Numru 13,447
€0.55
It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
Terremot ta’ 90 transfer f’jumejn Anki t-transfers ‘Tag[na Lkoll’ minn Kenneth Xuereb
Transfers bil-goff firResidenza San Vincenz de Paul mill-Gvern Laburista [olqu terremot u in/ertezza fost numru kbir ta’ infermieri. IN-NAZZJON jista’ ji]vela’ li fi spazju ta’ jumejn, bejn il-{add u lbiera[, [ar;u mad-90 transfer minn diversi taqsimiet u wards firresidenza. U dan biex jinqdew tal-qalba.
Il-U{M tordna azzjonijiet industrijali
Jirri]ulta li n-numru ta’ transfers se jkompli jikber u fil-;ranet li ;ejjin se jin[ar;u iktar transfers. Minn informazzjoni li g[andu dan il-;urnal, meta dan l-e]er/izzju jkun komplut, hu kkalkulat li se jkunu ng[ataw xejn inqas minn 300 transfer. Diversi [addiema fi gradi differenti fosthom infermieri, nursing aides, nursing officers u carers, ing[ataw ittra li fihom se ji;u trasferiti millpost tax-xog[ol tag[hom ming[ajr ra;uni. O[rajn ing[ataw ra;uni falza. g[al pa;na 7
Infermieri f’San Vin/enz de Paul li tkellmu ma’ IN-NAZZJON ma jistg[ux jifhmu g[aliex ing[ataw dawn it-transfers [abta u sabta
In/ident fatali
}ag[]ug[ Taljan jitlef [ajtu bil-mutur. F’temp ta’ ftit ;ranet ]ew; ]g[a]ag[ tilfu [ajjithom fuq mutur fi Triq il-Kosta Ara pa;na 3
Sport Tifta[ uffi/jalment il-15-il edizzjoni tal-Log[ob tal-Pajji]i ]-}g[ar fil-Lussemburgu Ara pa;ni 30-31
L-Ispeaker ji//ensura severement lil Muscat L-Ispeaker tal-Parlament An;lu Farrugia //ensura severement lillPrim Ministru Joseph Muscat g[all-kliem li u]a fid-dibattitu tal-biera[ filg[axija fil-Parlament fil-konfront tad-Deputat Nazzjonalista Tonio Fenech. Ir-ruling ing[ata wara talba tadDeputat Nazzjonalista Tonio Fenech li o;;ezzjoni b’mod qawwi g[all-intervent tal-Prim Ministru Joseph Muscat li fih qal li Tonio Fenech “mar xewwex” f’laqghat li kellu mal-IMF. Dan sar waqt dibattitu dwar listqarrija Ministerjali tal-Prim Ministru dwar is-summit talKunsill Ewropew li sar il-;img[a li g[addiet fi Brussell. Tonio Fenech /a[ad kategorikament l-akku]i tal-Prim Ministru u talab ruling millIspeaker. F’reazzjoni dwar ir-ruling talIspeaker, il-Grupp Parlamentari Nazzjonalista qal li l-Ispeaker sab il-kliem tal-Prim Ministru o;;ezzjonabbli u //ensurah severement. g[al pa;na 9
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
2 Lokali
Chris Said jitfa’ Il-Gvern n-nomina g[al Laburista Segretarju :enerali tal-PN jixxa[[a[ mal-istudenti Hekk ki fet[u n-nomini g[al sitt karigi li jridu jimtlew millE]ekuttiv fil-pass li jmiss filpro/ess ta’ ti;did li g[addej minnu l-PN, ilbiera[ Chris Said kien l-ewwel kandidat li tefa’ n-nomina tieg[u g[allkariga ta’ Segretarju :enerali tal-PN. F’kumment lil IN-NAZZJON, Chris Said qal li “[assejt li g[andi nkun parti minn dan it-ti;did li g[addej minnu l-Partit Nazzjonalista. G[addejna mill-fa]i li fiha ele;;ejna Kap ;did u ]ew; Vi/i Kapijiet u issa se nid[lu fil-fa]i fejn nele;;u l-uffi/jali l-o[ra.” Chris Said qal li se joffri sservizzi tieg[u g[all-kariga ta’ Segretarju :enerali g[aliex jemmen li jista’ jag[ti dak kollu possibbli biex ja[dem fi [dan organizzazzjoni tajba fi [dan il-partit – liema organizzazzjoni twassal biex il-PN jo[ro; barra u jkollu l-a[jar kuntatt mas-so/jetà /ivili u lpoplu in ;enerali li jwassal lill-partit jirba[ lura il-fidu/ja tal-Maltin u l-G[awdxin. Wara l-[atra ta’ Kap ;did tliet ;img[at ilu, nhar is-Sibt li
Studenti mhux se jing[ataw il-Job Exposure fl-Isptar Mater Dei
Chris Said se jikkontesta g[all-kariga ta’ Segretarju :enerali tal-PN
g[adda l-Kunsillieri tal-Partit Nazzjonalista ele;;ew il-Vi/i Kapijiet il-;odda tal-Partit Nazzjonalista u l-President talKunsill :enerali, kif ukoll 13il membru tal-Kunsill :enerali li jirrappre]entaw lill-kunsillieri fuq il-Kumitat E]ekuttiv tal-Partit. Issa l-pro/ess ta’ ti;did fi [dan il-PN ji;i fi tmiemu fil-5 ta’ :unju meta jin[atru luffi/jali tal-E]ekuttiv. Paul Borg Olivier mhux se jer;a’
It-Temp
UV INDEX
9
IT-TEMP> Ftit jew wisq imsa[[ab mas-seb[ u filg[axija li jsir ftit imsa[[ab b’waqtiet xemxin maljum VI}IBBILTÀ> :eneralment tajba IR-RI{: Ftit qawwi g[al qawwi mill-Grieg il-Lvant li jsir moderat g[al ftit qawwi u jdur mill-Majjistral BA{AR> Qawwi IMBATT> Baxx min-Nofsinhar ix-Xlokk li jsir moderat mix-Xlokk il-Lvant TEMPERATURA: L-og[la 24˚C XITA> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 427.7 mm IX-XEMX> Titla’ fis-05.50 u tin]el fis-20.08
jikkontesta l-kariga ta’ Segretarju :enerali tal-PN. Il-Kummissjoni Elettorali li n[atret fil-PN biex tie[u [sieb dawn l-elezzjonijiet, immexxija minn ?ensu Galea, qed tilqa’ n-nominazzjonijiet g[al dawn l-uffi/jali tal-Partit sa nhar il-{amis li ;ej 30 ta’ Mejju f’nofsinhar. Minbarra l-kariga ta’ Segretarju :enerali, l-E]ekuttiv irid ja[tar ukoll Assistent Segretarju :enerali, President tal-Kumitat E]ekuttiv u President tal-Kumitat Amministrattiv, Segretarju Internazzjonali u Te]orier tal-PN. G[all-karigi ta’ Segretarju :enerali, President tal-E]ekuttiv u tal-Amministrattiv u Segretarju Internazzjonali, min jitfa’ n-nomina jrid ikun di;à membru tal-E]ekuttiv. G[al dawn l-elezzjonijiet huma ele;ibbli li jivvutaw mhux inqas mat-80 membru talE]ekuttiv tal-PN.
Il-Gvern idde/ieda li jixxa[[a[ anke mal-istudenti fl-iskejjel sekondarji li kull sena, kif ;ara b’mod regolari fis-snin li g[addew, igawdu minn dawk li jissej[u Job Exposures. Il-Job Exposures jag[tu lopportunità lill-istudenti, sa[anistra mil-livell tasSekondarja – li jie[du esperjenza prattika fuq xi post tax-xog[ol jew ie[or, b[ala parti mill-istudji tag[hom fl-iskola. Dan iservi b[ala t[ejjija, minn stadju bikri, biex listudenti jiskopru x’linja jkunu jixtiequ jispe/jalizzaw fiha aktar ’il quddiem flistudji tag[hom. Jirri]ulta i]da, li din lesperjenza li kienu jie[du listudenti tas-Sekondarja f’postijiet differenti taxxog[ol, issa se tinqata’ jew g[al kollox jew f’numru ta’ oqsma. :enituri ta’ studenti fi skola tas-Sekondarja talbniet ta’ Pembroke li tifforma parti mill-Kulle;; Santa Klara, ilmentaw li wliedhom fil-Form Four din is-sena mhux se jing[ataw l-opportunità li j]uru l-Isptar Mater Dei kif kienu jag[mlu kull sena b[ala parti minn
e]er/izzju ta’ Job Exposure. Il-;enituri fl-a[[ar jiem ;ew infurmati li l-Job Exposure li kien imiss g[al uliedhom, ippjanata g[al Lulju, g[al xi ra;uni li ma ng[atatx, t[assret. Jirri]ulta wkoll li din issena l-istudenti ma kinux se jittie[du fl-Isptar Mater Dei kif g[amlu kull sena fla[[ar snin. L-a[[ar Job Exposure li saret g[al dawn l-istudenti kienet f’Jannar u Frar – qabel l-elezzjoni ;enerali. Meta l-;enituri staqsew x’qed ji;ri, u g[aliex t[assret din l-opportunità li wliedhom kienu jistennew b’[erqa kull darba, ma ng[atawx twe;iba millawtoritajiet tal-iskola, li rreferewhom g[and ilMinisteru tas-Sa[[a u g[and dak responsabbli millEdukazzjoni. Job Exposure kienet tikkonsisti f’;img[a s[i[a ta’ attivitajiet li matulha listudenti jqattg[u ammont ta’ sig[at kuljum jaraw b’g[ajnejhom b’mod prattiku x’ikun qed ji;ri fil-post tax-xog[ol rispettiv li jkunu g[a]lu li jmorru fih – f’dan il-ka] l-isptar, b’rabta malkarriera ta’ tabib jew tabiba.
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
B[al-lum 25 sena
IT-TLIETA L-og[la 24˚C L-inqas 18˚C
L-ERBG{A L-og[la 24˚C L-inqas 17˚C
IL-{AMIS L-og[la 24˚C L-inqas 17˚C
IL-:IMG{A L-og[la 23˚C L-inqas 17˚C
IS-SIBT L-og[la 24˚C L-inqas 17˚C
UV
UV
UV
UV
UV
9
10
10
10
10
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN Malta 22˚C xemxi, Frankfurt 16˚C imsa[[ab, Tel Aviv 27˚C xemxi, Amsterdam 17˚C xemxi, Milan 19˚C ftit imsa[[ab, Tripli 29˚C xemxi, Istanbul 22˚C xemxi, Ateni 25˚C ftit imsa[[ab, Lisbona 18˚C ftit imsa[[ab, Londra 17˚C xemxi, Vjenna 12˚C imsa[[ab, Berlin 15˚C imsa[[ab, Madrid 20˚C xemxi, Zurich 15˚C xemxi, Brussell 16˚C ftit imsa[[ab, Moska 17˚C [albiet tax-xita, Munich 11˚C imsa[[ab, il-Kajr 33˚C xemxi, Pari;i 17˚C ftit imsa[[ab, Dublin 12˚C imsa[[ab, Bar/ellona 19˚C ftit imsa[[ab, Tune] 29˚C ftit imsa[[ab, St. Petersburg 23˚C imsa[[ab, Al;eri 22˚C imsa[[ab, Ruma 19˚C imsa[[ab, Kopen[agen 18˚C imsa[[ab, Stokkolma 18˚C imsa[[ab.
I
l-Prim Ministru Eddie Fenech Adami ppre]enta l-ittra tal-[atra li/-Chairman u lmembri ta’ Kummissjoni mwaqqfa millGvern g[ar-Riforma tas-Servizz ?ivili. IlKummissjoni kellha tasal g[al riforma s[i[a fis-servizz b’mod li dan isir aktar effi/jenti u jassigura l-a[jar tmexxija skont il-[ti;iet talpajji]. It-twaqqif tal-Kummissjoni sar wara diskussjonijiet mal-unions u tfasslu t-termini ta’ riferenza li kienu diskussi mill-;did imbag[ad idde/ieda dwarhom il-Kabinett. Waqt laqg[a tal-Unjoni Demokratika Kristjana :ermani]a (CDU) matul ]jara f’Malta, sar mag[ruf li l-Prim Ministru u lMinistru tal-Affarijiet Barranin kienu se jag[mlu ]jara f’Malta. Il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami kien fost dawk li kkontribwew fil-kampanja organizzata mill-M}PN g[all-;bir ta’ fondi kontra d-dittatura tal-President Augusto Pinochet.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
Lokali 3
It-tieni in/ident fatali tat-traffiku fi ftit ;ranet [alla vittma o[ra li fl-in/ident tal-biera[ il-vittma kienet ]ag[]ug[ Taljan residenti Malta
}ag[]ug[ Taljan jitlef [ajtu bil-mutur F’temp ta’ ftit ;ranet ]ew; ]g[a]ag[ tilfu [ajjithom waqt li kienu qed isuqu l-mutur fi Triq il-Kosta Sewwieq ta’ mutur tilef [ajtu tra;ikament f’in/ident tat-traffiku lbiera[ waranofsinhar. L-in/ident se[[ fi Triq il-Kosta, Ba[ar i/?ag[aq. Is-sewwieq tal-mutur g[andu 37 sena, u hu Taljan residenti l-G]ira. Il-mutur kellu pjan/i barranin. Jirri]ulta li l-in/ident se[[ wara li g[al xi ra;uni [abat ma’ karozza tat-tip Peugeot 207 misjuqa minn ]ag[]ug[ ta’ 25 sena mill-G]ira waqt li dan kien qed isuq minn Bu;ibba lejn id-direzzjoni ta’ St Andrews. Dwar dan il-ka] infet[et
ukoll inkjesta Ma;isterjali. Dan l-in/ident se[[ wara li ftit tal-jiem ilu Glenn Grech, tilef [ajtu meta kien involut f’in/ident tat-traffiku wkoll fi Triq il-Kosta, f’Ba[ar i/?ag[aq. Sfortunatament, anke dak lin/ident kien wie[ed fatali g[as-sewwieq tal-mutur, ta’ 21 sena minn San :wann, li tilef [ajtu ftit tal-minuti wara li ttie[ed l-Isptar Mater Dei. B’hekk f’temp ta’ ftit ;ranet, ]ew; ]g[a]ag[ tilfu [ajjithom waqt li kienu qed isuqu l-mutur – in/identi li se[[ew it-tnejn f’din it-triq partikolari.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
4 Lokali
Mi/[uda t-talba g[al-libertà provi]orja tal-Libjan akku]at bil-qtil ta’ Margaret Mifsud Kienet mi/[uda t-talba g[al libertà provi]orja li g[amel Nizar El Gadi, ta’ 35 sena li jinsab mixli li qatel lill-eks mara tieg[u l-Avukat Margaret Mifsud. Mill-provi li nstemg[u fil-Qorti rri]ulta li huwa kien arroganti waqt li l-Pulizija interrogawh dwar l-allegat reat. Dan [are; meta quddiem l-Im[allef Lawrence Quintano bdew jinstemg[u s-sottomissjonijiet g[al talba g[all-[elsien mill-arrest li lakku]at g[amel, liema talba ;iet mi/[uda min[abba affidament min-na[a ta’ El Gadi. L-Ispettur Keith Arnaud qal meta xehed li l-imputat kien arroganti waqt linterrrogazzjoni, tant li kien heddu anke b’[utu. Madankollu meta tressaq ilQorti l-attitudni tieg[u nbidlet kompletament. Arnaud qal li l-Libjan kien instab [ati li heddu f’de/i]joni o[ra mill-Qorti. Qal ukoll li l-unika akku]a li kien illiberat g[aliha kienet it-theddid fil-konfront ta’ Sur;ent tal-Pulizija.
Il-bqija nstab [ati talakku]i kollha li jirrigwardjaw il-mod kif huwa ttratta lill-Pulizija. Rigward l-akku]i l-o[ra ta’ theddid qieg[ed isir appell minnhom. L-avukat difensur ta’ El Gadi Martin Testaferrata Moroni Viani qal li limputat ma g[andux dritt g[at-tfal. Dwar punt li qajmet rappre]entanta talAvukat :enerali, Beryl Buttigieg li tkellmet dwar il-problema dwar l-indirizz ta’ El Gadi, l-avukat difensur min-na[a tieg[u rrisponda li jekk il-Qorti ta//etta t-talba ta’ [elsien mill-arrest tista’ timponi kundizzjoni li jsib indirizz alternattiv. El-Gadi, qed iwie;eb li mhux [ati tal-akku]i mi;jubin kontrih, li fil-lejl ta’ bejn it-18 u d-19 ta’ April tal-2012, il-lejl li fih inqatlet l-Avukat Mifsud, wara li nstabet mejta f’karozza f’Ba[ar i/-?ag[aq f’/irkostanzi suspettu]i, kien hu li wettaq dan iddelitt.
Mixlija bl-attentat ta’ qtil tas-sie[eb tag[ha Mara ta’ 44 sena mill-Marsa ;iet mixlija quddiem il-Ma;istrat Miriam Hayman blattentat ta’ qtil tas-sie[eb tag[ha wara li allegatament tatu bis-sikkina wara argument li nqala’ bejniethom fuq terza persuna. Carmen Meilak, ;iet mixlija bl-attentat ta’ qtil tas-sie[eb tag[ha Alfred Farrugia. Meilak ;iet akku]ata li kka;unatlu feriti gravi b’arma li taqta’ u bil-ponta, liema feriti jistg[u jwasslu g[al debulizza permanenti fil-;isem, mankament g[al g[omru. Il-koppja li kienu jg[ixu flimkien kellhom xi jg[idu g[ax ir-ra;el kien qed ja[seb [a]in fiha. Kollox jindika li Farrugia tilef il-kontroll tant li bdew jargumentaw barra t-triq fejn anke hu refa’ idejh fuqha.
Kien hawn li l-mara da[let id-dar minn fejn [adet sikkina u tat biha lis-sie[eb tag[ha filparti privata tieg[u, u laqtitu wkoll f’idu xxellugija. Farrugia rrea;ixxa u ta daqqa ta’ njama lil Meilak. L-Ispettur Sarah Magri o;;ezzjonat it-talba tad-Difi]a g[al-libertà provi]orja min[abba lgravità tal-ka] u l-bi]a’ li ji;u kontaminati lprovi. L-avukati tal-mara Gavin Gulia u Luciano Busuttil qalu li m’hemmx bi]a’ ta’ intra// tal-provi u biex juru dan ipprovdew indirizz alternattiv. Il-Qorti laqg[et it-talba g[al-libertà provi]jorja fuq garanzija personali ta’ €10,000. Hemm il-possibbiltà wkoll li Farrugia jitressaq il-Qorti b’rabta ma’ dan il-ka].
Footballer Ni;erjan mixli bl-attentat ta’ qtil ta’ tarbija jing[ata l-libertà provi]orja Il-footballer Ni;erjan, eks Mqabba jing[ata l-libertà provi]orja fuq attentat ta’ qtil. Akande Williams ta’ 23 sena, li kien fuq il-kotba ta’ Mqabba F.C. u li qed jiffa//ja akku]i ta’ attentat ta’ qtil ta’ tarbija, li ti;i iben il-ma[buba tieg[u, ing[ata l-libertà provi]orja fuq depo]itu ta’ €5,000 u garanzija personali ta’ €15,000. Williams jinsab akku]at b’attentat ta’ qtil tat-tfajjel Maleek Olowoshile – ta’ ftit aktar minn sena – billi he]]u b’mod vjolenti. L-in/ident
se[[ fil-15 ta’ April li g[adda fl-appartament tieg[u u tassie[ba tieg[u fil-Mellie[a, waqt li omm it-tarbija, wkoll Ni;erja kienet g[ax-xog[ol. It-tobba kienu rrimmarkaw li dak li g[amel l-akku]at jissejja[ “shake-up baby syndrome”. It-tifel Ni;erjan ta’ sena li g[adu fit-Taqsima Intensiva tal-Isptar Mater Dei kien mhe]]e] b’mod qawwi li spi//a bil-kustilji miksurin u beda [iere; id-demm minn rasu u kien fi stadju ta’ emoro;ija. Fit-2 ta’ April ittifel idda[[al bi problemi lIsptar Mater Dei fejn beda
jirremetti u jipporga ta’ spiss. Milli jidher Akande g[al xi ra;uni he]]e] lit-tifel biex jg[addilu u dan g[ax, skont hu, bdew jag[tuh la//essjonijiet. It-Tabib Mario Scerri qal li l-akku]at kien qallu li t-tifel gidimlu subg[ajh, i]da meta saru t-testijiet fuq Akande, ma nstab xejn li jidher li kienet se[[et xi gidma. Wara dan lepisodju t-tifel kien da[al g[at-tieni darba l-isptar. L-Avukat Joe Ellis qed jidher g[all-akku]at filwaqt li l-Ispetturi James Grech u Jessica Grima qeg[din imexxu l-Prosekuzzjoni.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
Lokali 5
Jifir[u lit-tmexxija l-;dida tal-PN
Il-Kap ;did tal-PN Simon Busuttil qal li l-amministrazzjoni l-;dida tal-PN tkun kollha f’postha wara l-elezzjonijiet fl-E]ekuttiv tal-PN g[all-karigi uffi/jali li fadal fil-5 ta’ :unju (Ritratt> Michael Ellul)
L-ewwel laqg[a tat-tmexxija l-;dida tal-PN Ir-ri]ultat elettorali se jkun diskuss f’Kunsill :enerali fil-bidu ta’ :unju Ir-rapport tal-Kummiss-joni mwaqqfa mill-Partit Nazzjonalista biex tanalizza r-ri]ultat elettorali u tirrakkomanda ddirezzjoni ’l quddiem se jitlesta sala[[ar tax-xahar u l-konklu]jonijiet tieg[u se jkunu pubblikati. Dan qalu l-Kap tal-Oppo]izzjoni u Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil fl-introduzzjoni tieg[u fl-ewwel laqg[a tat-tmexxija l-;dida tal-PN ma]]ewg Vi/i Kapijiet Mario de Marco u Beppe Fenech Adami wara l-elezzjoni tag[hom fil-karigi rispettivi s-Sibt li g[adda. Pre]enti g[al din il-laqg[a kien hemm ukoll is-Segretarju :enerali tal-PN Paul Borg Olivier, u Carol Aquilina, President tal-Kunsill Amministrattiv talPN. Simon Busuttil qal li l-amministrazzjoni l-;dida tal-PN tkun kollha f’postha wara l-elezzjonijiet fl-E]ekuttiv tal-PN g[all-karigi uffi/jali li fadal fil-5 ta’
:unju. Dawn huma ta’ Segretarju :enerali, Assistent Segretarju :enerali, President tal-Kumitat E]ekuttiv, President tal-Kunsill Amministrattiv, Segretarju Internazzjonali u Te]orier. E]att wara dawn l-elezzjonijiet, kompla Simon Busuttil, se jsir Kunsill :enerali bejn is-6 u d-9 ta’ :unju kif mitlub mill-Istatut li jistipula li jrid jitlaqqa’ sabiex jiddiskuti r-ri]ultat elettorali fi ]mien tliet xhur wara li tkun saret elezzjoni ;enerali. F’nofs dan il-Kunsill :enerali, pre/i]ament fis-7 ta’ :unju, se ssir maratona ta’ ;bir ta’ fondi. B’hekk, il-PN se jkollu t-tmexxija u lamministrazzjoni m;edda u lesta biex t[ejji g[all-ewwel appuntament elettorali li huma l-elezzjonijiet g[all-Parlament Ewropew madwar sena o[ra. Il-mira hi li l-Partit Nazzjonalista jtella’ it-tielet Membru Parlamentari Ewropew. Il-Vi/i Kap g[all-{idma fil-Partit
Beppe Fenech Adami, mill-;did irringrazzja lill-kunsillieri li wrew fidu/ja fih u qal li f’dawn il-;img[at deher mill-;did l-entu]ja]mu fi [dan ilpartit. Entu]ja]mu li jrid jintu]a g[al [idma fi [dan l-istrutturi tal-PN. Min-na[a tieg[u, il-Vi/i Kap g[all{idma fil-Parlament Mario de Marco qal li l-PN irid ixammar il-kmiem biex jindirizza numru ta’ sfidi, fosthom, id-distakk elettorali u l-a;;ornament tal-policies u l-istrutturi tieg[u. Mario de Marco qal li l-Oppo]izzjoni trid ta[dem f’xenarju fejn il-Gvern g[andu vanta;; ta’ disa’ si;;ijiet filParlament. Dan minbarra li lOppo]izzjoni trid tag[mel shadowing tal-ikbar kabinett fl-istorja mag[mul minn 23 ministru u segretarju parlamentari, fir-realtà ta’ deputati part-time li m’g[andhomx struttura ta’ assistenti li jistg[u jg[inu fir-ri/erka biex id-deputati jkunu aktar effettivi fil-[idma tag[hom.
