Nazzjon 29 ta' Mejju 2013

Numru 13,448

€0.55

L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

Numru kbir ta’ [addiema jintlaqtu [a]in In[olqu sezzjonijiet ;odda mmexxija minn nies mag[]ulin minn Charles Muscat

Il-Union {addiema Mag[qudin (U{M) kompliet g[addejja bl-azzjonijiet industrijali f’San Vin/enz de Paul wara li ma wasslet g[al ebda ]blokk jew xi forma ta’ ftehim dwar innumru kbir ta’ transfers li ng[ataw fil-jiem li g[addew fejn intlaqtu [a]in madwar 90 [addiem.

Dan hekk kif il-Gvern Laburista fisser it-transfers li ng[ataw f’din ir-residenza b’[afna servizzi ta’ kura g[all-anzjani, b[ala /aqliq li hu prerogattiva tal-management u li dwaru l-U{M m’g[andhiex ra;uni tordna azzjonijiet.

Il-Ministru Marie Louise Coleiro Preca, fuq il-programm ‘TVHemm’ fuq listazzjoni nazzjonali, ilbiera[

Ikomplu l-azzjonijiet mill-unions filg[axija argumentat b’mod konfrontali mas-Segretarju :enerali tal-U{M, Josef Vella, u ddikjarat li d-90 transfer li ng[ataw lill[addiema f’San Vin/enz de Paul hi normalità.

Is-Segretarju :enerali talU{M ikkritika lill-Ministru Coleiro Preca li qed tinkiser il-prassi stabbilita bejn gvern u unions – dik li lGvern f’ka] ta’ /aqliq ta’ [addiema jiddiskuti l-ewwel mal-unions, u mhux wara li jin[ar;u l-ittri ta’ transfers li se[[ f’San Vin/enz de Paul. g[al pa;na 5

Il-Prim Ministru Joseph Muscat ma rtirax kliem i//ensurat fir-ruling tal-Ispeaker

Muscat ma jirtirax il-kliem /ensurat mill-Ispeaker Il-Prim Ministru Joseph Muscat ilbiera[ baqa’ jirrifjuta li jirtira fil-Parlament ilkliem li qal nhar it-Tnejn filg[axija fil-konfront tadDeputat Nazzjonalista Tonio Fenench u li kien i//ensurat severament mill-Ispeaker.

Nhar it-Tnejn filg[axija l-Prim Ministru u]a l-kliem “xewwex” u “mani;;jar” fil-konfront ta’ Tonio Fenech. Dan il-kliem ;ie deskritt mill-Ispeaker b[ala “infeli/i” u l-Prim Ministru seta’ u]a kliem ie[or.

g[al pa;na 9

Mater Dei

Sport

Is-sitwazzjoni fid-Dipartiment tal-Emer;enza tkompli dejjem tiggrava b’sig[at twal ta’ stennija

Jintreb[u l-ewwel midalji g[al Malta waqt il-Log[ob tal-Pajji]i ]-}g[ar fil-Lussemburgu

Ara pa;na 3

Ara pa;ni 30-31

Malta mistennija ddum fl-Excessive Deficit Procedure g[al sentejn Ara pa;na 2

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

2 Lokali

Malta llum tidda[[al fl-Excessive Deficit Procedure Eddie Fenech Adami

Mistennija nibqg[u f’din il-pro/edura g[al sentejn

Eddie Fenech Adami jo[ro; mill-Isptar

Illum, il-Kummissjoni Ewropea mistennija to[ro; rapport li fih tapprova rrakkomandazzjoni biex Malta terga’ tidhol fl-Excessive Deficit Procedure wara li skont il-previ]jonijiet talKummissjoni, Malta se tkun qab]et it-3% defi/it fl-a[[ar ta’ din is-sena.

Waqt li kien qed jie[u sehem fil-programm ‘Bondi+’ fuq l-istazzjon nazzjonali lbiera[ filg[axija, il-Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna [abbar li l-Kummissjoni Ewropea se tkun qed i]]omm lil pajji]na f’din il-pro/edura g[al sentejn, sa tmiem is-sena 2014.

Il-previ]joni talKummissjoni hi li Malta se tag[laq is-sena b’defi/it ta’ 3.7% u dan ifisser 1% aktar minn dak li qed jippro;etta lGvern wara r-revi]joni li g[amel fi/-/ifri tal-Ba;it g[al din is-sena.

Il-Kummissjoni mistennija tippubblika wkoll rakkoman-

Il-President Emeritu Eddie Fenech Adami [are; mill-Isptar Mater Dei kmieni lbiera[ wara nofsinhar wara li kien ilu rikoverat fl-Isptar Mater Dei minn nhar il-{amis filg[odu wara li dda[[al b’emer;enza jbati minn attakk [afif tal-qalb wara u;ig[ f’sidru.

Ka;un ta’ dan hu n]amm l-isptar fejn ing[ata l-assistenza medika u sarlu lintervent tal-Angiogram.

Wara dan l-intervent Eddie Fenech Adami qaleb g[all-a[jar u fi tmiem il;img[a n[are; mis-CCU wara li baqa’ f’kundizzjoni stabbli.

Il-President Emeritu g[andu 79 sena.

dazzjonijiet ekonomi/i spe/ifi/i biex Malta timxi mag[hom fix-xhur li ;ejjin.

Fost dawn ir-rakkomandazzjonijiet se jkun hemm dawk biex il-Gvern inaqqas innefqa tieg[u. Jekk dawn irrakkomandazzjonijiet ma jitwettqux mill-Gvern, l-

rnexxilux jikkonvin/iha li bilmi]uri li se jie[du se jirnexxielu jag[laq is-sena b’defi/it inqas minn 3%.

Tonio Fenech, qal ukoll li lGvern jista’ jevita li jda[[al lil Malta fl-Excessive Deficit Procedure jekk ibiddel ir-rotta u jnaqqas in-nefqa tieg[u.

Fit-ta[ditiet li l-Gvern Malti kellu mal-Kummissjoni Ewropea fil-jiem li g[addew, ma rnexxilux jikkonvin/iha li bil-mi]uri li se jie[du se jirnexxielu jag[laq is-sena b’defi/it inqas minn 3% Unjoni Ewropea tkun tista’ tordna sanzjonijiet, fosthom multi kontra Malta.

Kif anke spjega l-Kelliem g[all-Oppo]izzjoni dwar ilFinanzi Tonio Fenech waqt listess programm, jidher li fitta[ditiet li l-Gvern Malti kellu mal-Kummissjoni Ewropea fil-jiem li g[addew, ma

Ta’ min ifakkar li f’Novembru li g[adda lKummissjoni Ewropea kienet [ar;et lil Malta millExcessive Deficit Procedure wara li rat il-progress li g[amel pajji]na fil-kontroll tal-i]bilan/ bid-defi/it ikun ta[t it-3% g[al sentejn wara xulxin.

Problemi fit-t[addim tat-Terminal ta/-?irkewwa F’inqas minn 24 sieg[a wara li sar it-trasferiment tat-Terminal ta/-?irkewwa lill-Gozo Channel, di;à rri]ultaw problemi kbar g[al min ikollu b]onn jaqsam bejn dawn i]-]ew; g]ejjer.

Id-Deputat Nazzjonalista Toni Bezzina fisser fi stqarrija li r-rampa ta’ fuq li tintu]a mill-passi;;ieri ma ta[dimx u g[alhekk ilpassi;;ieri, biex jo[or;u jew jitlig[u fuq il-vapur, qed ikollhom jg[addu millgaraxx tal-karozzi bl-inkonvenjent kollu u l-perikli li din is-sitwazzjoni ;;ib mag[ha kemm g[allpassi;;iera kif ukoll g[al dawk li jaqsmu bejn dawn i]-]ew; g]ejjer bil-karozza.

Dan minbarra l-fatt li ssuppost Wi-Fi b’xejn fitTerminal ta/-?irkewwa, ma jiffunzjonax.

Il-Partit Nazzjonalista fisser li dan kollu jikkonferma kemm in-nuqqas ta’ manutenzjoni tul dawn la[[ar xahrejn hi evidenti fuq dan il-pro;ett.

Din is-sitwazzjoni, sa[aq il-PN, turi bi/-/ar li biex ilGvern ikun [ali ma’ ta’ ;ewwa, qieg[ed ikun x[i[ mal-poplu.

It-Temp

UV INDEX

10

IT-TEMP il-bi//a l-kbira xemxi b’xi fit s[ab VI}IBBILTÀ tajba IR-RI{ ftit qawwi g[al qawwi mill-Majjistral li jonqos g[al moderat mill-Majjistral sa filg[axija BA{AR qawwi li jsir moderat g[al qawwi IMBATT baxx g[al moderat mix-Xlokk il-Lvant li jsir baxx mill-Majjistral TEMPERATURA l-og[la 24˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 427.7 mm

Tit[assar il-festa ta]-}ejtun L-awtoritajiet tal-Knisja dde/idew li g[al din is-sena jit[assru /-/elebrazzjonijiet kollha li ssoltu jsiru fil-knisja u fit-toroq fl-okka]joni talFesta ta’ Santa Katarina fi]-}ejtun.

Din id-de/i]joni kienet ikkomunikata fi stqarrija li [ar;et it-Tlieta filg[axija.

Il-Kurja qalet li, wara li ori;inarjament kienet [abbret li t[assret il-festa, kienet lesta tikkonsidra l-proposta tag[ha u kienet ipproponiet lill-

g[aqdiet li ssir festa b’attivitajiet imnaqqsa.

Madanakollu, qalet il-Kurja, wara li din ilproposta tressqet quddiem is-so/jetajiet G[aqda Banda Beland, Banda }ejtun, lG[aqda tan-Nar u l-G[aqda tal-Armar, dawn talbu li l-festa ma tit[assarx u ssir b[as-soltu.

Fid-dawl ta’ dan, l-awtoritajiet tal-Knisja [adu d-de/i]joni finali li l-festa tit[assar kompletament.

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

B[al-lum 25 sena

L-ERBG{A L-og[la 24˚C L-inqas 17˚C

IL-{AMIS L-og[la 25˚C L-inqas 17˚C

IL-:IMG{A L-og[la 23˚C L-inqas 16˚C

IS-SIBT L-og[la 23˚C L-inqas 16˚C

IL-{ADD L-og[la 23˚C L-inqas 16˚C

UV

UV

UV

UV

UV

10

10

10

10

9

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN Malta 24˚C xemxi, Al;eri 23˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 21˚C xemxi, Ateni 23˚C imsa[[ab, Li]bona 17˚C ftit imsa[[ab, Berlin 15˚C imsa[[ab, Brussell 20˚C ftit imsa[[ab, il-Kajr 36˚C xemxi, Dublin 12˚C imsa[[ab, Kopen[agen 18˚C imsa[[ab, Frankfurt 21˚C xemxi, Milan 18˚C imsa[[ab, Istanbul 23˚C ftit imsa[[ab, Londra 11˚C xita, Madrid 19˚C ftit imsa[[ab, Moska 20˚C imsa[[ab, Pari;i 11˚C xita, Bar/ellona 18˚C imsa[[ab, Ruma 20˚C imsa[[ab, Tel Aviv 28˚C xemxi, Tripli 26˚C xemxi, Tune] 24˚C imsa[[ab, Vjenna 19˚C ftit imsa[[ab, Zurich 19˚C ftit imsa[[ab, Munich 18˚C xemxi, St. Petersburg 24˚C xemxi

F

it-ta[ditiet li kellu mad-delegazzjoni tas-CDU, il-Prim Ministru u Kap tal-PN Eddie Fenech Adami qal li kull politika li tag[mel sens g[al Malta g[andha taqbel mal-o;;ettiv ta’ Malta li tikseb is-s[ubija s[i[a tag[ha fil-Komunità Ekonomika Ewropea. “Nafu li se jkun hemm ostakoli biex eventwalment Malta ssir membru s[i[ tal-Komunità, i]da g[ax nemmnu f’dan lo;;ettiv lesti na[dmu biex dawn l-ostakoli neg[elbuhom.”

Il-Prim Ministru qal li l-Gvern qed jimxi b’politika /ara li fiha ma jid[lux kwistjonijiet ta’ g[a]la. Hu ]ied li t-triq hi wa[da, dik tas-s[ubija s[i[a tal-pajji] filKomunità Ewropea.

Twettqet ;ustizzja meta l-U{M [abbret li l-Gvern kien laqa’ t-talba tag[ha biex il-validità tar-ri]ultat tale]ami intern g[al Uffi/jal

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

4 Lokali

Jallega li bintu mietet min[abba negli;enza Missier tfajla ta’ 32 sena li mietet sitt ;img[at ilu ppre]enta protest filPrim’Awla tal-Qorti ?ivili fejn qieg[ed jallega li bintu mietet min[abba n-negli;enza tat-tobba fl-Isptar Mater Dei. Il-missier, Raymond Muscat, xtaq ukoll ikellem lillMinistru tas-Sa[[a Godfrey Farrugia dwar dan il-ka] u sarlu appuntament kwa]i xahrejn u nofs wara li bintu mietet f’/irkostanzi strambi meta din suppost kellha biss problemi f’widnejha.

Raymond Muscat ippre]enta l-protest ;udizzjarju kontra lMinistru tas-Sa[[a u fih qed jg[id li bintu Ritianne Muscat mietet fl-14 ta’ April li g[adda, jumejn biss wara li marret l-isptar g[ax kienet qieg[da ssofri minn u;ig[ f’widnejha. Hu qal li t-tabib li invistaha bag[atha lura d-dar, u ;ara xi [a;a peress li jumejn wara, Ritianne Muscat instabet

mejta fir-residenza tag[ha f’San Pawl il-Ba[ar.

Skont i/-/ertifikat tal-mewt hi mietet b’A1 meningitis.

Raymond Muscat qal li kieku bintu ng[atat il-kura g[allkundizzjoni li kienet qed tbati minnha, kieku ma kinitx tmut, kif fil-fatt ;ara.

Il-missier qal li hu pprova mill-ewwel jag[mel kuntatt mal-Ministeru tas-Sa[[a biex jara x’kien qieg[ed isir. Qal li minkejja li ng[ata widen, sallum baqa’ ma ;ie mg[arraf b’xejn dwar x’;ara effettivament, g[ajr li qalulu li kienu tawh appuntament malMinistru responsabbli g[all-25 ta’ :unju li ;ej.

Raymond Muscat qed jitlob li g[andha ssir Inkjesta Ma;isterjali dwar dan il-ka] biex isir mag[ruf x’tip ta’ kura ng[atat bintu u biex ikun investigat ukoll il-mod kif e]er/itaw il-professjoni tag[hom it-tobba li invistawha.

Ra;el kundannat 21 sena [abs fuq traffikar ta’ droga se jie[u l-ka] tieg[u fil-Qorti Ewropea Ra;el kundannat 21 sena [abs fuq droga se jie[u l-ka] tieg[u fil-Qorti Ewropea u permezz tal-avukati David Camilleri, Joseph Gatt, Franco Debono u Marion Camilleri, ippre]enta talba quddiem ilQorti Ewropea g[ad-Drittijiet tal-Bniedem fejn qieg[ed jg[id, fost affarijiet o[ra, li lMa;istrat li g[amel l-inkjesta kien l-istess Ma;istrat li sema’ l-ka] tieg[u.

Hu qieg[ed jg[id ukoll li lQorti Kostituzzjonali Maltija interpretat b’mod [a]in sentenzi li jing[ataw millQorti Ewropea dwar iddrittijiet tal-avukat waqt linterrogazzjoni u g[alhekk ;ew vjolati d-drittijiet fundamentali tieg[u. Mario Borg ta’ 38 sena minn

Bu;ibba li f’Jannar tal-2008 f’;uri kien kundannat 21 sena [abs u mmultat €70,000 fuq traffikar ta’ eroina, issa [a lka] tieg[u fil-Qorti Ewropea fejn qed jg[id li l-Qorti Kostituzzjonali Maltija qed tag[mel interpretazzjoni skorretta fil-li;i fil-konfront tieg[u. Mario Borg kien appella mis-sentenza ming[ajr su//ess u wara [a l-ka] tieg[u fil-Qorti Kostituzzjonali Maltija fejn kien qal li emenda fil-li;i ma kinitx tapplika filkonfront tieg[u.

Borg qed jg[id li din lemenda li xhieda minn persuna jew persuni kompli/i issa hija bi]]ejjed biex isservi b[ala provi, kienet da[let fisse[[ fit-3 ta’ Ottubru 2006, filwaqt li qabel din wa[edha

ma setg[etx titqies b[ala prova, i]da kellha b]onn ti;i korraborata permezz ta’ prova o[ra indipendenti. Mario Borg qed jg[id li peress li hu kien tressaq il-Qorti fis-sena 2003, meta kien akku]at b’reati konnessi ma’ traffikar ta’ eroina, u dan g[all-perjodu ta’ bejn il-15 ta’ Frar 2003 u April tal-istess sena, din lemenda kienet g[adha ma da[litx fis-se[[.

Borg ilu jargumenta li ddrittijiet tieg[u g[al a//ess indipendenti u imparzjali ta’ tribunal ;ew vjolati u li l-Qorti Kostituzzjonali Maltija qed tinterpreta sentenza Ewropea fuq id-dritt biss li persuna jkollha l-avukat tag[ha waqt linterogazzjoni, meta l-[a;a hi aktar kumplessa.

Mixli li ta fastidju lil kollega Ibrahim Ali, ta’ 30 sena mill-Kosta tal-Avorju u li ja[dem fil-qasam tal-catering b[ala dishwasher f’La Vallette Resort f’Paceville, ;ie mixli quddiem il-Ma;istrat Anthony Vella b’attentat vjolenti fuq ilpudur ta’ tfajla, kollega fuq ilpost tax-xog[ol.

Ali, li ilu Malta g[al dawn l-a[[ar tmien snin, kien mixli b’attentat vjolenti fuq il-pudur ta’ tfajla ta’ 19-il sena, bil-ka]

allegatament ise[[ bejn is-26 ta’ Mejju u t-28 ta’ Mejju.

L-Ispettur Luke Bonello qal li fis-26 ta’ Mejju g[all-[abta tal-10 p.m kollega tal-akku]at li hi waitress allegat li Ali ne[[ielha t-t-shirt tag[ha u kixfilha sidirha. Il-Pulizija dakinhar kienu marru f’La Vallette Resort f’Paceville g[al Ali i]da kien di;à spi//a mix-xog[ol.

It-tfajla qalet li din mhix l-

ewwel darba li taha fastidju tant li kemm-il darba qalilha biex ikollhom x’jaqsmu flimkien.

Ali qal li kien biss qieg[ed ji//ajta meta g[amel dawn laffarijiet u wie;eb mhux [ati.

Il-Qorti dde/ediet li tilqa’ ttalba tad-difi]a fuq diversi kundizzjonijiet fosthom garanzija personali ta’ €2,000 u ordni ta’ protezzjoni filkonfront tal-vittma.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

Lokali 3

Ir-realtà hi [afna differenti minn dik li fta[ar biha l-Ministru tas-Sa[[a Godfrey Farrugia li kien iddikjara fil-media Laburista li l-iffullar fid-Dipartiment tal-Emer;enza kien spi//a

Is-sitwazzjoni dejjem tiggrava Lejl ta’ dewmien fid-Dipartiment tal-Emer;enza u ;lieda lbiera[ waranofsinhar fid-Dipartiment tal-Casualty minn Matthew Bonett

Aktar ma jg[addu ;ranet, is-sitwazzjoni fl-Isptar Mater Dei aktar qed tiggrava u dan minkejja li l-Ministru tasSa[[a Godfrey Farrugia g[andu uffi//ju fl-istess sptar, liema uffi//ju, jidher li ftit li xejn qed ikun miftu[.

Ta’ kuljum, dan il-;urnal qed jir/ievi numru kbir ta’ rapporti ta’ dak kollu li jkun qed ji;ri f’diversi dipartimenti fl-Isptar Mater Dei, b’mod spe/jali fid-Dipartiment talEmer;enza. {afna minn dawk li qed jikkuntattjaw lil INNAZZJON qed jesprimu rrabja tag[hom g[all-fatt li anqas minn xahar wara l-elezzjoni, fuq il-media Laburista, is-Super One, il-Ministru tasSa[[a qag[ad jifta[ar li liffullar fid-Dipartiment talEmer;enza kien spi//a, meta r-realtà hi kompletament bilkontra.

Jirri]ulta li matul il-lejl bejn it-Tnejn u t-Tlieta kienu bosta dawk il-persuni li g[amlu kuntatt ma’ IN-NAZZJON u qalulna li t[allew jistennew numru ta’ sig[at biex jinqdew. Pazjenta partikolari li kienet qed tbati minn u;ig[ f’sidiriha qaltilna li g[amlet g[axar sig[at tistenna biex ti;i invi]tata, tant li minkejja li wasslet l-Isptar it-Tnejn filg[axija, ing[atat l-attenzjoni biss ilbiera[ filg[odu.

Hi qalet li g[amlet diversi

attentati biex ti;bed l-attenzjoni tat-tobba u l-infermieri li ja[dmu fl-Isptar, i]da kollox waqa’ fuq widnejn torox.

Din l-istess persuna qaltilna li mhux l-ewwel darba li kellha b]onn is-servizzi tadDipartiment tal-Emer;enza tant li s-sena li g[addiet, da[let bi problemi fil-vini ta’ saqajha. “Qatt ma nafni nistenna daqshekk imma, di]astru kbir hemm. L-aktar li kont indum nistenna sag[tejn mhux g[axar sig[at,” qaltilna din il-persuna.

Pazjenta g[amlet g[axar sig[at tistenna biex ti;i invi]tata Persuna o[ra li tkellmet ma’ IN-NAZZJON hi bint anzjana ta’ 90 sena li wkoll kellha tittie[ed l-Emer;enza tbati minn qtug[ ta’ nifs u nuqqas ta’ ilma f’;isimha. Din il-persuna rrakkuntatilna kif f’temp ta’ sag[tejn sarulha /-checkups ne/essarji, imbag[ad qalulha biex tistenna lit-tabib biex itellag[ha f’xi ward. “It-tabib baqa’ ma tfa//ax imma, u sad-9 tal-g[ada filg[odu, wara 12-il sieg[a, ommi kienet g[ada tistenna flEmer;enza. Baqg[et bil-

[arqa, i/-/ilindru u d-dripp”, sostniet b’we;g[a kbira l-persuna li tkellmet mag[na.

Persuna o[ra li tkellmet mag[na rrakkontatilna ;lieda li rat b’g[ajnejha lbiera[ waranofsinhar, g[all-[abta tas-1pm, fil-post fejn ikunu qeg[din jistennew il-pazjenti fil-Casualty Ward. Din il;lieda ssegwi in/identi simili li se[[ew fid-Dipartiment talEmer;enza fl-a[[ar jiem fejn sa[ansitra kien hemm xi persuni li garaw xi si;;ijiet lil o[rajn.

Sadanittant, persuni o[rajn qeg[din jesprimu l-frustrazzjoni tag[hom fuq Facebook, hekk kif qeg[din jispikkaw kummenti ta’ pazjenti li marru bit-tfal ]g[ar b’ka] ta’ ksur, u t[allew jistennew fittul.

F’ka] minnhom, fuq ilpa;na ‘Are You Being Served?(Malta)’, tifla’ ta’ sentejn b’sieqha miksura kellha tistenna erba’ sig[at sakemm g[amlulha l-;ibs.

Mara o[ra rrakkuntat kif marret l-Emer;enza fit-8pm u qdewha l-g[ada fil-5.15am, imbag[ad t[alliet fuq stretcher fl-Emer;enza jumejn sakemm it-tobba u l-infermieri qablu bejniethom dwar x’kellha.

Is-servizz tas-sa[[a ;ie deskritt minn dawn in-nies b[ala “/ajta”.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

Lokali 5

Il-Ministru tmur kontra l-prassi stabbilita minn pa;na 1

I]da filwaqt li l-Ministru Coleiro Preca ddikjarat li lpro/ess ta’ konsultazzjoni mal-U{M jibqa’ miftu[, baqg[et tinsisti li t-trasfers saru skont l-esi;enzi taxxog[ol u biex jitwettaq ilmandat elettorali tal-Gvern.

It-tentattivi li saru lbiera[ bejn il-Gvern u l-U{M ma taw ebda ri]ultati u ebda ]blokk fil-kwistjoni industrijali li qed tiffa//ja Marie Louise Coleiro Preca, ilMinistru g[all-Familja u sSolidarjetà So/jali, li qalet li l-g[an tal-Gvern hu li ji]gura li din ir-residenza tkun post bl-aqwa ambjent u servizz.

Il-U{M li tirrappre]enta [addiema fi gradi differenti, ordnat azzjonijiet industrijali f’San Vin/enz de Paul sa minn nhar it-Tnejn stess wara n-numru sostanzjali ta’ transfers li [ar;u u li xxukkjaw lill-[addiema milquta. Il[addiema membri tal-U{M ing[ataw ordni biex jibqg[u iservu fil-post tax-xog[ol fejn kienu sa nhar il-{add li g[adda.

Il-Gvern jinsisti li t-transfers huma prerogattiva tal-management Anke l-MUMN ordnat lillmembri tag[ha trasferiti biex ma ji//aqilqux mill-Activity Centre g[all-pazjenti biddimensja li kienu fih sal-{add li g[adda.

