€0.75
Numru 2,168
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013 IL-PRATTIKA PRIVATA TAS-SEGRETARJU PARLAMENTARI FRANCO MERCIECA
D[ul ta’ mill-anqas €50,000
Franco Mercieca da[[al mill-anqas €50,000 bil-barka ta’ Joseph Muscat mill-prattika privata waqt li jokkupa l-kariga ta’ Segretarju Parlamentari
Mill-elezzjoni ;enerali li g[addiet sat-tieni ;img[a ta’ dan ix-xahar, f’perijodu ta’ 14-il ;img[a, is-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca hu stmat li da[[al fil-but aktar minn €50,000 minn dak li di;à nqabad qed iwettaq wara li mexxa interventi kirur;i/i u ko]meti/i tal-g[ajnejn fl-isptar privat Capua f’Tas-Sliema. Din i/-/ifra ta’ d[ul finanzjarju g[as-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca mill-prattika privat bi ksur talKodi/i tal-Etika tal-Ministri u s-Segretarji Parlamentarti hi konservattiva u teskludi g[al kollox l-interventi u s-servizz li kien u g[adu jag[ti s-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca fl-Isptar Mater Dei bil-barka tal-
Prim Ministru Joseph Muscat, kif ukoll fi klini/i privati o[rajn. L-ammont ta’ €50,000 mifrux fuq 14-il ;img[a hu bba]ata fuq xejn anqas minn d[ul ta’ €3,600 f’nofstanhar xog[ol fil-privat li Franco Mercieca u l-Prim Ministru Joseph Muscat qatt ma /a[du, u fuq ba]i tal-iskeda ta’ lista ta’ professuri li jipprattikaw fl-Isptar Capua u li fiha s-Segretarju Parlamentari Mercieca kien irre;istrat b[ala oftalmolo;ista li kien qieg[ed i]omm appuntament biex je]amina u jopera millinqas g[axar pazjenti darba f’;img[a, kull nhar ta’ Erbg[a filg[odu. g[al pa;na 3
Il-Gvern u l-GWU [atfu l-Korp tal-Pulizija Ind[il u manuvri fit-twaqqif ta’ union g[all-Pulizija Fl-a[[ar ;img[at kienu qeg[din isiru manuvri kbar minn ta[t bejn l-Uffi//ju talPrim Ministru, il-General Workers’ Union (GWU) u lKorp tal-Pulizija biex fi ]mien qasir titwaqqaf union tredjunjonistika g[all-membri tal-Korp tal-Pulizija. il-mument qieg[ed ji]vela esklussivament li fl-a[[ar xahar kienu qed isiru ta[didiet
bejn uffi/jali g[olja tal-GWU mal-Korp tal-Pulizija, partikularment ma’ individwi fdati [afna mill-Kummissarju tal-Pulizija, Peter Paul Zammit. Dawn it-ta[didiet bdew wara li uffi/jal g[oli millUffi//ju tal-Prim Ministru ta struzzjonijiet lil wie[ed milluffi/jali fdati fil-Korp.
Fil-Belt Valletta, ilbiera[ filg[odu saret il-Pride March, /elebrazzjoni tal-identità u tar-relazzjonijiet LGBT bit-tema ‘Love is Love’. (Ritratt> Trevor Sollars)
g[al pa;na 10
L-IMPJIEGI FIS-SEGRETARJATI PRVATI TAL-MINISTERI
Pi] ]ejjed ta’ €28.5 miljun Ara palna 5
Ara storja pa;na 2
Suppliment spe/jali
L-EWWEL MITT JUM Il-PN b’ti;did g[all-quddiem It-tmexxija Tag[na Lkoll tal-PL
Lokali 3
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
ID-DEPUTAT NAZZJONALISTA CLAUDIO GRECH IWAQQAF IL-FONDAZZJONI SAVE-A-LIFE
Joffri l-onorarja parlamentari b’risq komunitajiet ]vanta;;ati Il-Membru Parlamentari Nazzjonalista Claudio Grech se jkun qed jinvesti l-onorarja parlamentari tieg[u g[all-[ames snin li ;ejjin biex isservi ta’ ba]i g[al fondazzjoni ;dida li waqqaf uffi/jalment ilbiera[ bl-isem Save-a-Life. Din il-fondazzjoni se tg[in il-komunitajiet tal-ewwel distrett b’diffikultajiet so/jali. Claudio Grech qal li b[ala kandidat tal-Ewwel Distrett, matul il-kampanja elettorali li g[addiet iltaqa’ ma [afna familji li jaffa//jaw diffikultajiet u sfidi so/jali kbar, fosthom problemi ta’ nuqqas ta’ xog[ol, abbu]i mill-alko[ol u d-droga, nies li jiddependu misservizzi so/jali, illitteri]mu, ;enitur wie[ed u familji b’passat kriminali fost o[rajn. G[alhekk, ]ied id-Deputat Nazzjonalista Claudio Grech, issa li lewwel distrett afdah bil-fidu/ja u ele;;ieh Membru Parlamentari, irid li jsarraf lura dik il-fidu/ja f’g[ajnuna konkreta b’fondazzjoni li se tkun qed twettaq pro;etti sostenibbli li jiffukaw spe/jalment fuq it-tfal u ]-]g[a]ag[. “Irrid nie[u azzjoni, ng[in lillkomunitajiet u noffri futur biex b’hekk insalva l-[ajjiet, anki [ajja wa[da
salvata hi prezzju]a g[ax dak hu xog[ol il-politi/i,” sa[aq Claudio Grech. Hu [atar ukoll ]ew; benefi/jarji: ilFondazzjoni New Hope tal-Caritas u lil Puttinu Cares, li flimkien malFondazzjoni Save-a-Life se ja[dmu mill-qrib fil-komunità. Claudio Grech [abbar li di;à bdiet il-[idma fuq erba’ pro;etti mifruxa fuq it-tliet snin li ;ejjin. L-ewwel programm, flimkien mal-Parro//a Santu Wistin tal-Belt se jkun pro;ett ta’ litteri]mu fil-komunità. Pro;ett ie[or se jg[in lill-Banda San :u]epp tal-{amrun biex tirran;a infrastruttura perikolu]a fil-ka]in u ssa[[a[ lakkademja tag[ha. }ew; pro;etti o[ra jinvolvu l-akkademji tal-futbol tal{amrun Spartans u l-Valletta Football Club. It-tim tal-{amrun se jkunu qed ikabbar il-fa/ilitajiet biex jiffukaw fuq pro;etti ta’ edukazzjoni fi]ika. Hemm l-idea li jinkludu wkoll klassi fejn ittfal jag[mlu x-xog[ol tal-iskola meg[juna minn persuni apposta. Minna[a l-o[ra, l-akkademja tat-tim talBelt Valletta se tkun qed tu]a l-fondi biex issa[[a[ l-infrastruttura u tibda
Id-Deputat Nazzjonalista Claudio Grech fit-tnedija tal-Fondazzjoni Save-a-Life flimkien ma’ Mons. Karm Farrugia (xellug) u l-Prof. Victor Calvagna
wkoll programmi akkademi/i. Claudio Grech qal li jekk wie[ed isa[[a[ dawn l-g[aqdiet, dawn jattiraw iktar tfal u ]g[a]ag[ u permezz tal-attivitajiet tag[hom i]ommuhom bog[od millvizzji u t-triqat []iena. Il-Professur Victor Calvagna, rappre]entant ta’ Puttinu Cares irringrazzja lil Claudio Grech mhux
biss talli g[a]el lil Puttinu imma wkoll talli qed isib [in jo[loq pro;etti li joffru futur lill-komunitajiet. Monsinjur Karm Farrugia, rappre]entant tal-Caritas fisser din ilFondazzjoni “ispirazzjoni sabi[a li turi l-qalb ta’ bniedem li j[oss iddiffikultajiet u jo[loq opportunitajiet biex isolvihom”.
Jibqa’ jostor id-d[ul finanzjarju minn pa;na 1
Ftit setg[u kienu l-okka]jonijiet tul dawn il-;img[at li s-Segretarju Parlamentari ma operax min[abba li kien hemm drabi fejn pazjenti kienu mg[arrfa biex jid[lu g[all-intervent kirur;iku jew ko]metiku f’g[ajnejhom sa[ansitra sa minn ;urnata qabel. Is-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca baqa’ fommu sieket quddiem l-a[bar li ]vela il-mument nhar il-{add li g[adda li tul dawn il-;img[at kien hemm okka]jonijiet li fihom t[allas bi flus kontanti mill-pazjenti g[alloperazzjonijiet li g[amel fil-privat – prattika xejn trasparenti u li tista’ to[loq suspetti f’dawk li huma dikjarazzjonijiet finanzjarji. G[all-mistoqsijiet ta’ il-mument, isSegretarju Parlamentari Franco Mercieca ma riedx jg[id kif qed jiddikjara l-[las g[all-operazzjonijiet li jag[mel fil-privat, u dan anki jekk
hu fl-obbligu li jag[mel dan, min[abba l-kariga uffi/jali li g[andu ta’ Segretarju Parlamentari fil-Gvern Laburista ta’ Muscat. Is-Segretarjat Privat kif ippubblikat il-{add li g[adda din il-gazzetta wie;eb li, “sSegretarju Parlamentari m’g[andu xejn xi j]id mad-dikjarazzjonijiet pubbli/i li di;à g[amel fil-passat dwar din il-materja”. Dan, meta il-mument staqsa – kif qieg[ed jit[allas g[asservizz li qed jag[ti fis-settur privat u kif qieg[ed jiddikjara dan il-[las^ Fl-isfond ta’ din is-sitwazzjoni, skont kif jiddikjara l-Kodi/i tal-Etika g[all-Ministri u s-Segretarji Parlamentari, Franco Mercieca li baqa’ jipprattika l-professjoni medika tieg[u mill-kariga ta’ Segretarju Parlamentari n[olqot sitwazzjoni fejn l-interessi privati qeg[din jidhru jikkonfli;;u mal-poter ministerjali li ;ie fdat bih.
IL-KSUR TAL-KODI?I TAL-ETIKA MINN FRANCO MERCIECA ■
■ ■
■ ■
■
Kull Ministru g[andu jevita kull kunflitt ta’ interess, reali jew potenzjali, bejn l-interessi privati tieg[u u l-obbligi pubbli/i tieg[u. Ministru g[andu jitlaq l-interessi privati tieg[u jew jiddisponi minnhom. Malli jin[atar, Ministru hu mistenni li ma jkomplix bix-xog[ol privat tieg[u u g[andu jiddedika l-[in kollu tieg[u g[ax-xog[ol tal-Gvern. Din il-projbizzjoni tkopri wkoll konsulenzi, attendenzi f’uffi//ji klini/i biex jing[ataw pariri professjonali anki jekk dan isir ming[ajr [las. Mal-[atra, Ministru g[andu jirri]enja minn kull kariga pubblika o[ra. Ministru li qabel il-[atra tieg[u jkun ja[dem g[al rasu u je]er/ita professjoni, irid jag[mel immedjatament l-arran;amenti ne/essarji biex jassigura li ma jibqax jie[u sehem mill-[las jew profitti ta’ xog[ol li jsir wara li jkun ;ie ma[tur Ministru. Fi ]mien xahrejn mill-[atra tieg[u, kull Ministru g[andu jiddepo]ita masSegretarju tal-Kabinett sensiela ta’ dikjarazzjonijiet, fosthom karigi o[ra li jokkupa.
2
Lokali
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
Fil-Pride March tal-biera[ [adu sehem numru ta’ deputati Nazzjonalisti, fosthom Mario de Marco, il-Vi/i Kap g[all-{idma fil-Parlament, id-deptati Nazzjonalisti Claudette Buttigieg u Robert Cutajar, kif ukoll l-ewro-parlamentari Nazzjonalista Roberta Metsola
?ELEBRAZZJONI FIL-BELT VALLETTA TAL-IDENTITÀ U R-RELAZZJONIJIET LGBT
L-emenda kostituzzjonali tal-PN milqug[a tajjeb [afna mill-komunità LGBT
It-toroq tal-Belt Valletta, ilbiera[ filg[odu raw /elebrazzjoni kkulurita hekk kif kienet organizzata l-Pride March li da[let fl-g[axar sena u li hi /elebrazzjoni tal-identità u rrelazzjonijiet LGBT. G[all-attività bit-tema Love is Love [adu sehem diversi persuni, rappre]entanti tal-partiti politi/i, fosthom tal-Partit Nazzjonalista, g[aqdiet u asso/jazzjonijiet li [onqu ttoroq ewlenin tal-kapitali b[al dawk tal-Maltese Psychological Association, mill-Malta Humanist Association u mill-Maltese Association of Social Workers. {afna minnhom ;arrew kartelluni b’messa;;i favur id-drittijiet talpersuni LGBT. il-mument tkellmet ma’ dawk
pre]enti dwar x’ja[sbu fuq l-Abbozz tal-Li;i li ;ie ppre]entat millOppo]izzoni fl-a[[ar jiem biex ikun hemm emenda fil-Kostituzzjoni [alli l-persuni LGBT jing[ataw ilprotezzjoni tal-Kostituzzjoni minn diskriminazzjoni. Dawn qalu li kull moviment hu tajjeb g[all-kaw]a taddiversità u g[alhekk l-inizjattiva talPN intlaqg[et tajjeb [afna g[aliex jidher li mexjin fid-direzzjoni t-tajba. Reazzjonijiet po]ittivi o[ra [ar;u mill-Malta Gay Rights Movement u minn We Are. Ruth Baldacchino minn MGRM sostniet, “L-emenda ilna nistennewha u hi [a;a importanti g[ax ovvjament tkopri d-diskrimanzzjoni, inklu]a l-orjentazzjoni sesswali. Nixtiequ naraw ukoll li ti;i inklu]a lidentità tal-;eneru u tkopri nies trans.”
Romina Tolu mill-g[aqda universitarja We Are qalet li din lemenda hi pass ’il quddiem g[aliex fla[[ar hemm appo;; iktar minn partit wie[ed. Pre]enti g[all-Pride March kien hemm numru ta’ deputati Nazzjonalisti fosthom il-Vi/i Kap g[all-{idma filParlament Mario de Marco u lkelliema tal-Oppo]izzjoni dwar idDjalogu So/jali u l-Libertajiet ?ivili, Claudette Buttigieg, u l-Kelliem talOppo]izzjoni dwar i]-}g[a]ag[, Robert Cutajar, flimkien mal-EwroParlamentari Nazzjonalista Roberta Metsola. Claudette Buttigieg sostniet li lAbbozz ta’ Li;i li tressaq fisser [afna g[all-Partit Nazzjonalista. Hi ]iedet li se tkun qed i]]omm kuntatt mal-
persuni LGBT biex tiltaqa’ mag[hom u tlaqqa’ forum biex il-Partit Nazzjonalista jkompli miexi ’l quddiem. Helena Dalli, il-Ministru responsabbli g[ad-Drittijiet ?ivili qalet li l-Gvern mill-ewwel ;img[a beda ja[dem favur il-persuni LGBT. il-mument tkellmet ukoll ma’ Thomas Bugeja, il-President talKunsill Studenti Universitarji (KSU) – organizzazzjoni li kienet pre]enti g[all-ewwel darba f’din l-attività. Hu spega li l-KSU hu kontra kull tip ta’ diskriminazzjoni u g[alhekk ried juri s-solidarjetà mal-persuni LGBT. Pre]enti g[al din il-mixja kien hemm ukoll l-Ambaxxatri/i tal-Istati Uniti tal-Amerka u l-Ambaxxatur talIrlanda.
Ray Azzopardi, Marisa Micallef u Norman Hamilton… mi/-?entru Nazzjonali Laburista g[ad-diplomazija
{atriet parti;jani fid-Diplomazija Fi stqarrija, il-Partit Nazzjonalista appella biex kull [atra diplomatika fil-livell ta’ Ambaxxatur issir fuq il-[ila u l-mertu tal-individwu biex tista’ tag[mel il-;id lill-interessi ta’ pajji]na u tkattar irrelazzjonijiet kummer/jali ma’ pajji]i o[ra. Din ilkariga ma g[andhiex ting[ata lil persuna li tkun sempli/iment g[enet fil-kampanja elettorali talPartit Laburista u [admet bis-s[i[ biex il-Partit Laburista jkun fil-Gvern. L-Oppo]izzjoni kienet tistenna, wara d-diskors kollu li sar matul il-kampanja elettorali, li kull [atra f’dawn il-po]izzjonijiet tin;ieb quddiem ilKumitat Parlamentari g[all-Affarijiet Barranin u Ewropej g[all-iskrutinju u l-approvazzjoni tieg[u. I]da jidher li l-Gvern mar lura minn kelmtu. Il-PN jemmen li dawn il-[atriet m’g[andhomx isiru unilateralment minn Kastilja imma skont pro/ess
miftu[ u trasparenti u mhux skont il-kriterji l;odda ta’ Malta Tag[na Lkoll. L-Alternattiva Demokratika ukoll [ar;et stqarrija dwar dawn il-[atriet, li tfissru minnha b[ala umiljazzjoni g[ad-diplomati/i professjonali. I/-Chairperson, Arnold Cassola, qal li hekk, ilGvern qed i/a[[ad lil nies li huma akkademikament u professjonalment spe/jalizzati f’dan il-qasam minn avvanz li jist[oqqilhom filkarriera tag[hom. Il-Gvern Laburista mistenni j[abbar il-[atra ta’ Marisa Micallef b[ala Ambaxxatur ta’ Malta g[all-Istati Uniti u Konslu :enerali g[all-Kanada, il-pre]entaturi tal-istazzjon Laburista Norman Hamilton u Ray Azzopardi se jin[atru Kummissarju G[oli Malti g[ar-Renju Unit u Ambaxxatur ta’ Malta g[all-Belgju rispettivament.
4 A[barijiet Lokali
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
tag˙rif Family Book and Crafts Fair. Ilkumpanija Bronk Productions se torganizza Family Book and Crafts Fair bejn il-:img[a 28 u l-{add 30 ta’ :unju. Ikun hemm bejg[ ta’ kotba bil-Malti li huma pubblikazzjonijiet tal-kumpanija Bronk. Hemm g[a]la ta’ tmintax-il ktieb li jvarjaw minn rumanzi, kotba ta’ novelli, kotba ta’ drammi, kotba ta’ storja, kotba g[attfal u g[a]-]g[a]ag[. U[ud minnhom reb[u wkoll il-premju nazzjonali talktieb fis-sena 2008, 2009 u 2011. Barra kotba se jkun hemm g[all-bejg[ ukoll numru ta’ DVD’s bi produzzjonijiet ta’ Bronk Productions li jvarjaw minn kummiedji g[al musicals, minn sensiliet televi]ivi g[al pantomimi u [afna o[rajn. Kemm il-kotba u kemm id-DVD’s se jkunu qed jinbieghu bi skont li jla[[aq ’il fuq minn 50 fil-mija. It-tfal se jkollhom attrazzjonijiet spe/jali b[alma hu Bouncing Castle, Face Painting u jistg[u jiltaqg[u u jie[du ritratti ma’ personalitajiet mag[rufa fil-qasam tat-teatru u t-tv. Il-Family Book Fair se ssir fil-premises ta’ Bronk Productions li jinsabu fi Triq Dun Filippu Borg, Birkirkara, fa//ata tal-knisja ta’ Sant’Antnin. {inijiet talftu[: Il-:img[a 28 ta’ :unju: mill-5 p.m. sad-9 p.m. Is-Sibt 29 (festa pubblika) mid-9 a.m. sad-9 p.m.; Il{add mill-10 a.m. sat-8 p.m. G[al aktar dettalji dwar il-Family Book Fair tistg[u //emplu 21223347 jew 27223347 jew tibag[tu email fuq info@bronk.org. L-Istorja ta’ Malta. Is-So/jetà Storika ta’ Malta tg[arraf li se tniedi pubblikazzjoni ;dida dwar l-istorja ta’ Malta g[ada t-Tnejn 24 ta’ :unju fis7 p.m. fil-knisja ta’ Santa Katerina, ilBelt Valletta. Il-pubblikazzjoni
jisimha The Proceedings of History Week 2011, editjat minn Joan Abela, Emanule Buttigieg u Krystle Farrugia. Waqt it-tnedija l-ktieb se jkun qed jinbieg[ bi prezz spe/jali.
Mission Fund. {ar;a g[al G[awdex is-Sibt 6 ta’ Lulju. Prezz: Kbar €25 u tfal minn 6 sa 12-il sena €12 li jinkludi t-trasport kollu f’G[awdex, breakfast u lunch. G[allbiljetti /emplu l-uffi//ju bejn id-9 a.m. u s-1 p.m. 21413664 jew lil Charles Decelis 21575351 jew 99885078. L-Imqabba. Is-Sezzjoni }g[a]ag[ Sana Marija qed torganizza Pasta Night by the Pool nhar is-Sibt 29 ta’ :unju mit-8 p.m. ’il quddiem f’farmhouse, limiti talQrendi. Il-prezz hu ta’ €12 li jinkludi platt Malti u tliet tipi ta’ g[a;in. G[al aktar informazzjoni wie[ed g[andu javvi/ina lil xi membru tal-Kumitat fis-Sezzjoni }g[a]ag[. G[aqda Voluntiera Laj/i Missjunarji. F’dawn il-jiem iltaqa’ g[all-ewwel darba l-kumitat elett u ng[ataw dawn il-karigi: Direttur: Mons. Salvino Micallef, President: John Bason; Segretarju: Salvu Grima; Te]orier: Paul Ciantar; Membri: Dr Maria Meilak, Lina Ciantar u Vincent Bonello.
Donazzjoni ta’ demm. Illum il{add se jsir ;bir ta’ demm bil-Mobile Blood Donation Unit mix-Xatt talG]ira, qrib il-Ka]in tal-Banda Mount Carmel, mit-8.30 a.m. sas-1 p.m. Jekk t[ossok f’sa[[tek u tixtieq tag[ti ddemm, ;entilment mitlub tie[u mieg[ek il-karta tal-identità.
it-temp illum It-Temp> Il-bi//a l-kbira xemxi, b’ammont varjabbli ta’ s[ab g[oli. Il-Vi]ibbiltà> Tajba. Ir-Ri[: {afif u varjabbli, li jsir l-aktar mill-Punent g[all-Majjistral. Il-Ba[ar> {afif, li jsir [afif g[al moderat. L-Imbatt> Ftit li xejn, li jsir baxx mill-Punent Majjistru. L-Og[la Temperatura: 34˚C. Ix-Xita> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0mm. Ix-Xita> Mill-1 ta’ Settembru 428.1mm. Ix-Xemx> Titla’ fis-05.46 u tin]el fit-20.22.
In-numri tal-lottu li telg˙u lbiera˙
02 – 86 – 56 – 65 – 26 – 33 – 67 – 81
spiΩeriji li jift˙u llum
VALLETTA: Collis Williams Pharmacy, 15, Triq ir-Repubblika; IL{AMRUN: Chemimart International Pharmacy, 650, Triq il-Kbira San :u]epp; {AL QORMI: Pinto Pharmacy, 43 Triq San Bastjan; BIRKIRKARA: Mackie’s Pharmacy, Triq L. Casolani, Ta’ Paris; TA’ XBIEX: Remedies Chemists, Marina Court, 49A, Triq l-Abate Rigord; TALIBRA:: St. Andrew’s Pharmacy, Triq il-Qasam; TAS-SLIEMA: Harley Pharmacy, 1 Triq Nathalie Poutiatin Tabone; {AL LIJA: St. Michael Pharmacy, Misra[ tatTransfigurazzjoni; IL-MOSTA: St. Joseph Pharmacy, 1 Triq Iz-Zakak; SAN PAWL IL-BA{AR: St. Paul’s Bay Pharmacy, 504 Triq il-Kbira; PAOLA: Distinction Pharmacy, 32 Pjazza Antoine De Paule; IL-FGURA: Alpha Pharmacy, Triq Bormla k/m Vjal il-Kottoner; MARSASKALA: St. Anne Pharmacy, Triq il-Qaliet; BIR}EBBU:A: Britannia Pharmacy, 5 Triq il-Bajja s-Sabi[a; {AL KIRKOP: Kirkop Pharmacy, 9 Triq ilParro//a; {A}-}EBBU:: Spi]erija Mula, Triq Dun Salv Ciappara; IRRABAT: St. Anthony Pharmacy, 18 Triq il-Kbira; VICTORIA: Azzopardi Pharmacy, Triq il-Kapu//ini; G{AJNSIELEM: Lauretana Pharmacy, 36 Triq l-Im;arr.
Servizz ta’ tobba fi/-?entri tas-Sa[[a fil-{dud u l-Festi Pubbli/i I/-?entri tas-Sa[[a tal-Mosta, Ra[al :did u l-Furjana huma miftu[in 24 sieg[a g[al emer;enzi biss sat-8 tal-g[ada filg[odu. Il-pubbliku jrid jattendi /-/entru tas-sa[[a tad-distrett tieg[u. Persuni ming[ajr karta ta’ identità ma ji;ux moqdija.
IL-PJAN LI TITNAQQAS IN-NEFQA FL-ISTUDENTI U FL-ISTITUT TAL-ICT FL-MCAST
Skuntentizza u rabja mill-g[alliema u l-istudenti Minkejja li g[addew [mistax mir-rapport li deher f’din il-gazzetta dwar dak li qed ji;ri fl-Istitut tal-ICT talMCAST, kemm il-Ministeru tal-Edukazzjoni u l-MCAST baqg[u siekta quddiem ilfatti ]velati. L-g[alliema li tkellmu ma’ il-mument fissru kif Eric Flask, id-Direttur tal-ICT, hu rrabjat kif wara l-ewwel a[bar ippubblikata fit-2 ta’ :unju minn din il-gazzetta, u storja o[ra fid-9 ta’ :unju li ]velat dettalji tal-laqg[a li hu kellu mal-g[alliema, hu kien qieg[ed jistenna li lMinisteru u l-MCAST jintervjenu favurih u mhux ja[slu jdejhom minn dak li kien imqabbad jag[mel, fissens li jlaqqa’ lill-g[alliema u jispjegalhom it-tibdil ipprogrammat biex jid[ol fisse[[ minn Ottubru li ;ej, meta tibda sena akkademika ;dida. il-mument kienet ]velat kif l-Erbg[a, 22 ta’ Mejju, saritilhom laqg[a minn Eric Flask, id-Direttur tal-Istitut, li matulha dan spjega tibdil sostanzjali li se jid[ol fisse[[ mis-sena akkademika li jmiss. Nifhmu li din illaqg[a, Eric Flask g[amilha wara struzzjonijiet minn fuq. Il-[sieb tal-Gvern hu li ttag[lim fl-Istitut tal-ICT ikun mifrux fuq [inijiet itwal – bejn it-8am u s-7.30pm, kuntrarju g[al dak li ;ara sa issa meta t-tag[lim lillistudenti jieqaf fl-4.30pm. Hu ma[sub ukoll li t-tul talunits tal-kors jiqsaru b’g[axra fil-mija. Dan kollu se jwassal biex l-istudenti jkollhom isegwu kors iqsar fil-kontenut, i]da itwal f’termini ta’ [in li fih jing[ata. L-g[alliema li tkellmu ma’ il-mument fissru li b’hekk, g[ax indirettament il-Gvern se jkun da[[al sistema ta’ Numerus Clausus, l-g[add tal-istudenti se jonqos, u dan ikun ifisser li l-Gvern se jkun
Jinqered garaxx {add ma we;;a’ f’nirien li [akmu garaxx fl-Im;arr g[all-[abta tas2.30am tal-biera[ fi Triq i/-?ag[aq. Minkejja li lPulizija u l-membri talProtezzjoni ?ivili kkontrollaw in-niren, innar qered il-garaxx g[al kollox. Il-Pulizija g[adha qed tinvestiga dan lin/ident.
qieg[ed inaqqas in-nefqa tieg[u wkoll, inklu] flistipendji g[ax ikollu inqas stipendji xi j[allas lillistudenti. Dawk li tkellmu ma’ il-mument staqsew min kien tassew il-mo[[ wara dan il-pro;ett-pilota u qed jinsisti li dan it-tibdil jid[ol fis-se[[ mis-sena akkademika li jmiss. Sadattant, l-g[alliema li tkellmu mag[na qalu li ssitwazzjoni fl-Istitut ICT fla[[ar xhur ma kenitx wa[da feli/i, b’g[add ta’ kompjuters u apparat ie[or ma jiffunzjonax. Dan tellef lil [afna milli jag[mlu llezzjonijiet b’mod effi/jenti. Dwar dan huma tkellmu mad-Direttur tal-ICT, i]da g[al xi ra;uni jew o[ra qajla ng[ataw widen, bir-ri]ultat li studenti qed ikollhom jissellfu l-kompjuters bejniethom, jew sa[ansitra jag[mlu l-lezzjoni ming[ajrhom! Ag[ar minn hekk hi s-sitwazzjoni fejn kien hemm okka]jonijiet meta l-lezzjonijiet kellhom jit[assru u l-istudenti ntbag[tu d-dar min[abba li xi apparat ma kienx ja[dem g[ax kien bil-[sara. Is-sorsi qalulna li fl-Istitut tal-ICT s-sitwazzjoni hi redikola min[abba li ta’ spiss l-istudenti j;orru ssi;;ijiet minn klassi g[al o[ra. Dan, min[abba l-g[add sostanzjali ta’ si;;ijiet imkissra li g[al xi ra;uni jibqg[u ma jinbidlux. Anki dwar dan huma tkellmu mad-Direttur, i]da ma tbiddel xejn. “Veru sitwazzjoni tal-istudenti qishom qed jilag[bu lmusical chairs,” qalilna g[alliem li kompla li min imexxi l-Istitut m’g[andux i[alli l-qag[da tal-Istitut taqa’ f’livell daqstant umiljanti. L-g[alliema li tkellmu ma’ il-mument qalu wkoll li ftit li xejn issir manutenzjoni u l-bini qed jit[alla fi stat ’il bog[od
Erik Flask ta[t pressjoni
milli mixtieq. Dak li qed jinkwieta [afna lill-istess g[alliema hu nnuqqas ta’ direzzjoni /ara li qed ting[atalhom. Eric Flask jg[idilhom mod f’laqg[a msej[a minnu u mbag[ad ikun hemm min iwasslilhom messa;; mod ie[or. “Dan verament hu ka] fejn l-id illeminija ma tafx x’inhi tag[mel l-id ix-xellugija,” qalilna g[alliem, li fisser ukoll kif ta’ kuljum lg[alliema qed ikunu mistoqsija mill-istudenti x’se ji;ri minn Ottubru li ;ej g[ax it-tibdil jolqot lilhom direttament. il-mument f’dawn il-jiem re;a’ tkellem ma’ xi studenti tal-Istitut ICT, anki wara dak li kompla jinkiteb fuq Facebook. Dawn l-istudenti komplew juru t-t[assib g[al dak li jrid jag[mel jew jippermetti l-Gvern fl-Istitut tag[hom. Huma sa[qu li dan it-tibdil se jo[olqilhom [afna tbatija, fosthom ukoll mhux se j[allihom ja[dmu flindustrija b[ala part-time, minn fejn mhux biss jiksbu esperjenza mill-aktar valida imma wkoll jit[allsu g[aliha. Huma stqarrew li ma jixtiqux jieqfu minn dan il-kors, i]da jekk it-tmexxija tal-MCAST u l-Gvern se jkomplu jwebbsu rashom, allura mhux se jkollhom alternattiva g[ajr li jieqfu [esrem mill-kors tag[hom.
Lokali 5
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013 L-IMPJIEGI FIS-SEGRETARJATI PRIVATI TAL-GVERN LABURISTA
Spi]a ]ejda fuq il-poplu ta’ aktar minn €28 miljun }ieda ta’ 250 impjegat mal-Gvern fis-Segretarjati tal-Ministri biss minn Neil Camilleri – neil.camilleri@media.link.com.mt
L-ispi]a ]ejda li beda j;orr ilpoplu Malti fuq pagi ta’ nies li l-membri tal-Kabinett ta’ Joseph Muscat da[lu minn barra mis-settur privat tla[[aq g[al tal-inqas €5.7 miljun fissena. G[al-le;i]latura s[i[a ta’ [ames snin, il-pi] fuq il-Kaxxa ta’ Malta qieg[ed ji]died b’talinqas €28.5 miljun. Madanakollu din i/-/ifra hija konservattiva [afna – tant li hu stmat li s-somma e]atta hi ferm ikbar – hekk kif erba’ Ministeri u Segretarjat Parlamentari g[adhom ma tawx id-dettalji. O[rajn taw informazzjoni nieqsa, u mhux qed ikun ikkunsidrat fatturi o[ra li j]idu l-ispi]a fosthom ]ieda fil-pagi sena wara o[ra, [las ta’ sahra, bonuses u allowances li jgawdu [afna minnhom dawn il[addiema li ja[dmu fissegretarjati privati tal-Gvern Laburista. Il-poplu, mit-taxxi li j[allas, se jkollu jag[mel tajjeb g[allpagi ta’ iktar minn 255 persuna ]ejda li dda[[lu ja[dmu fisSegretarjati Privati minn barra, kontra r-rakkomandazzjonijiet tal-Kodi/i ta’ Etika tal-Ministri u s-Segretarji Parlamentari. Dan jirri]ulta minn e]er/izzju li sar minn il-mument skont /ifri u dettalji mog[tija mill-Ministri u s-Segretarji Parlamentari Laburisti fil-Parlament, wara li kienu saru mistoqsijiet parlamentari ta’ diversi membri tal-Oppo]izzjoni Nazzjonalista. Il-Mument analizza linformazzjoni mog[tija filParlament fejn g[add il-pagi dikjarati f’kull ministeru skont l-iskali differenti, u minn hemm irri]ulta t-total konservattiv ta’ kemm ]diedet l-ispi]a f’sena, u x’se jkun [allas ]ejjed il-poplu fuq [ames snin. Skont l-informazzjoni mog[tija fil-Parlament, b’kollox setg[et tin[adem l-ispi]a ]ejda fi 11-il Ministeru u seba’ Segretarjati Parlamentari. Dan min[abba li erba’ Ministeri u Segratarjat Parlamentari g[adhom ma ]velawx kemm impjegaw nies minn barra. L-og[la paga hi dik ta’ Chief of Staff, li tammonta g[al aktar minn €33,800 fis-sena, minbarra allowances g[allkarozza u performance bonuses. L-inqas skala fil-Ministeri hi Skala 14, li tla[[aq €14,800 fis-sena. F’din il-kategorija hemm ix-xufiera tal-ministri, ilmessa;;iera u l-fattigi. L-akbar spi]a hi fl-Uffi//ju tal-Prim Ministru Joseph Muscat, fejn idda[[lu tal-inqas
25 persuna minn barra. L-ispi]a zejda fuq sena fl-uffi//ju ta’ Joseph Muscat hi ta’ €511.822, li fuq [ames snin ji;u €2.6 miljun. Fit-tieni post ji;i l-Ministeru ta’ Marie Louise Coleiro Preca b’€1.92 miljun f’[ames snin, imbag[ad il-Ministeru ta’ Evarist Bartolo, bi spi]a addizzjonali ta’ €1.89 miljun fuq [ames snin. Is-Segretarjat Parlamentari blikbar spi]a fuq pagi g[al persuni li dda[[lu minn barra huwa dak immexxi minn Edward Zammit Lewis, b’€1.05 miljun fuq le;i]latura s[i[a. Min[abba li hemm erba’ Ministeri li g[adhom ma tawx id-dettalji, il-mument g[amlet il-kalkulazzjoni fuq il-medja – li tammonta g[al €293,774 f’sena, jew €1.47 miljun fuq [ames snin. Il-medja g[asSegretarjati Parlamentari hi ta’ €162,997 f’sena jew €815,000 f’[ames snin. Minn hawn jirri]ulta total ta’ kwazi €6 miljun ]ejda fis-sena u vi/in €30 miljun aktar fuq [ames snin. Il-Kodici tal-Etika talMinistri jirrakkomanda bl-aktar mod /ar li l-Ministri, kemm jista’ jkun jinga;;aw fisSegretarjati Privati nies li di;à huma impjegati permanenti tasservizz pubbliku. Madanakollu, mhux talli lMinistri Laburisti mhux qed jimxu ma’ din irrakkomandazzjoni, talli diversi minnhom imlew isSegretarjati tag[hom b’nies kollha ;ejjin minn barra sservizz pubbliku.
