Numru 13,459
€0.55
It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
Is-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca qed jibqa’ ji/[ad is-sewwa mag[ruf Quddiem provi /ari ta’ ksur ta’ etika, isSegretarju Parlamentari Franco Mercieca qed jibqa’ ji/[ad is-sewwa mag[ruf u jipprattika ta’ tabib. Anzi, ag[ar minn hekk, issa ma jridx jikkummenta. Meta dan il-;urnal staqsa lil Franco Mercieca dwar jekk hux veru li qed jag[mel l-operazzjonijiet tal-laser u l-katarretti wkoll, qabel is-seduta tal-Parlament tal-biera[, Franco Mercieca qal li m’g[andux xi j]id, waqt li kompla “ma qrajtuhomx il-gazzetti lbiera[?” Dawn kienu l-kummenti li kellu xi jg[id is-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca wara l-filmati u r-rapporti li dehru fi tmiem il-;img[a. Quddiem minn dawn il-provi, il-PN fi stqarrija sostna li l-Prim Ministru gideb dwar il-waiver li ta lil Mercieca, g[aliex mhux veru li hu biss jaf jag[mel /erti interventi, u g[alhekk Joseph Muscat g[andu jag[ti spjegazzjoni. A[na staqsejna ukoll dwar dan lil Franco Mercieca. Staqsejnieh jekk il-Prim Ministru avvi/inahx dwar dan il-ka] mindu ;ie ]velat il-ka] pubblikament. G[al dan, Franco Mercieca wie;eb: “Dawk huma affarijiet ta’ bejnietna. Mhux affarikom.” Il-PN fi stqarrija tkellem dwar il-ka] li kompla ji]volgi fl-a[[ar sig[at. Tal-operazzjonijiet li qed jag[mel fil-privat, Mercieca qed jaqla’ €3,600 meta suppost issa qed iservi lill-pajji] fil-kariga ta’ Segretarju Parlamentari. L-istqarrija tfakkar illi Franco Mercieca qed jag[mel dan bl-approvazzjoni tal-Prim Ministru Joseph Muscat. F’nofstanhar, Mercieca qed idawwar €3,600 – jew a[jar €800 fis-siegha. Quddiem dan il-ksur sfa//at tal-kodi/i tal-etika, il-Gvern Laburista qed jibqa’ jiddefendi l-a;ir ta’ Franco Mercieca – u lPrim Ministru waqa’ fil-muta. Il-PN fl-istqarrija tieg[u sostna li l-poplu je[tie;lu spjegazzjoni dwar dak li qed jag[mel Mercieca, meta dawn huma operazzjonijiet li jista’ jag[milhom [addie[or – operazzjonijiet illi skont dak li ]velat ilgazzetta The Sunday Times of Malta qed isiru anke fost il-;img[a. Dan hu e]empju ie[or ta’ ipokresija politika, ittemm tg[id listqarrija tal-PN. g[al pa;na 5
L-amnestija mwieg[da lill-pri;unieri qabel l-elezzjoni Jitbattlu l-ekwivalenti ta’ ]ew; divi]jonijiet L-amnestija li ng[atat il-;img[a li g[addiet mill-Gvern Laburista kienet e]er/izzju elettorali. Il-kelliem tal-Partit Nazzjonalista dwar lIntern u s-Sigurtà Nazzjonali Jason Azzopardi, f’konferenza tal-a[barijiet flimkien mal-Whip tal-Grupp Parlamentari Nazzjonalista quddiem il-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin, qal li kemm hu, kif ukoll deputati o[ra tal-PN jinsabu infurmati li kandidati Laburisti, li w[ud minnhom illum huma parti mill-Kabinett, weg[du lill-pri;unieri u lillqraba tag[hom li ting[ata amnestija jekk ilPartit Laburista jirba[ l-elezzjoni. Dan jissa[[a[ bil-firxa wiesg[a ta’ reati li kienu eli;ibbli g[all-amnestija fosthom it-traffikar tad-droga, serq aggravat u reati kontra anzjani ta’ ’l fuq minn 65 sena. Dawn ir-reati kienu esklu]i mill-a[[ar amnestija li ng[atat b’rabta mal-elezzjoni generali fl-1996, ukoll minn Gvern Laburista. Permezz ta’ din l-a[[ar amnestija, madwar 143 pri;unier minn popolazzjoni ta’ 480 se jin[elsu mill-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin qabel i]-]mien. B’daqqa ta’ pinna, sostna Jason Azzopardi, l-ekwivalenti ta’ ]ew; divi]jonijiet fil-[abs se jkunu tbattlu u staqsa jekk dan hux l-a[jar mod biex tittaffa l-problema tal-iffullar. Jason Azzopardi qal li din l-amnestija tibg[at messa;; [a]in lis-so/jetà minn diversi lati. Ri]ultat ie[or ta’ din l-amnestija hu li pri;unieri li kienu ordnati jsegwu programm ta’ riabilitazzjoni mill-vizzju tad-droga b[ala parti mis-sentenza tag[hom, waqqfu l-programm [esrem g[aliex is-sentenza spi//at u mag[ha spi//a l-obbligu li jsegwu dan il-programm.
Franco Mercieca qal lil dan il-;urnal “Mhux affarikom jekk avvi/inanix il-Prim Ministru, dawk affarijiet ta’ bejnietna”
Qorti
L-Ungerija
Jibda l-;uri ta’ David Zerafa akku]at bil-qtil tal-Avukat Michael Grech
Budapest te[lisha mill-ag[ar tal-g[arg[ar
Ara pa;na 4
Ara pa;na 18
g[al pa;na 5
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
2 Lokali
Anzjana twe;;a’ f’Kemmuna
Minn aktar st[arri; jirri]ulta li l-mara kienet g[addejja minn passa;; [dejn il-Blue Lagoon flimkien ma’ ]ew;ha ta’ 77 sena, it-tnejn minn Wallacia, meta //aqilqet ;ebla minn ta[t sieqha. Konsegwenza ta’ hekk, tilfet il-bilan/ u g[elbet. G[alkemm il-mara ma waqg[etx mill-g[oli, hija ;iet i//ertifikata li qieg[da ssofri minn ;rie[i ta’ natura gravi min[abba feriti f’rasha.
Awstraljana ta’ 76 sena sofriet ;rie[i gravi meta waqg[et f’Kemmuna. Lin/ident se[[ ilbiera[ g[all[abta tas-1.15 p.m. L-G[assa tar-Rabat G[awdex kienet infurmata bl-in/ident mill-Forzi Armati ta’ Malta, li bag[tu helicopter biex joffri lewwel g[ajnuna. Ftit tal-[in wara, ilPulizija kienu infurmati li lvittma kienet ittie[det lIsptar :enerali ta’ G[awdex.
It-Temp
UV INDEX
9
IT-TEMP> Ftit imsa[[ab b’ammont varjabbli ta’ s[ab g[oli VI}IBBILTÀ> Tajba IR-RI{: Ftit qawwi g[al qawwi mill- Majjistral g[allewwel u mal-lejl, idur mill-Punent Majjistru matul iljum u ji]died g[al qawwi g[al xi [in filg[axija BA{AR> Qawwi IMBATT> Baxx mill-Punent li jsir ftit li xejn filg[odu, u jsir baxx mill-Punent Majjistru lokalment baxx g[al moderat mal-lejl TEMPERATURA: L-og[la 24˚C XITA> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 428.1 mm IX-XEMX> Titla’ fis-05.45 u tin]el fis-20.18
Irrid li l-verità to[ro; kollha – l-eks Kummissarju Ewropew John Dalli “Sens ta’ solliev.” Din kienet l-ewwel reazzjoni taleks Kummissarju Ewropew John Dalli wara li f’dawn il;ranet, il-Kummissarju talPulizija Peter Paul Zammit iddikjara li m’hemmx provi biex jinfeta[ ka] kriminali filkonfront tieg[u. F’kummenti li ta lil INNAZZJON John Dalli qal li linteress a[[ari tieg[u hu li to[ro; il-verità, inaddaf ismu u mieg[u isem Malta wkoll. John Dalli qal ukoll li listorja mhux se tispi//a hawn g[aliex hu g[andu ka]i pendenti li fihom g[ad irid jinstema’ kollox quddiem ilQorti Kriminali Bel;jana kontra Swedish Match u quddiem il-Qorti Ewropea tal-:ustizzja kontra l-President talKummissjoni Ewropea José Manuel Barroso. Qal ukoll li jirriserva d-dritt li jifta[ iktar kaw]i quddiem il-Qrati. John Dalli qal li jidher /ar mir-rapport tal-OLAF, u li kien g[all-Kummissjoni Ewropea, dan qatt ma kien ikun pubbliku, li l-lobby tattabakk kien qed jorkestra manuvri dwar kif kien se jin[adem il-ka]. Malli r-rapport [are; filpubbliku, kompla John Dalli, diversi NGO’s involuti filqasam tat-trasparenza u numru ta’ membri Ewroparlamentari [aduha qatta bla [abel kontra l-mod kif saret l-investigazzjoni talOLAF li kiser kemm id-drittijiet tal-bniedem kif ukoll pro/eduri ba]i/i ta’ investigazzjoni.
John Dalli esprima sens ta’ sodisfazzjon u solliev li l-verità bdiet [ier;a
John Dalli kien tne[[a minn Kummissarju Ewropew g[as-Sa[[a u l-Affarijiet talKonsumatur f’Ottubru li g[adda mill-President talKummissjoni Ewropea José Manuel Barroso fuq allegazzjoni li kien jaf dwar tentattiv ta’ tix[im ta’ madwar €60 miljun ewro minn Silvio Zammit ming[and Swedish Match sabiex isir tibdil fid-Direttiva Ewropea dwar it-Tabakk li permezz tieg[u kienet titne[[a rrestrizzjoni fuq il-bejg[ tattip ta’ tabakk mag[ruf b[ala snus. Sadattant, il-Partit
Nazzjonalista jinnota d-dikjarazzjoni tal-Kummissarju tal-Pulizija li tfisser ser[an ilmo[[ u sodisfazzjon g[al John Dalli u l-familja tieg[u. Fi stqarrija, il-PN qal li minkejja li t-tluq ta’ John Dalli mill-Kummissjoni Ewropea kien ibba]at fuq de/i]joni politika, il-Partit Nazzjonalista dejjem wera rispett s[i[ lejn id-dritt ta’ John Dalli li jkollu l-ispazju kollu u s-serenità s[i[a li jiddefendi lilu nnifsu. Il-Partit Nazzjonalista, kif dejjem g[amel, jirrispetta lpro/ess legali, ittemm listqarrija.
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
B[al-lum 25 sena
IT-TLIETA L-og[la 24˚C L-inqas 18˚C
L-ERBG{A L-og[la 26˚C L-inqas 18˚C
IL-{AMIS L-og[la 27˚C L-inqas 18˚C
IL-:IMG{A L-og[la 28˚C L-inqas 18˚C
IS-SIBT L-og[la 28˚C L-inqas 18˚C
UV
UV
UV
UV
UV
9
8
8
8
9
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN Malta 24˚C ftit imsa[[ab, Frankfurt 17˚C imsa[[ab, Tel Aviv 28˚C xemxi, Amsterdam 14˚C imsa[[ab, Milan 20˚C imsa[[ab, Tripli 23˚C imsa[[ab, Istanbul 25˚C xemxi, Ateni 27˚C xemxi, Lisbona 17˚C xemxi, Londra 13˚C imsa[[ab, Vjenna 23˚C imsa[[ab, Berlin 20˚C ftit imsa[[ab, Madrid 23˚C ftit imsa[[ab, Zurich 17˚C imsa[[ab, Brussell 15˚C ftit imsa[[ab, Moska 26˚C imsa[[ab, Munich 13˚C xita, il-Kajr 31˚C xemxi, Pari;i 17˚ imsa[[ab, Dublin 18˚C xemxi, Bar/ellona 22˚C xemxi, Tune] 28˚C xemxi, St. Petersburg 23˚C imsa[[ab, Al;eri 26˚C ftit imsa[[ab, Ruma 21˚C ftit imsa[[ab, Kopen[agen 19˚C xemxi, Stokkolma 16˚C imsa[[ab.
F
il-[ar;a ta’ In-Nazzjon Tag[na tal-11 ta’ :unju tal-1988, kien rappurtat bi prominenza su;;eriment tal-Ministru Louis Galea lill-Organizzazzjoni Dinjija taxXog[ol dwar [addiemal li ma jit[allsux taxxog[ol li jag[mlu. Kienet rappurtata wkoll ]jara li g[amel f’pajji]na l-President talJemen ta’ Fuq Naidar Abu Bakr Al Attas. Huwa kien iltaqa’ mal-og[la Awtoritajiet tal-Pajji] fosthom il-Prim Ministru ta’ dak i]-]mien Eddie Fenech Adami. Fi storja o[ra kien rappurtat li ?ensu Tabone, dak i]-]mien Ministru g[allAffarijiet Barranin kien intervjena f’sessjoni straordinarja tal-Assemblea :enerali tan-Nazzjonijiet Uniti fi New York.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
Lokali 3
NET Television li f’dawn l-a[[ar [mistax-il sena kien ta’ servizz g[al eluf ta’ telespettaturi
{mistax-il sena mit-twaqqif ta’ NET TV Ilbiera[, l-10 ta’ :unju kien jum importanti g[al NET TV. Kien f’dan il-jum, [mistax-il sena ilu, lura fl-1998, li NET TV beda bl-ewwel xandiriet kontinwi tieg[u bl-ewwel xandira tkun il-bulettin tal-a[barijiet. Net TV kien beda jxandar b’mod kontinwu fl-10 ta’ :unju tal-1998. Minn dakinhar NET TV offra skeda ta’ programmi ta’ ;rajjiet kurrenti, kulturali,
dokumentarji u drama minbarra xandiriet o[ra spe/jali ta’ avvenimenti nazzjonali. L-investiment fl-Outside Broadcasting Unit kompla g[en biex NET TV ixandar xandiriet diretti minn Malta u G[awdex. Ma]-]mien NET TV baqa’ jinvesti f’teknolo;ija li ]ammet l-istazzjon minn ta’ quddiem f’dik li hija kwalità tal-istampa.
Ta’ min jg[id li l-maratona ta’ ;bir ta’ fondi organizzata mill-Partit Nazzjonalista nhar il-{add kienet ukoll opportunità biex ting[ata [arsa lura lejn u[ud mill-produzzjonijiet mtellg[a minn NET TV kif ukoll biex it-telespettaturi jer;g[u jaraw personalitajiet li kienu parti mill-istorja ta’ NET TV tul dawn la[[ar [mistax-il sena.
Maratona li timlina b’kura;; u determinazzjoni minn Claire Mifsud
“Grazzi mill-qalb lil dawk kollha li taw lg[ajnuna finanzjarja tag[hom lill-Partit Nazzjonalista waqt il-maratona. Però iktar minn hekk, grazzi wkoll lil dawk kollha li ;ew hawnhekk fid-Dar ?entrali u pparte/ipaw f’din il-maratona. “L-atmosfera li kien hawn kienet xi [a;a mill-isba[ u xi [a;a li lilna – l-uffi/jali talpartit, il-voluntiera tal-partit, il-[addiema tal-partit – timlina b’ener;ija u determinazzjoni biex na[dmu ’l quddiem.” Dawn kienu l-ewwel kummenti tasSegretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista Chris Said wara l-maratona ta’ ;bir ta’ fondi organizzata mill-Partit Nazzjonalista. Chris Said qal li din il-maratona kienet lewwel inizjattiva minn sensiela ta’ inizjattivi li se jkun qed jie[u l-Partit Nazzjonalista biex ikompli jissa[[a[ u ji;;edded. Matul din il-maratona l-Partit Nazzjonalista ;abar kwa]i €356,000 f’nofstanhar ;bir ta’ fondi biex ikompli jsostni l[idma politika u kummer/jali tieg[u. Su//ess ukoll g[all-kampanja 10x10 li
sabet l-appo;; s[i[ tal-membri tal-Kumitati Sezzjonali li ;abru ’l fuq minn €106,000. Kienet maratona li minkejja li kienet bla rigali, xorta ;ibdet eluf ta’ nies lejn id-Dar ?entrali bil-foyer, kwa]i l-;urnata kollha, ikun mimli attività b’nies li ;ew biex jag[tu l-kontribuzzjoni tag[hom u jiltaqg[u maluffi/jali l-;odda tal-partit. Il-{add filg[axija ]aru l-maratona l-eks Prim Ministri u l-eks Kapijiet tal-Partit Nazzjonalista Eddie Fenech Adami u Lawrence Gonzi li ng[ataw mer[ba millisba[ minn dawk pre]enti. Sadattant, fi stqarrija, il-Moviment Solidarjetà {addiema tal-Partit Nazzjonalista rringrazzja lill-poplu Malti g[all-;enero]ità tieg[u u lil dawk kollha li taw sehemhom biex dan il-weekend li kien jinkludi l-Kunsill :enerali u l-maratona jkun wie[ed ta’ su//ess. Il-Moviment irringrazzja lill-Kap talPartit Nazzjonalista g[ad-diskors ta’ kura;; tieg[u li se jwassal biex kul[add ja[dem flimkien biex il-partit jer;a’ jsir wie[ed rebbie[.
L-atmosfera mill-isba[ li [olqu n-nies waqt il-maratona fid-Dar ?entrali tal-Partit Nazzjonalista
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
4 Lokali
Qatel lill-Avukat Grech g[ax da[[alha f’rasu li kien f’relazzjoni ma’ martu David Zerafa ta’ 39 sena minn Nadur kien da[[alha f’rasu li l-Avukat Michael Grech kien qieg[ed f’relazzjoni ma’ martu. Dan beda jemmen hekk g[aliex qatt ma ni]]ilha li l-eks mara tieg[u, Clemia Zerafa, kellha flus bi]]ejjed biex tqabbad lil Grech f’kaw]a li hija kellha kontrih fuq ka] ta’ separazzjoni. Kien g[alhekk li Zerafa, mag[ruf b[ala ‘Il-Pixka’ beda jsegwi l-movimenti tal-Avukat Michael Grech. Peress li kien joqg[od Marsalforn, Zerafa ried jesegwixxi d-delitt qabel ma jid[ol is-sajf min[abba li dan il-post hu frekwentat [afna f’dawn ix-xhur. Dan [are; waqt li l-Avukat Philip Galea Farrugia f’isem lAvukat :enerali beda rrekwi]itorja fejn indirizza l;urati fuq it-te]i talProsekuzzjoni, hekk kif David Zerafa beda g[addej ;uri. Dan kien ukoll ikkonfermat mill-Ispettur Chris Pullicino meta xehed aktar tard fil-;uri, li g[andu ji;i de/i] minn [ames ;urati nisa u erba’ r;iel. L-Ispettur Chris Pullicino qal ukoll li l-persuna li kienet ma’ David Zerafa waqt li se[[ ir-reat kienet Paul Muscat mag[ruf b[ala ‘Il-{ikka’. Fl-appartament, mit-tielet sular ’l isfel u fil-madwar kien hemm ti/pis kbir ta’ demm li anke baqa’ sejjer sa triq o[ra bil-vittma jinstab f’garaxx li kien g[adu qed jinbena. Kien hemm demm ma’ kullimkien, bil-vittma jaqla’ daqqiet qawwija b’mazza tal-baseball, wara li ;ie sparat tir lejh millvi/in. {are; li fil-25 ta’ Mejju tal2004, Zerafa u sie[bu Muscat libsu boilersuit u balaklavi u marru fl-appartament fejn kien joqg[od l-Avukat Grech biex jistennewh. Il-vittma, hu u sejjer id-dar kien iltaqa’ ma’
Antonello Grech, li dak i]]mien kien Spettur tal-Pulizija. Ma kienx dam ikellmu, g[ax qallu li l-g[ada kellu ;urnata impjenjattiva l-Qorti. Fil-frattemp l-akku]at u sie[bu qag[du fl-indana tattara; ta’ bejn it-tielet u r-raba sular, peress li l-Avukat Grech kien joqg[od fit-tielet sular. Kif wasal l-Avukat Grech, Zerafa tah tir f’g[onqu, bilballa tispi//a fil-pulmun. Ilmara tal-vittma [ar;et millappartament u ;iet wi// imb wi// ma’ Zerafa, fejn rat par g[ajnejn partikulari //assati lejha u qalet lill-Pulizija li din kienet xena li ma kienet se tinsa qatt. Sadattant meta Zerafa ra lillmara tal-Avukat Grech, ipponta l-pistola lejha u pprova jimbotta l-bieb ’il ;ewwa, i]da Maria Grech, irnexxielha tirre]isti u tag[laq il-bieb u tag[millu l-katina. L-Ispettur Chris Pullicino li kien ix-xhud prin/ipali lbiera[ f’dan il-;uri qal ukoll li Maria Grech, qalet lill-Pulizija li rra;el li kien fl-indana tat-tara; dakinhar tal-qtil, kellu g[ajnejh qishom lew]a, “almond shape.” Fil-Kwartieri :enerali talPulizija l-mara tal-vittma intwerewlha disa’ ritratti ta’ r;iel bil-balaklavi, u g[a]let lil Zerafa b[ala l-persuna li kienet fl-indana tat-tara; tal-appartament tag[ha. Aktar tard saret identification parade u tpo;;ew tmien ir;iel bil-balaklavi u libsin boilersuit bajda. G[al darb’o[ra l-mara tal-vittma g[arfet lill-Pixka’ b[ala dak li kien barra l-appartament tag[ha dakinhar. L-Ispettur Chris Pullicino qal li kienu /ertu Steve Spiteri, illum mejjet u Rodney Vella, li kienu St. Michael Ward malakku]at li taw l-informazzjoni kollha lill-Pulizija dwar dak li kien se[[. Dawn qalu li
L-akku]at David Zerafa
Zerafa, li kien mag[hom filward, kien qalilhom li kien hu li qatel lill-Avukat Grech, u dan g[ax kien qed imurlu malmara tieg[u bil-konsegwenza li kissirlu familja. Ix-xhud qal ukoll li dawn kienu qalulu wkoll li David Zerafa kien qalilhom li kellu mannara lesta bi spaga u din biex joqtol biha lil martu meta jkun il-mument. Sadanittant, qal l-Ispettur Pullicino, li hu kien ir/ieva telefonata ming[and persuna li kienet ma’ [addie[or f’karozza u g[addiet mit-triq ta’ fejn se[[ il-qtil fil-[in tar-reat. Dan kien g[oddu tajjar persuna li dak il-[in kienet qed ti;bor xi dokumenti li kienu qeg[din itiru, liema karti kienu tax-xog[ol tal-Avukat Michael Grech. Fis-seduta ta’ filg[axija nstema’ recording tal-istqarrija ta’ David Zerafa. F’din listqarrija huwa qal li dak li qalu Spiteri u Vella fuqu huwa kollu gideb. Qal li hu kien jib]a’ minn Spiteri, u li din ilbi]a’ [assha wkoll waqt ilkonfront li sar quddiem ilPulizija. Waqt l-interrogazzjoni kien hemm pre]enti minbarra lIspettur Chris Pullicino, kien hemm l-Assistenti Kummissarji Paul Debattista u Pierre Calleja. Dawn staqsewh g[aliex meta kien ;ie interrogat kien qal li huwa kien qed jibblaffja u ji//ajta meta kien qal lil Spiteri u Vella li kien qatel lill-Avukat Grech. Zerafa, qal li kellu mo[[u g[ajjien, g[ax ma kien kiel xejn. Kien hemm ukoll /erti mistoqsijiet li Zerafa ma riedx iwie;eb g[alihom. L-Ispettur Pullicino qal li meta qala’ t-tir, l-Avukat
Grech ipprova ja[rab, i]da lakku]at beda jag[tih bil-mazza tal-baseball u l-vittma ntilef minn sensih. L-akku]at u sie[bu da[[luh f’garaxx li kien g[adu qed jinbena, u peress li Zerafa [aseb li kien g[adu ma mietx baqa’ jag[tih bil-mazza u faqag[lu l-kranju. Peress li Zerafa u sie[bu dak il-[in raw karozza g[addejja, huma [arbu mill-post. Mart ilvittma [ar;et ftit wara u sabet ma’ wi//ha xena tat-tkexkix, b’]ew;ha mg[arraq f’g[adira demm. L-Ispettur Pullicino qal li g[all-ewwel meta l-Pulizija bag[tu g[al David Zerafa, dan qalilhom li dak il-[in kien rieqed ma’ ]ew; [utu fid-dar tal-;enituri, i]da f’okka]joni o[ra qalilhom li kien Malta jistad ma’ persuna minn Marsaxlokk. Il-Pulizija tkellmet ukoll ma’ Steve Spiteri u Rodney Vella u dawn qalu li meta kienu f’St. Michael’s Ward ma’ Zerafa, dan kien qalilhom li kien hu li qatel lill-Avukat Michael Grech, u dan g[ax kien imurlu mal-mara u kissirlu familja. Tant tahom dettalji, li lanqas il-Pulizija stess ma kienu jafuhom, u d-dettalji li tahom jaqblu mija fil-mija mal-investigazzjoni.
qal lill-Pulizija, li dan il-ka] kien g[amlu David Zerafa fuq ka] ta’ separazzjoni ma’ martu. Xehed ukoll is-Supretendent Antonello Grech, li dak i]]mien kien g[adu Spettur talPulizija. Qal li f’dawk i]]minijiet kien g[adu stazzjonat G[awdex. F’[in minnhom kien ir-Rabat u waqaf ikellem lillAvukat Michael Grech. Madwar 20 minuta wara kienu infurmawh li kien hemm qtil f’Marsalforn. Mar millewwel l-G[assa tal-Pulizija u wara ni]el Marsalforn. X’[in kien Marsalforn, ta struzzjonijiet biex [add ma jersaq lejn ilvittma u g[alaq it-triq. Huwa qal ukoll li meta mar fil-post kien kellem lill-mara tal-vittma li kienet kommossa [afna. Qaltlu li kienet fil-k/ina mat-tfal u semg[et kommossjoni, tir u xi [add jg[ajjat ajma, i]da ma kinitx taf min kien. Kif fet[et il-bieb rat ra;el b’wi//u mg[ammad u li kellu g[ajnejh qishom lew]a. Is-Supretendent qal li tkellmu ma’ diversi ;irien i]da [add ma kien sema’ xejn. Kienu kellmu lill-akku]at ukoll, li i]da kienu telquh g[ax qal li kien rieqed id-dar. Huwa da[al fl-investigazzjoni f’Lulju tal-2005 wara li l-Pulizija
Mart il-vittma g[arfet g[ajnejn l-akku]at Fix-xhieda tieg[u l-Ispettur Pullicino qal kien g[all-[abta tal-10.15 p.m. li mar G[awdex wara li kien infurmat li se[[ delitt. Ix-xena tar-reat kienet tibda mir-residenza tieg[u, mit-tara; kollu sa isfel, ti/pis tad-demm. Kien hemm ammont ta’ dokumenti jtiru u l-bagalja mpo;;ija mal-art. Bg[atna g[al xi nies biex jg[idulna fejn kienu. Wie[ed minnhom kien David Zerafa u qalilna li kien rieqed ma’ ]ew; [utu subien fir-residenza tal-;enituri tieg[u. Kienet mitkellma Marija Grech, il-mara tal-vittma li spjegat x’kienet semg[et mirresidenza dakinhar tal-qtil. Ma kinitx semg[etu min[abba lmaltemp, is-soltu tisimg[u. Hija kienet telg[et diversi drabi u ni]let it-tara; g[ax ma setg[etx taqbdu fuq il-mobile. Wara li g[adda xi ftit tal-[in osservat li kien hemm iddemm u bdiet ta[seb li seta’ ;ralu xi [a;a u bdiet issegwi lqtar tad-demm. Hija fet[et ilbieb tal-komun li jag[ti g[al garaxx u rat il-karozza. Kompliet issegwi u f’garaxx g[adu jinbena hemm rat lil ]ew;ha. Fl-1 ta’ :unju tal-istess sena, informazzjoni anonima b’le[en maskili persuna kien
kienet arrestat lil Zerafa. Kienet da[let xi informazzjoni o[ra wkoll, fosthom telefonata li kienet qalet li lakku]at huwa involut. L-Avukat :enerali qed jitlob lill-Qorti biex f’ka] ta’ [tija jing[ata sentenza ta’ g[omor il-[abs. L-erba’ akku]i l-o[ra fil-konfront ta’ Zerafa huma li ]amm lill-Avukat kontra l-volontà tieg[u, kellu arma tan-nar bla li/enzja talKummissarju, li sparaha f’post pubbliku u li kellu munizzjon. Quddiem l-Im[allef Lawrence Quintano, David Zerafa qed ji;i mixli b’[ames Kapi ta’ Akku]a. L-aktar gravi ovvjament hi dik ta’ qtil. Huwa qed ji;i akku]at ukoll b’sekwestru tal-Avukat Grech u tliet akku]i o[rajn li kollha g[andhom x’jaqsmu mal-arma u l-isparatura f’post pubbliku u li l-arma li kellu kienet bla li/enzja tal-Kummissarju talPulizija. G[al Zerafa qed jidher lAvukat Malcolm Mifsud filwaqt li l-Avukati Arthur Azzopardi u Kathleen Grima qeg[din jidhru b[ala parti /ivili g[an-nom tal-familja talvittma. Kien fit-23 ta’ April tal-2007 li David Zerafa kien ing[ata l-libertà provi]orja fuq depo]itu ta’ Lm21,000 (€48,917).
