€0.55
Numru 13,466
L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
G[omor il-[abs g[al David Zerafa David Zerafa ta’ 39 sena min-Nadur G[awdex ;ie kundannat g[al g[omru l[abs wara li bi tmien voti kontra wie[ed instab [ati li flimkien ma’ persuna o[ra qatel lill-Avukat Michael Grech, f’Marsalforn, disa’ snin ilu. Il-;urati waslu g[al dan il-verdett wara kwa]i sitt sig[at ta’ deliberazzjoni. Fis-sentenza tieg[u lIm[allef Laurence Quintano qal li huwa qies il-fatt talelement ta’ krudeltà kbira f’dan l-omi/idiju, li spi//a wkoll bil-bi//iet tal-la[am mal-[ajt bix-xebg[a li qala’ u li l-Avukat Grech spi//a biex infaqag[lu l-kranju. Il-Qorti qalet li l-ka] kien wie[ed premeditat u m[ejji bir-reqqa, ma kienx bi]]ejjed li tawh tir, komplew jag[tuh, omi/idju li ma sarx fis-sa[na taddemm i]da bl-aktar b’mod kiesa[ u biered. L-Avukat Michael Grech kien sofra minn tir sparat lejn g[onqu li spi//a f’]aqqu meta da[al flappartament tieg[u u wara li [arab minn fuq il-post huwa spi//a biex tilef [ajtu wara li qala’ diversi daqqiet ta’ mazza tal-baseball. Zerafa nstab [ati talakku]i kollha mi;jubin kontrih, b’kollox [amsa. Huwa nstab [ati wkoll 7-2 ta’ sekwestru tal-istess vittma, 8-1 talli u]a arma u bl-istess mar;ni li spara f’post abitat u li l-istess arma kienet g[andu bla li/enzja tal-Pulizija. Huwa nstab [ati wkoll li sar re/idiv. Sadattant il-familjari talvittma f’kumment li taw lill-;urnalisti wara li [are;
il-verdett, qalu li huma mhumiex kuntenti u qatt ma fittxew vendetta, g[ax b’daqshekk Michael Grech qatt ma kien se ji;i lura. Anzi qed jitolbu lillProsekuzzjoni biex tibqa’ ta[dem fuq il-ka] u jinqabad il-ko-awtur, dak li kien ma’ Zerafa, u ssir ;ustizzja. Il-ka] ma kienx solvut mill-ewwel fejn wara li kienu arrestati diversi persuni, kien hemm linvestigazzjonijiet immexxija mill-Ispettur Chris Pullicino sakemm kien arrestat David Zerafa, li kien tressaq il-Qorti ta’ G[awdex, bilkumpilazzjoni tieg[u tinstema’ quddiem ilMa;istrat Consuelo Scerri Herrera.
Id-Difi]a se tappella minn dan il-verdett Jg[inu fl-investigazzjoni kien hemm ukoll l-Assistent Kummissarju Pierre Calleja u s-Supretendent Antonello Grech. Meta bdew isiru ssottmissjonijiet min-na[a tal-Prosekuzzjoni, id-Difi]a, mill-ewwel infurmat lillQorti li hi kienet se tappella. L-Avukat Philip Galea Farrugia qal li l-qtil huwa l-ag[ar reat li wie[ed jista’ jag[mel spe/jalment meta jkun b[al dan, qtil barbaru. Min jag[mel dawn it-tip ta’ delitti mhux postu fis-so/jetà. g[al pa;na 4
Alex Cassar, student ta’ 15-il sena mill-iskola sekondarja tas-subien ta’ {al Kirkop, Kulle;; San Benedittu, hu r-rebbie[ tal-edizzjoni ta’ din is-sena tal-Premju Papa :wanni XXIII g[at-Tjubija. Alex reba[ dan il-premju g[all-g[ajnuna li hu ta lil Sandro Zammit, tifel b’nuqqas ta’ mobbiltà, tul l-erba’ snin li ilhom jattendu fl-istess skola. (Ritratt> Michael Ellul)
Il-Prim Ministru ja[bi l-blacklisting tal-kumpanija ?ini]a Il-Prim Ministru Joseph Muscat [eba mill-Parlament ilfatt li l-kumpanija China Communications Construction Company (CCCC) hi blacklisted mill-Bank Dinji. Wara li evita kull riferenza g[ar-rapporti li dehru fil-media fil-jiem li g[addew fl-istqarrija li ppre]enta fil-Parlament, kien biss wara mistoqsijiet millOppo]izzjoni li g[amel riferenza g[al dan il-fatt ming[ajr qatt ma ammetta l-fatt bi kliem /ari.
Fl-istqarrija tieg[u il-Prim Ministru tkellem dwar pjani li g[andu l-Gvern dwar ilkonnettività bejn Malta u G[awdex. Semma, fost affarijiet o[ra, fast ferry service bejn l-Im;arr G[awdex u lin[awi tal-Belt, konnessjonijiet ukoll ma’ Sqallija, kif ukoll konnessjonijiet bl-ajru. Dwar il-kumpanija ?ini]a, ilPrim Ministru tenna dak li qal fil-konferenza tal-a[barijiet filjiem li g[addew li l-kumpanija CCCC se t[allas minn butha
MEPA
Futbol U-21
Jitwaqqaf rimi illegali ta’ skart f’wied fil-limiti tax-Xewkija
Spanja teg[leb lill-Italja u ]]omm it-titlu Ewropew
Ara pa;na 5
Ara pa;na 30
studju ta’ fattibbiltà, stmat li jiswa €4 miljun. Li ma hemm ebda obbligu li l-Gvern Malti jibni l-pont u jekk issir din lg[a]la ebda obbligu li tkun ilkumpanija ?ini]a li twettqu. Joseph Muscat semma wkoll li se ssir konsultazzjoni pubblika bis-sehem ta’ kul[add i]da jing[ata pi] akbar lil dak li jixtiequ l-G[awdxin. G[al din l-istqarrija, saru sensiela ta’ mistoqsijiet millMembri tal-Oppo]izzjoni.
g[al pa;na 8
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
2 Lokali
Investiment multi miljunarju minn GO F’sitt snin il-kumpanija GO investiet €100 miljun b[ala parti minn strate;ija ta’ investiment multi-miljunarju li g[andu l-iskop li jkompli jsa[[a[ il-potenzjal ta’ Malta b[ala /entru ta’ investiment barrani ta’ kwalità. L-investiment li g[amlet ilGO flimkien mal-pjani g[allfutur kienu trattati waqt zjara li l-Ministru Chris Cardona u s-Segretarju Parlamentari Edward Zammit Lewis g[amlu fl-uffi//ji ewlenin tal-kumpanija fil-Marsa. Dwar l-investiment tal-GO tkellem il-Kap E]ekuttiv Yiannos Michaelides li qal li l-investiment multi miljunarju minn GO mhux biss se jtejjeb il-fa/ilitajiet lokali fit-telekomunikazzjoni i]da se jwassal biex il-pajji] ikompli jsa[[a[ il-pozizzjoni tieg[u quddiem il-kompetizzjoni internazzjonali. Il-Kap E]ekuttiv ta’ GO qal li l-kumpanija ta[dem f’ambjent ta’ sfidi kummer/jali kbar i]da tibqa’ po]ittiva dwar l-i]vilupp filfutur tal-industrija tat-telekomunikazzjoni f’Malta. Hu tkellem dwar ilkapa/itajiet tal-[addiema Maltin partikularment il-
kapa/itajiet ta]-]g[a]ag[ b[ala fattur ewlieni po]ittiv fil-pajji]. Yiannos Michaelidis qal li fil-futur qrib il-kumpanija se t[abbar inizjattivi ;odda li jappo;;jaw li]-]g[a]ag[ fil[olqien u t-tmexxija ta’ impri]i ;odda g[al din lekonomija li qed ti]viluppa. Il-Ministru Cardona u sSegretarju Parlamentari Zammit Lewis tkellmu dwar l-investiment li di;à g[amlet il-GO u l-kontribut li din ilkumpanija tat biex Malta llum tinsab fuq quddiem f’dan is-settur tant vitali. Fil-fatt, sostna Edward Zammit Lewis, Malta tinsab fuq quddiem fl-istrate;ija talUnjoni Ewropea g[as-sena 2015 fl-investiment tal-pajji] fl-IT. Il-Ministru Chris Cardona tkellem dwar l-opportunitajiet li l-pajji] se joffri lid-diversi setturi tal-ekonomija fosthom it-teknolo;ija tal-informatika. Fost dawn il-pro;etti hemm l-i]vilupp ta/-?entru Marittimu flok il-Malta Shipbuilding fil-Marsa. IlMinistru Cardona qal li g[al dan l-investiment di;à hemm 20 kumpanija barranija interessati.
It-Temp
UV INDEX
10
IT-TEMP> Xemxi VI}IBBILTÀ> Tajba IR-RI{: {afif mil-Lvant li jsir varjabbli BA{AR> {afif IMBATT> Ftit li xejn TEMPERATURA: L-og[la 31˚C XITA> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 428.1 mm IX-XEMX> Titla’ fis-05.45 u tin]el fis-20.21
Id-Deputati Nazzjonalisti Toni Bezzina, George Pullicino u Charlò Bonnici waqt il-konferenza tal-a[barijiet tal-Partit Nazzjonalista
Appell biex il-Gvern jag[mel l-istudji kollha me[tie;a Il-Gvern g[andu jag[mel listudji kollha me[tie;a b’rabta mal-pro;ett tal-Power Station il-;dida, spe/jalment f’dak li g[andu x’jaqsam mal-provvista u l-[a]na talgass fuq livell ambjentali, so/jali, ta’ sigurtà kif ukoll mill-qasam ekonomiku u finanzjarju Dan qalu l-Kelliem talOppo]izzjoni g[all-Ener;ija u Konservazzjoni tal-Ilma George Pullicino b’reazzjoni g[all-project description statement tal-pro;ett talPower Station il-;dida f’Delimara. George Pullicino irrimarka li f’dan l-istatement, inbiddlu [afna affarijiet mill-proposta ori;inali li jinvolvu iktar studji. Fost o[rajn, il-pro;ett qed jipproponi li jkun hemm vapur tal-[a]na sor;ut b’mod
permanenti. Vapur ta’ tul ta’ 300 metru, g[oli ta’ 45 metru jew 15-il sular u b’kapa/ità ta’ [a]na ta’ 180,000 metru kubu – tliet darbiet iktar mis60,000 fil-proposta ori;inali. Minbarra dan il-vapur, ikun irid jitrakka vapur ie[or talistess daqs li j;ib il-provvista ta’ gass. Dawn il-vapuri g[andhom fond ta’ 12-il metru u f’partijiet kbar tal-port ta’ Marsaxlokk, il-fond hu ferm inqas u dan se jirrikjedi dredging estensiv b’konsegwenzi ambjentali li m’humiex ]g[ar, Dawn il-vapuri g[andhom b]onn moll ta’ 400 metru u g[andhom b]onn 600 metru biex iduru ;ewwa l-port li jista’ jaffetwa il-vijabilità talvapuri li jittrakkaw fil-Port [ieles.
Effett ie[or li jista’ jkollha din il-proposta u li hi inklu]a wkoll fil-Project Description Statement, hu l-entry-point g[all-[a]na ta’ {as-Saptan – il-post fejn titwassal ilprovvista tal-petrol, diesel u aviation fuel g[all-pajji]. George Pullicino irrimarka li l-Gvern /aqlaq il-kriterji ta’ dan il-pro;ett f’diversi aspetti, inklu] il-ftehim ta’ xiri li minn 10 snin ni]el g[al [amsa. Hu jittama li l-prezz imwieg[ed ma ji//aqlaqx b[alma //aqalqu affarijiet o[rajn f’dan il-pro;ett. Pre]enti g[all-konferenza tal-a[barijiet kien hemm ukoll il-Kelliem talOppo]izzjoni g[all-Ambjent Charlò Bonnici u Toni Bezzina, Deputat Nazzjonalista fuq il-{ames Distrett.
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
B[al-lum 25 sena
L-ERBG{A L-og[la 31˚C L-inqas 21˚C
IL-{AMIS L-og[la 32˚C L-inqas 21˚C
IL-:IMG{A L-og[la 32˚C L-inqas 21˚C
IS-SIBT L-og[la 32˚C L-inqas 21˚C
IL-{ADD L-og[la 32˚C L-inqas 21˚C
UV
UV
UV
UV
UV
10
10
10
10
10
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 29˚C xemxi, Frankfurt 31˚C xemxi, Tel Aviv 29˚C xemxi, Amsterdam 27˚C xemxi, Milan 32˚C xemxi, Tripli 37˚C xemxi, Istanbul 30˚C xemxi, Ateni 35˚C xemxi, Lisbona 19˚C imsa[[ab, Londra 19˚C xemxi, Vjenna 31˚C xemxi, Berlin 27˚C xemxi, Madrid 19˚C imsa[[ab, Zurich 32˚C xemxi, Brussell 28˚C xita, Moska 20˚C xemxi, Munich 31˚C xemxi, il-Kajr 34˚C xemxi, Pari;i 28˚C ftit imsa[[ab, Dublin 18˚C imsa[[ab, Bar/ellona 24˚C imsa[[ab, Tune] 34˚C xemxi, St. Petersburg 19˚C xemxi, Al;eri 27˚C xemxi, Ruma 31˚C xemxi, Kopen[agen 21˚C xemxi, Stokkolma 18˚C ftit imsa[[ab.
I
l-Gvern Malti jibqa’ kommess favur sehem il-[addiema mill-qlig[. Dan sostnieh il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami f’indirizz li g[amel lillparte/ipanti ta’ seminar organizzat millKumitat ?entrali tas-Segretarjat {addiema tal-Partit Nazzjonalista. IlPrim Ministru qal li dan is-Segretarjat, imwaqqaf g[axar snin qabel, [adem g[al [afna snin fil-PN fl-Oppo]izzjoni. Eddie Fenech Adami [e;;e; lill-membri tas-Segretarjat biex i]ommu malGvern immexxi mill-PN l-istess impenn ta’ kritika lejn dak li jaraw mhux ja[dem sewwa kif ukoll b’su;;erimenti u proposti g[at-titjib fil-kundizzjonijiet tal-[addiema. Il-Ministru tal-Edukazzjoni Ugo Mifsud Bonnici iffirma ftehim ta’ kooperazzjoni bejn Malta u l-Libja fil-qasam tat-tag[lim, kultura kif ukoll ri/erka xjentifika.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
Lokali 3
Mara u erbat itfal l-isptar g[all-kura wara in/ident
Mara u erbat itfal ittie[du l-Isptar Mater Dei wara [abta head-on bejn ]ew; karozzi fi Triq i]-}ejtun, f’{a]-}abbar. L-in/ident se[[ g[all-[abta tal-10.00 a.m. Mill-ewwel st[arri; tal-Pulizija jidher li l-mara, ta’ 45 sena minn {a]-}abbar, kienet qieg[da ssuq Ford Escort meta g[al xi ra;uni [abtet ma’ Opel Astra misjuqa minn ra;el ta’ 42 sena, ukoll minn {a]-}abbar. Rekbin mag[ha kellha l-erbat itfal. Il-mara u t-tfal ilkoll idda[[lu l-Isptar Mater Dei b’ambulanza fejn ing[ataw il-kura g[all-;rie[i li ;arrbu flin/ident.
Il-Kap tal-PN Simon Busuttil waqt li laqa’ fl-uffi//ju tieg[u lill-uffi/jali tal-MGRM (Ritratt> Michael Ellul)
Il-PN hu impenjat li j]omm punt ta’ kuntatt mal-MGRM Il-Kap tal-Oppo]izzjoni u tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil u s-Shadow Minister g[ad-Djalogu So/jali u l-Libertajiet ?ivili Claudette Buttigieg ltaqg[u ma’ rappre]entanti tal-Malta Gay Rights Movement. F’din l-ewwel laqg[a wara l-[atra tieg[u b[ala l-Kap il-;did tal-PN mal-MGRM, Simon Busuttil tenna l-impenn tieg[u li j]omm punt ta’ kuntatt ma’ din l-g[aqda. Huwa qal li d-Deputat Claudette Buttigieg, fir-rwol tag[ha b[ala Kelliema talOppo]izzjoni g[ad-Djalogu So/jali u lLibertajiet ?ivili di;à bdiet torganizza laqg[at
mas-so/jetà /ivili. Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista qal li ma g[andu l-ebda dubju li persuna b[al Claudette Buttigieg se ssa[[a[ il-kuntatt mal-MGRM. Gabi Calleja, f’isem l-MGRM, qalet li lmoviment laqa’ l-istedina biex jiltaqa’ malamministrazzjoni l-;dida tal-PN. Hija qalet li lmoviment g[andu punt fejn jixtieq jasal u hija di;à qed tara /aqliq mi]-]ew; partiti politi/i f’dan is-sens. Gabi Calleja rreferiet ukoll g[all-elezzjonijiet tal-Membri Parlamentari Ewropej u qalet li se ta[dem flimkien mar-rappre]entanza Ewropea fuq temi li jolqtu l-moviment mill-vi/in.
Silvio Parnis jesprimi dispja/ir g[all-mod kif ;ie trattat minn Muscat “Il-Prim Ministru tag[na, li qed imexxina huwa Dr Joseph Muscat. Jien, kien hemm affarijiet li forsi saru fil-konfront tieg[i li ma kontx kuntent bihom”. Dikjarazzjoni iebsa tadDeputat Laburista Silvio Parnis waqt il-programm ta’ diskussjoni fuq One Radio li xxandar it-Tlieta wara nofsinhar u li kien ippre]entat mill-President talPartit Laburista Daniel Micallef. Silvio Parnis qal li huwa jifhem li [afna nies huma mwe;;g[in bid-de/i]jonijiet li qed jittie[du i]da sostna li
[afna nies mhux jifhmu dak li qed iwettaq Gvern Laburista. Mhux mag[ruf jekk fiddikjarazzjoni tieg[u li ma kienx kuntent bidde/i]jonijiet ta’ Muscat, Silvio Parnis kienx qed jirreferi g[al dak li kien qal fuq programm televi]iv fl2011 meta ddikjara li Joseph Muscat kien avvi/inah biex ikun Ministru g[an-Nofsinhar ta’ Malta. Il-programm ta’ diskussjoni mxandar fuq One Radio kien ikkaratterizzat minn numru ta’ telefonati b’attakk fuq idde/i]joni tal-Prim Ministru
Joseph Muscat li ja[tar lil Lou Bondi b[ala wie[ed millmembri tal-fondazzjoni li se tie[u [sieb il-festi nazzjonali. Kummenti li kienu fl-istess linja ta’ dawk li g[amel l-eks Ministru Laburista Joe Grima li sejja[ din id-de/i]joni b[ala ‘ma]oki]mu tal-prima klassi’. Kummenti simili saru millMembru Parlamentari Ewropew u Kap taddelegazzjoni Laburista fi Brussell, Joseph Cuschieri li fuq Facebook irrefera g[al din il-[atra b[ala ‘[atra talmist[ija, sfida g[al dawk ta’ rieda tajba u de/i]joni stramba.’
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
4 Lokali
Qtil premeditat u mhux fis-sa[na tal-mument minn pa;na 1
L-Avukat Galea Farrugia tkellem ukoll dwar il-fatt li David Zerafa issa sar re/idiv fejn qal li sa mill-1993 kien ilu jikser difrejh mal-Pulizija, fosthom fuq reati dwar theddid fuq il-Pulizija, theddid fuq ibnu u anke li hedded lil martu meta qalilha li ried jag[tiha ]ew; tiri f’rasha. G[aldaqstant qal li, f’isem l-Avukat :enerali, qed isostni li Zerafa g[andu jing[ata piena ta’ g[omor il-[abs. G[amel ukoll issottomissjonijiet tieg[u lAvukat Arthur Azzopardi li flimkien mal-Avukat Kathleen Grima deher b[ala parti /ivili g[an-nom talfamilja tal-vittma fejn qal li lAvukat Grech ma [arabx minn fuq il-post biex isalva ;ildu biss, imma biex isalva lill-familja tieg[u. Qal li ;ie mkaxkar [aj, li fissret trawma akbar g[al familtu biex dawn sabuh mejjet fl-in[awi tar-residenza tag[hom. Tenna li dan ma kienx bi]]ejjed u wara da[[luh f’garaxx fejn instab. Dan kien trawma g[allfamiljari li ]gur se jibqg[u jg[ixuha g[al tul ta’ [ajjithom kollha. L-Avukat Arthur Azzopardi, ukoll g[amel talba biex il-[ati jmur g[omru l-[abs. Min-na[a tieg[u l-Avukat Malcolm Mifsud li deher g[al Zerafa qal li l-verdett huwa dak li hu. Sostna li jirrispetta l-verdett tal-;urati, anke jekk ma jaqbilx mieg[u u g[alhekk kien se jappella minnu.
Huwa qal li jifhem lill-parti /ivile, fejn anke jekk xi [add imut mewta naturali j[oss, a[seb u ara meta dan ikun ka] ta’ qtil. Qal ukoll li wie[ed jifhem ukoll is-sens ta’ vendetta. I]da qal li din hija awla tal-;ustizzja u mhux talvendetta. Ma hemm l-ebda omi/idju li huwa sabi[, i]da m’g[andux ikun hemm klassifikazzjoni g[ax il-vittma kien avukat. L-Avukat Mifsud kien semma ka] fejn il-vittma kienet prostituta u l-verdett kien ukoll ta’ 8-1, bil-[abi ta’ katavru, fejn il-[ati kien mar 29 sena, [abs u mhux g[al g[omru. Hu qed jg[id li lklijent tieg[u g[andu ji;u kundannat anqas minn piena ta’ 29 sena [abs. L-Avukat Mifsud kompla jg[id li dan il-ka] kellu pi] qawwi fuq il-klijent tieg[u u g[alhekk kien qed jitlob lillPsikjatra Joseph Spiteri, ittabib kuranti tieg[u biex jixhed qabel ma ting[ata s-sentenza. Minkejja d-diversi ttentattivi biex isir kuntatt matTabib Spiteri, dawn ma rri]ultaw g[al xejn. L-Avukat Mifsud qal li David Zerafa g[andu problemi kbar ta’ dipressjoni u g[alhekk g[andu b]onn l-g[ajnuna. L-Avukat Mifsud, f’verbal li g[amel, qal li xtaq li t-Tabib Spiteri jixhed fuq il-[ati u ttrattament li kien qed jir/ievi, i]da minkejja d-diversi telefonati li saru lill-psikjatra dan irri]ulta kollu finnegattiv. Il-;urija kienet komposta minn [ames nisa u erba’ r;iel
L-akku]at David Zerafa li ntbag[at g[omor il-[abs
li damu jisimg[u l-ka] ta’ David Zerafa minn nhar itTnejn 10 ta’ :unju li g[adda. Hu qed ji;i akku]at li flimkien ma’ persuna o[ra, lewwel spara tir lejn l-Avukat Michael Grech fl-indana talappartament u wara li l-
qatlet lill-Avukat Grech wara li dan kien mexxa lil mara tieg[u Clemia Zerafa g[asseparazzjoni mi]-]wie; b’David Zerafa ida[[alha f’rasu li l-Avukat Grech u martu kellhom relazzjoni intima.
