In-Nazzjon 17 ta' Ġunju 2013

Page 1

€0.55

Numru 13,464

It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

Il-Gvern Laburista jag[]el tobba tal-qalba f’bord importanti Fost l-o[rajn, [atar lil iben Paul Chetcuti Caruana li hu bla warrant F’pajji]na, il-Gvern jipprovdi dak li hu mag[ruf b[ala lbenefi//ju tal-mard g[al dawk il-[addiema li min[abba xi marda jew kundizzjoni, ma jkunux jistg[u jibqg[u jirrappurtaw fuq il-post taxxog[ol, u g[alhekk, xorta wa[da jie[du benefi//ju. G[otja simili te]isti g[al persuni b’di]abilità. Id-de/i]joni dwar persuni jekk jing[atawx dawn il-benefi//ji jew le tittie[ed minn bord apposta li jevalwa x’ikunu //irkustanzi tal-ka] partikolari. Fl-a[[ar jiem, il-Gvern [abbar li l-bord tat-tobba li jie[u dawn id-de/i]jonijiet tant importanti kien qed jestendih b’25 tabib differenti. Il-Gvern [abbar dan il-bord permezz tal-Gazzetta talGvern, u l-media ma kinitx informata permezz ta’ stqarrija. Fost l-o[rajn, f’din il-lista wie[ed isib lil Joshua Chetucti,

iben l-eks Sindku Laburista talMosta Paul Chetcuti Caruana. Minn ri/erka li g[amel INNAZZJON, jirri]ulta li Joshua Chetcuti m’g[andux il-warrant ta’ tabib. Fost it-tobba l-o[rajn li wie[ed isib f’din il-lista hemm leks Deputati Laburisti Anthony Zammit, Adrian Vassallo, An;lu Psaila u ?ensu Moran, kif ukoll il-kandidat Laburista Silvio Grixti. Wie[ed isib ukoll lillkoppja Joe Brincat u Sharon Brincat Ruffini kif ukoll it-Tabib Joe Zarb Adami, li fil-kampanja elettorali kien ikkritika s-settur tas-sa[[a f’pajji]na waqt li kien qed jie[u sehem f’attività ta[t ittinda tal-Partit Laburista. Nies qrib li jafu sew kif ja[dem dan il-bord qalu li din lg[a]la se tqajjem numru ta’ dubji dwar il-mod kif se jkun qed jit[addem.

Is-s[ana bdiet ;miela tant li l-bajjiet madwar Malta u G[awdex bdew jimtlew bin-nies min g[all-ewwl g[awma tieg[u dan l-ista;un u min biex joqg[od jixxemmex ftit. Il-fotografu Michael Ellul ilbiera[ ;ibed dan ir-ritratt tax-Xatt ta’ tas-Sliema.

L-Iran

Moto GP

Il-poplu ji//elebra r-reb[a tal-moderat Rohani fl-elezzjoni g[all-Presidenza

Jorge Lorenzo jirba[ f’Barcelona u jnaqqas id-distakk

Ara pa;na 18

Ara pa;na 30


IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

2 Lokali

Grupp ta’ 23 immigrant irregolari jidda[[al f’pajji]na Grupp ta’ 23 immigrant irregolari waslu f’pajji]na ilbiera[ filg[odu wara li dawn ;ew inter/ettati millForzi Armati ta’ Malta madwar 58 mil nawtiku fin-nofsinhar ta’ Malta. Jidher li d-dg[ajsa li kienu fuqha l-immigranti ]viluppat [sara fil-magna, u kien g[alhekk li dawn ;ew trasferiti g[al fuq il-patrol boat lejn Xatt it-Tiben.

Minn hemm huma ;ew skortati lejn il-Kwartieri :enerali tal-Pulizija g[al aktar st[arri;. Huwa mifhum li l-grupp kien mag[mul minn 20 ra;el, u tliet nisa – wa[da minnhom tqila. Intant il-Forzi Armati ta’ Malta kienet involuta f’[idma o[ra matul il-;urnata tas-Sibt bil-wasla ta’ 18 il immigrant ie[or. Dak li kiteb Joseph Cuschieri fuq Facebook kontra d-de/i]joni ta’ Muscat

Iwe;;a’ gravi f’in/ident Ra;el ta’ 48 sena sofra xi ;rie[i gravi wara li kellu in/ident fi Triq Dun Karm, l-Imsida. L-in/ident se[[ g[al [abta tal-10.30 tal-biera[ filg[odu. Minn investigazzjonijiet illi saru fuq il-post irri]ulta li g[al xi ra;uni r-ra;el tilef il-kontroll tal-vettura tieg[u ta’ tip Toyota Hilux u tela’ fuq central strip. Fuq il-post ;iet imsej[a l-assistenza tal-membri midDipartiment tal-Protezzjoni ?ivili kif ukoll Ambulanza li [adet lir-ra;el l-Isptar Mater Dei sabiex jing[ata l-kura me[tie;a. Ir-ra;el li huwa residenti Birkirkara sofra ;rie[i ta’ natura gravi i]da ma jinsabx fil-periklu tal-mewt.

It-Temp

UV INDEX

10

IT-TEMP xemxi VI}IBBILTÀ tajba IR-RI{ [afif u varjabbli BA{AR [afif IMBATT ftit li xejn TEMPERATURA l-og[la 32˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 428.1 mm IX-XEMX titla’ fil-05.45 u tin]el fit-20.20

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

Joseph Cuschieri je[odha kontra de/i]joni ta’ Muscat L-Ewroparlamentari u lKap tad-Delegazzjoni Laburista fil-Parlament Ewropew Joseph Cuschieri [adha qatta bla [abel kontra l-Prim Ministru Joseph Muscat wara l-[atra ta’ Lou Bondi fil-Fondazzjoni l;dida li se tie[u [sieb ilFesti Nazzjonali. Attakk li fih l-MEP li ;ie elett biex jirrappre]enta lill-Maltin u lG[awdxin kollha qed jg[id li din hija [atra tal-mist[ija, sfida g[al dawk ta’ rieda tajba, u de/i]joni stramba li tqajjem mistoqsijiet le;ittimi. Cuschieri g[adda dawn ilkummenti fuq il-pa;na tieg[u fuq Facebook, fejn ma ddejjaq xejn jikkritika bla[rax il-[atra ta’ Lou Bondi. Pront wie;eb il-Prim

Ministru Muscat g[al dan lattakk, fejn fuq l-istazzjon tar-radju laburista huwa sa[aq, “jien naf x’qed nag[mel”. Quddiem oxxenitajiet b[al dawn mhux se nibqa’ sieket, sostna Joseph Cuschieri, ikunu xi jkun l-konsegwenzi u l-vendikazzjonjiet li [addiehor ikun qieg[ed jippjana. Qatt ma b]ajt, u mhux se nib]a’ issa niddefendi ssewwa u lil-Laburisti. U peress illi huwa stess qal li mhux jib]a’ jitkellem, IN-NAZZJON /empel g[arreazzjoni tieg[u dwar x’kienu l-mottivi wara din il-kitba. I]da malli identifikajna ru[na Cuschieri qal li mhux se jwie;eb. Kummenti li waslu tliet

kwarti biss wara li hu tkellem pubblikament fuq Facebook. Fil-kitba tieg[u Cuschieri, li huwa wkoll il-persuna li issa qed imexxi d-delegazzjoni tal-MEP’s Laburisti fi Brussell, allega li eluf ta’ Laburisti g[adhom jistennew ;ustizzja g[al in;ustizzji li g[amel mag[hom il-Gvern ta’ Lou Bondi. U staqsa wkoll, min hemm wara [atra b[al din? Min huwa jew huma daqstant b’sa[[tu#sa[[ithom li jg[addi minn fuq il-Laburisti qisu bulldozer? X’inhu j;ib lil /ertu nies flimkien u [okku dahar xulxin? }gur li mhux l-g[ajta ta’ Malta Tag[na Lkoll, itemm jg[id lMEP Laburista.

B[al-lum 25 sena

IT-TNEJN L-og[la 32˚C L-inqas 20˚C

IT-TLIETA L-og[la 31˚C L-inqas 20˚C

L-ERBG{A L-og[la 31˚C L-inqas 20˚C

IL-{AMIS L-og[la 30˚C L-inqas 20˚C

IL-:IMG{A L-og[la 30˚C L-inqas 20˚C

UV

UV

UV

UV

UV

10

9

10

10

10

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 30˚C xemxi, Al;eri 29˚C xemxi, Amsterdam 17˚C ftit imsa[[ab, Ateni 30˚C xemxi, Li]bona 23˚C xemxi, Berlin 21˚C xemxi, Brussell 19˚C imsa[[ab, il-Kajr 29˚C ftit imsa[[ab, Dublin 14˚C imsa[[ab, Kopen[agen 15˚C imsa[[ab, Frankfurt 21˚C imsa[[ab, Milan 27˚C ftit imsa[[ab, Istanbul 25˚C ftit imsa[[ab, Londra 15˚C xita, Madrid 33˚C xemxi, Moska 24˚C imsa[[ab, Pari;i 21˚C imsa[[ab, Bar/ellona 27˚C xemxi, Ruma 27˚C xemxi, Tel Aviv 27˚C imsa[[ab, Tripli 34˚C xemxi, Tune] 34˚C xemxi, Vjenna 25˚C imsa[[ab, Zurich 24˚C xemxi, Munich 24˚C xemxi, St. Petersburg 21˚C imsa[[ab

I

l-Gvern ippubblika White Paper dwar illi;i tal-Edukazzjoni li fost affarijiet o[ra se tkun qed tirrikonoxxi l-istatus professjonali tal-g[alliema. Il-li;i l-;dida telenka l-prin/ipji ewlenin fil-qasam tal-edukazzjoni li kul[add g[andu d-dritt g[at-tag[lim ming[ajr ebda distinzjoni, li huma l-;enituri bi dritt li jag[]lu liema tip ta’ skola jie[du uliedhom u jekk je]entawhomx mit-tag[lim reli;ju], li s-so/jetajiet kollha volontarji, inklu] il-Knisja, g[andhom dritt jag[mlu skejjel ming[ajr profitt, id-dritt tal-Istat li jistabbilixxi kurrikulu nazzjonali g[alliskejjel kollha. Il-Gvern intensifika l-[idma tieg[u biex itejjeb il-kwalità ta’ turisti li j]uru Malta biex is-settur turistiku j[alli aktar benefi//ji lill-pajji]. Dan qalu l-Prim Ministru Eddie Fenech Adami waqt li inawgura l-Lukanda Suncrest Hotel filQawra li b’1,000 sodda kienet l-akbar lukanda f’Malta f’dawk is-snin.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’:unju, 2013

Lokali 3

Ilbiera[ filg[odu f’Tas-Sliema beda e]er/izzju ta’ Canale 2013, e]er/izzju bilaterali ta’ salvata;; bejn il-Forzi Armati ta’ Malta u l-Italja. L-g[an ta’ din id-19-il edizzjoni li g[andha g[addejja sal-21 ta’ :unju, hu li jkun hemm aktar koperazzjoni u pa/i fil-Mediterran b’tis[i[ ta’ koperazzjoni bejn il-membri tal-5+5. L-e]er/izzju tal-biera[ kien jinkludi dak ta’ salvata;; ta’ persuni li jsibu ru[hom f’diffikultà meta jkunu fuq il-ba[ar, b’[idma bejn [elikopter Taljan u dg[ajsa tat-Tfittix u s-Salvata;; tal-Forzi Armati ta’ Malta. (Ritratt> Michael Ellul)

{ames snin biex isolvi l-problema tal-medi/ini out-of-stock minn Matthew Bonett

Fl-4 ta’ Frar li g[adda, waqt ilkampanja elettorali, il-Partit Laburista assigura lill-poplu Malti u G[awdxi li ladarba jkun fil-Gvern, se jsolvi l-problema tal-medi/ini outof-stock. F’konferenza tal-a[barijiet fi/-?entru Nazzjonali Laburista, Chris Fearne, li llum huwa Membru Parlamentari Laburista, kien qal li bil-pjan li g[andu quddiemu l-Partit Laburista, “l-medi/ini out-of-stock isiru l-e//ezzjoni u mhux ir-regola”. Il-Partit Laburista qal li g[andu

roadmap lesta biex ti;i implimentata sa mill-ewwel ;urnata li jie[u ttmexxija tal-pajji]. Madanakollu, waqt li kien qed ji;i intervistat minn Ramona Attard fuq is-Super One, il-Ministru tas-Sa[[a Godfrey Farrugia qal li “l-kwistjoni tal-medi/ini se te[odlu ftit xhur mhux [a]in, jekk mhux ftit snin ukoll.” Hu kompla jg[id li din ilproblema g[andha tkun solvuta sala[[ar tal-le;i]latura, i]da se jag[mel benchmark mieg[u nnifsu biex jip-

prova jsolviha wara erba’ snin minflok [amsa. Fl-a[[ar ;img[at, il-Ministru tasSa[[a, f’intervista ma’ The Sunday Times talab lill-poplu Malti u G[awdxi biex itih /ans, ftit ;img[at wara li fuq is-Super One, kien qal li l-kri]i fid-Dipartiment talEmer;enza kienet xi [a;a tal-passat, u li hu fi ftit ;img[at kien solva lkjuwijiet. Din id-dikjarazzjoni i]da ;abet /anfira mill-Prim Ministru Joseph

Muscat li ammetta li mhux veru ssitwazzjoni fl-Emer;enza tran;at u appella lill-membri tal-Kabinett tieg[u biex jg[idu l-verità. Sadanittant, fl-a[[ar jiem, ]diedu r-rapporti ta’ medi/ini li pazjenti li huma intitolati g[alihom mhux isibuhom, fost l-o[rajn, il-pinnoli Progeron, li ji;;ieldu l-marda talkan/er. G[all-ewwel darba fl-a[[ar 13-il sena, dawn il-pinnoli jinsabu out-of-stock mill-ispi]erija tal-Isptar Mater Dei.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

4 Lokali

Muscat jg[id li l-Ministru tas-Sa[[a li ppropona lil John Dalli {afna interpretaw din il-mossa b[ala sinjal ta’ sfidu/ja Il-Prim Ministru Joseph Muscat sostna li kien ilMinistru tas-Sa[[a nnifsu Michael Farrugia li quddiem lisfidi tas-settur tas-sa[[a ppropona lill-eks Kummissarju Ewropew John Dalli biex ikun responsabbli mir-riformi f’dan is-settur partikolarment dawk fl-Isptar Mater Dei. Dan minkejja li fl-a[[ar ;ranet kien hemm [afna li interpretaw din il-mossa b[ala sfidu/ja filMinistru tas-sa[[a wara biss mitt jum. Is-settur tas-sa[[a kien trattat ilbiera[ f’intervista li lMexxej Laburista Joseph Muscat kellu fuq l-istazzjon One. Fl-intervista l-Prim Ministru tkellem dwar issa[[a, ix-xog[ol prekarju, irrelazzjonijiet ta’ Malta ma/?ina, il-[atriet kontroversjali fuq il-bordijiet tal-Gvern, ilpo]izzjoni ta’ Franco Mercieca u r-riforma fil-;ustizzja. Dwar il-kabinett Laburista, Muscat qal li dan hu kbir skont il-[tie;a biex il-pajji] jikseb irri]ultati. Hu wie;eb dwar innominazzjoni, il-Prim Ministru qal li m’hemmx problema li persuni mill-kamp Laburista jkunu ma[tura i]da jrid jasal il-messa;; li se jwettaq ilweg[da li lest ja[dem ma’ kul[add. Hu qal li kien hemm Laburisti li “telg[etilhom ilpressjoni” bil-[atra ta’ Lou Bondi fil-Fondazzjoni g[a/-

/elebrazzjonijiet Nazzjonali u sostna li fl-a[[ar [ames snin hu kien anki attakkat personalment u anki fuq il-familja tieg[u. Muscat qal li hu kien wieg[ed terremot fil-PL u issa jwettaq ukoll terremot fl-istrutturi tal-pajji]. G[andi mandat elettorali /ar min-nies li jridu li l-affarijiet isiru b’mod differenti, sostna Muscat, li ddefenda wkoll il-[atra ta’ Jason Micallef b[ala Chairman ta’ V18. Il-Prim Ministru qal li lGvern irid li /-/eleberazzjonijiet nazzjonali li se jsiru s-sena d-die[la jridu ji;u bidla filmod kif il-poplu j[ares lejn dawn il-festi nazzjonali. Jalla naslu g[al Jum Nazzjonali wie[ed, sostna lPrim Ministru, li espriema qbil mal-[sieb tal-President tarRepubblika li dan il-pro/ess jibda billi l-pajji] ikollu ]ew; festi nazzjonali. Muscat sostna li jaf x’qed jag[mel, bl-istess mod kif kien jaf x’qed jag[mel [ames snin ilu. Il-Prim Ministru [abbar li lKabinett mhux se jibqa’ jiltaqa dejjem f’Kastilja i]da se jibda jiltaqa’ fis-swali parrokkjali u tal-kunsilli lokali u fihom ilkunsilli lokali se jing[ataw lopportunità li jg[idu lill-ministri dwar il-[ti;ijiet li hemm fil-lokalitajiet. Dwar Franco Mercieca, ilPrim Ministru qal li l-iskop dejjem kien li l-pazjenti ma

ji;ux effetwati b’mod [a]in g[aliex [addie[or ma jag[milhomx dawn l-operazzjonijiet. Il-Prim Ministru tkellem dwar is-sa[[a u qal li s-sistema tas-sa[[a hi “m[assra u mnawra” minn ;ewwa u m’hemm l-ebda pjan. Joseph Muscat qal li l-pajji] ma jistax ikollu ]ew; sptarijiet g[ax dan mhux sostenibbli. Il-prijoritajiet fis-settur huma l-kura primarja, l-emer;enza u l-pilloli, sostna Muscat, li kompla li kien il-Ministru tasSa[[a li pproponielu li l-eks Kummissarju Ewropew John Dalli jing[ata r-responsabbiltà li jmexxi r-riforma fis-settur tas-sa[[a spe/jalment fl-Isptar Mater Dei. John Dalli hu anzju] [afna li jibda ja[dem u qabel li s-settur tas-sa[[a hu dak li g[andu jikkontribwixxi fih. Dwar il-politi/i, il-Prim Ministru qal li hemm b]onn ta’ iktar serjetà mill-politi/i u g[alhekk il-gvern qed jie[u lpassi me[tie;a fosthom li tne[[iet il-preskrizzjoni. Wara li tne[[a dan l-ostaklu, issa se tkun introdott l-whistle blowers act. Dwar il-kritika li g[amel ilPrim Im[allef g[ar-riforma fil;ustizzja, il-Prim Ministru qal li lanqas hu ma kien konsultat dwar ir-riforma g[aliex din saret b’mod indipendenti millKummissjoni ma[tura apposta.

Id-Direttorat g[all-Edukazzjoni b’direttivi dwar is-Slapped Cheek Syndrome Hekk kif [ar;u iktar ka]ijiet ta’ slapped cheek syndrome fl-iskejjel, idDirettorat g[allEdukazzjoni [are; direttiva lill-iskejjel b’rabta ma’ din l-infezzjoni. Id-direttiva tg[id li l-;enituri ta’ tfal milquta minn slapped cheek syndrome g[andhom jinfurmaw lilliskola u jippre]entaw /ertifikat li jikkonferma d-dijanjosi ta’ din l-infezzjoni. Meta t-tfal jg[addilhom, il;enituri tat-tfal iridu jippre]entaw /ertifikat lilliskola li jindika dan biex ikunu jistg[u jer;g[u ji;u a//ettati lura fl-iskola. L-istess direttiva tg[id ukoll li tfal li g[andhom isslapped cheek syndrome ma g[andhomx jintbag[tu liskola biex ma jxerrdux dan il-virus. Id-Direttorat ghallPromozzjoni tas-Sa[[a u lPrevenzjoni tal-Mard bag[at ukoll informazzjoni dwar il-kaw]i u l-istadji ta’ din l-infezzjoni u jenfasizza li din l-infezzjoni jista’ jkollha konsegwenzi serji g[al nisa tqal. Id-Direttorat jg[id li nisa tqal li huma ommijiet jew g[alliema ta’ tfal milquta minn din linfezzjoni g[andhom ikellmu lill-;inekologu

tag[hom. B’rabta ma’ dan, anki dDirettiva tad-Direttorat talEdukazzjoni tg[id li tfal ta’ nisa tqal ma g[andhomx jintbag[tu l-iskola fejn sa ;imag[tejn qabel kien hemm ka] jew ka]ijiet ta’ slapped cheek syndrome. Min[abba dan il-periklu l-Union tal-G[alliema lMUT talbet lill-Ministru tal-Edukazzjoni biex jag[ti Quarantine Leave lilledukaturi kollha li qed jistennew tarbija u li kellhom jie[du s-sick leave min[abba li fe;;et din linfezzjoni fl-iskola fejn jg[allmu. Il-Ministeru laqa’ din it-talba u a//etta li jag[ti dan il-leave lilledukaturi tqal fi skejjel fejn kienu rrappurtati ka]ijiet ta’ slapped cheek syndrome f’dawn l-a[[ar ;imag[tejn. Dan kien pass po]ittiv li se[[ fl-a[[ar ;ranet, hekk kif kienu diversi l-g[alliema li huma tqal illi kkuntatjaw lil dan il-;urnal im[assba dwar jekk humiex se jing[ataw jew le l-quarantine leave. L-appell mid-Direttorat tal-Edukazzjoni huwa li l;enituri u kuraturi tat-tfal i]ommu ma’ dawn id-direttivi biex il-virus ma jkomplix jinxtered.

Il-Kummissjoni Ewropea se tinvestiga Fi stqarrija, l-MEP Roberta Metsola laqg[et b’sodisfazzjon it-twe;iba talKummissjoni Ewropea li se tinvestiga ttne[[ija ta l-eks Chairman tal-Awtorità Maltija g[all-Komunikazzjoni. Huwa /ar li l-Kummissjoni temmen li hemm ra;unijiet bi]]ejjed biex issir investigazzjoni dwar dan il-ka] u fuq kollox ti]gura li Malta mxiet mal-li;i tal-UE. It-twe;iba tal-Kummissjoni Ewropea turi li l-Prim Ministru Joseph Muscat mar oltre mill-mandat tieg[u sabiex ine[[i /-chairman tal-Awtorità Maltija

g[all-Komunikazzjoni. Hu g[andu jag[mel apolo;ija u jie[u l-passi me[tie;a sabiex itejjeb is-sitwazzjoni. Metsola qalet li fin-nofs hemm ir-reputazzjoni ta’ pajji]na. B[ala membru tal-Parlament Ewropew, hi qalet li tinsab kommessa sabiex tiddefendi d-drittijiet tal-Maltin u l-G[awdxin kollha b[ala /ittadini Ewropej. Il-Kummissjoni Ewropea tinsab konxja minn dak li ;ara fl-a[[ar ;img[at f’Malta u qed twettaq l-investigazzjonijiet me[tie;a mal-awtoritajiet Maltin biex tindirizza l-kwistjoni.