Il-U{M qalet li hu ina//ettabbli li l-management jo[ro; transfers b’mod [esrem, bl-isku]a ta’ riforma meta dawn it-transfers saru ming[ajr ebda tip ta’ mudell

stabbilit b[as-sistema ta’ last in, first out.

Il-U{M qalet li minflok, in[olqu sezzjonijiet ;odda li qed ikunu mmexxija minn nies mag[]ulin ming[ajr ebda trasparenza. Il-U{M qalet li kienet tistenna li l-g[a]liet isiru fuq ba]i ta’ meritokrazija billi ssir espressjoni ta’ interess u jkun hemm trasparenza fl-g[a]la ta’ min japplika.

Il-union qalet li sakemm itTaqsima tas-Servizzi tasSa[[a tag[ha mhux se tibda tkun ikkonsultata fuq affarijiet b[al dawn, u sakemm l-affarijiet mhux se jsiru b’mod trasparenti, il-U{M se tibqa’ tordna sensiela ta’ azzjonijiet industrijali f’San Vin/enz de Paul.

Wara li lbiera[ waranofsinhar saret laqg[a bejn il-U{M u l-Ministeru g[all-Familja u s-Solidarjetà So/jali, INNAZZJON hu infurmat li ma ntla[aqx ftehim u g[alhekk ilU{M se tkompli bl-azzjonijiet industrijali f’San Vin/enz de Paul.

Jirri]ulta li l-Gvern qed jinsisti li t-transfers huma prerogattiva tal-management filwaqt li l-U{M qed tinsisti li l-[addiema qed jintlaqtu [a]in g[ax it-transfers ma saru bla ebda kriterji u g[alhekk lazzjoni industrijali hi ;ustifikata.

Jirri]ulta li diversi [addiema fi gradi differenti fosthom infermieri, nursing aides, nursing officers u carers ing[ataw ittra li fiha kienu infurmati li se jing[ataw transfer imma ma ng[atawx ir-ra;uni g[ala jew ing[ataw ra;uni falza.

Fost l-iktar taqsimiet li qed jintlaqtu minn dawn it-transfers hemm i/-?entru talAttivitajiet fid-Day Centre li twaqqaf mill-Gvern Nazzjonalista u li jispe/jalizza

Transfers li ja;evolaw attivisti Laburisti Il-Partit Nazzjonalista kkundanna t-transfers li ng[ataw fl-a[[ar jiem millGvern Laburista u qal li jidher li l-Activity Centre ta’ San Vin/enz de Paul se jibda jitmexxa minn Occupational Therapist u staff ie[or li [afna minnhom huma attivisti Laburisti mag[rufin.

Il-PN qal li dawn ittransfers jitfg[u dubju serju fuq il-mod kif is-settur tal-kura tal-anzjani qed ikun trattat minn dan ilGvern.

Il-PN staqsa x’inhi rroad map tal-Labour g[al dan is-settur sensittiv u kbir u jekk kienx studjat limpatt ta’ dawn idde/i]jonijiet fuq l-anzjani u fuq il-familji tag[hom.

Transfers f’Malta Tag[na Lkoll

Il-Ministru Coleiro Preca kienet ikkritikata mill-U{M li qed tinkiser il-prassi stabbilita bejn gvern u unions

f’g[ajnuna lil anzjani li jbatu mid-dimensja.

Qraba ta’ pazjenti li juzaw dan is-servizz ilmentaw li l[addiema kollha [lief g[al tnejn li ja[dmu f’din it-taqsima kienu trasferiti b’detriment g[all-pazjenti. Dan min[abba li dawn il-pazjenti

– li min[abba l-kundizzjoni tag[hom g[andhom b]onn attenzjoni spe/jali – ikunu draw lil dawn il-[addiema li jkunu [adu ta[ri; spe/jalizzat dwar id-dimensja. Jidher li ]]ew; [addiema li ma kinux trasferiti kien min[abba motivi politi/i.

Solidarjetá {addiema Partit Nazzjonalista (S{PN) ikkundanna t-transfers f’Malta Tag[na Lkoll fejn kul[add kien imwieg[ed li “jekk ma taqbilx mag[na, se tkun tista’ ta[dem mag[na”.

Dan jikkuntrasta bilqawwi ma’ dak li kien ji;ri fi ]mien gvernijiet Nazzjonalisti fejn kul[add kien liberu ja[dem u javvanza fil-karriera tieg[u, irrispettivament mill-kulur politiku tieg[u.

Fi stqarrija l-moviment qal li mill-esperjenza li qed jg[addu minnha b[alissa mijiet ta’ [addiema fosthom Pulizija, [addiema flIsptar Mater Dei u f’San Vin/enz de Paule, jidher bi/-/ar li morna g[al ]mien il-Labour ta’ dari.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

6 Intervista

Ji;bru fondi g[all-MCCF permezz ta’ qdif fuq kayak minn Rebecca Borg

Esperjenza xejn sabi[a li g[adda minnha Dorian Vassallo tmien snin ilu, kellha b’xi mod t[alli l-frott tag[ha sal-lum il-;urnata. {afna huma dawk li wara li jitilfu lill-mara jew lir-ra;el tag[hom, jg[addu minn perjodi ibsin [afna f’[ajjithom u forsi jaqg[u lura wkoll minn attivitajiet so/jali.

I]da, g[al Dorian, din lesperjenza ta’ mewt wara lmarda tal-kan/er, fissret li jinfet[u l-bibien g[al opportunità ;dida, opportunità li minbarra li jaljena rasu mill-affarijiet li jkunu g[addejjin madwaru, flimkien ma’ o[rajn, ikun qed jag[ti daqqa t’id lil min hu filb]onn.

Fil-fatt, meta tilef lil martu, Dorian kien g[adu kif beda jaqdef u jmur kayaking, u Dorian Vassallo u Albert Gambina, li se jkunu qed jaqdfu fuq kayak g[all-karità (Ritratti> Joseph Galea)

Esperjenza sabi[a bejn sema u ilma

kien qadifha lejn Sqallija flimkien ma’ seba’ dg[ajjes o[ra. Minn dak il-vja;; lejn Sqallija, baqg[u biss hu u Albert Gambina, i]-]ew; persuni li b’kayak, lejn la[[ar tax-xahar id-die[el se jaqdfu minn Malta g[al Ruma fuq il-passi ta’ San Pawl, ilqaddis li ;ab il-fidi lejn pajji]na.

B’din l-isfida ta’ qdif fuq kayak lejn pajji] barrani, ta[t l-isem Kayak for Charity, dawn i]-]ew; Maltin se jkunu qed jg[inu biex jin;abru fondi b’risq il-Malta Community Chest Fund.

F’;urnata pjuttost xemxija, darba l-{add filg[odu, wara nofstanhar tipiku ta’ ta[ri; li Albert u Dorian jag[mlu bi preparazzjoni g[al din l-isfida ta’ 600 mil nawtiku fi 30 ;urnata, iltqajt ma]-]ew; qaddiefa u spjegaw il-vja;;i li g[amlu matul dawn l-a[[ar snin. g[al pa;na 7

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

Intervista 7

Vja;; fuq il-passi ta’ San Pawl minn pa;na 6

Fl-2009, minbarra li qadfu minn Potsallo g[all-Belt Valletta, kienu wkoll l-ewwel nies li qadfu wa[edhom minn Malta g[al Sqallija. Sena wara, imbag[ad, fl-2010, g[amlu dik li ddeskrivew b[ala ‘l-ikbar distanza’. Dan hekk kif kienu vvja;;aw minn Mahdia fit-Tune]ija g[al Malta. Permezz ta’ dan il-vja;;, Dorian u Albert qadfu 175 mil, matul vja;; li fih kienu waqfu Lampedusa u Linosa. G[al dan il-vja;; kien hemm ukoll tim mitTune]ija u tim minn Sqallija li ng[aqdu mag[hom.

Apparti li din l-esperjenza ;iet deskritta b[ala sfida kbira, din kienet ukoll sfida kbira lo;istikament min[abba s-sig[at twal u d-distanza twila.

Fl-2011, flimkien ma’ [bieb tag[hom minn Ruma, kienu qadfu ming[ajr skorta minn Malta g[al Katanja.

Imbag[ad, is-sena li g[addiet, bi t[ejjija g[allisfida ta’ din is-sena, Dorian u Albert qadfu minn Malta g[al Linosa bi skorta.

Sfortunatament, min[abba lmaltemp dawn kellhom jieqfu kwa]i tliet kwarti taddistanza. Allura, id-distanza ta’ din is-sena se tkun kontinwazzjoni tal-qdif kollu li g[amlu fl-a[[ar snin.

Fejn il-Yacht Club f’Ta’ Xbiex, Dorian u Albert kellhom i/-/ans li jitkellmu dwar din il-qadfa sa Ruma, u b’hekk iqajmu wkoll kuxjenza dwar l-attività li se jag[mlu biex jin;abru l-fondi g[al min hu fil-b]onn.

G[aliex Ruma^ G[aliex le? Hemm /erta rabta ta’ San Pawl ma’ Malta – il-qaddis li g[amilna Nsara.

Barra minn hekk, is-sena li

g[addiet [bieb tag[na qadfuha minn Ruma g[al Malta b’mezz differenti mhux b’kayak. U dawn l-istess [bieb qalu li se jakkumpanjawna.

Kayaking minn Malta g[al Ruma, g[aliex g[a]iltu li timxu fuq dan il-vja;; ta’ San Pawl^ Ori;inarjament il-pjan kien

li naqdfuha minn Cerenea g[al hawn, li hi rotta itwal i]da s-Sirja hemm ilproblemi, u allura dde/idejna li nag[mlu t-tieni vja;; ta’ San Pawl li kien minn Malta g[al Ruma.

A[na bdejna naraw ir-rotta Biblika u l-postijiet fejn waqaf San Pawl, u g[alhekk hu ]gur li rridu nieqfu biex b’hekk nimxu parti mal-passi proprji ta’ San Pawl.

I]-]ew; atleti jippreperaw il-kayak tag[hom

Kif se tinqasam ir-rotta^

Ovvjament minn hawn g[al Sampieri, Sqallija vi/in Potsallo u nimxu mal-kosta.

Katanja, Messina u naqsmu g[al Reggio, imbag[ad nibqg[u telg[in il-kosta kollha sakemm naslu Civitavecchia. Hemmhekk nitilg[u x-xmara u nieqfu [dejn Castello S.Angelo, ftit ’il barra mill-Vatikan.

Minn fejn ;ietkom din l-aspirazzjoni^ Ilna naqdfu mill-2008 u dejjem qdifna g[all-karità.

Qabel konna nag[mluhom ta[t l-isem ‘Kayak for Cancer’ i]da din is-sena bdilna l-isem g[al ‘Kayak for Charity’. A[na dejjem qdifna bi skop filantropiku. S’issa qdifnieha erba’ darbiet minn Malta g[al Sqallija, minn Tune] g[al Malta imbag[ad g[edna li se nag[mlu xi [a;a differenti biex naqdfu r-rotta ta’ San Pawl.

A[na fl-a[[ar mill-a[[ar nag[mluha biex inqajmu kuxjenza. L-ewwel erba’ snin g[amilnieha g[al dawk lNGOs biex jg[inu lil nies bilkan/er. Din is-sena se nag[mluha g[all-Malta Community Chest Fund (MCCF). Hemm ukoll l-isfida li tkun qdift sa Ruma.

Semmejt l-isfidi. Kemm tie[du sodisfazzjon minn sfida b[al din^ Minn dawn l-affarijiet

nie[du ]ew; affarijiet lura – sodisfazzjon li qed ng[inu lil [addie[or u dak li a[na nkunu batejna u tkissirna g[alih, naslu g[alih billi jsarraf xi [a;a g[an-nies.

Ikollna wkoll sodisfazzjon personali. Il-bqija, spejje] biss ti;i.

Ilna naqdfu mill-2008 u dejjem qdifna g[all-karità Kif t[arsu lejn l-isfidi tal-maltemp^ Illum diffi/li bil-mezzi tal-

komunikazzjoni biex ma tkunx taf x’se jkun it-temp.

Ovvjament a[na sensittivi u jkollna nistennew il-maltemp jg[addi, kif ;ieli g[amilna.

Sentejn ilu pere]empju kellna [sieb li naqdfu darba minn Avola g[al Katanja u kif dorna ma’ Muro di Porco, d[alna Siracusa, ji;ifieri jkollok taqdef skont xi ssib.

Jekk it-temp ma j[alliniex nitilqu, ikollna nistennew ittemp jg[addi.

Kif qed tippreparaw g[al din l-isfida^ Parti mit-ta[ri; tag[na hu lg[awm. Fil-fatt ng[umu tliet darbiet fil-;img[a, u l-{add nag[mlu qadfa ta’ bejn erba’ sig[at u [amsa. Issa se

nibdew ukoll nin]lu darba f’nofs il-;img[a wara xxog[ol u nibdew inda[[lu

wkoll qadfiet twal. Se nibdew bid-dawra ta’ G[awdex imbag[ad nag[mlu d-dawra ta’ Malta biex il-muskoli jibdew jidraw daqsxejn tul.

Meta se jibda dan il-vja;;^

Qed naspiraw li nitilqu fl24 ta’ :unju, i]da peress li a[na mhux se jkollna skorta mag[na, hu kru/jali li l-ba[ar ikun lixx. Allura jista’ jkun li nitilqu jew ftit jiem qabel jew ftit jiem wara din id-data. Limportanti li nsibu ba[ar tajjeb u ninfurmaw lillAwtoritajiet Maltin. A[na jkollna /ertu apparat u jkun hemm min ikun stand-by f’ka] li jinqala’ xi [a;a.

X’mezzi ta’ komunikazzjoni se jkollkom^ Billi nkunu mal-kosta,

dejjem ikollna mobile phone.

Se jkollna mag[na ]ew; VHFs li bihom se nkunu wkoll nistg[u naraw iddistanza u r-rotta u g[alhekk nu]awhom b[ala radio u GPS.

X’tibqg[u tiftakru minn esperjenzi fi snin img[oddija^ Il-[ajja marittima hi sabi[a [afna. Kemm-il darba niltaqg[u ma’ dniefel u fkieren. Darba minnhom iltqajna ma’ qatg[a tonn u pixxispad. Apparti minn hekk tibqa’ tiftakar ukoll il[biberija li tqatta’ [inijiet twal skomdu fil-kayak. A[na

naraw x’nivvintaw u dejjem ni//ajtaw bejnietna.

Meta g[amilna qadfa matTune]in u Sqallin kienet sabi[a g[ax kienet sfida g[al kul[add biex nag[mluha. Ilfatt li g[amilnieha kien sabi[ [afna, i]da, l-iktar wa[da memorabbli kienet meta qsamna Sqallija wa[edna g[all-ewwel darba.

X’se ttellg[u mag[kom^ L-attrezzament kollu li g[andna b]onn – boxxla, VHF, u GPS, charts, imqadef u spare wkoll. Ilma u ikel ma jistax ikollna g[al 30 ;urnata, u allura nie[du ftit g[all-ewwel jumejn.

G[andna wkoll camping equipment biex nikkampjaw along the way u [wejje; tag[na u credit cards u mobile.

Minn din l-intervista [are; ukoll kif Dorian u Albert g[andhom b]onn sponsor li jag[tihom tablet biex ikunu jistg[u j]ommu kuntatt permezz tal-Facebook page tag[hom u minbarra hekk, ikunu jistg[u jaraw it-temp kuljum ukoll. G[alhekk, g[andhom b]onn l-a//ess g[all-internet biex kul[add ikun a;;ornat dwar fejn waslu fil-vja;; tag[hom.

Wie[ed ikun jista’ jag[ti lkontribuzzjoni tieg[u billi jg[addi d-donazzjoni li jrid jag[ti direttament lill-banek fil-kontijiet li jkunu qed jidhru fuq il-Facebook page ‘Kayak for Charity’.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

8 Parlament

In;abru 132,000 tunnellata ta’ skart mill-bor]a s-sewda It-tunella;; totali taliskart tal-bor]a s-sewda g[as-sena li g[addiet hu ta’ 132,074.75. Dan qalu Leo Brincat, il-Ministru g[allI]vilupp Sostenibbli, lAmbjent u Tibdil fil-Klima bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret midDeputat Nazzjonalista Toni Bezzina.

Bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mill-istess interpellant, ilMinistru Brincat qal li lWasteServ talbet lillKunsilli Lokali kollha f’Malta u f’G[awdex issomma ta’ €2.7 miljun inklu] il-VAT g[ar-rimi tal-iskart tal-bor]a ssewda.

Sforzi biex ikunu identifikati setturi ;odda [alli Malta ]]omm ir-ritmu ekonomiku

Aktar kompetittività Ir-restawr tas-Salini biex l-ekonomija tikber ma rkupratx g[alkollox u dan Malta trid toqg[od attenta Fil laqg[a [are; li llum il hu rifless anke fil qg[ad fejn biex tkun aktar kompetittiva Kummissjoni Ewropea mis g[adu g[addej il livell tal lum hu fl istess [alli l ekonomija tikber tennija to[ro; ir rapport dwar livell ta ]mien it Tieni Wie[ed irid ikun vi;ilanti fis Malta li se tid[ol fl Excessive -

-

-

-

-

.

-

Ix-xog[ol ta’ restawr tasSalini g[adu g[addej u issa li t-temp qaleb g[all-a[jar ix-xog[ol jista’ jie[u spinta ‘l quddiem.

Joe Mizzi, il-Ministru g[at-trasport u lInfrastruttura qal dan bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret midDeputat Nazzjonalista Michael Gonzi.

Il-Ministru Mizzi fisser kif dan il-pro;ett g[andu

jitlesta sal-a[[ar tas-sena ddie[la peress li g[ad fadal xi sej[iet g[al offerti li g[ad iridu ji;u pubblikati, partikularment ix-xog[ol fuq il-bur miela[ u x-xag[ri fuq in-na[a ta’ Kennedy Grove.

Il-pro;ett se jkun immexxi mill-Gvern i]da mhux esklu]a l-possibbiltà li x-xog[ol g[all-[sad talmel[ isir minn nies im[arr;a f’dan il-qasam.

Importanza lil sorsi alternattivi tal-ilma Il-Politika g[all-Ilma li se titnieda mill-Gvern se tag[ti importanza strate;ika lill-integrazzjoni ta’ sorsi alternattivi talilma, it-talba nazzjonali u lprotezzjoni tar-ri]orsi naturali tal-ilma.

Dan qalu Konrad Mizzi, il-Ministru g[all-Ener;ija u l-Konservazzjoni tal-Ilma

bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret midDeputat Nazzjonalista George Pullicino.

Il-Ministru Mizzi qal li din il-politika se jkollha impatt aktar dirett fuq policies settorali kif ukoll se tikkunsidra d-direzzjoni ;dida tal-Kummissjoni Ewropea.

sistema finanzjarja b[alma qed isir f’Malta. Iridu jkomplu l-isforzi biex ikunu identifikati setturi ;odda [alli Malta ]]omm ir-ritmu ekonomiku.

Dan [are; ilbiera[ waqt laqg[a tal-Kumitat Permanenti dwar l-Affarijiet Ekonomi/i u Finanzjarji li matulu saret pre]entazzjoni dwar it-tis[i[ tal-Unjoni Monetarja Ewropea u lUnjoni Bankarja Ewropea. Ilpre]entazzjoni saret millProfessur Josef Bonnici, ilGvernatur tal-Bank ?entrali ta’ Malta u mill-Professur Joe Bannister, i/-Chairman talAwtorità Maltija g[asServizzi Finanzjarji (MFSA).

Josef Bonnici qal li lUnjoni Monetarja Ewropea in[olqot wara l-problemi finanzjarji fejn il-banek kollha naqsu l-img[ax u ]iedu l-likwidità. Il-gvernijiet ]iedu ddefi/its tag[hom u f’diversi pajji]i saru spekulazzjoni fuq il-proprjetà li wasslu g[al diffikultajiet fuq il-banek. Dan wassal biex diversi pajji]i talbu l-bail-out. Kien hemm ukoll rekord ta’ qg[ad u ri/essjoni ekonomika. Missena 2008, id-dinja g[adha

-

’

-

-

Gwerra Dinjija.

Il-Gvernatur tal-Bank ?entrali qal li dwar ir-rati talimg[ax sas-sena 2000, l-effett tal-ewro wassal g[al tnaqqis fir-rata tal-img[ax. Hu qal li Malta, min[abba s-suq lokali, mhix esposta g[al daqshekk votalità. Josef Bonnici qal li rrata tal-kambju fil-pajji]i tazZona Ewro ma tistax tinbidel imma pajji]i jridu jsiru aktar kompetittivi.

L-Unjoni Bankarja Ewropea trid tag[mel supervi]joni talbanek fl-Ewropa u s-supervisors lokali ja[dmu id f’id ma dawk barranin. Il-li/enzjar talbanek se jg[addi f’idejn lUnjoni Bankarja Ewropea. Hu qal li l-kwistjoni fiz-Zona Ewro hi kif se jinqasam il-pi] meta jkun hemm problemi fost is-17-il pajji] membru.

Josef Bonnici qal li f’Malta twaqqaf Bord biex i[ares lejn aspetti kif bank individwali jista’ jaffettwa lil banek kollha u qed isiru laqg[at malbanek biex wie[ed jindirizza l-issues li jkun hemm. Ilbanek Maltin jag[mlu l-qlig[ u g[andhom il-likwidità u dan qed ikun diskuss fil-Joint Financial Stability Board.

-

-

Deficit Procedure. Il-Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna qal li hemm ]ew; kriterji li jwasslu biex pajji] jid[ol flExcessive Deficit Procedure u dawn huma defi/it g[oli u li jista’ anke jkun inqas minn 3 fil-mija u d-dejn. Hu qal li meta [ri;na mill-Excessive Deficit Procedure f’Novembru, il-previ]jonijiet tad-defi/it u tad-dejn ta’ Malta kienu po]ittivi g[assentejn li ;ejjin. Hu qal li ddebt rule inkisret minn Malta u din hi wa[da mir-ra;unijiet.

Joe Bannister u Aldo Giordano, id-Deputat Direttur tal-Banking li g[amlu l-pre]entazzjoni dwar l-Unjoni Bankarja Ewropea spjegaw li s’issa l-pajji]i g[adhom ‘il bog[od minn xulxin dwar din l-unjoni li g[andha [afna indipendenza u [afna akkontabbiltà. Il[sieb hu li r-regolamenti dwar l-Unjoni jid[lu fis-se[[ f’:unju tas-sena 2014 wara li ssir anali]i tal-banek. Malta trid li jkollha Awtorità indipendenti biex timplimenta r-ri]oluzzjoni tad-direttiva u din ma tridx tkun parti mirregolatur.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

Parlament 9

Il-Prim Ministru ma jirtirax il-kliem infeli/i minn pa;na 1

Fl-ewwel parti tas-seduta tal-biera[, il-Prim Ministru ;ie mistoqsi jekk hux se jirtira dak il-kliem offensiv. LIspeaker qal li r-ruling hu dak li hu; fih ma kienx hemm ordni biex il-Prim Ministru jirtira l-kliem o;;ezzjonabbli.

G[all-insistenza talOppo]izzjoni lbiera[ filParlament biex il-Prim Ministru jiddikjara jekk hux se jirtira l-kliem /ensurat mill-Ispeaker An;lu Farrugia, Joseph Muscat qal li kien se jibqa’ ma’ dak li qal lIspeaker fir-ruling tieg[u.

Il-Prim Ministru mbag[ad g[adda biex wie;eb il-mistoqsijieti li saru mill-kelliema tal-Oppo]izzjoni nhar it-Tnejn wara l-istqarrija rigward ilKunsill Ewropew li fih kienu trattati l-ener;ija u t-tassazzjoni.

Meta rrefera g[all-ener;ija, il-Prim Ministru qal li l-Gvern qed iqis li l-Korporazzjoni Enemalta mhix ting[ata sussidju i]da qed tit[allas g[alleko-kontribuzzjoni, feed in tariff u tad-dwal tat-toroq. Hu

qal li d-differenza fil-mod kif qed jitratta l-ener;ija l-Gvern pre]enti minn dik tal-Gvern pre/edenti ;ejja mill-fatt li qed ikun hawn diversifikazzjoni u mhux tit[alla sitwazzjoni fejn l-ener;ija tkun tiddependi minn sors wie[ed. IlPrim Ministru qal li l-pro;ett tal-interconnector hu tajjeb i]da dan jidher li hu mg[obbi [afna.

Dwar il-kritika g[all-;arr tal-gass bil-vapuri, il-Prim Ministru qal li anke l-ikel ji;i bil-vapuri allura ma jarax li g[andu jkun hemm diffikultajiet g[all-gass.

Joseph Muscat qal li lGvern se jkompli jqis ilpipeline tal-gass b[ala possibbiltà o[ra i]da l-Gvern ma jridx jistenna fit-tul biex jassigura li joffri tariffi or[os minn dawk pre]enti.

Meta rrefera g[all-pro;ett tal-powerstation tal-gass li ppjana l-Gvern, il-Prim Ministru qal li l-Gvern mhux se jixtri powerstation i]da se jixtri l-elettriku ming[and ilprivat. B’dan il-mod il-finanzjament tal-UE ikun jista’ jmur

g[al pro;etti o[rajn.

