.05 15.30 16.00 16.05 16.40 17.10 18.00 18.10 19.00 20.00 20.45 23.15 23.40

melita 101, GO Plus 101

L-G[odwa t-Tajba Madwarna Storjografija Nisa Straordinarji Fis-Selva;; tal-Afrika Malta u Lil Hinn Minnha A[barijiet {add G[alik A[barijiet (ikompli) {add G[alik Teleshopping A[barijiet Teleshopping Gadgets Aqta’ Kemm A[barijiet Mixage Fis-Selva;; tal-Afrika A[barijiet American Idol A[barijiet fil-Qosor Malta u Lil Hinn Minnha (r).

TVM 2 melita 104, GO Plus 104

07.00 News 08.20 G[awdex illum 08.50 Kelma l-{ajja 09.00 Quddiesa 09.45 Sensilhena 10.30 Lenti 11.20 Nisa Straordinarji 12.`10 Human Mind 13.10 Ruggers 13.30 GFA Roundup 14.00 Starboard 14.30 Ti;rijiet Biss 15.00 3 Pointer 15.30 Paqpaq 16.15 Mixage 17.00 Luxdesign 18.00 Malta u lil hinn minnha 19.30 A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19.40 Museum Secrets 20.25 A[barijiet bl-Ingli] 20.30 Madwarna 21.00 Kontrattakk 23.00 Paqpaq (r).

ONE 07.15 08.30 09.00 09.30 11.05 11.20 11.45 12.30 13.30 13.40 14.30 15.45 17.10 17.30 17.40 19.30 20.15 22.35

melita 103, GO Plus 103

G[a]liet ONE News {ajja (r) Aroma Kitchen (r) Teleshopping Ieqaf 20 minuta Pink Panther Mad-Daqqa t’G[ajn (r) ONE News Ir-Rangers (Omnibus) TX (r) Football BOV PL: Hibs v B’Kara Teleshopping ONE News L-Argument ONE News Arani Issa On D road

Vanessa Incontrada u Jerry Calà f’xena mill-film Taljan COLPO DI FULMINE (Iris 19.10). Dan il-film in[adem fl-1985 b’re;ija ta’ Marco Risi. F’dan il-film, li serva tad-debutt tag[ha, kien g[ad g[andha biss 7 snin.

23.15 ONE News 23:45 - Bla A;enda (r).

Raiuno melita 150 GO Plus 201

06.30 Unomattina in famiglia 09.20 Tg1 L.I.S 09.25 Santa Messa presieduta da Papa Francesco e canonizzazione dei beati.

10.30 A Sua Immagine speciale 12.20 Linea verde 13.30 Tg 1 telegiornale 13.40 Pole Position 14.00 GP F1 Spanja 15.45 Pole Position 16.30 Tg 1 telegiornale 16.35 Domenica in 18.50 L’eredità 20.00 Tg 1 20.40 Affari tuoi 21.30 Un medico in famiglia 8 23.35 Speciale Tg 1 00.40 Tg 1 notte 01.05 Testimoni e protagonisti: Maradona.

Raidue 06.30 10.10 10.50 11.30 13.00 13.30 13.45 15.40 17.10 18.10 19.35 20.30 21.00 21.45 22.35 01.00 01.20 02.00

melita 151, GO Plus 202

Real School Ragazzi c’è Voyager A come avventura Mezzogiorno in famiglia Tg 2 giorno Tg 2 motori Quelli che aspettano Quelli che Radio Sport Rai Sport 90˚ minuto Squadra Speciale Cobra 11 (TF) Tg 2 notizie NCIS Elementary (TF) La domenica sportiva Tg 2 notizie Protestantesimo Frozen River. Film 2008.

Raitre melita 11#152, GO Plus 203

07.05 Kilimangiaro album 07.25 Fantasma d’amore. Film ’81 09.00 86˚ adunata nazionale alpini 10.15 Rai Educational 10.45 Tgr Estovest 11.05 Tgr Mediterraneo 11.30 Tgr Regioneuropa 12.00 Tg 3 12.25 Telecamere salute 12.55 Rai Educational 13.25 Passepartout 14.00 Tg regione 14.15 Tg 3 14.30 In 1#2 ora 15.05 96˚ Giro d’Italia 17.15 Processo alla tappa 18.10 Squadra speciale Vienna. TF 19.00 Tg 3 19.30 Tg regione 20.00 Blob

20.10 21.30 23.25 23.35 23.40 00.45 00.55 01.55

Che tempo che fa Report Tg 3 Tg regione Gazebo Tg 3 Telecamere Gli orrori del castello di Norimberga. Film ’72.

Canale 5 melita 16#154, GO Plus 205

08.00 Tg 5 mattina 08.50 Le frontiere dello spirito 09.40 Tgcom 10.00 Ciak Junior 10.30 La vita dei mammiferi 11.25 Le storie di Melaverde 12.00 Melaverde 13.00 Tg 5 13.40 L’arca di Noè 14.00 Belli dentro (sitcom) 14.30 Anna e i cinque 16.30 Lo show dei record 18.50 The Money Drop 20.00 Tg 5 20.40 Striscia la notizia 21.30 Il mistero delle pagine perdute. Film 2007 23.50 La rivale. Film 2006 01.30 Tg 5 notte 02.00 Striscia la domenica.

Rete 4 07.05 07.55 09.00 10.00 11.00 11.30 12.00 13.00 14.00 14.40 16.55 18.55 19.35 21.30 23.35

02.05

melita 14#153, GO Plus 206

Tg 4 Night News Vita da strega BBC Knowledge Santa Messa Le storie di viaggio a...

Tg 4 Pianeta mare Ricette all’italiana Tg 4 Sciarada. Film ’63 Hyudson Hawk - Il mago del furto. Film ’90 Tg4 Telegiornale Tempesta d’amore Tierra de Lobos 2 Proposta indecente. Film ’93 Tg 4 night news.

Italia 1 07.00 07.40 11.30 12.55 13.00 14.10 14.20 15.00 16.20 17.00 18.30 19.00 19.30

21.25

melita 20#155, GO Plus 204

Super partes Cartoons Superbike GP d’Italia Studio aperto Sport Mediaset Speciale Internazionali di Tennis BNL d’Italia Mr Bean. TF Superbike GP d’Italia Fuori giri Tom & Jerry : the Fast and the Furious. Film 2005 Studio aperto Cosi Fan Tutte (sitcom) Step Up 2 - La strada per il successo. Film 2008 Le Iene Show

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

Televi]joni#Radju

NETWORKS

Il-Eurovision Song Contest NET Television 18.40

Il-;img[a d-die[laf’Malmo, fl-I]vezja se ssir l-edizzjoni ta’ din is-sena tal-Eurovision Song Contest, festival segwit sew minn bosta Maltin.

Il-mistiedna spe/jali fl-istudio se jkunu l-kantanti Ludwig Galea, Mike Spiteri u Fabrizio Faniello, li lkoll kienu rrappre]entaw lil Malta fil-Eurovision Song Contest.

I]-]g[a]ag[ residenti tal-programm se Kunsill :enerali Straordinarju tal-Partit Nazzjonalista (NET Television 09.30) - Wara li l-Erbg[a li g[adda Simon Busuttil in[atar il-Kap il-;did tal-Partit Nazzjonalista, illum se jkun qed jiltaqa’ dan lewwel Kunsill :enerali tal-Partit mindu Simon [a t-tmun f’idejh.

Fost o[rajn, matul dan il-Kunsill, mistenni titressaq emenda li permezz tag[ha l-Partit jibda jkollu ]ew; Vi/i Kapijiet.

jkollhom l-opportunità li jiddiskutu u jitkellmu ma’ dawn il-kantanti. Xi jfisser g[alihom il-Eurovision? G[adu rilevanti llum il-;urnata?

Jew hu [ela ta’ flus?

NetWorks jie[u din l-opportunità biex jawgura lil Gianluca li bil-kanzunetta Tomorrow se jkun qed jirrappre]enta lil Malta.

Jippre]enta Mark Azzopardi.

DISTINTI (NET Television 12.00) Il-mistieden ta’ Jean Claude Micallef g[al-lum se jkun isSegretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista Paul Borg Olivier (firritratt fuq il-lemin).

Twieled fl-1 ta’ Settembru 1969 u ;ej minn familja li kienet prominenti fix-xena politika Maltija. Kien Sindku tal-Belt Valletta bejn l-1999 u l-2008 Hu mi]]ewwe; lil Gloria u l-koppja g[andhom tifla.

27

radju Radio 101

101 FM

06.00 Fidi u {ajja - Noel Bartolo • 08.30 Mar/i u Bandalori - Joe Chetcuti • 09.30 Focus 101 • 11.00 Mu]ika bla kumment • 12.30 Skor • 18.30 Slowdown - Mark Garrett • 20.30 Allegro Andante Joe Fenech • 22.30 Italomix - Michael Treeby • 24.00 Rajt Malta Tinbidel.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 12.00 u 18.00.

A;;ornamenti ta’ l-a[barijiet: 10.00, 15.00, 17.00, 18.00.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 08.00, 12.00, 18.00.

A;;ornamenti ta’ l-a[barijiet: 10.00, 15.00, 17.00, 18.00.