Fl-ittra tar-ri]enja tieg[u, Ghio kien kiteb li qed jissottometti r-ri]enja tieg[u wara li ntalab biex jag[mel dan min[abba e]er/izzju tal-Gvern ;did Laburista, kliem li juru li r-ri]enja tieg[u kienet wa[da sfurzata. I]da wara mistoqsija fil-Parlament Ewropew mill-Ewroparlamentari Nazzjonalista Roberta Metsola Tedesco Triccas, fejn staqsiet dwar jekk irri]enja mitluba minn Ghio kinitx tmur kontra r-regoli Ewropej, il-Kummissjoni Ewropea affermat li r-ri]enja ta’ uffi/jal g[oli g[andha tintalab biss meta dawn

ma jkunux jistg[u jkomplu jwettqu lirwol partikolari tag[hom. Huwa g[alhekk li, filwaqt li l-Kummissjoni g[adha qed tanalizza din ir-ri]enja, ittwe;iba tag[ha stess turi li l-li;i talUnjoni Ewropea hija /ara. Fi tmiem it-twe;iba tag[ha, ilKummissjoni Ewropea qalet li tinsab kommessa li tkompli t[abbrek biex din il-li;i titwettaq f’kull pajji] fl-Ewropa, inklu] f’Malta, bl-g[an li s-suq talkomunikazzjoni elettroniku fl-Ewropa jibqa’ wie[ed s[i[, ming[ajr ind[il politiku.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

Lokali 5

Su//ess ibba]at fuq tmexxija vi]jonarja ta’ Gvern Nazzjonalista Il-Kelliema talOppo]izzjoni dwar ilKompetittività u t-Tkabbir Ekonomiku, Kristy Debono, fi stqarrija, irrikonoxxiet ilfatt li g[at-tieni sena konsekuttiva, il-Konferenza Internazzjonali g[anNegozzju (International Trade Conference) se tkun qed ter;a’ ti;i organizzata f’pajji]na. Din il-konferenza presti;ju]a fuq skala internazzjonali [abbret li se ter;a’ ti;i organizzata f’Malta wara s-su//ess li kisbet is-sena li g[addiet fejn attirat il-parte/ipazzjoni f’pajji]na ta’ bosta kumpaniji ustakeholders barranin fil-qasam tal-IT u lElettronika. Id-Deputata Nazzjonalista Kristy Debono b’sodisfazzjon irrikonoxxiet l-apprezzament tas-Segretarju Parlamentari Edward Zammit Lewis, li stqarr li lGvern hu kommess ikompli jsa[[a[ is-settur tal-gaming, li fi kliemu stess pajji]na fissnin li g[addew irnexxielu jattira l-akbar kumpaniji biex jinvestu f’pajji]na u dawn kattru jobs ta’ kwalità. Kristy Debono tfakkar li kien il-Gvern Nazzjonalista li welled dan is-settur, li fissena 2012 biss ikkontribwixxa aktar minn €23 miljun f’taxxi diretti u d[ul minn li/enzji, u j[addem

aktar minn 4,800 persuna b’mod dirett. Dan is-su//ess, sostniet Kristy Debono, hu dovut g[at-tmexxija vi]jonarja talGvern pre/edenti, regolamentazzjoni soda u responsabbli, il-kredibbiltà li rnexxielu jikseb pajji]na, i]da fuq kollox g[all-fatt li fl-2004 pajji]na kien l-ewwel pajji] membru fl-UE li nieda regolamentazzjoni fuq irRemote Gaming. Kieku kien g[all-Partit Laburista u pajji]na ma sarx membru talUnjoni Ewropea, qalet Kristy Debono, kieku s-settur talgaming, dak finanzjarju u marittimu fost l-o[rajn ma kinux jag[]lu lil pajji]na biex jinvestu fih. Dwar is-settur marittimu, Kristy Debono innotat ukoll kliem Zammit Lewis, li stqarr li minkejja l-kri]i ekonomika internazzjonali, ta[t Gvern Nazzjonalista pajji]na xorta baqa’ fuq quddiem fir-re;istrazzjonijiet ta’ vapuri, tant li g[andna lakbar numru ta’ vapuri rre;istrati fl-Ewropa u sseba’ l-aktar fid-dinja. Dan hu frott tal-Gvern pre/edenti, li kien innovattiv u g[araf ja[taf l-opportunitajiet ta’ investiment fi ]mien li fih pajji]i ;irien tag[na kienu qed jesperjenzaw kollass finanzjarju u ekonomiku, ittemm tg[id l-istqarrija.

Joseph Calleja waqt il-kun/ert tas-sena li g[addiet fuq il-Fosos tal-Furjana

Il-kun/ert ta’ Joseph Calleja se jkun bla [las Il-Kun/ert ta’ Joseph Calleja li se jsir fl-1 t’Awwissu li ;ej flimkien ma’ Zucchero, Rebecca Ferguson, Tenishia u Gianluca Bezzina se jkun kun/ert li jressaq dik l-imsej[a ‘high culture’ lejn il-massa. Dan g[aliex g[all-ewwel darba dan il-kun/ert se jkun b’xejn g[al min joqg[od fiz-zona fejn m’hemmx si;;ijiet, ji;ifieri fiz-zona ‘standing’. Dan [abbru t-tenur famu] Joseph Calleja f’konferenza tal-a[barijiet li pre]enti g[aliha kien hemm ukoll John Cassar White, i/-Chairman tal-Bank of Valletta, Balesh Sharma, isCEO ta’ Vodafone Malta kif ukoll Anton Attard, id-Direttur ta’ NnG Promotions. Kien hemm ukoll il-Ministru

Karmenu Vella peress li la//ess b’xejn se jsir bi qbil bejn il-Gvern u l-NnG Promotions. Dan il-kun/ert li se jkollu ukoll il-parte/ipazzjoni talOrkestra Filarmonika Nazzjonali u l-kor ta’ Joseph Calleja - BOV Children’s Choir, se jkun iffilmjat u jiddawwar madwar l-Ewropa kollha. Dan se jkun qed jinkludi repertorji mill-album Amore li hu l-ewwel album li ;ie rrekordjat kollu Malta. Dan apparti duet ta’ Miserere bejn Joseph Calleja u Zucchero. Joseph Calleja qal li dan ilkun/ert li se jittella’ fuq ilFosos tal-Furjana hu mistenni li jilqa’ mal-10,000 persuna. Hu fisser ukoll kif dan il-

kun/ert hu wie[ed rari min[abba li ftit huma l-organizzaturi internazzjonali li jistg[u jorganizzaw kun/ert ta’ dan il-livell. Il-Kun/ert ta’ Joseph Calleja sar kun/ert annwali tant li sar jitni]]el fil-kalendarju Kulturali ta’ pajji]na. Sa millewwel kun/erti pubbli/i li kien itella’ Joseph Calleja kien jis[aq fuq l-importanza li dawn imorru aktar lejn ilmassa u hu g[alhekk li din issena se jkun b’xejn g[al kull min imur fiz-zona standing. Matul il-konferenza tala[barijiet ;ew irringrazzjati lBOV, Vodafone, Gasan Mamo u Allied Newspapers li huma l-isponsors ta’ dan ilkun/ert.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

6 Intervista

Nespandu l-[sibijiet politi/i tag[na Deputat ;did li tela’ f’isem l-Partit Nazzjonalista fl-Elezzjoni tad-9 ta’ Marzu hi Marthese Portelli. Claire Mifsud f’din l-intervista se tlaqqag[na ma’ Marthese li fl-a[[ar [ames snin okkupat ukoll il-kariga ta’ President tal-E]ekuttiv tal-PN Il-poplu Malti g[amel lg[a]la tieg[u fid-9 ta’ Marzu. X’inhuma l-kummenti tieg[ek dwar din lg[a]la^

L-ewwel nett il-poplu Malti u G[awdxi g[amel ]ew; g[a]liet. L-ewwel g[a]la kienet li g[a]el lill-Partit Laburista biex imexxi lillGvern, biex imexxi lil Malta u G[awdex. Però g[amel ukoll it-tieni g[a]la - l-g[a]la dwar min jixtieq li jkun jirrappre]entah fil-Parlament. Dwar l-ewwel g[a]la, dwar min se jkun qieg[ed jiggverna g[al dawn il-[ames snin li ;ejjin, jiena nemmen bi s[i[ fid-demokrazija u g[alhekk nemmen li g[andna nirrispettaw fit-totalità tag[ha l-g[a]la li g[amel il-poplu Malti u G[awdxi. Dwar it-tieni g[a]la l-poplu g[a]ilni biex inkun wa[da minn dawk id-69 ru[ li se nkunu qeg[din filParlament, lili tani dover u dan id-dover jiena rrid inwettqu b’responsabbiltà kbira.

Wara din l-g[a]la l-Partit Nazzjonalista nieda pro/ess ta’ ti;did. Kif t[ares lejn dan il-pro/ess^ It-ti;did huwa nkura;;it dejjem u kullimkien. Fil-fatt ankè jekk nag[tu [arsa madwarna naraw li t-ti;did huwa kontinwu u jsir kullimkien. Nemmen li t-ti;did jimxi pari passu malprogress u g[alhekk g[andna opportunità o[ra ta’ ti;did fi [dan il-PN u g[andna naraw li nu]aw din l-opportunità mhux biss biex nespandu l-[sibijiet politi/i tag[na però anki biex nirristrutturaw il-partit.

Issa li l-Partit Nazzjonalista qieg[ed flOppo]izzjoni xi rwol tara li

g[andu u kif ta[seb li g[andu jfassal il-[idma tieg[u g[all-[ames snin li ;ejjin^

L-Oppo]izzjoni g[andha rwol importanti [afna x’taqdi. L-interess ewlieni tag[na g[andu jibqa’ dak li b[ala PN inkomplu naraw li l-kwalità tal-[ajja tan-nies tkompli titjieb. Ovvjament mill-bank talOppo]izzjoni ma g[andniex ilfakultà li nkunu a[na li nimplimentaw pro;etti ;odda, ma g[andniex il-fakultà li nda[[lu in/entivi favur l-ambjent, ma g[andniex il-fakultà li nkunu a[na li nkomplu bir-riformi. Però mill-Oppo]izzjoni rridu nkunu l-ixprun tal-Gvern. Nemmen li l-oppo]izzjoni g[andha tkun l-ixprun talgvern l-ewwelnett biex tara li dak li qed ji;i mwieg[ed qieg[ed jitwettaq però barra minn hekk min-na[a talOppo]izzjoni rridu naraw ukoll li dak li qed ji;i propost minna[a tal-gvern huma proposti li jag[mlu sens, li huma fl-a[jar interess tal-poplu Malti u G[awdxi kollu. Ukoll b[ala partit li issa qeg[din flOppo]izzjoni rridu wkoll nkunu proattivi u nkunu a[na wkoll qeghdin nie[du sehem attiv biex ukoll no[or;u a[na bi proposti li huma g[allgwadann tal-poplu Malti u G[awdxi kollu.

Inti wa[da mill-kandidati nisa eletti. X’ta[seb fuq ilkontribut tal-mara fid-dinja politika u inti, b[ala mara, x’kontribut ta[seb li tista’ tag[ti fil-Parlament^ Jekk naraw ix-xog[ol talkandidati kollha nisa naraw li kull mara li kkandidat ru[ha ;abet ri]ultat tajjeb [afna u

Konvinta li Ann Fenech se tag[mel bi//a xog[ol tajba kif g[amlet fir-rapport tal-anali]i tar-ri]ultat elettorali

Marthese Portelli tie[u l-;urament tal-[atra b[ala deputat fil-Parlament Malti

g[alhekk jiena n[e;;e; lil iktar nisa jkomplu jinvolvu ru[hom fil-politika. Dwar ilfatt li issa g[andna numru inkora;;anti ta’ nisa filParlament, jien nemmen li kull persuna g[andha l-ideat tag[ha u g[alhekk issa se jkollna lideat ta’ iktar nisa. Però apparti l-ideat, hemm /irkostanzi fejn il-mara tara l-affarijiet minn perspettiva differenti minn kif jarahom ra;el. U g[alhekk blinvolviment tag[na n-nisa

wie[ed jassigura li meta tittie[ed de/i]joni, wie[ed ikun qabel xtarr il-perspettivi differenti. Apparti l-perspettiva u ddimensjoni g[andek ukoll lelement ta’ pratti/ità. Hija finnatura tag[na li mara mdorrija tag[mel ]ew;, tliet affarijiet f’daqqa u dawn huma kollha elementi li jkomplu jsa[[u lParlament tag[na. Jiena b[ala Marthese x’se nkun qed in;ib fil-Parlament? Dwar il-kontribut tieg[i, se nkun attiva

b[al dejjem. Fil-fatt jien di;à bdejt nag[ti sehmi b’mod attiv fil-Parlament. Di;à ressaqt diversi PQs, tkellimt fuq ilba;it, u wkoll kont l-ewwel wa[da li g[amilt A;;ornament min-na[a tal-Oppo]izzjoni. ;ejt nominata ukoll fuq ilKumitat g[all-Affarijiet So/jali u hawn nemmen li nista’ nag[ti kontribut qawwi. Jien nista’ wkoll in;ib mieg[i g[al pa;na 7


IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

Intervista 7

Fl-oppo]izzjoni rridu wkoll nkunu proattivi minn pa;na 6

l-g[axar snin esperjenza li ;bart minn fuq il-post taxxog[ol f’karigi mani;erjali, spe/jalment meta ni;u biex nitkellmu dwar l-intrapri]i u kif wie[ed jista’ jg[in lillimprenditur. Nemmen li nista’ nag[ti kontribut dirett l-ewwel nett fejn jid[lu inizjattivi u skemi ta’ x’wie[ed jista’ jag[mel biex jg[in lin-negozju jkompli jespandi hawn Malta. Però nemmen ukoll li nista’ nag[ti kontribut dirett biex naraw kif nistg[u ng[aqqdu iktar l-edukazzjoni, it-ta[ri; u finalment ix-xog[ol g[all-istudenti tag[na. Ovvjament nista’ wkoll in;ib il-perspettiva ta’ mara li na[dem u g[alhekk nista’ nifhem a[jar id-diffikultajiet li wie[ed jiltaqa’ mag[hom u wkoll b[ala omm g[ax meta tkun omm inti jer;a’ g[andek responsabilitajiet o[rajn. B[ala l-kelliema ghallAffarijiet tal-UE, se nkun qeg[da shadowing lill-Vi/i Prim Ministru u g[alhekk qeg[da ukoll in;ib dimensjoni Ewropea fil-[idma politika tieg[i. Nemmen li dan ilParlament huwa Parlament kompost b’diversi elementi. G[andna ]-]g[a]ag[, g[andna lil min hu fl-età tannofs, g[andna lil min hu ta’ esperjenza, ir;iel, nisa, kollha ;ejjin minn kampijiet differenti – avukati, tobba, periti, ekonomisti, min qieg[ed flintraprendorjat– u dak hu element tajjeb.

Inti kont involuta wkoll fl-istruttura tal-Partit Nazzjonalista b[ala lPresident tal-Kumitat E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista. Din l-esperjenza kemm ta[seb li se tg[inek fil-kariga l-;dida tieg[ek b[ala deputat talPartit Nazzjonalista^

Din il-kariga g[enitni biex inkompli nixpruna l-[sieb politiku tieg[i. Matul dawn il-[ames snin jiena kont esposta g[all-politika prattikament kuljum. Kont esposta g[all-politika li kien qieg[ed jimplimenta l-PN meta kien filGvern. Kelli wkoll li opportunità li niddiskuti dawn it-temi f’diversi livelli u g[alhekk d[alt fid-dettall tas-su;;ett. Meta kont niltaqa’ man-nies, mal-kostitwenti tad-distrett, dak il-fatt kien jg[ini [afna g[ax stajt nifhem a[jar /erti diffikultajiet li kienu jiltaqg[u mag[hom. Illum li qieg[da filParlament jiena ng[id li di;à g[andi l-ewwel tar;a lesta. G[aliex? G[ax il-politika li implimenta l-PN naf x’inhi u g[alhekk xog[li se jkun li nara

li jkun hemm kontinwità fuq dak li kien hemm tajjeb u ovvjament fejn hemm affarijiet li wie[ed jista’ jtejjeb se nkun qed nipproponi metodi ta’ kif jistg[u ji;u mtejbin. Ippermettili hawnhekk biex nifra[ lil Ann Fenech g[allkariga l-;dida tag[ha b[ala President tal-Kumitat E]ekuttiv. Konvinta li Ann Fenech se tag[mel bi//a xog[ol tajba kif g[amlet fir-rapport tal-anali]i tar-ri]ultat elettorali.

Fix-xog[ol tieg[ek int ta[dem fil-qasam tal-IT li huwa wie[ed mis-setturi li [oloq eluf ta’ impjiegi f’pajji]na. X’inhi l-fehma tieg[ek dwar kif dan is-settur twieled u ]viluppa ta[t Gvern Nazzjonalista^

Jiena ggradwajt b[ala Avukat fl-2002 u pre/i]ament g[a]ilt li nispe/jalizza filqasam tal-IT g[ax emmint filvi]joni li kellu l-PN fir-rigward ta’ dan il-qasam. Dak i]-]mien l-IT kien su;;ett relattivament ;did g[al Malta. Fil-fatt kien hemm diversi nies li ma qablux mad-de/i]joni tieg[i. Però meta rajt l-impenn li wera l-PN biex jo[loq u jimbotta ’l quddiem is-settur tal-IT, jien emmint li dan kien wie[ed mis-setturi li kien se jiffjorixxi. I]-]mien urieni li din kienet g[a]la tajba u b[al [afna o[rajn li g[a]lu din il-linja, jien sibt quddiemi opportunijiet ;odda.

Nemmen li dan il-Parlament huwa Parlament kompost b’diversi elementi li jolqtu lis-so/jetá kollha Fil-fatt matul dawn l-a[[ar snin okkupajt diversi karigi mani;erjali ma’ kumpaniji talIT, fosthom Operations Manager, Projects Manager, u Commercial & Legal Compliance Manager. Illum, apparti mix-xog[ol politiku, g[andi r-responsabbiltà ta’ Business Development Manager ma’ Grupp ta’ Kumpaniji fis-settur privat. Min jag[]el li ja[dem f’dan ilqasam g[andu ba[ar ta’ karrieri u opportunitajiet minn fejn jag[]el – web design, software development, systems engineer, systems analyst, business process reengineering, kif ukoll diversi jobs o[rajn li mhux ne/esserjament marbutin b’mod dirett mal-IT. Dan apparti l-fatt li l-IT jg[in biex

Marthese Portelli flimkien mal-familja tag[ha

ti]died l-effi/jenza u l-innovazzjoni. Importanti li l-momentum li n;abar f’dan il-qasam jibqa’ g[addej bl-istess ritmu. Hawn mijiet ta’ familji li l-g[ajxien tag[hom jiddependi minn dan is-settur u g[alhekk importanti [afna li nkomplu nie[du [sieb dan is-settur u nkabbruh.

Inti ;ejt eletta mid-disa’ distrett. X’kienet l-esperjenza tieg[ek inti u ]]ur il-familji fuq dan id-distrett u kif ta[seb li g[andek tirrappre]entahom filParlament Malti^

Id-disa’ distrett huwa distrett sabi[ ferm. Fih ta[lita ta’ nies b’ideat differenti, nies li ;ejjin minn ambjenti differenti, nies li g[andhom aspettattivi differenti. Dan l-element fih is-sabi[ tieg[u però din id-diversità ;;ib ukoll mag[ha sfidi kbar. Kif di;à g[idt, jien se nag[mel u]u mill-g[odda kollha li jag[tini l-Parlament, kif di;à bdejt nag[mel, biex ilvu/i tan-nies inwassalha. Importanti [afna li nkompli bil-kuntatt tieg[i man-nies g[ax b’hekk biss nista’ nkun naf x’hemm li qieg[ed idejjaqhom, x’inhuma l-aspirazzjonjiet tag[hom, u x’su;;erimenti g[andhom.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

8 Opinjoni

{arsitna ‘l quddiem Nhar il-{add, 9 ta’ :unju lPartit Nazzjonalista organizza Kunsill :enerali ie[or bittema ‘’il quddiem’. Messa;; /ar li jispjega b’mod tajjeb, li ]mien ‘ilvistu’ issa g[adda u hemm b]onn li minn issa, kul[add g[andu jmidd g[onqu g[axxog[ol. It-triq twila u iebsa, però l-[e;;a u l-g[aqda li ntweriet s’issa u li qed kull ma jmur tkompli tikber, tawgura tajjeb [afna g[all-futur talPartit. Ir-rapport dwar ir-ri]ultat tal-Elezzjoni :enerali issa sar u hu a//essibbli g[al kull min jinteressa ru[u li jarah. Rapport volominu] u mag[mul b’mod professjonali g[all-a[[ar u sar b’konsultazzjoni wiesg[a ta’ parte/ipazzjoni mall-istrati kollha tas-so/jetà Maltija u G[awdxija li minnha hu kompost il-Partit Nazzjonalista. Irrid g[alhekk jien ukoll nifra[ lill-Kummissjoni ma[tura g[al dan il-g[an millKap tal-Partit, li kienet immexxija mi/-Chairperson Drs. Anna Fenech. Kumment li laqatni [afna waqt il-Kunsill kien proprju dak ta’ Ann Fenech, meta qalet li dan irrapport hi tikkonsidrah b[ala an on going process li g[andu jibqa’ g[addej, biex il-Partit ikun aktar konxju ta’ dak li ;ara, biex dan ma jirrepetix ru[u. B[as-soltu dan il-Kunsill kellu parte/ipazzjoni qawwija mag[mula minn nies ;enwini li g[andhom il-Partit g[al qalbhom u allura d-diskorsi tag[hom kienu ppreparati u [ier;a mill-qalb aktar milli mill-fomm. F’dan il-Kunsill smajna lil Chris Said jindirizza l-;emg[a b[ala Segretarju :enerali ;did tal-Partit li g[adu kif ;ie elett mill-Kumitat Ezekuttiv flimkien mal-a[[ar [ames uffi/jali o[ra. Minn hawn, jien g[an-nom tan-Nazzjonalisti G[awdxin u G[awdxin o[ra ta’ rieda tajba, irrid nifra[ minn qalbi lil Chris g[all-kariga li beda jokkupa, li xejn m’hi fa/li, l-aktar f’dawn il-mumenti turbulanti li fihom sab ru[u l-Partit Nazzjonalista u nawgurawlu [idma sfieqa, po]ittiva u li tiffjorixxi g[all;id tal-Partit u tal-Pajji]. Nie[u din l-opportunità biex nifra[ ukoll lill-uffi/jali kollha li ;ew eletti dan l-a[[ar u nawguralhom ukoll su//ess f’[idmiethom. Irrid insemmi d-diskors tal-

minn Euchar Mizzi mizzieuchar@gmail.com

?entrali ja[dmu b’risq ilMaratona. Mer[ba lil Simon Busuttil f’G[awdex Il-Partit Nazzjonalista organizza laqg[a sabi[a ta’ mer[ba lill-Kap tal-Partit Nazzjonalista fil-g]ira ta’ G[awdex nhar il-:img[a, 7 ta’ :unju f’attività fil-Crystal Palace f’Marsalforn.