Filwaqt li rrefera g[at-tassazzjoni, il-Prim Ministru qal li hu sinjal tajjeb li ]-]ew; na[at tal-Kamra qed ikomplu jaqblu dwar i]-]amma tal-livell tal-li;ijiet dwar is-servizzi finanzjarji.

Rigward il-proposta tattqassim ta’ informazzjoni awtomatika fit-tassazzjoni, Joseph Muscat qal li l-Gvern mhux jg[id li ma g[andux ikun hemm dan l-e]er/izzju, i]da jinteressah aktar min se jerfa’ l-pi] g[all-[las ta’ dan l-e]er/izzju.

Fit-twe;ibiet tieg[u dwar lExcessive Deficit Procedure, ji;ifieri l-passi mill-UE filkonfront tal-pajji]i li li]bilan/ tag[hom jaqbe] it-3 fil-mija, il-Prim Ministru tefa’ l-pi] kollu fuq il-Gvern pre/edenti u qal li l-i]bilan/ li hemm ;ej minn dak li fassal il-Gvern pre/edenti fl-2012.

Il-Prim Ministru Joseph Muscat qal li wara n-negozjati li saru, Malta ;iet infurmata li mhu se jintalab mill-UE lebda tnaqqis fl-ispi]a talGvern.

B]onn ta’ bidla fil-mentalità favur persuni transesswali Il-Ministru g[ad-Djalogu So/jali, Affarijiet talKonsumatur u Libertajiet ?ivili Helena Dalli ressqet g[at-Tieni Qari l-Abbozz ta’ Li;i li jemenda l-Kodi/i ?ivili. Dan l-abbozz iwassal biex l-Istat jirrikonoxxi lbidla fis-sess ta’ persuni li jg[addu minn din l-esperjenza.

Id-Deputat Nazzjonalista Claudette Buttigieg qablet mal-kliem tal-Ministru li sostniet li din mhix bidla biss fil-li;i imma bidla wkoll fil-mentalità. LOppo]izzjoni se ta[dem

mal-Gvern biex dan il-g[an jintla[aq.

Claudette Buttigieg qalet li jkun hawn [afna bi]g[a mill-bidla li ;;ib [afna nuqqas ta’ sigurtà. Te]isti distinzjoni bejn dak li hu dritt uman u dritt /ivili.

Dritt uman hu d-dritt li wie[ed ji;i rikonoxxut independentement millorjentazzjoni sesswali.

Filwaqt id-dritt /ivili jitratta drittijiet b[alma huma ]]wie; u drittijiet o[ra simili.

Id-Deputat Nazzjonalista qalet li se tiltaqa’ mal-grup-

pi kollha biex tkun tista’ titkellem mag[hom dwar il[sibijiet, il-preokkupazzjonijiet u s-su;;erimenti tag[hom. Claudette Buttigieg qalet li jrid ikun rispettat kul[add: sew min g[andu [sibijiet favur, kif ukoll min g[andu riservi. Hu importanti li l-kwistjoni ma tkunx politi/izzata.

Is-Segretarju Parlamentari Owen Bonnici qal li li;i b[al din turi l-maturità tasso/jertà Maltija li tirrikonoxxi d-dritt u tirrispetta d-dinjità tal-persuni li jibdlu s-sess.

Il-Prim Ministru jonqos milli jwie;eb mistoqsija sempli/i Il-Prim Ministru Joseph Muscat naqas milli jwie;eb mistoqsija sempli/i dwar hekk hemmx il-waiver filKodi/i tal-Etika.

Id-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi staqsa lillPrim Ministru biex “jindika f’liema parti tal-Kodi/i ta’ etika tal-Ministri hemm indikat li jista’ jkun hemm waiver minn xi obbligu naxxenti minnu”.

Is-Segretarju Parlamentari Michael Farrugia wie;eb g[an-nom tal-Prim Ministru u qal li l-Kodi/i tal-Etika ma tinsabx f’idejh i]da stqarr li din hi linji gwida.

Id-Deputat Nazzjonalista g[amel mistoqsija supplimentari u staqsa g[aliex ittie[det de/i]joni minn wara dahar il-poplu biex tg[aw;et il-Kodi/i talEtika.

Michael Farrugia rrimarka li ta[t Gvern pre/edenti l-waiver ing[atat lill-membri parlamentari, partikularment lil Ministri li baqg[u jg[allmu fl-Università.

Jason Azzopardi staqsa jekk is-Segretarju Parlamentari jag[milx distinzjoni bejn deputat parlamentari li jag[ti l-lectures fl-Università u membru filKabinett li jibqa’ jara l-pazjenti fil-privat. Staqsa jekk dawn i/-/irkostanzi humiex l-istess.

Hekk kif il-Prim Ministru

Joseph Muscat da[al filPlenarja, il-Kap talOppo]izzjoni Simon Busuttil staqsieh biex iwie;eb din il-mistoqsija parlamentari li ori;inarjament kienet indirizzata lilu.

Il-Prim Ministru qal li hu qed isegwi l-prassi li kienet segwita fil-le;islatura li g[addiet u qal li twe;iba g[all-mistoqsija li saret mid-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi titwie;eb f’seduta o[ra.

Il-Kap tal-Oppo]izzjoni staqsa lill-Prim Ministru jekk g[andux diffikultà jg[id jekk hemmx waiver mill-Kodi/i tal-Etika.

Il-Prim Ministru [arab milli jwie;eb u stqarr li se tkun qed tin;abar l-informazzjoni biex imbag[ad ting[ata twe;iba f’seduta o[ra.

Il-Whip tal-Grupp Parlamentari Nazzjonalista David Agius intervjena u staqsa meta l-Oppo]izzjoni se jkollha twe;iba dwar dan. Xahar ie[or?

Il-Prim Ministru assigura lil David Agius li t-twe;iba se ting[ata f’qasir ]mien.

Il-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil re;a’ g[amel mistoqsija supplimentari u staqsa kif il-Prim Ministru ta waiver lil membru fil-Kabinett tieg[u jekk ma jafx li hemm waiver filKodi/i tal-Etika.

Installati 209,303 smart meter

Sal-20 ta’ Mejju li g[adda, ;ew installati 209,303 smart meter. Dan qalu Konrad Mizzi, il-Ministru g[all-Ener;ija u l-Konservazzjoni bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista George Pullicino.

Il-Ministru Mizzi stqarr li g[ad iridu ji;u installati 66,653 smart meter ie[or u fisser li sa minn :unju tal-2009 hu kkalkulat li s’issa ;ew installati 3,864 meter kull xahar.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

10 Opinjoni

It-ta[bit u l-g[eja tal-Kummissarju I]-]mien g[addej u lkummissarju Salvo Montalbano qed i[oss li ma g[andux il-[e;;a ta’ ]minijiet o[ra. Qed joqrob is-sittin, sar nervu], ji;;ieled man-nies li ja[dem mag[hom. Ilkuntistabbli Catarella, li meta j[abbat il-bieb tal-uffi//ju biex jid[ol ikun se jitfg[u ;ewwa, igaralu flixkun linka.

L-ebda ;er[a g[ax il-mira mhix tajba. Ta’ warajh, Domenico Augello mag[ruf b[ala Mimi, jixtieq jie[u lka]i f’idejh biex jidher. Dan g[andu l-problemi ma’ martu li dejjem jg[idilha li qed ikollu ja[dem sig[at twal.

Adelina ssajjarlu mill-a[jar li tista’ g[ax hu wikkiel tal-[ut u tal-g[a;in.

Il-qarrej li jaqra dan itt[a]]i] g[andu j[abbat il-bieb tal-ktieb ta’ Andrea Camilleri biex jara kif :uda da[al finnofs ta’ qtil li se[[ elfejn sena wara li nidem u ta lura t-tletin bi//a tal-fidda.

Biex il-qarrej isir jaf i]jed lill-kummissarju se ng[id xi [a;a dwar ir-rumanz The Snack Thief ta’ Andrea Camilleri wkoll. Dan il-[alliel hu tifel Tune]in li tfal o[ra tal-iskola g[arrfu lil min qed jie[u [siebhom li qed jisirqilhom l-ikel.

I]-]mien

Wa[du Dan it-tifel isib ru[u wa[du

Montalbano lanqas jaqbel mal-uffi/jal ta’ fuqu li ma jaf xejn. Jitlag[lu meta jkellmu dottor Lattes li da[[al f’rasu li l-kummissarju g[andu familja u l-mara [arbet ma’ ie[or. Dan dejjem skont lIsqalli ta’ nisel Malti Andrea Camilleri li [oloq lillkummissarju Montalbano kif ukoll il-belt ta’ Vigata fejn dan jaqdi dmirijietu.

Sa issa, sa fejn naf, g[ax jien ma nafx kollox u qatt ma da[alli f’rasi li naf, kiteb sensiela ta’ [mistax-il ktieb.

Billi f’Malta, kotba bit-Taljan ma jin;ibux, ng[id li tnax minnhom inqalbu g[allIngli]. Biex inkun pre/i], Malta jin;ieb La Voce del Violino edizzjoni Taljana li listudenti Maltin li jistudjaw it-Taljan g[andhom fissillabu.

Dwar id-dwejjaq talkummissarju l-qarrejja g[andhom jaqraw The Potter’s Field, dan mhux fissensiela ta’ Harry Potter li bdejt insejja[lu Neriku Brared biex il-qarrejja, l-aktar dawk ta’ Birkirkara, jiftakru f’?ensu Borg, imlaqqam Braret (plural ta’ barrada, ;arra tal-fu[[ar) li mexxa lillantenati tag[hom kontra lFran/i]i.

Ner;a’ lura g[al Montalbano, li ktibt kemm-il darba dwaru f’dan il-;urnal.

Dejjem tajjeb li l-qarrej ikun jaf i]jed dwar l-eroj tieg[u.

Mela, fi]-]mien imsemmi dan “kien bniedem li kellu [ila jifhem [afna [wejje; li o[rajn ma setg[ux jew ma ridux jifhmuhom, ]minijiet qosra ta’ dg[ufija, nuqqos ta’ almu, xejriet koroh, [wejje; mag[mula [abba l-g[a]], diqa, kien ja[seb g[al rasu u ibqa’ sejjer hekk. Imma qatt ma seta’ jifhem il-qerq u //a[da.” Minkejja li ma riedx jisma’ telefonati, tasallu la[bar li nstab katavru ta’ bniedem imqatta’ fi tletin bi//a f’bor]a tal-plastik, f’g[ar. Sqallija kienet g[addejja minn ]mien ta’ kwiet [lief g[al xi ftit ka]i ta serq, ta’ [tif ta’ nies, ta’ sparar fit-toroq, ta’ karozzi u [wienet mog[tija n-nar.

Il-qoxra tal-ktieb ‘The snack thief’ ta’ Andrea Camilleri

Montalbano j[oss it-toqol ta’ tunnellata [adid. Il-mafja l-qadima toqtol, t[alli s-sinjali biex turi g[aliex qatlet. Hekk, tradiment, tletin bi//a tal-fidda, bniedem imqatta’ fi tletin bi//a Il-fu[[ar Mill-art fejn jinsab l-g[ar imwarrab is-sid ibig[ ilfu[[ar lin-nies li jag[mlu l;arar. Issa b’dan id-delitt issid seta’ jag[mel aktar

reklami jekk jittie[du ritratti.

Dawn setg[u jidhru fuq stazzjon tat-televi]joni mmexxi minn Pippo Ragonese li dejjem jara kif jag[mel [alli jkisser il-fama ta’ Montalbano, li fl-a[[ar imberg[en imma makakk, ipattihielu.

B[al kul[add Montalbano jo[lom [olma kerha. In-nies tal-mafja jo[or;u mill-[abs u jie[du l-Italja f’idejhom. Toto Riina qabel ma jmur jie[u l[alfa f’idejn il-President tarRepubblika jibg[at g[alih u joffrilu l-ministeru tal;ewwieni.

Daqstant [olma kerha li Montalbano jistenba[, u jifhem li kien qed jo[lom g[alkemm il-[olm mhux ta’ min iwarrbu kiesa[ u biered.

B[al kul[add ukoll Montalbano jie[u ri[, id-deni jitla’. Jie[u asperina, joqg[od jaqra ktieb ta’ Andrea Camilleri li mnebba[ minn Leonardo Sciascia jo[loq lil Patò, manager onest li fi dramm jag[mel il-parti ta’ :uda.

Fl-a[[ar tad-dramm :uda jg[ib, dejjem skont il-ktieb ta’ Camilleri li qed jaqra Montalbano – bi//a rumanz f’rumanz fejn il-kittieb hu listess.

B[al Camilleri, Montalbano

hu bniedem ta’ kultura. Le[[a fil-mo[[ tal-kummissarju.

“Imbag[ad :uda, it-traditur, meta ra li :esù kien ikkundannat, nidem u mar bittletin bi//a tal-fidda g[and ilqassisin il-kbar u x-xju[ jer;a’ jag[tihomlhom lura.

Ftiehmu bejniethom, u b’dawk il-flus xtraw l-g[alqa ta’ {addiem il-Fu[[ar biex fiha jidfnu l-barranin, kien g[alhekk li dik l-g[alqa ssemmiet l-G[alqa tad-Demm u hekk g[adha mag[rufa sallum.”

Tlettin bi//a

Montalbano j[oss it-toqol ta’ tunnellata [adid. Il-mafja l-qadima toqtol, t[alli s-sinjali biex turi g[aliex qatlet. Hekk, tradiment, tletin bi//a talfidda, bniedem imqatta’ fi tletin bicca. Don Balduccio Sinagra, wie[ed mill-irjus talmafja, iqabbad lill-avukat tieg[u biex jara kif jag[mel [alli (Sinagra) jiltaqa’ malkummissarju.

Il-laqg[a sse[[.

B’diplomazija kbira r-Ras iqerr xi [tijiet, xi ]balji, jag[ti twissija. Montalbano jifhem li l-uffi/jal ta’ ta[tu, dak li jigdeb lil martu a[jar ma jkomplix jag[milha ma’ mara ta’ sbu[ija kbira li g[andha f’rasha l-g[an li tfixkel lillpulizija fl-ist[arri; tag[ha.

Il-[abiba ta’ Montalbano Livja ssewwi l-inkwiet filfamilja, Ingrid, [abiba o[ra ]]ur ta’ sikwit lillMontalbano waqt li x-xwej[a

meta jg[ibu missieru u ommu. Il-[abiba ta’ Montalbano, Livja, tibda tie[u [sieb lil dan it-tifel u lkummissarju jibda jg[ir.

B’danakollu jkellmu u t-tifel jirrakkuntalu “dwar iljieli meta kien jibki u jxerred qalbu fid-dmug[, rasu ta[t lim[adda biex missieru ma jisimg[ux, dwar it-telf ta’ kull tama li kien i[oss kull g[odwa, billi kien jaf li ommu ma kinitx fil-k/ina biex tag[millu l-fatra jew ftit snin wara bukkun biex jie[du mieg[u l-iskola. Hemm ba[[ li qatt i]jed ma jista’ jimtela, se j;orru mieg[u sal-qabar.”

Barra li jg[ir meta qed isir att ta’ m[abba, ilkummissarju jbati bil-burdati skont minn fejn jonfo[ ir-ri[.

Qatt ma tg[allem la Fran/i] u lanqas :ermani]. Ma jifhem xejn dwar karozzi, u meta tieg[u tieqaf g[alkollox ifittex l-g[ajnuna.

B’danakollu x-xog[ol tieg[u jag[mlu, ira]]an ilkriminalità , jikseb il-fama.

Is-servizz sigriet Taljan jaf lil Salvo Montalbano sewwa u joqg[od b’seba’ g[ajnejn kif jimxi mieg[u.

Barra li tifel seraq l-ikel ta’ s[abu, vapur militari Tune]in jifta[ in-nar fuq bi//a talba[ar Taljana, hekk jinqatel Tune]in. Barra hekk fil-lift fi

minn Joe Cassar stcassar@maltanet.net

blokk ta’ flats /ertu Aurelio Lepecora ta’ 63 sena, jinstab mejjet b’sikkina tal-k/ina mda[[la b’qawwa bejn spallejh.

Dan Lepecora darba kellu uffi//ju fejn ja[dem, li g[alaq. F’daqqa wa[da re;a’ beda jift[u. X’jafu l-;irien dwar dan il-bniedem li b’ittra qed jitlob lil ibnu tabib biex jg[inu fil-flus? It-Tune]in li nqatel min kien? Min kienet Karima, Tune]ina sabi[a li kellha [afna flus?

Ix-xog[ol g[al Montalbano hu iebes, jo[lom li sparawlu.

B’g[aqal jara kif jista’ ja[dem ma’ o[rajn g[ax in/identi internazzjonali mhumiex f’idejh. Jid[ol g[all-isfida kontra s-servizz sigriet Taljan rappre]entat minn bniedem li l-glorja tieg[u hi biss ismu, Lohengrin Pera.

Biex jiftiehem ma’ dan ilbniedem Montalbano jag[mel wa[da minn tieg[u.

Il-kummissarju jikteb ittra lil Livja, jg[idilha li wasal i]]mien li ji]]ew;u, u billi qed jikbru a[jar jadottaw tifel. Flistess waqt missier Salvo Montalbano jmut.

Il-qarrej fi]-]ew; kotba ta’ Andrea Camilleri jsib stedina g[at-tie; u hekk isir jaf millqrib lil Salvo u Livja li ta’ kull ;img[a nhar ta’ Tnejn jidhru fuq RAI Uno fid-9.20 p.m. {ajr lil Agenda Book Shop

Il-qoxra tal-ktieb ‘The Potter’s field’ ta’ Andrea Camilleri

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 25965460 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

?a[da tal-istorja g[al ra;unijiet ideolo;i/i antiki Il-Gvern Nazzjonalista s-sena l-o[ra, flanniversarju tas-70 sena mill-kisba tal-George Cross g[all-qlubija tal-Maltin, kien irrestawra l-Monument tal-Gwerra u sebba[ madwaru filFurjana. U f’dan ix-xog[ol ta’ restawr u ta’ titjib fl-ambjent ta’ madwar dan il-monument ta’ tifkira li hu wkoll simbolu tal-istorja ta’ pajji]na, kien [aseb ukoll g[al nar jixg[el il[in kollu b’tifkira dejjiema ta’ dawk li tilfu [ajjithom biex Malta ddefendiet ru[ha fil-gwerer dinjin.

Issa, l-awsterità li beda jimponi l-Gvern Laburista fuq Malta, ma laqtitx biss il-bini ta’ skejjel ;odda u s-servizzi tas-sa[[a, imma sa[ansitra t-tifkira tal-mejtin tal-gwerra.

Dan in-nar suppost dejjiemi issa qed jitqabbad biss billejl, qal il-Ministru Joe Mizzi fi twe;iba parlamentari lill-Vi/i Kap g[all-[idma fil-Partit Nazzjonalista, Beppe Fenech Adami.

Mhux g[al ra;unijiet ta’ awsterità biss G[alkemm u[ud jistg[u jqisu din il-[a;a b[ala mhix kbira, il-[sieb warajha hu. U l-[sieb warajha mhux awsterità biss.

G[ax il-Partit Laburista kien li g[amel fissnin tmenin rock opera jisimha ‘:ensna’ li fiha jg[idilna li dawk li mietu fit-Tieni Gwerra Dinjija mietu g[alxejn, u mietu g[all-barrani.

Skont il-Partit Laburista, dawk li ssagrifikaw

ru[hom biex Malta ma batietx il-Faxxi]mu u nNa]i]mu mietu g[al [addie[or u mietu bla skop.

L-ebda awsterità g[al opra parti;jana G[al din ir-rock opera parti;jana m’hemm lebda awsterità fil-fatt, g[ax issa sirna nafu wkoll li l-Gvern Laburista tella’ ‘:ensna’ b[ala parti min-Notte Gozitana f’G[awdex [mistax ilu. Anke G[awdex suppost ‘Tag[na Lkoll’ imma issa sar il-palk g[al opra Laburista b’ottika mill-aktar mg[aw;a tal-istorja ta’ Malta u tad-dinja.

G[ax i/-/a[da tat-tifkira tal-mejtin tal-gwerra tista’ tidher biss b[ala xe[[a mal-istorja imma tidher fir-redikola;ni kollha tag[ha x[in tag[tiha l-perspettiva ta’ pajji] ie[or. Tista’ timma;ina li, f’Ruma pere]empju, il-fjamma eterna li hemm fuq l-Altare della Patria tintefa binhar biex il-Gvern Taljan jiffranka xi [a;a?

G[adu fis-snin sebg[in u tmenin F’Malta min-na[a l-o[ra, il-Gvern Laburista ji/[ad it-tifkira tal-mejtin tal-gwerra bl-isku]a tal-awsterità u g[al ra;unijiet ideolo;i/i ta’ partit li g[adu s’issa jrid ibella’ l-[sibijiet

mg[aw;in tieg[u dwar ;rajjiet Malta li ilhom inawru mis-snin sebg[in u tmenin l-apprezzament vera tal-istorja tag[na l-Maltin ilkoll.

Tog[ma ta’ x’se jkun isarraf il-Kabinett ta’ Muscat Dan hu e]empju /ar ta’ dak li qed idewwaq lillpoplu tag[na dan il-Gvern Laburista li fil-bidu tieg[u qieg[ed jurina x’se jsarraf tul din ille;i]latura fil-[ames snin li ;ejjin.

Il-Gvern ta’ Muscat li tela’ bl-g[ajta ta’ ‘Malta Tag[na Lkoll’, qieg[ed jurina kif iridha lil ‘Malta Tag[na’. Qieg[ed idewwaqna ftit minn dak li g[ad irid jesperjenza l-poplu u din Malta tag[na midde/i]jonijiet u l-g[a]liet li jkollu jag[mel f’isem ilpoplu kollu Malti u G[awdxi dan il-Gvern Laburista.

U g[alkemm l-e]empju tal-fjamma eterna malMonument li jfakkar b’tant g[o]]a g[alina l-vittmi tal-gwerer f’pajji]na jista’ g[al [afna forsi ma jfissirx wisq, hu e]empju li j[asseb [afna u li jag[ti x’jifhem ta’ kif qieg[ed, u se jkun qieg[ed jag[mel l-g[a]liet tieg[u l-Kabinett tal-Gvern ta’ Muscat li hu l-akbar wie[ed fl-istorja politika ta’ pajji]na b’x-

ejn anqas minn 24 Ministru u Segretarju Parlamentari.

L-istess riga g[al de/i]jonijiet ta’ importanza akbar G[a]liet li mbag[ad jirriflettu bl-istess mod u

importanza fuq de/i]jonijiet u g[a]liet [afna akbar u ta’ aktar importanza minn jekk tinxteg[elx fjamma ma’ monument simbolu tar-rispett tal-poplu u tal-istat Malti lejn il-vittmi tal-gwerer.

Tmexxija serja b’vu/i g[al kul[add Jekk kien hemm min [aseb li wara t-telfa elettorali lPartit Nazzjonalista kien se jdum biex jer;a’ jibda jiffunzjona u jkun oppo]izzjoni serja u kredibbli, malajr inteba[ li kien ]baljat.

It-tmexxija l-;dida tal-PN qed ti;i ffurmata u sa ftit jiem o[ra tkun finalizzata, bil-[atra fost o[rajn tas-Segretarju :enerali ;did.

Il-PN di;à hu b’sa[[tu aktar minn qatt qabel u ttmexxija l-;dida se tag[mel tajjeb g[all-ma;;oranza ta’ disa’ si;;ijiet li g[andu lGvern fil-Parlament biex tassew inkunu rappre]entanti denji ta’ dawk kollha li vvutaw lill-PN fl-a[[ar elezzjoni i]da wkoll ta’ dawk li di;à qed jiddispja/ihom li fdaw lill-PL bil-vot tag[hom f’Marzu li g[adda. Bittmexxija l-;dida, b’Simon Busuttil b[ala Kap, Mario de Marco u Beppe Fenech

Adami b[al Vi/i Kapijiet ta’ dan il-partit glorju], il-PN se jkun qed jag[mel il-massimu tieg[u biex ma j[allix lillGvern jag[mel li jrid anke jekk g[andu l-akbar ma;;oranza parlamentari ta’ dawn l-a[[ar snin.

Ina//ettabbli

Hu ina//ettabbli li llum g[andna Gvern li appena reba[ l-elezzjoni kien qal ‘;ejna eletti b[ala moviment u se niggvernaw b[ala moviment’ u wara ftit ;img[at fittmexxija qed jag[mel kollox imma l-kontra ta’ dak li qal li se jag[mel.

Il-PL qarraq bil-poplu u seraq il-vot ta’ dawk l-eluf li emmnu l-g[ajta qarrieqa ta’ ‘Malta tag[na lkoll’. Illum nafu kif il-PL ;ie elett b[ala moviment i]da qed jiggverna biss g[al dawk tal-qalba u li g[enuh jirba[ l-elezzjoni ;enerali.

L-ewwel test tag[na se jkun is-sena d-die[la meta l-PN se jkun qed jikkontesta l-elezzjoni tal-Parlament Ewropew

L-ewwel ;img[at ta’ din lamministrazzjoni kienu ddominati minn [atriet talGvern g[al persuni li dehru fil-billboards u mezzi o[ra ta’ propoganda tal-PL fil-kampanja elettorali b[al dak li qallu li dawn huma l-a[jar nies li g[andna fil-pajji] u li kull min hu Nazzjonalist jew appo;;ja lill-PN fl-a[[ar elezzjoni ;enerali mhuwiex tajjeb biex ja[dem g[asservizz tal-Gvern.

