Numru 13,449
€0.55
Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
Mi]uri sa erba’ xhur o[ra minn Kenneth Xuereb
Fuq ordni tal-Kummissjoni Ewropea, il-Gvern Malti jrid jie[u passi effettivi u fi ]mien erba’ xhur ifassal u jwettaq rigoro]ament mi]uri biex inaqqas l-i]bilan/. Kif kien anti/ipat f’dawn il;ranet kaw]a tad-de/i]joni ]baljata li g[amel il-Gvern Laburista meta fil-Ba;it biddel id-direzzjoni fil-miri talpajji] rigward it-tnaqqis fli]bilan/, il-Kummissjoni Ewropea lbiera[ irrakkomandat formalment lill-Kunsill Ewropew biex jifta[ pro/eduri ta’ deficit e//essiv fil-konfront ta’ Malta g[al perjodu ta’ sentejn g[aliex li]bilanc tal-pajji] qabe] it-3% tal-Prodott Gross Domestiku kif permess mir-regolamenti finanzjarji Ewropej. L-UE qed tbassar li ddeficit g[al din is-sena se jkun ta’ 3.7% u 3.6% g[assena d-die[la. Dejjem jekk ma titte[idx xi forma ta’ azzjoni korrettiva biex titnaqqas in-nefqa tal-Gvern. g[al pa;na 3
Aktar transfers mill-Gvern lill-membri tal-U{M Il-Union {addiema Mag[qudin (U{M) ikkonfermat aktar transfers li ng[ataw millGvern lill-[addiema membri tag[ha matul il;urnata tal-biera[ u g[aldaqstant irrikorriet g[al aktar azzjonijiet industrijali. Dan l-i]vilupp se[[ flistess ;urnata li l-U{M ir/eviet ittra millMinisteru g[all-Familja u Solidarjetá So/jali li talab biex il-U{M tirtira ddirettivi tag[ha b’rabta mad-90 transfers li ng[ataw fil-bidu ta’ din il-;img[a fir-Residenza San Vin/enz de Paul. Il-union qalet li tinsab lesta tiltaqa’ u tiddiskuti l-kriterji ta’ dawn it-transfers sakemm l-istess transfers ikunu sospi]i.
Il-President tal-Kummissjoni Ewropea José Manuel Barroso jitkellem dwar il-konklu]jonijiet tar-rapport tal-Kummissjoni li rrakkomanda li jinfet[u pro/eduri ta’ deficit e//essiv fil-konfront ta’ Malta g[al perjodu ta’ sentejn (Ritratt> Reuters)
Maratona ta’ ;bir ta’ Fondi
Sport
Maratona ta’ ;bir ta’ fondi fid-Dar ?entrali tal-PN fid-9 ta’ :unju. Bdiet ta[dem ukoll il-Kummissjoni Finanzi u Entitajiet Kummer/jali tal-PN
Tliet midalji tal-fidda u wa[da tal-bron] g[al Malta fit-tieni jum tal-Log[ob tal-Pajji]i ]-}g[ar
Ara pa;ni 2 u 5
Ara pa;ni 29-31
Ara wkoll pa;na 32
IN-NAZZJON Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
2 Lokali
Sajjied evakwat minn fuq bastiment tas-sajd Il-Forzi Armati ta’ Malta mexxew b’su//ess operazzjoni ta’ evakwazzjoni medika ta’ sajjied Taljan abbord il-bastiment tas-sajd ‘Santa Maria di Costantinopli’. I/-?entru ta’ Koordinament tal-Forzi Armati Maltin ir/evew sej[a g[all-g[ajnuna millekwipa;; tal-bastiment tassajd Taljan li kien qed iba[[ar madwar 16-il mil nawtiku fil-Majjistral ta’ G[awdex. L-ekwipa;; talab evakwazzjoni medika ur;enti ta’ wie[ed millmembri abbord il-bastiment li ntilef minn sensieh u kellu b]onn attenzjoni medika ur;enti. Il-[elikopter ‘Allouetta III’ mis-sezzjoni Air Wings tal-Forzi Armati Maltin, immedjatament tar lejn ilbastiment biex iwettaq levakwazzjoni medika.
L-iskop primarju tal-Kummissjoni hu li tanalizza s-sitwazzjoni finanzjarja tal-partit u tal-entitajiet tieg[u u to[rog b’rakkomandazzjonijiet fl-iqsar ]mien possibbli (Ritratt> Michael Ellul)
Tibda ta[dem il-Kummissjoni Finanzi u Entitajiet Kummer/jali tal-PN
Lotterija Super 5 In-numri tal-Lotterija Super 5 li telg[u lbiera[ huma 2, 39, 29, 6, 14. {add ma qatg[a l-[ames numri. 36 qatg[u erba’ numri u reb[u €1,330.32c filwaqt li 1,127 qatg[u tliet numri u reb[u €49.58c. L-ewwel premju tal-Lotterija Super 5 li jmiss ma jkunx anqas minn €300,000.
It-Temp
UV INDEX
10
IT-TEMP> il-bi//a l-kbira xemxi li jsir ftit imsa[[ab VI}IBBILTÀ> tajba IR-RI{: moderat g[al ftit qawwi mill-Majjistral BA{AR> moderat IMBATT> baxx mit-Tramuntana li jsir ftit li xejn TEMPERATURA: l-og[la 24˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 427.7 mm IX-XEMX> titla’ fis-05.48 u tin]el fis-20.11
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
IL-{AMIS L-og[la 24˚C L-inqas 17˚C
IL-:IMG{A L-og[la 23˚C L-inqas 16˚C
IS-SIBT L-og[la 24˚C L-inqas 16˚C
IL-{ADD L-og[la 23˚C L-inqas 17˚C
IT-TNEJN L-og[la 24˚C L-inqas 17˚C
UV
UV
UV
UV
UV
10
10
9
9
9
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN Malta 23˚C xemxi, Frankfurt 11˚C xita, Tel Aviv 32˚C xemxi, Amsterdam 30˚C imsa[[ab, Milan 17˚C sabi[, Tripli 29˚C xemxi, Istanbul 28˚C imsa[[ab, Ateni 28˚C xemxi, Lisbona 16˚C imsa[[ab, Londra 11˚C imsa[[ab, Vjenna 22˚C ftit imsa[[ab, Berlin 18˚C imsa[[ab, Madrid 17˚C ftit imsa[[ab, Zurich 12˚C imsa[[ab, Brussell 11˚C imsa[[ab, Moska 18˚C ftit imsa[[ab, Munich 9˚C imsa[[ab, il-Kajr 40˚C xemxi, Pari;i 14˚C imsa[[ab, Dublin 14˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 21˚C ftit imsa[[ab, Tune] 26˚C ftit imsa[[ab, St. Petersburg 23˚C imsa[[ab, Al;eri 23˚C ftit imsa[[ab, Ruma 19˚C sabi[, Kopen[agen 14˚C imsa[[ab, Stokkolma 13˚C xita.
Il-Partit Nazzjonalista waqqaf il-Kummissjoni Finanzi u Entitajiet Kummer/jali bl-iskop li tag[mel anali]i tas-sitwazzjoni finanzjarja tal-Partit Nazzjonalista u tal-entitajiet kummer/jali tieg[u. Din il-Kummissjoni twaqqfet mill-Kap ;did talPN Simon Busuttil u ]ammet l-ewwel laqg[a fid-Dar ?entrali tal-PN lbiera[. Il-Kummissjoni dwar laspetti finanzjarji tal-Partit flimkien ma’ dik tal-entitajiet kummer/jali hi t-tieni kummissjoni mwaqqfa fil-PN wara li Simon Busuttil kien elett kap ;did tal-PN. Lewwel kummissjoni mwaqqfa kienet dik li se tiffoka fuq
emendi g[all-istatut tal-PN. Il-Kummissjoni Finanzi u Entitajiet Kummer/jali talPN se tkun immexxija minn Raymond Bugeja b[ala Chairman u se tinkludi wkoll lid-deputati Tonio Fenech u Claudio Grech, lil Mark Portelli, lil Lawrence Zammit u lil Chris Scicluna b[ala membri. G[all-ewwel laqg[a talkummissjoni attenda wkoll ilVi/i Kap tal-PN g[all-[idma tal-Partit Beppe Fenech Adami. F’messa;; fil-bidu tallaqg[a, il-Kap tal-PN Simon Busuttil tkellem dwar ilmiri ta’ din il-Kummissjoni u qal li skop primajru talKummissjoni hu li tanalizza
s-sitwazzjoni finanzjarja talpartit u tal-entitajiet tieg[u u to[rog b’rakkomandazzjonijiet fl-iqsar ]mien possibbli. Simon Busuttil qal li s-sitwazzjoni pre]enti tal-PN u tal-entitjiet kummer/jali tieg[u trid tkun ikkunsidrata wkoll mill-aspett uman u so/jali g[all-fatt li l-PN u lentitajiet kummer/jali tieg[u jimpjegaw mag[hom ammont ta’ [addiema li dejjem taw kontribut kbir fix-xog[ol tag[hom. G[alhekk, sostna l-Kap talPN Simon Busuttil, ir-rakkomandazzjonijiet li trid to[ro; bihom il-Kummissjoni jridu jkunu bba]ati fuq ir-rispett lejn il-[addiema tal-PN.
B[al-lum 25 sena
T
ing[ata prominenza kbira li]-]jara talPresident Amerikan Ronald Reagan filkapitali Sovjetika Moska g[al laqg[a o[ra mal-President Russu Mikhail Gorbachev. Din kienet ir-raba’ laqg[a bejn il-mexxejja ta]-]ew; super-potenzi fitta[ditiet li kellhom iwasslu g[at-tmiem talgwerra bierda u g[alhekk g[al era ;dida li tnaqqas [afna mit-tensjoni li kienet te]isti bejn il-Lvant u l-Punent. Il-Ministru tal-Finanzi George Bonello du Puis irritorna Malta wara ]jarat fil:ermanja u fl-Italja fejn kellu ta[ditiet ma’ Ministri tal-Finanzi minn pajji]i talEwropa. F’dawn il-laqg[at intwera interess qawwi minn investituri Taljani g[al investiment f’pajji]na. Il-Ministru Michael Falzon [abbar xog[ol kbir ippjanat li jsir g[all-pro;ett ta’ Marsaxlokk bi pjani wkoll g[al ]vilupp akbar fil-pro;ett tal-Kalaxlokk.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
Lokali 3
Ordni ta’ mi]uri rigoru]i u malajr minn pa;na 1
Il-Kummissjoni tg[id li biex jitwaqqfu dawn il-pro/eduri fl2014, Malta trid til[aq il-miri li l-i]bilanc jitnizzel g[al 3.4% sa tmiem din is-sena u 2.7% ssena d-die[la. Il-Kummissjoni filkonklu]jonijiet tar-rapport dwar Malta, tat ]mien sal-1 ta’ Ottubru biex il-Gvern Malti jie[u mi]uri effettivi u jirrapporta fid-dettall l-istrate;ija li se jkun fassal f’dawn l-erba’ xhur li ;ejjin biex jil[aq il-miri tat-tnaqqis fl-i]bilan/. Fir-reazzjoni tal-Oppo]izzjoni g[al dan ir-rapport, ixShadow Minister g[all-Finanzi Tonio Fenech qal li mir-rapport tal-Kummissjoni Ewropea jo[ro; /ar li Malta se tie[u mill-inqas sentejn biex tirregola l-i]bilan/ fil-finanzi pubbli/i. Dan g[aliex il-Kummissjoni Ewropea mhux qed temmen lill-Gvern Malti meta jg[id li se jnaqqas id-deficit g[al ta[t it3% din is-sena. Tonio Fenech qal li lanqas m’hu veru li l-Kummissjoni ma talbitx mi]uri addizzjonali millGvern. “Fir-realtá, u dan jo[ro; fir-rapport, il-Kummissjoni tat /ans lill-Gvern sa Ottubru li ;ej biex jippre]entalha pjan ta’ mi]uri biex jitnaqqas iddeficit.” Waqt il-programm Bondi+ fuq l-istazzjon nazzjonali, lejlet li [are; dan ir-rapport, ilMinistru tal-Finanzi Edward Scicluna ammetta li lKummissjoni Ewropea ma kellix g[a]la o[ra [lief li tie[u dawn il-passi kontra l-Gvern Malti. Fost ir-rakkomandazzjonijiet li g[amlet il-Kummissjoni Ewropea, hemm dawk relatati mal-qasam finanzjarju u talpropjetá fejn tinnota li l-banek Maltin huma esposti g[as-self
A[bar [a]ina u messa;; negattiv Il-GRTU titlob b’ur;enza laqg[a tal-MCESD
Kuntrarjament g[all-impressjonijiet li ppruvaw jag[tu l-Prim Ministru Joseph Muscat (lemin) u l-Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna (xellug) il-Kummissjoni Ewropea ma a//ettatx l-ispjegazzjoni tal-Gvern Malti Laburista
relatat mal-propjetá u din is-sitwazzjoni trid tkun mg[assa b’mod strett u jittie[du mi]uri minn dan il-lat. B’rabta ma’ dan, ilKummissjoni Ewropea qed t[e;;e; biex jit[affef ilpro/ess ;udizzjarju f’kaw]i mhux ta’ natura kriminali g[aliex id-dewmien biex jinqatg[u kaw]i jista’ jaffettwa [a]in is-settur bankarju fi ]minijiet ekonomi/i diffi/li. Rakkomandazzjonijiet o[rajn jinkludu t-tis[i[ tal-finanzi pubbli/i u t-tassazzjoni, il-kontroll tad-dejn, riformi fl-oqsma tas-sa[[a u tal-pensjonijiet, mi]uri biex ikunu in/entivati iktar nisa biex jid[lu fid-dinja tax-xog[ol u li ji]died l-u]u tal-ener;ija alternattiva. Filwaqt li Malta kienet l-
Ordni mill-Kummissjoni Ewropea biex il-Gvern Malti jwettaq rigoro]ament pjan ta’ mi]uri biex inaqqas l-i]bilan/ uniku pajji] li kontrih infet[et pro/edura ta’ deficit e//essiv, il-Kummissjoni Ewropea rrakkomandat li jitwaqqfu pro/eduri simili kontra [ames pajji]i – l-Italja, il-Latvja, ilLitwanja, l-Ungerija u rRumanija. Fil-konfront ta’ sitt pajjizi o[ra, il-Kummissjoni tat aktar /ans biex jirran;aw is-sitwazzjoni. Kien hemm pajjiz ie[or – il-Bel;ju – li [arrxet lazzjonijiet kontrih g[ax ma kkontrollax l-i]bilan/ fi]]mien li tatu biex jag[mel dan.
Sal-biera[ kien hemm 20 pajji] minn 27 Stat Membru li qed jiffa//jaw pro/eduri ta’ deficit e//essiv. Issa, bid-d[ul ta’ Malta u l[ru; ta’ [ames pajji]i minn din il-pro/edura, in-numru ta’ pajji]i li jittie[du passi kontrihom jin]el g[al 16. Ir-rakkomandazzjonijiet talKummissjoni Ewropea issa se jkunu diskussi waqt il-Kunsill tal-Ministri tal-Finanzi talUnjoni Ewropea, l-ECOFIN, fil-21 ta’ :unju qabel ji;u addottati formalment.
De/i]jonijiet ]baljati tal-Gvern li t[allas g[alihom int B’reazzjoni g[ar-rapport ippubblikat ilbiera[ mill-Kummissjoni Ewropea dwar Malta, il-Partit Nazzjonalista iddeplora la;ir irresponsabbli tal-Gvern Laburista u tal-ebusija tar-ras, li rrifjuta li jag[mel la;;ustamenti ne/essarji biex tin]amm issostenibbiltà tal-finanzi tag[na. Il-PN qal li kuntrarju g[al dak li qed jipprovaw jg[idu l-Prim Ministru Joseph Muscat u l-Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna, il-Kummissjoni Ewropea ma a//ettatx l-ispjegazzjoni tal-Gvern u qed titlob lill-Gvern jie[u passi korrettivi sa Ottubru.
Fi stqarrija, il-PN qal li skont l-istqarrija uffi/jali tal-Kummissjoni Ewropea, mhux biss l-UE mhux qed tag[ti xi forma ta’ kon/essjoni lill-Gvern Malti, i]da bl-iktar mod /ar qed tag[ti sa Ottubru /ans biex il-Gvern jindirizza ddeficit og[la li l-Kummissjoni qed tesi;i li jittie[du mi]uri ta’ madwar €30 miljun sa Ottubru ta’ din is-sena. Il-PN qal li l-Gvern [a de/i]jonijiet ]baljati u kapri//ju]i, ewlenija fosthom meta kabbar b’mod esa;erat il-Kabinett tieg[u u g[amel inga;; e//essiv minn barra l-Gvern biex ja;evola n-nies tal-
qalba. Din id-de/i]joni wa[edha, kompla l-PN, se ]]id l-ispi]a b’€6 miljun fissena jew €30 miljun f’le;i]latura s[i[a. Il-PN sa[aq li dan hu ka] evidenti ta’ kif il-Gvern Laburista ji]balja u tispi//a t[allas int. Ir-reazzjoni tal-Partit Laburista kienet messa;; ta’ fidu/ja fit-tmexxija ta’ Gvern Laburista u qal li l-Kummissjoni Ewropea tat sinjal /ar fit-tmexxija ekonomika ta’ Gvern ;did meta ma imponietx mi]uri addizzjonali u taxxi ;odda. Fisser ukoll ir-rapport b[ala sinjal po]ittiv g[all-futur tal-ekonomija Maltija.
Il-Kamra Maltija g[allIntrapri]i }g[ar u Medji (GRTU) fissret id-de/i]joni tal-Kummissjoni Ewropea li ter;a’ tpo;;i lil Malta f’sitwazzjoni ta’ excessive deficit procedure b[ala de/i]joni [a]ina [afna g[al Malta li se tag[ti messa;; ikrah lill-investituri fi ]mien li hu diffi/li. Il-GRTU qalet li din idde/i]joni li setg[et ;iet evitata kieku l-mexxejja politi/i Maltin u rappre]entanti talimsie[ba so/jali wrew aktar maturita fil-mod kif jindirizzaw kwistjonijiet importanti ta’ natura ekonomika u so/jali. Hu n-nuqqas ta’ ftehim fuq livell nazzjonali dwar programm serju ta’ riformi li qieg[ed kull darba iwaqqa’ lill-pajji]na f’din issitwazzjoni kerha. Il-GRTU fakkret kif Malta di;à g[addiet minn din l-esperjenza fl-2004 sal-2007 u g[al darb’o[ra bejn l-2009 u l-2012. Il-GRTU ssostni li jekk din il-kwistjoni ma ting[atax l-attenzjoni massima u l-ur;enza u l-prijoritá kollha li titlob, lil hinn minn kull weg[da o[ra elettorali li setg[et saret, is-sitwazzjoni ta’ tkattir ekonomiku fjakk u nuqqas ta’ [olqien ta’ xog[ol tkompli te[]ien fix-xhur li ;ejjien b’effett negattiv akbar fuq id-deficit finanzjarju. Id-de/i]joni talKummissjoni Ewropea hi de/i]joni [a]ina u dannu]a g[al Malta u titfa’ lil pajji]na lura g[ax twassal messa;; negattiv fi ]mien diffi/li. G[alhekk importanti li Gvern, Oppo]izzjoni, imsie[ba so/jali u so/jetá /ivili nqumu g[all-isfida u neg[lbuha. F’din is-sitwazzjoni, ilGRTU ressqet talba b’ur;enza li/-Chairman talMCESD biex isejja[ laqg[a tal-MCESD biex ikun diskuss il-Country Specific Report dwar Malta u l-impatt ta’ tqeg[id ta’ Malta ta[t excessive deficit procedures u biex limsie[ba so/jali jaqblu fuq pjan ta’ azzjoni li jwassal biex Malta te[les darba g[al dejjem minn sitwazzjoni fejn pajji]na die[el u [iere; ta[t excessive deficit procedures.
IN-NAZZJON Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
4 Lokali
Is-suldati vittmi wkoll tat-transfers mill-Gvern Laburista minn Neil Camilleri u Matthew Bonett
Mal-lista ta’ setturi, dipartimenti u awtoritajiet fejn il[addiema qed jing[ataw transfers mill-Gvern Laburista issa qed jing[aqdu wkoll il-Forzi Armati ta’ Malta. IN-NAZZJON jista’ ji]vela li fl-a[[ar jiem u ;img[at in[ar;u diversi transfers lil suldati Nazzjonalisti li kienu stazzjonati f’Kastilja u fil-Palazz Il-Belt. F’Kastilja biss, ing[ataw talinqas seba’ transfers. Waqt li ng[ataw numru ta’ transfers o[rajn, ma[sub ikbar, fil-Palazz tal-President. Hu /ar daqs il-kristall li dan kollu sar wara li l-Partit Laburista reba[ l-elezzjoni ;enerali u l-Prim Ministru Joseph Muscat da[al fl-uffi//ju tieg[u f’Kastilja. Sorsi ta’ min jorbot fuqhom qalu li dawn is-suldati li tne[[ew minn Kastilja u l-Palazz intbag[tu jag[mlu xog[ol ie[or fil-Barracks ta’ {al Far. Minna[a l-o[ra, is-suldati Laburisti li kienu stazzjonati f’Kastilja, in]ammu kollha. Jirri]ulta li dan i/-/aqliq sar kontra qalb dawn is-suldati, li ma jistg[ux jifhmu g[alfejn intbag[tu post ie[or wara numru ta’ snin iservu f’Kastilja u lPalazz. U dan aktar u aktar meta ma ng[ataw l-ebda spjegazzjoni. Sadattant, jidher li hemm na[a o[ra g[al din l-istorja. Dan g[aliex fil-Barracks ta’ {al Far, fejn hu bba]at l-Ewwel Ri;ment tal-Forzi Armati, hemm nuqqas ta’ Bumbardieri, u suppost li wasal i]-]mien tal-promotions. I]da jidher li minflok jag[ti
promotions lil min wasal g[alihom u [aqqu, il-Gvern Laburista qed ju]a lil dawn is-suldati Nazzjonalisti li ne[[a minn Kastilja u l-Palazz biex, skont listess vittmi ta’ dawn it-transfers, “jimla’ t-toqob”. U lil dawk li suppost jing[ataw promotion qalulhom li “g[alissa mhux se jil[qu”. Dan ifisser li bl-istess azzjoni, il-Gvern ta’ Joseph Muscat qed iwe;;a’ ]ew; gruppi ta’ nies – lil dawk li wara snin ta’ servizz /aqlaqhom minn posthom kontra qalbhom min[abba t-twemmin politiku tag[hom, u lil dawk li waslu g[al promotion, imma sab mezz kif i/a[[adhom minnha. Sadattant, jidher li qed isir ta[wid kbir fl-armata. Il-;img[a li g[addiet suldat li dan l-a[[ar ing[ata promotion g[al Sur;ent intbag[at fil-kwartieri tal-1 Re;iment f’{al Far, u ftit wara re;a’ ;ie trasferit lejn il-Palazz biex jag[mel g[assa mal-bieb ta’ barra. Dan meta dan it-tip ta’ xog[ol normalment isir minn ranks i]g[ar minn dak ta’ Sur;ent. Dawn it-transfers fil-Forzi Armati jsegwu transfers o[rajn li ng[ataw fil-forzi tal-ordni, fosthom fil-Korp tal-Pulizija, fejn kien hemm min sa[ansitra ntbag[at fl-g[assa ta’ {ad Dingli – li lanqas biss kienet tkun miftu[a – u anke fid-Dipartiment tal-Protezzjoni ?ivili. Dawn ji]diedu mad-90 transfer bl-addo// li [ar;u fir-Residenza San Vin/enz de Paul li qeg[din ikomplu ji]diedu ma’ kull ;urnata.
Il-Ministru Manuel Mallia, responsabbli mill-Forzi Armati ta’ Malta, isellem lir-rekluti ;odda ta’ suldati li dan l-a[[ar issie[bu fl-armata
Twissija dwar programm tal-kompjuter malizzju] Il-Korp tal-Pulizija wissa dwar programm tal-kompjuter malizzju] li qed jag[mel u]u mil-logo talPulizija Maltija u talAsso/jazjoni tal-Pulizija. Sistemi tal-kompjuter li ji;u milquta minn dan il-programm malizzju] juru messa;; ta’ twissija li jg[arraf lil utent li l-kompjuter tieg[u ;ie mblukkat wara li nstab jag[mel attivitá mhux awtorizzata fuq l-internet. L-utent ji;i wkoll mg[arraf li jrid isir [las ta’ multa biex
il-kompjuter ikun jista’ jer;a’ jintu]a. L-utent jinnota wkoll li ma jkunx jista’ ju]a l-kompjuter tieg[u b’mod normali peress li l-attività fuq ilkompjuter tkun iffri]ata jew ma jkunx g[ad g[andu a//ess g[ad-dokumenti tieg[u. Fil-ma;;oranza tal-ka]i, ilkompjuter ma ji;ix mre;;a’ lura g[all-istat ori;inali li kien fiha anke wara li jkunu m[allsa l-flus mitluba. Il-Korp tal-Pulizija av]a li l-ebda a;enzija g[all-infurzar tal-li;i, inklu] il-Korp talPulizija ta’ Malta, ma ji;bor
multi b’dan il-mod. Messa;;i ta’ dawn it-tip huma qarrieqa. Persuni li jir/ievu messa;;i b[al dawn m’g[andhomx i[allsu flejjes. Persuni li kienu mqarrqa b’dawn il-messa;;i u li [allsu xi flejjes huma m[e;;a biex jag[mlu rapport formali mal-Pulizija. S’issa, il-Korp tal-Pulizija ma r/eviex rapporti ming[and persuni li [allsu flejjes wara li s-sistema talkompjuter tag[hom kienet milquta minn dan il-programm malizzju].