Malta bi prezzijiet stabbli fl-2012 fl-elettriku u l-gass Malta u d-Danimarka kienu l-uni/i ]ew; pajji]i tal-Unjoni Ewropea li kellhom il-prezzijiet tal-ener;ija u tal-gass stabbli fit-tieni nofs tal-2012. Dan jirri]ulta minn statistika ppubblikata mill-a;enzija Ewropea Eurostat li fiha saret anali]i tal-prezzijiet tal-gass u l-ener;ija. IlEurostat qalet li l-prezzijiet tal-ener;ija fis-27 pajji] tal-UE ]diedu b’6.6% waqt li dawk talgass telg[u b’10.3%. Minn din l-istatistika rri]ulta li l-prezzijiet tad-dawl varjaw minn tnaqqis ta’ 5% fl-I]vezja g[al ]ieda ta’ 21% f’?ipru. Pajji]i o[ra li kellhom ]ieda fil-prezzijiet tal-elettriku kienu l-
Gre/ja bi 15%, l-Italja bi 11%, l-Irlanda u lPortugall b’10% waqt li l-Bulgarija, Spanja u l-Polonja b’9%. Il-pajji]i li rre;istraw tnaqqis fit-tariffi taddawl kienu l-I]vezja b’5% u l-Ungerija bi 2%. Jirri]ulta li l-prezzijiet tad-dawl b[ala medja g[al kull dar kienu l-inqas fil-Bulgarija, ir-Rumanija, lEstonja, id-Danimarka, ?ipru u l-Italja. Dwar il-gass jirri]ulta li fit-tieni nofs tal2012 l-akbar ]idiet fil-prezzijiet tal-gass kienu re;istrati fil-Latvja, l-Estonja u l-Bulgarija waqt li kien hemm tnaqqis fis-Slovenja. Il-prezzijiet tal-gass fil-Bel;ju, id-Danimarka u s-Slovakkja baqg[u stabbli.
Il-Moviment Nisa talPartit Nazzjonalista u sSolidarjetà {addiema Partit Nazzjonalista fer[u li]]ew; Vi/i Kapijiet ;odda tal-Partit Nazzjonalista li ;ew eletti s-Sibt. B’hekk, flimkien malKap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil, issa hemm l-aktar parti importanti tattmexxija f’postha. Il-Moviment Nisa talPartit Nazzjonalista (MNPN) qal fi stqarrija li Mario de Marco u Beppe Fenech Adami huma ]ew; politi/i li dejjem kienu ta’ integrità kbira u dejjem urew lealtà s[i[a lejn ilPartit, u komplew billi qalu li dawn se jnaqqxu pa;ni sbie[ u importanti fl-istorja tal-Partit Nazzjonalista u ta’ pajji]na. Fl-istess stqarrija, lMNPN fera[ ukoll lil Paula Mifsud Bonnici, li ;iet ikkonfermata President talKunsill :enerali kif ukoll lit-13-il membru talE]ekuttiv il-;did, b’mod partikulari lin-nisa li qed jokkuppaw si;;u f’dan le]ekuttiv. Filwaqt li l-Moviment awgura biex dawk kollha li ma ;ewx eletti jibqg[u jinvolvu ru[hom fit-Team PN, tenna x-xewqa tieg[u li jag[mel parti integrali mit-Team PN bil-[idma, limpenn u l-lealtà s[i[a tieg[u lejn it-tmexxija l;dida tal-Partit Nazzjonalista. Is-Solidarjetà {addiema PN fer[u wkoll li]-]ew; Vi/i Kapijiet il-;odda talPN, lil Paula Mifsud Bonnici b[ala President talKunsill :enerali, kif ukoll lill-membri l-;odda ma[tura fl-E]ekuttiv talPN.
Il-Papa jifra[ lil Monsinjur Xuereb Il-Papa Fran;isku fera[ lill-Monsinjur Alfred Xuereb, li hu wie[ed missegretarji tal-Papa, flokka]joni tad-29 sena millordinazzjoni tieg[u. F’laqg[a li l-Papa kellu nhar is-Sibt li g[adda ma’ familji bi trabi li r/ivew ilmag[mudija matul din issena u fejn sema’ wkoll ilqrar, il-Papa Fran;isku, filwaqt li fera[ fil-pubbliku lill-Monsinjur Xuereb, talab lill-udjenza li kien qed jiltaqa’ mag[ha biex tag[ti
applaws mist[oqq lillMonsijur Xuereb g[al din lokka]joni ta’ fer[ li kien qed ji//elebra l-Monsinjur Malti. Monsinjur Xuereb kien qed jakkumpanja lill-Papa Fran;isku f’parro//a f’Ruma dedikata lil Santa Eli]abetta u San Zakkarija f’villa;; fittramuntana tal-belt ta’ Ruma. F’din l-istess okka]joni, ilPapa ta s-sagrament tattqarbin lil 16-il tifel u tifla u lil 28 o[ra li r/ivew l-Ewwel Tqarbina fl-a[[ar ;img[at.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
6 Lokali
Wirja ta’ madwar 150 bi//a ta’ arti minn artist internazzjonali hi miftu[a fil-kwartieri ;enerali tal-Bank of Valletta f’Santa Venera. Il-Bank of Valletta g[andu l-privile;; li jospita wie[ed mill-artisti ewlenin f’pajji]na f’dawn l-a[[ar 13-il sena. Din de/i]joni li ddedikaw il-wirja annwali lil Richard England se tkompli ]]id fil-presti;ju lil-lista impressjonanti ta’ artisti li di;à [adu sehem fil-wirjiet tas-snin li g[addew. Din il-wirja retrospettiva kienet inawgurata uffi/jalment mill-President ta’ Malta George Abela, li fa[[ar lil Richard England g[ax-xog[ol tieg[u fl-arkitettura, skultura, grafika u arti. Meta kien qed jindirizza lill-mistiedna fl-inawgurazzjoni, i/-Chairman tal-BOV John Cassar White qal> “Il-wirja hija biss parti wa[da mill-isforzi tal-bank biex jippromwovi t-talent lokali. F’dan il-ka] partikulari, diffi/li tg[id liema ji;i l-ewwel mit-talenti ta’ Richard England> arkitettura, skultura, tpin;ija jew il-poe]iji tieg[u. G[al kull ;eneru artistiku, England i;ib g[all-[ajja l-istil uniku tieg[u fejn l-emozzjonijiet u passjoni perfettament jikkumplimentaw il-kalkulazzjoni teknika. B[al kull edizzjoni passata, il-wirja hi akkumpanjata minn katalgu illustrattiv li jinkludi bijografija u riproduzzjoni bil-kulur tal-wirja. Il-kuratur tal-wirja hu Charles Knevitt u l-wirja hi miftu[a §g[all-pubbliku ;enerali sad-19 ta’ Lulju 2013.
L-ewwel fond f’Malta strutturat b[ala UCITS Master Feeder Fund minn VFM Ltd Valletta Fund Management Limited (VFM) issa qed toffri lillinvestituri opportunità ta’ investiment ;did biex ikollhom a//ess g[al portafoll dinamiku ta’ firxa wiesg[a ta’ klassijiet ta’ assi u strate;iji permezz talVilhena Broad Opportunities Fund. Meta kien qed jitkellem fit-tnedija tal-Fond, Mark Agius, il-Kap tal-VFM enfasizza li “l-Vilhena Broad Opportunities Fund (VBOF) huwa l-ewwel Fond ta’ din ix-xorti f’Malta li hu strutturat b[ala UCITS Master Feeder Fund. Din l-istruttura tippermetti li l-manager jinvesti minimu ta’ 85% talvalur ta’ assi netti f’Master Fund li hu l-Insight Broad Opportunities, li hu sottofond tal-Absolute Insight Funds plc, li jikkwalifika b[ala UCITS.” L-Insight Broad Opportunities Fund (IBOF) jinvesti fuq firxa wiesg[a ta’ klassi ta’ assi li jinkludu ishma, d[ul fiss, strate;iji g[al ritorn totali, komoditajiet, assi reali u derivattivi kif ukoll ifittex li jwassal tkabbir kapitali fittul. L-IBOF jag[mel u]u minn firxa wiesg[a ta’ assi li huma disponibbli li jakkwistaw prestazzjoni
minn [afna sorsi biex jiddiversifika r-riskju. Il-mod dinamiku li jwassal g[all-allokazzjoni tal-assi jg[in biex jimplimenta t-tibdil b’mod effettiv, potenzjalment jiggwadanja mill-aspett po]ittiv tas-swieq li qed ji]died kif ukoll jevitaw /aqliq ’l isfel tal-prezzijiet tal-ishma. Il-VBOF hu a//essibbli permezz ta’ investiment minimu ta’ €2,500 jew inkella permezz ta’ pjan ta’ investment ta’ €50 kull xahar. Matul il-perjodu ta’ tnedija, l-investitur se jibbenefika minn 50% skont fuq l-spejje] inizjali li qed jitnaqqsu g[al 2%. Mark Agius temm jg[id li “l-Valletta Fund Management jibqa’ fuq quddiem nett f’dak li jirrigwarda s-settur talinvestimenti u jfittex b’mod kostanti li ji]viluppa l-profil tal-prodott biex jipprovdi la[jar opportunitajiet ta’ investiment g[all-klijent.” G[al aktar informazzjoni fuq il-Vilhena Broad Opportunities Fund wie[ed jista’ j]ur kull ferg[a talBank of Valletta#?entru talInvestiment, kif ukoll intermedjarji finanzjarji li/enzjati, jew ]ur il-websajt www.vfm.com.mt. Wie[ed jista’ j/empel freephone 8007 2344.
Il-Kap tal-Komunikazzjoni ta’ HSBC Malta, Franco Aloisio, jippre]enta l-isponsorship tal-Malta Journalism Awards li/-Chairman tal-I:M, Malcolm J. Naudi
HSBC Malta sponsor mill-;did tal-Kategorija A[barijiet fil-:urnali]mu Stampat Bir-rwol tieg[u ta’ appo;; g[all-Malta Journalism Awards, HSBC Malta qed jag[raf limpenn tal-Istitut tal-:urnalisti Maltin (I:M) lejn it-tkabbir tal-professjoni ;urnalistika g[ax il-;urnali]mu hu essenzjali g[all-i]vilupp ta’ Malta kemm lokalment kif ukoll internazzjonalment. Dan qalu l-Kap tal-Komunikazzjoni ta’ HSBC Malta, Franco Aloisio, meta ppre]enta lisponsorship tal-Bank lill-Malta Journalism Awards g[all-Kategorija tal-A[barijiet fil:urnali]mu Stampat. I/-Chairman tal-Istitut Malti tal-:urnalisti, Malcolm J. Naudi, qal: “L-affiljazzjoni ta’ HSBC Malta mal-Malta Journalism Awards hi
tassew imprezzabbli. L-appo;; kostanti tag[hom tul diversi snin g[en fl-impenn talIstitut biex jg[olli aktar il-livell tal-;urnali]mu permezz ta’ dawn l-Awards.” Il-koordinatur tal-Malta Journalism Awards, Roderick Agius, qal: “Il-finalisti g[alledizzjoni ta’ din is-sena jit[abbru nhar it-30 ta’ Mejju, 2013. Is-sottomissjonijiet qed ikunu evalwati minn a;;udikaturi indipendenti. Dawn huma g[alkollox awtonomi, tant hu hekk li lanqas il-Kunsill tal-Istitut ma jkun jaf irri]ultati finali qabel dawn jit[abbru pubblikament.” Ir-rebbie[a jing[ataw il-premjijiet waqt i//erimonja tal-pre]entazzjoni ix-xahar li ;ej.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
Lokali 7
In/ertezza fost l-infermiera minn pa;na 1
Fost l-ikbar effetti li se jin[assu hu /-/entru tal-attivitajiet fi [dan San Vincenz de Paul – id-Day Centre imwaqqaf apposta minn Gvern Nazzjonalista li jispe/jalizza g[al anzjani li jbatu mill-kundizzjoni tad-dimenzja. Il-[addiema kollha f’dan i/-/entru ng[ataw ittra li bihom sfaw trasferiti. Irra;uni li ng[atat hi li dan i//entru se jing[alaq. I]da minn informazzjoni li g[andu IN-NAZZJON mhux veru li dan i/-/entru ng[alaq i]da minflok l-istaff pre]enti, dan i/-/entru se jkun mag[mul biss minn occupational therapists. Sorsi li tkellmu ma’ INNAZZJON qalu li ma jistg[ux jifhmu g[aliex ing[ataw dawn it-transfers [abta u sabta, u hemm dubji serji dwar kif se jitmexxa dan i/-/entru hekk kif l-uni/i [addiema li [adu ta[ri; apposta biex jg[inu anzjani bid-dimenzja, tqa//tu mi//entru tal-attivitajiet. L-indikazzjonijiet huma li t-transfers qed isiru biex ja;evolaw lil Laburisti talqalba tant li w[ud minnhom effettivament saru promozzjonijiet b’dawn il-persuni jitilg[u skala jew tnejn filpost tax-xog[ol il-;did tag[hom. Dawn it-transfers [olqu [afna in/ertezza fost l-infermieri f’San Vincenz de Paul, li [afna fissru li jinsabu ming[ajr direzzjoni hekk kif it-tmexxija tal-union li tirrappre]entahom, l-MUMN, tins-
ab l-Awstralja g[al konferenza internazzjonali dwar innursing. {afna stqarrew ma’ dan il;urnal is-suspett tag[hom li mhux kumbinazzjoni li ttransfers [ar;u propju f’dawn il-;ranet. Infermieri li tkellmu ma’ IN-NAZZJON qalu li sar kuntatt mat-tmexxija talMUMN u l-uniku struzzjoni li ng[ataw kienet li jirrapportaw g[ax-xog[ol u jmorru fejn jibg[athom isSupretendent ta’ San Vin/enz de Paul – struzzjoni li rrabjat mhux ftit lill-infermieri g[aliex fil-passat, il-union [adet azzjoni ferm iktar drastika fuq numru ferm inqas ta’ infermieri affettwati, sa[ansitra f’xi ka]i meta kien hemm infermier jew infermiera wa[da biss involuti. Sadattant, il-Union {addiema Mag[qudin, li tirrappre]enta numru ta’ [addiema fi gradi differenti, ordnat azzjonijiet industrijali fl-Isptar San Vin/enz de Paul. Fi stqarrija, it-taqsima tasServizzi tas-Sa[[a tal-U{M qalet li hu ina//ettabbli g[allunion li l-management jo[ro; trasferimenti [esrem, blisku]a ta’ riforma li biha n[olqu sezzjonijiet ;odda mmexxija minn nies mag[]ulin ming[ajr ebda forma ta’ trasparenza. Sakemm din it-taqsima mhux se tibda ti;i kkonsultata u sakemm l-affarijiet jibdew isiru b’mod trasparenti, il-U{M se tibqa’ tordna serje ta’ azzjonijiet industrijali f’San Vin/enz de Paul.
Sakemm il-U{M mhux se tibda ti;i kkonsultata u sakemm l-affarijiet jibdew isiru b’mod trasparenti, se tibqa’ tordna serje ta’ azzjonijiet industrijali f’San Vin/enz de Paul
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
8 Parlament
2.2 kilogramna ta’ tonn esportati fl-a[[ar tal-2012 Ta[t gvern pre/edenti, aktar minn 2.2 miljun kilogramma ta’ tonn kienu esportati lejn disa’ pajji]i bejn Novembru u Di/embru tas-sena li g[addiet. Dan [are; minn informazzjoni li ntalbet midDeputat Nazzjonalista George Pullicino waqt il[in tal-mistoqsijiet parlamentari fis-seduta ta’ nhar it-Tlieta li g[adda. Skont tag[rif li ;ie ippre]entat fuq il-Mejda talKamra, il-Ministru Leo Brincat qal li t-tieni l-akbar esportazzjoni ta’ tonn saret f’Di/embru tas-sena li g[addiet b’1,086,776 kilo-
gramma ta’ tonn. F’April li g[adda ;ew esportati 2,454 kilogramma ta’ din il-[uta bnina. Malta esportat it-tonn lill:appun, lill-Korea t’Isfel, lil Dubaj u lil sitt pajji]i o[rajn fl-Unjoni Ewropea li kienu l-Bel;ju, il-:ermanja, l-Italja, l-Olanda, Spanja u r-Renju Unit. Il-produtturi lokali, li permezz tag[hom saret din lesportazzjoni, kienu AJD Limited, Azzopardi Fisheries, Fish & Fish Limited, Malta Fish Farming, Mareblue Limited, Melita Blue Sea u Ta’ Mattew Fisheries.
D[ul tal-anzjani f’San Vin/enz de Paul L-applikazzjonijiet g[allkura fit-tul se jibdew jg[addu minn pro/ess ta’ assessjar minn tim multidixxiplinarju biex b’hekk jitqies kull aspett ta’ b]onn tal-applikant, kemm b]onnijiet klini/i kif ukoll b]onnijiet so/jali. Dan qalitu Marie Louise Coleiro Preca, il-Ministru g[all-Familja u sSolidarjetà So/jali bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret midDeputat Nazzjonalista Charlò Bonnici. Ori;inarjament id-
Deputat Nazzjonalista staqsa dwar minn min hu mag[mul l-admissions board g[ad-d[ul tal-anzjani fir-residenza San Vin/enz de Paul. Staqsa wkoll kemm-il darba ltaqa’ mill11 ta’ Marzu 2013 ’il hawn. U l-Ministru Coleiro Preca g[a]let li ma twe;ibx kif suppost u minflok g[a]let li twie;eb mod ie[or. Il-Ministru Coleiro Preca ]iedet ma’ dak li qalet li dan il-pro/ess qed ikun iffinalizzat u fil-;img[at li ;ejjin se jkun jista’ jibda jiffunzjona.
2,290 vettura ;dida 2,290 vettura ;dida ;ew re;istrati g[and Transport Malta fl-ewwel erba’ xhur ta’ din is-sena. Dan qalu Joe Mizzi, ilMinistru g[at-Trasport u l-Infrastruttura bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Ryan Callus.
Fil-laqg[a tal-Kumitat dwar ix-Xog[ol tal-Kamra [a sehem fost o[rajn u g[all-ewwel darba Mario de Marco, il-Vi/i Kap tal-PN dwar il-[idma fil-Parlament
Esebizzjoni dwar l-aspetti politi/i u kostituzzjonali tal-Parlament fil-bini l-;did Il-Kumitat Permanenti dwar ix-Xog[ol tal-Kamra kien ippre]entat bi pre]entazzjoni dwar l-esebizzjoni permanenti li hu propost li ssir fis-sular t’isfel tal-Parlament il-;did f’Bieb il-Belt. Dan dejjem jekk il-gvern ikompli bil-pjani li l-parlament ikun trasferit fil-bini l-gdid. Kien f’Novembru 2011 li ntla[aq qbil bejn il-Parlament u l-Bank of Valletta biex din l-esebizzjoni tiffoka fuq listorja tal-Parlament Malti mill-aspett kostituzzjonali. G[all-kontenut storiku ta’ din l-esebizzjoni se jsiru konsultazzjonijiet ma’ stori/i lokali tal-istorja politika. Ilkontenut politiku jrid ikun diskuss u maqbul fil-Kumitat Permanent dwar l-Affarijiet tal-Kamra. Ori;inarjament din l-esebizzjoni kienet se ssir fil-librerija i]da l-bini tal-Parlament il;did offra spazji iktar biex din l-esebizzjoni tkun wa[da interattiva. Fil-fatt l-esebizzjoni se tkun tikkonsisti f’filmati 3D,
spazju biex il-pubbliku jimxi tul l-esebizzjoni, mejda li fiha jkun hemm filmati intervattivi, wiri ta’ dokumenti stori/i u anki registrazzjoni tal-pubbliku li jkun da[al fil-wirja. Il-wirja se tiffoka fuq id-90 sena mill-1921 ’l quddiem talParlament Malti u se tkun ukoll a;;ornata kontinwament skont il-mixja tal-Parlament Malti f’kull legi]lazzjoni.
persuna biex isegwuha. Bl-iskop li l-wirja tkun a;;ornata se jitwaqqaf kumitat e]ekutiv li se jkun kompost mill-Ispeaker talParlament b[ala Chairman, rappre]entant tal-Bank of Valletta u ]-]ewg whips talgruppi parlamentari. Il-laqg[a tal-kumitat tmexxiet mill-Ispeaker talParlament An;lu Farrugia
Il-wirja se tiffoka fuq id-90 sena mill-1921 ‘l quddiem tal-Parlament Malti u se tkun ukoll a;;ornata kontinwament skont il-mixja tal-Parlament Malti f’kull legi]lazzjoni Fil-laqg[a kien spjegat li lperit internazzjonali Renzo Piano kien po]ittiv dwar din il-wirja. Se jkun il-Bank of Valletta, l-entità responsabbli mil-lo;istika wara din il-wirja kif ukoll mi]-]amma tag[ha fl-a[jar kundizzjoni. Il-wirja se tkun mifruxa fuq 200 metru kwadru u f’kull hin se toffri spazju g[al madar 30
waqt li l-Kap tal-Kamra Louis Grech, il-Whip Laburista Karmenu Abela u d-Deputat Laburista Charles Buhagiar irrappre]entaw lill-Gvern waqt li Mario de Marco, ilVi/i Kap tal-PN dwar il[idma fil-Parlament u l-Whip tal-Oppo]izzjoni David Agius ipparte/ipaw g[allOppo]izzjoni.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
Parlament 9
Il-Prim Ministru g[andu jirtira d-diskors minn pa;na 1
L-Oppo]izzjoni Nazzjonalista tqis li dak li se[[ ilbiera[ filg[axija filParlament, fejn il-Prim Ministru ;ie //ensurat severement mill-Ispeaker, jikkostitwixxi fatt gravi u straordinarju. L-Oppo]izzjoni Nazzjonalista kkundannat la;ir tal-Prim Ministru u tistenna li l-Prim Ministru g[andu issa jirrispetta dan ir-ruling tal-Ispeaker u jirtira d-diskors tieg[u. Fir-ruling tieg[u, l-Ispeaker An;lu Farrugia ddikjara li lPrim Ministru Joseph Muscat u]a kliem “infeli/i” fil-konfront tad-Deputat Nazzjonalista Tonio Fenech u dan kontra l-Ordnijiet Permanenti tal-Kamra u kontra dak stabbilit fl-Erskine May. Ir-ruling tal-Ispeaker An;lu Farrugia ng[ata wara li lKamra damet sospi]a g[al aktar minn sag[tejn. Fil-bidu tas-seduta talbiera[, meta kien qed iwie;eb domandi tad-Deputat Nazzjonalista Tonio Fenech, il-Prim Ministru Joseph Muscat akku]ah li f’ta[ditiet mal-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF) “xewwex” u “immani;;ja” kontra Malta. Tonio Fenech qajjem point of order u ;ibed l-attenzjoni tal-Ispeaker li skont lOrdnijiet Permanenti talKamra, ebda deputat ma jista’ jimputa intenzjonijiet []iena ulterjuri fuq membru ie[or. G[alhekk talab lill-Ispeaker biex jordna lill-Prim Ministru jirtira l-kliem li qal fil-konfront tieg[u. L-Ispeaker An;lu Farrugia sejja[ lill-Prim Ministru biex jikkjarifika l-kummenti tieg[u. Joseph Muscat qal li hu ma kienx se jirtira dak li qal g[aliex kellu dritt g[all-opinjoni tieg[u. Qal ukoll li hemm il-Kumitat tal-Privile;;i u Tonio Fenech seta’ jressaq lilment tieg[u hemmhekk. Tonio Fenech insista li lkliem tal-Prim Ministru kien qed jattribwilu skopijiet ulterjuri li kellu g[alhekk jirtirah. Fid-dawl li l-Prim Ministru baqa’ jsostni l-po]izzjoni tieg[u, fis-7.50 p.m. LIspeaker issospenda s-seduta sakemm ta ruling aktar minn sag[tejn wara, g[all-[abta tal10.05 p.m. Aktar qabel, wara l-istqarrija tal-Prim Ministru, il-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil staqsa g[aliex fiddokument finali ma kien hemm l-ebda a//enn g[allimpenn li g[andu jkun hemm min-na[a tal-UE rigward il-
konnessjoni tal-istati ]g[ar mal-grid Ewropew g[allener;ija kif sar f’dokumenti ta’ laqg[at pre/edenti. Dawn kienu jirreferu partikularment g[al Malta u sussegwentement anke g[al ?ipru peress li huma stati g]ejjer maqtug[in mill-kontinent. Simon Busuttil qal ukoll li fil-konklu]jonijiet li dwarhom il-Prim Ministru esprima qbil f’isem Malta, l-UE trid li eventwalment jispi//aw issussidji fil-qasam tal-ener;ija. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni staqsa x’inhi l-po]izzjoni tal-Gvern Malti rigward is-sussidju ta’ €25 miljun lill-Korporazzjoni Enemalta. Simon Busuttil qal li lOppo]izzjoni taqbel u se tag[ti s-sehem tag[ha biex tkun mi;;ielda l-eva]joni tattaxxa. Hu ]ied li l-mi]ura li trid idda[[al l-UE hi li jkun hemm sistema awtomatika ta’ qsim ta’ informazzjoni. Staqsa x’inhi l-po]izzjoni tal-Gvern Malti dwar din il-proposta talUE.
