€0.55
Numru 13,453
It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
Sieg[a qabel ma nqatel kienu ppre]entati pro/eduri kontrih Ftit aktar minn sieg[a qabel ma nqatel Paul Degabriele ta’ 48 sena, mag[ruf b[ala “is-Suldat”, fil-Qorti ;iet ippre]entata /itazzjoni li kienet qed takku]ah b’serqa ta’ ammont kbir ta’ la[am minn Pisani Cold Stores fl-Imsida. Il-ka] g[adda biex jinstema’ quddiem ilMa;istrat Edwina Grima u huwa dwar serqa ta’ bejn Lm3,000 (€6,988) u Lm4,000 (€9,317) minn Pisani Cold Stores – serqa li se[[et tmien snin ilu. L-Ispettur Joe Mercieca ippre]enta //itazzjoni fil-Qorti Kriminali, fejn akku]a wkoll lil Degabriele bis-serqa ta’ vann li ntu]a biex saret is-serqa. Degabriele inqatel nhar il-:img[a ftit wara l11.00am minn sparaturi li ;ew sparati fizzona ta’ Triq Belt il-{a]na, il-Marsa, f’dak li qed ji;i deskritt b[ala qtil stil Mafju]. Degabriele kien persuna mag[rufa sew mal-Pulizija, u b[alma ji;ri f’kull ka] simili, il-ka] tieg[u dwar l-allegata serqa ta’ ammont ta’ la[am jaqa’ meta fil-Qorti ji;i ppre]entat i/-/ertifikat tal-mewt ta’ Degabriele. Minn informazzjoni li g[andna, kif [are; ukoll fil-media dan l-a[[ar, ilPulizija mhijiex teskludi l-possibbiltà li lqtil twettaq minn persuna barranija, li n;abet Malta apposta biex twettaq iddelitt. Dan, anki g[aliex hemm similarità fil-mod kif ;ew esegwiti numru ta’ delitti, li twettqu dan l-a[[ar, u li x’aktarx huma marbutin ma’ xulxin, inklu] id-delitt li se[[ nhar il-:img[a. g[al pa;na 5
Diskors li ried jimmina lill-Presidenza Id-diskors tal-President li nqara fil-ftu[ talParlament kien diskors li ried jimmina lillPresidenza. Dan qalu l-Kap tal-Oppo]izzjoni, Simon Busuttil, wara li lbiera[ g[alqet iddiskussjoni dwar dan id-diskors. Diskors li kien miktub mill-Gvern u nqara mill-President ta’ Malta, George Abela. Simon Busuttil qal li l-Oppo]izzjoni ressqet emenda g[all-mozzjoni tad-diskors talPresident min[abba l-mod kif sar id-diskors. Id-diskors g[amel [afna [sara lill-Presidenza, liema kariga g[andha ;;or mag[ha sens ta’ g[aqda b[ala nazzjon. L-Oppo]izzjoni g[adha impenjata li tfittex kunsens u tkun kostruttiva. Dan ma jfissirx li mhux se taqdi dmirha b[ala Oppo]izzjoni, anki jekk ikun hemm kritika isterika kontra l-a;ir tal-Oppo]izzjoni. Simon Busuttil qal li wie[ed mir-rwoli talPresidenza hu li tkattar is-sens ta’ g[aqda. Xi [a;a li g[andha tkun im[arsa u mhux imminata. Il-Membri Parlamentari g[andhom pi] x’i;orru fir-rwol tag[hom b’rispett lejn ilPresidenza. Hu f’dan l-ispirtu li l-PN flamministrazzjoni pre/edenti g[a]el li ja[dem f’dan is-sens anki b’g[a]la ta’ persuna li ;ejja mill-kamp oppost. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni qal li d-diskors li ng[ata lill-President kien nieqes mis-sens ta’ g[aqda. Kien mimli slogans elettorali, inti] biex jinki lill-Oppo]izzjoni u biex jimmina lill-istituzzjoni tal-Presidenza. Simon Busuttil appella biex tibqa’ tkun imfittxija l-g[aqda. Minkejja dan id-diskors, l-Oppo]izzjoni qed twieg[ed li tkun serja u kostruttiva. It-track record jo[ro; mill-abbozzi ta’ li;ijiet ippre]entati fil-Parlament. Minn seba’ abbozzi, l-Oppo]izzjoni qablet jew esprimiet qbil fuq is-seba’ abbozzi li huma. g[al pa;na 9
Identikit ;did li l-Pulizija lbiera[ ippublikat tas-suspettat qattiel
Transfers
L-Ewropa ?entrali
Aktar minn 100 transfer fil-korp tal-Pulizija
Diversi pajji]i milqutin minn g[arg[ar kbir
Ara pa;na 3
Ara Pa;na 14
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
Lokali 5
Immigrant irregolari jg[id Ka] mill-aktar diffi/li li sur;ent akku]at bi qtil g[all-Pulizija kien salvalu [ajtu minn pa;na 1
Avadi Madou, immigrant illegali mill-Al;erija, li b[alissa jinsab il-[abs jiskonta piena, qal li wie[ed millakku]ati fil-qtil ta’ Immigrant Illegali Mali, dejjem kien jipprova jikkalma l-inkwiet li kien jinqala’ fi/-?entru tadDetenzjoni, u li darba minnhom salvalu [ajtu. Madou kien qed jixhed quddiem il-Ma;istrat Savior Demicoli meta kompliet ilkumpilazzjoni tas-Sur;ent talForzi Armati Mark Anthony Dimech ta’ 44 sena millG]ira, u Gunner Clive Cuschieri ta’ 29 sena minn Ra[al :did, li qeg[din ji;u mixlijin bil-qtil volontarju ta’ Mohammad Abdalla, li kka;unawlu ;rie[i gravi u li biddlu t-tra//i tar-reat, liema reati se[[ew bejn id-29 u t-30 ta’ :unju li g[adda. L-uniku xhud tat-Tnejn wara nofsinhar, f’dan il-ka], Avdai Madou, qal li fid-29 ta’ :unju tal-2011 huwa kien residenti fil-“barracks” ta’ {al Safi. Qal li ftit jiem wara li kien irritorna fi/-?entru ta’ {al Safi, ra;el ta’ kulur, Abdalla, kien qajjem pandemonju fi/-/entru taddetenzjoni. Kien qed ja;ixxi b[al qisu wie[ed mi;nun, fejn beda jisraq il-[wejje; ta’ [addie[or u jqattag[hom. Beda j[ares lejn ir-residenti bl-ikrah, u anki beda je[dilhom xi ikel. Qal li jiftakar ukoll li dan kien i;;ieled ma’ Somalu, u
bdew ji;;ieldu qishom ]ew; nisa, jigirfu lil xulxin; imma hu ma ja[sibx, jew ma jiftakarx li dawn kienu we;;g[u. Wara, dan ittie[ed fil-poliklinika fejn instab li listat mentali tieg[u kien stabbli. F’dan il-mument, ilProsekuzzjoni wissiet lix-xhud biex jixhed biss fuq dak li ra. Qal li meta dan il-bniedem wasal lura {al Safi, ikkalma u beda jitkellem mal-[bieb tieg[u li huma mill-Mali.
Tkompli l-kumpilazzjoni tas-suldati akku]ati bil-qtil tal-Immigrant Irregolari Madou qal li f’[in minnhom da[al is-Sur;ent Dimech biex jikkalma s-sitwazzjoni. Ixxhud qal li hu kien qal lil Dimech li kien se jsawtu g[ax dejqu, u hawn Dimech /anfru u qallu le, issapportih sa g[ada filg[odu. Madou qal li l-akku]at beda jikkore;ih u jikkalmah, u qallu kelma g[all-;id u qal lil [addie[or li kien se jara kif se jipprova jirran;a ssitwazzjoni. Ftit wara, qal Madou, hu stess g[amel proposta lis-Sur;ent Dimech li kien lest iraqqdu mieg[u; i]da l-o[rajn ma ridux ja//ettaw
bl-ebda mod. Min-na[a tieg[u, is-Sur;ent Dimech qallu li a[jar le. Madou qal li kien l-istess Dimech li salvalu [ajtu. “Kont jien li tajt in-nar lill-kamra fi/?entru tad-Detenzjoni, u kien Dimech li [ari;ni ’l barra, u grazzi g[alih illum g[adni [aj. Abdalla Mohammed ta’ 36 sena mill-Mali ma kienx qed ji//aqlaq waqt li kien qed ji;i eskortat lejn i/-?entru tasSa[[a ta’ Ra[al :did. Kien qed i[ares wi//u ’l fuq ming[ajr ma kien qed jag[mel l-ebda reazzjoni fil-[in li hu kien immanettjat minn idejh u saqajh. Abdalla Mohammed, kien ilu mfittex mit-30 ta’ Marzu tal-2009, wara li kien [arab mi/-?entru tad-Detenzjoni ta’ {al Safi, miet kaw]a ta’ [ames daqqiet li qala’, allegatament ming[and Clive Cuschieri, u li minnhom laqtu l-parti privata. Dan allegatament se[[ wara li Mark Anthony Dimech kien qed jissara ma’ Mohammed, li f’xi mument deher li kien se ji]gi//a, u kien hawn li Cuschieri intervjena. Il-kadavru tal-immigrant kien t[alla fil-vann u kien g[all-[abta tat-3.10am tasSibt, 30 ta’ :unju li ttie[ed filkamra mortwarja tal-Isptar Mater Dei. Meta saret lawtopsja rri]ulta li Abdalla kellu feriti f’dahru kompatibbli ma’ daqqiet kif ukoll daqqa kbira fil-;enitali tieg[u.
Koppja takku]a lil MFSP li min[abba fihom tilfet l-investiment
Koppja li qalet li m’g[andha l-ebda esperjenza fil-qasam finanzjarju, akku]at lillkumpanija Micallef Falzon Stellini Pace Financial (MFSP) li abbu]at minnha, biex spi//at tilfet linvestiment kollu li g[amlet, u dan tort talmi]informazzjoni mill-istess kumpanija. Il-kumpanija MFSP qed ter;a’ tiffa//a akku]i fi protest li g[amlet din iddarba l-koppja Gialanzè, li qed jg[idu li huma tilfu kollox tort tan-negli;enza li wettqu mal-klijenti tag[hom. Joseph Gialanzè u martu qeg[din jallegaw li xtraw servizzi li ma kinux jag[mlu sens u ma kinux tat-tip ta’ klijenti b[al ma huma huma. Il-koppja qalet li dDirettur tal-MFSP, Lorraine Falzon, kienet iltaqg[et mag[hom u kkonvin/iethom
biex jixtru servizzi li huma aktar immirati lejn investituri professjonali u ta’ esperjenza. Joseph Gialanzè, pensjonant, qal li hu [adem fl-industrija tal-kostruzzjoni, u qal li la hu, u lanqas martu, li hija mara tad-dar, ma jafu jiktbu bil-Malti jew bl-Ingli], u g[alhekk kienu “at the mercy” tal-investituri tag[hom. Fil-protest li l-koppja g[amlet fil-Prim’Awla talQorti ?ivili, qalet li l-MFSP investew flushom f’investiment riskju] [afna, meta l-istess kumpanija kienet taf li huma jikkwalifikaw b[ala klijenti li riedu jie[du riskju minimu. Il-koppja allegat li l-MFSP u Lorraine Falzon abbu]aw min-nuqqas ta’ esperjenza tag[hom u ;eg[luhom jiffirmaw dokumenti li huma
lanqas biss fiehmu. Joseph u Carmen Gialanzè qalu wkoll li l-MFSA (Malta Financial Services Authority) naqqsu millu jirregolaw loperazzjonijiet tal-MFSP u g[alhekk saru kompli/i fit-telf u d-danni li l-koppja sofriet. Il-protest kien iffirmat millAvukat Paul Lia. Ir-regolatur finanzjarju di;à qed jinvestiga nuqqas ta’ servizzi ta’ investiment filkonfront ta’ MFSP Financial, wara li 800 qeg[din jirriskjaw jitilfu €17 miljun wara lfalliment tal-bank Olandi] SNS u ]ew; fondi Awstraljani. 631 investitur po;;ew ’il fuq minn €14 million f’]ew; fondi Awstraljani li kienu amministrati mill-LM Investment Management, u li marru [a]in. 183 investitur kienu po;;ew €3 miljun b’interess g[oli fuq bonds filbank Olandi] SNS Reaal, irraba’ l-akbar bank fl-Olanda.
Id-delitt se[[ fil-11.05 ta’ filg[odu meta Degabriele [are; minn [anut tax-xorb, meta ftit wara li da[al fil-vann tieg[u, ;iet vettura li waqfet [dejh, persuna [ar;et minnha u sparat permezz ta’ pistola semiawtomatika ta’ kalibru 9mm. Degabriele intlaqat minn [ames tiri – tliet tiri f’rasu u ]ew; tiri fil-parti ta’ fuq ta’ ;ismu. L-arma li ntu]at fid-delitt g[adha ma nstabitx. Kif ikkonfermat hi stess, il-Pulizija qed tfittex ]ew; suspettati b’rabta ma’ dan id-delitt, u mhux esklu] li wie[ed minnhom di;à [arab minn Malta. Dawn huma: il-persuna li allegatament sparat it-tiri, u li x’aktarx hi l-persuna barranija, u persuna o[ra, x’aktarx Maltija, li kienet qed tistenna lill-aggressur f’vann, li mbag[ad [arbet mill-post. Il-vann li allegatament intu]a biex l-aggressur ja[rab mill-post tad-delitt huwa abjad tad-ditta Nissan Vanette, li kien misruq mill-Imsida fid-9 ta’ Jannar ta’ din is-sena. Il-vann kellu sett pjan/i bin-numru IBJ-352, li nsterqu minn M’Scala fid-19 ta’ Mejju 2013. Wara l-qtil, il-vann instab ma[ruq u abbandunat fi Triq Dun Frans Camilleri, il-{amrun, qrib garaxxijiet ta[t blokka appartamenti fiz-zona mag[rufa b[ala tar-Rabbat. Minn informazzjoni li wasslet lil IN-NAZZJON, jidher li l-qattiel, bl-iskop li ma ja[lix [in, kien di;à ta n-nar lil vann waqt li kien qed isuqu ftit qabel ma da[al fil-kumpless talgaraxxijiet.
Il-Pulizija g[adha qed tkellem diversi persuni li qed jg[inuha flinvestigazzjonijiet tag[ha. Fit-2 ta’ Ottubru li g[adda, Paul Degabriele kien [elisha [afif meta tpo;;a splussiv ta[t il-vettura tieg[u li kienet ipparkjata fi Triq l-14 ta’ Di/embru 1945, il-Fgura. Degabriele kien ra lfilmat tan-nies ipo;;u dan l-isplussiv fuq il-cameras tas-sigurtà tieg[u u informa lill-Pulizija. Wara linvestigazzjonijiet millPulizija kien irri]ulta li lpakkett kien jinkludi ftit inqas minn kilo splussiv li jintu]a fil-piroteknika. Filpakkett kien hemm numru ta’ wires imqabbdin ma’ sett tat-telefon /ellulari. Degabriele kien investigat ukoll dwar lisparatura fil-Mosta tassena li g[addiet li fiha nqatel Joseph Cutajar ta’ 46 sena, mag[ruf b[ala l“Lion”, kif ukoll dwar ilqtil ta’ Josef Grech, mag[ruf b[ala l-“YoYo”, li kien instab mejjet f’Ba[ar i/-?ag[aq. G[alhekk, dan il-ka] hu wie[ed ikkumplikat [afna blinvolviment potenzjali ta’ diversi terzi persuni. Intant, wara li komplew l-investigazzjonijiet u wara wkoll li l-Pulizija dakinhar stess li se[[ dan il-qtil ippublikaw imma;ini kostruwita tal-wi// talqattiel, il-Pulizija kisbet deskrizzjoni o[ra minn xhieda okulari, liema rikostruzzjoni tat-tali deskrizzjoni wasslet biex in[olqot stampa aktar /ara tal-aggressur. Kull min g[andu xi informazzjoni utli huwa mitlub sabiex jg[addiha lill-Pulizija b’mod kunfidenzjali billi j/empel fuq in-numru 119, jew billi jmur fl-eqreb G[assa tal-Pulizija.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
Parlament 9
Oppo]izzjoni serja u kostruttiva minn pa;na 1
Dan qed isir g[aliex il-PN jemmen li l-Oppo]izzjoni mhix hemm sempli/iment biex topponi jew biex twaqqa’ l-Gvern. Kien hemm ]mien ftit ilu meta fil-Kamra kien hemm Oppo]izzjoni b’dawn l-g[anijiet. Simon Busuttil qal li lim;iba tal-Gvern u tal-Prim Ministru mhix wa[da li sserra[ ras il-poplu g[aliex dawn qed jattakkaw lillOppo]izzjoni bl-addo//. Dan se[[ meta lOppo]izzjoni wissiet li kien se jsir ]ball li l-Gvern ida[[al lill-pajji] fi pro/edura ta’ ]bilan/ e//essiv. Il-Gvern pre/edenti [are; lill-pajji] minn din il-pro/edura. IlGvern pre]enti seta’ evita lpass li [a kieku kkonvin/a lill-Kummissjoni Ewropea li g[andu pjan biex i]omm li]bilan/ ta[t kontroll. IlGvern pre]enti ammetta pubblikament permezz talPrim Ministru li lamministrazzjoni pre/edenti [alliet wirt ta’ stabbiltà ekonomika. Anki l-istess statistika, kompla Simon Busuttil, flewwel erba’ xhur tas-sena, li]bilan/ naqas fuq l-ewwel erba’ xhur tas-sena li g[addiet f’ammont ta’ €50 miljun. Flistess jum li Malta dda[[let fil-pro/edura ta’ ]bilan/ e//essiv kien hemm [ames pajji]i li [ar;u millpro/edura. Il-PN kien jevita li jinqabe] l-i]bilan/. Sal-a[[ar tal-2012 kellu jkun ta[t it-3 fil-mija. IlPartit Laburista g[a]el li jiddikjara li l-i]bilan/ kien ta’ 3.3 fil-mija. Anki kieku dan kien minnu, Gvern Nazzjonalista kien jirnexxilu jikkonvin/i lill-KE. Il-PN ma kienx i]id ilKabinett u ma kienx ida[[al mijiet ta’ nies barra mi/?ivili. Ma kienx iwaqqaf ilbini tal-iskejjel jew is-servizz ta’ emer;enza tas-sa[[a malprivat, u lanqas ma kien jonqos mir-rispett lejn ilmemorja storika ta’ pajji]na billi jitfi l-fjamma eterna. G[all-kritika, il-Prim Ministru qed jakku]a lill-Oppo]izzjoni b’tixwix. Simon Busuttil qal li hu ;ie
L-Oppo]izzjoni trid tkun b’sa[[itha, u fejn taqbel fuq xi [a;a ta;ixxi b’dan il-mod, u fejn ma taqbilx ma tiddejjaqx tg[id li ma taqbilx
akku]at li [adem kontra linteress tal-pajji] g[aliex Membru Parlamentari barrani g[amel domanda dwar pro;ett tal-Gvern Laburista. X’kien jag[mel kieku xi Membru Parlamentari Malti [adem biex ma jing[atawx fondi dovuti lil Malta, kif sar fil-ka] tal-impjant ta’ Sant’Antnin? Dan sar b’Deputat li ismu hu Joseph Muscat. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni qal li l-akbar g[ajta fil-kampanja elettorali g[all-Partit Laburista kienet ‘Malta Tag[na Lkoll’. Illum, din sfaxxat fix-xejn, u Malta saret tal-Laburisti biss. Qed isir b[al dak spjegat fil-ktieb ta’ George Orwell, Animal Farm, fejn minn g[ajta ta’ “all animals are equal” inbidlet f’wa[da “some animals are more equal than others”. Simon Busuttil qal li g[ajta o[ra kienet dik talmeritokrazija. Dan ixxejjen kollu bil-postijiet li tpo;;ew fihom dawk kollha li dehru fuq il-billboards. L-istess jista’ jing[ad g[attrasferimenti, partikularment dawk f’San Vin/enz de Paule. Re;g[et [ar;et l-g[ajta tattransfers vendikattivi. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni qal li abbozz li ;ie ppre]entat juri li l-Gvern irid jer;a’ jibda jpo;;i Membri Parlamentari
fil-bordijiet. Il-Gvern irid i[allas il-back benchers b’dawn il-favuri u bil-g[an li jikkontrollaw kullimkien. Il-li;i se titbiddel b’mod li anki l-Kap tal-Kamra ma jibqax me[tie; li jkun Ministru. Dan, meta issa g[andna Ministri part-time. Jekk hemm xi Ministru li ma tantx g[andu x’jag[mel, jista’ jitpo;;a Kap tal-Kamra biex ikollu x’jag[mel. Simon Busuttil qal li g[andu jkun im[ares ilKodi/i tal-Etika u Ministru jew Segretarju Parlamentari ma g[andhomx jipprattikaw professjoni privata, sew bi [las kif ukoll ming[ajr [las. Il-Prim Ministru g[andu j]omm l-istandards li sostna mill-Oppo]izzjoni meta kkritika ]-]ieda lill-Ministri. Anki jekk jitbiddel il-Kodi/i, sakemm jitbiddel g[andu jkun irrispettat. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni qal li l-Oppo]izzjoni trid tkun b’sa[[itha u fejn taqbel fuq xi [a;a ta;ixxi b’dan il-mod u fejn ma taqbilx ma tiddejjaqx tg[id li ma taqbilx. Simon Busuttil qal li minkejja dak kollu li ng[ad qabel l-elezzjoni, il-poplu mhux jara tmexxija bi stil ;did ta’ politika, i]da hu stil ta’ [afna snin ilu li g[adda minnu pajji]na.
Mhux g[a]la tal-Gvern li da[[al lil Malta fil-Pro/edura ta’ }bilan/ E//essiv “Ma kinitx g[a]la talGvern li jda[[al lil Malta fil-Pro/edura tal-I]bilan/ E//essiv.” Hekk stqarr ilPrim Ministru Joseph Muscat f’diskors tal-g[eluq wara diskussjoni bi twe;iba g[ad-diskors tal-President fil-ftu[ tat-Tnax-il Le;i]latura. Il-Prim Ministru, Joseph Muscat, qal li jaqbel li g[andu jing[ata rispett lillPresidenza, u stqarr li minn sezzjoni tal-media saret kampanja orkestrata kontra l-Presidenza u l-[idma talMalta Community Chest Fund. Sostna wkoll li l-pjan li approva l-Gvern hu dak li [ejja l-Gvern pre/edenti. Il-Prim Ministru qal li kienet g[a]la tieg[u li jag[mel Kabinett kbir. G[alih hu importanti li jkollu Kabinett li jikseb irri]ultati. Il-Prim Ministru qal li mhix l-ewwel darba li Membri tal-Gvern se jkunu qed imexxu organizzazzjonijiet governattivi. Meta wie;eb dwar il[atriet, Joseph Muscat qal li hemm ka]i fejn in]ammu l-istess nies ta’ qabel, anki jekk ma jaqblux mattwemmin tal-Gvern
pre]enti. Il-Gvern ]amm ix-xejra li meta l-President ikun assenti, l-A;ent President ikun mill-kamp oppost. Joseph Muscat qal li mhux se jag[mel paraguni ma’ trasferimenti li saru fi ]minijiet o[rajn u stqarr li t-trasferimenti f’San Vin/enz de Paule, fejn g[ad hemm [afna [addiema li jridu ja[dmu, saru wara li lmara tieg[u bag[titlu ritratt tal-ikel li kienu qed jing[ataw jieklu l-anzjani f’wa[da mis-swali. Dwar il-Kodi/i tal-Etika, il-Prim Ministru qal li se jkun kodi/i a;;ornat malmetodi kif ja[dem il-pajji]. Il-Prim Ministru qal li lGvern pre]enti se jbiddel latte;;ament malOppo]izzjoni, u bi dritt lOppo]izzjoni tissettja hi la;enda. Joseph Muscat tkellem dwar id-de/i]joni li xi lukandi j]idu ]ew; sulari. Se jkun hemm aktar inizjattivi g[at-tkabbir ekonomiku. Fost dawn hemm l-epsressjoni ta’ interess fil-casinos, flispazju tax-shipbuilding u tar-reklamazzjoni tal-art. Irrefera wkoll g[al mi]uri dwar skemi g[al xiri ta’ propjetà mill-barranin.
Approvata l-mozzjoni g[ad-diskors tal-President Il-Parlament, ilbiera[ approva mozzjoni dwar iddiskors tal-President. Ilmozzjoni kienet approvata wara li emenda g[allmozzjoni mressqa mill-
Oppo]izzjoni ma g[addietx f’sej[a g[al division b’29 vot favur l-emenda u 39 vot kontra. Il-mozzjoni g[addiet ming[ajr votazzjoni.
