Il-Mument 26 ta' Mejju 2013

19_5_13_pg1u3

5/26/13

2:03 AM

Page 1

€0.75

Numru 2,164

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

Ri]ultati uffi/jali Voti Mix[uta 887

Vi/i Kap {idma fil-Partit Buttigieg Claudette> 211 – 24% Beppe Fenech Adami> 668 – 76%

Vi/i Kap {idma fil-Parlament Mario de Marco> 840 vot – 96.1% Le> 34 vot – 3.9%

It-tmexxija l-;dida tal-Partit Nazzjonalista – Simon Busuttil, il-Kap tal-PN, flimkien ma’ Mario de Marco, ilVi/i Kap g[all-{idma fil-Parlament u Beppe Fenech Adami, il-Vi/i Kap g[all-{idma fil-Partit, fi tmiem ilKunsill :enerali tal-PN, ilbiera[ filg[axija wara li kienu eletti fil-karigi rispettivi tag[hom. Il-PN g[allewwel darba qed ja[tar ]ew; karigi ;odda fit-tmexxija tieg[u permezz ta’ bidla fl-istatut wara proposta li saret mill-Kap il-;did. (Ritratt> Joseph Galea)

Elezzjoni President Kunsill :enerali Mejju 2013 Bonnici Louis> 133 – 15.1% Mifsud Bonnici Paula> 747 – 84.9%

:enerazzjoni ;dida fit-tmexxija tal-Partit Nazzjonalista ■ Kunsill :enerali bejn is-6 u d-9 ta’ :unju, li se jittratta r-rapport dwar l-a[[ar elezzjoni ;enerali u t-triq ’il quddiem g[all-PN ■ Maratona ;bir ta’ fondi fis-7 ta’ :unju Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista, Simon Busuttil, i[ossu kburi li hu parti mill-Partit Nazzjonalista, parti minn ;enerazzjoni ;dida ta’ dan il-partit.

Hekk qal fid - diskors tal - g[eluq tal Kunsill :enerali Straordinarju li tlaqqa ’ lbiera[ fid - Dar ?entrali tal -

Partit Nazzjonalista wara li ntemm l - g[add tal - voti u ;ew iddikjarati uffi/jalment ir - ri]ultati tal elezzjonijiet tal - Vi/i Kapijiet tal Partit Nazzjonalista u tal - President tal - Kunsill :enerali tal - Partit .

Il - Kap tal - PN , Simon Busuttil ,

qal li f ’ din l - okka]joni xtaq jirringrazzja lil kul[add g[ad determinazzjoni u l - entu]ja]mu li qed jintwera lejn il - Partit Nazzjonalista f ’ dan il - mument ta ’ ti;did .

Il - Kap il - ;did tal - Partit

Nazzjonalista qal li bejn is - 6 u d - 9 ta ’ :unju , il - Partit Nazzjonalista se jkun qed jorganizza Kunsill :enerali , u fis - 7 ta ’ :unju se jkun hemm maratona ta ’ ;bir ta ’ fondi . g[al pa;na 5

BAYERN MUNICH CHAMPIONS TAL-EWROPA – Ara pa;ni 38 u 39

19_5_13_pg1u3

5/26/13

2:03 AM

Page 2

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

A[barijiet Lokali

5

Tmexxija biex il-PN jirba[ il-fidu/ja

Il-PN se jkompli jeg[leb l-isfidi kif dejjem g[amel

minn pa;na 1

Il-Partit Nazzjonalista kellu sfidi kbar, i]da minkejja dan, dejjem irnexxielu jeg[libhom, g[aldaqstant nappella g[allkura;; g[ax jekk na[dmu flimkien, jirnexxielna nbiddlu t-telfa li ;arrabna f’reb[a.”

Dan kien l-ewwel diskors ta’ Paula Mifsud Bonnici hekk kif ;iet iddikjarata mill-;did President tal-Kunsill :enerali tal-Partit Nazzjonalista. Hi kisebt 747 vot, ji;ifieri 85 filmija f’elezzjoni li fiha kkontesta wkoll g[all-kariga ta’ President tal-Kunsill :enerali, Louis Bonnici.

Paula Mifsud Bonnici irringrazzjat lill-kunsilliera tal-partit li g[al darb’o[ra taw l-appo;; tag[hom biex hi tokkupa l-kariga ta’ President tal-Kunsill :enerali.

Mifsud Bonnici wieg[det li fil-futur se tkun qed issarraf ilfidu/ja li ng[atat f’[idma fejjieda, b’lealtà kbira lejn ilPartit Nazzjonalista kif ukoll lejn il-membri kollha tal-Partit Nazzjonalista.

Simon Busuttil qal li matul dan il-Kunsill :enerali se jkun ittrattat rapport dwar it-telfa tal-PN fl-a[[ar elezzjoni ;enerali. Madankollu, dan irrapport mhux se jieqaf fuq ittelfa imma se jag[ti rikmandazzjonijiet u tag[limiet li dan il-Partit g[andu j]omm f’mo[[u g[all-;ejjieni.

Matul id-diskors tieg[u, hu rringrazzja diversi persuni, fosthom lil Louis Bonnici, u awgura wkoll lil Paula Mifsud Bonnici li kienet ikkonfermata fil-kariga ta’ President tal-Kunsill :enerali. Hu rringrazzja wkoll lil Claudette Buttigieg tal-kura;; tag[ha li kkontestat g[all-elezzjoni ta’ Vi/i Kap u li kienet ta’ e]empju kbir, li jservi ta’ ispirazzjoni g[al kul[add.

Ringrazzjamenti wkoll li]-]ew; kollegi l-;odda tieg[u – Beppe Fenech Adami u Mario de Marco – i]-]ew; Vi/i Kapijiet il;odda tal-Partit Nazzjonalista. Simon Busuttil irringrazzja wkoll lill-kunsilliera tal-Partit Nazzjonalista talli ;iet approvata l-emenda li lPartit ikollu ]ew; Vi/i Kapijiet biex ikun hemm tmexxija aktar wiesg[a u biex aktar milli jkun hemm diskors fuq mexxej tal-Partit Nazzjonalista, ikun hemm tmexxija ;dida tal-Partit.

Dawn i]-]ew; Vi/i Kapijiet se jkunu l-ispallejn il-;odda ta’ Simon Busuttil mhux biss fil-Partit i]da wkoll filParlament.

Hu fakkar ukoll flelezzjonijiet li g[ad baqa’, li permezz tag[hom jimtlew il-kumplament tal-karigi talPartit Nazzjonalista – misSegretarju :enerali ’l isfel.

Dan jikkumplimenta t-ti;did tal-Partit li jrid jibni fuqhom biex b[ala tim jer;a’ jirba[ il-fidu/ja tan-nies.

– Paula Mifsud Bonnici, il-President tal-Kunsill :enerali PN Hi rringrazzjat ukoll lil missierha, l-eks Segretarju Parlamentari Antoine Mifsud Bonnici. Hi stqarret li hu kien li ggwidaha fil-karriera politika tag[ha, waqt li rringrazzjat lil ommha, li fi kliemha, g[alkemm tinsab ’il bog[od minna, xorta wa[da g[andha post vi/in [afna tag[ha fil-mixja politika tag[ha.

Intant, il-President talKunsill :enerali irringrazzjat ukoll lill-kontestant l-ie[or g[all-istess kariga, Louis Bonnici.

Paula Mifsud Bonnici temmet l-indirizz tag[ha b’appell g[all-kura;; fost ilmembri kollha tal-Partit Nazzjonalista. Waqt li esprimiet is-sens ta’ entu]ja]mu li qieg[ed Paula Mifsud Bonnici, li kienet ikkonfermata President jiddomina fil-Partit tal-Kunsill :enerali tal-PN, [e;;et g[all-g[aqda u t-ti;did Nazzjonalista, hi [e;;et g[all- biex il-PN jer;a’ jikseb il-fidu/ja tal-ma;;oranza tal-poplu g[aqda biex il-Partit (Ritratt> Joseph Galea) Nazzjonalista jkun jista’ jer;a’ jikseb il-fidu/ja tan-nies fi]]mien li ;ej.

Paula Mifsud Bonnici u Louis M. Bonnici (lemin) jivvutaw g[all-[atra ta’ President tal-Kunsill :enerali tal-PN> kariga kkontestata minnhom biss (Ritratti> Joseph Galea)

2

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

A[barijiet Lokali

Simon Busuttil, il-Kap tal-PN, jivvota lbiera[ filg[odu. Isegwu wkoll Beppe Fenech Adami u Claudette Buttigieg, li kkontestaw il-kariga ta’ Vi/i Kap g[all-{idma fil-Partit, Mario De Marco, li kien l-uniku kontestant g[all-kariga ta’ Vi/i Kap g[all-{idma fil-Parlament, u Lawrence Gonzi, eks Kap tal-PN (Ritratti> Joseph Galea)

Eletti ]-]ew; Vi/i Kapijiet tal-PN Beppe Fenech Adami u Mario de Marco eletti Vi/i Kapijiet g[all-{idma tal-Partit u tal-Parlament rispettivament u Paula Mifsud Bonnici kkonfermata President tal-Kunsill :enerali Mario de Marco u Beppe Fenech Adami huma ]-]ew; Vi/i Kapijiet tal-Partit Nazzjonalista, wie[ed g[all{idma fil-Parlament u l-ie[or g[all-{idma fil-Partit rispettivament.

Mario de Marco, li kien luniku kontestant g[all-kariga ta’ Vi/i Kap g[all-{idma filParlament, kien ikkonfermat bi 840 vot mill-kunsilliera li kienu ele;ibbli sabiex jivvutaw u b’hekk ;ie kkonfermat b’96.1 fil-mija. 34 vot kienu kontra, filwaqt li kien hemm 13-il vot invalidu.

Beppe Fenech Adami ;ie elett b[ala Vi/i Kap g[all{idma fil-Parlament b’668 vot, jew 76 fil-mija tal-voti mitfug[a mill-kunsilliera. Ilkontestanta l-o[ra, Claudette Buttigieg, ;abet 211-il vot, jew 24 fil-mija.

Ilbiera[ ukoll, Paula Mifsud Bonnici kienet ikkonfermata b[ala l-President tal-Kunsill :enerali tal-PN. Dan, wara li l-kontestant l-ie[or li [are; g[al din il-kariga, Louis Bonnici, kiseb 133 tal-voti talkunsilliera, ji;ifieri 15.1 filmija. Paula Mifsud Bonnici kisbet 747 vot, jew a[jar 84.9 fil-mija.

Fis-sala fejn ;ew mag[duda l-voti kollha, fil-[in meta bdew jing[addu l-pakketti tal-voti miksuba g[al kull kandidat, kull min kien pre]enti ing[aqad f’atmosfera ta’ /ap/ip g[all-konferma tar-ri]ultati miksuba f’dawn l-elezzjonijiet.

Ir-ri]ultat uffi//jali t[abbar minn ?ensu Galea, i/Chairman tal-Kummissjoni Elettorali, g[all-[abta tal10.30pm.

L-elezzjonijiet tal-biera[

bdew wara li fl-10am infeta[ il-Kunsill :enerali Straordinarju mill-President tal-Kunsill :enerali, Paula Mifsud Bonnici, segwit millqari tal-minuti tal-a[[ar Kunsill :enerali mill-Assistent Segretarju :enerali tal-PN, Jean Pierre Debono. Wara, kien imiss l-approvazzjoni talminuti. Isegwi dan, ?ensu Galea, i/-Chairman talKummissjoni Elettorali g[al dawn l-elezzjonijiet, spjega lpro/ess tal-erba’ votazzjonijiet li saru lbiera[, i]-]ew; elezzjonijiet g[allVi/i Kap tal-Partit g[all{idma tal-Parlament u l-o[ra g[all-{idma fil-Partit, lelezzjoni tal-President talKunsill :enerali u anki lvotazzjoni li minnhom kellhom ;ew eletti 13-il kunsillier li tefg[u n-nomina

tag[hom biex ikunu parti mill-Kumitat E]ekuttiv talPN. F’Malta l-votazzjoni g[alqet fid-9pm u f’G[awdex, li saret fluffi//ju tal-PN f’Victoria, g[alqet fis-6.30pm. Il-voti mitfug[a fil-kaxxa talvotazzjoni ta’ G[awdex in;abet Malta biex flimkien mal-voti mitfug[a s-Sibt tal;img[a li g[addiet, meta saret il-votazzjoni kmieni li ammontaw g[al 26, jing[addu mal-bqija tal-voti li nxte[tu fl-erba’ kaxex talvotazzjoni rispettivi lbiera[.

Wara l-ftu[ tal-Kunsill :enerali Straordinarju fidDar ?entrali tal-PN di;à kien hemm numru ta’ kunsilliera li ffurmaw kju biex jivvutaw.

Fost l-ewwel uffi/jali g[olja tal-partit li vvutaw kien

hemm il-Kap, Simon Busuttil, flimkien malkandidati g[all-karigi ta’ Vi/i Kap g[all-{idma fil-Partit, Claudette Buttigieg u Beppe Fenech Adami, kif ukoll Mario de Marco, li kkontesta l-kariga ta’ Vi/i Kap g[all{idma fil-Parlament.

Mag[hom ivvota wkoll isSegretarju :enerali tal-PN, Paul Borg Olivier. Wara, tefg[u l-vot tag[hom i]-]ew; kandidati g[all-kariga ta’ President tal-Kunsill :enerali, Paula Mifsud Bonnici u Louis M. Bonnici.

Madwar sieg[a wara, ivvota wkoll l-eks Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi. Fost l-ewwel membri parlamentari li xe[tu l-vot tag[hom kien hemm Francis Zammit Dimech u Tonio Fenech.

Rappre]entanti fl-E]ekuttiv tal-PN

I]-]ew; Vi/i Kapijiet tal-PN e]attament kif t[abbar ir-ri]ultat fl-uffi//ju tal-Kap, Simon Busuttil, fid-Dar ?entrali, fil-pre]enza tas-Segretarju :enerali. (Ritratt lemin> Paul Borg Olivier, Segretarju :enerali tal-PN, jix[et il-vot tieg[u) (Ritratti> Joseph Galea)

It-tlettax-il rappre]entant tal-Kunsill :enerali fl-E]ekuttiv tal-PN li ;ew eletti f’votazzjoni li saret ilbiera[ ukoll huma: Jean Pierre Debono, Raymond Bugeja, Ann Fenech, Karol Aquilina, Hermann Schiavone, Ingrid Brownrigg, Karl Gouder, Victor Scerri, Trevor Degiorgio, Jean Claude Micallef, Alex Perici Calascione, Caroline Galea u Melanie Azzopardi.

B’kollox ikkontestaw 43 kandidat u r-ri]ultat s[i[ jinsab fis-sit MaltaRight Now.com.

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

3

Beppe Fenech Adami u Mario de Marco, i]-]ew; Vi/i Kapijiet tal-PN, dak g[all-{idma fil-Partit u l-ie[or fil-Parlament, hekk kif kienu komunikati r-ri]ultati uffi/jali (Ritratt> Joseph Galea)

“Na[dmu g[al partit rebbie[” “Ninfet[u g[all-poplu” – Beppe Fenech Adami, Vi/i Kap g[all-{idma fil-Partit

Fl-ewwel diskors fil-kariga ta’ Vi/i Kap tal-PN g[all-{idma fil-Partit, Beppe Fenech Adami rringrazzja lillKunsillieri g[all-fidu/ja li ng[ata biex jokkupa din il-kariga u qal li ja//etta b’responsabbiltà, b’umiltà u m[abba g[ax i[obb lill-partit u lill-pajji], b’sens kbir ta’ servizz lejn il-partit u lpolitika, u b’determinazzjoni biex ja[dem ma’ kul[add [alli fl-iqsar ]mien possibbli, il-PN jer;a’ jikseb ilfidu/ja tal-poplu u jag[mlu partit rebbie[.

Beppe Fenech Adami [e;;e; lillpoplu biex jibqa’ j[ares lejn il-PN u appella biex i]-]g[a]ag[ li se jivvutaw fil-[ames snin li ;ejjin, jag[mlu de/i]joni tajba g[all-pajji].

Dan g[aliex, kif qal Beppe Fenech Adami, fil-PN, i]-]g[a]ag[ jistg[u jwelldu l-ideat u jkollhom l-g[odod biex iwettqu l-[olm tag[hom.

Hu qal li l-PN jibqa’ d-dar naturali ta]-]g[a]ag[ u fakkar kif fl-1977, ilPN [are; bl-g[ajta li qalb il-Partit hi mal-[addiema. “Il-PN jibqa’ l-Partit tax-xog[ol u li jiddefendi d-drittijiet u j[ares lill-[addiema.” Hu qal li l-PN se jibqa’ qalbu mal-[addiema u spalla ma’ spalla mag[hom.

Beppe Fenech Adami sellem lil aktar minn 130,000 Nazzjonalist li fla[[ar elezzjoni vvutaw lill-PN g[assostenn tag[hom fi ]mien diffi/li. Hu sellem ukoll lin-Nazzjonalisti li sa seba’ ;img[at ilu g[a]lu li ma jivvutawx jew li jivvutaw lill-Partit Laburista. Lil dawn, qal Fenech Adami, it-tmexxija l-;dida tal-PN qed tift[ilhom il-bieb bera[, g[aliex ilPartit tg[allem mill-i]balji u jitlob ma[fra. Beppe Fenech Adami sellem ukoll lil iktar minn 20,000 votant li fla[[ar elezzjoni ma vvutawx. Hu appella lil dawk li tilfu l-fidu/ja filpolitika biex jibdew i[arsu lejn il-PN, li lest jilqag[hom fi [danu. Hu sellem ukoll lil dawk li vvutaw lill-Partit Laburista, u li dawn issa g[andhom ji;;udikaw lill-PN li qed jag[mel ilbidliet biex jilqa’ lil kul[add. “Dawn g[andhom jistaqsu jekk dak li qed jag[mel il-Gvern Laburista hux dak li wieg[ed qabel l-elezzjoni hekk kif spi//at l-g[ajta tal-meritokrazija u n[olqot klikka. Beppe Fenech Adami sostna li l-PN se jo[ro; ukoll l-id tal[biberija biex jilqa’ lil dawk li minkejja li we;;g[u, g[adhom jirrikonoxxuh b[ala l-g[a]la naturali.

– Mario de Marco, Vi/i Kap g[all-{idma fil-Parlament “X’partit kbir g[andna! X’mexxejja kbar g[andna u kellna, u x’pedamenti sodi [allewlna!” Dawn kienu l-ewwel kummenti ta’ Mario de Marco fl-ewwel indirizz b[ala l-Vi/i Kap tal-PN g[all[idma tal-Parlament. Hu qal li l-fidu/ja mill-kunsilliera se ti;i ttrasferita lejn ilKap, Simon Busuttil, u tinqasam mal-Vi/i Kap l-ie[or, Beppe Fenech Adami, u malentitajiet kollha tal-Partit u mal-poplu li g[andu g[al qalbu l-interess tal-pajji]. “Ilbidla li qed issir fil-partit,” qal Mario de Marco, “m’g[andhiex biss tkun fl-u/uh, i]da wkoll kif titwettaq il-politika.”

Mario de Marco irrefera g[ar-ri]ultat tal-elezzjoni ;enerali, li kif spjega, “Kien g[ajta biex il-Partit jag[raf il-b]onnijiet tas-so/jetà, il-karbiet tal-individwi, u jibqa’ fl-avvanz tad-drittijiet /ivili f’so/jetà moderna u jag[raf l-isfidi partikulari g[all-ambjent fin-Nofsinhar ta’ Malta. L-g[ajta kienet ukoll biex jing[arfu n-nuqqasijiet tal-istudenti G[awdxin, u l[tie;a biex il-Partit jag[raf i]-]minijiet moderni.”

Mario de Marcio ]ied li l-g[ajta talpoplu g[andha tissarraf biex il-PN ikun iktar miftu[ g[all-poplu ta’ rieda tajba, anki lil dawk li forsi qatt ma resqu lejn ilpartit. Hu sa[aq l-importanza li tigi

mi;;ielda l-firda tal-passat li wasslet g[al [sara kbira, u appella biex jitwaqqg[u l[itan [alli jitkattar djalogu ;enwin.

Hu qal ukoll li l-PN irid ikun Oppo]izzjoni serja. “Fil-Parlament irid jidher li l-PN hu partit alternattiv li jirrifletti l-interess u l-aspettattivi tal-poplu.

Id-Dar ?entrali trid issir binja ta’ ideat fiddiversità tag[ha, u b[ala Oppo]izzjoni, ilPN irid ikun tarka g[a/-/ittadini meta lgvern ja[dem kontra l-interess nazzjonali.

De Marco spjega wkoll kif il-Gvern irid iwie;eb g[al g[emilu.

Mario de Marco qal li l-PN kien, g[adu, u se jibqa’ kbir, u l-mira tal-PN hi li sa [ames snin o[ra, “Nirb[u l-fidu/ja ta’ dawk li jivvutawlna, ta’ dawk li we;;ajniehom u ttraskurajniehom, u li g[ad iridu jivvutaw. Nirb[u l-fidu/ja wkoll ta’ dawk li ma vvutawlna qatt”.

Waqt li rringrzzja lil familtu, b’nostal;ija, Mario de Marco fakkar li hu mexa fl-istess miexja ta’ missieru, Guido de Marco, li g[alih il-Partit kien ifisser kollox u kien uniku. Fl-a[[ar hu wassal messa;; lil dawk pre]enti;“Emmnu f’dan il-Partit ta’ Fortunato Mizzi, ta’ Nerik Mizzi, ta’ :org Borg Olivier, Eddie Fenech Adami, ta’ Lawrence Gonzi, u li issa hu wkoll ta’ Simon Busuttil”.

4

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

A[barijiet Lokali

Claudette Buttigieg minkejja li ma kinitx eletta Vi/i Kap g[all-{idma fil-PN, wieg[det lealtà u impenn lit-tmexxija l-;dida tal-partit (Ritratt> Joseph Galea) Kunsilliera tal-PN waqt il-votazzjoni li saret fid-Dar ?entrali (Ritratt> Tevor Sollars)

Tmexxija b’sa[[itha u mag[quda – Paul Borg Olivier Paul Borg Olivier, is-Segretarju :enerali tal-PN, fisser ilpro/ess tal-biera[ b[ala mument importanti g[all-Partit biex ikompli ji;;edded. “Bdejna b’Simon Busuttil b[ala l-Kap, u issa qed nimplimentaw mi]ura m[abbra minnu stess li se tifrex ittmexxija tieg[u. Hu firex it-tmexxija fuq ]ew; pilastri li jag[tu sens importanti [afna g[all-pajji] u l-Partit g[ax qed jimxi tar;a o[ra fit-tfassil tal-politika u biex isa[[a[ l-iskrutinju li l-PN irid jag[mel fuq il-Gvern,” sa[aq Paul Borg Olivier.

Hu fakkar li l-votazzjoni tal-biera[ saret wara li fl-a[[ar Kunsill :enerali kienet approvata emenda li saret fl-Istatut biex il-PN ikollu ]ew; Vi/i Kapijiet. Paul Borg Olivier qal li f’dan ilpro/ess, il-Partit qieg[ed i;edded ukoll l-istrutturi l-o[ra bil-[atra tal-President tal-Kunsill :enerali, li hu fissru b[ala “organu importanti [afna”, u l-[atra tal-E]ekuttiv li fil-5 ta’ :unju se jidde/iedi l-karigi l-o[ra, inklu]a dik tas-Segretarju :enerali.

Paul Borg Olivier temm jg[id, “Dan il-pro/ess qed jag[ti ttimbru tal-kap u l-uffi/jali l-o[ra li l-partit imexxi djalogu miftu[.

Dan is-sens ;did ta’ tmexxija jawgura tajjeb, jinkora;;ixxi, u issa rridu na[sdu l-frott tal-politika u l-vi]joni, u mal-Kap insa[[u listrutturi tal-partit, b’sens ta’ g[aqda.”

Insawru pa;ni ;odda fl-istorja glorju]a tal-PN – Claudette Buttigieg “Kemm jien kburija li flimkien qeg[din insawru dawn il-pa;ni l-;odda flistorja tant glorju]a tal-Partit Nazzjonalista.” B’dan ilkliem, Claudette Buttigieg, li kkontestat g[all-kariga ta’ Vi/i Kap tal-PN g[all-{idma fil-Partit, fissret l-esperjenza tag[ha fi [dan il-PN li qed ji;;edded, f’diskors emozzjonanti wara li Beppe Fenech Adami ;ie ddikjarat b[ala l-Vi/i Kap g[all-{idma tal-Partit.

Claudette Buttigieg qalet li t[ossha emozzjonata blesperjenza li kellha tul ilperijodu tal-elezzjoni g[allVi/i Kap g[all-{idma talPartit. Hi rringrazzjat lil dawk kollha li wrew il-fidu/ja tag[hom fiha. Hi kompliet li din l-esperjenza tixhed kemm il-PN huwa tabil[aqq Partit

kbir u inklussiv, li jag[ti lopportunità lil kull min irid jikkontesta kwalunkwe kariga biex jag[ti servizz.

Claudette Buttigieg semmiet kif matul il-kampanja ltaqg[et ma’ bosta persuni minn madwar Malta u G[awdex u ta’ etajiet differenti, u semmiet li fid-djalogi sabet li l-a[jar komunikazzjoni to[ro; l-aktar fid-djalogi veri, li matulhom kellha l-opportunità li tisma’ l-we;g[at u l-ideat tan-nies li jsawru lill-PN. Hi sellmet ukoll lill-eks Kap tal-PN Eddie Fenech Adami u awguratlu fejqan ta’ malajr, waqt li ddeskrivietu b[ala l“Missier” li ispira lill-Partit Nazzjonalista.

Minkejja r-ri]ultat li ma rax lil Claudette Buttigieg eletta b[ala Vi/i Kap, fid-diskors tag[ha hi wieg[det lealtà lit-

tmexxija l-;dida tal-Partit u sa[qet li se tibqa’ tpo;;i lilha nnifisha g[as-servizz tal-Partit skont kif ikun me[tie;.

F’appell g[all-kura;; lejn tmiem id-diskors, Claudette Buttigieg sa[qet li ]mien ilfirda fil-PN spi//a, u issa hu ]-]mien li l-membri kollha filPartit jing[aqdu biex ikomplu jinkitbu pa;ni glorju]i flistorja tal-Partit biex g[al darb’o[ra jer;a’ jkun il-Partit Nazzjonalista fuq quddiem.

❝ Esperjenza li tixhed kemm il-PN hu tabil[aqq Partit kbir u inklussiv

❞

ELEZZJONI PRESIDENT TAL-KUNSILL :ENERALI Il-Kummissjoni Elettorali, ma[tura millKumitat E]ekuttiv biex tmexxi l-Elezzjoni talPresident tal-Kunsill :enerali, tiddikjara eletta lil

MIFSUD BONNICI Paula b[ala President tal-Kunsill :enerali tal-Partit Nazzjonalista fil-votazzjoni mill-Kunsill :enerali tal-biera[, is-Sibt, 25 ta’ Mejju 2013. ?ensu Galea Chairman Kummissjoni Elettorali Il-pro/ess tal-g[add tal-voti li beda e]attament wara d-9pm, kif intemmet il-votazzjoni (Ritratt> Trevor Sollars)

6 Lokali

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

Sodisfazzjon g[al Paul Borg Olivier li [adem vi/in ma’ Lawrence Gonzi li /a[ad il-popolarità personali biex ]amm lill-pajji] miexi ’l quddiem

Is-sens ta’ servizz fil-politika, il-futur tieg[u, ir-ri]ultat elettorali u l-[idma mill-qrib ma’ Lawrence Gonzi huma fost it-temi ewlenin f’intervista mas-Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista Paul Borg Olivier hekk kif fil-5 ta’ :unju li ;ej itemm it-terminu tieg[u f’din il-kariga.

Ma’ Kenneth Xuereb, Paul Borg Olivier tkellem ukoll dwar ittransizzjoni fit-tmexxija tal-PN u d-direzzjoni li sejjer fiha l-PN fis-snin li ;ejjin.

{ames snin diffi/li i]da wkoll ta’ sodisfazzjon Int tis[aq fuq kemm wie[ed jag[ti servizz fil-politika. Kif rajtu jevolvi l-kontribut tieg[ek fi ]mien fejn il-PN kellu jg[addi minn sfida g[al o[ra^

Is-sens ta’ servizz g[andu jkun dak li jiggwida kull politiku. Meta d[alt g[al din il-kariga kont is-Sindku talBelt Valletta u kandidat g[allelezzjoni ;enerali u g[amilt dikjarazzjoni li [assejt li lkariga f’dak il-mument g[andu jkollha persuna dedikata kompletament u g[adaqstant kont iddikjarat li mhux se nkun kandidat flelezzjoni ;enerali.

Dan ma jfissirx li sSegretarju :enerali ma jistax ikun Deputat imma kont naf li fil-[ames snin wara l-2008, ilpersuna ta’ Segretarju :enerali kellha tkun wa[da li tiffoka fuq il-[idma tal-partit.

F’dawn il-[ames snin tajt ilkontribut tieg[i biex wassalna l-programm elettorali li bih ilPN kien reba[ l-elezzjoni tal2008 u fl-iktar mumenti ta’ sfidi interni fil-PN u l-isfidi tal-pajji], rajna ’l pajji]na miexi ’l quddiem.

Waqt dawn il-[ames snin kien hemm ukoll l-opportunità li nkun rappre]entant filParlament, meta Michael Frendo n[atar Speaker talParlament, jiena kont next in line, fil-lista ta’ kandidati li setg[u ji;u eletti, imma peress

li kont tajt il-kelma tieg[i lillpartit, ]ammejt dik il-kelma biex nibqa’ ta’ servizz f’dawn il-[ames snin.

Ri/entement, kien hemm bidla fl-Istatut tal-PN li biha n[olqot il-kariga ta’ Vi/i Kap g[all-[idma fil-Partit u qed jing[ad ukoll li l-PN se jkollu wkoll CEO. Kif tara r-rwol ta’ Segretarju :enerali f’dan ix-xenarju ;did^

Ir-rwol ta’ Kap E]ekuttiv huwa ne/essarju biex imexxi l-elementi kummer/jali talPN. G[amilt diversi tentattivi f’dawn il-[ames snin imma nemmen li issa wasal il-waqt li anki dan isir imma l-kariga ta’ Kap E]ekuttiv mhux g[all-partit, b[alma hu talPartit Laburista, imma biex jie[u [sieb l-aspetti kummer/jali u finanzjarji talpartit.

Dan hu importanti g[aliex il-partiti f’Malta huma differenti mill-o[rajn flEwropa fejn dawn g[andhom l-entitajiet kummer/jali tag[hom.

Min-na[a l-o[ra, il-[atra ta’ Vi/i Kap g[all-{idma filPartit hija importanti wkoll.

Mill-esperjenza tieg[i f’dawn il-[ames snin stajt nara kif ilpi] tat-tmexxija organizzattiva, it-tmexxija politika u t-tmexxija kummer/jali taqa’ kollha fuq

ir-responsabbiltà tasSegretarju :enerali u l-partiti llum kibru b’tant mod fejn iktar ma g[andek nies responsabbli direttament fittmexxija, iktar dik it-tmexxija tkun b’sa[[itha.

Jien ma nara ebda kunflitt fil-kariga ta’ Segretarju :enerali kemm jekk ikun hemm Kap E]ekuttiv li jmexxi l-operat tal-entitajiet kummer/jali ukoll meta jkun hemm Vi/i Kap responsabbli g[al [idma fil-partit.

Na[seb g[aldaqstant ilkariga ta’ Segretarju :enerali g[andha tkun imsa[[a iktar milli mdg[ajfa b’dan ir-rwol ;did li l-Kap tal-partit b’mod g[aqli [oloq u sab l-appo;; assolut tal-istrutturi tal-partit.

Issa li wasalt fi tmiem il-kariga, kont qed tistenna ]minijiet diffi/li g[all-PN meta d[alt g[al din il-kariga^

Kull kariga b[al dik ta’ Segretarju :enerali g[andha sfidi kbar f’kull ]mien. Ma nistax ng[id li l-isfidi li sibt jien kienu ikbar minn dawk li sabu ta’ qabli u jew ikbar minn dawk li se jsib isSegretarju :enerali ta’ warajja. Na[seb li din hija kariga importanti u hija wa[da li l-persuna li tokkupaha trid teg[leb l-isfidi u tfittex soluzzjonijiet g[allproblema.

Meta d[alt g[al din ilkariga fl-2008, il-PN kien [iere; minn reb[a elettorali li kienet b’mar;ni ]g[ir u kont naf mill-bidu li kienet sfida kbira g[all-partit biex jersaq lejn l-elezzjoni ;enerali li g[adna kemm g[addejna minnha. Fl-2008 di;à kienet qed tirranka s-sej[a g[allbidla u dan il-moviment g[allbidla seta’ biss jikber u mhux ji/kien meta jkollok partit li ilu g[al ]mien twil fil-gvern.