jid[ol fl-Excessive Defecit Procedure. Pajji] ma jidda[[alx f’dawn il-pro/eduri g[aliex jaqbe] it3% fl-i]bilan/ i]da g[aliex ma jikkonvin/ix lill-UE li qed jie[u passi [alli jikkontrolla. Tonio Fenech staqsa xi proposti g[amel il-Gvern Malti biex jikkonvin/i lill-UE. Intervjena wkoll id-Deputat Nazzjonalista Lawrence Gonzi, li qal li d-dikjarazzjonijiet tal-Kunsill Ewropew fi tmiem is-summit jag[tu ra;un lill-politika tal-amministrazzjoni pre/edenti filqasam tal-ener;ija. L-UE, kif dejjem insista l-Gvern Malti mmexxi mill-PN, qed tg[id li l-pajji]i kollha membri tal-UE g[andhom ikunu f’xibka wa[da ta’ komunikazzjoni ta’ ener;ija. Dan ifisser li l-UE stess qed taqbel mal-pro;ett ippjanat mill-Gvern pre/edenti biex Malta tkun konnessa permezz tal-interconnector cable fil-ka] tal-ener;ija elettrika u ta’ pipeline tal-gass biex ikun
L-Oppo]izzjoni tikkundanna l-a;ir tal-Prim Ministru u tistenna li jirrispetta l-ruling tal-Ispeaker Il-Kap tal-Oppo]izzjoni kompla li g[alkemm ma ng[ad xejn fl-istqarrija talPrim Ministru, xtaq informazzjoni dwar x’inhi s-sitwazzjoni bejn il-Gvern Malti u lUE rigward l-i]bilan/ talfinanzi kif rappurtat millGvern Malti. Simon Busuttil staqsa jekk il-Prim Ministru kellux ta[ditiet dwar il-[sieb li ng[ad li jista’ g[andha l-UE biex idda[[al lil Malta fl-Excessive Defecit Procedure. Id-Deputat Nazzjonalista Tonio Fenech qal li fir-rigward tal-ener;ija staqsa jekk il-Gvern baqax jinsisti biex Malta ting[ata finanzjament sabiex jitwettaq il-pro;ett ta’ pipeline tal-gass. Rigward ittassazzjoni, qal li dak li qed tipproponi l-UE imur lil hinn minn kollaborazzjoni f’ka] ta’ investigazzjonijiet dwar eva]joni ta’ taxxa. Il-proposta tal-UE tfisser li jista’ jkun hemm a//ess g[al informazzjoni dwar d[ul ta’ kwalunkwe persuna jew kumpanija. Tonio Fenech appella biex ikun hemm konsultazzjoni mal-Oppo]izzjoni [alli Malta tressaq po]izzjoni komuni. Fil-ka] tal-i]bilan/ talfinanzi, id-Deputat Nazzjonalista Tonio Fenech staqsa jekk il-Gvern baqax jinsisti mal-UE [alli jikkonvin/i bl-argumenti tieg[u li pajji]na ma kellux g[alfejn
hemm ukoll produzzjoni ta’ ener;ija. G[al Malta hu importanti [afna l-fatt li pajji]na jin[tie; l-ener;ija mhux biss g[allpoplu u s-sostenibbiltà talindustrija, i]da wkoll g[aliex Malta tipprodu/i l-ilma millimpjanti tar-reverse osmosis. Malta dejjem ressqet ’il quddiem dan l-argument u dejjem waslet biex tikkonvin/i blargumenti tag[ha. Lawrence Gonzi staqsa kif jaqa’ l-pro;ett tal-Gvern pre]enti ta’ power station b’gass li jitwassal bil-vapuri, fil-proposti tal-UE. Staqsa wkoll jekk sarux ta[ditiet biex Malta tara jekk dan il-pro;ett jikkwalifikax g[al g[ajnuna finanzjarja mill-UE. Staqsa wkoll jekk il-Gvern g[andux pjani biex jitwettaq il-pro;ett tal-pipeline tal-gass min[abba l-fatt li l-UE tag[ti flus lil pjani li jkunu ppre]entati. Fir-rigward tal-konklu]jonijiet dwar it-taxxi, Lawrence Gonzi qal li l-Gvern irid joqg[od attent li pajji]na ma jikkompromettix il-kompetittività li g[andha Malta filqasam fiskali. Meta wie;eb il-Prim Ministru Joseph Muscat qal li l-konklu]jonijiet ta’ Kunisll Ewropew ma j[assrux dak li jkun intla[aq f’Kunsilli pre/edenti qabel, sakemm ma jkunx hemm konflitt dirett. Hemm qbil bejn il-pajji]i kollha li d-diskussjoni dwar l-
Il-Gvern ji/[ad li talab ir-ri]enja ta/-Chairman tal-MCA Il-Gvern qed ji/[ad li talab ir-ri]enja ta’ Antonio Ghio minn Chairman tal-Awtorità Maltija g[all-Komunikazzjoni (MCA) g[alkemm fla[[ar mill-a[[ar a//etta din ir-ri]enja. Dan [are; minn mistoqsija parlamentari li saret midDeputat Nazzjonalista Claudio Grech lil Chris Cardona, il-Ministru g[allEkonomija, l-Investiment u lIntrapri]i }g[ar. Ori;inarjament id-Deputat Nazzjonalista Claudio Grech staqsa lill-Ministru Cardona biex ifisser kif inhu mag[mul il-bord tal-Awtorità Maltija g[all-Komunikazzjoni (MCA). Claudio Grech g[amel mistoqsija supplimentari u staqsa x’inhuma rra;unijiet li wasslu g[arri]enja ta’ Antonio Ghio. Il-Ministru Cardona qal li r-ri]enja ntalbet minn John Gatt, l-eks Segretarju Permanenti f’ittra datata t-12 ta’ Marzu. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil ried ikun jaf jekk din ir-ri]enja kinitx pari passu mar-regolamenti talUnjoni Ewropea. Il-Ministru Cardona stqarr li hu ma kienx jaf bl-ittra u ma setax ikun jaf biha g[ax il-Kabinett kien g[adu ma n[atarx sa dik id-data. Hu sa[aq li r-ri]enja ta’ Antonio Ghio kienet volontarja u kienet a//ettata. Id-Deputat Nazzjonalista Claudio Grech talab lillMinistru Cardona jekk jikkonfermax li l-ittra kinitx
qed twassal g[al ri]enja sfurzata. Il-Ministru Cardona qal li hu ma jiftakarx it-test tal-ittra b’mod e]att i]da stqarr li kien hemm ittra ta’ ri]enja. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil sa[aq li lOppo]izzjoni g[andha dritt li ting[ata twe;ibiet korretti u talab lill-Ispeaker biex il-mistoqsijiet li jsiru jkunu mwie;ba. Il-Kap talOppo]izzjoni talab lillMinistru Cardona biex ma ji]gwidax lill-Kamra tarRappre]entanti u nsista li Gvern Laburista kien responsabbli fit-12 ta’ Marzu. Il-Ministru Cardona qal li l-informazzjoni li qed ting[ata mill-Gvern hi korretta u talab lill-Oppo]izzjoni biex tirtira l-allegazzjoni. Meta l-Whip tal-Grupp Parlamentari Nazzjonalista qara l-ittra fejn il-kontenut tag[ha talab g[ar-ri]enja ta’ Antonio Ghio, ilMinistru Cardona ried kopja tag[ha u sa[aq g[al darb’o[ra li s-Segretarju Permanenti John Gatt [ari;ha minn wara dahar ilGvern. Mistoqsi mill-Kap talOppo]izzjoni Simon Busuttil jekk il-Gvern jikkunsidrax ja[tar mill-;did lil Antonio Ghio peress li kien qed imexxi awtorità regolatorja, il-Ministru Cardona qal li lGvern ma kienx se jag[mel dan. G[amilha /ara wkoll li l-Gvern ma kienx qed imur kontra l-li;i tal-UE birri]enja ta’ Antonio Ghio.
U]u minn Business First 3,885 persuna jew negozju g[amlu u]u minn Business First, b’medja ta’ iktar minn elf kuntratt fix-xahar. Dan qalu l-Ministru Chris Cardona bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li g[amel id-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi.
28 persuna akku]ati b’[asil ta’ flus f’[ames snin 28 persuna tressqu mill-Pulizija fil-Qorti b’rabta ma’ [asil ta’ flus matul dawn l-a[[ar [ames snin. Dan qalu Emanuel Mallia, il-Ministru g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Claudio Grech. Dawn il-persuni kienu ;ejjin minn {‘Attard, minn Bu;ibba, minn Birkirkara, minn Bir]ebbu;a, mill-{amrun, minn {al Luqa, mill-Mosta, minn Marsaskala, min-Naxxar, minn Tas-Sliema, misSi;;iewi, minn San Pawl il-Ba[ar, minn San :wann, minn {a]}abbar kif ukoll mill-Olanda, minn Spanja u mill-:ermanja.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 28 ta‘ Mejju, 2013
10 Opinjoni
Bdejna t-triq biex nirb[u l-fidu/ja ta’ dawk li tlifna Il-Partit Nazzjonalista qed jg[ix mument importanti biex ji;;edded u jissa[[a[ wara ttelfa elettorali ta’ Marzu li g[adda. Fit-tmiem il-;img[a a[na l-Kunsillieri ele;;ejna ]ew; Vi/i Kapijiet ;odda, ikkonfermajna l-President talKunsill :enerali waqt li g[a]ilna t-tlettax-il membru fl-E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista li minnhom hemm seba’ w/u[ ;odda. Permezz ta’ dawn lelezzjonijiet interni fi [dan ilPartit Nazzjonalista qed ti;i ffurmata t-tmexxija l-;dida tal-partit, fi pro/ess li se jkun qed iwassal biex fil-jiem li ;ejjin l-E]ekuttiv il-;did jele;;i l-bqija tal-karigi lo[rajn fosthom dik ta’ Segretarju :enerali. Kif di;à kelli l-opportunità nikteb, dan hu ]mien e//itanti g[all-Partit Nazzjonalista u nistqarr li qed nie[u gost ng[ix u nara l-entu]ja]mu kbir li qed jirrenja fost ilkunsillieri, tesserati u dawk kollha li tassew g[andhom lill-partit g[al qalbhom. G[aqda fit-tmexxija Il-[atra ta’ Simon Busuttil b[ala Kap, u sussegwentement il-[atriet ta’
Mario de Marco u Beppe Fenech Adami b[ala Vi/i Kapijiet tal-Partit, [olqu ewforija kbira fost [afna hekk kif dawn qed jaraw sintomi ta’ g[aqda fit-tmexxija. Din hi l-;enerazzjoni l;dida ta’ tmexxija serja u ]ag[]ug[a li g[andha tmexxi lill-Partit Nazzjonalista g[a]]minijiet li ;ejjin. {afna huma dawk, fosthom jien, li qed naraw tama u ottimi]mu f’Team Partit Nazzjonalista u dan jawgura tajjeb g[allfutur. F’dawn l-a[[ar ;img[at iltqajt ma’ diversi [bieb u nies li nafhom b[ala simpatizzanti tal-Partit Nazzjonalista li i]da stqarrew mieg[i li fl-a[[ar elezzjoni ;enerali ma vvutawx lillPartit Nazzjonalista. U[ud minnhom sa[ansitra vvutaw g[all-Partit Laburista f’dik li kienet l-ewwel darba g[alihom. Nistqarr li dan kien xokk g[alija, mhux g[ax ivvutaw lill-Partit Laburista i]da g[aliex naf kif kienu ja[sbuha dwar il-politika Laburista u dak kollu li jsawwar il-partit So/jalista Malti. G[alhekk sin/erament qatt ma kont
Simon Busutill, Mario de Marco u Beppe Fenech Adami se jkomplu juru l-g[aqda fit-tmexijja tal-Partit Nazzjonalista
nemmen li dawn in-nies kienu se jaslu biex jafdaw lil Joseph Muscat u lill-Partit Laburista fit-tmexxija ta’ pajji]na. Firrealtà dan kien ]ball u l-Partit Nazzjonalista ssottovaluta lil dawn in-nies g[aliex [sibna li g[andna dritt divin fuq il-vot tag[hom ladarba dawn potenzjalment dejjem ivvutaw lill-Partit Nazzjonalista flelezzjonijiet pre/edenti. Dawn kienu l-istess nies li x’aktarx tawna kedda kbira biex [ar;u jivvutaw fl-a[[ar elezzjonijiet jew sa[ansitra ma vvutawx, i]da din iddarba g[a]lu li jmorru jag[mlu ta’ rashom bil-vot tag[hom. Il-[idma Fil-ma;;oranza ta’ dawn ilka]i t-tort hu kollu tag[na b[ala Partit. Qatt u [add m’g[andu jissottovaluta l-vot ta’ xi [add. L-ebda vot mhu ta’ partit jew ie[or. F’kull
elezzjoni ;enerali g[anda na[dmu g[al kull vot anke ta’ dawk in-Nazzjonalisti li dejjem ivvutaw lill-Partit Nazzjonalista. Fl-istess waqt bosta minn dawn in-nies li qed nitkellem mag[hom qed jesprimu d-
di]appunt g[ad-de/i]joni li [adu f’Marzu li g[adda li jafdaw il-vot tag[hom lil Joseph Muscat. Sa[ansitra tkellimt ma’ Laburisti ;enwini li esprimew ilfrustrazzjoni tag[hom g[allmod kif qed jimxi l-Gvern billi ja;evola lil min jaqbel lilu u lil min [are; g[onqu fla[[ar kampanja tal-elezzjoni ;enerali b’ritratt tieg[u fuq xi billboard tal-Labour. Fl-isfond ta’ dan kollu dawn l-istess nies qed jaraw li l-PN di;à beda juri sinjali ta’ bidla u b[ala partit floppo]izzjoni, il-PN qed jikkritika b’mod kostruttiv waqt li juri bi/-/ar li lest li jkun ta’ spalla mal-Gvern fi kwistjonijiet fejn hemm linteress nazzjonali fin-nofs. {afna huma dawk li qed josservaw id-differenza filmod ta’ kif l-Oppo]izzjoni Laburista mxiet f’dawn la[[ar snin u l-mod kif il-PN qed ja[dem u jiffunzjona llum li m’g[adux fil-Gvern. Nemmen li g[alkemm g[adhom m’g[addewx lewwel mitt jum ta’ Gvern Laburista, id-distakk bejn i]]ewg partiti di;à qed jonqos. Il-PL qed jg[ix realtà
differenti hekk kif issa qed jinteba[ li mill-Gvern ma jistax jing[o;ob ma’ kul[add kif kien qed jag[mel qabel lelezzjoni. Sfortunatament, il-PL di;à qed iwe;;a’ lill-poplu b’azzjonijiet li [afna ma stennewx li se jag[mlu ladarba Muscat u l-partit tieg[u tkellmu bl-g[ajta differenti ta’ ‘Malta tag[na lkoll’. Fl-istess waqt, il-PN m’g[andux jirba[ il-voti g[aliex il-Gvern qed ji]balja fit-tmexxija tieg[u i]da g[andna nirb[u l-fidu/ja talpoplu g[aliex millOppo]izzjoni nkunu qed nibag[tu sinjal /ar li a[na tassew partit tal-poplu u g[all-poplu kollu. Illum ng[id li t-tmexxija l-;dida tal-Partit Nazzjonalista qed turi bi/-/ar l-intenzjonijiet tag[ha li tkun eqreb lejn il-poplu u tirrappre]enta lil kul[add fisso/jetà li qed ng[ixu fiha llum. Aktar po]ittivi
Je[tie; li nkunu aktar po]ittivi i]da fl-istess waqt ejjew ma na[sbux li wasalna. It-triq hi twila u t-telg[a hi
minn Christian Micallef
g[olja. Bdejna nirb[u lfidu/ja tan-nies i]da g[ad fadlina x’naqdfu. L-ewwel missjoni tag[na g[andha tkun li niksbu t-tielet si;;u flelezzjonijiet tal-Parlament Ewropew li se jsiru s-sena ddie[la. Jekk nil[qu dan it-tragward allura nkunu mexjin fiddirezzjoni tajba. Konvint li lfutur tag[na b[ala partit hu wie[ed po]ittiv u nistg[u nil[qu l-g[anijiet tag[na biex flimkien ner;g[u naraw ilpartit tag[na b[ala partit rebbie[ u partit li jag[mel il;id g[al kul[add.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, {amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 25965460 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Ri;enerazzjoni fit-tmexxija tal-PN L-elezzjoni ta’ ]ew; vi/i kapijiet u President talKunsill :enerali tal-Partit Nazzjonalista kompliet ir-ri;enerazzjoni tat-tmexxija tal-Partit Nazzjonalista hekk kif dan qed jimbarka fuq ilmissjoni ;dida tieg[u li jikseb lura l-fidu/ja tannies u jkun alternattiva serja u kredibbli g[allGvern Laburista. Tmexxija flimkien
Wara li tliet ;img[at ilu l-Partit Nazzjonalista kien [a l-ewwel vot fl-g[a]la tal-kap il-;did tieg[u u ftit ;ranet wara [atar uffi/jalment lil Simon Busuttil biex imexxih, issa l-Partit Nazzjonalista se jgawdi wkoll it-talenti ta’ Mario de Marco u ta’ Beppe Fenech Adami f’dik li Simon Busuttil di;à taha t-timbru Team PN – team ta’ tmexxija aktar kolle;jali, aktar inklussiva, aktar flimkien. Team PN li qed jifforma ;enerazzjoni ;dida fittmexxija tal-Partit Nazzjonalista. :enerazzjoni li kif spjegat ukoll Claudette Buttigieg li kkontestat g[all-kariga ta’ Vi/i Kap g[all-{idma fil-Partit, qed issawwar pa;ni ;odda fl-istorja glorju]a talPN. Anali]i fil-Kunsill :enerali
Paula Mifsud Bonnici kienet konfermata b[ala President tal-Kunsill :enerali tal-Partit Nazzjonalista li issa, kif [abbar Simon Busuttil stess, se jer;a’ jiltaqa’ dalwaqt biex jiddiskuti r-rapport dwar ir-
ri]ultat tal-Elezzjoni :enerali. Dan se jsir e]att wara li l-Kumitat E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista jkun [atar l-uffi/jali l-;odda tieg[u, ewlieni fosthom isSegretarju :enerali l-;did biex b’hekk, b’din il-[atra li se jidde/iedi dwarha l-E]ekuttiv fil-5 ta’ :unju, ikun ing[alaq l-e]er/izzju importanti li qed jara lbidu tat-ti;did u tat-tis[i[ tal-Partit Nazzjonalista biex dan il-partit jer;a’ jkun il-Partit man-Nies, ilPartit tan-Nies u l-Partit g[an-Nies.
Dan wara li di;à, il-Partit Nazzjonalista bag[at messa;; li jrid u se jkun qieg[ed jitbiddel meta f’Kunsill :enerali Straordinarju li tlaqqa’ mill-Kap il-;did tal-PN Simon Busuttil, biex il-Kunsilliera approvaw emenda importanti biex il-partit, g[allewwel darba fl-istorja tieg[u, it-tmexxija tkun mag[mula minn ]ew; vi/i kapijiet – vi/i kap responsabbli mill-[idma fil-Parlament u vi/i kap g[all-[idma fil-Partit, flimkien mal-Kap tal-Partit.
Personalitajiet ;odda fl-E]ekuttiv L-E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista issa g[andu wkoll membri m;edda eletti nhar is-Sibt millKunsillieri :enerali u li issa jinkludu numru ta’ personalitajiet ;odda li juru l-entu]ja]mu li hawn fost nies ;odda li wara l-elezzjoni ;enerali mhux talli ma n[akmux minn xi qtig[ il-qalb, talli ]iedu fihom il-[e;;a li ja[dmu [alli l-Partit Nazzjonalista jer;a’ jsir il-partit li jirrappre]enta u jwettaq ix-xewqat talMaltin.
Determinazzjoni ;dida
Tibdil fl-istrutturi Il-Kunsill :enerali tal-Partit Nazzjonalista aktar ’il quddiem, f’Lulju, se jkollu wkoll quddiemu rapport dwar tibdil fl-istrutturi u fl-istatut stess tal-Partit Nazzjonalista – rapport imfassal minn kummissjoni
apposta li g[adha kemm in[atret u mmexxija minn Francis Zammit Dimech biex il-Partit Nazzjonalista jkollu t-tifsila li tixraq lil partit modern u effettiv.
Dawn huma kollha passi tajbin fil-[ajja ;dida li qed jer;a’ jgawdi minnha l-Partit Nazzjonalista. Mhux f’daqqa, u lanqas b’g[a;la ]ejda, imma b’[afna determinazzjoni li to[ro; mill-g[arfien li l-pajji] jixraqlu li jkollu alternattiva tajba g[allGvern. It-tibdil di;à beda jitwettaq u rriflettiet fl-ewwel de/i]jonijiet importanti li [a l-Kunsill :enerali tal-PN, kemm bl-g[a]liet biex [atar l-og[la karigi fit-tmexxija tal-partit kif ukoll b’emenda sinifkattiva fl-istatut tal-partit u li tirrifletti l-isfidi tal-lum. Dan dejjem, imma spe/jalment issa li di;à g[andna Gvern li qed juri d-differenza enormi bejn il-paroli sabi[ ta’ fuq il-billboards qabel lelezzjoni u r-realtà ta’ Gvern Laburista li qed jittratta lil Malta qisha kienet xi bi//a propjetà privata tieg[u biss.
Sodi u determinati 1. Ma’ kull jum li jg[addi iktar nies qed jindunaw lmaskra ta’ ingann u l-libsa ta’ di]onestà intellettwali li lPartit Laburista libes, anke jekk b’mod intelli;enti, mirqum u konvin/enti, qabel Marzu li g[adda. Nistqarr li kemm jien, kif ukoll s[abi niltaqg[u ta’ sikwit ma’ /irkustanzi u persuni li juruna kemm kmieni f’din il-le;i]latura bosta qed jindunaw li ;ew ingannati minn Muscat u lpartit tieg[u. Ma’ kull [atra ta’ bord jew kummissjoni dlonk tiftakar fit-tali billboard tal-Partit Laburista u tara li lpersuna ma[tura kienet dehret f’dak il-billboard jew ie[or. It-triq issa saret mill-billboard g[al fuq il-bord.
Ir-riga tal-meritokrazija Ir-riga tal-meritokrazija nqasmet f’elf bi//a u ntremiet barra mit-tieqa tal-good governance. Sa waslu biex
[atru persuna li kien [are; favur il-Partit Laburista b’kuntratt biex isib proprjetà tal-Gvern biex fiha jiltaqg[u l-bands Maltin, minflok talbu lid-Dipartiment tal-Artijiet jag[mel dan ix-xog[ol. 2. Niddubita niftakarx elezzjoni li daqstant kmieni fil-le;i]latura, inqas minn mitt jum, fil-fatt, minn meta bdiet, li kellha numru kbir ta’ nies jistqarru pubblikament li j[ossuhom li ;ew traduti u di]illu]i. Tmur fejn tmur, tid[ol kemm tid[ol fi djar u familji, tiltaqa’ ma’ bosta li jg[idulek dan. M’hemmx dak u l-ie[or,
Niddubita niftakarx elezzjoni li daqstant kmieni fil-le;i]latura, inqas minn mitt jum minn meta bdiet, kellha numru kbir ta’ nies jistqarru pubblikament li j[ossuhom li ;ew traduti u di]illu]i
m’hemmx kuluri. Bla dubju, hemm [afna u [afna nies li ngidmu u llum qed jiddispja/ihom li fdaw lil Muscat. Nistqarr li ninsab milqut anke minn kemm negozji u self employed qed jg[idu li matul April naqsilhom innegozju. U naqsilhom mhux bi ftit. Dan smajtu minn sidien ta’ [wienet ta’ [wejje;, ]raben, tal-la[am, tal-[axix, tal-[ifi, tal-catering u restorants minn bnadi differenti ta’ Malta. Naf li naqsu mhux ftit ittalbiet g[al self mill-banek biex ikabbru l-[wienet u nnegozji. Imma kif kull meta jitla’ l-Labour jonqos ilbejg[? Gvern Laburista bla vi]joni 3. Ma jfissirx li se nie[du xi konfort nisimg[u dawn la[barijiet. Lanqas xejn. Sin/erament, ma rridx nara u
ma rridux naraw lil pajji]na jitlef ir-ritmu li kien qabad u li permezz tieg[u [loqna eluf ta’ postijiet ta’ xog[ol ;odda fl-a[[ar [ames snin.