Avukat telaq ji;ri biex jipprova je[les millaggressuri, dawn segwewh u sawtuh permezz ta’ mazza tal-baseball, l-aktar f’rasu, u kka;unawlu l-mewt. L-Avukat :enerali tenna li David Zerafa u persuna o[ra
Fil-periklu tal-mewt :uvni ta 8 il sena mill Im;arr jinsab fil kura me[tie;a ’1 -
-
-
periklu tal-mewt wara li sab ru[u f’diffikultà waqt li kien qieg[ed jg[um. Il-ka] se[[ it-Tlieta g[all-[abta tal-4 p.m. fil-bajja ta’ G[ajn Tuffie[a. Fuq il-post issej[u l-Pulizija, membri mid-Dipartiment talProtezzjoni ?ivili kif ukoll ambulanza li [adet lill-;uvni l-Isptar Mater Dei biex jing[ata l-
.
Iktar tard i]-]ag[]ug[ kien i//ertifikat li jinsab fil-periklu tal-mewt. Il-Ma;istrat talG[assa Dr Gabriella Vella kienet infurmata bil-ka] u [atret diversi esperti biex jassistuha fl-inkjesta. Il-Pulizija g[adha g[addejja blinvestigazzjonijiet tag[ha.
Kun parti mis-su//ess ta’ operazzjoni... ag[ti d-demm
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
Lokali 5
Il-Prim Ministru Joseph Muscat wa[du fil-bieb tal-Ber;a ta’ Kastilja jag[ti konferenza stampa dwar l-ewwel mitt jum tieg[u fil-gvern bil-;urnalisti mbeg[din minnu mag[luqin fuq pjattaforma li ntramat apposta... it-traffiku madwar ir-roundabout quddiem il-Ber;a ta’ Kastilja twaqqaf sakemm il-Prim Ministru dam jitkellem
L-ewwel mitt jum tal-PL fil-gvern Jitwaqqaf rimi Jidde/iedi li jaqsam il-:ustizzja mill-Intern Ir-ritratt li juri vettura qed tarmi b’mod illegali fil-wied fil-limiti tax-Xewkija
illegali ta’ skart f’wied fil-limiti tax-Xewkija minn Robert Cremona
Kmieni lbiera[ filg[odu waslulna rapporti li kien qed isir rimi illegali ta’ skart talkostruzzjoni fl-in[awi mag[rufa b[ala Ta’ X[ajma, fil-limiti taxXewkija, G[awdex. Fil-fatt diversi qarrejja ta’ InNazzjon bag[tulna ritratti ta’ dak li kien qed ise[[ ta[t l-g[olja tan-Nuffara fejn hemm il-;ibjun tal-ilma. Ir-ritratti juru trakk tal;ebel bil-kabina [amra li beda j[ott skart f’din izzona. Dan l-istess skart beda jintefa’ ’l isfel fil-wied permezz ta’ gaffa. Tul il-;urnata dan il;urnal kompla jinvestiga dan il-ka] sensittiv, u kelliem g[all-MEPA f’G[awdex ikkonferma li dan ix-xog[ol kien qed isir bla permess. L-istess uffi/jal ikkonferma li kien kru/jali r-rapport li g[amel dan il-;urnal lillMEPA g[aliex b’hekk lAwtorità setg[et tintervjeni
immedjatament. Ix-xog[ol illegali li kien qed isir f’Ta’ X[ajma twaqqaf g[all-[abta ta’ nofsinhar. “Ma konniex nafu b’dan ix-xog[ol, morna malewwel fil-post u r-rimi ta’ materjal twaqqaf e]att kif wasalna”, sostna dan luffi/jal. Il-;img[a l-o[ra InNazzjon ippubblika ritratti xokkanti ta’ ka] ambjentali ie[or f’G[awdex, li kien jirrigwardja l-istra;i fil-bajja tar-Ramla l-{amra bl-u]u ta’’ gaffa. Dwar dan il-ka] l-ambjentalista Alan Deidun allega li l-gaffa li g[amlet ixxog[lijiet ta’ tindif fuq ilbajja, idda[[let fir-Ramla l{amra wara li nda[al Ministeru partikulari. Quddiem dawn l-akku]i serji l-Gvern baqa’ sieket. Din il-;img[a kellhom jaslu G[awdex rappre]entanti tal-Blue Flag biex ji//ertifika din il-bajja.
Wara kampanja s[i[a li fiha kkritika lill-gvern pre/edenti li l-;ustizzja u l-intern m’g[andhomx ikunu flimkien u wara lewwel 100 jum li dawn i]]ew; oqsma kienu fl-istess dekasteru tal-gvern ;did, il;ustizzja issa se tinqata’ millMinisteru g[all-Intern u sSigurtà Nazzjonali u se ti;i ta[t id-dekasteru tal-Uffi//ju talPrim Ministru. Dan [abbru l-Prim Ministru Joseph Muscat f’konferenza tal-a[barijiet fuq it-tara; ta’ Kastilja fl-okka]joni tal-ewwel 100 jum tal-gvern Laburista. Filwaqt li sostna li mhux se joqg[od jilmenta u jeqred dwar x’sab, Joseph Muscat qal li ma sar l-ebda tip ta’ handover millamministrazzjoni pre/edenti
g[al dik pre]enti. Qal ukoll li lOppo]izzjoni qed tkun wa[da distruttiva u arroganti. Dwar il-[atriet f’diversi bordijiet u entitajiet, il-Prim Ministru qal li qatt ma kien hawn gvern li feta[ idejh g[al daqshekk persuni u g[annumru kbir ta’ [atriet ta’ persuni li mhux ;ejjin mill-kamp tal-partit fil-gvern, ji;ifieri, ilPartit Laburista. Fl-istess waqt, il-Prim Ministru qal li se jitwaqqfu units fil-Ministeri u dDipartimenti tal-Gvern biex, fi kliemu, ji;u indirizzati “in;ustizzji” li skont hu saru f’dawn l-a[[ar 25 sena. Joseph Muscat tkellem ukoll dwar il-qasam tas-sa[[a u qal li dan jinsab fi stat im[assar.
Dwar il-kwistjoni tasSegretarju Parlamentari Franco Mercieca li baqa’ ja[dem filprivat bi ksur tal-Kodi/i ta’ Etika, il-Prim Ministru baqa’ jinsisti li hemm operazzjonijiet li jag[milhom Franco Mercieca biss. Saret referenza wkoll g[allist[arri; ippubblikat il-{add li g[adda mill-gazzetta Maltatoday. Mistoqsi minn din il-gazzetta g[al xiex jattribwixxi t-tnaqqis drastiku filpopolarità tieg[u minn kwa]i 60% g[al 46%, bi kwa]i ]ew; terzi minn dawn ikunu nies li biddlu l-vot fl-a[[ar elezzjoni, il-Prim Ministru qal li list[arri; mhux qed jg[id hekk u qal li jie[u gost li l-PN qed jimxi b’din l-istrate;ija ]baljata.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
6 Lokali
Premjazzjoni g[al tliet kadetti fl-MCAST Tliet kadetti li temmew kors ta’ tliet snin fl-Istitut Marittimu tal-MCAST huma r-rebbie[a tal-Premju Grimaldi g[al din is-sena wara li kisbu l-a[jar ri]ultati fl-istudji tag[hom. It-ta[ri; fl-Istitut Marittimu huwa mag[ruf b[ala l-aktar istituzzjoni avvanzata, u tipprovdi lillindustrija marittima Maltija ba[[ara kwalifikati u ta’ esperjenza. Dan anki permezz ta’ investiment ta’ €130,000 li ng[ata mill-kumpanija Malta Motorways of the Sea, permezz ta’ simulator tal-vapuri. Apparat li jag[ti l-opportunità li studenti jipprattikaw sitwazzjonijiet differenti ta’ navigazzjoni u komunikazzjoni, qabel ma jsa[[u l-[iliet tag[hom b’esperjenza fuq il-ba[ar. Il-pre]entazzjoni saret mill-Ministru g[allEdukazzjoni u x-Xog[ol Evarist Bartolo lil Tim Fenech, Szabolcs Pocza u Patrick Darmanin filpre]enza ta’ Stephen Cachia
il-Prin/ipal tal-MCAST, ilKaptan Ghassan Abdullah, Direttur tal-Istitut u Ernest Sullivan, Direttur Mani;erjali ta’ Malta Motorways of the Sea Ltd. Tim Fenech kien rappre]entat minn missieru g[all-premjazzjoni u dan peress li b[alissa jinsab b’opportunità ta’ [idma ta’ tliet xhur fl-Amerika abbord vapur li j;orr il-containers. Kemm Szabolcs u Patrick issa qed i[arsu ’l quddiem g[al opportunitajiet ;odda ta’ xog[ol fil-qasam marittimu issa li temmew listudji u t-ta[ri; tag[hom li wassluhom g[al grad ta’ Officer in Charge Navigational Watch. Studenti f’dan il-kors jag[mlu sentejn jistudjaw u jit[arr;u fl-Istitut Marittimu li jinsab fil-Kalkara, kif ukoll 12-il xahar ta’ ta[ri; fuq il-lant tax-xog[ol b[ala kadetti fuq vapuri differenti, waqt li jivvja;;aw tul rotot marittimi internazzjonali u j]uru portijiet differenti madwar id-dinja.
Il-grupp tal-patrijiet Fran;iskani Kapu//ini mi;bura fis-Seminarju fir-Rabat
Provin/jal ;did g[all-Fran;iskani Kapu//ini Mill-10 sal-14 ta’ :unju, lA[wa Fran;iskani Kapu//ini Maltin in;abru fis-Seminarju tal-Ar/isqof f’Tal-Virtù, irRabat biex ji//elebraw flimkien is-67 Kapitlu Provin/jali Elettiv. G[al dan il-Kapitlu, li kien presedut minn Fr Pio Murrat, Definitur :enerali tal-Ordni Kapu//in, [adu sehem 51 Kapu//in li ddiskutew il-[ajja u lministeri tag[hom. L-a;enda tal-Kapitlu kkon/entrat l-aktar fuq it-ti;did spiritwali fil[ajja ta’ dawn l-A[wa li jg[ixu fi tmien kunventi, sebg[a f’Malta u wie[ed f’G[awdex. Dan it-ti;did g[andu jg[in biex il-ministeru tag[hom, mixfrux l-aktar mal-fqar u lpersuni l-aktar batuti, jag[ti aktar tama lil dawn il-persuni. Fost dawn il-[idmiet li qeg[din iwettqu l-Kapu//ini Maltin hemm dak flisptarijiet, fil-[abs, f’Suret ilBniedem, fi tliet parro//i, dik tat-Trinità Qaddisa u Marija Re;ina, it-tnejn fil-Marsa, u dik ta’ San :wann. {idma o[ra hi dik mal-Pulizija, u
[idma ta’ evan;elizzazzjoni u vokazzjonali ma]-]g[a]ag[ kif ukoll [idma o[ra fuq livell akkademiku fl-Università ta’ Malta u b’servizz ta’ librerija biblika fil-kunvent talFurjana. Minbarra hekk, ilKapu//ini Maltin issa ilhom kwa]i g[al dawn l-a[[ar 40 sena ja[dmu b[ala missjunarji fil-Kenja, fejn barra l-[idma man-nies tal-lokal, waqqfu lOrdni Kapu//in u l-frott tal[idma tag[hom jidher sewwa fin-numru kbir ta’ Kapu//ini lokali li jiffurmaw il-Vi/i Provin/ja tal-Kenja. Matul il-jiem tal-Kapitlu saru wkoll l-elezzjonijiet tassuperjuri ;odda. Fr Martin Micallef ing[a]el biex ikun ilMinistru Provin/jal. Mieg[u kienu mag[]ula wkoll erba’ Kunsillieri. Dawn huma Fr Valent Calleja (Vigarju Provin/jali), Fr Ivan Scicluna, Fr John Vella u Fr Hayden Williams. Fr Martin twieled il-Marsa fit-30 ta’ :unju 1966. Hu studja fil-kulle;; ta’ Mt. Carmel u f’De La Salle, sakemm fl-1983 ing[aqad
mal-A[wa Fran;iskani Kapu//ini Maltin. Fi triqtu lejn is-sa/erdozju hu segwa l-istudji tal-filosofija flINSERM u dawk tatteolo;ija fil-Fakultà tatTeolo;ija fl-Università ta’ Malta. Fl-1993 hu ;ie ordnat Presbiteru u kompla l-istudji fl-Università ta’ Oxford, flIngilterra fejn spe/jalizza flistudji bibli/i. Aktar tard kiseb dottorat permezz ta’ te]i fuq l-Evan;elju skont San :wann. Attwalment hu l-Kap tad-Dipartiment talIskrittura fil-Fakultà tatTeolo;ija fl-Università ta’ Malta u lecturer talIskrittura fl-istess Università. B[ala Kapuccin Fr Martin serva fil-provin/ja ta’ Malta b[ala Segretarju Provin/jali, u Vigarju Provin/jali u b[ala l-editur ta’ Kliem il-{ajja, rivista li toffri qari u riflessjoni fuq il-Kelma ta’ Alla g[al kuljum. {afna minnha nafuh mill-kitbiet tieg[u jew minn xandiriet li jag[mel fuq il-mezzi talkomunikazzjoni.
Trasport g[all-Isle of MTV Transport Malta [abbret bidliet fl-arran;amenti g[attrasport fil-Floriana g[allkun/ert tal-MTV li se jsir fis26 ta’ :unju 2013. Mit-18 ta’ :unju ’l quddiem il-parke;; ta’ Fuq ilFosos quddiem l-Istitut Kattoliku se jkun mag[luq waqt li bejn il-21 ta’ :unju mit-3 p.m. u t-28 ta’ :unju f’nofsillejl, Triq San Publju se tkun ukoll mag[luqa. Dakinhar tal-kun/ert fis-26 ta’ :unju 2013, mhux se
jit[alla jsir parke;; fi Triq Sarria u quddiem il-Knisja ta’ San Publju, fi Triq San Publju u fi Triq l-Isqof Caruana, Triq id-Dejqa u Triq J. Lopez mill5 p.m. ’il quddiem. Triq Sarria se tkun mag[luqa g[at-traffiku u lkarrozzi tal-linja sal-{amis 27 ta’ :unju f’nofsinhar. Ilparke;; ta’ [dejn ilPhoenicia wkoll se jkun mag[luq g[all-pubbliku mis1 p.m. Il-kow/is se jni]]lu n-nies
[dejn l-APS Bank fi Triq Sant’Anna u jsuqu lejn izzona [dejn l-SPCA. Ilpersuni b’di]abbiltà se jitni]]lu [dejn il-Monument tal-Indipendenza. L-Arriva se tkun qed tag[mel ukoll vja;; spe/jali g[all-prezz ta’ €3 li se jkun jinkludu lill-passi;;ieri li jivvja;;aw tul il-;urnata u anki wara li jintemm ilkun/ert. Wara l-kun/ert dan is-servizz spe/jali se jopera bejn nofsillejl u s-2 a.m.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
Lokali 7
Appo;; g[al d[ul ba]iku ming[ajr kundizzjonijiet
Il-grawnd b’wi// ;did li minnu se jgawdu t-tfal Dinglin
Dalwaqt jitlesta x-xog[ol fuq il-grawnd tal-futbol f’{ad-Dingli Pro;ett li jiswa €800,000 u li fih jista’ jsir log[ob kompetittiv Grawnd tal-futbol li nbena fis-snin [amsin mill-Ingli]i qalb l-g[elieqi ta’ {adDingli, se jkun jista’ jer;a’ jibda jintu]a fil-;img[at li ;ejjin hekk kif sal-a[[ar ta’ dan ix-xahar se jkun tlesta xxog[ol kollu li ilu g[addej fuqu minn sitt snin ilu. Dan il-grawnd li kien inbena millIngli]i sabiex jintu]a missuldati, kien g[adda g[and ilklabb Dingli Swallows g[al 49 sena u sitt snin ilu ng[ata bidu g[al dan il-pro;ett li jitlesta grawnd full-size tatturf, ji;ifieri grawnd li jippermetti li fih isir log[ob kompetittiv. Kif spjega l-Perit ta’ dan ilpro;ett, David Vassallo, b[alissa x-xog[lijiet jinsabu
fit-tielet fa]i tag[hom. Lewwel fa]i kienet tinkludi ttwaqqig[ u bini mill-;did talboundary wall kollu u t[affir g[all-binja, it-tieni fa]i kienet il-binja tal-fa/ilitajiet il-;odda (;ebel u saqaf), u issa qed isir id-dwal, fence u synthetic turf. Il-[ajt kollu tal-grawnd kien fi stat [a]in u perikolu] kemm g[al min ju]a l-grawnd u kemm g[al dawk li ju]aw it-triq, l-iktar ir-residenti li joqog[du fa//ata tal-[ajt. Kien g[alhekk li kellu jsir il-bini mill-;did tal-boundary wall kollu u t[affir g[all-binja. Hekk kif jitlesta x-xog[ol fuq il-grawnd, ikompli xxog[ol fil-fa/ilitajiet ta[tu fejn se jkun hemm indoor
training area, dressing rooms u uffi/ini. B’hekk, ikun hemm it-tlestija tal-binja kollha b’kulma te[tie; dawl, ilma, drena;;, kisi u ]ebg[a fuq barra u fuq ;ewwa, madum, aperturi ta’ barra u ta’ ;ewwa, fa/ilitajiet sanitarji u g[amara. L-ispi]a ta’ dan il-pro;ett hi ta’ €800,000 b’nofs ilfondi li ;ew finanzjati millMFA, bil-kumplament mog[tija mill-Fond talKaw]i :usti, b’g[ajnuna mill-Ministeru ta’ dak i]]mien, tar-Ri]orsi u lAffarijiet Rurali kif ukoll b’g[ajnuna mill-voluntieri. Dan apparti numru ta’ sponsors li g[amlu xog[ol bla [las.
Jum Nazzjonali ta/-?inema
Appuntament annwali g[at-tmintax-il edizzjoni talJum Nazzjonali ta/-?inema, is-Sibt 6 ta’ Lulju, meta g[al darb’o[ra wie[ed g[andu g[a]la ta’ films minn fejn jag[]el fosthom dawk popolari li [ar;u dan la[[ar. Il-films ivarjaw minn dawk ta’ azzjoni, g[al kummiedji
romanti/i kif ukoll o[rajn mimlija avventura. B’kollaborazzjoni bejn ilKRS Film Distributors u sswali ta/-/inema lokali, dawk li j[obbu l-films g[andhom g[a]la ta’ xejn inqas minn 12-il blockbuster minn fejn jag[]lu. Fost ismijiet kbar ta’ films insibu World War Z, film li
n[adem Malta. Hemm ukoll Fast & Furious 6, The Big Wedding, Epic u The Last Exorcism. Il-films se jibdew jintwerew mid-disa’ ta’ filg[odu u jibqg[u g[addejjin sa tard filg[axija, bi prezzijiet spe/jali kemm g[al films normali u g[al dawk 3D.
Malta hi wie[ed minn 22 pajji] Ewropew li qed jappo;;jaw il-kampanja Ewropea favur d[ul ba]iku ming[ajr kundizzjonijiet. Din l-inizjattiva Ewropea tnediet f’Jannar 2013 mi//ittadini Ewropej permezz ta’ g[odda ;dida li permezz tag[ha /-/ittadini jistg[u jesprimu t-t[assib tag[hom lejn l-UE. Il-kampanja titlob g[al d[ul ba]iku li g[andu jkun universali, bla kundizzjonijiet u g[oli bi]]ejjed biex jipprevjeni lfaqar materjali. L-iskop prin/ipali hu li jkun hemm [ajja de/enti g[al kul[add. Waqt konferenza stampa f’Dar l-Ewropa fil-Belt Valletta, numru ta’ g[aqdiet u akkademi/i ddikjaraw lappo;; tag[hom g[al din ilkampanja Ewropea. L-attivista Finlandi]a Vivian Storlund qalet li din l-inizjattivi tirrifleti wkoll id-drittijiet fundamentali tal-bniedem fosthom id-dritt g[al g[ajxien de/enti. Din l-inizjattiva se tg[in biex persuni jo[or;u mill-faqar b’mod dinjitu] kif spjega sso/jologu Michael Briguglio. Michael
Briguglio spjega li studji so/jologi/i juru li persuni li jir/ievu dan id-d[ul ba]iku ming[ajr kundizzjonijiet g[andhom it-tendenza li jkunu iktar kreattivi u li jipparte/ipaw b’mod attiv fis-so/jetà. Charles Miceli, f’isem lAlleanza kontra l-Faqar tkellem dwar il-faqar f’pajji]na u qal li inizjattiva b[al din hi pass ’il quddiem fil-;lieda kontra l-faqar. David Pisani li kien qed jirrappre]enta l-g[aqda }minijietna – Le[en ixXellug qal li din linizjattiva Ewropea hi pass ie[or lejn Ewropa iktar so/jali. Fil-kampanja issa jridu jin;abru miljun firma qabel l-14 ta’ Jannar 2014. Illimitu minimu ta’ firem g[al Malta hu ta’ 4,500 firma. Jekk il-kampanja tirnexxi, il-Kummissjoni Ewropea jkollha te]amina linizjattiva b’attenzjoni u toffri smig[ pubbliku filParlament Ewropew. L-inizjattiva tista’ ti;i appo;;jata fuq is-sit www.sign.basicincome2013 .eu.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
8 Parlament
180 ka] ta’ tfal bl-Islapped Cheek Syndrome
Jirri]ulta li ;ew rappurtati 180 ka] ta’ tfal bl-iSlapped Cheek Syndrome fl-iskejjel minn April ta’ din is-sena. Dan qalu Godfrey Farrugia, il-Ministru g[asSa[[a bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Clyde Puli. Il-ma;;oranza ta’ dawn il-ka]i ;ew rappurtati filMellie[a – 27 ka]; fixXg[ajra – 20 ka]; filMosta – 18-il ka]; f’Birkirkara – 15-il ka]; f’{‘Attard – 13-il ka]; f’Santa Venera – 12-il ka] u fi]-}urrieq – 10 ka]i. Bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari relatata li saret midDeputat Nazzjonalista Joe Cassar, il-Ministru Evarist Bartolo stqarr li l[addiema kollha li jkunu tqal u li ja[dmu fl-iskejjel fejn hemm in/idenza ta’ slapped cheek syndrome ing[ataw estensjoni ta’ leave ta’ maternità min[abba l-in/idenza li hawn fl-iskejjel. Dan sar wara li l-Gvern ikkonsulta mal-Malta College of Obstetricians and Gynaecologists u anki malAwtorità tas-Sa[[a u sSigurtà fil-Post taxXog[ol.
