€0.55
Numru 13,444
Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
Eddie Fenech Adami f’qag[da stabbli
Ir-riga tal-meritokrazija nqasmet f’elf bi//a Titwal il-lista ta’ [atriet “Tag[na Lkoll” u g[allPartit Nazzjonalista, il-
kredenzjali biex tikkwalifika g[all-po]izzjonijiet u karigi pubbli/i g[oljin ta[t il-Gvern Laburista ta’ Joseph Muscat huma tnejn, li tkun Laburist minn ta’ gewwa fil-klikka jew fl-elezzjoni ;enerali tkun fuq billboard tal-Labour tg[id li se tivvota lill-Labour ‘g[all-ewwel darba’. Fi stqarrija l-PN sostna illi din il-;img[a kien hemm aktar e]empji fis-sensiela ta’ [atriet g[al tal-qalba, fejn Ronnie Pellegrini n[atar Direttur tal-Freeport. Il-PN staqsa xi kredenzjali g[andu Pellegrini biex ikun direttur ta’ entità tant sensittiva u importanti g[all-ekonomija tal-pajji]. “Dak li ghamel lil Pellegrini elegibbli ghal din il-kariga hu r-riga li biha jkejjel Muscat meta jigi biex ja[tar lil xi [add f’kariga pubblika – li jkun minn ta’ ;ewwa – f’dan il-ka] eks
Segretarju tal-GWU, persuna qrib l-eks Ministru Lorry Sant u [a;a wa[da ma’ Jason Micallef. Dan fl-istess ;urnata li Muscat hatar lil eks President tal-MLP biex imexxi l-Malta Enterprise.” Il-PN qal li Muscat webbel lil kul[add bir-riga talmeritokrazija, i]da kif sar Prim Ministru qasamha f’elf bi//a u minflok [are; riga o[ra, li hi r-riga ta’ nippremjaw lil tal-qalba a skapitu ta’ min hu kompetenti u mhux ta’ ;ewwa. Muscat kejjel b’din l-istess riga meta ftit talgranet ilu [atar lil Jason Micallef – sie[eb Ronnie Pellegrini – b[ala Chairperson tal-Valletta 2018. Intant il-lista ta’ [atriet “Tag[na Lkoll” tal-Gvern Laburista kompliet titwal ilbiera[, fejn il-Ministru g[all-Familja u s-Solidarjetà So/jali Marie Louise Coleiro g[al pa;na 2
Mara tpo;;i l-fjuri barra barracks militari fejn inqatel suldat Ingli] fin-Nofsinhar ta’ Londra. Is-suldat inqatel minn ]ew; ir;iel waqt li g[ajtu slogans I]lami/i, f’dak li l-Prim Ministru Ingli] David Cameron iddeskrivieh b[ala attakk terroristiku. (Ritratt> Reuters) Ara pa;na 14
G[addas jeg[req
Il-Muntanja Everest
:ermani] jitlef [ajtu meta kien qed jog[dos f’G[awdex
:appuni] jeg[leb l-isfida u jwaqqaf rekord ;did fl-età ta’ 80 sena
Ara pa;na 3
Ara pa;na 19
Il-President Emeritu Eddie Fenech Adami lbiera[ idda[[al l isptar Mater Dei jbati minn u;ig[ f ’ sidru . L - eks Prim Ministru u eks Kap tal - PN dda[[al l - isptar b ’ emer;enza lbiera[ filg[odu u kien rikoverat fis-CCU, fejn jidher li aktar tard tah attakk tal-qalb [afif. Imma wara lintervent talAngiogram, hu qaleb g[all-a[jar u jidher li issa jinsab f’qag[da stabbli. Eddie Fenech Adami g[andu 79 sena u kif idda[[al l-isptar ilbiera[ filg[odu, ttie[det id-de/i]joni li l-eks President ta’ Malta jin]amm g[al aktar osservazzjoni. Kemm il-Gvern kif ukoll l-Oppo]izzjoni awguraw fejqan ta’ malajr lil Eddie Fenech Adami
IN-NAZZJON Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
2 Lokali
Aktar minn 7,000 persuna jirre;istraw g[ax-xog[ol
F’April li g[adda nnumru ta’ persuni jfittxu xog[ol ]died b’403 fuq sena qabel, biex tela’ g[al 7,176 persuna. I]-]ieda kienet ta’ 6%. ?ifri ppubblikati millUffi//ju Nazzjonali talIstatistika juru li f’Malta lqg[ad ]died bi 377 persuna, jew 6.2%, u f’G[awdex dawk bla xog[ol ]diedu b’26, jew 3.6%. Il-persuni jirre;istraw li g[andhom aktar minn 45 sena ]diedu b’173, jew 6.2%. Min-na[a l-o[ra l-persuni jirre;istraw li g[andhom inqas minn 20 sena naqsu bi 13.5%. Meta mqabbel ma’ April tal-2012, il-persuni li kienu
ilhom jirre;istraw g[al aktar minn sena ]diedu b’441, jew 18.8%. Dawk li kienu ilhom jirre;istraw g[al inqas minn 21 ;img[a naqsu b’174, jew 5.9%. Ilpersuni b’di]abbilità li kienu qed jirre;istraw ]diedu b’44%, jew 9.3%. Minn informazzjoni pprovduta mill-ETC jirri]ulta li l-aktar jobs imfittxin min-nisa kienu impjiegi klerikali waqt li laktar imfittxa fost l-ir;iel kienu impjiegi fis-settur tasservizzi u n-negozju. Fuq ix-xahar ta’ qabel, ilqg[ad naqas b’174 persuna. F’Di/embru li g[adda r-rata ta’ qg[ad fost persuni jirre;istraw kienet ta’ 4.3% tas-suq tax-xog[ol.
Aktar [atriet “Tag[na Lkoll” stil il-Gvern Laburista minn pa;na 1
Preca [atret il-Kummissjoni dwar il-Vjolenza Domestika. I/-Chairperson ta’ din ilkummissjoni n[atret l-Avukat Yana Micallef Stafrace, bint l-eks Ministru Laburista Joe Micallef Stafrace u o[t Simon Micallef Stafrace, li kien kandidat Laburista fl-a[[ar elezzjoni ;enerali. Id-Deputat Chairperson tal-kummissjoni n[atret Rene Laiviera, li wkoll g[andha konnessjoni millqrib mal-Partit Laburista, filwaqt li segretarja in[atret Doris Vassallo. Fost il-membri l-o[ra in[atar in-Nutar Josef Masini Vento, iben Francis Masini Vento, li f’G[awdex hu mag[ruf b[ala Frankie Masini, li kkontesta lelezzjoni lokali kemm-il darba f’isem il-Partit Laburista. Dan se jkun ittieni inkarigu li l-Ministru Coleiro Preca g[addiet lil Masini Vento wara li kien di;à n[atar b[ala konsulent
fuq il-Housing. Josef Masini Vento kien ukoll jipprattika b[ala nutar fl-uffi//ju ta’ Marie Louise Coilero Preca meta hi kienet nutar qabel ma n[atret b[ala Ministru. Il-membri l-o[ra talkummissjoni huma Oriella Fabri, Marouska Bonnici, Rita Borg Xuereb, Charles Cassar, Charlene Barbara, Roberta Leprè u l-Ispettur Louise Calleja. Il-Ministru Coleiro Preca sa[qet li din il-kummissjoni se tkun qed tikkonsulta malistakeholders kollha li ja[dmu f’dan is-settur filwaqt li tindirizza lvjolenza domestika millaspett preventiv u edukattiv. In[atar ukoll il-Cultural Heritage Advisory Commitee, fejn i/-Chairman se jkun il-Ma;istrat Dennis Montebello. Il-membri talbord ma[tura huma Joe Zrinzo li hu missier l-eks President tal-Labour Stefan Zrinzo Azzopardi, Carmel Hili li kkontesta l-a[[ar
elezzjoni ;enerali mal-Partit Laburista u Ray Pitrè artist li deher fuq il-billboards talLabour qabel l-elezzjoni. Ilmembri l-o[ra huma Miriam Cremona u Claude Mallia. Min-na[a l-o[ra fuq inNatural Heritage Advisory Commitee se jservu lImhallef JD Camilleri b[ala Chairman u lmembri se jkunu David Dandria, Norman Shaw, Jean Paul Attard, Reuben Abela, Graham Busuttil, Noel Busuttil u Priscilla Cassar b[ala Segretarja. Fil-Bord talKordinazzjoni g[all-Pro;etti Kulturali b[ala Chairperson in[atret Phyllis Muscat, li matul l-a[[ar kampanja elettorali tal-Partit Laburista dehret fil-ma;;oranza talattivitajiet takkumpanja lil Joseph Muscat. Il-membri lo[ra tal-bord huma t-tenur internazzjonali Malti Joseph Calleja, Ruth Bianco, Brian Schembri u Giorgina Portelli.
}ieda fl-g[oli tal-[ajja f’April It-Temp
UV INDEX
8
IT-TEMP> ftit imsa[[ab b’waqtiet twal xemxin VI}IBBILTÀ> tajba IR-RI{: moderat mill-Punent Majjistru li jsir [afif g[al moderat u jdur min-Nofsinhar g[alLbi/ BA{AR> qawwi li jsir moderat IMBATT> baxx g[al moderat TEMPERATURA: l-og[la 24˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.01 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 427.7 mm IX-XEMX> titla’ fis-05.51 u tin]el fis-20.06
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
IL-:IMG{A L-og[la 24˚C L-inqas 16˚C
IS-SIBT L-og[la 25˚C L-inqas 16˚C
IL-{ADD L-og[la 25˚C L-inqas 16˚C
IT-TNEJN L-og[la 25˚C L-inqas 16˚C
IT-TLIETA L-og[la 25˚C L-inqas 16˚C
UV
UV
8
8
UV
UV
UV
9
10
9
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 21˚C ftit imsa[[ab, Frankfurt 7˚C xita, Tel Aviv 30˚C xemxi, Amsterdam 9˚C ftit imsa[[ab, Milan 12˚C xemxi, Tripli 25˚C imsa[[ab, Istanbul 29˚C xemxi, Ateni 29˚C xemxi, Lisbona 22˚C xemxi, Londra 7˚C [albiet tax-xita, Vjenna 13˚C imsa[[ab, Berlin 12˚C xemxi, Madrid 20˚C xemxi, Zurich 13˚C imsa[[ab, Brussell 5˚C [albiet tax-xita, Moska 17˚C imsa[[ab, Munich 11˚C imsa[[ab, il-Kajr 35˚C xemxi, Pari;i 9˚C ftit imsa[[ab, Dublin 9˚C [albiet tax-xita, Bar/ellona 21˚C xemxi, Tune] 24˚C ftit imsa[[ab, St. Petersburg 12˚C imsa[[ab, Al;eri 23˚C xemxi, Ruma 16˚C xita, Kopen[agen 11˚C xemxi.
Matul April li g[adda lIndi/i Armonizzati talPrezzijiet g[all-Konsumatur g[ola b’0.78% fuq ix-xahar ta’ qabel. Dan kien dovut laktar g[al ]ieda ta’ 8.19% flindi/i tal-[wejje; u ta]]raben min[abba ]-]ieda sta;jonali fil-prezzijiet tal[wejje;. ?ifri ma[ru;a mill-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika g[al April li g[adda juru li kienet irre;istrata wkoll ]ieda ta’ 0.85% fl-indi/i tal-g[amara,
apparat tad-dar u manutenzjoni tad-djar. Lindi/i tat-trasport u lkomunikazzjoni ]died b’0.63% l-aktar min[abba ]ieda fil-prezzijiet tal-fuel. }ieda o[ra ta’ 0.67% kienet re;istrata fl-indi/i tax-xorb alko[oliku u tat-tabakk u dan min[abba ]ieda fil-prezz tassigaretti u wkoll ]ieda ta’ 0.11% fl-indi/i tal-ikel u xorb mhux alko[oliku u dan min[abba ]ieda fil-prezz talfrott. L-indi/i tad-divertiment
u tal-kultura telg[u b’0.62% min[abba ]ieda fil-prezz tal[lasijiet tal-privat. Min-na[a l-o[ra kien hemm tnaqqis ta’ 0.12% fl-indi/i talIlma, Elettriku, Gas u fuel min[abba ro[s fil-gass, u flindi/i tal-prodotti u tasservizzi kien hemm tnaqqis ta’ 0.09% min[abba ro[s filprezz tal-;ojjellerija. Dwar ir-rata ta’ inflazzjoni, ir-rata medja f’April kienet 2.3% filwaqt li r-rata annwali kienet ta’ 1.4%.
B[al-lum 25 sena
I
l-Kabinett idde/ieda li b[ala l-ewwel pass, Malta tirrattifika 35 konvenzjoni tal-Organizzazzjoni Dinjija tax-Xog[ol (ILO). B’dan, il-Gvern Malti ried jag[ti sehemu kemm jista’ jkun fit-tis[i[ talkoperazzjoni u s-solidarjetà internazzjonali u tal-g[aqda li g[andu jkun hemm g[attemxxija tajba tan-nazzjonijiet bejn Gvern, min i[addem u min ja[dem. Fl-istess waqt il-Gvern Malti ried jag[mel dak kollu possibbli biex itejjeb il-qag[da tal[addiema f’pajji]na. Fil-laqg[a tieg[u mal-ewwel [addiema tal-iskema {addiema Aw]iljarji u Ta[ri;, Louis Galea spjega li l-impjiegi li kienu qed ji;u offruti fl-iskema ma kinux impjiegi permanenti. Il-[addiema kienu se jing[ataw tag[lim u ta[ri; u fl-istess waqt meg[juna biex isibu impjiegi aktar produttivi u b’pagi a[jar.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
Lokali 3
G[addas :ermani] imut f’G[awdex G[addas :ermani] miet tra;ikament meta lbiera[ filg[odu kien qed jog[dos fl-in[awi ta’ Im;arr ixXini, f’G[awdex. Jidher li hu miet wara li sab diffikultajiet waqt li kien qed jipprattika ddelizzju tieghu. Il-ka] se[[ g[all-[abta tal-[dax neqsin g[oxrin tal-biera[ filghodu. Stqarrija tal-Pulizija qalet li hu ;ie salvat mill-ba[ar i]da miet ftit wara meta wasal fl-Isptar :enerali ta’
G[awdex b’ambulanza. Lisforzi li saru biex tkun salvata l-[ajja tal-g[addas sfumaw fix-xejn, minkejja l-intervent tal-paramedi/i u membri mid-Dipartiment tal-Protezzjoni Civili f’Ghawdex. L-g[addas, li g[adu 55 sena, kien ma’ grupp ta’ erba’ persuni li kienu qed jg[oddsu f’din il-bajja. IlMa;istrat Josette Demicoli qed tmexxi inkjesta marbuta ma’ dan il-ka].
Tfajla [elsitha biss bi ;rie[i [fief wara li kienet involuta f’in/ident tat-traffiku fil-Kappara. L-in/ident se[[ meta l-karozza misjuqa mit-tfajla qabdet il-bankina u nqalbet fuq ;enb. G[al xi [in it-triq kienet mag[luqa (ritratt> Michael Ellul)
Aktar ka]i ta’ 175 minn barra Slapped Cheek s-servizz pubbliku impjegati fil-Ministeri Syndrome Fl-iskola ta’ Birkirkara lbiera[ kienu rappurtati aktar ka]i ta’ Slapped Cheek Syndrome. Dan il-;urnal jista’ jikkonferma li sSurmast tal-Iskola Primarja ta’ Birkirkara fl-a[[ar sig[at irrapporta hames ka]i godda – tlieta minnhom kienu tfal li jinsabu fil-klassijiet talYear 4. Informazzjoni li waslitilna tg[id ukoll li l-{amis filg[odu kien hemm ftit tarrabja mill-;enituri li n;abru quddiem l-iskola, g[aliex meta semg[u li hemm aktar ka]i ta’ Slapped Cheek, ma xtaqux li uliedhom jibqg[u l-iskola. I]da t-tfal ma thallewx jittie[du lura d-dar. F’din l-iskola xi ;imghat ilu kien hemm ukoll ka] ta’
Scabies li kien konfermat mill-Gvern. Sadattant, tul il-;urnata da[lulna rapporti ta’ aktar ka]i ta’ Slapped Cheek Syndrome – din id-darba filKindergarten tal-Kulle;; San Nikola fir-Rabat Malta. Apparti dan, hemm ukoll rapporti dwar ka] ie[or talilsien u d-dwiefer fi Play School li tinsab fir-Rabat G[awdex. Fil-fatt, kien il;urnal IN-NAZZON illi nhar it-Tnejn li g[adda ]vela l-ewwel kazi ta’ lsien u dwiefer f’G[awdex, illi kienu ;ew rapurtati fl-iskola tan-Nadur. Wara waslitilna aktar informazzjoni dwar ka]i ta’ din il-marda fi skejjel o[ra f’G[awdex, inklu] privati.
Ikompli ji]died in-numru ta’ persuni impjegati minn barra s-servizz pubbliku fissegretarjati privati tal-Ministri u Segretarji Parlamentari talGvern Laburista. U dan kontra l-ispirtu tal-Kodi/i ta’ Etika g[all-Ministri u Segretarji Parlamentari. Fi twe;ibiet g[al aktar mistoqsijiet Parlamentari minn diversi Deputati tal-Partit Nazzjonalista komplew [ar;u d-dettalji dwar Ministeru ie[or u ]ew; segretarjati parlamentari. Fil-fatt, il-Ministeru g[adDjalogu So/jali, l-Affarijiet tal-Konsumatur u Libertajiet ?ivili mmexxi mill-Ministru Helena Dalli inga;;a seba’ persuni minn barra s-servizz pubbliku fis-segretarjat privat. Is-Segretarju Parlamentari g[ar-Ri/erka, l-Innovazzjoni
i]-}ag[]ag[ u l-Isport Stefan Buontempo g[andu staff ta’ seba’ persuni minn seba’ li huma minn barra /-/ivil b’erba’ postijiet o[ra li g[adhom vakanti. Jisboq lil dawn it-tnejn isSegretarjat Privat tasSegretarju Parlamentari g[allKultura u l-Gvern Lokali Josè Herrera li g[andu disa’ persuni impjegati minn barra /-/ivil. Twe;iba o[ra waslet ming[and il-Ministru g[allEkonomija, l-Investiment u lIntrapri]i }g[ar Chris Cardona li fiha qal li s-Segretarjat privat tieg[u hu mag[mul minn 18-il persuna i]da b’differenza ta’ Ministri u Segretarji Parlamentari o[rajn, irrifjuta li jg[id kemm minn dawn kienu inga;;ati minn barra s-servizz pubbliku. Dan g[aliex skont il-Ministru
Cardona, l-informazzjoni mhix rilevanti u hi purament personali. Qal ukoll li din it-tip ta’ informazzjoni ma tin]ammx. Dan meta kwa]i lmembri l-o[ra kollha tal-istess Kabinett li jifforma parti minnu pprovdew linformazzjoni mitluba. G[aldaqstant hekk kif issa hemm l-informazzjoni ta’ 13-il ministeru minn 15 u [ames segretarjati parlamentari minn tmienja, in-numru ta’ persuni impjegati minn barra /-/ivil jitla’ g[al 175 persuna li jfissru ]ieda addizzjonali flispiza tal-Gvern b’175 paga ;dida ta’ persuni li mhux ;ejjin mis-servizz pubbliku. B’hekk, f’temp ta’ ftit ;img[at, it-tnaqqis ta’ 120 persuna mis-servizz pubbliku tul l-2012 mhux biss tar marri[, i]da mi]jud fuqu.
Din l-Art {elwa topponi li l-Monti jmur [dejn Bieb il-Belt Il-Fondazzjoni Din l-Art {elwa espremiet nuqqas ta’ qbil malproposta li l-Monti tal-Belt ikun trasferit g[al Triq L-Ordinanza, propju vi/in Bieb il-Belt, ilParlament il-;did u t-teatru. Fi stqarrija l-Fondazzjoni qalet li
din il-proposta g[andha nuqqas ta’ vi]joni u tista’ tkun ri]ultat ta’ de/i]joniet mg[a;;la me[uda ming[ajr ir-riflessjoni me[tie;a g[all-fatt li din se ;;ib devalwazzjoni fl-investiment li sar f’Bieb il-Belt.
Hu ironiku, sostniet il-Fondazzjni, li filwaqt li l-Gvern qed jipprova jnaddaf iz-zona ta’ Bieb il-Belt millkiosks, fl-istess waqt qed jipproponi li l-Monti jkun armat f’din iz-zona. Dan se jwassal biex titnaqqas iddinjità ta’ din iz-zona, sostniet il-
Fondazzjoni. Din l-Art {elwa qalet li filwaqt li tirrikonoxxi li l-Monti fi Triq ilMerkanti jista’ jkun li g[andu ]vanta;;i u vanta;;i, ir-rilokazzjoni tal-Monti fi Triq l-Ordinanza vi/in Bieb il-Belt mhix l-a[jar g[a]la.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
4 Lokali
Ra;el akku]at b’omi/idju jmur sentejn [abs fuq serq Ismael Habesh, ta’ 42 sena, imwieled Tripli u residenti l-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin, li flimkien ma’ Faical Mohouachi, ta’ 46 sena, imwieled itTune]ija qed ji;i akku]at bil-qtil ta’ Simon Grech mis-Si;;iewi, fit-13 ta’ April 2005, mar sentejn [abs wara li nstab [ati li seraq minn karozza. Habesh, kien instab mitluf minn sensih fil-31 ta’ Marzu tal- 2011 millIspettur Kevin Farrugia f’karozza. Dan kien g[all-[abta tat-tlieta ta’ wara nofs
inhar. Il-Pulizija qalet li kienu nstabu g[andu diversi stereos tal-karozzi, numru ta’ GPS’s, cameras u mobile phones li kienu rappurtati misruqin minn diversi karozzi fil-lejl ta’ qabel. Wara li kien qal li l-o;;etti kienu tieg[u, Habesh wara bidel il-ver]joni u qal li seraqhom lil Abdul Salem Ben Hamed, min[abba li dan kellu jag[tih €200. Il-Qorti fis-sentenza tag[ha qalet li l-Prosekuzzjoni ma ppruvatx ilka] b’tali mod li jwasslu li kien
Jirritorna Malta wara tmien snin ma[rub
Gergis Naadi Saad Fadil ta’ 31 sena mill-E;ittu re;a’ ;ie Malta wara li ilu ma[rub tmien snin, u issa re;a’ ta lilu nnifsu b’idejh, fejn qal li rra;uni li g[amel dak li g[amel hi li hu kien [arab mi/-?entru ta’ Detenzjoni ta’ {al Safi biex ma jintbag[atx l-E;ittu u b’hekk ma ji;ix persegwidat min[abba rreli;jon tieg[u f’dan il-pajji]. L-E;izzjan g[amel dawn la[[ar xhur jg[ix fil-Knisja tal-Mosta jg[in lill-qassisin fix-xog[ol tag[hom ta’ kuljum. Hu qal li jsofri minn kundizzjoni medika u li g[andu b]onn it-trattament u li sa minn Ottubru tal-2005 ma setax la jmur f’xi sptar u lanqas f’xi /entru tas-sa[[a g[ax hemm kien ji;i arrestat. Gergis Naadi Saad Fadil innifsu mar ikellem lillAvukat Gianluca Caruana Curran li [a l-ka] tieg[u lill-
Pulizija tal-Immigrazzjoni. LIspettur Edel Mary Camilleri qalet quddiem il-Ma;istrat Carol Peralta li kienet ir/eviet telefonata ming[and ilKummissjoni g[ar-Refu;jati li spjegat ir-ra;unijiet tal[arba tal-E;izzjan. Hu kien wasal Malta ming[ajr l-ebda dokumenti, fuq dg[ajsa flimkien ma’ immigrant illegali o[rajn. Meta kienu bdew il-pro/eduri ta’ ripatriazzjoni, Gergis li jipprattika r-reli;jon Koptika Kristjan, be]a’ li se jintbag[at l-E;ittu fejn hemm kien ji;i persegwitat mill-komunità Musulmana. Il-Qorti kkundannat lillE;izzjan sena [abs sospi]a g[al sentejn, talli [arab middetenzjoni. Hu se jkollu jer;a’ jitpo;;a ta[t detenzjoni wara li da[al fit-territorju Malti ming[ajr l-ebda dokumentazzjoni.
Habesh li seraq l-o;;etti, provi b[al dawk tal-marki tas-swaba’. Madankollu, meta l-Ma;istrat Edwina Grima [adet inkonsiderazzjoni tal-fatt li l-o;;etti kienu rappurtati misruqin sig[at biss qabel u nstabu filpussess tieg[u, hi applikat it-teorija ta’ pussess re/enti u g[alhekk Habesh instab [ati. Il-Qorti [adet ukoll inkonsiderazzjoni tal-kondotta volominu]a ta’ Habesh, u l-fatt li
kemm il-darba kien aku]at u nstab [ati fuq serq u li laqa’ g[andu [wejje; misruqin. Habesh tressaq il-Qorti fi Frar li g[adda mixli bil-qtil ta’ Simon Grech, li kien instab maqtul il-Marsa. Grech kien ;ie rrappurtat nieqes fil-5 ta’ April 2005 u tmint ijiem wara kien instab fi stat qawwi ta’ dekompo]izzjoni wara li kien miet kaw]a ta’ 19-il daqqa ta’ arma bilponta.
