In-Nazzjon 1 ta' Lulju 2013

€0.55

Numru 13,476

It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

Il-Partit Laburista qed jabbu]a mill-poter Interviews li saru fil-pre]enza tal-Ministru Manuel Mallia huma ivvizzjati u g[andhom jer;g[u jsiru minn Rebecca Borg

Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista u Kap talOppo]izzjoni Simon Busuttil ikkritika l-a;ir talPartit Laburista fil-gvern u qal li permezz ta’ dan l-a;ir il-Partit Laburista qed jabbu]a mill-poter li g[andu.

Meta lbiera[ tkellem filBirgu fl-ewwel laqg[a ta’ djalogu tal-Kumitat imwaqqaf fi [dan il-Partit Nazzjonalista g[an-na[a t’isfel ta’ Malta, il-Kap talPartit Nazzjonalista Simon Busuttil spjega li hu ina//ettabbli li l-Ministru tal-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali Manuel Mallia jkun pre]enti kif kien, filpro/ess tal-g[a]la flinterviews tas-servizzi sigrieti.

Simon Busuttil semma kif il-Ministru Manwel Mallia, b’ammissjoni tieg[u stess, qag[ad jiddeffes personalment flinterviews u g[alhekk

dawn kienu interviews ivvizzjati. B’hekk, qal Simon Busuttil, dawn linterviews g[andhom jit[assru u jer;g[u jsiru mill-;did.

B’rabta mal-Ministru Manwel Mallia wkoll, Simon Busuttil g[amel referenza g[al artiklu li ;ie ppubblikat ilbiera[ filg[odu stess fejn i/-Chief of Staff tal-Ministru Mallia allegatament talab lillPulizija jarrestaw lil persuna li kien responsabbli g[as-sigurtà waqt il-kun/ert Isle of MTV u kien qed jag[mel xog[lu sew, tant li irrifjuta li jda[[al xi persuni mhux akkredidati fis-sezzjoni VIP. G[al dan l-att ukoll, Simon Busuttil qal li dan hu ina//ettabbli u hawnhekk semma kif ladarba l-Partit Laburista mhux se jkun hemm g[ang[al pa;na 3

Deputat tal-Gvern tikkritika t-transfer ta’ Norman Vella Id-Deputat Laburista Marlene Farrugia tfisser id-de/i]joni b[ala [a]ina Id-Deputat Laburista Marlene Farrugia ng[aqdet mal-vu/ijiet ta’ kritika, di]appunt u di]approvazzjoni g[ad-de/i]joni tal-Gvern li jne[[i lill-pre]entatur Norman Vella u jordna t-trasferiment tieg[u fis-sezzjoni talimmigrazzjoni.

Fil-pa;na tag[ha fuq Facebook Marlene Farrugia kitbet li: “irrid ng[ix ;o pajji] fejn kull persuna ting[ata /-/ans u tit[alla tu]a ttalenti tag[ha ming[ajr pre;udizzju.”

Id-Deputat Laburista kellha kliem iebes g[al min kien wara din id-de/i]joni filkonfront ta’ Norman Vella. Hi qalet li “taqbel jew ma taqbilx ma’ dak li jg[id jew kif jg[idu, il-fatt jibqa’ li ssakkar dan ittalent ;o kabuba tal-[;ie; jittimbra lpassaporti jew i[ares, hija de/i]joni [a]ina li titfa’ dell ikrah fuq ilprotagonisti li wettqu dan.”

Hi fakkret kif Norman Vella reba[ diversi premjijiet u l-programm li kien jippre]enta – TVHEMM – kien it-tielet l-iktar programm segwit. g[al pa;na 4

Id-Deputat Laburista Marlene Farrugia

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

Lokali 3

Il-PN se jkun it-tarka g[an-nies minn pa;na 1

nies, il-Partit Nazzjonalista se jkun it-tarka g[an-nies sabiex b’hekk jirba[ ir-rispett tannies.

A;ir ie[or li l-Kap tal-PN iddeskrivih b[ala ‘inkwetanti’ hu l-mod ta’ kif qed jintu]aw il-pulizija. Dan sar b’referenza g[all-ikla li saret il-Palazz tal-Girgenti nhar il{amis filg[axija fejn pulizija, minflok iservu dmirijiethom fl-G[ases rispettivi fejn issoltu jkunu, ;ew u]ati biex iservu ta’ waiters fejn hemm delegazzjoni barranija.

Simon Busuttil qal li dan la;ir jirridikola lill-Pulizija.

Dwar dan, hu ]ied jg[id li l-Partit Nazzjonalista se jkun qed jg[id fejn l-affarijiet mhumiex sew g[aliex hu ta’ interess g[a/-/ittadini kollha li ji;i segwit dak li qed isir b’mod partikulari filMinisteru tal-Intern u sSigurtà Nazzjonali li suppost qed jiddefendi l-interessi u ddrittijiet ta/-/ittadini. I]da, wie[ed jista’ jara li dawn laffarijiet li qed isiru, qed jo[olqu mistoqsijiet u inkwiet kbir.

Matul l-intervent tieg[u, ilKap tal-Partit Nazzjonalista staqsa fejn huma l-Kunsilli Laburisti li huma responsabbli miz-zona ta’ fejn kien ippjanat li ssir power station, i]da issa jidher li se jkun hemm vapur stazzjonat bil-[a]na tal-gass. Hawnhekk Simon Busuttil staqsa jekk sarux studji ambjentali dwar dan il-pro;ett.

Punt ie[or li qajjem il-Kap tal-PN kien il-fatt li l-Partit Nazzjonalista fuq erba’ distretti tan-na[a t’isfel ta’ Malta, tella’ biss erba’ si;;ijiet. Dan meta l-Partit Laburista fuq l-istess distretti tella’ 16-il si;;u.

G[alhekk, hawnhekk esprima li ma;;oranza ta’ 12il si;;u g[all-Partit Laburista mhix a//ettabbli. Dan isejja[ g[al sfida sabiex dan iddefi/it ta’ deputati f’isem ilPartit Nazzjonalista li jirrappre]entaw din iz-zona,

Il-Kap tal-PN Simon Busuttil qal li l-PN se jkun qed ja[dem biex id-defi/it ta’ deputati f’isem il-Partit Nazzjonalista fin-na[a t’isfel ta’ Malta jitnaqqas u ji;i indirizzat b’[afna [idma li se tkun qed issir (Ritratt> Michael Ellul)

jitnaqqas billi ji;i indirizzat u solvut.

Hu permezz tal-fatt li kull sfida tiddawwar f’opportunità li l-Partit Nazzjonalista jsir partit rebbie[ anke finNofsinhar ta’ Malta. Dan billi l-Partit ikun hemm g[an-nies meta jkollhom b]onnu, li jfisser li l-Partit jer;a’ jirba[ il-fidu/ja tan-nies.

Dan jista’ jsir permezz talprijorità tal-Kumitat tan-Na[a t’Isfel ta’ Malta li fih hemm id-deputati eletti minn din inna[a ta’ Malta - Toni Bezzina, Mario Galea, Karm Mifsud Bonnici u Jason Azzopardi, bi Stephen Spiteri li hu /-Chairman tal-Kumitat.

Matul dan id-djalogu tkellmu wkoll i]-]ew; Vi/i Kapijiet tal-Partit Nazzjonalista, Mario de Marco u Beppe Fenech Adami.

Il-Vi/i Kap g[all-[idma filPartit Beppe Fenech Adami, qal li l-Partit Nazzjonalista hu dak il-Partit li ;urnata wara lo[ra jrid jer;a’ jirba[ ilfidu/ja tal-poplu kollu g[aliex qed i[ares ’il quddiem u mhux lura biex b’hekk jirba[

il-fidu/ja tal-poplu kollu partikularment tan-na[a t’isfel ta’ Malta li fl-a[[ar elezzjoni ;enerali naqqset il-fidu/ja filPN. Beppe Fenech Adami ]ied jg[id li l-PN mill-ewwel fehem ir-ri]ultat tal-elezzjoni ;enerali li g[addiet u g[alhekk intefg[at attenzjoni partikulari fuq din in-na[a ta’ Malta.

Hu qal ukoll li r-realtà ta’ nuqqas ta’ deputati fin-na[a t’isfel ta’ Malta, “timlina b’entu]ja]mu biex dak li tlifna, nirkuprawh lura”. Kien g[alhekk li dan il-Partit [a lpassi kollha li kien hemm b]onn.

Fid-diskors tieg[u, il-Vi/i Kap g[all-[idma fil-Partit tkellem ukoll dwar kif lewwel mitt jum huma riflessjoni tal-bidliet kbar talPartit Nazzjonalista b[alma huma l-elezzjoni tal-Kap li minnha n[atar Simon Busuttil, l-elezzjoni g[all-Vi/i Kapijiet u anke diversi inizjattivi li jassiguraw li l-PN isir partit vi/in in-nies li j[oss il-polz tag[hom. B’hekk dan il-Partit ikun fil-qalba tal-

[ajja ta’ kuljum tallokalitajiet Maltin.

Beppe Fenech Adami rrefera wkoll g[ax-xquq li qed jinnota min-na[a tal-PL kemm b’theddid u anke bissinjali li l-ekonomija ta’ pajji]na tista’ tmur lura b’diversi persuni jgergru li naqas il-bejg[. Dan apparti li di;à beda jberraq fil-qasam tas-sa[[a.

Il-Vi/i Kap g[all-[idma filParlament Mario de Marco, qal li l-Ka]in tal-Birgu, quddiem fejn kienet qed issir il-laqg[a ta’ djalogu, g[alaq 50 sena mill-ftu[ tieg[u. Hu nnota kif matul dawn il-50 sena l-pajji] inbidel, tant li Malta ma baqg[ex ba]i militari, pajji]na ]viluppa ekonomikament u sar membru tal-Unjoni Ewropea.

Dan apparti kisbiet kbar b’numru ta’ pro;etti g[anna[a t’isfel ta’ Malta.

Mario de Marco rrikonoxxa li l-a[[ar elezzjoni ;enerali lPartit Nazzjonalista tilef b’distakk qawwi, i]da dan ilPartit se jkun qed i[ares ’il quddiem b’sens ta’ reali]mu.

Mario de Marco ]ied jg[id

ukoll li l-partit flOppo]izzjoni jie[u gost meta l-pajji] jimxi ’l quddiem u mhux iberraq, u hawnhekk semma kif din is-sena hu jinsab /ert li se tkun sena tajba g[at-turi]mu grazzi g[all-[idma tal-gvern pre/edenti biex ikun hawn rotot ;odda lejn pajji]na.

