€0.55
Numru 13,437
Il-{amis 16 ta’ Mejju, 2013
Franza f’ri/essjoni ta[t Hollande
Muscat ipo;;i lilu nnifsu ‘l fuq mir-regoli Quddiem ilkontroversja li nqalg[et, u li g[adha g[addejja dwar id-diversi ka]i ta’ ksur tal-kodici ta’ etika tal-Kabinett minn Ministri u Segretarji Parlamentari tieg[u, ilPrim Ministru Joseph Muscat iddikjara li flopinjoni tieg[u l-Kodici ta’ Etika mhux qed jinkiser u qed ikun rispettat. Din id-dikjarazzjoni lPrim Ministru Joseph Muscat g[amilha lbiera[ meta kien qed iwie;eb mistoqsijiet tal-;urnalisti li staqsew dwar ilpo]izzjoni tieg[u b[ala Prim Ministru quddiem lakku]i u r-rapporti ta’ ksur tal-kodi/i tal-etika tal-Ministri.
Isostni li l-Kodi/i ta’ Etika tal-Ministri qed ji;u rispettati Fi stqarrija ma[ru;a b’reazzjoni g[allkummenti tal-Prim Ministru, il-PN qal li bilkummenti u l-po]izzjoni tieg[u, Muscat qed ipo;;i lilu nnifsu ‘l fuq mirregoli. Din il-kwistjoni kienet wa[da mill-ewwel kontroversji li ffa//ja lGvern Laburista hekk kif kien elett. g[al pa;na 2
Franza da[let fit-tieni ri/essjoni g[al dawn l-a[[ar erba’ snin u bi/-/ifri uffi/jali li jikkonfermaw dan jo[or;u proprju f’g[eluq l-ewwel anniversarju ta’ meta s-So/jalista Francois Hollande [a l-;urament b[ala President Fran/i]. L-ekonomija ta’ Franza naqset b’0.2 fil-mija g[all-ewwel tliet xhur tas-sena u li jirrifletti tnaqqis simili li kien se[[ matul il-perijodu Ottubru-Di/embru tal-2012. Intant, Franza llum qed tbati minn /ifri ta’ qg[ad rekord u meta l-fidu/ja fis-settur kummer/jali u qalb il-konsumatur tinsab fl-aktar livell baxx. Ara wkoll pa;na 18
L-IMF iwissi lill-Gvern dwar l-i]bilan/ Ifa[[ar kif marret l-ekonomija Maltija bejn l-2008 u s-sena li g[addiet minn Jerome Caruana Cilia
Rapport tal-Fond Monetarju Internazzjonali jwissi lill-Gvern biex joqg[od attent li ma jkabbarx l-i]bilan/ wara li l-Gvern da[[al lil Malta fi pro/edura ta’ ]bilan/ ]ejjed mal-UE. Dan ir-rapport li [are; lbiera[ jwissi wkoll lill-Gvern biex inaqqas in-nefqa rikorrenti u mhux dik kapitali. Il-Fond Monetarju Internazzjonali iwissi wkoll li l-banek qed jiddependu wisq minn self g[all-propjetà u qed ji]diedu dawk li ma jaslux biex i[allsu d-dejn mal-banek.
Jekk il-valuri tal-propjetà jaqg[u, dan jista’ jkun theddida sostanzjali g[al Malta. Fir-rapport tal-Fond Monetarju Internazzjonali jintqal li g[andu jitwaqqaf kunsill apposta biex isus [alli lGvern ma jonfoqx i]]ejjed. Madanakollu, il-Fond Monetarju Internazzjonali jfa[[ar kif marret lekonomija Maltija bejn l-2008 u s-sena lo[ra. Ir-rapport ibassar li r-rankatura ekonomika titjieb ftit fis-sentejn li ;ejjin. Iwissi dwar theddida li r-ri/essjoni fl-
Ewropa jista’ jkollha fuq Malta, u jekk irrati tat-taxxi jsiru l-istess madwar lEwropa. Jirrakkomanda t-tis[i[ tal-qag[da finanzjarja tal-banek Maltin, li l-Gvern isa[[a[ il-finanzi tieg[u wkoll, li lkumpaniji b[all-Air Malta jirritornaw g[all-qlig[ u l-Enemalta ma tibqax tkun issussidjata. Ir-rapport jg[id ukoll li l-Enemalta qed tag[mel wisq telf u l-Gvern g[andu jara li jekk inaqqas it-tariffi dan ikun g[ax veru jkunu naqsu l-ispejje] talproduzzjoni.
Eurovision
Sport
I]-]ag[]ug[ Malti Gianluca llejla jirrappre]enta lil Malta fit-tieni semi finali tal-Eurovision Song Contest li se ssir illejla fl-I]vezja
Chelsea jeg[lbu lil Benfica b’gowl fl-a[[ar sekondi fl’Amsterdam Arena, biex reb[u l-Europa League Cup
Ara pa;ni 16 u 17
Ara pa;ni 30 u 32
IN-NAZZJON Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
2 Lokali
L-MUT u l-MDA jifir[u lil Simon Busuttil Il-Malta Union of Teachers (MUT) u l-Malta Developers Association (MDA) fi stqarrijiet separati fer[u lil Simon Busuttil g[all-[atra tieg[u b[ala Kap ;did tal-Partit Nazzjonalista u b[ala Kap talOppo]izzjoni. L-MUT fl-istqarrija tag[ha awgurat lil Simon Bususttil il-[idma t-tajba g[all-interess tal-poplu Malti u G[awdxi kollu. Fl-istqarrija l-President, luffi/jali u l-Kunsill talMUT fer[u wkoll lil Clyde Puli li kien ma[tur b[ala Shadow Minister g[allEdukazzjoni u jawgurawlu iktar [idma fejjieda g[all;id tal-qasam edukattiv. Il-Malta Developers
Association (MDA) awgurat ukoll lil Simon Busuttil g[all-[atra tieg[u b[ala Kap tal-Oppo]izzjoni. Fl-istqarrija tag[ha, lMDA qalet li tag[raf ilb]onn li f’demokrazija [ajja b[al tag[na g[andu jkun hemm Oppo]izzjoni b’sa[[itha u tinsab konvinta li l-[idma tal-Kap il-;did tal-Oppo]izzjoni se twassal g[al dan il-g[an. L-MDA qalet li bi [siebha tibqa’ kontinwament f’kuntatt kemm mal-Gvern kif ukoll mal-Oppo]izzjoni biex tmexxi ‘l quddiem ilfehmiet tag[ha dwar issettur tal-proprjetà u lkostruzzjoni, settur ferm importanti g[al pajji]na.
Super 5
In-numri tal-Lotterija Super 5 li telg[u lbiera[ huma 24, 13, 19, 45, 37. {add ma qatg[a l-[ames numri. G[axra qatg[u erba’ numri u reb[u €4,663.55c filwaqt li 577 qatg[u tliet numri u reb[u €94.30c. L-ewwel premju tal-Lotterija Super 5 li jmiss ma jkunx anqas minn €250,000. It-temp
UV INDEX
9
IT-TEMP> Pjuttost imsa[[ab b’[albiet tax-xita f’xi n[awi li jsir ftit imsa[[ab VI}IBBILTÀ> ;eneralment tajba IR-RI{: ftit qawwi g[al qawwi mix-Xlokk li jsir moderat mill-Punent Majjistru BA{AR> qawwi IMBATT> baxx g[al moderat mix-Xlokk li jsir moderat TEMPERATURA: l-og[la 25˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a tra//a Xita mill-1 ta’ Settembru 426.5 mm IX-XEMX> titla’ fis-05.57 u tin]el fis-20.00
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
Da[lu fil-politika mhux biex iservu minn pa;na 1
Dan g[all-fatt li millewwel bdew [er;in rapporti li Segretarji Parlamentari u Ministri tal-Gvern kienu qed ikomplu ja[dmu filprofessjoni privata tag[hom waqt li fl-istess waqt iservu b[ala Segretarji Parlamentari jew Ministri tal-Gvern. Fost il-Ministri li ssemmew b’rabta ma’ dawn il-ka]i ta’ ksur tal-kodici ta’ etika, kien hemm il-Ministru Godfrey Farrugia, isSegretarju Parlamentari Michael Farrugia u lMinistru George Vella, li lkoll huma tobba. Kien hemm ukoll isSegretarju Parlamentari Franco Mercieca, li l-Prim Ministru Joseph Muscat stess ammetta li kien l-uniku wie[ed li tah permess spe/jali biex ikompli jipprattika lprofessjoni tieg[u minkejja li l-Kodici ta’ Etika jispe/ifika b’mod /ar li Segretarji Parlamentari jew Ministri ma jistg[ux jibqg[u jipprattikaw il-professjoni tag[hom. Quddiem dawn il-ka]i, u o[rajn marbutin mal-mod kif qed ji;u impjegati nies minn barra /-/ivil fis-Segretarjati Privati u anke qraba ta’ Ministri, il-Prim Ministru qal li b[alissa qed issir revi]joni tal-kodi/i, i]da ma jridx jg[id x’bidliet se jsiru. Il-Prim Ministru ma tax perijodu meta dawn il-kodi/i se jkunu finalizzati u qal li mhux possibbli li dawn ikunu lesti fi ]mien sitt ;img[at li l-PL ilu elett fil-gvern.
Il-prin/ipji ovvji dwar im;iba korretta huma ferm ’il bog[od minn mo[[ il-Gvern ta’ Muscat Mistoqsi jispe/ifika liema huma l-bidliet li jemmen li g[andhom jidda[[lu filkodi/i l-;odda, il-Prim Ministru Muscat qal li ma jaqbilx li dawn g[andhom ikunu spe/ifikati wa[da wa[da g[aliex il-pro/ess g[andu jkun wie[ed [olistiku. Hu sostna li l-pjan talGvern hu li dawn il-kodi/i l;odda jkunu mag[mula b’mod li jistg[u jiffunzjonaw u li jirrispettaw i]-]minijiet tal-lum. Jospeh Muscat ]ied li jrid ikun ikkunsidrat ukoll li l-Kodi/i pre]enti saru f’nofs is-snin disg[in u g[alhekk je[tie; bidla. Fir-reazzjoni g[addikjarazzjonijiet li g[amel Joseph Muscat, il-Partit Nazzjonalista qal li Joseph Muscat g[amel lilu nnifsu ‘l fuq mir-regoli u filwaqt li kuljum qed i[alli lill-Ministri u s-Segretarji Parlamentari tieg[u jiksru l-Kodi/i talEtika, issa jrid jg[id li mhu qed jinkisru ebda Kodi/i talEtika. B’dak li qed jag[mel filksur tal-Kodici ta’ Etika talMinistri u s-Segretarji Parlamentari, Muscat po;;a lilu nnifsu ‘l fuq mir-regoli. Il-PN kompla li sSegretarju Parlamentari Franco Mercieca baqa’ jipprattika b[ala kirurgu talg[ajnejn waqt li l-Ministru
George Vella baqa’ ja[dem ta’ tabib u jara l-pazjenti. Meta l-Gvern Nazzjonalista kien g[amel ilKodi/i tal-Etika g[allMinistri u s-Segretarji Parlamentari kien g[amilha /ara li Ministru ma jistax ja[dem privat. Ministru qieg[ed hemm biex iservi lill-poplu kollu fil-kariga ta’ Ministru bl-ener;ija u l-[in kollu li [aqqa dik il-kariga. Prattika privata tpo;;i Ministru f’kunflitt kbir ta’ interess. Lil min se jaqdi b[ala Ministru? Lil min tassew [aqqu, jew lill-klijenti privati tieg[u, staqsa l-PN. Il-kodi/i tal-etika jag[milha /ara: “As soon as a Minister is appointed, it is expected of him not to continue with his private work. He should devote his whole time to his official duties. The prohibition covers also consultancies, attendance at offices|clinics, to give professional advice, etc; even if the work is not remunerated” Imma dawn il-prin/ipji ovvji dwar im;iba korretta, qal il-PN, huma ferm ‘il bog[od minn mo[[ ilGvern ta’ Muscat li lMinistri tieg[u qed i;ibu ru[hom b’mod li jidhru li da[lu fil-politika mhux biex iservu lil kul[add imma biex ja[tfu huma.
B[al-lum 25 sena
IL-{AMIS L-og[la 26˚C L-inqas 17˚C
IL-:IMG{A L-og[la 25˚C L-inqas 18˚C
IS-SIBT L-og[la 25˚C L-inqas 18˚C
IL-{ADD L-og[la 27˚C L-inqas 18˚C
IT-TNEJN L-og[la 26˚C L-inqas 16˚C
UV
UV
UV
UV
UV
9
9
9
9
9
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 22˚C imsa[[ab, Frankfurt 20˚C imsa[[ab, Tel Aviv 24˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 14˚C ftit imsa[[ab, Milan 14˚C imsa[[ab, Tripli 36˚C ftit imsa[[ab, Istanbul 18˚C xemxi, Ateni 24˚C ftit imsa[[ab, Lisbona 15˚C ftit imsa[[ab, Londra 9˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 21˚C xemxi, Berlin 13˚C imsa[[ab, Madrid 10˚C imsa[[ab, Zurich 19˚C imsa[[ab, Brussell 14˚C ftit imsa[[ab, Moska 27˚C imsa[[ab, Munich 22˚C ftit imsa[[ab, il-Kajr 26˚C ftit imsa[[ab, Pari;i 14˚C imsa[[ab, Dublin 11˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 19˚C imsa[[ab, Tune] 24˚C imsa[[ab, St. Petersburg, 16˚C xemxi, Al;eri 18˚C imsa[[ab, Ruma 20˚C imsa[[ab, Kopen[agen 18˚C xemxi.
F’diskors li g[amel f’mass meeting fl-okka]joni tal-ewwel anniversarju mir-reb[a tal-Partit Nazzjonalista fl-elezzjoni :enerali, il-Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista xejjen dikjarazzjonijiet li saru fil-jiem ta’ qabel minn Karmenu Mifsud Bonnici u minn Duminku Mintoff. Karmenu Mifsud Bonnici qal li n-Nazzjonalisti kienu qed ja[bu r-relazzjonijiet li kellhom ma’ I]rael. Il-Prim Ministru ]vela dokumenti li kienu juru l-konnessjonijiet li kellhom is-So/jalisti ma’ I]rael sa lejlet l-elezzjoni. Mintoff ikkritika l-g[a]la tal-post g[all-bini tal-Power Station f’Delimara kif ukoll dwar iddiskussjonijiet mal-Knisja. Eddie Fenech Adami qal li kien il-Gvern ta’ Mintoff li pprova jag[laq [alq il-Knisja u anke l-iskejjel tag[ha. Il-mass meeting kien indirizzat ukoll millVi/i Prim Ministru Guido de Marco u b’messa;; ta’ g[aqda rringrazzja lil dawk kollha li tawh l-appo;; u wrew solidarjetà kbira mieg[u.
IN-NAZZJON Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
Lokali 3
Tiffirma dikjarazzjoni kontra l-kontenut ta’ abbu] tat-tfal online
Wara l-kariga ta’ Deputat Chairperson tal-PBS, lil Albert Marshall il-Gvern Laburista [atru wkoll Chairman tal-Kunsill Malti g[all-Arti u l-Kultura
Jing[ata kariga o[ra mill-Gvern Laburista Aktar [atriet mill-Gvern Laburista g[al nies meqjusa b[ala “tal-qalba”, hekk kif Albert Marshall intg[a]el biex imexxi l-bord il-;did tal-Kunsill Malti g[all-Arti u l-Kultura filwaqt li l-eks Deputat Laburista Anthony Zammit tpo;;a fil-bord ta’ Heritage Malta. Tul il-;urnata tal-biera[ t[abbar li l-bord tal-Kunsill g[all-Arti u l-Kultura, lMCCA se jkun qed jitmexxa minn Albert Marshall b[ala chairperson u Paul Cachia b[ala deputat chairperson. Il-bqija talbord il-;did tal-MCCA se jkun kompost minn Nicholas Depiro, Dominic Galea, Caroline Tonna, Joe Micallef, Frederick Testa li [a sehem attiv fil-kampanja Laburista, u Jackie Scott li hi pre]entatrici fuq listazzjon Laburista. Fil-kampanja, Jackie Scott ippre]entat il-programm Vie dwar il-programm elettorali Laburista. Wie[ed irid ifakkar ukoll li Albert Marshall di;á ng[ata kariga o[ra – dik ta’ Vi/i Chairperson tal-Bord tal-PBS. Is-Segretarju Parlamentari José Herrera [atar ukoll ilbord il-;did tal-Orkestra Nazzjonali li kif di;á ;ie ]velat se jkun qed jitmexxa mill-kandidat Laburista Sigmond Mifsud li [are; mal-Labour fl-a[[ar elezzjoni imma ma telax. Hu se jkun asssistit millmembri Ruth Vella Micallef li tokkuppa kariga ta’ Broadcasting Manager f’One Productions, Mark Attard Montalto, Paul Abela, Maria Frendo u Alexei Galea Cavalazzi. Apparti dan, is-Segretarju Parlamentari [atar ukoll ilbord il-;did ta’ Heritage Malta li se jitmexxa minn Joe Buttigieg assistit mill-
membri tal-Bord Joanne Cassar, l-eks Sindku Laburista tal-Fgura Tony Degiovanni, Peter Muscat, Gerald Montanaro Gauci, u Andrea Bartolo b[ala segretarja. Hemm ukoll ilProfessur Anthony Zammit, eks Deputat Laburista li fla[[ar elezzjoni ma ;iex elett mi]-]ew; distretti li kkontesta fihom.
Aktar kandidati Laburisti u personalitajiet fuq il-media Laburista fuq bordijiet tal-Gvern Ilbiera[ t[abbret ukoll ilKummissjoni Nazzjonali tal-Familja li n[atret millMinistru Marie Louise Coleiro Preca. IlKummissjoni hi komposta mi/-Chairperson Maria Dolores Camilleri, idDeputat Chairperson Angela Abela, u tmien membri li huma Jurgen Abela, Sonia Camilleri, Tessie Cassar, Albert Gauci Cunningham, Doris Mifsud, Clarissa Sammut Scerri, Grace Shoultz, Victor Sultana u sSegretarju Ray Arpa. Dan tal-a[[ar hu eks ufficjal tal-GWU filwaqt li Gauci Cunningham kien wie[ed mill-u/u[ prominenti tal-kampanja Laburista. Skont diversi rapporti, ilkantant William Mangion li kien parti mill-kanzunetta li ntuzat mill-Partit Laburist fil-kampanja elettorali, fla[[ar sig[at ing[ata kariga fid-dipartiment tal-kultura fejn jidher li se jkun qed iservi b[ala konsulent ta’ José Herrera, b’enfasi partikulari fuq il-baned.
Il-Membru Parlamentari Ewropew Roberta Metsola ffirmat Dikjarazzjoni Ewropea kontra l-kontenut ta’ abbu] tat-tfal li jinstab online. Id-dikjarazzjoni tenfasizza l-[tie;a ta’ koperazzjoni iktar mill-qrib bejn l-a;enziji talinfurzar tal-li;i flinvestigazzjoni talproduzzjoni u d-distribuzzjoni ta’ stampi u videos li huma sesswalment abbu]ivi. Roberta Metsola qalet li hi taqbel bis-s[i[ madDikjarazzjoni u sa[qet li wara kull stampa ta’ abbu] tat-tfal hemm vittma. Hi qalet li l-koperazzjoni bejn l-awtoritajiet f’Malta u dawk ta’ pajji]i o[ra u organizzazzjonijiet internazzjonali hi kru/jali biex tipprevjeni l-produzzjoni, pussess u distribuzzjoni ta’ dan il-kontenut.
L-Ewro Parlamentari Ewropew Roberta Metsola
Hi sa[qet fuq il-[tie;a ta’ rappurta;; adegwat u xieraq tal-ka]i fuq livell globali u qalet li kull /ittadin Ewropew g[andu jing[ata l-mezzi kollha biex jirrapporta kontenut ta’ abbu] tat-tfal lil xi organizzazzjoni nazzjonali relevanti.
Minbarra li tenfasizza lisforz globali li hu me[tie; biex tkun indirizzata lproblema, id-Dikjarazzjoni titlob lill-Kummissjoni Ewropea biex tiffoka l-isforzi tag[ha fuq il-pajji]i li qed ji]viluppaw biex jistabbilixxu mekkani]mi ta’ segwitu li huma trasparenti u li jil[qu listandards dinjija. Roberta Metsola qalet li din il-problema globali titlob soluzzjonijiet globali u sa[qet li rridu nassiguraw li nkunu pass ‘il quddiem minn dawk li jwettqu dan l-abbu] u minnetwerks li jappo;;jawhom u fl-istess [in inkomplu nassiguraw li a[na lkoll protetti minn dan it-tip ta’ kriminalità. Id-Dikjarazzjoni g[andha lappo;; ta’ Membri Parlamentari Ewropej minn gruppi politi/i varji.
IN-NAZZJON Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
4 Lokali
Jallega li qala’ xeba’ ming[and il-Pulizija Joseph Azzopardi ta’ 43 sena minn Santa Lu/ija allega fil-Qorti li f’jum San Pawl tal-2006 qala’ xeba’ ming[and ilPulizija li damet sejra g[al kwarta. Joseph Azzopardi, li jinsab mixli li hu [ebb g[all-Pulizija qal fil-kumpilazzjoni li kompliet quddiem il-Ma;istrat Marsanne Farrugia, tenna li kien f’ristorant malfamilja u kien hemm mejda li bdew iwaddbu l-flixken. Qalilhom biex jiefqu g[ax kien hemm it-tfal. Ta daqqa ta’ ponn fuq il-mejda u dak il-[in qata’ /-/appetta taddeheb li kellu f’idu. Qal li lanqas biss kien induna li qatag[ha. Tenna li telaq ’l hemm bil-kwiet u lanqas ma kien saq hu i]da l-mara tieg[u. Kif wasal fejn il-fabbrika ST Microelecronics, qalilha biex iddawwar lura g[ax kien nesa /-/appetta, liema /appetta kien fer[an biha g[ax kien g[adu kemm jixtriha. F’[in minnhom iltaqa’ mal-Pulizija lejn in-na[a ta’ {a;ar Qim. Wie[ed mill-Pulizija qallu “mela inti l-
;ellied u g[alqu bil-karozza. Il-karozzi ;ew “bonnet” ma’ “bonnet”. Ni]lu ]ew; Pulizija u bdew jitkellmu [a][in. Wie[ed minnhom jg[idlu Joe l-Annimal u l-ie[or kien ;in;er. Joe [are; il-pistola, u qalbuh mal-art, u mmanettjawh. Kien hemm Sur;ent li kien ftit ’il bog[od u ma g[amel xejn. Wara bdew ;ejjin aktar Pulizija. L-akku]at qal li wie[ed mill-Pulizija, li g[andu farret f’wi//u kien l-uniku wie[ed li qabe] g[alih. It-tfal tieg[u kienu g[adhom ]g[ar, it-tifla kellha tliet snin u baqg[et ittemtem u t-tifel sena akbar minnha. L-akku]at qal li uliedu g[adhom sal-lum meta jaraw Pulizija jib]g[u. “Bdew jag[tuni bis-sieq u jitkellmu [a]in mal-mara tieg[i. Beda [iere; iddemm minni u li kieku mhux g[ax kont b’sa[[ti kienu joqtluni. Minn fuq il-post [aduni d-depot u ma a//ettawnix, imbag[ad [aduni /-?entru tas-Sa[[a talFurjana u wara l-Istpar Mater Dei” qal Joseph Azzopardi.
Kompla jg[id li skont i/-/erfitikat, hu kien qed jara /par minn g[ajnu x-xellugija u ;ie //ertifikat li qieg[ed isofri minn ;rie[i gravi. L-g[ada tar-ritratti staqsewh ma’ min kien i;;ieled u wie[ed mill-Pulizija qallu biex imur g[ax ;ietu [niena minnu. Imbag[ad qisu qatt ma ;ara xejn. L-akku]at qal li dejjem qag[du jtawlu biex jippruvaw inessu l-ka]. Dejjem jg[idulu li l-ka] filkonfront tal-Pulizija se jibda u ma beda qatt. Imbag[ad spi//aw biex ressqu lilu. Waqt il-kontro-e]ami Azzopardi qal li ma kienx hu li /empel lill-Pulizija, i]da huma marru fejn ir-ristorant g[ax kien hemm kommossjoni. Qal li kien xorob flixkun inbid bejn il-familja tieg[u kollha. “Lil dawn qatt ma jista’ ninsihom bixxebg[a li tawni” qal ix-xhud imbikkem. “Jien lanqas naf x’inhu ji;ri. Dan il-ka] ilu li se[[ sebg[a snin u nofs”, temm jg[id l-akku]at. Wara xehdet Sharon Azzopardi, mart lakku]at, fejn qalet li fir-ristorant kienet
ma’ ]ew;ha fejn marru jieklu. :ewwa nqala’ argument u ]ew;ha qallhom biex jiefqu g[ax kien hemm it-tfal. Ta daqqa ta’ ponn u nqatatlu /-/appetta. Imbag[ad indunaw li kienu tilfu //appetta. Qalet li kienet hi li saqet u re;g[u lura biex i;ibu /-/appetta. IlPulizija waqqfu lir-ra;el tag[ha u sakkruh bejn il-karozzi. Il-passi;;ier Pulizija beda jag[ti lil ]ew;ha bir-revolver ma’ rasu. IlPulizija xufier ing[aqad mieg[u u bdew jag[tuh bla [niena. “Jien i;;ennint, kul[add spi//a jag[tih bis-sieq u bl-idejn. Lili bdew joffenduni u jkellmuni [a]in. Wara qaluli biex insuq warajhom sad-depot u ma [allewnix nid[ol. Imbag[ad narahom [er;in bir-ra;el, biex jie[duh il-Furjana u wara [aduh lIsptar”, kompliet tg[id mart l-akku]at. Il-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Carlos Cordina, bl-Avukat Edward Gatt jidher g[ar-ra;el. Il-ka] ikompli fil-15 ta’ Novembru.