IN-NAZZJON
Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
Lokali 5
Gianluca mal-aqwa 10 ta’ BBC Radio 1
Il-Vi/i Kap g[all-{idma fil-Partit Nazzjonalista Beppe Fenech Adami jkellem lill-attivisti tal-PN f’laqg[a lbiera[ fid-Dar ?entrali tal-PN fil-pre]enza tal-Kap il-;did Simon Busuttil, tas-Segretarju :enerali Paul Borg Olivier u l-Assistent Segretarju :enerali Jean Pierre Debono. (Ritratti> John Paul Bonanno)
Maratona ta’ ;bir ta’ fondi b’risq il-PN Inizjattiva ;dida ‘10x10’ biex il-maratona tkun su//ess Il-Partit Nazzjonalista lbiera[ [abbar inizjattivi ;odda b[ala parti millpreparamenti g[all-Maratona :bir ta’ Fondi li l-Partit Nazzjonalista se jorganizza l-{add 9 ta’ :unju. Il-Vici Kap g[all-{idma tal-Partit Beppe Fenech Adami fisser, li l-maratona g[andha sinifikat importanti fiddawl tas-sitwazzjoni finanzjarja li g[addej minnha l-Partit. Meta lbiera[ indirizza laqg[a g[allg[eruq fid-Dar ?entrali tal-Partit Nazzjonalista, il-Vi/i Kap g[all{idma fil-PN Beppe Fenech Adami
[abbar inizjattiva ;dida li fiha qed jitlob l-impenn tan-nies biex din il-maratona tkun wa[da ta’ su//ess. Wa[da mill-inizjattivi hi msej[a ‘10x10’, fejn kull persuna qed ti;bor €10 ming[and 10 persuni . In -nies li qed jag[mlu dan il-;bir huma awtorizzati, u ji;u identifikati b’tag apposta. F’din l-istess attivitá tkellem il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil, li [e;;e; lil kul[add biex ja[dem b’aktar entu]ja]mu u ener;ija. Dwar is-sitwazzjoni finanzjarja hu qal li l-PN ppre]entata il-Kummissjoni
tal-Finanzi u Entitajiet Kummer/jali tal-partit immexxija minn Raymond Bugeja. Is-Segretarju :enerali tal-PN, Paul Borg Olivier, sa[aq li dan hu lmument biex kul[add jipparte/ipa, g[ax kul[add g[andu jemmen filPartit Nazzjonalista – partit li qed ji;;edded. Paul Borg Olivier irringrazzja lil dawk pre]enti tal-appo;; li dejjem urew lejh, issa li ftit tal-;ranet o[ra jtemm il-kariga tieg[u ta’ Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista.
}ag[]ug[ isofri ;rie[i gravi f’in/ident b’mutur }ag[]ug[ ta’ 28 sena minn San :iljan sofra ;rie[i gravi, imma ma jinsabx filperiklu tal-mewt f’[abta bejn il-mutur tieg[u tat-tip Daelim VJ125 u karozza Renault Megane li kienet misjuqa minn mara ta’ 31 sena residenti Marsaskala.
L-in/ident se[[ g[all-[abta tad-9.15 a.m. fi Triq l-Abate Rigord, f’Ta’ Xbiex. Il-Pulizija marret immedjatament fuq ilpost u ssej[et ukoll ambulanza li [adet lirra;el l-Isptar Mater Dei, biex jing[ata l-kura me[tie;a.
G[alkemm ilEurovision g[adda u mar, il-fenomenu ta’ Gianluca Bezzina xorta jibqa’ jsa[[ar b’konferma wara l-o[ra tal-element millaktar ori;inali li kellha lkanzunetta tieg[u Tomorrow. Fl-a[[ar sig[at waslet ukoll il-konferma ta’ kemm mar tajjeb Gianluca fil-Festival tal-Eurovision li sar f’Malmo, partikularment fis-Semi Finali. Dan hekk kif inhargu l-placings uffi/jali mill-organizzaturi tal-Eurovision. Hawnhekk jidher /ar illi Tomorrow kienet l-aktar kanzunetta favorita mal;urija fit-tieni Semi Finali tal-Eurovision, b’Gianluca jikklassifika fl-ewwel post, sa[ansitra qabel ilkanzunetta tal-Azerbaijan. Fil-finali l-kantant Malti kellu ri]ultat mill-aktar po]ittiv. B’120 punt, Tomorrow kklassifikat fit8 post tal-Eurivision, fejn 22 pajji] minn 39 taw xi punti lil pajji]na. Issa s-su//essi jidher li se jkomplu g[al Gianluca. Tant li din il-gimgha issilta Tomorrow da[let fitTop Ten ta’ wa[da millaktar klassifi/i popolari fir-Renju Unit – l-Indie Top 30 ta’ BBC Radio 1. Aktar kmieni Tomorrow ikklassifikat ukoll filBBC’s Top 40. Dan kien ukoll frott talfatt illi r-rizultat ta’ Gianluca fil-Festival kien l-aqwa ri]ultat ta’ Malta fil-Eurovision Song Contest sa mill-2005, ji;ifieri tmien snin ilu, meta Malta kienet klassifikat fit-tieni post.
IN-NAZZJON Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
6 Lokali
Tliet sa/erdoti Irlandi]i b’kun/ert f’Malta Attività mill-Knisja biex titfakkar is-Sena tal-Fidi Fl-okka]joni tas-Sena talFidi, il-Knisja f’Malta qed torganizza kun/ert bissehem ta’ tliet tenuri ta’ fama internazzjonali mag[rufa b[ala ‘The Priests’. Dawn huma Fr Martin O’Hagan, Fr Eugene O’Hagan u Fr David Delargy, ilkoll sa/erdoti Kattoli/i mill-Irlanda ta’ Fuq. Din hi l-ewwel darba li ‘The Priests’ se jag[tu kun/ert f’Malta. Il-kun/ert se jsir nhar il-:img[a 21 ta’ :unju 2013, fl-Istitut Kattoliku, il-Furjana, fis7.30 p.m. Il-kun/ert ‘The Priests in Malta’ jinkludi s-sehem tassoprano Maltija Gillian Zammit li se tkun qed tkanta mat-tliet tenuri. Il-kun/ert se jitmexxa minn Fergus Sheil, li hu d-direttur mu]ikali ta’ ‘The Priests’. L-orkestra se tkun iffurmata minn disa’ mu]i/isti Maltin. Ir-repertoire g[al dan il-kun/ert jinkludi mu]ika klassika u kontemporanja, fosthom ‘You raise me up’, ‘Funiculi Funicula’, ‘Bring Him Home’, ‘Pie Jesu’, ‘You’ll never walk alone’, ‘Amazing Grace’, ‘Ave Maria’ u ‘Panis Angelicus’. It-trio ta’ tenuri Irlandi]i ilhom ikantaw flimkien mis-snin sebg[in, meta kienu g[adhom studenti filKulle;; St MacNissi flIrlanda. Fl-2008 huma ffirmaw ftehim mal-kumpanija
tad-diski SonyBMG u [ar;u l-ewwel album f’Novembru tal-istess sena. Hu ng[ataw il-privile;; li jirrekordjaw dan l-album fil-Ba]ilika ta’ San Pietru, il-Vatikan. Dan l-album blisem ‘The Priests’ jinbieg[ f’aktar minn tletin pajji] u sal-lum inbieg[u aktar minn miljun kopja flIrlanda biss. Huma rrekordjaw ]ew; albums o[ra li wkoll kisbu su//essi kbar u numru ta’ awards. Dawn huma l-album bl-isem ‘Harmony’ u l-album ‘Noel’ b’innijiet tal-Milied. Is-su//ess mu]ikali ta’ ‘The Priests’ [adhom f’diversi pajji]i madwar id-dinja biex jag[tu numru ta’ kun/erti, fosthom flIngilterra, fl-Italja u fl-Istati Uniti. Madanakollu huma jistqarru li l-prijorità tag[hom tibqa’ dejjem ilministeru tas-sa/erdozju u l[idma pastorali li jwettqu fil-parro//i tag[hom. Ilmessa;; tag[hom permezz tal-kant u l-mu]ika huwa inti] li jmur lil hinn minn kull reli;jon u kultura, u g[andu l-g[an li jwassal ittama u l-pa/i madwar iddinja. Il-biljett g[all-kun/ert ‘The Priests in Malta’ jistg[u jinxtraw mill-booking office tal-Istitut Kattoliku jew mis-sit elettroniku www.istitutkattoliku.com.
Waqt il-konferenza tal-a[barijiet organizzata mill-GO plc flimkien mal-Istitut tal-:urnalisti Maltin (I:M). Mix-xellug – Yiannos Michaelides, Il-Kap E]ekuttiv, GO plc, Malcolm J. Naudi, i/-Chairman tal-I:M u Joe A. Vella, Segretarju :enerali tal-I:M
GO tisponsorja l-kategorija ta’ ;urnali]mu stampat GO, il-fornitur ewlieni ta’ komunikazzjoni u divertiment f’Malta, g[adha kemm ing[aqdet mal-Istitut tal:urnalisti Maltin (I:M) biex tisponsorja l-kategorija ta’ :urnali]mu Stampat – Features tat-23 edizzjoni talMalta Journalism Awards (MJA). L-Awards huma organizzati fuq ba]i annwali millIstitut tal-:urnalisti Maltin (I:M). B’kollox hemm 16-il kategorija u dik tal:urnali]mu Stampat – Features hi fost l-aktar kompetittivi u tiffoka fuq ilkun/ett li ji;u ppremjati l;urnalisti li permezz ta’ xog[ol li jkun ;ie ppubblikat is-sena pre/edenti, ikunu taw kontribut lejn it-titjib tal-professjoni tal-;urnali]mu f’Malta. Il-;urnali]mu tal-features jitqies b[ala ;urnali]mu ta’ kwalità, ta’ valur g[oli u, fiddawl ta’ kompetizzjoni qawwija minn siti tal-a[barijiet onlajn, g[andu rwol importanti [afna fl-industrija tala[barijiet tal-lum. Dan jinkludi kemm gazzetti kif ukoll rivisti. B’kuntrast ma’ stejjer ‘hard news’ li jirrappurtaw laktar a[barijiet re/enti, stejjer tal-features huma kklassifikati b[ala ‘soft news’ u huma elementi ta’ kontenut popolari
f’gazzetti, rivisti u aktar. Kittieba ta’ features jag[tu lill-qarrejja tag[hom informazzjoni f’format aktar divertenti. Il-qarrejja jie[du pja/ir bi stejjer ta’ dan it-tip peress li jag[tu [arsa fil-fond lejn issu;;ett. Meta kien qed jitkellem dwar is-s[ubija bejn i]-]ew; entitajiet waqt konferenza tala[barijiet li saret l-uffi//ju ewlieni ta’ GO fil-Marsa, ilKap Kap E]ekuttiv ta’ GO, Yiannos Michaelides, qal: “A[na kburin li ng[aqadna mal-Istitut tal-:urnalisti Maltin (IGM) u qed nissie[bu ma’ dan l-avveniment ferm presti;ju] – Il-Malta Journalism Awards 2013. Hu tassew ta’ sodisfazzjon g[alina li qed nappo;;jaw lill-I:M fil-[idma tieg[u biex ji;i rrikonoxxut ;urnali]mu ta’ kwalità hawn Malta u ppremjati investigazzjonijiet ta’ prin/ipji g[oljin, talent straordinarju u l-kompetenza min-na[a tal-parte/ipanti li jag[mlu parti mill-komunità tal-midja lokali.” I/-Chairman tal-I:M, Malcolm J. Naudi, laqa’ lil GO u qal li issa GO se ting[aqad mad-diversi korpi uffi/jali, kumpaniji privati u pubbli/i li jisponsorjaw ilMalta Journalism Awards.
“Grazzi g[all-appo;; ta’ dawn l-entitajiet, l-I:M hu f’po]izzjoni tajba biex isa[[a[ il-livell tal;urnali]mu fix-xena lokali billi jtejjeb l-esperjenza po]ittiva tal-qarrejja u fl-ist-
ess [in jipprovdi pjattaforma unika fejn ji;u promossi lkapa/itajiet ;urnalisti/i u lkompetenza tax-xandara tala[barijiet u korrispondenti lokali. M’hemm l-ebda dubju li b[al fi snin pre/edenti, ilparte/ipanti tal-MJA se jag[mlu lil Malta kburija u se jer;g[u jiksbu ri]ultati tajbin fid-diversi kategoriji.” Mill-bidu tieg[u fl-1990, lavveniment tal-Malta Journalism Awards kiber flistatura u issa jirrifletti ssofistikazzjoni u l-professjonali]mu tal-;urnali]mu f’Malta. L-I:M ir/ieva 56 sottomissjoni minn ;urnalisti lokali u professjonisti o[ra tal-midja g[all-parte/ipazzjoni f’din l-edizzjoni talMalta Journalism Awards. Dawk li ;ew innominati filkategorija ta’ :urnali]mu Stampat – Features huma Lino Bugeja (Sunday Times), Kristina Chetcuti (Sunday Times), Claudia Calleja (Times), Chris Peregin (Times) u Clinton Sammut (In-Nazzjon).
Puttinu Cares innominat g[all-Premju g[a/-?ittadin Ewropew 2013 Puttinu Cares for Children Cancer Support Group kien nominat g[all-Premju g[a/?ittadin Ewropew 2013. Innominazzjoni kienet iffirmata mill-Membri Parlamentari Ewropej David Casa u Joseph Cuschieri. Il-;urija nazzjonali li evalwat in-nomina kienet mag[mula mill-Membri Parlamentari Ewropej Claudette Abela Baldacchino, David Casa, Joseph Cuschieri, Roberta Metsola
Tedesco Triccas u Marlene Mizzi. Il-Premju g[a/-?ittadin Ewropew 2013 kien imniedi mill-Parlament Ewropew fl2008 b[ala rikonoxximent talkisbiet e//ezzjonali millEwropej b[al attivitajiet li jiffa/ilitaw kooperazzjoni bejn il-fruntieri fi [dan l-UE jew li jippromwovu l-integrazzjoni bejn i/-/ittadini u lIstati Membri jew attivitajiet li jirriflettu l-valuri mnaqqxa fil-Karta tad-Drittijiet
Fundamentali tal-Unjoni Ewropea. Puttinu Cares for Children Cancer Support Group twaqqaf uffi/jalment fl-2002. B[ala organizzazzjoni nongovernattiva li ma tag[milx qlig[, Puttinu Cares tirrappre]enta l-[ti;iet tat-tfal milquta mill-kan/er u l-familji tag[hom, torganizza kampanji biex jitwaqqaf netwerk ta’ kura u appo;;, tippromwovi mudelli tajbin ta’ kura u toffri appo;; lill-familji.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
Lokali 7
€4,650 multa u konfiska tal-li/enzja min[abba ka//a illegali Carl Borg ta’ 30 sena mill-Mellie[a kien immultat €4,650, u kellu lli/enzja tieg[u g[all-ka//a konfiskata g[al perjodu ta’ tliet snin, bil-Qorti tordna l-konfiska tal-o;;etti kollha li hu kellu fil-pussess tieg[u dakinhar. Borg ma kienx ammetta li dakinhar wettaq reat ta’ ka//a f’ri]erva naturali meta kien fil-kumpanija ta’ Christian Gauci ta’ 27 sena mill-Mellie[a. Gauci kien ammetta mill-ewwel u kien ;ie mmultat €4,658 u kellu l-li/enzja tieg[u g[allka//a konfiskata g[al perjodu ta’ tliet snin. Dan wara li f’jum il{add tat-18 ta’ April li g[adda mar g[all-ka//a firri]erva naturali Foresta 2000, fl-akkwati mag[rufa
wkoll b[ala l-G[adira fillimiti tal-Mellie[a. Il-Qorti preseduta millMa;istrat Anthony Vella qalet li mill-provi prodotti u mill-filmati pprovduti hemm evidenza bi]]ejjed biex Borg jinstab [ati. Filka] ta’ Gauci, hu kien di;à nstab [ati f’]ew; okka]jonijiet o[ra b’rabta ta’ reati tal-ka//a fl-2006 u fl-2008. Carl Borg instab [ati li fit-18 ta’ April 2013, g[all[abta tas-sieg[a u nofs ta’ waranofsinhar, fil-limiti tal-Mellie[a, ]amm jew ;arr arma tan-nar li kienet ikkargata f’xi post fejn mhux permess l-isparar fuq il-ka//a u li kka//jaw jew ippruvaw jikka//jaw xi g[asfur f’santwarju talg[asafar.
Konfermata sentenza ta’ [abs g[all-qtil tal-kelba Gaia Il-Qorti tal-Appell Kriminali kkonfermat sentenza mog[tija mill-Qorti tal-Ma;istrati u g[alhekk ikkundannat lil Joseph Galea, ta’ 60 sena millBirgu, disa’ xhur [abs. IlQorti tal-Appell i]da naqqset il-multa ta’ €20,000, g[al wa[da ta’ €4,000. Hu nstab [ati li [aqar u qatel lill-kelba Gaia, kelba tar-razza boxer, li kienet instabet mormija [ajja fi skip nhar it-30 ta’ Settembru, tal-2011. Il-kelba kienet ilha f’dan l-iskip 12-il sieg[a. Il-kelba kienet mardet bis-sandfly madwar ;img[a qabel twaddbet fi skip u kienet fi stat [a]in [afna.
L-Avukat David Camilleri fl-appell kien qal li min[abba n-nuqqas ta’ livell ta’ intelli;enza tieg[u, Galea ma rax triq o[ra [lief li jiddisponi mill-kelba hu stess, g[ax ma kellux flus biex je[odha g[and veterinarju. Hu lanqas ma kien jaf li seta’ jag[mel u]u minn servizzi provduti mill-Gvern. Galea kien ammetta millewwel l-akku]i mi;jubin filkonfront tieg[u. Il-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Fabian Fleri, li fix-xhieda tieg[u kien sa[aq kemm-il darba li l-iskips qeg[din biex jintrema liskart u mhux biex jintremew l-annimali.
Ma jirri]ultawx allegazzjonijiet ta’ tiri sparati f’g[alqa Tfittxija min-na[a talPulizija f’g[alqa fil-Qrendi li hi proprjetà ta’ missier ilKuntistabbli Mario Portelli, wara li dan allega li kienu sparati 33 tir fuq si;ra, ma tat ebda ri]ultat minn tfittxijiet u testijiet forensi/i li saru fuq listess si;ra. Dan [are; mix-xhieda talIspettur Raymond Cassar meta kompliet il-kumpilazzjoni tal-Avukat David Gatt, eks Spettur tal-Pulizija u llum Avukat, li qed ji;i akku]at b’konessjonijiet ma’ diversi reati fosthom bil-hold up filBank HSBC ta’ {al Balzan u attentat ta’ hold up fi/-?entru tal-HSBC f’{al Qormi. L-Avukat David Gatt, ta’ 42 sena minn Birkirkara, qed jiffa//ja 14-il akku]a, fosthom li organizza g[aqda ta’ kriminali li wettqu w[ud millakbar hold ups li saru f’pajji]na, anke jekk il-parti lkbira tag[hom kienu fallew. Gatt qed ji;i mixli wkoll b’kompli/ità f’reati kriminali li jinkludu l-attentat ta’ hold up fuq sid tal-istabbiliment Gold Market f’{’Attard nhar il-:img[a 3 ta’ D/embru tal2010, il-hold up li kien wassal
g[al serqa ta’ kwa]i miljun ewro mi/-?entru tal-HSBC f’{al Balzan fit-30 ta’ Novembru tal-2007, li kien kompli/i fl-attentat ta’ serqa mill-Kwartieri ?entrali talHSBC f’{al Qormi, kif ukoll b’sehem f’attentat ta’ serq fuq vann tal-kumpanija Security Service Malta Limited, li kien se[[ f’Santa Venera f’Jannar tal-2009.
kulur u t[ossha nervu]a. F’daqqa wa[da nstema’ le[en jg[id, “ersqu, ersqu, ma rridu xejn ming[andkom.” Borg qal li kienu [amsa, u li dawn kollha kellhom wi//hom mg[ammad. Wie[ed qag[ad fejn il-bieb ta’ barra u ie[or mag[hom, filwaqt li t-tlieta l-o[ra da[lu mal-Manager fejn kien hemm is-safe, ovvjament, g[all-flus.
Minkejja li l-Pulizija spi//aw biex anke qatg[u s-si;ra biex jag[mlu testijiet fuqha, ma kien irri]ulta xejn Mario Portelli kien qal lillPulizija li xi [add kien spara t-tiri mid-dura, u li dawn kienu 33 tir. I]da minkejjja li l-Pulizija spi//aw biex anke qatg[u s-si;ra biex jag[mlu testijiet fuqha, ma kien irri]ulta xejn. Xhud ie[or kien Paul Borg li qal li fil-;urnata li sar ilhold up fil-ferg[a tal-HSBC f’{al Balzan, hu kien quddiem kaxxiera biex isarraf /ekk. Ftit mumenti wara li mar g[and il-kaxxiera, raha li qisha kienet qed tibdel il-
Dan kollu dam xi kwarta u ftit wara qabdu u telqu. Hu qal li l-[amsa li huma kienu armati b’pistola. Mistosqi mill-Avukat Joseph Giglio, li qed jidher g[all-akku]at, jekk jafx lillAvukat David Gatt, Borg qal li mhux talli ma jafux, talli lanqas qatt ma kien sema’ bih. Qal li mhux talli hekk, talli lanqas biss kien jaf g[aliex kien mar il-Qorti. Ilkumpilazzjoni mistennija tkompli fid-9 ta’ Lulju li ;ej.
IN-NAZZJON Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
8 Parlament
Jitlob g[al diskussjoni dwar l-effett tat-traffiku fuq is-sa[[a Id-Deputat Nazzjonalista Toni Bezzina qal li kien se jag[mel talba lill-Kumitat Permanenti dwar l-Affarijiet So/jali biex janalizza s-sitwazzjoni tat-traffiku f’pajji]na u l-effett fuq isso/jetà. Hu qal li ma g[andu jkun hemm l-ebda tnaqqis fl-ispi]a li t[alli effett fuq is-sa[[a tal-poplu. Id-Deputat Nazzjonalista tkellem dwar l-in/ident li se[[ f’Tal-Barrani dan la[[ar wara li d-dwal tattraffiku tal-junction f’din ittriq ma kinux jiffunzjonaw. Kellu jinqala’ in/ident fatali tat-traffiku biex saru t-tiswijiet me[tie;a. Hu staqsa g[aliex aktar minn 24 sieg[a wara li ma kinux jiffunzjonaw, dawn id-dwal ma kinux mibdula. Staqsa wkoll jekk hemmx monitora;; dwar [sarat li jista’jkun hemm biex isiru t-tiswijiet immedjati. Toni Bezzina staqsa x’inhi l-po]izzjoni ta’ Transport Malta u tal-Ministru Joe Mizzi dwar dan in-nuqqas. Id-Deputat Nazzjonalista qal li filwaqt li qabel l-elezzjoni kienet issir [afna kritika mill-Partit Laburista dwar il-kon;estjoni tat-traffiku, illum waqa’ fil-muta. Staqsa g[aliex ittie[det idde/i]joni biex il-Pulizija tatTraffiku jitne[[ew minn punti strate;i/i. Esprima ttama tieg[u li de/i]jonijiet b[al dawn ma tti[dux biex jag[mlu tajjeb g[a]-]idiet li kien hemm fin-numru ta’ ministeri. Toni Bezzina g[amel mistoqsiijiet o[rajn, fosthom dwar id-de/i]joni biex ma jsirx il-pro;ett tal-parke;; f’Tas-Sliema li kien ippjanat
mill-amministrazzjoni pre/edenti. Appella lillGvern biex flimkien malOppo]izzjoni jimpenja ru[u [alli jara li s-sa[[a tal-poplu ti;i qabel kull interess ie[or. Tkellem ukoll id-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea. Hu rrifera g[ar-realtà so/jali li hemm fil-lokalità ta’ San Pawl il-Ba[ar fejn hemm komunità m[allta b’nies ta’ diversi nazzjonalitajiet, twemmin u kulturi kif ukoll nies Maltin li ;ejjin minn diversi lokalitajiet o[rajn f’pajji]na. Dan it-ta[lit i[alli effett fuq is-so/jetà. Din irrealtà titlob g[ajnuna lill-istess so/jetà fid-diversi livelli tag[ha biex ikun hemm integrazzjoni. ?ensu Galea tkellem dwar il-pro;ett imsejja[ comunity integration li permezz tieg[u it-tfal jing[ataw l-opportunità li jintegraw. Attivitajiet b[al dawn juru r-realtajiet li hemm fil-lokalità. Id-Deputat Nazzjonalista qal li ltaqa’ ma’ persuni li ma jridux ja//ettaw din irrealtà. Ikun tajjeb li dawn ilpersuni jifhmu li m’hu se jkun hemm ebda sitwazzjoni fejn persuni, g[ax meqjusa differenti, ma jit[allewx jiffurmaw parti mill-komunità. ?ensu Galea qal li jag[mel tajjeb i/-?entru A//ess, u hekk g[andu jag[mel kulmin g[andu po]izzjoni li jinfluwenza, li jara li ssir lintegrazzjoni. Dan qed isir b’su//ess fl-Iskola Primarja ta’ San Pawl il-Ba[ar. Id-Deputat Nazzjonalista tkellem ukoll fuq il-Jum dwar tal-Li;i Marittima u fa[[ar ir-rikonoxximent li ng[ata lil persuni li taw sehem qawwi f’dan is-settur.
L-impjieg li nstab lill-persuni bi b]onnijiet spe/jali jvarja u jinkludi xog[ol klerikali
64 persuna b’di]abbiltà jsibu impjieg permezz tal-ME2 58 persuna b’di]abbiltà sabu impjieg part-time waqt li sitt persuni b’di]abbiltà sabu impjieg full-time wara li [adu sehem fil-pro;ett ME2. Barra minn hekk 37 persuna b’di]abbiltà bdew jattendu xi studju post sekondarju\terzjarju. Marie Louise Coleiro Preca, il-Ministru g[all-Familja u sSolidarjetà So/jali qalet dan bi twe;iba g[al mistoqsija
parlamentari li saret midDeputat Nazzjonalista Mario Galea. Hi fissret li l-64 persuna li sabu impjieg bdew ja[dmu ma’ kumpaniji privati u 15 minnhom bdew ja[dmu malkoperattiva ME2 li toffri diversi servizzi lil numru ta’ entitajiet pubbli/i. L-impjieg li nstab ivarja bejn data inputting, fis-sales, xog[ol ;ewwa fabbriki tal-
manifattura, xog[ol ta’ ippakkjar u ta’ tindif u o[rajn. Il-Ministru Coleiro Preca ]iedet li l-ma;;oranza tal-persuni li [adu sehem fil-pro;ett ME2 kellhom problemi ta’ sa[[a mentali. Il-pro;ett ma g[amel l-ebda distinzjoni bejn persuna b’di]abbiltà u o[rajn, ;aladarba kienet eli;ibbli li tibbenefika mill-istess pro;ett.