F’le;i]latura, l-ispi]a ]ejda fl-Uffi//ju tal-Prim Ministru biss tla[[aq €2.6 miljun
Nazzjonalisti kienet li dan issettur ji/kien, minflok jikber is-settur privat, kif fil-fatt kien qieg[ed ise[[. I]da fl-ewwel xahrejn talgvern Laburista, il-[addiema ta/-?ivil ]diedu b’255 b’impjieg fis-segretarjati privati biss.
Il-poplu, mit-taxxi li j[allas, beda jag[mel tajjeb g[all-pagi ta’ iktar minn 255 persuna ]ejda li dda[[lu ja[dmu fis-Segretarjati Privati minn barra Fosthom hemm il-Ministeru ta’ Marie Louise Coleiro Preca u s-Segretajati Parlamentari ta’ Franco Mercieca u Stefan Buontempo. Il-Ministri Coleiro Preca, Evarist Bartolo u Chris Cardona kollha da[[lu 19-il persuna mill-privat kull wie[ed. Dawn huma kollha impjiegi ;odda mal-Gvern, li ji]diedu mat-total ta’ impjegati li di;à ja[dmu ma/-?ivil li jimpjega madwar 41,000 persuna. Il-mira fi ]mien gvernijiet
F’[ames snin, il-gvern ta’ Muscat se jkun qed jonfoq kwazi €30 miljun aktar mittaxxi tan-nies fuq pagi ta’ nies “tal-qalba” li ma kienx hemm [tie;a jidda[[lu ja[dmu malgvern. Il-gvern ta’ Muscat g[a]el li jibda jixxa[[a[ fis-servizz tassa[[a, tal-edukazzjoni u malpulizija u ma’ rasu we[let ukoll il-fjamma eterna dedikata lill-vittmi tal-gwerra. Pass li minnu Joseph Muscat qal li se jiffranka €7,000 fis-sena.
MINISTRU
TAG{RIF PROVDUT
Joseph Muscat Louis Grech George Vella Karmenu Vella Evarist Bartolo Leo Brincat Joe Mizzi Anton Refalo Helena Dalli Chris Cardona M’Louise Coleiro Preca Manuel Mallia Edward Scicluna Konrad Mizzi Godfrey Farrugia Michael Farrugia Ian Borg Josè Herrera Stefan Buontempo Roderick Galdes Edward Zammit Lewis Franco Mercieca Owen Bonnici
Iva Iva Le Iva Le Iva Iva Iva Le Iva Iva Iva Le Iva Iva Iva Le Iva Iva Iva Iva Iva Iva
MI?IMPJIEGI MINN BARRA ?IVIL 26 6 4 4 19 15 14 10 19 19 15
4 13 14 10
7 -
8 1 -
7
9 7 6
1 -
11 10
-
11
9
2 2
Total 255 Lista bil-Ministri Laburisti li ddikjaraw l-ammont ta’ [addiema li da[lu minn barra s-servizz pubbliku li tefa’ pi] ]ejjed fuq il-poplu Malti
6
A[barijiet Lokali
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
Jit[assru btajjel lejn it-Turkija
Sfida lill-Gvern dwar i/-/entru tal-annimali
L-inkwiet politiku fit-Turkija qieg[ed i[alli effett fuq it-turi]mu. Filwaqt li l-Maltin [assru l-btala tag[hom lejn dan il-pajji], il-linji tal-ajru minn Malta qed jibqg[u ja[dmu skont l-iskeda lejn bliet Torok.
minn Rebecca Borg – rebecca.borg@media.link.com.mt
U[ud mill-a;enziji tal-ivvja;;ar lokali waqqfu l-operat tag[hom lejn it-Turkija, filwaqt li l-linji tal-ajru l-Air Malta u tTurkish Airlines ikkonfermaw li g[adhom qeg[din joperaw lejn dan il-pajji] ming[ajr xkiel. Dan kien ikkonfermat ma’ il-mument hekk kif issa da[al l-ista;un tat-turi]mu marbut mas-sajf fl-isfond ta’ ;img[at ta’ protesti vjolenti kontra l-Gvern f’diversi bliet turisti/i Torok. It-Turkija hi s-sitt l-aktar destinazzjoni popolari mat-turisti fid-dinja. Kull sena, aktar minn 30 miljun turist i]uru dan ilpajji]. Il-belt ta’ Istanbul, i/-/entru talprotesti vjolenti, tg[aqqad l-Ewropa malAsja. Din l-industrija hi stmata li tikkontribwixxi mal-$20 biljun flekonomija Torka. Jumejn wara li beda l-inkwiet u l-;lied fi/-/entru ta’ Istanbul, il-kumpanija talivvja;;ar EuroTours waqqfet it-tours lejn din il-belt. John Busuttil, il-Marketing Executive ta’ din il-kumpanija talivvja;;ar, qal li t-telefonati g[all-bookings lejn Istanbul waqfu g[al kollox u peress li n-nies ma kinux interessati i]jed, irriklamar lejn dan il-pajji] waqaf g[al kollox. “Ra;uni o[ra g[aliex waqaf irriklamar kienet min[abba li ma jistax wie[ed jara l-;lied fuq l-a[barijiet imbag[ad jara riklami biex imur Istanbul g[al btala.” Hu spjega li meta jsiefru, in-
nies iridu jkunu komdi u j[ossuhom siguri f’post fejn hemm il-pa/i u t-trankwillità g[al mo[[hom. Dan esprimieh ukoll kelliem g[allkumpanija Europa Tours, li semma li hu normali li meta jkun hemm l-inkwiet f’pajji], il-bookings jieqfu. Mhux hekk biss, i]da anki min ikun ibbukkjat, wara ftit jikkan/ella l-vja;;. Il-kumpanija, min-na[a tag[ha, tg[id li meta jkun hemm id-dubju f’ka]i b[al dawn, t[assar kollox biex meta tibg[at in-nies, dawn imorru f’post fejn ma jkunx hemm inkwiet. Sadattant, din ilkumpanija hi mistennija li tav]a lil dawk li kienu bbukkjaw vja;; mag[ha lejn itTurkija li se tkun qed t[assar il-bookings li kienu saru lejn il-pajji]. Din l-a;enzija talivvja;;ar torganizza btajjel lejn Istanbul u anki lejn Canakkale. Il-kelliem g[al din il-kumpanija qal ukoll li minkejja li j]omm kuntatt man-nies tallokal fejn ikunu se ji;u organizzati l-vja;;i, ma tantx joqg[od fuqhom g[ax dawn dejjem jg[idu li l-inkwiet mhux l-istess kif ji;i rrappurtat fil-media. G[alhekk, la;enzija dejjem toqg[od fuq dak li jidher fil-media g[ax ma tistax tibba]a fuq dak li tg[id persuna li tista’ titlef ix-xog[ol tag[ha jekk in-nies ma jsifrux lejn il-pajji]. Kuntatt ie[or sar mal-a;enzija talivvja;;ar Fantasy Tours, li minbarra Istanbul torganizza wkoll titjiriet lejn
Marmaris, b’titjira li tg[addi xorta minn Istanbul. Il-kelliem g[al din il-kumpanija qal li l-interess m’g[adux kif kien qabel ma nqala’ l-;lied, i]da [add ma [assar ilbookings. Din l-a;enzija tal-ivvja;;ar tg[id li tibqa’ ]]omm kuntatt mal-lukandiera fitTurkija. Il-linja nazzjonali tal-Ajru, l-Air Malta, ikkonfermat li kollox baqa’ skont l-iskeda fir-rigward tal-[inijiet, u ma kienx hemm problemi b[ala t[assir ta’ bookings. L-Air Malta kompliet ukoll bir-riklami, li baqg[u joffru prezzijiet tajbin [afna g[al Istanbul u li kienu ilhom g[addejjin sa minn qabel ma nqala’ l-;lied fit-Turkija. Il-linja tal-ajru Turkish Airlines li bdiet topera minn u lejn Malta dan l-a[[ar, ikkonfermat ukoll li ttitjiriet baqg[u l-istess u xejn ma t[assar. Sadattant, waqt li fi bliet Torok fe;; dan l-inkwiet, bliet o[ra fi/-/entru tal-Ewropa in[akmu minn g[arg[ar, i]da dawn ma xekklu xejn minn dak li kien ippjanat b[ala btajjel. John Busuttil, rappre]entant talEuroTours, qal li minkejja li f’dawn l-a[[ar ;img[at pajji]i b[ar-Repubblika ?eka, lAwstrija u l-:ermanja g[addew minn [afna g[arg[ar, in-nies ma waqfux jibbukkjaw il-btajjel tag[hom lejn dawn ilpajji]i. Dan juri kemm in-nies jifhmu li meta jkun hemm xi problemi tan-natura, kollox ji;i g[an-normal wara perijodu qasir ta’ ]mien.
Il-Partit Nazzjonalista fi stqarrija sfida lill-Gvern Laburista biex ikun /ar u jg[id ma’ min iltaqa’ u innegozja fuq l-operat ta//entru tal-annimali San Fran;isk. Il-PN wera t[assib dwar kif il-Gvern miexi biex jifga l-operat ta/-?entru San Fran;isk. Waqt li lGvern jikkommissjona studju [alli jara l-ilmenti tal-pubbliku, jag[mel protest fil-qorti kontra loperatur ta/-/entru biex ifixklu mill-operat skont ilkuntratt iffirmat malGvern. Il-PN qal li dan la;ir jikkonferma l-qerq talGvern g[ax filwaqt li jin[eba wara l-g[ajta li jrid prezzijiet aktar sostenibbli g[all-klijenti, g[andu konferma bil-miktub li lprezzijiet jitqabblu sew mal-privat minkejja li //entru jinfeta[ 24 sieg[a u li s-servizz veterniarju g[all-annimali abbandunati huwa b’xejn. Il-PN kompla li dan mhux il-mod kif il-Gvern jittratta ma’ kuntrattur tieg[u jekk hemm xi diver;enzi fuq ilkundizzjonijiet tal-kuntratt, waqt li mhux g[aqli li jo[noq l-operat qabel ma jkun hemm pjan maqbul mal-operatur ta’ kif jixtieq ibiddel l-affarijiet il-Gvern. Il-PN ]ied li jekk il-Gvern jara l-offerti li kienu da[lu wara s-sej[a ta’ interess g[all-operat ta/-/entru, jinduna kemm l-operat mitlub mill-Gvern g[andu prezz g[oli mmens u l-fatt li l-operatur pre]enti qed ikopri l-ispejje] biex t[alla jag[mel attività ekonomika mqabbla mal-prezzijiet tassuq, jidher /ar kemm ilGvern pre/edenti kien g[aqli fil-[olqien ta’ dan il-public-private partnership.
A[barijiet Lokali 7
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
Waqt li l-Partit Nazzjonalista g[addej minn pro/ess ta’ ti;did, ir-rwol tal-Kunsill :enerali se jkun importanti g[ax dan l-og[la organu fi [dan il-partit se jkollu iktar sa[[a biex jemenda u japprova l-politika l-;dida tal-PN. F’intervista ma’ Claire Mifsud, il-President tal-Kunsill :enerali tal-PN, Paula Mifsud Bonnici, tag[ti l-fehma tag[ha dwar ir-rwol tal-Kunsill fil-pro/ess tat-tibdil tal-Istatut. Hi t[ares ukoll lejn il-pro/ess ta’ ti;did fi [dan il-PN u l-ewwel mitt jum tal-partit fl-Oppo]izzjoni.
Paula Mifsud Bonnici, il-President tal-Kunsill :enerali tal-PN, hi tal-fehma li l-istatut il-;did tal-PN se jkun qed jinkludi emendi li jsa[[u lill-kunsilliera u biex dan il-forum jinkludi aktar u aktar kunsilliera biex jipparte/ipaw, jiddiskutu u jie[du d-de/i]jonijiet
It-tibdil fl-istatut tal-PN... aktar sa[[a lill-kunsilliera
B[ala President tal-Kunsill :enerali, xi rwol se jkollok fit-tmexxija tal-PN biex dan l-organu ewlieni fil-Partit ikollu aktar sa[[a fl-emendi, fl-approvazzjoni tal-politika l-;dida li jrid iwettaq il-PN^
Il-Kunsill :enerali huwa forum importanti [afna. Huwa l-og[la organu tal-PN u g[alhekk huwa importanti li nisfruttawh kemm jista’ jkun. Il-PN wara l-elezzjoni ;enerali [a diversi inizjattivi biex anki fil-Kunsill :enerali jkun hemm diversi proposti u diversi emendi li jistg[u jsiru fl-Istatut. In[atret kummissjoni importanti biex tirrevedi l-Istatut tal-PN u li se tkun qed tag[ti aktar drittijiet u responsabbiltajiet lill-kunsilliera tal-partit. Il-PN se jkun qed ilaqqa’ l-Kunsill :enerali f’Settembru li ;ej, meta l-kunsilliera jkunu qed japprovaw l-emendi kollha tal-Istatut tal-PN, wara r-rakkomandazzjonijiet li tkun g[amlet il-Kummissjoni.
Il-PN di;à beda pro/ess ta’ tibdil fl-Istatut. X’direzzjoni g[andu jie[u^ X’inhuma l-ideat tieg[ek dwar dan^
L-a[[ar emendi li saru fl-Istatut kien fl-2005 (g[ajr l-emenda li saret ri/entement dwar l-introduzzjoni ta’ ]ew; Vi/i Kapijiet). Na[seb li kien wasal i]-]mien li ssir revi]joni ta’ dan l-Istatut u kul[add laqa’ tajjeb il-proposta tal-Kap tal-Partit biex ja[tar Kummissjoni g[ar-revi]joni tieg[u. Illum, din il-Kummissjoni qed tag[mel xog[ol tajjeb [afna, u fost [afna affarijiet qed tilqa’ l-proposti mit-tesserati u l-pubbliku ;enerali g[al din ir-revi]joni. Il-pro/ess tat-tibdil huwa ne/essarju u indipensabbli fi/-/irkustanzi li qeg[din fihom. Nittama li t-tibdil ikun daqstant li jg[olli l-livelli tal-parte/ipazzjoni, u b’konsegwenza ta’ dan, id-diskussjoni tkun wa[da aktar [ajja u tirrefletti r-realtajiet il-;odda li qeg[din ng[ixu fihom.
X’se jkun is-sehem tal-kunsilliera membri tal-Kunsill :enerali biex jiddiskuti, jipproponi u japprova l-Istatut il-;did meta tikkunsidra li dawn jirrappre]entaw l-g[eruq tal-partit^
Qatt qabel illum ma jidhirli li kien hemm konsultazzjoni daqstant wiesg[a, u jiena konvinta li kull kunsillier g[andu l-kredenzjali biex jiddiskuti,
jipproponi u japprova l-Istatut il-;did. Wara xhur ta’ diskussjoni, il-kunsilliera tal-PN se jkollhom ilprivile;; li f’Settembru li ;ej jiltaqg[u f’Kungress biex ter;a’ ssir diskussjoni [ajja dwar ir-revi]joni [alli finalment ji;u approvati dawn l-emendi. Nemmen li l-Istatut il-;did se jkun qed jinkludi fih diversi emendi li jag[tu aktar sa[[a lill-kunsilliera u sa[ansitra jitwessa’ dan il-forum biex aktar u aktar kunsilliera jkunu jistg[u jipparte/ipaw, jiddiskutu u jie[du d-de/i]jonijiet.
Il-PN ;ie kkritikat li ma la[[aqx mat-tibdil so/jali li ;ab hu stess fis-so/jetà, b’konsegwenza li nqata’ mir-realtajiet so/jali. Taqbel^ Kif se tinbidel din id-direzzjoni li kien qabad il-PN^
G[andu jsir tibdil fl-istrutturi organizzattivi talPartit permezz tat-twessig[ tar-responsabbilitajiet talferg[at u tal-kumitati sezzjonali biex nag[mlu l-partit relevanti g[as-so/jetà Maltija. Il-PN ma kienx qieg[ed japprezza daqstant il-fatt li t-tibdiliet so/jali kienu qeg[din i;ibu mag[hom realtajiet ;odda u allura dherna li konna insensittivi g[all-we;g[at u ddiffikultajiet li [afna nies kienu qeg[din jesperjenzaw. Kien g[alhekk li l-Kap tal-Partit [atar Kummissjoni biex tistudja s-so/jetà Maltija u kif ilPN g[andu jadatta ru[u g[al kull tibdil li jkun qed ise[[.
Din il-;img[a, il-PN g[adda l-ewwel mitt jum fl-Oppo]izzjoni. X’kienu l-a[jar de/i]jonijiet li ttie[du mill-partit^
Filwaqt li l-ewwel mitt jum ta’ Gvern Laburista kienu kkaratterizzati minn de/i]jonijiet li wasslu g[al kritika [arxa minn [afna, l-ewwel mitt jum tal-PN kienu jfissru tmexxija ;dida, friska u mag[quda f’tim li l-Kap tal-Partit, Simon Busuttil, jispjegah tant tajjeb – tim ta’ nies li mhux qeg[din hemm biex ikunu xi [a;a, imma biex iwettqu xi [a;a. Il-PN ma qg[adx jibki xortih imma mbarka fuq sensiela ta’ de/i]jonijiet li kollha juru li dan il-partit qieg[ed i[ares ’il quddiem biex jirran;a fejn ]balja u jservi bl-a[jar mod lill-pajji], anki mill-Oppo]izzjoni. Kien hemm di;à sensiela ta’ de/i]jonijiet li ttie[du mill-partit, fosthom serje ta’ rakkomandazzjonijiet li jo[or;u mill-anali]i tar-ri]ultat tal-elezzjoni.
Twaqqfu diversi kummissjonijiet, fosthom kummissjoni biex tag[ti struttura ;dida lill-PN g[a]]minijiet tal-lum b’tibdil g[all-istatut tieg[u; o[ra biex jissa[[u l-finanzi u l-entitajiet kummer/jali talpartit; kummissjoni biex tag[]el il-kandidati tal-PN, kif ukoll kummissjoni biex tistudja l-i]viluppi li qed ise[[u fis-so/jetà Maltija.
Fejn ta[seb li seta’ kien aktar effettiv^
Il-PN fehem li rridu nkunu aktar partit tan-nies, u biex ikollok partit [aj u li jil[aq l-aspirazzjonijiet tannies trid tifta[ il-bibien bera[ g[al kull min jixtieq jag[ti l-kontribut tieg[u fil-partit. Na[seb li hawnhekk il-PN di;à g[amel impatt, u jiena konvinta li bil-pjan ta’ [idma li t-tim kollu g[andu quddiemu, li l-outreach li se jkun qed jag[mel dan il-partit g[andu jkun po]ittiv tant li [afna u [afna nies li kienu telquna u o[rajn ;odda se jkunu qeg[din jipparte/ipaw bis-s[i[ fil-politika tal-PN. Il-PN b[ala Oppo]izzjoni di;à qed ikun effettiv ukoll. Fhimna li g[andna r-rwol li nirrappre]entaw kif inhu xieraq lil dawk li vvutaw lill-PN, u fil-fatt g[alkemm b’distakk ta’ disa’ membri parlamentari, qed jirnexxilna nkunu Oppo]izzjoni b’sa[[itha, serja u kostruttiva. Huwa fid-dover tag[na li naraw lil pajji]na jibqa’ miexi fiddirezzjoni t-tajba.
Mill-[idma li saret f’dawn l-a[[ar tliet xhur, ta[seb li l-PN irnexxielu jbiddel telfa elettorali f’reb[a interna biex jikseb mill-;did il-fidu/ja talpoplu^
Il-PN huwa partit kbir li dejjem irnexxielu jqum g[al kull sfida li kellu quddiemu. Din id-darba ma kenitx e//ezzjoni. Irnexxielna ndawru din it-telfa flisba[ opportunità biex verament nifhmu lil min we;;ajna bid-de/i]jonijiet li [adna aktar qabel. Ilpartit imbarka fuq sensiela ta’ inizjattivi u pro;etti, li se jg[inuna nakkwistaw dak li irnexxielna nitilfu u n;ibu lura lil dawk li jew idde/idew li ma jivvutawx jew li addirittura g[a]lu li jivvutaw lill-Partit Laburista minflok. Jiena konvinta u fidu/ju]a li ladarba rrikonoxxejna fejn ]baljna, u ladarba l-Partit irnexxielu jibni di?à tim ener?etiku u dinamiku u jifta[ il-bibien tieg[u, se nkunu qeg[din bil-mod ilmod ner;g[u nakkwistaw il-fidu/ja tal-poplu.
Lokali 9
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
8 Lokali
IL-PREMJU G{AT-TJUBIJA PAPA :WANNI XXIII
}ag[]ug[ li la jistenna tif[ir u lanqas ji;bed attenzjoni
Alex Cassar jistqarr li jg[in lil Sandro Zammit min[abba li g[andu b]onnijiet spe/jali, u dejjem ikun irid li l-g[ajnuna tieg[u twassal biex i[ossu parti mill-istudenti l-o[ra
L-g[ajnuna ta’ Alex lil Sandro tmur lil hinn mill-iskola, u tg[inu biex jag[mel ukoll affarijiet li xi drabi ja[seb li ma jistax jag[milhom, ’il barra mill-bini tal-iskola
“Dak li nag[mel ma’ Sandro lest nag[mlu ma’ [addie[or li g[andu b]onn l-g[ajnuna u g[aldaqstant ma jridx li [addie[or ja[seb li jag[mel dak li jag[mel ma sie[bu biex jidher sabi[ ma’ [addie[or.” Dan stqarru Alex Cassar wara /-/erimonja li saret nhar it-Tlieta, 18 ta’ :unju, filPalazz tal-President fil-Belt Valletta, dwar ir-rikonoxximent li kien g[adu kemm ir/ieva. Alex qal kif ;urnata qabel ma r/ieva l-premju, student ie[or fliskola qallu li hu jg[in lil Sandro biex jintg[o;ob. I]da bl-aktar mod umli, Alex wie;eb lill;uvnott biex dak li jag[mel ma’ Sandro jmissu jag[mlu hu ma’ [addie[or filwaqt li fakkru li hu u Sandro huma [bieb tal-qalb u kif hu jg[in lil Sandro hekk ukoll, fejn jista’, jag[mel Sandro ma’ Alex. Alex sar jaf li hu nominat g[allPremju g[at-Tjubija Papa :wanni XXIII wara li lesta minn e]ami, ftit jiem qabel i/-/erimonja talg[oti tal-premju u l-g[ada li sar jaf, ir/ieva l-invit ming[and ilPresident ta’ Malta. Imma g[aliex Alex jag[]el li jg[in lil Sandro? “Hu g[andu b]onnijiet spe/jali u nkun nixtieq li j[ossu parti mill-istudenti l-o[ra. Nag[mel minn kollox biex flimkien nintegraw mal-o[rajn. Jien in[oss li Sandro hu l-[abib tieg[i tal-qalb, ;ieli ng[inu jien u ;ieli jg[ini hu. Kemm-il darba morru l-librerija tal-iskola biex ng[inu lil xulxin fix-xog[ol li lg[alliema jag[tuna.
Alex Cassar, tfajjel ta’ 15-il sena nhar it-Tlieta li g[adda ;ie rikonoxxut bil-Premju g[atTjubija Papa :wanni XXIII. Rikonoxximent li ilu jing[ata g[al dawn l-a[[ar 40 sena, lil dak listudent jew studenta li l-element tat-tjubija fihom jispikka b’mod partikulari fl-g[ajnuna li joffru lil persuni o[rajn bi b]onnijiet spe/jali. Dan ir-rikonoxximent ji;i ppre]entat kull sena millLaboratorju tal-Pa/i mmexxi minn Patri Dijonisju Mintoff. Qabel ma Alex ing[ata dan ir-rikonoxximent mill-President ta’ Malta, George Abela, Patri Dijonisju qal li j[oss li hu dmiru li j]omm lil Papa :wanni XXIII [aj fostna. Hu qal li dan il-Papa m’g[andux ji;i mfakkar b’monument tal-;ebel imma b’messa;; [aj kull sena. Din is-sena kien imiss lil Alex Cassar biex jibqa’ mfakkar g[attjubija tieg[u ma’ Sandro Zammit li wkoll b[al Alex jattendi lKulle;; San Benedittu, Skola Sekondarja tas-Subien ta’ {al Kirkop. B[alissa t-tnejn li huma qed jag[mlu l-e]amijiet tal-a[[ar tas-sena skolastika biex jg[addu g[all-[ames sena tas-sekondarja. Alex ilu jg[in lil Sandro g[al dawn l-a[[ar erba’ snin, minn meta hu u Sandro da[lu f’din l-iskola. Kitba ta’ Amy Borg Alex tkellem ukoll dwar irrelazzjoni tajba li hemm bejnu u bejn il-;enituri ta’ [abibu Sandro kif ukoll semma r-relazzjoni po]ittiva ferm li hemm bejn il;enituri tieg[u u ta’ Sandro u kif din ir-relazzjoni tkompli ssa[[a[ il-[biberija tag[hom. Esperjenza li se jibqa’ jiftakar u li g[addieha ma’ Sandro hi lisports day li l-kulle;; jorganizza ta’ kull sena i]da li g[al dawn i]]ew; studenti kienet spe/jali g[aliex kienet ;urnata li qattg[uha flimkien jid[ku u jie[du pja/ir u flimkien [adu sehem ukoll fil-fun run. il-mument tkellem ukoll mal;enituri ta’ Alex li ddeskrivew lil binhom b[ala tfajjel kwiet, d[uli u ferrie[i. Mary, omm Alex, spjegat li binha mhux student b[allo[rajn. “Dan mhux g[ax jg[in lil xi [add ie[or bi b]onnijiet spe/jali imma g[aliex hu stess g[andu kundizzjoni. Fil-fatt l-iskola, Alex g[andu learning social assistant li tiggwidah. L-LSA ta’ Alex, Catherine Testa stqarret li hi tinsab kuntenta g[aliex fl-iskola kul[add jaf li dak li jag[mel Alex jag[mlu b’mod ;enwin u kif qalet hi stess “fejn ikun hemm Sandro jkun hemm Alex”. Omm Alex spjegat li hi kuntenta u kburija b’binha g[aliex b[ala ;enituri huma dejjem ippruvaw jg[allmuh l-isba[ valuri u issa binhom qed isarraf dak li g[allmuh f’g[ajnuna lil [addie[or li g[andu b]onn u qed ikun rikonoxxut g[al dak li qed iwettaq.
Hi kompliet li g[alkemm kienu jafu li Alex kien jg[in lil Sandro, qatt ma kien jg[addilhom minn mo[[hom li kien jag[mel minn kollox biex lil Sandro ma jkun jonqsu xejn. Mary spjegat kif ftit tal-;ranet ilu r/eviet telefonata ming[and is-surmast tal-iskola Raymond Portelli, u g[arrafha li binha din is-sena kien qed ji;i nominat g[all-Premju g[at-Tjubija Papa :wanni XXIII. “Dak il-[in lanqas kont naf x’se ng[id lis-Surmast Portelli. Ng[id il-verità kif we;ibt it-telefonata u qalli li jrid ikellimni dwar Alex [sibt [a]in, [sibt li ;ara xi [a;a lil Alex. I]da kif beda jispjegali lanqas ridt nemmen dak li bdejt nisma’ g[aliex lanqas f’mitt sena ma kont nobsor li ibni se jkun rikonoxxut g[al dan il-premju. B[ala ;enituri, a[na dejjem g[allimnieh li fil-[ajja jekk trid tg[in, g[in g[ax t[oss li g[andek tag[mel hekk ming[ajr qatt ma g[andek tistenna li ting[ata xi [a;a lura. G[alhekk dan irrikonoxximent kien ta’ sorpri]a u sodisfazzjon ukoll g[alina b[ala ;enituri aktar u aktar meta nafu li Alex g[andu b]onn l-g[ajnuna wkoll.” Mary, xtaqet tg[addi messa;; ta’ kura;; u entu]ja]mu g[all-[ajja lil binha Alex, u biex jibqa’ jg[in u jkabbar il[biberija li bena ma’ Sandro. Sandro ma jistax imur fejn irid min[abba li ju]a si;;u tar-roti. I]da b’xorti tajba sab [abib ta’ veru li jwasslu sal-klassi kuljum u fejn ikun hemm b]onn matul il-jum. Alex jie[u [sieb biex Sandro jkun jista’ jattendi kull attività li jkollhom b[ala klassi u anke f’attivitajiet li torganizza l-iskola stess b[al sports day. Barra minn hekk Alex joffri l-g[ajnuna anke meta Sandro jag[mel u]u misservizz ta’ infermier li jkollu b]onn matul il-[in tal-iskola u kuljum. Tkellimt anke ma’ Sandro Zammit li staqsejtu kif i[ares lejn il-[biberija tieg[u ma’ Alex. “{bieberija sin/iera u spe/jali. L-g[ajnuna tieg[u lili tg[inni [afna fliskola g[aliex g[alkemm xi kultant naqta’ qalbi minn /erti affarijiet g[aliex na[seb li ma nkunx nista’ nag[milhom min[abba li ma nistax nimxi, bis-sa[[a tieg[u jirnexxili dejjem nag[mel dak li nixtieq.” Sandro stqarr li verament jispera li ‘’l quddiem anke meta jkunu adulti, jibqg[u [bieb u fuq kollox il-livell ta’ [bieberija jkun aktar b’sa[[tu “u g[aliex le, anke nibdew no[or;u flimkien ma’ s[abna.” Li tkun ;enitur ta’ tifel jew tifla bi b]onnijiet spe/jali mhux fa/li. Il-fatt li Mary u Alfred Zammit isibu [afna koperazzjoni ming[and Alex meta binhom ikun l-iskola huma jispi//aw iserr[u aktar mo[[hom g[aliex jafu li minbarra li hemm l-g[alliema u l-uffi/jali tal-iskola li jie[du [sieb lil binhom, Sandro g[andu wkoll [abib spe/jali li jista’ jiltaqa’ mieg[u kuljum l-iskola. “A[na [adna pja/ir li Alex jinteressa ru[u daqsekk fit-tifel tag[na u g[al Sandro jfisser [afna g[aliex l-iskola jmur kuntent u b’entu]ja]mu.”
Alex Cassar, nhar it-Tlieta li g[adda wara li ng[ata rikonoxximent bil-Premju g[at-Tjubija Papa :wanni XXIII flimkien ma’ Sandro Zammit, Patri Dijonisju Mintoff li jmexxi l-Laboratorju tal-Pa/i u l-Ar/isqof Pawlu Cremona
Mary Zammit, omm Sandro, semmiet kif anke meta binha kien jattendi l-iskola primarja kien isib [afna g[ajnuna ming[and [addie[or, inklu] issa li ilu erba’ snin fil-Kulle;; San Benedittu. I]da l-g[ajnuna li jag[tih Alex i[ares lejha b’mod differenti, b[al meta persuna jsib l-ikbar [abib tieg[u dejjem jistennih, kompliet tispjega omm Sandro. Mary u Alfred Zammit appellaw biex dawk il-;enituri li b[al binhom, uliedhom g[andhom xi b]onnijiet spe/jali ma jaqtg[ux qalbhom g[aliex fliskejjel uliedhom dejjem se jsibu min jg[inhom. Patri Dijonisju spjega li Malta g[andha b]onn issejja[ li]-]g[a]ag[ u tg[aqqadhom mill-;did f’ideat friski billi tag[ti [ajja mill-;did l-asso/jetali]mu.
“In[oss li Sandro hu l-[abib tieg[i tal-qalb, ;ieli ng[inu u ;ieli jg[ini hu. Ng[inu lil xulxin fix-xog[ol li l-g[alliema jag[tuna” – Alex Cassar
Patri Dijonisju kompla jispjega, “mhux asso/jetali]mu ri/iklat imma msoffi minn trab li nfirex fuqu u m[affef minn toqol ]ejjed biex ikun rilevanti g[a]-]g[a]ag[ tal-lum. Ta[t il-lenti tal-anali]i ta’ dawn il-problemi ta]-]g[a]ag[, irridu naraw kif tinstab l-edukazzjoni li timla bin-nifs issider ta]-]g[a]ag[ tag[na g[all-;irja tal[ajja, g[all-koperazzjoni ;enwina b[alma wera Alex.” Patri Dijonisju, tkellem dwar dak li kien jixtieq il-Papa :wanni XXIII. Fosthom ix-xewqa li fl-iskejjel it-tfal li huma l-;enerazzjonijiet tal-;ejjieni, jitrawmu b’mod li jinsew lilhom infushom, iwarrbu l-ego]imu li jiggranfa mieg[u l-bniedem u minflok ja[sbu f’dak li [addie[or g[andu b]onn. Lill-;enituri jg[idilhom li l-aqwa edukazzjoni li t[alli marka profonda f’uliedhom hija l-edukazzjoni li t-tfal jir/ievu ming[andhom stess. Papa :wanni XXIII kien ukoll g[amel referenza g[all-politi/i biex ifittxu aktar dak li jg[aqqad lill-bniedem milli dak li jifred filwaqt li lill-mexxejja kien
jg[idilhom “wasal i]-]mien li nag[mlu differenza bejn l-i]balji u min ji]balja.” Lill-Knisja tg[arrfilha biex tu]a aktar [niena milli kundanni g[aliex il-Knisja mhix mu]ew li jrid ikun konservat imma ;nien li jkun kultivat. Li]-]g[a]ag[ uriehom biex i]ommu f’mo[[hom li ddinja kienet qabilhom u g[alhekk jib]g[u g[al dak li [allewlhom ;enerazzjonijiet qabilhom u lill-anzjani biex ma jinsewx li d-dinja se tibqa’ warajhom. Dan it-tip ta’ tag[lim li kien jipprova jwassal il-Papa :wanni XXIII baqa’ mfakkar g[alih u llum il-Knisja u l-insara jirreferu g[alih b[ala l-Papa t-Twajjeb. Ming[ajr ebda dubju Alex u Sandro g[andhom tbissima li tikxef il-karattru tag[hom minkejja d-diffikultajiet li jg[addu minnhom rispettivament i]da biex wie[ed ikun kapa/i jeg[leb iddiffikultajiet u l-ostakli li jiltaqa’ mag[hom fil-[ajja, il-bniedem l-ewwel irid ikun “kapa/i joqog[od b’xejn hu u jag[ti lil [addie[or” kif stqarr Alex stess. B’hekk il-bniedem ikun qed jirnexxilu jibni karattru sod u altruwista.