F’April l-indi/i tal-prezzijiet g[ola b’2.9% Matul April li g[adda lIndi/i Armonizzati talPrezzijiet g[all-Konsumatur g[ola b’2.9% fuq ix-xahar ta’ qabel. Dan kien dovut l-aktar g[al ]ieda ta’ 12.5% fl-indi/i tal-lukandi u r-ristoranti, laktar min[abba s-servizzi ta’ akkomodazzjoni. ?ifri ma[ru;a mill-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika g[al April li g[adda juru li kienet irre;istrata wkoll ]ieda ta’ 7.9% fl-indi/i tal-[wejje; u ta]-]raben min[abba ]-]ieda sta;jonali fil-prezzijiet tal[wejje; u bl-introduzzjoni tal[wejje; tar-Rebbieg[a. L-indi/i tat-trasport ]died b’0.3% l-aktar min[abba ]ieda fil-prezz tal-fjuwil. }ieda o[ra ta’ 1.1% kienet re;istrata flindi/i tax-xorb alko[oliku u tat-tabakk u dan min[abba ]ieda fil-prezz tas-sigaretti. Lindi/i tad-divertiment u talkultura telg[u b’1.2% min[abba ]ieda fil-prezz ta’ package holidays. Kien hemm ]ieda wkoll ta’ 0.9% fl-indi/i tal-g[amara, apparat tad-dar, u manutenzjoni tad-djar kif ukoll ]ieda simili fl-indi/i tal-ikel u xorb mhux alko[oliku u dan min[abba ]ieda fil-prezz talfrott. Dwar ir-rata ta’ inflazzjoni, ir-rata medja f’April kienet 2.9% filwaqt li r-rata annwali kienet ta’ 0.9%.
IN-NAZZJON Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
Lokali 5
Konfu]joni dwar i/-?entru tas-Sa[[a f’G[awdex Qed tirri]ulta konfu]joni dwar x’se ji;ri mi/-?entru tas-Sa[[a ta’ G[awdex fost g[ajdut li dan i//entru se jing[alaq u jkun parti millIsptar :enerali ta’ G[awdex. Il-Ministru tas-Sa[[a Godfrey Farrugia naqas milli jwie;eb g[al mistoqsijiet parlamentari mag[mula mid-Deputat Nazzjonalista Chris Said propju dwar dan l-uniku /entru tas-Sa[[a f’G[awdex. Il-Ministru Godfrey Farrugia qal li
t-twe;iba se ting[ata f’seduta o[ra. Li ;ara i]da, hu li ftit inqas minn xahar ilu, IN-NAZZJON kien ippubblika a[bar dwar i/-?entru tasSa[[a f’G[awdex u l-Ministeru kien ikkonferma din l-a[bar. Fl-20 ta’ April li g[adda, INNAZZJON ippubblika artiklu dwar il-possibbiltá tal-g[eluq ta/-?entru tas-Sa[[a li jinsab fi Triq Enrico Mizzi, fir-Rabat G[awdex, u li sservizzi li kienu jing[ataw minn dan
i/-?entru tas-Sa[[a se jibdew jing[ataw mill-Isptar :enerali ta’ G[awdex – xi [a;a li tmur kontra lkritika kollha li kienet issir millPartit Laburista meta kien flOppo]izzjoni. Dak i]-]mien, ilkelliema Laburisti kienu jwa[[lu filproblemi li g[andu l-Isptar Mater Dei g[al nuqqas ta’ servizz mi//entri tas-sa[[a. IN-NAZZJON kien bag[at numru ta’ mistoqsijiet dwar din l-a[bar lill-
Ministeru tas-Sa[[a, u kelliem g[allMinisteru tas-Sa[[a kkonferma din la[bar fejn qal li /-/entru hu ]g[ir wisq u s-servizzi se jing[ataw millIsptar :enerali ta’ G[awdex. Xi [a;a stramba hi li filwaqt li lMinisteru kien wie;eb u kkonferma l-istorja li ppubblika dan il-;urnal kwa]i xahar ilu, fil-Parlament ilMinistru tas-Sa[[a g[a]el li ma jag[tix twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret fl-a[[ar jiem.
Professur qal lill-;enituri li ma kellhomx g[alfejn jinkwetaw Ikompli l-ka] tas-seba’ tobba akku]ati bil-qtil involontarju ta’ tifla ta’ 26 xahar minn Ray Abdilla
Professur li kien raha lil Amy Abela ta’ 26 xahar u li mietet fl-Isptar Mater Dei, kien serra[ ras il-;enituri li din ma kellhiex affarijiet kbar. Quddiem il-Ma;istrat Tonio Micallef Trigona kompliet ilkumpilazzjoni tas-seba’ tobba, [ames nisa u ]ew;t ir;iel, mixlijin bil-qtil involontarju ta’ tifla ta’ 26 xahar, Amy Abela, u li lmewta se[[et b’negli;enza tag[hom. Ix-xhud prin/ipali kienet omm il-vittma, Jacqueline Abela de Giovanni, li qalet li ilha mi]]ew;a [ames snin, u li minn dan i]-]wie; kellha tlett itfal. Amy twieldet f’Di/embru tal-2008. Emmozzjonata fuq ilpedana tax-xhieda, qalet li fl2011, waqt l-a[[ar xhur tattqala tag[ha fejn kienet qed tistenna t-tieni tarbija, Amy kellha sentejn u xahrejn, fejn tiftakar li din bdiet tirremetti filg[axija u anke matul il-lejl. Hi u ]ew;ha [aduha l-Isptar St James Hospital bit-tabib jg[idilhom li din kienet dehydrated. Peress li baqg[et tirremetti, il-familja [adita g[and tabib tat-tfal, li qalilha li jekk tibqa’ tirremetti,kien se jara lit-tifla fil-klinika privata tieg[u aktar tard f’San :iljan. L-omm kienet mistennija li twelled lg[ada u min[abba f’hekk Professur li aktar tard kien raha lit-tifla qallha li kien a[jar li kieku Amy tittie[ed lIsptar Mater Dei g[allosservazzjoni. Madankollu listess Professur kien qal lill;enituri li ma kellhomx g[alfejn jinkwetaw fuq ittifla. It-tifla ttie[ed l-ewwel flemer;enza tal-isptar u wara fis-sala Disneyland. Peress li l-omm kienet se twelled, i]da ntbag[tet id-dar biex tistrie[
g[ax kienet g[adha ma waslitx, il-missier idde/ieda li jibqa’ mat-tifla l-isptar. Madankollu fis-sig[at bikrin ta’ filg[odu, ix-xhud qalet li kellha ter;a’ tmur l-isptar biex twelled lit-tifla Eve. Ftit wara li welldet, ix-xhud qalet li /emplet mill-kamra tag[ha g[al kamra ta’ Amy u xi [add infurmaha li skont ir-ri]ultati t-tifla kellha /-/elloli taddemm (white blood cells) qawwijin [afna, imma ma kienx hemm g[alfejn wie[ed jippanikkja. Fil-fatt qalulha li lanqas kien hemm g[alfejn jag[tu lit-tifla xi anti-bioti/i. Sadattant omm ir-ra;el kienet qalet lit-tobba li dawn kienu qeg[din itellg[u u jni]]lu jekk jibag[tux lil Amy id-dar, i]da d-de/i]joni kienet li tin]amm l-isptar. Sadattant ftit sig[at wara li welldet, ir-
ra;el tax-xhud /emplilha imma ma qabadhiex g[ax ittelefon kien silent ,u bag[atilha messa;; u re;a’ /emplilha fit-3 a.m. fejn hemm semg[etu u qalilha biex tmur fejn is-sala ta’ Amy g[ax kienet [a]in. Meta waslet sabet is-sodda tat-tifla mimlija bit-tobba u kul[add jipprova j;ieg[luha ter;a’ tibda tie[u n-nifs. Qassis li kien pre]enti akkumpanja lill-omm barra ssala u ftit tal-minuti wara, missier Amy waqa’ mal-art b’[ass [a]in. Kien hemm li ;iet informata li Amy kienet mietet. Omm Amy qalet li hi /emplet lill-avukat tag[ha fuq dak li kien se[[ u dwar ilpo]izzjoni legali tag[ha u dan qalilha li kien se jitlob g[al file mediku tat-tifla u biex
issir inkjesta Ma;isterjali dwar il-ka]. Il-familja ppre]entat ukoll rikors filQorti biex il-patolo;ista Marie Therese Camilleri Podesta tkun pre]enti g[allawtopsja. Wara t-tabib tat-tfal talfamilja kien tkellem mal;enituri u l-omm qalet li hi riedet tkun taf kif mietet Amy. Il-Professur qalilha li ma kienx f’po]izzjoni li jag[ti kummenti f’dak l-istadju, u dan sakemm jo[ro; ir-ri]ultat tal-awtopsja. Hi qalet lillProfessur li repetutament kienet insistiet li t-tifla g[andha ting[ata l-antibioti/i, i]da hu kien irriffjuta u qalilha li s-sors tal-problema kienet gastritis.
Wara xehdet il-Profesoressa Marie Therese Camilleri Podesta fejn qalet li lawtopsja saret minn Ali Safraz u Briggitte Ellul fejn irri]ulta li din mietet min[abba bacterial meningitis. Hi spjegat li kienet pre]enti g[all-awtopsja b[ala parti-/ivili g[an-nom tal-;enituri tat-tifla, li kienet mietet fis-27 ta’ Frar, blawtopsja ssir fl-1 ta’ Marzu. L-Avukati Michael Sciriha, Lucio Scirha u Joseph Giglio qeg[din jidhru g[all-akku]ati filwaqt li l-Ispettur Jesmond Grech qed imexxi lProsekuzzjoni. L-Avukat Catherine Grima qed tidher b[ala parti-/ivili g[an-nom tal-;enituri.
IN-NAZZJON Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
6 Lokali
Impressjoni artistika tat-tielet business centre ;did g[at-TH Group li mistenni jkun lest fi ]mien sentejn
It-tielet business centre g[at-TH Group TH Group [abbar it-tielet Business Centre tieg[u f’Birkirkara. B’investiment privat ta’ €14-il miljun u mifrux fuq 10,000 metru kwadru, lEwropa Business Centre se jkun qed joffri spazju g[al uffi//ji u parke;; g[al 300 vettura. Dan il-business centre, li mistenni jkun lest fi ]mien sentejn, hu t-tielet wie[ed g[al dan il-grupp. Dan il-pro;ett kien im[abbar waqt attività li matulha l-kumpanija nidiet limma;ni l-;dida tag[ha minn Tal{erba g[al TH Group. Antoine Spiteri, id-Direttur Mani;erjali tal-Grupp, qal li
dan hu ]mien e//itanti [afna g[allkumpanija li issa die[la f’era ;dida b’imma;ni li tirrifletti l-proprjetà ta’ kwalità tal-Grupp. Hu qal li t-tkabbir tal-kumpanija qed jissarraf f’[olqien tax-xog[ol. Il-Ministru g[all-Ekonomija, lInvestiment u n-Negozji ]g[ar Chris Cardona qal li dan l-investiment jirrifletti l-impenn tal-Gvern g[at-tkattir tal-investiment u l-[olqien tal-impjiegi. Il-Grupp joffri servizzi ta’ turnkey u jispe/jalizza fl-istrutturi tal-konkrit rinforzat u bini ta’ riskju g[oli b[al fi truf
tal-irdumijiet u fuq art li ma tkunx stabbli. TH Group jimpjega ’l fuq minn 100 [addiem. Minbarra l-business centres li jakkomodaw u[ud mill-aqwa kumpaniji f’Malta b’reputazzjoni dinjija, ilGrupp i[addan proprjetajiet o[ra b[al lukandi, u iktar minn 50 binja residenzjali u binjiet kummer/jali. Hu u jitkellem dwar il-[idma talGrupp, Antoine Spiteri tkellem dwar kif il-kumpanija t[ares l-ambjent fil[idma tag[ha permezz tal-u]u ta’ materjal ri/ikabbli u teknika innovatti-
va li tnaqqas l-ammont ta’ konkrit u [adid fil-pro;etti. Il-progetti huma disinjati b’mod li jtejjeb l-effi/jenza ambjentali filwaqt li l-kumpanija hi involuta wkoll fi pro;etti ta’ titjib ta’ spazji [odor madwar Malta. Matul is-sena li ;ejja TH Group mistenni j]id l-impjegati b’iktar minn tliet darbiet u se jirdoppja n-numru ta’ subcontractors. Fl-a[[ar erba’ snin, ilGrupp irre;istra tkabbir fil-valur talassi ta’ 100% minkejja l-isfidi ekonomi/i u t-tnaqqis fil-prezz tal-proprjetà.
Skema mill-BOV g[al min jivvja;;a Il-punti mi;bura ta[t l-iskema tal-Bank of Valletta Loyalty Rewards Programme issa jistg[u jissarrfu ma’ kull titjira rri]ervata ma’ kull linja tal-ajru g[al kull destinazzjoni. L-offerta l-;dida hi miftu[a g[al kull min g[andu kard talBOV u li g[a]el li j[allas ilbiljett tal-arju permezz ta’ BOV Visa Platinum, BOV Visa Gold, jew BOV Visa Flypass Business Card – dawn il-kards huma awtomatikament eli;ibbli biex jipparte/ipaw fil-BOV Loyalty Rewards Programme. Il-possessur tal-kard jista’ jikkontattja li/-/entru tal-BOV Customer Service Centre fi ]mien 30 ;urnata minn mindu tkun saret it-transizzjoni biex titlob il-punti skont il-valur tax-xirjiet tag[hom. L-offerta se tg[in lill-possessur tal-kards tal-BOV jivvja;;a g[al kull destinazzjoni, jew jivvja;;a b’xejn jew bi skont jiddependi fuq l-ammont ta’ punti mi;bura meta ju]aw il-BOV kards fix-xirjiet tag[hom. Il-BOV Loyalty Rewards Programme jag[ti punt g[al kull €1 li wie[ed jonfoq bilBOV Visa Platinum, Visa Gold u Visa Flypass Business card.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
Lokali 7
Il-Fond tar-Ri/erka tal-Università jippubblika l-ewwel rapport annwali L-Università ta’ Malta qed tintensifika l-isforzi tag[ha biex tattira fondi g[al ri/erka sostenibbli. Dan jidher fl-ewwel rapport annwali tar-Research, Innovation and Development Trust (RIDT) li qed jintwera fuq is-sit www.ridt.eu. Matul l-ewwel sena s[i[a tal-operat tag[ha, ir-RIDT involviet ru[ha mal-komunità biex tattira aktar appo;; g[ar-ri/erka. Il-Fond, li qed ja[dem bl-g[an li jrawwem wirt ta’ innovazzjoni, g[amel progress tajjeb u rnexxielu jattira numru inkora;;anti ta’ donaturi u benefatturi minn setturi differenti tas-so/jetà, fosthom kumpaniji privati, istituzzjonijiet pubbli/i, individwi, studenti, alumni, fondazzjonijiet u organizzazzjonijiet. Ir-Rettur tal-Università Juanito Camilleri qal li “Filkuntest storiku u kurrenti, lUniversità ta’ Malta g[andha b]onn tibni malajr kemm jista’ jkun profil ta’ ri/erka korporattiva flimkien ma’ mekkani]mi li jikkontribwixxu direttament g[alli]vilupp so/jo-ekonomiku sostenibbli. “It-twaqqif tar-RIDT talUniversità u l-a;;ornament tal-le;i]lazzjoni li tippermetti in/entivi fuq it-taxxa g[ad-donaturi kienu ]ew; passi importanti ’l quddiem. L-investiment fl-Università ta’ Malta hu investiment filfutur ta’ pajji]na,” ]ied jg[id Juanito Camilleri. Ir-ri/erka fl-Università tinkorpora firxa wiesg[a ta’
oqsma u applikazzjonijiet b[alma huma l-medi/ina, lin;inerija, l-ICT, il-wirt storiku, u l-ekonomija fost o[rajn. Dan kollu g[allbenefi//ju tal-komunità Maltija. Il-Kap E]ekuttiv tarRIDT, Wilfred Kenely, qal li “Ir-RIDT timmira li ssa[[a[ l-investiment f’ri/erka u ]vilupp ta’ kalibru g[oli f’kull fakultà u dipartiment tal-Università. Dan jista’ jsir fuq livell nazzjonali u fl-istess waqt trawwem sens ta’ sfruttament kummer/jali ta’ din ir-ri/erka.” Ir-rapport annwali jelenka l-involviment tar-RIDT malkomunità, u[ud mill-pro;etti ta’ ri/erka li g[addejja b[alissa bihom fl-Università, ir-ri]ultati tal-fond g[as-sena 2011-2012, kif ukoll jag[ti kreditu lid-donaturi kollha li kkontribwew matul is-sena. “L-appell tag[na g[all2013 hu li nie[du dan ilfond fuq livell ;did billi nattiraw iktar individwi u organizzazzjonijiet biex jag[tu lappo;; tag[hom lir-RIDT. B’hekk, bl-appo;; tag[na g[ar-ri/erka, inkunu qed inrawmu l-;enerazzjoni li jmiss ta’ ri/erkaturi filwaqt li nibnu so/jetà li tapprezza u tappo;;ja x-xog[ol siewi tag[hom,” kompla Wilfred Kenely. L-g[otjiet, li jistg[u jing[ataw f’oqsma spe/ifi/i ta’ interess jew inkella lejn il-fond ;enerali talUniversità, titnaqqsilhom ittaxxa. Min jixtieq jag[mel xi donazzjoni jista’ jid[ol fis-sit www.ridt.eu.
Tnedija ta’ ktieb g[at-tfal dwar id-Drittijiet tal-Bniedem Il-Kummissarju g[at-Tfal Helen D’Amato nediet ilktieb Eleo u l-Pjaneta Babil ktieb tal-istejjer bl-istampi g[at-tfal li hu bba]at fuq idDikjarazzjoni Universali tadDrittijiet tal-Bniedem. Il-ktieb tnieda fl-Iskola Primarja ta’ {al Safi fi [dan il-Kulle;; San Benedittu. Ori;inarjament il-ktieb kien ippubblikat mill-Malta UNESCO Youth Association bil-g[an li jqajjem kuxjenza
dwar id-drittijiet tat-tfal kif imni]]la fid-Dikjarazzjoni kif ukoll id-dmirijiet tag[hom lejn l-o[rajn sabiex huma jkunu jistg[u jippromwovu ddrittijiet umani. L-Uffi//ju tal-Kummissarju tat-Tfal [a l-inizjattiva li jittradu/i u jippubblika dan ilktieb tal-istejjer u jag[mlu disponibbli fl-iskejjel kollha tal-Istat, tal-Knisja u dawk indipendenti. It-traduzzjoni talktieb saret minn Trevor }ahra.
Claudette Buttigieg g[a]let li din il-laqg[a tkun f’forma ta’ workshop b’diskussjoni diretta mal-kunsillieri u fl-istess livell mag[hom
{idma li tibba]a fuq prin/ipji, ener;ija u komunikazzjoni Il-programm ta’ [idma tadDeputat Nazzjonalista Claudette Buttigieg, jekk tkun eletta Vi/i Kap g[all-[idma fil-Partit, kien imfisser waqt laqg[a mal-kunsillieri taddisa’ distrett fl-Uffi//ju talPN f’San :wann. Din kienet l-ewwel wa[da minn sensiela ta’ laqg[at malkunsillieri tal-Kunsill :enerali tal-PN, fl-istess jum li fih Claudette Buttigieg xe[tet innomina tag[ha g[all-elezzjoni ta’ Vi/i Kap g[all-[idma filPartit li se ssir is-Sibt 25 ta’ Mejju.
Claudette Buttigieg g[a]let li din il-laqg[a tkun f’forma ta’ workshop b’diskussjoni diretta mal-kunsillieri u fl-istess livell mag[hom. Hi fissret il-messa;; li qed twassal ta’ prin/ipji, ener;ija u komunikazzjoni. Claudette Buttigieg sa[qet li hu possibbli li wie[ed i]omm malprin/ipji tieg[u ming[ajr ma jeskludi lil [add. B[ala kandidat u deputat ;did, g[andha l-ener;ija biex tintensifika l[idma u t-ti;did fi [dan il-PN u li tista’ twassal il-[iliet u lkompetenzi fil-qasam tal-
komunikazzjoni li hu l-kamp professjonali tag[ha. Claudette Buttigieg kienet deskritta b[ala politiku li tista’ tqarreb il-PN iktar lejn in-nies. Saret ukoll diskussjoni dwar il-media tal-Partit Nazzjonalista. Claudette Buttigieg qalet li g[andha lideat tag[ha dwar kif il-media tal-PN tista’ tkun iktar effettiva. Jekk tkun eletta Vi/i Kap, Claudette Buttigieg tenniet li se ta[dem mill-qrib mal-Kap u mas-Segretarju :enerali talPN fuq dan l-aspett.
IN-NAZZJON Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
8 Parlament
106 skejjel tal-primarja u 64 skola sekondarja B[alissa hawn 106 skejjel tal-primarja u 64 skola sekondarja. Dan qalu Evarist Bartolo, il-Ministru g[all-Edukazzjoni u xXog[ol bi twe;iba g[al mistoqsijiet parlamentari li saru mid-Deputat Nazzjonalista Clyde Puli. Il-Ministru Bartolo fisser li minn 106 skejjel tal-primarja hemm 68 skola primarja tal-istat, 27 skola primarja tal-Knisja u 11-il skola primarja indipendenti.
Minn 64 skola tas-sekondarja, hemm 29 skola sekondarja tal-Istat, 24 skola sekondarja tal-Knisja u 11-il skola sekondarja indipendenti. Bi twe;iba g[al mistoqsija o[ra relatata, il-Ministru Bartolo stqarr li fil-[ames snin li ;ejjin, f’kull skola, se jsir xi tip ta’ manutenzjoni skont il-b]onn – kemm b’mod estensiv kif ukoll xog[ol ie[or fuq skala mhux estensiva.
1,913-il tifel u tifla fostered fi tmien snin In-numru ta’ tfal fostered mill-2005 sa April ta’ din is-sena ammonta g[al 1,913. Dan [are; minn twe;iba li saret minn Marie Louise Coleiro
Preca, il-Ministru g[allFamilja u s-Solidarjetà So/jali g[al mistoqsija parlamentari mag[mula mid-Deputat Nazzjonalista Chris Said.
Si;ar ta/-/itru [ielsa mill-mard B[alissa fil-Laboratorju tal-Mikropropagazzjoni tal-Pjanti fi [dan idDirettorat g[as-Sa[[a talPjanti, g[addejja l-esperimentazzjoni li bdiet fl2008 fuq it-tne[[ija ta’ mard minn varjetajiet antiki ta/-/itru. Leo Brincat, il-Ministru g[all-I]vilupp Sostenibbli, l-Ambjent u t-Tibdil filKlima, qal dan bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista ?ensu
Galea. Il-Ministru Brincat stqarr li dan qed isir b[ala parti minn pro;ett iffinanzjat mill-Unjoni Ewropea u Malta bl-iskop li ssir produzzjoni ta’ pjanti ta’ larin; u lumi ming[ajr mard g[all-konservazzjoni. Hu jinsab infurmat ukoll li jsiru b’mod regolari numru ta’ pro;etti minn studenti mill-Università ta’ Malta b[ala parti mit-te]i tag[hom.
Aktar enfasi biex tfal u studenti jkunu i]jed infurmati dwar id-dieta bilan/jata
Se jsir studju nazzjonali dwar l-ikel ikkunsmat mill-Maltin Qed isiru l-preparamenti ne/essarji biex, aktar tard din is-sena, isir studju nazzjonali dwar l-ikel li jkun ikkunsmat mill-popolazzjoni Maltija. Godfrey Farrugia, ilMinistru g[as-Sa[[a, [abbar dan fi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret midDeputat Nazzjonalista Joe Cassar. Hu qal li dan l-istudju qed isir b’g[ajnuna teknika mill-G[aqda Dinjija tasSa[[a. Il-Ministru Farrugia stqarr
li l-Istrate;ija Nazzjonali kontra l-Obe]ità tidentifika diversi oqsma ta’ azzjoni biex iwasslu g[at-tra]]in u ttre;;ig[ lura tal-epidemija tal-pi] ]ejjed. Hu fisser li fuq linji stabbiliti mill-Kumitat Intersettorali dwar l-Obe]ità, il-Ministeru kompla joffri edukazzjoni dwar id-dieta bilan/jata u le]er/izzju fi]iku fuq il-media kif ukoll permezz ta’ attivitajiet fil-komunità, fl-iskejjel u f’postijiet tax-xog[ol u ma’
gruppi u komunitajiet differenti. Godfrey Farrugia ]ied li sar ukoll xog[ol f’dan ir-rigward ma’ professjonisti mill-qasam tal-edukazzjoni u millUniversità biex tfal u studenti jkunu aktar infurmati fuq iddieta bilan/jata u l-e]er/izzju fi]iku. Prijoritajiet fit-twettiq talistrate;iji jinkludu revi]joni tal-Politika Nazzjonali dwar lIkel kif ukoll il-Politika g[atTreddig[ tat-Trabi.