Na[seb li [add ma seta jipprevedi l-mod kif ]viluppaw l-affarijiet fl-a[[ar [ames snin fil-politika f’pajji]na – kemm fil-politika interna fejn il-PN g[adda minn mumenti sfortunati kif ukoll g[al dak li g[addejna minnu b[ala partit fil-Gvern bl-isfidi ekonomi/i li kien hemm. I]da fil-[idma tieg[i b[ala Segretarju :enerali flimkien mal-Kap tal-Partit u Prim Ministru Lawrence Gonzi, ippruvajna kemm jista’ jkun nifirdu u n]ommu dak li kien intern fil-Partit ma jinfirixx fuq it-tmexxija talGvern.

Nna[seb dan irnexxielna nag[mluh billi lamministrazzjoni baqg[et iffukata fuq dak li hu ne/essarju, ji;ifieri nikkumbattu l-kri]i internazzjonali u fl-istess [in, inkomplu no[olqu l-impjiegi.

Dawn il-mumenti ta’

dissent fil-partit we;;g[uni g[aliex jiena [assejt li f’dawn il-[ames snin rajna elementi fejn idde;eneraw il-lingwa;; politiku. Jien g[alija mhux a//ettabbli li deputati li kienu eletti f’isem il-partit ju]aw /ertu lingwa;; u stili li kienu ta’ reazzjoni kontra l-partit u l-mexxej tieg[u.

Kif tispjega l-fatt li l-PN fil-Gvern baqa’ jeg[leb l-isfidi imma jidher li kien hemm xi jxekkel li dawn jing[elbu fuq livell ta’ partit^ g[al pa;na 7

F’dawn il-[ames snin tajt il-kontribut tieg[i biex wassalna l-programm elettorali li bih il-PN kien reba[ l-elezzjoni tal-2008 u fl-iktar mumenti ta’ sfidi interni fil-PN u l-isfidi tal-pajji], rajna ’l pajji]na miexi ’l quddiem

Lokali 7

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

Ti;did fil-Partit Nazzjonalista biex jimxi ’l quddiem minn pa;na 6

Jekk kelli nkun awtokritiku, [arisna wisq ’il ;ewwa lejn l-affarijiet tag[na biex neg[lbu l-isfidi interni ming[ajr ma [arisna bi]]ejjed ’il barra. LOppo]izzjoni ta’ dak i]]mien kienet tg[id li l-PN kien iggranfat mal-poter i]da dan mhux il-ka]. Il-PN kellu mandat elettorali li kellu jesegwih u kellu responsabbiltà li jara li dan ikun esegwit.

Ix-xkiel kien l-iktar fil[idma interna tal-partit milli fil-[idma tal-partit fil-gvern.

Kien hemm mumenti li kienu diffi/li [afna i]da dawn lisfidi ng[elbu g[aliex wasslu biex il-PN jikber minn dawn i/-/irkustanzi. Ovvjament g[addejna minn ri]ultat elettorali di]appuntanti [afna g[al diversi ra;unijiet imma m’hemmx dubju li wie[ed mill-elementi kien il-fatt li lPN deher – u fil-fatt kien – maqsum internament.

Fil-fatt l-ist[arri; tal-fehma pubblika kien juri li l-policies tal-PN huma iktar b’sa[[ithom minn dawk talPartit Laburista fix-xog[ol, lekonomija, is-sa[[a, lambjent li fihom il-pubbliku kien iqis il-politika tag[na b[ala a[jar imma ma konniex kapa/i nispiraw fidu/ja filpoplu Malti. G[aldaqstant lisfida ewlenija hi li niksbu lura dik il-fidu/ja.

Jekk il-kummissjoni li qed tanalizza x’wassal g[ar-ri]ultat elettorali tpo;;i xi forma ta’ responsabbiltà fuq it-tmexxija tieg[ek f’dawn l-a[[ar [ames snin.

Kif tirrea;ixxi^

Jien m’g[andix b]onn ilkummissjoni li tipponta subg[aha lejja g[aliex jiena propju ftit ;ranet wara lelezzjoni, erfajt irresponsabbiltà tar-ri]ultat tal-elezzjoni flimkien malKap tal-Partit u allura m’g[andi b]onn ebda rapport li jg[idli li jiena responsabbli.

Il-kariga hija tali li ;;orr bilfors ir-responsabbiltà kollha tar-ri]ultat elettorali.

Dan i]da ma jfissirx li jekk inti ;;orr ir-responsabbiltà tar-ri]ultat ma jfissirx li tkun responsabbli g[al dak li sar.

Li rrid ng[id hu li filwaqt li fil-kariga li nokkupa nerfa’ r-responsabbiltà kollha, inklu] f’isem s[abi li forsi setg[u wkoll kellhom innuqqasijiet tag[hom, xorta wa[da ma jfissirx li nkun responsabbli ta’ kollox.

Rajt il-Kummissjoni ta[dem u qed nistenna li rrapport ji;i konklu] fl-a[[ar ta’ dan ix-xahar.

Però na[seb li l-pro/ess tal-kummissjoni rridu ne[duh lil hinn minn ritratt ta’ x’;ara fid-9 ta’ Marzu li g[adda i]da b’mod po]ittiv u b[ala sfida biex naraw kif a[na b[ala partit g[andna nkunu kapa/i nikbru u nimxu ’l quddiem f’sens ta’ ti;did.

Jien idde/idejt li ma nkomplix nokkupa l-kariga ta’ Segretarju :enerali g[aliex filwaqt li g[ad baqag[li u rrid inkompli nag[ti kontribut lil dan ilpartit, nemmen li sSegretarju :enerali li jrid jaffronta l-elezzjoni ;enerali li ;ejja m’g[andux ikollu lpi] tar-ri]ultat elettorali li g[adna kemm g[addejna minnu.

Paul Borg Olivier jifra[ lil Simon Busuttil, dakinhar li ;ie konfermat Kap ;did tal-PN

L-iktar mumenti ta’ sodisfazzjon u l-iktar mumenti diffi/li f’dawn il-[ames snin... x’kienu^

Inkejjel is-sodisfazzjon tieg[i bis-sens ta’ servizz. Na[seb li f’dawn il-[ames snin, minkejja l-isfidi kollha li kien hemm, jag[tini sodisfazzjon kbir. Lewwel nett is-sodisfazzjon li [dimt vi/in [afna ta’ Lawrence Gonzi.

Jekk jien ma nie[u xejn minn dawn il-[ames snin, nie[u l-fatt li [dimt ma’ persuna li ta dak kollu li kellu u kien lest li ji/[ad il-popolarità personali biex i]omm lil pajji]na miexi ’l quddiem. Hu [adem bis-s[i[ biex rajna lil pajji]na jimxi ’l quddiem b[ala membru talUnjoni Ewropea, id-dinjità, listima u s-sa[[a li [a pajji]n

Fl-a[[arnett, x’inhi d-direzzjoni li jrid jie[u il-Partit Nazzjonalista^

Id-direzzjoni li jrid jie[u lPN hi l-ewwel nett jer;a’ jikseb fidu/ja fih innifsu. Ittieni, irid jibni fuq il-valuri li g[andu u f’dan is-sens ta’ ti;did li g[addej b[alissa, irid i[ares internament lejn ilpolitika u l-valuri tag[na u na;;ornawhom g[a]-]minijiet tal-lum.

Ovvjament, il-pass li jmiss hu li l-PN jer;a’ jikseb ilfidu/ja tal-poplu Malti. Din hija sfida li ma jistax jag[milha l-Kap wa[du i]da ssir b’mod kollettiv mittmexxija kollha. Fl-istess [in irridu nkomplu r-rwol tag[na ta’ skrutinju b[ala Oppo]izzjoni serja u kredibbli.

G[al Paul Borg Olivier, il-PN irid jikseb mill-;did il-fidu/ja, jibni fuq il-valuri li g[andu u ji;;edded bit-tmexxija l-;dida

Fil-[idma tieg[i b[ala Segretarju :enerali flimkien mal-Kap tal-Partit u Prim Ministru Lawrence Gonzi, ippruvajna kemm jista’ jkun nifirdu u n]ommu dak li kien intern fil-Partit ma jinfirixx fuq it-tmexxija tal-Gvern

8 A[barijiet Lokali

tag˙rif

L-Ar/isqof jiltaqa’ mal;enituri tal-Missjunarji Maltin.

Fl-okka]joni ta’ Jum l-Omm u Jum il-Missier, is-Segretarjat g[allAppostolat tal-Emigranti, li ferg[a minnu hi responsabbli misSa/erdoti, Reli;ju]i u Laj/i Maltin li qed ja[dmu g[all-Knisja bog[od minn artna, qed jistieden lillommijiet u lill-missirijiet talmissjunarji Maltin g[al laqg[a malAr/isqof Pawlu Cremona O.P. g[ada t-Tnejn f’Dar l-Emigrant, ilBelt Valletta. Il-laqg[a tibda b’Quddiesa /elebrata mill-Ar/isqof, b’suffra;ju g[all-erwie[ tassa/erdoti, reli;ju]i u laj/i missjunarji Maltin u l-;enituri tag[hom. Wara ssir laqg[a so/jali.

Dawk li jixtiequ jattendu huma mitluba jikkuntattjaw Dar lEmigrant (21222611#21232545 jew permezz tal-email mecmalta@vol.net.mt).

KELma.com – [afna par g[oli u xi ftit kliem baxx. G[ada t-

Tnejn, 27 ta’ Mejju, l-awtur Trevor }ahra u Michael Spagnol se jaqsmu kelma (jew tnejn) ma.com. fejn se jkollhom skambju ta’ klliem… f’din l-edizzjoni partikolari ta’ Poe]ijaPlus fil-bit[a tat-Teatru Manoel, il-Belt.

Dramm Missjunarju. Is-Sieg[a t’Alla hu dramm missjunarju fi tliet atti, li se jittella’ f’]ew; serati, fil31 ta’ Mejju u fl-1 ta’ :unju, flIstitut Kattoliku, fis-7 p.m. Id-d[ul g[al dan id-dramm hu bla [las imma jrid isir booking mill-Uffi//ju Missjunarju billi //empel 21236962. Kull donazzjoni b’risq il-missjoni tkun apprezzata.

Valletta. Il-Banda King’s Own se tag[mel servizz mu]ikali fit-toroq

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

prin/ipali tal-Belt Valletta flokka]joni tal-festa ta’ Santu Wistin, nhar is-Sibt, 1 ta’ :unju. Dan isservizz, li jibda fit-8 p.m. minn Triq ir-Repubblika, se jg[addi minn diversi toroq tal-parro//a Agostinjana sakemm jintemm fil-11 p.m.

Il-Mosta. Infakkru l-Passat – Ni//elebraw il-:ejjieni hu l-isem ta’ kun/ert im]ewwaq bis-sehem ta’ Kaya u s-Singer Stage Choir flimkien ma’ siltiet letterarji ta’ awturi le;;endarji Maltin li se jinqraw minn Therese Gauci u Joe Gabriel Vella. Tippre]enta Alexandra Camilleri. F’din lattività, li se ssir nhar is-Sibt 1 ta’ :unju fir-Razzett tal-Marki] Mallia Tabone, se ssir it-tnedija ta’ ktieb ta’ tifkira, pubblikazzjoni talG[aqda Filantropika Talent Mosti.

Kul[add mistieden jattendi u d[ul bla [las. {al Qormi. Is-So/jetà Filamonika Pinto Banda San Sebastjan se ti//elebra Jum il-151 sena mill-fondazzjoni tag[ha permezz ta’ kun/ert live mil-Pinto Brass Band nhar l-Erbg[a 5 ta’ :unju quddiem is-sede tas-So/jetà, il-Palazz Narbona, fit-8.30 p.m.

Jie[du sehem ukoll kantanti stabbiliti, fosthom Mikaela, Yorika, Neville Refalo. Jidderie;i l-banda s-Surmast Direttur Dominic Darmanin. Kul[add mistieden.

Donazzjoni ta’ demm. Illum il{add se jsir ;bir ta’ demm bilMobile Blood Donation Unit minn [dejn il-knisja ta’ Sant’Andrija, {a]-}abbar, mit-8.30 a.m. sas-1 p.m. Jekk t[ossok f’sa[[tek u tixtieq tag[ti d-demm, ;entilment mitlub tie[u mieg[ek il-karta talidentità.

it-temp illum It-Temp> Xemxi wara nofsinhar u sabi[ mal-lejl.

Il-Vi]ibbiltà> Tajba. Ir-Ri[: {afif mill-Majjistral it-Tramuntana, li jsir moderat. Il-Ba[ar> {afif.

L-Imbatt> Baxx mill-Majjistral, li jsir Nofsinhar.

L-Og[la Temperatura: 26˚C. Ix-Xita> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0mm. Ix-Xita> Mill-1 ta’ Settembru 427.7mm.

Ix-Xemx> Titla’ fis-05.50 u tin]el fit-20.08.

In-numri tal-lottu li telg˙u lbiera˙ 28 – 10 – 02 – 27 – 42 – 75 – 64 – 68

spiΩeriji li jift˙u llum

VALLETTA: Collis Williams Pharmacy, 15 Triq ir-Repubblika; ILMARSA: Trinity Pharmacy, 32 Triq il-Marsa; {AL QORMI: Tal-{las Pharmacy, Triq il-{elsien; BIRKIRKARA: Marrit Pharmacy, Triq l-1 ta’ Mejju; TAL-PIETÀ: Charing Pharmacy, Triq il-Mimosa; SAN :ILJAN: Balluta Pharmacy, 30 Triq il-Kbira; TAS-SLIEMA: Drug

Store: Anglo-Maltese Dispensary Ltd, 382 Triq Manwel Dimech; {’ATTARD: St. Mary Pharmacy, 2 Triq Antonio Schembri; IL-MOSTA: Sg[ajtar Pharmacy, Triq is-Sag[jtar; BU:IBBA: St. Simon Pharmacy, 8 Dawret il-G]ejjer; PAOLA: Fleming Pharmacy, 61 Triq {a]-}abbar; LISLA: Victory Pharmacy, 32 Triq ilVitorja; XAG{JRA: St. Elias Pharmacy, Triq San Elija; {AL G{AXAQ: Beta Pharmacy, 50#52 Triq Santa Marija; I}-}URRIEQ: Bronja Pharmacy, Sonata, Triq ilBronja; IS-SI::IEWI: The Bypass Pharmacy, Triq Mikiel Azzopardi; {AD-DINGLI: Spi]erija Carmen, 1 Triq Misra[ is-Suffara; VICTORIA: Castle Pharmacy, 2 Misra[ lIndipendenza; IX-XEWKIJA: Gozo Chemists, Triq l-Im;arr.

Servizz ta’ tobba fi/-?entri tas-Sa[[a fil-{dud u l-Festi Pubbli/i I/-?entri tas-Sa[[a tal-Mosta, Ra[al :did u l-Furjana huma miftu[in 24 sieg[a g[al emer;enzi biss sat-8 tal-g[ada filg[odu.

Il-pubbliku jrid jattendi /-/entru tas-sa[[a tad-distrett tieg[u.

Persuni ming[ajr karta ta’ identità ma ji;ux moqdija.

Stqarrijiet ]baljati dwar il-Wasteserv Il-Gvern g[adu g[addej bilkritika tal-Wasteserv minkejja li waslu biex jg[addu l-mitt jum meqjusa b[ala l-ewwel kejl ta’ x’ikun irnexxielha tikseb lamministrazzjoni Laburista fil-qasam ambjentali.

Fi stqarrija, Charlò Bonnici, il-Kelliem talOppo]izzjoni dwar l-I]vilupp Sostenibbli, l-Ambjent u ttibdil fil-Klima, qal li lMinistru Leo Brincat ma fela[x joqg[od lura milli jikkritika lill-istess azjenda li hu responsabbli g[aliha, hekk kif waqt laqg[a li kellu nhar il-:img[a mal-uffi/jali talKamra, l-Intrapri]a u lIndustrija g[amel diversi stqarrijiet ]baljati dwar ilWasteserv u l-politika talGvern pre/edenti dwar limmani;jar tal-iskart.

Charlò Bonnici qal li lWasteserv qatt ma kellha problema tinvolvi lis-settur privat, i]da dan g[amlitu dejjem b’mod responsabbli.

Hu ]ied li l-PN jirrikonoxxi li l-Wasteserv g[adha tiddependi minn fondi pubbli/i g[ax g[a ll-[las qatt ma talbet ir-rata reali lill-industrija g[attrattament tal-iskart. “Kieku ;ara hekk, dan kien ikun pi] kbir mhux biss g[allindustrija, imma finalment fuq il-konsumatur,” issemmi l-istqarrija.

Charlò Bonnici qal li l-

Ministru Brincat g[amel referenza g[ar-rapport ikkummissjonat millMinisteru tal-Finanzi flamministrazzjoni ta’ qabel, u qal li l-Wasteserv imxiet f’direzzjoni opposta g[al dak irrikmandat.

Fakkar li fost irrikmandazzjonijiet kien hemm it-tnaqqis fil-[inijet tal-ftu[ tas-Civil Amenity Sites, u li ma jinbnewx o[rajn ;odda b[al dik ta’ {’Attard u Pembroke. Ir-rapport tkellem ukoll dwar il-privatizzazzjoni ta’ dawn is-siti.

Charlò Bonnici qal li lMinistru Brincat kien ]baljat dwar l-eko-kontribuzzjoni, g[ax il-Gvern Nazzjonalista qatt ma kellu l-[sieb li j]omm din it-taxxa g[al dejjem, i]da sakemm il-privat jo[loq sistemi kif jiddisponi milliskart tieg[u.

Il-kelliem tal-PN talab lillMinistru Leo Brincat jg[id x’inhi l-politika tal-Gvern dwar is-sorsi tal-ener;ija rinovabbli li jikkontribwixxu g[all-[olqien tal-green jobs, g[ax s’issa l-Gvern Laburista tkellem biss fuq ener;ija konvenzjonali.

Hu ]ied ukoll li l-Gvern pre]enti ma qalx x’se jag[mel fuq pro;etti ta’ ener;ija mir-ri[, l-aktar flisfond ta’ dak li kien qal ilMexxej Laburista stess, li lener;ija mir-ri/ tikkontamina l-ilma tal-pjan.

SULARI ADDIZZJONALI TAL-LUKANDI

De/i]joni ]baljata mill-Gvern – L-Alternattiva Demokratika

L-Alternattiva Demokratika (AD) ;ibdet l-attenzjoni li d-de/i]joni m[abbra mill-Gvern biex il-lukandi f’/erti lokalitajiet jit[allew i]idu ]ew; sulari iktar milli hu permess, te[tie; aktar [sieb fil-fond. L-AD ing[aqdet mal-Kamra talPeriti u mal-g[aqdiet ambjentali li esprimew listess [sieb.

Carmel Cacopardo, lA;ent Chairman talAlternattiva, fi stqarrija sa[aq li, “Hu ]ball li lpolitika tal-i]vilupp tal-art ti;i emendata bil-bi//iet.”

L-AD semmiet li l-proposti tal-Gvern, inevitabbilment se j[allu effett fuq ilpropjetà madwar illukandi, li issa se jkun possibbli g[alihom li j]idu ]ew; sulari b’mod li biddell addizzjonali li jo[olqu, jkomplu jnaqqsu lpossibbiltà tal-u]u talener;ija ;;enerata mixxemx minn dawk li jag[mlu u]u minn dawn ilpropjetajiet.

Carmel Cacopardo semma li l-proposta ta]]ieda ta’ ]ew; sulari hi wkoll diskriminatorja, u tista’ twassal biex setturi o[ra apparti minn dak tatturi]mu, jesi;u li huma wkoll, bi dritt, ikunu jistg[u jg[ollu l-bini tag[hom.

IL-KWISTJONI TAD-DEFI?IT PUBBLIKU

Il-Ministru tal-Finanzi g[andu jispjega Il-Partit Nazzjonalista talab lil Edward Scicluna, ilMinistru tal-Finanzi, biex ikun /ar dwar jekk humiex g[addejjin in-negozjati malKummissjoni Ewropea dwar jekk Malta hix se tidda[[al ta[t Pro/edura ta’ Defi/it E//essiv.

Fi stqarrija, il-PN qal li hu favur diskussjonijiet kontinwi u j[e;;e; lill-Gvern biex jirrea;ixxi b’mod proattiv g[at-twissijiet talKummissjoni Ewropea billi jie[u l-mi]uri me[tie;a biex jitnaqqas id-defi/it u jevita li pajji]na jid[ol ta[t din ilpro/edura.

L-Oppo]izzjoni qed tis[aq li Malta tinsab f’din issitwazzjoni b’g[a]la tal-Gvern.

Il-PN fakkar li fl-ewwel tliet xhur ta’ din is-sena, id-defi/it ni]el b’57 miljun ewro iktar mill-ewwel tliet xhur tas-sena ta’ qabel. B’aktar attenzjoni, din is-sitwazzjoni setg[et ti;i evitata, u l-Gvern ma jistax

jinjora li g[andu /ans bi]]ejjed biex jirrimedja din issitwazzjoni, qal il-PN. L-istqarrija tirreferi g[addiskors tal-Ba;it li sar millMinistru tal-Finanzi meta semma li s-sena li g[addiet, Malta qab]et it-tlieta fil-mija defi/it bi ftit; dan ma jwassalx awtomatikament g[allPro/edura ta’ Defi/it E//essiv, sakemm il-Gvern ikollu l-[ila li jikkonvin/i lill-Kummissjoni li kapa/i jnaqqas id-defi/it ta[t it-tlieta fil-mija u j]ommu f’dan il-livell.

Jekk jittie[du d-de/i]jonijiet me[tie;a, qal il-Partit Nazzjonalista, minflok ji]diedu l-ispejje] fuq weg[diet ta’ xog[lijiet ;odda mwieg[da qabel l-elezzjoni, konsulenzi, rekluta;; ta’ persuni minn barra /-/ivil u rekord ta’ ministeri u segretarjati parlamentari, il-PN ma jara lebda ra;uni g[aliex Malta g[andha tid[ol ta[t din ilpro/edura.

Fi stqarrija separata, il-PN akku]a lill-Gvern Laburista b’arroganza li tixhed kif irri]ultat tal-elezzjoni ;enerali tela’ g[al rasu. Il-PN ikkritika lill-Gvern g[all-attakk fuq Tonio Fenech u stqarr li hu dmir l-Oppo]izzjoni f’demokrazija li tikkritika lillGvern li jinsab f’paniku.

“G[ax qed isib dahru mal-[ajt, qed jag[]el li jattakka lillmessa;;ier minflok iwie;eb g[ad-domandi le;ittimi talOppo]izzjoni.” L-istqarrija ssemmi r-rekord tal-Gvern Nazzjonalista, li tieg[u Tonio Fenech kien Ministru talFinanzi, li ng[ata /ertifikat mill-isba[ mill-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF), u li l-Gvern Laburista ma jistax i[assar. Il-PN tenna li d-de/i]jonijiet tal-Gvern Laburista se jwasslu biex Malta tidda[[al fil-Pro/edura tad-Defi/it E//essiv, u l-ebda attakk personali mhu se j]omm lill-Oppo]izzjoni milli ssemma le[inha.

Lokali 9

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

IL-PRATTIKA PRIVATA MILL-MINISTRU TAL-AFFARIJIET BARRANIN

Karta [amra lill-Ministru George Vella!

“X’kellu g[alfejn il-Gvern jo[ro; White Paper biex jag[mel kodi/i ta’ etika g[all-Ministri u s-Segretarji Parlamentari^ Ma setax liberalment qassam kopja kull wie[ed lil dawn is-sinjuri, u lil min ma jimxix mag[hom, jurih mhux White Paper, imma karta safra, jew karta [amra…”

George Vella, il-Ministru talAffarijiet Barranin qieg[ed jissokta blappuntamenti b’rabta mal-professjoni medika tieg[u kull nhar ta’ Sibt filg[odu. Jidher li biex in-nies ma jag[tux fil-g[ajn, dawk li jkunu qeg[din jistennew lill-Ministru Vella biex jinvi]tahom mhux qed jit[allew barra. Nhar is-Sibt 18 ta’ Mejju kienu osservati nies fuq ;ewwa mill-ewwel fl-uffi//ju tieg[u li jservi wkoll ta’ klinika.

Din il-gazzetta di;à ]velat b’dokumentazzjoni permezz ta’ /ertifikat mediku ffirmat mill-Ministru George Vella nnifsu jirrakkomanda medi/ina b’xejn lil wie[ed millpazjenti li mar g[andu s-Sibt, 13 ta’ April li g[adda. Dan kollu qed isir bi ksur tal-Kodi/i tal-Etika.

Minn st[arri; li g[amlet din ilgazzetta jirri]ulta li George Vella kien ta pi] kbir lill-Kodi/i tal-Etika m[ejji mill-Gvern Nazzjonalista g[all-Ministri u s-Segretarji Parlamentari tieg[u.

F’artiklu fil-gazzetta tal-GWU lorizzont, li George Vella kien kiteb u li

kien ippubblikat fil-15 ta’ Jannar fl1994 bit-titlu ‘Fidu/ja Ba[[!’, George Vella kien kiteb dan li ;ej: “X’kellu

g[alfejn il-Gvern jo[ro; White Paper biex jag[mel kodi/i ta’ etika g[all-Ministri u Segretarji Parlamentari? Ma setax liberalment qassam kopja kull wie[ed lil dawn is-sinjuri, u lil min ma jimxix mag[hom, jurih mhux White Paper, imma karta safra, jew karta [amra b[alma jag[mel referee?”

Illum, George Vella jokkupa lkariga prolifika ta’ Ministru talAffarijiet Barranin, u Sibt wara ie[or g[adu qed jara l-klijenti tieg[u fi]}ejtun. Il-Kodi/i tal-Etika g[allMinistri u s-Segretarji Parlamentari jg[id /ar li ladarba dawn jokkupaw karigi Ministerjali, id-deputati ma jistg[ux ikomplu jipprattikaw ilprofessjoni privata tag[hom fl-ebda [in – lanqas jekk Ministru jew Segretarju Parlamentari ma jit[allasx tax-xog[ol li jkun qed jag[mel.

Ara karikatura pa;na 40

Id-da[la li twassal g[all-uffi//ju tal-Ministru George Vella fi]-}ejtun, li tintu]a wkoll b[ala klinika privata, bin-nies jistennew fuq ;ewwa nhar is-Sibt, 18 ta’ Mejju – fi/-/rieki jidhru n-nies jistennew

DIPARTIMENT TAL-PROTEZZJONI ?IVILI – TAQSIMA KLIEB

Kri]i mibdija mal-bidla fil-Gvern }ew;t iklieb g[at-tiftix u s-salvata;; jindarbu fi ;lieda li ma ;ietx kontrollata b’konsegwenza li naqsitilhom il-kapa/ità tag[hom }ew;t iklieb tad-Dipartiment tal-Protezzjoni ?ivili li jintu]aw f’[idma ta’ tiftix u salvata;; spi//aw midrubin serjament u naqsitilhom drastikament il-kapa/ità tag[hom fix-xog[ol g[alliskop li g[alih inxtraw minn barra b’investiment ta’ eluf ta’ ewro. Sorsi qrib id-Dipartiment talProtezzjoni ?ivili qalulna li dawn i]-]ew;t iklieb kienu swew mat-€8,000 kull wie[ed meta nxtraw mill-Bel;ju.

Dan kollu se[[ min[abba dawk li sorsi li tkellmu mag[na ddeskrivew b[ala “de/i]jonijiet ]baljati u bi skop politiku parti;jan” li ttie[du mill-Gvern permezz tal-Ministeru tal-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali.

L-istorja tmur lura g[al ftit jiem wara l-elezzjoni ;enerali li g[addiet meta John Gera, Operations Manager tal-Protezzjoni ?ivili, li kien responsabbli mis-sezzjoni tal-klieb, ;ie trasferit g[as-Servizz tadDetenzjoni f’{al Far. Minfloku tpo;;a responsabbli mis-sezzjoni tal-klieb l-iStation Officer Frankie Axiak li mill-informazzjoni li ng[atajna m’g[andux it-ta[ri; ne/essarju ma’ dan it-tip ta’ klieb.

Qabel l-elezzjoni, Axiak, li ismu proprju huwa Francis Noel Axiak, kien g[adda perijodu twil bissick leave bir-ra;uni li ng[atat kienet li kien qed isofri minn dipressjoni. Imma fl-istess [in, tul ilkampanja elettorali kien ta’ spiss jidher mal-Mexxej Laburista Joseph Muscat fl-attivitajiet tieg[u b[ala Kap tal-Oppo]izzjoni jag[milha ta’ bodyguard.

Wara l-elezzjoni, qalulna s-sorsi li tkellmu mag[na, da[al g[ax-xog[ol u insista li jing[ata responsabbiltà tat-taqsima tal-klieb tas-CPD b[ala rikonoxximent ta’ kemm kien jie[u [sieb lil Joseph Muscat. Biex dan sar, qalulna n-nies li tkellmu mag[na, [are; transfer lil John Gera.

Hekk kif il-Labour reba[ l-elezzjoni, mill-g[ada

Manuel Mallia, li jmexxi l-Ministeru tal-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali li jkopri d-Dipartiment tal-Protezzjoni ?ivili fejn hemm Frankie Axiak, Operations Manager. Hu ;ie trasferit f’din il-kariga wara l-elezzjoni

t-Tnejn 11 ta’ Marzu, Axiak mar Ta’ Kandja. Meta fid-9 ta’ April John Gera ;ie infurmat bit-transfer, Axiak kien mar jistennieh jitlaq biex je[odlu luffi//ju tieg[u u aktar tard fta[ar li kellu ordni millMinistru biex jie[u f’idejh id-dmirijiet u rresponsabbiltajiet li kellu John Gera b[ala Operations Manager. Fost dawn kien hemm itTaqsima tal-Klieb.

Imma meta l-Ministru responsabbli awtorizza dan it-transfer, ma kienx ikkonsulta mal-eks Direttur talProtezzjoni ?ivili Patrick Murgo, li kieku ;ie kkonsultat, ]gur li kien jispjega l-konsegwenzi li jistg[u jinqalg[u meta tpo;;i ma’ klieb b[al dawn lil xi [add li l-klieb ma jkunux drawh.

Minn dak i]-]mien ’l hawn, l-eks Direttur Murgo mar ja[dem mas-settur privat u llum hemm l-eks Kummissarju tal-Pulizija John Rizzo jmexxi d-

Dipartiment, wara li tne[[a mit-tmexxija tal-Korp tal-Pulizija kontra qalbu.

Xi tliet ;img[at ilu, il-{add filg[odu, jidher li nies ta[t it-tmexxija ta’ Frankie Axiak [ar;u flimkien li]]ew;t iklieb tat-tiftix u s-salvata;; minn ;ol-ga;e; tag[hom u f’[in minnhom il-klieb qabdu jag[tu ma’ xulxin. Malli raw hekk, dawn il-persuni li ma jifhmux kif g[andek ta;ixxi ma’ klieb b[al dawn, u f’/irkostanzi simili, qed ji;i allegat li qabdu jag[tu lill-klieb b’lasta ta’ xkupa biex jippruvaw jifirduhom.

Wie[ed mill-klieb spi//a b’[afna ;rie[i u ttie[ed fi/?entru San Fran;isk biex jiddewwa fejn sarulu 16-il punt. Il-kelb l-ie[or ukoll spi//a kollu gdim.

Veterinarju espert f’dan it-tip ta’ klieb qal lil ilmument li dan l-in/ident seta’ ;ie evitat kieku min kien qed jie[u [sieb il-klieb kien jaf kif g[andu jimmani;jahom. Issa jidher li dawn il-klieb mhux se jibqg[u up to the mark g[all-[idma ta’ tiftix u salvata;; u se tonqsilhom drastikament ilperformance tag[hom f’din il-[idma. Dan ifisser li min[abba dan l-in/ident, il-kwalità tax-xog[ol ta’ dawn il-klieb li jag[mlu xog[ol ta’ tiftix u salvata;; naqset b’konsegwenza diretta ta’ kelb li jkun g[adda minn trawma meta ji;i msawwat.

Effettivament dan ifisser li jekk illum jinqala’ xi in/ident, Malta m’g[andhiex klieb up to standard g[al xog[ol ta’ tiftix u salvata;;. Wie[ed minn dawn il-klieb kien sab il-persuna li kienet inqabdet ta[t munzelli kbar ta’ terrapien fl-in/ident li kien se[[ waqt li kienet qed tinbena l-lukanda Seabank filMellie[a.

Din il-gazzetta hi infurmata li dan l-in/ident inqabad permezz tal-kameras tas-sigurtà u l-filmat qed idur fid-diversi stations tal-Protezzjoni ?ivili.

Issa qed issir pressjoni biex dan l-in/ident ji;i investigat minnufih.

10

Lokali

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

Ferut f’idu u fil-parti ;enitali

Fi Frar li g[adda t[abbar li l-kumpanija Turkish Airlines kienet se tibda ttir lejn u minn Malta (Ritratt> Trevor Sollars)

Tg[aqqad il-mija f’Malta L-ewwel ajruplanTurkish Airlines li beda jtir bi skeda lejn u minn Malta wasal ilbiera[ wara nofsinhar, biex issa din il-linja tal-ajru qed topera f’mitt pajji], b’aktar minn 220 destinazzjoni. Ittitjiriet se jkunu tliet darbiet fil;img[a: kull nhar ta’ Tlieta, lErbg[a u s-Sibt.