10
A[barijiet Lokali
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
Ordni Abbandunati fuq ga;e; tat-tonn… minn u seba’ immigranti jmutu mg[arrqa Kastilja L-EWWEL TRA:EDJA TAL-IMMIGRANTI BEJN MALTA U LAMPEDUSA G{AL DAN IS-SAJF
minn pa;na 1
Dan biex minnufih jistabbilixxi kuntatt dirett ma’ Tony Zarb, is-Segretarju :enerali tal-GWU. F’dawn itta[didiet saru diskussjonijiet fid-dettall dwar il-qafas legali u tredjunjonistiku tal-union g[allmembri tal-Korp tal-Pulizija. Sorsi li tkellmu ma’ ilmument qalu li l-Gvern Laburista qieg[ed ju]a sservizzi tal-GWU biex titwaqqaf il-union g[all-membri tal-Korp tal-Pulizija, u hekk kif titwaqqaf din il-union, minkejja li tkopri korp dixxiplinarju, mistennija tkun ukoll affiljata fil-GWU, kif se[[ fil-ka] tal[addiema tal-monti, li telqu mill-GRTU, u waqqfu union affiljata fil-GWU. Sadattant, fi ]mien qasir mistenni wkoll ixolji l-Kumitat pre]enti tal-Asso/jazzjoni talPulizija, li hu konxju sew talind[il dirett li se[[ u qieg[ed isir mill-Gvern Laburista u millGWU. Il-kumitat il-;did, qalu listess sorsi, mistenni jin[atar f’Settembru li ;ej, meta sa dak i]-]mien, il-union tal-Pulizija mistennija tkun li di;à twaqqfet.
Fi tmiem il-;img[a li g[addiet aktar minn elf immigrant kienu traffikati mill-kosta Afrikana lejn l-in[awi ta’ Malta u Lampedusa
G[arqa f’disprament waqt li kienu g[addejjin b’kull sforz biex iserr[u ma’ ga;;a tat-tonn li kienet qed tkun irmunkata minn dg[ajsa tas-sajd Tune]ina. Dan kien id-destin ta’ seba’ immigranti li spi//aw f’nofs ta’ ba[ar 85 mil nawtiku fin-Nofsinhar ta’ Malta, kif irrakkuntat minn immigranti li salvaw mit-tra;edja li se[[et fi tmiem il;img[a li g[addiet bejn Malta u Lampedusa. B’kollox bejn is-Sibt u l-{add li g[adda, aktar minn elf immigrant kienu qeg[din iba[[ru fil-Mediterran wara li t[arrbu mit-Tramuntana tal-Afrika lejn l-ewwel art Ewropea filwaqt li o[rajn qeg[din i[ejju biex jitilqu millkontinent Afrikan. Kwa]i kollha rnexxielhom isalvaw, i]da kif kwa]i dejjem ji;ri, il-mutur ta’ dinghy minnhom waqaf b’konsegwenza li ntilfet ir-rotta fil-Kanal ta’ Sqallija. F’[in minnhom l-immigranti lem[u ddawl ta’ dg[ajsa tas-sajd Tune]ina blisem Khaked Amir li kienet qed i;;orr ;a;;a tat-tonn. Dawk li salvaw
irrakkontaw li mill-inqas 20 immigrant qab]u fil-ba[ar f’tentattiv li jserr[u malga;;a tat-tonn. Dawk li kienu b’sa[[ithom fi]ikament ippruvaw jaqbdu ma/-/ima biex jitilg[u fuq iddg[ajsa imma r-reazzjoni immedjata tassajjieda Tune]ini kka;unat it-tra;edja. L-immigranti li rnexxielhom isalvaw mit-tra;edja ta’ sebat ijiem ilu rrakkontaw li fuq id-dinghy ta’ tmien metri kien hemm aktar minn mitt immigrant. G[al ;img[at s[a[, tul ilkosta tal-Libja, g[add kbir ta’ immigranti kienu qeg[din jistennew lewwel lejl b’temp bnazzi wara jiem ta’ maltemp u ba[ar imqalleb. Sebg[a, forsi anki g[axar immigranti, x’aktarx spi//aw mg[arrqa fi dlam /appa, 85 mil ’il barra min-Nofsinhar ta’ Malta, meta d-destinazzjoni tag[hom, Lampedusa kienet ferm aktar ’il bog[od. Il-kumplament talimmigranti kienu salvati mill-Guardia Costiera u mill-militar Taljan wara li ;ew identifikati mill-ajru. U[ud minnhom irnexxielhom iserr[u malga;;a tat-tonn, li ;iet abbandunata
mid-dg[ajsa tas-sajd Tune]ina. Wie[ed mill-immigranti salvati, x’aktarx mill-Eritrea rrakkonta din ittra;edja drammatika f’nofs ta’ lejl. “Kienet tal-bi]a’… jien flimkien ma’ o[rajn qbi]na fil-ba[ar bit-tama li ning[ataw l-g[ajnuna mill-ekwipa;; tad-dg[ajsa tas-sajd. Serra[na malga;;a, ng[ajtu g[all-g[ajnuna, imma huma bdew jhedduna li jwaddbuna filba[ar u biex ner;g[u nitilg[u fuq iddinghy. Xi [add ipprova wkoll iserra[ ma’ [abel imma s-sajjieda bdew jheddu u qatg[u wkoll il-[abel minn mal-;enb.” It-traffikanti tal-immigranti huma konxji [afna li fl-in[awi fejn se[[et ittra;edja ta’ tmiem il-;img[a li g[addiet ikun hemm attività mis-sajjieda j;orru ga;e; tat-tonn. F’dan l-isfond mhux qed ikun esklu] li min qieg[ed jittraffika lillimmigranti qed iwassalhom sal-in[awi u jekk tinqala’ problema ta’ nuqqas ta’ fuel jew jieqaf il-mutur, l-immigranti ma jkollhomx g[a]la o[ra g[ajr li jintefg[u fil-ba[ar biex ji;u salvati mis-sajjieda jew mill-qawwiet militari Taljani jew Maltin.
Jitilfu l-impjieg
Mal-40 [addiem tal-Casino di Venezia twaqqfu mix-xog[ol. Fil-bidu ta’ April li g[adda, lAwtorità Maltija g[al-Log[ob u l-Lotteriji issospendiet illi/enzja tal-Casino di Venezia, g[alkemm setg[et tibqa’ topera l-gaming portal tag[ha. Il[addiema li kien fadal kellhom kuntratt ;did, b’pagi mnaqqsin, bl-iskop li l-kumpanija tirkupra mit-telf. Il-problemi g[all[addiema la[qu l-qofol tag[hom il-:img[a wara nofsinhar, meta kienu mg[arrfa b’ittra li fiha l-Kap E]ekuttiv, Fernando Orlandi, [abbar li b’ordni tal-Qorti Maltija kien in[atar amministratur ;did. Is-sorsi qalulna li fl-isfond li l-[addiema ma [adux il-paga f’Mejju hemm pjan ta’ strajk, is-Segretarju Parlamentari Edward Zammit Lewis kellu laqg[a ma’ w[ud minnhom, u spjega li hemm ta[didiet li lcasinò jer;a’ jinfeta[ fil-futur qrib.
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
F’pa;ni o[rajn...
media.link communications Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 Tel: 25965263 Email: mument@media.link.com.mt advertising@media.link.com.mt A;ent Editur: Roderick Agius
12 Il-Punt Hu…
13 Reazzjonijiet reazzjonarji
14 Aspettattivi tal-poplu
15 Tis[i[ tad-drittijiet tal-konsumatur
11
’Il quddiem… mitt jum ta’ ti;did Meta jitqies li l-partiti politi/i g[andhom rwol /entrali f’demokrazija rappre]entattiva b[alma hi dik f’Malta, hu mistenni [afna li l-politika u l-inizjattivi g[at-tis[i[ talorganizzazzjoni interna ta’ partit politiku jing[ataw prijorità massima. Dan hu dak li beda jag[mel il-Partit Nazzjonalista, flewwel mitt jum tieg[u, mill-a[[ar elezzjoni ’l hawn, mag[qud f’tim li l-Kap tal-Partit Simon Busuttil spjegah b[ala nies li mhux qeg[din fil-partit biex ikunu xi [a;a i]da biex iwettqu xi [a;a. Il-PN illum g[andu mexxej ;did, ]ew; vi/i kapijiet ;odda, segretarju ;enerali ;did u amministrazzjoni ;dida. Ma’ dawn il[atriet ;odda li qeg[din ibiddlu u j;eddu lill-PN, jing[aqdu b[al katina sensiela ta’ inizjattivi li di;à ttie[du f’mitt jum biex taw bidu g[al riformi fl-organizzazzjoni interna tal-partit. Il-Kummissjoni li qed tie[u [sieb ix-xog[ol dwar l-istatut tal-PN, dik biex jintg[a]lu l-kandidati g[all-elezzjonijiet, grupp biex jistudja l-i]vilupp tas-so/jetà Maltija, forum li jlaqqa’ lill-eks deputati u kandidati, laqg[at mas-so/jetà /ivili minn diversi setturi, kumitat ta’ deputati li qed jiffukaw fuq inna[a t’isfel ta’ Malta u ]jarat mit-tmexxija fl-uffi//ji tal-partit u g[and in-nies huma fost l-ewwel de/i]jonijiet li g[andhom iwasslu biex jinfet[u aktar opportunitajiet ta’ parte/ipazzjoni politika fi [dan il-PN. Ir-ri]ultat tal-a[[ar elezzjoni ;enerali, u s-sensiela ta’ rakkomandazzjonijiet li [ar;u mir-rapport tal-anali]i tarri]ultat nisslu minnufih fil-PN il-[tie;a bla dewmien g[al bidla u ti;did fil-[idma interna tal-partit. Bl-inizjattivi li bdew jittie[du, il-PN beda jkun miftu[ aktar dwar kif g[andhom jittie[du d-de/i]jonijiet f’dik li hi organizzazzjoni interna kif ukoll f’dik li tinteressa t-tfassil tal-politika fil-pro/ess ta’ bidla u a;;ornament tag[ha. Dan kollu flimkien ma’ de/i]jonijiet u inizjattivi o[rajn li se jkunu qeg[din jittie[du fix-xhur li ;ejjin, g[andhom iwasslu biex il-PN jikseb mill-;did il-fidu/ja ta’ dawk li kienu jappartjenu g[alih, u ta’ o[rajn li ;ejjin minn faxex differenti tas-so/jetà Maltija.
Hemm il-[tie;a wkoll li l-PN jie[u aktar inizjattivi effettivi biex issa[[a[ l-entitajiet politi/i tieg[u b[all-Akkademja g[all-I]vilupp tal-Ambjent Demokratiku (A}AD) u l-ferg[at, kif ukoll il-mezzi ta’ komunikazzjoni tieg[u. Il-bidla u tti;did f’dan il-livell ukoll g[andhom awtomatikament isa[[u lill-partit innifsu kemm mal-g[eruq tieg[u kif ukoll masso/jetà. G[alhekk wara dawn l-ewwel mitt jum u fil-mixja ’l quddiem, il-PN g[andu jkompli jbiddel kif l-ideat u linteressi mhux biss tal-attivisti tieg[u i]da tal-faxex kollha tas-so/jetà jaslu g[and it-tmexxija tal-partit. Dan g[andu jsa[[a[ dak li di;à beda jag[mel il-PN biex b[ala partit politiku jer;a’ jkun f’po]izzjoni li jwassal l-ideat u l-interessi ta/-/ittadini, mill-g[eruq tas-so/jetà lejn l-og[la istituzzjonijiet ta’ tmexxija fil-pajji]. F’dawn l-a[[ar mitt jum, il-PN beda wkoll jassumi rwol kostituzzjonali ;did, dak mill-Oppo]izzjoni. Oppo]izzjoni mag[mula minn deputati li kollha ng[ataw rwol biex ilkoll jag[tu sehemhom f’[idma serja, kredibbli u inklu]iva. Ilkelliema tal-PN kollha qeg[din jibnu tim madwarhom b’dawk kollha li jridu jikkontribwixxu fil-qasam li fuqu qeg[din jiffukaw biex b’hekk l-Oppo]izzjoni Nazzjonalista tkun kostruttiva. F’dan il-qafas, il-PN jista’ jkompli jsa[[a[ il-kontribut tieg[u fid-dibattitu politiku waqt li jiskrutinja loperat tal-Gvern ta’ Muscat. Biex partit politiku jibqa’ relevanti, g[andu dejjem i]omm f’mo[[ it-tmexxija tieg[u li jattira aktar lil dawk li jixtiequ lvu/i tag[hom tinstema’ u ting[ata pi]. Wara mitt jum millelezzjoni ;enerali, qeg[din naraw lill-PN jimbarka fuq parte/ipazzjoni aktar attiva; fil-livell ta’ [idma interna u fuq livell nazzjonali b[ala Oppo]izzjoni. Wie[ed jawgura li ’l quddiem din g[andha twassal biex il-partit ikun tassew irriflessjoni tar-rieda tan-nies u tas-sehem tag[hom fidde/i]jonijiet li g[ad ikunu jridu jittie[du.
12
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
Opinjoni
Wirt ta’ politika so/jali responsabbli
Fil-jiem li g[addew filParlament tkellimna fit-tul dwar l-Att biex ti;i emendata l-Li;i tas-Sigurtà So/jali. Li;i importanti li tirregola sservizzi ta’ solidarjetà so/jali f’pajji]na bl-iskop a[[ari tag[ha g[andu jkun li tag[ti g[ajnuna lil min tassew qieg[ed fil-b]onn. Dawn l-emendi huma ispirati mir-riformi u linizjattivi li l-Gvern pre/edenti Nazzjonalista g[amel fl-a[[ar [ames snin u tul l-amministrazzjonijiet ta’ qabel. Kisbiet fil-qasam so/jali Wa[da mill-akbar kisbiet tal-Gvern Nazzjonalista fil-
le;i]latura li g[addiet kienet i]-]ieda qawwija fil-pensjoni tal-anzjani. B’mod kumulattiv, il-pensjoni talanzjani ]diedet b’€1,211. }ieda sostanzjali li wie[ed ma jistax ma jarahiex filkuntest li ng[atat fi ]mien ta’ kri]i finanzjarja u ekonomika li pajji]na rnexxielu jilqa’ g[aliha b’su//ess. Il-PN fil-Gvern ukoll kien strumentali fl-g[ajnuna supplimentari. Dan g[aliex
fil-le;i]latura li g[addiet, ilGvern Nazzjonalista ]ied lg[ajnuna supplimentari lillmi]]ew;in b’€422.76 fissena waqt li g[al min jg[ix wa[du ng[ata ]ieda ta’ €237.64 fis-sena. Il-gvern pre/edenti wera kemm kellu g[al qalbu laspett so/jali meta fil-ba;it g[as-sena 2013, il-PN ivvota €787 miljun – ]ieda ta’ €37 miljun aktar mis-sena li g[addiet. Dan juri li f’beneffi//ji so/jali, Gvern Nazzjonalista kien qed jonfoq ma’ €2.2 miljun kuljum.
Is-sostenibbiltà tal-pensjonijiet L-isfida tal-benefi//ji so/jali hija kbira. Il-Gvern Laburista g[andu l-obbligu li
ja[seb g[aliha biex jissalvagwardja l-livell talg[ajxien tal-anzjani, ilpensjonanti u dawk li tassew g[andhom b]onn f’pajji]na. Biex is-servizzi so/jali jibqg[u sostenibbli je[tie; li nassiguraw li l-ekonomija tibqa’ miexja fid-direzzjoni ttajba li [alla lil dan il-pajji], il-PN.
g[andu biex ikompli jsa[[a[ l-ekonomija mhux qed i[alli l-frott g[ax wie[ed millakbar ]balji ekonomi/i flewwel ;img[at ta’ Gvern Laburista hu li da[[al bla b]onn lil pajji]na ta[t Pro/edura ta’ Defi/it E//essiv. G[alhekk je[tie; li dan il-Gvern jibda jiggverna qabel ma l-isfidi li g[andna quddiemna jirkbuh u ji]viluppawlu fi kri]ijiet.
minn Kristy Debono kristy.debono@parlament.mt
Madankollu l-gvern pre]enti ma jistax jistrie[ fuq is-su//essi tal-Gvern ta’ qablu, jibqa’ ming[ajr vi]joni, bla direzzjoni u pjan konkret g[al pajji]na. Je[tie; li l-Gvern Laburista wkoll ikabbar lekonomija, ikattar l-impjiegi u j]omm ir-reputazzjoni ta’ pajji]na fl-og[la livelli. Madankollu hu evidenti li lpjan ta’ [idma li l-Gvern Laburista qieg[ed jg[id li
Il-kritika g[ar-riformi tal-pensjonijiet Tul is-snin li g[addew, lOppo]izzjoni Laburista ta’ dak i]-]mien, kienet tikkritika bil-qawwa rriformi li l-Gvern pre/edenti
kien qed jag[mel u kien ippjana g[all-pensjonijiet. LOppo]izzjoni Laburista, ta’ dak i]-]mien kienet tipprova twerwer lill-poplu Malti bletà tal-pensjoni. Meta l-Oppo]izzjoni, u allura l-Gvern tal-lum, kienet tirrispondi g[allproposti tag[ha dwar l-isfida tal-pensjonijiet kienet twie;eb li se tag[ti mbuttatura lit-tkabbir ekonomiku. G[alhekk
wie[ed g[andu jistaqsi kemm qed jikkalkula lGvern Laburista li jkun ittkabbir ekonomiku adegwat biex iserr[ilna mo[[na dwar is-sotenibbiltà talpensjonijiet. L-Oppo]izzjoni Laburista wkoll ikkritikat bl-aktar mod irresponsabbli l-inizjattiva li nieda Gvern Nazzjonalista fil-le;i]latura li g[addiet fejn ta l-opportunità lil aktar minn 11,600 anzjan u anzjana jkomplu ja[dmu, ida[[lu l-paga waqt li tibqa’ ting[atalhom il-pensjoni s[i[a. Oppo]izzjoni responsabbli Il-PN qieg[ed jappo;;ja lemendi fil-li;i tas-sigurtà so/jali, li kienu w[ud mill[afna proposti tal-ba;it 2013
g[ax jemmen li ming[ajr pensjonijiet adegwati u benefi//ji so/jali xierqa, ikollna f’pajji]na min tassew ibati. Madankollu dawn ilproblemi ma ji;ux solvuti jekk il-Gvern pre]enti ma jkollux pjan responsabbli u adegwat g[al pensjonijiet sostenibbli.
IL-PUNT HU… Kummenti dwar kwotazzjonijiet li laqtuni “Qisha briksa”
Kien spettaklu kurju] dak li rajna fil-programm ta’ Lou Bondi u l-mistieden tieg[u lPM Joseph Muscat. Kien qed ji;i mfakkar(!) il-mitt jum talGvern Laburista; imma din kienet l-ewwel intervista ta’ Bondi lil Muscat wara l-[atra tieg[u fil-bord (li qanqlet reazzjoni negattiva qawwija [afna min-na[a ta’ votanti Laburisti). Deher Lou Bondi differenti minn dak aggressiv filkonfront ta’ mistednin tieg[u li ma jaqbilx mag[hom kif konna narawh qabel lelezzjoni. Din l-impressjoni ta’ stil“soft” ma’ Muscat ikkummentaw fuqha diversi ambjenti, spe/jalment ilMaltaToday. F’dan il-programm Bondi+ smajna lill-PM Muscat jag[tina deskrizzjonijiet pjuttost kurju]i ta’ diversi su;;etti. B[al dik ta’ kif ittratta l-kodi/i tal-etika. Millmod ta’ kif iqabbel fejn jaqbillu tipiku tieg[u, qabbel il-kodi/i ma’ briksa: “o[xon daqs briksa” qalilna u g[alhekk [add m’g[andu pa/enzja u [in jaqrah. Mhux wisq importanti! U tajjeb nag[mlu xi waiver ’l hemm u ’l hawn! Antikwat dan ilkodi/i g[ax ;ej minn ]mien li “la kien hawn mobile u lanqas internet!” Infakkruh lil Muscat li (1)
il-prin/ipji u valuri sani m’g[andhomx età, jg[addi kemm jg[addi ]mien jibqg[u tajbin; u (2) jiftakar li lkampanja elettorali kienet kon/entrata fuq dawn ilprin/ipji li ;ebbidhom kemm fela[ biex jikkonvin/i li tieg[u hija l-aktar politika nadifa u ;dida. “kollu red tape”
Inkomplu nie[du minn Bondi+. Muscat qal li jinsab frustrat bil-pro/eduri burokrati/i li jxekkluh milli jwettaq de/i]jonijiet l-aktar sempli/i g[ax is-sistema governattiva mimlija red tape. Kien a[jar u aktar fa/li g[alih ja[dem meta kien flOppo]izzjoni mill-Partit Laburista. Issa nifhmu aktar x’kien liskop tieg[u li ja[tar lil Mario Cutajar b[ala Kap ta/-?ivil. Cutajar huwa persuna talpartit u tal-GWU u j[obb ukoll jaqta’ g[ad-dritt. Infatti rajna [atriet li xejn ma segwew sistemi jew pro/eduri stabbiliti biex saru; l-aqwa li tg[addi tieg[u. Qed juri li hu mxekkel millMEPA li /erti de/i]jonijiet mhux tag[ha imma tal-Gvern, sostna fuq Bondi+. U jidher li se jne[[i l-frustrazzjoni tieg[u billi jelimina aktar red tape. Burokrazija ]ejda [alli titne[[a, imma dan mhux a skapitu ta’ kontrolli,
minn Richard Muscat richardmuscat44@gmail.com
trasparenza, u checks and balances? Attenti! “L-id il-leminija ma tafx x’tag[mel l-id ix-xellugija. Sitwazzjoni ta’ Babilonja.” Dan qalu l-PM Muscat fuq Bondi+ dwar is-settur tassa[[a. Ir-relazzjoni bejn
Bondi u Muscat kienet tidher rilassanti [afna! Li dan is-settur kru/jali mar lura dawn l-a[[ar tliet xhur ammettieh il-PM Muscat innifsu meta wie;eb fuq programm TVAM ftit jiem ilu. F’dan il-programm kien /anfar pubblikament lillMinistru Farrugia meta qal li sejja[lu l-uffi//ju u qallu “ejja ma ng[idux tajjeb fejn mhux tajjeb!”
Mhux qed insostni li ma kienx hemm difetti qabel lelezzjoni, spe/jalment filqasam tal-medi/ini b’xejn, fillisti ta’ stennija u flemer;enza. Imma organizzazzjonijiet awtorevoli Ewropej u internazzjonali fa[[ru s-sistema tas-sa[[a f’pajji]na b’dikjarazzjonijiet wa[da wara l-o[ra fejn Malta ;iet dikjarata fost l-aqwa sistemi tas-sa[[a li je]istu flEwropa. Mela jekk illum Muscat isejja[ is-settur tas-sa[[a b[ala Babilonja, g[andu jassumi responsabbiltà hu u lMinistru Farrugia li [lief ]balji m’g[amilx…fro;a wara l-o[ra minn mindu ;ie ma[tur b[ala ministru. L-ironija hi li sejja[ lil John Dalli biex jipprova jsalva sitwazzjoni li qed tiggrava minn jum g[al ie[or, biex jadotta riformi li kienu bdew jid[lu fis-se[[ fi ]mien Gvern Nazzjonalista b’Dalli b[ala Ministru tas-Sa[[a! Il-PN ma jag[milx copy rights? “meta ltqajt ma’ Piano g[edtlu, ‘Isma’, hemmhekk x’nistg[u nag[mlu bih^’”
Muscat kien qed jirreferi g[all-bini tal-Parlament il;did li jkompli juri li ma jistax i;err[u fl-istonku. Apparti li trid tara hux veru li waqt il-laqg[a Muscat
indirizzax lil Piano b’dak ilmod indi/enti u arroganti kif irid juri fuq il-programm Bondi+. I[obb jilg[abha talcool… I]da din l-attitudni li jindirizza jew jitkellem fuq persuna;;i u#jew statisti ta’ kalatura mondjali, /ertament superjuri g[al-livelli tieg[u anki kulturalment, b’nuqqas ta’ rispett, anzi b’/erta ironija u disprezz, mhix ;dida. Infatti tfakkarni [afna fil-metodu Mintoffjan. Mintoff kien ukoll jirrakkonta b’mod li jbaxxi lil dak li mhux meqjus b[ala [abib tal-livell tieg[u aktar u aktar ikun persuna;; ta’ fama kbira. B’hekk ibaxxi lil dak li jkun. Kienu jg[idu li xi ;urnalisti li kienu impjegati dak i]-]mien, li Pellegrini, meta kien imexxi Xandir Malta, kien ilaqqa’ l-;urnalisti tan-newsroom kwa]i kull filg[odu biex jurihom kif g[andhom jindirizzaw lillawtoritajiet li ma kinux ilgvern Mintoffjan. U kien apposta j/empel dak il-[in stess lill-Ar/isqof Mercieca u jsejja[lu b’ismu: “isma’ :u] hemmhekk irridu nitkellmu fuq...” Kien jag[tihom struzzjonijiet biex ju]aw dik lattitudni, “tib]g[ux minnhom”. U ma ng[idux li Muscat g[andu minn Mintoff? …{afna wkoll.
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
Opinjoni
Reazzjonijiet reazzjonarji . Bdejna u komplejna ;img[a fejn il-Prim Ministru dde/ieda li jin]el fil-kamp talbattalja u jid[ol dritt dritt g[all-kampanja medjatika. F’[afna, din kienet ripetizzjoni ta’ dak li se[[ tul in-numru ta’ snin li g[addew. Drajnieh ming[ajr ma /ekkinnieh. Il-persenta;;i talopinjoni juru mod, u allura jrid jid[ol biex jibdew juru mod ie[or. F’[afna drabi, mertu tieg[u, irnexxielu. Wassal messa;; b’ripetizzjonijiet ripetuti talistess punti mag[mula fi programmi differenti. Kuljum, kull filg[axija sibnieh jidher iwie;eb g[al domandi differenti jew ixandar wa[du. Kull darba mmissu malkuntrasti bejn il-verità u lfatti, u fuq in-na[a l-o[ra lper/ezzjonijiet varji li jittie[du. . X’se jirnexxilu jwassal din id-darba ma nafx. Biss, rajt li ni]el kmieni wisq fille;i]latura u qieg[ed jidher li qed jirrea;ixxi ming[ajr ma ne/essarjament jaf fejn huwa se jwassal lilu nnifsu. G[ax hemm /erti regoli li ftit jistg[u ja[arbu minnhom. FilGvern, il-partiti politi/i jitilfu 1
2
mill-udjenza u mill-appo;;. Ftit huma dawk li jirnexxilhom il-kontra, imma dan ma jfissirx li f’pajji]na dan ma jistax ise[[. Iktar u iktar b’persuna li irnexxielha tikkonsolida fiha ma;;oranza qawwija li [add qablu ma kien irnexxielu. Imma biex verament jirnexxilek, trid ti//umbahom bil-pre/i] wa[da wara l-o[ra, u mhux tittama li wa[da tpatti g[al diversi o[rajn ]baljati. . Hemm ir-realtà tal-fatti li kull mexxej jista’ jew i]omm mag[hom inkella ja[rab minnhom. Jiddependi xi jrid g[alih innifsu u g[al dawk li, f’demokrazija, jirrappre]enta. Illum hemm konsolidat li diversi de/i]jonijiet mhumiex qeg[din jittie[du mill-Ministri nfushom, imma direttament mi/-/entru ta’ Kastilja. Hemm ind[il kontinwu li, fl-a[[ar tal-jum, inkwiet se j;ib. Il[sieb li f’kull rokna talistituzzjonijiet irid ikun hemm persuni mhux sempli/ement leali, imma lealissimi, lejn ilPrim Ministru qed idur fuq ilsien in-nies. Tidher /ara li hemm fissazzjoni qawwija li kull persuna trid u flokha tid[ol o[ra li mhux 3
G[alhekk, se ner;g[u nibag[tu barra minn xtutna persuni li ma ;ewx im[arr;a g[al dak il-post. Ng[id li, ming[ajr ma tag[milha regola tad-deheb, aktar ma jkollok diplomati/i tal-karriera, iktar a[jar g[ax tissoda l-livell tag[na. Dan g[ax hemm persuni li mhumiex fis-servizz li jistg[u jkunu kapa/i jid[lu jit[alltu u jibdlu /erti impostazzjonijiet. . Biss, tant kollox qieg[ed isir malajr malajr li l-prudenza u l-g[aqal qed jinxe[tu ’l barra mit-tieqa. Mhux biss, imma hawn dan l-ind[il kontinwu li qieg[ed iwassal g[al dawn it-tipi ta’ reazzjonijiet reazzjonarji. Forsi kien ikun a[jar li g[a]ilna triq iktar trasparenti, ;dida u progressiva fejn ilmertu jista’ ji;i mkejjel. Wara d-diskors kollu li ntqal filkampanja elettorali kont na[seb li dan il-Gvern kien jippreferi li j;ib lil dawk li be[siebu jappunta b[ala ambaxxaturi quddiem ilKumitat Parlamentari qabel u, l-ewwel, isir g[arbiel u skrutinju demokratiku. Dan mhuwiex isir, u wisq inqas se jsir, g[ax dak li ntqal 5
minn Carmelo Mifsud Bonnici
ne/essarjament g[andha listess esperjenza jew abbiltà b[al ta’ qabilha. . Dejjem jekk kemm-il darba x-xnieg[at isiru realtà, din il-;img[a smajna b’numru ta’ tibdiliet o[ra, partikularment fl-ambaxxaturi ta’ pajji]na. Huwa /ar li lg[a]la qieg[da ssir mhux fuq il-merti diplomati/i jew ta’ konoxxenza diretta talaffarijiet barranin, imma fuq dawk politi/i. Ng[id li anqas, fl-opinjoni tieg[i, ma qieg[da ssir b’konvinzjoni millMinistru jew mill-Ministeru tal-Affarijiet Barranin. 4
mhuwiex dak li se jsir. Dan g[ax jidher /ar li f’mo[[ u[ud mill-partit li lma;;oranza elettorali qawwija u tag[hom trid tissarraf b’de/i]jonijiet li jaffermaw b’sa[[a, kontra lforza tar-ra;uni, dik limpo]izzjoni. . Hemm diversi kuntrasti li llum, wara d-9 ta’ Marzu, qed ji;u rre;istrati mill-poplu. Altru dak li ntqal filkampanja, u altru dak li qieg[ed isir. Altru d-diskors [elu u li ji;bdek li sar qabel, u altru dak li qieg[ed isir illum. L-impostazzjoni hija lejn impo]izzjoni u affermazzjoni li l-poter qieg[ed f’idejhom. G[ad-differenza ta’ ]mien ie[or, din tal-lum hija so/jetà demokratika fejn il-poplu g[andu mo[[u ferm iktar miftu[ minn qabel. Tista’ tipprova tinfluwenzah minn [afna bumbardamenti fejn tidher il-[in kollu. Biss, mhuwiex se jibla’ dak kollu li tg[id, issa meta qieg[ed jibda jingidem. U dan mhuwiex ;ej g[ax xi [add naqas lill-ie[or fl-istima jew fl-apprezzament tal-kwalitajiet tieg[u, imma g[ax hemm realtà li kull politiku jrid jiffa//ja. 6
L-Ewropa f’idejk Daqshekk se t[allas roaming fl-UE! Le, din mhix xi /ajta imma verità! Minn Lulju tas-sena ddie[la, meta inti
tivvja;;a min[abba xog[ol jew btala fl-UE mhux se t[allas roaming meta tag[mel jew tir/ievi telefonata jew meta tu]a linternet. Dan ifisser li jekk b’/ellulari Malti qieg[ed lItalja u trid i//empel lil xi [add f’pajji] tal-UE, se t[allas l-istess daqs li kieku qieg[ed Malta u /empilt numru Malti! IlKummissjoni Ewropea qablet biex jitwaqqaf Suq Komuni g[attelekomunikazzjonijiet. Fil;img[at li ;ejjin, ilKummissjoni Ewropea se tkun qed t[ejji proposta konkreta dwar dan. Il-Kummissjoni Ewropea ilha ta[t pressjoni kbira biex dan ise[[ u fil-fatt minn Lulju tal-2009 sallum, kull sena naqsu ttariffi tar-roaming. Telefonata li xi [add kien jag[mel meta jkun barra, kien i[allas roaming (ji;ifieri spejje] addizzjonali) ta’ 43/ fl2009 u issa j[allas 29/ u
mis-sena d-die[la int mhu se tkun qed t[allas xejn! Din il-proposta dettaljata li se narawha fil-;img[at li ;ejjin g[andha twassal biex l-operaturi kollha fil-pajji]i tal-UE, li jammontaw g[al aktar minn mija jikkollaboraw flimkien. Wie[ed irid jistenna biex jara kif fil-fatt se ta[dem. Minn din il-proposta se jgwadu minnha mhux biss dawk li jkunu qed jivvja;;aw g[al xi btala i]da se tnaqqas l-ispejje] g[al dawk li jag[mlu kummer/ ma’ pajji]i talUE. Mossa b[al din mill-UE hi strate;ika u f’waqtha! Issena d-die[la, f’Mejju hemm l-elezzjonijiet Ewropej biex i/-/ittadini Ewropej jeli;;u rrappre]entanti tag[hom filParlament Ewropew u din il-proposta hi ma[suba li tkun implimentata f’Lulju tas-sena d-die[la. Fl-2009 meta t-tariffi tarroaming naqsu g[all-ewwel darba, anke dik is-sena kien hemm l-elezzjonijiet talParlament Ewropew u kienet fost l-aktar de/i]joni Ewropea popolari ma//ittadini!
minn Ingrid Brownrigg ingrid.brownrigg@gmail.com
Se jkun approvat il-pakkett finanzjarju l-;did^^ Wara ;img[at ta’ negozjati fuq il-pakkett
finanzjarju mag[ruf b[ala lqafas finanzjarju multiannwali tal-UE (Multiannual financial framework programme) din il-;img[a kien hemm qbil fuq ilkontenut emendat. Dan hu aktar flessibbli. G[all-ewwel darba f’qafas finanzjarju b[al dan se jkun hemm klawsola li torbot lillistituzzjonijiet tal-UE biex fl- 2016 issir revi]joni
tieg[u. Il-Fond tasSolidarjetà se jitjieb biex jindirizza a[jar di]astri naturali fl-UE fl-isfond ukoll tal-effetti tat-tibdil tal-klima, b’aktar g[arg[ar fost o[rajn. It-test il-;did se jalloka aktar fondi g[all-2014 u 2015 g[all-inizjattiva l-;dida Youth Employment biex minnufih tkun indirizzata din il-problema. Fl-Ewropa qed ji]died il-qg[ad fost i]]g[a]ag[, bl-og[la rata ta’ qg[ad hi fi Spanja. Dan hu l-qafas finanzjajru provi]orju, g[ad irid ji;i approvat. Nhar it-Tlieta 25 ta’ Gunju, il-Ministri talAffarijiet Barranin tal-UE se jivvutaw g[al dan il-qafas finanzjarju. I]da je[tie; lapprovazzjoni tal-Parlament Ewropew li hu mistenni li jivvota f’sessjoni plenarja fit-2 ta’ Lulju. Il-problema hi min[abba li kien il-Parlament Ewropew li vvota kontra t-test pre/edenti f’Marzu li g[adda u kien qed jinsisti li ji;i emendat. Il-Grupp So/jalista fil-Parlament Ewropew kien fost dawk li kien kontra. Ftit tal-;img[at ilu, il-President tal-Grupp So/jalista Hannes Swoboda hedded li jivvota kontra!