Hu semma wkoll kif ilPartit Laburista tela’ fil-gvern bl-g[ajta li se jkollu sens ;did ta’ politika, i]da pajji]na qed jara nies fi/-?ivil li jitne[[ew ming[ajr ra;uni; jinksiru rregoli ta’ etika ta’ Segretarji Parlamentari; Pulizija tal-Korp li jintu]aw biex iservu ta’ waiters, u Kap E]ekuttiv talPL jitqieg[ed Kap E]ekuttiv tal-Awtorità tat-Trasport.

Dan apparti li tne[[a wkoll i/-Chairman tal-Fondazzjoni g[all-Belt Valletta biex minfloku jin[atar Jason Micallef. Kien hemm ukoll ilMinistru Manuel Mallia li jpo;;i g[all-interviews dwar membri tas-servizzi sigrieti u Chief of Staff tal-Ministru Mallia jhedded li persuna li qed twettaq xog[olha ti;i arrestata.

Diskussi l-problemi u lmenti min-nies tan-na[a t’isfel ta’ Malta

Id-djalogu organizzat mill-Partit Nazzjonalista lbiera[ fil-Birgu ta lopportunità lil dawk pre]enti sabiex jiddiskutu dwar temi li xtaqu u jressqu l-ilmenti jew su;;erimenti lill-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil, i]-]ew; Vi/i Kapijiet tal-PN, u anke lil Stephen Spiteri, i/Chairman tal-Kumitat tal-PN g[anna[a t’Isfel ta’ Malta.

Fil-bidu ta’ dan id-djalogu, ilKunsillier fil-Kunsill Lokali tal-

Birgu, Anton Gellel, semma kif ilGvern Nazzjonalista, bl-i]vilupp li g[amel f’din il-belt, tne[[iet listigma marbuta ma’ din il-lokalità.

Hu rringrazzja lil Stephen Spiteri li g[a]el il-Birgu b[ala l-ewwel lokalità g[all-bidu ta’ dawn id-diskussjonijiet li se jwasslu biex it-tim tat-tmexxija tal-PN ikun iktar vi/in il-lokalitajiet tan-na[a t’isfel ta’ Malta.

Stephen Spiteri rringrazzja lill-Kap tal-PN talli laqa’ l-istedina tal-

Kumitat. Irringrazzja wkoll lil Vi/i Kapijiet g[ax g[arfu l-b]onn tan-na[a t’Isfel ta’ Malta fil-[idma politika.

Hu spjega kif dan ir-re;jun g[andu b]onnijiet spe/jali u g[alhekk “g[andu b]onn stimulu biex ilkoll flimkien na[dmu f’din l-g[alqa”.

Hawnhekk semma kif anke Joseph Muscat waqqaf kumitat g[anNofsinhar ta’ Malta u [atar lil Silvio Parnis b[ala Chairman tieg[u.

Stephen Spiteri qal li l-Birgu ried

jg[addi messa;; li g[alkemm il-PN jinsab fil-minoranza, il-PN hu lest li ja[dem biex jattira iktar nies lejh, u g[alhekk il-Kumitat se jmur g[and in-nies li vvutaw lill-partit oppost jew li ma vvutawx. Hu spjega kif dan ilKumitat beda jiltaqa’ individwalment mal-kunsilliera eletti, man-nies talKumitat li joffru l-[idma tag[hom, tant li jifta[ il-bibien bera[ g[al kull min irid ikun parti minn din il-[idma. g[al pa;na 4

IN-NAZZJON It-Tnejn 1 ta’ Lulju, 2013

4 Lokali

Tappella lill-Gvern imexxi bl-e]empju minn pa;na 1

Id-Deputat Laburista, li hi wkoll is-sie[ba tal-Ministru Laburista responsabbli mis-Sa[[a, Godfrey Farrugia, tenniet fil-konfront talkollegi tag[ha fil-Gvern, li jkun a[jar jekk imexxu bl-e]empju.

Iktar kmieni din il-;img[a kien ]velat li mhux veru li t-transfer ta’ Norman Vella kien mitlub mill-PBS, kif ipprova jimplika lUffi//ju tal-Prim Ministru.

Dan irri]ulta f’ittra mibg[uta lill-istess Norman Vella mill-Kap E]ekuttiv tal-PBS u li

fiha kien ikkuppjat ukoll i/-Chairman tal-PBS, Tonio Portughese.

F’din l-ittra ing[ad li l-PBS ir/ieva notifika mis-Segretarju Permanenti fil-Ministeru talIntern u s-Sigurtà Nazzjonali li saret talba lisSegretarju Permanenti Prin/ipali fl-Uffi//ju tal-Prim Ministru, Mario Cutajar, biex Vella ji;i trasferit lura lejn is-sezzjoni talimmigrazzjoni.

Minn din l-ittra jo[ro; /ar li l-PBS ir/ieva notifika u g[aldaqstant, it-talba g[attrasferiment ta’ Vella ma ori;inatx mill-PBS kif intqal mill-Uffi//ju tal-Prim Ministru.

Imfa[[ar ix-xog[ol li beda jag[mel il-Kumitat tal-PN g[an-na[a t’isfel ta’ Malta (Ritratt> Michael Ellul)

I]-]g[a]ag[ fi/-/entru tal-[idma tal-PN minn pa;na 3

Kompla jispjega li se ji;u appuntati kordinaturi b’tim f’kull lokalità biex ikun hemm pont bejn kumitati sezzjonali u kumitati tanna[a t’isfel ta’ Malta flimkien mad-Dar ?entrali.

Stephen Spiteri ]ied li ]]g[a]ag[ huma l-mira ta’ dan il-kumitat, tant li flimkien mal-M}PN, dan ilKumitat se jkun qed jilqa’ din is-sezzjoni tas-so/jetà.

Hu fakkar ukoll kif minn hawn u sena o[ra, pajji]na jkollna l-elezzjonijiet talParlament Ewropew u hawnhekk esprima kif dan il-Kumitat se jkun qed ja[dem biex ji]died lappo;; fin-na[a t’isfel ta’ Malta.

Fost l-issues li se ji;u diskussi hemm dik talpower station li l-Kumitat se jkun qed i[ares lejha b’mod serju u se jkun qed jintervjeni b’mod serju g[al dan ir-re;jun. Dwar ilBirgu, hu qal li hemm problema kbira ta’ housing, kif hemm ukoll f’Bormla u fl-Isla, xi [a;a li lOppo]izzjoni se tkompli ta[dem fuqha.

Hu semma wkoll li se jkun qed jing[ata rendikont tal-Kumitat lill-Kap tal-PN Simon Busuttil.

Dwar l-involviment ta]]g[a]ag[, tkellem Kevin Plumpton, il-President talM}PN, li semma kif wara l-elezzjoni, diversi ]g[a]ag[ minn lokalitajiet fin-Nofsinhar ta’ Malta avvi/inaw lill-Partit Nazzjonalista biex jiffurmaw kumitati talM}PN. Din il-laqg[a ta’ djalogu tat l-opportunità lil dawk pre]enti biex jesprimu ru[hom. Fil-fatt kien hemm min irringrazzja lil Simon Busuttil talli ;ie ffurmat dan il-Kumitat. Kien hemm o[rajn b[al Mario Rizzo Naudi li kompla jelabora fuq il-problema tal-housing, problema li rrefera g[aliha Stephen Spiteri, kif g[amel ukoll dwar l-issue tal-vapur li se jkun stazzjonat bittankijiet tal-gass. :ie elenkat ukoll innuqqas ta’ attivitajiet sportivi fin-Nofsinhar ta’

Malta kif ukoll problema o[ra li g[andhom il-bdiewa, dik li l-g[elieqi ji//ekknu.

Kelliem minn {a]-}abbar spjega kif il-Partit Nazzjonalista minn dejjem [oloq diversi inizjattivi, b’din tal-Kumitat tkun inizjattiva o[ra li tolqot kull sezzjoni tal-poplu. Din ilpersuna esprimiet kif fla[[ar snin, {a]-}abbar kien daqsxejn imwarrab u din ilpersuna semmiet ukoll li problema fost i]-}abbarin hi li jkun hemm nuqqas ta’ djar meta fil-verità jkun hemm housing estates battala.

Kelliema o[ra mill-Marsa tkellmet dwar kemm jin[ass nuqqas ta’ kandidati u deputati min-na[a tal-Partit Nazzjonalista. Filwaqt li esprimiet li tixtieq li jkun hemm aktar rappre]entanza tan-nies fin-Nofsinhar ta’ Malta, irreferiet ukoll g[attransfers vendikattivi li qed jag[mel il-Partit Laburista fil-gvern.

Intervent ie[or sar minn Terrry Muscat, li rreferiet g[all-abbozz ta’ Li;i mressaq mill-Partit Nazzjonalista dwar ilpersuni LGBT, xi [a;a li ;iet milqug[a b’sodisfazzjon. Din ilpersuna appellat lit-tmexxija l-;dida tal-Partit Nazzjonalista tag[ti kas linnies tan-Nofsinhar ta’ Malta g[aliex din il-parti kienet abbandunata.

Tkellmet ukoll Doris Borg, l-unika kunsilliera f’isem il-PN fuq ix-Xg[ajra, li hi wkoll g[alliema, u li rreferiet g[as-sistema edukattiva ta[t il-gvern Nazzjonalista li rat [olqien ta’ Kulle;;i u skejjel ;odda kull sena, it-teknolo;ija fliskejjel, l-interactive whiteboards u aktar benefi//ji g[all-istudenti.

Peress li x-Xg[ajra hemm minoranza assoluta, hi semmiet kif il-pass li jitwaqqaf dan il-Kumitat kien pass g[aqli [afna.

Kelliema o[ra li tkellmu matul dan id-djalogu kienu Toni Bezzini u Jean Claude Micallef li esprimew kif ilPartit Nazzjonalista se jkun it-tarka g[ar-residenti tanna[a t’isfel ta’ Malta.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

2 Lokali

Jin]amm arrestat

Johann Gauci ta’ 21 sena minn {ad-Dingli tressaq ilQorti akku]at li fil-25 ta’ :unju 2013, g[all-[abta tas6.45 p.m., saq mutur talg[amla Yamaha DT flin[awi tar-Rabat u {adDingli ming[ajr ma kellu li/enzja tas-sewqan talPulizija, kif ukoll talli ma kienx kopert b’polza ta’ assigurazzjoni li tkopri lilu u lil terzi persuni.

Johann Gauci ;ie akku]at ukoll li fid-29 ta’ :unju 2013, g[all-[abta tas-1 a.m., f’{ad-Dingli stess, kiser ilkundizzjonijiet tal-libertà provi]orja imposti fuqu mill-Qorti f’Ottubru tal2012.