Tmexxija perikolu]a Kuljum l-a[barijiet qed

ikunu ddominati minn dawn l-istejjer li tabil[aqq qed juru kif Muscat u l-PL huma interessati biss li ja[tfu l-poter f’idejhom u jiggvernaw g[al min appo;;ja lilhom fl-a[[ar elezzjoni.

Jekk pajji]na rrid jirnexxi u jekk tassew iridu nkunu fost l-aqwa pajji]i tal-UE allura je[tie; li nu]aw ir-ri]orsi kollha li g[andna u mhux na[dmu bil-Laburisti biss.

Jekk Muscat irid li f’pajji]na jkollna l-g[aqda nazzjonali li tant tkellem dwarha qabel lelezzjoni, mela allura je[tie; li b’mod immedjat ibiddel l-

istil u r-rotta li beda f’din ille;i]latura. Pajji]na mhuwiex tal-Laburisti biss i]da tanNazzjonalisti u dawk kollha li m’g[andhom ebda affiljazzjoni politika.

Fid-dawl ta’ dan kollu, ittmexxija l-;dida tal-PN se tkun qed ta[dem biex tassew tkun il-vu/i ta’ dawk li di;à qed ibatu mill-in;ustizzji talPL fil-Gvern. Je[tie; li nkunu Oppo]izzjoni serja li tirrappre]enta lil kul[add fisso/jetà li qed ng[ixu fiha llum.

Nitg[allmu mill-i]balji

Ninsab konvint li g[alkemm g[addew ftit ;img[at mit-telfa elettorali, ilPN di;à tg[allem mill-i]balji li saru fl-a[[ar snin meta konna fil-Gvern u di;à qed nag[mlu l-almu tag[na biex nuru bi/-/ar li a[na partit kredibbli u li kapa/i na//ettaw u nirrikonoxxu li]balji tag[na. Dawn iridu ma jkunux ripetuti fil-futur biex tassew inkunu partit tal-poplu li tg[allem mit-telfa elettorali ta’ Marzu li g[adda.

L-ewwel test tag[na se jkun is-sena d-die[la meta l-PN se

minn David Casa david.casa@europarl.europa.eu

jkun qed jikkontesta l-elezzjoni tal-Parlament Ewropew.

Je[tie; li nkunu realisti/i u ma na[sbux li f’sena se nkunu qed nirkupraw 36,000 vot i]da rridu nnaqqsu d-distakk sostanzjalment biex nirb[u t-tielet si;;u fil-PE. Jekk jirnexxilna nirb[u lma;;oranza allura dan ikun ri]ultat a[jar i]da matul dawn il-[ames snin il-PN irid ikun prudenti u mhux pru]untu].

Iridu nimxu pass pass biex tassew naspiraw g[ar-reb[a Nazzjonalista fl-elezzjoni ;enerali li jmiss ta’ [ames snin o[ra. Dan hu ri]ultat possibbli u issa aktar bittmexxija soda u tajba li di;à g[andu l-PN.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

12 Ittri

Awguri Jurgen Sammut

Ng[iduha kif smajnieha!

Is-Sinjura Michelle Muscat Is-Sinjura Michelle Muscat, mart il-Prim Ministru ta’ ‘Malta Tag[na Lkoll’ organizzat fashion show f’Kastilja u kienu mistiedna n-nisa tad-Deputati Laburisti. Smajna li din saret darbtejn kemm ilu l-Partit Laburista fil-Gvern.

Insistiet li joperaha Franco Mercieca Persuna dan l-a[[ar g[amlet operazzjoni ta’ katarretti fi sptar privat. Din il-persuna kienet infurmata li ma kienx se joperaha s-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca u li kien se joperaha kirurgu ie[or.

Il-persuna m’a//ettatx g[ax insistiet li kienet ilha tinqeda bi Franco Mercieca g[al dawn l-a[[ar tliet snin, u kienet lesta li titlaq lura lejn id-dar u ma tag[mel xejn jekk loperazzjoni ma ssirx minnu.

Ftit wara, l-awtoritajiet tal-isptar qalulha li kien se jag[milhielha Franco Mercieca, imma ]gur li din se tkun la[[ar darba li jaraha.

Mitluba j/emplu nhar ta’ Sibt filg[axija Dakinhar stess li l-Prim Ministru Joseph Muscat stqarr li l-Kodi/i ta’ Etika mhux qed jinkiser, fi klinika privata f’G[awdex kienu qed jg[idu lill-klijenti li riedu appuntament ma’ Franco Mercieca, is-Segretarju Parlamentati g[all-Anzjani, li biex jag[mlu appuntament mieg[u jridu j/emplu nhar ta’ Sibt filg[axija. Dan ]gur mhux ka] ta’ operazzjoni. :ew ‘Ta’ Kontra Tag[na’ Student fl-Istitut g[all-Istudji Turisti/i, hekk kif ra crew ta’ NET TV li kienu mistiedna din il-;img[a stess flimkien mal-media kollha biex jirrappurtaw attività f’dan l-Istitut, qal “ara ;ew ta’ kontrina!” Kumment li xejn ma jag[mel ;ie[ lill-g[ajta ta’ dan il-Gvern Laburista ta’ ‘Malta Tag[na Lkoll’.

It-tabib sas-1pm biss Fi/-?entru tas-Sa[[a ta’ Birkirkara dan l-a[[ar twa[[al avvi] li s-servizz tat-tabib hu sas-1pm u min irid is-servizz wara dan il-[in imur fi/-?entru tas-Sa[[a tal-Mosta. Dan lavvi] kien imwa[[al ma’ ]ew; bibien fi/-?entru tas-Sa[[a ta’ Birkirkara. Min mar wara s-1pm, qata’ qalbu li jmur i/?entru tal-Mosta u dawwar triqtu lura lejn id-dar di]appuntat.

Wara l-fta[ir tal-Ministri Laburisti Wara l-fta[ir tal-Ministri Laburisti Joe Mizzi u Anton Refalo li marru t-terminal ;did ta/-?irkewwa biex dan il-

pro;ett li nbena u tlesta minn Gvern Nazzjonalista jg[addi f’idejn il-Gozo Channel u Transport Malta, ilbiera[ filg[odu dawk li qasmu kmieni minn G[awdex lejn i/-?irkewwa ma u]awhx. G[al xi ra;uni kellhom jg[addu mill-garaxx talGozo Channel.

Persuna nstemg[et tistaqsi xi ;ralu u kif ]garra l-Ministru Joe Mizzi li tant jifta[ar kemm jag[mel l-affarijiet sew!

Ag[ti d-demm… u tkun qed tag[ti tama lil [addie[or

Gianluca Bezzina jsellem lill-folla li tatu mer[ba kbira mal-wasla fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta l-g[ada tal-Festival tal-Eurovision

Veru adattata Sur Editur, Gianluca kellu diska tailor made, g[alih, g[all-karattru simpatiku mimli fer[ ;ewwieni li t-twemmin li jemmen fih jurih ukoll minn barra. Sempli/ità imma ta e]empju kbir g[al [addie[or. Ma hemmx g[alfejn tkun bombastiku g[ax sirna tant moderni li rridu naqg[u g[allistraordinarju biex ni;bdu l-voti!

Gianluca wera lill-Ewropa kollha li tista’ tirnexxi b’sempli/ità u i]jed minn hekk li tkun naturali, kif jg[id il-qawl Malti, ‘Il-kliem iqanqal u l-e]empju jkaxkar’ u hekk hu g[ax il-kliem tad-diska j;ieg[lek tkanta u le]empju tieg[ek kaxkar!

Prosit u grazzi Gianluca, kompli kun dak li int, nixtieq ng[id prosit ukoll lill-band tieg[ek u fl-a[[ar u mhux linqas lill-awtur u l-kompo]itur tad-diska g[aliex veru kienet tailor made g[alik!

Jane DeBattista Il-{amrun

Sur Editur, G[andi gost u pja/ir li nifra[ li]]ag[]ug[ Jurgen Sammut li kellu l[ila jirba[ il-kompetizzjoni tattable tennis, kemm tal-kategorja ta’ ta[t il-15-il sena u wkoll ta’ ta[t it18-il sena. Irnexxielu jsir champion (tat-tnejn f’daqqa) ta’ Malta.

Dan i]-]ag[]ug[ g[ad g[andu inqas minn 15-il sena. Veru g[andu futur tassew sabi[, u jiena b[ala Karkari] in[ossni kburi meta nisma’ affarijiet b[al dawn.

Jurgen, kompli dejjem t[arre; g[ax tassew kapa/i. Forsi jekk Alla jrid ji;i ]mien li tirrappre]enta lillg[a]i]a Malta tag[na.

Bl-umiltà kollha nitolbok li dejjem tie[u l-parir tal-;enituri tieg[ek g[ax tassew jag[tuk e]empju tajjeb. Jiena nixtieqlek dak kollu li tixtieq qalbek.

Awguri g[all-futur.

Alfred Sciberras Pacemoore Birkirkara

L-ittri f’din il-pa;na

L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, InNazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), bil-fax (numru 2124 2886 — Attn. Alex Attard) jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

Opinjoni 13

Il-[elsien ;ewwieni Il-[elsien hu dak li jag[mel lill-bniedem bniedem. Hu l-[elsien li jiddistingwi lill-bniedem millbqija tar-realtà li nistg[u narawha b’g[ajnejna, immissuha b’idejna jew in[ossuha bis-sensi tag[na b[al, ng[idu a[na, ix-xemx, il-qamar, il-kwiekeb, l-elementi tan-natura, il-pjanti u l-annimali. Fuq livell uman il-[elsien hu l-ikbar don jew kwalità li l-bniedem g[andu u qatt jista’ jkollu.

I]da x’inhu dan l-imbierek [elsien? Fi ftit kliem hu dik il-kapa/ità li l-bniedem g[andu li jag[]el bejn g[add ta’ [wejje;. Il-[elsien ifisser li l-bniedem mhuwiex marbut li j;ib ru[u b’mod wie[ed b[alma, ng[idu a[na, huma l-annimali, il-pjanti u l-elementi tan-natura.

Kemm nies li jg[idu li ma jemmnux u kif ukoll dawk li jg[idu li jemmnu ma jaqblux fuq diversi punti.

Madankollu t-tnejn li huma jaqblu fuq il-valur u limportanza tal-[elsien.

Fil - ktieb interessanti tieg[u li j;ib l - isem Interior Freedom, il - qassis Fran/i] Jacques Philippe joffri g[add ta ’ ideat li jixkfu n - natura tal - [elsien .

L - awtur juri d - differenza bejn il - [elsien ta ’ barra minn dak ta ’ ;ewwa . Il [elsien esterjuri u fi]iku ta ’ persuna jista ’ ikun limi tat permezz tal - [abs , il mard u l - bqija .

Alexander Solzhenitsyn Madankollu din il-limitazzjoni ma tne[[ix il-[elsien

;ewwieni tieg[u ;aladarba hu jag[raf x’g[andu j[obb u x’g[andu jobg[od. E]empju ta’ dan huwa l-kittieb Russu Alexander Solzhenitsyn.

B’xorti [a]ina dan il-kittieb u attivist kontra lKomuni]mu qatta’ [afna snin f’kamp ta’ kon/entrament Russu.

Il-Komunisti kkontrollawlu lil ;ismu i]da ma kellhomx il-[ila j/a[[duh mill-[elsien ;ewwieni li kellu. Min[abba l-fidi tieg[u f’Alla u f’im[abbtu g[all-verità ma setg[u qatt jikkontrollawlu lil mo[[u u lil qalbu.

Jacques Philippe

Jacques Philippe jg[id li l-[elsien ji;i mill-im[abba.

I]da l-im[abba g[andha tkun g[al dak li hu veru u tajjeb. :esù jg[id li huwa lg[arfien tal-verità li jag[mel persuna [ielsa (:w 8:31-32). Alla huwa verità, tjubija u [elsien assolut.

Minn din il-perspettiva lpersuna umana li hija l-aktar [ielsa hi dik li t[obb lil Alla b’qalbha, mo[[ha u lqawwa tag[ha kollha. Lebda persuna, kemm jekk kienet jew hi sultan, imperatur inkella biljunarju, ma kienet jew hi [ielsa daqs :esù.

Dan g[aliex meta waslet sieg[etu huwa offra lilu nnifsu b’mod [ieles b[ala

Huwa [alaq lil kull persuna b[ala att ta’ m[abba. Iddestinana g[all-;ejjieni ta’ m[abba, ji;ifieri li nkunu mag[quda mieg[u fl-im[abba fis-sema g[al dejjem

sagrifi//ju lill-Missier g[all-fidwa tag[na l-bnedmin. Huwa g[amel dan lg[aliex i[obb kemm lilna u kif ukoll lil Missieru tassema.

Dun Philippe jg[id li a[na lkoll nixtiequ nkunu fer[ana. F’pa;na tlettax lawtur jg[id: “In[ossu li m’hemmx fer[ ming[ajr im[abba. U m’hemm l-ebda m[abba ming[ajr il[elsien”.

L-im[abba hija r-rigal tag[na nfusna lill-o[rajn b[ala att ;eneru] u qatt biex nie[du xi [a;a lura minnha.

Dak hu li nfissru blim[abba tal-[biberija. Lg[aliex huwa [ieles. il-bniedem jista’ j[obb.

U b’hekk jista’ jag[mel lilu nnifsu don [ieles ta’ m[abba g[all-o[rajn. Lannimali m’g[andhomx [ila li jag[mluh dan.

Il-[elsien ;ewwieni huwa miksub meta n[obbu lil Alla u lill-proxxmu tag[na.

Mag[qud ma’ dan il-fatt hemm ukoll ir-realtà li ma nkunu marbuta mal-ebda [lejqa b’mod di]ordinat. {afna nies tonqoshom bilbosta din l-im[abba g[aliex fihom m’hemmx il-fidi u ttama. Huma l-fidi f’Alla u fi tjubitu li jqajmu t-tama.

Imbag[ad, min-na[a tag[ha, it-tama tmexxi lejn l-im[abba.

Fil-ktieb tieg[u Dun Philippe jorbot il-fidi, ittama u l-karità. L-Ewwel Beatitudni tg[id: “[enjin ilfqar fl-ispirtu g[ax tag[hom hija s-saltna tas-smewwiet” (Mt 5:3).

F’dan il-kuntest talVan;elu ‘il-fqar fl-ispirtu’ jirreferu g[al dawk li mhumiex marbuta mal-;id jew il-[lejjaq, fis-sens li jippreferu lill-Mulej minn

dawn il-[wejje;. G[alhekk huma [enjin g[aliex [ielsa li j[obbu.

San Pawl

Tin[ass paradossali imma g[all-Insara l-[elsien veru jinstab biss billi wie[ed joqg[od g[all-Mulej f’dik li San Pawl isej[ilha ‘lubbidjenza tal-fidi’ (Rum 1:1 5) . L - g[an g[al dan hu li Alla huwa [elsien assolut. Meta naqduh niksbu lg[an li g[alih ;ejna ma[luqa.

Meta naqsmu l-[ajja tieg[u tal-grazzja a[na naqsmu wkoll il-[elsien tieg[u. G[alhekk il-[elsien ifisser li nag[mlu dak li g[andna nag[mlu. U dak li g[andna nag[mlu hu li n[obbu lil Alla u naqduh.

Il-Bibbja ttennilna kemmil darba, spe/jalment fisSalmi, li l-bniedem li jg[ix sewwa u jimxi mal-li;i talMulej huwa dak kif suppost g[andu jkun b’mod s[i[.

Iktar ma wie[ed i[obb lil Alla iktar jin[eles.

Min-na[a l-o[ra iktar ma wie[ed jintrabat ma’ din iddinja iktar jitlef il-[elsien tieg[u u allura jispi//a li inqas jirnexxilu j[obb.

minn Patri Mario Attard OFM Cap frmarioa@gmail.com Santa Tere]a ta’ Lisieux

Nag[laq billi ng[id li Alla huwa m[abba u [elsien. U, huwa min[abba m[abbtu li [alaq lill-bniedem u ddestinah g[all-[ajja ta’ bla tmiem fl-im[abba u g[allim[abba. Santa Tere]a ta’ Lisieux, li g[exet f’monasteru /kejken Karmelitan, qalet li dak li j[obb lil Alla b’dak kollu li hu huwa dak li hu tassew [ieles.

X’qieg[ed i]ommni milli ng[ix [ieles u fer[an? Irrid li jkolli l-[elsien ta’ barra u mmur fejn irrid imma, g[aliex ming[ajr relazzjoni ma’ Alla, jiena ilsir? Jew li nag[mel dak li jg[idli Hu? Tg[id, jekk nag[mel hekk, ma nkunx i]jed fer[an u [ieles milli jiena issa?

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

14 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

IS-SIRJA

Ir-Renju Unit u Franza se jkunu jistg[u jarmaw lir-ribelli

Ir;iel Sirjani fil-belt ta’ Homs jimxu qrib karozzi u bini li ;arrbu l-[sarat mill-bumbardamenti kontinwi tal-qawwiet tal-President Bashar al-Assad (Reuters)

Ir-Renju Unit u Franza proprju minn Awwissu se jkunu jistg[u jissupplixxu l-armi lirribelli li qeg[din ji;;ieldu biex iwaqqg[u r-re;im talPresident Sirjan Bashar alAssad u wara li fallew lisforzi lejn ti;did tal-embargo tal-armi imposta mill-Unjoni Ewropea g[as-Sirja.

Minkejja negozjati twal fi Brussell, il-Gvernijiet tal-UE naqsu milli jirran;aw xi differenzi u fejn ‘ippermettew’ biex l-embargo inkwistjoni jiskadi. Dan meta r-Renju Unit sostna li m’g[andux g[alfejn jistenna sal-1 ta’ Awwissu – u g[al laqg[a talMinistri g[all-Affarijiet Barranin tal-UE – qabel de/i]joni potenzjali dwar jekk jarmax lir-ribelli tasSirja.

Il-Ministru Britanniku g[all-Affarijiet Barranin William Hague enfasizza dan il-punt importanti u fisser li g[alkemm pajji]u ma [ax de/i]joni fissa dwar dan, ir-

Renju Unit – minkejja ddiskors dwar xi forma ta’ deadline g[al Awwissu – ‘mhux esklu] milli jarma lirribelli qabel dan ix-xahar’ u fejn lanqas m’g[andu ja;ixxi wa[du jekk kemm -il darba jidde/iedi hekk.

Il-fatt li r-Renju Unit u Franza ma ridux jappo;;jaw l-embargo ‘antik’ seta’ rri]ulta fl-ikkrollar tassanzjonijiet kollha tal-UE fuq is-Sirja i]da l-Ministri fi Brussell evitaw dan bi ftehim biex isostnu mill-;did irrestrizzjonijiet kollha f’dan ilka], [lief g[all-embargo talarmi g[ar-ribelli Sirjani.

Ir-Renju Unit u Franza kienu ilhom ix-xhur jg[idu li l-Ewropa te[tie; tibg[at messa;; ta’ appo;; qawwi lir-ribelli li qeg[din ji;;ieldu lil Assad u fejn jippermettu ‘g[all-kunsinni tal-armi talUE’ lil dawn il-;ellieda. Dan wara li pajji]i o[ra b[allAwstrija u l-I]vezja damu xxhur jopponu ]ieda tal-armi li

qalu ‘tferrex il-vjolenza u linstabbilità fir-re;jun’.

Intant, Franza qed te]amina kampjuni suspettati b[ala elementi tal-armi kimi/i u li ntu]aw kontra ribelli Sirjani wara li ;urnalisti tal-gazzetta Le Monde [ar;u dan ilmaterjal mis-Sirja. Mistenni r-ri]ultati tat-testijiet jing[ataw fi kwistjoni ta’ jiem u fost rapporti li Pari;i wettqet testijiet fuq kampjuni o[ra li indikaw ‘l-u]u tal-gass fuq il-kamp tal-battalja (fisSirja)’.

Fi ]viluppi o[ra, is-Senatur Repubblikan Amerikan John McCain, eks kandidat g[allPresidenza tal-Istati Uniti, iltaqa’ ma’ w[ud mir-ribelli waqt ]jara sorpri]a fis-Sirja.

Kelliema g[al McCain ikkonfermaw il-laqg[a i]da ma tawx dettalji dwar i]-]jara li kapa/i ]]id il-pressjoni fuq lAmerikani biex jintervjenu fil-konflitt Sirjan li mifhum li [alla ‘l fuq minn 80,000 mejtin.

I?-?INA

Tarbija abbandunata salvata minn ;o katusa Membri tal-iskwadri g[all-emer;enzi salvaw tarbija – tifel – li kien spi//a abbandunat mit-twelid u li nstab ‘imwa[[al’ ;o katusa tad-drena;;.

Il-ka] qajjem gelgul ta’ emozzjonijiet, fosthom rabja, mhux biss fi/-?ina i]da anki madwar id-dinja u li kienu riflessi fil-[afna kummenti fuq is-sajts talmedja so/jali. Dan meta listampa ?ini]a kemm-il darba tirrapporta dwar ‘trabi (fi/-?ina) li jispi//aw abbandunati ftit ferm wara li jkunu twieldu’.

Intant is-sejba kienet ikkonfermata wara li residenti ta’ bini f’Jinhua, fil-

provin/ja ta’ Zheijiang, irrappurtaw ‘[sejjes qishom ta’ tarbija qed tibki’ u fejn se[[et tfittxija sakemm i//kejken instab fil-katusa ta[t il-bini inkwistjoni.

Il-membri tal-iskwadri kellhom jaqilg[u l-katusa minn postha u jmorru biha l-isptar fejn it-tobba qatg[u bi//iet tag[ha fi pro/ess delikat biex jin[are; it-tifel li b[alissa hu rappurtat li qieg[ed f’kundizzjoni stabbli.

Il-Pulizija anki qeg[din ifittxu g[all-’;enituri suspettati’u fost sej[a pubblika intensiva biex ‘dawn jing[ataw il-piena li [aqqhom fi/-/irkostanzi’.

IL-LIBJA

Jispi//a l-Kap tal-Kungress Mohammed Magarief irri]enja mit-tmexxija talAssemblea Nazzjonali (ilKungress) tal-Libja wara li g[addiet il-li;i li tipprojbixxi kull min kellu kariga ewlenija fl-eks re;im ta’ Muammar Gaddafi minn post fil-Gvern u irrispettivament mir-rwol li dawn setg[u kellhom biex ini]]lu lill-eks dittatur millpoter.

Magarief [abbar ir-ri]enja waqt diskors lill-Kungress u b[ala pass mistenni ladarba kellha tid[ol fis-se[[ il-li;i g[all-’i]olament politiku’. Dan

meta l-kriti/i u d-diplomati/i jinkwetaw li l-li;i inkwistjoni tista’ ti/[ad lill-Gvern Libjan minn mexxejja b’esperjenza u fost kumplikazzjonijiet g[attran]izzjoni lejn demokrazija li titmexxa b’sistema ordnata.

Il-li;i kienet adottata kmieni dan ix-xahar fuq l-insistenza ta’ gruppi armati li, fl-2011, g[enu jtemmu t-tmexxija ta’ Gaddafi li damet g[al 42 sena.

Analisti fl-istess [in jinkwetaw li l-gruppi armati ‘l quddiem jistg[u ‘jkomplu ju]aw il-forza biex jinsistu bid-dritt tag[hom fuq il-Kungress.’

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

A[barijiet ta’ Barra 15

IL-BRA}IL> Membri tan-Navy Bra]iljana jie[du sehem f’esebizzjoni fejn qed juru t-’teknika’ ta’ kif jikkumbattu l-attakki terroristi/i potenzjali minbarra sistemi g[at-tra]]in tal-irvellijiet. Dan qed isir qabel (ftit tal-jiem o[ra) jibdew il-log[ob tat-Tazza tal-Konfederazzjonijiet tal-FIFA u meta l-pajji] anki qed i[ejji g[a/-/elebrazzjonijiet tal-Jum Dinji ta]-}g[a]ag[ - avveniment li jin]amm f’Rio de Janeiro bejn it-23 u s-28 ta’ Lulju (Reuters)

IR-RENJU UNIT

L-UNJONI EWROPEA

Il-malnutri]mu jhedded il-kapa/ità g[at-tag[lim

Jistennew pass importanti mit-Turkija

L-entità karitatevoli Britannika Save the Children wissiet li kwart fost it-tfal tad-dinja qeg[din jissugraw li ma jirrealizzawx il-potenzjal tag[hom fl-iskola min[abba l-effetti ta’ malnutri]mu kroniku.

Fil-fatt, Save the Children spjegat li f’ka] li t-tfal ikunu neqsin minn dieta bin-nutrimenti me[tie;a /-/irkostanzi jistg[u j[allu effetti negattivi serji g[all-kapa/itajiet tag[hom biex jaqraw u jikt-

bu. L-istudju sab li t-tfal li jbatu l-malnutri]mu jsofru danni irriversibbli fejn jikbru b[ala persuni dg[ajfin u b’mo[[hom ma ji]viluppawx sal-limitu ‘a//ettabbli’.