Minn Pawlu Borg Olivier g[al Chris Said – grazzi lil tal-ewwel g[as-servizz u l-impenn li ta u awguri lil tat-tieni g[all-[idma li se jkun qed jag[mel b’ri]q il-Partit Nazzjonalista

eks Segretarju :enerali talPartit Paul Borg Olivier, li kif qal tajjeb hu, kien il-punching bag li fuqha kul[add beda jfajjar bl-addo//. Jien nifhem lil Paul u nifhem ukoll x’kien qed jg[id. {add minna, apparti Lawrence Gonzi u forsi martu Gloria ma huma konxji ta’ dak li g[adda minnu Paul matul dawn l-a[[ar [ames snin. {ames snin li lPartit ilu ma jara b[alhom u nittama li ma jarax aktar b[alhom. G[ax m’hemmx ag[ar milli jkollok l-inkwiet fid-dar u filfamilja tieg[ek u aktar minn hekk, dan ikun inkwiet kontinwu jum wara jum, ;img[a wara ;img[a u xahar wara xahar, biex ma nsemmix is-snin ukoll. M’g[andix dubju li fejn seta’ Paul kien jipprova jerfa’ parti sewwa minn dan il-pi] biex jiffrankah lill-eks Kap tag[na u Prim Ministru ta’ Malta Lawrence Gonzi, li kellu wkoll inkwiet ie[or ferm aktar importanti u iebes g[allPajji] u g[all-Poplu tag[na. Niftakru li l-;urnata 24 sieg[a fiha u l-arlo;; ma j]ommu [add. Jien irrid pubblikament

Il-Kunsill :enerali kellu parte/ipazzjoni qawwija mag[mula minn nies ;enwini li g[andhom il-Partit g[al qalbhom u allura d-diskorsi tag[hom kienu ppreparati u [ier;a mill-qalb aktar milli mill-fomm

nirringrazzjah tal-[idma kbira li wettaq kemm ta’ dik li nafu biha kif ukoll ta’ tant [idma o[ra li wettaqha fis-skiet u ssolitudini tieg[u wa[du fluffi//ju f’Tal-Pietà u sa[ansitra anke fis-satra tallejl. Però ma nistax la qed nitkellem fuq il-Kunsill :enerali, ma nsemmix iddiskors brillanti li qed kull ma jmur ikompli jitjieb u jissa[[a[ tal-Kap il-;did tag[na Simon Busuttil. Diskors mhux twil, meqjus, ippreparat u dritt g[all-punt. M’hemmx kantunieri, l-abjad jg[idlu abjad u l-iswed jg[idlu iswed. Dan kien diskors li ;ibed l-ammirazzjoni ta’ bosta nies, l-aktar ta’ dawk li lil Simon ma tantx kellhom esperjenza tad-diskorsi tieg[u, peress li l-[idma Parlamentari tieg[u sal-lum kienet dejjem imwettqa fi Brussell barra minn Malta. Il-kummenti li smajt kienu kollha inkora;;anti u li juru t-tnissil ta’ fidu/ja s[i[a f’Simon Busuttil. Prosit Kap u kompli ag[tina aktar diskorsi b[al dawn. Lg[eluq tal-Kunsill b’Simon imdawwar qaqo//a milluffi/jali li jiffurmaw ittmexxija l-;dida kienet xi [a;a apprezzata u nnotata [afna. Maratona Fl-istess ;urnata tal-Kunsill :enerali, in]ammet maratona ta’ ;bir ta’ fondi li tant g[andu

b]onn b[alissa l-Partit tag[na. Maratona o[ra ta’ su//ess, ittielet wa[da f’medda ta’ sitt xhur, bil-poplu Malti u G[awdxi jikkonkorri b’tant ;enero]ità. U din id-darba ming[ajr rigali u bla ma nistg[u nwieg[du xejn lil [add, [lief [idma fejjieda b’risq il-poplu tag[na mill-bankijiet talOppo]izzjoni. U din il-[idma di;à bdiet ta[dem b’mod effettiv u bdejna naraw l-effett po]ittiv tag[ha. Bla tlaqliq nista’ ng[id li f’din ilmaratona spikkaw [afna l[e;;a u l-entu]ja]mu tanNazzjonalisti. Il-;enero]ità tal-poplu tag[na qatt [add ma jiddubita minnha u g[alhekk il-;abra kienet wa[da sabi[a u inkora;;anti, fuq it€356,000. Prosit u grazzi lillbenefatturi u sostenituri talPartit Nazzjonalista Maltin u G[awdxin. Hawn ta’ min jirringrazzja wkoll lill[addiema kollha tal-Partit Nazzjonalista, tan-Net TV u tar-Radio 101, g[as-servizz kontinwu li taw mhux biss fil;urnata nnifisha i]da matul il;img[a kollha. Grazzi wkoll lill-uffi/jali kollha tal-Partit li prattikament g[addew il;urnata kollha fid-Dar

Verament laqg[a sabi[a u kommoventi li g[aliha attendew numru sabi[ ta’ membri, tesserati u partitarji, minkejja numru kbir ta’ attivitajiet o[ra mi]muma f’G[awdex f’dik l-istess lejla. Il-Kap Simon Busuttil kellu jakkompanjawh li]-]ew; Vi/i Kapijiet Mario Demarco u Beppe Fenech Adami, kif ukoll lis-Segretarju :enerali Chris Said. Qabel saru ddiskorsi, il-Kumitati ta’ G[awdex ippre]entaw somma sabi[a ta’ flus li n;abret minn kull lokalità f’G[awdex fliskema ta’ 10 x 10, liema somma telg[et g[al aktar minn €20,000. Wara, dawk pre]enti kienu servuti b’ikel u xorb u fl-istess waqt kellhom l-opportunità li jitkellmu b’mod informali mal-Kap u l-Uffi/jali l-o[ra kollha pre]enti. Kelma ta’ ringrazzjament tmur g[allUffi/jali kollha li g[o;obhom ji;u fostna kif ukoll numru ie[or ta’ Deputati, Kandidati u membri tal-Kumitat E]ekuttiv G[awdxin u anke Maltin li [assew li g[andhom ikunu mag[na f’G[awdex g[al din lattività. Inkomplu n[arsu ’l quddiem u na[dmu flimkien u bil-qalb g[all-;id tal-partit tag[na u ta’ pajji]na. L-attività li jmiss issir f’G[awdex hi skedata g[all-{add, 30 ta’ :unju li tikkonsisti f’Ikla ad Unur ta’ Lawrence Gonzi, ex Kap u eks Prim Ministru ta’ Malta u G[awdex. Narawkom!

L-g[eluq tal-Kunsill b’Simon imdawwar qaqo//a mill-uffi/jali li jiffurmaw it-tmexxija l-;dida kienet xi [a;a apprezzata u nnotata [afna


IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Mitt jum wara G[addew kwa]i mitt ;urnata minn meta l Partit Laburista tela ’ fil - Gvern kienu mitt jum ikkuluriti mhux [a]in b ’ numru ta ’ de/i]jonijiet li [olqu kontroversja kbira kif ukoll de/i]jonijiet li warrbu l - islogan ilellex ta ’ Malta Tag[na lkoll . Mitt jum ta’ Transfers Dawn l - ewwel mitt jum ta ’

Gvern Laburista kienu kkaratterizzati minn ammont kbir ta ’ transfers li kien hemm minn sej[ilhom transfers vendikattivi fosthom rajna dawk fir - residenza San Vin/enz de Paule, transfers fil - korp tal - Pulizija u tant o[rajn . Azzjonijiet li fakkru fil - vendikazzjonijiet parti;jani u l bi]a ’ li dak il - Gvern li suppost tela ’ ta ’ bl g[ajta tag[na lkoll mhux qed i]omm kelmtu . Mitt jum ta’ [atriet lil tal-Qalba Ma kienx hemm bord li f ’ dawn l - a[[ar

mitt jum ma nbidilx, kul[add tne[[a minn dawk li kien hemm qabel l - elezzjoni . In - nies inbidlu, i]da inbidlu b ’ nies li intag[]lu mhux skont il - kapa/itá imma g[ax kienu u g[adhom ta ’ sostenn g[all-Partit Laburista fil-gvern.

Mitt jum ta’ impjiegi fil-Ministeri

Kienu wkoll mitt jum li fihom rajna aktar minn 200 persuna minn barra /-?ivil ikunu impjegati filMinisteri. Dan bi spi]a kbira minn fuq it-taxxi li j[allas il-poplu Malti. Mitt jum li fihom beda jberraq g[assitwazzjoni ekonomika F’dawn il-mitt jum beda jberraq ukoll mil-lat ekonomiku, hekk kif de/i]jonijiet tal-Gvern wasslu biex Malta tpo;;iet fl-Excessive Defecit Procedure, sitwazzjoni li setg[et ;iet evitata li kieku l-Gvern kien aktar g[aqli. Mitt jum ta’ ti;did fil-Partit Nazzjonalista I]da wara l-elezzjoni tad-9 ta’ Marzu li g[adda u rri]ultat ta’ dik l-elezzjoni wassal ukoll biex il-Partit Nazzjonalista g[adda minn ti;did s[i[, pro/ess li filPN re;a’ nissel dak l-entu]ja]mu li nazzarda ng[id ilPartit ilu ma jara hekk is-snin. Il-Partit [atar amministrazzjoni ;dida, warrab dak

kollu li kien qed inissel firda fi [danu u llum hemm g[aqda liema b[alha. Partit Nazzjonalista li hu Oppo]izzjoni soda, kostruttiva u pro-attiva. L-amministrazzjoni tal-PN hi wa[da ]ag[]ug[a mimlija ener;ija. Il-Kap Simon Busuttil beda l-[idma

tieg[u biex il-partit jer;a’ jsir il-Partit tan-Nies, u qed jirnexxilu. Il-Vi/i Kapijiet il-;odda Beppe Fenech Adami u Mario de Marco t-tnejn iffukati fuq il-[idma tag[hom u s-Segretarju :enerali ;did Chris Said mimli entu]ja]mu biex il-problemi li qed jaffa//ja lPartit Nazzjonalista jeg[libhom u l-Partit jer;a’ jqum fuq saqajh kif, fuq kollox, jixraqlu. Kif ukoll deputati li qed jaqdu dmirhom bl-a[jar mod u qed ikunu attenti g[al dak kollu li qed jag[mel il-Gvern ta’ Joseph Muscat. In-nies qed tirrispondi g[as-sej[a tal-PN Din il-mew;a ta’ po]ittività u ener;ija jidher li qed tasal g[and il-poplu. Xhieda ta’ dan hi s-somma millisba[ li ;abar il-Partit Nazzjonalista fil-maratona ta’ ;bir ta’ fondi ta’ ftit ;ranet ilu. In-nies laqg[et bi [;arha s-sej[a tal-PN u rrikorrit fid-Dar ?entrali fejn ipparte/ipat u anke tat id-donazzjoni lil dan il-partit, li dejjem [adem fl-a[jar interess tal-pajji]. Wara l-ewwel mitt jum di;à g[andna l-kuntrasti li qed jidhru. Fuq na[a g[andek partit fil-Gvern li qed imexxi kontra dak li wieg[ed, u fuq na[a l-o[ra

g[andek partit li qed ji;;edded u li qed ikompli jissa[[a[ biex fl-a[[ar mill-a[[ar ikun alternattiva tajba u b’sa[[itha biex meta jkun il-waqt jer;a’ jkun jista’ jiggverna b’mod g[aqli lil dan il-pajji].

L-amnestija – Kif ing[atat u kif kellha tkun B[al-lum ;img[a kelli lprogramm kien il-fatt li kien opportunità li nwassal ftit mill- hemm diversi kummenti u [sibijiet tieg[i dwar lttie[det kemm il-darba lamnestija, g[all-mod kif po]izzjoni li l-pri;unieri li ing[atat u g[ar-ra;uni li nstabu [atja li abbu]aw tfal ng[atat. Nemmen li kellha minuri jkunu mog[tija ukoll lting[ata b’mod aktar bil-g[aqal amnestija. u responsabbli u lil kategorija Fuq dan il-punt na[seb li rlimitata ta’ persuni b[al ner;a’ razzjonalità – l-abbiltà li ntenni dawk li waqg[u lura fil- wie[ed jie[u de/i]joni [lasijiet tal-VAT u forsi xi o;;ettiva ming[ajr ma jda[[al u[ud dwar manteniment. ebda sentimenti personali Amnestija li ttiha lil dawk il- spi//at minn din is-so/jetà. pri;unieri li verament [admu Nemmen li kul[add hu g[aliha, li verament jixtiequ suxxettibli g[all-i]ball u li jinbidlu u li ;a urew lis-so/jetà kul[add g[andu l-qawwa li li minkejja qeg[din f’dak iljinbidel i]da li tag[mel reat post limitat xorta wa[da b[al dan ma nemminx li hemm qeg[din jag[tu l-massimu lok g[all-ebda amnestija. I]da tag[hom biex jg[inu diversi nemmen li l-aggressur waqt li persuni jew g[aqdiet jkun qieg[ed iqatta’ s-sentenza filantropi/i, nasal biex naqbel. g[andu jing[ata kull g[ajnuna Il-:img[a segwejt ftit ilpossibbli u professjonali biex programm Xarabank, u tkun identifikata l-problema li onestament komplejt nikkonwasslet g[al dan it-tip ta’ a;ir. ferma l-opinjoni tieg[i dwar irF’ka] ta’ pedofelija, dresidenti tal-Fa/ilità Korrettiva differenza bejn il-vittma u lta’ Kordin, kemm ja[dmu aggressur hi bla qies u bla personalment biex g[ada jkunu limitu, l-vittma hu vulnerabbli persuni differenti, kemm fuq kull aspett, fosthom ta’ jag[tu kura;; lil [addie[or sa[[a biex jimbotta l-aggressur biex ikompli jistudja u ja[dem u ta’ [a]en fis-sens biex jevita filwaqt li jibqa fit-triq it-tajba. l-aggressjoni. I]da wa[da mill-affarijiet li Dan mhux l-istess b[al xi xxukjatni ftit f’dan ilka] meta ]ew; adulti jaqbdu Nemmen li l-aggressur waqt li jkun qieg[ed iqatta’ s-sentenza g[andu jing[ata kull g[ajnuna possibbli u professjonali biex tkun identifikata l-problema li wasslet g[al dan l- a;ir

jitlewmu u forsi ji;u fl-idejn, bejn wie[ed u ie[or l-istess sa[[a u [a]en biex wie[ed jew jevita l-kunflitt jew jilqa’ g[addaqqiet. Kemm hu realistiku li tifel ta’ 12-il sena jiddefendi ru[u minn adult ta’ 40 sena^ Fa/li wie[ed ifaqqa’ subajg[ u jg[id ag[ti lill-pedofelu amnestija, i]da huwa ;ust g[al dawk ittfal li sofrew [sara mhux biss fi]ika i]da wkoll psikol;ika g[al [ajjithom kollha^ Jekk pedofelu se jing[ata l-[elsien bl-amnestija i]da l-problema tkun g[ada hemm, l-istat se jerfa’ r-responsabbiltà tal-[sara li se tkun qeg[da ssir il-vittma l-;dida^ L-istat u allura lGvern hu konxju li wie[ed mill-obbligi ba]i/i ta’ stat Sovran hu li jipprote;i li//ittadini tieg[u. Ftit tax-xhur ilu meta kien hawn g[ag[a kbira fuq ka]i ta’ pedofelija, niftakar /ar li kien hawn diversi programmi li jittrattaw din it-tema u numru ta’ vittmi li sofrew ilpedofelija bdew jitkellmu flapert jew wara l-kwinti. I]da nibqa’ niftakar ka] spe/ifiku ta’ vittma li sofra attakk meta kellu 13-il sena, u meta beda jirrakonta minn xhiex g[adda. L-ewwel [sieb li jg[addi f’rasek hu li verament ma hawn l-ebda medi/ina li tista’ tfejjaq lil dawn il-vittmi. Il-mod kif jirrakkontaw dik il;rajja tinduna li l-pjaga li

hemm fihom hi diffi/li ferm biex tfiq u ;;ib mag[ha u;ig[ tal-passat. Ir-rakkont ta’ din il-vittma kien pjuttost ta’ t[assib kbir tant li l-aggressur mhux biss approfita mill-inno/enza tieg[u i]da g[abbih b’responsabbiltà kbira dik li ma jitkellem ma’ [add fuq dak li ;ara. Dan ittrawmatizzah b’dak li ;ara u [assu li kien tort tieg[u u mhux tal-aggressur. U[ud minn dawn il-ka]i sa[ansitra lvittma anke tasal biex tne[[i [ajjitha b’idha b[al ma smajna ri/enti fl-a[barijiet ta’ barra. It-tifel kiber u jistqarr li dak li kien ;ralu wasslu biex f’[ajtu ma jibqax jafda lil ebda persuna o[ra g[ax f’[ajtu lpersuna li kien verament afda fiha, g[amillu dak li g[amilu. Allura wie[ed jistaqsi l-piena li ting[ata hi ;usta g[all-[sara psikolo;ika, fi]ika u so/jali^ Hu fatt li waqt il-programm Xarabank, persuna li kienet we[let sentenza ta’ [abs fuq pedofilja, ammetta u stqarr li ddispja/ih ta’ dak li g[amel u dan hu fatt inkora;;anti u jista’ jkun li l-[abs g[alih seta’ kien storja ta’ su//ess – fis-sens li permezz tal-programmi offruti u assistenza psikolo;ika dan irrealizza li g[amel ]ball gravi u li ma kienx lest jer;a’ jirrepetih. I]da nistaqsi kemm hemm persuni o[ra li xorta wa[da minkejja l-fatt li [adu l-kura u

t-

minn Clinton Sammut clintonsammut@gmail.com

trattament ne/essarju xorta wa[da jibqg[u ma ‘jfiqux’ u jibqg[u predaturi tat-tfal^ Stejjer b[al dawn kemm ildarba rajna fuq siti elettroni/i barra minn Malta. Allura wie[ed jistaqsi bniedem li jkun wasal biex jiskonta s-sentenza tal-[abs u l-professjonisti ja[sbu li dan jista’ jkun periklu, x’g[andu jsir^ Anke n-natura fis-sempli/ità u fl-istess [in fil-komplessità tag[ha, tag[mel minn kollox biex tipprote;i l-frieg[ tag[ha, fosthom bi skema ta’ divi]a kontra attakki tal-ljuni, allura a[na b[ala so/jetà bitteknolo;ija u l-esperti kollha tag[na ma a[niex kapa/i nag[mlu dan^ Allura filwaqt li naqb]u g[all-akku]at u ng[inuh jindem u jirriforma ru[u b[ala so/jetà se nwarrbu l-vittma^ X’se nag[mlu biex ilvittmi ng[inuhom ifiequ^ Lopinjoni f’idejk.



IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’:unju, 2013

Ittri 11

Iwie;eb il-Public Broadcasting Services Sur Editur Il-PBS tag[mel referenza g[all-artikolu ppubblikat fledizzjoni ta’ dan il-;urnal tat-13 ta’ :unju, 2013, liema artikolu kien intitolat ‘Ixxandir nazzjonali qed jintu]a b[ala g[odda politika talGvern’. Dan l-artikolu, li jittratta ilment li bag[at il-Partit Nazzjonalista lill-PBS, g[al darb’o[ra naqas milli jwassal lill-qarreja r-risposta mog[tija mill-Kap tal-Kamra tal-A[barijiet tal-PBS, is-Sur Reno Bugeja. Il-PBS temmen bis-s[i[ li l-a[barijiet ta’ TVM huma u g[andhom ikunu dejjem iggwidati mill-valur ta’ a[bar, kemm f’dak li ji;i rrappurtat kif ukoll fl-inklu]joni ta’ stejjer fir-running order tala[barijiet. TVM dejjem ifittex li jkollu ukoll l-immedjatezza fla[barijiet tieg[u. F’dan irrigward, kollegamenti diretti fl-a[barijiet tat-8pm isiru kull meta jkun hemm okka]joni li jimmeritaha dan.

Biex jing[ata e]empju, fis6 ta’ :unju, fl-a[barijiet ta’ TVM tat-8pm saret live link mid-Dar ?entrali tal-Partit Nazzjonalist g[all-okka]joni tal-ftu[ tal-Kunsill :enerali. Huwa stat ta’ fatt li llaqg[a ta’ konsultazzjoni pubblika li saret f’Kastilja tat-Tnejn, 10 ta’ :unju kienet inklu]a biss b[ala sseba’ item fir-running order tal-a[barijiet, u dan sa[ansitra wara li kienet rrappurtata konferenza stampa tal-PN u stqarrija tal-PN. Laqg[at simili fi ;ranet o[ra ing[ataw importanza diversa skont il-ka] u skont ilvalur ta’ dak li [are; minn dawn il-laqg[at. PBS, permezz tal-istazzjonijiet tag[ha tibqa’ impenjata li tirrispetta lintelli;enza tat-telespetturi waqt li tkompli ta[dem flambiti tal-obbligi kostituzzjonali tag[ha b[ala xandar nazzjonali. Dr Mark Vassallo

Il-Belt

Inqas do]a ta’ politika parti;;jana Sur Editur, Qed nikteb din l-ittra wara li segwejt lill-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil fuq programm fuq NET Television. Laqg[atni punt minn dak li qal il-Kap tal-PN, dak li l-midja g[andha tkun iktar bilan/jata u inqas parti;;jana. Punt li jekk

jitwettaq ]gur li jkun ta’ ;id kbir g[aliex iwassal biex dan il-pajji] ikompli jing[aqad u ma nibqg[ux ng[ixu f’pajji] fejn na[a tg[id iswed u na[a o[ra tg[id abjad. Kburi b’Simon Busuttil li qed jitkellem ilvu/i tag[na, il-poplu ]gur se japprezza dan l-istil ta’ politika. B’dak li qed jag[mel

Simon Busuttil qed juri li hu l-bniedem li verament jista’ jg[aqqad dan il-pajji]. Forsi jekk kien hemm min kien xettiku dwar il-Kap il-;did, l-ewwel jiem tieg[u fittmexxija tal-PN qed juru kemm Simon Busuttil kien “the man for the job” G

.

Cassar

Ir-Rabat

Transport Malta tispjega s-sospensjoni ta’ servizz Sur Editur, Nirreferu g[all-artiklu bittitlu “Problemi fit-T[addim tat - Terminal ta/ ?irkewwa ” ippubblikat fl edizzjoni tal - gazzetta tieg[ek ta ’ nhar l - Erbgha , 29 ta ’ Mejju 20 1 3 . Transport Malta trid tippre/i]a li wara li ;ie nnutat difett minimu fil-horn talLink Span, sar intervent immedjat sabiex dan id-difett ji;i rran;at, b’koordinament

mal-kuntrattur li pprovda u nstalla l-mekkani]mu peress il-Link Span g[adu ta[t garanzija. Sabiex dawn ittiswijiet minimi setg[u jse[[u, kien jin[tieg li l-u]u tal-Link Span jitwaqqaf g[al ftit [in - sag[tejn (bejn il11am u s-1pm) ta’ nhar isSibt, 25 ta’ Mejju u matul illejl ta’ bejn il-{add, 26 u itTnejn, 27 ta’ Mejju. Dan ma jfissirx li tTerminal ma setax jit[addem

g[ax fil-fatt hemm alternattivi g[al dawn l-eventwalitajiet, alternattivi li kienu qed jintu]aw sakemm tlesta lpro;ett. Fil-fatt, it-tra;itti kollha tal-vapuri bejn Malta u Ghawdex se[[ew kollha skont l-iskeda tag[hom.