Diskussa konnessjoni permanenti bejn i]-]ew; g]ejjer minn pa;na 1
Il-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil qal li dwar konnessjoni permanenti bejn Malta u G[awdex di;à sar prefeasabilty study li kkonkluda li g[andu jsir studju dwar dan ilpro;ett li jkun jinkludi wkoll studju dwar mezzi differenti ta’ konnessjoni ji;ifieri sew permezz ta’ mina jew permezz ta’ pont jew konnessjonijiet o[ra. Dan l-istudju jrid jinkludi lpossibbiltajiet kollha biex ikun jista’ jikkwalifika g[all-fondi mill-Unjoni Ewropea. Simon Busuttil qal li filjiem li g[addew [ar;et linformazzjoni lil-kumpanija CCCC hi blacklisted millBank Dinji. Dwar dan, il-Prim Ministru ma semma xejn flistqarrija tieg[u. Il-Kap talOppo]izzjoni staqsa jekk meta ;ie ffirmat il-ftehim malkumpanija ?ini]a, il-Prim Ministru kienx jaf b’dan ilfatt. }ied li jekk il-Prim Ministru kien jaf u ffirma di;à hu fatt ta’ t[assib. Jekk iffirma meta ma kienx jaf hu fatt li j[asseb ukoll g[aliex ifisser li l-Gvern ma g[amilx l-ist[arri; me[tie;. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni g[amel diversi mistoqsijiet o[ra dwar l-g[a;la li kien hemm biex ;ie ffirmat ilftehim. Dwar jekk sarx st[arri; dwar min iffirma f’isem il-kumpanija u dwar x’inhu mistenni mill-
kumpanija ?ini]a. Simon Busuttil qal li lkuntratt iffirmat ma jeskludix lill-kumpanija ?ini]a milli eventwalment tkun wa[da mill-kumpaniji li jitfg[u lofferta jekk tasal biex issir sej[a g[al dan il-pro;ett. Normalment meta kumpanija tag[mel studju dwar pro;ett, din tkun esklu]a milli tie[u sehem fis-sej[a talofferti. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni staqsa jekk il-kumpanija hix se tkun tista’ tag[mel dan u peress li hu stabbilit li lkumpanija CCCC se tibqa’ lproprjetarja tad-disinji eventwali, min[abba l-fatt li jekk jintu]aw dawk id-disinji, irid ikun hemm il-permess tag[ha, hux il-ka] li jista’ jintalab [las dak i]-]-]mien minkejja li issa qed jing[ad li listudji qed isiru b’xejn. Id-Deputat Nazzjonalista Toni Bezzina staqsa min g[amel ir-ri/erka f’isem ilGvern Malti dwar din ilkumpanija u g[aliex kien hemm g[a;la g[all-iffirmar talftehim. Id-Deputat Nazzjonalista Giovanna Debono g[amlet domandi dwar referendum li, skont il-Ministru Anton Refalo, kien se jsir fost il-poplu G[awdxi. Robert Arrigo staqsa jekk kienx hemm diskussjonijiet mal-Awtorità Maltija tatTuri]mu u entitajiet o[ra G[awdxin dwar
konnessjonijiet bejn G[awdex u Sqallija. Frederick Azzopardi staqsa xi skrutinju qed ikun hemm g[al relazzjonijiet ta’ possibbiltà ta’ investiment ma/-?ina. Id-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea g[amel domandi dwar mezzi ta’ finanzjament li jista’ jkun hemm jekk ji;i de/i] li jsir il-pro;ett. Staqsa jekk hemmx il-possibbiltà li min jirba[ l-eventwali kuntratt jing[ata wkoll id-dritt li jopera l-konnessjoni g[al numru ta’ snin.
Il-ftehim ma’ China Communications Construction Company sar bl-g[a;la Ryan Callus staqsa x’inhi lpo]izzjoni ladarba l-kuntratt jistabbilixxi li l-Gvern irid ilpermess tal-kumpanija ?ini]a jekk ji;i biex ju]a d-disnji. Marthese Portelli staqsiet g[aliex t[alla li fil-kuntratt ikun hemm /erti nuqqasijiet b’ri]ultat tal-g[a;la li kien hemm. Tonio Fenech qal li l-mod kif sar il-ftehim mal-kumpanija CCCC jista’ jwassal biex ilpro;ett ma jkunx jista’ ji;i finanzjat minn fondi tal-UE.
Staqsa wkoll fost affarijiet o[ra jekk fit-ta[ditiet kienx hemm involut il-Gvern ?ini]. Fir-risposti tieg[u, il-Prim Ministru kkummenta fis-sens li ma kienx hemm g[alfejn li jsir studju jew st[arri; dwar ilkumpanija CCCC g[aliex din g[andha warajha l-Gvern ?ini] u anke g[all-fatt li kienet qed toffri l-istudju lil Malta b’xejn. Sostna li filwaqt li lkumpanija se tg[addi r-ri]ultat tal-istudju lill-Gvern Malti, jag[mel sens li hi ]]omm iddritt li tag[ti l-permess tag[ha jekk ikunu se jintu]aw iddisinji. Sostna wkoll li fit-ta[ditiet li saru minn wara l-elezzjoni dejjem kien hemm rappre]entant tal-Gvern ?ini]. Joseph Muscat qal li hemm g[a]liet differenti li jistg[u ji;u kkunsidrati g[all-[las talpro;ett jekk dan ji;i biex isir. Jista’ jintu]a l-finanzjament ta’ fondi mill-UE. Jista’ jkun hemm l-involviment tal-privat jew jista’ jkun hemm ta[lita tat-tnejn. Il-Prim Ministru qal li dawn u de/i]jonijiet o[ra jkunu jistg[u jittie[du ladarba jkunu tlestew studji li qed isiru millkumpanija CCCC u studju ie[or b’finanzjament mill-UE billi jkun jista’ jqabbel irrapporti ppre]entati. Dwar il-konnessjoni ma’ G[awdex bl-ajru, il-Prim Ministru qal li dan isir kemm-il darba jkun hemm benefi//ju ekonomiku minnu.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
Parlament 9
Malta g[andha tibqa’ gwidata Dubji dwar id-destin bil-kultura tax-xog[ol ta’ pro;ett g[al dar “Malta g[andha tibqa’ gwidata bil-kultura tax-xog[ol”. Id-Deputat Nazzjonalista Kristy Debono sa[qet dan waqt diskussjoni, fi stadju tat-Tieni Qari, dwar lAbbozz ta’ Li;i biex jemenda l-Att dwar is-Sigurtà So/jali. Id-Deputat Nazzjonalista Kristy Debono qalet li lOppo]izzjoni ma tistax ma taqbilx ma’ dawn l-emendi meta ressqithom hi stess filGvern. In-nefqa fil-benefi//ji so/jali ma tistax tkun sostnuta jekk il-Gvern ma jkollux tkabbir ekonomiku b’sa[[tu. Hi qed tittama li dan ilGvern ma jistrie[x biss fuq is-su//essi miksuba minn Gvern Nazzjonalista fille;i]latura li g[addiet. Kristy Debono qalet li lGvern g[andu jieqaf jikkampanja u jibda jiggverna qabel ma jikbru l-problemi u jitkattru l-kri]ijiet. Dan g[ax lOppo]izzjoni jimpurtaha
mi/-/ittadini ta’ dan il-pajji] [abrieki. Hi staqsiet lill-Gvern kemm g[andu jkun it-tkabbir ekonomiku biex jiffinanzja lpensjonijiet u s-servizzi so/jali. Kristy Debono qalet li Gvern Nazzjonalista dejjem kien jistma lill-anzjani; hi qalet li kien hemm 13,000 anzjan jew anzjani li gawdew minn [las so/jali fil-[ames snin li g[addew. L-Oppo]izzjoni temmen li lbenefi//ji u g[ajnuniet so/jali o[rajn qeg[din hemm g[al min verament g[andu b]onnhom. Hi qalet li l-Gvern g[andu j[abbat wi//u marrealtà u ji;;ieled kontra labbu] mill-benefi//ji so/jali. Kristy Debono ]iedet li jkun ]ball kbir li l-pajji] jiddependi minn dawn il-persuni li jie[du l-benefi//ji so/jali bla b]onn. Hi [e;;et lill-Gvern biex isa[[a[ l-istruttura so/jali, ikattar ix-xog[ol u jipprom-
wovi l-kultura tax-xog[ol. Malta g[andha tibqa’ gwidata bil-kultura tax-xog[ol. F’dan id-dibattitu tkellmu wkoll id-Deputati Laburisti Chris Agius u Anthony Agius Decelis. Id-Deputat Agius Decelis qal li l-Gvern mhux se ja[dem bil-kultura tal-vendikazzjonijiet. IdDeputat Laburista qal li mhux veru li hu qed jikkonfoffa kontra l-[addiema tarresidenza San Vin/enz de Paul. Hu sa[aq li mhux se jkunu qed isiru vendikazzjonijiet politi/i mal[addiema ta’ San Vin/enz g[ax spi//a ]-]mien li jsiru transfers vendikattivi. Anthony Agius Decelis qal li pajji]na g[andu b]onn ekonomija b’sa[[itha biex jin[oloq il-;id u b’g[aqal jinqasam ma’ kul[add. Dan biex il-Gvern, fost o[rajn, isostni sistema ta’ sa[[a b’xejn [alli tkun effi/jenti u a;;ornata.
Studji mhux xjentifi/i jistg[u jwasslu g[al [sara lis-settur tal-biedja Fl-a;;ornament tal-biera[, id-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea qal li j[ossu inkwetat b’rapporti marbutin ma’ studju li ;ie ppubblikat f’dawn il-jiem mill-Friends of the Earth dwar is-settur agrikolu rigward ilprodott glyphosate. Dak li jirri]ulta minn dan issuppost studju qed iwassal biex jag[mel [afna [sara fuq is-settur agrikolu. Dan l-istudju sar fuq l-urina ta’ g[axar persuni li offrew ru[hom volontarjament ji;ifieri mhux b’g[a]la xjentifika. L-
impressjoni li qed ting[ata hi ]baljata g[aliex anke min g[amel l-g[a]la nnifisha qed jg[id li dawn huma voluntiera. Meta jsiru studji ta’dan ittip,wie[ed ma joqg[odx fuq ilvoluntiera. L-erbi/ida li qed jissemma mhux wie[ed li jintu]a b’mod regolari millbdiewa. ?ensu Galea staqsa jekk ilpersuni li saret l-anali]i fuqhom kinux esposti g[al dan lerbi/ida. Id-Deputat Nazzjonalista appella biex ma titkissirx l-
agrikultura b’dawn it-tip ta’ rapporti u jekk ikun me[tie; li jitqajjem allarm, allura dan g[andu jsir biss g[al ra;unijiet xjentifi/i. Fil-pajji] hawn kontroll iebes fuq it-tip ta’ bexx li jista’ jidda[[al, apparti li jsiru korsijiet regolari g[all-bdiewa u g[al dawk li ju]aw il-bexx dwar it-tip u l-mod kif ju]a prodott. ?ensu Galea kkritika dde/i]joni li jitne[[a l-pulizija mid-da[la tal-pitkalija f’Ta’ Qali.
tal-anzjani f’Birkirkara L-Oppo]izzjoni qed tiddubita dwar jekk il-Gvern g[andux l-intenzjoni li jkompli bil-pro;ett g[al dar tal-anzjani f’Birkirkara li kien pro;ett tal-Kunsill Lokali flimkien mal-Gvern ?entrali fl-a[[ar le;i]latura. David Agius, il-Whip talGrupp Parlamentari Nazzjonalista, g[an-nom tad-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi g[amel mistoqsija parlamentari dwar id-destin ta’ dan ilpro;ett lill-Ministru Karmenu Vella. Josè Herrera, isSegretarju Parlamentari g[all-Kultura u l-Gvern Lokali fi [dan il-Ministeru g[at-Turi]mu wie;eb flok il-Ministru Vella. Id-Deputat Nazzjonalista Tonio Fenech staqsa dwar ta’ min hi l-kompetenza g[ad-de/i]joni dwar ilpro;ett ta’ Dar tal-Anzjani f’Birkirkara. Hu qal li lpro;ett, li kien im[abbar f’ba;it, se jkun qed isir fuq art tal-Gvern. Tonio Fenech talab lis-Segretarju Parlamentari Herrera jekk hux il-Gvern jew il-Kunsill Lokali ta’ Birkirkara b’ma;;oranza Laburista li qed jostakolaw dan ilpro;ett.
Josè Herrera qal li kienu saru laqg[at dwar jekk ilpro;ett hux se jsir jew le. Meta tittie[ed de/i]joni se jkun qed jinforma lillKamra fl-affermattiv jew fin-negattiv. Il-Gvern mhux se jinda[al fl-affarijiet talKunsill. Il-Whip tal-Grupp Parlamentari Nazzjonalista staqsa, fost o[rajn, lisSegretarju Parlamentari Herrera, jekk hu personalment iltaqax mal-Kunsill Lokali ta’ Birkirkara. Is-Segretarju Parlamentari Herrera qal li beda jiltaqa’ mal-kunsilli lokali i]da s’issa g[adu ma ltaqax mal-Kunsill Lokali ta’ Birkirkara. Mario de Marco, il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista g[all-{idma fil-Parlament staqsa jekk il-Ministru Marie-Louise Coleiro Preca u s-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca ltaqg[ux malKunsill Lokali ta’ Birkirkara. Staqsa wkoll fiex waslu d-diskussjonijiet dwar il-pro;ett. Franco Mercieca kkonferma li hu ma ltaqax malKunsill u stqarr li l-pjani dwar dan il-pro;ett mistenni jit[abbar f’qasir ]mien.
627 pazjent stennew g[al sodda f’April F’April kien hemm 627 pazjent li damu jistennew sodda f’sala fl-Isptar Mater Dei wara li ;ie de/i] li kellhom b]onn kura e]attament wara li da[lu fl-Emer;enza. Dan qalu Godfrey Farrugia, il-Ministru g[as-Sa[[a bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Mario Galea.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
10 Opinjoni
Noè u wliedu Noè kien l-ewwel bniedem li bena bastiment, kien ukoll l-ewwel bniedem li g[amilha ta’ ]ebbieg[. Dan dejjem skont il-Kotba Mqaddsa: “U l-Mulej qal lil Noè...Ag[mel g[alik arka mill-injam ta//ipress; qassamha fi kmamar u idlikha minn barra u minn ;ewwa bil-qatran.” (:en 6,13-14). Is-seng[a ta’ ]ebbieg[ ;iet imbierka, seng[a li tag[ti ;ie[ lil min jid[ol g[aliha bil-[erqa biex jg[in lill-proxxmu. I]-]ebg[a: [afna huma lkwalitajiet g[ax hawn [afna [ti;iet: ]ebg[a li ma t[allix l-elettriku jg[addi minnha, ]ebg[a li twassal is-s[ana u titfag[ha lura, ]ebg[a li ma t[allix il-mollusk mal-lu[ tal-bastimenti, ]ebg[a li tixrob il-[oss, u ]ebg[a li tista’ tinqala’ b[al meta titqaxxar banana.
tid[olx f’xi ga]iba u taqa’ g[a/-/ajt. Signor Amato Di Prima jistqarr li sajjieda li g[al tliet xhur kienu ilhom ma jaqbdu [uta, ]ebg[u d-dg[ajsa tag[hom bil-prodott tieg[u, kif Noè ]ebag[ l-arka bilqatran u mlew is-swieq bil[ut. Tipografu [allat i]]ebg[a mal-linka, u hekk meta stampa ma wettaq lebda ]ball tat-tipa. Di Prima [addem ilprodott fuqu nnifsu billi ]ebag[ ;ismu minn fuq sa isfel nhar ta’ :img[a. Flimkiem ma’ tlettax-il qattus iswed intasab ta[t sellum u ma ;ralu xejn. Bniedem li ju]a ]-]ebg[a rran;a malg[arusa li mag[ha kien miksur, ie[or reba[ premju ]g[ir f’lotterija. L-effett ta]]ebg[a jg[ib hekk kif bnidem jie[u banju u jne[[iha minn fuqu.
}ebg[a ;dida
{abib antik
Wie[ed Naplitan, Signor Amato Di Prima, [oloq ]ebg[a ;dida g[al kontra lmag[mul u l-g[ajn [a]ina. Xieraq u sewwa li ja[dem biex il-prodott, frott tal-;enju tieg[u, ji;i f’idejn kumpanija li hi mda[[la fis-suq ta]]ebg[a. Il-kompetizzjoni hi kbira, prodott jista’ ji;i kkupjat, jisfa fix-xejn. Xorta lkumpanija li minnha qed tintalab somma kbira, trid tara u tifli sewwa l-prodott li ma
Il-mexxej tal-kumpanija jixtieq jg[in lil [abib antik li kien mieg[u fl-iskola. Kien jing[ad li dan il-bniedem kellu l-g[ajn [a]ina u kien [ati li ;ab di]astri, li wa[[al studenti minn e]amijiet, li ;ab terremoti u nawfra;ji. L-imsejken g[adda [ajja mdejqa, nieqes minn kollox, [add ma riedu mieg[u. Mistieden, il-[abib jg[id li lest joqg[od g[all-esperiment biex ifiq. Hekk i;ib mieg[u nu//ali tal-qari. Wara dan l-
Wie[ed Naplitan, Signor Amato Di Prima, [oloq ]ebg[a ;dida g[al kontra l-mag[mul u l-g[ajn [a]ina. Xieraq u sewwa li ja[dem biex il-prodott, frott tal-;enju tieg[u, ji;i f’idejn kumpanija li hi mda[[la fis-suq ta]-]ebg[a
minn Joe Cassar stcassar@maltanet.net
hemm, id-data tal-mewt imni]]la. Arrigo ma jridx ikollu x’jaqsam. Imur g[and ta’ fuqu, jag[mel xenata. Ilboss jg[idlu biex jer;a’ jg[addi l-g[ada. Hekk lg[ada ntbag[at f’post ie[or bi grad anqas. Ix-xog[ol il;did: li jni]]el is-sura talimnie[er tat-tfal. A[jar jinstab xi [add minn barra //ivil biex jag[mel dan ixxog[ol. Imma flus minn fejn (‘Bureau of Vital Statistics’)? Monotonija
Il-qoxra tal-ktieb ‘The Magic Paint’
esperiment il-kumpanija to[ro; studju biex tibda tbig[ il-prodott li darba [oloq in-Naplitan, Signor Amato Di Prima minkejja li... Il-qarrejja huma mistiedna li qabel ma jid[lu g[all-kura bi]-]ebg[a, jaqraw in-novella ‘The Magic Paint’ ta’ Primo Levi, imsemmi g[allkitba tieg[u dwar Auschwitz u wara, ‘Se Questo è Uomo’ u ‘La Tregua’ u o[rajn li nqalbu g[al diversi ilsna. Il-prodott ‘Knall’
Novella o[ra ‘The Knall’ – wara ]-]ebg[a msa[[ra ng[addi g[al prodott ie[or, imsejja[ ‘Knall’ li [add ma jaf min [alqu jew kif ;ie ismu. Hu /ilindru ]g[ir, twil u o[xon daqs sigarru Toskan, jinbieg[ wie[ed wie[ed jew f’kaxex tal-g[oxrin. Xi ‘Knall’ huma gri]i, o[rajn [omor, xi w[ud ji;u mqarsta ;ol-karti bl-istampi. {add ma jaf, jew a[jar, [add ma xandar kif dan il-prodott jista’ joqtol. B’danakollu xi tag[rif dwaru jista’ jing[ata, irid jintu]a fi ]mien qasir g[ax inkella jitbiel. Ifarrak f’bi//iet ;ebel, siment u materjal solidu. Aktar ma l-materjal ikun sod u mag[qud, akbar leffett. Jid[ol ;ol-injam u lkarta, drabi ja[raqhom. Min jaf i[addmu, jista’ bih jixg[el pipa jew sigarett. Lu]u tieg[u ji;i mg[allem fi klabbs fejn isiru riti li [add g[adu ma jaf bihom. Imma darba f’restorant il-pulizija sabu [mistax-il ]ag[]ug[, kolla ta’ tnax-il sena u ie[or ta’ tlieta u g[oxrin, mejta,
kollha ja[fnu ‘Knall’ f’idejhom. Fuq il-post fejn jolqot i[alli tben;ila tonda. Billi jwassal sa metru, nies ma tridx toqg[od qrib o[rajn, tibqa’ wa[edha, ting[alaq fid-djar, jekk ikollha [tie;a to[ro;, timxi ta[t il-bankina, bil-periklu li tintlaqat millkarozzi. Billi ‘Knall’ ma jxerridx demm u l-bniedem g[andu kilba g[ad-demm, dalwaqt dan i/-/ilindru jg[ib mis-suq. Il-qarrej li jrid jakkwista wie[ed g[andu jg[a;;el lejn il-Monti talBelt Valletta, g[ax kemm in‘Knall’ kif ukoll il-Monti dalwaqt se jg[ibu. Id-Dipartiment tal-Istatistika
Xog[ol iebes dak ta’ Arrigo, fid-dipartiment talistatistika, li jum wara jum ji;u fuq il-mejda tax-xog[ol tunnellati ta’ /ertifikati talmewt. L-isem qieg[ed hemm, iddata tal-mewt hi m[abbra. Ilpovru Arrigo jrid jo[loq biddettalji l-kaw]a tal-mewt. Irid ja[seb u ja[seb mhux bi]]ejjed li j[a]]e] di]grazzja, attakk tal-qalb, epatite, puplesija. Jum minnhom jibda ji;i kollox [a]in waqt is-sig[at tax-xog[ol. Fl-a[[ar ji;i /ertifikat blisem ta’ tifla li fi ftit ;ranet se tmut. Kif jista’ jkun li tifla ]g[ira u sabi[a se titlaq? Imma /-/ertifikat qieg[ed
Pasquale hu wkoll [addiem fuq desk. Fost il-monotonija tal-karti u pinen, f’daqqa j[oss lilu nnifsu jinbidel, jitrieg[ed, jistordi. Jibda j[ares bil-qawwa fuq bi//a karta quddiemu. U hekk wara sentejn li matulhom ma kitibx, minn ;ewwa qalb iljien tieg[u jibda jikteb laqwa poe]ija ta’ [ajtu ta[t irras ‘It-T[abbira’. I[alliha f’post, isibha xi mkien ie[or. Ikun se jag[mel fotokopja tag[ha, imma lmagna mhix ta[dem. Jibg[at g[alih ta’ fuqu, idewmu. Lura lejn id-desk, wara li jfittex jinteba[ li ‘It-T[abbira’ hi mwa[[la ma’ [ajt. Xi [add minn s[abu lag[bu. Ilpoe]ija hi miktuba fuq na[a wa[da tal-karta, fuq in-na[a l-o[ra hemm xi g[eliema qishom ri;lejn. Il-poe]ija qed timxi. Pasquale j[ossu b[al ]iemel marbut ma’ rota ta’ mit[na. Isib il-poe]ija ;ewwa stalla mqattg[a bi//iet. Ma jistax jg[aqqad il-bi//iet f’daqqa, qatt i]jed mhu se jiftakar x’kien kiteb. “Biex tikteb poe]ija li jixirqilha tinqara u tibqa’ mfakkra, te[tie; don tad-destin: dan ji;i biss fi ftit nies, ming[ajr [tie;a ta’ qies u [sieb, u lil dawn ti;rilhom ftit drabi f’[ajjithom (‘The Fugitive’). In-novelli msemmija u o[rajn huma mi;bura flimkien ta[t isem l-ewwel wa[da – ‘The Magic Paint’. Kollha miktuba minn Primo Levi.
