2013_05_19

€0.75

Numru 2,163

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013 L-EWWEL DISKORS FIL-PARLAMENT MINN SIMON BUSUTTIL B{ALA KAP TAL-OPPO}IZZJONI

Imfa[[ra d-direzzjoni tal-PN minn Jesmar Baldacchino – jesmar.baldacchino@media.link.com.mt

Imsie[ba so/jali, korpi kostitwiti u opinjonisiti kellhom kummenti u reazzjonijiet po]ittivi [afna g[all-ewwel diskors li g[amel Simon Busuttil, il-Kap talOppo]izzjoni u tal-Partit Nazzjonalista, fil-Parlament, ftit wara li nhar it-Tnejn li g[adda [a l-;urament tal-[atra b[ala l-Kap il-;did talOppo]izzjoni.

Fid-diskors – li kien mistenni g[all-fatt li Simon Busuttil issa [a post l-eks Prim

Ministru u eks Kap tal-PN, Lawrence Gonzi, fit-tmexxija tal-partit – Simon Busuttil tkellem dwar il-vi]joni li biha jrid jara li jimxi l-PN millOppo]izzjoni, b’kostruttività, djalogu u li tibqa’ tfittex b[al dejjem l-a[jar interess talpajji]. Simon Busuttil stqarr li l-Oppo]izzjoni Nazzjonalista se tkun qed tikkritika fejn se jkun hemm il-[tie;a, imma se tkun qed tara wkoll li taqbel mal-Gvern f’dawk l-oqsma ta’ interess nazzjonali.

Il-PRATTIKA MEDIKA MINN FRANCO MERCIECA

14-il operazzjoni Is-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca, fi tmiem il-;img[a qed ikun okkupat b’g[add ;mielu ta’ appuntamenti medi/i bi ksur talkodi/i tal-etika tal-Ministri u s-Segretarji Parlamentari. Is-Sibt, 11 ta’ Mejju li g[adda, is-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca da[al l-Isptar Mater Dei biex jonora appuntamenti li kienu sarulu. Dakinhar, hu wettaq 14-il operazzjoni tal-katarretta. ilmument hu infurmat li sitta minnhom saru fuq persuni residenti G[awdex, id-distrett li fih ikkontesta u ;ie elett Franco Mercieca.

:enerali tal-Asso/jazzjoni ta’ Min I[addem (MEA), qal li ddiskors ta’ Simon Busuttil g[andu vi]joni g[ar-rwol talOppo]izzjoni kif ukoll b[ala partit, li se jibqa’ jkun Gvern alternattiv. Mid-diskors deher li l-Partit Nazzjonalista jinsab iddeterminat li jkun oppo]izzjoni, imma fl-istess [in oppo]izzjoni kostruttiva, li g[alkemm mhix fil-Gvern se ta[dem fl-a[jar interess nazzjonali.

g[al pa;na 3

Mistura r-ra;uni tar-ri]enja Is-Segretarjat Parlamentari ta’ Ian Borg ]amm mistura r-ra;uni tar-ri]enja tal-eks reporter tal-media Laburista, Ramona Attard, mill-kariga ta’ Chief of Staff. Ir-ra;uni tarri]enja mhix marbuta mal-pakkett finanzjarju jew max-xog[ol li kienet fdata Attard.

X’qieg[ed i]ommu milli ting[ad ir-ra;uni wara din ir-ri]enja? Liema awtorità fil-Gvern u fi/-/ivil kienet infurmata bir-ra;uni tarri]enja? Ir-ra;uni tar-ri]enja tippermetti li Ramona Attard tag[mel xog[ol ie[or fi/-/ivil?

Glenn Grech bil-mutur li [allieh vittma ;img[a ilu

Ara Intervisti f’pa;ni 4-5

lealtà u fl-a[jar interess nazzjonali. Hu qal li jistenna li l-Oppo]izzjoni tikkritika i]da b’mod kostruttiv u fla[jar interess nazzjonali, kif qal Simon Busuttil fid-diskors tieg[u. Josef Vella qal li f’dan l-ewwel diskors fil-Parlament, Simon Busuttil g[adda messa;; po]ittiv meta qal li lOppo]izzjoni mhix se tag[mel gambetti biex ilpajji] ikun jista’ jibqa’ miexi ’l quddiem.

Joe Farrugia, id-Direttur

IL-KA} TA’ RAMONA ATTARD

Ara pa;na 7

Lejn il-[atra ta’ Vi/i Kap g[all-{idma fil-PN u Vi/i Kap g[all-{idma fil-Parlament

il-mument [a r-reazzjonijiet ta’ w[ud mill-imsie[ba so/jali, kif ukoll opinjonisti, dwar dan l-ewwel diskors li g[amel Simon Busuttil filParlament b[ala l-Kap talOppo]izzjoni.

Josef Vella, is-Segretarju :enerali tal-Union {addiema Mag[qudin (U{M) sa[aq li lunion laqg[et b’sodisfazzjon l-attitudni kollettiva li qed jie[u l-Partit Nazzjonalista, fejn qed jid[ol g[all-[idma mill-Oppo]izzjoni b’serjetà,

Gianluca u l-band tieg[u> su//ess Malti fl-I]vezja

GIANLUCA “Ibni miet STUPEND Malta fit-8 post minn 39 pajji] jag[mel dak li kien i[obb.”

Ara pa;na 7

Ara pa;na 8

Fil-[ar;a tal-lum qieg[ed jitqassam poster bil-kulur tat-tim ta’ Birkirkara, rebbie[ tal-kampjonat tal-futbol 2012 – 2013

Interpretazzjoni brillanti ta’ Gianluca Bezzina, flimkien mas-simpatija u t-tbissima li reb[et il-qlub ta’ bosta, wasslet biex Malta lbiera[ filg[axija kisbet it-tmien post bil-kanzunetta Tomorrow fil-finali tat-58 edizzjoni tal-Eurovision Song Contest li sar f’Malmo, l-I]vezja.

Il-festival intreba[ mid-Danimarka bil-kanzunetta Only Teardrops. Fit-tieni u t-tielet post spi//aw l-Azerbaijan u l-Ukrajna rispettivament.

Tomorrow kisbet total ta’ 120 vot li waslu minn dawn il-pajji]i: Italja, Norve;ja u San Marino: 10; Ungerija, Azerbaijan u Olanda: 8; Ingilterra u Belarus: 7; Armenja: 6; Rumanija, Latvja, Estonja, :ermanja u I]landa: 5; Danimarka: 4; Gre/ja, Georgia, Ma/edonja u ?ipru: 3; Franza u Ukrajna: 2; Spanja: 1.

A[barijiet Lokali 3

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Direzzjoni po]ittiva mill-PN minn pa;na 1

L-ewwel diskors fil-Parlament minn Simon Busuttil b[ala l-Kap tal-Oppo]izzjoni, intlaqa’ tajjeb [afna minn rappre]entanti tal-[addiema u minn min i[addem

Tony Zarb, is-Segretarju :enerali tal-General Workers’ Union (GWU), sostna kif flewwel diskors b[ala Kap talOppo]izzjoni, Simon Busuttil g[adda l-linja li biha jrid li lOppo]izzjoni tkun kostruttiva, li fejn jistg[u jaqblu ]-]ew; na[at tal-Kamra tar-Rappre]entanti se jara li dan isir. Tony Zarb qal li din hi direzzjoni po]ittiva u awgura li jsir dak li qal il-Kap tal-Oppo]izzjoni, li fejn ikun possibbli jinstab ftehim bejn i]]ew; na[at biex ikun hemm Oppo]izzjoni kostruttiva.

Kummenti po]ittivi g[addiskors ta’ Simon Busuttil waslu wkoll ming[and opinjonisti u laqwa [assieba. Il-Professur Henry Frendo spjega kif “tkun [a;a sew li, b[ala regola, lOppo]izzjoni ti;i rrappre]entata f’/erti bordijiet (kif propost fiddiskors ta’ Simon Busuttil), kif sa /ertu punt di;à rajna. Dan ma jfissirx li tkun qieg[da tmexxi hi, xejn affattu, imma jkun mezz g[al politika aktar inklussiva, konformi wkoll mal-g[ajta talGvern, ‘tag[na lkoll’”.

L-istoriku Henry Frendo qal li l-istorja turi li ;eneralment ilpartiti jinfluwenzaw lil xulxin u jitg[allmu minn xulxin, jadattaw,

jinbidlu u jimmaturaw. “Ikun [a]in jekk xi [add ifettillu jer;a’ lura g[all-politika ta’ min mhux mag[na kontra tag[na”. Hu fisser li xog[ol l-Oppo]izzjoni f’demokrazija hu li tikkritika, tipproponi u sservi b[ala kelb talg[assa fuq il-Gvern, tkun xi tkun il-ma;;oranza li dan ikun igawdi minnha. “G[alhekk mhemmx kontradizzjoni fil-messa;; talKap il-;did tal-Oppo]izzjoni, li jkun iebes filwaqt li jikkopera. {afna drabi l-progress jo[ro; mill-iskontru tal-ideat u milliddwellar politiku. Te]i, antite]i u sinte]i, iwasslu g[al premessa mibdula.”

L-opinjonista Michael Falzon u eks Ministru Nazzjonalista qal li kien diskors matur u realistiku li jirrifletti s-sitwazzjoni politika attwali. Hu qal li Simon Busuttil jidher li g[andu saqajh mal-art u ma jridx jg[olli l-aspettattiva tan-Nazzjonalisti inutilment.

“Jidher li rrealizza sewwa lproblemi li jrid jaffa//ja b[ala Kap tal-Oppo]izzjoni biex jassigura li l-poplu jag[raf lillPN b[ala Gvern alternattiv.”

Hu qal li dan kien l-ewwel pass de/i]iv fid-direzzjoni ttajba fil-mixja twila li g[andu lPN sal-appuntament malelettorat, [ames snin o[ra.

?elebrazzjoni fil-kapitali kulturali Belt }g[ira, Ambizzjoni Kbira. Ilbelt Valletta hi uffi/jalment il-Belt Kapitali Ewropea g[all-Kultura.

Dan, wara li ng[atat formalment dan it-titlu f’laqg[a tal-Kunsill talMinistri fi Brussell. Id-de/i]joni ttie[det f’Ottubru li g[adda minn numru ta’ esperti Ewropej.

Alexei Dingli, is-Sindku tal-Belt Valletta, li attenda g[all-attivitajiet li saru lbiera[ fil-belt kapitali, qal lil il-mument kif dan is-su//ess inkiseb wara li tliet snin ilu, fi ]mien Gvern Nazzjonalista, kienet bdiet [idma li wasslet biex il-kapitali Maltija ting[ata dan it-titlu presti;ju]. Fl-

attivitajiet tat-tielet edizzjoni Imma;ina 18, tne[[iet uffi/jalment il-kelma ‘belt kandidata’, mil-logo tal-Fondazzjoni, biex f’postha tqieg[det uffi/jalment ‘Belt Ewropea tal-Kultura g[all-2018’.

Fi stqarrija, Francis Zammit Dimech, il-Kelliemi talOppo]izzjoni g[all-Kultura u lKomunikazzjoni, qal li l-PN jesprimi sodisfazzjon kbir f’din l-okka]joni.

Hu fakkar kif dan it-titlu jag[ti lakbar /ertifikat ta’ ;ie[ lill-[idma tal-Gvern Nazzjonalista tul is-snin, flimkien mal-Kunsill Lokali tal-Belt Valletta, varji a;enziji nazzjonali, is-

so/jetà /ivili, u residenti u lkomunità kummer/jali tal-Belt Valletta.

Francis Zammit Dimech fakkar filmessa;; ta’ Sir Cameron Mackintosh mal-applikazzjoni finali f’Settembru 2012. Hu kien osserva kif [afna mil-bini pubbliku kien ;ie rrestawrat b’mod splendidu, u b’hekk inkixfu g[add bla limitu ta’ ;ojjelli arkitettoni/i. Sir Cameron kien osserva kif it-toroq prin/ipali ng[ataw lura lin-nies, u dak li qabel kien de]ert inbidel f’post mimli blaqwa ristoranti. Hu kien fakkar ukoll kif il-pro;ett li qed isir minn Renzo

Piano b’Bieb il-Belt, Pjazza {elsien u fuq il-fdalijiet tat-Teatru Irjal – biswit il-pro;ett di;à ta’ su//ess li permezz tieg[u l-Kavallier ta’ San :akbu sar /entru g[all-Kreattività – ifissru ti;did tal-Belt kapitali Maltija.

Francis Zammit Dimech ]ied li l[idma biex jinkiseb l-akbar su//ess mill-pro;ett tal-Belt Kapitali Ewropea tal-Kultura g[andha tixprunana aktar sostenn lil kull min hu involut fl-attività kulturali, artistika u kreattiva, l-innovazzjoni, id-djalogu interkulturali, ideat ;odda u l-libertà tal-espressjoni.

2

A[barijiet Lokali

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Aktar [atriet lil ‘tal-qalba’ Id-Deputat Laburista Chris Agius

Il-;urnalista tal-Isports, Mario Saliba

Joseph Muscat jikkuntenta lid-deputat Laburista Chris Agius bit-tmexxija ta’ Kummissjoni g[ar-Riforma fl-Isport Il-Gvern Laburista ta’ Muscat fl-a[[ar sig[at kompla jikkuntenta u jaqdi lil dawk tal-qalba fil-Partit Laburista billi jag[tihom karigi g[oljin f’entitajiet pubbli/i. L-a[[ar ka] hu tadDeputat Laburista Chris Agius, li ng[ata rwol li jmexxi kummissjoni ;dida dwar l-isports. il-mument g[andu informazzjoni li sa minn meta ;ie elett fl-elezzjonijiet ka]wali, Chris Agius g[amel pressjoni fuq il-Prim Ministru Joseph Muscat biex jin[atar Chairman tal-Kunsill Malti g[all-Isports (KMS).

Skont ir-regolamenti talKunsill Malti g[all-Isports, Deputat Parlamentari ma jistax jassumi rwol tattmexxija ta’ entitajiet, awtoritajiet u kunsilli marbutin mal-isports.

Min[abba f’hekk, Chris Agius ma setax jin[atar Chairman tal-KMS qabel jinbidlu r-regoli.

I]da lbiera[ filg[odu, ilGvern [abbar fi stqarrija li dDeputat Laburista Chris Agius, minkejja li hu Membru Parlamentari, ing[ata r-rwol biex imexxi Kummissjoni ;dida li se tkun responsabbli mir-riforma flisport. Il-membri l-o[ra ta’ din il-Kummissjoni huma Paul Stoner, Mario Saliba,

Votazzjoni bikrija Hekk kif nhar is-Sibt li ;ej se ssir il-votazzjoni g[a]]ew; Vi/i Kapijiet tal-PN, ilbiera[ saret il-votazzjoni li kienet miftu[a g[allkunsillieri li ma jistg[ux jivvutaw nhar is-Sibt li ;ej.

Ilbiera[ ivvutaw 26 kunsillier.

B’kollox, il-votanti g[amlu erba’ g[a]liet – dik g[all[atra ta’ Vi/i Kap g[all{idma fil-Partit, ikkontestata minn Claudette Buttigieg u Beppe Fenech Adami, g[allVi/i Kap g[all-{idma filParlament, bl-uniku kontestant Mario de Marco, lg[a]la ta’ President talKunsill :enerali, ikkontestata minn Louis Bonnici u Paula Mifsud Bonnici.

Ilbiera[ saret il-votazzjoni kmieni wkoll g[all-g[a]la tat13-il rappre]entant tal-Kunsill :enerali fil-Kumitat E]ekuttiv li g[aliha ntefg[u 43 nomina.

Anthony Amaira, Martin Sacco, Angiolino Sciberras u Alessandra Pace.

Mario Saliba huwa ;urnalist fil-qasam tal-isports mal-istazzjon tat-televi]joni u tar-radju Laburista u kien ikkontesta l-elezzjoni talKunsill Lokali tas-Si;;iewi f’isem il-Partit Laburista, i]da ma kienx elett.

Alessandra Pace kienet ta[dem fi Brussell ma’ Louis Grech, fi]-]mien li hu kien Ewro-Parlamentari Laburista.

Hi kienet ukoll inkarigata mill-media u mill-konferenzi tal-a[barijiet waqt ilkampanja elettorali tal-Partit Laburista. Dan, minbarra li Pace dehret ukoll fuq billboards tal-Partit Laburista, kif ukoll fil-video tal-kanzunetta “Tag[na Lkoll”, u]ata fil-kampanja elettorali Laburista.

Anthony Amaira ja[dem fis-Segretarjat Privat tasSegretarju Parlamentari responsabbli mill-Isport, Stefan Buontempo.

Skont il-Gvern, ilKummissjoni g[ar-Riforma fl-Isport twaqqfet bl-iskop li tist[arre; u tag[ti pariri lillGvern dwar proposti, su;;erimenti u informazzjoni b’rabta mal-isport u maledukazzjoni fi]ika – xi [a;a li kienet dejjem issir millKunsill Malti g[all-Isport.

L-anzjani fl-SVPR jit[allew fis-sodda …wara li nqatg[et is-sahra lill-carers Il-Union tal-Infermiera u lQwiebel (MUMN) [ar;et direttiva lill-membri tag[ha fir-residenza San Vin/enz de Paul biex sakemm ma jkunx hemm carers pre]enti, lanzjani ma jitni]]lux missodod tag[hom. Id-direttiva [ar;et wara li l-Gvern Laburista qata’ s-sahra lillcarers biex inaqqas l-ispi]a rikorrenti u g[a]el il-qasam tas-sa[[a biex jag[mel dan.

L-azzjoni tal-Gvern qed twassal biex l-anzjani jit[allew g[al [inijiet twal fissodda bla ma jitni]]lu. Dan qed jo[loq tbatija u periklu akbar li l-anzjani ji]viluppaw ;rie[i msej[in bed sores.

Dawn idumu biex ifiequ u jikkaw]aw u;ig[ lill-anzjani.

Il-qraba tal-anzjani flSVPR ikkuntattjaw lil ilmument jilmentaw dwar dan it-trattament min[abba l-a;ir tal-Gvern Laburista. Huma qalu li mhux sew li biex titnaqqas l-ispi]a tal-Gvern je[lu l-g[e]ie] tag[hom, li jkollhom jit[allew g[al sig[at twal fis-sodda, bla ma ji//aqalqu. Huma semmew ukoll li kienu jistennew ferm a[jar mill-Ministru Marie Louise Coleiro Preca, li hi responsabbli mir-residenza San Vin/enz de Paul u li [atret lid-Deputat Laburista Anthony Agius Decelis b[ala konsulent tal-Gvern f’din irresidenza.

4 Lokali

Lokali 5

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

ELEZZJONI VI?I KAP PN G{ALL-AFFARIJIET TAL-PARTIT

Fit-triq tal-g[a]la u lejn ti;did fit-tmexxija

ELEZZJONI VI?I-KAP PN G{ALL-AFFARIJIET TAL-PARLAMENT

“Irrid nag[ti sehmi” - Mario de Marco

Nhar is-Sibt 25 ta’ Mejju se ssir l-elezzjoni g[all-[atra ta’ Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista li se jkollu l-inkarigu tal-affarijiet tal-partit. Din l-elezzjoni qed tkun ikkontestata minn Claudette Buttigieg u Beppe Fenech Adami.

Liema huma dawk ilkwalitajiet li g[andhom iwasslu lill-kunsilliera talPN biex jag[]luk g[al din il-kariga?

CB: {afna nies l-ewwel

[a;a li jsemmulek b’mod ovvju g[ax jiena mara. Dan mhux argument validu. F’kull livell ta’ dak li qed nag[mlu politikament g[andna jkollna rappre]entazzjoni tajba.

G[alhekk il-fatt li m’iniex avukat u ra;el jippre]entani b[ala g[a]la tajba. Nemmen ukoll fl-g[a]la nnifisha. Qed nu]a tliet kelmiet li qed nimxi mag[hom – Prin/ipji, Ener;ija, Komunikazzjoni.

Prin/ipji g[ax familti ;ejja mill-g[eruq ta’ dak li a[na b[ala Maltin. Jiena tifla tarra[al g[alkemm mhux kul[add jasso/jani b’dak ilmod. Imma mbag[ad hemm dak li jien.

Il-fatt li kont nistudja lUniversità, li g[andi kuntatt ma’ nies li huma intellettwali u kulturali – nies li, ikolli ng[id, [afna minnhom f’din l-elezzjoni warrbuna. Jiena komda nitkellem mal-bdiewa u r-ra[[ala u komda nitkellem ma’ nies kulturali.

Id-Demokrazija Kristjana tfisser li g[andek prin/ipji Nsara b[as-solidarjetà u g[alhekk li inti tkun inklu]iv.

Fis-slogan tieg[i minbarra l‘Prin/ipji’ hemm ukoll l‘Ener;ija’.

Jien g[adni ;dida, friska u g[alhekk in;ib element ;did u ener;etiku fil-partit. It-tielet kelma fis-slogan hija ‘Komunikazzjoni’. In[obb niltaqa’, nitkellem man-nies u l-professjoni tieg[i hija li nikkomunika.

BFA: {afna nies jistaqsuni kif spi//jat fil-politika u jien inwe;ibhom li ma kellix g[a]la o[ra, imma g[amilt g[a]la li nipparte/ipa filpolitika. Meta n[ares lejn issnin, jiena wie[ed millkandidati li [dimt fl-oqsma kollha tal-PN. Kont membru f’kumitat lokali ta]-]g[a]ag[ f’Birkirkara, membru talKumitat Sezzjonali, flE]ekuttiv tal-M}PN u flE]ekuttiv Nazzjonali, sirt kandidat, Deputat u [dimt [afna fil-PN. Mexxejt g[al xi snin diversi organi fil-PN. G[alhekk wa[da millkwalitajiet li jista’ jkun li g[andi hi insight /ar ta’ kif ja[dem il-Partit…il-problemi, ir-realtajiet li n[abbtu wi//na mag[hom.

Naturalment, ma ni;ix biss quddiem il-Kunsillieri talPartit bi track record, imma b’umiltà, bi m[abba, b’sens ta’ servizz u b’determinazzjoni li nkompli na[dem biex il-PN jer;a’ jsir partit vi/in in-nies u partit rebbie[.

X’g[andhom ikunu lprijoritajiet tal-[idma millkariga ta’ Vi/i Kap tal-PN^ CB: Nemmen li l-PN fl-

Oppo]izzjoni l-ewwel [a;a li jrid i[ares hi lejn dawk innies li vvutawlna. Dawk, kontra kull kurrent u aspettattiva, baqg[u jag[tu prijorità lill-PN. Fost dawn hemm il-kunsilliera tag[na.

Jien qed niltaqa’ malkunsilliera regolarment.

Dawn huma nies li jien nin]g[alhom il-kappell u b’umiltà kbira nisma’ laffarijiet li jg[addu minnhom g[all-PN. A[na rridu nibdew minn dawn in-nies li jseffqu wi//hom ma’ kul[add. Huma jisimg[uhom imbag[ad bilmod il-mod jaslu lejna.

Nibdew mill-kunsilliera, mill-ka]ini, mit-tesserati u nibda nifrex. Minn hemm imbag[ad nistg[u nibdew induru lejn dawk li telquna.

Hemm min telaq biex jg[addi messa;; u di;à ;ie mag[na.

Imma ejja ma nag[mlux listess ]ball li nie[du lin-nies qisu xejn mhu xejn. Ejja wkoll ma nassumux li kull min hu Laburist illum se jibqa’ Laburist g[al dejjem.

Din l-elezzjoni wrietna li nnies issa komdi jbiddlu l-vot tag[hom.

BFA: Il-Vi/i Kap irid jikkordina [idmitu kemm mal-Kap tal-Partit u masSegretarju :enerali. Fi ftit ;img[at o[ra, il-karigi kollha tal-partit ikunu mtlew. Ilprijorità hi li l-partit jer;a’ jorganizza u jisfrutta lentu]ja]mu kbir li re;a’ qam fil-PN u din l-ener;ija nittrasformawha f’[idma li tkun iffukata. Na[seb li laktar [a;a importanti hi li dan il-Partit ikollu pjan fejn, kif u meta jrid jasal. G[alhekk il;img[at li ;ejjin g[andhom jintu]aw biex jitfassal pjan ta’ kif g[andna nwettqu l-[idma tag[na.

F’din il-le;i]latura hemm diversi milestones li rridu ng[addu minnhom, fosthom l-elezzjoni g[all-Parlament Ewropew u tal-Kunsilli Lokali. G[alhekk il-vanta;; hu li tista’ tkejjel is-su//ess ta’ din il-[idma. Irridu ner;g[u mmorru fuq livell lokali bil-pre]enza tag[na fillokalitajiet. Il-PN jag[mel sew jekk isa[[a[ il-mezzi ta’ komunikazzjoni tieg[u. Imma m’g[andniex nag[mlu l-i]ball li na[sbu (u dan hu ]ball li forsi g[amilna) li dawn jistg[u jissostitwixxu limportanza tal-kuntatt personali.

G[alhekk l-isfida l-kbira tal-Kap, ta]-]ew; Vi/i Kapijiet kif ukoll tasSegretarju :enerali hi li nkunu uffi/jali b’kuntatt kontinwu mal-poplu fil-

lokalitajiet kollha. Il-politiku ta’ su//ess hu dak li kontinwament i[oss issentiment tal-poplu.

Din il-kariga kif tikkumplimenta t-tmexxija kollha u l-istrutturi tal-PN^ BFA: Id-de/i]joni tal-

Kunsill :enerali, talE]ekuttiv, talAmministrattiv u tal-Grupp Parlamentari tal-PN kienet li kemm jista’ jkun ikollna more hands on deck. Dan biex ikollna l-akbar ammont ta’ pari ta’ jdejn possibbli biex il-Partit ikollu l-fidu/ja tal-poplu Malti kollu. Hu ovvju li l-PN anke f’dik li hi rappre]entanza fuq livell distrettwali, naqset g[ax fitTieni, it-Tielet, ir-Raba’ u l{ames Distrett g[andu defi/it kbir ta’ rappre]entanza ta’ Deputati.

Wa[da mill-prijoritajiet il;odda tal-Vi/i Kap il-;did g[andha tkun li jiffoka spe/ifikament fuq dawn idDistretti fejn tradizzjonalment il-PN kellu rappre]entanza ikbar. Il-kariga ta’ Vi/i Kap trid tikkumplimenta dik tasSegretarju :enerali. Il-[sad hu kbir u g[andna b]onn [afna [addiema biex nag[mlu dan il-[sad. M’g[andix dubju li b’koordinament u bi pjan pre/i], nistg[u naslu biex nag[mlu t-tibdiliet me[tie;a.

CB: Nixtieq li n-nies lili jarawni parti minn tim. Simon Busuttil qed ju]a s-slogan ta’ Tim PN. Dan is-slogan intu]a mill-Ingli]i fl-Olimpjadi b[ala Team GB. Huwa slogan sabi[ [afna. Li tkun parti minn tim ifisser li jrid ikollok kwalitajiet li jikkumplimentaw lill-bqija tat-tim. In-nies iridu jaraw kif se ta[dem Claudette, pass wara Simon, [dejn Mario de Marco u mas-Segretarju :enerali li g[ad irid jin[atar.

Dan it-tim irid ikun tim varjat, tim ikkulurit u tim li jirrifletti lis-so/jetà tag[na.

Jekk mhux se jkollna tim varjat se jkollna l-problemi biex naslu fi]-]mien qasir fejn irridu naslu. Meta tfittex dwar tim, issib il-kwalitajiet li jrid ikollok biex tkun parti minn tim. Wa[da millkwalitajiet hija li jrid ikollok ‘a people’s person’ u jekk hemm ‘a people’s person’ hija jien. In-nies jafuni b’mod li ilhom jafuni s-snin.

Qed tissemma [afna lmira li l-PN ikun vi/in innies. Dan intqal fl-img[oddi wkoll. X’se tag[mel int biex din il-mira ma tkunx sta;jonali, imma dejjiema^ CB: Simon di;à tana x’nag[mlu. Fl-a[[ar milla[[ar huwa l-Kap u jekk inti parti minn tim trid issegwi xi

jg[id il-Kap. L-ewwel [a;a, irridu nag[mlu shadowing tas-setturi tag[na. Tana llibertà li nie[du pariri ming[and nies fis-setturi tag[na. Tana l-obbligu li nfittxu n-nies u tana l-libertà li nag[]luhom. Dan huwa importanti g[ax [add mhu espert fis-settur li ng[ata.

Din di;à se tag[milna f’kuntatt man-nies. I]da liktar [a;a importanti li semma Simon hi li impenja ru[u mal-kunsilliera kollha li hu, il-Vi/i Kapijiet, isSegretarju :enerali u t-tim kollu se jkunu qed iduru kull belt u ra[al. Ma nistax ma naqbilx ma’ dan. U g[alhekk il-kariga ta’ ]ew; Vi/i Kapijiet tag[mel sens g[ax tant hemm fejn induru u tant hemm ma’ min niltaqg[u li ma jistax ikollok ]ew; persuni biss jag[mlu dan ixxog[ol. Hemm min qed jinkwieta x’se jkun ir-rwol tas-Segretarju :enerali imma tant hemm x’nag[mlu li huwa importanti li nqassmu xxog[ol bejn kul[add. Meta naqsmu x-xog[ol hemm prin/ipju li ma g[andniex narmuh.

Kollha kemm a[na g[andna l-familja tag[na. Ejja ma n]armawx il-familja u nispi//aw b’kumplikazzjonijiet o[rajn. Kollha g[adna ]g[ar, kollha g[andna t-tfal, kollha g[andna dak linteress li ngawdu lil uliedna u g[alhekk huwa importanti li na[dmu b’mod po]ittiv. Jekk in-nies jarawna na[dmu, jie[du r-ru[. Il-kunsilliera tag[na hekk iridu. Iridu lg[aqda fil-partit. U na[seb li b’tim im[allat, dik l-g[aqda tista’ ti;ri.

BFA: Wa[da mill-g[ajtiet fil-kampanja g[all-Kap talPartit u f’dik ta’ Vi/i Kapijiet hi kemm hu importanti li nift[u l-bibien tag[na bera[.

Mhux tad-Dar ?entrali u talka]ini, imma qlubna u mo[[na bera[ biex kull min i[oss li jista’ jersaq lejn ilPN, ma jsib l-ebda diffikultà.

Naturalment, nift[u kemm nift[u bibien, se jibqa’ numru ta’ nies li mhux se jg[addu mill-bibien li se nift[u.

G[alhekk irridu nag[mlu e]er/izzju ie[or. In[abbtu lbibien ta’ dawk li forsi ilna ma n[abbtulhom, irridu n[abbtu l-bibien ta’ dawk li g[alkemm [abbatnielhom filpassat, kienu mag[luqin u rridu nfittxu bibien li qatt ma [abbatniehom. Fl-elezzjoni li ;ejja se jkun hemm bejn 21,000 u 22,000 votant ;did.

Il-PN irid jiffoka u j[abbat il-bibien tal-qalb u tal-mo[[ ta’ dawn il-votanti li m’g[andix dubju li se jiddeterminaw l-elezzjoni ;enerali li ;ejja. Fl-a[[ar

Claire Mifsud u Charles Muscat intervistaw li]-]ew; kontestanti g[al din il-kariga.

talbuni huma biex jiffirmaw innomina tieg[i u dik turi li l[addiema ta’ Media.Link b’mod partikolari j[ossu li jekk inkun Vi/i Kap nista’ ng[in f’dak ir-rigward u ng[id li anki jekk ma nkunx Vi/i Kap xorta lesta li ng[in f’dak ir-rigward.

X’inizjattivi o[ra tara li g[andhom jittie[du biex ilPN b[ala Partit kif ukoll lentitajiet kummer/jali tieg[u jibdew kapitlu ;did^ CB:Irridu noqog[du attenti

“Inkompli na[dem biex il-PN jer;a’ jsir partit vi/in in-nies u rebbie[” – Beppe Fenech Adami elezzjoni ;enerali kien hemm 21,000 persuna li setg[u jivvutaw u ma marrux jivvutaw. Il-PN irid jimbarka fuq pro;ett biex lil dawn innies i[abbtilhom il-bieb tag[hom, ta’ qalbhom, ta’ mo[[hom u jressaqhom lejh.

Il-PN irid imur i[abbat ukoll il-bibien ta’ dawk inNazzjonalisti li sa qabel la[[ar elezzjoni dejjem ivvutawlu u g[al xi ra;uni flelezzjoni li g[addiet ma vvutawlux. Il-PN irid ukoll i[abbat il-bieb ta’ dawk innies li m’g[andhomx partit u jrid i[abbat il-bibien ta’ dawk in-nies li sal-lum dejjem ivvutaw lill-Partit Laburista.

L-isfida l-kbira hi li na[dmu u na[sbu b’mod differenti. Dan mhux biss g[ax illum m’a[niex il-Partit fil-Gvern, imma rridu na[dmu differenti g[ax ilpolitika tal-biera[, g[alkemm kienet tajba, m’g[adhiex tg[odd g[a]-]minijiet tallum. Il-PN irid jimbarka fuq pro;etti biex jer;a’ jokkupa spazji li sa ftit ta]-]mien ilu kien pijunier biex [oloqhom u llum itte[dulu minn [addie[or.

Il-Kap tal-PN semma numru ta’ inizjattivi li g[andhom jittie[du flewwel ;img[at u fil-;img[at li ;ejjin biex il-PN jimxi ’l quddiem. Liema hi linizjattiva li laqtitek l-aktar u g[aliex^ BFA: Li g[o;obni [afna

fil-Kap il-;did tal-Partit

“Programm mibni fuq Prin/ipji, Ener;ija u Komunikazzjoni” – Claudette Buttigieg Simon Busuttil hu l-mod proattiv kif qed ja;ixxi g[assitwazzjoni. Tinduna li l-istil ta’ kif se jmexxi lill-PN hu differenti mill-mexxejja ta’ qablu. I]-]minijiet huma li huma. Hemm il-mod intelli;enti [afna kif g[amel ixShadow Cabinet, il-mod intelli;enti [afna kif ippropona l-bidla fit-tmexxija, il-bidliet li qed jipproponi g[all-istatut fejn il-pjattaforma ta’ persuni li j[ossuhom parti minn dan ilPartit; il-pjattaforma talKunsill :enerali li hu organu importanti [afna, li se tkompli titwessa’ biex tinkorpora kemm jista’ jkun nies fiha.

Li kelli niddeskrivi lil Simon Busuttil ng[id li hu Kap proattiv, bl-ideat u li fehem mill-ewwel is-sitwazzjoni x’inhi u g[andu pjan /ar fejn irid iwassal lill-PN. CB: Na[seb ma hemmx inizjattiva wa[da li nag[]el minn fost l-o[rajn. L-inizjattivi kollha jirriflettu kemm verament Simon qed jifrex fuq kul[add ir-responsabbiltajiet.

Qed jie[u d-de/i]joni hu g[ax hu l-Kap imma qed jifrex fuq kul[add. Na[seb din hi t-triq ittajba. Fuq livell personali lili kellimni fuq area li jixtieqni niffoka fuqha li hija l-mezzi talkomunikazzjoni tal-PN. Ovvjament irrikonoxxa li g[andi kwa]i 20 sena esperjenza f’dan il-qasam u jiena nemmen li nista’ nag[ti kontribut siewi. Na[seb wa[da mill-iktar affarijiet li tawni pja/ir fin-nomina g[all-Vi/i Kap hija li kelli diversi [addiema minn hawn ;ew li

[afna g[al dak li huwa politiku u dak kummer/jali. Naqbel [afna mal-idea li tissepara l-kummer/jali mill-politiku i]da qatt ma nistg[u ninsew li dak li huwa kummer/jali huwa fil-fatt ta’ partit. I]da inti ma tistax t[allihom mag[qudin flimkien g[ax l-esi;enzi tag[hom [afna drabi ja[dmu kontra xulxin.

Kieku jien ning[ata l-libertà lewwel [a;a li nag[mel hija li niltaqa’ mal-[addiema kollha wie[ed wie[ed, wa[da wa[da u nisma’ ming[andhom kif qed jaraw jimxi l-operat. Minn isfel g[al fuq.

G[andi rispett kbir lejn il[addiema tag[na u nemmen li, g[alkemm [afna qed isemmu [afna inizjattivi, ma rridux numiljaw lill-[addiema tag[na.

Kultant b’/erti inizjattivi tispi//a tumilja l-[addiema g[ax qishom qed jittallbu g[al xi [a;a li hija tag[hom bi dritt.

Hemm [afna xi jsir u na[seb inkun pru]untu]a [afna jekk nag[ti ideat. Jekk Simon jixtieq li jkollna kummissjonijiet u tim, u na[dmu flimkien, li naqbad u ng[id soluzzjoni tkun kontra dan il-prin/ipju. Imma hemm [afna xi jsir. G[andi lideat u lesta li naqsamhom ma’ [addie[or.

BFA: Irridu n[arsu lejn lentitajiet kummer/jali separatament mill-organi talPartit. Irridu niffa//jaw irrealtajiet tal-azjendi kummer/jali u jittie[du dde/i]jonijiet biex mhux talli ma jag[lqux, imma jikbru u jibdew irendu kif se[[ fl-img[oddi.

Fuq livell tal-Partit, l-isfida lkbira tibqa’ li nirriorganizzaw fuq livell lokali billi jkollna pre]enza qawwija u kuntatt personali. Imbag[ad hemm realtà o[ra ta’ kif se noperaw fuq ba]i nazzjonali.

Illum hemm il-kun/ett talissue groups, b’setturi tal-poplu li jassimilaw ru[hom ma’ issue aktar milli ma’ Partit. Irridu nibag[tu l-messa;; li l-PN hu l-post fejn il-[olma tieg[ek tista’ ssir realtà. Il-PN g[al ]minijiet twal kien il-fabbrika tal-ideat ;odda, tal-inizjattiva, tal-innovazzjoni, tal-bidliet ilkbar. Il-messa;; li rridu nibag[tu hemm barra hu dak li di;à qed jibg[at il-Kap talPartit - ersaq lejn il-PN g[ax se jag[tik l-ispazju kollu biex dak li ta[seb li jkun ta’ ;id g[allpajji], ikun jista’ jitwettaq.

Mario de Marco hu l-uniku kandidat g[all-elezzjoni ta’ Vi/i Kap tal-PN g[all-Affarijiet tal-Parlament li se ssir nhar is-Sibt li ;ej.

Dione Borg intervistah.

Fil-kampanja g[all-[atra ta’ Kap ;did tal-PN kienet qed tissemma l-idea ta’ ]ew; karigi ta’ Vi/i-Kap fil-PN. Dawn ilkarigi x’direzzjoni se jag[u lill-PN?

Wie[ed irid ipo;;i din ir-riforma filqafas tal-[idma tal-PN fil-[ames snin li ;ejjin. Irridu nuru li a[na gvern alternattiv, in]ommu skrutinju fuq il-gvern u nirrappre]entaw bl-aktar mod qawwi linteress ta’ pajji]na, tal-minoranza u talkostitwenti. Irridu nag[mlu wkoll ir-riformi fil-Partit u namministraw b’effi/jenza listrutturi, il-ferg[at u l-kumitati tal-Partit.

Il-fatt li l-[idma parlamentari u dik organizzattiva se tg[addi ta[t it-tmexxija ta’ ]ewg Vi/i Kapijiet, ta[t il-gwida talKap, se jg[in biex ikun hemm i]jed attenzjoni u spe/jalizzazzjoni. L-argument jissa[[a[ fi]-]mien meta l-Partit ikun filgvern. Fil-gvern, il-Partit jitlef [afna mirri]orsi u l-attenzjoni tieg[u g[all-[idma governattiva. Irridu nassiguraw li l-Partit jibqa’ effi/jenti u ja[dem b’ritmu qawwi mill-gvern ukoll.

Inti kkontestajt g[all-[atra ta’ Kap tal-PN. :img[a wara qieg[ed tikkontesta g[all-kariga ta’ Vi/i Kap g[all-{idma tal-Parlament. X’inhuma lfatturi komuni?

Dan hu pro/ess ta’ g[aqda fil-Partit. Fillaqg[at li kelli jien u l-kandidati l-o[ra waqt il-kampanja g[all-Kap, [are; lentu]ja]mu li hemm barra, nies li jridu ja[dmu. Irrid ng[in biex il-Partit jag[mel la[jar u]u minn din l-ener;ija, l-entu]ja]mu u din ir-ri]orsa. Il-fattur komuni hu xxewqa li nag[ti sehmi fil-pro/ess ta’ ti;did u bidla fil-Partit. Nixtieq li nkun ta’ g[ajnuna biex il-Partit jer;a’ jsir aktar inklussiv u jersaq lejn in-nies li fl-a[[ar elezzjoni tilfu l-fidu/ja fil-PN. Meta tara laffarijiet minn din il-lenti l-aktar fattur importanti ma jkunx it-titlu imma lkontribut fl-interess tal-Partit u tal-pajji].

Kif jikkumplimentaw lil xulxin, ilkariga ta’ Vi/i Kap g[all-Affarijiet talParlament u ta’ Whip tal-Grupp Parlamentari?

Ir-rwol tal-Vi/i Kap g[andu jiffoka i]jed fuq l-istrate;ija tal-Grupp Parlamentari biex tassigura li l-Grupp ja[dem iffukat u jo[ro; politika alternattiva g[al dak li jkun qieg[ed jipproponi l-gvern. B’hekk ikun vu/i effettiva u tarka g[a/-/ittadin u li n]ommu ta[t skrutinju kontinwu l-operat tal-gvern. U dan billi nu]aw bl-a[jar mod lg[odda li jag[tina l-Parlament u billi ddeputati tag[na j]ommu kuntatt kontinwu u dirett mal-poplu, mal-Partit u mas-so/jetà /ivili. Il-Whip min-na[a l-o[ra jrid jassigura li l-aspett organizzattiv tal-Grupp Parlamentari u dak li jissejja[ id-dixxiplina tal-Grupp.

Kif se ta[dem mat-tmexxija tal-partit?

It-tmexxija tal-Partit g[andha programm kbir u ambizzju] ta’ [idma. Biex isir dan ix-xog[ol, je[tieg li kull min se jkollu kariga fil-Partit ikollu pjan /ar ta’ x’irid isir u li jkun hemm koordinazzjoni s[i[a fillivelli kollha. Dan jg[odd ukoll g[all-g[ola karigi fil-Partit. U ]gur li hekk se ji;ri.

F’dil-;img[a se nispjega x’rwol nara li g[andu jkollu l-Vi/i Kap g[all-[idma Parlamentari. Dan ir-rwol, jekk nintag[]el, se jkun il-ba]i ta’ pjan ta’ [idma li niddiskuti mal-Kap u mal-uffi/jali l-o[ra tal-Partit.

X’g[andha tkun il-prijorità tal-PN filParlament?

Irridu nuru li a[na gvern alternattiv billi jkollna proposti g[all-politika, pjani u pro;etti a[jar minn tal-gvern. Ma nistg[ux inkun Oppo]izzjoni b[alma kienet dik Laburista fil-[ames snin li g[addew fejn ftit

“Nixtieq ng[in lill-PN jer;a’ jersaq lejn in-nies” — Mario De Marco li xejn kienu jitkellmu fuq proposti alternattivi. Irridu minn issa nibnu l-politika tag[na fuq l-aspettattivi le;ittimi tal-poplu.

G[alhekk rridu nibqg[u dejjem vi/in innies. Fejn naraw li l-gvern mhux qieg[ed isegwi l-programm elettorali jew li qieg[ed jimxi kontra l-interess tal-pajji] g[andna nuru d-di]approvazzjoni. Fejn il-gvern jimxi fl-interess tal-pajji] se jsib l-appo;; tag[na.

L-interess tal-PN jibqa’ l-interess nazzjonali.

Il-PN qieg[ed b’disa’ deputati parlamentari inqas fl-Oppo]izzjoni.

X’irid isir biex dan l-i]bilan/ ma jxekkilx l-effettività tal-Oppo]izzjoni?

Iva hemm ]bilan/. }bilan/ li jikber meta fost il-grupp parlamentari Laburista hemm 23 li huma Ministri u Segretarji Parlamentari b’armata ta’ nies m[allsa biex jg[inu jwasslu ’l quddiem l-a;enda talgvern. Irridu neg[elbu dan l-i]bilan/ billi nkunu aktar effi/jenti u nu]aw ilvolontarjat. G[andna tim ta’ deputati professjonali, determinati li jag[mlu ddifferenza u li j;ibu ’l quddiem l-interess ta’ Malta u tal-PN. Irridu naraw li jkollna ukoll strutturi b’sa[[ithom u effi/jenti filPartit biex jg[inu lill-grupp parlamentari f’[idmietu.

Dan l-a[[ar il-PN ma a//ettax listedina tal-Gvern biex l-Oppo]izzjoni ta[tar rappre]entant f’Kumitat dwar linizjattivi ekonomi/i. Kif jista’ jag[ti kontribut xorta l-PN?

Irridu noqog[du attenti li ma ntellfux mir-rwol tal-Oppo]izzjoni li tkun ta’ skrutinju g[all-gvern. Din il-proposta talgvern li jag[ti rwol konsultattiv lillOppo]izzjoni tista’ xxellef mir-rwol veru u propju tal-Oppo]izzjoni. Irridu nkunu [ielsa minn kull irbit biex nikkritikaw, b’mod kostruttiv lill-gvern. Kif nistg[u nikkritikaw jekk inkunu qeg[din nag[tu pariri lill-gvern. Jekk il-gvern irid inaqqas il-kritika mill-Oppo]izzjoni, g[andu jimxi u jfittex dejjem l-interess nazzjonali. LOppo]izzjoni tista’ u se tag[ti l-kontribut b’opinjonijiet fid-dibattiti u tie[u sehem filvarji kumitati parlamentari li jkopru tista’ tg[id [afna jekk mhux l-oqsma kollha taloperat tal-gvern.

6 A[barijiet Lokali

tag˙rif

Akkademja Mu]ikoLetterarja. Matul din is-sena, il-

Provin/ja Dumnikana Maltija qed ti//elebra l-175 anniversarju mittwaqqif tag[ha. Biex jitfakkar dan l-avveniment, nhar il-:img[a 24 ta’ Mejju, il-Provin/ja se torganizza Akkademja Mu]iko-Letterarja filKnisja ta’ :esù Nazzarenu f’TasSliema, fis-7 p.m. Il-parti mu]ikali se tkun esegwita mill-Kor u Orkestra :esù Nazzarenu ta[t ittmexxija ta’ P. Salv Galea O.P., bis-sehem tas-sopran Jeanne Farrugia, it-tenuri Andrew Sapiano u Charles Vincenti, u l-baxx Albert Buttigieg. Id-diskors ewlieni se jsir minn P. Lawrenz E. Attard O.P. LAkkademja se tkun ta[t ilpresidenza tal-Ar/isqof Emeritu :u]eppi Mercieca. Din hi wa[da minn serje ta’ attivitajiet li lProvin/ja qed torganizza matul din is-sena ta’ /elebrazzjoni. Kul[add hu mistieden, u d-d[ul hu b’xejn.

Akkademja tal-Malti. Se ssir ta[dita minn Reno Fenech bit-tema ‘Il-vokali i fil-bidu ta’ kliem Rumanz: etimolo;ika jew talle[en^’, nhar it-Tlieta, 21 ta’ Mejju, fil-5 p.m. fi/-?entru Nazzjonali talKurrikulu (NCC) tal-Iskola Maria Assunta, il-{amrun.

Birkirkara. L-Erbg[a 22 ta’ Mejju, festa ta’ Santa Rita filBa]ilika ta’ Birkirkara. Fis-6.30 p.m. Quddiesa solenni u wara repo]izzjoni tal-istatwa u relikwa ta’ Santa Rita g[al quddiem ilknisja ta’ Santu Rokku. Imbag[ad issir /elebrazzjoni ewkaristika u tberik tal-fjuri.