Il-KNPD tressaq protest il-Qorti kontra l-MFA Il-Kummissjoni Nazzjonali Persuni B’Di]abbiltà (KNPD) ressqet protest fil-Qorti kontra l-MFA g[aliex din lAsso/jazzjoni naqset milli tipprovdi a//ess adegwat flEnclosure tal-istadium nazzjonali f’Ta’Qali. IlKummissjoni, li hi l-entità ewlenija responsabbli li tara li d-drittijiet tal-persuni b’di]abbiltà jkunu m[arsa, qed issostni li dan hu ksur talAtt g[all-Opportunitajiet Indaqs. Fil-Prim Awla tal-Qorti, ilKNPD qalet li r/eviet numru kbir ta’ lmenti dwar in-
nuqqas ta’ a//essibbiltà g[allpersuni b’di]abbiltà flistadium skont kif mitlub milli;i, spe/jalment flEnclosure. Il-Kummissjoni qalet li l-istadium nazzjonali f’Ta’Qali hu bini pubbliku u g[alkemm il-Millennium Stand hu a//essibbli, wara numru ta’ laqg[at u korrispondenza, l-MFA naqset milli tie[u dawk ilmi]uri me[tie;a biex tara li l-persuni b’di]abbiltà jkollhom a//ess adegwat flEnclosure, spe/jalment meta l-Millennium Stand rari jkun miftu[ g[al-log[ob l-aktar
importanti. Fi stqarrija, il-KNPD qalet li din in-nuqqas ta’ ugwaljanza qed tippersisti meta l-Att ilu fis-se[[ g[al dawn l-a[[ar 13-il sena u Malta hi firmatarja talKonvenzjoni tal-:nus Mag[quda g[ad-Drittijiet talPersuni b’Di]abbiltà. IlKummissjoni issa qed titlob lill-MFA biex tirregolarizza mal-li;i u fin-nuqqas ta’ dan qed titlob lill-Qorti li lAsso/jazzjoni Maltija talFutbol ti;i mmultata kuljum sakemm din is-sitwazzjoni tissolva.
Il-lukandi se jkunu jistg[u jtellg[u ]ew; sulari o[ra Bl-iskop li jin/entiva s-settur turistiku, il-gvern se jag[mel bidla fil-policy biex ikun permess li l-lukandi fiz-zoni turisti/i jkunu jistg[u jtellg[u ]ewg sulari o[ra. F’konferenza tal-a[barijiet fil-Qawra, ilbiera[, il-Ministru Karmenu Vella u s-Segretarju Parlamentari Michael Farrugia tkellmu dwar l-impatt ta’ din linizjattiva, kemm mill-aspett ambjentali kif ukoll minn dak turistiku. Michael Farrugia qal li ddiskussjonijiet dwar il-bilda fil-policy kienu bdew millamministrazzjoni pre/edenti i]da l-policy ma kinitx g[ad inbidlet. Hu spjega li din il-bidla filpolicy se tkun qed tkabbar ilfa/ilitajiet li joffru l-lukandi pre]enti u tag[ti l-opportunita lil-lukandiera biex joffru servizzi o[ra fil-lukandi
tag[hom. Dwar G[awdex, isSegretarju Parlamentari Farrugia qal li min[abba //irkostanzi partikolari tal-g]ira G[awdxin, id-de/i]joni kienet li l-applikazzjonijiet ikunu trattati b’mod individwali. Minbarra l-approvazzjoni talMEPA, dawn lapplikazzjonijiet je[tie;u wkoll l-approvazzjoni tal-Awtorita Maltija tat-Turi]mu. Mill-aspett turistiku, sostna lMinistru Karmenu Vella, din se tkun bidla fil-policy li g[andha t[alli effetti po]ittivi. IlMinistru Vella kien po]ittivi dwar ir-rekords fin-numru ta’ turisti li j]uru Malta i]da spjega li l-Gvnern hu mpenjat li jkompli jtejjeb l-element ta’ profitabbilta fis-settur. Fil-pajji] b[alissa hawn 30,000 sodda fil-190 lukanda ta’ bejn l-ewwel u l-[ames sttiel li hawn fil-pajji] u 6,800 sooda
fl-1400 appartament self catering. Il-Ministru Vella qal li din ilbidla fil-policy g[andha Malti twassal biex il-prodott turistiku jkun a[jar u ta’ kwalita og[la u spjega li din il-bidla g[andha lappo;; tal-Asso/jazzjoni tasLukandiera u Sidien tarRistoranti Maltin, l-MHRA. Aspett importanti marbut ma’ din il-bidla fil-policy hu dak marbut mal-parke;; li issa se ji]died min[abba ]-]ieda ta’ ]ew; sulari. L-approvazzjoni tal-applikazzjoni se tkun tiddependi wkoll millapprovazzjoni dwar il-parke;; approvat minn Transport Malta. Jirri]ulta li di;a’ hemem tliet lukandi li huma nteressi li jtellg[u ]ew; sulari ohra. Hu mistenni li d-dec/i]joni fil-bidla tal-policy se twassal g[al ]ieda ta’ 30 fil-mija fin-numru ta’ sodod fil-lukandi fil-pajji].
IN-NAZZJON Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
Lokali 5
Aktar azzjoni u inqas kliem ta’ bi]a’
Minflok ja[li l-[in u jbe]]a’ b’telf ta’ fondi mill-Unjoni Ewropea, ikun a[jar jekk isSegretarju Parlamentari Ian Borg ixammar ilkmiem u ja;ixxi, biex kif ;ara fid-disa’ snin li g[addew, pajji]na jkompli jag[mel su//ess miss[ubija. Dan qalu l-Kelliem tal-Oppozizzjoni dwar il-fondi Ewropej Ryan Callus fi stqarrija b’reazzjoni g[all-istqarrija tas-Segretarju Parlamentari Ian Borg li fiha qal li qed jib]a’ li Malta “titlef €200 miljun f’fondi Ewropej” Fl-istqarrija, id-Deputat Ryan Callus fakkar li l-kariga ta’ Segretarju Parlamentari hi ta’ natura e]ekuttiva u g[aldaqstant wie[ed jistenna azzjoni u jassigura li Malta ma titlef xejn mill-fondi Ewropej li Gvern Nazzjonalista kiseb g[al Malta.
Ryan Callus kompla li filwaqt li Ian Borg fta[ar li “grazzi g[all-Gvern Laburista” hemm Ministru responsabbli mill-Fondi Ewropej meta fir-realtà, li kien g[all-Partit Laburista, Malta lanqas biss da[let fl-UE a[seb u ara kemm kien ikollna Ministru responsabbli mill-fondi Ewropej. Fl-istqarrija, l-Oppo]izzjoni tappella lill-Gvern biex i[affef il-pro/ess ta’ inga;; biex jimtlew ilpostijiet fl-uffi//ji responsabbli mill-infiq talFondi Ewropej – il-Planning and Priorities Coordination Division (PPCD) u l-Funds and Programmes Division (FPD) – li ;ew vakati wara li [ames uffi/jali ssie[bu f’numru ta’ segretarjati privati ma’ Ministri tal-Gvern.
Amministrazzjoni ta’ w[ud ugwali aktar minn [addie[or
Il-Moviment Solidarjetà {addiema Partit Nazzjonalista (S{PN) staqsa jekk l-amministrazzjoni tal-Gvern pre]enti li ftit ;img[at ilu reb[et bl-g[ajta ta’ ‘Malta Tag[na Lkoll’, hi qed tkun amministrazzjoni ta’ w[ud aktar minn [addie[or. Il-Moviment qal li /-/irkustanzi wara l-istorja tal-eks ;urnalista ta’ Super One Ramona Attard, li kienet impjegata mas-Segretarju Parlamentari Ian Borg m’hix a[bar. {atriet b[al dawn ilhom g[addejjin kontinwament fla[[ar xahrejn fuq kriterji li ]gur mhumiex meritokrazija. Dawk kollha li taw palata lil josephmuscat.com qed jing[ataw po]izzjonijiet flistrutturi tal-gvern b’salarji g[oljin. Id-differenza hi li l-
votanti kienu mwieg[da li lkarigi ma jitqassmux b[ala rigal i]da jkun hemm ilparte/ipazzjoni tal-pubbliku flassenjazzjoni tag[hom. Il-Moviment S{PN qal li ttieni parti tal-istorja ta’ Ramona Attard hi li dde/idiet li tabbanduna l-post ta’ Chief of Staff b’salarju ta’ €30,000 skont skala 4 tas-Servizz ?ivili, biex ta[dem b[ala koordinatur tal-media ma’ Ministeru ie[or. L-unika [a;a li ]ammet Attard kien issalarju anke jekk il-kariga ;dida tag[ha taqa’ ta[t tliet skali inqas minn dik ta’ qabilha. Il-Moviment qal li l-unions indipendenti g[andhom jinnutaw dan il-fatt li bih qed jin[oloq pre/edent li jidher li
mhux i[asseb lill-media li sa ftit ta]-]mien ilu kienet tikkritika lill-amministrazzjoni pre/edenti b’korruzzjoni u arroganza. Edituri ta’ /erti media ng[ataw postijiet ta’ diretturi fuq bordijiet tal-Gvern biex jinxtara s-silenzju tag[hom u biex ikomplu jikkritikaw lill-Oppo]izzjoni. Il-Moviment staqsa jekk hux dan l-istil ;did ta’ tmexxija u jekk hux dan li kienu qed jistennew il-[addiema li kienu mwieg[da so/jetà ;usta g[al kul[add. Is-S{PN qal li dawn idde/i]jonijiet, b[ad-de/i]joni li jkun injorat il-Kodi/i ta’ Etika, u anke l-fatt li l-Prim Ministru qed jikri l-karrozza tieg[u lilu nnifsu, ma jawguraw xejn tajjeb g[all-futur.
Ba[ar ta’ kwalitá frott il-[idma tal-Gvern Nazzjonalista L-Oppo]izzjoni Nazzjonalista, permezz talkelliem tag[ha g[at-turi]mu Robert Arrigo, innotat b`sodisfazzjon r-ri]ultati miksuba mill-Gvern pre/edenti b`rabta mal-livell ta` bajjiet li pajji]na g[andu llum. Dan wara li filjiem li g[addew il-Gvern prezenti habbar li pajjizna ghas-sajf li gej se jkollu tmien bajjiet bi status ta`Blue Flag. Wie[ed irid jirrimarka li //ertifikat li inghata g[al din is-sena seta jkun possibbli li jinghata grazzi g[al-livelli mil[uqa is-sajf li g[adda. Fi stqarrija ntqal illi l-investiment tal-Ministeru tatTuri]mu immexxi minn Mario de Marco permezz talMTA matul is-sena 2012 issarraf f`bajjiet ta` kwalità li ]gur se jkunu qed itejbu lvalur mi]jud ta` pajjizna. Illum pajji]na ghandu rekord ta` bajjiet Blue Flag u Beaches of Quality. L-Oppo]izzjoni
Nazzjonalista tinnota wkoll b`sodisfazzjon l-kummenti mag[mula minn Vince Attard f`isem Nature Trust u Blue Flag International fejn fa[[ar l-involviment tal-Kunsill Lokali tal-Mellieha li matul is-sena 2012 [adem malawtoritajiet biex il-bajja talG[adira setg[et i]]omm listandards li re;ghu ikkonfermaw li g[al din is-sena din ilbajja qed ter;a’ ting[ata /ertifikat ta` Blue Flag. L-Oppo]izzjoni Nazzjonalista ting[aqad ma’ Vince Attard biex t[e;;e; aktar kunsilli jaghtu s-sehem taghhom biex pajjizna jkompli jkollu l-a[jar ri]ultati anke f`dan il-qasam. Robert Arrigo temm jg[id li ir-ri]ultati li se jkunu qed jinkisbu fix-xhur li ;ejjin anke fin-numru ta` turisti li se jkunu qed i]uru pajji]na g[andha ting[ata mertu wkoll l-amministrazzjoni pre/edenti fejn g[al erba’ snin infila bejn
l-2009 u l-2012 pajji]na ra rekords ta` tursiti li ]aruh. Bejn dawk li waslu pajji]na bl-ajru kif ukoll dawk li ;ew bil-cruise liners matul is-sena 2012 qab]u sew i]-]ew; miljun persuna. Wie[ed jawgura li din issena se ter;a’ tkun sena o[ra su//ess f`dan il-qasam tant vitali g[all-ekonomija f`pajji]na. Fi stqarrija wkoll, il-Water Services Corporation qalet li wara xog[ol li sar fl-infrastruttura tad-drena;; u monitora;; kontinwu permezz ta’ apparat bil-kameras, il-WSC hi [erqana g[al sta;un ie[or tas-Sajf ming[ajr in/identi serji ta’ ]broff ta’ drena;;. Il-WSC appellat g[al appo;; u sens /iviku mir-residenti biex ma jarmu ebda ]jut, xa[miet jew kull materjal ie[or mhux awtorizzat g[aliex dawn jikka;unaw sadd li mbag[ad iwassal g[al ]broff tad-drena;;.
Gianluca mal-a[jar 40 tal-BBC G[all-ewwel darba flistorja Maltija talEurovision, il-kanzunetta li rrappre]entat lil pajji]na f’dan il-festival irnexxielha tidhol fil-klassifika presti;juza BBC’s Top 40 – il-klassifika tal-aqwa erbg[in silta mu]ikali talmument fir-Renju Unit. Tomorrow, li biha Gianluca Bezzina ;ie fittmien post fil-festival talEurovision tas-Sibt li g[adda fl-I]vezja, tinsab fis-37 post f’din il-klassifika Ingli]a tal-aqwa Singles fir-Renju Unit. Aktar minn hekk – Gianluca hu l-uniku kantant li pparte/ipa fil-Eurovision ta’ din is-sena, minbarra lkanzunetta rebbie[a tadDanimarka, li tinsab f’din
il-klassifika Ingli]a. Ilkanzunetta Dani]a Only Teardrops ta’ Emmelie de Forest tinsab fl-g[axar po]izzjoni. Il-BBC’s Top 40 jo[or;u uffi/jalment kull ;img[a, il{add filg[axija, imma kull nhar ta’ Erbg[a jkun hemm a;;ornament li jit[abbar fuq BBC Radio One. Kien f’din il-klassifika li Gianluca fe;; g[all-ewwel darba bis-silta Tomorrow f’din il-gradwatorja. L-a[[ar pre]enza Maltija fl-istess klassifika tmur lura tmien xhur – g[al Settembru li g[adda meta lkantanta b’parentela Maltija Lauren Aquilina, da[let fi/charts tal-aqwa g[axar albums bl-album mu]ikali Fools.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
6 Lokali
Beppe Fenech Adami qal li jekk ja[dem bil-g[aqal, il-PN jista’ jirba[ l-elezzjoni ;enerali li ;ejja u b[alma g[amel fl-1998, jirnexxilu jirkupra l-i]vanta;; ta’ voti
Claudette Buttigieg spjegat lill-Kunsillieri li d-de/i]joni biex tikkontesta din il-kariga ;ejja mill-esperjenza tag[ha b[ala persuna li t[obb tikkomunika man-nies
Sens ta’ umiltà, lealtà Is-sehem ta’ kul[add biex il-PN ikun qrib in-nies u servizz lejn il-PN Qed nikkontesta l-kariga ta’ Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista g[all{idma fil-Partit b’sens ta’ umiltà, b’sens ta’ lealtà u b’sens ta’ servizz lejn il-Partit li trabbejt fih. Beppe Fenech Adami, kandidat g[al kariga ta’ Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista g[all-{idma fil-Partit qal dan waqt laqg[a mal-Kunsillieri tal-10 Distrett Elettorali fl-Uffi//ju talPN, f’Tas-Sliema. Hu qal li g[a]el li mhux biss jid[ol fil-politika li kienet g[a]la naturali imma g[a]el li jkun attiv fil-Partit Nazzjonalista biex iservi a[jar lillPartit. Beppe Fenech Adami fakkar li hu [adem fl-istrutturi kollha tal-Partit minn ]g[o]itu u mhux biss [adem flM}PN u fil-Kumitat Sezzjonali ta’ Birkirkara, imma [adem ukoll flistrutturi tal-Partit inklu] fl-ELCOM u g[adu jservi b[ala Deputat filParlament. Hu qal li hu vanta;; li min jokkupa l-kariga ta’ Vi/i Kap g[all-{idma talPartit ikun jaf sewwa lill-Partit u kif
ja[dem. G[alhekk qal li [ass li g[andu jikkontesta g[ax jista’ jkun ta’ utilità a[jar g[all-Partit. Hu qal li kul[add irid ikollu determinazzjoni li jekk ja[dem bil-g[aqal, il-PN jista’ jirba[ lelezzjoni ;enerali li ;ejja u b[alma g[amel fl-1998, jirnexxilu jirkupra li]vanta;; ta’ voti. Beppe Fenech Adami qal li l-PN irid jersaq aktar lejn in-nies permezz talKumitati Sezzjonali u tal-Kunsillieri tieg[u u jag[mel u]u a[jar mill-ka]ini fil-lokalitajiet kollha f’Malta u f’G[awdex. Il-PN irid jer;a’ jibda jorganizza attivitajiet so/jali b[alma kien jag[mel snin ilu biex ikun eqreb lejn in-nies. Hu temm li jekk is-Sibt li ;ej ilKunsillieri jag[]luh b[ala Vi/i Kap hu jrid ja[dem mal-Kap u mal-kumplament tat-tmexxija tal-Partit u talGrupp Parlamentari biex jitfassal pjan ta’ kif il-PN se jersaq aktar lejn in-nies u jikkonvin/i anke lil dawk li fl-a[[ar elezzjoni g[amlu g[a]la differenti.
“Irrid nag[ti s-sehem tieg[i biex inressaq in-nies lejn il-Partit Nazzjonalista u biex inressaq il-Partit lejn in-nies. Dan hu mument importanti [afna g[all-PN b’g[add ta’ nies li jridu jag[tu sehemhom. Kul[add g[andu jing[ata l-ispazju [alli jag[ti sehmu biex il-PN jer;a’jirba[ ir-rispett tan-nies.” Dan sostnietu Claudette Buttigieg, Kandidata tal-PN g[all-kariga ta’ Vi/i Kap g[all-{idma tal-Partit f’laqg[a ma’ Kunsillieri fl-uffi//ju tal-PN filMosta. Claudette Buttigieg spjegat lillKunsillieri li d-de/i]joni biex tikkontesta din il-kariga ;ejja mill-esperjenza tag[ha b[ala persuna li t[obb tikkomunika man-nies. G[alkemm l-involviment tag[ha fil-politika jista’ jidher li beda issa, fil-fatt l-interess ilu hemm u minn meta kienet studenta kienet attiva fis-snin meta l-iskejjel tal-Knisja kienu mhedda. Kellha sehem attiv ukoll favur id-drittijiet tal-bniedem u l-ugwaljanza fis-snin tal-Università. Claudette Buttigieg qalet li wara li qabdet karriera fix-xandir, re;g[et
resqet lejn il-politika meta [admet filMinisteru tas-Sa[[a mal-Ministru Joe Cassar. Hemmhekk rat kemm il-politika tista’ tkun diffi/li b’attakki in;usti fuq dak li hu sewwa. Il-kandidata g[all-kariga ta’ Vi/i Kap qalet li filwaqt li hu tajjeb li wie[ed ma jinsiex il-passat, il-PN irid i[ares lejn il-futur. Hi trid li tpo;;i g[as-servizz tal-PN lesperjenza tag[ha fil-kuntatt man-nies. Trid ta[dem biex tressaq il-PN lejn innies u n-nies lejn il-Partit. Hi appellat lill-Kunsillieri biex ma jivvutawlhiex g[aliex mara, i]da g[aliex jemmnu li tista’ tkun ta’ kontribut g[all-Partit. Claudette Buttigieg qalet li dan hu ]mien importanti g[all-Partit u kull min qed juri interess li ja[dem, g[andu jing[ata spazju biex jag[ti lkontribut tieg[u. Hi fa[[ret il-mod kif qed ja[dem il-Grupp Parlamentari b’laqg[at interessanti fejn kul[add jag[ti sehmu b’dibattiti informattivi u b’diskussjonijiet konvin/enti. Claudette Buttigieg enfasizzat li lmessa;; li jrid jitwassal hu li l-Partit Nazzjonalista jer;a’ jirba[ ir-rispett tal-poplu.
Determinazzjoni biex ting[eleb id-disfatta elettorali Ir-ri]ultat tal-elezzjoni ;enerali nbidel f’determinazzjoni biex ting[eleb id-disfatta elettorali u l-Partit Nazzjonalista jer;a’ jikseb ir-rispett. Dan kien wie[ed mill-kummenti li g[amel il-kandidat g[all-kariga ta’ Vi/i Kap g[all-affarijiet Parlamentari Mario de Marco fl-indirizz tieg[u lill-kunsillieri tal-Partit Nazzjonalista tal-11 u t12-il distrett. Matul din il-laqg[a, Mario de Marco semma li wara dan il-pro/ess ta’ ti;did fi [dan il-Partit Nazzjonalista, dan ilpartit, li g[andu 130 sena ta’ storja, jo[ro; iktar b’sa[[tu. Hawnhekk qal ukoll li minkejja l-minoranzi b’mod partikolari fin-Nofsinhar ta’ Malta, inNazzjonalist m’g[andu qatt inaqqas mill-kura;; li g[andu. Filwaqt li semma kif m’g[andhomx
jin[attu l-pedamenti tal-Partit, semma wkoll kif il-kandidatura tieg[u g[allKap tal-Partit kienet okka]joni biex jitg[allem mill-kunsillieri, li huma riflessjoni tas-so/jetà Maltija. Qal ukoll li iktar minn pro/ess ta’ g[a]la, l-elezzjoni g[all-Kap tal-Partit Nazzjonalista serviet b[ala pro/ess ta’ g[aqda g[allPartit. Mario de Marco [a l-opportunità biex jirringrazzja li]-]ew; kandidati l-o[ra li kkontestaw g[all-kariga ta’ Kap u fakkar kif nhar is-Sibt, apparti l-elezzjoni g[all-karigi ta’ Vi/i Kap, se jkun hemm ukoll l-elezzjonijiet g[allKumitat E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista. Wa[da mill-isfidi li l-Partit se jkun qed i[ares lejhom matul il-[ames snin li ;ejjin se tkun id-distakk elettorali.
Mario de Marco semma li wara dan il-pro/ess ta’ ti;did fi [dan il-Partit Nazzjonalista, dan il-partit, li g[andu 130 sena ta’ storja, jo[ro; iktar b’sa[[tu
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
Parlament 7
33 pri;unier talbu biex X’innutajna jo[or;u mill-[abs g[al Il messa;;iera tal Parlament qed ikollhom g[adma iebsa Ftit minuti qabel ma tibda s seduta wie[ed minn ra;uni valida dawn il [addiema x aktarx meta jkun imissu) qed ikun assenjat fejn l istrangers gallery u jie[u nota ta kull ■ -
-
‘
’.
-
-
Kien hemm 33 pri;unier li talbu permess biex jo[or;u mill-[abs biex ikunu jistg[u j]uru lil xi qraba. Manuel Mallia, il-Ministru g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali qal dan bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret midDeputat Nazzjonalista Beppe Fenech Adami. Il-Ministru Mallia qal li lpro/edura li tkun segwita meta pri;unier ikun jixtieq i]ur qraba barra l-[abs, hi spjegata fid-Direttivi Ministerjali talPrison Leave. L-ewwel nett trid issir talba mill-pri;unier fl-uffi//ju fejn ikunu milqug[a l-applikazzjonijiet ta’ din ix-xorta. Ji;i mitlub /ertifikat mediku millpri;unier dwar il-kundizzjoni li l-pazjent ikun jinsab fiha u wara jkun infurmat it-tabib mill-Fa/ilità biex i]ur lill-pazjent u jikkonferma l-qag[da li jkun jinsab fiha u kull informazzjoni me[tie;a dwar lapplikant kif ukoll i/-/ertifikat li jkun g[amel it-tabib tal{abs, tkun imressqa quddiem il-Prison Leave Advisory Board (PLAB) sabiex tkun diskussa jekk g[andhiex tkun rakkomandata. Wara dan il-pro/ess, l-applikazzjoni tg[addi g[and idDirettur bir-rakkomandazzjoni tal-PLAB sabiex jag[mel ilkummenti tieg[u u wara din tintbag[at l-uffi//ju tasSegretarju Permanenti fil-
,
( ’
-
’
’
persuna li tid[ol takkumpanja lil xi ministru jew segretarju parlamentari fil-Plenarja. U alla[ares ji]gi//alhom xi [add g[ax mur oqg[od bis-superjuri tag[hom!
■
Il-compassionate leave jing[ata f’ka] ta’ mard serju, kroniku u meta pazjent ikun fi stat li ma jkunx jista’ j]ur lill-pri;unier fil-[abs
Ministeru tal-Intern u sSigurtà Nazzjonali, g[allapprovazzjoni finali. L-applikazzjoni ter;a’ tintbag[at lura mill-Ministeru g[and id-Direttur li mbag[ad tg[addi g[and l-Uffi/jal inkarigat sabiex tkun appuntata l-iskorta me[tie;a [alli lpri;unier ji;i skortat biex i]ur lill-persuna kon/ernata. Il-Ministru Mallia qal li dan il-compassionate leave
jing[ata f’ka] ta’ mard serju, kroniku u meta pazjent ikun fi stat li ma jkunx jista’ j]ur lillpri;unier fil-[abs u dan dejjem wara li jkun i//ertifikat mit-tabib tal-Fa/ilità. Leave ta’ dan it-tip jing[ata fuq ba]i ta’ darba fix-xahar u kull ]jara tkun ta’ madwar 30 minuta. Dan il-leave jista’ jkun mi/[ud jekk l-im;iba talpri;unier ma tkunx sodisfa/enti.