Intant, Save the Children insistiet biex il-Mexxejja tatTmien l-Aktar Pajji]i Industrijalizzati tad-dinja jag[tu prijorità lill-problema ladarba jiltaqg[u g[as-summit tal-G8 li jsir ix-xahar iddie[el fl-Irlanda ta’ Fuq.

Uffi/jali tal-UE qalu li t-Turkija, ix-xahar iddie[el, x’aktarx li tag[mel pass importanti – u li ilu mistenni – fit-triq lejn s[ubija fl-UE u ladarba Franza naqqset l-oppo]izzjoni g[at-ta[ditiet relevanti bejn l-Unjoni u Ankara.

Dan wara li d-djalogu dwar l-is[ubija tat-Turkija spi//a paralizzat tul l-a[[ar snin u meta parti mirra;uni hi l-oppo]izzjoni min-na[a ta’ Franza, minbarra tilwima profonda bejn it-Torok u ?ipru; wie[ed mill-i]g[ar Stati tal-UE. Madankollu r-relazzjonijiet bejn it-Turkija u Franza tjiebu fl-a[[ar sena u Pari;i fil-fatt qablet li ma topponix aktar it-ta[ditiet dwar it-t[ejjijiet ta’ Ankara g[al aspetti ta’ politika me[tie;a

g[all-is[ubija eventwali fl-UE.Il-Ministru Irlandi] g[all-A ffarijiet Barranin Eamon Gilmore qal li l-Gvernijiet tal-UE x’aktarx li, f’:unju, jibdew ta[ditiet mat-Turkija dwar issues relattati g[all-politika re;jonali – wa[da mill-35 ‘kapitlu’ li pajji] li jaspira li jsir membru talUnjoni jrid jikkonkludi biex jirrealizza t-tragward.

Sal-lum it-Turkija konkludiet it-ta[ditiet dwar aspett wie[ed biss ta’ politika i]da Eamon Gilmore, li pajji]u g[andu l-Presidenza attwali tal-UE, sostna li llum wie[ed jista’ jara s-sinjali tal-impenji kontinwi (min-na[a tal-UE u Ankara) biex jitmexxa ‘l quddiem il-pro/ess g[all-is[ubija Torka.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

Feature 17

16 Feature

Storja ta’ su//ess g[all-Istitut tal-Agrikummer/ tal-MCAST minn Joe MIKALLEF joe.mikallef@media.link.com.mt

Pilastru mill-aktar importanti fil-politika li mexa biha l-Gvern immexxi millPartit Nazzjonalista matul ille;i]latura li g[addiet hu ledukazzjoni, li fiha sar investiment kontinwu u qawwi.

Wie[ed mis-setturi li fih sar investiment kbir kien dak tal-MCAST, li llum jilqa’ fih eluf ta’ studenti full-time u o[rajn part-time. Storja kbira ta’ su//ess, grazzi g[allpolitika tal-Partit Nazzjonalista, li investa biss[i[ fi]-]g[a]ag[ Maltin u G[awdxin.

U wie[ed mill-kulle;;i fi [dan l - MCAST hu dak tal Agrikummer/, fejn jattendu g[add sabi[ ta ’ studenti li jitg[allmu diversi dixxiplini mill-aktar importanti relatati mal-[arsien tal-annimali u lagrikoltura.

Proprju fi tmiem din il;img[a se tkun organizzata ledizzjoni ta’ din is-sena talMCAST Agribusiness Institute Open Weekend, li se toffri tlitt ijiem ta’ divertiment g[all-familja kollha, b’attivitajiet b[al grooming, ta[ri; fil-[arsien tal-annimali, ikel Malti, bejg[ ta’ pjanti, u teg[im ta’ inbid u ]ejt ta]-]ebbu;a.

Din l-attività ferm popolari se ssir bejn il-31 ta’ Mejju u t-2 ta’ :unju, fl-Istitut talAgrikummer/ tal-MCAST, {al Qormi. L-istudenti u l-

istaff ta’ dan l-istitut jorganizzaw dan l-Open Weekend biex il-pubbliku jsir jaf aktar dwar l-aspetti differenti marbutin mal[arsien tal-annimali u lagrikoltura, waqt li jipparte/ipa f’g[add ta’ attivitajiet pja/evoli.

Dawk li jattendu g[al din lattività, fosthom it-tfal, i]-

]g[a]ag[ u l-adulti interessati li jibdew xi kors full-time jew part-time f’dan il-qasam, ikunu jistg[u wkoll jiksbu informazzjoni dwar lopportunitajiet g[al karrieri differenti li joffri l-MCAST. L-Open Weekend hu miftu[ g[al kul[add b’xejn.

Dawk li jattendu jkunu jistg[u jippruvaw pratti/i

marbutin mal-kura tal-;onna u s-snajja’ tar-raba’, jitg[allmu dwar kif tie[u [sieb l-annimali tad-dar a[jar, i]uru l-fa/ilitajiet talIstitut, fosthom fejn jin]ammu l-annimali, iduqu ikel Malti, jesperjenzaw multi-sensory area marbuta mal-agrikoltura, itieg[mu nbejjed u ]jut ta]-]ebbu;a,

isiru jafu aktar dwar il[wawar, jixtru pjanti u prodotti o[rajn imkabbrin mill-istudenti, kif ukoll jaraw [ut u annimali e]oti/i differenti.

Din l - attività se tinkludi wkoll wirjiet tal - annimali , pre]entazzjonijiet dwar it trobbija tan-na[al, tal-fniek u t - ti;ie; , wirjiet tal florikultura u informazzjoni dwar servizzi veterinarji.

G[add ta’ g[aqdiet volontarji, fosthom is-Slow Food Movement u l-Food Revolution Malta, irrappre]entanti lokali tala[[ar kampanja mnedija mill-kok famu] Jamie Oliver, se jipparte/ipaw fl-Open Weekend ukoll. Il-career advisers tal-MCAST se jkunu wkoll f’din l-attività biex jag[tu informazzjoni u pariri personali dwar il-korsijiet full-time u part-time li joffri l-MCAST f’setturi differenti.

Il-[inijiet tal-ftu[ huma l:img[a mill-10.00 sas-14.00, is-Sibt mill-10.00 sat-20.00, u l - {add mid - 09 . 00 sas 18.30.

Aktar tag[rif jinsab fuq ilwebsajt www.mcast.edu.mt, jew fil-pa;na tal-attività filpa;na tal-MCAST fuq Facebook. Aktar dettalji jistg[u jinkisbu mill-Istitut tal-Agrikummer/ bit-telefon fuq 21 257006, jew bl-email fuq agribusiness@mcast.edu.mt.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

18 A[barijiet ta’ Barra IL-PORTUGALL

Imajna l-konsum tal-kokaina fl-Ewropa F’konferneza tal-Unjoni Ewropea li qed isir fil-Portugall, irri]ulta li tul l2011, kien hemm tnaqqis fl-Ewropa filkonsum tad-droga kokaina fil-pajji]i fejn l-aktar isir u]u ta’ din id-droga.

Dawn kienu d-Danimarka, l-Irlanda, Spanja, l-Italja u r-Renju Unit. Irri]ulta wkoll li anki s-sekwestri mill-

awtoritajiet ta’ din id-droga naqsu flEwropa u anki meta ti;i sekwestrata lkokaina, l-ammonti qed ikunu i]g[ar.

Irri]ulta wkoll li l-Ewropej tal-età bejn is-16 u l-64 sena li jag[mlu w]u tad-droga [axixa fuq ba]i regolari [afna huma kwa]i tliet miljuni. }diedu min-na[a l-o[ra b’madwar

terz, in-nies li g[all-ewwel darba marru g[al kura min[abba d-dependenza fuq il-[axixa: minn 45,000 ka] fl-2006 g[al 60,000 ka] fl-2011.

Irri]ulta li matul l-2011, g[amlu w]u minn droga illegali 85 miljun Ewropew.

Rigward l-eroina, is-sekwestru ta’ din id-droga, fl-2011 kien l-anqas f’dawn l-

a[[ar g[axar snin u anki hawn kien hawn tnaqqis fil-konsum. Fatt li seta’ kellu effett fuq dan kienet [idma kbira li kienet saret fit-Turkija kontra ttraffikar ta’ din id-droga lejn l-Ewropa.

Min-na[a l-o[ra ntqal li issa t-traffikanti tad-droga qed ji]viluppaw rotot ;odda mil-Lvant tal-Ewropa.

L-AWSTRALJA

L-Awstraljani l-aktar fer[anin G[at-tielet sena konsekuttiva, l-Awstraljani kienu klassifikati b[ala l-aktar nies fer[anin.

Dan skont st[arri; li jsir kull sena mill-Organizzazzjoni g[all-Kooperazzjoni Ekonomika u l-I]vilupp (OECD) f’dak mag[ruf b[ala l-Better Life Index.

L-Awstralja reb[et dan it-

titlu l-aktar bis-sa[[a talekonomija soda li g[andha.

Fl-ewwel [ames postijiet hemm l-I]vezja, il-Kanada, inNorve;ja u l-I]vizzera.

Fil-klassifka hemm 30 pajji] u din kienet ba]ata fuq illivelli tad-d[ul, is-sa[[a, issigurtà u d-djar fil-pajji]i kon/ernati.

Jirri]ulta li 73 fil-mija minn

23 miljun persuna tal-età bejn il-15 u l-64 sena kellhom impjieg li ’l fuq mill-medja tal-OECD. Barra minn hekk lekonomija ilha tirre;istra ]vilupp g[al dawn l-a[[ar 20 sena u l-Awstralja kienet lunika pajji] ]viluppat ewlenin li ma kienx effettwat mirre/essjoni globali tal-2009.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

A[barijiet ta’ Barra 19

IL-BA{AMAS> Il-[sara min-nirien li [akmu l-vapur tal-passi;;ieri, Grandeur of the Seas, fil-port ta’ Freeport. Abbord il-vapur kien hemm 2,224 passi;;ier u 796 membru tal-ekwipa;; meta fe;; in-nar i]da [add minnhom ma ndarab g[alkemm kien hemm min [assu [a]in bil-qatg[a. (ritratt> Reuters)

L-ITALJA

Luttu g[all-mewt ta’ Little Tony Fl-Italja hemm luttu fix-xena tal-ispettaklu wara li t[abbar li lkantant veteran Little Tony – meqjus b[ala lElvis Taljan – miet fletà ta’ 72 sena, wara marda twila.

Little Tony, li ismu proprju kien Antonio Ciacci, kien g[al ]mien twil marid b’tumur u g[al dawn la[[ar tliet xhur kien qed jing[ata kura fi sptar f’Ruma.

Hu kien adotta lisem Little Tony meta ta’ ]ag[]ug[ ittie[ed Little Tony ikanta fl-Ingilterra u b’;ie[ g[all-kantant Kellu sensiela ta’ mag[ruf ta’ dak i]su//essi fosthom ]mien Little Richard.

‘Riderà, ‘Cuore Matto’, Hu dam l-Ingilterra bejn l-1959 u l-1962 u ‘Bada Bambina’ u kien pjuttost popolari.

‘La Spada nel Cuore’ Lura l-Italja, lejn ilbidu tas-snin sittin, hu pparte/ipa flimkien ma’ Adriano Celentano fil-Festival ta’ Sanremo u l-koppja ta’ kantanti kienet spi//at fit-tieni post bil-kanzunetta ‘24,000 Baci’.

Wara hu kellu sensiela ta’ su//essi fosthom ‘Riderà, ‘Cuore Matto’, ‘Bada Bambina’ u ‘La Spada nel Cuore’.

Little Tony proprjament kien /ittadin ta’ San Marino, g[aliex il-;enituri tieg[u kienu minn hemm i]da hu kien twieled f’Tivoli f’Ruma.

Hu kellu tifla, Cristina, li twieldet fl-1972. Il-funeral tieg[u se ssir nhar il-{amis f’Ruma.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

20 Letteratura

:abra poetika mill-isba[ (John Cremona> Il-Kantiku tax-Xag[ra, poe]iji. Edizzjoni K.K.M. Gutenberg Press, {al Tarxien 2012. pp. 144. ISBN 978-99932-7-427-8) Re/ensjoni minn Alfred Massa

Din hi s-seba’ ;abra poetika tal-Im[allef John Joseph Cremona. Il-;abriet pre/edenti huma Eliotropi (bit-Taljan, 1937), Songbook of the South (bl-Ingli], 1940), Malta Malta (bl-Ingli], 1992), Mas-Seb[ tal-G[asafar (2004), Ekwinozju (2006) u Poesie-Poems-Poe]iji (bi tliet ilsna, 2009).

Mad-daqqa t’g[ajn lejn dawn il-;abriet wie[ed jinduna li Cremona, b[al Dun Karm u l-poeti romanti/i lo[ra ta’ ]mienu, nise; (jew a[jar ippubblika) l-ewwel versi tieg[u b’xi lsien barrani.

Aktar tard [addem ilsien art twelidu. Fil-fehma tieg[i rra;unijiet g[al dan jistg[u jkunu diversi, fl-istess waqt jistg[u wkoll ivarjaw minn poeta g[al ie[or.

Poeta bravu Din hi l-ewwel darba li qed nikkummenta dwar il-poe]iji ta’ John Cremona, anki jekk qabel iltqajt ma’ w[ud minnhom. Bla tlaqliq nistqarr

li g[alija Cremona hu poeta bravu u l-versi tieg[u huma mimlijin emozzjonijiet u riflessjonijiet interessanti.

Imwieled fil-g]ira G[awdxija, pre/i]ament firra[al pittoresk tax-Xag[ra, ma jistax jonqos li l-poeta g[andu tifkiriet tal-[ajja G[awdxija tas-seklu l-ie[or.

Jidher /ar li dawn it-tifkiriet intg[a;nu mieg[u u baqa’ j;orrhom sa[ansitra anki meta

li kiber. Poe]iji b[al IsSeminarju t’G[awdex, Tfal wara l-G[awm u Wara Santa Sabina huma xhieda ta’ dan.

Mhux hekk biss, imma hu fatt mag[ruf li G[awdex i[addar aktar minn Malta; hemm in-natura kwa]i ssaltan fuq kull aspett ie[or tal-[ajja.

Dan, il-qarrej jesperjenzah ukoll f’din il-;abra g[ax ilpoeta jag[mel referenza g[annatura ambjentali f’kull poe]ija. Bil-kelma natura nifhem is-sens wiesa’ tag[ha – si;ar, frott, [xejjex, ba[ar, tjur, firmament, annimali, sta;uni...

Erba’ taqsimiet Il-ktieb, im]ejjen b’illustrazzjonijiet tal-artist Luciano Micallef, huwa mqassam f’erba’ taqsimiet,

kull taqsima fiha dedika partikolari.

Dawn huma Il-Kantiku Tax-Xag[ra (dedika lil ulied il-poeta), Rabta (dedika lil martu Beatrice), Fi Pjazza Battala (dedika lil Peter Serracino Inglott) u Il-[ajja (dedika lill-poeta nnifsu).

Fl-ewwel taqsima, l-itwal wa[da, Cremona jag[tina g[add ta’ esperjenzi li ;abar fi tfulitu u aktar tard fil-[ajja privata u pubblika mimlija tieg[u. Niltaqg[u ma’ diversi deskrizzjonijiet, riflessjonijiet u rakkonti li g[adda minnhom.

Jidher /ar kemm il-poeta hu osservatur tajjeb u g[andu l-

[ila li dak li jara j]ejnu b’tixbihat interessanti u jo[or;u f’poe]iji mill-isba[.

Im[abba kbira lejn martu It-tieni taqsima tikxef l-

im[abba kbira li Cremona kellu (u g[ad g[andu) g[al martu Beatrice. Kif wie[ed jistenna, din hi l-aktar taqsima sentimentali.

G[alkemm illum martu g[addiet g[all-[ajja ta’ dejjem, madanakollu, anki jekk qieg[ed isofri minnuqqas tag[ha, hu jist[ajjilha ma;enbu, t[ares lejh u tkellmu kif jikteb fil-poe]ija Wi//ek li kien Mixg[ul.

Fis-sewwa kollha, il-mewt ma teqredx l-im[abba. Minnu li l-vojt li t[alli warajha huwa iebes [afna, imma fl-istess [in l-g[aqda tibqa’ s[i[a meta ]-]ew; persuni jkunu g[exu l-im[abba platonika.

Il-versi Il-{add Filg[axija, {a;a Misruqa u Le[nek Biss Nisma’ huma xhieda ta’ dan.

Naraw lill-poeta jistqarr li g[ajnejn u le[en martu huma dejjem quddiemu u ma ja]]ardax ine[[ihom minn mo[[u u minn qalbu. Jista’ jkun li j[osshom ifarr;uh meta jg[addi minn mumenti koroh ta’ solitudni.

Dun Peter Serracino Inglott It-taqsima dedikata lil [abibu l-Prof. Dun Peter

Serracino Inglott t[addan poe]iji li jittrattaw temi

Il-qoxra tal-ktieb ‘Il-Kantiku tax-Xag[ra’

partikulari, u[ud minnhom marbutin mal-im[abba lejn larti li Serracino Inglott tant [adem u g[ex g[aliha.

Personalment in[ares lejn din it-taqsima b[ala kontinwazzjoni tal-ewwel wa[da mil-lat tematiku.

L-a[[ar parti t[addan poe]ija wa[da bl-isem Il{ajja. Cremona jistqarr li Il[ajja (hija) jien. Filwaqt li jag[ti titwila lejn [ajtu limg[oddija, fl-istess waqt i[ares ’il quddiem b’tama qawwija fil-[niena u flim[abba tal-Infinit li hu Alla. {sieb nisrani ta’ bniedem li f’[ajtu jkun qeda dmiru kif imiss.

Issa b[alma stqarr San Pawl f’wa[da mill-ittri tieg[u lil Titu jistenna l-premju mist[oqq g[ax i[ares lejn ilMulej b[ala l-justus judex li fid-dinja l-o[ra jag[ti lil kul[add dak li jkun [aqqu. :ie[ lill-poe]ija Maltija Kollox ma’ kollox IlKantiku Tax-Xag[ra hu ;abra rikka ta’ poe]iji li jag[mlu

;ie[ lill-poe]ija Maltija kontemporanja. Il-poeta nist[ajlu pittur li b’pinzellati mimlijin kuluri attraenti jag[tu xeni mill-aqwa, imma flok kuluri Cremona ju]a lkelma Maltija, kelma mag[]ula, mirquma u adattata ferm biex biha jwassal [sibijietu.

Barra l-g[a]la tal-kliem ma nistax in[alli barra lmu]ikalità li tin[ass f’kull poe]ija. Din iddoqq [elu waqt li tisraq l-g[o;ba tal-qarrej.

Ta’ min jinnota anki l-g[add sabi[ ta’ figuri tad-diskors li j[addem il-poeta, fattur li jissokta jag[ni din il-;abra mil-lat letterarju.

Il-poe]iji huma ta’ tul differenti. Lili laqtuni l-aktar dawk qosra g[ax fihom nilma[ is-seng[a tal-poeta li bi ftit kliem kapa/i ji;bed lejh lill-qarrej u j;ieg[lu jaqsam mieg[u [sibijietu.

Il-;abra kollha nist[ajjilha sinfonija li tpaxxi lil dawk kollha li g[andhom ;ibda lejn il-poe]ija, spe/jalment lejn ilpoe]ija Maltija.

{ar;a o[ra ta’ ‘Madonna ta’ Pinu’ Tislima li]-]ew; Papiet Kif nafu lkoll, l-ewwel xhur tas-sena 2013 raw bidla importanti fi [dan ilKnisja Kattolika. Ma’ g[eluq Frar, temm il-pontifikat tieg[u ta’ kwa]i tmien snin il-Papa Benedittu XVI, waqt li ftit tal-jiem wara l-Konklavi ele;;a lill-Papa l-;did Fran;isku.

Tal-ewwel uriena l-im[abba kbira li kellu lejn il-Ver;ni Mbierka, waqt li wie[ed mill-ewwel ;esti tal-Papa l;did kien dak li j]ur il-Ba]ilika ta’ Santa Maria Maggiore f’Ruma, leqdem tempju Marjan fid-dinja Nisranija.

Il-[ar;a ta’ Jannar-Marzu 2013 tarrivista Madonna Ta’ Pinu turi fuq ilqoxra tag[ha ritratt tat-tg[anniqa ta’ a[wa bejn i]-]ew; Papiet, waqt illaqg[a storika tag[hom f’Castelgandolfo.

Fl-isfond tidher ix-xbieha talMadonna Ta’ Pinu, li l-Papa Benedittu kien offrielha l-Warda tad-Deheb meta ]ar Malta fl-2010.

Ma jistax jonqos li din il-[ar;a toffrilna g[add ta’ materjal marbut mal-figura ispiranti tal-Papa Benedittu XVI u l-im[abba tieg[u lejn Ommna Marija. Hekk, ng[idu a[na, insibu lomelija tal-Isqof Grech.

Din l-omelija l-Isqof Grech g[amilha f’quddiesa ta’ radd il-[ajr g[al dan ilpontifikat li n]ammet f’Ta’ Pinu dakinhar stess li [ar;et l-a[bar tarri]enja, kif ukoll ritratti stori/i mi]]jara f’Malta, fejn il-Papa kien semma i]jed minn darba lill-Madonna Ta’ Pinu fid-diskorsi tieg[u. ACM jag[tina wkoll [sibijiet Marjani mi;bura millomeliji u l-kitbiet ta’ Benedittu XVI.

Min-na[a l-o[ra, fl-istess [ar;a nsibu bosta a[barijiet interessanti misSantwarju Ta’ Pinu. Hekk, ng[idu a[na, l-ispjega bl-Ingli], miktuba mill-artist Dun Roberto Gauci, tas-Salib talPellegrin li twaqqaf fil-bidu tat-triq lejn Ta’ Pinu.

Naqraw ukoll dwar ix-xbieha talMadonna Ta’ Pinu f’Sutton, l-Ingilterra, b[ala parti mill-kampanja Puttinu Cares, kif ukoll dwar is-servizz ;did ta’ audio guides g[al min i]ur isSantwarju.

Abbonament fir-rivista Madonna Ta’ Pinu jew ti;did tieg[u jista’ jsir b[assoltu billi wie[ed jibg[at id-dettalji tieg[u u l-[las b’/ekk lill-Editur, Santwarju Madonna Ta’ Pinu, l-G[arb, GRB 1704, G[awdex. tel. 21556187, email: santwarjutapinu@keyworld.net.

Il-qoxra ta’ ‘Madonna ta’ Pinu’

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

Kummer/ 21

Jinfeta[ l-ikbar ristorant tal-McDonald’s f’Malta L-istorja ta’ su//ess ta’ McDonald’s Malta tkompli hekk kif infeta[ ristorant ie[or fix-Xatt ta’ Tas-Sliema.

Dan hu l-ewwel ristorant li nfeta[ wara ’l fuq minn de/ennju u hu meqjus b[ala likbar ristorant talMcDonald’s li hawn f’Malta s’issa.

Ibba]at fuq ]ew; sulari u b’a//ess g[al 260 si;;u, tista’ tg[id li hu rappre]entazzjoni e//ellenti tal-valuri li t[addan il-brand ta’ McDonald’s. Irristorant hu mg[ammar b’fa/ilitajiet ta’ divertiment g[at-tfal, kif ukoll b’numru ta’ innovazzjonijiet teknolo;i/i b[al self service kiosk, kif ukoll i-pads g[allu]u tal-konsumatur firristorant.

Id-disinn intern ta’ dan irristorant hu bba]at fuq estestika naturali, im]ejjen bi

njam naturali u materjal ta’ ;ebel sostenibbli.

Ir-ristorant kien inawgurat nhar is-Sibt 18 ta’ Mejju filpre]enza ta’ Melo Hili, McDonald’s Developmental Licensee g[all-Estonja, ilGre/ja, il-Latvja, il-Litwanja u Malta u Khamzat Khasbulatov, CEO McDonald’s g[ar-Russja u President tad-Divi]joni talLvant.

Matul l-inawgurazzjoni, Melo Hili qal: “Wara snin ta’ konsolidazzjoni tan-negozju f’Malta, McDonald’s Malta qed ikompli jespandi u jikber.

A[na onorati li fta[na dan iddisa’ ristorant f’Malta. Irristorant kien miftu[ f’punt strate;iku, g[aliex mhux biss jilqa’ lill-Maltin li jmorru jixtru jew jiddevertu fl-in[awi ta’ Tas-Sliema, imma wkoll lil dawk il-[afna turisti li

F’;urnata mill-isba[ tar-rebbieg[a grupp ta’ impjegati ta’ GasanMamo r[ewlha lejn G[ajn Tuffie[a u sabiex jg[inu lil Gaia Foundation tne[[i ftit mis-si;ar tal-aka/ja li jinsabu fil-post. L-g[an ta’ Gaia Foundation hu li t[ares l-art u ]]omm l-integrità ekolo;ika tal-abitat f’/erti zoni, pro/ess kontinwu li hu diffi/li li jitwettaq min[abba n-nuqqas ta’ voluntiera. B[alissa GasanMamo qed jappo;;ja wie[ed mill-pro;etti ta’ Gaia Foundation “Olympus”.

Melo Hili waqt l-inawgurazzjoni tar-ristorant il-;did ta’ McDonald’s f’Malta li jinsab fix-Xatt ta’ Tas-Sliema

j]uru xtutna matul is-sena.”