Ebda ri]enja mit-Tribunal Industrijali Ma ntalbet l-ebda ri]enja ta/-Chairpersons tat-Tribunal Industrijali. Dan qalitu Helena Dalli, il-Ministru g[ad-Djalogu So/jali, l-
Affarijiet tal-Konsumatur u l-Libertajiet ?ivili bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Chris Said.
IN-NAZZJON Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
Parlament 9
Il-Gvern pre]enti g[andu Possibbiltà li jsir jikkopja s-su//essi pont fuq il-bypass ta’ gvernijiet Nazzjonalisti tal-Imrie[el
Id-Deputat Nazzjonalista George Pullicino awgura li lGvern pre]enti jirrepeti l-kisbiet ta’ gvernijiet Nazzjonalisti. Hu kkwota u po;;a fuq ilMejda tal-Kamra rapport talFond Monetarju Internazzjonali li qal li fl-2012 it-tkabbir ekonomiku f’Malta kien l-akbar fiz-zona ewro u lqg[ad baqa’ fost l-inqas fiddinja. Meta kompliet iddiskussjoni bi twe;iba g[addiskors tal-President fil-ftu[ tal-le;i]latura, George Pullicino qal li fid-diskors, li kien kostrett jaqra l-President, jing[ad g[all-ener;ija pajji]na hu dipendenti g[al kollox mi]]ejt. Il-fatti juru li bl-in/entivi li ng[ataw madwar 7,000 familja gawdew minn investiment ta’ €18-il miljun biex ikunu installati pannelli fotovoltai/i. Dan minbarra s-€16il miljun li ng[ataw lil negozji u fabbriki g[all-istess skop. Id-Deputat Nazzjonalista George Pullicino qal li hemm approvati wkoll skemi li flimkien mal-pannelli di;à installati kapa/i jipprodu/u total ta’ 41MW elettriku. Dan ifisser g[axra fil-mija tat-talba massima li g[andu pajji]na. George Pullicino qal li flewwel jiem tieg[u, il-Gvern xejjen g[al kollox l-g[ajtiet tieg[u dwar politika ta’ g[aqda u meritokrazija. IlGvern [a de/i]jonijiet sa[ansitra kontra l-Kostituzzjoni meta temm l-impjieg tas-Segretarji Permanenti. Id-Deputat Nazzjonalista Paula Mifsud Bonnici qalet li kemm id-diskors tal-President kien wie[ed kontroversjali hu kkonfermat mill-fatt li dan iddiskors miktub mill-Gvern qanqal reazzjoni b’kummenti negattivi minn diversi setturi. Minkejja l-g[ajta ta’ “Malta Tag[na Lkoll”, illum wie[ed
jistaqsi jekk dan hux fil-fatt qed jitwettaq jew jekk hux qed ja;evola biss lil min tah appo;; u lil min hu ta’ twemmin Laburista. Il-Gvern warrab l-g[ajta talmeritokrazija u filwaqt li warrab nies li kienu qed jag[tu aktar minn sehemhom, da[[al minflokom nies li l-uniku mertu li g[andhom hu t-twemmin tag[hom Laburista.
Fl-ewwel jiem tieg[u l-Gvern xejjen g[al kollox l-g[ajtiet tieg[u dwar politika ta’ g[aqda u meritokrazija Paula Mifsud Bonnici qalet li fid-diskors tal-President, ilGvern qal li mhux se joqg[od jitkellem fuq dak li g[amlet lamministrazzjoni pre/edenti i]da se ja[dem fuq il-pjan tieg[u. Anke fuq dan, ilGvern falla g[aliex kelliem wara ie[or g[adu jfittex kif jitfa’ t-tort fuq il-Gvern Nazzjonalista. Il-Ministru tal-Affarijiet Barranin George Vella qal li d-diskors ma jkoprix il-[idma kollha tal-Gvern. Din hi koperta bil-programm elettorali. George Vella qal li l-pajji] ma g[andux joqg[od jin[ela fuq min ing[ata kariga jew o[ra, i]da kul[add g[andu ji;bed [abel wie[ed biex pajji]na jiffa//ja l-problemi li ;ejjin quddiemu. Id-Deputat Nazzjonalista Carm Mifsud Bonnici qal li jinsab /ert li d-diskors talPresident ma nkitibx minn deputat b[al George Vella g[aliex ]gur kien jevita /erti fra]i u battuti. Il-problema
mhix il-mod kif isir il-qari tad-diskors i]da hi min kiteb id-diskors li jidher li baqa’ flewforija tar-reb[a elettorali. }gur li min kiteb id-diskors g[amel di]rispett lillokka]joni. Carm Mifsud Bonnici issu;;erixxa li din lokka]joni tittie[ed b[ala tag[lima biex f’diskorsi futuri jkunu evitati sitwazzjonijiet b[al dik ta’ din id-darba. Id-Deputat Nazzjonalista qal li g[andha ting[ata importanza qawwija lill-[olqien taxxog[ol. Jin[tie;u mi]uri immedjati biex jibqa’ g[addej is-suq tax-xog[ol. Hu rrifera g[al dik li ntqal fid-diskors talPresident dwar ir-relazzjoni ta’ Malta mal-Libja. Fil-kri]i talLibja Malta kienet ferm vi/in il-poplu Libjan u hu partikularment kien fost dawk li qattg[u ]mien twil biex jinstabu l-a[jar soluzzjonijiet. Is-Segretarju Parlamentari Owen Bonnici qal li wie[ed jista’ joqg[od jikkritika ddiskors li sar i]da d-domanda li g[andha ssir hi fejn irid jitwassal il-pajji] fi ]mien [ames snin. Hu qal li l-Gvern Laburista g[andu pjan biex jag[mel lill-pajji] a[jar milli hu. Fl-a[[ar parti tas-seduta dDeputat Laburista Michael Falzon wie;eb g[all-kritika ta’ George Pullicino. Minkejja l-g[ajta tal-Partit Laburista li jrid jispi//a lkliem ta’ “a[na u huma” ibba]a l-ewwel kummenti tieg[u fuq dak li “a[na mhux se nag[mlu b[al dak li g[amiltu intom.” Hu kompla jelenka de/i]jonijiet li lGvern Laburista mhux se jag[mel b[all-Gvern pre/edenti. Michael Falzon baqa’ filpussess tal-Kamra li ;iet a;;ornata g[al nhar it-Tnejn 20 ta’ Mejju fis-6 p.m.
Il-Gvern se jag[ti prijorità lis-sigurtà tar-residenti li jg[ixu qrib il-bypass tal-Imrie[el. Dan qalu Joe Mizzi, il-Ministru g[at-Trasport u lInfrastruttura bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista George Pullicino. Il-Ministru Mizzi stqarr li l-Gvern se j]omm mal-impenn tieg[u li joffri soluzzjoni g[all-problema li sfortunatament wasslet g[al in/identi fatali. G[alhekk hu [abbar li b[alissa qed ikunu evalwati l-pjani e]istenti g[al pont kif inhu ma[sub f’permess tal-ippjanar tal-MEPA.
Inqalg[u 248 si;ra tal-palm infettati F’dawn l-a[[ar erba’ xhur inqalg[u 248 si;ra tal-palm infettati mill-bumunqar l-a[mar. Meta kien qed iwie;eb mistoqsija parlamentari li saret midDeputat Nazzjonalista ?ensu Galea, il-Ministru Leo Brincat fisser li l-qtug[ isir wara spezzjonijiet li jkunu saru, li jirri]ultaw kemm minn rapporti li jid[lu lid-Dipartiment kif ukoll wara spezzjonijiet b[ala parti mis-sorveljanza g[allkontroll ta’ dan l-insett.
Se jkun indirizzat il-periklu f’G[ar Lapsi Il-Gvern, b’mod immedjat, se jkun qed jistabbilizza lblat fil-parti l-aktar frekwentata mill-pubbliku tal-bajja ta’ G[ar Lapsi. Dan se jkun qed isir permezz ta’ xbiek u boltijiet. Dan t[abbar minn Joe Mizzi, il-Ministru g[at-Trasport u l-Infrastruttura bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Ryan Callus. Il-Ministru Mizzi stqarr li l-problema tat-ti;rif tal-blat f’G[ar Lapsi hi wa[da mifruxa fuq parti sostanzjali tal-kosta fl-in[awi. Bi twe;iba g[al mistoqsija o[ra relatata li saret millinterpellant, il-Ministru Mizzi ]ied li l-Kunsill Lokali tasSi;;iewi g[addej b’xog[lijiet ta’ manutenzjoni u tisbi[ f’G[ar Lapsi. Dawn jinkludu manutenzjoni tal-po;;aman tal-[adid, tal-bankijiet, bdil ta’ tabelli kif ukoll bdil talfanali fil-parke;;.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
10 Lil hinn minn xtutna
Il-Pakistan> l-ewwel bidla demokratika fil-gvern Wara l-elezzjoni tas-Sibt li g[adda l-Pakistani, b[alma kien mistenni, kellhom lewwel bidla demokratika ma’ gvern ie[or elett demokratikament, minn meta fl-1947 ilpajji] in[oloq wara li lMusulmani Pakistani riedu stat indipendenti g[alihom, u g[alhekk inqatg[u minn dik li sa dakinhar kienet g[aqda bejn l-Indja {induista u lPakistan, bl-isem ta’ British India. Fil-fatt, minn dakinhar listat demokratiku imma;inat u previst mill-avukat politikant Mu[ammed Ali Jinnah, mag[ruf b[ala Quaid-i-Azam (jew il-Mexxej il-Kbir) u lfundatur tal-Pakistan, ma kienx dam ma waqa’ f’idejn demagogi, fewdalisti u burokrazija elitista, ta[t ilpatronat ta’ gruppi korrotti b’interessi mo[bija, u kull xorta ta’ mafja u interessi barranin. {akma militari Fuq kollox il-[akma militari
jew kwa]i militari [onqot kull tama ta’ demokrazija g[allpajji] li g[adu ji]viluppa. Is-sitwazzjoni kompliet tg[arrqet b’qerq kontinwu flelezzjonijiet, sta;nar talpro/ess politiku b’kolpi ta’ stat segwiti mil-li;i marzjali, daqqa f’isem l-I]lam u drabi o[ra f’isem il-moderni]mu. Hekk kif id-demokrazija bdiet titmermer b’parodija ta’ kostituzzjoni, korruzzjoni tal;udikatura u ksur tad-drittijiet tal-bniedem, bejn l-1947 u l1954 twaqqg[u tliet gvernijiet, sakemm fl-1958 ;iet sospi]a l-Kostituzzjoni. Wara dik dg[ajfa tal-1962, is-So/jalista Zulfikar Bhutto wassal g[al dik tal-1973, li kienet spi//at ;ugarell f’idejn dittaturi, u ]ew; emendi li kien fiha spi//aw difnu kull [jiel li kien fadal ta’ demokrazija. Il-mexxejja Pakistani wara
minn Joe Calleja jocal@me.com
Nawaz Sharif tal-PML-N g[eleb lil Ali, iben il-President So/jalista Bhutto Zardari li kien la[aq Prim Ministru [ames snin ilu b’simpatija wara l-qtil ta’ martu Benazir Bhutto
bdew ja[tfu kull [a;a li ti;i f’idejhom, u jibdlu l-kostituzzjoni biex taqdi l-kapri//i awtokrati/i, plutokrati/i tag[hom. Tant li l-kostituzzjoni spi//at isservi ta’ g[atja, gverta le;ittima g[all-pro/essi ille;ittimi. Din il-11-il elezzjoni tasSibt fil-Pakistan mill-1962 wasslet g[at-tmiem tat-tielet gvern immexxi mis-So/jalista Pakistan People’s Party talfamilja Bhutto, li kien ukoll luniku gvern elett demokratikament li baqa’ jiggverna sat-tmiem tal-le;i]latura s[i[a. E]iljat wara kolp ta’ stat Is-So/jalisti ggvernaw f’koalizzjoni mal-partit ?entista Pakistan Muslim League (Q) – PML-Q (li fl-2002 issepara minn dak konservattiv-liberali Pakistan Muslim League (N) – PML-N).
Il-PML-N ta’ Nawaz Sharif (li kien di;à Prim Ministru darbtejn fis-snin disg[in,
qabel kien ;ie e]iljat wara kolp ta’ stat), issa se jmexxi lPakistan, u ma jidhirx li se jkollu bi//a xog[ol [afifa. Florizzont hemm inkwiet ekonomiku-finanzjarju li fla[[ar [ames snin ta’ tmexxija So/jalista ftit li xejn sar biex jitbieg[ed. Il-Pakistan g[andu ba]i taxxabbli ferm baxxa, sistema dg[ajfa ta’ ;bir tattaxxi u ser[an ]ejjed fuq lg[ajnuna barranija, bi ftit prospetti ta’ tkabbir ekonomiku sostenibbli. Issena l-o[ra dan kien biss ta’ madwar 3.5 fil-mija. Flus li Pakistani barra lpajji] jibag[tu fil-Pakistan g[enu xi ftit biex ipattu g[attelf tar-riservi. Minkejja dan il-Pakistan g[ad irid i[allas lura mal-biljun u nofs ewro lill-Fond Monetarju
It-tigra, simbolu tar-rebbie[ Pakistan Muslim League (N) – PML-N ta’ Sharif, f’posters qed jitwa[[lu minn attivist tal-partit f’Islamabad waqt il-kampanja elettorali li g[addiet
Internazzjonali sal-a[[ar ta’ din is-sena fiskali. Mill-banda l-o[ra, kemm l-investiment dirett barrani kif ukoll dak lokali naqsu sostanzjalment. Il-gvern ta’ Bhutto ma tantx irsista biex jikkonvin/i liddeputati tieg[u tal-koalizzjoni ?entru-Xellugija ja//ettaw riformi tant me[tie;a fil-politika u t-tassazzazzjoni, g[ax dawk kienu aktar mo[[hom biex ma jitilfux is-si;;u filparlament, meta indunaw li lkoalizzjoni kienet se titlef ilgvern. Ni;i issa g[al dak li jinteressa lilna fil-Punent. Malbidla fil-gvern ftit jidher li se jkun hemm differenza fil-politika barranija, fir-relazzjoni mal-Istati Uniti. Il-verità hi li l-Pakistan g[andu b]onn lAmerika, u l-Amerika g[andha b]onn l-alleanza talPakistan fil-;lieda kontra tterrori]mu, spe/jalment fil-;ar Afganistan kontra t-Talibani u l-al-Qaida. Nuqqas ta’ fidu/ja re/iproka In-nuqqas ta’ fidu/ja re/iproka bejn l-awtoritajiet Pakistani u l-Istati Uniti qatt ma naqas. Anzi wara l-attakk mill-qawwiet spe/jali Amerikani fil-Pakistan sentejn ilu, biex inqatel il-kap ta’ alQaida Osama bin Laden, kompla kibret it-tensjoni bejn i]-]ew; pajji]i. Fl-Istati Uniti r-rivelazzjoni li l-aktar bniedem imfittex fiddinja kien fil-belt Pakistana ta’ Abbottabad, ftit metri bog[od minn kwartier tas-suldati, qajmet suspetti dwar jekk il-gvern tas-So/jalista Bhutto
kienx jaf aktar milli kien jg[id
dwar fejn kien mo[bi bin Laden. Fl-istess [in l-uffi/jali Pakistani kienu mdejqin bilfatt li l-Istati Uniti wettqu attakk unilaterali fl-art sovrana tal-Pakistan, u matul dawn l-a[[ar sentejn itt[aqqiq fil-pubbliku baqa’ dejjem ji]died, dwar kwistjonijiet ta’ fidu/ja u trasparenza. Filwaqt li l-kwistjonijiet, b[al dik tal-Kashmir, u tal-qtil ta’ ;urnalista Pakistan misservizzi sigrieti Pakistani, ]gur li kemm-il darba deher li wasslu biex i]-]ew; pajji]i jiksruha, fil-verità, wara lkwinti, it-tnejn baqg[u jikkoperaw, g[alkemm it-tensjoni qatt ma naqset. Issemmiet kemm-il darba ttheddida li l-Istati Uniti twaqqaf l-g[ajnuna lillPakistan. Fil-fatt il-House Foreign Affairs Committee kien ivvutat kontra mozzjoni biex dik l-g[ajnuna titwaqqaf kompletament. Madankollu, fi sforz biex ti;i inkura;;ita aktar trasparenza mill-gvern Pakistani, il-mozzjoni emendata li g[addiet, timponi aktar restrizzjonijiet fuq l-g[ajnuna /ivili li kellha ting[ata filfutur. Fl-a[[ar nett, imma mhux linqas, hemm il-problema talqawwa nukleari tal-Pakistan. It-tensjoni storika bejn ilPakistan u l-Indja ilha snin, laktar min[abba t-territorju talKashmir, u di;à kien hemm tliet gwerer bejniethom. Dawk i]da kienu gwerer konvenzjonali. Imma fl-1974 l-Indja wettqet l-ewwel test ta’ arma nukleari, u dan wassal biex fl1998 anki l-Pakistan g[amel listess. Fil-verità, il-periklu ta’ gwerra nukleari bejn dawn il;irien hi remota. Aktar qed jinkwieta lill-komunità internazzjonali li l-estremisti, militanti u terroristi I]lami/i pre]enti bil-qawwa filPakistan u fl-Afganistan jistg[u b’xi mod ja[tfu ta[t idejhom armamenti nukleari. Dan biex ma nsemmix ilka] tax-xjenzjat nukleari kontroversjali Pakistan Abdul Q. Khan, meqjus b[ala “missier il-bomba I]lamika”, li fl-2004 kien ammetta li bieg[ sigrieti nukleari lill-Korea Komunista u hu suspettat anki lill-Iran, ikkontesta din l-elezzjoni wkoll b’partit ;did.
IN-NAZZJON Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Karattru frisk g[all-Oppo]izzjoni Serja, leali lejn il-pajji] u kostruttiva favur ilpoplu Malti kollu. Din hi t-tip ta’ Oppo]izzjoni li jrid imexxi l-Kap il-;did tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil kif spjega hu stess fl-ewwel diskors tieg[u b[ala Kap tal-Oppo]izzjoni fil-Parlament nhar it-Tnejn li g[adda wara li [a l-;urament tal[atra b[ala Kap tal-Oppo]izzjoni. Dritt g[all-punt F’diskors tipiku tieg[u – dritt g[all-punt u ming[ajr po]i, bombasti/ità jew pompo]itajiet – Simon Busuttil spjega kif l-Oppo]izzjoni trid tkun kontrapi] g[all-Gvern tal-;urnata, tifli bir-reqqa dak kollu li jag[mel il-Gvern, taqbel mat-tajjeb, tikkritika l-[a]in, u tikkopera fejn hu me[tie; g[all-;id tal-pajji]. Simon Busuttil spjega kif il-Kumitati talParlament li twaqqfu f’dawn l-a[[ar snin se jkollhom il-[idma s[i[a tal-Oppo]izzjoni biex fil-
Parlament ikun hemm tassew djalogu kostruttiv g[ax l-Oppo]izzjoni trid tara t-tajjeb li di;à g[andu l-pajji] jikber, u l-[azin li jista’ jsir jitnaqqas kemm jista’ jkun. Mhix se tkun Oppo]izzjoni tal-gimmicks. Lanqas gallarija u t[alli lill-Gvern ji]balja biex imbag[ad tikkritikah. Mhix se tkun opportunista biex kif ;ara fl-a[[ar le;i]latura, tara dejjem kif se tie[u vanta;; mis-sitwazzjoni tal-gvern tal-le;i]latura li g[addiet. L-Oppo]izzjoni Laburista fl-a[[ar le;i]latura
kienet uriet kemm-il darba kif hi ma riedet qatt tie[u po]izzjoni biex tie[u vanta;; politiku filParlament. U dan rajnieh fl-a[[ar vot li ttie[ed fille;i]latura li g[addiet meta vvutat kontra Ba;it li kienet qalet fl-istess nifs li kienet se timplimenta jekk tirba[ il-gvern – kif fil-fatt ;ara. Serjetà f’emendi kostituzzjonali B[ala Kap tal-Oppo]izzjoni li l-vot tag[ha hu kru/jali biex isir tibdil fil-Kostituzzjoni, Simon Busuttil spjega li l-Oppo]izzjoni tistenna serjetà f’kull pass li jista’ jsir lejn emendi kostituzzjonali. Proposti validi, /ari... Fuq kollox, Simon Busuttil spjega kif l-
Oppo]izzjoni se tkun gvern alternattiv li jag[ti lillpajji] kollu ideat u proposti validi u /ari biex kul[add ikun jaf fejn hu mal-Oppo]izzjoni, kemm il-Gvern kif ukoll l-elettorat kollu. Oppo]izzjoni li mhix se toqg[od lura milli tg[id il-po]izzjoni tag[ha. G[all-kuntrarju, se tkun Oppo]izzjoni li mag[ha kul[add ikun jaf kif ta[sibha u x’qed tipproponi b[ala alternattiva g[all-kritika li tkun qed tressaq. ...po]ittivi, kostruttivi u ;odda Il-Kap il-;did tal-Oppo]izzjoni fil-fatt mill-
ewwel g[adda biex g[amel ]ew; proposti ;odda: ■ li jitwaqqaf kumitat tal-petizzjonijiet [alli /-
■
/ittadini kollha Maltin ikunu jistg[u jressqu talbiet quddiem il-Parlament Malti, u li ter;a’ tid[ol fis-se[[ il-li;i li kien g[adda Gvern Nazzjonalista fid-disg[inijiet – u li tne[[iet minn Gvern Laburista – biex lOppo]izzjoni jkollha membru fuq numru ta’ korporazzjonijiet u entitajiet tal-Gvern, mhux biex tmexxi hi – b’wie[ed ma tistax – imma biex tkun tista’ te]amina sew u mill-qrib dak li jkun qed isir.
Qab]a ta’ kwalità mill-Oppo]izzjoni tal-Partit Laburista Dawn huma proposti li fl-ewwel diskors tieg[u b[ala Kap tal-Oppo]izzjoni fil-Parlament, qeg[din iwasslu messa;; li l-Oppo]izzjoni, minkejja d-distakk li hemm ta’ deputati bejn i]-]ew; na[at b’vanta;; kbir g[all-gvern Laburista, se tkun serja. Se tkun Oppo]izzjoni li se tfittex id-djalogu, it-triq tal-interess tal-poplu tag[na.
I]da wkoll Oppo]izzjoni li se tkun qed i]]omm skrutinju kontinwu tal-operat tal-gvern u tikkritika biex ti;bed l-attenzjoni tal-Gvern fejn u kemm ikun me[tie;. Hi triq serja din li qed tiddikjara l-Oppo]izzjoni fil-bidu tal-kariga tal-Kap il-;did tag[ha u ladarba timxi f’din it-triq tkun g[amlet qab]a ta’ kwalità mill-oppo]izzjoni tal-Partit Laburista li rajna g[al [afna ]mien f’dawn l-a[[ar [mistax-il sena.
Partit mag[qud hu partit rebbie[ Wara li l-;img[a li g[addiet intemm il-pro/ess talg[a]la ta’ Kap ;did tal-Partit Nazzjonalista, pro/ess li ra l[atra ta’ Simon Busuttil fittmun tal-Partit Nazzjonalista, din il-;img[a beda b’mod uffi/jali l-pro/ess li se jwassal g[al [atra ta’ ]ew; Vi/i Kapijiet fi [dan il-Partit Nazzjonalista. Pro/ess li g[al darb’o[ra jitfa’ l-pi] tar-responsabbiltà fuqna l-kunsilliera. Mario de Marco Wara l-mod mill-aktar dinjitu] u bi spirtu tal-aqwa interess nazzjonali u tal-partit jirrenja fil-konfront tarri]ultat tal-elezzjoni g[all[atra ta’ Kap tal-Partit Nazzjonalista, se jkun unur
g[alija b[ala kunsillier li nhar il-25 ta’ Mejju li ;ej se nkun nista’ nivvota favur il-[atra ta’ Mario de Marco b[ala Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista responsabbli mill-affarijiet tal-Parlament.