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
Lokali 5
Il-PN lest jiddiskuti mal-Gvern g[al-titjib fl-amministrazzjoni tal-:ustizzja Il-Partit Nazzjonalista se jibqa’ dispost li jiddiskuti mal-Gvern kwalunkwe proposta nti]a biex lamministrazzjoni tal;ustizzja fil-pajji] ssir aktar effi/jenti, trasparenti u ming[ajr dewmien kemm-il darba kull tibdil isir wara konsultazzjoni diretta u ftehim malistakeholders kollha f’dan il-kamp – il-;udikatura, lavukati, il-[addiema kollha tal-qrati fil-gradi kollha u dawk kollha b’xi mod involuti fl-amministrazzjoni tal-;ustizzja. Dan sa[qu l-Partit Nazzjonalista fi stqarrija mill-Vi/i Kap Nazzjonalista Beppe Fenech Adami, Kelliem tal-Oppo]izzjoni g[allqasam tal-:ustizzja b’referenza g[ad-dokument g[all-Konsultazzjoni Pubblika, ppubblikat fil31 ta’ Mejju 2013 millKummissjoni g[al Riforma {olistika filQasam tal-:ustizzja. Fl-istqarrija, il-Partit Nazzjonalista jinsisti li biex jintla[aq dan il-g[an ma g[andhomx jinkisru prin/ipji fundamentali fi kwalunkwe sistema demokratika u allura l;ustizzja g[andha ssir u tidher li qed issir, li kull parti f’kaw]a ting[ata dritt g[al smig[ xieraq u fuq kollox ti;i salvagwardata dejjem u b’mod inkundizzjonat l-indipendenza tal;udikatura. Il-Partit Nazzjonalista jibqa’ wkoll dispost li jid[ol f’diskussjoni malGvern biex tissa[[a[ il;udikatura ta’ Malta u li listess ;udikatura ting[ata l-g[arfien li jixraqilha u lg[odda kollha ne/essarja biex taqdi dmirijietha. Dispost ukoll li jid[ol f’diskussjoni mal-Gvern biex ji;u e]aminati sistemi o[ra alternattivi biex ji;u appuntati membri g[all;udikatura, u sistemi aktar effettivi biex f’ka] ta’ abbu] ikun hemm mekkani]mu li jassigura li dan l-abbu] jieqaf u jittie[du passi kontra min wettaq dan l-abbu]. L-istqarrija ttemm billi tinnota li dan ir-rapport jipproponi numru ta’ proposti li saru fil passat millGvern pre/edenti mmexxi mill-Partit Nazzjonalista u li ma kinux sabu l-appo;; tan-na[a tal-oppo]izzjoni Laburista.
Il-kelliem tal-Oppo]izzjoni dwar l-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali Jason Azzopardi u l-Whip tal-Grupp Parlamentari tal-PN jindirizzaw il-konferenza tal-a[barijiet quddiem il-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin (Ritratt> Martin Agius)
Disa’ persuni mhux se jkomplu bil-programm ta’ riabilitazzjoni mill-vizzju tad-droga minn pa;na 1
Jason Azzopardi qal li tliet persuni di;à [ar;u mill-[abs u waqfu mill-programm ta’ riabilitazzjoni, u sal-a[[ar tassena, se jo[or;u sitt pri;unieri o[ra. Hu staqsa jekk is-so/jetà, il-vittmi u l-individwi nfushom marrux a[jar b’din id-decizjoni li se twassal biex ma jkomplux
il-programm biex jaqtg[u lvizzju tad-droga. Il-Kelliem tal-Oppo]izzjoni dwar dan il-qasam qal li b’din l-amnestija, il-Gvern wera li ma jimpurtahx mill-vittmi ta’ reati u l-fatt li din l-amnestija we;;g[ethom. Jason Azzopardi qal li anki l-mod kif t[abbret, bil-
Ministru Manwel Mallia jfittex il-popolarità personali meta [abbar l-amnestija fil[abs, turi nuqqas ta’ g[aqal mill-Gvern u hi azzjoni li ma tag[milx ;ie[ lill-Ministru. Hu qal li l-Prim Ministru u l-Kabinett kollu huma responsabbli g[al din id-de/i]joni. Sadattant, fi stqarrija, il-
Gvern /a[ad li wieg[ed amnestiji qabel l-elezzjoni ;enerali u qal li dawn lamnestiji huma parti minn pjan s[i[ tal-Gvern biex jirriforma s-sistema tal-[abs. Il-Gvern ta wkoll lista ta’ amnestiji li juru li dik mog[tija mill-Gvern hi fost li]g[ar li ing[ataw.
Muscat g[andu jag[ti spjegazzjoni minn pa;na 1
Sadattant, Franco Mercieca qed jibqa’ jinsisti bil-po]izzjoni tieg[u li jag[mel l-operazzjonijiet tal-g[ajnejn, u fittwe;iba tieg[u hu sostna illi jrid li jing[ata /ans sa Settembru biex ilesti x-
xog[ol li g[andu. Sadattant, din il-kwistjoni tqajmet ukoll fil-Parlament, bil-Whip tal-Grupp Parlamentari Nazzjonalista David Agius jistaqsi direttament lill-Prim Ministru jekk kellux xi kummenti
x’jag[mel. F’isem il-Prim Ministru, li kien pre]enti fil-Kamra, wie;eb il-Whip tal-Gvern Carmelo Abela. Hu sa[aq li l-Prim Ministru ma kellu xejn xi j]id.
Sistema ;dida ta’ Smart Buy Hotspot Enterprises [abbru inizjattiva ;dida ta’ e-commerce b’investiment ta’ €1.7 miljun bi ftehim mal-Progess Press u l-Maltapost. 120 persuna se jkunu involuti f’dan l-investiment Kenneth Pullicino, wie[ed mid-diretturi ta’ Hotspot Enterprises iddesktiva lHot Spot Magazine b[ala storja ta’ su//ess u qal li issa l-kumpanija se tespandi u se tg[aqqad ir-reklamar stampat flimkien mat-teknolo;ija moderma. Minn Lulju, il-konsumatur se jkollu lpossibbiltà li jixtri anke onlajn permezz
tas-sistema Smart Buy. Wie[ed jista’ jibda ju]a QR scanner reader sabiex jaqra QR Coding li se tkun stampata fuq kull prodott. Is-Segretarju Parlamentari g[allKompetittività u t-Tkabbir Ekonomiku, Edward Zammit Lewis qal li dan hu investiment li juri ppjanar serju u ri/erka li rri]ultat f’dan is-servizz ;did. Minnu ma jgawdix biss min qieg[ed ibig[ imma partikularment il-konsumatur li permezz ta’ teknolo;ija moderna se jkollu a//ess g[al dak li jixtieq
fil-[in li jixtieq. Hu qal li kwalunkwe negozju je[tie; dan it-tip ta’ investiment. Ippjanar tajjeb u fit-tul li jg[inek mhux biss tiffoka fuq dak li huwa importanti g[alik, imma fuq kollox jg[inek tipprevedi dak li nnegozju jista’ jiltaqa’ mieg[u matul issnin. Aktar minn hekk, l-ippjanar jg[inek ukoll tinnota l-opportunitajiet varji li wie[ed jista’ ju]a biex isa[[a[ innegozju tieg[u filwaqt li jipprovdi dak li l-konsumatur ikun fil-fatt qieg[ed ifittex.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
6 Lokali
Fl-2012 ma;;oranza ta’ [wienet kellhom ]ieda fil-kummer/ Tnaqqis fil-bejg[ fil-Belt u ]ieda f’Tas-Sliema 61 fil-mija tas-sidien tal[wienet madwar Malta u G[awdex li wie;bu g[al st[arrig ikkummissjonat mill-Bank of Valletta qalu li fl-2012 kellhom ]ieda flammont ta’ flus li huma ;;eneraw. Fost is-setturi li rre;istraw ]ieda fil-bejg[ kien hemm dak tal-bejgh tal-[wejjeg u ]-]raben, li fl-2012 irre;istraw ]ieda mar;inali ta’ 0.8 fil-mija fuq l-2011. Dettalji dwar dan list[arri; li se jibda jsir kull sena ng[ataw minn Raphael Alosio, konsulent ewlieni ta’ Deloitte f’konferenza tal-a[barijiet li fiha kien spe/ifikat li millist[arrig irri]ulta wkoll li kien hemm tnaqqis filbejg[ fil-Belt u ]ieda f’Tas-Sliema. Fl-ist[arri; [adu sehem 120 [anut li bejniethom ji;;eneraw €70 miljun. L-ist[arri; wera wkoll ]ieda fix-xiri minn kumplessi waqt li dawk il[wienet li ji;;eneraw iktar minn €1miljun fis-sena kellhom ]ieda ta’ 21 filmija filwaqt li l-[wienet i]-
]g[ar irre;istraw tnaqqis ta’ 0.2 fil-mija. Dwar il-kompetizzjoni bejn il-komunità kummer/jali tal-Belt u dik ta’ Tas-Sliema, l-ist[arri; jistabbilixxi li din qed tintreba[ minn dik ta’ TasSliema g[all-fatt li fl-2012 il-bejg[ fil-Belt naqas b’5.4 fil-mija waqt li 50 fil-mija tal-[wienet fil-Belt irre;istraw tnaqqis fil-bejg[. Fl-2011 il-bejg[ fil-Belt kien di;à naqas b’10.3 filmija. F’Tas-Sliema, ix-xejra hi differenti g[all-fatt li lbejg[ ]died bi 3.2 fil-mija; bi 73 fil-mija tal-[wienet jirre;istraw ]ieda fil-flus li ;;eneraw mill-bejg[. Stefano Mallia, idDirettur tal-EMCS, tkellem dwar ir-ra;unijiet li wasslu g[al din ix-xejra ta’ bejg[ minn Tas-Sliema g[all-Belt u b[ala ra;unijiet semma xxog[lijiet ta’ pro;etti u kostruzzzjoni li qed isiru filBelt u l-problemi ta’ parke;;. Minkejja dan, sostna Stefano Mallia dawn mhumiex l-uni/i problemi marbutin man-nuqqas ta’ kummer/ fil-Belt.
Id-delegazzjoni g[olja tan-Nestlè ltaqg[et mal-[addiema tal-kumpanija li tirrappre]entaha f’Malta minbarra li ]aret is-supermarkets fejn jinbieg[u l-prodotti tag[ha
Delegazzjoni g[olja tan-Nestlè f’Malta Delegazzjoni g[olja tan-Nestlè mag[mula mill-Vi/i President E]ekuttiv u Direttur tazzona Ewropea, Laurent Freixe; il-Kap tarRi]orsa Umana Korporattiva g[az-zona Ewropea, Alfredo Silva; u l-Kap talOperazzjonijiet g[az-zona Ewropea, Paul Kiortsis; g[amlu ]jara kummer/jali f’Malta. ’Il fuq fl-a;enda kien hemm laqg[a malPrim Ministru Joseph Muscat, li matulha d-delegazzjoni biddlet veduti fuq ix-xenarju ekonomiku pre]enti fl-Ewropa u l-impatt ta’ din fuq l-impjiegi fost i]-]g[a]ag[ fiz-zona
Ewropea u l-prestazzjonijiet ekonomi/i f’Malta b’enfasi partikulari fuq is-settur tan-negozju. Id-delegazzjoni tan-Nestlè g[amlet ]jara fissupermarkets lokali biex tie[u idea /ara kif ilprodotti tan-Nestlè qed jitpo;;ew fuq l-ixkafef u ltaqg[et mal-impjegati f’Malta, filwaqt li lVi/i President ta informazzjoni dwar l-andament tal-kumpanija f’Malta. Ftit qabel [alla Malta, Freixe kellu [in iwie;eb il-mistoqsijiet tal-[addiema. Mitlub jikkummenta dwar i]-]jara intensiva tieg[u, hu qal li f’dak li ra f’Malta, sar progress.
Il-President ta’ Malta George Abela flimkien mad-Direttur E]ekuttiv tal-HSBC Malta Brian Robertson
Il-Kap E]ekuttiv Ewropew tal-HSBC f’laqg[at mal-og[la awtoritajiet Id-Direttur E]ekuttiv ;did tal-HSBC Bank Malta Brian Robertson, li hu wkoll Kap E]ekuttiv tal-HSBC Bank plc, iltaqa’ mal-President ta’ Malta George Abela u lPrim Ministru Joseph Muscat waqt ]ew; ]jarat, akkumpanjat mill-Kap E]ekuttiv tal-HSBC Malta, Mark Watkinson. Din kienet l-ewwel ]jara ta’ Robinson lejn Malta, u inkludiet ukoll l-ewwel laqg[a tieg[u b[ala Direttur E]ekuttiv tal-Bord tal-HSBC Malta. B[ala Kap E]ekuttiv tal-
HSBC Bank plc, Robertson hu responsabbli g[all-[idma kollha tal-Grupp fir-Renju Unit u l-Ewropa Kontinentali, fosthom Malta. Hu wkoll Direttur Mani;erjali tal-Grupp ta’ HSBC Holdings plc, membru tal-Bord Mani;erjali talGrupp, u Chairman tal-HSBC Life (UK) Limited. G[andu 38 sena esperjenza mal-Grupp HSBC u esperjenza estensiva internazzjonali filwaqt li [adem fil-Lvant Nofsani, Hong Kong, l-Istati Uniti, ir-Renju Unit u lKanada.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
Lokali 7
Skema o[ra ta’ skrappjar ta’ karozzi Skema ma[suba biex ikunu skrappjati iktar karozzi li mhumiex ta’ kwalità mit-toroq u li t[abbret fla[[ar ba;it se tkun implimenata. Dettalji dwar din l-iskema t[abbru mill-Ministru talFinanzi Edward Scicluna f’konferenza tal-a[barijiet li fiha kien spe/ifikat l-iskop wara din l-iskema hu li ttnaqqis ta’ madwar 1,000 karozza mhux ta’ kwalità mit-toroq Maltin iwassal g[al titjib fl-arja. Din l-iskema se tkun qed tkompli fuq id-diversi skemi simili li fl-a[[ar snin kienu introdotti. B’kollox di;à bbenefikaw 5,600 persuna mill-iskemi pre/edenti. G[al din l-iskema fil-Ba;it
kienu allokati €500,000 u permezz tag[ha l-Gvern se jag[ti g[otja ta’ €500 lil dawk l-applikanti li jixtru vettura li til[aq /erti kriterji filwaqt li l-vettura taghhom tkun skrappjata. L-iskema se tibqa’ miftu[a g[al 12-il xahar u minnha se jibbenefikaw 1,000 applikant. Din l-iskema hi miftu[a g[al dawk li ma bbenefikawx minn skemi simili o[ra waqt li l-vettura l-;dida trid tkun fl-istess kategorija tal-vettura li tkun qed ti;i skrappjata. Il-Ministru Edward Scilcuna qal li minkejja dawn l-iskemi l-età tal-vetturi fit-toroq mhix qed tin]el u qed tibqa’ fl-istess livelli ta’ 13-il sena.
Studenti jo[olqu log[ba innovattiva L-istudenti tal-Iskola Sekondarja tas-Subien fi [dan ilKulle;; Santa Margerita f’Bormla, matul is-sena skolastika, [admu fuq pro;ett bit-tema Outside the Box biex [olqu trivia game ;dida – bl-isem Forti – log[ba li saret possibbli grazzi g[all-fondi tal-programm ‘Kreattiv’. Forti hi board game ibba]ata fuq diversi su;;etti li jitg[allmu fuqhom fl-iskola – is-sa[[a u l-isport, lingwi, larti u l-kultura kif ukoll l-istorja u l-;ografija u hi mibnija fuq mappa tal-belt Valletta fejn diversi postijiet tal-Belt jorbtu mat-tema tal-mistoqsijiet. L-g[alliema Olivienne Farrugia, Elaine Grech, Charlene Bonnici, Christine Bugeja u Nicoletta Galea g[enu lil dawn it-tfal f’dan il-pro;ett waqt li ]ew; disinjaturi – Adrian Gauci u Amadeo Vella [admu mat-tfal fuq il-parti artistika. Waqt il-pre]entazzjoni ta’ din il-log[ba, is-Surmast taliskola, Ray Vella qal li baqa’ mistag[;eb bil-prodott finali u j[ossu xxurtjat li fl-iskola g[andu studenti u g[alliema dedikati u kreattivi.
It-tnedija tal-Fondazzjoni li saret ilbiera[ waranofsinhar
Titwaqqaf il-Fondazzjoni BOV Joseph Calleja It-tenur Malti Joseph Calleja u l-Bank of Valletta ffirmaw ftehim bit-tema “ItTenur Malti, il-Bank Malti”. Permezz ta’ dan il-ftehim, ilbank se jsir l-isponsor ewlieni ta’ Joseph Calleja u se titwaqqaf ukoll il-BOV Joseph Calleja Foundation bl-g[an li ji;u meg[juna nies, l-iktar tfal, bi b]onnijiet so/jali. Dan t[abbar waqt konferenza tal-a[barijiet immexxija mic-Chairman tal-Bank of Valletta, John Cassar White.
Ir-restawr tal-Forti Sant’ Iermu miexi skont il-pjan Il-Forti Sant’ Iermu jinsab ta[t xog[lijiet qawwija – b’partijiet minnu di;à bdew juru sinjali ta’ titjib u restawr professjonali li g[andu jittrasforma lil dan il-forti f’attrazzjoni storika g[all-Maltin u g[at-turisti. Ix-xog[ijiet fuq il-forti jinsabu g[addejjin b’ritmu qawwi biex sa April 2014, il-pro;ett ikun tlesta u l-poplu Malti jkollu ;ojjell storiku restawrat u mog[ti d-dinjità li jist[oqqlu. Waqt ]jara li g[amlu filforti lbiera[ il-Ministru Joe Mizzi, is-Segretarju Parlamentari Ian Borg u /Chairman il-;did tal-Pro;ett g[ar-Ri;enerazzjoni tal-Port il-Kbir Stefan Zrinzo Azzopardi ng[ataw informaz-
zjoni dwar l-istadju li fih jinsab il-pro;ett. Il-Perit Ray De Micoli, li hu responsabbli mir-restawr u lkonservazzjoni tal-forti, ta dettalji dwar il-vi]joni wara dan il-pro;ett u dwar kemm dan hu post sensittiv li ta kontribut f’diversi gwerer. L-Uffi/jal E]ekuttiv Ewlieni tal-Pro;ett g[arRi;enerazzjoni tal-Port il-Kbir Chris Paris spjega li xxog[lijiet g[addejjin skont liskeda bir-restawr tal-forti mistenni jkun lest sa April 2014. Dan filwaqt li x-xog[lijiet ta’ restawr fil-parti t’isfel talforti mistennija jitlesew din issena fl-istess perjodu li jkunu tlestew xog[lijiet infrastturali. Il-pjani huma li l-pro;ett
ikun lest sat-tielet kwart tal2014. Il-pro;ett ta’ restawr u ri;enerazzjoni tal-forti se jikkonverti lil dan il-post storiku f’esperjenza unika li tiffoka fuq l-istorja ta’ Malta. Dan g[all-fatt li l-forti kien u]at kemm fl-Assedju l-Kbir kif ukoll fit-Tieni Gwerra Dinjija. Ix-xog[lijiet ta’ kostruzzjoni li qed isiru fil-forti qed iwasslu wkoll g[al skoperti ;odda li qed isiru kull meta jinfet[u bibien ;odda li kienu ilhom imbarrati snin twal, u[ud sa minn wara t-Tieni Gwerra Dinjija. Il-pro;ett tar-restawr talForti Sant’ Iermu se jiswa €15-il miljun u fih hemm ukoll investiment minn fondi tal-UE.
Il-[olma tieg[u sa mill-bidu tal-karriera, u issa din saret realtà Joseph Calleja qal li din ilfondazzjoni kienet il-[olma tieg[u sa mill-bidu tal-karriera, u issa din saret realtà. Permezz tal-fondazzjoni hu se jkun qed jag[ti l-kontribut tieg[u g[all-[ti;iet ta’ dawk l-iktar vulnerabbli fis-so/jetà. “Fil-karriera tieg[i nag[mel mill-a[jar biex nag[ti ;ie[ lil Malta b’sens
qawwi ta’ patrijotti]mu, u issa, b’din il-fondazzjoni se nkun qed nag[ti wkoll xi [a;a tan;ibbli lura lisso/jetà,” sa[aq Calleja. Fl-istess konferenza t[abbar ukoll li Joseph Calleja se jkun qed itella’ kun/ert f’pajji]na fl-1 ta’ Awwissu u se jkun akkumpanjat ukoll minn kor ta’ tfal.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
8 Parlament
Post alternattiv g[all-YOURS Periti tal-Gvern b[alissa qed jidentifikaw postijiet alternattivi fejn jista’ jinbena l-[abs g[all-minorenni (YOURS). Dan qalu Manuel Mallia, il-Ministru g[all-Intern u sSigurtà Nazzjonali bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret midDeputat Nazzjonalista Ryan
Callus. Il-Ministru Mallia stqarr li l-Gvern idde/ieda li l-post f’{ad-Dingli, li kien qed ji;i kkunsidrat b[ala post fejn jinbena l-YOURS, ma jintu]ax g[al tali skop peress li hemm pjani o[rajn dwar kif g[andha tkun ]viluppata l-art f’{adDingli.
148 tabib qed ikomplu bl-istudji tag[hom 148 tabib b[alissa qed jattendu xi tip ta’ kors postgraduate f’Malta jew f’universitajiet barranin.
Dan qalu Godfrey
Farrugia, il-Ministru g[asSa[[a bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Joe Cassar.
Benefi/jarji minn boro] ta’ studju fl-isport 14-il persuna bbenefikaw minn boro] ta’ studju fl-isport b’nefqa ta’ €100,000 fl-2012. Dan qalu Evarist Bartolo, ilMinistru g[all-Edukazzjoni u x-Xog[ol bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Clyde Puli. Intant meta wie;eb g[al mistoqsija o[ra li saret mill-
istess interpellant, ilMinistru Bartolo stqarr li ssej[a g[al boro] ta’ studju fl-isport ta’ din is-sena tnediet fit-22 ta’ Mejju. L-applikazzjonijiet jibqg[u jintlaqg[u sa nhar il-:img[a 21 ta’ :unju 2013 sa nofsinhar. B’kollox ;ew ivvutati €120,000 g[al din l-iskema.
Re;istrati 9.4 miljun metri kwadri ta’ art Fl-a[[ar [ames snin kienu re;istrati 9.4 miljun metri kwadri ta’ art mid-Dipartiment tal-Proprjetà tal-Gvern. Dan qalu l-Prim Ministru Joseph Muscat bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi.