IN-NAZZJON It-Tlieta 4 ta’ :unju, 2013
2 Lokali
Ma [adux i]-]ieda fl-istipendju supplimentari Studenti Universitarji li flimkien mal-istipendju ssoltu jie[du l-istipendju supplimentari msejja[ Supplementary Grant, jinsabu m[assbin min[abba li ma [adux i]]ieda fl-istipendju supplimentari li kien approvat fil-Budget g[al din is-sena. L-g[ajnuna supplimentarti ting[ata lil studenti li ;ejjin minn familji bi problemi so/jali jew fejn il-;enituri ma ja[dmux jew g[andhom d[ul baxx. B’kollox, madwar 1,400 student u studenta fil-livell postsekondarju u terzjarju jgawdu minn dan ilbenefi//ju. Is-Supplementary Grant dejjem kienet imtejba fi ]mien il-Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista, u fl-a[[ar Ba;it, il-Gvern Nazzjonalista kien ]ied din l-g[ajnuna bi €300 fissena. G[alhekk il-Gvern kien alloka €400,000 g[al din i]-]ieda.
Minkejja li l-Gvern pre]enti ]amm l-istess Ba;it li kien fassal il-Gvern Nazzjonalista, l-istudenti ma [adux i]-]ieda ta’ madwar €30 ewro. Studenti li kkuntattjaw lil IN-NAZZJON qalulna li huma marru l-Istipends Office fl-Università biex jistaqsu g[aliex ma [adux i]-]ieda fl-istipendju supplimentari. Ir-risposta li ng[ataw kienet li b[alissa mhemmx l-approvazzjoni tad-Dipartiment talEdukazzjoni g[ax mhemmx il-Bord imwaqqaf. Dawn l-istudenti qed jib]g[u li b[alma ;ara fl1996 fi ]mien Gvern Laburista u l-Ministru talEdukazzjoni, Evarist Bartolo, meta kien ne[[a listipendji u lill-istudenti ta’ dak i]-]mien bag[athom jiddejnu, hekk ukoll ilGvern Laburista pre]enti u l-istess Ministru Evarist Bartolo, qed jibda jixxa[[a[ fuq l-edukazzjoni u fuq l-g[ajnuna li jir/ievu l-istudenti.
It-Temp
UV INDEX
8
IT-TEMP> il-bi//a l-kbira xemxi VI}IBBILTÀ> tajba IR-RI{: [afif u varjabbli, l-aktar mit-Tramuntana g[all-Grigal, li jsir [afif g[al moderat, kultant moderat mit-Tramuntana g[all-Majjistral BA{AR> [afif IMBATT> baxx mill-Majjistral, li jsir ftit li xejn TEMPERATURA: l-og[la 26˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0mm Xita mill-1 ta’ Settembru 427.9mm IX-XEMX> titla’ fis-05.46 u tin]el fit-20.14
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
IT-TLIETA L-og[la 26˚C L-inqas 17˚C
L-ERBG{A L-og[la 27˚C L-inqas 17˚C
IL-{AMIS L-og[la 27˚C L-inqas 18˚C
IL-:IMG{A L-og[la 26˚C L-inqas 19˚C
IS-SIBT L-og[la 26˚C L-inqas 18˚C
UV
UV
UV
UV
UV
9
8
9
8
9
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Malta 24˚C xemxi, Al;eri 24˚C xemxi, Amsterdam 13˚C imsa[[ab, Ateni 25˚C xemxi, Li]bona 28˚C xemxi, Berlin 17˚C imsa[[ab, Brussell 13˚C imsa[[ab, il-Kajr 32˚C xemxi, Dublin 18˚C imsa[[ab, Kopen[agen 18˚C xemxi, Frankfurt 16˚C ftit imsa[[ab, Milan 22˚C imsa[[ab, Istanbul 22˚C xemxi, Londra 17˚C xemxi, Madrid 23˚C xemxi, Moska 26˚C xemxi, Pari;i 15˚C imsa[[ab, Bar/ellona 20˚C xemxi, Ruma 22˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 28˚C xemxi, Tripli 31˚C xemxi, Tune] 26˚C xemxi, Vjenna 12˚C bix-xita, Zurich 15˚C imsa[[ab, Munich 07˚C bix-xita, Stokkolma 14˚C bix-xita, San Pietruburgu 28˚C ftit imsa[[ab.
“Malta Tag[na Lkoll” g[all-eks President tal-Partit Laburista Stefan Zrinzo Azzopardi, li sa ftit tal-jiem ilu kien ilPresident tal-Partit Laburista, in[atar b[ala Chairman talKorporazzjoni g[arRi;enerazzjoni tal-Port ilKbir. Din il-Korporazzjoni tmexxi l-pro;etti tad-da[la tal-Belt Valletta, fosthom ilParlament il-;did. Stefan Zrinzo Azzopardi jie[u post Mark Portelli. Sa ftit ;imghat ilu kien qed ji;i spekulat li Zrinzo Azzopardi kien se jin[atar Chairman tal-Kumitat V18 – li qed jie[u [sieb i//elebrazzjonijiet tal-Belt Valletta b[ala l-Kapitali Kulturali Ewropea fl-2018, u kien spekulat li kien proprju min[abba f’hekk li ma re;ax ikkontesta l-kariga ta’ President tal-PL. Madankollu dik il-kariga ng[atat lill-eks Segretarju Generali tal-PL u eks Chairman tal-media laburista, Jason Micallef. Issa, fissensiela ta’ [atriet g[al talqalba, anki l-eks President tal-Labour instabitlu kariga, dik ta’ Chairman talKorporazzjoni responsabbli mill-pro;etti g[arri;enerazzjoni tal-Port ilKbir. Sadattant, fl-a[[ar sig[at kienet ikkonfermata wkoll a[bar li ]vela dan il-;urnal. Ji;ifieri li l-In;inier Jonathar Scerri n[atar b[ala Kap E]ekuttiv tal-Wasteserv. Hu se jkun qed jie[u post Saviour Abela. Ilbiera[, IN-NAZZJON irrapporta kif Scerri [are; g[onqu g[all-Partit Laburista
Stefan Zrinzo Azzopardi i[abbar li kien reba[ il-Partit Laburista fl-elezzjoni ta’ Marzu li g[adda
matul il-kampanja elettorali meta [a sehem fil-programm ‘Affari Tag[na’ fuq listazzjon laburista. Apparti lkariga fil-Wasteserv, Scerri di;à n[atar fuq il-bord talEnemalta. G[all-kariga filWasteserv ma [ar;et l-ebda sej[a. B[ala Chairman talWasteserv, il-Gvern di;à [atar lil David Borg, li kien
Assistent ta’ Joseph Muscat meta kien dan MEP. Borg ji;i t-tifel ta’ Anthony Borg, li kien qrib [afna tal-eks Ministru Lorry Sant, u li llum imexxi d-Dipartiment talCustomer Care f’Kastilja, minbarra li n[atar ukoll membru fil-bord tal-MITA. Dan, minbarra li [uh, Louis Borg, huwa /-Chief of Staff tal-Ministru Leo Brincat.
B[al-lum 25 sena
W
a[da mill-weg[diet elettorali talPartit Nazzjonalista kienet ittwaqqif tal-Kunsilli Lokali. Din ilweg[da kienet fl-istadju tat-t[ejjija tag[ha meta kienu qed isiru l-istudji me[tie;a [alli jitwaqqfu l-gvernijiet lokali. F’laqg[a ta’ djalogu li saret mal-G[awdxin dwar idDokument tal-PN dwar l-emendi Kostituzzjonali, il-Prim Ministru u Kap talPN Eddie Fenech Adami spjega li dde/i]joni tal-Kunsilli Lokali kienet inti]a biex id-de/i]jonijiet li jolqtu aktar lill-poplu jittie[du f’livell aktar vi/in l-istess poplu u mhux minn sistema /entrali. Waqt li indirizza l-Konferenza :enerali talMUT, il-Ministru tal-Edukazzjoni, Ugo Mifsud Bonnici [abbar li l-Gvern kien se jirrikonoxxi n-natura professjonali talg[alliema. Il-Gvern kien qed ja[dem b’mod intensiv biex titwettaq it-talba tal-MUT.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
Lokali 3
Pulizija jittajjar minn sewwieq ta’ Quadbike misruq Pulizija tat-traffiku we;;a’ u ttie[ed l-Isptar Mater Dei g[all-kura wara li lbiera[ kien involut f’in/ident meta pprova jwaqqaf sewwieq ta’ quad-bike. L-in/ident se[[ itTnejn ftit wara s-sag[tejn ta’ wara nofsinhar, fi Triq {al Tarxien, ilGudja. Jidher li l-Pulizija tattraffiku nnota li l-quadbike kellu l-pjan/i tarre;istrazzjoni rrappurtati misruqa minn Pjazza Antoine de Paule, f’Ra[al :did, nhar is-Sibt li g[adda, u ghalhekk ipprova jwaqqaf lissewwieq tal-quad-bike, ra;el ta’ 41 sena millBelt, li mieg[u kellu passi;;iera riekba fuq wara. Hi mara ta’ 40 sena wkoll mill-Belt. Is-sewwieq ma waqqafx u g[alhekk il-
Pulizija saq warajh bilmutur. Kien hawn li se[[et [abta bejn ilmutur misjuq millPulizija u l-quad-bike wara li s-sewwieq talquad-bike allegatament kiser g[al ;ol-mutur u lPulizija tilef il-kontroll, waqa’ u we;;a’. Mill-informazzjoni li g[andna, jidher li ssewwieq tal-quad-bike baqa’ sejjer imma kien arrestat flimkien malmara li kellu mieg[u ftit wara mill-Pulizija talmobile li waslu fil-post. Xi pulizija u nies li kienu g[addejjin taw lewwel g[ajnuna lillPulizija, li wara ttie[ed lisptar g[al aktar kura. Aktar tard, fi stqarrija, il-Pulizija qalu li l-quadbike kien insteraq minn Vjal Santa Lu/ija, f’Ra[al :did, nhar isSibt li g[adda.
Il-Korp tal-Pulizija hu fost l-entitajiet governattivi l-aktar milquta minn transfers minn kemm ilu li tela’ fil-Gvern il-Partit Laburista
108 transfer fil-Korp tal-Pulizija Minn wara l-elezzjoni ;enerali ’l hawn saru 108 transfers fil-Korp tal-Pulizija. Dan ikkonfermah Manuel Mallia, il-Ministru g[allIntern u s-Sigurtà Nazzjonali, bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret midDeputat Nazzjonalista Jason Azzopardi. Meta kien qed iwie;eb mistoqsijiet supplimentari li saru mill-interpellant, ilMinistru Mallia qal li d-
de/i]jonijiet dwar ittrasferimenti saru millKummissarju tal-Pulizija. Id-Deputat Nazzjonalista staqsa g[aliex tne[[a Spettur fl-Ispecial Assignments Group (SAG) u ;ie trasferit fl-G[assa tal-Pulizija ta]-}ejtun. IlMinistru Mallia wie;eb li ttrasferiment sar millKummissarju tal-Pulizija skont l-esi;enzi tal-Korp, filwaqt li hu rrimarka li l-affarijiet flSAG mhumiex ward u ]ahar,
tant li f’din it-taqsima je[tie; li jkun hemm riforma. Jason Azzopardi staqsa wkoll jekk humiex ippjanati 70 transfer ie[or biex innumru tat-trasferimenti jitla’ g[al kwa]i 180 sal-a[[ar ta’ :unju. Id-Deputat Nazzjonalista staqsa wkoll jekk ittrasferimenti humiex qed isiru minn Silvio Scerri, i/-Chiefof-Staff tal-Ministeru g[allIntern u s-Sigurtà Nazzjonali.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
4 lokali
Il-[addiema so/jali f’dimostrazzjoni kontra l-vjolenza fuq il-post tax-xog[ol minn Claire Mifsud
Numru ta’ [addiema so/jali u professjonisti o[ra fil-qasam so/jali ng[aqdu flimkien f’dimostrazzjoni pa/ifika, li saret it-Tnejn filg[axija fil-Belt Valletta. Id-dimostrazzjoni kienet organizzata millAsso/jazzjoni Maltija tal{addiema So/jali b’solidarjetà ma]-]ew; [addiema tal-Fondazzjoni Richmond li allegatament kienu aggrediti b’mod vjolenti. IN-NAZZJON tkellem ma’ Colette Farrugia Bennett, i/-Chairperson talAsso/jazzjoni, li qalet li ddimostrazzjoni kienet organizzata min[abba li lAsso/jazzjoni hija inkwetata fuq il-vjolenza fi]ika u t-theddid li l[addiema so/jali qed jg[addu minnhom fuq ba]i regolari waqt li qed jaqdu dmirijiethom. L-Asso/jazzjoni Maltija tal-{addiema So/jali issottomettiet irrikmandazzjonijiet tag[ha lill-Ministru g[all-Familja u s-Solidarjetà So/jali, Marie Louise Coleiro Preca, u lill-Kelliem g[allOppo]izzjoni g[all-Familja u s-Solidarjetà So/jali, Chris Said, flimkien madDeputati Claudette Buttigieg u Robert Cutajar. Fil-kummenti li tatna, Colette Farrugia Bennett qalet li l-Asso/jazzjoni qed
tirrikmanda li l-a;enziji u lorganizzazzjonijiet jadottaw policies /ari fuq il-vjolenza, partikularment dwar kif persuna tista’ tirrapporta ka]i ta’ vjolenza u x’appo;; g[andha ting[ata. Hija sa[qet ukoll fuq il[tie;a ta’ ta[ri; dwar kif persuna g[andha ;;ib ru[ha quddiem ka] ta’ vjolenza. Hija qalet li, min[abba li rri]orsi huma skarsi [afna, il-[addiema so/jali g[andhom case load kbira ta’ ka]ijiet, li [afna drabi huma kumplessi; u dan ikompli j]id il-pressjoni fuq dawn il-[addiema. Il-Ministru Coleiro Preca qalet li se jkun qed jit[ejja qafas li jirregola lprofessjonijiet kollha filqasam so/jali li ja[dmu mal-persuni vulnerabbli fisso/jetà. G[ad-dimostrazzjoni attendew rappre]entati millMUT, il-U{M, lAsso/jazzjoni Maltija talPsikologi, mill-Fondazzjoni Richmond u mill-Faculty of Well-Being fl-Università ta’ Malta. Sadattant, fi stqarrijiet separati, l-MUT u l-U{M ikkundannaw kull forma ta’ vjolenza fuq il-[addiema waqt il-qadi ta’ dmirijiethom, u [e;;ew g[al iktar mi]uri effettivi g[as-sigurtà tal-[addiema fuq il-post tax-xog[ol.
Passi;;ieri li kienu qed jistennew bil-[erqa li jirritornaw Malta, ilbiera[ minn Ruma, kellhom iqattg[u sig[at twal fuq ajruplan hekk kif l-Air Malta jidher li dde/idiet li tamalgama ]ew; titjiriet f’wa[da. It-titjira KM629 minn Milan Malpensa (li kellha tasal Malta fit-2.40pm) u t-titjira KM613 ta’ Ruma minn Fiumicino (li suppost telqet mill-Italja fil-11am u waslet Malta fin-12.25pm) g[al xi ra;uni ng[aqdu f’wa[da, bil-konsegwenza li l-passi;;ieri mi]-]ew;t ibliet fl-Italja spi//aw waslu Malta fil-4.40pm minflok fil-[inijiet li kienu skedati li jaslu. It-tajba hi li l-passi;;ieri abbord saru jafu b’dan id-detour u dan id-dewmien qawwi meta kienu di;à fuq l-ajruplan lebsin is-seat belt. L-uniku sodisfazzjon li ng[ataw il-passi;;ieri abbord meta ilmentaw mal-ewkipa;; kien li setg[u jibag[tu email lil-linja tal-ajru u jilmentaw mag[ha!
L-Iskema ta’ residenzi g[all-barranin m’g[andhiex il-garanziji me[tie;a L-Iskema ta’ Residenzi g[all-barranin ma tinkludix il-garanziji ne/essarji biex tittratta r-riskji asso/jati maliskema l-qadima ta’ residenza li l-gvern pre/edenti kien se jirrevedi, proprju min[abba l-abbu] u l-eventwali spi]a fuq it-taxxi tal-Maltin. Fi stqarrija, il-PN innota ttnedija mill-;did talProgramm ta’ Residenza g[all-Barranin, li skont ilGvern g[andha l-iskop li tinkora;;ixxi lil dawk li jixtru propjetà ta’ valur g[oli u li j[allsu t-taxxi biex jibbenefikaw minn permess g[al residenza f’Malta. Filwaqt li esprima po]izzjoni favur lintroduzzjoni ta’ dawn ilprogrammi li g[andhom liskop li jappo;;aw lis-suq
tal-propjetà, il-PN esprima tt[asssib li din l-iskema l;dida ma tidhirx li g[andha lgaranziji ne/essarji biex tittratta r-riskji asso/jati maliskema l-qadima ta’ residenza li l-gvern pre/edenti kien se jirrevedi min[abba l-abbu] u l-eventwali spi]a fuq it-taxxi tal-Maltin. Skont stqarrija tal-Gvern, dawk li jixtru propjetà ta’ /ertu valur f’Malta u j[allsu ammont minimu ta’ taxxa, se jing[ataw permess ta’ residenza. Dan ifisser li tthresholds tnaqqsu milliskema riveduta, li jfisser li huma se jikkontribwixxu inqas g[al dawk il-benefi//ji. Il-PN qal li l-permess ta’ residenza jintitola lil dawk li mhumiex Ewropej g[all-kura tas-sa[[a b’xejn, edukazzjoni b’xejn, inklu]i l-istipendji u
benefi//ji o[rajn li /-/ttadini Maltin ikunu kkontribwew g[alihom mit-taxxi tag[hom. L-iskema tal-gvern pre/edenti minflok l-iskema l-qadima tar-residenza kienet tipprovdi soluzzjoni g[al din il-problema, waqt li fl-istess [in tattira individwi ta’ kwalità, li fil-verità jkunu kapa/i jo[olqu l-;id u lattività ekonomika f’Malta. Fl-istqarrija, il-PN qal li je[tie; li titfassal le;i]lazzjoni sussidjarja, u awgura li din il-le;i]lazzjoni tindirizza t-t[assib ta//ttadini li j[allsu t-taxxa. LOppo]izzjoni tittama li tkun ikkonsultata mill-Gvern qabel tidda[[al le;i]lazzjoni relattiva biex ikun assigurat li t-t[assib ;enwin li je]isti jkun solvut fl-a[jar interess ta’ kul[add.
Kun parti mis-su//ess ta’ operazzjoni... ag[ti d-demm
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
6 lokali
‘Frott ir-Rebbieg[a’
Attività ;dida mhux ta’ min jitlifha hi ‘Frott irRebbieg[a’ li se ssir nhar il:img[a 7 ta’ :unju, filpjazza ta’ quddiem il-knisja parrokjali tal-Im;arr. Din lattività se tkun festa ta’ frott u [xejjex imkabbrin flg[elieqi tal-madwar u li jinsabu fis-swieq b[alissa f’dan il-perijodu tas-sena. L-attrazzjoni prin/ipali se tkun wirja artistika ta’ xog[ol bil-frott u [axix ma[dum u esibit minn seba’ studenti tal-Istitut g[allIstudji Turisti/i (ITS). Se jkun hemm ukoll ikla kbira bi prezz spe/jali. Lattività li se tkun mill-4 p.m. sa tard filg[axija, hi organizzata millFondazzjoni Kultura M;arr.
Li tikkonforma mal-gosti u l-[ti;iet ta’ “vi]itaturi ta’ klassi” b[al mega-yacht Serene ta’ 440 pied, li sewa $330 miljun, mibni fl-2011, b’ekwipa;; ta’ 52 u kklassifikat fil-11-il post fid-dinja fost l-akbar 100 superyacht attwali hi ]gur ta’ prijorità fuq a;enda tal-industrija lokali biex tag[mel ‘Malta, Destinazzjoni A[jar g[as-Superyachts!’ (Ritratt> il-Kaptan Lawrence Dalli, Malta Ship Photos)
Malta destinazzjoni a[jar g[as-superyachts Is-su//ess f’Malta tasseminars tal-2009 u l-2011 relatati ma’ superyachts b’mod ;enerali u l-industrija tal-jottijiet lokali b’mod partikulari, kien ta’ inkora;;iment u motivazzjoni biex din l-inizjattiva tin]amm fuq ba]i ta’ kull sentejn. F’dan ir-rigward hemm pjani g[al seminar ie[or din is-sena fejn g[al darb’o[ra kelliema barranin u lokali se jie[du sehem. Is-seminar, b[at-tnejn ta’ qabel, qed ji;i organizzat minn Wilfred Sultana & Associates, pubblikaturi ta’ Yachting f’Malta, id-direttorju g[al servizzi u fa/ilitajiet taljottijiet f’Malta mill-1976. ‘Malta, Destinazzjoni A[jar G[as-Superyachts!’ se tkun ittema tas-seminar li jmiss, li se jsir nhar l-Erbg[a 11 ta’ Settembru, li fih, su;;etti relevanti relatati mal-in/entivi
legali u fiskali, rinnovazzjoni u tiswija, ta[ri; ta’ ekwipa;;, chartering, nuqqasijiet ta’ strate;ija u kwistjonijiet interrelatati o[rajn se ji;u ppre]entati u diskussi. Kun/ett ;did f’dan isseminar se jkun diskussjoni miftu[a minn numru ta’ esperti immedjatament wara numru ta’ pre]entazzjonijiet. Chris Cardona, il-Ministru tal-Ekonomija, Investiment u Negozji ]-}g[ar, responsabbli g[all-qasam marittimu in;enerali, se jkun il-kelliem ewlieni fis-seminar. Fl-a[[ar ta’ Frar Wilfred Sultana & Associates organizzaw forum ta’ qabel lelezzjoni fejn ir-rappre]entanti tat-tliet partiti politi/i g[amlu pre]entazzjoni fuq il-prospetti u l-pjani tal-partiti rispettivi tag[hom g[as-snin li ;ejjin fir-rigward tal-industrija taljottijiet f’Malta
Attivitajiet b’risq Puttinu Cares Festa ta’ attività fi]ika, log[ob, ikel tajjeb g[assa[[a, tisjir, smoothies delizzju]i, mu]ika u kant. Dan kollu u aktar waqt ilGozo Wellness Weekend organizzat minn The Bodyforge & Friends bejn is-7 u d-9 ta’ :unju firRabat, G[awdex, bil-g[an li jin;abru fondi b’risq Puttinu Cares. Se jipparte/ipaw ukoll /elebritajiet lokali, DJs ewlenin, personalitajiet
televi]ivi u stilel sportivi.Fost l-attrazzjonijiet se jkun hemm bouncy castle g[at-tfal, fire-fox g[a]]g[a]ag[ kif ukoll ta[ditiet minn konsulenti fost lo[rajn dwar id-dijabete. Il-Kumitat ta’ Puttinu Cares f’G[awdex jinkora;;ixxi lill-poplu G[awdxi biex jattendi g[al dawn l-attivitajiet u filwaqt li jkabbar l-g[arfien dwar is-sa[[a u jie[u pja/ir, ikun qed jg[in lil dawk fil-b]onn.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
Lokali 7
Intralot bi qlig[ ta’ qabel it-taxxa ta’ €21.2 miljun
L-HSBC Malta jestendi l-appo;; tieg[u lejn id-Definitive(ly) Good Guide dwar ir-ristoranti f’Malta u f’G[awdex
L-HSBC jappo;;a d-Definitive(ly) Good Guide L-HSBC Malta estenda lappo;; tieg[u b[ala limsie[eb kummer/jali ewlieni tad-Definitive(ly) Good Guide Co Ltd, bi ftehim ;did ta’ tliet snin. Id-Definitive(ly) Good Guide hi l-aktar gwida li tinbieg[ dwar ir-ristoranti f’Malta u f’G[awdex. Ippubblikata kull sena b[ala ktieb stampat kif ukoll online fuq www.restaurantsmalta.com, il-gwida toffri evalwazzjon
o;;ettiva tar-ristoranti permezz ta’ surveys pubbli/i sottomessi minn dawk li jkunu marru f’dawn ir-ristoranti. Paul Steel, il-Kap ta’ RBWM, HSBC Malta, qal li l-HSBC Malta jappo;;a din il-pubblikazzjoni tant utli u affidabbli dwar ir-ristoranti f’Malta u G[awdex. Il-Bank se jibni aktar fuq din ir-relazzjoni biex jippromovi aktar l-u]u tal-karta talkreditu tal-HSBC fost l-aqwa ristoranti. Dan ikun ta’ bene-
fi//ju re/iproku g[all-partijiet kollha, inklu]i l-klijenti talHSBC li jgawdu mill-konvenjenza u s-sigurtà li karta tal-kreditu tal-HSBC tipprovdi. Aktar minn 80,000 ikla individwali f’ristoranti f’Malta u G[awdex ikunu riveduti mill-pubbliku kull sena. Madwar 150 minn dawn ir-ristoranti li jir/ievu l-a[jar klassifikazzjoni jkunu inklu]i fid-Definittive(ly) Good Guide li to[rog kull sena.