. Battistino

Victor G

Senior Manager - Customer Care and Media Corporate Services Directorate Transport Malta


IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

12 Intervista

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Insiru nafu a[jar min a[na Joe Mikallef jitkellem ma’ Oliver Friggieri (53) Fil-[ar;a tal-lum ta’ In-Nazzjon qed nippubblikaw it-tlieta u [amsinin parti fis-sensiela ta’ konversazzjonijiet ma’ Oliver Friggieri li fihom qed nittrattaw temi u realtajiet differenti. Illum se nitkellmu dwar Malta u l-fatt li a[na g]ira (it-tieni parti) u dan bl-iskop pre/i] li nkomplu nittrattaw temi attwali. Temi li bosta drabi niddiskutu u ng[arblu bl-aktar mod akkanit, i]da li bosta drabi wkoll nag[]lu li ninjorawhom. Imma tajjeb li fil-[ajja mg[a;;la li qed ng[ixu nieqfu ftit u nirriflettu fuq temi attwali u li huma ta’ rilevanza. Bla dubju ta’ xejn, Oliver Friggieri, Konna qeg[din nitkellmu dwar kif is-sistema parrokkjali swiet biex il-Maltin kibru fl-g[arfien tag[hom infushom, u rawmu kuxjenza politika. U l-fatt li Malta hi g]ira, kif jid[ol dan kollu^ Is-sens ta’ g]ira hu pre]enti anki fil-livell parrokkjali. L-g[eluq wassal biex kull komunità ntrabtet mar-roqg[a art tag[ha. Il-kelma ‘g[alqa’ tfisser g[eluq, spazju ristrett, definit: meta ‘tag[laq’ ikollok ‘g[alqa’, nom mill-verb ‘g[alaq’. G[adna sal-lum nargumentaw dwar il-fruntieri bejn ra[al u ie[or. Kull g[alqa kellha isem, u kull parti minn ra[al u belt, ]g[ar kemm huma ]g[ar, g[andhom isem proprju. It-topografija Maltija hi g[anja [afna min[abba dan: Malta hi mimlija ismijiet ta’ na[iet u spazji fi

[dan parro//a jew distrett. F’termini pratti/i, f’sens politiku, allura, dan

bis-sa[[a tal-kapa/itajiet indiskussi tieg[u, kapa/i janalizza u jid[ol fil-fond ta’ dawn it-temi li g[andhom jg[inuna aktar biex niskopru a[jar min a[na, fejn a[na u fejn tissokta triqitna. Ma’ Oliver Friggieri qed niltaqa’ b’mod regolari biex niddiskuti g[add ta’ temi, sitwazzjonijiet u mistoqsijiet. Il-qarrejja huma mistiedna jipparte/ipaw billi huma wkoll jibag[tulna l-[sibijiet tag[hom. Kull email g[al dan l-iskop g[andha tintbag[at f’dan l-indirizz elettroniku – joe.mikallef@media.link.com.mt.

kollu g[al xiex wassal^ Kif sewa dan l-irbit mal-art biex Malta waslet sa fejn waslet kostituzzjonalment^ Ir-rabta mal-art, tipika tal-i]olan, wasslet biex il-

Maltin irre]istew kull pass li huma dehrilhom li kien qieg[ed jhedded l-identità u l-libertà, anki jekk limitata, tag[hom. Huma waslu biex irre]istew anki lill-poter ta’ Napuljun stess. Dak kien il-mument meta twieldet il-kuxjenza nazzjonali moderna tal-g]ira. Hu ]]mien meta {a]-}ebbu; [a minnufih ix-xe[ta ta’ belt kapitali morali tal-pajji]. Minn hemm [are; il-[sieb politiku-kulturali Malti (bis-sa[[a ta’ Mikiel Anton Vassalli) kif ukoll [ar;et l-azzjoni politika (Dun Mikiel Xerri u s[abu). Kien il-bidu li kellu jwassal biex Malta ting[ata g[arfien fil:nus Mag[quda daqskemm mill-

Unjoni Ewropea, miraklu ta’ g]ira li bil-[ila tag[ha u tal-mexxejja tag[ha kisbet il-promozzjonijiet kollha. L-identità n]ammet, u baqg[et ma nxtorbitx mill-[akmiet qawwija barranin sewwasew g[aliex is-sens ta’ i]olanità (mhux i]olament) kellu jie[u l-forma ta’ awtodifi]a. Il-Maltin setg[u jiddefendu lilhom infushom billi jirtiraw f’pajji]hom stess. Huma setg[u jikkon/entraw fuqhom infushom billi jiskopru s-sens tal-g]ira nazzjonali fis-sens tal-g]ira parrokkjali. Fi kliem ie[or, il-kunsilli lokali huma sistema li tirrifletti lill-pajji] s[i[. Il-kunsilli lokali re/enti huma forza organizzattiva importanti biex kull post isalva u j[ares il-wirt naturali u kulturali tieg[u. L-idea ta’ g]ira hi applikata mill-abitanti ta’ kull post g[all-post tag[hom b’mod li allura l-pajji] kollu huwa m[ares minn gruppi ta’ abitanti differenti. A[na poplu kburi bih innifsu, waqt li min-na[a l-o[ra ssib sikwit lil min imaqdar lil pajji]u l-[in kollu. Minn fejn ;ejja din il-kwalità tag[na li nka]bru lil pajji]na b’dan il-mod^

Xi drabi ninsew li Malta [admet g[al sekli s[a[ biex waslet fejn waslet. Hi [a;a anki naturali li jkollna d-drawwa li mmaqdru lill-pajji]. Nistg[u anki ninsew li sikwit huwa vanta;; li tkun Malti. Verament, sikwit ma nivvalorizzawx bi]]ejjed il-fatt li Malta g[andha tant pre;ji naturali u stori/i, tant li ninsew li g[andna tant vanta;;i... Iva, hu vanta;;, l-aktar meta l-politika

Fundamentali l-edukazzjoni ta’ wliedna u l-qari biex filwaqt li nitg[allmu, inkabbru t-tag[rif tag[na. G[alhekk l-iskejjel u l-istituzzjonijiet l-o[ra kollha ta’ edukazzjoni g[andhom jibqg[u jing[ataw l-appo;; kollu li jkollhom b]onn biex jissoktaw jimxu ‘l quddiem u ji]viluppaw bl-aktar mod san

dinjija tkun qieg[da tiffa//ja perikli kbar. Mela, ‘l-i]olan’ hu xi [add li jg[ix fuq g]ira. Imma l-kelma ‘insulari’ tfisser li wie[ed ikollu mentalità dejqa, mag[luqa, introspettiva. Il-fatt li wie[ed ikun jg[ix fuq g]ira jista’ j[alli effett ikrah fuqu. B[al kull [a;a tajba – din ukoll tista’ t[alli effett [a]in fuq persuna. Nie[du l-ilma: hu [a;a me[tie;a, u bih ng[ixu, imma jekk issib ru[ek f’[alba xita qawwija... din tkun [a;a kerha, anki tra;ika.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

Intervista 13

Mela li tkun ‘i]olan’ hi [a;a naturali, normali u anki vanta;;u]a. Imma dan jista’ jwassal lil min ja[seb li l-g]ira tieg[u hija differenti, inferjuri, antikwata, bla valur. Vi]joni sabi[a, po]ittiva u reali tinkiseb l-a[jar, b[ala regola fit-tfulija, filklassijiet bikrija tal-iskola. Is-sisien jitqieg[du lewwel, u kollox jinbena fuqhom. L-insularità – lintrover]joni, l-g[eluq mentali – ting[eleb bledukazzjoni g[aliex fil-qofol tag[ha hi nuqqas ta’ stima: lejn il-pajji], ji;ifieri lejn il-persuna stess. Il-qofol ta’ edukazzjoni tajba jinsab fil-kisba tassens ta’ kuntentizza. Dik il-kuntentizza trid tibda bl-a//ettazzzjoni ta’ kulma hu tipiku tal-ambjent li fih titrabba persuna. Ir-relazzjoni po]ittiva malambjent hi fondamentali. Dan ifisser li t-tfal jitrabbew i[obbu lilhom infushom billi j[obbu l-wirt ta’ pajji]hom, li hu lwirt tag[hom. Mela l-ewwel tag[lima fl-edukazzjoni hi marbuta mal-persuna u mal-post tag[ha: apprezzament tal-Istorja tal-pajji], tat-tradizzjonijiet reli;ju]i u politi/i, tal-lingwa nazzjonali, taddrawwiet, tal-wirt kulturali. L-iskola tg[allimna tajjeb meta tg[allimna n[obbu lid-dinja ta’ madwarna biex imbag[ad nitg[allmu n[obbu lilna nfusna wkoll. Nuqqas ta’ m[abba lejn il-pajji] hu nuqqas ta’ m[abba lejna nfusna. Meta na//ettaw lil pajji]na u nsiru nafuh tajjeb, inkunu qeg[din na//ettaw lilna nfusna u nifhmu a[jar lilna nfusna. L-edukazzjoni tista’ tarma u tista’ ]]arma nazzjon, u l-effetti ma humiex qabelxejn kulturali imma morali u psikolo;i/i. Aktar ma jirnexxilna npattu g[an-nuqqasijiet talIstorja meta l-wirt nazzjonali Malti ma kienx apprezzat, aktar jirnexxilna nifhmu li lIndipendenza mhux biss hi kundizzjoni politika u kostituzzjonali, imma hi wkoll kundizzjoni mentali. Ir-rispett lejn il-pajji] hu l-ba]i tal-lezzjoni kollha favur ir-rispett fih innifsu, f’kollox u ma’ kul[add. U liema huma l-a[jar mezzi biex naslu g[al dan^

Qabelxejn /ittadin jasal japprezza lil pajji]u jekk jirnexxilu jinfeta[, jimmodernizza l-vi]joni tieg[u u j[ares lejn id-dinja meravilju]a ta’ lil hinn minn pajji]u. L-ewwel pass fid-direzzjoni t-tajba hu l-g[arfien tas-sabi[ u tat-tajjeb tal-o[rajn. Is-safar, il-qari, lg[arfien ta’ ilsna barranin, l-esperjenza tal-programmi tar-radju u tat-televi]joni barranin, ir-relazzjoni ma’ nies ta’ pajji]i o[ra: dawn huma kollha mezzi essenzjali biex /ittadin ta’ pajji] ]g[ir jitg[allem japprezza lilu nnifsu u lil pajji]u. Il-pre;udizzju kontra l-pajji] kien kri]i tradizzjonali li aktarx g[addejna minnha u g[amilna sforzi biex neg[lbuha minn ]mien l-Indipendenza ’l hawn, imma fadal [afna xi jsir fil-livelli kollha, mill-edukazzjoni sax-xandir. X’g[andu jsir biex pajji]na wkoll irawwem mentalità moderna u miftu[a dwaru nnifsu, u biex il-;enerazzjonijiet li telg[in ikollhom huma wkoll id-dritt li jkunu kuntenti bil-pajji] tag[hom b[all-;enerazzjonijiet moderni barranin^

Il-Kunsilli Lokali qed jag[mlu bi//a xog[ol tajba [afna, fost l-o[rajn biex iseddqu u jkattru l-karattru Malti. L-attivitajiet kulturali li qed ikunu organizzati fil-bliet u fl-ir[ula taw spinta lill-patrimonju Malti u G[awdxi u l-parte/ipazzjoni fihom hi mill-aktar inkora;;anti

G[adna fil-pro/ess li nikbru aktar fi stat li huwa wkoll membru tal-Unjoni Ewropea. G[al kull mistoqsija li ssir f’dan il-qasam, fil-fehma tieg[i hemm twe;iba wa[da: x’qeg[din jag[mlu l-pajji]i membri l-o[ra tal-Unjoni Ewropea? Il-mudelli tag[hom huma mudelli ta’ pajji]i li ma g[andhom ebda problema ta’ neo-Kolonjali]mu jew postKolonjali]mu. L-Unjoni Ewropea hi mudell ta’ eman/ipazzjoni, ta’ tradizzjoni ta’ rispett lejn in-nazzjon, lejn lidentità xierqa tal-pajji]. Il-motto tag[ha f’dan ilqasam hu ‘unità fid-diversità’. Il-multikulturi]mu, fost l-o[rajn, u apparti l-konsiderazzjonijiet ekonomi/i, ma jista’ jg[addi minn ebda trid o[ra. Mill-Griegi l-kbar tal-qedem (b[al Platun u Aristotli) sal-Illuministi Fran/i]i (b[al Voltaire u Rousseau) hemm mixja dritta wa[da li twassalna f’dan il-punt essenzjali: ir-rispett hu wie[ed biss, lejn kollox u kul[add. Rispett lejn lo[rajn ifisser rispett lejja nnifsi, waqt li rispett lejja nnifsi jfisser rispett lejn l-o[rajn. Ir-rispett hu biss rispettu] u ma g[andu ebda kundizzjoni o[ra, u la kobor jew /okon u lanqas preferenzi o[ra. L-edukazzjoni Maltija, barra dan kollu, trid tqis il-qag[da ;eografika daqskemm id-daqs territorjali. Dawn il-kundizzjonijiet jitolbu mill-edukazzjoni sensiela ta’ mi]uri ta’ [arsien. Il-fra;ilità tal-pajji] titlob mi]uri aktar difensivi milli je[tie;u pajji]i kbar. Fost l-o[rajn, jekk Malta trid tissokta teg[leb li]vanta;; storiku – il-pre;udizzju kontra tag[ha

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Insiru nafu a[jar min a[na L-Unjoni Ewropea hi mudell ta’ eman/ipazzjoni, ta’ tradizzjoni ta’ rispett lejn in-nazzjon, lejn l-identità xierqa tal-pajji]. Il-motto tag[ha f’dan il-qasam hu ‘unità fid-diversità’

nnifisha – allura trid tkompli tibni l-pro;ett edukattiv tag[ha fuq il-mudelli li jixirqulha. Dawn huma kriterji li jitnisslu minnhom infushom mill-fatt li Malta ma hix aktar kolonja, imma hi membru ta’ g[aqda kontinentali. Il-qab]a minn [o;or l-Imperu g[al [o;or l-Unjoni Ewropea hi e]empju li rnexxa di;à fil-[idma tal-pajji]i ]-]g[ar u tal-pajji]i tarre;jun. Mistoqsijiet dwar x’importanza g[andu jkollu lwirt kulturali Malti fis-sistema edukattiva huma mistoqsijiet [fief u /ari: b’mentalità kontinentali u anki dinjija, insegwu e]attament il-mudell talpajji]i Ewropej, u l-aktar il-mudell tal-pajji]i ]]g[ar, biex b’hekk ting[eleb kull o;;ezzjoni marbuta mad-daqs. Id-daqs fi]iku ma huwiex ]vanta;;, imma l-limitu fil-[sieb hu ]vanta;; li jasal ibiddel lid-daqs fi problema. L-Istorja ta’ Malta hi sikwit e]empju ta’ dan, anki jekk mill-Indipendenza ’l hawn sar progress kbir. Il-fidu/ja ta’ nazzjon fih innifsu – mibnija fuq il-wirt kulturali – hi l-akbar sfida, u tie[u ]-]mien. L-Unjoni Ewropea g[andha ideat /ari [afna dwar dan. Ma hemmx aktar riga o[ra.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

14 Konsumatur

Xiri minn fuq l-g[atba tal-bieb Meta a[na l-konsumaturi nidde/iedu li nixtru xi prodott jew servizz ming[and bejjieg[ bieb bieb, g[andna /ertu drittijiet legali li jipprote;una minn min jista’ jipprova jingannana u minn de/i]jonijiet ta’ xiri mg[a;;la. Skont l-Att dwar Kuntratti fuq l-G[atba tal-Bieb, qabel ma niffirmaw kuntratt ta’ xiri ma’ bejjieg[ bieb bieb, ilbejjieg[ g[andu l-obbligu: li jipprovdina bid-dettalji dwar il-prodotti jew servizzi offruti g[all-bejg[; jag[tina informazzjoni fuq ilgaranzija kummer/jali meta din tkun applikabbli; u bilprezz totali kemm jiswa lprodott jew servizz. Il-bejjieg[ g[andu wkoll jag[tina d-dettalji tieg[u jew tal-kumpanija li qed jirrappre]enta; spe/jalment indirizz postali u numru tattelefown fejn dawn jistg[u ji;u kkuntattjati.

minn Odette Vella Senior Information Officer Uffi//ju g[all-Affarijiet talKonsumatur Awtorita’ ta’ Malta g[all-Kompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur

Kuntratt tax-xiri F’ka] li nidde/iedu li

nixtru ming[and bejjieg[ bieb bieb, il-kuntratt tax-xiri g[andu jsir bil-kitba. Jekk ma jkunx hemm kuntratt bilmiktub, ix-xiri konklu] ma jkollux sa[[a legali. F’dan il-kuntratt g[andu jkun hemm id-dettalji kollha taxxiri, b[al:

id-data u l-post fejn ;ie ffirmat il-kuntratt; l-isem u l-indirizz talkonsumatur; l-isem u n-numru talli/enzja tal-bejjieg[ bieb bieb; l-indirizz permanenti talbejjieg[ jew talkumpanija li qed jirrappre]enta; deskrizzjoni tal-prodotti jew servizzi mibjug[a; il-prezz totali u kif se jsir il-[las; meta se ssir il-kunsinna tal-o;;etti ordnati. Din id-data m’g[andhiex tkun aktar tard minn sittin jum mid-data tal-kuntratt.

Il-bejg[ bieb bieb illum sar xi [a;a komuni... madankollu hemm numru ta’ regoli li wie[ed g[andu josserva

Il-kuntratt tax-xiri g[andu jinkludi wkoll informazzjoni fuq id-dritt tal-konsumatur li jer;a’ jibdielu u jikkan/ella l-kuntratt. Il-konsumatur g[andu wkoll jing[ata informazzjoni fuq kif jista’ ju]a d-dritt g[allkan/ellament. Il-li;i titlob li l-bejjieg[ jipprovdi formola ta’ kan/ellament malkuntratt tax-xiri. {mistax-il jum ]mien L-Att dwar Kuntratti fuq lG[atba tal-Bieb jag[ti lillkonsumaturi, [mistax-il ;urnata biex jekk iridu jista’ jer;a’ jibdielhom u jikkan/ellaw ix-xiri. Dawn il-;ranet jibdew jg[oddu mill-;urnata meta l-

konsumatur jiffirma u jing[ata kopja tal-kuntratt tax-xiri. Il-konsumatur

m’g[andux g[alfejn jag[ti ra;uni g[aliex idde/ieda li jikkan/ella x-xiri. Konsumatur jista’ jikkan/ella kuntratt ta’ xiri billi jiffirma l-formola ta’ kan/ellament u jag[tiha lillbejjieg[ bieb bieb. Kan/ellament jista’ wkoll isir bil-kelma jew permezz tat-telefown. Però hu flinteress tal-konsumatur li jag[]el metodu ta’ kan/ellament li jipprovdih bi prova li kkan/ella fi]-]mien stipulat fil-li;i. Qabel ma jiskadi l-perijodu ta’ kan/ellament, ilkonsumatur m’g[andux ji;i mitlub [las u l-anqas depo]itu. La darba jg[addu l[mistax-il ;urnata, ilkonsumatur jista’ ji;i mitlub i[allas depo]itu sa 10% fuq il-prezz totali, u l-

kumplament tal-[las isir biss mal-kunsinna ta’ l-o;;etti ordnati. Inizjattiva esklussiva Dawn id-drittijiet legali ma japplikawx f’ka] ta’ xiri li l-

prezz totali ma jkunx iktar minn €46.59, u kif ukoll meta jkun il-konsumatur li jie[u l-inizjattiva esklussiva biex isir ix-xiri. M’hijiex però meqjusa b[ala inizjattiva esklussiva meta lkonsumatur jitlob g[al dimostrazzjoni jew jipparte/ipa f’attività organizzata mill-bejjieg[. Minn barra d-dritt g[allkan/ellament u linformazzjoni li g[andha ti;i pprovduta, bil-li;i, bejjieg[ bieb bieb g[andu l-obbligu li jitlaq minn dar il-

konsumatur, jew mill-post tax-xog[ol tal-konsumatur, meta dan jitlob lill-bejjieg[ jitlaq. Jekk il-bejjieg[ ma jag[milx hekk minnufih ikun qed jikser il-li;i u jekk jinstab [ati jista’ je[el multa sa €1,164.67. A[na l-konsumaturi nistg[u nsa[[u l-protezzjoni li tag[tina l-li;i billi noqg[odu attenti u nie[du /ertu prekawzjonijiet. G[andna dejjem nitolbu lillbejjieg[ biex jurina l-li/enzja u l-karta tal-identità qabel ma na//ettaw li jid[ol f’darna. Barra minn hekk, qabel ma nidde/iedu li nixtru g[andna na[sbuha sew u fejn possibbli ma n[allu lil [add jikkonvin/ina nixtru xi [a;a li m’g[andniex b]onn. Jekk wara li nikkonkludu x-xiri, jer;a’ jibdielna u nkunu nixtiequ nikkan/ellaw, il-bejjieg[ m’g[andux jipprova jikkonvin/ina mod ie[or. F’ka] li ma j[allinhiex ne]er/itaw id-dritt tag[na g[all-kan/ellament, nistg[u nitolbu l-assistenza talUffi//ju g[all-Affarijiet talKonsumatur fi [dan lAwtorità ta’ Malta g[allKompetizzjoni u g[allAffarijiet tal-Konsumatur.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

A[barijiet ta’ Barra 15 minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

IT-TURKIJA

Erdogan jirreferi g[all-protesti b[ala l-a;ir ta’ ‘terroristi’ Il-Prim Ministru Tork Tayyip Erdogan ilbiera[ indirizza dimostrazzjoni ta’ mijiet ta’ eluf ta’ sostenituri f’Istanbul fejn qal li l-a[[ar ;imag[tejn ta’ protesti dwar it-tmexxija tieg[u kienu ‘manipulati minn terroristi’ u fejn /a[ad b’mod assolut li qed ja;ixxi daqslikieku dittatur. Sadattant komplew l-in/identi bejn id-dimostranti antiErdogan u pulizija g[al kontra l-irvellijiet fi/-/entru ta’ Istanbul, b’tal-a[[ar jisparaw il-gass tad-dmug[ u l-kanuni tal-ilma fuq in-nies biex jikkontrollaw is-sitwazzjoni. L-eluf ta’ dimostranti ta’ kontra Erdogan jakku]aw lillPrim Ministru g[al a;ir dittatorjali i]da waqt id-diskors tieg[u l-Prim Ministru qal li lebda dittatur ma jiltaqa’ ma’ persuni ta’ rieda tajba ‘li jirrappre]entaw gruppi li okkupaw zoni s[a[ g[all-iskaptu ta//ittadin onest’. Waqt li kien qed jitkellem ilpulizija fl-in[awi ta’ Pjazza Taksim ippruvat twaqqaf liddimostranti ta’ kontra Eerdogan milli jing[aqdu fi grupp akbar u wara li – tard fil-lejl tas-Sibt – mijiet ta’ dimostranti spi//aw ]gumbrati mill-Park ta’ Gezi li qed jissemma b[ala ‘lepi/entru’ tal-protesti f’Istanbul. Erdogan qed jg[id li l-attitudni tad-dimostranti ‘ta’ Gezi’ fil-konfront tieg[u mhix wa[da sin/iera u meta dawn qeg[din jg[idu li l-Gvern irid akkost ta’

kollox ji]viluppa l-in[awi irrispettivament mir-rieda ta’ eluf ta’ Torok. Aktar kmieni fil-jum il-bulldozers ne[[ew il-barrikati ta’ madwar Taksim bl-a//essi g[all-pjazza jibqg[u mag[luqin mill-pulizija wara li eluf ta’ Torok li qed jopponu lill-Gvern [ar;u fit-toroq matul il-lejl tasSibt u l-{add b’reazzjoni g[al rejd pre/edenti tal-pulizija fuq dimostranti s[abhom. Entità ta’ gruppi bl-isem ‘Solidarjetà g[al Taksim” sej[et biex id-dimostranti, ilbiera[, jer;g[u jin;abru ‘bilkwiet’ fil-pjazza, i]da lGvernatur ta’ Istanbul Huseyin Avni Mutlu g[amilha /ara li lawtoritajiet ma kinux se jippermettu li dan isir ‘f’dawn i//irkostanzi instabbli’. U filwaqt li Erdogan jinsisti li rallies b[al tal-biera[ huma fil-fatt inti]i biex jibdew ilkampanja g[all-elezzjonijiet lokali tas-sena d-die[la – losservaturi jqisu l-manifestazzjonijiet tal-massa mill-Gvern b[ala wirja ta’ sa[[a fil-konfront tad-dimostranti li ma jriduhx imexxi aktar litTurkija. Intant, ]ew; federazzjonijiet tal-unions Torok illum se jorganizzaw azzjoni industrijali fuq livell nazzjonali u li ddum g[al ;urnata. Dan qed isir b[ala protesta o[ra talli l-pulizija ta’ Erdogan u]at il-forza biex ti]gombra l-mijiet taddimostranti ta’ kontra l-Gvern mill-park ta’ Istanbul.