Radju Malta

93.7 FM

ONE Radio

92.7 FM

RTK

103 FM

Bay Radio

89.7 FM

07.20 Jum :did • 07.50 Avvi]i ta’ Mwiet • 08.00 Quddies • 09.00 TVAM • 10.30 Nis;a • 11.00 Mar/ifest • 11.50 Mwiet u Angelus • 11.58 Xi Qrajt Xi Smajt • 12.10 Music Express • 14.01 Mu]ika u Sport • 18.15 Lino’s Weekender • 19:50 Avvi]i tal-Mewt u r-Ru]arju 20.05 Ri]ultati Sportivi • 20.30 Maltin Biss • 22.05 Erre Be • 23.30 Xi Qrajt, Xi Smajt • 23.33 Ru]arju • 24.00 Classic Hits.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 07.00, 12.00 u 18.00. A;;ornamenti tal-a[barijiet: 10.00, 14.00, 17.00, 20.00 u 22.00. BBC News 15.00 u 21.00.

06.05 ONE Breakfast • 07.05 Aktar Mu]ika • 08.00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem • 08.15 ONE Club Xewqat • 09.00 Mill-:urnali • 10.30 Qawsalla l-{add • 14.00 Il-{add fuq ONE • 15.25 Djarju Kulturali • 16.00 Familja ONE • 18.00 Italo Super Hits • 19.30 Sunday ONE • 20.30 Charmy Time • 22.00 Stetoskopju • 24.00 Music Box • 02.00 Early Mix. Bulletin tal-A[barijiet fis-06.45, 11.45, 17.45, 21.45 u 02.45. A[barijiet fil-qosor 08.45, 09.45, 14.45.

ME}È (NET Television 20.30) - F’;urnata differenti mis-soltu, peress li normalment dan ilprogramm ikun kull nhar ta’ Sibt, Josef Bonello se jiltqa’ fl-istudio lil Gianluca Bezzina, li minn meta reba[ is-Song for Europe kmieni din is-sena, sar popolari ferm mal-Maltin kif ukoll barra minn xtutna.

Fil-programm se jie[du sehem ukoll Peter Carbonaro, li hu l-manager ta’ Gianluca, kif ukoll Boris Cezek li kiteb il-kanzunetta Tomorrow, li biha se jirrappre]enta lil Malta.

Il-me]ina g[al-lum se tkun Janice Gauci. B[as-soltu jkun hemm ukoll il-mu]i/ist residenti Philip Vella.

06.30 Tmiem il-:img[a 103 FM • 08.30 Quddiesa tal-{add • 09.15 Hello Maks! • 10.10 F’Min qed Ta[seb? • 11.55 Fi {dan il-Mulej • 12.00 Regina Coeli • 12.15 Kotba lil Waslulna • 13.05 Frak mill-Istorja ta’ Malta • 14.05 Fil-:nien • 15.05 Intietef • 15.30 Sunday Drive • 19.00 Ru]arju • 19.25 Ribalta • 22.00 Qaddis tal-Jum • 22.05 Ru]arju • 22.25 Nisimg[ek! • 24.00 Bir-Rispett Kollu.

A[barijiet: fis-06.00, 07.00, 08.00, 11.00, 12.00, 13.00, 15.00, 17.00 u s-18.00.

BBC: 10.00, 14.00, 16.00.

06.30 Bay Breakfast • 10.30 Bay’s Top 40 • 13.30 Ben Glover • 16.30 Weekend Drive • 18.35 RnB Top 20 • 20.30 Hed Kandi • 22.30 Bimbo Jones • 23.30 Noctural Sunshine.

A[barijiet: 6.30 p.m.

Campus FM

103.7 FM

XFM

100.2 FM

Radju Marija

102.3 FM

09.00 Il-Balomba • 09.30 Djalogu fil-Kon/ilju • 10.00 Verdi - g[ejun ta’ mu]ika • 11.00 Classic FM • 12.00 Laudate Dominum • 14.00 BBC World Service.

07.00 The Weekend Breakfast • The XFM Official Countdown • 13.00 The Xfm Chillout Zone • 18.00 The Weekend Special.

LA RIVALE(Canale 5 23.50) Film thriller Amerikan li n[adem fl-2006 b’re;ija ta’ Nick Hamm u li g[andu lil Nancy Tracy (fir-ritratt fuq illemin) fost l-atturi ewlenin.

Alice to[ro; tqila. Ir-ra;el tag[ha jo[odha kontrieha u jg[idilha li ingannatu g[ax suppost kienet qed tie[u l-prekawzjonijiet biex ma tinqabadx. I]da l-affari tie[u xejra o[ra. Isse[[ serqa armata. Is-sie[eb ta’ Alice jinqatel. Lilha jisparawlha u mhux biss tkorri t-tarbija, i]da jg[idulha li qatt aktar ma tista’ ter;a’ to[ro; tqila.

F’din il-qag[da, titlob is-servizz ta’ surrogate mother.

07.00 Quddiesa • 08.00 Angelus u Kuntatt • 12.00 Angelus mill-Vatikan u Ru]arju • 12.30 Ru]arju tal-Erwie[ • 13.00 Mill-G]ira tat-3 G[oljiet • 13.30 Mid-Djarju tal-{ajja • 14.00 Il-{add Kumpanija (jinkludi 15.00 Kurunella {niena Divina) • 20.00 Klassi/i u Sagri • 21.00 Magazine • 23.00 {olqa mal-Maltin ta’ Barra • 23.30 A[barijiet Reli;ju]i • 23.50 Kompjeta.

Smash Radio

104.6 FM

Calypso Radio

101.8 FM

07.00 Salvinu Lanzon Magic Moments • 11.00 DJ Frank • 14.00 Non-stop Music.

06.00 Calypso Breakfast - Mario Fenech • 10.00 Dak Kien }mien John Mallia • 13.00 Goldlen Mix - Louis Fenech • 126.00 Mal-Melodija Maltija - Sephora Zammit • 19.00 Let’s Go - Charmaine Vella • 22.00 Night Shift - Chris Aquilina.

28 Klassifikati PROPJETÀ G{ALL-BEJG{

Marsaxlokk

L-A{{AR appartament flewwel sular bi tlett ikmamar tas-sodda, 1 bl-ensuite u terrazzin kbir, e//. Highly fin-

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013 ished inklu] il-kmamar talbanju. Garaxx ta’ karozza wa[da jew tnejn optional.

Prezz €112,000 (Lm48,000), ?emplu 79441869 jew 99466988.

Marsaxlokk

PENTHOUSE kbira bil-vedu-

ti tal-ba[ar u tal-kampanja, ]ew;t ikmamar tas-sodda, 1 bl-ensuite, Highly finished inklu] il-kmamar tal-banju, [;ie; kollu double glazing.

Garaxx ta’ karozza wa[da jew tnejn optional. Prezz €116,500 (Lm50,000). ?emplu 77777521.

G{ALL-BEJG{ JEW KIRI

Il-Marsa

GARAXX jew store, 115 pied twil u 24 pied wiesa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.

G{ALL-KIRI

I]-}urrieq

{ANUT bil-permess Class 4 fi Vjal l-Indipendenza ]}urrieq. ?emplu fuq 79306052 jew 79704789.

VETTURI# DG{AJJES

soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma.

Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol.

B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

G[al kull xog[ol

TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi bil-;ibs, ]ebg[a u gypsum boards, e//. ?emplu 77433390.

{adid

Classic Ford Capri Mk1

XOG{OL ta’ [adid, plumbing u tiswijiet b[al leakages u tiswijiet ;enerali o[ra. ?emplu lil Martin fuq 99279582.

Pajero

Nixtri

SENA 1968 13HP, kundizzjoni perfetta. €6,500. ?emplu lil Mario Muscat fuq 79902212 jew 21444984.

FOUR seater tal-1996, kulur blu. €5,300, f’kundizzjoni tajba. ?emplu 79295595.

AVVI}I

G[al kull xog[ol

TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa, xog[ol ta’ membrane, kisi u tibjid, kontrabjut u tqeg[id ta’ katusi. Offerta spe/jali fuq illiquid membrane. ?emplu 79407292.

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’

AFFARIJIET antiki, fajjenza antika, g[amara antika u affarijiet ta’ xi kollezzjoni. ?emplu 21675703, 21822703 jew 79451871.

Nixtri

RAMM, bron], ramm a[mar u isfar, cable wire, stainless steel, bibien u twieqi tal-aluminju, in[allas fil-pront. ?emplu 21430185 jew 99469467.

Ni]barazzaw/Transport

NI}BARAZZAW djar, garaxxijiet, ;onna, bjut u fabbriki minn kull tip ta’ skart goff u ]g[ir. Tindif ta’ ;onna u “front gardens” minn [axix, si;ar, ;ebel e//. Trasport ta’ kollox, g[amara, e//, naqilg[u kmamar tal-banju minn madum, e//. www.allclearancemalta.com. ?emplu 21433352 jew 79081719.

Prof Ahmed (Il-medju famu] Afrikan)

KRI}I ta’ m[abba, attrazzjoni ta’ klijenti, g[all-[ajja ta’ kuljum, soluzzjoni immedjata g[alll-problemi tieg[ek.