L-Oppo]izzjoni jixirqilha kull rispett fl-og[la istituzzjoni tal-pajji]. Waqt il-[in tal-mistoqsijiet kelliema mill-Oppo]izzjoni qed jistaqsu mistoqsijiet interessanti u li jqanqlu interess. I]da l-kontribut tad-Deputati Nazzjonalisti fil-Parlament mhux qed jing[ata trattament xieraq. Fi]-]ew; seduti ta’ din il-;img[a, ta’ nhar it-Tnejn u ta’ nhar it-Tlieta, il-Prim Ministru Joseph Muscat ma kienx pre]enti fil-Plenarja biex jirrispondi l-mistoqsijiet. Fis-seduta ta’ nhar it-Tnejn, idDeputat Nazzjonalista Jason Azzopardi staqsa lillPrim Ministru biex jag[ti r-reazzjoni tieg[u g[addiskors tal-President. Il-Prim Ministru ma kienx pre]enti u minfloku qam jitkellem is-Segretarju Parlamentari Michael Farrugia. It-twe;ibiet li saru mill-membru tal-Gvern ma kinux sodisfa/enti. Tajjeb g[amel il-Whip tal-Grupp Parlamentari Nazzjonalista David Agius meta lmenta li hu ina//ettabbli g[allPrim Ministru li jonqos milli jkun pre]enti filParlament biex iwie;eb mistoqsijiet ta’ interess nazzjonali. L-istorja rrepetiet ru[ha l-g[ada t-Tlieta... u aktar ag[ar g[ax kienet proprju fl-ewwel mistoqsija tas-sessjoni. Id-Deputat Nazzjonalista Mario de Marco staqsa lill-Prim Ministru biex jelenka l-ismijiet talpersuni kollha li servew b[ala segretarji permanenti mill-1992 sal-lum u f’kull ka] jg[id kemm damu jservu f’din il-kariga u x’kienet ir-ra;uni g[aliex waqfu jservu f’din il-kariga. L-iSpeaker sejja[, g[al darb’o[ra, lis-Segretarju Parlamentari Michael Farrugia biex iwie;eb flok il-Prim Ministru g[ax kien imsiefer. It-twe;ibiet kienu tal-mist[ija – wa[da wara l-o[ra jg[idu lill-interpellanti mill-Oppo]izzjoni biex jag[mlu l-mistoqsijiet tag[hom bil-miktub. IsSegretarju Parlamentari seta’ pprepara ru[u qabel ma mar il-Parlament! Veru qed ikollna twe;ibiet ina//ettabbli, li qed jonqsu mir-rispett lejn lOppo]izzjoni u, fuq kollox, lejn id-dinjità tal-Kamra tar-Rappre]entanti.
162 ka] fi/-?entru dwar l-Arbitra;;
Link permanenti
Bejn Jannar u Marzu ta’ din is-sena kienu ppre]entati 162 ka] fi/-?entru dwar lArbitra;; ta’ Malta. Meta kien qed iwie;eb mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat
L-impenn tal-Gvern hu li jkompli bl-istudji ne/essarji fuq il-possibbiltà ta’ link permanenti bejn Malta u G[awdex. Dan qalu Joe Mizzi, il-Ministru g[at-Trasport u l-Infrastruttura bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Chris Said.
Nazzjonalista Carmelo Mifsud Bonnici, Manuel Mallia, il-Ministru g[all-Intern u sSigurtà Nazzjonali qal li matul is-sena li g[addiet kienu ppre]entati 431 ka].
IN-NAZZJON II-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
8 Lokali
Pro/ess ta’ g[aqda aktar milli pro/ess ta’ g[a]la
Biex tag[ti d-demm trid biss ftit kura;;
Il-Partit Nazzjonalista g[addej minn pro/ess ta’ bidla: pro/ess li beda fil-kampanja li kellna g[all-[atra ta’ kap ;did. Matul dik il-kampanja, li jien sejja[tilha pro/ess ta’ g[aqda aktar milli pro/ess ta’ g[a]la, rajna ener;ija u entu]ja]mu kbir [iere; mill-g[eruq tal-Partit. Mal-[atra tieg[u, Simon beda mill-ewwel jimplimenta numru ta’ mi]uri li g[andhom iwasslu biex il-Partit Nazzjonlista ji;;eded. Saret Konferenza :enerali Straordinarja biex tapprova b’ur;enza bidla fl-istatut biex il-Partit ikollu Vi/i Kap g[all{idma Parlamentari u Vi/i Kap g[all-Affarijiet tal-Partit. Ftit jiem wara twaqqfet Kummissjoni biex tirrivedi listatut tal-Partit. G[ada se jsiru l-elezzjonijiet biex jimtlew i]-]ew; postijiet ta’ Vi/i Kap u biex jintag[]lu lmembri tal-E]ekuttiv. {idma kbira fi ftit ]mien. Il-bidla mhix u m’g[andhiex tkun biss fl-u/u[. Ilpoplu jistenna minna li nibdlu l-mod li bih nag[mlu u nitkellmu l-politika. Il-politika tag[na trid tirrifletti a[jar l-aspirazzjonijiet tal-poplu tag[na, tas-so/jetà tag[na fiddiversità tag[ha. Il-poplu jistenna minna wkoll li nkunu Oppo]izzjoni serja u li naqdu dmirna b’rispett s[i[ lejn ilKostuzzjoni ta’ pajji]na. Il-[idma tag[na filParlament mhix se tkun fa/li. Quddiemna g[andna gvern b’ma;;oranza ta’ disa’ si;;ijiet, gvern li g[andu tlieta u g[oxrin ministru jew segretarju parlamentari, lakbar front bench li qatt kellu pajji]na. Kull Ministru u Segretarju Parlamentari g[andu mieg[u armata ta’
minn Mario de Marco kandidat g[all-Kariga ta’ Vi/i Kap tal-PN g[all-Affarijiet tal-Parlament
nies. Barra minn hekk qeg[din naraw li postijiet flamministrazzjoni qeg[din jimtlew min-nies mid[la sew tal-Partit Laburista. Donnu li l-interess parti;jan qieg[ed jirba[ fuq l-meritokrazija li tant konna nisimg[u biha qabel l-elezzjoni. Donnu l[las tal-kontijiet sar aktar importanti mill-interess nazzjonali. Xog[olna b[ala Oppo]izzjoni fil-Parlament hu li naraw li l-interess tal-pajji] ji;i m[ares. A[na rridu nkunu t-tarka tal-interessi ta/-/ittadini u ma n[allux il-gvern ju]a s-sa[[a tieg[u biex ikisser dak li rnexxilna nibnu matul is-snin li g[addew. Irridu nu]aw il-vu/i tag[na filParlament biex inressqu lpreokkupazzjonijiet tal-kostitwenti tag[na u ta/-/ittadini Maltin. Fl-istess [in, irridu nuru li a[na gvern alternattiv. Irridu nuru li g[andna x’nippronu fuq livell ta’ politika, ta’
pro;etti u ta pjani g[allpajjizna. Ma nistg[ux inkunu Oppo]izzjoni b[alma kellna fil-[ames snin li g[addew, Oppo]izzjoni li dejjem tikkritika imma qatt ma to[ro; b’alternattivi ta’ kif l-affarijiet jistg[u jsiru a[jar. Biex naqdu dan ir-rwol, irridu nkunu il-[in kollu f’kuntatt man-nies, mas-so/jetà /ivili. Simon g[adu kif innomina s-shadow cabinet. Tista’ tg[id kull deputat min-na[a tal-Oppo]izzjoni g[andu qasam partikulari li jrid isegwi mill-qrib. Dan id-dover ma jistax u m’g[andux isir biss minn ;ewwa l-bini tal-Parlament. Anzi jrid isir billi kull deputat i]omm kuntatt dirett mal-kostitwenti tieg[u, mal-g[aqdiet u organizzazzjonijiet li g[andhom rabta mal-qasam li jkun qieg[ed jew tkun qieg[da issegwi. Daqstant importanti li n]ommu kuntatt mal-kunsilliera tag[na f’din il-[idma. B’hekk inkunu qeg[din insiru tassew Partit Popolari, Partit tan-nies. Irridu na[dmu b’mod kordinat u billi ninvolu lil kull min jixtieq ja[dem fl-interess talPartit Nazzjonalista u fl-interess tal-pajji]. Irridu nwasslu lvu/i tag[na mhux biss lil min ivvutalna imma iktar importanti lil min din id-darba ma vvutax lill-Partit Nazzjonalista. Jiena nixtieq nag[ti s-sehem tieg[i biex ng[in f’din il[idma. Jien kont g[idt li lest g[al kull [idma li jixtieq minni l-Partit. G[alhekk tfajt in-nomina tieg[i g[all-elezzjoni ta’ Vi/i Kap tal-Partit. Irrid na[dem mal-Kap u luffi/jali l-o[ra tal-Partit, irrid na[dem mal-kunsilliera biex dan il-Partit jer;a’ jissa[[a[ u jsir il-Partit tal-ma;;oranza.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
Opinjoni 9
Il-partit li Ner;g[u nirb[u naf u rrid l-fidu/ja tal-poplu Biex infiehem g[ala qed noffri s-servizz tieg[i b[ala Vi/i Kap g[all-Affarijiet tal-Partit, je[tie; ng[id xi [a;a dwar kif nifhem lisfida ewlenija quddiem il-Partit Nazzjonalista llum. L-ewwel pass fi kwalunkwe ti;did hu li ting[araf il-problema bla tlaqliq: il-PN hu fil-qag[da li hu llum mhux biss g[ax tilef il-vot ta’ [afna nies, i]da wkoll g[ax tilef ir-rispett tag[hom. U tilef irrispett mhux biss ta’ [afna individwi i]da ta’ faxex s[a[ tasso/jetá. Dawn in-nies g[al ]mien twil kienu rikonoxxenti g[al kisbiet politi/i, ekonomi/i u so/jali li reb[ilhom il-PN. Il-libertà mittheddid u l-vjolenza, il-libertà talespressjoni, is-solidarjetà, ledukazzjoni miftu[a bera[ g[attalenti m]ewqa ta’ pajji]na, servizz tas-sa[[a mill-aqwa. Dawn il-kisbiet hemm baqg[u. I]da ;raw serje ta’ affarijiet li gerrxu lil dawn in-nies. Kienu jaraw lilhom infushom fil-PN. Ma baqg[ux.
L-ewwel, u qabel xejn, qabel ma nistg[u ner;g[u nirb[u l-fidu/ja politika tan-nies bil-vot tag[hom, je[tieg li nirb[u lura r-rispett tan-nies U na]]arda ng[id li anki fost min baqa’ jivvota g[all-PN, sa din l-a[[ar elezzjoni, kien hemm min kien u g[adu ma jarax lilu nnifsu rifless fil-PN. Jekk dak li qed ng[id hu minnu, mela ma nistg[ux nevitaw tliet konklu]jonijiet. L-ewwel, u qabel xejn, qabel ma nistg[u ner;g[u nirb[u l-fidu/ja politika tan-nies bil-vot tag[hom, je[tieg li nirb[u lura r-rispett tannies. It-tieni, biex dan ir-rispett jintreba[ lura, je[tie; li ner;g[u niskopru l-valur Nazzjonalist tad-djalogu. U d-djalogu veru jse[[ meta tisma’ u tag[ti kas ta’ dak li qed jg[id l-ie[or. Biex hu jidentifika mieg[ek, je[tie; li l-ewwel tkun tista’ tidentifika mieg[u int. It-tielet, biex wie[ed ikun jista’ jidentifika sew mal-o[rajn, l-aktar kwalità importanti mhux li tkun taf il-partit sew minn ;ewwa. Je[tie; tkun tafu sew minn barra. Ji;ifieri, je[tie; il-[ila li wie[ed i[ares lejn il-partit kif qed jidher lil dak li jkun. Biex wie[ed jifhem jekk innies humiex qed jaraw lilhom infushom fit-tmexxija tal-partit.
minn Claudette Buttigieg
Hu proprju g[ax hekk nifhimha lisfida l-kbira li qed noffri s-servizz tieg[i. I/-/irkostanzi ta’ [ajti jg[inuni nidentifika tajjeb ma’ faxex s[a[ ta’ nies li je[tie; li nifhmu u niddjalogaw mag[hom. Jien ili interessata fil-politika. Simon Busuttil, li jiftakarni b[ala uffi/jal tal-Kunsill Universitarju taliStudenti, dan l-a[[ar qalli li jiftakarni b[ala ‘annimal politiku’. Kont mid[la bi]]ejjed tal-PN li kont mitluba no[ro; g[all-elezzjoni f’isem il-partit mill-1992, i]da qatt ma kont attivista. Dawn i/-/irkustanzi jag[tuni lvanta;; li nista’ nifhem a[jar dawk in-nies kollha li g[al snin twal kienu grati lejn il-PN, g[alkemm qatt ma saru attivisti, u li fl-a[[ar elezzjoni dehrilhom li ma jistg[ux ikomplu jappo;;jawna. Mhux biss. Min[abba li jien ;ejja minn familja ta’ ra[[ala, nista’ nifhem dik il-faxxa ta’ bdiewa, ra[[ala u sajjieda li [assewhom imdarrsin bina. Min[abba x-xog[ol tieghi fil-mu]ika, il-kultura u xxandir, nista’ nifhem dawk il-faxex ta’ nies – dawk li j[obbu u ja[dmu fil-kultura u l-arti, kif ukoll i]]ag[]ag[ – li bdew i[ossu li m’g[adniex nirrappre]entaw l-aspirazzjonijiet kollha tag[hom. Il-[idma li wettaqt, sa minn ]mien l-Università, u l-[biberiji li g[amilt, fil-qasam tad-drittijiet u lugwaljanza, jag[tuni l-kredenzjali li niddjaloga ma’ dawk il-minoranzi li jidhrilhom li a[na nqasniehom. G[al dan id-djalogu jien in;ib il[ila li g[andi g[al komunikazzjoni. In;ib l-ener;ija. U n;ib il-prin/ipji sodi, ibba]ati fuq il-libertà u s-solidarjetà, li g[allimni dal-partit stess li je[tie; li jkollok biex ter;a’ tirba[ mhux biss ir-rispett tan-nies i]da biex anki jer;g[u jag[]luk bi [;arhom biex isservihom fil-gvern. Qed noffri s-servizz tieg[i g[ax nista’ n;ib il-partit qrib in-nies u nnies qrib il-partit.
Il-partit tag[na dejjem kien qalbieni li qatt ma qata’ qalbu quddiem g[aw; u sfidi li ;ew kontrih. Il-PN dejjem g[eleb kull sfida u stinka u [adem biex eventwalment [are; rebbie[. Il-[idma kollettiva tag[na flimkien mal-kap tal-partit tista’ ssarraf biex nirkupraw dak li tlifna matul is-snin. Tul dawn l-a[[ar ;img[at kien ta’ sodisfazzjon kbir g[alija li niltaqa’ mal-kunsillieri tal-Partit Nazzjonalista fejn skoprejt kemm g[andna nies li huma ddedikati u j[obbu l-partit. Fhimt mill-qrib kemm hawn nies li lesti ja[dmu biex lil dan il-partit jarawh mill;did partit vi/in in-nies – partit rebbie[. Xi [a;a li verament laqtitni matul din il-kampanja tieg[i g[all-Vi/i Kap g[all-Affarijiet tal-Partit, hi lener;ija u l-ispirtu [aj f’dan il-partit li fil-;img[at ta’ wara telfa elettorali kbira iggalvanizza ru[u b’ammont kbir ta’ nies jersqu lejh, anke g[all-ewwel darba, lesti biex joffru l-[idma tag[hom – lesti biex iservu.
Il-[idma kollettiva tag[na flimkien mal-kap tal-partit tista’ ssarraf biex nirkupraw dak li tlifna matul is-snin Il-partit tag[na dejjem kien qalbieni li qatt ma qata’ qalbu quddiem g[aw; u sfidi li ;ew kontrih. Il-PN dejjem g[eleb kull sfida u stinka u [adem biex eventwalment [are; rebbie[. Il-[idma kollettiva tag[na flimkien mal-kap tal-partit tista’ ssarraf biex nirkupraw dak li tlifna matul issnin. Biex naslu g[al dan irridu nkunu partit li jifta[ il-bibien tieg[u bera[. Irridu mill-;did insiru il-partit li fih kull wie[ed u wa[da minna j[ossu komdu fih. Irridu li l-partit jer;a’ jsir ilfabbrika tal-ideat, il-promotur talbidliet, il-post fejn kull wie[ed u wa[da minna jista’ jsib fih ilmilja tieg[u. Irridu nkunu partit li jmur i[abbat il-bibien, il-qlub u lim[u[ ta’ dawk in-nies li we;;ajna, li nqasna, li warrabna, li xi drabi nsejna. Irridu b’umiltà li dawn ner;g[u nuruhom li dan il-partit, hu l-partit tag[hom, li tg[allem minn nuqqasijiet tieg[u u li lest jilqa’ fi [danu li kull min irid jikkontribwixxi g[all-;id tal-partit u lpajji]. Irridu nwasslu l-messa;; li filPartit hemm post g[al kul[add.
minn Beppe Fenech Adami
Biex niksbu lura l-fidu/ja talpoplu jrid ikollna l-kura;; li nibdlu u na;;ornaw il-politika tal-partit tag[na. Irridu nindirzzaw l-aspirazzjonijiet tal-eluf ta’ ]g[a]ag[ li se jkuu qeg[din jivvutaw g[all-ewwel darba fl-elezzjoni ;enerali li ;ejja. Irridu nkunu l-vu/i, id-dar naturali ta’ eluf ta’ ]g[a]ag[ li vvutaw g[all-ewwel darba fl-elezzjoni ;enerali li g[addiet. Irridu nkunu verament il-partit li jkun pre]enti fil-[ajja ta’ kuljum tan-nies. Irridu nkunu l-Partit tal-faxex kollha tas-so/jetà. Irridu nkunu l-partit tal-minoranzi, tal-aktar batuti, tal-iktar imwarrba fis-so/jetà. Irridu nkunu l-partit li meta inti tbati huwa jbati mieg[ek, meta inti ssofri huwa jsofri mieg[ek, meta inti tibki huwa jibki mieg[ek. Irridu fuq kollox inkunu l-partit li g[andu qalbu l-[addiema, qalbu t[abbat man-nies tax-xog[ol. It-telfa elettorali ta’ Marzu li g[adda m’g[andiex taqtg[alna qalbna i]da g[andha timlina b’rieda soda u ener;ija biex flimkien na[dmu biex ner;g[u nirb[u lfidu/ja tal poplu Malti . Il-messa;; tieg[i huwa li dan huwa possibbli kemm-il darba nag[rfu l-i]baliji li g[amilna u jkollna l-kura;; li nag[mlu t-tibdiliet li hemm b]onn. Nirb[u lfidu/ja tal-poplu jekk inkunu Oppo]izzjoni serja u kredibbli – Oppo]izzjoni li tag[raf dak li huwa tajjeb u tikkritika u topponi dak li huwa [a]in. Nirb[u lfidu/ja tal-poplu jekk b[ala partit noffru politika alternattiva u a;;ornata li tirrifletti ]-]menijiet u r-realtajiet tal-lum. Jiena konvint, illi bl-g[ajnuna ta’ kul[add, flimkien mal-kap u mieg[ek, dan nistg[u nag[mluh.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
10 Ilum il-:img[a
Dan l-a[[ar il-Gvern Laburista [abbar li kien [atar lil Jason Micallef, kandidat Laburista fl-a[[ar elezzjoni u eks Segretarju :enerali tal-Partit Laburista, b[ala Chairman tal-V-18,
li g[andu l-kompitu li jipprepara l-Belt Valletta biex tkun il-Belt Kapitali Ewropea tal-Kultura fl2018. Jason Micallef [a post David Felice, li kien g[amel mill-kariga li kien jokkupa su//ess
kbir. Il-Partit Nazzjonalista sejja[ in-nomina ta’ Jason Micallef b[ala l-ag[ar reklam li l-Gvern Malti kien se jag[mel g[all-belt kapitali u g[al pajji]na.
Aktar minn €200 miljun fi pro;etti g[all-Belt Valletta Il-Gvern Nazzjonalista ma stenniex li l-applikazzjoni ta’ Malta biex tkun il-Belt Kapitali Ewropea Kulturali tkun approvata biex jibda ja[dem [alli jag[ti lill-belt kapitali ta’ pajji]na d-dinjità li jixirqilha b[ala /entru storiku, politiku u residenzjali. Kien ilu ja[dem! Kien ilu jwettaq pro;etti. Mhux biss il-pro;ett talParlament il-;did, Bieb il-Belt u t-teatru fil-miftu[, i]da numru kbir ta’ pro;etti o[rajn.
minn Joe M. Zahra joe.zahra@live.co.uk
Il-kuntrast
Illum mhux talli l-gvern pre]enti ma baqax g[addej bl-istess [e;;a fil-pro;ett ewlieni ta’ Bieb il-Belt i]da qed jo[loq dubji dwaru. Illum iridu jbellg[ulna li l-blokk qrib il-bini proprju talParlament, li se ji;bor fih uffi//ji u swali tal-kumitati, hu ]g[ir. X’tort g[andu l-Gvern Nazzjonalista li [aseb g[al uffi//ji g[al tnax-il ministru, meta l-gvern ta’ Lawrence Gonzi kien iffurmat minn tliet ministri inqas mit-tnax li g[alihom [asbu g[al uffi//ji, i]da li l-gvern pre]enti tella’ g[al prim ministru u erbatax il-ministru? L-Italja b’popolazzjoni ta’ 57 miljun g[andha gvern ta’ 21 ministru. A[na b’popolazzjoni ta’ 420,000 g[andna gvern bi 15-il ministeru. Ji;ifieri tTaljani b’popolazzjoni ta’ 136 darba akbar minn ta’ pajji]na g[andhom biss seba’ ministri iktar minna! Biss anke ]-]ieda fil-ministeri m’g[andhiex tkun problema. L-uffi//ji jistg[u ji/kienu ftit u jid[lu tnejn, tlieta iktar. Jista’ wkoll ikun hemm uffi//ji f’bini fil-qrib. Ng[id jien f’Palazzo Ferreria, bini talgvern fa//ata tal-Parlament il-;did, fejn hemm kmamar kemm wie[ed irid. Biss l-importanti hu li jikkritikaw u jmaqdru. Ma rridux ninsew li l-Laburisti kienu minn dejjem kontra dan il-pro;ett tant li l-Prim Ministru millOppo]izzjoni kien stqarr li jekk ikun fil-gvern hu lest li j[alli lil Lawrence Gonzi jawgura hu lParlament il-;did. Pro;etti li saru ta[t Gvern Nazzjonalista favur il-Belt Valletta
Lura g[all-pro;etti fil-Belt Valletta. F’dawn la[[ar snin, inklu] il-pro;ett ta’ Bieb il-Belt, twettqu b’aktar minn €200 miljun ta’ pro;etti. {alli nsemmi xi w[ud: • Ir-restawr tas-swar b[ala parti minn pro;ett b’investiment ta’ €36 miljun; • Il-lift tal-Barrakka ta’ Fuq li li tlesta dan l-a[[ar b’investiment ta’ €2.5 miljun; • Il-pont minn fuq l-art g[all-breakwater fid-da[la tal-Port il-Kbir b’investiment ta’ €2.8 miljun; • Ir-restawr tal-fa//ata tal-Palazz, tal-fa//ata tal-
Ta[t il-Gvern Nazzjonalista l-Belt Valletta [adet forma ;dida permezz tad-diversi investimenti li saru inklu] dak ta’ mmodernizzar u restawr
Ber;a ta’ Kastilja; il-fa//ata ta’ Palazzo Parisio (Ministeru tal-Affarijiet Barranin); tal-Biblijoteka Pubblika; • Il-pavimentar ta’ diversi toroq fil-Belt li nbidlu f’zoni pedonali; • Tisbi[ ta’ Pjazza San :or;, li b’investiment ta’ €1.0 miljun, minn carpark inbidlet f’zona pedonali biex titgawda mill-poplu; • Ir-restawr tal-Knisja tal-Vittorja; • Ir-restawr u t-tisbi[ tal-;onna tal-Barrakka ta’ Fuq; tal-Barrakka t’Isfel u Hastings; • Ir-restawr tal-kappelli tal-Konkatidral ta’ San :wann; • Ir-restawr fil-Palazz Presidenzjali; • Il-pro;ett tal-Kavallier ta’ San :akbu, li b’investiment ta’ aktar minn €10 miljun inbidel f’?entru ta’ Kreattività; • Ir-restawr tal-Knisja ta’ Santa Caterina d’Italia; • Ir-restawr ta’ diversi knejjes mxerrda mal-Belt kollha; • Ir-restawr ta’ diversi ni/e/ fil-kantunieri tat-toroq tal-belt; • Ir-restawr tad-diversi bere;; • Ir-restawr tal-Ber;a tal-Italja b’investiment ta’ €2.3 miljun; • Xog[ol kbir ta’ restawr fi/-?entru tal-Konferenzi tal-Mediterran. Il-pro;ett ori;inali kien twettaq mill-Gvern Laburista, i]da wara li n[araq lejn tarf l-a[[ar gvern Laburista ta’ Karmenu Mifsud Bonnici, Gvern Nazzjonalista investa madwar €10
L-Italja b’popolazzjoni ta’ 57 miljun g[andha gvern ta’ 21 ministru. A[na, b’popolazzjoni ta’ 420,000, g[andna gvern bi 15-il ministeru. Ji;ifieri t-Taljani b’popolazzjoni ta’ 136 darba akbar minn ta’ pajji]na g[andhom biss seba’ ministri iktar minna!
miljun biex re;a’ rrestawra lpost. U biex wettaq [idma kbira ta’ restawr u ristruturazzjoni meta kienet organizzata f’Malta l-Konferenza tal-Mexxejja talCommonwealth; • Tisbi[ ta’ Vjal Gilormu Cassar, fejn sar post g[allparke;;; ing[ata t-tarmak mill-;did; sar il-pavimentar mill-;did; u kienu rrestawrati sew il-ballavostri kif ukoll il-lamp-posts b’ivestiment ta’madwar €1 miljun.
Aktar pro;etti
• Il-bini tal-Cruise Passenger Terminal, b’investiment ta’ madwar €35 miljun. Dan jinkludi rrestawr tal-Im[a]en ta’ Pinto u Forni u l-Kappella tas-Sagra Famiglia, il-bini ta’ triq wara l-im[a]en biex it-triq ori;inali setg[et tag[mel parti mit-terminal bini ta’ terminal ;did u ta’ laguna; • Ir-restawr u ristruturazzjoni ta’ bini qadim qrib ilCruise Terminal li nbidel fi dwana; • Pro;etti ta’ restawr b’investiment ta’ madwar €20 miljun mill-Valletta Rehabilitation Project u rRestoration Unit; Ir-restawr tal-Forti Sant’Iermu, pro;ett li qed jitwettaq bl-g[ajnuna minn fondi tal-UE, b’investiment ta’ €15-il miljun.