IL-LIBJA

Jinqatel im[allef f’Derna Im[allef spi//a assassinat barra bini tal-qorti fil-belt ta’ Derna li tinsab lejn il-Lvant tal-pajji], bil-ka] ise[[ ;img[at wara li l-qrati tal-lokalità re;g[u bdew jamministraw il-li;i wara l-gwerra /ivili tal-2011. Mohammed Houidi nqatel fuq il-post minn aggressuri mhumiex identifikati li ni]lu minn karozza u sparaw g[al fuqu waqt li kien [iere; mill-qorti. Il-belt ta’ Derna mag[rufa b[ala fortizza I]lamika u mifhum li l-fatt li l-qrati re;g[u bdew jiffunzjonaw ma ni]ilx tajjeb ma’ /erti elementi li ilhom jag[jtu pubblikament g[allimplimentazzjoni tal-li;i I]lamika ta’ Xarja fl-in[awi – u wara dimostrazzjonijiet rilevanti mmexxija minn milizzji I]lami/i.

Il-Pulizija g[al kontra l-irvellijiet tispara kanun tal-ilma g[al fuq wie[ed mid-dimostranti ta’ kontra Erdogan li [are; minn qalb il-folla biex jisfida lill-qawwiet tas-sigurtà waqt id-drama tal-biera[ fl-in[awi ta’ Pjazza Taksim, fi/-/entru ta’ Istanbul (Reuters)


IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

A[barijiet ta’ Barra 17

16 A[barijiet ta’ Barra IL-KRI}I TAS-SIRJA

Il-:ordan lest g[al kull theddida Ir-Re Abdullah tal-:ordan g[amilha /ara li pajji]u lest ji;;ieled bl-iskop li jipprote;i niesu minn kwalunkwe theddida g[as-sigurtà li tista’ tinqala’ mill-gwerra /ivili fisSirja – pajji] li mieg[u l:ordan jaqsam fruntiera ta’ aktar minn 300 kilometru. Abdullah qal dan id-diskors waqt li l-qawwiet tal-:ordan u l-Istati Uniti komplew g[addejjin b’e]er/izzji militari kon;unti u bilparte/ipazzjoni ta’ sbatax-il pajji] ie[or. Fil-fatt id-diplomati/i qeg[din jg[idu li l-e]er/izzji – li da[lu fit-tieni ;img[a tag[hom – huma inti]i biex jibag[tu messa;; qawwi lillPresident Sirjan Bashar alAssad li l-qawwiet tieg[u, fla[[ar ;img[at, kisbu sensiela ta’ su//essi fuq il-kamp talbattalja g[all-ispejje] tarribelli li qeg[din ji;;ieldu biex iwaqqg[u r-re;im attwali f’Damasku. Intant, ir-Re Abdullah, li kien qed jindirizza lill-kadetti militari waqt /erimonja g[al gradwazzjoni fin-Nofsinhar tal-:ordan, sa[aq li ‘f’ka] li d-dinja ma tag[tix l-g[ajnuna li suppost’ u f’ka] li l-kri]i

tas-Sirja tevolvi f’periklu dirett g[all-:ordan, ilqawwiet ta’ pajji]u huma lesti biex jie[du minnufih il-mi]uri ne/essarji g[all-protezzjoni tal-poplu u t-territorji tieg[u. Id-diskors isegwi rapporti li Chuck Hagel, is-Segretarju Amerikan responsabbli midDifi]a, approva t-talba tal:ordan biex numru ta’ ajruplani militari (fighters) Amerikani tat-tip F-16 u missili tat-tip Patriot jibqg[u fl-artijiet tal-:ordan anki ladarba jintemmu l-manuvri militari attwali. Intant, id-de/i]joni biex sistemi (Patriot) ta’ difi]a g[al kontra attakki mill-ajru u bil-missili fil-:ordan irrabjat partikularment lir-Russja, alleata ewlenija ta’ Damasku u li takku]a lill-Punent b’li qed ‘irewwa[ in-nirien talkonflitt’ fis-Sirja. Il-:ordan hu fost numru ta’ pajji]i G[arab li taw l-appo;; lill-Oppo]izzjoni Sirjana waqt li llum – l-istess b[all-;irien l-o[ra tas-Sirja – qed jinkwieta aktar li l-konflitt /ivili tas-Sirjani kapa/i jinfirex madwar ir-re;jun. Fi ]viluppi o[ra, ilPresident tal-E;ittu Mohamed

Ir-Re Abdullah tal-:ordan

Mursi qal li qata’ l-kuntatti diplomati/i kollha mal-Gvern ta’ Assad minbarra li qed jag[ti appo;; s[i[ g[al no-fly zone fuq is-Sirja. Dan jenfasizza loppo]izzjoni tal-Kajr g[arre;im ta’ Damasku u b’Mursi anki jwissi lill-grupp Lebani] Hezbollah ta’ militanti X’iti biex jirtira mill-;lied fis-Sirja wara li dan intervjena fuq inna[a ta’ Assad. ‘M’hemm l-ebda post g[all-Hezbollah fis-Sirja u

qed ng[id bis-serjeta li dawn il-gwerrillieri g[andhom jitilqu mill-pajji]’, sostna Mursi, wara li pajji]u, il;img[a l-o[ra, laqqa’ konferenza g[al reli;ju]i Sunni li qed isej[u g[al ‘gwerra qaddisa’ kontra Damasku. Min-na[a tag[ha, is-Sirja kkundannat lil Mursi dwar ilqtug[ tar-relazzjonijiet u b’sorsi qrib Damasku jixlu lill-President E;izzjan talli ‘issie[eb mal-kumplott li qed imexxu l-Amerikani kontra sSirjani’. Sal-[in li morna g[allistampa, il-President tarRussja Vladimir Putin kellu jiltaqa’, f’Londra, mal-Prim Ministru Britanniku David Cameron bl-iskop li jiddiskutu l-kwistjoni ‘Sirja’ qabel is-summit tal-G8 (laktar Tmien Pajji]i Industrijalizzati) li jibda llum fl-Irlanda ta’ Fuq. Hu ttamat li laqg[at b[al dawn iwasslu g[al ftehim internazzjonali g[al pa/i fisSirja, b’Cameron itenni li rRenju Unit ma [a l-ebda de/i]joni biex ‘isegwi l-Istati Uniti’ u jwassal l-armamenti lir-ribelli Sirjani.

L-AFRIKA T’ISFEL> {addiema ju]aw il-[bula waqt li ja[dmu fuq pittura enormi tal-eks President Afrikan Nelson Mandela li b[alissa qed tispikka mat-twieqi tal-bini ta/-?entru ?iviku f’Cape Town. Il-President tal-Afrika t’Isfel Jacob Zuma lbiera[ qal li Mandela, l-eroj tas-suwed fl-era tal-apartheid, g[adu f’kundizzjoni serja i]da ‘jidher li qed jirpilja’ mill-infezzjoni fil-pulmun li ilu jbati biha g[al diversi jiem u fost l-inkwiet ta’ poplu s[i[. Zuma spjega li t-tobba qablu fis-sens li Mandela baqa’ jsostni titjib fil-kundizzjoni tieg[u u waqt diskors li ntlaqa’ b’sodisfazzjon mill-Afrikani pre]enti g[al Jum iddedikat li]-}g[a]ag[ f’Madadeni, fil-provin/ja ta’ KwaZulu-Natal u fejn tfakkru r-rewwixti ta’ Soweto (tal-1976) li kienu saru kontra l-apartheid (Reuters)

IL-GRE?JA

L-ISTATI UNITI

IL-KOREA TA’ FUQ

L-ebda [jiel ta’ elezzjoni bikrija

Kienu investigati ‘anqas minn 300 telefonata’

Trid it-ta[ditiet mal-Istati Uniti

Il-Prim Ministru Grieg Antonis Samaras warrab g[al ta[ditiet dwar elezzjoni nazzjonali bikrija dovuta g[all-g[eluq g[all-g[arrieda taxxandir tal-Istat ERT. Dan wara li l-azzjoni, fla[[ar jiem, qanqlet sensiela ta’ protesti [orox minn partiti fil-Gvern tal-koalizzjoni, kif ukoll ming[and elementi tal-Oppo]izzjoni, telespettaturi u [addiema minn kull faxxa tas-so/jetà. ‘Qieg[ed ja[li ]mienu kull min ja[seb li nistg[u ninqabdu f’xi dilemma li kapa/i tirrikjedi elezzjoni ;dida,’ qal Samaras fost iddi]gwid attwali bejn il-partiti fil-koalizzjoni u fejn is-sie[ba ]-]g[ar tax-xellug fl-

amministrazzjoni ma ja//ettawx il-kompromess tal-Prim Ministru fis-sens li jer;a’ jqabbad numru i]g[ar ta’ staff (tax-xandir) biex ‘jer;g[u jibdew ixandru l-a[barijiet’. Il-kon/essjoni ma sodisfatx lill-PASOK u lPartit Demokratiku tax-Xellug li jridu ‘l-ftu[ immedjat tal-istazzjonjiet tat-televi]joni u tarradju tal-ERT’ u fejn Samaras – minkejja lprospetti ta’ taqlib politiku aktar serju – kompla jiddefendi po]izzjoni li skont hu turi s-serjetà tal-Gre/ja rigward ir-riformi li jridu jsiru skont il-kundizzjonijiet tal-bailout fiskali li da[al g[alih pajji]u. L-ISTATI UNITI> Kim Kardashian, personalità mag[rufa [afna fid-dinja tar- ‘Reality TV’, fi tmiem il-;img[a welldet tifla fl-isptar ta’ Cedars-Sinai ta’ Los Angeles u meta l-missier hu l-kantant Kayne West li ilu l-a[[ar xhur g[addej b’relazzjoni mal-istess Kardashian. Mifhum li West kien qed jakkumpanja lil Kardashian fil-[in tat-twelid u wara li ma attendiex g[all-inawgurazzjoni tal-album ;did tieg[u f’Milk Studios, ;ewwa Hollywood. Ir-ritratt juri lil Kim Kardashian waqt pre]entazzjoni tal-’MTV Movie Awards’ li saret ftit ;img[at ilu ;ewwa Culver City, f’Kalifornja (Reuters)

Dokument tal-Gvern Amerikan qed jg[id li lamministrazzjoni tal-pajji] u]at ‘anqas minn 300 telefonata (u n-numri involuti)’ fl-investigazzjoni ta’ informazzjoni dettaljata. Fil-fatt, id-dokument – li g[adu kemm ;ie deklassifikat – jidher b[ala tentattiv biex jirribatti akku]i li l-Gvern Amerikan ‘e]a;era’ fil-mezzi tieg[u biex jinvesiga kumplotti g[al terrori]mu potenzjali u fejn (mid-dokument) jo[ro; li t-300 telefonata kienu fost miljuni ta’ rekords dwar telefonati u emails li ;abret

l-A;enzija g[as-Sigurtà Nazzjonali (NSA) fl-2012. Intant, id-dokument jispjega li l-investigazzjoni g[enet biex l-awtoritajiet isibu ]ew;t ir;iel li kienu qeg[din jippjanaw attakk fuq is-sistema tas-subway ta’ NewYork fl-2009. L-a;enziji sigrieti Amerikani bdew ji//irkolaw id-dokument partikulari ‘fi [dan il-Gvern’ u bilKumitat tas-Senat li hu responsabbli g[allInformazzjoni Sigrieta jo[or;u g[all-konsum pubbliku proprju lbiera[.

Il-Korea ta’ Fuq offriet ta[ditiet ta’ livell g[oli malIstati Uniti bl-iskop li tonqos it-tensjoni fil-Peni]ola Koreana u b’din l-offerta ssir jiem biss wara li Pyonyang [assar ta[ditiet uffi/jali li kienu ppjanati mal-Korea t’Isfel g[all-ewwel darba f’aktar minn sentejn. Ir-re;im komunista fi Pyongyang kien idde/ieda [esrem li jxolji mit-ta[ditiet programmati ma’ Seoul u bilKorea ta’ Fuq lanqas ma ]]omm lura milli takku]a lillKorea t’Isfel dwar a;ir li ‘ma permettiex g[al djalogu inti] biex jirran;a s-sitwazzjoni filPeni]ola’. Intant, il-Kummissjoni tad-

Difi]a Nazzjonali tal-Korea ta’ Fuq [ar;et stqarrija, ilbiera[, li l-Istati Uniti tista’ ‘tag[]el data u post’ g[atta[ditiet potenzjali – i]da filwaqt li l-istqarrija kompliet li n-na[at interessati jistg[u jiddiskutu varjetà ta’ kwistjonijiet, anki g[amlitha /ara li m’g[andhomx jitpo;;ew il-kundizzjonijiet minn qabel. Kelliema fi Pyongyang qeg[din jg[idu li djalogu b[al dan g[andu jkun inti] ‘g[allpa/i u s-sigurtà fir-re;jun’ u bl-Istati Uniti aktar tard ilbiera[ issostni li tinsab disposta g[al ta[ditiet marrappre]entanti ta’ Pyongyang dment li l-Korea ta’ Fuq

tikkopera mar-ri]oluzzjonijiet tal-Kunsill tas-Sigurtà tanNazzjonijiet Uniti u taqbel biex ixolji g[all-programmi nukleari. Kelliema g[all-White House qalu wkoll li lAmerikani dejjem jiffavorixxu d-djalogu u anki g[andhom ‘linji ta’ komunikazzjoni miftu[a’ mal-Korea ta’ Fuq. Madankollu jibqa’ l-element ta’ xetti/i]mu dwar kwalunkwe inizjattiva minna[a ta’ Pyongyang rigward laqg[at mal-mejda tannegozjati u meta r-re;im komunista kemm-il darba mag[ruf li mar lura minn ftehim pre/edenti.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

18 A[barijiet ta’ Barra WARA L-ELEZZJONI FL-IRAN

Ir-reb[a ta’ Rohani tfisser trijonf g[all-moderazzjoni

Qabel il-konferma... Il-kandidat Hassan Rohani juri d-dokumenti tal-identità tieg[u ftit wara li tefa’ l-vot f’Teheran (Reuters)

Eluf kbar ta’ Iranjani qeg[din ji//elebraw ir-reb[a tar-reli;ju] Hassan Rohani fl-elezzjoni g[all-Presidenza ta’ pajji]hom b[ala reb[a ta’ moderazzjoni fuq l-estremi]mu u bilPresident ;did – li anki rnexxielu jag[ti tkaxkira lillkandidati rivali konservattivi – jwieg[ed ‘atte;;jament ta’ rispett ;did’ fl-affarijiet internazzjonali. Intant – u minkejja /-/elebrazzjonijiet it-toroq ta’ Teheran u madwar l-Iran – [add ma jistenna li r-relazzjonijiet diffi/li tal-pajji] mal-Punent se jinbidlu mil-lum g[all-g[ada u issa wie[ed g[andu jara kif se tissolva t-tilwima dwar il-programm nukleari tal-Iran u jekk Teheran inaqqasx l-appo;; tieg[u g[all-President Sirjan Bashar al-Assad fil-gwerra /ivili tas-Sirja. Il-kwistjonijiet spe/ifi/i huma aspetti ta’ sigurtà nazzjonali fejn l-a[[ar kelma hi talAyatollah Ali Khamenei, ilMexxej Suprem tal-Iran, i]da mill-banda l-o[ra l-Presidentelett jie[u [sieb l-ekonomija minbarra li g[andu influwenza kbira fit-te[id ta’ de/i]jonijiet f’numru ta’ setturi importanti. Fil-fatt, il-mandat qawwi li reba[ Rohnani – li jie[u r-riedni tal-Presidenza f’Awwissu – kapa/i tifta[ g[al ]viluppi po]ittivi ;odda mal-Punent u

aktar libertajiet /ivili fl-Iran wara tmien snin ta’ ripressjoni ta[t l-eks President Iranjan Mahmoud Ahmadinejad li ma setax jikkuntesta g[al din lelezzjoni. ‘Din ir-reb[a mhux biss g[all-moderazzjoni i]da g[alli]vilupp u l-impenji g[al a;ir li ma j[allix lok g[allestremi]mu,’ qal Rohani waqt kummenti lit-Televi]joni talIstat u fejn wieg[ed biex ja[dem g[all-Iranjani kollha. Hu anki tenna r-rieda tieg[u biex ‘jie[u b’idejn il-moderati, ir-riformisti u l-konservattivi kollha’ waqt li mill-bidu nett wera atte;;jament differenti meta tkellem dwar ir-relazzjonijiet ta’ pajji]u mal-bqija taddinja fejn sa[aq li ‘fl-arena internazzjonali hemm /ans ;did g[al min jirrispetta tassew iddemokrazija, l-koperazzjoni u n-negozjati [ielsa’. Il-konferma tar-reb[a ta’ Rohani, nhar is-Sibt filg[axija, ntlaqg[et b’fer[ enormi minn g[exieren ta’ eluf ta’ Iranjani fil-kapitali Teheran fost g[ajjat ‘favur ir-riforma’ u fejn lanqas ma naqas l-applaws g[al Mirhossein Mousavi, riformista li kkuntesta l-elezzjoni g[allPresidenza Iranjana tal-2009 u li [afna ja[sbu li ;ie ‘misruq’ min[abba tbag[bis fil-pro/ess bl-iskop li jer;a’ jkun elett Ahmadinejad.

...i]da minkejja kollox, I]rael jibqa’ kawt Il-Prim Ministru I]raeljan Benjamin Netanyahu sejja[ biex ma tonqosx il-pressjoni fuq l-Iran bl-intenzjoni li l-Istat I]lamiku jikkontrolla l-ambizzjonijiet nukleari tieg[u filwaqt li wissa biex il-komunità internazzjonali tibqa’ b’seba’ g[ajnejn f’din ilkwistjoni ma’ Teheran. ‘L-Iran se jkun i;;udikat b’azzjonitu u jekk ikompli jinsisti biex ji]viluppa l-programm nukleari tieg[u t-twe;iba g[andha tkun wa[da /ara – ji;ifieri li dan l-a;ir jitwaqqaf bil-mezzi kollha,’ qal Netanyahu. I]rael di;à indika li jista’ jie[u azzjoni militari kontra l-Iran f’ka] li d-diplomazija internazzjonali ma twassalx g[al bidliet fil-politika ta’ Teheran rigward in-nukleari, b’Netanyahu jer;a’ jfakkar li hu l-Mexxej Suprem Ali Khamenei u mhux ilPresident-elett (Rohnani) li jfassal il-politika nukleari.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

Fil-Lenti 19

Insiru nafu a˙jar lil...

Jean-Marc Cafà

Isem u kunjom

nkomplu no[olmu u naspiraw ’l fuq!

Data tat-twelid

Il-fatt li tg[ix fil-g]ejjer Maltin, xi t[oss li huma l-vanta;;i u l-i]vanta;;i^

Jean-Marc Cafà. 21 ta’ Jannar, 1987.

Lokalità fejn toqg[od

Waqt li l-[ajja Mediterranja hija wa[da ferm sabi[a, u waqt li n[obb ix-xemx u l-ba[ar u l-ikel Malti, l-industrija kreattiva hija ]g[ira [afna, ir-rizorsi huma limitati u m’hemmx bi]]ejjed ta[ri; u xog[ol f’dan il-qasam.

San :iljan.

X’inhi l-konnessjoni tieg[ek mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu

Studjajt fil-Guildford School of Acting, spe/jalizzajt fit-teatru mu]ikali, u [dimt b[ala attur, direttur u g[alliem f’Londra u f’Surrey. Hawn Malta [dimt ma/-?entru tal-Kreattività Kavallier ta’ San :akbu, fejn g[ent biex jittella’ l- Festival g[at-Tfal u ]-}g[a]ag[ ZiguZajg, u Liema hu s-sors favorit tieg[ek li minnu ssir taf ]viluppajt il-programm kreattiv g[a]-]g[a]ag[. l-a[barijiet: il-gazzetta, Minbarra li g[adni nirre/ta u nidderie;i, b[alisit-televi]joni, ir-radju, sa jien id-direttur artistiku tal-iSchool of l-internet, u g[aliex^ Performing Arts (SOPA) u parti mill-kumitat L-internet hu s-sors favorit tal-APAP u l-Cultural Mentors Network. tieg[i. g[ax insibu l-i]jed a//essiBbli, u g[ax insib G[andek xi delizzji^ bosta opinjonijiet, kummenti In[obb naqra u nsiefer, spe/jalment Londra. u dettalji differenti dwar fejn in[ossni nie[u r-ru[! kull a[bar.