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

EKU TAT-TRA:EDJA FIX-XLENDI

Ix-Xag[ra. Il-Kunsill Lokali jav]a li nhar is-Sibt 25 u l-{add 26 ta’ Mejju se jsiru t-tlielaq annwali tal-karozzi organizzati mill-Island Car Club. L-attività tas-Sibt tibda mis-2 p.m. sas-6 p.m. filwaqt li dik tal-{add tibda fit-8 p.m. u tintemm g[all-[abta tat-3.30 p.m. Il-pubbliku hu av]at li l-entratura prin/ipali minn Vjal it-Tmienja ta’ Settembru se tkun mag[luqa f’dawn il-;ranet u [inijiet. Il-pubbliku hu mitlub ju]a l-entraturi minn Triq il-Miel[a, Triq G[ajn Damma, Triq San Marzjal u Triq is-Sellum.

Il-Mosta. Nhar il-:img[a 24 ta’ Mejju fis-7 p.m. fir-Razzett talMarki] Mallia Tabone, Triq Wied il-G[asel, se ssir lejla ta’ poe]ija mill-G[aqda Poeti Maltin b’kollaborazzjoni mal-G[aqda Filantropika Talent Mosti. Kulmin hu interessat jista’ jmur jaqra xog[lijiet li [ar;u mill-pinna tieg[u stess. Jistg[u wkoll jinqraw versi ta’ xi poeta jew kittieb favorit ta’ dak li jkun b’ilsna differenti. Kul[add mistieden g[al din il-lejla kulturali f’ambjent rurali li jmur 300 sena lura. G[al aktar tag[rif www.talentmosti.com.

Donazzjoni ta’ demm. Illum il{add se jsir ;bir ta’ demm bilMobile Blood Donation Unit minn quddiem il-knisja parrokkjali ta’ Burmarrad, mit-8.30 a.m. sas-1 p.m. Jekk t[ossok f’sa[[tek u tixtieq tag[ti d-demm, ;entilment mitlub tie[u mieg[ek il-karta talidentità.

it-temp illum It-Temp> Ftit jew wisq imsa[[ab, li jsir sabi[. Il-Vi]ibbiltà> :eneralment tajba. Ir-Ri[: Moderat mill-Punent, li jsir ftit qawwi mill-Majjistral. Il-Ba[ar> Moderat, lokalment [afif g[al moderat, li jsir moderat g[al qawwi filg[axija. L-Imbatt> Baxx mil-Lvant, li jsir baxx g[al moderat mill-Majjistral. L-Og[la Temperatura: 25˚C. Ix-Xita> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0mm.

Ix-Xita> Mill-1 ta’ Settembru 426.6mm.

Ix-Xemx> Titla’ fis-05.54 u tin]el fit-20.02.

In-numri tal-lottu li telg˙u lbiera˙ 17 - 5 - 33 - 78 - 25 - 88 - 22 - 34

spiΩeriji li jift˙u llum

VALLETTA: Empire Pharmacy, 46 Triq Melita; IL-{AMRUN: Lister Pharmacy, 678 Triq il-Kbira San :u]epp; {AL QORMI: St. George’s Pharmacy, 21, Triq il-Kbira; BIRKIRKARA: FleurDe-Lys Pharmacy, 32 Triq Fleur-de-Lys; IL-G}IRA: St. Matthew’s Pharmacy, Triq ix-Xatt; SAN :WANN: Marc Pharmacy, 92 Triq il-Mensija; TASSLIEMA: Brown’s Pharmacy, Unit 22, Triq Tignè; {AL LIJA: St. Joseph Pharmacy, 164 Triq Annibale Preca; {AL G{ARG{UR: St. Albert Pharmacy, Triq l-Oratorju ; SAN PAWL IL-BA{AR: Parkes Pharmacy, 582 Triq San Pawl; SANTA LU?IJA: Maddalen Pharmacy, Shop 2, Binja tal-Faqqani, Dawret it-Torri; BORMLA: Verdala Pharmacy, 57 Triq il-Gendus; MARSASKALA: San Tumas Pharmacy, Triq il-Qaliet k#m Triq il-Lampuka; I}}EJTUN: Gerada Pharmacy, 146 Triq Mater Boni Consigli; {AL KIRKOP: Prestige Pharmacy, 16 Triq San :u]epp; {A}-}EBBU:: Tal-Grazzja Pharmacy, Triq Fran;isk Farrugia; L-IMTARFA: Make-Over Pharmacy, Blk A, Town Centre HOS; IL-FONTANA: Fontana Pharmacy, Triq il-G[ajn; KER?EM: Sokkors Pharmacy, Triq San Girgor.

Servizz ta’ tobba fi/-?entri tas-Sa[[a fil-{dud u l-Festi Pubbli/i I/-?entri tas-Sa[[a tal-Mosta, Ra[al :did u l-Furjana huma miftu[in 24 sieg[a g[al emer;enzi biss sat-8 tal-g[ada filg[odu.

Il-pubbliku jrid jattendi /-/entru tas-sa[[a tad-distrett tieg[u.

Persuni ming[ajr karta ta’ identità ma ji;ux moqdija.

Illum isir il-funeral ta’ wie[ed mill-vittmi ta’ 40 sena u l-mara tieg[u Marie Il-funeral ta’ Elias Afif Chmouni Galle Kaboul Grimaud ta’ 38 sena. ta’ 48 sena, wie[ed mill-[ames Chmouni [alla warajh fi Franza lil Fran/i]i li mietu mg[arrqa fil-lejl ta’ ibnu Simon ta’ [ames xhur, u lil bejn il-{add 5 u t-Tnejn 6 ta’ Mejju, Clara ta’ tliet snin, li qed jg[ixu malse jsir illum fir-ra[al ta’ Joun, filqraba tag[hom f’Pari;i.

Libanu.

It-tliet katavri li nstabu s’issa Elias kien negozjant Libani] li kollha ;ew identifikati. Barra dak ta’ mexa lejn Franza fl-1990, fejn kien Elias, kienu nstabu wkoll i]-]ew; g[adu joqg[od. Hu wkoll ilnisa, Sandrine Godet u Marie propjetarju tal-kumpanija Progiscad, Grimaud, qrib id-dg[ajsa maqluba li tipprodu/i s-software g[all-qasam fil-ba[ar f’Fomm ir-Ri[. L-awtopsji tal-kostruzzjoni u g[andu numru ta’ kkonfermaw li t-tliet persuni mietu residenzi fi]-]ew; pajji]i. Il-katavru Elias Afif Chmouni mg[arrqa. tieg[u nstab qrib Kemmuna.

B’hekk, issa g[adhom ma nstabux it-tifel Eli, u Elias wasal Malta mit-Tune]ija abbord il-jott Philippe Grimaud. It-tfittxija g[all-katavri ta]tieg[u El Pirata, li fuqu kienu l-Fran/i]i matul il]ew; Fran/i]i g[adha g[addejja biss minn fuq ilmi;ja tag[hom f’pajji]na biex ji//elebraw g[eluq ba[ar. L-uffi/jali tal-Forzi Armati ta’ Malta snin Elias.

Flimkien ma’ Elias, f’Malta kien hawn ibnu Eli, ikkonfermaw li g[addejja t-tfittxija g[a]-]ew; ta’ 14-il sena, u s-sie[ba tieg[u Sandrine Godet, katavri permezz tal-patrol boats, b’mod spe/jali fiz-zona fejn insabu l-katavri ta]-]ew; Fran/izi. ta’ 36 sena, kif ukoll il-koppja Philippe Grimaud IN?IDENTI TAT-TRAFFIKU

Tnejn iwe;;g[u fil-Marsa, u ie[or f’Burmarrad Koppja anzjana we;;g[et f’in/ident tat-traffiku li se[[ ilbiera[ filg[odu f’[abta fi Triq Di/embru 13, li tag[ti lejn id-direzzjoni ta’ Triq Re;jonali. Il-[abta kienet bejn vettura tal-g[amla Toyota SUV u karozza tal-linja.

B’konsegwenza tal-[abta, ilvettura misjuqa mill-anzjan baqg[et die[la f’[ajt li jifred triq minn o[ra.

Is-sewwieq ta’ 72 sena u lpassi;;iera ta’ 72 sena kellhom jittie[du l-Isptar Mater Dei g[all-kura permezz ta’ ambulanza. Kelliem g[allPulizija qal li ]-]ew; anzjani ma ;arrbux grie[i serji.

Sadattant, persuna o[ra sofriet minn ;rie[i b’ri]ultat ta’ [abta li se[[et g[all-[abta tal-12.15pm tal-biera[, f’Burmarrad. F’din il-[abta kienu involuti tliet vetturi.

Lifecycle Challenge 2013 Fi Pjazza Sant’Anna, TasSliema, ilbiera[ kienet organizzata l-ewwel attività biex jin;abru l-flus g[all-edizzjoni tal-Actavis Lifecycle Challenge 2013. L-attività kienet ta’ g[ajnuna lill-organizzaturi u //iklisti bi t[ejjija g[allavventura ta’ din is-sena. 23 /iklist se jkopru medda ta’ 2,000 kilometru, mis-17 ta’ Awwissu sal-1 ta’ Settembru, fil-pajji]i tal-Belarussja, ilLitwanja, il-Latvja, l-Estonja u r-Russja, bl-iskop nobbli li jin;abru l-fondi b’risq ilpazjenti li ju]aw is-servizzi tarRenal Unit fl-Isptar Mater Dei.

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Lokali

7

Segretarju Parlamentari part-time minn Charles Muscat ................................................ charles.muscatt@media.link.com.mt

Is-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca qieg[ed jissokta b’sensiela ta’ appuntamenti marbutin malprofessjoni medika tieg[u. Lappuntamenti qeg[din jil[qu l-qofol tag[hom fi tmiem il-;img[a, fl-Isptar Mater Dei. il-mument qed ti]vela li b[allbiera[ ;img[a, is-Segretarju Parlamentari Mercieca mexxa 14-il intervent tal-katarretti fl-Isptar Mater Dei. Minn st[arri; li g[amlet din ilgazzetta jirri]ulta li s-Segretarju Parlamentari Mercieca jmexxi operazzjonijiet tal-g[ajnejn kull ;imag[jtejn, nhar ta’ {add, fl-Isptar Mater Dei. Madankollu, il-;img[a li g[addiet kien hemm spazju biex loperazzjonijiet isiru s-Sibt, u g[aldaqstant is-Segretarju Parlamentari a//etta li jid[ol is-Sibt biex jag[mel l-operazzjonijiet talkatarretti.

Din il-gazzetta hi infurmata wkoll li l-:img[a, bejn it-8am u l-10.30am, is-Segretarju Parlamentari Mercieca jara wkoll il-pazjenti fl-Isptar Mater Dei fit-Taqsima tal-out-patients.

Sorsi fl-Isptar Mater Dei qalu li din l-im;iba tas-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca tmur kontra kull etika professjonali.

Il-Professur Thomas Fenech, il-Kap tad-Dipartiment tal-Oftalmolo;ija flIsptar Mater Dei, qal lil il-mument li dan il-ka] li jikkon/erna lilloftalmologu Franco Mercieca, li jokkupa l-kariga ta’ Segretarju Parlamentari g[ad-Drittijiet talPersuni b’Di]abbiltà u l-Anzjanità Attiva, u li ng[ata waiver mill-Prim Ministru Joseph Muscat biex ikompli jipprattika l-professjoni tieg[u flIsptar Mater Dei u fil-privat, g[andu

Is-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca qed ji;i kkritikat bi ksur mhux biss tal-Kodi/i tal-Etika g[all-Ministri u s-Segretarji Parlamentari, imma wkoll ta’ ksur tal-etika medika

jkun investigat mill-Kunsill Mediku.

Hu ]ied li d-dikjarazzjonijiet li saru minn Franco Mercieca jpo;;u f’dawl ikrah lill-konsulenti l-o[rajn talg[ajnejn, u qal li Franco Mercieca mhux l-uniku wie[ed li jag[mel dawn l-operazzjonijiet.

Hu qal li ma jafx jekk il-Kunsill Mediku bag[atx g[al Franco Mercieca dwar id-dikjarazzjoni li g[amel.

Thomas Fenech qal li d-dikjarazzjoni ta’ Mercieca tista’ to[loq allarm fost il-pubbliku g[aliex li kieku kien veru li hu l-uniku wie[ed li jag[mel dawn loperazzjonijiet, id-Dipartiment kien ikollu j;ib xi konsulenti minn barra biex il-poplu Malti u G[awdxi jing[ata servizz tajjeb.

Thomas Fenech qal li f’pajji] normali, ka]i b[al dawn ikunu investigati mill-Kunsill Mediku g[ax inkella wie[ed ikun qed jie[u vanta;; fuq sa[bu l-konsulenti.

Il-ka] ta’ Franco Mercieca jo[loq kunflitt ta’ interess g[ax jikser ilkodi/i tal-etika, mhux biss f’dak li jikkon/erna l-po]izzjonijiet Ministerjali, imma wkoll il-kodi/i taletika tal-Kunsill Mediku Malti.

Franco Mercieca jista’ jiffa//ja azzjonijiet g[aliex il-kodi/i tal-etika tal-Kunsill Mediku li jirregola lprofessjonisti medi/i u d-dentisti, jistipula b’mod /ar li t-tobba ma jistg[ux ja//ettaw kundizzjonijiet li jxekklu l-indipendenza professjonali tag[hom.

Barra minn hekk jistipula wkoll li professjonisti medi/i jridu joqog[du attenti meta jag[tu xi intervista lillmedia, u jridu j;orru r-responsabbiltà kollha. Professjonist mediku li hu wkoll involut f’attivitajiet pubbli/i, irid joqg[od attent li dan ma jwassalx biex jirreklama l-prattika privata tieg[u.

Il-kodi/i tal-etika tal-Kunsill Mediku ta’ Malta jg[id li l-ebda professjonist m’g[andu b’xi mod jimplika li hu indispensabbli, u li allura g[andu xi kwalitajiet jew esperjenza li huma uni/i. IsSegretarju Parlamentari Franco Mercieca kien qal li /erti operazzjonijiet isiru biss minnu u kien g[alhekk li hu kompla bil-prattika professjonali tieg[u.

Fil-;img[at li g[addew, il-Prim Ministru Joseph Muscat sostna li lkonsulent tal-g[ajnejn Franco Mercieca ing[ata waiver fuq il-kodi/i tal-etika g[aliex fil-qasam tieg[u hemm operazzjonijiet spe/jalizzati li kapa/i jag[mluhom biss ftit nies.

Fir-rigward tal-kodi/i tal-etika talMinistri u s-Segretarji Parlamentari, dan jag[milha /ara li darba dawn jokkupaw karigi Ministerjali, iddeputati ma jistg[ux ikomplu jipprattikaw il-professjoni privata tag[hom fl-ebda [in – lanqas jekk ilMinistru jew is-Segretarju Parlamentari ma jit[allasx tax-xog[ol li jkun qed jag[mel.

Dan il-waiver li ng[ata mill-Prim Ministru Muscat qed jo[loq pre/edent li persuni li tkellmu ma’ din ilgazzetta iddeskrivewh b[ala perikolu] g[al diversi ra;unijiet.

Din id-de/i]joni tal-Prim Ministru Joseph Muscat ;iet ikkritikata wkoll mill-eks Ministru Laburista Lino Spiteri, li f’artiklu f’The Sunday Times iddeskrivieha b[ala [a]ina.

Spiteri jsostni li Mercieca kien jaf meta a//etta l-inkarigu ta’ Segretarju Parlamentari li skont il-kodi/i tal-etika ma setax ikompli jipprattika lprofessjoni tieg[u, lanqas b’mod volontarju.

Kariga biex takkomoda lil eks reporter tal-media Laburista Ir-ri]enja ta’ Ramona Attard mis-Segretarjat Parlamentari ta’ Ian Borg m’g[andhiex x’taqsam ma’ ra;unijiet finanzjarji, u g[ad hemm mistoqsijiet x’jitwie;bu dwar ir-ra;uni vera ta’ din ir-ri]enja minn Jerome Caruana Cilia ................................................

Bosta communications coordinators fil-Ministeri u f’Segretarjati Parlamentari talGvern Laburista huma urtati b’de/i]joni me[uda dan la[[ar, u li skont huma “din id-de/i]joni qieg[da ta;evola lil Ramona Attard”. L-eks reporter tal-media Laburista, dan l-a[[ar bdiet tokkupa lkariga ta’ deputat Chief of Staff fil-Ministeru g[allIntern u s-Sigurtà Nazzjonali wara li rri]enjat mill-kariga ta’ Chief of Staff fisSegretarjat Privat tasSegretarju Ian Borg, kwa]i xahrejn biss minn meta ng[atat din il-kariga ta’ fidu/ja.

Sorsi qrib il-Partit Laburista qalu lil il-mument li dawn ilcommunication co-ordinators sa[qu li huma jag[mlu l-istess xog[ol kif tag[mel Ramona

Attard u g[aldaqstant g[andhom ji;u ttrattati l-istess b[al Attard.

Ir-ra;uni tar-ri]enja ta’ Attard mhix mag[rufa pubblikament. il-mument g[andha informazzjoni li din ir-ri]enja ma kellha x’taqsam xejn ma’ ra;unijiet finanzjarji. Dan, peress li lpakkett finanzjarju li kellha b[ala Chief of Staff fisSegretarjat Privat ta’ Ian Borg kien jintitolaha g[al madwar €34,000 fis-sena.

I]da ftit ta]-]mien wara, kien sar mag[ruf li Ramona Attard bdiet ta[dem b[ala communications co-ordinator mal-Ministeru g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali, responsabbli minnu l-Ministru Manuel Mallia. Minkejja li ssalarju ta’ communications co-ordinator huwa fil-livell ta’

skala 7, li jammonta g[al bejn il-€21,000 u l-€25,000 Ramona Attard se tibqa’ ]]omm is-salarju li kellha ma’ Ian Borg, dak ta’ madwar €34,000.

Aktar kmieni din il-;img[a, The Malta Independent Online irrappurtat li kelliem g[all-Gvern Laburista kkonferma li l-eks reporter tas-Super One se ]]omm ilpaga ori;inali, i]da b’]ieda fir-responsabbiltà. il-mument hu infurmat li n[olqot po]izzjoni ta’ deputat Chief of Staff biex tpa/i s-salarju ta’ madwar €34,000.

Minkejja li ntbag[tu numru ta’ mistoqsijiet mill-;urnal IN-NAZZJON lis-Segretarjat Parlamentari dwar ir-ri]enja ta’ Ramona Attard, it-twe;iba kienet xotta, ming[ajr referenza diretta g[ar-ri]enja

Is-Segretarju Parlamentari Ian Borg u l-eks impjegata tieg[u, Ramona Attard

ta’ Ramona Attard.

Fost l-o[rajn, kien mistoqsi spe/ifikament min hu /-Chief of Staff fis-Segretarjat Privat ta’ Ian Borg, u jekk kienx hemm ri]enji fl-a[[ar jiem, u jekk iva, liema kienu. Ittwe;iba tas-Segretarjat Parlamentari kienet biss li sSegretarjati Privati g[adhom ji;u ffurmati u g[alhekk i//aqliq huwa parti mill-pro/ess naturali sakemm jimtlew ilpo]izzjonijiet kollha. I]da blaktar mod /ar, is-Segretarjat

Parlamentari ta’ Ian Borg ipprova ja[bi l-a[bar tarri]enja ta’ Ramona Attard minn Chief of Staff.

Persuni li tkellmu ma’ ilmument huma ddi]appuntati li minkejja l-g[ajta ta’ g[aqal u meritokrazija, il-Partit Laburista mill-Gvern immexxi minn Muscat qieg[ed jaqdi biss lil tal-qalba, dawk li dehru fuq il-billboards filkampanja elettorali, jew li kellhom rwol ewlieni fir-reb[a Laburista.

8

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Lokali

:IMG{A MILL-IN?IDENT FATALI FI TRIQ IL-KOSTA

“Ibni miet jag[mel dak li kien i[obb” minn Amy Borg .......................................... amy.borg@media.link.com.mt

Glenn Grech kellu passjoni g[all-muturi

“Il-Mulej [aduli, imma m’iniex se ne[odha kontrih.” B’ton imwe;;a’ u b’wi// imbikkem, dan kien kliem Marco Grech, missier Glenn, li [ajtu n[asdet fletà ta’ 21 sena ;img[a ilu, f’Ba[ar i/-?ag[aq. Glenn kien ]ag[]ug[ ma[bub minn [afna, umli u li kien i[ares lejn il-[ajja b’entu]ja]mu. Il-missier hekk fisser lil ibnu li se jibqa’ f’qalbu u fi [sibijietu. “Kienet relazzjoni

spe/jali ta’ bejnietna, kif kien Glenn.”

Aktar kmieni din il-;img[a, Marco Grech kien intervistat filprogramm .Net fuq Net TV. Hu tkellem dwar it-tra;edja li misset lill-familtu s-Sibt, 11 ta’ Mejju.

Kien g[all-[abta tas-6.30pm meta se[[ l-in/ident tat-traffiku. Millewwel st[arri; tal-Pulizija deher li l-mutur tal-g[amla Kawasaki Zr; li Glenn kien xtrah ftit tal-jiem

qabel, g[al xi ra;uni skiddja u spi//a ta[t vettura li kienet ;ejja mid-direzzjoni opposta. L-in/ident kien fatali g[as-sewwieq tal-mutur minn San :wann, li tilef [ajtu ftit tal-minuti wara li ttie[ed l-Isptar Mater Dei. Mal-a[bar, minnufih, il-[bieb ta’ Glenn [allew numru ta’ kummenti ta’ sog[ba fuq ilprofil tieg[u fuq Facebook.

Fl-intervista, emozzjonati g[alla[[ar, missier Glenn u o[tu, Leanne, irringrazzjaw lil dawk kollha li nhar it-Tlieta li g[adda taw l-a[[ar tislima lil Glenn.

Huma rringrazzjaw ukoll lil dawk il-mijiet li ng[aqdu ma’ Glenn permezz tal-pa;na ta’ Facebook – In the Loving Memory of Glenn Grech.

Marco Grech jirrakkonta x’[ass kif ;ie infurmat li ibnu kien involut f’in/ident bil-mutur. “Dak il-[in qalbi [ebritni li ;ara xi [a;a gravi lil ibni, i]da ma ridtx na[seb li miet. Fil-[in tal-in/ident kont il[anut, qbadt flixkun ilma f’idi, [assejtni ma nifla[x u tani [ass [a]in.” Fil-[anut inzerta kien hemm bintu Leanne. Marco sej[ilha u qalilha b’dak li kien infurmat fit-telefonata. Ftit tal-[in wara, Marco /empel lill-[abibu biex jara kif ]viluppaw l-affarijiet u qallu biex imur fil-post, g[aliex “Glenn we;;a’ [afna [afna”.

B’ton imbikkem fisser li ma riedx jiltaqa’ ma’ din ir-realtà. “Jien ma ridtx immur, ma ridtx nara lil ibni mwe;;a.’”

Marco /empel lir-ra;el ta’ bintu biex jara setax imur hu minfloku.

Leanne tiftakar sew li missierha talabha tag[laq il-[anut u jmorru d-dar biex ma j[allux lil ommha wa[edha. Leanne uriet apprezzament lejn missierha u ommha – Marco u Jacquline – g[al dak kollu li g[amlu biex [uha Glenn trabba bl-a[jar mod. “Ma setg[ux jag[tuh aktar milli tawh.”

Marco qal li dakinhar talin/ident fatali ma riedu lil [add f’darhom. “Dakinhar ma stajniex na//ettaw u nemmnu li Glenn ma kienx se jer;a’ lura d-dar.” Kien mument ta’ dulur kbir, fissret b’dieqa kbira fuq wi//ha Leanne.

“Jien o[tu u jien omm ukoll… li titlef lil ibnek b[alma ;ralhom il;enituri tieg[i hu dulur kbir li mhux fa/li ta//ettah. Mhux fa/li ta//etta r-realtà u tg[ix b’dak iddulur”. Glenn kellu passjoni g[allmuturi b[all-missieru. “Ibni miet isuq il-mutur. Miet waqt li kien qed jag[mel dak li kien i[obb.”

Marco semma kif ftit ]mien qabel, ibnu kien semmielu biex ja//etta li jkun Vi/i President fil-kumitat taddilettanti tal-muturi.

Marco, bid-dmug[ f’g[ajnejh, qal li hu mhux se ja//etta li ibnu miet, g[aliex g[alih il-kelma mewt ma te]istix. Hu jemmen li ibnu Glenn siefer u sakemm jasal i]]mien biex imur [dejn ibnu, Marco mhux se jinsa t-tbissima ta’ ibnu Glenn u l-[arsa ta’ g[ajnejh, li kienet timlieh b’fer[ kbir, g[aliex kienet [arsa ta’ ]ag[]ug[ mimli bil-[ajja.

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

F’pa;ni o[rajn...

media.link communications Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 Tel: 25965263 Email: mument@media.link.com.mt advertising@media.link.com.mt A;ent Editur: Roderick Agius

10 Ti;did biex inkunu Partit tan-Nies

10 Il-Punt Hu…

12 Tmexxija ta’ tim fil-PN

13

Entu]ja]mu li jag[millek kura;;

9

Il-popolari u l-populi]mu Il-partiti politi/i jfittxu ja[dmu bla heda biex ikunu popolari.

Li tkun popolari jfisser li partit politiku jkun qrib tan-nies – fittfassil tal-politika u t-te[id tad-de/i]jonijiet. Dan jitlob minn min ikun fit-tmexxija u fl-istrutturi ta’ partit politiku xog[ol li jrid isir b’reqqa kbira. Bl-i/ken nuqqas ta’ attenzjoni jistg[u jsiru ]balji. Ir-ri]ultat tag[hom ikun jew li partit politiku jitlef il-kuntatt man-nies u j[allas g[all-i]ball inkella jaqbad triq estrema tal-populi]mu li jfisser ifittex li jkun popolari billi ja[dem biex jing[o;ob f’kollox u ma’ kul[add. G[al dan kollu, m’hemmx post fejn hemm l-ir;ulija, is-serjetà u l-lealtà filpolitika.

Hekk kif issa Simon Busuttil beda [idmietu b[ala l-Kap il;did tal-PN di;à bdew jo[or;u sinjali /ari [afna fl-istil ta’ tmexxija tal-PN. Dik li tinvolvi lil kul[add u li mal-PN, kull individwu se jibqa’ jkun jaf fejn qieg[ed. Dan ikkonfermah Simon Busuttil fl-ewwel diskors tieg[u fil-Parlament b[ala Kap tal-Oppo]izzjoni. Hu ddikjara li l-Oppo]izzjoni Nazzjonalista se tkun qed to[ro; bl-ideat u l-proposti g[ax innies g[andha dritt tkun taf fejn qieg[da mal-PN. F’intervista ma’ din il-gazzetta ppubblikata l-{add li g[adda, Simon Busuttil iddikjara wkoll li jrid jitkellem fuq tmexxija u mhux fuq mexxej. Dikjarazzjoni li wera li jemmen fiha bilprovi li fit-tmexxija u fil-[idma tal-PN fuq livell ta’ partit u dak parlamentari jrid jinvolvi lil kul[add; fejn kull persuna g[andha sehem x’tag[ti. L-emenda li ressaq g[all-Istatut talPN biex ikun hemm kariga ta’ ]ew; Vi/i-Kapijiet; wa[da g[all-Partit u l-o[ra g[all-Parlament hi xhieda li t-tmexxija talPN se tkun aktar mifruxa, u allura g[andha til[aq aktar nies. Linizjattivi li [abbar g[at-tis[i[ fl-istrutturi tal-partit u o[rajn biex jindirizzaw l-aspirazzjonijiet tas-so/jetà Maltija huma wkoll kumplimentari g[al xulxin. Dan hu dak li jag[mel partit g[an-nies, u li jkun man-nies u tan-nies Dan l-istil ta’ tmexxija ta’ Simon Busuttil di;à qed jo[ro; fid-dieher id-distinzjoni fit-tmexxija bejn il-PN u l-PL.

Nafu b’liema stil tmexxa l-Partit Laburista ta’ Muscat u fejn wasal illum. Mill-Oppo]izzjoni ma kinux jo[or;u l-ideat u lproposti, [alli Muscat la jfu[ u lanqas jinten. I]da llum Muscat qieg[ed ta[t il-lenti ta’ [afna; ferm aktar milli kien flOppo]izzjoni. Minkejja li rebba[ elezzjoni ;enerali lill-Partit Laburista wara 15-il sena fl-oppo]izzjoni, dan g[amlu b’tali mod li r-reb[a waslet wara li kien keffen it-twemmin tal-partit tieg[u stess. G[amel li seta’ biex [eba dak li kien ittimbrat laburista biex [oloq dak li hu jsejja[ moviment. Dan ilmoviment, anki jekk beda bl-intenzjoni tajba, ma]-]mien u mal-[ames snin li g[addew inbidel malajr f’populi]mu fejn Joseph Muscat jog[;ob lil kul[add basta jil[aq dak li jkun immira g[alih.

Din it-tmexxija ta’ Muscat rajniha wkoll tispikka internament fil-Partit Laburista. Ftit qabel il-kampanja elettorali sab il-mument biex talab g[ar-ri]enja tad-deputat mexxej Anglu Farrugia biex ikun ]gur /ert li m’g[andux xi xkiel. Il-populi]mu ma jag[rafx x’inhi l-lealtà u s-serjetà filpolitika!

L-istil tat-tmexxija ta’ Muscat, issa li reba[ u qieg[ed filGvern, waslet biex Muscat qed ji;i kkritikat minn esponenti Laburisti li qeg[din jitolbuh spjegazzjoni u twe;iba issa. Qed tissejja[ tmexxija bla ru[ u bla karattru (ara opinjoni ta’ Richard Muscat f’pa;na 10). It-tmexxija populista ta’ Muscat fl-Oppo]izzjoni kienet kapa/i ta[bi l-kontradizzjonijiet u lg[a]liet u li ma jkunx /ar ma’ kul[add. Mill-Gvern, dan kollu jibda jaqa’ g[ax tmexxija populista ma ta[dimx. Ikun ilmument tad-de/i]jonijiet u l-g[a]liet.

Kontra politika mnebb[a mill-populi]mu, tmexxija li t[addem politika popolari tfisser li fil-ba]i tal-[sieb politiku jibqa’ il-bniedem fi/-/entru ta’ kollox; bl-Istat, bl-imsie[ba so/jali kollha u s-so/jetà /ivili ja[dmu flimkien biex il-persuna tisfrutta l-opportunitajiet kif se[[ fl-a[[ar [ames snin anki jekk fi ]mien ri/essjoni ekonomika internazzjonali.

10 Opinjoni

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Ti;did biex inkunu Partit tan-Nies G[alkemm l-emendi flistatut tal-PN li kienu approvati l-{add li g[adda fil-Kunsill :enerali biex ilPN ikollu ]ew; Vi/i Kapijiet, wie[ed g[allAffarijiet tal-Parlament u ie[or g[all-affarijiet talPartit kien hemm min interprethom b[ala xi mossa tattika ispirata millkonvenjenza. Nemmen li lPN ilu li kellu b]onnhom.

Dawn il-karigi, it-tibdil u ti;did ie[or jag[tu sinjal /ar li l-Partit beda jie[u azzjoni biex ji]gura li jkun partit popolari, il-Partit tan-Nies.

b’mod sinkronizzat fejn ilpotenzjal ta’ kul[add jo[ro;.

B’hekk naraw li d-Deputati fil-Parlament ikunu ta[t supervi]joni kontinwa b’attenzjoni individwali.

Dan ma jfissirx li dan ixxog[ol ma sarx, biss hu fatt li fil-[ames snin li g[addew din il-[idma saret b’sagrifi//ji kbar minn Tonio Borg u fuq kollox minn Lawrence Gonzi. Ilkariga ta’ Vi/i Kap g[allAffarijiet tal-Parlament qed turi li l-Partit hu proattiv u qed i[ejji biex f’qasir ]mien ikun fil-Gvern.

Vi/i Kap g[all-Affarijiet tal-Parlament Fil-[ames snin li g[addew kien evidenti li l-PN kellu b]onn Vi/i Kap g[allAffarijiet tal-Parlament flimkien mal-Whip. Bissa[[a ta’ Vi/i Kap g[allAffarijiet tal-Parlament

Vi/i Kap g[all-Affarijiet tal-Partit Il-kariga ta’ Vi/i Kap g[all-Affarijiet tal-Partit ukoll hi kru/jali, mhux biss fl-Oppo]izzjoni fejn je[tie; li jkollna l-aqwa m[u[ u

stajna nkunu aktar koordinati u organizzati biex ikollna Grupp Parlamentari ja[dem

ener;ija biex in[ejju lilna nfusna g[all-appuntamenti elettorali li ;ejjin i]da wkoll biex il-Partit jibqa’ ffukat fuq il-prioritajiet tieg[u la

lest jag[mel is-sagrifi//ji g[all-pajji] i]da l-pajji] ma jaffordjax jitlef il-politika ta’ fejda tal-PN kif ;ralu wara lelezzjoni li g[addiet.

minn Jean Pierre Debono jpdebono@pn.org.mt

jkun fil-Gvern. Din il-kariga hi ferm me[tie;a jekk tassew nemmnu li l-PN g[andu jerga’ jkun Partit tan-Nies u Partit Rebbie[ fl-iqsar ]mien possibbli. Din il-kariga turi kif il-Kap il-:did, Simon Busuttil qed ja[seb biex ilPartit jibqa’ jing[ata l-og[la priorità anke meta jkun filGvern. Ma nistg[ux ng[addu mill-esperjenza li meta l-PN jkun fil-Gvern, il-Partit innifsu jkun traskurat. Il-PN

Servizz b’risq il-Partit u l-Pajji] Hu ta’ sodisfazzjon g[allattivisti tal-Partit u g[allpoplu in;enerali li fost laqwa elementi tal-PN qed jikkontestaw g[al dawn i]]ew; karigi ta’ Vi/i Kap. It-

tliet kandidati qed jag[tu servizz ta’ fejda lill-Partit, lill-attivisti, lill-[addiema u lill-partitarji kif ukoll l-aqwa servizz lill-poplu Malti u lil pajji]na. B’dan it-tim ;did fit-tmexxija se jkollna Oppo]izzjoni attenta, vi;ilanti, kostruttiva u propo]ittiva li turi minn issa li l-PN hu Gvern alternattiv bl-aqwa politika f’mument fejn il-poplu jista’ jitlef kulma kiseb fl-a[[ar snin bid-de/i]jonijiet kapri//u]i u insensittivi tal-Gvern Laburista.

It-triq ’il quddiem Fit-triq ’il quddiem nemmen li l-Kap il-;did tal-Partit, Simon

Busuttil g[andu jinvesti [afna mill-[in f’laqg[at man-nies fi gruppi b’interessi komuni u fuq ba]i individwali. Il-Kap talPartit, kif espress minnu stess, je[tie; li jiltaqa’ ma’ nies li dejjem appo;;jaw lill-PN, o[rajn li qabel kienu jappo;;jaw lill-PN u fl-a[[ar elezzjoni g[a]lu partit ie[or kif ukoll jibni pontijiet ma’ individwi, ma’ setturi u ma’ faxex tas-so/jetà li tradizzjonalment ma jappo;;jawx lill-PN. B’din il[idma ambizzju]a nemmen li b’Vi/i Kap g[all-Affarjiet talParlament u Vi/i Kap g[allAffarjiet tal-Partit, il-PN jista’ jiffoka fuq il-[idma parlamentari u l-[idma tal-Partit waqt li nag[tu prijorità assoluta lillkomunikazzjoni u l-kuntatt mannies permezz tal-Kap tal-Partit.

Sa mill-ewwel ;ranet tieg[u fittmexxija tal-PN, Simon Busuttil qed i[alli l-marka taddimensjoni Ewropea tieg[u fittmexxija ta’ dan il-Partit.

IL-PUNT HU… Kummenti dwar kwotazzjonijiet li laqtuni “Dr Gonzi had made Malta a model for other European countries”

Dan kien il-kumment li ;abar f’sentenza wa[da l-wirt li [alla Lawrence Gonzi b[ala Prim Ministru. Fil-fatt, il-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil iddeskriva lill-Kap prede/essur tieg[u b[ala statista fid-diskors li g[amel fil-Parlament flokka]joni tal-g[eluq talkarriera politika parlamentari ta’ Lawrence Gonzi li fiha hu gawda tif[ir u apprezzamenti minn kul[add pre]enti filKamra.

Fost id-diskorsi kollha li saru f’din l-okka]joni uffi/jali, in[oss li dak ta’ Simon Busuttil kien l-aktar diskors kredibbli, sin/ier, meqjus, dovut. Veru li kultant /erti kelliema jkunu qed jitkellmu g[allokka]joni, i]da kif dejjem in[obb insostni, in[allu listorja ti;;udika. Jg[addi aktar ]mien u l-pajji] jag[ti tislima u apprezzament aktar xieraq tal-valuri, tmexxija, vi]joni, [iliet, patrijotti]mu, integrità ta’ dan l-eks Kap tal-PN. Nag[laq b’kumment talPM Muscat li laqatni middiskors tieg[u: “Dr Gonzi joined the list of prime ministers who had built the nation.”

“We have destroyed the Labour Party and created the PL Movement. Is this, therefore, the end of ideology? Can we be popular without being populist?”

Hekk kiteb Desmond Zammit Marmarà fl-artiklu tieg[u fit-Times of Malta bittitlu: PL movement needs a soul.

Hu fa[[ar lil Muscat tassu//ess storiku g[all-PL. Ammetta li biex wettaq dan is-su//ess waqqaf Moviment u kien kostrett ikisser il-PL kif kien mag[ruf. B’hekk ried jordom il-passat wirt ta’ Mintoff u KMB, u javvi/ina lejn i/-/entru mag[ruf b[ala po]izzjoni stabbli u rebbie[a tal-PN. Nafu li l-ideolo;i spiccaw snin ilu…mal-waqg[a tal-{ajt ta’ Berlin u mal-waqfien talGwerra Bierda. IlKomuni]mu, is-So/jali]mu kienu falliment kullimkien u waqg[u b[allikieku suldati tal-log[ob.

Joseph Muscat, grazzi g[allesperjenza Ewropea b[ala MEP, raha b’g[ajnejh u messha b’idejh din id-difna politika. U kellu jkun Muscat l-a[[ar mexxej politiku Ewropew li biddel kompletament il-partit tieg[u biex ;abu kif hu mag[ruf illum. Muscat ma seta’ qatt

minn Richard Muscat richardmuscat44@gmail.com

jirba[ elezzjoni bil-Partit Laburista#So/jalista kif kien mag[ruf qabel il-mi;ja tieg[u b[ala mexxej. Naqbel li Muscat iddistru;;a l-MLP, imma ma jistax i[assar#ibiddel l-istorja tieg[u. Dik [a;a o[ra.

G[andu mertu li ne]]a’ lill-PL mill-ideolo;ija So/jalista kompletament. G[all-inqas nittamaw li hu hekk anki bilfatti…

I]da l-awtur g[alaq l-artiklu bi t[assib serju li issa lMoviment PL jinsab bla ru[…kwa]i qed jer;a’ jiddispja/ih, nostal;iku. Ftit ;img[at ilu KMB ukoll inkwieta li l-PL tilef ru[u u qal li din g[ad ter;a’ tirritorna

b[al qabel. I]-]mien jag[tina parir.

I]da Zammit Marmarà staqsa jistax il-Moviment isir popolari ming[ajr ma jkun populista. Din g[o;bitni.

Hawn jidher li qed jikkonferma li l-Moviment huwa populista, kif dejjem iddeskrivieh il PN. I]da lawtur mhux kuntent li dan ilMoviment PL tilef ir-ru[ u jidher /ar li jadotta politika populista, ji;ifieri kollox biex jing[o;ob. Qieg[ed ukoll jistaqsi jistax isir moviment popolari, biex ikun aktar vi/in il-PN. Hawn tinsab distinzjoni importanti bejn populista u popolari: il-PN huwa partit popolari u l-Moviment PL kien u g[adu populista.

Il-populista hu kun/ett li jissupera d-demokrazija g[ax meta jidentifika l-mexxej malpoplu, ikun qed jaqleb il-ba]i tar-rappre]entanza, li g[alhekk twarrab lil dawk kollha li mhux a//ettati b[ala parti minnu.

G[alhekk u bir-ra;un li lKap Simon Busuttil qed imexxi bi strutturi u sistemi ta’ de/entralizzazzjoni talpoter. Il-PN huwa partit popolari. Dan g[aliex fittag[lim ta’ Sturzo, li waqqaf l-ewwel Partit Popolari flEwropa, emmen li l-libertà hi dritt tal-poplu kollu li g[andu wkoll id-dritt li jipparte/ipa

fil-mixja ta’ pajji]u. Il-PN bittmexxija mifruxa ta’ Simon Busuttil qed jag[ti wi// im;edded tal-politika popolari tal-partit tag[na.

Hawn fejn Muscat se jiffa//ja l-akbar sfida g[ax hu sawwar l-imma;ni talMoviment PL fuq it-tmexxija esklussiva tieg[u…insomma mhux ta’ xejn ;ie deskritt b[ala “forma ta’ imperatur”!

“It’s precisely this kind of leadership I see as the strongest”

Biex inkompli fuq largument ta’ hawn fuq, qed nislet kwotazzjoni tal-Kap ;did Simon Busuttil millintervista li kellu ma’ Herman Grech fis-Sunday Times of Malta bit-titlu Time to stop looking back.

Wara li Simon iddeskriva li tieg[u hija tmexxija minn tim mhux tmexxija ta’ kap biex b’hekk jiddelega u jinvolvi firxa ta’ nies fi strutturi li jiffunzjonaw, Herman Grech irrimarka li huwa essenzjali li jkun hemm mexxej qawwi biex tirba[ elezzjoni. Simon mill-ewwel irrisponda bilkwotazzjoni msemmija.

Dan wie[ed mill-ewwel sinjali ta’ twemmin u ta’ strate;ija interessanti ta’ Simon fil-konfront ta’ Muscat…u l-battalja qed tibda.

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Opinjoni

11

I]-]g[a]ag[ fi/-/entru tal-komunità Nixtieq nibda dan lewwel artiklu tieg[i f’din il-gazzetta billi nirringrazzja lir-residenti Qrendin li fl-elezzjoni talKunsilli Lokali f’Marzu li g[adda, ele;;ewni biex inkun nista’ nirrappre]entahom filKunsill Lokali tal-Qrendi g[all-erba’ snin li ;ejjin. }gur li se nag[mel [ilti kollha biex il-fidu/ja li wrew fija bil-vot tag[hom, inroddha lura b’[idma sfiqa flimkien mal-Kunsillieri s[abi fil-Kunsill tal-Qrendi, ta’ kull fehma politika.

Wie[ed mid-dekasteri li ng[atajt g[al din ille;i]latura hu ta]-]g[a]ag[.

Dekasteru li lqajtu bil-fer[ u n[ares ’il quddiem b’ottimi]mu lejn kif i]]g[a]ag[ jistg[u jkunu fi//entru tal-komunità tag[na.

I]-]g[a]ag[ joffru sfida u impenn li jistg[u jkunu xxempju ta’ g[aqal u b]ulija.

I]-]g[a]ag[ jistg[u jg[allmuna [afna fejn jid[ol il-volontarjat.

Qieg[da ng[id hekk min[abba li fil-Qrendi, diversi ]g[a]ag[ jag[tu

sig[at twal minn [inhom biex iservu fil-volontarjat.

Kul[add jaf li ji;u //elebrati ]ew; festi kbar, u li kieku ma jkunx g[allimpenn s[i[ ta]-]g[a]ag[, kieku /ertu entu]ja]mu jispi//a mill-festi tag[na.

I]-]g[a]ag[ huma lpulmun, huma l-qalb ta’ dawn i/-/elebrazzjonijiet. }gur li matul ix-xhur tassajf f’pajji]na, minn ra[al g[al ie[or fejn ikunu qeg[din ji;u //elebrati lfesti, wie[ed ikun jista’ jinnota l-involviment s[i[

minn Daniela Farrugia dfarrugia11@gmail.com

mijiet ta’ ]g[a]ag[ li lesti jid[lu g[al din l-isfida.

I]-]g[a]ag[ iridu jkunu involuti. I]-]g[a]ag[ ikunu jridu j[ossuhom parti millattivitajiet organizzati minn entitajiet differenti. I]]g[a]ag[ ikunu jridu li /erti attivitajiet jie[du [siebhom huma. Ladolexxenti j[obbu l-isfidi u jridu jkunu impenjati u ja[dmu. Huwa f’idejna, anke fil-lokalitajiet tag[na, biex in[alluhom ja[dmu u jkomplu jiskopru u jkabbru t-talenti tag[hom.

I]-]g[a]ag[ iridu jservu b[ala l-ba]i tal-mexxejja ta’ g[ada u jitrawmu b’/erta responsabbiltà ta]-]g[a]ag[, kemm f’dak li huwa armar, banda, nar u spettaklu ie[or.

I]da l-impenn ta]]g[a]ag[ mhuwiex il-festi biss. Wie[ed jista’ wkoll i[ares lejn il-maratona li saret dan l-a[[ar fil-Marsa Sports Grounds b’risq Puttinu Cares. Hemmhekk wie[ed seta’ jara l-[idma ma taqta’ xejn ta’ diversi

]g[a]ag[ li ;ejjin minn kull sfera tas-so/jetà, u li dak li qeg[din jag[mlu, qeg[din jag[mluh b’mod volontarju u g[al skop nobbli. Mhix xi [a;a normali li tara gruppi ta’ ]g[a]ag[ jilag[bu lfutbol fis-sig[at bikrin ta’ filg[odu. Imma g[ax dan ikun ifisser li jkunu se jkomplu jin;abru aktar flus g[al dawk fil-b]onn, issib

}gur li l-Kunsilli Lokali ta]-}g[a]ag[ taw spinta ’l quddiem lil din l-idea.

F’diversi r[ula, din l-idea ntlaqg[et tajjeb [afna u jkunu diversi dawk li jimpenjaw ru[hom li ja[dmu flimkien biex jaraw il-lokalità tag[hom ;ejja ’l quddiem. Jien se n[e;;e; lil aktar ]g[a]ag[ biex anke fil-lokalità tal-Qrendi, il-

Kunsill Lokali ta]}g[a]ag[ jer;a’ jie[u l[ajja wara l-ewwel esperjenza sentejn ilu.

I]-]g[a]ag[ iridu jkunu /-/entru tal-[idma tag[na.

I]-]g[a]ag[ iridu jservu b[ala l-ba]i tal-mexxejja ta’ g[ada, u jridu jitrawmu b’/erta responsabbiltà.

A[na rridu nservu b[ala lpont li dawn i]-]g[a]ag[ jag[mlu qab]a fil-kwalità, qab]a fl-impenn tag[hom lejn il-lokalità, qab]a firresponsabbiltà li l-;id tarra[al tag[hom ji;i l-ewwel.

Ma]-]g[a]ag[ jistg[u jinbtu u jitrawmu ideat ;odda li forsi ma jsibux post mal-;enerazzjoni aktar adulta. I]-]g[a]ag[ jistg[u jfissru bidla u la l-komunità hija [ajja, il-komunità g[andha b]onn ti;;edded minn ]mien g[al ]mien.

Matul dawn l-erba’ snin li ;ejjin, dan hu l-impenn prin/ipali tieg[i, li ]]g[a]ag[ ikunu fi/-/entru tal-lokalità tag[na, u dan g[aliex jien nag[mel parti minnhom u se nkun qieg[da n[oss il-polz tag[hom.

Sehem il-Kunsilliera u l-KKPN F’Malta nsibu 68 lokalità rappre]entati minn 68 Kunsill Lokali. F’/ertu lokalitajiet insibu wkoll ilkumitati amministrattivi. Lirwol tal-Kunsilli Lokali u tal-Kumitati Amministrattivi hu importanti [afna. Illokalitatjiet jiddependu fuq il-[idma tag[hom u ta’ diversi kunsilliera u membri tal-Kumitati Amministrattivi.