Nemmen li f’Mario De Marco, it-tim tat-tmexxija ta[t it-tmun ta’ Simon Busuttil se jkun akkwista politiku mill-aktar idoneu g[all-pro/ess ta’ bidla li minnu jrid jg[addi l-Partit Nazzjonalista. Fuq kollox, nemmen li l[atra ta’ Mario de Marco tibg[at messa;; qawwi u mill-aktar /ar. Messa;; li lPartit Nazzjonalista hu partit maqg[ud, partit li se jaqbad direzzjoni /ara, partit li tassew se jer;a’ jkun Partit Rebbie[. Beppe Fenech Adami u Claudette Buttigieg Fejn tid[ol il-kariga ta’ Vi/i Kap responsabbli mill-affarijiet tal-partit, it-tellieqa bejn il-[bieb hi bejn Beppe Fenech Adami u Claudette Buttigieg. Tnejn min-nies li ]gur g[andhom [afna x’joffru lill-Partit Nazzjonalista. Tnejn min-nies li, ikun xi jkun l-e]itu ta’ din it-tellieqa,
Hu d-dmir ta’ kull kunsillier li jivvota b’dak il-mod li fil-fehma tieg[u hu fl-aqwa interess tal-partit u tal-pajji]
g[andhom futur twil fi [dan il-Partit Nazzjonalista. Naturalment hu d-dmir tag[na b[ala kunsilliera li filmument tal-g[a]la nag[]lu bil-mod li fil-kuxjenza tag[na jidhrilna hu fl-aqwa interess tal-Partit Nazzjonalista u fuq kollox fl-aqwa interess nazzjonali. Minn hawn nie[u din lopportunità biex nawgura li]]ew; kontestanti li ]gur g[andhom quddiemhom jiem impenjattivi [afna. L-E]ekuttiv
B[alma di;à semmejt fil;img[at li g[addew, g[a]la o[ra li trid ssir fil-25 ta’ Mejju hi tat-13-il rappre]entant tal-Kunsill :enerali fi [dan il-Kumitat E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista, tellieqa bejn il[bieb li g[aliha jien kandidat. Hawn ukoll il-kunsilliera g[andhom g[a]la iebsa x’jag[mlu. G[a]la bejn numru kbir ta’ nies li lkoll g[andhom l-aqwa interess talpartit u tal-pajji] fi/-/entru tal-[idma politika tag[hom. Hu d-dmir ta’ kull kunsillier li jivvota b’dak il-mod li filfehma tieg[u hu fl-aqwa interess tal-partit u tal-pajji].
Fl-aqwa interess tal-[idma li l-partit irid jag[mel biex jer;a’ verament isir Partit tanNies. Fl-aqwa interess tatti;did li minnu jrid jg[addi lPartit Nazzjonalista ta[t ittmexxija ta’ Simon Busuttil. Marsaxlokk u l-PQs Din il-;img[a l-[abib tieg[i d-deputat Nazzjonalista tal-
[ames distrett Toni Bezzina ressaq Mistoqsija Parlamentari Numru 504 li biha staqsa hemmx programmat xog[ol ta’resurfacing u bini mill-;did ta’ toroq minn Transport Malta f’Marsaxlokk g[al din is-sena. Kienet tassew kurju]a ttwe;iba tal-Ministru Joe Mizzi fejn tid[ol Triq Melqart. Dan stqarr biss li “hu wkoll pro;ettat li jsir resurfacing fi Triq Melqart”. In-nuqqas ta’ time frame minna[a tal-Ministru Joe Mizzi hu nuqqas li tassew iqanqal it-t[assib! Jalla li tassew il-pjan ise[[, u dan fl-aqwa interess tar-residenti ta’ Triq Melqart. Gianluca Bezzina
Ma nistax ma nawgurax lil Gianluca Bezzina u lit-tim Malti kollu g[al-llejla hekk
minn Angelo Micallef angelo.micallef@gmail.com
kif f’Malmo fl-I]vezja Malti tie[u sehem fis-semifinali talEurovision Song Contest. Jalla t-tim Malti jkollu prestazzjoni mill-aqwa u jalla nhar is-Sibt li ;ej inkunu qed inxejru l-bandiera Maltija g[al Gianluca u t-tim tieg[u.
Angelo Micallef hu kunsillier elett f’isem il-Partit Nazzjonalista fil-Kunsill Lokali ta’ Marsaxlokk u kandidat g[all-elezzjoni talE]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista
IN-NAZZJON
Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
12 Ittri
L-aqwa li nbidel il-gvern! Sur Editur, Rajt reklam g[addej fuq listazzjon ONE TV, rigward il-pannelli fotovoltaj/i u fih kien spjegat li jekk tinstallahom tajjeb, il-kont ji;ik 0. Dak il-[in ftakart meta fi programm fuq it-televi]joni
nazzjonali, Lawrence Gonzi li dakinhar kien Prim Ministru, kien wera kont tad-dawl ta’ xi [add li ;ieh 0. Kemm kienu g[addew kummenti negattivi u tadda[k li kienet xi [a;a li ma
titwemminx, imma issa nafu li kienet verità u li ]-]mien tah ra;un! Imma issa kollox qed jitwemmen, l-aqwa li nbidel il-gvern!
Jane DeBattista Il-{amrun
E]er/izzju ta’ tesserament fil-PN Sur Editur, Nappella lit-tim ;did talPartit Nazzjonalista mmexxi minn Simon Busuttil, li minnufih jibda fuq programm ta’ tesserament u bieb bieb, il-PN imur g[and in-nies biex l-ewwel jitkellem mag[hom, u mbag[ad i[ajjar lil dak li jkun jissie[eb fil-partit. Dan imur fl-istess linja mal-messa;; li ta Simon Busuttil hekk kif sar Kap ;did tal-PN – li ja[dem b’[iltu kollha biex ikun partit g[an-nies, man-nies u tan-nies. Nissu;;erixxi li dan le]er/izzju, Simon Busuttil jinvolvi lil kul[add, ji;ifieri uffi/jali, kandidati, il-kunsillieri fil-kunsilli lokali li qed
jirrappre]entaw lill-partit, u wkoll lid-deputati kollha talPN. Dan g[andu jkun l-ewwel pass biex verament il-PN jo[ro; mid-Dar ?entrali u jibda jiltaqa’ man-nies fiddjar – i[abbat bieb bieb. Dan ikun ukoll d[ul finanzjarju g[all-partit biex itejjeb il-qag[da finanzjarja. Nappella biex niftakru dejjem li kull qatra tg[odd. Nie[u l-okka]joni wkoll li nawgura lil Simon Busuttil li mieg[u, u mhux warajh, ning[aqdu b[ala partit biex inwasslu l-messa;; li beda jwassal f’dan il-bidu ta’ kapitlu ;did li feta[ u qieg[ed jibda jikteb il-PN.
M. Attard Il-Mosta
L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt. L-ittri jridu jkunu akkumpanjati bl-isem u l-indirizz s[a[ ta’ min jibg[athom u ma jridux ikunu itwal minn 300 kelma. Ittri bin-nome-de-plume ma jkunux ippubblikati u lEditur i]omm id-dritt li jirrifjuta li jippubblika kull ittra li jir/ievi u li jqassar kull ittra, basta j]omm il-punt tag[ha.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
Opinjoni 13
Luteru u t-torri ta’ Bormla Meta Martin Luteru qaleb il-Bibbja g[all-:ermani] u kienet ippubblikata fl-1522, din kellha impatt kbir kemm fuq il-Knisja kif ukoll fuq lilsien u l-kultura :ermani]a. Issa kull min kien jaf jaqra kien jista’ jkollu kopja talBibbja u jaqraha bl-aktar mod sempli/i u jifhimha g[ax kienet miktuba bi kliem li kien ju]a kuljum. Kuntrarjament g[al-Latin li [lief il-kjeri/i ma kinux jifhmuh. Il-Kon/ilju ta’ Trentu li sar wara l-firda tal-Luterani millKnisja ta’ Ruma (1545 – 1563) tkellem dwar il-[sieb li ji;i intordott il-vernikular, lilsien tal-post, fil-litur;ija. Ilproblema kienet li issa n-nies ma kinux sejrin jag[mlu differenza bejn il-Knisja Luterana u l-Knisja Kattolika jekk it-tnejn ju]aw l-istess lingwa fil-litur;ija tag[hom. G[alhekk baqa’ kollox kif kien, kollox bil-Latin u kellhom jg[addu 400 sena biex saret il-bidla l-kbira talKon/ilju Vatikan II (1962 – 1965). Il-Bibbja fid-djar Il-pajji]i Luterani kellhom il-Bibbja fid-djar tag[hom u bis-sa[[a ta’ dan bosta tg[allmu jaqraw. Il-Knisja Kattolika ]ammet il-Latin imma l-poplu tar-rit Latin ma tg[allimx il-lingwa li biha kienet issir il-litur;ija.
Min jaf kemm ta[wid u ere]ijiet intqalu bla ma [add induna. U min qalhom ma kellu l-ebda tort g[ax la ma kienx qieg[ed jifhem ma tistax tlumu li j[awwad. Niftakar lill-bu]nanna tieg[i wara r-ru]arju tg[id il-litanija tal-Madonna bil-Latin. Ta’ tifel ]g[ir qatt ma stajt nifhem x’kellu x’jaqsam ittorri ta’ Bormla mal-litanija u t-talb l-ie[or li kienet tg[id. Kbirt u indunajt wa[di li mhux ‘Torri ta’ Bormla’ riedet tg[id il-bu]nanna imma
Kotba b’karattri ma[luqin u li jnisslu tbissima. Dak li jkun, waqt li jkun qed jaqra kotba b[al dawn u jkun qed jie[u gost g[ax jitbissem, ikun qieg[ed ukoll jitg[allem
‘Turris Eburnea’ li tfisser ‘Torri tal-Avorju’. Imma lbu]nanna, u dawk kollha li kienu jg[idu b[alha, fejn kienu jafu msieken? Din wa[da biss. Min jaf kemm hemm o[rajn! L-importanza tal-qari Dan l-a[[ar qrajt li minn st[arri; li sar dwar il-qari, fost 45 pajji], Malta ;iet il-35 post. Ma tanx huwa awgurju tajjeb. G[ad li m’a[niex filqieg[ nett xorta ta’ min jinkwieta. Pajji] li ma jaqrax jinqata’ mir-realtà, ma jkunx jaf x’qieg[ed ji;ri la mad-
waru u inqas u inqas lil hinn minnu. Barra minn hekk, poplu li ma j[arri;x l-ilsien tieg[u jitilfu. Bi]]ejjed tara kummenti ta’ bosta Maltin li jiktbu fuq is-social network. Grammatika ma te]istix, lg[ajn tilfet postha, akka saret [a;a tal-img[oddi u l-ie nda[[luha meta niftakru fiha. Dan kollu juri nuqqas ta’ qari, nuqqas ta’ ta[ri;. M’iniex ng[id li kul[add
g[andu jkun kittieb tal-Malti perfett, imma tal-anqas kul[add g[andu jkollu ilba]i. Tassew li xi kliem flilsien tag[na mhux fa/li tiftakar kif jinkiteb g[ax ikun fih l-g[ajn jew l-akka. Imma naraw ]balji redikoli li jistg[u ji;u evitati bi ftit aktar attenzjoni. Araw il-bosta posters li jitwa[[lu fil-knejjes Maltin. Parti kbira minnhom ikunu mimlijin ]balji. Jekk in-natura tag[na ma tg[inniex biex naqraw, nemmen li lanqas g[andna lmezzi me[tie;a biex nirb[u dan in-nuqqas. Id-dar ta’ ommi niftakar kien hemm ]ew; kotba jisimhom :abra ta’ Ward. Dawn kienu l-kotba li fuqhom kienu jistudjaw ilMalti ommi u missieri meta kienu g[adhom tfal tal-iskola. Kont nitg[axxaq naqra xi [a;a minnhom, u nistqarr li jekk ji;u f’idejja issa ma niddejjaq xejn ner;a’ naqra xi [a;a minnhom. Qrajtha kemm-il darba ‘Ir-Reb[a ta’ Pupull’.
Il-karattru ta’ :a[an
Lil :a[an kont narah simpatiku minkejja li qatel ilflieles ta’ ommu u g[adni nimma;inah sal-lum ji;bed ilbieb tar-remissa ta’ ommu warajh mid-dar sal-knisja. Naqrahom kemm naqrahom ma kont nixba’ qatt u kont kull darba donni nistenna tmiem ;did minkejja li l-istorja kont inkun nafha. Min studja fuq ilkotba :abra ta’ Ward jew min b[ali qrahom, jaf xi rrid ng[id. Min qatt ma sema’ bihom ikolli ng[id li tilef bi//a millfolklor ta’ pajji]na. Illum kemm qeg[din insibu materjal li nie[du gost naqrawh? Tassew li l-[in liberu naqas u g[alhekk naqas il-[in li fih nistg[u naqraw. Ilmezzi ta’ komunikazzjoni komplew serqulna mill-[in [ieles tag[na b’detriment li spi//ajna ma naqraw xejn. Imma kemm taqbil[aqq g[andna kotba ta’ mog[dija ta]-]mien? Fejn spi//a Fra Mudest u kemm ilhom li mietu Kun/ett u Marinton? Wenzu u Ro]i
minn Fr Reno Muscat OP renosop@gmail.com
g[adhom ji;;ieldu u lKappillan ma g[adux fl-istess parro//a? (G[all-benefi//ju ta’ min ma fehemx min huma dawn il-persona;;i ng[id li Fra Mudest huwa karattru ma[luq minn Charles Casha, Kun/ett u Marinton huma karattri ma[luqin minn Trevor }ahra, Wenzu u Ro]i koppja xi[a li kiteb il-praspar tag[ha :or; Zammit u l-Kappillan kien karattru ma[luq minn Tusè Costa.) Dawn kienu kotba li konna naqraw fi /kuniti. Illum ma nafx g[adhomx jinqraw. Nippromwovu l-Malti
Importanti li l-kultura tal-qari tinbeda minn meta nkunu g[adna ]g[ar fl-età u g[alhekk hu rakkomandat [afna li l-;enituri j[e;;u lil uliedhom jibdew jinnamraw mal-qari minn /kunithom
Tajjeb li wie[ed ja[seb fuq dan il-punt. Tajjeb ukoll li min hu kompetenti jippromwovi lkitbiet bil-Malti, imma li]]g[ar tag[na rridu nag[tuhom g[odda li ma jiddejqux ju]awha. B[al Luteru, g[ax kien reli;ju], huwa ta lg[odda reli;ju]a lin-nies ta’ pajji]u. Dik l-g[odda dak i]-]mien kienet tintu]a millpoplu bl-akbar entu]ja]mu. Ta’ min jer;a’ jrawwem lim[abba lejn il-qari tal-Malti g[ax jekk nibqg[u sejrin hekk it-torri ta’ Bormla se jispi//a ag[ar mit-torri ta’ Babel. G[odda g[andna, trid biss lil min isinnha, ejjew insinnuha!
IN-NAZZJON Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
14 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
IS-SIRJA
Kerry u Lavrov fidu/ju]i fit-ta[ditiet Is-Segretarju tal-Istat Amerikan John Kerry u lMinistru Russu g[all-Affarijiet Barranin Sergei Lavrov ‘jemmnu’ li jistg[u jwasslu g[al ta[ditiet ta’ pa/i dwar is-Sirja – u minkejja li Washington u Moska jappo;;jaw na[at (Sirjani) opposti fi gwerra li qed jing[ad li swiet il-[ajja ta’ 120,000 ru[. Id-differenzi bejn ir-Russja, alleata tal-President Sirjan Bashar al-Assad u l-Istati Uniti, li tappo;;ja lir-ribelli li qeg[din jippruvaw iwaqqg[u r-re;im ta’ Damasku, ilhom ifixklu azzjoni min-na[a tan-Nazzjonijiet Uniti rigward it-taqlib /ivili li ilu jhe]]e] lis-Sirja g[al sentejn. I]da proprju jiem ilu, Kerry u Lavrov [abbru pjani biex itellg[u konferenza g[all-pa/i u li issa mistennija ssir f’:unju, fil-belt }vizzera ta’ :inevra. U wara l-a[[ar laqg[a ma’ Lavrov li saret f’Kiruna, flI]vezja, Kerry sostna li hu u l-
Ministru Russu g[andhom tamiet kbar li ‘l-affarijiet ma jdumux ma jsibu posthom’ u tali mod li jippermetti biex id-dinja jkollha ‘alternattiva’ g[all-vjolenza u lqerda li qed tifni lis-Sirja. Lavrov qal li ja[sibha l-istess b[al Kerry u spjega li Moska u Washington qeg[din jippruvaw jimmobilizzaw appo;; g[annegozjati min-na[a tal-Gvern u l-Oppo]izzjoni tas-Sirja – u minbarra l-pajji]i l-o[ra kon/ernati. L-a[[ar rapporti mis-Sirja qalu li r-ribelli ta’ kontra Assad wettqu offensiva kbira fuq [abs fil-belt ta’ Aleppo u tajjru l-karrozzi-bomba biex iwaqqg[u l[itan ta’ kumpless li kien qed i]omm l-eluf ta’ pri;unieri inklu]i attivisti li jridu jwaqqg[u lir-re;im Sirjan. Intant, il-qawwiet tal-ajru ta’ Assad wettqu l-kontra-attakki flistess in[awi u fejn da[lu wkoll t-tankijiet tal-gwerra li fet[u lbumbardamenti fuq ir-ribelli.
L-ISTATI UNITI
IL-KOREA T’ISFEL> Koppja jitkellmu ma’ xulxin quddiem fanal tradizzjonali waqt wirja, f’Seoul, li ttellg[et spe/ifikament biex ti//elebra g[eluq snin il-Buddha. I/-/elebrazzjoni tal-avveniment issir kull 17 ta’ Mejju f’dan il-pajji] partikulari (Reuters)
IL-LIBJA
Tkompli l-vjolenza ta’ Benga]i Talanqas persuna tilfet [ajjitha waqt attakk li se[[ fuq g[assa tal-pulizija fil-belt ta’ Benga]i matul il-lejl tal-Erbg[a u l-{amis – u meta lbini inkwistjoni anki ng[atat in-nar waqt attakk ie[or minn grupp ta’ aggressuri differenti. Sorsi qrib il-pulizija qalu li l-vittma kien ‘wie[ed mill-aggressuri li [adu sehem flattakk ta’ bil-lejl’ waqt li mifhum li n-nirien inkwistjoni qabbduhom il-qraba tal-istess vittma b[ala azzjoni ta’ tpattija.
Il-belt ta’ Benga]i, fin-Nofsinar tal-Libja, kienet i/-/entru tar-rivoluzzjoni li qa//tet ir-re;im pre/edenti immexxi mill-eks-dittatur, il-Kurunell Muammar Gaddafi, li spi//a ta[t idejn ir-ribelli fil-[arifa tal2011. Minn dak i]-]mien il-Libja intlaqtet minn mew;a ta’ splu]jonijiet ta’ bombi fost ilbattalji kontinwi bejn il-gruppi ta’ milizjani rivali li kienu ;;ieldu kontra Gaddafi.
Ariel Castro se ji/[ad li hu [ati Ariel Castro, l-Amerikan ta’ nisel Ispaniku, li hu akku]at li ]amm tliet nisa pri;unieri fid-dar tieg[u fi Cleveland (f’Ohio) g[al g[axar snin, mistenni ji/[ad l-akku]i kollha mi;juba kontra tieg[u fil-ka] li wa[[ax lill-Istati Uniti. Castro, li g[andu 52 sena, hu akku]at b’erba’ atti ta’ [tif ta’ persuni u bi tliet atti ta’ stupru. It-tliet nisa – Amanda Berr, Gina DeJesus u Michelle Knight – in[atfu f’ka]i separati u fejn spi//aw ‘jitilfu snin minn [ajjithom’ sakemm Berry irnexxielha ta[rab u ti;bed l-attenzjoni tal-awtoritajiet. Jaye Schlachet, wie[ed mill-avukati ta’ Castro, intant insista li ‘l-klijent tieg[u m’hux mostru’ u li d-dettalji ‘talinno/enza tieg[u’ se jkunu ]velati aktar ma ji]viluppa l-ka]. Fl-istess [in, Craig Weintraub, avukat ie[or li qed jiddefendi lill-imputat qal li Castro ‘j[obb [afna lil bintu’ – b’riferenza g[at-tifla li welldet Berry tul is-snin kollha ta’ pri;unerija. Madankollu l-prosekuturi be[siebhom iressqu akku]i dwar omi/idju ‘aggravat’ fil-konfront ta’ Castro u li kapa/i jirri]ultaw f’kundanna g[all-mewt . L-akku]i jirrelataw g[all-allegat a;ir vjolenti tal-imputat li kien wassal biex wa[da mill-vittmi tieg[u titlef almenu tarbija wa[da fil-;uf.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
A[barijiet ta’ Barra 15 L-I}VEZJA
Agnetha Faltskog ma kellhiex impressjoni favorevoli ta’ ABBA fl-aqwa ta ]mienhom Agnetha Faltskog, li kienet tkanta ma’ ABBA, ammettiet li ma [asbitx li l-eks-supergrupp }vedi] ‘kien jinstama jew jidher tajjeb’ anki flaqwa ta’ ]mienhom, u bilkummenti jing[ataw fl-ewwel intervista tag[ha wara xejn anqas minn tletin sena. Faltskog illum g[andha 63 sena u kienet sparixxiet mixxena mindu ABBA, li kisbu lma;;oranza tas-su//essi fissebg[inijiet, sfaxxaw b[ala grupp fl-1983. Intant hi issa dde/idiet li tirritorna g[al ‘ta[t il-lenti’ biex to[ro; album ;did ta’ kanzunetti u waqt l-intervista mal-;urnal You qalet li dejjem ippreferiet li tirrekordja lkanzunetti fl-istudjo milli to[ro; tkanta live fuq il-palk. Fl-istess [in, hi sostniet li hi u l-membri l-o[ra ta’ ABBA - Bjorn Ulvaeus (leks-ra;el tag[ha), Benny Andersson u Anni-Frid Lyngstad - ma kenux
Agnetha Faltskog, l-eks-kantanta ma’ ABBA, issa kollaborat fi dwett mal-kantant Gary Barlow ta’ ‘Take That’
mg[allma biex ji]fnu ‘fuq ilpalk’ u li ]-]fin, dak i]]mien, ‘lanqas kien jibda mal-ispettakli li qed jag[tu listilel aktar kontemporanji b[al Lady Gaga.’
Agnetha - l-omm ta’ ]ew; ulied u nanna ta’ tlieta - kompliet tg[id li dejjem sabet ilfama u l-attenzjoni b[ala diffi/li u li jista’ jispjega g[alfejn damet dawn is-snin kollha ‘l bog[od minn g[ajnejn il-pubbliku u fejn anki rawwmet reputazzjoni b[ala persuna li ‘ta[rab lillistampa’. Madankollu u fi twe;ibiet g[all-mistoqsijiet tal-BBC, Agnetha /a[det spe/ifikament li ‘ma t[obbx tit[allat mannies’ u sosniet li hi persuna normali ‘li ma tikbrilhiex rasha malajr u li t[obb toqg[od id-dar g[all-kwiet’. Intant, hi llum irritornat g[all-kant u b’wie[ed mittracks fuq l-album ;did tag[ha ikun dwett ma’ Gary Barlow, il-kantant popolari mal-grupp Take That, bl-isem I Should’ve Followed You Home. - b’din il-kanzunetta tidher li qed tintlaqa’ tajjeb ferm mill-kriti/i tal-mu]ika.
FRANZA> Id-direttur /elebri Steven Spielberg, il-President tas-66 Festival tal-Films ta’ Cannes, ixejjer lin-nies f’din il-belt Fran/i]a f’lejliet l-inawgurazzjoni ta’ dan l-avveniment presti;ju] li beda lbiera[ u li jkompli g[addej sas-26 ta’ Mejju (Reuters)
IN-NAZZJON Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
16 Eurovision Song Contest 2013
Eurovision Song Contest 2013 17
Sbatax-il pajji] fl-azzjoni fit-tieni semifinali minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt Ritratti tal-kantanti> Thomas Hanses u Sander Hesterman (EBU)
Red da ze razdebu Esma & Lozano 03 IL-MA?EDONJA
Hold Me Farid Mammadov 04 L-A}ERBAJ:AN
Marry Me Krista Siegfrids 05 IL-FINLANDJA
Samo Shampioni Elitsa & Stoyan 07 IL-BULGARIJA
Ég á Líf Eythór Ingi 08 L-I}LANDA
Alcohol is Free Koza Mostra feat. Agathon Iakovidis 09 IL-GRE?JA
Rak Bishvilo Moran Mazor 10 I}RAEL
Lonely Planet Gor Sujyan 11 L-ARMENJA
I Feed You My Love Margaret Berger 13 IN-NORVE:JA
Identitet Adrian and Bledar 14 L-ALBANIJA
Waterfall Nodi and Sophie 15 IL :OR:JA
You and Me Takasa 16 L-I}VIZZERA
It’s My Life Cezar 17 IR-RUMANIJA
Mammadov, li ftit tal-;img[at ilu kien hawn Malta biex jippromwovi l-kanzunetta tieg[u. Kur]ità o[ra relatata mal-età hi dik li g[all-Ma/edonja se jkun hemm dwett bejn mara u ra;el, fejn hi, Esma, g[andha 69 sena, filwaqt li hu, Lozano, g[ad g[andu biss 27 sena. Esma ilha tkanta mill-1956, meta kien g[ad g[andha biss seba’ snin, u skont ma tg[id hi, [adet sehem f’aktar minn 9,000 kun/ert fi 30 pajji] differenti. Il-kantanta ta’ San Marino, Valentina Monetta, kienet [adet sehem ukoll fil-Eurovision tas-sena li g[addiet, madankollu l-kanzunetta tag[ha ma g[addietx g[as-serata finali. Cezar tar-Rumanija, li g[andu 33 sena, jie[u sehem ukoll fl-opri liri/i b’vu/i hemm imsej[a countertenor. Din it-tip ta’ vu/i til[aq noti g[oljin [afna ming[ajr ma tu]a l-falzett.