Khamzat Khasbulatov qal: “Premier Capital hi wa[da mill-akbar partners li na[dmu mag[hom fl-Ewropa u attendejt diversi ftu[ ta’ ristoranti li jaqg[u ta[t irresponsabbiltà tag[hom matul is-snin.

“G[aldaqstant il-ftu[ ta’ dan ir-ristorant g[andu sinifikat spe/jali g[al Melo g[aliex infeta[ fil-qalba tal-

Fl-1998, titjira talEmirates ni]let g[allewwel darba f’Malta.

Minn dakinhar, Emirates baqg[et tipprovdi konnessjoni vitali minn Malta lejn destinazzjonijiet fil-Lvant.

Biex timmarka dan l-anniversarju, numru ta’ banners tal-Emirates Hello Tomorrow ittellg[u fil-carpark tal-Ajruport ta’ Malta filwaqt li vidjow b’sekwenza di;itali kien installat fiz-zona Baggage Reclaim.

komunità Maltija. Minn qalbi nawguralu kull su//ess, konvint li l-ftu[ ta’ dan irristorant jikkomplimenta listorja ta’ su//ess li bena matul is-snin.”

Hemm ukoll pjani biex jinfeta[ ristorant ie[or fittieni parti ta’ din is-sena. Dan g[andu jservi b[ala DriveThru g[all-parti tatTramuntana ta’ Malta.

McDonald’s hu l-akbar

bejjieg[ tal-ikel fid-dinja b’iktar minn 34,000 ristorant u jservi iktar minn 69 miljun konsumatur f’119-il pajji] kuljum.

McDonald’s Malta hi parti minn Premier Capital, kumpanija Maltija. B’kollox, din il-kumpanija topera 58 ristorant, timpjega iktar minn 2,400 persuna u sservi 18.7-il miljun konsumatur f’[ames territorji.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

22 Passatemp

Tisliba

1

2

5

Sudoku

F’ristorant

3

Klijent: Wejter, il-minestra li ;ibtli kienet kies[a u miel[a, il-la[am trid serrieq biex taqtg[u g[ax xieref u l-frott tad-de]erta kellu tog[ma qarsa: mentri g[allkuntrarju, dak is-sinjur ta’ quddiemi kien servut kollox tajjeb. Tista’ jekk jog[;bok issejja[ lid-direttur [a nkellmu?

Wejter: Eh Sinjur, iddirettur hu proprju dak li qed jiekol quddiemek.

4

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

Soluzzjoni Moderata: qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.

Fittex qum, Ernesto, i]-]g[ir qed jg[ajjatlek!

Sudoku

tintlibes milli r;iel (5) Mimdudin> 18. Il-blu, pere]empju (5) 5. Dawwar bejn subg[ajk u Weqfin> israq? (5) 1. Post hekk g[all-[nie]er tajjeb 6. Mhix reb[a din (5) (6) 7. M’hawnx g[alihom! Jafu 2. Tal-mafja joqtluk jekk tik[afna skola wkoll (5) sirha (6) 10. :ejja u sejra fl-a[[ar tinkiser 3. Imqieg[ed bil-galbu (6) (5) 4. Nobbli f’bar Ungeri]? (6) 11. Malli jibku jwaqqfuhom bil8. {e;;a (5) ga]a]i (5) 9. Mill-villa;; dan (5) 12. u 14. Flus tista’ ssib ;o fihom 12. Wirja kolossali mill-pulizija (6) (10) 13. Bil-li;i jaqla’ x’jiekol (6) 14. Ara 12 14. :ebla li takkwistaha b’xejn? (6) 16. Manifku (5) 15. I;;ieled bl-idejn (6) 17. Kejl ta’ raba’ li dari kienet Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin> 5. {anut; 6. {alef; 7. Kinsa; 10. Delli; 11. Dalli; 12. {a]in; 14. Xitla; 16. {olma; 17. Appik; 18. Anqas.

Weqfin> 1. M[aded; 2. Attivi; 3. N[asad; 4. Tfalli; 8. Blu]a; 9. Platt; 12. {abbat; 13. Njokki; 14. Xammar; 15. Artist.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor Come un delfino Canale 5, 21>10

Episodju ie[or minn din is-sensiela li kienet iffilmjat f’Malta s-sena li g[addiet.

L-g[awwiem Alessandro (Raoul Bova) ji;i arrestat fuq diversi akku]i, fosthom fuq pussess ta’ drogi. Il-problema tal-Mafja tkompli ssir aktar qalila. Il-;urnalista Anna tipprova dak kollu li tista’ biex te[ilsu. I]da xejn ma tkun fa/li.

Foodies NET Television, 14>05

Domino Italia 1, 23>45 Film ta’ azzjoni li n[adem fl-2005 b’re;ija ta’ Tony Scott u li jirrakkonta l-[ajja ta’ Domino Harvey, bint l-attur /elebri Laurence Harvey. Domino (parti

Ix-chef Sebastian Mifsud jo[odna fi Franza u jipprepara l-platt tradizzjonali tal[ut, il-Bouillabaise. Lucienne Pace, nutrizzjonista mid-Dipartiment talPromozzjoni tas-Sa[[a u Prevenzjoni tal-Mard, se titkellem dwar ir-rwol tad-dieta tag[na biex nipprevjenu l-kan/er. Keith Formosa, vitikulturista, jitkellem dwar xarba popolari tal-inbid. Mir-rokna tal-[elu, Silvana Callus, li tippre]enta wkoll il-programm, se tipprepara torat tal-ista;un tar-rebbieg[a, it-torta tal-frawli bil-krema pasti//era u krema bil-vanilla (ara ritratt fuq). Il-programm tal-lum hu l-a[[ar wie[ed peress li jieqaf g[as-sajf.

interpretata tajjeb [afna minn Keira Knightley, fir-ritratt hawn fuq), qabel kienet mudella f’Los Angeles, i]da tid[ol ma’ kumpanija biex ti;bor il-[las mill-qorti talli taqbad lill-kriminali.

I figli degli uomini (Children of Men) Iris, 23>10

Familja mu]ikali Premier - NET Television, 20>30

Batman Begins Italia 1, 21>10

Julianne Moore, Clive Owen u Michael Caine huma fost l-atturi ewlenin f’dan ilfilm Amerikan tal-2006 li n[adem b’re;ija ta’ Alfonso Cuarón bi storja li hi bba]ata fuq ktieb ta’ P.D. James. Naraw x’ji;ri fiddinja meta tkun in[olqot kri]i min[abba li n-nisa di;à jkunu ilhom 20 sena li ma jinqabdux tqal. X’ji;ri meta mara refu;jata Afrikana li tkun tinsab fl-Ingilterra to[ro; tqila?

Film Amerikan tal-2005 b’re;ija ta’ Christopher Nolan li g[andu lil Christian Bale (fir-ritratt hawn fuq) iqaxxar il-parti tal-protagonist. Naraw dwar it-tfulija u ]]g[o]ija ta’ Bruce Wayne, li meta kiber sar Batman.

(Fuq) Pawlu Curmi u (ta[t) George Curmi

Il ragazzo di campagna Rete 4, 21>10

Film komiku Taljan li n[adem fl-1984 b’Renato Pozzetto fil-parti ewlenija. Naraw minn xiex jg[addi ra[[al li wara 40 sena jg[ix fil-kampanja, jidde/iedi li wasal i]-]mien li jitrasferixxi ru[u g[al Milan.

Il-programm tal-lum se jlaqqa’ tliet mu]i/isti mill-istess familja – Joe, Pawlu u Gor; Curmi il-Puse.

Joe idoqq issassofonu, Pawlu jdoqq iddrums u :org idoqq il-vjolin.

L-antenati tag[hom kellhom il-[wienet fi Strada Stretta, fejn kien ikun hemm mu]ika live ta’ kuljum.

Joe Curmi

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

24 TV#Radju

06>00 07>00 07>15 07>40 07>50

101 Breakfast Club - Ron Briffa u Toni Busuttil A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Il-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)

09>00 09>05 11>00 11>55 12>00 12>30 13.00 15>00 15>05

A[barijiet fil-Qosor Magazine 1010 Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti - Manuel Cauchi The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 24>00

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 Familja Wa[da (jinkludu 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 - Newsline 12:45 - Qari bilMalti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bullettin tal-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 - TV Hemm 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari tar-Rumanz (r) 20:30 - Il[na mi/-?par 21:05 Mu]ika u Sport 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 Classic Hits.

ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u Bon;u Bon;u (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 One News) 09:00 - Kartolina 10:00 - The Morning Show 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - A[na 13:15 - Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Klassika 15:25 Djarju Kulturali 15:30 - Drive Time 16:00 - Mhux g[at-Tfal Biss 17:00 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 A[barijiet Sportivi) 18:15 - Dirett Lokal 18:45 - IdDjarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 ONE News 20:00 - LArgument Ikompli 20:15 Connect Africa 22:00 - Dash Wednesday 24:00 - Ta[t Sema’ Kwiekeb.

RTK - 103 FM 06:30 Pierre & Co on RTK (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News) 09:00 - A[barijiet filQosor 09:05 - Paperscan 09:15 - G[alina Lkoll (11:00 RTK Qosor) 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bullettin 12.15 - Sehemna fl-Ewropa 13:00 - RTK Qosor 13:05 Su//essi u aktar (jinkludi 14:00 BBC News) 15:00 - RTK Qosor 15:05 - Rumanz 15:30 - G[and

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar RnB Time - William Cauchi Fuzzbox - Christian Azzopardi Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella

in-Nutar 16:00 -BBC News 17:00 - RTK Bulettin 17:15 Fatti (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Ru]arju 19:25 - {sibijiet mal-Melodija 21:00 - {add B[alek 22:00 Il-Qaddis tal-Jum 22:05 Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet.

Campus FM - 103.7 FM 08:30 - Il-Balomba 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 Bis-Sassla u bil-Brevjar 10:00 BBC News Update 10:06 Mhux Kelma Bejn Tnejn 11:00 Classic FM 13:00 - Anali]i tal;urnali (r) 13:30 - Meta l-Mo[[ Isir Palk 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Il-{rejjef, l-G[erf u lMa;ija 20:00 - Ouside Lectures 21:00 - BBC World Service.

Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi fid-09:00 {ajjitna) 11:00 - Katina [elwa li tg[aqqadna mas-sema 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju ta’ San :u]epp 13:00 Qari tar-Rumanz 13:30 - Shalom 14:30 - Qari ta’ Rumanz 15:00 -

Kurunella {niena Divina 15:30 - X’g[adek titftakar millKateki]mu 16:00 - Il-Kura;; Nofs il-Fejqan 17:00 - Bullettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 - Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - Vexillum 20:30 - Qari tar-Rumanz (r) 21:00 G[ajn ta’ :id 22:00 - Sejja[li u Jien Inwie;bek 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 - Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 Kompjeta.

Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan u Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 Toby’s Wall of Sound 24:00 Paul van Dyk. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 - 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 - Let’s Go 21:00 Nitbissmu ma’ Calypso 23:00 Those were the days 01:00 L-g[a]la tieg[i naqsamha mag[kom.

Eyes Wide Shut - Rete 4 23>20 Dan il-film drammatiku tal-1999 twil 154 minuta li g[andu b[ala atturi ewlenin lil Tom Cruise u Nicole Kidman (din tal-a[[ar fir-ritratt hawn fuq), hu fil-fatt l-a[[ar film tar-re;ista mag[ruf Stanley Kubrick. L-istorja hi ambjentata New York fejn naraw koppja mi]]ew;a li tg[addi minn kri]i. Il-mara ta’ tabib tg[id lil ]ew;ha dwar il-fantasiji sesswali tag[ha ma’ r;iel o[ra. Din il-[a;a t[arbat sew lil ]ew;ha tant li jispi//a jid[ol f’affarijiet li qatt ma kellu jmiss mag[hom…

TVM 06:50 - Sa[[tek l-Ewwel 07:00 TVAM 09:00 - TV Hemm (r) 10:20 - Adolf Hitler 11:25 Great Escapes of History 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16:30 - }ona 18:00 A[barijiet 18:10 - Waqtiet 18:15 - Sa[[tek l-Ewwel 18:25 Teleshoppping 18:40 - TV Hemm 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Dreams (ep. 26) 21:45 - DCI Banks (ep. 1) 23:15 - A[barijiet fil-qosor 23:30 - Paq Paq (r) 00:15 - TVPM. TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 - 3 Pointer 11:30 Sensilhena 12:15 - G[awdex illum 12:45 - Greatest Escapes of History 13:15 - Story of India 14:05 - Games of the Small States of Europe 14:15 - Sensilhena 15:00 - 3 pointer 15:30 - Greatest Escapes of History 16:00 - How art made the world 16:50 - Wirt, Arti u Kultura 17:20 - Waqtiet 17:25 - Bondi + 18:30 - Il-[arsa ta’ Ru]ann (ep. 9) 19:00 - 3 Pointer 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 How art made the world 20:30 A[barijiet bl-Ingli] 20:35 Waqtiet 20:45 - Realtà 21:45 Lenti 22:30 - Qatra Inka 23:00 - Games of the Small States of Europe 23:15 - Ti;rijiet biss.

ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 Teleshopping 11:00 - Aroma Mattina 12:30 - Teleshopping 12:45 - Kalamita (jinkludi ONE News fis-13:30) 16:20 Teleshopping 17:30 - ONE News 17:35 – Liquorish (daily update) 17:40 - Sal-Gister 18:10 – Teleshopping 18:25 - Looks 19:10 - Super 5 19:30 - ONE News 20:15 - Klassi G[alina 21:00 - TX 22:10 - Mad-Daqqa

t’G[ajn 23:15 - ONE News 23:45 - Kalamita (r).

Smash 07:00 - A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 - A[barijiet 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:10 - 1046 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - Il-Parlament tal-Poplu 20:30 - Minn mara g[al mara 22:00 - A[barijiet.

Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00, id-09:00 u l11:00) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta 18:50 Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari tuoi 21:10 - Il Grande Torino (fiction) 23:40 Porta a porta 01:15 - Tg 1 notte 01:50 - Sottovoce 02:20 - Rai Educational.

Raidue 07:00 - Cartoons 08:35 - Le sorelle McLeod (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Detto Fatto 16:10 - Senza Traccia (TF) 17:50 - Tg Sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case (TF) 19:35 Squadra Speciale Cobra 11 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Beauty and the Beast (TF) 23:25 - Tg 2 notizie 23:40 - 2Next – economia e futuro 00:30 - Close to home (TF) 01:10 - Tg 2 Parlamento.

Raitre 08:00 - Agorà 10:00 - La storia siamo noi (dok) 10:50 - Codice a barre 11:25 – Tg3 minuti 11:30 - Buongiorno Elisir 12:00 - Tg 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - Diario italiano 13:10 Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Piazza affari 15:00 -

Ponderosa (TF) 15:50 - Un giorno ancora. Film 2007 17:15 Geo Magazine 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg 3 regione 20:00 Blob 20:10 - Celi, mio marito!

20:35 - Un posto al sole 21:05 Chi l’ha visto! 23:15 - Le storie di chi l’ha visto? 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 - Rai Educational 02:05 - Fuori orario.

Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina

08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 Mattino Cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful 14:10 - Centovetrine 14:45 Amici 15:30 - Pomeriggio cinque 18:50 - The Money Drop 20:00 Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - Come un delfino – la serie 23:30 - Tg5puntonotte 00:55 - Tg 5 notte 01:25 Striscia la notizia.

Rete 4 06:50 - T.J. Hooker (TF) 07:45 Miami Vice (TF) 08:40 - Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 7 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 Hamburg Distretto 21 (TF) 16:35 - Sciarada. Film ’63 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Quinta colonna il quotidiano 21:10 - Il ragazzo di campagna. Film ’84 23:20 - Eyes Wide Shut. Film ’99 01:00 - Tg4 01:20 - Music Line Speciale 02:05 - La cosa buffa. Film ’72.

Italia 1 07:00 - Zeke e Luther (sitcom) 07:50 - Tutto in famiglia (sitcom) 08:40 - Una mamma per amica (TF) 10:30 - ER - medici in prima linea 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 Cartoons 15:55 - Smallville (TF) 17:40 - Top One 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI NY: Scena del crimine (TF) 21:10 - Batman Begins. Film 2005 23:45 Domino. Film 2005 02:05 - Sport Mediaset.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

TV#Radju 25 Favourite Channel 07.15 - F. News 07:30 - Dawl tal-:urnata 08:00 - {in g[al Kollox (r) 10:00 - Cross Roads 12:00 - News 12:30 - Nies B[alna 13:00 - Niskata 15:00 Teleshopping 17:30 - Nintrefa ’l Fuq 18:15 - News 18:30 (ikompli) Nintrefa ’l Fuq 19:45 F. News 20:30 - Nies B[alna 21:00 - Bejnietna 2 23:00 News.

Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshoping 12:00 – Pop Concert (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 The 90s 14:30 - The 00s 15:00 Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 The 60s & 70s 20:30 - All That Jazz 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos.

La 5 13:40 - Che trucco! 14:00 - Vite in Apnea 14:25 - Gossip Girl (TF) 15:20 - The OC (TF) 16:10 - Samantha chi? (TF) 16:35 - Extreme Makeover Home Edition 17:20 - Vite in Apnea 17:50 - Che trucco! 18:20 Amici (soap) 19:30 - Gossip Girl (TF) 20:25 - Dr House (TF) 21:10 - Single by Contract. Film 2010 22:50 - Bye Bye Cindirella (sitcom) 23:15 - Suburgatory (sitcom) 23:45 - Shameless (TF).

BBC Entertainment 07:15 - Penelope K, by the way 07:25 - Me Too! 07:45 Teletubbies 08:10 - Balamory 08:30 - My Family 09:00 - Little Britain 09:30 - The Weakest Link 10:15 - EastEnders 10:45 Doctors 11:15 - Love Life 12:05 - Rock and Chips 12:55 My Family 13:25 - Michael Palin’s New Europe 14:15 - The Royle Family 14:45 EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - The Weakest Link 16:30 - Love Life 17:20 - Rock and Chips 18:10 - EastEnders 18:40 - Doctors 19:15 - The Weakest Link 20:00 - My Family 20:30 After You’ve Gone 21:00 - Love Life 21:50 - Jam and Jerusalem 22:20 - Alan Carr: Chatty Man 23:05 - Spooks 23:55 - Getting On. TCM 07:55 - Elvis: That’s the Way It Is. Film ’70 (U) 09:55 - Seven

Days in May. Film ’64 (U) 12:00 - Mutiny on the Bounty.

Film ’62 (A) 15:00 - It Happened at the World’s Fair.

Film ’63 (U) 16:50 Sweethearts. Film ’38 18:40 Rio Bravo. Film ’59 (U) 21:00 Pink Floyd: The Wall. Film ’82 (AA) 22:35 - Hotel Paradiso.

Film ’66 (A).

MGM Movies 07:55 - Shadows and Fog. Film ’92 (15) 09:20 - Smile. Film ’75 (A) 11:10 - The Initiation of Sarah. Film 2006 12:40 - Have You Seen My Son? Film ’96 14:10 - Sleeper. Film ’73 (A) 15:35 - Hidden Agenda. Film ’90 (15) 17:20 - MGM’s Big Screen 17:35 - Alice. Film ’90 (12) 19:20 - Pulp. Film ’72 (AA) 20:55 - Big Screen Legends 21:00 - Assassination Tango.

Film 2002 (15) 22:50 - Cohen and Tate. Film ’88 (18).

GO Stars 07:15 - Immortals 09:10 Shadow Dancer 11:00 Damages 11:50 - Safe House 13:50 - Live and Let Die 15:55 Yogi Bear 17:15 - Tarzan 18:40 - Coming To America 20:35 Parks & Recreation 21:00 Wrath of the Titans 22:35 - Out Of Time 00:20 - Yesterday, Today & Tomorrow 01:50 Live and Let Die. Diva Universal 07:00 - Wolff’s Turf 08:55 Agatha Christie’s Poirot 09:55 Kojak 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 - JAG 12:50 - ER 13:45 Agatha Christie’s Poirot 15:45 La Prova 15:50 - Kojak 16:50 Agatha Christie’s Poirot 18:50 JAG 19:50 - ER 20:50 - Great Women 21:00 - Mr Selfridge 23:15 - ER. Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Mark Buehrle Bike 08:10 - Dirty Jobs: Animal Relocator 09:05 Deadliest Catch: Blown Off Course 09:55 - Ultimate Survival: Men vs Wild Jake Gyllenhaal 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 - Man Made Marvels Asia: Kuala Lumpur Flood Control 12:35 - Fast N’ Loud: Monkey Business Dragster 13:30 - Wheeler Dealers: Ford Mustang Fastback 14:25 American Chopper: Manitowoc Crane Company Bike 15:20 Mythbusters: Pirates 2! 16:15 -

Dirty Jobs: Exotic Nanny 17:10 - Deadliest Catch: Pirate School 18:05 - Ultimate Survival: Iceland Fire and Ice 19:00 How It’s Made 20:00 - Gold Rush: The Jungle 21:00 - Gold Divers 22:00 - Coal 23:00 Deadliest Catch.

Iris 11:25 - Callas Forever. Film 2002 13:30 - Joe Kidd. Film ’72 15:15 - Brancaleone alle crociate.

Film ’70 17:30 - C’e nè per tutti.

Film 2009 19:20 - A-Team (TF) 20:05 - Hazzard (TF) 21:05 Alien 3. Film ’92 23:10 - I figli degli uomini. Film 2006 01:05 La notte e il momento. Film ’94.

Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - How I Met Your Mother 11:30 - Gossip Girl 12:15 Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Enlightened 14:15 - Hollywood Buzz 14:30 Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 - Private Practice 16:45 - The Mentalist 17:30 - SMASH 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 20:00 - Mike & Molly 20:30 - How I Met Your Mother 21:00 - 2 Broke Girls 21:30 Whitney 21:55 - 30 Rock 22:30 - VEEP 23:05 - Top Gear 00:10 - Person of Interest 00:55 - True Blood.

Biography Channel 06:30 - Parking Wars. Barter Kings: 10:00 - Dune Buddies 10:30 - Bah-Bam. 11:00 Audrey Hepburn 12:00 Hoarders: Andrew M and Lydia 13:00 - Storage Wars: May the Vaults Be With You 13:30 Parking Wars 14:00 - Dance Moms: There’s Only One Star 15:00 - A Gypsy Life for Me. Barter Kings: 16:00 - Dune Buddies 16:30 - Bah-Bam. 17:00 - Hoarders: Andrew M and Lydia. Monster In Laws: 18:00 Monster of the Bride 18:30 The Last Italian Supper. 19:00 Storage Wars: May the Vaults Be With You 19:30 - Parking Wars.

Monster In Laws: 20:00 Spoiled Brat-In-Law 20:30 High School Rivals. Hardcore Pawn: 21:00 - Tripped Out Cash 21:30 - Motor Mouth. 22:00 - A Gypsy Life for Me. Hardcore Pawn: 23:00 - Oh No He Didn’t 23:30 - Oh Yes He Did.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:30 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See The Sea 10:05 Lots & Lots 10:20 - Bob the Builder 10:30 Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:55 Baby Antonio’s Circus 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 - Tiny Planets 11:30 - Monkey See Monkey Do 11:40 - Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:25 - The Mighty Jungle 12:40 - Mio Mao 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:50 - Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See The Sea 14:45 - Lots & Lots 15:00 - Fluffy Gardens 15:15 - The Mighty Jungle 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 Monkey See Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Tork 17:45 Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - Benjamin’s Farm 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See The Sea 19:15 Lots & Lots 19:30 - Monkey See Monkey Do

19:40 - Barney and Friends 20:10 - Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 Pingu 21:45 - Tiny Planets 21:50 - Pingu 21:55 Tiny Planets 22:00 - Bob the Builder 22:10 Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends.

Disney Channel 08:00 - Winnie the Pooh: Tales of Friendship 08:05 - Mickey Mouse Clubhouse 08:30 - ANT Farm 08:55 - Jonas 09:15 - So Random 09:40 Hannah Montana 10:05 - Sonny with a Chance 10:25 - Kim Possible 10:50 - Shake It Up 11:35 Wizards of Waverly Place 12:00 - That’s So Raven 12:25 - Austin and Ally 12:45 - Jessie 13:10 - ANT Farm 13:35 - The Suite Life on Deck 13:55 - So Random 14:15 - That’s So Raven 14:35 - Good Luck Charlie 14:55 - Jessie 15:15 Shake It Up 15:40 - ANT Farm 16:00 - Austin and Ally 16:15 - Have a Laugh 16:20 - The Suite Life on Deck 17:10 - Cory in the House 17:30 Dog with a Blog 17:55 - That’s So Raven 18:20 ANT Farm 18:40 - Good Luck Charlie 19:00 Have a Laugh 19:05 - Jessie 19:25 - Shake It Up 19:50 - ANT Farm 20:15 - So Random 20:40 Hannah Montana 21:00 - Jonas LA 21:25 - Sonny with a Chance 22:10 - Wizards of Waverly Place.

07>00 09>00 10>00 11>00 12>00 14>00 14.05 15>25 15>40 16>35 17>00

NET News Telebejg[ Newsroom (r) L-Istampa Kollha (r) .NET NET News Foodies (b’waqfa g[al NET News fit-15>00) Telebejg[ Chit Chat Telebejg[ Malta Llejla

19>00 19.10 19>30 19>45 20>30 21>30 21>35 23>00

(b’waqfa g[al NET News fis-18>00) Bozza tal-Mija Tlug[ tas-Super 5 Lift NET News Premier!