13
Sakemm qed jidher dan lartiklu, Swoboda kien g[adu ma ddikjarax kif se jivvota i]da fi stqarrija li g[amel ma tantx deher sodisfatt. Skont hu, il-Kunsill ma la[aqx iddomanda ta/-/ittadini. Filwaqt li rrikonoxxa lmodifiki li saru, hu sostna li seta’ jsir aktar. Ma nafux kif se jivvota lGrupp So/jalista u fuq kollox kif se jivvutaw iddeputati Maltin f’dan ilgrupp! It-tama hi li jkun hemm qbil biex il-[idma fuq livell Ewropew tkompli u nnies tag[na jkomplu jgawdu mill-fondi. Il-kummenti tag[kom!
Nixtieq ng[idilkom li din hi rubrika li qed tidher f’ilmument kull hmistax u se tiffoka fuq temi Ewropej. Se nkun qed nag[]el temi li jkunu ta’ interess g[alikom. L-informazzjoni ni;borha minn sorsi li jiena g[andi fi Brussell wara g[axar snin li g[amilt na[dem fil-Kunsill, kif ukoll fil-Kummissjoni Ewropea. G[aldaqstant, jekk tridu tag[mlu kuntatt mieg[i biex tag[mlu kumment, nistidinkom tiktbu fuq lemail li jidher f’din il-pa;na.
14
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
Opinjoni
Grazzi
Dak li se[[ ]ew;t I[dud ilu ma kienx biss ;bir ta’ fondi imma, aktar minn hekk, maratona ta’ entu]ja]mu. IdDar ?entrali kienet ippakkjata, aktar minn qatt qabel, b’nies entu]jasti jiddiskutu l-ideat u jaqsmu opinjonijiet differenti. Grazzi tad-donazzjonijiet imma fuq kollox grazzi ta’ dan l-entu]ja]mu. Il-Partit qed jikber ma’ kull jum li jg[addi bis-sa[[a tieg[ek. Kura;;! L-amnestija
Fuq livell umanitarju nemmen li g[andu jkollna pjan aktar b’sa[[tu li ja[seb biex persuni li jkunu qeg[din jiskontaw sentenza fil-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin, jing[ataw l-opportunità biex dak i]-]mien jintu]a b’mod li jg[inhom isa[[u l-karattru tag[hom. Illum nafu li hemm diversi metodi biex dan ise[[. Nemmen ukoll li dawk li jkunu veru rriformaw g[andew jit[allew jo[or;u mill-[abs qabel i]-]mien, anke jekk hemm b]onn ta[t /erti kundizzjonijiet. Biss, jien ma nqisx li amnestija tg[in f’dan ir-rigward. Qed ng[id dan g[ax [afna drabi attività kriminali hija shortcut biex wie[ed jil[aq g[an u flok isegwi pro/eduri normali, jag[mel dan b’mod illegali.
Amnestija hija shortcut o[ra. Minkejja li m’iniex kontra amnestiji qosra, ma naqbilx mal-amnestija ta’ aktar minn tliet xhur li lGvern Laburista wassal. In[oss li l-mitt ;urnata kienu mitt daqqa lill-vittmi, mitt daqqa lill-Pulizija li huma nies li jridu jaffrontaw lill-kriminali wi// imb wi// u fl-a[[ar net mitt daqqa lil kull min jemmen fis-sistema tal;ustizzja. In[oss li l-;ustizzja tat daharha lill-onestà. Qlajt transfer Fl-a[[ar snin rajna li l-
Partit Laburista biddel prattikament kollox…millisem sal-arma. Jidher li dan il-pro/ess [adem u rri]ulta f’reb[a storika g[all-Partit Laburista. I]da fi ftit jiem re;a’ tfa//a lkarattru veru tal-Partit Laburista. It-terminu transfers hu sinonimu mal-Partit Laburista. Sfortunatament dan hu dak li qieg[ed ji;ri b[alissa. Sirna nafu b’numru kbir ta’ transfers li qed isiru grazzi g[all-mistoqsijiet parlamentari. Nisa, vi/in letà tal-irtirar li jaqlig[u transfer f’uffi//ju ie[or. Persuna li kien Segretarju Permanenti jitqieg[ed f’uffi//ju ming[ajr rwol.
Issa li [are; ir-rapport dwar ir-ri]ultat elettorali, u li t-tim kollu tat-tmexxija talpartit jinsab lest, issa jmiss li t-tesserati kollha jsibu post fejn isemmg[u le[inhom. Jidher li mixjin b’ritmu mg[a;;el lejn dan. Mimli b’kura;; biex g[al darb’o[ra l-PN ikun f’po]izzjoni li jkompli jag[mel il-;id. Sagrifi//ju u lealtà Matul is-sena,
minn Michael Mercieca mike.mm2012@gmail.com
Pulizija jing[ata transfer bla [sieb. U l-lista tkompli titwal. Niskanta kif [add mill-Partit Labursita, qabel lelezzjoni, ma sab il-[in jg[id li dawn in-nies se jing[ataw transfer. Permezz ta’ dawn il-linji nixtieq nuri solidarjetà ma’ dawn il-[addiema. ‘Il quddiem
Storikament il-PN minn dejjem kien il-partit li [a de/i]jonijiet g[aqlin g[al pajji]na. Meta tqieg[ed lil pajji]ek l-ewwel u qabel kollox, tkun ukoll qieg[ed tg[id “le” lill-interessi personali jew parti;jani.
partikolarment waqt attivitajiet kbar, i]ommuna infurmati b’dak li jkun g[addej. Qed nirreferi g[allimpjegati tal-media.link communications li b[alma nafu, g[addejjin minn ]mien partikulari. Na[seb li nkun qed nonqos jekk ma nirringrazzjahomx pubblikament tas-servizz e//ellenti li jag[tu tul issena. Din is-sena, b’mod partikulari min[abba xxog[ol li te[tie; kampanja elettorali. Insellem u nag[ti ;ie[ lil kull impjegat, anke dawk talPartit, li huma involuti f’xi pro/ess jew ie[or. Minn qalbi, grazzi tal-lealtà tag[kom fi ]minijiet sbie[ u anke f’dawn ibsin. Nemmen li l-problema se tkun solvuta, u nittama li qatt ma ter;a’ sse[[ sitwazzjoni simili.
Ming[andkom B[alma ktibt fl-a[[ar artiklu tieg[i g[andi lintenzjoni li l-a[[ar parti tal-
artiklu tieg[i niddedikaha lil min ikun bag[atli xi messa;;. Doris Bonnici ssu;;eriet li t-tesserati jkunu konsultati aktar ta’ spiss permezz ta’ wokshops, filwaqt li Philip Bartolo ssu;;erixxa li fuq ilwebsite tal-Partit ikun hemm mod kif jintbag[tu su;;erimenti. E-mail li laqtitni ;iet ming[and persuna li xtaqet tibqa’ anonima min[abba lbi]a’ ta’ xi vendikazzjoni. Din il-persuna, li ta[dem filqasam tas-sa[[a kienet wa[da minn dawk in-nies li ng[ataw transfer mill-Gvern Laburista. Qaltli: “Michael, kieku taf xi dwejjaq qabduni. Qed na[sibha nitlaqx ilprofessjoni. Emminni l-a[[ar jiem kienu martirju...qed nipprova n]omm ;o fija biex ma neffettwax il-familja, imma mhux possibbli. Ma nafx x’se naqbad nag[mel.” {abib, dak li kelli ng[idlek g[edtulek aktar kmieni. Nag[ti wkoll il-kura;; lil min g[addej minn sitwazzjoni simili. Na[seb li dan il-kumment juri /ar li Malta mhix tag[na lkoll.
Aspettattivi tal-poplu I]-]mien verament ma jistenna lil [add u tliet xhur wara l-elezzjoni ;enerali qeg[din fuq l-g[atba tas-sajf b’[afna u [afna studenti g[addejjin bl-e]amijiet. Kienu tliet xhur pjuttost interessanti i]da ]gur mhux kwieti. Fuq in-na[a tal-PN saru lpro/essi me[tie;a g[al g[a]liet ;odda ta’ karigi importanti wara l-elezzjoni ;enerali u llum il-partit g[andu uffi/jali ;odda sew flamministrattiv kif ukoll fle]ekuttiv. Dan it-ti;did se jkompli f’Ottubru fil-ferg[at u filkumitati lokali. FilParlament, id-Deputati Nazzjonalisti sabu saqajhom u bdiet il-[idma biex lOppo]izzjoni sservi bl-aktar mod effettiv g[as-servizz u l;id tal-pajji]. Fuq in-na[a tal-gvern, kienu mitt ;urnata li matulhom xi ftit sorpri]i kellna wkoll. L-ewwel di]appunt kien kif l-g[ajta ta’ ‘Malta Tag[na Lkoll’ u lkun/ett ta’ meritokrazija
spi//aw it-tnejn il-ba[ar hekk kif rajna tsunami ta’ [atriet ta’ nies li g[enu lill-Partit Laburista fl-a[[ar kampanja elettorali. De/i]jonijiet o[rajn me[udin mill-Gvern ukoll bdew i[allu l-effett b[al transfers g[alxejn b’xejn, nuqqas ta’ fidu/ja fi/-/ivil u o[rajn. Forsi /erti de/i]jonijiet ta’ Muscat skantaw lil xi nies li emmnu fl-g[ajta tieg[u i]da g[al [afna o[rajn dan kien kollu mistenni u anzi, il-kbir g[adu ;ej! G[ax tg[arbel kemm tg[arbel u tbiddel kemm tbiddel, fundamentalment ilpolitika tal-partiti tibqa’ wa[da xorta. Li jissorprendini fil-poplu Malti u G[awdxi huwa kif i]omm spe/i ta’ double standard - kejl doppju meta jwie]en lill-PN u lill-PL fuq ri]ultati u su//essi. Donnu meta jkun hemm ilPN fil-Gvern, nippretendu [afna aktar u l-iskrutinju jkun wie[ed kbir i]da kif jitla’ lLabour daqslikieku ma nistennewx a[jar minnhom u l-istandards tag[na jonqsu!
minn Caroline Galea info@carolinegalea.com
Forsi dan huwa mod [afif wisq ta’ kif wie[ed jispjega dawn id-double standards i]da l-inkwiet tieg[i huwa dwar l-effett li dan kollu se j[alli fuq pajji]na fil-[ames snin li ;ejjin. G[ax kif konna drajna r-rota ddur, kif konna nie[du /erti servizzi qisu xejn mhu xejn, kif kellna mo[[na mistrie[ dwar ittkabbir ta’ dan il-pajji], allura hemmhekk konna kuntenti nduru g[all-kritika
xi kultant anke personali filkonfront tal-mexxejja tag[na. Interessanti ninnota kif listess nies li tant kien lesti bil-kritika tag[hom qabel la[[ar elezzjoni ;enerali, fosthom ;urnalisti u opinjonisti, issa donnhom ma g[andhomx xi jg[idu. Allura l-iskop tal-kritika kien kostruttiv u biex jitjiebu l-affarijiet g[all-;id ta’ kul[add jew sempli/ement biex jitfa’ dell ikrah fuq ilGvern Nazzjonalista? U issa, waqg[et il-[emda? {a n;ib e]empju wie[ed. Sa fejn naf jien is-servizz tat-trasport pubbliku fl-a[[ar ;img[at baqa’ l-istess. Id-differenza hi li qabel id9 ta’ Marzu kien hawn g[ajjat u tisbit tas-saqajn fuq kemm hu [a]in isservizz…tort ta’ dak u talie[or. Ittri kontra ittri fil-gazzetti b’argumenti xi kultant ;ustifikati wkoll g[ax fuq kollox kul[add ikun jixtieq servizz effi/jenti, puntwali u vi/in ir-residenza tieg[u.
U issa? Xi nbidel? Isservizz g[adu l-istess i]da l[emda li hawn fuq dan issettur tista’ taqtag[ha b’sikkina! Forsi n-nies ma g[adhomx ju]aw l-Arriva? Pjuttost na[seb li [afna minna issa d[alna fi stadju fejn qed naqtg[u qalbna li /erti affarijiet isiru ta[t Gvern Laburista. Il-famu]a roadmap g[al kull settur jidher li kienet finta wkoll g[ax meta mistoqsijin dwar il-[idmiet tag[hom, ilministri pre]enti kulma jag[mlu hu li jelenkaw problemi li wirtu ming[ajr ma joffru soluzzjonijiet. Kieku vera kellhom din irroadmap, suppost kienu di;à jafu kif se jsolvu problemi li l-Gvern pre/edenti kien ilu jaf u ilu jg[arraf bihom. I]da l-g[ajta tar-roadmap fissret reb[a elettorali u issa lGvern Laburista sab ru[u f’po]izzjoni li jrid mhux jikkritika imma jiggverna. Tg[id il-poplu jistenna minn dan il-Gvern su//essi tal-kalibru ta’ Gvernijiet Nazzjonalisti pre/edenti?
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
Opinjoni
15
Tis[i[ tad-drittijiet tal-konsumatur Fil-Parlament Ewropew David Stellini tkellem malMembru tal-Parlament Ewropew fil-Partit Popolari Ewropew Roberta Metsola dwar il-pro/ess ta’ approvazzjoni talKummissarji Ewropej fosthom ta’ Neven Mimica b[ala Kummissarju g[all{arsien tal-Konsumatur. Roberta Metsola hi rrappre]entanta tal-PPE finnegozjati dwar il-Programm tal-Konsumaturi filKummissjoni Ewropea.
: Fil;img[at li g[addew rajna lpro/ess ta’ approvazzjoni ta’ Neven Mimica b[ala Kummissarju Ewropej g[all-{arsien talKonsumatur. Fil-fatt, ilKummissarju Tonio Borg /eda l-Affarijiet talKonsumatur g[aliex kien la[[ar Kummissarju li ;ie appuntat. David Stellini
MEP Roberta Metsola
:
Tonio Borg kien ilKummissarju tas-Sa[[a u lKonsumatur u issa ]amm ilportafoll tas-Sa[[a. Din kienet xi [a;a li konna ilna nafu biha g[aliex ilu mag[ruf li l-ftehim kien li lKummissarju responsabbli mis-Sa[[a u l-Affarijiet talKonsumatur (mag[rufa b[ala s-SANCO) ma kienx se jibqa’ j]omm i]-]ew; oqsma g[aliex dawn kienu se jinqasmu.
: Matul ilpro/ess tal-approvazzjoni ta’ Mimica, il-grupp PPE kien qal li ma kienx kuntent bilwirja ta’ Mimica waqt isseduta ta’ smig[ u qal li ttwe;ibiet tieg[u kienu vagi wisq.
assigurat li l-konsumatur ma ji;ix ingannat meta jixtri online.
David Stellini
MEP Roberta Metsola
David Stellini
:
Matul il-pro/ess ta’ approvazzjoni, jien ukoll staqsejt ]ew; mistoqsijiet lil Mimica peress li jiena wa[da mill-kelliema ewlenin dwar lAffarijiet tal-Konsumatur filPPE. Il-mistoqsijiet iffukaw fuq id-drittijiet talkonsumatur meta ji;i g[axxiri online, meta tag[mel /erti tran]azzjonijiet fuq linternet. Staqsejtu x’se jag[mel b[ala Kummissarju biex l-abbu] ma jibqax u lkonsumatur igawdi minn trasparenza meta jixtri u jbig[ online. Nistqarr li ttwe;iba li tani ma tantx kont kuntenta [afna biha g[aliex kien vag [afna. Jekk inti tkun Kummissarju nnominat millIstat Membru u tersaq quddiem il-Parlament Ewropew biex tipprova tikkonvin/ihom li inti g[andek g[arfien bi]]ejjed tas-su;;ett [alli tin[atar Kummissarju, trid tkun aktar konkret. David Stellini
: Jg[in ukoll il-fatt li [afna mill-pajji]i flUnjoni Ewropea g[andhom ilmunita ewro u dan jiffa/ilita l-pro/ess ta’ tqabbil bejn ilprezzijiet f’pajji]i differenti.
: Fil-
mistoqsija tieg[ek lil Mimica, staqsejt dwar g[odod ta’ websites biex isir tqabbil mill-konsumatur. Xi tfisser website ta’ tqabbil?
:
MEP Roberta Metsola
minn Roberta Metsola roberta.metsola@europarl. europa.eu
MEP Roberta Metsola
:
Dan ifisser li l-konsumatur jid[ol fuq website u jkun jista’ jqabbel prodott kemm jiswa jekk jinxtara minn fuq websites differenti. Dawn ilwebsites huma mag[rufa b[ala Price Comparison Websites u juruk ukoll tqabbil fi prezzijiet minn pajji]i o[ra. Infakkru li lUnjoni Ewropea g[andha suq wie[ed u l-konsumatur jista’ jixtri affarijiet minn pajji]i differenti filwaqt li jqabbel ilprezzijiet minn pajji] g[al ie[or. Dawn huma kollha affarijiet ;odda u g[aldaqstant hemm anke lok g[al [afna abbu]. G[alhekk, huwa rwol tal-Kummissjoni u l-Unjoni Ewropea biex ji;i
Assolutament, dan hu dak li dejjem sa[aq il-Partit Nazzjonalista meta fil-Gvern bit-tmexxija ta’ Lawrence Gonzi kien jis[aq li bid-d[ul ta’ Malta fiz-zona ewro se jkun ta’ benefi//ju kbir, spe/jalment g[allkonsumatur. Dan hu e]empju tan;ibbli fejn il-konsumatur qieg[ed igawdi mill-munita ewro g[aliex jista’ jqabbel prezzijiet ta’ prodotti f’pajji]i differenti. B’hekk, ilkonsumatur Malti jkun jista’ jara t-tqabbil b’mod /ar u jassigura li d-drittijiet tieg[u ji;u m[arsa.
fin-negozjati ta’ dan ilprogramm. Parti minn dan ilprogramm li g[adu qed ji;i diskuss hi l-iffa/ilitar l-a//ess ta/-/ittadini Ewropej g[al dawn it-tip ta’ websites. Ma na[sibx li jkun g[aqli li lUnjoni Ewropea li tg[id li ma tridx tid[ol g[all-inqas filprospett li jkollok website fuq livell Ewropew. A[na b[ala Ewro-deputati rridu nimbuttaw lill-Kummissjoni biex tmur lil hinn minn dak li di;à hemm b[alissa u g[alhekk stennejt li g[allinqas ning[ata [jiel li din tista’ sse[[. Huwa mag[ruf li dwar din hemm qbil li hija inizjattiva tajba biex jissa[[u d-drittijiet tal-konsumatur.
: Jekk din linizjattiva ti;i fis-se[[, min ikun responsabbli biex jibni din il-website u ta’ min tkun jekk tkun fuq livell Ewropew? : Fi [dan il-Kummissjoni, hemm flus allokati g[all-Programm tal-Konsumatur u din kieku tkun wa[da mill-proposti g[all-implimentazzjoni taddrittijiet tal-konsumatur b’mod tan;ibbli. Irridu nfakkru li dawn il-fondi jin;abru mit-taxxi ta//ittadini Ewropej u g[aldaqstant, huwa dritt ta//ittadini Ewropej li jkunu jafu kif qed jintefqu l-flus u li jintefqu f’inizjattivi li se jgawdu minnhom u li permezz tag[hom se jissa[[u ddrittijiet tal-konsumatur. David Stellini
MEP Roberta Metsola
: Fit-twe;iba tieg[u waqt is-seduta ta’ smig[, Mimica indika li qisu jixtieq li jkun hemm aktar websites nazzjonali ta’ dan ittip i]da mhux website wa[da g[at-territorju kollu talUnjoni Ewropea. David Stellini
:
MEP Dr Roberta Metsola
Jien xtaqt li Mimica kien aktar ambizzju] fit-twe;ibiet tieg[u. L-Unjoni Ewropea g[andha dak li ssejja[lu lProgramm tal-Konsumaturi u jiena r-rappre]entanta tal-PPE
Wara mitt jum… Qieg[da nikteb l-artiklu ftit jiem biss wara mitt jum li fihom il-Partit Laburista ggverna lil pajji]na u wkoll mitt jum li fihom il-Partit Nazzjonalista ;;edded. I]da x’;ara f’dawn il-mitt jum? Stajt g[a]ilt li niffoka lartiklu dwar kif il-Partit Laburista mexxa tul dawn il;img[at. I]da, minflok, g[a]ilt li nag[ti importanza lill-[idma tal-PN. Mill-a[[ar elezzjoni ma waqafx mill-[idma tieg[u u se jkompli jag[mel dan tul il-;img[at, ix-xhur u s-snin li ;ejjin. Ftit wara li t[abbar irri]ultat tal-a[[ar elezzjoni ;enerali, il-PN ammetta li ]balja. Kien pass importanti biex wie[ed verament ikun jista’ jimxi ’l quddiem. Importanti li wie[ed jirrikonoxxi l-i]balji u jara kif dawn kemm jista’ jkun ma jer;g[ux jirrepetu ru[hom. I]da dan mhux bi]]ejjed. G[alhekk il-PN ra kif jista’ ji;;edded biex jer;a’ jikseb il-fidu/ja talpoplu.
Fost kummissjonijiet o[ra, in[olqot kummissjoni li l-iskop tag[ha kien li tistudja r-ri]ultat tal-a[[ar elezzjoni ;enerali. Dan setg[et tag[mlu biss billi tisma’ lil dawk kollha li kienu lesti jag[tu l-fehma tag[hom dwar il-PN u dwar x’kienu l-fatturi li wasslu g[al din it-telfa. I]da, din il-kummissjoni, fir-rapport inkludiet ukoll issu;;erimenti tag[ha dwar kif il-PN g[andu jimxi ’l quddiem. Issa l-PN g[andu amministrazzjoni ;dida. G[andna na[dmu biex permezz ta’ din lamministrazzjoni, ikun partit mag[qud li ja[dem biex in-nuqqasijiet li saru ma jer;g[ux isiru u fejn hu possibbli jitran;aw. Il-kariga qieg[da hemm g[aliex dak li jkun jemmen li biha jista’ jkun ta’ kontribut u billi jinvolvi lil diversi nies. Partit politiku mhux g[aqda ta’ ftit persuni. I]da l-involviment ta’ diversi nies
minn Graziella Galea galeagraziella@hotmail.com
f’po]izzjonijiet differenti fis-so/jetà hu essenzjali biex partit politiku jirnexxi. Hu biss jekk nin]lu fillivell ta’ kul[add li nistg[u naslu g[al reb[a o[ra talPartit Nazzjonalista. Dan qed isir b’diversi modi. :ew iffurmati diversi kummissjonijiet u gruppi li
se jistudjaw diversi fatturi fil-PN. Il-PN fehem li jrid ikun partit inklussiv li fih kul[add i[ossu komdu u li fih dawk kollha li lesti li jkunu ta’ ;id, jistg[u jag[mlu dan. Wara kollox, il-partit tag[na dejjem kien il-partit tan-nies u hekk g[andu jibqa’. Barra minn hekk, il-Kap, Vi/i Kapijiet, deputati, kandidati u kunsilliera, flimkien ma’ diversi nies o[rajn fil-Partit qeg[din i]uru diversi lokalitajiet u jisimg[u linnies. I]da waqt li l-PN qed ji;;edded, x’inhu jag[mel il-Partit Laburista? Mitt jum ta’ tmexxija ta’ Gvern Laburista kienu iktar minn bi]]ejjed biex naraw kif diversi weg[diet li g[amel m’hemmx [sieb li jitwettqu g[alissa. Forsi dan kollu hu ta’ di]appunt g[al min emmen fis-slogan “Malta tag[na lkoll”. I]da, g[alkemm, kif ng[idu, il;urnata minn filg[odu turik, mitt jum huma biss parti ]g[ira mill-le;i]latura
li g[andna quddiemna u g[alhekk nistennew [a naraw kif il-Partit Laburista se jkompli jiggverna. Dawn il-mitt jum kienu wkoll mitt jum li fihom ilPN kien fl-Oppo]izzjoni. I]da, kif qed jitmexxa l-PN u kif mill-Oppo]izzjoni lest li jkompli ja[dem mhux biss g[all-partit imma anke g[al pajji]na, lOppo]izzjoni qieg[da tkun serja u kostruttiva. E]empju /ar kien il-ba;it, li tfassal mill-Gvern Nazzjonalista, i]da ma g[addiex mill-Parlament meta l-Partit Laburista kien fl-Oppo]izzjoni. Minflok g[amel l-istess, il-PN, g[alkemm fl-Oppo]izzjoni, ivvota favur g[aliex jemmen li l-poplu jist[oqqlu Oppo]izzjoni li flok ittellef, tikkopera malGvern. I]da dan kollu hu biss bidu g[al triq twila li g[andna quddiemna. Flimkien nistg[u nkomplu na[dmu g[at-ti;did u ttkabbir tal-PN.
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
16
Is-sehem tan-Nisrani
Sur Editur, Kif kien rappurtat fil-media, il-Papa Fran;isku j[e;;e; lill-Insara biex ma jkunux couch potatoes. In-Nisrani sew jekk b[ala /ittadin, b[ala azzjonist, [addiema, imla[[aq jew irtirat, hu x’inhu l-post tieg[u fil-pajji], je[tie; li ma jibqax lura milli jsemma’ le[nu biex l-istrutturi u l-organi tat-tmexxija f’pajji]na ma jitilfux dak li nkiseb b’[idma ta’ tant nies u fuq medda twila ta’ ]mien. Kemm stabbilimenti, kumpaniji u korporazzjonijiet kbar u pajji]i fallew u ;abu rovina g[aliex il-morali ng[atat bissieq. Il-moda moderna li kollox jg[addi m’g[andniex na//ettawha, anzi g[andna nirre]istuha. G[andna nsa[[u l-fibra tas-so/jetà u mhux g[ax ftit nies jitkellmu ‘jg[ajtu’ inqa//tu li;ijiet u regolamenti li tant [arsu lis-so/jetà Maltija mill-[sara li g[addew u g[addejjin minnha pajji]i o[rajn. .
G Bonett
Marsalforn
L-e]empju tal-Beatu Papa :wanni XXIII li kompla jkaxkar anki f’Malta permezz tal-Laboratorju tal-Pa/i
E]empju ta’ tjubija
Sur Editur, 50 sena ilu miet il-Papa :wanni XXIII, li baqa’ mag[ruf b[ala ‘IlPapa Twajjeb’. Mexxa lill-Knisja Kattolika b’kura;; u bi m[abba kbira. Il-Papa :wanni [adem [afna g[all-pa/i madwar id-dinja. Ismu hu marbut mal-ftu[ talKon/ilju Vatikan II, li permezz tieg[u saru riformi kbar filKnisja. Kiteb diversi en/ikliki, l-aktar mag[rufa Pacem in Terris u Mater et Magistra. Dejjem wera rispett lejn il-mexxejja tal-Knisja Ortodossa, Anglikana u Evan;elika. Kien [abib sin/ier ta’ kul[add. G[ex [ajja mill-aktar umli u dejjem kien vi/in il-poplu. Il-Beatu Papa :wanni XXIII, ilBniedem tal-Pa/i u Missier ilKon/ilju Vatikan II, hu venerat mhux biss mill-Kattoli/i, i]da wkoll minn diversi reli;jonijiet o[ra. Fil-g]ejjer tag[na dan il-
Papa Qaddis ukoll hu venerat minn [afna. L-Ar/isqof Monsinjur Pawlu Cremona g[andu devozzjoni kbira lejh, tant li fl-okka]joni talOrdinazzjoni Episkopali tieg[u kien libes alba li kienet tal-Papa :wanni XXIII. Meta l-Ar/isqof Cremona kien qed jistudja f’Ruma, kien kiseb Dottorat fit-Teolo;ija permezz tatte]i tieg[u The concept of Peace in Pope John XXIII. F’Malta nsibu grupp ta’ talb ‘:wanni XXIII’, kif ukoll ‘Il-Laboratorju tal-Pa/i’, immexxi minn Patri Dijonisju Mintoff OFM, fejn ja[dem fost dawk fil-b]onn fuq l-e]empju ta’ dan il-Papa Qaddis. Ta’ kull sena, il-Laboratorju talPa/i jag[ti ‘l-Premju Papa :wanni XXIII’, lil dik it-tifla jew tifel li joffri xi g[ajnuna fil-[in tal-iskola jew wara ma’ xi student fil-b]onn. B’tifkira tieg[u wa[da mit-tliet
vilel li hemm fid-Dar talProvidenza, is-Si;;iewi, hi msemmija g[alih. Il-Papa :wanni XXIII kellu stima kbira lejn il-poplu tag[na. Meta fis-sena 1960 saru festi spe/jali fl-okka]joni ta’ g[eluq l1,900 sena min-Nawfra;ju ta’ San Pawl, kien bag[at lill-Kardinal Louis Joseph Muench, biex imexxi l-festi /entinarji. {afna g[adhom jiftakru meta waqt Quddiesa Solenni fuq il-Fosos tal-Furjana, il-Papa :wanni XXIII kien wassal messa;; tal-okka]joni permezz tar-Radju tal-Vatikan. Fil-Mosta, fil-Furjana u f’Birkirkara nsibu triq imsemmija b’tifkira tal-Papa :wanni XXIII, li offra [ajtu g[as-servizz tal-Knisja Kattolika biex tibqa’ twassal ilmessa;; tal-im[abba ta’ Kristu f’kull rokna tad-dinja. Ivan Scerri
Il-Mosta
Il-[rafa tan-nixfa u l-ilma bl-abbundanza Sur Editur, Kont qed nara programm dwar l-Afrika fuq stazzjon televi]iv internazzjonali li jixxandar minn Moska bl-isem ta’ Russia Today fejn uffi/jal g[oli Afrikan qal li mhux veru li fl-Afrika jkun hemm in-nixfa. Hu qal li din tkun invenzjoni ta’ xi gvernijiet Afrikani biex jakkwistaw g[alihom personali xi kemxa flus jew xi bi]ibilju containers bl-g[ajnuna umanitarja li jdawruha u jsarrfuha fi profitti finanzjarji g[alihom personali u jinvestu dawn il-flus f’kont bankarju f’isimhom. Dan l-uffi/jal g[oli Afrikan qal ukoll li flAfrika hemm ilma bi]]ejjed g[al kul[add matul is-sena kollha bix-xmajjar, il-widien u l-ib[ra li hemm, u bix-xita li tag[mel. Telespettatur
Tas-Sliema
Ittri lill-Editur 17
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
Il-ka] ta]-]ejt ta]-]ebbu;a Innaqqsu l-istudenti Sur Editur s Segretarju Parlamentari kif g[andu jinbieg[ i] ]ejt ta] Artiklu ta Ingrid Brownrigg Roderick Galdes ma attendiex ]ebbu;a fir ristoranti F din il li deher fil [ar;a tal gazzetta g[all Kunsill tal Ministri laqg[a teknika il Gvern Malti flok l-istipendji il mument tal {add 9 ta g[all Agrikultura u Sajd li sar kellu jkun rappre]entat minn ,
-
’
-
-
. ’
-
-
-
’
:unju, 2013 jinkludi diversi skorrettezzi. L-artikolista tg[id li “l-Gvern Malti pre/edenti kien favur proposta fuq i]-]ejt ta]-]ebbu;a u g[alhekk filKunsill tal-Ministri ta’ Frar 2013 ivvota favuriha.” Fuq il-Kunsill ta’ Frar ta’ min jinnota li dan kien wie[ed mill-[afna Kunsilli li lMinistru pre/edenti ma attendiex u ma ttie[ed l-ebda vot fuq i]-]ejt ta]-]ebbu;a. L-artikolista tallega wkoll li
-
-
-
, -
f’Mejju. Din hi skorretta g[ax kien pre]enti g[al-laqg[a li saret bejn it-13 u l-15 ta’ Mejju. F’dan ir-rigward, lartikolista tista’ tirreferi g[allistqarrija 0978 – Reb[a kbira g[as-sajjied Malti u g[assostenibbiltà tas-sajd filMediterran. Hemm /ans li l-laqg[a li qed tirreferi g[aliha kienet dik talesperti u tekni/i fejn kellhom ji;u diskussi xi regolamenti dwar marketing standards ta’
esperti mid-Dipartiment talAgrikultura u d-dettalji ne/essarji qeg[din jin;abru. G[aldaqstant, is-Segretarjat jassigura lill-artikolista li lGvern Malti hu kommess li jkompli jag[ti l-appo;; kollu tieg[u lill-produtturi Maltin ta]-]ejt ta]-]ebbu;a.
Sabrina Agius
Communications Coordinator Segretarjat Parlamentari g[all-Biedja, Sajd u Drittijiet tal-Annimali
{ela ta’ flus, serq jew korruzzjoni^ Sur Editur, Bi flus il-poplu jit[allsu l-korsijiet flUniversità biex infermiera jiggradwaw bl-aqwa kwalifiki fil-professjoni tag[hom. B’mani;;i politi/i parti;jani infermiera qed jinqalg[u minn posthom mis-swali u jintbag[tu ja[dmu fil-Customer Care jew post ie[or g[all-kwiet fejn ji;i skartat ix-xog[ol, [afna drabi iebes, fis-swali mal-pazjenti. Kellna wkoll ka]i fejn [addiema fil-qasam tas-sa[[a li wkoll bi flus il-poplu kienu m[arr;in fi spe/jalizzazzjoni partikulari, issa
qalg[uhom minn posthom u bag[tuhom fejn dak it-ta[ri; partikulari ma jistg[ux ju]awh. Mela hawn g[andna [ela ta’ ri]orsi umani fejn di;à hemm nuqqas. G[andna wkoll [ela tal-investiment ta’ flus il-poplu li sar fit-ta[ri; tal-infermiera, kif ukoll frustrazzjoni u qtig[ ilqalb f’infermiera o[ra li ma jifil[ux jaraw dawn il-[ni]rijiet. Dan [ela ta’ flus, serq jew korruzzjoni? Jew se[[ tat-tlieta f’daqqa?