Fil-Partit Nazzjonalista wie[ed isib il-Kulle;; Kunsilliera Partit Nazzjonalista (KKPN). Fla[[ar snin kont membru talKKPN u llum nokkupa lkariga ta’ President tal-istess Kulle;; wara li ;ejt eletta mill-istess kulle;;. Nixtieq nirringrazzja lid-diversi Presidenti u membri talKKPN li fl-a[[ar snin [admu u nawgura lill-membri pre]enti biex flimkien inkunu nistg[u na[dmu id’f’id malkunsilliera.

Nemmen li wasal i]-]mien li l-KKPN jing[ata iktar importanza u jkun iktar qrib il-kunsilliera biex dawn i[ossuhom parti integrali mill-PN. Il-kulle;; talkunsilliera tal-PN ji;bor fih

lil dawk kollha li ;ew eletti f’isem il-PN fil-kunsilli lokali u fil-kumitati amministrattivi. Biex dawn iwettqu [idmiethom sew g[andna b]onn kunsilliera li verament ja[dmu g[all-;id tal-lokalita u tar-residenti u li huma lesti jwasslu l-ilmenti li jir/ievu. Importanti wkoll li f’kulma nwettqu niftakru li a[na qed nirrappre]entaw lill-pubbliku, imma wkoll li a[na ;ejna eletti f’isem partit politiku.

Filwaqt li f’diversi lokalitaijiet il-PN minn dejjem ]amm il-ma;;oranza,

minn Graziella Galea galeagraziella@hotmail.com

b’sa[[tu. Ix-xog[ol li jkun wettaq il-Kunsill m’g[andux jie[u l-mertu tieg[u l-Gvern ?entrali spe/jalment f’ka]i fejn il-PN g[andu lma;;oranza. Fejn qeg[din f’minoranza, importanti li naraw li r-residenti jinqdew.

Fejn g[andna ma;;oranzi li daqqa ntreb[u u daqqiet o[ra ntilfu se jkollna [afna iktar ma x’hiex in[abbtu wi//na.

Kull kunsillier li g[andu lPN g[al qalbu m’g[andux ikun attiv biss meta jasal ilmument tal-elezzjoni. I]da, il-[idma tkompli tul is-sena kollha u g[alhekk importanti

Hu a[na li rridu nbiddlu l-mod kif na[dmu biex nil[qu lis-so/jetà tag[na bl-a[jar mod possibbli f’o[rajn il-PN dejjem kien f’minoranza. Hemm lokalitatjiet fejn il-Kunsill kien immexxi mi]-]ew; partiti jew inkella indipendenti. Nemmen li lPN g[andu kunsilliera validi.

Ilkoll kemm a[na lkunsilliera, kemm jekk qeg[din f’ma;;oranza u kemm jekk qeg[din

f’minoranza, g[andna diversi doveri xi nwettqu.

Il-kulle;; irid iservi ta’ lok fejn dawn l-esperjenzi kollha jintg[a;nu biex minnhom no[olqu l-a[jar programm ta’ [idma fuq livell lokali. Ilfatt li issa l-PN jinsab flOppo]izzjoni jfisser li rridu na[dmu b’mod li l-messa;; tag[na jitwassal b’mod iktar

li l-kunsilliera jkunu nfurmati u jimxu malpolicies prin/ipali tal-partit.

Hu b’hekk biss li nistg[u nwasslu b’mod korrett ilmessa;; tag[na, messa;; ta’ partit essenzjali g[all-[ajja demokratika ta’ dawn ilg]ejjer.

Il-kulle;; tal-kunsilliera jrid ja[dem biex inkunu

m[ejjija g[all-[idma li g[andna quddiemna.

Flimkien mal-ferg[at l-o[ra tal-partit, il-messa;; tag[na irid jasal g[and kul[add.

Minbarra hekk a[na lkunsilliera lokali rridu na//ertaw li nifhmu a[jar lis-so/jeta` li qed na[dmu fiha. M’hawnx belt jew ra[al li jista’ jitqies li g[andu e]att l-istess realtà so/jali.

Imma fl-a[[ar mill-a[[ar il;abra ta’ dawn ir-realtajiet so/jali huma l-ba]i tal[idma tal-kunsilli lokali, u g[alhekk tal-kulle;; kunsilliera.

G[andna, issa, realtajiet so/jali differenti. G[andna realtajiet politi/i differenti.

Hu a[na li rridu nbiddlu lmod ta’ kif na[dmu biex nil[qu lis-so/jetà tag[na bla[jar mod possibbli. Matul i]-]mien li ;ej, il-kulle;; kunsilliera g[andu jiltaqa’ ma’ kull kunsillier lokali u kull membru tal-kumitati amministrattivi fil-PN biex jitfassal pjan ta’ [idma g[assnin li ;ejjin.

Biex ikollna s-su//ess kull kunsillier irid jag[raf dmiru...u jwettqu.

12

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Opinjoni

Tmexxija ta’ tim fil-PN Nibda dan l-artiklu billi nirringrazzja lill-erba’ kandidati g[all-elezzjoni ta’ Kap tal-PN. Kul[add seta’ jara bi/-/ar li kienet tellieqa bejn nies li fehmu lil xulxin, ma fixklux lil xulxin u li xtaqu l-akbar su//essi g[allPN. Dan g[amluh billi urew dak li kellhom x’joffru ming[ajr ma naqqsu lil xulxin. Il-fatt ukoll li ma kienx hemm aktar minn kontestant wie[ed fit-tieni elezzjoni, kienet ta’ min jammirha. Dawn huma kollha sinjali li permezz tag[hom se tikber l-g[aqda fil-PN. Grazzi Simon, Ray, Mario u Francis.

Fejn sejjer il-PN Il-Kap il-;did Simon

Busuttil di;a wera fejn irid iwassal lill-PN. Il-proposta ta’ ]ew; Vi/i-Kap tfisser li se jkollok ]ew; binarji distinti fuq xiex se jiffoka l-

Partit. Il-PN se jkollu Vi/i Kap li jikkon/entra fuq il[idma tal-Parlament, li tant hu importanti fiddemokrazija Parlamentari u Vi/i Kap ie[or li jikkon/entra fuq il-[idma fil-Partit fi ]mien li jrid ikun ferm aktar organizzat.

L-esperjenza uriet bi/-/ar li hemm riskju li Partit spe/jalment meta jkun filgvern, u min[abba li jrid jinvesti [afna [in fittmexxija, jista’ jitlef mill[in li g[andu jinvesti filkuntatt man-nies. Allura de/i]joni b[al din tpo;;i importanza kemm fil-[idma parlametari u florganizzazzjoni tal-Partit.

Jiena naqbel li l-Partit g[andu jie[u din iddirezzjoni. Li jkollok tim li jmexxi ifisser li jkollok aktar nies b’ideat li qed jikkontribwixxu g[all-;id komuni – fuq il-livell ta’

tieg[u. Hu jrid imexxi partit li jiddjaloga man-nies, jisma’ lin-nies u jistma linnies. Dan wieg[ed li se jag[mlu billi jmur hu g[and in-nies [alli “ner;g[u nirb[u r-rispett tag[kom.”

Rwol tal-Partit fil-Parlament

minn Sonia Caruana Saydon soniacaruanasaydon@gmail.com

Partit u dak nazzjonali.

Aktar nies ifisser ukoll aktar /ans g[all-kuntatt man-nies.

Simon Busuttil wera bi//ar lejn fejn irid imur. Issi;ill li Simon Busuttil irid jag[ti lit-tmexxija tieg[u ssibu /ar daqs il-kristall f’[afna partijiet tad-diskors

Dan hu rwol essenzjali.

Simon Busuttil mal-ewwel iddefinixxa x’se jkun irrwol tal-PN fil-Parlament.

Hu wieg[ed li lOppo]izzjoni se tkun serja, leali lejn il-pajji] u kostruttiva favur il-poplu Malti. U alla[ares li ma jkunx hekk. Li kieku ma tkunx g[all-[idma talOppo]izzjoni jkun hemm riskju kbir li jkun hemm [afna abbu] ta’ poter. Mhux l–iskop ta’ dan l-artiklu li nelenka g[a]liet tal-gvern li jmorru kontra l-etika u sa[ansitra huma abbu]ivi.

Ta’ min isemmi li loppo]izzjoni tilg[ab parti kru/jali biex dan jitra]]an.

Nemmen li Simon Busutttil se jkun kapa/i ferm biex flimkien mat-tim tieg[u, jag[raf fejn g[andu ja//etta mal-gvern u fejn g[andu jikkritika u sa[ansitra jwaqqaf /erti g[a]liet tal-gvern li jmorru kontra l-;id komuni. Di;à spjega kif l-oppo]izzjoni trid tkun kontrapi] g[allGvern tal-;urnata, tifli birreqqa dak kollu li jag[mel il-Gvern, taqbel mat-tajjeb, tikkritika l-[a]in, u tikkopera fejn hu me[tie; g[all-;id tal-pajji], filwaqt li tag[ti ideat u proposti validi.

Din hi triq serja [afna u ladarba l-Oppo]izzjoni se timxi fuqha tkun verament Oppo]izzjoni differenti ferm mill-oppo]izzjoni talPartit Laburista.

Nisfidaw l-isfidi Mhux xi sigriet li l-Partit Nazzjonalista g[andu diversi sfidi quddiemu. Sfidi li je[tie;u mhux biss ilkompetenza tal-uffi/jali ma[tura imma aktar minn kollox is-sostenn u l-impenn ta’ kull min g[andu g[al qalbu l-Partit Nazzjonalista.

L-ikbar sfida hija dik talinklu]joni. Jidher bi/-/ar li Simon Busuttil se jiffoka fuq tmexxija aktar milli mexxej u g[alhekk iktar ma nift[u jdejna biex ning[aqdu ma’ min g[andu l-[e;;a, il-lealtà u l-kwalità li jinvolvi ru[u, aktar nara partit sod u inklu]iv.

Dan iwassalna g[allkomunikazzjoni. Bata ferm f’dan is-settur il-PN f’dawn la[[ar snin u /ertament li

wie[ed irid jadotta tibdil radikali fil-komunikattiva.

Mhux biss fil-mezzi taxxandir imma aktar minn kollox fil-mod ta’ kif jisma’ u jiddjaloga ma’ setturi varji tas-so/jetà.

Biex dan ise[[ wie[ed irid ikollu ba]i tajba ta’ informazzjoni u g[aldaqstant il-Kumitati Lokali u l-ferg[at iridu jkunu protagonisti f’dan l-e]er/izzju tant b]onju].

Ma’ dawn wie[ed irid jid[ol bi grinta biex l-isfida finanzjarja ti;i missielta u mirbu[a. Grinta li tibba]a fuq l-innovazzjoni. Li l-PN kien jiddependi fuq entitajtiet biss li jrendu introjtu minn kapri/i ta’ kumpaniji jew familji fi ]mien ta’ kri]i huwa ferm riskju].

jeanclaudemicallef@gmail.com

G[aldaqstant, l-iffurmar ta’ azjendi b[all-kumpanija talassigurazzjoni hu f’waqtu u li jkun ukoll ta’ benefi//ju g[attesserati fil-[ajja ta’ kuljum.

Minbarra dan, l-ideat ta’

Raymond Bugeja huma manna mis-sema li wie[ed irid jibni fuqhom.

L-isfidi li g[andna ma neg[lbuhomx bil-‘yes men’ imma bi ‘true men’. Sfida o[ra li rridu neg[lbu. Jaf li tthe]]i] leali fl-a[[ar le;i]latura [oloq fost u[ud bi]a’ li ttrasforma ddefinizzjoni ta’ lealtà f’lag[qi]mu. Min hu Nazzjonalist, huwa Nazzjonalist, la g[ax twieled f’familja Nazzjonalista, la g[ax hu tesserat g[al g[omru u lanqas g[ax jg[annaq lillKap u ja//etta kollox. InNazzjonalist veru huwa lpolitiku li dak li jemmen fih jissielet g[alih, jikkomunikah u jwettqu fl-interess ta’ pajji]u.

Ninsabu fil-mument ta’ prova. I]-]mien li rridu nuru xi nsarrfu u ma’ bosta minnkom in[ares ’il quddiem li nkunu sfidanti g[al dawn lisfidi. G[aliex kif dejjem s[aqt, il-focus tal-PN ma jridx ikun il-kollass tal-Gvern imma t-tis[i[ tal-Partit.

Minn xahar ie[or inkunu nafu l-u/u[ ewlenin li se jixprunaw dawn l-isfidi. I]da kull wie[ed irid ikun il-qalb li tag[ti l-ener;ija. Il-polz li j]omm l-istess noti tal-isfidi li tiffa//ja s-so/jetà u hekk kif mill-;did nibnu l-PN fl-akbar forza politika f’pajji]na, ikollna biss quddiemna t-triq li dan il-Partit jaf l-aktar: ittriq tar-reb[ mhux biss g[allPartit imma fuq kollox ir-reb[ ta’ sfidi g[al pajji]na.

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Opinjoni

13

G[aqda u ener;ija Fis-snin li ;ejjin, g[ad in[arsu lura lejn dak li ;ara f’dawn l-a[[ar ;ranet u nifhmu kemm dak li g[addejna minnu kien determinanti g[al dak li se jkun g[adda minnu l-Partit fi]-]mien li ;ej.

Dan g[aliex din il-;img[a l-Partit Nazzjonalista g[adda minn pro/ess ta’ ti;did sinifikanti li fih mhux biss ;ie elett Kap ;did i]da wkoll g[aliex kienet ;img[a li mmarkat l-evoluzzjoni talistrutturi tat-tmexxija talPartit biex jippo]izzjonawh fuq platform b’sa[[itha li tg[inu jiffa//ja l-isfidi li g[andna quddiemna.

L-e]itu tal-elezzjoni talKap tal-Partit [alliet impatt po]ittiv kbir, [afna aktar milli kul[add kien qed jistenna. Minbarra li Simon Busuttil ;ie elett b[ala l-Kap il-;did, assistejna g[al ]ew; ]viluppi e//ezzjonali li g[andhom jimlew lil kull wie[ed minna b’kura;; g[all-futur tal-Partit.

Fl-ewwel lok, rajna manifestazzjoni ta’ ener;ija u entu]ja]mu kbir jer;a’ jinfirex fil-kuruturi talIstamperija. Rajna kif il-

Kunsilliera u l-attivisti warrbu d-diqa tat-telfa elettorali u, bi [;arhom, laqg[u s-sej[a tal-Partit biex huma jipparte/ipaw filpro/ess demokratiku biex jin[atar il-Kap il-;did.

I]da rajna wkoll kif pro/ess ta’ kontestazzjoni trasforma ru[u fi strument ta’ g[aqda bla pre/edent. Ilkampanja elettorali bejn lerba’ kandidati kienet riflessjoni tal-kobor ta’ dan il-Partit – minkejja li konna [er;in minn telfa elettorali kbira, kull kandidat li

minn Claudio Grech claudio@momentum.com.mt

PN kien, g[adu u se jibqa’ forza politika li kapa/i tirri;enera lilha nnifisha b’serjetà, [ila u b’serenità kbira.

I]da l-momentum po]ittiv ma waqafx hemm. Rajna kif fl-ewwel sig[at ta’ tmexxija ;dida beda l-pro/ess ta’ ti;did li permezz tieg[u ssa[[et l-istruttura politika tal-Partit bil-proposta li issa se jkollna Vi/i Kap – wie[ed responsabbli mill-[idma talOppo]izzjoni fil-Parlament u ie[or g[all-operat politiku tal-Partit. Ir-relevanza

Min verament g[andu g[al qalbu lill-PN issa g[andu /-/ans li dan jurih bil-fatti billi jmidd idu g[ax-xog[ol li jrid isir kkontesta g[all-kariga talKap enfasizza kif kellna nibnu fuq it-tant tajjeb li g[andu l-PN biex ner;g[u nkunu l-forza politika li tkattar il-;id f’pajji]na.

I]da l-aktar li spikkat lg[aqda kien wara l-elezzjoni nnifisha b’mod partikolari dak li se[[ is-Sibt wara lg[add tal-ewwel votazzjoni.

Il-mod dinjitu] kif it-tliet kandidati kkon/edew u lumiltà li biha Simon Busuttil laqa’ dan, immarka mument storiku g[all-Partit li ta risposta lil kull min kien qed jispera li din l-elezzjoni kienet se to[loq qasmiet ;odda fil-Partit. Dakinhar, Simon, Mario, Francis u Ray urew bl-aktar mod /ar li l-

ewlenija ta’ din id-de/i]joni hija li l-Partit sema’ lmessa;; tan-nies li jridu jkun aktar vi/in tieg[u u issa beda t-triq biex il-Partit verament ikun jista’ jkun vi/in in-nies filwaqt li jkun jista’ jaqdi dmiru flOppo]izzjoni b’[ila u flinteress ta’ pajji]na.

Fil-;img[at li ;ejjin isiru

l-elezzjonijiet g[al dawn ilkarigi u g[al o[rajn importanti [afna fl-istrutturi tal-Partit. Irridu nifhmu li listrutturi wa[edhom mhux se j;ibu l-bidliet; lanqas ilpersuni li ji;u eletti mhu se jirnexxilhom i;eddu l-Partit wa[edhom.

L-akbar responsabbiltà issa se taqa’ fuqna lkoll li nag[tuhom mhux biss lappo;; kollu tag[na i]da li nkunu spalla ma’ spalla mag[hom fit-twettiq talprogramm ta’ [idmithom.

It-triq hija twila u /ertament mhix nieqsa minn sfidi u ostakli li bilfors irridu niffa//jaw. M’g[andi l-ebda dubju li g[andna l-[ila u ddeterminazzjoni li neg[lbu dawn l-isfidi u nkomplu nibnu fuq il-legat kbir li Lawrence Gonzi [alla filPartit Nazzjonalista.

Min verament g[andu g[al qalbu lill-Partit Nazzjonalista issa g[andu /-/ans li dan jurih bil-fatti billi jmidd idu g[ax-xog[ol li jrid isir, jinsa d-differenzi personali, iwarrab l-egos u jing[aqad wara t-tmexxija tal-PN b’lealtà u b’fidu/ja li ssewwa se jer;a’ jirba[ ]gur.

Entu]ja]mu li jag[millek kura;; Il-[atra ta’ Simon Busuttil b[ala Kap ;did tal-PN ;abet entu]ja]mu fil-Partit. B[ala kunsillier lokali u kandidat ta’ dan il-partit niltaqa’ kuljum ma’ ]g[a]ag[, imma anke persuni avvanzati fl-età, bix-xewqa li jibdew jag[tu kontribut fil-PN. L-g[ajta ta’ Simon Busuttil, li l-bibien tad-Dar ?entrali huma miftu[in bera[ g[al kull min hu ta’ rieda tajba sabet art fertili u bosta huma dawk li qed jersqu g[all-ewwel darba biex jag[tu l-kontribut tag[hom.

Hemm [afna x’isir. Hemm b]onn riformi importanti u ti;did fil-PN. Je[tie; li nkunu miftu[in aktar g[al kull min b’;enwinità, jixtieq jag[ti kontribut lil pajji]na b’risq il-PN. Fil-;ranet li ;ejjin ikollna ]ew; Vi/i Kapijiet ;odda u Segretarju :enerali ;did u tkompli rrankatura g[al ti;did fi [dan il-Partit.

It-twaqqif ta’ kummissjonijiet kif proposti millKap tal-Partit huma g[odda mill-aqwa biex il-PN ikun qed jifhem aktar u a[jar il[ti;iet ta’ so/jetà li dejjem qed tinbidel.

Je[tie; li l-PN, li dejjem kien katalist ewlieni g[al tibdil fis-so/jetà, u g[alhekk ikompli ja;;orna l-politika tieg[u biex nifhmu a[jar il[tigiet tas-so/jetà u naqraw a[jar is-sinjali ta]-]minijiet.

Mhux billi nwarrbu lprin/ipji tag[na – dak ma

minn Antoine Borg antoine@antoineborg.com

ta]-]minijiet. Simon huwa kapa/i j;ib flimkien lil min hu ta xejra liberali u lil min hu ta’ bixra aktar konservattiva u j;ibhom ja[dmu flimkien g[al skop wie[ed: li l-PN ikun tabilhaqq il-partit tan-nies.

Dan il-partit dejjem kien kapa/i jirri;enera lilu nnifsu f’mumenti meta sab lilu nnifsu f’salib it-toroq. Eddie Fenech Adami, Guido de Marco, Louis Galea u Ugo Mifsud Bonnici kienu kapa/i jwessaw il-ba]i tal-PN biex

Il-PN li dejjem kien katalist ewlieni g[al tibdil fis-so/jetà u g[alhekk g[andu ja;;orna l-politika tieg[u biex jifhem a[jar il-[tigiet tag[ha jkun qatt – imma billi permezz ta’ dawn il-prin/ipji nag[rfu n[addnu aktar iddiversità u l-kuluri differenti

li jag[mlu s-so/jetà tag[na.

Simon Busuttil di;à ta limpronta tieg[u. Mexxej tajjeb li jaf jaqra s-sinjali

il-Partit jirrappre]enta firxa wiesa’ tas-so/jetà tag[na – [addiema tal-id, pensjonanti, professjonisti u nies fin-

negozju. Lawrence Gonzi [a f’idejh pajji] li kien g[adu kemm issie[eb fl-UE u po;;a lil Malta b[ala protagonista; pajji] ta’ su//ess, b’ekonomija li hi lg[ira ta’ kul[add.

Simon Busuttil [a f’idejh it-tmexxija tal-PN fi ]mien ta’ prova kbira wara ri]ultat elettorali [azin g[all-PN. I]da kif qal hu stess issa rridu n[arsu ’l quddiem u dan nag[mluh biss jekk ilPN jer;a jsir il-partit tannies: miftu[, frisk, li jilqg[ek, li jixprunak biex ta[dem fih g[al ;id ta’ pajji]na.

I]-]mien diffi/li li g[addejna minnu, g[andu jkun i]-]mien li jkompli jg[aqqadna. Dan hu ]mien e//itanti [afna g[al kull min qed jag[ti kontribut jew se jibda jag[ti kontribut fil-PN. Ejja nxammru l-kmiem biex g[al darba oh[a l-PN jer;a’ jkun partit rebbie[.

14

Ittri lill-Editur

Atti ta’ ipokrisija Sur Editur, Se nibda billi nistqarr li jien wa[da minn dawk il-partitarji akkaniti tal-Partit Nazzjonalista. Jiddispja/ini [afna g[al dak kollu li ;ara.

Jien ma stennejtx dak irri]ultat fl-a[[ar elezzjoni ;enerali u t-telfa kbira li ;arrab il-partit. Nag[ti tort lil dawk in-Nazzjonalisti u ]]g[a]ag[ li marru jivvutaw lill-Partit Laburista sempli/ement biex jippruvawh.

Ma kellhomx g[alfejn jag[mlu hekk fuq xi [merija jew g[ax ma qdewhomx. Jien nag[ti tort lil xi eks ministru u eks deputati parlamentari li meta kienu fil-Gvern ma qdewx lin-nies tag[na. Ibda minn Franco Debono u o[rajn li da[ku b’Lawrence Gonzi, wara dak kollu li g[amel g[al pajji]na.

Dawk in-nies g[ad jiddispja/ihom g[al dak kollu li g[amlu. I]-]mien g[ad jag[tina parir u jindunaw bli]ball kbir tag[hom. Din hi ipokrisija!

Iddispja/uta

Il-Mellie[a

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Dik governanza!

Sur Editur, Fil-ftit ;ranet li ilhom filgvern tal-Labour [lief /u/ati ma g[amlux. }balji banali, bla b]onn, u[ud frott linkejja u l-parti;jani]mu li ja[kimhom.

Fil-bidu nett bdejna bil[atra parti;jana ta’ Mario Cutajar b[ala l-Kap ta/?ivil kollu. {a;a li qatt ma kienet saret qabel u li dejqet lil kul[add fi/-?ivil. {atra indikattiva ta’ x’hemm lest g[all-futur. Fl-istess waqt ;ieg[lu lis-Segretarji Permanenti kollha jirri]enjaw u b’hekk kissru l-kontinwità fidDipartimenti kollha talGvern.

Kellna t-talba g[ar-ri]enja tal-membri tal-Awtorità taxXandir u tal-Kunsill talMaltin li Jg[ixu Barra.

Talbiet li ma setg[ux isiru u li kellhom ji;u rtirati. }balji amministrattivi qalu, talgovernanza tajba! {atru lil Franco Debono biex jikkoordina r-revi]joni tal-Kostituzzjoni. {atra inkejju]a u bla sens li ’l quddiem, meta l-affarijiet

jaslu f’/ertu stadju, se to[loq diffikultajiet. {atra din li hemm min jg[id li kienet ta’ rikonoxxenza g[al dak li g[amel Franco Debono.

Bidlu salt nies kompetenti li kienu qed imexxu azjendi tal-Gvern biex ;ew rimpjazzati b’[atriet parti;jani.

F’[afna ka]i dawn saru jafu bit-tne[[ija tag[hom permezz tal-midja. Pasta]ata kbira din u nuqqas ta’ rispett uman minn dawk ta’ Malta tag[na lkoll.

Kellna l-permess lil Franco Mercieca biex filwaqt li g[andu l-kariga ta’ Segretarju Parlamentari u ssalarju li jmur mag[ha jibqa’ ‘jopera’ privatament. U dan min-na[a ta’ dawk li kienu g[amlu kampanja qalila kontra l-onorarja tal-ministri.

Hawn niftakar f’/erti ;urnalisti u opinjonisti hekk imsej[a indipendenti li fejn qabel kienu jfittxu x-xag[ra fl-g[a;ina issa bieg[u ru[hom u la qed jaraw, la jisimg[u u lanqas jg[idu.

Imbag[ad kellna ttba]wira tal-Prof. Edward

Scicluna li ma inkludiex mad-d[ul tal-Gvern miljuni ta’ ewro mi;bura b[ala sisa mill-Enemalta biex b’hekk id-defi/it qabe] it-tlieta filmija b’periklu g[all-finanzi nazzjonali. Joseph Muscat g[amel Kabinett fost l-akbar fl-Ewropa biex jaqdi pajji] tal-makku!

Fl-a[[ar kellna lkapulavur tad-diskors talPresident tar-Repubblika filftu[ tal-Parlament fejn talgovernanza tajba f’mossa wa[da rnexxielhom jimbarazzaw lill-President, joffendu lill-130,000 votant Nazzjonalist u jnisslu firda fost l-a[wa Maltin.

Sa[ansitra Karmenu Mifsud Bonnici /anfarhom dwar kliem parti;jan inklu] f’dak id-diskors.

Issa dan it-tg[affi; kollu sar meta ma kienx hemm b]onnu a[seb u ara ;ej meta nibdew bl-iebes.

Tassew li tista’ ma taqbilx mag[hom i]da ma tistax tg[ix ta[thom! .

J Falzon

Il-Mosta

Immorru San Anton Il-Ministru Farrugia Sur Editur, :imag[tejn ilu eluf ta’ nies attendew biex jaraw ilwirja annwali tal-fjuri u [xejjex fil-;onna manjifi/i ta’ San Anton, f’{’Attard.

Tara ]g[a]ag[ fil-fjur ta’ [ajjithom, ;enituri bit-tfal ]g[ar tag[hom, anzjani xuxthom bajda, kollha jgawdu l-arja rinfreskanti tar-rebbieg[a, jaraw x’qed joffru l-esibituri f’dan lavveniment id f’id malista;un ewlieni tas-sena.

Attrazzjoni spe/jali b[al dejjem kienet dik talarran;amenti tal-fjuri g[ax barra l-[lewwa naturali talfjuri, ikun hemm talent li jaf jag[ti messa;; bil-manjiera kif ji;u ppre]entati g[add ta’ fjuri.

Il-;onna huma b[al

[olma sabi[a. Wisq probabbli li mill-kbar sa]]g[ar, xi darba jew o[ra, kellhom ix-xorti jg[addu ftit tal-[in fihom. I]-]g[ar ji//assaw jaraw il-paguni, u dejjem jistennew xi wie[ed minnhom jifta[ dak iddenb, b[al imrew[a kbira u mlewna kif inzertajt jien.

Min jaf g[adx ikun hemm /ans li xi passa;;i deterjorati tal-;onna jing[ataw wi// ;did, b’/angaturi tal-franka (b[all-ori;inali) biex il-post ikun i]jed sigur u ta’ livell splendidu? :ieli osservajt li tul issena jsiru [afna eskursjonijiet g[allvi]itaturi barranin.

Locsi

L-Imsida

u l-kjuwijiet

Sur Editur, F’konferenza stampa nhar il-:img[a 12 ta’ April, il-Ministru tas-Sa[[a Godfrey Farrugia kellu jibla’ dak li kien qal g[axart ijiem qabel fuq One TV li l-kjuwijiet kienu spi//aw. Issa lMinistru Farrugia spi//a jg[id li l-kjuwijiet fid-Dipartimenti talEmer;enza ssibhom fid-dinja kollha.

Ji;ifieri ;ie fi kliem Joe Cassar, l-eks Ministru Nazzjonalista! . Tabone

J

San Pawl il-Ba[ar

Reklam mill-Ministru tas-Sa[[a Sur Editur, Il-Ministru tas-Sa[[a Godfrey Farrugia qal li g[alih sie[bu tTabib Franco Mercieca hu “il-king ta’ /erti operazzjonijiet” (talg[ajnejn). Mhux tajjeb ikollok lill-Ministru tas-Sa[[a nnifsu jag[millek reklam li inti l-aqwa fil-professjoni kirur;ika tieg[ek!

Imbag[ad it-tobba marbutin b’[afna regoli dwar reklamar. IlKunsill Mediku ta’ Malta ma jg[id xejn dwar dan?

Frans Farrugia

Tas-Sliema

Tonqos l-g[ajnuna fl-ischolarships

Sur Editur, Xi ftit jiem ilu, ilMinistru Evarist Bartolo nieda skema ;dida ta’ scholarships imsej[a ‘Master It’. Tajjeb li dan ilGvern idde/ieda li jkompli fuq dak li bena l-Partit Nazzjonalista fil-Gvern, i]da wie[ed irid jiftakar li lPN g[andu rekord impekkabbli fil-qasam taledukazzjoni u se jkun diffi/li li wie[ed itejjeb fuqu.

B’dispja/ir ikolli ng[id li hawnekk il-Partit Laburista di;à beda jaqa’ lura min[abba li s-sussidju li se jing[ata lil dawk li jkunu jridu jsegwu kors distance learning huwa biss ta’ €3,000 meta ta[t l-iskema STEPS fi ]mien Gvern Nazzjonalista, dan kien iktar mid-doppju, sa[ansitra €7,000.

Din il-mossa biex jitnaqqsu l-flus allokati lil dawk li jridu jag[mlu kors b’dan il-mod se teffettwa direttament lil faxxa ta’ nies li wara li bnew familja, qed jag[mlu l-kura;; li jer;g[u lura g[all-istudju. Dawk li jduru fuq kors distance learning [afna drabi huma nies ta’ età ftit avvanzata li jkunu g[amlu first degree meta kienu g[adhom i]g[ar, [admu u bnew familja u issa dde/idew li javvanzaw billi jid[lu g[allMasters degree. Fost din ilfaxxa ta’ nies ]gur li se jintlaqtu [a]in dawk in-nisa li jixtiequ jakkwistaw aktar kwalifiki biex ikunu jistg[u jag[tu kontribut iktar b’sa[[tu lis-so/jetà. G[al dawn in-nisa huwa diffi/li li jitilqu l-familja u jmorru jag[mlu kors full time.

Allura d-distance learning huwa mod ideali. I]da bi €3,000 biss wie[ed irid jifhem li l-ebda kors mhu se jkun kopert u se jkollhom jispi//aw jo[or;u [afna flus minn ;ewwa.

Jien perswa]a li dan se jaqta’ qalb [afna nisa u g[alhekk dak li wieg[ed Joseph Muscat, li jrid jag[mel minn kollox biex jg[in lin-nisa javvanzaw, mhux se jse[[. Konsistenza u ppjanar ta’ xejn!

Milquta

Il-Fgura

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Ittri lill-Editur

15

}diedu l-benefi//ji u mhux ix-xog[ol Sur Editur, Il-gvern ;did ta’ Joseph Muscat, ta’ So/jalist li hu, ]ied li/-Chief of Staff tal-Ministri tal-Gvern (dawk li qabel konna nsibuhom b[ala ssegretarji tal-ministri) bejn €3,000 u €6,000 aktar milli kienu jie[du s-segretarji talministri fi ]mien l-

amministrazzjoni Nazzjonalista.

Tal-Labour qalu li din i]]ieda ng[atat g[ax dawn issuper segretarji ]didulhom irresponsabbiltajiet fuq dawk li kellhom ta’ qabilhom! Xi ]didilhom? Se jibdew jikinsu l-uffi/ini tag[hom jew?

Jien ng[id li x-xog[ol naqsilhom u dan g[ar-ra;uni li issa hemm [afna aktar Ministri u Segretarji Parlamentari minn qabel. Allura jekk qabel ministru kellu /ertu numru ta’ dipartimenti governattivi ta[tu, issa naqsulu g[ax tqassmu fuq numru ikbar ta’ Ministri u Segretarji Parlamentari.

Taf x’seta’ ]didilhom? Forsi ]didilhom in-numru tal-istaff li jaqa’ ta[thom g[ax tant impjegaw nies fil-ministeri li Edward Scicluna nnifsu qal li kieku kien g[alih kien inaqqas il-[addiema minn kull ministeru.

Mela sewwa g[edt jien li xxog[ol naqas mhux ]died.

Paul Vella

Birkirkara

Kemm ;rew!

Sur Editur, Fil-ftit ;ranet li ilu fil-poter il-Gvern Laburista ma tilifx [in biex jikkumpensa lil dawk li kien jist[oqqilhom. Kemm ;rew dawn tal-Labour biex ja[tfu [atriet li jirrendu tajjeb.

U l-[addiema? Dawk baqg[u fejn kienu inklu] ilprekarji! .

G Caruana

I]-}urrieq

Il-Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna di;à hu ta[t pressjoni biex inaqqas l-ispi]a tal-ministeri

A[bar

Sur Editur, Lejn l-a[[ar ta’ April li g[adda, ilParlament Grieg g[adda abbozz ta’ li;i biex sal-a[[ar tas-sena 2014, mal15,000 [addiem tal-gvern jitke//ew.

A[bar li ;riet mad-dinja kollha.

Nistaqsi kemm hawn nies jafu li lejlet l-ewwel tas-sena tal-1984 ta[t il-Prim Ministru So/jalista Dom Mintoff u bilGeneral Workers’ Union po;;uta filKabinett tal-Ministri, mijiet ta’ [addiema Malti u G[awdxin ing[ataw is-sensja minn mal-Malta Shipbuilding

tal-Marsa u qisu ma ;ara xejn. U dan kien se[[ bla ma ng[ataw il-benefi//ji so/jali ta’ tmiem l-impjieg u bla ebda diskussjoni minn qabel fil-Parlament Malti.

Bil-[aqq, dawk il-[addiema kollha tal-Malta Shipbuilding flimkien ma’ mijiet o[ra fi tliet kumpaniji li kienu qed ja[dmu fuq il-pro;ett tal-Port {ieles kienu kollha prekarji bil-kuntratt tax-xog[ol ta’ ;img[a ;img[a.

Anke tal-korpi kienu prekarji, anzi prekarji ta[t dixxiplina militari.

Imma kif dak i]-]mien Tony Zarb, illum Segretarju :enerali tal-GWU, qatt ma feta[ [alqu. Lanqas mozzjoni ma ressaq dwar il-prekarjat!

U bil-[aqq, ftit wara li tela’ Eddie Fenech Adami fil-gvern, dawk l-eluf ta’ [addiema kollha kienu saru tal-post. Ma niftakarx li dak i]-]mien il-GWU kienet g[amlet xi dimostrazzjoni favur u minn dawk il-[addiema biex jirringrazzjaw lill-Gvern Nazzjonalista! .

E Borg

Il-{amrun

Edward Scicluna> Tag[na lkoll, tag[hom biss!

Sur Editur , G[alkemm Edward Scicluna , il Ministru tal - Finanzi , fi kliemu stess deher li hu kontra n - numru kbir ta ’ [addiema fil - ministeri , kellu ja//etta dak l - istat ta ’ fatt .

B[alma kellu ja//etta ] - ]ieda ta ’ € 3 , 000 sa € 6 , 000 li/ - Chief of

Staff tal - ministeri mmexxija minn Ministri u Segretarji Parlamentari Laburisti .

Mela dawn , ji;ri x ’ ji;ri fil - futur , i] - ]ieda jkunu di;à [aduha . Issa ara ma ji;ix il - Professur Scicluna u j/a[[ad lilna l - [addiema u l pensjonanti mi] - ]idiet tal - g[oli tal -

[ajja jew iwa[[lilna xi mi]ura ta ’ awsterità o[ra .

Mela sewwa , ta[t il - Labour fit tbatija “ tag[na lkoll ” filwaqt li fit tgawdija “ tag[hom biss ”.

-

Il Proletarju

Il - {amrun

16

Ittri lill-Editur

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Tg[allem ta[t Mintoff Sur Editur, Nhar is-Sibt 6 ta’ April 2013 flokka]joni tal-ftu[ tal-Parlament, fuq TVM kien hemm Joe Debono Grech jirrakkonta l-esperjenza politika tieg[u. Qal li kien fortunat li tg[allem ta[t Mintoff. Hekk qal Joe Debono Grech.

Fil-verità ma tg[allimx wisq g[ax meta kien Ministru, kemm ta[t Mintoff kif ukoll ta[t Alfred Sant, xejn ma bbrilla.

Issa [a ng[id jien x’konna nitg[allmu ta[t Duminku Mintoff. Se nikkwota minn rapport li kien ippubblika Karl Stagno Navarra f’In-Nazzjon ta’ nhar lErbg[a 3 ta’ April, 1996.

Stagno Navarra kiteb dwar kif b’kumbinazzjoni kien iltaqa’ mal;urnalist Taljan Floridio Borzicchi talgazzetta Taljana Il resto del Carlino.

Borzicchi kien irrakkonta lil Karl Stagno Navarra dwar l-esperjenza tieg[u f’Malta meta kien hawn fuq xog[ol ;urnalistiku nhar it-3 ta’ Ottubru 1984. (Kien ]mien il-gvern moralment u politikament skorretta talminoranza Laburista).

Borzicchi kien miexi fi Triq irRepubblika l-Belt fejn biex jikseb tag[rif dwar is-sitwazzjoni f’Malta u beda jitkellem man-nies. Fil-bieb talknisja ta’ Santa Barbara ra sa/erdot u mar biex ikellmu.

Ma jafx kif kien ;ie mdawwar minn tmienja min-nies. Wie[ed minnhom beda ji;bed ir-ritratti tieg[u u tal-qassis

(b[alma g[amel is-Sindku ta]-}urrieq Ignatius Farrugia nhar San :u]epp firRabat meta beda ji;bed ir-ritratti ta’ Daphne Caruana Galizia).

F’daqqa wa[da lit-Taljan libbsulu basket iswed f’rasu u bdew isawtuh kemm jifil[u. Spi//a b’]ew; kustilji miksura u b’xufftejh maqsuma. {adulu l-kamera tar-ritratti, id-djarju tieg[u u n-nu//ali. Waqt li kienu qed isawtuh, wie[ed minnhom qallu “jinteressawk liskejjel tal-Knisja hux? Taf li semg[ek is-Segretarju tal-Ministru?” {add minnies li kienu g[addejjin fi Triq irRepubblika ma ssogra jg[inu.

Wara ftit ;ew tliet pulizija [dejh. Bil-

kalma kollha spjegawlu u ;;ustifikaw mieg[u li x-xebg[a li kien qala’ kien ordnaha s-Segretarju tal-Ministru. Ilkriminali li kienu sawtuh t[allew jitilqu ming[ajr ma l-Pulizija [adu passi kontrihom.

Borzicchi ttie[ed l-G[assa talPulizija u wara f’poliklinika fejn ing[ata l-kura. Wara re;a’ ttie[ed lg[assa fejn kellmu spettur li rritornalu l-kamera tar-ritratti, id-djarju u nnu//ali li kienu serqulu.

L-Ispettur qallu li jekk ried seta’ jag[mel rapport dwar dak li kien ;ralu.

Meta Borzicchi ma we;ibx l-Ispettur qallu, “Issa tmurx tg[id kontrina!”

Lura fil-lukanda Borzicchi kiteb artiklu dwar dak li kien ;ralu, li deher fil-[ar;a tal-g[ada (4 ta’ Ottubru, 1984) ta’ Il Resto del Carlino.

Tal-lukanda qalulu li mill-Ministeru

g[all-Affarijiet Barranin ta’ Malta kienu bag[tulu hamper bix-xorb u l[elu bil-biljett iffirmat mill-Ministru nnifsu u kien qed jitlob sku]a talin/ident li kien sofra.

Dakinhar filg[odu wkoll kien g[adda g[al Borzicchi Paul Mifsud milluffi//ju tal-Prim Ministru Mintoff u g[alkemm kien g[adu mu;ug[ bixxebg[a li kien qala’, il-;urnalist Taljan ittie[ed Kastilja fejn kellu laqg[a ma’ Dom Mintoff. Pawlu Mifsud ikkonferma ma’ Borzicchi li ma’ dawk li sawtuh kien hemm segretarju ta’ ministru i]da dwar dak ma seta’ jag[mel xejn.

F’Kastilja, it-Taljan sab jilqg[u lil Patri Dijonisju Mintoff, [u Dumink, li tellg[u fuq u da[[lu fl-uffi//ju tal-Prim Ministru. Fl-uffi//ju kien hemm dawk li sawtuh u Mintoff ;eg[ilhom jitolbu sku]a lit-Taljan g[al dak li kienu g[amlulu. Borzicchi qal lil Mintoff li kien jaf ta’ liema Ministru kien issegretarju li kien ordna li jissawwat.

Mintoff qallu biex imur lura lejn lItalja u jinsa kollox. Borzicchi qal li kien qabbel l-atmosfera f’Malta ma’ dik li kien [ass f’Santiago, fi/-?ili fi ]mien id-dittatur ta’ Allende.

G[amel b[al Joe Debono Grech ja qarrej, tg[allem. Dawk in-nies vjolenti hemm g[adhom. Kulma g[amlu biddlu l-;lekk.

Ir-riforma fil-;ustizzja Sur Editur, L-Im[allef Emeritu Philip Sciberras in[atar mill-Gvern Laburista b[ala membru talKummissjoni g[ar-riforma fil-:ustizzja.

Philip Sciberras kien Deputat Laburista fil-Gvern Laburista ta’ bejn l-1981 u l1987. Kien ]mien l -akbar in;ustizzja li qatt sofriet jew li tista’ ssofri Malta g[ax dak kien gvern li [akem kontra r-rieda espressa talpoplu.

Re/entement waqt iddibattitu li kellna dwar iddivorzju, Sciberras kien kiteb f’The Sunday Times tal-1 ta’ Mejju 2011 fejn kien ikkritika lill-Knisja b’mod li [afna kienu qisuh mhux xieraq g[all-eksim[allef.

Na[seb li fa/ilment seta’ jinstab [addie[or biex ipo;;i fuq kummissjoni biex tirriforma l-;ustizzja!

Imma dawn i[addmu lprin/ipju ta’ “x’taf mhux lil min taf”.

-

Il Pupa

Birkirkara

Joe Farrugia

Birkirkara

Ittri lill-Editur 17

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

In-nefqa fa]ulla Laburista

Kuntratt mhux pubbliku

Sur Editur, Il-Partit Laburista qabel lelezzjoni kien g[amel biss pre]entazzjoni tal-costings talprogramm tieg[u i]da qatt ma ta dettalji tag[hom.

Mill-ewwel kien jidher li w[ud mill-proposti kienu se

jiswew [afna i]jed milli qalu tal-Labour u mhux bi ftit. ’Il quddiem meta jsiru (jekk isiru) dawn il-proposti jibda [iere; kemm il-costings kienu fa]ulli.

Issa barra minn costings fa]ulli kien hemm sa[ansitra spejje] li lanqas biss [asbu g[alihom. Qed nirreferi g[allispi]a ]ejda ta’ 30 miljun ewro biex jin]amm il-Kabinett ;gant li [oloq Muscat.

Di;à qed iberraq. Bla b]onn da[[al lil pajji]na f’excessive deficit mal-UE. Hemm b]onn li l-poplu joqg[od attent g[al dawn laffarijiet. Ma nistg[ux in[allu l-Gvern Laburista j]arma dak li nbena matul is-snin b’tant g[aqal biex imbag[ad nispi//aw nid[lu f’diffikultajiet finanzjarji.

David Vella {al Qormi

Il-bini tal-Parlament il-;did g[ad g[andu futur in/ert wara li l-Gvern Laburista g[amel dikjarazzjonijiet li jmorru kontra l-pjani ori;inali (Ritratt> Michael Ellul)

Parlament ;did ]g[ir jew Kabinett mostru Sur Editur, Il-Partit Laburista issa induna li dak il-bini li tiela’ fid-da[la tal-Belt Valletta hu ]g[ir wisq g[all-b]onnijiet tieg[u.

Il-Partit Laburista qal ukoll li ma hemmx bi]]ejjed kmamar jew uffi/ini biex il-Ministri u s-Segretarji Parlamentari kollha jsibu post fejn joqog[du jiltaqg[u.

Mur obsor! Mela xi darba xi [add kien

jobsor li l-makku Malta kien se jkollha lakbar Kabinett fl-Ewropa g[ax kien se jkollna Prim Ministru li biex i]omm lil kul[add kwiet u mans kien se jkun kostrett jag[ti kariga lill-membri eletti Laburisti kollha jew kwa]i.

F. Caruana Il-Marsa

Jitfakkar il-Beatu Federiku Ozanam Sur Editur, F’April ta’ din is-sena, isSo/jetà San Vin/enz de Paul (SSVP) g[alqet 180 sena mittwaqqif tag[ha minn ]ag[]ug[ student universitarju ta’ 20 sena Federiku Ozanam. Illum t[addan 800,000 membru u hija mxerrda ma’ 148 pajji] fosthom Malta.

Twaqqfet biex tg[in lillfoqra f’Pari;i li dak i]-]mien kienu numeru]i [afna. Biex tfakkar dan l-avveniment, kif ukoll it-twelid u l-mewt ta’ Ozanam, f’Pari;i saret /elebrazzjoni u saret konferenza dwar is-So/jetà u l-fundatur tag[ha. Malta kienet rappre]entata mill-

president Joe V. Attard u John Gauci Maistrè.

Is-So/jetà f’Malta twaqqfet fl-1850 fil-Knisja tal-:i]witi l-Belt minn Paolo Pullicino filwaqt li Monsinjur Isidor Formosa kien id-Direttur Spiritwali tag[ha g[al 40 sena.

Il-Kumitat ta’ Malta [aseb biex ifakkar dawn lanniversarji b’quddiesa filKonkatidral ta’ San :wann nhar is-Sibt 25 ta’ April, immexxija minn Monsinjur Ar/isqof Pawlu Cremona meg[jun mill-Ar/isqof Emeritu Monsinjur :u]eppi Mercieca u Dun Stefan Galea.

Fl-omelija tieg[u, lAr/isqof tkellem dwar il-[ajja

ta’ Federiku Ozanam u kemm kien bniedem ta’ fidi kbira, li flimkien ma’ numru ta’ studenti o[ra, ried jg[in lillfoqra bil-fatti. Waqqaf isSo/jetà u semmieha g[al San Vin/enz de Paul, [abib kbir tal-foqra.

Waqt il-quddiesa, [a sehem is-St Paul Choral Society ta[t it-tmexxija tad-Direttur u organista Hugo Agius Muscat.

Grupp ta’ abbatini millparro//a tal-Mosta, bilpermess ;entili tal-Ar/ipriet, offrew is-servizz tag[hom.

Billi l-SSVP, minn [in g[al ie[or toffri g[otjiet lil xi individwi u familji fil-b]onn, fi tmiem il-quddiesa, ilpresident Joe Attard, g[an-

nom tal-Kumitat ta’ Malta, ippre]enta donazzjoni li]]ew; isqfijiet biex ju]awhom g[al xi g[otja ta’ karità.