Malta mistennija tie[u l-flus lura li sellfet lill-Gre/ja mhux qabel l-2041
Malta kkontribwiet €50.6 miljun f’self lill-Gre/ja Malta kkontribwiet €50.6 miljun f’self lill-Gre/ja mill2010 sal-2012. Dan qalu Alfred Camilleri, isSegretarju Permanenti filMinisteru tal-Finanzi waqt diskussjoni li matulha kien trattat l-Att biex jemenda lAtt dwar Self tal-Gvern u lG[oti ta’ Self lill-Gre/ja filKumitat Permanenti dwar lAffarijiet Ekonomi/i u Finanzjarji lbiera[. Fil-bidu tal-laqg[a, preseduta mid-Deputat Laburista Silvio Schembri b[ala Chairman tal-Kumitat, Alfred Camilleri g[amel pre]entazzjoni dwar il-qag[da finanzjarja tal-Gre/ja mindu bdew il-problemi f’dan il-pajji] fl2009. Is-sitwazzjoni baqg[et sejra mill-[a]in g[all-ag[ar bir-rati tal-interessi li la[qu s16 fil-mija. Il-problema Griega kienet li meta ntalbet l-g[ajnuna qamet il-mistoqsija dwar min kien se jg[in. Dak i]-]mien, il-UE ma kellhiex ilmekkani]mu biex tg[in lill-
pajji]i membri f’ka] ta’ falliment finanzjarju. Madankollu kien sar ftehim biex jing[ata self lill-Gre/ja g[al [ames snin. Wara l-ewwel programm ta’ g[ajnuna finanzjarja ta’ €80 biljun kien hemm it-tieni bail-out g[all-Gre/ja li kkonsista f’€130 biljun. Malta kkontribwiet €50.6 miljun lill-Gre/ja sa 2012 i]da biex dan seta’ jsir, pajji]na wkoll kellu jissellef. Fis-27 ta’ Novembru 2012, il-Eurogroup re;a’ naqqas ilmar;ini fis-self lill-Gre/ja. Dwar is-self li Malta [adet biex tg[in lill-Gre/ja, Joe Farrugia mid-Dipartiment tatTe]or stqarr li l-Gvern Malti [are; ]ew; loans fl-g[amla ta’ government bonds biex ikun jista’ jing[ata s-self lillGre/ja. Alfred Camilleri ]ied li hemm pajji]i, fosthom Malta, li g[adhom ma g[addewx xi pagamenti lill-Gre/ja. Hu qal li Malta mhux se tibqa’ to[ro; loans bilaterali lill-
Gre/ja. Hu [abbar li Malta mistennija tie[u l-flus lura li sellfet lill-Gre/ja mhux qabel l-2041. Bi twe;iba g[al mistoqsija li saret mid-Deputat Nazzjonalista Tonio Fenech, is-Segretarju Permanenti stqarr li rapport li sar mitTroika kien wie[ed po]ittiv u l-programm ta’ g[ajnuna lillGre/ja qed i[alli l-frott tieg[u. Hu qal li m’hemm ebda rapport mit-Troika li n]amm xi tranche lill-Gre/ja – anzi t-tranches g[addew. Edward Scicluna, ilMinistru tal-Finanzi qal li kien hemm [afna dewmien min-na[a tal-UE biex ting[ata g[ajnuna lill-Gre/ja u l-pi] qed jag[mlu tajjeb g[alih it-taxpayers Griegi u l-pajji]i membri l-o[rajn fosthom Malta. Hu qal li kien hemm bonds Griegi fil-Bank ?entrali ta’ Malta u l-Gvern Malti impenja ru[u biex ja[fer l-img[ax fuqhom b’ri]ultat li l-pajji] kien qed jag[mel telf.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
Parlament 9
Pass li se jsa[[a[ id-dritt tal-g[a]la tal-persuna Meta ntemmet iddiskussjoni, fi stadju tat-Tieni Qari, dwar l-Abbozz ta’ Li;i biex jemenda l-Kodi/i ?ivili, il-Vi/i Kap g[all-{idma filParlament Mario de Marco qal li l-abbozz li qed ikun diskuss fil-Parlament qed jirrikonoxxi l-g[a]la ta’ persuna. G[al [afna min-nies ma hemmx diffikultà fl-g[a]la tal-istat tal-persuna jekk hux mara jew ra;el. G[al diversi, din id-dikjarazzjoni hi aktar diffi/li anke min[abba l-fatt li ti;i mi/[uda minn /erti drittijiet. Mario de Marco qal li g[ad hemm 16-il pajji] fl-Ewropa li ma jippermettux bidla fissess jew ]wie; ta’ persuni li jbiddlu s-sess. Hu qal li l-PN fil-Gvern ma lliberalizzax biss l-ekonomija i]da anke ddritt tal-[sieb u d-dritt talg[a]la. Gvern Nazzjonalista ta wkoll id-dritt lill-persuna li tirrikorri quddiem il-Qorti dwar id-Drittijiet talBniedem. Fil-fatt kienet l-
ewwel li;i li g[adda millParlament wara l-elezzjoni tal-1987. Il-Vi/i Kap tal-PN g[all{idma fil-Parlament qal li ]vilupp ie[or sar meta Malta ssie[bet bl-UE. Dan ma sarx biss g[al ra;unijiet ekonomi/i i]da anke jemmen li l-poplu Malti kellu jgawdi mill-istess drittijiet tal-popli fil-pajji]i lo[ra. Fl-2004 kienu saru emendi fil-li;ijiet li permezz tag[hom kienu stabbiliti r-regoli li abba]i tag[hom setg[u jsiru tibdiliet fi/-/ertifikat tattwelid. Mario de Marco ammetta li b[ala Gvern, fl-2006 il-PN seta’ wera aktar sensittività fil-ka] ta’ Joanne Cassar wara li skont l-emendi li kienu saru sentejn qabel, saret il-bidla fi/-/ertifikat tat-twelid. Hu kkwota erba’ sentenzi fi pro/eduri fil-Qorti. Dawn issentenzi kienu konfli;;enti bi tnejn jag[tu ra;un lil Joanne Cassar u ]ew; sentenzi o[rajn jmorru kontra s-sottomissjoni-
jiet tag[ha. Ladarba persuna ti;i dikjarata li bidlet is-sess skont dak stabbilit fil-li;i, allura dik il-persuna g[andha titqies skont is-sess tag[ha wara lbidla. Il-Vi/i Kap tal-PN dwar il{idma fil-Parlament ]ied li permezz tal-Abbozz, persuni li jibdlu s-sess se jkunu qed jing[ataw dak li hu tag[hom bi dritt. Mario de Marco qal li dan hu pass ]g[ir li se jing[ata lil dawn in-nies. Dan il-pass issa g[andu jkun a//ettat mis-so/jetà u dawn il-persuni ma jkunux diskriminati jew persegwitati fis-so/jetà min[abba l-g[a]la li jkunu g[amlu. Mario de Marco talab sku]a jekk mill-bankijiet tal-Gvern, il-PN ma kienx sensittiv bi]]ejjed ma’ dawn il-persuni u ma rrea;ixxiex bi]]ejjed meta kien hemm de/i]jonijiet mill-Qrati Maltin u Ewropej tad-Drittijiet tal-Bniedem dwar id-drittijiet ta’ persuni li jibdlu s-sess.
Emendi marbuta mal-pensjonijiet wara l-approvazzjoni tal-Ba;it Fil-bidu tad-diskussjoni dwar l-Abbozz ta’ Li;i biex jemenda l-Att dwar is-Sigurtà So/jali, il-Ministru Marie Louise Coleiro Preca g[amlet introduzzjoni dwar l-emendi li qed ikunu proposti. L-ewwel emenda titratta lpensjoni tas-servizz. Din issena se tog[la b’€200 b’mod li ma tkunx ikkalkulata fidd[ul g[as-skop tas-Sigurtà
So/jali. Dan qed isir skont dak pprovdut fil-Ba;it ippre]entat mill-Gvern pre/edenti. Emenda o[ra titratta lmi]ura tal-Ba;it fejn ]g[a]ag[ li jag[mlu xog[ol ta’ volontarjat f’Malta jew barra minn Malta jing[ataw kreditu g[all-effett tal-kontribuzzjoni tas-sigurtà so/jali. Dan qed isir biex jirrikonoxxi
l-[idma volontarja. Qed jing[ata wkoll kreditu lil ;enituri li jkunu waqfu mix-xog[ol min[abba t-trobbija tat-tfal. Emendi o[rajn jitrattaw g[ajnuna so/jali lil ;uvintur jew xebbiet li jduru bil-;enituri tag[hom, ka]i ta’ romol li jer;g[u ji]]ew;u u persuni li jirtiraw kmieni mixxog[ol min[abba ristrutturar fl-a]jendi fejn kienu ja[dmu.
Il-Gvern qisu qed jiddubita minn [atra fil-Malita Investments Waqt il-[in g[all-mistoqsijiet parlamentari tal-biera[, il-Gvern qisu qed jag[ti lil wie[ed x‘jifhem li hemm xi dubji dwar [atra fil-Malita Investments. Id-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi staqsa lillMinistru tal-Finanzi jekk hemmx kunflitt ta’ interess, imqar id-dehra ta’ kunflitti ta’ interess, bejn ix-xog[ol privat ta/-chairman mag[]ul u l-amministrazzjoni (f’perijodu qasir u twil) ta’ dan ilmekkani]mu finanzjarju. Edward Scicluna, ilMinistru tal-Finanzi wie;eb li l-mistoqsija g[adha fi stadju ipotetiku g[ax m’hemmx [atra uffi/jali ta’chairman ;did fil-Malita Investments. Jason Azzopardi g[amel mistoqsija supplimentari u staqsa g[aliex, mela, il-[atra ta’ Paul Bonello b[ala Chairman ta’ Malita Investments ;iet pubblikata fil-;urnali. Il-Ministru Scicluna, li deher mifxul u mhux preparat g[all-mistoqsijiet supplimentari, bi tlaqliq qal li s’issa g[adha ma saritx [atra uffi/jali ta’ chairman g[al Malita plc. Id-Deputat Nazzjonalista Tonio Fenech, li hu l-kelliem
tal-Oppo]izzjoni g[allFinanzi, qal li kienet [ar;et stqarrija uffi/jali li semmiet lil Paul Bonello b[ala /chairman il-;did, liema stqarrija ;iet pubblikata fil;urnali. Il-Ministru Scicluna rrepeta li ma saret ebda stqarrija uffi/jali u ma saret ebda [atra uffi/jali. Id-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi staqsa lillMinistru jekk jafx li Paul Bonello mar personalment g[and Malita Investments u talab g[al informazzjoni minn files partikulari. Il-Ministru Scicluna re;a’ wie;eb l-istess u qal li ma kienet [ar;et l-ebda stqarrija uffi/jali. G[al darb’o[ra d-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi re;a’ staqsa jekk dan hux ka] fejn il-Gvern qed jibdielu wara li rrealizza li skont ir-Regolamenti talBor]a ta’ Malta, persuni b[al Paul Bonello ma jistg[ux jing[ataw [atra simili min[abba kunflitt ta’ interess. Il-Ministru Scicluna qal li [afna nies jista’ jkollhom kunflitt ta’ interess u temm li ma kellu ebda tag[rif ie[or x’jag[ti.
Jin[atar mill-;did b[ala Awditur :enerali Il-Kamra tar-Rappre]entanti ilbiera[ filg[axija kkonfermat il[atra mill-;did ta’ Anthony C. Mifsud b[ala Awditur :enerali u ta’ Charles Deguara b[ala Deputat Awditur :enerali. Mozzjonijiet dwar dawn i]-]ew; [atriet tressqu mill-Prim Ministru Joseph Muscat, liema mozzjonijiet ;ew maqbula mi]]ew; na[at tal-Kamra. L-appo;; minn ]ew; terzi tal-membri parlamentari kien me[tie; biex dawn il-mozzjonijiet ikunu approvati.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
10 Opinjoni
Mitt jum kontroversjali minn Christian Micallef Vi/i Sindku tal-Belt Valletta
Joseph Muscat> {afna weg[di fierg[a… l-ewwel mitt jum fil-Gvern karatterizzati minn [afna kontroversji
Tliet xhur huma ]mien qasir wisq biex di;à bdejna nisimg[u bi stejjer gravi ta’ kif qed imexxi dak li suppost kellu jkun gvern ta’ kul[add. L-ewwel mitt jum ta’ Gvern Laburista kienu ddominati minn stejjer kontroversjali li wasslu g[all-kritika ta’ [afna, inklu] tal-media indipendenti. Mitt jum huma perjodu qasir wisq biex di;à qed nisimg[u bi stejjer fejn allegatament Ministri u Segretarji Parlamentari tal-Gvern qed jiksru l-kodi/i tal-etika u qed ikomplu ja[dmu filprofessjoni privata tag[hom waqt li qed ikomplu jservu filkariga mog[tija lilhom millPrim Ministru. Dan mhux kollox, g[aliex fl-ewwel mitt jum ta’ Joseph Muscat b[ala Prim Ministru rajna sitwazzjonijiet li ma nistax nemmen x’kien ji;ri u jing[ad kieku saru mill-Partit Nazzjonalista fil-Gvern; b[al dak li qallu l-Labour g[andu permess spe/jali biex jag[mel dawn l-oxxenitajiet g[aliex reba[ b’ma;;oranza kbira ta’ voti. Apparti l-ksur tal-kodi/i tal-etika tal-Ministri, ta[t ilLabour is-servizz pubbliku qed isir wie[ed parti;jan fejn biex tkun il-mag[]ul ta’ dan il-Gvern, qabel kollox trid tkun [ri;t g[onqok g[all-PL fl-elezzjoni ;enerali li g[addiet. Hawnhekk il-Labour nesa lkliem sabi[ ta’ Muscat qabel
u ftit wara li reba[ l-elezzjoni meta kien jifta[ar li “tista’ ma taqbilx mag[na i]da tista’ ta[dem mag[na”. Dan ilkliem ]gur li ma kienx jg[odd g[al min ja[dem f’San Vin/enz, fil-korp tal-Pulizija u l-Wasteserv, fost o[rajn. Bosta mill-[addiema f’dawn il-postijiet ing[ataw transfers vendikattivi li juru kif il-kliem sabi[ li tkellem Muscat biex ji;bed il-voti lejlet l-elezzjoni kien nassa politika b’sa[[itha bi]]ejjed biex tqarraq bil-votant. Quddiem sensiela ta’ ka]i u stejjer kontroversjali, sin/erament ninsab im[asseb li ladarba l-Labour kien elett fil-Gvern, f’dan il-pajji] kollox sar jg[addi u dan g[aliex il-Gvern g[andu ma;;oranza ta’ disa’ si;ijiet parlamentari wara r-reb[a kbira tad-9 ta’ Marzu li g[adda. Dak li kienu jikkritikaw bih lill-Gvern Nazzjonalista, talLabour qed jag[mlu ag[ar minn hekk u dan wara perjodu qasir ta’ ]mien fil-Gvern. Quddiem dan kollu ma nistax ma nkunx im[asseb dwar ilfutur ta’ pajji]i ta[t dan ilGvern. Dan hu Gvern li qed jag[]el li jmexxi bi prijoritajiet ]baljati. Dan hu Gvern li qed juri nuqqas ta’ sensittività lejn reati wara l-amnestija li ng[atat biex ti;i //elebrata reb[a elettorali u lejn l-abbozz
L-ewwel mitt jum ta’ Gvern Laburista kienu ddominati minn stejjer kontroversjali li wasslu g[all-kritika ta’ [afna, inklu] tal-media indipendenti
ta’ li;i biex tippermetti li ddeputati jie[du sehem f’bordijiet tal-Gvern. I]da kif qal il-Kap Nazzjonalista Simon Busuttil, ‘the honeymoon is over’ u ladarba l-amministrazzjoni l;dida tal-PN ;iet iffurmata kollha, l-Oppo]izzjoni Nazzjonalista issa tista’ ta[dem bis-s[i[ biex tiddefendi d-drittijiet u lin;ustizzji ta’ dawk li qed ibatu min[abba de/i]jonijiet li qed jie[u l-Labour fil-Gvern. B[ala partit politiku je[tie; li n[arsu madwarna u ninteb[u bil-bidla li qed issir fi [dan il-Partit waqt li nkunu kburin bl-istorja politika talPartit tag[na u n[arsu lejn ilfutur b’ottimi]mu kbir. Nemmen li b’dan it-tim il;did, il-PN g[andu ;ejjieni sabi[ u e//itanti mibni fuq ilvaluri li minn dejjem konna n[addnu u b’politika g[al so/jetà li qed tinbidel. Il-PN [are; tellief fl-a[[ar elezzjoni ;enerali i]da m’g[andu xejn minn xiex jist[i. L-istorja politika ta’ pajji]na turina bi/-/ar li l-PN dejjem kien il-partit li tassew g[araf l-isfidi tal-;ejjieni waqt li l-PL kwa]i dejjem kien fuq in-na[a l-[a]ina tal-istorja. IlPN [alla pajji] b’sa[[tu tant li skont l-a[[ar statistika ma[ru;a, fl-ewwel tliet xhur tas-sena, meta kien g[ad hemm il-PN fil-Gvern, lekonomija tag[na kienet liktar wa[da li kibret minn 27 pajji] tal-UE. Dan g[andu jimliena b’sodisfazzjon kbir waqt li nag[tu konferma kif il-Gvern Nazzjonalista sal-a[[ar kompla jwettaq politika li tin/entiva l-[olqien taxxog[ol fl-a[jar interess tal-
[addiema Maltin u G[awdxin. Tin;abar is-somma ta’ €355,903 Kien ta’ sodisfazzjon g[alija li nhar il-{add li g[adda nag[ti sehmi filmaratona ta’ ;bir ta’ fondi li organizza l-PN. Is-somma mi;bura ta’ €355,903 hi prova [ajja ta’ kemm il-PN jibqa’ partit b’sa[[tu u
popolari minkejja li g[adu kif ;ej minn telfa elettorali. Dan kien ammont mi;bur wara anqas minn 100 jum ta’ Gvern Laburista waqt li din id-darba ma kien hemm ebda rigali u g[alhekk i/-/ifra finali g[andha timla lil kull Nazzjonalist b’entu]ja]mu kbir biex inkomplu na[dmu mill-Oppo]izzjoni u n[ejju ru[na g[a]-]mien li ;ej. Fuq nota differenti, [assejtni emozzjonat ner;a’ nara lill-President Emeritu Eddie Fenech Adami u lill-eks Kap u Prim Ministru, Lawrence Gonzi pre]enti waqt din il-maratona. Il-pre]enza tag[hom timliek b’kura;; kbir waqt li t[ossok kburi li int Nazzjonalist. Waqt li kont qed nitpaxxa bilpre]enza ta’ Gonzi f’din ilmaratona, komplejt nifhem aktar kemm dan il-politiku kien mexxej kbir u ma[bub minn kul[add li jag[mel unur lill-istorja politika ta’ pajji]na. Fl-istess waqt ftakart filkliem tad-deheb li Gonzi kien
qal lilna l-a;enti tal-partit li konna pre]enti fis-sala talg[add tal-voti wara li t[abbret it-telfa elettorali ta’ Marzu li g[adda – ‘live to fight another day’. Dan hu dak li qed nag[mlu llum fi [dan il-PN. Tlifna elezzjoni i]da se nkomplu na[dmu biex ner;g[u nirb[u fil-futur u dan se nkunu qed nag[mluh b’Simon Busuttil Kap talpartit tag[na. Reb[a wara g[oxrin sena Nhar il-:img[a li g[adda, f’jum is-Sette Gungio, it-tim nazzjonali Malti tal-futbol kiseb l-ewwel reb[a f’g[oxrin sena f’partita kompetittiva barra minn pajji]na. Kontra listennija ta’ [afna, Malta g[elbet lill-Armenja 1-0 f’Yerevan u bla dubju dan
kien ri]ultat presti;ju] ferm aktar mir-reb[a li konna ksibna fit-12 ta’ Mejju tal1993 f’Tallin kontra l-Estonja. Il-kow/ Taljan Pietro Ghedin [aqqu mertu g[al dan ir-ri]ultat g[aliex kien kapa/i j]omm il-plejers Maltin motivati fit-tmiem ta’ sta;un u f’perjodu fejn tid[ol l-g[eja ta’ sta;un s[i[. Wara dan ir-ri]ultat, it-tliet partiti li jmisshom jilag[bu Malta fi Grupp B g[allkwalifikazzjoni tat-Tazza tadDinja tal-2014 se jkunu f’pajji]na kontra dDanimarka, il-Bulgarija u rRepubblika ?eka. Nawgura u nittama li l-pubbliku Malti jitla’ bi [;aru biex jag[ti lappo;; tieg[u lill-plejers tag[na bl-istess mod kif g[amel f’Marzu li g[adda meta lg[abna kontra l-Italja f’Ta’ Qali. Dan hu t-tim nazzjonali ta’ kul[add u t-tim li jista’ jikseb ir-ri]ultat bl-istess mod ta’ kif kiseb reb[a fl-Armenja nhar il-:img[a li g[adda. Forza Malta!
Hawnhekk il-Labour nesa l-kliem sabi[ ta’ Muscat qabel u ftit wara li reba[ l-elezzjoni meta kien jifta[ar li “tista’ ma taqbilx mag[na i]da tista’ ta[dem mag[na”
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Rakkomandazzjonijiet li j[arsu ’l quddiem Matul il-;ranet li g[addew, f’diversi laqg[at, ilPartit Nazzjonalista kien qed jiddiskuti r-rapport li kummissjoni apposta mmexxija minn Ann Fenech fasslet biex tanalizza r-ri]ultat tal-elezzjoni ;enerali. Dettall f’qosor u b’qawwa Hu rapport dettaljat li f’qosor imma b’qawwa jid[ol fil-fond ta’ [afna ra;unijiet g[ala l-elezzjoni li g[addiet intilfet mill-Partit Nazzjonalista u ntreb[et mill-Partit Laburista. Imma r-rapport ma jiqafx hemm. U dan hu pre;ju ewlieni u mi]jud tieg[u. Ir-rapport i[ares ’il quddiem u jag[mel rakkomandazzjonijiet li issa l-Partit Nazzjonalista jrid jikkunsidra bir-reqqa u jwettaq. Tag[limiet u azzjoni Fir-ra;unijiet g[ar-ri]ultat tal-elezzjoni, ir-rapport ma joqg[odx lura milli jsemmi r-ra;unijiet u min kien responsabbli g[alihom. Skjett u /ar, ir-rapport xorta ma jin]ilx g[al-livell tar-rekriminazzjonijiet imma jog[la g[al-livell [afna aqwa tat-tag[limiet minn dak li se[[ u x’g[andu jsir ’il quddiem. Ir-rapport stess joqg[od attent [afna li ma ji;;ustifikax kollox g[ax iwassal g[ar-reb[ talelezzjonijiet. G[ax illum – tliet xhur biss millelezzjoni ;enerali – nafu kemm il-Labour effettivament xtara voti b’weg[di in;usti u []iena fihom infushom lil numru ta’ nies li qdewh fid-
dieher u issa qed jaqdihom bi flus li a[na n[allsu f’taxxi. U bdew [er;in ukoll il-kontradizzjonijiet ta’ meta tipprova tog[;ob lil kul[add f’kollox. Dik mhix it-triq ’il quddiem. G[ax wie[ed jista’ jkun jemmen [afna f’partit politiku, imma l-aktar li g[andna nemmnu hu fis-sewwa. Wie[ed jista’ jipprova jaqdi lil xi [add b’weg[di mo[bija, imma l-aktar li jrid jaqdi hu lill-pajji], fil-ftu[ u b’;ustizzja. U l-importanza ta’ dan di;à bdejna narawha f’dak li qed jag[mel il-Labour minkejja li reba[. G[allPartit Nazzjonalista, min-na[a l-o[ra, issa t-triq ’il quddiem – it-triq tal-[e;;a g[at-trasformazzjoni u fl-istess [in it-triq li tag[mel dak li hu tajjeb u ;ust. La weqfin u lanqas mitluqin Fl-ispirtu ta’ kwotazzjoni famu]a tal-kittieb Amerikan tas-seklu dsatax, Oliver Wendell Holmes: “Biex naslu fil-port, irridu nba[[ru, xi drabi bir-ri[ fil-poppa, drabi o[ra kontra r-ri[. }gur ma naslux jekk nibqg[u ankrati mal-qieg[, imma lanqas ma naslu fejn irridu jekk nintelqu malkurrent.” Dan hu dak li sar fl-a[[ar tliet xhur. Filwaqt li l-
Partit Nazzjonalista kkummissjona persuni b’esperjenza u esperti f’diversi oqsma biex flimkien analizzaw u ressqu r-rakkomandazzjonijiet tag[hom lill-Partit Nazzjonalista, il-Partit di;à beda juri l[e;;a li jrid ji;;edded. Di;à g[andu t-tmexxija l-;dida li sabet ir-rapport
lest biex minn issa ’l quddiem, it-triq tkun wa[da – it-triq li ter;a’ tpo;;i lill-Partit fuq saqajh biex jer;a’ jkun partit rispettat, fdat, rebbie[ u lest li jag[ti sehmu wkoll biex pajji]na jibqa’ miexi ’l quddiem. Oppo]izzjoni b’sa[[itha u kostruttiva Mar-rapport, it-tmexxija l-;dida bdiet ta;ixxi. IlKunsill :enerali ta’ tmiem il-;img[a wettaq e]er/izzju b’diskussjoni wiesg[a tal-anali]i tarri]ultat elettorali. Ir-rakkomandazzjonijiet qeg[din hemm. Saret enfasi [afna, u b’mod po]ittiv tul ilKunsill :enerali, dwar ir-rakkomandazzjonijiet tal-Kummissjoni li analizzat ir-ri]ultat elettorali. U issa hu ]-]mien li l-Partit Nazzjonalista j[ares ’il quddiem u mhux lura. Hu t-tim ;did tal-PN li issa jrid juri li fil-[idma tieg[u tg[allem milli]balji tal-passat. L-isfidi qeg[din hemm. L-Oppo]izzjoni Nazzjonalista trid tkun kostruttiva u b’sa[[itha li tifhem ir-realtajiet tas-so/jetà u li ssus fuq ilGvern biex id-de/i]jonijiet tieg[u jwasslu biex ilpajji] ikompli miexi ’l quddiem. G[aliex di;à fl-ewwel tliet xhur tieg[u l-Gvern Laburista rajnieh ja;ixxi b’de/i]jonijiet ]baljati b[alma hu l-ka] tas-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca. Rajna li l-Gvern ma rnexxilux jevita li pajji]na jidda[[al fl-Excessive Deficit Procedure u r-rigal li ta b’amnestija lil min kiser il-li;i.