Ebda pjan g[al venture capital fund dwar ir-ri/erka M’hemmx pjani g[al venture capital fund biex jiffinanzja pro;etti fil-qasam tar-ri/erka u l-innovazzjoni. Dan qalu Chris Cardona, ilMinistru g[all-Ekonomija, lInvestiment u l-Intrapri]i }g[ar bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista
Claudio Grech. Il-Ministru Cardona qal li b[alissa l-Malta Enterprise di;à toffri numru ta’ in/entivi biex tassiti lillintrapri]i jag[mlu xog[ol ta’ ri/erka, ]vilupp u innovazzjoni, fosthom, l-iskemi tal-EUREKA u EUROSTARS kif ukoll
in/entivi abba]i ta’ krediti ta’ taxxa fuq investiment f’dan il-qasam. Hu ]ied li l-Kunsill Malti g[ax-Xjenza u t-Teknolo;ija (MCAST), responsabbli mill-qasam tar-ri/erka u linnovazzjoni, joffri skema ta’ kummer/jalizzazzjoni g[all-intrapri]i.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
Parlament 9
L-Att dwar il-Medi/ini attira diversi kumpaniji farma/ewti/i lejn Malta L-Abbozz ta’ Li;i li jemenda l-Att dwar il-Medi/ini g[adda mill-istadju tat-Tieni Qari wara dibattiti f’numru ]g[ir ta’ seduti. Dan l-abbozz se jkompli jkun diskuss filKumitat Permanenti g[allKonsiderazzjoni ta’ Abbozzi ta’ Li;ijiet. Id-Deputat Nazzjonalista Joe Cassar qal li l-att kien strumentali biex jattira diversi kumpaniji farma/ewti/i lejn Malta g[ax stabbilixxiet regolamentazzjoni tajba. Hu qal li hawn qbil dwar il[tie;a li [add m’g[andu j[addem spi]erija minn fuq linternet jekk ma jkunx li/enzjat. Pass b[al dan se jassigura li s-sa[[a pubblika se tkun im[arsa. Joe Cassar stqarr li g[andu jkun hemm spi]jar f’kull [in meta tkun miftu[a spi]erija. Id-Deputat Nazzjonalista qal li l-ispi]jar jista’ jiddispensa medi/ina fuq ri/etta minn tobba fl-Unjoni Ewropea. Hu nnota b’sodisfazzjon s-sej[a lura ta’ medi/ini li setg[u kienu falsifikati. Godfrey Farrugia, ilMinistru tas-Sa[[a qal li li;i
nnifisha hi wa[da li, g[alkemm hi teknika, to[loq i/-checks and balances biex tara li l-obbligi jkunu affettwati. Il-Gvern [ares lejn il-futur u da[al f’affarijiet iktar moderni f’dak li g[andu x’jaqsam ma’ preskrizzjoni ta’ medi/ini permezz tatteknolo;ija tal-informazzjoni. Fl-a[[ar mill-a[[ar, permezz ta’ din il-li;i, se jgawdi l-konsumatur biex jikseb ilmedi/ini bl-aktar mod effi/jenti. Din hi li;i komprensiva biex t[ares il-kompetittività. Barra minn hekk, fis-seduta tal-biera[ kompliet ukoll iddiskussjoni, fi stadju tat-Tieni Qari, dwar l-Abbozz ta’ Li;i biex jemenda l-Kodi/i ?ivili. Id-Deputat Nazzjonalista Deo Debattista, fost o[rajn, qal li persuni trans-sesswali g[andhom jidde/iedu huma stess dwar l-identità tag[hom. Hu jemmen li persuna transgender, wara li tkun g[arfet l-istat tag[ha, g[andha dritt li tkun identifikata ma’ dak l-istat u sa[aq biex dawn il-persuni ma jibqg[ux ibatu. Id-Deputat Nazzjonalista Chris Said jiddeskrivi dawn l-
emendi b[ala pass ie[or biex il-li;ijiet Maltin ikunu tali li ma jippermetux l-ebda diskriminazzjoni. Hu fakkar kif is-sena li g[addiet ]diedu lpieni g[al min jag[mel reat instigat minn mibeg[da dwar orjentazzjoni sesswali fuq persuna. Bidla o[ra kienet it-twessig[ fir-responsabbiltajiet talKummissjoni Nazzjonali dwar l-Ugwaljanza. Chris Said appella biex fi stadju ta’ kumitat ikun hemm emendi biex persuna jkollha dritt li tkun taf jekk is-sie[eb jew sie[ba tag[ha hux trans-gender jew le. Intant aktar qabel, lOppo]izzjoni vvutat malGvern favur mozzjoni g[arratifika tal-Protokoll tatTrattat tal-Unjoni Ewropea kif ukoll tat-Trattat tal-Funzjoni tal-Unjoni Ewropea dwar itt[assib tal-poplu Irlandi] rigward it-Trattat ta’ Lisbona. Il-mozzjoni, li tressqet millPrim Ministru Joseph Muscat, g[addiet b’mod unanimu wara interventi li saru millPrim Ministru stess, midDeputat Nazzjonalista Carm Mifsud Bonnici u midDeputat Laburista Chris Fearne.
509 intrapri]i ]g[ar meg[juna permezz tal-iskema Jeremie 509 intrapri]i ]g[ar u medji
(SMEs) kienu meg[juna permezz tal-iskema JEREMIE immexxija mill-Bank of Valletta bejn Mejju tal-2011 u April ta’ din is-sena. Flewwel erba’ xhur ta’ din issena kienu meg[juna 81 SME. Dan irri]ulta minn dokument li tqieg[ed fuq il-Mejda
tal-Kamra mill-Ministru Chris Cardona bi twe;iba g[al informazzjoni mitluba midDeputat Nazzjonalista Jason Azzopardi. B’kollaborazzjoni ma’ Bank of Valletta, ilKummissjoni Ewropea introdu/iet il-pakkett finanzjarju JEREMIE li hu fa/ilità ta’ self ta’ €50 miljun, inten-
zjonata biex jing[ata appo;; lil intrapri]i micro, ]g[ar u medji [alli jnaqqsu d-diffikultajiet tag[hom fil-kisba talfinanzi. Permezz ta’ din liskema, l-SMEs (fuq medja) jibbenefikaw minn rata ta’ skont ta’ madwar 1 fil-mija fir-rati tal-interess u minn prerekwi]iti ta’ sigurtà imnaqqsa.
Il-Ministru Coleiro Preca ttawwal il-[in biex twie;eb mistoqsijiet supplimentari Is-sessjoni tal-mistoqsijiet parlamentari tal-biera[ kienet dominata minn twe;ibiet li saru minn Marie Louise Coleiro Preca, ilMinistru g[all-Familja u sSolidarjetà So/jali g[al xi mistoqsijiet supplimentari. Ori;inarjament id-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi g[amel numru ta’ mistoqsijiet f’wa[da dwar tfal li jing[ataw [arsien f’istituti jew ma’ foster parents. Minn mistoqsijiet supplimentari li saru mid-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea u mill-Whip tal-Grupp Parlamentari Laburista Carmelo Abela, il-Ministru Coleiro [adet kwa]i l-[in kollu tal-mistoqsijiet parlamentari, jew a[jar 22 minuta minn nofs sieg[a allokati g[all-mistoqsijiet. Waqt li l-Ministru Coleiro Preca kienet qed tirrispondi
g[al mistoqsija partikulari li g[amel id-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea, l-Ispeaker tal-Kamra tarRappre]entanti An;lu Farrugia intervjena u appella lill-Ministru biex tikkonkludi. Dan g[ax skont lIstanding Orders talParlament, twe;iba g[al mistoqsija parlamentari m’g[andhiex tkun twila [afna – anzi g[andha tkun kon/i]a u fil-qosor. IlMinistru Coleiro Preca ma [aditx pja/ir b’dan l-intervent u staqsiet jekk g[andhiex tieqaf u tpo;;i bilqieg[da. I]da l-Ispeaker qalilha biex tkompli u ma ttawwalx. Membri millOppo]izzjoni dehru urtati bis-sessjoni tal-biera[ g[ax il-Ministru Coleiro Preca qisu [liet il-[in tad-Deputati Nazzjonalisti biex jag[mlu l-mistoqsijiet tag[hom.
E]empju konkret ta’ kuntratt fuq il-provista ta’ gass jibqa’ fl-g[ama L-Oppo]izzjoni ma kinitx sodisfatta meta talbet lillGvern biex jipprovdi e]empju konkret ta’ kuntratt g[al g[axar snin fuq il-provista ta’ gass mill-privat. Id-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi staqsa lillMinistru Konrad Mizzi biex ipo;;i fuq il-Mejda talKamra mqar dokument wie[ed ta’ kuntratt li dwaru tkellem tant fil-kampanja elettorali u li juri e]empju ta’ ftehim ta’ provista ta’ gass mill-privat bil-prezz
fiss g[al g[axar snin. Il-Ministru Leo Brincat, g[an-nom tal-Ministru Mizzi, wie;eb sempli/iment li numru ta’ kuntratti je]istu b’diversi kundizzjonijiet. Din it-twe;iba ma kkuntentatx lid-Deputat Nazzjonalista. Hu staqsa g[aliex il-Gvern qed isibha diffi/li biex jippre]enta mqar e]empju wie[ed, spe/jalment meta l-Ministru Brincat kien g[adu kemm sa[aq li je]istu [afna e]empji.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
10 Lil hinn minn xtutna
Ir-Renju Unit u l-Italja> il-vot lin-nisa G[addew kwa]i 300 sena minn meta l-I]vezja fl-1718 kienet saret l-ewwel pajji] fl-Ewropa u fid-dinja li ta ddritt tal-vot lin-nisa, g[alkemm g[all-bidu limitat g[all-elezzjonijiet lokali. Minn dakinhar ilmoviment favur dan id-dritt, mag[ruf l-aktar b[ala tasSuffragettes, xtered maddinja kollha. F’Malta wasal biss fl-1947, i]da tajjeb infakkar li kien hemm diversi pajji]i, anki kbar u fl-Ewropa, li b[alna, kien biss fis-snin erbg[in li nnisa ng[ataw id-dritt s[i[ tal-vot, u dawn jinkludu pajji]i b[al Franza, ilBulgarja, il-Jugoslavja (dittatura Komunista), ilPortugall, ir-Rumanija (Komunista wkoll), ilBel;ju, I]rael, il-Kanada (mhux kollha, imma filQuebec biss), il-:appun, i/?ina (Komunista), lAr;entina, il-Messiku (lokali biss), il-Venezwela, il-Gwatemala u l-Italja fl1945, fost o[rajn. 90 sena ilu fl-Italja Dwar l-Italja, wie[ed
irid jg[id li 90 sena ilu e]att, b[al nhar it-Tnejn li ;ej 3 ta’ :unju, fl-1923, il-gvern ;did ta’ Mussolini kien ta ddritt lin-nisa li jivvutaw flelezzjonijiet lokali. {alliha li dan imbag[ad baqa’ fuq il-karta biss, g[ax ir-re;im wara kien abolixxa l-amministrazzjonijet lokali. B’kumbinazzjoni l;img[a d-die[la wkoll ja[bat anniversarju ie[or importanti fil-;lieda tannisa g[all-vot. B[al nhar itTlieta 4 ta’ :unju ta’ 100 sena ilu, fl-1913, ilmoviment tas-Suffragettes fir-Renju Unit (fejn il-vot lin-nisa limitat g[allelezzjonijiet lokali, kien ilu li da[al mill-1869), tilef wa[da mill-akbar attivisti fl-Ingilterra b’mod millaktar tra;iku. Nibda g[alhekk biha. Emily Davison
Emily Wilding Davison kienet attivista militanti fil;lieda tas-Suffra;ju g[annisa. Fil-bidu tas-seklu lie[or waqt it-ti;rijiet ta]]wiemel, l-Epson Derby, fl4 ta’ :unju 1913 ittajret mi]-]iemel tar-Re :or; V, u l-;rie[i serji li ;arrbet wasslu g[all-mewt tag[ha erbat ijiem wara fl-età ta’ 41 sena. Davison kienet studenta tipprometti ferm, l-aktar meta tqis il-limitazzjonijiet
Poster Taljan tas-snin tletin favur id-difi]a tal-mara, i]da kienu g[adhom iridu jg[addu s-snin qabel in-nisa jiksbu d-dritt tal-vot
tan-nisa dak i]-]mien fledukazzjoni. Irnexxielha til[aq g[alliema, imma fl1908 telqet din ilprofessjoni biex tiddedika lilha nfisha totalment g[allWomen’s Social & Political Union (WSPU), li kien kiseb fama b[ala moviment militanti li kien jemmen li kienu je[tie;u tattiki ta’ konfront biex in-nisa jiksbu drittijiet b[all-ir;iel, fuq ta’ quddiem nett dak tal-vot universali. Dan wassal biex Davison kisbet reputazzjoni ta’ attivista mill-aktar militanti u vjolenti. Anzi fuq inizjattivi tag[ha u ming[ajr l-approvazzjoni tal-WSPU, hi kienet spiss tisfratta meetings bi tfig[ ta’ ;ebel u anki [ruq. Infatti hi kienet arrestata g[al offi]i varji mhux inqas minn disa’ darbiet, fosthom fuq attakk vjolenti fuq ra;el li tfixklitu ma/-Chancellor of the Exchequer David L. George. Waqt li kienet qed tiskonta s-sentenzi ta’ [abs li we[let, kemm-il darba wettqet strajk tal-;u[, u kellhom i;eg[luha tiekol bilfors. F’:unju tal-1912 meta kienet fil-[abs u hi u [absin o[ra kienu appuntu qed ji;u sfurzati jieklu, Davison qab]et g[oli ta’ tara; ta’ 10 metri bi protesta. Sofriet ;rie[i serji f’rasha u [sara fix-xewka tad-dahar, li
baqg[et tbati minnhom g[al g[omorha. :rie[i fatali Sal-lum g[adu
mhux /ar g[aliex marret g[ad-Derby ta’ Epson fl-4 ta’ :unju tal1913, jekk kellhiex [sieb twettaq suwi/idju jew sempli/ement protesta simbolika. Kien intqal li hi kienet xtrat biljett bir-ritorn u ie[or g[al dance tasSuffragettes aktar tard dakinhar. Ji;ifieri dan juri li ma kellha l-ebda [sieb li ssir martri. Barra minn hekk, hemm ukoll kartolina li hi bag[tet lil o[tha fi Franza fejn qalitilha li wara d-Derby kienet se tmur i]]urha. Mela x’kien ;ara e]att? Probabbli li l-[sieb tag[ha kien li twa[[al bandiera talWSPU ma]-]iemel ‘Anmer’ tar-Re :or; V, biex malli dan jg[addi mill-finishing line jkollu l-bandiera tittajjar fuqu. Fil-fatt il-pulizija wara sabulha ]ew; bnadar fuqha. Filmat tal-Pathé News juri l-in/ident hekk kif tidher Davison to[ro; fil-korsa ta]-]wiemel wara li ]]wiemel li kienu fuq quddiem g[addew ji;ru. Jg[addu ]ew; ]wiemel o[ra, u dehret tavvanza b’dirg[ajha ma[ru;a ’l barra hekk kif wasal ‘Anmer’, li tajjarha, u spi//at mal-art mitlufa minn
sensiha. Imma esperti jsostnu li kien impossibbli li Davison tkun taf meta se jasal ‘Anmer’, jew li hi tla[[aq twa[[al bandiera ma]-]iemel ilebbet b’[effa kbira. Jista’ jkun li hi riedet sempli/ement taqsam ilkorsa b[ala protesta, u l-fatt li [abtet ma]-]iemel tar-re kien biss koin/idenza. Davison mietet erbat ijiem wara min[abba ksur fliskutella ta’ rasha u ;rie[i interni kaw]ati millin/ident. Il-;errej Herbert Jones sofra konkussjoni [afifa, i]da baqa’ g[omru “turmentat minn wi// dik limsejkna mara”. Fl-1951 ibnu sabu mejjet fil-k/ina bil-forn tal-gass mixg[ul – kien wettaq suwi/idju. Xi stori/i jsostnu li lazzjoni ta’ Davison setg[et g[amlet [sara lill-kaw]a tas-Suffragettes aktar milli avvanzatha, min[abba li lmonarkija kienet ferm rispettatta fil-Gran Brittanja dak i]-]mien. Jibqa’ fatt li 15-il sena wara biss, fl-1928 in-nisa nag[taw l-istess drittijiet tal-vot daqs l-ir;iel. Ada Sacchi
Immorru issa fl-Italja, ta’ 80-90 sena ilu, meta l-gvern Taljan fit-3 ta’ :unju 1923 kien ta l-vot lin-nisa, i]da biss fl-elezzjonijiet lokali.
minn Joe Calleja jocal@me.com
qieset il-mument importanti biex il-gvern iwettaq ilweg[da li jag[ti l-vot s[i[ lin-nisa, anki jekk fil-fatt dan kien se jiswa biss “biex jikkonferma l-kunsens ta’ dak u dik li tkun lir-re;im attwali billi jwie;bu ‘Iva’ jew ‘Le’,” kienet kitbet Ada lil Mussolini! Imma dan kollu kien prova, fost dawk li g[andna llum, tal-ambigwità li biha l-Faxxi]mu ppre]enta ru[u lil parti kbira tas-so/jetà Taljana. Fil-fatt f’g[ajnejn din ilfemminista ;enwina lFaxxi]mu deher moviment modern, ma kienx g[adu tan-nisa, b[alma forsi tixhed ir-relazzjoni qawwija li Mussolini kellu ma’ nisa
Wa[da vittma ta’ ]iemel u l-o[ra mqarrqa minn re;im “G[addew issa [ames snin minn meta, waqt Kungress tal-Alleanza Internazzjonali g[asSuffra;ju Femminili li g[alih kienu pre]enti delegati mid-dinja kollha, lE//ellenza Tieg[ek filwaqt li esponejt l-impenn li tag[ti lil xi kategoriji ta’ nisa ddritt tal-vot amminstrattiv, ]idt il-weg[da li fi ]mien ftit snin il-Gvern Irjali kien se jwettaq l-ugwaljanza s[i[a tad-drittijiet politi/i tal-mara Taljana mal-ir;iel. L-ewwel weg[da n]ammet.” Dan kitbitu lill-Prim Ministru Benito Mussolini fl-1928 il-femminista Ada Sacchi, membru ewlieni, tas-so/jetà Per la Donna u tal-Fisedd (Federazione italiana per il Suffragio e i Diritti della Donna). Ada kitbet dan il-memo lid-Duce waqt li kienet qed ti;i diskussa li;i ;dida elettorali, u g[alhekk hi
eman/ipati, indipendenti u militanti b[all-;urnalista Lhudija Taljana li sa[ansitra kitbet wa[da mill-aktar bijografiji popolari tieg[u (Dux), Margherita Sarfatti, u l-poetessa, kittieba u g[alliema Ada Negri, li tant kien irsista biex jing[atalha l-Premju Nobel. Anki jekk, b[alma ktibt fil-bidu, id-dritt tal-vot linnisa fl-elezzjonijiet lokali li ng[ata fl-1923 ma kienx ;ie e]er/itat, in-nisa setg[u jivvutaw u jikkontestaw flelezzjoni tal-1929 g[allConsiglio Nazionale delle Corporazioni, fejn fil-fatt kienet ;iet eletta rappre]entanta tal-qbiela. Dan kien wassal lil Sacchi forsi tg[a;;el wisq meta kienet iddikjarat li “issa nnisa fl-Italja jistg[u jin[atru deputati”. Fil-verità kellhom jg[addu kwa]i 20 sena, biex dan se[[ fl-1948.
IN-NAZZJON Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
L-g[era tal-imperatur Il-Prim Ministru Joseph Muscat qed jippretendi li hu xi imperatur li – g[ax g[andu ma;;oranza kbira fil-pajji] u fil-Parlament – jista’ jag[mel li jrid, jista’ jpo;;i lilu nnifsu ’l fuq mir-regoli li jorbtu lil [addie[or u jippretendi li ma jikkritikah [add. Hekk g[amel meta dde/ieda li l-ministri tieg[u jistg[u jiksru l-Kodi/i ta’ Etika u jibqg[u ja[dmu privat. Hekk g[amel meta dde/ieda li jikri l-karozza privata tieg[u lilu nnifsu u jda[[al is-somma sabi[a ta’ 70 elf ewro f’butu. Jitg[ajjar ‘xewwiex’
U hekk g[amel din il-;img[a fil-Parlament meta g[ajjar ‘xewwiex’ lill-eks Ministru talFinanzi Tonio Fenech. Irridu niftakru li dan kien l-istess mod kif Mintoff kien jg[ajjar lil kull min kien jazzarda jikkritikah. Kul[add g[andu kull dritt jikkritika l-mod kif il-Gvern Laburista dde/ieda li jkabbar artifi/jalment l-i]bilan/ tas-sena l-o[ra billi ma jurix d[ul li l-Gvern kellu s-sena l-o[ra imma jurih din issena biex ipin;i ikrah lill-Gvern ta’ qablu. Kul[add g[andu dritt jikkritika l-mod kif ilGvern Laburista qed jhedded li jifqa’ s-suq talproprjetà bil-permessi li wieg[ed u bil-bini issa sa[ansitra fil-ba[ar.
Kul[add g[andu dritt jikkritika l-in/ertezza li qed i;ib il-Gvern Laburista stess b’idejh meta da[[al lil Malta fl-inkwiet mal-Ewropa bla b]onn fuq l-i]bilan/ tas-sena l-o[ra. Dritt ta’ kul[add
U l-aktar li g[andu dritt jitkellem fuq dan kollu hu l-eks Ministru tal-Finanzi Tonio Fenech li mexxa tant tajjeb il-finanzi tal-Gvern fl-a[[ar le;i]latura u li g[andu esperjenza qawwija u tajba fil-qasam kru/jali tal-finanzi pubbli/i. Imma issa, skont Joseph Muscat, l-eks Ministru Tonio Fenech hu “xewwiex”. Tonio Fenech talbu jirtira dan it-tg[ajjir li la jixraq lillPrim Ministru b[ala kariga, la jixraq lill-istituzzjoni g[olja tal-Parlament u lanqas jixraq lil min tant kien parla kemm se jkun po]ittiv u ried lil Tonio Fenech ja[dem g[all-Gvern f’kariga e]ekuttiva. ?ensura qawwija
L-Ispeaker, An;lu Farrugia – xi [add mixxaqliba Laburista tal-pajji] – f’ruling qawwi //ensura severament lill-Prim Ministru Muscat u qallu li ma messux u]a dak il-kliem fuq Tonio Fenech li talbu jirtira dak il-kliem. L-Ispeaker kien /ar [afna fir-ruling tieg[u u sab il-kliem tal-
Prim Ministru Joseph Muscat o;;ezzjonabbli u g[alhekk i//ensurah serverament. L-istess Speaker li f’Di/embru li g[adda kien iddeskriva l-a;ir tal-istess persuna dakinhar filkariga ta’ Kap tal-Opo]izzjoni, Joseph Muscat, meta kiesa[ u biered kien ke//ieh minn Deputat Mexxej Laburista. Dakinhar, fuq Joseph Muscat illum Prim Ministru, An;lu Farrugia kien qal li qisek qed tistieden lill-iktar [abib tieg[ek u toqtlu kiesa[ u biered. U r-ruling ta’ din il-;img[a jix[et pi] kbir fuq il-Prim Ministru. Hu a;ir gravi ta’ Prim Ministru li g[andu jmexxi lill-pajji] u l-Parlament ble]empju, u mhux fil-Parlament, ’il bog[od millkameras u r-ritratti, jie[u vanta;; u ja;ixxi b’irresponsabbiltà u bi kliem iebes. Fi kliem l-Ispeaker, il-kliem li u]a l-Prim Ministru Joseph Muscat kien kliem “infeli/i” filkonfront ta’ deputat tal-Oppo]izzjoni, id-Deputat Nazzjonalista Tonio Fenech. L-Ispeaker jikxfu
An;lu Farrugia, lill-imperatur li qed jippretendi li kul[add joqg[od jg[idlu kemm g[andu [wejje; sbie[, qallu li m’g[andu [wejje; xejn.
Partit bil-bibien miftu[in versus Malta tag[hom biss Dak li ;ara nhar is-Sibt li g[adda fil-Partit Nazzjonalista kien pass ie[or importanti fil-pro/ess ta’ ti;did tal-Partit Nazzjonalista. L-elezzjoni ta’ Beppe Fenech Adami u Mario De Marco b[ala Vi/i Kap talPartit Nazzjonalista, ta’ Paula Mifsud Bonnici b[ala President tal-Kunsill :enerali u tat-13-il membru talE]ekuttiv ifissru li issa l-parti l-kbira tat-tmexxija tal-Partit Nazzjonalista tinstab f’postha. It-triq ’il quddiem
Issa li Team Partit Nazzjonalista hu ffurmat irridu lkoll ninsew id-differenzi personali li forsi jafu trabbew ma]-]mien u na[dmu id f’id g[all-;id talpartit u tal-pajji]. Jekk verament nemmnu filvaluri tal-Partit Nazzjonalista, jekk verament nemmnu li g[all-;id ta’ pajji]na hemm b]onn il-Partit Nazzjonalista fil-gvern illum qabel g[ada, hu d-dmir tag[na li ning[aqdu wara Simon Busuttil, Beppe Fenech Adami u Mario de
Marco. Hu d-dmir li b[ala membri ta’ dan il-partit na[dmu id f’id. Hu d-dmir li lil dan ilpartit ner;g[u nsa[[uh. Grazzi
Ma nistax fuq nota personali ma ng[idx grazzi lill-174 Kunsillier tal-Partit Nazzjonalista li tawni lfidu/ja tag[hom biex inservi fi [dan il-Kumitat E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista. G[alkemm dan ir-ri]ultat fisser li jien ma ;ejtx elett biex inservi f’din il-kariga, nixtieq minn hawn inwieg[ed ilkooperazzjoni s[i[a tieg[i mal-kollegi s[abi li ;ew eletti u nweg[idhom l-impenn tieg[i g[all-[idma fi [dan ilPartit Nazzjonalista. L-g[an tal-kontestazzjoni tieg[i ma kienx il-kisba tattitli i]da l-[idma favur il-partit, g[alhekk b[alma dejjem sostnejt fil-laqg[at li fihom tkellimt f’dawn l-a[[ar jiem, elett jew le l-[idma tkompli. Malta tag[hom biss “A[na m’a[niex se nkunu gvern li jni]]el il-bandiera l-blu biex itella’ wa[da [amra, i]da l-gvern li jtella’
l-bandiera l-bajda u [amra g[ax Malta tag[na lkoll.” Hekk kien jis[aq Joseph Muscat f’mass meeting Laburista wara ie[or. “A[na konna eletti b[ala moviment u se niggvernaw b[ala moviment,” kienu lewwel kelmiet li lissen Joseph Muscat b[ala Prim Ministru ta’ Malta. Jidher i]da li l-Partit Laburista jibqa’ l-aqwa espert tad-doppia faccia u l-
g[andhom kull dritt demokratiku jag[mlu, ivvutaw jew anke g[enu lkampanja tal-Partit Nazzjonalista. L-g[ajta tal-bandiera bajda u [amra nbidlet u minflok irritorna l-min;el So/jalista tipiku ta’ ]minijiet img[oddija fejn jg[odd biss x’kulur hi t-tessera li g[andek filbut. ‘Malta Tag[na Lkoll’ g[addiet u mietet u minflok
Hi tal-mist[ija li fis-sena 2013 g[adna sejrin b’dan it-tip ta’ politika! Sfortunatament, il-Partit Laburista ftit jaf x’ji;ifieri l-kelma ‘mist[ija’!
gimmicks politi/i. Bilkemm ilu tliet xhur filgvern il-Labour li mhux qieg[ed juri wi// b’ie[or. Lg[ajta tal-meritokrazija nbidlet u minflok saret lappuntamenti ta’ dawk li dehru fuq il-billboards talLabour fil-bordijiet talgvern. L-g[ajta ta’ ‘Malta Tag[na Lkoll’ inbidlet u saret ittransfers vendikattivi li qeg[din isofru nies li b[alma
saret ‘Malta Tag[na Biss’. Ta[t dan il-Gvern, xempju tal-ispirtu demokratiku u tolleranti ta’ fehmiet differenti, ir-riga tal-kejl saret sempli/i – jekk int Nazzjonalist postok hu f’xi rokna mwarrba, jekk int Laburist postok hu f’xi bord tal-gvern, b’paga mill-aqwa m[allsa mit-taxxi tal-poplu Malti b[ala ringrazzjament tal-g[ajnuna mog[tija li/?entru Nazzjonali Laburista.
minn Angelo Micallef angelo.micallef@gmail.com
Ng[idu li [mar taqtag[lu denbu ji;i [mar bla denb. B’dan il-[sieb jidher tassew li aktar ma jg[addi ]mien, aktar jispikkaw fil-Partit Laburista n-nuqqas ta’ demokrazija, nuqqas ta’ tolleranza ba]ika u vendetti politi/i. Hi tal-mist[ija li fis-sena 2013 g[adna sejrin b’dan ittip ta’ politika! Sfortunatament, il-Partit Laburista ftit jaf x’ji;ifieri lkelma ‘mist[ija’!