Awguri g[al aktar investiment fil-belt kapitali ta’ Malta
Dawn huma biss parti mill-pro;etti li twettqu filbelt kapitali ta’ pajji]na. Tant sar xog[ol fil-Belt li hemm min ilmenta li l-belt kapitali ta’ pajji]na nbidlet f’sit kbir ta’ kostruzzjoni. Issa li kien hemm bidla fil-gvern nisperaw li l[idma li beda l-Gvern Nazzjonalista tissokta g[aliex [ames snin malajr jg[addu, l-2018 malajr tasal u lbelt kapitali ta’ pajji]na trid tkun lesta b[ala l-vetrina ta’ pajji]na. Ma ninsewx li l-Belt Valletta hi l-aktar lokalità li j]uru t-turisti. Hi l-lokalità li ma jitilfux li j]uru ilqrib nofs miljun passi;;ier li j]uru pajji]na fuq cruise liners. G[alhekk filwaqt li dak kollu li jitwettaq fil-Belt Valletta jitgawda mill-poplu Malti kollu, dan jikkontibwixxi wkoll biex intejbu l-prodott tag[na lit-turisti, li min-na[a tag[hom jikontribwixxu parti sostanzjali mill-;id nazzjonali ta’ pajji]na.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
So/jetà li tkun taf tikkore;i l-[a]in Il-Gvern Laburista qieg[ed jippretendi li jkollna so/jetà li fiha [add ma jikkritikah. L-ewwel tentattiv ta’ dan mill-Gvern Laburista mmexxi mill-Prim Ministru Joseph Muscat kien li jibda jippremja lil min tah palata u [are; g[onqu biex jitla’ l-Partit Laburista fil-Gvern. U dan biex ma jkunx hemm inkwiet ma’ min fil-kampanja kellu jidher spalla ma’ spalla u appo;;ja fil-miftu[ lill-Partit Laburista u lil Joseph Muscat. U dan qed narawh fil-[atriet tal-bordijiet u a;enziji tal-Gvern fejn il-Minisitri tal-Kabinett ta’ Muscat qeg[din ja[tru u jappuntaw nies b’mod mill-aktar parti;jan. {atra wara o[ra li ja;evolaw lil min ing[aqad mieg[u fil-kampanja elettorali biex jikkonvin/i lill-elettorat jag[ti l-vot lill-Partit Laburista. Jipprova jag[laq [alq is-so/jetà /ivili u jsikket lill-Oppo]izzjoni Bl-isku]a li l-politika Maltija issa g[andha tkun wa[da po]ittiva, qed jipprova jag[laq [alq isso/jetà /ivili u sa[ansitra jsikket lill-Oppo]izzjoni. Ftit wara li tela’, il-Prim Ministru Joseph Muscat kien qal li se jag[ti [atriet e]ekuttivi lil nies millOppo]izzjoni. U meta g[amel attentat biex i;ib lill-
eks Ministru tal-Finanzi Tonio Fenech ja[dem g[all-Gvern Laburista, naturalment l-Oppo]izzjoni b’mod serju rrifjutat g[ax din il-[a;a ;;ib dak li ebda poplu [ieles ma jista’ ja//etta. Alternattivi /ari bejn Gvern u Oppo]izzjoni G[ax poplu li jg[o]] id-demokrazija j[obb g[a]la /ara bejn alternattivi diversi: min-na[a lwa[da, Gvern li jkollu d-dmir u l-pi] li jiggverna u jie[u d-de/i]jonijiet, u min-na[a l-o[ra Oppo]izzjoni li tkun alternattiva g[alih, tipproponi l-policies tag[ha lill-pajji] u ]]omm lill-Gvern jag[ti kont ta’ g[emilu bil-kritika g[all-[a]in li jag[mel. Il-filosfu tas-seklu 20 Karl Popper – li [adem flAwstrija u fl-Ingilterra – kien ifisser id-demokrazija fl-essenza tag[ha b[ala l-poter tal-poplu li meta jrid, bil-vot f’elezzjoni, ine[[i lill-gvern li jkun hemm u minfloku jpo;;i lil [addie[or. G[a]la vera u /ara quddiem l-elettorat Biex jag[mel dan, l-elettorat irid ikollu g[a]la vera bejn alternattivi li jkun jafhom. Jekk il-poplu ma jkunx jaf min qed jiggverna u min mhux, kif jista’ jag[]el? Jekk min suppost qed jikkritika lill-
Gvern ikun qed ja[dem mieg[u, x’g[a]la jkollu lelettorat? G[alhekk hu l-privile;; tal-poplu f’demokrazija li jkollu Gvern li jiggverna u Oppo]izzjoni li tag[ti l-alternattivi tag[ha, u li jkun hemm differenza bejn it-tnejn. M’g[andux ikun il-privile;; tal-Oppo]izzjoni li tiggverna, lanqas m’g[andu jkun il-privile;; talGvern li ja[rab mir-responsabbiltà tieg[u, lanqas m’g[andu jkun il-privile;; tal-politikanti li j[alltu u jaqsmu; il-privile;; g[andu jkun biss tal-elettorat li, jekk u meta jidhirlu, iwarrab lil min ikun filgvern u jag[]el partit alternattiv floku. Il-privile;; tal-poplu li jag[]el Karl Popper kien favur il-kritika, favur loppo]izzjoni, favur id-dibattitu dwar l-ideat, dwar il-policies, dwar l-azzjoni, g[ax dawn huma ssisien ta’ dik li sejja[ so/jetà miftu[a; so/jetà li
kapa/i tiddiskuti dak li tkun qed tag[mel [a]in u jkollha l-mekkani]mi u l-istituzzjonijiet [alli tikkore;ih. L-oppo]izzjoni /ara, il-kritika g[all-[a]in u ddibattitu bejn alternattivi diversi huma s-sisien tallibertà u tad-demokrazija u l-privile;; ta’ elettorat [ieles.
Kienu ppreparati^ Iva u le G[addew aktar minn xahrejn mill - elezzjoni ;enerali u l - in/ertezza li suppost spi//at b ’ ri]ultat daqshekk de/i]iv tal - elet torat , mhux biss g[ada hemm , i]da qed tin[ass aktar . Hawn /ertu bi]a ’ li qed teffettwa l - finanzi tal familji tag[na u din hija riflessa fin - nuqqas ta ’ negozju li diversi [wienet ]g[ar jew kbar qed jin nutaw . {afna qed jistaqsu xi preparamenti g[amel il Partit Laburista biex jig gverna ? Joseph Muscat kien idde/ieda malajr li jadotta l - ba;it tal - 20 1 3 li hu stess kien ivvota kontrih biex il gvern Nazzjonalista jaqa ’ ]gur , i]da ma kienx lest bi preparamenti sodi dwar kif kien se jkopri bl - attwaz zjoni tal - mi]uri tal - istess ba;it . Illum g[andna sit wazzjoni meta l - Ministru tal - Finanzi jog[rok idejh u
jistqarr ma ’ kul[add li dan il - ba;it mhux tieg[u u donnu jrid jg[addi r responsabbiltà tal - effetti tal - istess ba;it fuq [addie[or . Edward Scicluna jrid jifhem li hu qieg[ed fil gvern u sta g[alih li jsib is soluzzjonijiet li hemm b]onn biex l - in/ertezza li [oloq hu stess , tittaffa xi ftit . Kif kiteb tajjeb fit Times of Malta nhar itTlieta l - ekonomista rispet tat Karm Farrugia . il Ministru tal - Finanzi po;;a lilu nnifsu f ’ sitwazzjoni li g[al sena s[i[a rabat lilu nnifsu li jmexxi l - finanzi tal - pajji] fuq il - pjani ta ’ [addie[or . Farrugia argu menta li Scicluna seta ’ [a de/i]joni li jippre]enta mini - ba;it g[all - a[[ar nofs tas - sena . Din hija sistema adottata fir - Renju Unit meta l - ekonomija titlob xi a;;ustamenti . Dan in - nuqqas ta ’
In-nuqqas ta’ preparazzjoni hu mifrux ma’ kull settur tal-amministrazzjoni tal-gvern Laburista mmexxi minn Joseph Muscat
preparazzjoni hu mifrux ma ’ kull settur tal - ammin istrazzjoni tal - gvern Laburista mmexxi minn Joseph Muscat . Kellna l ka] tas - sie[ba tal - Ministru tas - Sa[[a Godfrey Farrugia meta din dehret [dejh b[ala voluntiera li kienet se ta[dem mieg[u . {add ma kien g[amel il - home work rikjest u [asbu li lpoplu ma kienx se jirrea;ixxi . Fil - fatt , l g[ajta ta ’ di]approvazzjoni g[al dak l - appointment mit - tieqa flok mill - bieb , wasslet biex is - sie[ba tal Ministru kellha tirri]enja fi ftit sig[at . L - istess dwar il kwistjoni serja ta ’ Ministri u Segretarji Parlamentari li baqg[u jipprattikaw il - pro fessjoni tag[hom kontra l Kodi/i tal - Etika . Il - preparamenti kien messhom saru qabel l - elez zjoni ;enerali . G[ala poli ti/i b[al George Vella , Godfrey Farrugia u Franco Mercieca ma wissewx lillklijenti tag[hom li jekk wara l - elezzjoni huma jin[atru b[ala parti mill Kabinett , ma kinux ikunu jistg[u jaqduhom mill ewwel ;urnata li jing[ataw il - ;urament tal - [atra ?
Kieku , dawn il - pazjenti kienu jkunu ppreparati . Mo[[ dawn il - politi/i Laburisti kien iffissat biss fuq li jie[du l - poter , imbag[ad jaraw x ’ ji;ri wara . I]da nkun qed nonqos mill - ;ustizzja jekk ng[id li l - Partit Laburista kien g[alkollox ming[ajr preparazzjoni biex jie[u l gvern f ’ idejh . Kienu preparati g[all - a[[ar biex itajru minn posthom nies tassew validi , li fil - passat taw lill - poplu Malti u G[awdxi servizz mill aqwa . Qa//tu Segretarji Permanenti minn posthom li s - servizz /ivili kellu b]onnhom fl - aktar [in sen sittiv tal - bidla fil - gvern . Qa//tu l - Kummissarju tal Pulizija bi pjan predetermi nat u l - Ministru Manuel Mallia g[adu , sakemm qieg[ed nikteb , ifettaq fil Parlament dwar il - [atra tal Kummissarju l - ;did Peter Paul Zammit . La[[qu lil kull minn tahom palata g[al xhur s[a[ qabel l - elezzjoni u lil dawk li wi//hom deher fit toroq tag[na fil - posters politi/i . Da[[lu fejn riedu lis - supporters tag[hom , xi
minn Salvu Felice Pace sfelicep@go.net.mt
w[ud f ’ karigi sensittivi , biex ja;evolaw lill - kumi tati lokali tag[hom li kell hom listi ta ’ ismijiet lesti biex il - Ministri Laburisti ja;ixxu fl - inqas ]mien pos sibbli . G[al dan kollu kienu ppreparati . Jekk Joseph Muscat irid li l - in/ertezza tispi//a , u b ’ hekk tiggwadanja l ekonomija Maltija , irid jag[ti lill - pajji] it - tmexxija serja , trasparenti u ;usta li kien wieg[ed qabel l - elez zjoni . Dan ma g[amlux . Mo[[u kien u g[adu biss fil - poter .
IN-NAZZJON Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
12 Ittri I/-?irasa
L-artiklu ta’ kull ;img[a ‘I/?irasa’ illum mhux qieg[ed ikun ippubblikat min[abba li Mario Galea, li jikteb l-artiklu, jinsab filCayman Islands imexxi delegazzjoni tal-Commonwealth li qed tosserva l-elezzjonijiet li qeg[din isiru f’dawn il-g]ejjer.
Xahrejn ta’ premjazzjonijiet Sur Editur, L-ewwel xahrejn ta’ dan il-gvern ;did Laburista kienu dominati minn xahrejn ta’ premjazzjonijiet lil min ivvutalu. Rajna premjazzjonijiet lil dawk ilLaburisti akkaniti li kienu ilhom jistennew lill-Partit Laburista jkun fil-gvern, kif ukoll lil dawk li vvutaw lill-Partit
Laburista g[all-ewwel darba. Kul[ad ing[ata xi premju, minn kbir u kiseb il-premju ta’ Chairperson, u min tah il-premju b[ala direttur jew membru fuq xi bord jew f’kariga o[ra f’xi a;enzija jew b[ala konsulent tal-Gvern.
A. Borg
Birkirkara
Vu/i promettenti
Sur Editur, Dan l-a[[ar d[alt fil-knisja [elwa tal-Madonna ta’ Pompej, f’Victoria nisma’ quddiesa li kienet g[al ru[ ?ensu Saliba f’g[eluq il[mistax-il jum minn mewtu. ?ensu kien joqg[od tefg[a ta’ ;ebla bog[od minn dan issantwarju u ta’ kull nhar ta’ Tnejn filg[axija konna niltaqg[u flimkien waqt ilLaqg[a tal-Azzjoni Kattolika li ssir g[all-ir;iel tar-Rabat. Waqt il-quddiesa [adt gost ferm nisma’ lis-sopran ]ag[]ug[a G[awdxija Claudia Tabone mill-Belt Victoria tkanta fil-bidu, fl-offertorju, waqt it-tqarbin u fi tmiem ilquddiesa. Xi [add li nzerta warajja staqsieni ta’ min kienet dik il-vu/i hekk sabi[a li tassew sa[[ret lil dawk kollha li kienu pre]enti. Claudia g[andha vu/i li tisirqek u bla dubju qed tag[mel [ilitha biex tkompli torqomha bit-tag[lim li qed tie[u u di;à kellha /-/ans taqsam dan it-talent tag[ha mal-pubbliku Malti u G[awdxi u /ert li se tkompli tirfina dan id-don li Alla ma jag[tihx lil kul[add. Nawguralha kull su//ess g[all-;ejjieni u nifra[ nara ]g[a]ag[ G[awdxin b[al Claudia jissuktaw miexja ’l quddiem u jag[mlu karriera fil-kamp operistiku. Intant il-quddiesa tmexxiet minn Dun Fran;isk Saliba, [u l-mejjet, li kien meg[jun millKappillan il-;did tal-Fontana Dun :wann Muscat li minn hawn nawgurawlu [idma fejjieda b’risq il-poplu talFontana li b[alissa jinsab jag[mel il-;img[at bi t[ejjija g[all-festa titulari tal-Qalb ta’ :esù.
Joe M. Attard
Il-Belt Victoria
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
Madwarna 13
Il-Maltin fuq l-G[olja ta’ Ato/ja – fi ]mien il-Fran/i]i ‘Il-Maltin fuq l-G[olja ta’ Ato/ja - fi ]mien il-Fran/i]i’ hi attività organizzata millKunsill Lokali tal-{amrun u se ssir nhar is-Sibt 25 ta’ Mejju mis-7.30 p.m. ’l quddiem. Din l-attività toffri spettaklu [aj b’differenza fil{amrun. Waqt li se titfakkar ;rajja importanti li se[[et fil{amrun fi ]mien il-Fran/i]i f’Malta, wie[ed se jkun jista’ jara ]-]ew; kulturi u tradizzjonijiet im]ewqin flimkien. Meta l-Kavallieri kienu mke//ija minn Malta minn Napuljun Bonaparte, kollox kien [a xejra ;dida. Imma lMaltin ma damux ma qamu kontra l-gvern Fran/i] u dawn ing[alqu wara s-swar. Dan po;;a l-in[awi tal{amrun f’periklu kbir. Din kienet l-ewwel art li kont issib jekk il-Fran/i]i kienu
se jidde/iedu li jattakaw. G[alhekk, il-mexxejja talMaltin [asbu biex l-in[awi tal-{amrun ikunu mg[assin sew. Fuq l-G[olja ta’ Ato/ja saret batterija biex tg[asses il-Bieb tal-Bombi. Fuq lG[olja tas-Samra nsibu wkoll palazz u bini ie[or ta’ ]mien il-Fran/i]i. G[aldaqstant, b’din l-attività, il-Kunsill flimkien mal{amruni]i se jfakkru ;rajja interessanti li ftit nies jafu biha. Waqt din l-attività se ssir esibizzjoni ta’ tradizzjonijiet tal-passat kif ukoll tal-pre]ent, kemm Fran/i]i kif ukoll Maltin. L-attivitajiet se jinkludu teatru tat-triq, arti;janat lokali, g[ana, mu]ika tradizzjonali u ikel Malti. Se jkun hemm ukoll re-enactments dwar il-[ajja ta’ ]mien ilFran/i]i f’Malta. L-attività se ssir fit-toroq
Napuljun Bonaparte, li kien [a lil Malta wara l-[akma tal-Kavallieri
ta’ madwar il-Kunsill Lokali tal-{amrun u fi Triq Ato/ja fejn se[[et din il-parti talistorja.
Lejl fil-Mu]ew Il-Kappella ta’ Bir Miftu[ li tinsab il-Gudja
Is-sbatax-il edizzjoni ta’ Bir Miftu[ International Music Festival Illum l-:img[a 24 ta’ Mejju fit-8 p.m. se tkun organizzata s-17-il edizzjoni tal-festival internazzjonali tal-mu]ika f’Bir Miftu[. Il-kun/ert hu organizzat minn Din l-Art {elwa u sponsorjat mill-Ambaxxata tal-:ermanja b[ala /elebrazzjoni tal-mitejn anniversarju mit-twelid talkompo]itur Richard Wagner. Il-kun/ert jippre]enta lil Lucentum Horn Quartet, kompost minn Jose Garcia Gutierrez, Gabriel Garcia Gutierrez, Jose Chanza Soria, Alberto Garcia
Izquierdo b’repertorju ta’ mu]ika b’a//ent :ermaniz li jo[odna fid-dinja ma;ika ta’ Wagner, Von Weber, Bruckner, Muller, Reichert, Homilius, Tscherepnine u Shaw. L-attività se ssir fiz-zuntier Medjevali tal-Kappella tal-Modonna ta’ Bir Miftu[, il-Gudja, u l-biljetti jinxtraw mal-bieb. G[al aktar informazzjoni jew biex wie[ed jixtri l-biljetti jista’ j/empel lil Din lArt {elwa fuq 21225952 jew 21220358 inkella jibg[at email fuq info@dinlarthelwa.org.
-Heritage Malta se ti//elebra l-Lejl Ewropew talMu]ewijiet fl-24 ta’ Mejju billi tistieden lill-pubbliku jqatta’ lejl ta’ attivitajiet spe/jali fil-Mu]ew Nazzjonali tal-Istorja Naturali fl-Imdina. G[al dawk li g[adhom ma jafux kif se jqattg[u l-lejl tal24 ta’ Mejju u g[andhom sens t’avventura, Heritage Malta se tkun qieg[da toffri opportunità b’differenza. Lewwel 20 ru[ li jirnexxilhom jirri]ervaw post se jkollhom lopportunità jqattg[u lejl filmu]ew u jipparte/ipaw
f’numru t’attivitajiet u ]jarat spe/jali. L-attività tibda fit-8 p.m. b’dawra mal-mu]ew billejl. Wara waqfa qasira, ilparte/ipanti j]uru l-kollezzjoni ri]ervata tal-mu]ew u jesperjenzaw ix-xog[ol li jsir fuq dawn il-kollezzjonijiet minn wara l-kwinti. Lecture u pre]entazzjoni vi]iva jsegwu sa tard billejl u dawk pre]enti jkunu jistg[u jipparte/ipaw f’diskussjonijiet mal-kuratur tal-mu]ew li se jkollhom b[ala t-tema prin/ipali l-40 sena li tulhom
Filatelija fi]-}ejtun Nhar it-Tlieta 28 ta’ Mejju fis-7 p.m. se ssir laqg[a o[ra tal-G[aqda Filatelija }ejtun fis-sala tal-Kunsill Lokali talistess lokalità. Il-Kunsill flimkien mal-G[aqda Filatelija }ejtun jixtiequ jistiednu lil dawk kollha interessati biex jattendu g[al din illaqg[a. Id-d[ul hu b’xejn filwaqt li l-istedina hi miftu[a kemm g[ar-residenti ta]-}ejtun, kif ukoll g[al dawk li mhumiex. Wa[da mill-wirjiet ta’ friefet e]oti/i li nsibu fil-Mu]ew tan-Natura
il-Mu]ew Nazzjonali talIstorja Naturali ilu jinsab filPalazz Vilhena fl-Imdina. Wara raqda qasira, ilparte/ipanti se jkunu jistg[u jitilg[u fuq il-bejt tal-mu]ew minn fejn jassistu g[al tlug[ ix-xemx fuq l-Imdina. Lattività tintemm b’kolazzjon fit-8 a.m. Il-biljetti jistg[u jinkisbu mis-siti u l-mu]ewijiet kollha ta’ Heritage Malta. G[al iktar informazzjoni wie[ed jista’ j/empel 21454125 jew isegwi l-attività fuq il-pa;na talmu]ew fuq Facebook.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
14 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
Truppi Britanni/i waqt ir-ronda fl-in[awi tal-barracks tal-Armata qrib fejn se[[ il-qtil tas-suldat, waqt li fir-ritratt tal-lemin il-pulizija jin;abru fl-istess zona ‘ta’ terrur’ f’Woolwich, lejn ix-Xlokk ta’ Londra (Reuters)
WARA L-A{{AR TERRUR LI LAQAT LIL LONDRA
It-tbi//ir brutali ta’ suldat segwit minn arja ta’ bi]a’ u tensjoni
Il-qtil kiesa[ u biered tas-suldat ]g[a]ug[ Lee Rigby li se[[ matul il-lejl tal-Erbg[a qrib il-Barracks ta’ Woolwich, lejn ix-Xlokk ta’ Londra, u li twettaq minn ]ew;t ir;iel armati li a;ixxew b’dan il-mod ‘fuq ba]i ta’ reli;jon’ qajjem sens qawwi ta’ tensjoni f’diversi bnadi tal-kapitali Britannika. L-attakk fuq is-suldat li spi//a mbi//er mill-aggressuri li kienu armati bi skieken u mannara – qajjem il-prospett ta’ aktar minn dawn lazzjonijiet g[al g[arrieda minn hekk
imsej[a lone wolves, u fejn laggressur inkwistjoni jista’ ma jkollux rabtiet ma’ gruppi b[all-AlQaida i]da jie[du ‘l-ispirazzjoni’ minn kelliema u websajts militanti I]lami/i li j[e;;u g[al attakki ta’ dan it-tip fuq ‘miri u anki individwi talPunent’. I]-]ew;t ir;iel u]aw karozza biex itajjru lis-suldat u wara li komplew bl-attakk imdemmi fuq il-vittma (fejn anki ppruvaw jaqtg[ulu rasu) qalu lin-nies ixxukkjati li nzertaw fl-
in[awi li l-azzjoni se[[et b[ala tpattija ‘g[all-gwerer li qed imexxu lBritanni/i fil-pajji]i Musulmani’. L-istampa tad-dinja sadattant uriet ritratti u filmati drammati/i ( li n;ibdu minn persuna fuq il-post talqtil) fejn wie[ed mill-allegati aggressuri, identifikat b[ala Michael Adebolajo – Britanniku ta’ nisel Ni;erjan u residenti f’Londra – tkellem b’a//ent lokali (u fejn deher b’idejh im/appsin bid-demm) biex jitlob sku]a g[al ‘din il-[a;a li se[[et
quddiem in-nisa u li kellha l-ispunt tar-reli;jon’. Adebojalo, li g[andu 28 sena, jidher jitkellem direttament g[al ;olkamera, fejn ‘ja[lef li hu u o[rajn b[alu ma jieqfu qatt ji;;ieldu kontra l-militar Britanniku u meta lMusulmani li qeg[din imutu kuljum huma ra;uni valida g[al din l-azzjoni – bis-suldat (il-vittma) ikun ri]ultat tat-twemmin li wie[ed irid jimxi fuq ba]i ta’ g[ajn g[al g[ajn u sinna g[al sinna.
‘Ma n/edu qatt quddiem it-terrori]mu’ Il-Prim Ministru Britanniku David Cameron sostna li pajji]u m’g[andu j/edi qatt quddiem iddiversi forom tat-terrori]mu u meta fisser il-qtil tas-suldat b[ala ‘wie[ed dirett fuq ir-Renju Unit u l-istil tal-[ajja Britannika’. Cameron, li kien qed jitkellem f’Londra barra l-uffi//ju tieg[u f’10 Downing Street, sostna li laggressjoni brutali tittradixxi anki lill-I]lam u lill-komunitajiet Musulmani ‘li jag[tu kontribut hekk kbir lir-Renju Unit. L-attakk qrib il-Barracks ta’ Woolwich hu l-ewwel ‘azzjoni ta’ terrur’ fir-Renju Unit mindu, fl-2005, grupp ta’ I]lami/i lokali qatlu g[exieren ta’ persuni b’sensiela ta’ bombi immirati g[as-sistema tat-trasport ta’ Londra. Intant, Cameron laqqa’ b’ur;enza l-kapijiet tas-servizzi sigrieti biex jevalwaw ‘irreazzjoni’ g[all-attakk u meta lawtoritajiet g[andhom jirrevedu l-u]u ta’ /erta informazzjoni meta mag[ruf li l-allegat aggressur Michael Adebolajo kien mag[ruf ‘qabel’ b[ala ra;el li kkonverta g[all-I]lam radikali u fejn kien iqassam /irkulari b’messa;;i militanti fl-in[awi ta’ Woolwich. Ir-ra;el l-ie[or ‘ma’ Adebolajo’ li qed ikun akku]at dwar l-attakk ma ssemmiex b’ismu i]da wkoll hu Britanniku ta’ nisel Ni;erjan – u meta dawn it-tnejn sal-biera[ kienu qed jin]ammu l-isptar, ta[t arrest, wara li spi//aw feruti minn tiri li sparawlhom il-pulizija. Sorsi qrib tal-inkjesta qed
– Cameron
jg[idu li ‘l-passat’ tas-suspettati li kienu jg[ixu f’ metropoli multikulturali u ‘s-sempli/ità ta’ dan l-attakk barbaru’ huma ]ew; aspetti li jirrendu l-kapa/ità g[al prevenzjoni aktar diffi/li. Sadattant, Anjem Choudary, li jmexxi l-al-Muhajiroun – grupp ipprojbit ta’ I]lami/i radikali firRenju Unit – qal lill-a;enzija Reuters li kien jaf lil Adebolajo li kellu r-reputazzjoni ta’ Mujahid (gwerrier) ma’ Musulmani o[ra u li, sa sentejn ilu, kien jattendi g[al attivitajiet organizzati mill-grupp. Choudary sostna li ‘meta kien jaf lil Adebolajo hu impressjonah b[ala bniedem pa/ifiku u fejn ma tahx x’jifhem li seta’ jasal g[al azzjoni vjolenti’. Madankollu, Anjem Choudary qal li l-politika barranija tar-Renju Unit ‘ta[ti’ g[all-attakk barra l-barracks.