NET News Iswed fuq l-Abjad NET News

Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - World Series by Renault 09:00 - The French Open Tennis 10:30 - Game, Set and Mats 11:00 - The French Open Tennis: Day 4 (live) 21:00 Game, Set and Mats 21:30 Wednesday Selection 21:35 -

FEI Nations Cup Equestrian 22:35 - Riders Club 22:40 Crowne Plaza Invitational PGA Tour Golf 23:40 - BMW Championship PGA Tour European Golf.

Eurosport 2 07:30 - Game, Set and Mats 08:00 - The French Open Tennis 09:00 - World Series by Renault 10:00 - J League Football 10:30 - The French Open Tennis 11:00 - The French Open Tennis: Day 4 (live) 21:00 - The French Open Tennis 23:00 - Game, Set and Mats 23:30 - The French Open Tennis.

GO Sports 1 07:00 - Ligue 1: Rd 38:

Olympique de Marseille v Stade de Reims 09:00 - Serie A: Rd 38: Roma v Napoli 11:00 Ligue 1: Rd 38: Highlights 12:00 - Barclays PL: Wk 40: Man. C. v Norwich City 14:00 - ATP 250 Series: Open de Nice, Cote d'Azur: F. 16:30 UEFA Champions League: Magazine Programme 17:00 Barclays PL : Review of the Season 19:00 - Trans World Sport 20:00 - Barclays PL: PL World 20:30 - Ligue 1: Rd 38: Lorient v Paris Saint-Germain 22:30 - Serie A: Rd 38: Siena v Milan 00:30 - PGA European Tour: BMW PGA Championship: Day 3.

GO Sports 7 07:00 - Vincennes Racetrack 09:00 - PGA European Tour: BMW PGA Championship: Day 3 13:00 - Ligue 1: Rd 38:

Olympique Lyonnais v Stade Rennais 15:00 - ATP Masters 1000: Internazionali BNL d'Italia, Rome: Highlights 16:00 - Serie A: Rd 38: Pescara v Fiorentina 18:00 - Barclays PL: Wk 40: Southampton v Stoke City 20:00 - PGA European Tour: Madeira Islands Open: Highlights 21:00 - ATP 250 Series: Open de Nice, Cote d'Azur: F. 23:30 - RaboDirect

Pro12: Ulster v Leinster: F. 01:30 - Barclays PL: PL World 02:00 - Serie A: Rd 38: Palermo v Parma.

GO Sports 8 09:00 - Vincennes Racetrack 11:00 - PGA European Tour: BMW PGA Championship: Day 3 15:00 - Ligue 1: Rd 38:

Olympique Lyonnais v Stade Rennais 17:00 - ATP Masters 1000: Internazionali BNL d'Italia, Rome: Highlights 18:00 - Serie A: Rd 38: Pescara v Fiorentina. Barclays PL: 20:00 - Wk 40: Southampton v Stoke City 22:00 - Goals of the Season. 23:00 - ATP 250 Series: Open de Nice, Cote d'Azur: F. 01:30 - RaboDirect Pro12: F.: Ulster v Leinster.

Melita Sports 1 08:00 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: (r) 09:20 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: (r) 10:45 Volleyball Champ. League Magazine The Big Hit (r) 11:20 - Bundesliga (r) 13:15 Bundesliga (r) 15:10 - FA Cup (r) 17:15 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 19:20 Bundesliga (r) 21:15 - FA Cup (r) 23:20 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: (r) 00:45 America's Cup: World Series (r).

Melita Sports 2 12:00 - America's Cup: World Series (r) 14:00 - Swedish ATG

Horse Racing V4 Race Meetings 15:05 - FA Cup (r) 17:10 - Bundesliga (r) 19:05 America's Cup: World Series (r) 21:10 - Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 23:45 - Bundesliga (r) 01:40 FA Cup (r).

Malta Stars 08:00 - Malta Basketball Association (r) 09:30 - Malta Rugby Football Union (r) 11:10 - Malta Handball Association (r) 12:35 - MFA Futsal League (r) 14:00 - BOV PL (r) 16:05 Football Nurseries (r) 16:40 Malta Basketball Association (r) 18:10 - MFA Futsal League (r) 19:35 - Malta Rugby Football Union 21:15 - Malta Handball Association 22:35 - Football Nurseries (r) 23:15 - Melita GFA 1st Division (r) 01:00 BOV PL (r).

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

28 Sport ESPERJENZA PERSONALI FIL-FINALI TA?-CHAMPIONS LEAGUE

Is-sa[[a :ermani]a tipprevali f’kull aspett fit-tempju ta’ Wembley minn Ray Abdilla

Il-finali tas-Sibt li g[adda, ming[ajr dubju l-akbar kompetizzjoni dinjija fuq livell ta’ klabbs, bejn Borussia Dortmund u Bayern Munich, ikkonfermat mhux biss is-sa[[a tal-futbol :ermani] f’dik li hi teknika u professjonalità, imma li l:ermani]i mhumiex biss tattikament fi klassi g[alihom u li dan kollu m’g[amluhx a skapitu tal-ispettakklu.

Ming[ajr dubju din kienet wa[da mill-isba[ finali f’dawn l-a[[ar g[axar snin. }ew; timijiet li jilag[bu futbol ener;etiku u bi pjan, bil-favoriti Bayern Munich jirb[u g[aliex baqg[u huma laktar tim fit fil-grawnd u li wara ]-]ew; finali mitlufa fla[[ar erba’ snin kontra Inter u Chelsea, riedu li din iddarba din it-tazza ma ta[arbilhomx.

Kienet partita li ]gur [alliet lil kul[add bla nifs u filkollettiv ta]-]ew; na[at, ]ew; plejers, Arjen Robben – ivvutat l-a[jar plejer talpartita, u Neven Subotic – iddifensur Serb tad-Dortmund, urew il-klassi kbira tag[hom.

“Irnexxieli npatti g[at-telf talpenalty fil-[in barrani kontra Chelsea fi Munich is-sena lo[ra, u issa se n[ares ’il quddiem mill-ewwel biex ner;a’ npatti g[al dan fisSuper Cup kontra l-eks tim tieg[i,” qal l-istilla Olandi]a meta ;ie intervistat minn ;urnal Ingli].

Il-:ermani]i ma wrewx i]da li huma biss surmastrijiet fil-grawnd, i]da wkoll minna[a tal-partitarji li invadew Londra bejn il-{amis u sSibt, bil-{add fil-ma;;oranza assoluta tag[hom ikun marru lura pajji]hom. Aktar minn 180,000 partitarju ta’

Dortmund u ta’ Bayern g[amlu l-vja;; tag[hom lejn il-kapitali Ingli]a, b’ferm aktar minn nofshom di]appuntati g[aliex il-[olma tag[hom li jkunu pre]enti fittempju maestu] ta’ Londra, ma se[[itx. Madankollu, kif bdew jikkummentaw filma;;oranza tag[hom, il-fatt li waslu Londra biex jag[tu lappo;; tag[hom anke b’mod morali lit-tim, kien altru minn bi]]ejjed g[alihom.

Fattur li tkellem kwa]i kul[add fuqu f’Londra huwa l-mod kif ;abu ru[hom ilpartitarji ta]-]ew; finalisti, rivali kbar f’dawn l-a[[ar snin fil-:ermanja. Wie[ed jista’ jg[id li ;abu ru[hom b’mod impekkabbli. Fi//entru ta’ Londra f’postijiet mag[rufa b[al Trafalgar Square, Oxford Street, Tottenham Court Road, Marble Arch u Leicester Square, is-sofor ta’ Dortmund u l-[omor ta’ Bayern kantaw flimkien, xorbu u kielu flimkien u qasmu l-esperjenzi tag[hom flimkien.

L-in/ident ]g[ir li se[[ madwar sag[tejn qabel ilpartita vi/in Wembley, meta kienu arrestati tmien :ermani]i, ma tappan xejn mill-mod kif ;abu ru[hom il:ermani]i, u kif qalli xufier tat-taxi, li ma waqafx minuta jsuq lill-:ermani]i madwar Londra, “Ma kellna problemi ta’ xejn, il-:ermani]i huma nies edukati u n[oloq [afna kummer/, nilqg[uhom b’idejna miftu[in kull darba li jridu ji;u fil-kapitali Ingli]a.”

Hekk qalli x-xufier li ori;inarjament huwa millPakistan, b[al [afna xufiera o[ra u [addiema minn dan ilpajji] li hemm Londra.

Bastian Schweinsteiger jg[olli /-Champions League f’Wembley fost il-fer[ ta’ Bayern

Atmosfera mill-isba[

Xi [a;a o[ra li laqtet ilpoplu Ingli] kienet latmosfera fl-istadium maestu] ta’ Wembley Stadium g[al din il-finali. Is-sapport minna[a ta]-]ew; timijiet kien tremend, bil-Borussia Dortmund kif kien mistenni, jag[mlu li m’g[amlux filpartita. }gur mil-lat ta’ appo;; u korjografija, f’dan laspett g[elbu lil Bayern. Ilmod perfett kif jaqb]u, ikantaw u jag[tu l-appo;; lill-benjamini tag[hom, it-tim ta’ Jurgenn Klopp hu ]gur wie[ed mg[allem, programmat u anke jekk individwu ma jkunx dilettant tal-futbol, jekk isegwi biss ilpartitarji tas-“sofor”, huwa garantit spettaklu. Anke kif intemmet il-partita, irringrazzjament tal-partitarji ta’ Dortmund, minkejja ddi]appunt tat-telfa, kien wie[ed, kif qalu l-Ingli] “out

of this world”.

Sadanittant kif intemmet ilpartita, il-:ermani]i, l-aktar il-partitarji ta’ Bayern Munich, ikkonfermaw li anke huma g[andhom daqsxejn sens ta’ umori]mu billi bdew ikantaw id-diska li kienu nidew l-Ingli]i, li kienet tg[id ... “it’s coming home, it’s coming home, football’s coming home” – verament stat ta’ fatt li d-dar tal-futbol issa bla dubju hi fil:ermanja, anke min[abba lfatt, u ta’ min ifakkar, li jumejn qabel fi Stamford Bridge, it-tim tan-nisa talfutbol ta’ Wolfsburg tal:ermanja wkoll, irnexxielu jeg[leb lill-favoriti Lyon 1-0 u reba[ i/-Champions League tan-nisa.

Din kienet it-tieni finali g[al Dortmund meta fl-1997 kien g[elbu 3-1 lil Juventus filwaqt li g[al Bayern din kienet l-g[axar wa[da hekk kif reb[u [amsa u tilfu [amsa. Il-bookmakers Ingli]i di;à qeg[din ipo;;u lit-tim attwali ta’ Jupp Heynckes u fi ftit tal-jiem o[ra t-tim ta’ Pep Guradiola li jag[mlu ]ew; rekords. Li kemm ilha ssir filformat il-;did ta’ Champions League ikun l-ewwel tim li f’Li]bona fl-2014 jag[mluhom tliet finali infila, u li jirb[uha g[at-tieni darba konsekuttiva.

Il-[olma ta’ Bayern Bl-akkwist tal-

Partitarji ta’ Dortmund dispja/uti wara li raw lit-tim tag[hom meg[lub fil-finali

internazzjonali :ermani] Mario Goetze u x’aktarx talattakkant internazzjonali Pollakk ukoll ta’ Dortmund, Robert Lewandoswski, u jista’ jkun ta’ xi plejers o[ra, [olma o[ra ta’ Bayern li jistg[u jwettqu. G[al Dortmund, Klopp di;à rrassenjat li se jkollu jg[addi

ming[ajr dawn i]-]ew; stilel, b’tal-ewwel jin[ass ukoll mhux ftit fil-finali, i]da ta’ kow/ intelli;enti li hu qal li di;à qed jistudja biex isib plejers o[ra li forsi [add ma jaf bihom, imma li jistg[u jkunu sostituti denji.

Importanti issa fejn din ilkompetizzjoni se tmur filfutur. Dominanza Bayern Munich wara perjodu dominanti minn Barcelona? {afna huma tal-fehma li lera Barcelona kienet wa[da impressjonanti u li issa jmiss lil Bayern biex jir/ievu xxettru ming[and il-Katalani.

Ir-risposta ne[duha f’Li]bona f’Mejju li ;ej.

Kelma tal-a[[ar u g[al darba o[ra po]ittiva g[andha tmur g[ar-referee Taljan Nicola Rizzoli. Ikkontrolla lpartita b’mod impekkabbli. {alla l-partita movimentata u ma qag[adx isaffar g[alxejn – kif qalu l-Ingli], “he kept the game flowing”.

B[alma jg[idu, kull bidu g[andu tmiem. Din ta’ Londra kienet esperjenza kbira f’kull sens.

Jiem qabel il-partita u ;urnata wara kien hemm spettaklu biex ifakkru din ilkompetizzjoni. Il-villa;; ta’ Stratford fejn saru l-a[[ar Olimpjadi kien hemm spettaklu liema b[alu fejn fost o[rajn kien hemm pre]enti plejers mill-passat fosthom Edwin Van der Saar, Jens Lehman, Paul Breitner, Youri Djorkaeff, Sergio Cafu, Gianfranco Zola, Steve McManaman, Fabio Cannavaro u tant ismijiet o[ra li serqu x-xena tal-futbol f’kull ]mien. Eluf ta’ partitarju tal-futbol marru g[al dan il-festival u b[ali ]gur li ma [ar;ux di]appuntati.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

26 Klassifikati PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ Marsaxlokk

L-A{{AR appartament flewwel sular bi tliet kmamar tas-sodda, wa[da bl-ensuite u terrazzin kbir, e//. Highly finished inklu] il-kmamar talbanju. Garaxx ta’ karozza wa[da jew tnejn optional.

Prezz €112,000 (Lm48,000), ?emplu 79441869 jew 99466988.

Marsaxlokk

PENTHOUSE kbira bil-veduti tal-ba[ar u tal-kampanja, ]ew; kmamar tas-sodda, wa[da blensuite, highly finished inklu] il-kmamar tal-banju, [;ie; kollu double glazed. Garaxx

ta’ karozza wa[da jew tnejn optional. Prezz €116,500 (Lm50,000). ?emplu 77777521.

G{ALL-KIRI Bu;ibba

MAISONETTE mat-triq filqalba ta’ Bu;ibba g[all-kiri g[at-tliet xhur tas-sajf. Idejali [afna g[all-anzjani. ?emplu 99076864.

NIBDEL L-Imqabba

FLAT tal-gvern, ground floor bi tlieta tas-sodda, ]ew; btie[i, parapett kbir g[allkwiet, fa//ata ta’ green area.

Nibdel ma’ dar jew maisonette

f’kundizzjoni tajba fil-Belt Valletta. ?emplu 99609045.

VETTURI/DG{AJJES Classic Ford Capri Mk1

TAS-SENA 1968 13HP, f’kundizzjoni perfetta. €6,500. ?emplu lil Mario Muscat fuq 79902212 jew 21444984.

AVVI}I G[al kull tip ta’ xog[ol

TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi bil-;ibs u ]ebg[a, gypsum boards e//.

Prezzijiet tajbin [afna. ?emplu 79091057.

G[al kull xog[ol

TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa, xog[ol ta’ membrane, kisi u tibjid, kontrabjut u tqeg[id ta’ katusi. Offerta spe/jali fuq illiquid membrane. ?emplu 79407292.

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma.

Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol.

B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

Korsijiet

UFFI?JALI E]ekuttivi (EOs), skrivani u prin/ipali. Korsijiet intensivi. St.Thomas Institute. info@stthomasmalta.com jew /emplu 21227799, 21235314, 79866353 jew 79866350.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet.

Stima b’xejn minn qabel.

Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

Water proofing membrane

IL-BEJT tieg[ek jag[mel lilma? G[andek problema ta’ moffa? Kenda Ltd issolvilek il-problema. Nispe/jalizzjaw fuq xog[ol ta’ water proofing u membrane, b’10 snin garanzija, xog[ol professjonali bl-aqwa materjal I S0 9001. G[al stima bla obbligu /emplu 7972 9967 jew ]uru www.kendawaterproofing.co m

ZG Computers

G{AL kull problema filkompjuter, inkunu fuq il-post dik il-;urnata stess. Jing[ata anti-virus b’xejn mas-servizz. ?emplu lil Chris fuq 99424703.

G{ALL-BEJG{ G[amara antika

TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.

JIN{TIE:U Electricians

G{AL impjieg full time g[al xog[ol fuq dawl u ilma, b’opportunità ta’ xog[ol fuq installazzjonijiet ta’ ener;ija li ti;;edded. ?empel lil Electro Fix, {al Qormi fuq 21675353 g[al appuntament.

L-Erbg[a, 29 ta’Mejju, 2013

27

Bubka kandidat g[all-President tal-KOI L-eks Champion Olimpiku tal-Pole Vault, Sergei Bubka se jkun qed jix[et in-nomina tieg[u g[all-President talKumitat Olimpiku Internazzjonali.

Bubka b’hekk se jkun qed jing[aqad mal-:ermani] Thomas Bach, ma’ Ng Ser Miang ta’ Singapore, C.K. Wu tat-Tajwan, Richard Carrion ta’ Puerto Rico u lI]vizzeru Denis Oswald f’ti;rija bejn sitta g[allwa[da mill-aktar karigi g[oljin u importanti fid-dinja sportiva.

Bubka, sitt darbiet Champion tad-dinja u li reba[ id-deheb f’Seoul flOlimpjadi tal-1988 b[alissa hu membru tal-Kumitat E]ekuttiv kif ukoll Vi/i

President tal-Federazzjoni Internazzjonali tal-Atletika.

Qabel idde/ieda li jmur g[all-kariga Olimpika, Bubka li g[ad g[andu r-rekord taddinja fl-isport tieg[u, kien kunsidrat b[ala wie[ed millfavoriti flimkien mal-Ingli] Sebastien Coe li jie[du post Lamine Diack b[ala President tal-Federazzjoni tal-Atletika.

Il-Kumitat Olimpiku Internazzjonali se jkun qed jele;;i s-su//essur talBel;jan Jacques Rogge li ilu 12-il sena fil-kariga, waqt issessjoni fi Buenos Aires fl-10 ta’ Settembru.

S’issa l-Presidenti kollha tal-Kumitat Olimpiku Internazzjonali, b’e//ezzjoni ta’ wie[ed, kienu Ewropej.

Sejad Salihovic b’tentattiv fuq il-lasta ta’ Kaiserslautern

BUNDESLIGA

Hoffenheim isalvaw posthom fil-Bundesliga Hoffenheim salvaw posthom fil-Bundesliga b’mod drammatiku meta fit-tieni leg tal-playoff g[elbu lil Kaiserslautern 2-1 biex b’hekk reb[u b’aggretate ta’ 5-2. Dawn kienu sfurzaw ilplayoff meta fl-a[[ar ;urnata tal-kampjonat reb[u u evitaw ir-relagazzjoni. Fl-a[[ar ;urnata huma kienu g[elbu lill-finalisti ta/Champions League Borussia Dortmund bi skor ta’ 2-1. Barra minn hekk riedu li Fortuna Duesseldorf li jitilfu u dawn tal-a[[ar hekk g[amlu meta tilfu 3-0 kontra Hannover.

Hoffenheim setg[u marru fil-vanta;; kmieni

meta ng[ataw penalty imma Sejad Salihovic ra x-xutt tieg[u jkun milqug[ f’corner millgoalkeeper Tobias Sippel.

Hekk kif kienet se tintemm l-ewwel taqsima David Abraham po;;a lil Hoffenheim filvanta;; b’daqqa ta’ ras. Kaiserslautern ;abu ddraw fil-65 minuta meta Alexander Baumjohann skurja free kick mill-isba[.

Kaiserslautern setg[u marru fil-vanta;; imma kellhom gowl ta’ Idrissou im[assar. Kwarta mit-tmiem Jaannik Vestergaard skurja l-gowl de/i]iv b’daqqa ta’ ras.

TRASFERIMENTI

FUTBOL

Benitez jing[aqad ma’ Napoli

Italja v San Marino g[al Borg

Napoli [abbaru li [atru lil Rafa Benitez b[ala l-kow/ tag[hom u dan se jie[u post Walter Mazzarri li jiem qabel ing[aqad ma’ Inter.

Matul l-ista;un li g[adda, Napoli spi//aw fit-tieni post u Benitez se jkollu bi//a xog[ol iebsa biex ikompli jimxi fuq il-passi ta’ Mazzarri li f’erba’ snin bena skwadra li tibba]a l-log[ob fuq l-attakk. Fl-2012 Napoli reb[u wkoll il-Coppa Italia.

G[al Benitez din se tkun it-tieni darba li se jkun qed imexxi klabb fis-Serie A

wara li fl-ista;un 2010-2011 mexxa lil Inter meta dakinhar kien [a post Jose Mouirnho. Ma’ Inter Benitez reba[ it-Tazza tadDinja tal-Klabbs u e]attament wara tke//a mill-kariga min[abba li talab akkwisti ;odda.

Il-kow/ Spanjol dam kwa]i sentejn ming[ajr klabb qabel ma f’Novembru li g[adda [a post Roberto Di Matteo ta’ Chelsea. Minn dakinhar ’l hawn, Benitez wassal lill-Blues fit-tielet post fil-kampjonat, sas-

semifinali tal-FA Cup u reba[ l-Europa Laague.

Benitez jittama li Napoli ma jbig[ux lill-attakkant Edinson Cavani, attakkant li spi//a b[ala l-aqwa skorer tal-kampjonat b’29 gowl.

“Nittama li nsib l-appo;; tal-partitarji f’dan il-pro;ett li se nibda ma’ dan it-tim.

Kuntent bil-fatt li ;ejt milqug[ f’din il-familja kbira li g[andha passjoni kbira g[all-futbol. Min-na[a tieg[i se nag[mel minn kollox biex nikseb su//ess ma’ dan it-tim,” qal Benitez

fl-ewwel kummenti li ta hekk kif [ar;et l-a[bar li dan iffirma ma’ Napoli.

Dutt kow/ ta’ Bremen

Robin Dutt in[atar b[ala kow/ ta’ Werder Bremen u dan se jkun qed jie[u post Thomas Schaaf. Dan tala[[ar kien tke//a aktar kmieni dan ix-xahar wara 14-il sena jmexxi t-tim. Filpassat Dutt mexxa lil Freiburg u lil Bayer Leverkusen. Dan l-a[[ar Dutt kien Direttur Sprotiv ta’ Werder.

Ir-referee Malti Marco Borg ;ie mag[]ul biex jikkontrolla log[ba ta’ [biberija bejn lItalja u San Marino. Din illog[ba se tintlag[ab il:img[a, 31 ta’ Mejju flistadium Dall’Ara f’Bologna.

L-assistent referees se jkunu Ingmar Spiteri u Mitchell Scerri filwaqt li r-raba’ uffi/jal se jkun Paolo Valeri. G[allItalja din se tkun partita ta’ t[ejjija g[al log[ba valida mirrawnd ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja tal-2014 kontra r-Repubblika ?eka fis7 ta’ :unju fil-belt ta’ Praga.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

Sport 29

FIL-QOSOR

Martinez jitlob lil Wigan biex jitlaq Roberto Martinez talab li jiltaq lil Wigan Athletic wara li mexxa lill-klabb lejn is-su//ess fl-FA Cup erbat ijiem biss qabel it-tim ;ie matematikament relegat mill-Premier.

Il-proprjetarju tal-klabb Dave Whelan qal li Martinez talab permess biex jitlaq u hu tah dan il-permess. Whelan qal li Martinez fadallu 12-il xahar ie[or kuntratt u min iridu jrid i[allas il-kumplament tal-kuntratt.

Rapporti fil-media qed jg[idu li Martinez se jing[aqad ma’ Everton wara li tilfu lill-manager David Moyes li [a post Alex Ferguson ma’ Manchester United.

Stoke City hu klabb ie[or fil-Premier ming[ajr manager wara t-tluq ta’ Tony Pulis.

Luzon ma’ Standard Liege Il-kow/ tat-tim nazzjonali I]raeljan ta’ ta[t il-21 sena Guy Luzon se jing[aqad ma’ Standard Liege mill-ista;un li ;ej.

Luzon se jie[u post Mircea Rednic li kien ilu jmexxi lit-tim minn Ottubru. Luzon, li ilu jmexxi lit-tim nazzjonali I]raeljan mill-2010, kien ukoll kow/ ta’ Hapoel Tel Aviv u lil Bnei Yehuda.

Luzon se jibda ja[dem ma’ Standard Liege wara li jintemmu l-Kampjonati Ewropej ta’ ta[t il-21 sena fit-18 ta’ :unju.

Palace iridu j]ommu lil Zaha Il-Kap E]ekuttiv ta’ Crystal Palace Martin Long ikkonferma li se jitlob lil Man Utd biex g[all-ista;un li ;ej jer;g[u jisilfuhom lill-winger Wilfried Zaha. Nhar it-Tnejn Crystal Palace ;ew promossi fil-Premiership meta g[elbu lil Watford 1-0 fil-play-off. Zaha reba[ il-penalty li bih Palace kisbu r-reb[a u g[al Zaha din kellha tkun l-a[[ar log[ba ma’ Palace. “Ma nafux x’inhuma l-intenzjonijiet ta’ Man Utd. Forsi jridu li Zaha jikseb esperjenza fil-Premier mag[na. Li hu ]gur hu li a[na se nie[du /ans u nitolbuhom biex sena o[ra jer;a’ jilg[ab mag[na,” qal Martin Long.