Ma rridx nara jsir suf ixxog[ol kollu li g[amilna biex jikbru n-negozji u s-self employed u ninkwieta nisma’ li issa li spi//a l-fond ta’ self g[al [wienet li konna g[amilna u li serva kwa]i sentejn u €50 miljun, u li permezz tieg[u n[olqu mijiet ta’ postijiet ta’ xog[ol ;odda, dan il-Gvern hu bla pjan biex jag[mel ie[or. Jiddispja/ini nara li nnegozji ]g[ar qishom dg[ajsa titbandal ’l hemm u ’l hawn minn Gvern bla direzzjoni. 4. Anke f’oqsma o[ra qed jidhru l-istess sinjali. Filqasam tal-Intern, li jinkludi lPulizija u l-Armata, s’issa jidher li l-affarijiet mexjin bir-ri[ tal-[idma tal-Gvern pre/edenti u mhux g[ax hemm direzzjoni /ara. G[alissa se noqg[od lura u ninnota u nisma’, [alli meta jkun il-mument opportun nitkellem g[an-nom talOppo]izzjoni dwar il-qasam li ;ejt fdat bih, qasam mill-iktar delikat u sensittiv. Inxammru l-kmiem
Li hu ]gur hu li fejn jid[lu
minn Jason Azzopardi jason.azzopardi@gov.mt
t-transfers vendikattivi talPulizija dan il-Gvern g[andu l-ideat /ari, g[ax sal-;img[a li g[addiet stess ing[ataw g[exieren ta’ transfers, inklu] f’G[awdex, bla b]onn i]da sempli/ement biex jog[;bu ’l dak u lill-ie[or u mhux veru skont l-esi;enzi tas-servizz. 5. Issa li t-tim tat-tmexxija tal-partit tag[na hu f’postu jmiss li nxammru l-kmiem u na[dmu bla heda. Niltaqg[u man-nies kif qed nag[mlu u na[dmu. G[andna tmexxija soda u determinata. Nift[u lbibien tal-im[u[ tag[na, ta’ qlubna u tal-Partit tag[na iktar minn qatt qabel biex nirb[u lura r-rispett u lfidu/ja.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
12 Ittri
E]empju g[at-tobba Futur sabi[ quddiem il-PN u l-artisti Sur Editur, Dan l-a[[ar affaxxinajt ru[i bilbosta bil-wirja mill-isba[ ta’ Gianluca Bezzina bid-diska tieg[u li tisraq il-qlub, Tomorrow. Ovvjament dan is-se[er ma ;iex mill-ajru! It-tifel ikantaha minn qalbu! U t-tbissima sin/iera tieg[u tisirqek g[aliex lori;ini tag[ha mhijiex ta’ din id-dinja i]da ming[ajr dubju ;ejja minn fuq, mis-Sema! U ng[id l-g[aliex. Il-Mulej g[andu l-aqwa post fil-[ajja ta’ Gianluca. Mhuwiex iwarrab b[alma hu fil-[ajja ta’ /erti artisti kbar, inklu]i xi w[ud lokali. Ja[asra meta ji;ri hekk taf kemm ixxommu seba’ mili bog[od artist li jkun tbieg[ed mill-Mulej! Tinteba[ g[aliex tfittex kemm tfittex f’qalbu u f’ru[u ma ssib proprju xejn! U meta ng[idlek xejn, xejn ikun tafux! Ommi Mà xi dwejjaq ikun fihom! U kemm jifil[u jkunu vojta! U biex tg[axxaqha jippruvaw jimlew dak il-vojt li jkun hemm f’qalbhom bl-adurazzjoni tag[hom infushom! {a jkolli nieqaf g[ax se naqla’! G[all-grazzja ta’ Alla l-[ajja ta’ Gianluca hija g[alkollox differenti. Il-Mulej huwa l-kollox fiha. Kemm fra[t nisimg[u jfa[[ar lill-Mulej fil-
kow/ fl-I]vezja g[at-talent li tah. Gianluca hu xhud fidil tal-Van;elu mill-inqas f’]ew; dinjiet. L-ewwel wa[da fil-professjoni tieg[u stess b[ala tabib. Mela mbilli wie[ed isir tabib b’daqshekk la[aq is-sema b’idu jew? It-tabib, b[alna s-sa/erdoti, qieg[ed hemm biex jaqdik u mhux biex ikun moqdi hu! Tabib li jemmen b’konvinzjoni b[al Gianluca hu ta’ ;ie[ g[ax-xjenza medika. Mela tobba, tg[allmu in]lu g[arkupptejkom u itolbu! I//ekknu quddiem il-Mulej [a jkabbarkom filprofessjoni tag[kom. Nixtieq iva ndur lejn l-artisti lokali u n[ajjarhom ikunu b[al dan it-tifel simpatiku. Quddiesa li hi quddiesa ma jitlifhiex. Kuljum irid isib [in biex jadura lil :esù fl-Ewkaristija. G[aliex Gianluca g[aqli. Jaf li lkapa/ità li l-Mulej tah g[all-kant, filfatt tahielu l-Mulej. Mela jfittex li jadurah kuljum fl-Ewkaristija g[al dak li jag[tih. U int, artist? Se tadurah b[alu lil :esù g[allkapa/itajiet li tak? I;;iblux sku]i! G[at-tabib u l-artist Nisrani, :esù hu kollox!
Patri Mario Attard OFM Cap
Sur Editur, G[adhom jidwu f’mo[[i u f’qalbi l-a[[ar kelmiet li lissen l-eks Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi meta g[adda t-tmexxija talpartit f’idejn Simon Busuttil. Lawrence Gonzi kien qal li l-PN g[andu futur sabi[ quddiemu. Issa li t-tmexxija tal-Partit Nazzjonalista hi kwa]i ffurmata blg[a]liet li g[amlu l-Kunsilliera talPN, tassew in[oss li l-Partit Nazzjonalista bi storja glorju]a, g[andu quddiemu futur sabi[. Futur ta’ sfidi li jrid jirba[. I]da dan hu lispirtu li dejjem [adem fih il-PN g[all-;id tal-poplu Malti u G[awdxi.
I/edi Sur Editur, F’ebda lokalità jew belt ta’ storja barra minn Malta ma ssib is-suq, jew kif nafuh a[jar f’pajji]na, il-monti, fi/-/entru tal-belt. I]da f’pajji]na, il-Gvern Laburista se jkollu j/edi, u jag[mel il-monti kif qed jg[idulu – kwa]i fl-entratura talbelt kapitali tag[na! Tassew tal-mist[ija.
C. Caruana
{al Qormi
Il-PN, bit-tmexxija ;dida, g[andu quddiemu [afna xog[ol xi jwettaq mhux wisq g[alih b[ala partit, i]da li bil-[idma tieg[u jista’ jgawdi pajji]na. G[alhekk nawgura minn qalbi littmexxija l-;dida – lil Simon Busuttil, Beppe Fenech Adami u Mario de Marco, biex flimkien maluffi/jali li g[ad irid jin[atru, flimkien mad-deputati, kandidati u kull min irid jag[ti sehmu b’lealtà fil-partit, jer;a’ jikseb il-fidu/ja talelettorat biex il-vi]joni tal-PN tissarraf f’;id g[an-nazzjon tag[na.
A. Cassar
Il-Mosta
L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, InNazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), bil-fax (numru 2124 2886 — Attn. Alex Attard) jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
Opinjoni 13
Il-Jum Internazzjonali kontra l-Omofobija L-A;enzija g[ad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea (FRA), f’konferenza f’The Hague nhar il-:img[a 17 ta’ Mejju, ippre]entat irrapport tal-akbar st[arri; dwar il-komunità LGBT (lesbians, gays, bisexual and transgender). Skont dan l-ist[arri;, kwa]i nofs dwak li [adu sehem f’dan l-istudju, qalu li ;ew diskriminati jew imbarazzati min[abba l-orjentazzjoni sesswali tag[hom matul is-sena li g[addiet. Din id-diskriminazzjoni ma kinitx biss esperjenzata fil-forma ta’ abbu] verbali imma esperjenzawha wkoll f’servizzi so/jali u fledukazzjoni, fost l-o[rajn. Il-Kumitat tal-Libertajiet ?ivili, fil-Jum Internazzjonali kontra l-Omofobija qal li lUnjoni Ewropea ma tistax tittollera diskriminazzjoni abba]i tal-orjentazzjoni sesswali ta’ miljuni ta’ /ittadini Ewropej. Fil-fatt, skont ilMembri Parlamentari Ewropej li jiffurmaw dan il-kumitat, listati membri fl-UE je[ti;ilhom ikunu favur iddirettiva antidiskriminatorja proposta. Id-diskriminazzjoni kontinwa tal-komunità LGBT Ewropea tista’ titnaqqas b’mod konsiderevoli jekk din id-direttiva ti;i implimentata. Din id-direttiva kienet proposta lura fl-2008 u approvata mill-Parlament Ewropew fl2009, li rrakkomanda diversi ri]oluzzjonijiet li jikkundannaw g[alkollox kull forma ta’ diskriminazzjoni abba]i ta’ orjentazzjoni sesswali. F’Mejju tas-sena li g[addiet, il-Parlament Ewropew talab lill-Kummissjoni Ewropea biex tistudja sewwa r-ri]ultati ta’ st[arri; dwar il-komunità LGBT u tie[u l-azzjonijiet me[tie;a. Il-Parlament Ewropew jinsisti fuq l-ugwaljanza bejn issessi, kontra d-diskriminazzjoni abba]i ta’ orjentazzjoni sesswali u forom o[ra ta’ diskriminazzjoni, u g[aldaqstant, l-implimentazzjoni ta’ din id-direttiva tassigura trattament ugwali bejn kul[add, irrispettivament mit-twemmin, reli;jon, di]abilità, età u fuq kollox lorjentazzjoni sesswali. Manadankollu, din id-direttiva dejjem baqg[et milli ti;i implimentata min[abba l-o;;ezzjoni ta’ xi pajji]i membri. L-A;enzija tad-Drittijiet Fundamentali bdiet tirri/erka d-diskriminazzjoni u l-omofobija tal-komunità LGBT flUnjoni Ewropea fl-2007, fuq talba tal-Parlament Ewropew innifsu. Li;i ta’ Protezzjoni g[al Vittmi fl-Unjoni Ewropea ?ittadini, vittmi ta’ vjolenza domestika jew forom o[ra ta’ vjolenza abba]i ta’ sess u
razza li jing[ataw protezzjoni fi stat membru tal-Unjoni
Hu stat ta’ fatt li l-popolazzjoni Ewropea kulma jmur qieg[da dejjem tixjie[. Barra minn hekk, il-pensjonijiet qed jiffa//jaw ukoll id-diffikultajiet ka;unati mill-kri]ijiet ekonomi/i li dg[ajfu l-iskemi tal-pensjonijiet kemm pubbli/i kif ukoll dawk iffinanzjati
Ewropea g[andhom jing[ataw l-istess drittijiet protettivi flistati membri l-o[rajn kollha, ming[ajr ebda burokraziji u formalitajiet ]ejda. Dan min[abba ri]oluzzjoni ;dida li g[addiet mill-Parlament Ewropew waqt is-Sessjoni Plenarja ta’ Mejju. Din irri]oluzzjoni /ivili, tikkumplimenta l-Ordni ta’ Protezzjoni Ewropea (European Protection Order – EPO) li sa issa, di;à tipprovdi protezzjoni simili ta[t il-li;i kriminali. Dan l-abbozz, jekk ikun approvat b’mod formali millKunsill tal-Ministri, jibda japplika minn Jannar tal-2015, bid-Danimarka mhix inklu]a f’dan il-ftehim. Dil-Li;i ta’ Protezzjoni g[andha tassigura protezzjoni lill-vittmi meta jivvja;;aw flUnjoni Ewropea. Tissimplifika wkoll ilpro/eduri ta’ protezzjoni billi jitne[[ew il-formalitajiet attwali. Il-protezzjoni tis[aq ukoll fuq projbizzjoni jew limitazzjoni ta’ kuntatt malvittmi jew fil-vi/inanzi ta’ fejn il-vittmi jabitaw u ja[dmu. Biex dan ikun possibbli u infurzat madwar l-Unjoni Ewropea, ir-ri]oluzzjoni tinkludi /ertifikat multilingwali li jipprovdi l-informazzjoni essenzjali. Bl-u]u ta’ dan i//ertifikat, l-ispejje] tat-traduzzjoni jkunu minimi u b’hekk ma jkunx hemm spejje] ]ejda g[all-vittma protetta li tkun trid tivvja;;a minn pajji] g[al ie[or, fl-UE. Antonio Lopez, mill-Grupp Parlamentari Popolari Ewropew, kelliem ewlieni g[al din ir-ri]oluzzjoni sostna: “Irridu na//ertaw li kull vittma ta’ att vjolenti tista’ ting[ata protezzjoni waqt li tivvja;;a ming[ajr ta[bit flUnjoni Ewropea. Dan g[andu jsa[[a[ il-libertà, is-sigurtà u l-;ustizzja fl-Unjoni Ewropea. Ninsab kburi li nistg[u noffru futur aktar sigur, spe/jalment
lin-nisa u lit-tfal.” Din ir-regolarizzazzjoni tadDrittijiet ?ivili tkopri kemm theddid fi]iku kif ukoll psikolo;iku, fis-sens li tipprote;i wkoll il-libertà, is-sigurtà personali u l-integrità tal-orjentazzjoni sesswali. G[alhekk, flimkien mal-Ordni ta’ Protezzjoni Ewropea (EPO), din ir-regolarizzazzjoni toffri protezzjoni aktar b’sa[[itha mill-membri stati tal-Unjoni Ewropea li/-/ittadini Ewropej li jkunu sofrew xi forma ta’ vjolenza. L-elezzjonijiet g[all-Parlament Ewropew L-elezzjonijiet g[all-
Parlament Ewropew tas-sena d-die[la huma mistennija jsiru bejn it-22 u l-25 ta’ Mejju minflok fil-perjodu ta’ bejn il5 u t-8 ta’ :unju. Dan qieg[ed ji;i propost sabiex ilParlament il-;did ikollu aktar ]mien jipprepara g[allElezzjonijiet tal-President talKummissjoni Ewropea f’Lulju tal-2014. Wara l-konsultazzjoni malParlament Ewropew, ilKunsill tal-Ministri kkon/ernat irid jidde/iedi ]]mien stabbilit b’vot unanimu. Dan mistenni jsir f’:unju li ;ej. Malta wkoll ikollha l-elezzjonijiet g[all-Parlament Ewropew fi]-]mien li ji;i stabbilit. L-elettorat Malti jrid jele;;i sitt Membri Parlamentari Ewropej. Pensjonijiet li ji]guraw g[ajxien xieraq Min[abba l-isfidi tal-popo-
lazzjoni Ewropea li kulma jmur qieg[da dejjem tixjie[, flimkien mal-kri]ijiet ekonomi/i li dg[ajfu l-iskemi talpensjonijiet kemm pubbli/i kif ukoll dawk iffinanzjati, ilMembri Parlamentari Ewropej fissru kif dan kollu ]vela lvunerabbiltà li jiffa//jaw skemi ta’ pensjonijiet iffinanz-
jati kif ukoll dawk pubbli/i. G[alhekk, il-MPE qed jirrakkomandaw l-introduzzjoni jew i]-]amma ta’ skemi ta’ pensjonijiet diversifikati filwaqt li jittie[du mi]uri sabiex ji;u assigurati l-pensjonijiet pubbli/i sabiex ji;i a//ertat livell ta’ g[ajxien xieraq u di/enti fis-snin li ;ejjin. F’rispons lill-Kummissjoni u l-whitepaper ta’ Frar tal2012, il-Membri Parlamentari Ewropej jissu;;erixxu li listati membri jintrodu/u jew isa[[u pensjonijiet fuq livelli diversi. Dawn il-livelli jikkonsistu f’pensjonijiet pubbli/i flewwel livell; pensjonijiet kumplimentari b’ri]ultat ta’ ftehim kollettiv, ta’ le;i]lazzjonijiet nazzjonali jew ta’ kumpaniji fit-tieni livell; u pensjonijiet ibba]ati fuq tfaddil personali fit-tielet. Ria Oomen-Ruijten, Membru Parlamentari Ewropew fil-grupp PPE, qabel ittie[ed il-vot fissret kif, min[abba li terz tal-popolazzjoni fl-Unjoni Ewropea g[andha ’l fuq minn 55 sena, is-sostenibbiltà ta’ skemi ta’ pensjonijiet hi mhedda milletà anzjana tal-popolazzjoni u l-kri]ijiet finanzjarji. G[aldaqstant, il-pensjonijiet huma fir-responsabbiltà talpajji]i membri waqt li tin[tie; kordinazzjoni bejn l-istati membri fir-rigward ta’ stabbiltà fir-riformi. Il-MPE enfasizzaw li l-pensjonijiet pubbli/i g[andhom jibqg[u l-aktar sors ta’ d[ul importanti g[all-pensjonanti. G[alhekk, ir-rati tal-impjieg iridu ji]diedu billi jitnaqqsu skemi ta’ rtirar kmieni, waqt li anzjani ’l fuq mill-età tal-pensjoni jit[e;;u jibqg[u fiddinja tax-xog[ol. Ir-ri]oluzzjoni tindirizza wkoll il-[tie;a g[al aktar nies ja[dmu lil hinn minn pajji]hom f’pajji]i tal-UE sabiex ikunu intitolati g[al pensjonijiet okkupazzjonali, mill-pajji]i li fihom ikunu qed ja[dmu. Skema volontarja permanenti ta’ rilokazzjoni Fl-ewwel intervent tag[ha fil-Parlament Ewropew, il-
MPE Maltija Roberta Metsola tkellmet fuq l-importanza li lKummissjoni Ewropea g[andha tag[ti lil Skema Volontarja Permanenti ta’ Rilokazzjoni li kienet bdiet ti;i diskussa u evalwata kmieni s-sena li g[addiet. Fi kliem Metsola, Malta g[adha qed tistenna li lKummissjoni Ewropea tag[ti data definita meta se tipproponi li tid[ol fis-se[[ din liskema sabiex Malta ttaffi mill-problema ta’ immigrazzjoni minn pajji]i Afrikani. G[alkemm Malta dejjem tat refu;ju u kenn lill-immigranti, bl-akbar responsabbiltà g[ax dan huwa dritt uman, dan il-
minn Justin Schembri jstn.schembri@gmail.com
pi] ma g[andhiex terfg[u biss g]iritna. Fl-2012, il-Kummissjoni Ewropea ;iet mitluba tevalwa r-ri]ultati tal-pro;ett-pilota EUREMA mill-Kumitat talLibertajiet ?ivili, :ustizzja u Intern u ;ie komplut fl-Lulju tal-istess sena. G[alkemm aktar tard f’Ottubru, b’mod informali l-pro;ett-pilota EUREMA re;a’ kien fiddiskussjoni, sal-lum, il-proposta ta’ rilokazzjoni g[adha qatt ma ;iet introdotta. Kien g[alhekk, li Metsola, fi tmiem l-intervent tag[ha sostniet li “ma jistax ikun li d-diskors jibqa’ s[ab fl-arju u nistennew azzjoni u ri]ultati”. Bi Skema Volontarja Permanenti ta’ Rilokazzjoni, l-immigranti li jitilqu millAfrika jfittxu [ajja a[jar u jsalpaw lejn Malta, jistg[u ji;u rilokati f’pajji]i membri biex b’hekk l-Unjoni Ewropea terfa’ r-responsabbiltà flimkien ma’ Malta. Kelmtejn ta’ awgurju Wara l-[atra ta’ Simon Busuttil b[ala l-Kap tal-Partit Nazzjonalista, saret emenda fl-istatut li ;abet mag[ha opportunità ;dida li l-Partit ikollu ]ew; vi/i kapijiet, wie[ed g[all-[idma talParlament u l-ie[or g[all-partit. Wara l-elezzjonijiet tasSibt 25 ta’ Mejju, issa l-Partit
Nazzjonalista g[andu tim li tassew g[andna g[ax inkunu kburin bih, u fidu/ju]i g[assnin li g[andna quddiemna. B’Mario de Marco, wara ssu//essi li kiseb b[ala Ministru, u b’Beppe Fenech Adami li [adem f’kull struttura tal-partit minn tfulitu, b[ala l-vi/i kapijiet tal-PN, ma nistax ma nkunx ottimist li wara xhur ta’ in/ertezza u taqtig[ il-qalb, il-partit re;a’ beda jinbena. Dan jissa[[a[ ukoll bil-[atra ta’ Paula Mifsud Bonnici b[ala l-President tal-Kunsill li fid-determinazzjoni tag[ha nara l-[e;;a li ne[tie;u b[ala partit u t-13-il membru tal-E]ekuttiv. Minn qalbi nawguralhom [idma li ;;ib mag[ha ri]ultati li mhux biss iwasslu lill-partit lejn id-destinazzjoni r-rebbie[a, imma lejn il-poplu Malti li jixraqlu Partit Nazzjonalista b[alma g[andna llum.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
14 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
I?-?INA> Sensiela ta’ karozzi klassi/i li se jipparte/ipaw fil-Peking-to-Paris Motor Challenge li tibda llum. B’kollox 96 karozza klassika minn 26 pajji] se jie[du sehem f’din it-ti;rija ta’ 12,500 kilometru u li ssir fi 33 ;urnata. (ritratt Reuters)
IR-RENJU UNIT
Aktar arresti b’rabta mal-qtil ta’ Woolwich Hemm t[assib li hemm xi forma ta’ organizzazzjoni mdaqqsa wara l-qtil il-;img[a li g[addiet ta’ suldat Ingli] f’Woolwich. Dan wara li erba’ persuni o[ra kienu arrestati b’rabta mal-ka] biex issa b’kollox hemm sitt persuni ta[t arrest b’rabta mal-qtil brutali ta’ Lee Rigby. Dawn jinkludu lil Michael Adebolajo u Michael Adebowale li wettqu l-qtil u b[alissa qed jirrikoveraw fi sptar. G[all-ewwel kien ma[sub li dawn it-tnejn a;ixxew wa[edhom imma issa jidher li dawn kellhom appo;;.
IS-SIRJA
Ji]diedu r-rapporti ta’ u]u ta’ armi kimi/i Investigazzjoni mill-;urnal Fran/i] Le Monde kixef li t-truppi tal-President Sirjan Bashar al-Assad qed ju]aw regolarment larmi kimi/i kontra r-ribelli. Infatti l-;urnal qal li sa[ansitra fotografu tieg[u sofra [ruq f’g[ajnejh u problemi binnifs g[al erbat ijiem wara attakk fit-13 ta’ April f’Jobar mit-truppi tar-re;im. :urnalist tal-Le Monde li g[amel xahrejn mar-ribelli qal li huma raw diversi ka]i fejn intu]aw dawn l-armi u anki tkellmu ma’ tobba u xhieda o[ra tag[hom.
Il-;urnalist qal li hu kien xhud ta’ attakki bl-armi kimi/i g[al diversi ;ranet wara xulxin fil-periferiji ta’ Damasku matul ix-xahar ta’ Jannar. Is-Sirja hu mifhum li g[andha wa[da millakbar [a]niet ta’ armi kimi/i fid-dinja. Il - ;urnal Fran/i] qal li kull ma jg[addi ] - ]mien aktar qed jintu]aw dawn l - armi u filwaqt li ] - ]ew; na[at ju]aw il - gass tad - dmug[ , issa bdew jintu]aw armi li l - gass tag[hom hu ferm aktar velenu] .
IN-NAZZJON It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
A[barijiet ta’ Barra 15
L-AWSTRALJA
Japolo;izza g[all-abbu]i mill-kleru Il-kap tal-Knisja Kattolika fl-Awstralja lbiera[ wa[[al g[all-kultura ta’ silenzju li kien hemm talli l-ka]i ta’ abbu]i fuq it-tfal mill-membri tal-kleru ma [ar;ux filbera[ u g[alhekk kien diffi/li li wie[ed isir jaf kemm kienet kbira l-problema. Imma l-Kardinal George Pell, konsulent g[all-Papa Fran;isku dwar ir-riformi filVatikan, qal li l-ka]i kienu naqsu drastikament minn mindu l-Knisja bdiet tie[u azzjoni aktar de/i]iva. Hu qal dan quddiem smig[ Parlamentari fejn ukoll apolo;izza g[all-a;ir talKnisja fil-konfront ta’ dawn il-ka]i. Dan is-smig[ kien mimli mumenti ta’ tensjoni u rabja fejn Pell wie;eb g[al mistoqsijiet g[al aktar minn erba’ sig[at. Pell qal li l-qofol ta’ rapporti ta’ abbu]i kien bejn issnin sebg[in u tmenin imma naqsu hekk kif il-Knisja Kattolika bidlet l-a;ir filkonfront ta’ dawn il-ka]i. Pell ]ied ukoll li f’Victoria, kien hemm 300 vittma ta’ abbu] li kienu ng[ataw kumpens g[al dak li g[addew minnu. Pell kien qed jag[ti xhieda g[al inkjesta mill-Istat Awstraljan ta’ Victoria b’rabta mal-kariga tieg[u ta’ Ar/isqof ta’ Melbourne mill1996 sal-2001. Quddiem awla mimlija, Pell g[amel apolo;ija o[ra lill-vittmi tal-abbu] sesswali mill-membri tal-kleru u qal li fil-passat, il-mexxejja talKnisja ma tantx kienu [erqana li jaqsmu informazzjoni dwar dawk responsabbli. Hu ]ied li g[alhekk ma kienx ja[seb li [afna nies fittmexxija tal-Knisja Kattolika
kienu jafu kemm kienet kbira l-problema. Hu wkoll /a[ad akku]i li kien im[asseb dwar il-[las ta’ kumpens. Pell qal li dawn kienu affarijiet sekondarji u ]ied li fejn ikun hemm de/i]joni li g[andu jsir [las, dan isir.
L-Ar/isqof ta’ Melbourne jixhed dwar il-ka]i ta’ abbu] sesswali mill-kleru F’din l-inkjesta Parlamentari, Pell qal ukoll li l-prede/essur tieg[u b[ala Ar/isqof ta’ Melborune, Frank Little, kien jg[atti lka]i u ma kien jitkellem ma’ [add, lanqas fit-tmexxija talKnisja u kien jittrasferixxi ssa/erdoti responsabbli lejn paro//i ;odda fejn xi w[ud minnhom komplew jabbu]aw mit-tfal. Little miet fl-2008. I]da Pell qal ukoll li Little kien wiret sitwazzjoni fejn ma kienx hemm pro/eduri dwar x’wie[ed g[andu jag[mel u ma kienx jaf x’kellu jag[mel quddiem sitwazzjonijiet simili. Il-Prim Ministru Awstraljan Julia Gillard [adet il-pass rari li to[loq Royal Commission, l-og[la forma ta’ investigazzjoni flAwstralja, dwar il-ka]i ta’ abbu]i sesswali tat-tfal. Is-smig[ ta’ evidenza minn din il-Kummissjoni mistennija ddum tinstema’ s-snin. B’kollox hu stmat li hemm 4.5 miljun Kattoliku flAwstralja li jirrappre]entaw wie[ed minn kull erbg[a Awstraljani.