L-allegat aggressur, identifikat b[ala Michael Adebolajo, waqt li jitkellem dwar l-attakk fuq is-suldat
IN-NAZZJON Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
A[barijiet ta’ Barra 15 IL-LVANT NOFSANI IL-KOREA
Lejn tnaqqis tat-tensjoni^
Rappre]entant tal-Mexxej tal-Korea ta’ Fuq Kim Jongun qal lil uffi/jal g[oli ta/?ina li r-re;im fi Pyongyang hu lest ‘biex jie[u l-parir ta/-?ini]i’ u jibda ta[ditiet inti]i biex jirrisolvu t-tensjoni fil-penisola Koreana. Madankollu, wie[ed m’hux jistenna xi ta[ditiet imminenti, meta l-Korea ta’ Fuq qalet kemm-il darba li m’g[andhiex tabbanduna larmi nukleari u bl-Istati Uniti tinsisti biex Pyongyang jie[u passi serji dwar iddenuklearzzazzjoni qabel jista’ jsir djalogu. Intant, din l-offerta talKorea ta’ Fuq saret lil Liu Yunshan, il-[ames l-og[la uffi/jal tal-Partit Komunista ta/-?ina u wara li fl-a[[ar ;img[at ]diedet it- tensjoni bejn dawn i]-]ew; pajji]i min[abba l-a[[ar prova nukleari tal-Korea ta’ Fuq (li saret fi Frar) li qanqlet iddi]approvazzjoni ta’ Beijing.
Jipprova jixpruna n-negozjati g[all-pa/i Is-Segretarju tal-Istat Amerikan John Kerry ilbiera[ kellu ta[ditiet separati ma’ uffi/jali I]raeljani u Palestinjani u fejn ammetta dwar ‘ix-xetti/i]mu qawwi’ li I]rael u l-Palestinjani se jer;g[u jibdew in-negozjati g[all-pa/i. Fil-fatt ma kienx hemm sinjal ta’ ]blokk waqt li Kerry ]ar l-I]rael g[ar-raba’ darba tul dawn l-erba’ xhur li ilu fil-kariga u meta qed jipprova jag[ti nifs lill-pro/ess g[all-pa/i ( bejn I]rael u lPalestinjani) li ilu sta;nat mill-2010. L-I]raeljani u l-Palestinjani g[adhom ‘ankrati’ filkwistjoni dwar il-bini ta’ residenzi g[all-I]raeljani fixXatt tal-Punent li lPalestinjani jridu b[ala Stat tag[hom. Intant, Kerry, li ltaqa’ f’:erusalemm mal-Prim Ministru I]raeljan Benjamin Netanyahu, sostna li ‘hemm ra;uni g[alfejn qed jiddomina sens ta’ /ini/i]mu f’/erti
John Kerry (xellug) jag[mel ;est waqt it-ta[ditiet ma’ Mahmoud Abbas fil-belt ta’ Ramallah (Reuters)
kwartieri wara snin ta’ di]appunti’. John Kerry, i]da, jittama li, permezz ta’ programmi u [idma tena/i li jitmexxew bis-sabar, ikunu jistg[u jwittu t-triq g[all;ejjieni – b’Netanyahu, qabel il-laqg[a mal-Amerikan, jesprimi xewqa biex jer;g[u jibdew it-ta[ditiet mal-
L-IRAN
Jg[ajjar lill-Mexxejja b[ala ‘inkompetenti’ L - eks - President tal - Iran Akbar Hashemi Rafsanjani akku]a lit - Tmexxija ta ’ Teheran b ’’ inkompetenza u injoranza ’, ftit tal - jiem wara li spi//a projbit milli jikkuntesta fl - elezzjoni g[all - Presidenza li se ssir matul ix - xahar id - die[el . Il - kummenti ta ’ Rafsanjani , li g[andu 78 sena , x ’ aktarx li taw spinta lill - konflitt politiku bejn l - elementi li huma leali g[at - tmexxija fundamentalista f ’ Teheran u l - gruppi tal - Oppo]izzjoni li spi//aw ‘ fil - ;enb ’ mindu se[[ il - famu] inkwiet FRANZA
Tal-Hezbollah fil-mira....
Franza qed tittama li sala[[ar ta’ :unju jintla[aq qbil biex il-ferg[a armata tal-grupp Hezbollah tkun inklu]a fuq illista tal-Unjoni Ewropea g[al organizzazzjonijiet terroristi/i u fuq ba]i li dan il-grupp ‘kiser konsensus permezz ta’ intervent notevoli fil-kri]i tasSirja’ u fejn bl-a;ir tieg[u ‘qed jimporta l-gwerra (tasSirja) lejn l-artijiet talLibanu.’ Il-Hezbollah hu bba]at filLibanu filwaqt li mag[mul minn gwerillieri X’iti. Intant, Franza issa qed tikkunsidra lg[a]liet kollha quddiemha wara li e]er/itat il-kawtela fittul rigward il-passi lejn sanzjonijiet fil-konfront ta’ dan il-grupp u min[abba lbi]a’ li dawn setg[u jtellfu listabbiltà fil-Libanu. Ir-Renju Unit di;à qal li jrid li l-UE ]]id il-ferg[a militari tal-Hezbollah ‘mal-lista’ min[abba provi li l-grupp kien involut fi qtil ta’ I]raeljani filBulgarija.
ta ’ wara l - elezzjoni tal - 2009 fl - istess pajji] . Rafsanjani , li g[andu l - appo;; tar riformisti u li kien qed ikellem lill - web sajt tal - Oppo]izzjoni Kaleme , qal li ‘ ma ja[sibx li l - Iran seta ’ jitmexxa ag[ar li kieku din il - [a;a kienet ippjanata minn qabel ’. Hu sa[aq li filwaqt li ‘ ma jridx jin]el sa livell fejn ju]a l - istess tip ta ’ attakki b[al tat - Tmexxija ’, g[amilha /ara wkoll li ‘ jinsab inkwetat bil - livell tal injoranza ’ li qed jara quddiemu b[alissa .
Palestinjani. ‘Din hi xi [a;a li nittama jridu anki l-Palestinjani u limpenn g[andu jirnexxi g[arra;uni li fejn hemm ir-rieda tinstab soluzzjoni’, tenna lPM I]raeljan. Is-Segretarju tal-Istat Amerikan anki tkellem dwar l-ideat g[al pjan ekonomiku
li jistimola l-i]vilupp g[allPalestinjani u wara l-laqg[a ma’ Netanyahu ltaqa’ malMexxerj Palestinjan Mahmoud Abbas fil-belt ta’ Ramallah, fix-Xatt tal-Punent u qabel aktar tard irritorna f’:erusalemm biex ikellem lill-President I]raeljan Shimon Peres.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
16 Feature
Feature 17
Malta ma[tura uffi/jalment il-Belt Kapitali Ewropea 2013 – unur mill-isba[ g[alina l-Maltin minn Clinton Sammut, ritratti> Martin Agius
Lil Malta niddeskriviha b[ala l-i]g[ar g]ira fil-Meditteran, bi klima mill-isba[ kemm fis-sajf kif ukoll fix-xitwa i]da fuq kollox hi mu]ew [aj tal-istorja. Storja li tmur lura mi]-}mien Neolitiku bid-diversi tempji fosthom dawk tal:gantija u tal-Imnajdra. Minkejja /-/okon tag[ha Malta kienet protagonista f’diversi ;rajjiet stori/i li se[[ew madwar il-Ba[ar Mediterran fosthom min[abba l-po]izzjoni strate;ika li din g[andha fl-ib[ra tag[na. Diversi [akkiema tefg[u g[ajnejhom fuqha u g[amlu [ilithom biex jikkonkwistawha. Kull [akma li kellna f’pajji]na [alliet monumenti kbar li llum insej[ulhom ilwirt kulturali ta’ missirijietna. Fosthom insibu d-diversi siti stori/i b[all-Belt Valletta, i/-?ittadella, id-diversi bere;, knejjes u torrijiet madwar il-kosta tag[na. Mu]ew [aj ta’ storja
Monumenti li l-ma;;oranza tag[hom bnewhom il-Kavallieri tal-Ordni ta’ San :wann biex jilqg[u l-qilla tal-g[adu jew jg[ixu fihom. F’dan i]-]mien saret wa[da mill-akbar battalji f’pajji]na, dik kontra l-Imperu Ottoman, li ried jeqred lill-Kavallieri i]da bil-qlubija li wrew ilKavallieri flimkien mal-Maltin reb[u lil din il-qawwa Musulmana u ]ammew lil Malta f’idejhom.
Wara din il-[akma ;iet dik Fran/i]a u ftit wara, permezz tal-imblokk li lMaltin g[amlu kontra l-Fran/i]i, Malta ng[atat ta[t l-Ingli]i li l-[akma tag[hom damet madwar 200 sena sakemm Malta ;iet iddikjarata stat sovran u indipendenti permezz tal-[idma bla waqfien tal-Partit Nazzjonalista u lmexxej tag[ha :or; Borg Olivier. Ta[t l-Ingli]i Malta wkoll uriet ilqlubija tag[ha spe/jalment waqt it-Tieni Gwerra Dinjija, fejn minkejja l-g[aks u l-;u[ li Malta sofriet xorta wa[da lMaltin baqg[u ji;;ieldu g[all-[elsien tag[hom mill-qawwa Faxxista u Na]ista. B’dan il-;est mill-poplu Malti, anke rRe :or; V kien impressjonat b’din ilqlubija tant li ta l-medalja tal-George Cross lill-poplu Malti kollu, g[allqlubija li wera, rikonoxximent li ng[ata biss lil Malta b[ala pajji] wie[ed. Dan kollu wassal biex l-istorja ta’ pajji]na tkun varjata u ferm interessanti g[alina l-Maltin i]da wkoll g[al dawk li ji;u j]uruna matul is-snin. Tant li llum l;urnata matul dawn l-a[[ar [ames snin, permezz tal-[idma bla waqfien millGvern ta’ Lawrence Gonzi kull xahar pajji]na beda jesperjenza rekord fuq rekord ta’ turisti li j]uruna. Bid-d[ul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea u bil-[idma tal-istess Gvern Nazzjonalista, wasalna biex ksibna
numru ta’ unuri fosthom l-unur li Malta ;iet iddikjarata b[ala l-Belt Kapitali Ewropea g[as-sena 2018. Unur li ;ie kkonfermat fix-xhur li g[addew permezz ta’ delegazzjoni spe/jali i]da issa permezz ta’ vot /erimonjali tqieg[ed issi;ill fuqu. }mien interessanti
}mien li se jkun interessanti ferm g[all-poplu Malti, ]mien li ;ej e]att wara li Malta se jkollha g[al sitt xhur ilPresidenza Ewropea u b’hekk lattenzjoni tal-Ewropa se tkun fuqna g[al sena u nofs s[a[. Sena u nofs ta’ reklamar kbir g[al pajji]na b’attivitajiet kulturali li ma jieqfu xejn, attivitajiet li se jrendu l-[ajja tal-individwu u lkomunità kummer/jali aktar dinamika u viva/i. Vi]joni li Gvern immexxi minn Lawrence Gonzi irnexxielu jwettaq u jag[tiha rigal lill-poplu kollu biex g[al darb’o[ra b[ala Maltin se jkollna lopportunità li nuru xi nsarrfu permezz tal-[idma li kull wie[ed u wa[da minna se jag[mel filwaqt li nuru l-kapa/itajiet tag[na lil [utna l-Ewropej u kemm ilMaltin jg[o]]u li a[na Ewropej. }gur li l-Maltin permezz tal-b]ulija, iddedikazzjoni u d-determinazzjoni tag[hom se n[allu lill-Ewropa kburija li fost il-membri s[a[ tag[ha hemm Malta.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
18 A[barijiet ta’ Barra
L-ITALJA
Miljuni qeg[din jg[ixu fi stat ta’ faqar
I?-?INA> Ra;el jipprova jg[olli lil ibnu ‘l fuq mill-g[arg[ar li faqa’ din it-triq fi Zhuhai, fil-provin/ja ta’ Guangdong u fost maltemp li qed jikkomplika l-[ajja g[all-eluf ta’ residenti. L-in]ul tax-xita qliel li ilu konsistenti min-nhar is-Sibt s’issa sewa l-[ajja ta’ mill-anqas ]ew; persuni f’din il-provin/ja partikulari (Reuters)
Miljuni ta’ Taljani ma jaffordjawx li jieklu l-la[am jew imqar isa[[nu djarhom meta pajji]hom jinsab mifni minn ri/essjoni u splu]joni flistatistika tal-qg[ad – bl-a[[ar rapporti qeg[din itennu li lammont ta’ /ittadini kunsidrati b[ala ‘ta’ tip li qeg[din ibatu n-nuqqasijiet serji’ jirdoppja f’perijodu ta’ sentejn. I/-/ifri pre]entati mill-Istitut tal-Istatistika Nazzjonali ISTAT jenfasizzaw l-iskala tal-isfida li qed jiffa//ja lGvern ;did ta’ koalizzjoni mmexxi mill-Prim Ministru Enrico Letta. Dan meta lamministrazzjoni qed tag[ti priorità lill-impenji li jistimulaw l-i]vilupp minbarra li jra]]nu rati tal-qg[ad li b[alissa qed javvi/inaw lerbg[in fil-mija. Ir-ri/essjoni li ilha ta[kem lItalja g[al kwa]i sentejn [alliet impatt qawwi fuq itTaljani komuni li aktar minn qatt qabel ‘qeg[din jieklu minn ;ewwa’ – u li ta’ spiss ikollhom jirrikorru g[all-flus li faddlu bl-g[araq u ;binhom biex jg[addu minn ;urnata g[all-o[ra. Dan ukoll [are; mir-rapport
annwali ta’ ISTAT, bl-Italja jkollha l-og[la livell ta’ ]g[a]ag[ li m’humiex ja[dmu jew jistudjaw (23.9 fil-mija fuq livell nazzjonali) tul lEwropa. Intant, wie[ed minn kull tliet persuni li g[andhom bejn il-15 u d-29 sena u li huma residenti fir-re;juni Taljani tan-Nofsinar jaqg[u f’din il-kategorija partikulari. Fl-istess [in, l-ammont tatTaljani li jg[ixu fi [dan familji kunsidrati li qeg[din ibatu n-nuqqasijiet serji (kalkulati fuq dak li jikkostitwixxi [ajja di/enti) idroppja, fl-a[[ar sentejn, g[al 8.6 miljuni – jew 14 fil-mija tal-popolazzjoni. In-nuqqasijiet li jid[lu f’dan il-kalkolu jinkludu sitwazzjonijiet fejn familja ma taffordjax li tu]a l-mezzi moderni li ji;;eneraw is-s[ana (fid-dar) u fejn fil-ka] spe/ifiku, illum, qeg[din ibatu wie[ed minn kull [ames Taljani. Imbag[ad, il-per/entwali tan-nies fi [dan il-familji li ma jaffordjawx ikel bl-ammont ideali ta’ proteini (b[al-la[am) g[al kull jumejn telg[et g[al 16.6 fil-mija, fl-2012, mit-12.4 tas-sena pre/edenti.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
A[barijiet ta’ Barra 19 L-ISTATI UNITI
Tilqima universali kontra l-influwenza
Ri/erkaturi Amerikani rrappurtaw dwar mezz li jipprodu/i tilqim aktar effettiv u li kapa/i jipprote;i lill-bniedem kontra varjetà kbira ta’ viruses tal-influwenza. Dan meta kull sena qed tkun prodotta tilqima differenti ‘g[all-ista;un talmard’ peress li l-virus talinfluwenza ta’ spiss ikun qed jg[addi minn bidliet li jda[[lu wkoll element ta’ imprevedibbiltà. Intant, l-istudju pubblikat fil-;urnal Nature juri li tilqima wa[da tista’ tipprote;i kontra diversi strains tal-virus i]da filwaqt li x-xjenzjati qeg[din jitkellmu dwar avvanz importanti, hu fatt li xorta g[adhom ’il bog[od minn tilqima li teg[leb kull tip ta’ influwenza. Filwaqt li hemm ilviruses differenti talinfluwenza li ji//irkolaw kull sena, hemm /erti elementi tal-influwenza li ma jinbidlux u [afna gruppi ta’ ri/erkaturi jemmnu li jekk jikkon/entraw fuq dawn il-’punti dg[ajfin’ talvirus ikunu jistg[u, iktar ’il quddiem, jipprodu/u tilqima wa[da u universali kontra l-influwenza.
Dan wara li ri/erkaturi mal-kumpanija talfarma/ewtika Sanofi u]aw sistema differenti minn o[rajn pre/edenti u li minnhom [ar;u tilqim g[all-ista;un talinfluwenza, i]da Gary Nabel, ix-xjenzjat ewlieni ta’ Sanofi fil-qasam talmedi/ina, wissa li wie[ed m’g[andux jistenna ri]ultati ta’ malajr. “Nemmen li r-ri/erka ;dida tg[inna nimxu pass ie[or fit-triq lejn tilqima universali i]da g[adna ’l bog[od minn dan il-livell,” sostna Nabel, li fl-istess [in spjega li [afna mir-ri/erka tinsab fil-fa]i inizjali u li li]viluppi li saru s’issa jag[tu lok g[al inkora;;iment. Min-na[a tag[ha, ilProfessur Sarah Gilbert li ta[dem fuq ri/erka g[al tilqim fl-Università ta’ Oxford temmen li “din il[idma tinvolvi titjib fuq ittilqim attwali g[al kontra linfluwenza minbarra li hi pass fid-direzzjoni t-tajba lejn tilqim universali.” Madankollu din it-tilqima g[ad trid tkun ippruvata fuq in-nies u hu ma[sub li lprovi g[adhom tal-anqas sena ’l bog[od.
Ritratt me[ud mill-bog[od tat-tim ta’ Yuichiro Miura (fir-ritratt ]g[ir fuq il-lemin) ftit wara li l-:appuni] re;a’ g[eleb l-isfida tal-Everest fl-età ta’ tmenin sena (Reuters)
IN-NEPAL
:appuni] isir l-akbar anzjan li la[aq il-qu//ata tal-Everest :appuni] ta’ tmenin sena rnexxielu jwettaq il-[olma tieg[u li jil[aq il-qu//ata tal-Muntanja Everest fl-età ta’ tmenin sena. Hekk ikkonferma lilu nnifsu b[ala l-akbar anzjan li ‘laqa’ u g[eleb l-isfida’ tal-og[la muntanja fid-dinja. Yuichiro Miura kien operat f’qalbu xejn anqas minn erba’ darbiet tul [ajtu i]da baqa’ determinat li jimxi darb’o[ra fuq il-passi talpijunieri Sir Edmund Hillary u Tenzing Norgay, li sittin sena ilu kitbu l-istorja b[ala lewwel nies li qatt telg[u fil-qu//ata ta’ din ilmuntanja (g[olja madwar 8,848 metru). Miura kien akkumpanjat minn ibnu, ]ew; :appuni]i o[ra u sitt sherpas min-Nepal u dritt
wara dan it-trijonf personali u]a telefown bissatellita biex jikkuntattja lill-g[e]ie] tieg[u mi;bura f’Tokjo biex qalilhom li qed i[oss lakbar emozzjoni li jista’ j[oss bniedem. L-anzjan stqarr li qatt ma [ass li tassew seta’ jil[aq il-qu//ata tal-Everest fl-età ta’ tmenin sena u fost il-fer[ ammetta li kien spi//a totalment e]awrit. Miura kien tela’ l-Muntanja Everest g[allewwel darba fl-2003 u rrepeta l-azzjoni [ames snin wara. Intant, il-:appuni] issa kiser irrekord tan-Nepali] Min Bahadur Sherchan, li fl-2008 kien la[aq il-qu//ata tal-muntanja meta kellu 76 sena.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
20 Karozzi
Opel ADAM> dehra ]ag[]ug[a u disinn li jispikka L-Opel ADAM hu mew;a ta’ esperti u konsumaturi f’daqqa, grazzi g[ad-dehriet distintivi u t-teknolo;ija innovattiva tieg[u. L-iktar prova re/enti ta’ dan hi l-famu] red dot design award li ng[ata li/-champion distintiv talOpel minn esperti internazzjonali, mag[mul minn 37 membru tal-;urija. B[ala rebbie[ tal-premju ‘product design 2013’ fil-kategorija ‘Automotive and Transport’, l-ADAM irnexxielu b’su//ess kbir ikun “assertiv ma’ kompetituri estremament intensivi”. G[al dan l-Opel il-;did, di;à ntlaqg[u aktar minn 30,000 ordni, li skont l-esperti, ikomplu j]ommu “lg[amliet esteti/i u sostenibbli tal-mument.” “A[na qed inkomplu ttradizzjoni tag[na fir-reb[iet li di;à ksibna fis-snin li g[addew tar-red dot design award permezz ta’ din il-karozza l-;dida u qed nag[mlu dikjarazzjoni b’sa[[itha fejn g[andha x’taqsam dik li hi qawwa innovattiva,” qal Niels Loen, Chief Designer Exterior talOpel. “G[al darb’o[ra, permezz tal-ADAM, qed nuru li nistg[u noffru disinn maestu] f’kull parti tal-karozza u g[all-gosti tal-passi;;ieri kollha.” Titlu presti;ju]
Din hi r-raba’ darba g[allOpel li permezz tal-ADAM re;g[et kisbet dan it-titlu mill-2009. Qabel dan, lInsignia, l-Astra Sports Tourer u l-Astra GTC coupè wkoll irnexxielhom jiksbu dan il-premju tant mixtieq red dot. Din hi prova o[ra li l-lingwa li tu]a l-Opel fid-disinn hi “skultura artisika li til[aq ilpre/i]joni :ermani]a” u li kienet introdotta mal-Insignia, hi milqug[a tajjeb kemm mill-konsumaturi kif ukoll mill-esperti.”
Il-karozza Opel ADAM
• Karozza tal-mument bi stil urban, ti;bor rikonoxximent g[al disinn bla konvenzjoni • Champion uniku ;did ikompli jsa[[a[ it-tradizzjoni tal-Opel red dot Din is-sena kien hemm applikanti g[ar-red dot design award iktar minn qatt qabel. 1,865 kumpanija u disinjaturi minn 54 pajji] ippre]entaw lill-;urija esperta total ta’ 4,662 prodott f’19-il kategorija biex ikunu jistg[u ji;u kkunsidrati. Il-premju se jkun ippre]entat uffi/jalment waqt ir-red dot gala fl-1 ta’ Lulju 2013, fit-Teatru Aalto f’Essen, u iktar minn 1,200 mistieden internazzjonali mill-qasam tan-negozju, politika u anki dak tal-media
huma mistennija jattendu. Lori;ini ta’ dan il-premju, li hu meqjus b[ala wie[ed millikbar u b[ala wa[da milliktar kompetizzjonijiet rikonoxxuti fid-dinja llum, tmur lura g[all-1955. Champion distintiv
Disinn distinitiv – dan hu dak li jiddefinixxi l-Opel ADAM – m’hemmx karozza o[ra f’din il-klassi madwar id-dinja li tista’ toffri iktar minn 61,000 varjant g[allestern u kwa]i 82,000 g[all-
parti interjuri. Dawn ivarjaw bejn 12-il body colour u tliet combinable roof colours addizzjonali, sa 31 disinn tar-roti bi clips uni/i u dettalji b[al headliners differenti bi dwal LED illuminanti. Fin-na[a ta’ ;ewwa, lADAM hu mg[ammar b’innovazzjonijiet ta’ teknolo;ija g[olja b[alma hi s-sistema ta’ IntelliLink infotainment, li hi kompatibbli kemm maliPhones kif ukoll ma’ smartphones Android.