Ri]ultati garantiti g[al dejjem. Su//ess fuq dak kollu li g[andek tag[mel. Spe/jalista tal-im[abba. Sfortuna, disperazzjoni, problemi ta]-]wie; u l-protezzjoni fl-affarijiet tannegozju ji;u solvuti fi ]mien rekord. Diskrezzjoni assigurata u ri]ultati sorprendenti.

100% SU??ESS GARANTIT. ?emplu g[al appuntament fuq +35699953499 (nitkellem bl-Ingli] u bilFran/i]). Ni;i id-dar blappuntament. Mis-7 a.m. – 9 p.m. Sliema, Malta.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet.

Stima b’xejn minn qabel.

Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

29

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

li jaqblu u kif tixtieqhom inti, g[all-kamra tal-banju kompluti bil-fittings. G[al aktar informazzjoni /emplu 21675053 jew 79675053.

Touch Typing

Vetrina

TG{ALLEM kif tittajpja ming[ajr ma’ t[ares lejn ilkeyboard. Ting[ata attenzjoni individwali. ?emplu fuq 27438381.

ZG Computers

G[al kull problema fil-kompjuter, inkunu fuq il-post dik il-;urnata stess. Jing[ata antivirus b’xejn mas-servizz. ?emplu lil Chris fuq 99424703.

G{ALL-BEJG{

G[amara antika

TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.

Toilet seats

Nag[mel xog[ol ta’ toilet seats ;odda li jkunu maqsumin jew li ma ssibux tixtru b[alhom, ta’ kull tip bil-kuluri

G{ALL-kolletturi bid-dawl, tajba anke g[al [anut, aluminju abjad, 78 inches wisa’ u 75 twila. €1000. Inkwadri suwed moderni 27.5” wisa u 38 tul €70. Sodda tal-baby ta’ linjam ;dida €90 u banju blistand €30. ?emplu 21233371, 79323108 jew 79903914.

JIN{TIE:U

Opportunità

BIEX ittejjeb il-po]izzjoni tieg[ek, jin[tie;u mastrudaxxa bl-esperjenza, full-time u overtime kuljum. Paga u kundizzjonijiet tajbin. ?emplu lil Casaform Furniture fuq 21#27447266 jew 79466368.

RINGRAZZJAMENT Nirringrazzja lil Alla g[allgrazzja li qlajt bl-inter/essjoni ta’ San :u]epp u Sant’ Antnin. C. Xerri - Il-Mosta.

31

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

SPORT Birkirkara ji//elebraw b’wirja ta’ kura;; Birkirkara huma /Champions il-;odda talfootball Malti meta b’wirja mill-aqwa, fit-tieni taqsima dawru telfa, 1-0, f’reb[a, 3-1, fid-decider li kellha tidde/iedi r-reb[ tal-Kampjonat 201213.

Log[ba li matulha lkontroversja wkoll ma naqsitx hekk kif il-Karkari]i ;abu ddraw minn cross ta’ Mifsud Triganza, li wasal wara li lballun deher /ar li kien qabe] il-linja, u bid-difi]a ta’ Hibs tieqaf kompletament.

Imma dan ma jnaqqas xejn mill-mertu tal-Karkari]i, li kuntrarju g[al dak li g[amlu fl-ewwel 45 minuta, urew kura;; kbir fit-tieni taqsima, attakkaw b’mod organizzat, stinkaw, u finalment [adu rraba’ Kampjonat fl-istorja tag[hom. Dan kien ukoll ittielet kampjonat mirbu[ millkow/ Paul Zammit u t-tieni wie[ed mal-istess Birkirkara wara dak fl-ista;un 2009-10.

Matul dan il-Kampjonat, ilmi]ien qaleb favur l-Istripes, li g[elbu lil Hibernians darbtejn, filwaqt li fi]-]ew;

log[biet l-o[ra, ir-ri]ultat kien wie[ed ta’ draw, bl-aktar wie[ed ri/enti jkun dak li qajjem tant kontroversja. Ta’ min jinnota li l-unika reb[a g[al Hibernians u bl-iskor kbir ta’ 5-0 waslet fil-bidu talista;un, pre/i]ament fil-Euro Cup. Minn dik il-log[ba ta’ bejniethom tal-14 ta’ April, Hibernians kisbu tliet reb[iet biex [adu massimu ta’ punti kontra Sliema, 3-2, Mosta 60, u Valletta fl-a[[ar log[ba bl-iskor ta’ 2-1. Mhux l-istess jista’ jing[ad g[al B’Kara, li g[elbu lil Valletta u Tarxien bl-iskor identiku ta’ 1-0, i]da fallew kontra t-tim li kien lanqas mistenni li jag[mel dan, meta Mosta [adu lewwel u l-uniku punt fi/Championship Pool wara draw ta’ ming[ajr goals.

Il-;urnal IN-NAZZJON, g[ada se jkun qed jippubblika r-ritratti ta/-/elebrazzjonijiet tal-Karkari]i, inklu]i dawk li saru matul il-lejl li g[adda filWied ta’ B’Kara.

Ara wkoll pa;ni 38 u 39

Paul Zammit kow/ ta’ Birkirkara li reba[ it-tieni kampjonat ma’ Birkirkara u t-tielet wie[ed fil-karriera tieg[u.

FORMULA 1

Il-Mercedes jie[du l-ewwel filliera

FA CUP

L-ewwel unur g[al Wigan f’81 sena

Wigan Athletic, ilbiera[ reb[u lewwel unur f’81 sena li ilhom imwaqqfin b[ala klabb, meta kontra kull mistenni g[elbu lill-favoriti, Manchester City, 1-0, fil-final tal-FA Cup li ntlag[bet f’Wembley Stadium.

Fir-ritratt jidhru Ben Watson (xellug) li skorja l-goal de/i]iv u Callum McManaman li ta l-corner li wassal g[all-goal fid-90 minuta.

Ara pa;na 37

Il-:ermani] Nico Rosberg ta t-tielet pole-position konsekuttiva lil Mercedes hekk kif i]-]ew; sewwieqa tat-tim a//ertaw mill-ewwel filliera g[allGrand Prix ta’ Spanja.

Din kienet it-tieni pole konsekuttiva g[al Rosberg li [dejh fl-ewwel post se jkollu lil sie[bu Lewis Hamilton, Champion tad-Dinja fl-2008, u li kien [a l-pole fi/-?ina fl-a[[ar Grand Prix dan l-ista;un.

It-tliet darbiet Champion tad-Dinja u leader pre]enti, Sebastien Vettel tar-Red Bull, kiseb it-tielet post, bil-Finlandi] Kimi Raikkonen, li b[alissa jinsab ittieni overall 10 punti wara l-:ermani], fit-tieni filliera fuq Lotus.

Il-favorit u benjamin tal-folla lokali, Fernando Alonso tal-Ferrari, fit-ti;rija f’daru se jkun qed jibda mill-[ames post u [dejh kellu jkollu lil sie[bu l-Bra]iljan Felipe Massa, imma dan ing[ata penalità ta’ tliet postijiet fuq il-grid talli ostakola lil Mark Webber tar-Red Bull.

“Kelli verament dawra tajba lejn la[[ar u din dejjem hi ta’ motivazzjoni, anki g[at-tim. It-tnejn fl-ewwel filliera hi xi [a;a fantastika. Ovvjament, irridu nkunu ftit kawti wara dak li rajna fil-

Bahrain,” qal Rosberg, li kien spi//a fid-disa’ post f’dik it-ti;rija.

L-a[[ar darba li l-Mercedes [adu lewwel filliera kien fi/-?ina, l-ista;un li g[adda – ti;rija mirbu[a minn Rosberg, waqt li dakinhar Michael Schumacher kien naqas li jtemm it-tellieqa.

Din kienet l-ewwel darba sa mill-1955 meta l-Ar;entin Juan Manuel Fangio u lBritanniku Stirling Moss kienu jtellqu mas-‘Silver Arrows’, li l-Mercedes kisbu tliet poles konsekuttivi bit-tim tag[hom.

L-istatistika tindika li Mercedes g[andhom /ans tajjeb ladarba kien biss darba fl-a[[ar 22 sena li sewwieq reba[ il-GP ta’ Bar/ellona ming[ajr ma beda mill-ewwel filliera, u dan kien Schumacher, fl-1996 meta beda mittielet post.

Hamilton kien im/a[[ad mill-pole fi Spanja s-sena l-o[ra meta l-McLaren kellhom irregolarità fil-fuel.

Din id-darba, i]da, il-McLaren t[abtu biex isibu prestazzjoni tajba u g[allewwel darba din is-sena Jenson Button naqas milli jg[addi g[all-a[[ar fa]i talkwalifikazzjoni, u se jibda mill-14-il post, waqt li sie[bu, il-Messikan Sergio Perez, se jibda mid-disa’ post.

Ivan Zammit kow/ ma’ G]ira Utd G]ira United [abbru li [atru lil Ivan Zammit b[ala l-kow/ tag[hom g[all-ista;un li ;ej.