FRANZA> Mument mill-inkwiet li nqala’ l-{add filg[axija f’Pari;i fi tmiem mar/ ta’ protesta kontra l-legalizzazzjoni ta]-]wie; bejn nies tal-istess sess u l-adozzjoni ta’ tfal minnhom fi Franza. Il-Pulizija kkalkolat li 150,000 persuna [adu sehem fil-protesta i]da l-organizzaturi qalu li n-numru kien eqreb il-miljun persuna. Fi tmiem il-protesta nqala’ l-inkwiet u madwar 100 persuna kienu arrestati. (ritratt Reuters)
IL-GRE?JA
Tensjoni min[abba moskea Hemm tensjoni fil-kapitali Griega min[abba l-approvazzjoni g[all-bini ffinanzjat millGvern Grieg ta’ moskea f’Ateni. G[al dan il-pro;ett ;ew allokati miljun ewro i]da nhar il-{add saret protesta kontra
dan il-pro;ett li kienet organizzata mill-grupp estremista tallemin tal-Front Nazzjonali Grieg. It-tgergir qed isir kemm min[abba l-allokazzjoni ta’ flus mill-Gvern meta l-pajji] jinsab fi kri]i finanzjarja kif ukoll
g[aliex ir-residenti taz-zona fejn se tinbena ma jridux dan. F’Ateni m’hemm ebda moskea u l-unika wa[da uffi/jali tinsab fi Thrace, qrib il-fruntiera Torka fejn tg[ix komunità ta’ madwar 100,000 Musulman.
L-ETJOPJA
Forza militari Afrikana Waqt summit tal-Unjoni Afrikana f’Addis Ababa, il-kapitali tal-Etjopja, mexxejja Afrikani lbiera[ idde/idew li jo[olqu immedjatament forza militari ta’ intervent rapidu biex tintervjeni f’emer;enzi ta’ sigurtà re;jonali. Dan il-pass sar wara sej[a minn mexxejja Afrikani g[all-[olqien ta’ forza militari minnufih min[abba n-numru kbir ta’ kunflitti u rewwixti li qed ikun hemm fil-kontinent. Pjani g[al dik li kienet issej[et African
Standby Force ilhom je]istu g[al aktar minn g[axar snin imma qatt ma sar xejn. Skont il-pjan ;did, din il-forza g[andha liskop li jkun hemm “soluzzjonijiet Afrikani g[all-problemi Afrikani.” Fost il-problemi militari li hemm b[alissa hemm kolpi ta’ stat fil-Mali u l-Guinea-Bissau kif ukoll offensivi minn militanti Islami/i filMali u n-Ni;erja u gwerer /ivili fil-Kongo u rRepubblika ?entrali Afrikana.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
Feature 17
16 Feature
Il-Kap il-;did tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil milqug[ b’entu]ja]mu kbir fis-sala tal-Kunsill :enerali
Simon Busuttil, Beppe Fenech Adami u Mario de Marco huma l-mexxejja prin/ipali l-;odda tal-Partit Nazzjonalista wara lelezzjonijiet ta’ nhar is-Sibt li g[adda li fihom in[atru ]]ew; vi/i kapijiet il-;odda tal-Partit. It-tmexxija l-;dida talPartit Nazzjonalista hi mimlija entu]ja]mu u determinazzjoni biex ilPartit Nazzjonalista, kemm jista’ jkun malajr, jer;a’ jsir il-partit rebbie[. Il-Partit Nazzjonalista hu partit bi storja kbira u glorju]a – partit li fil-pajji] dejjem kien katalist g[al bidliet millaktar kru/jali u stori/i. Kien il-Partit Nazzjonalista li mmexxi minn :or; Borg Olivier [adem u kiseb lIndipendenza g[all-pajji] kwa]i [amsin sena ilu. Kien
il-Partit Nazzjonalista li mmexxi minn Eddie Fenech Adami disa’ snin ilu kiseb is-s[ubija ta’ Malta flUnjoni Ewropea. Kien ilPartit Nazzjonalista li mmexxi minn Lawrence Gonzi wassal biex pajji]na ssie[eb fiz-zona ewro. Il-Partit Nazzjonalista ;ab bidliet kbar Tul l-g[exieren ta’ snin li g[addew kien il-Partit
Nazzjonalista li [adem biex ;ab bidliet kbar f’pajji]na floqsma tax-xog[ol, taledukazzjoni u tas-sa[[a. Illum ingawdu livell g[oli ta’ g[ajxien grazzi g[all-vi]joni tal-Partit Nazzjonalista filGvern li tul is-snin ;ab, nissel u kattar kultura kbira favur kwalità ta’ [ajja a[jar. Iva, illum kul[add igawdi minn kwalità ta’ [ajja a[jar –
it-tfal li g[andhom fejn jimir[u, ji;ru, jilag[bu u jistudjaw biex jikbru b’sa[[ithom. I]-]g[a]ag[ li g[andhom kull fakultà u opportunità biex ikomplu jistudjaw u javvanzaw filkarriera tag[hom biex ikollhom ix-xog[ol li jixtiequ. L-adulti u l-familji li l-Gvern dejjem investa fihom biex jimxu ’l quddiem blaktar mod san. U l-anzjani li llum igawdu [afna benefi//ji g[ax jibqg[u huma wkoll protagonisti fis-so/jetà tag[na. Dan kollu hu pajji]na llum u r-rwol tal-Partit Nazzjonalista issa hu li jissalvagwardja dawn ilkisbiet mill-aktar importanti u ma j[allix lill-Gvern immexxi mill-Partit Laburista jnaqqar minn din il-kwalità ta’ [ajja.
Beppe Fenech Adami u Mario de Marco de[lin fis-sala tal-Kunsill :enerali u mog[tija mer[ba kbira mill-Kunsillieri u mill-partitarji Nazzjonalisti b[ala ]-]ew; Vi/i Kapijiet il-;idda tal-Partit
Simon Busuttil jitkellem mal-partitarji Nazzjonalisti fil-bidu tal-Kunsill :enerali tas-Sibt li g[adda li sar fid-Dar ?entrali tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil flimkien ma’ Beppe Fenech Adami u Mario de Marco hekk kif t[abbar ir-ri]ultat tal-elezzjoni tas-Sibt li g[adda
Entu]ja]mu u determinazzjoni biex ner;g[u nsiru partit rebbie[ minn Joe Mikallef joe.mikallef@media.link.com.mt
Is-seba’ Kap fl-istorja tal-Partit Nazzjonalista Il-Partit Nazzjonalista mmexxi mill-Kap il-;did tieg[u Simon Busuttil – isseba’ Kap fl-istorja rikka talPartit Nazzjonalista, flimkien ma’ Bebbe Fenech Adami li hu l-Vi/i Kap il-;did responsabbli mill-Affarijiet tal-Partit u Mario de Marco li hu l-Vi/i Kap il-;did responsabbli mill-Affarijiet
ritratti minn Joseph Galea
Parlamentari, ]gur li se jixprunaw mill-;did lillpartitarji Nazzjonalisti biex bil-[idma tag[na lkoll u flimkien il-Partit Nazzjonalista jer;a’ jirba[ ilfidu/ja tal-poplu Malti u G[awdxi u jer;a’ jsir il-partit rebbie[. L-entu]ja]mu esperjenzat fl-elezzjoni li fiha Simon Busuttil kien elett b[ala Kap tal-Partit Nazzjonalista u l-
elezzjoni tas-Sibt li g[adda li fiha kienu eletti ]-]ew; Vi/i Kapijiet il-;odda – Beppe Fenech Adami u Mario de Marco – juri li l-Partit Nazzjonalista se jibda ja[dem minnufih biex jer;a’ jikber fil-popolarità u hekk jer;a’ jie[u fl-iqsar ]mien possibbli t-tmexxija talpajji] f’idejh. Tmexxija determinata. :enerazzjoni ;dida ta’ mexxejja li ispirati
wkoll mill-mexxejja pre/edenti – Eddie Fenech Adami u Lawrence Gonzi fost l-o[rajn – se ta[dem biex il-Partit jinfeta[ aktar g[an-nies u jer;a’ ja[dem mill-qrib tan-nies. Simon Busuttil b’messa;; ta’ kura;; Jibqa’ jidwi d-diskors ta’
kura;; li Simon Busuttil g[amel appena n[atar Kap
;did tal-Partit Nazzjonalista. Diskors ta’ kura;; u entu]ja]mu. Diskors ta’ determinazzjoni li jg[olli [afna l-moral. Vi]joni g[all-futur tal-Partit Nazzjonalista li g[andu [afna x’jikkontribwixxi f’pajji]na. U hekk se jag[mel. Se jkun Oppo]izzjoni effika/i u serja li to[ro; l-id tal-[biberija u ddjalogu, i]da li se tikkritika
?ensu Galea, i/-Chairman tal-Kummissjoni Elettorali, jaqra r-ri]ultat tal-elezzjoni tas-Sibt li g[adda li wasslet biex Beppe Fenech Adami n[atar Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista g[all-Affarijiet tal-Partit u biex Mario de Marco n[atar Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista g[all-Affarijiet tal-Parlament
fejn t[oss li g[andha tikkritika. Beppe Fenech Adami b’appell g[a]-]g[a]ag[
Anki Beppe Fenech Adami fl-ewwel diskors tieg[u [e;;e; lill-poplu Malti u G[awdxi biex jibqa’ j[ares lejn il-Partit Nazzjonalista b’mod po]ittiv u appella li]]g[a]ag[ biex ja[dmu qrib il-Partit Nazzjonalista [alli flimkien iwelldu ideat ;odda u jkollhom l-g[odod biex iwettqu l-[olm tag[hom. Mario de Marco b’g[ajta g[al partit alternattiv Min-na[a tieg[u Mario de Marco enfasizza kif l-g[ajta tal-poplu g[andha tissarraf biex il-Partit Nazzjonalista jkun aktar miftu[ g[allpoplu ta’ rieda tajba, anki
g[al dawk li forsi qatt ma resqu lejn il-partit. Fil-
Parlament il-Partit Nazzjonalista jrid jidher li hu l-partit alternattiv talpoplu. Paula Mifsud Bonnici t[e;;e; biex neg[lbu l-isfidi Fl-elezzjoni tas-Sibt li
g[adda Paula Mifsud Bonnici n[atret mill-;did ilPresident tal-Kunsill :enerali tal-Partit Nazzjonalista. F’diskors [e;;et lin-nies biex i]ommu quddiem g[ajnejhom il-fatt li l-Partit Nazzjonalista kellu sfidi kbar, i]da minkejja dan, dejjem irnexxielu jeg[libhom. G[aldaqstant [e;;et u appellat g[allkura;; g[ax jekk ilkoll na[dmu flimkien, jirnexxilna nbiddlu t-telfa li ;arrabna f’reb[a. Il-membri l-;odda tal-Kumitat E]ekuttiv Fl-elezzjoni tas-Sibt
kienu eletti wkoll ittlettax-il membru talKumitat E]ekuttiv talPartit Nazzjonalista. Dawn huma Jean Pierre Debono, Raymond Bugeja, Ann Fenech, Karol Aquilina, Hermann Schiavone, Ingrid Brownrigg, Karl Gouder, Victor Scerri, Trevor Degiorgio, Jean Claude Micallef, Alex Perici Calascione, Caroline Galea u Melanie Azzopardi. Sadattant b[alissa bdew jintlaqg[u nnominazzjonijiet g[all[atra ta’ Uffi/jali tal-Partit Nazzjonalista fil-karigi ta’ Segretarju :enerali, President tal-Kumitat E]ekuttiv, President talKunsill Amministrattiv, Te]orier, Segretarju Internazzjonali u Assistent Segretarju :enerali. Dawn il-[atriet se jsiru nhar lErbg[a, fil-5 ta’ :unju.
Paula Mifsud Bonnici kienet konfermata fil-kariga ta’ President tal-Kunsill :enerali tal-Partit Nazzjonalista
IN-NAZZJON It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
18 A[barijiet ta’ Barra
L-AWSTRALJA
Jammetti li [araq dar tal-anzjani Roger Dean ta’ 37 sena li kien ja[dem b[ala infermier f’dar tal-anzjani f’Sydney, ammetta l-[tija g[al 11-il akku]a ta’ qtil fl-ewwel ;urnata tal-pro/ess tieg[u fil-qorti. Dean hu akku]at li qabbad in-nar li [akem id-dar talanzjani f’Novembru tal-2011 li wassal biex 11-il anzjan jitilfu [ajjithom. B’kollox fil-[in tat-tra;edja kien hemm 80 anzjan. Hu ammetta wkoll tmien akku]a kkaw]a feriti gravi lirresidenti fil-Quakers Hill Nursing Home, li fil-ma;;oran]a tag[hom ibatu minn demenzja jew kienu g[omja. Kien hemm tliet residenti li mietu fin-nar u tmienja o[ra baqg[u fl-isptar ibatu mill-feriti li ;arrbu. Il-ka] kien wassal biex il-Gvern ta’ New South Wales jordna anali]i tal-isfond ta’ dawk li jmorru ja[dmu fi djar talanzjani kif ukoll isiru spezzjonijiet regolari tal-bini. Dan wara li nstab li minkejja li f’din id-dar tal-anzjani kien hemm fire extinguishers, ma kienx hemm sistema ta’ sprinklers li jinxteg[lu awtomatikament u jibdew iferrxu lilma meta jkun hemm nar.
L-ISTATI UNITI> Il-President Amerikan Barack Obama quddiem l-iskola li nqerdet f’Moore f’Oklahoma mit-tornado qawwi tal-;img[a li g[addiet li qatel 24 persuna (ritratt Reuters)
L-ITALJA
T[assib hekk kif in-nisa jkomplu jkunu mira ta’ qtil brutali Fl-Italja hemm [afna diskussjoni dwar is-sensiela ta’ qtil brutali ta’ nisa. L-a[[ar ka] se[[ fil-Calabria fi tmiem il-;img[a fejn ]ag[]ug[ ta’ 17-il sena [araq tfajla ta’ 16-il sena li ma riditx tkompli to[ro; mieg[u. Hu ammetta mal-Pulizija li lewwel taha diversi daqqiet ta’
sikkina u mbag[ad, waqt li kienet g[adha [ajja, taha n-nar wara ;lieda g[aliex riedet titilqu. Studju]i fl-Italja qalu li l-kaw]a ta’ din il-mew;a ta’ delitti fejn innisa kienu l-vittmi, g[andha g[eruq fl-idea tradizzjonali li l-mara fisso/jetà Taljana mistennija ming[andha ubbidjenza totali.
Dan ukoll minn nies ta’ nisel barrani li g[andhom l-istess idea talmara fis-so/jetà u li jsibuha diffi/li li jadottaw g[all-istil modern ta’ [ajja Taljana g[ad-differenza tat-tfal tag[hom. F’Jannar ta’ din is-sena kien hemm tliet ka]i – mara ta’ 47 sena minn Vercelli li nqatlet mir-ra;el tag[ha
g[al ra;unijiet banali; ka] ie[or f’Monza fejn ra;el Marokkin qatel lil eks g[arusa tieg[u u ka] f’L’Aquila fejn ra;el Albani] qatel l-eks g[arusa tieg[u u l-ma[bub ;did tag[ha. Minn dawn it-tliet ka]i lil hawn, flItalja kien hemm 19-il ka] ie[or fejn nisa jew bniet sfaw maqtulhaa minn ir;iel.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
A[barijiet ta’ Barra 19
L-ISTATI UNITI> Ra;el liebes kostum ta’ Tyrannosaurus Rex ji;ri g[al fuq pitch tal-football waqt log[ba ta’ esibizzjoni tas-subien f’Carson, b[ala promozzjoni g[all-Mu]ew tal-Istorja Naturali f’Los Angeles County (Reuters)
L-ISTATI UNITI
IL-LIBJA
Iz-zija ta’ Angelina Jolie Il-Kungress japprova tmut b’kan/er tas-sider Ministru tal-Intern ;did
Iz-zija ta’ Angelina Jolie mietet kaw]a ta’ kan/er tas-sider, anqas minn ;imag[tejn wara li l-attri/i famu]a g[amlet lintervent kirur;iku biex tne[[i sidirha bl-iskop li ma tispi//ax hi wkoll vittma tal-marda. Debbie Martin, li mietet l-isptar f’San Diego fl-età ta’ 61 sena, kienet l-o[t i]-]g[ira ta’ omm Jolie, Marcheline Bertrand, li l-mewt tag[ha min[abba l-kan/er, fl-2007, kienet ‘lispirazzjoni’ wara d-de/i]joni ta’ bintha biex tid[ol g[allkirur;ija spe/ifika. F’artiklu li deher f’The New York Times fl-14 ta’ Mejju li g[adda, Angelina Jolie kitbet li ‘tista’ tg[id lil uliedha li m’g[andhomx g[alfejn jinkwetaw li jistg[u jitilfuha (fis-sens li g[amlet dak kollu ne/essarju biex ma timradx bil-kan/er tassider).’ Skont Ron Martin, ir-ra;el ta’ Debbie, il-mara tieg[u kellha listess gene difettu] li ‘wirtet’ Angelina Jolie. L-attri/i tikkonferma dan il-fatt min[abba li fl-2004 g[addiet minn dijanosi tal-kan/er. “Iva, marti kienet taf minn qabel b’din ittheddida ;enetika u nista’ ng[id li kienet tag[mel e]attament b[al Angelina,” sostna Ron Martin li fa[[ar lill-attri/i g[allkura;; kbir li wriet. Angelina Jolie qalet li t-tobba li e]aminawha qabel il-kirur;ija kkalkulaw li kellha /ans ta’ 87 fil-mija li ti]viluppa kan/er tassider u wara li g[addiet mill-pro/ess tal-operazzjoni biex tne[[i sidirha, din il-possibbiltà ni]let g[al sempli/i [amsa fil-mija.
L-Assemblea Nazzjonali – jew Kungress – tal-Libja approvat lil Mohammed Khalifa al-Sheikh b[ala Ministru tal-Intern ;did wara li Ashour Shuail issottometta rri]enja tieg[u mill-kariga. Dan sar fost l-ispinta ta’ vjolenza li ta’ kuljum qed tag[mel la[barijiet f’dan il-pajji]. Il-Prim Ministru Libjan Ali Zeidan il-;img[a l-o[ra kien innomina lil Khalifa al-Sheikh, kurunell tal-pulizija, biex jaqdi dan ir-rwol delikat wara li Shuail sostna li kellu jitlaq min[abba ra;unijiet personali. Shuail, li kien imexxi lpulizija ta’ Benga]i, is-sena lo[ra n[atar Ministru g[allIntern bl-inkarigu li jwaqqaf qawwa tal-pulizija nazzjonali li ta[dem b’mod effettiv u le;ittimu. Din fil-fatt kienet l-akbar
sfida g[all-amministrazzjoni Libjana fuq livell nazzjonali i]da l-vjolenza baqg[et tippersisti f’diversi zoni talpajji]. Intant, 94 fost il-124 membru tal-Kungress Libjan ivvutaw, waqt sessjoni partikulari, biex japprovaw lil Khalifa al-Sheikh b[ala Ministru ;did b’responsabbiltà g[all-Intern u meta dan mistenni jag[mel ‘xog[ol tajjeb’ peress li g[andu relazzjonijiet tajbin mal-gruppi ta’ Libjani armati li qeg[din i]ommu [aj ‘l-element ta’ rivoluzzjoni’ fil-Libja. Khalifa al-Sheikh kien ukoll jg[allem f’akkademja g[al ta[ri; tal-pulizija qabel faqqg[et il-gwerra /ivili tal2011 fil-Libja u jing[ad li kien jikkoordina l-[idma tas-sigurtà minn Tripli wara li, f’Awwissu ta’ dik is-sena, il-belt kapitali
Libjana waqg[et f’idejn irribelli li qamu kontra l-eks dittatur Muammar Gaddafi. Hu mbag[ad [adem filMinisteru tal-Intern u serva b[ala konsulent g[all-Mexxej tal-Kungress Nazzjonali fuq laffarijiet tas-sigurtà. Il-Libja b[alissa hi mimlija blarmamenti u kien hemm diversi in/identi vjolenti f’dawn l-a[[ar ;img[at, filwaqt li l-g[ases talpulizija f’Benga]i ukoll spi//aw mira ta’ aggressjoni. Sadattant, Shuail ma tkellimx pubblikament dwar ir-ri]enja tieg[u i]da [a dan il-pass qabel il-Kungress g[adda li;i li tipprojbixxi lil kull min kellu rwol uffi/jali ta[t Gaddafi milli jifforma parti mill-Gvern attwali – u irrispettivament mill-inizjattivi li dawn setg[u [adu biex jeg[lbu lir-re;im pre/edenti.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 28 ta‘ Mejju, 2013
20 Arti
Studenti u g[alliema jing[aqdu f’wirja kollettiva fl-Iskola Sekondarja ta’ Bormla Fil-jiem li g[addew kienet inawgurata wirja kollettiva ta’ arti minn studenti, g[alliema u membri tal-istaff talKulle;; Santa Margerita. Din il-wirja qed issir fl-iskola sekondarja tal-bniet ta’ Bormla u tibqa miftu[a g[allpubbliku sa tmiem dan ixxahar. Studenti, g[alliema tal-arti u membri tal-istaff minn g[axar skejjel li jiffurmaw ilkulle;; imsemmi, fosthom seba’ primarji - }abbar A, }abbar B, Xg[ajra, Kalkara, Birgu, Bormla, Isla u tliet sekondarji - Verdala tassubien, Bormla tal-bniet u }ejtun tal-bniet. Ix-xog[ol tal-arti esibit juri varjetà ta’ xog[ol 2-D kif ukoll dak 3-D, u jittratta fuq su;;etti differenti, b’materjal u metodi diversi, b[al tpin;ija, pittura, collage, fotografija u /eramika. Il-wirja hi organizzata minn Charmaine Zammit, il-Kap tad-Dipartiment tal-Arti u dDisinn, Maria McNamara, ilPrin/ipal tal-Kulle;;, u Joe Ellul, il-Kap tal-Iskola Sekondarja Bniet Bormla. Pro/ess kreattiv Il-wirja nnifisha tista’ titqabbel mal-pro/ess kreattiv li jwassal g[al xog[ol ta’ arti. L-ewwel kien hemm lispirazzjoni, imbag[ad gh[addiet minn pro/ess ta’
investigazzjoni u diskussjoni dwar x’hemm b]onn isir. Dan wassal biex il-wirja ti]viluppa hekk kif bdiet tie[u forma, bis-sa[[a ta’ kollegi li bilkreattività tag[hom [admu flimkien b’solidarjetà u g[alhekk ;ew flimkien permezz tal-arti. Waqt il-;urnata talinawgurazjoni, l-udjenza ffurmata minn studenti, g[alliema, membri tal-istaff u
Numru ta’ xog[lijiet artisti/i m[ejjija u mag[mulin minn studenti, g[alliema u membri tal-istaff fil-Kulle;; Santa Margerita
mistednin ta’ etajiet differenti, kapa/itajiet u rwoli, ing[aqdu lkoll flimkien permezz talarti. G[al xi w[ud, l-arti sservi b[ala dekorazzjoni, i]da l-arti hi aktar minn hekk. L-arti sservi wkoll biex i;;ib g[aqda ta’ nies minn kull qasam tal-[ajja, kif ise[[ f’kull wirja tal-arti. L-arti hi mezz ta’ komunikazzjoni G[alhekk, permezz talWirja tal-Arti tal-Kulle;; Santa Margerita, l-artisti, ilmembri tal-istaff, l-istudenti li pparte/ipaw bix-xog[ol tal-
arti tag[hom setg[u jing[aqdu flimkien maludjenza biex b’hekk jikkomunikaw. Hawnhekk
jissa[[a[ il-fatt li l-arti hi mezz ta’ komunikazzjoni. Is-su;;ett tal-Edukazzjoni tal-Arti m’g[andux jibqa’ ji;i meqjus b[ala s-su;;ett taddekorazzjoni g[all-kurituri tal-iskejjel. Tajjeb li wie[ed i]omm f’mo[[u l-benefi//ji kollha li toffri l-Edukazzjoni tal-Arti, fejn bis-su;;ett talarti, it-tfal mhux qed jitg[allmu biss kif ipin;u jew kif ju]aw il-materjal tal-arti. Is-su;;ett tal-arti jintegra l[ajja mat-tag[lim u g[alhekk l-istudenti jsiru jafu aktar lilhom infushom kif ukoll jifhmu x’inhu g[addej fiddinja. B’hekk permezz talEdukazzjoni tal-Arti, listudenti jitg[allmu ja[sbu
b’mod kritiku kif ukoll b’mod kreattiv, biex flok jaqtg[u qalbhom, huma jaraw ilbidliet sfrenati li g[addejjin fil-[ajja tal-lum b[ala sfidi u sa[ansitra jitg[allmu jikkomunikaw billi jesprimu l-ideat tag[hom. Il-pro/ess kreattiv ta’ xog[ol tal-arti jwassal l-istudenti biex isiru indipendenti fit-tag[lim tag[hom u aktar ’il quddiem jag[rfu jibqg[u studenti tul [ajjithom kollha (lifelong learners). Relatat ma’ dan, jista’ jissemma l-artist Spanjol Pablo Picasso, meta qal: “Every Child is an Artist. The Challenge is to remain an Artist after you grow up.” Ittfal huma kollha artisti. L-
isfida qieg[da f’li jibqg[u artisti anke meta jikbru. Din il-wirja tal-arti tikkonsisti f’xog[ol tal-arti tat-tfal u adoloxxenti, kif ukoll tikkonferma kif adulti f’dan il-kulle;;, baqg[u jie[du din l-isfida li jibqg[u artisti anke meta kibru, fejn larti tibqa’ l-g[alliema tag[hom tul [ajjithom. L-iskop ta’ din il-wirja talarti hu li jintwera x-xog[ol kreattiv mhux biss g[allkomunità tal-klassi, jew taliskola jew tal-kulle;; imma wkoll g[all-pubbliku. G[alhekk, il-pubbliku hu mistieden i]ur il-wirja waqt il-[inijiet tal-iskola biex b’hekk aktar nies jing[aqdu flimkien permezz tal-arti.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
Letteratura 21
Immu]ikati l-poe]iji qalb tal-qalb ta’ Ru]ar Briffa Wara li kiteb il-mu]ika g[all-poe]iji tal-poeta nazzjonali ta’ Malta Dun Karm Psaila u g[al dawk miktuba minn Karmenu Vassallo, ilkompo]itur Dominic Galea se jkun qed iniedi t-tielet album tieg[u f’din is-serje lejn l-a[[ar ta’ dan ix-xahar. Imsemmi ‘Karba’, dan se jinkludi 12-il poe]ija middermatolo;ist u poeta Ru]ar Briffa (1906-1963). Mag[ruf b[ala l-poeta ‘ta/-/okon u tas-sempli/ità’, Briffa darba qal li ‘l-poe]ija m’g[andhiex tfittex [lief li til[aq il-qalb tal-qalb talbniedem, u jekk anki jirnexxilha tag[mel dan darba biss, allura l-poe]ija tkun la[qet l-aqwa tag[ha’. Dott. Briffa lesta l-istudji tieg[u fil-venereolo;ija u ddermatolo;ija f’Londra. Fl1932 hu sar spe/jalista filmard tal-;ilda. Kien mag[ruf g[all-umiltà u lappro// uman u li jmiss ilqalb fit-trattament tal-pazjenti tieg[u, spe/jalment dawk li kienu qed isofru mil-lebbra. Skont il-mara tieg[u Louisette, hu kien jo[lom li jsebba[ dawk il-pazjenti li kienu sfigurati u sofferenti permezz tax-xog[ol mediku tieg[u. Donazzjoni lill-Università ta’ Malta F’Mejju 1998, is-Sinjura Briffa ;enero]ament tat ilmanuskritti or;inali talma;;or parti tal-
jinkludi ktejjeb ta’ 16-il pa;na b’introduzzjoni minn Oliver Friggieri, li fl-1984 nieda l-bijografija ta’ Ru]ar Briffa. ‘Karba’ kienet irrekordjata live f’Lito’s Place ta’ Manolito Galea fil-Furjana minn g[add ta’ mu]i/isti li jinkludu kwartett immexxi minn Tatjana Chircop. Lalbum kien prodott minn Dominic u Manolito Galea flimkien mar-ri/erkatur Steve Borg. 12-il kanzunetta Appo;;jat mill-Malta Arts Fund, il-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti u lAkkademja tal-Malti, lalbum jinkludi 12-il
kanzunetta kantanti minn Paul Giordimaina, Dorothy Bezzina, Ludwig Galea, Doreen Galea u t-tenur Joseph Aquilina. L-albums ‘G[anja’ ta’ Dun Karm u ‘Nirien’ ta’ Karmenu Vassallo jinkisbu mill-[wienet ewlenin talmu]ika, filwaqt li ‘Karba’ se tkun g[all-bejg[ fl-a[[ar ;img[a ta’ Mejju. Album Il-poe]iji ta’ Ru]ar Briffa mmu]ikati mill-kompo]itur Dominic Galea issa f’diska kompatta ie[or bl-isem ta’ ‘Ommi’, bl-isem ‘Karba’ kien tnieda fl-2009. Dan jinkompo]izzjonijiet tal-versi sistu f’aktar minn 240 ispi22 ta’ Frar 1963 u mal-10 kludi lirika minn g[add ta’ tieg[u lill-Università ta’ razzjonijiet or;inali talanniversarju tal-marka poeti li huma kantati minn Malta. Il-kollezzjoni ta’ poeta u l-irfinar sussegwenti Heritage Records. L-album Doreen Galea. poe]iji ta’ Ruzar Briffa issa tag[hom, miktubin fuq Mag[ruf b[ala l-poeta ‘ta/-/okon tifforma parti mill-kollezkwalunkwe karta li kien u tas-sempli/ità’, Briffa darba qal li zjoni tal-librerija. ikollu fil-vi/in tieg[u dak ilF’2009, l-Università nedi- [in stess. l-poe]ija m’g[andhiex tfittex [lief et diska kompatta b’ver]joni It-tnedija ta’ ‘Karba’ qed li til[aq il-qalb tal-qalb di;itali tal-kitbiet poeti/i ta’ tikkoin/idi mal-50 annivertal-bniedem Ru]ar Briffa. Dawn jikkonsarju tal-mewt ta’ Briffa fit-
IN-NAZZJON It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
22 Passatemp
Tisliba 1
2
5
3
4
6
7
8
9
10
Differenzi
11
12
13
14
Ix-xena fuq il-lemin tvarja minn dik fuq in-na[a tax-xellug inqas minn g[oxrin differenza. Ara ssibhomx kollha. 15
Soluzzjonijiet 16
18
Sudoku
Diffi/li: qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.