Mark Borg
Ra[al :did
Qatt ma bsart… Sur Editur, Qatt ma bsart li fid-dinja je]istu nies daqshekk krudili. Nies li lesti jag[mlu minn kollox biex ikissru u jfarrku mara o[ra. Mara ilha g[addejja minn passjoni g[ax it-tifla tag[ha ta’ [dax-il sena inzertat autistic kif ukoll issofri minn tumur f’rasha. Qed nikteb dwar in-nursing officer tieg[i fid-Diabetic Clinic li l-uniku ‘difett’ li g[andha hu li t[obb iddixxiplina kif, wara kollox, suppost. Din il-povra mara ng[atat transfer Boffa [abba t-tixwix ta’ ]ew; persuni, wa[da li ta[dem id-Diabetic Clinic stess u s-sie[eb tag[ha li sa fejn naf jien, ja[dem l-isptar. Imma x’viltà meta wie[ed jiftakar li din il-mara li qed tag[mel din il-vendikazzjoni lil mara o[ra, g[amlet foul kbir fejn jid[ol ix-xog[ol talisptar! Ma nafx kif kellha l-wi// tasal biex tkun kattiva daqshekk ma’ mara o[ra! G[all-informazzjoni ta’ kul[add, il-vittma hi Nazzjonalista waqt li ]-]ew; persuni li qed i]idulha t-toqol f’[ajjitha huma Laburisti. Kif jaf kul[add, jien l-akbar Laburista fuq din l-art Maltija, i]da jien nobg[od lin;ustizzja, opri ma[duma minn nies kattivi. Jien /erta fuq li /erta li lPrim Ministru Joseph Muscat
ma jafx b’dan kollu g[ax kieku jwaqqaf lil dawn i]]ew; persuni li huma determinati li jkissru lil [addie[or mentalment. In-Nursing Officer tag[na tkun fuq il-post tax-xog[ol qabel il-[in, lanqas break ma tie[u u min jaf kemm-il darba tag[mel ix-xog[ol hi meta [addie[or jag[mel ]ball ming[ajr ma tlissen kelma wa[da. G[aliex din il-[dura? G[aliex din il-kattiverja lejn mara li tiffa//ja n-niket kuljum? Ma nemminx li dan hu transfer politiku, nemmen fuq li nemmen li dan ittransfer hu ma[dum minn tnejn min-nies bla qalb g[ax [add ma jista’ jg[id xejn fuq din il-mara, [lief kemm hi dixxiplinata ming[ajr ma twe;;a’ lil [add. Min attwalment [are; dan it-transfer g[amel dan probabbli fuq li ivvintaw fuqha tnejn min-nies ming[ajr ma indenja ru[u jisma’ x’kellha xi tg[id in-Nursing Officer. G[andu jkun fidDiabetic Clinic ftit milLaburisti li hemm qed jippretendu li ma ja[dmux g[ax tela’ l-Gvern tag[hom! Sku]ani li ktibt fit-tul Sur Editur, imma meta nara lil xi [add jaqla’ bil-[arta m’iniex kapa/i ndawwar wi//i n-na[a l-o[ra.
Valerie Borg
Il-Belt Valletta
Sur Editur, Qed jittie[du mi]uri mill-Gvern Laburista biex jaqtg[u qalb studenti milli jkomplu bl-edukazzjoni g[olja. Dan ;ara fl-Istitut tal-ICT tal-MCAST. Dawn il-mi]uri se j;ieg[lu jieqfu lil dawk li di;à qeg[din fil-kors u jaqtg[u qalb o[rajn milli jid[lu ;odda. L-aktar li jkunu effettwati [a]in se jkunu dawk li huma lanqas komdi mill-flus g[ax se jkun diffi/li g[alihom li jag[mlu xog[ol part-time. L-istess qed ji;ri fil-qasam tal-infermiera. Id-direttur tan-nursing fl-Isptar Mater Dei tne[[iet minkejja l-og[la kwalifiki li kellha. F’San Vin/enz de Paul qed issir [erba minn infermiera blaqwa kwalifiki. Dawn qed jitwarrbu minn postijiet li kienu m[arr;in apposta g[alihom. O[rajn kwalifikati ta’ twemmin Laburista qed ‘jin[lew’ billi jintbag[tu ja[dmu fejn m’hemmx b]onn il-kwalifiki tag[hom. Dan kollu meta hemm nuqqas ta’ infermiera fis-swali. L-istess qed ji;ri f’dipartimenti o[ra tal-Gvern. Il[addiema u l-istudenti bdew jistaqsu “g[aliex nistudja u nag[mel sagrifi//ji?” Dan kuntrarju g[al dak li kien ji;ri fi ]mien gvernijiet Nazzjonalisti meta kul[add kien ikun imbuttat biex jistudja sal-og[la livell. Se ji;ri li flok inaqqsu l-istipendji, se jnaqqsu l-istudenti. Dan ikun ta’ inqas [sara g[all-Partit Laburista politikament.
F. Caruana Il-Marsa
18 Ittri lill-Editur
{mie; quddiem patrimonju storiku Sur Editur, Nixtieq ni;bed l-attenzjoni b’mod pubbliku b[ala kuratur talkappella ta’ Sant’Agata VM fi]-}urrieq, g[all-[mie; li jkun hemm quddiem il-kappella msemmija. Tlabt lill-kunsill biex isir kontenitur tal-iskart biex id-devoti li ji;u jixeg[lu xemg[at tal-weg[da ma’ din il-Qaddisa Martri, patruna tal-g]ejjer Maltin u protettri/i fuq il-mard tas-sider, ikollhom fejn jitfg[u t-tazzi tax-xemg[a vojta. Ili [afna nistenna u s’issa ma sar xejn. Nixtieq li jing[ata aktar ka] ta’ dawn il-kappelli fil-kampanja g[aliex dawn ukoll huma wirt il-patrimonju li [allew missirijietna b’tant sagrifi//ji, fidi u m[abba. Nixtieq li jkun hemm aktar indafa fit-triq tal-kappella g[ax b’hekk il-portiku sabi[ li g[andha quddiemha l-kappella jkun aktar nadif u jixraq lil din il-kappella antika fir-ra[al ta]-}urrieq. Biex inkun ;ust, nixtieq nirringrazzja lill-Kunsill Lokali li laqa’ t-talba tieg[i u g[amel ]ew; [adidiet biex it-trakkijiet e//. li jg[addu, ma jkomplux jolqtu l-portiku tal-kappella ta’ Sant’Agata VM. Nixtieq li quddiem din il-kappella antika u devota u l-in[awi jin]ammu aktar nodfa b’mod regolari. }gur ikunu aktar sbie[ jekk ikun hemm l-indafa (pubblika). Nirringrazzja lil kul[add g[as-sehem tieg[u u nirringrazzja b’mod pubbliku lid-devoti ta’ Sant’Agata Ver;ni u Martri li ji;u j]uru din il-kappella.
Anthony Zerafa
Kuratur Kappella Sant’Agata VM I]-}urrieq
Sawwatna lil xulxin bi]]ejjed! Sur Editur, Dwar il-passat politiku Joseph Muscat jg[id li sawwatna lil xulxin bi]]ejjed. Mid-dehra i]da, min-na[a tal-Labour kien g[ad jonqos. Qed nirreferi g[ad-diskors tal-President fil-ftu[ tal-Parlament. Diskors mimli insulti u tg[ajjir lill-Gvern pre/edenti u qed nirreferi wkoll g[ad-diskors ta’ Joseph Muscat mimli kliem infeli/i li kien indirizzat lil Tonio Fenech. Il-poplu kollu issa induna kemm hu fa/li g[al Joseph Muscat li jitkellem b’mod u jag[mel b’ie[or!
Joe Falzon
Il-Mosta
Ittri lill-Editur 19
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
It-trasport tan-nar
Sur Editur, G[addiet ix-xitwa u die[el is-sajf, b’temperatura g[olja u kwantità kbira ta’ festi. Dawn l-a[[ar sentejn bdew isiru mistoqsijiet fuq il-;arr tal-isplussivi talfesta. Saret enfasi, minn bord ta’ inkjesta wara in/ident, li l-;arr irid jittie[ed f’konsiderazzjoni. Jekk mill-im[a]en irid jittie[ed b’karozza fuq ilpost mnejn se jin[araq, hemm b]onn jevita toroq abitati. Jekk il-;arr jin[tie; li jkun bil-ba[ar, hemm b]onn li t-tag[bija piroteknika tag[mel u]u ta’ braken biex il-lan/a li ti;bed tkun distanti millmaterjal splussiv. Hawn [afna kuntenti bil[sejjes, g[alkemm itarrxu, tal-murtali u jog[xew bittlellix tal-bombi tal-ftu[, i]da ma j[arsux lejn limrar li jista’ jikkaw]a llog[ob tan-nar.
O.W. Santa Lu/ija
Kurja li t[assar il-festi
Sur Editur, “Ma rridx in[assar festi” hi espressjoni li ng[iduha biex nuru d-di]approvazzjoni tag[na g[al dak kollu li jista’ j[assar ilgost u s-sbu[ija tal-[ajja. {add u xejn m’g[andu d-dritt li j[assar festi. Hu ]ball kbir li xi [add jazzarda j[assar festi. Il-festa ta’ Santa Katarina ta]-}ejtun ma kienx imissha t[assret. Il-Knisja li min-natura tag[ha tiltaqa’ kull nhar ta’ {add biex tag[mel festa tal-
quddiesa n[oss li g[amlet ]ball kbir meta [assritilhom il-festa li]-}wieten. Il-festi jag[mluhom u j[assruhom innies. Il-Kurja a[jar tara kif qed torganizza /-/elebrazzjonijiet djo/esani nazzjonali. Mela dak [in li tlaqqa’ lin-nies fit-8 p.m. biex tfakkar il-Kungress Ewkaristiku li sar 100 sena ilu? G[andna Knisja, jew a[jar Kurja, li flok tara kif tag[mel biex ti//elebra lil Alla li hu Festa, qed tara kif tag[mel biex b’[afna regoli u
restrizzjonijiet tipprova t[assar il-festi. Il-festi j;eddidhom il-poplu u mhux ilKurja li mo[[ha biss fil-[afna projbizzjonijiet u restrizzjonijiet. Il-festi ji;;eddu billi lawtoritajiet tal-Knisja jin]lu ji//elebraw malpoplu fil-pjazez u l-ir[ula tag[na u mhux biss il-funerali fil-knejjes tag[na. Ejjew i//elebraw mag[na. T[assrulniex festi. {alluna ni//elebraw il-misteri qaddisa.
Dun Patist {al Luqa
Jidderie;i l-Orchestra Siciliana
Onorata qalb ;eneru]a
Sur Editur, Waqt btala mal-mara, g[amilna ftit ;ranet Palermo u quddiem it-Teatru Garibaldi, rajna poster li g[andhom isiru ]ew; kun/erti bl-isem Bicentenario della nascità di Giuseppe Verdi (1813 – 1901) e Richard Wagner (1813 – 1883) Direttore Brian Schembri. Fl-1 ta’ :unju morna g[at-tieni kun/ert. L-Orchestra Sinfonica Siciliana kienet armata bi 98 mu]i/ist, li isimhom u listrument li jdoqqu jidhru fil-programm ma[ru; mit-teatru g[all-okka]joni.
Sur Editur, Nhar it-Tnejn, 10 ta’ :unju, 2013 kienet i//elebrata l-125 sena tal-Belt Vittorja ta’ G[awdex. Dan sar b’/erimonja simbolika u kommoventi li saret fil-Librerija Nazzjonali tal-istess belt. F’din i/-/erimonja l-Kunsill Lokali [abrieki ta’ din il-belt ta[t it-tmexxija g[aqlija tas-Sindku Samuel Azzopardi ta lonorifi/enza ta’ :ie[ il-Belt Victoria lil erba’ G[awdxin li g[amlu ;ie[ lil belt twelidhom, lewwel u qabel kul[add, lil Monsinjur :u]eppi Farrugia, Ar/ipriet Emeritu tal-Ba]ilika Lateranensi u Kolle;;jata ta’ San :or; M. tar-Rabat, G[awdex. M’iniex se noqg[od insemmi lmerti ta’ dan il-Prelat illustri G[awdxi, g[ax dan di;à g[amlu a[jar minni [addie[or. Imma rrid insemmi biss il-qalb
It-teatru kien mimli daqs bajda. Brian Schembri ddomina t-teatru bid-direzzjoni imma;inattiva tieg[u u ntlaqa’ diversi drabi b’/ap/ip enormi. Instema’ wkoll g[ajjat ta’ ‘bravo, bravo, bravo!’ Fil-programm imsemmi hemm ritratt u sCV ta’ Brian Schembri. Fis-CV qrajt li fl2012 idderie;a l-opra La Traviata f’Hong Kong u 2013 idderie;a l-opra Die Tote Stadt fit-Teatru Lubeck, il-:ermanja. Prosit Maestro!
Carlo Demicoli Tas-Sliema
Il-kelma li tqanqal Sur Editur, Joe M. Attard, minn G[awdex, qal f’lorizzont tat-Tnejn 29 ta’ April li [a gost jisma’ lill-Isqof ta’ G[awdex jag[ti l-festa t-tajba qabel ma ta bidu g[all-quddiesa nhar il-festa litur;ika ta’ San :or;. Dan il-;est hu e]att b[alma g[amel il-Papa Bergoglio meta tfa//a mil-lo;;a tal-Vatikan
hekk kif deher g[all-ewwel darba wara l-[atra tieg[u fuq it-Tron Petrin. Hu indirizza lillpoplu bil-“buona sera”. Sewwa jg[idu li lkelma tq nqal i]da l-e]empju jkaxkar. Jalla lil dan il-Papa nimitawh f’kollox biex b’hekk tintwera l-qdusija fina lkoll.
John Tonna Birkirkara
kbira u karitatevoli ta’ dan ilpatrijott Rabti-G[awdxi. Ftit ilu resaq ra;el fqir fuqu u talbu ]ew; ewro biex jixtri qalziet. “}ew; ewro ftit,” qallu l-Monsinjur. “Ara, mur g[and it-Talent u ixtri l-[wejje; kollha li jkollok b]onn, imbag[ad in[allas jien.” U dan limsejken hekk g[amel. Mar g[and it-Talent u xtara qliezet u qomos bir-radam hekk li mela lgradenza b’[afna tibdiliet. Imbag[ad l-illustri Monsinjur mar u [allas kont ta’ xi 500 ewro. Jien qatt ma rajt qalb ;eneru]a i]jed minn din! Nag[ti prosit lis-Sindku tarRabat, Samuel Azzopardi, g[ax meta ta l-onorifi/enza :ie[ ilBelt Victoria lil Monsinjur Farrugia, kien verament jaf x’qieg[ed jag[mel. Prosit tassew lil kul[add.
J. Sultana Ix-Xag[ra, G[awdex
20
Internazzjonali
Internazzjonali
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
21
IS-SIRJA
Jaqblu dwar g[ajnuna lir-ribelli
L-ISTATI UNITI> Dehra spettakolari ta’ nirien telg[in fuq il-West Fork Complex ta’ Colorado. L-Istat partikulari b[alissa hu dispost g[al dawn l-in/idenzi tan-nar min[abba t-temperaturi ta’ s[ana qalila u r-ri[ li qed jiddomina fost l-umdità baxxa. (Reuters)
Pajji]i G[arab u tal-Punent li jopponu lillPresident tas-Sirja, Bashar Assad, ilbiera[ qablu li jag[tu appo;; ur;enti lir-ribelli Sirjani li qeg[din ji;;ieldu biex iwaqqg[u r-re;im ta’ Damasku. Ministri tal-[dax il-pajji]i li jiffurmaw ilgrupp ‘{bieb tas-Sirja’ kienu qeg[din jiltaqg[u g[al ta[ditiet fil-Qatar u fost o[rajn qablu wkoll biex din l-g[ajnuna ‘ti//irkola’ minn awtorità militari tar-ribelli li jkollha lappo;; tal-Punent. Dan, bl-iskop li l-entitajiet li qeg[din jopponu lir-re;im ta’ Assad jie[du l-materjal u t-tag[mir kollu me[tie; biex ikomplu jirre]istu, u bil-‘{bieb’ mistennija li jkomplu jikkordinaw l-appo;; lir-ribelli fis-Sirja. Sadattant, il-‘{bieb tas-Sirja’ ikkundannaw l-intervent tal-gwerrillieri Lebani]i X’iti talHezbollah fil-kunflitt tas-Sirja, fejn dawn tala[[ar qeg[din jappo;;aw lill-Armata ta’ Assad. Il-kundanna tg[odd ukoll ‘g[all-
;ellieda mill-Iran u l-Iraq li jinsabu f’territorju Sirjan’, bil-pajji]i G[arab u tal-Punent isej[u biex dawn l-entitajiet kollha jirtiraw minnufih mis-Sirja. Wara sensiela ta’ offensivi militari mittruppi ta’ Assad (u li fl-a[[ar ;img[at kisbu numru ta’ su//essi fuq il-kamp tal-battalja) ilPresident tal-Istati Uniti, Barack Obama, kien g[amilha /ara li pajji]u g[andu j]id l-appo;; militari lir-ribelli. Intant, imkejjen infurmati fir-re;jun tal-Golf ]velaw lill-a;enzija Reuters li l-Arabja Sawdita – li [adet rwol ewlieni fost lavversarji G[arab ta’ Assad – ukoll a//ellerat it-trasport ta’ armamenti ‘avvanzati’ lir-ribelli Sirjani. Il-laqg[a tal-biera[ f’Doha ;abet flimkien Ministri tar-Renju Unit, l-Istati Uniti, Franza, il-:ermanja, l-E;ittu, l-Italja, il-:ordan, ilQatar, l-Arabja Sawdita, it-Turkija u l-Emirati G[arab Mag[quda.
L-ISTATI UNITI
Akku]i ta’ spjuna;; kontra Snowden L-Istati Uniti ressqet akku]i ta’ spjuna;; filkonfront ta’ Edward Snowden, eks impjegat mal-A;enzija tas-Sigurtà CIA, li ammetta li kien ]vela programmi sigrieti ta’ sorveljanza elettronika (immexxija mill-awtoritajiet Amerikani) rigward l-internet u telefonati lillistampa. L-akku]i huma l-ewwel pass tal-Gvern Amerikan f’dik li x’aktarx ti]vol;i fi ‘battalja’ twila u intensiva g[all-estradizzjoni ta’ Snowden minn Hong Kong – fejn ja[sbu li qieg[ed mo[bi – bl-iskop li dan jg[addi ;uri f’qorti Amerikana
rigward il-ka] mag[ruf b[ala Datagate. Filwaqt li gazzetta ta’ Hong Kong qalet li Snowden jinsab ta[t il-protezzjoni tal-Pulizija, lawtoritajiet tat-territorju baqg[u ma kkummentawx. Snowden qed ikun akku]at b’serq ta’ proprjeta tal-gvern u talli ikkomunika ‘bi [sieb’ tag[rif konness mad-difi]a nazzjonali minbarra informazzjoni sigrieta klassifikata lil nies li mhumiex awtorizzati – bl-a[[ar kapitli jaqg[u ta[t l-Att (Amerikan) g[all-Ispjuna;; u kapa/i jiswewlu sa g[axar snin [abs.
SINGAPORE
Dimostranti ]g[a]ag[ jesprimu g[adab dwar ‘il-korruzzjoni istituzzjonalizzata’ fl-in[awi ta’ Fortaleza (Reuters)
IL-BRA}IL
Riformi inti]i g[at-tmiem tal-protesti Il-President tal-Bra]il, Dilma Rousseff, ]velat sensiela ta’ riformi b[ala tentattiv lejn it-tmiem tal-protesti [orox kontra l-Gvern li ilhom il-jiem g[addejjin u li qeg[din jitfg[u dell fuq il-tournament tal-football tat-Tazza talKonfederazzjonijiet li qed isir fil-pajji] b[alissa. Rousseff qalet, waqt diskors fuq ittelevi]joni, li g[andha tipprepara pjan ;did li jkun ta’ benefi//ju g[at-trasport pubbliku u li l-flus i;;enerati mi]-]ejt se jkunu investiti fl-edukazzjoni. Dan,
L-INDJA
Ftit ‘nifs’ g[ar-residenti Jistennew aktar mejtin Il-kwalità tal-arja f’Singapore tjiebet g[al livelli ‘moderati’ ta’ tni;;is u waqt li l-ajruplani ppersistew bit-tfig[ tal-ilma g[al fuq in-nirien qalb ilforesti fl-Indone]ja – blinvestigaturi jippruvaw jiddeterminaw il-kaw]a ta’ wa[da mill-akbar kri]ijiet tal-arju mni;;sa li qatt se[[ew fin-Nofsinhar talAsja. Il-Ministeru Indone]jan g[all-Ambjent qal li sa tmien kumpaniji domesti/i huma ssuspettati b[ala responsabbli g[an-nirien filg]ira ta’ Sumatra, li tellg[u d[a[en ‘impenetrabbli’ ta’
/par imni;;es – jew smog – li g[al jiem s[a[ koprew itterritorju ta’ Singapore fost periklu sostanzjali g[assa[[a u fejn miljuni ta’ residenti spi//aw affettwati. Intant, l-uffi/jali f’Singapore qeg[din jikkunsidraw li jressqu akku]i ‘relatati’ kontra ]ew; kumpaniji bba]ati f’arthom li g[andhom l-art f’Sumatra, i]da waqt li mhux esklu] li lkumpaniji setg[u riedu ‘jnaqqru mill-foresta g[al aktar spazju’ l-Gvern ta’ Singapore qed jidher dispost li j[alli f’idejn l-Indone]ja biex tie[u azzjoni xierqa filkonfront tal-istess kumpaniji.
L-AFRIKA TA’ ISFEL
Mandela f’kundizzjoni serja i]da stabbli Kelliema g[all-Gvern ilbiera[ qalu li l-eks President tal-Afrika ta’ Isfel Nelson Mandela g[adu sal-lum f’kundizzjoni ‘serja i]da stabbli’ u meta g[adu rikoverat fi sptar ta’ Pretorja. L-istqarrija hi konsistenti mal-a;;ornamenti l-o[ra pre/edenti u b’kollox jindika li sa[[et Mandela, l-eroj talera apartheid li llum g[andu 94 sena, ma qalbitx g[all-
ag[ar jew g[all-a[jar mindu dda[[al l-isptar fit-8 ta’ :unju u fejn instab li qed ibati minn infezzjoni tan-nifs li tattakkah kull tant ]mien. Mandela, mag[ruf bl-isem popolari ‘Madiba’ u li kien President Afrikan mill-1994 sal-1999, ilu jbati bi problemi tan-nifs mindu kien pri;unier fil-[abs ta’ Robben Island u minfejn kien in[eles fl-1990 wara 27 sena pri;unerija.
L-uffi/jali fitTramuntana tal-Indja ja[sbu li l-mejtin millg[arg[ar u l-valangi tal-art li rri]ultaw mill-maltemp waqt l-ista;un talmonsoon se ji]diedu b’mod sinjifikanti meta fadal l-g[exieren tal-eluf ta’ persuni rrappurtati nieqsa. Il-[albiet tax-xita millmonsoon fissru anki ‘xita ta’ mewt’ g[al tal-anqas sitt mitt ru[ fl-in[awi milquta. Dan waqt li numru ta’ djar u bini ta’ appartamenti ma;enb ixXmara Ganges (l-itwal xmara tal-Indja)
litteralment ikkrollaw ‘g[al ;ol-ilma’ u tkaxkru ’l hinn mill-kurrenti, listess b[al fil-ka] ta’ g[exieren ta’ karozzi u trakkijiet. Ir-residenti tal-in[awi li ;ew intervistati qalu li qeg[din jg[ixu ‘f’infern’ meta b[alissa eluf ta’ militari qeg[din jg[inu flisforzi tas-salvata;;, b’[elikopters tal-Armata ji;bru n-nies – fil-parti pellegrini Hindu u turisti – mill-artijiet baxxi talHimalayas. Sadattant, mistennija jer;a’ aktar [albiet tax-xita li ]gur jikkumplikaw il-[idma
meta eluf ta’ tobba ‘anki’ se jin;iebu minn barra biex itejbu s-servizz tassa[[a nazzjonali fil-Bra]il. Id-dimostrazzjonijiet li nfirxu madwar il-pajji] kienu bdew bi protesta f’Sao Paulo kontra ]-]idiet fin-nolijiet tattrasport u qabel splodew f’espressjoni ta’ g[adab nazzjonali kontra l-korruzzjoni fl-og[la istituzzjonijiet tal-pajji] u ‘lisparpaljar ta’ flus ]ejda’ fuq il-log[ob (tal-football) tat-Tazza tad-Dinja li lBra]il se jorganizza matul is-sajf li ;ej. Il-protesti komplew f’Sao Paulo u l-
in[awi ta’ Fortaleza matul il-lejl tal:img[a u s-Sibt, waqt li folla ta’ mijiet immar/jat f’Rio de Janerio fost rapporti dwar serq minn [wienet. Spikkaw anki l-in/identi mal-Pulizija, b’tal-a[[ar jisparaw il-gass tad-dmug[ wara li sfaw attakkati bil-;ebel. Intant, il-President Rousseff qed tinsisti bit-ton kon/iljatorju fejn sostniet li qieg[da tisma’ l-ilmenti tan-nies waqt li wieg[det li se tiltaqa’ mal-mexxejja tal-protesti, li qalet jistg[u jg[inu lejn is-soluzzjoni tal-kri]i.
22
Lokali
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
Inawgurata l-kumpanija tal-assigurazzjoni Allcare Insurance Limited Fil-jiem li g[addew kienet inawgurata kumpanija ;dida tal-assigurazzjoni, Allcare Insurance Limited. Linawgurazzjoni saret mill-Prim Ministru Joseph Muscat fl-uffi/ini tal-kumpanija, l-Imsida. Eric Schembri, Chairman talAllcare, qal li ilu kwa]i sentejn li lazzjonisti tal-kumpanija, li dak i]-]mien kienet a;enzija, [adu de/i]joni li jwaqqfu
kumpanija ta’ assigurazzjoni u ta;ixxi hi b[ala prin/ipal, u mhux tkompli topera b[ala a;ent f’isem [addie[or. “Fid-dawl ta’ dan il-pass importanti, ilkumpanija ]ammet l-impjegati kollha li qabel kienu ja[dmu mal-a;enzija u ]iedet in-numru ta’ impjegati fid-dawl tat-tkabbir mistenni. Is-sezzjoni talassigurazzjoni tag[na llum g[andha
Laferla Insurance Agency issa toffri l-pet insurance Kull min irabbi xi pets fid-dar tieg[u, jaf tajjeb kemm jiltaqa’ ma’ /irkostanzi li matulhom ikollu jie[u l-pet tieg[u g[al g[arrieda g[and il-veterinarju min[abba mard bosta drabi mhux previst. Xejn ta’ min jistag[;eb g[ax l-annimal hu su;;ett g[al mard u in/identi l-istess b[alma hu l-bniedem. Fil-fatt hu ppruvat li wie[ed minn kull tliet sidien ta’ pets esperjenza ]jara mhux mistennija g[and il-veterinarju. B’numru daqshekk kbir ta’ pets li jkollhom b]onn attenzjoni immedjata, wie[ed ta’ min jikkonsidra lbenefi//ji mill-fatt li pet insurance tista’ tipprovdi g[asser[an il-mo[[. Laferla Insurance Agency issa qed toffri s-soluzzjoni perfetta g[as-sidien tal-pets. Il-polza ;dida ta’ assigurazzjoni tkopri spejje] veterinarji, in/identi, mard, mewt u serq, spejje] legali u tag[mel tajjeb ukoll g[al persuni o[rajn b[ala s-sid tal-pet. Is-soluzzjoni tal-assigurazzjoni g[all-annimal ma[bub tieg[ek ]viluppat b[ala wa[da sempli/i u fa/li biex tinftiehem. Hi ma[luqa spe/ifikament g[all-klieb u qtates. G[al aktar dettalji wie[ed jista’ j/empel 21240828 jew jibg[at email lil pets@laferla.com.mt.
madwar [amsa u sebg[in (75) impjegat u l-pjani tag[na huma li dan in-numru jikber kif in-negozju jibqa’ jikber.” Hu qal li s-suq li joperaw fih hu wie[ed kompetittiv [afna. “Madankollu a[na kunfidenti li b[ala kumpanija talassigurazzjoni nibqg[u nikbru fuq issa[[a tas-servizz li nag[tu lill-klijenti tag[na.”
G[all-inawgurazzjoni kienu pre]enti wkoll il-Ministru Chris Cardona u sSegretarji Parlamentari Roderick Galdes u Edward Zammit Lewis. Allcare Insurance Ltd hi awtorizzata mill-Awtorità Maltija g[al Servizzi Finanzjarji li tinnegozja l-klassijiet kollha ta’ Assigurazzjoni Generali.
24
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
Feature
IT-TIENI PARTI – ENRICO MIZZI U L-FAMILJI TAL-VITTMI TAS-7 GIUGNO
Folla tqieg[ed il-kuruni tal-fjuri fil-post fejn mietu Manwel Attard u :u]eppi Bajada fi Strada Forni, il-Belt Valletta
Nerik Mizzi b’sehem ewlieni fl-g[ajnuna lill-qraba tal-vittmi minn Richard Muscat, Segretarju Fondazzjoni Fortunato u Enrico Mizzi Il-Comitato Pro Maltesi morti e feriti il 7 e 8 Giugno 1919 Enrico Mizzi, mhux talli kien
protagonista assolut b[ala Mexxej politiku favur iddrittijiet politi/i tal-Maltin, imma ukoll okkupa rwol ewlieni biex il-familji tal-vittmi u ta’ dawk li xerrdu demmhom jie[du l-g[ajnuna me[tie;a biex itaffi mqar ftit mit-tbatija ;dida u mid-dulur tat-tra;edja.
L-g[ada tal-;rajjiet stori/i li fihom, waqt protesti u rvellijiet minn folla ta’ Maltin mi;burin fil-Belt Valletta, inqatlu erba’ Maltin u 70 spi//aw feruti minn armi tannar tas-suldati Ingli]i, twaqqaf Kumitat imsemmi g[al Pro Maltesi morti e feriti il 7 e 8 Giugno 1919. Fit-8 ta’ :unju 1919 saret lewwel laqg[a kostitwenti li fiha l-karigi kollha ;ew
dikjarati pro tempore b’dawn il-membri: Dr Andrea Pullicino, President, Avv. Enrico Mizzi, Segretarju u Mons. Giuseppe De Piro Navarra, Te]orier, flimkien mal-membri Onor. Giovanni Bencini, Edoardo Borg, M’Angelo Borg, Onor. Ant. Dalli, Cav. Gius. Muscat Azzopardi, Mons. I. Panzavecchia, Salv. Xuereb, Salv. Zammit.
Il-bidu tal-korteo mmexxi mill-karru funebri tal-martri tas-7 Giugno 1919 [dejn Portes des Bombes, fil-Furjana
Il-kumitat kien inkarigat biex ji;bor il-fondi g[allfamiliji tal-vittmi u l-feruti, u biex ifakkar il-memorja ta’ dawk li [allew [ajjithom. Il-kumitat u l-karigi fi [danu kienu ;ew approvati uffi/jalment b[ala regolari fir-raba’ laqg[a li fiha kienu ]diedu b[ala membri s[a[ ]ew; delegati kull wie[ed tal-Banda Filarmonika La Vallette u dik tal-King’s Own. Dawn kienu Gius. Mallia Pulvinenti (li kien kiteb lInnu tal-PN xi snin wara), Ercole Valenzia, u Ant. Vella Zarb u l-Prokuratu Legali G. Navarro. Aktar tard, ilkumitat kien kiber b’]ieda ta’ delegati o[rajn. Dr Filippo Sciberras, President tal-Assemblea Nazzjonali ;ie nominat President Onorarju talKumitat. Enrico Mizzi kien il-magna ta’ dan il-kumitat. Il-kumitat kien ji;bor fondi ming[and kul[add, i;ifieri minn individwi u minn so/jetajiet u parro//i mxerrdin ma’ Malta u G[awdex. Il-flus mi;burin kienu ji;u depo]itati filBanco Anglo-Maltese. It-tqassim tal-fondi kien isir b’de/i]joni unanima talkumitat wara li jkun e]amina kull ka] u kull talba millfamilji milqutin direttament fil-;rajjiet stori/i, i]da ma kinux inklu]i fis-sussidji
dawk li kienu akku]ati li kisru l-li;i bi vjolenza fil-jum tal-irvellijiet. Il-Fondazzjoni Pro Caduti del 7 Giugno 1919 Fl-g[axar laqg[a tal-Kumitat li saret fl-1 ta’ Awwissu 1919,
;ie stabbilit li titwaqqaf fondazzjoni perpetwa biex issir qudddiesa solenni funebri Pro Caduti del 7 Giugno kull sena. Fl-20 ta Mejju 1920, Don Filippo Muscat iffirma l-ittra tal-Kapitlu Djo/esan li fiha a//etta t-talba tal-Kumitat. Huwa ddikjara li l-Kapitlu Djo/esan jawtorizza li ssir quddiesa solenni funebri filKonkatidral ta’ San :wann flanniversarju pro pluribus Attard, Bajada, Dyer u Abela; u dan permezz ta’ twaqqif ta’ Fondazzjoni bis-sa[[a ta’ Att Pubbliku li sar quddiem inNutar Salv. Borg Olivier. Il-quddiesa ssir fit-8 a.m. G[al dan il-g[an ;iet depo]itata s-somma ta’ £50 li wara ]diedet g[al £57. Fl-ewwel anniversarju tas-7 Giugno, il-quddiesa funebri fil-Konkatidral ta’ San :wann, saret fl-14 ta’ :unju peress li fis-7 tax-xahar [abtet il-festa ta’ Corpus Domini. G[al dan l-ewwel anniversarju attendew Monsinjuri, awtoritajiet, nies minn kull livell so/jali li ppakkjaw il-Konkatidral. g[al pa;na 25
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
Feature
25
Manuel Attard (Sliema)
Wenzu Dyer (Birgu)
Il-qabar tal-vittmi tas-7 Giugno fi/-/imiterju ta’ Santa Marija Addolorata li nxtara minn Nerik Mizzi bil-prezz ta’ tmien liri sterlini
Mizzi a//etta x-xiri tal-qabar tal-vittmi minn pa;na 24
Il-qabar tal-vittmi tas-7 Giugno Fis-seduta tas-27 ta’ Awwissu 1919 il-Kumitat
idde/ieda li jixtri tliet postijiet b[ala qabar fi/-/imiterju talAddolorata biex fihom jindifnu l-erba’ Maltin li tilfu [ajjithom fis-7 Giugno. Il-kumitat, fis-seduta tas-16 ta’ Ottubru 1919, approva unanimament il-proposta talAvukat Enrico Mizzi, li javvi/inaw lil Boris Edwards, skultur ta’ fama kbira Russu li kien Malta wara li [arab mirrivoluzzjoni fir-Russja, biex jag[mel disinn tal-monument g[all-qabar. Huwa kien wie[ed minn 800 refu;jat Russu li g[addew minn Malta fi triqthom lejn Londra jew Pari;i. U[ud, fosthom Edwards, idde/idew
li jibqg[u Malta. Ir-refu;jati Russi kienu membri talfamilja rjali, prin/pijiet, nobbli, servitu rjali, artisti u o[rajn. Boris Edwards kien mag[ruf [afna b[ala Direttur tal-Akkademja Imperjali talBelle Arti ta’ Odessa; kien professor tal-iskultura f’diversi universitajiet u g[amel numru ta’ monumenti f’diversi bliet fir-Russja u flEwropa. Dan l-iskultur /elebri kien sar membru attiv fi/Circolo La Giovine Malta. Edwards ippre]enta abbozz tal-monument lill-Kumitat, liema abbozz kellu rakkomandazzjoni awtorevoli mill-Kav. Vincenzo Bonello. Filwaqt li kien hemm qbil favur l-abbozz, il-Kumitat ippospona d-de/i]joni. Fil-laqg[a tat-12 ta’ Marzu
1923, il-kumitat ir/ieva erba’ disinji g[all-monument talqabar. Dawn kienu ta’ Edwards, ta’ Gianni Vella, ta’ Ru;;. Calì u Beniamino Sultana. Il-kumitat g[a]el iddisinn tal-pittur Vella u ried li l-e]ekuzzjoni ssir milliskultur Boris Edwards.