Zammit kellhu esperjenza mill-aktar po]ittiva ma’ Balzan, li mag[hom reba[ ilpromozzjoni mit-Tieni Divi]joni g[all-Kampjonat Premier qabel irri]enja aktar kmieni din is-sena.

Zammit se jkun qed jie[u post Gordon Camilleri fittmexxija tat-tim.

Ri]ultati lokali Championship Decider B’Kara v Hibernians (B’Kara Champions)

3-1

SWAN KO Finali Valletta SPP v Lija#Iklin 0-1 ISA Anniversary Cup K#F Methode v Toly P Trelleborg v Playmobil

5-2 1-2

HANDBALL KO S#F Nisa

Luxol v La Salle ZT 9-29 Aloysians } v Phoenix D. 16-9

KO S#F Ir;iel

Phoenix SMS v Luxol 14-34 La Salle v Aloysians VT 30-20

32 Sport

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

Id-49 unur li reba[ Alex Ferguson Il-manager ta’ Man Utd, Sir Alex Ferguson li se jirtira fi tmiem l-ista;un reba[ total ta’ 49 titlu fil-karriera tieg[u, karriera li bdiet fl-1974.

Fis-26 sena li ilu jmexxi lil Man Utd Ferguson reba[ total ta’ 38 titlu. L-a[[ar titlu li reba[ Ferguson wasal ftit tal-;img[at ilu meta r-Red Devils ;ew inkurunati Champions g[al 20 darba fl-istorja tag[hom. Minn dawn l-20 darba li Man Utd reb[u l-kampjonat, Ferguson reba[ 13 minnhom.

L-unuri kollha:

ST MIRREN I Div Skozja (1) - 1976-77

ABERDEEN Premier Sko//i] (3) - 1979-80, 1983-84 u 1984-85 FA Cup Sko//i]a (4) -1981-82, 1982-83, 1983-84 u 1985-86

League Cup Sko//i]a (1) - 1985-86 Tazza ta/-Champions (1) -1982-83 UEFA Super Cup (1) - 1983

MANCHESTER UNITED Premier League (13) - 1992-93, 1993-94, 1995-96, 1996Sir Alex ferguson reba[ il-Premniersxhip fl-Ingilterra g[al 13-il darba

97, 1998-99, 1999-2000, 2000-01, 2002-03, 2006-07, 2007-08, 2008-09, 2010-11 u 2012-13 FA Cup - 1989-90, 1993-94, 1995-96, 1998-99 u 2003-04 League Cup (4) - 1991-92, 2005-06, 2008-09 u 2009-10 Charity-Community Shield (10) - 1990, 1993, 1994, 1996, 1997, 2003, 2007, 2008, 2010 u 2011 Champions League (2) – 1998-99 u 2007-08 Tazza ta/-Champions (1) - 1990-91 UEFA Super Cup (1) - 1991 Tazza Interkontinetali (1) - 1999 Tazza tad-Dinja tal-Klabbs (1) - 2008

34 Sport

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

Programm ta’ sport lokali g[al-lum MAFA Sta Margerita – 10 a.m.

KO Finali Zejtun RS v Marsa WS

YFA Si;;iewi Grd – 9 a.m. U#17

}ejtun v Msida, 11 a.m. U#17 Balzan Y. v St. Andrew, 1 p.m.

U#15 Tarxien R. v Pembroke Rabat Grd – 9 a.m. U#17 Rabat v Qormi, 11 a.m. U#17 Naxxar v Tarxien R.

Vic Tedesco Std. - 1 p.m.

U#17 Pieta` H. v Valletta, 3 p.m. U#17 San :wann v Paola H. Mellie[a Grd – 1 p.m.

U#17 Pembroke v Floriana, 3 p.m. U#17 Mellie[a v }ebbu; R., 5 p.m. U#15 Mellie[a v }ejtun Sannat Grd – 11 a.m. U#15 Gozo v Paola H. IASC Tarxien Grd. - 8.30 a.m.

KO K#F }urrieq W. v Zabbar CB, 9.45a.m. KO K#F Senglea Y. v B’Kara SJ

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL Marsa – 2.30 p.m. id-19-

il laqg[a tal-ista;un u jibdew il-Heats talKampjonati g[al ]wiemel Fran/i]i

HOCKEY Kordin – 9 a.m. Floriana

YS v White Hart

Sport 35

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

Royal Dream jirritorna g[ar-reb[ minn Kenneth Vella

Fil-korsa ta’ Vincennes, f’Pari;i, Franza, il-;img[a li g[addiet saret it-ti;rija internazzjonali Prix de Kerjacques. Din it-ti;rija saret fuq distanza twila ta’ 2700m u fiha rritorna g[ar-reb[ ilpopolari Royal Dream, li kien misjuq minn Jean Philippe Dubois.

Ta’ min ifakkar li f’Jannar li g[adda, fl-istess korsa ta’ Vincennes, dan i]-]iemel kien ittrijonfa wkoll fl-edizzjoni ta’ din is-sena tal-famu]a Prix d’Amerique. Il-Prix de Kerjacques kellha premju sabi[ ta’ €120,000 u Royal Dream kellu jit[abat mhux ftit fl-a[[ar metri biex jeg[leb lisfida tat-Taljan Main Wise As, misjuq minn Pierre Levesque. Ir-rebbie[ kellu medja ta’ 1.13.1” filkilometru.

Fi tmiem it-ti;rija, Dubois ikkummenta li kien ferm sodisfatt g[ax b’dan issu//ess i]-]iemel wera li g[adu fost l-aqwa mhux biss fi Franza i]da anki filkontinent Ewropew. Fit-tielet post temmet il-Fran/i]a Roxane Grif f’idejn Eric

Raffin, u quddiem it-Taljan Libeccio Grif, misjuq minn Marco Smorgon. Timoko (Joseph Verbeeck), li g[al xi [in kellu l-kmand f’idejh, da[al warajhom f’din l-ordni.

Reb[a Taljana fil-Finlandja Dan l-a[[ar, fil-korsa ta’ Vermo, il-Finlandja, saret ledizzjoni ta’ din is-sena tat-

ti;rija internazzjonali Finlandja Ajo, fuq distanza ta’ mil. {are; rebbie[ it-Taljan Nesta Effe misjuq minn Roberto Andreghetti. Dan i]]iemel huwa m[arre; minn Holger Ehlert.

Nesta Effe [alla kollox g[all-a[[ar 500m u qasam illinja finali l-ewwel minn Brad de Veluwe u Mr Picolit. Irrebbie[ kellu medja ta’ 1.10.9” fil-kilometru, li hu wkoll ir-rekord tal-karriera tieg[u. Nieqes minn din itti;rija kien hemm il-popolari }vedi] Commander Crowe, li ;ie irtirat ftit sig[at qabel ma bdiet l-istess ti;rija. Sal-lum, fil-karriera tieg[u, Nesta Effe reba[ tmien ti;rijiet f’livell ta’ Gran Premio.

Royal Dream (Jean Philippe Dubois) rebbie[ dan l-a[[ar ta’ ti;rija ewlenija fil-korsa ta’ Vincennes

GALOPP

Dawn Approach jag[ti ftit nifs lil Godolphin Il-;img[a li g[addiet, permezz ta’ din ir-rubrika tajt [arsa lejn l-iskandlu taddoping li laqat l-istalel Godolphin tal-Emirati G[arab Mag[quda, b’numru ta’ ]wiemel ibba]ati fl-Ingilterra ji;u wkoll sospi]i wara li nstabu po]ittivi. I]da, g[allinqas, il-;img[a li g[addiet, l-istalel tax-Sheik Mohammed Rashid Bin Maktoum Al Maktoum [adu ftit tan-nifs wara li ]iemel propjetà tag[hom, Dawn Approach, reba[ ilfamu]a 2000 Guineas organizzata fil-korsa ta’ Newmarket. Dan i]-]iemel beda favorit nett g[ar-reb[ u fit-2000 Guineas [a s-seba’ reb[a fir-Renju Unit. Dawn Approach kien misjuq minn Kevin Manning u b[alissa hu m[arre; minn Jim Bolger flIrlanda. Hu ttrijonfa minn Glory Awaits, misjuq minn Jamie Spencer. Van Der Neer (William Buick) temm ittielet. Dan kien ukoll l-ewwel su//ess g[al Bolger fit-2000 Guineas.

Fi tmiem it-ti;rija, ixSheikh Mohammed qal li kien kuntent bis-su//ess ta’ Dawn Approach, g[alkemm naqas milli jikkummenta dwar linkjesta li g[addejja millBritish Horse Racing Authority dwar il-15-il ]iemel

LOKALI

Jibdew il-kampjonati tal-Fran/i]i

Illum, fil-korsa tal-Marsa se jing[ata l-bidu g[all-ewwel sensiela ta’ kampjonati g[al ]wiemel Fran/i]i g[al din is-sena meta jsiru tmien heats fuq distanza qasira ta’ 2140m. B[as-snin li g[addew, dawn il-kampjonati se jkunu organizzati mill-Malta Racing Club bl-g[ajnuna finanzjarja tal-asso/jazzjoni Fran/i]a Société du Cheval Francais.