{ajr lil Agenda Book Shop
Xog[ol iebes dak ta’ Arrigo, fid-dipartiment tal-istatistika, li jum wara jum ji;u fuq il-mejda tax-xog[ol tunnellati ta’ /ertifikati tal-mewt
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Di]appunt qawwi u kmieni Bejn il-kliem u l-fatti hemm ba[ar jikkumbatti, jg[id il-Malti, kif hemm bejn il-paroli sabi[ ta’ qabel l-elezzjoni u l-fatti ta’ dawn l-a[[ar mitt jum ta’ Gvern Laburista. U dan mhux biss fost [afna opinjonisti imma wkoll fl-opinjoni pubblika ;enerali kif imkejla fi st[arri; ta’ gazzetta li /ertament mhix favur il-Partit Nazzjonalista. St[arri; tal-opinjoni pubblika ;enerali Il-MaltaToday nhar il-{add li g[adda ppubblikat st[arri; li g[amlet g[all-[abta tal-mitt jum millelezzjoni ;enerali, kif kienet g[amlet wara xahar mill-elezzjoni. Din il-gazzetta hi mag[rufa g[alle]attezza tal-ist[arri;iet tag[ha u d-differenza bejn l-a[[ar wie[ed u dak ta’ wara xahar hi l-lejl minnhar. Mill-honeymoon g[al di]appunt qawwi G[ax waqt li wara xahar, l-elettorat kien g[adu f’honeymoon ma’ Joseph Muscat, issa mhux biss ilmi]]ew;in friski ;ew lura mis-safar u g[addew g[al [ajja normali, kif mistenni, imma aktar, g[addew g[al di]appunt sostanzjali.
Fejn qabel ma;;oranza qawwija ta’ 60 fil-mija kienu qed jg[idu li Muscat kien qed jog[;obhom, issa dan waqa’ b’mod sostanzjali g[al 46 fil-mija. U din ma kinetx waqg[a fost dawk li vvutaw lillPartit Nazzjonalista. Waqg[a kbira fost dawk li vvutaw Labour g[all-ewwel darba Il-waqg[a se[[et b’mod qawwi fost dawk li kienu vvutaw Labour, u b’mod qawwi [afna fost dawk li fl-a[[ar elezzjoni ;enerali kienu bidlu l-vot mill-Partit Nazzjonalista g[al-Labour. U l-waqg[a hawn kienet impressjonanti tassew. Fejn wara xahar dawk li kienu qalbu l-vot kienu qed jg[idu kwa]i kollha – 90 fil-mija – li Muscat kien qed jog[;obhom; dawn issa ni]lu bil-goff g[al terz biss. Ma tistag[;bix. Min ipprova lil Muscat g[all-ewwel darba ppruvah fuq dak li kien qed jg[id – ma setax jippruvah fuq il-fatti. Imma issa g[andu l-fatti, fatti li qed i[assbuh u qed inisslu dubji dwar id-de/i]jonijiet mittie[da.
Issa hemm il-fatti U l-;urnata li turi minn filg[odu di;à wriet lakbar kabinett fl-istorja b’nefqa ]ejda ta’ 105 miljun ewro fuq le;i]latura; salarji minn flus ilpoplu g[all-klikka li [admet g[al Muscat; ta[wid fis-servizzi tas-sa[[a; in/ertezza flekonomija li [ar;et fi st[arri; ie[or tal-istess gazzetta li wera ]ieda qawwija f’dawk li qed jinkwetaw fuq ix-xog[ol; ksur tal-etika millministri, u [atriet mill-aktar parti;jani u – ag[ar – ta’ inkejja. U fil-fatt, meta l-ist[arri; staqsa jekk Muscat hux qed iwettaq is-slogan tieg[u ‘Malta Tag[na Lkoll’, terz biss qalu li iva. Dan juri kemm ix-xinxilli u]ati minn Muscat qabel l-elezzjoni kienu biss maskra sabi[a u xejn iktar. Il-poplu issa g[andu tog[ma [afifa ta’ dak li joffri l-Partit Laburista, tog[ma li di;à qed tinkwieta lill-poplu Malti u G[awdxi. Awgurju xejn tajjeb, g[all-[ames snin li ;ejjin. Minkejja li qed ifakkar l-ewwel mitt jum tieg[u b[ala Prim Ministru, dan hu di]appunt qawwi u kmieni g[al Joseph Muscat.
Il-mitt jum li jmiss… Jekk l-ewwel mitt jum ta’ Gvern Laburista kienu kkaratterizzati minn de/i]jonijiet kontroversjali li wasslu g[allkritika ta’ [afna, inklu] ta’ dawk l-eluf li fl-a[[ar elezzjoni g[a]lu li jivvutaw g[allPartit Laburista, l-ewwel mitt jum tal-Partit Nazzjonalista fl-Oppo]izzjoni fissru pro/ess ta’ ti;did li qed juri bi/-/ar kif il-partit li tilef l-elezzjoni li g[addiet hu determinat li jitg[allem mill-i]balji li saru. Jekk dawn kienu mitt jum li fihom rajna membri tal-kabinett ta’ Muscat jiksru l-kodi/i tal-etika, tant li kellna Segretarju Parlamentari li t[alla ja[dem fil-privat millPrim Ministru u jag[mel €3,600 f’nofstanhar, fuq inna[a l-o[ra tal-munita rajna kif id-deputati u rappre]entanti tal-PN fehmu li r-ri]ultat elettorali ta’ Marzu li g[adda hu messa;;
biex wie[ed ikun eqreb lejn lelettorat b’politika li mhux tara kif se tag[ti lok g[allabbu]i tal-politi/i i]da li til[aq lis-so/jetà kollha. Servizz f’[idma kollettiva
B[ala rappre]entant tieg[ek fil-Parlament Ewropew, rajt kif nag[mel mezz biex waqt li nkompli nag[ti l-kontribut tieg[i f’din l-istituzzjoni Ewropea, inkun ukoll ta’ servizz g[all-PN f’[idma kollettiva biex in;eddu l-istrutturi tag[na. Kien g[alhekk li f’dawn l-a[[ar mitt jum, kul[add flimkien [adem biex nibnu qafas ;did, strutturi ;odda biex nersqu aktar vi/in in-nies u s-so/jetà /ivili. Dan hu pro/ess importanti li g[adu g[addej u se jibqa’ g[addej ladarba dan g[andu jkun pro/ess kontinwu li qatt m’g[andu jieqaf. Dan ilpro/ess [a spinta ’l quddiem
Hekk kif kul[add fi [dan il-PN a//etta t-telfa li sofrejna, immedjatament wara bdejna na[dmu flimkien biex nele;;u Kap ;did u uffi/jali ;odda li flimkien g[andhom imexxuna g[al era o[ra e//itanti fi [dan il-PN
f’dawn l-a[[ar mitt ;urnata. G[al min ja[dem fil-PN, dawn kienu mitt jum ikkaratterizzati minn kull tip ta’ emozzjoni. It-telfa ta’ Marzu li g[adda ]gur ;abet di]appunt kbir fost dawk li tassew g[andhom g[al qalbhom il-Partit g[aliex kienet telfa kbira g[al partit politiku li tant [adem u ta l-a[jar tieg[u biex i]omm lil pajji]na milli jid[ol fi sqaq kif sfortunatament ;ralhom pajji]i o[ra Ewropej. {dimna flimkien u mxejna ‘l quddiem
Hekk kif kul[add fi [dan ilPN a//etta t-telfa li sofrejna, immedjatament wara bdejna na[dmu flimkien biex nele;;u Kap ;did u uffi/jali ;odda li flimkien g[andhom imexxuna g[al era o[ra e//itanti fi [dan il-PN. Dan il-pro/ess [oloq entu]ja]mu kbir fost il-partitarji tag[na u anke dawk li mhux ne/essarjament ivvutaw lill-PN fl-a[[ar elezzjoni ;enerali. Nistqarr mag[kom li f’dawn l-a[[ar mitt jum er;ajt g[ext mument ta’ entu]ja]mu li kont ili ma nara fi [dan ilpartit li tant ili na[dem u nimmilita fih g[al tant snin. Flistess waqt, dawn kienu mitt jum b]onju]i g[all-PN li mat-
ulhom er;ajna skoprejna lidentità tag[na, fhimna fejn konna qed ni]baljaw u flimkien issa nistg[u n[arsu lejn il-;ejjieni b’entu]ja]mu ;did. Nibqg[u Oppo]izzjoni kostruttiva Dawn il-mitt jum g[andhom ikunu l-bidu ta’ aktar
jiem li jwassluna g[al kisbiet kbar u importanti li l-PN g[ad irid jer;a’ jag[mel fla[jar interess ta’ pajji]na u li jitni]]lu b’ittri tad-deheb fl-istorja glorju]a tal-Partit tag[na. Je[tie; li nifhmu li dan hu pro/ess delikat u li rridu nikkon/entraw fuq il-[idma tag[na aktar biex tassew naraw kif se nisfruttaw lopportunitajiet li se jkollna dalwaqt. Fl-istess waqt irridu nkunu Oppo]izzjoni kostruttiva li tikkritika fejn tassew hemm b]onn u nkunu ta’ g[ajnuna g[all-Gvern fejn hemm linteress nazzjonali u affarijiet li huma po]ittivi. Il-mitt jum li jmiss iridu jkunu kontinwazzjoni ta’ dak li bdejna. Fil-mitt jum li ;ejjin ilPN je[tie; li jkompli ji;;edded u jissa[[a[ blg[an li jum wara ie[or inkomplu nsiru Gvern alternattiv.
minn David Casa david.casa@europarl.europa.eu
Inwasslu l-messa;; tag[na
Je[tie; li nduru fuq dawk li g[al xi ra;uni jew o[ra fla[[ar snin tbieg[du mill-PN u ner;g[u nistednuhom jing[aqdu mag[na waqt li jifhmu l-messa;; politiku li qed inwasslu b[ala partit mill-Oppo]izzjoni. Dan jista’ jsir jekk kul[add jimxi wara t-tmexxija l-;dida. B’hekk biss nistg[u nkunu b’sa[[itna u eventwalment rebbie[a. L-ewwel test elettorali tag[na se jkun b[al dan i]]mien sena fl-elezzjoni talMembri Parlamentari Ewropej. Dakinhar il-PN irid jirba[ ittielet si;;u fil-Parlament Ewropew biex flimkien nag[mlu ;ustizzja politika g[al min tassew [adem u jemmen li l-Unjoni Ewropea tista’ tkun ta’ gwadann g[al Malta u G[awdex.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
12 Ittri
Ng[iduha kif smajnieha!
Namra tal-ka//a Jiena la favur u lanqas kontra min jikka//ja. Nemmen li kul[add b’xi namra jew delizzju, u dawn jeg[lbu xi ftit lil dak li jkun. Smajna bil-flamingo tal-Qawra. Dan ;ie jiswiena [afna flus. Pulizija g[assa mieg[u anke billejl u jfittxu min spara g[alih. Sabu wkoll il-karozza mo[bija u r-rix tal-flamingo. A[barijiet qisu xi [add spara fuq xi bniedem. Dan jg[addi minn fuq Malta u jieqaf ftit u jibqa’ sejjer. Jien na[seb li kieku ma nqabadx,
u kien itir, xorta ma narawhx aktar. F’pajji]u hemm [afna minnu u lanqas jag[tu kasu. Nistg[u ma nag[mlux [afna g[a;eb g[ax filMilied, [afna jieklu dundjani u papri. Kollha tjur sbie[ dawn u kollha nit[assruhom jekk ikollna narawhom ;urnata qabel jinqatlu. Ma n]omm ma [add… kul[add g[andu ra;un!
B. Camilleri
{al G[arg[ur
Ti;did fil-Partit Nazzjonalista
Il-gallarija perikolu]a fil-{amrun
Gallarija perikolu]a Ftit biss bog[od mid-Dar tal-MUSEUM fil-{amrun, fittriq ewlenija, hemm gallarija tal-injam li waslet biex taqa’. Issa din ilha fi stat [a]in g[al ]mien twil, tant li xhur ilu lpulizija g[amlu t-tape tag[hom mal-bieb u barrikati tal-plastik (dawk il-[omor u bojod). Imma fl-a[[ar ;img[at din ilgallarija marret g[all-ag[ar [afna, tant li l-barrikati tal-plastik inbidlu u po;;ew wa[da tal-[adid. Il-pulizija wa[[lu warning mal-bieb u l-Arriva qalg[u l-bus stop minn ta[ta u mexxewh ftit ’il bog[od. Tista’ timma;ina kemm hi imminenti li taqa’ u x’periklu hemm fuq bankina li tant ikun hemm nies g[addejjin fuqha.
Jinqala’ paviment li kien g[adu jsir Fix-xatt tal-Isla, qrib wa[da mill-gabbani, dan l-a[[ar sar xog[ol ta’ titjib tul ix-xatt kollu, u issa, fl-a[[ar jiem, filparti ta’ fejn wa[da mill-gabbani, parti mill-paviment fejn kien hemm disinn bi/-/ag[aq qed ter;a’ titkisser u tinqala’. Din hi s-serjetà li biha l-Ministru Joe Mizzi tant jifta[ar li laffarijiet qed isiru differenti, g[aliex skont hu, ta[t l-amministrazzjoni pre/edenti kollox kien isir [a]in?
Servizz ]ero Mort nag[mel passaport fl-4 p.m. Uffi//ju li ta[t din lamministrazzjoni b[al donnu qed jinbidel b[all-Emer;enza fl-Isptar Mater Dei. Sibt kju ta’ 60 ru[ qabli. Saru s-5.45 p.m. u kien g[ad fadal 31 qabli. X’g[aruka]a, hawn mhux bla [las b[alma hu s-servizz tas-sa[[a, g[ax trid t[allas €70 g[al kull passaport. Servizz ]ero!
Il-Ministru tas-Sa[[a fi spi]erija Smajt lill-[abiba tieg[i tg[id x’g[amel il-Ministru tasSa[[a fi spi]erija f’wa[da mill-bliet tal-Kottonera. Irrakkuntat kif il-Ministru tas-Sa[[a da[al f’din l-ispi]erija u quddiem in-nies tg[idx kemm ikkritika s-servizz li qed jing[ata minn din l-ispi]erija. X’wa[da din, issa l-Ministru tas-Sa[[a se jag[milha ta’ xi spettur? U x’kien il-mottiv ta’ din i]-]jara mill-Ministru Farrugia?
Sur Editur, Qed niktiblek din l-ittra g[ax in[oss li wara li g[addew tliet xhur mirri]ultat tal-elezzjoni ;enerali di;à qed nara li kien hemm progress kbir, fi [dan ilPartit Nazzjonalista, u dan bir-ra;un kollu. Fil-fehma tieg[i, fl-a[[ar ;img[at qed ner;a’ nara partit li qed ji;;edded, partit li jfakkarni f’ener;ija li jkollu ]ag[]ug[ biex iwettaq dak li jo[lom bih. Illum il-Partit Nazzjonalista, minkejja li jinsab fl-Oppo]izzjoni, qed ja[dem bis-s[i[ biex dak li kiseb fis-snin img[oddija ma jintilifx, pajji]na jibqa’ jgawdi l-frott ta’ de/i]joniji-
et mittie[da minn Gvernijiet Nazzjonalisti. Bil-Kap il-;did, Simon Busuttil, il-Vi/i Kapijiet il;odda, Beppe Fenech Adami u Mario de Marco, kif ukoll bis-Segretarju :enerali l;did Chris Said, instabet ilkimika perfetta li g[andu b]onn il-partit f’dan i]]mien partikolari. Insemmi wkoll l-g[a]liet l-o[ra fosthom Ann Fenech b[ala President tal-E]ekuttiv li ]gur se tkun ta’ kontribut kbir g[al dak li g[andu b]onn il-Partit Nazzjonalista. Xi ng[idu mbag[ad g[allKumissjonijiet li [atar ilKap il-;did, kollha intenzjonati li ja;;ornaw il-Partit ma]-]mien tal-lum?
Dan kollu jag[mel Oppo]izzjoni b’sa[[itha kontra Gvern li qed jag[mel kontra dak kollu li pprietka fi ]mien il-kampanja elettorali. Gvern li nesa lkun/ett ta’ ‘Malta Tag[na Lkoll’, u qed ja[tar u jag[]el lil min jaqbillu biex jokkupa l-karigi f’diversi bordijiet tal-Gvern. Infakkar ukoll fittransfers li qed jing[ataw li skont il-Ministru Coleiro Preca qed jing[ataw bl-iskop li l-[addiema jkunu fer[anin. Min-na[a tieg[i nawgura li dan il-momentum li qabad ilPN ikompli u dan g[all-;id tal-poplu Malti u G[awdxi kollu.
G. Schembri Il-Mosta
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
14 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt IL-BRA}IL
L-ibliet prin/ipali jaraw l-akbar protesti f’g[oxrin sena Sa 200,000 dimostrant immar/jaw mit-toroq talakbar bliet tal-Bra]il f’moviment kbir ta’ protesta li qed jie[u spinta mir-rabja ;enerali dwar l-istat fqir tasservizzi pubbli/i, il-vjolenza tal-Pulizija u l-korruzzjoni tal-Gvern. Id-dimostrazzjonijiet kienu organizzati fil-parti kbira minn kampanji tal-media so/jali bid-dimostranti jimblukkaw it-toroq u ttraffiku f’numru ta’ bliet ewlenin b[al Sao Paulo, Rio de Janeiro, Belo Horizonte u Brazilia – fejn in-nies telg[u fuq is-saqaf tal-bini talKungress qabel assedjawh. L-a[[ar ;imag[tejn raw sensiela ta’ protesti fil-Bra]il li komplew irew[u l-inkwiet dwar l-ekonomija nazzjonali fost l-effetti ta’ inflazzjoni g[olja. Il-poplu hu inkwetat ukoll dwar i]-]ieda fil-kriminalità vjolenti waqt li numru kbir ta’ protesti assumew l-ispirtu ta’ festa, gruppi ta’ dimostranti f’Rio waddbu l-;ebel lejn ilpulizija minbarra li taw in-nar lil karrozza parkjata u vvandalizzaw il-bini talAssemblea tal-Istat.
Intant kien hemm il-vandali li qerdu proprjetà fil-belt ta’ Porto Alegre, bid-dimostranti madwar il-pajji] ixejru bnadar tal-Bra]il huma u jkantaw slogans b[al ‘Il-poplu issa qam’ u ‘Sku]aw il-fatt li pajji]na qed jinbidel’. L-akbar attivitajiet fost ilprotesti mxew mill-epi/entru’ ta’ Sao Paulo, fejn [ar;u lg[exieren tal-eluf, sa Rio, fejn mifhum li l-folol qab]u l100,000 ru[. Tal-anqas 20,000 Bra]iljani o[ra [onqu l-in[awi ta’ Belo Horizonte, biddimostrazzjonijiet ikunu lewwel azzjoni fejn ilBra]iljani qeg[din jistaqsu ddomandi ‘b[ala kollettiv’ littmexxija stabbilita tal-pajji]. Il-protesti [adu spinta anki fi ]mien meta l-Bra]il qed jilqa’ l-log[ob tal-football tatTazza tal-Konfederazzjonijiet qabel il-pajji] jorganizza tTazza tad-Dinja tal-2014. Dan meta l-Gvern qed jittama li dawn l-avvenimenti ewlenin jikkonfermaw lill-Bra]il b[ala potenza globali li qed ti]viluppa. Madankollu, id-dimostranti jridu jwasslu t-t[assib tag[hom dwar il-biljuni li
Dimostrant bil-bandiera ta’ pajji]u jg[ajjat slogans kontra l-gvern fl-in[awi ta’ Bra]ilja (Reuters)
qeg[din jintefqu bi flus mi;burin mit-taxxa fuq listadiums il-;odda u fejn ;ibdu l-paraguni mas-servizzi pubbli/i foqra li jridu jinqdew bihom. In-nies huma anki mg[addbin talli l-Gvern kompla jistimola l-korruzzjoni filwaqt l-amministrazzjoni
nefqet ftit li xejn fuq ledukazzjoni u s-sa[[a. Intant, filwaqt li qeg[din ikunu organizzati aktar protesti g[all-jiem li ;ejjin, g[ad mhux /ar x’tip ta’ twe;iba mill-awtoritajiet tista’ ;;ieg[el lill-organizzaturi taddimostrazzjonijiet biex jikkunsidraw li jwaqqfuhom.