Enrico Mizzi ;ie inkarigat biex jag[mel l-epigraffa: “Ai Caduti del 7 Giugno 1919 la Patria riconoscente.” I]da ;ara li Boris Edwards ma kellux ix-xorti li jara lmonument inawgurat fi/?imiterju ta’ Santa Marija Addolorata. Huwa miet malajr fit-12 ta’ Frar 1924 ftit ;img[at biss qabel linawgurazzjoni. Enrico Mizzi fakkar lil Edwards b[ala “autore del monumento ai caduti” fisseduta tad-19 ta’ Frar 1924.
Il-Patrijiet Kapu//ini talFurjana ng[ataw l-inkarigu li jie[du kura tal-qabar “dei Caduti” u li ji//elebraw in perpetuo quddiesa funebri fit2 ta Novembru ta’ kull sena. Il-bejg[ tal-qabar lil Enrico Mizzi Fis-seduta tad-19 ta’ Mejju 1923 il-Kumitat idde/ieda li jbig[ il-qabar. Dan sar g[ax il-Kumitat ried jevita r-riskju li xi darba dan il-qabar tant g[a]i] seta’ jaqa’ f’idejn kwalunkwe, u fl-istess [in riedu li jibqg[u ji;u onorati lerba’ martri. G[al dawn ir-ra;unijiet, ilKumitat idde/ieda li dan ilqabar imur mal-fdalijiet tal-
patrijott Malti Fortunato Mizzi u tal-g[a]i]a martu Sofia Folliero de Luna. L-Avukat Enrico Mizzi, filwaqt li
Karmnu Abela (Belt Valletta)
:u]eppi Bajada (Xag[ra)
Il-membri tal-kumitat biex jin;abru fondi g[all-vittmi tas-Sette Giugno
rringrazzja g[al din ilproposta, a//etta li jixtri g[alih dan il-qabar u wieg[ed li jirri]ervah g[all-fdalijiet ta’ missieru u ommu, u g[allmembri stretti tal-familja tieg[u. Il-qabar g[alhekk ;ie mibjug[ lil Mizzi g[al prezz ta’ tmien liri sterlini. Ilkumitat ittrasferixxa din ilproprjetaà tal-qabar lil Enrico Mizzi permezz ta’ Att Notarili. Il-Comitato jxolji Saru 52 laqg[a, mit-8 ta’ :unju 1919 sat-12 ta’ Jannar 1926, u kienu saru kollha fi/-
Circolo La Giovine Malta li fundatur u President tieg[u kien Enrico Mizzi. F’din iddata il-Kumitat kien xolt wara li ;ie ppre]entat u approvat unanimament ir-rapport finanzjarju mill-Assistent Te]orier Edoardo Borg.
26
Tag[rif
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
Enfasizzat l-impenn ta’ GO lejn l-ekonomija ta’ Malta L-impenn ta’ GO li sservi negozjanti Maltin biex jadattaw u jirnexxu f’ekonomija globali di;itali kien enfasizzat waqt ]jara li saret fl-uffi//ju ewlieni talkumpanija fil-Marsa minn Chris Cardona, il-Ministru g[all-Ekonomija, Investiment u Intrapri]i }g[ar, u Edward Zammit Lewis, Segretarju Parlamentari g[allKompetittività u Tkabbir Ekonomiku. Filwaqt li laqa’ d-delegazzjoni Ministerjali, il-Kap E]ekuttiv ta’ GO Yiannos Michaelides, qal li l-impenn ta’ GO lejn Malta [are; bi/-/ar meta l-kumpanija [abbret l-investiment multi miljunarju tag[ha ffukat fuq it-titjib tal-infrastruttura tat-telekomunikazzjoni talg]ejjer Maltin. “Dan l-investiment ji]gura li l-komunità kummer/jali Maltija, spe/jalment is-settur vitali tal-intrapri]i ]g[ar u medji, ikollha l-g[odda me[tie;a tat-telekomunikazzjoni bil-g[an li tkompli ti]viluppa u tikber minkejja kompetizzjoni [arxa minn barra l-pajji].” Michaelides qal li l-investiment kontinwu talkumpanija hu ffukat fuq it-trasformazzjoni ta’ Malta f’ekonomija attivata fuq data skont l-aktar teknolo;ija avvanzata. Dawn l-istrate;iji ippo]izzjonaw lil GO b[ala l-fornitur ewlieni ta’ servizzi quad-play g[all-ma;;oranza ta’ intrapri]i Maltin. “A[na noperaw f’ambjent ta’ sfida kbira i]da GO tibqa’ po]ittiva dwar l-i]vilupp fil-futur tal-industrija tattelekomunikazzjoni ta’ Malta. I]-]g[a]ag[ Maltin huma m[arr;a sew biex jg[ixu u ja[dmu f’ekonomija di;itali.” Hu qal li fil-;ejjieni qarib GO se t[abbar ukoll inizjattivi ;odda li jappo;;aw li]-]g[a]ag[ fil-[olqien u t-tmexxija ta’ impri]i ;odda g[al din l-ekonomija ;dida.
(Mix-xellug)> John Paul Parnis, Marco Zammit, Adriana De Carlo, Ritianne D’Amato, Claire Mamo, Rueben Bezzina u Lloyd Zarb
BANIF BANK
Il-ferg[a ta’ San :iljan bl-a[jar ri]ultati Il-ferg[a ta’ San :iljan ta’ Banif Bank reb[et it-titlu tal-A[jar Ferg[a g[all-2012, wara li kisbet l-aktar ri]ultati tajbin fost ilferg[at kollha tal-Bank. Il-ferg[a ta’ San :iljan tal-Banif kienet l-ewwel wa[da li fet[et g[all-pubbliku fil-21 ta’ Jannar, 2008. Il-klijenti li j]uru l-ferg[a, li tinsab fil-qalba ta’ San :iljan fa//ata tal-bajja ta’ Spinola, isibu tim ]g[ir imma b’sa[[tu ta’ sitt persuni lest biex jg[inhom b’firxa wiesg[a ta’ soluzzjonijiet finanzjarji kemm g[allb]onnijiet personali kif ukoll g[all-[ti;iet tannegozju. Il-manager tal-Ferg[a Rueben Bezzina a//etta l-premju f’isem it-tim, pre]entat millKap E]ekuttiv tal-Bank Joaquim F. Silva Pinto
li fa[[arhom g[ar-ri]ultati e//ellenti u rringrazzjahom g[all-kontribuzzjoni tag[hom lejn l-g[anijiet a[[arin tal-Bank. G[allokka]joni, fil-Boardroom tal-Bank, saret ikla b[ala rikonoxximent ta’ dan is-su//ess. Banif Bank (Malta) plc g[andu network ta’ disa’ ferg[at madwar Malta u G[awdex, network li se jikber fil-futur qarib. B’tim ta’ 180 impjegat u ]ew; premjijiet presti;ju]i mog[tija mill-World Finance, l-infrastruttura tal-Bank tinkludi l-ATMs, pjattaforma elettronika, sistema tal-ibbankjar bl-internet, kamra tal-kummer/ u dipartiment li jiffoka fuq in-negozju. Din is-sena l-Bank qed ji//elebra l-[ames anniversarju tieg[u f’Malta.
Emirates tirba[ l-unur g[all-aqwa linja tal-ajru Emirates sa[[et il-po]izzjoni tag[ha b[ala wa[da mill-aqwa linji tal-ajru ewlenin fid-dinja meta reb[et l-unur presti;ju] LAqwa Linja tal-Ajru fid-Dinja 2013. L-unur kien pre]entat minn Skytrax matul it-2013 World Airline Awards. Emirates reb[et ukoll ]ew; unuri o[ra, L-Aqwa Linja tal-Ajru fil-Lvant Nofsani u g[ad-disa’ sena konsekuttiva L-Aqwa Inflight Entertainment fid-Dinja. Dawn l-unuri ntlaqg[u minn Tim Clark, President tal-linja talajru Emirates matu l-Airshow f’Pari;i. Is-Skytrax World Airline Awards st[arre; ’il fuq minn 18-il miljun vja;;aturi fuq btala jew negozju minn 160 pajji] differenti. Emirates topera titjiriet kuljum minn Malta g[al Dubaj b’waqfa qasira f’Larnaka, ?ipru, permezz tal-ajruplan Boeing 777-200.
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
Tag[rif
27
Soluzzjoni g[al pazjenti b’u;ig[ kroniku fid-dahar tirba[ l-edizzjoni 2013 tal-kompetizzjoni Imagine Cup ta’ Microsoft Ir-rebbie[a se jippre]entaw il-pro;ett rebbie[ tag[hom waqt il-finali tal-Imagine Cup fir-Russja f’Lulju li ;ej Soluzzjoni li tg[in lil nies ta’ kuljum. Il-kategoriji ta’ b’u;ig[ kroniku fid-dahar bl- din is-sena kienu Log[ob, u]u ta’ Kinect ta’ Microsoft Innovazzjoni u World kienet il-pro;ett rebbie[ talCitizenship. edizzjoni ta’ din is-sena talHuma u jippre]entaw ilImagine Cup, kompetizzjoni pro;ett rebbie[ tag[hom organizzata minn Microsoft waqt il-finali li saru filMalta g[all-istudenti. Microsoft Innovation Center, It-tim rebbie[, PhAid, il-membri tat-tim PhAid mag[mul minn erba’ studenti spjegaw kif is-soluzzjoni Universitarji, se jkun qed tag[hom tag[mel u]u milljivvja;;a lejn St Petersburg Kinect biex tg[in lillfir-Russja bejn it-8 u l-11 ta’ individwi bl-e]er/izzji talIt-tim Lulju biex jikkompeti flfi]joterapija tag[hom u rebbie[ Imagine Cup World Finals. tg[inhom jag[mlu lbl-isem B[al fis-snin ta’ qabel, din e]er/izzju bil-pass tag[hom u PhAid il-kompetizzjoni ;ibdet f’darhom, biex jg[ixu a[jar. g[add kbir ta’ studenti millFil-pre]entazzjoni It-tieni post intreba[ minn Team Binio, [oloq persuni bid-dimensja b’mod MCAST u mill-Università tag[hom, l-erba’ rebbie[a B-Team mill-MCAST li Recuerdo – soluzzjoni li li ]]ommhom dejjem alertjati biex jissottomettu l-pro;etti spjegaw kif l-innovazzjoni [olqu log[ba fejn permezz tg[in lil dawk li jbatu bidu tg[inhom jiftakru affarijiet jew it-teknolo;ija innovattivi f’dan il-pro;ett tinstab fil-fatt tal-imma;inazzjoni u l-[sieb, dimensja u lil dawk li jie[du ba]i/i b’mod i]jed fa/li. tag[hom li meta m[addma li waqt l-e]er/izzju, iswie[ed isolvi problema. Waqt [siebhom. Recuerdo hi Matul dawn l-a[[ar g[axar bit-teknolo;ija ta’ Microsoft, sistema tittrekkja l-progress u il-log[ba, l-individwu jiltaqa’ applikazzjoni li tit[addem snin, ’il fuq minn 1.65 jistg[u jg[inu biex jissolvew tipprovdi rapport dettaljat li ma’ diversi ostakli li jrid permezz tal-Windows Phone miljun student minn 190 problemi mhux biss globali l-pazjent jista’ jiddiskutih jirba[hom billi jsolvi g[add li matul il-;urnata tistaqsi pajji] [adu sehem fl-Imagine i]da wkoll problemi komuni mal-fi]joterapista. ta’ problemi differenti. g[add ta’ mistoqsijiet lil Cup.
{amest ijiem ta’ attivitajiet fl-MCAST
MNARJAFEST FIL-BIRDPARK IS-SALINA. Nhar il-:img[a 28 ta’ :unju mis-7 p.m. ’il quddiem se ssir g[all-ewwel darba l-Imnarjafest, fil-BirdPark is-Salina. Waqt l-Imnarjafest se jkun hemm diversi attivitajiet g[at-tfal u g[al kbar fosthom kant, muzika, g[ana, arti;;janat, stands tal-ikel u x-xorb, fenkati u area g[at-tfal. Waqt din l-attività se jkun hemm diversi animal encounters b’xejn, fosthom ma’ kokki, pappagalli, sriep, grawwa u diversi tjur o[ra. It-tfal ikunu jistg[u jie[du ritratt mal-annimal favorit tag[hom. Fil-BirdPark hemm 250 spe/i differenti ta’ tjur u annimali. B’kollox hemm 5,000 tajra u annimal ie[or f’post wie[ed. G[al aktar dettalji fittex BirdPark fuq Facebook.
Vodafone ttejjeb in-nework tag[ha waqt avvenimenti pubbli/i Vodafone Malta nediet teknolo;ija innovattiva bl-isem ta’ Cells on Wheels (COW), li se tipprovdi a//essibbiltà g[an-network ta’ Vodafone waqt attivitajiet tal-massa. L-ewwel darba li se tintu]a din it-teknolo;ija se jkun waqt l-Isle of MTV li se jsir nhar l-Erbg[a 26 ta’ :unju. “E]att b[at-toroq waqt il-[in tat-traffiku, ilkon;estjoni sse[[ ukoll fuq in-networks talmobile,” qalu Francis Fenech u Sandro Debono, i]-]ew; persuni li [admu fuq dan il-pro;ett. “Nafu li l-klijenti tag[na dejjem iridu ja;;ornaw il-Facebook tag[hom u jpo;;u rritratti fuq Instagram, allura [sibna li din itteknolo;ija tkun l-ideali g[al attivitajiet talmassa u m’hemmx attività aqwa mill-Isle of MTV biex nibdew nu]aw din it-teknolo;ija l;dida Cells on Wheels li ttejjeb il-kopertura tan-
network u l-prestazzjoni g[all-klijenti.” Vodafone bdiet ta[dem fuq dan il-pro;ett fi Frar u kemm Francis Fenech, RBS Field Technician kif ukoll Sandro Debono, Installer, it-tnejn li huma ja[dmu ma’ Vodafone, [admu id f’id mad-Dipartiment tat-Teknolo;ija ta’ Vodafone biex jipprovdu din l-innovazzjoni. Din is-sistema innovativa se tintu]a g[allewwel darba matul l-Isle of MTV li jattira g[exieren ta’ eluf ta’ persuni u wara f’avvenimenti o[ra kbar b[all-Beer Festival, ilkun/ert ta’ Joseph Calleja u possibbilment ilkun/ert ta’ Mark Knopfler. Bis-Cells on Wheels Vodafone se toffri lvolum ta’ network li hemm b]onn fejn verament ikun me[tie; l-aktar biex il-klijenti jkunu jistghu jibqg[u jikkomunikaw il-[in kollu, ikunu fejn ikunu.
L-istudenti u l-staff tal-MCAST jistiednu lill-familji Maltin, fosthom dawk li qed ja[sbu biex ikomplu bl-istudji tag[hom, g[all-MCAST Expo, [amest ijiem ta’ attivitajiet li jintrodu/u lill-pubbliku g[all-opportunitajiet ta’ tag[lim u karrieri li joffri l-Kulle;;. It-tieni edizzjoni tal-MCAST Expo se ssir bejn it-Tlieta 25 u s-Sibt 29 ta’ :unju, f’wa[da mill-binjiet tal-Kampus il:did tal-MCAST, f’Ra[al :did. L-istudenti, lecturers u staff amministrattiv u ta’ appo;; se jkunu ta[t saqaf wie[ed biex jg[inu lill-vi]itaturi jiskopru aspetti differenti marbutin mal170 kors full-time u 300 kors part-time li joffri l-Kulle;;, kif ukoll is-servizzi o[rajn ta’ g[ajnuna li l-MCAST joffri lillistudenti. Studenti prospettivi, fosthom dawk li g[adhom kemm temmew l-edukazzjoni sekondarja (Form 5) jew postsekondarja (Sixth Form), huma mistiedna jattendu din lattività biex ji;bru kopja tal-Prospett bil-lista tal-korsijiet li lMCAST se joffri matul is-sena akkademika 2013#14. Dan il-Prospett se jkun imniedi uffi/jalment fl-ewwel jum tal-Expo. Il-Prospett jinkludi dettalji dwar il-korsijiet fulltime, li jvarjaw minn dawk tal-livelli tal-bidu g[al higher national diplomas u lawrji. Waqt l-Expo, l-g[axar istituti tal-MCAST u /-?entru talKulle;; f’G[awdex se j[e;;u lill-vi]itaturi jipparte/ipaw f’g[add ta’ attivitajiet pratti/i marbutin ma’ karrieri f’oqsma industrijali differenti. L-Istituti se jkunu wkoll qed jospitaw rappre]entanti ta’ kumpaniji ewlenin f’pajji]na biex jag[tu dettalji dwar lopportunitajiet ta’ xog[ol u intrapri]a li je]istu llum u li hemm ma[suba g[all-futur f’Malta. Dawk li jattendu jkunu jistg[u jiltaqg[u wkoll mal-istudenti, u jsiru jafu aktar dwar il-pro;etti u l-innovazzjonijiet tag[hom. It-tim li joffri s-servizzi ta’ appo;; fl-MCAST se jkun qed iwie;eb g[all-mistoqsijiet tal-pubbliku waqt li joffri pariri personali lil dawk li g[adhom mhumiex /erti mill-pass li jmiss fl-i]vilupp tal-karriera tag[hom. It-Tlieta 25, l-Erbg[a 26 u l-{amis 27 ta’ :unju, l-Expo tkun miftu[a bejn id-9 a.m. u t-8 p.m. Il-:img[a l-Expo tifta[ bejn id-9 a.m. u s-7 p.m., waqt li s-Sibt 29 ta’ :unju, il-ftu[ ikun bejn id-9 a.m. u s-1 p.m. L-a[[ar dettalji dwar l-Expo, fosthom id-dati tat-ta[ditiet ta’ informazzjoni tal-Istituti u dwar kif tapplika g[all-korsijiet tal-MCAST jinsabu fuq is-sit www.mcast.edu.mt jew fuq ilpa;na tal-MCAST fuq Facebook www.facebook.com#MCASTmt. Aktar informazzjoni jew pariri personali jistg[u jinkisbu mill-career advisers tal-Kulle;; fuq career.guidance@mcast.edu.mt jew 23987135#6.
28
Televi]joni
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
cable#digital tv televiΩjoni Favourite Ch.
melita 31#108, GO Plus 106
07.00 Kollox ma’ Kollox • 09.30 {in g[al Kollox (r) • 11.00 Belle Donne • 12.30 Teleshopping • 13.00 Bejnietna • 15.00 Sibt Kuntatt • 18.00 Teleshopping • 18.30 Arkivji tan-Nies • 19:45 - News Point • 21.00 Ipokriti (drama) • 22.00 Miraklu (drama).
Iris
melita 176
09.15 Nikita. TF • 10.55 La piccola bottega deegli orrori. Film ’86 • 12.45 Suspect Zero. Film 2004 • 14.40 Three Kings. Film ’99 • 17.05 She’s So lovely. Film ’96 • 18.55 Mansfield Park. Film ’99 • 21.05 The Golden Bowl. Film 2000 • 23.20 Le relazioni pericolose. Film ’88 • 01.35 L’ombra del dubbio. Film ’99.
BBC Entertainment
melita 300, GO Plus 301
07.05 Little Robots • 07.15 Green Balloon Club • 07.40 Little Human Planet • 07.45 Nina and the Neurons • 08.00 The Large Family • 08.10 3rd & Bird • 08.20 Little Robots • 08.30 The Weakest Link • 09.15 My Family • 10.45 The Green Green Grass • 11.15 2point4 Children • 11.45 After You’ve Gone • 12.15 Keeping up Appearances • 12.45 Jam and Jerusalem • 13.15 Come Fly with Me • 13.45 Twenty Twelve • 14.15 The Weakest Link • 15.00 Doctors • 17.30 A Farmer’s Life for Me • 18.25 The Weakest Link • 19.10 Return to Cranford • 20.05 As Time Goes By • 20.35 Friday Night Dinner • 21.00 The Line of Beauty • 22.00 Spooks • 22.55 New Tricks • 23.45 Being Erica.
TCM
melita 310, GO Plus 701
07.45 Clash by Night. Film ’52 (A) • 09.50 The Three Musketeers. Film ’48 (U) • 11.55 Doctor Zhivago. Film ’65 (PG) • 15.00 The Searchers. Film ’56 (U) • 17.00 The Shop Around the Corner. Film ’40 (U) • 19.05 The Year of Living Dangerously. Film ’82 (PG) • 21.00 Kelly’s Heroes. Film ’70 (A) • 23.25 Clash by Night. Film ’52 (A).
MGM Movies
melita 312, GO Plus 702
07.00 Sleeper. Film ’73 (A) • 08.30 Home Is Where the Heart Is. Film ’87 • 10.00 The Alamo. Film ’60 (U) • 12.40 Starcrossed. Film ’85 (PG) • 14.15 Kid Galahad. Film ’62 (U) • 15.50 MGM’s Big Screen • 16.05 Shadows and Fog. Film ’92 (15) • 17.30 Hidden Agenda. Film ’90 (15) • 19.20 Eye of the Tiger. Film ’86 (18) • 21.00 Hawks. Film ’88 (15) • 22.49 The Adventures of Priscilla, Queen of the Desert. Film ’94 (15).
Discovery Channel
melita 400, GO Plus 501
07.15 American Loggers: Stuck in the Muck • 08.10 Mythbusters: Blow Your Own Sail • 09.05 X-Machines: Blade, Mammoth, Slashbuster • 09.55 Extreme Engineering: Battle Machines • 10.50 American Guns: Helicopter Machine Gun # BMX Challenge • 11.40 Finding Bigfoot: Bacon for Bigfoot • 12.35 Auction Kings: John Hancock’s Book • 13.05 Auction Kings • 13.30 Baggage Battles • 14.00 Baggage Battles: Grand Theft Auto • 14.25 Gold Rush: Frozen Out • 15.20 Gold Divers: American Dream • 16.15 Ultimate Survival: Sahara • 17.10 Ultimate Survival: Shooting Survival • 18.05 Curiosity: Can You Live Forever? • 19.00 How It’s Made • 20.00 Hillbilly Handfishin • 21.00 River Monsters: Untold Stories: After the Blast • 22.00 Warlock Rising • 23.00 Blood Road Bomb Squad.
Melita More
melita 802
08.00 Hollywood Buzz • 08.30 Private Practice • 12.30 Glee • 13.15 Gossip Girl • 19.15 How I Met Your Mother • 19.40 2 Broke Girls • 20.05 Whitney • 20.30 Dallas • 21.15 SMASH • 22.00 VEEP • 22.30 Suits • 23.15 Person of Interest • 00.00 The Mentalist • 00.45 Alcatraz • 01.30 30 Rock.
Biography Channel
melita 411
10.00 Little Miss Perfect: Madison vs Angelina • 11.00 Little Miss Perfect: Kayla vs Aliyah • 12.00 Little Miss Perfect: Kaylee vs Shelby • 13.00 Little Miss Perfect: Ashely vs Brandijean • 14.00 Little Miss Perfect: Jayne vs Katelyn • 15.00 Little Miss Perfect: Madison vs Angelina • 16.00 Little Miss Perfect: Kayla vs Aliyah • 17.00 Little Miss Perfect: Kaylee vs Shelby • 18.00 Little Miss Perfect: Ashely vs Brandijean • 19.00 Little Miss Perfect: Jayne vs Katelyn • 20.00 A Gypsy Life for Me • 21.00 Dance Moms: Wildly Inappropriate • 22.00 The Boy Whose Skin Fell Off • 23.00 A Gypsy Life for Me.
Eurosport
melita 600, GO Plus 801
09.00 Le Mans 24 Minutes • 09.30 European Le Mans Series: Race (live) • 15.15 Le Mans 24 Minutes • 15.30 European Team Championships Athletics: Day 2 (live) • 19.00 AEGON International Tennis • 20.00 FIFA U#20 WC Football: Group Stage: England v Iraq (live) • 22.00 Wuxi Classic Snooker.
Eurosport 2
melita 601, GO Plus 802
08.00 AEGON International Tennis • 09.00 European Le Mans Series: Race (live) • 09.30 Wuxi Classic Snooker: F. (live) • 11.30 WATTS • 11.45 World Series by Renault: Moscow, Russia: Race 1 (live) • 13.00 Canoeing • 13.30 Wuxi Classic Snooker: F. (live) • 16.30 AEGON International Tennis • 17.00 FIFA U#20 WC Football: Group Stage: Chile v Egypt (live) • 19.00 Wuxi Classic Snooker • 20.00 FIFA U#20 WC Football: Group Stage: Uruguay v Croatia (live) • 22.00 Dew Tour Extreme Sports.
NET Television
melita 102, GO Plus 102
07.00 10.00 11.00 12.00 14.00 14.05 15.00 15.05 16.15 17.00 18.00 18.10 18.40 19.30 19.45 20.30 22.00 22.05 23.00
TVM 07.00 08.00 08.20 08.50 09.40 10.30 12.00 12.10 14.00 14.05 15.30 16.00 16.05 16.40 17.10 18.00 18.10 19.00 20.00 21.00
23.00 23.20
NET News Telebejg[ U/u[ Telebejg[ NET News Newsroom (r) NET News Premier (r) Mieg[ek (r) Sport Extra NET News Flusek (r) NetWorks G[alik fl-Ewropa NET News, NET Sports, NET Meteo Iswed fuq l-Abjad (r) NET News Premier (r) NET News.
melita 101, GO Plus 101
L-G[odwa t-Tajba Madwarna Storjografija Nisa Straordinarji History of Science Malta u Lil Hinn Minnha A[barijiet {add G[alik A[barijiet (ikompli) {add G[alik Teleshopping A[barijiet Teleshopping Gadgets Aqta’ Kemm A[barijiet Mixage Earth Flight A[barijiet Football. Confederations Cup. Ni;erja v Spanja A[barijiet fil-Qosor Malta u Lil Hinn Minnha (r).
TVM 2 07.00 08.20 08.50 09.00 09.45 10.30 11.20 12.10 13.10 15.10 15.30 16.15 17.00 18.00 19.30 19.40 20.25 20.30 21.00
melita 104, GO Plus 104
News G[awdex illum Kelma l-{ajja Quddiesa Sensilhena Lenti Nisa Straordinarji Auschwitz (ep. 6) Rockastra Madwarna Paqpaq Mixage Luxdesign Football. Confederations Cup. :appun v Messiku (r) A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ Auschwitz (ep. 6) A[barijiet bl-Ingli] Madwarna Football. Confederations Cup. Urugwaj v Tahiti (live).
ONE 08.30 09.00 09.30 11.05 11.20 12.25 13.30 13.40 14.25 17.10 17.30 17.40 18.00 19.30 20.15 23.15 23.45
Monica Bellucci f’xena mill-film Fran/i] tal-2001 IL PATTO DEI LUPI (Rete 4 23.50). L-istorja hi ambjentata fi Franza ta’ ]mien ir-Re Luigi XV
melita 103, GO Plus 103
ONE News {ajja (r) Aroma Kitchen (r) Teleshopping Pink Panther Mad-Daqqa t’G[ajn (r) ONE News Ir-Rangers (Omnibus) Bla A;enda (r) Teleshopping ONE News Teleshopping TX (r) ONE News Arani Issa ONE News Bla A;enda (r).
Raiuno
melita 150 GO Plus 201
07.00 Tg 1 07.05 14˚ Distretto 08.00 Tg 1
08.20 08.45 09.00 09.05 09.45 10.30 10.55 12.00 12.20 13.30 14.00 16.15 17.00 17.05 18.50 20.00 20.35
23.40 00.45 01.10
Mixitalia Quark Atlante Tg 1 Telegiornale Linea verde orizzonti estate I 100 giorni di Pontificato di Papa Francesco A sua immagine Santa messa Recita Angelus Linea verde estate Tg 1 telegiornale Giù a casa dai miei. Film 2005 QB - All’estero quanto basta Tg 1 telegiornale Nero Wolfe Reazione a catena Tg 1 Football. Confederations Cup. Ni;erja v Spanja Speciale Tg 1 Che tempo fa Testimoni e protagonisti Laura Pausini.
Raidue
melita 151, GO Plus 202
06.30 Real School 10.10 Voyager Factory: Inside the World 10.45 Il nostro amico Charly. TF 11.45 La nave dei sogni Viaggio di nozze in Arizona 13.00 Tg 2 giorno 13.30 Tg 2 motori 13.45 Delitti in paradiso. TF 14.45 Il commissario Herzog. TF 15.45 Squadra omicidi Istanbul. Morte sul Bosforo. Film 2008 17.15 Squadra Speciale Lipsia. TF 18.00 Tg 2 L.I.S. 18.05 Regata storica delle antiche repubbliche marinare d’Italia da Pisa 18.55 Sea Patrol. TF 19.40 Lasko. TF 20.30 Tg 2 notizie 21.05 Hawaii Five-O. TF 23.35 La domenica sportiva estate 00.30 Tg 2 notizie 00.50 Protestantesimo 01.30 Giardini in autunno. Film 2006.
Raitre
melita 11#152, GO Plus 203
07.10 È permesso maresciallo? Film ’58 08.45 Mio figlio Nerone. Film ’56 10.10 Doc Martin 11.00 Rai Educational 11.30 Tgr Regioneuropa 12.00 Tg 3 12.25 Telecamere 12.55 Prima della prima 13.25 Passepartout 14.00 Tg regione 14.15 Tg 3 14.30 In 1#2 ora
15.05 16.45 18.10 19.00 19.30 20.00 20.20 21.05 23.00 23.15 01.00 02.00
I due colonelli. Film ’62 The Maiden Heist. Film 2009 Squadra speciale Vienna Tg 3 Tg regione Blob The Defenders. TF Brothers. Film 2009 Tg 3 La nave dolce. Film 2011 Tg 3 Intervista su la Mort Rouge Corto.
Canale 5
melita 16#154, GO Plus 205
08.00 Tg 5 mattina 08.50 Tg com 09.10 Daniel we la gara dei supercani. Film 2004 10.50 La vita dei mammiferi 12.00 Melaverde 13.00 Tg 5 13.40 L’arca di Noè 14.00 Dov’e mia figlia? 16.30 Lo show dei record 18.50 Avanti u n altro 20.00 Tg 5 20.40 Sex and the4 City 2. Film 2010 23.40 X-Style 00.10 Tg 5 notte 00.40 Viaggio segreto. Film 2006.
Rete 4 08.15 08.20 09.20 10.00 11.00 11.30 12.00 13.00 14.00 14.40 16.00 18.55 19.35 20.30 21.30 23.50
melita 14#153, GO Plus 206
Navigare informati Vita da strega Slow Tour Santa Messa Pianeta mare Tg 4 Pianeta mare Ricette all’italiana Tg 4 Donnavventura Di che segno sei? Film ’75 Tg4 Telegiornale Tierra de Lobos Tempesta d’amore. soap I pilastri della terra Il patto dei lupi. Film 2001.
Italia 1
melita 20#155, GO Plus 204
07.00 Buona fortuna. Charlie. sitcom 07.40 Cartoons 10.40 Merlin. TF 12.25 Studio aperto 13.00 Sport Mediaset XXL 14.00 Speed Racer. Film 2008 16.35 Un poliziotto a 4 zampe 2 (K-911). Film ’99. 18.25 Studio aperto 18.50 Così Fan Tutte 19.25 Scuola di polizia. Film ’84 21.25 Archimewde - La scienza secondo Italia 1 00.35 Calzedonia Summer Collection 01.20 Sport Mediaset 01.45 Studio aperto.
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
Televi]joni#Radju
BROTHERS
Ji;i lura wara numru ta’ snin Raitre 21.05 Sam Cahill (Tobey
101 FM
06.00 Fidi u {ajja - Noel Bartolo • 08.30 Mar/i u Bandalori - Joe Chetcuti • 09.30 Focus 101 • 11.00 Mu]ika bla kumment • 12.30 Skor • 18.30 Slowdown - Mark Garrett • 20.30 Allegro Andante Joe Fenech • 22.30 Italomix - Michael Treeby • 24.00 Rajt Malta Tinbidel. Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 12.00 u 18.00. A;;ornamenti ta’ l-a[barijiet: 10.00, 15.00, 17.00, 18.00. Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 08.00, 12.00, 18.00. A;;ornamenti ta’ l-a[barijiet: 10.00, 15.00, 17.00, 18.00.
GIÙ A CASA DAI MIEI (Raiuno 14.00) Kull nhar ta’ {add dan l-
istazzjon qed iwasslilna sensiela ta’ films Indjani, b’dak tal-lum, li g[andu re;ija ta’ Mahesh Manjrekar hu t-tieni wie[ed. Il-protagonista hi Aditya, ]ag[]ug[a li tkun tg[ix f’dar flimkien ma’ ommha marida, o[tha u g[add ta’ neputijiet fi/-/entru ta’ Mumbai. I]da fuq l-istess dar ikun xe[et g[ajnejh spekulatur tal-bini... ISWED FUQ L-ABJAD (NET Television 20.30) -
Ippre]entat minn Frank Psaila, il-programm tal-lum se jiffoka fuq l-ewwel 100 jum tal-le;i]latura pre]enti kemm min-na[a tal-Partit Nazzjonalista kif ukoll tal-Partit Laburtista. Il-mistednin fl-ewwel parti jkunu Mario de Marco , Manuel Micallef u Mark Micallef, filwaqt li fittieni parti jkunu Beppe Fenech Adami, James Debono u Adrian Delia. LA NAVE DOLCE (Raitre 23.15) - Film dokumentarju Taljan li n[adem fl-2011 b’re;ija ta’ Daniele Vicari dwar il-ka] li se[[ fil-port ta’ Bari fit-8 ta’ Awwissu 1991 meta l-bastiment Vlora da[al ippakkjat b’xejn anqas minn 20,000 Albani] li telqu minn pajji]hom bit-tama li jsibu futur a[jar fl-Italja.
radju Radio 101
Maguire) ikun mi]]ewwe; u g[andu ]ew;t itfal. Hu jkun suldat u waqt li jkun qed ji;;ieled fl-Afganistan, jintilef kull kuntatt minn mieg[u, tant li jibda jing[ad b[ala li miet. {u Sam, Tommy (Jake Gyllenhaal), minkejja li kul[add ikun iqisu b[ala bniedem im[arbat, i[oss li fi/-/irkustanzi, g[andu jie[u [sieb hu tal-familja ta’ [uh. Eventwalment Tommy u Grace (Natalie Portman, fir-ritratt f’xena mill-film), g[ax hekk ikun jisimha mart Sam, isiru jin[abbu. I]da jg[addu numru ta’ snin u Sam jer;a’ jiftfa//a...