Se jsiru ]ew; heats mill-Prix d’Enghien g[al ]wiemel millklassi Gold, tliet heats mill-Prix de Cabourg g[al ]wiemel talklassi Silver, u tliet heats o[ra mill-Prix de Cagnes Sur Mer g[al ]wiemel tal-klassi Bronze.

Mi]-]ew; heats tal-klassi Gold, g[axar ]wiemel iridu jg[addu g[as-semi-finali. Fost i]-]wiemel ikkwotati se nsibu lil Phenix de la Roque (Noel Baldacchino), Pepone du Castelet (Charles Camilleri), Paleo de la Dives (Sam Cassar) u Ouest du Vivier (James Carabott).

Il-programm tal-lum se jinkludi wkoll ti;rija normali tal-klassi Premier fuq distanza ta’ 2640m. Din it-ti;rija se tkun it-tmien wa[da u tibda fil-4.55pm. B’kollox se ji;ru 16-il ]iemel f’din itti;rija, u attenzjoni spe/jali se ting[ata lil Sultan November (Shawn Portelli) u Skars Hanna (Jeffrey Said).

L-ewwel ti;rija, li tkun wa[da normali tal-klassi Bronze, tibda fis-2pm.

Tbassir

. Klassi Bronze. Dist – 2640m. Win – Above Roland.

Place – Kejser Engely, Roger Qui. . Heat Prix de Cagnes Sur Mer. Klassi Bronze. Dist – 2140m. Win – Marchallach. Place – New Look Des Mots, Lorenz de Noyelles. . Heat Prix de Cagnes Sur Mer. Klassi Bronze. Dist – 2140m. Win – Nympheta de Bisoir. Place – Icare de Jemma, Mezio Josselyn. . Heat Prix de Cabourg. Klassi Silver. Dist – 2140m. Win – Panda Des Fleches. Place – Quingen de Bussy, Orgeat. . Heat Prix de Cabourg. Klassi Silver. Dist – 2140m.

Win – Number One Of Max. Place – Korentin, Pile Ou Face. . Heat Prix de Cagnes Sur Mer. Klassi Bronze. Dist – 2140m. Win – Quindici. Place – Lys de l’Oasis, Quattro de Tratas. . Heat Prix d’Enghien. Klassi Gold. Dist – 2140m.

Win – Phenix de la Roque. Place – Pepone du Castelet, Prince de Blequin. . Klassi Premier. Dist – 2640m. Win – Sultan November. Place – Skars Hanna, Absolut Spender. . Heat Prix d’Enghien. Klassi Gold. Dist – 2140m.

Win – Paleo de la Dives. Place – Niky de Memartin, Ouest du Vivier. . Heat Prix de Cabourg. Klassi Silver. Dist – 2140m.

Win – Obiscus del Fa. Place – Novak, Ouragan de Crouay.

I Ti;rija

II Ti;rija

III Ti;rija

Dawn Approach, propjetà tal-istalel Godolphin, li dan l-a[[ar temm l-ewwel fil-finali tat-2000 Guineas

tieg[u li nstabu po]ittivi, u li huma ppreparati mit-trainer Al Zarooni. Hu kkonferma biss li ta ordni biex l-ebda ]iemel mill-210 li hemm b[alissa fi/-/entru ta’ Al Zarooni ma jinkitbu g[atti;rijiet sakemm tintemm linkjesta interna li ordna hu stess. Min-na[a tieg[u, fla[[ar jiem, Al Zarooni ammetta li da[[al l-isterojdi pprojbiti fl-Ingilterra f’bagalja li da[[al mieg[u wara vja;; minn Dubaj.

1000 Guineas

Fl-istess jiem, ukoll fi Newmarket, saret il-200 edizzjoni tal-finali tal-1000 Guineas. Din intreb[et minn Sky Lantern, misjuqa minn Richard Hughes, li g[alih dan kien l-ewwel su//ess f’din itti;rija. Sky Lantern hi m[arr;a minn Richard Hannon, li g[alih ukoll din kienet l-ewwel reb[a. Din iddebba [ar;et rebbie[a bi ftit minn Just The Judge. Moth temmet it-tielet.

IV Ti;rija

V Ti;rija

VI Ti;rija

VII Ti;rija

VIII Ti;rija

IX Ti;rija

X Ti;rija

36 Sport

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

BUNDESLIGA

GIRO D’ITALIA

Bayern ji//elebraw b’reb[a fa/li

Nibali leader ;did

I/-Champions, Bayern Munich, i//elebraw ir-reb[ tat22 Kampjonat fl-istorja tag[hom b’reb[a komda, 3-0, fuq Augsburg, hekk kif qed jippreparaw g[all-finali kollha :ermani]a ta/-Champions League kontra Borussia Dortmund [mistax o[ra.

Quddiem il-kapijiet tal-futbol fil-:ermanja, madwar 24 eks le;;endarju ta’ Bayern u politi/i u persuni distinti millBavarja, i/-Champions [allew kollox g[all-a[[ar meta skorjaw tliet goals fit-tieni taqsima minn Thomas Mueller, Xherdan Shaqiri u Luiz Gustavo.

Kienet it-28 reb[a minn 33 logb[a tal-kampjonat meta fadal biss partita o[ra g[al tmiem il-kampjonat, imma Bayern kien ilhom li a//ertaw mit-titlu.

Il-goalkeeper ta’ Augsburg, Alexander Manninger, wettaq ]ew; saves e//ellenti fl-ewwel taqsima biex /a[[ad lil Mueller, u Mario Mandzukic mill-vi/in u Augsburg sa[ansitra laqtu llasta fit-tieni taqsima.

Imma Manninger kien meg[lub meta cross mit-tul ta’ Dante sab lil Mueller, li bir-ras xe[et fix-xibka. Imbag[ad kien Ribery li qabe] erba’ plejers u xe[et lejn Shaqiri, li dar u skorja fil-81 minuta qabel ilBra]ilajn Gustavo g[alaq irreb[a, minuta mit-tmiem.

Dortmund kienu ferm anqas konvin/enti u kellhom b]onn ]ew; goals minn Marco Reus biex [elsuha bi draw 3-3 g[and Wolfsburg.

L-eks attakkant ta’ Dortmund Ivan Perisic skorja darbtejn flewwel taqsima kontra l-eks tim tieg[u qabel Naldo skorja millvi/in g[at-tielet goal fit-12-il minuta, wara li Sven Bender kien po;;a lil Dortmund filvanta;;.

Freiburg ]ammew [ajjin ittamiet li jiksbu post fi/Champions League meta Max Kruse skorja fit-78 minuta g[al reb[a, 2-1 fuq it-tim relegat ta’ Greugher Fuerth, li sar l-ewwel klabb mill-Bundesliga li ma reba[x log[ba f’daru dan lista;un.

L-I]vedi] Branimir Hrgota skorja hat-trick biex mexxa lil Borussia Moenchengladbach lejn reb[a, 4-2, fuq Mainz 05, u

Plejers ta’ Bayern Munich ji//elebraw ir-reb[ tal-kampjonat wara l-pre]entazzjoni

Ri]ultati

B. Leverkusen v Hannover B. Munich v Augsburg F. Dusseldorf v Nuremberg Greuther F. v Freiburg Hoffenheim v Hamburg Mainz v B. M’gladbach Schalke v Stuttgart W. Bremen v E. Frankfurt Wolfsburg v B. Dortmund Kif Jinsabu

3-1 3-0 1-2 1-2 1-4 2-4 1-2

1-1

3-3

L R D T F K Pt

*B. Munich 33 28 B. Dortmund 33 19 B. Leverkusen33 18 Schalke 04 33 15 Freiburg 33 14 E. Frankfurt 33 14 Hamburg SV 33 14 B. M’gladbach 33 12 Hanover 96 33 12 Wolfsburg 33 10 Stuttgart 33 12 Mainz 33 10 Nuremberg 33 10 W. Bremen 33 8 F. Dusseldorf 33 7

4 9 8 7 9 8 6

11

6

12

6

11 11 10

9 FC Augsburg 33 7 9 Hoffenheim 33 7 7 **Greuther F. 33 4 9 * Champions ** Relegati

1 94 15 5 80 40 7 64 39 11 56 49 10 44 38 11 47 44 13 42 52 10 42 45 15 57 62 11 45 50 15 35 53 12 40 42 12 36 45 15 48 63 17 39 54 17 30 50 19 40 66 20 25 57

88 66 62 52 51 50 48 47 42 42 42 41 41 34 30 30 28 21

Il-goalkeeper ta’ Juventus Buffon jg[olli t-tazza ta’ Champions tas-Serie A

SERIE A

]amm [ajjin it-tamiet g[al post fl-Europa League.

Fin-na[a l-o[ra tal-klassifika, i/-/ansijiet ta’ Hoffenheim li j]ommu fl-og[la divi]joni g[ebu wara telfa, 4-1 kontra Hamburg.

TENNIS

Williams u Sharapova fil-finali Serena Williams se tkun qed tiltaqa’ kontra r-Russa Maria Sharapova fil-final talOpen ta’ Madrid filkategorija tan-nisa.

Williams, li qed tfittex il50 titlu fil-karriera u li hi wkoll champion renjanti ta’ dan l-Open, eliminat lis-seed nru 7, it-Taljana Sara Errani, 7-5, 6-2, waqt li Sharapova eliminat lis-seed nru 16, isSerba Ana Ivanovic, 6-4, 6-3.