Angelo Micallef hu Kunsillier elett f’isem ilPartit Nazzjonalista filKunsill Lokali ta’ Marsaxlokk
IN-NAZZJON Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
12 Ittri
}gur mhux fil-qalba tal-belt kapitali Sur Editur Il-polemika u kontroversja dwar fejn g[andu jitqieg[ed il-Monti fil-Belt Valletta ilha g[addejja s-snin. Li niskanta hu kif ma naqblux dwar dak li hu ovvju. Din ma nista’ nifhimha qatt. }gur li lMonti fil-belt kapitali m’g[andux ikun fil-qalba tal-belt. }gur li le. Il-Gvern pre/edenti g[adda minn konsultazzjonijiet twal dwar fejn g[andu jintrama l-Monti. U fl-a[[ar idde/ieda. Nifhem li n-nies tal-Monti ma [adux gost bil-post fejn g[adu jintrama sal-lum. I]da kul[add jifhem li de/i]joni trid tittie[ed. Li
kieku ma sarux negozjati, kont nifhem li l-o;;ezzjoni tibqa’. Nifhem ukoll li kieku hemm proposta ;dida u li tag[mel sens u li tista’ ti;i diskussa, tal-Monti g[andhom id-dritt kollu li jibqg[u jinsistu biex jer;g[u jinfet[u d-diskussjonijiet. I]da li l-Monti issa lGvern b[al donnu /eda, biex imur fil-qalba tal-belt kapitali, ftit passi bog[od midda[la tal-belt kapitali, ma nifhimhiex. Nib]a’ wisq li din kienet weg[da elettorali li issa lGvern Laburista ma jistax ma jonorax. {asra tassew.
C. Farrugia
Il-{amrun
L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt.
Terremot xokkanti Sur Editur Xokkanti kien it-terremot li [ejja u beda jimplimenta lGvern Laburista f’San Vin/enz de Paul. Terremot ta’ 90 transfer li [are; fil-bera[ dak li g[adu jemmen fih ilPartit Laburista. B[al donnu g[adu ma tg[allimx. Kienet daqstant xokkanti lfigura li qatg[et il-Ministru Marie Louise Coleiro Preca li fuq il-programm ‘TVHemm’ fuq l-istazzjon nazzjonali, din il-;img[a ddefendiet bl-aktar mod arroganti din il-mew;a ta’ transfers li saru f’din irresidenza tal-anzjani. Ministru Laburista li ppruvat tbellag[ha lill-poplu, mhux lil dak intelli;enti, li ttransfers kienu me[tie;a. Nistaqsi allura jekk kienx hemm b]onn ta’ 90 transfers? Kieku ddefendiet transfer jew tnejn li ng[ataw f’residenza li tie[u [sieb elf anzjan, kont nifhem li dan kien b]onn. Li dan kien xi forma ta’ esi;enza tal-amministrazzjoni ta’ din ir-residenza. Imma 90 transfer f’daqqa, kif
Tfal fostered Sur Editur
qatt tista’ titwemmen li dawn kollha kienu min[abba lesi;enza tax-xog[ol? Dan hu e]empju tal-mod kif se jkun qieg[ed ja[dem dan il-gvern Laburista. Minn fuq, u b’insult g[alija, il-Ministru qalet li l-Gvern Laburista qieg[ed iwettaq il-mandat elettorali tieg[u. Daqs li kieku xi [add ivvota lill-Partit Laburista biex jing[ataw dawn it-transfers li qed jolqtu [a]in 90 [addiem u 90 familja. Nistaqsi fejn hi l-GWU fissolidarjetá tag[ha li g[andha turi mas-settur tat-trejdunjoni]mu – ma’ s[abha talU{M? Hi tassew tal-mist[ija li fl2013, g[adna nisimg[u bi transfers politi/i. Bi transfers li jsiru minn wara dahar il[addiem – minn wara dahar il-unions li jirrappre]entaw lill-[addiema. G[aliex biex twettaq 90 transfer f’daqqa, bilfors li jkun hemm skop. Li jkun hemm mottiv!
A. Sciberras {’Attard
Nixtieq nag[mel riferenza lejn rappurta;; li deher fil-;urnal IN-NAZZJON tas-16 ta’ Mejju 2013, bittitlu 1,913-il tifel u tifla fostered fi tmien snin. Il-figura ta’ 1,913-il tifel u tifla fostered hi ]baljata g[ax in-numri pre]entati fil-Mistoqsija Parlamentari ma jistg[ux ikunu kumulattivi. B’hekk din ma tirriflettix il-ka]i individwali ta’ tfal fostered min[abba li hemm numru ta’ tfal li huma fostered g[al perjodu ta’ diversi snin u g[alhekk jidhru flistatiska minn sena g[allo[ra. B’hekk l-istatistika trid ti;i interpretata fuq ba]i individwali kif ;ej: 2005 – 186; 2006 – 186; 2007 – 173; 2008 – 160; 2009 – 195; 2010 – 212; 2011 – 259; 2012 – 281 (li jinkludu wkoll tfal li bbenefikaw mis-servizz tal-Out of Home Care); u 2013 sa April – 261.
Sina Bugeja
Kap E]ekuttiv Fondazzjoni g[al Servizzi ta’ {arsien So/jali
IN-NAZZJON
Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
Opinjoni 13
Il dottorino It-Taljani g[andhom [abta ju]aw id-diminuttiv biex juru li [adu grazzja ma’ xi [a;a. Meta o;;ett jing[o;ob minflok caro jsej[ulu carino, jew minflok bello ji;i bellino. Jekk tinzerta tkun Milan din il-[a;a tosservaha iktar u iktar. Hemmehkk triq issir stradina, id issir manina, u l-omm issir mammina. B’mod satiriku jsemmi din il[a;a l-artist Naplitan Alessandro Siano, fil-film Benvenuti al Nord. Huwa jistaqsi: allura jekk hawnhekk kollox tiggustaw u kollox issej[u fid-diminuttiv, g[aliex il-capuccino mbag[ad issej[ulu capuccio? Botta [elwa li turi lmod satiriku li t-Taljani tanNofsinhar jattakkaw lil [uthom tat-Tramuntana. Quddiem ir-Rai 2
Minkejja li ma kontx Malta, nhar it-18 ta’ Mejju li g[adda, filg[axija twa[[alt mattelevi]joni biex insegwi lfestival tal-Eurovision. Na[seb li dan l-avveniment hu l-aktar wie[ed li jirnexxilu jg[aqqad lill-Maltin. Inkunu fejn inkunu u nkunu ma’ min inkunu, in[ossuna fiddmir li nag[tu l-appo;; tag[na lil dak l-ambaxxatur li g[al tliet minuti jkun qieg[ed jirrappre]enta lil kull wie[ed u wa[da minna l-Maltin. Intfajt quddiem it-televi]joni mixg[ul fuq ir-Rai 2, biex lewwel [a;a nsegwi l-festival u t-tieni [a;a biex x[in jidher innumru tat-telefown li fuqu nkun jista’ nivvota lil art twelidi, inkun minn tal-ewwel li nag[mel dan. Mill-bidu nett intba[t bil-mod li l-kummentaturi Taljani bdew jirreferu g[ar-rappre]entant Malti, Gianluca Bezzina. Millewwel kumment tag[hom qalu li kien l-aktar wi// simpatiku fost il-kompetituri kollha. Matul il-programm kollu kull meta ssemma Gianluca jew issemmiet Malta dejjem intu]a
minn Fr Reno Muscat OP renosop@gmail.com
Gianluca Bezzina – l-aktar wi// simpatiku fost il-kompetituri kollha tal-edizzjoni ta’ din is-sena tal-Eurovision
kliem ta’ tif[ir u ta’ stima. M’iniex se noqg[od ng[id kulma ntqal g[ax naf ]gur li hemm bosta Maltin o[ra li segwew dan l-avveniment fuq l-istess stazzjon li segwejtu jien. Waqt il-votazzjoni lkummentatur irrefera g[al Gianluca b[ala “il dottorino.” U]a d-diminuttiv. G[all-ebda kantant jew kantanta o[ra ma jidhirli li ntu]at din il-forma ta’ lingwa;;. Minn dan jidher li tTaljani [adu grazzja ma’ Gianluca Bezzina kif ukoll mad-diska tieg[u. Ir-ri]ultat [are; fid-deher g[ax pajji]na kien premjat b’vot g[oli millpoplu ;ar tag[na.
Wie[ed mill-kummentaturi tal-istazzjon Taljan li kont qieg[ed insegwi qajjem dan ilpunt fil-kollegament tieg[u u qal li jkun jaqbel li jin[oloq blokk ta’ pajji]i Mediterranji biex jivvutaw lil xulxin. Spanja, Franza, l-Italja, Malta, lAlbanija, il-Montenegro, isSlovenja, il-Kroazja, ?ipru, ilGre/ja u I]rael huma kollha pajji]i Mediterranji li jie[du sehem f’dan il-festival u jekk jing[aqdu bejniethom g[andhom mnejn jirnexxilhom irebb[uh lil xi [add minnhom. Imma din l-istrate;ija ma tkunx tiggarantixxi li l-a[jar diska tirba[. Ji;ifieri nibqg[u fejn a[na.
Blokk Mediterranju Waqt il-votazzjoni, b[al kull sena, spikkat is-simpatija bejn il-;irien. Il-pajji]i eks Sovjeti/i qassmu l-voti tag[hom lil xulxin. Il-pajji]i Nordi/i g[amlu l-istess. Dan mhuwiex xi sigriet, dil-[a;a kul[add jaf
Festival ta’ spettaklu Din l-attività anwali hi fuq kollox wa[da ta’ spettaklu u ta’ tra]missjoni televi]iva. Matul is-snin kien hemm bidliet firregoli u ’l quddiem g[andu mnejn isiru aktar bidliet. Illum li waqg[u l-fruntieri bejn il-pajji]i Ewropej, illum li
biha u rajnieha kull sena u nibqg[u narawha sakemm idum isir dan il-festival.
nitkellmu fuq Ewropa wa[da ma baqax ]mien li no[olqu
blokki, imma hu ]mien ta’ ftehim u kompromessi. Il-kummentaturi Taljani nstemg[u [erqana li pajji]hom xi darba jer;a’ jkun il-pajji] li jospita dan il-festival. U ng[iduha kif inhi, a[na ma nixtiqux ukoll? Apparti millproblemi li jistg[u jin[olqu jekk Malta, in-nanna flEurovision skont ilkummentaturi tar-Rai 2, g[ad xi darba takkwista l-ewwel post, ]gur li ntiru bil-fer[. Festival ta’ g[aqda Il-motto tal-Unjoni Ewropea hu “Mag[qudin fid-diversità”. B’ dan il-motto f’mo[[i ;ieni
[sieb li nixtieq naqsmu mag[kom. Min jaf kieku lfestival Eurovision jibda jsir bejn ]ew; pajji]i flimkien, bejn pajji] li jospitah u l-pajji] rebbie[ tas-sena ta’ qabel. Ji;ifieri issir lista tal-pajji]i interessati li jorganizzaw dan ilfestival u flimkien mar-rebbie[a jorganizzaw il-festival tas-sena ta’ wara, mhux fil-pajji] li jkun reba[ imma fil-pajji] li jkun imiss skont il-lista.
B’hekk ]ew; kulturi differenti u g[andu mnejn anke mbieg[da minn xulxin ikunu jistg[u jo[olqu festival ta’ g[aqda u diversità. Imma;inaw ftu[ ta’ festival bejn Malta u nNorve;ja, jew bejn l-Italja u lIngilterra. Fuq widnejn torox^ G[andu mnejn dan is-
su;;eriment tieg[i di;à sar qabel. G[andu mnejn g[adu ma sarx, g[andu mnejn jaqa’ fuq widnejn torox u g[andu mnejn jinstema’. Tajjeb li min hu inkarigat ja[seb ftit fuq dan issu;;eriment. Il-kumitat organizzattiv talfestival tal-kanzunetta g[allEwropa, il-Ministeru talKultura, il-Kunsill Malti talKultura u l-Arti, il-membri parlamentari Ewropej ta’ Malta, kollha jistg[u jag[tu palata, g[aliex le? Moviment jinbet bejn ]ew; persuni, minn ta[dita. Xrara nar tista’ tqabbad [u;;ie;a kbira. Hemm xi [add lest iqabbad din ix-xrara nar? Bdejt bid-dottorino u xieraq intemmu bih ukoll. Prosit u grazzi Gianluca, kburin bik b[alma konna kburin b’dawk kollha li marru jirrappre]entawna qablek. Grazzi u prosit ukoll lil dawk kollha li b’xi mod kellhom sehem f’din l-attività li tant nistennew b’[erqa a[na lMaltin.
IN-NAZZJON Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
14 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
L-ISTATI UNITI> Sensiela ta’ ritratti li juru l-membri tar-Rolling Stones (mix-xellug g[al-lemin) Ronnie Wood, Charlie Watts, Mick Jagger u Keith Richards waqt kun/ert f’Chicago waqt it-tour “50 and Counting”. (ritratt Reuters)
FRANZA
Twissi dwar virus ;did fil-Lvant Nofsani Il-Ministru tas-Sa[[a Fran/i] wissa lil dawk li qed jivja;;aw fil-Lvant Nofsani biex joqg[odu attenti wara li fi sptar Fran/i] kien hemm lewwel vittma minn virus ;did li fe;; fil-Lvant Nofsani. Il-vittma hu ra;el ta’ 65 sena li kien marid bil-corona
virus li jixbah [afna dak tasSARS. Hu dda[[al l-isptar f’Lille ftit wara li rritorna fi Franza minn vja;; f’Dubai. Marisol Touraine, ilMinistru tas-Sa[[a Fran/i], wissiet lil dawk li se jivja;;aw lejn il-Lvant Nofsani biex joqg[odu attenti. Hi qalet li fi Franza kien
hemm ka] ie[or ta’ persuna li kellu din l-infezzjoni imma insistiet li ma kienx hemm lok ta’ paniku. Il-persuna lo[ra spi//at infettata waqt li kien fl-istess kamra tal-isptar mar-ra;el li miet. Minn na[a l-o[ra, i]da, qalet li dan kien virus perikolu] li dwaru ftit kien
mag[ruf. Bil-mewt tal-Fran/i], s’issa huma 23 persuna l-vittmi, fil-ma;;oranza fl-G[arbja Sawdija, minn dan il-virus ;did. Il-virus fe;; fl-G[arabja Sawdija u minn hemm infirex lejn xi pajji]i G[arab u kien hemm ka]i fir-Renju
Unit, il-:ermanja u issa Franza. Il-virus, mag[ruf ukoll b[ala nCoV hu mill-istess familja ta’ dak li kien ikkaw]a s-Severe Acute Respirartory Syndrome (SARS) li nfirex madwar iddinja fl-2003 u [alla 775 persuna mejta.
L-AFGANISTAN
L-UNJONI EWROPEA
Is-Salib l-A[mar fil-mira
Ittaffi l-awsterità
Sitt impjegati tas-Salib l-A[mar kienu salvati fil-belt ta’ Jalalabad wara li l-kwartier ;enerali tag[hom spi//a fil-mira ta’ attakk. L-attakk se[[ meta ra;el sploda lilu nnifsu fil-kan/ell tal-bini tas-Salib l-A[mar f’din ilbelt u mbag[ad militari o[ra da[lu fil-bini u bdew jisparaw. Ftit wara nqalg[et sparatura
Il-Kummissjoni Ewropea lbiera[ qalet li kienet se t[alli lil xi pajji]i tal-Unjoni Ewropea biex itaffu l-pass li bih qed iwettqu l-mi]uri ta’ awsterita fost t[assib li qed ikompli ma jkunx hemm ]vilupp tal-ekonomija. Il-Kummissjoni dde/idiet li Franza, Spanja, il-Polonja, ilPortugall, l-Olanda u sSlovenja kienu se jing[ataw aktar ]mien biex iwettqu lmi]uri ta’ awsterità. I]da Josè Manuel Barroso, il-Presdient tal-Kummissjoni Ewropea, qal li din i]-]ieda fi]-]mien trid tintu]a bil-g[aqal biex lekonomiji jibdew jie[du rru[.
hekk kif fil-post waslu l-forzi tas-sigurtà Afgani. Il-[idma tas-Salib l-A[mar fl-Afganistan hi l-ikbar wa[da tag[ha fid-dinja. B’kollox din il-[idma tiswa 90 miljun dollaru kull sena u g[andha 1,800 impjegat flAfganistan.
IS-SIRJA
Aktar attakki bl-armi kimi/i Il-Gvern Ingli] kiteb lil Ban Ki-moon, is-Segretarju :enerali tan-Nazzjonijiet Uniti, biex jinfurma[ li aktarx kienu saru aktar attakki mittruppi tar-re;im Sirjan blarmi kimi/i. L-attakki saru
bejn Marzu u April. Dan i]id ma’ dak li qalet Franza nhar it-Tnejn li kienet qed tanalizza kampjuni ta’ allegati armi kimi/i li ntu]aw fis-Sirja biex ikun mag[ruf jekk hux minnu li qed
jintu]aw dawn l-armi u x’tip huma. Jidher li l-aktar ka]i serji ta’ u]u ta’ armi kimi/i s’issa kienu fl-in[awi ta’ {oms, Aleppo u fil-periferiji ta’ Damasku.
Spanja, is-Slovenja u lPolonja se jing[ataw ukoll sentejn o[ra beix inaqqsu li]bilan/ li hemm fil-finanzi pubbli/i permezz ta’ tnaqqis fl-infiq u ]idiet fit-taxxi. LOlanda u l-Portugall ing[ataw estensjoni ta’ sena. Anki l-ekonomiji Ewropej b’sa[[ithom fosthom il:ermanja, qed ji;u m[e;;a biex jippermettu ]idiet filpagi u j]idu l-flessibiltà flimpjiegi biex ikunu aktar kompetittivi. Barroso qal li d-de/i]joni li jing[ata ftit nifs lil xi pajji]i kien sar purament g[al ra;unijiet finanzjarji u ekonomi/i milli g[al ra;unijiet politi/i.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
A[barijiet ta’ Barra 15 IL-LIBJA
Franza titlob azzjoni kontra l-militanti Islami/i Franza talbet lill-pajji]i Afrikani biex jag[mlu sforz biex jikkonfrontaw il-problema tat-theddida mill-militanti Islami/i li stabbilew ru[hom finNofsinhar tal-Libja. Waqt ]jara fin-Niger, ilMinsitru tal-Affarijiet Barranin Fran/i] Laurent Fabius qal li kien hemm indikazzjonijiet li nNofsinhar tal-Libja kien qed isir kenn g[all-gruppi militanti Islami/i li hemm i[ufu fid-De]ert tasSahara. Hu qal li jdiher li hemm b]onn sfor] spe/jali g[anNofsinhar tal-Libja u g[al dan hemm ukoll l-appo;; tal-Gvern Libjan. Il-;img[a li g[addiet kien sar attakk suwi/ida fin-Ni;er kontra minjiera tal-urnaju ta’ kumpanija Fran/i]a u li fih inqatlu 25 persuna. L-awtoritajiet tanNi;er qalu li dawk li wettqu l-attakk kienu qasmu lfruntiera mil-Libja. Fabius qal li biex tkun konfrontata din il-problema kien se jkun hemm b]onn l-appo;; tatTune]ija, l-Al;erija, i/Chad, il-Mali u l-E;ittu.
Hu ]ied li Franza kienet lesta tg[in lil dawn ilpajji]i biex jikkonfrontaw il-problema “b’[afna determinazzjoni u [afna solidarjetà.” Minn mindu spi//at iddittatura ta’ Muammar Gaddafi fl-2011, il-Libja spi//at sors ewlieni ta’ armi g[al diversi gruppi militanti fl-Afrika. Armi mil-Libja sabu ru[hom kemm f’idejn militanti Islami/i fl-Al;erija kif ukoll fil-Mali.
Franza lesta tg[in kif tista’ kontra l-militanti Islami/i Apparti l-kobor taz-zona fejn qed joperaw il-militanti Islami/i fil-Libja kif ukoll tal-fruntieri tal-Libja mal-pajji]i ;irien, il-forzi tas-sigurtà Libjani g[adhom dg[ajfa u g[ad hemm il-problema talgruppi ta’ ;ellieda li kienu ;;ieldu kontra d-ditattura ta’ Gaddafi u li qed jirrifjutaw li j/edu l-armi.
Membri tal-forzi tas-sigurtà Libjani g[assa fit-toroq ta’ Benga]i. (ritratt Reuters)
L-ITALJA
Mietet l-attri/i Franca Rame T[abbret il-mewt tal-attri/i Franca Rame fl-età ta’ 84 sena fi sptar f’Milan. Rame ;ejja minn familja tal-ispettaklu u meta kienet g[adha tarbija kienet intu]at f’re/ta fuq il-palk mill-familja tag[ha u meta kibret kisbet su//ess b[ala attri/i tal-palk flItalja. Hi kienet mag[rufa wkoll b[ala l-mara ta’ Dario Fo, id-direttur u kittieb kotnroversjali
Taljan u li fl-1997 kien reba[ il-Premju Nobel g[al-Letteratura. Huma ]]ew;u fl1954. Infatti l-koppja kienu dejjem ja[dmu flimkien kemm fuq il-palk u fid-dinja talispettaklu Taljan, kif ukoll fix-xena politika u kienet ukoll g[al xi ]mien Senatur. Rame fl1973, kienet in[atfet u kienet stuprata minn [ames estremisti tal-lemin.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
16 ?inekritika minn Joe Calleja – jocal@me.com
THE GREAT GATSBY
Festa awdjo-vi]iva g[al rumanz klassiku Direzzjoni> Baz Luhrmann, {in> 133 minuta, ?ert.> 14, KRS Wie[ed mill-aqwa rumanzi klassi/i Amerikani miktub minn F. Scott Fitzgerald jing[ata t-tieni trattament /inematografiku wara dak b’Robert Redford u Mia Farrow kmieni fissnin sebg[in li wkoll kienet produzzjoni lussu]a, g[alkemm, biex inkunu e]atti, kien hemm mill-inqas tliet ver]jonijiet o[ra, bejn films u produzzjonijiet televi]ivi. Issa jekk 40 sena ilu l-produzzjoni tal-Paramount swiet inqas minn $7 miljun, din li bdiet tintwera din il-;img[a qamet lill-Warner Bros. aktar minn $106 miljun, u allura tifhmu kemm din hi ferm aktar g[anja. La taraw ir-rumanz drammatiku tikkonfermaw dan, u wkoll kemm din hi tassew festa awdjo-vi]iva. Ir-rakkont ta’ Fitzgerald miktub je[odna lura fis-snin g[oxrin tas-seklu l-ie[or u hu rakkontat minn Tobey Maguire fil-parti ta’ Nick Carraway li wara li ggradwa f’Yale u ;;ieled fl-Ewwel
Gwerra Dinjija, imur fi New York biex jitg[allem innegozju fil-finanzi. Sadanittant jikri dar imwarrba f’West Egg, f’Long Island. Hemmhekk, fa//ata tad-dar tieg[u, jinnota d-darkastell tal-miljunarju Jay Gatsby (Leonardo DiCaprio). Fiha kwa]i kuljum kien ikollu parties kbar, u fa//ata f’East Egg fuq in-na[a l-o[ra tax-xmara jkun hemm ukoll id-dar ferm lussu]a wkoll talkoppja Tom (Joel Edgerton) u Daisy Buchanan (Carey Mulligan). Daisy hi l-ku;ina ta’ Nick u Tom kien fl-istess klassi f’Yale. Nick jibqa’ skantat meta Gatsby isir [abib tieg[u u jag[mel b’mod li ji;i mistieden mill-koppja Buchanan g[al wie[ed mill-parties ta’ Gatsby. Hemm ilaqqg[u wkoll ma’ tfajla tilg[ab il-golf, Jordan (Elizabeth Debicki) li Daisy tidher [erqana li hu jibda relazzjoni mag[ha. Imma Nick ma jdumx ma jinduna l-g[ala Gatsby indieg[es mieg[u. Jitolbu jor-
Tom (Joel Edgerton) xejn ma jie[u gost bil-kunfidenza ta’ Gasby (Leonardo DiCaprio) ma’ martu Daisy (Carey Mulligan) bil-kompli/ità ta’ Nick (Tobey Maguire) f’The Great Gatsby
ganizza laqg[a bejnu u bejn Daisy fid-dar tieg[u, u nsiru nafu li [ames snin qabel kienet il-ma[buba tieg[u, i]da hu mar g[all-gwerra, u hi spi//at i]]ew;et lil Tom li kellu karattru goff u anki vjolenti. Issa jixtieq jer;a’ jaqbad mag[ha…
DiCaprio hu perfett filparti, u ji;;enera qbil perfett ma’ Mulligan, l-aktar flewwel laqg[a fid-dar ta’ Nick, filwaqt li l-atturi l-o[ra ma jag[mlulhomx g[ajb. Imma f’film b[al dan ]gur li tispikka l-aktar il-produzzjoni, il-production design, u
hawn, b[alma bdejt nikteb, hawn tassew biex jitpaxxew l-g[ajnejn, inklu]i l-kostumi. Dan kollu hu msa[[a[ minn soundtrack stimulanti b’Jay-Z iwassal ver]jonijiet tieg[u ta’ kanzunetti mag[rufa, im[allta ma’ o[rajn tal-era tal-film.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
?inekritika 17 EPIC
Jappella g[a]-]g[ar u jsa[[ar lill-kbar Direzzjoni> Chris Wedge, {in> 102 minuti, ?ert.> U, KRS L-idea mhix oiri;inali u rajna aktar minn film wie[ed je[odna f’dinjiet o[ra fl-istess dinja tag[na, ambjentata minn [lejjaq tant ]g[ar li tarahom biss b’lenti, i]da b[alissa nsejt isimhom. Imma dan x’aktarx hu laktar wie[ed li minbarra li, naturalment, jappella g[alludjenza tat-tfal, i]-]g[ar, ilmod kif in[adem u hu mwassal g[andu jsa[[ar lillkbar ukoll, u dan mhux biss mil-lat strettament tekniku. Ir-rakkont, anzi l-[rafa hi mnebb[a mill-ktieb g[at-tfal bl-isem ta’ The Leaf Men and the Brave Good Bugs ta’ William Joyce, u hawn ;iet adattata f’film fantaxjentifiku animat bit-3D b’[afna azzjoni u avventura. Jibda bl-adolexxenti Mary Katherine, MK (le[en Amanda Seyfried) li tasal g[and missierha l-e//entriku Professur Bomba (!) f’nofs mas;ar remot, wara li mietet ommha. Min[abba lossessjoni li kellu, jidher li martu kienet telqitu u t-tifla
qajla kienet taf lil missierha, u bilkemm ma tqisux mi;nun. Dan fil-fatt kien konvint li ta[t l-art f’dik il-foresta kien hemm dinja o[ra mg[ammra minn nies /kejknin. Ji;ri, però, li waqt li qed timxi filforesta b’xi mod ti/kien u ssib ru[ha proprju f’dak lunivers fejn tkun g[addejja ;lieda bejn il-qawwiet tassewwa li j]ommu dik iddinja naturali mill-isba[ [ajja, u dawk tal-[a]en de/i]i li jeqirduha. Tara lir-Re;ina Tara (le[en Beyonce Knowles) ti;i attakkata minn Mandrake (Christoph Waltyz) u ibnu. Qabel tmur, ir-re;ina tag[ti blanzun lil Mary li titlobha twasslu g[and Nim Galulu (Steve Tyler), dudu bi tmien saqajn, li kien l-istoriku ta’ dak l-univers, li g[andu jg[inhom isibu eredi g[attron. Mitlufa u ma tafx x’se taqbad tag[mel, hi ting[aqad ma’ Ron (Colin
Mary Katherine u Ron ji;;ieldu kontra l-qawwiet tal-[a]en f’Epic
Farrell), il-kap ta’ [lejjaq miti/i mag[rufa b[ala Leaf Men, u li kien ukoll ilkmandant fdat mir-re;ina, u tliet karattri o[ra f’missjoni biex isalvaw id-dinja tag[hom u dik ta’ Mary.