Federiku Ozanam ;ie ddikjarat Beatu mill-Papa :wanni Pawlu II fit-22 ta’ Awwissu 1997 fil-Katidral ta’ Notre Dame, Pari;i.

Min jixtieq xi informazzjoni dwar is-So/jetà f’Malta jew irid jakkwista xi santi talBeatu Ozanam biex jitqassmu g[ad-devozzjoni, jista’ jag[mel kuntatt ma’ Joe V. Attard, billi j/empel 21410914 jew lil George Spiteri fuq 21220007.

Emily Barbaro Sant Il-Mosta

Sur Editur, Il-pro;ett tal-power station li jiswa mijiet ta’ miljuni ta’ ewro jista’ ma jkunx su;;ett g[alliskrutinju tal-kumitat talkuntratti g[ax il-Gvern Laburista ta’ Muscat qal li mhux se jing[ata b’kuntratt pubbliku.

I]da s-servizz li se jag[ti, ji;ifieri lproduzzjoni tal-ener;ija elettrika, se jit[allas millpubbliku meta jikkunsmah f’daru, mill-[addiema u mill-familji, millindustrija, mill-isptarijiet fejn il-poplu jikkura ru[u, mill-iskejjel u millUniversità fejn jitg[allmu wlied il-poplu, mill[wienet fejn ninqdew u tista’ tibqa’ sejjer.

Imbag[ad biex jitmejjel bina, il-Labour ji;i jwebbilna bil-whistle blower’s act biex taparsi jikkontrolla l-abbu]i? Isiru billi tmur issib fizzjal talpulizija politikament parti;jan u tg[idlu biex ma jmexxix!

S. Borg Il-Mellie[a

Mill-postijiet kollha f’Malta!

Sur Editur, G[aliex mill-postijiet kollha f’Malta, il-Gvern Laburista g[a]el li jibni power station ;dida f’Marsaxlokk?

Ma nag[mlux mod li dak l-aktar post adattat f’Malta biex fih jinbena power station hux, hekk kif kien qal il-Gvern Nazzjonalista lejn l-a[[ar tat-tmeninijiet?

Imma kif tassew u dejjem li s-sewwa jirba[ ]gur?

Frans Agius Tas-Sliema

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Collage

1

Koordinazzjoni: Joe Cassar – mument@media.link.com.mt

Xog[lijiet ta’ Richard England esebiti fil-kwartieri ;enerali tal-BOV

Il-Bank of Valletta [abbar li l-protagonist tal-wirja annwali din is-sena hu l-artist ta’ fama internazzjonali Richard England.

Madwar 150 pannelli li juru x-xog[ol ta’ England flarkitettura, skultura, grafika u arti se jisirqu x-xena tal-21 edizzjoni tal-wirja retrospettiva tal-BOV. Il-wirja kienet inawgurata mill-President George Abela nhar il-:img[a li g[adda u issa tibqa’ miftu[a g[allpubbliku sad-19 ta’ Lulju. IlFoyer tal-kwartieri ;enerali tal-BOV joffri spazju u dawl naturali li huma kwalitajiet li artist ifittex biex ikollu wirja bi pre]entazzjoni ta’ su//ess.

Il-katalgu tal-BOV g[andu introduzzjoni ta’ Renzo Piano: “Richard England hu wie[ed mill-iprem bennejja, il-[itan tieg[u jie[du n-nifs, madankollu dawn huma [itan li huma ankrati mal-art u lelementi individwali jintera;ixxu u jit[alltu bejniethom b’mod perfett.

Mill-artikulazzjoni u l-;onot f’edifi/ju li wie[ed jag[raf ilbennej tal-binja u grazzi g[al dawn il-kwalitajiet ta’ Richard England li x-xog[ol arkitettoniku tieg[u ja[rab iddefinizzjoni ta’ bini romantiku. Ix-xog[ol arkitettoniku tieg[u huwa lokali kif ukoll globali g[ax illingwa tieg[u hija lingwa romantika.”

Il-kuratur tal-wirja, Charles Knevitt, huwa eks korrispondent tas-Sunday Telegraph u The Times, kif ukoll eks direttur tal-Royal Institute of British Architect Trust. Barra minn hekk huwa wkoll awtur ta’ ]ew; monografiji tax-xog[lijiet ta’ Richard England.

Dawn il-wirjiet huma organizzatti fuq ba]i annwali mill-Bank of Valletta. Matul is-snin, il-BOV ta rikonoxximent lil varji artisti fuq g]iritna b[all-mibki Anton Agius, Pawl Carbonaro u Joseph Casha. Artisti o[rajn jinkludu lil Luciano Micallef u Paul Haber.

Ix-xog[lijiet ta’ Richard England jistg[u jkunu a//essati fuq is-sit www.richardengland.com.

2 COLLAGE

LETTERATURA

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Jinfet[u l-applikazzjonijiet g[all-Premju Nazzjonali tal-Ktieb L-Imdina Lejlija Kull meta n]urek waqt ix-xemx mitfija, U l-[emda tieg[ek nilbes hekk ser[ana, :ewwa triqatek ftit li xejn dawlija In[oss l-img[oddi jqimek b[al sultana; Hekk g[eb illum b[al dejjem, din l-g[axija, Ftit ie[or, tas-serduk tidwi fuqana Is-sej[a biex ix-xemx ter;a’ bikrija U m;ammra ]]ur lil swarek b’dwal da[kana.

It-toroq rieqda u [olmija x-xena, L-arlo;; iwissi, ilebilbu l-kwiekeb, Is-skiet u l-mistrie[ fl-amar tal-Hena; Dan tara msa[[ar, fis-sig[at dalmija, U ]-]mien ;errej mal-few;a mfew[a riekeb, Waqt f’qalbek tilma bla mittiefsa d-dija.

Joe Zammit Tabona

12 ta’ Di/embru, 2012

Lill-Belt il-Qadima (Fl-G[otja tal-Onorifi/enza ‘:ie[ l-Imdina’)

Id f’id illum, ma’ dawk ta’ jiem bikrija, Inroddlok ;ie[, bit-tama g[all-;ejjieni, Kburi b’xortija li g[araftek kmieni, Ma’ kull ]erniq fil-g[o]]a aktar mog[nija; Le ma ninsiex, sal-a[[ar dawl ta’ [ajti, Minquxa ;ewwa qalbi d-dehra tieg[ek, U tibqa’ mfew[a m[abbti dejjem mieg[ek, Safja u lubiena ssaltan wara mewti; Fil-;miel u s-sliem il-qalb timra[ qawwija, {erqana x-xewqa g[all-G[oljiet tal-:enna, F’dehra [olmija mwarrda fl-og[na dija; Elf darba mbierek min fil-kenn ta’ swarek, B’dak kollu illi bih ir-ru[ tithenna, Iduq is-ser[ u l-hena minn ta’ darek.

Joe Zammit Tabona

16 ta’ Di/embru, 2011

Il-Kunsill Nazzjonali talKtieb jg[arraf li, permezz ta’ premjijiet u g[otjiet, se jing[ata g[arfien g[all-a[jar xog[lijiet bil-Malti u b’lingwa o[ra li ;ew pubblikati g[all-ewwel darba fi ktieb matul is-sena 2012.

Il-Premju Nazzjonali talKtieb hu l-iktar attività importanti fejn jid[ol il-ktieb Malti. Ta’ kull sena, ilKunsill iqassam €23,000 fi premjijiet lill-kittieba u lillpubblikaturi Maltin.

Fost ir-regolamenti hu essenzjali li d-data talpubblikazzjoni tkun tidher xi mkien fil-ktieb u jrid ikun fih talinqas 80% tal-kontenut mhux pubblikat qabel b[ala ktieb.

Il-kotba jikkompetu f’dawn il-kategoriji: Pro]a Letterarja (Rumanzi u Novelli), Pro]a Mhux Fittizja, Poe]ija, Drama, Xog[lijiet ta’ Ri/erka u Kotba g[at-Tfal u Adolexxenti.

Barra minn hekk, il-Kunsill jag[raf ukoll il-[iliet talillustratur qalb il-kotba g[attfal u l-livell ta’ produzzjoni tal-kotba.

Mill-2006, il-Kunsill beda wkoll jag[raf lil dawk i//ittadini Maltin li seddqu lqasam tal-ktieb Malti. Lewwel edizzjoni tal-premju msemmi ntreba[ minn Kilin.

Fl-2007, l-unur mar g[al Michael J. Schiavone. Guido Lanfranco rebah l-edizzjoni tal-2008. Kul[add hu mistieden li jissottometti nominazzjonijiet f’dan ilpremju. Il-membri tal-KNK ma jistg[ux ikunu nominati.

Fl-2007 in[oloq premju ;did: /ertifikat ta’ mertu lil dik id-dar tal-kotba li l-iktar li tippre]enta kotba talpoe]iji.

Ta’ min i]id li l-Premju Nazzjonali tal-Ktieb jaf ilbidu tieg[u f’dak li kien ilPremju Letterarju. Dan il-

It-trofej li jing[ataw lir-rebbie[a fil-lejla tal-premjazzjoni

Kunsill bidel ta’ ta[t fuq ilpremju u feta[ numru ta’ kategoriji ;odda biex b’hekk issir iktar ;ustizzja maddiversi ;eneri ta’ kotba li [er;in f’pajji]na.

Din is-sena, g[all-ewwel darba, ji;u kunsidrati kotba li jkunu ;ew pubblikati filformat a//ettat ta’ kotba elettroni/i b[al: pdf, e-pub, mobi u li ma kinux pubblikati fil-forma stampata.

Ji;u kunsidrati biss biex jikkompetu mal-kotba stampati fil-kategorija rispettiva jekk lawtur#pubblikatur jag[ti prova tas-sena li fiha ;ie ppubblikat il-ktieb elettroniku u jiddikjara li l-ktieb kien ippubbli/izzat u mqassam f’g[add ta’ mkejjen.

Il-URL ta’ dawn is-siti b’mod ta’ a//ess g[all-ktieb elettroniku jrid jing[ata g[allverifikazzjoni, biex il-;urija ta’ evalwazzjoni tiddetermina jekk il-ktieb hux ammessibbli g[all-premju.

Ktieb elettroniku jrid ikun pre]entat g[all-Premju filforma ta’ erba’ kopji stampati (hard copy).

Kategoriji li fihom

normalment jing[ataw ]ew; premjijiet u li jift[u bi tliet kotba jew anqas jing[ata biss l-ewwel premju. Din irregola tibda tapplika filkonkors g[all-kotba pubblikati fl-2012 kif ukoll g[all-kotba pubblikati fl-2011 li jkunu baqg[u fil-konkors is-sena ta’ qabel.

Dan hu l-uniku premju taxxorta tieg[u f’Malta u g[alhekk il-presti;ju tieg[u hu kbir.

Il-parte/ipanti g[andhom jibag[tu erba’ kopji tal-ktieb, inkella fil-ka] ta’ ktieb elettroniku erba’ kopji stampati lil: Is-Segretarju, isSur Joseph Debattista, Premju Nazzjonali tal-Ktieb 2012, IlLibrerija Pubblika ?entrali, Triq Joseph J. Mangion, Floriana FRN 1800.

L-erba’ kopji (li ma jintraddux lura) g[andhom jaslu g[and is-Segretarju mhux aktar tard minn nofsinhar tal-:img[a, 31 ta’ Mejju, 2013.

Parte/ipanti jistg[u ukoll jiktbu lid-Direttur E]ekuttiv, Joyce Grech, fl-indirizz elettroniku info@ktieb.org.mt jew i/emplu 79425594.

COLLAGE KOTBA 3

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Il-ktieb ;did ‘Vampiri t’Ener;ija’

Natasha Turner, kittieba u g[alliema

}ew; pubblikazzjonijiet o[ra mill-g[alliema Natasha Turner L-awtri/i, kittieba u g[alliema Natasha Turner qeg[da ter;a’ tag[ti l-kontribut tag[ha fid-dinja tal-kitba b’]ew; pubblikazzjonijiet ;odda, wie[ed immirat g[at-tfal li jismu Kollezzjoni ta’ Stejjer Qosra, u l-ie[or immirat g[a]-]g[a]ag[ u l-adulti li jismu Vampiri t’Ener;ija.

DwarVampiri t’Ener;ija, Natasha tg[idilna li jekk il-vampiri li jixorbu d-demm huma biss [rafa, ta//ertakom li l-vampiri tal-ener;ija je]istu u sfortunatament issib [afna minnhom ji;ru mas-saqajn!

Dawn huma nies li jg[ejjuk mentalment u emozzjonalment. Huma nies li min[abba linsigurtajiet u l-bi]g[at tag[hom, ikissru lil ta’ madwarhom, spe/jalment lil dawk li huma twajba mag[hom u li jit[assruhom. Huma nies li m’g[andhomx [ajja u g[alhekk iridu jg[ixu fuq dik tal-o[rajn. Jg[iru [afna g[al kul[add anki jekk din ma jammettuhiex.

Imma l-vampiri tal-ener;ija jistg[u jkunu mhux biss nies, imma wkoll il-[sibijiet u lemozzjonijiet tieg[ek stess. Dawn, meta jie[du l-kontroll fuqna, jo[olqulna [sara kbira mentalment, emozzjonalment, fi]ikament u spiritwalment.

G[alhekk dan il-ktieb hu inti] biex iqajjem g[arfien akbar ta’ dak kollu li jista’ jixroblok l-

ener;ija po]ittiva tieg[ek, ta’ dak kollu li jista’ jg[ajjik u jkissrek. Il-ktieb iservi ta’ gwida tajba ta’ x’wie[ed g[andu jag[mel biex jevita li ji;ri dan kollu.

Kollezzjoni ta’ stejjer qosra g[at-tfal Dawn l-istejjer huma ta[lita ta’ stejjer sbie[ u interessanti, fejn l-awtri/i tu]a l-fantasija biex twassal messa;;i edukattivi g[at-tfal, fosthom biex tg[in lit-tfal issa[[u l-kunfidenza u listima tag[hom infushom.

Insibu wkoll l-element tad-diversità li g[andu

biss g[an wie[ed, dak li a[na lkoll differenti imma lkoll indaqs u li [add ma g[andu jib]a’ jew i[ossu inqas minn [addie[or g[ax i[ossu differenti.

F’dawn l-istejjer, l-awtri/i tinkludi wkoll xi [a;a li jg[addi minnha kul[add, minkejja l-età ta’ dak li jkun, li hi t-telfa ta’ persuna li t[obb.

L-istejjer huma mmirati g[at-tfal bejn 7 snin u 12-il sena, u huma ta[lita ta’ stejjer bil-Malti u l-Ingli].

G[al aktar informazzjoni dwar dawn i]-]ew; e-books, wie[ed jista’ jag[mel kuntatt dirett mal-awtri/i fuq natashavturner@gmail.com u g[al aktar informazzjoni dwar kotba o[ra li ppubblikat l-istess awtri/i, wie[ed jista’ j]ur issit tag[ha www.tashaturner.com.

KOTBA O{RA TAL-ISTESS AWTRI?I

Id-Debba tax-Xitan – Rumanz dwar tradiment fi ]wie; X’Irrid – Ktieb edukattiv immirat g[al ]g[a]ag[ minn 13-il sena ’l fuq RelationDips – Pariri g[al tfal li jkunu de[lin fil-fa]i ta]-]g[o]ija Ran/u s-Sindku tal-Gran/ijiet – :abra ta’ stejjer b’tag[lima g[at-tfal minn 7 snin ’il fuq Kun Int – Ktieb li jg[in it-tfal jil[qu l-i]vilupp tag[hom b’mod s[i[ Free Yourself and Live – Pariri g[al dawk li baqg[u jg[ixu fid-dubji wara xi esperjenza negattiva Neij–Jien – :abra ta’ poe]iji

IL-PAPIET Ktieb ;did dwar l-istorja tal-papat matul is-sekli Fl-okka]joni tar-ri]enja tal-Papa Benedittu XVI u l[atra tal-Papa Fran;isku, Pubblikazzjoni Preca talBlata l-Bajda g[adhom kemm ippubblikaw ktieb ;did ta’ Anthony Spiteri bl-isem IL-PAPIET, Listorja tal-papat tul is-sekli.

Kif jindika l-isem, ilktieb fih ;abra estensiva tal-papiet kollha minn San Pietru, l-ewwel Papa, sa dak pre]enti, il-Papa Fran;isku.

B[ala addenda jinkludi wkoll ;abra ta’ tag[rif dwar l-antipapi, indi/i alfabetiku tal-papiet kollha u artiklu interessanti dwar il-papat.

Biex il-qarrej ikollu l-

verità s[i[a dwar min qag[ad fuq is-sedja ta’ Pietru matul is-snin, f’dan il-ktieb ma jissemmewx biss il-papiet li g[amlu ;ie[ b’g[erfhom u qdusithom lill-Knisja ta’ Kristu, i]da wkoll dawk li xejn ma kienu ta’ e]empju tajjeb fil[ajja personali tag[hom u fil-mod kif mexxew.

Il-ktieb ikopri 448 pa;na u g[andu qoxra attraenti bil-kulur ma[duma minn Warren Busuttil.

Jinbieg[ bil-prezz ta’ 15il ewro minn Librerija Preca tal-Blata l-Bajda u minn [wienet o[ra ewlenin talkotba madwar Malta u G[awdex.

4 COLLAGE

?INEMA

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Star Trek Into Darkness JJ Abrams, li erba’ snin ilu tana reboot jew remake ta’ Star Trek li kisbet tif[ir u su//ess mist[oqq, jidher li issa ivvinta dik li hemm min qed isej[ilha unboot.

Infatti dan il-film jista’ jitqies b[ala jew it-tieni, jew inkella t-tnax-il film tassensiela fantaxjentifika, jiddependi fuq liema kalendarju qed tg[odd fuqu.

Abrams jabbanduna l-[afna xog[ol tajjeb li g[amel fuq l-a[[ar ver]joni.

Star Trek tal-2009 kien jirrappre]enta bidu ;did g[as-sensiela bi stil ta’ dawk il-films tal-pirati msej[a swashbuckling, avventuru]i, bombasti/i u mi]g[uda bi bravuri u sogri.

Hekk jibda dan Into Darkness, imma wara xi tliet kwarti mis-sag[tejn u kwarta li jtul, meta rrakkont ikompli jse[[ fuq ilpjaneta tal-Klingon, isir dejjem aktar jixbah lillewwel films tas-sensiela, inklu]a dik televi]iva fejn bdiet.

Ma nixtiqux nikxfu [afna mir-rakkont. Ng[idu biss li Captain Kirk (Chris Pine) u Spock (Zachary Quinto) ikollhom imorru fuq dik il-

pjaneta – li mag[ha kien ;ie ffirmat trattat ta’ pa/i, u mhux suppost, g[alhekk, jin]lu fiha ming[ajr

permess.

F’din il-pjaneta terrorista bl-isem ta’ Harrison (Benedict Cumberbatch)

kien mar jista[ba wara li qatel numru mhux ]g[ir ra’ kollegi ta’ Kirk li kienu jag[mlu parti mill-ekwipa;;

(KRS – PG)

tal-vettura spazjali kbira mag[rufa b[ala l-Enterprise.

L-ispettaklu u l-effetti spe/jali ma jonqsux.

The Incredible Burt Wonderstone (KRS – 16)

21 & Over

I]-]ew; kittieba talkummiedji The Hangover, Jon Lucas u Scott Moore, hawn jiddebuttaw fid-direzzjoni wkoll f’din li nistg[u nsej[u ver]joni ta’ Hangover ambjentata f’kulle;;, ;enjali bi]]ejjed, imma nieqes sew minn mumenti verament komi/i, g[alkemm mhux minn dawk baxxi u vulgari.

Tant hu hekk li ssib min jistaqsi “Kif allura jibqg[u jin[admu films b[alu”?

Sempli/i: g[ax hemm suq g[alihom. Studenti u dawk flg[oxrinijiet, li sar l-ikbar suq fi/-/inema.

Il-film jibda bi flashback fejn naraw lit-tfajjel Burt anki fil-birthday tieg[u vittma talbullying, filwaqt li ommu anki f’dan il-jum tkun xog[ol, u t[allilu r-rigal li jift[u wa[du u jsib magician’s set.

Jikber (Steve Carell) u jikseb fama, flimkien maluniku [abib tieg[u Anton (Steve Buscemi), i]da, b[alma spiss ji;ri, vittma tas-su//ess tispi//a tkun il-[biberija, u Burt u Anton jitlewmu.

Fl-istess waqt anki l-fama bdiet tmajna min[abba li jitfa//aw magicians o[ra li jissugraw aktar, fosthom il-

vulgari Steve Gray (Jim Carrey).

Burt jispi//a bla xog[ol, u lisforzi tal-assistenta sabi[a tieg[u Jane (Olivia Wilde) ftit li xejn jg[inu.

Jibda ja[dem f’dar g[al artisti anzjani, fejn jiltaqa’ ma’ Holloway (Alan Arkin) li kien l-ispirazzjoni tieg[u meta tawh ir-rigal.

Kollox ma’ kollox il-film ma jdejqekx g[ax g[andu pass mexxej. I/-/ajt hu divertenti konsistentement mill-bidu sala[[ar. {afna minnu istantanju, imma jirnexxi g[ax jixhed [ila u passjoni.

tliet eks studenti fil-High School [bieb kbar: Miller u Casey (Miles Teller, Skylar Astin) li jmorru g[and Jeff (Justin Chon) g[al g[arrieda biex je[duh mag[hom [alli

ji//elebra g[eluq il-21 sena tieg[u, l-età legali biex xi [add jista’ jixrob xorb alko[oliku.

Minkejja li l-g[ada filg[odu kmieni kellu intervista importanti g[all-karriera tieg[u u missieru wissieh biex ma jo[ro;x, Jeff ji;i konvint minn s[abu biex imur mag[hom imqar g[al drink wie[ed, u mbag[ad iwassluh lura d-dar.

Imma xarba ;;ib o[ra u Jeff jispi//a jisker bil-kbir u g[alhekk s[abu jidde/iedu li je[duh lura d-dar, imma issa nsew fejn kien joqg[od…

(KRS – 18)

Il-fatt li m’g[andux ismijiet mag[rufa fost l-atturi, jista’ jkun ra;uni g[ala mhux qed jikseb daqstant su//ess barra s-suq Amerikan.

L-istorja tlaqqa’ flimkien

COLLAGE MU}IKA 5

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

minn Noel D’Anastas – ndanastas@gmail.com

Winter Moods mag[]ula ma’ mijiet ta’ artisti internazzjonali Hard Rock Café g[a]lu lillgrupp Malti Winter Moods biex jing[aqad ma’ mijiet ta’ artisti internazzjonali u jkun esebiti fl-istabbilimenti tag[hom. Memorabilia ta’ Winter Moods se tkun esebita f’Hard Rock Café u l-videos tal-grupp se jintwerew fuq ilmusic channel tal-Café’s.

Waqt konferenza stampa f’Hard Rock Café Malta li saret ftit tal-jiem ilu, Winter Moods ippre]entaw il-kitarra bajda u]ata fil-video tad-diska tag[hom Marigold, kif ukoll il-qmis bis-salib ta’ Malta li libes Ivan Grech waqt ilkun/ert memorabbli li sar fuq il-Fosos tal-Furjana tliet snin ilu, meqjus g[all-Winter Moods b[ala l-isba[ lejl ta’ [ajjithom.

Fid-diskors tieg[u, Adolf Vella, Sales and Marketing Manager, Hard Rock Café, Malta qal, “a[na onorati li Winter Moods huma l-ewwel grupp Malti mag[]ul biex jikkontribwixxi g[allkollezzjoni ta’ memorabilja ta’ Hard Rock Café flimkien mal-aqwa mu]i/isti taddinja.”

Min-naha tieg[u, il-front man tal-band Ivan Grech qal li

Il-membri tal-band Wintermoods, issa b’rikonoxximent presti;ju] minn Hard Rock Café

Hard Rock Café jg[aqqad laqwa mu]ika minn madwar id-dinja “u a[na onorati li se ning[aqdu ma’ w[ud millidoli tag[na biex nag[mlu parti mill-familja ta’ Hard

Rock Café.”

Is-Segretarju Parlamentari g[all-Kultura u l-Gvern Lokali Josè Herrera kien pre]enti g[all-avveniment u qal li l-kisbiet mu]ikali ta’

Winter Moods mis-snin tmenin sa issa huma notevoli [afna. Huma raw ix-xena mu]ikali tevolvi u kibru, avvanzaw u evolvew ma]]minijiet.

“Il-mu]ika tag[hom da[let f’qalbna u akkompanjatna matul [ajjitna. Huwa bi pja/ir kbir li qed narawhom jir/ievu dan ir-rikonoxximent internazzjonali g[all-[idma tag[hom.”

Il-kitarra ffirmata u l-qmis se jkunu esebiti fil-Hard Rock Café ta’ San :iljan u Hard Rock Bar fil-Valletta Waterfront. Il-band ta wkoll poster tal-album tieg[u Butterfly House li jinkludi lfirma tal-eks kitarrista Steve Caruana Smith li miet f’Ottubru tas-sena l-o[ra.

Waqt is-serata, Winter Moods ta kun/ert intimu li inkluda w[ud mill-ikbar su//essi tieg[u, fosthom Marigold, My Neverland u Hang On To Your Smile.

Hard Rock Café Malta se jag[ti s-sapport lil Winter Moods fil-kollaborazzjoni re/enti ma’ Puttinu Cares.

Is-CD tal-grupp, li tinkludi Miss You ma’ Joseph Calleja u d-diska klassika Maltija Xemx, tista’ tinkiseb millHard Rock Café Rock Shops tal-Valletta Waterfront u mill-kumpless turistiku ta’ Bay Street g[al donazzjoni ta’ €5.

Jirritornaw Chris u Moira b’diska ;dida

‘Stick No Bills’ – video b’messa;; so/jali minn Footprints Il-video mu]ikali ;did Stick No Bills, li g[adu kemm tnieda mill-grupp Footprints, jg[addi messa;; po]ittiv biex qatt ma ni;;udikaw u nag[tu /-/ans lil min sfortunatament waqa’ fil-vizzju tad-droga.

L-istorja f’dan il-video, b’direzzjoni ta’ Take Two, turi r-realtà tal-[ajja bejn ]ew;t i[bieb li abbu]aw middroga u t-triqat li huma g[a]lu f’[ajjithom.

Stick No Bills hu lmessa;; mi]-]g[a]ag[ g[a]]g[a]ag[ li permezz talmu]ika jg[aqqad l-g[arfien

dwar il-[idma sfiqa li ssir ma’ dawk li jkunu g[addejjin minn problemi.

L-idea tal-grupp Footprints, li ilu fix-xena lokali b’mu]ika rock kristjana missena elfejn, nibtet meta kienu mistiedna fi/-?entru ta’ San Blas.

Dettalji dwar dan il-pro;ett li kien finanzjat b’fondi millYouth in Action Programme, b’kollaborazzjoni malA;enzija Sedqa u l-A;enzija }g[a]ag[, t[abbru waqt ittnedija li saret is-Sibt, 11 ta’ Mejju, f’Dar l-Ewropa, filBelt.

Il-konferenza tal-a[barijiet kienet indirizzata millMinistru Marie Louise Coleiro Preca, is-Segretarju Parlamentari Stefan Buontempo, Sina Bugeja, Kap E]ekuttiv talFondazzjoni g[al Servizzi ta’ {arsien So/ali u Miriam Teuma, Kap E]ekuttiv talA;enzija }g[a]ag[.

Parti minn dan il-pro;ett jinkludi wkoll avvenimenti ta’ ]ew; kun/erti mill-grupp li se jittellg[u llum fis-7 p.m. fi :nien l-Indipendenza, f’Tas-Sliema u fit-23 ta’ :unju, f’Bir]ebbu;a.

L-a[[ar diska li kienu tawna Chris u Moira kienet Save me Tonight li [ar;et fl-2008, silta li biha kienu marru tajjeb [afna marradjijiet lokali u li kompliet issa[[a[ il-popolarità ta’ dan il-grupp fi [dan ix-xena lokali.

G[alkemm f’dawn la[[ar snin ftit konna qed nisimg[u bihom, ma jfissirx li ma kinux attivi mu]ikalment, anzi g[allkuntrarju, huma kienu qed iqattg[u [afna [in flistudjo, jiktbu u jirrekordjaw materjal ;did.

F’dawn l-a[[ar snin ukoll, Chris u Moira ma baqax aktar duo, bi]-]ieda ta’ Billy B fuq il-bass guitar u Philip Borg Barthet fuq id-drums, mu]i/isti bi profil.

Il-frott tal-[idma tag[hom tul l-a[[ar [ames snin hu lalbum il-;did li b[alissa g[addej mill-a[[ar irtokki hekk kif qed ji;i pjanat iljum tat-tnedija tieg[u.

Xi jiem ilu, Chris u Moira varaw diska ;dida bl-isem ta’ Flight 170, li biha huma qed jift[u kapitlu ;did filkarriera su//essiva tag[hom. “Id-diska nkitbet minn perspettiva

umoristika, spe/i ta’ meta wie[ed ikun irid jibg[at lil xi [add isaqqi ‘l-[ass talMarsa’ minflok il-lirika romantika tas-soltu,” qalet Moira f’kumment dwar ittema tad-diska.

Chris jikkumenta hekk: “?ert li se jkun hemm min ma jasso/jax Flight 170 mal-istil li soltu jafuna bih.

Fil-fatt, din hi wkoll totalment differenti millkumplament tal-album, li nista’ ng[id hu aktar stil ‘tag[na’, i]da bi [sejjes innovattivi u li jag[tuh xejra friska.”

Id-diska Flight 170 tista’ tindaqq fuq il-pa;na talYouTube ta’ Chris and Moira. Wie[ed jista’ wkoll jixtriha minn fuq iTunes.

G[al aktar informazzjoni, ]uru l-pa;na Facebook ta’ Chris and Moira.

6 COLLAGE

KULTURA

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Kun/ert bis-sassofonu u pjanu b’risq il-fondi g[ar-ri/erka tal-Università Batera Duo jippre]entaw g[axar snin ta’ storja f’repertorju tas-sassofonu

Is-sassofonist Philip Attard u l-pjanista Christine Zerafa se jippre]entaw kun/ert fis-Sala Isouard, fit-Teatru Manoel, b’risq il-fond g[ar-ri/erka tal-Università

Batera Duo qed ji//elebraw g[axar snin ta’ storja f’repertorju tas-sassofonu filwaqt li qed ji;bdu lattenzjoni lejn il-pro;etti ta’ ri/erka billi ji;bru fondi g[arResearch, Innovation and Development Trust (RIDT) tal-Università ta’ Malta.

Il-kun/ert tas-sassofonu u pjanu se jsir nhar il-{amis 23 ta’ Mejju fit-8.00 p.m. fis-Sala Isouard, fit-Teatru Manoel, ilBelt Valletta.

Is-sassofonu hu strument relattivament modern, u kien ivvintat mill-Bel;jan Adophe Sax fl-1846. Filwaqt li listrument kellu b]onn kemxejn ]mien biex jevolvi u jkun integrat fis-so/jetà mu]ikali, l-ewwel opra mu]ikali g[as-sassofonu kienet komposta fis-snin 1930.

Batera Duo se jippre]entaw erbg[a minn fost ix-xog[lijiet mu]ikali importanti li kienu miktuba tul dawk l-g[axar snin, u li huma ba]ikament il-

qalba tar-repertorju tassassofonu.

Il-programm se jinkludi xog[lijiet minn Alexander Glazunov, Jacques Ibert, Eugéne Bozza u Paul Creston.

Id-d[ul kollu se jmur lejn lRIDT. Batera Duo hu mag[mul mis-sassofonist G[awdxi Philip Attard u mill-pjanista Maltija Christine Zerafa. Middebutt tag[hom f’April 2012, id-duo kien mistieden idoqq f’g[add ta’ festivals u kun/erti, inklu] il-Festival Emerging Artists Series of the Malta Arts Festival.

Individwalment, Philip u Christine ilhom ]mien idoqqu f’Malta u barra minn xtutna.

Huma esebixxew ru[hom b[ala solisti u chamber musicians fi Spanja, Franza, lAwstrija, l-Italja, l-Ingilterra u l-Polonja. Kemm Philip u Christine reb[u numru ta’ unuri, inklu] il-kompetizzjoni nazzjonali ta’ Young Musician’s Contest (Malta).

Il-Kap E]ekuttiv ta’ RIDT Wilfred Kenely qal li wara ssu//ess miksub is-sena l-o[ra, fejn Batera Duo ;abru fondi g[all-RIDT tal-Università, Philip u Christine offrew li jiddedikaw il-[in u t-talent mu]ikali tag[hom g[al serata o[ra b’risq il-;bir ta’ fondi.

“Apparti milli huma ferm apprezzati, li tkun taf li listudenti nfushom qed jikkontribwixxu lejn fond g[al pro;etti ta’ ri/erka hu tassew inkora;;anti. Ninsabu fidu/ju]i li iktar studenti u gradwati se jiskopru l-ispirtu altruwist tag[hom u jimxu fuq l-inizjattiva ta’ Philip u Christine.”

Il-kun/ert tas-sassofonu u pjanu qed ikun organizzat blappo;; tat-Teatru Manoel. Ilbiljetti ta’ €10 jistg[u jinxtraw mill-Uffi//ju talBejg[ tat-Teatru Manoel (tel.

2124 6389) permezz ta’ email bookings@teatrumanoel.com. mt jew mis-sit www.teatrumanoel.com.mt.

Pretty Lisa Rappre]entazzjoni teatrali dwar il-vjolenza domestika llum biss fitTeatru Manoel

Illum il-{add fit-Teatru Manoel se ssir rappre]entazzjoni teatrali ta[t id-direzzjoni ta’ Marcelle Teuma flimkien ma’ tliet atturi nisa: Sharon Bezzina, Magda van Kuilenburg u Daniela Vassallo.

It-tema hi l-vjolenza domestika u l-perspettiva hi me[uda mill-vu/ijiet ta’ nisa li verament ;arrbu esperjenzi qarsa b[al dawn.

Id-d[ul minn dan il pro;ett se jmur g[ad-Dar Qalb ta’ :esù f’Santa Venera, ix-Xelter li jie[u [sieb, g[al perjodu ta’ ]mien, lil dawn in-nisa u t-tfal tag[hom, li jfittxu refu;ju sakemm jer;g[u jqumu fuq saqajhom.

Ir-rappre]entazzjoni se ssir darba biss, fit-Teatru Manoel, illum il-{add, u tibda fit-8 p.m.

Hi bi//a xog[ol interessanti ferm, espressjoni vi]ivapoetika ta’ w[ud mill-;rajjiet li smajna u qrajna dwarhom.

G[al dan il-pro;ett kien hemm ukoll il-kollaborazzjoni ta’ Clare Azzopardi fit-tfassil tat-test miktub.

Il-biljetti qed jinbieg[u €12 u l-flus se jing[ataw lil entità li tg[ix biss mid-donazzjonijiet ta’ benefatturi ;eneru]i.

COLLAGE MEDIA 7

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Cyberspace Kummenti dwar websajts li Ωort Karattru fit-tmexxija L-editorjali li jikteb

Wirja mill-artista Bulgara Vania Goshe fil-Mosta L-G[aqda Filantropika Talent Mosti qed tippre]enta wirja ta’ pittura mill-artista Bulgara Vania Goshe, firRazzett tal-Marki] Mallia Tabone, Triq Wied il-G[asel, il-Mosta.

Il-wirja se tkun miftu[a g[all-pubbliku mill-{add li ;ej, 26 ta’ Mejju, sat-8 ta’ :unju mit-Tnejn sas-Sibt mis6 p.m. sat-8.30 p.m. {dud: mill-10 a.m. sa nofsinhar u mis-6 sat-8.30 p.m.

Hi se tkun qed tesebixxi varjazzjoni ta’ xog[lijiet artisti/i fosthom figuri, xeni tipi/i Maltin u still life.

Proprju b[all-G[aqda Filantropika Talent Mosti, Vania se tkun qed i]]ewwe; lArti mal-Filantropija billi se tniedi lotterija fejn il-premju hu kwadru artistiku tag[ha. Ilqlig[ minn din il-lotterija se jmur kollu g[all-karità. Idd[ul g[all-wirja hu bla [las.

Vania Goshe twieldet fl1976 u trabbiet f’Chirpan filBulgarija fejn uriet im[abba lejn l-arti sa minn età ]g[ira.

Hi ggradwat fi/-?inema, Televi]joni u Reklamar finNew Bulgarian University f’Sofia. Fl-istess [in baqg[et tattendi korsijiet fl-arti.

Kif spi//at mill-Università hi [admet b[ala videographer fit-televi]joni u b[ala cameraperson ma’ kumpanija internazzjonali tal-films. Fil[in liberu tag[ha hi kienet tie[u sehem f’wirjiet tal-arti kemm we[idha kif ukoll ma’ artisti o[rajn.

Varia ilha toqg[od Malta mill-2008 u tul dawn is-snin hi mmaturat [afna fil-passjoni tag[ha li to[loq dak kollu li hu sabi[ fil-[ajja permezz talpittura.

L-artista Bulgara residenti f’Malta Vania Goshe tikkonkludi wie[ed mill-kwadri tag[ha. Fi]-]ew; ritratti l-o[ra (fuq u isfel) jidhru tnejn mix-xog[lijiet tag[ha li se jkunu esebiti fil-wirja li se tkun miftu[a g[all-pubbliku mis-26 ta’ Mejju sat-8 ta’ :unju

Ir-rubrika MEDIAFORUM ta’ Mario Azzopardi mhijiex tidher min[abba li l-awtur jinsab indispost.

John Zammit u li jidhru fil-portal tal-Partit Nazzjonalista maltarightnow.com dejjem ta’ min jaqrahom.

Miktubin minn pinna kreattiva u effettiva.

Dejjem jidhru fil-pa;na tal-mer[ba ta[t il-lista talpunti ewlenin tala[barijiet.

Nhar l-10 ta’ Mejju leditorjal kien dedikat minn Salvu Felice Pace g[all-ewwel diskors li sfelicep@go.net.mt g[amel Simon Busuttil meta a//etta b’umiltà l-fidu/ja kbira li tawh il-kunsillieri bil-vot tag[hom. Dan l-editorjal, Diskors li jag[ti karattru lit-tmexxija, tista’ ssibu f’maltarightnow.com.

John jargumenta li Simon mhux biss ma ddi]appuntax i]da li bi kliemu ta karattru lit-tmexxija li kien g[adu kif da[al g[aliha.

Simon irid li l-PN jisma’ u jistma lin-nies. Dawk li anki jekk ma jag[tuniex il-vot tag[hom g[andna nirb[u r-rispett tag[hom. Il-vi]joni ta’ Simon hi dik fejn lopportunitajiet jibqg[u jikbru, fejn id-drittijiet ji]diedu u fejn kul[add i[ossu f’daru fil-PN. L-ewwel ;ranet tattmexxija ta’ Simon jixhdu li g[andu pjani dettaljati biex iwettaq il-[olma tieg[u li l-PN irid jinbidel f’partit g[an-nies, man-nies u tan-nies. Il-passi li se nie[du fil;img[at li ;ejjin irid ikollhom impatt qawwi fuq il-PN. G[andna mexxej li di;à ttimbra l-karattru tal-PN im;edded.

Wintermoods

Min jag[mel isem lil pajji]na jist[oqqlu l-akbar pubbli/ità. Ng[id dan g[ax jien m’iniex xi espert filmu]ika. I]da r-rikonoxximent li jing[ata lil xi grupp ta’ mu]i/isti hu ta’ min tassew ji//elebrah.

Il-band Wintermoods g[adha kif ing[atat rikonoxximent ta’ presti;ju g[ax xi memorabilja u lvideos tag[hom se jkunu g[all-wiri f’istituzzjoni sinonima mal-aqwa u l-a[jar mu]ika u mu]i/isti. Din hi l-Hard Rock Cafè International li g[andha /entri tag[ha madwar id-dinja, inku]a wkoll Malta. G[al tag[rif dwar il-Hard Rock Cafè idhol f’www.hardrock.com. Li band Maltija ting[azel g[al dan l-unur hu tassew su//ess fenomenali.

Fil-websajt www.wintermoods.net issibu l-a[[ar a[barijiet dwar il-grupp kif ukoll arkivju li jag[ti listorja tal-istess grupp mu]ikali. It-taqsimiet l-o[ra tassit huma: Shop, Media, Events u Links. Dawk li jixtiequ jkunu [bieb ta’ din il-band jistg[u jinkitbu mis-sit stess.

B’kompetizzjoni daqshekk kbira llum f’dan il-qasam ta’ mu]ika, min din il-kolonna nag[ti l-awguri tieg[i lil Wintermoods. I]-]ag[]ag[ tag[na g[andhom b]onn ta’ e]empji ta’ persuni b’dedikazzjoni kompleta g[al dak li jridu jil[qu. Prosit tassew!

Aktar elezzjonijiet

Nawgura lil dawk kollha li qed jag[tu s-sehem tag[hom fit-ti;did tal-PN billi qed jo[or;u b[ala kandidati g[a]-]ew; deputati mexxejja tal-partit kif ukoll f’elezzjonijiet g[all-Kunsill E]ekuttiv tal-partit u aktar tard g[al karigi o[rajn. Intom li qed tie[du sehem f’dawn l-elezzjonijiet qeg[din timlew lilna l-kunsillieri u attivisti b’entu]ja]mu u b’kura;;. Il-partit g[andu b]onnkom ilkoll, rebbie[a u mhux. }ommu ru[kom a;;ornati billi ssegwu ta’ kuljum il-media tal-partit.

8 COLLAGE FEATURE

COLLAGE FEATURE 9

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

YOUTH UPBEAT

Il-pass li jmiss

Pro;ett organizzat minn SOS Malta flimkien mal-A;enzija }g[a]ag[ minn Doris Azzopardi .......................................

MARIA BORG> “Hi biss il-kultura li tag[milna differenti”

Id-differenza qieg[da filkultura. Il-lewn tal-;ilda u lpajji] li wie[ed twieled u trabba fih ftit li xejn jimporta.

Kliem tad-deheb li hu liskop wara l-pro;ett Youth Upbeat. Pro;ett fuq medda ta’ sena li dalwaqt jasal fi tmiemu, organizzat minn SOS Malta flimkien ma’ A;enzija }g[a]ag[ u kofinanzjat mill-European Refugee Fund.

Tlajt Villa Psaigon, {adDingli, biex insegwi grupp ta’ studenti mill-Iskola St Michael li kienu qed jie[du sehem f’sessjoni ta’ ;urnata tal-programm Youth Upbeat.

Hemm iltqajt ma’ Maria Borg mill-A;enzija }g[a]ag[ li qed tikkoordina dan il-pro;ett flimkien ma’ Monique Falzon minn SOS Malta.

F’ambjent mill-aktar informali l-istudenti [adu

sehem f’diversi workshops interattivi li fihom tg[allmu hands on dwar il-kultura fisSomalja u l-Eritrea direttament ming[and refu;ati minn dawn illokalitajiet.

Maria spjegatli kif kollox beda f’Lulju meta kien approvat il-ba;it talEuropean Refugee Fund.

“Il-workshop mal-iskejjel beda f’Di/embru li g[adda g[aliex qabel sar it-ta[ri;, sew mill-A;enzija }g[a]ag[ kif ukoll minn SOS Malta, lir-refu;jati li qed imexxu lworkshops.

Dawn ir-refu;jati ;ustament qed jissej[u ambaxxaturi kulturali g[aliex huma qed iwasslu b’mod sempli/i i]da effika/i lkultura rikka ta’ pajji]hom.

“Huma qed ja[dmu malistudenti u g[alhekk ng[ataw

il-[iliet me[tie;a biex jikkomunikaw mal-istudenti.

It-ta[ri; sar f’Novembru biex wara bdiet l-avventura maliskejjel.

“B’kollox s’issa ltqajna ma’ 24 grupp, 24 klassi minn skejjel differenti kemm talIstat kif ukoll tal-Knisja u Indipendenti.”

L-iskop a[[ari hu li jitwassal il-messa;; lisso/jetà tag[na. Integrazzjoni interattiva. Forsi kliem ftit tqil i]da fa/li li wie[ed jispjegah u jifhem il-kun/ett warajh.

“Li qed nag[mlu hu li nqarrbu kulturi differenti u no[olqu ambjent li fih listudenti jistg[u jitkellmu u jistaqsu u jiskopru kulturi differenti minn dik lokali.

“A[na ng[inuhom jifhmu li wara kollox hi biss il-kultura li tag[milna differenti u ng[inuhom jifhmu li ma hemmx lok g[all-pre;udizzji u diskriminazzjoni ba]ata fuq il-lewn tal-;ilda jew innazzjonalità.

“Ng[inuhom jiskopru u japprezzaw kulturi differenti u l-ambaxxaturi jitkellmu wkoll dwar l-esperjenza tag[hom, kif waslu f’pajji]na u g[aliex jag[]lu li jitilqu minn pajji]hom biex jitolbu kenn f’pajji] barrani.”

Maria qaltli li tul dawn l-24 workshop li saru qatt ma kien hemm lok ta’ konfrontazzjoni u li, minkejja li dawn isiru g[al-istudenti, il-;id li jo[ro; minn din il-[idma ma tistax effettivament titkejjel g[aliex huma jmorru d-dar jirrakkontaw l-esperjenza tag[hom filwaqt li jitkellmu wkoll ma’ studenti u tfal u ]g[a]ag[ o[ra filkomunitajiet tag[hom.

“Huma l-a;enti tal-bidla.

Bidla fil-mentalità, bidla filmod kif in[arsu lejn dawn innies li bi tbatija kbira jaslu fi xtutna. Huma g[amlu [ilithom kollha biex jintegraw mag[na.

“Huma g[andhom x’joffru u dan hu fattur li rridu nkunu konxju tieg[u u nitg[allmu na//ettaw kulturi differenti minn dik tag[na b[alma huma jitg[allmu ja//ettaw dik tag[na. Il-Youth Upbeat qed isservi propju dan liskop.”

Mu]ika, ]fin u drama

Monique Falzon li hi lProject Manager minn SOS Malta qaltli li ilhom ftit tassnin ja[dmu fuq pro;etti b’konessjoni ma’ integrazzjoni. Ri/entament

Refu;jati ‘ambaxxaturi tal-kultura’ flimkien ma’ ]g[a]ag[ waqt sessjoni tal-programm ‘Youth Upbeat’ f’Villa Psaigon, {ad-Dingli

spi//a pro;ett li kien relatat mal-ikel.

“Ridna nittrattaw elementi li jistg[u jirrelataw ma’ kull kultura u l-ikel hu propju elementi simili. Kien propju g[alhekk li g[a]ilna li nag[mlu pro;ett relatat malmu]ika, ]fin u drama.

“Rajna li tkun idea tajba li na[dmu ma’ adolexxenti.

Studenti ta’ madwar 13-il sena.”

Qabel, g[amilna programm ta’ ta[ri; g[al ambaxxaturi tal-kultura. Billi l-pro;ett sar bis-sa[[a tal-Fond Ewropej tar-Refu;ati dak li tqabbdu biex ja[dmu b[ala ambaxxaturi tal-kultura riedu jew ikollhom status ta’ refu;ati jew subsidiary protection. Dawk li qed jag[mlu dan ix-xog[ol attwalment kollha g[andhom subsidairy protection.

“Ippruvajna nsibu ammont ta’ persuni biex imbag[ad impjegajna sitta. Ridna nsibu persuni li huma interessati filperforming arts u possibbilment li jitkellmu blIngli]. Fil-fatt mhux is-sitta kollha jafu jitkellmu bl-Ingli] i]da fix-xog[ol li jag[mlu jikkumplimentaw lil xulxin.

Hemm min kapa/i jdoqq jew ji]fen i]da ma jitkellimx blIngli].