29
Radju Malta
93.7 FM
ONE Radio
92.7 FM
RTK
103 FM
Bay Radio
89.7 FM
07.20 Jum :did • 07.50 Avvi]i ta’ Mwiet • 08.00 Quddies • 09.00 TVAM • 10.30 Nis;a • 11.00 Mar/ifest • 11.50 Mwiet u Angelus • 11.58 Xi Qrajt Xi Smajt • 12.10 Music Express • 14.01 Mu]ika u Sport • 18.15 Lino’s Weekender • 19:50 Avvi]i tal-Mewt u r-Ru]arju 20.05 Ri]ultati Sportivi • 20.30 Maltin Biss • 22.05 Erre Be • 23.30 Xi Qrajt, Xi Smajt • 23.33 Ru]arju • 24.00 Classic Hits. Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 07.00, 12.00 u 18.00. A;;ornamenti tal-a[barijiet: 10.00, 14.00, 17.00, 20.00 u 22.00. BBC News 15.00 u 21.00.
06.05 ONE Breakfast • 07.05 Aktar Mu]ika • 08.00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem • 08.15 ONE Club Xewqat • 09.00 Mill-:urnali • 10.30 Qawsalla l-{add • 14.00 Il-{add fuq ONE • 15.25 Djarju Kulturali • 16.00 Familja ONE • 18.00 Italo Super Hits • 19.30 Sunday ONE • 20.30 Charmy Time • 22.00 Stetoskopju • 24.00 Music Box • 02.00 Early Mix. Bulletin tal-A[barijiet fis-06.45, 11.45, 17.45, 21.45 u 02.45. A[barijiet fil-qosor 08.45, 09.45, 14.45.
06.30 Tmiem il-:img[a 103 FM • 08.30 Quddiesa tal-{add • 09.15 Hello Maks! • 10.10 F’Min qed Ta[seb? • 11.55 Fi {dan il-Mulej • 12.00 Regina Coeli • 12.15 Kotba lil Waslulna • 13.05 Frak mill-Istorja ta’ Malta • 14.05 Fil-:nien • 15.05 Intietef • 15.30 Sunday Drive • 19.00 Ru]arju • 19.25 Ribalta • 22.00 Qaddis tal-Jum • 22.05 Ru]arju • 22.25 Nisimg[ek! • 24.00 Bir-Rispett Kollu. A[barijiet: fis-06.00, 07.00, 08.00, 11.00, 12.00, 13.00, 15.00, 17.00 u s-18.00. BBC: 10.00, 14.00, 16.00. 06.30 Bay Breakfast • 10.30 Bay’s Top 40 • 13.30 Ben Glover • 16.30 Weekend Drive • 18.35 RnB Top 20 • 20.30 Hed Kandi • 22.30 Bimbo Jones • 23.30 Noctural Sunshine. A[barijiet: 6.30 p.m.
Campus FM
103.7 FM
XFM
100.2 FM
Radju Marija
102.3 FM
09.00 Il-Balomba • 09.30 Djalogu fil-Kon/ilju • 10.00 Verdi - g[ejun ta’ mu]ika • 11.00 Classic FM • 12.00 Laudate Dominum • 14.00 BBC World Service. 07.00 The Weekend Breakfast • The XFM Official Countdown • 13.00 The Xfm Chillout Zone • 18.00 The Weekend Special.
07.00 Quddiesa • 08.00 Angelus u Kuntatt • 12.00 Angelus mill-Vatikan u Ru]arju • 12.30 Ru]arju tal-Erwie[ • 13.00 Mill-G]ira tat-3 G[oljiet • 13.30 Mid-Djarju tal-{ajja • 14.00 Il-{add Kumpanija (jinkludi 15.00 Kurunella {niena Divina) • 20.00 Klassi/i u Sagri • 21.00 Magazine • 23.00 {olqa mal-Maltin ta’ Barra • 23.30 A[barijiet Reli;ju]i • 23.50 Kompjeta.
Smash Radio
104.6 FM
Calypso Radio
101.8 FM
07.00 Salvinu Lanzon Magic Moments • 11.00 DJ Frank • 14.00 Non-stop Music.
06.00 Calypso Breakfast - Mario Fenech • 10.00 Dak Kien }mien John Mallia • 13.00 Goldlen Mix - Louis Fenech • 126.00 Mal-Melodija Maltija - Sephora Zammit • 19.00 Let’s Go - Charmaine Vella • 22.00 Night Shift - Chris Aquilina.
30 Klassifikati PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ Bu;ibba u l-Qawra
XELTA ta’ appartamenti kbar lesti b’]ew; kmamar tassodda jew tlieta. ?emplu lissid fuq 21572062 jew 99497887.
I]-}ejtun (:ebel San Martin)
FLATS#MAISONETTES kbar, quddiem green area, area kwieta, l-a[jar area fi]}ejtun bi tnejn jew tlieta tassodda, ]ew; kmamar talbanju u garaxxijiet optional. €84,000. ?emplu lis-sid fuq 79592925.
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013 Gwardaman;a#Birkirkara# Tal-Pietà FLATS spazju]i, kanutniera bi tnejn jew tlieta tas-sodda, ]ew; kmamar tal-banju, f’areas sbie[ u kwieti u flistess [in /entrali. €78,000. ?emplu lis-sid fuq 79592925.
Santa Venera (Triq il-Parilja u Triq ix-Xarretta)
MAISONETTES u appartamenti ;odda akbar minn tas-soltu fuq pjanti varjati, fi n[awi presti;ju]i. ?emplu lis-sid fuq 21572062 jew 99497887. www.savewayproperties.com.
Il-Mellie[a
MAISONETTE l-ewwel sular f’parti kwieta [afna. Jinkludi k/ina mdaqqsa, living u dining room, tliet kmamar tas-sodda, tnejn minnhom doppji, ensuite shower u kamra tal-banju, ]ew; boxrooms, bit[a u ]ew; gallarijiet (ta’ wara 7 metri b’metru), jinkludi nofs il-bejt b’kamra mdaqqsa. Prezz €197,000. ?emplu 99488489.
Tas-Sliema
TOWNHOUSE lesta fuq tliet sulari, erba’ kmamar tas-sodda, k/ina, salott, study, tal-banju, spare toilet u bit[a bil-bir. Prezz €197,996 (Lm85,000). ?emplu 79333777.
G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu 77200983.
G{ALL-KIRI Marsalforn
FLATS moderni g[al ville;;jatura bil-veduta talba[ar u TV socket. Prezzijiet moderati. ?emplu 21896768, 27896768 jew 21558861.
AVVI}I Alterazzjonijiet residenzjali
DRAINS, gysers, tankijiet, [sarat fis-sistema tal-ilma, mixers, qoxra tal-;ebla fuq il-fil fuq ;ewwa, e//. ?emplu 99034743.
G[al kull xog[ol
TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa, xog[ol ta’ membrane, kisi u tibjid, kontrabjut u tqeg[id ta’ katusi. Offerta spe/jali fuq il-liquid membrane. ?emplu 79407292.
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq ilfil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Messa;;i
PREZZIJIET spe/jali fuq messa;;i rilassanti totali minn terapista mara. ?emplu 99017954.
Nixtri
RAM, bron], ram a[mar u isfar, cable wire, stainless steel, bibien, twieqi talaluminju u batteriji, in[allas fil-pront. ?emplu 21430185 jew 99469467.
Ftu[ ta’ drena;;
BIL-jet power wash (bilbowser). Prezz minn €25. ?emplu 99282014.
Klassifikati 31
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013 Ftu[ tad-drena;;
U service. ?emplu 99271565.
Restawr
TA’ gallariji, bibien u twieqi. Xog[ol bil-verni/, lostru u ]ebg[a, u kull tip ta’ manutenzjoni fuq injam fiddar tieg[ek. ?emplu 77705777.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
Touch typing
TG{ALLEM kif tittajpja ming[ajr ma t[ares lejn ilkeyboard. Ting[ata attenzjoni individwali. ?emplu 27438381.
Ni]barazzaw/Trasport
Magna tal-[jata
NI}BARAZZAW djar, garaxxijiet, ;onna, bjut u fabbriki minn kull tip ta’ skart goff u ]g[ir. Tindif ta’ ;onna u front gardens minn [axix, si;ar, ;ebel e//. Trasport ta’ kollox, g[amara, e//, naqilg[u kmamar tal-banju minn madum, e//. www.allclearancemalta.com. ?emplu 21433352 jew 79081719.
ANTIKA, ir-ras biss u bilcover, €60 u vetrina talkawba ]g[ira li tiddendel , b’[ames xkafef 17” x 25” x 4” fond, €60. ?emplu 21242180.
G{ALL-BEJG{
MINN ;ewwa u minn barra, 6x6 piedi u 2 piedi fond. Prezz ori;inali €4,000, prezz fiss €1,000. ?emplu 99034743.
G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Toilet seats
Nag[mel xog[ol ta’ toilet seats ;odda li jkunu maqsumin jew li ma ssibux tixtru b[alhom, ta’ kull tip bil-kuluri li jaqblu u kif tixtieqhom inti, g[all-kamra tal-banju kompluti bil-fittings. G[al aktar informazzjoni /emplu 21675053 jew 79675053.
Mutur outboard
EVINRUDE 15hp, f’kundizzjoni tajba, irre;istrat bil-karti, €750 u rota BMX Haro €150. ?emplu 79245666.
Stainless steel fridge
JIN{TIE:U Nies
B’esperjenza fuq xog[ol ta’ dawl u ilma, pagi u kundizzjonijiet tajbin. ?emplu 99492659.
Xufiera
TA’ trakkijiet bl-esperjenza huma me[tie;a biex ja[dmu fil-kostruzzjoni. Min hu interessat g[andu j/empel lil Bonnici Bros Ltd. fuq 23596000.
Chef de partie
FULL TIME u kokijiet, waiters#waitresses u bartenders part time. Kundizzjonijiet tajbin offruti. ?emplu 22899611 ([inijiet tal-uffi//ju),
jew ibag[tu applikazzjoni#CV u ritratt b’email lil personnel@riviera.com.mt jew b’ittra lir-Riviera Resort & Spa, il-Marfa, L#O Mellie[a MLH9069.
32 Avvi]i PN
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 79990757. AVVI}I SO?JALI
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb
ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw Dawra mal-Port il-Kbir bilCaptain Morgan, il-{amis, 27 ta’ :unju fis-7.15 p.m. Tluq mixXatt ta’ Tas-Sliema. Prezz €3 u g[all-booking /emplu 23285000.
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
ROBERT CUTAJAR.
Il-{bieb ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Serata u Ri/eviment ad unur Lawrence Gonzi, il-:img[a, 28 ta’ :unju fit-8 p.m. fil-lukanda Dolmen, Bu;ibba. Prezz €7 u biljetti jistg[u jinkisbu mill-Uffi//ji PN tat-12-il distrett jew ibag[tu email lil robertcutajar72@gmail.com. Jattendi wkoll il-Kap tal-PN Simon Busuttil.
{’ATTARD. Il-Kumitat
Sezzjonali PN se jorganizza Pasta Night, il-:img[a, 28 ta’ :unju fit-8 p.m. fl-Uffi//ju PN tal-lokalità. Prezz €13 u g[allbookings /emplu 99955359.
MARIO DE MARCO. Il-{bieb
ta’ Mario de Marco se jorganizzaw Barbecue fl-okka]joni tal-[atra tieg[u b[ala Vi/i Kap tal-PN, isSibt, 20 ta’ Lulju fit-8.30 p.m. fillukanda Seabank, il-Mellie[a. Tluq bil-privates fis-7.30 p.m. mill-postijiet tas-soltu. Prezz €20 u l-biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 21444437, 21247049 jew 99450902.
JASON AZZOPARDI. Il-{bieb
ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Barbecue, il:img[a, 2 ta’ Awwissu fit-8 p.m. fil-Mellie[a Holiday Centre (Danish Village). Biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 99841333 jew 21666736.
{AL TARXIEN. Il-Kumitat
Sezzjonali PN se jorganizza Attività So/jali g[al G[awdex, is-Sibt, 3 ta’ Awwissu. It-trasport jitlaq minn {al Tarxien fl-4 p.m. Prezz €20 u €18 g[at-Tesserati tal-Partit, li jinkludi t-trasport u ikla f’Marsalforn. Il-programm jinkludi wkoll mixja g[al [in ta’ n]ul ix-xemx u ]jara g[all-Festa tal-Qala. G[al aktar informazzjoni /emplu 99237700 jew ibag[tu email lil pntarxien@gmail.com. AVVI}I O{RA
{AL TARXIEN. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li lBar tal-Uffi//ju PN tal-lokalità issa hu miftu[ ta[t management ;did. Il-Bar qed jifta[ mit-Tnejn sas-Sibt mis-7 p.m. ’il quddiem, kif ukoll il-{add filg[odu. Ji;u servuti appetizers.
TA’ XBIEX. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li lBar tal-Uffi//ju PN tal-lokalità qed jitmexxa minn management ;did u b’esperjenza. B[alissa qed ikun miftu[ kuljum bejn il-5 p.m. u l-10 p.m. mit-Tnejn sas-Sibt u l-{add bejn id-9 a.m. u t-3 p.m. Qed jitqassmu wkoll appetizers. Min jixtieq jorganizza xi fenkata jew ikla, jista’ j/empel 79813505.
IL-MOSTA. Il-Kumitat
Sezzjonali PN jixtieq jav]a li qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-bar tal-Uffi//ju PN tal-lokalità. Kull min hu interessat g[andu jibg[at l-offerta tieg[u sat-Tnejn, 27 ta’ Mejju lis-Segretarja Kumitat Sezzjonali PN Mosta, Uffi//ju PN Mosta, Pjazza Rotunda, ilMosta. Il-Kumitat Sezzjonali jirri]erva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta, anki dik laktar vanta;;u]a.
Barbecue fl-iSplash & Fun, Ba[ar i/-?ag[aq
Il-:img[a 12 ta’ Lulju fis-6.30 p.m. Prezz: kbar €20 – ]g[ar €12
Mistieden l-ex Kap tal-Partit Lawrence Gonzi Bookings fuq in-numru 21420513 jew 79040544 sat-Tlieta 9 ta’ Lulju
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
33
SPORT LOGHOB TAL-MEDITERRAN
Andrew Chetcuti l-[ames fil-heat tieg[u
IL-LAQG{A :ENERALI ANNWALI TAL-MFA
L-og[la uffi/jali se jkunu kkontestati Nhar is-Sibt 20 ta’ Lulju se ssir il-Laqg[a :enerali Annwali tal-MFA, fejn se ssir lelezzjoni g[all-uffi/jali l-;odda. Jidher li l-karigi ta’ President u Vi/i Presidenti se jkunu qed ji;u kkontestati, waqt li g[ad hemm dubju dwar jekk hux se tkun ikkontestata l-kariga ta’ Te]orier. Sal-ewwel ta’ Lulju jridu jkunu da[lu nnominazzjonijiet ta’ dawk li se jkunu qed jikkontestaw, u g[alkemm g[ad mhemm l-ebda nominazzjoni uffi/jali, jidher li l-avukat Peter Fenech, li kien Vi/i President ta[t lamministrazzjoni tal-Presidenza tal-avukat Joe Mifsud, se jkun qed jikkontesta l-Presidenza ta’ Norman Darmanin Demajo.
G[all-kariga ta’ tliet Vi/i Presidenti mistennija li jkun hemm [ames kandidati, hekk kif minbarra dawk ta’ Alex Manfrè, Ludovigo Micallef u Carmelo Bartolo, issa se ji]diedu dawk ta’ Chris Bonett, li b[alissa hu kap tadDipartiment Legali tal-MFA, u Donald Spiteri li hu wkoll membru fil-Kumitat E]ekuttiv pre]enti u masseur tat-tim nazzjonali. G[ad mhux mag[ruf jekk it-Te]orier pre]enti Antoine Portelli hux se jikkontesta l-elezzjoni, g[alkemm jekk jag[mel dan, se jkun ikkontestat mill-Assistent Te]orier pre]enti, Ivan Mizzi. Il-membri eletti se jkunu qed iservu g[al terminu ta’ tliet snin.
Fil-Log[ob talMediterran li qed isir f’Mersin, it-Turkija, ilbiera[ da[al fl-azzjoni l-g[awwiem Malti Andrew Chetcuti. Hu [a sehem fil-100m butterfly, fejn spi//a fil[ames post fil-heat tieg[u biex spi//a fl-14il post fil-klassifika finali tal-100m butterfly. Andrew Chetcuti g[amel iddistanza f’[in ta’ 55.91 Andrew Chetcuti qabel it-tluq filsekondi. heat tieghu, ilbiera[ (Ritratt Illum, Andrew Chetcuti jer;a’ jkun fl- Lucienne Attard) azzjoni fil-heats tal100m butterfly. Minbarra Andrew Chetcuti jid[lu wkoll flazzjoni tliet atleti Maltin o[ra. Dawn huma Brian Galea li flisparar jie[u sehem fil-kompetizzjoni Trap, Eleono Bezzina flair Pistol minn 10m, u Rodmar Pulis fil-weightlifting
UEFA
L-appelli ta’ Panathinaikos u ta’ PAS Giannina ma jintlaqg[ux Il-UEFA ma laqg[etx lappell ta’ Panathinaikos u ta’ PAS Giannina biex sta;un ie[or jikkompetu f’kompetizzjonijiet Ewropej. PAS Giannina spi//aw firraba’ post fil-kampjonat Grieg u kkwalifikaw g[allEuropa League, imma lUEFA idde/idiet li ma jistg[ux jikkompetu min[abba li l-kotba finanzjarji tag[hom ma
jirrispettawx dak li titlob ilUEFA. Panathinaikos talbu biex jie[du post PAS Giannina, imma l-UEFA ma laqg[atx din it-talba u [abbret li se jkun it-tim ta’ Skoda Xanthi li jie[u post PAS Giannina. Kemm PAS Giannina u Panathinaikos issa huma mistennija jressqu dan l-appell quddiem ilQorti Arbitrarja tal-Isport (CAS).
34
Sport
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
It-tim tal-futbol tal-Oratorju Don Bosco f’G[awdex Minn Toni Mizzi (Old Boy u Eks-Plejer tal-Oratorju Don Bosco)
Nixtieq b’din il-kitba tieg[i, flimkien ma’ s[abi ta’ ]mien ilu, l-Old Boys tal-Oratorju, dawk li g[adhom mag[na u li kienu nvoluti fl-ewwel tim talfutbol tal-Oratorju, b[al :anninu Cremona (tal-Kaptan), Pawlu Mizzi (tal-Manan), :i;i Xuereb (tal-Ka//atur), :anni Grech (tal-Fer[a), Karmenu Xuereb (tal-Ka//atur) u o[rajn li [allewna, nifra[ u nawgura lit-tim tal-futbol tal-Oratorju “Oratory Youths” g[as-su//ess kbir li kellu f’dan l-ista;un filkampjonat tal-futbol f’G[awdex. Nifir[u lit-tim kollhu u lil dawk kollha nvoluti fil-kamp tal-futbol fl-Oratorju g[all- unuri miksuba u nawguraw aktar su//essi fil;ejjieni. Prosit! I//elebrajtu bil-kbir u hekk kien xieraq. Mid-dar fejn noqg[od, passi bog[od minn Pjazza Santu Wistin, smajt daqq, kant, briju ta’ fer[ u /ap/ip. Kienet tidher atmosfera ta’festa. Kienu ]-]g[a]ag[, adoloxxenti u t-tfal tal-Oratorju flimkien mal-partitarji u diri;enti tat-tim tal-futbol talOratorju Don Bosco “Oratory Youths”. Kellhom ra;un jiffeste;jaw g[ax din is-sena reb[u l-Kampjonat u s-‘Super Cup’ tat-Tieni Divi]joni talfutbol f’G[awdex. Waqt li kont nisma’ dan ilbriju ta’ festa, jien ukoll middar fra[t mag[hom. Qabditni nnostal;ija u l-memorja ;riet bija. Ftakart meta a[na konna ]g[a]ag[, o[rajn adulti li lkoll konna kbirna ma’ djul Dun Pawl Micallef minn ]mien lewwel Oratorju, fi triq ilKarita` fis-sena 1934. Malajr ;iet f’mo[[i s-sena 1945 meta konna kbirna u sirna ]g[a]ag[ u flimkien [sibna biex niffurmaw tim tal-futbol. Kien il-[sieb ta’ [afna minna. LOratorju dak i]-]mien kien fi Triq Santu Wistin, dar Nru 13, konna nsej[ula ‘ta’ Ganduwa’, ftit passi bog[od mill-Oratorju li hemm illum. Kienet it-tielet
dar li Dun Pawl kien kera biex g[amel l-Oratorju. Konna ltqajna f’kamra fissular ta’ fuq. Jien g[ad g[andi miktub min konna u se nsemmihom g[ax hekk xieraq: ?ikku Cremona (Tal-Kaptan), Frangisk Xicluna (Tal-Murella, :anninu Cremona (TalKaptan), Pawlu Mizzi (TalManan), Karmenu Tabone (Ta’ Fili/ta), Karmnu Pace (Ta’ Rusanna), Karmnu Xuereb (Tal-Ka//atur), Toni Xikluna (Tal-Murella), :u]eppi Grech (Tax-Xag[ra), :i;i Zammit (Tal-Patri), :or; Calleja (Ta//iku), :or; Farrugia (TalPi]atur) :or;inu Galea (TalKa//atur), :anni Grech (TalFer[a), :i;i Xuereb (TalKa//atur) u jien Toni Mizzi (Tal-Manan). Kien hemm mag[na wkoll o[rajn xi snin ikbar minna li kienu jinkura;;una, b[al Karmenu Debrincat (Ta’ Finda) u Toni Saliba (Ta’ Komu). Konna dde/idejna li niffurmaw tim tal-futbol. Qbilna li t-tim isemmug[ “St. John Bosco Football Team” u li l-flokkr ikun flokk isfar u qalziet abjad. Il-plejers intg[a]lu dawn: Fran;isk Xicluna (tal-Murella), :u]eppi Grech (Tax-Xag[ra), ?ikku Cremona (Tal-Kaptan), :anninu Cremona (TalKaptan), Toni Mizzi (TalManan), Karmenu Pace (Ta’ Rusanna), Karmenu Xuereb (Tal-Ka//atur), :or; Calleja (Ta/-/iku), Toni Xikluna (TalMurella), :i;i Xuereb (TalKa//atur) u :i;i Zammit (TalPatri). Karmenu Debrincat (Ta’ Finda) malajr wassal din la[bar lil Dun Pawl. G[al din la[bar, Dun Pawl fera[ u nkura;;iena. Kien fera[ g[ax fehem li dawk it-tfal ta’ g[axar snin ilu li kienu ji;ru ma’ djulu, kibru u saru ]g[a]ag[. Qeg[din ifittxu lopportunitajiet biex jintegraw fis-so/jeta`. Konna fuq lg[adba biex nid[lu fid-dinja tax-xog[ol. Konna spi//ajna liskola sekondarja. Bdejna nag[mlu l-e]amijiet tal-Oxford,
It-tim ta’ San :wann Bosco fl-1945 (bil-wieqfa mil-lemin) F. Xicluna, J. Grech, J. Cremona, F. Cremona, E. Mizzi, C. Pace Bugeja, C. Tabone (quddiem) C. Xuereb, G. Calleja, D. Xicluna, G. Xuereb, G. Zammit
London Matric etc. U[ud minna saru g[alliema, o[rajn fi/-/ivil b[ala skrivani u anki sa/erdoti. Dun Pawl g[allimna kif in;ibu ru[na u nkunu r;iel onesti u tal-affari tag[na. Meta Dun Pawl iltaqa’ mag[na wara din il-laqg[a, lewwel kelma li qalilna kienet, “Issa l-libsa tal-plejers nag[milielkom jien”. “Flokk isfar u qalziet abjad” lissen wie[ed minn fostna. “{allu f’idejja. Issa ng[id lin-neputija :or;ina biex tie[u [sieb”. :or;ina kienet taf t[it tajjeb. Meta g[adda i]-]mien kienet marret soru Sale]jana l-Italja. :or;ina ma damitx wisq ma lestiet il-flokkijiet u l-qliezet. Fra[na bil-kbir meta Dun Pawl ;abilna l-gear. Dawk mag[]ula biex jiffurmaw it-tim malajr libsu l-flokk u l-qalziet, fer[ana nduru mal-kamra libsin l-isfar u l-abjad. Idde/idejna li nitilg[u fuq il-bejt nie[du ritratt tat-tim. A//ess g[al fuq il-bejt ma kienx hemm. Kellna nakkwistaw sellum twil xi tlettax-il skaluna. Malajr ;riet ix-xnieg[a madwar l-Oratorju b’dak li konna se nag[mlu. In;abru tfal, adoloxxenti u
It-tim kollu flimkien ma dawk it-tfal kollha li riedu jie[du ritratt mat-tim fuq il-bejt tal-Oratorju
adulti minn dawk l-in[awi. Kul[add kurju] jara x’se ji;ri. Dak i]-]mien a[bar b[al din kienet tag[mel g[a;eb. Kul[add fuq il-bejt Kif wasal is-sellum tpo;;a mal-[ajt tas-seta[. “Issa jien nitla’ l-ewwel wie[ed” qabe] qal Toni l-Murella u beda tiela’ s-sellum skaluna wara lo[ra jibbuffunja. “Ara taqax u nag[mlu l-ewwel partita”,
kien pront wie;bu :anninu tal-Kaptan li kien tiela’ ssellum warajh. Wie[ed wie[ed it-tim kollu tlajna fuq il-bejt. Dawk it-tfal, adoloxxenti u kull min kien hemm, dawn ukoll riedu jitilg[u fuq il-bejt biex jaraw x’se ji;ri. Hekk g[amlu. Kull min kien hemm t[ajjar jitla’ u l-bejt imtela’ bin-nies. G[alihom kienet [a;a ;dida, mhix tas-soltu. {adna ritratt tat-tim. Dawk kollha li telg[u fuq l-bejt riedu wkoll jie[du ritratt mat-tim. Hekk g[amilna [adna wkoll ritratt mag[hom. {abta u sabta jitfa//a fuq il-bejt il-;arr, Louis Ballucci li kien dak i]]mien joqg[od bieb ma’ bieb ma’ l-Oratorju. Beda jg[ajjat kemm jifla[ “Inthom im;ienen, dawn in-nies kollha fuq il-bejt. In]lu l-isfel minn hawn g[ax se tisfrundaw issaqaf”. Ilkoll kemm a[na dabbarna rasna u n]ilna kawti l-isfel. Dan kien il-bidu tat-tim talfutbol fl-Oratorju Don Bosco. Ma konniex d[alna g[allkampjonat. Dawk i]-]minijiet kien hawn kri]i u telqa filkamp tal-futbol f’G[awdex. Konna nilag[bu partiti ta’ [biberija ma’ timijiet G[awdxin u o[rajn minn Malta. It-tim tar-Rabat “Victoria Athletics” kien reba[ il-Kampjonat tas-sena 1946-47 u waqaf hawn g[ax ]arma. Il-Kampjonat talfutbol f’G[awdex kien waqaf u ma baqax isir log[ob. Kien sar su;;eriment min-na[a tal-
Kumitat u l-plejers tal“Victoria Athletics” biex ittim jintegra ma’ dak talOratorju. Kien Hemm dakinhar fit-tim tal-“Victoria Athletics” plejers b[al :u]eppi Mercieca (ta’ Sufa), George Mercieca (ta’ Sufa), ?ikku Gauci (ta’ Frellilu), Nenu Grech (il-Bovril) ilkoll mid[la u Old Boys talOratorju. Dawn qablu ma’ din il-proposta u nsistew bi s[i[ biex il-ger, flokkijiet, qliezet, kalzetti, ]raben u dak kollu li jippartjeni lit-tim jo[duhom mag[hom fl-Oratorju Don Bosco. Dak i]-]mien, kienu ;ew fostna s-Sale]jani, b’Dun Alwig Mizzi b[ala Direttur tal-Oratorju. L-Oratorju li hemm illum kien g[adu jinbena. It-tim tal-Oratorju kien qabel ma’ din il-proposta u ]-]ew; timijiet ing[aqdu. :ie de/i] b’approvazzjoni ta’ Dun Alwig, li jibqa’ l-kulur tat tim tal-Athletics, a[dar u jie[u l-isem ta’ “Salesian Youths”. Fl-1948-49 re;a’ beda jintlag[ab il-kampjonat u t-tim tag[na tal-Oratorju “Salesian Youths” reba[ ilkampjonat ta’ dik is-sena. Bdejna bit-tajjeb u hekk komplejna g[ax kellna tim b’sa[[tu u formidabbli, li reba[ kampjonat wara l-ie[or. Issa fi ]mien tal-lum, it-tim re;a’ bidel ismu g[al “Oratory Youths”. Baqa’ dejjem it-tim tal-Oratorju. Ittim tul i]-]mien, mill-bidu ta’ twelidu baqa’ [aj. G[adu hemm jissielet u jirre]isti. Din is-sena t-tim talOratorju Don Bosco g[amel reb[iet kbar. {a bosta unuri, rebbie[ tal-Kampjonat tatTieni Divi]joni, is-Super Cup, il-Kampjonat U#18, u runners up U#15. Prosit u grazzi lil dawk kollha, diri;enti, sostenituri, plejers u o[rajn li b’[e;;a u kura;; impenjaw ru[hom biex ]ammew sal-lum lit-tim tal -Oratorju Don Bosco [aj u rebbie[.
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
Sport 35
L-Ingilterra tfakkar lil Sir Henry Cecil Minn Kenneth Vella
Il-;img[a li g[addiet flIngilterra t[abbret il-mewt tat-trainer popolari Sir Henry Cecil fl-eta’ ta’ sebg[in sena. Cecil, imwieled l-Iskozja, miet wara li g[al [afna snin kien qieg[ed ji;;ieled ilmarda tal-kan/er. Fil-karriera tieg[u reba[ it-titlu tal-a[jar trainer ta]-]wiemel tal-galopp g[axar darbiet u ]wiemel im[arr;a minnu reb[u ti;rijiet klassi/i fl-Ingilterra 25 darba. Fl-a[[ar snin, ]wiemel im[arr;a minn Cecil reb[u 75 ti;rija ewlenija waqt il-festival ta’ Royal Ascot. Sir Henry Cecil kien ibba]at fi/-/entru ta’ Newmarket u fl-2011 kien ing[ata t-titlu ta’ kavallier mir-Regina Elizabetta t-Tieni. Ta’ min wie[ed jinnota li [afna mi]-]wiemel tarRe;ina kienu m[arrga minn Cecil. Fost i]-]wiemel importanti li [arre; Cecil fla[[ar snin wie[ed jista jsemmi lil Frankel li filkarriera tieg[u ;era f’14-il ti;rija u reba[hom kollha. Ittrainer tat-ti;rijiet bl-ostakli Paul Nicholls iddeskriva lil Cecil b[ala le;;enda filwaqt li ;urnalisti ta’ dan l-isport sostnew li Cecil jibqa’ l-a[jar trainer ta’ kull ]mien. Sir Henry Cecil twieled fil11 ta’ Jannar 1943 f’Aberdeen u ing[ata li/enzja ta’ trainer fl-1969. Hu reba[ it-titlu ta’ champion trainer flista;uni 1976, 1978-79, 1982, 1984-85, 1987-88, 1990 u fl1993. Reba[ id-Derby Ingli] erba’ darbiet b’Slip Anchor (1985), Reference Point (1987), Commander In Chief (1993) u Oath fl-1999. Jockeys ewlenin tal-pre]ent u tal-passat, ibba]ati flIngilterra u l-Irlanda b[al Frankie Dettori, Willie Carlson u Johnny Murtagh ikkummentaw li kienu j[ossuhom kburin li saqu ]wiemel im[arr;a minn Cecil. Sir Henry Cecil ;ie anki mfakkar fil-jiem li g[addew waqt il-laqg[a ewlenija fil-korsa ta’ Royal Ascot.
Possibilta` li jirritornaw it-ti;rijiet f’Agnano Dan l-a[[ar fl-Italja ng[atat l-
awtorizzazzjoni ne/essarja biex jer;g[u jibdew ji;u organizzati t-ti;rijiet fil-korsa ta’ Agnano f’Napli matul dan is-Sajf. Kien hemm ukoll tender min-na[a tal-kunsill lokali tal-belt biex ting[ata ttmexxija ta’ dan il-kumpless. Dan wara li l-kumpanija li kienet tmexxi l-korsa kienet iddikjarat il-falliment tag[ha. Fil-jiem li ;ejjin, bord ta’ esperti mistenni janalizza listat li tinsab fih il-korsa b[alissa u wara tittie[ed de/i]joni dwar data meta jistg[u jibdew it-ti;rijiet. Hu mistenni li matul is-Sajf jibdew isiru l-ewwel itti;rijiet tal-galopp.
Pierre Vercruysse Champion tad-Dinja Ftit tal-jiem ilu, f’numru ta’ koros fi Franza sar ilkampjonat mondjali tassewwieqa. Il-kampjonat kien imqassam fuq erbat’ijiem u ntemm bl-a[[ar ti;rijiet filkorsa ta’ Mauquenchy u f’dik ta’ Vincennes is-Sibt li g[adda. Din is-sena temm rebbie[ is-sewwieq popolari Fran/i] Pierre Vercruysse.
Dan wara diversi reb[iet u pjazzamenti. B’kollox 12 kienu ssewwieqa li [adu sehem f’dan il-kampjonat mondjali u barra l-a[jar sewwieqa mill-Istati Uniti, il-Kanada, l-Awstralja u New Zealand kien hemm ukoll l-a[jar rappre]entanti mill-kontinent tag[na. Qabel l-a[[ar ;urnata, Vercruysse kien di;a’ quddiem sew filklassifika ;enerali u warajh fit-tieni post kien hemm lI]vedi] Bjorn Goop. Din kienet l-ewwel darba li sewwieq Fran/i] irnexxilu jirba[ il-kampjonat mondjali u /ertament il-fatt li lkampjonat ;ie organizzat fi Franza stess ]gur li g[in lissewwieq Fran/i] biex jil[aq l-g[anijiet tieg[u. Fl-a[[ar jum tal-kampjonat, li nkluda
Sir Henry Cecil, wie[ed mill-aqwa trainers ta’ kull ]mien u li miet dan l-a[[ar fl-Ingilterra jidher mal-le;;endarju Frankel.
heat fil-korsa ta’ Vincennes, kien hemm is-su//ess tatTaljan Enrico Bellei. “Minn meta kont tifel minn dejjem [lomt li nirba[ unur ta’ champion tad-dinja u rnexxili nag[mel dan din is-sena f’pajji]i stess. Issa [olma o[ra li g[andi u li g[adha ma saritx realta` hija dik li xi darba nirba[ ilfamu]a Prix d’Amerique li wkoll issir f’Vincennes. Nispera li din il-[olma ssehh ukoll fis-snin li ;ejjin,” tenna Pierre Vercruysse fi tmiem l-a[[ar heat filkapitali Fran/i]a. Is-sewwieq Fran/i] ikkonferma wkoll li g[andu l-[sieb li jiddefendi dan ittitlu meta jer;a’ jsir kampjonat ie[or sentejn o[ra fl-Awstralja. Intant din kienet il-klassifika finali ta’ dan il-kampjonat – 1. Pierre Vercruysse (Franza) 221 punt, 2. Bjorn Goop (}vezja) 173 punt, 3. Eirik Hoitomt (Norve;ja) 158 punt, 4. Mika Forss (Fillandja) 153 punt, 5. Antonio Frontera
Uncle Peter, li b[al Guccio, g[adu kemm kiser rekord mondjali fl-Istati Uniti.