Dan jag[mel lill-ADAM laqwa karozza ]g[ira connected, hekk kif din tissapportja wkoll is-SIRI Eyes Free voice recognition g[all-iPhones. Karozza tal-mument
Din il-karozza tal-mument g[andha l-fa/ilità li tilqa’ a;;e;;i u g[a]la teknolo;ika li s’issa kienu jkunu familjari ma’ mudelli ta’ klassi g[olja. Dawn jinkludu l-a[[ar ;enerazzjoni ta’ park assist, heated steering wheel, side blind spot alert u integrated bicycle carrier FlexFix – features li jist[oqqilhom kull unur. Ftit ;img[at ilu dan ilmudell – Opel ADAM – li verament hu bla konvenzjoni, kien di;à reba[ il-Plus X Award minn ;urija esperta, fil-kumdità, disinn, kwalità g[olja u l-innovazzjonijiet li hu mg[ammar bihom.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
Attwalità 21
Lejlet Lapsi> Notte Gozitana [arsa [afifa Tlett ijiem li ;ew u marru qishom [olma g[alkemm warajhom ibqg[u ]guri li kien hemm attività s[i[a, xog[ol, investiment ta’ [sieb u na[seb ba;it qawwi. Ng[idha bla ma noqg[od nomg[odha, nippreferiha bil-Malti – ‘Lejlet Lapsi’ milli bit-Taljan, g[ad li forsi min[abba l-barranin din l-attività kollha kienet ing[atat dan it-tieni isem! Intant, g[al darb’o[ra l-Belt Victoria matul dan l-avveniment annwali rat [afna nies mhux tas-soltu u dan kien wara kollox l-iskop ta’ din il[idma u spi]a kollha. Naturalment ma jkunx possibbli li tara u tgawdi kollox billi bosta mill-attivitajiet isiru flistess [in u allura jew tidde/iedi li tara [afna bi//iet inkella tiddedika l-[in g[al xi ]ew; attivitajiet jew tlieta. Jien ma n[obbx na[dem bilbi//iet u allura nippreferi tala[[ar. U fil-fatt hekk g[amilt. G[add ta’ spettakli
Din is-sena mhux biss gawdejt il-wirjiet u g[add ta’ spettakli imma kont mistieden ukoll nie[u sehem f’wa[da minnhom. Il-Gimg[a filg[axija, fil-ftu[ ta’ Lejlet Lapsi, saret parata storika li fiha [adu sehem g[add ta’ gruppi bil-kostum tal-epoka, li kienu juru d-diversi popli li [akmu fuqna, fosthom irRumani, l-G[arab, inNormanni, il-Kavallieri ta’ San :wann, il-Fran/i]i u lIngli]i. Minn Kavallier, jien sibt ru[i liebes ta’ Lord ta’ ]mien in-Normanni u spi//ajt fuq ilpalk prin/ipali ta’ Pjazza Indipendenza, ma’ s[abi latturi l-o[ra waqt projection fuq l-iskrin u dokumentarju interessanti dwar l-istorja twila li g[addiet minnha lg]ira tag[na; dan kollu wara li mxejna matul it-toroq ta’ beltna fost [afna nies li ma waqfux ji;bdu videos u ritratti biex i]ommuhom rikordju. Nistqarr li l-flash tal-kameras ma ddejjaqnix. Ng[idilkom li kienet attività kkulurita li ni]let tajjeb ma’ dawk kollha li nzertaw rawha.
minn Joe M. Attard emarjos@hotmail.com
Matul il-festi ta’ Lejlet Lapsi – Notte Gozitana, dawk kollha li jattendu jkollhom l-opportunità li jsegwu g[add ;mielu ta’ attivitajiet folkloristi/i tipi/i G[awdxin
Borg, id-Direttur tal-FXB. G[amlu interventi interessanti Dun :u]epp Sacco, Anton Tabone, Joe W. Psaila u Monsinjur Jos Farrugia, eks Ar/ipriet tal-Parro//a ta’ San :or; u lecturer fl-Università ta’ Malta, waqt li g[alaq din l-g[odwa interessanti Monsinjur Isqof Mario Grech. Na[seb li din l-attività kompliet ]ewqet Lejlet Lapsi li ssuktat filg[axija b’g[add ta’ wirjiet ta’ pittura, ta[ditiet, log[ob g[at-tfal, gruppi folkloristi/i, kant minn diversi korijiet u individwi, gruppi mu]ikali, tours bi gwida, u iktar. Is-Sibt filg[axija jien g[a]ilt li mmur il-{ara dDejqa, ir-Rabat, fejn l-attur bravu Mario Micallef b’seng[a u tonalità mill-awqa tana l-ver]joni bil-Malti minn Alfred Palma tad-Divina
Commedia tal-poeta mag[ruf Taljan Dante Alighieri. Dan ix-xog[ol ma kellix i/-/ans li mmur narah isir fil-Kavallier ta’ San :akbu u allura ma ridtx nitlef l-okka]joni ladarba ;ie fostna. U ma ddispja/inix g[ax in-narratur u l-artist inkorporati t-tnejn fil-persuna tal-attur versatili Mario Micallef, liebes g[al din l-okka]joni l-kostum talpoeta Taljan, [adna salInfern, il-Purgatorju u spi//ajna l-:enna. Din il-mawra meravilju]a ]ammet udjenza ferm sabi[a msammra mas-si;;u g[al iktar minn sieg[a u nofs bla ma tit[arrek. Minn hawn ;irja wa[da g[al Pjazza Indipendenza fejn kienet g[addejja live r-Rock Opera ‘:ensna’ bis-sehem tal-orkestra, solisti u ]effiena. Inzertat ftit ta]-]iffa imma fil-
Misra[ ma kienx hemm fejn taqa’ labra u l-folla setg[et tgawdi g[al darba o[ra lmu]ika tas-Surmast Paul Abela u l-vrus ta’ Ray Mahoney. Diversi wirjiet interessanti
Il-{add kien l-a[[ar jum ta’ Lejlet Lapsi u diversi wirjiet fosthom wa[da fi Pjazza Santu Wistin dwar il-karozzi u o[ra sagra fis-Seminarju, baqg[u miftu[in g[all-pubbliku kif ukoll xi dipartimenti tal-Gvern. Waranofsinhar, jien g[a]ilt li ner;a’ mmur il-{ara dDejqa din id-darba biex nara ‘Il-Klassi’, kummiedja mu]ikali bil-Malti, kitba ta’ Peter Paul Grech, eks Assistent Direttur talEdukazzjoni g[al G[awdex, b’mu]ika ta’ Antoine
Mercieca, u adattament ta’ Joe W. Psaila li n[admet ta[t id-direzzjoni ta’ George Mizzi. G[alkemm bilwieqfa, kienu sag[tejn ta’ divertiment g[all-familja kollha. Lejlet Lapsi ;iet fi tmiemha b’kun/ert finali mill-Malta Youth Orchestra ta[t id-direzzjoni ta’ Mro Joe Vella filKnisja Ba]ilika ta’ San :or; li b’seng[a u [lewwa daqqet siltiet minn xog[lijiet ta’ Nicolò Isouard, Khatchaturian, Johann Strauss, Von Soupe, Grieg u Bizet. Kien tassew kun/ert li paxxa knisja nies u s-Surmast donnu kien qed jaqra [sibijieti g[ax temm dan il-programm grandju] b’wa[da mill-favoriti tieg[i: ‘March of the Torreadors’ ta’ Bizet li qalg[et applawsi kbar! Fuq nota differenti, fl-istess [in fil-Knisja Katidrali kienet qed issir i/-/elebrazzjoni talKonsagrazzjoni ta’ Giovanna Tabone u Rose Borg fl-Ordni tal-Ver;ni minn Monsinjur Isqof Mario Grech li fi kliemu “;rajja b[al din hija warda sbej[a u ;dida li kibret fil-;nien ta’ g]iritna!”
Pacem in Terris
L-g[ada s-Sibt filg[odu kont mistieden g[al diskussjoni interessanti dwar il-50 sena mill-kitba talEn/iklika tal-Papa :wanni XXIII ‘Pacem in Terris’ f’wa[da mis-Swali tal-Kurja tal-Isqof fil-Belt Victoria li fiha [a sehem panel mag[mul minn Nadia Delicata, lecturer fl-Universita’ ta’ Malta, Austin Bencini, opinjonista mag[ruf, u Dun :or; Frendo, lecturer fis-Seminarju. Mexxa d-diskussjoni Joe
Fil-festi ta’ Lejlet Lapsi – Notte Gozitana ting[ata opportunità lit-tfal biex jipparte/ipaw u jag[tu sehem s[i[ biex ikomplu ji]viluppaw it-talenti tag[hom
IN-NAZZJON Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
22 Passatemp
Tisliba
Weqfin> 1. Xbejba (6) 2. L-ewwel xahar (6) 3. Rigal ta’ wie[ed mis-Slaten Ma;i (6) 4. Dan ji;;ebbed [afna (6) 8. Nefqa (5) 9. E]amijiet li jsiru biss bil-fomm (5) 12. G[amel prova g[and [ajjat (6) 13. Assalt (6) 14. Ni]]luh il-ba[ar (6) 15. Kien ju]ah tal-pitrolju biex jitfag[lek fil-landa (6)
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin> 5. Siket; 6. Xlokk; 7. u 16. Determinat; 10. Trott; 11. Sfera; 12. Isba[; 14. Baqat; 17. Tiben; 18. Tebaq. Weqfin> 1. u 12. Assortiment; 2. Attent; 3. Axxess; 4. Skarta; 8. Gobba; 9. Felqa; 13. {niena; 14. Blajtu; 15. Traqqa’.
Super Sudoku… mill-1 sat-12
Soluzzjoni
Qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sat-12 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ erba’ kaxxi bi tlieta.
Qawl Malti Meta jsaffru l-i;fien ikunu fgaw il-widien. Dan ifisser li l-affarijiet ma jsirux g[alxejn. L-istess b[all-;ifen li jsaffar g[all-g[ajnuna meta tkun ni]let [afna xita.
Super Sudoku
Mimdudin> 5. G[alja fuq in-nar ta’ xi ma[lul bittbaqbiq (5) 6. Kultant g[alxejn tag[milha g[ax il;urdien makakk i]jed minnek (5) 7. Is-sultan g[andu wie[ed fl-in[awi tal-Wardija! (5) 10. u 11. G[odda tat-tberik (10) 11. Ara 10. 12. Marella [ajt maqtug[a u lesta g[all[jata (5) 14. Djar kbar u sbie[ (5) 16. :ibed sew i]-]ew;t itruf tal-ispaga (5) 17. u 18. Dak li jifhem fi [wejje; antiki (10) 18. Ara 17.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor Rockna Radio 101, 19>15 Ftit tal-;img[at ilu r-rapper Rumbull (fir-ritratt fuq ix-xellug) [are; l-album debuttanti tieg[u.
Hu se jkun mistieden ta’ Michael Bugeja waqt il-programm tal-lum biex jitkellem dwar dan l-album u dwar ilkarriera tieg[u. Se jkun hemm ukoll l-organizzatturi tal-Earth Garden Festival biex jag[tu tag[rif dwar dan l-avveniment.
Mieg[ek NET Television, 21>00 Bi pre]entazzjoni ta’ Lisa Spiteri u Fr Karm Debattista MSSP, il-programm tal-lum se jkun dwar nies li qed jag[mlu differenza fil-[ajja ta’ o[rajn. Fil-[ajja mhux l-ewwel darba li nkunu g[addejjin minn mumenti diffi/li u, li kieku ma jkunx g[al xi persuni, ma jirnexxilniex inkampaw. Niltaqg[u ma’ numru ta’ persuni spe/jali, li minkejja kollox, jag[]lu li jag[tu mill-[in tag[hom biex jg[inu lill-o[rajn.
I giganti del mare (The Wreck of the Mary Deare) Rete 4, 16>05 Film ta’ avventura li n[adem fl-1959 b’re;ija ta’ Michael Anderson u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Gary Cooper u lil Charlton Heston. Film li fih intu]aw bosta effetti spe/jali, u fuq dan tajjeb li wie[ed jiftakar li n[adem 54 sena ilu. The Score Iris, 23>15
Thriller tal-2001 b’re;ija ta’ Frank Oz li g[andu li Robert De Niro, Marlon Brando, Edward Norton u Angela Bassett (fir-ritratt) fil-partijiet ewlenin. Nick Wells ikun kapa/i ji]gassa saves b’[effa kbira. Biss ikun wa[[alha f’rasu li jikkuntenta b’dak li g[andu u jibdel [ajtu. I]da l-offerta li joffrulu tkun attraenti wisq biex jirrifjutaha…
Safe Harbour Rete 4, 24>00 Carly Segan, investigatri/i, tkun qed tindaga fuq ilqtil ta’ ]ew; nisa. Li jkun hemm komuni bejniethom hu li t-tnejn g[al xi ]mien g[exu f’Safe Harbour, post li kien ukoll fil-[ajja ta’ Carly. Fost l-atturi nsibu lil Tracey Gold, Steve Bacic u Mitchell Kosterman. Il-film in[adem fl-2006. È uno di quei giorni che... Raitre, 23>05
Eat Pray Love GO Stars, 18>10 Julia Robert (fir-ritratt) u Javier Bardem huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film tajjeb [afna li n[adem fl-2010.
Dokumentarju ta’ ftit anqas minn sieg[a dwar il-11 ta’ Lulju 1982, il-jum li fih it-tim tal-futbol nazzjonali Taljan immexxi minn Enzo Bearzot kien reba[ it-Tazza tad-Dinja fi Spanja b’partita kontra l-:ermanja. Fost il-protagonisti tattim Taljan kien hemm Paolo Rossi u l-goalkeeper Dino Zoff.
Bandits Iris, 21>05
Bruce Willis (firritratt fuq ix-xellug) g[andu parti ewlenija f’dan ilfilm Amerikan tal2001. Joe u Terry jkunu [arbu mill[abs u qed iwettqu serqiet armati millbanek. Kollox ikun donnu ;ej [arir, sakemm f’[ajjithom tid[ol mara u li min[abba fiha jkunu lesti li jbiddlu kulma fasslu.
Carina Camilleri, li minbarra li nafuha fil-qasam tal-moda, t[obb [afna l-klieb
Il-ka] ta’ Star Animal Diaries - NET Television, 19>00
Dan l-a[[ar fil-Qorti nstema’ l-appell tal-kaw]a tal-persuna li tressaq akku]at bil-qtil tal-kelba Star. Permezz tal-appell tnaqqset is-sentenza li kienet ing[atat qabel. Moira Delia se tkun qed tiddiskuti mal-mistednin tag[ha Gaby Buttigieg avukat, Emanuel Buhagiar mid-Dipartiment g[all-{arsien tal-Annimali u Carina Camilleri, persuna li t[obb [afna l-annimali. Peress li l-programm ikun dirett, it-telespettaturi jistg[u j/emplu u jag[tu l-opinjoni tag[hom.
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
24 TV#Radju
06>00
101 Breakfast Club (b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>30 Anali]i tal->urnali)
09>00 09>05 10>00 10>05 11>00 11>55 12>00 12>30 13>00 15>00 15>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Magazine 101 Mu]ika bla kumment Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>30 19>15 21>00 23>00 24>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 - Familja Wa[da (jinkludu 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet filqosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 Newsline 12:45 - Qari bilMalti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bullettin tal-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 - TV Hemm 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 - Euromix 21:05 - Mu]ika u Sport 22:00 - L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 Ru]arju 24:00 - Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u Bon;u Bon;u (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 One News) 09:00 - Kartolina 10:00 - The Morning Show 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - Linja Diretta 13:15 - Bla Kantunieri 13:45 - ONE News 14:00 Kanzunetti Maltin 15:25 Djarju Kulturali 15:30 - Drive Time 16:00 - Mhux g[at-Tfal Biss 17:00 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 A[barijiet Sportivi, 18:15 Parlament) 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:00 - LArgument Ikompli 20:15 Collage 20:30 - Xalata Rock 22:00 - Mu]ika 24:00 - Bla Kantunieri (r) 00:30 Sentimentali G[alik 02:00 Weekend Party. RTK - 103 FM 06:30 - Pierre & Co on RTK (jinkludi 06:55 Fi {dan ilMulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News) 09:00 - A[barijiet fil-Qosor 09:05 - Paperscan 09:15 - G[alina Lkoll (jinkudi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 Bon Voyage 13:00 - RTK Qosor 13:05 - Su//essi u aktar 15:00 - RTK Qosor 15:05 -
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mu]ajk Rockna Fuzzbox - George Galea Newsdesk Night Style
Kaskata Kulturali 15:30 - IlPolz ta/-?ittadin (jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 - Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 Darek u Flusek 18:00 - RTK Qosor 18:05 - Investi bil-g[aqal 18:57 - Fi {dan il-Mulej 19:00 - Ru]arju 19:25 - {sibijiet malMelodija 21:00 - Ejja G[andi 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Platea 10:00 Il-Malti llum: ideat ta’ ]mienna 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-:urnali 13:30 – Provokazzjoni u ktieb 14:00 BBC News Hour 15:00 Classic FM 20:00 – University Matters 20:30 - Biex Hekk Jibqg[u Mag[na 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - Avventura ma’ :esù 09:30 - Kuntatt 11:00 Van;elu {aj 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju tadDuluri 13:00 - Qari tarRumanz 13:30 - Shalom 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Avventura ma’ :esù (r) 16:00 – Il-Kura tal-:nien 16:45 - Naturali 17:00 – Bullettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 - Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - Nixxieg[a Dumnikana 20:30 – Qari tar-Rumanz (r) 21:00 - Velja ta’ ordinazzjoni presbiterali f’G[awdex 22:00 - Qari millIskrittura Mqaddsa 22:30 Il-Mediterran 23:00 L-Istorja tal-Knisja u inti (r) 23:30 – A[barijiet Reli;ju]i 23:50 - Kompjeta 24:00 Ru]arju. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast with Drew 10:30 - Simon Pisani 13:30 – Ian Lang 15:30 Nathan u Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 – Dance Top 20 20:00 – Paul Oakenfold 22:00 - Miss Roberta 24:00 – Defected in the House. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 - Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 Calypso Drive 19:00 - Let’s Go 21:00 - Dak Kien }mien 01:00 Nightshift.
Quando meno te lo aspetti (Raising Helen) - La 5 21>10
Helen Harris (fir-ritratt ma’ Abigail Breslin), tkun manager ta’ a;enzija tal-mudelli u mill-[ajja tista’ tg[id li ma jkun jonqosha xejn. {ajjitha tinbidel radikalment meta f’daqqa wa[da, wara l-mewt ta’ o[tha u r-ra;el ta’ din tal-a[[ar f’in/ident tat-traffiku, issib ru[ha trabbi lit-tlett itfal tag[hom. Ma ddumx ma tinteba[ li biex trabbi jirrikjedi xog[ol u ener;ija aktar milli qatt basret.
TVM 07:00 - TVAM 09:00 TVHemm (r) 10:20 - Days that shook the world 11:25 - Bang goes the theory 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16.30 - }ona 18:00 A[barijiet 18:10 - Waqtiet 18:15 - Sa[[tek l-ewwel 18:25 Teleshopping 18:40 - TV Hemm 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Xarabank 23:15 - A[barijiet. TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 - GFA Review 11:30 G[awdex Illum 12:00 Madwarna 12:15 - Wirt arti u kultura 12:45 - Bang goes the theory 13:15 - Building the impossible 14:05 - Sa[[tek lEwwel 14:15 - Battle Castle 15:00 - GFA Roundup 15:30 Bang goes the theory 16:00 Days that Shook the World 16:50 - Qatra inka 17:20 - Waqtiet 17:25 - Realtà 18:30 - .EU 19:00 - GFA Roundup 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 - Days that shook the world 20:30 - A[barijiet bl-Ingli] 20:35 - Waqtiet 20:45 - UCL Magazine 21:15 - Malta u lil hinn minnha 22:45 - GFA Roundup 23:15 – Starboard. ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 Teleshopping 10:30 - Aroma Mattina 12:30 - Teleshopping 12:45 - Kalamita (jinkludi ONE News fis-13:30) 16:20 Teleshopping 17:30 - ONE News 17:35 – Liquorish (daily update) 17:45 - Teleshopping 18:00 Healthy Living 19:30 - ONE News 20:15 - Ir-Rangers 20:30 Mad-daqqa t’g[ajn (r) 21:30 G[a]liet 22:45 - Zona Sport (r) 23:15 - One News 23:45 Kalamita (r). Smash 07:00 - A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 - A[barijiet 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’
Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 104.6 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura. 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 (live) 18:40 - Teleshopping 19:00 A[barijiet 19:20 - A[barijiet ta’ barra 19:30 - {abbejtek (r) 20:30 - Qeg[din Sew! 21:30 Dokumentarju 22:00 - A[barijiet.
nazioni 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:10 Celi, mio marito! 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 Amore criminale 23:05 - E` uno di quei giorni che… (dok) 24:00 - Tg 3 line notte 01:10 - Rai Educational 01:45 - Fuori orario 01:50 - D-Non diversi giorni. Film ’70.
Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, fit-08:00, fid-09:00 u fil-11:00) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta (jinkludi Tg1 fil-17.00) 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari tuoi 21:05 - Carosello reloaded 21:10 - La terra dei cuochi (talent show) 23:35 - TV7 settimanle del Tg 1 00:35 - Cinematografo Speciale Cannes 00:55 - Tg 1 Notte 02:10 - Rewind visioni private.
Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina
Raidue 06:40 - Cartoons 08:05 - TGR Montagne 08:35 - Le sorelle McLeod (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri (attwalità) 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 Eat Parade 13:50 Tg 2 Sì, viaggiare 14:00 - Detto Fatto 16:10 - Senza traccia (TF) 17:50 - Tg sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case (TF) 19:35 - Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Rex 4 (TF) 22:50 - Tg 2 notizie 23:05 - L’ultima parola (attwalità) 00:35 - Tg2 Parlamento 00:40 - Detroit 1-8-7 (TF) 01:25 - Meteo 01:30 Green Dragon. Film 2001. Raitre 07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:35 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agorà (attwalità) 10:00 La storia siamo noi (dok.) 10:50 - Codice a barre 11:30 Buongiorno elisir 12:00 - Tg 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - diario italiano 13:10 Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:05 Tgr Piazza affari 15:10 - 96˚ giro d’Italia 17:15 - Processo alla tappa 18:05 - Coppa delle
08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 11:00 - Forum (attwalità) 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful (soap) 14:10 Centovetrine 14:45 - Uomini e Donne 16:05 - Amici 16:50 Pomeriggio cinque 18:50 - The Money Drop 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 Paperissima 23:00 - Speciale Tg5 00:30 - Tg 5 Notte#Meteo 00:55 Striscia la notizia (r). Rete 4 06:50 - T.J. Hooker (TF) 07:45 Miami Vice (TF) 08:40 - Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 6 (TF) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 Lo sportello di Forum 15:35 Come si cambia academy 16:05 I Giganti del mare. Film ’59 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (TF) 20:30 - Quinta colonna il quotidiano 21:10 Quarto grado 24:00 – Safe Harbour. Film 2006 01:50 - Tg 4 night news 02:15 - Il gatto dagli occhi di giada. Film ’77. Italia 1 07:00 - Zeke e Luther (sitcom) 07:50 - Tutto in famiglia (sitcom) 08:40 - Una mamma per amica (TF) 10:30 - ER - Medici in prima linea (TF) 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:55 Smallville (TF) 17:40 - Top One (game show) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI NY: Scena del crimine (TF) 21:10 - True Justice II – Reazione violenta. Film 2012 23:00 - Person of Interest 00:50 - Sport Mediaset 01:15 - Romanzo criminale (TF) 02:15 - Studio aperto.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
TV#Radju 25 Favourite Channel 07.15 - F. News 07:30 - Dawl tal-:urnata 08:00 - Bejnietna 10:00 -Entertain Me 12:00 - F. News 12:30 - Duggan 13:00 Niskata 15:00 - Teleshopping 17:30 - Madagascar (b’waqfa g[al F. News fis-18:15) 19:45 - F. News 20:30 Il-Madonna ta/-?oqqa 21:00 - Sfera 23:00 - F. News.
TCM 08:45 - They Drive by Night. Film ’40 (PG) 10:20 - The Honeymoon Machine. Film ’61 (U) 11:50 - Arena. Film ’53 (U) 13:10 - Roberta. Film ’35 (U) 15:00 - Ivanhoe. Film ’52 (U) 16:45 - Raintree County. Film ’57 (A) 19:25 - Forbidden Planet. Film ’56 (U) 21:00 - The Prodigal. Film ’55 (A) 22:50 Eye of the Devil. Film ’67 (X).
Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshopping 12:00 – Rock Legend (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 The 90s 14:30 - The 00s 15:00 Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 - The 60s & 70s 20:30 Versus 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos.
MGM Movies 07:05 - What’s New, Pussycat? Film ’65 (X) 08:55 - Her Last Chance. Film ’96 (15) 10:25 Yentl. Film ’83(PG) 12:35 Home Is Where the Hart Is. Film ’87 14:00 - Tom Jones. Film ’63 (AA) 16:05 - Mannequin. Film ’87 (PG) 17:35 - Women vs Men. Film 2002 19:05 Garwood: Prisoner of War. Film ’93 20:45 - MGM’s Big Screen 21:00 - The Alamo. Film ’60 (U) 23:35 - Big Screen Legends 23:40 - CrissCross. Film ’92 (15).
La 5 13:40 - Che trucco! 14:00 - Vite in Apnea 14:25 - Gossip Girl (TF) 15:20 - The OC (TF) 16:10 - Samantha chi? (TF) 16:35 - Extreme Makeover Home Edition 17:20 - Vite in Apnea 17:50 - Che trucco! 18:20 Amici 19:30 - Gossip Girl (TF) 20:25 - Dr House (TF) 21:10 Quando meno te lo aspetti. Film 2004 23:20 - Uomini e donne 00:10 - Amici. BBC Entertainment 07:15 - Penelope K, by the way 07:25 - Me Too! 07:45 Teletubbies 08:10 - Balamory 08:30 - My Family 09:00 Keeping up Appearances 09:30 The Weakest Link 10:15 EastEnders 10:45 - Doctors 11:15 - The World of Stonehenge 12:05 - Hustle 12:55 - My Family 13:25 - Michael Palin’s New Europe 14:15 - Keeping up Appearances 14:45 - EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - The Weakest Link 16:30 - The World of Stonehenge 17:25 Doctor Who 18:10 - Walk on the Wild Side 18:40 - Doctors 19:10 - Casualty 20:00 - My Family 20:30 - 2point4 Children 21:00 - The World of Stonehenge 21:50 - Lead Balloon 22:20 Watson & Oliver 22:50 - Alan Carr: Chatty Man 23:35 Bedlam.