It-Turkish Airlines b’aktar minn 200 ajruplan fil-flotta tag[ha, reb[et il-premju g[allaqwa kumpanija tal-ajru fl-

Ewropa. Fi Frar li g[adda, Mario de Marco, dakinhar ilMinistru responsabbli mitTuri]mu, [abbar il-bidu tattitjiriet ta’ din il-linja tal-ajru.

Mal-in]ul, kif inhi ttradizzjoni, l-ajruplan intlaqa’ b’arkata tal-ilma, u lpassi;;ieri ntlaqg[u bi fjura minn grupp ta’ Maltin lebsin lilbies tradizzjonali Malti. Fuq l-ewwel titjira kien hemm Reuben Gauci, il-Konslu ta’ Malta f’Istanbul flimkien ma’

delegazzjoni g[olja mitTurkish Airlines, immexxija minn Sezgin Saglam, il-Vi/i President tas-Sales u lMarketing tal-linja tal-ajru Torka.

Sezgin Saglam intlaqa’ millMinistru tat-Turi]mu Karmenu Vella, l-Ambaxxatri/i Torka g[al Malta, mill-Kap E]ekuttiv tal-Awtorità Maltija tatTuri]mu, Josef Formosa Gauci, u mill-Kap E]ekuttiv talAjruport Internazzjonali ta’

Malta, Markus Klaushofer.

Il-Kap E]ekuttiv tal-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta fisser kif wara [afna [idma, il-bidu tal-operat tat-Turkish Airlines ifisser ]vilupp importanti finnetwork tal-Ajruport ta’ Malta.

Josef Formosa Gauci semma li l-ewwel titjira hija lkulminazzjoni ta’ [afna xog[ol li beda xhur ilu bejn ilMinisteru tat-Turi]mu, lawtoritajiet tal-ajruport u lAwtorità Maltija tat-Turi]mu.

Kaos fl-Emer;enza ta’ Mater Dei Aktar in/identi bejn il-pazjenti u l-istaff

Id-dewmien fl-istennija u n-nuqqas ta’ sigurtà fid-Dipartiment tal-Emer;enza flIsptar Mater Dei qeg[din jikkaw]aw pressjoni kbira fuq il-pazjenti u l-istaff mediku, b’okka]jonijiet iwasslu g[al in/identi serji, kif se[[ ilbiera[ wara nofsinhar.

Minn rapporti li da[lu lil il-mument jirri]ulta li g[all-[abta tat-3.15pm, kien hemm argument ja[raq fid-Dipartiment tal-Emer;enza. Dan, hekk kif ra;el deher ji;;ieled mal-istaff tal-Emer;enza biex

jinqeda malajr. Sorsi li kienu fil-post fil[in tal-in/ident qalu li r-ra;el kien qed ji]vina minn idejh, i]da xorta n]amm jistenna.

F’dak il-[in qam koas s[i[, ir-ra;el [alla z-zona tal-istennija u baqa’ die[el ;ewwa, waqt li bdew jittajru s-si;;ijiet.

Diversi persuni bdew jilmentaw min[abba n-nuqqas ta’ sigurtà li qed ikun hemm kuljum fl-emer;enza. Ftit tal;img[at ilu, il-Gvern idde/ieda li jne[[i lill-membri tal-Korp tal-Pulizija mill-

g[assa f’din it-taqsima.

Mhux mag[ruf jekk ;ietx ordnata investigazzjoni interna u jekk il-Ministru tas-Sa[[a, Godfrey Farrugia, kienx lIsptar fil-[in meta l-Emer;enza kienet mimlija, u n-nies bdew igergru mhux ftit min[abba l-istennija esa;erata. U dan, minkejja li l-Ministru Farrugia, ;img[at ilu, stqarr li l-kjuwiet fid-Dipartiment talEmer;enza naqsu u li hu kien qieg[ed jag[mel uffi//ju apposta biex ikun jista’ jsegwi s-sitwazzjoni.

ELEZZJONI VI?I KAP TAL-PN G{ALL-AFFARIJIET TAL-PARTIT

ELEZZJONI VI?I KAP TAL-PN G{ALL-AFFARIJIET TAL-PARLAMENT

Il-Kummissjoni Elettorali, ma[tura millKumitat E]ekuttiv biex tmexxi l-Elezzjoni ta’ Vi/i Kap tal-PN g[all-Affarijiet tal-Partit, tiddikjara elett lil

Il-Kummissjoni Elettorali, ma[tura millKumitat E]ekuttiv biex tmexxi l-Elezzjoni ta’ Vi/i Kap tal-PN g[all-Affarijiet tal-Parlament, tiddikjara elett lil

FENECH ADAMI Beppe

DE MARCO Mario

b[ala Vi/i Kap tal-PN g[all-Affarijiet tal-Partit fil-votazzjoni mill-Kunsill :enerali tal-biera[, is-Sibt, 25 ta’ Mejju 2013.

b[ala Vi/i Kap tal-PN g[all-Affarijiet talParlament fil-votazzjoni mill-Kunsill :enerali tal-biera[, is-Sibt, 25 ta’ Mejju 2013.

?ensu Galea Chairman Kummissjoni Elettorali

?ensu Galea Chairman Kummissjoni Elettorali

Ra;el ta’ 47 sena millMarsa safa ferut b’mod gravi, i]da ma jinsabx filperiklu tal-mewt, waqt argument li kellu ma’ mara ta’ 44 sena mill-{amrun.

L-in/ident se[[ fi Triq ilKorsa, il-Marsa, g[all-[abta tas-2am, bejn ilbiera[ u l:img[a. Il-ka] se[[ f’dar li tinsab fl-istess triq, u kompla jikber barra t-triq.

Fil-post issej[u immedjetament il-membri tal-Pulizija tad-Distrett u mill-Iskwadra Mobbli.

Waqt l-argument, jidher li l-mara xejret daqqiet ta’ sikkina u laqtet lir-ra;el f’idu u fil-partijiet ;enitali tieg[u.

Ir-ra;el ittie[ed l-Isptar Mater Dei, fejn ;ie //ertifikat li mhux fil-periklu tal-mewt wara li ng[ata lg[ajnuna medika.

Stqarrija tal-Pulizija kkonfermat ukoll li r-ra;el waddab o;;ett iebes fiddirezzjoni tal-mara. Kollox jindika li dan kien argument familjari. Il-mara mistennija titressaq il-Qorti fil-jiem li ;ejjin.

Gravi f’[abta bejn erba’ vetturi Sewwieq sofra ;rie[i gravi f’in/ident bejn erba’ karozzi fi Triq l-Imdina, bejn {’Attard u {al Balzan.

Il-Pulizija ssej[u fil-post g[all-[abta tal-5.20am talbiera[, wara li kien hemm [abta bejn vettura talg[amla Fiat Tempra u o[ra Honda Accord. Ftit wara, vettura Vauxhall Astra da[let fl-istess vetturi, u aktar tard ir-raba’ karozza [abtet mat-tliet karozzi lo[ra. Is-sewwieq tal-Fiat Tempra, li g[andu 28 sena, ittie[ed l-Isptar Mater Dei g[all-kura min[abba l;rie[i gravi li ;arrab.

Sag[tejn wara, ]ew; sewwieqa sofrew ;rie[i [fief f’[abta fi Triq Sant’Andrija, Pembroke. I]]ew; karozzi kienu qed jinstaqu minn ]ag[]ug[ ta’ 25 sena mis-Swieqi u minn ie[or ta’ 34 sena minn {al Tarxien [abtu ;o xulxin.

Taqa’ f’bir

Mara ta’ 40 sena minn {al G[axaq sofriet ;rie[i gravi, i]da mhix fil-periklu tal-mewt, wara li waqg[et f’bir. L-in/ident se[[ g[all[abta tal-5.15pm fi Triq Santa Marija, {al G[axaq.

Fil-post issej[et l-g[ajnuna tal-Protezzjoni ?ivili, li tellg[u lill-mara mill-bir.

Issej[et ukoll ambulanza, li [adet lill-mara l-Isptar Mater Dei g[all-kura.

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

F’pa;ni o[rajn...

media.link communications Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 Tel: 25965263 Email: mument@media.link.com.mt advertising@media.link.com.mt A;ent Editur: Roderick Agius

12 Il-Punt Hu…

13 Ri]enji sfurzati, [atriet u transfers

14 Ri]enja sfurzata mill-MCA bla ra;uni

15 G[ajnejn l-Ewropa fuq il-belt kapitali

11

Tmexxija ta’ kura;; politiku Fil-PN f’dawn i]-]minijiet, in-nies li ja[dmu fi [dan ilpartit, dawk li j[ossuhom parti mill-partit jew li xi darba kienu jag[mlu parti mill-PN, qeg[din jing[ataw messa;; li beda pro/esss ta’ ti;did u tibdil - il-bidu ta’ era gdida. Wara li tard lbiera[ filg[axija ng[aqdu mal-Kap Simon Busuttil fittmexxija tal-partit, Beppe Fenech Adami fil-kariga ta’ Vi/i Kap g[all-{idma tal-Partit u Mario de Marco fil-kariga ta’ Vi/i Kap g[all-{idma tal-Parlament, mil-lum hemm tmexxija fil-PN li tirrappre]enta dan is-sentiment.

Illum l-interess ta’ dawk fi [dan il-PN hu li nimxu ’l quddiem bi tmexxija ;dida appo;;jata minn dawk kollha ta’ rieda tajba biex jibda pro/ess ta’ titjib u mmodernizzar flamministrazzjoni politika u kummer/jali tal-partit u a;;ornament tal-politika. Minn kif di;à bdew jitwettqu laffarijiet, wie[ed jista’ jinteba[ li l-opportunitajiet qeg[din hemm, u l-mira g[alkemm qieg[da ’l bog[od tista’ wkoll tinkiseb u tintreba[.

Dak li qieg[ed jag[mel il-PN illum ifisser “kura;; politiku”. Partit li qieg[ed ibiddel u ji;;edded biex isir modern [alli jer;a’ jkun f’po]izzjoni li jiggverna. Partit li qieg[ed ja[seb aktar minn qabel. Qieg[ed i[ejji biex imexxi u jidde/iedi, issa li ntg[a]let it-tmexxija l-;dida tal-Partit Nazzjonalista. Il-PN li jrid ikun mill-;did dak il-partit li lg[ajta tieg[u tasal g[and in-nies, u tinstema’ min-nies, u fuq kollox, li t[alli l-effett fuq dawk kollha li f’[ajjithom jaspiraw li g[ada jkunu a[jar mil-lum, fuq il-familji u l-[addiema, fuq is-self-employed, is-sidien tan-negozju, l-investituri u lintellettwali.

Minkejja li l-PN partikolarment fl-a[[ar snin kiseb su//ess ekonomiku g[all-pajji], meqjus kbir u //ertifikat mill-og[la istituzzjonijiet internazzjonali, jista’ jkun il-ka], li tant il-PN mill-Gvern ;ab tibdiliet, li lanqas hu stess ma beda jla[[aq ma’ dan it-tibdil li kien qieg[ed ise[[ fis-so/jetà Maltija. In-

nies saret aktar edukata u tgawdi minn aktar ;id; grazzi g[allpolitika tal-PN i]da dan ma jfissirx li n-nies g[andha t[ossha dipendenti fuq xi [add, fuq xi partit biex tag[mel l-g[a]liet tag[ha. G[alhekk it-twe;iba g[al dan g[andha tkun imnebb[a minn dak li dejjem kien imnaqqax fil-prin/ipji tal-PN, li jkun Partit Popolari, ji;ifieri li jibqa’ jpo;;i lill-bniedem fi/-/entru tal-[idma tieg[u, fi/-/entru tat-tfassil tal-politika tieg[u, fi//entru tad-de/i]jonijiet li jkunu se jittie[du. Wara kollox, ilpolitika tibda b’e]ami tas-so/jetà u kif din tista’ tinbidel g[alla[jar. G[alhekk fiha [afna sens il-proposta tal-Kap tal-Partit li ja[tar grupp ta’ esperti li janalizza s-sitwazzjoni tas-so/jetà Maltija kif tennejna minn dan l-editorjal f’okka]joni o[ra.

Issa li l-Partit Nazzjonalista beda l-pro/ess ta’ bidla u ti;did fi [danu, hu essenzjali li jisssokta b’din id-direzzjoni li qabad, i]da mhux b’ritmu li jkun kajman. L-imsie[ba so/jali, korpi kostitiwti u opinjonisti fa[[ru kif irrappurtajna ;img[a ilu, iddirezzjoni li qabad il-Partit Nazzjonalista bit-tmexxija ta’ Simon Busuttil, u issa li ng[aqdu mieg[u Beppe Fenech Adami u Mario de Marco.

Partit Nazzjonalista modern i]da mhux li jabbanduna lprin/ipji u l-valuri tieg[u. I]da li jibda ji]viluppa b’metodi ;odda kif titlob id-dinja moderna tal-lum fejn is-so/jetà tinbidel mil-lum g[all-g[ada. U g[alhekk kienet de/i]joni o[ra fid-direzzjoni t-tajba li fl-a[[ar jiem il-Kap tal-Partit [abbar li se tibda l-[idma tal-Kummissjoni li se tirrevedi listatut tal-partit ta[t id-direzzjoni ta’ Francis Zammit Dimech.

Il-Partit Nazzjonalista qieg[ed jissi;illa t-tmexxija ;dida tieg[u. Issa biex jer;a’ jaqbad it-triq tar-reb[a, je[tie;lu jibda l-[idma li to[loq qafas ta’ ideat, attitudnijiet u politika li jkunu lkoll b’sa[[ithom, mag[quda u sostenibbli. B’hekk il-Partit Nazzjonalista jista’ jer;a’ jkun a;ent ta’ aktar bidla fil-pajji].

Dan kollu g[andu jkun dak li jimmotiva u jaffaxxina lil min irid ja[dem fil-Partit Nazzjonalista g[a]-]mien li ;ej.

12 Opinjoni

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

Oppo]izzjoni soda 1. G[andna d-dmir, b[ala membri parlamentari fuq ilbank tal-Oppo]izzjoni, li nkunu b’sa[[itna. Li nkunu nafu li a[na parti minn partit li g[andu prin/ipji li nag[rfu li rridu n]ommu sod mag[na nfusna u mal-[idma li lpajji] jippretendi minna.

B[ala bnedmin li n[arsu li nkunu rilevanti u g[odda g[all-bidla t-tajba, a[na nag[rfu li rridu nkunu ppreparati li na[dmu u nistinkaw minn fejn inkunu qeg[din.

2. G[alkemm ix-xenarju

politiku g[al min jag[rfu huwa di;à kkargat i]]ejjed b’wisq politika, b’arroganza ;dida fuq na[a u b’fissazzjonijiet ta’ parti;;anizmu fuq l-o[ra, xorta ma nistg[ux ni;ru. Ikun ]ball li na[sbu li f’daqqa wa[da min ivvota mod wara li [asibha sew, issa se jdawwar it-triq [abta u sabta. Min di;à qieg[ed jo[lom, a[jar jekk i]omm saqajh mal-art, g[ax jekk dan il-Gvern di;à biddel lil kull persuna f’xi post ta’ rilevanza proprju biex dawn ikunu tieg[u u kemm jista’ jkun vi/in l-partit, nistg[u nimma;inaw x’inhu ;ej g[alina fix-xhur li ;ejjin.

3. G[alhekk, l-ewwel u qabel kollox irridu nkunu Oppo]izzjoni qawwija, soda u li tifhem dak li g[addej.

Tifhem u fl-istess [in tid[ol iktar f’qoxritha tirrifletti fuq dak li mar mhux proprju f’postu fl-amministrazzjoni tag[ha. G[alija g[andha ting[ata prijorità lformazzjoni politika tag[na.

G[arfien tal-fatt li a[na partit demokristjan fi/-/entru talpolitika. Kien /ar li fl-a[[ar le;i]latura kien hemm min telaq u mar wisq fuq illemin. Il-valuri tag[na ma ;ewx im[adfmin, u anzi w[ud abbandunawhom.

U[ud da[lu lilhom infushom fil-[sieb li hemm xi debbulizza li tkun nisrani filpolitika u ppruvaw ikunu lkontra, bla kejl veru tal-qalb tal-bniedem u ta’ dak li lpolitika hija verament: g[odda g[as-servizz talpajji] mhux g[all-vana glorja jew g[ar-ri-inkarnazzjoni ta’ xi mexxej suppost glorju].

4. G[andna dokument talFehmiet Ba]i/i li jag[mlilna [afna ;ie[ u li huwa kalamita g[al [afna fl-elettorat nazzjonali. Irridu nid[lu iktar biex nanalizzaw il-po]izzjoni li sarrfet f’su//essi elettorali,

minn Carmelo Mifsud Bonnici carmelo.mifsudbonnici@gov.mt

wie[ed wara l-ie[or. Irba[na wkoll diversi appuntamenti elettorali g[ax konna l-partit li g[alih l-ekonomija kienet g[as-servizz tal-bniedem.

Konna dawk li naraw direttament x’inhuma ssinjali ta]-]minijiet u na[dmu ’l quddiem. Biddilna [afna u forsi anki a[na stess ma fihmniex sewwa sew x’qieg[ed ikun l-effett tieg[u fis-so/jetà. U[ud minna ssagrifikaw [ajjithom, ilfamilja, il-karriera; u dan i;ib mieg[u progress li mhux ne/essarjament jing[araf, anki minn min ikun qieg[ed iwettqu.

5. G[alhekk, huwa tajjeb li issa li qeg[din fl-oppo]izzjoni naraw u nifhmu kemm jista’ jkun sewwa direttament u billi niddiskutu a[na barra u ;ewwa biex nirre;istraw leffetti ta’ [idmietna. Mhux biss. Imma dan l-Gvern daqt se jibda jimxi, u hawn irridu naraw x’effett id-de/i]jonijiet li jie[u se jkollhom fuq sso/jetà u dak li g[amilna.

Hemm b]onn li nibdew nie[du kejl biex ikollna lpassi ne/essarji lejn programm ta’ [idma talpartit. Inkunu fejn inkunu, g[andna nkunu /ari f’dak li rridu u ninsistu g[alih, anki jekk qeg[din fl-oppo]izzjoni.

6. F’din l-elezzjoni ;enerali, il-poplu g[a]el li jafda partit, avolja ma kienx jaf sewwa sew x’se jwettaq.

Ng[id li din l-okka]joni ma ter;ax tirrepeti ru[ha. Il-pajji] irid ikun jaf bil-pre/i], iktar u iktar meta minn dak li qed naraw se jkollna l-possibbiltà ta’ ekonomija li ma tibqax proprju fil-po]izzjonijiet li g[andha. Irridu nifhmu li g[alkemm g[al u[ud dik kienet mossa politika tajba li ma tg[idx x’se twettaq, firrealtà kienet debbulizza. Ilpoplu ried ikun, u jibqa’ jrid

ikun /ert f’dak li se jid[ol g[alih, iktar u iktar wara li jibda jduq lil dan l-Gvern.

G[al dan, il-partit di;à qabad toroq ta’ anali]i tajba. Ilkumitat parlamentari li j[ares lejn il-parti ta’ isfel tal-pajji] huwa wie[ed minnhom.

7. A[na stess nid[lu fixxenarju politiku attwali mhux b[ala partit bla programm.

G[andna di;à wie[ed, u anzi g[andna snin ta’ esperjenza li m’g[andhiex tintilef. Ma nippruvawx nivvintaw ir-rota, imma nissudaw dak li g[andna. Il-politi/i li kellna, il-persuni li servew b’sagrifi//ji kbar g[alihom u g[all-familji tag[hom huma minjiera tad-deheb g[alina li qeg[din fil-politika illum.

M’a[niex partit li qed jitlaq b’kap ;did wara [ames snin fl-Oppo]izzjoni, imma millewwel. Irridu nduru g[arri]orsi li g[andna u n[addmuhom. Irridu nsostnu r-reputazzjoni t-tajba tag[na mal-poplu billi na[dmu g[assewwa bl-istrument tal-valuri demokrati/i nsara tag[na. Ma hemmx b]onn ;iri bla sens imma riflessjoni tajba. G[ax g[andna d-dmir nassiguraw [idma tajbali fiha nkunu oppo]izzjoni soda.

IL-PUNT HU… Kummenti dwar kwotazzjonijiet li laqtuni “…ejja nikkontrollow ilmedia tag[na…hija parti minna…jekk ma jkollniex kontroll fuq din lg[odda…”

Dan ta’ hawn fuq stqarru lMinistru tal-Affarijiet Barranin George Vella filParlament. Vella, wara xi jiem, spjega x’ried jifhem bi kliem aktar a//ettabbli. I]da xorta jibqa’ l-fatt li kull min g[andu g[al qalbu l-libertà tal-espressjoni, u jiena naf x’qed ng[id personalment g[ax [allast prezz kbir, ma jistax jibqa’ indifferenti.

Mhux ta’ xejn li rajna reazzjoni minn diversi ambjenti tal-media u smajna diskorsi anki fil-Parlament stess minn membri talOppo]izzjoni li malajr innutaw li l-Ministru ]garra.

Dan l-istess Ministru g[adu g[addej b’kontroversja o[ra li ma jippermettix mobiles fuq persuna;;i u dinjitarji li j]uruh fl-uffi//ju. Vella jbati minn fobja tipika Mintoffjana, bi]a’ u suspetti b’mod li jg[ix b[allikieku f’assedju kontinwu.

Laqtuni [afna d-diskorsi tad-deputati tal-PN Charlò Bonnici (diskors tassew meqjus u /ar fil-prin/ipji tad-dritt tal-libertà tal-

espressjoni) u dak ta’ Ryan Callus li sejja[ il-Ministru Vella b[ala “il-ministru talkontroll tal-espressjoni.”

B[ala kuntrast tal-u]u talmobile li jbe]]a’ lillMinistru Vella, qrajna listorja ta’ tfajla Pollakka tg[ix Malta, li u]at il-forza tal-mobile tag[ha biex irnexxielha tra]]an im;iba razzista minn ]ew; impjegati tal-Arriva filkonfront ta’ ra;el iswed (forsi immigrant) li ;ie mg[ajjar, insultat, mhedded li jitke//a minn fuq ixxarabank. Iva, l-attakk waqaf g[ax it-tfajla u]at lunika arma: li tirrikordja kollox fuq il-mobile biex tirrapporta…Viva l-mobile! “… Dr Gonzi even made

an exception by accompanying me into the Hall when I took the oath as Speaker. It was the first time a Speaker was accompanied by the Opposition leader... and he did this deliberately to emphasise his respect for the office of the Speaker.

Even when Gonzi resigned as party leader, in his speech he urged the Nationalist Party to

Ministru Lawrence Gonzi li kien xhieda e]emplari ta’ stil ta’ m;iba u ta’ rispett lejn ilkariga istituzzjonali talIspeaker, minkejja l-mod goff u unilaterali tal-[atra tieg[u mill-PM Muscat…iddifferenzi bejn l-ir;iel huma wisq /ari biex in]id aktar kummenti.

Il-President u l-MCCF Insomma din tal iffinanzjar tal - Masters ta ’

minn Richard Muscat richardmuscat44@gmail.com

continue to respect the office of the Speaker of the House.”

Din hija silta mill-intervista twila mal-Ispeaker tal-Kamra tar-Rappre]entanti An;lu Farrugia (Malta Today, 22 ta’ Mejju) bit-titlu ‘Parliament’s guardian angel’.

Farrugia tkellem fuq diversi su;;etti fosthom il[atra tieg[u b[ala Speaker, l-awtonomija tal-Parlament, ir-rwol tal-Parlament masso/jetà /ivili, il-binja ta’ Piano. I]da tassew laqatni meta tkellem fuq lOppo]izzjoni Nazzjonalista u spe/jalment fuq l-eks Prim

Doreen Zerafa spi//at storja , kif ng[idu bil - Malti , f ’ [alq in - nies . Riefnu mqanqal . Rajna lil Doreen , o[t Lydia , mart it - tifel tal President , fix - xena ; kien hemm il - President Abela b[ala persuna;; /entrali , u l - istess MCCF . Aktar tard da[al ir - ra;el ta ’ Alison , o[t Lydia wkoll , li ja[dem b[ala xufier tal - President .

Huwa fatt li din il Presidenza b[al dik ta ’ Agata Barbara tikkontrasta bil - kbir mal - o[rajn kollha li finalment ;ew a//ettati bl - unuri mill - Maltin u l G[awdxin ta ’ kull kulur politiku .

Il - President Abela , [abrieki u mimli inizjattiva , [adem [afna biex jg[olli u jifrex ir - rwol

tal - MCCF . U rnexxielu bil kbir . Il - poplu dan apprezzah bil - provi .

I]da b’dispja/ir jing[ad li kien hemm opinjoni kritika spiss tul din il-Presidenza, sa[ansitra mill-bidu nett bittke//ija bla /erimonji talkap tal-kabinett tieg[u, Olaf Terribile. U in/identi o[rajn. Ming[ajr ma nid[lu fil-mertu ta’ dawn ilkontroversji, in-nies ma [adux pja/ir li President ta’ Malta jid[ol f’kontroversji g[ax kul[add jixtieq li din log[la kariga tal-Istat tibqa’ dinjitu]a u integra b[ala tmexxija morali u unitarja.

George Abela kien miexi sew f ’ din it - triq , u irrid ng[id li ma jfissirx li titlifha . I]da huwa fatt li kien ikun [afna a[jar kieku dik “ l - imbierka ” de/i]joni ispirata minnu stess b[ala Chairman tal - MCCF , ma twieldet qatt .

Il - President u kulma hu asso/jat mieg[u hu mistenni jkun ta ’ e]empju u mudell fit - tmexxija u fl im;iba . Ikun ]ball jekk te[el b ’ kollox il - missjoni tal - MCCF . In - nies fil b]onn qed jappellaw biex ma ji;ux abbandunati . U g[andhom ra;un !

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

Opinjoni

13

Ri]enji sfurzati, [atriet u transfers Meta qabel l-elezzjoni li g[addiet, [afna minna li konna ng[idu li l-Partit Laburista ma nbidilx u nsemmu l-passat, kien ikollna kritika li qed nippruvaw inbe]]g[u linnies billi naqilg[u l-[ama.

I]da issa li l-gvern ta’ Joseph Muscat se jkun ilu kwa]i tliet xhur fil-poter, kul[add qed jinduna li dak li konna ng[idu ma kienx gideb biex inbe]]g[u bih, imma kien il-verità ta’ dak li dejjem fisser il-Partit Laburista fil-gvern.

G[al-Labour, wara d-9 ta’ Marzu li g[adda, il-[a]in sar tajjeb. Imma;inaw x’kien ji;ri kieku l-Gvern Nazzjonalista po;;a b[ala Kap ta/-?ivil lil Joe Saliba jew xi esponent ie[or li kien involut f’[idma politika filPartit Nazzjonalista. Min jaf x’kienu jag[mlu u kemm protesti kienu jsiru jew anke strikes ordnati mill-id l-o[ra tal-Labour, il-GWU. U kienu jag[mlu sew g[aliex jekk hemm organizzazzjoni fil-pajji] li qatt m’g[andha tkun politi/izzata hi sServizz Pubbliku.

Imma l-Labour fil-gvern ja[sibha xort’o[ra u ma

ddejjaq xejn li jpo;;i b[ala Kap ta/-?ivil persuna li g[omorha u ]mienha kienet involuta direttament filqasam politiku fil-Partit Laburista.

Irrid inkun /ar, m’iniex qed nikkontesta lil din ilpersuna fuq il-kwalitajiet tag[ha imma g[ar-ra;uni li jekk veru l-Labour irid ikollu Malta Tag[na Lkoll, irid ukoll jag[tina servizz pubbliku tag[na lkoll, u mhux immexxi minn persuna bi kredenzjali politi/i. Dawn l-affarijiet isiru f’pajj]i totalitarji fejn l-istat ma jafda lil [add.

G[aldaqstant, l-ewwel pass li [a l-Kap politiku ta/?ivil kien li jag[ti struzzjonijiet lill-kap ta’ qablu biex jordna lisSegretarji Permanenti jirri]enjaw. Inkredibbli kif saret din il-mossa. Il-kap li ma kienx g[adu sar Kap, ordna lill-Kap ta’ qablu li kien g[adu l-Kap ta/-?ivil.

G[ax il-Labour hekk jag[milhom l-affarijiet, m’hemmx burokrazija ]ejda. L-aqwa li jsir li jridu huma, u ji;u jaqg[u u jqumu mill-protokolli jew mir-regoli, anke jekk il-

minn Mario Rizzo Naudi rizzomar@synapse.net.mt

kariga ta’ Segretarji Permanenti hija kariga kostituzzjonali li ma tistax taqbad u tne[[i minnha persuna ming[ajr ra;uni valida skont ilkostituzzjoni.

F’dawn it-tliet xhur li ilu fil-gvern, il-Partit Laburista di;à ne[[a kwa]i l-persuni kollha li kienu f’xi kariga g[olja jew li kienu membri ta’ xi Bord Pubbliku biex flokhom ipo;;i nies talqalba. Araw min huma /-

chairmen u l-membri li po;;ew u qabbluhom ma’ nies li kienu jmexxu lbordijiet fi ]mien Gvern Nazzjonalista.

In-Nazzjonalisti dejjem [admu ma’ kul[add anke ma’ nies ta’ fehma Laburista li t[allew filkariga taghhom jew sa[ansitra tpo;;ew millgvern Nazzjonalista stess.

Insemmi biss nies involuti fil-politika b[al Louis Grech, illum Deputat Mexxej tal-Partit Laburista, li kien Chairman tal-Air Malta; lil Marlene Mizzi, illum MEP Laburista, li kienet Chairman tas-Sea Malta u sa[ansitra lPresident ta’ Malta nnifsu li kien Deputat Mexxej talPartit Laburista u li ng[ata l-kariga ta’ President ta’ Malta fuq rakkomandazzjoni tal-eks Prim Ministru Lawrence Gonzi.

Fi ]mien gvernijiet Nazzjonalisti, mhux lewwel darba li smajna partitarji Nazzjonalisti jgergru g[aliex ma je[dux transfer li jkunu jridu biex ma jinqalax [addie[or minn postu.

G[aliex il-Gvern Nazzjonalista kien verament jemmen fir-rikon/iljazzjoni nazzjonali, u ma kienx jag[mel azzjonijiet biex iwe;;a’ lil nies ta’ fehma politika differenti biex jinqdew in-nies tieg[u.

Illum x’qed ji;ri? Qed nisimg[u bi transfers filPulizija u fl-isptarijiet, fost o[rajn, fejn nies ta’ fehma Laburista qed ji;u trasferiti biex jie[du post nies li g[andhom fehma differenti mill-gvern tal-lum. Imbasta bis-slogan ta’ Malta tag[na lkoll, ma jiddejqu xejn iwe;;g[u lin-nies u lillfamilji tag[hom biex jinqdew il-kostitwenti u nnies tal-qalba.

Dan qed ise[[ fi ]mien tant qasir ta’ anqas minn tliet xhur, a[seb u ara x’jonqos ji;i sakemm tintemm il-le;i]latura.

Sa dak i]-]mien, imbag[ad, dawk inNazzjonalisti li fl-elezzjoni li g[addiet ivvutaw Labour, ikunu ilhom li rrealizzaw bl-i]ball kbir li g[amlu u jkunu g[arfu li l-Partit Nazzjonalista qatt ma kien da[ak bihom kif g[amel Joseph Muscat.

G[a]liet quddiem l-Ewropa M’hemmx l-i/ken dubju li l-a[[ar ftit snin kienu l-iktar ibsin g[at-tis[i[ u t-tkabbir tal-kun/ett Ewropew. Il[olma ta’ nies b[al Robert Schuman u Jean Monet li jaraw Ewropa mag[quda, [ielsa minn gwerer u medhija fit-tkattir tal-;id issa g[andha 68 sena. Tul dawn idde/ennji, il-pajji]i li [addnu dan l-ispirtu laqg[u l-isfidi li ;ew quddiemhom. Sfidi politi/i, so/jali, ekonomi/i u legali. I]da bir-rieda tajba ta’ [afna u l-ener;ija ta’ bosta, ilkun/ett Ewropew kiber, issa[[a[ u stag[na.

Dan l-isforz biddel il-wi// tal-Ewropa li wara snin ta’ gwerra u tkissir irnexxielha tqum fuq saqajha u ssir forza ekonomika u politika formidabbli li ;abet mag[ha stabbiltà u progress g[al miljuni ta’ /ittadini tag[ha.

Dan kollu llum huwa mhedded u qatt b[al da]]mien ma kien mhedded daqshekk il-kun/ett ta’ Ewropa mag[quda.

Nistqarr li ma hemmx ra;uni wa[da esklussiva g[al din it-theddida i]da bla dubju l-ispettru tal-kri]i ekonomika li [akmet lill-Ewropa f’dawn

l-a[[ar [ames snin bilfors jie[u post quddiem. Irre/essjoni li [akmet bosta pajji]i Ewropej qajla tidher li trid tbatti. L-ag[ar pajji]i li ntlaqtu fosthom il-Gre/ja, Spanja, l-Irlanda u l-Portugall g[ad g[andhom problemi serji ta’ defi/it, dejn u qg[ad rekord spe/jalment qalb i]]g[a]ag[.