Pocovi (Spanja) 141 punt, 6. Gerhard Mayr (Awstrija) 141 punt, 7. Enrico Bellei (Italja) 141 punt, 8. Jason Bartlett (USA) 139 punt, 9. Rene Kjaer (Danimarka) 133 punt, 10. David Butcher (New Zealand) 116-il punt, 11. Neil Day (Awstralja) 96 punt u 12. Trevor Henry (Kanada) 87 punt. Fl-istess jiem, lasso/jazzjoni Fran/i]a Societe’ du Cheval Francais organizzat il-konferenza mondjali tat-trott. Matul din il-laqg[a delegati minn g[aqdiet tat-trott mill-pajji]i Ewropej u minn o[rajn minn barra l-kontinent iddiskutew l-isfidi li qieg[ed jiffa//ja dan l-isport b[alissa u inizjattivi li jistg[u jittie[du fix-xhur li ;ejjin. ]wiemel im[arr;a minn Takter b’rekord mondjali I]-]iemel Amerikan ta’ erba’ snin Uncle Peter, li ji;i iben l-istaljun Amerikan Cantab Hall, waqqaf rekord f’korsa b’dawra fuq distanza ta’ mil. Fil-korsa ta’ Mohegan Sun Pocono, Uncle Peter, misjuq minn Jimmy Takter, reba[ ti;rija fuq distanza ta’ mil b’rekord impressjonanti ta’ 1.09.1”. B[ala [in totali dan i]]iemel kellu 1.51.1”. Uncle Peter hu im[arre; minn Jim Morril JR u b’kollox reba[ il-fuq minn $770,154 fi premijiet fil-karriera. Irrekord ta’ qabel ta’ din iddistanza f’din il-korsa kien ta’ Fox Vallery Iliad. Dan kien g[amel id-distanza f’medja ta’ 1.09.6” filkilometru. Dan ma kienx kollox g[ax ftit tal-jiem wara, Guccio, ]iemel ie[or misjuq minn Takter, la[aq ukoll ir-rekord mondjali ta’ Uncle Peter, dejjem fl-istess korsa ta’
Mohegan Sun Pocono. Dan i]-]iemel, iben Yankee Glide u Senorita, reba[ ti;rija ewlenija f’medja wkoll impressjonanti ta’ 1.09.1” fil-kilometru. Din it-ti;rija kellha premju totali ta’ 20,000 dollaru Amerikan. Regola tal-UET dwar l-u]u tan-nag[al Fl-a[[ar kunsill tal-Unjoni Ewropea tat-Trott (UET) li sar fi Stokkolma fl-I]vezja saret diskussjoni dwar l-u]u tan-nag[al mi]-]wiemel waqt it-ti;rijiet. Dan
min[abba li b[alissa hemm xi pajji]i li qed jag[mlu pressjoni biex ikun projbit li ]wiemel ji;ru bla nag[al waqt ti;rija. Intant fi stqarrija l-UET kompliet tag[ti dettalji dwar regola 56 dwar ;iri ta’ ]wiemel bla nag[al. Intqal li ]iemel ji;i kkunsidrat protett minn difrejh meta l-istess difer ikun protett b’materjal iebes u visibbli li jidher tul it-ti;rija kollha. }iemel ji;i kkunsidrat bla nag[al meta ma jkollu l-ebda forma ta’ protezzjoni g[al duffrejh. Intqal ukoll li limsiemer we[idhom mhux kunsidrati b[ala forma ta’ protezzjoni u huwa lmaterjal li jintu]a ta[t limsiemer li jrid ji;i analizzat biex ji;i stabbilit jekk ]iemel ikunx qieg[ed ji;ri bla nag[al jew le. Mitlub jikkummenta dwar dan ir-regolament, i/chairman tal-Malta Racing Club Dr Matthew Brincat tenna li l-kunsill tal-club g[andu l-obbligu li jimplimenta kull de/i]joni me[uda mill-UET. Dan wara diskussjoni waqt wa[da mill-laqg[at tal-istess kunsill u b’diskussjoni mal-membri tal-;urija.
36
Sport
Il-{add, 23 ta’ Mejju, 2013
RALLY
}WIEMEL
Tra;edja fir-rally ta’ Le Mans }iemel imut wara
Is-sewwieq Dani] Allan Simonsen tilef [ajtu tra;ikament ilbiera[ fir-Rally ta’ Le Mans. Allan Simonsen tilef ilkontroll tal-vettura Aston Martin tieg[u fit-tielet dawra wara biss g[axar minuti ta’ tellieqa. Il-kundizzjonijiet tassewwieq Dani] mal-ewwel dehru gravi u hu tilef [ajtu ftit tal-[in wara, fi/-/entru mediku. Simonsen kien qed jie[u sehem fil-kategorija GTE Am fid-90 anniversarju ta’ din it-tellieqa presti;ju]a. L-ewwel rapporti qalu li Simonsen kien g[adu f’sensih wara l-in/ident u tkellem ukoll mat-tobba. Il-kap tat-tim Aston Martin, David Richards, informa lillfamiljari tieg[u u qal li Aston Martin se jkomplu bilparte/ipazzjoni tag[hom fl-24 sieg[a ta’ Le Mans biex jonoraw il-memorja ta’ Allan Simonsen. Is-sewwieq Dani] kien [a sehem seba’ darbiet fit-tellieqa ta’ Le Mans. Il-ko-sewwieqa ma’ Simonsen huma wkoll Dani]i, Christoffer Nygaard u Kristian Poulsen. Fi stqarrija ma[ru;a middrezzjoni tat-tellieqa ntqal li r-
reb[a f’Royal Ascot
Allan Simonsen jidher l-ewwel wie[ed mix-xellug flimkien mas-sewwieqa Kristian Poulsen u Christoffer Nygaard, waqt il-pre]entazzjoni uffi/jali tal-:img[a
ra;unijiet tal-in/ident g[adhom mhux /ari u li mhux se jin[ar;u iktar stqarrijiet. F’intervista li ta lejliet ilbidu tat-tellieqa, Simonsen kien qal li qed i[ares b’entu]ja]mu lejn l-iktar tellieqa importanti. Wara lin/ident, is-safety car mexxiet l-ewwel sieg[a tat-tellieqa, i]da wara sieg[a, it-tellieqa kompliet regolarment ming[ajr l-u]u tas-safety car. Il-mewt ta’ Allan Simonsen
hi l-ewwel fatalità fl-a[[ar 27 sena f’Le Mans. L-a[[ar sewwieq li tilef [atu f’Le Mans waqt it-tellieqa kien lAwstrijak Jo Gartner, anki jekk 11-il sena wara, sewwieq ie[or, il-Fran/i] Sebastien Enjolras, kien ukoll tilef [ajtu f’in/ident waqt il-provi g[allkwalifikazzjoni. Wara tliet sig[at mittellieqa, il-:ermani] Andrè Lotterer kien fil-vanta;; fuq vettura Audi R18.
Tmiem mill-iktar tra;iku f’Royal Ascot ilbiera[, meta ]-]iemel Thomas Chippendale qasam qalbu u miet e]att kif qasam il-linja finali fl-ewwel post fil-Hardwicke Stakes. I]-]iemel ta’ erba’ snin u nofs kellu taqtig[a ma]]iemel Dandino u irnexxielu jid[ol fl-ewwel post, i]da waqa’ u miet fuq il-post ftit metri wara l-linja finali. I]-]iemel kien im[arre; minn Lady Cecil u kien misjuq minn Johnny Murtagh. Minkejja l-intervent millewwel tal-medi/i, i]-]iemel kien mal-ewwel iddikjarat mejjet. U kien ikkwotat 8-1
g[ar-reb[a lbiera[. Thomas Chippendale reba[ tliet tlielaq o[ra importanti filkarriera tieg[u, fosthom irreb[a tal-King Edward VII Stakes, is-sena l-o[ra, f’Royal Ascot. Is-sewwieq Murtagh qal li ]-]iemel litteralment qasam qalbu. Hu qal li e]att fit-tmiem, i]-]iemel tilef ilbilan/ u waqa’ mal-art. It-trainer ta]-]iemel, Lady Cecil, li tilfet lil ]ew;[a ftit tal-;img[at ilu, qalet li din kienet verament a[bar ta’ swied il-qalb. Hi qalet li ]]iemel kien qed jit[arre; tajjeb u kien fl-aqwa forma tieg[u.
BASKETBALL NBA
Miami Heats i]ommu t-titlu Miami Heats reb[u l kampjonat NBA g[at tieni sena -
-
konsekuttiva meta fis-seba’ u l-a[[ar log[ba tal-finali g[elbu lil San Antonio Spurs, 95-88. LeBron James meqjus b[ala l-aqwa plejer fid-dinja kellu prestazzjoni o[ra mill-aqwa u tella’ total ta’ 37 punt u kellu wkoll 12-il rebound. Dwyane Wade ukoll spikka g[al Miami meta g[amel total ta’ 23 punt. San Antonio, li kienu qed jimmiraw li jirb[u t-titlu g[all-[ames darba fl-istorja tag[hom, kienu ferm vi/in fl-a[[ar sekondi tassitt log[ba; i]da Miami kienu wettqu rimonta mill-aqwa biex sfurzaw is-seba’ log[ba de/i]iva. L-a[jar g[al San Antonio Spurs kienu Tim Duncan, li tella’ total ta’ 24 punt, u Kawhi Leonard li g[amel 19-il punt. Il-log[ba kienet ferm in/erta u fil-bidu tar-raba’ quarter, punt biss kien jifred li]-]ew; na[at. Kif beda l-a[[ar quarter, Miami kabbru l-vanta;; g[al sitt punti, i]da bi three-pointer ta’ Leonard San Antonio re;g[u da[lu fil-log[ba. Fl-a[[ar 27 sekonda San Antonio fallew ]ew; free-throws biex LeBron James g[alaq illog[ba bl-a[[ar basket. FORMULA 1
Il-Mercedes u l-Pirelli imwissija L-FIA wissiet b’mod uffi/jali lill-Pirelli u lillMercedes wara li t-tim ta’ Lewis Hamilton u Nico Rosberg ittestjaw roti ;odda fuq il-karozza ta’ din is-sena. Barra dan, l-FIA mhux se t[alli lis-sewwieqa ri]ervi tag[hom jag[mlu testijiet fuq il-karozza waqt il-Grand Prix ta’ Silverstone, li se jsir
;img[a o[ra. Kienu r-Red Bull u l-Ferrari li rrappurtaw lill-FIA b’dak li g[amlu l-Mercedes f’Mejju li g[adda. Il-Ferrari u r-Red Bull ukoll ittestjaw roti tal-Pirelli, imma dan g[amluh b’karozzi ta’ diversi snin ilu u mhux bilkarozza ta’ din is-sena kif g[amlu l-Mercedes u kisru rregoli.
TENNIS
Federer jista’ jiltaqa’ kontra Nadal u Murray I/-champion renjanti talOpen ta’ Wimbledon, Roger Federer, jista’ jiltaqa’ kontra Rafael Nadal u Andy Murray fi triqtu lejn il-finali. Federer, li qieg[ed fit-tielet post tarrankings mondjali, jista’ jaffronta lil Nadal, rebbie[ talOpen ta’ Franza fil-kwarti talfinali, filwaqt li fis-semi-finali jista’ jilg[ab kontra lBritanniku Andy Murray. In-numru wie[ed fid-dinja, Novak Djokovic, jista’ jiltaqa’ kontra Tomas Berdych fil-
kwarti tal-finali, imma ma jistax jilg[ab kontra Murray, Nadal jew Federer [lief filfinali. Din bla dubju hi a[bar tajba g[al Djokovic, rebbie[ tal-Open tal-Awstralja f’Jannar li g[adda. Fl-ewwel round, Djokovic se jilg[ab kontra Florian Mayer filwaqt li Nadal jilg[ab kontra Steve Darcis. L-ewwel log[ba ta’ Murray se tkun kontra Bejamin Becker. L-Open ta’ Wimbledon jibda g[ada.
Sport 37
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
Goal tad-debuttant Barry jag[ti r-reb[a lil Valletta minn Cristian Antony Muscat
F’log[ba li ftit offriet spettaklu, Valletta g[elbu lil ar/i-rivali, Birkirkara, bl-iskor minimu ta’ 1-0, bil-goal g[alihom jasal minn Hamza Barry fit-80 minuta, li kien wie[ed mill-ftit plejers Beltin li lag[bu d-90 minuta s[a[. Fl-ewwel taqsima, Birkirkara kienu a[jar minn Valletta, i]da fit-tieni taqsima l-log[ba daret favur Valletta. Kienu Birkirkara li [olqu lewwel azzjoni perikolu]a meta wara 10 minuti log[ob, xutt ta’ Shola Shodiya Haruna g[adda ftit barra. Valletta irrispondew fit-22 minuta permezz tal-attakkant Bra]iljan, li ra x-xutt tieg[u jg[addi ftit barra. Valletta komplew jattakkaw u fil-25 minuta, Denni Rocha Dos Santos g[adda lil Gommans, dan qassam lil Gil Zapata, i]da dan ixxuttja barra. Fit-42 minuta, Birkirkara [olqu l-
0
EURO CUP
BIRKIRKARA
R. Gauci, E. Herrera, J. Zerafa, A. Mendoza, K. Bindundi, P. Fenech, S. Koko, R. Scicluna, R. Camenzuli, S. Shodiya Haruna, G. Pepe Sostituzzjonijiet – J.P. Mifsud Triganza flok G. Pape 46min, M. Camilleri flok E. Herrera 46min, M.A. Clinch flok J. Zerafa 62min, L. Montebello flok S. Koko 76min, K. Zammit flok R. Camenzuli 85min, J. Martinelli flok R. Gauci 85min
1
VALLETTA (0)
Y. Cini, Y. Camilleri, L. Dimech, J.L. Vandelannoite, D. Falzon, L. Cremona, H. Barry, M. Stojanovic, J.L. Gil Zapata, H. Gommans, D. Rocha Dos Santos Sostituzzjonijiet – K. Magro flok L. Dimech 46min, S. Arab flok J.L. Gil Zapata 46min, T. Scerri flok H. Gommans 52min, P. Marino flok Y. Cini 64min, S. Arab flok D. Falzon 65min, J. Obaje flok D. Rocha Dos Santos 73min, I. Mc Carthy flok I. Stojanovic 80min
Imwissi – L. Dimech 30min (V) Skurja – H. Barry 80min (V) Referee – Kevin Azzopardi il-mument Plejer tal-Log[ba – B. Hamza (V)
periklu meta Sekhama Koho dar tajjeb ma’ difensur, i]da x-xutt tieg[u g[adda barra. }ew; minuti biss wara, Pape kellu t-tentattiv tieg[u milqug[ mill-goalkeeper
Azzjoni mil-log[ba mirbu[a minn Valletta (Ritratt> Joseph Galea)
meta free-kick ta’ Barry Mamza intlaqa’ tajjeb minn Reuben Gauci. Valletta komplew jattakkaw u fit-72 minuta xutt ta’ Denni Rocha Dos Dantos gie milqug[ minn mal-art minn Reuben Gauci.
]ag[]ug[ ta’ Valletta, Yenz Cini. L-ewwel azzjoni denja ta’ nota fit-tieni taqsima li naqqset [afna mir-ritmu tallog[ob waslet fil-65 minuta,
Fit-80 minuta, Valletta fet[u l-iskor permezz tad-debuttant mill-Ghana ta’ 19-il sena, HAMZA BARRY, li g[eleb lil Reuben Gauci, li deher xi ftit in/ert b’dan ix-xutt middistanza.
WATERPOLO
Reb[a g[al Sliema b’goal fl-a[[ar sekonda minn Stewart Said
Sliema Frank Salt.............10 Sirens Ritter Sport..............9 (2-3),(1-2),(3-3),(4-1)
Sliema Frank Salt kisbu ttieni reb[a konsekuttiva meta b’mod drammatiku g[elbu lil Sirens Ritter Sport, 10-9. Sirens g[amlu l-partita kollha minn fuq, i]da /edew fl-a[[ar g[all-pressjoni ta’ Sliema. Din kienet l-ewwel partita g[allkow/ Peter Decesare wara ttluq tal-kow/ Sergio Afric. Sliema kellhom lil Edward Aquilina nieqes, filwaqt li g[al Sirens irritorna Jurgen Borg. Sliema [ar;u tajjeb u marru fil-vanta;; b’goal ta’ John Soler, i]da Sirens wie;bu bi tliet goals biex reb[u s-sessjoni 3-2. Sirens reb[u wkoll it-tieni sessjoni u kabbru l-vanta;; g[al ]ew; goals, bi Sliema jibqg[u ma jag[mlux u]u mill-man-ups. It-tielet sessjoni spi//at f’parità, bi Sliema jippruvaw jid[lu fil-partita, i]da Sirens jibqg[u j]ommu sod u jag[tu la[jar tag[hom fil-partita. F’din is-sessjoni, Sliema kellhom lil Mark Meli imke//i. Sliema irnexxilhom jag[mlu l-iskor indaqs u skorjaw il-goal tar-
reb[a fl-a[[ar sekonda b’goal ta’ Gergely Kiss. Sliema: R. Coleiro, J. Gabarretta,
N. Lubrano (1), T. Sullivan (1), M. Meli (1), J. Soler (1), G. Kiss (2), C. Cluett, J. Brownrigg (1), S. Barac (2), M. Spiteri Staines Sirens: A. Grech, Z. Mizzi, M. Grech, J. Napier, A. Babay (3), C. Kiss (2), J. Borg (1), D. Cutajar (1), A. Zarb Cousin, A. Attard, S. Micallef (2), R. Gauci, J. Cremona Referees: Bruno Navarra, Massimo Angileri
It-tielet reb[a g[al Marsascala Marsascala MOR€...........13 Otters Nivea.......................10 (2-3),(3-2),(3-3),(5-2) Marsascala MOR€ kisbu ttielet reb[a tal-Kampjonat meta f’konfront ibbilan/jat g[elbu lil Otters Nivea 13-10. Iddifferenza bejn i]-]ew; timijiet kienet fl-a[[ar sessjoni meta Marsaskala g[amlu u]u millvanta;; numeriku fil-barranin wara li r-Rumen Necsulescu kellu ji;i mibdul fit-tielet sessjoni wara t-tielet foul.
Marsaskala: K. Schembri, K. Rizzo Naudi (1), M. Pace (2), B. Muscat, J. Kayes (6), L. Grixti (1), J. Cremona, J. Ross (2), A. Sammut, D. Cassar, C. Mifsud, L.
Kif Jinsabu PREMIER Neptunes San :iljan Sliema Sirens Exiles
L R D T F K Pti 3 3 4 3 3
3 3 2 0 0
0 0 0 0 0
0 0 2 3 3
42 42 39 26 29
19
33 44 40 42
9 9 6 0 0
L-EWWEL DIVI}JONI L R D T F K Pti
Marsakala Ta’ Xbiex Valletta Otters Marsaxlokk
4 3 3 2 3
3 0 1 46 43 2 1 0 37 31 2 0 1 41 32 0 1 1 17 23 0 0 3 34 43
9 7 6 1
0
Caruana (1) Otters: N. Grixti, G. Attard, G. Zammit, P. Sciberras, E. Farrugia, A. Cachia, K. Scicluna (1), D. Schembri (1), A. Edward (5), S. Dimech, C. Martin, I. Necsulescu, K. Grima Scott (3) Referees: Peter Balzan, Ronnie Spiteri
Azzjoni mil-log[ba mirbu[a minn Sliema (Ritratt> Joseph Galea)
38
Sport
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
Valletta nfirdu minn ma’ Mifsud min[abba salarju ‘esa;erat’ Is-salarju ‘esa;erat’ li kellu Michael Mifsud ma’ Valletta FC flimkien marrendiment u l-prestazzjonijiet tieg[u lista;un li g[adda jidher li kienu rra;uni prin/ipali li wasslu lil Valletta FC biex jirrilaxxaw lill-captain tat-tim nazzjonali Malti meta dan kien fadallu tliet snin o[ra kuntratt. Sorsi vi/in Valletta FC qalu lil dan il-;urnal li qabel ittie[det idde/i]joni, il-kumitat idde/ieda li ssir laqg[a bejn il-President Victor Sciriha li kien hu li ;ab lil Michael Mifsud ma’ Valletta, u l-plejer innifsu. Hu mifhum li matul din il-laqg[a Sciriha qal lil Mifsud li jekk irid jibqa’ plejer ta’ Valletta kien se jkollu jag[mel dan b’salarju ferm imnaqqas milli kellu. Hu kalkulat li Mifsud kellu salarju ta’ aktar minn kwalunkwe plejer ie[or barrani jew Malti. Jidher li l-Kumitat ta’ Valletta u Sciriha stess xejn ma kienu kuntenti bir-rendiment ta’ Michael Mifsud dan l-ista;un, u dan minbarra li g[amel ]mien twil nieqes mil-log[ob min[abba li kien imwe;;a’. Barra dan, Sciriha ma kienx kuntent bittielet post li spi//aw fih Valletta dan l-ista;un meta kienu Champions renjanti.
Jidher li Mifsud ma riedx ja//etta li jibqa’ mal-klabb bi tnaqqis fis-salarju u g[alhekk intla[aq kompromess biex il-plejer jit[allas kulma kellu jie[u talista;un li g[adda u jin[all millkuntratt li kellu waqt li jing[ata rrelease biex jing[aqad ma’ min irid. L-istess sorsi vi/in il-klabb qalu li Valletta kienu qed jippruvaw jinnegozjaw ukoll biex Mifsud imur b’self ma’ klabb barra minn Malta biex itaffu l-pi] finanzjarju enormi li kien qed jo[loq il-plejer fuq il-klabb. Fl-istqarrija uffi/jali ma[ru;a millklabb kien intqal li Mifsud wera xxewqa li jirritorna jilg[ab barra minn xtutna fejn g[amel isem g[alih u g[al pajji]na. Intant, Valletta g[adhom ukoll qed jag[mlu tibdil kbir fuq l-ista;un li g[adda fejn jid[lu plejers barranin. Huma ]ammew biss lil Dennis Dos Santos u lil Jason Vandelennoitte waqt li fl-a[[ar sig[at waslu wkoll mag[hom g[al prova midfielder Spanjol li jidher li hu ta’ klassi g[olja, kif ukoll attakkant mi]-}ambja li g[alih kien hemm ukoll interess qawwi minn Athletic Bilbao. Dan minbarra l-goalkeeper Taljan Pietro Marino li di;à [alla impressjoni tajba mal-klabb Belti waqt il-Euro Cup.
Michael Mifsud jixtieq ikompli l-karriera barra minn Malta
Sport 39
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013 TAZZA TAL-KONFEDERAZZJONIJIET
Il-Bra]il itemmu b’punti massimi
BRA}IL …......................... 4 ITALJA ….......................... 2
Il-Bra]il temmew fl-ewwel post fi Grupp A b’punti massimi meta fl-a[[ar log[ba tal-grupp g[elbu lill-Italja 4-2, f’log[ba spettakolari. IlBra]iljani kien jimmeritahom is-su//ess g[aliex iddominaw g[al [inijiet twal fl-ewwel taqsima, i]da l-Italja wettqet reazzjoni tajba fit-tieni taqsima u g[al [inijiet qasmet il-log[ob malBra]iljani. G[al Bra]il, Neymar re;a’ sab ix-xibka b’goal ie[or talistampi, i]da l-eroj kien Fred, li skorja doppjetta. Bidu impressjonanti millBra]iljani, li [ar;u ferm aggressivi, bit-Taljani ma jkunux kapa/i jikkontrollaw ilfurja Bra]iljana. Fl-ewwel minuta kellu jkun Buffon li nxte[et u salva xutt angolat ta’ Neymar. Wara l-ewwel g[axar minuti ta’ aggressività, l-Italja bdiet tikkontrolla a[jar, g[alkemm il-Bra]iljani baqg[u dominanti. I]da minkejja l-pressjoni kontinwa, il-Bra]iljani ftit resqu lejn Buffon. L-ewwel u l-unika azzjoni tal-Azzurri fl-ewwel taqsima waslet permezz ta’ ;irja ta’ Mirchisio u cross lejn Balotelli, li xe[et ftit barra. L-Italja kienu xi ftit
sfortunati li kellhom jag[mlu ]ew; bidliet sfurzati, fejn fi spazju ta’ ftit minuti we;;g[u ]ew; plejers ta’ Milan, Montolivo u Abate, u minflok da[lu l-plejers Giaccherini u Maggio. Lejn tmiem it-taqsima, anki Bra]il kellhom jag[mlu sostituzzjoni meta we;;a’ David Luiz u minflok da[al jilg[ab Dante, li kien protagonista qabel intemmet it-taqsima. Kien fil-[in mi]jud tal-ewwel taqsima li Bra]il marru fil-vanta;; meta minn azzjoni ta’ free-kick kien hemm id-daqqa tar-ras ta’ Fred, li kienet salvata b’diffikultà minn Buffon, u mir-rebound minn qag[da angolata kien Dante li xe[et fix-xibka. Fit-tieni taqsima, Bra]il komplew jattakkaw i]da kienu ma[suda fil-51 minuta, meta Balotelli b’daqqa ta’ takkuna ]marka lil Giaccherini, li avvanza u b’xutt mill-isba[ g[eleb lil Julio Cesar. Erba’ minuti wara, Bra]il mill-;did fil-vanta;; meta Neymar skorja kapolavur ta’ free-kick minn tarf ilkaxxa, bil-goalkeeper Buffon i[ares. Fl - 64 minuta , il - Bra]il skorjaw it - tielet goal meta Fred ikkontrolla l-ballun tajjeb u g[eleb lil Buffon, li kien
Fred jidher jiskorja t-tielet goal tal-Bra]il
[iere; biex jag[laq l-angolu. It-Taljani wettqu reazzjoni u skorjaw it-tieni goal fis-70 minuta f’azzjoni kontroversjali, meta minn azzjoni ta’ corner twaqqa’ Balotelli, bir-referee jidher jordna l-penalty i]da l-azzjoni kompliet u Chiellini xe[et fix-xibka, bir-referee jibdel fehmtu u jikkonvalida l-goal. Il-log[ba issa saret sabi[a u iktar ibbilan/jata, u g[axar minuti mit-tmiem, l-Italja
kienet sfortunata meta minn azzjoni ta’ corner daqqa tarras ta’ Maggio stampat malmimduda. }ew; minuti mit-tmiem, ilBra]iljani g[alqu l-log[ba meta f’azzjoni ta’ kontrattakk ix-xutt ta’ Marcelo kien parzjalment salvat, u mirrebound kien Fred li skorja ttieni goal tieg[u. Bra]il – 12-Julio Cesar, 2-
Dani Alves, 3-Thiago Silva, 4David Luiz (13-Dante 34), 6-
Marcelo, 8-Hernanes, 17-Luiz Gustavo, 11-Oscar, 19-Hulk (5Fernando 76), 10-Neymar (20Bernard 69), 9-Fred Italja – 1-Gianluigi Buffon, 3Giorgio Chiellini, 5-Mattia De Sciglio, 19-Leonardo Bonucci, 20-Ignazio Abate (2-Christian Maggio 30), 6-Antonio Candreva, 7-Alberto Aquilani, 8Claudio Marchisio, 18-Riccardo Montolivo (22-Emanuele Giaccherini 26), 23-Alessandro Diamanti (14-Stephan El Shaarawy 72),9-Mario Balotelli Referee – Ravshan Irmatov (U]bekistan)
Il-Messiku jirb[u b’doppjetta ta’ Hernandez :APPUN …....................... 1 MESSIKU …..................... 2
B’ddoppjetta tal-plejer ta’ Manchester United, Javier Hernandez, il-Messiku temmew l-avventura tag[hom fit-Tazza talKonfederazzjonijiet b’reb[a kontra l-:appun. I/champions tal-Asja, li kienu verament sfortunati fil-log[ba
kontra l-Italja, b’hekk kellhom ibaxxu rashom g[al telfa o[ra u kellhom i[allu lBra]il ming[ajr ebda punt f’qieg[ il-grupp. Kollox se[[ fit-tieni taqsima, meta l-Messikani kienu a[jar wara taqsima ferm ibbilan/jata. Fl-54 minuta, il-Messiku marru filvanta;; b’daqqa tar-ras ta’
Hernandez wara cross pre/i] ta’ Guardado. Il-:appun wettqu reazzjoni tajba u resqu qrib, b’xutt ta’ Ochoa jmur ftit barra. Fis-66 minuta, Hernandez re;a’ kien determinanti meta minn azzjoni ta’ corner mog[ti minn Giovanni Dos Santos, Chicarito bir-ras sab ix-xibka g[at-tieni darba.
Il-:appuni]i ma qatg[ux qalbhom, u erba’ minuti mittmiem meritatament naqqsu liskor permezz ta’ Okazaki wara pass pre/i] ta’ Endo. Il-:appun xe[et kollox flattakk, i]da kienu l-Messikani li resqu qrib it-tielet goal meta f’azzjoni ta’ kontrattakk, Hernandez kien sfortunat li m’g[aqqadx hat-trick meta xxutt tieg[u stampa malmimduda. :appun – 1-Eiji Kawashima; 21-Hiroki Sakai (6-Atsuto Uchida 59), 15-Yasuyuki Konno,
Dwell g[all-ballun bejn il-:appuni] Honda u l-Messikan Jesus Zavala
16-Yuzo Kurihara, 5-Yuto Nagatomo (14-Kengo Nakamura 77), 7-Yasuhito Endo, 13-Hajime Hosogai, 4-Keisuke Honda, 10Shinji Kagawa, 9-Shinji Okazaki, 18-Ryoichi Maeda (22-Maya Yoshida 65) Messiku – 1-Guillermo Ochoa, 21-Hiram Mier, 4-Diego Reyes, 15-Hector Moreno, 20Jorge Torres, 10-Giovani dos Santos (7-Pablo Barrera 77), 6Gerardo Torrado, 17-Jesus Zavala, 18-Andres Guardado (3Carlos Salcido 71), 14-Javier Hernandez, 19-Raul Jimenez (11Javier Aquino 90) Referee – Felix Brych (:ermanja)
40
Il-{add, 23 ta’ :unju, 2013
Lokali
…U DAN WARA MITT JUM BISS FIT-TMUN!
L-ewwel passi g[all-PL u l-PN
G[addew mitt jum. }mien meqjus b[ala wie[ed indikattiv g[all-kumplament tal-legi]latura. Il-Partit Laburista kiseb fidu/ja massiva u issa jinsab fit-tmun tal-pajji] ixxamplat. Bir-ra;un l-elettorat jistenna li jie[u lura l-benefi//ji mill-weg[diet li g[amel bil-miktub il-Partit Laburista fil-manifest elettorali tieg[u. G[al [afna Laburisti dan hu ]mien il[sad. Dawn l-ewwel mitt ;urnata ta’ Gvern Laburista kienu motivat minn diversi de/i]jonijiet li [allew tog[ma morra u nisslu di]appunt fost [afna inklu] Laburisti ;enwini. G[alkemm kmieni biex wie[ed ji;bed konklu]jonijiet, bosta nies stennew [afna a[jar. Ilmeritokrazija, il-kontabbiltà u t-trasparenza issa qed jing[ataw tifsira differenti minn dak li kien imwieg[ed ftit aktar minn mitt ;urnata ilu. I]da g[all-mag[mul ma hemmx kunsill!
Fuq in-na[a l-o[ra, il-Partit Nazzjonalista ma[sud b’telfa elettorali kbira dlonk telaq g[al g[onq it-triq biex jer;a’ jag[ti nifs, spazju u [ajja ;dida partit li safa vittma ta’ gvern li fil-mument tal-prova g[a]el li jie[u [sieb u jindokra lil pajji]na minflok il-partit. Illum, g[andi g[ax nifhem li fil-PN kul[add fehem ilmessa;; elettorali. Issa jin[tie; [arsa fil-fond u fiddettall biex il-magna tal-Partit Nazzjonalista ter;a’ tibda ta[dem b’effi/jenza. Dan biex il-PN jibqa’ relevanti u jkun hu li jkollu l[ila u l-kapa/ità li jag[ti interpretazzjoni tajba laspirazzjonijiet ta’ so/jetà li nbidlet u se tkompli tinbidel. G[al dan il-g[an l-istrutturi tal-PN b[alissa jinsabu ta[t illenti biex ikunu a;;ornati biex jifhmu aktar u a[jar ilb]onnijiet tas-so/jetà. L-g[an ta’ diversi kummissjonijiet li [atar il-Kap tal-PN Simon Busuttil huwa propju dan.
minn Gejtu Vella gvella@melita.com
Wara li jing[ata widen xieraq g[as-sej[iet li qed tag[mel is-so/jetà jkun me[tie; li jigu artikolati tajjeb l-aspirazzjonijiet ta’ so/jetà li qed tevolvi u li te[tie; ilwens. Il-PN jin[tie; u g[andu j]omm sod mal-valuri tieg[u filwaqt li jag[raf jag[ti kenn adegwat lil faxex ta’ nies differenti fis-so/jetà.
media•link COMMUNICATIONS
Il-Partit Nazzjonalista li fil-qofol tal-politika tieg[u g[andu l-persuna umana je[tie; li jkompli jag[ti xiehda tat-twemmin tieg[u billi jadotta politika mill-aktar inklu]ivi. B[al kull partit politiku ie[or, il-PN g[andu l-g[an li jirba[ il-fidu/ja tan-nies biex ikun jista’ jimplimenta politika li tkun tirrifletti laspirazzjonijiet tan-nies. Naturalment biex ikun jista’ jsir dan il-pro/ess, il-PN je[tie; li jer;a’ jibda jisma’, jifhem u jie[u kont talmessa;;i li jkun qed jir/ievi mill-attivisti tieg[u u nies o[ra li verament g[andhom la[jar interessi tal-i]vilupp tan-nies u l-;id tal-pajji]. Mhux [a;a fa/li, g[ax b[al dejjem kull tibdil i;ib mieg[u sinjali ta’ in/ertezza u mumenti ta’ qtig[ il-qalb ukoll. I]da hu fatt mag[ruf u sabi[ li sa minn ftit ;ranet wara r-ri]ultat tal-elezzjoni ;enerali bosta huma n-nies li qed juru interess ;enwin,
lesti li jag[tu s-sehem tag[hom biex il-PN jer;a’ jsir forza politika qawwija fliqsar ]mien possibbli. Dan g[andu jkun ta’ inkora;;iment kbir littmexxija ]ag[]ug[a ;dida talPN li minkejja t-telfa elettorali kbira li ;arrab ilpartit, qed jaraw entu]ja]mu u ener;ija ;dida fil-PN. Dan huwa ]mien ta’ impenn ;enwin minn dawk kollha li g[andhom ilkonvinzjoni li l-PN anki millOppo]izzjoni jista’ jag[mel id-differenza. F’dawn i]-]minijiet meta lPN qieg[ed ;ustament jer;a’ jersaq lejn in-nies fit-toroq, fid-djar, fil-ka]ini, fil-[wienet u f’postijiet o[ra jag[mel tajjeb li mil-lum ja[seb ukoll kif se jkun qed ikompli jsa[[a[ id-djalogu u l-kuntatt personali man-nies fuq ba]i regolari ladarba l-poplu jer;a’ jag[tih il-fidu/ja u t-tmun talpajji]. Kull triq twila tibda blewwel pass.