Kedvesem ByeAlex 12 L-UNGERIJA
Jekk is-sena li g[addiet kienu spikkaw sew in-nanniet li interpretaw il-kanzunetta tar-Russja, bl-akbar wa[da minnhom kellha 76 sena, illum fl-azzjoni se jkun hemm l-akbar persuna li qatt telg[et fuq il-palk talEurovision, anki jekk se jkun qed jag[mel dan b[ala mu]i/ist u mhux b[ala kantant. Dan hu Emil Ramsauer, li g[andu 95 sena, u li se jkun qed idoqq id-double bass b[ala parti mill-grupp Takasa li se jinterpreta l-kanzunetta You and Me. Tul l-istess kanzunetta, ji;ifieri dik tal-I]vizzera, se jdoqqu wkoll b’kitarra elettrika, bit-trumbun u b’tanbur kbir. Mag[hom hemm ukoll il-kantanta Sarah Breiter, li g[ad g[andha 21 sena, l-i]g[ar li nsibu minn fost dawk li se jie[du sehem fis-semifinali tal-lum. Ukoll g[ad g[andu 21 sena, il-kantant tal-A]erbaj;an Farud
Tomorrow Gianluca 06 MALTA
Fil-Malmö Arena fl-I]ve]ja llejla se ssir it-tieni semifinali tat-58 edizzjoni tal-Eurovision Song Festival, fejn se naraw fl-azzjoni 17-il kanzunetta o[ra. Fl-azzjoni se jkun hemm ilkantant Malti Gianluca flimkien malband tieg[u, li wie[ed jittama li jkun fost l-g[axra li jg[addu g[all-finali. Minbarra s-17-il pajji] li se jkunu qed jie[u sehem fit-tieni semifinali tal-lum, illum jivvutaw ukoll Franza u Spanja. Illum se naraw erba’ solisti nisa, [amessolisti r;iel, ]ew; dwetti mag[mula minn ir;iel, tliet dwetti kull wie[ed mag[mul minn ra;el u minn mara, grupp mag[mul minn erba’ r;iel u ]ew; nisa, grupp ie[or mag[mul minn [ames ir;iel u grupp ie[or mag[mul minn sebat ir;iel. Dan kollu jfisser li se jkun hemm ir;iel tliet darbiet daqs in-nisa – 27 u disg[a.
Crisalide Valentina Monetta 02 SAN MARINO
Petra Maria Mede, li qed tippre]enta l-edizzjoni ta’ din is-sena tal-Eurovision Song Contest, hi pre]entatri/i televi]iva kif ukoll ]effiena u attri/i komika. Twieldet fi Stockholm, l-I]vezja fis-7 ta’ Marzu 1970, u g[aldaqstant g[andha 43 sena. Kapa/i titkellem sew bl-Ingli], bl-Ispanjol u bil-Fran/i], minbarra naturalment l-I]vedi]. Fl-2011 ippre]entat is-serata tal-Guldbagge Award, ekwivalenti g[all-Bafta Awards tal-Ingli]i.
Here We Go PeR 01 IL-LATVJA
Gianluca jinterpreta l-kanzunetta Maltija ‘Tomorrow’ is-sitt wie[ed
IN-NAZZJON Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
18 A[barijiet ta’ Barra FRANZA
L-ekonomija lura g[al ri/essjoni ta[t il-President Hollande
Francois Hollande...L-ekonomija ta’ pajji]u naqset b’0.2 fil-mija fl-ewwel tliet xhur tas-sena (Reuters)
Franza tinsab g[addejja mit-tieni ri/essjoni f’erba’ snin u meta l-i]bilan/ mistenni jitla’ b’mod konsiderevoli – l-istess b[ar-rata tal-qg[ad fost il-Fran/i]i li llum hi stabbilita mal-10.6 fil-mija. Dan meta mbassar ukoll li lammont ta’ Fran/i]i ming[ajr xog[ol se jkompli jog[la anki matul is-sena d-die[la. Sitwazzjoni ta’ ri/essjoni tkun stabbilita ladarba jkunu konfermati xejriet ta’ ]vilupp ‘negattivi’ g[al ]ew; perijodi ta’ ]mien (ta’ tlett xhur kull wie[ed) konsekuttivi u bla[[ar statistika ssostni li lekonomija ta’ Franza naqset b’0.2 fil-mija bejn Jannar u Marzu. Dan ifisser l-istess tnaqqis ekonomiku b[alma kien irre;istrat (fi Franza) fl-2002 u b’dan il-pajji], illum, mhux talli qed i;arrab qg[ad rekord – i]da anki qed ibati l-effetti tal-fidu/ja baxxa qalb il-konsumatur u fis-settur tannegozju. L-a[bar dwar l-a[[ar
ri/essjoni fi Franza [ar;et proprju f’g[eluq l-ewwel anniversarju ta’ meta sSo/jalista Francois Hollande [a l-;urament b[ala President Fran/i] – b’/ifri separati juru li r-ri/essjoni tul iz-Zona Ewro ta’ sbatax-il pajji] kompliet g[as-sitt quarterly (perijodu ta’ tlett xhur) konsekuttiv.
?entrali Ewropew, fl-a[[ar laqg[a, qata’ r-rati tal-interessi g[ar-rekord baxx ta’ 0.5 fil-mija f’tentattiv biex jistimola l-i]vilupp. Il-pronostiku g[all-Fran/i]i kompla jkun negattiv anki firrigward tal-i]bilan/ nazzjonali, li mistenni jitla’ g[al 3.9 fil-mija tal-Prodott Gross Domestiku (GDP) – u li hu ‘l
L-a[bar tar-ri/essjoni ma kenitx l-isba[ rigal g[all-President li g[alaq sena fit-tmun tal-pajji] L-ekonomija taz-Zona naqset b’0.2 fil-mija bejn Jannar u Marzu u skont ilEurostat, l-uffi//ju tal-UE g[all-istatistika – u bl-a[[ar /ifri juru li disa’ pajji]i (tazZona) jinsabu g[addejjin minn ri/essjoni. Intant, l-ekonomija tal:ermanja – li hi kunsidrata b[ala l-aktar b’sa[[itha tazZona Ewro – kibret biss b’0.1 fil-mija fl-ewwel tliet xhur tal-2013 u meta l-Bank
fuq sew mill-mira stabbilita mill-Unjoni Ewropea (g[alli]bilan/i tal-Istati-membri rispettivi) li mhux suppost taqbe] it-tlieta fil-mija. Franza din il-;img[a g[addiet diversi mi]uri inti]i biex ira]]nu l-qg[ad u (anki) biex tirriforma l-li;ijiet taxxog[ol fi [danha. Ir-riformi fost o[rajn jag[mluha aktar fa/li g[all-[addiem li jibdel xog[lu – u biex il-kumpaniji jke//u lill-impjegati.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
A[barijiet ta’ Barra 19
Refu;jati Palestinjani lebsin bi stil militari jaqb]u waqt spettaklu bl-innijiet nazzjonali u waqt parata li fakkret il-65 anniversarju ta’ ‘Nakba’ fil-kamp ta’ Ain al-Hilweh g[al refu;jati qrib il-belt ta’ Sidon, lejn in-Nofsinar tal-Libanu (Reuters)
IX-XATT TAL-PUNENT
Eluf ta’ Palestinjani jfakkru l-65 anniversarju tal-’Katastrofi’ Gruppi ta’ Palestinjani lbiera[ i;;ieldu mal-qawwiet I]raeljani fl-artijiet okkupati tax-Xatt tal-Punent u waqt dimostrazzjonijiet li fakkru l-65 sena tan-Nakba – jew ‘Katastrofi’ – meta t-twaqqif tal-Istat ta’ I]rael wassal biex numru enormi ta’ Palestinjani jitilfu djarhom u jispi//aw jg[ixu ta’ refu;jati. G[alkemm is-Segretarju tal-Istat Amerikan John Kerry g[andu jirritorna
fir-re;jun il-;img[a d-die[la – u fejn se jipprova jistimola d-djalogu g[allpa/i bejn l-I]raeljani u l-Palestinjani li ilu ffri]at mill-2010 – tidher li g[adha ‘l bog[od xi ri]oluzzjoni meta lI]raeljani u l-Palestinjani ma jistg[ux jaqblu dwar /erti kundizzjonijiet. {afna Palestinjani jixtiequ li rrefu;jati u d-dixxendenti tag[hom jirritornaw fit-territorji ‘tag[hom’ u li llum huma ta[t kontroll I]raeljan, u bl-
I]raeljani ji/[du g[al xi [a;a li skont huma ‘tkun qed tippermetti g[attmiem ta’ I]rael’. L-G[arab tat-territorji u l-Armati tal-Istati G[arab tar-re;jun fl-1948 fallew, waqt gwerra, milli jwaqqfu lLhud milli jie[du residenza filPalestina – li sa dak i]-]mien kienet kontrollata mill-kolonjalisti Britanni/i. Intant, ilbiera[ se[[ew il-battalji bejn dimostranti Palestinjani u qawwi-
et I]raeljani barra kamp g[ar-refu;jati qrib il-belt ta’ Hebron kif ukoll f’[abs ta’ Ramallah fejn numru ta’ Palestinjani sfaw midruba. Dan waqt li kienu organizzati r-rallies ta’ protesta f’Ramallah, il-kapitali ‘attwali’ tal-Palestinjani u b’aktar in/identi vjolenti jse[[u f’:erusalemm fejn il-Pulizija I]raeljana waddbet stun grenades u g[amlet numru ta’ arresti.
BANGLADESH
IL-BULGARIJA
Evakwazzjonijiet mg[a;;lin
L-ebda [tie;a g[al elezzjoni ;dida
Mijiet tal-eluf ta’ nies sal-biera[ kienu qeg[din ji;u evakwati bl-g[a;;la minn zoni tal-kosta ta[t theddida minn ?iklun Mahasen, bl-awtoritajiet lokali j]idu l-livell ta’ periklu g[al livell ta’ ‘7’ (minn massimu ta’ g[axra) fl-artijiet baxxi madwar Chittagong u d-distrett ta’ Cox’s Bazar. Dan meta /-/iklun kien qed javvana mill-Grigal u mill-Bajja ta’ Bengal u fejn kellu jid[ol l-art matul il-lejl tal-biera[. Hemm ukoll element ta’ periklu g[al Myanmar fejn anki kienet g[addejja evakwazzjoni u meta mifhum li /-/iklun g[andu jkun theddida diretta g[al g[exieren ta’ eluf ta’ Musulmani li jg[ixu f’kampijiet fl-Istat ta’ Rakhine.
Il-President tal-Bulgarija Rosen Plevneliev ilbiera[ qal li m’hemm l-ebda b]onn g[al elezzjoni ;dida avolja l-vot nazzjonali g[allParlament (li sar fi tmiem il-;img[a) naqas milli jipprodu/i rebbie[ /ar. Plevneliev qal li g[andu jibda ta[ditiet inizjali mal-mexxejja politi/i proprju g[ada u meta jittama li jkun jista’ jlaqqa lill-Parlament ;did sal-a[[ar ta’ Mejju. F’kummenti lill-;urnalisti, il-President
g[amilha /ara li l-Bulgarija m’g[andhiex il[tie;a ta’ round ;did ta’ elezzjonijiet ‘li ma jiswa lil [add u minbarra li jservi biss biex inaffar lill-investituri’. Il-Bulgarija tal-lum – mifnija bil-faqar, ilkorruzzjoni u l-kriminalita organizzata – ilha fi stat ta’ parali]i mindu protesti, tul il-pajji], sfurzaw lit-tmexxija pre/edenti mill-poter u blin/ertezza g[andha tkompli sakemm jie[u postu l-gvern ;did f’Sofija.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
20 ?inekritika minn Joe Calleja - jocal@me.com
STAR TREK INTO THE DARKNESS
Aktar spettaklu u karattri wkoll Direzzjoni: J.J. Abrams, {in: 132 minuta, ?ert.: PG, KRS Erba’ snin ilu [are; ir-remake, anzi, kif qed isej[ulhom illum, reboot talewwel Star Trek li kien intlaqa’ tajjeb kemm mill-fans nostal;i/i tas-sensiela kif ukoll dawk li ‘esperjenzaw’din issaga l-ewwel darba. Dan g[ax kien film viva/i, divertenti u jappella aktar li]-]g[a]ag[ u alternattiva divertenti g[al dak li konna naraw fis-sensiela ori;inali, i]da kien g[amel i]jed enfasi fuq il-karattri. F’dan it-tieni reboot, flimkien malisfond ta’ avventura fantaxjentifika u effetti stupefa/enti spe/jali, ikompli li]vilupp b’reqqa tas-sensiela ta’ karattri li huma mag[rufa, imma fl-istess waqt im;edda. Into the Darkness jibda bl-ekwipa;; tal-Enterprise, issetiljati fir-rwoli differenti tag[hom, immexxija mill-kunfidenza u e]uberanza kwa]i irresponsabbli ta’ Captain Kirk (Chris Pine), hekk kif qed jippruvaw isalvaw pjaneta remota milli tinqered minn vulkan li wasal biex ji]broffa. Meta Spock (Zachary Quinto) – li filfilm ta’ qabel rajnieh isir aktar ‘uman’, u bejnu u bejn Uhura (Joe Saldana) tinbet relazzjoni – jinqabad f’nofs ilvulkan fejn kien qed ipo;;i strument biex jiffri]ah, jissogra li jispi//a hekk ukoll. G[alhekk Kirk jikser ir-regoli u, biex isalva lil Spock, juri l-vettura spazjali tag[hom, l-Enterprise, lill-indi;eni talpjaneta li kienu g[adhom jg[ixu b[al fi
Kirk (Chris Pine), Uhura (Joe Saldana) u Spock (Zachary Quinto) fil-periklu fi Star Trek Into Darkness
}mien il-{a;ar. Dan fakkarni fid-dokumentarji u teoriji li spiss jidhru fuq Discovery u History, fejn jissupponu li fil-perjodi antiki, b[an-Neoliti/i aljeni kienu j]uru l-pjaneta tag[na, u l-abitanti kienu ja[sbuhom allat u jadurawhom. Intant, wara li Kirk ji;i m/anfar, jib-
dew jitwettqu attakki terroristi/i fuq ilflotta minn Harrison (Benedict Cumberbatch) u joqtol diversi uffi/jali. Kirk ikun de/i] li jpattihielu, u jing[ata l-missjoni li jmur wara Harrison filpjaneta tal-Klingon, fejn mar jista[ba, u fejn mhux suppost kellhom imorru skont ftehim tal-pa/i kemxejn fra;li.
Hemm Kirk u Spock ikollhom jie[du de/i]jonijiet diffi/li, anki eti/i u morali, bejn vendetta u ;ustizzja, bil-periklu wkoll ta’ gwerra mal-Klingon. Naturalment film b[al dan jirnexxi laktar fl-ispettaklu u l-effetti spe/jali, imma b[alma ktibt fil-bidu, hawn ting[ata wkoll attenzjoni lill-karattri.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
?inekritika 21 21 & OVER
Lejl ta’ kliem [a]in, baxx, sokor u vulgaritajiet Direzzjoni: Jon Lucas, {in: 93 minuta, ?ert.: 18, KRS {alli ng[idha mill-ewwel: min idejqu d-dag[a, kliem [azin u baxx, doppju sens, sokor bla ra]an u m;iba irresponsabbli, tba[rid u vulgaritajiet ma jaqtg[u xejn tul aktar minn sieg[a u nofs, allura dan il-film m’g[andux xi jridu. Isem il-film, i]da, mill-ewwel jag[tik idea g[al min huwa ma[sub, u allura, kif ng[idu bil-Malti, bniedem av]at, nofsu armat! Fil-fatt il-film mhuwa xejn aktar minn rapport, rakkont ta’ dak li jg[addu minnu tliet ]g[a]ag[ tul lejl ta’ tba[rid minn party u club g[al ie[or. Dawn huma Miller (Miles Teller tal-film simili Project X), Casey (Skylar Astin li rajnieh f’Pitch Perfect) u /?ini]-Amerikan Jeff Chang (Justin Chon mis-sensiela
Twilight). Dan tal-a[[ar, kontra l-ordinijiet ta’ missieru, ji;i konvint imur ji//elebra g[eluq sninu mag[hom, minkejja li lg[ada filg[odu kellu e]ami ferm importanti g[all-karriera tieg[u b[ala tabib. Dawn suppost kellhom jie[du drink jew tnejn (flAmerika biex ]ag[]ug[ jista’ jixrob minn bars jew clubs irid ikun g[alaq il-21 sena, u Chang daqshekk ikun g[alaq), u wara jweg[duh li jwassluh lura ddar. Naturalment minn drink ji;i ie[or, u ie[or, u ie[or… Chang, però, ma jkunx jifla[ g[ax-xorb u jintilef f’sakra nobis. Il-bu]illis issa jkun li [biebu wkoll ma jkunux g[alkollox f’sensihom u lan-
qas biss jiftakru fejn Chang joqg[od biex iwassluh lura. G[alhekk il-kumplment tal-lejl u l-film iqattg[uh ji;ru minn party u club g[al ie[or biex isibu lil xi [add li kien jaf e]att fejn kien joqg[od Chang. Ikun inutli li ntawwal i]jed dwar 21 & Over. B[alma qed taqraw u tobsru, b[ala rakkont hawn m’g[andna xejn ta’ sugu jew ori;inali. Ifakkrek millewwel fil-film The Hangover, i]da bi protagonisti ]g[a]ag[, u inqas ‘komplikati’. Fil-fatt liskript kitbuh l-istess re;isti ta’ Hangover II, u allura tistennew xejn aktar minn sensiela ta’ sekwenzi bl-ingredjenti kollha ta’ vulgaritajiet li bdejt insemmi.
Miller (Miles Teller) u Casey (Skylar Astin) jippruvaw i[arrbu lil Chang (Justin Chon) fi 21 & Over
THE INCREDIBLE BURT WONDERSTONE
Kummiedja divertenti i]da mhux farsa Direzzjoni: Don Scardino; {in: 100 minuta; ?ert.: 16; KRS Kummiedja divertenti , bi skript tajjeb u interpretaz zjonijiet komi/i qawwija i]da b ’ g[aqal kbir kemm minn min kiteb l - iskript , ir - re;ista Scardino kif ukoll l - atturi li ]guraw li ma jaqg[ux fil - farsesk , g[alkemm ma jonqsux xi ]ew; sekwenzi tassew tad da[k , l - aktar lejn it - tmiem tal - film . Il - film jibda bi tfajjel li fl - iskola kien spiss vittma ta ’ bullying , Burt ( Steve Carell) li darba minnhom g[al g[eluq sninu jing[ata magic kit . Permezz tieg[u jirnexxilu jag[mel [bieb ma ’ Anton Mervelton billi jg[a;;eb u bit - tricks li jibda jwettaq . Jg[addu s - snin u t - tnejn narawhom jiksbu su//ess b[ala koppja ta ’ magi cians . Imma issa r - rabta tag[hom tibda ‘ tixxaqqaq ’, hekk kif il - popolarità tag[hom tibda ti;i mhedda minn magicians o[ra aktar esebizzjonisti b[al Steve Gray ( Jim Carrey) . G[alhekk is - sid tal lukanda Doug ( James Gandolfini) fejn kienu qed jag[mlu l - wirjiet jag[tihom ultimatum biex
ja;;ornaw l - ispettaklu tag[hom . Wara li wirja tmur [a]in [afna , Burt ( Steve Carell) ikollu jara kif se jag[mel biex jikseb lura l - impjieg u l - [biberija tieg[u ma ’ Anton ( Steve Buscemi) , bl - g[ajnuna ta ’ Jane ( Olivia Wilde) li tkun [erqana li ssir magician , u l - magician tat - televi]joni irtirat Holloway ( Alan Arkin) li bu]ullotti tieg[u kienu inklu]i fis - sett li kien ing[ata rigal Burt meta kien tifel . Carell huwa e//ellenti , bi qbil perfett ma ’ Buscemi , Wilde u Arkin , minbarra li jirnexxilu jwet taq bidla tal - karattru ta ’ Burt lejn nofs il - film , li probabbli qajla kienet tirnexxi kieku kien attur ie[or . B[alma bdejt nikteb , jevita li jipprova jda[[kek tg[ajjat u bilfors , u jikkon/entra l - aktar fuq ir relazzjonijiet ewlenin , fejn anki dawk sentimentali jin[assu ;enwini u mhux sfurzati . Bi]]ejjed ng[id li l - aktar sekwenza ma[suba biex tnissel dmug[ hi ma[duma f ’ vena umoristi ka , u tirnexxi .
c
Anton (Steve Buscemi) u Burt (Steve Carell) waqt spettaklu f’The Incredible Burt Wonderstone
L-aqwa films f’Malta
Forsi fejn il - film seta ’ rnexxa aktar kien meta juri r - rivalità bejn il - karattru ta ’ Carell u dak ta ’ Carrey .
1. (1) 2. (–) 3. (2) 4. (3) 5. (4) 6. (–)
(Bejn it-8 u t-12 ta’ Mejju – KRS)
Iron Man 3 Olympus Has Fallen Oblivion Safe Haven The Croods The Place Beyond the Pines
7. 8. 9. 10.
(5) (re) (re) (7)
G.I. Joe: Retaliation Wreck-It Ralph Flight Parker
re = re-entry
IN-NAZZJON Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
22 Passatemp Sudoku
Tisliba
1
2
5
3
G[at-tfal
4
6
7
8
9
11
12
13
14
15
X’hawn qalb is-si;ar^
16
18
Mimdudin> 5. Inxtorob, b[alma ji;rilhom xi [wejje; bil-[asil (5) 6. L-oppost tax-xellug (5) 7. Munita tad-deheb fi ]mien l-Ispanjoli g[and Aldo Blandone? (5) 10. Xa[am tal-annimali (5) 11. Alla falz tal-inbid ta’ ]mien ir-Rumani (5) 12. ?appas bl-ingwent (5) 14. Lewa jew g[awwe; il-[bula twal u dojoq (5) 16. Tond tawwali (5) 17. u 18. Arlo;; tar-ramel (10) 18. Ara 17.
Diffi/li: qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.
Soluzzjonijiet
Weqfin> 1. Kulma jaqbe] dak li hu sewwa u xieraq (6) 2. G[amla ta’ bomblu antik (6) 3. Min m’g[andux minnhom! Jistg[u jfissru bews ukoll (6) 4. Rokna fejn jiltaqg[u ]ew;
linji ;ejjin minn na[iet differenti (5) 8. Kull wa[da mill-[oloq ta’ katina (5) 9. Wa[da vojta ma tiqafx (5) 12. Iddisgusta (6) 13. {uta g[ax-xiwi (6) 14. G[asfur li jbejjet fil-g]ejjer tag[na fi d[ul is-sajf (6) 15. Monument (6)
Soluzzjoni tal-biera[
Mimdudin> 5. Abbli; 6. Balla; 7. Attiv; 10. Leali; 11. Se[er; 12. Klieb; 14. Dwana; 16. Qrara; 17. Lewlu; 18. Ismot. Weqfin> 1. Bandal; 2. Mist[i; 3. Abbiss; 4. Bajtar; 8. u 9. Tapit a[dar; 12. Konslu; 13. Barbun; 14. Dardir; 15. Alwett.
Nilag[bu b’i]jed numri
17
Jekk trid taf, bil-lapes ibda mit-tikka [dejn in-nru 1 u mur fuq in- numri l-o[ra wara xulxin sakemm tasal fuq ittikka bin-nru 80.
Nilag[bu b’i]jed numri Fil-kwadru t’hawn fuq, minn dawn il-25 numru [alli 20 fejn huma. Ibdel il-po]izzjonijiet (imma mhux il-valuri) tal-[amsa l-o[ra, b’mod li kull linja mimduda, wieqfa u ]-]ew; djagonali jkollhom dejjem l-istess total – dak ta’ 55.