Fi Spanja biss, il-qg[ad ma’ dawn tal-a[[ar iqarreb il-50 fil-mija. L-Italja mhix [afna a[jar. Osservaturi ekonomi/i u esperti so/jali qeg[din jittimbraw li]-]g[a]ag[ bla impieg b[ala ‘il-:enerazzjoni Mitlufa.’

Ovvjament kri]i daqshekk fit-tul t[alli marki kbar mhux biss ekonomi/i imma wkoll so/jali.

minn Caroline Galea info@carolinegalea.com

infiq u l-issikkar fiskali kompla j]id il-frustrazzjoni u jqajjem [afna mistoqsijiet.

G[aldaqstant kien mistenni li jibdew jintqalu /erti diskorsi u jis[nu l-irjus.

kulhadd jaqdef g[al rasu?’

Jidher /ar li hemm moviment politiku li mhux biss kien Ewroxettiku imma beda wkoll jissa[[a[ fl-g[ajta tieg[u biex il-kun/ett Ewropew ji;i abbandunat.

L-avvenimenti li qeg[din ise[[u fl-Ingilterra jikkonfermaw dan kollu.

Jidher /ar li l-Partit Indipendenti UKIP qieg[ed jissa[[a[ politikament. Dan hu partit li g[andu skop wie[ed biss; dak li jara lillIngilterra to[ro; mill-Unjoni Ewropea.

Dan po;;a ta[t pressjoni lill-Gvern Ingli] li sa[ansitra issa qatag[ha li jag[mel referendum fl-2017 biex jag[mel dan il-[ru; possibbli.

Is-s[ubija ;abet u tkompli ;;ib il-bidliet fil-[ajja tag[na.

Il-mod ta’ kif nag[mlu n-negozju, is-solidarjetà u t-tis[i[ tal-valuri, il-protezzjoni tal-ambjent u l-isfidi tal-innovazzjoni

L-istress ekonomiku qieg[ed jhedded l-istrutturi so/jali u ta’ welfare li /ittadini Ewropej kienu saru jie[du b[ala dritt u bla mistoqsijiet. L-awsterità fl-

Il-moviment anti-Ewropew [a r-ri[ minn dan l-istat ta’ fatt u f’bosta pajji]i qieg[da ssir domanda skjetta: ‘Xi b]onn hemm ta’ Unjoni Ewropea? Mhux a[jar kieku

Dan kollu g[andu ramifikazzjonijiet kbar fuq ilfutur tal-Unjoni Ewropea.

Intant, dan is-sentiment qieg[ed ibaqbaq mhux ftit anki f’pajji]i o[ra b[al ?ipru

u l-Gre/ja g[alkemm b[ala forza politika g[adu ma wasalx vi/in daqs dak Ingli].

Bla dubju, l-unjoni ta’ tant pajji]i flimkien dejjem kien se jkollha mumenti ibsin.

M’hemmx dubju wkoll li g[aqda u organizzazzjoni daqshekk kbira jkollha ddifetti tag[ha u l-mankanzi li trid tirran;a. I]da huwa fatt ukoll li s-s[ubija fl-Unjoni Ewropea ;abet bosta vanta;;i lil miljuni ta’ /ittadini Ewropej. Din il-qag[da mhix sempli/i ftehim ekonomiku.

Is-s[ubija ;abet u tkompli ;;ib il-bidliet fil-[ajja tag[na ta’ kuljum. Il-mod ta’ kif nag[mlu n-negozju, il-vi]joni ta’ solidarjetà u tis[i[ talvaluri Ewropej, il-protezzjoni tal-ambjent u l-isfidi talinnovazzjoni u ti;did.

Nemmen li l-i]bandu talUnjoni jkun detrimentali g[allfutur tag[na u ta’ wliedna.

Fi]-]mien li ;ej, il-politi/i Ewropej iridu jisfurzaw biex itejbu dejjem aktar l-operat Ewropew u jin[tie; li fi Brussell issir iktar [idma biex in-nies tifhem, tapprezza u tg[o]] ix-xog[ol kollu wara lkun/ett Ewropew. F’dan issens m’hemmx [in x’jin[ela!

14

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

Opinjoni

Nisfruttaw il-fondi u l-Presidenza Ewropea Ftit tal-jiem ilu t[abbar ixShadow Cabinet mill-Kap il;did tal-PN Simon Busuttil.

M’g[andix dubju li s[abi lmembri tal-Oppo]izzjoni grati b[ali g[all-mod kif ilkoll ;ejna fdati b’tema partikulari li se tippermettilna na[dmu b[ala tim mag[qud. Fuq nota personali, ;ejt fdat b’]ew; oqsma importanti [afna g[al pajji]na: il-fondi Ewropej u l-Presidenza tal-UE fl-2017.

Dwar il-fondi Ewropej kont nistenna aktar fiddiskors tal-President i]da kulma sibt kienet sentenza wa[da: “Trid ti]died leffi/jenza fil-mod ta’ kif ji;u u]ati l-fondi li pajji]na jir/ievi mill-Unjoni Ewropea.”

Mhux talli l-importanza g[all-fondi Ewropej kienet fqira, kwa]i insinifikanti, talli l-unika sentenza li dda[[let ma tag[milx ;ustizzja mal-fatt li pajji]na g[andu wa[da mill-og[la

rati ta’ u]u minn fost l-Istati Membri tal-UE b’mod partikulari fil-programm ta’ fondi bejn l-2004 u l-2006.

Madankollu, l-akbar di]rispett lejn il-poplu hu li fid-diskors tal-President ma jissemmew imkien il-biljun ewro li nkisbu g[all-poplu tag[na fil-le;i]latura li g[adha kemm intemmet.

Dan il-pakkett finanzjarju hu e//ezzjonali, frott il[idma ta’ persuna li kien fittmun ta’ pajji]na, Lawrence Gonzi. Li kieku dawn ilfondi kienu tant insinifikanti g[al pajji]na, kont nifhem ir-ra;uni g[aliex ma jissemmewx fid-diskors talPresident.

Dawn il-fondi huma kru/jali. Kemm g[amilna xorti bil-biljun ewro li investejna di;à mid-d[ul ta’ Malta fl-UE sal-lum. Bissa[[a tag[hom, tejjibna l[ajja tal-poplu, tejjibna linfrastruttura, l-edukazzjoni tat-tfal tag[na, is-servizz

minn

Ryan Callus ryancallus@gmail.com

tas-sa[[a, [loqna opportunitajiet ;odda ta’ xog[ol, u rrestawrajna sswar.

Possibbli li min kien responsabbli jikteb din ilparti tad-diskors nesa jinkludi l-kliem ‘biljun ewro’?

L-a[bar li l-Gvern Nazzjonalista rnexxielu jikseb biljun ewro f’fondi

Ewropej kienet g[alija wa[da mill-iktar a[barijiet importanti fl-a[[ar jiem tallegi]latura li g[adha kemm intemmet.

Dawn il-fondi ksibniehom g[aliex f’dawn l-a[[ar snin, konna pajji] g[aqli. {addie[or kellu b]onnijiet u talab g[all-g[ajnuna finanzjarja g[ax pajji]u da[al ;o [ajt. G[alija, ilbiljun ewro fondi Ewropej huma /ertifikat ta’ tmexxija g[aqlija li kellu pajji]na.

B[ala kelliem g[allOppo]izzjoni fuq dan issu;;ett se nassigura li dawn il-fondi li ksibna ji;u investiti bl-a[jar mod. IlGvern g[andu test quddiemu – jew ikun populist billi jqassam fejn jaqbillu politikament, jew ikun statista u jqassam fejn hemm b]onn.

Min-na[a l-o[ra, ilPresidenza tal-Unjoni Ewropea hi dritt li ksibnieh b[ala poplu grazzi g[all-

g[a]la li g[amilna biex isse[ibna fl-unjoni. Kien hawn min li li kien g[alih, din il-Presidenza qatt ma setg[et tkun realtà. Hu proprju min[abba dan li lOppo]izzjoni Nazzjonalista g[andha tkun kostruttiva, parte/ipattiva u kollaborattiva f’dan lavveniment nazzjonali.

Din se tkun l-ewwel Presidenza Maltija. Se jkollna /ans uniku li g[allperjodu ta’ sitt xhur, inkunu a[na li nfasslu l-a;enda politika tal-UE. Altru milli makku, kif kienu jg[idulna.

Hekk kien hemm min fisser l-UE lill-poplu Malti.

I]da l-PN dejjem kien konvint mill-aspirazzjonijiet Ewropej, mid-destin Ewropew li qed isawwarna.

G[aliex verament nemmnu f’din il-vi]joni Ewropea, se nkunu qeg[din nikkollaboraw, i]da dan jiddependi mid-disponibbiltà tal-Gvern.

Ri]enja sfurzata mill-MCA bla ra;uni It-tne[[ija ta/-Chairman tal-Awtorità Maltija talKomunikazzjoni Antonio Ghio meqjus b[ala awtorità fil-qasam di;itali f’Malta hi ina/ettabbli. It-tne[[ija tieg[u mhux biss hi ]baljata fuq ba]i legali i]da wkoll fuq ba]i etika u professjonali.

B’Mistoqsija Parlamentari tieg[i fil-Parlament Ewropew, staqsejt lillKummissjoni Ewropea biex tinvestiga dan il-ka] filwaqt li ti//ara kif u g[aliex din ittne[[ija tikser il-li;i tal-UE. L-MCA mhix sempli/ement dipartiment ie[or tal-Gvern. Hi rregolatur nazzjonali filqasam tal-komunikazzjoni di;itali u taqa’ ta[t ilparametri tad-Direttiva talUE dwar itTelekomunikazzjonijiet.

G[alhekk il-Gvern ma jistax ike//i l-uffi/jali ta’ din lawtorità ming[ajr ma jkollu ba]i legali msejsa fuq ra;unijiet spe/ifi/i li ti;;ustifika t-tke//ija.

L-indipendenza tal-MCA Ir-ra;uni g[aliex l-MCA

ma tistax ti;i trattata b[ala dipartiment ie[or tal-Gvern hi /ara [afna. L-MCA hi awtorità regolatorja u lindipendenza tag[ha hi

stabbilita fil-li;i Ewropea.

B’mod spe/ifiku, idDirettiva tal-UE dwar itTelekomunikazzjonjiet tis[aq li “L-indipendenza tal-awtoritajiet regolatorji nazzjonali g[andha tissa[[a[ biex ti;i ]gurata lapplikazzjoni iktar effettiva tal-qafas regolatorju u biex ti]died l-awtorità tag[hom u l-prevedibbiltà fidde/i]jonijiet tag[hom. G[al dan il-g[an, g[andha ssir dispo]izzjoni espressa filli;i nazzjonali biex ji;i ]gurat li, fl-e]er/izzju talkompiti tag[ha, l-awtorità regolatorja nazzjonali responsabbli g[arregolament tas-suq ex ante jew g[ar-ri]oluzzjoni ta’ kwistjonijiet bejn impri]i tkun protetta mill-interventi esterni jew pressjoni politika li jistg[u jippre;udikaw levalwazzjoni indipendenti tag[ha ta’ materji li ji;u quddiemha…”

Hu /ar li din l-Awtorità hi stabbilita b’mod li bl-ebda mod u fl-ebda /irkostanza ma jkollha g[alfejn toqg[od g[ar-rieda tal-Gvern tal;urnata. B’hekk ti;i assigurata l-indipendenza tag[ha. Din hija parti ]g[ira biss mis-sistema ta’ kontrolli u bilan/i.

Din it-tke//ija ma

minn Roberta Metsola roberta.metsola@europarl. europa.eu

inkwetatx lil kul[add u kien hemm min i;;ustifika dak li g[amel il-Gvern Laburista billi qal li l-Prim Ministru g[andu jing[ata aktar /ans imexxi, qabel ji;i kritikat ta’ dak li g[amel. Dwar dan, jien ma naqbilx. Dak li g[amel fl-MCA jisker illi;ijiet nazzjonali u Ewropej.

Tikser il-li;i fl-ewwel ;img[a jew wara sena jibqa’ ksur tal-li;i u dan hu [a]in.

Ta[t il-Gvern Laburista xejn ma jittie[ed for granted L-osservanza tal-li;ijiet u l-iggvernar serju konna ne[duhom for granted. Ta[t il-Gvern Laburista xejn ma

jista’ jittie[ed hekk. Kien g[adu bilkemm [a l;urament ta’ Prim Ministru li ma ne[[iex lis-Segretarju Permanenti Ewlieni u li sSegretarji Permanenti ma ntalbux jirri]enjaw.

Fl-ewwel ;img[a tieg[u, il-Gvern Laburista talab ukoll lill-membri talAwtorità tax-Xandir jirri]enjaw. Ma kellu l-ebda dritt jitlob din ir-ri]enja, g[aliex din hi Awtorità Kostituzzjonali li l-membri tag[ha jin[atru millPresident g[al ]mien definit u jistg[u jitne[[ew biss millPresident u g[al ra;unijiet serji u gravi [afna. Bidla fil-gvern mhix wa[da minnhom! I]da dan ma kienx bi]]ejjed. Il-Gvern talab g[ar-ri]enja talmembri tal-Awtorità ta’ Malta dwar ilKomunikazzjoni.

Fir-rigward tar-ri]enja sfurzata ta/-Chairman talMCA, il-li;i dwar din lAwtorità (KAP 418) tg[id li “membru tal-Awtorità jista’ jitne[[a mill-kariga millMinistru jekk, fil-fehma talMinistru, dak il-membru ma jkunx idoneu biex ikompli f’dik il-kariga jew ikun sar inkapa/i milli jwettaq kif imiss dmirijietu b[ala membru.”

“Inbidel il-gvern u allura trid titlaq” Fit-12 ta’ Marzu 2013, ilGvern il-;did kiteb lill-bord tal-Awtorità tal-MCA,

jag[tihom istruzzjonijiet biex joffru r-ri]enja tag[hom.

Fl-14 ta’ Marzu 2013, dak li kien Chairman tal-MCA kien kostrett joffri r-ri]enja kif mitlub mill-Gvern, filwaqt li enfasizza li dan jikser il-li;ijiet nazzjonali u Ewropej.

Fit-30 ta’ April 2013, i/Chairman ;ie infurmat millGvern li “l-Gvern ta’ Malta jqis li ma tistax tkompli twettaq dmirijietek b[ala Chairman fid-dawl tal-bidla fl-amministrazzjoni talpajji].”

Kif jista’ wie[ed li huwa kwalifikat biex jaqdi dmirijietu u meqjus b[ala awtorità fil-qasam talkomunikazzjoni di;itali f’daqqa wa[da, “ma jkunx idoneu biex ikompli f’dik ilkariga jew ikun sar inkapa/i milli jwettaq kif imiss dmirijietu b[ala membru” min[abba “bidla flamministrazzjoni”?

Il-Gvern hu ]baljat u g[andu jammetti dan l-i]ball u jirrikonoxxi li dak li sar jikser il-li;i Maltija u Ewropea u jmur lil hinn millmandat tieg[u.

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

Opinjoni

15

G[ajnejn l-Ewropej fuq il-Belt Valletta

Nhar il-:img[a 13 ta’ Ottubru 2012 il-Belt Valletta, flimkien mal-bqija tallokalitajiet kollha f’Malta u G[awdex, ing[atat it-titlu presti;ju] ta’ Belt Kapitali Ewropea tal-Kultura fl-2018.

Dakinhar il-pre]entazzjoni mressqa mill-Kunsill Lokali tal-Belt Valletta, f’isem ilkunsilli lokali ta’ Malta u G[awdex ;iet ikkonfermata mill-panel tal-evalwaturi waqt laqg[a finali li kienet saret filBelt Valletta stess hekk kif i/Chairperson tal-Panel, Manfred Gaulhofer kien qal li jinsab perswa] li hemm irrieda, il-motivazzjoni u lambizzjoni me[tie;a biex ilBelt Valletta ting[ata dan ittitlu.

It-titlu ng[ata b’mod formali waqt laqg[a talMinistri fi Brussell nhar il:img[a 17 ta’ Mejju, flisfond ta’ diversi attivitajiet li l-Fondazzjoni Valletta 2018 kienet qed torganizza g[allpubbliku fil-Belt Valletta waqt edizzjoni o[ra ta’ Imma;ina 2018.

It-titlu ta’ Belt Kapitali Ewropea tal-Kultura fl-2018 jikkumplimenta x-xog[ol kbir li sar f’dawn l-a[[ar snin mill-Gvern sabiex jag[ti laqwa dinjità u [ajja li tixraq lil wa[da mill-isba[ bliet flEwropa. Bl-ebda mod dan lunur ma wasal b’kumbinazzjoni i]da kien sforz kollettiv, meg[jun millGvern pre/edenti biex illum pajji]na jista’ j[ejji b’entu]ja]mu kbir g[al ]ew; avvenimenti kbar Ewropej li se jsiru fl-2017 u l-2018.

Minbarra t-titlu ta’ Belt Ewropea g[all-Kultura fl2018, fl-ewwel sitt xhur tal2017 pajji]na se jkun qed

imexxi l-Presidenza talUnjoni Ewropea u sintendi [afna mil-laqg[at f’dawk ixxhur se jse[[u fil-Belt Valletta. Bla dubju dawn i]]ew; avvenimenti g[andhom jg[inu mhux ftit biex pajji]na jkompli ttejjeb id-dehra tieg[u mal-Ewropej waqt li nsa[[u s-settur turistiku u ekonomiku tag[na.

Nie[du l-a[jar pubbli/ità possibbli Fid-dawl ta’ dan il-fatt je[tie; li l-Gvern il-;did ikompli fuq ix-xog[ol li sar f’dawn l-a[[ar [ames snin mill-Gvern pre/edenti u j]id id-do]a tieg[u biex nassiguraw li pajji]na, partikolarment il-Belt Valletta, ikun fl-a[jar stat possibbli biex jilqa’ dawn i]-

]ew; avvenimenti kbar fuq medda ta’ sentejn.

Je[tie; li nkunu organizzati bl-a[jar mod biex Malta tie[u l-espo]izzjoni kollha possibbli ma’ s[abna l-Ewropej. G[al sentejn s[a[, possibbilment anke aktar, [afna minn g[ajnejn l-Ewropej se jkunu fuq Malta u pajji]na se jkun qed jissemma regolarment f’kull tip ta’ media internazzjonali. Je[tie; li nassiguraw li kull kumment, filmat jew ritratt dwar pajji]na u l-belt kapitali tag[na jkunu fl-affermattiv biex tassew nil[qu l-iskop a[[ari tag[na u nwasslu reklam tajjeb talg]ejjer Maltin u G[awdxin lil hinn minn xtutna.

Il-PN fil-Gvern sebba[ lill-Belt Valletta Fil-le;i]latura li g[addiet, il-Partit Nazzjonalista filGvern kien ]amm mal-

weg[da elettorali li jimbarka

minn Christian Micallef Vi/i Sindku tal-Belt Valletta

fuq g[add ta’ pro;etti b[ala parti mil-pjan ta’ ri;enerazzjoni tal-Belt Valletta. Fost l-akbar pro;etti hawnhekk wie[ed irid isemmi l-pro;ett ta’ Bieb il-Belt, iddisinjat mill-perit ta’ fama dinija Renzo Piano u l-pro;ett ta’ Pjazza San :or; li llum hu attrazzjoni g[all-poplu tag[na u g[at-turisti barranin.

Madankollu l-lista ta’ pro;etti li saru fil-Belt Valletta f’dawn l-a[[ar [ames snin hi twila [afna u tinkludi wkoll xog[ol ie[or li llum qed jitgawda minn kul[add. Lejn tmiem is-sena li g[addiet kien inawgurat illift tal-Barrakka ta’ Fuq li minn Di/embru li g[adda attira numru kbir ta’ nies.

Dan il-pro;ett kompla tejjeb l-a//essibbiltà g[al kul[add fil-belt kapitali tag[na u permezz tieg[u wie[ed jista’ jgawdi veduti mill-isba[ talPort il-Kbir u tat-tlett ibliet kemm matul il-;urnata kif ukoll filg[axija. Dan il-lift sar b’investiment ta’ ]ew;

miljun ewro u nofs b’kofinanzjament mill-fondi Ewropej. Dan jifforma parti mill-investiment qawwi li lGvern Nazzjonalista g[amel bil-pro;etti tad-da[la talBelt, tat-teatru miftu[ u talParlament il-;did, li xxog[ol fuqhom g[adu g[addej u li se jkunu lesti f’din il-le;i]latura l-;dida.

Jiem biss qabel linawgurazzjoni ta’ dan il-lift, il-Gvern kien feta[ ukoll Pjazza De Valette, fejn qabel kien hemm l-g[assa talpulizija tal-Belt u li llum inbidlet fi pjazza mill-isba[ li qed tattira [afna nies.

Dawn il-pro;etti jiffurmaw parti mill-impenn li [adem bih il-Partit Nazzjonalista filGvern biex isebba[ lill-Belt Valletta b’numru ta’ pro;etti kapitali li kienu mifruxin mhux biss fil-belt kapitali tag[na imma wkoll madwar il-Port il-Kbir u dan bil-[sieb li tikber l-a//essibbiltà f’din il-lokalità.

Wie[ed irid isemmi wkoll lista ta’ xog[lijiet o[ra li xxog[ol fuqhom g[adu g[addej b[all-Palazz talGran Mastri, l-i]vilupp ta’ lukanda flok il-Pixkerija u ta’ o[ra flok l-Isptar Boffa, ir-restawr u r-riabilitazzjoni ta’ Sant’Iermu u l-pro;ett tal-parke;; fil-Furjana.

Dan mhux kollox g[aliex jekk wie[ed i]ur il-Belt Valletta u jid[ol fil-qalba talbelt kapitali jista’ japprezza a[jar kif il-parti l-kbira tattoroq fi/-/entru pedonali ;ew pavimentati u ng[ataw id-dehra sabi[a li tixraq lilhom u lir-residenti li jg[ixu fihom.

Ix-xog[ol ta’ pavimentar li sar f’dawn l-a[[ar [ames

snin wassal biex tlestew aktar minn 65 fil-mija tattoroq pavimentali fi/-/entru pedonali tal-Belt. Dawn ittoroq jammontaw g[al ]ew; kilometri ta’ pavimentar.

Ni//elebraw anniversarji importanti

Ninsabu pre/i]ament 43 xahar ’il bog[od milli Malta tie[u l-Presidenza tal-UE. Dawn se jkunu kollha xhur ta’ Gvern Laburista u sin/erament nittama li lGvern ikompli fuq ix-xog[ol tajjeb li sar fl-a[[ar snin filBelt Valletta biex flimkien inkomplu nsebb[u u nag[tu d-dinjità li tixraq lill-belt kapitali, waqt li titgawda minn kul[add. Ejjew ma ninsewx ukoll li dawn huma snin importanti g[all-Belt Valletta u g[all-istorja politika u kulturali ta’ pajji]na.

Minbarra l-avvenimenti li semmejt, din is-sena qed infakkru l-400 sena mittwelid ta’ Mattia Preti. Fl2015 se nkunu qed ni//elebraw l-450 sena millAssedju l-Kbir waqt li sena wara, fl-2016 ja[bat l-450 anniversarju mill-kostruzzjoni tal-Belt Valletta waqt li fl2019 se nkunu qed ni//elebraw il-100 anniversarju tas-Sette Giugno.

Dawn huma kollha anniversarji importanti li jiffurmaw parti integrali millistorja rikka ta’ pajji]na b’attenzjoni spe/ifika fuq ilBelt Valletta.

B[ala Vi/i Sindku ta’ din il-lokalità, nistenna b’entu]ja]mu kbir li nag[ti ssehem kollu tieg[i fejn mixtieq u fejn hemm b]onn.

16 Ittri lill-Editur

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

Appuntament uniku f’Ta’ Pinu Sur Editur, Kienet dehra tassew sabi[a u pja/evoli dik li rajna nhar il-:img[a waranofsinhar tas-17 ta’ Mejju 2013 fil-pazza ta’ quddiem is-Santwarju talMadonna Ta’ Pinu. Tfal ;ejjin mill-parro//i G[awdxin biex jir/ievu sSagrament tal-Gri]ma talIsqof minn idejn [ames Isqfijiet – l-Isqof ta’ G[awdex Mario Grech, Monsinjur Isqof Aldo Cavalli, in-Nunzju Apostoliku l-;did g[al Malta, l-Ar/isqof Pawlu Cremona, l-Isqof Aw]iljarju Charles J. Scicluna u l-Ar/isqof Emeritu :u]eppi Mercieca.

F’din l-okka]joni, ;iet esegwita l-quddiesa ‘Missa pro Europa’ ta’ Jacques Berthier bis-sehem tal-Kor Djo/esan ta]-}g[a]ag[ immexxi minn Dorienne Portelli.

Il-pubbliku ng[ata ktejjeb bil-funzjoni kollha.

Pubblikazzjoni ta’ min

i]ommha u jg[o]]ha g[ax unika billi din l-attività kollha kienet qed issir flokka]joni tas-Sena tal-Fidi.

Il-ktieb fih ukoll lista tattfal u minn liema parro//a huma ;ejjin.

L-Isqof Mario Grech kien i/-/elebrant prin/ipali li qal kelmtejn ta’ mer[ba. Wara tkellem in-Nunzju Apostoliku li wera l-fer[ tieg[u li kien pre]enti g[al dik l-okka]joni mhux tassoltu u radd [ajr lill-Isqof Mario Grech g[al din listedina kif l-istess g[amel l-Ar/isqof fi tmiem ilquddiesa.

L-Isqof Djo/esan ma naqasx li jwassal ilmessa;; tieg[u lit-tfal, parrinijiet u tant ;enituri li mlew iz-zuntier tal-Knisja tal-Madonna Ta’ Pinu u fost [wejje; o[ra qal li g[all-bidu kien xi ftit im[asseb dwar ir-ri[, imma mhux ir-ri[ tal-Grigal jew Xlokk g[andu g[ax jinkwetana, imma r-ri[ talispirtu li rridu nag[tu kasu

u n[alluh ja[dem fina, Ru[ il-Qodos li trid twettaq filfidi lil dawk il-kandidati li ;ew hemmhekk biex issa jag[tu xhieda [ajja ta’ Kristu u jiddefenduh kif jag[mel suldat fl-armata.

Okka]joni sabi[a li nemmen li swiet lill-Knisja f’G[awdex. Jien ma kellix x’naqsam g[ax illum uliedi kibru u l-unika neputija li g[andi g[adha ]g[ira u ma nafx narahiex tasal g[al dan il-pass, imma g[ax tg[id ktibt xi ]ew; poe]iji g[al fuq is-Santa talGri]ma lil dawk li ;ew i[abbtuli fuq il-bieb ta’ dari u se nerfa’ l-pubblikazzjoni ta’ tifkira (g[ax wara kollox il-miktub jibqa’) li se tibqa’ tfakkarni f’din isSena tal-Fidi u lmanifestazzjoni ta’ tant tfal li kellhom l-okka]joni li jaraw [ames Isqfijiet f’daqqa quddiem g[ajnejhom u atmosfera li ma ;;arrabhiex ta’ spiss!

Joe M. Attard Ir-Rabat, G[awdex

Prosit Sur Editur, Nifra[ lil Marsaskala FC li mit-tielet divi]joni telg[u g[at-tieni divi]joni. Dan ilklabb tal-futbol twaqqaf fl2010 u fi tliet snin ;ie promoss.

G[al Marsaskala jew Wied il-G[ajn, din hi storja, g[ax qatt qabel ma ;rat [a;a b[al din.

B[ala turija ta’ apprezzament lejn il-plejers u l-Kumitat u dawk kollha li jg[inu lil dan il-klabb, sar ri/eviment li g[alih kienu

mistiedna l-g[aqdiet talkomunità.

G[al din l-okka]joni ng[ataw rigali ta’ apprezzament minn Marsaskala FC kif ukoll diversi g[aqdiet o[rajn ippre]entawlhom g[add ta’ tifkiriet biex jibqa’ mfakkar dan is-su//ess.

Minn qalbi prosit u nawguralkom li tkomplu mexjin fit-triq tas-su//essi.

Malcolm Schembri {a]-}abbar

Apprezzament Sur Editur, Nixtieq nirringrazzja lill-Mission Fund V.O./0015 tal-g[ajnuna li tawna b’risq il-missjoni tag[na fil-Pakistan. Dawn il-flus se jmorru biex ji;u organizzati programmi ta’ formazzjoni Nisranija g[a]-]g[a]ag[ u l-adulti f’zoni foqra.

G[alhekk in[e;;e; lill-qarrejja tieg[ek biex ikomplu jg[inu lill-Mission Fund permezz ta’ donazzjonijiet ta’ flus u bolli u]ati.

B’hekk il-Mission Fund tkun tista’ tibqa’ tg[in lill-missjunarji Maltin. Donazzjonijiet jistg[u jsiru online jew permezz ta’ bank transfer lil wie[ed minn dawn il-kontijiet: HSBC (kont numru 061 197 448 050), BOV (kont numru 163 007 980 19), APS (kont numru 200 008 207 62) jew BANIF (kont numru 000 879 631 01). Aktar informazzjoni tinsab fuq il-websajt www.missionfund.org.mt.

Fr John Farrugia Karachi, il-Pakistan

Ittri lill-Editur 17

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

Fix-xahar ta’ Mejju

Kull sta;un tal-ka//a j;ib mieg[u l-kontroversja dwar l-effett li din t[alli fuq l-g[asafar tal-passa

{arsien tal-ambjent jew privile;; tal-ka//aturi Sur Editur, Tiskanta kif il-Ministru g[all-{arsien tal-Ambjent kif ukoll is-Segretarju Parlamentari g[all-{arsien tal-Annimali jitkellmu daqslikieku qeg[din jirrappre]entaw lill-ka//aturi.

Dan il-Ministeru qieg[ed hemm g[all-[arsien talambjent. Meta ng[idu ‘ambjent’ inkunu qeg[din

nirreferu wkoll g[all-[lejjaq kollha u allura l-g[asafar li jkunu jpassu minn fuq ilg]ejjer tag[na.

Huwa dritt tal-g[asfur li jg[ix il-[ajja tieg[u b[alma huwa dritt li jien u int ng[ixu l-[ajja tag[na. Il-ka//atur mhux dritt tieg[u li joqtol [lejqa, kemm annimal kif ukoll g[asfur, imma jekk nistg[u ng[idu hekk, privile;;.

Imbag[ad xi ng[idu g[al min i[obb l-g[asafar? Tg[id dan m’g[andux dritt li jara lg[asfur [aj? Donnu g[allMinistru Leo Brincat kif ukoll g[as-Segretarju Parlamentari Rodrick Galdes, suppost g[all-[arsien tal-annimali, ilka//aturi ji;u qabel dawk li g[andhom dritt li jgawdu lg[asafar fl-ambjent naturali tag[hom [ajjin u mhux

maqtulin kif sfortunatament qieg[ed ji;ri fi]-]mien tal-ka//a.

G[alhekk nispera li kemm il-Ministru kif ukoll isSegretarju Parlamentari ja[dmu favur l-ambjent fittotalità kollha tieg[u u mhux i[arsu l-interessi ta’ min irid jeqred l-ambjent u n-natura.

G.G. Ir-Rabat

Id-diskors tal-Ba;it Il-protezzjoni tal-konsumatur Sur Editur, Il-President ta’ Malta kieku ried seta’ ma qarax dak id-diskors qabel ma tran;a. Issa, g[andna l-konferma talPresident Emeritu Eddie Fenech Adami g[ax hu hekk kien g[amel fl2008. Imma l-President George Abela deher komdu jaqrah.

Id-diskors we;;a’ lil [afna nies inklu] il-ma[bub Lawrence Gonzi. IlPresident tilef il-kredtu kollu li l-poplu kien jammira fih. Jekk min kitiblu ddiskors ma riedx jirran;ah, missu lPresident irri]enja g[ax hu l-President tal-poplu kollu u mhux ta’ xi sezzjoni.

Shame San :iljan

fis-servizz tat-telefonija Sur Editur, B’korrispondenza li r/evejt dan l-a[[ar ming[and il-kumpanija GO, ;ejt infurmat li din l-entità kienet se tintrodu/i sistema ta’ direct debit.

Fil-bidu ta’ din il-korrispondenza kont [sibt li tal-GO kienet messithom xi ftit ilkuxjenza u li kienu se juru xi ftit tal[niena wkoll mal-klijenti tag[hom.

I]da iktar ma n]ilt ’l isfel fil-qari ta’ din il-korrispondenza aktar fhimt kemm [sibt [a]in. U li tal-GO kienu dendlulna karrotta. G[ax dawn tal-GO [asbu g[alihom infushom u riedu jkunu ]guri fil-pagamenti dovuti lilhom.

Mela sew, l-ewwel ne[[ew is-self addressed envelope, biex issa d[alna fi 30 ewro /ente]mu o[ra barra l-kont, u issa se jne[[u wkoll l-iskont ta’ 3 fil-mija li konna nie[du jekk il-[las tal-kont kien isir qabel id-data stabbilita.