Hu wie;eb li mhux [ati g[all-akku]i mi;juba kontrih.

I]-]ag[]ug[ ma ng[atax il-[elsien mill-arrest.

Niket

NIKET B’niket in[abbru l-mewt ta’ John Gatt li ;rat ilbiera[ il-{add, 30 ta’ :unju, ikkonfortat bisSagramenti Mqaddsa, fl-età ta’ 77 sena. {alla jibku t-telfa tieg[u lil martu Antide, lil bintu Daniela, qraba o[ra u [bieb.

Il-funeral se jsir illum b’Quddiesa fil-Parro//a ta’ {a]-}ebbu; fis-2.00 p.m. u wara ssir id-difna fi/?imiterju Santa Marija Addolorata.

Ag[tih, Mulej, il-mistrie[ ta’ dejjem

Tifkira

Il-Kummissarju falla mal-ewwel opportunità – L-AD Tistaqsi jekk it-trade unions humiex kuntenti bl-attività tal-Pulizija Wara li IN-NAZZJON ]velat l-istorja talka] li fih il-pulizija g[amlu xog[ol ta’ waiters f’attività organizzata mill-Ministru Manwel Mallia, liema storja ;iet imbag[ad rappurtata f’mezzi o[ra tax-xandir, lAlternattiva Demokratika (AD) fi stqarrija staqsiet jekk it-trade unions humiex se ja//ettaw dan il-ka].

I/-Chairman tal-AD, Arnold Cassola, staqsa retorikament jekk din l-attività taqax ta[t id-dmirijiet tal-uffi/jal tal-Pulizija. Staqsa wkoll jekk kienx ikun a[jar li kieku l-pulizija t[allew jaqdu dmirhom fuq ir-ronda, g[asservizz ta/-/ittadin.

Fl-istqarrija Arnold Cassola staqsa jekk ittrade union tal-Pulizija li se ti;i mwaqqfa dalwaqt, kinitx ikkonsultata dwar dan u fl-

istess [in staqsa jekk il-GWU u trade unions o[rajn li jirrappre]entaw lill-[addiema tallukandi humiex kuntenti bil-mod ta’ kif il[addiema tag[hom qed ji;u m/a[[da mixxog[ol li minflokhom sar mill-pulizija li m’g[andhomx g[a]la [lief li jobdu l-ordnijiet.

Fl-istess stqarrija, il-Kelliem tal-Alternattiva dwar l-I]vilupp Sostenibbli u l-Intern, qal li lmod kif uffi/jali tal-Pulizija qeg[din jing[ataw l-ordnijiet mill-Ministri tal-Gvern jindika li l-Kummissarju tal-Pulizija m’huwa xejn [lief uffi/jal /erimonjali.

L-Alternattiva qalet li hu fid-dmir talKummissarju tal-Pulizija li jiddefendi ddinjità tal-Korp tal-Pulizija, xi [a;a li bl-aktar mod /ar dan falla milli jag[mel mal-ewwel opportunità li kellu.

Il-Korp tal-Pulizija jwie;eb

IT-TEMP

UV INDEX

9

IT-TEMP> Ftit imsa[[ab lokalment ftit jew wisq imsa[[ab u m/ajpar g[all-ewwel, li jsir il-bi//a l-kbira xemxi VI}IBBILTÀ> Tajba, lokalment moderata g[al tajba g[all-ewwel IR-RI{: {afif u varjabbli, il-bi//a l-kbira millPunent li jsir mil-Lbi/ g[an-Nofsinhar BA{AR> Moderat li jsir [afif IMBATT> Baxx mill-Majjistral TEMPERATURA: L-og[la 28˚C XITA> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 428.1 mm IX-XEMX> Titla’ fis-05.49 u tin]el fis-20.22

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

IT-TNEJN L-og[la 28˚C L-inqas 19˚C

IT-TLIETA L-og[la 29˚C L-inqas 19˚C

L-ERBG{A L-og[la 31˚C L-inqas 21˚C

UV

UV

9

10

Il-Korp tal-Pulizija wie;eb g[all-artikolu li deher fil-gazzetta IN-NAZZJON tas-Sibt-29 ta’ :unju 2013 f’pa;na 32, bit-titlu ‘Il-Pulizija tid[ol g[al xog[ol ta’ outside catering’ u ppre/i]a li l-Ministeru tal-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali qatt ma bag[at jew b’xi mod inda[al dwar ordnar lill-Pulizija biex iwettqu xi forma ta’ xog[ol jew ie[or.

Dak allegat fl-artiklu, qalet il-Community and Media Relations Unit g[an-nom talKummissarju tal-Pulizija, hu inveritier g[alla[[ar. Il-Pulizija li taw dan is-servizz issej[u f’laqg[a fejn ing[ataw il-fakultà li jie[du sehem f’din l-attività u kien hemm numru ta’ persuni li g[a]lu li ma jag[tux dan is-servizz.

L-hekk imsej[a ‘ordni’, fissret il-Pulizja, hi pro/edura interna sabiex jinbidlu x-xifts jew persuni ji;u e]enti minn servizz sabiex jag[tu servizz ie[or f’[inijiet differenti u mhix l-ordni li qieg[da ting[ata l-impressjoni li biha nies ji;u m;ieg[la jag[mlu xi [a;a kontra l-volontà tag[hom.

Daqstant ie[or [add ma abbanduna l-post jew is-servizz tieg[u f’xi G[assa jew sezzjoni.

Tfisser ukoll b[ala gidba u aktar gravi li jing[ad li l-Pulizija li taw dan is-servizz

mhumiex se jit[allsu, meta mill-bidu nett kien iddikjarat li se jkun hemm [las extra (kif dejjem isir) g[al dawk il-pulizija li jipparte/ipaw f’din l-attività.

Intqal li l-Korp tal-Pulizija hu mag[mul minn firxa wiesg[a ta’ kapa/itajiet diversi, u hu g[an ewlieni ta’ min imexxi li f’dawn iddiversi kapa/itajiet il-bniedem jil[aq il-milja personali tieg[u mhux biss b[ala membru filKorp tal-Pulizija i]da membru tal-Korp b’kapa/itajiet u servizzi diversi.

Tfisser ukoll li fil-199 sena mit-twaqqif tieg[u, il-Korp serva ikel lill-membri tieg[u, lil dinjitarji li g[o;obhom ji;u pajji]na, u f’/irkustanzi o[ra lill-poplu Malti kollu, tradizzjoni li a[na kburin biha.

Il-k/ina fil-Korp isservi lill-istess Korp kuljum g[aldaqstant mhu xejn degradanti li Pulizija jag[milha ta’ waiter la fih innifsu u aktar u aktar meta wie[ed i[ares lejn id-dinjità tax-xog[ol per se.

Il-Korp, intqal fit-twe;iba tieg[u, b’sa[[a jiddisasso/jaw ru[hom u juru ddi]approvazzjoni tag[hom lejn l-u]u tal-kelma degradanti lejn min ja[dem b[ala waiter ikun ;ej minn fejn hu ;ej.

B[al-lum 25 sena IL-{AMIS L-og[la 31˚C L-inqas 22˚C

IL-:IMG{A L-og[la 31˚C L-inqas 21˚C

UV

UV

UV

9

10

9

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 25˚C xemxi, Frankfurt 19˚C imsa[[ab, Tel Aviv 29˚C xemxi, Amsterdam 20˚C xemxi, Milan 27˚C xemxi, Tripli 26˚C ftit imsa[[ab, Istanbul 23˚C xemxi, Ateni 27˚C ftit imsa[[ab, Lisbona 32˚C xemxi, Londra 24˚C xemxi, Vjenna 19˚C ftit imsa[[ab, Berlin 15˚C imsa[[ab, Madrid 31˚C xemxi, Zurich 20˚C ftit imsa[[ab, Brussell 20˚C imsa[[ab, Moska 26˚C imsa[[ab, Munich 17˚C imsa[[ab, il-Kajr 33˚C xemxi, Pari;i 22˚C ftit imsa[[ab, Dublin 17˚C imsa[[ab, Bar/ellona 24˚C ftit imsa[[ab, Tune] 28˚C ftit imsa[[ab, St. Petersburg 22˚C ftit imsa[[ab, Al;eri 28˚C xemxi, Ruma 24˚C xemxi, Kopen[agen 15˚C imsa[[ab, Stokkolma 20˚C imsa[[ab.

I

l-Kap tal-Oppo]izzjoni u Mexxej So/jalista Karmenu Mifsud Bonnici kompla j[awwad meta f’dibattitu televi]iv stqarr li dwar il-bastimenti nukleari hu ma tkellimx kontra l-ba[rin Ingli]i i]da kontra l-bastimenti Ingli]i. Karmenu Mifsud Bonnici, i]da, kien qal li “jekk ilGvern Ingli] iwebbes rasu, il-Moviment tal-{addiema se jwebbes rasu u jg[aqqad il-ponnijiet kontra l-ba[rin”.

B[ala parti mill-investiment flinfrastruttura tal-ilma g[al provvista adegwata, il-Gvern kien [abbar li beda jit[addem l-impjant ;did tar-reverse osmosis ta/-?irkewwa.

IN-NAZZJON illum jag[laq 43 sena mill-ewwel [ar;a tal-gazzetta, fl-1 ta’ Lulju tal-1970.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

Lokali 5

L-infermiera tag[ti l-ver]joni kif sar it-transfer lejn Boffa Wara l-istqarrija li bag[at il-Ministeru tas-Sa[[a bi dritt ta’ risposta (u li qed ti;i ppubblikata f’din l-istess pa;na) b’rabta ma’ ittra li kienet ippubblikata f’ilmument ta’ eks kunsilliera Laburista li sej[et transfer li ng[ata b[ala kattiv u bi [dura, IN-NAZZJON g[amel kuntatt man-Nursing Officer milquta mit-transfer u permezz tal-Avukat tag[ha Andrew Borg Cardona bag[tet ittra li tag[ti lver]joni tag[ha tal-fatti.

Il-ver]joni tissostanzja la[bar li xandar dan il-;urnal u l-ittra li kienet bag[tet l-eks kunsilliera Laburista Valerie Borg lill-gazzetta il-mument.