Il-protesti anki qed isiru fi ]mien delikat g[all-President tal-Bra]il Dilma Rousseff, bi]-]idiet fil-prezzijiet u ttnaqqis fl-i]vilupp tal-pajji] jitfg[u dell fuq il-prospetti politi/i tag[ha g[all-futur meta hi mistennija ter;a’ tikkuntesta g[all-kariga proprju s-sena d-die[la.
IT-TURKIJA
Sensiela ta’ arresti Il-Pulizija wettqet sensiela ta’ rejds f’numru ta’ residenzi fejn arrestaw l-g[exieren tannies waqt azzjoni marbuta mal-a[[ar ;img[at ta’ protesti – ta’ spiss vjolenti – kontra lgvern tal-Prim Ministru Tork Tayyip Erdogan. Sorsi tal-Pulizija qalu li g[alissa huma biss persuni li pprovokaw l-inkwiet li se jitressqu g[al interrogazzjoni wara li fil-lejl tat-Tnejn liskwadri g[al kontra lirvellijiet f’Ankara sparaw ilgass tad-dmug[ u l-ilma biex iferrxu mijiet ta’ dimostranti li kienu n;abru fil-kwartier tal-Gvern ta’ Kizilay. L-aktar arresti intant saru f’Istanbul, b’o[rajn ise[[u f’Ankara u Eskisehir – b’Erdogan qed jiffa//ja lakbar sfida pubblika tul
g[axar snin ta’ tmexxija bil;lied bejn pulizija u dimostranti f’Istanbul, Ankara u bliet o[ra jtellfu mirreputazzjoni tat-Turkija b[ala pajji] stabbli fil-Lvant Nofsani. L-Istati tal-Punent huma inkwetati dwar l-a;ir talPulizija Torka fil-konfront tad-dimostranti, bi kriti/i jakku]aw lil Erdogan li mhux jag[ti kas nofs il-poplu li ma vvutalux u b’o[rajn jakku]awh dwar pjani biex ‘jirriforma’ l-Kostituzzjoni sekulari g[al sistema li tibba]a fuq prin/ipji reli;ju]i. Erdogan anki ddefenda lillqawwiet tas-sigurtà tieg[u li qal ‘adottaw atte;;jament demokratiku bla pre/edent filkonfront tal-moviment ta’ vjolenza sistematika.’
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
A[barijiet ta’ Barra 15
IL-G8
Id-destin ta’ Assad ‘evitat’ Il mexxejja tal aktar pajji]i -
-
industrijalizzati temmew issummit tal-G8 wara jumejn ta’ ta[ditiet fil-belt ta’ Enniskillen, fl-Irlanda ta’ Fuq, fejn sej[u biex mill-aktar fis isiru ta[ditiet li jirrisolvu lgwerra tas-Sirja i]da ming[ajr ma semmew id-destin talPresident Sirjan Bashar alAssad fil-komunikat finali. Il-President tar-Russja Vladimir Putin, alleat ta’ Assad, spi//a i]olat waqt is-summit fejn kellu di]gwid mal-mexxejja l-o[ra dwar il-kunflitt Sirjan u rre]ista tentattivi biex i;eg[luh jaqbel mal-affarijiet li jimplikaw li Assad ‘irid jispi//a mill-poter’ jew li Moska te[tie; tnaqqaslu l-appo;;. Intant, il-komunikat finali jesi;i l-impenn tal-pajji]i lejn soluzzjoni politika g[all-kri]i li tibba]a fuq vi]joni g[al Sirja mag[quda u demokratika. Sadattant il-komunikat tenna appo;; qawwi g[ad-de/i]joni biex il-Konferenza ta’ :inevra dwar is-Sirja ssir mill-aktar fis filwaqt li ma rreferiex g[al Assad minkejja li fil-passat ilMexxejja tal-Punent qalu li dan je[tie; iwarrab ‘b[ala parti minn ri]oluzzjoni’. Intant, il-mexxejja tal-G8 sej[u wkoll biex l-awtoritajiet u l-Oppo]izzjoni tas-Sirja jimpenjaw ru[hom [alli jeqirdu kull organizzazzjoni b’affiljazzjoni mal-grupp Al-Qaida. Wara t-tmiem tal-G8 Putin /a[ad li ‘[assu i]olat’ matul is-summit waqt li rrepeta lkritika tieg[u g[all-pjani talIstati Uniti biex jintbag[tu larmi lir-ribelli Sirjani antiAssad li ’l quddiem jistg[u jag[tu ri]ultati kuntrarji. Putin anki iddefenda l-kuntatti militari ta’ Moska masSirja u tenna li lanqas ma jista’ jeskludi g[al kuntratti tal-armi ;odda mal-Gvern ta’ Assad.
IL-:ORDAN> Suldati Amerikani jistennew biex, flimkien ma’ militar mill-:ordan, jissie[bu f’e]er/izzju ta’ ta[ri; multilaterali bl-isem Eager Lion. Dan ir-ritratt ittie[ed fl-in[awi ta’ Al Quwierah, vi/in il-belt ta’ Aqaba, meta eluf ta’ nies militari minn dsatax-il pajji] qeg[din jie[du sehem f’dan l-e]er/izzju li ilu g[addej g[al diversi jiem u li jintemm proprju g[ada (Reuters)
IL-GRE?JA
I?-?INA
Lejn kompromess wara l-g[eluq tal-ERT Qorti Griega [ar;et direttiva biex ix-xandar tal-Istat ERT jer;a’ jkompli jxandar waqt li jg[addi minn ristrutturizzazzjoni bid-de/i]joni tippermetti lill-partiti fil-koalizzjoni ta’ Ateni – li ilhom la[[ar jiem jitlewmu dwar listess xandar – biex javvi/inaw kompromess li jevita elezzjonijiet bikrija. Id-de/i]joni tal-og[la qorti amministrattiva ng[atat ftit jiem wara li l-Prim Ministru Grieg Antonis Samaras g[alaq l-ERT bl-iskop li jiffranka lfinanzi tal-Istat u jikseb lapprovazzjoni tal-kredituri internazzjonali li qeg[din isostnu l-bailout lill-Gre/ja. Dan fost il-furur li qam mill-unions, il-;urnalisti u l[addiema, minbarra di]gwid
notevoli bejn l-alleati fil-koalizzjoni. Intant, il-Qorti tidher li appo;;jat il-po]izzjoni ta’ Samaras biex l-ERT jg[addi minn riformi u jiswa anqas flus lill-Istat i]da d-de/i]joni anki ppermettiet biex ERT jer;a’ jibda jxandar immedjatament kif talbu l-PASOK u l-Partit Demokratiku taxXellug li jiffurmaw parti millkoalizzjoni. Id-de/i]joni offriet lil Samaras u l-alleati triq ’il barra minn kri]i li fet[et possibbiltà g[al elezzjoni bikrija i]da fl-istess [in naqset milli tispe/ifika jekk l-ERT g[andux jer;a’ jibda jxandar b[al qabel inkella jkomplix parzjalment bl-operat sakemm isir relaunch uffi/jali.
Arrestat talli pprova jirrepeti l-protesta tal-1989 L-awtoritajiet arrestaw formalment lil ra;el talli pprova jirrepeti l-protesta storika tal-1989 favur iddemokrazija fi Pjazza Tiananmen u fejn kompliet tonqos it-tolleranza g[al dissens ta[t it-tmexxija talPartit Komunista. Gu Yimin, spi//a arrestat, jiem ilu, mill-Pulizija fil-provin/ja ta’ Jiangsu fuq suspett li in/ita moviment inti] biex idg[ajjef il-poter tal-Istat. L-akku]a partikulari hi l-ewwel ta’ dan it-tip li tressqet fil-konfront ta’ /ittadin mindu l-President ?ini] Xi Jinping [a l-poter f’Marzu li g[adda. L-akku]a ta’ in/itament
kienet titressaq kontra lkriti/i tat-tmexxija ta/-?ina minn partit wie[ed u l-a;ir tal-awtoritajiet fir-rigward ta’ Gu hu l-aktar sinifikanti fost l-azzjonijiet ri/enti talPulizija kontra ?ini]i li insistew bid-dritt g[al dimostrazzjonijiet [ielsa. Il-mara ta’ Gu qalet li ]ew;ha kien applika f’Mejju g[al permess biex jag[mel dimostrazzjoni fl-4 ta’ :unju – l-24 anniversarju ta’ Tiananmen fejn ilmilitar ?ini] kien feta[ offensiva imdemmija fuq id-dimostranti g[al demokrazija fil-pjazza – u l-awtoritajiet ?ini]i /a[dulu l-applikazzjoni.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
16 Feature
Feature 17
Ktieb ;did minn Pubblikazzjonijiet Indipendenza>
L-Elezzjonijiet f’Malta fl-isfond storiku 1800-2013 Ktieb ta’ 1,360 pa;na mimli tag[rif, ri]ultati u statistiki miktub minn Michael Schiavone, b’Da[la tal-Professur Henry Frendo Pubblikazzjonijiet Indipendenza g[adha kif ippubblikat dan il-ktieb, irraba’ wie[ed f’din issensiela. Il-pubbliku Malti li japprezza ferm l-istorja politika ta’ pajji]na jkun jistenna minn ]mien g[al ]mien pubblikazzjoni simili. Xhieda ta’ dan hu lfatt li t-tliet volumi dwar listorja tal-elezzjonijiet li ppubblika l-istess awtur kienu mfittxijin [afna. “Inkora;;it minn dan ilfatt, u xejn inqas minn tant persuni li minn ]mien g[al ]mien, jiktbuli jew i/empluli biex inkompli na;;orna dan il-pro/ess flistorja ta’ pajji]na, [sibt li issa hu l-waqt li nag[mel pass ie[or,” ikkummenta Michael Schiavone. Din is-serje tikkonsisti f’dawn il-volumi: • Fl-1987: L-Elezzjonijiet f’Malta 1849-1981. • Fl-1992: L-Elezzjonijiet f’Malta 1849-1992 Storja Fatti u ?ifri, b’aktar dettalji, ritratti tad-deputati, u a;;ornat sal-1992, • Fl-2003: L-Elezzjonijiet :enerali 1992-2003, b’aktar a;;ornamenti dwar l-istorja tal-elezzjonijiet, u, • Fl-2013:L-Elezzjonijiet f’Malta 1800-2013 fl-isfond
Il-folla li n;abret quddiem il-Palazz il-Belt fil-21 ta’ Settembru 1964 fil-Ftu[ tal-Parlament meta Malta ng[atat l-Indipendenza
storiku. F’din ilpubblikazzjoni, l-awtur, filwaqt li a;;orna r-ri]ultati sal-a[[ar elezzjoni – 2013 – po;;a kull elezzjoni li saret fl-isfond storiku tag[ha. Ta’ kultant fid-dettall, dak li jkun se[[ matul kull le;i]latura, a;;orna u ]ied ri]ultati elettorali, aktar statisti/i u tabelli biex wie[ed ikun jista’ jag[mel il-paraguni. Hemm ukoll lAppendi/i li fihom wie[ed isib aktar informazzjoni
Il-Mexxej tal-Partit Laburista t-Tabib Pawlu Boffa jindirizza wie[ed mill-Mass Meetings qabel l-elezzjoni tal-1947
an/illari dwar l-elezzjonijiet u l-istorja ta’ pajji]na. Dan kollu, pass pass, mill-1800 sal-2013 se narawh fid-dettall f’din ilpubblikazzjoni. F’din il-pubblikazzjoni nsibu l-ewwel nett 27 elezzjoni, b’numru ta’ eletturi limitati g[al diversi forom tal-Kunsill tal-Gvern (1813-1917), meta ng[atajna l-Gvern Responsabbli bejn l-1921 u l-1962 kellna 12-il elezzjoni: 1921, 1924, 1927, 1932, (1939 u 1945 Kunsilli tal-Gvern), 1947, 1950, 1951, 1953, 1955, 1962, u mill-Kostituzzjoni tal-Indipendenza sal-lum kellna 11-il elezzjoni o[ra: 1966, 1971, 1976, 1981, 1987, 1992, 1996, 1998, 2003, 2008, u 2013. F’dawn il-kapitli, apparti l-isfond storiku, insegwu rri]ultati kollha, ilformazzjoni tal-gvern, ritratti ta’ kull deputat elett; inklu]i dawk eletti f’elezzjonijiet ka]wali u koptjati, il-formazzjoni ta’ kull kabinett u d-dettalji ta’ kull le;i]latura. F’kumment lil dan il;urnal, l-awtur qalilna li listorja politika ta’ pajji]na
ilu jsegwiha mill-inqas mill-1969, meta b[ala ;urnalist kien ing[aqad mal-media tal-Partit
Nazzjonalista u g[al 20 sena kien editur ta]-]ew; gazzetti: In-Nazzjon Tag[na u il-mument. }ied jg[id li bilfors kellu jinteressa ru[u fil-;rajjiet politi/i ta’ pajji]na, g[aliex fil-fatt kien qed jg[ixhom kuljum fl-ambjent ta’ partit politiku. F’aktar minn 40 sena lawtur segwa mill-qrib xejn inqas minn g[axar elezzjonijiet. (1971-2013). F’dawn is-snin ippubblika erba’ kotba dwar dawn il;rajjiet ta’ importanza g[al pajji]na. Il-ktieb jinkludi xejn inqas minn 29 bejn statistiki u tabelli, fosthom il-voti re;istrati, il-voti validi, ilpersenta;;i ta’ kull partit ta’ kull distrett 1921-2013, in-numru ta’ kandidati f’kull elezzjoni, ilformazzjonijiet talgvernijiet 1921-2013, id-
Il-Membri Parlamentari li ffurmaw il-’compact’ tal-1927
deputati li servew aktar minn 25 sena, in-nisa li kienu eletti, il-membri kollha tal-kabinett 19212013, u lista ta’ 64 pa;na ta’ kull min ikkontesta xi elezzjoni u jekk kienx elett jew le bejn l-1849 sal-2013. Il-ktieb fih ukoll 14-il appendi/i li jinkludu bijografiji tal-mexxejja politi/i, tal-Prim Ministri u tal-Ispeakers, storja u ri]ultati tar-referenda 18702011, ri]ultati talelezzjonijiet g[all-
Parlament Ewropew: 2004 u 2009, kif ta[dem issistema proporzjonali, dati importanti fl-istorja ta’ Malta, u xi kur]itajiet. F’kelma wa[da kull informazzjoni u dettalji dwar kull elezzjoni jinsab f’dan il-ktieb. Volum li jista’ jitqies b[ala manwal tal-elezzjonijiet ta’ pajji]na. Fuq kollox, l-awtur jag[ti [arsa sewwa u fl-istess [in ;usta tal-isfond storikupolitiku li tkun te]isti fi]]mien li saret kull elezzjoni
Il-Konferenza :enerali tal-Malta Labour Party li kienet indirizzata mill-Mexxej tal-Partit Karmenu Mifsud Bonnici wara l-elezzjoni tal-1992
Dimostrazzjoni tar-Reb[a Nazzjonalista wara l-elezzjoni tal-1962
biex il-qarrej jifhem a[jar f’liema /irkustanzi saret ittali elezzjoni. L-istori/i tallum u iktar u iktar ta’ g[ada g[ad iridu janalizzaw u jinterpretaw l-istorja talpoplu tag[na fid-dawl ta’ dawn l-elezzjonijiet. Fid-Da[la g[al dan ilktieb, Henry Frendo jg[id li “dan ix-xog[ol ;did LElezzjonijiet f’Pajji]na flIsfond Storiku 1800-2103, mhuwiex sempli/ement a;;ornament kronolo;iku ta’ dati u fatti dwar l-istorja
elettorali, g[alkemm hu hekk ukoll. Jikkomprendi kummentarju x’aktarx iddokumentat dwar l-istorja politika li hi marbuta mag[hom, kemm matul l-elezzjonijiet infushom kif ukoll bejn elezzjoni u o[ra.” Henry Frendo jikkonkludi u jg[id li “hu fatt rikonoxxut minn kull min jifhem li fonti strutturali b[al dawn jikkostitwixxu g[odda indispensabbli u imprezzabbli g[ar-
ri/erkatur u l-kttieb, kif ukoll g[all-istudenti u lpubbliku. G[alhekk xog[lijiet pa/enzju]i u metikolu]i ta’ din is-sura jg[inu biex jiffa/ilitaw ;udizzji i]jed struwiti u lelevar tad-diskors pubbliku – inklu] dak ;urnalistiku, li l-awtur sa mill-1970 kien involut fih b[ala l-ewwel editur tal-;urnal In-Nazzjon Tag[na.” Wie[ed jista’ jakkwista kopja ta’ dan il-ktieb minn Pubblikazzjonijiet
Indipendenza, (PIN) Triq Mountbatten, il-{amrun, (d[ul mill-Eurotours) [dejn id-Dar ?entrali tal-PN, g[all-prezz ta’ €55. {inijiet tal-uffi//ju mitTnejn sal-:img[a bejn id-9 a.m. u l-5 p.m. L-abbonati li bbukkjaw dan il-ktieb jistg[u ji;bru l-ktieb tag[hom fl-istess ;ranet u [inijiet. G[al aktar dettalji tista’ //empel 25965412, 25965463, u 25965309. Email: pin@media.link. com.mt
L-eks Mexxej Laburista Dom Mintoff jindirizza konferenza stampa fit-tilwima li kellu mal-Partit Laburista mmexxi minn Alfred Sant fl-1998
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
18 A[barijiet ta’ Barra IL-LIBJA
Uffi/jali ewlenin tal-era Gaddafi ma jinstabux [atja, i]da... }ew; eks-asso/jati tad-dittatur maqtul Muammar Gaddafi ma nstabux [atja dwar akku]i rigward il-[ela ‘sfa//ata’ ta’ finanzi pubbli/i – madankollu ;ie de/i] li dawn jin]ammu l-[abs xorta wa[da b[ala parti minn investigazzjoni akbar li tinvolvi lil Saif alIslam Gaddafi, wie[ed minn ulied l-eksdittatur u Abdullah al-Senussi, li mexxa sservizzi sigrieti tal-eks-re;im Libjan. Abdel-Ati al-Obeidi, li kien il-Ministru g[all-Affarijiet Barranin ta[t Gaddafi u Mohammed Zwai, eks-kap tal-le;i]latura, kienu akku]ati bi sparpaljar ta’ fondi meta dawn iffa/ilitaw [las ta’ kumpens ekwivalenti g[al $2.7 biljuni lill-qraba tal-270 vittma talisplu]joni tal-ajruplan Pan-Am fuq il-belt Sko//i]a ta’ Lockerbie li se[[et fil-21 ta’ Di/embru tal-1988. Il-verdett kien l-ewwel wie[ed ta’ pro/ess legali li kien jinvolvi uffi/jali qrib ta’ Muammar Gaddafi; id-dittatur li tke//a mill-poter qabel inqatel, ;img[at wara, ta[t idejn ribelli waqt ir-rewwixta storika tal-2011 fil-Libja.
Il-mexxejja ;odda fil-Libja huma [erqana li jg[addu ;uri lill-qraba ta’ Gaddafi u Libjani o[ra li kienu leali g[all-eks re;im [alli jag[lqu g[al kollox il-kapitlu tar-re;im li dam g[al 42 sena. Madankollu, attivisti favur iddrittijiet umani jinkwetaw li l-gvern dg[ajjef (attwali) fi Tripli u s-sistema tal-li;i, li g[adha fi stat fra;li, g[andhom ifissru li l-pro/eduri legali ma j]ommux mal-kriterji internazzjonali. Intant, l-Im[allef tal-Qorti lbiera[ qal li ]]ew; imputati ;ew ma[fura mill-akku]i kollha dwar l-isparpaljar ta’ fondi i]da uffi/jali mal-Uffi//ju tal-Prosekutur :enerali malajr ikkonfermaw li al-Obeidi u Zwai g[andhom jibqg[u mi]muma b[ala parti minn investigazzjoni dwar ‘ka] aktar mifrux’. Dan b’referenza g[all-inkjesta attwali rigward delitti tal-gwerra u allegati abbu]i o[ra li wettqu uffi/jali b[al Saif al-Islam u alSenussi u bl-istess Uffi//ju tal-Prosekutur jirreferi ‘g[all-[afna delitti li twettqu f’art talLibja u li fost o[rajn jinkludu azzjonijiet ta’ sabuta;; u direttivi g[al qtil tal-massa’.
I?-?INA> Uffi/jali tad-Dwana jidhru b’xi w[ud mill-paliet ta’ saqajn l-orsijiet li kienu sekwestrati f’Manzhouli. }ew; Russi kienu arrestati wara li nstabu bil-pussess ta’ 213 pala tal-ors waqt li kienu qed jippruvaw jda[[luhom fi/-?ina. Il-pala tal-ors fi/-?ina ;;ib prezz tajjeb fejn tintu]a kemm fl-ikel kif ukoll b[ala medi/ina. (ritratt Reuters)
IL-KANADA
Arrestat is-Sindku ta’ Montreal Michael Applebaum, li f’Novembru kien elett sindku ta’ Montreal bil-weg[da li jelimina l-korruzzjoni, kien arrestat u akku]at bi frodi. Akku]i li jmorru lura g[al qabel ma kien elett. B[alissa hemm diversi sindki fil-Kanada flinkwiet. Rob Ford, is-sindku ta’ Toronto,
jinsab ta[t pressjoni li jirrizenja min[abba allegazzjonijiet li ju]a d-droga filwaqt li Gilles Vaillancourt, li kien sindku ta’ Laval qrib Montreal, kellu jirri]enja min[abba akku]i ta’ korruzzjoni u frodi u issa qed jg[addi pro/ess. Joe Fontana, Sindku ta’ London qrib Toronto, f’Novembru kien akku]at bi frodi.