Jekk Sharapova tirba[ ilfinal kontra Williams tkun qed tie[u post l-Amerikana fl-ewwel post tar-ranking mondjali.

Intant Andy Murray kien eliminat minn Thomas Berdych fil-kwarti tal-finali u

Il-Britanniku Alex Dowsett reba[ it-tmien tappa tal-Giro d’Italia li kienet ta’ 54.8km time trial individwali, minn Gabicce Mare sa Saltara u tTaljan Vincenzo Nibali sar illeader overall il-;did.

Il-Britanniku Bradley Wiggins temm it-tieni madwar 10 sekondi wara Dowsett ta’ Movistar, bl-Estonjan Tanel Kangert it-tielet u Nibali rraba’.

Nibali issa hu l-leader overall fil-klassifika ;enerali, bl-Awstralajn Cadel Evans ittieni, l-Olandi] Robert Gesink it-tielet u Wiggins ir-raba’.

Il-Giro jintemm fis-26 ta’ Mejju, fi Brescia.

b’hekk Rafa Nadal hu luniku plejer minn fost l‘erbg[a l-kbar’ li g[adu g[addej f’dan il-Masters Event hekk kif g[adda g[allfinal wara reb[a fa/li, 6-0, 64, fuq il-kompatrijott Pablo Andujar.

Din se tkun is-seba’ finali g[al Nadal f’seba’ turnament sa minn meta rritorna wara’ seba’ xhur wieqaf min[abba injury.

Murray li kien tilef l-a[[ar ]ew; konfronti tieg[u kontra Berdych, li spi//a runner-up wara Roger Federer is-sena lo[ra, kien meg[lub, 7-6, 6-4, mi/-?ek seed nru 6 wara li Nadal g[eleb lil-kompatrijott David Ferrer, 4-6, 7-6, 6-0.

Ibarbro jtaffi /-/elebrazzjoni ta’ Juventus I/-Champons, Juventus, ;ew draw, 1-1, kontra Cagliari f’log[ba mis-Serie A, ilbiera[ – ri]ultat li fisser li Juventus ma jistg[ux aktar jiksru rrekord ta’ punti tag[hom stess.

Mirko Vucinic da[al b[ala sostitut u salva punt g[al Juventus b’goal fa/li massieg[a log[ob wara li lKolombjan Victor Ibarbro kien po;;a lill-vi]itaturi filvanta;; b’goal mill-isba[ b’azzjoni personali fit-12-il minuta, li fih qabe] lil Marchisio u Barzagli qabel g[eleb lil Storari u [asad lil dawk pre]enti fil-Juventus Stadium.

It-tim ta’ Antonio Conte issa g[andu 87 punt meta fadal log[ba wa[da g[attmiem, waqt li Cagliari jinsabu fil-11-il post b’44 punt.

Juventus kienu waqqfu rrekord ta’ punti fl-ista;un 2005-06 b’91 punt. Dakinhar, kienu reb[u l-Kampjonat, imma dan itte[dilhom u kienu relegati g[as-Serie B wara akku]i ta’ korruzzjoni li fnew il-futbol fl-Italja.

Fi tmiem il-log[ba, Juventus kienu ppre]entati bit-tazza ta’ Champions g[attieni darba konsekuttiva u d29 darba fl-istorja peress li din kienet l-a[[ar log[ba f’darhom dan l-ista;un, u issa jag[lqu l-impenji nhar il-{add li ;ej g[and Sampdoria.

Fil-partita l-o[ra, Catania, li jinsabu f’nofs il-klassifika, laqg[u lit-tim relegat ta’ Pescara bil-partita tintemm 10 g[at-tim Sqalli b’goal ta’ Gomez fiol-51 minuta.

Intant illum mistenni jirritorna Antono Cassano g[al Inter wara injury twila.

Ri]ultati Serie A

Juventus v Cagliari Catania v Pescara

1-1 1-0

Illum

Chievo v Torino Fiorentina v Palermo Genoa v Inter Lazio v Sampdoria Milan v Roma Napoli v Siena Parma v Bologna Udinese v Atalanta

Serie B

Ascoli v Ternana Bari v Cesena Empoli v Cittadella Juve Stabia v Verona Modena v Vicenza Padova v Spezia Pro Vercelli v Novara Reggina v Grosseto V. Lanciano v Sassuolo Livorno v Brescia

1-1

2-1 1-0 0-3 0-1

1-1 1-2 1-0 2-2 3-0

Sport 37

Il-{add, 12 ta’ Marzu, 2013

Il-players ta’ Wigan Athletic ji//elebraw is-su//ess tag[hom wara l-finali f’Wembley Stadium (Reuters)

FINALI TAL-FA CUP

Goal ta’ Watson jitfa’ lil Wigan fis-seba’ sema Wigan Athletic wettqu wa[da mill-akbar sorpri]i ta’ kull ]mien meta g[elbu lil Manchester City fil-finali talFA Cup, li ntlag[bet f’Wembley Stadium u fejn issostitut Ben Watson skorja ;miel ta’ goal bir-ras fid-90 minuta biex a//erta l-ewwel unur kbir g[all-klabb tul il-81 sena li ilu mwaqqaf.

Manchester City da[lu g[al din il-finali b[ala favoriti assoluti, u minkejja li tilfu ttitlu ta’ champions talIngilterra lir-rivali eterni, Manchester United – i]da filverità naqsu milli jqumu g[allokka]joni – b’Wigan juru la[jar ideat tul id-disg[in minuta u fejn ]gur li ma xerqu xejn f’dik li tkellha tkun l-isba[ ;urnata fl-istorja tag[hom.

Intant, Wigan g[adhom qed jit[abtu biex i]ommu posthom fil-Premiership u hemm possibbiltà qawwija li dawn iduqu l-imrar tar-relegation jekk jonqsu milli jiksbu punti massimi mill-a[[ar ]ew; log[biet tal-league – u fejn anki jiddependu mir-ri]ultati ta’ klabbs o[ra qrib iz-zona l[amra.

I]da mhemmx dubju li l;urnata tal-biera[ kienet kollha tal-marka ‘Wigan’, li kienu qed jag[mlu l-ewwel dehra fil-finali tal-aktar cup competition antika fid-dinja, u fejn g[al [inijiet twal dehru superjuri g[al City minkejja li tal-a[[ar jinsabu t-tieni filklassifika tal-Premiership, u fejn bejniethom hemm differenza ta’ xejn anqas minn erbg[in punt.

Il-log[ba bdiet b’City fuq lattakk, u i]da Wigan dehru kunfidenti fil-log[ob tag[hom, u fejn fl-ewwel taqsima ra]]nu lill-players perikolu]i ta’ City ming[ajr wisq affann, anki jekk ilgoalkeeper tal-Latics, Joel Robles, kellu jsalva ballun diffi/li b’saqajh waqt azzjoni insidju]a, u fejn Carlos Tevez deher vi/in [afna li jsib ixxibka.

Wigan kellhom lil James McArthur, Shaun Maloney u lil Callum McManaman b[ala l-muturi tat-tim, u fejn – spe/jalment fit-tieni taqsima – kienu ta’ w;ig[ tar-ras kbir g[ad-difi]a ta’ City, immexxija minn Vincent

Kompany.

U wara li Maloney laqat illasta bi free-kick, tard fit-tieni taqsima, City spi//aw jilag[bu b’g[axar players meta sitt minuti mit-tmiem tke//ielhom Pablo Zabaleta, li ntwera ttieni karta safra g[al foul fuq McManaman.

Minuti wara – u meta llog[ba dehret riesqa g[all-[in barrani – is-sostitut Watson, li kien ilu jilg[ab disa’ minuti biss wara li da[al minflok Jordi Gomez, g[ola tajjeb birras g[all-corner ta’ McManaman biex g[eleb lillgoalkeeper Joe Hart; bil-goal de/i]iv jasal e]att malli bdew l-ewwel tokki tat-tliet minuti li ng[ataw b[ala [in mi]jud.

Il-fatt li Watson tilef [afna mill-ista;un wara li kien kiser saqajh f’Novembru kompla juri l-ma;ija u limprevedibbiltà tal-football, u bir-reb[a storika g[at-tim tieg[u tikkonkludi ;urnata mi]erabbli g[all-manager ta’ City, Roberto Mancini – fost rapporti li t-Taljan, ’il quddiem jista’ jitlef postu lil Manuel Pellegrini, li fil-pre]ent qed jikkow/ja t-tim Spanjol ta’

Callum McManaman ta’ Wigan (Nru 15) jitqa//at mill-art wara t-tackle ta’ Pablo Zabaleta, li swiet karta [amra lid-difensur ta’ City (Reuters)

Malaga.

Man City: Hart, Kompany, Zabaleta, Clichy, Nastasic, Nasri (Milner), Barry (Dzeko), Silva, Yaya Tourè, Aguero, Tevez (Rodwell).

Wigan: Robles, Alcaraz, Boyce, McCarthy, Maloney, Gomez (Watson), McArthur, Espinoza, Scharner, Kone, McManaman.