Fl-ittra, in-Nursing Officer qalet li ftit wara l-elezzjoni ;enerali kienet g[amlet talba sabiex tmur fi/-?entru tasSa[[a tal-Mosta min[abba esi;enzi familjari. I]da ;ara li wara ftit ;ranet, il-mard filfamilja ggrava u dde/idiet g[all-;id tal-familja tag[ha, biex tirtira t-talba g[al transfer u tibqa’ ta[dem flIsptar Mater Dei. Fil-21 ta’ Mejju, hekk kif din l-infermiera marret biex tirtira t-transfer, hi ti;i msej[a

Payroll tal-Isptar Boffa turi bi/-/ar li l-infermiera kienet effettivament trasferita lejn l-Isptar Boffa mid-Departmental Nursing Manager, Helen Zammit, li qaltilha li giet trasferita lejn lIsptar Boffa u rreferieta g[allManager Nursing Services, Salvina Bonanno. Meta lil din tal-a[[ar, in-Nursing Officer qaltilha li dan it-transfer mhux a//ettabbli, Bonanno kienet ikkwotata tg[id “G[alina tista’ tmur hemm minn issa”.

L-ittra tkompli li fl-ewwel jiem ta’ :unju, idDepartmental Nursing Manager /emplet lil din linfermiera u li, fuq struzzjonijiet tal-Manager Nursing Services, qed tfakkarha biex tirrapporta g[ax-xoghol fl-Isptar Boffa.

L-infermiera we;bitha li hi tinsab bis-sick leave.

L-infermiera qalet li bag[tet email lill-Ministru tas-Sa[[a nnifsu u spjegatlu ssitwazzjoni familjari diffi/li li tinsab fiha, i]da l-Ministru Godfrey Farrugia qatt ma we;ibha.

Sadattant, in-Nursing Officer ir/eviet ittra ming[and is-sezzjoni talpayroll tal-Isptar Boffa li fiha ntalbet tibg[at i/-/ertifikati tal-mard. Din l-ittra, li qed nirriprodu/u hawnhekk, turi bi/-/ar li din l-infermiera kienet effettivament trasferita lejn l-Isptar Boffa.

Din l-infermiera kellha wkoll laqg[a mas-Segretarju :enerali tal-MUMN, Colin Galea, li kkonferma li kien infurmat mill-Ministeru li g[all-ewwel it-transfer kien [iere; g[all-Isptar Monte Carmeli i]da min[abba li kellha l-mard id-dar, ittransfer [are; fuq l-Isptar Boffa.

Hi ppruvat titkellem ukoll ma’ persuna qrib il-Ministru Godfrey Farrugia u r-risposta li ;abitilha kienet li m’g[andix g[alfejn tikkonfondi g[ax “fi ]mien sitt xhur, l-Isptar Boffa se jkun trasferit g[al [dejn lIsptar Mater Dei.”

L-ittra tal-eks kunsilliera Laburista Valerie Borg ippubblikata f’il-mument u li fiha kkritikat bl-a[rax it-transfer li ng[atat l-infermiera

Il-Ministeru g[as-Sa[[a ji/[ad B’referenza g[all-a[bar li dehret f’pa;na 32 f’IN-NAZZJON tas-27 ta’ :unju 2013, il-Ministeru g[as-Sa[[a ji/[ad b’mod kategoriku li t-transfer li ng[atat in-Nursing Officer tal-Klinika tad-Dijabete tal-Outpatients fl-Isptar Mater Dei madwar xahar u nofs ilu, hu wie[ed “vendikattiv” u li ng[atat “bi [dura”.

In-Nursing Officer imsemmija fir-

rapporti kienet talbet transfer fit-8 ta’ April 2013 g[a/-?entru g[as-Sa[[a tal-Mosta.

G[alhekk it-transfer ing[ata fuq talba li g[amlet in-Nursing Officer stess.

Il-Ministeru g[as-Sa[[a kull ma g[amel kien li akkomoda lill-persuna msemmija, biex fuq kollox tkun qrib id-dar tag[ha, [alli tkun tista’ tassisti

lit-tifla tag[ha li g[andha kundizzjoni medika.

Il-Ministeru g[as-Sa[[a jirribatti wkoll dak li ntqal fir-rapport, dwar il[idma tal-health care officers tadDiabetic Clinic, anzi jinsab grat g[axxog[ol siewi li qed jag[mlu biex ilpazjenti u l-familji tag[hom illum il;urnata qed ikunu moqdija fil-pront u b’mod dinjitu].

14-il persuna l-isptar wara li belg[u d[a[en tossi/i ta’ BBQ Erbatax-il persuna dda[[lu l-Isptar Mater Dei wara in/ident waqt ri/eviment ta’ tie; tard is-Sibt filg[axija filKumpless Montekristo, f’{al Farru;.

Minn st[arri; tal-Pulizija jirri]ulta li numru ta’ persuni kienu jinsabu f’kamra fil-kumpless jag[mlu xog[ol relatat malcatering peress li kien qed ji;i //elebrat tie;, u li kellhom b]onn assistenza medika peress li kienu jidhru mitlufin minn sensihom.

Kien hawnhekk li l-Pulizija talbet lassistenza tal-membri mid-Dipartiment tal-Protezzjoni ?ivili kif ukoll tim mediku mill-Isptar Mater Dei. Jirri]ulta li l-barbecue li kellu jsir barra dda[[al ;ewwa min[abba r-ri[, bir-ri]ultat li persuni belg[u d[a[en tossi/i. :uvni ta’ 18-il sena mill-Imqabba, tfajla ta’ 18-il sena mi]-}urrieq, u ra;el ta’ 43 sena mis-Si;;iewi li g[al xi [in

kienu fil-periklu tal-mewt, issa jinsabu f’qag[da stabbli u g[adhom qed jin]ammu l-isptar flimkien ma’ ]ew; ;uvintur u tfajla o[ra.

It-tmien persuni l-o[ra ;ew irrilaxati aktar tard mill-Isptar.

Bil-ka] ;iet infurmata il-Ma;istrat talG[assa li [atret diversi esperti sabiex jassistuha fl-inkjesta.

Il-Pulizija kompliet blinvestigazzjonijiet fuq dan il-ka].

}ag[]ug[ fil-periklu tal-mewt :uvni ta’ 22 sena residenti l-Mosta, jinsab filperiklu li jitlef [ajtu wara in/ident tat-traffiku li se[[ tard is-Sibt filg[axija fi Triq tal-Infetti, limiti tal-Imdina.

Fl-in/ident ;uvni ta’ 18-il sena li kien qed isuq karozza Honda Accord g[al xi ra;uni tilef il-kontroll talvettura, bil-konsegwenza li skiddjat u kellha impatt ma’ si;ra.

Fil-karozza kien hemm ukoll ]ew; passi;;iera, ;uvni ta’ 22 sena millMosta u ie[or ta’ 19-il sena mi]-}ejtun.

Fil-post issej[et ambulanza li [adet lit-tliet persuni l-Isptar Mater Dei g[all-kura me[tie;a, fejn irri]ulta li aktar tard ilkundizzjoni tal-;uvni ta’ 22 sena qalbet g[al-ag[ar u jinsab fil-periklu tal-mewt.

Is-sewwieq qieg[ed isofri minn ;rie[i ta’ natura [afifa, filwaqt li l-passi;;ier l-ie[or mi]-}ejtun sofra ;rie[i ta’ natura gravi.

IN-NAZZJON It-Tnejn 1 ta’ Lulju, 2013

6 Lokali

Il-BOV jirba[ premju ie[or ta’ e//ellenza

G[at-tieni darba f’inqas minn sena, il-Bank of Valletta ir/ieva premju g[all-e//ellenza flippro/essar tal-pagamenti.

Il-Bank of Valletta ir/ieva l-premju Straight-Through Processing (STP) Excellence Award ming[and idDeutsche Bank. Dan il-premju jirrikonoxxi l-isforzi talBank of Valletta biex jikseb livell ta’ e//ellenza fleffi/jenza tal-ippro/essar talpagamenti. Il-Bank ir/ieva premju simili ming[and J P Morgan, f’Settembru 2012.

Charles Borg, il-Kap E]ekuttiv tal-Bank, kif ukoll Michael Galea, i/-Chief Officer Operations, ]aru ssezzjoni tal-ippro/essar talpagamenti fi [dan il-Bank biex jifir[u lill-impjegati u

jippre]entawlhom il-premju.

“Dawn il-premjijiet jirrikonoxxu l-fatt li l-Bank qed je//ella f’dak li kapa/i jag[mel l-a[jar – jipprovdi servizz ta’ kwalità lill-klijenti,” qal is-Sur Borg. “Iddili;enza u l-attenzjoni kostanti g[ad-dettall li japplikaw l-impjegati tal-BOV ji]guraw li l-klijenti jie[du benefi//ju minn servizzi iktar velo/i,” kompla jg[id Charles Borg.

Michael Galea qal li l-STP Excellence Award ming[and id-Deutsche Bank jirrikonoxxi l-kwalità e//ellenti tax-xog[ol tan-nies tassezzjoni tal-Payments Operations li tippermetti lillBOV iwassal esperjenza ta’ kwalità g[olja lill-klijenti fil-qasam tal-pagamenti.

Charles Borg, il-Kap E]ekuttiv tal-Bank, u Michael Galea, i/-Chief Officer Operations, i]uru s-sezzjoni tal-ippro/essar tal-pagamenti fi [dan il-Bank biex jifir[u lill-impjegati u jippre]entawlhom il-premju

Michael Galea fiehem kif il-BOV qed ikompli jwessa’ s-servizzi tal-pagamenti billi jkun flessibbli g[all-b]onnijiet tal-klijenti.

L-STP Excellence Award jirrikonoxxi l-kwalità e//ellenti tal-Bank of Valletta, li kiseb f’dan ilqasam rata ta’ 97.22% fl-

ippro/essar tal-pagamenti permezz ta’ pagamenti Straight-Through. Ir-rata industrjali globali hija ta’ 90%.

Rotot ;odda fix-xitwa minn Ryanair Krakovja, Liverpool u Milan huma tliet rotot ;odda li l-linja tal-ajru low-cost, Ryanair se tibda t[addem minn u lejn Malta anki matul ix-xhur tax-xitwa.

L-g[an hu li ji]died in-numru tatturisti f’dak li hu meqjus b[ala ‘lista;un il-kwiet’ fil-qasam turistiku.

Flimkien ma’ dawn id-destinaz-

zjonijiet ;odda g[all-iskeda taxxitwa, se jkun hemm ]ieda ta’ titjira fil-;img[a lejn Bristol, Edingburgh u Luton, li di;à jsiru titjiriet lejhom matul is-sajf. Ir-Ryanair se ttir [ames darbiet fil-;img[a lejn Milan, darbtejn g[al Liverpool, u darba fil;img[a lejn Krakovja.

Dan t[abbar f’konferenza tal-

a[barijiet minn kelliem g[arRyanair, Luis Fernandez Mellado, li matulha ta d-dettalji dwar is-su//ess li qed tag[mel ir-Ryanair f’Malta, fejn issa ilha stabbilita mill-2006.