Bl-istess nies li kienu responsabbli g[all-films b[al Ice Age u Rio, Epic hu [arba mit-realtà fuq skala kbira li te[odna f’dinja mistika li qatt ma imma;inajna. Dinja spettakolari u sabi[a,
[adranija, b’pajsa;;i millisba[ u ruxxmata [lejjaq, annimali, insetti u g[asafar tant imwasslin tajjeb li bilkemm temmen li mhumiex [ajjin veri, ilkoll bil-karattru uniku tag[hom.
SCARY MOVIE V
Aktar ]uffjettar b’films tat-tkexkix Direzzjoni> Malcolm D. Lee, {in> 86 minuta, ?ert.> 16, KRS Minbarra li l-films f’din issensiela huma strambi g[ax iridu jwaqqg[u g[a]-]uffjett films tat-tkexkix, li kultant ta[seb li dawn l-istess films ma je[dux lilhom infushom bis-serjetà, problema li spiss kellha l-istess sensiela hi li
jo[or;u wisq wara xulxin u ftit ikun g[adda ]mien biex jil[qu jo[or;u films bi]]ejjed xi jwaqqg[u g[a]-]uffjett. Suppost, g[alhekk, li dan il-[ames wie[ed g[andu vanta;; fuq l-erbg[a li [ar;u qablu g[ax l-a[[ar wie[ed,
Scary Movie 4 issa ilu seba’ snin li [are;. Imma fil-fatt ma jirri]ultax hekk, g[ax dan li [are; din il-;img[a ji]]uffjetta bl-inqas films s’issa u wkoll fih l-inqas umori]mu. Fil-fatt, qieg[ed dejjem jo[ro; i]jed /ar li ‘l-materjal’
g[al dawn il-films qed jiskarsa mhux ftit. B’hekk naraw li Scary Movie V jikkon/entra l-aktar fuq il-film ta’ Guillermo del Toro li rajna m’ilux, Mama. L-uni/i ]ew; films o[ra li ssir referenza g[alihom huma Paranormal Activity u Evil Dead. Il-;ist tal-istorja hu tliet orfni li jinstabu f’dar abbandunata f’nofs l-imsa;ar li ji;u adottati minn zijuhom Dan (Simon Rex) u t-tfajla tieg[u Jody (Ashley Tisdale). It-tfal jag[tu x’wie[ed jifhem li f’dik id-dar kien hemm xi [add i[arishom u jie[u [siebhom li huma kien u jsej[ulha ‘Mama’. Issa fid-dar ;dida ma’ zijuhom jibdew ise[[u
[wejje; strambi, tat-tkexkix. G[alhekk Dan jistalla g[add ta’ kameras biex isir jaf x’qed ji;ri sew. Sadanittant Jody qed tipprova tikseb il-parti ewlenija fil-ballet ‘Black Swan’, imma hemm tinduna li l-kompetizzjoni kienet wa[da [arxa g[all-a[[ar, x’aktarx fatali wkoll! Ma tonqosx lanqas [arsa lejn Planet of the Apes u Inception, li naturalment m’g[andhom x’jaqsmu xejn mal-films tat-tkexkix. Insomma, hawn tafu x’tistg[u tistennew, u g[alhekk tiskanta kif a//ettaw li ja[dmu partijiet, anki jekk cameo, artisti tal-kalibru ta’ Charlie Sheen, Lindsay Lohan, Haether Locklear u Mike Tyson.
L-aqwa films f’Malta (Bejn it-22 u s-26 ta’ Mejju – KRS) 1. (–) 2. (1) 3. (2)
Jody (Ashley Tisdale) f’wa[da mis-sekwenzi kkupjati minn films o[rajn fi Scary Movie V
Fast & Furious 6 Iron Man 3 Star Trek: Into the Darkness 4. (4) Olympus Has Fallen 5. (7) Safe Haven
6. (5) Oblivion 7 (6) 21 & Over 8. (re) Wreck-It Ralph 9. (Pr) Epic 10. (–) Dead Man Down (re = re-entry; Pr = Preview)
IN-NAZZJON Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
18 A[barijiet ta’ Barra L-ITALJA
Mitluba piena ta’ [abs g[all-istilisti tal-moda Dolce & Gabbana Waqt pro/ess f’Milan, intalbet piena ta’ sentejn u nofs [abs g[al Domenico Dolce u Stefano Gabbana, listilisti mag[rufa Taljani. Mag[rufa a[jar b[ala Dolce& Gabbana, il-koppja huma akku]ati li ma ddikjarawx d[ul ta’ madwar biljun ewro lill-awtoritajiet tattaxxa. Dawn l-istilisti tal-moda, li fost il-klijenti tag[hom g[andhom lil Madonna u lmudella Naomi Campbell, qed ji/[du l-akku]i. L-istilisti huma akku]ati li fl-2004 bieg[u d-ditta tag[hom lill-kumpannija Gado ba]ata fil-Lussemburgu biex jevitaw li j[allsu taxxi fl-
I?-?INA> Impejgati taz-zoo ta’ Wuhan fil-provin/ja ta’ Hubei juru iljuni ]g[ar ta’ erba’ xhur li se jibdew ikunu g[all-wiri mill-1 ta’ :unju, il-Jum Internazzjonali tat-Tfal. (ritratt Reuters)
L-ISTATI UNITI
40% tan-nisa huma s-sors ewlieni ta’ d[ul g[all-familji Numru rekord ta’ nisa Amerikani llum il-;urnata huma l-uni/i jew is-sors ewlieni ta’ d[ul fil-familji skont studju ;did li g[adu kemm [are;. Fl-1960, i/-/ifra kienet ta’ 11 fil-mija imma llum il;urnata, huma 40 fil-mija nnisa li huma s-sors ewlieni ta’ finanzi g[all-familji bi tfal. Filwaqt li [afna minn dawn il-familji huma mmexxija minn single mothers, hemm numru dejjem ji]died li huma ommijiet mi]]ew;a li jda[[lu aktar flus fil-familja millir;iel tag[hom skont l-istudju mill-Pew Research Center.
Ir-ra;unijiet ewlenin hu livell ta’ edukazzjoni a[jar kif ukoll ir-rwol tal-mara fiddinja tax-xog[ol. Instab li llum il-;urnata aktar hemm /ans li jkun hemm mara gradwata mill-Università milli ra;el u fid-dinja tax-xog[ol Amerikana, 47 fil-mija huma nisa. Hekk kif i/-/ifri qed jinbidlu, l-attitudni tal-pubbliku baqg[et im[allta rigward limpatt tal-ommijiet li ja[dmu fuq il-familji. I]da studju]i qalu li din issa hi d-direzzjoni tas-so/jetà u diffi/li li tinbidel. G[alhekk intqal hu importanti li ti]died
l-attenzjoni tal-gvernijiet lejn it-tfal kif ukoll lejn il-familji vunerabbli. Fl-istess [in, ir-ri/erka sabet li ]-]ieda fin-nisa li ja[dmu kien l-aktar prominenti fost dawk li huma ommijiet - minn 37 fil-mija fl-1968 g[al 65 fil-mija fl2011. Dan b’xi mod kien dovut g[al dawk li marru jfittxu x-xog[ol biex ipattu g[al telf fid-d[ul tal-familja min[abba r-re/essjoni re/enti. Fl-istess [in ir-rata ta]]wie; ni]el g[al-livelli rekord. Illum il-;urnata, 45 filmija tat-twelid ta’ trabi qed ise[[ barra mi]-]wie;.
Italja . Il-prosekuzzjoni ]iedet li l-istess Dolce u Gabbana fil-fatt kienu jikkontrollaw ilGado li kienet biss kumpanija fittizja li n[olqot biex it-tnejn jevitaw li j[allsu taxxi g[olja fl-Italja. Mal-istilisti Taljani hemm akku]ati aktar persuni imma l-prosekuzzjoni qalet li kienu Dolce & Gabbana li l-aktar gawdew minn din il-frodi. Skont il-prosekuzzjoni, ilfrodi kienu ta’ madwar €416 miljun g[al kull wie[ed mi]]ew; stilisti. F’April, f’ka] separat, i]]ew; stilisti kienu mitluba j[allsu multa ta’ €343.4 miljun lid-Dipartiment tatTaxxa Taljana.
IR-RENJU UNIT
Ebda chips qabel il-5 p.m. Min[abba l-problema talobesità fost it-tfal, qed ikun kunsidrat li take aways ji;u projbiti milli jbig[u /-chips matul il-[in tal-iskola. Pass simili qed ji;i kunsidrat mill-awtoritajiet ta’ Salford f’Manchester li qed jikkunsidraw li jipprojbixxu [wienet tal-fast food milli jbig[u ikel ie[or li j[axxen qabel il-5 p.m. Skont ilpjani li qed ji;u kunsidrati, dan se jg[odd g[all-[wienet ;odda li se jift[u. Qed ikun kunsidrat ukoll li vannijiet tal-fast food u tal-;elati ma jit[allewx imorru jbig[u lprodotti tag[hom [dejn liskejjel. Din mhux l-ewwel darba li l-Kunsilli Lokali fir-Renju Unit ppruvaw jikkonfrotnaw il-problema tal-obesità. Fl-2011, il-Kunsill Lokali ta’ Oldham ried jintrodu/i
taxxa ta’ 1,000 Lira Sterlina, mlaqqma l- fat tax fuq dawk li jbig[u l-fast food filwaqt li din is-sena fl-istess Salford t[abbret skema ta’ pariri fuq stil ta’ [ajja b’sa[[tu. Uffi/ajli tal-kunsill ta’ Salford qalu li filwaqt li dawn l-istabbilimenti g[andhom rwol fil-komunità, wie[ed irid jara li dawn ma j[allux effett negattiv fuq is-so/jetà. I]da sidien ta’ stabbilimenti tal-fast food qed isostnu li dawn ir-regoli ma jag[mlux sens u jekk l-ikel ikun imsajjar tajjeb, kif suppost, dan mhux [a]in. Intqal li l-ikla ewlenija tat-tfal suppost ting[ata mill-;enituri u g[andhom ikunu dawn li jassiguraw li t-tfal tag[hom qed jieklu dak li suppost.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
A[barijiet ta’ Barra 19
L-O?EAN PA?IFIKU> Ajruplan tat-tip FA-18 Hornet tal-Qawwa tal-ba[ar Amerikana itir minn fuq l-aircraft carrier nukleari USS Nimitz waqt li qed iba[[ar fil-Ba[ar tan-Nofsinhar ta/-?ina. (ritratt Reuters)
FRANZA
Arrest fil-ka] tal-attakk fuq suldat f’Pari;i Il-Pulizija fi Franza arrestat ra;el fuq is-suspett li kien wara attakk b’sikkina fuq suldat li kien g[assa f’Pari;i Skont l-awtoritajiet Fran/i]i, kollox qed jindika li l-attakk kellu motivazzjoni reli;ju]a. Il-Prosekutur Francois Molins, waqt konferenza tala[barijiet ilbiera[ f’Pari;i, qal li mill-kameras tas-sigurtà, irri]ulta li r-ra;el li wettaq l-attakk, ftit minuti qabel kien qed jg[id talba Musulmana. L-attakk se[[ tlett ijiem wara l-attakk tat-22 ta’ Mejju f’Londra fejn suldat Ingli] inqatel minn ]ew; fanati/i reli;ju]i. Ilbiera[ il-Pulizija Fran/i]a arrestat ra;el suspettat li wettaq l-attakk b’sikkina fuq suldat Fran/i] waqt li kien fuq ronda ta’ g[assa f’La Defense f’Pari;i. Il-ka] qed ikun investigat mill-pulizija ta’ kontra t-terrori]mu u ntqal li s-suldat kien attakkat min[abba xog[lu, l-istess b[all-ka] tal-Ingliterra. Il-Ministru tal-Intern Fran/i] Manoel Valls qal li l-persuna arrestata kienet
mag[rufa mal-Pulizija. Intqal li r-ra;el, li ma kienx identifikat, kellu 22 sena u fil-passat kien arrestat g[al reati b[al serq u pussess ta’ arma tan-nar.
Jidher li l-attakk kellu motivazzjoni reli;ju]a Hu kien indentifikat permezz tal-marki tas-swaba’ u kien arrestat f’Yveleines madwar 28 kilometru minn Pari;i. Il-Pulizija Fran/i]a qalet li l-attakk fil-25 ta’ Mejju aktarx kien ispirat mill-qtil tlett ijiem qabel ta’ suldat Ingli] f’Woolwich minn ]ew; fanati/i Islami/i. Is-suldat Fran/i], li g[andu 23 sena, kien attakkat minn wara b’sikkina. Is-suldat [are; mill-isptar nhar itTnejn. Fi Franza, il-forzi tas-sigurtà jinsabu fuq l-allert massimu min[abba theddid li sar mill-ferg[a fil-Mali tal-alQaeda min[abba l-intervent militari Fran/i] f’dan ilpajji].
IN-NAZZJON
Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
20 Teatru
Pretty Lisa> l-abbu] domestiku fit-Teatru Manoel Simboli]mi Il-mog[dija ta]-]mien, b[allkelma, hi wkoll suprema. Ilprops minimalisti – sellum, gwarni/ imdendel, umbrella, fuq sfond ta’ bi]ibilju pari ]raben – jaqdu dmirhom fissimboli]mu u j;orru ’l-udjenza minn sta;un g[all-ie[or, millMilied, g[as-sajf, g[all-passat. Forsi l-g[a]la tat-teatru setg[et kienet a[jar. Filwaqt li t-Teatru Manoel g[andu lpresti;ju tieg[u, id-dramm
minn Adrian Camilleri
L-abbu] domestiku twassal lill-udjenza fit-Teatru Manoel bid-dramm Pretty Lisa, dirett minn Marcelle Teuma u bilkontribut ta’ Clare Azzopardi. Id-d[ul kollu mar g[al Dar Qalb ta’ :esù, Santa Venera, li tag[ti kenn lil nisa f’sitwazzjoni ta’ abbu] domestiku. Ftit ;img[at ilu, fl-istess teatru, Teuma u Azzopardi offrew flimkien dramm ie[or, In-Nisa Maltin Jafu Kif, fejn sitt nisa f’kappella ji]vugaw ilwe;g[at u l-problemi ta’ [ajjithom. In-Nisa Maltin Jafu Kif kellu l-mumenti mtaqqla tieg[u, imma kellu wkoll mumenti umoristi/i, floskurità tag[hom. Xejn minn dan fi Pretty Lisa. Lisa hu l-isem ta’ diversi persuna;;i flisketches tad-dramm... daqqa bint il-vittma, daqqa ;eru tattfal, daqqa pupa.
Xena mid-dramm ‘Pretty Lisa’ li ttella’ fit-Teatru Manoel fil-jiem li g[addew (ritratt> Elaine Bugeja)
Daniela Vassallo u Magda Van Kuilenburg, jirrakkuntaw u jesprimu l-we;g[at tag[hom dwar issitwazzjonijiet li huma maqbudin fihom. Affaxxinanti wkoll il-bidla minn karattru g[al ie[or talatturi. F’waqt vittma, f’waqt ie[or it-trasgressur. Wie[ed ma jistax jara ddramm jittella’ ming[ajr ma j]omm f’mo[[u li dak li qed jing[ad hu traskritt ta’ dak li qalu, kelma b’kelma, vittmi reali. Imma l-arti tmur lil hinn mir-rappurta;;, jew anke
mill-espressjoni. Wie[ed jista’ jaqra rapport fl-ewwel persuna minn dokumenti tal-Qorti, imma rrapport, fih innifsu, ma jikkwalifikax b[ala bi//a arti. L-istess [a;a wie[ed jista’ jg[id dwar l-espressjoni; mhux kull espressjoni tista’ ting[add b[ala arti. Ta[bat subg[ek u, ;ustament, tesprimi l-u;ig[ billi twa[wa[. Ma jfissirx, imma, li l-espressjoni tkun wa[da artistika.
Id-dramm iwasslilna rakkonti veri u xokkanti ta’ nisa vittmi ta’ abbu]< rakkonti [arxin, ibsin, reali. Jixxukkjaw g[ax kull darba li ting[ad xi [a;a li ddarras, tiftakar li dan veru ;ara, u g[adu ji;ri
Hawnhekk fejn je//ella Pretty Lisa. Il-kontenut mitkellem jitlob li ma jkunx hemm x’itellef millattenzjoni. Il-qawwa talkelma tibqa’ suprema, u dan, id-dramm, jag[rfu. Jiddomina l-isfond iswed. L-u]u ta’
Rakkonti veri u xokkanti Permezz ta’ dawn lisketches id-dramm iwasslilna rakkonti veri u xokkanti ta’ nisa vittmi ta’ abbu]; rakkonti [arxin, ibsin, reali.
Jixxukkjaw g[ax kull darba li ting[ad xi [a;a li ddarras, tiftakar li dan veru ;ara, u g[adu ji;ri. L-udjenza, g[as-sieg[a li jdum id-dramm, ti;i ffa//jata b’xenarju minimalist u kwa]i surreali, fejn il-karattri vittmi, interpretati mill-atturi e//ellenti Sharon Bezzina,
Xejn xi jtellef mill-attenzjoni
props hu ftit li xejn, imma bi]]ejjed biex iwie]en innarrattiva u jg[in limma;inazzjoni timra[. Huwa l-u]u ta’ dawn ilprops u l-korjografija talatturi nfishom, li [afna drabi tixbah lil dik ta’ ]ifna, li jaqilg[u d-dramm. Is-swat qatt ma jidher imma dellu tqil. F’xena partikulari, karattru ma[dum minn Sharon Bezzina, wieqfa bejn it-tnejn l-o[ra, titbandal ’il quddiem u lura bejn l-o[rajn, qisha pendlu ta’ arlo;; rasu ’l isfel itektek il-[in. Tispjega kif g[all-bidu kollox kien normali. I]-]mien igerbeb, u hi titbandal; [lief meta, darba kultant, til[aq xi qofol firrakkont ikrah, b[al meta l-[in mis[ut jieqaf meta tkun tixtiequ l-aktar igerbeb.
huwa wie[ed li jrid ji;i esperjenzat mill-qrib u ddistanza tradizzjonali talManoel [assejtha ttellef xi ftit mill-impatt dirett. Minkejja dan, ta’ min jg[id li l-g[eluq jindirizza xi ftit jew wisq din il-[tie;a. B’sorpri]a g[all-bi//a l-kbira tal-udjenza, qamu nisa minn fostha, wa[da, wa[da, b’messa;;i ta’ kura;;. Is-sorpri]a hija doppja. Lewwel g[aliex, proprju fla[[ar, l-udjenza fil-platea ssib ru[ha fuq il-palk ming[ajr ma tqum minn postha. It-tieni, tissammar fir-realizzazzjoni li l-abbu] m’g[andux u/u[. Tistenna li ta’ [dejk tista’ tqum ukoll, t[abbar li hi vittma. Fl-a[[ar nett, dan huwa dramm li ma jib]ax i;orr messa;;. M’hemm xejn [a]in f’arti li tintu]a biex i]]ejjen [ajt vojt, jew biex timla l-[in liberu bille;;erezza. Alla[ares ma kienx hekk. Biss, l-arti taf tkun, u fortunatament kultant hi, aktar minn hekk. L-arti taf tistimula, tnigge], ixxewwek, tixxokkja, u t[allik ta[seb. Pretty Lisa, g[alija, jixhed li l-arti tista’ tkun kemm morali u wkoll estetika. Anzi, iktar minn hekk, jixhed kif l-estetiku u l-morali jistg[u ja[dmu id f’id biex isa[[u lil xulxin. {asra li ttella’ g[allpubbliku darba biss.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
Kummer/ 21
Banif Bank iniedi offerta spe/jali fuq self g[ax-xiri ta’ vetturi Banif Bank (Malta) plc nieda offerta limitata ta’ skont fuq ir-rata tal-img[ax tal-Car Loan, b’rata mnaqqsa li tibda minn 5.7 fil-mija fis-sena. Il-klijenti jistg[u jgawdu minn soluzzjoni finanzjarja skont il-[ti;iet partikulari tag[hom, kemm jekk qed jikkonsidraw li jixtru l-ewwel karozza tag[hom kif ukoll jekk jixtiequ jbiddlu dik li g[andhom ma’ xi mudell akbar u isba[. Self fuq karozzi u]ati hu disponibbli wkoll. L-offerta tag[laq fla[[ar ta’ Awwissu 2013. Permezz tal-Car Loan ming[and Banif Bank, wie[ed jista’ jissellef mija fil-mija tal-valur tal-karozza jekk ikun se jixtri wa[da ;dida, bi [las wie[ed ta’ tariffa tal-ippro/essar. Ilklijenti g[andhom ukoll il-possibbiltà li j[allsu s-self fuq perjodu ta’ sitt snin, u jekk wie[ed i[allas is-self fuq perjodu iqsar, ma j[allas ebda pagament ie[or. “Banif g[andu l-impenn li b’mod regolari joffri lillklijenti soluzzjonijiet finanzjarji sodi li jintla[qu mill-but ta’ kul[add u li jag[tu wkoll ser[an il-mo[[,” qal Dirk Spiteri Lucas, Kap tad-Dipartiment tal-Prodotti u l-Istrate;ija ta’ Banif Bank (Malta) plc. “Jekk qed tit[ajjar g[al dik l-SUV li dejjem xtaqt, issa //ans li tgawdi mill-proposta tal-Banif li g[andha rata ta’ mg[ax kompetittiva [afna u servizz ta’ kwalità!” Termini u kundizzjonijiet japplikaw. Aktar tag[rif fuq ilCar Loan ta’ Banif Bank jista’ jinkiseb mis-sit tal-bank www.banif.com.mt. Il-klijenti jistg[u wkoll jag[mlu kuntatt mal-Customer Care fuq 22601000 mit-8 a.m. sat-8 p.m. kuljum u mit-8 a.m. sas-1 p.m. nhar ta’ Sibt. Wie[ed jista’ wkoll i]ur xi ferg[a tal-Banif fejn irrappre]entanti tal-bank jistg[u jispjegaw il-karatteristi/i u lbenefi//ji tal-prodott f’aktar dettall.
Alf Mizzi & Sons (Marketing) Ltd g[adha kemm wa[[let sistema fotovoltajka mqabbda ma’ grid ta’ 99.60kWp. Din l-istallazzjoni hi wa[da mill-ikbar impjanti fotovoltaj/i mqabbda ma’ grid f’Malta u se ti;;enera madwar 170,000kWhr ta’ elettriku fis-sena. L-ener;ija ;enerata hi ekwivalenti g[al €34,000 fis-sena u g[andha tnaqqas il-kontijiet tad-dawl tag[na b’4.9 fil-mija, ibba]ati fuq il-konsum tas-sena li g[addiet. L-impjant li kien mixtri ming[and ECO Solutions Ltd u installat minnhom stess, hu mag[mul minn 415-il pannella, mill-iktar pannelli re/enti polycrystalline Bosch c-Si P60 240W, [ames inverters SMA STP 17000 u sistema innovattiva ta’ mmuntar tal-metall g[al fuq is-saqaf ming[and Schletter. Mil-lat ambjentali, se tkun qed tiffranka 176,600kg ta’ emissjonijiet ta’ CO2 fis-sena billi tipprodu/i iktar minn 465 unit (kWhr) kuljum. L-investiment g[al dan il-pro;ett kien iffinanzjat kollu mill-kumpanija peress li l-ebda fondi tal-UE ma ;ew offruti lilha g[al dan il-pro;ett. Minkejja dan, il-kumpanija kompliet g[addejja b’dan l-investiment u timmira li f’inqas minn [ames snin tara d[ul fuq dan l-istess investiment.