PREMIERSHIP

Jirb[u Chelsea b’Lampard jikser ir-rekord ta’ Tambling Frank Lampard sar l-aqwa skorer ta’ kull ]mien g[al Chelsea meta lbiera[ skorja ]]ew; goals tal-Blues firreb[a, 2-1, fuq Aston Villa, u waqt konfront missielet u mimli in/identi f’Villa Park.

Ir-rekord pre/edenti kien ilu jin]amm g[al 47 sena minn Bobby Tambling, li sab ixxibka 202 darbiet fi 370 log[ba g[al Chelsea, u qabel kien ittrasferit ma’ Crystal Palace, fil-bidu tal-1970.

Intant, dan hu su//ess fenomenali g[al Lampard meta wie[ed iqis li hu player ta’ nofs il-ground, u meta Tambling jibqa’ mag[ruf b[ala attakkant prolifiku fi ]menijiet meta l-log[ba

(spe/jalment fis-sittinijiet)

kienet tibba]a [afna aktar fuq l-offensiva.

Aston Villa [ar;u ddeterminati g[all-punti peress li g[ad mhumiex salvi, u dehru li qabdu t-triq it-tajba meta fid-19-il minuta, Christian Benteke g[eleb lil Petr Cech fil-lasta ta’ Chelsea wara azzjoni personali.

Dan kien id-dsatax-il goal g[all-attakkant Bel;jan ta’ Villa f’dan l-ista;un, u blaffarijiet jikkumplikaw ru[hom g[al Chelsea meta tke//ielhom Ramires, ftit qabel il-mistrie[, u li ;ie muri t-tieni karta safra.

I]da l-log[ba daret fit-tieni taqsima, wara li Benteke

tke//a g[al da[la kerha fuq John Terry u Chelsea kellhom jistennew biss tliet minuti biex jiksbu l-parità minn Lampard, li g[eleb lillgoalkeeper Brad Guzan b’xutt qawwi.

Chelsea komplew jo[olqu lazzjonijiet, bl-a[[ar kelma ter;a’ tkun ta’ Lampard, li fit88 minuta kien fil-post e]att biex jiskorja l-203 goals personali g[all-klabb meta kompla g[al ;ewwa azzjoni mibdija minn Eden Hazard.

Ir-reb[a tfisser li Chelsea – li nhar l- jilag[bu l-finali tal-Europa League kontra Benfica – huma kwa]i /erti minn post mal-ewwel erba’ timijiet tal-Premiership wara

li telg[u t-tielet, bi 72 punt, u fejn qed igawdu vanta;; ta’ sitt punti fuq Arsenal u [ames punti fuq Tottenham.

Dan, meta jonqoshom log[ba wa[da biss g[al tmiem il-kampjonat, u bil-Gunners u Spurs iridu jilag[bu ]ew; log[biet o[ra.

Aston Villa jinsabu fittlettax-il post tal-klassifika b’40 punt – [amsa aktar minn Wigan, li jinsabu t-tielet milla[[ar u li g[ad jonqoshom la[[ar ]ew; log[biet kontra lwa[da tal-Villains. Fil-fatt, Villa jridu jag[lqu lkampjonat b’konfront malistess Latics, li jintlag[ab fidDW Stadium, fid-19 ta’ Mejju.

Ri]ultati FA Cup – Finali

Wigan v Man City

1-0

Aston Villa v Chelsea

1-2

Premiership Illum

Stoke v Tottenham Everton v West Ham Fulham v Liverpool Norwich v West Brom QPR v Newcastle Sunderland v Southampton Man Utd v Swansea

The Championship Illum Play-Off

Watford v Leicester Brighton v Crystal Palace

Premier Sko//i]

Celtic v St Johnstone 4-0 Dundee v Kilmarnock 2-3 Inverness CT v Dundee Utd 1-2 St Mirren v Aberdeen 0-0

G[ada

Hearts v Hibernian Motherwell v Ross County

I Div Play-Offs

Alloa v Brechin Dunfermline v Forfar (wara l-[in barrani)

II Div Play-Off

2-3 6-1

East Fife v Berwick 2-1 Peterhead v Queen’s Park 3-1 (wara l-[in barrani)

Ritratt> Joseph Galea

-

, 11 ta’ Mejju, 2013

Il {add

BIRKIRKARA CHAMPIONS 2012-13

Sport 39

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

B’Kara Champions tal-football Malti – Jirb[u d-decider kontra Hibernians b’wirja stupenda fit-tieni taqsima

3

CHAMPIONSHIP DECIDER

B’KARA (0)

J. Haber, Z. Muscat, N. Vukanac, A. Mendoza, R. Pereira, P. Fenech, G. Sciberrras, R. Muscat, E. Herrera, J.P. Mifsud Triganza, J. Benites Sost: S. Haruna Shola flok J. Benites 34min, R. Camenzuli flok J.P. Mifsud Triganza 77min, R. Scicluna flok R. Muscat 84min

HIBERNIANS (1)

1

M. Muscat, R. Camilleri, J. Pearson, R. Soares, M. Dias, A. Cohen, B. Kristensen, J. De Lima Siqueira, C. Failla, L.E. Dos Santos, J.P. Farrugia Sost: O. Obiefule flok J.P. Farrugia 74min, A. Pulis flok R. Soares 74min, A.K. Dos Santos flok M. Dias 85min

Imwissija: Haber, Herrera (B), Kristensen, L.E. Dos Santos (H) Skurjaw: Failla pen. 32min (H), Herrera 56min, Vukanac 67min, Z. Muscat 74min (B)

Referee: Alan Mario Sant il-mument Player tal-Log[ba: Rodrigo Pereira (B’Kara) KUMMENTI

Inkredibbli, sa fl-a[[ar g[amilnieha (Paul Zammit – kow/ B’Kara) Il-President tal-MFA Norman Darmanin Demajo jippre]enta t-Tazza lil B’Kara

G[ar-raba’ darba fl-istorja, Birkirkara huma /-Champions tal-football lokali wara li f’decider li dde/idiet ilKampjonat g[elbu lil Hibernians, 3-1. Wara taqsima kwieta fejn sofrew il-pressjoni tal-avversarji u marru goal minn ta[t, l-Istripes inbidlu fit-tieni 45 minuta u ddominaw g[al kollox biex dawru r-ri]ultat favur tag[hom.

Din kienet festa ta’ football quddiem attendenza ta’ ftit aktar minn 9,000 spettatur, u finalment [are; ir-rebbie[ talkampjonat g[al dan l-ista;un 2012-13.

Matul dan l-ista;un, ilmi]ien qaleb favur l-Istripes meta dawn g[elbu lil Hibernians darbtejn, filwaqt li fi]-]ew; log[biet l-o[ra, irri]ultat kien ta’ draw, bl-aktar wie[ed ri/enti jkun dak li qajjem kontroversja. L-unika reb[a g[al Hibernians u bliskor kbir ta’ 5-0 waslet filbidu tal-ista;un, pre/i]ament fil-Euro Cup. B’Kara kellhom lil Joseph Zerafa sospi] wara li dabbar ir-raba’ karta safra fl-a[[ar log[ba kontra Tarxien, filwaqt li g[al Michael Woods irkupra wkoll lill-Bra]iljan Marcelo Dias minn injury li ;arrab il-{add kontra Valletta.

Il-kow/ tal-Istripes, Paul Zammit, wettaq ]ew; bidliet, b’Zach Muscat jie[u post Joseph Zerafa, filwaqt li pprefera li jibda b’Jhonnattann Benites flok Shodiya Haruna Shola. Millbanda l-o[ra, bidla wa[da

g[al Hibernians, b’Jackson Lima jibda flok Zoran Levnaic.

L-atmosfera kienet ikkulurita u l-partitarji mi]]ew; na[at [onqu l-partijiet allokati lilhom u minn ferm qabel ma bdiet il-log[ba.

Hibernians [ar;u aktar aggressivi u wara [ames minuti kellhom l-ewwel /ans, meta kien Dias li qassam lejn Farrugia, bix-xutt tieg[u jispi//a g[oli, u fit-18-il minuta minn corner ta’ Failla kien Cohen li bir-ras impenja lil Haber.

B’Kara bdew isibuha diffi/li li jid[lu fil-log[ba, u fit-23 minuta kien g[al darb’o[ra Failla b’corner li sab lil Cohen, i]da d-daqqa tar-ras tieg[u ;iet salvata minn Haber. B’Hibernians jift[u l-iskor fl-azzjoni li kien imiss.

Kien xutt ta’ Failla li [abat ma’ jdejn Sciberras, birreferee jordna penalty, u mill[dax-il metru, CLAYTON FAILLA g[eleb lil Haber.

Birkirkara inbidlu kompletament fit-tieni taqsima, u fis-56 minuta kisbu d-draw. Kien Mifsud Triganza li minkejja li l-ballun deher li qabe] sew il-linja tefa’ cross g[an-nofs, u bid-difi]a Pawlista wieqfa da[al EDWARD HERRERA, li spara fix-xibka.

Minn hawn ’il quddiem, lIstripes komplew jiddominaw u fit-62 minuta, Fenech sab lil Shodiya, i]da dam biex ikkonkluda, b’Muscat jimblokka.