L-iskeda tax-xitwa se tfisser total ta’ 20 rotta – l-ikbar ammont s’issa – u 92 titjira fil-;img[a. L-g[an hu li matul is-sena 2014, il-linja tal-ajru

low-cost til[aq il-mira ta’ ]ieda minn 800,000 g[al miljun passi;;ier.

Sabiex tippromovi l-iskeda l-;dida tax-xitwa, il-linja Ryanair qed toffri numru ta’ seats bi prezzijiet baxxi g[ax-xhur ta’ Lulju u Awwissu lejn id-destinazzjonijiet kollha li ttir lejhom minn Malta.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

Lokali 7

Attrazzjoni unika g[all-istudenti barranin f’Malta

Ftehim bejn Malta u t-Tune]ija dwar l-ilma

Fl-2012 mat-82,000 student nefqu ’l fuq minn €135 miljun f’Malta Eluf ta’ persuni, inklu]i studenti barranin li b[alissa qeg[din jitg[allmu l-Ingli] f’Malta, ]ifnu mal-mu]ika talartisti Maltin u internazzjonali Fuq il-Fosos tal-Floriana u gawdew minn attrazzjoni o[ra ewlenija li joffri l-ista;un tassajf f’Malta.

Studenti minn madwar lEwropa kollha [adu gost bilmu]ika f’ambjent uniku.

Il-Federazzjoni ta’ Malta g[all-Organizzazzjonijiet li jg[allmu l-Ingli] (FELTOM) temmen li attivitajiet b[al dawn ikomplu jag[mlu lil pajji]na destinazzjoni mfittxija g[at-tag[lim tal-Ingli].

B[ala ambaxxaturi ta’ pajji]na, l-istudenti barranin li l-;img[a li g[addiet attendew g[all-attività tal-Isle of MTV, se jibqg[u jiftakru l-esperjenza tag[hom fostna, anki permezz ta’ eluf ta’ ritratti li jitqassmu fuq is-siti tas-social media.

Malta qed jirnexxilha tippro;etta lilha nnifisha mhux biss b[ala post li wie[ed i]uru g[ax-xemx u l-ba[ar; l-attivi-

tajiet mu]ikali u kulturali dejjem ji]diedu qed jag[mlu lil pajji]na aktar imfittex millistudenti li jridu jitg[allmu lIngli].

Billi tkompli tibni fuq ir-reputazzjoni b’sa[[itha ta’ /entru ta’ e//ellenza, Malta qed issir l-g[a]la g[at-tag[lim tal-Ingli] f’ambjent uniku.

Il-FELTOM temmen li linvestiment f’attivitajiet b[al dawn, kif ukoll fi pro;etti o[rajn relatati mat-turi]mu li jkomplu jag[mlu lil Malta aktar attraenti, huma wkoll investiment dirett fis-settur tattag[lim tal-lingwa Ingli]a.

Fl-2012, mat-82,000 student nefqu ’l fuq minn €135 miljun f’Malta u komplew ikkonsolidaw dan is-settur b[ala wie[ed mill-aktar importanti talekonomija Maltija.

Il-FELTOM tirringrazzja lill-Awtorità Maltija g[atTuri]mu u lill-awtoritajiet g[al kun/ert ie[or tal-Isle of MTV, li kien su//ess, u tawgura li attivitajiet b[al dawn jibqg[u jkunu organizzati fis-snin li ;ejjin.

Il-Federazzjoni ta’ Malta g[all-Organizzazzjonijiet li jg[allmu l-Ingli] (FELTOM) tawgura li attivitajiet b[all-Isle of MTV li s-seba’ edizzjoni tieg[u kienet su//ess ie[or, jibqg[u jkunu organizzati fis-snin li ;ejjin (Ritratt> Martin Agius)

Il-prezzijiet tal-fuel fl-istess livell Il-Korporazzjoni Enemalta [abbret li ma kien hemm ebda /aqliq fir-revi]jonijiet li saru talprezz tal-fuel g[al Lulju 2013, u li jid[lu fisse[[ mil-lum l-1 ta’ Lulju.

Il-prezzijiet tal-unleaded, diesel, pitrolju u

Il-karozzi tal-linja bdew mill-biera[ bl-iskeda tas-sajf

L-iskeda tas-sajf tal-Arriva da[let fis-se[[ mill-biera[, il{add.

It-tibdil tas-sajf – li jse[[ darbtejn fis-sena b[ala tibdil sta;onali fit-trasport pubbliku – sar wara e]er/izzju intensiv biex l-Arriva ttejjeb is-servizzi li toffri lill-klijenti u biex dan ikun ta’ benefi//ju g[al min jivvja;;a.

Fost affarijiet o[ra, dawn jinkludu kalkoli ;odda g[all[inijiet tal-vja;;i u tibdil fliskedi ta’ numru ta’ rotot.

gasoil baqg[u kollha bl-istess prezz li kienu f’:unju.

B’hekk, l-unleaded se jinbieg[ g[al €1.47, id-diesel g[al €1.38, il-pitrolju g[al €1.38 u lgasoil g[al €1.02.

Malta u t-Tune]ija jaqblu fuq ftehim ta’ koperazzjoni fis-settur talilma, li g[andu l-iskop primarju li ]-]ew; pajji]i jsa[[u r-ri]orsi naturali tag[hom u jintrodu/u pjani ta’ azzjoni b’impenn lejn il-futur.

Il-ftehim ta’ koperazzjoni kien iffirmat filBer;a ta’ Kastilja bejn ilMinistru Konrad Mizzi u l-Ministru tal-Agrikoltura Tune]in, Muhammed Ben Salem.

Is-setturi li huma inklu]i f’dan il-ftehim jinkludu wkoll is-sistemi tad-distribuzzjoni, u wkoll l-isfidi komuni li g[andhom i]]ew; pajji]i min[abba lklima diffi/li li g[andhom.

I]-]ew; pajji]i se jkunu qed jikkollaboraw ukoll f’metodi kif issir il-konservazzjoni tal-ilma talpjan, li hu ri]orsa naturali tant importanti.

Il-Ministri Mizzi u Ben Salem semmew l-impenn ta]-]ew; pajji]i li jikkonservaw l-ilma g[all-;enerazzjonijiet futuri. Settur ie[or ta’ koperazzjoni hu dak tal-u]u tal-ilma tattieni kwalità, li jintu]a g[al skopijiet agrikoli u o[rajn.

Il-Ministru Mizzi irrikonoxxa l-[idma li fla[[ar snin g[amlet ilKorporazzjoni g[asServizzi tal-Ilma biex jitnaqqas l-ima li jin[ela, u qal li wara dan ix-xog[ol il-pajji] irid issa[[a[ iktar l-u]u tal-ilma tat-tieni kwalità.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

8 Opinjoni

Festi, reli;jo]ità u valuri Festi

Ninsabu fl-ista;un tal-festi.

Sta;un mistenni [afna millMaltin u l-G[awdxin kollha.

Sta;un li hu popolari [afna mat-turisti li ji;u apposta minn pajji]hom biex jesperjenzaw din il-kultura reli;ju]a tant apprezzata minnhom.

Kultura reli;ju]a li tikkrea turi]mu reli;ju] lejn pajji]na.

Sta;un li jirrendi [afna g[al dik li hi ekonomija mhux biss nazzjonali imma anke lokali fil-bliet u l-villa;;i tag[na.

L-ista;un tal-festi hu wkoll l-ista;un tas-sajf, li matulu numru kbir [afna ta’ Maltin jidde/iedu li jie[du l-vaganza tag[hom kemm barra minn Malta kif ukoll f’Malta u G[awdex stess.

L-aktar komuni hi dik ilmawra ta’ ;img[a jew ftit i]jed f’xi ambjent ta’ xi bajja sabi[a, jew f’xi ville;;jatura f’xi ra[al partikulari – ilMaltin aktarx f’G[awdex u lG[awdxin f’Malta.

Il-[ar;iet [dejn il-ba[ar huma xi [a;a regolari li ssir mill-ma;;oranza matul ixxhur s[an tas-sajf. Minkejja /-/okon ta’ g]iritna, huma bosta dawk l-G[awdxin li g[andhom post ta’ ville;;jatura f’xi post qrib ilba[ar f’G[awdex stess, b[alma huma f’Marsalforn, ix-Xlendi, id-Dwejra u postijiet o[rajn.

L-emigranti tag[na li jinsabu mxerrdin mal-erbat irjie[ tad-dinja, matul ix-xhur tassajf i[obbu jag[mlu xi [arba [afifa lejn pajji]na l-aktar biex jaraw lill-familjari tag[hom. Dawk talAwstralja, l-Amerika u lKanada ]gur li mi;ja fostna ma tkunx wa[da annwali imma tal-anqas darba kull sentejn meta mhux aktar ‘il bog[od minn hekk.

Dan min[abba ‘l bog[od li je]isti kif ukoll min[abba xxog[ol li kultant ma jippermettilhomx li jag[mlu dan daqshekk frekwenti.

Normalment dawn jippjanaw il-vi]ta tag[hom fostna ma]]mien meta tkun i//elebrata lfesta tal-lokal tag[hom, biex kif jg[idu, b’;ebla wa[da jolqtu ]ew; g[asafar, jaraw lil tad-dar u jgawdu l-festa tal-patrun jew patruna tag[hom.

Marbuta ma’ qalb il-Maltin

Fortunatament din hi xi [a;a li g[adha marbuta [afna ma’ qalb il-Maltin u lG[awdxin. Fil-fatt bosta r[ula G[awdxin u anke Maltin, irnexxielhom itellg[u statwa tal-qaddis jew qaddisa tag[hom is-safar fejn jinsabu residenti u jorganizzaw festa tipo tag[na anke fil-pajji]i fejn huma emigrati.

Dawn il-festi jinvolvu [afna spejje] biex ji;u organizzati u //elebrati, kemm

minn Euchar Mizzi mizzieuchar@gmail.com

imbag[ad a[na fejn ma jafuniex jew ma jarawniex nag[mlu ag[ar minnhom.

Valuri

Dak li nipprattikaw fil-Knsija fosthom meta ting[ata l-pa/i wie[ed irid jibqa’ j[addanhom tul [ajtu u mhux ikollu lan]ita g[al xi [add

g[al dak li jsir fil-knejjes tag[na kif ukoll dak li jsir barra g[all-massa, b[alma huma numru ta’ mar/ijiet li jindaqqu live mill-baned tag[na, kif ukoll g[all-kwantita’ ta’ log[ob tan-nar kemm tal-art kif ukoll dak tal-ajru.