Melita Business tappo;;ja l-Malta eBusiness seminar
Fil-;img[at li g[addew Melita tat l-appo;; tag[ha g[all-organizzazzjoni tal-Malta eBusiness Seminar organizzat minn CSB Group b’kollaborazzjoni mal-Malta Institute of Management. Intrapri]i ta’ kull daqs u f’kull settur illum il-;urnata ju]aw linternet g[al g[anijiet differenti, pere]empju biex i]ommu kuntatt mal-suppliers tag[hom, biex jixtru, biex jikkomunikaw mal-impjegati jew anke b[ala mod kif jil[qu klijenti ;odda. L-g[an ta’ dan is-seminar, li kellu t-tema ‘Ecommerce – The way forward, Opportunities and Implications’, kien li jesplora lbenefi//ji u l-isfidi li j;ib mieg[u l-eBusiness. Waqt pre]entazzjoni li ta lillparte/ipanti ta’ dan is-seminar,
Antoine Sciberras, Corporate Services Manager ta’ Melita Business, qal li punt importanti li g[andhom jifhmu dawk li qed ja[sbu li jmexxu lintrapri]a tag[hom fuq linternet hu li fl-a[[ar mill-a[[ar il-prin/ipji ba]i/i huma l-istess g[al dawk tal-kummer/ tradizzjonali. “L-ewwel nett trid tassigura li l-[anut tieg[ek huwa kemm jista’ jkun vi/in u a//essibbli mill-klijenti tieg[ek. Kull intraprenditur ikun irid jassigura li l-[anut tieg[u jifla[ jaqdi l-klijenti li jkollu, spe/jalment meta jkun hemm folla kbira ta’ nies iridu jixtru lprodott tieg[u – u ming[ajr ma tag[tihom esperjenza [azina.” Melita g[andha tim dedikat g[all-klijenti kummer/jali kemm dawk ]g[ar kif ukoll
g[al kumpaniji internazzjonali kbar. Barra minn servizzi tradizzjonali ta’ telekomunikazzjoni, Melita Business toffri wkoll servizzi ta’ co-location, konnetività point-to-point kif ukoll konnettività bl-IP fuq livell internazzjonali. Melita hi l-uniku operatur f’Malta li hu mqabbad b’mod dirett ma’ provider tal-internet internazzjonli Tier 1 direttament f’Milan b’hekk tassigura l-aqwa konnettività internazzjonali. G[al aktar informazzjoni dwar Melita Business u kif innegozju tieg[ek jista’ jibbenefika mis-servizzi ta’ Melita ]ur http:##business.melita.com jew /empel 27273535.
IN-NAZZJON Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
22 Passatemp
Tisliba 1
2
5
3
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
Trasferimenti Osserva b’attenzjoni dawn i]-]ew; xeni. Seba’ partikularitajiet li fix-xena fuq ix-xellug g[addew g[ax-xena fuq il-lemin. Ara ssibx liema huma dawn il-partikularitajiet. Sudoku
16
Weqfin> 1. :ie f’mo[[u li ried jag[mel xi [a;a (6) 2. Imni]]la l-ba[ar, iddg[ajsa (6) 3. Mi;bud wa[da sew lartist! (6) 4. A[na lkoll a[wa hekk (6) 8. u 9. Il-;enituri jistennewha ming[and it-tfal (10) 9. Ara 8. 12. Pane di …, g[al mas-suflè (6) 13. Jibda jidher bl-età (6) 14. Ri[ qawwi (6) 15. Tara x’tog[ma g[andu (6)
Soluzzjonijiet
Moderata: qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[and u jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.
G[at-tfal
1. It-tondjatura tal-kappell fl-ewwel xena g[addiet g[at-tieni xena fuq ixxemx. 2. L-estremità tal-qasba tassajd g[addiet g[allbastun ta[t id-drieg[ tarra;el. 3. Il-parti ta’ fuq tal-barmil g[addiet g[al /irku ovali fuq il-qanpiena. 4. Iz-zokk o[xon ta’ wa[da mis-si;ar g[adda g[al tieqa fil-g[oli. 5. Il-kwadru iswed tat-tieqa fin-nofs g[adda g[attikketta mwa[[la malbagalja fuq in-na[a taxxellug. 6. Il-polz tal-qmis taddrieg[ tal-lemin g[adda g[at-tikketta tal-bagalja l-o[ra. 7. It-tixmira l-leminija talqalziet g[addiet g[assigarett f’[alq ir-ra;el.
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin> 5. Obrom; 6. Telfa; 7. Bravi; 10. :arra; 11. Trabi; 12. u 14. Portafolli; 16. Nutar; 17. Tomna; 18. Kulur. Weqfin> 1. Gorbo;; 2. Omertà; 3. Stivat; 4. Baruni; 8. {rara; 9. Ra[li; 12. Parata; 13. Avukat; 14. Franka; 15. Issara.
Familja verament unita…
Liema dada^
Mimdudin> 5. Biha taqta’ s-sentenza (5) 6. Tixrob minnha (5) 7. u 16. Dan jie[u [sieb iddehra tax-xag[ar (10) 10. Wa[da /off malajr tin[all (5) 11. Ti;ik [niena (5) 12. Tant xrobt, li fl-a[[ar …… (5) 14. Trid tog[dos fil-fond g[alihom (5) 16. Ara 7. 17. Jitfa’ barra li m’g[andux b]onn (5) 18. Il-[mar g[ajjat wa[da! (5)
18
Dik bin-Nru. 3
17
Trasferimenti
Lapsijiet mitlufin f’labirint Id-disinjatur tilef f’dan il-labirint il-lapsijiet kollha li kellu u li ming[ajrhom ma jistax ja[dem i]jed. Hu, i]da, jista’ ji;borhom kollha lura, ming[ajr ma jer;a’ jg[addi mill-istess passa;; li jkun di;à g[adda. Kif? Lapsijiet f’labirint
Liema dada^ Liema minn dawn l-erba’ dadi hi l-istess wa[da li tinsab miftu[a bera[? Sudoku
Tpin;ija Bobby u Beryl qed jitimg[u lil dawn il-flieles. Pin;i din ix-xena [elwa tag[hom bil-kuluri li tippreferi.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor Storie d’amore con i crampi Iris, 17>35
Film komiku Taljan li n[adem fl-1996 b’re;ija ta’ Pino Quartullo u bis-sehem talatturi Debra Caprioglio, Sergio Rubini u Chiara Caselli filpartijiet ewlenin. Lil Marcella jkun telaqha l-g[arus, u hi tmur warajh it-Tune]ija, b’ra;el mag[ha li tkun qed t[allsu bit-tama li ;;ieg[el lilleks g[arus tag[ha jg[ir u jirritorna g[andha. I]da mhux kollox imur skont ma kien ippjanat... Il-Mara tal-lum NET Television, 14>0-5
Gloria Mizzi llum se jkollha b[ala mistednin fl-istudio membri tal-Life Cycle Challenge 2013 li se jag[tu tag[rif dwar l-isfida ta’ din is-sena fejn i/-/iklisti mistennija jg[addu mill-Belarus, mil-Litwanzja, mil-Latvja, mill-Estonja u mir-Russja. Anali]i tal-A[bar NET Television, 20>30 Il-programm tal-lum se joffoka fuq l-elezzjonijiet li saru s-Sibt li g[adda fi [dan il-Partit Nazzjonalista meta n[atru ]ew; Vi/i Kapijiet u 13-il membru tal-E]ekuttiv tal-Partit. Pre]entazzjoni u produzzjoni ta’ Roderick Agius.
Numru ta’ karozzi Lamborghini
Attività f’g[eluq il-50 sena tal-Lamborghini Wheelspin - NET Television, 21>00
I passi dell’amore (A Walk to Remember) Raitre, 15>50
Id-ditta tal-karozzi Lamborghini dan l-a[[ar organizzat attività kbira fl-okka]joni ta’ g[eluq il-50 sena minn meta mmanifatturat l-ewwel karozza tag[ha. Din l-attività, blisem ta’ Il Grande Giro Lamborghini, ;abret numru mdaqqas ta’ karozzi ta’ din id-ditta u b’mod organizzat marru l-ewwel minn Milan g[al Ruma u mbag[ad eventwalment g[al Bologna. Naraw servizz dwarha.
Film drammatiku Amerikan tal-2002 li g[andu b[ala protagonisti lill-atturi Mandy Moore u Shane West (it-tnejn fir-ritratt) fil-partijiet ta’ Jamie u Landon. Dan tal-a[[ar, mhux b’g[a]la tieg[u, jintbag[at jie[u sehem f’attività tad-drama fl-iskola li jkun jattendi. Hemm isir jaf lil Jamie, li tkun it-tifla ta’ qassis Protestant. G[all-bidu jkun pjuttost i]omm ’il bog[od minnha, i]da... Newsbuzz NET Television, 15>50
Tessa Barbara u Katrina Portelli jippre]entaw edizzjoni o[ra ta’ dan ilprogramm. Naraw, fost o[rajn, dwar il-kantanta Chiara u ]-]arbun, kif ukoll l-aktar g[axar kanzunetti popolari mat-telespettaturi tal-programm. Mini vaganti Raitre, 21>05
Riccardo Scamarcio, Nicole Grimaudo u Alessandro Preziosi (it-tlieta fir-ritratt) huma l-atturi ewlenin f’dan il-film tal2010 b’re;ija ta’ Ferzan Ozpetek. Tommaso jkun sejjer jiekol g[and il-;enituri tieg[u u determinat li jg[idilhom li hu omosesswali, anki jekk jaf li missieru ]gur li [a;a b[al din se jo[odha bi kbira [afna.
Red Canale 5, 21>10 Film ta’ azzjoni
Amerikan li n[adem fl-2010 b’re;ija ta’ Robert Schwentke u li g[andu fost latturi ewlenin lil Helen Mirren (firritratt), Burce Willis, Morgan Freeman u John Malkovich. Naraw kif u g[aliex eks a;ent tas-CIA jaqa’ filmiri ta’ grupp ta’ mer/enarji li jkunu determinati li jrid joqtluh...
Ukoll fil-programm tal-lum naraw il-karozzi ppre]entati mid-ditta VW waqt il-fiera tal-karozzi li saret aktar kmieni din is-sena f’Shangai, fi/-?ina Pierre Vella jlaqqag[na mill-;did ma’ Clayton Mizzi, li g[adu g[addej b’sensiela ta’ su//essi barra minn xtutna. Tippre]enta Fleur Balzan, bi produzzjoni e]ekuttiva ta’ b.Right new media Ltd.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
24 TV#Radju
06>00 07>00 07>15 07>40 07>50
101 Breakfast Club A[barijiet (ikompli) 101 Breakfast Club Anali]i tal-:urnali (ikompli) 101 Breakfast Club (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fit-08>00)
09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show - Martin Sapiano A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00 )
17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 24>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 Familja Wa[da (jinkludu 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 - Newsline 12:45 - Qari bilMalti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bullettin tal-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 - TV Hemm 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 - Notti magiche 21:05 Mu]ika u Sport 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u Bon;u Bon;u (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 One News) 09:00 - Kartolina 10:00 - The Morning Show 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:30 Konnect 13:15 - In-Novella 13:45 - ONE News 14:00 Problemi tal-Qalb 15:25 Djarju Kulturali 15:30 - Drive Time 16:00 - Mhux g[at-Tfal Biss 17:00 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 A[barijiet Sportivi, 18:15 Fil-Qosor) 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:00 - LArgument Ikompli 20:15 Rock Moods 22:00 - Radju Argument 24:00 - Soul Power 02:00 - Night Rhythm. RTK - 103 FM 06:30 - Pierre & Co on RTK (jinkludi 06:55 Fi {dan ilMulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News) 09:00 - A[barijiet fil-Qosor 09:05 - Paperscan 09:15 - G[alina Lkoll (jinkudi 10:00 BBC News, 11:00 RTK Qosor) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 Pinna Mu]ikali 13:00 - RTK Qosor 13:05 - Su//essi u aktar 15:00 - RTK Qosor 15:05 Kaskata Kulturali 15:30 Jg[idu Tag[hom i]-}g[a]ag[
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar - David Thake u George Galea Is-Snin tar-Rock ’n Roll Fuzzbox - Lito Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
(jinkludi 16:00 BBC News) 16:40 - Headlines 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - L-Argument matul il-;img[a (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 18:57 - Fi {dan il-Mulej 19:00 - Ru]arju 19:25 - Ilwien 21:00 - Frott il-Kelma 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # News on Campus 09:30 - Cinescena 10:00 - BBC News Update 10:05 - L-Ewropa u l-Imperu 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-;urnali 13:30 - BisSassla u bil-Brevjar 14:00 BBC News Hour 15:00 Classic FM 19:30 - Bioneers 20:00 - Putumayo Radio Show 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi 09:00 {ajjitna) 11:00 Mure sewwi l-Knisja Tieg[i 11:30 - Ift[u l-Bibien 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l-Erwie[ 12:45 - {dejn l-ilma fejn nistrie[ 13:00 - {olqa mal-Maltin ta’ barra 13:30 Irrid Inwassallek messa;; (r) 14:30 - Italia leggendaria (r) 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Totus Tuus Gospa 16:00 - Il-Knisja: G[ajn ta’ G[erf 17:00 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - {amsin Sena wara 21:00 - Alla wa[du bi]]ejjed 22:00 - Lejn ilqawmien 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 - A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 Nathan u Talitha 18:30 - News 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 Tiesto Club Live 24:00 - Eddie Halliwell. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 - 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 - Classic Gold 21:00 Reggae Party 24:00 - Mu]ika tal-passat.
Maybe Baby - Iris 21>05
Film komiku Ingli] li n[adem fl-2000 b’re;ija ta’ Ben Elton li g[andu b[ala protagonisti lill-koppja Sam u Lucy, partijiet interpretati minn Hugh Laurie u Joely Richardson, li jidhru fir-ritratt. G[al xi ra;uni mhix wisq mag[rufa ma kellhomx tfal. Meta hu jitwebbel jippubblika ktieb dwar ir-relazzjoni ta’ bejniethom, martu xejn ma tie[u gost. Tg[id [a;a li tg[addi jew se tkun ka;un ta’ xi kri]i? TVM 07:00 - TVAM 09:00 - TV Hemm (r) 10:20 - Story of India 11:25 - Great Romance 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16:30 - }ona 18:00 A[barijiet 18:10 - Waqtiet 18:15 - Sa[[tek l-ewwel 18:25 Teleshopping 18:40 - TV Hemm 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - An;li (ep. 31) 21:45 {ajja (ep.1) 22:35 - Mixage 23:15 - A[barijiet # rapport tattemp 23:35 – TVPM (r). TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 - Ruggers 11:30 - .EU 12:00 - Madwarna 12:15 - Qatra Inka 12:45 - Great Romances 13:15 - Lenti 14:05 - Games or the Small States of Europe 14:15 - Meander 14:45 - Madwarna 15:00 - Ruggers 15:30 - Great Romances 16:00 - {ajja 16:50 Madwarna 17:20 - Waqtiet 17:25 - How Art made the World 18:30 - Wirt u kultura 19:00 Ruggers 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 {ajja 20:30 - A[barijiet bl-Ingli] 20:35 - Waqtiet 20:45 Sensilhena 21:30 - Meander 22:00 – Madwarna 22:30 –
Games of the Small States of Europe 22:45 - 3 Pointer 23:15 Ruggers.
ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 Teleshopping 11:00 - Aroma Mattina 12:30 - Teleshopping 12:45 - Kalamita (jinkludi ONE News fis-13:30) 16:20 Teleshopping 17:30 - ONE News 17:35 - Liquorish (daily update) 17:40 - Aroma Kitchen 19:30 ONE News 20:15 - Ir-Rangers 20:30 - Prima Facie (epis.24) 21:45 - Ilsien in-Nisa 23:15 ONE News 23:45 - Kalamita (r). Smash 07:00 - A[barijiet
07:40 - Er;a
lura (r) 08:40 - A[barijiet 09:00 - {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 1046 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - A[barijiet 19:30 - CNI 20:30 - Il-Parlament tal-Poplu (live). Raiuno 06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00, id-09:00 u l11:00) 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:15 - La vita in diretta (jinkludi Tg 1 fil-17:00) 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari Tuoi 21:10 - Che Dio ci aiuti (fiction) 23:30 - Porta a porta 01:05 - Tg 1 notte 01:40 - Sottovoce 02:10 - Rai Educational.
- Celi, mio marito! 20:35 - Un posto al sole 21:05 - Mine vaganti. Film 2010 23:05 - La storia siamo noi 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 - Rai Educational 01:35 - La musica di Raitre. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina
08:40 - La telefonata di Belpietro (attwalità) 08:50 - Mattino cinque 11:00 Forum 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful 14:10 - Centovetrine 14:45 - Amici 15:30 Pomeriggio cinque 18:50 - The Money Drop 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - Red. Film 2010 23:30 - Tg5puntonotte 00:55 - Tg 5 notte 01:25 Striscia la notizia (r).
Raidue 06:40 - Cartoons 08:35 - Le sorelle Mcleod (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Detto Fatto 16:15 - Senza traccia (TF) 17:50 - Tg Sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case (TF) 19:35 Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - The Voice of Italy 23:45 - Tg 2 notizie 24:00 - Close to home (TF) 00:40 - Tg2 Parlamento 00:50 - Close to home (TF) 01:35 - Meteo 2 01:40 - La forza del campione. Film 2006.
Rete 4 06:50 - T.J. Hooker (TF) 07:45 Miami Vice (TF) 08:40 - Hunter (TF) 09:50 - Carabinieri 7 (fiction) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Hamburg Distretto 21 (TF) 16:35 - My Life – segreti e passioni 16:50 - Dream Hotel: Caraibi. Film 2008 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Quinta colonna il quotidiano 21:10 - The Closer (TF) 23:15 - Bones (TF) 01:00 - Tg 4 01:25 - Amore mio non farmi male. Film ’74.
Raitre 07:00 - Tgr buongiorno Italia 08:00 - Agorà (attwalità) 10:00 La storia siamo noi 10:50 Codice a barre (attwalità) 11:30 Buongiorno Elisir (attwalità) 12:00 - Tg 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - Diario italiano 13:10 - Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr piazza affari 15:00 - Ponderosa (TF) 15:50 - I passi dell’amore. Film 2002 17:25 - Geo magazine 19:00 - Tg 3 20:00 - Blob 20:10
Italia 1 07:00 - Zeke e Luther (sitcom) 07:50 - Tutto in famiglia (sitcom) 08:40 - Una mamma per amica (TF) 10:30 - ER - medici in prima linea 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 Cartoons 15:55 - Smallville (TF) 17:40 - Top One 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI NY: Scena del crimine (TF) 21:10 Colorado 23:50 - Confessione reporter 01:20 - Sport Mediaset 01:45 - Romanzo Criminale (TF).
IN-NAZZJON Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
TV#Radju 25 Favourite Channel 07.15 - F. News 07:30 - Dawl tal-:urnata 08:00 - Nintrefa’ ’l Fuq (r) 10:00 - Bejnietna 12:00 - News 12:30 - Gideb u M[abba 13:00 - Niskata 15:00 Tele-shopping 17:30 - News Point 18:15 - News 18:30 Sejja[tli 19:45 - F. News 20:30 - G[eruq 21:00 - Entertain Me 23:00 - News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshopping 12:00 – All That Jazz (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 The 90s 14:30 - The 00s 15:00 Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 The 60s & 70s 20:30 - Rock Legend 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 13:40 - Che trucco! 14:00 - Vite in Apnea 14:25 - Gossip Girl (TF) 15:20 - The OC (TF) 15:55 - Samantha Chi? (TF) 16:35 - Extreme Makeover Home Edition 17:20 - Vite in Apnea 17:50 - Che trucco! 18:20 Amici 19:30 - Gossip Girl (TF) 20:25 - Dr House (TF) 21:10 Vite in Apnea 22:05 - Non aprite quell’armadio 22:35- Donna in giallo 23:35 - Amici. BBC Entertainment 06:55 - Balamory 07:15 Penelope K, by the way 07:25 Me Too! 07:45 - Teletubbies 08:10 - Balamory 08:30 - My Family 09:00 - After You’ve Gone 09:30 - The Weakest Link 10:15 - EastEnders 10:45 Doctors 11:15 - Hustle 12:05 Love Life 12:55 - My Family 13:25 - Michael Palin’s New Europe 14:15 - After You’ve Gone 14:45 - EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - The Weakest Link 16:30 - The Iceberg That Sank the Titanic 17:20 - Love Life 18:10 - EastEnders 18:40 Doctors 19:15 - The Weakest Link 20:00 - My Family 20:30 Keeping up Appearances 21:00 Spooks 21:50 - Getting On 22:20 - Little Britain 22:50 Watson & Oliver 23:20 - The World of Stonehenge. TCM 06:00 - Mutiny on the Bounty. Film ’62 (A) 08:50 - It Happened at the World’s Fair. Film ’63 (U) 10:40 - Rio Bravo. Film ’59 (U) 13:00 - The Philadelphia Story. Film ’40 (U)
15:00 - Speedway. Film ’68 (U) 16:50 - Double Trouble. Film ’67 (U) 18:20 - The Fighting 69th. Film ’40 (A) 19:40 - The Rounders. Film ’65 (A) 21:00 The Dirty Dozen. Film ’67 (15) 23:25 - Anchors Aweigh. Film ’45 (U). MGM Movies 06:45 - Alice. Film ’90 (12) 08:30 - In the Heat of the Night: Grow Old Along with Me. Film ’95 10:00 - MGM’s Big Screen 10:15 - Hidden Agenda. Film ’90 (15) 12:05 - No Greater Love. Film ’96 (PG) 13:35 - Oleanna. Film ’94 15:05 - Zelig. Film ’83 (PG) 16:25 - New York, New York. Film ’77 (A) 19:05 Assassination Tango. Film 2002 (15) 20:55 - Big Screen Legends 21:00 - Go Tell the Spartans. Film ’78 (X) 22:55 - The Charge of the Light Brigade. Film ’68 (A). GO Stars 07:15 - Tarzan 08:40 - Angels & Demons 10:55 - Damages 11:45 - Wrath of the Titans 13:20 Dolphin Tale 15:10 - Up 16:45 - Out Of Time 18:30 Moneyball 20:40 - Parks & Recreation 21:00 - Rising Star 22:50 - Dazed & Confused 00:30 - Final Destination 5 02:00 - Angels & Demons. Diva Universal 07:00 - Wolff’s Turf 08:55 Agatha Christie’s Poirot 09:55 Kojak 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 - JAG 12:55 - ER 13:55 Wolff’s Turf 15:50 - Kojak 16:50 - Agatha Christie’s Poirot 18:50 - JAG 19:50 - ER 20:50 Great Women 21:00 - Mystery Woman: Vision of a Murder 22:45 - Great Women 23:00 ER. Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Iraq Star Foundation Bike 08:10 Dirty Jobs: Exotic Nanny 09:05 - Deadliest Catch: Empty Throne 09:55 - Ultimate Survival: Iceland Fire and Ice 10:50 How Do They Do It? 11:15 How It’s Made 11:40 - Man Made Marvels Asia: Songdo Future City 12:35 - Rides: Driven 13:30 - Wheeler Dealers: Mercedes SLK 14:25 American Chopper: Production Bike Showcase 15:20 Mythbusters: Confederate Steam Gun 16:15 - Dirty Jobs: Wetland Warrior 17:10 - Deadliest Catch: The Island 18:05 - Ultimate Survival: Red Rock Country 19:00 - How It’s Made 20:00 -
Body Invaders: The Enemy Within 21:00 - Stan Lee’s Superhumans: Human Wolf 22:00 - Body Bizarre 23:00 Ultimate Survival: New Zealand South Island. Iris 11:00 - Un tè con Mussolini. Film ’98 13:15 - Fuori servizio. Film ’97 15.25 - Dove vai tutta nuda? Film ’69 17:05 - Speciale Iris a Cannes 17:35 - Storie d’amore con i crampi. Film ’96 19:30 - A-Team (TF) 20:15 Hazzard (TF) 21:05 - Maybe Baby. Film 2000 22:55 - Frenzy. Film ’72 01:05 - La cosa. Film ’82. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - How I Met Your Mother 11:30 - Glee 12:15 - Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Enlightened 14:15 - Films & Stars 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 Private Practice 16:45 - Suits 17:30 - Whitney 17:52 - 2 Broke Girls 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 20:00 Suburgatory 20:30 - Dallas 21:15 - Supernatural 22:00 True Blood 23:05 - The Mentalist 23:50 - Alcatraz 00:40 - Boardwalk Empire 01:45 - 30 Rock. Biography Channel 06:30 - Parking Wars. Barter Kings: 10:00 - Divide and Conquer 10:30 - Four Wheeling and Dealing. 11:00 - Marlon Brando: Breaking All the Rules 12:00 - Hoarders: Robin#Ken 13:00 - Storage Wars: The Iceman Carveth 13:30 - Parking Wars 14:00 - Hoarders: Carrie#James. Billy the Exterminator: 15:00 - Dirty Rat 15:30 - Raccoon Rampage. Barter Kings: 16:00 - Divide and Conquer 16:30 - Four Wheeling and Dealing. 17:00 - Hoarders: Robin#Ken. Monster In Laws: 18:00 - Spoiled Brat-In-Law 18:30 - High School Rivals. 19:00 - Storage Wars: The Iceman Carveth 19:30 - Parking Wars. Monster In Laws: 20:00 Naughty Grandma 20:30 - TonIn-Law. Hardcore Pawn: 21:00 Cold Blooded Robbery 21:30 Les’ Spending Spree. 22:00 My Ghost Stories: Caught on Camera 23:00 - Haunted Encounters: Eastern State Penitentiary.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:30 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See The Sea 10:05 Lots & Lots 10:20 - Bob the Builder 10:30 Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:55 Baby Antonio’s Circus 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 - Tiny Planets 11:30 - Monkey See Monkey Do 11:40 - Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:25 - The Mighty Jungle 12:40 - Mio Mao 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:50 - Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See The Sea 14:45 - Lots & Lots 15:00 - Fluffy Gardens 15:15 - The Mighty Jungle 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 Monkey See Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Tork 17:45 Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - Benjamin’s Farm 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See The Sea 19:15 Lots & Lots 19:30 - Monkey See Monkey Do
19:40 - Barney and Friends 20:10 - Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 Pingu 21:45 - Tiny Planets 21:50 - Pingu 21:55 Tiny Planets 22:00 - Bob the Builder 22:10 Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends. Disney Channel 08:00 - Winnie the Pooh: Tales of Friendship 08:05 - Mickey Mouse Clubhouse 08:30 - ANT Farm 08:55 - Jonas 09:15 - So Random 09:40 Hannah Montana 10:05 - Sonny with a Chance 10:25 - Kim Possible 10:50 - Shake It Up 11:35 Wizards of Waverly Place 12:00 - That’s So Raven 12:25 - Austin and Ally 12:45 - Dog with a Blog 13:10 - ANT Farm 13:35 - The Suite Life on Deck 13:55 - So Random 14:15 - That’s So Raven 14:35 - Good Luck Charlie 14:55 - Jessie 15:15 - Shake It Up 15:40 - ANT Farm 16:00 Austin and Ally 16:15 - Have a Laugh 16:20 Dog with a Blog 16:45 - The Suite Life on Deck 17:10 - Cory in the House 17:30 - Wizards of Waverly Place 17:55 - That’s So Raven 18:20 ANT Farm 18:40 - Good Luck Charlie 19:00 Have a Laugh 19:05 - Jessie 19:25 - Shake It Up 19:50 - ANT Farm 20:15 - So Random 20:40 Hannah Montana 21:00 - Jonas LA 21:25 - Sonny with a Chance 22:10 - Wizards of Waverly Place.