StartupWeekend fi SmartCity Malta StartupWeekend, avveniment intensiv ta’ 54 sieg[a li jg[aqqad flimkien network globali ta’ mexxejja u intraprendituri appassjonati, se ji;i organizzat fi SmartCity Malta bejn is-7 u d-9 ta’ :unju, 2013. Dan l-avveniment mhuwiex g[all-profitt u hu esperjenza u prattika fejn l-intraprendituri e]istenti, kif ukoll dawk li jixtiequ jsiru intraprendituri, isiru jafu jekk l-ideat startup tag[hom humiex vijabbli kif ukoll jakkwistaw l-esperjenza kompleta ta’ startup. L-avveniment jg[aqqad flimkien ]viluppaturi, disinjaturi grafi/i, spe/jalisti talmarketing u tan-negozju Maltin u barranin, fuq missjoni biex jispiraw, jedukaw u jg[inu lil individwi, timijiet u komunitajiet biex jibnu l-applikazzjonijiet u ji]viluppaw kun/etti tan-negozju biex iniedu kumpaniji startup. “Matul l-avveniment, dawk
li jixtiequ jsiru intraprendituri se jkollhom l-opportunità jiltaqg[u ma’ o[rajn u ja[dmu mhux biss ma’ s[abhom i]da wkoll mal-ispe/jalisti u lintraprendituri minn diversi pajji]i mir-re;jun, li jg[inuhom jifformulaw ilmudell tan-negozju tag[hom,” qal Martin Leonard, wie[ed mill-organizzaturi tal-Malta Startup Weekend. Nhar il-:img[a filg[axija, dawk li jattendu jkunu mistednin jag[tu l-idea tag[hom. Timijiet imbag[ad jiffurmaw skont dawk li jkollhom l-aktar voti u l-parte/ipanti jqattg[u nhar is-Sibt u l-{add ja[dmu bis-s[i[ biex jo[olqu mudelli tan-negozju, jikkodifikaw, jiddisinjaw, u jiksbu l-validazzjoni tas-suq. L-avveniment jag[laq bil-pre]entazzjonijiet tat-timijiet quddiem mexxejja intraprenditorjali lokali u internazzjonali. Sa issa ;ew organizzati aktar minn 1,000 Startup
Weekend fil-bliet ewlenin tad-dinja. SmartCity Malta g[andha rwol importanti florganizzazzjoni ta’ din l-edizzjoni Maltija billi qed tipprovdi infrastruttura avvanzata u kuntatti tan-negozju konsistenti ma’ kumpaniji internazzjonali u kapital ta’ investiment. Abdullatif AlMulla, il-Kap E]ekuttiv ta’ SmartCity, qal li l-kollaborazzjoni mal-komunità ta’ Startup Weekend hi wa[da armonju]a, fejn hi tipprovdi sistema’ ta’ appo;; ta’ g[arfien filwaqt li SmartCity Malta tipprovdi l-infrastruttura avvanzata lill-intraprendituri, u b’hekk tg[inhom iniedu l-istartups tag[hom. Ittim rebbie[ jikseb spazju g[an-negozju b’xejn fi SmartCity Malta f’wa[da mill-kmamar Plug & Play li joffru pjattaforma g[at-tnedija mhux diffikultu]a g[annegozji, ming[ajr il-b]onn ta’ investimenti inizjali kbar.
Il-kumpanija internazzjonali tal-gaming ‘Intralot’, li hija wkoll ix-shareholder ewlieni tal-Maltco Lotteries, [abbret qlig[ ta’ qabel ittaxxa ta’ €21.2 miljun g[all-ewwel tliet xhur tassena. Dan jirri]ulta f’]ieda ta’ 39.7% fuq l-ewwel tliet xhur tas-sena 2012. Kien hemm ukoll ]ieda ta’ 17% fil-qlig[ nett u ]ieda ta’ 24% fl-operating cash flow fuq l-ewwel tliet xhur tassena 2012. Il-Kap E]ekuttiv talIntralot Group, Constantinos Antonopoulos, qal li dawn ir-ri]ultati jirriflettu listrate;ija tal-kumpanija li ttejjeb il-profitabbiltà talpro;etti tag[ha u l-kontribuzzjoni ta’ pro;etti ;odda b[al VLT monitoring system f’Victoria, lAwstralja, u sports betting fl-Azerbaijan. Fost l-i]vilupp ri/enti talkumpanija, l-Intralot estendiet il-kuntratt tag[ha ma’ South Carolina State Lottery g[al tliet snin o[ra, ;eddet il-li/enzja tal-betting
f’?ipru, da[let fis-suq talvirtual gaming u tal-i-bingo fl-Italja, u bdiet b’su//ess il-VLT Monitoring System f’Ohio. L-Intralot saret l-ewwel kumpanija internazzjonali li g[andha t-terminals tag[ha //ertifikati u approvati mi/China Sports Lottery (CSL), wa[da mi]-]ew; organizzazzjonijiet nazzjonali talgaming fi/-?ina. Dan ifisser li t-terminals tal-Intralot huma approvati li jistg[u potenzjalment jinbieg[u fil31 provin/ja tal-pajji] fejn topera l-lotterija. Constantinos Antonopoulos tenna li lmira ewlenija tal-kumpanija tibqa’ li ttejjeb il-profitabbiltà u l-;enerazzjoni talcash flow tal-pro;etti e]istenti u biex tipparte/ipa f’opportunitajiet ;odda. Dawn l-opportunitajiet jinkludu l-Bra]il u l-Vjetnam kif ukoll il-Gre/ja, fejn ilkumpanija qed tipparte/ipa fil-pro/ess tal-g[oti ta’ kon/essjoni ta’ 20 sena biex topera l-log[ob tat-tlielaq ta]-]wiemel fil-pajji].
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
8 Parlament
Talba g[al ruling dwar l-operat ta’ kumitat L-Oppo]izzjoni, ilbiera[ filg[axija talbet ruling ming[and l-Ispeaker talKamra tar-Rappre]entanti dwar l-operat tal-Kumitat Permanenti dwar l-Ambjent u l-Ippjanar. Id-Deputat Nazzjonalista George Pullicino, li flimkien mad-Deputat Nazzjonalista Toni Bezzina jag[mel parti minn dan il-Kumitat, spjega r-ra;unijiet dwar l-operat ta’ dan il-Kumitat, fosthom li jag[mel revi]joni ta’ kull pjan, jiddiskuti pjani riferuti lilu u jiddiskuti wkoll policies tal-Gvern relatati mal-ippjanar u l-i]vilupp. George Pullicino stqarr li fil-laqg[a tal-biera[ ma kien hemm xejn dwar dawn irra;unijiet. Kien hemm biss diskors mi/-Chairperson, imbag[ad diskussjoni dwar id-direzzjoni tal-Gvern filpjani tal-i]vilupp. Hu qal li g[andu jkun hemm kunsens dwar l-g[anijiet tal-Kumitat, u jekk le g[andu jittie[ed vot.
Id-Deputat Nazzjonalista stqarr li meta hu talab biex l-Oppo]izzjoni tkun taf min huma l-mistednin, i/Chairperson Marlene Farrugia qalet li hu g[andu jag[mel il-mistoqsijiet tieg[u wara li jsiru linterventi mill-mistiedna. George Pullicino qal li dan imur kontra l-prassi f’tali kumitat. I/-Chairperson qalet li llaqg[a tal-biera[ kienet biss wa[da ta’ introduzzjoni. Hi staqsiet jekk l-Oppo]izzjoni tridx tisma lill-NGOs jg[idu kif ja[sbuha. Il-Whip tal-Grupp Parlamentari Laburista, Carmelo Abela, talab biex issir diskussjoni bejn i]]ew; na[at tal-Kamra [alli jkunu indirizzati xi nuqqasijiet, minflok ma jing[ata ruling. L-Ispeaker An;lu Farrugia [a nota ta’ dan kollu u qal li se jag[ti ruling f’seduta o[ra.
Approvat il-Pjan tal-Ombudsman g[al din is-sena Il-Kumitat Permanenti dwar ix-Xog[ol tal-Kamra, ilbiera[ approva l-Pjan talOmbudsman g[al din is-sena. Wara din l-approvazzjoni, issa d-dokument jitressaq filPlenarja. L-approvazzjoni saret b’mod umaninu mill-membri kollha tal-Kumitat Permanenti, li kien ippresedut mill-Ispeaker talKamra, An;lu Farrugia. Filkumitat, il-Gvern kien rappre]entat mill-Vi/i Prim Ministru, Louis Grech, millWhip tal-Gvern, Carmelo Abela, u mid-Deputat Laburista Deborah Schembri, filwaqt li l-Oppo]izzjoni kienet irrappre]entata millWhip David Agius u midDeputati Nazzjonalisti Claudio Grech u Claudette Buttigieg. Tul is-sessjoni, lOmbudsman, l-eks Prrim Im[allef Joe Said Pullicino, wie;eb mistoqsijiet tadDeputati u tkellem dwar ilmod kif ja[dem l-Uffi//ju talOmbudsman u l-isfidi li g[andu quddiemu. L-Ombudsman tkellem dwar il-[tie;a tal-osservazzjoni taddrittijiet fundamentali talbniedem, u appella g[all[olqien ta’ awtorità li ssegwi dan is-settur. Hu spjega li kien hemm proposta fi ]mien ilgvern pre/edenti u sostna li lproposta hi msejsa fuq dak li hemm f’pajji]i barranin. Il-funzjoni g[andha tkun wa[da ta’ prevenzjoni milli jsiru /erti kaw]i u jittie[du lazzjonijiet qabel il-Qorti, sostna l-Ombudsman. Hu qal
It-twe;ibiet parlamentari g[andhom ikunu kon/i]i Fil-bidu tas-seduta talbiera[, l-Ispeaker tal-Kamra tar-Rappre]entanti, An;lu Farrugia, ta ruling u sa[aq li t-twe;ibiet g[all-mistoqsijiet parlamentari g[andhom isiru skont il-punti mqajma filmistoqsijiet u mhux iduru mal-lew]a jew jo[or;u barra mill-kuntest. L-Ispeaker enfasizza li tali twe;ibiet g[andhom ikunu /ari, kon/i]i u ming[ajr tul esa;erat. L-Ispeaker tal-Kamra tarRappre]entanti ppre]enta rruling qasira tieg[u wara kwistjonijiet li tqajmu fisseduti tal-;img[a li g[addiet. An;lu Farrugia qal li kien qed jibba]a d-de/i]joni tieg[u fuq l-Istanding Orders, fuq l-Erskine May u fuq regolamenti tal-House of Commons.
li l-pajji]i li l-aktar kienu kkunsidrati kienu l-Irlanda u lKanada. G[all-mistoqsija tad-Deputat Laburista Deborah Schembri dwar is-sa[[a tal-istituzzjoni tal-Ombudsman, Said Pullicino qal li qed ikun hemm madwar 90 fil-mija ta’ su//ess u soluzzjonijiet fil-ka]i mressqa quddiem l-
B]onn li ssir kampanja ta’ informazzjoni biex il-poplu jkun i]jed konxju tal-uffi//ju talOmbudsman u jirrikorri g[alih flok il-Qorti Ombudsman. Hu ppropona li b[ala istituzzjoni tal-Parlament, g[andu jkun l-istess Parlament li jiddiskuti l-kunsiderazzjonijiet tal-Ombudsman li ma jkunux a//ettati. G[andu jkun il-Gvern li jidde/iedi, sostna lOmbudsman, u ]ied li fil-ka]i fejn jimmerita, il-Parlament g[andu jiddiskuti anki f’forma ta’ kumitat parlamentari biex b’hekk i/-/ittadin jing[ata sodisfazzjon. Je[tie; ikun diskuss liema
hu l-a[jar mod kif ir-rapporti tal-Ombudsman jing[ataw sa[[a, qal Said Pullicino. Id-Deputat Nazzjonalista Claudette Buttigieg appellet g[al kampanja ta’ informazzjoni biex il-poplu jkun iktar konxju [alli jmur g[and l-Ombudsman flok ilQorti. L-Ombudsman qal li luffi//ju ta’ din l-istituzzjoni se jag[mel kampanja informattiva dwar dan. Said Pullicino qal li fl-a[[ar tliet xhur, l-ilmenti naqsu g[aliex il-pubbliku qed ifittex lillpoliti/i. Fost il-kwistjonijiet li dejjem ikunu ttrattati quddiem lOmbudsman, hemm il-MEPA u l-promozzjonijiet fi/-?ivil. Mistoqsi mid-Deputat Nazzjonalista Claudio Grech dwar il-Kummissarji, lOmbudsman qal li din lesperjenza kienet wa[da po]ittiva [afna g[aliex dawn huma nies tekni/i. Filwaqt li sa[aq li l-Uffi//ju talOmbudsman mhux kontrollur u mhux Qorti, l-Ombudsman qal li kien hemm [afna okka]jonijiet li fihom kienu solvuti ka]i bil-medjazzjoni. Il-Whip tal-Grupp Parlamentari Laburista, Carmelo Abela, irrefera g[allMEPA u qal li fil-passat kien hemm numru ta’ ilmenti fuq kif ikunu ttrattati l-ka]i. LOmbudsman qal li fi tmien snin kien biss id-Deputat Laburista Evarist Bartolo li ressaq ilment f’isem /ittadin, u g[alhekk je[tie; li jkun hemm kampanja informattiva.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
10 Opinjoni
Favur vot ta’ 16-il sena fl-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali Matul tmiem il-;img[a li g[addiet kelli l-opportunità li g[all-ewwel darba nkun pre]enti u nipparte/ipa fillaqg[a tas-Sindki u l-Vi/i Sindki ta’ Malta u G[awdex li saret f’Marsalforn. Bla dubju din kienet esperjenza sabi[a u interessanti hekk kif fost ittemi diskussi matul it-tliet sessjonijiet maqsuma fuq jumejn u organizzati millAsso/jazzjoni tal-Kunsilli Lokali kien hemm ilproposta dwar il-vot ta’ 16-il sena fl-elezzjonijiet li jmiss tal-Kunsilli Lokali. Fil-pre]enza tas-Segretarju Parlamentari responsabbli mill-Kunsilli Lokali Josè Herrera u l-kelliem g[allOppo]izzjoni dwar i]}g[a]ag[ Robert Cutajar, jidher li hemm qbil li nadottaw din il-proposta. Ilma;;oranza tkellmu favur tag[ha inklu] jien li nemmen li jekk din il-proposta tid[ol fis-se[[ inkunu qed nag[tu aktar valur li]-]g[a]ag[ minn 16-il sena ’l fuq waqt li ninvolvuhom aktar fil[idma u d-de/i]jonijiet li jkunu qed jittie[du fil-bliet u l-ir[ula tag[na. L-M}PN po;;a din il-proposta g[ad-diskussjoni B[ala membru fl-E]ekuttiv tal-Moviment }g[a]ag[ talPartit Nazzjonalista, niftakar kif konna a[na b[ala lferg[a ta]-]g[a]ag[ fi [dan il-PN li po;;ejna din ilproposta g[all-ewwel darba fuq l-a;enda tad-diskussjoni. Illum din il-proposta qed tkun appo;;jata mill-partiti politi/i kollha, inklu] mill-
Alternattiva Demokratika li wkoll tifhem il-valur li nag[tu l-vot ta’ 16-il sena flelezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali. Din se tkun de/i]joni fiddirezzjoni t-tajba u se nkunu qed insa[[u dak li di;à g[andna b[ala pajji] partikolarment meta tara li skont l-a[[ar statistika talEurobarometer, i]-]g[a]ag[ Maltin ta’ bejn il-15 u t-30 sena huma l-iktar ]g[a]ag[ attivi fl-Ewropa fil-politika.
minn Christian Micallef Vi/i Sindku tal-Belt Valletta
[idma li trid issir meta wie[ed ikun rappre]entant tar-residenti tal-lokalità rispettiva tieg[u. Na[dmu biex ner;g[u niksbu l-ma;;oranza fil-Kunsilli Lokali 20 sena ilu l-Partit Laburista kien kontra l-
Jidher li hawn qbil dwar il-proposta, ori;inarjament imressqa mill-M}PN, biex i]-]g[a]ag[, appena jag[lqu s-16-il sena, ikollhom dritt g[all-vot fl-elezzjonijiet tal-Kunsilli Lokali
Fl-istess waqt nemmen li je[tie; inkunu prudenti u ma nitilqux ni;ru qabel inkunu bdejna nimxu. Illum kul[add japprezza u jaqbel li l-Kunsilli Lokali qed jag[mlu l-;id f’pajji]na. Dan kien kun/ett li introdu/a l-Partit Nazzjonalista filGvern u f’Novembru li ;ej se nkunu qed ni//elebraw l20 anniversarju mit-twaqqif tag[hom. Proposta li se tkun approvata Minn kliem is - Segretarju
Parlamentari Herrera jidher li din il - proposta se tkun approvata b[ala parti mi/ - /elebrazzjonijiet ta ’ dan l - anniversarju . Nemmen li rridu nibqg[u niddiskutu ma ’ kul[add u mas - sezzjonijiet kollha tas so/jetà tag[na fosthom l -
20 sena ilu l-Partit Laburista kien kontra l-Kunsilli Lokali u sa[ansitra ma kienx ikkontesta l-ewwel elezzjonijiet. Illum tie[u gost tara li l-PL fehem u ja//etta kemm kienet g[aqlija d-de/i]joni ta’ Gvern Nazzjonalista li jaqsam irresponsabbiltà tieg[u fil-lokalitajiet tag[na mar-residenti
istess ]g[a]ag[ . Ninsab konvint li l ma;;oranza taqbel ma ’ din il - proposta u ma narax g[aliex din il - proposta ma tid[olx fis - se[[ fi] - ]mien li ;ej . Fl - istess waqt nemmen , kif di;à kelli l opportunità li ng[id waqt din l - istess laqg[a , ladarba se nag[tu l - vot fl elezzjonijiet tal - Kunsilli Lokali rridu naraw jekk g[andniex in[allu ]g[a]ag[ ta ’ 1 6 - il sena jikkontestaw dawn l elezzjonijiet u allura jista ’ jag[ti l - ka] li jkollna sindki , vi/i sindki u kunsilliera ta ’ 1 6 - il sena . Sin/erament dwar dan jien personalment g[ad g[andi d-dubji tieg[i u g[alhekk nemmen li je[tie; li jkun hemm diskussjonijiet separati jekk dan g[andux ikun jew le. Nemmen u m’g[andix dubju li hawn ]g[a]ag[ ta’ 16-il sena li di;à huma responsabbli u maturi bi]]ejjed biex jag[mlu dan ittip ta’ xog[ol i]da wisq nib]a’ li jekk in[allu kandidati ta’ 16-il sena jikkontestaw dawn lelezzjonijiet inkunu a[na stess li qed na[arqu u nitfg[u pi] ]ejjed fuq dawn i]]g[a]ag[ li huma l-futur tasso/jetà tag[na.
Lejn drittijiet o[ra
G[alhekk nemmen li kollox g[andu jittie[ed bi prudenza u l-ewwel pass g[andu jkun li nda[[lu l-vot ta’ 16-il sena mbag[ad naraw jekk g[andniex nag[tu drittijiet o[ra fosthom li dawn l-istess ]g[a]ag[ jivvutaw flelezzjonijiet ;enerali u talMembri Parlamentari Ewropej kif ukoll jekk jistg[ux ikunu kandidati huma stess f’dawn lelezzjonijiet. Jien favur li nag[tu aktar drittjiet li]-]g[a]ag[ ta’ 16-il sena i]da nemmen li kollox g[andu jing[ata b’qies u m’g[andniex ng[abbu lil dawn i]-]g[a]ag[ aktar milli jifil[u. Jekk in[ares lejn lesperjenzi li kelli meta ma kontx g[adni g[alaqt it-18-il sena, dawn g[allmuni li kultant meta nkunu g[adna ]g[ar u neqsin mill-maturità me[ti;a jaf ikollna [afna entu]ja]mu g[al xi [a;a ;dida i]da malli tkun ksibt dak li ridt l-entu]ja]mu talbidu malajr itir. F’dan listadju jkun aktar g[aqli li lKunsilli tag[na ja[dmu biex isa[[u, jew iwaqqfu fejn g[ad m’hemmx, il-Kunsill Lokali ta]-}g[a]ag[ sabiex in[ajru aktar ]g[a]ag[ jersqu lejn ilpolitika waqt li dawn jifhmu a[jar ir-responsabbiltà u l-
Kunsilli Lokali u sa[ansitra ma kienx ikkontesta l-ewwel elezzjonijiet. Illum tie[u gost tara li l-PL fehem u ja//etta kemm kienet g[aqlija dde/i]joni ta’ Gvern Nazzjonalista li jaqsam irresponsabbiltà tieg[u fillokalitajiet tag[na marresidenti. Fl-istess waqt l-ironija ta’ dan kollu hi li meta tattendi g[al din il-laqg[a tas-Sindki u l-Vi/i Sindki tara dominanza assoluta mill-PL. F’dawn l-a[[ar snin il-Labour reba[ [afna kunsilli li qabel kienu mmexxija minn ma;;oranza tal-PN waqt li lpartit tag[na rari reba[ lokalitajiet fejn kien hemm ma;;oranza Laburista. Wasal i]-]mien li l-PN jer;a’ jkun partit rebbie[ u biex ner;g[u niksbu l-fidu/ja tal-elettorat fuq skala nazzjonali u nirb[u lelezzjoni ;enerali li jmiss, lewwel irridu nsa[[u l-[idma tag[na b[ala PN fillokalitajiet kollha tag[na billi nissudaw fejn g[andna lma;;oranza u na[dmu biss[i[ biex in]idu l-voti u possibbilment nirb[u lokalitajiet li sal-lum g[andna minoranza. M’g[andix dubju li dan jista’ jse[[ b’[idma kollettiva mit-tim il-;did tal-Partit Nazzjonalista mmexxi millKap tag[na Simon Busuttil. Kif il-Labour biddel il-mappa politika ta’ pajji]na, a[na nistg[u ner;g[u niktbu listorja billi nbiddlu din ilmappa politika g[al wa[da Nazzjonalista. Dan jista’ jse[[ biss b’[idma kollettiva u g[aqlija u billi nkunu kredibbli f’dak li ng[idu u nag[mlu b[ala partit.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
L-ebda sku]a g[all-Gvern Laburista Dan l-a[[ar, l-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika [are; i/-/ifri dwar il-finanzi tal-Gvern fl-ewwel tliet xhur tas-sena. ?ifri li juru x’da[[al u x’nefaq il-Gvern Malti u xi ]bilan/ kellu minn Jannar sa Marzu, meta dan kien ri]ultat dirett tal-Gvern Nazzjonalista. Titjib ta’ €57 miljun fil-finanzi pubbli/i bejn Jannar u Marzu Biex ma nid[lux f’[afna /ifri, essenzjalment ilfinanzi tal-Gvern fl-ewwel kwart tas-sena tjiebu b’€57 miljun biex bejn Jannar u Marzu, l-i]bilan/ tal-Gvern naqas sostanzjalment meta tqabblu malistess kwart tas-sena ta’ qabel. Din hi konferma o[ra li l-Gvern Laburista wiret finanzi pubbli/i li kienu qed jitjiebu u, kif juru [afna /ifri o[rajn, ekonomija li kienet qed tikber sew. I/-/ifri dwar il-finanzi tal-Gvern fl-ewwel tliet xhur tas-sena huma konferma wkoll li t-tbassir li kien g[amel il-Gvern Nazzjonalista s-sena l-o[ra g[all-finanzi pubbli/i kien tajjeb. Il-Gvern Laburista pprova j[amme; il-wirt tajjeb mill-gvern ta’ qablu Kif tela’ l-Gvern Laburista, il-Prim Ministru Joseph Muscat u l-Ministru tal-Finanzi Edward
Scicluna ppruvaw i[amm;u lill-gvern ta’ qabilhom billi ma wrewx fis-sena l-o[ra d[ul ta’ €70 miljun li kellu l-Gvern tul l-2012 mit-taxxa fuq il-fuel. Illum nafu li dan wassal biex il-Gvern Laburista da[[al fl-inkwiet lil Malta mal-Unjoni Ewropea li ordnat mi]uri rigoru]i u malajr li jridu jittie[du sal-1 ta’ Ottubru li ;ej biex il-Gvern Laburista jkollu ]bilan/ skont ir-regola tal-massimu ta’ 3%. Din l-ordni ma ;ietx g[ax il-finanzi ta[t Gvern Nazzjonalista kienu sejrin [a]in – anzi issa hawn i/-/ifri uffi/jali li qed jikkonfermaw kif l-ewwel tliet xhur ta’ din is-sena kienu tajbin ferm g[allfinanzi pubbli/i. Titjib bi d[ul akbar g[all-Gvern sa Marzu b’aktar xog[ol I/-/ifri juru li l-Gvern, bejn Jannar u Marzu, da[[al €36 miljun aktar mill-income tax u €9 miljun aktar mill-bolla – it-tnejn xhieda ta’ aktar
xog[ol u pagi ji]diedu li awtomatikament ]iedu dd[ul tal-Gvern bla b]onn li j]id ir-rati ta’ dawn ittaxxi. Il-Gvern Laburista m’g[andu l-ebda sku]a f’dak li wiret mill-gvern ta’ qablu. L-ordni li g[amlitlu l-Unjoni Ewropea ta’ mi]uri malajr u b’mod rigoru] hi kollha [tija tieg[u. U dan kompla jikkonfermah l-istess Gvern
Laburista li adotta l-istess Ba;it. Id-differenza, i]da, kienet wa[da – li l-Gvern tal-lum /aqlaq i//ifri g[al ra;unijiet li jaf hu biss. Kien dan li wassal lill-Kummissjoni Ewropea li dda[[al lil pajji]na f’e]er/izzju ta’ skrutinju u fi pro/eduri li issa bilfors irridu nsegwu. E]er/izzju li fih ilGvern issa jrid jg[addi lill-Kummissjoni Ewropea pjan ta’ mi]uri li jwassal lill-Gvern Malti jer;a’ jni]]el l-i]bilan/ finanzjarju ta’ Malta ta[t it-3%. Din il-mira Malta kienet se til[aqha matul din is-sena skont il-Ba;it li fassal Gvern Nazzjonalista. I]da l-Gvern Laburista tal-lum g[a]el li jmiss il-Ba;it kif jaqbel lilu u g[al ra;unijiet tieg[u. Hu dan li issa se jkollu jiffa//ja pajji]na u l-poplu tag[na – mi]uri li jridu jit[abbru sal-1 ta’ Ottubru. F’anqas minn erba’ xhur o[ra. Il-Gvern Laburista mgiddeb bil-fatti Il-Gvern Laburista mhux biss nefa[ artifi/jalment l-i]bilan/ tas-sena l-o[ra, imma wkoll qal lill-Unjoni Ewropea li t-tbassir tal-Gvern Nazzjonalista kien ]baljat, meta issa g[andna prova bl-iswed fuq l-abjad li l-ewwel tliet xhur tassena kienu tajbin [afna g[all-finanzi pubbli/i b’mod li jgiddeb bil-fatti dak li qal il-Gvern Laburista.