Sudoku
18. I]g[ar fis-sura jew fid-daqs (5) Mimdudin> Weqfin> 5. Jekk se tixtri, hawn trid 1. G[al ta[t rasna dawn (6) to[ro; il-flus (5) 2. Il-[in kollu ja[dmu (6) 6. Ag[mel hekk fil-qorti u bies 3. {a qatg[a b’dak li sama’ (6) is-salib (5) 4. Ma tmurx g[ax-xog[ol (6) 7. Issir biex titnaddaf l-art (5) 8. Jilbisha l-infermier fuq 10. Qisek dan tieg[i, u kull fejn xog[lu (5) immur ti;ri warajja jew quddie9. Jinqaleb l-ikel fih (5) mi! (5) 12. Hekk g[amel qabel da[al fl11. Kunjom (5) uffi//ju tal-prin/ipal (6) 12. Minnu g[all-ag[ar ma tkunx 13. Platt g[a;in Taljan mag[ruf sejjer g[all-a[jar (5) (6) 14. Pjanta (5) 14. Tella’ l-kmiem ’il fuq (6) 16. Storja ta’ waqt l-irqad (5) 15. Tal-films dan, tal-palk ukoll 17. Kwa]i sar il-[in biex ji;i, (6) ng[idu (5) Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin> 5. Keffa; 6. }biba; 7. Difna; 10. Fawra; 11. A[rab; 12. Menta; 14. Kupun; 16. Ifta[; 17. Ba[ar; 18. Rassa. Weqfin> 1. Xkafef; 2. {adida; 3. U]anza; 4. Mansab; 8. Dwana; 9. Drapp; 12. Mer[ba; 13. Affari; 14. Kwadru; 15. Naqqar.
Differenzi
17
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor Malta Llejla NET Television 17>00 Wilfred Kenely (fir-ritratt fuq ix-xellug), il-Kap E]ekuttiv tar-Research Innovation and Development Trust (RIDT) tal-Università ta’ Malta jag[ti tag[rif dwar ir-Rapport Annwali tal-ewwel sena s[i[a tag[ha, peress li din kienet twaqqfet f’April tal-2011. Hu se jkun fost il-mistednin ta’ Stephanie Spiteri fil-programm tal-lum. Se jkun hemm ukoll Joyce Grech, id-Direttur E]ekuttiv tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb, li se tag[ti tag[rif dwar il-Premju Nazzjonali tal-Ktieb li b[alissa qed jintlaqg[u l-applikazzjonijiet tieg[u. Mistiedna o[ra se jkunu Godfrey Agius, Malcolm Borg, Fr Karm Debattista, Gianluca Bezzina u Chiara.
Mario de Marco
Beppe Fenech Adami
Raymond Bugeja
Ann Fenech
Miss World Malta – Edizzjoni Indonesja NET Television 21>35 Sarah Aquilina,
Christine Mifsud u Pearl Haber (it-tlieta fir-ritratt fuq il-lemin) huma tlieta mill-mudelli li [adu sehem fil-Miss World Malta ta’ din is-sena u li permezz ta’ photoshoot mill-fotografu Luke Dimech se nkunu nistg[u nsiru nafuhom a[jar. Naraw ukoll filmat ta’ mudelli bil-malji tal-g[awm. Niltaqg[u maddentista Marion Farrugia li tag[ti tag[rif dwar il-kura tas-snien. Elysia Farrugia turi l-pro/ess ta’ tanning bl-isprej, alternattiva o[ra li tista’ tintu]a biex tkun skurata l-;ilda bla ma joqg[od g[al [in twil [afna fix-xemx. Il buio nell’anima Rete 4 21>10 L-isem ori;inali ta’ dan il-film thriller li n[adem fl-2007 b’re;ija ta’ Neil Jordan hu The Brave. Waqt aggressjoni fit-toroq ta’ New York, mara li tkun pre]entatri/i ta’ programm tar-radju tisfa feruta filwaqt li jinqatel is-sie[eb tag[ha. Tkun determinata li trid twettaq vendetta. Fost l-atturi nsibu lil Jodie Foster (li tidher fir-ritratt), Terence Howard u Naveen Andrews. Vitalità NET Television 14>05 Parti sostanzjali mill-programm tal-lum se tkun dwar il-fibromyalgia. Xi tkun sew din il-marda li tikka;una tant u;ig[? Jitkellem dwar dan Stephen Spiteri (fir-ritratt fuq il-lemin) li hu tabib tal-familja. Se jkun hemm u[ud li jirrakkontaw l-esperjenza tag[hom, filwaqt li Alda Anastasi tag[ti tag[rif dwar kura b’medi/ina alternattiva, jew kif insibuha l-omeopatija. Jag[ti wkoll tag[rif Frederick Zammit Maempel. Tippre]enta Marbeck Spiteri. Wirt Malta Radio 101 12>30 Il-programm tal-lum, ippre]entat minn Clayton Luke Mula, se jiffoka fuq il-banjijiet Rumani li nsibu f’G[ajn Tuffie[a, sit li jaqa’ ta[t il-[arsien ta’ Heritage Malta, u li b[alissa mhumiex miftu[ g[all-pubbliku peress li qed isir xog[ol ta’ skavar u tindif fih. Biex jag[tu tag[rif dwar dan is-sit li kien skopert fl-1929, il-pre]entatur ilaqqag[na ma’ Giorgio Schembri u ma’ Josef Caruana.
L-elezzjonijiet tas-Sibt li g[adda fi [dan il-Partit Nazzjonalista L-Istampa Kollha - NET Television 20>30
Is-Sibt li g[adda fi [dan il-Partit Nazzjonalista saru l-elezzjonijiet g[all-[atra tal-Vi/i Kapijiet kif ukoll g[al 13-il uffi/jal ie[or. Il-mistednin ta’ Nathaniel Attard biex jitkellmu dwar dan se jkunu Mario de Marco – Vi/i
Libera uscita Italia 1 23>15
Film Amerikan tal-2011 li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Jason Sudeikis u lil Owen Wilson li jidhru fir-ritratt.
Kap tal-Partit Nazzjonalista g[all-{idma fil-Parlament, Beppe Fenech Adami - Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista g[all-{idma fil-Parti, kif ukoll Ann Fenech u Raymond Bugeja ]ew; membri ;odda fl-E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
24 TV#Radju
06>00
101 Breakfast Club b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>30 Anali]i tal-:urnali)
07>55 08>00 08>05 09>00 09>05
Avvi]i tal-Mejtin u Angelus A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 13>00 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Wirt Malta The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 24>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i tal-Mewt, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 - Familja Wa[da (jinkludi 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 Newsline 12:45 – Qari bil-Malti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bulettin ta’ l-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 - TV Hemm 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 – Music Lounge 22:00 - L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 - Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u Bon;u Bon;u (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 One News) 09:00 - Kartolina 10:00 - The Morning Show 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - Linja Diretta 13:15 - Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Minflok Siesta 14:20 - Storja... Minflok Siesta 15:25 - Djarju Kulturali 15:30 - Drive Time 16:00 Mhux g[at-Tfal Biss 17:00 Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem, 18:05 A[barijiet Sportivi) 18:15 - Dirett Lokal 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - Ilwien 19:45 - ONE News 20:00 - LArgument Ikompli 20:15 Banana Republic 22:00 - It-3 ma’ Fr Colin 24:00 - Flimkien 02:00 - Bla Kantunieri (r). RTK - 103 FM 06:30 Pierre & Co on RTK (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 – Qrib l-O[rajn 13:00 - RTK Qosor 13:05 - Su//essi u aktar! 15:00 - RTK Qosor 15:05 - Kaskata Kulturali 15:30 - Bir-Rispett Kollu (jinkludi 16:00 BBC News) 17:00 - RTK Bulettin
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar Is-Snin tar-Rock ’n Roll Fuzzbox - Eric Montfort Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
17:15 – Il-Qanpiena l-O[ra 18:00 - RTK Qosor 18:05 X’Hemm :did! 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Miskan 19:40 – LG[a]la Tieg[i u Tieg[ek 20:30 - Intietef 20:53 - Kaskata Kulturali 21:00 - Mer]uq ra;; ta’ a[bar tajba 22:00 - IlQaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Il-{rejjef, lG[eref u l-Ma;ija 10:00 - BBC News Update 10:06 - Pri]ma 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-;urnali 13:30 - IlMalti llum: ideat ta’ ]mienna 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Platea 20:00 – The Artefact 20:30 Bioneers 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi 09:00 {ajjitna) 11:00 Ara Ommok 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju talErwie[ 13:00 - Ti]wiqa Mu]ikali 14:00 - Jiena Hu l-{ob] u l-{ajja 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 – Fil-pjagi tieeg[ek a[bini 16:00 - L-Istorja tal-Knisja u inti 16:30 - Mill-G]ira tat-3 G[oljiet 17:00 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 Quddiesa 19:00 – Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - Qari Reli;ju] 20:30 – Mid-Djarju tal-{ajja 20:45 - Fuq :wiena[ i]-}g[o]ija 21:45 {dejn l-ilma fejn nistrie[ 22:00 G[and Min Imorru Mulej? 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 – Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 – Bay Breakfast (jinkludi 07:30 A[barijiet, 08:30 u 09:30 A[barijiet fil-qosor) 10:30 Simon Pisani (jinkludi 11:30 A[barijiet fil-qosor) 13:30 – Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 – Bay Beats 20:00 – Ben Glover 22:00 Carl Bee 24:00 - CR2 records. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 - Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 Calypso Drive 19:00 - Classic Gold 21:00 - Qabel Jibda l-Mar/ 23:00 - Mal-Melodija Maltija 01: 00 - Mu]ika tal-passat.
Quasi quasi mi sposo - Iris 17>45
Benedetta Buccellato u Fabio Traversa f’xena minn dan il-film Taljan tal-1982. L-istorja tiffoka fuq il-[ajja ta’ ]ew; ]g[a]ag[ li jispi//aw ji]]ew;u.
TVM 07:00 - TVAM 09:00 - TV Hemm (r) 10:20 - Ancient World 11:25 - Great crimes and trials 12:00 - A[barijiet# rapport tattemp 12:10 - TVPM 14:00 A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16.30 - }ona 18:00 - A[barijiet 18:10 Waqtiet 18:15 - Sa[[tek l-ewwel 18:25 - Teleshopping 18:40 - TV Hemm 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Salib it-Toroq ep. 31 21:45 - Merlin 22:45 - Green Green Grass 23:15 - A[barijiet fil-qosor 23:35 - Gadgets (r) 00:20 - TVPM (r). TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 - Ti;rijiet biss 11:30 Gadgets 12:00 - Madwarna 12:15 - Wirt, Arti u Kultura 12:45 - Great crimes and trials 13:15 - Nisa Straordinarji 14:05 Sa[[tek l-Ewwel 14:15 - Human Mind 15:00 - Ti;rijiet Biss 15:30 - Great Crimes and Trials 16:00 - Adolf Hitler 16:50 - .EU 17:20 - Waqtiet 17:25 - Story of India 18:30 - Leli ta’ {a]-}g[ir (ep. 9) 19:00 - Ti;rijiet Biss 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-Smig[ 19:40 Human Mind 20:30 - A[barijiet bl-Ingli] 20:35 - Waqtiet 20:45 Bondi+ 21:45 - Paq Paq 22:30 –
Games of the Small States of Europe 22:45 - FA Trophy Final (r). ONE
One TV 07:00 - Breakfast News 09:00 - Sieg[a }mien 10:00 - Teleshopping 11:00 Aroma Mattina 12:30 Teleshopping 12:45 - Kalamita 13:30 - ONE News 13:35 Kalamita (ikompli) 16:20 Teleshopping 16:35 - Lovebirds 17:30 - ONE News 17:35 – Liquorish (daily update) 17:45 Zona Sport 18:10 - Teleshopping 18:45 - {ajja 19:30 - ONE News 20:15 - Ir-Rangers 20:30 - IlKlikka (sta;un 2 – ep. 9) 21:45 Kif Inti? 23:15 - ONE News 23:45 - Kalamita (r). Smash
08:00 - Er;a’ Lura 09:00 -
{abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 1046 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 News 19:30 - Bi dritt... tistaqsi u twie;eb 20:30 - Miraklu 22:00 News Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00, id-09:00 u l11:00) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta (jinkludi Tg 1 fil-17:00) 18:50 - Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 Affari tuoi 21:10 - La partita del cuore (Nazionale Cantanti –
Team Campioni per la Ricerca) 23:35 - Porta a porta 01:10 - Tg 1 notte 01:45 - Sottovoce 02:15 - Rai Educational.
linea notte 01:05 - Rai Educational 01:35 - Prima della prima – Il trionfo di Clelia ta’ Gluck. Canale 5 08:00 - Tg 5 - mattina
08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Centovetrine 14:45 - Amici 15:30 Pomeriggio cinque 18:50 - The Money Drop (game show) 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - Benvenuti a tavola 2 – Nord vs Sud (fiction) 23:30 Tg5puntonotte 00:55 - Tg 5 notte 01:25 - Striscia la notizia (r) 02:15 - Amici (r).
Raidue 06:40 - Cartoons 08:35 - Le Sorelle McLeod (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Detto Fatto 16:15 - Senza traccia (TF) 17:50 - Tg 2 sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case (TF) 19:35 Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 22:50 - Strike back – Senza regole (TF) 23:35 - Tg 2 notizie 23:50 - Aggratis! 01:10 - Tg2 Parlamento 01:20 - Close to home (TF) 02:10 - Il labirinto del fauno. Film 2006.
Rete 4 06:50 - T.J. Hooker (TF) 07:45 Miami Vice (TF) 08:40 - Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 6 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 Hamburg Distretto 21 (TF) 16:35 - My life – Segreti e passioni (soap) 16:55 - La legge del capestro. Film ’56 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (TF) 20:30 - Quinta colonna il quotidiano 21:10 - Il buio nell’anima. Film 2007 23:55 - Identità violate. Film 2003 01:55 - Tg4 02:20 - L’innocente. Film ’76.
Raitre 07:00 - TGR Buongiorno Italia 08:00 - Agorà 10:00 - La storia siamo noi (dok) 10:50 - Codice a barre 11:30 - Buongiorno Elisir 12:00 - Tg 3 12:45 - Le storie diario italiano 13:10 - Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg Regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Piazza affari 15:00 Ponderosa (TF) 15:50 - Un’altra occasione. Film 2009 17:20 Geo Magazine 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:10 - Celi, mio marito! 20:35 Un posto al sole 21:05 - Ballarò 23:20 - Report Cult 24:00 - Tg 3
Italia 1 07:00 - Zeke e Luther (sitcom) 07:50 - Tutto in famiglia (sitcom) 08:40 - Una mamma per amica (TF) 10:30 - ER - Medici in prima linea (TF) 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:55 Smallville (TF) 17:40 - Top One 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI NY: scena del crimine (TF) 21:10 - Una notte da leoni. Film 2011 23:15 - Libera uscita. Film 2011 01:15 - Sport Mediaset 01:40 - Romanzo Criminale (TF).
IN-NAZZJON It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
TV#Radju 25 Favourite Channel 07:00 - Bon;u Muftie[ 07.15 F. News 07:30 - Dawl tal:urnata 08:00 - Niltaqg[u (r) 10:00 - Bejnietna 12:00 - News 12:30 - G[eruq 13:00 - Niskata 15:00 - Teleshopping 17:30 {in g[al Kollox 18:15 - News 18:30 - (ikompli) {in g[al Kollox 19:45 - F. News 20:30 Gideb u M[abba 21:00 Cross Roads 23:00 - News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 Love and Romance 10:00 - Tele Market Deals 12:00 - Rock around the Click (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 - The 80s 14:00 - The 90s 14:30 - The 00s 15:00 - Love and Romance 16:00 - The 80s 16:30 - I Grandi successi 17:30 - The Local Angle 18:00 - Total Request Show 20:00 - The 60s & 70s 20:30 - Music Documentary 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 12.40 - Extreme Makeover Home Edition 13:40 - Che trucco! (attwalità) 14:00 - Vite in Apnea 14:25 - Gossip Girl (TF) 15:20 The OC (TF) 16:10 - Samantha chi? (TF) 16:35 - Extreme Makeover Home Edition 17:20 Vite in Apnea 17:50 - Che trucco! 18:20 - Amici (talent show) 19:35 - Gossip Girl (TF) 20:25 Dr House (TF) 21:10 -Vieni a vivere con me 22:10 - Cambio casa, cambio vita 23:05 - il meglio di me 00:20 - Amici. BBC Entertainment 07:15 - Penelope K, by the way 07:25 - Me Too! 07:45 Teletubbies 08:10 - Balamory 08:30 - My Family 09:00 - The Green Green Grass 09:30 - The Weakest Link 10:15 EastEnders 10:45 - Doctors 11:15 - Lark Rise to Candleford 12:05 - Ray Mears’ Northern Wilderness 12:55 - My Family 13:25 - Michael Palin’s New Europe 14:15 - The Green Green Grass 14:45 - EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - The Weakest Link 16:30 - Lark Rise to Candleford 17:20 - Ray Mears’ Northern Wilderness 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:15 - The Weakest Link 20:00 - My Family 20:30 - The Royle Family 21:00 - Rock and Chips 21:50 - As Time Goes By 22:20 - Little Britain 22:50 - Love Life 23:40 - After You’ve Gone. .TCM 06:00 - Doctor Zhivago. Film ’65
(PG) 09:05 - Cimarron. Film ’60 (U) 11:30 - Jailhouse Rock. Film ’57 (A) 13:05 - The Charge of the Light Brigade. Film ’36 (U) 15:00 - Elvis: That’s the Way It Is. Film ’70 (U) 17:00 - Three Daring Daughters. Film ’48 (U) 19:00 - Seven Days in May. Film ’64 (U) 21:00 - 2001: A Space Odyssey. Film ’68 (U) 23:15 The Formula. Film ’80 (AA). MGM Movies 07:45 - The Tempest. Film ’98 09:15 - A West Side Story: The Film and the Philharmonic 10:05 - Bonanza: Under Attack. Film ’75 11:35 - The Wilby Conspiracy. Film ’75 (AA) 13:20 - A Star for Two. Film ’91 14:55 - The Tenth Man. Film ’88 (PG) 16:30 - The Initiation of Sarah. Film 2006 18:00 Shadows and Fog. Film ’92 (15) 19:25 - Born to Win. Film ’71 (15) 20:55 - Big Screen Legends 21:00 - Pulp. Film ’72 (AA) 22:35 - Chattahoochee. Film ’89 (15). GO Stars 07:05 - Puss In Boots 08:40 Battleship 10:50 - Damages 11:40 - Million Dollar Murder 13:05 - Fun With Dick & Jane 14:35 - Licence To Kill 16:50 Good Morning Vietnam 18:45 Immortals 20:35 - Parks & Recreation 21:00 - Safe House 22:55 - Perfect Sense 00:25 Shadow Dancer 02:10 - Fun With Dick & Jane. Diva Universal 07:00 - Wolff’s Turf 08:55 Agatha Christie’s Poirot 09:55 Kojak 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 - JAG 12:50 - ER 13:45 Sherlock Holmes 15:45 -
Arlecchino Consonante e Colombina Vocale 15:50 Kojak 16:50 - Agatha Christie’s Poirot 18:50 - JAG 19:50 - ER 20:50 - Great Women 21:00 Wolff’s Turf 23:00 - ER.
Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Orange Rescue Bike 08:10 Dirty Jobs 09:05 - Deadliest Catch: The Darkened Seas 09:55 - Ultimate Survival: Land of the Maori 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 - Man Made Marvels Asia: Ultimate Casino 12:35 Overhaulin’ 13:30 - Wheeler Dealers: BMW Isetta Bubble 14:25 - American Chopper: BSN Bike 15:20 - Mythbusters: Shooting Fish in a Barrel 16:15 Dirty Jobs: Animal Relocator 17:10 - Deadliest Catch: It’s Not All Mai Tais and Yahtzee 18:05
- Ultimate Survival: Men vs Wild Jake Gyllenhaal 19:00 - How It’s Made 20:00 - Mythbusters: Paper Armour 21:00 - Driven to Extremes: Hottest Road 22:00 Worlds Strangest: Sleep 23:00 -
Freddie Flintoff Versus the World.