07>00 09>00 10<00 12>00 14>00 14.05
News Telebejg[ Strada Rjali .NET NET News Il-Mara tal-Lum
15>20 15>50 16>40 17>00
Telebejg[ Newsbuzz Telebejg[ Malta Llejla
19>00 19>30 19>45 20>30 21>00 21>30 21>35 23>00
(b’waqfa g[al NET News fis-18>00) Bozza tal-Mija Lift NET News Anali]i tal-A[bar Wheelspin NET News Mitqlu Deheb NET News
(b’waqfa g[al NET News fit-15>00)
Sport fuq il-Cable Eurosport 1 08:30 - FEI Nations Cup Equestrian 09:30 - The French Open Tennis 10:30 - Game, Set and Mats 11:00 - The French Open Tennis: Day 5 (live) 21:00 - Game, Set and Mats 21:30 - Fight Club 23:30 Total KO. Eurosport 2 07:30 - Game, Set and Mats 08:00 - The French Open Tennis 11:00 - The French Open Tennis: Day 5 (live) 21:00 Armwrestling 21:30 - The French Open Tennis 23:00 Game, Set and Mats 23:30 The French Open Tennis. GO Sports 1 07:00 - RaboDirect Pro12: F.: Ulster v Leinster 09:00 - Serie A: Rd 38: Cagliari v Lazio 11:00 - France Galop: Gras
Savoye Grand Steeple Chase de Paris 12:00 - Barclays PL: Wk 40: Tottenham H v Sunderland 14:00 - PGA European Tour: Nordea Masters: Day 1 (live) 18:00 - Barclays PL: Goals of the Season 19:00 - Serie A: Rd 38: Sampdoria v Juventus. Barclays PL: 21:00 - Wk 40: Chelsea v Everton 23:00 - PL World. 23:30 - Heineken Cup: F.: Clermont Auvergne v Toulon 01:30 - PGA European Tour: BMW PGA Championship: Day 4 . GO Sports 7 07:00 - Vincennes Racetrack 09:00 - PGA European Tour: BMW PGA Championship: Day 4 13:00 - Trans World Sport 14:00 - Barclays PL: Wk 40: Man. C. v Norwich City 16:00 - Ligue 1: Rd 38: AC Ajaccio v OGC Nice 18:00 - Serie A: Rd 38: Siena v Milan 20:00 - PGA European Tour: Nordea Masters: Day 1 00:00 Barclays PL: Wk 40: Liverpool v QPR 02:00 - Football's Greatest. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Racetrack
11:00 - PGA European Tour: BMW PGA Championship: Day 4 15:00 - Trans World Sport 16:00 - Barclays PL: Wk 40: Man. C. v Norwich City 18:00 - Ligue 1: Rd 38: AC Ajaccio v OGC Nice 20:00 - Serie A: Rd 38: Siena v Milan 22:00 - PGA European Tour: Nordea Masters: Day 1 02:00 Barclays PL: Wk 40: Liverpool v QPR. Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga (r) 09:55 Bundesliga (r) 11:50 - FA Cup (r) 13:55 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 16:00 Volleyball Champ. League Magazine The Big Hit (r) 16:35 - America's Cup (r) 18:15 Bundesliga (r) 20:15 - FA Cup (r) 22:20 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: (r) 23:40 America's Cup (r) 01:14 Bundesliga (r). Melita Sports 2 12:00 - America's Cup (r) 14:05 - Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:10 Bundesliga (r) 17:05 - FA Cup (r) 19:10 - Volleyball Champ.
League Magazine The Big Hit (r) 19:40 - FIFA Beach Soccer WC Qual.: (r) 21:00 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 23:05 - Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 01:40 - Volleyball Champ. League Magazine The Big Hit (r).
Malta Stars 08:00 - Malta Rugby Football Union (r) 09:35 - MFA Futsal League (r) 11:00 - BOV PL (r) 13:15 - Melita GFA 1st Division (r) 15:05 - Football Nurseries (r) 15:40 - Malta Handball Association (r) 17:00 - Malta Basketball Association (r) 18:25 - Malta Rugby Football Union (r) 20:05 Football Nurseries (r) 20:40 Melita GFA 1st Division 22:25 - BOV PL (r) 00:40 - Malta Handball Association (r).
IN-NAZZJON
Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
26 Klassifikati PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ Marsaxlokk
L-A{{AR appartament fl-ewwel sular bi tliet kmamar tas-sodda, wa[da bl-ensuite u terrazzin kbir, e//. Highly finished inklu] ilkmamar tal-banju. Garaxx ta’ karozza wa[da jew tnejn optional. Prezz €112,000 (Lm48,000), ?emplu 79441869 jew 99466988.
Marsaxlokk
PENTHOUSE kbira bil-veduti tal-ba[ar u tal-kampanja, ]ew; kmamar tas-sodda, wa[da bl-
ensuite, highly finished inklu] ilkmamar tal-banju, [;ie; kollu double glazed. Garaxx ta’ karozza wa[da jew tnejn optional. Prezz €116,500 (Lm50,000). ?emplu 77777521.
NIBDEL L-Imqabba
FLAT tal-gvern, ground floor bi tlieta tas-sodda, ]ew; btie[i, parapett kbir g[all-kwiet, fa//ata ta’ green area. Nibdel ma’ dar jew maisonette f’kundizzjoni tajba fil-Belt Valletta. ?emplu 99609045.
VETTURI/ DG{AJJES
G[al kull xog[ol
TAS-SENA 1968 13HP, f’kundizzjoni perfetta. €6,500. ?emplu lil Mario Muscat fuq 79902212 jew 21444984.
TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa, xog[ol ta’ membrane, kisi u tibjid, kontrabjut u tqeg[id ta’ katusi. Offerta spe/jali fuq il-liquid membrane. ?emplu 79407292.
AVVI}I
G[al kull xog[ol
Classic Ford Capri Mk1
G[al kull tip ta’ xog[ol
TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi bil-;ibs u ]ebg[a, gypsum boards e//. Prezzijiet tajbin [afna. ?emplu 79091057.
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.
Korsijiet
UFFI?JALI E]ekuttivi (EOs), skrivani u prin/ipali. Korsijiet intensivi. St.Thomas Institute. info@stthomasmalta.com jew /emplu 21227799, 21235314, 79866353 jew 79866350.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
Water proofing membrane
IL-BEJT tieg[ek jag[mel l-ilma? G[andek problema ta’ moffa? Kenda Ltd issolvilek il-problema. Nispe/jalizzjaw fuq xog[ol ta’ water proofing u membrane, b’10 snin garanzija, xog[ol professjonali bl-aqwa materjal I S0 9001. G[al stima bla obbligu /emplu 7972 9967 jew ]uru www.kendawaterproofing.com
ZG Computers
G{AL kull problema fil-kompjuter, inkunu fuq il-post dik il;urnata stess. Jing[ata anti-virus b’xejn mas-servizz. ?emplu lil Chris fuq 99424703.
G{ALL-BEJG{ G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
27 BOXING
Martin jirba[ il-[ames ;lieda professjonali f’Malta Fi tmiem il-;img[a saret isserata tal-Prize Boxing Promotion organizzata minn Demis Tonna f’lukanda f’Bu;ibba, g[al dik mag[rufa b[ala ‘Rumble in the Med’. Dan l-avveniment sar ta[t lawspi/i tal-Kummissjoni Maltija tal-Boxing (MBC) li hi affiljata mal-WBC, WBA, WBF u WBU. B’kollox saru 10 bouts semiprofessjonali flimkien mal[ames ;lieda professjonali f’pajji]na fejn is-sostitut fla[[ar minuta, il-:ermani] Sabri Ulas Gökmen, iltaqa’ kontra Super Steve Martin fi ;lieda ta’ sitt rounds fuq ]ew; minuti. Pre]enti wkoll kien hemm Torsten Knille, President talWorld Boxing Union flimkien ma’ madwar 800 spettatur u uffi/jali o[ra. Il-[ames ;lieda professjonali f’Malta kienet proprju l-a[[ar bout tas-serata fejn Steve Martin beda qawwi u velo/i flewwel round kontra avversarju ferm aktar kwotat minnu. Imma sa tmiem l-ewwel round il-:ermani] Sabri Ulas Gökmen beda jidher g[ajjien u l-boxer ta’ 25 sena kompla bilpressjoni tieg[u anke fit-tieni round. Finalment Martin ing[ata r-
reb[a wara minuta u 19-il sekonda mit-tieni round birreferee ta’ din il-bout ikun Charlie Cardona mill-MBC. L-ewwel konfront kien millkategorija Flyweight tan-nisa fuq tliet rounds ta’ ]ew; minuti bejn Brenda Micallef minn The Art of Fighting u Sarah Grima. Ir-referee waqqaf il-log[ba wara minuta u 54 sek tal-ewwel round min[abba qasma fuq il-mo[[. Fit-tieni ;lieda waslet lewwel de/i]joni kontroversjali tal-uffi/jali li permezz tag[ha Nico Sciberras tilef kontra Warren Pulis fil-kategorija Light Welterweight. Mill-istess kategorija Juxhin Brigajaj reba[ b’de/i]joni unanima kontra Terry Hadaway. Fir-raba’ konfront Clayton Mallia, minkejja li kien ta’ statura i]g[ar mill-avversarju Joseph Vella, [are; rebbie[ b’de/i]joni unanima wara li ]amm kalm fil-bidu u [alla lillavversarju jg[ejja. Lejn ittmiem Vella sfaxxa u anke tnaqqaslu punt. L-ewwel minn tliet knockouts tas-serata waslet minn Manuel Degiorgio kontra Warren Azzopardi wara 34 sekonda mit-tielet round. Il-konfront bejn Gareth Galea u Marcus Ridley naqas
Azzjoni waqt l-unika ;lieda tan-nisa bejn Brenda Micallef minn The Art of Fighting u Sarah Grima (ritratt> Joseph Lungaro)
li jil[aq l-aspettattiva bir-reb[a finalment ting[ata lil Ridley waqt li Daniel Micallef, Champion Nazzjonali tadDilettanti fl-ista;un 2009-10 fil-klassi Middleweight, g[eleb lil Ollie Larwrence, eks uffi/jal fl-armata Britannika.
It-tmien bout twaqqfet wara biss minuta u 19-il sekonda meta Richard Vella fit-tieni ;lieda tieg[u din is-sena waqqa’ lil Ashley Friend waqt li warajhom Mark Cutajar falla bi ftit i/-/ans li jirba[ lil Darren Borg li b’din ir-reb[a
issa g[andu 3 punti firrankings nazzjonali MBC Semi-Pro. Mike Carter v Tony Louis kienet it-tieni ;lieda heavyweight tas-serata, ;lieda mill-aktar interessanti fi spirtu sportiv g[all-a[[ar b’Carter kontinwament fuq l-attakk.
Buontempo jiltaqa’ mal-uffi/jali ta’ Sport Press Malta
Fi tmiem il-;img[a ntlag[bet il-finali tat-Tazza tal-President u l-finali tan-Knockout tal-IASC. Marsa g[elbu lil }urrieq Wolves u Senglea reb[u kontra Floriana Ajax. Fil-finali tat-Tazza tal-President, }urrieq u Marsa spi//aw 1-1 u Marsa (fuq) reb[u 4-2 bl-penalties. Fil-finali tan-Knockout Floriana ma setg[u jag[mlu xejn kontra l-qawwa ta’ Senglea (ta[t) meta tilfu 4-1. L-eroj tal-partita kien Trevor Thomas ta’ Senglea li skurja l-erba’ gowls tat-tim tieg[u.
Il-kumitat e]ekuttiv ta’ Sport Press Malta, immexxi millPresident Mario Meli, dan l-a[[ar kellu laqg[a kordjali masSegretarju Parlamentari, Stefan Buontempo. Filwaqt li fera[ lis-Segretarju Parlamentari g[all-[atra tieg[u, Meli spjega kif twaqqfet din l-g[aqda ;dida u x’inhuma l-g[anijiet tag[ha. Fost l-ewwel inizjattivi tal-g[aqda l-;dida, se jkun hemm ilpremjazzjoni kull xahar, lil dak l-isportiv (jista’ jkun atleta, kow/, amminstratur jew uffi/jal) li jkun spikka f’dak ix-xahar partikulari. Mario Meli fakkar ukoll li mit-twaqqif tag[ha, din l-g[aqda fittxet li taffilja mal-Kunsill Malti g[all-Isport u ;iet rikonoxxuta mill-g[aqdiet u asso/jazzjonijiet sportivi lokali ewlenin. L-g[aqda [abbret l-ewwel rebbie[ f’din l-inizjattiva li hu Pawlu Zammit, il-kow/ li wassal lil Birkirkara g[ar-reb[ talBOV Kampjonat Premier g[ar-raba’ darba fl-istorja tal-klabb. Il-premjazzjoni g[andha ssir dalwaqt fil-club ta’ Birkirkara stess mis-Segretarju Parlamentari. Is-Segretarju Parlamentari filwaqt li rringrazzja lill-uffi/jali tal-g[aqda g[all-istedina li saritlu biex jag[mel l-ewwel premjazzjoni, ikkonferma li hu lest jag[ti kull appo;; lil din l-g[aqda. Hu ]ied jg[id li s-Segretarjat tieg[u huwa dejjem disponibbli li ja[dem mal-;urnalisti fi [dan Sport Press Malta u rringrazzjahom tax-xog[ol tag[hom b’risq l-isport Malti. L-G[aqda Sport Press Malta issa ilha mwaqqfa erba’ xhur u di;à ti;bor fiha numru sabi[ ta’ ;urnalisti membri. Wara diversi laqg[at ta’ informazzjoni, il-membri [atru kumitat gdid g[al dawn is-sentejn li ;ejjin li huwa kompost hekk: President: Mario Meli; Vi/i President: Teddie Borg; Segretarju: Daniel Buhagiar; Te]orier: Willie Vassallo; PRO: Cristian Antony Muscat; Asst. Segretarju: Mirana Agius Silvio; Rappre]entant g[al G[awdex: Joe Bajada.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
28 Sport
Klopp iwieg[ed li Dortmund se jibqg[u forza fl-Ewropa OLIMPJADI
Inqas flus g[all-atleti Mill-Olimpjadi li jmiss il-ma;;oranza tal-atleti li jie[du sehem se jir/ievu inqas flus ming[and il-Kumitat Olimpiku Internazzjonali (IOC). Dan ;ie de/i] wara li l-IOC ikkalkula kemm se jag[ti flus lill-atleti u s-somma li se jir/ievu l-atleti se tkun tiddependi mill-kontribut li jag[tu l-Federazzjonijiet ta’ pajji]hom lill-istess Log[ob. Is-26 federazzjoni tal-isport li bag[tu lill-atleti tag[hom waqt l-Olimpjadi r/evew 519-il miljun dollaru. Dan fisser li l-atleti [adu madwar 47 miljun dollaru. Mill-Olimpjadi li jmiss, dawk li se jsiru fil-Bra]il fl-2016 l-atleti se jir/ievu ferm inqas flus. Id-dixxiplini huma maqsuma fi gruppi spe/ifi/i skont l-importanza tag[hom u minn issa ’l quddiem l-atletika m’g[adhiex fl-ewwel grupp. Fil-passat, l-atleti li kienu jipprattikaw dixxiplini li huma fi Grupp B kienu jir/ievu madwar 22 miljun dollaru filwaqt li atleti li jipprattikaw dixxiplini fi Grupp C kienu jie[du 16il miljun dollaru. L-atleti li kienu jipprattikaw dixxiplini fi Grupp D kienu jir/ievu 14-il miljun dollaru. Dixxiplini o[ra li ni]lu f’dak li hu grad ta’ importanza huma l-equestrian, il-handball, il-hockey u l-pentathlon. Filwaqt li [afna atleti se jibdew jir/ievu inqas flus, l-atleti li jipprattikaw dixxiplini b[alma huma l-badminton, il-boxing, it-tennis, il-judo, sparar bil-qaws, sparar u l-weightlifting se jibdew jir/ievu aktar flus.
Il-kow/ ta’ Borussia Dortmund Jurgen Klopp wieg[ed li t-tim tieg[u xorta wa[da se jibqa’ forza flEwropa, anke jekk dawn g[adhom kemm tilfu fil-finali ta/-Champions League. Nhar is-Sibt li g[adda Dortmund tilfu 2-1 fil-finali ta/Champions League kontra Bayern Munich u [afna sostnew li l-ista;un li ;ej se jkun diffi/li g[al dan it-tim li jirrepeti l-wirjiet li kellu. “Smajt li sta;un ie[or se tkun diffi/li g[alina. Ma naqbilx ma’ dan g[ax g[andna tim b’ba]i soda u plejers ta’ kwalità g[olja. Naturalment, se jkun hemm xi tibdil u se jitilqu xi plejers imma kulma se nag[mlu hu xi tibdiliet u mhux se n]amraw it-tim,” qal Klopp. Klopp kien qieg[ed jirreferi g[all-fatt li Dortmund bieg[u lill-playmaker Mario Goetze u skont spekulazzjonijiet, se jne[[u wkoll lill-attakkant Robert Lewandowksi. “Inwieg[ed li sena o[ra se ner;g[u nkunu qed nissieltu g[all-unuri. Fil-kampjonat ma rridux ninsew li ma’ Bayern ;ejna darbtejn draw u l-punti li tlifna, tlifniehom kontra timijiet o[ra u mhux kontrihom,” kompla jg[id Klopp.
Il-kow/ ta’ Borussia Dortmund Jurgen Klopp di]appuntat wara li t-tim tieg[u tilef il-finali ta/-Champions League kontra Bayern Munich
Dortmund spi//aw 25 ta[t Bayern Munich li reb[u lkampjonat u nhar is-Sibt jistg[u jirb[u t-Treble jekk fil-finali tat-tazza domestika jirb[u kontra Wolfsburg. Kocaman jirri]enja Il-kow/ ta’ Fenerbahce Aykut Kocaman offra rri]enja tieg[u lill-klabb, ;img[a wara li reba[ it-tazza domestika.
Fenerbahce ma rnexxilhomx iwaqqfu lir-rivali tag[hom Galatasaray milli jirb[u l-kampjonat.
Din l-a[bar waslet ;urnata wara li Kocaman kellu laqg[a mal-Kap E]ekuttiv tat-tim Aziz Yildirim u jidher li dawn it-tnejn ma qablux dwar il-pjani talfutur. Fl-ista;un li g[adu kemm intemm Fenerbahce spi//aw 10 punti ta[t Galatasaray u waslu sas-semifinali talEuropa League u ;ew eliminati minn Benfica. Fit-tliet snin li dam imexxi lill-klabb Kocaman reba[ ilkampjonat u darbtejn it-tazza domestika.
Ir-Renju Unit jag[ti lura si;;u fil-FIFA wara 67 sena Dak li darba kien si;;u li ma jistax jitmess fil-Kumitat E]ekuttiv tal-FIFA, se jitne[[a wara 67 sena waqt il-Kungress ta’ Riforma li se jsir din il-;img[a. L-Ingilterra, u sa /ertu punt anke l-Iskozja, Wales u l-Irlanda ta’ Fuq, kellhom relazzjoni mhux daqstant fa/li mal-FIFA minn meta twaqqfet fl-1904 u [add minnhom ma kien fost ilmissirijiet fundaturi. Dan kien dovut l-aktar g[all-kariga permanenti ta’ Vi/i President fl-E]ekuttiv tal-FIFA, li r-Renju Unit dejjem kellu imma issa dan is-si;;u se jg[addi lura filKungress tal-Maritius. Jim Boyce tal-Irlanda ta’ Fuq b’hekk se jkun l-a[[ar Vi/i President Britanniku u ma jidhirx li qed jiddispja/ih dwar il-bidla. “ Wasal i] - ]mien g[aliex kienet qisha anarkija. Madankollu ma na[sibx li l-influwenza tag[na se tonqos b’dan.” Il-FIFA g[andha sitt Vi/i Presidenti u t-tne[[ija ta’ dak Britanniku g[andha tg[in issa lil xi pajji] minn
dawk li ilhom ]mien twil i[arsu lejn ir-Renju Unit, partikolarment l-Ingilterra, b’lenti suspettu]a. L-FA Ingli]a, l-ewwel wa[da fid-dinja, twaqqfet fl-1863, madwar 41 sena qabel twaqqfet il-FIFA u din is-sena qed ti//elebra l1 50 sena tag[ha . L-Asso/jazzjoni Britannika ma tridx li tissie[eb fil-FIFA u din lesklu]joni u rriperkussjonijiet tag[ha g[adhom jin[assu sal-lum. Sentejn ilu fil-Kungress ta’ Zurich, il-Vi/i President tal-FIFA, l-Ar;entin Julio Grondona sejja[ lill-Ingli]i ‘ pirati ’ wara li ppruvaw iwaqqfu l-elezzjoni ta’ Sepp Blatter b[ala President g[ar-raba’ terminu. Il-garanzija tal-Vi/i Presidenza kienet miktuba fl-istatut tal-1946 meta lerba’ nazzjonijiet re;g[u
ng[aqdu mal-FIFA wara li kienu telqu fis-snin 20 min[abba tilwima dwar ilpagamenti tal-pejers. Irritornaw e]att wara tTieni Gwerra Dinjija meta Stanley Rous, dakinhar Segretarju :enerali tal-FA Ingli]a u aktar tard President tal-FIFA, wieg[ed lill-FIFA li dak i]]mien ma kellhiex flus, idd[ul kollu mill-partita bejn ir-Renju Unit u l-bqija taddinja fi Glasgow. Dan g[en lill-FIFA tqum fuq saqajha finanzjarjament u b[ala tpattija, ir-Renju Unit ing[ata s-si;;u ta’ Vi/i President. Imma minkejja li tilfu dan is-si;;u, il-pajji]i Britanni/i se jkomplu flimkien mal-FIFA j]ommu kontroll fuq ir-regolamenti tal-log[ba li kienet ivvintata u kultivata firRenju Unit permezz talInternational Football
Association Board (IFAB). Ir-ritorn ta’ dan is-si;;u hu wie[ed minn numru ta’ tibdiliet li se jkunu parti minn statut ;did tal-FIFA li se jkun qed jinkiteb ladarba s-sitwazzjoni tikkalma wara l-Kungress fil-g]ira flO/ean Indjan. Xi [a;a li mhix se tinbidel hi li l-Ingilterra, l-
Iskozja, Wales u l-Irlanda ta’ Fuq se jkomplu b[ala erba’ pajji]i separati. ?erti pajji]i Asjati/i u Afrikani mhumiex kuntenti b’dan imma kif qal Blatter meta kien mistoqsi dwar dan, “Il-ka] mhux qieg[ed g[ad-diskussjoni sa fejn tid[ol il-FIFA u qatt mhu se jkun.”
L-FA Bulgara se tinvestiga L-FA Bulgara (BFU) talbet lill-Ministeru tal-Intern biex jinvestiga allegazzjonijiet li seba’ partiti tal-og[la divi]joni ;ew immanipulati. Fost dawn il-partiti hemm il-log[ba ta’ nhar is-Sibt li g[adda fejn Lokomotiv Sofia g[elbu lir-rivali CSKA biex b’hekk salvaw posthom. Il-Vi/i President tal-BFU, Atanas Furnadzhiev ikkonferma li llog[ba bejn CSKA u Lokomotiv hi wa[da mill-partiti suspetteti imma ]velax liem huma l-partiti l-o[ra. Diversi uffi/jali ta’ numru ta’ klabbs qalu lill-midja li kienu jafu bir-ri]ultati tal-partiti tal-a[[ar ]ew; rawnds qabel ma dawn kienu intlag[bu.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
Sport 29 PREMIER
Stephen D’Amato kow/ ma’ Rabat Ajax L-ekx kow/ ta’ Melita, {amrun Spartans u Mosta fost l-o[rajn, Stephen D’Amato mistenni li jkun ilkow/ il-;did ta’ Rabat Ajax fil-Premier sta;un ie[or minflok Silvio Vella li filjiem li ;ejjin se jkun qed jirritorna fis-settur tekniku talMFA. Jidher li l-ftehim bejn D’Amato u l-President ta’ Rabat Ajax l-avukat Michael Sciriha ntla[aq fl-a[[ar sig[at u issa fadal biss ftit dettalji biex ji;i ffinalizzat il-kuntratt. L-ista;un li g[adda D’Amato bdih fuq il-bank ta’ Mosta FC imma mbag[ad kien mibdul ma’ Danilo Doncic. Fil-Kampjonat Premier
D’Amato mexxa wkoll lil {amrun Spartans fl-ista;un ta’ qabel. Dan l-ista;un Rabat Ajax ta[t it-tmexxija tal-ekx plejer tag[hom Silvio Vella li fla[[ar sta;uni kien ukoll jifforma parti mis-settur tekniku tal-MFA, irnexxielhom i]ommu posthom filPremier fl-a[[ar partita talista;un u D’Amato mistenni li jkompli jibni fuq dak [alla Vella. Silvio Vella, se jkun qed jirritorna fis-settur tekniku tal-MFA biex imexxi lit-tim ta’ ta[t id-19-il sena, kariga li kien jokkupa qabel ing[aqad ma’ Rabat tliet snin ilu u se jkun ukoll lassistent kow/ nazzjonali ma’ Pietro Ghedin.
Hawnhekk Vella mistenni jie[u post Branco Nisevic li fil-jiem li ;ejjin min-na[a tieg[u mistenni li jiffirma kuntratt ma’ Hibernians, tim li mieg[u lag[ab g[al snin twal fil-qalba tad-difi]a u reba[ bosta unuri. Nisevic se jkun qed jie[u post Michael Woods li jiem biss wara li reba[ it-tieni FA Trophy konsekuttiva ma’ Hibernians idde/ieda li ma jkomplix filkariga. G[al Nisevic din se tkun lewwel esperjenza tieg[u b[ala kow/ assolut ta’ klabb tal-Premier hekk kif di;a` kien assistent kow/ ma’ B’Kara qabel sie[eb lis-siettur tekniku f’Ta’ Qali. Ta’ vanta;; g[alih hu l-fatt li jaf tajjeb l-ambjent Pawlist.
TAZZA TAD-DINJA 2014
Il-biljetti g[all-bejg[ minn Awwissu Il-FIFA [abbret li l-biljetti g[at-Tazza tad-Dinja ta’ sena o[ra se jibdew jinbieg[u mill-20 ta’ Awwissu. Il-partitarji interessati jistg[u jag[mlu dan mis-sit uffi/jali tal-FIFA. Il-FIFA wissiet lil dawn ilpartitarji biex jakkwistaw il-biljetti minn dan is-sit u mhux minn siti o[ra. Fl-1 ta’ Lulju l-FIFA se t[abbar il-prezzijiet tal-biljetti li mistennija jammontaw g[al total ta’ 3.3 miljun. It-Tazza tad-Dinja se tibda fit-12 ta’ :unju u tintemm fit-13 ta’ Lulju. Ittlug[ tal-poloz tal-fa]i finali ssir fid-6 ta’ Di/embru.