T[assib fl-Intern 1. Il-qasam tal-Intern, jew tal-Home Affairs kif isej[ulu l-Ingli]i, hu qasam iktar minn importanti. Hu essenzjali u vitali, fl-istess waqt li hu sensittiv [afna. Jolqot mill-vi/in it-tessut tas-saltna tad-dritt tas-so/jetà u tal-pajji]. Jag[ti poteri kbar [afna lil min imexxih u hu involut fih, minn fuq s’isfel, u allura dan i;ib mieg[u responsabbiltà iktar minn normali jew ordinarja. Pass fid-direzzjoni t-tajba f’dan ilqasam ma jin[assx daqs pass fid-direzzjoni l-[a]ina g[ax leffetti []iena jafu jkunu diversi u li jolqtu tant u tant nies. Il-Pulizija u l-forzi tal-ordni kollha, il-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin, il-programmi ta’ riabilitazzjoni tal-pri;unieri, biex ma nsemmux l-Armata u l-immigrazzjoni, huma [oloq vitali fil-katina tal-[ajja
demokratika tag[na. 2. I/-/aqliq li qed ise[[ filqasam tal-Intern fl-a[[ar sitt ;img[at f’pajji]na, frott de/i]jonijiet u ordnijiet li qed jing[ataw mill-Ministeru talIntern, hu sors ta’ t[assib mhux ]g[ir. Prin/ipalment hemm ]ew; we;g[at ta’ ras li ;ab b’idejh dan il-Gvern bla direzzjoni. L-ewwel, il-[emel transfers tal-Pulizija li g[addejjin. Ittieni, l-amnestija li l-Kabinett ta’ Muscat idde/ieda li jag[ti lill-pri;unieri. 3. It-transfers g[adhom g[addejjin, u l-ma;;oranza assoluta mhumiex min[abba esi;enzi ta’ servizz. Qed tiddg[ajjef il-pre]enza u nnumru ta’ Pulizija fl-g[ases f’Malta biex jinqdew dawk li mag[hom sar patt qabel lelezzjoni u g[alhekk jintbag[tu jew il-Garage talPulizija, it-taqsima tat-Trade
Il-Pulizija u l-forzi tal-ordni kollha, il-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin, il-programmi ta’ riabilitazzjoni tal-pri;unieri, biex ma nsemmux l-Armata u l-immigrazzjoni, huma [oloq vitali fil-katina tal-[ajja demokratika tag[na
tal-Pulizija, jew is-Servizz ta’ Sigurtà jew postijiet o[ra fejn ikunu bog[od mill-g[ajn. Dan hu su;;ett li qed ikompli ji]vol;i. 4. Id-de/i]joni li [a lGvern ta’ Muscat biex jag[ti amnestija lill-pri;unieri ma saritx jekk mhux g[al ]ew; ra;unijiet: sew min[abba weg[da mo[bija li saret millPartit Laburista qabel lelezzjoni u anke biex jonqos l-iffullar fil-[abs. De/i]joni mhux ma[suba sew u li l-effetti veri tag[ha se narawhom ftit xhur o[ra. I]da iktar minn hekk, de/i]joni li mhix ;usta. Dan g[al ]ew; ra;unijiet. 5. Qabelxejn, hu ]ball li lPartit Laburista rabat lamnestija mar-reb[a elettorali tieg[u. L-a[[ar darba li l-PN g[amel dan kien fl-1987 u qatt ma re;a’ ta amnestija marbuta ma’ reb[a elettorali tieg[u anke jekk kellna diversi reb[iet minn dakinhar. Imkien fl-Ewropa ma ting[ata amnestija ma’ reb[a ta’ gvern fi ]minijietna. 6. It-tieni nett, il-mod kif kienet miktuba din l-amnestija juri x’nuqqas ta’ [sieb u nuqqas ta’ sens ta’ responsabbiltà g[andu dan ilGvern u kellu l-Kabinett ta’
Muscat meta dde/ieda dwarha. Lanqas l-amnestija li ta Alfred Sant fl-1996 ma kienet daqstant superfi/jali g[ax fl1996 kienu eskludew reati serji [afna b[all-omi/idju u ttraffikar tad-droga u l-hold ups u reati fuq l-anzjani. I]da fl-amnestija tal-;img[a li g[addiet, dawn ir-reati kienu inklu]i. Ag[ar minn hekk, bil-fatti l-Gvern ta’ Muscat mar kontra l-kliem talMinistru tal-Intern ta’ ;img[a ilu meta qal li l-Gvern irid jg[in lill-pri;unieri jirriformaw. 7. Dan peress li b’ri]ultat ta’ din l-amnestija, kull pri;unier li kien qed jiskonta sentenza ta’ pri;unerija min[abba reat marbut ma’ droga u kien qed jag[mel programm residenjzali ta’ riabilitazzjoni mid-droga, proprju mill-jum tal-amnestija dan ma kellu
minn Jason Azzopardi jason.azzopardi@gov.mt
ebda obbligu jkomplih. Fil-fatt, kienu ]ew; pri;unieri li kienu qed jag[mlu programm, wie[ed tas-Sedqa u l-ie[or tal-Caritas, li g[ax lamnestija temmet is-sentenza tag[hom allura waqfu millprogramm. Ta[sbu li marret tajjeb is-so/jetà jew huma stess^ 8. Fejn hu l-Kabinett “formidabbli” li ;ejna mweg[din^ Fejn hi l-bidla g[all-a[jar fil-qasam talIntern^
Hu ]ball li l-Partit Laburista rabat l-amnestija mar-reb[a elettorali tieg[u. L-a[[ar darba li l-PN g[amel dan kien fl-1987 u qatt ma re;a’ ta amnestija marbuta ma’ reb[a elettorali tieg[u anke jekk kellna diversi reb[iet minn dakinhar
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
12 Ittri
Jitfakkar tabib distrettwali ta’ 60 sena ilu Sur Editur, Fl-Awla Manja tal Kunsill tal-Belt Vittoriosa, dan l-a[[ar saret tifkira ta’ Lewis Buttigieg, it-tabib distrettwali ta’ 60 sena ilu. Din it-tifkira saret fil- pre]enza tal-Prim Ministru u nies distinti o[ra li fiha sar ukoll qari ta’ poe]iji bl-Ingli] miktubin minn Lewis Buttigieg stess l-aktar dwar il-Birgu u l-wirt storiku. Dan kien l-ewwel tabib distrettwali wara l-gwerra, u kien ukoll li mexxa l-g[aqda storika kulturali fl-ewwel g[axar snin tag[ha. Kien ]mien meta fil-Kottonera, wara t[arbit tal-gwerra, kienet su;;etta li fiha ssir kinsa minn bosta mkejjen stori/i kaw]a tar-rikostruzjoni. Dan it-tabib, flimkien mal-kumitat u lG[aqda, g[arfu j]ommu relazzjoni malawtorità dwar il-[arsien ta’ dak li kien baqg[alna mill-patrimonu nazzjonali. Kien Lewis Buttigieg li mexxa u rsista biex mill-;did il-Jum Nazzjonali tal-Vitorja jer;a’ jitfa//a f’din il-Belt Vittoriosa talAssedju tal-1565, [idma li ma naqsitx b’kitbiet letterarji bl-Ingli] fil-;urnali. Mur ;ibu llum jara s-swar ta’ din il-belt qishom g[adhom jinbnew bix- xog[ol li sar fihom. Kien tassew xieraq li jitfakkar persuna;; b[al dan. Hekk stqarr is-Sindku Boxall, li hu dejjem xieraq li jin;abar tag[rif u jkunu mfakkra persuna;;i li [allew isem f’din ilbelt storika u vittorju]a tag[na.
Lorenzo Zahra
Il-Birgu
Transfers vendikattivi bla b]onn Sur Editur {asra meta taqra kif il-gvern qed jittratta lil kul[add. Issa ma’ rasu we[lu l-infermiera, nursing officers u carers, fir-Residenza ta’ San Vin/enz de Paul, billi tahom transfers ming[ajr ra;uni biex ikompli jda[[al lil tal-qalba li g[adhom barra. Transfers vendikattivi b[alma kienu jsiru fis-snin sebg[in u tmenin ta[t Mintoff. Nies li jkunu ilhom jag[mlu xog[olhom b’/erta serjetà u dedikazzjoni jsibu ru[hom barra vilment u trasferiti g[al band’o[ra. Veru affarijiet talmist[ija. Il-Gvern qed jo[loq tbatijiet bla b]onn fuq kul[add. Tg[id din xi manuvra o[ra tal-Ministru tas-Sa[[a Farrugia biex ikompli jda[[al lil dawk ta’ madwaru li g[adhom barra! Nittamaw li lil min qed ida[[al g[andu xi esperjenza f’dan ix-xog[ol. Issa saret moda mill-Ministri li meta ji;u biex jirrispondu mistoqsijiet lill-Oppo]izzjoni jg[idulhom, nag[tihielek i]jed tard. Jew g[amilha bil-miktub. Dawn ka]i serji. Kien hemm ka] tal-Kummissarju l-;did kif ;ie ma[tur, jekk hux skont irregoli tal-PSC mill-Ministru Mallia jew le – qal li se jag[ti twe;iba i]jed tard, imma bqajna ma smajna xejn. Anki l-Ministru Mizzi talEner;ija g[amel l-istess u [arab milli jirrispondi. Jista’ lIspeaker jintervjeni fuq dawn innuqqasijiet u jitlob li d-domandi
g[andhom ikunu mwie;ba dak il-[in? Nifra[ lill-iSpeaker talli //ensura lill-Prim Ministru Muscat fuq il-kliem li qal lil Tonio Fenech li “mar ixewwex kontra Malta fil-laqg[at li kellu fi Brussell mal-IMF”. Dwar issummit, Tonio Fenech min-na[a tieg[u talab lill-Ispeaker jordna lill-Prim Ministru jirtira dak ilkliem. Baqa’ ma a//ettax u sseduta twaqqfet g[al sag[tejn. Veru qed juri lill-poplu l-arroganza tal-poter fejn qed twasslu. Fuq kollox nixtiequ naraw lIspeaker ikompli jie[u azzjoni fuq dan il-punt fejn baqa’ ma rtirax dak il-kliem li qal Muscat. Nixtiquk li tag[ti twe;iba serja lill-poplu b[ala l-og[la awtorità fil-Parlament u ma g[andekx tbaxxi rasek quddiem [add; u nixtiquk tg[idilna li jekk ma jkollok ebda twe;iba intix lest li tirri]enja – g[ax jekk le jkun tela’ fuq rasek – injorak u ma tax kas ta’ kliemek b[ala Speaker. It-terminal ta/-?irkewwa ippjanat mill-amministrazzjoni ta’ Gonzi lest g[al kollox. IlMinistru Refalo g[amel kelmtejn g[all-okka]joni u fa[[ar lil Muscat li g[amlu hu u mhux lo[rajn, fejn fil-fatt g[amlu l-PN. Lill-Ministru Refalo ng[idlu li hu kien kapa/i biex jaqta’ ]]igarella, imma l-pro;ett sar bil[idma tal-gvern ta’ Gonzi g[allpoplu Malti u G[awdxi kollu.
G. Busuttil In-Naxxar
Il-[ajja ta’ dejjem
Sur Editur, Kultant ikun hawn min jistaqsi, x’hemm wara din il-[ajja, veru li hemm [ajja o[ra? Li hemm [ajja o[ra hi verità u :esù dan urihulna billi ;ie fid-dinja, miet fuq is-salib u dan g[al skop, biex isalvana g[al [ajja o[ra, [ajja ta’ tgawdija fil-:enna. E]empju sabi[ li kont qrajt fuq x’hemm wara din il-[ajja hu ta’ tifla ta’ tmien snin li kienet tibki x[in tiftakar li missierha u ommha kellhom imutu. Il-missier darba minnhom ;ietu idea f’rasu u qalilha: ‘binti meta int tkun tara t-TV fuq is-sufan u torqod, jiena naqbdek u mmur inpo;;ik fissodda. Issa g[idli meta tkun komda meta tkun fuq is-sufan jew fis-sodda?’ It-tifla we;bitu, ‘fis-sodda pa’. Il-missier kompla: ‘hekk hi l-[ajja tag[na, hawn fiddinja qisna qeg[din fuq is-sufan, inbatu, m’a[niex komdi, inbatu bil-bard, s[ana, mard u tant [wejje; o[ra, meta mbag[ad immorru l-:enna nkunu komdi u tispi//a ttbatija g[al dejjem.’ Fil-:enna ma jkun jonqosna xejn g[ax ingawdu l-pre]enza ta’ :esù, u dan jimla lqalb tal-bniedem, kif jg[id Santu Wistin, “Mulej int [laqtna g[alik u qalbna ma tistrie[x jekk mhux fik”. Jalla naqbdu ma’ dawn il-veritajiet [ajjitna kollha, naqbdu mal-Ewkaristija li hi likel tag[na li twassalna fil-:enna. Jalla naqbdu ma’ dak li jibqa’, g[ax f’din id-dinja kollox jg[addi, unuri, flus, poter u tant [wejje; o[ra, iva ng[ixu bit-tama ta’ [ajja o[ra u nag[mlu l-;id ma’ kul[add, qabel immorru u ma ner;g[ux ni;u kif jg[id San :or; Preca.
Carmel Caruana San :wann
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
14 minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
IR-RUSSJA> {addiem jag[mel l-a[[ar irtokki fuq libsa tal-fjuri waqt wirja fil-:onna Mikhailovsky f’San Pietruburgu. Dan jifforma parti mit-tifkiriet tal-400 sena mill-bidu tad-dinastija Romanov, il-familja irjali Russa li mexxiet il-pajji] sal-1917. (ritratt Reuters)
IT-TURKIJA
Il-konfront bejn Erdogan u d-dimostranti jkompli Fit-Turkija m’hemm ebda [jiel li l-protesti kontra ttmexxija tal-Prim Ministru Tayyip Erdogan se jbattu. Dan hekk kif kien hemm il11-il lejl ta’ protesti f’Istanbul, Ankara u bliet ewlenin o[ra Torok. Il-{add, Erdogan wissa li lpa/en]ja tieg[u kellha limitu u waqt diskors fil-kapitali Ankara, iddeskriva lil dawk li qed jipprotestaw b[ala ‘[allelin’. Il-protesti bdew minn protesta pa/ifika li kienet qed issir fi ;nien pubbliku f’Istanbul. :nien li l-Gvern Tork approva li jinqered biex jinbena /entru kummer/jali. Wara intervent vjolenti millPulizija kontra dawk li kienu qed jipprotestaw, splodew dimostrazzjonijiet fuq skala nazzjonali u li s’issa [allew tliet persuni mejta. Id-dimostrazzzjoni qed isiru g[aliex in-nies qed jakku]aw lil Erdogan li qed isir dejjem aktar awtoritarju u li qed jipprova jimponi valuri konservativi Musulmani fuq l-istat sekulari Tork.
Il-protesti infirxu lejn aktar minn 60 belt Torka imma lqofol qed ikunu f’Istanbul u Ankara. Issa hemm t[assib li jista’ jkun hemm eskalazzjoni hekk kif Erdogan il-{add qal lillpartitarji tieg[u li kien se jorganizza dimostrazzjonijiet ta’ appo;; g[all-Gvern f’Istanbul u Ankara. L-Unjoni Ewropea qed t[e;;e; lill-Gvern Tork biex jipprova jikkalma s-sitwazzjoni u l-istess dawk li qed jipprotestaw. Minkejja dawn il-protesti, Erdogan g[amilha /ara li m’hu se jbiddel xejn fil-mod kif qed imexxi l-pajji] kif ukoll mhux se j[assar il-pjani g[all-bini fil-;nien f’Istanbul. Il-protesti issa hekk kif komplew qed ikollhom effett ukoll fuq il-valur tal-Lira Torka. Erdogan reba[ dawn l-a[[ar tliet elezzjonijiet ;enerali. Filwaqt li hu jgawdi minn appo;; kbir fil-kampanja, lappo;; fil-bliet mhux daqshekk kbir.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
A[barijiet ta’ Barra 15 IS-SIRJA
Il-popolazzjoni tkompli t[allas prezz qares Fil-kunflitt Sirjan li ilu jkaxkar g[al dawn l-a[[ar sentejn, il-poplu Sirjan kompla jkun dak li qed i[allas laktar prezz g[oli bi]-]ew; na[at involuti jkunu responsabbli g[al atro/itajiet. Attivisti kontra r-re;im ta’ Bashar al-Assad [abbru li truppi Sirjani kienu qatlu talanqas 100 persuna li kienu [arbu mill-belt ta’ Qusair li l-;img[a li g[addiet spi//at lura f’idejn ir-re;im. {afna mill-mejta mietu hekk kif kienu qed jippruvaw ja[arbu mill-;lied qalil li [akem il-belt tlett ijiem qabel it-truppi Sirjani, appo;;jati minn ;ellieda Libani]i talHezbollah, re;g[u [adu lbelt ta[t il-kontroll tag[hom. Sadattant ;ellieda b’rabtiet mal-al-Qaeda f’Aleppo, ittieni l-akbar belt Sirjana, qatlu tifel ta’ 15-il sena quddiem il-;enituri tieg[u min[abba kummenti li g[amel. Attivisti Sirjani qalu li Mohammad Qataa nqatel minn tiri lejn wi//u. Dan wara li xi [add irrappurta[ li qal waqt tilwima “lanqas
jekk jin]el il-Profeta Mohammed mis-sema m’jien se nsir wie[ed li nemmen.” Wara li l-militanti ;abruh, huma [aduh lura d-dar [aj b’daqqiet ta’ frosta jidhru fuq ;ismu. Imbag[ad il-militanti ;abru r-residenti tat-triq u qalu li wie[ed ma jemminx kien dnub u “minn jidg[i kien se jkun kastigat hekk”. Intqal li imbag[ad quddiem omm u missier it-tifel sparawlu f’wi//u. Fi ]vilupp ie[or, truppi Amerikani armati b’missili Patriot u ajruplani militari bdew ta[ri; militari fil:ordan. L-Istati Uniti l;img[a li g[addiet qalet li kienet qed tikkunsidra li ]]omm dawn il-missili u ajruplani fil-:ordan wara li jispi//aw il-manuvri b[ala prekawzjoni b’rabta ma’ dak li g[addej fil-pajji] ;ar tasSirja. Aktar minn 4,500 suldat Amerikan kif ukoll 3,000 mill-:ordan u 500 mir-Renju unit, l-Arabja Sawdija u pajji]i o[ra qed jie[du sehem f’dawn il-manuvri imlaqqma Eager Lion.
L-OLANDA
Ma[]una bombi nukleari Amerikani L-eks Prim Ministru Olandi] Ruud Lubbers ]vela li flOlanda hemm ma[]una 22 bomba nukleari Amerikana. Lubbers, li kien Prim Ministru bejn l-1982-94, qal li dawn l-armi huma ma[]una fil-ba]i tal-ajru ta’ Volkel fi Brabant. Hu ]vela dan f’intervista g[al dokumentarju g[at-televi]joni. G[al [afna snin kien hemm g[ajdut li seta’ kien hemm armi nukleari fl-Olanda imma Lubbers hu l-og[la uffi/jal Olandi] s’issa li kkonferma dan. Skont il-media Olandi]a, dawn il-bombi huma tat-tip B61 li kienu nbnew fl-Istati Uniti fis-snin sittin u Lubbers qal li ma jarax ir-ra;uni g[aliex fil-;urnata tal-lum g[andu jkun hemm dawn l-armi fl-Olanda.
L-AFGANISTAN> Kien hemm ;lied qalil matul il-;urnata tal-biera[ hekk kif mas-seb[, ;ellieda tat-Taliban attakkaw l-ajruport internazzjonali tal-kapitali Kabul. Il-;lied dam g[addej erba’ sig[at bejn il-forzi tas-sigurtà Afgani u t-Taliban. (ritratt Reuters)
L-AFRIKA T’ISFEL
Mandela g[adu f’kundizzjoni serja Il-Gvern tal-Afrika t’Isfel ilbiera[ [abbar li Nelson Mandela, l-ewwel President iswed talpajji], kien g[adu f’kundizzjoni serja imma stabbli fi sptar. Dan wara li qatta’ t-tielet lejl l-isptar wara li dda[[al b’ur;enza min[abba infezzjoni fil-pulmun. Mandela kien serva b[ala President u kien lewwel Kap tal-Istat iswed fl-Afrika t’Isfel. Hu qabel kien serva 27 sena [abs g[all-;lieda
tieg[u biex f’pajji]u tintemm is-sistema razzista mag[rufa b[ala l-apartheid. {afna huma tal-opinjoni li l-pulmuni tieg[u kienu ;arrbu [sara meta kien ja[dem fil-barriera tal-[abs matul dawk is-27 sena pri;unerija. Fis-snin tmenin, waqt li kien g[adu pri;unier, hu kien marad bit-tuberkolo]i. Hu kien irtira mill-[ajja pubblika fl-2004 u rarament deher fil-pubbliku minn dak i]]mien.
L-UNJONI EWROPEA
Aktar libertà g[all-annimali Ilbiera[ tne[[ew restrizzjonijiet fuq i/-/aqliq talannimali bejn il-pajji]i talUnjoni Ewropea. Fost l-o[rajn tne[[a l-limitu ta’ [ames annimali g[al kull persuna li taqsam fruntiera tal-Unjoni Ewropea. Dan jekk is-sid jista’ jag[ti prova li dawn se jie[du sehem f’kompetizzjoni, wirja jew avveniment sportiv.
Dan jibni fuq is-skema mag[rufa b[ala l-Pet Passport fejn pets jistg[u jivvja;;aw ma’ sidhom ming[ajr xkiel flUE jekk dawn ikollhom microchip u ng[ataw tilqim kontra r-rabies. Il-limitu ta’ [ames annimali g[al kull persuna kienet imposta biex ikun evitat kummer/ ming[ajr ra]an fi]-]g[ar tal-annimali biex jitrabbew
b[ala pets Chris Davies, Membru Parlamentari Ewropew Ingli], li g[en ifassal din il-li;i ;dida, qal li din kienet prova li l-UE setg[et ittaffi l-pi] fuq i/-/ittadini Ewropej minflok i]]idhom. Hu qal li sa g[axar snin ilu ma kienx fa/li li wie[ed isiefer bil-pet tieg[u imma llum il-;urnata hu fa/li daqs kemm hu g[al sidhom.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
Feature 17
16 Feature
Kunsill :enerali PN li feta[ kapitlu ;did g[all-quddiem minn Joe Mikallef joe.mikallef@media.link.com.mt ritratti minn Martin Agius, Trevor Solars u Joseph Galea
Mario de Marco, il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista g[all-{idma Parlamentari
Chris Said, is-Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista
Fi tmiem il-;img[a li g[addiet il-Partit Nazzjonalista organizza lewwel Kunsill :enerali tieg[u bit-tmexxija kompletament ;dida wara li fil-;img[at li g[addew in[atar il-Kap u ]-]ew; Vi/i Kapijiet il-;odda talPartit u wara li fil-jiem li g[addew in[atar ukoll isSegretarju :enerali l-;did kif ukoll il-membri l-;odda tal-Kumitat E]ekuttiv u talAmministrattiv tal-Partit. Tmexxija ;dida li millewwel imbarkat fuq [idma impenjattiva biex il-Partit Nazzjonalista jer;a’ jaqbad it-triq ’il quddiem [alli jer;a’ jirba[ il-fidu/ja talMaltin u l-G[awdxin. Il-Kunsill :enerali ;ie fi tmiemu b’diskors minn Simon Busuttil, il-Kap talPartit Nazzjonalista, li tkellem dwar diversi temi mill-aktar importanti, fosthom it-telfa elettorali tal-Partit Nazzjonalista u, b’umiltà kbira, qal li lPartit Nazzjonalista jirrikonoxxi li ]balja u g[alhekk talab sku]a lil dawk kollha li kienu di]appuntati, imwe;;g[in jew li setg[u batew min[abba de/i]jonijiet li ttie[du mill-Partit. “IlPartit Nazzjonalista se jitg[allem mill-i]balji tieg[u u se jer;a’ jibda jisma’ u jifhem lin-nies.”
Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil waqt id-diskors tieg[u f’g[eluq il-Kunsill :enerali nhar il-{add li g[adda
Hu qal li l-Partit Nazzjonalista jifhem tajjeb li kien hu li kien ]baljat u mhux dawk li g[a]lu li ma jivvutawx lill-Partit Nazzjonalista – ji;ifieri dawk is-36,000 persuna li vvotaw lill-Partit Laburista. Simon Busuttil enfasizza li l-Partit Nazzjonalista g[andu tmexxija ;dida – tim ;did, mag[qud u mimli ener;ija li qed i[ares ’il quddiem u li di;à beda l[idma tieg[u biex jer;a’ jpo;;i lill-Partit fuq saqajh
biex ikun mill-;did partit rispettat, partit fdat, partit rebbie[, partit lest biex jag[ti sehmu [alli pajji]na jkompli jimxi ’l quddiem. Simon Busuttil kellu kliem ta’ kura;; u vi]joni g[all-quddiem u enfasizza li l-Partit Nazzjonalista jrid ikun vi/in in-nies u li d-Dar ?entrali trid tkun miftu[a aktar g[an-nies b’mod li jkollha wkoll strutturi li jilqg[u fihom lillvoluntieri. “Mil-lum a[na lesti biex
nift[u kapitlu ;did b’ti;did – tim PN.” Hekk temm iddiskors tieg[u Simon Busuttil fost i/-/ap/ip ta’ dawk kollha pre]enti. L-ewwel sessjoni talKunsill :enerali, dik ta’ nhar il-{amis, ing[alqet bid-diskors ta’ Beppe Fenech Adami, il-Vi/i Kap g[all-{idma tal-Partit, li fisser kif il-Partit jirrikonoxxi l-i]balji li saru fil-passat, imma issa jrid i[ares ’il quddiem. Il-Partit se jwettaq [idma kbira
f’kull livell biex jer;a’ jorganizza lilu nnifsu u jfassal il-politika mill-;did biex ikun rilevanti malpoplu biex hekk jil[aq laspirazzjonijiet tieg[u u ma jibqax i[ossu mwarrab jew mhux mismug[. Fis-sessjoni tal-{amis, Ann Fenech, il-President tal-Kumitat E]ekuttiv talPartit u Chairperson talKummissjoni dwar irRapport tar-Ri]ultat Elettorali tal-Elezzjoni :enerali 2013, tkellmet
dwar ir-rapport li ppre]entat u fissret li dan jinkludi wkoll g[add ta’ rakkomandazzjonijiet li g[andhom l-iskop li jwasslu lill-Partit Nazzjonalista biex isir jappella aktar g[an-nies u jer;a’ jattira lejh linNazzjonalisti li g[a]lu li f’din l-elezzjoni ma jibqg[ux jivvutaw lill-Partit Nazzjonalista. Diskors ie[or li sar fissessjoni tal-{amis kien dak ta’ Chris Said, is-Segretarju :enerali l-;did, li tkellem dwar il-pro/ess ta’ ti;did li imbarka fuqu l-Partit Nazzjonalista u qal li dan g[andu jwassal biex ilpoplu Malti u G[awdxi jer;a’ jkollu fidu/ja filPartit Nazzjonalista. Hu fisser kif il-Partit Nazzjonalista jinsab impenjat li jer;a’ jsir ilpartit arkitett tal-bidliet politi/i u so/jali li jsiru filpajji]. Fil-Partit Nazzjonalista qed tinbena ;enerazzjoni ;dida ta’ mexxejja politi/i li se jwettqu politika inklu]iva li tilqa’ l-opinjonijiet u tibni fuq id-djalogu. Matul il-jum tas-Sibt ilKunsill :enerali [a l-forma ta’ workshop li fih saret diskussjoni profonda u kienu trattati diversi temi. F’dan il-workshop saru g[add ;mielu ta’ interventi
Beppe Fenech Adami, il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista g[all-{idma fil-Partit
minn kunsillieri li tkellmu dwar is-sitwazzjoni talPartit Nazzjonalista u ressqu proposti dwar kif ilPartit jista’ jersaq aktar vi/in in-nies. G[al dan il-workshop, fost l-o[rajn, attendiet ittmexxija l-;dida tal-Partit, fosthom Simon Busuttil, Beppe Fenech Adami, Mario de Marco u Chris Said. Il-{add saret l-a[[ar sessjoni tal-Kunsill :enerali li ntemm biddiskors tal-Kap tal-Partit Simon Busuttil. Fost l-o[rajn sar diskors minn Mario de Marco, ilVi/i Kap g[all-{idma filParlament, li fisser kif fil;img[at li g[addew ilPartit kien g[a]el mexxejja ;odda... “nies ;odda,
b’ideat ;odda u b’ener;ija ;dida g[ax issa l-Partit Nazzjonalista hu ;enerazzjoni ;dida ta’ tmexxija.” Mario de Marco qal li ttriq ’il quddiem hi li l-Partit Nazzjonalista jmur g[and in-nies u b’hekk il-Partit ikun id-dar naturali g[al kull min hu ta’ rieda tajba u jkun partit ta’ libertà u tarka ta’ kull min se jbati minn Gvern Laburista. Hu qal li l-Oppo]izzjoni trid tkun hemm biex i]]omm lill-Gvern Laburista responsabbli ta’ g[emilu u ta[dem biex tipproponi alternattivi flinteress tal-[addiema. Il-Kunsill :enerali tmexxa minn Paula Mifsud Bonnici, il-President talKunsill :enerali.
Paula Mifsud Bonnici, il-President tal-Kunsill :enerali tal-Partit Nazzjonalista
Ann Fenech, il-President tal-Kumitat E]ekuttiv tal-Partit u Chairperson tal-Kummissjoni dwar ir-Rapport tar-Ri]ultat Elettorali tal-Elezzjoni :enerali 2013
Parti mill-udjenza li attendiet g[all-Kunsill :enerali, fosthom Paul Borg Olivier, li g[adu kemm temm il-[atra tieg[u ta’ Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista
It-tmexxija l-;dida tal-Partit Nazzjonalista – Simon Busuttil flimkien ma’ Mario de Marco, Beppe Fenech Adami u Chris Said
Mument waqt il-workshop ta’ nhar is-Sibt li g[adda li fih kienu diskussi diversi aspetti u fuq kollox kif il-Partit Nazzjonalista jista’ jer;a’ jaqbad it-triq g[all-quddiem
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
18 A[barijiet ta’ Barra
L-ISTATI UNITI
Eks impjegat tas-CIA wara l-a[[ar skandlu ta’ spjuna;; Eks impjegat tas-CIA li kien qed ja[dem b[ala kuntrattur fin-National Security Agency ammetta li kien hu li kixef dettalji ta’ [idma sigrieta mis-servizzi sigrieti Amerikani fuq l-internet. Edward Snowden ta’ 29 sena qal li hu kien g[amel dan min[abba l-kuxjenza tieg[u u biex jipprote;i llibertà ba]ika tan-nies madwar id-dinja. Snowden, li qed jg[ix f’Hong Kong, qal li kien dam ja[seb x’g[andu jag[mel qabel ma kixef dettalji fil-media ta’ PRISM, programm sigriet Amerikan li ji;bor dettalji dwar emails, passwords u affarijiet o[ra minn Facebbok, Google u kumpaniji o[ra fuq l-internet. Snowden, eks assistent tekniku mas-CIA, kien ilu ja[dem mal-NSA, taqsima sigrieta [afna tas-servizzi sigriet b[ala impjegat ta’ Booz Allen, kuntrattur privat fil-qasam tas-sigurtà. Hu qal li dde/ieda li jikxef kollox wara li ra x’kien qed isir u ddeluda ru[u mill-President Barack Obama li qal kien qed ikompli bil-politika talprede/essur tieg[u George W. Bush. Snowden kixef informazzjoni sigrieta lil ]ew; ;urnali The Guardian fir-Renju Unit u lil Washington Post flIstati Uniti. Hu ]vela kif isservizzi sigrieti Amerikani kienu qed jg[assu informazzjoni dwar telefonati li jsiru minn nies abbonati ma’ kumpaniji Amerikani kif ukoll informazzjoni personali minn fuq l-internet minn kumpaniji b[all-Google, Facebook, Yahoo u Microsoft. Snowden qal li n-NSA kienet bniet infrastruttura li tippermetilhom jinter/ettaw kwa]i kollox.
Edward Snowden
Tliet ;img[at ilu, Snowden [a dokumenti sigrieti mill-uffi//ju tal-NSA f’Hawaii u [are; bil-leave minn fejn mar Hong Kong. F’dawn l-a[[ar ;ranet ilPresident Amerikan Barack Obama kif ukoll uffi/jali g[olja fil-qasam tas-sigurtà ppruvaw iserr[u l-im[u[ dwar il-ka] u qalu li kull ma kien qed isir kien ;bir ta’ informazzjoni skont kif permess mil-li;i Amerikana u li [add ma kien qed jifli linformazzjoni mi;bura. Dan sakemm ma jkunx hemm ra;uni g[al xi ka] serju marbut mas-sigurtà nazzjonali Amerikana. Il-Booz Allen qalet li Snowden kien ilu impjegat mag[hom g[al anqas minn tliet xhur imma l-Guardian qalet li hu kien ilu ja[dem fin-NSA g[al erba’ snin fuq kuntratti privati. Dan il-ka] qed jitqies b[ala wie[ed mill-ikbar fejn inkixfet informazzjoni simili. Il-Kummissjoni Ewropea lbiera[ esprimiet it-t[assib tag[ha g[al dan il-ka] u leffett li jista’ jkollu fuq il[ajja privata ta/-/ittadini talUnjoni Ewropea u kellha lintenzjoni tqajjem il-ka] fillaqg[a Ministerjali li jmiss bejn l-UE u l-Istati Uniti din il-;img[a f’Dublin.
Ir-ritratt ta’ fuq juri triq f’Budapest max-Xmara Danubju fit-3 ta’ :unju filwaqt li fir-ritratt ta[t li ttie[ed nhar il-{add juri l-istess post hekk kif bdiet tfur ix-xmara (ritratt Reuters)
L-UNGERIJA
Budapest te[lisha mill-qilla tal-g[arg[ar Il-kapitali Ungeri]a Budapest [elsitha millg[arg[ar wara li faret ixXmara Danubju. Tard il{add, ix-Xmara Danubju la[qet l-og[la livell qatt re;istrat f’Budapest imma l[sara kienet limitata. Mas-seb[ tal-biera[, l-ilmijiet imbag[ad bdew jbattu. Eluf kienu sfurzati jabbandunaw djarhom tul din l-a[[ar ;img[a fil-:ermanja, lAwstrja, is-Slovakkja, ilPolonja, ir-Repubblika ?eka u l-Ungerija u madwar g[axar persuni tilfu [ajjithom. Il-{add, eluf ta’ nies [arbu minn djarhom fil-Lvant tal:ermanja wara li faret diga tul ix-Xmara Elbe. Fi sforz li jkun evitat li l-ilmijiet jg[errqu l-ibliet ta’ madwar, lilma kien dirett lejn meded ta’ art agrikola biex isalvaw ilbliet. Istvan Tarlos, is-Sindku ta’ Budapest, waqt konferenza tal-a[barijiet ilbiera[ qal l-
Fl-Ungerija, madwar 1,300 persuna minn 34 belt u ra[al kellhom ikunu evakwati u 44 triq ing[alqu min[abba l-ilmijiet tal-g[arg[ar ilma tad-Danubju kien la[aq it-8.91 metru – l-og[la livell qatt re;istrat s’issa kien fl2006 meta l-ilma la[aq it-8.6 metru. Hu ]ied i]da li mas-seb[ lilma kien beda jbatti u wie[ed seta’ jg[id li l-ag[ar g[al Budapest kien g[adda. Fl-istess konferenza tala[barijeit kien hemm il-Prim Ministru Viktor Orban li qal li 20,000 persuna kienu [admu bla heda il-{add biex issa[[u d-difi]i kontra l-g[arg[ar. Issa l-[idma qed issir aktar ’l isfel tul ix-xmara minn fejn se jg[addu l-ilmijiet u jista’ jkun hemm theddida g[an-nies. Fl-Ungerija, madwar 1,300 persuna minn 34 belt u ra[al kellhom ikunu evakwati u 44
triq ing[alqu min[abba l-ilmijiet tal-g[arg[ar. F’Budapest, g[alkemm f’xi partijiet ix-xmara faret g[attoroq ta’ madwar, l-ilma ma g[amilx [afna [sara. Dan laktar grazzi g[allprekawzjonijiet li kienu ttie[du fil-kapitali Ungeri]a wara l-g[arg[ar tal-2006. Sadattant fil-:ermanja, filbelt ta’ Wittenberge, il-popolazzjoni kompliet tlesti ru[ha g[al aktar g[arg[ar hekk kif il-livell tal-ilma fix-Xmara Elbe baqa’ f’livell perikolu] It-toroq tal-belt jinsabu mimlija xkejjer tar-ramel biex jimblukakw l-ilma g[alkemm f’xi partijiet l-ilma kien di;à far ’il ;ewwa u g[erreq xi zoni.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
A[barijiet ta’ Barra 19
L-ISTATI UNITI> Sensiela ta’ ritratti li juru t-twaqqig[ ta’ bini ta’ 11-il sular f’Governors Island fi New York. Il-bini twaqqa’ biex minflok jinbena /entru sportiv. (ritratt Reuters)
L-E:ITTU
Polemika ta[raq dwar l-ilma Hemm polemika li qed tbaqbaq sew bejn l-E;ittu u lEtjopja. Dan min[abba l-bini ta’ diga mill-Gvern ta’ Addis Ababa fi xmara li twassal lilma g[ax-Xmara Nil flE;ittu. Il-kwistjoni tant ta[raq, li, bi ]ball, politi/i E;izzjani nstemg[u fuq it-televi]joni E;izzjana jissu;;erixxu li l-E;ittu jie[u azzjoni militari dwarha. Issa Mohamed Kamel Amr, il-Ministru tal-Affarijiet
Barranin E;izzjan, wieg[ed li l-E;ittu ma kienx se j/edi ‘qatra wa[da’ ilma min-Nil. Hu ]ied li kien se jmur lejn lEtjopja biex jiddiskuti l-bini tad-di;à mill-Etjopja minkejja l-o;;ezzjoni tal-Kajr. Amr qal li l-E;ittu tqies kull ostaklu g[as-sors tal-ilma tan-Nil b[ala theddida g[allpoplu E;izzjan. Amr qal li flE;ittu kienet tag[mel ftit xita u effetivament il-pajji] kien de]ert kbir ming[ajr ix-
Xmara Nil. Dak li qed tibni l-Etjopja hu l-akbar hydro station, mag[rufa b[ala l-Grand Renaissance Dam fil-kontinent Afrikan u assigura lE;ittu li ma kienx se jaqta’ lprovista tal-ilma. Amr minna[a tieg[u qal li l-E;ittu kellu pjan ta’ azzjoni li kien se jibda dalwaqt imma ma ]velax x’kien. Il-pajji]i li jaqsmu x-Xmara Nil ilhom g[al ]mien twil jar-
gumentaw bejniethom dwar la//ess u spiss kien hemm bi]a’ li tista’ tfaqqa’ gwerra. L-E;ittu b[alissa qed ibati min[abba nuqqas ta’ flus u firda politika interna kbira wara r-rivoluzzoni tal-2011. Filwaqt li l-passa;; tal-ilma minn diga simili – li l-E;ittu, is-Sudan u l-Etjopja bnew b[alhom fil-passat imma fuq skala i]g[ar – jista’ ma jitnaqqasx, il-mili tar-reservoir wara diga ;dida jfisser
tnaqqis fil-velo/ità talpassa;; tal-ilma. S’issa ftit aktar minn 20 filmija tad-diga nbniet fuq ixxmara li tissejja[ il-Blue Nile u hi kru/jali fil-pjani talEtjopja biex tkun esportatur ewlieni tal-ener;ija fl-Afrika. Is-Sudan, li g[andu fruntiera kemm mal-E;ittu kif ukoll mal-Etjopja u jie[u [afna mill-ilma tieg[u minNil, qal li kien jappo;;ja lpro;ett.
IR-RENJU UNIT
Miet l-awtur Iain Banks
T[abbret il-mewt tal-awtur Sko//i] ta’ su//ess Iain Banks min[abba l-marda tal-kan/er ftit ;ranet qabel il-pubblikazzjoni tas-27 ktieb tieg[u The Quarry. Hu kellu 59 sena Banks kien [abbar f’April li kellu l-marda. Hu g[amel iddebutt letterarju tieg[u fl-1984 bil-ktieb The Wasp Factory. Wara s-su//ess ta’ The Wasp Factory, hu beda jikteb fuq ba]i full-time u fe;;ew ]ew; karrieri fil-kitba – Iain Banks li kien jikteb il-fizzjoni u Iain M. Banks, il-kittieb ta’ stejjer tal-fantaxjenza li fl1987 ippubblika Consider Phlebas. Hu beda jikteb The Quarry f’Marzu wara li nstab li kellu lkan/er u l-ktieb jitratta l-a[[ar ]mien ta’ [ajja ta’ ra;el marid bil-kan/er u li jkun qed jie[u [siebu ibnu ta’ 18-il sena. Tul [ajtu, Banks kien mag[ruf g[ax-xorb tal-alko[ol kif ukoll l-u]u ta’ drogi li warrab meta g[alaq 50 sena.
I?-?INA> {addiema jippruvaw i/aqalqu papra, xog[ol l-artist Olandi] Florentijn Hofman, f’park f’Shenyang. Il-papra, li hi g[olja 13-il metru u twila 15-il metru, tpo;;iet nhar il-{add min[abba festa li se ssir fil-post. (ritratt Reuters)
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
20 Kummer/
GO toffri 35Mbps internet upgrade b’xejn g[al tliet xhur Il-fornitur ewlieni ta’ komunikazzjoni u divertiment f’Malta b[alissa qed jag[ti lillklijenti tieg[u l-opportunità biex jesperjenzjaw is-servizz talinternet tieg[u 35Mbps ming[ajr [las g[al tliet xhur. Hekk hu! Klijenti ta’ GO jesperjenzaw velo/ità og[la u fl-istess [in ikunu jistg[u jgawdu aktar u]u ta’ data – ming[ajr ebda [las ]ejjed g[all-ewwel tliet xhur ta’ servizz. L-offerta hi disponibbli g[allklijenti kollha ;odda u e]istenti ta’ GO meta jabbonaw jew jag[mlu upgrade g[al konnessjoni tal-internet standalone jew wie[ed millpakketti popolari ta’ GO – idDuo Pack (internet u telefown) jew il-Home Pack (internet, telefown, televi]joni u mowbajl).
Barra minn hekk, ta[t l-offerta spe/jali, il-klijenti jakkwistaw VDSL Wi-Fi modem tal-og[la teknolo;ija li jifla[ jakkomoda velo/itajiet g[oljin [afna u jipprovdi tra]missjoni ta’ data aktar b’sa[[itha mill-modem standard. G[al aktar informazzjoni dwar l-offerta ta’ 35Mbps upgrade b’xejn jew biex jabbonaw g[al pakkett mill-firxa wiesg[a ta’ offerti, il-klijenti jistg[u jaqb]u qab]a sa wie[ed mill-[wienet ta’ GO jew resellers esklussivi f’Malta u G[awdex. Jistg[u j/emplu lill-customer care f’kull [in fuq 146 - b’xejn mill-GO mobile tag[hom, jew i/emplu Freephone 80072121. Il-kijenti jistg[u jag[]lu li j]uru l-websajt www.go.com.mt. Termini u kundizzjonijiet japplikaw.
GO b’aktar servizzi u offerti g[all-klijenti tag[ha
Emirates se ter;a’ tibda t-titjiriet lejn il-Libja
Il-pre]entazzjoni tal-ewwel polza ta’ protezzjoni Fast Track minn MSV Life
Emirates se ter;a’ tibda t-titjiriet g[allpassi;;ieri lejn Tripli mill-1 ta’ Settembru 2013, f’turija tal-importanza tal-Libja g[allfirxa globali tan-network ta’ Emirates u limpenn tal-linja tal-ajru g[al dan il-pajji]. Emirates se t[addem tliet titjiriet fil-;img[a lejn Tripli, bl-ajruplan Boeing 777-200ER f’konfigurazzjoni ta’ tliet klassijiet, b’waqfa f’Malta kull nhar ta’ {add, it-Tlieta u l-{amis. “It-titjiriet mill-;did lejn Tripli jag[tu spinta lejn l-Afrika ta’ Fuq, hekk kif nedejna servizz ;did ta’ kuljum g[al Algiers mill-1 ta’ Marzu 2013,” qal Jean Luc Grillet, Vi/i President G[oli ta’ Emirates g[all-Operat Kummer/jali
g[all-Afrika. “A[na konna qed insegwu s-sitwazzjoni filLibja u issa n[ossu li wasal i]-]mien biex ner;g[u nibdew is-servizzi tag[na. Dawn se jag[tu appo;; lin-negozju, il-kummer/ internazzjonali u l-ivvja;;ar tal-passi;;ieri lejn Tripli u minn Tripli, kif ukoll isa[[u linfrastruttura tal-pajji].” Fis-sitt xhur li jmiss, Emirates se tniedi erba’ destinazzjonijiet o[ra. Dawn huma Haneda fil:appun fit-3 ta’ :unju, Stokkolma fl-4 ta’ Settembru, Clark fil-Filippini fl-1 ta’ Ottubru, u t-titjira Milan-New York fl-1 ta’ Ottubru 2013.
MSV Life Studju juri li l-linka tniedi poloz ori;inali tal-HP ta’ protezzjoni tipprovdi kwalità superjuri Fast Track
MSV Life p.l.c., il-kumpanija Maltija li tispe/jalizza flassigurazzjoni fuq il-[ajja dan l-a[[ar [abbret it-tnedija talpoloz ta’ protezzjoni Fast Track, li jipprovdu protezzjoni fuq il-[ajja g[al min hu ta’ età ]g[ira u b’sa[[tu. Dan il-prodott il-;did hu offrut b[ala Loan Protection Plan (bis-somma assigurata li tonqos) jew b[ala Polza ta’ Protezzjoni (bis-somma assigurata tibqa’ l-istess). Poloz ta’ protezzjoni Fast Track jag[tu lill-klijenti protezzjoni g[all[ajja immedjata jekk dawn jissodisfaw /erti kriterji relatati mal-età u s-sa[[a. Il-klijenti jrid ikollhom bejn 18 u 40 sena (jistg[u jkunu fuq ba]i ta’ [ajja wa[da jew kon;unta) u jitolbu s-somma massima ta’ assigurazzjoni, li hi dik ta’ €150,000. L-ewwel polza li n[ar;et kienet minn Irene Bonello, Business Relations Officer tal-Bank of Valletta plc, ta’ Triq ir-Repubblika. L-ewwel klijenta li [adet dan il-Pjan ta’ Protezzjoni kienet Claire Azzopardi.
Studju indipendenti minn Buyers Laboratory ikkonferma l-kwalità u laffidabbiltà superjuri tal-cartridges ori;inali tal-linka tal-HP meta mqabbla malcartridges l-o[ra li huma refills jew manifatturati mill-;did. L-istudju juri li fuq medja, il-cartridges ori;inali tal-linka tal-HP jipprintjaw sa 50 fil-mjia iktar pa;ni mir-refills ittesjati jew cartridges li kienu manifatturati mill-;did. Barra minn hekk, l-istudju ]vela li lcartridges or;inali tal-linka tal-HP ja[dmu kull darba. Bil-kuntrarju ta’ dawk ilcartridges alternattivi, li 40 fil-mija tag[hom li kienu pprovati ma [admux jew inkella waqfu ja[dmu qabel il-waqt. Ir-ra;uni li l-cartridges alternattivi fallew kienu diversi. Fost id-difetti ewlenin firrefill cartridges tal-linka sewda, il-kulur
i//ara immedjatament, ma kienx unit u nixxew il-linka, filwaqt li g[al cartridges tal-kuluri [ar;et problema fit-ta[lita talkuluri. G[al cartridges li kienu mmanifatturati mill-;did, l-ikbar problema li ]viluppat waqt l-ittestjar kemm g[al-linka sewda kif ukoll g[all-kulur kienet in-nuqqas ta’ kulur unit (streaking). L-istudju ta’ Buyers Laboratory wera b’mod /ar li l-print cartridges u]ati huma inferjuri [afna g[al cartridges ori;inali talHP f’termini ta’ affidabbiltà u rendiment ta’ pa;ni pprintjati. L-istess cartridges g[andhom /ans akbar li jikkaw]aw nuqqas ta’ pprintjar unit, inixxu l-linka jew jipprintjaw kulur /ar meta mqabbla malcartridges ori;inali tal-HP. G[al aktar tag[rif dwar l-HP, ]ur is-sit lokali www.hp.com#mt.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
Avvi]i PN 21
Il-Kelliema Ewlenin tal-PN Simon Busuttil Mario de Marco Beppe Fenech Adami ?ensu Galea David Agius Fredrick Azzopardi Giovanna Debono George Pullicino Tonio Fenech Joe Cassar Jason Azzopardi Chris Said Francis Zammit Dimech Carm Mifsud Bonnici Clyde Puli Mario Galea Robert Arrigo Charlò Bonnici Stephen Spiteri Michael Gonzi Tony Bezzina Claudette Buttigieg Ryan Callus Robert Cutajar Kristy Debono Albert Fenech Claudio Grech Paula Mifsud Bonnici Marthese Portelli
Kap tal-Oppo]izzjoni Kelliem g[all-Ekonomija, l-Investiment u l-Intrapri]i ]-}g[ar Kelliem g[all-:ustizzja Deputat Speaker u Kelliem g[all-Agrikultura u s-Sajd Whip tal-Grupp Parlamentari u Kelliem g[all-Gvern Lokali Deputat Whip u Kelliem g[as-Servizzi tas-Sa[[a u l-Edukazzjoni f’G[awdex Kelliema g[al G[awdex Kelliem g[all-Ener;ija u l-Konservazzjoni tal-Ilma Kelliem g[all-Finanzi Kelliem g[as-Sa[[a Kelliem g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali Kelliem g[all-Familja u s-Solidarjetà So/jali Kelliem g[all-Kultura u l-Komunikazzjoni Kelliem g[all-Affarijiet Barranin Kelliem g[all-Edukazzjoni Kelliem g[all-Anzjani Kelliem g[at-Turi]mu Kelliem g[all-I]vilupp So/jali, l-Ambjent u t-Tibdil fil-Klima Kelliem g[ax-Xog[ol Kelliem g[ad-Drittijiet tal-Annimali Kelliem g[at-Trasport u l-Infrastruttura Kelliema g[ad-Djalogu So/jali u l-Libertajiet ?ivili Kelliem g[all-Presidenza tal-Unjoni fl-2017 u l-Fondi mill-Unjoni Ewropea Kelliem g[ar-Ri/erka, l-Innovazjoni, i]-}g[a]ag[ u l-Isport Kelliema g[all-Kompetittività u t-Tkabbir Ekonomiku Kelliem g[ad-Drittijiet tal-Persuni b’Di]abbiltà Kelliem g[all-Ippjanar u s-Simplifikazzjoni tal-Pro/ess Amministrattiv Kelliema g[all-Kompetizzjoni u d-Drittijiet tal-Konsumatur Kelliema g[all-Affarijiet Ewropej
L-APAN se torganizza Buffet Breakfast bit-tombla, nhar it-Tlieta 18 ta’ :unju, fi Splash and Fun Park, is-Salini. Prezz> €10 Bookings ming[and il-helpers jew /emplu 21420513 jew 79040544. Mistieden spe/jali l-Kap tal-Partit Nazzjonalista
Simon Busuttil
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN IL-MARSA. Kull nhar ta’
Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-MELLIE{A. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 79990757.