“Ridna nag[tuhom lopportunità li jiltaqg[u malistudenti u g[alliema u jintegraw flimkien. Adbul, li hu mis-Somalja, u Fisseha li hu mil-Eretrea, huma impjegati part-time ma’ SOS Malta u jag[mlu xog[ol fluffi//ju wkoll.

“Huma jindividwaw

kun/etti ;odda u jevalwaw ilworkshop hekk kif beda g[addej il-pro;ett.”

Adbul hu interessat filqasam tal-edukazzjoni u jixtieq ikompli ja[dem fissettur. Hu kapa/i jikkomunika [afna mal-istudenti.

L-erba’ ambaxxaturi l-o[ra jissej[u okka]jonalment u jit[allsu skont ix-xog[ol li jag[mlu. Huma ta’ sostenn siewi [afna fil-workshops.

Fosthom hemm Yaye li hu mu]i/ist bravu [afna millEritrea “G[alihom din hi opportunità li jesploraw dik li hi edukazzjoni informali u jie[du dan l-impenn bl-akbar serjetà.”

Parte/ipazzjoni entu]jasta

L-istudenti dehru interessati u jipparte/ipaw fid-diversi attivitajiet li ressqu flimkien i]-]ew; kulturi.

Is-siner;ija li tin[oloq bejn it-team ta’ ambaxxaturi – g[aliex mag[hom kien hemm o[rajn – u l-istudenti – hi wa[da sabi[a ferm.

Mill-mod kif jieklu g[arra;uni g[aliex fis-Somalja ma je]istux il-kunjomijiet. Millilbies tradizzjonali li kien me[jut apposta biex jintlibes g[al dawn il-workshops g[al strumenti arti;janali li listudenti jkunu jistg[u jiskopru u jdoqqu.

L-istrumenti n;iebu millSOS Malta mill-Uganda filwaqt li Yaye, il-mu]i/ist, g[amel krar (spe/i ta’ kitarra)

tipika tal-Eritrea.

L-ambaxxaturi jitkellmu dwar il-vja;; tag[hom lejn pajji]na u g[aliex [adu dan ir-riskju, l-ambizzjonijiet tag[hom u kif jg[ixu hawn.

L-istudenti jiskopru wkoll il-lingwi differenti filwaqt li w[ud mill-ambaxxaturi jitkellmu sewwa bl-Ingli] u qed jag[mlu sforz ukoll biex jitg[allmu l-Malti.

Irridu intregrazzjoni bejn i]-]ew; kulturi fil-milja tag[ha. Integrazzjoni bil-fatti u mhux bil-kliem biss.

Pro;etti b[al dawn ta’ min jin]g[alhom il-kappell, kif jg[id il-Malti, g[aliex jarrikixxu lil uliedna filwaqt li jwittu t-triq g[al so/jetà aktar tolleranti g[al dawk li huma differenti minna.

Issa li dawn il-workshops spi//aw

Madwar 24 ]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a, bejn l-età ta’ 13 u 20 sena, interessati filmu]ika, ]fin jew drama jew jixtiequ jitg[allmu i]jed dwar kulturi differenti se jkollhom il-possibbiltà li jie[du sehem f’ live-in weekend.

Dan il-grupp ta’ ]g[a]ag[ se jkun qed ja[dem flimkien ma’ SOS Malta, A;en]ija }g[a]ag[, it-team ta’ ambaxxaturi kulturali u Jimmy Grima, professjonist fil-qasam tal-performing arts. Flimkien huma se jtellg[u performance li jkollha b[ala su;;ett iddiversità kulturali u lintegrazzjoni.

Il-{add li ;ej> Intervista mat-tliet ‘ambaxxaturi kulturali’ tal-pro;ett Youth Upbeat

SOS Malta dejjem tissottometti pro;etti ;odda biex tikseb fondi [alli dawn ikunu jistg[u jitwettqu. Dan ovvjament meta jsiru sej[iet mill-Gvern Malti, i]da lfondi ji;u mill-European Refugee Fund.

“Il-pro;ett li ssottomettejna hu simili g[al dak li g[adna kif temmejna i]da xi ftit aktar intensiv. Ilpro;ett kien su//ess u g[alhekk ma jag[milx sens li jinbidel drastikament.

Irrealizzajna li Adbul u Fisseha qatt ma kellhom opportunità li ja[dmu f’uffi//ju u g[alhekk ftit g[andhom g[arfien biex ja[dmu fuq computer jew jag[tu ta[dita bl-u]u talpower point.

“Huma entu]ja]mati biex jitg[allmu u g[alhekk nixtiequ nkomplu bilworkshop g[al adolexxenti i]da nag[tu aktar ta[ri; lillambaxxaturi kulturali filwaqt li nindividwaw o[rajn li eventwalment ikunu interessati, g[aliex nafu li hemm.”

EEA Grants 2009-2014

Il-mekkani]mu finanzjarju tal-EEA

jikkontribwixxi biex titnaqqas id-diskrepanza ekonomika u so/jali fiz-zona ekonomika Ewropea u biex isa[[a[ ir-relazzjonijiet bilaterali bejn l-istati talEEA EFTA (l-I]landa, ilLiechtenstein u n-Norve;ja) u l-istati benefi/jarji.

Il-fondi tal-EEA g[al NGO’s

Objettivi Li jissa[[a[ l-i]vilupp tasso/jetà /ivili u ting[ata kontribuzzjoni g[at-tis[i[ tal-;ustizzja so/jali, demokrazija u ]vilupp sostenibbli.

Liema pajji]i huma inklu]i?

Fil-perjodu ta’ bejn l-2009 u l-2014, madwar 140

miljun ewro huma evoluti biex jissapportjaw pro;etti fil-[mistax-il-pajji] li jistg[u jibbenefikaw: il-Bulgarija, ?ipru, ir-Repubblika ?eka, l-Estonja, il-Gre/ja, lUngerija, il-Latvja, ilLitwanja, il-Polonja, ilPortugall, ir-Rumanija, isSlovakkja, is-Slovenja, Spanja u Malta.

X’inhuma l-prijoritajiet?

– Demokrazija, ugwaljanza u d-drittijiet talbniedem; – Ambjent u bidla filklima; – Inugwaljanza fis-so/jetà u servizzi; Tal-anqas 10% tal-pro;etti allokati huma mmirati lejn attivitajiet immexxija minn tfal jew ]g[a]ag[.

10 COLLAGE

STORJA

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Qriema tal-img[oddi li g[amlu ;ie[ lill-Belt Pinto Nhar is-Sibt li ;ej ikun /elebrat Jum {al Qormi minn Emanuel Micallef

Kull nhar il-25 ta’ Mejju ta’ kull sena a[na l-Qriema nfakkru Jum il-Belt Pinto meta l-[abrieki kappillan Dun :u]epp Vella flimkien malGran Mastru Emanuel Pinto De Fonseca g[ollew lil {al Qormi g[at-titlu ta’ Città Pinto fl-1743. U minn tarf g[al l-ie[or ta’ dan ir-ra[al fuq il-bjut ta’ kemm djar u ka]ini hawn mg[ammra fi]]ew; parro//i ta’ {al Qormi, il-Bandiera ta’ Pintu tperper mar-ri[ u titlieg[eb ma]-]iffa.

F’dan l-artiklu nixtieq infakkar xi Qriema talImg[oddi mi]-]g[ir sal-kbir li g[amlu ;ie[ (impossibbli li nsemmi lil kul[add). Dan irra[al kien benniena tassnajja’, fosthom l-g[assara Qormija li mid-dwieli fel[ana nisslu nbid benni, tas-srieken u l-karettuni, tax-Xatt li kienu ja[dmu [idma iebsa biex imantnu l-familja.

Fost il-poeti u kittieba Qriema li ]ejnu s-sema talletteratura Maltija nsibu lil missier il-letteratura tag[na :u]è Muscat Azzopardi, li sawwar poe]ija li fiha hemm imwa[[ad b’seng[a u [ila lelement reli;ju] u dak liriku.

Kiteb ukoll bosta rumanzi bi sfond storiku.

Il-mag[ruf Professur :u]è Galea li bl-ewwel novella tieg[u Hena u :id reba[ konkors letterarju, u minn dakinhar minn xitla tarja sar si;ra mfawra bil-frott. Jixhdu dak li qieg[ed ng[id irrumanzi mirquma b[al Ra;el bil-G[aqal, Id-Dinja Rota, Meta N[araq it-Teatru u o[rajn. :u]è Cardona, poeta ie[or li mill-pinna tieg[u [ar;et [ajja dokumentata tal-poeta nazzjonali Dun Karm u rrumanz Manwel Gellel. Kiteb ukoll artikli ta’ natura storika.

Kittieb ie[or mag[ruf laktar g[all-karattri umoristi/i ta’ Wenzu u Ro]i jwie;eb g[all-isem ta’ :or; }ammit.

Zammit kien ukoll il-poeta tal-kelma mielsa, ’mma qawwija, poeta li jissa[[ar mis-skiet, i]da kelmtu mirquma, poeta b’g[eruq f’[amrija antika i]da bi frott u weraq dejjem ;did.

Vincent Ungaro, poeta ie[or Qormi, li fl-1956 kien ippubblika ktieb ta’ poe]iji li j;ib l-isem Mill-Milja ta’ Qalbi. Serva wkoll b[ala bumbardier u Kap ta’ skola.

Fommu bil-G[asel l-Ilsien Malti ta’ George Mifsud Chircop, l-awtur u lfolklorista Qormi.

Poeta Bastjani] hu l-Qormi George Saliba li kien jaqra

Tliet persuni Qriema prominenti fil-Letteratura Maltija, mix-xellug> :u]è Cardona, :u]è Muscat Azzopardi u :or; Zammit

Dan ir-ra[al kien benniena tas-snajja’, fosthom l-g[assara Qormija, tas-srieken u l-karettuni, tax-Xatt li kienu ja[dmu [idma iebsa biex imantnu l-familja poe]iji fuq radju Super One,u kien ukoll jie[u [sieb il-Pa;na Letterarja ta’ rivista reli;ju]a.

Il-kittieb Qormi Robbie Mifsud Bonni/i jibqa’ mag[ruf l-aktar g[addizzjunarju Bio-Bibljografiku li kien ippubblika fl-1960.

Mu]i/isti u sa/erdoti bravi L-arti sabi[a tal-mu]ika tat

lil {al Qormi diversi mu]i/isti bravi. Fost dawn insibu lil Patri :u]epp Spiteri Fremond li g[amel madwar 35 sena Maestro di Cappella tal-parro//a ta’ San :or;, {al Qormi.

Anton Muscat Azzopardi kien surmast musta//un ma’ diversi baned f’Malta. Nicola Montebello, direttur tasso/jetà mandolinistika ta’ {al Qormi u Bandmaster tanNavy. :u]è Duca, pittur u Baritonu l-Katidral u f’diversi Knejjes.

Ma ninsiex ukoll lil dawk is-sa/erdoti li matul is-snin, fost l-o[rajn, idderi;ew lillPoplu t’Alla. Dun Gianello Cilia kien wie[ed mill-eroj tal-Assedju l-Kbir. Id-Djaknu Gejt Debono li safa msawwat minn nies [ajjiena u fuq issodda tal-mewt [afer b’mod erojku b[al San Stiefnu.

Dun Marju Pace, :i]wita ta’ g[erf kbir. Patri :akbu Cassar O.F.M. Cap, l-ewwel kappillan Malti g[allemigranti fl-Awstralja. Patri Ful;enz Paris u Patri Paolo Montebello fran;iskani minuri, wie[ed mag[ruf laktar g[all-qdusija u l-ie[or b[ala lingwista prim.

Insemmi wkoll lill-Isqof Carmelo Scicluna, Dun Salv Cilia, Dun Karm Scicluna (tal-Lupep), bur]ar is-

Seminarju tal-Furjana. Dun Peppin Pace, predikatur mag[ruf u direttur spiritwali tal-iskejjel tal-Gvern. Dun George Bonello, rettur talKnisja tal-Madonna tasSamra, il-{amrun.

Monsinjur :erard Frendo, Ar/ipriet tal-Parro//a ta’ San :or; li fi ]mienu sar ]vilupp fil-pur/issjoni tal-:img[a lKbira u l-bini ta/-?imiterju u l-Mu]ew Parrokkjali. Dun :annmari Bonnici u Dun :u]epp }ammit, retturi tasSantwarju tal-Madonna tal{las. Dun Karm Frendo, kappillan tal-parro//i ta’ {adDingli u Bir]ebbu;a.

Il-Bastjani] Dun :ino Mangion Vi/i-Parroku San Bastjan, [a [sieb il-Piccolo Clero u Direttur spiritwali talBanda Pinto (tal-Qalba). Dun Joe Camilleri, sa/erdot Bastjani] ma[bub [afna minnies, kien Kappillan ta’ {al Luqa.

Patri :wann Frendo O.P., missjunarju dumnikan u espert tal-litur;ija, li miet waqt xog[ol missjunarju flAlbanija, Patri Gudisalv Grech O.P, /ensier teolo;iku tal-kitbiet ta’ San :or; Preca waqt il-pro/ess talBeatifikazzjoni tieg[u. Patri George Debono, missjunarju Agostinjan.

Dun :or; Fenech, arlu;;ar prim, kien iqaddes fil-parro//a ta’ San Bastjan. Dun :wakkin Schembri skular Bibbliku, sa/erdot mag[ruf l-aktar g[allumiltà u kanonku talKolle;;jata tal-Birgu. Patri :or; Aquilina O.F.M storiku mag[ruf. Dun Mikiel }ammit, Kap tad-Dipartiment tarReli;jon fl-iskejjel. Fr Renè A. Cilia, sa/erdot ]ag[]ug[ awtur tal-ktieb Is-Saltna tal-{amsin.

L-isqof Aw]iljarju Annetto Depasquale, isqof ta’ g[erf kbir u ta’ kontribut kbir lillKnisja.

Artisti Fl-arti tal-istatwarji u skultura nsibu lill-Qormi Karmenu Mallia (il-Lhudi) li fost l-istatwi li g[amel insibu dik ta’ Santa Venera. Il-

Bastjani] Marco Montebello li mela lil Malta b’xog[lijiet ta’ statwi u ni/e/. Listatwarju Pietru Feli/i li g[amel il-vara ta’ San :or; Martri. Il-mastrudaxxa prim Fran;isku Cardona li kien joqg[od fi Triq Santa Katerina (Sqaq il-Voti).

L-arti tal-piroteknika hi meravilju]a imma fiha perikli kbar u kemm-il darba [alliet bosta mwiet. Tinvolvi wkoll bosta spejje] u fis-sittinijiet tas-seklu g[oxrin kull nhar ta’ {add filg[odu Pawlu Chircop kien ikun fejn il-ka]in tan-nar b’kopp f’idejh biex jinfdew lispejje]. U [alli fil-;img[a tal-festa, il-kisra ta’ dalmet illejl ti]]ar;an bl-ilwien talmurtali, beraq pront, murtaletti u sferi.

Nies o[rajn li g[amlu ;ie[ lil {al Qormi kienu lIm[allef George Schembri u l-membru parlamentari Nazzjonalista Federiku Maempel. Il-Ministru tasSa[[a u l-A;ent President George Hyzler (imwieled i]}ejtun) imma g[ex g[al snin twal u [adem [afna g[al {al Qormi. Frans Ebejer, kunsillier mal-Partit Laburista, fi ]mien il-Milied kien jarma presepju millisba[ fuq stil Malti n-na[a tal-Vitorja.

Persuni o[ra kienu Indri Cassar (?issu) li kien ikanta l-

Miserere u t-Te Deum bilLatin waqt il-Vjatku. Kien ukoll ji;bor in-nies u jg[idilhom it-talba tarRu]arju Mqaddes. Karmenu Azzopardi (il-Bonu) li kien inkarigat li jdoqq il-qanpiena waqt il-vjatku, kellu wkoll sett ta’ Vari ]g[ar tal-Passjoni li kienu jin[ar;u f’pur/issjoni fuq l-ispallejn mit-tfal fi ]mien il-:img[a l-Kbira.

Salvu Debono li kien [adem qatig[ biex isir bankun millisba[ lil istatwa ta’ San :or; kif ukoll biex issir l-Vara ta/?ena.

Insemmi wkoll lil Angelo Pace tal-Mu]ew. Kien ra;el tal-affari tieg[u [afna u bniedem ta’ silenzju. :or; Baldacchino li kien l-ewwel so/ju tal-Mu]ew f’{al Qormi, Nazzareno Schembri, :u]eppi Gafà u Carmelo Cini. Ilkuntistabbli Karmenu Camilleri u An;lu Borg li taw l-ajjut b’mod erojku.

Alfred Gatt jew a[jar Fredu ta]-}ebg[a. Kellu [anut ]g[ir imma mfittex [afna fi Triq ilKbira. Kien i[obb jonqox xi ;ebla, jag[mel xi kenur jew pagna. Kien ukoll lettur filKnisja ta’ San :or; u jg[id irRu]arju waqt il-pur/issjonijiet tal-festi sekondarji.

Is-Sinjora Concetta Borg Calleja u Rikkarda Farrugia, Qriema li g[amlu ;ie[ filqasam edukattiv. Anthony Coleiro, librar fil-librerija taliskola primarja ta’ San :or;.

Massimo Mangion jew a[jar Massu tal-Vari, li kien jie[u [sieb l-organizzazzjoni kollha u l-[ru; tal-pur/issjoni tal:img[a l-Kbira lejn nofs isseklu g[oxrin.

G[a]i]a Belt Pinto, dawn a[watek li semmejt, flimkien ma’ o[rajn li [admu g[all;ie[ tieg[ek, huma ra;;i ta’ dawl fuqani fis-swaba’ mdeh’ba ta’ ;rajjietek.

Riferenzi:

Kan. J. Schembri: Jum il-Belt Pinto, Annwal Banda Ani/i, 1993.

Ibid: Qriema ta’ l-Img[oddi (6 Persuni), Programm tal-festa S. :or; 1978.

G. Lanfranco: Xi Anniversarji u ?entinarji ta’ Interess g[all-Qormin u Annwal G[aqda Mu]ikali San :or; 2005. :. Peresso: Bijografiji f’akkademja Mu]iko-Letterarja. Annwal, So/jetà La Vittorja, Mellie[a, 1991.

G. Saliba: Il-Festa t-Tajba {abib, Annwal Banda De Rohan, {a]}ebbu;, 1991.

J.F. Grima: Il-Vjatku f’{al Qormi, Annwal Kumitat Festi Esterni, San :or; Martri, 2000.

Fr N. Ellul-Vincenti: L-Id Imsa[[ra fis-Si;ra, ‘Sag[tar’ Novembru 2012.

A. Mangion: It-Triq tasSalvazzjoni f’{al Qormi, flyer ta’ wirja tal-:img[a l-Kbira.

COLLAGE ATTWALITÀ 11

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Miley Cyrus tippo]a g[all-magazin Maxim

L-aktar tliet nisa sexy g[all-2013 Il-kantanta ta’ 20 sena

Miley Cyrus intg[a]let mill-

magazin ‘Maxim’ b[ala laktar mara sexy g[as-sena 2013.

Il-magazin, li jinbieg[ fuq livell internazzjonali, immirat lejn l-ir;iel, hu mag[ruf laktar g[all-informazzjoni u ritratti li jippubblika dwar nisa famu]i, b[al kantanti u atturi, fost o[rajn, li huma kunsidrati b[ala nisa sbie[.

Cyrus, li twieldet f’Nashville, f’Tennessee flIstati Uniti, irnexxielha tikklassifika l-ewwel minn 100 mara o[ra li kienu parti minn din il-kompetizzjoni blisem ta’ Maxin Hot 100 List.

Klassifikata fit-tieni post hemm Selena Gomez, ta’ 20 sena, kantanta u attri/i li wkoll b[al Cyrus kienet u g[adha famu]a g[ar-rwol li kienet tinterpreta fis-serje Wizards of Waverly Place li kien jintwera fuq Disney

Channel. Gomez hi famu]a wkoll g[ar-relazzjoni li kellha mal-kantant Justin Bieber.

Dik li dan l-a[[ar qed tissemma [afna fuq mezzi taxxandir min[abba a;ir irresponsabbli u hi kunsidrata wkoll b[ala wa[da mill-aktar kantanti famu]i, Rihanna, kienet klassifikata fit-tielet post. Robyn Rihanna Fenty g[andha 25 sena.

Jidher li Miley Cyrus tant kienet fer[ana li hi l-aktar mara sexy g[al din is-sena, li [ar;et l-a[bar jiem qabel ma l-magazin Maxim ippubblika l-artiklu dwarha u r-ri]ultati uffi/jali tal-kompetizzjoni.

Cyrus, li hi bint il-kantant tal-mu]ika Country Billy Ray Cyrus, bniet il-popolarità tag[ha mis-serje televi]iva Hannah Montana li kien jintwera fuq l-istazzjon barrani Disney Channel. B’hekk fl2006 meta bdiet tintwera u saret l-idolu ta’ [afna

Selena Gomez, it-tieni l-aktar mara sexy g[all-2013

adolexxenti. {admet ukoll f’serje televi]ivi o[ra b[al Doc u fl-2008 bdiet tiffoka fuq ilkarriera tag[ha b[ala attri/i, infatti hi mag[rufa l-aktar g[all-film The Last Song li [are; fl-2010.

Wara s-su//ess li kisbet b[ala Hannah Montana, Cyrus irnexxielha tibni identità ;dida fl-industrija tal-mu]ika u s’issa di;à [ar;et tliet albums: fl-2007, fl-2008, fl-2010 u rraba’ wie[ed mistenni jo[ro; aktar tard din is-sena. Reb[et ukoll diversi awards b[allMTV Music Awards, People’s Choice Awards u t-Teen Choice Awards, rikonoxximenti ta’ presti;ju, laktar fl-Istati Uniti.

Intant Miley Cyrus fix-xhur li ;ejjin mistennija ti]]ewwe; lill-attur Liam Hensworth, minkejja li fil-media internazzjonali kien qed ikun rappurtat li l-g[erusija tag[hom qeg[da fi kri]i.

Rihanna, waqt kuncert live f’Londra s-sena l-o[ra

L-a[jar 10 skont il-magazin Maxim 1.

2.

3.

4.

5.

Miley Cyrus Selena Gomez Rihanna Mila Kunis Jennifer Lawrence

6.

7.

8.

9.

10.

Jennifer Love Hewitt Ashley Tisdale Kate Upton Vanessa Hudgens Elisha Cuthbert

12 COLLAGE

RELI:JON

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

G[id il-{amsin

Morru ne[[u l-bi]a’ Atti 2>1-11< Salm 103< Korintin 12,3-7,12-13< :wanni 20>19-23

L-g[axar ‘Iva’ tal-[ajja konsagrata Kemm il-‘iva’ tg[id lil Alla bil-[ajja tieg[ek ta’ veru^ 1. Iva g[all-im[abba: :esù jpo;;ili domanda u jistaqsini: “inti t[obbni?” (:w 21,18). Da ]gur :esù li n[obbok! U fik in[obb i]]g[a]ag[, il-morda u l-anzjani. Jiena tieg[ek biex in[obb. Jien tieg[ek biex in[obb lil kul[add.

2. Iva g[al-libertà: “Mhux intom g[a]iltu lili, imma jien g[a]ilt lilkom” (:w 15,15). Huwa Int o :esù li tridni. Jien ;ejt mag[]ul minnek.

Jien ng[ix il-libertà li inti tag[tini biex nin[eles mill-flus, mill-pja/iri, mill-egoi]mu. Bik mieg[i nista’ ng[id ‘jien [ieles’.

3. Iva g[all-ma[fra: “Mur u tidnibx i]jed”.

(:w 8,11). Int x[ett g[ajnejk fuqi biex tg[inni, tfejjaqni, ta[firli. Il-ma[fra hi rigal li g[andi noffri lil kul[add fil-[ajja tieg[i. Hu sabi[ li ta[fer. Imma iktar sabi[ hu li tkun ma[fur.

4. Iva g[all-fedeltà: “Kollox mitmum” (:w

19,30). Int ma tabbandunanix. Mitt fuq is-salib imma qatt ma [allejtni abbandunat. Anki jien.

Inweg[dek. Noqg[od dejjem mieg[ek. Inpo;;i jdejja fin-nar. Iva tfisser iva.

5. Iva g[all-istat ta’ missier#omm: “Hu

g[arrafna l-misteru tar-rieda tieg[u” (Ef 1,8).

Qrib tieg[ek in[ossni b[ala iben. ’Il bog[od minnek in[ossok b[ala missier. In[ossni kburi meta na[seb fuqek. Hu permezz tal-missier li liben jimxi. Il-vja;; tal-[ajja hu id f’id.

6. Iva g[all-[ajja: “Inti biss g[andek il-kliem tal-[ajja ta’ dejjem”. (:w 6,68). Kollox hu [ajja: ix-xemx, l-g[alqa, ir-ri[. Is-si;ra, ilflieles madwar il-qroqqa. It-tajra li ti;ri lejn iddawl, it-tfajjel li ji;ri wara l-farfett. Inti l-[ajja.

Anki jien ng[ix il-[ajja.

7. Iva g[all-Kelma u g[all-kelma mog[tija: “La qieg[ed tg[id int, [a nkala x-

xbiek” (Lq5,5). Kollox hu Kelma: ittri kbar, ]g[ar, korsiv, stampat. Fil-[ajja tieg[i kollox hu kliem mitkellem: im[abba, sagrifi//ju, fer[. Il-kelma hi verb: obdi, [obb, aqdi. Kull verb hu attiv, passiv, regolari, transittiv, intransittiv. Jien inkun intransittiv meta ma ng[idx iktar il-kelma ‘int’.

8. Iva g[all-;enn. Is-segwa/i ta’ :esù

kienu qed ifittxuh g[ax qalu fuqu: “tilef mo[[u” (Mk 3,20). :esù mi;nun, im;ienen is-segwa/i tieg[u. Mi;nun min jid[ol reli;ju]#a, min isir sa/erdot. Il-verità hi: ;enn veru hu li tg[ix ming[ajr il-verità.

Jekk ma t[obbx tmut b[al min hu mi;nun.

9. Iva g[a]-]g[a]ag[: “{allu t-tfal /kejknin ji;u g[andi” (Mk 10,14).

G[ajnejhom jaraw lil Alla. Huma se jkunu dawk li jid[lu fis-saltna tas-sema. Jekk tag[mel [sara lilhom tkun qed torbot ;ebla tad-d[in ma’ g[onqok. Huma l-mimmi ta’ g[ajnejn Alla.

10. Iva g[al :esù: “Ejja warajja” (Mk 9,9).

Ag[]el. :esù mhux b[al meta qed tag[]el ktieb, tibbukkja vja;;, tinkiteb f’xi skola. :esù hu l-[ajja tieg[ek. Qisek qed tg[id: jiena huwa int. Minn hemm ’il quddiem tista’ tiffirma u ssejja[ lilek innifsek: Pawlu ta’ :esù, Carmen ta’ :esù, Tere]a ta’ :esù.

Mhux importanti li jkun hemm xi [addie[or warajja. Hu vitali, i]da, li xi [add ikompli jimxi wara :esù. G[andna b]onn ta’ dixxipli u mhux ta’ su//essuri.

{SIEB

Ejja Spirtu s-Santu, imla l-qlub tal-fidili tieg[ek u kebbes fihom in-nar ta’ m[abbtek.

Il-{sieb L-esperjenza tal-[ajja umana ta’ kuljum tg[addina minn [afna mumenti ta’ bi]a’. Il-bi]a’ li ta[kem u [afna drabi tipparalizza l-azzjonijiet li nkunu se nwettqu. Fil-[ajja tag[na spiritwali ji;rilna l-istess. {afna drabi nib]g[u nag[tu xhieda li a[na nsara, [afna drabi nib]g[u ng[ixu l-kelma ta’ Alla,

[afna drabi nib]g[u ninqatg[u minn kompromessi li nkunu [loqna a[na g[all-kumdità tag[na.

Il-festa kbira tal-lum ta’ n]ul l-Ispirtu s-Santu fuq il-Knisja u fuqna personalment hi festa li tistedinna li g[alkemm a[na bnedmin u mimlijin dg[ufija, ilkoll kemm a[na g[andna g[alfejn nag[mlu kura;;. Il-Mulej jaf min a[na, il-Mulej jaf li a[na kollna bi]a’, il-Mulej jaf li lkoll kemm a[na nistg[u nwettqu [afna ;id jekk nisimg[u, na//ettaw u ng[ixu l-kelma tieg[u.

Hu g[al dan il-g[an li l-Mulej jibg[at l-Ispirtu s-Santu, idDifensur, li mhux biss se jsa[[a[ fina l-fidi i]da permezz taddoni tieg[u se jqawwina biex naffrontaw is-sitwazzjonijiet ta’ [ajjitna kull [in. L-Ispirtu s-Santu jin]el biex idawwalna u jurina x’g[andna ng[idu u nag[mlu. L-g[a]la issa hi f’idejna kemm tassew g[andna fidi fil-Mulej u f’dan il-mibg[utdifensur li hu jibg[atilna, li r/evejna fil-Mag[mudija u filGri]ma tal-Isqof. Kemm tassew qed in[ossu l-pre]enza talIspirtu s-Santu fil-[ajja tag[na hi d-domanda li rridu nwie;bu g[aliha b’mod personali llum.

Il-Kelma Fl-Ewwel Qari tal-lum, me[ud mill-Ktieb tal-Atti talAppostli, naraw l-in]ul tal-Ispirtu s-Santu fuq l-Appostli kif kien iwieg[ed :esù. Fit-tieni parti l-Appostli jo[or;u jippritkaw lill-;nus kollha b’lingwi differenti. Fis-Salm Responsorjali, minn Salm 103, insibu g[anja ta’ radd il-[ajr g[ax permezz tal-Mi;ja tal-Ispirtu s-Santu l-Mulej beda j;edded kollox.

Fit-Tieni Qari mill-Ewwel Ittra ta’ San Pawl lill-Korintin, g[andna t-teolo;ija ta’ San Pawl dwar l-Ispirtu s-Santu fejn jurina l-g[aqda li fiha jrawwimna l-Ispirtu s-Santu.

Tg[ammidna fi Spirtu wie[ed biex insiru ;isem wie[ed. Din l-g[aqda tispikka aktar fil-pa/i li l-Mulej jag[ti lid-dixxipli tieg[u filwaqt li jonfo[ fuqhom l-Ispirtu s-Santu kif insibu fis-silta tal-Van;elu ta’ San :wann illum.

Il-{ajja 1. Il-Mulej jaf li a[na dg[ajfa. I]da jridna nag[mlu kura;; u na[dmu fl-g[alqa tieg[u. G[alhekk jibg[at l-Ispirtu sSantu.

2. Kemm tassew a[na nies li n[ossuna mdawla permezz tal-Ispirtu tal-Mulej? Il-Mulej jibg[at l-Ispirtu s-Santu biex nirrikorru lejh tul il-jiem ta’ [ajjitna. Qed inwettqu dan?

3. Xi djalogu nag[mlu mal-Ispirtu s-Santu kuljum?

4. L-Ispirtu s-Santu minbarra d-dawl permezz tad-doni tieg[u jridna li nkunu ;ebel [aj fil-Knisja. Ejjew nitolbu llum biex ni;;eddu fl-impenn tag[na nisrani fis-so/jetà u fil-[idma li nwettqu kuljum.

Id-Djalogu Spirtu s-Santu, nitolbuk tin]el fina biex turina xi trid minna, biex b’g[emilna u [idmietna nwasslu l-Bxara t-Tajba fl-ambjent ta’ madwarna.

Fr Charles Fenech OP

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

ISMA’ DIN

1. Predikatur tajjeb

Ftit snin ilu, Professur kien vaganza ma’ martu, bit-tama li jgawdi ftit mistrie[ familjari, f’ristorant ]g[ir. Waqt li qed jistennew l-ikel, innutaw ra;el, b’xag[ru bajdani, ikellem innies, g[addej minn mejda g[all-o[ra. Il-Professur qal lil martu: “nispera ma ji;ix ’l hawn”. Imma mar. Staqsiehom: “mnejn intom?” “Minn Oklahoma”, we;buh . “Fortunati li g[andna lilkom f’Tennessee. X’ta[dmu?” “Jien ng[allem f’Seminarju”.

“Allura tg[allem lill-o[rajn kif jippritkaw? Mela g[andi storja kbira x’ng[idlek.” U ;ab si;;u u po;;a [dejhom. “Qed taraha dik il-muntanja? Isfel tal-muntanja darba twieled tifel minn tfajla mhix mi]]ew;a. Kellu trobbija diffi/li, l-iktar g[ax kull fejn kien imur kienu jistaqsuh min hu missieru.

Kien jevita lil s[abu l-iskola u lin-nies fil-[wienet. Meta kellu 12-il sena, ;ie predikatur ;did fil-knisja tieg[u. It-tifel dejjem kien jid[ol tard u jitlaq kmieni biex jevita li ji;i mistoqsi dik id-domanda terribbli.”

“Imma darba [abat mal-predikatur [dejn il-bieb u staqsieh l-istess domanda b’vu/i ftit g[olja li semg[uh in-nies. In-nies kienu jafuha r-risposta. Il-predikatur b[al induna. Qabad ittifel minn spallejh u qallu: “Stenna ftit. Naf min int. {adtek mix-xebh. Int iben Alla. Int g[andek wirt kbir. Qis li tie[du.”

“It-tifel tbissem g[all-ewwel darba wara [afna snin u [are; mill-knisja persuna ;dida. Kull meta re;g[u staqsewh min hu missieru, kien jg[idilhom li hu bin Alla.”

Il-Professur baqa’ skantat. Dak ir-ra;el, qabel ma telaq qallu: “Kieku dak il-predikatur ma qallix hekk, kont nibqa’ na[seb li ma jien xejn.” Il-Professur sejja[ lill-waiter u staqsieh: “taf min hu dak ir-ra;el li kien qed ikellimni?” “U ]gur li naf. Kul[add jafu hawn. Dak Ben Hooper, li sa ftit ilu kien il-Gvernatur ta’ Tennessee” (1870 – 1957). Aktar tard, missieru rrikonoxxih. Kien tabib prominenti.

COLLAGE

2.

■ “Alla tal-Antik Testment

■

kien Alla daqsxejn qawwi ]]ejjed. Il-Lhud b[ala lpoplu ta’ Alla, kienu g[adhom qed ji;u ffurmati. Kienu j[arsu lejn Alla b[ala Dak li g[al kull [a;a xejn, kwa]i b’kapri//, i[obb juri lpotenza tieg[u. Lil Alla kienu jarawh l-iktar – mhux biss – b[ala Alla li jbe]]a’: kemm lilhom, meta kien hemm b]onn u kemm lill-g[edewwa tag[hom.

Imma meta f’:esù Kristu waslet fid-dinja l-qu//ata tar-Rivelazzjoni, l-idea t’Alla nbidlet kompletament. Mhux g[ax

■

minn Dun Pawl Camilleri ................................................ pauca43@gmail.com

ma baqax qawwi, imma g[ax il-qawwa tieg[u bdiet tidher ferm i]jed flim[abba ta’ Missier lejn uliedu, iktar milli kwa]i b[ala dittatur mal-iskjavi

{SIBIJIET

13

tieg[u. :esù ried li nsej[ulu Missierna. Lisba[ parabbola ]gur li hi dik ta’ Missier l-Iben il{ali. Missier li kapa/i jikkastiga, imma jippreferixxi j[obb u jifdi.

U a[na lkoll ulied dan ilMissier, paternità li timliena b’dinjità unika.

Fuq kull wie[ed minna, jg[id dak li qal fuq :esù: “Dan hu Ibni l-ma[bub” (Mt3,17). Jiddependi minna jkomplix jg[id ilbqija ta’ dal-vers: “fih jien nitg[axxaq”. Id-dnub jisfigurana. Hu ma jitqa]]i]niex, lanqas biddnub. Basta nersqu lejh, b[all-Iben il-{ali, u ng[idulu: “Missier, dnibna kontra s-sema u kontrik. (Lq 15,21).

3.

Mulej, kemm jien fer[an li g[andi Missier b[alek: qawwi imma tant [anin li t[obbni b’im[abba tal-;enn.

Ma jist[oqqlix inkun ibnek

g[ax tant in]omm bog[od minnek.

Ressaqni lejk u g[inni n[oss l-im[abba kontinwa tieg[ek g[alija.

G[inni ng[ix [ajja li tkun tixraqli b[ala ibnek.

{merijiet kbar fuq Kristu Trid tkun tassew bla mo[[ biex ma tarax li l-poplu tag[na hu sajjem [afna mittag[rif li l-Iskrittura Mqaddsa tag[tina!

Dan hu ;ej mill-fatt li listess poplu ma tantx jaqra lKotba Mqaddsa. I]da mhux biss g[al din ir-ra;uni.

Hemm, iva, ra;uni o[ra. Hi l-fatt li a[na s-sa/erdoti lillistess poplu ma tantx qeg[din ng[allmuh f’dan ilqasam. Jekk, fil-fatt, a[na stess m’a[niex anki sajmin f’dan it-tag[lim! ?ar u tond!

Sa [amsin sena ilu, ilpoplu tag[na kien ji;i mog[ti regolarment millkappillani dik li kienet tissejja[ ‘L-Ispjega talKateki]mu’. Dan kien isir kull nhar ta’ {add waranofsinhar f’kull parro//a ta’ Malta u G[awdex. Il-kappillani kienu jippreparaw ru[hom sewwa u l-poplu kien jitg[allem [afna duttrina tal-Knisja.

Barra minn hekk, fliskejjel kien jing[ata [afna tag[lim f’dan il-qasam, mhux biss fl-Iskejjel talKnisja, i]da anki f’dawk talGvern. Sa[ansitra, fl-ewwel sentejn tal-korsijiet preparatorji tal-Università kien hemm is-su;;ett obbligatorju tal-Etika jew ilMorali.

Sfortunatament, dan illum kollu spi//a! Kellna xi ‘g[orrief’ li g[o;obhom ibiddlu l-affarijiet! Jiena mg[arraf li, anki f’attendenzi ta’ g[aqdiet reli;ju]i, it-tfal

mhumiex qeg[din ji;u mg[allma tajjeb it-tag[lim tal-Knisja u, spe/jalment, dak tal-Iskrittura Mqaddsa.

Tistaqsi jekk l-istess membri tal-g[aqdiet reli;ju]i humiex huma stess mg[allma tajjeb.

Naturalment, jekk huma mhumiex, ma tistenniex li jag[tu minn dak li m’g[andhomx. Iva, jiena stess u apposta, il[aqt g[amilt xi mistoqsijiet lillmembri li jag[mluha ta’ ‘g[alliema’. Jiddispja/ini ng[id li spiss ma [ri;tx sodisfatt!

Fi kliem ie[or, jassumi awtorità f’qasam fejn mhux kompetenti!

Kristu ‘insensittiv’ Iva, Kristu, b[ala Alla, hu listess im[abba u l-istess karità. Jag[der u j[enn b’mod infinit, kif mhumiex kapa/i jag[mlu l-bnedmin. I]da ma rridux ninsew li, lill-bnedmin,

minn Mons Anton Gauci

Fuq Kristu

Kemm kellna, ftit ilu, tag[lim falz fuq Sidna :esù Kristu! F’kull xorta ta’ media, tant fil-;urnali kemm fuq ir-radju u t-televi]joni!

L-ewwel nett, nistaqsu jekk dawn l-istess nies li jitkellmu fuq Kristu g[andhomx huma stess xi kopja tal-Evan;elju biex jaqrawha u fil-fatt qattx jift[uha.

Dan jg[odd mhux biss g[al [afna laj/i, ir;iel u nisa, li spiss isemmu lil Kristu u ttag[lim tieg[u, i]da anki g[all-istess membri talKnisja li g[andhom id-dmir li jg[allmu lill-poplu.

Tismag[hom jg[idulek li Kristu ma kienx ikun tant ‘insensittiv’, li Kristu ma kienx jikkundanna b[alma jikkundannaw l-Isqfijiet.

Kien hemm mara fuq programm televi]iv fl-a[[ar ;ranet ta’ Awwissu li ma nafx kemm-il darba qalet li

Kristu kien karità u m[abba u, g[alhekk, ma kienx se jkun tant ‘insensittiv’ li jikkundanna b[all-isqfijiet.

Ji;ifieri kienet qed tg[id, quddiem Malta u G[awdex, li hi sajma g[al kollox mittag[lim ta’ Sidna :esù Kristu. U ma st[atx toqg[od tlablab! Anzi, tkellmet b’ton ta’ awtorità! Min kien qed imexxi d-diskussjoni hu stess ma nafx kemm riferenzi g[amel g[al xi sa/erdoti f’Malta biex isostni hu wkoll is-‘sensittività’ ta’ Kristu kontra l-‘insensittività’ ta’ xi mexxejja tal-Knisja!

U qisu qed jirreferi g[al xi San Tumas ta’ Aquino jew g[al xi Sant’Alfons de Liguori! Wera /ar u tond li, g[alkemm kien qed imexxi d-diskussjoni, hu stess kien sajjem g[all-a[[ar minn /ertu tag[lim skritturistiku.

Kristu Sidna ma jridx jarahom imorru mitlufa g[al dejjem min[abba dnubiethom! U, iva, pre/i]ament g[alhekk Hu, flimkien mal-karità u lim[abba, wera ‘insensittività’ enormi fil-konfront tad-dnub u tal-midinbin!

Ma qag[adx jilg[ab, la blg[emil u lanqas bil-kliem.

Wera g[emil li jixxukkjak u qal kliem li jwerwer u jimliek bil-bi]a’. Dan Kristu Sidna kien, mhux jien li qed nikteb jew inti li qed taqra! Lanqas lAr/isqof Cremona jew l-Isqof Grech f’xi Ittra Pastorali jew f’xi omelija! Kien Kristu!

Min kien dak li g[amel [abel u beda jke//i lillbejjieg[a mit-Tempju? (:w.

2,14-16). Min kien dak li tana l-parabbola ta’ Abraham u Lazzru, fejn ma kien hemm lebda [niena u ma[fra g[al dak il-g[ani? (Lq.16,22-26).

Min kien dak li wissiena li tista’ tinxte[et fl-infern ‘b’g[ajnejk it-tnejn’ u ‘fejn in-nar ma jintefiex’?

(Mk.9,42-47). Min kien dak li be]]a’ lis-semmieg[a tieg[u biex ma j;ibux ru[hom b’tali mod li jintbag[tu ‘kastigi eterni’? (Mt.25,41-46). Min

be]]a’ b’dak il-qaddej li jinxte[et fid-dlamijiet ta’ barra, fejn ikun hemm il-biki u t-the]]i] tas-snien?

(Mt.25,30). Min kien dak li sa[ansitra qal lid-dixxipli tieg[u, “Tridux titilqu intom ukoll?” (:w.6,68). Tg[id kien l-‘insensittiv’ Isqof ta’ G[awdex? Jew kien l‘insensittiv’ Kristu?!

Jiena nissu;;erixxi li min kellu l-pja/ir li ju]a kliem b[al ‘insensittiv’ fil-konfront tal-mexxejja tal-Knisja, li jippritkaw tajjeb il-Li;i ta’ Alla, iva, dan jew dik jid[lu da[la fihom infushom. Ikunu fidili lejn il-Li;i ta’ Alla u ma joqog[dux jigdbu dwar Sidna :esù Kristu u t-tag[lm tieg[u.

Fl-a[[ar mill-a[[ar, meta Kristu tana dak il-kliem li jwerwer u li juri ‘insensittività’ enormi, Sidna :esù ma kienx qed jag[mel [a;a o[ra [lief juri fedeltà kbira lejn dak li Alla g[allem fit-Testment il-Qadim. Hekk jew mhux hekk?

Issa, jekk jiena ng[id li dawk kollha li qeg[din jiktbu dawn il-falsitajiet fuq Kristu mhumiex [lief jew nies li ma jafu xejn l-Evan;elju jew, ag[ar u ag[ar, nies li g[al skopijiet tag[hom iridu jqarrqu bil-proxxmu, jiena nkun sejjer ]ball jew inkun ‘insensittiv’?

Jew, g[all-kuntrarju, inkun sempli/ement sa/erdot li, akkost li ji;i mg[ajjar, irid jifta[ l-g[ajnejn biex l-erwie[ ma jmorrux mitlufa g[al dejjem?

14 COLLAGE

KUR}ITAJIET

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

INTERVALL PAWSA QASIRA TA’ MISTRIEÓ

‘Re Bulldog’

Koroh imma sbie[ Huckleberry il kelb tar razza bulldog ta erba snin , -

WILLIAM U KATE FL-2063. Nickolay Lamm u Nikolett Meresz huwa ]ew; artisti li [olqu pittura flimkien li turi kif ikunu jidhru l-koppja rjali William u Kate 50 sena o[ra. Id-Duka u d-Dukessa ta’ Cambridge xorta jibqg[u jintg[arfu sew g[ad li t-tikmix fuq il-;ilda jibda jidher mhux [a]in. Il-pittura saret f’g[eluq is-sentejn mi]-]wie; tag[hom.

Tifel ta’ 6 snin saq karozza biex jixtri l-ikel Tifel minn Michagin jinsab fl-inkwiet mal:ustizzja wara li [a l-karozza ta’ missieru fis-6 a.m. biex imur jixtri ikla ?ini]a. It-tifel, li bilkemm kien jidher wara d-dashboard talkarozza, twaqqaf mill-Pulizija tliet mili bog[od minn fejn jg[ix mal-;enituri tieg[u.

It-tifel qalilhom li mar jixtri aktar ikel minn dak li kien kiel il-lejl ta’ qabel imma l-[anut dak il-[in kien mag[luq. Waqt li kien sejjer

lura d-dar baqa’ die[el f’sinjal tat-traffiku u kien sejjer f’[anut li jsewwi l-karozzi meta twaqqaf.

Waqt triqtu lejn il-[anut xi sewwieqa /emplu lill-Pulizija dwaru u fil-fatt sakemm waslu l-pulizija kienu di;à [adulu /-/wievet tal-karozza.

Missier it-tifel sar jaf bl-in/ident meta lpulizija qajmuh mir-raqda li kien fiha.

-

’

’

,

jidher kuntent bla qies wara li kien inkurunat l-isba[ kelb ta’ din ir-razza waqt konkors li sar fi Drake University f’Iowa fl-Istati Uniti fit-22 ta’ April. Il-konkors kien l-34 wie[ed fis-sensiela u Huckleberry g[eleb bosta konkorrenti o[ra.

Wie[ed minn dawn kien Zeus, li mlibbes ta’ imperatur Ruman bil-weraq tar-rand u bit-toga, spi//a ’l isfel filklassifika.

‘Zeus’

Kok qatel, sajjar u kiel lil martu

“Insew kemm huma wesg[in il-karozzi” Membru fil-kunsill talbelt ta’ Swindon flIngilterra qal li [addiema “insew kemm huma wiesa’ l-karozzi” meta ]ebg[u ddouble yellow lines fi sqaq ]g[ir.

L-ispazju ta’ bejn il-linji s-sofor hu biss 33 /entimetru f’mog[dija li hi twila biss 18-il metru u wiesa’ ftit aktar minn metru.

Il-kunsill tefa’ l-[tija fuq il-kuntratturi li g[amlu xxog[ol wara li kien ir/ieva

lmenti minn residenti li llinji kienu [ela ta’ [in u [ela ta’ flus il-poplu.

Il-kunsill wera l-g[adab tieg[u g[al dan in-nuqqas ta’ [sieb u qal li se jkellmu lil min kien responsabbli g[al din il-[merija.

Ray Mudhar, resident flin[awi, qal li din kienet wa[da mill-aktar affarijiet stupidi li qatt ra. Meta kien ma’ sie[bu u raw il-linji nfaqg[u jid[ku dwar kemm jistg[u jkunu stupidi xi nies.

David Viens, kok minn Kalifornja, intbag[at 15-il sena [abs wara li nstab [ati li qatel, sajjar u kiel lil martu.

Waqt li kien jiddefendi lilu nnifsu fil-qorti hu qal li kienet gidba dik li g[alla lil martu u kielha.