Stephen D’Amato
SNOOKER
FUTBOL
Il-Maltin jibdew b’reb[a
Corini jitlaq lil Chievo
Mario Brincat, Alex Borg, Roberta Cutajar u Duncan Bezzina, l-erba’ plejers li qed jirrappre]entaw lil Malta filKampjonati Ewropej tassnooker li qed isiru filPolonja, bdew kollha limpenji tag[hom b’reb[a. Minn Grupp A. Bezzina g[eleb lil Duane Jones 4-3 filwaqt li minn Grupp M, leks champion Borg, reba[ 4-0 kontra Simonas Dragunas mil-Litwanja. Borg kellu wirja tajba bi breaks ta’ 79 u 64. Reb[a o[ra 4-0 nkisbet minn Gareth Allen kontra Joroslaw Kowalski. Fi Grupp B Mario Brincat ukoll reba[ fa/ilment 4-0 kontra l-Pollakk Maciej Relich. Fil-kategorija tan-nisa minn Grupp B tan-nisa, Cutajar reb[et 3-1 kontra l:ermani]a. Stefanie
Roberta Cutajar
Teschner. Illum Bezzina jilg[ab kontra l-I]raeljan Elran Gezi filwaqt li Borg jilg[ab kontra lPollakk Jaroslaw Kowalski. Brincat jilg[ab kontra George
Louka ta’ ?ipru u Cutajar taffronta lil Irina Gorbataya tar-Russja. Intant, i/-Champion renjanti tal-Masters, Darren Morgan kellu bidu qawwi meta g[eleb lil Marius Ancuta 3-0 ming[ajr diffikultà. Morgan g[amel breaks ta’ 40, 67 u 75 biex wera li hu l-favorit li jer;a’ jirba[ dan it-titlu. F’log[ba o[ra tal-Masters lIrlandi] Frank Sarsfield kiseb it-tieni reb[a konsekttiva meta g[eleb lil Waldemar Matuszkiewicz 3-0. Rolf Jewtuch wettaq rimonta u reba[ 3-2 kontra Pal Vantara. Fil-Masters kien hemm reb[iet ukoll ta’ Urs Freitag u Mario Van Herk. Fil-kategorija tan-nisa Tatania Vasilijeva, li hi champion renjanti, bdiet tiddefendi t-titlu b’reb[a ta’ 3-0 kontra Olga Ustinova.
Chievo [abbru li l-kow/ tag[hom Eugenio Corini [alla lill-klabb. Chievo dan l-ista;un salvaw posthom fis-Serie A kmieni hekk kif spi//aw fit-12-il post. Corini kien marbut ma’ Chievo sa tmiem dan lista;un u g[a]el li ma j;eddidx dan il-kuntratt. TOURE - Liverpool [abbru li akkwistaw liddifensur ta’ Man City Kolo Toure. Toure, li g[andu 32 sena se jing[aqad ma’ Liverpool fl-1 ta’ Lulju, e]attament meta jintemmlu l-kuntratt li g[andu mas-Citizens. Toure kien ing[aqad ma’ City fl2009 ming[and Arsenal. Toure hu mifhum li se
jie[u post Jamie Carragher li rtira mill-futbol. BALE- L-a;ent talwinger ta’ Tottenham Gareth Bale qal li l-klijent tieg[u hu onorat bl-interess ta’ Real Madrid u lest jisma’ l-offerta tag[hom. Jonathan Barnett qal dan fuq stazzjon televi]iv Spanjol. “Jekk xi [add b[al Florentino Perez (President ta’ Real) hu interessat f’Bale dan hu unur g[alina,” qal Barnett. Bale hu marbut ma’ Tottenham b’kuntratt sal-2016 imma wara li liSpurs ma kkwalifikawx g[a/-Champions League kienu [afna dawk li spekulaw li Bale jitlaq minn ma’ dan il-klabb Ingli].
Il-Partit Nazzjonalista jifra[ lil William Chetcuti Il-Partit Nazzjonalista fi stqarrija g[all-istampa fera[ lil William Chetcuti g[as-su//ess tieg[u fir-rekluta;; fil-Unit Sportiva tal-Forzi Armati (AFM). Il- PN qal li l-Unit Sportiva flArmata, il-Boro] ta’ Studju g[allIsportivi u l-Iskema ta’ Leave bi [las g[all-Isportivi huma kollha skemi li tniedew fil-le;i]latura li g[addiet biex l-isport Malti jitqieg[ed fuq sisien sodi. Il-PN jifra[ lit-tiratur u Champion tad-dinja William Chetcuti, li hu wie[ed mill-atleti li gawda minn dawn l-iskemi u li ;ie inga;;at mal-Unit
Sportiva tal-Forzi Armati ta’ Malta wara li lesta l-fa]i ta’ rekluta;; b’su//ess. Fl-istess waqt, jawgura li lisportivi jikkonkorru g[all-Boro] ta’ Studju ta’ din is-sena kif ikkonkorrew fl-ewwel edizzjoni tag[hom fl-2012. Il-PN jilqa’ b’sodisfazzjon is-sej[a g[al applikazzjonijiet g[all-Boro] ta’ Studju Sportivi mnedija mill-gvern fla[[ar ;ranet. Dawn il-Boro] ta’ Studju kienu mnedija g[all-ewwel darba minn Gvern Nazzjonalista fille;i]latura li g[addiet bil-g[an li jippromwovi aktar l-isport fuq livell professjonali. Dawn il-Boro] ta’ Studju kienu mmirati kemm lejn l-atleti li jix-
tiequ jie[du ta[ri; professjonali biex itejbu l-[iliet tag[hom f’dixxiplina sportiva partikulari, kif ukoll g[al dixxiplini an/illari li jqieg[du l-prattika sportiva fuq ba]i professjonali b[al Sport Managment and Administration, Sport Psychology, Coaching, Sports Medicine, Sports Law u Health & Fitness. Din l-inizjattiva, kif ukoll l-iskema 20-20 Sports Training Leave Scheme u t-twaqqif tal-Unit Sportiva flArmata, li jag[tu sa massimu ta’ 20 u 40 sieg[a leave bi [las fil-;img[a lil sportivi nazzjonali biex jit[arr;u u jikkompetu g[al pajji]na, flimkien
ma’ aktar minn 70 inizjattiva li tniedew fil-le;i]latura li g[addiet minn Gvern Nazzjonalista, firxu ssisien g[al prattika professjonali flisport. Robert Cutajar, il-Kelliem Ewlieni tal-Oppo]izzjoni dwar ir-Ri/erka, lInnovazzjoni, i]-}g[a]ag[ u l-Isport, qal dan filwaqt li stqarr li l-Partit Nazzjonalista jifra[ b’kull inizjattiva tajba li tista’ tg[in lill-isport u lillisportiv Malti jirnexxi. Hu nnota wkoll li b’mod ripetut Gvern Laburista qed jipprova jie[u mertu ta’ inizjattivi li kienu di;à tniedew millGvern Nazzjonalista pre/edenti.
IN-NAZZJON Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
30 Sport G{AWM
Fidda g[al Chetcuti
Andrew Chetcuti bil-midalja tal-fidda
L-g[awwiem Andrew Chetcuti, wara r-reb[ talmidalja tal-bron] li kiseb fil100m freestyle, re;a’ impressjona hekk kif din iddarba dan reba[ il-medalja tal-fidda fil-finali tal-100m Butterfly. Chetcuti g[amel [in ta’ 55.58 sekondi, 0.46 sekondi wara /-?iprijott Alexandre Bakhtiarov. Tamin jinnota li dan hu l-aqwa [in li qatt irre;istra Chetcuti fil-karriera tieg[u f’din il-kategorija. Sal50m, Chetcuti kien g[amel [in ta’ 25.28’ u dan juri l-bidu qawwi li kellu l-g[awwiem Malti f’din it-tellieqa. Fit-tielet post spi//a Daniel Hannes Palsson li g[amel [in ta’ 57.14’. Di]appuntanti f’din it-tellieqa kien Louis Gloesener tal-Lussemburgu li
minbarra li kien qed jikkompeti quddiem il-pubbliku tieg[u stess, kellu [in tajjeb fil-heats. Ta min jinnota li mit-tmien g[awwiema li ikkompetew f’din it-tellieqa, Chetcuti kellu l-a[jar [in imma, Bakhtiarov g[araf jirre]isti l-isfida ta’ Chetcuti u spi//a fl-ewwel post. Ir-rekord nazzjonali tal100m butterfly kien waqqfu Ryan Gambin waqt il-heats tal-Olimpjadi ta’ beijing li kienu saru fl-2008. Dakinhar, Gambin kien g[amel [in ta’ 53.70’. Din il-wirja ta’ Chetcuti kienet it-tieni wirja impressjonanti fi spazju ta’ jumejn wara li nhar it-Tlieta kien waqqaf rekord nazzjonali meta fil-finali tal-100m freestyle kien g[amel [in ta’ 51.61’.
L-g[awwiem Malti issa jer;a’ jkun fl-azzjoni llum fil50m freestyle, b’/ans kbir ta’ aktar su//essi.
TABLE TENNIS
Bron] u fidda g[al Malta Malta reb[et ]ew; medalji, wa[da tal-fidda u o[ra talbron] permezz tat-timijiet tannisa u tal-ir;iel. Wara ]-]ew; reb[iet ta’ nhar it-Tlieta t-tim tan-nisa kontra Monaco, illog[ba kontra l-Lussemburgu kienet wa[da de/i]iva. Il-koppja Peng Fei u Lucenkova ma setg[u jag[mlu xejn kontra l-qawwa tal-plejers tal-Lussemburgu li reba[ ilkonfront 3-0. Simon Gerada u Daniel Bajada reb[u l-midalja talbron] fil-kategorija tat-timijiet. Minkejja li dawn tilfu la[[ar log[ba kontra Monaco bl-iskor ta’ 3-2. Madanakollu
de/i]iva g[ar-reb[ tal-midalja tal-bron] kienet il-log[ba kontroversjali ta’ nhar it-Tlieta kontra San Marino. log[ba li ttim Malti kien tilef 3-2. Simon Gerada kien sospi] fil-konfront kontra Marco Vannucci min[abba li skont wie[ed mir-referees, ir-rakketta tal-Malti ma kinitx skont irregolamenti. Wara li l-Kumitat Olimpiku Malti ressaq protest, il-log[ba de/i]iva g[all-bron] bejn Gerada u Vannucci kellha ter;a’ tintlag[ab imma Vannucci idde/ieda li ma jin]ilx g[al log[ob u g[aldaqstant Gerada ng[ata r-reb[a.
It-tim tan-nisa reba[ il-midalja tal-fidda, anke jekk tilef ilbiera[ kontra l-Lussemburgu Il-Maltin Getrude Zarb u Allison Borg fl-azzjoni kontra ?ipru (ritratti> Roberto Runza)
JUDO
Fidda flok Bron] g[al Saywell Il-[ames midalji tal-bron] mirbu[a mill-Judokas Maltin waqt il-Log[ob tal-Pajji]i ]}g[ar fl-ewwel jum ta’ kompetizzjoni, inbidlu f’wa[da fidda u erba’ bron] anqas minn 24 sieg[a qabel. Dan wara li Jeremy Saywell, li fil-kategorija ta[t is-66 kg kien ing[ata l-midalja tal-bron], wara li sentejn ilu reba[ il-fidda, ilbiera[ ing[ata l-midalja tal-fidda wara li l-uffi/jali li kkontrollaw il-log[ob irrealizzaw li kien sar ]ball fil-kalkoli tal-
punti waqt il-;lieda kontra Guillaune Ereseo ta’ Monaco u b’hekk Saywell ;ie dikjarat rebbie[ biex temm it-tieni wara r-rebbie[ tal-midalja tad-deheb Nicola Gusic talMontenegro, b’Ereseo jin]el l-iskaluna g[at-tielet post. L-erba’ midalji l-o[ra talbron] fil-Judol waslu permezz ta’ Marcon Bezzina fil-kategorija -63kg, u Joanna Camilleri fil-kategorija (57kg), Korchilava Murman fil-kategorija (-73kg) u Isaac Bezzina fil-kategorija (-90kg).
BEACH VOLLEY
Malta fis-semi-finali It-tim nazzjonali tal-Beach Volley ilbiera[ ;arrab l-ewwel telfa tieg[u fil-Lussemburgu meta kien meg[lub 2-0 millkoppja ?iprijotta. Il-log[ba ntlag[bet f’xita kontinwa u quddiem pubbliku ferm numeru], il-ma;;or parti tieg[u Maltin li ja[dmu u jg[ixu fil-Lussemburgu. Minkejja t-telfa t-tim malti g[adda g[as-semi-finali. Gertrude Zarb u Allison Borg tilfu ]-]ew; sets bil-
punte;; identiku ta’ 21-14 u kien biss fl-ewwel set li t-tim Malti deher li seta’ j]omm ilpass mal-avversarju meta kien 7-6 minn ta[t g[aliex minn hemm il-quddiem I/-?iprijotti fet[u vanta;; ta’ 14-11 li kabbruh g[al 17-12 qabel g[alqu l-ewwel set 21-14. It-tieni set kien identiku bilMaltin imorru 7-3 minn ta[t fl-ewwel sessjoni u qatt ma rkupraw biex komplew 14-9, 17-10 u finalment tilfuh ukoll
21-14. It-tim Malti wara r-reb[a flewwel ;urnata kontra Monaco issa hu prattikament de/i] mit-tieni post fi Grupp A li kien fih biss tliet parte/ipanti u jmissu jer;a’ jilg[ab log[ba o[ra diffi/li l-:img[a kontra min jispi//a l-ewwel fi Grupp B li jinkludi lLiechtenstein, l-Lussemburgu, l-I]landa u Andorra u b’/ans g[al post fil-finali jew g[almidalja tal-bron].
IN-NAZZJON
Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
Sport 31 BASKETBALL
Telfa xokkanti g[al Malta Malta..................................59 I]landa...............................77 (15-19, 13-22, 17-23, 13-14)
It-tim Malti beda l-impenji tieg[u b’telfa kontra lI]landa. Il-Maltin ta[t ittmexxija tal-kow/ Taljana Angela Adamoli, sfaw meg[luba bl-iskor ta’ 77 -59, f’log[ba li fiha l-Maltin wettqu bosta ]balji u dehru mhux ikkon/entrati. Il-bidu kien wie[ed bilan/jat, bl-I]landi]i jirb[u l-ewwel sessjoni 19-15. Biss fit-tieni sessjoni, l-avversarji ]iedu fir-ritmu u b’log[ob tajjeb ;abu f’diffikultà lillplejers Maltin. Fil-fatt lI]landi]i reb[u t-tieni sessjoni wkoll 22-13. Is-sitwazzjoni ma nbidlitx fitZammit ta’ Malta mdawwra b’diversi avversarji tal-I]landa (Rirtratti> Roberto Runza) tielet sessjoni, fejn ir-reazzjoni tal-plejers Maltin b’10 punti. L-aqwa skorer talBrincat, A. Sciortino, E. Cassar, baqg[et ma waslitx. It-tielet I]landa kienet Sverrisdottir li B. Thomas, J. Grima sessjoni l-I]landa reb[uha g[amlet 28 punt. I]landa - H. Sverrisdottir, P. 23-17. It-tim Malti issa jer;a’ jkun flSkuladottir, B. Gudmundsdottir, Kien biss fl-a[[ar sessjoni li lazzjoni llum kontra lH. Kjartansdottir, I. Maltin wettqu reazzjoni u reb[u Lussemburgu fis-6.15 p.m. u lKristinardottir, H. Jonsdottir, H. s-sessjoni 14-13, imma dan kien a[[ar log[ba tat-tim Malti tintSigurdardottir, P. tard wisq. laghab is-Sibt fid- 9 a.m. Gunnlaugsdottir, G. L-a[jar skorer g[al Malta Malta -S. Pace,B. Zammit, A. Gunnarsdottir, K. kienet Brietta Thomas b’21 punt, Vella, J. Cardona, L. Sciberras, Sigurjonsdottir, S. Hinriksdottir, segwita minn Ashleigh Vella S. Demartino, C. Grima, S. M. Erlingsdottir
TENNIS
Deheb jew fidda g[al Malta G[ada t-tim tal-Mixed Doubles Matthew Asciak u Elaine Genovese se jkunu b’/ans li jirb[u l-midalja tad-deheb jew talfidda meta fil-finali jilag[bu kontra Vogt u Kranz talLussemburgu. Dan wara li lbiera[, fis-semi finali l-koppja Maltija reb[et 46-, 6-2, 10-7 kontra Gambarini u Ballaret ta’ Monaco. Il-finali ta’ g[ada tibda fl-4 p.m. Wara ]-]ew; reb[iet li kellu flewwel jum ta’ kompetizzjoni filLussemburgu meta reba[ l-ewwel log[ba tieg[u fl-individwali u reba[ ukoll il-konfront fil-mixed doubles sig[at biss wara, it-tennista Champion ta’ Malta Matthew Asciak kien impenjat f’log[ba mill-kwarti tal-finali individwali kontra /-?iprijott Petros Chrysochos. Asciak re;a’ beda fuq nota po]ittiva meta reba[ l-ewwel set bit-tiebreak 7-5 imma mbag[ad i/-?iprijott wettaq rimonta millaqwa fit-tieni u t-tielet set u wara li reba[ it-tieni set 6-4 biex po;;a l-log[ba fis-set de/i]iv, g[alaq irrimonta tieg[u b’reb[a o[ra 6-4. Fl-individwali tan-nisa Elaine Genovese tilfet fil-kwarti tal-finali kontra Stephanie Vogts talLiechtenstein. F’dan il-konfront Genovese qatt ma sabet ir-ritmu kif twaqqaf il-log[ob offensiv talavversarja u [ar;et telliefa 6-1, 6-1. Il-Maltija l-o[ra Roseanne Dimech wkoll lag[bet fil-kwarti tal-finali kontra Laura Correia talLussemburgu bil-log[ba tispi//a 6-3 6-1 favur il-benjamina tallokal.
Klassifika tal-Midalji
Lussemburgu I]landa ?ipru Liechtenstein Montenegro Monaco San Marino Andorra Malta
SPARAR 10M AIR RIFLE NISA
96.9, li i]da ma kienx bi]]ejjed biex tirkupra millpo]izzjoni tag[ha u kellha tikkuntenta bil-11-il post b’total ta’ 391.7. Ir-rebbie[a tal-kwalifikazzjoni kienet i/-?iiprijotta Artemis Panteli b’total ta’ 407.5, segwita minn Carole Calmes tal-Lussemburgu
PARTITI TA’ {BIBERIJA
Reb[a g[all-:ermanja u draw g[all-Ingilterra Il-:ermanja kisbet reb[a konvin/enti ta’ 4-2 kontra lEkwador filwaqt li l-Ingilterra ;iet mi]muma draw 1-1 millIrlanda. It-tim nazzjonali :ermani], li kellu diversi players titulari ta’ Bayern Munich u Burissoa Dortmund, mar fil-vanta;; wara biss minuta u kien Podolski li skurja. Podolski
skurja gowl ie[or filwaqt li ]]ew; gowls l-o[ra skurjahom Bender. Valencia u Avoyi g[amlu l-iskor 4-2 wara li lEkwador kien 4-0 minn ta[t. Fil-log[ba l-o[ra l-Ingilterra ;ie draw f’Wembley kontra lIrlanda. Long po;;a lill-Irlanda fil-vanta;; wara 13-il minuta filwaqt li 10 minuti wara Lampard ;ab id-draw g[all-Ingli]i.
Ri]ultati
Kanada v Costa Rica Oman v Lebanon Qatar v A]erbaijan Ekwador v :ermanja Ingilterra v Irlanda
Serie B play-off
Empoli v Livorno
Illum
Stati Uniti v Bel;ju :appun v Bulgarija
1 1
0
4 8 0 5 2 1
3
B
13 11
8 5
1
4
1 1
7
Galea jtemm fil-[ames post
Alison Vella waqt il-kompetizzjoni (ritratti> Roberto Runza)
kienet ikkwalifikat g[allfinali. Alison Vella fl-ewwel esperjenza tag[ha f’dan illog[ob bdiet b’mod kajman u fl-ewwel ]ew; sets kellha punte;;i ta’ 94.9 u 96.8. Vella rkuprat fit-tielet set b’101.1 u fl-a[[ar set ta’ tiri, tellg[et punte;; ta’
9 6 5 2
F
12 14
SPARAR
Kisvardai u Vella jfallu l-finali I]-]ew; tiraturi nisa Maltin li qed jie[du sehem fil-kompetizzjoni tal-10 m Air Rifle fil-Lussemburgu ddi]appuntaw u Marianna Kisvardai u Alison Vella ma rnexxielhomx jikkwalifikaw g[all-finali. Fir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni li sar fi/-/entru ta’ Tramsschapp, kien ta’ 40 tir maqsuma f’erba’ settijiet ta’ 10 tiri ’l wie[ed. Marianna Kisvardai kienet bog[od mill-a[jar prestazzjonijiet tag[ha, minkejja li sal-a[[ar tiri kienet g[adha bi/-/ans li tag[milha malewwel tmienja. Imma fl-a[[ar tiri ma rnexxiliex i]]omm din ilpo]izzjoni u spi//at flg[axar post b’total ta’ 392.1. Il-punte;;i tag[ha f’kull set kienu: 96.5, 99.2, 97.6 u 98.8. Sentejn ilu f’Liechtenstein, Kisvardai
D
13 12
0-1 1-1 1-1 2-4 1-1 1-1
It-tiratur Malti tat-Trap Brian Galea temm fil-[ames post fost 12-il tiraturi fil-kompetizzjoni tat-Trap li bdiet itTlieta u ntemmet l-Erbg[a bilfinali. Fir-range ta’ Differdange aktar kmieni matul il-jum ittiraturi kollha komplew jisparaw fuq 50 plattina o[ra mill-ewwel fa]i fejn Brian Galea ]amm ir-raba’ post overall meta laqat 22 u 24 biex flimkien mat-73 plattina minn 75 li laqat ;urnata qabel kiseb total ta’ 119 minn 125 plattina fi tmiem l-ewwel fa]i. Hu kien ]ew; plattini bog[od mi/-?iprijott Marios Sophocleous li temm l-ewwel fa]i fl-ewwel post quddiem ilkonnazzjonal Mylonas u Manuel Mancini ta’ San Marino li t-tnejn laqtu 120. Fis-semi-finali li saret wara nofsinhar Galea laqat tmien plattini minn 15 u temm fil[ames post overall. Jeffrey Pisani li ma rnexxielux jikkwalifika g[allfinali wara nofsinhar, ]amm lg[axar post fost 12-il kompetitur fl-ewwel dehra tieg[u fil-log[ob meta fl-a[[ar ]ew;’ rounds laqat 21 u 22 g[al total ta’ 107 minn 125 plattina.
Il-{amis, 30 ta’ Mejju, 2013
32 Lokali
Il-Ministru Coleiro Preca tfarfar ir-responsabbiltà tat-transfers fuq il-management Il-Ministru g[all-Familja u s-Solidarjetà So/jali Marie Louise Coleiro Preca tefg[et ir-responsabbiltà filManagement ta’ San Vin/enz de Paul g[an-numru massi// ta’ transfers li qed jing[ataw fir-Residenza. U waqt li tefg[et ir-responsabbiltà fuq il-Management, tenniet li din hi prerogattiva tieg[u skont l-esigenzi tasservizz. Marie Louise Coleiro Preca qalet dan ilbiera[ waqt il-programm TVHEMM wara li IN-NAZZJON ]vela l-a[bar ta’ iktar minn 90 transfer f’San
Vin/enz de Paul f’temp ta’ jumejn. Hi staqsiet ukoll x’hemm hazin f’dawn ittrasferimenti li qed isiru. I]da impjegati ta’ San Vin/enz de Paul, fosthom wa[da partikulari li kienet fost dawk li qalg[u transfer, fuq Facebook, qalu e]att bil-kontra u sostnew li s-Supretendent ta’ San Vin/enz de Paul ma kien jaf b’xejn. Diskors simili g[al dak talMinistru sar minn Geitu Mercieca, eks Deputat Segretarju :enerali tal-General Workers Union li llum in[atar membru tal-Bord tal-Management li twaqqaf iktar kmieni dan ixxahar mill-Gvern Laburista. Mistoqsi biex jikkummenta fuq dan il-ka], Geitu Mercieca rriferiena g[allMinistru. Li ji;i bil-kontra ta’ dak li qed tg[id ilMinistru Coleiro Preca li t-transfers kienu de/i]joni tal-Management. Izda filwaqt li ma xtaqx jikkummenta mag[na, Il-Ministru Marie Louise Coleiro Preca
Geitu Mercieca ma ddejjaq xejn jikteb kumment ta’ natura purament politika parti;jana fuq il-pa;na ta’ TVHEMM fuq Facebook fejn sa[ansitra ddeskriva t-transfers li saru b[ala “/aqliq ta’ ftit nies minn kamra g[al o[ra”.
L-MUMN ma kienet infurmata b’xejn b’dawn it-trasferimenti Sadattant, f’kummenti millAwstralja, il-President talUnion tal-Infermieri u lQwiebel (MUMN) Paul Pace qal li l-union ma kienet infurmata b’xejn b’dawn it-trasferimenti u g[all-ewwel ing[atat limpressjoni li l-Activity Centre tad-Dimensja se jing[alaq. Imbag[ad, meta sar maghruf li l-Activity Centre se jinbidel f’dak li l-Gvern qed isejja[lu Unit g[all-Promozzjoni talAnzjanità Attiva, l-MUMN [ar;et direttivi lill-membri tag[ha. Mistoqsi jekk ja[sibx li hi koin/idenza li sar dan i/-/aqliq meta l-uffi/jali tal-MUMN jinsabu msefrin fl-Awstralja g[al konferenza internazzjonali, Paul Pace qal li “kollox jista’ jkun”. Qalilna wkoll li lMUMN kienet av]at minn
media•link COMMUNICATIONS
Geitu Mercieca li llum in[atar membru tal-Bord tal-Management ta’ San Vin/enz de Paul
qabel dwar din il-konferenza, kemm lill-Ministeru tas-Sa[[a kif ukoll lill-Ministeru talFamilja u Solidarjetà So/jali. IN-NAZZJON tkellem ukoll mas-Segretarju :enerali talUnion {addiema Mag[qudin (U{M) Josef Vella li spjega kif il-laqg[a li kellhom nhar itTlieta mal-Gvern – u li ma tmexxietx mill-Ministru imma mill-konsulent tag[ha dDeputat Mexxej Laburista Toni Abela, ma wasslet g[allebda ]blokk. Josef Vella qal li
“ma jistax jifhem kif i/-/aqliq ta’ massa daqshekk kbira ta’
[addiema, li jridu jer;g[u jitg[allmu /ertu affarijiet millbidu, se jgawdu minnha l-pazjenti. Sadattant, skiet totali minna[a tal-GWU dwar it-transfers li qed isiru f’San Vin/enz de Paul. Sorsi li tkellmu ma’ IN-NAZZJON qalulna li rra;uni aktarx hi li jew il-membri tag[ha ma ntlaqtux jew kienu l-membri tag[ha stess li talbu transfers u nqdew.