Dan barra wkoll li hemm il-penali u linteressi o[ra jekk il-kont ma n[allsuhx fil-[in.

Kemm se ndumu ni;u mislu[in minn min jaf jilg[ab sal-g[axra u j;ib in-nies jitkellmu wa[idhom g[ax m’g[andhom lebda protezzjoni.

Fenice Il-Mosta

Sur Editur, Nhar il-{add filg[odu, 5 ta’ Mejju, g[addejt l-isba[ tliet sig[at fil-:onna ta’ San Anton, nara l-wirja annwali li soltu nsej[ulha l-Flower Show. {assejtni f’dinja o[ra, b’dik il-varjetà kbira ta’ fjuri esibiti fl-istands.

Naturalment, il-flower arrangers u]aw il-kapa/ità tag[hom g[as-sbu[ija u lori;inalità. Arran;ament li impressjonani b’mod spe/jali kien bit-tema The birds began to sing li wera zokk ta’ si;ra li fil-frieg[i tieg[u kien hemm g[add ta’ g[asafar kuluriti u fl-istess waqt serje ta’ qasab irqiq u twil, tiela’ jdur mag[ha u fuqha hemm imqabbda n-noti tal-mu]ika.

Il-fjuri ’l hawn u ’l hinn komplew isebb[u l-esibit.

Na[seb li l-organizzaturi g[amlu tajjeb li da[[lu ssu;;ett tal-arti;janat. Kien hemm [afna mwejjed twal, wa[da indipendenti mill-o[ra u kollha jixhdu li din lindustrija hi f’sa[[itha, tferra[ lil min je]er/itaha.

Turi talent u g[andha mnejn t[alli l-qlig[ biex dak li jkun jibqa’ jsostniha.

Ix-xemx qabdet titqawwa xi ftit qrib nofsinhar g[alkemm id-dell tas-si;ar u l-arja ta’ {’Attard ikkumpensaw. Ma tliftx li n]ur xog[lijiet abbundanti ta’ bizzilla, filugranu, rakkmu, tapizzerija, pastell u pittura.

Nixtieq li sa sena o[ra, Deo volente, il-passa;;i mwieg[ra tal-:onna jitran;aw, g[ar-ra;uni li diffi/li tara bil-libertà, dik issbu[ija ta’ esibiti waqt li trid toqg[od attent fejn tirfes fuq qieg[a m[arbta.

San Anton jixraqlu u kul[add, il-Maltin u lbarranin i[obbu l-fjuri bilvarjetà u adattazzjoni tag[hom.

S.L. Il-Birgu

18

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

Ittri lill-Editur

Wara l-festa ta’ Vjal il-{elsien Sur Editur, Vjal il-{elsien f’{a]}ebbu; kienet ilha lesta minn kollox xhur s[a[ qabel lelezzjoni ta’ Marzu. Minbarra d-dawl. Triq mibnija mill;did b’fondi tal-Gvern ?entrali u o[rajn allokati lillKunsill Lokali. Triq li sa ma tlestiet kienet mi]g[uda bilkontroversji. L-aktar min[abba l-kwistjoni ta’ numru ]ejda ta’ bozoz ippro;ettati (jew a[jar mhux pro;ettati) li l-Enemalta ma kinitx approvat. Triq li damet aktar minn seba’ xhur bla dawl. Triq, li perit tag[ha kien Charles Buhagiar. Imma riedu jag[mlu festa kbira.

Din il-festa waslet il-{amis 9 ta’ Mejju, kumbinazzjoni fil-;img[a li f’dan ir-ra[al kien qed jitfakkar il-150 anniversarju mill-mi;ja talistatwa titulari. Ovvjament kien mistieden il-Prim Ministru. Ovvjament g[amlu [a;ra enormi f’nofs it-triq biex tfakkar din il-;rajja.

Ovvjament tg[idx kemm iddandan is-Sindku, li issa

barra li hu kap ta’ skola talGvern, huwa wkoll Chairperson tal-Korporazzjoni g[ax-Xog[ol u Ta[ri;. S’issa!

G[ax [add ma jistag[;eb jekk jil[aq xi [a;a o[ra sakemm ti;i pubblikata din l-ittra b[alma ;ara fil-ka] tal-eks Im[allef Philip Sciberras.

Kull min illum jg[addi bilmixi minn din it-triq, ma jdumx ma jinteba[ li din ittriq b’[a;ra kbira li tfakkar min feta[ha, g[andha diversi difetti li ma jixirqulhiex. Fuq in-na[a tax-xellug talbankina, int u sejjer lejn liskola, tg[idx kemm titbandal fuq il-madum li wa[[lulha.

Ma tridx tkun tifhem biex tinduna li dan il-madum huwa mwa[[al [a]in u ma jdumx ma jibda jinqala’.

Nis[ajjel ma ddumx ma to[ro; xi offerta biex jer;a’ jinqala’ dal-madum biex isir mill-;did. U ma niskanta xejn, li meta jitlesta, nivvintaw okka]joni ta’ xi [a;ra o[ra kbira fi Vjal il-{elsien.

Leli Pisani

{a]-}ebbu;

Il-[a;ra kbira li twa[[let fl-inawgurazzjoni ta’ Vjal il-{elsien fejn parti mill-pavimentar sar [a]in (Ritratt> Michael Ellul)

Il-festa fi]-}ejtun Sur Editur, M’niex dilettant tal-festi u m’iniex }ejtuni. Imma xorta wa[da ma nistax nifhem idde/i]joni tal-Kurja li t[assar festa min[abba l-mewt ta’ kappillan.

Nixtieq nag[mel mistoqsija sempli/i: il-Kurja tqis il-festi tal-qaddisin b[ala attività

reli;ju]a jew xi karnival?

G[ax ng[id jien jekk tqis ilfesti li torganizza hi stess b[ala avveniment reli;ju], x’sens jag[mel li n[assru l-festa g[ax il-kappillan mar jiltaqa’ mal{allieq u ma’ Santa Katarina fis-sema? Ma nistax nifhem!

Daniela Cassar

{’Attard

Ittri lill-Editur 19

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

Tal-Labour awturi tal-[sara

Konsulenzi u frejje; Sur Editur, Kemm hu ;eneru] fittqassim tal-konsulenzi, ilGvern Laburista ‘tag[hom biss’. {er;in konsulenzi bilgzuz. Anke s-Sinjura Mintoff Bland messha wa[da. Dik esperta dwar il-faqar!

Bis-soltu tattika ta’ tmejjil (gimmick) kienet offruta ‘konsulenza’ lil Tonio Fenech ukoll. Il-Labour stieden lil Tonio Fenech biex ikun ir-rappre]entant talOppo]izzjoni fil-Kumitat g[at-Tkabbir Ekonomiku.

Issa jekk m’iniex sejjer ]ball u jekk lil Joseph Muscat fhimtu sew nhar l-Erbg[a 10 ta’ April li g[adda fl-g[eluq tieg[u g[ad-diskors tal-ba;it (Nazzjonalista), smajtu jirreferi g[all-frejje; li g[amel Tonio Fenech.

Allura xi jridu issa lil Tonio Fenech fuq dak ilkumitat? Biex joqg[od jag[ti r-ri/etti tal-frejje; jew?

L-ironija jew it-tra;edja hi li l-frejje; qed jag[mluhom Muscat u sie[bu Edward Scicluna meta bla b]onn da[[al lil pajji]na flexcessive deficit mal-Unjoni Ewropea billi [allew lillEnemalta ]]omm g[aliha 70 miljun ewro li kienet ;abret f’sisa fuq il-fuels.

G[ad insiru nafu x’kien hemm wara din il-mossa ma[duma bejn Muscat, Scicluna u Mizzi!

Ch. Camilleri Birkirkara

Il-Kap il-;did tal-PN Simon Busuttil di;à wera d-direzzjoni tal-[idma biex il-PN jimxi ’l quddiem

Kap ;did – era ;dida Sur Editur, Ippermettili nifra[ lill-erba’ kontestanti li bi r;ulija massima kkontestaw g[all-Kap ;did talPartit Nazzjonalista u b’hekk ukoll g[al era ;dida. Il-[ajja fiha numru ta’ kapitli, jibda kapitlu, jg[addu s-snin u jing[alaq. Kien hawn min qal li din kienet tellieqa bejn erbat i[bieb, o[rajn li kienet bejn erbat ir;iel. Filwaqt li naqbel mag[hom personalment nittimbra li din kienet tellieqa bejn erba’ ;entlomi sin/iera li lg[an tag[hom kien biss il-;id tal-partit.

Nifra[ lil Ray Bugeja li hu persuna ‘;dida’ flarena politika Maltija li b’lealtà assoluta qag[ad g[al dak li jg[id l-istatut tal-partit. Nawgura lil Ray Bugeja kull su//ess politiku daqs issu//essi kbar li kellu fil-karriera tieg[u.

Nifra[ lil Francis Zammit Dimech u lil Mario DeMarco, ]ew; membri parlamentari Nazzjonalisti per e//ellenza g[ad-diskorsi

sin/ieri u sublimi li g[amlu meta t-tnejn li huma b’sens ta’ m[abba u lealtà bla kundizzjoni lejn il-partit ikkon/edew u [ar;u mit-tellieqa.

Kienet elezzjoni dinjitu]a, /ivili, ming[ajr battibekki lejn xulxin, ming[ajr g[ajjat ming[ajr u/u[ ]orri u rrabjati b[alma a[na mdorrijin naraw fuq ‘il-munita’ l-o[ra tal-politika lokali, li kull meta narahom ifakkruni f’dawk l-u/u[ talmexxejja fi]-]mien l-era Komunista.

Fl-a[[ar ippermettili nifra[ lill-Mexxej il-;did Simon Busuttil, kull su//ess minn qalbi, [idma fit-tul u fejjieda u perswa] li bl-g[ajnuna ta’ kul[add u bil-kapa/itajiet li hu m]ejjen bihom se jkompli jimxi fuq il-passi li dejjem imxew issitt kapijiet ta’ qablu li dejjem [addmu minn qalbhom g[all-;id tal-Partit Nazzjonalista u g[all-pajji].

E. Pluribus Unum In-Naxxar

Gvernijiet tal-Partit Nazzjonalista Sur Editur, Nifra[ lill-Kap il-;did tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil. Jien /ert li hu kapa/i jmexxi lil pajji]na fi]]mien li ;ej b[alma kienu kapa/i jmexxuh kapijiet o[rajn tal-PN li tant [admu g[all-;id tal-Maltin u lG[awdxin.

Kapijiet ta’ gvernijiet immexxija

mill-PN li dejjem raw kif g[amlu biex i[allu iktar u iktar flus fi bwiet il-poplu.

Kapijiet ta’ gvernijiet Nazzjonalisti li [admu bis-s[i[ g[all-poplu, biex itejbulu l-kwalità tal-[ajja u jag[mluha a[jar u mhux g[all-egoi]mu tag[hom, li dan tasal biex tag[mlu b[al :uda.

Issa jmiss lill-Partit Laburista u lpupazzi tieg[u biex jibdew jaraw kif

i[amm;u lil Simon u jlestu t-tajn biex iwaddbuh fil-[in opportun.

Jaraw kif ming[alihom idg[ajfuh moralment g[ax jafu li hu kapa/i u iktar minnhom, b[alma kienu dejjem kapa/i u a[jar minnhom Prim Ministri o[rajn ta’ Gvernijiet tal-Partit Nazzjonalista.

Perry Il-{amrun

Sur Editur, Qabel l-elezzjoni Joseph Muscat u l-Labour kollu mieg[u kienu jikkritikaw lekonomija Maltija u lqag[da tal-finanzi talGvern. Kienu jwerwru wkoll bid-dejn nazzjonali.

Kienu jigdbu u jxewxu kemm jifil[u.

L-iskop kien li ssir il[sara lill-Gvern Nazzjonalista billi tkun attakkata l-kredibbiltà finanzjarja u ekonomika ta’ pajji]na. Fl-istess [in kellhom il-wi// jippritkaw li ‘Malta Tag[na Lkoll’.

Issa f’intervista mal-BBC Joseph Muscat, din iddarba Prim Ministru ta’ Malta, stqarr li “il-finanzi tal-pajji] huma f’sa[[ithom”, li “pajji]na qed jesperjenza tkabbir ekonomiku moderat u li ddejn hu ta[t kontroll”.

Muscat qal ukoll li Malta ma tinsabx f’riskju min[abba li l-bonds talGvern jinxtraw lokalment u g[alhekk ma ji;ux effettwati mill-ispekulaturi barranin.

Issa ftit tal-jiem ilu ministru tal-Gvern Laburista qal fuq ittelevi]joni li din li d-dejn tal-Gvern hu mal-Maltin stess hi sitwazzjoni ag[ar u aktar perikolu]a!

Kif g[edt qabel, dawn tal-Labour mhuma xejn, g[ajr awturi ta’ [sara lillpajji]. Shame on you, Joseph Muscat.

Jiddispja/ini li [afna mill-poplu Malti dak ilgideb u tixwix belg[uh daqs l-akbar mazzun!

F. Vella Marsaskala

20

Internazzjonali

IL-PAKISTAN

Tfal imutu ma[ruqin f’xarabank tal-iskola

Grupp ta’ r;iel iduru madwar ix-xarabank ma[ruq fil-limiti ta’ Gujrat (Reuters)

Internazzjonali

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

Mietu tal-anqas sittax-il tifel u tifla meta x-xarabank tal-iskola li kienu qed jivvja;;aw fiha [adet in-nar fil-limiti ta’ Gujrat, u fejn anki ndarbu numru ta’ tfal o[ra, li issa jinsabu rrikoverati l-isptar.

Il-Pulizija Pakistana sadattant spjegat li t-tra;edja kienet dovuta g[al /ilindru talgass li kien fix-xarabank u li ‘sploda f’daqqa’ – i]da rapporti o[ra konfli;;enti qeg[din jg[idu li /-/ilindru inkwistjoni instab ‘intatt’.

Rapporti o[ra intant ikkonfermaw li miet anki g[alliem li nqabad qalb ilfjammi, u bix-xufier jirnexxilu jsalva [ajtu. Il-vittmi g[andhom l-età bejn il[amsa u l-[mistax-il sena u mifhum li nnirien qabdu meta x-xarabank kienet biss ftit kilometri ’l bog[od mill-iskola tag[hom fil-belt ta’ Gujrat.

internazzjonali IL-MALI

Il-Fran/i]i jibdew l-ewwel fa]i tal-irtirar militari Franza bdiet l ewwel fa]i Nazzjonijiet Uniti g[a] L intervent tat truppi -

ewlenija tal-irtirar militari millMali. Dan qed ise[[ erba’ xhur wara li ntbag[tu t-truppi Fran/i]i biex ike//u lillmilitanti I]lami/i miz-zoni tatTramuntana ta’ dan l-Istat Afrikan.

Wara li l-Fran/i]i, f’April, [adu [sieb li jo[or;u w[ud mill-erbat elef truppi tag[hom mill-Mali, il-pro/ess irranka sewwa lbiera[, b’konvoj ta’ vetturi jitlaq minn ba]i Fran/i]a barra Bamako, ilkapitali ta’ Mali, u fi triqtha lejn il-Kosta tal-Ivorju.

Hu ppjanat li l-kontroll fuq is-sigurtà f’dan il-pajji] eventwalment jg[addi g[and lArmata tal-Mali u qawwa tan-

-

}amma tal-Pa/i, li g[andha tie[u postha f’dan it-territorju f’Lulju u qabel isiru lelezzjonijiet nazzjonali.

Intant, l-irtirar sar jumejn biss wara li r-ribelli I]lami/i attakkaw barracks tal-Armata u minjiera li tipprodu/i l-uranju (li titmexxa mill-Fran/i]i) fl-art tan-Ni;er – ;ar tal-Mali – u fejn inqatlu ’l fuq minn g[oxrin ru[.

Filwaqt li l-qawwiet spe/jali Fran/i]i g[enu lis-suldati tanNi;er biex itemmu assedju tarribelli fuq il-barracks, ma kienx mag[ruf jekk l-in/identi partikulari kellhomx jaffettwaw l-istazzjonar ‘attwali’ tal-militar ta’ Franza.

-

-

Fran/i]i fil-Mali se[[ f’Jannar li g[adda u wara li l-militanti I]lami/i bdew i]idu l-kontroll fl-artijiet fin-na[a ta’ fuq talpajji] Afrikan, u fejn anki bdew javvanzaw fid-direzzjoni ta’ Bamako.

Il-militanti kienu [adu vanta;; minn gvern /entrali dg[ajjef wara kolp ta’ stat li jmur lura g[al Marzu tal-2012, u fejn il-qawwiet tal-Mali ma kenux kapa/i jikkontrollaw bliet b[al Gao, Kidal u Timbuktu, li waqg[u f’idejn listess militanti li min-na[a tag[hom ma tilfux ]mien biex jimponu forma stretta ta’ li;i I]lamika fl-in[awi – u sakemm tke//ew mill-qawwiet Fran/i]i.

L-ETJOPJA

Imfakkra l-[amsin sena tal-OAU L-erbg[a u [amsin mexxejja tal-Afrika qeg[din ji//elebraw il-[amsin anniversarju mit-twaqqif tal-Organizzazzjoni g[all-G[aqda Afrikana (OAU), u li fl-2002 kienet bidlet isimha g[all-Unjoni Afrikana (UA).

L-Organizzazzjoni taf l-ori;ini tag[ha fil;lieda g[ad-dekolonizzazzjoni, u bil-Prim Ministru tal-Etjopja, Hailemariam Desaleg, ilbiera[ jitkellem dwar ‘il-qab]a kbira ’l quddiem fl-impenn “pan-Afrikan” g[allg[aqda, l-indipendenza u l-[elsien’.

L-OAU twaqqfet f’Addis Ababa, il-kapitali

tal-Etjopja, fl-1963, u b’din il-belt issa ting[a]el g[a/-/elebrazzjonijiet ta’ dan lanniversarju spe/jali, li g[alih attendew numru kbir ta’ distinti, fosthom is-Segretarju tal-Istat John Kerry, li fost o[rajn wissa lill-qawwiet armati tan-Ni;erja biex jevitaw abbu]i kontra d-drittijiet umani waqt il-kampanja militari li qed imexxu kontra l-estremisti I]lami/i talgrupp Boko Haram f’/erti zoni Ni;erjani.

Intant, il-Kap tal-UA, Nkosazana DlaminiZuma, wissa li l-kunflitti fir-re;jun jistg[u jitra]]nu biss ‘permezz tal-g[aqda u s-solidarjetà.

IR-RUSSJA

Attakk ta’ ‘armla sewda’ f’Dagestan Mara li a;ixxiet ta’ aggressur suwi/ida tajret xi splussivi qrib bini tal-Ministeru g[all-Intern f’Makhachkala, il-kapitali tar-Repubblika Russa ta’ Dagestan, u fejn indarbu [dax-il persuna – inklu]i [ames pulizija – u meta w[ud mill-midruba jinsabu f’sitwazzjoni kritika.

F’dawn is-snin, ir-Russja g[addiet minn diversi attakki simili li wettqu n-nisa, fil-parti l-kbira ta’ ori;ini ?e/ena, u li kienu tilfu lil

]wie;hom fil-gwerer ta/-?e/enja mar-Russja u li llum huma mag[rufa b[ala ‘l-armli ssuwed’.

Il-laqam sar jing[ata lil kwalunkwe mara suwi/ida fir-Russja, irrispettivament milletni/ità, u meta l-militanti I]lami/i b[alissa qeg[din iwettqu kampanja separatista kontra Moska, partikularment fit-Tramuntana talKawkasu, u fost vjolenza partikulari fl-in[awi ta’ Dagestan, li taqsam fruntiera ma/-?e/enja.

IL-MAROKK> Il-kantanta popolari Rihanna tinterpreta wie[ed mis-su//essi tag[ha waqt it-tnaxil festival tal-mu]ika internazzjonali ‘Mawazine World Rhythms’ fil-belt ta’ Rabat (Reuters)

L-EMIRATI G{ARAB MAG{QUDA> Dehra pittoreska ta’ dg[ajsa tal-injam tradizzjonali, mag[rufa b[ala ‘dhow’, qrib il-G]ira ta’ Sir Bu Nuayr. Dan ir-ritratt ittie[ed qabel il-bidu tat-tellieqa ‘Al Gaffal’ g[al dawn it-tipi ta’ dg[ajjes, li se[[et proprju lbiera[ minn dawn l-in[awi u bil-korsa partikulari tikkonkludi fid-Dubaj (Reuters)

21

22

Internazzjonali

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

AKTAR DWAR IL-QTIL TAS-SULDAT F’LONDRA

Arrest wara intervista Il-Pulizija ta’ Londra arrestat ra;el filkwartieri ;enerali tax-xandar BBC skont ma jippermettu l-li;ijiet anti-terroristi/i tal-pajji] – bil-ka] ise[[ wara li dan ir-ra;el tenna, waqt intervista mal-istazzjon, li s-servizzi tas-sigurtà fir-Renju Unit ippruvaw jirreklutaw wie[ed mi]-]ew; ir;iel arrestati b’konnessjoni mal-qtil xokkanti ta’ suldat Ingli], li se[[ fil-lejl talErbg[a, f’Woolwich (distrett ta’ Londra).

I]-]ew; ir;iel – Michael Adebolajo u Michael Adebowale – jinsabu l-isptar ta[t g[assa stretta wara li spi//aw midrubin millPulizija fuq suspett li kienu huma li bi//ru kiesa[ u biered lis-suldat Lee Rigby waqt li dan kien g[addej g[all-affari tieg[u u b[ala ‘protesta dwar il-qtil ta’ Musulmani ta[t idejn il-militar Britanniku f’pajji]i b[all-Afganistan’.

Intant, ra;el ie[or identifikat b[ala Abu Nusaybah u li nhar il-:img[a kien intervistat waqt il-programm ‘Newsnight’ tal-BBC, sostna li l-uffi/jali tas-servizzi sigrieti Britanni/i, ‘xhur ilu’ kienu avvi/inaw lil Adebolajo biex jaraw ‘jekk hu kienx lest ja[dem mag[hom u jg[addilhom l-informazzjoni’.

Skont Nusaybah, l-allegat qattiel ta’ Rigby irrifjuta li jikkopera mal-uffi/jali u b’rapporti, ilbiera[, jg[idu li l-Pulizija kienu qeg[din jistennew biex jarrestaw lil tal-ewwel mattmiem tal-intervista li xxandret fil-lejl tal:img[a.

Nusaybah in]amm fuq suspett li ppjana, [ejja u anki ‘instiga’ atti ta’ terrori]mu; i]da kelliema g[all-Pulizija tennew li l-arrest, ;ewwa l-bini tal-BBC, ma kienx marbut direttament mal-qtil ta’ Lee Rigby.

Aktar kmieni din il-;img[a, sorsi qrib linvestigazzjoni dwar l-a[[ar ka] ta’ terrur f’Londra qalu li ]-]ew; ir;iel (it-tnejn ta’ dixxendenza Ni;erjana) issuspettati bl-

FRANZA

Suldat attakkat f’Pari;i

Suldat Fran/i] ta’ 25 sena li kien waqt ronda f’Pari;i ;ie aggredit minn ra;el ta’ madwar 30 sena mill-Afrika ta’ Fuq. Is-suldat intlaqat diversi drabi f’g[onqu b’sikkina. Il-militar ikkonferma li s-suldat sofra ;rie[i gravi, imma mhux filperiklu tal-mewt. Hu ttie[ed fi stazzjon tal-ferrovija fejn ing[ata l-ewwel g[ajnuna.

Skont il-gazzetta Le Parisien, l-aggressur kellu daqna twila u ta[t il-;akketta tieg[u kien bi [wejje; tipikament stil G[arbi. Hu [arab mill-post. Is-suldat kien qieg[ed jissorvelja zona kummer/jali b[ala parti minn pjan ta’ soveljanza kontra t-terrori]mu.

L-ITALJA

Vittma tal-mafja dikjarat beatu

Ra;el kommoss jieqaf fis-sit fejn inqatel is-suldat Lee Rigby, fl-in[awi ta’ Woolwich, f’Londra

aggrediment tas-suldat, ‘kienu mag[rufa masservizzi tas-sigurtà (Britanni/i) tal-M15’, i]da luffi/jali sigrieti ma kenux jemmnu li l-ir;iel setg[u jkunu ta’ theddida.

Intant, il-Prim Ministru Britanniku, David Cameron, di;à qal li kumitat parlamentari g[andu jinvestiga r-rwol tas-servizzi tas-sigurtà meta sal-biera[ – proprju tlett ijiem wara l-qtil ta’ Rigby – il-Pulizija baqg[et ma ressqitx akku]i formali fil-konfront tas-suspettat.

L-a[[ar rapporti tennew li Adebolajo u Adebowale jinsabu f’kundizzjoni stabbli (flisptar) u hu mag[ruf li dawn it-tnejn m’huma ‘fl-ebda kundizzjoni xierqa’ biex ikunu interrogati mill-Pulizija.

’Il fuq minn [amsin elf ru[, ilbiera[, f’Palermo, attendew g[allbeatifikazzjoni tal-qassis Kattoliku Giuseppe Puglisi, li mexxa kru/jata biex it-Taljani ma jbaxxux rashom g[arrikatt tal-Mafja, u li fl1993 spi//a maqtul millistess organizzazzjoni kriminali.

I/-/erimonja fejn Don Puglisi ;ie ddikjarat beatu, immarkat il-pass ta’ qabel l-a[[ar biex isir venerat b[ala qaddis.

Dan, meta Puglisi sar anki l-ewwel vittma talkriminalità organizzata li ;ie ddikjarat martri millKnisja Kattolika.

‘Padre Giuseppe’, kif

kienu jafuh il-parru//ani tieg[u, qala’ tiri ta’ arma minn assassin waqt li kien qieg[ed quddiem l-istess knisja ta’ Palermo fejn kien i[e;;e; lid-devoti biex jisfidaw lill-kapijiet mafju]i.

Il-qtil ta’ Puglisi se[[ proprju dakinhar li g[alaq sitta u [amsin sena, u llum, sitt ir;iel qeg[din jiskuntaw [abs g[al g[omorhom b’konnessjoni mad-delitt.

Fl-a[[ar snin ta’ [ajtu, Don Giuseppe Puglisi ]ied kontinwament il-kundanna ]orra g[all-kriminalità organizzata u anki allega ‘ftehim u kooperazzjoni’ bejn mafju]i u numru ta’ personalitajiet politi/i.

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

Lokali

23

MALTA JOURNALISM AWARDS 2013

GO tisponsorja il-kategorija ta’ :urnali]mu Stampat – Features GO g[adha kemm ing[aqdet mal-Istitut tal:urnalisti Maltin (I:M) biex tisponsorja lkategorija ta’ :urnali]mu Stampat – Features tat-23 edizzjoni tal-Malta Journalism Awards (MJA).

L-Awards huma organizzati fuq ba]i annwali mill-Istitut tal-:urnalisti Maltin (I:M). B’kollox hemm 16-il kategorija u dik tal-:urnali]mu Stampat – Features hi fost l-aktar kompetittiva..

Meta kien qed jitkellem dwar is-s[ubija bejn i]]ew; entitajiet waqt konferenza tal-a[barijiet li saret fl-uffi//ju ewlieni ta’ GO fil-Marsa, il-Kap Kap

E]ekuttiv ta’ GO, Yiannos Michaelides qal li Go hi kburija li qed ting[aqad mal-Istitut tal-:urnalisti Maltin u ma’ dan l-avveniment presti;ju].

Dawk li ;ew nominati fil-kategorija ta’ :urnali]mu Stampat – Features huma Lino Bugeja (Sunday Times), Kristina Chetcuti (Sunday Times), Claudia Calleja (The Times), Chris Peregin (The Times) u Clinton Sammut (In-Nazzjon).

Il-finalisti se jit[abbru l-:img[a 31 ta’ Mejju fi SmartCity, filwaqt li r-rebbie[a jit[abbru s-Sibt 15 :unju fil-Lukanda The Palace f’Tas-Sliema.

Fl-1998, titjira tal-Emirates ni]let g[all-ewwel darba f’Malta.

Minn dakinhar, Emirates baqg[et tipprovdi konnessjoni vitali minn Malta lejn destinazzjonijiet fil-lvant. Biex timmarka dan lanniversarju, numru ta’ banners tal-Emirates ‘Hello Tomorrow’ kienu mtella’ fil-carpark tal-Ajruport ta’ Malta filwaqt li video b’sekwenza di;itali kien installat fiz-zona ‘Baggage Reclaim’

Emirates timmarka [mistax-il sena f’Malta {mistax-il sena wara t-tnedija tas-servizzi tag[ha lejn Malta, limpenn tal-linja tal-ajru lejn issuq Malti jibqa’ wie[ed b’sa[[tu b[al qatt qabel. Billi tipprovdi a//ess essenzjali u ta’ kuljum lejn il-Lvant, Emirates g[andha impatt po]ittiv dirett fuq l-ekonomija Maltija u ;arret ’il fuq minn 490,000 passi;;ier mis-sena 1998.

Ikklassifikata b[ala ttrasportatur ewlieni minn Malta lejn il-Lvant, l-Emirates topera titjira ta’ kuljum lejn Dubaj b’g[a]la li jekk irid il-passi;;ier jin]el f’Larnaka, ?ipru.

Bit-tkabbir re/enti talajruplan, l-Emirates b[alissa topera r-rotta Malta-?ipruDubaj b’Boeing 777-200. Dan lajruplan joffri 274 post f’konfigurazzjoni ta’ tliet klassijiet.

Minbarra s-servizz talpassi;;ieri, l-Emirates

SkyCargo kompliet i]]id ilkapa/ità ta’ ;arr ta’ merkanzija minn 13-il tunnellata g[al 17-il tunnellata fuq il-Boeing 777200.

G[alkemm g[add ta’ destinazzjonijiet tal-Emirates b[all-Awstralja, il-g]ejjer talMawrizji, tal-Maldivi u tasSeychelles fl-O/ean Indjan, i/?ina, it-Tajlandja u l-Afrika t’Isfel qeg[din kulma jmur i]idu fil-popolarità mal-Maltin, ittitjiriet lejn Dubaj u ?ipru jibqg[u fil-qu//ata taddestinazzjonijiet popolari.

B[alissa, l-Emirates g[andha rotta lejn 133 belt madwar iddinja. Il-flotta hi wa[da ;dida u teknolo;ikament avvanzata tant li l-200 ajruplan huma mg[ammra bl-aqwa kumditajiet li hawn fis-suq. Barra minn hekk, l-Emirates hi l-akbar operatur tal-Airbus A380 u talBoeing 777.

Waqt il-konferenza tal-a[barijiet organizata mill-GO plc flimkien mal-Istitut ta’ :urnalisti Maltin (I:M).

Mix-xellug – Yiannos Michaelides, il-Kap E]ekuttiv GO plc, Malcolm J. Naudi, Chairman tal-I:M u Joe A. Vella, Segretarju :enerali tal-I:M

24

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

Feature

I;;ieldu g[ad-dinjità u l-libertà tag[hom wara li g[al snin s[a[ baxxew rashom g[ad-dittatorjat tar-re;im ta’ Gaddafi.

I;;ieldu g[all-futur a[jar ta’ wliedhom< g[all-futur tal-Libja.

Misrata - A New Name hu ktieb dwar dak kollu li g[addew minnu n-nies ta’ Misrata. L-awtur Ibrahim Dermish inkluda artikli dwar kif il-media internazzjonali rrappurtat ir-rivoluzzjoni tal-poplu Libjan f’din ilbelt.

F’intervista li g[amlet Amy Borg, Ibrahim Dermish jispjega rra;uni wara l-g[a]la ta’ dan il-ktieb dwar din ilbelt imfissra minnu b[ala /-/entru tannegozju fil-Libja.

L-g[ajnuna minn Malta lill-poplu ta’ Misrata mfissra mill-awtur Ibrahim Dermish b[ala “kru/jali daqskemm kien il-Konvoj ta’ Santa Marija g[all-Maltin fi ]mien it-Tieni Gwerra Dinjija”

Il-poplu Libjan i[ossu liberu “Jekk jirnexxilna nirb[u, a[na qed nav]aw lilkom, annimali, li a[na mhu se na[fru lil [add minn Misrata.

A[na se nistupraw lin-nisa tag[kom.” Dan hu l-ewwel vers miktub minn Ibrahim ikkwotat minn graffiti m[a]]a fuq [ajt fil-belt ta’ Misrata minn suldati tar-re;im ta’ Gaddafi fi ]mien il-gwerra filLibja.

Ibrahim g[a]el li jibda b’din il-fra]i g[aliex [ass li kien kliem li we;;a’ lil [afna f’Misrata u xtaq li l-popli barra mil-Libja jifhmu t-tbatija tal-poplu Libjan. {afna nies jistaqsu g[aliex il-forzi ta’ Gaddafi ;;ieldu b’tant [ruxija lir-ribelli f’Misrata. Ir-ra;uni, spjega Ibrahim, hi g[aliex in-nies f’Misrata ma ridux ja//ettaw li n-nisa ji;u stuprati. L-awtur Libjan isemmi b’kuntrast kif fil-pajji]i /ivilizzati, meta tisma’ bi stupru ta’ mara, irreat hu gravi [afna u kwa]i kwa]i fil-livell ta’ qtil.