GO Stars 07:50 - Winnie The Pooh 09:00 - Klitschko 11:00 - Damages 11:50 - Mrs Biggs Part 3,4 & 5 14:30 - People Like Us 16:25 Out Of Time 18:10 - Eat Pray Love 20:30 - Parks & Recreation 21:00 - The Horse Whisperer 22:50 - Wanderlust 00:30 Lipstick. Diva Universal 07:00 - Wolff’s Turf 08:55 Agatha Christie’s Poirot 09:55 Kojak 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 - JAG 12:55 - ER 13:55 JAG 15:50 - Kojak 16:50 Agatha Christie’s Poirot 18:50 JAG 19:50 - ER 20:50 - Great Women 21:00 - Rex: A Cop’s Friend 23:00 - ER. Iris 11:15 - Impiegati. Film ’84 13:15 - Vivere fino alla fine. Film 2009 15:00 - Il tigre. Film ’67 17:05 - Un uomo, una città. Film ’74 19:20 - A-Team (TF) 20:120 - Hazzard (TF) 21:05 Bandita. Film 2001 23:15 - The Score. Film 2001 01:30 Regensis (TF). Discovery Channel 07:15 - American Chopper: OCC Band Bike 08:10 - Dirty Jobs 09:05 - Deadliest Catch: We’re Not in Kansas Anymore 09:55 -
Ultimate Survival: Global Survivor Guide 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 - Man Made Marvels Asia: Petronas Towers 12:35 - Fifth Gear 13:30 Wheeler Dealers: Nissan Skyline 14:25 - American Chopper: Klipsch Bike 15:20 Mythbusters: Trail Blazers 16:15 - Dirty Jobs 17:10 - Deadliest Catch: Frontier Medicine 18:05 Ultimate Survival: New Zealand South Island 19:00 - How It’s Made 20:00 - Dangerous Flights: No End in Sight 21:00 Aircrash Confidential: Pilot Error 22:00 - World’s Scariest... 23:00 - Fire in the Sky: A Daily Planet Special. Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - How I Met Your Mother 11:30 - Person of Interest 12:15 - Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Enlightened 14:15 - Hollywood Buzz 14:30 Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 - Private Practice 16:45 - Mike & Molly 17:10 - Top Gear 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 20:00 - Glee 20:45 Gossip Girl 21:30 - One Hour Photo 23:30 - Mike & Molly 23:55 - How I Met Your Mother 00:20 - 2 Broke Girls 00:45 Whitney 01:10 - 30 Rock 01:35 - VEEP. Biography Channel Hardcore Pawn: 10:00 - Rich Returns? 10:30 - The Shocker. 11:00 - Gene Kelly 12:00 Hoarders: Stacey # Roi 13:00 Storage Wars: The Fast and the Curious 13:30 - Parking Wars. John Edward Cross Country: 14:00 - The Process 15:00 - Soul Survivor. Hardcore Pawn: 16:00 - Rich Returns? 16:30 - The Shocker. 17:00 - Hoarders: Stacey # Roi 18:00 - Pregnant in Heels: The Pregnancy Dating Dilemma 19:00 - Storage Wars: The Fast and the Curious 19:30 Parking Wars 20:00 - Pregnant in Heels: A Labor of Love: Rosie Gives Birth. Hardcore Pawn: 21:00 - Rich Returns? 21:30 The Shocker 22:00 - Oh No He Didn’t 22:30 - Oh Yes He Did. 23:00 - Barter Kings: First
Comes Love Then Comes Trading.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:30 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See The Sea 10:05 Lots & Lots 10:20 - Bob the Builder 10:30 Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:55 Baby Antonio’s Circus 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 - Tiny Planets 11:30 - Monkey See Monkey Do 11:40 - Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:25 - The Mighty Jungle 12:40 - Mio Mao 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:50 - Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See The Sea 14:45 - Lots & Lots 15:00 - Fluffy Gardens 15:15 - The Mighty Jungle 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 Monkey See Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Tork 17:45 Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - Benjamin’s Farm 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See The Sea 19:15 -
Lots & Lots 19:30 - Monkey See Monkey Do 19:40 - Barney and Friends 20:10 - Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - Pingu 21:45 - Tiny Planets 21:50 - Pingu 21:55 - Tiny Planets 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends. Disney Channel 08:00 - Tales of Friendship with Winnie the Pooh 08:05 - Mickey Mouse Clubhouse 08:30 - ANT Farm 08:55 - Jonas 09:15 - So Random 09:40 Hannah Montana 10:05 - Sonny with a Chance 10:25 - Kim Possible 10:50 - Shake It Up 11:35 Wizards of Waverly Place 12:45 - Jessie 13:10 ANT Farm 13:35 - The Suite Life on Deck 13:55 - So Random 14:15 - That’s So Raven 14:35 Good Luck Charlie 14:55 - Jessie 15:15 - Shake It Up 15:40 - ANT Farm 16:00 - Toy Story (U) 17:20 - Prankstars 17:25 - Minnie and You 17:30 - Wizards of Waverly Place 17:55 - That’s So Raven 18:20 - ANT Farm 18:40 - Good Luck Charlie 19:00 - Have a Laugh 19:05 - Wizards of Waverly Place 20:15 - So Random 20:40 Hannah Montana 21:00 - Jonas 21:25 - Sonny with a Chance 22:10 - The Suite Life on Deck.
07>00 08.30 10>00 12>00 14>00 14.05
NET News Telebejg[ Strada Rjali .NET NET News Afrodite
15>20 15>50 16>35 17>00
Telebejg[ Crazebook Telebejg[ Malta Llejla
(b’waqfa g[al NET News fit-15>00)
19>00 19>30 19>45 20>30 21>00 22>30 23>00
(b’waqfag[al NET News fis-18>00) Animal Diaries Lift NET News Flusek Mieg[ek (b’waqfa g[al NET News fid-21>30) Anali]i tal-A[bar NET News
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - UEFA Women’s
Champions League Football 09:30 - UCI World Tour Cycling 10:30 - Get Ready for Roland Garros 10:45 - Power Horse Cup Tennis 12:00 Power Horse Cup Tennis: Dusseldorf, Germany: SF (live) 14:00 - UCI Europe Tour Cycling: Tour of Belgium: Stage 3 (live) 15:30 - Get Ready for Roland Garros 15:45 - Power Horse Cup Tennis: Dusseldorf, Germany: SF (live) 17:30 - UEFA Women’s Champions League Football 19:00 - Champions League World’s Strongest Man 20:00 Bigger’s Better Boxing: Heavyweight Contest (live) 23:00 - Horse Racing Time 23:15 - UCI World Tour Cycling. Eurosport 2 07:00 - UCI World Tour Cycling 08:45 - Get Ready for Roland Garros 09:00 - Power Horse Cup Tennis 10:30 UEFA Women’s Champions League Football 12:00 - UCI Europe Tour Cycling 13:30 UCI World Tour Cycling 14:30 - UCI World Tour Cycling: Giro d’Italia: Stage 19, Ponte di Legno - Val Martello (live) 17:30 - Power Horse Cup Tennis 19:00 - UCI Europe Tour Cycling 20:00 - UCI World Tour Cycling 21:30 Superkombat 23:00 - Total KO. GO Sports 1 07:00 - Barclays PL: Wk 40: Man. C. v Norwich City 09:00 - Serie A: Rd 38: Sampdoria v Juventus 11:00 - PGA European Tour: BMA PGA Championship: Day 2 (live) 15:00 - Ligue 1: Rd 38: The Ligue 1 Show. Barclays PL: Wk 40: 15:30 - WBA v Man. Utd 17:30 - PL Review. 18:30 - Ligue 1: Rd 37: Montpellier
Herault SC v LOSC Lille 20:30 - UEFA Champions League: A Short History 21:00 - ATP 250 Series: Open de Nice, Cote d'Azur: SF 01:00 Serie A: Rd 38: Siena v Milan.
GO Sports 2 14:30 - ATP 250 Series: Open de Nice, Cote d'Azur: SF (live) 18:30 - Milan Channel. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Racetrack 09:00 - ATP Masters 1000: Internazionali BNL d’Italia, Rome: F. 12:00 - Trans World Sport 13:00 - Barclays PL: Wk
40: Southampton v Stoke City 15:00 - Serie A: Rd 38: Roma v Napoli 17:00 - PGA European Tour: BMA PGA Championship: Day 2 21:00 Aviva Premiership: Leicester v Harlequins: SF 23:00 Barclays PL: Wk 40: Wigan Ath v Aston Villa 01:00 Ligue 1: Rd 37: Stade Rennais v AC Ajaccio. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Racetrack 11:00 - ATP Masters 1000: Internazionali BNL d’Italia, Rome: F. 14:00 - Trans World Sport 15:00 - Barclays PL: Wk 40: Southampton v Stoke City 17:00 - Serie A: Rd 38: Roma v Napoli 19:00 - PGA European Tour: BMA PGA Championship: Day 2 23:00 Aviva Premiership: Leicester v Harlequins: SF 01:00 Barclays PL: Wk 40: Wigan Ath v Aston Villa. Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga (r) 11:45 FIFA Beach Soccer WC Qual.: (r) 13:05 - FA Cup (r) 15:00 2012 UIPM Pentathlon (r) 16:05 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 18:10 - FA Cup 20:00 - Bundesliga: Preview (r) 20:30 - Bundesliga (live) 22:35 - 2012 UIPM Pentathlon (r) 23:40 - FA Cup (r) 01:45 Bundesliga: Preview (r). Melita Sports 2 12:00 - FA Cup (r) 14:05 -
Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:10 Bundesliga (r) 17:05 America's Cup (r) 19:10 Volleyball Champ. League Magazine The Big Hit 19:40 FA Cup (r) 21:35 - Vendee Globe 2012-13 Weekly Highlights 21:55 - Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 00:30 - Bundesliga (r). Malta Stars 08:00 - Malta Handball Association (r) 09:20 - Melita GFA 1st Division (r) 11:05 BOV PL (r) 13:20 - MFA Futsal League (r) 14:45 - Malta Rugby Football Union (r) 16:20 - Malta Basketball Association (r) 17:45 - Malta Handball Association (r) 19:05 - Football Nurseries (r) 19:40 Melita GFA 1st Division (r) 21:25 - BOV PL (r) 23:40 MFA Futsal League (r) 01:00 -
Malta Rugby Football Union (r).
IN-NAZZJON Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
26 Klassifikati#Avvi]i PN PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ Marsaxlokk
L-A{{AR appartament flewwel sular bi tliet kmamar tas-sodda, wa[da bl-ensuite u terrazzin kbir, e//. Highly finished inklu] il-kmamar talbanju. Garaxx ta’ karozza wa[da jew tnejn optional. Prezz €112,000 (Lm48,000), ?emplu 79441869 jew 99466988.
Marsaxlokk
PENTHOUSE kbira bil-veduti tal-ba[ar u tal-kampanja, ]ew; kmamar tas-sodda, wa[da bl-ensuite, highly finished inklu] il-kmamar talbanju, [;ie; kollu double glazed. Garaxx ta’ karozza wa[da jew tnejn optional. Prezz €116,500 (Lm50,000). ?emplu 77777521.
G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.
VETTURI/DG{AJJES Classic Ford Capri Mk1 TAS-SENA 1968 13HP,
f’kundizzjoni perfetta. €6,500. ?emplu lil Mario Muscat fuq 79902212 jew 21444984.
Pajero
FOUR seater tal-1996, blu. €5,300, f’kundizzjoni tajba. ?emplu 79295595.
AVVI}I G[al kull tip ta’ xog[ol
TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi bil-;ibs u ]ebg[a, gypsum boards e//. Prezzijiet tajbin [afna. ?emplu 79091057.
sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
fuq xog[ol ta’ water proofing u membrane, b’10 snin garanzija, xog[ol professjonali bl-aqwa materjal I S0 9001. G[al stima bla obbligu /emplu 7972 9967 jew ]uru www.kendawaterproofing .com
Korsijiet
ZG Computers
UFFI?JALI E]ekuttivi (EOs), skrivani u prin/ipali. Korsijiet intensivi. St Thomas Institute. info@stthomasmalta.com jew /emplu 21227799, 21235314, 79866353 jew 79866350.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
G{AL kull problema filkompjuter, inkunu fuq il-post dik il-;urnata stess. Jing[ata
anti-virus b’xejn mas-servizz. ?emplu lil Chris fuq 99424703.
G{ALL-BEJG{ G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
AVVI}I PN
TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa, xog[ol ta’ membrane, kisi u tibjid, kontrabjut u tqeg[id ta’ katusi. Offerta spe/jali fuq illiquid membrane. ?emplu 79407292.
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
fl-Uffi//ju PN.
G[al kull xog[ol
Tiswijiet
postijiet tas-soltu. Biljetti €5 u g[all-biljetti /emplu 21444437, 21247049, 99450902 jew 21223911.
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
Water proofing membrane
IL-BEJT tieg[ek jag[mel lilma? G[andek problema ta’ moffa? Kenda Ltd issolvilek il-problema. Nispe/jalizzjaw
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. AVVI}I SO?JALI MARIO DE MARCO. Il-{bieb ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Coffee Morning, it-Tlieta, 28 ta’ Mejju fil-lukanda Imperial, Tas-Sliema. Tluq bil-privates fit-8.30 a.m. millAVVI}I O{RA IL-MOSTA. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed
jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-bar tal-Uffi//ju PN tallokalità. Kull min hu interessat g[andu jibg[at l-offerta tieg[u sat-Tnejn, 27 ta’ Mejju lis-Segretarja Kumitat Sezzjonali PN Mosta, Uffi//ju PN Mosta, Pjazza Rotunda, il-Mosta. Il-Kumitat Sezzjonali jirri]erva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a. {AL TARXIEN. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri tal-Bar tal-Uffi//ju PN tallokalità. Min hu interessat jista’ j/empel lis-Segretarju talKumitat Sezzjonali fuq 99225033. Il-Kumitat jirriserva ddritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.
{ar;a g[al G[awdex L-APAN se jorganizza ;urnata f’G[awdex illum il-:img[a, 24 ta’ Mejju 2013. Il-prezz hu ta’ €17 g[all-kbar u €10 g[at-tfal ta[t it-tnax-il sena.
Bookings ming[and il-voluntiera jew billi wie[ed i/empel fuq 2142 0513 jew 7904 0544.
Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
27 JUDO
Malta b’rekord ta’ koppji g[all-Kampjonati Ewropej tal-Kata L-G[axar Edizzjoni talKampjonati Ewropej tal-Kata fid-dixxiplina tal-Judo ntemmet b’su//ess kbir filKumpless Sportiv talKottonera b’parte/ipazzjoni ta’ mhux anqas minn 112-il koppja minn 19-il pajji], inklu] Malta. Fl-ewwel jum tal-kompetizzjoni, il-koppji kkontestataw wa[da mill-[ames Kata talKampjonati Ewropej Kata. Kull Kata kienet maqsuma f’]ew; gruppi, skont l-età ta’ Tori (il-persuna li qed tapplika t-teknika). L-udjenza, ilparte/ipanti u d-delegati talUnjoni Ewropea tal-Judo kienu spettaturi ta’ diversi ri]ultati interessanti li inkludew konfermi ta’ titli kif ukoll entrati ;odda fuq ilpodju. Malta kienet rappre]entata minn tliet koppji: Joe Muscat u Joe Bonello fil-katame no kata, Ivan Esposito u Tiziana Apap fil-Ju no kata, u Ray Fava u George Fabri fil-Kime no kata. Joe Muscat u Joe Bonello kienu kkontestaw il-
Kampjonati Mondjali filKatame no Kata f’Malta fl2009, meta kienu ;ew fisseba’ post bi 345 punt. Din issena ;abu 382 punt, i]da l-livell tant g[ola li dan il-punte;; wassalhom biss sad-disa’ post. G[all-erba’ Judokas Maltin lo[ra, dawn il-kampjonati kienu l-bidu ta’ esperjenza ;dida fil-Kata fuq livell Ewropew. Minkejja li lpo]izzjoni ma kinitx minn ta’ quddiem, din l-esperjenza tawgura tajjeb g[all-futur ta’ dawn l-atleti. I/-/erimonja tal-ftu[ bdiet b’wirja minn erbat itfal Bel;jani (BEDIAT Manon ta’ 8 snin, GASPARD Enola ta’ 9 snin, BEDIAT Julien, MOREAU Hugo ta’ 10 snin) rebbie[a tal-Kampjonati Nazzjonali Bel;jana tal-Judo Show. Dawn urew il-[iliet tag[hom fit-tekniki tal-Judo. 19-il tifel u tifla mbag[ad immar/jaw bil-plakki talpajji]i li pparte/ipaw f’dawn il-Kampjonati. Is-Segretarju Parlamentari Stefan Buontempo inawgura
l-ewwel avveniment sportiv internazzjonali tieg[u meta laqa’ aktar minn 300 delegat fil-Kumpless u enfasizza limportanza tat-turi]mu sportiv g[all-ekonomija Maltija waqt li fa[[ar il-Federazzjoni Maltija tal-Judo mhux biss g[ar-ri]ultati sportivi e//ellenti tag[ha matul issnin, i]da wkoll g[all-organizzazzjoni tal-[ames avvenimenti internazzjonali li saru Malta. Matul dawn is-snin, ilFederazzjoni tal-Judo ospitat l-akbar avveniment sportiv ta’ dixxiplina wa[da g[al Malta meta fil-Kampjonati Ewropej Kadetti, ;ew aktar minn 700 Judoka ]ag[]ug[ minn 43 pajji] Ewropew. Wara d-diskors ta’ mer[ba minn Buontempo, isSegretarju :enerali tal-KOM Joseph Cassar u l-President tal-MJF ukoll Segretarju :enerali tal-Unjoni Ewropea tal-Judo, Envic Galea, il-Vi/i President tal-EJU Franco Capelletti ddikjara lKampjonati miftu[in uffi/jalment. Amber, neputija tal-fun-
datur tal-Federazzjoni Maltija tal-Judo u Judoka nnifisha, kantat l-Innu Nazzjonali Malti. It-tieni jum kien xhieda tala[jar sitt dimostrazzjonijiet flEwropa ta’ kull Kata, li saru biex jistabbilixxu r-rebbie[ assolut ta’ kull Kata. Barra minn hekk, kien hemm ukoll il-Koshiki no Kata European Cup, li hi dedikata g[all-Kata li turi s-sors storiku tal-Judo. Dawn il-Kampjonati spi//aw bil-Judo Show European Cup. Judo Show hi
wa[da mill-kategoriji filKampjonati Ewropej, fejn massimu ta’ sitt Judokas juru s-sbu[ija tad-dixxiplina talJudo meta applikat fil-kompetizzjoni, fil-kata jew fl-awtodifi]a. Il-parte/ipanti kienu kuntenti immens bl-ospitalità offruta mill-Kumitat Organizzattiv u l-Federazzjoni Maltija talJudo. Il-Federazzjoni Maltija hija grata g[all-appo;; li r/eviet biex dan l-avveniment kien wie[ed mill-akbar Kampjonati Ewropej tal-Kata.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
28 Sport ASMK
Camilleri u Muscat champions Dan l-a[[ar l-ASMK organizzat it-13-il attività f’Ta’Qali bil-Muturi u lKarozzi. L-g[aqda kienet impenjata wkoll fl-A[rax talMellie[a bit-Trials tal-muturi fejn ;iet organizzata s-sitt attività mill-Kampjonati ASMK. Intant f’Ta’Qali kienet ;urnata importanti g[as-sezzjoni tal-Motocross g[all-fatt li kienet l-a[[ar attività f’dan l-ista;un. Fil-Klassi A l-attenzjoni kienet fuq Clayton Camilleri fuq KTM li fl-a[[ar attività deher /ar li kien se jer;a’ jkun champion. Camilleri ddomina u re;a’ reba[ il-;urnata biex b’hekk hu /-champion ta’ Klassi A g[al darba o[ra. Camilleri spi//a dan il-kampjonat b’181 punt u kien segwit minn Paul Muscat b’149 punt. Fit-tielet post tal-klassifika spi//a Carmel Borg fuq Suzuki RMZ b’109 punti. Fi Klassi B l-istorja kienet differenti min[abba li ssewwieq Trevor Muscat fuq KTM kien di;à ssi;illa l-kampjonat. Muscat reba[ sitt ti;rijiet minn tmienja tul dan il-kampjonat u spi//a reba[ din il-klassi B b’172 punt. F’din il-klassi kien hemm
taqtig[a g[at-tieni post bejn Brandon Cassar Muscat fuq Yamaha YZF u s-sewwieq G[awdxi Joseph Bigeni fuq Suzuki RMZ. Minkejja li Bigeni reba[ il-;urnata xorta wa[da Cassar Muscat spi//a t-tieni f’din il-klassifika b’161 punt u dan kien segwit fittielet post minn Bigeni li spi//a dan l-ista;un b’156 punt. Kyle Camilleri li kien konsistenti fil-Junior class reba[ din il-klassi. Fil-karozzi Autocross Patrick Cassar fuq Opel Corsa u Christian Galea fuq Fiat Ritmo rnexxielhom jirb[u lheats kollha tal-;urnata u awtomatikament ikkwalifikaw g[all-finali Klassi A. Mat-tluq tal-finali Cassar u Galea [ar;u fuq quddiem b’Cassar jie[u t-tmun tatti;rija u dawn kienu segwiti minn Galea, fit-tielet u r-raba’ post kien hemm Vella u Farrugia rispettivament. Cassar spi//a reba[ itti;rija u dan kien segwit minn Galea u Vella rispettivament. Farrugia rnexxielu jirkupra fir-raba’ po]izzjoni wara li Grech spi//a rtira mit-ti;rija. Fi Klassi B Scerri kellu [ru; tajjeb flimkien ma’ Borg. Sal-ewwel kantuniera
Patrick Cassar fuq Opel Corsa
Scerri kien fl-ewwel post u kien segwit minn Mario Sicluna wara li Borg inqabad wara Andreas Scicluna biex b’hekk kien iktar fa/li g[al Sammut li jie[u t-tielet po]izzjoni. Scerri spi//a rebbie[ u kien segwit minn
Mario Scicluna u Borg rispettivament. Sammut spi//a firraba’ post. Fil-Gozo Autocross spikkat il-finali tal-;urnata meta Domnic Zammit fuq Alfa Sud kellu bidu tajjeb u kien segwit minn Christian Apap fuq Ford
Escort. Zammit spi//a rebbie[ u kien segwit minn Joseph Vella fuq Ford Fiesta. Fittielet u r-raba’ post spi//aw Gauci u Apap rispettivament. L-attività li jmiss se ssir nhar is-Sibt 1 ta’ :unju.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
Sport 29 KUMMENTI WARA L-FINALI BEJN HIBS 3-1 QORMI
‘Su//ess meritat’ Il-kow/ ta’ Hibernians Michael Woods iddeskriva r-reb[a tal-finali kontra Qormi b[ala ‘su//ess meritat’. Hibernians g[elbu lil Qormi 3-1 u din kienet l-10 darba li dawn reb[u dan lunur filwaqt li g[al Qormi din kienet it-tielet darba li dawn tilfu l-finali f’dawn la[[ar erba’ snin. “ Dan l - a[[ar lag[bna tliet partiti diffi/li, tnejn kontra Valletta u wa[da kontra B’Kara. Wara l-log[ba kontra l-Karkari]i kien hemm di]appunt kbir fi [dan ittim imma qomna fuq saqajna u rba[na kemm fis-semi finali kif ukoll illejla,” qal Woods. Woods kompla billi qal li fl-ewwel taqsima t-tim kien kemmxejn negattiv fil-
log[ob tieg[u imma fit-tieni taqsima, meta da[al Jackson Lima dan biddel landament. “Kien [aqqna nispi//aw l-ista;un b’unur,” temm jg[id Woods. Minn na[a tieg[u l-kow/ ta’ Qormi Jesmond Zerafa esprima d-di]appunt tieg[u u qal li meta we;;a’ lattakkant Effiong il-pjan tat-tim [a daqqa ta’ [arta. “ Kienet log[ba diffi/li . Fl ewwel taqsima ikkontrollajna l-avversarji tajjeb imma fit-tieni taqsima konna aktar f’diffikulta`. Hibs kienu a[jar u nawguralhom ta’ dan is-su//ess imma flistess [in ma rridx ninsa nfa[[ar lill-players tieg[i li waslu s’hawnekk,” qal Zerafa.