L-UNGERIJA
Akku]at b’reati fit-Tieni Gwerra Dinjija Laszlo Csatary ta’ 98 sena lbiera[ kien akku]at f’qorti f’Budapest ta’ reati tal-gwerra mwettqa matul it-Tieni Gwerra Dinjija. L-akku]i huma marbuta mad-deportazzjoni talLhud fl-Ungerija lejn il-kamp ta’ kon/entrament ta’ Auschwitz. L-Uffi/ju tal-Prosekuzzjoni ta’ Budapest qal li l-pro/ess ta’ Csatary se jibda fil-qorti fi ]mien tliet xhur. Is-sena li g[addiet Csatary
kien tni]]el mis-Simon Wiesenthal Cebter, li jfittex kriminali tal-gwerra Nazisti, b[ala l-aktar persuna mfittex minnhom. Hu akku]at li g[en fil-qtil ta’ 15,700 Lhud matul it-Tieni Gwerra. Fl-1944, hu kien pulizija Nazista f’Kosice, illum parti mis-Slovakkja. Hawn hu kien responsabbli g[al kamp g[al Lhud qabel ma jintbag[tu Auschwitz u kien mag[ruf g[all-brutalità li bihom kien
jistma l-Lhud ta[t il-kustodja tieg[u. Hu qed ikun akku]at anki fis-Slovakkja. Hu jinsisti li kien sempli/i intermedjarju bejn uffi/jali Ungeri]i u Nazisti f’Kosice. Fl-1948, hu kien kundannat minn qorti ?ekoslovakka g[all-mewt talli ttortura l-Lhud imma hu kien ma[rub. Hu kien [arab lejn il-Kanada wara lgwerra u fl-1997 kien g[eb wara li tne[[ietlu //ittadinanza Kanadi]a.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
A[barijiet ta’ Barra 19
L-ISTATI UNITI> Il-karattri ta’ Mike (lemin) u Sullivan waqt l-ewwel wiri tal-film Monster University fl-El Captain Theatre f’Hollywood, Kalifornja. Il-film se jo[ro; g[all-pubbliku fl-Istati Uniti fil-21 ta’ :unju. (ritratt Reuters)
FRANZA
Is-So/jalisti jridu ji]valutaw l-ewro Il-Partit So/jalista Fran/i] li jinsab fil-gvern re;a’ g[amel talba biex ikun hemm ]valutar tal-ewro fi sfora biex titqajjem l-ekonomija Fran/i]a. Il-proposta tifforma parti minn dokument imfassal millpartiti So/jalisti Ewropej bi t[ejjija g[all-elezzjonijiet tassena d-die[la g[all-Parlament Ewropew. Dan wara konferen]a ta’ jumejn li saret f’Pari;i. B’ewro b’sa[[tu, prodotti importati minn barra z-zona ewro huma ir[as imma mhux fil-ka] ta’ prodotti esportati. Id-dokument min-na[a lo[ra jevita li j[e;;e; li ji;u xolti r-reGoli iebsa biex
jitnaqqas id-dejn u l-i]bilan/ fil-finanzi tal-gvernijiet. Il-President So/jalista Fran/i] Francois Hollande, li b[alissa fl-ist[arri; talopinjoni pubblika g[andu lanqas ammont ta’ appo;; qatt re;istrat g[al mexxej Fran/i] wara biss sena li la[aq, jinsab ta[t pressjoni mill-Unjoni Ewropea biex i]id il-mi]uri ta’ awsterità fil-pajji] kif ukoll jintrodu/i riformi radikali filqasam tax-xog[ol. F’Mejju, Franza ng[atat ]ieda ta’ sentejn millKummissjoni Ewropea biex li]bilan/ kbir li g[andu l-gvern jitni]]el ta[t it-tlieta fil-mija ta’ dak li jipprodu/i l-pajji].
L-ITALJA
Ikompli jberraq g[al 5 Stelle Il-Membri Parlamentari talMoviment 5 Stelle se jag[mlu vot fuq l-internet biex jaraw jekk Senatri/i tal-moviment g[andhiex titke//a. Dan wara li pubblikament ikkritikat bla[rax il-fundatur tal-5 Stelle, Beppe Grillo. Il-;img[a li g[addiet Adele Gambaro tat it-tort g[al ri]ultati []iena [afna f’elezzjonijiet lokali l-a;ir dittatorjali ta’ Grillo. Hi ntalbet tirri]enja imma rrifjutat u mbag[ad issej[et laqg[a biex ikun de/i] x’se jsir. Dan l-i]vilupp se jkompli j]id it-tensjoni fil-grupp li [afna jemmnu jinsab f’xifer li jikkrolla. Dan l-aktar min[abba rabja g[all-
intolleranza ta’ Grillo lejn iddissens meta suppost kul[add g[andu d-dritt jg[id il-fehma tieg[u. Dan apparti li suppost id-de/i]jonijiet isiru flimkien imma dawk importanti qed je[odhom Grillo wa[du. }ew; Membri Parlamentari di;à abbandunaw il-moviment u ie[or tke//a talli ma obdiex ordni biex ma ji [ux parti f’diskussjonijiet fuq ittelevi]joni. Fi Frar, il-partit kien i[oll jew jorbot wara l-elezzjoni ;enerali biex ji; i ffurmat gvern imma ma riedx jifforma koalizzjoni mal-partiti stabbiliti. Issa l-appo;; naqas g[al madwar 18 fil-mija imma xorta jibqa’ t-tielet forza politika fil-pajji].
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor I gladiatori (Demetrius and the Gladiator) Rete 4, 16>40
Victor Mature u Susan Hayward huma l-protagonisti f’dan il-film storiku li n[adem fl-1954. Fih naraw li l-iskjav Grieg Demetrius, li jkun kiseb illibsa ta’ Kristu, ikun kostrett biex, fuq ordni tal-Imperatur Caligola ji;;ieled fl-arena. Atturi o[ra fil-film jinkludu lil Anne Bancroft u lil Ernest Borgnine.
Cenerentola per sempre La 5, 21>10 Dan il-film tas-sena 2000 b’re;ija ta’ Beeban Kidron hu l-istorja li jaf kul[add ta’
Debbie Scerri waqt il-programm. Jidhru wkoll il-pre]entaturi Frida Cauchi u Hermann Bonaci
Il-kantanta Debbie Scerri
Cindirella i]da ambjentata fi]]minijiet tal-lum f’dinja kollha teknolo;ija u moda. Fost l-atturi ewlenin insibu lil Kathleen Turner, Katrin Cartlidge, David Warner, Jane Birkin u Marcella Plunkett.
Il cavaliere oscuro (The Dark Knight) Italia 1 21>10
Premier - NET Television, 20>30
Il-programm tal-lum se jkollu b[ala protagonista lil Debbie Scerri. Mag[rufa minn kul[add b[ala kantanta, u fil-fatt fl-1997 kienet irrappre]entat lil Malta fil-Eurovision Song Contest bil-kanzunetta Let Me Fly. Twieldet fl-1969, ma bdietx il-karriera kmieni [afna, u g[all-ewwel kienet attri/i fuq il-palk
Film Amerikan tal-2008 b’re;ija ta’ Christopher Nolan, li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Heath Ledger (fir-ritratt fuq ix-xellug u lil Christian Bale. Wara li jer;a’ jitfa//a Batman, ikun jidher li l-kriminali se jispi//aw ikollhom i]armaw. I]da donnu li lil Joker [add ma jista’ g[alih, lanqas Batman.
Qui comincia l’avventura Raitre, 15>45
Monica Vitta u Cluadia Cardinale (it-tnejn firritratt) huma fost l-atturi ewlenin f’dan ilfilm Taljan tal-1975.
tad-Depiro Youth Centre r-Rabat u mhux kantanta. It-telespettaturi assidwi ta’ NET Television jafuha wkoll b[ala kopre]entatri/i, ma’ Ray Attard, tal-programm tas-Sibt waranofsinhar Sas-Sitta. Jippre]entaw Frida Cauchi u Hermann Bonaci. Jipprovdi l-mu]ika fl-istudio Joe Brown.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
20 {sibijiet
{assejt terremot!
minn Patri Mario Attard OFM Cap frmarioa@gmail.com
Il-mowbajl fil-[ajja mg[a;;la tal-lum sar b]onn kbir... mezz ta’ komunikazzjoni li bih wie[ed jista’ jag[mel [afna ;id
Il-mowabajl hu wie[ed mis-su;;etti li, irridu jew ma rridux, l-iktar li jispikkaw fil-[ajja attwali li qeg[din ng[ixu fiha. Meta tit[addet fuqu ssib argumenti ta’ kull xorta. Dan iwassalni biex nikkonkludi kemm il-mowbajl jibqa’ su;;ett ta’ kontroversja mill-kbar nett! Dan l-a[[ar kelli esperjenza, jew a[jar qatg[a daqsiex fi msarni, li wrietni kemm din l-invenzjoni hi tabil[aqq me[tie;a. Kelli quddiesa g[odu g[odu fil-Ferg[a Ewkaristika li kellha tag[laq erba’ u g[oxrin sieg[a ta’ adorazzjoni u tif[ir lil :esù Ewkaristija, imxandra fuq Radju Marija. Fil-fatt il-quddiesa kellha tibda g[all-[abta tas-6.00 a.m. G[alkemm na[dem billejl fl-Isptar Mater Dei xorta wa[da [in kmieni b[al dan g[alija jibqa’ skabru]! Biex ]gur inqum g[amilt lalarm tal-mowbajl iddoqq fil-5.00 am! Il-lejl ta’ qabel ma rnexxilix nag[laq g[ajn m’g[ajn sakemm daqqu l-11.10 pm. X’tag[mel? Torqod meta ji;i n-nag[as [elu [elu u mhux meta trid. Kieku sewwa! Kieku tg[idx kemm norqod fil-fond! Imma l-istorja
nafuha lkoll. Imqar ifaqqaslek naqra ta’ [sieb f’nofsillejl. Dan l-imbierek jaf ikun bi]]ejjed biex itelliflek l-isba[ raqda. {olma mhux daqstant sabi[a
X[in qomt, pjuttost ma[sud g[aliex kont g[andi fl-eqqel tal-isba[ raqda, ovvja li kont g[andi ma ;ejtx f’tieg[i. Ittini xi tort? G[edt li kont qieg[ed no[lom. Imma ]gur li mhux xi [olma minn dawk is-sbie[ li timlieni bil-fer[ il-jum kollu. Le. Kienet [olma li kont sejjer nag[mel e]ami u ma kontx mija fil-mija /ert jekk studjajtx kollox. Insomma… Is-soltu storja ta’ meta kont student. Ara sewwa jg[idu li l-mo[[ mhux dejjem tifhmu! Qomt bil-mod il-mod missodda u bit-tbatija, g[aliex mimli ng[as, ir[ejtilha lejn it-toilet. Issa filg[odu jkolli nqum bil-mod inkella jekk ifettilli nqum bis-salt, nispi//a b’[ass [a]in talbeati pawli u nispi//a malart! G[alhekk, b’[afna [lewwa mieg[i nnifsi, ir[ejtilha sat-toilet. Wara li temmejt il-b]onnijiet personali tieg[i, [ri;t minn hemm u mort biswit il-friex.
Il-mowbajl tridu. Mhux biss biex tir/ievi jew tag[mel xi telefonata me[tie;a. Illum ng[id ukoll li jista’ jintu]a biex dak li jkun jibg[at xi messa;; ta’ fara; lil min ikun g[addej minn ]mien diffi/li
Ikkalkulajt li kien g[ad baqag[li [in bi]]ejjed biex nag[mlu bil-mod. Imma, kif ji;ri fil-[ajja, il[in beda kulma jmur jag[fas. Tant hu hekk li dak li kellu ji;i g[alija la[aq bag[atli messa;; li fih g[arrafni: “Wasalt.” Mela kien di;à ;ie! L-g[aliex niddejjaq bilbosta n[alli n-nies jistennewni s-sig[at, ilbist f’[akka t’g[ajn il-labtu, tfajt il-mowbajl fil-pettolina, ji;ifieri filbut il-kbir tan-na[a ta’ quddiem ta/-/oqqa, u n]ilt qajla qalja lejn il-bieb ta’ barra. Lewwel fta[t bil-mod il-bieb tal-kunvent [alli ma nqajjimx lill-patrijiet li f’dak il[in kienu fl-isba[ raqda, u wara fta[t ukoll il-bieb ta’ barra. G[ajjien mejjet
Sewwa kien qalli. Rajtu hemm fil-karozza l-gri]a. X[in wasalt [dejn il-karozza sibtu jistennieni. Kien g[ajjien mejjet. Tektiktlu mal-[;ie;a biex inqajmu min-nag[sa [elwa li kien fiha. “Bon;u! Kif int dalg[odu?” staqsejtu b’le[en ta’ wie[ed li g[adu bejn rieqed u mqajjem. “G[ajjien Father!” qalli ming[ajr kantunieri ta’ xejn. Ma tag[tihx tort miskin. Mhux ta’ b’xejn li t-talb ta’ billejl huwa l-iktar wie[ed f’sa[[tu tafux. B[al lanqas mhu xi kumbinazzjoni li xxitan l-aktar li jattakka hu proprju billejl. G[aliex il-lejl hu dak il-[in l-aktar li r-ru[ u l-;isem ikunu m[eddla mill-g[eja. G[alhekk, b[ala
tali, il-lejl hu l-aktar waqt li fih il-komponenti li jag[mluna dak li a[na jkunu l-aktar dg[ajfa. Wasalna l-Ferg[a Ewkaristika u wara ftit minuti fil-pre]enza ta’ :esù Sagramentat, qaddist il-quddiesa fuq ir-radju. Hekk kif il-quddiesa ntemmet ridt immur lura lejn il-kunvent bil-[atfa l-g[aliex kien imissni nqaddes fit-8.00 a.m minflok il-Kappillan. Imma xi ;rali? Is-soltu! L-g[a;la ;ieli titlifli d-direzzjoni g[aliex i;;eg[ilni ninsa jew nitlef affarijiet importanti. U ;rali proprju l-a[[ar ka]. X[in d[alt fil-kamra da[[alt idi fil-pettolina biex in;ib ilmowbajl. Ksa[t! Il-mowbajl ma kienx hemm! Issa x’se naqbad nag[mel? U min iridni fejn kien se jsibni? Min jaf kemm kont se ninkwieta xebg[a nies g[alxejn! Ommi ma x’inkwiet! Skossjatura tajba
Fil-paniku li kont fih, rasi bdiet iddur bija. {assejt li [ajti kienet ir/eviet skossjatura tajba. G[aliex mhux imbilli naqbad u npa/pa/. Il-
mowbajl tridu. Mhux biss biex nir/ievi jew nag[mel xi telefonata me[tie;a. Illum ng[id ukoll li jista’ jintu]a biex dak li jkun jibg[at xi messa;; ta’ fara; lil min ikun g[addej minn ]mien diffi//li. Staqsu lil xi nies li bi privile;;, g[aliex ]gur li mhux g[ax jist[oqqli, jir/ievu xi messa;; ta’ fara; li jurini nibag[tilhom [a jg[idulkom. Issa x’kont se nag[mel li kieku ma kellix x’nibag[tilhom? Minn fejn kont se niddobba n-numru tag[hom? Wara [afna ksir ir-ras ;ie min jg[idli li meta kont bilqieg[da fil-karozza stajt fettilli g[amiltu fil-but ta//oqqa. U g[aliex il-but mhux daqshekk fond, dan limbierek ta’ mowbajl se[[lu ji]]er]aq g[an-na[a tas-seat ta’ wara. Meta tfa//a dan il[sieb f’mo[[i [adt ir-ru[. G[alhekk, b’;irja wa[da, /empilt Radju Marija u t[addidt ma’ ra;el li jaf sewwa lil dan il-proxxmu li ;ie ;entilment iwassalni. Kemm fra[t meta /empiltu u qalli li l-mowbajl kien g[andu u li kien se jirritornahuli! U kemm fra[t i]jed meta l-Gwardjan tahuli ftit minuti qabel il-quddiesa tat8.00 a.m.! Bilfors! Jekk qabel [assejt terremot!
Staqsu lil xi nies li bi privile;;, g[aliex ]gur li mhux g[ax jist[oqqli, jir/ievu xi messa;; ta’ fara; li jurini nibag[tilhom [a jg[idulkom. Issa x’kont se nag[mel li kieku ma kellix x’nibag[tilhom^ Minn fejn kont se niddobba n-numru tag[hom^
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
Madwarna 21
Il-poe]iji ta’ Ru]ar Briffa mmu]ikati mill-kompo]itur Dominic Galea ‘Karba’, l-a[[ar album talkompo]itur Dominic Galea, u li g[andu ;abra ta’ 12-il poe]ija tad-dermatologu u poeta Ru]ar Briffa (19061963), kien ippre]entat lillPresident ta’ Malta George Abela matul l-attività li saret fil-Palazz ta’ San Anton b[ala kommemorazzjoni tal-50 sena mill-mewt ta’ Ru]ar Briffa. Is-serata mu]iko-letterarja, ta[t il-patro/inju distint talPresident ta’ Malta George Abela, kienet organizzata millUffi//ju tal-President, lAkkademja tal-Malti, idDipartiment tal-Malti talUniversità ta’ Malta u lG[aqda tal-Malti – Università. Din tal-a[[ar hi organizzazzjoni tal-istudenti li kienet twaqqfet minn Briffa stess flimkien mal-[abib letterarju tieg[u :u]è Bonnici fl-1931. It-tnedija ta’ ‘Karba’ tikkoin/idi mal-50 anniversarju tal-mewt ta’ Briffa fit-22 ta’ Frar 1963 u l-g[axar anniversarju tal-marka Heritage Records. L-album jinkludi ktejjeb ta’ 16-il pa;na b’introduzzjoni minn Oliver Friggieri, li fl-1984 nieda l-bijografija ta’ Ru]ar Briffa. ‘Karba’ kien irrekordjat live f’Manolito Galea’s Lito’s
Jirritorna l-programm ‘Sajf Flimkien’ fuq NET Television B[alma ;ara s-sena l-o[ra, matul ix-xhur tas-sajf ta’ din is-sena se jsir il-programm divertenti ‘Sajf Flimkien’ li se jkun ippre]entat minn pre]entaturi differenti. Nhar ta’ {amis, ‘Sajf Flimkien’ se jie[u xejra ta’ game show, u g[aldaqstant g[andna b]onn il-parte/ipazzjoni tag[kom it-telespettaturi. Il-log[ob jikkonsisti kollu kemm hu minn mu]ika sa mistoqsijiet fuq kantanti Maltin u barranin. Kull min jipparte/ipa, anke jekk ma jg[addix g[at-tieni fa]i, mhux se jitlaq b’idejh vojti. Il-programm g[andu pre]entazzjoni ta’ Mireille Bonello fuq produzzjoni ta’ Toni Busuttil g[al NET Television. Kulma tridu tag[mlu hu li ti;bru applikazzjoni mir-reception ta’ NET Television, u timluha dak il-[in u t[alluha marreception, jew jekk se tibag[tuha bil-posta, tibag[tuha fuq lindirizz ‘Kompetizzjoni ‘Sajf Flimkien’’, NET Television, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà, sal-25 ta’ :unju 2013.
Il-kompo]itur Dominic Galea jippre]enta l-album li jismu ‘Karba’ lill-President ta’ Malta George Abela
Place fil-Furjana minn g[add ta’ mu]i/isti li jinkludu kwartett immexxi minn Tatjana Chircop. L-album kien prodott minn Dominic u Manolito Galea flimkien marri/erkatur Steve Borg. Appo;;jat mill-Malta Arts
Fund, Il-Kunsill Nazzjonali tal-Ilsien Malti u LAkkademja tal-Malti, l-album jinkludi 12-il kanzunetta kantati minn Paul Giordimaina, Dorothy Bezzina, Ludwig Galea, Doreen Galea u t-tenur Joseph Aquilina.
Wirja ta’ passatempi G[all-okka]joni ta’ Jum {al Tarxien 2013, il-Kunsill Lokali se jorganizza wirja ta’ passatempi fi/-?entru Komunitarju fi Triq Santa Tere]a, {al Tarxien. Il-wirja tifta[ it-Tnejn 1 ta’ Lulju u tibqa’ miftu[a sa nhar il-{amis 4 ta’ Lulju. Kull min hu interessat jipparte/ipa jista’ ji;bor applikazzjoni mill-Uffi//ju tal-Kunsill. L-applikazzjonijiet jibqg[u jintlag[qu sa nhar il-:img[a 28 ta’ :unju f’nofsinhar. Il-parte/ipazzjoni hi bla [las. G[al aktar dettalji /emplu lil Frans Agius fuq 99486162.
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
22 Passatemp
Tisliba
Sudoku Mimdudin: 5. :eneralment abjad, taxxoqqa jew tal-g[a]el (5) 6. Tinxtara bil-qatta g[allfniek u g[a]-]wiemel (5) 7. :emg[at ta’ nies mi;burin flimkien fil-bera[ (5) 10. Mawra minn pajji] g[allie[or (5) 11. Rabbiet il-;wiena[ (5) 12. Ma nibqax isfel u nsir nitkellem bil-Latin? (5) 14. Bla ener;ija (5) 16. Mort g[an-na[a l-o[ra tattriq (5) 17. Pja/ir jew g[ajnuna lil xi [add (5) 18. Fil-Furjana tg[addi minn ta[thom (5)
Weqfin: 1. Iva Lel, dan jista’ jsir apprendist jew student! (6) 2. u 4. Dari kienu jo[or;uh mill-but tas-sidrija bil-katina u jaraw il-[in (6, 2-3) 3. Ma[fur minn [tija jew dnub (6) 4. Ara 2. 8. Hekk tari, li jdub f’[alqek (5) 9. Jistg[u jie[du ritratt flimkien (5) 12. Xummiema! (6) 13. Illo;iku (6) 14. Strument tad-daqq b[al pjanu fuq ]ew; lasti (6) 15. Il-post innifsu f’lukanda (6)
Diffi/li: Hemm regola wa[da biss biex issolvi l-log[ba tassudoku. Kull kwadru ta’ tliet kaxxi bi tlieta kif ukoll kull ringiela u kolonna g[andu jkollha fiha n-numri kollha mill-1 sad-9.