AVVI}I SO?JALI ROBERT ARRIGO. Il-
{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw {ar;a g[all-Park talG[asafar fis-Salina u Pasta Lunch fir-ristorant Da Nicole, Bu;ibba, g[ada l-Erbg[a, 12 ta’ :unju. It-trasport jitlaq fid9 a.m. Prezz €15 u g[all-booking /emplu 23285000. EDWIN VASSALLO. Il{bieb ta’ Edwin Vassallo se jorganizaw Coffee Morning, il{amis, 13 ta’ :unju fis-St. Martin’s Bar and Restaurant, il-Ba[rija. Trasport mill-postijiet tas-soltu. Prezz €6 u g[al aktar informazjoni /emplu 21433869.
GEORGE PULLICINO.
Il-{bieb ta’ George Pullicino
se jorganizzaw }jara f’G[awdex, is-Sibt, 15 ta’ :unju. In]uru fost o[rajn ilMu]ew il-;did ‘Il-{a;ar’, li nfeta[ fi Frar li g[adda. Wara mmorru x-Xlendi. Prezz €5 g[a]-]jara (esklu] il-biljett talvapur). Il-prezz g[al dawk li jixtiequ jieklu fir-ristorant Il Terrazzo hu €15. Trasport provdut. G[al aktar informazzjoni /emplu 79064281 jew ibag[tu email lil pullg001@gmail.com. ROBERT ARRIGO. Il{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Dawra mal-Port ilKbir bil-Captain Morgan, il{amis, 27 ta’ :unju fis-7.15 p.m. Tluq mix-Xatt ta’ TasSliema. Prezz €3 u g[all-booking /emplu 23285000. ROBERT CUTAJAR. Il{bieb ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Serata u Ri/eviment ad unur Lawrence Gonzi, il:img[a, 28 ta’ :unju fit-8 p.m. fil-lukanda Dolmen, Bu;ibba. Prezz €7 u biljetti jistg[u jinkisbu mill-Uffi//ji PN tat12-il distrett jew ibag[tu email lil robertcutajar72@gmail.com. Jattendi wkoll il-Kap tal-PN Simon Busuttil.
AVVI}I O{RA {AL TARXIEN. Il-
Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li l-bar tal-Uffi//ju PN tal-lokalità issa hu miftu[ ta[t management ;did. Il-Bar qed jifta[ mit-Tnejn sas-Sibt mis-7 p.m. ’il quddiem, kif ukoll il{add filg[odu. Ji;u servuti appetizers. TA’ XBIEX. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li l-bar tal-Uffi//ju PN tallokalità qed jitmexxa minn management ;did u b’esperjenza. B[alissa qed ikun miftu[ kuljum bejn il-5 p.m. u l-10 p.m. mit-Tnejn sas-Sibt u l-{add bejn id-9 a.m. u t-3 p.m. Qed jitqassmu wkoll appetizers. Min jixtieq jorganizza xi fenkata jew ikla, jista’ j/empel 79813505. {AL TARXIEN. IlKumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[allkiri tal-bar tal-Uffi//ju PN tallokalità. Min hu interessat jista’ j/empel lis-Segretarju tal-Kumitat Sezzjonali fuq 99225033. Il-Kumitat jirriserva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anke dik l-aktar vanta;;u]a.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
22 Passatemp
Tisliba 1
2
5
3
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
Mimdudin> 5. {alla likwidu warajh (5) 6. Dritt ’il fuq (5) 7. Ponta bil-materja jew iffjammata (5) 10. Ferita fonda (5) 11. Espressjoni bi kliem bissens (5) 12. Fe;;ejt minn xi mkien (5) 14. Tikri wie[ed biex i;;orr lg[amar (5) 16. G[asafar tat-twelid (5) 17. u 18. Li kulma jag[mel jisfalu deni (5, 5) 18. Ara 17.
Imfittex mill-pulizija
F’dawn l-erba’ ritratti li jidhru fuq in-na[a tal-lemin, jidher kriminal mibdul biex ma jintg[arafx millpulizija. I]da dan il-kriminal, li r-ritratt proprju tieg[u hu dak li jidher fuq in-na[a tax-xellug, f’kull wie[ed mir-ritratti l-o[ra g[andu xi [a;a partikulari li tikxfu. X’inhuma dawn il-partikularitajiet?
Sudoku 18
Weqfin> 1. Saram (6) 2. Plattin tond li waqt ilquddiesa titqieg[ed l-Ostja fuqu (6) 3. Qag[ad jislef lil dak u lillie[or (6) 4. It-tfal i[obbu jqasqsuhom bi mqass (6) 8. u 9. Tilef sa[[tu u spi//a jie[u g[awma? (3, 2-5) 9. Ara 8. 12. Log[ba bil-kliem (6) 13. {afna o;;etti fuq xulxin (6) 14. Twarrab minn fejn kien (6) 15. Li hawn [afna b[alu (6)
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin> 5. Eduka; 6. I]omm; 7. Banda; 10. Kwa]i; 11. Darsa; 12. Falda; 14. Barax; 16. Qrati; 17. u 18. Armistizju. Weqfin> 1. Fellek; 2. Pagani; 3. Mimdud; 4. Emenda; 8. Ballu; 9. {rara; 12. Fassal; 13. Arrest; 14. Batuti; 15. Xellug.
Sa[[a ;dida
Diffi/li: qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.
G[at-tfal
Fl-1960, fl-Awstralja, kienu tfa//aw g[all-bejg[ /ilindri mimlijin bl-arja tal-muntanji. Kull min kien jie[u nifs qawwi ’l ;ewwa minn din l-arja wara jum ta’ xog[ol u ta[bit, e]attament qabel ma jmur jorqod, l-g[ada kien ikun lest g[al jum ie[or ta’ xog[ol iebes bla tbatija ta’ xejn.
Bejn tnejn
— X’jisimha l-karozza? — Cortina — G.T.? — Le, mort g[alija jien!
Soluzzjonijiet Kemm-il Nru. 4 hawn^ 16-il wie[ed.
B 2 u ? 7; E 2 u F 8; E 3 u A 5; D 5 u E 7.
Il-kwadretti ‘tewmin’
Fir-ritratt numru 1 jing[araf mi]-]arbun; fin-numru 2 jing[araf mill-ingravata; fin-numru 3 jing[araf mi/-/inturin; fin-numru 4 jing[araf minn imnie[ru.
Imfittex mill-pulizija
‘tewmin’ Kemm-il numru erbg[a hawn^ Il-kwadretti G[alkemm huma orjentati b’mod differenti, u[ud mill-
kwadretti ta’ din ix-xena fihom e]attament l-istess disinn identiku. Ara jirnexxilekx issib liema huma l-erba’ koppji ta’ kwadretti ‘tewmin’.
Sudoku
Dan il-[abib tat-tfal g[andu quddiemu ge;wi;ija ta’ numri mda[[lin f’xulxin, kollha jindikaw in-Nru. 4. Kemm-il wie[ed hawn?
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor Wirt Malta Radio 101 12>30 Il-programm tal-lum,
ippre]entat minn Clayton Luke Mula, se jiffoka fuq il-katakombi ta’ San Pawl (fir-ritratt fuq ix-xellug) li nsibu fir-Rabat, Malta. Biex jitkellem dwaru se jkun hemm David Caruana, li hu l-kuratur tal-post. Ta’ min isemmi li b[alissa, bis-sa[[a ta’ fondi tal-Unjoni Ewropea ta[t l-iskema ERDF, qed ikunu skavati katakombi li qatt ma d[alna fihom qabel.
L-Istampa Kollha NET Television 20>30 Fl-a[[ar programm minn din is-sensiela se jkun ittrattat Chris Said, is-Segretarju :enerali l-;did tal-Partit Nazzjonalista. Hu se jitkellem dwar din il-kariga u l-pjani li g[andu g[all-futur tal-Partit. Minbarra Chris Said b[ala l-mistieden prin/ipali, se jkun hemm ukoll David Bonello, ;urnalist tal-PBS li se jkun qed jag[mel numru ta’ mistoqsijiet lil Chris Said, Alfred Grixti li hu eks uffi/jal tal-Partit Laburista u li fost o[rajn kien ikkontesta g[all-kariga ta’ Segretarju :enerali tal-PL u Victor Camilleri, l-eks editur ta’ il-mument.
Antonella Sciberras, Martina Callus u Mary Grace Cordina f’ritratt li jifforma parti mill-photo shoot ta’ J.J. Chircop
Sbu[ija i]da mhux biss...
Rugantino Raitre 15>45
Film komiku Taljan li n[adem fl-1973 b’re;ija ta’ Pasquale Festa Campanile u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Claudia Mori u lil Adriano Celentano (it-tnejn fir-ritratt fuq il-lemin) u lil Toni Ucci. L-istorja hi ambjentat f’Ruma tal-1848 u naraw minn xiex jg[addi Rugantino, li jkun ra;el li pjuttost ma j[abbel rasu minn xejn.
Miss World Malta Edizzjoni Indonesia - NET Television 21>35
L’uomo perfetto Italia 1 23>30
Film Taljan li n[adel fl-2004 li fih naraw x’tag[mel Lucia, li tkun t[obb lil Paolo, hekk kif issir taf li dan se ji]]ewwe; lill-akbar [abiba tag[ha. A Serious Man Iris 23>45
Michael Stuhlbarg, Richard Kind u Aaron Wullf (dawn l-a[[ar tnejn fir-ritratt) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film koproduzzjoni Amerikana, Ingli]a u Fran/i]a li n[admet fl-2009 b’re;ija tal-a[wa Joel u Ethan Coen. G[alliem Lhudi jkun g[addej minn kri]i. Martu qed titlob id-divorzju, uliedu xejn ma jkunu tfal e]emplari li jag[tuh x’jifta[ar bihom u barra minn hekk ikun hemm student li qed jirrikattah. Biex forsi jo[ro; mis-sitwazzjoni, jitlob il-parir ta’ tliet rabbin. Tg[id se jasal g[al xi soluzzjoni?
Il-motto tal-Miss World hu beauty with a purpose, u dan il-programm li jwassal tag[rif dwar itt[ejjija li tkun saret hawn Malta g[all-parte/ipanti li minnhom intg[a]let dik li se tirrappre]enta lill-pajji], i]omm ma’ dan billi joffri numru ta’ su;;etti relatati. Il-parte/ipanti jkollhom photo shoot ma’ fotografi differenti, illum ma’ J.J. Chircop. Xandru Grech jag[ti Espiazione (Atonement) Italia 1 23>45
Keira Knightley (fir-ritratt fuq il-lemin), flimkien ma’ James McAvoy u Vanessa Redgrave huma l-atturi ewlenin f’dan il-film drammatiku Ingli] li n[adem fl-2007. Tfajla tkun infatwata wara l-g[arus ta’ o[tha l-kbira. Peress li ma jkunx jag[tiha wi//, tivvinta li stupraha....
tag[rif dwar power plates li jintu]aw b[ala mezz ta’ e]er/izzju g[all-bniedem. Claire Spiteri tissokta tag[ti tag[rif dwar l-importanza ta’ dieta bilan/jata. Sue Rossi tag[ti informazzjoni dwar Miss World Top Model, b’dik li ting[a]el tispi//a awtomatikament malfinalisti fil-Miss World. Tippre]enta l-programm Claudia Calleja.
IN-NAZZJON
It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
24 TV#Radju
06>00
101 Breakfast Club b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>30 Anali]i tal-:urnali)
07>55 08>00 08>05 09>00 09>05
Avvi]i tal-Mejtin u Angelus A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 13>00 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Wirt Malta The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>00 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 24>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i tal-Mewt, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 - Familja Wa[da (jinkludi 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 Newsline 12:45 – Qari bil-Malti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bulettin ta’ l-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 - TV Hemm 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 – Music Lounge 22:00 - L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 - Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u Bon;u Bon;u (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 One News) 09:00 - Kartolina 10:00 - The Morning Show 11:00 Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - Linja Diretta 13:15 - Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Minflok Siesta 14:20 - Storja... Minflok Siesta 15:25 - Djarju Kulturali 15:30 - Drive Time 16:00 Mhux g[at-Tfal Biss 17:00 Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l{ajja ta’ Dejjem, 18:05 A[barijiet Sportivi) 18:15 - Dirett Lokal 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - Ilwien 19:45 - ONE News 20:00 - LArgument Ikompli 20:15 Banana Republic 22:00 - It-3 ma’ Fr Colin 24:00 - Flimkien 02:00 - Bla Kantunieri (r). RTK - 103 FM 06:30 Pierre & Co on RTK (jinkludi 06:55 Fi {dan il-Mulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News, 09:00 A[barijiet filQosor) 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 – Qrib l-O[rajn 13:00 - RTK Qosor 13:05 - Su//essi u aktar! 15:00 - RTK Qosor 15:05 - Kaskata Kulturali 15:30 - Bir-Rispett Kollu (jinkludi 16:00 BBC News) 17:00 - RTK Bulettin
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar Is-Snin tar-Rock ’n Roll Fuzzbox - Eric Montfort Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella
17:15 – Il-Qanpiena l-O[ra 18:00 - RTK Qosor 18:05 X’Hemm :did! 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - Miskan 19:40 – LG[a]la Tieg[i u Tieg[ek 20:30 - Intietef 20:53 - Kaskata Kulturali 21:00 - Mer]uq ra;; ta’ a[bar tajba 22:00 - IlQaddis tal-Jum 22:05 - Ru]arju 22:25 - Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Il-{rejjef, lG[eref u l-Ma;ija 10:00 - BBC News Update 10:06 - Pri]ma 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-;urnali 13:30 - IlMalti llum: ideat ta’ ]mienna 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Platea 20:00 – The Artefact 20:30 Bioneers 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi 09:00 {ajjitna) 11:00 Ara Ommok 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju talErwie[ 13:00 - Ti]wiqa Mu]ikali 14:00 - Jiena Hu l-{ob] u l-{ajja 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 – Fil-pjagi tieeg[ek a[bini 16:00 - L-Istorja tal-Knisja u inti 16:30 - Mill-G]ira tat-3 G[oljiet 17:00 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 Quddiesa 19:00 – Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - Qari Reli;ju] 20:30 – Mid-Djarju tal-{ajja 20:45 - Fuq :wiena[ i]-}g[o]ija 21:45 {dejn l-ilma fejn nistrie[ 22:00 G[and Min Imorru Mulej? 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 – Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 – Bay Breakfast (jinkludi 07:30 A[barijiet, 08:30 u 09:30 A[barijiet fil-qosor) 10:30 Simon Pisani (jinkludi 11:30 A[barijiet fil-qosor) 13:30 – Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 – Bay Beats 20:00 – Ben Glover 22:00 Carl Bee 24:00 - CR2 records. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 - Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 Calypso Drive 19:00 - Classic Gold 21:00 - Qabel Jibda l-Mar/ 23:00 - Mal-Melodija Maltija 01: 00 - Mu]ika tal-passat.
Lo straniero che venne dal mare (Swept from the Sea) - Rete 4 21>10
Film drammatiku tal-1997 li hu koproduzzjoni Amerikana, Ingli]a u Kanadi]a u li n[adem b’re;ija ta’ Beeban Kidron. Il-protagonista assoluta f’dan il-film ambjentat lejn l-a[[ar tas-seklu dsatax hi l-attri/i Rachel Weisz (fir-ritratt flimkien ma’ Vincent Perez), tfajla li tkun akku]ata li twettaq is-s[arijiet u li tie[u grazzja ma’ ba[ri Russu li jkun l-uniku wie[ed li salva minn nawfra;ju. Fost l-atturi nsibu wkoll lil Ian McKellen u Kathy Bates. TVM 07:00 - TVAM 09:00 - TV Hemm (r) 10:20 - Ancient World 11:25 - Great crimes and trials 12:00 - A[barijiet# rapport tattemp 12:10 - TVPM 14:00 A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16.30 - }ona 18:00 - A[barijiet 18:10 Waqtiet 18:15 - Sa[[tek l-ewwel 18:25 - Teleshopping 18:40 - TV Hemm 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Salib it-Toroq (ep. 33) 21:45 - Merlin 22:45 Green Green Grass 23:15 A[barijiet fil-qosor 23:35 Gadgets (r) 00:20 - TVPM (r). TVM 2 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 - Ti;rijiet Biss 11:30 Gadgets 12:00 - Madwarna 12:15 - Wirt, Arti u Kultura 12:45 - Great Crimes and Trials 13:15 - Nisa Straordinarji 14:05 Sa[[tek l-Ewwel 14:15 - Earth flight 15:00 - Ti;rijiet Biss 15:30 - Great Crimes and Trials 16:00 - Inside the Human Body 16:50 - .EU 17:20 - Waqtiet 17:25 - Crusades 18:30 - Leli ta’ {a]-}g[ir (ep. 11) 19:00 Ti;rijiet Biss 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-Smig[ 19:40 - Earth Flight 20:30 A[barijiet bl-Ingli] 20:35 Waqtiet 20:45 - Bondi+ 21:45 Paq Paq 22:30 - Malta u lil hinn minnha. ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 Teleshopping 11:00 - Aroma Mattina 12:30 - Teleshopping 12:45 - Kalamita 13:30 - ONE News 13:35 - Kalamita (ikompli) 16:20 - Teleshopping 16:35 Lovebirds 17:30 - ONE News 17:35 – Liquorish (daily update) 17:45 - Zona Sport 18:10 Teleshopping 18:45 - {ajja 19:30 - ONE News 20:15 - IrRangers 20:30 - Il-Klikka (ep. 10) 21:45 - Kif Inti? 23:15 ONE News 23:45 - Kalamita (r). Smash
08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping
14:20 - 1046 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 News 19:30 - Bi dritt... tistaqsi u twie;eb 20:30 - Miraklu 22:00 News. Raiuno 06:45 - Unomattina estate (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00 u d09:00) 09:15 - Unomattina Talk 09:30 - Tg 1 Flash 10:00 - Tg 1 10:05 - Unomattina ciao come stai? 10:45 - Road Italy Day by day 10:55 - Relazione annuale dell’autorità 12:00 - Don Matteo 6 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Ho sposato uno sbirro (fiction) 15:05 - La ragazza della giungla. Film 2012 16:50 - Rai Parlamento 17:00 Tg 1 17:15 - La vita in diretta 18:50 - Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 – Football. Friendly. Haiti v Italja 23:20 Porta a porta 00:55 - Tg 1 notte 01:30 - Sottovoce 02:00 - Rai Educational. Raidue 07:30 - Cartoons 09:00 - Le Sorelle McLeod (TF) 10:25 - Tg 2 insieme 11:25 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Divieto di sosta 15:25 Blue bloods (TF) 16:10 Revenge (TF) 16:55 - Guardia Costiera (TF) 17:45 – Football Europei U#21 Italja v Norve;ja 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - LOL 21:10 - Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 21:55 - Countdown (TF) 22:50 - Strike back – Senza regole (TF) 23:40 - Tg 2 notizie 23:45 - Tg 2 punto di vista 23:55 - Aggratis! 01:20 - Tg 2 Parlamento 01:30 - Close to Home (TF) 02:20 - Riunione di condomino. Film 2002. Raitre 07:00 - TGR Buongiorno Italia 08:00 - Agorà 10:15 - La storia siamo noi (dok) 11:30 Buongiorno Elisir 12:00 - Tg 3 12:45 - Le storie - diario italiano 13:10 - Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg Regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr Piazza
affari 15:00 - Ponderosa (TF) 15:45 - Rugantino. Film ’73 17:35 - Geo Magazine 19:00 Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 Blob 20:10 - Celi, mio marito! 20:35 - Un posto al sole 21:05 Ballarò 23:20 - Report Cult 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 Rai Educational 01:35 - Prima della prima. Canale 5 08:00 - Tg 5 - mattina
08:40 Situation commedy 09:10 - Alisa – segui il tuo cuore (soap) 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful (soap) 14:10 Centovetrine 14:45 - Il segreto (telenovela) 15:50 - Pomeriggio cinque 18:50 - The Money Drop (game show) 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - La vita facile. Film 2010 23:30 Tg5puntonotte 00:55 - Tg 5 notte 01:25 - Striscia la notizia (r). Rete 4 06:50 - Chips (TF) 07:45 Charlie’s Angels (TF) 08:40 Pacific Blue (TF) 09:50 Carabinieri 7 10:50 - Ricette all’Italiana 11:30 - Tg 4 12:00 Renegade (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Flikken – Coppia in giallo (TF) 16:35 - My Life – segreti e passioni (soap) 17:00 - Il vendicatore del Texas. Film ’63 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (TF) 20:30 - Quinta Colonna il quotidiano 21:10 - Lo straniero che venne dal mare. Film ’97 23:45 - Espiazione. Film 2007 02:05 - Tg4. Italia 1 07:00 - Tutto in famiglia (sitcom) 07:50 - I maghi di Waverly (sitcom) 08:40 - Kyle XY (TF) 09:30 - Gossip Girl (TF) 11:30 Pretty Little Liars (TF) 12:25 Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:25 - The Vampire Diaries (TF) 16:10 - Smallville (TF) 17:45 Top One 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI NY: scena del crimine (TF) 21:10 - Radio Italia Live: 2013 23:30 - L’uomo perfetto. Film 2004 01:30 - Sport Mediaset 01:55 - Romando Criminale (TF).
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
TV#Radju 25 Favourite Channel 07:00 - Bon;u Muftie[ 07.15 - F. News 07:30 - Dawl tal-:urnata 08:00 - Niltaqg[u (r) 10:00 Bejnietna 12:00 - News 12:30 G[eruq 13:00 - Niskata 15:00 Teleshopping 17:30 - {in g[al Kollox 18:15 - News 18:30 - (ikompli) {in g[al Kollox 19:45 - F. News 20:30 - Gideb u M[abba 21:00 Cross Roads 23:00 - News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 Love and Romance 10:00 - Tele Market Deals 12:00 - Rock around the Click (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 - The 80s 14:00 - The 90s 14:30 - The 00s 15:00 - Love and Romance 16:00 - The 80s 16:30 - I Grandi successi 17:30 - The Local Angle 18:00 Total Request Show 20:00 - The 60s & 70s 20:30 - Music Documentary 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 13:40 - Che trucco! (attwalità) 14:05 - Vite in Apnea 14:35 Gossip Girl (TF) 15:30 - The OC (TF) 16:20 - Rachel Zoe Project 17:15 - Vite in Apnea 17:50 Che trucco! 18:20 - Love Bugs (sitcom) 18:55 - Samantha chi? (TF) 19:30 - Royal Pains (TF) 20:25 - Dr House (TF) 21:10 Vieni a vivere con me 22:10 Cambio casa, cambio vita 23:05 Non aprite quell’armadio 23:35 Vite in Apnea 00:30 - Rachael Zoe Project. BBC Entertainment 07:15 - Bobinogs 07:25 - Me Too! 07:45 - Nina and the Neurons 08:00 - The Large Family 08:10 - 3rd & Bird 08:20 - Little Prairie Dogs 08:30 - My Family 09:00 - The Green Green Grass 09:30 - The Weakest Link 10:15 - EastEnders 10:45 Doctors 11:10 - Spooks 12:05 Ray Mears’ Northern Wilderness 12:55 - My Family 13:25 - The Weakest Link 14:10 - The Green Green Grass 14:40 - EastEnders 15:10 - Doctors 15:35 - Spooks 16:30 - Ray Mears’ Northern Wilderness 17:20 - Elephant Diaries 18:10 - EastEnders 18:40 - Doctors 19:15 - The Weakest Link 20:00 - My Family 20:30 The Royle Family 21:00 - The
Secret Diaries of Miss Anne Lister 22:30 - As Time Goes By 23:00 - Love Life 23:50 - After You’ve Gone. TCM 07:45 - Easter Parade. Film ’48
(U) 09:25 - Cimarron. Film ’60 (U) 11:50 - The Asphalt Jungle. Film ’50 (A) 13:40 - The Cabin in the Cotton. Film ’32 (U) 15:00 - The Clock. Film ’45 16:30 Bombshell. Film ’33 (A) 18:05 Grand Prix. Film ’66 (A) 21:00 Body Heat. Film ’81 (X) 22:55 Flareup. Film ’69 (15). MGM Movies 07:15 - Love and Death. Film ’75 (A) 08:40 - All Dogs Go to Heaven 2. Film ’96 (U) 10:00 Sketches. Film ’92 11:40 - Alice. Film ’90 (12) 13:25 - Troll. Film ’86 (12) 14:45 - Boris and Natasha. Film ’88 16:10 - Hidden Agenda. Film ’90 (15) 17:55 The Calendar Girl Murders. Film ’84 (15) 19:30 - The Visitors. Film ’72 (X) 21:00 - Number One. Film ’69 (A) 22:45 CrissCross. Film ’92 (15).
Survival: Desert Island 19:00 How It’s Made 20:00 - River Monsters: Flesh Ripper. Off the Hook: Extreme Catches: 21:00 Shark-a-Mania 21:30 - Sailfish Smackdown. 22:00 - Extreme Fishing with Robson Green 23:00 - Fish Legends of Jakub Vagner. Iris 13:25 - Michael Clayton. Film 2007 15:45 - Vendetta sarda. Film ’51 17:30 - Storie d’amore con i crampi. Film ’96 19:25 - ATeam (TF) 20:15 - Hazzard (TF) 21:05 - Tombstone. Film ’93 23:20 - Storie di cinema 23:45 A Serious Man. Film 2009 01:45 - L’avvertimento. Film ’80.