Papastathopoulos ma’ Dortmund Borussia Dortmund [abbru li akkwistaw lid-difensur Grieg Sokratis Papastathopoulos ming[and Werder Bremen u /edew lid-difensur Felipe Santana lil Schalke.

Papastathopoulos iffirma kuntratt ta’ [ames snin u Dortmund ma ]velawx is-somma li [allsu g[alih.

Santana, li g[andu 27 sena ffirma kuntratt ma’ Schalke sal-2016 u s-somma li [allsu Schalke mhix mag[rufa. Aktar kmieni matul din is-sena Dortmund [abbru li /edew lil Mario Goetze lil Bayern Munich u jidher li se jbieg[u wkoll lill-attakkant Robert Lewandowski.

Emon jitlaq lil AC Ajaccio Alberto Emon se jitlaq mill-kariga ta’ kow/ ta’ AC Ajaccio fi Franza wara li rrifjuta li j;edded il-kuntratt.

Emon li [a post Alex Dupont f’Jannar, g[en lill-klabb jibqa’ fl-og[la divi]joni meta spi//aw fis-17-il post fil-klassifika, ]ew; punti fuq iz-zona relegation.

E;izzjan ma’ Dinamo Zagreb I/-Champions tal-Kroazja Dinamo Zagreb [abbru li akkwistaw lill-attakkant E;izzjan El Arby Soudani ng[and ir-rebbie[a tat-Tazza Portugi]a Vitoria Guimaraes fuq kuntratt ta’ erba’ snin.

Soudani li skorja 7 goals fi 13-il log[ba internazzjonali sie[eb lil Dinamo wara li l-klabb li reba[ rekord ta’ tmien kampjonati b’dan l-ista;un, akkwista lill-attakkant ?ilen Junior Fernandez b’self ming[and Bayer Leverkusen.

{addiema tar-Roland Garros jippruvaw ine[[u l-ilma mill-courts

TENNIS

Ix-xita ter;a’ protagonista f’Pari;i Ix-xita re;g[et [arbtet ittieni jum mill-Open ta’ Franza hekk kif sas-1.30 p.m. l-ebda partita li kien fadal tintlag[ab mill-ewwel round ma setg[et tibda u t-temp ta’ Novembru jfisser li din issena [afna mill-plejers se jkunu g[adhom lanqas ni]lu fil-court wara r-raba’ ;urnata hekk kif 10 partiti mis-singles kienu di;à t[assru mit-turnament.

Il-:appuni]a Kimiko Date-

Krumm ta’ 42 sena rat l-età tag[ha fit-telfa 6-0, 6-2 kontra l-Awstraljana seed nru 9 Samantha Stosur. DateKrumm li ddebuttat f’dan lOpen 24 sena ilu fl-1989 meta 57 mara fit-turnament ta’ din is-sena kienu g[adhom lanqas twieldu, damet biss 64 minuta.

Fil-log[ba l-o[ra li la[qet intemmet sa wara nofsinhar, il-Kolombjana Mariana Duque g[elbet li/-?eka Kristina

Pliskova waqt li fost l-ir;iel is-seed nru 26 Grigor Dimitrov ukoll g[adda g[attieni round wara li l-avversarju tieg[u Alejandro Falla rtira.

It-temp [a]in sar sinonimu fl-a[[ar snin mal-Open ta’ Franza bil-final tas-sena l-o[ra bejn Rafa Nadal u Novak Djokovic tintemm it-Tnejn.

Djokovic kien mistenni li jifta[ l-impenji aktar tard ilbiera[ kontra l-Bel;jan David Goffin.

FUTBOL

Farrugia Cann f’turnament fl-Olanda Ir-referee Malti Trustin Farrugia Cann se jikkontrolla partiti ta’ turnament internazzjonali tal-youths li se jsir f’Den Haag fl-Olanda din il-;img[a. Mieg[u se jkollu l-assistent referee Luke Portelli. G[al dan it-turnament jie[du sehem timijiet ta’ ta[t l-20 sena. Din issena t-timijiet li se jkunu qed jikkompetu huma Scotland Mexico, i/-champions renjanti Cruzeiro mill-Bra]il, Club Brugge, Legia Warsaw, Swansea City, FK Senica tas-

Slovakkja u ADO Den Haag.

L-ewwel log[ba li fiha se jkunu involuti Farrugia Cann u Portelli se tkun il-:img[a bejn Cruzeiro u Scotland Mexico, minn Grupp B. G[al dawn l-a[[ar sentejn referees Maltin qed imorru jikkontrollaw partiti barra minn Malta filwaqt li referees barranin qed ji;u Malta biex jikkontrollaw partiti mill-kampjonat Premier.

FORMULA 1

Massa kellu [sara fis-suspension Kienet [sara fis-suspension li kka;unat il-[abta talBra]iljan Felipe Massa waqt il-Grand Prix ta’ Monaco fi tmiem il-;img[a.

L-in/ident ta’ Massa kien fotokopja tal-in/ident li kellu fl-a[[ar sessjoni ta’ provi liberi li ntqal li kien ikkaw]at meta waqt li kien qed jipprova jibbrejkja imblokka r-roti ta’ quddiem.

Madankollu t-tim tal-Ferrari qal li l-in/ident tal-{add kien differenti wara li nqasmet suspension. Hawnhekk il-karozza ta’ Massa [abtet malguardrail u mbag[ad dritt filbarriera tat-tyres b’mod vjolenti.

Il-Ferrari qalu li Massa se jkollu b]onn ftit jiem mistrie[ imma di;à qed jipprepara

g[all-GP tal-Kanada f’Montreal u l-pre]enza tieg[u mhix fid-dubju.

Raikkonen jattakka lil Perez

Intant s-sewwieq tal-Lotus Kimi Raikkonen attakka bla[rax lis-sewwieq tal-McLaren Sergio Perez wara li waqt ilGrand Prix ta’ tmiem il;img[a f’Monaco, [abat fih u kkaw]alu diversi [sarat.

Perez kien wie[ed mill-aktar sewwieqa avventuru]i waqt dan il-Grand Prix u fost diversi sewwieqa o[ra, qabe] lil Jenson Button u lil Fernando Alonso. Madankollu, hekk kif mar jaqbe] lil Raikkonen [abat fih. Raikkonen spi//a ttellieqa fl-10 post filwaqt li Perez kellu jirtira.

Wara dan il-Grand Prix, iddistakk bejn il-leader Sebastian Vettel tar-Red Bull u Raikkonen issa hu dak ta’ 21 punt. “Kienet ;urnata di]appuntanti. Tlifna [afna punti min[abba mossa stupida ta’ Perez. Din mhux l-ewwel darba li Perez ikkaw]a problemi lil sewwieqa o[rajn. Tant hu hekk li ftit tal-;img[at ilu anke sie[bu stess Button qallu biex jikkalma,” qal Raikkonen.

Perez qal li l-in/ident ma kienx tort tieg[u u ma seta’ jag[mel xejn biex jevita lil Raikkonen li da[al quddiemu.

It-tellieqa ntreb[et minn Nico Rosberg tal-Mercedes li beda mill-pole position filwaqt li fittieni u fit-tielet post spi//aw Vettel u Mark Webber, it-tnejn tar-Red Bull.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

30 Sport

{amsa bron] g[al Malta fl-ewwel jum tal-Judo L-ewwel midalji g[al Malta fil-15-il edizzjoni talLog[ob tal-Pajji]i ]-}g[ar fil-Lussemburgu waslu filJudo u kienu [amsa talbron].

Marcon Bezzina li sentejn ilu kellha tirtira mil-log[ob b’injury serja reb[et il-bron] fil-kategorija -63kg.

Jeremy Saywell, rebbie[ tal-midalja tal-fidda sentejn ilu f’Liechtenstein, kellu jikkuntenta bil-bron] fil-kategorija -66kg. Il-judoka ]ag[]ug[ kellu bidu negattiv meta tilef l-ewwel ]ew; konfronti tieg[u. Biss irkupra tajjeb u g[adda wara li reba[ i]-]ew; ;lidied ta’ wara biex reba[ post fuq il-podju.

Joanna Camilleri ]ammet l-appuntament mal-midalji u re;g[et reb[et il-bron] filkategorija (-57kg). B[al Saywell, Camilleri bdiet b’]ew; telfiet, imma rrea;ixxiet tajjeb fit-tnejn lo[ra.

Is-su//ess f’din id-dixxiplina kompla tard filg[axija bir-reb[ ta’ ]ew; midalji o[ra tal-Bron]. Dawn waslu minn Korchilava Murman filkategorija -73kg u Isaac Bezzina fil-kategorija -90kg lottatur ;did fil-Log[ob talPajji]i ]-}g[ar.

Kien evidenti s-sodisfazzjon kbir fit-tim Malti talJudo g[al dan il-bidu daqshekk tajjeb f’din l-ewwel ;urnata ta’ kompetizzjonijiet.

Il-pre]entazzjoni talmidalji kollha saret tard filg[axija bil-judokas Maltin

Il-[ames Judokas li kollha reb[u midalja tal-bron] g[al Malta (Ritratti> Roberto Runza)

ikunu ppre]entati bil-midalja mis-Segretarju Parlamentari g[all-Isport Stefan Buontempo li jinsab filLussemburgu jsegwi l-andament tal-log[ob.

TABLE TENNIS

It-tim tan-nisa b’]ew; reb[iet Fit-Table Tennis beda llog[ob tat-timijiet tan-nisa fejn it-tim Malti ffurmat minn Lu Pengfei, Viktoria Lucenkova u Jessica Pace beda b’reb[a 3-0 fuq San Marino bil-players Maltin jirb[u l-konfronti tag[hom kollha 3-0.

Tard wara nofsinhar it-tim Malti tan-nisa lag[ab ukoll kontra l-I]landa u re;a’ [are; rebbie[ 3-0 ukoll biex issa jinsab fl-ewwel post b’punti massimi daqs il-Lussemburgu.

Mhux l-istess jista’ jing[ad g[at-tim tal-ir;iel fejn il-koppja Simon Gerada u Daniel Bajada tilfu 3-2 kontra lMontenegro u mbag[ad ;arrbu telfa o[ra din id-darba 3-0 kontra l-organizzaturi Lussemburgu.

L-a[[ar log[ba g[at-tim Malti kienet kontra San Marino bit-tim Malti j;arrab it-tielet telfa minn daqstant partiti 3-2. Hawnhekk i]da nqalg[et kontroversja flewwel parti tal-log[ba meta wie[ed mir-referees irrimarka

G{AWM

Bron] u rekord minn Chetcuti Fil-100m freestyle l-g[awwiem Andrew Chetcuti, reba[ midalja tal-bron] meta rnexxielu jtemm fit-tielet post.

Fin-nofs ta’ nhar ta’ filg[odu Chetcuti kien temm l-ewwel fil-heat tieg[u li g[am f’lane numru 5 b’[in ta’ 51.71 sek li hu 0.04 sek bog[od mir-rekord nazzjonali. Il-[in li kiseb fil-heat kien ukoll l-a[jar wie[ed fost g[axar

parte/ipanti.

Imma fil-finali, Chetcuti kompla tejjeb il[in u waqqaf rekord nazzjonali ta’ 51.61 sek, 0.6 sek a[jar mir-rekord pre/edenti u temm wara Jean-Francois Schneiders talLussemburgu li reba[ id-deheb f’50.88 sek u /-?iprijott Omiros Zagkas li reba[ il-fidda f’51.37 sek.

TENNIS

Bidu qawwi minn Matthew Asciak

li l-paletta ta’ Gerada ma kinitx skont ir-regolamenti.

Din id-de/i]joni jidher li kellha effett negattiv fuq ilprestazzjoni tal-plejer Malti li tilef il-kon/entrazzjoni kollha u deher ferm nervu] tul il-partita.

Wara l-log[ba l-Kumitat Olimpiku Malti ressaq protest fuq id-de/i]joni kontroversjali tar-referee liema protest mistenni jinstema’ llum.

Fit-Tennis l-uniku tennista maskili li qed jikkompeti f’isem Malta, i/-Champion nazzjonali Matthew Asciak ukoll kellu bidu tajjeb meta g[eleb f’]ew; sets lillI]landi] Bikir Gunnarsson fis-singles tal-ir;iel.

Asciak iddomina l-log[ba mill-bidu sat-tmiem b’log[ba aggressiv u pre/i] anke mill-baseline tant li reba[ lewwel set 6-0 u kompla jkun konsistenti anke fit-tieni set li reb[u wkoll fa/ilment 6-1.

Sig[at biss wara Asciak re;a’ ffa//ja lil Gunnarsson din id-darba fil-mixed doubles u flimkien ma’ Elaine Genovese l-koppja Maltija [ar;u rebbie[a 6-1, 6-1.

F’din il-log[ba Gunnarsson kien akkumpanjat minn Iris Staub.

B’hekk Asciak u Genovese g[addew mill-ewwel round u

Matthew Asciak li reba[ l-ewwel log[ba mis-singles u flimkien ma’ Genovese reb[u wkoll il-Mixed Doubles

a//ertaw mill-midalja talbron] waqt li llum fis-semifinali jilag[bu kontra Louise-

Alice Gambarini u Benjamin Balleret ta’ Monaco bit-tama li jiksbu post fil-finali.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

Sport 31 SPARAR

Galea fir-raba’ post Fir-ranges tal-isparar f’Differdange bdew il-kompetizzjonijiet tal-Isparar f’dak li g[andu x’jaqsam mat-Trap, bl-ewwel rawnd ta’ kwalifikazzjoni fuq 75 plattina.

It-tiratur Malti Brian Galea kellu bidu tajjeb [afna tant li jinsab fir-raba’ post overall fost 12-il tiratur li qed jie[du sehem, meta falla biss ]ew; plattini u g[andu total ta’ 73 plattina.

Galea laqat 24 minn 25 plattina fl-ewwel rawnd u mbag[ad g[amel straight ta’ 25 minn 25 fit-tieni rawnd u re;a’ laqat 24 plattina fittielet rawnd.

Galea, fl-ewwel esperjenza tieg[u f’dan il-log[ob kien sodisfatt bil-prestazzjoni

Brian Galea

tieg[u minkejja l-livell g[oli tat-tiraturi f’din il-kompetizzjoni.

Tiratur Malti ie[or fl-istess kompetizzjoni huwa Jeffrey Pisani li jinsab fl-g[axar post.

Huwa laqat 22 plattina flewwel rawnd, u darbtejn 21plattina fit-tieni u t-tielet rawnd g[al total ta’ 64.

Fl-ewwel ]ew; postijiet wara dan l-ewwel rawnd ta’ kwalifikazzjoni hemm ittiratur minn San Marino Manuel Mancini u /-?iprijott Sophocleous it-tnejn b’74 plattina.

Il-kwalifikazzjoni tkompli l-Erbg[a filg[odu b’50 plattina o[ra, bl-a[jar sitt tiraturi jg[addu g[as-semifinali u lfinali li jsiru wara nofsinhar.

BEACH VOLLEY

ATLETIKA

Bidu tajjeb minn Zarb u Borg

Bron] g[al Camilleri fl-10,000m

I]-]ew; tfajliet Maltin talBeach Volley wkoll kellhom bidu tajjeb fit-tieni esperjenza ta’ Malta f’dan il-log[ob wara dik ta’ sentejn ilu. Gertrude Zarb u Alison Borg bdew b’reb[a konvin/enti ta’ 2-0 flewwel log[ba tag[hom kontra Monaco.

Il-koppja Maltija reb[et lewwel set 21-10 u t-tieni set li kien ferm aktar bilan/jat intreba[ mill-Maltin 21-19.

It-tieni log[ba tal-Maltin se tkun kontra ?ipru.

Ginnastika

Il - :innastika bdiet bil kompetizzjoni tat - timijiet All Round fejn l - erba ’ Maltin , Suzanne Buttigieg , Andreana Zammit , Kirsty Caruana u Peppina Dalli bdew l - avventura tag[hom fuq l - Uneven Bars u spi//aw fir - raba ’ post wara l - I]landa l Lussemburgu u ?ipru waqt li Monaco temmew fil [ames post . It - tim malti kiseb 1 30 .1 0 punti

Fl-atletika Giselle Camilleri ]ammet l-appuntament malmidalja meta reb[et il-bron] fl-10,000m biex tat l-ewwel midalja lil Malta f’din iddixxiplina.

F’din it-tellieqa Camilleri g[amlet [in ta’ 37:24.22 min.

U kellha ji;ru mag[ha atleta mil-Lussemburgu, l-I]landa u l-Montenegrina Perunovic li reb[et id-deheb f’35:21.21 min.

Saru wkoll il-heats u l-finali tal-100m tal-ir;iel u n-nisa.

Fl-ewwel heat, Steve Camilleri ;era f’lane numru 3 u temm fir-raba’ post f’[in ta’ 11.14 sek waqt li fit-tieni heat tal-ir;iel kien imiss lill-atleta l-ie[or Malti Luke Bezzina li ta’ 18-il sena minn lane

numru 5 temm fit-tieni post f’11.11 sek u t-tnejn g[addew g[all-finali fejn imbag[ad spi//aw fir-raba’ u l-[ames post. Camilleri f’10.90 sek u Bezzina f’10.98 sek.

Fil-100m tan-nisa Diane Borg, l-atleta li tant spikkat sentejn ilu f’Liechtenstein kisbet ir-raba’ post fit-tieni heat imma l-[in ta’ 12.12 sek li kisbet ikkwalifikaha g[allfinali. Mill-banda l-o[ra Rebecca Camilleri f’heat numru 1 g[alkemm temmet ittielet b’[in ta’ 12.26 sek naqset milli tavvanza. Filfinal Borg spi//at il-[ames minn sitta f’12.25 sek.

Fil-heats tal-400m Kevin Arthur Moore mistenni jkun fost l-isfidanti ewlenin hekk

kif reba[ fa/ilment il-heat tal400m bl-a[jar [in tal-kwalifiki ta’ 48.44 sek. Madankollu fit-tieni heat Matthew Crocker temm il-[ames fost sitt atleti f’50.66 sek u naqas milli jikkwalifka g[all-finali.

Fl-istess dixxiplina imma tan-nisa, Janet Richard g[amlitha g[all-finali f’60.00 sek meta temmet it-tielet flewwel heat waqt li Lara Scerri spi//at ir-raba’ fost erba’ atleti fit-tieni heat b’[in ta’ 59.8 ek u naqset milli tavvanza.

Fil-long jump tan-nisa Rebecca Camilleri temmet irraba’ u Rebecca Sare` fis-sitt post.

FUTBOL

Illum fl-azzjoni l-Ingilterra u l-:ermanja Illejla se jintlag[bu diversi partiti ta’ [biberija fejn jispikkaw dawk tal-:ermanja u l-Ingilterra kontra lEkwador u l-Irlanda rispettivament.

Il-log[ba bejn l-Ingli]i u l-Irlandi]i se tkun l-ewwel wa[da f’Wembley sa minn meta dan re;a’ nbena. La[[ar darba li lag[bu kontra xulxin kien fl-1991, draw ta’ 1-1. Qabel din il-partita d-difensur Ingli] Ashley Cole se jing[ata plakka kommemorattiva wara li ta’ 32 sena se jkun qed jilg[ab il-102 log[ba mat-tim nazzjonali.

Wara l-Irlanda, lIngilterra jilag[bu kontra lBra]il fit-2 ta’ :unju.

Fil-log[ba l-o[ra l:ermanja se tkun qed

tilg[ab kontra l-Ekwador bi skwadra nieqsa minn diversi players titulari ta’ Bayern Munich, Borussia Dortmund u Real Madrid.

Veteran fl-iskwdra se jkun l-attakkant Miroslav Klose li qed ifittex li jil[aq lille;;endarju Gerd Mueller b[ala l-aqwa skorer fl-istorja tat-tim nazzjonali. Klose skurja 67 gowl, wie[ed inqas minn Mueller.

Il-Programm Illum

Kanada v Costa Rica Oman v Lebanon Qatar v A]erbaijan Ekwador v :ermanja Ingilterra v Irlanda

G[ada

Stati Uniti v Bel;ju :appun v Bulgarija

Klassifika tal-Midalji

Lussemburgu I]landa Montenegro ?ipru Liechtenstein Monaco Andorra San Marino Malta

D

6 5 5 4 2 2 1 1

0

F

5 8 0 3 5 3 1 1

0

B

9 7 0 1

2 2 1

0 7

Etienne Bonello

?IKLI}MU

Bonello fis-17-il post fit-time trial I/-Champion Nazzjonali Malti ta/-?ikli]mu Etienne Bonello kien l-uniku rappre]entant Malti fit-time trials tal-ir;iel fost 24 kompetitur li madankollu 18 minnhom biss irnexxielhom itemmu tti;rija.

Bonello kien it-13-il /iklista li telaq fit-time trial u rnexxielu jtemm korsa ta’ 21 km f’31:25 min u temm fis-17-il post b’distakk ta’ 4.43:69 minuta mir-rebbie[ Stefan Kung tal-Liechtenstein.

L-Erbg[a, 29 ta’ Mejju, 2013

32 Lokali

Il-GWU tfa[[ar id-de/i]joni tal-Gvern li l-monti ji;i trasferit qrib id-da[la tal-Belt Valletta fi Triq Ordinanza waqt li l-GRTU u l-Kunsill tal-Belt iddi]appuntati anke g[ax ma kinux ikkonsultati (Ritratt> Brian Grech)

Il-GRTU, il-Kunsill tal-Belt u tal-[wienet urtati minn Matthew Bonett

Id-dikjarazzjoni tal-Ministru Chris Cardona li lbiera[ ikkonferma li lGvern Laburista [a d-de/i]joni li j/aqlaq il-Monti tal-Belt minn Triq ilMerkati g[al Triq l-Ordinanza, ji;ifieri ftit metri ‘l bog[od millpro;ett tad-Da[la tal-Belt Valletta li jinkludi wkoll il-Parlament il-;did, urtat kemm lill-GRTU, lill-Kunsill Lokali tal-Belt kif ukoll lil tal-[wienet li qed isostnu li ma kinux kkonsultati.

Fil-programm TVAM fuq l-istazzjon nazzjonali, Chris Cardona ammetta li l-Partit Laburista kien wasal g[al ftehim mal-bejjieg[a talmonti lejlet l-elezzjoni ;enerali u ddiskussjonijiet mal-bejjieg[a ma bdewx wara li l-Partit Laburista [a lGvern ta[t idejh.

Skont Chris Cardona, id-de/i]joni

ttie[det wara konsultazzjoni mal-partijiet kollha kon/ernati.

I]da r-reazzjoni tas-Sindku tal-Belt Valletta, Alexiei Dingli, kienet immedjata u /a[ad din id-dikjarazzjoni tal-Ministru Cardona, u sostna li kemm il-Kunsill Lokali tal-Belt kif ukoll is-sidien tal-[wienet ma ;ewx ikkonsultati mill-Gvern. Is-Sindku tal-Belt skopra b’din id-de/i]joni minn diskursati li kellu fl-a[[ar jiem mal-bejjieg[a tal-monti.

IN-NAZZJON g[amel kuntatt ukoll mad-Direttur tal-GRTU, Vince Farrugia, li wkoll sostna li minkejja li l-union tirrapre]enta l-akbar numru ta’ sidien ta’ [wienet fil-Belt Valletta, din ma kinitx ikkonsultata lanqas.

B’ton kemxejn irrabjat, Vince

Il-ftehim mal-bejjieg[a tal-monti sar mill-Partit Laburista qabel l-elezzjoni Farrugia qal li “suppost illum il;urnata l-pajji] tg[allem li meta tittie[ed de/i]joni, din g[andha tittie[ed wara konsultazzjoni mal-partijiet kollha kon/ernati.”

Appella lill-Gvern biex qabel ikompli g[addej b’din id-de/i]joni li [a wa[du, jsejja[ laqg[a ta’ konsultazzjoni li g[aliha jkunu mistiedna l-partijiet kollha kon/ernati, “g[aliex irrispettivament mill-ftehim politiku li sar qabel l-elezzjoni, l-istess ftehim jista’ jkollu konsegwenzi fuq il-kultura tal-Belt Kapitali”.

Vince Farrugia qal li qabel din iddarba, il-union dejjem ;iet ikkonsul-

media•link COMMUNICATIONS

tata f’de/i]jonijiet li jkollhom x’jaqsmu ma/-/aqliq tal-Monti, tant li lGRTU taqbel mal-post ta’ Triq ilMerkanti g[aliex b’hekk, il-bejjieg[a tal-monti ma jkunux qeg[din jg[attu u jaffettwaw b’mod finanzjarju l[wienet tal-Belt Valleta.

Ir-reazzjoni tal-General Workers’ Union kienet differenti u fi stqarrija li ppubblikat ilbiera[ filg[odu fa[[ret id-de/i]joni tal-Gvern li j/aqlaq ilmonti g[al Triq l-Ordinanza. Il-GWU qalet li ma tistax tifhem g[alfejn qed issir il-kritika g[all-fatt li l-monti se jkun qed i[assar l-aspett kulturali tadda[la tal-Belt Valletta.