Tliet differenzi Il-kwadrett numru 2 hu differenti mill-kwadru numru 1 fi tliet partikularitajiet ]g[ar qatt ripetuti. Liema huma? Soluzzjonijiet
Soluzzjoni tal-biera[
Mimdudin> 5. u 6. Ampulluzza; 7. Djieq; 10. Rikba; 11. Tajra; 12. Dwana; 14. Grupp; 16. Skont; 17. Ta[an; 18. Latin. Weqfin> 1. Bakkar; 2. Plajja; 3. Albert; 4. Patena; 8. Akbar; 9. Ajrun; 12. Delitt; 13. Akkont; 14. Gondla; 15. Pedina.
G[at-tfal
Lo;ikament In-numri ta’ kull ringiela huma legati ma’ xulxin mill-istess operazzjoni ripetuta tliet darbiet. Ara ssibx liema huma l-erba’ numri neqsin, mis-sitt numri li hawn ta[t ir-rettangolu u li jridu jid[lu lo;ikament fil-kaxxi vojta t’hawn fuq. Sudoku Films ta’ Alfred Hitchcock The wrong man; Rebecca; North by Northwest, Psycho; Strangers on a Train; The Birds; The Lady Vanishes; Vertigo; The Thirty-Nine Steps; Marnie; Rear Window. = 189
7 x 3 = 21 (x3) = 63 (x3)
=135;
5 x 3 = 15 (x3) = 45 (x3)
= 108;
4 x 3 = 12 (x3) = 36 (x3)
= 54;
Tpin;ija
Qawl Malti
Illum nibdew il-;img[a bi tpin;ija. Pin;i din l-istampa [elwa bil-kuluri li tippreferi.
Jekk inti /awla tipprovax tag[milha ta’ seqer jew ta’ ajkla. Dan ifisser li m’g[andekx toqg[od tippretendi li int a[jar milli int.
Tliet differenzi Fit-tieni kwadrett: Manku tal-kazzola, buttuna tal-qmis u s-saba’ ]-]g[ir
Ibda mill-ittra tan-nofs (l-ittra ‘T’), imxi ’l fuq jew ’l isfel jew lejn il-;nub, imma qatt djagonalment u g[andek issib il-passa;; li jag[tik [dax-il film ta’ Alfred Hitchock.
Lo;ikament In-numri fuq il-lemin nett jimmultiplikaw bi 3 kull darba. G[alhekk innumri fil-kaxxi vojta minn fuq g[al isfel: 12, 45, 5 u 63. 2 x 3 = 6 (x3) = 18 (x3)
Films ta’ Alfred Hitchcok
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
26 Klassifikati PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI
Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.
AVVI}I
G[al kull xog[ol
TA’ bini ;did, alterazzjonijiet
fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa, xog[ol ta’ membrane, kisi u tibjid, kontrabjut u tqeg[id ta’ katusi. Offerta spe/jali fuq illiquid membrane. ?emplu 79407292.
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-
injam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Restawr
TA’ gallariji, bibien u twieqi. Xog[ol bil-verni/, lostru u ]ebg[a, u kull tip ta’
manutenzjoni fuq injam fiddar tieg[ek. ?emplu 77705777.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
Water proofing membrane
IL-BEJT tieg[ek jag[mel lilma? G[andek problema ta’ moffa? Kenda Ltd issolvilek il-problema. Nispe/jalizzaw fuq xog[ol ta’ water proofing u membrane, b’10 snin garanzija, xog[ol professjonali bl-aqwa materjal I S0 9001. G[al stima bla obbligu /emplu 7972 9967 jew ]uru www.kendawaterproofing.com
G{ALL-BEJG{
G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Stainless Steel Fridge
MINN ;ewwa u minn barra, 6x6 piedi u 2 piedi fond. Prezz ori;inali €4,000, prezz fiss €1,000. ?emplu 99034743.
Speedcraft
TA’ 18-il pied b’mutur Mariner 225hp outboard. Bil-karru galvanizzat u bla//essorji kollha li jmorru mag[ha. Kundizzjoni perfetta. ?emplu 99234321
JIN{TIE:U
Nies
B’esperjenza fuq xog[ol ta’ dawl u ilma, pagi u kundizzjonijiet tajbin. ?emplu 99492659.
L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
27
Golfers minn Malta, l-Afrika t’Isfel u New Zealand jirb[u l-Emirates Cup Tim ta’ erba’ golfers millAfrika t’Isfel, New Zealand u Malta reb[u l-Emirates Cup li saret fir-Royal Malta Golf Club (RMGC), b[ala parti mi/-/elebrazzjoni tal-125 sena anniversarju. Paul Stoner mirRoyal Malta Golf Club (Malta), Marilyn u Michael Brain, mir-Royal Cape Golf Club (l-Afrika t’Isfel), u Andrew Meehan mir-Royal Wellington Golf Club (New Zealand) [ar;u rebbie[a b’total ta’ 93 stableford points. Iktar minn 200 golfer ipparte/ipaw fit-turnament talEmirates Cup, li kien l-ikbar kompetizzjoni tal-golf li qatt saret f’;urnata wa[da f’Malta. 52 tim ta’ erba’ golfers ilwie[ed ikkompetew f’log[ba mfassla fuq Fourball Alliance Stableford. Il-manager tal-Emirates g[al Malta Paul Fleri Soler ippre]enta lit-tim rebbie[ bi trofew tal-Emirates mag[mul mill-kristall li n;ieb minn Dubaj g[al din l-okka]joni. Dan it-trofew se jkun g[allwiri b’mod permanenti firRMGC. “L-Emirates ilha tg[aqqad lill-golfers u l-entu]jasti ta’ dan l-isport permezz ta’ g[add ta’ sponsorships ta’ turnaments internazzjonali ewlenin. Permezz tal-isponsorship tatturnament tal-Emirates Cup b[ala parti mi/-/elebrazzjoni tal-125 anniversarju tar-Royal Malta Golf Club, a[na qed ng[aqqdu lill-golfers minn Malta ma’ o[rajn li ;ejjin minn Royal Golf Clubs o[ra mifruxin madwar id-dinja. Mir-rispons u l-entu]ja]mu muri llum jidher li dan l-g[an intla[aq,” qal Fleri Soler wara l-pre]entazzjoni. Il-Kaptan tar-RMGC David Debono qal li “t-turnament
Paul Fleri Soler, il-Manager tal-Emirates g[al Malta, jippre]enta t-trofew tal-Emirates mag[mul mill-kristall lit-tim rebbie[ ma’> (mix-xellug) Paul Stoner, Marilyn Brain, Michael Brain, Andrew Meehan u David Debono, il-Kaptan tal-RMGC
tal-Emirates Cup kien su//ess kbir, b’numru sabi[ ta’ golfers li qed jirrappre]entaw Royal Golf Clubs o[ra minn pajji]i differenti. Permezz tass[ubija mal-Emirates g[al dan l-anniversarju spe/jali, a[na stajna nospitaw wie[ed mill-iktar tournaments presti;ju]i li qatt kellna filGolf Klabb tag[na.” L-Iskozja, l-Ingilterra, lIrlanda, Guernsey, Jersey, Wales, New Zealand, l-Indja, l-Afrika t’Isfel, l-Awstralja, u l-Kanada kienu fost il-pajji]i provenjenti minn fejn ivvja;;aw il-golfers g[al dan it-turnament. Emirates hi wie[ed millisponsors ewlenin tal-aqwa turnaments tal-golf madwar id-dinja, u hi l-Linja tal-Ajru Uffi/jali ta’ 12-il attività internazzjonali. Minn dawn lisponsorships, tmienja jiffurmaw parti mill-European Tour International Schedule, u jinkludu l-BMW International Open (il:ermanja), the Race to Dubai – id-DP World Tour Championship (UAE),
Alstom Open de France (Franza), Avantha Masters (lIndja), Maybank Malaysian Open (il-Malasja), Lyoness Open (l-Awstrija), l-Irish Open (l-Irlanda) u lBallantine’s Championship (fil-Korea t’Isfel). Barra minn hekk, l-Emirates tkompli tag[ti l-appo;; tag[ha lit-turnament Hong Kong Open (Hong Kong), li se jer;a’ jibda fl-iskeda tal-European Tour tal-2014. Minbarra l-European Tour International Schedule, lEmirates tisponsorja l-Boeing Classic (fl-Amerika), itThailand Open (Tajlandja) u l-Emirates Australian Open (Awstralja). L-isport tal-golf jid[ol sew mal-brand tal-Emirates, b’[afna mill-klijenti leali tag[ha huma plejers tal-golf. L-Emirates testendi lappo;; tag[ha billi tippermetti li l-passi;;ieri jag[mlu check in tas-set ta’ golf clubs b’xejn f’kull klassi tattitjiriet kollha tag[ha, u dan minbarra l-baggage allowance normali.
Laqg[at :enerali Annwali Il-Laqg[a :enerali Annwali tal-Youth FA se ssir il-:img[a 21 ta’ :unju fis-Centenary Hall f’Ta’ Qali fis-6 p.m. Matul il-laqg[a, minbarra d-diskors tal-President u lapprovazzjoni tar-rapport amministrattiv u finanzjarju se ssir elezzjoni g[all-[ames membri fil-kunsill f’isem innurseries. QORMI FC - Nhar itTlieta 25 ta’ :unju, 2013 mis-6.30 p.m. ’l quddiem, Qormi FC se jorganizza l-
Laqg[a :enerali Annwali fil-kumpless ta’ Qormi FC, Valletta Road, {al Qormi. L-a;enda tinkludi diskors mill-President, il-pre]entazzjoni tar-rapport amministrattiv finanzjarju, emendi flistatut u elezzjoni tal-kumitat il-;did jekk ikun ne/essarju. FGURA UTD – IlLaqg[a :enerali Annwali ta’ Fgura United FC se ssir nhar il-{add 23 ta’ :unju fid9.30 a.m. fil-Ka]in fi Triq Valperga. Il-membri huma m[e;;a jattendu.
SPARAR
Muscat jirba[ fit-trap Peter Muscat kien ir-rebbie[ ta’ sparatura Trap g[allAzzopardi Trophy organizzata mis-Southern Shooting Club il{add. Muscat temm l-ewwel wara li laqat 37, 12 u 11 segwit minn Nicky Carabott li laqat 38, 13 u 10 waqt li fit-tielet post spi//a Jason J. Aquilina b’47, 9 u 11.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
28 Sport G{AWM KICKBOXING
Zahra jisfida lil Torres Nhar il-:img[a 21 tax-xahar se ssir attività o[ra ta’ Gladiators Night li fiha, atleti minn klabbs Maltin se jag[tu spettaklu mill-isba[ f’taqbidiet tal-Kickboxing u tal-K1. Dan kollu se jsir fit-Teatru Grieg f’Ta’ Qali u hu organizzat minn Gladiators Promotions. It-taqbida ewlenija se tkun bejn il-Malti Daniel “the Jet” Zahra u l-Portugi] Bruno Torres g[a/-/inturin tat-Titlu Dinji tal-World Kickboxing Network (WKN). Din se tkun taqbida ta’ [ames rounds ta’ tliet minuti l-wie[ed fuq livell professjonali bir-regoli tal-K1 u bl-ingwanti biss. Zahra u Torres di;à ltaqg[u kontra xulxin fi Frar imma rreb[a ng[atat lill-Portugi] b’de/i]joni kontroversjali wara taqbida li xxandret diretta fuq il-Eurosport. Bis-sa[[a ta’ Master Noel Mercieca u Isaac Chetcuti, il-fundaturi ta’ Gladiators Promotions, l-ispettaturi se jaraw wkoll g[axar taqbidiet li se jakkumpanjaw dik ta]-]ew; protagonisti. {amsa minnhom se jkunu ta’ 4x2 bir-regoli tal-K1 blingwanti biss u dawn se jkunu g[at-titli nazzjonali. Il-[amsa l-o[ra se jkunu ta’ 3x2 bir-regoli tal-Kickboxing bil-protezzjoni tar-ri;lejn ukoll. Kancho Adrian Axisa, il-President tal-ferg[a Maltija tadWKN se jippresiedi s-serata flimkien mal-Federazzjoni Maltija tal-Kickboxing (MKBF) u tkun appo;;jata millKunsill Malti g[all-Isport. L-atleti tal-kompetizzjoni ;ejjin minn g[axar klabbs differenti u tnejn mit-taqbidiet tal-K1 se jkunu bejn atleti Maltin u dawk Ingli]i. Minkejja li lparti l-kbira tal-parte/ipanti jipprattikaw il-Kickboxing se jkun hemm ukoll dawk tal-Kung Fu, Karate u Thai Boxing.
Agius u Vella Wood jirb[u ti;rija diffi/li Il-Kampjonati tal-g[awm fil-ba[ar miftu[ organizzati minn Birkirkara St Joseph Sports Club u sponsorjati minn Vileda bdew b’g[awma diffi/li [afna f’kundizzjonijiet xejn ideali u ri[ qawwi. L-g[awma saret fil-bajja kennija tas-Salina bi 92 g[awwiem jag[mlu ]ew; dawriet ta’ kilometru l-wa[da. Neil Agius u Michelle Vella Wood reb[u b’mod konvin/enti l-kategoriji tag[hom. Agius temm l-g[awma f’27 minuta u 27 sekonda quddiem Roberto Demicoli (29:31) u Graham Borg (29:38). Fil-kategorija tan-nisa Vella Wood ma kellhiex sfida u temmet l-ewwel fi 33 minuta u 46 sekonda. Madankollu t-tliet g[awwiema ta’ warajha kellhom taqtig[a bejniethom
Neil Agius (fin-nofs) kongratulat minn s[abu wara li reba[ l-ewwel ti;rija
g[at-tieni post u finalment kienet Maria Camilleri li temmet l-ewwel f’35 minuta u sekonda, sekonda quddiem Margaret Seguna (35.02|)
It-tieni ti;rija minn din isserje tal-kampjonat Vileda organizzata mill-Asso/jazzjoni tal-isport akkwatiku se ssir illum fis-6.30 p.m.
Rebbie[a waqt l-attività tal-KMS Skolasport Tliet parte/ipanti xxurtjati tal-KMS Skolasport reb[u premjijiet sbie[, grazzi g[al Kellogg’s, matul l-attività annwali tal-isport tal-KMS Skolasport. Andre Camilleri, li jattendi Skolasport tal-{andaq, reba[ mountain bike, filwaqt li Federica Zahra u Leah Bongailas li jattendu Skolasport ta’ {al Kirkop, reb[u kamera di;itali kull wie[ed. Huma r/evew il-premjijiet ming[and Tony Papadoukakis, Market Development Manager ta’ Kellogg’s g[all-Mediterran u l-maskot ta’ Kellogg’s Coco the Monkey. Organizzata mill-Kunsill Malti g[all-Isport u sponsorjata minn Kellogg’s g[at-13-il sena
konsekuttiva, l-attività annwali tal-KMS Skolasport kienet divertenti u ntlaqg[et tajjeb mill-parte/ipanti, il-;enituri u l-[bieb tag[hom. Fir-ritratt jidhru t-tliet rebbie[a ta’ Skolasport: Andre Camilleri, Federica Zahra, u Leah Bongailes ma’: (mix-xellug) Colin Calleja, Kap E]ekuttiv tal-KMS, Jonathan Barbara, Chairman tal-KMS, Tony Papadoukakis, Market Development Manager ta’ Kellogg’s g[all-Mediterranean u Chris Cachia, National Sales Manager ma’ Charles Darmanin Co Ltd, distributuri ta’ Kellogg’s f’Malta, flimkien ma’ Coco the Monkey.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
Sport 29 TAZZA TAL-KONFEDERAZZJONIJIET
Prandelli jg[id li l-:appun se jibdew favoriti Il-kow/ nazzjonali tal-Italja Cesare Prandelli qal li llum il:appun se jibda favorit li jie[u l-punti massimi kontra l-Italja min[abba ]ew; ra;unijiet, li g[andhom kow/ Taljan u l-o[ra min[abba li kellhom aktar /ans jistrie[u. “Il-:appun se jibda b[ala lfavorit g[ax il-plejers kellhom jum ta’ mistrie[ aktar minna. Barra minn hekk ilkow/ tag[hom Alberto Zaccheroni jafna sew u konvint li g[andu pjan tattiku tajjeb g[al kontra tag[na,” qal Prandelli. {arsa lejn l-istatistika turi li l-Italja qatt ma tilfet kontra l:appun imma l-goalkeeper Buffon jaf li t-tim irid jitjieb biex ikollu /ans jirba[ din ilkompetizzjoni. L-Italja bdiet b’reb[a 2-1 kontra l-Messiku filwaqt li l-:appun beda b’telfa 3-0 kontra l-Bra]il. Illejla l-Italja tilg[ab kontra l:appun filwaqt fl-ewwel log[ba l-Bra]il jilg[ab kontra l-Messiku. “L-g[an tag[na hu li niksbu su//ess. Li hu ]gur hu li jekk irridu nie[du t-tliet punti kontra l-:appun irridu nitjiebu mill-ewwel log[ba kontra lMessikani,” qal Buffon. Min-na[a tieg[u l-captain tal-:appuni]i Makoto Hasebe qal li biex it-tim tieg[u jkollu /ans jeg[leb lill-Italja irid iwaqqaf lil Andrea Pirlo li kellu log[ba mill-aqwa kontra l-Messiku proprju fil-100
log[ba tieg[u mat-tim nazzjonali Taljan. “Pirlo hu lmo[[ tat-Taljani. Ma rridux in[alluh jag[mel [sara u jekk nag[mlu dan ikollna /ans tajjeb li nirb[ulhom, qal Hasebe. Pirlo onorat Sadattant il-playmaker
Taljan Andrea Pirlo r/ieva trofew spe/jali u flokk ming[and il-Federazzjoni Taljana u l-iskwadra, jum wara li lag[ab il-100 partita tieg[u mat-tim nazzjonali Taljan billi mexxa lit-tim lejn reb[a 2-1 kontra l-Messiku. Il-folla fil-Maracana li hi mag[rufa li ma tantx temozzjona ru[ha malajr u diffi/li biex tkun ikkuntentata kienet mag[quda fit-tif[ir tag[ha lejn il-plejer ta’ 34 sena fejn deher /ar li apprezzat it-tip ta’ plejer li pajji]hom naqas milli jipprodu/i fl-a[[ar snin. Ir-rwol ta’ Pirlo b[ala playmaker f’po]izzjoni ta’ midfielder irtirat, hi xi [a;a li lBra]il tant g[andu b]onn fliskwadra u xog[lu mhux biss li joqg[od quddiem id-difi]a u jkisser l-attakki tal-avversarji. Il-Vi/i-President talFederazzjoni Taljana l-eks plejer Demetrio Albertini, ippre]enta lil Pirlo bi trofew spe/jali waqt li l-kow/ Cesare Prandelli tah flokk bin-numru 100 miktub fuqu. Finalment tg[anniqa sin/iera g[al Pirlo waslet ming[and il-captain u
Il-kow/ tal-Italja Cesare Prandelli jippre]enta lil Pirlo bi flokk tal-100 log[ba
l-goalkeeper Gianluigi Buffon. Iridu jpattu g[at-telfa Il-Bra]il u l-Messiku jiltaqg[u kontra xulxin fit-tieni
log[ba tag[hom valida minn Grupp A u l-Bra]il irid ipatti g[at-telfa li kien sofra sena ilu waqt il-finali talOlimpjadi. Bit-telfa ta’ 2-1 li kienu sofrew il-Bra]iljani filfinali kontra l-Messiku ;ew m/a[[da mill-medalja taddeheb, medalja li dan in-naz-
zjon qatt ma reba[ flOlimpjadi. Il-Messiku mhux biss g[eleb lill-Bra]il 2-1 f’Awwissu li g[adda imma reba[ ukoll 2-0 f’log[ba ta’ [biberija li ntlag[bet f’:unju ta’ sena ilu. Minkejja dik ittelfa llejla l-Bra]il jibdew favoriti. “Kull meta lg[abna kontra l-Messiku dejjem sibnieha. Minkejja li tlifna l-a[[ar ]ew; log[biet kontrihom mhux se no[or;u biex inpat-
tuhielhom imma biex nie[du l-punti u nkomplu navanzaw f’din il-kompetizzjoni,” qal id-difensur u captain tat-tim Bra]iljan Thiago Silva. Jekk il-Bra]il u l-Italja jirb[u kontra l-:appun u l-Messiku rispettivament jg[addu g[assemi finali.
Illum
Bra]il v Messiku (2100) Italja v :appun (2400)
FL-OLANDA
{abs g[al minuri li qatlu linesman
It-tim Malti li mar it-Turkija wara wa[da mis-sessjonijiet ta’ ta[ri;
VOLLEYBALL
Special Olympics Malta fit-Turkija Ilbiera[ it-tim ta’ Special Olympics Malta [alla Malta lejn Istanbul fit-Turkija biex jie[u sehem fil-European Unified Volleyball Tournament fejn se jkunu qed jie[du sehem 16-il tim mill-Ewropa. It-turnament se jsir bejn l-20 u t-23 taxxahar.
Kull tim hu mag[mul minn erba’ plejers regolari u ]ew; plejers ta’ Special Olympics. Il-kontin;ent Malti hu ffurmat minn 14-il persuna. L-ewwel darba li Special Olympics Malta [adu sehem f’turnament tal-volleyball kien fil-log[ob Re;jonali ta’
Special Olympics filLombardia fl-Italja u t-tim Malti kien reba[ midalja talbron]. G[al dan it-turnament ittim Malti kien qed jit[ejja tliet darbiet fil-;img[a bilplejers minn Special Olympics jit[arr;u mal-plejers tal-Volleyball.