Diva Universal 07:00 - Wolff’s Turf 07:58 Great Women 08:05 - Jane Doe: The Harder They Fall 09:40 -
Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - How I Met Your Mother 11:30 - The Mentalist 12:15 Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Enlightened 14:15 Films & Stars 14:30 Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 - Private Practice 16:45 - Gossip Girl 17:30 Dallas 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 19:45 Glee 20:30 - Suits 21:15 Enlightened 21:45 - Mr Popper's Penguins 23:35 - Person of Interest 00:20 - SMASH 01:10 Suburgatory.
Discovery Channel 07:15 - American Chopper: The Kobalt Bike 08:10 - Extreme Fishing with Robson Green: New Zealand 09:05 - Auction Hunters: Gangster Whiskey 09:30 Baggage Battles 09:55 - Ultimate Survival: Mount Kilauea 10:50 How Do They Do It? 11:15 How It’s Made 11:40 - Extreme Engineering: Holland’s Barriers to the Sea 12:35 - Overhaulin’ 13:30 - Fifth Gear 14:25 Wheeler Dealers: Bond Bug 15:20 - Mythbusters 16:15 Auction Kings: Iwo Jima Sword # Cathouse Chairs 16:45 - Baggage Battles 17:10 - Extreme Fishing with Robson Green: Australia (North East) 18:05 - Ultimate
Biography Channel Hardcore Pawn: 10:00 - Storm’s A-Brewin 10:30 - Desperate Pawn. Monster In Laws: 11:00 Monster of the Bride 11:30 - The Last Italian Supper. 12:00 Hoarders: Barbara # Richard 13:00 - Storage Wars: Dr Strangebid 13:30 - Parking Wars 14:00 - The Real Housewives of Miami: The Reunion 15:00 - The Real Housewives of New Jersey: Get to the Punta. Hardcore Pawn: 16:00 - Storm’s A-Brewin 16:30 - Desperate Pawn. 17:00 Hoarders: Barbara # Richard. Monster In Laws: 18:00 - Monster of the Bride 18:30 - The Last Italian Supper. 19:00 - Storage Wars: Dr Strangebid 19:30 Parking Wars. Monster In Laws: 20:00 - Spoiled Brat-In-Law 20:30 - High School Rivals. Hardcore Pawn: 21:00 - Storm’s A-Brewin 21:30 - Desperate Pawn. 22:00 - Dance Moms: The Competition Begins 23:00 - A Gypsy Life for Me.
GO Stars 07:00 - Good Morning Vietnam 09:00 - The Longest Yard 11:00 The Big Bang Theory 11:45 Moonraker 13:55 - Katy Perry: Part of Me 15:20 - Unbreakable 17:05 - Good Morning Vietnam 19:00 - Come Rain Come Shine 20:30 - Parks & Recreation 21:00 - Madagascar 3 22:35 - Mr Brooks 00:35 - Bad Teacher 02:10 - The Big Bang Theory.
How to Keep Your Day Job 09:55 - Kojak 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 - JAG 12:55 - ER 13:50 - Mr Selfridge 15:55 Great Women 16:00 - Kojak 17:00 - Jane Doe: Yes, I Remember It Well 18:42 Downpour 18:50 - JAG 19:50 ER 20:50 - Great Women 21:00 - Wolff’s Turf 23:00 - ER..
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:30 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See The Sea 10:05 Lots & Lots 10:20 - Bob the Builder 10:30 Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:55 Nouky and Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 Tiny Planets 11:30 - Monkey See Monkey Do 11:40 - Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:25 - The Mighty Jungle 12:40 - Mio Mao 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:50 - Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See The Sea 14:45 - Lots & Lots 15:00 - Fluffy Gardens 15:15 - The Mighty Jungle 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 Monkey See Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Tork 17:45 Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - Benjamin’s Farm 18:50 - Nouky and Friends 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See The Sea 19:15 - Lots & Lots 19:30 -
Monkey See Monkey Do 19:40 - Barney and Friends 20:10 - Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - Pingu 21:45 - Tiny Planets 21:50 - Pingu 21:55 - Tiny Planets 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends. Disney Channel 08:00 - Winnie the Pooh: Tales of Friendship 08:05 - Mickey Mouse Clubhouse 08:30 - A.N.T. Farm 09:15 - Jessie 10:05 - Good Luck Charlie 11:15 - Shake It Up 12:00 - Austin and Ally 12:25 - A.N.T. Farm 12:45 - Jessie 13:10 - Shake It Up 13:35 - The Suite Life on Deck 14:00 Gravity Falls 14:25 - Good Luck Charlie 14:45 Minnie and You 14:50 - Jessie 15:10 - Shake It Up 15:30 - Minnie and You 15:35 - A.N.T. Farm 16:00 - Austin and Ally 16:15 - Have a Laugh 16:20 - Gravity Falls 16:45 - The Suite Life on Deck 17:10 - Good Luck Charlie 17:30 - That’s So Raven 17:55 - Austin and Ally 18:20 - Jessie 18:40 - Gravity Falls 19:00 - Have a Laugh 19:05 - A.N.T. Farm 19:30 - Good Luck Charlie 19:50 The Suite Life on Deck 20:15 - Austin and Ally 20:40 - That’s So Raven 21:00 - Shake It Up 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Austin and Ally 22:10 - Wizards of Waverly Place.
07>00 09>00 10>00 12>00 14>00 14.05 15>20 15>50 16>40 17.00
NET News Telebejg[ Strada Rjal .NET NET News Vitalità (b’waqfa g[al NET News fit-15>00) Telebejg[ X’Fatt.Art Telebejg[ Malta Llejla (b’waqfa g[al NET News fis-18>00)
19>00 19>45 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00
Bozza tal-Mija NET News L-Istampa Kollha NET News Miss World Malta Edizzjoni Indonesia Trott u Galopp NET News
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - Queens Tennis: Day 1 10:00 - Horse Racing Time 10:15 - WATTS 11:15 - WC Qual. Football: Australia v Jordan (live) 13:30 - Queens Tennis: Day 2 (live) 21:30 Boxing 23:00 - WC, World Tour. Eurosport 2 07:00 - Queens Tennis: Day 1 10:00 - World Superbike Series Motorcycle Racing 10:45 -
World Supersport Championship 11:15 - World Superbike Series Motorcycle Racing 12:00 - WATTS 13:00 - WC Qual. Football: South Korea v Uzbekistan (live) 15:00 - Nurnberger Versicherungscup Tennis (live) 20:00 - WATTS 21:00 - Arena Football 23:00 - Australian Football Magazine. GO Sports 1 07:00 - Best of Football 201213 09:00 - The Championships: Wimbledon: Wimbledon Record Breakers 10:00 - Best of Football 2012-13 16:00 Best of Rugby 2012-13 18:00 - Best of Football 201213 20:00 - FIFA Futbol Mundial 20:30 - Best of Football 2012-13 22:30 - The Championships: Wimbledon 2012: Ladies Doubles Final 00:10 - PGA European Tour: Lyoness Open by Greenfinity: Day 2. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Racetrack 09:00 - PGA European Tour:
Lyoness Open by Greenfinity: Day 2 13:00 - Best of Football 2012-13 15:00 - Best of Rugby 2012-13 17:00 - Best of Football 2012-13 19:00 - The Championships: Wimbledon: Dare to Dream 20:00 Football's Greatest 20:30 - Best of Rugby 2012-13 22:30 - Best of Football 2012-13.
GO Sports 8 09:00 - Vincennes Racetrack 11:00 - PGA European Tour:
Lyoness Open by Greenfinity: Day 2 15:00 - Best of Football 2012-13 17:00 - Best of Rugby 2012-13 19:00 - Best of Football 2012-13 21:00 - The Championships: Wimbledon: Dare to Dream 22:00 Football's Greatest 22:30 - Best of Rugby 2012-13 00:30 - Best of Football 2012-13. Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga (r) 09:55 Bundesliga (r) 11:50 - FA Cup (r) 13:55 - America’s Cup: World Series (r) 16:00 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 18:05 - Bundesliga: Highlights (r) 19:00 - Volleyball
Champions League Magazine The Big Hit (r) 19:30 Bundesliga (r) 21:25 European Le Mans Series 2012 (r) 22:30 - 2012 Alpari World Match Tour NXT (r) 00:35 FA Cup (r). Melita Sports 2 12:00 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 14:00 -
Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:05 - FA Cup (r) 17:10 - 2012 UIPM Pentathlon (r) 18:15 America's Cup: World Series (r) 20:20 - Bundesliga (r) 22:15 Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 00:50 - FA Cup (r). Malta Stars 08:00 - Melita GFA 1st Div. (r) 09:40 - Malta Handball Association (r) 11:00 - Malta Basketball Association (r) 12:25 - Malta Rugby Football Union (r) 14:00 - BOV PL (r) 16:00 - MFA Futsal League (r) 17:20 - Melita GFA 1st Div. (r) 19:00 - Football Nurseries 19:35 - MFA Futsal League 21:00 - Malta Rugby Football Union (r) 22:35 - BOV PL (r).
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
26 Klassifikati PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ Marsaxlokk
L-A{{AR appartament fl-ewwel sular bi tliet kmamar tas-sodda, wa[da bl-ensuite u terrazzin kbir, e//. Highly finished inklu] il-kmamar tal-banju. Garaxx ta’ karozza wa[da jew tnejn optional. Prezz €11 2 , 000 ( Lm48 , 000) , ?emplu 79441869 jew 99466988.
Marsaxlokk
PENTHOUSE kbira bilveduti tal-ba[ar u tal-
kampanja, ]ew; kmamar tassodda, wa[da bl-ensuite, highly finished inklu] il-kmamar talbanju, [;ie; kollu double glazed. Garaxx ta’ karozza wa[da jew tnejn optional. Prezz €116,500 (Lm50,000). ?emplu 77777521.
{a]-}ebbu;
TERRACED house f’area sabi[a. Tliet qasab u nofs fa//ata b’85 pied fond. Lesta minn kollox b’erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju, k/ina, salott. Trid tara. Min hu interessat i/empel 79066880 jew 27015780.
{a]-}ebbu;
DAR f’post /entrali u bl-arja tag[ha. Prezz: €128,000. ?emplu 79769677.
G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.
Bu;ibba
MAISONETTE mat-triq fil-qalba ta’ Bu;ibba g[all-
kiri g[at-tliet xhur tas-sajf. Idejali [afna g[all-anzjani. ?emplu 99076864.
AVVI}I G[al kull tip ta’ xog[ol
TA’ madum tal-art u tal[ajt, qlug[ ta’ kmamar talbanju, plumbing, kisi bil-;ibs u ]ebg[a, gypsum boards e//. Prezzijiet tajbin [afna. ?emplu 79091057.
G[al kull xog[ol
TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa, xog[ol ta’ membrane, kisi u tibjid, kontrabjut u tqeg[id ta’ katusi. Offerta spe/jali fuq illiquid membrane. ?emplu 79407292.
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq ilfil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz filpront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
Water proofing membrane
IL-BEJT tieg[ek jag[mel lilma? G[andek problema ta’ moffa? Kenda Ltd issolvilek il-problema. Nispe/jalizzaw fuq xog[ol ta’ water proofing u membrane, b’10 snin garanzija, xog[ol professjonali bl-aqwa materjal I S0 9001. G[al stima bla obbligu /emplu 7972 9967 jew ]uru www.kendawaterproofing.com
G{ALL-BEJG{ G[amara antika
TINKLUDI twaletta bilmera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// talir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
27 BILLIARDS U SNOOKER
Vassallo jirba[ l-unuri kollha f’G[awdex Dan l-a[[ar fir-Rabat, G[awdex, saret il-finali talPremier League tal-Gozo Billiards and Snooker Club u ntemm l-ista;un 2012-13. Il-finali tal-Premier Division kienet fiha nfisha maratona ta’ log[ob li fih ]ew; plejers ikkumbattew lil xulxin fi spirtu sportiv. Illog[ba kienet kontrollata minn Loreto Spiteri meg[jun minn Jason Portelli b[ala markatur u kienet wa[da divertenti milg[uba b’determinazzjoni u kura;; mid-debuttant fil-finali, Kevin Cassar. Finalment i]da, kien Jason Vassallo li [are; rebbie[ 6-1 fuq l-avversarju Cassar. Ta’ min isemmi li Vassallo issa ilu jiddomina l-Kampjnat G[awdxi g[al dawn l-a[[ar seba’ snin. In]ammet ukoll minuta silenzju qabel il-finali b’rispett g[at-telfa ta’ Toni Brincat li kien il-mo[[ wara t-turnaments li kienu jsiru bejn il-Gozo Billiards and Snooker Club u l-AngloMaltese Club f’Malta. G[al dan l-ista;un saru tliet pre]entazzjonijiet f’wa[da, g[aliex saret ukoll is-Snooker Cup. Din ilkompetizzjoni damet
Ir-rebbie[a kollha ta’ dan l-ista;un flimkien mal-uffi/jali u r-referees
g[addejja bejn Novembru u l-a[[ar ta’ Jannar. Il-finali kumbattuta ferm kienet bejn ]ew; protagonisti kbar fixxena G[awdxija. Dawn kienu Peter Pace u Jason Vassallo, u re;a’ kien Vassallo li [are; rebbie[ 7-4. Ir-referee tallog[ba kien Kevin Cassar, meg[jun mill-markatur Michael Micallef. Il-finali tal-Kampjonat talBilliards saret aktar kmieni
f’Mejju, fejn l-istess Jason Vassallo [are; rebbie[ fuq Dennis Bowker bil-punte;; ta’ 600-499. Ir-referee tallog[ba kien Charles Camilleri. B[al fis-snin l-img[oddija, il-Gozo Billiards and Snooker Club organizza diversi attivitajiet g[allmembri tieg[u, fosthom maratona b’risq Puttinu Cares.
SUBBUTEO
Borg jirba[ f’Bologna Dan l-a[[ar Angelo Borg reba[ il-Major tournament tas-Subbuteo ta’ ta[t id-19-il sena li sar f’Bologna. Filfinali Borg reba[ kontra lIspanjol David Gonzales 3-1. Dan wara li fis-semifinali Borg reba[ kontra t-Taljan Andrea Ciccarelli 4-0. Angelo Borg, li jilg[ab malklabb Taljan Real Celeste flimkien mal-plejer veteran Joseph Mifsud kellhom ri]ultati tajbin fl-event tattimijiet fejn waslu sassemifinali. Fil-kwarti tal-finali rerba[ 2-1 kontra l-Bel;jan Stembert li jokkupa l-ewwel post firrankings tad-dinja. Fissemifinali mbag[ad, Borg u Mifsud tilfu kontra Bologna Tigers 0-3. Wirja po]ittiva minn Valletta SC Fl-istess turnament [a sehem ukoll il-Valletta
Dan l-a[[ar Demis Tonna ta’ Prize Boxing Promotions offra l-opportunità lil Mike ‘The Hurricane’ Carter ta’ Browns Boxing Gym biex ji;;ieled it-tielet ;lieda tieg[u din is-sena. Mike rnexxielu jeg[leb lill-Ingli] Tony Louis b’de/i]joni unanima quddiem folla numeru]a. Din il-;lieda wriet li Mike, li qed jit[arre; darbtejn kuljum bl-g[ajnuna ta’ Bertu Camilleri u ibnu Kersten, qed itejjeb ferm it-teknika tieg[u u issa qed jistenna bil-[erqa r-raba’ ;lieda x-xahar id-die[el bil-g[an li jikseb ir-raba’ reb[a. (ritratt> John Borg)
Subbuteo Club li kien fost 36 tim parte/ipant. Valletta bdew b’]ew; reb[iet fuq SC Serenissima Mestre 4-0 u TSC Warriors Torino 3-0. Fir-rawnd ta’ wara, il-klabb Belti ;ie biex jilg[ab kontra /-Champions Ewropej ta’ SC Fiamme Azzurre Roma bil-log[ba tispi//a 1-1 u finalment Valletta g[addew bid-
differenza ta’ gowls. Fil-kwarti tal-finali t-tim tal-Valletta lag[ab kontra ttim ta’ ACS Perugia 1973 u kienu dawn tal-a[[ar li reb[u 2-1 fil-[in barrani wara li llog[ba spi//at 1-1 u 4-4 filgowls. It-tim ta’ ACS Perugia 1973 spi//a reba[ din ilkompetizzjoni. Valletta Subbuteo Club kienu mmexxija millPresident Felix Rizzo u lplejers kienu l-captain Derek Conti, Samuel Bartolo, Joseph Borg Bonaci, Jean Tabone, Mario Camilleri, Vince Mifsud u Jason Pisani. Fil-kompetizzjonijiet talindividwali, il-plejers Beltin reb[u l-gruppi rispettivi tag[hom. Samuel Bartolo u Joseph Borg Bonaci waslu sal-a[[ar sittax. Fil-kompetizzjoni Veterani, it-tliet plejers waslu mal-a[[ar 32. Mario Camilleri kellu turnament tajjeb u wasal sassemifinali. Hu elimina lil Fabio Belloni, Claudio Dogali u Erich Hinkelmann, qabel ma tilef 3-2 ma’ Massimiliano Schiavone. Dan kien l-a[[ar turnament dan l-sta;un g[al Valletta Subbuteo Club, li ;ew dikjarati Champions ta’ Malta g[ad-disa’ darba u anke reb[u l-Grand Prix ta’ Wales u Malta.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
28 Sport FORMULA 1
Il-GP tal-Kanada jintemm bi tra;edja Marshal imut wara li tg[affe; minn krejn Il-Grand Prix tal-Kanada f’Montreal il-{add intemm bi tra;edja hekk kif marshal inqatel wara li ttajjar minn krejn waqt l-a[[ar fa]i tatti;rija. Fi stqarrija ma[ru;a sig[at wara t-ti;rija mill-FIA intqal li l-marshal, membru tanNotre Dame Automobile Club kien miet fl-isptar f’Montreal min[abba li ;rie[i li ;arrab. L-FIA ma identifikatx ilmarshal imma qalet li kien vittma ta’ in/ident sfortunat. “Il-marshal kien qed jg[in biex ti;i rkuprata karozza li kienet waqfet waqt it-tellieqa. Il-krejn kien refa’ l-karozza biex je[odha fil-pits u waqt li kien qed jag[mel dan, ilmarshal waqqa’ r-radio tieg[u u pprova ji;bru. Meta g[amel dan waqa’ u spi//a ta[t ilkrejn li kien miexi.” L-FIA qalet li l-[addiem ittie[ed malajr l-isptar bilhelikopter g[all-kura imma l;rie[i li ;arrab kienu kbar wisq u miet ftit wara. Vettel, li ma kienx jaf x’inhu ji;ri, reba[ l-ewwel ti;rija tieg[u fuq art Amerikana u kabbar ilvanta;; overall f’ras ilklassifika ;enerali g[al 36 punt fuq Fernando Alonso talFerrari li temm it-tieni. Lewis Hamilton li kien reba[ f’Montreal tliet darbiet qabel, inqabe] minn Alonso seba’ dawriet mit-tmiem imma g[amilha fuq il-podju billi spi//a t-tielet g[al Mercedes. “Kienet ti;rija sabi[a u kelli bidu qawwi li kien importanti. Fl-a[[ar ksibna l-ewwel reb[a tag[na hawnhekk,” qal Vettel li temm 14.4 sekonda quddiem Alonso waqt li sie[bu Mark Webber da[al fir-raba’ post wara li kellu [sara fil-wing ta’ quddiem meta [abat mad-debuttant Giedo dan der Garde talCaterham. Id-disa’ post miksub millFinlandi] Kimi Raikkonen fuq Lotus, fisser li la[aq irrekord ta’ Michael
Il-mument tat-tra;edja li fiha tilef [ajtu il-marshal li tg[affe; minn krejn
Schumacher ta’ 24 ti;rija konsekuttiva fiz-zona punti. Di]appunt mill-McLaren Intant waqt li l-Kanada
dejjem offriet su//essi lil McLaren, il-{add kien lag[ar wie[ed g[at-tim talFormula 1. Fuq l-istess /irkwit fejn ilMcLaren [adu erba’ reb[iet mill-a[[ar [ames ti;rijiet, kien hemm biss di]appunt. G[all-ewwel darba f’65 ti;rija, li jmorru lura sa Novembru tal-2009, dak li darba kien tim imbattibbli, naqas milli jikseb imqar punt wie[ed mi]-]ew; sewwieqa li spi//aw barra l-ewwel g[axra. “Kien tmiem il-;img[a li na[seb li se nippruvaw
ninsew malajr kemm jista’ jkun,” qal il-kap tat-tim talMcLaren, Martin Whitmarsh. “Il-kwalifikazzjoni tag[na kienet fqira u mbag[ad itti;rija. Jekk in[ares lura lejn it-ti;rija bid-data li ;barna, g[amilna ]balji. Ma konniex velo/i bi]]ejjed u rridu nibdew minn hemm. Imma na[seb li xorta stajna spi//ajna fiz-zona punti.” Is-sorpri]a ma kinitx l-aktar g[aliex it-tim falla l-punti fi sta;un di;à diffi/li g[alihom imma l-mod kif falla. L-ebda karozza ma kienet involuta f’xi in/ident u t-tnejn spi//aw it-tellieqa, imma ferm lura. Il-Messikan Sergio Perez spi//a fil-11-il post u /Champion tal-2009 Jenson
Button fit-12-il post, it-tnejn maqbu]a b’dawra mir-rebbie[ tar-Red Bull Sebastien Vettel. Anke fil-kwalifika t-tim ma kienx b[as-soltu fejn naqas milli jag[milha g[all-a[[ar sessjoni fejn u ji;u klassifikati l-aqwa g[axar karozzi. “Irba[na l-a[[ar tliet ti;rijiet hawnhekk. Imma fi tmiem din il-;img[a xejn ma ;ie sew. Il-karozza mhix velo/i bi]]ejjed u m’a[niex nag[tuhom il-karozza li g[andhom b]onn biex jag[mlu xog[ol tajjeb,” qal Whitmarsh. Biex jipprova jiffranka l-[in fuq sessjoni ta’ kwalifika di]appuntanti, Button [a riskju b’tattika ta’ pit stop wa[da imma s-sewwieq Ingli]
qal li din m’g[amlet l-ebda differenza g[aliex il-karozza sempli/ement ma kinitx velo/i. Button issa qed jistenna li lkarozza tkun a[jar g[at-ti;rija li jmissu f’daru f’Silverstone imma ammetta li mhux se jsiru mirakli. “Illum ;ejna maqbu]a fa/ilment b’dawra. G[alhekk hemm [afna xog[ol xi jsir u diffi/li [afna li naraw minn fejn se nibdew. Hemm qab]a kbira. Veru g[andna xi affarijiet g[al Silverstone li huma po]ittivi. Ippruvajniehom hawn u ma [admux fuq dan it-tip ta’ /irkwit. Imma g[andhom jg[inuna biex il-karozza tkun a[jar f’Silverstone.”
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
Sport 29
Il-Bra]il jeg[leb lil Franza wara 21 sena Il-Bra]il b’wirja di]appuntanti kiseb reb[a 3-0 fuq Franza f’partita ta’ [biberija mill-aktar medjokri li fiha anke l-avversarji Franza taw wa[da mill-ag[ar wirjiet tag[hom. Goals fit-tieni taqsia minn Oscar, Hernanes u Lucas, taw lill-organizzaturi tat-Tazza tal-Konfederazzjonijiet ilBra]il, ta[t kritika kbira, reb[a fl-aktar ]mien idejali fil-belt ta’ Porto Alegre fejn il-kow/ Luiz Felipe Scolari bena r-reputazzjoni tieg[u fis-snin 90. Il-Bra]il li b’dan is-su//ess temm serje negattiva ta’ sitt partiti li jissarfu f’21 sena ming[ajr reb[a fuq Franza, beda l-partia ta[t pressjoni kbira wara biss reb[a wa[da fl-a[[ar sitt partiti sa minn meta Scolari re;a’ [a t-tim f’idejh g[at-tieni darba f’Novembru. Waqt li r-ri]ultat, jekk mhux il-prestazzjoni se jkun qed jag[ti ftit nifs lill-Bra]il, Franza t[allew jiffa//jaw vja;; twil lura wara tour qasir fl-Amerika t’Isfel, jirriflettu fuq ir-raba’ telfa f’[ames partiti din is-sena u l-[ames wa[da fi 11-il
log[ba ta[t Didier Deschamps. Wara li serr[u lil Franck Ribery ta’ Bayern Munich, Franza, li kienu fjakki flattakk u meg[luba 1-0 millUrugwaj l-Erbg[a, rari taw xutt lejn il-lasta ta’ Julio Cesar. “La kellna mo[[ u lanqas saqajn. Lg[abna tajjeb g[al 20 minuta kontra l-Urugwaj u g[al perjodi ferm qosra kontra l-Bra]il. Kontra timijiet superjuri suppost li nuru a[jar,” qal Deschamps. Ir-reb[a tal-Bra]il sikktet folla ta’ 51,000 fl-Arena Gremio - li mhux fost l-istadiums g[at-Tazza tad-Dinja tal-2014 – wara li dawn kienu bbuwjaw lil Neymar u Hulk matul il-log[ba. Imma b’Oscar biss juri ftit invenzjoni u Neymar g[al darb[‘o[ra jit[abat kontra difi]a Ewropeja, kienet log[ba ferm bog[od minn memorabbli. “It-tim g[adu qed jifforma. Qed na[dmu biex ikollna tim kompetittiv li jirba[ il-partiti,” qal Scolari. Il-[ames darbiet Champions tad-Dinja li ma kienux skorjaw goal fl-a[[ar
Is-sostitut Hernanes (8) jiskorja t-tieni goal tal-Bra]il kontra Franza
tliet konfronti tag[hom kontra Franza, fet[u l-iskor fl-54 minuta meta Oscar ikkonkluda b’mod tajjeb cross fil-baxx ta’ Fred. Franza kellhom l-a[jar u forsi l-uniku /ans tag[hom ftit wara u dan wasal millBra]iljan David Luiz li xellef cross ta’ Mathieu Valbuena
fil-lasta tieg[u stess u ;ieg[el lil Julio Cesar iwettaq save diffi/li. Scolari kien ibbuwjat millfolla meta ne[[a lil Oscar fil65 minuta imma minkejja dan, tnejn mill-plejers li da[[al skorjaw. Hernanes g[amilhom 2-0 fil-85 minuta b’xutt bix-xel-
AR:ENTINA
River fl-ewwel post u Independiente f’xifer ir-relegation L-attakkant Juan Manuel Iturbe skorja goal u [adem ie[or hekk kif River Plate g[elbu lil Independiente 2-1 biex marru fl-ewwel post talkampjonat Ar;entin u [allew lir-Red Devils f’xifer ir-relegation. River g[andhom 32 punt meta fadal ]ew; partiti g[al tmiem il-kampjonat ‘Final’, listess punti daqs Newell’s Old Boys li lag[bu log[ba anqas. L-internazzjonali Ar;entin ta[t l-20 sena, Iturbe, li qed jissejja[ il-Lionel Messi l-;did sa minn meta tfa//a fix-xena ta’ 16-il sena, po;;a lil River fil-vanta;; lejn nofs l-ewwel taqsima minn su;;eriment ta’ Mori. River irduppjaw wara sieg[a log[ob meta Iturbe, li jinsab misluf ming[and Porto, g[eleb lid-difensur Lucas Villalba fuq il-lemin u mill-cross tieg[u lmidfielder Manuel Lanzini g[eleb lill-goalkeeper ta’ Indpendiente Diego Rodriguez. Hawnhekk il-partitarji ta’ Independiente rrea;ixxew [a]in g[at-tieni goal fejn kissru s-seats fl-istands tag[hom fil-Monumental Stadium ta’ River u garawhom lejn il-partitarji avversarji li kienu ta[thom.