Fis-67 minuta, B’Kara

marru g[all-ewwel darba filvanta;;. Kien free-kick mog[ti minn Pereira, biddifensur NIKOLA VUKANAC janti/ipa l-[ar;a tal-goalkeeper Muscat u birras ipo;;i l-ballun fir-rokna.

U fil-mument li Hibernians kienu qed jippreparaw biex jag[mlu sostituzzjoni doppja ;arrbu t-tielet goal. Kien fl-74 minuta meta Mifsud Triganza inkariga ru[u minn corner qasir lejn Shodiya, li kompla lura fejn Mifsud Triganza qassam lejn Rowen Muscat, bix-xutt fil-baxx tieg[u jsib lil ZACH MUSCAT li dawwar g[al ;ewwa. Goal ma[dum b’mod e//ellenti.

L-isfor]i ta’ Hibernians kienu issa kollha g[al xejn u fit-82 minuta xutt ta’ Luis Edison Dos Santos fuq pass ta’ Dias spi//a g[oli. Anzi kienu l-Istripes li setg[u ]iedu goal ie[or meta f’kontrattakk kien Shodiya li qassam lejn Herrera, b’dan tal-a[[ar jirritorna l-ballun meta Shodiya kien f’po]izzjoni ta’ offside u b’numru ta’ players jistennew fuq in-na[a l-o[ra.

It-tisfira finali tefg[et lillplayers, id-diri;enti u lpartitarji ta’ B’Kara f’dellirju ta’ fer[, ji//elebraw ir-reb[ tar-raba’ kampjonat fl-istorja tag[hom. Dawn la[qu l-qofol tag[hom hekk kif il-President tal-MFA, Norman Darmanin Demajo, ippre]enta t-Tazza tal-Kampjonat lill-captain ta’ B’Kara, Gareth Sciberras.

I]da kien il-bidu talfeste;;amenti, li komplew matul il-lejl fil-Wied ta’ B’Kara.

Lanqas g[andi kliem g[al dan is-su//ess. {dimna [afna g[alih u ilni ng[id li stajna nirb[u. Inkredibbli, sa fla[[ar g[amilnieha u nirringrazzja lil Alla.”

Hekk kienu l-ewwel kummenti tal-kow/ ta’ B’Kara, Paul Zammit, fi tmiem il-partita, hekk kif deher ferm emozzjonat wara li t-tim tieg[u reba[ iddecider kontra Hibernians, 31, meta sa tmiem l-ewwel taqsima kienu 1-0 minn ta[t.

Mistoqsi dwar x’biddel fittieni taqsima biex it-tim deher kompletament mibdul, Zammit qal, “Iva, veru flewwel taqsima konna be]ag[nin u rinun/jatarji [afna. Fit-tieni taqsima g[idtilhom li ma rridux nib]g[u u biddilna s-sistema u xi po]izzjonijiet tal-plejers, u na[seb li dan [alla l-frott,

g[aliex g[amilnieha,” temm Paul Zammit, li dan kien ittieni kampjonat tieg[u mirbu[ ma’ B’Kara wara dak fl-ista;un 2009-10, wara li aktar qabel fl-ista;un 200708 kien reba[ il-kampjonat g[all-ewwel darba b[ala kow/ mat-tim ta’ Valletta.

Il-captain, Gareth Sciberras, qal li l-emozzjoni tar-reb[ tal-Kampjonat hi wa[da kbira. “Meta tqis li kollox kien ;ej kontra u konna qed nitilfu, is-su//ess hu isba[. Bqajna nemmnu fina nfusna u fil-mistrie[ g[idna li ma jistax ikun li nitilfu kollox, issa wara li tant [dimna. Imma din hi skwadra b’qalb kbira u bi plejers li j[obbu l-log[ba. Irrealizzajna li ma konniex qed nilag[bu b[as-soltu u [ri;na ddetermnati li naqilbu rri]ultat,” qal Sciberras.

40

Lokali

Il-{add, 12 ta’ Mejju, 2013

L-Ewropa f’Malta Li Malta fl-Ewropa nafu xi tfisser. I]da li l-Ewropa tkun f’Malta? Meta l-Ewropa hi diversa tant? I]da blelezzjoni ta’ Simon Busuttil b[ala Kap tal-PN nistg[u nifhmu a[jar.

Issa, il-pajji] g[andu ]]ew; partiti l-kbar li qed imexxuhom ]ew; politi/i li bdew il-karriera tag[hom filParlament Ewropew. Din losservazzjoni banali twassalni g[al ]ew; konklu]jonijiet. L-ewwel, nistg[u naraw li mhix vera lidea li l-UE se tibla’ lil pajjizna u tag[mel l-istat Malti irrelevanti. G[ax hawn qed naraw li l-bidu talkarriera tista’ sse[[ fi Brussell, i]da l-qu//ata g[ad trid issibha f’Malta. Ilpolitika nazzjonali, proprju min[abba l-importanza tassovranità nazzjonali, g[adha ti]boq il-politika Ewropea.

G[aliex mhux f’Malta biss li l-politi/i, meta jridu jie[du pass ’il quddiem fil-karriera,

jispi//aw i/edu l-kariga Ewropea g[al wa[da nazzjonali. Ti;ri f’pajji]i o[ra, inklu]i l-kbar.

It-tieni konklu]joni ssegwi.

Li g[idt ma jfissirx li lEwropa ma tibdel xejn. Anzi, turi li anki fejn il-kariga nazzjonali baqg[et aktar importanti, madankollu lkarriera issa bdiet titfassal fuq skala Ewropea. Dan qed ng[idu g[aliex ma jg[oddx biss g[all-politika. Fl-oqsma so/jali u ekonomi/i jg[odd ukoll. Kif jaf kul[add li g[andu t-tfal ]g[a]ag[.

Mhumiex biss l-istudenti universitarji li jippjanifikaw [ajjithom hekk, i]da ]]g[a]ag[ f’bosta setturi o[rajn. Dak li qabel kienu jag[mluh biss xi professjonisti (b[at-tobba u lawdituri) – cioè li jippjanaw li jqattg[u xi snin barra, i]da bil-[sieb li ji;u lura Malta – sar id-drawwa tal-bosta.

Kien il-PN fil-gvern li witta t-triq biex dan kollu

minn Ranier Fsadni ranierfsadni@europe.com

jse[[: biex nissie[bu fl-UE u, f’dawn l-a[[ar disa’ snin ta[t Lawrence Gonzi – bl-iskemi ta’ boro] ta’ studju, ta’ investiment fl-edukazzjoni, ta’ [arsien tal-ambjent ekonomiku biex jin[olqu limpjiegi... – li ippermettew li]-]g[a]ag[ jippjanaw b’dan il-mod. F’pajji] bla pediment sod, dan kien ikun biss [olm.

media•link COMMUNICATIONS

I]da l-PN je[tie; ikun lest li jag[raf dak li di;à rrikonoxxew bosta ;enituri, illum daqt jag[lqu l-50 sena, meta j[arsu lejn uliedhom.

G[alkemm kienu l-;enituri li ssieltu g[all-Ewropa – bilvot, bl-impenn – it-tfal huma Ewropej (u Ewropeisti) aktar minnhom; fis-sens li t-tfal, li kellhom forsi 10 snin meta nqatg[et il-kwistjoni talEwropa, kibru b[ala membri tal-UE; mentri l-;enituri kibru f’dinja o[ra. G[at-tfal, illum qed jag[lqu l-20 sena, il-fruntieri tas-so/jetà Maltija m’g[adhomx jieqfu malfruntiera nazzjonali.

Forsi kien dan wie[ed millfatturi ewlenin fejn tilef ittriq il-PN fl-a[[ar legi]latura.

Kien g[adu qed ja[seb bilkalkoli ta’ dawk li qasmu dde]ert biex Malta tissie[eb flUE; mentri ]-]g[a]ag[ twieldu fl-UE. Periklu kbir li jiffa//jaw ilpartiti li jkunu tilfu elezzjoni bil-kbir hu li ma jkollhomx

membri ;odda u allura lpartit u l-ferg[at tieg[u jibdew jinqatg[u mid-demm ;did. Il-periklu l-ie[or hu li n-nies jibdew i[arsu lejn ilmexxejja u ma jarawx fihom nies li jistg[u jifhmuhom.

Il-PN s’issa mag[ruf b[ala l-partit ta’ Malta fl-Ewropa.

L-isfida quddiemu hi li jsir ilpartit tal-Ewropa f’Malta.

Mhux billi j/edi l-fehmiet ba]i/i tieg[u. I]da billi juri li fehmietu kapa/i jidentifikaw il-problemi politi/i prin/ipali fil-[ajja tan-nies u joffru soluzzjonijiet li jirrispettaw id-dinjità persunali u l;ustizzja.

Il-mexxejja l-;odda, li l-PN se jkollu fi ]mien xahar, je[tie; li bejniethom ikollhom esperjenza so/jali ddiversifikata kemm jista’ jkun, biex ikunu jistg[u jinterpretaw x’qed ji;ri filpajji] s[i[ qabel il-waqt.

Hekk biss il-politika tkun tista’ tindirizza l-[ti;iet ta’ g[ada b’mod perswa]iv.