Ingann u vendikazzjonijiet 1. Hu evidenti li l-kobor tar-rebha elettorali tal-Partit Laburista mhux qed jittrasforma ru[ha f’burdata feel good qalb il-poplu. Iktar ma niltaqa’ ma’ nies, kemm l-uffi//ju, fil-festi jew fid-djar, jew xi mkien ie[or, iktar nisma’ nies li qed i[ossuhom ingannati b’dak li weg[idhom il-Partit Laburista qabel Marzu. Hemm bosta li meta qed imorru fl-uffi/ini tal-Ministeri biex isarrfu l-vot li taw lilLabour b’rahan ta’ favur jew iktar, qed jo[or;u b’xiber imnie[er. Kemm hemm min qabel Marzu twieg[ed job mal-Gvern u meta issa mar g[and il-Ministru li g[amillu dik il-weg[da spi//a delu], u ag[ar, g[ax qallu li dan mhux possibbli. Kemm hemm min qed jg[id
li g[all-Ministri mhux kul[add l-istess g[ax lil ta’ madwarhom da[[luhom ja[dmu fil-Ministeri minn barra s-Servizz Pubbliku waqt li huma baqg[u jkantaw lAida. 2. Ag[ar minn hekk, innegozju fil-[wienet beda jnaqqas. Nibqa’ milqut meta nkun qed nakkumpanja lillKap tag[na fid-diversi ]jarat li qed jag[mel fl-ir[ula u lka]ini tag[na, b[alma g[amel fi tmiem il-;img[a li g[adda f’{al Tarxien, i]-}urrieq u Ra[al :did, kemm nies ji;u biex ikellmuh biex jispjegawlu kemm in-negozju tag[hom minn xahar ’l hawn naqqas sew. M’hemmx negozji kbar jew ]g[ar, hemm jew hawn. Titkellem ma’ min titkellem tisma’ kemm naqas il-bejg[
F’Mejju biss ing[ataw iktar minn 140 transfer vendikattiv fil-Korp tal-Pulizija
mill-[wienet. Dan wa[du hu indikatur importanti biex naraw kemm il-poplu j[ossu ingannat bil-Labour, g[ax illo;ika suppost tg[idlek li reb[a ta’ dawk l-eluf kollha suppost issarrfet b’momentum qawwi [afna qalb in-nies g[al iktar bejg[. Fejn marret ilburdata po]ittiva li suppost dwiet mal-erbat irjie[ ta’ dan il-pajji] wara Marzu? 3. Il-poplu qed jara ingann ikbar fil-mod vendikattiv li bih mexjin /erti Dipartimenti u Ministeri. Tiftakru jg[idulna li se jiggvernaw daqslikieku reb[u b’vot wie[ed biss? Tiftakru jg[idu li tista’ ma taqbilx mag[hom i]da se tkun tista’ ta[dem mag[hom? Tiftakru jg[idulna li l-11 ta’ Marzu kellha tkun ;urnata normali tax-xog[ol g[al kul[add? Staqsu lill-[addiema fil-qasam tas-Sa[[a jew lil dawk li ja[dmu mal-anzjani biex taraw jekk hux il-ka]. F’inqas minn mitt jum millGvern dawn taw iktar minn mitt transfer vendikattiv fis-
Sa[[a. Staqsu lill-membri talKorp tal-Pulizija biex taraw jekk hux qed isiru transfers vendikattivi. 4. F’Mejju biss ing[ataw iktar minn 140 transfer vendikattiv fil-Korp talPulizija. Qed nisimg[u b’ka]i li j[allulek tog[ma morra [afna. L-ordnijiet tat-trasferimenti qed jo[or;u millMinisteru tal-Intern biex ilKummissarju l-;did talPulizija sempli/ement jesegwixxi. Li kieku dawn qed isiru min[abba esi;enzi ta’ servizz, tifhem. Imma, le. Dawn qed isiru biex ja;evolaw lil talqalba, jew biex iferu lil min ma jaqbilx mag[hom u b’konswegwenza t’hekk ibatu l-poplu u ]-]amma tal-ordni. Irnexxielhom f’inqas minn mitt jum idg[ajfu qatig[ ilpre]enza tal-Pulizija fidDistretti, b[alma g[amlu flG[assa ta’ San :iljan li tkopri Paceville ukoll, fejn naqsu iktar minn g[axar pulizija. Fix-xahar li bdejna se jsiru
minn Jason Azzopardi jason.azzopardi@gov.mt
g[exieren ta’ trasferimenti o[ra fil-Pulizija biex ikomplu juru xi tfisser l-g[ajta giddieba ta’ ‘Malta Tag[na Lkoll’. 5. Kemm ingann! Kemm libsu l-libsa tal-[aruf qabel Marzu u kemm nies emmnu u belg[u l-lixka u issa jg[idulek xi ]ball g[amlu. I]-]mien g[ad jag[tina ra;un i]da filfrattemp je[tie; inkomplu nkunu vi/in in-nies u nismig[u u nsemmg[u le[inna, fl-istess waqt li nbiddlu u nissa[[u fejn me[tie;.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
12 Ittri
Biex il-PN jibqa’ rilevanti Sur Editur, Din il-;img[a fil-Partit Nazzjonalista, permezz tal-Kumitat E]ekuttiv u l-Kunsill :enerali, qed ikun diskuss ir-rapport dwar irri]ultat elettorali m[ejji millkummissjoni mmexxija minn Ann Fenech. B[al eluf o[ra, jien, b[ala attivista g[al aktar minn 40 sena, parti mill-kumitat sezzjonali u kunsillier fil-partit, bg[att ukoll losservazzjonijiet tieg[i, fejn ikkon/entrajt l-aktar fuq l-opinjoni li l-partit ma kkonvin/iex bi]]ejjed ]g[a]ag[, voti ;odda, min[abba l-per/ezzjoni fosthom, li l-ideali u l-valuri tag[na tqiesu b[ala m’g[adhomx daqstant applikabbli, rilevanti, pertinenti g[al ]mienna. Dan l-a[[ar, imbag[ad, kien hemm o[rajn li esprimew l-istess dubji, fosthom il-[assieb ewlieni Malti, Joe Friggieri, li f’il-mument (26 ta’ Mejju) kiteb hekk: “Dawk li sal-lum g[adhom jis[qu fuq ilprin/ipji u l-valuri b[allikieku dawn kienu realtajiet eterni li ma jinbidlux, jaqblilhom jirrevedu lpo]izzjoni tag[hom qabel ma jsiru g[alkollox irrelevanti. Biex tkun effika/i l-politika trid tibda mirrealtajiet attwali u missitwazzjoniijiet konkreti li jsibu ru[hom fihom in-nies illum. Jikkundanna lilu nnifsu g[allirrelevanza dak il-partit li ma jag[rafx kif qed tinbidel is-so/jetà u jibqa’ j[ares lejha min-nu//ali
ideolo;iku tal-img[oddi.” Joe Friggieri ma setax jesprimi a[jar minn hekk dak li ridt inwassal jien lill-Kummissjoni Fenech. Biex inkompli fuq l-istess linja ta’ ra;unar tieg[u, infakkar meta fis-snin sebg[in pajji]na u l-partit tag[na kienu mhedda minn re;im dejjem aktar totalitarju, ittmexxija ta’ dak i]-]mien [asset li kellha ‘tilbes nu//ali’ li mi/?entru wassalha t[ares aktar lejn ix-Xellug, forsi biex ting[o;ob minn s[abna fl-Italja li kienu jirra;unaw hekk, u li l-g[ajnuna tag[hom tant kellna b]onn biex nirre]istu lil gvern li dejjem aktar kien qed isir re;im. Imma b[alma dak i]-]mien issitwazzjoni f’dak il-pajji] kienet differenti minn tag[na u differenti minn ]mienna, hekk ukoll illum issitwazzjoni, anki fl-Italja, hija differenti. Hemmhekk illum id-Democrazia Cristiana spi//at. Dik il-parti li baqg[et t[ares minn ‘nu//ali Xellugi’ spi//at inbelg[et g[alkollox mix-Xellug li ng[aqdet mieg[u, fejn saret irrilevanti, filwaqt li l-parti l-o[ra malli ttantat tilbes l-istess ‘nu//ali’, fl-a[[ar elezzjoni lanqas kisbet tnejn filmija tal-voti. Dan g[ax i]-]minijiet inbidlu, ilpoplu, is-so/jetà nbidlet, ukoll g[ax f’Malta bdilnieha a[na stess bil-libertajiet li dejjem iddefendejna, u b’hekk g[enna
biex tinbidel u ta;;orna l-valuri tag[ha. Filwaqt li baqa’ fidil lejn lideolo;ija inter-klassista, popolari tieg[u, il-PN dejjem g[araf jadatta g[at-tibdil u l-[ti;iet dinami/i talpoplu, l-evoluzzjoni tas-so/jetà. Qatt ma kien partit konfessjonalireli;ju] (b[alma re;a’ kkonferma fl-2011 d-dokument L-G[eruq Tag[na. Dan g[ax l-elementi liberali-sekulari, kostanti fih, minn dejjem baqg[u vi;ilanti kontra dik il-per/ezzjoni. Hekk irridu ner;g[u nag[mlu llum. Mexxejja kbar tag[na talimg[oddi b[al Nerik Mizzi u Borg Olivier – li t-tnejn kienu aktar liberali milli Kattoli/i ‘fundamentalisti’ fl-g[a]liet personali tal-individwu – g[arfu jkunu prammati/i, pratti/i bi]]ejjed meta kien me[tie;, g[all-;id ukoll tal-partit, minbarra tal-pajji]. Imma llum, biex nirb[u mill;did li]-]g[a]ag[ u lill-floaters, irridu nenfasizzaw aktar li a[na lpartit popolari, liberali, tal-libertà, li akkwistajniha g[al pajji]na fl1964, g[all-individwu u l-poplu fl1981 u assigurajniha fl-2004 biss[ubija fl-Unjoni Ewropea. Libertà, fuq kollox, g[allindividwu, g[all-bniedem, li g[allpartit tag[na hu /-/entru tal-[idma tag[na, biex in[arsu l-libertà tieg[u li jg[ix [ajtu, kif dikjarat fl-G[eruq Tag[na.
Joe Calleja
{al Qormi
Il-[tija hi biss tal-Gvern Laburista
Sur Editur, Pajji]na u l-poplu tag[na mill-ewwel laqqtuha ta[t dan il-Gvern Laburista. IlKummissoni Ewropea da[[let lil Malta ta[t skrutinju immedjat u sal-1 ta’ Ottubru li ;ej, il-Gvern irid iressaq quddiem ilKummissjoni pjan ta’ mi]uri biex jassigura lill-Kummissjoni li l-i]bilan/ tal-Gvern jonqos. Dan hu l-ewwel ]ball o[xon ta’ dan ilGvern, li g[amel ta’ rasu u ma ]ammx malmiri tal-Ba;it li fassal Gvern Nazzjonalista u li l-Gvern Laburista qal li se j]omm. }amm kollox barra l-aktar [a;a importanti – il-miri li jkompli jonqos l-i]bilan/. Hu hawn fejn il-Gvern Laburista g[affi;ha. G[amel ta’ rasu. Ma ]ammx malmiri tat-tnaqqis tal-i]bilan/. Qara /-/ifri finanzjarji [a]in. G[amel i/-/aqliq li ried, u r-ri]ultat issa hu dak li hu. U se jbati lpoplu.
D. Abela {’Attard
L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
Opinjoni 13
It-tabib u poeta Louis A. Buttigieg 50 sena minn mewtu Jien l-g[axqa tieg[i naqra u nistudja fuq l-istorja ta’ Malta. Minn dejjem, u g[allimtha wkoll. Kollox ma’ kollox. L-istorja tal-Birgu hi katina wa[da ma’ dik ta’ Malta, anzi dik aktarx tiddomina ’l din tal-a[[ar. IlBirgu minn dejjem ;ibidni u ma nistax ninsieh g[ax hemm sibt im[abbti u fl-istess [in hemm tliftha. Jien u s-sopran Hilda ltqajna hemm u hemm il-mewt firditna. U t-tieni mara tieg[i g[andha wkoll demm Girbi. Ara x’kumbinazzjoni! Jien lit-tabib Girbi Buttigieg, jew kif kienu jsej[ulu f’[ajtu, ‘It-Tabib :i;i’, ma nafux, g[alkemm dak i]-]mien meta miet (f’Jannar tas-sena 1963) kont naf xi qraba tieg[u. Wara u l-aktar illum sirt nafhom aktar u a[jar. Ftit huma dawk li jafu li dattabib hu poeta ta’ kalibru g[oli. U bih il-Birgu g[andu biex jifta[ar. Mhux biss g[ax twieled hemm imma wkoll g[ax fil-poe]iji tieg[u, kollha bl-Ingli], g[anna l-kobor u l-istori/ità ta’ belt twelidu permezz ta’ versi ta’ stil klassiku Ingli] ta’ sbu[ija kbira. Dawn il-poe]iji li [allielna kienu dehru fit-Times of Malta f’okka]jonijiet differenti kif jixhdu xi titli tag[hom, b[al ng[idu a[na:
It-tabib u poeta Louis A. Buttigieg
The Martyrdom of Saint Lawrence, Eight September, Rex Regum, u o[rajn. Dnub li dawn il-poe]iji, mill-isba[, kellhom jin;abru mill-qraba tieg[u biss issena li g[addiet. Imma b’hekk il-Girbin issa jistg[u aktar ikunu jafu min kien dalpoeta Girbi.
G[ada l-Erbg[a l-Kunsill Lokali tal-Birgu se jorganizza serata letterarja b’;ie[u fil-50 sena minn mewtu. {a;a sabi[a li kultant infakkru n-nies li g[amlulna ;ie[
Poe]iji bl-Ingli] Aktar ’il fuq ktibt li l-
poe]iji tieg[u kitibhom kollha bl-Ingli]. Nikkore;i ru[i. Kiteb wa[da bit-Taljan li tidher mal-o[rajn fil-;abra li [ar;ulu. Nist[ajjilkom tistaqsuni xi kwalità ta’ poe]ija kiteb. Mela [alli ng[idilkom. Tistennewx li se taqraw poe]ija Barokka jew astratta. Xejn minn dan. Nibg[atkom g[and poeti Ingli]i b[al Keats, Chesterton, Thomas Gray u o[rajn pari;;hom. Fula maqsuma mag[hom. Mhux daqshekk fis-su;;etti daqskemm fejn jid[ol l-istil. Biex ikollkom idea /kejkna ta’ dak li qed ng[id, isimg[u
dan il-vers me[ud millpoe]ija ‘The Challenge’: “Said the strong wild man of Ural to the wise man of the West: # I shall march and none shall stop me: I shall strew my path with dead.” Jew “O’er your land I’ll roll my carpet rich with blood and banners red”, mill-istess poe]ija. Jew din: “Narrow streets that in and out do wind like mountain streams # Meandering down the valleys hid in misty haze of dreams,” mill-poe]ija ‘Vittoriosa’. Jew mill-poe]ija ‘There is a village’: “There is a villgae in Calypso’s isle # I oft remember and so rarely see; # Smiles there you welcome, stranger, and no guile # Lies hid ‘neath humble roof or carob tree.” Imma ma rridx in[alli barra dawn il-versi g[annejja mill-poe]ija ‘The Clock Tower of Vittoriosa’: “There was once an old watch-tower # In the centre of the Square, # (And for those of us who knew it # It has never moved from there).” Ma rridx ninsa ng[id li barra l-poe]ija kiteb ukoll [afna ittri lit-Times of Malta fejn wera l-im[abba tieg[u lejn l-ambjent. G[ada serata letterarja L-Erbg[a, il-5 ta’ :unju ta’ din is-sena, il-Kunsill Lokali tal-Birgu se jorganizza serata letterarja b’;ie[u fil-50 sena minn mewtu.
{a;a sabi[a li kultant infakkru n-nies li g[amlulna ;ie[. Mhux nitfg[uhom f’kexxun u alla m’g[amilhom. Kultant tajjeb nag[tuhom l-arja u nifta[ru b’li g[andna. Jekk ma nag[mlux dan a[na, min se
minn Karmenu Mallia lavojo@maltanet.net
jag[mlu? Ji;u ta’ pajji] ie[or flokna? Kull pajji] g[andu n-nies tieg[u li jag[mlulu ;ie[ u hu jie[u [siebhom. Hekk g[andu jkun. Minn xi ]mien ’l hawn bdew jidhru wkoll Malta bijografiji ta’ nies li g[amlu isem g[alihom u g[al Malta. G[ala le? Jien nie[u gost meta mmur f’xi ra[al ta’ Malta jew G[awdex u niltaqa’ ma’ lapidi li jfakkru ’l xi [add li [adem u g[olla isem pajji]u. L-ismijiet tattriqat dan l-g[an qed jil[quh tajjeb. Xi monument ’l hemm u ’l hawn minn mindu [allewna l-Ingli]i tela’ wkoll. U g[aliex il-Kunsilli m’g[andhomx ilestu xi ktejjeb fuq ra[alhom jew belthom b’lingwi differenti g[at-turisti? Dan issibu f’[afna postijiet barra minn Malta. G[awdex rajt [afna minn dan. Imma Malta g[adna lura. Biex nag[ti idea ;enerali tas-sbu[ija tal-poe]ija tatTabib Buttigieg, infakkarkom biss il-versi famu]i li jkanta Cavaradossi quddiem it-tila flopra ‘Tosca’. {alli nfakkarhomlkom: “Recondite armonie # di bellezze diverse.” Dan li ssibu fil-poe]iji ta’ Buttigieg: armonija fil-versi u sbu[ija mhux biss ta’ kliem mirqum u mag[]ul imma wkoll mag[;un bi stil li ji;bdek u j[allik titg[axxaq bil-mu]ikalità ta’ dil-pinna Girbija.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
14 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
Mara ti;i evakwata mid-dar img[arrqa f’Nemcicky, fir-Repubblika ?eka (Ritratt> Reuters)
IR-REPUBBLIKA ?EKA
Fuq l-allert min[abba l-g[arg[ar Fl-Ewropa ?entrali hemm allert s[i[ min[abba lg[arg[ar wara ;ranet ta’ xita qalila. Dan l-g[arg[ar wassal biex il-fabbriki g[alqu u eluf kellhom ikunu evakwati middjar tag[hom, u spi//aw talanqas sitt persuni mejtin. L-g[arg[ar fir-Repubblika ?eka hu l-ag[ar f’dawn la[[ar snin, u sa issa kien hemm [ames persuni li tilfu [ajjithom. Il-vittma l-o[ra kienet fl-Awstrja, fejn hemm ukoll tliet persuni li huma nieqsa. L-g[arg[ar qed jaffettwa wkoll partijiet mill-:ermanja, partikularment ir-re;jun talBavarja, is-Slovakkja, lUngerija u l-Polonja. L-a[[ar darba li l-Ewropa ?entrali ntlaqtet minn g[arg[ar simili kienet fl2002, u dak i]-]mien 17-il
persuna kienu tilfu [ajjithom fir-Repubblika ?eka u saret [sara g[al madwar 20 biljun ewro. Fi Praga, i]da, luffi/jali qed jg[idu li mhux qed jistennew li l-ilmijiet talg[arg[ar jil[qu l-livell tal2002. I]da minkejja dan, qed jie[du l-prekawzjonijiet kollha u s-sistema tal-metro ng[alqet u fit-toroq madwar ix-Xmara Vltava, li tg[addi mi/-/entru tal-belt, is-suldati po;;ew barrikati tal-[adid g[al kontra l-g[arg[ar. IlPont Charles, popolari matturisti, qed jin]amm mag[luq. Hemm il-periklu issa li lilmijiet tax-Xmara Danubju, hekk kif inhuma mfawra, jibdew jaffettwaw aktar pajji]i fl-Ewropa minn fejn tg[addi din ix-xmara, inklu]a l-Ungerija.
I/-/entru tal-belt ta’ Passau fil-Bavarja, li ntlaqtet [a]in mill-g[arg[ar (Ritratt> Reuters)
Statwa li hemm tul ix-Xmara Vltava fi Praga tidher imdawra mill-ilmijiet tal-g[arg[ar (Ritratt> Reuters)
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
A[barijiet ta’ Barra 15
FIL-QOSOR Tra;edja f’fabbrika
I?-?INA: Madwar 113-il [addiem tilfu [ajjithom f’nar li [akem fabbrika g[all-ippro/essar talla[am tat-ti;ie; f’Mishazi. I]da hemm ilpossibbiltà li l-vittmi ji]diedu peress li filfabbrika fil-[in tan-nar kien hemm 300 [addiem, li minnhom 100 irnexxielhom ja[arbu minkejja li l-a//ess kien maqful. Twelled [amsa
IR-REPUBBLIKA ?EKA: Alexandra Kinova qed tirkupra ming[ajr problemi wara li fi sptar fi Praga welldet [amest itfal – erba’ subien u tifla. B’kollox, fl-operazzjoni ?esarja [adu sehem 40 spe/jalista u l-mod kif kellha titmexxa loperazzjoni kien ippjanat minn xahar qabel. Lewwel tarbija ng[atat lisem ta’ Deniel u mbag[ad l-o[rajn ing[ataw l-isem ta’ Michael, Alex, Tereza u Martin. Intqal li t-trabi kienu f’kundizzjoni tajba wkoll. Iz-Zona-Ewro qed tirkupra
I?-?INA: Mario Draghi, il-President tal-Bank ?entrali Ewropew, qal li l-ekonomija taz-ZonaEwro kienet qed tirkupra, g[alkemm kien g[ad hemm sfidi kbar, fosthom fil-qasam tal-qg[ad. Hu qal dan waqt konferenza f’Shanghai. Hu qal li biex jer;a’ jkun hemm ilfidu/ja fiz-Zona-Ewro, ilgvernijiet iridu jwettqu dawk ir-riformi mitluba minnhom.