Sudoku
10
IN-NAZZJON
Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor Newsbuzz NET Television, 15>50
Demi Lovato (fir-ritratt fuq ix-xellug) hi attri/i u kantanta Amerikana li se naraw dwarha fir-rokna tal-kur]itajiet fil-programm tal-lum. Fl-istess taqsima se jkun hemm ukoll dwar Justin Bieber u r-relazzjonijiet, dwar Lindsay Lohan li evitat li tmur il-[abs u dwar Kristen Stewart, l-istilla ta’ Twilight, li kienet ippremjata g[all-isba[ ilbies. Ilprogramm g[andu pre]entazzjoni ta’ Thea Farrugia u Amy Monaghan u minbarra l-kur]itajiet, ikollu wkoll dwar films ;odda li qed jintwerew f’Malta, it-Top 10 u Jukebox, kif ukoll filmati ta’ candid camera. Mitqlu Deheb NET Television, 21>35 Il-programm tal-lum ilaqqag[na ma’ ;uvni li g[adda minn esperjenza mhux tas-soltu fil-maltempata ta’ Settembru li g[adda. Storja o[ra tlaqqag[na ma’ familja li xtaqet kamra tas-sodda g[al bintha. Naraw ukoll dwar tifla Maltija li pparte/ipat fis-Sanremo Junior. Tippre]enta Elaine Agius. Anali]i tal-A[bar NET Television, 20>30 Edizzjoni o[ra tal-programm li se tiffoka fuq Simon Busuttil, il-Kap il-;did tal-Partit Nazzjonalista, li fil-bidu ta’ din il-;img[a [a l-;urament b[ala l-Kap tal-Oppo]izzjoni. Kitba u produzzjoni ta’ Roderick Agius.
Oliver Twist Iris, 21>05
Barney Clark
(fir-ritratt)
jinterpreta l-parti tal-protagonist f’dan il-film tal-2005 ibba]at fuq il-ktieb klassiku ta’ Charles Dickens. G[alkemm l-istorja mag[rufa, l-interpretazzjonijiet huma mill-aqwa u tie[u gost tarah.
Wheelspin NET Television, 21>00 Fleur Balzan, permezz ta’ dan il-programm,
spiss twasslilna filmati esklussivi minn wirjiet internazzjonali tal-karozzi. Fil-programm tal-lum se naraw filmati minn dik ta’ Shangai( fir-ritratt hawn fuq), :inevra u New York. Pierre Vella jattendi attività organizzata mid-ditta Porsche u f’ dan il-programm nikellmu dwar dawn ilkarozzi li saq fuq track barra minn Malta. Malta Llejla NET Television, 17>00 Minbarra l-kontribuzzjonijiet regolari tal-psikjatra Anton Grech u dak dwar id-drittijiet tal-konsumatur ma’ Odette Vella, Stephanie Spiteri se jkollha wkoll
b[ala mistieden lil Christopher Bezzina li se jkun qed jitkellem dwar l-a[[ar ktieb tieg[u. Aquamarine La 5, 21>10
Film komiku Amerikan li n[adem fl-2005 u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Emma Roberts (fir-ritratt fuq ix-xellug), Sara Paxton u Joanna Lecvesque. Sirena tispi//a f’pixxina privata. Xi jsir biex tkun irritornata fil-ba[ar, li hu postha? Transsiberian Raitre, 21>05
Film Spanjol tal-2008 li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Emily Mortimer u lil Woody Harrelson, li jidhru fir-ritratt. Eurovision Song Contest It-II semifinali TVM, 20>40
Malta llum tie[u sehem fit-tieni semifinali tal-Eurovision Song Contest bid-diska Tomorrow interpretata minn Gianluca. Dettalji f’pa;ni 16 u 17
Amy Joan Camilleri Zahra
Id-donazzjoni tal-organi Il-Mara tal-Lum - NET Television, 14>00
Fil-programm tal-lum Gloria Mizzi se tilqa’ fl-istudio persuni li b’xi mod jew ie[or huma relatati mat-trapjanti u d-donazzjoni tal-organi. Dawn se jkunu Alfred Debattista, James Muscat, Paul Calleja u Amy Joan Camilleri Zahra.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
24 TV#Radju
06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Anali]i tal-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show - Martin Sapiano A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00 )
17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 24>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 Familja Wa[da (jinkludu 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 - Newsline 12:45 - Qari bilMalti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bullettin tal-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 - TV Hemm 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 - Notti magiche 21:05 Mu]ika u Sport 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u Bon;u Bon;u (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 One News) 09:00 - Kartolina 10:00 - The Morning Show 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:30 Konnect 13:15 - In-Novella 13:45 - ONE News 14:00 Problemi tal-Qalb 15:25 Djarju Kulturali 15:30 - Drive Time 16:00 - Mhux g[at-Tfal Biss 17:00 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 A[barijiet Sportivi, 18:15 Fil-Qosor) 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:00 - LArgument Ikompli 20:15 Rock Moods 22:00 - Radju Argument 24:00 - Soul Power 02:00 - Night Rhythm. RTK - 103 FM 06:30 - Pierre & Co on RTK (jinkludi 06:55 Fi {dan ilMulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News) 09:00 - A[barijiet fil-Qosor 09:05 - Paperscan 09:15 - G[alina Lkoll (jinkudi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 Pinna Mu]ikali 13:00 - RTK Qosor 13:05 - Su//essi u aktar 15:00 - RTK Qosor 15:05 Kaskata Kulturali 15:30 Jg[idu Tag[hom i]-}g[a]ag[
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar - David Thake u George Galea Is-Snin tar-Rock ’n Roll Fuzzbox - Lito Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
(jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 - Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - L-Argument matul il-;img[a (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 18:57 - Fi {dan il-Mulej 19:00 - Ru]arju 19:25 - Ilwien 21:00 - Frott il-Kelma 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # News on Campus 09:30 - Cinescena 10:00 - BBC News Update 10:05 - L-Ewropa u l-Imperu 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-;urnali 13:30 - BisSassla u bil-Brevjar 14:00 BBC News Hour 15:00 Classic FM 19:30 - Bioneers 20:00 - Putumayo Radio Show 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi 09:00 {ajjitna) 11:00 Mure sewwi l-Knisja Tieg[i 11:30 - Ift[u l-Bibien 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l-Erwie[ 12:45 - {dejn l-ilma fejn nistrie[ 13:00 - {olqa mal-Maltin ta’ barra 13:30 Irrid Inwassallek messa;; (r) 14:30 - Italia leggendaria (r) 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Totus Tuus Gospa 16:00 - Il-Knisja: G[ajn ta’ G[erf 17:00 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - {amsin Sena wara 21:00 - Alla wa[du bi]]ejjed 22:00 - Lejn ilqawmien 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 - A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 Nathan u Talitha 18:30 - News 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 Tiesto Club Live 24:00 - Eddie Halliwell. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 - 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 - Classic Gold 21:00 Reggae Party 24:00 - Mu]ika tal-passat.
State of Play - Canale 5 21>10
Russel Crowe u Ben Affleck (it-tnejn fir-ritratt hawn fuq) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film thriller li n[adem fl-2009 b’re;ija ta’ Kevin Macdonald. Il-[abiba ta’ politiku tinqatel f’in/ident misterju]. Jekk l-affarijiet kollha jo[or;u fil-bera[, il-karriera tal-politiku tista’ tie[u tisbita kbira. U hemm ;urnalist li qed jinteressa ru[u fil-ka]. Kif se jispi//a? TVM 07:00 - TVAM 09:00 - TV Hemm (r) 10:20 – Story of India 11:25 - Great Romance 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16:30 - }ona 18:00 A[barijiet 18:10 - Waqtiet 18:15 - Sa[[tek l-ewwel 18:25 Teleshopping 18:40 - TV Hemm 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Eurovision Song Contest 2013 SF 23:20 - A[barijiet # rapport tat-temp 23:45 - TVPM. TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 - Ruggers 11:30 - .EU 12:00 - Madwarna 12:15 - Qatra Inka 12:45 - Great Romances 13:15 - Life 14:05 - Sa[[tek lEwwel 14:15 - Meander 14:45 Madwarna 15:00 - Ruggers 15:30 - Great Romances 16:00 True Stories 16:50 - Madwarna 17:20 - Waqtiet 17:25 - Oceans 18:30 - Wirt u kultura 19:00 Ruggers 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 True Stories 20:30 - A[barijiet bl-Ingli] 20:35 - Waqtiet 20:45 Sensilhena 21:30 - Meander 22:00 - Madwarna 22:30 - 3 Pointer 23:00 – Ruggers. ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 Teleshopping 11:00 - Aroma Mattina 12:30 - Teleshopping 12:45 - Kalamita (jinkludi ONE News fis-13:30) 16:20 Teleshopping 17:30 - ONE News 17:35 - Liquorish (daily update) 17:40 - Aroma Kitchen 19:30 ONE News 20:15 - Ir-Rangers 20:30 - Prima Facie (epis. 22) 21:45 - Ilsien in-Nisa 23:15 ONE News 23:45 - Kalamita (r). Smash 07:00 - A[barijiet 07:40 - Er;a lura (r) 08:40 - A[barijiet 09:00 - {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping
14:20 - 1046 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - A[barijiet 19:30 - CNI 20:30 - Il-Parlament tal-Poplu (live). Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00, id-09:00 u l11:00) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta (jinkludi Tg 1 fil-17:00) 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari Tuoi 21:05 - Carosello reloaded 21:10 - Che Dio ci aiuti (fiction) 23:20 - Porta a porta 00:55 - Tg 1 notte 01:30 - Cinematografo Speciale Cannes. Raidue 06:40 - Cartoons 08:35 - Le sorelle Mcleod (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Detto Fatto 16:10 - Senza traccia (TF) 17:50 - Tg Sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case (TF) 19:35 Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - The Voice of Italy 23:45 - Tg 2 notizie 24:00 - A Gifted Man (TF) 00:40 - Tg2 Parlamento 00:50 - Flashpoint 01:35 - Meteo 2 01:40 - Dead Heat. Film 2002. Raitre 07:00 - Tgr buongiorno Italia 08:00 - Agorà (attwalità) 10:00 La storia siamo noi 10:50 Codice a barre (attwalità) 11:30 Buongiorno Elisir (attwalità) 12:00 - Tg 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - Diario italiano 13:10 - Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:05 - Tgr piazza affari 15:10 - 96˚ Giro d’Italia 17:15 - Processo alla tappa 18:00 - 161˚ Anniversario Polizia di Stato 19:00 - Tg 3 20:00 - Blob 20:10 - Celi, mio marito! 20:35 -
Un posto al sole 21:05 Transsiberian. Film 2008 23:05 La storia siamo noi 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 - Rai Educational 01:35 - La musica di Raitre. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina
08:40 - La telefonata di Belpietro (attwalità) 08:50 - Mattino cinque 11:00 Forum 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful 14:10 - Centovetrine 14:45 - Uomini e donne (talk show) 16:05 - Amici (talent show) 16:50 - Pomeriggio cinque (attwalità) 18:50 - The Money Drop 20:00 - Tg 5 20:40 Striscia la notizia 21:10 - State of play. Film 2009 23:45 - Uno bianca (fiction) 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Striscia la notizia. Rete 4 06:50 - T.J. Hooker (TF) 07:45 Miami Vice (TF) 08:40 - Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 6 (fiction) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Hamburg Distretto 21 (TF) 16:35 - Acqua e sapone. Film ’83 18:55 - Tg 4 19:35 Tempesta d’amore (soap) 20:30 -
Quinta colonna il quotidiano 21:10 - The Closer (TF) 23:15 Bones (TF) 01:00 - Tg 4 01:25 - Music Line 02:05 - Attenti al buffone. Film ’76.
Italia 1 07:00 - Zeke e Luther (sitcom) 07:50 - Tutto in famiglia (sitcom) 08:40 - Una mamma per amica (TF) 10:30 - ER - medici in prima linea 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 Cartoons 16:10 - Smallville (TF) 17:55 - The Middle (TF) 18:30 Studio aperto 19:20 - CSI NY: Scena del crimine (TF) 21:10 Colorado 23:50 - Confessione reporter 01:20 - Sport Mediaset 01:45 - The Shield (TF).
IN-NAZZJON Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
TV#Radju 25 Favourite Channel 07.15 - F. News 07:30 - Dawl tal-:urnata 08:00 - Nintrefa’ ’l Fuq (r) 10:00 - Bejnietna 12:00 - News 12:30 - Gideb u M[abba 13:00 - Niskata 15:00 Tele-shopping 17:30 - News Point 18:15 - News 18:30 Sejja[tli 19:45 - F. News 20:30 - G[eruq 21:00 - Entertain Me 23:00 - News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshopping 12:00 – All That Jazz (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 The 90s 14:30 - The 00s 15:00 Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 The 60s & 70s 20:30 - Rock Legend 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 11:45 - Beautiful 12:10 - Centovetrine (soap) 12:40 - Extreme Makeover Home Edition 13:30 Friends 14:25 - Gossip Girl (TF) 15:10 - The OC (TF) 15:55 Samantha Chi? (TF) 16:25 Friends (sitcom) 16:55 - Extre-
me Makeover Home Edition 18:30 - Amici 19:35 - Gossip Girl (TF) 20:25 - Dr House (TF) 21:10 - Aquamarine. Film 2005 23:15- Uomini e donne 00:20 Amici.
BBC Entertainment 07:15 - Penelope K, by the way 07:25 - Me Too! 07:45 Teletubbies 08:10 - Balamory 08:30 - My Family 09:00 - After You’ve Gone 09:30 - The Weakest Link 10:15 EastEnders 10:45 - Doctors 11:15 - Hustle 12:05 - Silk 12:55 - My Family 13:25 - Full Circle with Michael Palin 14:15 - After You’ve Gone 14:45 EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - The Weakest Link 16:30 - Hustle 17:20 - Silk 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:15 - The Weakest Link 20:00 - My Family 20:30 - Keeping up Appearances 21:00 - Spooks 21:50 - Getting On 22:20 - Rob Brydon’s Annually Retentive 22:50 - Watson & Oliver 23:20 The World of Stonehenge. TCM 08:15 - The Hook. Film ’63
09:50 - Lost in a Harem. Film ’44 (A) 11:20 - Dial M for Murder. Film ’54 (A) 13:10 Mildred Pierce. Film ’45 (PG) 15:00 - The Adventures of Robin Hood. Film ’38 (U) 16:45 - Mr Skeffington. Film ’44 (U) 19:00 - Operation Crossbow. Film ’65 (PG) 21:00 - The Champ. Film ’79 (PG) 23:05 - Mister Buddwing. Film ’66. MGM Movies 07:50 - Billion Dollar Brain. Film ’67 (A) 09:40 - Hunter: Back in Force. Film 2003 11:05 - MGM’s Big Screen 11:20 - A Star for Two. Film ’91 12:55 Where Angels Fear to Tread. Film ’91 (PG) 14:45 - Home Is Where the Hart Is. Film ’87 16:10 - The Tenth Man. Film ’88 (PG) 17:50 - Undercover Blues. Film ’93 (12) 19:20 - Cold Feet. Film ’89 (15) 20:55 - Big Screen Legends 21:00 - What Did You Do in the War, Daddy? Film ’66 (A) 22:55 - Submerged. Film 2001 (PG). GO Stars 07:20 - Journey 2: The Mysterious Island 08:50 - Captain America: The First Avenger 11:00 - Damages 11:55 - The Lost Valentine 13:40 - Mars Needs Mum! 15:10 - Journey 2: The Mysterious Island 16:40 Legend of the Millennium Dragon 18:25 - Secreteriat 20:30 Parks & Recreation 21:00 Forgetting Sarah Marshall 22:50 - The Manchurian Candidate 00:55 - Sucker Punch. Diva Universal 07:00 - Wolff’s Turf 08:55 Law & Order 09:55 - Kojak 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 JAG 12:55 - ER 13:55 - Wolff’s Turf 15:50 - Kojak 16:53 - Law & Order 18:50 - JAG 19:50 ER 20:50 - Great Women 21:00 - Mystery Woman 22:45 - Great Women 23:00 - ER. Discovery Channel 06:50 - Wheeler Dealers: BMW 635CSi 07:15 - American Chopper: Howe Caverns 08:10 Dirty Jobs 09:05 - Deadliest Catch: Breaking ’Em In 09:55 Ultimate Survival: Compilation 2 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 Mega Builders: Ice Hotel Engineers 12:35 - Rides: Under Pressure 13:30 - Wheeler
Dealers: Porsche 914 14:25 American Chopper: Michigan Bike # My Name Is Earl 15:20 Mythbusters: Grenades and Guts 16:15 - Dirty Jobs: Concrete Finisher 17:10 - Deadliest Catch: Breaking Point 18:05 Ultimate Survival 19:00 - How It’s Made 20:00 - Body Invaders: Unwanted Guests 21:00 - Stan Lee’s Superhumans: Hammer Head 22:00 - Body Bizarre 23:00 - Ultimate Survival: Malaysian Archipelago. Iris 12:55 - Harrison’s Flowers. Film 2000 15:30 - L’arcangelo. Film ’69 17:30 - Concerto per pistola solista. Film ’70 19:30 - A-Team (TF) 20:15 - Hazzard (TF) 21:05 - Oliver Twist. Film 2005 23:20 - The Martins. Film 2001 01:00 - Il figlio della sposa. Film 2001. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - How I Met Your Mother 11:30 - Glee 12:15 - Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Enlightened 14:15 - Films & Stars 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 Private Practice 16:45 - Suits 17:30 - Whitney 17:52 - 2 Broke Girls 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 20:00 Suburgatory 20:30 - Dallas 21:15 - Supernatural 22:00 True Blood 23:05 - The Mentalist 23:50 - Alcatraz 00:40 - Boardwalk Empire 01:45 - 30 Rock. Biography Channel 06:30 - Parking Wars. Hardcore Pawn: 10:00 - Last Man Standing 10:30 - Family Traitor. 11:00 - Phil Collins: Going Back to Detroit 12:00 - Hoarders: Judy # Jerry 13:00 - Storage Wars: More Like Wrong Beach 13:30 - Parking Wars 14:00 Hoarders: Barbara # Richard. Hardcore Pawn: 15:00 - Les’ Spending Spree 15:30 - Burmese or Busted? 16:00 - Last Man Standing 16:30 - Family Traitor. 17:00 - Hoarders: Judy # Jerry 18:00 - Pregnant in Heels:
Taming the Tiger and the Terror 19:00 - Storage Wars: More Like Wrong Beach 19:30 - Parking Wars 20:00 - Pregnant in Heels: When Baby Robots Attack.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:30 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See The Sea 10:05 Lots & Lots 10:20 - Bob the Builder 10:30 Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:55 Baby Antonio’s Circus 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 - Tiny Planets 11:30 - Monkey See Monkey Do 11:40 - Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:25 - The Mighty Jungle 12:40 - Mio Mao 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:50 - Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See The Sea 14:45 - Lots & Lots 15:00 - Fluffy Gardens 15:15 - The Mighty Jungle 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 Monkey See Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Tork 17:45 Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - Benjamin’s Farm 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See The Sea 19:15 Lots & Lots 19:30 - Monkey See Monkey Do
19:40 - Barney and Friends 20:10 - Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 Pingu 21:45 - Tiny Planets 21:50 - Pingu 21:55 Tiny Planets 22:00 - Bob the Builder 22:10 Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends. Disney Channel 08:00 - Tales of Friendship with Winnie the Pooh 08:05 - Mickey Mouse Clubhouse 08:30 - ANT Farm 08:55 - Jonas 09:15 - So Random 09:40 Hannah Montana 10:05 - Sonny with a Chance 10:25 - Kim Possible 10:50 - Shake It Up 11:35 Wizards of Waverly Place 12:25 - Austin and Ally 12:45 - Jessie 13:10 - ANT Farm 13:35 - So Random 13:55 - Disney Fairies 14:15 - That’s So Raven 14:35 - Good Luck Charlie 14:55 - Jessie 15:15 - Shake It Up 15:40 - ANT Farm 16:00 Austin and Ally 16:15 - Have a Laugh 16:20 The Suite Life on Deck 16:40 - Minnie and You 16:45 - The Suite Life on Deck 17:10 - Cory in the House 17:25 - Minnie and You 17:30 - Wizards of Waverly Place 17:55 - That’s So Raven 18:20 ANT Farm 18:40 - Good Luck Charlie 19:00 Have a Laugh 19:05 - Jessie 19:30 - Wizards of Waverly Place 20:15 - So Random 20:40 Hannah Montana 21:00 - Jonas 21:25 - Sonny with a Chance 22:10 - Wizards of Waverly Place.
07>00 09>00 10<00 12>00 14>00 14.05
News Telebejg[ Strada Rjali .NET NET News Il-Mara tal-Lum
15>20 15>50 16>40 17>00
Telebejg[ Newsbuzz Telebejg[ Malta Llejla
19>00 19>30 19>45 20>30 21>00 21>30 21>35 23>00
(b’waqfa g[al NET News fis-18>00) Bozza tal-Mija Lift NET News Anali]i tal-A[bar Wheelspin NET News Mitqlu Deheb NET News
(b’waqfa g[al NET News fit-15>00)
Sport fuq il-Cable Eurosport 1 08:30 - UCI America Tour Cycling 09:30 - UCI World Tour Cycling 10:30 - Get Ready for Roland Garros 10:45 - Table Tennis 12:30 - UCI America Tour Cycling 13:30 UCI World Tour Cycling 14:30 - Table Tennis 16:00 - UCI Europe Tour Cycling: Tour of Norway: Stage 2 (live) 17:30 Table Tennis 19:00 - Fight Club 22:15 - UCI World Tour Cycling 23:15 - UCI America Tour Cycling: Tour of California: Stage 5 (live). Eurosport 2 07:00 - UCI World Tour Cycling 08:00 - Table Tennis 09:30 - Get Ready for Roland Garros 09:45 - UCI Europe Tour Cycling 10:30 - UCI America Tour Cycling 11:30 UCI World Tour Cycling 12:30 - Table Tennis 14:30 - UCI World Tour Cycling: Giro d’Italia: Stage 12, Longarone Treviso (live) 17:30 - J League Football 18:00 - AFC Football Champions League 19:30 Campus 20:00 - UCI World Tour Cycling 21:30 Armwrestling 22:00 - GWARS Series 23:00 - WATTS 23:45 Greene Light. GO Sports 1 07:00 - ATP Masters 1000: F.: Mutua Madrid Open 10:00 Serie A: Rd 37: Milan v Roma 12:00 - ATP Masters 1000: Last 16: Internazionali BNL d'Italia, Rome (live) 23:00 - Ligue 1: Rd 37: The Ligue 1 Show 23:30 - Barclays PL: Wk 39: Man. Utd v Swansea City 01:30 - ATP Masters 1000: Highlights: Mutua Madrid Open. GO Sports 2 13:00 - 2013 PGA European Tour: Day 1: Volvo World Match Play Championship (live) 17:00 - Milan Channel. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Barclays PL: Wk 39: Reading v Man. C. 11:00 Serie A: Rd 37: Juventus v Cagliari 13:30 - Heineken Cup: SF: Clermont Auvergne v Munster. Barclays PL: 15:30 Wk 39: Aston Villa v Chelsea 17:30 - PL World. 18:00 - Serie A: Rd 36: Palemo v Udinese
20:00 - Ligue 1: Rd 37: The Ligue 1 Show 20:30 - 2013 PGA European Tour: Day 1: Volvo World Match Play Championship 00:30 Football's Greatest 01:00 Serie A: Rd 36: Pescara v Milan. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - Barclays PL: Wk 39: Reading v Man. C. 13:00 Serie A: Rd 37: Juventus v Cagliari 15:30 - Heineken Cup: SF: Clermont Auvergne v Munster. Barclays PL: 17:30 Wk 39: Aston Villa v Chelsea 19:30 - PL World. 20:00 - Serie A: Rd 36: Palemo v Udinese 22:00 - Ligue 1: Rd 37: The Ligue 1 Show 22:30 - 2013 PGA European Tour: Day 1:
Volvo World Match Play Championship.
Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga (r) 09:55 Bundesliga (r) 11:50 - FA Cup (r) 13:55 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 16:00 Volleyball Champ. League Magazine The Big Hit (r) 16:35 - America's Cup (r) 18:15 Bundesliga (r) 20:15 - FA Cup (r) 22:20 - FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 23:40 - America's Cup (r) 01:14 - Bundesliga (r). Melita Sports 2 12:00 - America's Cup (r) 14:05 - Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:10 Bundesliga (r) 17:05 - FA Cup (r) 19:10 - Volleyball Champ.
League Magazine The Big Hit (r) 19:40 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: (r) 21:00 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 23:05 - Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 01:40 - Volleyball Champ. League Magazine The Big Hit (r).
Malta Stars 08:00 - Malta Rugby Football Union (r) 09:35 - MFA Futsal League (r) 11:00 - BOV PL (r) 13:15 - Melita GFA 1st Div. (r) 15:05 - Football Nurseries (r) 15:40 - Malta Handball Association (r) 17:00 - Malta Basketball Assoc. (r) 18:25 Malta Rugby Football Union (r) 20:05 - Football Nurseries (r) 20:40 - Melita GFA 1st Div. 22:25 - BOV PL (r) 00:40 Malta Handball Assoc. (r).
IN-NAZZJON Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
26 Klassifikati PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ Marsaxlokk
L-A{{AR appartament flewwel sular bi tliet kmamar tas-sodda, wa[da bl-ensuite u terrazzin kbir, e//. Highly finished inklu] il-kmamar talbanju. Garaxx ta’ karozza wa[da jew tnejn optional. Prezz €112,000 (Lm48,000), ?emplu 79441869 jew 99466988.