L-aktar [a;a li tatek sodisfazzjon f’[ajtek sa issa L-istudenti tieg[i.

G[alik xi jfissru dawn^: • l-im[abba – Meta tkun

Xi [a;a li ddejqek

Nobg[od id-di]onestà u n-nies li jirrifjutaw li jg[inu lilhom infushom.

Esperjenza li g[addejt minnha, po]ittiva jew negattiva, u li t[oss li minnha tg[allimt [afna

L-esperjenza hi kontinwa, dik tax-xoghol mattfal u ]-]g[a]ag[ - esperjenza li tfakkarni li kollox jista’ jkun e//itanti, li qatt ma nieqfu nitg[allmu u nikbru, li b[at-tfal g[andna

kapa/i tpo;;i l-b]onnijiet ta’ [addie[or kompletament qabel tieg[ek. il-[biberija – Dawk in-nies li g[alkemm ilek ma tarahom g[axar snin, xorta g[andhom tmur tibki, u huma ji;u g[andek. Dawk in-nies li jg[idulek kif inhuma l-affarijiet bla ma j]ejnu s-sitwazzjoni. il-libertà – {a;a li ma te]istix fuq g]ira

]g[ira, fejn kul[add mo[[u fix-xog[ol u fil-[ajja ta’ [addie[or.

IR-RITRATT FAVORIT TIEG{EK LI FIH TIDHER INT — Xena mill-musical Baby li ttellg[et filBellairs Playhouse, Guildford, Surrey. F'din ix-xena jien kont tabib qed nippprova nispjega lil koppja li ma jistax ikollhom tfal waqt li qed nipprova innehhi traba minn g[ajni Sensiela koordinata minn Raymond Miceli li tlaqqag[na ma’ nies li g[andhom konnessjoni mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu. Tixtieq issir taf a[jar lil xi personalità minn dawn l-oqsma^ Ibg[at is-su;;erimenti tieg[ek fuq raymiceli@gmail.com u nag[mlu mill-a[jar biex nikkuntentawk.


IN-NAZZJON

It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

TV#Radju 21 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor Ma Tinbidel Qatt NET Television 20>30

Fuq xiex se ji;;ieldu Annie u Victor u fejn se jmur jorqod dan tal-a[[ar? X’se jsiru jafu Emma u Amanda dwar missierhom? G[aliex Chelsey se tqajjem lil s[abha f’nofs ta’ lejl? Kitba u produzzjoni ta’ Manila Bottone b’kollaborazzjoni ma’ NET Television u direzzjoni ta’ Marley Laganà. Diagnosi d’amore Raiuno 15>10

Film drammatiku :ermani] li n[adem fl-2012 b’re;ija ta’ Helmut Metzger. L-infermiera spe/jalizzata Madison issib impjieg fid-dar ta’ Olivia Grant. Hemm issir taf lil John, it-tifel tas-sinjura, li jkun romol sentejn qabel u li jkollu tifla jisimha Chloe. Bejn l-infermiera u John mal-ewwel tin]era’ xrara ta’ m[abba.

Wirja presti;ju]a b’xog[lijiet ta’ Mattia Preti

Newsdesk Radio 101 16>30 Wara talba mis-

Il-programm tal-lum hu l-a[[ar wie[ed g[alissa, u se jittratta, fost o[rajn, l-ewwel mitt jum tal-Partit Nazzjonalista minn wara l-Elezzjoni :enerali ta’ Marzu, jiem li fissru tibdil kbir fl-istruttura u n-nies li jokkuppaw l-og[la karigi fi [dan il-Partit.

semmieg[a biex dan il-programm jitwal, il-pre]entatri/i Roberta Avellino (fir-ritratt fuq il-lemin) mil-lum se jibda jkollha nofs sieg[a aktar. Fl-istess [in il-programm se jing[ata wkoll format ;did. I]-]ew; mistiedna g[al-lum se jkunu ?ensu Galea dwar ix-xog[ol tal-Parlament u Mario Galea dwar it-trasferimenti ta’ impjegati li qed isiru minn Gvern Laburista.

Newsroom - NET Television 21>35

Su;;etti o[ra li se jkunu trattati jinkludi l-wirja organizzata minn Patrimonju Malti li qed issir fil-Palazz il-Belt b’xog[lijiet tal-pittur mag[ruf Mattia Preti, u dwar il-fenomenu tal-bram fil-Mediterran. Jippre]enta Simon Vella Gregory bi produzzjoni ta’ Matthew Bonett.

Son de mar Iris 13>00

Three Kings Iris 21>05 Film tal-gwerra li n[adem fl-1999 b’Geoge Clooney (fir-ritratt) filparti ewlenija. Tkun g[adha kif intemmet l-

Operazzjoni Desert Storm fil-gwerra tal-Kuwait u erba’ suldati Amerikani ti;i f’idejhom mappa ta’ fejn suppost jinsab mo[bi Saddam Hussein.

Film Spanjol li n[adem fl2001 b’re;ija ta’ Kian José Bigas Luna u li g[andu b[ala protagonisti lill-atturi Leonor Watling u Jordi Mollå, li t-tnejn jidhru fir-ritratt.


IN-NAZZJON

It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

22 TV#Radju

06>00

Indian – La grande sfida - Raitre, 15>45

101 Breakfast Club b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>30 Anali]i tal-:urnali)

07>55 08>00 08>05 09>00 09>05

Anthony Hopkins (fir-ritratt) hu l-protagonist f’dan il-film drammatika tal-2005 b’re;ija ta’ Roger Donaldson li hu koproduzzjoni Amerikana u tan-New Zealand. Ispirat minn storja li se[[et tabil[aqq, naraw kif anzjan li jkun jg[o]] ferm il-mutur partikulari li jkollu, jidde/iedi li bih jie[u sehem f’ti;rija bil-mira li jikser rekord dinji.

Avvi]i tal-Mejtin u Angelus A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12>30 13>00 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 00>30

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 – Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 – Familja Wa[da (jinkludi 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 - Newsline 12:45 Qari bil-Malti 14:00 - A[barijiet 14:05 – E M Live 16:00 A[barijiet 16:05 – Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 Nitfa Kultura 18:00 - Bulettin tal-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 TV Hemm 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Qari bil-Malti (r) 20:30 - Minn Nashville 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi qrajt, xi smajt 23:33 – Ru]arju 24:00 - Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u Bon;u Bon;u (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 One News) 09:00 - Kartolina 10:00 - The Morning Show 11:00 - Flimkien (jinkludi 11:10 Pariri G[alik, 11:45 ONE News, 12:00 Angelus, 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 12:30 - Qrib Xulxin 13:15 Rumanz 13:45 - ONE News 14:00 - Minflok Siesta 15:25 Djarju Kulturali 15:30 - Drive Time 15:45 - ONE News 17:00 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 Bieb Bieb) 18:15 Dirett Ewropa 18:45 - Djarju tal-Partit Laburista 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:00 - L-Argument Ikompli 20:30 - Music Time 22:05 Bla Kantunieri 23:00 - Woodenman Jukebox 24:00 - Music FM 02:00 - Serali. RTK - 103 FM 06:30 - Pierre & Co on RTK (jinkludi 06:55 Fi {dan ilMulej, 07:00 A[barijiet, 07:57 Angelus, 08:00 BBC News) 09:00 - RTK qosor 09:05 Paperscan 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News) 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 - Profili 13:00 - RTK Qosor 13:05 - Su//essi u Aktar! 14:00 - BBC News 15:00 - RTK Qosor 15:30 -

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay ikompli 80s Corner Fuzzbox - Michael Bugeja Newsdesk (r) Night Style - Joe Vella

Rapport Finanzjarju 15:40 Fil-:nien (jinkludi 16:00 BBC News) 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - Jaqblu, Ma Jaqblux (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - {sibijiet mal-Melodija 21:00 - Kelma ta’ Wens 23:00 Ripetizzjonijiet. Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Meta l-Mo[[ isir Palk 10:00 - BBC News Update 10:06 - Testment 11:00 Classic FM 13:00 - Anali]i tal;urnali 13:30 - University Matters 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19.30 - Cinescena 20:00 Verdi - g[ejun ta’ mu]ika 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00 - Il-Verità Te[liskom 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju l- Erwie[ 13:00 - Qari ta’ Rumanz 13:30 - Shalom 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Lourdes 16:00 Fl-Iskola ta’ San Piju ta’ Pietralcina 17:00 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 - Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - Italia Leggendaria 20:30 - Qari ta’ Rumanz (r) 21:00 - Irrid inwassallek Messa;; 22:00 Qum u Imxi 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 - A[barijiet Reli;ju]i 23:50 - Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 u 13:30 - A[barijiet filqosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats 20:00 - Ben Glover 22:00 Nocturnal 24:00 - John Digweed. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 - Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 Let’s Go 22:00 - Golden Mix 01:00 - L-g[a]la tieg[i naqsamha mag[kom.

TVM 07:00 - TVAM 09:00 TVHemm (r) 10:20 - History of Science 11:25 - Great Romances 12:00 - A[barijiet# rapport tattemp 12:10 - TVPM 14:00 A[barijiet 14:05 - (ikompli) TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 - (ikompli) TVPM 16:30 - }ona 18:00 - A[barijiet 18:10 Waqtiet 18:15 - Sa[[tek l-ewwel 18:25 - Teleshopping 18:40 - TV Hemm 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:45 - }afira (ep. 33) 21:45 - Malta u lil hinn minnha (r) 23:15 - L-A[barijiet 23:30 Storjografija 24:00 - TVPM (r). TVM 2 07:00 - A[barijiet 09:00 TVAM (r) 11:00 - Starboard 11:30 - Lenti 12:15 - .EU 12:45 - Great Romances 13:15 Aushwitz 14:05 - Sa[[tek lewwel 14:15 - Lenti 15:00 Starboard 15:30 - Great Romances 16:00 - Climate Wars 16:50 - G[awdex Illum 17:20 Waqtiet 17:25 –Malta u Lil Hinn Minnha 19:00 - Starboard 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 - Climate Wars 20:30 - A[barijiet bl-Ingli] 20:35 - Waqtiet 21:00 - Football. Confederations Cup: Tahiti v Ni;erja (r) 23:05 - Wirtt, Arti u Kultura. ONE 07:00 - Breakfast News 09:00 Sieg[a }mien 10:00 - Teleshopping 11:00 - Aroma Mattina 12:30 - Teleshopping 12:45 Kalamita 13:30 - ONE News 13:35 - Kalamita (ikompli) 16:20 - Teleshopping 17:00 - Flimkien ma’ Nancy 17:30 - ONE News 17:35 – Liquorishb (daily update) 17:45 - Teleshopping 18:25 Better Living 19:30 - ONE News 20:15 - Ir-Rangers 20:30 Liquorish 23:15 - ONE News 23:45 - Kalamita (r). Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 1046 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75

18:40 - Teleshopping 19:00 News 19:30 - {abbejtek 20:30 Bi Dritt... Tistaqsi u Titwie;eb (live) 22:00 – News. Raiuno 06:45 - Unomattina Estate (jinkludi 07:00, 08:00 u 09:00 - Tg 1) 09:35 - Unomattina Talk 09:55 Che tempo fa # Tg 1 10:20 Unomattina ciao come stai? 11:10 - Road Italy 11:20 - Don Matteo 6 (fiction) 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 - Ho sposato uno sbirro (fiction) 15:10 - Diagnosi d’amore. Film 2012 16:50 Rai Parlamento - Tg 17:00 - Tg 1 17:15 - Estate in diretta 18:50 Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 - Football. Confederations Cup: Tahiti v Ni;erja 23:25 Porta a porta 01:00 - Tg 1 notte 01:35 - Sottovoce. Raidue 07:00 - Protestantesimo 07:30 Cartoons 09:00 - Le sorelle McLeod (TF) 10:25 - Tg 2 insieme 11:25 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Divieto di sosta l’Italia in movimento 15:25 - Blue bloods (TF) 16:10 - Revenge (TF) 16:55 - Guardia Costiera (TF) 17:50 - Tg 2 Sport 18:15 - Tg 2 Notizie 18:45 - Senza traccia (TF) 19:35 - Castle (TF) 20:30 Tg 2 notizie 21:05 - LOL :-) 21:10 - Criminal Minds (TF) 23:30 - Tg 2 notizie 23:45 Made in Sud Summer 01:05 - Tg 2 parlamento 01:15 - Sorgente di vita 01:50 - Camera con vista. Film ’85. Raitre 06:30 - Il caffè 08:00 - Agorà (attwalità) 10:15 - La storia siamo noi 11:05 - Tg 3 minuti 11:10 - Buongiorno Elisir (attwalità) 12:00 - Tg 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Le storie - Diario italiano 13:10 - Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3 14:50 - Tgr piazza affari 14:55 - Tg 3 L.I.S. 15:00 - Ponderosa (TF) 15:45 Indian – La grande sfida. Film 2005 17:45 - Geo Magazine

19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:10 - Celi, mio marito! 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Il viaggio 22:55 - I dieci comandamenti 24:00 - Tg 3 Linea notte 01:05 - Fuori orario 01:15 - Necropolis. Film ’70. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina 08:40 - Il mammo (sitcom) 09:10 - Alisa – Segui il tuo cuore (soap) 11:00 Forum 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful (soap) 14:10 Centovetrine 14:45 - Il segreto (telenovela) 15:40 - Pomeriggio cinque 18:50 - Avanti un altro! Estate 20:00 - Tg 5 20:40 Paperissima Sprint 21:10 Pupetta – Il coraggio e la passione (fiction) 23:15 Tg5puntonotte 00:35 - Tg 5 notte 01:05 - Paperissima Sprint (r) 01:35 - Telefilm. Rete 4 06:50 - Chips (TF) 07:45 Charlie’s Angels (TF) 08:40 Pacific Blue (TF) 09:50 Carabinieri 7 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 Renegade (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Flikken – Coppia in giallo (TF) 16:35 - My Life - Segreti e passioni (soap) 17:00 - Suor Therèse (TF) 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Quinta Colonna il quotidiano 21:10 - Quinta Colonna 24:00 Virus. Film ’99 01:55 - Tg 4 02:15 - Modamania 02:55 Chiavi in mano. Film ’96. Italia 1 07:00 - Tutto in famiglia (sitcom) 07:50 - I maghi di Waverly (sitcom) 08:40 - Kyle XY (TF) 19:35 - Gossip girl (TF) 11:30 Pretty little liars (TF) 12:25 Studio aperto 13:00 - Sport mediaset 13:40 - Cartoons 15:30 - The Vampire Diaries (TF) 16:20 - Smallville (TF) 17:15 The Middle (TF) 17:45 - Top One 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI NY(TF) 21:10 - CSI: Scena del crimine (TF) 23:00 Convert Affaris (TF) 00:50 Knight Rider (TF) 01:40 - Sport Mediaset 02:05 - Romanzo Criminale (TF).


IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

TV#Radju 23 Favourite Channel 07.15 - F. News 07:30 - Dawl tal-:urnata 08:00 - Madagascar (r) 10:00 - Sfera 12:00 - News 12:125 - Today News 12:30 - IlMadonna ta/-?oqqa 13:00 Niskata 15:00 - Teleshopping 17:30 - Niltaqg[u 18:15 - News 18:30 - (ikompli) Niltaqg[u 19:45 - F. News 20:15 - Duggan 21:00 - Bejnietna 23:00 News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshopping 12:00 – 60 min. of Classical Music (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 - The 90s 14:30 - The 00s 15:00 - Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 - The 60s & 70s 20:30 - Rock Around the Click 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 13:40 - Che trucco! 14:05 - Vite in Apnea 14:35 - Torte d’autore (reality) 15:10 - The OC (TF) 16:00 - Rachel Zoe Project 16:50 - Torte d’autore (reality) 17:20 - Vite in Apnea 17:50 Che trucco! 18:30 - Love Bugs (sitcom) 19:00 - Così Fan Tutte (TF) 19:30 - Mercy (TF) 20:25 - Dr House (TF) 21:10 – Bye Bye Cinderella (sitcom) 21:40 Suburgatory (sitcom) 22:05 Cougar Town (TF) 22:30 Happy Endings (TF) 23:00 Shamless (TF) 24:00 - Torte d’autore (reality). BBC Entertainment 07:05 - Little Robots 07:15 Green Balloon Club 07:40 - Little Human Planet 07:45 - Nina and the Neurons 08:00 - The Large Family 08:10 - 3rd & Bird 08:20 - Little Robots 08:30 - My Family 09:00 - 2point4 Children 09:30 The Weakest Link 10:15 - Walk on the Wild Side 10:45 - Doctors 11:15 - Casualty 12:05 - Ray Mears’ Northern Wilderness 12:55 - My Family 13:25 - The Weakest Link 14:10 - 2point4 Children 14:40 - Walk on the Wild Side 15:10 - Doctors 15:40 - Casualty 16:30 - Tribal Wives 17:25 - The Weakest Link 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Lark Rise to Candleford 20:00 My Family 20:30 - The Green Green Grass 21:00 - Spooks 21:50 - Twenty Twelve 22:20 Silent Witness 23:10 - The Secret Diaries of Miss Anne Lister. TCM 07:20 - The King’s Thief. Film ’55 (U) 08:35 - The Law and

Jake Wade. Film ’58 (U) 10:00 The Left-Handed Gun. Film ’58 (A) 11:40 - Riffraff. Film ’35 (A) 13:20 - Blackboard Jungle. Film ’55 (X) 15:00 - The Americanization of Emily. Film ’64 (PG) 17:00 - Double Trouble. Film ’67 (U) 18:35 Ice Station Zebra. Film ’68 (U) 21:00 - The Sunshine Boys. Film ’75 (A) 22:50 - Speedway. Film ’68 (U). MGM Movies 08:30 - Elmer Gantry. Film ’60 (A) 10:55 - A Funny Thing

Happened on the Way to the Forum. Film ’66 (A) 12:30 Molly. Film ’99 (15) 14:10 Masquerade. Film ’65 (U) 15:50 - A Dog’s Breakfast. Film 2007 17:15 - Undercover Blues. Film ’93 (12) 18:45 - State of Grace. Film ’90 (18) 21:00 - Garwood: Prisoner of War. Film ’93 22:40 - MGM’s Big Screen 22:55 Liebestraum. Film ’91 (18). GO Stars 06:45 - The Help 09:10 - Dark Shadows 11:00 - The Middle 11:20 - Parks & Recreation 11:45 - Wrath of the Titans 13:20 - Up In The Air 15:10 John Carter 17:20 - Minority Report 19:45 - Warehouse 13 20:30 - The Office 21:00 - Mrs Brown’s Boys 21:30 - Rock of Ages 23:30 - Lipstick 01:00 The Help. Iris 11:05 - Ray Master l’Inafferabile. Film ’66 13:00 - Son de mar. Film 2001 15:15 - Amore all’italianba. Film ’66 17:15 - La lingua del santo. Film 2000 19:20 A-Team (TF) 20:10 - Hazard (TF) 21:05 - Three Kings. Film ’99 23:05 - Burn after Reading. Film 2008 00:55 - La donna è una cosa meravigliosa. Film ’64. Diva Universal 07:00 - Wolff’s Turf 08:55 Agatha Christie’s Poirot 09:55 Kojak 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 - Agatha Christie’s Poirot 12:55 - ER 13:55 - Mystery Woman: Game Time 15:37 Great Women 15:50 - Kojak 16:50 - JAG 18:50 - Agatha Christie’s Poirot 19:50 - ER 20:50 - Great Women 21:00 Agatha Christie’s Poirot 22:59 Great Women 23:10 - ER. Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Senior vs Junior: Meteorite Men Bike 08:10 - Extreme Fishing with Robson Green: Thailand 09:05 - Auction Hunters: Labour of Love 09:30 - Baggage Battles 09:55 - Ultimate Survival: Ecuador 10:50 - How Do They

Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 - Extreme Engineering: Turning Torso 12:35 - Street Customs: Stallone ’55 Mercury 13:30 - Texas Car Wars: Tale of the Filthy Greengo 14:25 Wheeler Dealers: Jaguar E-Type 15:20 - Mythbusters: Blind Driving 16:15 - Auction Kings: Hot-Air Balloon # Woolly Mammoth Tusk 16:45 Baggage Battles 17:10 - Extreme Fishing with Robson Green: The Philippines 18:05 - Ultimate Survival: Kimberley, Australia 19:00 - How It’s Made 20:00 Baggage Battles 21:00 - Alaska: Surviving the Last Frontier: What Did I Sign Up For? 22:00 - Yukon Men: Hunt or Starve 23:00 - Moonshiners: Hat in Hand. Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - How I Met Your Mother 11:30 - Alcatraz 12:15 - Chuck 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Enlightened 14:15 Hollywood Buzz 14:30 Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 - Private Practice 16:45 - Amazing Race 17:30 - How I Met Your Mother 17:52 - Suburgatory 18:15 Days of Our Lives 19:00 Criminal Minds 19:45 - Top Gear 20:45 - Person of Interest 21:30 - The Mentalist 22:15 Boardwalk Empire 23:20 Game of Thrones 00:25 - VEEP 00:50 - 30 Rock 01:15 - Dallas. Biography Channel Hardcore Pawn: 10:00 - Gold War 10:30 - Family Feud. Monster In Laws: 11:00 Monster of the Bride 2: Under Khalood’s Roof 11:30 Grandma’s Dying Wish. 12:00 Hoarders: Barbara G: Fred and Mary 13:00 - Storage Wars: All’s Fair in Storage and Wars 13:30 - Parking Wars 14:00 - A Gypsy Life for Me 15:00 Dance Moms: The Competition Begins. Hardcore Pawn: 16:00 Gold War 16:30 - Family Feud. 17:00 - Hoarders: Barbara G: Fred and Mary. Monster In Laws: 18:00 - Monster of the Bride 2: Under Khalood’s Roof 18:30 - Grandma’s Dying Wish. 19:00 - Storage Wars: All’s Fair in Storage and Wars 19:30 Parking Wars. Monster In Laws: 20:00 - Mama’s Choke Hold 20:30 - Auntie Dearest. Hardcore Pawn: 21:00 - Gold War 21:30 - Family Feud. 22:00 - The Real Housewives of Miami: Lost Footage 23:00 -

The Real Housewives of New Jersey: An Inconvenient Truce.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:30 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See The Sea 10:05 Lots & Lots 10:20 - Bob the Builder 10:30 Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:55 Nouky and Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 Tiny Planets 11:30 - Monkey See Monkey Do 11:40 - Barney and Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:25 - The Mighty Jungle 12:40 - Mio Mao 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:50 - Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See The Sea 14:45 - Lots & Lots 15:00 - Fluffy Gardens 15:15 - The Mighty Jungle 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 Monkey See Monkey Do 15:55 - Barney and Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Tork 17:45 Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - Benjamin’s Farm 18:50 - Nouky and Friends 18:55 - My Animal Friends

19:10 - See The Sea 19:15 - Lots & Lots 19:30 Monkey See Monkey Do 19:40 - Barney and Friends 20:10 - Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - Pingu 21:45 - Tiny Planets 21:50 - Pingu 21:55 - Tiny Planets 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends Disney Channel 08:00 - Tales of Friendship with Winnie the Pooh 08:05 - Mickey Mouse Clubhouse 08:30 - A.N.T. Farm 09:15 - Jessie 10:05 - Good Luck Charlie 11:15 - Shake It Up 12:00 - Austin and Ally 12:25 - A.N.T. Farm 12:45 - Jessie 13:10 - Shake It Up 13:35 - The Suite Life on Deck 14:00 Gravity Falls 14:25 - Good Luck Charlie 14:50 Jessie 15:10 - Shake It Up 15:35 - A.N.T. Farm 16:00 - Austin and Ally 16:15 - Have a Laugh 16:20 - Gravity Falls 16:45 - The Suite Life on Deck 17:10 - Good Luck Charlie 17:30 - Code 9 18:20 - Prankstars 19:00 - Have a Laugh 19:05 A.N.T. Farm 19:30 - Good Luck Charlie 19:50 The Suite Life on Deck 20:15 - Austin and Ally 20:40 - That’s So Raven 21:00 - Shake It Up 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Austin and Ally 22:10 - Wizards of Waverly Place.