Apparti dan, l-armar tatti]jin li jintrama kemm filknisja kif ukoll fit-toroq tallokal qed ji]died minn sena g[all-o[ra. Issir ukoll mixeg[la ;enerali tat-toroq, pjazez, kif ukoll tal-fa//ata tal-knisja li tkun qed ti//elebra l-festa.

Dawn huma l-ingredjenti li jag[mlu l-festa, u li kieku ma jkunx hemm is-sehem siewi tal-volontarjat, il-festi tag[na jkunu ta’ kwalità u ta’ ;ranet ferm inqas milli qed isiru llum.

G[alhekk hemm b]onn li ninkora;;uhom u nsostnuhom mhux biss bil-finanzi, li huma me[tie;a [afna, i]da anke bilkontroll u bil-pariri siewja talawtoritajiet sew /ivili kif ukoll ekkle]jasti/i, li tant huma me[tie;a g[a]-]minijiet tal-lum.

G[ax ng[iduha kif inhi, jekk ma jkunx hemm ftit talkontroll nispi//aw [allata ballata, u minflok qima lejn ilqaddisin, isiru aktar offi]i lejhom u lejn l-istess Alla lImbierek li lilhom suppost li nag[tu qima bil-festi li a[na norganizzawlhom.

Fejn huma l-valuri u l-prin/ipji li ilna n[addnu g[al aktar minn elfejn sena ta’ Kristjani]mu^ X’sar minnha dik il-fra]i, ‘le g[ax Alla ma jridx dawn l-affarijiet’^ Reli;jo]ità

Hawn tispikka r-reli;jo]ità li a[na tant a[na mag[rufin g[aliha. Nimlew il-knejjes tag[na (spe/jalment fil-festi), kul[add jitqarben, kul[add jitlob, ikanta u j/ap/ap.

Bravi, affarijiet tajbin u li jkunu anke mistennija.

L-istess hi u [ier;a l-istatwa titulari fil-bieb tal-knisja g[all-pur/issjoni, /ap/ip, g[ajjat ta’ viva dak u viva dik u [afna o[rajn. Imbag[ad wie[ed ji;i ftit imbuttat millfolla, xi [a;a li fa/li li ssir u ‘[oll xag[rek u ;ib i]-]ejt’, dak dag[a, g[ajjat, kliem [a]in, jekk ma na[btux ukoll g[al xulxin.

L-istess fil-quddiesa kul[add jag[ti l-pa/i lil xulxin. Verament xi [a;a sabi[a u qaddisa. Imma mbag[ad no[or;u barra mill-knisja u dik tg[addi mill-bieb tal;enb biex ma tiltaqax mattalija, l-ie[or jg[id kontra l;ar tieg[u g[as-sempli/i ra;uni li hu ta’ kulur differenti minnu, u l-kumplament.

L-istess meta jinqala’ lb]onn tas-solidarjetà.

M’hemmx dubju li a[na

nkunu minn ta’ quddiem nett.

Karità kemm trid u lil kul[add, mhux biss lil dawk li nafu, i]da anke lil min ma nafux, b[all-Missjoni per e]empju. Dawn huma kollha punti po]ittivi u prosit g[alina l-Maltin u l-G[awdxin.

Anke xi tra;edja f’pajji]na, l-aktar jekk dawk milquta huma ]g[ar jew nies mag[rufa. Arana ni;ru lewwel nies biex nag[tu lg[ajnuna jew biex insabbru lil dak li jkun. {a;a verament sabi[a.

Imma mbag[ad kemm g[andna fidi ferma u soda fejn dak li nemmnu fih ng[ixuh fil-prattika?

E]empju ]g[ir, meta kellna l-kwistjoni tad-divorzju, kul[add jistqarr li hu Kristjan, li Alla hu kontra ddivor]ju. Li l-ewwel ru[na mbag[ad s-simpatija.

X’;ara? Morna nivvutaw u l-poplu g[a]el id-divorzju u mhux lil Alla. Dan hu biss e]empju g[ax b[al dan isiru kuljum.

Nitka]aw b’[addie[or,

Fejn huma l-valuri u lprin/ipji li ilna n[addnu g[al aktar minn elfejn sena ta’ Kristjani]mu? X’sar minnha dik il-fra]i, ‘le g[ax Alla ma jridx dawn l-affarijiet’. Illum le, illum da[[alna l-famu]a kuxjenza li qed insibuha komda [afna biex niddubbaw biha, u biex inserr[u fuqha.

Imma din il-kuxjenza kemm hi ffurmata tajjeb? Veru kul[add g[andu dritt g[allopinjoni tieg[u, kul[add g[andu dritt jg[id li jrid.

Imma ma tistax tigdeb jew tinfama lil [addie[or b’mod malinn, mhux hekk?

Issa donnu hawn qbil filpajji] dwar li m’g[andux ikun hawn diskriminazzjoni min[abba orjentazzjoni sesswali. Mela le. Min ma jaqbilx mag[ha [a;a b[al din illum? Jew g[aliex m’ghandniex in[obbu lil kul[add, lesbjani, omosesswali, trans sesswali u l-o[rajn kollha?

M’humiex forsi dawn [olqien t’Alla wkoll b[alna? L-istess g[all-persuni bi b]onnijiet spe/jali, forsi dawn m’humiex [utna, qrabatna u [biebna? Mela naqblu li a[na poplu wie[ed, solidali ma’ xulxin u g[alkemm xi ftit differenti minn xulxin, imma kapa/i ng[ixu u na[dmu ma’ xulxin. {a;a wa[da biss ma rridux li naqg[u fijha. Li biex jg[idu li a[na ‘nice’, li a[na nies minn tag[na [afna, li a[na ‘OK’, in/edu jew a[jar inwarrbu l-valuri u lprin/ipji tag[na biex [addie[or ma j[ossux offi].

Jew biex ma nag[mlux g[edewwa. Le l-valuri u lprin/ipji tag[na huma tant tajbin u ;enwini li sa[ansitra j;ag[luna n[obbu, nirrispettaw, u ng[inu lil kull ma[luq u lil kull min ji;i fostna.

A[na na//ettawh b’dirg[ajna miftu[a, sakemm però hu ja//etta d-dritt tag[na li ng[ixu l-valuri u l-prin/ipji li jag[mluna dak li a[na.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 25965460 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Minn wara l-kwinti tal-mitt jum Tul l-ewwel mitt jum ta’ dan il-gvern Laburista stajna naraw biss dak li kien qieg[ed jing[ad.

Ikkummentajna biss dwar dak li kien qed jo[ro; minn fomm il-Prim Ministru Joseph Muscat u lmembri tal-Kabinett tieg[u, li huma l-akbar finnumru li qatt kellu kabinett ta’ gvern; u naturalment bl-akbar spi]a.

De/i]jonijiet kontroversjali Tul dawn l-ewwel mitt jum ittie[du [afna

de/i]jonijiet li kienu kontroversjali u li qajmu diskussjoni u opinjonijiet diversi. Kwistjonijiet li kienu wkoll diskussi fuq il-media f’pajji]na.

Kontroversji marbuta mad-de/i]joni talamnestija li ta dan il-gvern lir-residenti fil-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin. De/i]joni li [ar;et fil-bera[ l-ipokresija tal-Prim Ministru li wara li ddikjara li l-Partit Laburista ma weg[idx l-amnestija lillpri;unieri, eks pri;unier kellu l-kura;; jitkellem ma’ IN-NAZZJON u ddikjara li tal-anqas erba’ membri li llum huma fil-Kabinett tal-Prim Ministru Muscat, marru u ]aru l-[abs u wieg[du lamnestija jekk il-Labour jirba[ l-elezzjoni u jkun fil-gvern. U rajna wkoll lill-Ministru responsabbli mill-Fa/ilità Korrettiva jmur il-{abs hu stess biex i[abbrilhom din l-amnestija fost il-fer[ u l-briju li g[amlulu l-pri;unieri, tant li kantaw is-slogan tal-

kampanja elettorali tal-Labour, “Tag[na Lkoll”.

De/i]jonijiet o[ra kontroversjali kienu l-waiver li ta l-Prim Ministru Muscat lis-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca biex ikompli jopera, u dan bi ksur tal-kodi/i tal-etika talMinistri u s-Segretarji Parlamentari. Prim Ministru li rajnieh jikser dan il-kodi/i u jo[loq sitwazzjoni ta’ nuqqas kbir ta’ etika u livell ta’ etika ina//ettabbli fl-og[la amministrazzjoni ta’ dan ilGvern.

Kellna wkoll il-[atriet li t[abbru fejn tqa//tu nies li kienu qed jag[tu servizz utli biex minflokom in[atru o[rajn – [afna minnhom nies talqalba u li appo;;aw lill-Partit Laburista fil-kampanja elettorali.

Transfers bil-goff f’San Vincenz de Paul u fil-Pulizija I]da tul dawn il-mitt jum ukoll, minn wara l-

kwinti kienu qed jin[mew u ji;u ppjanati numru kbir ta’ transfers. L-aktar li spikkaw kienu t-transfers li ng[ataw f’San Vin/enz de Paul, fejn in[olqot ukoll kwistjoni bejn il-Gvern u l-Union {addiema Mag[qudin.

U issa, smajna wkoll u bdew [er;in it-transfers bil-goff fil-Korp tal-Pulizija – transfers li tfasslu wkoll u li qed jid[lu fis-se[[ qabel it-twaqqif tal-

union tal-Pulizija – mossa /ara biex i/-/aqliq li kien ippjanat fil-Korp u li wassal g[al numru mhux ]g[ir ta’ transfers isir malajr kemm jista’ jkun qabel mal-Pulizija jibdew igawdu mid-dritt ta’ union li tirrappre]entahom u li tkun il-vu/i tag[hom fil-Korp.

Wara l-mitt jum ukoll se jibdew jo[or;u u jit[abbru l-[atriet fil-korp diplomatiku Malti.

Korp li fl-a[[ar snin issa[[a[ f’wie[ed li jag[mel unur lil pajji]na u li dejjem kien ta’ vetrina g[allinvestiment u g[all-industrija tat-turi]mu, u wkoll fir-relazzjonijiet diplomati/i b’sa[[ithom u li ]amm pajji]na mal-popli u l-mexxejja ta’ stati o[rajn. ?aqliq u [atriet ta’ diplomati/i li jidher li permezz tag[hom, il-Partit Laburista fil-gvern ja;evola nies tal-qalba u o[rajn li [admu qatig[ biex jaraw lill-Partit Laburista fil-gvern.

Do]a akbar ta’ negattivi]mu Mal-mitt jum ukoll, il-gvern tal-Prim Ministru Muscat ]ied id-do]a ta’ negattivi]mu fuq lamministrazzjoni pre/edenti. I]da l-;img[at u x-

xhur bdew igerbbu u mhuma se jistennew lil [add.