Jackson Lima ta’ Hibernians b’tentattiv fuq il-lasti ta’ Qormi
Jonathan Pearson ta’ Hibs (xellug) jikklirja l-ballun b’mod akkrobatiku, anke jekk dan kien issikkat minn Leighton Grech
Matthew Gauci ta’ Qormi (bin-numru 16) jitke//a wara li ;ie muri t-tieni karta safra g[all-fawl fuq Dos Santos. (Ritratti> Trevor Sollars)
IN-NAZZJON
Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
30 Sport
Arjen Robben (xellug) u Shaqiri ta’ Bayern waqt sessjoni ta’ ta[ri; jumjen qabel il-finali
Players ta’ Borussia Dortmund i[ejju g[all-finali f’Wembley
‘A[na aqwa minn Dortmund’ Il-winger ta’ Bayern Munich Franck Ribery qal li minkejja li hu impressjonat bil-wirjiet ta’ Borussia Dortmund, jemmen li t-tim tieg[u hu aqwa minnhom. “Kont impressjonat bil-log[ob li wrew Dortmund, spe/jalment bil-wirja li kellhom fissemi finali kontra Real. Madankollu nemmen li a[na aqwa minnhom u issa rridu nuru dan fil-grawnd,” qal ilplayer internazzjonali Fran/i]. Gotze se jitlef il-finali Il-midfielder offen]iv ta’ Borussia Dortmund, Mario Gotze se jitlef il-finali ta’ nhar is-Sibt min[abba li ma la[aqx
irkupra minn injury li sofra fis-semi finali. Gotze, li sta;un ie[or se jing[aqad ma’ Bayern Munich kien we;;a’ fit-tieni leg tas-semi finali kontra Real u f’dawn l-a[[ar jiem kien hemm ottimi]mu li
dan jil[aq jirkupra g[all-finali li se ssir f’Wembley. Madankollu [ar;et l-a[bar li l-player ta’ 20 sena mhux se jil[aq jirkupra u din hi bla dubju daqqa ta’ [arta g[at-tim ta’ Jurgen Klopp. “L-g[an tieg[i kien li nil[aq nirkupra g[all-finali u g[amilt minn kollox biex inkun f’sikkti imma sofrtunatament mhux se nkun disponibbili. Ninsab ferm dispja/ut kemm g[ax se nitlef din il-log[ba, log[ba li kienet anke se tkun l-a[[ar wa[da tieg[i malklabb,” qal Gotze. Dortmund [abbru wkoll li d-difensur Lukasz Piszczek se jkun operat f’qaddu wara lfinali u min[abba f’hekk se jitlef il-bidu tal-ista;un li ;ej. Il-player Pollakk ilu jilg[ab b’dan l-u;ig[ g[al dawn la[[ar xhur u nhar is-Sibt se jag[mel l-a[[ar sforz. Hu mifhum li Piszczek se jdum
barra sa Novembru wara li jkun operat. Intant, skont l-iljunfant blisem ta’ Nelly Bayern Munich se jirb[u l-finali kontra Dortmund. Dan wara li f’zoo fil-:ermanja tpo;;ew ]ew; lasti, wa[da bl-arma ta’ Bayern u o[ra bl-arma ta’ Dortmund imwa[[la mal-lasta l-mimduda u Nelly ixxuttjat il-ballun fil-lasta ta’ Dortmund u dan fisser li se jkunu Bayern li se jirb[u din il-kompetizzjoni. L-iljunfnat Nelly saret popolari fil:ermanja wara li qatg[et diversi ri]ultati tat-tim nazzjonali :ermani] fil-Euro 2012 kif ukoll qatg[et irri]ultat tal-finali ta/Champions League talista;un li g[adda meta Chelsea g[elbu lill-istess Bayern. Bayern Munich qeg[din b’/ans li jirb[u t-Treble’ hekk
BOXING
Serata ta’ boxing f’lukanda ewlenija Illejla fit-8 p.m., fil-lukanda Dolmen se ssir serata ta’ boxing organizzata mill-Prize Boxing Promotions. Waqt din is-serata se jkun hemm total ta’ 12-il ;lieda bejn boxers Maltin u Ingli]i. L-ewwel 11-il ;lieda se jkunu bejn boxers semi-professjonali filwaqt li l-a[[ar ;lieda se tkun bejn ]ew; boxers professjonali. Dawn iddettalji kollha ing[ataw waqt konferenza tal-a[barijiet li saret ilbiera[ fejn g[aliha kien hemm pre]enti Demis Tonna, il-persuna li se jkun qed jorganizza s-serata, kif ukoll Michael Brawn u Victor Camilleri, membri fi [dan l-Asso/jazzjoni. L-ewwel ;lieda se tkun bejn Brenda Micallef u Sarah Grima li huma ta’ kategorija Flyweight, ;lieda li se ssir fuq tliet rawnd ta’ ]ew;
minuti kull rawnd. It-tieni ;lieda hi ta’ kategorija Light Welterweight u se tkun bejn Nico Sciberras u Warren Pulis It-tielet ;lieda se tkun bejn Juxhin Brigjaj u Terry Hadaway u din ukoll se tkun kategorija Light Welterweight. Ir-raba’ ;lieda, dik kategorija Cruiserweight se tkun bejn Clayton Mallia u Joseph Vella. :lieda o[ra Cruiserweight li se tkun is-sitt ;lieda se tkun dik bejn Chris Debono u Ashvin Dioff. Il-[ames ;lieda hi kategorija Middleweight u se tkun bejn Manuel Degorgio u Warren Azzopardi. Is-seba’ ;lieda se tkun Light Middleweight u se tkun bejn Garth Galea u Marcus Rirdley filwaqt li l;leida bejn Danny Boi u Ollie Lawrence se tkun it-
tmien wa[da u se tkun kategorija Middleweight. :lieda o[ra Middleweight se tkun dik bejn Richard Vella u Ashley Friend. L-10 u l-11-il ;lieda se jkunu kategorija Heavyweight u dawn se jkunu Mark Cutajar kontra Darren Borg u Mike Carter kontra Tony Louis. Il-;lied kollha bejn boxers maskili se jkunu fuq erba’ rawnds ta’ ]ew; minuti kull rawnd. L-a[[ar ;lieda, dik bejn ilMalti Steve Martin u l:ermani] Sabri Ulas se tkun kategorija Light Welterweight u din hi bejn ]ew; boxers professjonali. Din il-;lieda se ssir fuq sitt rawnds ta’ tliet minuti ‘l wa[da. Min irid jakkwista biljett jikkuntattja lil Demis Tonna fuq 99291720.
kif dawn, wara li jilag[bu kontra Dortmund se jilag[bu wkoll kontra Wolfsburg filfinali tat-tazza domestika li se tintlag[ab fl-1 ta’ :unju. Minn na[a tag[hom Dortmund se jkunu qed itiffxu li jirb[u /-Champions League g[all-ewwel darba sa mill-1997. Intant, rapporti fil-;urnali Ingli]i qed isostnu li Bayern Munich di;a’ ibbukkjaw issala fil-lukanda Grosvenor mag[rufa b[ala ‘Great Room’ g[al wara l-finali fejn dawn di;a’ huma kwa]i /erti li se jkunu qed ji//elebraw ir-reb[ ta’ din il-kompetizzjoni presti;ju]a. Din is-sala tesa’ madwar 1800 ru[ u se ddum miftu[a sal-5 a.m. tal-{add filg[odu. Ta’ min jinnota li Bayern se jkollhom ftit [in aktar ta’ mistrie[ qabel din il-finali. Dan min[abba l-fatt li
Dortmund jaslu l-Ingilterra sieg[a u nofs wara li jkunu waslu Bayern illum. Barra minn hekk mill-ajruport g[al lukanda fejn se jkunu l-players ta’ Bayern hemm biss ftit minuti filwaqt li Dortmund iridu jivja;;aw g[al madwar sieg[a biex jaslu sal-lukanda tag[hom. Dawn huma dettalji ]g[ar li jafu jaffettwaw, spe/jalment jekk il-partita tmur g[al [in barrani. Il-finali ta’ nhar is-Sibt f’Wembley se tkun is-seba’ wa[da f’dan il-grawnd u flebda grawnd ie[or qatt ma saru daqstant finali ta’ din ilkompetizzjoni. Ftit snin ilu Wembley ;ie mibni mill-;did u fl-2011 saret l-ewwel finali fih sa minn meta dan kien im;edded, finali bejn Barcelona u Man Utd. Missitt finali li saru s’issa f’Wembley tnejn minnhom ;ew de/i]i wara l-[in barrani.
Il-UEFA tapprova diversi tibdiliet Min jirba[ l-Europa League se jikkwalifika awtomatikament g[a/-Champions League u min ikun involut f’ka] ta’ razzi]mu se jkun immedjatament sospi] g[al minimu ta’ 10 partiti. Dan ;ie approvat waqt il-Laqg[a tal-Kumitat E]ekuttiv li saret ilbiera[ f’Londra. Il-UEFA g[a]let li tippremja lir-rebbie[ tal-Europa League biex b’hekk ilklabbs jag[tu aktar importanza lil din il-kompetizzjoni. Fil-passat kienu diversi timijiet li reb[u l-Europa League imma min[abba li ma kinux marru tajjeb fil-kampjonat spi//aw barra mi/-Champions League. Fost dawn hemm klabbs b[alma huma CKSA Moscow, Seville u Atletico Madrid. Intant, players jew uffi/jali li se jg[addu rimarki razzisti se jkunu sospi]i g[al minimu ta’ 10 partiti fil-kompetizzjonijiet tal-UEFA. Il-UEFA se tissu;erixxi lil kull federazzjoni li taqa` ta[t il-kappa tag[ha biex tapplika dawn l-istess sanzjonijiet. Madankollu l-FA Ingli]a di;à [abbret li se tissospendi lill-players li jkunu involti f’ka] ta’ razzi]mu se jkunu sospi]i g[al minimu ta’ [ames log[biet. Barra minn dan kollu se jkun hemm multi kbar involuti. Dawn it-tibdiliet se jid[;u fis-se[[ mill-ista;un 201-2016.
IN-NAZZJON Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
Sport 31 SPARAR UEFA
Berlin u Varsavja se jospitaw finali Ewropej Il-belt ta’ Berlin fil:ermanja ;iet mag[]ula g[all-ewwel darba biex tospita l-finali ta/-Champions League tal-2015 filwaqt li lbelt ta’ Varsavja fil-Polonja ntg[a]let biex tospita l-finali tal-Europa Leeague tal-istess sena. Dan [abbru s-Segretarju :enerali tal-UEFA, Gianni Infantino waqt konferenza tala[barijiet li saret jumejn qabel il-finali ta/-Champions League ta’ din is-sena li se ssir f’Wembley. Il-finali ta/-Champions League ta’ tliet snin o[ra se ssir fl-istadium Olimpiku ta’ Berlin. Fil-passat ]ew;t ibliet :ermani]i, dawk ta’ Munich u Gelsenkirchen kienu organizzaw il-finali ta/Champions League. Hekk kif [ar;et din l-a[bar l-ewwel li ikkummenta kien il-President tal-Federazzjoni tal-Futbol :ermani], Wolfgang Niersbach. “Waqt il-finali ta/-Champions League ta’ sena ilu fi Munich jien kont esprimejt ix-xewqa
tieg[i ma’ Platini li nixtieq nara li ter;a’ ssir finali o[ra f’dan il-pajji]. Il-fatt li lUEFA se tag[tina d-dritt li norganizzaw finali o[ra hu rikonixximent li a[na kapa/i nospitaw log[biet ta’ importanza kbira,” qal Niersbach. Il-grawnd il-;did ta’ Varsavja se jorganizza l-finali tal-Europa League tal-2015 u din se tkun l-ewwel darba li se tkun qed tintlag[ab finali f’dan il-grawnd. Fis-sajf tal2012, f’dan il-grawnd kienet intlag[bet l-ewwel log[ba talEuro 2012 bejn il-Polonja u lGre/ja. Il-finali ta/Champions League ta’ sena o[ra se ssir f’Lisbona filwaqt li dik tal-Europa League se ssir f’Turin. Din is-sena l-finali ta/Champions League se ssir f’Wembley u se tkun bejn Borussia Dortmund u bayern Munich filwaqt li l-finali talEuropa League saret f’Amsterdam u kenet mirbu[a minn Chelsea. Dawn tal-a[[ar g[elbu l-a[[ar minuti lil Benfica 2-1.
TAZZA TAD-DINJA 2022
Kapijiet tal-Bundesliga kontra edizzjoni fix-Xitwa
Il-Kap tal-Bundesliga, Christian Seifert, qal li hu kontra l-fatt li l-edizzjoni tatTazza tad-Dinja tal-2022 filQatar issa fix-xitwa u wasal biex sa[anistra qal li lest jie[u azzjoni legali. Il-Qatar ing[ata d-dritt li jorganizza t-Tazza tad-Dinja tal-2022 imma wara bdew iqumu kontroversji min[abba li fis-sajf, fil-Qatar, it-temperaturi jkunu jil[qu l50 grad celsius u b’hekk ma tkunx idea tajba li jintlag[ab il-log[ob matul dawn ix-xhur. Il-President tal-UEFA, Michel Platini kien qal li tkun idea tajba jekk l-edizzjoni ssir fix-Xitwa filwaqt li lPresident tal-FIFA, Sepp Blatter kien qal li jkun kwa]i impossibbli li l-players jilag[bu f’dik is-s[ana imma
ma ssu;;eriex li l-edizzjoni ssir fix-Xitwa. “Na[seb li taqbad u tg[id li l-edizzjoni ssir fix-xitwa hu illegali. Jekk it-Tazza tadDinja dejjem issir fis-Sajf wie[ed ma jistax jaqbad u jidde/iedi li jag[milha fixXitwa,” qal Seifert. Dan tala[[ar kompla billi qal li jekk it-Tazza tad-Dinja ssir filLvant Nofsani dan ma jkunx ta’ ;id g[all-futbol. “Nemmen li mhux jien biss di]appuntant b’dak li jridu lorganizzaturi tal-Qatar. Jien u kapijiet ta’ kampjonati o[rajn di]appuntati u lesti nie[du azzjoni legali g[ax jekk itTazza tad-Dinja ssir fix-Xitwa dan jo[olqilna kaos kbir filprogramm tal-kampjonati tag[na,” temm jg[id Seifert.
Aktar su//ess g[al Lee Xuereb It-tiratur Malti Nathan Lee Xuereb il-biera[ kompla ]ied mas-su//essi filkarrierra tieg[u hekk kif reba[ il-medalja tad-deheb fil-kategorija tal-Juniors fil-Grand Prix tad-Double Trap fl-Italja. G[al din ilkompetizzjoni kien hemm jie[du sehem diversi tiraturi minn pajji]i differenti. Minkejja li l-kundizzjonijiet tat-temp ma kienux favorevoli Lee Xuereb laqat 28 plattina minn 30, 26 minn 30, 25
minn 30, 27 minn 30 u 25 plattina minn 30 g[al total ta’ 131 plattina minn 150. B’hekk, il-Malti ikkwalfika g[al mal-aqwa sitt tiraturi. Lee Xuereb kompla jimpressjona u laqat 29 plattina minn 30 biex b’hekk g[adda g[all-fa]i finali fejn fiha ;ie de/i] min jie[u l-medalja taddeheb u dik tal-fidda. F’din il-fa]i Lee Xuereb falla ]ew; plattini biss minn 30 u reba[ il-medalja tad-deheb. Il-kow/ ta’ Lee Xuereb, Jimmy
Bugeja esprima s-sodisfazzjon tieg[u g[al din ilwirja, spe/jalment min[abba li waslet f’kundizzjonijiet tat-temp li ma kienxu favorevoli. Bugeja irringrazzja lillFederazzjoni Maltija taliSparar, il-Kumitat Olimpiku Malti, u lKunsill Malti g[all-Isport tal-apo;;. Dan is-su//ess kien ittieni wie[ed fi spazju ta’ ;img[a wara li nhar il{add reba[ il-Green Cup fl-Italja.
FUTBOL
Ferdinand i;edded ma’ Man Utd Id-difensur veteran ta’ Man Utd Rio Ferdinand ;edded il-kuntratt tieg[u mar-Red Devils b’sena. Din l-a[bar tasal ;img[a wara li Ferdinand [abbar li kien se jirtira mit-tim nazzjonali Ingli]. Fl-ista;un li g[adu kemm intemm Ferdinand lag[ab 34 darba ma’ Man Utd. Minkejja l-eta tieg[u Ferdinand hu laktar difensur li lag[ab mar-Red Devils fil-kampjonat f’dan l-ista;un. Ferdinand sta;un ie[or se jkun qed ja[dem mal-manager il-;did David Moyes li se jkun qed jie[u post Alex Ferguson. Adriano j;edded ma’ Barcelona Il-midfielder ta’ Barcelona Adriano ;edded ilkuntratt tieg[u mal-klabb Katalan b’erba’ snin. Ilplayer Bra]iljan ing[aqad ma’ Barcelona fl-2010 g[as-somma ta’ 9.5 miljun ewro u minn dakinhar ‘l hawn dejjem kien utli kemm g[at-tim ta’ Guardiola kif ukoll ta’ Vilanova. Il-kuntratt ta’ Adriano kien se jiskadi fi tmiem lista;un li ;ej. Hu mifhum li fil-kuntratt il-;did li iffirma l-player ta’ 28 sena hemm klawsola li min irid jakkwistah irid i[allas s-somma ta’ 90 miljun ewro. Finke kow/ tal-Kamerun
Volker Finke in[atar b[ala kow/ tat-tim nazzjonali tal-Kamerun u se jkollu bi//a xog[ol iebsa biex imexxi lit-tim g[all-fa]i finali tat-Tazza tad-Dinja tal-2014. Finke, li hu :ermani] se jie[u post JeanPaul Akono. Dan tal-a[[ar kien qieg[ed imexxi littim nazzjonali b’mod temporarnju wara li Denis Lavagne kien tke//a. Fil-karriera tieg[u Finke mexxa klabbs b[alma huma Freiburg kif ukoll lil Urawa Red Diamonds u Cologne. Jovetic se jitlaq lil Fiorentina Il - kow/ ta ’ Fiorentina Vincenzo Montella qal li l - playmaker Stevan Jovetic jista ’ jit laq lill - Viola jekk dan irid imur ma ’ klabb
Rio Ferdinand
ie[or . Montella qal li kien ma[sud meta Jovetic qallu li jrid jitlaq lill - klabb li dan l ista;un naqas milli jikkwalifika g[a/ Champions League . Fost timijiet li huma interessati f ’ Jovetic hemm i/ - champions Juventus u bosta klabb tal - Premier . Montella qal ukoll li player ie[or li jixtieq jitlaq lill-klabb hu Pizarro. Pazzini sitt xhur barra L-attakkant ta’ Milan Giampaolo Pazzini se
jdum sitt xhur barra wara li kien operat f’irkopptu. Dan ifisser li l-eks attakkant ta’ Inter u Fiorentina mhux se jkun disponibbli waqt ilpreseason tar-Rossoneri. Matul l-ista;un li g[adda Pazzini skorja 15-il gowl mat-tim li spi//a fit-tielet post fis-Serie A.
FORMULA 1
GIRO D’ITALIA
Rosberg bl-a[jar [in fi]-]ew; sessjonijiet
Reb[a g[al leader Nibali
Is-sewwieq tal-Mercedes Nico Rosberg irre;istra l-a[jar [in kemm fl-ewwel kif ukoll fit-tieni sessjoni ta’ provi liberi g[allGrand Prix ta’ Monaco. Waqt it-tieni sessjoni, it-tieni l-a[jar [in irre;istrah Lewis Hamilton li hu wkoll mal-Mercedes u dan ikompli j]id ma//ansijiet li g[ar-raba’ darba dan l-ista;un, il-Mercedes se jibdew mill-pole position. Minkejja li l-Mercedes kisbu tliet pole positions dan l-ista;un dawn g[adhom ma reb[ux tellieqa. Rosberg irre;istra [in ta’ 1.14.759’ fit-
tieni sessjoni wara li fl-ewwel sessjoni kien g[amel [in ta’ 1.16.195’. Fernando Alonso tal-Ferrari, is-sewwieq li reba[ l-a[[ar Grand Prix fi Spanja, fl-ewwel sessjoni irre;istra t-tieni l-a[jar [in filwaqt li waranofsinhar irre;istra t-tielet l-a[jar [in. Sie[bu Felipe Massa irre;istra r-raba’ la[jar [in fit-tieni sessjoni filwaqt li di]appuntanti kienet il-wirja tal-leader Sebastian Vettel tar-Red Bull hekk kif dan irre;istra d-disa’ l-a[jar [in waqt it-tieni sessjoni. L-akbar sorpri]a tal-;urnata kien bla
dubju s-sewwieq Pastor Maldondo talWilliams meta dan, fl-ewwel sessjoni g[amel is-sitt l-a[jar [in imma ma kienx kapa/i jirrepeti l-wirja fit-tieni sessjoni. Illum ma jkun hemm l-ebda sessjonijiet ta’ provi liberi filwaqt li g[ada ssir it-tielet sessjoni ta’ provi liberi u s-sessjoni ta’ kwalifikazzjoni. Vettel u Alonso, nhar il{add se jkunu qed ifittxu li jiksbu t-tieni reb[a dan l-ista;un filwaqt li s-sewwieqa tal-McLaren iridu jibdew ji;bru l-punti biex i]ommu t-tamiet li jissieltu g[ar-reb[ tat-titlu, [ajjin.
Il-leader Vincenzo Nibali ]ied il-vanta;; tieg[u f’ras il-klassifika hekk kif reba[ it-18-il tappa tal-Giro d’Italia. Din ir-rotta kienet time trial ta’ 20.6 kilometru. Nibali spi//a quddiem Sanchez u Caruso rispettivament. B’din ir-reb[a Nibali issa g[andu vanta;; ta’ erba’ minuti fuq l-eqreb rivali tieg[u Cadel Evans.
Il-:img[a, 24 ta’ Mejju, 2013
32 Lokali
{oss wie[ed u moviment wie[ed, pre/i]joni mill-aqwa min-na[a tar-rekluti l-;odda tal-Forzi Armati, li jammontaw g[al 79, li minnhom 5 huma nisa u 12 huma G[awdxin. Fost dawn ir-rekluti, li g[addew minn 19-il ;img[a ta’ ta[ri; intensiv, kien hemm ukoll it-tiratur ta’ fama internazzjonali William Chetcuti. IN-NAZZJON [a l-kummenti ta’ William Chetcuti li gawda mill-iskema Atleta Suldat. Chetcuti qal li g[a]el l-Armata biex ikun jista’ jkompli javvanza fil-karriera tieg[u. Sa[aq li atleti u sportivi professjonali jridu jikkompetu mal-atleti l-o[ra professjonisti s[abhom u li kieku ma kinitx g[all-iskema Atleta Suldat ma kienx ikollu l-opportunità li jiddedika l-[in g[all-isport, g[aliex fi kliemu stess, f’Malta diffi/li li sportiv jg[ix mill-isport biss (Ritratt> Michael Ellul)
Pulizija jammetti li [a l-flus biex ja[fer xi /itazzjonijiet Pulizija, li b[alissa jinsab sospi] mill-Korp, ;ie kundannat sentejn [abs sospi]i g[al erba’ snin wara li ammetta li kien jie[u l-flus biex ja[fer i/-/itazzjonijiet. Ian Grech, Kuntistabbli ta’ 37 sena minn Marsaskala, kien ukoll immultat €670. Il-provi li ;abet ilProsekuzzjoni kienu filmati li kien ir/ieva l-eks Kummissarju tal-Pulizija John Rizzo, u aktar meta f’Mejju tal-2011, /ertu Paul Bonavia g[amel rapport mal-Pulizija li kien hemm uffi/jal tat-traffiku li kien qed jintimida lil [uh biex i[allsu [alli ja[firlu /itazzjoni wara li dan kien qed isuq tractor fillimiti ta’ {a]-}abbar. Il-ka] kien qed jinstema’ quddiem il-Ma;istrat Doreen Clarke u minn mindu tressaq il-Qorti, Grech kien qed ji/[ad l-akku]i mi;jubin kontrih. Paul Bonavia qal fil-
Qorti li hu kien sema’ telefonata bejn [uh u lPulizija, li fiha dan talbu biex jag[tih €200. Qal li [uh Jimmy Bonavia b’kollox kien [allas lil Grech €700. Meta l-eks Kummissarju tal-Pulizija sar jaf bil-ka] hu kien ordna biex ti;i installata kamera ta’ sorveljanza fa//ata tad-dar ta’ Bonavia. Kien hawn li l-a[wa talbu lillKuntistabbli Grech biex imur g[andhom u dan biex jie[u ttielet pagament biex i//itazzjoni tin[afer. Huma tawh erba’ karti ta’ €50 immarkati fuq in-na[a ta’ fejn hemm is-serial number. Mill-filmat jidher li hekk kien ;ara. Grech mar firresidenza miftiehma permezz tal-mutur tieg[u. Wara, Grech kien arrestat u nstabu tlieta mill-erba’ karti ta’ €50 fuq ilpersuna tieg[u. Ian Grech ammetta li fix-
xahar ta’ Mejju 2011 u fixxhur ta’ qabel, b[ala uffi/jal jew impjegat pubbliku, b[ala Kuntistabbli fil-Korp talPulizija ta’ Malta, ir/ieva [las biex jonqos milli jag[mel iddmir tieg[u u li sar [ati ta’ reat li kellu jissorvelja. Ian Grech kien ja[dem fitTaqsima tat-Traffiku tal-Korp tal-Pulizija, u nstab [ati wkoll li sar re/idiv. Jimmy Bonavia kien qal filQorti li hu dilettant talkarozzi u g[andu mill-inqas [amsa, inklu] tractor. Hu qal li dan it-tractor kellu l-[sara u biddillu xi affarijiet u mar jippruvah fit-triq wara li sewwieh biex jara hux tajjeb. Kien qal li mar isuqu vi/in iddar ta’ ommu u fuqu mar Pulizija tat-Traffiku li waqqfu peress li kien bla polza tassigurtà u mhux suppost li kien qed jinstaq fit-triq. Hu qal li talab bil-[niena
media•link COMMUNICATIONS
lill-Pulizija biex ma ji[ux passi kontrih u qallu li kien vi/in id-dar. Madankollu lPulizija, qal Bonavia, ma riedx jaf u kompla jis[aq li kien se jag[tih /itazzjoni. Il-Pulizija talbu l-logbook u minkejja li Bonavia beda jibki, dan qallu li kien ikun a[jar li jmur bil-logbook fid-Depot tal-Pulizija. Bonavia qal li hu ma tax kas u ma marx i]da xi [add kien /empillu mid-Depot u qallu biex jie[u l-logbook malajr kemm jista’ jkun. Meta mar, iltaqa’ ma’ Pulizija li [adu f’uffi//ju u Bonavia qallu li peress li qeg[din ras imb ras u li [add ma kien pre]enti setg[u jirran;aw kollox billi jag[tih xi [a;a tal-flus u kollox jieqaf hemm. Il-Pulizija a//etta u talbu €700. Bonavia [are; ilkartiera u tah kulma kellu fiha, filwaqt li l-Pulizija tah lura €15 u [adlu €150.
Ix-xhud kien qal li hu mar il-Bank of Valletta tal-Furjana u minn hemm ;ibed €700. €200 tefag[hom fil-but u lbqija mar u tahom lill-Pulizija li kien iltaqa’ mieg[u qabel. Dan il-Pulizija kien tah numru u qallu li jekk ikollu b]onn xi [a;a seta’ jer;a’ jag[mel kuntatt mieg[u. Fuq in-numru ffirmalu J. Micallef. Meta g[adda ftit ta]-]mien, qal Bonavia, /empel xi [add mid-Depot u qallu li ried €200 o[ra. Hu qallu li ma kien hemm l-ebda problema u kien sejjer jag[tihomlu. Jimmy Bonavia qal li kienu bag[tu g[alih id-Depot u wrewh xi ritratti u filmati ta’ xi Pulizija u li hu kien g[araf lil Ian Grech b[ala l-persuna li kien taha l-flus. IlProsekuzzjoni tmexxiet millIspetturi Anthony Cassar u Marisa Camilleri.