07>00 09>00 10>00 12>00 14>00 14>05

NET News Telebejg[ Strada Rjali .NET NET News Jekk Jog[;obkom

15>20 15>50 16>40 17>00

Telebejg[ NEToons Telebejg[ Malta Llejla

19>00 19>45 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00

Bozza tal-Mija NET News Ma Tinbidel Qatt NET News Newsroom Flusek (r) NET News

(b’waqfa g[al NET News fit-15>00)

(b’waqfa g[al NET News fis-18>00)

Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - Motorsports Weekend 08:45 - Wuxi Classic Snooker: Day 1 (live) 11:30 - Wuxi Classic Snooker 12:30 -

Nurnberger Versicherungscup Tennis 13:30 - Wuxi Classic Snooker: Day 1 (live) 16:30 Wuxi Classic Snooker 17:30 Greene Light in Jamaica 17:45 - AEGON Classic Tennis 18:45 - WATTS 19:00 - G Wars Series 19:30 - G Wars Series 20:00 - Total KO 21:00 - Clash Time 21:05 - This Week on World Wrestling Entertainment 21:35 - Clash Time 21:45 - Pro Wrestling 22:45 - Le Mans 24 Minutes 23:15 - Horse Racing Time 23:30 - Wuxi Classic Snooker. Eurosport 2 07:00 - European Tour Snooker 08:30 - Wuxi Classic Snooker: Day 1 (live) 11:30 - Queens Tennis 12:30 - AEGON Classic Tennis 13:30 - Wuxi Classic Snooker: Day 1 (live) 16:30 - Queens Tennis 18:00 Motorcycle Racing 19:00 WATTS 20:00 - Wuxi Classic Snooker 22:00 - Total KO.

GO Sports 1 07:00 - Best of Football 201213 11:00 - Best of Rugby 2012-13 13:00 - The Championships: Wimbledon: Pete Sampras 14:00 - Best of Football 2012-13 18:00 - The Championships: Wimbledon 2010: Official Film 19:00 2013 France Galop: Prix de Diane Longines 20:00 - Best of Football 2012-13 22:00 - 2013 US Open: Day 2.

GO Sports 7 07:00 - Vincennes Racetrack 09:00 - 2013 US Open: Day 1 15:00 - Best of Football 2012-

13 19:00 - The Championships: Wimbledon 2012: Men's Singles Final 23:30 - Best of Football 2012-13.

GO Sports 8 09:00 - Vincennes Racetrack 11:00 - 2013 US Open: Day 1 17:00 - Best of Football 201213 21:00 - The Championships: Wimbledon 2012: Men's Singles Fina 01:30 - Best of Football 2012-13.

Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga (r) 09:55 2012 Alpari World Match Tour (r) 12:00 - FA Cup (r) 13:55 Bundesliga (r) 15:50 - FA Cup (r) 17:50 - UIPM (r) 19:00 Bundesliga: Highlights 20:05 Bundesliga (r) 22:00 - FA Cup (r) 00:05 - Bundesliga (r).

Melita Sports 2 12:00 - Bundesliga (r) 14:00 -

Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:05 Bundesliga (r) 17:00 Bundesliga (r) 18:55 America's Cup: World Series (r) 21:00 - Bundesliga: Highlights (r) 22:05 - Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 00:40 - 2012 Alpari World Match Tour (r). Malta Stars 08:00 - BOV PL (r) 10:15 Melita GFA 1st Div. (r) 12:00 Malta Handball Association (r) 13:25 - Malta Basketball Association (r) 14:50 - Malta Rugby Football Union (r) 16:25 - MFA Futsal League (r) 17:45 - Melita GFA 1st Div. (r) 19:35 - Malta Handball Association (r) 21:00 - BOV PL 23:15 - Malta Basketball Association (r) 00:40 - Malta Rugby Football Union (r).


IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

24 Passatemp

Tisliba 1

2

5

3

4

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

Mimdudin> 5. u 6. Ftu[ ta’ storja (5,5) 6. Ara 5. 7. Li g[andu wi// im[atteb u skabru] (5) 10. Il-kapitali tal-:ordan (5) 11. B’din il-kelma ssejja[ g[all-g[ajnuna (5) 12. Fa//ata tal-poppa (5) 14. G[amel ta’ ta[t fuq (5) 16. Hekk g[andkom tag[mlu lil min jag[mlilkom iddeni (5) 17. Misjur (5) 18. Fil-festa jkollha l-palk tag[ha f’wesg[a barra ttriq (5)

18

Weqfin> 1. Partatna (6) 2. Pejjep kemm fela[ (6) 3. {uta li tinqabad min-na[a ta’ wara? (6) 4. Sodisfatt u komdu g[alla[[ar (6) 8. Nag[laq g[ajnejja g[al dejjem (5) 9. Tajra tal-muntanji (5) 12. Mill-e[]en u mill-aktar qawwi fil-qilla (6) 13. Mhux minn tal-ewwel dan (6) 14. Ti;i minnek din il-mara (6) 15. Ras il-……, art ma[ru;a ’l barra fix-xtajta qrib Wied i]-}urrieq (6)

Karozza antika

Din hi wa[da minn dawk il-karozzi antiki (vintage car) li kultant narawhom differenti [dejn xulxin waqt esibizzjoni. Wie[ed biss minn dawn l-erba’ kwadri numerati hu me[ud e]attament minn din il-karozza. Liema?

Sudoku

Soluzzjoni tal-:img[a Mimdudin> 5. Raheb; 6. Faqma; 7. Ba[ar; 10. Abbli; 11. Nahar; 12. Bajda; 14. Brama; 16. :bara; 17. Rdoss; 18. A[sel. Weqfin> 1. Qrajsa; 2. Abbati; 3. Affann; 4. Bajtar; 8. Xbajt; 9. A[jar; 12. Bajtra; 13. Abbiss; 14. Barqam; 15. Assalt.

G[at-tfal

Hemm regola wa[da biss biex issolvi l-log[ba tas-sudoku: kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta kif ukoll kull ringiela u kull kolonna g[andu jkollhom fihom in-numri kollha mill-1 sad-9.

— Isma’ x’qed ng[idlek, Sur Attilio, jekk ikollok b]onn ta’ xi [a;a, /empel ilqanpiena.

Soluzzjonijiet

Sudoku Karozza antika

Din it-tifla tidher kuntenta g[ax se tibda tpin;i. Pin;i inti wkoll din l-istampa bil-kuluri favoriti tieg[ek.

Id-disinjatur g[andu jissepara fuq din il-folja s-simboli li jidhru fuq il-karti tal-log[ob billi jag[mel tliet sinjali dritti. Kull settur g[andu jkollu fih l-erba’ simboli differenti… imma darba biss. Kif g[andu jag[mel dan?

Dik bin-numru 4

Tpin;ija

Simboli fuq il-karti tal-log[ob

Is-simboli fuq il-karti tal-log[ob


IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

Klassifikati 25 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI

G{ALL-KIRI Bu;ibba

Il-{amrun

GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.

PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ {a]-}ebbu;

DAR f’post /entrali u blarja tag[ha. Prezz: €128,000. ?emplu 79769677.

AVVI}I G[al kull xog[ol

TERRACED house f’area sabi[a. Tliet qasab u nofs fa//ata b’85 pied fond. Lesta minn kollox b’erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju, k/ina, salott. Trid tara. Min hu interessat i/empel 79066880 jew 27015780.

{a]-}ebbu;

MAISONETTE mat - triq fil - qalba ta ’ Bu;ibba g[all kiri g[at - tliet xhur tas - sajf . Idejali [afna g[all-anzjani. ?emplu 99076864.

TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa, xog[ol ta’ membrane, kisi u tibjid, kontrabjut u tqeg[id ta’ katusi. Offerta spe/jali fuq il-liquid membrane. ?emplu 79407292.

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu

Ag[ti d-demm… u tkun qed tag[ti tama lil [addie[or

fa//ati ;ewwa u barra, fuq ilfil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al

kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

Water proofing membrane

IL-BEJT tieg[ek jag[mel lilma? G[andek problema ta’ moffa? Kenda Ltd issolvilek il-problema. Nispe/jalizzaw fuq xog[ol ta’ water proofing

u membrane, b’10 snin garanzija, xog[ol professjonali bl-aqwa materjal IS0 9001. G[al stima bla obbligu /emplu 7972 9967 jew ]uru www.kendawaterproofing .com

G{ALL-BEJG{ G[amara antika

TINKLUDI twaletta bilmera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// talir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.


It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

26 SPARAR

Dimitrov jirba[ kompetizzjoni skeet Bozidar Dimitrov ilbiera[ reba[ kompetizzjoni skeet organizzata mill-Malta Shooting Sport Federation u li saret fir-ranges talFederazzjoni fil-Bidnija. Il-kompetizzjoni kienet tikkonsisiti fuq sparatura fuq 50 plattina fl-ewwel fa]i, bl-a[jar sitta jikkwalifikaw g[as-semifinali. Hawn is-sitt kompetituri kellhom jisparaw fuq 16-il plattina o[ra, bl-ewwel tnjen jer;g[u jisparaw fuq 16-il plattina o[ra g[all-ewwel ]ew; postijiet, bittielet u r-raba’ klassifikati wkoll jisparaw fuq 16-il plattina o[ra biex ikun determinat min spi//a fit-tielet post. Wara l-ewwel fa]i Paul Sant u Noel Scicluna kienu fl-ewwel post meta laqtu 44 plattina kull wie[ed, u kienu segwiti minn Bozidar Dimitrov u Darren Vella li laqtu 43 plattina kull wie[ed filwaqt li Ian Grima u Jason Sciberras ikkwalifikaw mal-a[[ar sitta meta laqtu 42 plattina kull wie[ed. Fis-semifinali fuq 16-il plattina Bozidar

Dimitrov u Darren Vella laqtu 12-il plattina kull wie[ed u b’hekk g[addew g[all-finali. Paul Sant, Ian Grima, u Jason Sciberras laqtu 11-il plattina kull wie[ed u b’hekk kien je[tie; shoot off bejniethom biex ikun stabbilit min se jg[addi g[all-final tat-tielet u r-raba’ post. Minn din ix-shoot off, Paul Sant laqat tnejn, Ian Grima laqat plattina u Jason Sciberras falla l-palattina tieg[u biex kien eliminat. Fl-isparatura g[at-tielet u r-raba’ post bejn Paul Sant u Ian Grima fuq 16-il plattina, Paul Sant laqat disg[a kontra t-tmienja ta’ Ian Grima, biex Paul Sant kiseb it-tielet post. Fil-finali g[all-ewwel u t-tieni post fuq 16-il plattina dwell interessanti bejn Bozidar Dimitrov u Darren Vella fejn it-tnejn laqtu 12-il plattina u kien jin[tie; shoot off biex ikun determinat ir-rebbie[. Fix-shoot off Dimitrov kien iktar pre/i] meta laqat tnejn kontra l-wa[da ta’ Darren Vella biex Bozidar Dimitrov reba[ din il-kompetizzjoni ferm interessanti u akkanita.

TENNIS

Federer jirba[ f’Halle MOTO GP

Jorge Lorenzo jirba[ il-Grand Prix tal-Katalunja Ara Pa;na 29

Ara Pa;na 30


IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

Sport 27 ATLETIKA

Tyson Gay jimmira lejn tliet podiums fil-kampjonati mondjali tal-atletika Tyson Gay qed jimmira li tal-inqas jitla’ tliet darbiet fuq il-podium waqt il-kampjonat mondjali tal-atletika li se jsiru f’Awwissu fil-kapitali tar-Russja Moska. Tyson Gay i[ossu kompletament f’sikktu g[all-ewwel darba fl-a[[ar sitt snin wara t-tliet titli miksuba fil-kampjonati mondjali tas-sena 2007, fejn Gay kien reba[ il100m 200m kif ukoll il4x100m mal-iskwadra Amerikana. Tyson Gay qed i[ares b’ottimi]mu lejn it-trials Amerikan tal-;img[a ddie[la biex ikun jista’ jikseb post fl-iskwadra tar-relay Amerikana. F’intervista li ta, Tyson Gay qal li hu qed jimmira li jirba[ kemm il-100m kif ukoll il-200m. Tyson Gay li g[andu 30 sena kellu g[add ta’ problemi wara t-trijonfi li kellu fis-sena 2007. Hu kellu problemi bil-hamstring, bil-groin u anki f’;enbu, problemi li ne[[ewh minn protagonista talvelo/ità fl-atletika. Fl-istess perjodu tfa//a wkoll Usain Bolt li ddomina x-xena fla[[ar snin. I]da Tyson Gay ma qatax qalbu u bi t[arri; spe/ifiku rnexxielu jevita l-injuries u jer;a’ jakkwista dik ilvelo/ità li tant g[amlitu popolari fil-passat. Ir-ri]ultati qed jidhru g[aliex Tyson Gay kiseb l-a[jar [in fuq il-100m s’issa din is-sena. Lanqas Usain Bolt ma rnexxielu jikseb [in a[jar minn dak ta’ Gay din is-sena fejn l-atleta Aneikan kiseb [in ta’ 9.86 sekondi f’Kingston il-:amajka f’Mejju li g[adda. Fil-200m kiseb [in ta’ 19.79 sekondi, li kien jil[aq ir-rekord mondjali ta’ Usain Bolt, i]da dan il-[in

Tyson Gay jirba[ bl-a[jar [in tas-sena fil-:amajka f’Mejju li g[adda

ma kienx konvalidat min[abba li Tyson Gay kien meg[jun mir-ri[ qawwi. Tyson Gay issa qed i[ares b’ottimi]mu kbir lejn it-trials Ametikan li se jsiru f’Iowa bejn il-{amis u l-{add, fejn minnhom jintag[]lu l-atleti

g[all-kampjonat tad-dinja li se jsir f’Moska bejn l-10 u 18 ta’ awwissu. Tyson Gay li jinsab in/ert jag[tix l-aqwa tieg[u fit-trials jew i[alli l-isforzi kollha tieg[u g[all-Moska. Id-dispaj/ir ta’ Tyson Gay li falla

r-reb[a ta’ midalja f’Londra g[al /ente]mu ta’ sekonda, issa jidher li g[adda wkoll grazzi anki g[al midalja talfidda mirbu[a mal-iskwadra Amerikana tal-4x100m. Minkejja l-ottimi]mu Tyson Gay g[andu rispett u

ammirazzjoni kbira lejn Usain Bolt, u j[oss li Bolt g[adu l-aqwa atleta. I]da Gay de/i] li jag[ti sfida lil Bolt, flimkien ma’ Justin Gatlin li mistennija jag[tu spettaklu ta’ velo/ità fil-jiem li ;ejjin.

FUTBOL

Latina fis-Serie B G[all-ewwel darba fl-istorja tig[u, il-klabb ta’ Latina kiseb il-promozzjoni g[as-Serie B. Mat-tim ta’ Latina hemm jilg[ab id-difensur internazzjonali Malti Andrei Agius, li min[abba din il-playoff bejn Latina u Pisa, tilef il-vja;; flArmenja mat-tim nazzjonali Malti. Malta g[elbet lillArmenja 1-0 b’goal ta’ Michael Mifsud. Fil-log[ba ta’ ritorn talbiera[, Latina g[elbu lil Pisa 31 wara l-[in barrani. Fl-ewwel leg f’Pisa l-iskor intemm fi draw ta’ ming[ajr goals, u lbiera[ kien imiss il-log[ba ta’ ritorn, fejn il-Malti Andrei Agius kien fuq il-bank tas-sostituti.

Kienu Pisa li marru filvanta;; bi freekick dirett skorjat minn barberi wara 19-il minuta. E]att qabel intemmet lewwel taqsima Latina kisbu lgoal tad-draw permezz ta’ Jefferson. Hekk baqa’ l-iskor sat-tmiem u l-log[ba marret fil-[in barrani fejn wara seba’ minuti Latina ng[ataw penalty u f’din l-azzjoni tke//a wkoll il-plejer ta’ Pisa Sepe. Mill-[dax-il metru Cejas po;;a lil Latina fil-vanta;;. Ftit wara Pisa kellhom ukoll lil Sabato mke//i u b’disa’ plejers sofrew ukoll it-tielet goal ta’ Latina li kien skorjat minn Burrai biex Latina g[all-ewwel darba se jilag[bu fis-Serie B.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

28 Sport FUTBOL LOKALI

Illum l-ewwel log[ba tal-Euro Cup Minkejja li l-ista;un li g[adda g[adu kif intemm u minkejja li ninsabu fuq l-g[atba tassajf, illejla fis-Centenary Stadium se jibda lista;un 2013-14 bl-ewwel log[ba tal-Euro Cup. F’din il-kompetizzjoni jie[du sehem l-erba’ timijiet li se jirrappre]entaw lil Malta fil-kompetizzjonijiet Ewropej fl-ewwel ;ranet ta’ Lulju. Il-poloz tal-kompetizzjonijiet Ewropej jittellg[u fl-24 ta’ :unju. L-erba’ timijiet li se jie[du sehem fil-kompetizzjoni ta’ din is-sena huma /-champions Birkirkara, ir-rebbie[a tatTrophy Hibernians, kif ukoll Valletta u Sliema

Wanderers. Il-log[biet kollha se jintlag[bu fis-Centenary Stadium u kollha jibdew fit-8pm. Dan hu lprogramm s[i[ ta’ log[biet. It-Tnejn 17 ta’ :unju – Birkirkara v Sliema Wanderers It-Tlieta 18 ta’ :unju – Hibernains v Valletta Il-:img[a 21 ta’ :inju – Hibernians v Sliema W Is-Sibt 22 ta’ :unju – Birkirkara v Valletta It-Tlieta 25 ta’ :unju – Sliema W v Valletta l-Erbg[a 26 ta’ :unju – Birkirkara v Hibernians

Il-programm tal-BOV Premier 2013-2014 Is-seba’ ;urnata

Nhar il-:img[a waqt isserata tal-MFA Awards ittellg[u l-poloz tal-kampjonat BOV Premier g[allista;un 2013-14 li jibda fis-17 u t-18 ta’ Awwissu. Din hi l-ordni ta’ kif se jkunu impenjati t-12-il tim filPremier matul l-ewwel fa]i li b[as-snin ta’ qabel se tkun mifruxa fuq ]ew; rounds.

Sliema Wanderers v Valletta Qormi v Birkirkara Rabat Ajax v Naxxar Lions Floriana v Balzan Vittoriosa S. v Tarxien R. Hibernians v Mosta

It-tmien ;urnata

Sliema Wds v Hibernians Qormi v Balzan Rabat Ajax v Tarxien R. Birkirkara v Naxxar Lions Floriana v Mosta Vittoriosa Stars v Valletta

L-ewwel ;urnata

Sliema Wanderers v Qormi Rabat Ajax v Birkirkara Naxxar Lions v Floriana Vittoriosa Stars v Balzan Tarxien R. v Hibernians Valletta v Mosta

Id-disa’ ;urnata

Sliema Wds v Vittoriosa Stars Qormi v Mosta Rabat Ajax v Valletta Birkirkara v Tarxien R.s Naxxar Lions v Balzan Floriana v Hibernians

It-tieni ;urnata

Sliema Wds v Birkirkara Qormi v Naxxar Lions Rabat Ajax v Balzan Floriana v Tarxien Rainbows Vittoriosa Stars v Mosta Hibernians v Valletta

It-tielet ;urnata

Sliema Wds v Naxxar Lions Qormi v Tarxien Rainbows Rabat Ajax v Mosta Birkirkara v Balzan Floriana v Valletta Vittoriosa Stars v Hibernians

L-g[axar ;urnata

Ir-raba’ ;urnata

Sliema Wanderers v Balzan Qormi v Valletta Rabat Ajax v Hibernians Birkirkara v Mosta Naxxar Lions v Tarxien R. Floriana v Vittoriosa Stars

Il-[ames ;urnata

Sliema Wds v Tarxien R. Qormi v Vittoriosa Stars Rabat Ajax v Floriana Birkirkara v Hibernians Naxxar Lions v Valletta Balzan v Mosta

Is-sitt ;urnata

Sliema Wanderers v Mosta Qormi v Rabat Ajax Birkirkara v Floriana Naxxar L. v Vittoriosa Stars Balzan v Hibernians Tarxien Rainbows v Valletta

Sliema Wanderers v Floriana Qormi v Hibernians Rabat Ajax v Vittoriosa Stars Birkirkara v Valletta Naxxar Lions v Mosta Balzan v Tarxien Rainbows

Il-[dax -il ;urnata

Sliema Wds v Rabat Ajax Qormi v Floriana Birkirkara v Vittoriosa Stars Naxxar Lions v Hibernians Balzan v Valletta Tarxien Rainbows v Mosta


IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

Sport 29 TENNIS

Murray jirba[ l-Aegon Championship Il-Britanniku Andy Murray ipprepara bl-a[jar mod g[atTournament ta’ Wimbledon li jifta[ fl-24 ta’ :unju, meta fil-final tal-Aegon Championship fil-Queen’s Club f’Londra, g[eleb lil Marin Cilic fi tliet sets kumbattuti. Fil-final li kellha titwaqqaf darbtejn min[abba x-xita, kien il-Kroat Cilic li reba[ lewwel set 7-5, i]da Murray irkupra biex reba[ is-sets lo[ra 7-5, 6-3 biex reba[ ittitlu g[at-tielet darba fil-karriera tieg[u. Minbarra l-waqfien min[abba x-xita tipika talkapitali Ingli]a, Andy Murray kellu problema o[ra meta waqa’ fl-ewwel set meta kien minn ta[t 4-3, u deher li we;;a’ l-polz. Murray tilef l-ewwel set Marin Cilic li huwa avversarju ferm diffi/li spe/jalment fuq courts tal-[axix. Cilic kien id-detentur tal-Aegon Championship. Andy Murray kien qed jirritorna fix-xena wara li kellu

jitlef it-tieni grand slam tassena, l-Open ta’ Pari;i li kien mirbu[ minn Rafael Nadal li reba[ g[al rekord ta’ tmien darbiet it-tournament tal-kapitali Fran/i]a. Andy Murray kien we;;a’ waqt l-Open talItalja li ntlag[ab f’Ruma. Murray finalist tellief issena l-o[ra f’Wimbledon, reba[ it-tournament filQueen’s Club fis-sena 2009 u 2011 u issa jipprova jkun fost il-protagonisti f’Wimbledon. Andy Murray kien tilef ilfinal tas-sena l-o[ra f’Wimbledon kontra Roger Federer, i]da ftit ;img[at wara kien kiseb sodisfazzjon kbir meta fl-istess court ta’ Wimbledon g[eleb lill-istess Roger Federer biex reba[ ilmidalja tad-deheb waqt lolimpjadi ta’ Londra. Murray, Nadal u n-numru wie[ed Novak Djokovuic mistennija li jkun l-ikbar sfidanti g[ar-reb[a finali f’Wimbledon, g[alkemm anki l-veteran u holder tattournament Roger Federer jista’ jer;a’ jissorprendi.