Wasal i]-]mien li dan il-gvern issa jibda juri xi jsarraf – u l-ewwel prova se tkun il-pro/ess li jwassal g[all-Ba;it tas-sena d-die[la.

Meta ng[addu lill-Kunsill bi]-]uffjett!!

Ir-resident g[andu dejjem ikun fi/-/entru tal-politika ta’ kull kunsill lokali, irrispettivament mill-ma;;oranza politika jew inkella jekk ir-resident hux ta’ opinjoni b[al tieg[ek jew le. Meta l-kunsill ifassal il-politika tieg[u, voldieri l-mod ta’ fejn irid iwassal il-komunità fis-snin li ;ejjin, irrid jara li r-ri]orsi limitati li jkollu jrid iqassamhom b’mod ;ust u ekwu bejn il-lokalità kollha.

Vera li dan mhux dejjem hu possibbli jew min[abba /irkustanzi straordinarji, jew g[ax il-pro;ett minnu nnifsu jkun ila[[aq ammonti kbar li l-kunsill ma jkunx jista’ jaffordja li jag[mel u xi kultant forsi ikun nuqqas mill-kunsill stess.

Il-Mag[tab Lura fl-2009-10, meta kont ;ejt elett fil-Kunsill Lokali Naxxar, niftakar kont pre]entajt il-kunsill lokali b’rapport dettaljat tal-[sara li hemm fit-toroq tal-lokalità tal-Mag[tab, toroq li kwa]i

;ew ina//essibli kemm min[abba t-trasport goff li kien jg[addi u anke forsi b’nuqqas ta’ manutenzjoni.

Biex ssiru t-toroq kollha lispi]a kienet tla[[aq aktar min-nofs miljun u b’hekk kienet impossibbli g[all-kun-

sill biex jag[mel it-toroq, i]da fl-istess [in l-inkonvenjenza g[ar-residenti riedet tonqos b’mod immedjat.

F’laqg[a partikulari l-kunsill qabel fuq mozzjoni li kont ressaqt biex issir il-major patching maz-zona kollha, i]da fl-istess [in bdejna b’numru ta’ diskussjonijiet ma’ diversi entitajiet li jistg[u jg[inu fosthom malWasteServ, li permezz taloperat tag[hom fi [dan ilmi]bla kien qieg[ed iwassal g[al numru ta’ inkonvenjenzi g[ar-residenti.

Barra minn Malta, fosthom fl-Ingilterra, hemm sistema li l-operatur jag[ti ammont ta’ flus lill-kunsill responsabbli biex dawk jintefqu f’dik izzona b[ala rimedju g[allinkonvenjenza.

Wasalna . . . i]da Ma]-]mien u wara numru kbir ta’ laqg[at u tqan]i[ wasalna, u fl-2012-13, [ar;u t-tenders g[all-asfaltar ta’ din iz-zona. {afna residenti malewwel bdew jibg[atu lmessa;;i tag[hom ta’ ringrazzjament g[ax jafu li ttoroq kienu se jkunu a//essibbli u daqshekk periklu g[alihom infushom, g[a]-]wiemel

tag[hom u ovvjament [sarat bla b]onn fil-karozzi tag[hom.

Il-kuntratt kien [are; g[al somma ta’ €536,000 u lpro;ett kellu jibda fl-a[[ar ta’ Marzu imbag[ad ;ie postpost g[al Mejju i]da l-;imsg[tejn fil-21 ta’ :unju l-Kunsill ;ie infurmat li t-toroq kienu se ji;u asfaltati nhar l-Erbg[a li g[addew, 26 ta’ :unju 2013 i]da dan ma sarx.

Il-kunsill re;a’ ;ie mg[oddi bi]-]mien, i]da mhux biss ilkunsill ;ie mg[oddi bi]]mien i]da mieg[u kull resident li jg[ix fil-Mag[tab u dawk kollha tal-madwar li jg[addu minn dawn it-toroq.

Wie[ed irrid japprezza li rresidenti tal-Mag[tab u talmadwar g[andhom inkonvenjenza kbira mhux biss min[abba t-triq li tag[ti g[allCoast Road hi fi stat di]astru] b[alissa min[abba x-xog[lijiet relatati mal-interconnector, i]da dak nifhmuh, xog[ol li jrid isir, i]da mbg[ad mhux kull a//ess ie[or hu mfarrak u perikolu].

Min jafni sew fil-lokalità jaf li meta kien nuqqas minna[a tal-kunsill dejjem g[amilt [ilti flimkien ma’ s[abi biex il-problema tkun indirizzata fl-iqsar ]mien possibbli minkejja kull oppo]izzjoni u kontra kurrent li stajna sibna.

I]da li l-Kunsill jerfa’ responsabbiltà ta’ nuqqasijiet

minn ta’ [addie[or jew li jav]a r-residenti b’korrispondenza li r/ieva u ma jsir xejn, qatt ma nittollera.

Nispera li l-awtoritajiet ikkon/ernati jie[du azzjonijiet b’mod immedjat biex b’hekk kull inkonvenjenza ti;i eliminata u r-residenti jing[ataw [ajja ta’ kwalità u sigura kemm g[alihom u ta’ madwarhom.

L-Isle of MTV

Kienet esperjenza millisba[ g[al dawk kollha li g[a]lu li jattendu l-kun/ert b’xejn li jsir fuq il-Fosos talFurjana, kien smat li madwar 50,000 persuna kienu qeg[din pre]enti. Tista’ tifhem li hawn numru ta’ Maltin akkaniti ta’ dawn il-kun/erti u li xi w[ud isiefru barra minn Malta apposta biex jattendu xi wie[ed jew tnejn minnhom u j[allsu sew g[alihom.

O[rajn jag[]lu li jmorru g[all-MTV biex propju jaraw dawk il-kantanti li huma fans tag[hom u o[rajn b[ala okka]joni biex jo[or;u ftit fil-;ranet s[an tas-sajf. Mitt bniedem, mitt fehma.

I]da l-aktar [a;a li ]gur se tibqa’ fl-im[u[ ta’ [afna Maltin li kienu pre]enti jew semmg[u bl-istorja hu l-fatt kif Jessie J. waqfet tkanta, min[abba ;lieda li nqalg[et

minn Clinton Sammut clintonsammut@gmail.co

fil-parti ta’ quddiem tal-folla.

Tinduna l-ir;ulija li g[andha din il-kantanta u li ma tittollerax ebda ;lied waqt festivals b[al dawn. Messa;; /ar li l-mu]ika hi mezz ta’ divertiment u kif wie[ed ixerred lim[abba u mhux il-vjolenza.

Nissoponi li ftit kantanti jkunu lesti li jie[du po]izzjoni b[al tag[ha u jiefqu jkantaw.

L-a[[ar [sieb imur lejn Gianluca Bezzina u l-band tieg[u li taw spettaklu millisba[ u re;a’ g[amilna kburin li a[na Maltin fuq pjattaforma internazzjomali.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

Ittri 11

Appell biex ng[inu Id-di/enza l-missjoni fil-Cameroon Sur Editur L-ewwel nixtieq nirringrazzja lill-Mission Fund u l-Malta Missjunarja li jag[mlu minn kollox u b’sagrifi//ji kbar biex jg[inu l-missjunarji Maltin.

Jien ukoll grata lejn [afna Maltin li sentejn ilu g[enuni biex il-[olma tieg[i ta’ skola talKindergarten ti;i mwettqa.

I]da g[ad g[andna b]onn ta’ [afna g[ajnuna.

Din hi t-tielet darba li ;ejt mill-Cameroon u li qed nikteb. G[alkemm irnexxielna nibnu tliet klassijiet u uffi//ju, sfortunatament qed nu]aw ]ew; klassijiet biss g[ax m’g[andniex flus bi]]ejjed biex nixtru l-affarijiet ne/essarji g[at-tielet klassi u g[alluffi//ju – g[amara, si;;ijiet, e//.

Fuq kollox g[andna lproblema g[all-paga talg[alliema, li jir/ievu l-paga minima ta’ € 40 fix-xahar.

Il-mi]ata tal-istudenti

mhux bi]]ejjed biex issolvi dawn il-problemi. Jekk a[na ng[ollu l-mi]ata, [afna ;enituri jo[or;u t-tfal mill-iskola li huma l-futur ta’ dan il-villa;; imwarrab u tal-Cameroon kollu.

Nixtiequ wkoll li nag[tu xi [a;a ]g[ira tal-ikel littfal g[ax il-ma;;oranza tag[hom ji;u l-iskola sajmin. {afna min-nies jieklu darba biss matul iljum fis-sag[tejn ta’ wara nofsinhar. {afna minn dawn in-nies ji;u j[abbtu lbieb tag[na g[ax ikunu bil;u[.

F’dan il-villa;; imwarrab il-familji huma numeru]i.

Familja li jkollha sitt itfal trid tg[ix b’paga mi]era ta’ €1 5 fix - xahar . Kemm hu ta’ qsim il-qalb tara xi tfal i[arsu lejn l-o[rajn li waqt il-break ikunu qed jieklu biex jekk jaqa’ xi frak talikel jikluh huma.

Ag[ar minn hekk ;ieli jippruvaw jieklu xi bi//a tafal. Din hi l-verità.

Dak li verament nixtieq hu li qabel immur lura lCameroon ikolli lista konsiderevoli ta’ nies li ja//ettaw xi student imqar g[al sena. € 55 huma bi]]ejjed biex tg[in student i[allas il-mi]ata, l-uniformi, kotba u pitazzi. {afna skejjel fil-belt li g[andhom il-mi]ata g[olja jipprovdu ikla lit-tfal tal-kindergarten.

99% tan-nies tag[na huma bdiewa li j[awlu dak li hu essenzjali g[alihom.

Skont huma mhux ne/essarju li tonfoq il-flus fittag[lim. Huma jippreferu li jg[allmu lil uliedhom kif jie[du [sieb l-g[elieqi.

A[sbu fuq dawn ilb]onnijiet, u da[[lu jdejkom fil-bwiet biex tg[inu lil dawk imsejkna tfal.

Alla jxerred il-barka tieg[u fuqkom u j[allaskom tal-;enero]ità tag[kom. Hu dejjem jg[in lill-missjunarji.

Sr. Salvina Grech

{al Tarxien

Sur Editur D[alna fil-;ranet s[an tas-sajf, ;ranet li jkunu s[an mhux [a]in g[al art twelidna.

Sfortunatament mhux kul[add lest li jissaporti ss[ana, allura tarah aktar imne]]a’ milli liebes, dan tarah fit-toroq tag[na u anki /erti abbu]i li jsiru fuq ix-xtut tag[na.