Dimostrant ixejjer il-bandiera Torka fuq monument ewlieni fi/-/entru tal-kapitali, Ankara (Ritratt> Reuters)
IT-TURKIJA
Tirritorna ftit kalma f’Istanbul u Ankara Fit-toroq ta’ Istanbul, Ankara u bliet o[ra Torok, ilbiera[ kienet ;urnata pjuttost kalma wara tlett ijiem ta’ vjolenza bejn iddimostranti u l-Pulizija ta’ kontra l-irvellijiet. Il-lejl bejn il-{add u tTnejn kien meqjus b[ala laktar wie[ed vjolenti f’Ankara u Istanbul. Ilbiera[ fil-kapitali u f’Istanbul kien hemm inkwiet imma xejn fuq l-iskala ta’ dawn l-a[[ar ;ranet. Il-protesti bdew nhar il-
:img[a min[abba pjan biex wie[ed mill-ftit ;onna pubbli/i f’Istanbul jinqered biex minflok jinbena /entru kummer/jali. Imma wara intervent brutali millPulizija, dawn fil-pront inbidlu fi protesta kontra ttmexxija tal-Prim Ministru Tayyip Erdogan u l-mod kif qed jintrodu/i regoli Islami/i fil-[ajja ta’ kuljum u nfirxu lejn il-bliet ewlenin Torok. Ilbiera[, Erdogan appella g[all-kalma u re;a’ kellu
kliem iebes g[al dawk li pparte/ipaw fil-protesti. Hu fakkar li l-partit politiku tieg[u, il-Partit AK, kien reba[ tliet elezzjonijiet ;enerali konsekuttivi u ]ew; referendi. Ta[t Erdogan, l-influweza tat-Turkija fix-xena internazzjonali kibret u lpajji] kiber ekonomikament. Imma qed ji]diedu t-Torok li qed jakku]aw lil Erdogan li hu awtoritarju, li qed ira]]an il-media u qed ipo;;i rreli;jon fi/-/entru tal-
politika bi ksur talKostituzzjoni sekulari Torka. Imma hemm il-bi]a’ li dawn il-protesti, li fihom hu rrappurtat li tliet persuni tilfu [ajjithom, jistg[u jer;g[u ji]bruffaw. G[all-;urnata tal-lum, lunion tal-[addiema ta//ivili, il-KESK, organizzat dak li sej[et ‘strajk ta’ twissija’ bi protesta g[alla;ir tal-Pulizija fil-kofnront ta’ dawk li kienu qed jipprotestaw.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
Feature 17
16 Feature
Il-bajja ta’ Paradise Bay f’G[ajn Tuffie[a
Pajji]na jgawdi fost l-aqwa bajjiet fl-Ewropa It-Tieqa tad-Dwejra – attrazzjoni kbira g[all-Maltin u l-G[awdxin, kif ukoll g[all-barranin li ji;u fostna biex igawdu dan ix-xenarju mill-isba[ tal-kosta Maltija minn Joe Mikallef joe.mikallef@media.link.com.mt
Il-bajja ta’ Pearched Beach f’Bu;ibba
Grazzi g[all-politika tal-gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista matul il-[ames snin li g[addew, illum pajji]na jgawdi bajjiet mill-aktar nodfa fl-Ewropa. G[al darb’o[ra numru ta’ bajjiet f’Malta u f’G[awdex ing[ataw ukoll i/-/ertifikat ta’ Blue Flag li jfisser li dawn ilbajjiet huma mill-aktar nodfa u mi]mumin tajjeb [afna. Imma dak li pajji]na re;a’ kiseb f’dawn il-jiem, ma nkisibx b’kumbinazzjoni. Inkiseb grazzi g[all-politika li dejjem adotta lPartit Nazzjonalista fil-gvern li jinvesti bis-s[i[ fid-dehra ta’ pajji]na, inklu] fit-titjib talinfrastruttura madwarna biex hekk ikollna titjib kontinwu talkwalità tal-ilma ba[ar madwar il-g]ejjer Maltin. Fost l-o[rajn il-gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista kien imbarka fuq
tliet pro;etti kbar [afna biex tliet impjanti g[attrattament tad-drena;; jitrattaw id-drena;; qabel ma dan jintefa’ fil-ba[ar. Permezz ta’ dan l-investiment g[aqli l-gvern kien wassal biex pajji]na beda jgawdi minn titjib qawwi fil-kwalità tal-ilma u hekk fl-a[[ar snin diversi bajjiet bdew jing[ataw i//ertifikat tal-Blue Flag. Il-bajjiet li din is-sena ng[ataw i/-/ertifikat tal-Blue Flag huma l-Bajja ta’ San :or;, il-Bajja Pearched Beach f’Bu;ibba, il-Bajja tal-Mellie[a, Qawra Point, Fond G[adir u lBajja ta’ G[ajn Tuffie[a flimkien mal-Bajja tar-Ramla l{amra f’G[awdex u l-bajja privata ta’ Paradise Bay fi/?irkewwa. Barra minn hekk Golden Bay f’G[ajn Tuffie[a ng[atat it-titlu ta’ Beach of Quality.
Kul[add jaqbel li hu importanti [afna li pajji]na jkollu bajjiet tal-aqwa kwalità u li dawn jin]ammu fl-a[jar stat possibbli. Mhux biss billi l-gvern jag[mel il-parti tieg[u kif sar matul is-snin li g[addew millgvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista, i]da anki millkunsilli lokali li fil-lokalità tag[hom hemm il-bajjiet u anki mis-settur privat u anki minn min ju]a dawn l-istess bajjiet – kemm jekk Maltin, kif ukoll jekk G[awdxin u anki t-turisti li j]uru pajji]na. Importanti li kul[add jag[ti s-sehem tieg[u biex dawn il-bajjiet ikollhom dehra sabi[a, kontenituri adegwati fejn jista’ jintrema l-
iskart (u li dawn il-kontenituri jitbattlu b’mod regolari anki aktar minn darba matul il;urnata) u fa/ilitajiet u servizzi o[ra importanti biex hekk pajji]na jibqa’ jgawdi isem mill-aqwa fejn jid[ol it-turi]mu g[al skop ta’ ba[ar, xemx u tgawdija. Hu importanti li kull min imur jg[um jg[addi minn esperjenza sabi[a u relassanti, kemm a[na l-Maltin u l-G[awdxin, kif ukoll it-turisti li j]uruna biex hekk meta jirritornaw f’pajji]hom jag[mlu huma reklam mill-aqwa g[al pajji]na.
Tfal jilag[bu bir-ramel fil-bajja tar-Ramla l-{amra f’G[awdex li ta’ kull sajf tattira eluf kbar ta’ dilettanti tal-g[awm
Tfajliet studenti li ji;u Malta biex jitg[allmu l-Ingli] matul ix-xhur tas-sajf, waqt [in ta’ divertiment fil-bajja ta’ San :or; f’San :iljan
Il-bajja tal-G[adira li hi popolari [afna mal-Maltin u mal-barranin li ji;u fostna fix-xhur tas-sajf
Il-bajja ta’ Fond G[adir f’Tas-Sliema
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
18 A[barijiet ta’ Barra
IR-RENJU UNIT
Rabja dwar telefon /ellulari g[at-tfal
L-ISTATI UNITI> Dik li hi l-akbar statwa fid-dinja tal-[adid fondut, li tinstab fir-Red Mountain Vulcan Park and Museum f’Birmingham, Alabama, tirrappre]enta l-alla Ruman, Vulcan, u hi t-tieni l-akbar statwa fl-Istati Uniti wara l-Istatwa tal-Liberta fi New York. (Ritratt> Reuters)
Telefon ;did g[al tfal ta’ erba’ snin ;ie kkritikat minn persuni favur il-[arsien tattfal g[ax qed ikun skema li tpo;;i l-profitt l-ewwel qabel il-[arsien tat-tfal. Dan it-telefon ma jag[tix a//ess biex wie[ed jibg[at jew jir/ievi l-messa;;i jew g[all-internet, jelimina rriskji asso/jati mat-telefon /ellulari kif ukoll jag[milha fa/li g[all-;enituri biex jibqg[u f’kuntatt ma’ wliedhom. I]da l-esperti av]aw li 1stFone, li jiswa €55, qed jirriskja li j]id il-bi]g[at tal;enituri li wliedhom jistg[u jin[atfu u allura jirrappre]enta t[assib dwar il[arsien tat-tfal. Tqajjem ukoll t[assib dwar implikazzjonijiet ta’ sa[[a g[al tfal ]g[ar li ju]aw telefon /ellulari. It-telefon tnieda minn OwnFone,, li qabel ikkollaborat ma’ Age Uk fuq telefon g[all-anzjani. Minflok skrin, fuq il-fa//ata ta’ dan ittelefon hemm biss l-ismijiet tan-nies li wie[ed jista’ j/empel u li jistg[u jkunu pprogrammati minn qabel. Tfal ikbar fl-età jista’
jkollhom in-numru 999 imda[[al minn qabel. Sue Palmer, awtri/i ta’ Toxic Childhood, qalet li rreklamar ta’ telefon g[at-tfal ]g[ar kien “mod ie[or biex wie[ed jipprova jisfrutta littfal u lill-;enituri tag[hom”. I]da Palmer, eks kap ta’ skola u esperti o[rajn dwar il[arsien tat-tfal, qalu li l-idea wara t-telefon, intenzjonat g[al tfal ta’ bejn l-erba’ u ddisa’ snin fi ]mien meta t-tfal iridu l-mobile phone u l-a[[ar teknolo;ija, tista’ tkun pass po]ittiv. Palmer qalet li l-;enituri [assewhom i]jed komdi jekk jikkuntattjaw lil uliedhom fissitwazzjonijiet kollha, u filprin/ipju, telefon sempli/i – li jelimina l-perikli tal-internet – jista’ jkun idea tajba. Agnes Nairn, l-awtri/i ta’ rapport tal-UNICEF li qabbel it-tfulija fir-Renju Unit ma’ dak ta’ pajji]i Ewropej o[rajn, qalet li t-telefon irid ikun irreklamat bis-sens. Hi wissiet li jekk dan ikun popolari jista’ jo[loq pressjoni fuq il-;enituri g[ax ja[sbu li jridu jixtru xi wie[ed g[al uliedhom ta’ erba’ snin.
L-ISTATI UNITI
Mietet ikona tat-TV Amerikan T[abbret il-mewt talattri/i Jean Stapleton, mag[rufa l-aktar g[allparti tag[ha b[ala Edith Bunker fis-serje televi]iva Amerikana “All in the Family”. Hi mietet fir-resdienza tag[ha fi New York, fl-età ta’ 90 sena.
Hi kienet mart ilprotagonist Carroll O’Connor, li miet fl-2001. L-attri/i kienet reb[et tliet Emmy Awards g[allparti tag[ha f’dik is-serje televi]iva li xxandret flIstati Uniti bejn l-1971 u l-1979. Is-serje minkejja li
kienet kummiedja, saret wa[da mis-serje televi]ivi l-aktar influwenti peress li ttrattat temi b[arrazzi]mu, l-abort, lomosesswalità u temi o[rajn li dak i]-]mien ma kinux jitqiesu li wie[ed jista’ jitkellem dwarhom f’serje televi]iva.
Jean Stapleton ma’ Carroll O’Connor, f’xena mis-serje “All In The Family”
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
A[barijiet ta’ Barra 19 IL-WIKILEAKS
Jibda l-pro/ess ta’ dak li kixef kollox F’Fort Meade, Maryland, ilbiera[ beda l-pro/ess militari tas-suldat Bradley Manning – il-bniedem li kien seraq id-dokumenti sigrieti tal-Gvern Amerikan u tahom lis-sit elettoniku Wikileaks. Manning hu akku]at li fl2009 u fl-2010, ta 250,000 messa;; diplomatiku u 500,000 messa;; militari mill-kamp tal-battalja flAfganistan u l-Iraq lillWikileaks. Hu ammetta l-[tija g[al g[axra mit-22 akku]a mressqa kotnrih. Hu mhux qed jammetti l-[tija tal-aktar akku]a serja, dik li ta informazzjoni sigrieta lillg[adu. Jekk jinstab [ati talaktar akku]i serji, hu qed jissogra piena massima ta’ 154 sena [abs. Manning, li g[andu 25 sena, kien arrestat f’Mejju tal-
Bradley Manning
2010 waqt li kien qed isservi fl-Iraq. Hu ma /a[adx li seraq dawn id-dokumenti. Fi smig[ preliminarju fi Frar, hu stqarr li kien ta ddokumenti lill-Wikileakis biex inqaqal dibattitu pubbliku dwar ir-rwol talmilitar Amerikan u l-politika barranija tal-Istati Uniti.
L-I}VEZJA> Passi;;ieri jidhru quddiem wa[da minn ]ew; xarabanks tat-turisti li [abtu ma’ bowser tal-petrol f’Orebro. Fl-in/ident, 14-il persuna ndarbu. (Ritratt> Reuters)
IR-RUSSJA
L-omosesswali jkomplu jkunu fil-mira Hemm t[assib fir-Russja fost l-omosesswali hekk kif persuna o[ra nqatlet g[aliex kienet omosesswali – it-tieni ka] f’anqas minn xahar. Il-ka] se[[ f’ra[al f’Kamchatka, fejn tlett ir;iel sawtu sal-mewt il-vittma. Dawn imbag[ad po;;ew ilkatavru fil-karozza tieg[u u tawha n-nar. F’Mejju, f’Volgograd, ra;el ta’ 23 sena kien ittorturat u mbag[ad maqtul wara li waqt li kien qed jixrob mal-[bieb ]vela li kien omosesswali. L-attivisti fir-Russja qalu li dan il-qtil kien xempju talvjolenza li qed ti]died filpajji] kontra l-omosesswali, u li huma jemmnu li qed ting[ata r-ri[ minn abbozz li ressqu l-alleati tal-President Vladimir Putin kontra t-tixrid ta’ ‘propoganda’ omosesswali fost il-minuri.
Nikolai Alexeyev, l-aktar attivist Russu favur iddrittijiet tal-omosesswali mag[ruf fil-pajji], qal li qtil simili jse[[ kwa]i kuljum madwar ir-Russja, i]da ma jintqal xejn jekk il-vittma ma tkunx persuna importanti. Hu ]ied li jemmen li ssitwazzjoni se tkompli tmur g[all-ag[ar fil-pajji] u lawtoritajiet ma jridu jag[mlu xejn dwarha. Dan l-abbozz effettivament se jipprojbixxi rallies u avvenimenti pubbli/i marbutin mad-drittijiet ta’ nies omosesswali. Skont st[arri; re/enti mil-Levada Center, 13 fil-mija tar-Russi jemmnu li g[andhom jittie[du passi kriminali kontra n-nies omosesswali, u 38 fil-mija jemmnu li dawn g[andhom jing[ataw kura medika.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
20 Tag[rif Waqt l-ewwel seduta tal-kumitat il-;did tal-Banda King’s Own tal-Belt Valletta kien de/i] li Etienne Spiteri jin[atar Assistent Surmast b’effett immedjat. Etienne Spiteri beda l-konnessjoni tieg[u mal-Banda King’s Own fi ]mien il-mibki Surmast Carmelo Caruana. F’Lulju tas-sena 2002 Etienne Spiteri dderie;a l-ewwel darba l-Youth Band fl-okka]joni tal-Festa ta’ San Duminku. Il-Kumitat tal-Banda King’s Own filwaqt li jifra[ u jawgura lill-Assistent Surmast il-;did, jirringrazzja lil Raymond Cremona li serva ta’ Assistent Surmast fi ]mien is-Surmastrijiet Carmelo Caruana u John Galea, is-Surmast attwali tal-Banda King’s Own.
B[ala parti mi/-/elebrazzjonijiet tad-90 sena mit-twaqqif tag[ha, is-So/jetà Filarmonika Sliema g[adha kif inawgurat arkivju mu]ikali ;did fis-sede tag[ha f’Tas-Sliema. Dan l-arkivju mu]ikali ;did tqieg[ed f’wa[da mis-swali prin/ipali ta’ fuq tal-ka]in u se jservi b[ala post fejn jin]amm l-ammont kbir ta’ partituri mu]ikali li g[andha s-So/jetà, mu]ika li ndaqqet tul dawn is-snin kollha mill-Banda ?ittadina Sliema f’diversi programmi mu]ikali.
Waqt il-kun/ert li se jittella’ nhar is-Sibt li ;ej mill-Istitut Kulturali Malti se jkun hemm ukoll parti dedikata g[a]-]fin
Kun/ert mill-Istitut Kulturali Malti
Id-disa’ kun/ert finali tal-Istitut Kulturali Malti g[allista;un 2012#2013 se jsir nhar is-Sibt 8 ta’ :unju f’Le Meridien Hotel & Spa f’San :iljan fis-7 p.m. Il-programm jibda bi trio mag[mul minn Carmel Cachia fuq l-euphonium, Charles Borg fuq il-kurunetta u Yvette Maria Galea fuq il-pianoforte. It-tlieta li huma mu]i/isti stabbiliti u dan hu d-debutt tag[hom f’din il-formazzjoni fuq il-pjattaforma tal-MCI. It-tieni nofs tal-programm se jippre]enta l-Ebony Duo, mag[mul mill-klarinettisti Lino Pirotta u Steve Gauci. Ilprogramm tag[hom jinkludi xog[lijiet ta’ Lazarus, Gioia u Charles Camilleri. It-taqsima ta]-]fin din id-darba hi f’idejn Chris Dance Centre, u se naraw lil Gilbert-Lucas Bugeja u Kelsey Borg (12 u 13-il sena) fi programm ta’ Samba, Rumba, Cha-Cha, Paso Doble u Jive. Dawn i]-]g[a]ag[ huma rebbie[a talewwel premju f’kompetizzjonijiet internazzjonali fisSlovenja, Madrid, l-Italja u Malta. Waqt dan il-kun/ert se jkun hemm wirja ta’ ritratti artisti/i mtellg[a minn Mary Attard, li g[andha x-xog[lijiet tag[ha esibiti kemm f’Malta, kif ukoll barra. Il-Kumitat tal-Istitut Kulturali Malti jixtieq jistieden lil dawk il-mu]i/isti li jixtiequ jipparte/ipaw fil-kun/erti talMCI matul l-ista;un li jmiss, minn Ottubru sa :unju 2013#2014, u anki lil dawk l-artisti li jixtiequ jesibixxu xxog[lijiet tag[hom matul dawn il-kun/erti biex jikkuntattjaw lid-Direttur fuq wie[ed minn-numri tattelefown ta’ hawn ta[t, jew bl-email. B[as-soltu, kul[add hu mistieden u d-d[ul huwa bla [las, i]da donazzjonijiet lejn il-fondi MCI, biex ikunu jistg[u jkopru ftit mill-ispejje] ta’ dawn il-kun/erti, jintlaqg[u bilqalb. Aktar informazzjoni dwar dawn il-kun/erti tista’ tinkiseb billi //emplu 21338923 jew 99800409 jew billi wie[ed jibg[at email fuq maltacultinst@yahoo.com.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
Avvi]i PN 21
Il-Kelliema Ewlenin tal-PN Simon Busuttil Mario de Marco Beppe Fenech Adami ?ensu Galea David Agius Fredrick Azzopardi Giovanna Debono George Pullicino Tonio Fenech Joe Cassar Jason Azzopardi Chris Said Francis Zammit Dimech Carm Mifsud Bonnici Clyde Puli Mario Galea Robert Arrigo Charlò Bonnici Stephen Spiteri Michael Gonzi Tony Bezzina Claudette Buttigieg Ryan Callus Robert Cutajar Kristy Debono Albert Fenech Claudio Grech Paula Mifsud Bonnici Marthese Portelli
Kap tal-Oppo]izzjoni Kelliem g[all-Ekonomija, l-Investiment u l-Intrapri]i ]-}g[ar Kelliem g[all-:ustizzja Deputat Speaker u Kelliem g[all-Agrikultura u s-Sajd Whip tal-Grupp Parlamentari u Kelliem g[all-Gvern Lokali Deputat Whip u Kelliem g[as-Servizzi tas-Sa[[a u l-Edukazzjoni f’G[awdex Kelliema g[al G[awdex Kelliem g[all-Ener;ija u l-Konservazzjoni tal-Ilma Kelliem g[all-Finanzi Kelliem g[as-Sa[[a Kelliem g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali Kelliem g[all-Familja u s-Solidarjetà So/jali Kelliem g[all-Kultura u l-Komunikazzjoni Kelliem g[all-Affarijiet Barranin Kelliem g[all-Edukazzjoni Kelliem g[all-Anzjani Kelliem g[at-Turi]mu Kelliem g[all-I]vilupp So/jali, l-Ambjent u t-Tibdil fil-Klima Kelliem g[ax-Xog[ol Kelliem g[ad-Drittijiet tal-Annimali Kelliem g[at-Trasport u l-Infrastruttura Kelliema g[ad-Djalogu So/jali u l-Libertajiet ?ivili Kelliem g[all-Presidenza tal-Unjoni fl-2017 u l-Fondi mill-Unjoni Ewropea Kelliem g[ar-Ri/erka, l-Innovazjoni, i]-}g[a]ag[ u l-Isport Kelliema g[all-Kompetittività u t-Tkabbir Ekonomiku Kelliem g[ad-Drittijiet tal-Persuni b’Di]abbiltà Kelliem g[all-Ippjanar u s-Simplifikazzjoni tal-Pro/ess Amministrattiv Kelliema g[all-Kompetizzjoni u d-Drittijiet tal-Konsumatur Kelliema g[all-Affarijiet Ewropej
L-APAN se torganizza Buffet Breakfast bit-tombla, nhar it-Tlieta 18 ta’ :unju, fi Splash and Fun Park, is-Salini. Prezz> €10 Bookings ming[and il-helpers jew /emplu 21420513 jew 79040544. Mistieden spe/jali l-Kap tal-Partit Nazzjonalista
Simon Busuttil
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILLKUMITATI SEZZJONALI PN IL-MARSA. Kull nhar ta’
Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-MELLIE{A. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 79990757.
AVVI}I SO?JALI ROBERT ARRIGO. Il-
{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw {ar;a g[all-Park tal-G[asafar fis-Salina u Pasta Lunch fir-ristorant Da Nicole, Bu;ibba, l-Erbg[a, 12 ta’ :unju. It-trasport jitlaq fid-9 a.m. Prezz €15 u g[all-booking /emplu 23285000.
EDWIN VASSALLO. Il-
{bieb ta’ Edwin Vassallo se jorganizaw Coffee Morning, il-{amis, 13 ta’ :unju fis-St.
Martin’s Bar and Restaurant, il-Ba[rija. Trasport millpostijiet tas-soltu. Prezz €6 u g[al aktar informazjoni /emplu 21433869.
ROBERT ARRIGO. Il-
{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Dawra mal-Port il-Kbir bil-Captain Morgan, il-{amis, 27 ta’ :unju fis7.15 p.m. Tluq mix-Xatt ta’ Tas-Sliema. Prezz €3 u g[allbooking /emplu 23285000.
ROBERT CUTAJAR. Il-
{bieb ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Serata u Ri/eviment ad unur Lawrence Gonzi, il-:img[a, 28 ta’ :unju fit-8 p.m. fil-lukanda Dolmen, Bu;ibba. Prezz €7 u biljetti jistg[u jinkisbu millUffi//ji PN tat-12-il distrett jew ibag[tu email lil robertcutajar72@gmail.com. Jattendi wkoll il-Kap tal-PN Simon Busuttil.
AVVI}I O{RA TA’ XBIEX. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li l-Bar tal-Uffi//ju PN tallokalità qed jitmexxa minn management ;did u b’esperjenza. B[alissa qed ikun miftu[ kuljum bejn il-5 p.m. u l-10 p.m. mit-Tnejn sasSibt u l-{add bejn id-9 a.m. u t-3 p.m. Qed jitqassmu wkoll appetizers. Min jixtieq jorganizza xi fenkata jew ikla, jista’ j/empel 79813505.
{AL TARXIEN. IlKumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[all-kiri tal-Bar talUffi//ju PN tal-lokalità. Min hu interessat jista’ j/empel lis-Segretarju talKumitat Sezzjonali fuq 99225033. Il-Kumitat jirriserva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
22 Passatemp
Tisliba
1
2
5
3
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
X’jonqos^
Biex l-istampa fuq il-lemin tkun identika g[al dik fuq ix-xellug jonqosha sitt partikularitajiet. Liema huma?
16
Sudoku 18
Mimdudin:
5. L-oppost tal-kobor (5) 6. Aktar makakk (5) 7. Massa;;atura (5) 10. {abta u ……, ng[idu (5) 11. Jekk sewda, taf titfg[alna xi bexxa xita (5) 12. ?apsa (5) 14. Ta’ Lea tista’ tkun xitla mag[rufa b[ala “[ubbej]a”? (5) 16. Safa, purità (5) 17. Tajra tal-pri]a li tara [afna mill-g[oli (5) 18. Dari kienu jag[mlu lpasturi bih (5)
Weqfin:
1. }jara tal-qorti fuq post fejn ikun sar delitt (6)
2. U;ig[ qawwi fis-sider ;ej minn qalb marida (6) 3. :ieg[el lill-kelb jag[mel g[al xi [add (6) 4. Qolla tal-fu[[ar, b’g[onq dejjaq u bilwidnejn (6) 8. u 9. Li tilef lewnu bilbi]a’ (5, 5) 9. Ara 8. 12. L-ewwel ktieb talBibbja, mag[ruf b[ala xog[ol Mosè (6) 13. L-eretiku irtira kliemu bis-solennità (6) 14. Ng[idu li hekk tkun tifla arroganti (6) 15. {uta ta’ la[am bnin, jekk ]g[ira nsej[ulha /ervjola (6)
Din g[all-esperti tas-Sudoku. Qieg[ed fil-kaxxi l-vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.