“G[alhekk ir-ribelli f’Misrata ma ridux li l-Libja tkun e//ezzjoni, fejn ikollhom ibaxxu rashom g[al stupri li jsiru quddiemhom stess minbarra s-swat u t-torturi. Issuldati ta’ Gaddafi marru f’Misrata mhux biss biex joqtlu imma biex jisirqu, jistupraw lin-nisa u jkissru lbelt kollha.”

Ibrahim g[andu l-[sieb li fil-jiem li ;ejjin jippubblika l-

ktieb f’Misrata stess u qed jistenna li kull Libjan li se jaqrah jaf jer;a’ j[oss u jg[addi mis-sens ta’ bi]a’ li di;à esperjenza. Ir-ra;uni g[aliex dan il-ktieb l-ewwel kien ippubblikat f’Malta hi min[abba li fil-Libja m’hemmx min jistampa lkotba. G[alhekk fit-2 ta’ Mejju li g[adda ppre]enta lktieb fl-Università ta’ Malta.

Ra;uni o[ra g[aliex Ibrahim Demish g[a]el li jippubblika lktieb f’Malta hi min[abba ssehem ewlieni ta’ pajji]na biex Misrata ma waqg[etx ta[t ilforzi tad-dittatur Muammar Gaddafi. G[alhekk ilpubblikazzjoni f’Malta hi turija ta’ ringrazzjament.

Ibrahim spjega li n-nies ta’ Misrata j[arsu lejn il-mod kif ;iet irrappurtata r-rivoluzzjoni mill-media internazzjonali bi gratitudni g[aliex [assew li lbqija tad-dinja fehmet dak li kien g[addej minnu l-poplu Libjan.

Hu semma wkoll lill-Prim Ministru Malti ta’ dak i]]mien, Lawrence Gonzi , li [a de/i]jonijiet li g[alih (Ibrahim), u l-bqija tal-poplu f’Misrata g[amlulhom kura;;.

Li ma kienx g[all-;urnalisti, l-istorja ta’ Misrata llum ma te]istix. Issa hemm evidenza storika. Fil-ktieb hu jitkellem dwar l-atro/itajiet li esperjenza l-poplu Libjan li ddeskriviehom ina//ettabbli.

“Jien kont noqg[od 15-il

kilometru barra mi/-/entru ta’ Misrata. Kelli razzett ]g[ir u d-dar kienet tmiss mar-razzett.

Tlift kollox min[abba rrivoluzzjoni. Ftiet jiem wara li beda l-;lied ;ew f’dari ssuldati ta’ Gaddafi u [aduli kollox. Kulma [allewli kien ilpassaport Amerikan. {aduli kull karta li kelli, kull video u cd li kelli. {aduli kull [a;a li tista’ toffri informazzjoni.

Fosthom kelli 140 file li [arqu, tliet kompjuters u 1,400 ktieb [arquhom ukoll. Id-dar tieg[i spi//at fil-mira ta’ sparaturi u bombi. Minkejja dan kollu, jien i[ossni xxurtjat, l-aktar meta na[seb f’dak li ;ara lil [biebi u lill-;irien. U[ud minnhom [atfuhom is-suldati ta’ Gaddafi, arrestawhom, ittorturawhom u [afna minnhom qatluhom. Wara li g[adda kollox [assejt li kelli nag[mel xi [a;a u g[a]ilt li nikteb dwar dak li rajt u li esperjenzajt u g[adni qed nesperjenza g[aliex ftit taljiem ilu;fil-15 ta’ Mejju, sabu aktar nies midfuna - 20 b’kollox fosthom familja s[i[a, l-omm, il-missier u ]ew;t itfal.”

Fl-a[[ar tal-ktieb mill-pinna ta’ Ibrahim hemm l-ismijiet kollha ta’ dawk li nqatlu f’Misrata. 1,529 b’kollox. 109 persuni g[adhom ma nstabux u f’Misrata hemm aktar minn 6,000 binja mkissra blisparaturi u l-bombi. g[al pa;na 25

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

Feature

25

Malta g[enet fir-reb[a kontra Gaddafi minn pa;na 24

Fil-ktieb hemm artiklu li jiddeskrivi lil Misrata dak i]]mien b[ala post ideali fejn tista’ tin;ibed xena g[al xi film tal-gwerra li mdorrijin naraw i/-/inema jew fuq it-televi]joni.

Issib tankijiet tal-gwerra, bini mwaqqa’, nies mejta fit-triq u minn [in g[al ie[or kont tisma’ sparaturi u splu]jonijiet.

Ibrahim spjega wkoll li g[alkemm fi bliet o[ra b[al Benga]i u Tripli n-nies batew [afna, ]gur li ma esperjenzawx dak li se[[ f’Misrata, b’nies ta’ Gaddafi fi/-/entru tal-belt.

Hu ]ied li fir-rivoluzzjoni talpoplu Libjan, in-NATO qatt ma intervjeniet f’Misrata g[aliex b[all-pajji]i l-o[ra li intervjenew, kienu qed ja[sbu, u sa /ertu punt xtaqu, li l-pajji] jinqasam fi tnejn. Huma kienu [asbu li Gaddafi se jirnexxilu j]omm Misrata ta[t idejh u b’hekk kien jirnexxilu j]omm nofs il-pajji] ta[t il-kontroll tieg[u. Kien g[alhekk li Gaddafi u t-truppi tieg[u ;;ieldu bi [ruxija l-battalja f’Misrata.

Staqsejtu wkoll kif il bqija tad-dinja t[ares lejn il-Libja u lpoplu Libjan. Ibrahim sostna li sfortunatament in-nies g[adhom i[arsu lejn il-Libja b[al pajji] perikolu] g[aliex jisimg[u stejjer dwar ;lied u splu]jonijiet b[alma ;ara ftit tal-jiem ilu f’Benga]i. I]da filverità l-Libja hi f’sitwazzjoni a[jar mill-pajji]i l-o[ra li wkoll i;;ieldu g[ad-demokrazija b[all-E;ittu u t-Tune]ija.

F’dawn i]-]ew; pajji]i hemm il-fratellanza Musulmana li qed tikkontrolla u fil-Libja dan ilgrupp kiseb biss 20 si;;u flelezzjoni.

“Il-Libja fortunatament g[andha [afna ri]orsi naturali, partikolarment i]-]ejt u ninsabu wkoll f’po]izzjoni strate;ika.

Min[abba f’hekk sibna kooperazzjoni minn diversi pajji]i. Mhux b[alma qed ji;ri fis-Sirja. {add ma ddefenda lil dan il-pajji] g[ax m’hemmx ri]orsi naturali.

Ming[ajr dubju l-pajji]i li taw l-g[ajnuna b[al Franza u lIngilterra g[amlu dan g[ax iridu jgawdu minn dak li toffri l-art Libjana u g[aliex le!

A[na kellna b]onnhom u g[enuna b[alma huma g[andhom b]onn lilna.”

Ibrahim kompla jispjega li dde/i]joni ta’ Franza li tattakka qag[diet ta’ Gaddafi kienet kura;;u]a. “Fl-ewwel lejl ta’ attakki mill-ajru kont di;à tlift id-dar tieg[i u kont qed ng[ix ma’ [ija. {in minnhom [ri;t inpejjep sigarett barra. Kienu xi d-9pm u f’daqqa wa[da smajt splu]jonijiet kbar. Kienu l-ewwel missili mmirati ftit ’il barra minn Misrata. G[ajjatt lill-familja tieg[i biex nitilg[u fuq il-bejt u bdejna ng[oddu lajruplani li kienu ;ejjin.

“Dak il-[in ilkoll kemm a[na [assejna b[al meta tkun f’nofs ta’ ba[ar u xi [add ma tafx minn fejn jitfag[lek ;akketta ta’ salvata;;! A[na ;;ilidna bil-forza kollha li kellna g[ad-dinjità tag[na.”

Hu jsemmi kif issa li g[adda kollox, il-poplu Libjan i[ossu liberu, partikolarmet in-nies ta’ Misrata. F’din il-belt, li hi ttielet l-akbar belt Libjana, innies peress li huma orjentati sew mas-settur tan-negozju rnexxielhom jie[du vanta;; mill-effett li [alliet il-gwerra.

L-ajruport ta’ Misrata sar ajruport internazzjonali, fejn ta’ kuljum 1,400 passi;;ier i[allu l-pajji] biex i]uru pajji]i o[ra g[al diversi ra;unijiet li jistg[u jkunu ta’ negozju u studju. F’Misrata hemm ukoll l-akbar port fil-Libja.

“Misrata mhix tistenna l-flus ming[and il-Gvern biex tinbena mill-;did. Illum nara tfajliet fit-triq, ;uvintur fuq ilmuturi tag[hom u nara [wienet tal-fjuri. Hekk irrid nara l-[ajja f’Misrata biex tkompli tikber it-tama ta’ futur a[jar,” sostna Ibrahim.

Madankollu, Ibrahim qal li minkejja li j[arsu lejn il-futur tal-pajji] b’ottimi]mu, hemm ukoll ir-realtà ta’ kri]i politika g[aliex ir-re;im ta’ Muammar

L-awtur Ibrahim Dermish meta aktar kmieni dan ix-xahar nieda l-pubblikazzjoni tieg[u dwar Misrata li kienet t[oll u torbot kif kienet se tintreba[ il-gwerra fil-Libja

Gaddafi ma [alliex istituzzjonijiet li bihom jista’ jimxi l-pajji]. G[alhekk hemm il-kunfu]joni fit-tmexxija.

Ibrahim innifsu ma jistax jemmen li ta’ 69 sena vvota f’elezzjoni demokratika f’pajji]u. Ma jistax jemmen li n-nisa kellhom dritt g[all-vot.

“Hemm pajji] wie[ed li jinkwieta lil-Libjani. Ir-ra;uni li l-Qatar g[en lil dan il-pajji].

Minkejja li l-Qatar hu pajji] ]g[ir, hu sinjur [afna u jekk jirnexxilhom jinfiltraw lin-nies fejn iridu huma, il-Qatar jibda jikkontrolla l-Libja. Xi [a;a li l-Libjani ]gur li ma jridux g[aliex hemm suspetti serji li min imexxi l-Qatar, il-Prin/ep Tamin Bin Hamed Bin Khalifa Al-Thani, hu b[al Gaddafi u lQatar qed jissemma li qieg[ed ukoll jiffinanzja gruppi terroristi/i biex anke jkollu kontroll tal-Libja.”

Ibrahim mar lura pajji]u wara aktar minn 30 sena biex

jara lil ommu. G[adda 20 sena jg[ix l-Istati Uniti u 12-il sena Malta. G[alhekk i[oss li ma’ pajji]na g[andu rabta qawwija.

Hu rringrazzja lill-poplu Malti g[al dak kollu li g[amel mal-poplu Libjan. Meta jsemmi lil Lawrence Gonzi, li fi]-]mien tal-gwerra fil-Libja kien il-Prim Ministru – jg[id li dan kien bniedem ta’ kura;; kbir.

“F’isem il-poplu ta’ Misrata nirringrazjah tal-kura;; li wera fid-de/i]joni meta ma [alliex li]-]ew; piloti Libjani jer;g[u lura l-Libja wara li kienu [arbu. Minflok offrielhom kenn politiku.”

Ibrahim Dermish beda jikteb il-ktieb tieg[u f’Misrata stess.

I]da kif is-sitwazzjoni filpajji] inbidlet g[al wa[da perikolu]a [afna, ;ie lura Malta fejn kompla jikteb dwar dak kollu li kien qed ise[[ f’pajji]u. Kellu biss 50 ewro fil-but u ]ew; qomos. Sab

g[ajnuna u kenn ming[and [bieb tieg[u Maltin. “Qatt ma nista’ ninsa dak li g[amiltu mieg[i u mal-poplu Libjan kollu. Ta’ dan, grazzi.

G[entuna nirb[u d-dinjità tag[na u l-libertà li tant xtaqna u ;;elidna g[aliha.”

Ir-rivoluzzjoni fil-Libja hi parti mir-rivoluzzjonijiet li se[[ew fil-pajji]i tal-Afrika ta’ Fuq. Fil-Libja kollox beda tTlieta 15 ta’ Frar tal-2011 bi protesti fil-belt ta’ Benga]i kontra t-tmexxija ta’ Gaddafi.

Dawn il-protesti waslu g[all;lied bejn ir-ribelli li riedu llibertà u l-forzi tar-re;im. Il;lied baqa’ g[addej disa’ xhur s[a[.

Kien fl-20 ta’ Ottubru li Gaddafi nqatel wara li pprova ja[rab mill-belt ta’ Sirte. Fit23 ta’ Ottubru tal-2011, il;urnata li fiha spi//a l-;lied, il-Libja ;iet dikjarata pajji] [ieles mid-dittatorjat ta’ Muammar Gaddafi.

26

Televi]joni

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

cable#digital tv televiΩjoni Favourite Ch.

melita 31#108, GO Plus 106

07.00 Kollox ma’ Kollox • 09.30 {in g[al Kollox (r) • 11.00 Belle Donne • 12.30 Teleshopping • 13.00 Bejnietna • 15.00 Sibt Kuntatt • 18.00 Teleshopping • 18.30 Arkivji tan-Nies • 19:45 - News Point • 21.00 }vintura (drama) • 22.00 Miraklu (drama).

Iris

melita 176

13.15 La legge del crimine. Film 2009 • 15.00 Goodbye Mr Holland. Film ’95 • 17.30 Bastardo dentro. Film 2005 • 19.15 - L‘ombra del dubbio. Film ’99 • 21.05 Schegge di paura. Film ’96 • 23.20 Onora il padre e la madre.

Film 2007 • 01.30 Animals. Film ’97.

BBC Entertainment

melita 300, GO Plus 301

07.15 Penelope K, by the way • 07.25 Me Too! • 07.45 Teletubbies • 08.10 Balamory • 08.30 The Weakest Link • 09.15 My Family • 09.45 After You’ve Gone • 10.15 Keeping up Appearances • 10.45 The Green Green Grass • 11.15 2point4 Children • 11.50 My Family • 12.20 Lead Balloon • 12.50 Lark Rise to Candleford • 13.45 Jam and Jerusalem • 14.15 The Weakest Link • 15.00 Doctors • 17.25 Doctor Who • 18.10 The Green Green Grass • 18.40 Walk on the Wild Side • 19.10 Lark Rise to Candleford • 20.00 As Time Goes By • 20.30 Watson & Oliver • 21.00 Love Life • 21.50 Waking the Dead • 22.40 Spooks • 23.30 Being Erica.

TCM

melita 310, GO Plus 701

06.30 How the West Was Won. Film ’62 (U) • 09.00 Show Boat. Film ’51 (U) • 10.50 North by Northwest. Film ’59 (PG) • 13.15 Singin’ in the Rain.

Film ’52 (U) • 15.00 Guns for San Sebastian. Film ’68 (A) • 16.50 Rhapsody. Film ’54 (U) • 18.50 Little Women. Film ’49 (U) • 21.00 Cool Hand Luke. Film ’67 (A) • 22.55 Dark of the Sun. Film ’68 (X).

MGM Movies

melita 312, GO Plus 702

07.15 Where Angels Fear to Tread. Film ’91 (PG) • 09.05 Fluke. Film ’95 (PG) • 10.40 The Purple Rose of Cairo. Film ’85 (PG) • 12.00 Viva Maria!

Film ’65 (A) • 13.50 Saved! Film 2004 • 15.20 MGM’s Big Screen • 15.35 Johnny Be Good. Film ’88 (15) • 17.00 Bound for Glory. Film ’76 (A) • 19.25 Breaking In. Film ’89 (15) • 20.55 Big Screen Legends • 21.00 Fires Within. Film ’91 (15) • 22.25 Eye of the Needle. Film ’81 (AA).

Discovery Channel

melita 400, GO Plus 501

07.15 Motor City Motors: Ice Bikes • 08.10 Mythbusters: Mission Impossible Face Off • 09.05 Destroyed in Seconds • 09.55 Extreme Engineering: Super Fast Warship • 10.50 American Guns: Nock Gun#20 Pound 50 Cal • 11.40 Finding Bigfoot: Secrets of the Search • 12.35 Auction Kings: Homemade Hot Rod: Zebra Drum • 13.05 Auction Kings: Wrestling Belt: Temple Guardians • 13.30 Baggage Battles • 14.00 Baggage Battles • 14.25 Gold Rush: Rock Bottom • 15.20 Gold Divers: Go Big or Go Home • 16.15 Wheeler Dealers: Porsche Boxster • 17.10 Ultimate Survival: China • 18.05 Curiosity: How Will the World End? • 19.00 How It’s Made • 20.00 Man, Woman, Wild: Scottish Highlands Peril • 21.00 Head Games: Seeing is Believing • 22.00 Body Bizarre • 23.00 Dangerous Flights: Cockpit Crisis.

Melita More

melita 802

08.00 Hollywood Buzz • 08.30 Private Practice • 12.30 Glee • 13.15 Suburgatory • 19.15 How I Met Your Mother • 19.40 2 Broke Girls • 20.05 Whitney • 20.30 Dallas • 21.15 SMASH • 22.00 VEEP • 22.30 Suits • 23.15 Person of Interest • 24.00 The Mentalist • 00.45 Alcatraz • 01.30 30 Rock.

Biography Channel

melita 411

06.30 Storage Wars: Dial C for Chupacabra • 10.00 Celebrity House Hunting: Danny Bonaduce • 10.30 Celebrity House Hunting: Ice-T and Coco • 11.00 Celebrity House Hunting: Debbie Gibson • 11.30 Celebrity House Hunting: Verne Troyer • 12.00 Celebrity House Hunting: Andy Dick • 12.30 Celebrity House Hunting: Barry Williams • 13.00 Celebrity House Hunting: Corey Feldman • 13.30 Celebrity House Hunting: Carnie Wilson • 14.00 Celebrity House Hunting: Shannen Doherty • 14.30 Celebrity House Hunting: Bret Michaels • 15.00 Celebrity House Hunting: Lisa Rinna • 15.30 Celebrity House Hunting: Biz Markie • 16.00 Celebrity House Hunting: Stephen Baldwin • 16.30 Celebrity House Hunting: Janice Dickinson • 17.00 Celebrity House Hunting: Rowdy Roddy Piper • 17.30 Celebrity House Hunting: Ice-T and Coco • 18.00 Celebrity House Hunting: Verne Troyer • 18.30 Celebrity House Hunting: Debbie Gibson • 19.00 Celebrity House Hunting: Shannen Doherty • 19.30 Celebrity House Hunting: Stephen Baldwin • 20.00 A Gypsy Life for Me • 21.00 Dance Moms: It All Ends Here • 22.00 Barter Kings: First Comes Love Then Comes Trading • 23.00 A Gypsy Life for Me.

Eurosport

melita 600, GO Plus 801

08.30 UCI World Tour Cycling • 09.45 Porsche Supercup Motor Racing: Monaco (live) • 10.30 Get Ready for Roland Garros • 10.45 The French Open Tennis: Day 1 (live) • 15.00 UCI World Tour Cycling: Giro d’Italia: Stage 21, Riese Pio X - Brescia (live) • 17.30 The French Open Tennis: Day 1 (live) • 21.00 Game, Set and Mats • 21.30 The French Open Tennis • 22.30 Motorsports Weekend • 22.45 World Series by Renault • 23.15 World Superbike Series Motorcycle Racing.

Eurosport 2

melita 601, GO Plus 802

• 07.30 Get Ready for Roland Garros • 07.45 Power Horse Cup Tennis • 09.00 The French Open Tennis • 11.00 The French Open Tennis: Day 1 (live) • 21.00 UCI Europe Tour Cycling • 22.30 Game, Set and Mats • 23.00 Arena Football.

NET Television melita 102, GO Plus 102

07.00 10.00 11.00 12.00 12.30 14.00 14.05 15.00 15.05 16.15 17.00 18.00 18.10 18.40 19.30 19.45 20.30 21.30 21.35 22.30 23.00

NET News Telebejg[ U/u[ Anali]i tal-A[bar (r) Telebejg[ NET News Newsroom (r) NET News Premier (r) Trott u Galopp Sport Extra NET News Flusek (r) NetWorks G[alik fl-Ewropa NET News, NET Sports, NET Meteo Replay NET News (ikompli) Replay L-Istorja tal-Futbol Malti (r) NET News.

TVM 07.00 08.00 08.20 08.50 09.40 10.30 12.00 12.10 14.00 14.05 15.30 16.00 16.05 16.40 17.10 18.00 18.10 19.00 20.00 20.45

23.15 23.40

melita 101, GO Plus 101

L-G[odwa t-Tajba Madwarna Storjografija Nisa Straordinarji Auschwitz (episodju 2) Malta u Lil Hinn Minnha A[barijiet {add G[alik A[barijiet (ikompli) {add G[alik Teleshopping A[barijiet Teleshopping Gadgets Aqta’ Kemm A[barijiet Mixage Auschwitz (episodju 2) A[barijiet American Idol (epis. 16) A[barijiet fil-Qosor Malta u Lil Hinn Minnha (r).

TVM 2 melita 104, GO Plus 104

07.00 News 08.20 G[awdex illum 08.50 Kelma l-{ajja 09.00 Quddiesa 09.45 Sensilhena 10.30 Lenti 11.20 Nisa Straordinarji 12.10 Human Mind 13.10 Ruggers 13.30 GFA Roundup 14.00 Starboard 14.30 Ti;rijiet Biss 1`5.00 3 Ponter 15.30 Paqpaq 16.15 Mixage 17.00 Luxdesign 18.00 Malta u lil hinn minnha 19.30 A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19.40 History of Science 20.25 A[barijiet bl-Ingli] 20.30 Madwarna 21.00 Kontrattakk 23.00 Paqpaq (r).

ONE 08.30 09.00 09.30 11.05 11.20 11.45 12.30 13.30 13.40 14.30 17.10 17.30 17.40 19.30 20.15 22.35 23.15 23.45

melita 103, GO Plus 103

ONE News {ajja (r) Aroma Kitchen (r) Teleshopping Ieqaf 20 minuta Pink Panther Mad-Daqqa t’G[ajn (r) ONE News Ir-Rangers (Omnibus) Bla A;enda (r) Teleshopping ONE News L-Argument ONE News Arani Issa On D road ONE News Bla A;enda (r).

Samuel L. Jackson b[ala Danny Roman u J.T. Walsh b[ala Inspector Niebaum f’xena mill-film polizjesk tal-1998 IL NEGOZIATORE (Rete 4, 21.30)

Raiuno melita 150 GO Plus 201

06.30 Unomattina in famiglia 09.20 Tg1 L.I.S 09.35 Mixitalia 10.00 Linea verde orizzonti 10.30 A Sua Immagine 10.55 Santa messa dalla Chiesa San Tommaso in Castelfranco di Sopra (Arezzo) 12.00 Recita Angelus 12.20 Linea verde 13.30 Tg 1 telegiornale 14.00 Domeinca In - Arena 16.25 Che tempo fa 16.30 Tg 1 telegiornale 16.35 Domenica in 17.45 Football. Coppa Italia.

Roma v Lazio 20.00 Tg 1 20.40 Affari tuoi 21.30 Il signore della truffa 23.45 Speciale Tg 1 00.50 Tg 1 notte 01.15 Cinematografo - Speciale Cannes.

Raidue 06.30 10.10 10.50 11.30 13.00 13.30 13.45 15.50 17.20 20.30 21.00 23.30 00.35 01.00 01.35

melita 151, GO Plus 202

Real School Ragazzi c’è Voyager A come avventura Mezzogiorno in famiglia Tg 2 giorno Tg 2 motori Delitti in paradiso. TF Omicidio in prima serata.

Film 2011 L’amore non basta Tg 2 notizie F1 GP Monaco La domenica sportiva Tg 2 notizie Protestantesimo Io non son qui. Film 2007.

Raitre 07.05 08.00 09.25 10.15 10.45 11.05 11.30 12.00 12.25 12.55 13.25 14.00 14.15 14.30 15.05 17.15 18.05 19.00 19.30 20.00 20.10 22.35 24.00

melita 11#152, GO Plus 203

La grande vallata. TF Totò cerca pace. Film ’54 Doc Martin Rai Educational Tgr Estovest Tgr Mediterraneo Tgr Regioneuropa Tg 3 Telecamere salute Rai Educational Passepartout Tg regione Tg 3 In 1#2 ora 96˚ Giro d’Italia Processo alla tappa Equitazione. GP di Roma Tg 3 Tg regione Blob Che tempo che fa Off the Report Tg 3

00.15 Telecamere 01.25 Si prende una rtagazza, una qualunque li a caso 01.35 Silenzio... si sogna. Film ’86.

Canale 5 melita 16#154, GO Plus 205

08.00 Tg 5 mattina 08.50 Le frontiere dello spirito 09.40 Ciak Junior 10.10 Tg com 10.30 La vita dei mammiferi 12.00 Melaverde 13.00 Tg 5 13.40 L’arca di Noè 14.00 Anna e i cinque - La nuova serie 16.30 Lo show dei record 18.50 The Money Drop 20.00 Tg 5 20.40 Striscia la notizia 21.30 Amici 00.10 Tg 56 notte 00.40 Striscia la domenica 01.55 Abbiamo solo fatto l’amore. Film ’98.

Rete 4 07.05 07.55 09.00 10.00 11.00 11.30 12.00 13.00 14.00 14.40 16.00 18.55 19.35 20.30 21.30 00.25

02.20

melita 14#153, GO Plus 206

Tg 4 night news Vita da strega La notte della sindone Santa Messa Le storie di viaggio a...

Tg 4 Pianeta mare Ricette all’italiana Tg 4 Dove vai in vacanza? Film ’78 Apocalypse. Film 2006 Tg4 Telegiornale Tierra de Lobos Tempesta d’amore. soap Il negoziatore. Film ’98 Shadow Program. Film ’97 Frenzy. Film ’72.

Italia 1 melita 20#155, GO Plus 204

07.00 Buona fortuna. Charlie. sitcom 07.40 Cartoons 10.35 Spymate. Film 2003 12.15 Studio aperto 12.30 Superbike. GP d’Europa 13.45 Fuori giri 14.25 Tom & Jerry: The Fast and the Furry. Film cartoon 2005 16.00 Superbike. GP d’Europa 17.20 The Middle. TF 18.10 Life Bites. sitcom 18.30 Studio aperto 19.00 La mummia. Film ’99 21.25 La mummia - il ritorno.

Film 2001 23.50 The Time Machine. Film 2002.

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

Televi]joni#Radju

27

U?U{

Kif inrabbu l-ulied^ radju Radio 101

NET Television 11.00

Kif qed jitrabbew it-tfal Maltin? Min jg[id li a[jar lit-tfal ikellimhom bil-mod, u tikkore;ihom ming[ajr [afna storbju, min ig[idlek li bi]-]eg[il ma jisimg[ux, min jg[idlek li g[andu jkun hemm sett ta’ regoli u dixxiplina, min jg[idlek li trid tkun [abib mattfal u mhux ;enitur.

Je]istu xi regoli ta’ kif g[andek trabbi lit-tfal,

jew bilfors trid titg[allem mill-esperjenza? }gur li l-istint tal-omm hu importanti fit-trobbija u l-im[abba g[andha tkun prijorità.

Il-mistiedna fl-istudio se jkunu Mary Rose Lewis u Louise Ann Bugeja Tate, li t-tnejn huma ommijiet u Mary Rose hi wkoll nanna.

Tippre]enta l-programm Massimiliana De Martino. Direzzjoni ta’ Fr Louis MSSP.

Fil-Qosor..... ippre]entat minn Mark Gauci llum ddidiskussjoni se tkun dwar l-isba[ ir;eil u nisa ta’ Malta. Fost dawk pre]enti, minbarra l-panel ta’ ]g[a]ag[ tas-soltu, se jkun hemm Ms World Malta u Mr World Malta.

ONORA IL PADRE E LA MADRE (Iris 23.20) - Film drammatiku Amerikan li n[adem fl-2007 b’re;ija ta’ Sidney Lumet u li g[andu fost l-

Radju Malta

93.7 FM

ONE Radio

92.7 FM

RTK

103 FM

Bay Radio

89.7 FM

06.05 ONE Breakfast • 07.05 Aktar Mu]ika • 08.00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem • 08.15 ONE Club Xewqat • 09.00 Mill-:urnali • 10.30 Qawsalla l-{add • 14.00 Il-{add fuq ONE • 15.25 Djarju Kulturali • 16.00 Familja ONE • 18.00 Italo Super Hits • 19.30 Sunday ONE • 20.30 Charmy Time • 22.00 Stetoskopju • 24.00 Music Box • 02.00 Early Mix. Bulletin tal-A[barijiet fis-06.45, 11.45, 17.45, 21.45 u 02.45. A[barijiet fil-qosor 08.45, 09.45, 14.45.

atturi ewlenin lil Philip Seymour Hoffman, Ethan Hawke u Albert Finney. }ew;t a[wa li jkunu g[addejjin minn kri]i kbira ta’ finanzi, jidde/iedu li jwettqu serqa mill;ojjellerija li tkun proprjetà tal-;enituri tag[hom stess!

SCHEGGE DI PAURA (Iris 21.05) - Richard Gere, Edward Norton, Laura Linney u Alfre Woodard huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film thrieller Amerikan li n[adem fl-1996 b’re;ija ta’ Gregory Hoblit. Matulu naraw avukat li fil-Qorti jiddefendi

qasssis li jkun qed ji;i akku]at li qatel lill-ar/isqof.

GOODBYE MR HOLLAND (Iris 15.00) Richard Dreyfuss (fir-ritratt) hu l-protagonist f’dan il-film Amerikan tal-1995 li jkun mu]i/ist ta’ talent li naraw minn xiex ikollu jg[addi. Storja kommoventi.

THE TIME MACHINE (Italia 1 23.50) G[all-a[[ar tas-seklu 19, xjenzjat jirnexxilu jo[loq makkinarju li jippermetti li wie[ed jivvja;;afi]-]mien.

Ibba]at fuq ktieb ta’ H.G. Wells, naraw xi jsir jaf dwar il-futur tad-dinja. Fost l-atturi Samantha Mumba u Guy Pearce, li jidhru fir-ritratt.

LA MUMMIA - IL RITORNO (Italia 1 21.25) - Brendan Fraser u Rachel Weisz, it-tnejn fir-ritratt, huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film ta’ avventura li n[adem fl-2001 b’re;ija ta’ Stephen Sommers.

Fih bosta effetti spe/jali mill-aqwa.

06.00 Fidi u {ajja - Noel Bartolo • 08.30 Mar/i u Bandalori - Joe Chetcuti • 09.30 Focus 101 • 11.00 Mu]ika bla kumment • 12.30 Skor • 18.30 Slowdown - Mark Garrett • 20.30 Allegro Andante Joe Fenech • 22.30 Italomix - Michael Treeby • 24.00 Rajt Malta Tinbidel.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 12.00 u 18.00.

A;;ornamenti ta’ l-a[barijiet: 10.00, 15.00, 17.00, 18.00.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 08.00, 12.00, 18.00.

A;;ornamenti ta’ l-a[barijiet: 10.00, 15.00, 17.00, 18.00.

07.20 Jum :did • 07.50 Avvi]i ta’ Mwiet • 08.00 Quddies • 09.00 TVAM • 10.30 Nis;a • 11.00 Mar/ifest • 11.50 Mwiet u Angelus • 11.58 Xi Qrajt Xi Smajt • 12.10 Music Express • 14.01 Mu]ika u Sport • 18.15 Lino’s Weekender • 19:50 Avvi]i tal-Mewt u r-Ru]arju 20.05 Ri]ultati Sportivi • 20.30 Maltin Biss • 22.05 Erre Be • 23.30 Xi Qrajt, Xi Smajt • 23.33 Ru]arju • 24.00 Classic Hits.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 07.00, 12.00 u 18.00. A;;ornamenti tal-a[barijiet: 10.00, 14.00, 17.00, 20.00 u 22.00. BBC News 15.00 u 21.00.

NETWORKS (NET Television 18.40) - F’dan il-programm

IL SIGNORE DELLA TRUFFA (IRaiuno 21.30) - Sensiela televi]iva li g[andha b[ala protagonist lill-attur Gigi Proietti.

101 FM

06.30 Tmiem il-:img[a 103 FM • 08.30 Quddiesa tal-{add • 09.15 Hello Maks! • 10.10 F’Min qed Ta[seb? • 11.55 Fi {dan il-Mulej • 12.00 Regina Coeli • 12.15 Kotba lil Waslulna • 13.05 Frak mill-Istorja ta’ Malta • 14.05 Fil-:nien • 15.05 Intietef • 15.30 Sunday Drive • 19.00 Ru]arju • 19.25 Ribalta • 22.00 Qaddis tal-Jum • 22.05 Ru]arju • 22.25 Nisimg[ek! • 24.00 Bir-Rispett Kollu.

A[barijiet: fis-06.00, 07.00, 08.00, 11.00, 12.00, 13.00, 15.00, 17.00 u s-18.00.

BBC: 10.00, 14.00, 16.00.