Marsaxlokk
PENTHOUSE kbira bilveduti tal-ba[ar u tal-kampanja, ]ew; kmamar tas-sodda, wa[da bl-ensuite, Highly fin-
ished inklu] il-kmamar talbanju, [;ie; kollu double glazed. Garaxx ta’ karozza wa[da jew tnejn optional. Prezz €116,500 (Lm50,000). ?emplu 77777521.
{a]-}ebbu;
DAR f’post /entrali u blarja tag[ha. Prezz: €128,000. ?emplu 79769677.
{a]-}ebbu;
TERRACED house f’area sabi[a. Tliet qasab u nofs fa//ata b’85 pied fond. Lesta minn kollox b’erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar talbanju, k/ina, salott. Tajba g[all-i]viluppaturi. Min hu
interessat i/empel 79066880 # 27015780.
G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-Marsa
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.
VETTURI/DG{AJJES Classic Ford Capri Mk1
TAS - SENA 1 968 1 3HP , f ’ kundizzjoni perfetta . € 6 , 500 . ?emplu lil Mario
Muscat fuq 799022 1 2 jew 21444984.
Pajero
FOUR seater tal-1996, blu. €5,300, f’kundizzjoni tajba. ?emplu 79295595.
AVVI}I G[al kull tip ta’ xog[ol
TA’ madum tal-art u tal[ajt, qlug[ ta’ kmamar talbanju, plumbing, kisi bil-;ibs u ]ebg[a, gypsum boards e//. Prezzijiet tajbin [afna. ?emplu 79091057.
G[al kull xog[ol
TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa, xog[ol ta’ membrane, kisi u tibjid, kontrabjut u tqeg[id ta’ katusi. Offerta spe/jali fuq illiquid membrane. ?emplu 79407292.
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Prof Ahmed (Il-medju famu] Afrikan)
KRI}I ta’ m[abba, attrazzjoni ta’ klijenti, g[all-[ajja ta’ kuljum, soluzzjoni immedjata g[all-problemi tieg[ek. Ri]ultati garantiti g[al dejjem. Su//ess fuq dak kollu li g[andek tag[mel. Spe/jalista tal-im[abba. Sfortuna, disperazzjoni, problemi ta]-]wie; u l-protezzjoni fl-affarijiet tannegozju ji;u solvuti fi ]mien rekord. Diskrezzjoni assigurata u ri]ultati sorprendenti. 100% su//ess garantit. ?emplu g[al appuntament fuq +35699953499 (nitkellem blIngli] u bil-Fran/i]). Ni;i ddar bl-appuntament. Mis-7 a.m. sad-9 p.m. Tas-Sliema, Malta.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
ZG Computers
G[al kull problema filkompjuter, inkunu fuq il-post dik il-;urnata stess. Jing[ata anti-virus b’xejn mas-servizz. ?emplu lil Chris fuq 99424703.
G{ALL-BEJG{ G[amara antika
TINKLUDI twaletta bilmera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// talir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Vetrina
G{ALL-kolletturi biddawl, tajba anke g[al [anut, aluminju abjad, 78” wisa’ u twila 75”. €1000. Inkwatri suwed moderni 27.5” wisa’ u 38” tul, €70. Sodda tat-trabi tal-injam ;dida, €90, u banju bl-istand, €30. ?emplu 21233371, 79323108 jew 79903914.
JIN{TIE:U Opportunità
BIEX ittejjeb il-po]izzjoni tieg[ek, jin[tie;u mastrudaxxa bl-esperjenza, full-time u overtime kuljum. Paga u kundizzjonijiet tajbin. ?emplu lil Casaform Furniture fuq 21#27447266 jew 79466368.
Pizza 4 U – Il-{amrun
JIN{TIE: pizzar#a blesperjenza li ja[dem fulltime#part-time tul is-sena kollha b’paga tajba. Jin[tie;u wkoll delivery persons u bikers, cash assistant u cleaners. ?emplu 99999661.
Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
27 KICKBOXING
Konfront mistenni bejn Borg u Cutajar Fl-24 ta’ Mejju fil-lukanda Dolmen se ssir serata tal-kickboxing fejn jispikka l-konfront bejn Darren Borg u Mark Cutajar. Is-serata hi organizzata minn Prize Boxing Promotion. F’wa[da mittaqbidiet Darren Borg se jaffa//ja lil Mark Cutajar f’taqbida ta’ 4x2 filkategorija tal-Heavyweight. Cutajar kien ir-rebbie[ tal-a[[ar kompetizzjoni organizzata minn Prize Boxing. Borg ilu jit[arre; ma’ Team Noel g[al dawn l-a[[ar 11-il sena u g[andu /inturin iswed fid-dixxiplina. L-atleta g[andu esperjenza f’kompetizzjonijiet lokali kif ukoll barranin u din se tkun ittielet darba li se jie[u sehem f’taqbida tal-boxing. Fl-2006 kien parti minn tim Malti li reba[ kompetizzjoni internazzjonali kontra tim ta’ atleti millIngliterra. Fl-2009 kkompeta fit-Tazza tad-Dinja tal-World Kickboxing Network (WKN) li saret f’Malta. B[alissa fil-klabb tal-Ying Yang Team
Noel Kickboxing qed isiru lezzjonijiet fil-Mixed Martial Arts (MMA) u filBoxing ukoll. F’Novembru 2012 Sensei Charlot Spiteri, li qed jg[allem malMMA, reba[ il-midalja tal-Fidda f’kompetizzjoni tal- MMA internazzjonali tal-WTKA fl-Italja. L-avveniment li jmiss g[all-atleti l-o[ra ta’ Team Noel se jkunu l-kampjonati nazzjonali tal-Kickboxing fil-21 ta’ :unju fit-Teatru Grieg f’Ta’ Qali. Gladiators Promotions, lorganizzaturi tas-serata b’kollaborazzjoni ma’ Team Noel u dWKN, se j;ibu lil Bruno Torres biex jer;a’ jaffa//ja lil Daniel “The Jet” Zahra. Dawn se jikkompetu g[a/?inturin Dinji tad-WKN bir-regoli talK1. Aktar informazzjoni tinstab fuq is-sit www.yingyangkickboxing.com jew billi wie[ed ikellem lil Master Noel Mercieca fuq 79208283 jew merciecanoel@yahoo.co.uk.
Darren Borg (lemin) ilu jit[arre; ma’ Noel Mercieca g[al dawn l-a[[ar 11-il sena
STQARRIJA
L-MFPA titlob ;ustizzja mal-plejers u dixxiplina mal-klabbs Sur Editur, Nirreferi g[all-istqarrija ma[ru;a mill-MFA fejn il-Bord tal-Kontroll u d-Dixxipplina naqqas ]ew; punti lil Floriana FC u punt wie[ed lil {amrun Spartans. G[al darba o[ra re;a’ ntwera nuqqas kbir ta’ rispett lejn id-dinjità tal-plejers u l-plejers l-o[ra involuti kif ukoll offi]a gravi lejn l-intelli;enza taddilettanti tal-futbol Malti in;enerali. Il-klabbs involuti tnaqqsulhom ilpunti wara li d-destin tag[hom filkampjonat Malti kien de/i]. {amrun Spartans relegati u Floriana FC salvi.
Dawn il-punti mnaqqsa mhuma se jeffettwaw xejn. Ba]ikament ittie[det de/i]joni li tippremja lil min g[andu tort u tikkastiga lil min g[andu ra;un. B’din id-de/i]joni l-plejers xorta mhux se jit[allsu anzi l-klabbs jibqg[u jing[ataw iktar ]mien minflok li ji;i impost fuqhom li jag[mlu l-[las dovut. Il-MFPA tistaqsi wkoll: Kemm se ndumu ng[attu x-xemx bl-g[arbiel? Kemm se ndumu nipprote;u l-klabbs li ma jonorawx il-kuntratti tal-plejers? Meta se jibda jing[ata rimedju effettiv lill-plejers? Il-plejers Omar Borg, Arman Verma
u Jermaine Brincat meta se jit[allsu? Jekk il-klabbs instabu [atja f’Di/embru, g[aliex it-tnaqqis ta’ punti sar f’Mejju bil-kampjonat mag[luq? B[ala MFPA nippretendu li dawn ilprattiki jieqfu llum qabel g[ada. Ma jistax ikun li l-MFA tibqa’ ta//etta dan it-tip ta’ in;ustizzji fi [danha. L-MFPA ilha tinsisti li dawn ilpro/eduri in;usti u antikwati g[andhom jinbidlu, u de/i]jonijiet b[al dawn jag[tu ra;un l-MFPA. Kulma qed nitolbu hija ;ustizzja mal-plejers u dixxiplina mal-klabbs li jimxu b’mod skorrett, kemm fil-
konfront ta’ plejers, kif ukoll filkonfront ta’ klabbs o[ra serji u bilg[aqal li jibdlu r-regoli u ma jweg[dux jekk ma jistg[ux jaslu. Din issitwazzjoni qed tag[mel ukoll in;ustizzja mal-klabbs li b’sagrifi//ji kbar jonoraw il-kuntratti tal-plejers. Hemm b]onn emenda tar-regoli u lpro/eduri sabiex de/i]jonijiet ikunu effettivi. F’;ie[ is-sewwa, jekk irridu li lfutbol Malti jimxi ’l quddiem, dawn issitwazzjonijiet g[andhom jieqfu. Konrad Sultana f’isem l-MFPA
HANDBALL
Is-Sibt jintlag[bu l-finali tan-Knock-Out
Azzjoni waqt il-konfront mis-Super Cup tan-nisa aktar kmieni dan l-ista;un (ritratt> Patrizia Val Madiona)
Wara li ntlag[bu s-semifinali tan-Knock-Out talHandball fil-kategorija tan-nisa u tal-ir;iel, kollox jinsab lest biex fi tmiem il-;img[a jintlag[bu l-finali u jintreb[u l-a[[ar unuri. Fil-final tan-nisa La Salle ZT Development li reb[u fa/ilment lil Luxol 29-9, se jiltaqg[u kontra Aloysians }mer/ li eliminaw lil Phoenix Dolcino 16-9. Din se tkun is-seba’ darba li ]-]ew; timijiet se jkunu qed jiltaqg[u fil-final tan-Knock-Out b’La Salle jgawdu rekord tajjeb meta reb[u [ames darbiet minn sitta. Fil-kategorija tal-ir;iel Phoenix SMS Mondial taw wirja mill-aqwa fl-ewwel taqsima imma kellhom ibaxxu rashom wara l-mistrie[ kontra l-qawwa ta’ Luxol Si Mangia li reb[u l-log[ba 24-14. Fit-tieni semifinali kienu La Salle BHS li [ar;u rebbie[a kontra r-rivali kbar Aloysians Von Taine meta wkoll reb[u b’g[axar punti vanta;; 30-20. La Salle u Luxol se jkunu qed jiltaqg[u fil-final g[at-tieni darba b’Luxol jirb[u l-unur fil-konfront pre/edenti. Il-finali se jintlag[bu s-Sibt fil-Kumpless talUniversità bl-ewwel finali tkun tan-nisa fis-2 p.m. u wara fl-4 p.m. tibda tal-ir;iel.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
28 Sport BADMINTON - IT-42 EDIZZJONI TAL-KAMPJONATI NAZZJONALI
}ew; unuri g[al Cali, Sadowski u Ferrante Badminton Malta organizzat it-42 edizzjoni konsekuttiva tal-Kampjonati Nazzjonali, l-avveniment ewlieni filkalendarju sportiv ta’ din lg[aqda billi jg[aqqad flimkien l-a[jar talenti lokali f’kompetizzjoni ta’ livell g[oli filwaqt li jattira l-attenzjoni tad-dilettanti kollha li jattendu bi [;arhom [alli jaraw l-a[jar plejers flazzjoni. Mis-27 edizzjoni li ntlag[bet fl-1998, dawn ilKampjonati huma mag[rufa b[ala “Paddy Stubbs Memorial Championships”, biex tin]amm [ajja t-tifkira ta’ dan il-benefattur kbir sportiv. Milg[uba fil-Kumpless Sportiv tal-Kottonera, dawn il-Kampjonati kienu mfassla fuq il-[ames kategoriji tradizzjonali - Men’s Singles u Doubles, Women’s Singles u Doubles kif ukoll il-Mixed Doubles. Tlieta mill-Finali ntlag[bu fil-Kulle;; St. Martin’s, fisSwatar. Min[abba n-numru kbir ta’ dawk li [adu sehem, il-kategorija tal-Men’s Singles bdiet b’round preliminari li ntreba[ minn Matthew Abela, li g[eleb lil Albert Bezzina (2116, 19-21, 21-14) fil-finali. Stephen Ferrante u Samuel Cali sfidaw lil xulxin fil-finali tal-Men’s Singles. Fi triqtu g[all-finali, Ferrante elimina lill-istess Matthew Abela u lil Aldo Polidano filwaqt li Cali reba[ lil Edmond Abela u lil David Cole li kien qed jiddefendi ttitlu. Wara bidu bilan/jat, Cali beda jikseb vanta;; fuq lavversarju fejn kien 11-7 minn fuq fl-intervall u kompla
sakemm mar 17-11 fuq quddiem. Ir-reazzjoni mistennija ta’ Ferrante waslet tard wisq u Cali reba[ 21-18. Cali ]amm ir-ritmu fil-bidu tat-tieni set fejn, wara li kiseb vanta;; ta’ 7-2 u g[alkemm Ferrante naqqas l-i]vanta;; g[al 14-18, Cali ]amm ilkalma u spi//a reba[ ukoll ittieni set 21-15 biex kiseb lewwel titlu nazzjonali individwali fil-karriera tieg[u. Il-finali tal-Women’s Singles kienet sfida bejn Fiorella Marie Sadowski u Dominique Francica. Mill-mod kif ]vol;a dan ilkonfront, deher /ar li l-esperjenza akbar ta’ Sadowski kienet se tidde/iedi r-ri]ultat a[[ari. Fil-fatt Sadowski ]ammet irriedni tal-log[ba mill-bidu sala[[ar u [ar;et rebbie[a fuq lavversarja 21-12 u 21-8 biex ]iedet titlu nazzjonali ie[or filkurrikulu sportiv tag[ha. Il-Men’s Doubles intreba[ minn Samuel Cali u Stephen Ferrante li fil-finali g[elbu lil Aldo Polidano u Martin Farrugia f’]ew; sets fi tmiem konfront bilan/jat, bil-punte;; ta’ 21-17 u 21-19. Il-finali tal-Women’s Doubles intreb[et minn Jacqueline Grech Licari u Joanne Cassar li g[elbu lil Klara O’Berg u Fiorella Marie Sadowski fi tmiem tliet sets e//itanti. Wara li kienu tilfu l-ewwel set 22-24, Licari u Grech irkupraw tajjeb u reb[u ]]ew; sets l-o[ra bil-punte;; ta’ 21-10 u 21-11. Il-Mixed Doubles intreba[ minn Fiorella Marie Sadowski u Stephen Ferrante li g[elbu lil Catriona Francica u David Cole bil-punte;; ta’ 21-15 u 21-19.
Il-finalisti tad-doubles tal-ir;iel Martin Farrugia u Aldo Polidano (xellug) u Stephen Ferrante u Samuel Cali flimkien mal-umpire Patrick Cassar
L-Olandi] Dokter imexxi seminar tal-MFCA
Il-Malta Football Coaches Association (MFCA) se torganizza seminar bil-kollaborazzjoni ma’ }ejtun Corinthians Football Nursery u }ejtun Corin-thians FC is-Sibt 18 ta’ Mejju fid-8.45 a.m. Dan se jkun immexxi minn Ruud Dokter. Dokter okkupa l-kariga ta’ senior coach malFederazzjoni Olandi]a (KNVB) u kkow/ja f’diversi kategoriji fi [dan il-KNVB. Mill-1 ta’ Awwissu li ;ej se jkun qed jiffirma kuntratt b[ala Direttur ta’ Prestazzjonijiet G[oljin fi [dan l-FA tal-Irlanda wara li ;ie a//ettat minn fost il-kontendenti kollha madwar iddinja. Il-MFCA t[e;;e; lillmembri tag[ha biex jattendu.
SWAN KO FINAL
Lija#Iklin AFC jirb[u l-a[[ar unur Lija#Iklin AFC kontra kull mistenni g[elbu li/Champions renjanti Valletta St. Pauli Peugeot 1-0, biex reb[u l-a[[ar unur sta;jonali tas-SWAN, in-Knock-Out ta’ Robert Arrigo & Sons Travel Agency. Din kienet l-ewwel darba li reb[u dan l-unur u issa s-Sibt li ;ej g[andhom decider g[al min se jispi//a runner-up tal-kampjonat tal-Ewwel Divi]joni kontra Dingli Eagles. B’din it-telfa Valletta St. Pauli tilfu /-/ans li jwaqqfu rekord fi [dan l-asso/jazzjoni meta fi sta;un wie[ed kienu jkunu reb[u l-[ames tazzi wara li aktar qabel reb[u lkampjonat tal-Ewwel Divi]joni, is-Super Cup, itTazza tal-eks segretarju Ray Bartolo Memorial Cup u tTazza tal-Milied, biex il-Beltin issa ilhom ma jirb[u n-KnockOut g[al dawn l-a[[ar sitt sta;uni.
Partita bilan/jata milg[uba fi spirtu sportiv quddiem pubbliku numeru], l-aktar partitarji ta’ Lija#Iklin, li [olqu atmosfera briju]a. Kienu l-Beltin li [ar;u aggressivi u wara li resqu vi/in li jift[u l-iskor wara [ames minuti meta kellu jkun ilgoalkeeper debuttant James Mercieca li salva tajjeb, fil-11il minuta marru vi/in li jift[u l-iskor imma d-difi]a mmexxija tant tajjeb mid-difensur /entrali Daniel Cremona g[arfet tikkontrolla. Fis-16-il minuta Valletta St. Pauli [adu daqqa ta’ [arta meta we;;a’ l-playermaker Zvezden Vukovic li kellu jinbidel. Lija#Iklin bdew joperaw bilkontrattakk u fit-23 minuta setg[u marru fil-vanta;; meta x-xutt ta’ Andrea Spiteri kien salvat bi bravura minn Ludvic Fardell. Fit-tieni taqsima Valletta
[ar;u fuq l-offensiva imma lattakkanti tag[hom kienu traskurati biex fis-56 minuta kontra x-xejra tal-log[ob Lija#Iklin marru fil-vanta;; meta minn freekick barra lkaxxa, ix-xutt ta’ Jean Paul Scerri spi//a fis-saqaf taxxibka. Il-Beltin ippruvaw reazzjoni imma eventwalment, l-isforzi tag[hom ma swew g[alxejn biex it-tisfira finali sabet Lija#Iklin rebbie[a 1-0. Wara l-partita l-Vi/i President Anzjan tal-MFA Carmelo Bartolo f’kelmtejn tal-okka]joni, filwaqt li fera[ li]-]ew; finalisti, qal li jie[u gost jara l-organizzazzjoni talPresident Lino Bartolo u talkumitat [abrieki tas-SWAN g[ax g[all-MFA dan hu l-veru futbol li trid. Wara, Carmelo Bartolo ppre]enta t-tazza lillcaptain ta’ Lija#Iklin Malcolm Vassallo fost il-fer[ ta’ s[abu u partitarji numeru]i.
Ir-Royal Malta Yacht Club g[ada se jag[ti bidu g[as-Slam Weekend Regatta li hi ti;rija tal-ibburdjar sponsorjata g[al dawn l-a[[ar tliet snin minn Slam. Din ir-regatta qed issir biex tfakkar ukoll il-Jum Marittimu Ewropew. Ir-regatta tibda b’ti;rija mal-kosta l-:img[a waranofsinhar segwita minn ti;rija o[ra madwar il-bagi tul il-kosta ta’ Tas-Sliema s-Sibt u l-{add. Id-dinghies jibdew it-ti;rija tag[hom is-Sibt u l-{add.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
Sport 29 TAZZA TAL-KONFEDERAZZJONIJIET
Scolari j[alli barra lil Ronaldinho u Kaka Il-kow/ nazzjonali talBra]il Luiz Felipe Scolari [abbar l-iskwadra li se tkun qed tie[u sehem fit-Tazza talKonfederazzjonijiet li se ssir f’:unju u [alla barra mil-lista lid-darbtejn Plejer tas-Sena tal-FIFA Ronaldinho. Minkejja li dan l-a[[ar kien qed juri forma tajba malklabb tieg[u Atletico Mineiro, [afna esperti qablu li l-plejer ta’ 33 sena ma lag[abx tajjeb dan l-ista;un [lief f’xi partiti i]olati. Il-midfielder ta’ Real Madrid Kaka wkoll t[alla barra mil-lista ta’ 23 plejer g[al dan it-turnament li hu meqjus b[ala ta’ t[ejjija g[atTazza tad-Dinja s-sena ddie[la. Scolari kien mistenni li jinkludi mill-anqas wie[ed mi]]ew; plejers ta’ esperjenza fliskwadra g[al dan it-turnament li se jkun qed jorganizza l-Bra]il f’:unju. Il-midfielder ta’ Chelsea Ramires kien plejer ie[or li b’sorpri]a t[alla barra u forsi l-unika sorpri]a kienet il-midfielder Bernard ta’ Atletico Mineiro. It-Tazza talKonfederazzjonijiet tibda fil15 ta’ :unju b’log[ba bejn ilBra]il u l-:appun. It-timijiet
parte/ipanti se jilag[bu f’sitt bliet differenti. It-turnament mhux biss hu test g[at-timijiet imma anke g[all-pajji] li g[adu g[addej bil-preparazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja tal-2014. It-turnament ta’ :unju se jkun l-ewwel wie[ed li fih Scolari se jkun qed jer;a’ jikkow/ja sa minn meta rritorna fir-rwol ta’ kow/ nazzjonali tal-Bra]il. “Indipendentement mitta[ri; li jkollna hemm jumejn jew tlieta li fihom irridu nilag[bu tajjeb. Di;à kellna lopportunità li nilag[bu f’[ames partiti ta’ [biberija u di;à ftit jew wisq g[andna grupp organizzat ta’ plejers,” qal Scolari. Qabel it-turnament il-Bra]il se jkollu ]ew; /ansijiet o[ra li jipprepara tajjeb b’partiti ta’ [biberija interessanti kontra lIngilterra fit-2 ta’ :unju filMaracana Stadium u l-o[ra kontra Franza fl-Arena Gremio f’Porto Alegre ;img[a wara. Scolari, rebbie[ tat-Tazza tad-Dinja mal-Bra]il fl-2002, s’issa mexxa lill-Bra]il f’[ames partiti minn meta re;a’ [a t-tmexxija u minnhom kiseb reb[a, tliet draws u telfa.
Il-Messiku jippre]enta trofew ;did g[all-Gold Cup Xhur biss qabel tibda lGold Cup tal-CONCACAF, (il-Konfederazzjoni talFootball tal-Amerika ta’ Fuq, l-Amerika ?entrali u lKaribew), i/-Champions Messiku ppre]entaw it-trofew il-;did tal-kompetizzjoni waqt konferenza filBelt tal-Messiku. It-trofew tradizzjonali talGold Cup, kompetizzjoni g[al 12-il re;jun, ing[ata dehra ;dida g[at-turnament tal-2013 u issa g[andu disinn aktar eleganti. I/-Champions renjanti, ilMessiku, se jag[tu bidu g[all-kompetizzjoni fis-7 ta’ Lulju b’log[ba ta[raq u ferm mistennija kontra lPanama fir-Rose Bowl Stadium ta’ Kalifornja. Dan hu sta;un internazzjonali mill-aktar impenjattiv bil-Messiku impenjat fi tliet turnaments kbar, ilGold Cup, it-Tazza talKonfederazzjonijiet u lkwalifiki tat-Tazza tad-Dinja. “Nibdew fil-31 ta’ Mejju b’partita ta’ [biberija qabel immorru l-:amajka, ilPanama u fil-11 ta’ :unju nilqg[u lil Costa Rica hawnhekk fil-Messiku. Imbag[ad g[andna t-Tazza tal-Konfederazzjonijiet u warajha l-Gold Cup li hi laktar importanti tal-CON-
CACAF u anke hemm ninsabu determinati li mmorru tajjeb. Mhux biss g[aliex a[na /-Champions renjanti imma g[aliex hi l-aqwa kompetizzjoni ta’ din ilkonfederazzjoni,” qal ilPresident tal-FA Kolombjana Justino Compean. Il-Messiku b[alissa jinsab fit-tieni post mill-a[[ar filkwalifikazzjoni re;jonali g[at-Tazza tad-Dinja u filperiklu li jitlef post awtomatiku fil-finali tatTazza tad-Dinja. Il-kow/ Jose Manuel de la Torre mistenni jsa[[a[ liskwadra b’talenti ]g[ar flimkien ma’ dawk b’esperjenza biex jibqa’ kompetittiv fit-tliet turnaments. “Irrid plejers friski u mistrie[a u g[alhekk se tkun diffi/li. Min se jmur fitTazza tal-Konfederazzjonijiet mhux se jmur g[all-Gold Cup. Imma f’dawn it-turnaments dejjem se n[arsu lejn l-a[jar plejers disponibbli biex inkunu kompetittivi waqt li nil[qu l-miri tag[na.” It-turnament tal-CONCACAF li jsir kull sentejn jinkludi wkoll lill-Istati Uniti, ilHonduras u Costa Rica u lMessiku hu l-aktar pajji] li kiseb su//ess fil-Gold Cup b’sitt titli.