Plejers ta’ Independiente b’rashom baxxuta wara telfa kontra River li po;;iethom f’xifer ir-relegation
Independiente naqqsu liskor mill-playmaker Daniel Montenegro fl-a[[ar minuta imma issa jiddependu minn telfa g[al Argentinos Juniors kontra San Lorenzo biex jevitaw milli ji;u relegati g[all-ewwel darba. Is-seba’ darbiet Champions tal-Amerika t’Isfel jinsabu mal-a[[ar tlieta li ji;u relegati fit-23 ta’ :unju fuq kampjonat mifrux fuq tliet sta;uni
u Independiete jridu jirb[u ]]ew; partiti li fadlilhom kontra San Lorenzo u Colon biex forsi jibqg[u bi/-/ans li jsalvaw. F’log[ba o[ra is-serje negattiva ta’ Boca Juniors kompliet b’telfa 2-0 g[and Racing Club. Goals fl-ewwel taqsima minn Guillermo Burdisso u penalty skorjat mill-goalkeeper Sebastian Saja ftti wara l-
mistrie[ kienu bi]]ejjed biex taw reb[a lil Racing li po;;iethom fid-disa’ post u [allew lil Boca, li kellhom lil Matias Caruzzo mke//i g[attieni karta safra, po]izzjoni mill-a[[ar fid-19-il post. B’]ew; pariti g[at-tmiem u reb[a wa[da biss mill-a[[ar 16-il log[ba, it-tim ta’ Carlos Bianchi wkoll qed jiffa//ja rrelegation.
lug minn tarf il-kaxxa wara su;;eriment ta’ Neymar bilballun jispi//a mal-lasta qabel jid[ol fix-xibka u Lucas, li da[al flok Oscar, skorja penalty fil-[in mi]jud wara foul fuq Marcelo biex il-Bra]il g[eleb lil Franza g[all-ewwel darba sa mill1992.
Uffi/jali l-[abs talli a//ettaw favuri sesswali Qorti f’Singapore bag[tet ]ew; assistent referees Libani]i tliet xhur [abs waqt li ddiferiet is-sentenza ta’ referee mill-istess pajji] wara li ammettew li a//ettaw favuri sesswali biex jirran;aw ri]ultat ta’ partiti. L-assistenti referees Ali Eid u Abdallah Taleb intbag[tu tliet xhur [abs b’effett mill-4 ta’ April meta kienu n]ammu mill-pulizija ta’ Singapore waqt li s-sentenza tar-referee Ali Sabbagh se ting[ata llum. Sabbagh li hu referee talFIFA qed jiffa//ja millanqas sitt xhur [abs min[abba r-rwol akbar tieg[u f’din l-offi]a. Singapore kien l-attenzjoni prin/ipali ta’ bosta tbag[bis ta’ partiti fejn la;enzija Ewropeja ta’ kontra l-krimini, il-Europol, fi Frar kienet qalet li mijiet ta’ partiti madwar d-dinja qed ji;u manipulati minn dan il-pajji] Asjatiku. It-tliet uffi/jali kellhom jikkontrollaw il-log[ba bejn Tampines Rovers ta’ Singapore u East Bengal tal-Indja fit-3 ta’ April imma kienu mibdula sig[at qabel il-partita millFederazzjoni Asjatiku wara li l-ka] [are; fil-bera[.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
30 Sport :ERMANJA
Lewandowski mhux se jsie[eb lil Bayern din is-sena L-attakkant tant imfittex ta’ Borussia Dortmund, Robert Lewandowski mhux se jkun qed isie[eb kif inhu mistenni, lir-rebbie[a ta/Champions League, Champions tal-Bundesliga u t-tazza :ermani]a Bayern Munich din is-sena waqt ittrasferimenti tas-sajf. Dan [abbru l-kap e]ekuttiv ta’ Dortmund Hans-Joachim Watzke. Bayern li reb[u t-treble dan l-ista;un kienu mistennija minn kul[add li jie[du lil Lewandowski ming[and il-finalisti telliefa ta/Champions League wara li di;a` kien irnexielhom jikkonvin/u lill-midfielder ta’ talent Mario Goetze biex jing[aqad mag[hom lista;un li ;ej. “Robert Lewandowski ]gur li mhux se jkun trasferit ma’ Bayern Munich fl2013. Dan hu ]gur. Di;a`
nfurmajna b’dan lil Robert u lill-konsulent tieg[u. Ilka] ta’ Bayern hu mag[luq g[aliex ma kien hemm lebda offerta bil-miktub,” qal Watzke lill-;urnal Bild. Dortmund, li reb[u kampjonati konsekuttivi mill2011 b’Lewandowski, imma tilfu 2-1 il-final ta/Champions League kontra Bayern Munich f’Mejju, jidher li ftit g[andhom g[a]la g[ajr li jbieg[u lillattakkant wara li rrifjuta li j;edded il-kuntratt li jintemmlu s-sena d-die[la. Il-;img[a l-o[ra l-internazzjonali Pollakk qal li qed jistenna li ji;i trasferit malklabb li jixtieq hu fi ftit jiem o[ra imma Watzke qal li Bayern qatt ma g[amlu offerta formali. “Hu assolutament le;ittimu g[al plejer li jesprimi x-xewqa tieg[u. Fla[[ar erba’ ;img[at kellna
]ew; telefonati ma’ Bayern. G[idnilhom li min[abba rregolamenti ta’ li stock exchange (Dortmund huma kumpannija re;istrata) kellna b]onn ittra formali g[al Lewandowski. Imma sallum ma waslet l-ebda offerta. Jekk Robert irid imur Munich, se jkollu /ans ie[or sena o[ra.” Watzke i]da m’eskludiex il-possibilita` li Lewandowski jitlaq lil Dortmund g[al klabb ie[or. “Mhux qed ng[id li ]gur se jibqa’ mag[na imma li ]gur mhux se jkun qed jilg[ab ma’ Bayern fl2013,” qal Watzke. “Laffarijiet l-o[ra kollha se jkunu diskussi ma’ Roberrt u l-konsulenti tieg[u filjiem li ;ejjin. Ix-xewqa tag[na g[al Robert hi li jilg[ab ma’ Borssia Dortmund l-ista;un li ;ej.”
Fonseca kow/ ta’ Porto Il-kow/ ta’ Pacos de Ferreira, Paulo Fonseca ffirma kuntratt ta’ sentejn b[ala l-kow/ il-;did ta/-Champions Porto. Fonseca li g[andu 40 sena se jkunu qed imexxi wie[ed mill-akbar klabbs fil-Portugall wara li mexxa lil Pacos lejn it-tielet post fil-kampjonat lista;un li g[adda, l-a[jar ri]ultat li qatt kisbu u li permezz tieg[u ikkwalifikaw g[all-play-off ta/-Champions League. Il[aqna ftehim ma’ Fonseca li se jkun il-kow/ prin/ipali,” qalu Porto fi stqarrija. Fonseca se jkollu bi//a xog[ol iebsa quddiemu li jil[aq l-aspetattiva ta’ klabb imdorri bir-reb[ b[alma hu Porto li reb[u 14 mill-a[[ar
Paulo Fonseca
20 kampjonat fil-Portugall. Huwa se jie[u post Vitor Pereira li l-{add sie[eb lil AlAhli tal-G[arabja Sawdita wara li reba[ il-kampjonat fla[[ar ]ew; sta;uni ma’ Porto.
Il-kisbiet ta’ Pereira ma kienux bi]]ejjed g[all-partitarji ta’ Porto u [afna drabi kien kritikat talli t-tim naqas milli jirba[ i/-Champions League u t-tazza Portugi]a. B[all-prede/essur tieg[u Pereira, li kien aisstent kow/ ma’ Porto qabel ing[ata lkariga, Fonseca ftit g[andu esperjenza fl-og[la livell. Hi beda bisas b[ala kow/ sentejn ilu u din kienet mossa o[ra kura;;ju]a tal-president ta’ Porto Jorge Nuno Pinto da Costa. Meqjus b[ala kow/ li jitlob [afna u dixxiplinat. Fonseca stqarr pubblikament li hu ammiratur tal-Fran/i] ta’ Arsenal, Arsene Wenger u tal-kow/ ta’ Benfica Jorge Jesus.
Robert Lewandowski
Jirri]enja l-kow/ tan-Namibja L-I]vedi] Roger Palmgren irri]enja min kow/ nazzjonali tan-Namibja wara biss xahar fil-kariga min[abba li qal li r/ieva theddid ta’ mewt fuqu u l-familja tieg[u. Palmgren li l-FA qalet li rri]enja b’effett immedjat, kien pre]entat b[ala kow/ fit-2 ta’ Mejju u mexxa lit-tim lejn ]ew; draws 0-0, f’partita ta’ [biberija kontra Zambja u o[ra ta’ kwalifikazzjoni mit-Tazza tad-Dinja kontra l-Malawi l;img[a l-o[ra. G[ada n-Namibja se tilg[ab kontra n-Ni;erja u se jkun leks midfielder Ricardo Mannetti li se jmexxi lit-tim. EURO U#21
Ma stennejtx li se nikkwalifikaw daqshekk malajr Julen Lopetegui (Spanja)
Spanja u l-Olanda meritatament g[addew g[as-semifinali tal-Kampjonat Ewropew U#21 li qed jintlag[ab f’I]rael b’]ew; wirjiet konvin/enti li bihom eliminaw lill-:ermanja u r-Russja. Spanja bba]aw fuq goal wa[dani skorjat minn Alvaro Morata ta’ Real Madrid biex g[elbu lil-:ermanja waqt li lOlanda kisbu reb[a akbar 5-1 kontra r-Russja li lag[bu kwa]i t-teni taqsima kollha bi plejer anqas. Meta fadal partita o[ra x’tintlag[ab, l-Olanda u Spanja jinsabu fl-ewwel post b’sitt punti kull wie[ed fi Grupp B wara ]ew; reb[iet fl-ewwel ]ew; partiti waqt li l:ermanja u r-Russja huma ttnejn eliminati ming[ajr punt. “It-tim lag[ab futbol e//ellenti kontra tim qawwi u wera karattru, ambizzjoni u personalita`. Kburi [afna
b’dawn il-plejers,” qal ilkow/ ta’ Spanja Julen Lopetegui waral-log[ba. “Ma stennejtx li konna se nikkwalifikaw daqshekk malajr. Issa l-ener;ija kollha tag[na hi ffukata fuq illog[ba kontra l-Olanda. Se nippreparaw bl-a[jar mod possibli.” Spanja u l-Olanda se jkunu qed jiltaqg[u kontra xulxin g[ada biex ji;i determinat irrebbie[ ta’ Grupp B. Sadanittant illum minn Grupp A jintlag[bu l-a[[ar partiti fejn l-Italja li di;a` g[addew g[as-semi-fianli, jilag[bu kontra n-Norve;ja li huma kwa]i /erti mit-tieni post waqt li l-I]rael li g[ad g[andu biss /ans teoretiku li jg[addi g[al mal-a[[ar erbg[a, jilg[ab kontra lIngilterra. Is-semi-finali jintlag[bu sSibt li ;ej l-final it-Tlieta f’:erusalemm.
IN-NAZZJON It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
Sport 31
Il-problemi fit-Turkija jqajmu dubju dwar il-Log[ob tal-Mediterran Il-protesti vjolenti madwar diversi bliet fit-Turkija sa minn tmiem Mejju qed iqajmu t[assib serju dwar is-sigurtà talLog[ob tal-Mediterran li se jsiru fil-belt ta’ Mersin u li fihom se tie[u sehem ukoll Malta. F’ittra indirizzata lill-organizzaturi tal2013, il-Kumitat Internazzjonali talLog[ob tal-Mediterran (ICMG) qed jitlob g[al assikurazzjoni tas-sigurtà u aktar informazzjoni dwar id-dimostrazzjonijiet li g[addejjin. “Qed nitkeb f’isem il-kollegi biex nuri t-t[assib kbir tag[na u s-simpatija talin/identi sfortunati li qed ise[[u fitTurkija,” qal is-Segretarju tal-ICMG, Isidoros Kouvelos f’ittra indirizzata lil Ugur Erdener, kap tal-Kumitat Olimpiku tat-Turkija u lill-organizzaturi tal-Log[ob tal-Mediterran f’Mersin.
“Kif tistg[u tifhmu, il-familja kollha tal-Mediterran qed issib din is-sitwazzjoni inkwetanti [afna spe/jalment g[allfatt li l-ftu[ tal-log[ob ta’ Mersin jinsab ftit jiem biss ’il bog[od,” qalet l-ittra datata s-6 ta’ :unju. Mersin se tkun qed torganizza dan lavveniment multi sportiv bejn l-20 u t-30 ta’ :unju, anqas minn sentejn wara li lbelt Griega ta’ Volos li l-kandidatura tag[ha tmexxiet minn Kouvelos, kellha tg[addi l-log[ob lura min[abba problemi kbar finanzjarji fil-pajji]. L-organizzaturi tal-Log[ob talMediterran qalu li ttie[du l-mi]uri kollha me[tie;a biex ja//ertaw is-sigurtà waqt il-log[ob dan ix-xahar b’Erdogan jinawgura stadiums ;odda l-{add. “Il-Kumitat Organizzattiv ta’ Mersin 2013 u l-Kumitat Olimpiku tat-Turkija
SPARAR – TAZZA TAD-DINJA
Cassar l-a[jar Malti 380 tiratur minn 58 pajji] differenti din il-;img[a qed jie[du sehem fit-tielet round mit-Tazza tad-Dinja tal-ISSF li qed issir f’?ipru f’[ames dixxiplini differenti. L-ewwel ]ew; rounds saru fil-Messiku u lEmirati. L-avveniment kien inawgurat mill-President ?iprijott Nicos Anastasiades. L-ewwel tiraturi Maltin flazzjoni lbiera[ kienu t-tlieta tatTrap fejn qed jie[du sehem b’kollox 94 kompetitur. Fuq lewwel 50 plattina b’rounds ta’ 25 plattina kull wie[ed. George Cassar laqat 23 u 20 biex jinsab
flimkien ma’ seba’ tiraturi o[ra li laqtu 43 plattina fit-73 post. I]-]ew; tiratur l-o[ra Maltin it-tnejn laqtu 40 plattina kull wie[ed, b’Alvin Vella jkollu 18 u 22 u Nicky Carabott li laqat 21 u 19. Jiri Liptak tarRepubblika ?eka kellu ]ew; straights ta’ 25 u jinsab flewwel post b’50 minn 50 plattina. Din il-kompetizzjoni tkompli llum. William Chetcuti u Nathan Lee Xuereb se jie[du sehem fid-Double Trap il-{amis u jinsabu akkumpanjati millkow/ Jimmy Bugeja.
WATERPOLO
Neptunes u Sliema jer;g[u jiltaqg[u
Il-Kampjonat tal-Waterpolo se jkompli llum u g[ada b’]ew; partiti minn kull divi]joni fejn fil-Premier jispikka l-konfront ta’ g[ada fis-7.15 p.m. bejn Neptunes u Sliema waqt li llum jilag[bu San :iljan kontra Sirens. Mill-Ewwel Divizjoni fis-6 p.m. llum Ta’ Xbiex kontra Otters u g[ada Valletta kontra Marsaskala.
jistg[u jikkonfermaw li l-Log[ob talMediterran mhux affettwat mill-protesti li l-ma;;or parti tag[hom huma pa/ifi/i li qed isir fl-in[awi ta’ Adana-Mersin u wara li rreveda s-sitwazzjoni bir-reqqa flimkien mal-esperti sab li m’hemmx riskju g[all-parte/ipanti,” qalu l-organizzaturi fi stqarrija. “It-Turkija g[andha rekord e//ellenti ta’ sigurtà fejn jid[lu avvenimenti sportivi ma;;uri fl-a[[ar g[axar snin u latleti, l-uffi/jali u l-partitarji jistg[u jibqg[u /erti li se jesperjenzaw l-istess livell g[oli ta’ sigurtà.” Dan il-log[ob fuq stil Olimpiku jsir kull erba’ snin b’24 pajji] millMediterran, inklu] Malta jie[du sehem f’27 dixxiplina inklu] l-atletika, lg[awm, il-;innastika, il-futbol u l-basketball.
Li ‘Special One’ issa hu l-‘Happy one’‘ Josè Mourinho rritorna ma’ Chelsea bi tbissima fejn dak li jsejja[ lilu nnifsu ‘Special One’ issa qal li hu ‘Happy One’ fir-ritorn tieg[u b[ala manager tal-klabb tal-Premier League li dejjem [abb. Quddiem madwar 250 ;urnalist Ingli]i u barranin u g[exieren ta’ cameras tat-televi]joni li mlew is-sala fi Stamford Bridge, qatt ma kien hemm dubju li l-Portugi] ]amm l-attrazzjoni tal-media fuqu. “Jekk ikolli nag[]el laqam g[al dan il-perjodu, nag[]el li jien issa l-‘Happy One’. Ninsab veru kuntent,” iddikjara Mourinho. “I]-]mien itir. Qisu lbiera[, imma g[addew disa’ snin minn meta sirt manager g[allewwel darba,” qal waqt li kien die[el fis-sala. “G[andi l-istess natural u listess persuna,” qal l-eks manager ta’ Real Madrid u Inter.
TAZZA TAD-DINJA
Josè Mourinho lura ma’ Chelsea
“ Niddeskrivi lili nnifsi b[ala persuna kuntenta [afna . Din hi l - ewwel darba li ;ejt fi klabb li di;à kont in[obb . Qabel kien
ikolli nibni relazzjoni emozjonanti u l - klabb sirt in[obbu ftit aktar wara . Dan hu ka] differenti ,” qal Mourinho .
TENNIS
L-Awstralja tfittex reb[a mal-:ordan Nadal fil-finali ATP Tour Il-:ordan jimmeritah rispett u l-Awstralja trid tg[olli llog[ba tag[ha kontra dawn lavversarji biex tikseb ri]ultat po]ittiv illum waqt log[ba ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja tal-2014. Dan qalu l-captain tal-Awstralja Lucas Neill. L-Awstralja se tilqa’ lill:ordan bi]-]ew; timijiet fittieni post b’seba’ punti kull wie[ed minn Grupp B tazzona Asjatika u jridu reb[iet mill-a[[ar ]ew; partiti biex ja//ertaw it-tieni post awtomatiku fil-finali tas-sena d-die[la. Il-:appun di;à hu /ert millkwalifikazzjoni u sar l-ewwel tim fid-dinja li g[amel dan il;img[a l-o[ra wara draw 1-1
kontra l-Awstralja. Il-:ordan issorpenda lillAwstralja 2-1 f’daru u ddifensur ta’ 35 sena qal li lavversarji tag[hom g[amlu bi]]ejjed f’dawn il-partiti ta’ kwalifikazzjoni biex jimmeritahom rispett. “Ninsabu e//itati [afna u kkon/entrati wkoll g[aliex nifhmu x’g[andna b]onn issa. Il-log[ba kontra l-:appun imlietna bil-fidu/ja, issa l-prijorità u l-unika mira hu l:ordan,” qal Neill. “Il-:ordan mhux tim ta//ajt. Anzi. U ma na[sibx li intom il-media qed ittuhom bi]]ejjed mertu. Reb[u lill:appun u lill-Awstralja f’darhom. Hu tim li jimmeritah rispett u ]gur li se
je[duh ming[andna g[aliex nafu li jekk ma nilag[bux fla[jar tag[na mhux se nirb[u.” Intant il-:appun minkejja li di;à a//erta postu m’g[andu l-ebda [sieb li je[odha bilmod kontra l-Iraq f’Doha. L-Iraq kienu ]ammewhom draw 2-2 fil-kapitali tal-Qatar 20 sena ilu f’log[ba li kienet /a[[det lill-:appun minn post fil-finali tat-Tazza tadDinja tal-1994 u l-log[ba baqg[et mag[rufa b[ala ‘lagonija ta’ Doha’. 20 sena wara issa huma lIraq fl-a[[ar post fi Grupp B li jridu jirb[u lill-:appun f’Doha biex jibqg[u ‘/ans realistiku li jg[addu g[allBra]il sena o[ra.
Rafa Nadal kiseb post filfinali tal-World Tours wara li reba[ rekord ta’ tmien darbiet l-Open ta’ Franza. Dan [abbritu l-ATP lbiera[. Nadal kellu ritorn e//ellenti fix-xena wara li g[amel seba’ xhur barra b’injury f’irkopptu minn :unju tassena l-o[ra. Sa minn meta rritorna fixxena fi Frar hu wasal salfinal ta’ kull wie[ed middisa’ turnaments li [a sehem fihom u minnhom reba[ sebg[a, inklu] l-Indian Wells, u l-Masters Series ta’ Madrid u Ruma. Il-plejer ta’ 27 sena jinsab fil-[ames post tar-ranking mondjali imma l-ewwel
wie[ed fil-klassifika ba]ata fuq ir-ri]ultati tal-kalendarju annwali. Huwa di;à a//erta minn post fost l-ewwel tmienja u post fl-a[[ar turnament tassena f’Londra. “Nadal issa kkwalifika g[all-finali tal-ATP World Tours g[ad-disa’ sena konsekuttiva,” qalet l-ATP fi stqarrija. L-Ispanjol li g[andu 19-il titlu grand slam, qatt ma reba[ il-finali tat-Tour u la[jar prestazzjoni tieg[u kienet telfa fil-finali kontra Roger Federer fl-2010. Il-finali tal-World Tour isiru f’Londra bejn l-4 u l-11 ta’ Novembru.
It-Tlieta, 11 ta’ :unju, 2013
32 Lokali
L-isba[ rigal li qatt stajt nistenna g[al g[eluq snini “L-isba[ rigal li qatt stajt nistenna g[al g[eluq snini” – hekk iddeskriva r-reb[a storika bejn Malta u l-Armenja barra minn darna l-goalkeeper tat-tim nazzjonali Malti tlett ijiem wara li Malta reb[et bl-iskor ta’ 1-0 kontra l-Armenja wara goal ta’ Michael Mifsud. Haber kien qed jag[ti din l-intervista waqt il-programm Newsroom li xxandar ilbiera[ fuq NET TV. Haber spjega li wie[ed mill-fatturi li wassal g[al din ir-reb[a kien il-fatt li t-tim ]amm mad-dixxiplina tal-coach. Huwa qal li minkejja li din kienet l-a[[ar log[ba talista;un u g[aldaqstant wie[ed seta’ jistenna xi ftit tal-g[eja, it-tim ta qalbu tul il-log[ba kollha. Mistoqsi kemm kienet importanti l-fortuna waqt il-log[ba, hu qal li l-fortuna dejjem tg[in i]da t-tim kien sfortunat ukoll li tilef opportunità tat-tieni goal wara daqqa ta’ ras minn Clayton Faella. Hu qal li dan ir-ri]ultat se jkun strumentali biex irawwem iktar kunfidenza fit-tim Malti hekk kif issa mistenni li jilg[ab fi tliet log[biet o[ra kontra d-Danimarka, ilBulgarija u r-Repubblika ?eka fil-grupp ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja. Justin Haber jirreferi b’mod partikulari
g[al-log[ba kontra l-Bulgarija wara li t-tim Malti kellu disfatta kontra dan it-tim f’log[ba away. Meta mistoqsi dwar l-esperjenza personali tieg[u f’dan l-ista;un sportiv, huwa qal li wara li beda l-ista;un mal-Mosta kien fortunat bi]]ejjed li jkun milqug[ mittim ta’ Birkirkara u j[ossu kburi li g[en biex Birkirkara jirb[u l-kampjonat filwaqt li fakkar li din kienet l-ewwel darba li Birkirkara reb[u lkampjonat b’goalers Maltin. B’ton umli u kemxejn mist[i Justin Haber qal li j[ossu onorat ukoll li kien nominat g[all-unur tal-Aqwa Plejer kif ukoll b’din ir-reb[a mat-tim nazzjonali. “Sal-;urnata tal-lum g[adni lanqas naf li rba[na jiena. Qed ng[idlek li rba[na u g[adha ma da[litx ;o fija sew ” qal Justin Haber bid-da[ka fi tmiem l-intervista.
media•link COMMUNICATIONS
Justin Haber flimkien ma’ s[abu qabel il-log[ba kontra l-Armenja li Malta reb[et bl-iskor ta’ 1-0
Justin Haber g[adu ma jistax jemmen dan ir-ri]ultat po]ittiv