06.30 Bay Breakfast • 10.30 Bay’s Top 40 • 13.30 Ben Glover • 16.30 Weekend Drive • 18.35 RnB Top 20 • 20.30 Hed Kandi • 22.30 Bimbo Jones • 23.30 Noctural Sunshine.

A[barijiet: 6.30 p.m.

Campus FM

103.7 FM

XFM

100.2 FM

Radju Marija

102.3 FM

09.00 Il-Balomba • 09.30 Djalogu fil-Kon/ilju • 10.00 Verdi - g[ejun ta’ mu]ika • 11.00 Classic FM • 12.00 Laudate Dominum • 14.00 BBC World Service.

07.00 The Weekend Breakfast • The XFM Official Countdown • 13.00 The Xfm Chillout Zone • 18.00 The Weekend Special.

07.00 Quddiesa • 08.00 Angelus u Kuntatt • 12.00 Angelus mill-Vatikan u Ru]arju • 12.30 Ru]arju tal-Erwie[ • 13.00 Mill-G]ira tat-3 G[oljiet • 13.30 Mid-Djarju tal-{ajja • 14.00 Il-{add Kumpanija (jinkludi 15.00 Kurunella {niena Divina) • 20.00 Klassi/i u Sagri • 21.00 Magazine • 23.00 {olqa mal-Maltin ta’ Barra • 23.30 A[barijiet Reli;ju]i • 23.50 Kompjeta.

Smash Radio

104.6 FM

Calypso Radio

101.8 FM

07.00 Salvinu Lanzon Magic Moments • 11.00 DJ Frank • 14.00 Non-stop Music.

06.00 Calypso Breakfast - Mario Fenech • 10.00 Dak Kien }mien John Mallia • 13.00 Goldlen Mix - Louis Fenech • 126.00 Mal-Melodija Maltija - Sephora Zammit • 19.00 Let’s Go - Charmaine Vella • 22.00 Night Shift - Chris Aquilina.

28 Klassifikati PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ Gwardaman;a#Birkirkara# Pietà

FLATS spazju]i, kantuniera bi 2 jew 3 kmamar tas-sodda, 2 tal-banju, f’areas sbie[ u kwieti u fl-istess [in /entrali. €78,000. ?emplu lis-sid fuq 79592925.

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013 {al Qormi#Ta’ Farsina

TERRACED house bi tliet kmamar tas-sodda, k/ina filpost, kamra tal-[asil, parapett, area sabi[a. Prezz €193,500. ?emplu lis-sid fuq 79316057.

Il-{amrun

GROUND floor studio flat tajjeb g[all-privat, uffi//ju, klinika jew store. ?emplu 79235286 jew 21235288.

Il-G]ira

APPARTAMENTI ;odda, 162 metri kwadri, post /entrali, 5 minuti bog[od mill-Università, bi 3 kmamar tas-sodda, main bl-ensuite, k/ina, salott u tal-ikel, kamra tal-banju, 2 gallarijiet, bil-lift mil-livell tat-triq, xog[ol talog[la kwalità. Prezz negozzjabbli. €145,000. ?emplu 79385330.

Il-Mosta

MAISONETTE fuq, 180 metru kwadru, bi tliet kmamar tas-sodda, salott separati, k/ina#kamra tal-pranzu, kamra tal-banju, ensuite, kamra tal-[asil u bl-arja kollha tieg[u, €198,000. ?emplu 99430757.

I]-}ejtun (:ebel San Martin)

FLATS#MAISONETTES kbar, quddiem green area, area kwieta, l-a[jar area fi]}ejtun bi 2 jew 3 tas-sodda, 2 tal-banju, garaxxijiet optional. €84,000. ?emplu lis-sid fuq 79592925.

Marsaxlokk

L-A{{AR appartament flewwel sular bi tliet kmamar tas-sodda, wa[da bl-ensuite u terrazzin kbir, e//. Highly finished inklu] il-kmamar talbanju. Garaxx ta’ karozza wa[da jew tnejn optional.

Prezz €112,000 (Lm48,000), ?emplu 79441869 jew 99466988.

Marsaxlokk

PENTHOUSE kbira bilveduti tal-ba[ar u talkampanja, ]ew; kmamar tassodda, wa[da bl-ensuite, highly finished inklu] ilkmamar tal-banju, [;ie; kollu double glazed. Garaxx ta’ karozza wa[da jew tnejn, optional. Prezz €116,500 (Lm50,000). ?emplu 77777521.

G{ALL -KIRI Ix-Xlendi – G[awdex

FLATS komdi qrib il-ba[ar g[all-ville;;jatura tas-sajf.

Prezzijiet moderati. ?emplu 21551979 jew 99493298.

Santa Venera

{ANUT Class 4, tajjeb g[al klinika, beauty salon, uffi//ju etc. ?emplu 79460291 u 21442967.

G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun

GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.

NIBDEL L-Imqabba

FLAT tal-Gvern, ground floor bi tlieta tas-sodda, ]ew; btie[i, parapett kbir g[allkwiet, fa//ata ta’ green area.

Nibdel ma’ dar jew maisonette f’kundizzjoni tajba fil-Belt Valletta. ?emplu 99609045.

VETTURI/DG{AJJES Classic Ford Capri Mk1

TAS-SENA 1968 13HP, f’kundizzjoni perfetta. €6,500. ?emplu lil Mario Muscat fuq 79902212 jew 21444984.

Klassifikati 29

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013 Pajero

FOUR seater tal-1996, blu. €5,300, f’kundizzjoni tajba. ?emplu 79295595.

AVVI}I Ftu[ ta’ drena;;

BIL-jet power wash (bilbowser). Prezz minn €25. ?emplu 99282014.

G[al kull tip ta’ xog[ol

TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi bil-;ibs u ]ebg[a, gypsum boards e//.

Prezzijiet tajbin [afna. ?emplu 79091057.

G[al kull xog[ol

Nixtri

RAMM, bron], ramm a[mar u isfar, cable wire, stainless steel, bibien, twieqi tal-aluminju u batteries, in[allas fil-pront. ?emplu 21430185 jew 99469467.

Ni]barazzaw/Transport

NI}BARAZZAW djar, garaxxijiet, ;onna, bjut u fabbriki minn kull tip ta’ skart goff u ]g[ir. Tindif ta’ ;onna u front gardens minn [axix, si;ar, ;ebel e//. Trasport ta’ kollox, g[amara, e//, naqilg[u kmamar tal-banju minn madum, e//. www.allclearancemalta.com. ?emplu 21433352 jew 79081719.

TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa, xog[ol ta’ membrane, kisi u tibjid, kontrabjut u tqeg[id ta’ katusi.

Offerta spe/jali fuq il-liquid membrane. ?emplu 79407292.

Touch Typing

G[al kull xog[ol

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour.

Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.

TG{ALLEM kif tittajpja ming[ajr ma’ t[ares lejn ilkeyboard. Ting[ata attenzjoni individwali. ?emplu fuq 27438381.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

Water proofing membrane

UFFI?JALI E]ekuttivi (EO’s), skrivani u prin/ipali. Korsijiet intensivi. St.Thomas Institute. info@stthomasmalta.com jew /emplu fuq 21227799, 21235314, 79866353 jew 79866350.

IL-BEJT tieg[ek jag[mel lilma^ G[andek problema ta’ moffa^ Kenda Ltd issolvilek ilproblema. Nispe/jalizzjaw fuq xog[ol ta’ water proofing u membrane, b’10 snin garanzija, xog[ol professjonali bl-aqwa materjal I S0 9001. G[al stima bla obbligu /emplu 7972 9967 jew ]uru www.kendawaterproofing.com

Nixtri

ZG Computers

Korsijiet

AFFARIJIET antiki, fajjenza antika, g[amara antika u affarijiet ta’ xi kollezzjoni. ?emplu 21675703, 21822703 jew 79451871.

G[al kull problema filkompjuter, inkunu fuq il-post dik il-;urnata stess. Jing[ata anti-virus b’xejn mas-servizz. ?emplu lil Chris fuq 99424703.

G{ALL-BEJG{ G[amara antika

TINKLUDI twaletta bilmera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.

Toilet seats

Nag[mel xog[ol ta’ toilet seats ;odda li jkunu maqsumin jew li ma ssibux tixtru b[alhom, ta’ kull tip

bil-kuluri li jaqblu u kif tixtieqhom inti, g[all-kamra tal-banju kompluti bilfittings. G[al aktar informazzjoni /emplu 21675053 jew 79675053.

JIN{TIE:U Electricians

G{AL impjieg full-time g[al xog[ol fuq dawl u ilma, b’opportunita ta’ xog[ol fuq installazzjonijiet ta’ ener;ija li ti;;edded.

?empel lil Electro Fix, {alQormi fuq 21675353 g[al appuntament.

NOVENA Novena tal-impossibbli lill-Qalb Imqaddsa ta’ :esù TALBA Tkun imfa[[ra, imbierka u meqjuma u glorju]a l-Qalb Imqaddsa ta’ :esù mad-dinja kollha issa u dejjem. Amen.

G[id din it-talba sitt darbiet kuljum g[al disat ijiem.

30

Lokali

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

Wie[ed mit-timijiet ta’ Vodafone waqt il-log[ob

Owen Falzon qed jir/ievi l-premju ming[and Martha-Marie Gauci (British Council) flimkien ma’ Wilfred Kenely, Kap E]ekuttiv tar-RIDT, Ingrid Eomois (British Council) u l-kontestanti l-o[ra tal-finali nazzjonali ta’ FameLab. Owen Falzon se jkun qed jirrappre]enta lil Malta fi/-Cheltenham Science Festival fl-Ingilterra f’:unju

It-tim ta’ Vodafone RED jilag[bu l-bowling b’risq Bay Kids u Breaking Limits

In;inier ]ag[]ug[ fil-bijomedika hu l-wi// ;did tax-xjenza f’Malta

Aktar minn 80 impjegat ta’ Vodafone Malta ng[aqdu f’mumenti ta’ divertiment fl-Eden Super Bowl fejn [adu sehem filBowl for Bay Kids Tournament organizzat minn 89.7 Bay b’risq Breaking Limits.

Fondi mi;bura millkampjonat se jg[inu lillBreaking Limits biex i]idu l-g[arfien u l-inklu]joni fost is-so/jetà billi jag[tu le[en lill-minoranzi b’di]abbiltà.

{dax-il tim ta’ aktar minn sitt players, inklu] ilmanagement ta’ Vodafone Malta, ing[aqdu ma’ parte/ipanti o[ra minn kumpaniji differenti u [adu sehem fl-avveniment billi vvintaw tema u libsu lbies xieraq.

Kull sena l-fondi mi;bura minn Bay Kids jing[ataw lil organizzazzjonijiet filb]onn.

G[al aktar informazzjoni dwar Breaking Limits ]ur www.breakinglimits.org.

Ix-xjentist lokali Owen Falzon hu r-rebbie[ nazzjonali tal-kompetizzjoni FameLab u se jirrappre]enta lil Malta filFinali Internazzjonali fi/Cheltenham Science Festival fl-Ingilterra f’:unju li ;ej.

Bl-appo;; tal-British Council, FameLab qed tipprovdi lil dan l-in;inier ]ag[]ug[ fil-bijomedika bil[iliet biex jaqsam ir-ri/erka tieg[u ma’ udjenza aktar kbira.

Owen b[alissa qed ja[dem fi/-?entru tal-Biomedical Cybernetics fl-Università ta’ Malta fejn qed jg[allem u

jag[mel ri/erka fuq l-anali]i u l-ippro/essar tas-sinjali u imma;ini bijomedi/i.

Hu g[adu kemm spi//a listudji tieg[u ta’ PhD, fejn esplora u ]viluppa modi ;odda ta’ kif tanalizza s-sinjali talmo[[ biex ittejjeb ilprestazzjoni tal-braincomputer.

Hu jinsab [erqan li jaqsam lentu]jazmu li g[andu g[axxjenza u kif din tista’ tbiddel lideat li qabel kienu ristretti g[al fantaxjenza g[al teknolo;iji li jistg[u jtejbu l[ajja tag[na.

Din kienet l-ewwel darba li

Malta [adet sehem filkompetizzjoni FameLab. Ilpre]entazzjoni ta’ tliet minuti se tkun ;udikata minn membri tal-;urija mag[mula minn xjentisti u esperti filkomunikazzjoni skont it-tliet kriterji importanti ta’ FameLab, ji;ifieri fuq ilkontenut, /arezza u kari]ma.

L-inizjattiva FameLab Malta hi konformi mal-Fond talUniversità, RIDT, li jenfasizza l-valur u l-utilità tax-xjenza u r-ri/erka. RIDT tistinka b’mod attiv biex ti;bor aktar fondi biex tkabbar l-istudji tarri/erka fl-Università.

Serata ma’ Alfred Hitchcock

Il-Euro Media Forum, f’kollaborazzjoni ma’ Palazzo Depiro, qieg[ed jippre]enta ‘Serata ma’ Alfred Hitchcock’ nhar l-Erbg[a 29 ta’ Mejju fis-7 p.m. f’Palazzo Depiro.

Il-kelliema ta’ din is-serata, l-attur Michael Tabone u rricerkatur tac-/inema Justin Camilleri, se jag[tu pre]entazzjoni fuq {amsin Sena ta’ The Birds u kif dan affettwa diretturi /elebri b[al John Carpenter, Guillermo Del Toro, Xan Cassavetes, Ron Underwood u Joe Dante.

Din l-attività se tittella’ b’kollaborazzjoni ta’ Palazzo Depiro u l-Eden Cinemas. Il-prezz hu ta’ €10 kull persuna li jinkludi platter tal-ikel.

Biljetti minn Palazzo Depiro. G[all-bookings ibag[tu email lil euromediaforum@gmail.com jew sms lil 99454066.

FIAT ti//elebra l-kwalità b’offerti mill-aqwa sal-a[[ar ta’ Mejju Kull min jag[]el li jixtri mudell FIAT se jgawdi minn in/entivi u offerti mill-aqwa sala[[ar ta’ Mejju.

Klijenti li jag[]lu Fiat 500, Fiat Panda, Fiat Qubo, Fiat Punto u issa Fiat 500 L il-;dida se jgawdu mill-i]jed running costs baxxi u ser[an il-mo[[ grazzi g[al servicing b’xejn g[al sentejn s[a[ u FreeWaxoyl Pack li jikkonsisti f’Waxoyl Professional 120-4, UPT Fabric Protector, 100+ Paint Sealant, Engine protector u Underseal, kif ukoll voucher ta’ €200 f’a//essorji b’xejn g[all-karozza l;dida.

Francesca Mamo, Direttur Mani;erjali ta’ UCIM Co Ltd, rappre]entanti ta’ FIAT f’Malta, qalet li l-klijenti m’g[andhomx jag[]lu FIAT min[abba l-offerti mill-aqwa li jkunu offruti, i]da g[all-fatt li FIAT tag[ti garanzija tal-a[jar prezzijiet u valur g[al

flushom, g[all-i]jed livelli baxxi ta’ Co2 u g[all-aktar teknolo;ija avvanzata.

“G[aldaqstant, kul[add jie[u gost meta jgawdi minn in/entivi u offerti u din l-aktar offerta re/enti li fuq /erti mudelli kapa/i tkun tiswa sa €1000, hi vanta;; mhux ta’ min jitilfu g[al dawk li jag[]lu karozza FIAT.” Il-prezzijiet huma vanta;;u]i [afna u FIAT ilha tirre;istra ri]ultati e//ellenti f’dawk li huma avvanzi fit-teknolo;ija u Co2 emissions tant li FIAT re;g[et kienet dikjarata b[ala li]jed ditta ‘nadifa’ g[as-sitt sena konsekuttiva. U g[al dawk li jfittxu d-dehra u l-;miel fid-disinn, FIAT hi ditta Taljana fejn l-istil u d-dehra minn dejjem jing[ataw [afna importanza. “Meta toqg[od tqis, FIAT toffri kollox,” temmet tg[id Francesca Mamo.

Il-mudelli kollha tal-karozzi FIAT jinsabu fix-showroom ta’ Psaila Street f’Birkirkara.

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

31

SPORT

Bayern champions g[all-[ames darba Bayern Munich huma champions Ewropej g[all[ames darba fl-istorja tag[hom meta lbiera[, filfinal f’Wembley, g[elbu lil Borussia Dortmund, 2-1, bilgoals kollha skorjati fit-tieni taqsima.

Dortmund kienu a[jar flewwel taqsima, i]da Bayern irritornaw bil-qawwa fit-tieni taqsima u reb[u meritatament, biex wara 12-il sena re;g[u jinsabu filqu//ata tal-football Ewropew.

Bayern kellhom era brillanti fis-snin sebg[in meta bejn l-1974 u l-1976 reb[u t-titlu tliet darbiet, birraba’ trijonf jasal g[add ta’ snin wara, fis-sena 2001, meta Bayern g[elbu lil Valencia wara l-g[oti talpenalties.

Ara pa;ni 38-39

SPARAR

Mer[ba sabi[a lil Nathan Lee Xuereb It-tiratur ]ag[]ug[ Malti Nathan Lee Xuereb ing[ata mer[ba sabi[a mal-wasla tieg[u Malta tard il-:img[a filg[axija. Xuereb kien qed jirritorna mill-Italja, fejn kellu su//ess kbir bil-kisba ta’ ]ew; midalji tad-deheb fi spazju ta’ erbat ijiem.

Hu reba[ l-ewwel deheb il{amis fl-Italian Double Trap Grand Prix, u l-{add [are; rebbie[ fl-Italian Green Cup. Fl-Italja, Nathan Lee Xuereb kien akkumpanjat mill-coach Jimmy Bugeja.

Fost dawk li kienu qed jilqg[u lil Xuereb kien hemm il-President tal-MSSF, Carmel

Cascun, u l-PRO tal-MSSF, Edwin Vella. Intant, illum, Brian Galea u Jeffrey Pisani se jitilqu mal-kontin;ent Malti g[al-Log[ob tal-Pajji]i ]}g[ar, fejn se jie[du sehem fil-kompetizzjoni Trap. Huma se jkunu assistiti mill-coach Antoine Bugeja.

Tiraturi o[rajn filLussemburgu se jkunu Eleonor Bezzina fl-Air Pistol, Alison Vella u Marianna Kisvardai fl-Air Rifle. Fi tmiem il-;img[a, grupp ta’ 22 tiratur se jkunu qed jirrapre]entaw ukoll lill-MSSF fl-Aveduto Memorial fi Sqallija.

Nathan Lee Xuereb u l-coach Jimmy Bugeja jing[ataw mer[ba xierqa mal-wasla tag[hom f’Malta

32

Sport

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

FORMULA 1

It-tielet pole konsekuttiva g[al Rosberg Il-:ermani] Nico Rosberg fuq Mercedes kiseb it-tielet pole konsekuttiva meta fla[[ar sessjoni tal-provi kien liktar velo/i u se jibda millewwel post g[all-Grand Prix ta’ Monaco fit-toroq ta’ Monte Carlo. Kif se[[ fl-ewwel jum tal-provi, id-dominju ta’ Mercedes kien totali, u dan kien ikkonfermat mit-tieni post miksub mit-tieni Mercedes, misjuqa millBritanniku Lewis Hamilton.

Fit-tieni filliera wara ]-]ew; Mercedes se jkunu ]-]ew; Red Bulls li se jisfidawhom g[ar-reb[a. It-tielet l-a[jar [in inkiseb mi/-champion taddinja, Sebastien Vettel, filwaqt li r-rebbie[ tal-Grand Prix ta’ Monaco tas-sena l-o[ra, Mark Webber, kiseb ir-raba’ l-a[jar [in.

G[all-karozzi Red Bull dan kien avvanz sostanzjali wara d-di]appunt li kellhom flewwel sessjonijiet tal-provi, il{amis li g[adda, meta Vettel kien biss fl-g[axar post.

Nico Rosberg, jekk i]omm l-ewwel post u jirba[ il-Grand Prix tal-lum, isir l-ewwel sewwieq li jirrepeti s-su//ess miksub minn missieru f’din l-

iktar track prest;ju]a filkalendarju tal-Formula 1. Filfatt, tletin sena ilu kien missier Nico, Keke Rosberg, li fuq Williams kien reba[ il-Grand Prix ta’ Monaco, fl-1983.

Fit-tielet filliera se jibdew Kimi Raikkonen fuq Lotus u Fernando Alonso fuq Ferrari, li kisbu rispettivament il[ames u s-sitt l-a[jar [in.

Rosberg kien ferm kuntent wara li kiseb dan il-pole li hu r-raba’ wie[ed konsekuttiv g[al Mercedes. Lewis Hamilton ukoll wera sodisfazzjon bit-tieni l-a[jar [in miksub, wara l-problemi li kellu fl-ewwel jum tal-provi.

Kien hemm ftit in/ertezza qabel l-a[[ar sessjoni tal-provi f’Monte Carlo min[abba xxita rqiqa li xarrbet it-track; ilBra]iljan ta’ Ferrari, Felipe Massa, [abat fil-barriers u ma irnexxielu jikseb l-ebda [in.

Hu se jkollu jitlaq mill-a[[ar post fi Grand Prix mnejn hu ferm diffi/li li wie[ed jaqbe], u b’hekk se jkun prattikament impossibbli g[alih li jispi//a ma’ ta’ quddiem. Kien hemm o[rajn li kellhom in/identi simili, fosthom Paul Di Resta, u Romain Grosjaen.

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

Sport

33

L-Elitloppet illum fl-I]vezja minn Kenneth Vella

Fil-korsa ta’ Solvalla flI]vezja llum se ssir l-edizzjoni 2013 tal-kompetizzjoni Elitloppet g[all-aqwa ]wiemel tat-trott fil-kontinent fuq distanza ta’ mil.

Din il-kompetizzjoni se tkun fuq ]ew; heats bl-ewwel erba’ ]wiemel ta’ kull heat jikkwalifikaw g[all-finali li ssir ftit tas-sig[at wara.

Matul il-;img[a telg[u lpoloz ta]-]ew; heats. Flewwel wa[da se ji;ru t-Taljan Nesta Effe (Roberto Vecchione), Take My Picture (Jodie Jamieson), il-Franciz Timoko (Joseph Verbeeck), Formula One (Bjorn Goop), Raja Mirchi (Lutfi Kolgjini), Shaq Is Back (Dani Reden), Maharajah (Orjan Kihlstrom) u Friction (Stefan Melander).

Hawnhekk attenzjoni spe/jali se ting[ata lil Maharajah, Nesta Effe u Timoko.

Tmien ]wiemel o[ra se jie[du sehem fit-tieni heat.

Dawn ikunu Arch Madness (Trond Smedshammer), Commander Crowe (Matheu Abrivard), Sebastian K (Ake Svanstedt), Brad De Veluwe (Thomas Korvejnoa), Mack Grace SM (Roberto Andreghetti), Nahar (Robert Bergh), Pannae De Moteur (Orjan Kihlstrom) u Amaru Noko (Jorma Kontio).

F’din il-heat nistennew taqtig[a bejn ir-rebbie[ talkompetizzjoni tas-sena li g[addiet, Commander Crowe u Sebastian K li g[adu kemm reba[ l-Oslo Grand Prix.

}wiemel o[ra, b[allAmerikan Arch Madness, jistg[u wkoll iwettqu xi sorpri]a.

GALOPP

Military Attack b’su//ess ie[or f’Singapore

F’Singapore saret il-finali tas-Singapore Airlines International Cup. Hawnhekk is-su//ess kien tal-favorit Military Attack misjuq minn Zac Purton li reba[ b’distakk ta’ tliet tulijiet quddiem ilkwotat Dan Excel u Mawingo.

Miltary Attack hu m[arre; minn John Moore li fi tmiem it-ti;rija kkummenta li ]]iemel tieg[u kellu wirja stupenda u s-su//ess hu dovut ukoll grazzi g[at-talent taljockey Zac Purton.

Fl-a[[ar ;img[at, Military Attack kien anki naqqax ismu fuq il-Queen Elizabeth II Cup, il-Premier Plate u l-Hong Kong Gold Cup. F’tigrija o[ra mistennija, Lucky Nine reba[ il-finali talKrisflyer International Sprint.

Investiment qawwi fi/-?ina Ix-Sheikh ta’ Dubaj,

Mohammed Bin Maktoum Al Maktoum dan l-a[[ar kien ukoll fl-a[barijiet min[abba li [abbar li fi/-?ina kien se jibni dak li qieg[ed jissejja[ Equine Culture City. Dan b’investiment ukoll ta’

Military Attack, li f’idejn Zac Purton kompla g[addej bir-reb[ f’Singapore

numru ta’ kumpaniji ?ini]i.

Dan il-pro;ett mistenni jiswa erba’ biljun dollaru Amerikan u dik li se tkun mag[rufa b[ala l-belt ta]]wiemel se tinbena fir-re;jun ta’ Tianjin.

F’dan ir-re;jun joqog[du ’l fuq minn 12-il miljun persuna. G[alkemm fi/-?ina, b[al f’Dubaj, l-im[atri fuq i]-]wiemel huma illegali, iddiri;enti ?ini]i huma lesti li joffru l-im[atri fuq it-ti;rijiet tag[hom lill-kumpaniji kbar li joffru s-servizz tag[hom madwar id-dinja.

Jidher ukoll li lasso/jazzjoni Fran/i]a France Galop hi lesta li toffri lill-awtoritajiet ?ini]i kull assistenza fit-twaqqif ta’ din il-belt g[all-isport ekwestriju.

L-Amerikan Arch Madness, wie[ed mill-parte/ipanti fl-Elitloppet illum fl-I]vezja

LOKALI

Jispikkaw il-heats tal-klassi Premier L-aktar tliet ti;rijiet mistennija li jsiru llum waranofsinhar filkorsa tal-Marsa se jkunu heats minn kompetizzjoni ;dida, itTazza tas-Sette Giugno g[al ]wiemel tal-klassi Premier fuq distanza qasira ta’ 2140m. Dawn se jag[mlu parti mit-22 programm tal-ista;un fuq disa’ ti;rijiet tat-trott.

Mit-tliet heats Premier disa’ ]wiemel iridu jg[addu g[all-finali.

Fl-ewwel wa[da wara l-karozza tat-tluq g[andhom jibdew Nuevo Musette, Sultan November, Kakisis, Wiss Night Hawk, Ofackevo, Count Of Life, Milord Barbes, Ouragan De Sita, Absolut Spender, Oviedo Vici u Mystere d’Urfist. Misjuq millG[awdxi Shawn Portelli, il-:ermani] Sultan November jibda laktar kwotat li jie[u t-tielet reb[a tas-sena minn Wiss Night Hawk (Oliver Briffa) u Absolut Spender (Mark Desira). Din itti;rija tibda g[all-[abta tat-2.40pm.

11-il ]iemel ie[or se ji;ru fit-tieni heat Premier li mistennija tibda fit-3.30pm. Dawn ikunu Nino De Saintho, Simb Mark, Skars Hanna, Ouest Mabon, Orcas Bac, Pro Shop, Nevaio Des Bordes, Original Blue, Arnie Sensation, Normand d’Oger u Knockout Molar. Hawnhekk nistennew taqtig[a interessanti bejn Simb Mark (Noel Baldacchino) u Orcas Bac (Charles Camilleri) li ;ejjin minn reb[a fl-a[[ar [ar;a tag[hom.

Fit-tielet heat mill-istess kampjonat se jipparte/ipaw Baloo Nalan, Belafonte, Give To Get, Argus Hanover, Shakira Trot, il;did }vedi] Lage, TX Zoogood, Celebrity Photo, Ouf Boy, Naxos De France u Poppes Fighter. F’din it-ti;rija, Argus Hanover (Charles Camilleri) u TX Zoogood (Clint Vassallo) jibdew ftit aktar kwotati minn o[rajn. Din il-heat tibda fl-4.20pm.

Il-laqg[a tal-lum se tinkludi wkoll it-ti;rijiet semifinali millPrix d’Enghien tal-klassi Gold, mill-Prix De Cabourg tal-klassi Silver u mill-Prix De Cagnes Sur Mer tal-klassi Bronze.

L-ewwel ti;rija li tkun semifinali tal-klassi Bronze, tibda fis2pm.

Tbassir I Ti;rija. Semifinali Prix De Cagnes Sur Mer. Klassi Bronze. Dist – 2140m. Win - Quindici. Place – Pittacos, Marchallach.

II Ti;rija. Semifinali Prix De Cagnes Sur Mer. Klassi Bronze. Dist – 2140m. Win – Nevermind. Place – Nuthan d’Emi, Navaroso De Khepri.

III Ti;rija. Semifinali Prix De Cabourg. Klassi Silver. Dist – 2140m.

Win – Quozak Prior. Place – Quingen de Bussy, Panda Des Fleches.

IV Ti;rija. Heat Kampjonat Sette Giugno. Klassi Premier. Dist – 2140m. Win – Sultan November. Place – Absolut Spender, Wiss Night Hawk.

V Ti;rija. Semifinali Prix De Cabourg. Klassi Silver. Dist – 2140m.

Win – Pirate d’Urzy. Place – Passons d’Ortige, Obiscus Del Fa. VI Ti;rija. Heat Kampjonat Sette Giugno. Klassi Premier. Dist – 2140m. Win – Simb Mark. Place – Orcas Bac, Skars Hanna.

VII Ti;rija. Semifinali. Prix d’Enghien. Klassi Gold. Dist – 2140m.

Win – Onyx Lucernais. Place – Pancho Villa, Prince Gaillard.

VIII Ti;rija. Heat Kampjonat Sette Giugno. Klassi Premier. Dist – 2140m. Win – Argus Hanover. Place – TX Zoogood, Shakira Trot.

IX Ti;rija. Semi Finali. Prix d’Enghien. Klassi Gold. Dist – 2140m.

Win – Pepone du Castelet. Place – Nitesco d’Antony, Natif de l’Hommee.

34

Sport

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013 ?IKLI}MU

Nibali pass bog[od mir-reb[a finali Vincenzo Nibali g[amel pass determinanti ie[or lejn ir-reb[ tal-Giro d’Italia ta’ din is-sena meta lbiera[ reba[ l20 tappa tal-Giro, ikkaraterizzata minn maltempata tal-borra fl-a[[ar kilometri.

Nibali irnexxielu ja[rab minn mal-grupp fl-a[[ar ]ew; kilometri u nofs biex spi//a fl-ewwel post fl-a[[ar stadju impenjattiv ta’ dan ilGiro fi Tre Cime di Lavaredo.

Nibali temm b’vanta;; ta’ 17-il sekonda fuq ilKolombjan Fabio Duarte, u l-

Kolombjan l-ie[or Rigoberto Uran.

Nibali temm it-tappa f’[in ta’ [ames sig[at, 27 minuta u 41 sekonda. Fil-klassifika ;enerali, Vincenzo Nibali g[andu vanta;; ta’ erba’ minuti u 43 sekonda fuq ilKolombjan Rigoberto Uran, u vanta;; ta’ [ames minuti u 52 sekonda fuq l-Awstraljan Cadel Evans.

Il-Giro d’Italia jintemm illum bl-a[[ar stadju fi Brescia, fejn Nibali mhux mistenni li jkollu problemi biex i]omm il-vanta;;.

Roger Federer

LOG{OB TAL-PAJJI}I }-}G{AR

TENNIS

Illum jibda l-Open ta’ Pari;i Il-kontin;ent Malti Illum jing[ata bidu g[at-tieni Grand Slam tassena, l-Open ta’ Franza fir-Roland Garros, f’Pari;i. Il-favoriti huma Rafael Nadal, li qed ifittex ittmien titlu tieg[u f’Pari;i, u Serena Williams, li tinsab f’forma brillanti sa issa din is-sena.

Fl-ewwel jum tal-log[ob, illum l-a[wa Williams ikunu fl-azzjoni, fejn Serena tibda kontra Anna Tatashvili tal-Georgia, filwaqt li

Venus tilg[ab kontra l-Pollakka Urszula Radwanska.

Fil-kompetizzjoni tal-ir;iel, Roger Federer, irrebbie[ ta’ rekord ta’ 17-il titlu Grand Slam, jibda kontra l-Ispanjol Pablo Carreno-Busta. Il-Fran/i] Michael Llodra jibda kontra Steve Darcis, u sseed numru erbg[a, David Ferrer, jilg[ab kontra lAwstraljan Marinko Matosevic.

jitlaq illum Il-kontingent Malti li se jirrappre]enta lil pajji]na fledizzjoni tal-Log[ob talPajji]i ]-}g[ar, illum se j[alli Malta fi triqtu lejn ilLussemburgu, fejn se jsir dan il-Log[ob, li jibda g[ada bi//erimonja tal-ftu[.

Il-Partit Nazzjonalista, permezz tal-kelliem tal-Partit fuq ir-Ri/erka, l-Innovazzjoni, i]-}g[a]ag[ u l-Isport, Robert Cutajar, [are; stqarrija biex awgura kull su//ess lillkontin;ent Malti.

Fl-istqarrija ntqal li blinvestiment li sar f’pajji]na fla[[ar snin, kemm f’dak li g[andu x’jaqsam mal-

fa/ilitajiet sportivi, kif ukoll bl-iskema tat-twenty-twenty, illum l-atleti tag[na g[andhom opportunitajiet li jistg[u jipprattikaw l-isport favorit tag[hom f’ambjent aktar professjonali.