Viens, li g[amilha ta’ avukat tieg[u nnifsu, qal li hu kien i[obb lil martu u qatt ma sajjarha f’tank kbir f’ilma jag[li. Min[abba f’hekk talab li l-ka] tieg[u jer;a’ jinstema’ mill-;did fil-qorti. Imma ttalba tieg[u ma ntlaqg[etx g[ax kienet bla ba]i.

Waqt ]ew; intervisti li saru mieg[u mill-Pulizija f’Ottubru tal-2009 u li nstemg[u fl-awla tal-qorti, ir-ra;el jinstema’ jirrakkonta kif rabat [alq martu b’bi//a /arruta u rabatha biex ma ti//aqlaqx u b’hekk jg[addi lejl fil-kwiet.

Erba’ sig[at wara sabha mejta.

F’intervista minnhom lixxeriff ta’ Los Angeles County isemmi li kien po;;a l-katavru ta’ martu ta’ 39 sena f’tank kbir ta’ 55 gallun fuq nar bati fir-ristorant li g[andu f’Long

David Viens, il-kok kannibalu

Beach u [allieha fih erbat jiem. Wara saffieha mill-ilma u kiel minnha.

Imma Viens ta’ 49 sena qal li meta g[amel dawk listqarrijiet mo[[u ma kienx qed ja[dem tajjeb u semma affarijiet li mhux vera ;raw.

Aktar tard, meta l-Pulizija marret ter;a’ tkellmu g[ax sabu xi provi mog[tija minn bintu, ir-ra;el telaq ji;ri u

waqa’ minn fuq irdum g[oli 80 pied u b’hekk spi//a fuq si;;u tar-roti.

Il-ka] beda jin[all meta kien qal lil bintu x’kien g[amel u li kien se jibda jg[ix ma’ waitress ta’ 23 sena li kienet impjegata fir-restorant. Bintu marret g[and il-Pulizija li fet[u l-ka] li baqa’ g[addej sakemm issa r-ra;el instab [ati tal-qtil ta’ martu.

COLLAGE PASSATEMP 15

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013 Mimdudin> 1. Mammali b’;isimhom miksi xag[ar (6) 3. Nieqaf u ma nitkellimx i]jed (6) 7. Ta’ ksir ta’ qalb (7) 8. …… Briffa, poeta Malti (5) 9. Imwieled ir-Rabat (5) 10. :eneru] u j]omm kelmtu (9) 11. Wesg[a f’xatt fejn jid[ol il-ba[ar (5) 13. Skumnikat (6) 15. Kannukkjali (6) 17. B[al-lumi, ng[idu a[na (5) 21. Dikjarazzjoni miktuba u ma[lufa biex tintu]a b[ala xhieda (9) 23. Issib [afna minnu g[and il-[ajjat (5) 24. Ammont (5) 25. {olqa li minnha taqbad biex tifta[ (7) 26. Ti;i b]onnha biex tin[asel (6) 27. Xela (6) Weqfin> 1. Ippubblikaw f’gazzetta biex ikun jaf kul[add (6) 2. Ng[awwe; (5) 3. Tbaxxa (5) 4. U]ati g[all-injezzjonijiet u g[at-te[id tad-demm (7) 5. Kunjom li jfakkrek fid-draguni? (5) 6. Dejjem hu jirba[ fil-films tal-;lied (6) 7. Tebg[a (5) 12. Erbg[a u g[oxrin sieg[a (3) 14. Bastjun mo[bi g[and il-konfessur? (3) 15. Tivvendika ru[ek (6) 16. Partatlu xog[lu l-purtinar? (7) 18. Skappa milli j[allas id-dazju (5) 19. Xejn ma kanta tajjeb! (5) 20. Din tixrob l-ilma meta timsa[ biha (6) 22. Din titla’ minn ;on-nar (5) 23. Kesa parti mill-;isem b’xi ]ejt jew b’ingwent (5)

4

5

6 8

7

10

9

11

13

12

14

pin 15

16

PUBLICATIONS

18

17

20

19

21

22

24

25

26

Soluzzjoni tat-Tisliba li dehret il-{add li g[adda Mimdudin> 1. Imxija; 3. Xa[[am; 7. Sammart; 8. Rassa; 9.

Qabla; 10. San :u]epp; 11. Armla; 13. Fakkar; 15. Trossu; 17.

Evada; 21. Purtinara; 23. Abbu]; 24. Nef[a; 25. Pre]ent; 26.

Pa/ikk; 27. Stonku.

Weqfin> 1. Iraqqa’; 2. Jimla; 3. Xitan; 4. {arruba; 5. Pawsa; 6. Kappar; 7. Sabar; 12. u 14. Maskra; 15. Ta’ Pinu; 16. Stinati; 18. Dabet; 19. Qares; 20. E]ilju; 22. Appik; 23. A;ent.

3

2

1

I

pin PUBLICATIONS

Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà Tel> 25965412

23

27 IRBAÓ… voucher ta’ €15 li jissarraf f’g[a]la ta’ kotba tal-PIN (Pubblikazzjonijiet Indipendenza), Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà (Tel. 25965463). Indirizzaw is-soluzzjoni, flimkien mal-indirizz u n-numru tat-telefon tag[kom, hekk: TISLIBA il-mument, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, Pietà PTA1450. G[andkom ]mien sa nhar is-Sibt li ;ej.

Ir-rebbie[ ikun mitlub iwie;eb mistoqsija sempli/i fuq it-telefon. Ir-rebbie[ tat-Tisliba tal-{add 5 ta’ Mejju 2013 hu: Mark Briffa, 28, ‘Marigold’, Triq Santa Maria, Mellie[a.

Log[ob bis-sil; ■ Xi tfal kienu jilag[bu jwaddbu blalen tas-sil; lil xulxin. Laqtu f’wi//ha lil wa[da mara. Ir-ra;el mimli rabja qalilhom: “Irringrazzjaw lis-sema li ma lqattux lili!”

Soluzzjonijiet

1. Il-qrun xellugi talmuntun u disinn fil-[adid tal-kan/ell.

2. Il-parti ta[t id-denb taliljunfant u l-fjamma flistemma.

3. G[ajnejn ir-ra;el u g[asfur qed jittajjar.

4. Il-profil estern taddrieg[ tar-ra;el u l-parti ta’ fuq tal-muntanja fuq illemin.

5. Il-parti ta’ fuq ta’ lixkupa u l-bo//a fuq lelmu.

6. Il-but tal-;akketta u lparti t’isfel fuq il-lemin tal-karozza.

X’g[andhom in komun^

Dawn i]-]ew; xeni jidhru identi/i, imma dik ta’ ta[t tvarja minn dik ta’ fuq f’mhux inqas minn g[oxrin differenza. Ara ssibhomx kollha?

X’g[andhom in komun^

Dawn i]-]ew; xeni g[andhom in komun seba’ partikularitajiet.

E]: Ftit [axix mis-si;ra fix-xena ta’ fuq u s-s[aba fix-xena ta’ ta[t. Baqa’ sitta u dawn g[alik!

G[oxrin differenza

G[oxrin differenza

16 COLLAGE

FOTOGRAFIJA

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

FER{ KULURIT. Il-kuluri jferr[u lit-tfal… imma mhux lit-tfal biss. L-Ar/isqof Pawlu Cremona jidher kuntent qalb il-b]ie]aq kuluriti li ]ejnu l-ambjent u [olqu atmosfera ferri[ija waqt /elebrazzjoni organizzata dan l-a[[ar mill-Kummissjoni Tfal tal-Knisja f’Malta, fl-okka]joni tas-Sena tal-Fidi. L-attività saret f’Ta’ Qali u inkludiet talb u divertiment. Fiha [adu sehem ukoll it-tfal membri ta’ diversi kummissjonijiet tat-tfal li twaqqfu fil-parro//i dan l-a[[ar, flimkien mal-familjari tag[hom.

Ir-ritratt ittie[ed mill-fotografu tag[na Joseph Galea.

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

18

Internazzjonali

L-ISTATI UNITI> Mara tin;arr fuq stretcher wara li ferrovija tal-passi;;ieri [ar;et mil-linji f’Connecticut wara [abta ma’ ferrovija o[ra fuq ir-rotta bejn New York u Boston. Fl-in/ident, 60 persuna ndarbu, tlieta minnhom b’mod serju. (Ritratt> Reuters)

IL-KOREA TA’ FUQ

Tispara tliet missili Il-militar fil-Korea ta’ Isfel jinsabu fuq l-allert wara li lKorea ta’ Fuq, matul il;urnata tas-Sibt, sparat tliet missili ’l barra mill-kosta, filLvant.

Sparar ta’ missili simili millKorea ta’ Fuq mhux xi [a;a rari, imma l-Ministeru tadDifi]a tal-Korea ta’ Isfel qal li ma kienx jaf g[aliex dan sar u g[alhekk it-truppi kienu se jin]ammu fuq l-allert.

L-a[bar kienet ikkonfermata mill-uffi/jali :appuni]i, li ]iedu li l-ebda wa[da millmissili ma kienet da[let flib[ra territorjali :appuni]i.

It-tensjoni fil-Korea dan la[[ar xahar battiet wara li g[al

diversi ;img[at kien hemm ilbi]a’ li kienet se tfaqqa’ gwerra min[abba l-a;ir dejjem aktar ostili mill-Korea ta’ Fuq. L-isparar sar hekk kif issa hemm il-kwiet bejn i]-]ew; Korej.

Fl-istess zona, ix-xahar li g[adda, il-Korea ta’ Fuq kienet po;;iet missili li setg[u jaslu distanza kbira; i]da dawn qatt ma kienu sparati. Dawk li kienu sparati lbiera[ ma jaslux sa distanza kbira.

Hemm spekulazzjoni li dan seta’ sar b[ala ;est ]g[ir ta’ sfida lejn il-komunità internazzjonali, kif ukoll g[al ra;unijiet ta’ propaganda interna.

IR-RENJU UNIT

Tama g[al Madeleine McCann Re;g[et fe;;et it-tama g[al Madeleine McCann, it-tifla Ingli]a li fit-3 ta’ Mejju tal2007 kienet g[ebet waqt btala fil-Portugall.

Dan, wara li l-investigaturi minn Scotland Yard identifikaw numru ta’ nies li jistg[u jkunu responsabbli g[all-[tif tat-tifla.

I;;eddet ukoll it-tama li hi tinstab [ajja wara l-;rajja Cleveland f’Ohio, fejn tliet tfajliet instabu [ajjin g[axar snin wara li kienu n[atfu.

Is-Supretendent ta’ Scotland Yard, Hamish Campbell, il-kap tat-taqsima tal-omi/idji, qal li saret talba biex il-Pulizija Portugi]a ter;a’ tifta[ il-ka] fl-g[ajbien ta’ sitt snin ilu. I]da lindikazzjonijiet huma li lPortugi]i, g[al xi ra;uni jew o[ra, m’g[andhomx xewqa li jag[mlu dan.

F’dawn l-a[[ar sitt snin, minkejja [afna spekulazzjoni, qatt ma nstab x’;ara minn McCann, u l-Pulizija Portugi]a kienu g[alqu l-ka] fl-2008 fost [afna kritika.

Fl-2011, il-Prim Ministru David Cameron ordna revi]joni tal-investiagzzjoni minn Scotland Yard, u 30 uffi/jal re;g[u e]aminaw eluf ta’ dokumenti u evidenza marbutin mal-ka].

Campbell qal li hemm probabbiltà kbira li hemm linformazzjoni biex il-persuna responsabbli ti;i identifikata.

Aktar kmieni dan ix-xahar, il-;enituri tat-tifla qalu li re;g[et fe;;et it-tama min[abba l-ka] ta’ Ohio.

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013 IR-RENJU UNIT

I]-]wie; tradizzjonali ta[t theddida Vincent Nichols, l-Ar/isqof ta’ Westminster u kap tal-Knisja Kattolika fl-Ingilterra u Wales, qal li dalwaqt se jkun tard wisq biex wie[ed isalva ]-]wie; tradizzjonali fil-pajji].

Dan, min[abba l-[idma talGvern Ingli] biex jintrodu/i ]]wie; bejn il-koppji omosesswali. Hu mistenni jirrepeti dawn il-kummenti waqt quddiesa fil-Katidral ta’ Westminster, biex ji//elebra ]wie;, erbat ijiem qabel il-

L-E:ITTU

Aktar ;lied f’Lixandra Tal-anqas persuna nqatlet u [afna aktar indarbu waqt ;lied li kien hemm f’Lixandra bejn gruppi ta’ Insara u Musulmani, il:img[a filg[axija, quddiem Knisja Nisranija.

Jidher li kollox beda wara tilwima bejn ]ew;t ir;iel – il-wie[ed Nisrani u l-ie[or Musulman – li mbag[ad kibret u nda[lu fiha l-familji, biex spi//at kibret aktar. Waqt il-;lied, fil-Punent tat-tieni l-akbar belt E;izzjana, twaddbu xi bombi tal-petrol madwar ilKnisja.

Kien biss bl-intervent talfor]i tas-sigurtà E;izzjani li bi tbatija kbira battlu zzona u kkalmaw xi ftit issitwazzjoni.

Il-Pulizija arrestat tmien persuni wara madwar sag[tejn ta’ ;lied.

Apparti t-taqlib politiku u ekonomiku minn mindu Hosni Mubarak tne[[a mill-poter, fl-2011, kien hemm ]ieda fit-tensjoni bejn il-Musulmani u lInsara, partikularment hekk kif kabbru l-kontroll fuq ilpoter il-fundamentalisti Musulmani.

Minn popolazzjoni ta’ 84 miljun persuna, l-Insara jammontaw g[al madwar g[axra fil-mija talpopolazzjoni.

Kwa]i kull xahar qed jinqala’ ;lied serju bejn lInsara u l-Musulmani flE;ittu, spiss min[abba tilwima sempli/i li mbag[ad tisplodi fi vjolenza kbira fit-toroq.

Ta[t Mubarak, kien hemm kontroll fuq is-sitwazzjoni u in/identi simili kienu rari.

Imma wara l-elezzjoni tal-President Mohammed Mursi – f’:unju – li hu ;ej mill-Fratellanza Musulmana, it-tensjoni ]diedet u l-Insara qed jilmentaw li mhu qed isir xejn biex ikunu protetti mill-intimidazzjoni talfundamentalisti Musulmani.

Membri Parlamentari Ingli]i jibdew jiddibattu, aktarx g[alla[[ar darba, l-abbozz dwar i]]wie; omosesswali.

L-Ar/isqof ta’ Westminster, f’siltiet mill-prietka li kienu ppubblikati fil-media Ingli]a, mistenni jinsisti li s-so/jetà Ingli]a g[andha b]onn li;ijiet li jsa[[u ]-]wie; tradizzjonali. Ilquddiesa se ssir g[al 600 koppja, li fil-ma;;oranza tag[hom qed ifakkru anniversarju ta’ ]wie; sinjifikanti.

20

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Internazzjonali

Internazzjonali

21

L-ISTATI UNITI

Splu]joni fuq il-Qamar Kien hemm splu]joni qawwija fuq ilQamar wara li meteorita ta’ 40 kilogramma da[let fih.

L-isplu]joni se[[et fis-17 ta’ Marzu, imma l-a[bar ing[atat ilbiera[, u kienet likbar li l-a;enzija spazjali Amerikana – in-NASA – qatt lem[et f’dawn l-a[[ar tmien snin kemm ilha tg[asses g[allimpatt tal-meteoriti fuq il-Qamar.

Ta’ min jg[id li tul dawn l-a[[ar tmien snin, in-NASA iddokumentat 300 impatt ta’ meteoriti fuq il-Qamar.

B[ala konsegwenza ta’ dan, satellita li di;à hemm fl-ispazju qed tifli l-Qamar biex tfittex il-post tal-impatt, li x-xjentisti qed jikkalkulaw li g[andu jkun wiesa’ 20 metru.

L-ISTATI UNITI> Nies jammiraw skulturi ta’ madwar [ames metri ta rjus umani mill-iskultur Philip Haas, fil-;nien tal-Enid A. Haupt Conservatory, fin-New Botonical Gardens, The Bronx, fi New York. G[al dawn l-iskulturi, Haas kien ispirat mis-serje ta’ pitturi mag[rufa b[ala “The Four Seasons”, tal-pittur Taljan tas-16-il seklu, Giuseppe Arcimboldo, bl-u/u[ mag[mula minn frott, [xejjex, fjuri u b/ejje/. Mix-xellug g[al-lemin wie[ed jara l-iskulturi li jirrappre]entaw ix-Xitwa, is-Sajf, ir-Rebbieg[a u l-{arifa. (Ritratt> Reuters)

FRANZA

Hollande jillegalizza ]-]wie; bejn omosesswali Il-President Fran/i], Francois Hollande, po;;a lfirma finali fuq li;i kontroversjali biex issa anki fi Franza, i]-]wie; bejn koppji omosesswali sar legali.

B’hekk, Franza saret iddisa’ pajji] Ewropew u l-14-il [ajji] fid-dinja li adotta din il-li;i.

Dan, wara li nhar il:img[a, il-Qorti Kostituzzjonali Fran/i]a warrbet sfida kontra ladozzjoni tal-li;i u b’hekk twittiet it-triq biex din tkun tista’ tid[ol fis-se[[.

L-ewwel ]wie; bejn ilkoppji omosesswali fi Franza issa jista’ jsir g[axart ijiem wara li l-li;i kienet iffirmata

mill-President. Imma Alain Vidalies, il-Ministru g[allAffarijiet Parlamentari, qal li hu mistenni li l-ewwel ]wi;ijiet bejn koppji omosesswali jsiru qabel l-1 ta’ Lulju.

Hollande u l-Partit So/jalista tieg[u g[amlu d-d[ul ta’ din il-li;i l-prijorità tar-riforma so/jali tag[hom minn mindu kienu eletti, sena ilu.

Nhar il-:img[a, fit-toroq ta’ Pari;i u fi bliet o[rajn, re;g[u saru protesti kbar kontra d-d[ul fis-se[[ tal-li;i wara d-de/i]joni tal-Qorti Kostituzzjonali.

Jean Francois Cope, ilmexxej tal-partit ta/-/entrulemin – il-UMP – li mexxa r-

rikors fil-Qorti Kostituzzjonali kontra l-li;i, qal li kien jiddispja/ih li din se tid[ol fis-se[[, imma kien se jirrispettaha, filwaqt li Herve Mariton, membru ewlenin tal-istess partit, qal li fl-2017, meta tkun se ssir lelezzjoni, il-partit kien se jo[ro; proposti alternattivi li jirrispettaw aktar id-drittijiet tat-tfal.

Ma’ din il-li;i g[addiet ukoll dik tal-adozzjoni minn koppji tal-istess sess.

L-ist[arri; tal-opinjoni qed juri li bejn 55 u 60 fil-mija tal-Fran/i]i jaqblu ma]-]wie; bejn in-nies tal-istess sess, imma madwar 50 fil-mija biss jaqblu mal-adozzjoni tat-

tfal minn dawn il-koppji.

Din il-li;i qanqlet rabja ferm aktar milli kien mistenni fi Franza – pajji] fejn ilKnisja Kattolika kien ma[sub li kienet tilfet [afna millinfluwenza tag[ha mal-poplu.

F’Jannar, protesta kontra lli;i fil-kapitali rat 340,000 persuna jin]lu fit-toroq, skont il-Pulizija – wa[da mill-akbar protesti li saru fi Franza flistorja ri/enti.

Hollande, b[alissa qed jistinka biex jipprova jtejjeb il-po]izzjoni tieg[u f’g[ajnejn il-poplu, hekk kif l-ist[arri; tal-opinjoni pubblika qed juri li hu g[andu l-anqas appo;; fost il-Presidenti Fran/i]i ri/enti.

L-ISTATI UNITI> Jidher li l-President Barack Obama [oloq polemika meta nhar il-{amis li g[adda ta dik li rri]ultat kienet ordni illegali lil ]ew; Marines li kienu g[assa mieg[u biex i;ibu l-umbrelel waqt li hu kien qed jindirizza konferenza tal-a[barijiet mal-Prim Ministru Tork, Tayyip Erdogan, fil-;nien tal-White House. Dan, g[aliex il-Marines Amerikani huma pprojbiti milli j]ommu l-umbrella waqt li jkunu bl-uniformi mhux-tal-;lied, peress li ma jkunux jistg[u jag[tu s-salute. L-in/ident fil-media Amerikana ng[ata prominenza daqs kemm, jekk mhux aktar, mill-istqarrijiet li saru mi]-]ew; mexxejja. (Ritratt> Reuters)

IR-RENJU UNIT

Jo[ro; mill-isptar il-kantant George Michael Il-kantant veteran Ingli] George Michael [are; millisptar wara li kien indarab f’in/ident f’[abta bil-karozza tieg[u fil-periferiji ta’ Londra.

Michael, li ismu proprju hu Georgios Panayiotou, filpassat kellu diversi in/identi bil-karozza, u fl-2010 kien ing[ata piena ta’ tmien ;img[at [abs meta baqa’ die[el bil-karozza tieg[u f’[anut f’Londra u wara nstab li kien [a d-droga. Qabel, hu kien ipprojbit milli jsuq g[al sentejn meta nstab mitluf minn sensih fil-karozza tieg[u min[abba l-effetti tad-droga.

F’dan l-a[[ar ka], Michael kien passi;;ier u l-feriti li ;arrab intqal li kienu superfi/jali.

L-isplu]joni tant kienet qawwija li jekk xi [add inzerta qed i[ares lejn il-Qamar dak il-[in seta’ jinduna biha, anki ming[ajr teleskopju.

Wara anali]i tal-filmati minn wie[ed mit-teleskopji, in-NASA ddeterminat li lmeteorita kien fiha 0.3 metru f’dijametru, u kienet qed tivvja;;a b’velo/ità ta’ 90,123 kilometru fis-sieg[a, u splodiet bil-qawwa ta’ [ames tunnellati ta’ TNT. Dak l-istess lejl intlem[u numru aktar g[oli mis-soltu ta’ meteoriti di[lin flatmosfera tad-dinja, li [afna minnhom in[arqu qabel ma missew l-art.

Fi Frar ta’ din is-sena, meteorita ta’ madwar 20 metru f’dijametru, splodiet fuq Chelyabinsk, fir-Russja, u g[amlet

[sara f’xi binjiet u [alliet aktar minn 1,500 persuna midruba.

Din kienet l-akbar meteorita li laqtet id-dinja mill-1908.

Bill Cooke tan-NASA Meteoroid Environment Office, qal li l-impatt tarRussja kellha qawwa ta’ 100,000 darba aktar minn dik li da[let fil-Qamar f’Marzu.

Sadattnat, asterojde li fiha madwar tliet kilometri hi mistennija tg[addi ‘vi/in’ iddinja aktar tard dan ix-xahar.

Din se tg[addi 15-il darba d-distantza bejn id-dinja u l-Qamar, u darba tg[addi, peress li tkun f’orbita, mhux mistennija ter;a’ tg[addi minn [dejn id-dinja g[al ]ew; sekli o[ra.

22

Lokali

Il-BOV joffri pakkett finanzjarju g[at-titjib fid-dar

Sidien tad-djar li jixtiequ jtejbu u jsebb[u d-dar tag[hom issa jistg[u jie[du self b’rati ta’ interessi vanta;;ju]i grazzi g[al Home Improvement Loan imniedi mill-Bank of Valletta.

“Il-Home Improvement Loan qed joffri rata ta’ interess vanta;;u]i biex jassistu lill-klijenti fit-titjib u tisbi[ ta’ wie[ed milliktar beni ta’ valur: ilproprjetà tag[hom,” qal Edward Grech, Executive Head Consumer Finance.

Il-klijenti jistg[u ju]aw is-self biex jag[mlu t-titjib ne/essarju fid-djar u ttisbi[ b[al xiri ta’ k/ina ;dida, fireplace jew installazzjoni ta’ mi]uri favur l-ambjent.

Il-Home Improvement Loan g[andhom rata ta’ interess ta’ 1% fuq ir-rata ba]i ta’ Home Loans u ]ammew il-[lasijiet u spejje] o[ra baxxi.

L-ammont jista’ ji;i misluf permezz ta’ prodotti li jvarjaw bejn €10,000 u €200,000 li ji;i m[allas fuq perjodu ta’ 25 sena.

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Career Seminar minn Frank Salt Real Estate

B[ala parti millkampanja tag[ha biex tippromwovi l-professjoni b[ala konsulent#a filbejg[ u l-kiri tal-propjetà, l-a;enzija Frank Salt Real Estate qed torganizza seminar miftu[ g[allpubbliku g[ada t-Tnejn 20 ta’ ta’ Mejju filCorinthia Palace Hotel, f’{’Attard, fil-5.30 p.m.

L-attendenza hi b’xejn u peress li l-postijiet huma limitati, wie[ed g[andu jirre;istra online mis-sit www.franksalt.com.mt#ca reers jew billi jcempel 2277 0000.

Is-seminar jibda fil5.30 p.m. u mistenni jdum sag[tejn u nofs.

Wara jkun hemm ri/eviment ]g[ir.

L-impjegati ta’ Frank Salt Real Estate

VODAFONE MALTA FOUNDATION. Diversi impjegati ta’ Vodafone ipparte/ipaw b’mod attiv filPuttinu Cares Football Marathon, maratona annwali ta’ ;bir ta’ fondi li ssir fil-Marsa Sports Grounds. Waqt din lattività l-Vodafone Malta Foundation ippre]entat donazzjoni ta’ €3,600 li hi parti minn somma totali mi;bura mill[addiema ta’ Vodafone permezz tal-

Vodafone Employee Contribution for Charity Scheme. Grazzi g[al din liskema l-impjegati jag[tu kontribut finanzjarju fix-xahar li jmur lejn organizzazzjonijiet ta’ karità tal-g[a]la tag[hom. It-12-il edizzjoni tal-Puttinu Cares Football Marathon ;abret total ta’ aktar minn €1.3 miljun, fondi li bihom lorganizzazzjoni se t[allas u ]]omm appartamenti f’Sutton biex aktar pazjenti li je[tie;u trattament tal-kan/er fir-Renju Unit kif ukoll qraba tag[hom jing[ataw l-g[ajnuna me[tie;a.

Kinnie tniedi l-kampanja l-;dida ‘Taste’ Il marka stabbilita tax xarba lokali Kinnie g[adha kemm -

-

nediet kampanja ;dida ta’ reklamar bl-isem Taste li tiffoka fuq dan l-aspett uniku u partikolari ta’ din ix-xarba.

Ir-reklam televi]iv, li n;ibed madwar il-g]ejjer Maltin, juri diversi mudelli lokali. Idur ma]-]g[a]ag[, mal-istil tal-[ajja tag[hom u mal-gost li jie[du fil-[ajja ta’ kuljum.

Il-kampanja, li tinkludi wkoll mezzi ta’ reklamar fuq barra, stampati u di;itali, toffri metodu b’sa[[tu ta’ promozzjoni u t[alli impatt fuq il-pre]enza tal-marka fis-suq Malti billi tenfasizza l-kulur u l-karatteristi/i tipi/i talprodott, kif ukoll il-konsumaturi ]g[a]ag[.

Il-kampanja kienet ippjanata u disinjata minn BPC International u l-produzzjoni tar-reklam televi]iv ;iet fdata f’idejn Monolith Malta.

Biex tara r-reklam dan ir-reklam, id[ol fis-sit www.youtube.com#watch?v=ptCaFjbaXK8.

Biex ti//elebra din il-kampanja, Kinnie nediet ukoll kompetizzjoni ;dida. Il-konsumaturi huma mistiedna jibag[tu r-ritratti tag[hom jew ta’ s[abhom bi/-/ans li jidhru fil-kartelluni di;itali kbar madwar Malta. Matul Lulju u Awwissu, jintg[a]lu l-a[jar ritratti li se jkunu inklu]i filkampanja ta’ reklamar di;itali.

Biex tie[u sehem, id[ol fis-sit uffi/jali tal-pa;na talKinnie fuq Facebook www.facebook.com#kinnie.mt u kklikkja fuq l-applikazzjoni ‘Kinnie Billboard’.

Il-prodotti tal-Kinnie jinkludu wkoll id-Diet Kinnie u lKinnie Zest.

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Lokali

‘SHARE A COCA-COLA’

Coca-Cola tniedi l-ikbar kampanja tag[ha ‘Share a Coca-Cola’ jew ‘Gawdi Coca-Cola ma’ xi [add’ hi t-tema ta’ kampanja ;dida li l-kumpanija General Soft Drinks, id-distributuri lokali tal-Coca-Cola f’Malta, nediet fl-14 ta’ Mejju 2013.

Din il-kampanja se tibqa’ g[addejja matul is-sajf kollu u se tipprovdi l-opportunità lill-konsumaturi biex igawdu din ix-xarba favorita malfamilja u l-[bieb f’atmosfera

divertenti u iktar personali minn qatt qabel.

Il-kampanja ‘Share a CocaCola’ hi ba]ata fuq il-kun/ett innovattiv li bih, g[all-ewwel darba fl-Ewropa, il-logo ikoniku tal-Coca-Cola se jinbidel f’ismijiet u a;;ettivi mill-iktar komuni u popolari

Internet upgrade b’xejn minn GO g[al tliet xhur

GO b[alissa qed tag[ti lillklijenti tag[ha l-opportunità biex dawn jesperjenzaw isservizz tal-internet tag[ha 35Mbps ming[ajr [las g[al tliet xhur.

Klijenti ta’ GO jesperjenzaw velo/ità og[la u fl-istess [in ikunu jistg[u jgawdu aktar u]u ta’ data ming[ajr ebda [las ]ejjed g[all-ewwel tliet xhur ta’ servizz.

L-offerta hi disponibbli g[all-klijenti kollha ;odda u e]istenti ta’ GO meta jabbonaw jew jag[mlu upgrade g[al konnessjoni talinternet standalone jew wie[ed mill-pakketti popolari ta’ GO – id-Duo Pack (internet u telefon) jew ilHome Pack (internet, telefon, televi]joni u mowbajl).

Barra minn hekk ta[t lofferta spe/jali, il-klijenti jakkwistaw VDSL Wi-Fi modem tal-og[la teknolo;ija li jifla[ jakkomoda velo/itajiet g[olja [afna u jipprovdi trasmissjoni ta’ data aktar b’sa[[tu mill-modem standard. L-offerta tibqa’ sejra sal-31 ta’ Mejju.

G[al aktar informazzjoni dwar l-offerta tal-35Mbps upgrade b’xejn jew biex jabbonaw g[al pakkett millfirxa wiesg[a ta’ offerti, ilklijenti jistg[u j]uru wie[ed mill-[wienet ta’ GO jew i/emplu customer care f’kull [in fuq 146 b’xejn mill-GO mobile tag[hom jew Freephone 80072121 jew i]uru l-websajt www.go.com.mt.

fuq il-fliexken tal-Coca-Cola u Coca-Cola Zero.

F’Malta ntg[a]lu l-iktar 126 isem popolari u dawn se jkunu jidhru fuq il-fliexken tal-Coca-Cola u Coca-Cola Zero. Eluf ta’ fliexken personalizzati kienu preparati minn qabel g[al din ilkampanja, u jinkludu a;;ettivi b[al VIP u Gorgeous, kif ukoll Friend, Handsome jew Star.

Il-lista tal-ismijiet u la;;ettivi li jinsabu fuq ilfliexken tal-Coca-Cola fissuq Malti hi disponibbli fuq il-websajt www.shareacocacola.com.mt.

Dawk il-konsumaturi li ma jsibux isimhom fil-lista se jkollhom l-opportunità li

jordnaw fliexken personalizzati b’isimhom mill-pa;na ta’ Facebook MycokeMalta.

Il-konsumaturi se jkollhom ukoll i/-/ans li mill-websajt stess jo[olqu bottijiet personalizzati virtwali u jibag[tuhom lil s[abhom ta’ Facebook, kif ukoll jibbraw]jaw u jtellg[u kontenut fuq l-istess websajt.

Minn din il-websajt ilkonsumaturi se jkunu jistg[u jsibu informazzjoni fuq attivitajiet marbutin ma’ din il-kampanja.

Is-sensiela ta’ fliexken personalizzati tal-Coca-Cola u Coca-Cola Zero se tkun disponibbli fil-[wienet kollha madwar il-g]ejjer Maltin.

23

24

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Intervista

Ruth Bianco – artista

Ruth Bianco ta[dem fuq l-istallazzjoni ‘Black Island’

Artista b’konvinzjoni mit-tfulija minn Doris Azzopardi – doris.azzopardi@media.link.com.mt {ar;et fil-veranda tg[ajjatli g[ax kieku ma kienx jirnexxili nsib minn fejn irrid nitla’ g[all-appartament tag[ha fir-residenza fejn tg[ix fil-Qawra. Din kienet it-tieni darba li mort g[and l-artista Ruth Bianco i]da l-ewwel darba li mort kienet kwa]i 20 sena ilu u g[alhekk ma ftakartx minn fejn irrid ng[addi. Intant, bi pja/ir er;ajt iltqajt mag[ha u filwaqt li ntasabna komdi fuq is-sufan bil-veduta tal-ba[ar quddiemna, qattajna l-isba[ sag[tejn u fuqhom nitkellmu tista’ tg[id fuq kollox. Ma’ Ruth din hi [a;a naturali g[aliex hi persuna li tikkomunika fuq livell uman u, fuq kollox, kapa/i tisma’. L-im[abba tag[ha g[all-arti minn tfulitha hi predominanti fiha i]da tispikka wkoll l-im[abba tag[ha g[all-[ajja u l-mod po]ittiv kif t[ares lejn dak kollu li ji//irkondaha. Ruth, li llum hi senior lecturer fl-arti u d-disinn fil-fakultà tal-built environment fl-Università ta’ Malta, kellha opportunità li tg[allem lil hinn minn xtutna wkoll f’karriera brillanti li dwarha xtaqt niskopri aktar.

Twieldet u trabbiet il-Belt sa ma kellha 12-il sena.

G[andha [uha wie[ed, sentejn i]g[ar minnha.

Tiddeskrivi tfulitha b[ala wa[da pjuttost protetta g[aliex il-Belt ma setg[etx tilg[ab fit-toroq i]da tiftakar il-Belt bil-faxxinu kollu ta’ Pjazza Re;ina u Strada Rjali.

“I]da mbag[ad, meta l;enituri kienu je[duna filkampanja jew il-ba[ar flimkien maz-zijiet u l-ku;ini konna nkunu b[al g[asafar barra mill-ga;;a.

“Mil-Belt morna noqog[du San :wann fi]-]mien meta ddar tag[na kienet wa[da minn tal-ewwel. Konna mdawrin bil-kampanja u g[alija kienet xalata.”

Meta kienet ]g[ira kellha diversi ambizzjonijiet fosthom li ssir pilota g[ax ilfatt li ttir kien jaffaxxinaha.

Kienet to[lom li tissie[eb finNavy minkejja li tg[id li probabbilment li kieku jkollha tg[ix fuq il-ba[ar ma tkampax g[ax jag[mlilha ddeni.

“L-arti kienet xi [a;a li bdejt minn mindu kont tfal u g[alhekk na[seb li lambizzjoni li nkompli fuq din il-linja kienet hemm millbidu nett. Dejjem kont kreattiva u artistika. G[al ]mien qasir kont nipprattika l-ballet u kont g[al qalbi [afna. In[obb il-mu]ika u tg[allimt il-pjanu wa[di fuq il-pjanu tal-mamà.”

Ms. Intervisti ma’ nisa Maltin li rnexxew Hawn Ruth daret biex turihuli, filwaqt li kompliet tg[idli li g[all-bidu kienet mi;buda [afna lejn il-qasam tal-moda u d-disinjar tal[wejje; u d-djar.

“I]da minkejja dan, ;bidt lejn il-qasam tal-fine arts, settur kompletament differenti. Kelli linkora;;iment kollu tal;enituri tieg[i li dejjem kienu jimbuttawna lejn l-istudju.”

Ruth tirrakkonta kif fliskola kellha soru Fran/i]a li kienet tg[allimha l-Fran/i].

Darba minnhom, waqt lezzjoni, Ruth qabdet t[a]]e] fuq il-kotba minflok ma qag[det attenta g[al-lezzjoni.

Din is-soru nteb[et u marret fuqha.

Ruth [asbet li kienet se taqla’ xi /anfira i]da minflok [ajritha biex tibda tmur g[allezzjonijiet tal-arti li hi kienet tag[ti wara l-[in tal-iskola.

“Tatni sena biex nara jekk iniex tassew interessata.

Niftakar li mort id-dar entu]jasta qisni rba[t illotterija. Bdejt immur g[al dawn il-lezzjonijiet u minn hemm bdejt miexja.

“Kont ]g[ira [afna, probabbilment kelli 14-il sena meta bdejt immur l-Evening Art School l-MCAST. Intant, xi [add kien ;ie l-iskola fejn kont immur mill-Iskola ta’ Tar;a Gap fejn kienu jitg[allmu l-iskultura fi//eramika (ceramic sculpture).

Huma offrew lezzjonijiet wara l-[in tal-iskola lil studenti li huma interessati u jien ovvjament mort. Lim[abba g[all-arti bdiet daqstant kmieni.” ?ertament kien hemm mument meta Ruth ikkonfermat mag[ha nnifisha li l-arti kienet se tkun il-futur tag[ha. Kienet l-unika wa[da fil-klassi tag[ha li tat l-OLevel fis-su;;ett tal-arti u filfatt kellha tistudja g[alih barra mill-iskola. “{assejtni differenti i]da larti kienet saret parti minni u ma kellix g[a]la o[ra g[ajr li nkompli nistudjaha.

“L-opportunitajiet f’dan ilqasam dak i]-]mien kienu wisq anqas minn dawk tallum i]da kont determinata.”

Intant, meta kienet se tag[laq sittax-il sena ltaqg[et ma’ dak li wara sar ir-ra;el tag[ha. Ruth tirrakkonta li kien se jkollha l-party ta’ g[eluq sninha u dak i]-]mien hi u s[abha kienu jin;abru Tas-Sliema.

Jum minnhom rat ;uvni u staqsiet min kien dak il-;uvni ;ustu]. Fl-istess waqt, wa[da mill-[bieb tag[ha li kienet stiednet g[all-party marret fuqha u staqsietha jekk tistax i;;ib lil dan il-;uvni mag[ha g[all-festin. “:ie g[all-party u g[ajnejja kienu fuqu i]da ;ie ma’ tfajla o[ra. G[addew xi sentejn biex bdejna no[or;u flimkien u ]]ewwi;t ta’ 23 sena. Sitt xhur wara [ri;t tqila blewwel tifel. Wara kelli tifel ie[or. I]-]g[ir mi]]ewwe;.”

Il-familja u l-karriera ta’ Ruth tista’ tg[id kibru flimkien. L-arti u l-letteratura kienu ]-]ew; pilastri tag[ha.

Fil-fatt kisbet l-ewwel degree proprju fil-letteratura Ingli]a.

“Dan ippermettieli biex inkun nista’ nibda ng[allem.

I]da ma kontx sodisfatta u ridt nevolvi.” Sakemm kienet qed ta[dem f’diversi stadji ta’ [ajjitha hi kompliet tistudja.

Perjodi tran]itorji li permezz tag[hom kellha esperjenzi differenti.

Marret lura l-Università biex tag[mel kors ta’ postgraduate fl-edukazzjoni.

G[alhekk tejbet il-po]izzjoni tag[ha fit-tag[lim, sew talIngli] kif ukoll tal-arti. Wara re;g[et lura l-Università u din id-darba [adet kors fl-istudju diplomatiku. Dan kien settur differenti i]da Ruth dejjem irnexxielha to[loq pont massu;;ett li dejjem kien g[al qalbha – l-arti. g[al pa;na 25

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Intervista

25

Karriera mill-isba[ b’[afna sodisfazzjonijiet minn pa;na 24

“L-g[an tieg[i kien li narrikkixxi lili nnifsi kulturalment u r-relazzjonijiet internazzjonali huma ispirazzjoni kbira.

Fil-pittura tieg[i ffukajt [afna fuq temi b[allmigrazzjoni u l-moviment lil hinn mill-fruntieri ta’ skart tossiku li fuqu g[amilt it-te]i tieg[i. Wara, meta lestejt dan il-kors, ridt nag[mel g[a]la jekk inkomplix g[al-livell ta’ Masters fis-su;;ett jew inkomplix bil-passjoni tieg[i tal-arti.

Dejjem kelli /erti dubji ta’ fejn tista’ twassalni l-arti i]da kien dejjem lesta g[al sfida.

Il-prijorità tieg[i dejjem kienet li nkun kreattiva.”

Wara [afna riflessjoni Ruth telqet l-impjieg li kellha fejn kienet qed tg[allem fi skola internazzjonali f’Malta u marret l-Ingilterra biex tie[u l-Masters hemm. Hi kienet di;à qed tesprimi l-arti tag[ha b’mod professjonali i]da riedet tmur pass oltre minn hekk.

“Mort tajjeb [afna u rnexxieli nirba[ scholarship g[al PHD dejjem fil-fine arts.

Fil-pro/ess ta’ dan kollu, billi

mort tajjeb [afna fil-Masters, ;ejt impjegata biex ng[allem fl-Università. Dik kienet ilqab]a li kont qed infittex fli]vilupp personali tieg[i.”

Wara li kisbet il-PHD baqg[et tg[allem g[al madwar g[axar snin u madwar [ames snin ilu kien hemm opportunità b[ala senior lecturer fl-Università ta’ Malta. Applikat, kisbet limpjieg u g[alhekk ;iet ta[dem Malta.

Ir-rwol tag[ha hu li tg[allem l-arti u d-disinn lil studenti tal-arkitettura u lin;inerija. Dan hu su;;ett li jmur lil hinn mill-fine arts u g[alhekk joffrilha sfida akbar.

Minn g[alliema fi skola sekondarja g[al g[alliema f’università barranija u issa fl-Università ta’ Malta.

Dan filwaqt li qatt ma waqfet tipprodu/i l-arti tag[ha ta[t suriet u forom differenti. L-a[[ar wie[ed kien proprju l-ktieb Camouflage revolution and desire, ktieb li g[amlet bilkollaborazzjoni tal-artist barrani Richard Davis.

Malta l-ktieb jinsab g[allbejg[ ming[and Agenda Book Shop filwaqt li fl-

Mument rilassanti mal-familja tag[ha

Ingilterra l-ktieb jista’ jkun akkwistat minn postijiet presti;ju]i b[alma huma tTate Gallery u l-Victoria and Albert Museum ta’ Londra u wkoll il-British Film Institute (BFI) Londra. Il-ktieb hu ba]at fuq diversi collages bittema tal-films epi/i.

Artista ribellu]a, fis-sens tajjeb tal-kelma. Artista kompluta li tu]a media differenti. Artista li studjat is-

Il-gosti u l-fehmiet ta’ Ruth Bianco Ktieb favorit> Naqra [afna letteratura dwar l-arti i]da n[obb ukoll il-bijografiji ta’ artisti o[rajn jew persuni li g[amlu su//ess.

Jog[;buni wkoll kotba relatati mal-filosofija.

Film favorit> L-a[[ar pro;ett li kelli kien ibba]at fuq il-films. Il-media hi parti millingwa artistika tieg[i. Il-pro;ett kien jinvolvi tpin;ija konnessa mal-films u ppubblikajt ukoll ktieb flimkien ma’ Richard Davies, artist Britanniku. Il-films li ispirawna g[al dan ilpro;etti kienu films ikona – French new wave u kif dawn infirxu mad-dinja. Jog[;buni [afna lfilms cult. In[obb ukoll id-dokumentarji.

Mu]ika favorita> Il-mu]ika n[obbha [afna. Id-dar meta nkun qed na[dem fl-istudju tieg[i nisma’ [afna l-jazz u light rock li nsibu stimulanti. Fil-karozza mbag[ad nisma’ [afna lClassic FM. Jien versatili [afna, i]da li ma n[obbx hi dik il-mu]ika li tixroblok rasek.

Lewn favorit> Diffi/li g[al artista biex tindividwa lewn partikulari i]da nippreferi dawk il-kuluri li t[allat u li mhumiex daqstant komuni. Ma nippreferix l-ilwien primarji.

Sta;un favorit> Ir-rebbieg[a f’Malta.

Tag[tik ener;ija ;dida bl-ilwien tan-natura u lg[asafar. Kull sta;un i]da fih is-sabi[ tieg[u u jien in[ares lejhom b’mod estetiku. Is-sil; jog[;obni i]da dak fix-xitwa u mhux f’Malta.

Il-[arifa fl-Ingilterra hi bellezza bl-ilwien talweraq fis-si;ar.

Il-vaganza ideali> Nixtieq li jkolli l-[in biex insiefer aktar. Dejjem ng[id li qabel ma mmut nixtieq nara aktar mid-dinja.

Ikollok tg[ix f’epoka mg[oddija liema tag[]el^> Jinteressani [afna ]mien ilMedjuevu. L-ilbies b’mod partikulari g[ax qisu bi//iet tal-arti.

L-akbar in;ustizzja g[alik hi...> Dik fuq it-tfal u l-annimali u fuq dawk kollha li ma

g[andhomx vu/i biex jipprote;u lilhom infushom, inklu]a n-natura.

L-akbar pre;ju> Il-kapa/ità li nikkomunika man-nies Jien persuna li nitkellem man-nies fuq livell uman. Jien ukoll persuna li kapa/i nie[u sfida anke mieg[i nnifsi u jien xi ftit antikonformista u o;;ettiva.

U l-akbar difett> Xi kultant naf inkun xi ftit sensittiva.

L-ikel favorit tieg[ek> Inklinata aktar lejn ikel bnin u naturali. In[obb il-[axix u l-frott u nippreferi l-[ut. Ma nikolx la[am g[ajr dak tatti;ie;. In[obb imbag[ad dik it-tazza nbid a[mar.

X’tixtieq tag[mel li g[adek ma sibtx il-[in tag[mlu^> Nixtieq l-opportunità li nikkontribwixxi aktar fil-qasam tal-kultura u li]vilupp ta’ opportunitajiet f’dan il-qasam.

T[oss li f’dak li wettaqt f’[ajtek, il-fatt li int mara ffavuriek jew [adem kontrik^ Qatt ma n[olqu ostakli min[abba s-sess tieg[i.

Nemmen li jien dak li jien u wasalt fejn wasalt bis-sa[[a tad-determinazzjoni tieg[i.

Kieku jkollok issib il-lampa ta’ Aladdin u tista’ twettaq xewqa wa[da biss, x’titlob^ Dinja li fiha tirrenja aktar il-pa/i g[aliex jekk ikun hemm il-pa/i, kollox joqg[od f’postu.

Kwotazzjoni g[al qalbek jew il-motto li tg[ix bih> Hemm affarijiet li ng[id lili nnifsi i]da jvarjaw skont i]-]mien li nkun fih.

I]da dejjem ninsisti fuqi nnifsi biex in]omm attitudni po]ittiva. Dejjem nara kif nista’ nevolvi f’mod po]ittiv u n[ares ’il quddiem.

Jien grata lejn il-[ajja u dak kollu li tatni. Jien dejjem ng[ix illum bl-a[jar mod possibbli b’vi]joni li g[ada jkun dejjem a[jar.

Persona;; li tammira> Nammira lil dawk il-persuni li fis-so/jetà g[amlu affarijiet mhux g[alihom i]da g[as-so/jetà in;enerali. Dawk in-nies li mhux ne/essarjament g[amlu [oss u saru famu]i i]da li l-kontribut tag[hom kien essenzjali.

su;;ett tag[ha anki meta f’Malta ma kienx hawn opportunità biex tag[mel dan.

Mara li dejjem issieltet biex tag[mel dak li xtaqet tag[mel g[ax segwiet il-passjoni tag[ha. Mara li fl-istess waqt [adet [sieb lill-familja tag[ha u dejjem sabet [in g[aliha.

Ma’ Ruth ma tiddejjaq qatt titkellem g[ax kull argument tittrattah b’/erta profondità u sentiment. Karriera mill-isba[

b’[afna sodisfazzjonijiet u mumenti ibsin b[al meta tilfet lil ommha li mag[ha kellha relazzjoni mill-isba[.