Qorti fl-Olanda sabet sitt plejers minuri u missier wie[ed minnhom [atja li sawtu lil assistent referee sal-mewt, in/ident li kien [asad lil nazzjon s[i[. L-assistent referee Richard Nieuwenhuizen ta’ 41 sena kien attakkat mill-plejers, [afna minnhom ta’ ori;ini Marokkina – waqt li kien qed jikkontrolla log[ba U#17 f’Almere vi/in Amsterdam. Nieuwenshuizen sofra daqqiet ta’ sieq kontinwi mill-plejers li kellhom 15 u 16-il sena dakinhar tal-in/ident kif ukoll minn persuna adulta li kien qed isegwi l-log[ba mal-linja. Huwa tah [ass [a]in ftit wara u ttie[ed l-isptar fejn da[al f’ko-
ma u miet l-g[ada. Dan l-in/ident ing[ata prominenza kbira millpartit anti Musulman ta’ Geert Wilders li qal li lmewt ma kinitx “problema ta’ futboll imma problema ta’ Marokkini”. Il-missier ing[ata sentenza ta’ sitt snin [abs waqt li l-minuri r/evew sentenza ta’ bejn it-12 u l-24 xahar f’fa/ilità korrettiva tal-minuri waqt li suspettat ie[or kien liberat. Il-mexxejja tat-tim talfutbol li kienu jilag[bu mieg[u il-plejers, Niew Sloten Amsterdam qal li kien totalment ma[sud b’dak li ;ara u kien se jissospendi g[al g[omorhom lil dawk kollha involuti.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
Sport 30
Hibernians jevitaw telfa fl-a[[ar mumenti minn Simon FARRUGIA
EURO CUP
HIBERNIANS (0)
1
C. Cassar, M.Tabone, Z.Levnaic, A.Pulis, S. Pisani, B. Kristensen, M. Gauci, B. Muscat, N. Chetcuti, A. Cohen, L.E. Dos Santos Sostituzzjonijiet - S. Chircop flok M. Gauci 57 min., O. Obiefule flok A. Cohen 65 min., K. Tanti flok A. Pulis 69 min., T. Tabone flok S. Pisani 81 min., I. Briffa flok B. Muscat 88 min.
VALLETTA (1)
1
P. Marino, K. Magro, Y. Camilleri, J. Vandelannoite, I. Azzopardi, S. Arab, L. Cremona, M.Stojanovic, D. Falzon, T. Scerri, H. Gommans Sostituzzjonijiet – I. Mc Carthy flok Sir. Arab 35 min., Sam. Arab flok I. Azzopardi 46 min., M.Thorne flok T. Scerri 65 min., M. Attard flok D. Falzon 76 min., G. Cassar flok K. Magro 83 min.
Imwissija – Pisani, Dos Santos, Levnaic (H) Skurjaw – Camilleri 30 min. (V), Obiefule pen. 86 min. (H) Referee – Andre’ Arciola Attendenza - 498
Valletta u Hibernians bdew l-impenji tag[hom fil-Euro Cup fejn temmew il-konfront ta’ bejniethom fi draw ta’ 1-1. Kienet log[ba li fiha kemm il-Beltin kif ukoll il-Pawlisti [allew numru ta’ players regolari barra. Wara bidu tajjeb, Hibernians li kienu mmexxija g[all-ewwel darba minn Branko Nisevic naqsu rritmu bl-avversarji tag[hom ikunu aktar diretti. Kien penalty lejn tmiem illog[ba li salva r-ri]ultat g[al Hibernians. G[al Valletta ddebuttaw ilgoalkeeper Taljan Pietro Demetrio Marino, is-Serb Milos Stojanovic li s-sena li g[addiet lag[ab ma’ Nadur
Youngsters kif ukoll lOlandi] Gommans. Millbanda l-o[ra Hibernians kellhom lill-goalkeeper Chris Cassar jag[mel id-debutt tieg[u b’Matthew Gauci u Steve Pisani jirritornaw lura minn self. L-ewwel azzjoni tal-log]ba waslet minn Valletta hekk kif fit-12-il minuta minn kross ta’ Scerri kien Stojanovic li millvi/in xe[et ftit barra. Birrisposta ta’ Hibs tasal ]ew; minuti wara meta kien Cohen li qassam lejn Dos Santos billob tieg[u jkun newtralizzat fa/ilment minn Marino. Valletta fet[u l-iskor mannofs sieg[a log[ob meta kien free kick ta’ Falzon minn
Il-goal tal-vanta;; ta’ Valletta skorjat minn Camilleri (Ritratt> John Paul Bonanno)
[dejn il-bandiera tal-corner b’Stojanovic bir-ras isib lil Vandelannoite dan kompla fid-direzzjoni ta’ YESSOUS CAMILLERI li bir-ras g[eleb lil Cassar. Il-Beltin komplew jinsistu fejn appena minuta g[al ftit ma’ rduppjawx hekk kif minn free kick ie[or mog[ti minn Falzon kien Scerri li bir-ras impenja lil Cassar li dawwar fuq il-lasta u f’korner. Hibernians irrispondew fit-
33 minuta b’xutt minn tarf ilkaxxa ta’ Cohen li deher destinat g[al ;ewwa i]da Marino b’mod spettakolari dawwar f’corner. Mal-bidu tat-tieni taqsima minn cross ta’ Pisani kien Cohen li minn nofs il-kaxxa kkonkluda b’mod fjakk f’idejn il-goalkeeper Marino. Biex fl-64 minuta Valletta vi/in li j]idu l-vanta;; meta Gommans sab lil Scerri bixxutt tieg[u l-ewwel ji;i
mblukkat minn Cassar u mirrebound kien Levnaic li tajjar minn fuq il-linja. Fil-85 minuta Gommans ittanta xortih b’xutt angolat fuq id-dawra li Cassar kien attent u salva. Biex meta kollox deher li Valletta kienu ser jiksbu reb[a wasal il-gowl tad-draw ta’ Hibernians fejn wara li Miguel Attard waqqa lil OBINNA OBIEFULE filkaxxa l-istess player ikkonverta mill-[dax il-metru.
TAZZA TAD-DINJA
Iran, Korea u Awstralja fil-finali
Il-plejers Spanjoli ji//elebraw ir-reb[ tat-titlu Ewropew ilbiera[
FUTBOL UNDER-21
Spanja ]]omm it-titlu Ewropew Spanja ]ammet it-titlu Ewropew ta’ ta[t il-21 sena meta fil-final talkampjonat Ewropew f’:erusalem g[elbu bl-iktar mod konvin/enti lill-Italja 4-2 I]-]g[a]ag[ Spanjoli kkonfermaw il-mument ma;iku tal-futbol Spanjol, fejn mat-titli talKampjonati Ewropej tas-snin 2008 u 2012, u t-Tazza tad-Dinja 2010
tat-tim nazzjonali tal-kbar, ji]diedu t-titli Ewropej ta]-]g[a]ag[ Spanjoli mirbu[a sentejn ilu u lbiera[. Spanja kienu superjuri fejn ilcaptain tal-Ispanjoli Thiago Alcantara skorja hat trick fl-ewwel taqsima. Hu feta[ l-iskor wara sitt minuti b’daqqa ta’ ras u ]ied goals o[ra fil-31 minuta u fit-38 minuta
mill-11-il metru. L-Italja kienu kisbu draw momentarju b’lob sabi[ ta’ Immobile i]da fis-66 minuta penalty ie[or g[al Spanja, din id-darba skorjat minn Isco prattikament g[alaq il-log[ba. Lejn it-tmiem Borini skorja goal ta’ konsolazzjoni g[all-Italja b’xutt sabi[ filbaxx.
L-Iran, il-Korea t’Isfel u l-Awstralja lbiera[ qatg[u passa;; g[all-fa]i finali tat-Tazza tadDinja li se ssir fil-Bra]il b[al da]-]mien sena. L-Awstralja kellhom jistennew sal-a[[ar minuti tal-log[ba tag[hom fix-xita ta’ Sydney biex g[elbu lill-Iraq 1-0 b’daqqa ta’ ras ta’ Josh Kennedy. G[all-Awstralja din se tkun ittielet parte/ipazzjoni konsekuttiva f’fa]i finali tat-Tazza tad-Dinja. F’Ulsan l-Iran g[eleb lill-Korea t’Isfel 1-0 f’konfront dirett mimli tensjoni, u bis-sa[[a ta’din ir-reb[a l-Iran temmew fl-ewwel post tal-grupp. Kienu festi kbar fit-toroq tal-ibliet il-kbar Iranjani hekk kif it-tim nazzjonali Iranjan kiseb il-passa;; g[all-fa]i finali tatTazza tad-Dinja. Ir-ri]ultat negattiv [alla lill-Koreani fuq ixxwiek jistennew ir-ri]ultat tal-Uzbekistan kontra l-Qatar. Uzbekistan riedu reb[a b’differenza ta’ seba’ goals biex ja//ertaw millkwalifikazzjoni g[as-spejje] tal-Korea, i]da reb[u biss 5-1 biex kienu l-Koreani li //elebraw il-kwalifikazzjoni. Issa Uzbekistan iridu jilag[bu fi play-off kontra l-:ordan li g[elbu lil Oman 1-0. S’issa huma erbg[a l-pajji]i li di;à qatg[u l-passa;; u ng[aqdu mal-organizzaturi Bra]il. Dawn huma l-:appun, l-Iran, lAwstralja u l-Korea t’Isfel.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
Sport 31 TRASFERIMENTI
Real joffru kuntratt ;did lil Ronaldo Real Madrid qed joffru lillwinger tag[hom Cristiano Ronaldo kuntratt ta’ [ames snin b’salarju ta’ 15-il miljun ewro fis-sena u jekk dan tala[[ar ja//etta isir l-aktar player im[allas fid-dinja. Matul la[[ar ;img[at kien hemm spekulazzjonijiet li Ronaldo jrid jitlaq lil Real u Monaco kienu lesti joffru s-somma ta’ 100 miljun ewro g[alih. L-istess Ronaldo ikkonferma li g[adu ma ;eddidx il-kuntratt i]da jiem wara qal li hu fidu/ju] li jintla[aq ftehim mad-diri;enti tal-klabb tal-belt kapitali Spanjola. B[alissa Ronaldo g[andu salarju ta’ 10 miljun ewro fissena u t’ min jinnota li jekk Real huma lesti j[allsu lil Ronaldo 15-il miljun ewro fissena dan ifisser li fil-verità lklabb ikun qed i[allas 31 miljun ewro. Dan g[aliex Ronaldo jrid i[allas 52% tassomma b[ala taxxa. Attwalment l-aktar player im[allas fid-dinja hu Samuel Eto’i ta’ Anzhi u dan jaqla’ 20 miljun ewro fis-sena imma lkuntratt tieg[u hu fuq tliet snin filwaqt li l-kuntratt li qed joffru Real lil Ronaldo hu fuq [ames snin. Ronaldo ng[aqad ma’ Real Madrid fl-2009 ming[and Man Utd u Real kienu [allsu s-somma ta’ 94 miljun ewro g[as-servizzi tieg[u. PELUSO – Juventus [abbru li akkwistaw lid-difensur ta’ Atalanta Federico Peluso g[as-somma ta’ 4.8 miljun ewro. Matul it-tieni parti tal-ista;un li g[adda Peluso kien di;à malBianconeri b’self u mag[hom kellu wirjiet ferm po]ittivi. Peluso hu prodott talakkademja ta’ Lazio imma qatt ma rnexxielu jilg[ab mattim tal-kbar tag[hom. BITTENCOURT – I]]ag[]ug[ Leonardo Bittencourt [alla lil Borussia Dortmund u ffirma kuntratt ta’ erba’ snin ma’ Hanover. Minkejja li Dortmund bieg[u
Cavendish jimmira g[all-flokk isfar I/-/iklist Mark Cavendish qal li l-g[an prin/ipali tieg[u waqt it-Tour de France se jkun li jilbes ilflokk isfar g[all-ewwel darba fil-karriera tieg[u. ItTour de France jibda fid-29 ta’ :unju u sena ilu dan intreba[ minn Bradley Wiggins li fil-fatt sar lewwel /iklist Ingli] li qatt g[amel dan. Cavendish reba[ 23 tappa fit-Tour de France imma qatt ma rnexxielu jilbes ilflokk isfar, il-flokk li jintlibes mil-leader tal-klassifika ;enerali. Matul il-karriera tieg[u Cavendish ;ieli kien leader fil-Giro d’Italia u fit-Tour ta’ Spanja imma qatt ma okkupa l-ewwel
post fil-klassifika ;enerali tat-Tour De France. Sena ilu Cavendish kien parti mit-tim Team Sky, ittim li mieg[u Wiggins reba[ din il-kompetizzjoni presti;ju]a. F’Mejju li g[adda Cavendish reba[ [ames tappi waqt il-Giro d’Italia u f’kummenti li ta d-Direttur ta’ Team Sky, Rolf Aldag, qal li din is-sena t-tim se jkun mibni fuq Cavendish. Team Sky se jkun kompost minn Cavendish, Tony Martin, Sylvain Chavanel, Jerome Pineau, Michal Kwiatkowski, Gert Steegmans, Niki Terpstra, Matteo Trentin u Peter Velits
EURO 2013
Cristiano Ronaldo
lil dan il-player huma g[amlu klawsola fil-kuntratt ta’ dan ilplayer ta’ 19-il sena li la darba dan jiskadilu l-kuntratt ma’ Hanover dawn jistg[u jer;g[u jakkwistawh. Bittencourt, li hu midfielder :ermani] b’dixxendenti Bra]iljani sta;un ilu lag[ab [ames darbiet u skurja gowl. SUAREZ – Skont rapporti fil-;urnali Ingli]i Liverpool se jitolbu lill-attakkant tag[hom Luis Suarez biex jg[arraf lillklabb dwar x’se jag[mel qabel ma jibda l-ista;un li ;ej. B[alissa Suarez qieg[ed jilg[ab mal-Urugwaj fit-Tazza tal-Konfederazzjonijiet u tul dawn l-a[[ar ;img[at kien hemm spekulazzjonijiet li hu jrid jitlaq biex jing[aqad ma’ Real. Jekk Liverpool ibig[u lil Suarez qed jittamaw li tieg[u ji;bru s-somma ta’ mhux anqas minn 50 miljun lira sterlina. Suarez irid jiskonta sitt partiti ta’ sospensjoni fl-ista;un li ;ej wara li ;ie sospi] 10 log[biet lejn l-a[[ar talista;un li g[adda. Liverpool s’issa akkwistaw biss lil Kolo Toure ming[and Man City u
TOUR DE FRANCE
hu mifhum li fil-;ranet li ;ejjin se jakkwistaw lil Iago Aspas Celto Vigo. VILLAS-BOAS – Il-manager ta’ Tottenham Andre Villas-Boas irid li l-klabb i]omm lill-winger Gareth Bale u jakkwista diversi players qabel ma j;edded il-kuntratt tieg[u mal-iSpurs. Villas Boas hu segwit minn PSG li qed ifittxu kow/ li se jie[u post Carlo Ancelotti li se jitlaq lillklabb Fran/i] fil-;img[at li ;ejjin. Tottenham g[andhom klawsola li jekk klabb i[allashom 10 miljun lira sterlina Villas Boas ikun jista’ jitlaq lillklabb. Tottenham ma kkwalifikawx g[a/-Champions League tal-ista;un li ;ej wara li spi//aw il-[ames u dan jaf i;ieg[el lil Tottenham ibig[u lil Gareth Bale. SORRENTINO – Palermo [abbru li akkwistaw g[al kollox lill-goalkeeper ta’ Chievo Stefano Sorrentino. Sorrentino ng[aqad ma’ Palermo b’self f’Jannar li g[adda u sta;un ie[or se jkun qed jilg[ab fisSerie B la darba Palermo ;ew relegati.
Azzopardi t[ejji g[all-Kampjonati Ewropej Ir-referee Maltija Esther Azzopardi qed tattendi seminar f’Nyon fl-I]vizzera mifrux fuq tlett ijiem fejn qed t[ejji g[allKampjonati Ewropej li se jsiru fl-I]vezja bejn l-10 u t-28 ta’ Lulju. Azzopardi hi wa[da minn 12-il uffi/jal li ntag[]lu biex jikkontrollaw log[ob f’dawn ilKampjonati li fihom se jkunu qed jie[du sehem 12-il tim.
Mit-12-il uffi/jal f’dawn ilKampjonati, disg[a minnhom se jkunu referees filwaqt li t-tlieta l-o[ra se jkunu r-raba’ uffi/jal u Azzopardi se tkun wa[da minn dawn. Waqt is-seminar se jkun hemm Pierluigi Collina, Bo Karlsson u Damgar Damkova li se jitkellmu dwar su;;etti b[alma huma r-regolament talhandsball u l-offside.
FUTBOL - U21
Pearce se jitlef postu
Il-kow/ tat-tim nazzjonali Ingli] ta’ ta[t il-21 sena Stuart Pearce mhux se jsalva postu wara l-avventura di]astru]a li kellu t-tim fil-Kampjonati Ewropej. Il-kuntratt ta’ Pearce mat-tim jintemm 12-il ;urnata o[ra imma l-Kap E]ekuttiv tal-FA, David Bernstein mhux se joffrilu kuntratt ;did. Fil-Kampjonati Ewropej l-Ingilterra ddi]appuntat bil-kbir u ;iet eliminata fil-fa]i tal-gruppi meta sofriet tliet telfiet kontra l-Italja, in-Norve;ja u l-I]real rispettivament. Pearce, li ilu jmexxi lill-Ingli]i g[al sitt snin minn dejjem sostna li jixtieq jibqa’ jmexxi lil dan it-tim imma d-diri;enti talFA di;à avzawh li dan mhux se jkun possibbli jag[mel dan. Hu mifhum li Gareth Southgate jew Michael Appleton se jie[du post Pearce.
L-Erbg[a, 19 ta’ :unju, 2013
32 Lokali
IL-BRA}IL> Mument minn wa[da minn [afna dimostrazzjonijiet li qed isiru fil-Bra]il f’dawn il-;ranet, hekk kif b[alissa qed tintlag[ab it-Tazza tal-Konfederazzjonijiet. F’dan il-ka] f’Sao Paulo, it-Tnejn filg[axija madwar 200,000 persuna [adu sehem f’dimostrazzjonijiet kontra problemi varji li qed jifnu lill-pajji]. F’din id-dimostrazzjoni Bra]iljani pprotestaw kontra l-fatt li s-sena d-die[la se ssir it-Tazza tad-Dinja fil-pajji] u li, skont l-opinjoni ta’ [afna, qed isir [afna nfiq li missu sar f’setturi li huma aktar importanti. (ritratt Reuters)
Il-[tie;a ta‘ aktar [olqien tax-xog[ol Sfida ewlenija madwar lEwropa g[al kull gvern hija l-[olqien tax-xog[ol. Sfida, li titlob tmexxija ffukata fuq politika nazzjonali b’sa[[itha. Jispikka l-qg[ad fost i]]g[a]ag[f’[afna pajji]i ;irien tag[na. Il-qg[ad flEwropa wasal fl-og[la livelli tieg[u. Dan kollu x’effett g[andu fuq pajj]na? Lekonomija ta’ Malta hija dipendenti fuq dik ta’ pajji]i o[ra Ewropej. Dan il-fattur jo[loq aktar kompettività g[al investiment barrani u sabiex nassiguraw aktar [olqien taxxog[ol f’pajji]na. Linvestiment fl-edukazzjoni huwa kru/jali f’dan irrigward. Kemm fl-ammont
ta’ studenti li jkomplu listudji tag[hom, kif ukoll filkwalità u livell ta’ edukazzjoni. It-ta[ri;, l-apprentistat u ttag[lim tul il-[ajja huma daqstant importanti. Dan kollu jiddetermina r-ri]ors uman li jista’ jkompli jattira pajji]na, aktar [olqien taxxog[ol. Dan iwassal g[al ri]ultati po]ittivi f’pajjizna; aktar xog[ol, livell baxx ta’ qg[ad fost i]-]g[a]ag[ tag[na u b’aktar nisa jid[lu fid-dinja tax-xoghol. Eurostat g[adu kif ippublika statistika li turi lil Malta b’]ieda ta’ 0.3% flimpjiegi g[all-ewwel tliet xhur ta’ din is-sena (JannarMarzu 2013) u ]ieda ta’ 1.8% meta mqabbel mal-ewwel
minn Stephen Spiteri Deputat Parlamentari tal-PN
kwart ta’ l-2012. Medja fizzona ewro kienet ta’ 0.5%, mhux ]ieda imma tnaqqis. F’dawn l-a[[ar jiem ]ew; segretarji parlamentari talgvern fa[[ru s-su//ess ta’
media•link COMMUNICATIONS
Malta fil-qasam tax-xog[ol u l-investiment fl-a[[ar snin. Edward Zammit Lewis spjega waqt konferenza kif pajji]na kiseb su//ess kbir fil-qasam tal-IT u servizzi finanzjarji.Huwa spjega kif dawn i]-]ew; oqsma rnexxielhom jattiraw aktar investiment barrani f’pajji]na u [olqu bosta impjiegi, impjiegi ta’ kwalità. Ian Borg, segretarju parlamentari, fa[[ar il-mod kif pajji]na fl-a[[ar snin irnexxielu jattira fondi sabiex inkomplu ninvestu flinfrasturra, fl-edukazzjoni u fil-[olqien tax-xog[ol. Fondi Ewropej li ming[ajrhom pajji]na ma kienx jirnexxilu jasal fejn jinsab illum. Kuntent li wie[ed g[andu
japprezza dan kollu tassew! I]da g[andu ji;i apprezzat li dawn ir-rizultati j[allu timbru ta’ [idma bie]la u g[aqlja tal-gvern pre/edenti mmexxi minn Dr. Lawrence Gonzi. Gvern li [ares lejn linteress li pajji]na kellu b]onn, fil-[olqien tax-xog[ol. Katina s[i[a b’edukazzjoni tal-aqwa kwalità, ta[ri; u apprentistat, li wasslu g[allri]ors uman attrezzat u flessibbli sabiex jattira aktar u aktar investiment barrani f’pajji]na. Ix-xog[ol huwa dritt ta’ kull individwu . Ejja na[dmu lkoll flimkien [alli Malta tkompli tikseb dan is-su//ess li kisbet ta[t amministrazzjoni Nazzjonalista.