Il-Partit Nazzjonalista jie[u wkoll din l-okka]joni sabiex jawgura wkoll [idma dejjem aktar sfiqa favur l-isport f’pajji]na lill-e]ekuttiv il-;did tal-Kumitat Olimpiku Malti, immexxi mill-President Julian Pace Bonello. Kif kien dejjem, il-PN qed iwieg[ed li se jibqa’ jkun ta’ appo;; kontinwu g[all-isports f’pajji]na.

Sport 35

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013 ILLUM FL-OLIMPICO IL-FINALI TAL-COPPA ITALIA

L-a[[ar /ans g[al Roma u Lazio biex isalvaw l-ista;un Illejla ji;i fi tmiemu lista;un fl-Italja bil-finali talCoppa Italia fis-6pm, bejn irrivali eterni, Lazio u Roma – ]ew; timijiet li dan l-ista;un iddi]appuntaw u g[alihom dan se jkun l-a[[ar /ans biex isalvaw l-ista;un.

Il-fatt li din il-finali se tintlag[ab fl-Olimpico u se tkun bejn i]-]ew; timijiet talbelt kapitali jkompli j]id linteress. Din se tkun fil-fatt lewwel darba li dawn it-tnejn jilag[bu kontra xulxin filfinali ta’ din il-kompetizzjoni.

Xahar ilu, qabel ma dawn it-tnejn lag[bu kontra xulxin fil-kampjonat, kien hemm in/identi bejn il-partitarji, li spi//aw l-isptar wara li taw daqqiet bis-skieken lil xulxin.

Dan il-kaos kollu kellu ji;i mra]]an mill-Pulizija, li bdew jitfg[u l-gass tad-dmug[ biex ixerrdu l-folla. Il-log[ba tattieni round tal-kampjonat intemmet fi draw ta’ 1-1, filwaqt li fl-ewwel round, Lazio kienu reb[u 3-2. Flewwel round, i]-]ew; timijiet kienu spi//aw jilag[bu b’10.

G[al Lazio kien tke//a Mauri, filwaqt li g[al Roma kien tke//a De Rossi. Fit-tieni round, g[al Lazio kien tke//a d-difensur Biava u b’hekk ma tkunx sorpri]a jekk illejla jer;a’ jkun hemm tim li jispi//a b’10 jew b’inqas.

Fl-a[[ar erba’ darbiet li dawn lag[bu kontra xulxin, Lazio reb[u tlieta minnhom.

Minkejja li l-istatistika hi favur Lazio, wie[ed irid jiftakar li fl-a[[ar disa’ log[biet, Roma tilfu biss wa[da.

Roma spi//aw fis-sitt post fis-Serie A, b’punt aktar minn Lazio; dan, bla dubju, g[a]]ew; timijiet kien sta;un di]appuntanti. Fil-bidu talista;un, Lazio kienu qed jissieltu g[all-post fi/Champions League, imma fittieni fa]i tal-kampjonat dawn naqqsu r-ritmu u spi//aw anki barra mill-Europa League.

Issa g[andhom i/-/ans jikkwalifikaw g[al din ilkompetizzjoni g[ax ir-rebbie[ tal-Coppa Italia jg[addi b’mod awtomatiku g[allEuropa League.

Fl-a[[ar [ar;a filkampjonat, Lazio tilfu 1-0 kontra Cagliari, filwaqt li Roma reb[u 2-1 kontra Napoli. Fir-reb[a kontra Napoli, Totti kien sospi]; imma hu jirritorna g[allog[ob kontra r-rivali.

Bla dubju, l-akbar theddida g[al Roma se jkun l-attakkant Miroslav Klose. Dan skurja 15-il goal u fl-ewwel ;img[a ta’ Mejju kellu wirja impressjonanti meta skurja [ames goals kontra Bologna.

Azzjoni mill-a[[ar log[ba bejn Roma u Lazio, li ntemmet 1-1

Immedjetament wara llog[ba kontra Roma, Klose se jing[aqad mat-tim nazzjonali :ermani] biex jilg[ab ]ew; partiti ta’ [biberija.

Lazio jridu joqog[du attenti ferm mill-captain ta’ Roma, Francesco Totti.

Dan, fil-kampjonat skurja 12-il goal, u b’dawn il-goals tela’ fit-tieni post filklassifika tal-aqwa skorers flistorja tas-Serie A.

G[all-finali, Lazio se jkollhom nieqes lill-attakkant Louis Saha, li hu mwe;;a’.

Barra minn hekk, huma jittamaw li l-playmaker Hernanes jil[aq jirkupra wara li tilef l-a[[ar log[ba talkampjonat. Min-na[a tag[hom, Roma jittamaw li De Rossi, Federico Balzaretti, Marquinhos u Maarten Stekelenburg jil[qu jirkupraw. Dawn l-erbg[a

tilfu l-a[[ar log[ba kontra Napoli min[abba li kienu mwe;;g[in.

Formazzjonijiet probabbli Roma – Lobont, Marquinhos,

Burdisso, Castan, Balzaretti, Bradley, De Rossi, Lamela, Totti, Marquinho, Destro.

Lazio – Marchetti, Konko, Cana, Biava, Radu, Candreva, Onazi, Ledesma, Hernanes, Lulic, Klose

36 Sport

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

{ARSA LEJN IS-SERIE A 2012-13

Juventus jikkonfermaw il-qawwa tag[hom Fi tmiem il-;img[a l-o[ra intemm il-kampjonat Taljan u g[al darba o[ra, Juventus urew li huma livell og[la mill-kumplament tat-timijiet.

Il-Bianconeri reb[u lkampjonat meta spi//aw disa’ punti fuq l-eqreb rivali tag[hom, Napoli.

Meta reb[u l-kampjonat flista;un li g[adda, kienu [afna dawk li sostnew li kienet se tkun diffi/li g[all-avversarji ta’ Juventus li jwaqqfuhom milli jirb[u t-tieni kampjonat konsekuttiv. Fil-fatt hekk kien u t-tim ta’ Antonio Conte spi//a reba[ il-kampjonat blaqwa difi]a.

Wie[ed irid jiftakar li flista;un 2011-2012 Juventus riedu biss jikkon/entraw fuq il-kampjonat min[abba li ma kienux impenjati fl-Ewropa filwaqt li matul l-ista;un li g[adda kienu impenjati fi/Champions League u waslu sal-kwarti tal-finali.

Juventus irnexxielhom mhux biss javanzaw f’din ilkompetizzjoni presti;;ju]a imma anke jirb[u l-kampjonat b’total ta’ 27 reb[a, sitt draws u [ames telfiet li ammontaw g[al 87 punt. Bla dubju lg[an ta’ Juventus sta;un ie[or se jkun li jirb[u l-kampjonat g[at-tielet sena konsekuttiva u javanzaw aktar fl-Ewropa.

Wara li fl-ista;un 20112012 spi//aw il-[ames, Napoli g[amlu qab]a kbira fil-kwalita` u din is-sena offrew l-unika sfida denja lil Juventus meta spi//aw fittieni post. G[al darba o[ra lprotagonista ta’ dan it-tim kien l-attakkant Cavani li skurja 29 gowl. Minbarra Cavani, persuna ferm importanti f’dan it-tim kien ilkow/ Mazzarri li din il;img[a stess [abbar li mhux se jibqa’ jmexxi lin-Naplitani.

Kif Spi//aw

L R D T F K Pt

* Juventus 38 Napoli 38 Milan 38 Fiorentina 38 Udinese 38 Roma 38 Lazio 38 Catania 38 Inter 38 Parma 38 Cagliari 38 Chievo 38 Bologna 38 Sampdoria 38 Atalanta 38 Torino 38 Genoa 38 **Palermo 38 **Siena 38 **Pescara 38 * Champions ** Relegati

27 23 21 21 18 18 18 15 16 13 12 12

6 9 9 7 12 8 7

11

6

10 11

9

11 11 11 10 11 9 8 16 8 14 6 14

9 9 6 4

5 6 8 10 8 12 13 12 16 15 15 17 16 17 18 14 16 18 20 28

71 73 67 72 59 71 51 50 55 45 43 37 46 43 39 46 38 34 36 27

24 36 39 44 45 56 42 46 57 46 55 52 52 51 56 55 52 54 57 84

87 78 72 70 66 62 61 56 54 49 47 45 44 42 40 39 38 32 30 22

Napoli, g[all-kuntrarju ta’ Juventus injornaw l-impenji tag[hom fl-Ewropa u tefg[u lattenzjoni kollha tag[hom fuq il-kampjonat. Napoli kien laktar tim li skurja gowls u se jkun importanti g[addiri;enza ta’ Napoli li j]ommu lil Cavani jekk iridu jibqg[u kompetittivi.

Milan a//ertaw post fi/Champions League proprju fla[[ar kwarta tal-kampjonat meta g[elbu lil Siena 2-1 barra minn darhom u spi//aw ]ew; punti fuq Fiorentina.

G[al Milan, l-ista;un 2012-

2013 kien l-ewwel sta;un ming[ajr plejers importanti b[alma huma Thiago Silva u Zlatan Ibrahimovic wara li dawn g[a]lu li jing[aqdu ma’ PSG. Barra minn hekk lista;un li g[adu kemm intemm kien l-ewwel sta;un ta’ Milan neqsin minn plejers veterani li kienu ilhom jilag[bu mag[hom, plejers b[alma huma Seedorf, Gattuso, Nesta u Inzaghi.

Kien g[alhekk li l-kow/ Massimiliano Allegri kellu bi//a xog[ol iebsa biex jintrodu/i plejers ]g[a]ag[ u fl-istess [in ja//erta li t-tim jibqa’ kompetittiv. Minn dan l-ista;un Milan jistg[u jkunu kuntenti bil-fatt li plejers b[alma huma Niang, De Sciglio u El Shaarawy splodew fix-xena u bla dubju se jkunu l-ba]i tal-futur tarRossoneri. Fl-a[[ar jiem ilPresident ta’ Milan Silvio Berlusconi qal li wara dan lista;un jixtieq i;edded lit-tim u dan qed ikompli j]id malispekulazzjonijiet li l-kow/ Allegri mhux se jsalva postu.

Tim li kien ferm vi/in li jg[addi g[a/-Champions League hu dak ta’ Fiorentina.

Il-Vjola g[elbu lil Pescara fla[[ar ;urnata tal-kampjonat imma din ir-reb[a ma kinitx bi]]ejjed min[abba li Milan reb[u l-konfront tag[hom fla[[ar minuti. Bla dubju lprotagonist ta’ Fiorentina kien il-kow/ Vincenzo Montella li kien qed imexxi lit-tim flewwel sena tieg[u minn meta ing[aqad mag[hom ming[and Catania. Fiorentina wrew log[ob mill-isba[ f’dan ilkampjonat u sa[anistra skurja aktar mi/-Champions Juventus. Wie[ed jista’ jg[id li l-ammont kbir ta’ gowls li sofrew il-Vjola kien il-ka;un li baqg[u barra mi/-

L-attakkant ta’ Napoli Cavani li spi//a l-aqwa skorer tal-kampjonat b’29 gowl

Il-kow/ ta’ Juventus Antonio Conte li g[at-tieni sena konsekuttiva reba[ il-kampjonat Taljan mal-Bianconeri

Champions League.

G[al darba o[ra Udinese re;g[u impressjonaw bil-kbir.

Wara li fl-ista;un 2011-2012 spi//aw fit-tielet post din issena spi//aw fil-[ames post.

Il-bidu tal-ista;un ma kienx fa/li g[al Udinese min[abba li sfaw eliminati mill-playoffs ta/-Champions League meta tilfu bil-penalties kontra Braga. F’dan il-mument ilkow/ ta’ Udinese, Francesco Guidolin stqarr li kien f’xifer li joffri r-ri]enja tieg[u imma biddel fehmtu u minn hemm ‘il quddiem it-tim re;a’ qam fuq saqajh. Meta wie[ed jiftakar li Udinese spi//aw quddiem i]-]ew; timijiet talbelt kapitali Taljana u quddiem Inter, ikompli j]id mal-mertu ta’ dan it-tim.

L-eroj fil-grawnd g[al dabra o[ra re;a’ kien lattakkant Di Natale, attakkant li minkejja li g[andu 35 sena xorta wa[da sab ix-xibka 23 darba f’31 log[ba li lag[ab fil-kampjonat.

Tim li jista’ jsalva l-ista;un illum hu dak ta’ Roma meta jilg[ab kontra Lazio fil-finali tal-Coppa Italia. Roma, li bdew l-ista;un ta[t ittmexxija ta’ Zeman, spi//aw l-ista;un immexxija minn Andreazzoli wara li tke//a Zeman. Ta’ min jinnota li mill-ewwel tmien timijiet filklassifika, Roma kien l-aktar tim li ;arrab gowls u dan ikompli juri kemm Zeman qatt ma irnexxielu jirran;a ddifetti li hu mag[ruf g[alihom.

Plejer li iddi]appunta bilkbir kien il-midfielder Daniele

De Rossi. G[al sena wara lo[ra [afna jkunu qed jistennew affarjiet kbar minn dan il-plejer li donnu j/edu g[all-pressjoni. Fuq in-na[a lo[ra plejer li kellu sta;un tajjeb hu l-captain Francesco Totti, li grazzi g[at-12-il gowl li skurja dan l-ista;un, issa sar it-tieni l-aktar plejer li qatt skurja fl-istorja tal-kampjonat Taljan.

Lazio, minkejja li spi//aw il-kampjonat fis-seba’ post xorta wa[da wie[ed jista’ jg[id li kellhom sta;un po]ittiv. Sena ilu Lazio kienu ferm vi/in li jikkwalifikaw g[a/-Campions League. Dan l-ista;un, ta[t it-tmexxija ta’ Petkovic, Lazio illum fadlilhom l-a[[ar /ans mhux biss li jirb[u unur imma anke li jiksbu post fl-Europa League. Strumentali g[alihom re;a’ kien l-attakkant Klose li sab ix-xibka 15-il darba u dan meta g[amel perjodu twil nieqes min[abba injury.

Wie[ed ma jridx jinsa li biex waslu sal-finali tal-Coppa Italia, Lazio eliminaw li/Champions Juventus.

Catania spi//aw dan lista;un b’rekord ta’ punti, 56.

Bla dubju dan hu su//ess kbir g[al dan it-tim Sqalli li sena ilu kien spi//a fil-11-il post.

Wara li sta;un ilu Montella kien [abbar li mhux se jibqa’ kow/ tag[hom, [afna kienu dawk li qalu li se tkun diffi/li g[al Catania li jirrepetu ssu//ess imma mhux talli ma g[amlux dan, talli ta[t ittmexxija ta’ Maran marru a[jar. g[al pa;na 37

Sport 37

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

Inter jiddi]appuntaw u Palermo relegati wara disa’ snin minn pa;na 36

Jekk wie[ed ikollu jag[]el l-aktar tim li iddi]appunta dan l-ista;un, bla dubju ma jdumx biex jasal g[allkonklu]joni li dan it-tim hu Inter. It-tim immexxi minn Stramaccioni sofra total ta’ 16-il telfa, u[ud minnhom umiljanti.

Statistika xokkanti hi li mit-timijiet kollha, Inter hu t-tieni l-aktar tim li ;arrab gowls. Qalg[u 57 gowl, daqs Siena, filwaqt li Pescara qalg[u 84.

Hu veru li Inter, lejn la[[ar xhur tal-kampjonat kellhom diversi plejers imwe;;g[in imma hu fatt ukoll li l-plejers li ni]lu filgrawnd iddi]appuntaw g[all-a[[ar.

B’hekk ma kinitx sorpri]a li tard il-:img[a filg[axija, Inter [abbru li ne[[ew lillcoach Stramaccioni biex minflok [atru lil Mazzari, li fl-a[[ar sta;uni kien ma’ Napoli.

L-uniku punt po]ittiv g[al Inter kien li taw l-ewwel telfa lil Juventus fil-grawnd il-;did tag[hom u waqqqfulhom il-mixja ta’ 49 log[ba bla telfa. Imma dan kien biss ka] i]olat g[ax minn hemm ‘il quddiem Inter re;g[u tilfu log[ba wara l-o[ra.

Parma dan l-ista;un ;abu seba’ punti anqas milli kisbu l-ista;un ta’ qabel. Minkejja dan, xorta wa[da salvaw posthom kmieni fl-og[la divi]joni. Parma bdew tajjeb u fl-ewwel rawnd talkampjonat kien hemm min sa[anistra qal li kienu b’/ans li jittantaw xortihom

g[al post fl-Ewropa.

Fit-tieni parti tal-ista;un Parma waqqg[u xi punti u kien hawn fejn inqag[tu minn mal-ewwel sitta.

Meta wie[ed jiftakar li Cagliari lag[bu [afna partiti jew fi grawnd vojt jew inkella fi grawnd li mhux tag[hom, il-fatt li spi//aw fil-11-il post m’huwiex daqstant negattiv.

Il-plejers baqg[u ikkon/entrati biss dwar x’kien qed ji;ri fil-grawnd, anke wara li tke//a l-kow/ Ficcadenti. Barra dan Cagliari taw ukoll walk-over lil Roma wara li l-partita kienet abbandunata qabel bdiet talli t[allew jid[lu nnies fil-ground meta suppost kellha tintlag[ab bil-bibien mag[luqa g[aliex l-istadium kien dikjarat mhux sikur.

Chievo, tim li kull sena jkun qed jimmira biex isalva postu, g[amel dan minnufih.

Spi//a b’vanta;; ta’ 13-il punt fuq Palermo, it-tielet tim relegat u dan juri kemm a//ertaw posthom fis-Serie A kmieni. G[all-bidu talkampjonat kollox deher li kien se jkun sta;un ie[or diffi/li g[al Chievo i]da aktar ma g[adda ]mien bdew ji;bru l-punti, punti li fl-a[[ar tal-kampjonat kienu jammontaw g[al 45.

G[at-tieni sena konsekuttiva, Bologna kienu jafu li jekk kienu se jsalvaw, kollox kien se jkun de/i] lejn l-a[[ar. Strumentali g[alihom kienu l-attakkant Gilardino, il-midfielder internazzjonali Taljan Diamanti u ]-]g[a]ag[ Kone u Taider. Ikun ;ust jekk il-kow/ ta’ Bologna,

Inter kien l-aktar tim li iddi]appunta dan l-ista;un meta ;arrbu16-il telfa, spi//aw fid-disa’ post u baqg[u barra minn kull kompetizzjoni Ewropeja

Stefano Pioli j]omm postu.

Tim li seta’ mar ferm a[jar dan l-ista;un hu dak ta’ Sampdoria. It-tim minn Genova beda l-ista;un ta[t it-tmexxija ta’ Ferrara imma tke//a u kien Delio Rossi li kompla fejn [alla Ferrara.

Sampdoria tilfu 17-il partita u li kieku ma kienx g[allplejer importanti b[alma hu Icardi, wie[ed ja]]arda jg[id li Sampdoria kienu jsibuha aktar diffi/li biex isalvaw. Ironikament, dan ittim g[eleb lil Juventus

Wara disa’ sta;uni jilag[bu fis-Serie A, Palermo ;ew relegati fis-Serie B

darbtejn, darba meta kienu qed jilag[bu b’10 filJuventus Stadium u proprju fl-a[[ar log[ba talkampjonat.

Atalanta, minkejja li bdew l-ista;un b’]ew; punti mnaqqsa spi//aw salvaw bla problemi. Fl-ebda perijodu tal-ista;un ma kien hemm mument fejn Atalanta deher li kien se jkunu wie[ed mittliet timijiet fis-Serie B. Anke jekk fis-sajf li g[adda tilfu pedini importanti b[al Peluso, Schelotto u Manfredini.

L-g[an ta’ kull tim li jkun promoss ikun li jsalva postu fl-ewwel sena tieg[u flog[la divi]joni u g[al Torino dan kien il-ka]. Ittim ta’ Ventura la[aq dan lg[an b’total ta’ 39 punt.

Torino reb[u tmien partiti u meta wie[ed i[ares lejn ilklassifika jinduna li kienu biss Palermo u Pescara li reb[u inqas minnhom.

Tim li kellu jit[abat g[al sena s[i[a kien dak ta’ Genoa. Dan l-ista;un kul[add stenna li Genoa kienu se jwettqu reazzjoni wara dak li se[[ sena ilu imma l-affarijiet baqg[u listess u spi//aw tmien punti bog[od mir-relegazzjoni. Li kieku ma kienux il-gowls ta’ Boriello, Genoa illum jaf huma tim tas-Serie B. Wara disa’ sta;uni flog[la divi]joni Taljana, Palermo sfaw relegati.

Wie[ed jista’ jg[id li parti kbira mit-tort ta’ dan id-

di]astru hu propjru lPresident Zamparini li qatt ma kien pe/anzju] malkow/is. Palermo bdew lista;un ta[t Sannino, wara tliet ;img[at Gasperini [adlu postu. Dan ma kienx bi]]ejjed u meta Gasperini tke//a [adlu postu Malesani li dam biss ma’ Palermo tliet ;img[at. Gapserini, ladarba kien marbut b’kuntratt kellu jer;a’ jie[u f’idejh it-tim imma d-destin ried li dan jer;a’ jitke//a u Palermo temmew il-kampjonat ta[t it-tmexxija ta’ Sannino. Bla dubju dan it-tibdil kbir fi [dan il-klabb xejn ma kien ta’ ;id.

Siena, tim li beda lkampjonat b’sitt punti mnaqqsa ma rnexxielux jikseb punti bi]]ejjed biex jevita li jkun relegat. Wie[ed jista’ jg[id li dawn is-sitt punti ta’ penalizzazzjoni kienu kru/jali g[ax Siena spi//aw bi 30 punt filwaqt li Genoa, tim li salva spi//a bi 38 punt. Palermo spi//aw bi 32 punt.

Fil-bidu tal-ista;un kul[add kien jaf li g[at-tim promoss ta’ Pescara kienet se tkun diffi/li li jsalvaw posthom, spe/jalment wara li telaqhom il-kow/ Zeman.

Barra minn hekk dan it-tim, fis-sajf tilef pedini importanti b[alma huma Insigne, Immobile u Verratti. Dan kollu wassal bix it-tim ;abar biss total ta’ 22 punt u rritorna minn fejn ;ie.

Il-{add, 26 taâ&#x20AC;&#x2122; Mejju, 2013

Champions Ewropej 2012-13

Sport 39

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

Goal ta’ Robben jag[ti t-titlu lil Bayern 1 2 CHAMPIONS LEAGUE FINAL

B. DORTMUND (0)

1-Roman Weidenfeller, 26Lukasz Piszczek, 4-Neven Subotic, 15-Mats Hummels, 29-Marcel Schmelzer, 8Ilkay Guendogan, 6-Sven Bender (18-Nuri Sahin 90), 16-Jakub Blaszczykowski (23-Julian Schieber 90), 19Kevin Grosskreutz, 11Marco Reus, 9-Robert Lewandowski

B. MUNICH (0)

1-Manuel Neuer, 21-Philipp Lahm, 17-Jerome Boateng, 4-Dante, 27-David Alaba, 31-Bastian Schweinsteiger, 8-Javi Martinez, 10-Arjen Robben, 25-Thomas Mueller, 7-Franck Ribery (30-Luiz Gustavo 90+1), 9Mario Mandzukic (33Mario Gomez 90+4)

Skorjaw - Mario Mandzukic 60, Ilkay Gundogan pen 68, Arjen Robben 89 Referee – Nicola Rizzoli (Italja) Attendenza - 86,298 Goal ta’ Arjen Robben fla[[ar minuta tal-log[ba nessa d-di]appunti ta’ Bayern fla[[ar snin, biex Bayern g[elbu lil Borussia Dortmund 2-1, f’Wembley u rritornaw fil-qu//ata tal-Ewropa wara nuqqas ta’ 12-il sena.

Din l-ewwel finali bejn ]ew; timijiet :ermani]i kienet finali spettakolari u tal-og[la livell. Dortmund kienu a[jar fl-ewwel fa]i tallog[ba, i]da Bayern iddominaw iktar ma beda g[addej il-[in hekk kif Borussia dehru li [lew lenergiji tag[hom fl-ewwel sieg[a tal-log[ba.

Kollox se[[ fit-tieni taqsima, wara taqsima ming[ajr goals, meta wara lgoal tal-vanta;; ta’ Mandzukic kien hemm irrisposta immedjata ta’ Dortmund li kisbu d-draw minn penalty skorjat minn Guendogan, i]da Bayern kienu superjuri fl-a[[ar fa]i tal-log[ba u finalment kisbu s-su//ess bil-goal tal-Olandi] Robben, li ta l-[ames titlu Ewropew lit-tim millBavarja.

Fl-ewwel minuti kienu Borussia li dehru a[jar grazzi g[al pressing ferm g[oli li ma bediex i[alli lil Bayern jirra;unaw. Wara g[axar minuti ta’ dominju terrirojali, Borussia bdew jo[olqu lperikli lejn il-lasta ta’ Neuer.

Wara tlettax-il minuta, lewwel periklu ta’ Borussia Dortmund b’xutt ta’ Lewandowski, li kien salvat b’diffikultà minn Neuer. Malkwarta, azzjoni o[ra ta’ Dortmund u Neuer g[al darb’o[ra wettaq save tajjeb fuq xutt mill-vi/in ta’ Blaszczykowski.

Minuta wara, risposta fjakka ta’ Bayern b’azzjoni i]olata ta’ Martinez, li impenja lil Weidenfeller minn qag[da ferm angolata. I]da Dortmund baqg[u jippressaw u jo[olqu paniku fid-difi]a ta’ Bayern, li bdiet tidher ferm in/erta. Reus kellu azzjoni tajba, i]da Neuer re;a’ salva lil Bayern, l-istess kif g[amel ftit wara meta /a[[ad lil Bender, li kkonkluda fil-baxx.

Lejn nofs it-taqsima, Borussia Dortmund naqqsu rritmu u Bayern bdew

Arjen Robben jiskorja l-goal tar-reb[a ta’ Bayern

Robert Lewandovski ta’ Dortmund jimpenja lill-goalkeeper ta‘ Bayern Neuer

jirra;unaw a[jar u jkunu ferm perikolu]i wkoll. Hawn sar protagonista l-goalkeeper u captain ta’ Dortmund, Roman Weidenfeller, li fis-26 minuta wettaq save stupend fuq daqqa tar-ras mill-vi/in talKroat Mandzukic u millazzjoni ta’ corner, id-daqqa tar-ras ta’ Martinez ni]let fuq is-saqaf tax-xibka.

Man-nofs sieg[a, /ans ie[or tad-deheb g[al Bayern, fejn Robben kompletament ]markat fuq il-lemin kien imblukkat b’[ar;a kura;;u]a ta’ Weidenfeller. {ames minuti wara, azzjoni talPollakk Lewandowski, li dar tajjeb ma’ Boateng, i]da Neuer re;a’ salva.

Fl-a[[ar minuti tat-taqsima, Bayern kienu a[jar u Subotic g[alaq tajjeb fuq Robben biex fit-43 minuta ]ball fiddifi]a ta’ Dortmund min-na[a

ta’ Hummels, bil-ballun jasal g[and Robben li x-xutt tieg[u [abat ma’ wi// Weidenfeller li salva goal /ert.

Fit-tieni taqsima, il-log[ba kienet iktar kwieta g[alkemm Dortmund ippruvaw jer;g[u jkunu aggressivi b[al bidu tal-log[ba. I]da Bayern bdew jikkontrollaw tajjeb u massieg[a log[ob marru filvanta;;. Azzjoni mill-aqwa bejn Ribery u Robben, bilcross tal-Olandi] isib lil Mario Mandzukic kompletament ]markat u lKroat minn ]ew; passi bog[od ma ]baljax.

I]da seba’ minuti wara, Borussia Dortmund kisbu lgoal tad-draw meta Dante ikkommetta foul /ar fuq Marco Reus u Rizzoli ferm vi/in l-azzjoni mill-ewwel ordna l-penalty, li minnu Ilkay Guendogan xe[et lil

Neuer in-na[a l-o[ra.

Il-log[ba issa saret spettakolari u fil-71 minuta, Bayern Munich resqu ferm vi/in it-tieni goal meta Thomas Muller qabe] anki lill-goalkeeper Weidenfeller, i]da Subotic salva goal /ert meta salva minn fuq il-linja qabel Robben seta’ kompla lballun g[al ;ewwa.

Weidenfeller patta ftit wara b’save brillanti fuq xutt ta’ Alaba.

Bayern iddominaw l-a[[ar minuti hekk kif Dortmund dehru ferm g[ajjiena fi]ikament. Weidenfeller salva xutt bomba ta’ Schweinsteiger, i]da f’]ew; minuti ma seta’ jag[mel xejn meta Arjen Robben da[al tajjeb fid-difi]a ta’ Dortmund u g[eleb lil Weidenfeller b’xutt filbaxx.

40 Lokali

Il-{add, 26 ta’ Mejju, 2013

KLIEMHOM JIBQA’ JI:RI WARAJHOM!

Il-futur tal-Partit Nazzjonalista> sitt punti g[ad-diskussjoni Intlabt mill-Editur biex nag[ti l-fehmiet tieg[i dwar dan is-su;;ett, u rrid nag[milha /ara li dawn huma biss l-opinjonijiet tieg[i.

Se nkun kemm jista’ jkun skematiku, bit-tama li dak li ng[id iservi ta’ punt tat-tluq g[ad-diskussjoni.

G[addew tliet xhur millelezzjoni, u g[alhekk g[andi nifhem li l-PN di;à kellu lopportunità janalizza birreqqa, u b’mod kemm jista’ jkun o;;ettiv, x’wassal g[attelfa kbira li ;arrab hemmhekk. Jekk dan le]ercizzju g[adu ma sarx, ilbidla radikali li hemm b]onn li ssir fi [danu ma tistax tibda.

Hemm g[add ta’ fatti li lpartit g[andu ja//ettahom, jifhimhom u jiddi;erihom qabel jie[u l-passi ne/essarji biex jindirizzahom.

L-ewwel. L-iskala tat-telfa tindika li kien hemm faxex s[a[ tal-elettorat li qalbu l-vot.

Il-partit g[ad irid jara sewwa g[aliex ;ara dan. Il-mantra ‘g[ax inqtajna minn man-nies’ ma hix bi]]ejjed biex twie;eb din il-mistoqsija. L-g[odda li tintu]a biex tanalizza n-natura u l-kaw]i tat-telfa trid tkun [afna iktar sofistikata minn hekk.

It-tieni. Il-ma;;oranza ta’ dawk li kienu qed jivvutaw g[all-ewwel darba ma vvutawx lill-PN. Dil-[ala g[andha t[asseb serjament lill-mexxejja tal-partit. Mill;did is-slogan ‘il-partit g[andu b]onn ji;;edded’ jibqa’ biss slogan jekk ma jing[adx e]attament x’g[andu jag[mel biex jinbidel b’mod li ]]g[a]ag[ ma jitgerxux minnu.

minn elezzjoni g[al o[ra.

Donnu l-partit qata’ qalbu li g[ad xi darba jag[mel impatt serju billi jkun forza politika kredibbli f’dil-parti tal-g]ira.

minn Joe Friggieri joe.friggieri@um.edu.mt

It-tielet. L-istess jing[ad

g[an-Nofsinhar ta’ Malta. IlPN irid verament jag[mel e]ami serju tal-kuxjenza g[aliex l-emorra;ija ta’ voti fost l-elettorat f’dil-parti talgzira tibqa’ tikber u ti]died

media•link COMMUNICATIONS

Ir-raba’. G[awdex, u ddistretti tradizzjonalment meqjusin b[ala ‘tal-PN’, je[tie;u anali]i g[alihom.

Ikun ]ball jekk jinxte[et kollox f’borma wa[da, b[allikieku l-kaw]i tat-telfa kienu kullimkien l-istess. Ilmard differenti jitlob dijanjosi u kura differenti.

Il-[ames. Dawk li sal-lum g[adhom jis[qu fuq ilprin/ipji u l-valuri b[allikieku dawn kienu realtajiet eterni li ma jinbidlux, jaqblilhom jirrevedu l-po]izzjoni tag[hom qabel ma jsiru ghal kollox irrelevanti. Biex tkun

effika/i l-politika trid tibda mir-realtajiet attwali u missitwazzjonijiet konkreti li jsibu ru[hom fihom in-nies illum. Jikkundanna lilu nnifsu g[all-irrelevanza dak il-partit li ma jag[rafx kif qed tinbidel is-so/jetà u jibqa’ j[ares lejha min-nu//ali ideolo;iku talimg[oddi.

Is-sitta. Bidla fl-attitudni titlob ukoll bidla fid-diskors.

Forsi din hi l-akbar sfida li g[andu l-PN b[alissa. U hija wkoll l-aktar [a;a diffi/li biex titwettaq. G[ax mhux fa/li tivvinta vokabolarju ;did meta ilek tu]a l-istess kliem g[al tant snin. Imma hija [a;a li trid issir biex il-weg[da tatti;did ma tibqax weg[da fierg[a. Il-futur tal-partit jiddependi fuq kollox minn dan.