I]da l-karattru viva/i, vibranti u po]ittiv tag[ha jag[milha dak li hi, ji;ifieri artista li tag[mel unur lil pajji]na, artista versatili li kapa/i to[ro; minnha nnifisha biex tiffa//ja lilha nnifisha u t[ares b’mod o;;ettiv lejn dak li tag[mel.

26

Televi]joni

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

cable#digital tv televiΩjoni Favourite Ch.

melita 31#108, GO Plus 106

07.00 Kollox ma’ Kollox • 09.30 {in g[al Kollox (r) • 11.00 Belle Donne • 12.30 Teleshopping • 13.00 Bejnietna • 15.00 Sibt Kuntatt • 18.00 Teleshopping • 18.30 Arkivji tan-Nies • 19:45 - News Point • 21.00 }vintura (drama) • 22.00 Miraklu (drama).

Iris

melita 176

11.25 The Martins. Film 2001 • 13.10 Oliver Twist. Film 2005 • 15.30 The Hunting Party. Film 2007 • 17.35 Un Boiss sotto stress. Film 2002 • 19.25 Sogni mostruosamente proibiti. Film ’82 • 21.05 Sesso e poter. Film ’97 • 23.15 S.Y.N.A.P.S.E. - Pericolo in rete. Film 2001 • 01.20 Lantana. Film 2001.

BBC Entertainment

melita 300, GO Plus 301

07.15 Penelope K, by the way • 07.25 Me Too! • 07.45 Teletubbies • 08.10 Balamory • 08.30 The Weakest Link • 09.15 My Family • 09.45 After You’ve Gone • 10.15 Keeping up Appearances • 10.45 The Green Green Grass • 11.15 2point4 Children • 11.45 Rob Brydon’s Annually Retentive • 12.15 Lead Balloon • 12.45 Lark Rise to Candleford • 13.35 One Foot in the Grave • 14.15 The Weakest Link • 15.00 Doctors • 15.30 Doctors • 16.00 Doctors • 16.30 Doctors • 17.00 Doctors • 17.25 Doctor Who • 18.10 The Green Green Grass • 18.40 Walk on the Wild Side • 19.10 Lark Rise to Candleford • 20.00 As Time Goes By • 20.30 Watson & Oliver • 21.00 Silk • 21.50 Waking the Dead • 22.40 Spooks • 23.30 Being Erica.

TCM

melita 310, GO Plus 701

08.25 Party Girl. Film ’58 (A) • 10.05 The Human Comedy. Film ’43 (U) • 12.00 Northern Pursuit. Film ’43 (A) • 13.30 Postman’s Knock. Film ’62 (U) • 15.00 Tribute to a Bad Man. Film ’56 (A) • 16.35 The Wonderful World of the Brothers Grimm. Film ’62 (U) • 18.50 The Treasure of the Sierra Madre. Film ’48 (PG) • 21.00 Sweet Bird of Youth. Film ’62 (X) • 22.55 A Streetcar Named Desire. Film ’51 (X).

MGM Movies

melita 312, GO Plus 702

07.40 Zelig. Film ’83 (PG) • 09.00 Carry on Columbus. Film ’92 (PG) • 10.30 12 Angry Men. Film ’97 (U) • 12.25 Bonanza: Under Attack. Film ’95 • 14.00 The Wilby Conspiracy. Film ’75 (AA) • 15.45 MGM’s Big Screen • 16.00 Shadows and Fog. Film ’92 (15) • 17.25 Hidden Agenda.

Film ’90 (15) • 19.15 A Dangerous Woman. Film ’93 (15) • 20.55 Big Screen Legends • 21.00 Kuffs. Film ’92 (15) • 22.45 The Adventures of Priscilla, Queen of the Desert. Film ’94 (15).

Discovery Channel

melita 400, GO Plus 501

07.15 Motor City Motors: Spider • 08.10 Mythbusters: Operation Valkyrie • 09.05 Destroyed in Seconds • 09.55 Extreme Engineering: Space Tower • 10.50 American Guns: Tommy Gun/20 Pound 50 Cal • 11.40 Finding Bigfoot: Holy Cow, it’s Bigfoot • 12.35 Auction Kings: Sports Cards: Botello Painting • 13.05 Auction Kings: Wacky Taxi: Oliver North Sword • 13.30 Baggage Battles • 14.00 Baggage Battles • 14.25 Gold Rush: Twenty Four Seven • 15.20 Gold Divers: Dirtville • 16.15 Wheeler Dealers: Range Rover MK3 • 17.10 Ultimate Survival: Big Sky Country • 18.05 Curiosity: How Did America Get Its Shape? • 19.00 How It’s Made • 20.00 Man, Woman, Wild: Croatian Cave Odyssey • 21.00 Head Games: Moral Dilemma • 22.00 Body Bizarre • 23.00 Dangerous Flights: No End in Sight

Melita More

melita 802

08.00 Hollywood Buzz • 08.30 Private Practice • 12.30 Glee • 13.15 The Mentalist • 19.15 How I Met Your Mother • 19.40 2 Broke Girls • 20.05 Whitney • 20.30 Dallas • 21.15 SMASH • 22.00 VEEP • 22.30 Suits • 23.15 Person of Interest • 00.00 The Mentalist • 00.45 Alcatraz • 01.30 30 Rock.

Biography Channel

melita 411

06.30 Storage Wars: More Like Wrong Beach • 10.00 Heavy: Travis and Lindy • 11.00 Heavy: Sharon and Ashley • 12.00 Heavy: Sallie and Chad • 13.00 Heavy: Mark and Patty • 14.00 Heavy: Stacia and Tim • 15.00 Heavy: Tom and Jodi • 16.00 Heavy: Travis and Lindy • 17.00 Heavy: Sharon and Ashley • 18.00 Heavy: Sallie and Chad • 19.00 Heavy: Mark and Patty • 20.00 A Gypsy Life for Me • 21.00 Dance Moms: Cathy Brings It On • 22.00 Barter Kings: Swinging’ Deals and Swingin’ Wheels • 23.00 A Gypsy Life for Me.

Eurosport

melita 600, GO Plus 801

08.30 FIA World Touring Championships • 08.45 FIA World Touring Championships: Salzburg, Austria: Round 5, Warm-Up (live) • 09.15 UCI World Tour Cycling • 10.00 ICF World Cup Sprint Canoeing: Racuce, Czech Republic (live) • 11.00 Table Tennis • 12.30 FIA World Touring Championships: Salzburg, Austria: Round 5, Race 1 (live) • 13.30 FIA World Touring Championships: Salzburg, Austria: Round 5, Race 2 (live) • 14.30 UCI World Tour Cycling: Giro d’Italia: Stage 15, Cesana Torinese Col du Galibier (live) • 17.30 UCI Europe Tour Cycling • 19.00 The Box (live) • 21.00 Table Tennis • 22.45 Motorsports Weekend • 23.00 UCI America Tour Cycling: Tour of California: Stage 8 (Live).

Eurosport 2

melita 601, GO Plus 802

07.00 UCI World Tour Cycling • 08.30 Australian Rules Football: AFL Round 9: Adelaide Crows v St Kilda (live) • 11.30 Super Series Sepaktakraw • 13.30 UCI World Tour Cycling • 14.30 UCI Europe Tour Cycling: Tour of Norway: Stage 5 (live) • 16.30 Euro Hockey League: Final (live) • 18.00 Table Tennis • 20.00 UCI World Tour Cycling • 21.30 UCI America Tour Cycling • 22.00 Arena Football.

NET Television melita 102, GO Plus 102

07.00 10.00 11.00 12.00 12.30 14.00 14.05 15.00 15.05 16.15 17.00 18.00 18.10 18.40 19.30 19.45 20.30 21.30 21.35 22.30 23.00

NET News Telebejg[ U/u[ Distinti Telebejg[ NET News Newsroom (r) NET News Premier (r) Trott u Galopp Sport Extra NET News Flusek (r) NetWorks G[alik fl-Ewropa NET News, NET Sports, NET Meteo Replay NET News (ikompli) Replay L-Istorja tal-Futbol Malti (r) NET News.

TVM 07.00 08.00 08.20 08.50 09.40 10.30 12.00 12.10 14.00 14.05 15.30 16.00 16.05 16.40 17.10 18.00 18.10 19.00 20.00 20.45 23.15 23.40

melita 101, GO Plus 101

L-G[odwa t-Tajba Madwarna Storjografija Nisa Straordinarji Auschwitz (episodju 1) Malta u Lil Hinn Minnha A[barijiet {add G[alik A[barijiet (ikompli) {add G[alik Teleshopping A[barijiet Teleshopping Gadgets Aqta’ Kemm A[barijiet Mixage Auschwitz (episodju 1) A[barijiet American Idol (epis. 15) A[barijiet fil-Qosor Malta u Lil Hinn Minnha (r).

TVM 2 07.00 08.20 08.50 09.00 09.45 10.30 11.20 12.10 13.10 17.00 18.00 19.30 19.40 20.25 20.30 21.00 23.00

melita 104, GO Plus 104

News G[awdex illum Kelma l-{ajja Quddiesa Sensilhena Lenti Nisa Straordinarji Human Mind Eurovision Song Contest Final Luxdesign Malta u lil hinn minnha A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ History of Science A[barijiet bl-Ingli] Madwarna Kontrattakk Paqpaq (r).

ONE melita 103, GO Plus 103

08.30 ONE News 09.00 {ajja (r) 09.30 Aroma Kitchen (r) 11.05 Teleshopping 11.20 Ieqaf 20 minuta 11.45 Pink Panther 12.30 Mad-Daqqa t’G[ajn (r) 13.30 ONE News 13.40 Ir-Rangers (Omnibus) 14.30 Prima Facie (r) 15.40 TX (r) 17.10 Teleshopping 17.30 ONE News 17.40 L-Argument 19.30 ONE News 20.15 Arani Issa 22.35 On D road 23.15 ONE News 23:45 - Bla A;enda (r).

Raiuno melita 150 GO Plus 201

06.30 Unomattina in famiglia 09.20 Tg1 L.I.S 09.35 Il papa incontra i movimenti ecclesiali e le

Michael Douglas u Genevieve Bujold f’xena mill-film COMA PROFONDO (Rete 4 14.40). Dan it-thriller in[adem fl-1978 b’re;ija ta’ Michael Crichton. Il-[abiba ta’ tabiba tmut fi sptar f’/irkustanzi li jidhru misterju]i. It-tabiba titkixxef x’ikun qed isir f’dak il-post u dlonk issib ru[ha f’konflitt mas-superjuri tag[ha.

associazioni cattoliche 09.55 Santa messa da Piazza San Pietro in Vaticano 12.20 Recita Regina Coeli 12.20 Linea verde 13.30 Tg 1 telegiornale 14.00 Domeinca In - Arena 16.25 Che tempo fa 16.30 Tg 1 telegiornale 16.35 Domenica in 18.50 L’eredità 20.00 Tg 1 20.40 Affari tuoi 21.30 Un medico in famiglia 8 23.45 Speciale Tg 1 00.50 Tg 1 notte 01.15 Cinematografo - Speciale Cannes.

Raidue melita 151, GO Plus 202

06.30 Real School 10.10 Culto evangelico di Pentecoste 11.00 A come avventura 11.30 Mezzogiorno in famiglia 13.00 Tg 2 giorno 13.30 Tg 2 motori 13.45 Quelli che aspettano 15.40 Quelli che 17.20 Tornado - La furia del cielo. Film 2006 19.35 Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20.30 Tg 2 notizie 21.00 NCIS 22.35 La domenica sportiva 01.00 Tg 2 notizie 01.20 Sorgente di vita 02.00 Jump. Film 2007.

Raitre melita 11#152, GO Plus 203

07.10 Romanzo d’amore. Film ’51 08.45 Speciale ambiente Italia Oasi WWF 10.45 Tgr Estovest 11.05 Tgr Mediterraneo 11.30 Tgr Regioneuropa 12.00 Tg 3 12.25 Telecamere salute 12.55 Rai Educational 13.20 Passepartout 14.00 Tg regione 14.15 Tg 3 14.30 In 1#2 ora 15.05 96˚ Giro d’Italia 17.15 Processo alla tappa 18.10 Squadra speciale Vienna. TF 19.00 Tg 3 19.30 Tg regione 20.00 Blob 20.10 Che tempo che fa 21.30 Report 23.25 Tg 3 23.35 Tg regione

23.40 00.45 00.55 01.50

Gazebo Tg 3 Telecamere Le cerimonie di Werckmeister. Film 2000.

Canale 5 melita 16#154, GO Plus 205

08.00 Tg 5 mattina 08.50 Le frontiere dello spirito 09.40 Tgcom 10.00 Ciak Junior 10.30 La vita dei mammiferi 12.00 Melaverde 13.00 Tg 5 13.40 L’arca di Noè 14.00 Belli dentro (sitcom) 14.30 Anna e i cinque 16.30 Lo show dei record 18.50 The Money Drop 20.00 Tg 5 20.40 Striscia la notizia 21.30 Il mistero delle pagine perdute. Film 2007 00.10 Un nemico al mio fianco.

Film 2009.

Rete 4 07.10 07.55 09.00 10.00 11.00 11.30 12.00 13.00 14.00 14.40 17.10 18.55 19.35 21.30 23.40

01.20

melita 14#153, GO Plus 206

Super partes Vita da strega BBC Knowledge Santa Messa Le storie di viaggio a...

Tg 4 Pianeta mare Ricette all’italiana Tg 4 Coma profondo. Film ’78 Fermati, o mamma spara.

Film ’92 Tg4 Telegiornale Tempesta d’amore Tierra de Lobos 2 Boogie Nights - L’altra Hollywood. Film ’97 Tg 4 night news.

Italia 1 07.00 07.40 10.45 12.00 12.15 13.10 14.00 15.00 15.50 18.30 19.00 19.30

21.25 00.45 01.40

melita 20#155, GO Plus 204

Super partes Cartoons Moto/ikli]mu GP Franza Studio aperto Moto/ikli]mu GP Franza Sport Mediaset Moto/ikli]mu GP Franza Fuori giri Tennis. Internazionali d’Italia Studio aperto Cosi Fan Tutte (sitcom) baby Birba - Un giorno in libertà. Film ’94 Le Iene Show 2 Broke Girls. TF Californication.

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Televi]joni#Radju

27

NETWORKS

L-akbar rekords Maltin radju NET Television 18.40 L-itwal pizza, l-akbar kollezzjoni tal-Formula 1, l-ikbar ravjula u l-itwal bezzun... l-akbar rekords Maltin.

Waqt il-programm tal-lum fl-istudio se jkun hemm numru ta’ nies li [adu sehem f’The Malta Records, b’diversi rekords interessanti. L-g[an ta’ The Malta Rekords hu li ti//ertifika u tapprezza l-[idma, il-kreattività u

l-[iliet tal-Maltin u l-G[awdxin f’diversi oqsma, fosthom billi jag[mlu u jipprodu/u, fost o[rajn, l-ikbar u#jew l-i/ekn o;;ett f’Malta.

L-oqsma ta’ f’liema su;;ett tista’ tipparte/ipa jista’ jkun varju.

Jippre]enta Mark Azzopardi fuq produzzjoni tal-pre]entatur innifsu u ta’ Jerome Caruana Cilia.

U?U{ (NET Television 11.00) X’infissru bl-ambjent^ Kif g[andna nib]g[u g[alih^ G[aliex donnu ma baqax sajf, [arifa, xitwa u rebbie[a^ G[aliex qed noqtlu [afna [lejjaq li jinsabu fid-dinja u jista’ qatt ikun hemm xi ra;uni valida g[al dan^ Dawn huma biss u[ud mill-mistoqsijiet li se jkunu mwie;ba waqt l-edizzjoni tal-lum ta’ dan il-programm ippre]entat minn Massimiliana De Martino. B[ala mistiedna biex jg[idu tag[hom dwar issu;;ett se jkun hemm Paul Pace li hu lecturer fl-Università ta’ Malta, kif ukoll numru ta’ ]g[a]ag[.

BABY BIRBA UN GIORNO DI LIBERTÀ (Italia 1 19.30) - Film Amerikan tal1994 li matulu, minkejja li fih numru ta’ esa;erazzjonijiet, ma tistax ma tiggustax li/-/kejken protagonist.

101 FM

06.00 Fidi u {ajja - Noel Bartolo • 08.30 Mar/i u Bandalori - Joe Chetcuti • 09.30 Focus 101 • 11.00 Mu]ika bla kumment • 12.30 Skor • 18.30 Slowdown - Mark Garrett • 20.30 Allegro Andante Joe Fenech • 22.30 Italomix - Michael Treeby • 24.00 Rajt Malta Tinbidel.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 12.00 u 18.00.

A;;ornamenti ta’ l-a[barijiet: 10.00, 15.00, 17.00, 18.00.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 08.00, 12.00, 18.00.

A;;ornamenti ta’ l-a[barijiet: 10.00, 15.00, 17.00, 18.00.

Radju Malta

93.7 FM

ONE Radio

92.7 FM

RTK

103 FM

Bay Radio

89.7 FM

07.20 Jum :did • 07.50 Avvi]i ta’ Mwiet • 08.00 Quddies • 09.00 TVAM • 10.30 Nis;a • 11.00 Mar/ifest • 11.50 Mwiet u Angelus • 11.58 Xi Qrajt Xi Smajt • 12.10 Music Express • 14.01 Mu]ika u Sport • 18.15 Lino’s Weekender • 19:50 Avvi]i tal-Mewt u r-Ru]arju 20.05 Ri]ultati Sportivi • 20.30 Maltin Biss • 22.05 Erre Be • 23.30 Xi Qrajt, Xi Smajt • 23.33 Ru]arju • 24.00 Classic Hits.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 07.00, 12.00 u 18.00. A;;ornamenti tal-a[barijiet: 10.00, 14.00, 17.00, 20.00 u 22.00. BBC News 15.00 u 21.00.

06.05 ONE Breakfast • 07.05 Aktar Mu]ika • 08.00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem • 08.15 ONE Club Xewqat • 09.00 Mill-:urnali • 10.30 Qawsalla l-{add • 14.00 Il-{add fuq ONE • 15.25 Djarju Kulturali • 16.00 Familja ONE • 18.00 Italo Super Hits • 19.30 Sunday ONE • 20.30 Charmy Time • 22.00 Stetoskopju • 24.00 Music Box • 02.00 Early Mix. Bulletin tal-A[barijiet fis-06.45, 11.45, 17.45, 21.45 u 02.45. A[barijiet fil-qosor 08.45, 09.45, 14.45.

IL MISTERO DELLE PAGINE PERDUTE (Canale 5 21.30) - Nicolas Cage u Stephen Pope (it-tnejn fir-ritratt) huma fost latturi f’dan il-film dwar arkeologu li jkun irid inaddaf l-isem ta’ antenat tieg[u.

BOOGIE NIGHTS L’ALTRA HOLLYWOOD (Rete 4 23.40) - Film Amerikan tal-1997 b’re;ija ta’ Paul Thomas Anderson li fih jispikka sew l-attur Mark Wahlberg, li narawh flimkien ma’ atturi wkoll ta’ kwalità b[al Julianne Moore u Burt Reynolds.

L-istorja hi ambjentata f’San Francisco tas-snin 70. Naraw kif ]ag[]ug[, minkejja li jkun nieqes mit-talent, xorta wa[da jirnexxilu jmur tajjeb filqasam tal-ispettaklu. Kif^ Tg[id hemm min lest jag[tih palata akkost ta’ kollox^

S.Y.N.A.P.S.E. (Iris 23.15) - Douglas McFerran u Claire Forlani (it-tnejn firritratt) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Amerikan tal-2001 li n[adem b’re;ija ta’ Peter Howitt. }ag[]ug[ kapa/i sew fl-ipprogrammar talkompjuters jing[ata impjieg. Ma jdumx ma jiskopri li min qed i[addmu hu mi;nun u li g[andu g[add ta’ pro;etti kriminali li jrid iwettaq

Radio 101

06.30 Tmiem il-:img[a 103 FM • 08.30 Quddiesa tal-{add • 09.15 Hello Maks! • 10.10 F’Min qed Ta[seb? • 11.55 Fi {dan il-Mulej • 12.00 Regina Coeli • 12.15 Kotba lil Waslulna • 13.05 Frak mill-Istorja ta’ Malta • 14.05 Fil-:nien • 15.05 Intietef • 15.30 Sunday Drive • 19.00 Ru]arju • 19.25 Ribalta • 22.00 Qaddis tal-Jum • 22.05 Ru]arju • 22.25 Nisimg[ek! • 24.00 Bir-Rispett Kollu.

A[barijiet: fis-06.00, 07.00, 08.00, 11.00, 12.00, 13.00, 15.00, 17.00 u s-18.00.

BBC: 10.00, 14.00, 16.00.

06.30 Bay Breakfast • 10.30 Bay’s Top 40 • 13.30 Ben Glover • 16.30 Weekend Drive • 18.35 RnB Top 20 • 20.30 Hed Kandi • 22.30 Bimbo Jones • 23.30 Noctural Sunshine.

A[barijiet: 6.30 p.m.

Campus FM

103.7 FM

XFM

100.2 FM

Radju Marija

102.3 FM

09.00 Il-Balomba • 09.30 Djalogu fil-Kon/ilju • 10.00 Verdi - g[ejun ta’ mu]ika • 11.00 Classic FM • 12.00 Laudate Dominum • 14.00 BBC World Service.

07.00 The Weekend Breakfast • The XFM Official Countdown • 13.00 The Xfm Chillout Zone • 18.00 The Weekend Special.

07.00 Quddiesa • 08.00 Angelus u Kuntatt • 12.00 Angelus mill-Vatikan u Ru]arju • 12.30 Ru]arju tal-Erwie[ • 13.00 Mill-G]ira tat-3 G[oljiet • 13.30 Mid-Djarju tal-{ajja • 14.00 Il-{add Kumpanija (jinkludi 15.00 Kurunella {niena Divina) • 20.00 Klassi/i u Sagri • 21.00 Magazine • 23.00 {olqa mal-Maltin ta’ Barra • 23.30 A[barijiet Reli;ju]i • 23.50 Kompjeta.

Smash Radio

104.6 FM

Calypso Radio

101.8 FM

07.00 Salvinu Lanzon Magic Moments • 11.00 DJ Frank • 14.00 Non-stop Music.

06.00 Calypso Breakfast - Mario Fenech • 10.00 Dak Kien }mien John Mallia • 13.00 Goldlen Mix - Louis Fenech • 126.00 Mal-Melodija Maltija - Sephora Zammit • 19.00 Let’s Go - Charmaine Vella • 22.00 Night Shift - Chris Aquilina.

28 Klassifikati PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ {al Qormi - Ta’ Farsina

TERRACED house bi tliet kmamar tas-sodda, k/ina filpost, kamra tal-[asil, parapett, area sabi[a. Prezz €193,500.

Cemplu lis-sid fuq 79316057.

Il-G]ira

APPARTAMENTI ;odda, 162 metru kwadru, post /entrali, [ames minuti bog[od mill-Università, bi tliet kmamar tas-sodda, main blensuite, k/ina, salott u talikel, kamra tal-banju, ]ew; gallarijiet, bil-lift mil-livell tat-triq, xog[ol tal-g[ola kwalità. Prezz negozjabbli. €145,000. ?emplu 79385330.

Il-Mosta

MAISONETTE fuq, 180 metru kwadru, bi tliet kmamar tas-sodda, salott separat, k/ina#kamra tal-pranzu,

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013 kamra tal-banju, ensuite, kamra tal-[asil u bl-arja kollha tieg[u, €198,000. ?emplu 99430757.

Marsaxlokk

L-A{{AR appartament flewwel sular bi tliet kmamar tas-sodda, wa[da bl-ensuite u terrazzin kbir, e//. Highly finished inklu] il-kmamar talbanju. Garaxx ta’ karozza wa[da jew tnejn optional.

Prezz €112,000 (Lm48,000). ?emplu 79441869 jew 99466988.

Marsaxlokk

PENTHOUSE kbira bil-veduti tal-ba[ar u tal-kampanja, ]ew; kmamar tas-sodda, wa[da bl-ensuite, highly finished inklu] il-kmamar talbanju, [;ie; kollu double glazed. Garaxx ta’ karozza wa[da jew tnejn optional.

Prezz €116,500 (Lm50,000). ?emplu 77777521.

G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-Marsa

GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.

G{ALL-KIRI Ix-Xlendi, G[awdex

FLATS komdi qrib il-ba[ar g[all-ville;;jatura tas-sajf.

Prezzijiet moderati. ?emplu 21551979 jew 99493298.

?emplu lil Mario Muscat fuq 79902212 jew 21444984.

Pajero

FOUR seater tal-1996, blu. €5,300, f’kundizzjoni tajba. ?emplu 79295595.

RAM, bron], ram a[mar u isfar, cable wire, stainless steel, bibien, twieqi talaluminju u batteriji. In[allas fil-pront. ?emplu 21430185 jew 99469467.

AVVI}I

Ni]barazza#Trasport

Ftu[ ta’ drena;;

BIL-jet power wash (bilbowser). Prezz minn €25. ?emplu 99282014.

G[al kull tip ta’ xog[ol

{ANUT Class 4, tajjeb g[al klinika, beauty salon, uffi//ju e//. ?emplu 79460291 u 21442967.

TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi bil-;ibs u ]ebg[a, gypsum boards e//.

Prezzijiet tajbin [afna. ?emplu 79091057.

VETTURI/DG{AJJES

G[al kull xog[ol

Santa Venera

Classic Ford Capri Mk1

TAS-SENA 1968 13HP, kundizzjoni perfetta. €6,500.

Nixtri

NI}BARAZZAW djar, garaxxijiet, ;onna, bjut u fabbriki minn kull tip ta’ skart goff u ]g[ir. Tindif ta’ ;onna u front gardens minn [axix, si;ar, ;ebel, e//. Trasport ta’ kollox, g[amara, e//, naqilg[u kmamar tal-banju millmadum, e//. ?emplu 21433352 jew 79081719. www.allclearancemalta.com.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa, xog[ol ta’ membrane, kisi u tibjid, kontrabjut u tqeg[id ta’ katusi.

Offerta spe/jali fuq il-liquid membrane. ?emplu 79407292.

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour.

Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

G[al kull xog[ol

Tiswijiet

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.

Nixtri

AFFARIJIET antiki, fajjenza antika, g[amara antika u affarijiet ta’ xi kollezzjoni. ?emplu 21675703, 21822703 jew 79451871.

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

Touch typing

TG{ALLEM kif tittajpja ming[ajr ma’ t[ares lejn ilkeyboard. Ting[ata attenzjoni individwali. ?emplu 27438381.

Water proofing membrane

IL-BEJT tieg[ek jag[mel lilma^ G[andek problema ta’ moffa^ Kenda Ltd issolvilek il-problema. Nispe/jalizzjaw fuq xog[ol ta’ water proofing u membrane, b’10 snin garanzija, xog[ol professjonali bl-aqwa materjal I S0 9001.

G[al stima bla obbligu /emplu 7972 9967 jew ]uru www.kendawaterproofing.co m

Klassifikati 29

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013 ZG Computers

G{AL kull problema filkompjuter, inkunu fuq ilpost dik il-;urnata stess.

Jing[ata anti-virus b’xejn mas-servizz. ?emplu lil Chris fuq 99424703.

G{ALL-BEJG{ G[amara antika

TINKLUDI twaletta bilmera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.

Toilet seats

Nag[mel xog[ol ta’ toilet seats ;odda li jkunu maqsumin jew li ma ssibux tixtru b[alhom, ta’ kull tip bil-kuluri li jaqblu u kif tixtieqhom inti, g[all-kamra tal-banju kompluti bilfittings. G[al aktar informazzjoni /emplu 21675053 jew 79675053.

JIN{TIE:U Electricians

G{AL impjieg full time g[al xog[ol fuq dawl u ilma, b’opportunità ta’ xog[ol fuq installazzjonijiet ta’ ener;ija li ti;;edded. ?empel lil Electro Fix, {al Qormi, fuq 21675353 g[al appuntament.

Opportunità

BIEX ittejjeb il-po]izzjoni tieg[ek, jin[tie;u mastrudaxxa bl-esperjenza, full-time u overtime kuljum. Paga u kundizzjonijiet tajbin. ?emplu lil Casaform Furniture fuq 21#27447266 jew 79466368.

Persuna

FULL-TIME li taf issajjar fi k/ina ta’ [anut matul il;urnata. ?emplu 21251153 jew 77115577.

Pizza 4 U – Il-{amrun

JIN{TIE: pizzar#a blesperjenza li ja[dem fulltime#part-time tul is-sena kollha b’paga tajba, jin[tie;u wkoll delivery persons u bikers, cash assistant u cleaners. ?emplu 99999661.

NOVENA Novena tal-Impossibbli lill-Qalb Imqaddsa ta’ :esù TALBA Tkun imfa[[ra, imbierka u meqjuma u glorju]a l-Qalb Imqaddsa ta’ :esù maddinja kollha issa u dejjem.

Ammen.

G[id din it-talba sitt darbiet kuljum g[al disat ijiem.

30

Lokali

-

, 19 taâ&#x20AC;&#x2122; Mejju, 2013

Il {add

31

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

SPORT U*BET FA TROPHY

Finali o[ra bejn Qormi u Hibs G[at-tieni sena konsekuttiva, il-finali tal-U*BET FA Trophy se tkun ikkontestata bejn Qormi u Hibernians. Dan, wara li dawn tal-a[[ar, ilbiera[, fittieni semi-finali, g[elbu lil Valletta, 3-2, f’log[ba kontroversjali. Valletta kellhom ]ew; players imke//ija, filwaqt li l-goalkeeper ta’ Hibs, Muscat, se jitlef il-finali wara li dan tke//a wkoll.

Fl-ewwel semi-finali ta’ nhar il-:img[a, Qormi eliminaw lil Lija meta reb[ulhom bi skor ta’ 1-0, u issa jittamaw li fit-tielet finali tag[hom jirb[u dan lunur. Fl-2010, Qormi kienu tilfu 2-1 kontra Valletta, filwaqt li sena ilu, Qormi tilfu 3-1 kontra Hibs. Min-na[a tag[hom, Hibs se jkunu qed jittamaw li jirb[u din it-tazza biex b’hekk jikkunslaw wara li fil-11 ta’ Mejju tilfu d-decider g[ar-reb[ tal-kampjonat kontra Birkirkara.

Ara pa;na 38

Azzjoni mill-partita bejn Hibs u Valletta, fejn Dias ta’ Hibs jidher jitwaqqa’ minn Caruana ta’ Valletta (Ritratt> Brian Grech)

TENNIS

Finali bejn Williams u Azarenka Il-finali tal-Masters ta’ Ruma se tkun ikkontestata bejn Serena Williams u Victoria Azarenka. Dan, wara li dawn ittnejn reb[u kontra Halep u Errani rispettivament.

Williams reb[et 6-3, 6-0 kontra r-Rumena Simona Halep, biex b’hekk irre;istrat it-23 reb[a konsekuttiva tag[ha. Ironikament, la[[ar darba li Williams reb[et f’Ruma kienet fl-2002, fl-istess sena li hi reb[et luniku Open ta’ Franza fil-karriera tag[ha.

Jekk hi to[ro; rebbie[a fil-finali, dan jawgura tajjeb g[aliha g[ax fis-26 ta’ Mejju

jibda appuntu l-Open ta’ Franza. Fis-semifinali l-o[ra, Victoria Azarenka (Ritratt) reb[et, 6-0, 7-5, kontra t-Taljana Sara Errani.

Intant, omm it-tennista Andy Murray, Judy, qalet li binha x’aktarx se jitlef l-Open ta’ Franza wara li dan we;;a’ fit-tieni round tal-Open tal-Italja.

L-istess Judy qalet li minkejja li Murray jixtieq li jie[u sehem fil-Grand Slam fi Franza, dan jippreferi dak ta’ Wimbledon.

Sena ilu, Murray tilef fil-finali tal-Open ta’ Wimbledon kontra Roger Federer.

Ri]ultati Lokali MFA S#F U*Bet FA Trophy Valletta v Hibernians

2-3

Pieta` v Melita (Pieta` champions) Kirkop v Cottonera }ebbu; v ]ejtun St Patrick v B’Kara Qormi v Pembroke Gozo v Paola

2-1 0-0 3-1 1-0

Playmobil v Multi P Actavis v Methode

2-0 1-0

YFA U#15

ISA Anniversary Cup S#F HANDBALL Final KO (N)

1-1

0-3

La Salle ZT v Aloysians }mer/ 19-13

Final KO (I)

Luxol SM v La Salle BHS

27-29

32 Sport

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Sport lokali g[al-lum YFA Sta Lucia Grd – 9 a.m. U#17

Tarxien v Mellie[a, 11 a.m.

U#17 Floriana v }ebbu; R. Luxol Grd - 9 a.m. U#17 St. Andrew v Pembroke, 11 a.m.

U#17 }ejtun v Rabat, 1 p.m.

U#15 San :wann v Tarxien R. Mellie[a Grd – 1 p.m. U#17 Msida v Qormi, 3 p.m. U#17 Balzan Y. v Naxxar, 4.30 p.m.

U#15 Mellie[a v Attard

IASC

Tarxien Grd – KO S#F: 8.30 p.m. Floriana A. v Marsa T., 10 a.m. Zurrieq W. v Senglea Y.

HOCKEY Kordin – 9 a.m. White Hart v

Floriana YS, 11 a.m. Rabat v Qormi

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL Marsa – 2 p.m. Il-21 laqg[a

tal-ista;un fejn ikomplu l-heats tal-Kampjonati tal-Fran/i]i

SPARAR Bidnija – 10 a.m. Sparatura

Trap g[all-Muscat Trophy

It-tim nazzjonali Malti tan-nisa waqt ]jara lil Prim Ministru

Malta kburija bit-tim tan-nisa It-tim nazzjonali Malti talfutbol tan-nisa g[amel ]jara lillPrim Ministru Joseph Muscat wara li ftit tal-;img[at ilu kiteb pa;na storika meta spi//a flewwel post tal-grupp u kkwalifika g[all-fa]i li jmiss tatTazza tad-Dinja li se ssir fl-2015.

Id-diri;enti, plejers u kow/is tkellmu mal-Prim Ministru dwar l-impenji tag[hom f’isem pajji]na u kif, minkejja li lfootball tan-nisa f’Malta ilu biss g[axar snin jintlag[ab fuq livell ta’ nazzjonal, di;a` sar progress qawwi u illum il-;urnata, dan lisport qed ji;i mg[allem lillbniet sa minn eta` ]g[ira.

Il-konti;ent kien imm exix mill-Vici-President tal-MFA Ludovigo Micallef, il-kow/ nazzjonali Pierre Brincat u l-

captain tat-team Rebecca D’Agostino. Il-Prim Ministru Joseph Muscat qal li Malta hi kburija bir-ri]ultati impressjonanti li qed jikseb ittim nazzjonali tan-nisa, fi sport li tradizzjonalment huwa aktar asso/jat mal-ir;iel.

Ludovico Micallef qal li dan it-tim qed jimpenja ru[u biex, mhux biss jikkompeti, imma jag[ti l-aqwa prestazzjonijiet possibli u jakkwista l-aqwa ri]ultati.

Fi tmiem l-attivita` l-Prim Ministru kien ippre]entat b’ritratt kommemorattiv tat-tim nazzjonali Malti tan-nisa filwaqt li ]-]ew;t ibniet tal-Prim Ministru ng[ataw ]ew; flokkijiet tat-tim nazzjonali, blismijiet fuqhom.

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Sport

37

‘Il-futbol Taljan g[andu b]onn bidla’ Il-futbol Taljan g[andu b]onn bidla u s-sidien iridu jinvestu jekk xi darba jridu jikkompetu mal-aqwa klabbs tal-Ewropa. Hekk qal l-eks difensur u captain ta’ Milan Paolo Maldini f’intervista re/enti. Mill-2010 l-ebda klabb Taljan ma wasal sassemifinali ta/-Champions League u din is-sena Juventus, champions tal-Italja, sofrew ]ew; telfiet kontra Bayern Munich fil-fa]i tal-kwarti talfinali. L-a[[ar klabb Taljan li wasal sas-semifinali ta/Champions League kien Inter, klabb li eventwalment reba[ il-kompetizzjoni.

“Biex tikkompeti malklabbs Ewropej trid tinvesti.

M’hemm l-ebda mod ie[or.

Din is-sena rajna e]empju /ar ta’ kemm il-futbol Taljana g[adu lura, ikkumparat ma’ dak ta’ pajji]i o[ra. Juventus fl-Italja m’g[andhom l-ebda avversarju imma meta ;ew kontra Bayern Munich sabuha ferm diffi/li,” qal Maldini.

Dan tal-a[[ar hu l-plejer li lag[ab l-aktar ma’ Milan filwaqt li mat-tim nazzjonali Taljan lag[ab 126 darba.

F’karriera ta’ 25 sena Maldini reba[ i/-Champions League [ames darbiet. Maldini rtira fl-2009 fl-età ta’ 41 sena u flistess intervista tkellem b’mod emozzjonat dwar is-snin li fihom is-Serie A kien meqjus b[ala kampjonat tal-aqwa livell.

“Fis-snin 90 kien hemm seba’ timijiet li kienu jissieltu g[ar-reb[ tat-titlu. Milan, Inter, Juventus, Parma, Lazio, Roma u Fiorentina. Kull tim kellu plejers kbar imma dawn il-plejers kbar ing[aqdu mattimijiet g[ax is-sidien g[amlu investimenti kbar. Familji b[alma huma ta’ Berlusconi u ta’ Moratti huma familji li rnexxielhom jibqg[u involuti fil-futbol anke jekk i]]minijiet ma tantx huma sbie[,” kompla jg[id Maldini.

Illum-il ;urnata Maldini jkun [afna l-Istati Uniti u sar

isegwi l-basketball ukoll. “Ilfutbol Taljan g[andu [afna x’jitg[allem mhux biss millklabbs tal-futbol Ewropej imma wkoll mill-klabbs Amerikani. Il-grawnds talItalja huma parti mill-istorja tal-pajji] imma mhumiex adattati g[an-nies. Barra minn hekk, irid ikun hemm regoli stretti biex il-prodotti li jinbieg[u jkunu uffi/jali u mhux kopji. Il-klabbs Taljani waslu fi stat fejn qed jag[mlu telf biss,” kompla Maldini.

Dan tal-a[[ar temm jg[id li l-unika [a;a po]ittiva minn dan kollu hi li min[abba li lklabbs Taljani m’g[andhomx bi]]ejjed flus biex jakkwistaw il-plejers qed ikunu sfruzati jrawmu l-plejers huma stess.

“Xi plejers ]g[a]ag[ li qed jilag[bu fis-Serie A qed jilag[bu g[ax il-klabbs tag[hom qeg[din f’sitwazzjoni finanzjarji diffi/li. Fl-Italja hemm talent kbir u qed nie[u gost bil-fatt li dawn qed isibu spazju.”

Paolo Maldini

FUTBOL

ATLETIKA

Miet waqt li kien qed jipprova jwaqqaf rekord

Erikkson jitlaq wara tmien xhur

Ra;el li pprova jwaqqaf rekord billi jiddribilja ballun mill-Istati Uniti sal-Bra]il miet mewta tra;ika meta ttajjar minn karozza fl-Istat ta’ Oregon. Richard Swanson (firritratt), ta’ 42 sena, ipprova jag[mel vja;; twil bil-ballun f’saqajh mill-belt ta’ Seattle flIstati Uniti sal-Bra]il, il-pajji] li sena o[ra se jorganizza tTazza tad-Dinja.

Swanson kien ippjana li jg[addi mill-Messiku, minNicaragua u l-Kolumbja.

Swanson kien jitfa’ filmati tieg[u fuq il-Youtube wara li jkun g[adda minn diversi bliet. F’filmat minnhom sellem li]-]ew;t itfal tieg[u li g[andhom 22 u 18-il sena rispettivament. Dan il-

partitarju tal-futbol ]vela li dde/ieda li jag[mel dan ilvja;; wara li spi//a bla xog[ol.

L-a[[ar filmat li tella’ Swanson kien fis-7 ta’ Mejju meta stqarr li kien ferm kuntent li wasal Newport u li l-[olma tieg[u kienet qed issir realtà.

Il - kow/ tal - Federazzjoni tal - Atletika tal - Ingilterra Peter Erikkson ]vela li se j[alli din il - kariga f ’ :unju , ji;ifieri tmien xhur wara li dan [a post Chavles Van Commeneew wara li ;ew fi tmiemhom l - Olimpjadi ta ’ Londra .

Erikkson kien iffirma

kuntratt ta ’ [ames snin bil - [sieb li jmexxi lit - tim sal - Kampjonati Mondjali tal - 20 1 7 li se jsiru f ’ Londra . Hu qal li se j[alli din il - kariga min[abba ra;unijiet familjari .

F ’ Marzu li g[adda , ta[t it - tmexxija tieg[u , it - tim

Ingli] reba[ tmien medalji , erbg[a minnhom tad - deheb waqt il Kampjonati Ewropej li saru fl - I]vezja .

Neil Black se jie[u post Erikkson u se jmexxi lit tim waqt il - Kampjonati Mondjali li se jsiru fis - sajf li ;ej fir - Russja .

34

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Sport

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL

Su//ess g[al Oran fil-heat Premier L-g[oxrin laqg[a tal-ista;un fuq tmien ti;rijiet kollha g[al ]wiemel tat-trott saret il:img[a fil-g[axija fil-korsa tal-Marsa. It-ti;rijiet tal:img[a kienu kollha fuq distanza qasira ta’ 2140m u kienu heats mill-Prix de Vincennes g[al ]wiemel Fran/i]i tal-klassi Premier, mill-Prix d’Enghien tal-klassi Gold, mill-Prix de Cabourg g[al ]wiemel tal-klassi Silver u heats mill-Prix de Cagnes Sur Mer tal-klassi Bronze. L-aktar heat mistennija, dik tal-klassi Premier, intreb[et minn Oran.

Tlettax kienu ]-]wiemel miktuba fil-heat Premier. Minn dawn sitta g[addew g[as-semi finali. Wara li g[al [afna metri kellna quddiem lil Ouest Mabon (Shawn Portelli), dan i]-]iemel beda’ jnaqqas mill;iri madwar 600m mill-linja finali. Dlonk inqabe] minn Of Course Ramble (Eric Bezzina) li minn na[a tieg[u fl-a[[ar metri ma seta’ jag[mel xejn quddiem il-qawwa ta’ Oran li f’idejn sidu stess Carmelo Farrugia [a t-tieni reb[a

f’Malta quddiem Ourasi Diams (Emmanuel Fenech), Of Course Ramble, Mig Of The Wood (Noel Baldacchino), il;did Fran/i] Phenix De Milo (Jeffrey Xerri) u Magic De Assigny (David Ellul).

I]-]wiemel mill-klassi Gold hadu sehem f’zewg heats. Flewwel wahda, Julian Farrugia [asad lil kulhadd b’Natif de l’Hommee, b’dan i]-]iemel ikollu sprint qawwi f’nofs iddritta finali biex temm rebbie[ minn Orion du Vaumicel (Frencu Cassar), Nobleness Dubrio (Noel Baldacchino) u Nuper (Andrew Farrugia).

Orage du Pont (Charles Camilleri) kien l-a[[ar ]iemel li g[adda g[as-semi finali.

De/i]joni f’waqtha ta’ Jason Cordina, dik li jpo;;i lil Onyx Lucernais quddiem 400m mittmiem tat-tieni heat Gold wasslet biex dan i]-]iemel jaqsam il-linja finali l-ewwel bi ftit minn L’Ideal De Fersan (Patrick Spiteri). Id-debuttant Quartz Clayettois (Carl Caruana), Oscar Indien (Anthony Camilleri) u Pancho

Onyx Lucernais misjuq minn Jason Cordina (bin-numru 7) jg[addi bi ftit lil L’Ideal De Fersan biex b’hekk reba[ il-Heat Prix d’Enghien (Ritratt> Mike Orland)

Villa (Andrew Farrugia) kienu l-a[[ar ]wiemel li g[addew g[all-fa]i li jmiss.

Tlieta kienu l-heats riservati g[al ]wiemel Fran/i]i mill-

klassi Silver. L-ewwel heat kienet ikkaratterizzata minn tmiem in/ert bejn Marco Barbes (Kevin Sciberras) u ddebuttant Quasar De Subligny (Jesmond Attard). Kien Marco Barbes li [a l-ewwel reb[a talista;un b’]iemel ;did ie[or, Quitus Rapide (Mario Falzon) jg[addi wkoll g[as-semi finali ma’ Nobel Pasmarick (Charles Camilleri).

Simili kienet it-tieni heat Silver fejn dwell interessanti fla[[ar metri wassal lil Passons d’Ortige (Herman McKay) biex ukoll jiehu l-ewwel reb[a tas-sena bi ftit minn Mealington (Darren Mizzi). }ewg ]wiemel o[ra ;odda, Quartz De Glyere (Michael Ghigo) u Quaroldo (Brian Zammit) ukoll kellhom pjazzament tajjeb.

Okir de Leau (Brian Hili), li

Ir-ri]ultati kollha

kien g[al [afna [in fl-ewwel po]izzjoni matul it-tielet heat Silver, /eda g[al kollox f’nofs id-dritta finali meta nqabe] mill-favorit Pirate d’Urzy (Eugenio Bondin). Dan tala[[ar ma naqasx milli jakkwista t-tieni reb[a konsekuttiva u t-tielet g[al din is-sena quddiem Ostheo d’Havetot (Andrew Farrugia) u Nasdaq du Closet (Eugenio Zerafa).

Il-laqg[a fet[et b’]ew; heats tal-klassi Bronze. Fl-ewwel wahda kien Nevermind (Rodney Gatt) li [a l-ewwel reb[a sta;onali wara li ]ied fil;iri fl-a[[ar metri. Attakk mibdi 500m mit-tmiem wassal lil Pittacos (Noel Baldacchino) biex jirre;istra r-raba’ reb[a tas-sena u t-tieni wa[da nfila fit-tieni heat mill-istess klassi.

I ti;rija. Heat Prix de Cagnes Sur Mer. Klassi Bronze. Dist – 2140m. 1. Nevermind (R. Gatt) {in – 2.45.5” (1.17.3”) 2. Polytain (N. Baldacchino) 3. Starky Des Goujons (J. Schembri) 4. Phoenix Des Baux (B. Hili) II ti;rija. Heat Prix de Cagnes Sur Mer. Klassi Bronze. Dist – 2140m. 1. Pittacos (N. Baldacchino) {in – 2.45.7” (1.17.4”) 2. Nuthan d’Emi (C. Camilleri) 3. Noble de Fontaine (S. Portelli) 4. Major Mitri (A. Farrugia) III ti;rija. Heat Prix de Cabourg. Klassi Silver. Dist – 2140m. 1.

Marco Barbes (K. Sciberras) {in – 2.45.8” (1.17.5”) 2. Quasar de Subligny (J. Attard) 3. Quitus Rapide (M. Falzon) 4. Nobel Pasmarick (C. Camilleri) IV ti;rija. Heat Prix de Cabourg. Klassi Silver. Dist – 2140m. 1.

Passons d’Ortige (H. McKay) {in – 2.45.8” (1.17.5”) 2. Mealington (D. Mizzi) 3. Quartz De Glyere (M. Ghigo) 4. Quaroldo (B. Zammit) V ti;rija. Heat Prix de Cabourg. Klassi Silver. Dist – 2140m. 1.

Pirate d’Urzy (E. Bondin) {in – 2.43.9” (1.16.6”) 2. Ostheo d’Havetot (A. Farrugia) 3. Nasdaq du Closet (E. Zerafa) 4.Okir de Leau (B. Hili) VI ti;rija. Heat Prix d’Enghien. Klassi Gold. Dist – 2140m. 1. Natif de l’Hommee (J. Farrugia) {in – 2.43.4” (1.16.4”) Orion du Vaumicel (F. Cassar) 3. Nobleness Dubrio (N. Baldacchino) 4. Nuper (A. Farrugia) 5. Orage du Pont (C. Camilleri) VII ti;rija. Heat Prix de Vincennes. Klassi Premier. Dist – 2140m.