— Hu ]gur li ma tistax ti]]ewwe; bis-salarju li qed nag[tik, u g[ad ti;i ;urnata u tirringrazzjani!
Soluzzjonijiet Wi]]u, ti;ie;a u [an]ir
17
Silwett mo[bi
Soluzzjoni tal-biera[
1. Il-bozza fuq mo[[ iddentist; 2. Flixkun fil-vetrina fuq il-lemin; 3. It-tieqa fil-bini flisfond; 4. Indikatur tal-apparat fuq ix-xellug; 5. Sieq il-leminija talmara; 6. Folja fi/-/estun.
Mimdudin> 5. Ik[al; 6. Artab; 7. Sadda; 10. Dabra; 11. Labra; 12. Adura; 14. Barma; 16. Dubju; 17. Tebut; 18. A[]en. Weqfin> 1. Niffed; 2. Alpaka; 3. Bandal; 4. Abbona; 8. Abbu]; 9. Abort; 12. Alwett; 13. Adulti; 14. Bajtar; 15. A//ent.
G[at-tfal
X’jonqos^
Il-lo;ika tan-numri Il-lo;ika tan-numri
Se nilag[bu b’i]jed numri. Irran;a kull wie[ed min-numri u ssinjali tal-aritmetika li jidhru fir-ringiela ta’ fuq f’kull ringiela u kolonna biex tasal g[ar-ri]ultati kif murija fuq barra n-na[a tallemin u isfel nett.
Fatti veri •
Silwett mo[bi
Bil-lapes imla kull spazju fejn tidher tikka sewda u g[andhom jitfa//aw quddiemek tliet kreaturi li nsibuhom fl-irziezet.
•
Fi ]mien Ruma l-Antika kien meqjus b[ala sinjal ta’ awtorità li titwieled bi mnie[er img[awwe;. Henry Ford ipprodu/a l-karozza ‘model T’ ta’ kulur iswed, g[ax dak i]-]mien i]-]ebg[a sewda kienet l-unika wa[da li tinxef malajr. Madwar miljun Amerikan # Amerikana (3,000 kuljum) jibdew il-vizzju tat-tipjip. Il-ma;;oranza tag[hom huma tfal.
Sudoku
•
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor Malta Llejla NET Television 17>00 Fir-rokna dwar il-kotba mtellg[a bil-kollaborazzjoni tal-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb, il-mistieden g[al-lum se jkun Patri Mark Montebello li se jiffoka primarjament fuq il-ktieb presti;ju] tieg[u ppubblikat minn PIN Malta’s Philosophy and Philosophers (il-fa//ata fir-ritratt fuq ix-xellug). Mistieden ie[or se jkun Joseph Pace, illum tabib, li i]da dawk ta’ /erta età jiftakruh fis-sittinijiet b[ala kantant bl-isem ta’ Ray Ritardo. Jitkellem dwar dan il-lat minn [ajtu. Ruben Zahra jitkellem dwar l-G[anafest li se jsir fil-jiem li ;ejjin u kif din is-sena matulu se jkun introdott mill-;did l-istrument Malti l-lira (bl-Ingli] lyre), li kien g[eb tista’ tg[id g[alkollox. Attività o[ra li se ssir fil-jiem li ;ejjin hi RockAstra. Dwarha se jag[ti tag[rif Michael Formosa. Ikun hemm ukoll ir-rubriki regolari ta’ kull nhar ta’ Tlieta, ji;ifieri dik mat-tabib, u dik ma’ Fr Karm Debattista MSSP. Miss World Malta – Edizzjoni Indonesja NET Television 21>35
Simon Busuttil
Claudia Calleja u Sue Rossi jippre]entaw edizzjoni o[ra ta’ dan il-progrtamm, li fost o[rajn illum se naraw dwar photoshoot li saret mill-fotografu Robert Camilleri u t-tim tieg[u. Ir-ritratt hawn fuq, li fih jidhru l-mudelli Bernice Spiteri, Marlene Agius, Bernardette Rizzo u Zael Vella, hu wie[ed minnhom. Dorianne Catania tag[ti tag[rif dwar ikel organiku. G[all-ewwel darba fil-programm, Claudia tlaqqag[na ma’ Claire Spiteri, lifestyle consultant, li se tispjega dieta bilan/jata u ideali g[al kull individwu. Sue Rossi tag[ti informazzjoni fuq Miss World Sports Woman. Niltaqg[u wkoll ma’ di]injatri/i o[ra li se tag[mel libsa biex ir-rappre]entanta Maltija ta’ din is-sena fil-Miss World forsi tilbes lilha waqt dan l-avveniment li bosta jkunu g[ajnejhom fuqu. Vitalità NET Television 14>05 L-a[[ar programm g[al din is-sena, li b[as-soltu se jiffoka fuq is-sa[[a u s-sbu[ija u jkun ippre]entat minn Marbeck Spiteri. Insiru nafu aktar dwar l-inizjattiva Dr Klown. Barra minn hekk, Magda Magri Naudi, Alec Lapira u Frederick Zammit Maempel, li rajniehom kemm-il darba tul is-sensiela, jag[mlu l-kontribut tag[hom b[ala round-up ta’ dak li wasslu lit-telespettaturi. Wirt Malta Radio 101 12>30 Il-programm tal-lum, ippre]entat minn Clayton Luke Mula, se jiffoka fuq it-tempji ta’ {al Tarxien (fir-ritratt fuq ix-xellug), li kienu nstabu minn bidwi 100 sena ilu. Il-pre]entatur ilaqqag[na ma’ Joanne Mallia, il-kuratri/i ta’ dawn it-tempji, u tag[ti tag[rif dwar ir-rwol ta’ Temi Zammit li g[araf l-importanza ta’ dan is-sit meta sar jaf bih u kif fl-1915 bdew l-iskavi biex kixef erba’ tempji. Jissemma wkoll il-pro;ett li g[addej b[alissa fuq is-sit, li jinkludi l-bini ta’ passa;; ;did u tinda protettiva, kif ukoll il-[afna attivitajiet li qed torganizza Heritage Malta f’g[eluq l-g[axar snin tag[ha.
Simon Busuttil u l-pjani tieg[u g[all-futur tal-Partit Nazzjonalista L-Istampa Kollha - NET Television 20>30
Is-su;;ett tal-programm tal-lum se jkun Simon Busuttil, il-Kap il-;did tal-Partit Nazzjonalista u l-pjan tieg[u g[all-futur ta’ dan il-Partit. Il-programm se jkollu format kemxejn differenti minn tas-soltu g[all-fatt li Simon Busttil se jkun qed iwie;eb g[all-mistoqsijiet li se jsirulu mill-mistednin
Andrew Azzopardi
l-o[ra, li se jkunu Andrew Azzopardi – so/jologu u opinjonista li hu wkoll lecturer fl-Università ta’ Malta, Roger Degiorgio – Direttur Mani;erjali ta’ Media Today u Herman Grech – Head of Media ta’ Times of Malta. Imexxi dan il-programm ta’ darba f’;img[a Nathaniel Attard.
Roger Degiorgio
Herman Grech
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
24 TV#Radju
06>00
101 Breakfast Club b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>30 Anali]i tal-:urnali)
07>55 08>00 08>05 09>00 09>05
Avvi]i tal-Mejtin u Angelus A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 13>00 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Wirt Malta The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 24>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i tal-Mewt, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 - Familja Wa[da (jinkludi 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 Newsline 12:45 – Qari bil-Malti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bulettin ta’ l-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 - TV Hemm 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 – Music Lounge 22:00 - L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 - Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u Bon;u Bon;u (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 One News) 09:00 - Kartolina 10:00 - The Morning Show 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - Linja Diretta 13:15 - Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Minflok Siesta 14:20 - Storja... Minflok Siesta 15:25 - Djarju Kulturali 15:30 - Drive Time 16:00 Mhux g[at-Tfal Biss 17:00 Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem, 18:05 A[barijiet Sportivi) 18:15 - Dirett Lokal 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - Ilwien 19:45 - ONE News 20:00 - LArgument Ikompli 20:15 Banana Republic 22:00 - It-3 ma’ Fr Colin 24:00 - Flimkien 02:00 - Bla Kantunieri (r). RTK - 103 FM 06:30 Pierre & Co on RTK (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 – Qrib l-O[rajn 13:00 - RTK Qosor 13:05 - Su//essi u aktar! 15:00 - RTK Qosor 15:05 - Kaskata Kulturali 15:30 - Bir-Rispett Kollu (jinkludi 16:00 BBC News) 17:00 - RTK Bulettin
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar Is-Snin tar-Rock ’n Roll Fuzzbox - Eric Montfort Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
17:15 – Il-Qanpiena l-O[ra 18:00 - RTK Qosor 18:05 X’Hemm :did! 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Miskan 19:40 – LG[a]la Tieg[i u Tieg[ek 20:30 - Intietef 20:53 - Kaskata Kulturali 21:00 - Mer]uq ra;; ta’ a[bar tajba 22:00 - IlQaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Il-{rejjef, lG[eref u l-Ma;ija 10:00 - BBC News Update 10:06 - Pri]ma 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-;urnali 13:30 - IlMalti llum: ideat ta’ ]mienna 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Platea 20:00 – The Artefact 20:30 Bioneers 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi 09:00 {ajjitna) 11:00 Ara Ommok 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju talErwie[ 13:00 - Ti]wiqa Mu]ikali 14:00 - Jiena Hu l-{ob] u l-{ajja 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 – Fil-pjagi tieeg[ek a[bini 16:00 - L-Istorja tal-Knisja u inti 16:30 - Mill-G]ira tat-3 G[oljiet 17:00 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 Quddiesa 19:00 – Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - Qari Reli;ju] 20:30 – Mid-Djarju tal-{ajja 20:45 - Fuq :wiena[ i]-}g[o]ija 21:45 {dejn l-ilma fejn nistrie[ 22:00 G[and Min Imorru Mulej? 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 – Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 – Bay Breakfast (jinkludi 07:30 A[barijiet, 08:30 u 09:30 A[barijiet fil-qosor) 10:30 Simon Pisani (jinkludi 11:30 A[barijiet fil-qosor) 13:30 – Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 – Bay Beats 20:00 – Ben Glover 22:00 Carl Bee 24:00 - CR2 records. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 - Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 Calypso Drive 19:00 - Classic Gold 21:00 - Qabel Jibda l-Mar/ 23:00 - Mal-Melodija Maltija 01: 00 - Mu]ika tal-passat.
I Love You, Man - Italia 1 23>45
Rashida Jones (fir-ritratt hawn fuq) u Paul Rudd huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Amerikan li n[adem fl-2009 b’re;ija ta’ John Hamburg. Ftit jiem biss qabel it-tie;, Peter jinduna li ma g[andux [abib wie[ed li jista’ jag[milha ta’ xhud g[alih waqt i/-/erimonja. G[aldaqstant jibda jfittex wie[ed. TVM 06:50 - Sa[[tek l-ewwel 07:00 TVAM 09:00 - TV Hemm (r) 10:20 - Ancient World 11:25 Great crimes and trials 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16.30 - }ona 18:00 A[barijiet 18:10 - Waqtiet 18:15 - Sa[[tek l-ewwel 18:25 Teleshopping 18:40 - TV Hemm 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Salib it-Toroq (ep. 32) 21:45 - Merlin 22:45 - Green green grass 23:15 - A[barijiet filqosor 23:35 - Gadgets (r) 00:20 - TVPM (r). TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 - Ti;rijiet biss 11:30 Gadgets 12:00 - Madwarna 12:15 - Wirt, Arti u Kultura 12:45 - Great crimes and trials 13:15 - Nisa straordinarji 14:05 Sa[[tek l-ewwel 14:15 - Earth flight 15:00 - Ti;rijiet biss 15:30 - Great crimes and trials 16:00 Inside the human body 16:50 .EU 17:20 - Waqtiet 17:25 Story of India 18:30 - Leli ta’ {a]-}g[ir (l-10 epis.) 19:00 Ti;rijiet Biss 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-Smig[ 19:40 – Earth flight 20:30 A[barijiet bl-Ingli] 20:35 Waqtiet 20:45 - Bondi + 21:45 Paqpaq 22:30 - Malta u lil hinn minnha. ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 Teleshopping 11:00 - Aroma Mattina 12:30 - Teleshopping 12:45 - Kalamita 13:30 - ONE News 13:35 - (ikompli) Kalamita 16:20 - Teleshopping 16:35 Lovebirds 17:30 - ONE News 17:35 - Liquorish (daily update) 17:45 - Ieqaf 20 Minuta 18:10 Teleshopping 18:45 - {ajja 19:30 - ONE News 20:15 - IrRangers 20:30 - Il-Klikka - Minn wara l-kwinti 21:45 - Kif Inti? 23:15 - ONE News 23:45 Kalamita (r). Smash
07:00 - A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 - A[barijiet 09:00 -
{abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 10:50 - Teleshopping 14:20 - 1046 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - A[barijiet 19:30 - Dokumentarju 20:30 Miraklu 21:30 - Dokumentarju 22:00 - A[barijiet. Raiuno 06:45 - Unomattina estate (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00 u d09:00) 09:15 - Unomattina Talk 09:30 - Tg 1 Flash 10:00 - Tg 1 10:05 - Unomattina ciao come stai? 11:15 - Road Italy Day by day 11:25 - Don Matteo 6 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Ho sposato uno sbirro (fiction) 15:00 - Amore ritrovato. Film 2010 16:50 - Rai Parlamento 17:00 - Tg 1 17:15 - La vita in diretta 18:50 Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 - Techetechetè, vista la rivista 21:20 - Rino Gaetano – ma il cielo è sempre più blu (fiction) 23:55 - Porta a porta 01:20 - Tg 1 notte 01:55 - Sottovoce 02:25 - Rai Educational. Raidue 06:40 - Cartoons 09:00 - Le Sorelle McLeod (TF) 10:25 - Tg 2 insieme 11:25 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Detto fatto 16:15 Senza Traccia (TF) 17:50 - Tg 2 sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Cold Case (TF) 19:35 Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - LOL 21:10 - Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 21:55 - Countdown (TF) 22:50 - Strike back – Senza regole (TF) 23:35 - Tg 2 notizie 23:55 - Aggratis! 01:20 - Tg 2 Parlamento 01:30 - Close to home (TF) 02:20 - Trauma. Film 2004. Raitre 07:00 - TGR Buongiorno Italia 08:00 - Agorà 10:15 - La storia siamo noi (dok) 11:10 Buongiorno Elisir 12:00 - Tg 3 12:45 - Le storie - diario italiano 13:10 - Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg Regione
14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Piazza affari 15:00 - Ponderosa (TF) 15:45 - Er più – storia d’amore e di coltello. Film ’71 17:30 - Geo magazine 19:00 - Tg 3 19:30 Tg regione 20:00 - Blob 20:10 Celi, mio marito! 20:35 - Un posto al sole 21:05 - Ballarò 23:20 - Report cult 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 - Rai Educational 01:35 - Prima della prima. Canale 5 08:00 - Tg 5 - mattina 08:40 Sposa mia moglie. Film 2005 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 Centovetrine 14:45 - Inga Lindstrom – il mio finto fidanzato. Film 2010 16:30 - Pomeriggio cinque 18:50 - Avanti un altro (game show) 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 Benvenuti a tavola 2 – Nord vs Sud (fiction) 23:30 Tg5puntonotte 00:55 - Tg 5 notte 01:25 - Striscia la notizia. Rete 4 06:50 - Chips (TF) 07:45 Charlie’s Angels (TF) 08:40 Pacific Blue (TF) 09:50 Carabinieri 7 10:50 - Ricette all’Italiana 11:30 - Tg 4 12:00 Renegade (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Flikken – Coppia in giallo (TF) 16:35 - My Life – segreti e passioni (soap) 16:50 Ossessione di donna. Film ’59 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (TF) 20:30 - Quinta Colonna il quotidiano 21:10 Terminator 2 – Il giorno del giudizio. Film ’91 00:20 - Sfera. Film ’98. Italia 1 07:00 - Zeke e Luther (sitcom) 07.50 - Tutto in famiglia (sitcom) 08:40 - Una mamma per amica (TF) 10:30 - ER - Medici in prima linea (TF) 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:55 Smallville (TF) 17:40 - Top One (game show) 18:30 - Studio Aperto 19:20 - CSI NY (TF) 21:10 - Molto incinta. Fim 2007 23:45 - I Love You, Man. Film 2009 01:45 - Sport Mediaset 02:10 - Romanzo criminale (TF).
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
TV#Radju 25 Favourite Channel 07:00 - Bon;u Muftie[ 07.15 F. News 07:30 - Dawl tal:urnata 08:00 - Niltaqg[u (r) 10:00 - Bejnietna 12:00 - News 12:30 - G[eruq 13:00 - Niskata 15:00 - Teleshopping 17:30 {in g[al Kollox 18:15 - News 18:30 - (ikompli) {in g[al Kollox 19:45 - F. News 20:30 Gideb u M[abba 21:00 Cross Roads 23:00 - News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 Love and Romance 10:00 - Tele Market Deals 12:00 - Rock around the Click (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 - The 80s 14:00 - The 90s 14:30 - The 00s 15:00 - Love and Romance 16:00 - The 80s 16:30 - I Grandi successi 17:30 - The Local Angle 18:00 - Total Request Show 20:00 - The 60s & 70s 20:30 - Music Documentary 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 12.50 - Rachel Zoe Project 13:40 - Che trucco! (attwalità) 14:05 - Vite in Apnea 14:35 Gossip Girl (TF) 15:30 - The OC (TF) 16:20 - Rachel Zoe Project 17:15 - Vite in Apnea 17:50 - Che trucco! 18:20 Samantha chi? (TF) 18:55 Love Bugs (sitcom) 19:30 Gossip Girl (TF) 20:25 - Dr House (TF) 21:10 -Vieni a vivere con me 22:10 - Cambio casa, cambio vita 23:05 - Non aprite quell’armadio 23:35 - Vite in Apnea 00:30 - Rachael Zoe Project. BBC Entertainment 07:15 - Bobinogs 07:25 - Me Too! 07:45 - Nina and the Neurons 08:00 - The Large Family 08:10 - Balamory 08:30 - My Family 09:00 - The Green Green Grass 09:30 - Our Queen 10:20 - EastEnders 10:50 Doctors 11:20 - Spooks 12:15 Ray Mears’ Northern Wilderness 13:05 - My Family 13:35 - The Royle Family 14:05 - The Green Green Grass 14:35 - EastEnders 15:05 - Doctors 15:35 - Spooks 16:30 - Ray Mears’ Northern Wilderness 17:20 - Our Queen 18:10 - EastEnders 18:40 Doctors 19:10 - Our Queen 20:00 - My Family 20:30 - The Royle Family 21:00 - God on Trial 22:25 - As Time Goes By 22:55 - Love Life 23:45 - After You’ve Gone. .TCM 07:45 - Tick... Tick... Tick....
Film ’70 (U) 09:20 - Across the Pacific. Film ’42 (PG) 10:55 Beau Brummell. Film ’54 (U) 12:45 - Anchors Aweigh. Film ’45 (U) 15:00 - How the West Was Won. Film ’62 (U) 17:25 Tick... Tick... Tick.... Film ’70 (U) 19:05 - The Big Sleep. Film ’46 (PG) 21:00 - Something of Value. Film ’57 (X) 22:55 - It! Film ’67. MGM Movies 07:50 - The Alamo. Film ’60 (U) 10:25 - Support Your Local Gunfighter. Film ’71 (U) 11:55 Late for Dinner. Film ’91 (PG) 13:25 - How I Spent My Summer. Film ’90 (PG) 15:00 Cops and Robbers. Film ’73 (AA) 16:25 - Valdez Is Coming. Film ’71 (AA) 17:55 - Zelig. Film ’83 (PG) 19:15 - Sunburn. Film ’79 21:00 - Ski Patrol. Film ’90 (PG) 22:30 - Cohen and Tate. Film ’88 (18) 23:55 MGM’s Big Screen. GO Stars 07:40 - The Sorcerer's Apprentice 09:25 - Legally Blonde 11:00 - The Big Bang Theory 11:25 - The World is Not Enough 13:35 - African Cats: Kingdom of Courage 15:00 - Eagle Eye 16:55 Seabiscuit 19:10 - Mulan 20:35 - Parks & Recreation 21:00 Project X 22:25 - Justice 00:10 - The World is Not Enough 02:20 - The Big Bang Theory. Diva Universal 07:00 - Wolff’s Turf 08:55 Agatha Christie’s Poirot 09:55 Kojak 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 - JAG 12:50 - ER 13:45 Mr Selfridge 16:00 - Kojak 17:00 - Jane Doe: Vanishing Act 18:45 - SMS 18:50 - JAG 19:50 - ER 20:50 - Great Women 21:00 - Wolff’s Turf 23:00 - ER. Discovery Channel 07:15 - American Chopper:
Christopher and Dana Reeve Foundation Bike 08:10 Extreme Fishing with Robson Green: USA 09:05 - Auction Hunters: The Big Score 09:30 Baggage Battles 09:55 Ultimate Survival: European Alps 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 - Extreme Engineering: Transatlantic Tunnel 12:35 Overhaulin’: Biggest Beater 13:30 - Fifth Gear 14:25 Wheeler Dealers: Ford Sierra Cosworth 15:20 - Mythbusters: Lead Balloon 16:15 - Auction Kings: Hand Cannon#Fabergé Pencil 16:45 - Baggage Battles 17:10 - Extreme Fishing with
Robson Green: South Africa 18:05 - Ultimate Survival: Costa Rican Rain Forest 19:00 - How It’s Made 20:00 - Mythbusters: Newton’s Crane Cradle 21:00 Driven to Extremes: Jungle Road 22:00 - Worlds Strangest: Inventions 23:00 - Human Body: Ultimate Machine: Sensation. Iris 13:25 - L’ultima eclissi. Film ’95 15:55 - Il sogno di Zorro. Film ’52 17:35 - A ruota libera. Film 2000 19:20 - A-Team (TF) 20:10 - Hazzard (TF) 21:05 Terra di confine - Open Range. Film 2003 23:15 - Storie di cinema 23:50 - E io mi gioco la bambina. Film ’80 01:50 - I familiari delle vittime non saranno avvertiti. Film ’72. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - How I Met Your Mother 11:30 - The Mentalist 12:15 Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Enlightened 14:15 - Films & Stars 14:30 Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 - Private Practice 16:45 - Gossip Girl 17:30 - Dallas 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 19:45 - Glee 20:30 Suits 21:15 - Enlightened 21:45 - Below The Beltway 23:35 Person of Interest 00:20 SMASH 01:10 - Suburgatory. Biography Channel Hardcore Pawn: 10:00 - Oh Yes He Did 10:30 - Pilot. Monster In Laws: 11:00 - Monster of the Bride 2: Under Khalood’s Roof 11:30 - Grandma’s Dying Wish. 12:00 - Hoarders: Hanna and Kathy and Gary 13:00 - Storage Wars: Willkommmen to the Dollhouse 13:30 - Parking Wars 14:00 - The Real Housewives of Miami: The Reunion 15:00 -
The Real Housewives of New Jersey: Singing in the Pain. Hardcore Pawn: 16:00 - Oh Yes He Did 16:30 - Pilot. 17:00 Hoarders: Follow-Up 18:00 Monster of the Bride 2: Under Khalood’s Roof 18:30 - Monster In Laws: Grandma’s Dying Wish 19:00 - Storage Wars: Willkommmen to the Dollhouse 19:30 - Parking Wars. Monster In Laws: 20:00 - Mama’s Choke Hold 20:30 - Auntie Dearest. Hardcore Pawn: 21:00 - Oh Yes He Did 21:30 - Pilot. 22:00 Dance Moms: Most Outrageous Moments 23:00 - A Gypsy Life for Me.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:30 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See The Sea 10:05 Lots & Lots 10:20 - Bob the Builder 10:30 Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:55 Nouky and Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 Tiny Planets 11:30 - Monkey See Monkey Do 11:40 - Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:25 - The Mighty Jungle 12:40 - Mio Mao 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:50 - Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See The Sea 14:45 - Lots & Lots 15:00 - Fluffy Gardens 15:15 - The Mighty Jungle 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 Monkey See Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Tork 17:45 Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - Benjamin’s Farm 18:50 - Nouky and Friends 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See The Sea 19:15 - Lots & Lots 19:30 -
Monkey See Monkey Do 19:40 - Barney and Friends 20:10 - Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - Pingu 21:45 - Tiny Planets 21:50 - Pingu 21:55 - Tiny Planets 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends. Disney Channel 08:00 - Tales of Friendship with Winnie the Pooh 08:05 - Mickey Mouse Clubhouse 08:30 - ANT Farm 08:55 - ANT Farm 09:15 - Jessie 10:05 Good Luck Charlie 11:15 - Shake It Up 12:00 Austin and Ally 12:25 - ANT Farm 12:45 - Jessie 13:10 - Shake It Up 13:35 - Gravity Falls 13:55 That’s So Raven 14:15 - Good Luck Charlie 14:50 - Minnie and You 14:55 - Jessie 15:15 Shake It Up 15:35 - Minnie and You 15:40 - ANT Farm 16:00 - Austin and Ally 16:15 - Have a Laugh 16:20 - Gravity Falls 16:45 - The Suite Life on Deck 17:10 - Good Luck Charlie 17:30 That’s So Raven 17:55 - Austin and Ally 18:20 Jessie 18:40 - Gravity Falls 19:00 - Have a Laugh 19:05 - ANT Farm 19:30 - Good Luck Charlie 19:50 - The Suite Life on Deck 20:15 - Austin and Ally 20:40 - That’s So Raven 21:00 - Shake It Up 21:25 - ANT Farm 21:50 - Austin and Ally 22:10 - Wizards of Waverly Place.