Iris 11:30 - Fratello sole, sorella luna. Film ’71 14:00 - Il prezzo dell’amore. Film ’99 15:50 - Dove Vai Tutta nuda? Film ’69 17:45 - Quasi quasi mi sposo. Film ’82 19:25 - A-Team (TF) 20:15 Hazzard (TFG) 21:05 - Joe kidd. Film ’72 22:40 - Storie di cinema 23:05 - Hollywood brucia. Film ’97 00:45 - Gli intyoccabili. Film ’69. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - How I Met Your Mother 11:30 - The Mentalist 12:15 Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Enlightened 14:15 - Films & Stars 14:30 Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 - Private Practice 16:45 - Gossip Girl 17:30 - Dallas 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 19:45 - Glee 20:30 Suits 21:15 - Enlightened 21:45 - One Hour Photo 23:35 - Person of Interest 00:20 - SMASH 01:10 - Suburgatory. Biography Channel 06:30 - Parking Wars. Barter Kings: 10:00 - Not So Easy Rider 10:30 - Happy Camper. 11:00 Rita Hayworth 12:00 - Hoarders: Adella#Teri 13:00 - Storage Wars: The Ship Just Hit the Sand 13:30 - Parking Wars 14:00 The Real Housewives of Miami: Healing Hole 15:00 - The Real Housewives of New Jersey: Black As Ink. Barter Kings: 16:00 - Not So Easy Rider 16:30 - Happy Camper. 17:00 Hoarders: Adella#Teri 18:00 Pregnant in Heels: A Labor of Love: Rosie Gives Birth 19:00 Storage Wars: The Ship Just Hit the Sand 19:30 - Parking Wars. Monster In Laws: 20:00 Monster of the Bride 20:30 The Last Italian Supper. Hardcore Pawn: 21:00 - Million Dollar Story 21:30 - Amy Got Back. 22:00 - Dance Moms: There’s Only One Star 23:00 - A Gypsy Life for Me.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:30 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See The Sea 10:05 Lots & Lots 10:20 - Bob the Builder 10:30 Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:55 Baby Antonio’s Circus 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 - Tiny Planets 11:30 - Monkey See Monkey Do 11:40 - Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:25 - The Mighty Jungle 12:40 - Mio Mao 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:50 - Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See The Sea 14:45 - Lots & Lots 15:00 - Fluffy Gardens 15:15 - The Mighty Jungle 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 Monkey See Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Tork 17:45 Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - Benjamin’s Farm 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See The Sea 19:15 Lots & Lots 19:30 - Monkey See Monkey Do
19:40 - Barney and Friends 20:10 - Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 Pingu 21:45 - Tiny Planets 21:50 - Pingu 21:55 Tiny Planets 22:00 - Bob the Builder 22:10 Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends. Disney Channel 08:05 - Mickey Mouse Clubhouse 08:30 - ANT Farm 08:55 - Jonas 09:15 - So Random 09:40 Hannah Montana 10:05 - Sonny with a Chance 10:25 - Kim Possible 10:50 - Shake It Up 11:35 Wizards of Waverly Place 12:00 - That’s So Raven 12:25 - Austin and Ally 12:45 - Jessie 13:10 - ANT Farm 13:35 - The Suite Life on Deck 13:55 - So Random 14:15 - That’s So Raven 14:35 - Good Luck Charlie 14:55 - Jessie 15:15 Shake It Up 15:40 - Dog with a Blog 16:00 Austin and Ally 16:15 - Have a Laugh 16:20 The Suite Life on Deck 17:10 - Cory in the House 17:30 - Wizards of Waverly Place: Alex vs Alex 17:55 - Dog with a Blog 18:20 - ANT Farm 18:40 - Good Luck Charlie 19:00 - Have a Laugh 19:05 - Jessie 19:25 - Shake It Up 19:50 - ANT Farm 20:15 - So Random 20:40 - Hannah Montana 21:00 - Jonas LA 21:25 - Sonny with a Chance 22:10 - Wizards of Waverly Place.
07>00 09>00 10>00 12>00 14>00 14.05 15>15 15>40 16>35 17.00
NET News Telebejg[ Strada Rjal .NET NET News Vitalità (b’waqfa g[al NET News fit-15>00) Telebejg[ X’Fatt.Art Telebejg[ Malta Llejla (b’waqfa g[al NET News fis-18>00)
19>00 19>30 19>45 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00
Bozza tal-Mija Lift NET News L-Istampa Kollha NET News Miss World Malta Edizzjoni Indonesia Trott u Galopp NET News
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - The French Open Tennis 10:30 - Game, Set and Mats 11:00 - The French Open Tennis: Day 3 (live) 21:00 Game, Set and Mats 23:30 World Series by Renault. Eurosport 2 07:30 - Game, Set and Mats 08:00 - The French Open Tennis 10:00 - The French Open Tennis 11:00 - The French Open Tennis: Day 3 (live) 21:00 - The French Open Tennis 23:00 - Australian Football Magazine. GO Sports 1 07:00 - Serie A: Rd 38: Torino v Catania 09:00 - ATP 250 Series: Open de Nice, Cote d'Azur: SF 13:00 - Barclays PL: Wk 40: WBA v Man. Utd 15:00 - Ligue 1: Rd 38:
Olympique Lyonnais v Stade Rennais 17:00 - Serie A: Rd 38: Inter v Udinese 19:00 Ligue 1: Rd 38: Highlights 20:00 - FIFA Futbol Mundial 20:30 - RaboDirect Pro12: Final: Ulster v Leinster 22:30 Barclays PL: Wk 40: Liverpool v QPR 00:30 - PGA European Tour: BMW PGA Championship: Day 2. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Racetrack 09:00 - PGA European Tour: BMW PGA Championship: Day 2 13:00 - Barclays PL: Wk 40: Tottenham H v Sunderland 15:00 - Serie A: Rd 38: Sampdoria v Juventus 17:00 - Ligue 1: Rd 38:
Olympique de Marseille v Stade de Reims 19:00 - ATP 250 Series: Open de Nice, Cote d'Azur: SF 23:00 - Barclays PL: Wk 40: Chelsea v Everton 01:00 - Serie A: Rd 38: Atalanta v Chievo. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Racetrack
11:00 - PGA European Tour: BMW PGA Championship: Day 2 15:00 - Barclays PL: Wk 40: Tottenham H v Sunderland 17:00 - Serie A: Rd 38: Sampdoria v Juventus 19:00 - Ligue 1: Rd 38: Olympique de Marseille v Stade de Reims 21:00 - ATP 250 Series: Open de Nice, Cote d'Azur: SF 01:00 - Barclays PL: Wk 40: Chelsea v Everton. Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga (r) 09:55 Bundesliga (r) 11:50 - FA Cup (r) 13:55 - America's Cup: World Series (r) 16:00 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 18:05 - Bundesliga: Highlights (r) 19:00 - Volleyball Champ.
League Magazine The Big Hit (r) 19:30 - Bundesliga (r) 21:25 - European Le Mans Series 2012 (r) 22:30 - 2012 Alpari World Match Tour NXT (r) 00:35 - FA Cup (r). Melita Sports 2 12:00 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 14:00 -
Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:05 - FA Cup (r) 17:10 - 2012 UIPM Pentathlon (r) 18:15 America's Cup: World Series (r) 20:20 - Bundesliga (r) 22:15 Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 00:50 - FA Cup (r). Malta Stars 08:00 - Melita GFA 1st Division (r) 09:40 - Malta Handball Association (r) 11:00 - Malta Basketball Association (r) 12:25 - Malta Rugby Football Union (r) 14:00 BOV PL (r) 16:00 - MFA Futsal League (r) 17:20 Melita GFA 1st Division (r) 19:00 - Football Nurseries 19:35 - MFA Futsal League 21:00 - Malta Rugby Football Union (r) 22:35 - BOV PL (r).
IN-NAZZJON It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
26 Klassifikati ⁄Avvi]i PN PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{
AVVI}I
Marsaxlokk
TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi bil-;ibs u ]ebg[a, gypsum boards e//. Prezzijiet tajbin [afna. ?emplu 79091057.
L-A{{AR appartament fl-ewwel sular bi tliet kmamar tas-sodda, wa[da bl-ensuite u terrazzin kbir, e//. Highly finished inklu] ilkmamar tal-banju. Garaxx ta’ karozza wa[da jew tnejn optional. Prezz €112,000 (Lm48,000), ?emplu 79441869 jew 99466988.
Marsaxlokk
PENTHOUSE kbira bil-veduti tal-ba[ar u tal-kampanja, ]ew; kmamar tas-sodda, wa[da blensuite, highly finished inklu] ilkmamar tal-banju, [;ie; kollu double glazed. Garaxx ta’ karozza wa[da jew tnejn optional. Prezz €116,500 (Lm50,000). ?emplu 77777521.
G[al kull tip ta’ xog[ol
G[al kull xog[ol
TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa, xog[ol ta’ membrane, kisi u tibjid, kontrabjut u tqeg[id ta’ katusi. Offerta spe/jali fuq il-liquid membrane. ?emplu 79407292.
G[al kull xog[ol
FLAT tal-gvern, ground floor bi tlieta tas-sodda, ]ew; btie[i, parapett kbir g[all-kwiet, fa//ata ta’ green area. Nibdel ma’ dar jew maisonette f’kundizzjoni tajba fil-Belt Valletta. ?emplu 99609045.
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.
VETTURI/ DG{AJJES
Korsijiet
NIBDEL L-Imqabba
Classic Ford Capri Mk1
TAS-SENA 1968 13HP, f’kundizzjoni perfetta. €6,500. ?emplu lil Mario Muscat fuq 79902212 jew 21444984.
UFFI?JALI E]ekuttivi (EOs), skrivani u prin/ipali. Korsijiet intensivi. St.Thomas Institute. info@stthomasmalta.com jew /emplu 21227799, 21235314, 79866353 jew 79866350.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
Water proofing membrane
IL-BEJT tieg[ek jag[mel l-ilma? G[andek problema ta’ moffa? Kenda Ltd issolvilek il-problema. Nispe/jalizzjaw fuq xog[ol ta’ water proofing u membrane, b’10 snin garanzija, xog[ol professjonali bl-aqwa materjal I S0 9001. G[al stima bla obbligu /emplu 7972 9967 jew ]uru www.kendawaterproofing.com
ZG Computers
G{AL kull problema fil-kompjuter, inkunu fuq il-post dik il;urnata stess. Jing[ata anti-virus b’xejn mas-servizz. ?emplu lil Chris fuq 99424703.
G{ALL-BEJG{ G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
AVVI}I PN SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m.
fl-Uffi//ju PN.
AVVI}I SO?JALI MARIO DE MARCO. Il-{bieb ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Coffee Morning, illum it-Tlieta, 28 ta’ Mejju fil-lukanda Imperial, Tas-Sliema. Tluq bil-privates fit-8.30 a.m. mill-postijiet
tas-soltu. Biljetti €5 u g[all-biljetti /emplu 21444437, 21247049, 99450902 jew 21223911. ROBERT ARRIGO. Il-{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw {ar;a g[all-Park tal-G[asafar fis-Salina u Pasta Lunch fir-restorant Da Nicole, Bu;ibba, l-Erbg[a, 12 ta’ :unju. It-trasport jitlaq fid-9 a.m. Prezz €15 u g[all-booking /emplu 23285000. EDWIN VASSALLO. Il-{bieb ta’ Edwin Vassallo se jorganizaw Coffee Morning, il-{amis, 13 ta’ :unju fis-St. Martin’s Bar and Restaurant, il-Ba[rija. Trasport mill-postijiet tas-soltu. Prezz €6 u g[al aktar informazzjoni /emplu 21433869. ROBERT ARRIGO. Il-{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Dawra mal-Port il-Kbir bil-Captain Morgan, il-{amis, 27 ta’ :unju fis-7.15 p.m. Tluq mix-Xatt ta’ Tas-Sliema. Prezz €3 u g[all-booking /emplu 23285000. ROBERT CUTAJAR. Il-{bieb ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Serata u Ri/eviment ad unur Lawrence Gonzi, il-:img[a, 28 ta’ :unju fit-8 p.m. fil-lukanda Dolmen, Bu;ibba. Prezz €7 u biljetti jistg[u jinkisbu mill-Uffi//ji PN tat-12-il distrett jew ibag[tu email lil robertcutajar72@gmail.com. Jattendi wkoll il-Kap tal-PN Simon Busuttil.
AVVI}I O{RA TA’ XBIEX. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li l-Bar tal-
Uffi//ju PN tal-lokalità qed jitmexxa minn management ;did u b’esperjenza. B[alissa qed ikun miftu[ kuljum bejn il-5 p.m. u l-10 p.m. mit-Tnejn sas-Sibt u l-{add bejn id-9 a.m. u t-3 p.m. Qed jitqassmu wkoll appetizers. Min jixtieq jorganizza xi fenkata jew ikla, jista’ j/empel 79813505. IL-MOSTA. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-bar tal-Uffi//ju PN tal-lokalità. Kull min hu interessat g[andu jibg[at l-offerta tieg[u sat-Tnejn, 27 ta’ Mejju lis-Segretarja Kumitat Sezzjonali PN Mosta, Uffi//ju PN Mosta, Pjazza Rotunda, il-Mosta. Il-Kumitat Sezzjonali jirri]erva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a. {AL TARXIEN. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri tal-Bar tal-Uffi//ju PN tal-lokalità. Min hu interessat jista’ j/empel lis-Segretarju tal-Kumitat Sezzjonali fuq 99225033. Il-Kumitat jirriserva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.
L-APAN se torganizza Buffet Breakfast bit-tombla, nhar it-Tlieta 18 ta’ :unju, fi Splash and Fun Park, is-Salini. Prezz: €10 Bookings ming[and il-helpers jew /emplu 21420513 jew 79040544.
It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
27 TABLE FOOTBALL
Bartolo Champion nazzjonali Il-plejer ta’ Valletta Subbuteo Club Samuel Bartolo hu /-champion ta’ Malta g[at-tieni darba konsekuttiva wara li reba[ irraba’ ranking tournament fi tmiem il-;img[a li g[adda. Din is-sena l-kampjonat kien maqsum fuq erba’ ranking tournaments. Tlieta minnhom kienu bi gruppi ta’ tliet plejers u wara jsiru lkwarti tal-finali. L-a[[ar fa]i kienet f’forma ta’ knockout biex min jitlef jinqala’. Bartolo reba[ it-tournaments kollha biex ;ab l-og[la punti possibbli u reba[ ukoll in-knock out ta’ Malta fl-
a[[ar tournament. Bartolo issa jinsab entu]jast biex jikkompeti fit-Tazza tadDinja li se ssir fil-belt ta’ Madrid, fi Spanja f’Settembru li ;ej. F’dawk li huma rankings mondjali Bartolo qieg[ed fir-raba’ post, wara li din issena reba[ il-Gran Prix ta’ Malta u wasal fil-finali filMajor ta’ Fremeries filBel;ju. F’dik il-finali Bartolo spi//a tilef kontra sie[bu ta’ Valletta, Derek Conti. “Nixtieq nirringrazzja [afna lil s[abi kollha ta’ Valletta Subbuteo Club spe/jalment lill-President Felix Rizzo u
lill-Kumitat li ja[dem [afna g[all-plejers. Niddedika dan l-unur lil ommi u lit-tfajla tieg[i u spe/jalment lil missieri li [alla din id-dinja sena ilu.” Dawn kienu lewwel kummenti ta’ Bartolo hekk kif kien dikjarat champion. Andrew Abela, plejer ie[or ta’ Valletta Subbuteo Club, ;ie dikjarat champion ta’ Malta fil-kategorija ta’ ta[t id-19-il sena. Abela reba[ tlieta min erba’ tournaments organizzati mill-MTFSA u b’hekk kiseb ukoll id-dritt li jirrappre]enta lil Malta fitTazza tad-Dinja f’Madrid.
Applikazzjonijiet fis-SWAN Is-Segretarju :enerali tas-SWAN Amateur Football Association jixtieq jav]a li qed jilqa’ applikazzjonijiet ming[and timijiet li jixtiequ jissie[bu f’din l-g[aqda u jibdew jie[du sehem fil-kompetizzjonijiet li l-g[aqda se torganizza g[all-ista;un li ;ej. Dawk it-timijiet li huma interessati g[andhom jiktbu lis-Segretarju :enerali sa mhux aktar tard minn nhar il-:img[a 14 ta’ :unju,
fl-indirizz Block C, Fl 5, Wesg[a Mattia Preti, il-Birgu, BRG 2150. It-tre;ija tas-SWAN AFA tirriserva d-dritt li tirrifjuta kwalunkwe applikazzjoni, ming[ajr ma tag[ti spjegazzjoni. Ma ji;ux a//ettati timijiet mill-istess belt jew ra[al. G[al aktar informazzjoni wie[ed jista’ jikkuntattja lil Joe Grerch fuq 99055162, 21820182, jew 27820182.
Il-kumitat tal-Floriana Basketball Club immexxi mill-President tal-Club, Alexis Callus intlaqa’ fil-Lukanda Phoenicia mill-manager tal-lukanda Charles Azzopardi. B[ala sponsor tal-Club, illukanda qed tospita t-trofew li ntreba[ mit-tim tal-Floriana wara li dawn ;ew inkurunati rebbie[a tal-kampjonat nazzjonali tal-basketball. (mix-xellug) Edward Torpiano, Vi/i President< Alexis Callus, President< Charles Azzopardi, Manager tal-lukanda u s-Segretarju Mark Victor Camilleri.
IN-NAZZJON It-Tlieta 28 ta’ Mejju, 2013
28 Sport
FUTBOL LOKALI
Zammit kow/ ta’ Fgura Utd Fgura United [abbru li [atru lil Ramon Zammit biex jibda jmexxi t-tim tat-Tieni Divi]joni mill-ista;un li ;ej. Zammit li l-ista;un li g[adda mexxa lil St. George’s lejn ilpromozzjoni, se jkun meg[jun minn Mark Vella u Herman Bugeja. Dan tal-a[[ar b[alissa qieg[ed jattendi kors spe/jalizzat g[all-ikkow/jar tal-youths u se jkun qed imexxi lit-tim tal-youths. Fl-a[[ar snin Ramon Zammit kien jifforma parti mill-Istaff Tekniku tal-MFA qabel ma ng[aqad mannursery ta’ Mosta u n-nursery ta’ Sliema. F’nofs l-ista;un 2011-2012 ing[aqad ma’ St George’s u mag[hom reba[ ilpromozzjoni g[all-Ewwel Divi]joni. Ir-rebbie[a tal-kategorija tas-Seniors David Cassar ta’ Tarxien (lemin quddiem), Ryan Marmara ta’ St. George’s (xellug quddiem) li spi//a t-tieni u Aktpan Ini ta’ B’Kara li temm it-tielet flimkien ma’ Eligio Vella (fin-nofs fuq wara) f’isem l-isponsors u l-organizzaturi Simon Grech (xellug) u Mario Muscat (Stephen Gatt)
Su//ess ie[or fil-Goalkeeper Battle Fi tmiem il - ;img[a fil grounds tal - Infetti saret it tielet edizzjoni tal - Givova Goalkeeper Battle . Fiha [adu sehem b ’ kollox 1 45 goalkeeper minn madwar Malta u G[awdex u li kienu maqsumin skont il kategorija tal - età tag[hom minn dawk ta[t id - disa ’
snin g[all - kategorija Seniors . Is - Sibt sar il - log[ob kollu tal - gruppi u l - {add intlag[bet it - tieni fa]i li kienet fuq ba]i ta ’ knock out . Il - log[ob kollu li kien jikkonsisti fi sfida bejn ]ew; goalkeepers li riedu
jiskurjaw lil xulxin bl idejn jew bis - sieq , kien kontrollat mir - referees tal MFA . Ir - rebbie[a kollha f ’ kull kategorija kienu dawn : U#9 Jordan Agius ( San :wann) U# 11 Beppe Mangion ( Luxol)
U# 1 3 Denilson Manicaro ( Tarxien) U# 1 5 Andreas Vella ( San
:wann) U# 1 7 Joel Xuereb ( St . Venera) U# 1 9 Matthew Calleja Cremona ( Pembroke) Seniors David Cassar ( Tarxien)
Unuri g[al Marsa Qormi Champions wara l-[in barrani u Senglea Qormi 4 po;;iehom fil vanta;; u
Fi tmiem il-;img[a ntlag[bet il-finali tat-Tazza tal-President u l-finali tan-Knockout u minn dawn il-finali kienu Marsa Trinity u Senglea Youngsters li [ar;u rebbie[a. Marsa g[elbu lil }urrieq Wolves filwaqt li Senglea reb[u kontra Floriana Ajax.
Marsa T................................1 }urrieq W............................1 (Marsa 4-2 bil-penalties)
Fl-ewwel log[ba, dik talfinali tat-Tazza tal-President, kienu }urrieq li marru filvanta;; b’gowl ta’ Alistair CAMILLERI li sab ix-xibka fit-32 minuta. Fis-47 minuta waslet ir-risposta ta’ Marsa meta dawn ;abu d-draw permezz ta’ Keith BONELLO. Il-log[ba ntemmet 1-1 u Marsa reb[u bi skor ta’ 4-2 bl-g[oti talpenalties. Referee - Philip Farrugia
Floriana A...........................1 Senglea Y.............................4 Fil - finali tan - Knockout Floriana ma setg[u jag[mlu xejn kontra l qawwa ta ’ Senglea meta tilfu 4 -1. Wara erba ’ minuti Trevor THOMAS skurja l - gowl tal - vanta;; g[al Senglea u bir reazzjoni tal - avversarji ma tasalx , l - istess Trevor THOMAS , fil - 25 minuta , g[amilhom tnejn . Fl - 20 minuta Shaun VELLA naqqas id - distakk g[al Floriana u sa tmiem l ewwel taqsima l - iskor kien dak ta ’ 2 -1. Fit - tieni taqsima Trevor THOMAS kompla bil - wirja impressjonanti tieg[u u skurja t - tielet gowl tieg[u u ta ’ Senglea . Dan tal a[[ar issi;illa l - log[ba b ’ gowl fil - 55 minuta . Referee - Clayton Pisani
................................ Young Stars......................3 (wara l-[in barrani)
Qormi ;ew inkurunati champions wara li dawn g[elbu lil Young Stars bi skor ta’ 4-3 fid-decider. Gowl ta’ Jonathan Borg ta r-reb[a lil Qormi wara li lpartita kienet intemmet fi draw fil-[in regolari. Fl-ewwel perjodu tallog[ba Young Stars marru fil-vanta;; wara biss ]ew; minuti u kien Mark Camilleri li feta[ l-iskor. Qormi wettqu reazzjoni immedjata u ;abu d-draw ]ew; minuti wara b’gowl ta’ Juan Sarcia. Wara dan il-gowl re;g[u kienu Young Stars li kkontrollaw il-log[ob imma minkejja li kellhom diversi /ansijiet ma g[arfux isibu x-xibka. Ta’ dan pattew qares u fit32 minuta Jonathan Borg
Decider bejn St. Andrews u Pembroke
Il-partita decider millKampjonat U#17 tal-YFA bejn St. Andrews u Pembroke biex ji;i de/i] it-tim rebbie[ ta’ Sezzjoni B se tintlag[ab illum fil-Victor Tedesco Stadium fil-{amrun fit-8.30 p.m. Dan wara li St. Andrew’s kienu mi]muma fi draw 3-3 minn Floriana u ntla[qu minn Pembroke fl-a[[ar ;unata wara li dawn kisbu reb[a kbira 6-1 fuq Naxxar Lions. Sadanittant ir-ri]ultati l-o[ra fi tmiem il-;img[a kienu dawn:
Ri]ultati U#17
HOCKEY
IASC
YFA
-
sa tmiem l-ewwel taqsima l-iskor baqa’ 2-1. Hekk kif bdiet it-tieni taqsima Qormi ]iedu malvanta;; u fl-44 minuta Juan Sarcia skurja t-tieni gowl tieg[u u t-tielet wie[ed tat-tim. Wara dan il-gowl Edward Hughes naqqas id-distakk fit-48 minuta u [ames minuti wara Marvin Vella ;ab iddraw. Lejn l-a[[ar fa]i talpartita i]-]ew; timijiet kellhom i/-/ansijiet tag[hom imma l-ebda wie[ed minnhom ma sab ix-xibka u b’hekk illog[ba kellha tmur fil-[in barrani. Wara [ames minuti mill[in barrani Qormi skurjaw ir-raba’ gowl u kien Jonathan Borg li skurja lgowl de/i]iv biex b’hekk ta r-reb[a lit-tim tieg[u.
Balzan v Qormi Rabat v Mellie[a Floriana v St. Andrews Tarxien v }ejtun Pembroke v Naxxar Msida v }ebbu;
Play-offs U#17 C Cottonera v Kirkop U#15 B }ejtun v Attard
2-1 2-0 3-3
1-1
6-1 7-0
1-3 1-4
Laqg[a :enerali minn Mtarfa FC
Il-Laqg[a :enerali Annwali tal-Mtarfa FC se ssir nhar isSibt 8 ta’ :unju 2013, flKa]in fis-6.30 p.m. Dawk il-membri interessati li jikkontestaw l-elezzjoni talkumitat g[all-ista;un 2012-13 huma mitluba jimlew ilformola li hemm disponibbli fuq il-websajt tal-klabb www.mtarfafc.tk u jibag[tuha lis-segretarju sat-Tnejn 6 ta’ :unju 2013. Aktar informazzjoni tinkiseb ming[and is-Segretarju fuq 77682732.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
Sport 29 SNOOKER
Erba’ Maltin fil-Polonja Erba’ plejers Maltin illum se jmorru l-Polonja biex jirrappre]entaw lil pajji]na fil-Kampjonati Ewropej tas-Snooker li se jintlag[bu bejn illum u s-6 ta’ :unju. Dawn huma /champion Malti Duncan Bezzina, in-numru wie[ed fir-rankings lokali Alex Borg, in-numru tlieta Mario Brincat u Roberta Cutajar. 1 46 plejer minn 29 pajji] differenti se jie[du sehem f’dawn il-kampjonati li se jintlag[bu fuq 16 il-mejda fi/-/entru Sportiv Olimpiku
fil-belt ta’ Zielona Gora fil-Polonja. 76 plejer se jikkompetu fil-kampjonat tal-ir;iel, 42 f’dawk talMasters (Over 40) waqt li 28 plejer se jikkompetu g[at-titlu tan-nisa. Is-76 plejer fil-kategorija tal-ir;iel tqassmu fi 12-il grupp ta’ seba’ jew sitt plejers il-wie[ed bl-ewwel erbg[a klassifikati f’kull grupp jg[addu g[all-fa]i tan-knock-out (l-a[[ar 48). Borg reba[ dawn il-kampjonati fl-2005 u 2006 u kien finalista fl-1998 u 2004. Il-log[biet fil-fa]i
tal-gruppi ikunu fuq l-aqwa minn 7 frames. Fil-kategorija tan-nisa it28 plejer tqassmu f’erba’ gruppi ta’ seba’ plejers ilwie[ed bl-ewwel erbg[a klassifikati minn kull grupp jikkwalifikaw g[al mala[[ar 16. Cutajar kienet waslet sas-semi finali flewwel esperjenza tag[ha fl-2011 fil-Bulgarija. Illog[ob f’din il-fa]i jkun laqwa minn [ames frames. Biex wie[ed jara xandiriet diretti tal-log[ob u skorijiet jista’ j]ur www.ebsa.tv u www.esnooker.pl.