1. Oran (C. Farrugia) {in – 2.42.6” (1.16”) 2. Ourasi Diams (E. Fenech) 3. Of Course Ramble (E. Bezzina) 4. Mig Of The Wood (N. Baldacchino) 5. Phenix De Milo (J. Xerri) 6. Magic De Assigny (D. Ellul) VIII ti;rija. . Klassi Gold. Dist – 2140m. 1. Onyx Lucernais (J. Cordina) {in – 2.44.1” (1.16.7”) 2. L’Ideal De Fersan (P. Spiteri) 3.

Quartz Clayettois (C. Caruana) 4. Oscar Indien (A. Camilleri) 5.

Pancho Villa (A. Farrugia)

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Sport

35

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL

Sebastian K juri s-supremazija tieg[u fin-Norvegja minn Kenneth Vella .....................................

Misjuq mis-solitu Ake Svanstedt, l-I]vedi] Sebastian K il-{add li g[adda reba[ ledizzjoni 2013 tat-ti;rija nternazzjonali Oslo Grand Prix li saret fil-korsa ta’ Bjerke fin-Norve;ja fuq distanza qasira ta’ 2100m.

Sebastian K, iben il-Fran/i] Korean, fl-ebda [in ma deher li seta’ jitlef l-ewwel po]izzjoni u qasam il-linja finali f’medja ta’ 1.12.8” fil-kilometru quddiem it-Taljan Nesta Effe (Roberto Vecchione) filwaqt li l-popolari }vedi] Maharajah (Orjan Kihlstrom) temm ittielet.

G[alkemm ma [ari;x rebbie[, Maharajah kellu wkoll wirja tajba u sprint impressjonanti matul l-a[[ar 500m. Nesta Effe kien ;ej minn ]ew; su//essi infila filFinlandja, fosthom filFinlandja Ajo. Dan it-Taljan hu im[arre; mill-:ermani] Holger Ehlert.

Ming[ajr dubju, dan irri]ultat jikkonferma li dawn ittliet ]wiemel g[andna nistennewhom fost ilprotagonisti fil-kompetizzjoni tal-Elitloppet li ssir fl-a[[ar tax-xahar fuq distanza ta’ mil fil-korsa ta’ Solvalla flI]vezja. Dan kien ir-raba’ su//ess ta’ Svanstedt fl-Oslo Grand Prix. Hu kien di;a’ reba[ din it-ti;rija fl-1997 b’Zoogin u fl-2003 u l-2004 b’Gidde Palema.

Jitwaqqaf pjan ta’ Godolphin

Il-pjan li kellu s-sid talistalel Godolphin tal-Emirati G[arab Maqghuda, ix-Sheikh Mohammed Bin Rashid Al Maktoum, li ]-]wiemel tieg[u stazzjonati fin-Newmarket jg[addu f’idejn it-trainer imwieled Dubai ukoll, Saeed

Sebastian K (Ake Svanstedt) g[andu jibda fost l-aktar kwotati fl-Elitloppet wara s-su//ess fin-Norve;ja

Bin Suroor sfumaw fix-xejn.

Dan wara li l-British Horseracing Authority waqqfitu milli jag[mel dan min[abba inkjesta li g[addejja b[alissa. Sa ftit tal-jiem ilu dawn i]-]wiemel kienu m[arr;a minn trainer ie[or imwieled Dubai wkoll, Mahmood Al Zarooni, i]da 15-il ]iemel im[arr;a minn Al Zarooni nstabu po]ittivi g[addoping wara testijiet li saru flistalel tieg[u ming[ajr ma kien mistenni.

L-Awtorita` ]iedet tg[id li mhix lesta to[ro; il-permessi ne/essarji u l-li/enzja li hemm b]onn lil Bin Suroor sakemm ma jkunux mag[rufa r-ri]ultati kollha tat-testijiet tad-doping li saru fuq i]-]wiemel im[arr;a minn Al Zarooni. Attwalment, Al Zarooni qed jappella minn sospensjoni ta’ tmien snin. Bin Suroor xtaq li jittrasferixxi

Nesta Effe (Roberto Vecchione) ikkunsidrat ir-rivelazzjoni b[alissa fl-Italja

dawn i]-]wiemel f’/entru ie[or tat-ta[ri; li g[andu xSheikh, mag[rufa b[ala Snailwell Road stables. Listalel Godolphin g[andhom il-[sieb li fil-jiem li ;ejjin ja[tru trainer ie[or flok Al

Zarooni u t-trasferiment ta]]wiemel kien se jkun biss wie[ed temporanju.

Il-15-il ]iemel li nstabu po]ittivi, fosthom ir-rebbie[ tal-1000 Guineas, Certify, ing[ataw sospensjoni ta’ sitt

xhur. Bin Suroor, ta’ 46 sena, hu l-aktar trainer li ilu ja[dem ma’ Godolphin u kien ing[aqad max-Sheikh Al Maktoum fl-1995. Hu reba[ it-titlu tal-aqwa trainer flIngilterra erba’ darbiet.

LOKALI

}ew; heats o[ra mill-Prix de Vincennes Il-kampjonat Prix de Vincennes g[al ]wiemel Fran/i]i tal-klassi Premier jitkompla llum b’]ew; heats o[ra fuq 2140m li jag[mlu parti mill-21 laqg[a tal-ista;un fuq g[axar ti;rijiet.

L-ewwel heat mill-Prix de Vincennes se tkun is-seba’ ti;rija u tibda fl-4.30pm. Wara l-karozza tattluq se jibdew Orly Meslois, Mont Cenis Honey, Orgueil de Nganda, Original Blue, Naxos De France, Ofackevo, Okilaibo, debuttant ta’ disa’ snin Quelino d’Amour, Reves de Magalou, Nabab du Chatelet, Ohime Mag u Nino de Saintho. Misjuq minn Charles Camilleri, Nabab du Chatelet jibda l-aktar kwotat li jo[ro; rebbie[ minn Okilaibo (Julian Farrugia) u Ohime Mag (Ronald Cassar).

Ta’ min jinnota li aktar kmieni dan l-ista;un, Nabab du Chatelet reba[

il-finali tat-Tazza l-Kbira u fi tmiem l-ista;un li g[adda kellu su//ess ie[or f’finali o[ra tal-Prix de Vincennes.

13-il ]iemel huma miktuba fit-tieni heat Premier li tibda fil-5.20pm. Dawn huma Oviedo Vici, Label Chouan, Normand d’Oger, Odedjalo, Mark De Chamant, Ouragan de Sita, Ouf Boy, Olbo King, Orne des Olivettes, Olympien Major, id-debuttant ta’ 11-il sena Orly Montaval, Miaou u Nicos De Peneme. Din g[andha tkun heat o[ra bilan/jata b’attenzjoni spe/jali ting[ata lil Odedjalo (Noel Baldacchino), Normand d’Oger (Cliferty Calleja) u Olympien Major (Anthony Spagnol). Intant minn dawn i]-]ew; heats 12-il ]iemel jg[addu g[as-semi finali.

L-uniku ti;rija tal-galopp se tkun ir-

raba’ wa[da u tibda fit-3.15pm. Din se tkun fuq distanza twila ta’ 1750m u fiha jigru sitt ]wiemel, b’Timolin (Ramon Grima) jibda l-aktar kwotat.

L-ewwel ti;rija, li tkun wa[da normali tal-klassi Copper, tibda fis2pm.

Tbassir

I Ti;rija. Klassi Copper. Dist – 2640m. Win – Lemon Solo. Place – Claude Carnevale, Esmeralda Run. II Ti;rija. Klassi Copper. Dist – 2640m. Win – Andri Boko. Place – Royal Qui, Larissa du Breil.

III Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2640m. Win – Willesden Hanover.

Place – Lord Martin, Sjohultests Tigra.

IV Ti;rija. Klassi Galopp. Dist – 1750m. Win – Timolin. Place – Diamante Grande, Darielli.

V Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 2640m. Win – Blizzard Ad. Place – Power Night Star, Happiness Photo.

VI Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2640m. Win – Cal Win. Place – Simb From Abroad, Lonshults Erik.

VII Ti;rija. Heat Prix de Vincennes.

Klassi Premier. Dist – 2140m. Win – Nabab du Chatelet. Place – Okilaibo, Ohime Mag. VIII Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 2640m. Win – X Ray Hornline. Place – Hulot, Ironbar.

IX Ti;rija. Heat Prix de Vincennes.

Klassi Premier. Dist – 2140m. Win – Odedjalo. Place – Normand d’Oger, Olympien Major.

X Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2640m. Win – Super Spot. Place – Queen Streamline, Cross Country FC.

36 Sport

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

BUNDESLIGA

Heynckes u Bayern itemmu b’reb[a I/-champions, Bayern Munich, u l-kow/ tag[hom temmew l-avventura filkampjonat b’reb[a ta’ 4-3 barra minn darhom kontra Monchengladbach. Ftit taxxhur ilu, Heynckes ]vela li fi tmiem dan l-ista;un se jitlaq minn ma’ Bayern u l-post vakant se jimlieh Pep Guardiola, eks kow/ ta’ Barcelona. Il-kow/, li g[andu 68 sena, reba[ dan il-kampjonat ma’ Bayern b’rekord ta’ punti, u issa bla dubju Bayern jitfg[u l-attenzjoni kollha tag[hom fuq il-finali ta/-Champions League tal-25 ta’ Mejju kontra Borussia Dortmund, li min-na[a tag[hom tilfu 2-1 f’darhom stess kontra Hoffenheim.

STRANZL po;;a lil Monchengladbach fil-vanta;; wara biss erba’ minuti, u minuta wara, dawn irduppjaw b’goal ta’ HANKE. }ew; minuti wara, MARTINEZ naqqas id-distakk g[al Bayern meta g[amilhom 2-1; imma Monchengladbach re;g[u sabu x-xibka fl-10 minuta b’goal ta’ NORDTVEIT. Il-winger RIBERY skurja fid-19-il minuta biex b’hekk sa tmiem lewwel taqsima l-iskor kien 3-2.

Fit-tieni taqsima waslet irrimonta ta’ Bayern, li qeg[din b’/ans ta’ ‘Treble’, u l-eroj

Ri]ultati

Augsburg v G. Furth 3-1 B. Dortmund v Hoffenheim 1-2 M’gladbach v B. Munich 3-4 Frankfurt v Wolfsburg 2-2 Hamburg v B. Leverkusen 0-1 Hannover v F. Dusseldorf 3-0 Nuremberg v W. Bremen 3-2 Freiburg v Schalke 04 1-2 Stuttgart v Mainz 2-2 Kif Jinsabu L R D T F K Pt

B. Munich 34 B. D’tmund 34 Leverkusen 34 Schalke 04 34 Freiburg 34 Frankfurt 34 Hamburg 34 B. M’bach 34 Hanover 34 Nuremberg 34 Wolfsburg 34 Stuttgart 34 Mainz 34 W. Bremen 34 Augsburg 34 Hoffenheim 34 F. D’seldorf 34 G. Fuerth 34

29 4 1 98 18 91 9 6 81 42 66 8 7 65 39 65 7 11 58 50 55 9 11 45 40 51 9 11 49 46 51 6 14 42 53 48 11 11 45 49 47 6 15 60 62 45 11 12 39 47 44 13 11 47 52 43 7 15 37 55 43 12 12 42 44 42 8 10 16 50 66 34 8 9 17 33 51 33 8 7 19 42 67 31 7 9 18 39 57 30 4 9 21 26 60 21 19 19 16 14 14 14 12 13 11 10 12 10

kien bla dubju RIBERY, li skurja tnejn o[ra biex g[amel liskor 4-3 u g[aqqad hat-trick personali.

Dortmund – li issa wkoll se jiffukaw fuq il-finali ta’ nhar is-Sibt li ;ej – tilfu 2-1 f’darhom kontra Hoffenheim.

Fis-sitt minuta, is-solitu LEWANDOWKSI po;;ihom fil-vanta;;; imma 20 minuta

mit-tmiem waslet ir-rimonta ta’ Hoffenheim, meta dawn, lewwel naqqsu d-distakk b’penalty ta’ SALIHOVIC, u laffarijiet komplew ;ejjin ag[ar meta g[al Dortmund tke//a lgoalkeeper Weidenfeller. }ew; minuti wara, SALIHOIV re;a’ skurja mill-11-il metru g[al skor finali ta’ 2-1.

Schalke reb[u 2-1 barra minn darhom kontra Freiburg.

DRAXLER feta[ l-iskor favurihom fl-20 minuta u ddraw ta’ Freiburg wasal fil-54 minuta b’goal ta’ SCHMID. Dawn ma tantx damu jgawdu dan id-draw g[ax erba’ minuti wara, SCHUSTER tefa’ fixxibka tieg[u stess g[al skor ta’ 2-1.

Stuttgart u Mainz spi//aw fi draw ta’ 2-2 u f’din il-partita kienu Mainz li marru filvanta;; b’goal ta’ EDE. Fit-23 minuta, WETKLO tefa’ fixxibka tieg[u stess g[al skor ta’ 1-1, u 10 minuti wara, Stuttgart marru g[all-ewwel darba fil-vanta;; b’goal ta’ BOKA. Fit-42 minuta, MULLER ;ab id-draw u liskor baqa’ hekk sa tmiem illog[ba.

Werder Bremen komplew jiddi]appuntaw meta tilfu 3-2 barra minn darhom kontra Nurnberg. Minkejja d-dopjetta

Patrick Ochs ta’ Hoffenheim (xellug) u David Angel Abraham (lemin) isegwu lil Jakub Blaszczykowski ta’ Dortmund

ta’ BRUYNE, dawn ma evitawx it-telfa li waslet meta Nurnberg skurjaw tliet goals permezz ta’ NILLSON, POLTER u PEKHART. Bayer Leverkusen kisbu reb[a fl-a[[ar sekondi kontra Hamburg u kien KIESSLING li skurja l-uniku goal talpartita. Wolfsburg – li fadlilhom jilag[bu fil-finali

tat-tazza domestika kontra Bayern Munich – ;ew draw 22 kontra Frankfurt. POLAK po;;a lil Wolfsburg filvanta;; u fid-19-il minuta, DIEGO g[amilhom tnejn.

Hasebe tke//a g[al Wolfsburg u Frankfurt approfittaw minn dan meta skurjaw tnejn permezz ta’ MEIER u autogoal ta’ RODRIGUEZ.

SERIE A

Milan u Fiorentina jissieltu g[al post fl-Ewropa Milan u Fiorentina se jkunu qed jissieltu g[al post flEwropa meta g[ada ji;i fi tmiemu l-kampjonat Taljan.

Juventus huma champions filwaqt li t-tliet timijiet li se ji;u rrelegati huma di;à de/i]i. Dan ifisser li l-aktar ]ew; log[biet interessanti se jkunu ta’ Milan u Fiorentina.

Milan jilag[bu barra minn darhom kontra Siena, tim li hu rrelegat, filwaqt li anki Fiorentina se jaffrontaw tim irrelegat, dak ta’ Pescara.

B[alissa Milan qeg[din fittielet post b’69 punt, filwaqt li l-Viola qeg[din fir-raba’ post, b’]ew; punti anqas.

Min jispi//a fit-tielet post jilg[ab fil-play-offs ta/Champions League u fuq ilkarta g[andhom ikunu Milan li jispi//aw it-tielet.

It-tim ta’ Allegri mhux mistenni jfalli kontra Siena, tim li ;abar biss 30 punt f’37 partita. Fiorentina wkoll mhux mistennija jfallu kontra Pescara, tim li g[andu 25 punt u l-ewwel tim li ;ie rrelegat.

Fl-a[[ar [ar;a tag[hom, Fiorentina reb[u 1-0 kontra Palermo, filwaqt li Milan spi//aw draw, 0-0, f’darhom kontra Roma, imma kellhom

jilag[bu g[al aktar minn taqsima b’10 players wara li tke//a Muntari. Fil-fatt, dan tal-a[[ar se jkun nieqes g[all-a[[ar log[ba de/i]iva kontra Siena.

Wie[ed jista’ jg[id li telfa li swiet [afna g[al Fiorentina kienet dik ta’ ;imag[tejn ilu, meta dawn tilfu 1-0 kontra Roma fl-a[[ar sekondi.

Qabel din it-telfa, l-a[[ar darba li l-Viola naqqsu milli jie[du t-tliet punti kienet flewwel ;img[a ta’ April, meta kienu spi//aw draw 2-2 kontra Milan. Dakinhar, Fiorentina kellhom jilag[bu b’10 g[al [in twil u xorta wa[da irnexxielhom jie[du punt wara li kienu ]ew; goals minn ta[t.

Min-na[a tag[hom, Milan ilhom ma jitilfu mill-a[[ar ;img[a ta’ April, meta tilfu 2-1 barra minn darhom kontra /-champions, Juventus.

Palermo, tim li ;ie rrelegat ;img[a ilu, illum jilg[ab la[[ar darba fis-Serie A fillog[ba kontra Parma. Bla dubju, il-moral tal-players tat-tim Sqalli se jkun baxx kontra t-tim mir-re;jun talLombardija. Fl-a[[ar [ar;a tag[hom, Parma tilfu 2-0

f’darhom kontra Bologna u din bla dubju kienet telfa mhux mistennija, anki jekk dawn kienu trankwilli min[abba li kienu salvi.

Parma kien ilhom ma jitilfu f’darhom kontra Bologna sa mill-2004.

Inter jilag[bu f’San Siro kontra Udinese u jittamaw li tal-anqas jispi//aw l-ista;un fuq nota po]ittiva. Matul dawn l-a[[ar xhur, minn meta bdew iwe;;g[u numru kbir ta’ players, Inter sofrew telfa wara l-o[ra kif ukoll ;ew eliminati mill-Coppa Italia. Wie[ed g[ad irid jara jekk il-kow/ Andrea Stramaccioni hux se jsalva postu wara li t-tim tieg[u lanqas biss ikkwalifika g[allEuropa League.

Fl-a[[ar [ar;a tag[hom, Inter ;ew draw 0-0 kontra Genoa, filwaqt li Udinese, fla[[ar [ar;a tag[hom reb[u 2-1 kontra Atalanta. L-eroj kien Di Natale, li skurja ]]ew; goals u b’hekk kompla sa[[a[ it-tieni post f’dik li hi klassifika tal-aqwa skorers.

Napoli, li qeg[din fit-tieni post, jilag[bu barra minn darhom kontra Roma. Napoli ikkundannaw lil Siena fisSerie B meta ;img[a ilu

reb[ulhom 2-1, u issa la darba ssi;illaw it-tieni post, wie[ed irid jara d-diri;enti jkunux kapa/i j]ommu lillkow/ Mazzarri u lillattakkant Cavani, li hu laqwa skorer tal-kampjonat.

Roma se jkollhom lill-captain Francesco Totti sospi] wara li dan tke//a fl-a[[ar minuti kontra Milan.

Juventus jag[lqu b’telfa Intant, fl-uniku log[ba talbiera[, Juventus g[alqu limpenji tag[hom dan lista;un b’telfa ta’ 3-2 barra

minn darhom kontra Sampdoria.

Wara li Quagliarella kien po;;ihom fil-vanta;; Sampdoria wettqu rimonta.

Martins ;ab id-draw minn penalty u De Silvestri u Icardi skurjaw ]-]ew; gowls l-o[ra. Giaccherini ta’ Juve g[amilhom 3-2 fl-a[[ar minuta.

L-uniku di]appunt g[al Juventus hu li min[abba li ;img[a ilu ;ew draw 1-1 kontra Cagliari u l-biera[ tilfu, dawn ma jistg[ux jaqb]u r-rekord ta’ punti li kien ;ab it-tim ta’ Fabio Capello fl-2006.

Issa Juventus jibdew ja[sbu g[all-ista;un li ;ej, u bla dubju l-g[an tag[hom mhux biss se jkun li jiddefendu ttitlu imma li javvanzaw aktar fi/-Champions League.

Serie A

Ri]ultati

Sampdoria v Juventus

3-2

Illum

Atalanta v Chievo Bologna v Genoa Cagliari v Lazio Inter v Udinese Palermo v Parma Pescara v Fiorentina Roma v Napoli Sampdoria v Juventus Siena v Milan Torino v Catania

Serie B

Cittadella v Ascoli Grosseto v Bari Verona v Empoli Sassuolo v Livorno Spezia v Modena Ternana v Padova Cesena v Pro Vercelli Vicenza v Reggina Brescia v Varese Novara v Lanciano

Illum

Crotone v Juve Stabia

1-0 4-3 0-0 1-0 1-1 3-1 1-1 0-0 2-0 1-1

Sport 37

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013 PREMIERSHIP

Battalja g[ar-raba’ post bejn Arsenal u Tottenham Illum ji;i fi tmiemu lkampjonat Ingli] u lattenzjoni kollha tkun fuq min se jispi//a fir-raba’ post bejn Arsenal u Tottenham. IlGunners b[alissa qeg[din punt fuq Tottenham u dawn ittnejn jilag[bu kontra Newcastle u Sunderland rispettivament.

Min jispi//a l-[ames ma jg[addix g[a/-Champions League u Tottenham ma jridux jg[addu minn dak li g[addew minnu sta;un ilu. LiSpurs kienu spi//aw ir-raba’ imma min[abba li f’Mejju li g[adda Chelsea reb[u /Champions League kienu huma li kkwalifikaw b’mod awtomatiku g[allkompetizzjoni b[ala holders, anke jekk dawn kienu spi//aw fis-sitt post fil-kampjonat.

Barra minn hekk, fl-2006 Tottenham kienu reb[a biss ’il bog[od milli jispi//aw ittielet imma d-destin ried li jiem qabel il-log[ba de/i]iva kontra West Ham Utd ilplejers kien qabadhom virus min[abba li kielu ikel ivvelenat. L-iSpurs kienu tilfu l-log[ba u Arsenal reb[u llog[ba tag[hom u kienu huma li g[addew g[a/-Champions League.

Chelsea jilag[bu l-a[[ar log[ba tal-kampjonat kontra Everton u fuq il-karta dawn m’g[andhomx ifallu milli jispi//aw fit-tielet post. Jekk dawn jitilfu u Arsenal jirb[u kontra l-Magpies, ikunu Arsenal li jispi//aw fit-tielet post.

Bla dubju l-moral tal-plejers ta’ Chelsea hu wie[ed g[oli Il-Programm

Premiership G[ada

Chelsea v Everton Liverpool v QPR Man City v Norwich Newcastle v Arsenal Southampton v Stoke Swansea v Fulham Tottenham v Sunderland West Brom v Man Utd West Ham v Reading Wigan v Aston Villa

League One Play-Off G[ada

Brentford v Yeovil

League Two Illum

Bradford v Northampton

Premier Sko//i] Illum

Aberdeen v Hearts Hibernian v Dundee Kilmarnock v St Mirren

G[ada

Dundee Utd v Celtic Ross County v Inverness CT St Johnstone v Motherwell

Walcott ta’ Arsenal skurja wie[ed mill-erba’ gowls li skurjaw il-Gunners kontra Wigan. B’din ir-reb[a Arsenal komplew jittamaw fit-tielet post filwaqt li Wigan sfaw relegati

wara li dawn, matul il-;img[a reb[u l-Europa League meta fil-finali g[elbu lil Benfica 2-1.

Fl-a[[ar [ar;a tag[hom Arsenal reb[u 4-1 kontra Wigan filwaqt li Tottenham reb[u 2-1 barra minn darhom kontra Stoke.

Ta’ min jinnota li jekk Chelsea u Arsenal jispi//aw bl-istess punti u differenza ta’ gowls tintlag[ab play-off biex ikun de/i] min minnhom jispi//a t-tielet. Chelsea b[alissa qeg[din it-tielet, ]ew; punti aktar minn Arsenal. Jekk fl-a[[ar ;urnata Chelsea ji;u draw u Arsenal jirb[u b’distakk ta’ gowl imma b’]ew; gowls aktar milli jkunu skurjaw Chelsea, issir play-off.

Dan ifisser li jekk Chelsea ji;u draw 0-0 kontra Everton u Arsenal jirb[u 2-1 kontra Newcastle, issir il-play-off.

Jekk pere]empju Chelsea ji;u draw 2-2, il-play-off issir jekk il-Gunners ikunu reb[u 4-3.

Min jispi//a t-tielet jg[addi b’mod awtomatiku g[a/Champions League filwaqt li min ji;i r-raba’ jilg[ab filplay-offs tal-kompetizzjoni.

Jekk ikun me[tie; li ssir playoff bejn Arsenal u Chelsea din se tkun problema min[abba li Chelsea ;img[a o[ra sejrin lIstati Uniti fejn se jilag[bu ]ew; partiti ta’ [biberija kontra Man City. Barra minn hekk it-tim nazzjonali Ingli] se jilg[ab ]ew; partiti ta’ [biberija fid-29 ta’ Mejju u fit2 ta’ :unju kontra l-Irlanda u l-Bra]il rispettivament.

Log[ba interessanti se tkun dik bejn Liverpool u QPR. Dan min[abba li din se tkun l-a[[ar darba li d-difensur Jamie Carragher se jkun qed jilbes ilflokk ta’ Liverpool.

L-a[[ar log[ba ta’ Ferguson Id-19 ta’ Mejju tal-2013 se

tkun data importanti mhux biss g[al Man Utd imma anke g[all-futbol Ingli]. Dan g[aliex il-manager ta’ Man Utd Alex Ferguson se jkun qed imexxi g[all-a[[ar darba fil-karriera tieg[u lir-Red Devils. Man Utd jilag[bu barra minn darhom kontra West Brom u bla dubju l-aktar [a;a importanti f’din illog[ba se tkun il-pre]enza ta’ Ferguson aktar milli r-ri]ultat a[[ari.

Man Utd reb[u l-20 kampjonat fl-istorja tag[hom u minn dawn l-20, 13 waslu ta[t it-tmexxija ta’ Ferguson li issa se jirtira u minfloku se jkun hemm David Moyes ta’ Everton.

FUTBOL

Bradford promossi B’reb[a ta’ 3-0 kontra Northampton Town, Bradford City ;ew promossi g[al League One. James Hanson po;;a lillBantams fil-vanta;; wara kwarta log[ob u erba’ minuti wara Bradford irduppjaw b’gowl ta’ McArdle li kkonkluda bir-ras wara li r/ieva cross perfett ming[and Nathan Doyle.

Bir-reazzjoni ta’ Northampton ma tasalx, Bradford issi;illaw il-log[ba b’gowl ta’ Nahki Wells fit-28 minuta.

Thompson ipprovda l-assist g[al dan il-gowl li kien is-26 wie[ed li skurja Wells dan l-ista;un.

L-a[[ar darba li Bradford lag[bu f’League One kien fl2007 u dan is-su//ess se jtaffi xi ftit il-;er[a ta’ Bradford wara li dawn, fi Frar li g[adda tilfu fil-finali tal-League Cup kontra Swansea.

G[al Northampton l-ista;un li ;ej se jkun il-[ames wie[ed konsekuttiv li huma se jkunu qed jilag[bu f’League Two. Ta min jinnota li dan l-ista;un, f’[ames konfronti bejn Northampton u Bradford, Northampton ma irnexxielhomx jirb[u log[ba kontrihom.

38 Sport

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Hibs fil-finali g[at-tieni sta;un konsekuttiv minn Cristian Antony Muscat

2

3

U*BET FA TROPHY – SEMI FINALI

VALLETTA (1)

M. Bartolo, J. Caruana, I. Azzopardi, R. Fenech, M. Mifsud, R. Briffa, W. Barbosa, D. Tourè, D. Rocha Dos Santos, J.L. Vandelannoite, L. Dimech Sost – Y. Cini flok W. Barbosa 38min, A. Bello-Osagie flok M. Mifsud 75min

HIBERNIANS (2)

M. Muscat, R. Camilleri, J. Pearson, R. Soares, A. Cohen, B. Kristensen, M. Dias, C. Failla, Z. Levnaijic, L.E. Dos Santos, J.P. Farrugia Sost – D. Balzan flok J.P. Farrugia, J. Lima flok Z. Levnajic 64min, O. Obiefule flok L.E. Dos Santos 80min

Tke//ew – J.L. Vandelannoite 37min, M. Bartolo 38min (V), M. Muscat 45min (H) Imwissija – I. Azzopardi 12min, W. Barbosa 35min, J. Caruana 70min, L. Dimech 83min (V) J. Pearson 54min (H) Skurjaw – C. Failla 38min, pen., 45min, L.E. Dos Santos 66min (H), D. Tourè 45min, pen., R. Briffa 90min (V) Referee – Clayton Pisani il-mument Plejer tal-Loghba – C. Failla (H)

Wara drama fl-Istadium Nazzjonali f’Ta’ Qali fejn tke//ew xejn inqas minn tliet plejers fl-ewwel taqsima – i]]ew; goalkeepers ta’ kull tim u Vandelannoite g[al Valetta, Hibernians g[elbu lil Valletta bl-iskor ta’ 3-2, biex b’hekk ikkwalifikaw g[at-tieni finali konsekuttiva tal-U*BET FA Trophy kontra Qormi, li se tintlag[ab nhar l-Erbg[a li ;ej, biex b’hekk se jkollna replika tal-finali tal-U*BET FA Trophy tas-sena l-o[ra.

Kienu Hibernians li [ar;u fuq l-offensiva, u wara biss 10 minuti, cross ta’ Tourè fuq ittieni lasta kien twil wisq g[al Denni, li xorta ipprova jag[mel li jista’ biex jifta[ l-iskor. Fis17-il minuta, xutt ta’ Demba Tourè minn barra l-kaxxa

stampa mal-mimduda. Fis-26 minuta, Ryan Fenech seraq ballun tajjeb u b’finezza baqa’ die[el fil-kaxxa, dar tajjeb ma’ plejer, i]da l-pass g[an-nofs kien imdawwar f’corner minn Cohen.

Fil-35 minuta, minn cross ta’ Kristensen, id-difi]a falliet milli tikklerja effettivament, bilballun jaqa’ f’saqajn Tarabai, li x-xutt tieg[u fil-pront u g[addawra spi//a barra. }ew; minuti biss wara, cross ta’ Tarabai sab lil Failla, li b’xutt fil-pront laqat id Vandelannoite.

Clayton Pisani fil-pront ipponta g[al-11-il metru u wera l-karta l-[amra lill-istess Vandelannoite qalb il-protesti Beltin.

Mill-penalty, CLAYTON FAILLA ra l-ewwel tentattiv

Demba Tourè ta’ Valletta jikklerja l-ballun. Dan tal-a[[ar laqat il-lasta fit-telfa kontra Hibs u anki skurja penalty (Ritratt> Brian Grech)

tieg[u salvat minn Bartlo, i]da mir-rebound tefa’ l-ballun fixxibka. Hekk kif sar il-goal, Bartolo [ebb g[al Zoran Levnajic ta’ Hibs, bi Clayton Pisani ;ustament juri l-karta l[amra lill-plejer Belti. Fil-45 minuta, Hibs irduppjaw l-iskor meta Dias baqa’ die[el tajjeb fil-kaxxa u tefa’ pass fil-kaxxa, fejn sab lil CLAYTON FAILLA pront u tefa’ fix-xibka.

Ftit minuti wara, Mario Muscat waqqa’ lil Ryan Fenech filkaxxa, bir-referee jke//i lillgoalkeeper. Mill-11-il metru, DEMBA TOURÈ naqqas iddistakk g[all-Valletta.

Valletta [ar;u fuq l-offensiva fil-ftu[ tat-tieni taqsima fittentattiv ovvju li j;ibu l-iskor

indaqs, u fis-47 minuta xutt ta’ Michael Mifsud g[adda g[oli.

Tliet minuti biss wara, Dias g[adda lejn Tarabai, li ra x-xutt angulat tieg[u jg[addi barra.

Valletta irrispondew ftit wara u minn azzjoni ta’ Fenech millemin, il-ballun ;ie g[and Michael Mifsud, li kellu x-xutt tieg[u mblukkat minn Dias, ilballun spi//a g[and Tourè, li i]da ma laqatx tajjeb.

Fis-66 minuta, minn ]ball taddifensur ta’ Valletta, Jonathan Caruana, li minnu approfitta tajjeb LUIS EDISON DOS SANTOS u g[eleb lillgoalkeeper Balzan permezz ta’ xutt fil-baxx. Fl-84 minuta, Hibernians marru vi/in li jiskurjaw ir-raba’ goal fil-log[ba,

i]da free-kick ta’ Andrew Cohen stampa mal-mimduda. Fid-90 minuta, Valletta naqqsu l-iskor permezz ta’ xutt iddevjat minn barra l-kaxxa ta’ RODERICK BRIFFA, biex ftit minuti wara, ir-referee Clayton Pisani saffar it-tisfira finali.

Gowl g[al Andrè Schembri

Il-player Malti Andrè Schembri skurja wie[ed mittliet goals fir-reb[a ta’ 3-1 li Omonia Nicosia kisbu fuq AEK Larnaca. Wara li Larnaca marru fil-vanta;; b’goal ta’ Linssen, Schembri ;ab id-draw fit-18-il minuta. Alves skurja ]]ew; goals l-o[ra, wie[ed minnhom minn penalty biex ta reb[a ta’ 3-1 lil Nicosia.

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Sport

39

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL

Is-sopensjoni ta’ Dettori ti;i fi tmiemha Il-Jockey Taljan Frankie Dettori ]vela li [a l-kokaina qabel sarlu e]ami tad-doping fi Franza, f’Settembru li g[adda, li wasslu biex ;ie sospi] g[al sitt xhur.

F’intervista ma’ Channel 4 li xxandret il-{amis, iljockey, li joqg[od l-Ingilterra – wie[ed mill-aktar ta’ fama mondjali fil-galopp – kien mistoqsi g[alfejn [a l-kokaina u f’liema /irkustanzi.

“Fallejt e]ami tad-doping g[all-kokaina u ovvjament dan ing[ata prominenza kbira fil-media. Din hi xi [a;a li nist[i ferm biha u [allast prezz qares g[aliha. G[amilt sitt xhur bog[od mill-aktar [a;a li n[obb nag[mel, intellaq. B[al kull bniedem

ie[or li g[amel hekk qabli.

Ba]ikament sibt ru[i f’sitwazzjoni ma’ nies o[rajn u mbag[ad ma tistax tg[id le g[ax t[ossok barra; u tkun trid ukoll ta[rab ftit mir-realtà tal-[ajja u l-affarijiet jibdew ;ejjin [a]in. Kont qed in[ossni indannat u f’mument debboli waqajt g[aliha. Ma nista’ nwa[[al f’[add.”

Dettori, li reba[ is-seba’ ti;rijiet kollha f’laqg[a wa[da f’Ascot fl-1996, qal li tant kien sta[a u [assu imbarazzat meta [ar;et l-a[bar, li ma riedx jemmen kemm kienet kbira l-istorja tieg[u.

“Kienet l-a[bar prin/ipali tal-;urnata u mbag[ad it-tieni a[bar kienet li Obama kien re;a’ ;ie elett g[at-tieni

GIRO D’ITALIA

Santambrogio jirba[ l-14-il tappa It-Taljan Mauro Santambrogio reba[ l-14-il tappa tal-Giro d’Italia, imma l-leader overall, li hu Vincenzo Nibali, ]ied ilvanta;; li g[andu f’ras ilklassifika hekk kif spi//a fittieni post tat-tappa. Din kienet l-ewwel tappa fl-Alpi.

Fit-tieni post tal-klassifika ;enerali hemm Cadel Evans.

G[al dabra o[ra, it-tappa kienet ikkaratterizzata minn xita kontinwa.

Id-distakk bejn Nibali u Evans issa kiber g[al minuta u 26 sekonda. Ta’ min jinnota li llum mhux mag[ruf hix se ssir il-15-il tappa min[abba lkundizzjonijiet tat-temp; lorganizzaturi tal-Giro kellhom jidde/iedu mal-lejl.

Kif spi//aw: 1. Mauro Santambrogio 2. Vincenzo Nibali 3. Carlos Betancur 4. Samuel Sanchez 5. Rigoberto Uran 6. Cadel Evans 7. Domenico Pozzovivo 8. Robert Kiserlovski 9. Sonny Colbrelli 10. Damiano Caruso

:

Kif Jinsabu

1. Vincenzo Nibali 2. Cadel Evans 3. Rigoberto Uran 4. Mauro Santambrogio 5. Michele Scarponi 6. Przemyslaw Niemiec 7. Domenico Pozzovivo 8. Rafal Majka 9. Carlos Betancur 10. Benat Intxausti

terminu. Kien hemm gwerra fis-Sirja u kien hemm 2.5 miljun persuna bla ilma fi New York, u jien kont lewwel a[bar g[ax fallejt e]ami tad-doping.”

L-intervista kienet l-ewwel wa[da ma’ Dettori sa minn meta ;ie sospi], fid-19 ta’ Di/embru, mill-awtorità Fran/i]a tat-tlielaq talGalopp, wara li kien instab po]ittiv g[al sustanza li ma kinitx ;iet identifikata f’Longchamps. Is-sospensjoni tieg[u tintemm illum.

Dettori se jkun qed jirritorna b[ala jockey freelance wara li f’Ottubru t[abbar li mhux se jibqa’ kkunsidrat jockey g[axSheikh Mohammed, li g[andu l-istalel Godolphin wara rabta ta’ 18-il sena.

Ftit tal-;img[at ilu, l-istalel Godolphin ukoll kienu involuti fi skandlu ta’ 15-il ]iemel bid-doping, u t-trainer Mahmood Al Zarooni ;ie sospi] g[al tmien snin. Imma minkejja dan l-iskandlu,

Frankie Dettori

Dettori qal li ma jemminx li hemm kultura tad-doping fitti;rijiet ta]-]wiemel u qabbel lilu nnifsu ma/-/iklista Amerikan Lance Armstrong.

“Diffi/li g[alija ng[id, imma nista’ niggarantixxi li

a[na ni;u ttestjati daqs i//iklisti u b’e]amijiet g[al g[arrieda. Ara jien inqabdt u g[alhekk ma na[sibx li hemm kultura tad-drogi,” qal Dettori, li se jkun qed jirritorna g[atti;rijiet g[ada.

FUTBOL

CSKA Moscow inkurunati champions Bi draw ta’ 0-0 f’darhom kontra Kuban Krasnodar, CSKA Moscow ;ew inkurunati champions g[all-11-il darba fl-istorja tagh[om.

Hekk kif fadal partita x’tintlag[ab g[al tmiem il-kampjonat, CSKA Moscow jinsabu sitt punti fuq Zenit St Petersburg.

Qabel ilbiera[, CSKA kien ilhom mill-2006 ma jirb[u l-kampjonat. Zenit fadlilhom ]ew; log[biet g[al tmiem il-kampjonat, imma anki jekk dawn ji;bru sitt punti, ma jistg[ux jirb[u lkampjonat g[ax reb[u inqas partiti minn CSKA.

CSKA jinsabu b’/ans li jirb[u d-Double meta fadlilhom jilag[bu fil-finali tat-tazza domestika kontra Anzhi Makhachkala, fl-1 ta’ :unju.

Intant, id-difensur ta’ Liverpool, Jamie Carragher, ma /a[adx li fil-futur jista’ jil[aq kow/. Carragher, illum se jkun qed jilg[ab la[[ar log[ba tieg[u b[ala player professjonali wara karriera ta’ 16-il sena. Liverpool illum jilag[bu kontra QPR. Carragher qal li jemmen li fil-futur se j[oss in-nuqqas tal-log[ba talfutbol u jemmen li l-kariga ta’ kow/ tag[tih listess sodisfazzjon b[al dik ta’ player tal-futbol.

MOTOGP

Marquez se jibda minn fuq quddiem

Atletico Madrid g[elbu lil Real Madrid fil-Bernabeu bi skor ta’ 2-1 wara l-[in barrani, fil-finali tat-Tazza tar-Re. Din kienet l-ewwel darba f’dawn l-a[[ar 14-il sena li Atletico g[elbu lil Real.

Dawn tal-a[[ar marru fil-vanta;; fl-14-il minuta b’daqqa tar-ras tas-solitu Cristiano Ronaldo< imma tliet minuti qabel tmiem l-ewwel taqsima, Atletico ;abu d-draw permezz ta’ Diego Costa. Real kienu sfortunati meta laqtu tliet darbiet il-lasta permezz ta’ Modric, Benzema u Ronaldo. Fil-[in barrani, Miranda skurja l-goal tar-reb[a b’daqqa tar-ras. Din kienet l-ewwel darba f’dawn l-a[[ar 10 snin li l-kow/ José Mourinho temm sta;un ming[ajr ma reba[ unur.

Il-leader attwali talkampjonat tal-Honda, Marc Marquez, se jibda mill-ewwel post fil-Grand Prix ta’ Franza, li se jsir illum. Marquez, li g[ad g[andu 20 sena, sar li]g[ar sewwieq li qatt reba[ Grand Prix meta xahar ilu reba[ il-Grand Prix tal-Istati Uniti; u dan qed ikompli jimpressjona.

Marquez g[amel l-a[jar dawra f’[in ta’ 1.32.187’ biex b’hekk se jibda quddiem Jorge Lorenzo tal-Yamaha.

Mit-tielet post se jibda tTaljan Andrea Dovizioso.

Dani Pedrosa [abat, imma irnexxielu jirre;istra s-sitt la[jar [in, filwaqt li l-eks champion Valentino Rossi se

jibda mit-tmien post. Marquez qieg[ed fl-ewwel post filklassifika tas-sewwieqa b’total ta’ 61 punt, filwaqt li Dani Pedrosa qieg[ed it-tieni bi 58 punt. Lorenzo g[andu punt inqas minnu filwaqt li Rossi g[andu 43 punt. : 1. Marc Marquez – Honda 2. Jorge Lorenzo – Yamaha 3. Andrea Dovizioso – Kif se jibdew

Yamaha 4. Cal Crutchlow – Yamaha 5. Stefan Bradl – Honda 6. Dani Pedrosa – Honda 7. Alvaro Bautista – Honda 8. Valentino Rossi – Ducati 9. Bradley Smith – Yamaha 10. Nicky Hayden – Ducati

40

Il-{add, 19 ta’ Mejju, 2013

Lokali

JOSEPH MUSCAT JI??ERTIFIKA SEGRETARJU PARLAMENTARI ‘PART-TIME’

Nassiguraw il-bidla 1.. Il-PN qabad t-triq twila biex jer;a’ jibni lilu nnifsu mill-;did. F’dan il-mument jkun ]ball jekk ma n[arsux lejn dak li huwa immedjat u nintilfu f’illu]jonijiet bla sens g[all-futur. Il-partit jrid jie[u [sieb li jibni lilu innifsu b[ala wie[ed kapa/i ja[dem u jservi tajjeb [afna millOppo]izzjoni. Illum ma nafux x’se jkun il-;udizzju talpoplu fuq [idmet l-Gvern Laburista fl-appuntamenti elettorali li ;ejjin. Nafu biss li a[na rridu nassiguraw bidla interna. Nafu li hemm ma;;oranza qawwija kontra tag[na fuq na[a b[alma nafu li hemm [afna [idma florganizzazjoni u lkomunikazzjoni li jridu jsiru fuq l-o[ra.

2. Essenzjali g[alina g[andha tkun l-g[odda determinanti tad-djalogu.

G[andna nibdew niddiskutu fil-miftu[ bejnietna. Li n[arsu li nassiguraw iktar verità u onestà politika. Hemm b]onn ta’ numru ta’ kunsilli ;enerali fejn nid[lu f’pro/ess ta’ awtokritika u anali]i ta’ dak li a[na. {afna drabi tul dawn is-

snin sibna ru[na kundizzjonati f’sitwazzjonijiet strambi.

Diversi kienu jixtiequ jitkellmu u jibqg[u lura, o[rajn riedu jg[idu dak li effettivament ma qalux. Kien hemm ukoll mumenti meta diversi kienu j[ossu li hemm wisq attenzjoni g[at-tikketti milli g[as-sustanza ta’ dak li kien qed jing[ad.

3. F’dan il-mument, spe/jalment f’dawn l-ewwel xhur huwa g[alija determinanti li l-kunsilliera jintervjenu kemm jridu u kif jridu. {afna g[andhom s-sens u /ert li jitkellmu b’direzzjoni. Ma g[andux jkun hemm bi]a’ ta’ strumentalizzazzjoni tal-ftit.

U jekk huwa ne/essarju g[andna nag[mlu sessjonijiet mag[luqa g[all-midja. Biss hemm verament l-b]onn li dan il-pro/ess isir fejn nifhmu a[jar fuq min nistg[u norbtu u sa fejn g[all-[idma li ;ejja g[alina lkoll. Fejn nistg[u niffurmaw u ne]er/itaw ilpolitika ta’ vera u mhux dik tal-apparenzi. Il-kunsillliera tal-partit huma l-persuni li g[andhom g[al qalbhom dak

minn Carm Mifsud Bonnici

li a[na u dak li nemmnu fih. ?ert li nirb[u x’g[andna b’din il-linja.

4. Il-bibien fi]i/i talistamperija jistg[u jkunu miftu[a bera[ lejl u nhar. Biss l-iktar determinanti g[andu jkun dak tal-[sieb. Dak ilpro/ess li jwassalna na[dmu g[all-;id tas-so/jetà billi nag[rfu a[jar dak li hija biex nirrappre]entawha u nmexxuha fid-direzzjoni ttajba. Jekk a[na kapa/i niddiskutu internament,

media•link COMMUNICATIONS

daqshekk ie[or kapa/i esternament. Id-djalogu masso/jetà jfisser rilevanza aqwa fil-[idma tag[na floppo]izzjoni. T[addim talpolitika ta’ vera. Tfisser preparazzjoni u g[arbiel aqwa ta’ dak li sar. Irridu naqbdu settur, settur u ner;ghu nistiednu l-protagonisti li fla[[ar 25 sena mexxew lpolitika tal-partit biex ni;bru a[jar l-informazzjoni. Tant saret [idma li tajjeb li nag[rfuha u ma nag[mlux li]ball li nwarrbuha.

5. Il-partit kien g[amel perijodu twil fl-Oppo]izzjoni u [ejja ru[u tajjeb iktar g[ax g[a]el li jkun wie[ed demokristjan mhux sempli/i alternattiva vojta. Is-sustanza politika tag[na sarfitna f’dak li rnexxilna nwasslu f’;id.

Hemm b]onn li niddiskutu u niddibattu mill-;did il;ustizzja so/jali, it-twaqqif ta’ demokrazija ta’ valuri u diversi punti o[ra. Partit li g[andu ideali /ari, prin/ipji sodi huwa ferm aqwa minn dak li ma g[andux, jew min dak li kellu u ne[[ihom.

Huwa g[alija iktar /entrali

minn qabel li nimxu fuq din id-direzzjoni li minnha jkollna iktar nies li da[lu biex jirrappre]entaw il-partit g[allinteress tal-poplu u mhux tag[hom. Ta’ bnedmin li kapa/i jkunu sodi flOppo]izzjoni u fil-Gvern.

6. Ng[id dan kollu g[ax ilbidla bdiet g[addejja di;à bi pro/ess qawwi. Il-[atra talKap ;did tal-Partit Simon Busuttil, giebet bniedem ;did ja[dem f’din l-g[alqa.

Bniedem umili, intelli;enti u de/i] f’dak li jrid jwettaq.

Persuna li kelli l-okka]joni na[dem mieg[u f’numru ta’ sitwazzjonijiet fil-kamp ewropew. Wie[ed li kont dejjem narah jgawdi minn stima kbira proprju g[ax wettaq [afna [idma determinanti hemm. Rajtu jaqbad linji varji u jie[u rra;un proprju g[ax kien jkollu ra;un f’dak li kien jg[id u jag[mel. Di;à rajtu jie[u de/i]jonijiet tajba [afna f’dan il-ftit ]mien li fuqhom nistg[u nibnu sew. }gur mhux forsi huwa de/i] li jassigura il-bidla interna u esterna tag[na.