07>00 09>00 10>00 12>00 14>00 14.05 15>20 15>50 16>40 17.00
NET News Telebejg[ Strada Rjal .NET NET News Vitalità (b’waqfa g[al NET News fit-15>00) Telebejg[ X’Fatt.Art Telebejg[ Malta Llejla (b’waqfa g[al NET News fis-18>00)
19>00 19>30 19>45 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00
Bozza tal-Mija Lift NET News L-Istampa Kollha NET News Miss World Malta Edizzjoni Indonesia Trott u Galopp NET News
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - The French Open Tennis 09:30 - The French Open Tennis 11:30 - UCI World Tour Cycling 12:30 The French Open Tennis 13:30 - Game, Set and Mats 14:00 The French Open Tennis: QF (live) 20:00 - Game, Set and Mats 20:30 - UCI World Tour Cycling 21:30 - WBA
Middleweight World Title Boxing 23:00 - Dempsey Races Le Mans 23:15 - World Series by Renault 23:45 Lamborghini Super Trofeo Motor Racing.
Eurosport 2 07:30 - Game, Set and Mats 08:00 - The French Open Tennis 09:00 - UCI World Tour Cycling 10:00 - The French Open Tennis 12:00 Game, Set and Mats 12:30 WC Qual. Football: Japan v Australia (live) 14:30 - The French Open Tennis: QF (live) 18:30 - UCI World Tour Cycling 19:30 - The French Open Tennis 22:30 - Game, Set and Mats 23:00 - Australian Football Magazine. GO Sports 1 07:00 - Heineken Cup: Rd 1:
Harlequins v Biarritz Olympique 09:00 - Barclays PL: Wk 1: QPR v Swansea City 11:00 - PGA European Tour: Madeira Islands Open, Portugal – Highlights 12:00 - Ligue 1: Rd 1: Montpellier Herault SC v Toulouse 14:00 - Serie A: Rd 1: Fiorentina v Udinese 16:00 Aviva Premiership: Rd 1: London Welsh v Leicester Tigers 18:00 - Barclays PL: Wk 1: Wigan Ath v Chelsea 20:00 - FIFA Futbol Mundial 20:30 - Serie A: Rd 1: Juventus v Parma 22:30 - Ligue 1: Rd 4: Sochaux-Montbeliard v Montpellier Herault SC 00:30 Barclays PL: PL World 01:00 Ligue 1: Rd 1: AS SaintEtienne v LOSC Lille. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Racetrack 09:00 - PGA European Tour: Nordea Masters: Day 2 13:00 Barclays PL: Wk 1: WBA v Liverpool 15:00 - Serie A: Rd 1: Palermo v Napoli 17:00 RaboDirect Pro12: Rd 1: Ulster v Glasgow 19:00 - The Championships: Wimbledon 2012: Mixed Doubles Final:
Paes # Vesnina v Bryan #
Raymond 21:30 - Barclays PL: Wk 1: Newcastle Utd v Tottenham H 23:30 - Trans World Sport 00:30 - Serie A: Rd 1: Siena v Torino. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Racetrack 11:00 - PGA European Tour: Nordea Masters: Day 2 15:00 Barclays PL: Wk 1: WBA v Liverpool 17:00 - Serie A: Rd 1: Palermo v Napoli 19:00 RaboDirect Pro12: Rd 1: Ulster v Glasgow 21:00 - The Championships: Wimbledon 2012: Mixed Doubles Final:
Paes # Vesnina v Bryan # Raymond 23:30 - Barclays PL: Wk 1: Newcastle Utd v Tottenham H 01:30 - Trans World Sport. Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga (r) 09:55 Bundesliga (r) 11:50 - FA Cup (r) 13:55 - America's Cup: World Series (r) 16:00 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 18:05 - Bundesliga: Highlights (r) 19:00 - Volleyball
Champions League Magazine The Big Hit (r) 19:30 Bundesliga (r) 21:25 European Le Mans Series 2012 (r) 22:30 - 2012 Alpari World Match Tour NXT (r) 00:35 FA Cup (r). Melita Sports 2 12:00 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 14:00 -
Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:05 - FA Cup (r) 17:10 - 2012 UIPM Pentathlon (r) 18:15 America's Cup: World Series (r) 20:20 - Bundesliga (r) 22:15 Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 00:50 - FA Cup (r). Malta Stars 08:00 - Melita GFA 1st Div. (r) 09:40 - Malta Handball Association (r) 11:00 - Malta Basketball Association (r) 12:25 - Malta Rugby Football Union (r) 14:00 - BOV PL (r) 16:00 - MFA Futsal League (r) 17:20 - Melita GFA 1st Div. (r) 19:00 - Football Nurseries 19:35 - MFA Futsal League 21:00 - Malta Rugby Football Union (r) 22:35 - BOV PL (r).
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
26 Klassifikati PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ Marsaxlokk
L-A{{AR appartament flewwel sular bi tliet kmamar tas-sodda, wa[da bl-ensuite u terrazzin kbir, e//. Highly finished inklu] il-kmamar talbanju. Garaxx ta’ karozza wa[da jew tnejn optional. Prezz €112,000 (Lm48,000), ?emplu 79441869 jew 99466988.
Marsaxlokk
PENTHOUSE kbira bil-
veduti tal-ba[ar u talkampanja, ]ew; kmamar tassodda, wa[da bl-ensuite, highly finished inklu] ilkmamar tal-banju, [;ie; kollu double glazed. Garaxx ta’ karozza wa[da jew tnejn optional. Prezz €116,500 (Lm50,000). ?emplu 77777521.
G{ALL-KIRI Bu;ibba
MAISONETTE mat-triq fil-qalba ta’ Bu;ibba g[allkiri g[at-tliet xhur tas-sajf.
Ideali [afna g[all-anzjani. ?emplu 99076864.
AVVI}I G[al kull tip ta’ xog[ol
TA’ madum tal-art u tal[ajt, qlug[ ta’ kmamar talbanju, plumbing, kisi bil-;ibs u ]ebg[a, gypsum boards e//. Prezzijiet tajbin [afna. ?emplu 79091057.
G[al kull xog[ol
TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil
ta’ soqfa, xog[ol ta’ membrane, kisi u tibjid, kontrabjut u tqeg[id ta’ katusi. Offerta spe/jali fuq illiquid membrane. ?emplu 79407292.
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Korsijiet
UFFI?JALI E]ekuttivi (EOs), skrivani u prin/ipali. Korsijiet intensivi. St. Thomas Institute. info@stthomasmalta.com jew /emplu 21227799, 21235314, 79866353 jew 79866350.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn
qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
Water proofing membrane
IL-BEJT tieg[ek jag[mel lilma? G[andek problema ta’ moffa? Kenda Ltd issolvilek il-problema. Nispe/jalizzjaw fuq xog[ol ta’ water proofing u membrane, b’10 snin garanzija, xog[ol professjonali bl-aqwa materjal I S0 9001. G[al stima bla obbligu /emplu 7972 9967 jew ]uru www.kendawaterproofing com
ZG Computers
G{AL kull problema filkompjuter, inkunu fuq il-post dik il-;urnata stess. Jing[ata anti-virus b’xejn mas-servizz. ?emplu lil Chris fuq 99424703.
G{ALL-BEJG{ G[amara antika
TINKLUDI twaletta bilmera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// talir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
27 KARTING
Gianluca Dingli jiddomina l-Klassi Super Rok fi Sqallija Dan l-a[[ar Gianluca Dingli tal-GLD Virtu Ferries Racing Team [a sehen fil[ames ti;rija tieg[u fil-kampjonat Rok f’Pista Kinisia fi Sqallija fejn iddomina l-klassi Super Rok. Mal-wasla tieg[u fit-trakka Dingli beda s-sezzjonijiet ta’ prova li millewwel kienu po]ittivi. Il-{add filg[odu waqt il-provi ta’ qabel it-ti;rija lindikazzjonijiet bdew juru /ar li l[inijiet tieg[u kienu b[al tal-avversarju tieg[u. Fil-fatt fil-pole position Alessandro Fonti rre;istra [in ta’ 44.524 filwaqt li l-[in ta’ Gianluca kien ta’ 44.529 u kiseb it-tieni post. Dan wera bi/-/ar li din kienet se tkun tellieqa kumbattuta fejn i]-]ew; xufiera kienu se jag[mlu minn kollox biex ikunu fuq quddiem. Waqt il-pre-finali Fonti ddomina b’Gianluca ji;ri ras imb ras mieg[u. I]]ew; karts kienu jmissu ma’ xulxin fittellieqa kollha. Bil-[iliet avvanzati tieg[u f’dan l-
isport Dingli stenna l-mument opportun biex jaqbe] lil Fonti u dan fil-fatt se[[ fl-a[[ar dawra. Din il-qab]a kienet wa[da professjoni ming[ajr kuntatt bejn i]-]ew; karts. G[at-tellieqa finali Gianluca telaq mill-ewwel post fejn iddomina ttellieqa kollha. Dan i]-]ag[]ug[ ta’ 18il sena li issa ilu f’dan l-isport g[al dawn l-a[[ar 10 snin ipparte/ipa u reba[ diversi tlielaq fi Sqallija u lItalja. B[alissa hu qed isuq Chassis Tony Kart u magna Vortex Super Rok kollha ppreparati minnu stess. Dan l-ewwel post f’din it-ti;rija reb[u l-kampjonat Super Rok g[alkemm g[ad fadallu ]ew; tlielaq o[ra – wa[da fid-9 ta’ :unju f’Triscina u l-o[ra fil-21 ta’ Lulju f’Vittoria. Dan it-titlu fil-kampjonat ifisser ukoll li Dingli se jirrappre]enta lil Malta filfinali tax-Xufiera minn madwar iddinja kollha fid-19 ta’ Ottubru
Gianluca Dingli
f’Lonato. L-Italja b[ala xufier ikkwalifikat. Gianluca jixtieq jirringrazzja lillisponsor ewlieni tieg[u Virtu Ferries li
ilhom jg[inuh g[al dawn l-a[[ar tliet snin, i]-}oqdi Racing Team, Bambinu Garage u lill-;enituri tieg[u li ilhom jissapportjawh tul dan i]-]mien kollu.
SPARAR
Cassar jirba[ l-eqdem trofew
George Attard u Alvin Vella ppre]entati bl-unuri mill-PRI talFederazzjoni Edwin Vella
Laqg[a :enerali minn }urrieq FC
Il-laqg[a :enerali Annwali ta’ }urrieq FC se ssir nhar il{add 9 ta’ :unju 2013. Il-laqg[a se ssir fil-klabb, fl-10 am. Il-membri m[e;;a jattendu. Sa dakinhar tal-Laqg[a :enerali, is-Segretarju qed jir/ievi bil-miktub nominazzjonijiet g[al dawk li jixtiequ jikkontestaw l-elezzjoni tal-kumitat. Kull nominazzjoni g[andha tkun iffirmata minn min jipproponi u minn dak li jissekondaha filwaqt li kull kandidat li ji;i propost g[andu jg[arraf bil-miktub li qed ja//etta n-nomina.
George Cassar reba[ itTazza Muscat li hi wa[da mill-eqdem u l-aktar trofej presti;ju]i tal-Federazzjoni Maltija tal-Isparar. Din ittazza tmur lura sal-1908 u kienet ing[atat lillFederazzjoni minn Muscat Stores Ltd. Il-kompetizzjoni Trap kienet fuq 50 plattina bla[jar sitt tiraturi jg[addu g[as-semifinali fuq 15-il plattina o[ra u mbag[ad g[all-ewwel tliet postijiet fuq 15-il plattina o[ra wkoll. George Cassar temm lewwel meta laqat 42, 12 u 13. Alvin Vella temm ittieni wara shoot-off ma’ Nazzareno Attard. Vella kien laqat 43, 11+4 u 10 waqt li Attard laqat 42 11+3 u 12. Mir-raba’ sas-sitt post spi//aw Kevin Bonnici b’44, 11+2, 11, Stephen Vella bi 43, 10 u Mario Zammit bi 43, 10. Matul din il-;img[a ttiraturi tal-Federazzjoni George Cassar, Nicky Carabott, Alvin Vella u ttiraturi tad-double Trap William Chetcuti u Nathan Lee Xuereb se jkunu f’?ipru biex jikkompetu fit-Tazza tad-Dinja tal-2013.
Valletta Subbuteo Club Champions ta’ Malta Fi tmiem il-;img[a li g[addiet il-Valletta Subbuteo Club reb[u t-titlu ta’ Champions ta’ Malta, meta huma reb[u la[[ar ]ew; log[biet tal-kampjonat organizzat mill-MTFSA. Dan hu d-disa’ titlu li reb[u Valletta u l-president tat-tim Felix Rizzo qal li wara dan is-su//ess, huma se jippreparaw biex f’Ottubru jirrappre]entaw lil Malta fi/-Campions League li se tkun organizzata f’Napli. Il-plejers li ffurmaw it-tim fl-a[[ar ]ew; reb[iet kontra Attard Subbuteo Club u Bormla Subbuteo Club kienu l-captain tat-tim Derek Conti, Joseph Borg Bonaci, Jean Tabone, Mario Camilleri, Jason Pisani u /-Champion ta’ Malta Samuel Bartolo. Fi tmiem il-;img[a, Valletta Subbuteo Club se jie[du sehem fil-Major ta’ Bologna, fejn se jipparte/ipaw aktar minn 30 tim u aktar minn 200 plejer.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
28 Sport
Kur]itajiet mir-reb[ tar-raba’ Kampjonat minn B’Kara FC Fl-okka]joni tar-reb[ tarraba’ Kampjonat mirbu[ minn Birkirkara FC CARMELO BORG, li wkoll kiteb ktieb dwar l-istorja ta’ B’Kara FC, g[a]el li jikteb xi ftit kur]itajiet li ;ab dan log[la unur li joffri l-futbol Malti. Kur]itajiet mill-aktar interessanti li g[alkemm forsi [afna minnhom huma ovvji, ftit huma dawk li jinnotawhom, spe/jalment ilKarkari]i stess. • Dan kien l-ewwel Kampjonat li Birkirkara reb[u b’goalkeeper Malti. Fl-ewwel reb[ tal-Kampjonat fl-19992000 il-lasta kienet difi]a minn ROBERT SAVIC. Fl2005-06 l-Karkari]i kellhom lil DAVID SIMON u f’dak tal-2009-10 kien JORGE MORA. Tajjeb wie[ed ikun jaf li l-goalkeepers Maltin ta’ Birkirkara f’dan l-ista;un 2012-13 kienu REUBEN GAUCI li lag[ab 17-il log[ba. AKPAN INI ETIM erba’ log[biet u JUSTIN HABER 13-il log[ba. • Ta’ min isemmi li Birkirkara sofrew 23 gowl fi 33 partita li kienu mqassmin hekk: REUBEN GAUCI lag[ab 17 u sofra 15-il gowl;
U[ud mill-partitarji Karkari]i li attendew g[all-partita de/i]iva kontra Hibernians fil-11 ta’ Mejju
AKPAN INI lag[ab erba’ log[biet u sofra erba’ gowls waqt li JUSTIN HABER lag[ab 13-il-log[ba u sofra erba’ gowls. • Dan kien l-ewwel unur ma;;ur li reb[u bl-emblema ori;inali, dik li kienet i]]an]net fl-1950. It-18-il unur l-ie[or kienu kollha blemblema li introdu/a lkumitat e]ekuttiv ta’ 1997-98.
• F’dan il-Kampjonat lattakkant JEAN PIERRE MIFSUD TRIGANZA skorja l-100 gowl (kompetizzjonijiet kollha) meta kontra BALZAN fit-23 ta’ Novembru 2012 kien feta[ l-iskor fid-draw ta’ 2-2. Ta’ min isemmi li lgowls ta’ Mifsud Triganza kienu mqassmin mal-klabbs ta’ FLORIANA u SLIEMA. • Kur]ità li probabbli ;rat l-ewwel darba kemm ilu lfutbol Malti kienet li fi ]mien seba’ snin intreb[u tliet Kampjonati bi tliet Presidenti tal-istess klabb differenti. Dawn kienu Victor Zammit 2005-06, Karmenu Galea 2009-10 u Joseph Zammit 2012-13. • Bir-reb[ tar-raba’ Kampjonat Birkirkara ;abu d-draw mat-Trophy li di;à reb[uha erba’ darbiet ukoll. L-unuri l-o[ra mirbu[a millKarkari]i huma dawn: SUPER CUP 5 darbiet; SUPER 5 CUP 3 darbiet; LOWENBRAU CUP 2 darbtejn u EURO CHALLENGE CUP darba
g[al total ta’ 19-il unur. • Il-mar/ tant popolari Come on the Stripes f’Awwissu ta’ din is-sena jag[laq sittin (60) sena. Kien inkiteb fl-1953 mill-Ma;;ur Anthony Aquilina li kien isSurmast tal-banda Duke of Connoughts Own (TalG[ama) b[ala ringrazzjament lit-tim tal-futbol ta’ dak lista;un Birkirkara FC li kienu spi//aw runners-up filkampjonat u finalisti filCassar Cup. • Kien indaqq l-ewwel darba t-Tnejn 17 ta’ Awwissu 1953 lejlet il-festa ta’ Santa Liena (dak i]- ]mien il-festa kienet ti;i //elebrata fil;urnata tag[ha fit-18 ta’ Awwissu). • Kien l-ewwel mar/ spe/ifikament iddedikat lil tim tal-futbol. Baqa’ popolari sallum u jindaqq minn diversi baned madwar Malta u G[awdex. • {asra li bit-trio ta’ dan ilmar/ tant sabi[ jing[ad kliem b’disprezz lejn il-qaddisin. Xi [a;a li hi kundannabbli.
• Li f’anqas minn ;img[a, Birkirkara //elebraw ir-reb[ ta’ ]ew; Kampjonati f’daqqa, ji;ifieri dak tan-nisa u talir;iel – xi [a;a ;dida g[allfutbol Malti. • Minn kemm ilhom jinqasmu l-punti (1999-2000) il-Kampjonat dejjem intreba[ mill-ewwel jew it-tieni tim wara l-ewwel fa]i. Dan lista;un Birkirkara kisru dan irrekord billi reb[u l-kampjonat meta kienu fit-tielet post wara li nqasmu l-punti. Kien ukoll lewwel decider g[ar-reb[ talKampjonat g[at-tim ta’ Birkirkara. • Meta GARETH SCIBERRAS skorja doppjetta kontra Melita, e]att wara ttieni gowl mar ji;ri lejn ilbankina u qal lil Martin Borg li Birkirkara sr jie[du lLeague. Meta kien ma’ Marsaxlokk, kien ;ara listess. Skorja ]ew; gowls f’log[ba wa[da u reb[u lKampjonat. U hekk ;ara f’Mejju – Birkirkara ;ew inkurunati Champions ta’ Malta!
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’:unju, 2013
Sport 29
Clayton Failla
Paul Fenech
Justin Haber
Edward Herrera
Gareth Sciberras
Im[abbra l-finalisti tal-MFA Awards 2013 Is-serata finali g[all-14 ta’ :unju fl-MFCC f’Ta’ Qali Minn din is-sena, ilKunsill tal-Malta Football Association (MFA) idde/ieda li tibda tkun lMFA li tippremja fuq skala akbar u nazzjonali lil dawk kolha li jkunu ddistingwew ru[hom matul l-ista;un. Waqt konferenza tala[barijiet fejn ing[ataw la[[ar dettalji u t[abbru lfinalisti, Bjorn Vassallo, ilKap E]ekuttiv tal-MFA, qal li fl-a[[ar snin saru diversi avvenimenti li kienu jippremjaw lil dawn lindividwi u klabbs, u kienet ilha tin[ass il-[tie;a li ti;i organizzata serata wa[da u avveniment wie[ed li fih ikun onorat kul[add, plejers, uffi/jali u klabbs. Vassallo irringrazzja pubblikament lil dawk li filpassat organizzaw dawn isserati, fosthom lil Louiselle Vassallo, il-Kap talistazzjon Net Television, li permezz tal-programm dwar il-futbol lokali ‘Replay’ kien jorganizza r-Replay Gala Night, u lill-Event Services li kienu jorganizzaw ilMalta Football Awards. Huwa qal li minn din issena, il-Kunsill tal-MFA [ass il-[tie;a li ji;bor kollox ta[t kappell wie[ed u dan sar bil-g[ajnuna talorganizzaturi tal-programmi msemmija u bi pro/ess miftu[. “Minn din is-sena, l-MFA flimkien mal-PBS se tkun qed ittella’ serata kif jixraq biex tonora lil dawk li spikkaw matul l-ista;un li g[adda,” qal Vassallo. Is-serata finali, li se tintwera dirett fuq il-PBS, se ssir fl-14 ta’ :unju flMFCC, Ta’ Qali, fejn se jkunu qed jing[ataw 18-il unur li w[ud minnhom huma kompletament ;odda g[all-MFA. Vassallo semma kif l-aktar unur mistenni hu dak talPlejer tas-Sena tal-MFA, unur li ilu jing[ata mill1955 – l-ewwel rebbie[ kien
Lolly Debattista ta’ Floriana. U minn dakinhar, seba’ plejers reb[uh darbtejn u wie[ed, Gilbert Agius ta’ Valletta, reba[ dan l-unur tliet darbiet. Din se tkun id59 edizzjoni ta’ dan l-unur li g[alih hemm [ames finalisti, erba’ ta/-Champions, Birkirkara, u wie[ed ta’ Hibernians. Waqt l-istess serata se jkunu qed jittellg[u wkoll ilpoloz tal-ewwel fa]i talKampjonat 2013-14. L-Avukat Chris Bonett mid-Dipartiment Legali talMFA ta d-dettalji dwar kif se jkunu qed jing[ataw lunuri u l-g[a]la tal-finalisti. Huwa qal li g[al din issena, l-unur tal-Plejer tasSena mhux se jing[ata bissistema li ntu]at fl-a[[ar snin. Fil-fatt saret riforma fir-regoli kollha ta’ kif jitqassmu l-unuri g[ax lMFA xtaqet li minflok isiru nominazzjonijiet millklabbs, il-kompetizzjoni tinfeta[ sabiex kulmin hu eli;ibbli li jilg[ab mat-tim nazzjonali Malti A, ikollu lopportunità jirba[ dan laktar unur individwali preti;ju] tal-MFA. Din is-sena, il-votazzjoni saret billi t-12-il captain u t12-il kow/ tat-timijiet kollha tal-BOV Premier, 11-il ;urnalist, flimkien madDirettur Tekniku tal-MFA u l-Kow/is Nazzjonali A u dak tal-U#21 kienu mitlubin jivvutaw u jag[tu tliet preferenzi g[al dan l-unur. Il-preferenza kienet ta’ 5 punti, 3 punti u 1 punt. Minn dawn il-punti [ar;u l-[ames finalisti, bir-rebbie[ minnhom jit[abbar fis-serata finali. Sistema ta’ votazzjoni simili b’xi tibdiliet ]g[ar kienet adottata g[allpremjijiet l-o[ra tal-a[jar plejer f’kull divi]joni, tannisa u tal-Youth League, bid-differenza li dawk finalisti g[al dawn l-unuri huma tlieta.