FUTBOL
Cleverley jirtira mill-iskwadra Ingli]a Il-midfielder ta’ Man Utd Tom Cleverley irtira milliskwadra Ingli]a li din il;img[a se tilg[ab kontra lIrlanda u l-Bra]il. Cleverley ilu mwe;;a’ sa mill-a[[ar log[ba tal-kampjonat kontra West Brom u minfloku ssejja[ Jack Rodwell ta’ Man City. Players o[ra li mhux se jkunu eli;ibbli g[al din illog[ba huma l-captain ta’ Liverpool Steven Gerrard, Andy Carroll ta’ West Ham u Jack Wilshere ta’ Arsenal. Wie[ed irid jara jekk il-kow/ Roy Hodgson hux se jsejja[ lil Frank Lampard u Michael Carrick, ]ew; players li lag[bu ammont kbir ta’ partiti matul dan l-ista;un. L-Ingilterra se tilg[ab kontra l-Irlanda g[ada filwaqt li taffronta lill-Bra]il fit-2 ta’ :unju. Hu mifhum li l-cap-
tain tal-Ingilterra g[al dawn i]-]ew; partiti se jkun Frank Lampard. Minkejja li hemm spekulazzjonijiet li Hodgson se joffri l-faxxa ta’ captain lil Ashley Cole dan jidher li ma jridx ja//etta u b’hekk se jkun Lampard li jmexxi lit-tim. Benitez g[alaq [alq kul[add
Il-manager ta’ Chelsea Rafa Bentiez qal li bir-ri]ultati li kiseb fi ftit xhur g[alaq [alq kull min ikkritikah u ddubita minnu. Meta Benitez in[atar minflok Roberto Di Matteo f’Novembru li g[adda kienu [afna partitarji li ma riduhx u barra minn hekk, xhur qabel ma ntemm l-ista;un iddiri;enti ta’ Chelsea av]aw lil Benitez li se jitne[[a fl-a[[ar tal-ista;un. Madankollu ta[t Benitez, Chelsea spi//aw fit-
tielet post u reb[u l-Europa League biex b’hekk sar lewwel klabb fl-istorja li qatt reba[ i/-Champions League u l-Europa League f’sentejn konsekuttivi. Hu mifhum li Josè Mourinho se jin[atar b[ala manager minflok Bentiez filjiem li ;ejjin. “It-tim tjieb minn meta [adtu f’idi. L-ista;un li ;ej dan ittim se jkun kapa/i jirba[ ilkampjonat. Fi ftit ]mien jien irba[t l-Europa League, spi//ajt it-tielet u wasalt sassemi finali tal-FA Cup, anke jekk kien hemm min kien kontrija,” qal il-manager Spanjol. Skont xnig[at jidher li Benitez issa se jie[u post Walter Mazzarri ma’ Napoli li n[atar kow/ ta’ Inter minflok Andrea Stramaccioni.
Bayern Munich irritornaw il-:ermanja bit-Tazza ta/Champions League wara li fil-finali tas-Sibt g[elbu lil Borussia Dortmund 2-1. Din kienet il-[ames darba li Bayern reb[u din it-tazza. Bayern fet[u l-iskor b’gowl ta’ Mandzukic imma Gundogan ;ab id-draw minn penalty qabel fl-a[[ar minuta Robben skurja l-gowl de/i]iv li ta rreb[a lit-tim mill-Bavarja. Fir-ritratt jidhru l-captain Philipp Lahm (xellug) il-kow/ Jupp Heynckes (lemin), Thomas Muller (wara Heynckes) u Bastian Schweinsteiger (wara Lahm) ne]lin mill-ajruplan. (Ritratt> Reuters)
FUTBOL
Neymar isellem lil Santos L-attakkant ta’ Santos Neymar deher ferm emozzjonat wara li lag[ab l-a[[ar log[ba tieg[u mat-tim kontra Flamengo qabel mar jiffirma kuntratt ta’ [ames snin ma’ Barcelona. L-attakkant Bra]iljan kien ilu jilg[ab ma’ Santos g[al dawn l-a[[ar disa’ snin. Il-kuntratt ta’ Neymar kien jiskadi f’Lulju tal-2014 imma xtaq li sena qabel ma tintlag[ab it-Tazza tad-Dinja f’pajji]u ikun la[aq lag[ab ma’ klabb Ewropew. Rapporti
fil-;urnali Bra]iljani qalu li lklabb Katalan se j[allas issomma ta’ madwar 36 miljun dollaru g[al Neymar. Il-log[ba bejn Santos u Flamengo ntlag[bet fil-Mane Garrincha Stadium, li g[adu kemm inbena g[at-Tazza talKonfederazzjonijiet. “Kien unur g[alija li lg[abt ma’ dan il-klabb. Kull atleta g[andu [olma u l-[olma tieg[i kienet li nilg[ab mal-aqwa timijiet. Issa se ning[aqad ma’ Barcelona, tim li hu klabb ta’ fama mondjali,” qal Neymar.
TAZZA TAL-KONFEDERAZZJONIJIET
Torres u Casillas fl-iskwadra Spanjola Il-goalkeeper Iker Casillas u lattakkant Fernando Torres irritornaw fl-iskwadra Spanjola hekk kif il-kow/ Vicente del Bosque sejja[ skwadra provi]orja ta’ 26 plejer g[at-Tazza talKonfederazzjonijiet ix-xahar id-die[el fil-Bra]il. Il-lista se tintaqqas g[al 23 wara la[[ar round ta’ partiti mill-kampjonat La Liga fi tmiem il-;img[a. I/-Champions tad-Dinja u Ewropej g[andhom ]ew; partiti ta’ [biberija flIstati Uniti kontra l-Haiti fi Miami fit8 ta’ :unju u kontra l-Irlanda fi New York tlett ijiem wara, qabel imorru lBra]il. G[at-Tazza tal-Konfederazzjonijiet Spanja telg[u fi Grupp B flimkien mal-Urugwaj, Tahiti u n-Ni;erja u se jift[u l-impenji f’Recife fis-6 ta’ :unju kontra r-rebbie[a tal-Copa America fl-2011. It-turnament bejn tmien pajji]i li se jintlag[ab bejn il-15 u t-30 ta’ :unju se jservi b[ala t[ejjija g[at-Tazza tadDinja.
L-iskwadra m[abbra minn Del Bosque hi din: Goalkeepers: Iker Casillas (Real Madrid), Victor Valdes (Barcelona), Pepe Reina (Liverpool) Defensuri: Alvaro Arbeloa (Real Madrid), Sergio Ramos (Real Madrid), Gerard Pique (Barcelona), Cesar Azpilicueta (Chelsea), Jordi Alba (Barcelona), Ignacio Monreal (Arsenal), Raul Albiol (Real Madrid), Javi Garcia (Manchester City) Midfielders: Javi Martinez (Bayern Munich), Xavi (Barcelona), Andres Iniesta (Barcelona), Sergio Busquets (Barcelona), Santi Cazorla (Arsenal), Xabi Alonso (Real Madrid), Benat Etxebarria (Real Betis) Attakkanti: Cesc Fabregas (Barcelona), David Villa (Barcelona), David Silva (Manchester City), Roberto Soldado (Valencia), Pedro (Barcelona), Juan Mata (Chelsea), Jesus Navas (Sevilla), Fernando Torres (Chelsea).
Pepe sospi]
Id-difensur Portugi] Pepe hu sospi] g[al ]ew; partiti u b’hekk dan se jitlef il-log[ba tas-7 ta’ :unju kontra rRussja, log[ba valida mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja u l-log[ba ta’ [biberija fl-10 ta’ :unju kontra l-Kroazja. Il-Portugall b[alissa jinsab fit-tielet post fi Grupp F, punt ta[t ir-Russja u b’punti daqs l-I]rael. Il-midfielder ta’ Sporting Lisbon Andre Martins ;ie msejja[ g[allewwel darba fl-iskwadra wara diversi wirjiet impressjonanti li kellu dan lista;un. Goalkeepers: Rui Patricio (Sporting), Eduardo (Istanbul BB), Beto (Sevilla). Difensuri: Joao Pereira (Valencia), Bruno Alves (Zenit St Petersburg), Fabio Coentrao (Real Madrid), Silvio (Deportivo La Coruna), Ricardo Costa (Valencia), Luis Neto (Zenit St Petersburg), Sereno (Valladolid). Midfielders: Raul Meireles ( Fenerbahce) , Miguel Veloso
( Dynamo Kiev) , Joao Moutinho ( Monaco) , Andre Martins ( Sporting) Custodio ( Braga) , Ruben Amorim (Braga), Ruben Micael ( Braga) . Attakkanti: Cristiano Ronaldo (Real Madrid), Nani (Manchester United), Danny (Zenit St Petersburg), Silvestre Varela (Porto), Vieirinha (Wolfsburg), Helder Postiga (Zaragoza), Hugo Almeida (Besiktas), Nelson Oliveira (Deportivo La Coruna).
Grenier fl-iskwadra Fran/i]a
Il-midfielder ta’ Lyon Clement Grenier ;ie msejja[ mal-iskwadra Fran/i]a. Fil-5 ta’ :unju Franza tilg[ab kontra l-Uurgwaj u fid-9 ta’ :unju tilg[ab kontra l-Bra]il. Grenier, player li qatt ma libes il-flokk tat-tim nazzjonali se jkun qed jie[u post Samir Nasri li we;;a’ waqt li kien qieg[ed jilg[ab ma’ Man City kontra Chelsea f’partita ta’ [biberija fl-Istati Uniti.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
30 Sport
L-ex Ministru Louis Galea, membru fil-Qorti Ewropeja tal-Awdituri ba]ata fil-Lussemburgu kien fost komunità Maltija li marret tag[ti l-appo;; tag[ha lill-atleti
LOG{OB TAL-PAJJI}I }-}G{AR FIL-LUSSEMBURGU
Mhux ir-reb[a tag[mlek Champion imma l-mod kif tikkompeti Josephine Grima bil-bandiera Maltija waqt i/-/erimonja (Ritratti> Roberto Runza)
}effiena waqt fa]i mi/-/erimonja
Il-bandiera tal-log[ob li twasslet fl-istadium bil-paraxut
– Jacques Rogges (President tal-KOI) “Mhux ir-reb[a li tag[mlek Champion imma l-mod kif tikkompeti. }ommu f’mo[[kom dejjem il-fair play. G[idu le g[ad-doping u rrispettaw lill-avversarju. Ftakru li inthom ilmudell ta’ bosta persuni o[ra ]g[ar f’pajji]kom li qed i[arsu lejkom il-fuq.” Dan kien il-messa;; qasir u sinifikanti li g[adda lPresident tal-Kumitat Olimpiku Malti Jacques Rogge fl-indirizz tieg[u lill-atleti waqt i/-/erimonja tal-ftu[ tal-15-il edizzjoni tal-Log[ob tal-Pajji]i ]-}g[ar li saret ilbiera[ filLussemburgu. F’din l-edizzjoni qed jie[du sehem mat-807 atleti minn 9 pajji]i. ?erimonja li bdiet bil-parata tal-kontin;enti tad-disa’ pajji]i parte/ipanti. Il-kontin;ent Malti kien immexxi mill-captain tat-tim nazzjonali tal-Basketball tan-Nisa Josephine Grima li ;arret il-bandiera Maltija. Grima hija wa[da mill-veterani ta’ dan il-log[ob bl-ewwel parte/ipazzjoni tag[ha kienet fl-2003 bir-reb[ tal-midalja storika tad-deheb fl-edizzjoni li kienet saret f’pajji]na. Fil-Josy Barthel Stadium, imsemmi g[allatleta Josy Barthel li fl-Olimpjadi tal-1952 kien reba[ il-medalja Olimpika g[alLussemburgu fl-1500metru, ir-ritwal ta/-?eri-
Fa]i o[ra ta’ ]fin mi/-/erimonja tal-ftu[
monja kien dak tradizzjonali bl-istorja talpajji] riflessa fl-ispettaklu li mexa tul il-[akmiet li kellu dan il-pajji]. ?ermonja bba]ata fuq l-ispettaklu u l-kultura tal-Lussemburgu fejn [adu sehem madwar 600 voluntier u 100 mu]i/ist ta[t id-direzzjoni artistika ta’ Charles Muller meg[jun minn Guy Assa b’xenografija ta’ Helmut Sturmer u Luis Graninger b’mu]ika ta’ Gost Waltzing. Diversi atleti rrappre]entaw ukoll l-g[axar dixxiplini li se jkunu qed jintlag[bu f’dan il-log[ob u minbarra s-solitu ]fin sar ukoll fly-past minn ]ew; ajruplani antiki. Wara li ndaqq l-innu uffi/jali tal-log[ob, ilqofol intla[aq meta mill-ajru permezz ta’ paraxut ni]lu wkoll ]ew; persuni fi/-/entru tal-pitch fost l-applaws ta’ dawk pre]enti b’wie[ed minnhom ini]]el mieg[u il-bandiera tal-log[ob li ttellg[et mal-arblu fti wara. Pre]enti wkoll g[a/-/erimonja Patrick Hicky, President tal-Kumitat Olimpiku Ewropew u l-President tal-Kumitat Olimpiku tal-Lussemburgu Andre` Hoffman flimkien ma’ bosta persuni o[ra distinti. Il-;urament f’isem l-atleti ttie[ed minn Claude Godart (atletika), dak tal-uffi/jali minn Martine Reuter (:innastika) u f’isem il-kow/is minn Hermann Paar (Basketball).
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
Sport 31 LOG{OB TAL-PAJJI}I }-}G{AR FIL-LUSSEMBURGU
750 midalja x’jintreb[u f’10 dixxiplini Il-kontin;ent Malti wasal filLussemburgu l-{add filg[axija wara vja;; via Frankfurt u tTnejn l-atleti Maltin g[amlu la[[ar preparazzjoni u ta[ri; tag[hom g[al dan il-log[ob. Fil-Lussemburgu Malta qed tie[u sehem fl-Atletika, ilBasketball tan-nisa, il-Beach Volleyball, ?ikli]mu, :innastika, Judo, Sparar tat-Trap u Indoor, G[awm, Table Tennis u Tennis. Malta qed tipparte/ipa b’wie[ed mill-i]g[ar kontin;enti minn kemm ilu jsir il-log[ob fl-1985. L-akbar kontin;ent kif mistenni huwa tal-Lussemburgu, kompost minn 160 atleta. L-i]g[ar hu tal-Montenegro (fit-tieni parte/ipazzjoni tag[hom) b’16-il atleta. B’kollox hemm 750 midalja x’jintreb[u. Il-kompetizzjonijiet jibdew it-Tlieta b’Malta tkun impenjata f’xejn anqas minn disa’ dixxiplini. Fit-Tennis fl-ewwel round tal-Individwali tal-ir;iel, Malta se tkun rappre]entata biss minn Matthew Asciak li se jilg[ab kontra l-I]landa Birkir Gunnarsson. Dan wara li fla[[ar [inijiet Matija Pecotic g[arraf lill-Kumitat Olimpiku Malti li mhux se jkun jista’ jie[u sehem. Aktar tard wara nofsinhar, Asciak u Elaine Genovese se jilag[bu fil-mixed doubles kontra Gunnarsson u Iris Staub. Fit-Table Tennis jintlag[bu l-kompetizzjonijiet tal-ewwel round tat-timijiet tal-ir;iel nnisa fejn Malta hi rappre]entata minn Simon Gerada li kien l-a[[ar atleta Malti li ng[aqad mal-kontin;ent ilbiera[ u Daniel Bajada, waqt li fil-kategorija tan-nisa se jie[du sehem Viktoria Lucenkova u Lu Pengfei u Jessica Pace. Fl-isparar jid[lu fix-xena ttiraturi tat-Trap fl-ewwel fa]i fuq 75 plattina. G[al Malta qed jikkompetu Brian Galea u
Il-midalji li se jkunu qed jintreb[u mil-lum fil-Lussemburgu (ritratti> Roberto Runza)
Jeffrey Pisani. Sadattant it-Tnejn ukoll ittiraturi Maltin li se jikkompetu fl-isparar indoor, Eleanor Bezzina, Alison Vella u Marianna Kisvardai komplew bit-ta[ri; tag[hom fir-range fejn se jkunu qed jisparaw. Fl-g[awm Malta se tkun rappre]entata minn Andrew Chetcuti li kellu wirja e//ellenti sentejn ilu filLiechtenstein u Matthew Zammit li se jkunu qed jie[du sehem f’diversi heats. Fil-Judo se jintlag[bu l-kategoriji kollha nisa u r;iel u g[al Malta se jikkompetu Isaac Bezzina, Murman Korchiloava, Jeremy Saywell, Joanna Camilleri, Marcon Bezzina u Vanessa Frazer. Fil-Beach Volley Gertrude Zarb u Allison Borg jibdew limpenji tag[hom kontra Monaco. Tard wara nofsinhar se jibdew ukoll il-heats tal-atletika bi Steve Camilleri jie[u sehem ma’ erbg[a o[ra fil-100m. Fittieni heat tal-100m ukoll se ji;ri Luke Bezzina flimkien ma’ [ames atleti. Fil-100m tan-nisa wara nofsinhar ukoll Rebecca Camilleri se ti;ri fl-ewwel heat flimkien ma’ erbg[a o[ra u fit-tieni heat Diane Borg ukoll se tikkom-
Il-plejers tat-Table Tennis li t[arr;u lbiera[ (mix-xellug) Jessica Pace, Viktoria Lucenkova, il-kow/ Giordemaina, Lu Pengfei u Daniel Bajada. Nieqes mir-ritratt hemm Simon Gerada li kien l-a[[ar atleta li ng[aqad mal-kontin;ent
peti ma’ erba’ atleti o[ra. Fil-heats tal-400m, Kevin Arthur Moore, rebbie[ talmidalja tad-deheb sentejn ilu, se jibda jiddefendi t-titlu flewwel heat flimkien ma’ erba’ atleti o[ra waqt li warajh Malti ie[or fl-azzjoni se jkun Matthew Crocker flimkien ma’ [ames atleti o[ra. Fil-kategorija tan-nisa fuq listess distanza fl-ewwel heat tkun fl-azzjoni Janet Richard u fit-tieni heat se tikkompeti Lara Scerri. L-ewwel midalja fl-atletika se tintreba[ fil-Long Jump
tan-nisa fejn g[al Malta qed jikkompetu Rebecca Camilleri u Rebecca Sarè. Se ssir ukoll it-ti;rija tal10,000m tan-nisa li fiha qed jikkompetu biss erba’ atleti u g[al Malta se tie[u sehem ilveterana Giselle Camilleri. Fi/-/ikli]mu l-uniku /iklist Malti fil-kompetizzjoni, Etienne Bonello, se jkun qed jie[u sehem fit-Time Trial flimkien ma’ 17-il /iklist ie[or fejn Bonello g[andu sseba’ l-a[jar [in ta’ 18-il minuta u 06 sek. Fil-:innastika tibda l-kompetizzjoni All Round b’Malta
rappre]entata minn Suzanne Buttigieg, Kirsty Caruana, Peppina Dalli u Adreana Zammit. Pre]enti fil-Lussemburgu hemm ukoll is-Segretarju Parlamentari g[all-isport Stefan Buontempo, li [a sehem f’laqg[a g[all-ministri kollha tal-isport tal-pajji]i parte/ipanti. Fattur li qed jinkwieta lillorganizzaturi huwa t-temp. Huwa previst li g[at-tlett ijiem li ;ejjin se tag[mel ixxita, u wie[ed jittama li dan ma jkollux effett fuq xi kompetizzjonijiet.
INGILTERRA
Crystal Palace fil-Premier
Goal tal-attakkant veteran Kevin Phillips skorjat minn penalty fil-[in barrani temm stennija ta’ tmien snin g[al Crystal Palace li g[elbu lil Watford 1-0 fil-final ta/Championship playoff f’Wembley. Phillips ekx plejer ta’ Watford li g[andu 39 sena a//erta l-promozzjoni ta’ Palace meta xe[et firrokna tax-xibka fil-105 minuta wara li l-attakkant Wilfried Zaha, li mistenni jsie[eb lil Manchester United waqqa’ lil Marco Cassetti.
Gertrude Zarb u Allison Borg jibdew l-impenji tag[hom fil-Beach Volley kontra Monaco llum
Etienne Bonello, l-uniku /iklista Malti li lbiera[ g[amel it-ta[ri; tieg[u fit-toroq
It-Tlieta, 28 ta’ Mejju, 2013
32 Lokali
Il-poplu qed igawdi minn pro;ett ie[or li ppjana u wettaq Gvern Nazzjonalista li bit-terminal ;did ta/-?irkewwa, kull min jivvja;;a bil-ba[ar bejn il-Port tal-Im;arr f’G[awdex u /-?irkewwa jgawdi minn servizzi moderni u tal-og[la kwalità (Ritratt> Michael Ellul)
Pro;ett ta’ Gvern Nazzjonalista jg[addi f’idejn il-Gozo Channel It-Terminal ta/-?irkewwa tlesta minn kollox u ilu jintu]a minn Di/embru li g[adda minn Jerome Caruana Cilia
Il-pro;ett tat-terminal fi/-?irkewwa li nbeda u tlesta mill-Gvern Nazzjonalista b’investiment qawwi biex itejjeb l-ivvja;;ar bil-ba[ar bejn Malta u G[awdex, g[adda lbiera[ uffi/jalment f’idejn il-Gozo Channel f’/erimonja li fiha l-Gvern Laburista ma esprima ebda apprezzament tal[idma li saret mill-Gvern pre/edenti fuq dan il-pro;ett. Il-pro;ett g[adda formalment f’idejn il-Gozo Channel, waqt ]jara li g[amlu fi/-?irkewwa l-Ministri Anton Refalo u Joe Mizzi. It-Terminal ;did ilu jintu]a minn Di/embru li g[adda. Dan it-terminal, li hu frott l-investiment tal-Gvern pre/edenti, twettaq
b’investiment ta’ madwar €12-ilmiljun li 85% minnhom huma kofinanzjati mill-Ujoni Ewropea – millfondi g[all-i]vilupp re;jonali. F’diskors li sar ilbiera[ fit-terminal il-;did ta/-?irkewwa, il-Ministru g[al G[awdex Anton Refalo g[amel elo;ju lill-Prim Ministru Joseph Muscat, ming[ajr qatt ma rringrazzja l-[idma li saret mill-Gvern Nazzjonalista fuq dan il-pro;ett. Waqt din i]-]jara t[abbar ukoll li lbini ta’ dan it-terminal, il-marshalling area, in-North Quays, il-Linkspans u s-South Quay Commuter Shelter g[addew kollha ta[t it-tmexxija talkumpanija Gozo Channel, li issa hi
responsabbli mill-operat u l-manutenzjoni tag[hom, waqt li Transport Malta se tkun responsabbli g[az-zoni l-o[rajn b[at-toroq interni /irkolari, iz-zona riservata g[at-trasport pubbliku, iz-zona tal-parke;; u s-South Quay. Ftit tal-;img[at ilu l-Gvern g[adda wkoll il-Link Span lill-Gozo Channel biex tibda tintu]a g[al servizz a[jar u aktar sigur. Din hi dik il-parti, f’forma ta’ passa;;, li tg[aqqad it-terminal mal-vapuri meta jorbtu mal-moll, biex minnha jg[addu l-passi;;ieri huma u telg[in fuq il-vapuri – simili g[as-sistema li ilha tintu]a f’G[awdex g[al dawn l-a[[ar sentejn, fejn fil-Port tal-
media•link COMMUNICATIONS
Im;arr ukoll inbena terminal modern mill-Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista. Il-Ministru Joe Mizzi fa[[ar il[idma ta’ Transport Malta f’dan ilqasam filwaqt li ntqal li permezz ta’ dan it-terminal, in-numru ta’ passi;;ieri se ji]died bi 2%. It-terminal jinkludi waiting area blarja kundizzjonata, information desk, uffi//ji g[all-Gozo Channel u luffi/jali tal-Port. Il-pro;ett jinkludi wkoll marshalling area ;dida – ji;ifieri l-post fejn jikkjuwjaw ilkarozzi g[all-vapur, 168 post ;did ta’ parke;; u spazju g[all-karozzi tallinja u l-coaches tat-turisti.