Il-kow/ tal-Bra]il Felipe Scolari j]omm replika tat-Tazza tad-Dinja tal-1970 qabel [abbar l-iskwadra g[at-Tazza tal-Konfederazzjonijiet
L-iskwadra kollha hi din: Goalkeepers: Julio Cesar (QPR), Diego Cavalieri (Fluminense), Jefferson (Botafogo) Defensuri: Rever (Atletico Mineiro), Thiago Silva (Paris St Germain), Daniel Alves (Barcelona), Jean
(Fluminense), Marcelo (Real Madrid), David Luiz (Chelsea), Dante (Bayern Munich), Filipe Luis (Atletico
Madrid)
Midfielders: Paulinho (Corinthians), Luiz Gustavo (Bayern Munich), Fernando (Gremio), Hernanes (Lazio),
Oscar (Chelsea), Lucas (Paris St Germain) Attakkanti: Hulk (Zenit St Petersburg), Bernard (Atletico Mineiro), Leandro Damiao (Internacional), Fred (Fluminense), Neymar (Santos), Jadson (Sao Paulo)
TAZZA TAD-DINJA
Sabella m[asseb dwar Messi Il-kow/ tal-Ar;entina Alejandro Sabella qal li jittama li l-captain Lionel Messi jil[aq jirkupra minn injury persistenti fil-hamstring g[allpartiti ta’ kwalifikazzjoni mitTazza tad-Dinja. L-Ar;entina, li jinsabu flewwel post fil-grupp talAmerika t’Isfel b’24 punt minn 11-il partita, imisshom jilag[bu kontra l-Kolombja fis-7 ta’ :unju f’darhom qabel imorru l-Ekwador erbat ijiem wara g[al partita o[ra ta’ kwalifikazzjoni. L-Ekwador b[alissa jinsab it-tieni b’20 punt u lKolombja t-tielet b’19-il punt g[alkemm it-tnejn lag[bu partita anqas. Sabella kien qed jirritorna minn vja;; fl-Ewropa fejn iltaqa’ ma’ plejers importanti b[al Messi u Javier Mascherano. Il-kow/ qal li Messi, li qed jag[mel g[add ta’ testijiet, hu plejer indispensabbli g[at-tim. “Hu l-aqwa plejer fid-dinja u kul[add ikun iridu fit-tim u g[alhekk nittama li jkun tajjeb. Meta jkollok plejer ta’ dan il-kalibru, kul[add ikun jixtiequ u meta jkun barra t[ossu. Anke tim b[al Barcelona, li hu l-aqwa tim fla[[ar seba’ snin, kien dipendenti fuq Messi,” qal Sabella.
Lionel Messi li n-nuqqas tieg[u jista’ jkollu effett negattiv fuq l-Ar;entina
Madankollu g[ad hemm dubji persistenti dwar kemm Messi se jkun tajjeb g[all-partiti internazzjonali meta mistenni jitlef il-kumplament talpartiti ma’ Barcelona. Sabella qal li qed jippjana li jsejja[ ukoll bosta riservi min[abba t[assib dwar il-kun-
dizzjoni ta’ diversi plejers o[ra stabbiliti fosthom l-istess Messi u Mascherano. “Probabbli nsejja[ bejn 26 u 27 plejer g[ax irrid in]omm f’mo[[i wkoll in-numru ta’ karti sofor li g[andna u l-fatt li g[andna t-tielet log[ba li hi ta’ [biberija,” qal Sabella.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
30 Sport
Players u membri tal-istaff ta’ Chelsea jippu]aw mat-tazza wara li reb[u l-finali b’mod drammatiku kontra Benfica (Ritratti> Reuters)
Chelsea jni]]lu isimhom fl-istorja Chelsea kisbu reb[a ta’ 2sekondi fil-finali kontra Benfica biex b’hekk ni]lu isimhom fl-istorja meta dawn issa saru l-ewwel tim li f’sentejn reba[ i/Champions League u lEuropa League wara xulxin. Il-Blues bdew il-log[ba ming[ajr id-difensur John Terry u l-midfielder Eden Hazard. Terry lewa l-g[aksa fir-reb[a ta’ tmiem il-;img[a kontra Aston Villa filwaqt li Hazard we;;a’ l-hamstring fl-istess log[ba. G[al Terry din hi t-tieni sena konsekuttiva li dan naqas milli jilg[ab f’finali wara li tilef dik ta/-Champions League kontra Bayern min[abba li dakinhar kien sospi]. Fl-ewwel taqsima kienu Benfica li urew l-a[jar log[ob imma minkejja dan tilfu diversi /ansijiet u ma sabux ix-xibka. Wara ]ew; minuti l-Portugi]i marru vi/in b’daqqa ta’ ras tajba ta’ Oscar Cardozo wara li dan kien ir/ieva cross ming[and Almeida. Fit-12-il minuta d-difi]a ta’ Chelsea dehret ta[t pressjoni u dawn [elsuha [afif meta Gaitan tefa’ g[oli. Fil-25 minuta waslet l-ewwel risposta denja tat-tim ta’ Benitez meta Oscar xuttja minn barra l-kaxxa imma Artur salva ming[ajr diffikulta`. Gaitain ta’ Benfica re;a’ kien perikolu] meta dan ikkonkluda ftit g[oli wara azzjoni orkestrata tajjeb minn diversi players. 1 fl-a[[ar
Fis-36 minuta wasal lakbar /ans fl-ewwel taqsima u dan kien xutt minn barra lkaxxa ta’ Lampard, xutt li ;ie salvat b’mod stupend mill-goalkeeper Artur. Fit-tieni taqsima landament tal-log[ba inbidel u Chelsea da[lu fil-log[ba. I]da minkejja dan kienu Benfica li kellhom l-ewwel /ans meta fil-50 minuta dawn kellhom gowl b’daqqa ta’ ras ta’ Cardozo im[assar g[al offside. Tmien minuti wara wasal l-ewwel gowl tal-log[ba. Il-goalkeeper ta’ Chelsea Cech salva daqqa ta’ ras ta’ Rodrigo u mill-kontra attakk, Mata g[adda ballun lejn TORRES li qabe] lillgoalkeeper Artur u po;;a lballun f’lasta vojta. Il-Portugi]i ;abu d-draw fis-66 minuta meta ing[ataw penaly wara li Azpilicueta mess il-ballun b’idu filkaxxa. Mill-11-il metru CARDOZO ma ]baljax. Listess Cardozo seta’ po;;a lil Benfica fil-vanta;; imma dan ra x-xutt tieg[u salvat tajjeb minn Cech. Fl-a[[ar tliet minuti Chelsea kienu ferm sfortunati meta Lampard, b’xutt minn barra l-kaxxa laqat il-mimduda. Hekk kif il-log[ba dehret li se tmur g[al [in barrani wasal il-gowl tar-reb[a. F’azzjoni ta’ corner, IVANOVIC g[ola tajjeb u g[amilhom 2-1 biex tefa’ lill-partitarji f’delirju ta’ fer[. G[al Benfica dan hu t-tieni di]appunt fi spazju ta’ ftit jiem.
Fi tmiem il-;img[a dawn tilfu fil-kampjonat kontra rrivali Porto u issa dawn tala[[ar qeg[din reb[a ‘l bog[od milli jirb[u t-titlu wara li qab]u lill-istess Benfica fl-ewwel post. La[[ar unur Ewropew li reb[u Benfica wasal fl-1962 meta f’Amsterdam kienu g[elbu lil Real Madrid. G[al Chelsea dan hu su//ess kbir, spe/jalment g[all-manager tag[hom Rafa Benitez li minn meta [a post Di Matteo wassal lil Chelsea g[al dan is-su//ess u barra minn hekk dawn qeg[din fit-tielet post fil-kampjonat domestiku. Benitez se j[alli lil Chelsea fi tmiem l-ista;un.
2
EUROPA LEAGUE
CHELSEA (0) 1-Petr
Cech, 28-Cesar Azpilicueta, 24-Gary Cahill, 2-Branislav Ivanovic, 3-Ashley Cole, 4-David Luiz, 8-Frank Lampard, 7-Ramires, 10-Juan Mata, 11-Oscar, 9-Fernando Torres.
1
BENFICA (0)
1-Artur,
34-Andre Almeida, 4-Luisao, 24-Ezequiel Garay, 25Melgarejo, 35-Enzo Perez, 21-Nemanja Matic, 19-Rodrigo, 20-Nicolas Gaitan, 18-Eduardo Salvio, 7-Oscar Cardozo.
Skurjaw – Fernando Torres 59, Branislav Ivanovic 90+3 (C), Oscar Cardozo 68’ pen (B) Attendenza – 53, 000 Referee - Bjorn Kuipers (OLANDA)
Torres ta’ Chelsea jaqbe] lill-goalkeeper ta’ Benfica Artur u jitfa[ l-iskor
IN-NAZZJON
Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
Sport 31 IL-:ERMANJA
Schaaf u Werder jinfirdu wara 14-il sena
Thomas Schaaf telaq lil Werder Bremen wara 14-il sena
Werder Bremen u l-kow/ Thomas Schaaf infirdu wara 14-il sena biex temmew relazzjoni mifruxa fuq erba’ de/ennji. Schaff, li kien l-aktar kow/ attiv li dam fil-kariga fil-Kampjonat, mhux se jkun qed imexxi lit-tim fla[[ar log[ba tal-ista;un kontra Nuremberg is-Sibt. Il-kow/ ta’ 52 sena mexxa lil Werder lejn irreb[a tal-League Cup u t-Tazza :ermani]a fl-2004 u ]ew; tazzi o[ra :ermani]i imma dan l-ista;un il-klabb t[abat u kien biss il-;img[a l-o[ra li a//erta postu fl-og[la divi]joni. “Fl-a[[ar jiem analizzajna s-sitwazzjoni sportiva u wasalna g[al konklu]joni li kellna nie[du riskju u nag[mlu bidu ;did,” qal id-direttur ta’ Werder Thomas Eichin. Il-konnessjoni ta’ Schaaf ma’ Werder tmur lura sal-1972 meta sie[eb il-klabb b[ala tifel ta’ 11-il
sena u g[amel karriera ta’ 17-il sena b[ala plejer. Hu [a t-tmexxija tat-tim b[ala kow/ fid-9 ta’ Mejju tal-1999 wara li g[amel g[axar snin kow/ tat-tim tal-Youths. L-assistent kow/ Wolfgang Rolff u Matthias Hoenerbach se jkunu qed imexxu lit-tim fl-a[[ar log[ba. Ibrahimovic irid jibqa‘ L-attakkant }vedi] Zlatan Ibrahimovic, l-aqwa skorer fl-Ewwel Divi]joni Fran/i]a qal li sta;un ie[or se jibqa’ ma’ Paris St. Germain. Ibrahimovic li skorja 27 gowl dan l-ista;un u
g[en lil PSG jsiru Champions qal li fadallu sentejn o[ra kuntratt f’Pari;i u waqt li l-klabb qed ikompli jibni u jsir akbar, i[ossu parti minn dan il-pro/ess u be[siebu jibqa’ parti mill-pro;ett.
IBBURDJAR
GIRO D’ITALIA
DIXXIPLINA
L-America’s Cup se ssir
Navardauskas jirba[ il-11-il tappa
Herrera sospi] log[ba
Ir-regatta tal-America’s Cup se ssir xorta kif pjanat. Dan [abbruh l-organizzaturi wara in/ident fatali ta’ ba[ri l-;img[a l-o[ra, li qajjem t[assib dwar is-sigurtà. L-organizzaturi qalu li qed jittamaw li fi ]mien [mistax ikunu temmew linvestigazzjoni tal-in/ident tal-{amis li wassal g[allmewt ta/-Champion Britanniku Andrew Simpson, darbtejn rebbie[ ta’ midalja fl-Olimpjadi li nqabad ta[t l-ilma meta lkatamaran ta’ 72 pied Artemis Racing inqaleb u nqasam waqt it-ta[ri;. Tom Ehman, vi/i-commodore tal-Golden Gate Yacht Club, qal li r-regatta se ssir kif pjanat matul dan is-sajf u jemmnu li l-erba’ timijiet se jkunu qed jipparte/ipaw. L-in/ident ta’ Artemis wasal wara diversi twissijiet dwar sigurtà nieqsa fuq il-katamarans tal-og[la teknolo;ija u kien it-tieni wie[ed ta’ jott li hu kalkulat li jiswa $8 miljun, li g[ereq min[abba ri[ u kurrenti qawwija fil-bajja ta’ San Francisco.
Ramunas Navardauskas mil-Litwanaj reba[ il-11-il tappa tal-Giro d’Italia. Din il11-il tappa hi twila 182km u Navardauskas reba[ f’[in ta’ seba’ sieg[at u 23 minuta. It-Taljan Vincenzo Nibali ]amm il-flokk ro]a tal-leader u dan g[andu vanta;; ta’ ]ew; minuti u [ames sekondi fuq Cadel Evans li qieg[ed fit-tieni post. Ir-rebbie[ tat-Tour de France, Bradley Wiggins ]amm [ajjin it-tamiet li jirba[ dan il-Giro meta dan irnexxielu jiddefendi r-raba’ post f’dik li hi klassifika overall.
Intant, i/-/iklist Fran/i] Sylvain Georges instab po]ittiv wara li ;ie ittestjat fl10 ta’ Mejju. Georges ma [ax sehem fil-11-il tappa talbiera[ imma ma ;ie sospi] min[abba li s-sustanza li [a tista’ tintu]a g[al min ibg[ati bi pressjoni baxxa. :
Kif spi//aw
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8.
Ramunas Navardauskas Daniel Oss Stefano Pirazzi Salvatore Puccio Paul Martens Danilo Di Luca Egoi Martinez Serge Pauwels
TENNIS
Murray iwe;;a’ jiem qabel l-Open ta’ Franza Il-Brittanniku Andy Murray ;ie eliminat mill-Open tal-Italja wara li dan kellu jirtira fit-tieni rawnd kontra Marcel Granollers. Din hi a[bar ferm [a]ina g[at-tennista li kien qed ji//elebra ljum ta’ g[eluq sninu g[ax g[all-bidu tal-Grand Slam tal-Open ta’ Franza fadal biss g[axart ijiem. L-Open ta’ Franza jibda fis26 ta’ Mejju. L-iSpanjol Granollers reba[ l-ewwel set 6-3 u fit-tieni set kien qieg[ed igawdi vanta;; ta’ 2-1 qabel ma Murray irtira min[abba u;ieg[ f’qg[addu. Murray, li jinsab fit-tieni post tar-rankings mondjali issa jittama li jil[aq jirkupra biex jie[u sehem fit-tieni Grand Slam ta’ din is-sena.
L-INGILTERRA
Ferdinand jirtira min-nazzjonal L-FA Ingli]a [abbret li d-difensur internazzjonali Ingli] Rio Ferdinand irtira mill-futbol internazzjonali. Id-difensur ta’ Manchester United li ddebutta mal-Ingilterra kontra l-Cameroon f’Wembley fl-1997, lag[ab 81 log[ba bil-flokk Ingli] u informa lill-kow/ nazzjonali Roy Hodgson bidde/i]joni tieg[u. “Wara perjodu twil ta’ riflessjoni dde/iedejt li kien wasal i]-]mien g[alija li nirtira mill-futbol internazzjonali,” qal Ferdinand. “Fl-età ta’ 34 sena n[oss li hu ]-]mien ideali g[alija li nwarrab u n[alli plejers aktar ]g[ar jie[du posthom. Dan jippermettili wkoll li nikkon/entra fuq il-karriera tieg[i mal-klabb,” qal Ferdinand.
Rio Ferdinand irid jikkon/entra fuq il-karriera mal-klabb
Id-difensur internazzjonali Malti u ta/-Champions il-;odda Edward Herrera kien l-uniku u l-a[[ar plejer sospi] fil-kampjonat dan l-ista;un wara d-decider kontra Hibernians tasSibt li g[adda li l-Karkari]i reb[u 3-1 biex ;ew inkurunati Champions g[ar-raba’ darba fl-istorja tag[hom. Il-kummissarju tad-Dixxiplina ssospenda log[ba lil Herrera fuq ir-raba’ karta safra tieg[u li dabbar proprju kontra Hibernians u b’hekk dan se jkun sospi] g[all-ewwel log[ba tal-ista;un li ;ej.
TAZZA TAD-DINJA 2014
Corinthians jisfidaw lill-FIFA wara twissija L-akbar belt fl-Amerika t’Isfel, Sao Paulo, tista’ titlef id-dritt li torganizza l-partiti mit-Tazza tad-Dinja tal-2014 min[abba dewmien persistenti fil-bini tal-istadium. Dan wissitu l-FIFA. Imma t-theddida ;abet rabja kbira mill-klabb Bra]iljan ta’ Corinthians, proprjetarju talistadium u qed jisfida lillFIFA. Is-Segretarju tal-FIFA Jerome Valcke rrabja lillklabb meta re;a’ qal li l-FIFA mhix se tittollera li l-ground ikun lest wara d-data stipulata f’Di/embru u anke indika li lpartiti setg[u jitmexxew fi stadium ie[or. Corinthians li l-Itaquerao stadium tag[hom, g[andu jilqa’ fih sitt partit mit-Tazza tad-Dinja, inklu] il-partita talftu[, qalu li l-FIFA hi [ielsa li tmexxi l-partiti fi ground ie[or u li mhux se ja//ettaw kwalunkwe tip ta’ pressjoni. “G[amilnieha /ara li ddewmien mhux possibbli g[atTazza tad-Dinja,” qal Valcke lill-media fi Brasilia wara li ]ar il-Mane Garrincha Stadium li se jkun qed jintu]a g[at-Tazza talKonfederazzjonijiet u t-Tazza tad-Dinja. “Se niddiskutu s-sitwazzjoni f’Sao Paulo bl-aktar mod iebes,” qal waqt li indika li l-FIFA tista’ //aqlaq il-partiti g[al xi mkien ie[or. “Nistg[u nibdlu kollox sakemm jinbieg[u l-biljetti u dan jag[tina sal-1 ta’ Awwissu biex nibdlu l-istadiums.”
Corinthians, li b[alissa m’g[andhomx l-istadium tag[hom, kienu ori;inarjament ippjanaw li jibnu stadium ta’ 48,000 spettatur imma a//ettat li j]idu stand ta’ 20,000 seat ie[or temporanju min[abba tTazza tad-Dinja. Il-klabb qal li l-FIFA kienet a//ettat li tag[tihom xahrejn o[ra [idma peress li x-xog[ol waqa’ lura min[abba diffikultajiet burokrati/i. “Jekk il-FIFA t[oss li g[andha //aqlaq il-post talewwel log[ba, allura mer[ba biha. Fil-ka] ta’ Corinthians lultimatum kien esti] minn Valcke nnifsu sa Frar tal-2014. Il-mira ta’ Corinthians dejjem kienet li jservi l-belt, l-istat u lpajji]. G[alhekk il-klabb ]ied is-seats fl-istadium u mhux se na//ettaw kwalunkwe tip ta’ pressjoni,” qal il-klabb. Valcke ddi]appunta lillBra]iljani s-sena l-o[ra meta qal li l-pajji] irid ‘daqqa ta’ sieq fuq wara’ wara serje ta’ dewmien fil-preparazzjoni. Erbg[a mis-sitt stadiums li se jintu]aw g[at-Tazza talKonfederazzjonijiet qab]u ddata stipulata li fiha kellhom ikunu lesti imma l-FIFA issa qed tis[aq li mhux se tippermetti dewmien simili qabel itTazza tad-Dinja nnifisha. L-awtoritajiet ta’ Sao Pauli g[all-ewwel kienu ppjanaw li ju]aw il-Morumbi Stadium g[at-Tazza tad-Dinja imma dan ;ie esklu] fl-2010 min[abba nuqqas ta’ garanzija ta’ fondi g[ar-rikostruzzjoni.
Il-{amis, 16 ta’ Mejju, 2013
32 Lokali
Chelsea kisbu reb[a ta’ 2-1 fl-a[[ar sekondi fil-finali tal-Europa League kontra Benfica biex b’hekk ni]lu isimhom fl-istorja meta dawn issa saru l-ewwel tim li f’sentejn reba[ i/-Champions League u l-Europa League wara xulxin. Il-Blues kienu marru fil-vanta;; b’gowl ta’ Torres imma l-Portugi]i ;abu d-draw b’penalty ta’ Cardozo. Hekk kif kollox deher li l-log[ba kienet se tmur g[al [in barrani Ivanovic ta r-reb[a lil Chelsea fl-Amsterdam Arena. Fir-ritratt jidher il-captain ta’ Chelsea Frank Lampard (fin-nofs) jg[olli t-tazza flimkien ma’ s[abu (Ritratt> Reuters)
Mi/[uda talba biex diplomatiku mill-Ka]akistan ji;i estradit Il-Qorti preseduta mill-Ma;istrat Antonio Mizzi /a[det it-talba biex Rakhat Aliev, diplomatiku biljunarju mill-Ka]akistan ji;i estradit lura lejn pajji]u wara talba li saret minn Pyotr Afanasenko u Satzhan Ibraev li kienu bodyguards tal-ex Prim Ministru to Ka]ak, Akezhan Kazhegeldin. Dawn flimkien ma’ Akezan Kazhegeldin, ex Prim Ministru talpajji] kienu qalu li kien wettaq delitti kontra l-umanità wara rikors li kienu g[amlu kontra l-Kummissarju talPulizija. Il-Qorti qalet li Aliev hu mi]]ewwe; /ittadina Awstrijaka u g[alhekk il-pre]enza tieg[u f’Malta hi ;ustifikata, wkoll mill-fatt li /ittadini tal-Unjoni Ewropea jistg[u ji//irkulaw liberalment fit-territorju talUnjoni.
Il-Qorti qalet ukoll li r-rikors li sar ma kienx wie[ed ;uramentat, kundizzjoni importanti meta wie[ed jibda pro/eduri fil-Qrati. Ing[ad ukoll li lKummissarju tal-Pulizija m’g[andux il-jedd b’mod awtonomu li jibda pro/eduri kontra Aliev, min[abba lfatt li l-li;i tg[id li “ma g[andhomx jinbdew pro/edimenti dwar xi reat [lief mill-Avukat :enerali jew bilkunsens tieg[u”. F’dan il-ka] ilKummissarju tal-Pulizija ma kellu ebda awtorizzazzjoni mill-Avukat :enerali biex jibda pro/eduri li qeg[din jintalbu minn Afanasenko, Ibraev u Kazhegeldin. Il-Qorti qalet ukoll li fuq delitti kontra l-umanità, Aliev seta’ wettaq xi reati, i]da li wettaqhom kontra lumanità hi xi ftit diffi/li biex wie[ed jasal g[al din il-konklu]joni.
Il-provi li n;iebu ma kinux suffi/jenti u ma tressqux xhieda o[ra li setg[u jikkonfermaw xi a;ir kriminu] minn Aliev. Sadattant i]-]mien meta Aliev allegatament wettaq ir-reati kien bejn issnin 1997 u 1999. Id-delitti kontra lumanità da[lu fis-se[[ fis-sena 2002 u dan ifisser li meta twettqu dawn l-allegati delitti, dak i]-]mien il-perjodu retroattiv ma kienx jifforma parti millKodi/i Kriminali, prin/ipji wkoll segwiti mill-Qorti ta’ Strasbourg. Ibraev u Afanasenko kienu inkarigati biex i[arsu l-persuna ta’ Kazhegeldin, l-ex Prim Ministru talpajji] u li kien irtira minn Prim Ninistru fis-sena 1997 g[al ra;unijiet ta’ sa[[a, i]da Ibraev u Afanasenko baqg[u jie[du [sieb is-sigurtà tieg[u. Wara li rtira Kazhegeldin ifforma
media•link COMMUNICATIONS
moviment politiku ;did ta[t l-isem “Republican People’s Party of Kazakhstan”. Skont huma konsegwenza ta’ dan Aliev ra l-partit ;did li seta’ kien ta’ theddida g[all-ambizzjonijiet politi/i tieg[u. Dan wassal biex Ibraev u Afanasenko ji;u arrestati u torturati. Dan wassal li]-]ew; bodyguards jg[addu minn persekuzzjoni u skont huma dan kien il-bidu ta’ persekuzzjoni politika li wassal g[al tmiem talattivitajiet politi/i ta’ dan il-partit. L-Avukat Cedric Mifsud deher g[al tliet ir;iel li bdew il-pro/eduri filwaqt li l-Avukat Joseph Giglio deher g[al Aliev. Is-Supretendent Dominic Micallef u l-Ispettur George Cremona kienu qeg[din jirrappre]entaw lillKummissarju tal-Pulizija. L-Avukat Donatella Frendo Dimech dehret f’isem l-Avukat :enerali.
L-IMF IWISSI LILL-GVERN DWAR L-I}BILAN? Stampat fl-Istamperija Indipendenza
16 – 5 – 2013