Unuri ;odda
Chris Bonett qal ukoll li g[all-ewwel darba se jing[ata unur lil dak il-plejer li twieled wara l-1 ta’ Jannar tal-1992, u li fl-opinjoni talvotanti li huma l-istess g[al dawk li vvutaw g[all-Plejer tas-Sena, kien l-aqwa Malti fil-kategorija U#21. Dan ilpremju hu ispirat mill-PFA Young Player of the Year tal-Ingilterra. Unur ie[or li se jing[ata g[all-ewwel darba millMFA hu dak g[all-Kow/ tas-Sena fil-Premier, fejn ivvutaw l-istess persuni li vvutaw g[all-Plejer tasSena. Unur ie[or ;did hu dak talisba[ goal tal-ista;un, u dan mhux se jkun qed jing[ata minn persuni involuti fillog[ba Maltija, imma millpubbliku li jsegwi l-futbol Malti li jridu jag[]lu fost 20 goal innominati fil-lista permezz tat-televoting. Dawn jitni]]lu g[al [amsa u fisserata finali jer;a’ jifta[ ittelevoting g[all-isba[ goal tas-sena. L-a[[ar unur ;did hu dak imsejja[ il-‘President’s Award’, fejn Norman Darmanin Demajo b[ala lPresident tal-MFA jag[ti unur fid-diskrezzjoni tieg[u lil persuna, persuni jew organizzazzjoni li hu ja[seb li jkunu taw kontribut straordinarju g[all-;id tallog[ba tal-futbol f’Malta. Fis-serata finali se jkun ilPresident tal-MFA stess li j[abbar ir-ra;uni g[aliex u lil min se jag[ti dan l-unur. B[as-soltu se jkun hemm ukoll l-unuri g[all-aqwa skorer f’kull divi]joni, inklu]i ]-]ew; divi]jonijiet tan-nisa u l-Fair Play Award. Pre]enti wkoll g[allkonferenza Anton Attard, Kap E]ekuttiv tal-PBS, li qal li din ix-xandira diretta hi kontinwazzjoni talkollaborazzjoni li hemm bejn il-PBS u l-MFA, u li
Il-finalisti tal-Awards
MFA Plejer tas-Sena
Clayton Failla (Hibs) Paul Fenech (Birkirkara) Justin Haber (Birkirkara) Edward Herrera (Birkirkara) Gareth Sciberras (Birkirkara)
Kow/ tas-Sena
Clive Mizzi (Tarxien R.) Michael Woods (Hibernians) Paul Zammit (Birkirkara)
L-A[jar }ag[]ug[ tas-Sena
Jean Paul Farrugia (Hibernians) Bjorn Kristensen (Hibernians) Zach Muscat (Birkirkara)
L-A[jar Barrani tas-Sena
Daniel Mariano Bueno (Tarxien R.) Igor Coronado (Floriana) Alejandro Mendoza (Birkirkara)
L-A[jar Plejer I Div.
Erjon Beu (Lija A.) Raphael Alain Kooh Sohna (Pietà H.) Lydon Micallef (Vittoriosa S)
L-A[jar Plejer II Div.
Osi Lucky Agboebina (St. George’s) Maurico Osmar Britto Rodrigues (}ebbu; R) Alan Tabone (}ebbu; R)
L-A[jar Plejer III Div.
Marko Milutinovic (Marsaskala) Lee Joe Schembri (Sirens) Timothy Thomas (Senglea A)
L-A[jar Plejer Mara
Ylenia Carabott (Hibernians) Rachel Cuschieri (Birkirkara) Dorianne Theuma (Mosta)
L-A[jar Plejer tal-Youths
Johann Bezzina (Hibernians) Yenz Cini (Valletta) Llywelyn Cremona (Valletta)
huma lesti li jkomplu jkabbruha. Peter Busuttil, li se jkun id-direttur artistiku tasserata, li se tie[u madwar sag[tejn, qal li [adu [sieb li s-serata finali tkun tappella wkoll g[at-telepsetatturi u
anki dawk li mhux daqstant inti]i fil-futbol, bil-mira li ji]died l-interess fil-log[ba. Huwa semma kif apparti diversi kantanti lokali l-idea hi li s-serata nnifisha jkollha atmosfera ta’ ground talfutbol.
IN-NAZZJON It-Tlieta 3 ta’ :unju, 2013
30 Sport
Mourinho ma’ Chelsea g[at-tieni darba
José Mourinho, il-mira tieg[u issa hi s-su//essi ma’ Chelsea
Il-klabb tal-Premier League Ingli] Chelsea, ilbiera[ [abbar uffi/jalment dak li kull partitarju tal-Blues kien qed jistenna, ir-ritorn talPortugi] José Mourinho b[ala l-manger tal-klabb minn Londra. Huwa ffirma kuntratt ta’ erba’ snin u se jkun ippre]entat uffi/jalment nhar it-Tnejn. Mourinho ori;inarjament kien sie[eb lil Chelsea fl2004 u reba[ kampjonati konsekuttivi fl-Ingilterra fl2005 – l-ewwel wie[ed g[al Chelsea wara 50 sena – u fl2006 qabel telaq il-klabb bi ftehim re/iproku f’Settembru tal-2007 anki wara nuqqas ta’ qbil mal-proprjetarju Roman Abramovich biex ing[aqad
ma’ Inter. Il-{add, Mourinho ta lakbar indikazzjoni li se jkun qed jirritorna b[ala l-manager ta’ Chelsea meta qal lil stazzjon televi]iv Spanjol waqt programm dwar il-futbol li qed jittama li sa tmiem din il;img[a jkun in[atar manager ta’ Chelsea. Mourinho temm tliet snin renju ma’ Real Madrid b’reb[a f’darhom, 4-2 fla[[ar ;urnata ta’ La Liga kontra Osasuna fi tmiem il;img[a, u fl-a[[ar intervista tieg[u fi Spanja waqt il-programm ‘Punto Pelota’ temm kull xnieg[a dwar il-pjani futuri tieg[u. “Se mmur Londra t-Tnejn u na[seb li bejn it-Tnejn u
tmiem il-;img[a se nkun manager ta’ Chelsea,” qal ilPortugi] ta’ 50 sena. “In[oss li n-nies hemmhekk i[obbuni u fil[ajja trid tfittex fejn i[obbuk. Il-[ajja hi sabi[a u qasira u trid tfittex g[al dak li ta[seb li hu l-a[jar g[alik,” ]ied Mourinho, li wkoll kellu esperjenza sabi[a b[ala kow/ ma’ Porto u Inter. Il-{add li g[adda, ilPremier League bi ]ball ippubblika storja li kienet di;à miktuba qabel fuq ilwebsite uffi/jali tieg[u, fejn [abbar ir-ritorn tant mistenni ta’ Mourinho qabel talab sku]a lil Chelsea g[al dan li sejja[lu ‘]ball tal-pubblikazzjoni’. TAZZA TAD-DINJA
It-tim Malti jmur l-Armenja
It-tim nazzjonali Malti, illejla g[all-[abta tal-11pm se jmur l-Armenja g[al partita o[ra tal-kwalifikazzjoni minn Grupp B tat-Tazza tad-Dinja tal-2014, li se jilg[ab kontra listess Armenja nhar il:img[a. G[al din il-partita, Pietro Ghedin se jkun qed jie[u mieg[u 22 plejer, u l-uniku plejer li tne[[a mill-iskwadra provi]orja kien Andrea Agius peress li g[adu impenjat flItalja ma’ US Latina Calcio – partiti importanti g[all-klabb Taljan fejn tid[ol il-promozzjoni. Intant, it-tim Malti mmexxi minn Ghedin g[adu ming[ajr punt f’dan il-grupp wara [ames partiti, li minnhom ittim ;arrab 14-il goal u skorja wie[ed biss. Minkejja wirjiet u prestazzjonijiet tajbin, it-tim Malti finalment xorta qed jokkupa l-a[[ar post fil-grupp u qed jistenna bil-[erqa li jikseb l-ewwel punti tieg[u. It-tim imbag[ad jibda jipprepara g[all-impenji ferm aktar diffi/li li jmissu f’Settembru kontra dDanimarka u l-Bulgarija f’Ta’ Qali fis-6 u l-10 tax-xahar. L-iskwadra kollha ta’ 22 plejer li se tmur l-Armenja hi din: Goalkeepers: Justin Haber (Birkirkara), Glenn Zammit (Sliema W), Mario Muscat (Hibernians) Defensuri: Jacob Borg (Balzan), Alexander Muscat (Sliema W), Clayton Failla (Hibernians), Luke Dimech (Valletta), Jonathan Caruana (Valletta), Justin Grioli (Tarxien R), Clifford Gatt Baldacchino (Sliema W), Ryan Camilleri (Hibernians) Midfielders: Roderick Briffa (Valletta), Edward Herrera (Birkirkara), Gareth Sciberras (Birkirkara), Paul Fenech (Birkirkara), Rowen Muscat (Birkirkara), Shaun Bajada (Sliema W) Attakkanti: Jean Pierre Mifsud Triganza (Birkirkara), Michael Mifsud (Valletta), Andrew Cohen (Hibernians), Terence Vella ({amrun S), Andrè Schembri (Omonia Nicosia)
IN-NAZZJON It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
Sport 31 ITALJA
Allegri se jibqa’ ma’ Milan Il-President ta’ AC Milan, Silvio Berlusconi, temm ;img[at ta’ spekulazzjoni meta a//etta li Massimiliano Allegri jibqa’ l-kow/ ta’ Milan. Il-partitarji ta’ Milan – mag[rufa b[ala l-Ultras – kienu fost dawk li xtaqu li lkow/ i]omm il-kariga wara li bena tim ]ag[]ug[ u mexxieh lejn it-tielet post fis-Serie A dan l-ista;un. “Ir-relazzjoni tieg[i malkow/ qatt ma kienet interrotta, u se tkompli b’fidu/ja u b’rispett assolut mit-tnejn,” qal Berlusconi fi stqarrija. Id-de/i]joni tieg[u waslet wara laqg[a ma’ Allegri u lKap E]ekuttiv, Adriano Galliani. “Kelli diskussjoni kordjali u miftu[a ma’ Galliani u Allegri, fejn [arisna u analizzajna l-ista;un li g[adda u //arajna xi affarijiet. Il[aqna ftehim dwar
id-drittijiet u l-obbligi talklabb lejn il-kow/ u tal-kow/ lejn il-klabb. Tkellimna wkoll dwar it-tip ta’ log[ba li Milan iridu jilag[bu l-ista;un li ;ej u fassalna wkoll linji-gwida g[as-suq tat-trasferimenti.” Allegri sie[eb lil Milan flista;un 2010-11 u mexxiehom lejn ir-reb[ talkampjonat fl-ewwel sena. L-ista;un ta’ wara spi//aw it-tieni, u l-ista;un li g[adda t-tielet, g[alkemm dan kien meqjus b[ala ri]ultat rispettabbli wara li l-klabb ne[[a numru ta’ plejers importanti biex inaqqas lispejje]. PALOP – Bayer Leverkusen akkwistaw lillgoalkeeper Spanjol ta’ 39 sena, Andres Palop, ming[and Sevilla bit-tama li jsa[[u l-iskwadra g[a/Champions League sta;un ie[or. Palop, li g[andu esperjenza kbira u reba[ itTazza UEFA fl-2006 u l-2007
Massimiliano Allegri kellu laqg[a ma’ Berlusconi fejn ;ew i//arati l-obbligi re/iproki
mal-klabb Spanjol, iffirma kuntratt ta’ sena. Leverkusen li g[andhom b[ala l-ewwel goalkeeper lil Bern Leno, spi//aw it-tielet filBundesliga u se jie[du sehem fil-fa]i tal-gruppi ta/Champions League. ERIKSSON – L-eks kow/ nazzjonali Ingli], Sven Goran Eriksson, irri]enja minn Direttur Tekniku tal-klabb
Li jilag[bu f’darhom mhux vanta;; g[all-Bra]il Il-folla fil-Maracana Stadium [adet biss 12-il minuta biex tilfet il-pa/enzja u bdiet tibbuwja lil wie[ed mill-plejers tag[ha stess, u meta l-kow/ Luiz Felipe Scolari g[amel sostituzzjoni kmieni fit-tieni taqsima kien milqug[ b’g[ajat kontinwu ta’ ‘[mar, [mar’. Id-draw 2-2 tal-Bra]il kontra l-Ingilterra, il-{add, kienet ta’ twissija g[allorganizzaturi tat-Tazza tadDinja li l-fatt li se jkunu f’darhom jista’ jkun aktar ta’ detriment milli ta’ g[ajnuna hekk kif qed jimmiraw li jirb[u t-titlu mondjali g[assitt darba. Il-partita tal-{add, li sa fla[[ar fet[et mill-;did ilMaracana f’Rio de Janeiro wara rinnovament li sewa $500 miljun, issu;;eriet ukoll li l-vera kultura tal-partitarji Bra]iljani mhux se tkun espressa fit-turnament tassena d-die[la. Fred kien po;;a lill-Bra]il fil-vanta;; fis-57 minuta, u ssostitut, Alex OxladeChamberlain, li kien ilu biss [ames minuti fil-ground, skorja goal mill-isba[ biex ;ab id-draw. Imbag[ad Wayne Rooney po;;a lill-Ingilterra filvanta;;, imma tmien minuti mit-tmiem, Paulinho kiseb iddraw finali fl-ewwel ]jara talIngilterra fil-Bra]il sa mill1984. Is-Segretarju :enerali talFIFA, Jerome Valcke, kiteb fuq Twitter dwar ‘l-atmosfera e//ellenti’; imma ma kien hemm xejn mil-log[ob tannar, tfig[ tal-karti, tamburi tas-samba u tixjir tal-bnadar sinonimi f’log[ba Bra]iljana. Is-sospensjoni tal-{add fuq strumenti mu]ikali donnha
Wayne Rooney jidher jiskorja l-goal tat-2-1 g[all-Ingilterra kontra l-Bra]il
kkonfermat is-suspetti li wie[ed mill-effetti li din se jkollha fuq it-Tazza tad-Dinja sena o[ra se jkun is-skiet flistadiums. Minflok l-g[ajat u l-istorbju li jilqa’ t-timijiet f’partiti importanti, is-66,000 pre]enti [adu ritratti bil-mobile phones u qag[du j[abbtu ma’ xulxin is-seats tal-plastik tal-arja. Partijiet mil-log[ba ntlag[bu f’silenzju kwa]i perfett; imma l-akbar problema g[all-Bra]il kienet ir-reazzjoni tal-partitarji meta l-affarijiet ma bdewx sejrin tajjeb. L-ewwel ibbuwjar instema’ wara 12-il minuta meta lattakkant Neymar spara g[oli. Il-folla bbuwjat u saffret ukoll lill-attakkant l-ie[or, Hulk, g[al parti twila mil-log[ba u g[ajtet l-isem ta’ Lucas, b’sinjal /ar li riedu lill-plejer ta’ Paris St. Germain je[odlu postu. Eventwalment, Lucas da[al kmieni fit-tieni taqsima, imma minflok il-playmaker Oscar u mhux minflok Hulk, u dan wassal biex kor s[i[ beda jg[ajjar lil Scolari, ‘[mar, [mar’.
“Kien hemm xi ftit skuntentizza g[aliex plejer tne[[a mill-pitch, imma ma nistenniex lill-partitarji jifhmu kull sitwazzjoni,” qal Scolari b’mod dimplomatiku. Il-Bra]il ukoll kien ibbuwjat fid-draw pre/edenti 2-2 kontra /-?ile, f’April.
Telfa g[all-:ermanja
Intant, Clint Dempsey skorja darbtejn hekk kif lIstati Uniti g[elbu lil:ermanja 4-3, f’partita ta’ [biberija, biex taw reb[a lillkow/ Juergen Klinsmann fuq l-eks tim tieg[u u ta’ pajji]u. L-Amerikani fet[u l-iskor minn Jozy Altidore u irduppjaw erba’ minuti wara, minn ]ball tal-goalkeeper Marc-Andre ter Stegen, li [alla passa;; lura ta’ Hoewedes ja[rablu. Il-:ermani]i naqqsu l-iskor minn daqqa tar-ras ta’ Heiko Westermann, imma Dempsey skorja darbtejn fit-tieni taqsima biex g[amel l-iskor 4-1 qabel il-:ermani]i rrispondew b’]ew; goals lejn it-tmiem, minn Kruse u Julian Draxler.
ibba]at f’Dubaj Al Nasr biex jirritorna jmexxi l-klabb b[ala kow/. L-I]vedi], li g[andu 65 sena, kien mistenni jie[u post it-Taljan Walter Zenga b[ala l-kow/ ta’ Al Nasr wara li lkuntratt tal-eks goalkeeper intemm is-Sibt. Madankollu Eriksson qal li anki hu se jitlaq u r-rapporti qed jg[idu li se jsie[eb lil Guangzhou R&F fis-Super League ?ini].
TENNIS
Djokovic jitlef l-ewwel set In-numru 1 fid-dinja, Novak Djokovic, tilef lewwel set tieg[u fl-Open ta’ Franza, imma g[adda g[allkwarti tal-finali b’reb[a, 4-6, 6-3, 6-4, 6-4, fuq is-seed nru 16, Philip Kohlschreiber. Fir-round li jmiss, is-Serb issa jilg[ab kontra l:ermani] Tommy Haas, isseed nru 12, g[al post fissemi-finali. Haas elimina lirRussu Mikhail Youzhny fi tliet sets. Fost in-nisa, Victoria Azarenko, Champion talOpen tal-Awstralja, g[elbet li/-Champion tal-2010 f’Roland Garros, it-Taljana Francesca Schiavone, 6-3, 6-0. G[all-kwarti tal-finali avvanzat ukoll ir-Russa Maria Kirilenko, li g[elbet lillAmerikana Bethanie MattekSands.
Rush ja[rab lejn Malta minn problemi personali L-eks attakkant internazzjonali ta’ Liveprpool u Wales, Ian Rush, li llum g[andu 51 sena, jinsab Malta hekk kif jidher li [arab minn problemi personali li g[andu mal-mara u jinsab fi g]iritna akkumpanjat minn Irlandi]a ta’ 30 sena. Dan, wara li lmara tieg[u hedditu li se tifta[ pro/eduri kontrih waqt argument li kellhom fil-villa tag[hom, f’Mersyside. Il-mara ta’ Rush se titlob g[ad-divorzju wara li skopriet li r-ra;el tag[ha qed ikollu storja ma’ mudella Irlandi]a li hi 20 sena i]g[ar minnu. Il-;urnal Irish Sun ippubblika storja fejn qal li l;img[a l-o[ra, Rush intlema[ Malta ma’ Carol, li g[andha 30 sena, fejn hu mifhum li jridu jibdew [ajja ;dida flimkien ladarba Ian jinfired minn ma’ Tracy, li g[andha 52 sena. Kienu bosta l-Maltin li [adu ritratti ma’ Ian Rush wara li nzertawh f’ristorant u pub fil-Mellie[a fl-a[[ar
jiem, u dan b[al dejjem kien kordjali mal-partitarji tieg[u. Il-;urnal qal li Tracy ilha tissuspetta f’]ew;ha sa minn Settembru; imma kien biss fla[[ar ;img[at li wara 26 sena ]wie; idde/idiet li trid iddivorzju. Jing[ad li Rush, li millmara g[andu ]ew; subien, Jonathan ta’ 23 u Daniel ta’ 20, iltaqa’ ma’ Carol filPortugall fl-2010 fejn g[andhom villa g[al vaganza, u minn dakinhar, Rush li hu miljunarju, kellu btajjel ma’ Carol f’Dubaj, Malta, lIrlanda u madwar l-Ingilterra. Rush, li skorja 346 goal mar-Reds bejn l-1980 u l1996, reba[ [ames Kampjonati fl-Ingilterra, tliet darbiet l-FA Cup u t-Tazza ta/-Champions. Huwa lag[ab ukoll 73 darba ma’ Wales u hu l-aqwa skorer tat-tim nazzjonali bi 28 goal bejn l1980 u l-1996. Illum hu lambaxxatur ta’ Liverpool FC u jdur id-dinja jippromovi lklabb.
SNOOKER
Bezzina u Cutajar ikomplu javvanzaw I/-Champion Malti tasSnooker Duncan Bezzina reba[ il-log[ba tieg[u milla[[ar 48 wasqt il-kampjnati Mondjali tas-Snooker filPolonja biex g[adda mala[a[r 32. Bezzina kien qed jitlef 2-0 kontra Schops qabel reba[ 4-2 u issa jilg[ab kontra l-Olandi] Ledouc.
Mario Brincat ;ie eliminat fl-istess fa]i wara telfa 4-3 kontra Petrov tal-Estonja meta kien 3-2 minn fuq waqt li llum ukoll Alex Borg jilg[ab mal-a[[ar 32 kontra l-Ingli] Whitty. Fost in-nisa Roberta Cutajar reb[et l-a[[ar logb[a talgrupp 3-0 kontra Tumolovic u llum tilg[ab mal-a[[ar 16.
It-Tlieta, 4 ta’ :unju, 2013
32 Lokali
Greater Flamingo ni]el fis-Salina [dejn San Pawl il-Ba[ar, ilbiera[ filg[odu. Il-Pulizija tal-ALE u rappre]entanti tal-BirdLife Malta qeg[din g[assa ma’ dan l-g[asfur li jista’ jidher fa/ilment minn Triq il-Kosta [dejn is-Salini. Numru ta’ nies waqfu jammiraw lil dan l-g[asfur huwa u jiekol u jorqod billi jpo;;i rasu ta[t il-;ewna[ tieg[u. U waqt li l-fotografu tag[na kien qed ji;bed ir-ritratti, tajra o[ra ni]let takkumpanja lil dan il-flamingo. (Ritratt> Michael Ellul)
Jitne[[ew il-family friendly measures g[all-impjegati tal-[abs “Il-Gvern qed jag[mel rebus fil-[abs.” Dan il-kliem qaluhulna diversi persuni li ja[dmu fil-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin u li fl-a[[ar jiem ilmentaw mag[na dwar ilmod kif qed isir tibdil bladdo// fil-kundizzjonijiet tal-[addiema, transfers, u ttne[[ija ta’ family friendly measures. Impjegati ta/-?ivil li ja[dmu fl-uffi/ini tal-[abs qalulna li fl-a[[ar jiem, idDirettur il-;did tal-[abs, Emanuel Camilleri, li g[adu lanqas in[atar uffi/jalment, qabad u [a d-de/i]joni li jinqata’ t-teleworking kollu tal-[addiema ta/-/ivil li ja[dmu fil-[abs.
Dan, meta [afna mill[addiema tal-uffi/ini huma nisa li g[andhom b]onn arran;amenti b[al dawn biex ila[[qu max-xog[ol u malfamilja. Id-de/i]joni ttie[det [abta u sabta fl-a[[ar jiem, u l[addiema la ng[ataw twissija minn qabel u lanqas ing[ataw spjegazzjoni. Jidher li, min[abba din idde/i]joni, fl-a[[ar jiem kien hemm ommijiet li lanqas setg[u ji;bru lit-tfal milliskola, g[aliex ma t[allewx jo[or;u g[alihom kif kienu jag[mlu qabel. Ag[ar minn hekk, qalulna l-istess persuni, dawn idde/i]jonijiet qed isiru
b’distinzjoni politika, ji;ifieri minnhom qed ibatu dawk l-impjegati li mhumiex tal-istess kulur politiku talGvern. Bl-impjegati stess jg[idulna li l-Gvern qed imur lura minn kelmtu stess, wara li fid-diskors kontroversjali tal-President, il-Gvern kien qal li se jsa[[ah il-family friendly measures. Mistoqsi minn dan il;urnal ilbiera[, il-Ministru g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali Manuel Mallia lewwel qal ma riedx jikkonferma jew ji/[ad din la[bar. “Li nista’ ng[id hu li qed jit[ejja rapport li daqt ikun lest. Sa meta jkun lest dak ir-
media•link COMMUNICATIONS
rapport qed jittie[du /erti de/i]jonijiet. Però effettivament kollox ikun rivedut ladarba dak ir-rapport ikun ivverifikat”, wie;eb ilMinistru Mallia. Pressat biex jikkonferma jew ji/[ad din la[bar, Manuel Mallia qal, “La nista’ nikkonferma u lanqas le. Li nista’ ng[id hu li l-kun/ett tat-telework g[andu jibqa’, imma wie[ed irid jara x’jirrikmanda dan irrapport. Dawn m’g[andhomx ikunu de/i]jonijiet li ne[odhom jien. Ix-xog[ol ji;i rregolat mid-Direttur tal{abs.” IN-NAZZJON hu infurmat li apparti t-tne[[ija tatteleworking, fil-[abs qed isiru
abbu]i o[ra, fosthom il-bdil ta’ kundizzjonijiet u [inijiet tax-xog[ol, waqt li “qed tintu]a attitudni differenti filkonfront ta’ [addiema ta’ kulur politiku differenti”. Fl-a[[ar sig[at, il-[addiema ta/-/ivil kellhom laqg[at malUnion {addiema Mag[qudin dwar din is-sitwazzjoni, u lU{M mistennija t[abbar azzjonijiet industrijali. Madankollu mhux kul[add g[andu dan ir-rimedju, hekk kif il-gwardjani u l-Pulizija g[ad m’g[andhomx id-dritt li jissie[bu f’union. U dan, meta jidher li l-istess gwardjani u Pulizija qed isofru l-akbar in;ustizzji fil[abs.