Andy Murray bit-trofew mirbu[ fil-Queen’s Club

TENNIS

TENNIS

L-ewwel titlu tas-sena Hantuchova //a[[ad lil Vekic g[al Federer Roger Federer reba[ lewwel titlu tieg[u din is-sena meta fil-final tat-tournament ta’ Halle kontra Mikhail Youzhny irkupra wara li tilef l-ewwel set biex reba[ illog[ba 6-7, 6-3, 6-4. G[al Federer dan l-ewwel su//ess tas-sena se jkun ta’ awgurju tajjeb ;img[a qabel jibda jiddefendi t-titlu ta’ Wimbledon. Roger Federer numru tlieta fid-dinja reba[ dan it-torunament fuq il-[axix, u li jintu]a spe/ifikament bi preparazzjoni g[al Wimbledon g[assitt darba. I]da huwa kellu ju]a l-esperjenza kollha tieg[u biex dawwar l-andament tal-log[ba biex reba[ is-77 titlu fil-karriera brillanti tieg[u. “Irba[t [afna fil-karriera tieg[i, i]da dan l-a[[ar ma tantx irba[t”, kienu l-ewwel kummenti ta’ Federer li la[[ar tournament mirbu[ minnu kien dak ta’ Cincinnati f’Awwissu 2012. “Illum ninsab fer[an li er;ajt irba[t tournament ie[or. Dawn l-a[[ar g[axar xhur kont sodisfatt b’li kont qed nag[mel. Forsi n-nies u l-kriti/i [asbu li kont qed nilg[ab [a]in i]da dan ma kienx il-ka]. Il-verità hi li [addie[or lag[ab a[jar minni. Ir-Russu li elimina tliet

I]-]ag[]ug[a Kroata ta’ 16il sena Donna Vekic kienet im/a[[da milli tirba[ l-ewwel tournament tag[ha WTA, meta fil-final tal-Aegon Classic f’Birmingham tilfet kontra Daniela Hantuchova. L-emozzjoni kienet kbira wisq g[al Vekic u l-esperjenza ta’ Hantuchova kellha su//ess anki jekk it-tennista Slovakka kellha tit[abat biss[i[ biex teg[leb lil Vekic. Vekic li hi l-i]g[ar tennista mill-ewwel 350 fir-rankings mondjali, tilfet il-log[ba 6-7, 4-6. Vekic li qed tit[arre; mal-kow/ David Felgate li filpassat kien il-kow/ ta’ Tim Henman, qalet li Hantuchova kien jimmeritha dan issu//ess. Vekic qalet li

Roger Federer

plejers seeded biex wasal salfinal ]amm is-service flewwel set li reb[u bit-tie break. Federer g[eleb lil Mikhail Youzhny [ames darbiet f’Halle sa mis-sena 2002 ‘l hawn. Fi tmiem il-log[ba minkejja l-wirja tajba tieg[u

Mikhail Youzhny kellu jbaxxi rasu g[as-superjorità ta’ Federer. Youzhny kien ironiku fil-kummenti li g[adda wara l-log[ba. “Federer lag[ab a[jar minni. Fil-fatt ilu jilg[ab a[jar minni [ajti kollha” kienu l-kummenti ta’ Youzhny.

Donna Vekic

Hantuchova lag[bet l-a[jar tennis u kien jist[oqqilha din ir-reb[a. Vekic qalet li din kienet ittieni final WTA tag[ha, u fletà ta’ 16-il sena t[oss li dan di;à huwa su//ess kbira g[alija minkejja li tilfet dawn i]-]ew; finali. Vekic qalet li tittama li tikseb it-tielet finali tag[ha fil-futur qarib u li din id-darba to[ro; fuq in-na[a rebbie[a wkoll. G[al Vekic dan kien lewwel tournament fuq il[axix u issa t[ares b’ottimi]mu lejn il-ftu[ tattournament ta’ Wimbledon b[al-lum ;img[a. G[al Hantuchova li g[andha tletin sena dan kien is-sitt titlu WTA fil-karriera tag[ha.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

Sport 30 MOTO GP

Jorge Lorenzo jirba[ fi Spanja u jnaqqas id-distakk minn Pedrosa Id-dwell fl-ewwel postijiet tal-klassifika tal-Moto GP qed issir dejjem iktar interessanti wara li lbiera[ Jorge Lorenzo fuq Yamaha reba[ il-Grand Prix tal-Katalunja f’Barcelona biex naqqas id-distakkk minn mal-leader Dani Pedrosa g[al seba’ punti biss. Jorge Lorenzo /-champion tad-dinja pre]enti g[eleb lisfida tal-konnazzjonal tieg[u Dani Pedrosa fuq Honda biex kiseb it-tieni su//ess konsekuttiv f’Barcelona. Il-festa Spanjola kienet kompluta meta d-debuttant fil-kategorija Moto GP Marc Marquez kiseb it-tielet post, biex il-podium kien kollu Spanjol. Kien hemm serje ta’ in/identi fejn il-Britanniku Cal Crutchlow, l-Ispanjol Alvaro Bautista u l-Amerikan Nick Hayden kollha waqg[u bil-mutur tag[hom u kellhom jirtiraw. Dan g[amilha iktar fa/li g[ad-disa’ darbiet champion tad-dinja Valentino Rossi li kiseb ir-raba’ post. Jorge Lorenzo qal wara ttellieqa li s-s[ana kbira g[amlitha diffi/li g[assewwieqa li kollha kellhom problemi kbar bir-rota ta’ quddiem. Lorenzo qal li ttyres ma setg[ux jag[tu laqwa tag[hom min[abba ss[ana qawwija. Minkejja dan Lorenzo qal li rnexxielu jaqbe] lil Pedrosa fl-ewwel dawra u dan kien is-sigriet tas-su//ess. Jorge Lorenzo qal li d-dwell tieg[u ma’ Dani Pedrosa kien

qisu log[ba tal-qattus u l;urdien b’Pedrosda kontinwament jipprova jer;a’ jaqbe] lil Lorenzo li b’xi mod irnexxielu j]omm dan ilvanta;; sat-tmiem. G[al Jorge Lorenzo din kienet wirja kwa]i perfetta, kwa]i l-istess b[as-sena l-o[ra meta Lorenzo kien ukoll spi//a fl-ewwel post segwit minn Dani Pedrosa. Fil-klassifika ;enerali Dani Pedrosa jinsab fl-ewwel post b’total ta’ 123 punt, segwit minn Jorge Lorenzo li issa g[andu 116-il punt, u warajhom Marc Marquez li g[andu 93 punt u l-Britanniku Cal Crutchlow li g[andu 71 punt. Pedrosa qabel ma’ Lorenzo fil-kummenti li ta wara t-tellieqa fejn stqarr li bis-s[ana u bil-kondizzjoni tat-tyres kien prattikament impossibli li ssuq il-mutur kif tixtieq. Pedorsa qal li ma setax ila[[aq ma’ Lorenzo u wara kollox kien sodisfatt li kiseb it-tieni po]izzjoni. Fil-kategoriji l-o[ra su//ess ie[or Spanjol bir-reb[a ta’ Pol Espargaro fil-kategorija Moto2 li kiseb it-tieni reb[a din is-sena. Fit-tieni po]izzjoni l-Ispanjol Esteve Rabat u fit-tielet po]izzjoni lI]vizzeru Thomas Luethi u lleader Scott Redding tarRenju Unit kellu jikkuntenta bir-raba’ po]izzjoni. Fil-kategorija Moto3 reb[a g[al Luis Salom segwit minn Alex Rins u Maverick Vinales g[al dominju ie[or Spanjol.

Jorge Lorenzo jidher quddiem Dani Pedrosa u Marc Marquez

ATLETIKA

FUTBOL

Panagopoulos jg[id li l-g[eluq tal-ERT hu di]astru g[all-isport

Lutto doppju fil-:ermanja

Il-President tal-Federazzjoni Griega tal-atletika Kosta Panagopoulos qal li d-de/i]joni tal-gvern Grieg li jing[alaq listazzjon nazzjonali tax-xandir Grieg ERT hu daqqa ta’ [arta kbira g[all-isport fil-Gre/ja, anzi Panagopoulos sejja[lu b[ala di]astru g[all-isport Grieg. ERT kien l-uniku mezz ta’ propaganda g[all-atletika fil-Gre/ja u l-g[eluq tal-istazzjon fisser li dan l-isport issa mhux se jkun jista’ jitwassal lill-kumplament talpoplu Grieg. Id-de/i]joni talgvern ittie[det b[ala mi]ura ta’ awsterità peress li l-istazzjon nazzjonali kien qed jag[mel telf finanzjarju kbir. G[ad mhux mag[ruf x’se jkun il-futur ta’ dan l-istazzjon, g[alkemm sorsi infurmati tajjeb

qalu li l-intenzjoni tal-gvern u li jer;a’ jifta[ dan l-istazzjon nazzjonali i]da b’ammont ferm inqas ta’ [addiema u bi pratti/i ta’ xog[ol iktar produttivi. F’intervista li ta fuq stazzjon tar-radju privat, Panagopoulos qal li tul is-snin dan l-istazzjon kien dejjm il-kolonna g[all-atletika filGre/ja, u kien dan l-istazzjon li dejjem wassal il-messa;; u ta riklam tajjeb lil din id-dixxiplina olimpika. L-atletika fil-Gre/ja g[adejja minn problemi kbar finanzjarji fejn il-gvern di;à ne[[a [afna mill-g[ajnuna li kien jag[ti lillfederazzjoni tal-atletika. L-atletika hi dejjem fid-dell tal-futbol u lbasketball fil-Gre/ja, li t-tnejn li huma wkoll intlaqtu ferm [a]in minn din il-kri]i finanzjarja.

Ilbiera[ il-futbol :ermani] intlaqat minn luttu doppju bit-telfa ta’ ]ew; eks plejers tat-team nazzjonali :ermani]. Fi spazju ta’ ftit sig[at, l-ewwel t[abbret il-mewt ta’ Ottmar Walter u wara t[abbret ukoll il-mewt ta’ Heinz Flohe. Heinz Flohe lag[ab 39 log[ba mattim nazzjonali u skorja wkoll tmien goals. Hu qatta’ l-parti l-kbira tal-karriera tieg[u mat-tim ta’ 1FC Cologne fejn f’karriera ta’ 13-il sena lag[ab 343 log[ba mag[hom. Hu kien jifforma parti mill-iskwadra ta’ Cologne li fl-1978 wettqu d-double bir-reb[ tal-Bundesliga u bir-reb[ tadDFB Pokal. Flohe temm il-karriera ma’ 1860 Munich fejn lag[ab sta;un wie[ed 1979-80. Flohe kien jifforma wkoll parti milliskwadra :ermani]a li [adet sehem filfa]i finali tat-Tazza tad-Dinja li saret flAr;entina. Il-wirjiet tat-tim :ermani]

ma kinux brillanti f’din l-edizzjoni, bil:ermani]i ma jaslux mal-a[[ar erbg[a. F’dik l-edizzjoni tat-Tazza tad-Dinja Flohe kien skorja ]ew; goals Heinz Flohe kien ilu f’koma g[al dawn l-a[[ar tliet snin, kondizzjoni li hu waqa’ fiha [abta u sabta meta kien miexi fit-triq. Heinz Flohe miet fl-età ta’ 65 sena. Ottmar Walter flimkien ma’ [uh Fritz Walter kien jifforma parti mit-tim formidabbli :ermani] li wettaq miraklu sportiv fl-1954 meta kontra kull mistenni g[eleb lill-Ungerija 3-2 fil-finali tatTazza tad-Dinja li kienet saret flI]vizzera. Ottmar Walter lag[ab b’kollox 21 log[ba mat-tim nazzjonali tal-:ermanja tal-Punent, u fl-edizzjoni tat-Tazza tadDinja tal-1954 lag[ab [ames log[biet u fihom skorja erba’ goals. Hu miet fl-età ta’ 89 sena.


IN-NAZZJON It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

Sport 31 TAZZA TAL-KONFEDERAZZJONIJIET

Goal ta’ Balotelli jag[ti r-reb[a lill-Italja MESSIKU ….....................1 ITALJA …........................ 2 Goal ta’ Mario Balotelli 13-il minuta minn tmiem illog[ba ta bidu po]ittiv lillItalja fit-Tazza talKonfederazzjonijiet b’reb[a meritata fuq il-Messiku filMaracana f’Rio de Janeiro, reb[a li issa tag[mel lillItalja flimkien mal-Bra]il favoriti li jg[addu g[assemifinali minn dan ilgrupp. L-Italja kellha wirja komplessivament tajba u rreb[a marret g[and l-a[jar tim. Fl-ewwel taqsima l-

Italja lag[bet ukoll futbol ferm sabi[ u l-goal talvanta;; ta’ Pirlo fil-100 log[ba tieg[u bil-flokk talAzzurri kien wie[ed meritat. I]da ]ball banali ta’ Barzagli da[[al lill-messiku fil-log[ba, u minkejja li lItalja dejjem ]ammet l-inizjattiva, l-Azzurri ma baqg[ux brillanti b[alma kienu fl-ewwel nofs sieg[a. Kellha tkun invenzjoni ta’ Balotelli lejn it-tmiem li tat ir-reb[a lill-Italja li issa jer;g[u jkunu fl-azzjoni lErbg[a billejl kontra l:appun.

Bidu tajjeb tat-Taljani u wara erba’ minuti kien Balotelli li pprova lob wara ]ball fid-difi]a Messikana. }ew; minuti wara azzjoni tajba ta’ Montolivo fuq ixxellug u kross lejn Balotelli li b’xutt mill-ewwel impenja lill-goalkeeper Messikan. L-Italja kompliet tiddomina u resqu qrib b’xutt ta’ Giaccherini li mar barra u Balotelli mill-;did kien im/a[[ad mill-goalkeeper. Wara kwarta l-ewwel azzjoni Messikana b’xutt ta’ Cuadrado ja[bat malmimduda u jmur barra. L-Italja baqg[et turi la[jar log[ob u appellat g[al dak li deher penalty /ar fuq Pirlo. Fis-27 minuta l-Italja fet[et l-iskor meta Balotelli twaqqa’ barra l-kaxxa u millfreekick Andrea Pirlo //elebra bl-a[jar mod il-100 log[ba bil-flokk tal-Azzurri, meta skorja b’xutt pre/i] firrokna ta’ fuq tax-xibka. I]da l-Messikani [adu biss sitt minuti biex kisbu d-draw grazzi g[al ]ball banali ta’ Barzagli li tilef il-ballun u kkometta penalty fuq Cuadrado u mill-11-il metru Hernandez xe[et lil Buffon in-na[a l-o[ra.

Il-goal ta’ Pirlo direttament minn freekick. Pirlo kien qed jilg[ab il-100 log[ba mat-tim nazzjonali Taljan

Ir-ritmu naqas xi ftit filbidu tat-tieni taqsima fejn Pirlo g[al darba darbtejn re;a’ resaq qrib direttament minn freekicks perikolu]i. L-Italja baqg[et tamministra l-log[ba i]da r-ritmu tal-Azzurri naqas sewwa fit-tieni taqsima bilMessikani jikkontrollaw ferm a[jar milli g[amlu fl-

ewwel taqsima. Fis-77 minuta l-Italja marret fil-vanta;; meta Mario Balotelli da[al tajjeb bejn ]ew; difensuri, iddefenda lballun u minkejja li ssikkat spara fix-xibka. Messiku – Corona, Flores, Rodriguez, Moreno, Salcido, Zavala (Jimenez 85 min), Torrano, Aquino (Mier 53

min), Dos Santos, Guardado, Hernandez. Italja – Buffon, Abate, Barzagli, Chiellini, De Sciglio, Montolivo, Pirlo, De Rossi, Marchisio (Cerci 68 min), Giaccherini (Aquilani 87 min), Balotelli (Gilardino 85 min) Referee – Enrique Osses (?ile)

FUTBOL

FUTBOL

Neymar jit[arre; regolarment

Twissija minn Mourinho

L-attakkant il-;did ta’ Barcelona Neymar t[arre; normalment mat-tim Bra]iljan ilbiera[, 24 sieg[a wara li we;;a’ kontra l-:appun flewwel log[ba mit-Tazza talKonfederazzjomnijiet. Fl-ewwel log[ba ta’ din il-manifestazzjoni lBra]il g[eleb fa/ilment lill-:appun 3-0, fejn kien propju Neymar li feta[ l-iskor wara biss

]ew; minuti log[ob meta skorja goal spettakolari b’first timer minn tarf il-kaxxa. Fis-sessjoni ta’ ta[ri; tal-biera[ Neymar deher regolari fil-movimenti tieg[u u din hi a[bar tajba g[all-Bra]iljani mmexxija minn Felipe Scolari. Il-Bra]il huma favoriti flimkien ma’ Spanja g[al post fil-final ta’ din l-edizzjoni.

Josè Mourinho mill-;did fi Stamford Bridge fit-tmexxija ta’ Chelsea wissa lill-plejers tieg[u li jkun hemm problemi serji jekk ikun hemm min ikun egoist u ma j;ibx ru[u sew. Josè Mourinho li kellu problemi kbar fid-dressing room bejn il-plejers fit-tmexxija tieg[u ma’ Real Madrid, ma jridx li jkollu l-istess problemi ma’ Chelsea. Mourinho qal li min ma jkunx bil-g[aqal fil-komportament tieg[u, ma jkunx i[obb la lill-klabb u lanqas lill-partitarji. Mourinho hu wie[ed minn tmien managers li se jmexxu lil Cheslea fl-era ta’ Roman Abramovich li bdiet fl-2003. L-eks manager ta’ Manchester United Sir Alex Ferguson kien darba stqarr li bdil kontinwu ta’ managers jag[ti iktar poteri lill-plejers. Dwar dan Mourinho qal hekk “dak li jg[id Ferguson huwa Bibbja”

FUTBOL

Kinnear direttur ma’ Newcastle

Neymar jidher fit-ta[ri; mat-tim Bra]iljan

L-eks manager ta’ Newcastle Joe Kinnear kien offrut kariga ta’ direttur malistess klabb g[at-tliet snin li ;ejjin. Kinnear kien in[atar manager ta’ Newcastle wara li Kevin Keegan telaq lill-klabb f’Settembru 2008, i]da kellu jwarrab mill-kariga kmieni fis-sena 2009 min[abba prob-

lemi f’qalbu. Kinnear li g[andu 66 sena, qal li issa jinsab f’sikktu u lest g[al din il-kariga. Hu qal li jemmen li din se tkun kariga ideali g[alih. Qabel ing[aqad g[al perjodu qasir fit-tmexxija ta’ Newcastle, Joe Kinnear kien fit-tmexxija ta’ Nottingham Forest, Luton Town u Wimbledon.


It-Tnejn, 17 ta’ :unju, 2013

32 Lokali

Dan ir-ritratt tal-fotografu ta’ media.link Communications Joseph Galea bit-tema ‘Bejn l-ansjetà u l-g[o]]a’ kien wie[ed minn tliet ritratti li permezz tag[hom, Joseph, reba[ il-kategorija ta’ ;urnali]mu fotografiku fit-23 edizzjoni tal-Malta Journalism Awards. Minn media.link Communications, reb[u wkoll it-tim ta’ Replay kompost mill-a[wa Christian u George Micallef kif ukoll Roderick Vella.

Skont il-Ministru Coleiro Preca t-transfers saru biex il-[addiema jkunu fer[anin It-trasferimenti vendikattivi li saru mill-Gvern Laburista fir-residenza San Vin/enz de Paul ;ew deskritti millMinistru Marie Louise Coleiro Preca b[ala transfers li saru g[all-;id tal-[addiema biex ikunu ‘fer[anin u motivati fuq il-post taxxog[ol’. G[al dawn l-a[[ar ;img[at, dawn it-transfers vendikattivi mill-Gvern Laburista kienu fid-dawl talkritika i]da l-Ministru g[allFamilja u s-Solidarjetà So/jali, issostni li dawn it-

transfers huma “marbuta ma’ kif nixtiequ lill-[addiema tag[na jkunu fer[anin”, tant li qalet ukoll li “dawk il[addiema li j[ossuhom mhumiex kuntenti fejn qeg[din u jixtiequ move g[al xi mkien ie[or u j[ossuhom motivati, lesti li niddiskutu u naraw fejn jixtiequ jmorru”. Il-Ministru esprimiet dan kollu lbiera[ filg[odu qabel ma da[let fir-residenza San Vin/enz de Paul ming[ajr ilpre]enza tas-Segretarju Parlamentari g[all-anzjani

Franco Mercieca sabiex i]]ur lill-anzjani fl-okka]joni ta’ Jum il-Missier. Mistoqsija minn dan il;urnal dwar il-fatt li g[ad hemm ]ew; sezzjonijiet li ma kienx hemm qbil fuqhom rigward transfers, Coleiro Preca sostniet li dawn baqg[u ji;u diskussa mal-Union {addiema Mag[uqdin. Flistess waqt hi qalet li ttrasferimenti saru “bil-g[aqal u saru b’mod li ma n[allux spazji fejn hemm b]onn li jkun hemm in-nies”.

media•link COMMUNICATIONS

Tispikka l-assenza tas-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca li hu responsabbli mill-Anzjani Mistoqsija g[aliex Franco Mercieca, is-Segretarju Parlamentari li fost o[rajn hu responsabbli mill-anzjani ma kienx pre]enti g[allokka]joni ta’ Jum il-Missier, il-Ministru Coleiro Preca sostniet li Mercieca kien jinsab G[awdex. Marie Louise Coleiro Preca sostniet ukoll li dawn it-

transfers ma [allew l-ebda impatt negattiv u konsegwenzi fuq l-anzjani residenti f’San Vin/enz de Paul. Mistoqsija g[aliex ;ew rivokati /ertu transfers, hi stqarret li dan sar min[abba riformi li se jsiru fir-residenza b[ala parti mill-istrate;ija u politika m[addna minn Gvern Laburista.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.