Anki fil-knejjes tinnota nies mhux libsin xieraq u dan juri /erta injoranza reli;ju]a.

Meta l-Madonna dehret lit-tfal ta’ Fatima qaltilhom kemm binha kien jinsab offi] b’/erta moda u dan fl-1917, min jaf li kieku titkellem illum il-Madonna x’tg[id, g[ax din verità li morna g[all-ag[ar fiddi/enza.

X’jista’ jsir? L-ewwel nett appell lil kul[add, ejjew nib]g[u g[all-moralità f’art twelidna. {alluna li jista’ jkun hawn /entru pornografiku kkontrollat f’pajji]na, g[ax jekk ilpajji] jibqa’ jmur g[all-

ag[ar moralment allura g[andna pajji] li falla f’kollox.

Ejjew nilbsu b’mod di/enti u ma nkunux ta’ okka]joni ta’ [a]en g[allo[rajn, okka]joni ta’ dnub.

Ejjew inrawmu fit-tfal tag[na, mi/-/okon, iva mi/-/okon, g[ax hawn ;enituri ilibbsu lil uliedhom mhux xieraq bl-argument li jg[idu, dawk /kejknin fiex jifhmu. Dan hu argument ]baljat, anzi g[ax huma ]g[ar inrawmuhom f’sens ta’ di/enza biex meta jikbru jibqg[u jilbsu b’mod onest.

Fl-a[[ar niftakru li a[na tempju tal-Ispirtu s-Santu, nersqu spiss lejn isSagrament tas-safa, a[na u wliedna s-Sagrament talEwkaristija, biex in]ommu qalbna safja u l-persuna tag[na minn barra b’ilbies xieraq g[ax jekk ma nag[mlux hekk [a]in g[alina jg[id San Pawl.

Carmel Caruana San :wann

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

12 Intervista

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Insiru nafu a[jar min a[na Joe Mikallef jitkellem ma’ Oliver Friggieri (55) Fil-[ar;a tal-lum ta’ In-Nazzjon qed nippubblikaw il-[amsa u [amsin parti fis-sensiela ta’ konversazzjonijiet ma’ Oliver Friggieri li fihom qed nittrattaw temi u realtajiet differenti. Illum se nitkellmu dwar il-Kobor ta’ Alla u temi relatati (it-tieni parti) u dan bl-iskop pre/i] li nkomplu nittrattaw temi attwali. Temi li bosta drabi niddiskutu u ng[arblu bl-aktar mod akkanit, i]da li bosta drabi wkoll nag[]lu li ninjorawhom.

Imma tajjeb li fil-[ajja mg[a;;la li qed ng[ixu nieqfu ftit u nirriflettu fuq temi attwali u li huma ta’ rilevanza. Bla dubju ta’ xejn, Oliver Friggieri, Qieg[ed issemmi l-kelma ‘reli;jonijiet’ aktar milli l-kelma ‘reli;jon’. G[aliex fil-plural^ Ir-Reli;jonijiet flimkien^ So/jetà pluralista u liberali ma tnaqqasx it-tajjeb li hemm di;à, imma ]]id mat-tajjeb li hemm di;à.

Il-progress jibni fuq it-tajjeb u mhux i[ott, i]id mat-tajjeb tradizzjonali u mhux inaqqas minnu.

Ir-Reli;jonijiet iba[[ru jew jeg[rqu flimkien. Ilqofol tag[hom hu s-sliem. Kull tip ta’ gvern jaq-

bis-sa[[a tal-kapa/itajiet indiskussi tieg[u, kapa/i janalizza u jid[ol fil-fond ta’ dawn it-temi li g[andhom jg[inuna aktar biex niskopru a[jar min a[na, fejn a[na u fejn tissokta triqitna.

Ma’ Oliver Friggieri qed niltaqa’ b’mod regolari biex niddiskuti g[add ta’ temi, sitwazzjonijiet u mistoqsijiet. Il-qarrejja huma mistiedna jipparte/ipaw billi huma wkoll jibag[tulna l-[sibijiet tag[hom. Kull email g[al dan l-iskop g[andha tintbag[at f’dan l-indirizz elettroniku – joe.mikallef@media.link.com.mt.

billu li jkollu ambjent skolastiku u so/jali b[al dan. Ma nistg[ux naslu ni//ensuraw lil dik li hi qabelxejn kultura tal-pa/i u tal-im[abba. Pass b[al dan hu ritorn lejn g[a]liet antiki li llum suppost twarrbu.

Ji;ifieri ming[ajr reli;jonijiet ma jistax ikollok dan l-ambjent ta’ pa/i^ L-impenn li kull reli;jon titlob minn kull per-

suna hu wisq aktar rigoru] minn impenn purament

/ivili. Mill-E]istenzjalisti Fran/i]i ’l hawn dan iddiskors sab ]viluppi kbar. Pere]empju, il-kmandament tal-im[abba hu rigoru] u impenjattiv immens jekk jitqies b[ala dmir reli;ju].

Ir-reli;jo]ità lajka (is-sens wiesa’ tat-tajjeb) hi /iviltà, imma min jintrabat bir-reli;jo]ità reli;ju]a (fis-sens dejjaq) ikun qieg[ed jintrabat b’xi [a;a li hi wisq aktar minn sempli/i /iviltà. G[alhekk huwa diffi/li [afna, ng[idu a[na, li tkun Kristjan, ji;ifieri li t[obb, tittollera, ma ti;;udikax.

Diffi/li, imma possibbli: fin-nofs hemm ilqab]a mill-att /ivili g[all-att erojku. Nie[du lma[fra, pere]empju. Il-Kristjanità hi wisq aktar minn so/jolo;ija, u l-motivi tag[ha ma humiex sempli/ement so/jolo;i/i jew /ivili.

Tista’ tiltaqa’ ma’ reli;jon f’[ajtek u tibqa’ ma temminx^ Da]gur li tista’, imma ma huwiex fa/li. B[al

meta inti mistieden g[al ri/eviment grandju] u ma tiekol u ma tixrob xejn. Tista’ g[all-inqas ma tixtieqx li tiekol u li tixrob? Possibbli ma jaqbdekx aptit? U kemm tista’ ddum sajjem – jekk trid tibqa’ [aj?

Jekk verament tkun bil-;u[ u bil-g[atx...

Iva, da]gur. Il-bniedem jitwieled u jg[ix sala[[ar b’dan il-;u[ u b’dan l-g[atx. Hi n-natura tieg[u stess li tikkmandah biex jiekol u jixrob, inkella... Hemm dejjem xi tip ta’ de/i]joni.

Imma din id-de/i]joni kif tkun^ U kif tibda^ Billi bniedem ibaxxi rasu, u jag[raf lintelli;enza tieg[u billi j/ediha, u billi j]omm isskiet u jisma’ lil qalbu tkellmu.

U r-ra;uni x’tag[mel^ F’din is-sitwazzjoni, minn issa ’l quddiem, irra;uni tiskot u tisma’.

Il-Kobor ta’ Alla> Ir-Reli;jonijiet iba[[ru jew jeg[rqu flimkien. Il-qofol tag[hom hu s-sliem. Kull tip ta’ gvern jaqbillu li jkollu ambjent skolastiku u so/jali b[al dan. Ma nistg[ux naslu ni//ensuraw lil dik li hi qabelxejn kultura tal-pa/i u tal-im[abba. Pass b[al dan hu ritorn lejn g[a]liet antiki li llum suppost twarrbu

Jista’ jkun li l-bniedem li jemmen ikun g[amel ]ball^ Jekk hu hekk, allura n-natura umana hi minnha nnifisha ]baljata. Il-mo[[ li jistaqsi huwa minnu nnifsu ]baljat. I/-/iviltajiet kollha [adu ]ball. Laqwa artisti (pitturi, skulturi, awturi, arkitetti) u laqwa xjenzjati [adu ]ball. Allura din hi l-pjaneta tal-i]ball permanenti...

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

Intervista 13

Jekk il-[sieb ta’ Alla huwa universali, allura kif hawn tant reli;jonijiet differenti^ Kollox juri li l-[ajja hi aktar ri/erka milli sejba.

Hi mixja lejn skop, u mhux sejba tal-iskop. Hi inkompleta; hi aptit frustrat, ottimi]mu mnikket. IlKristjanità ting[araf sewwasew hawn, imma mhux hi biss g[aliex il-qofol hu wie[ed. {afna toroq, destinazzjoni wa[da. Waqt li l-qofol hu l-istess, lirqaqat u l-aspetti sekondarji jvarjaw. Il-Misilmin, il-:udej, l-Insara, fost l-o[rajn, ivarjaw fit-twemmin tag[hom, imma lkoll jemmnu li hemm Alla wie[ed biss.

Meta jqimu lil Alla tag[hom flimkien ikunu qeg[din iqimu lill-istess Alla. A[wa differenti li g[andhom missier wie[ed. Jistg[u jarawh differenti, imma huma jafu li qeg[din jaraw lil xi [add li hu Wie[ed biss. Tkun fejn tkun, meta ssiefer, jekk t[ares lejn il-qamar, tara dejjem lill-istess wie[ed: ta’ pajji]ek stess.

Il-qofol hu tassew l-istess^ Ir-reli;onijiet ivarjaw tant wa[da mill-o[ra...

Kollox hu mnissel fil-bniedem min[abba sensiela ta’ mistoqsijiet li huma dejjiema, universali, assoluti: minn fejn ;ejt, fejn ninsab, x’qieg[ed nag[mel hawn, u g[aliex, u g[alfejn, u fejn sejjer u meta? – Jew kollox hu mixja mix-xejn lejn ixxejn?

U fuq kollox hemm din il-mistoqsija: jekk ma kontx hawn u ;ejt, allura g[aliex wara ftit snin ikolli mmur? U fejn sejjer, fix-xejn? Huma mistoqsijiet antiki, tradizzjonali? Iva, da]gur. U huma anki aktar minn antiki – g[ax huma permanenti.

In-natura tal-bniedem g[andha bosta b]onnijiet: trid tiekol, tixrob, tistrie[, t[obb, tin[abb, ikollha sodisfazzjon sesswali, issir taf, ikollha l-proprjetà, u l-bqija. Ilkoll nafu li dawn huma b]onnijiet assoluti. {add ma jista’ jg[addi ming[ajrhom.

U l-b]onn suprem, ewlieni, li jg[aqqad lil dawn il-b]onnijiet kollha hu l-b]onn li dan kollu jkun g[al dejjem. Aktar ma wie[ed jifhem li l-[ajja hija sabi[a, aktar jikber in-niket tal-bniedem meta jiftakar (kif ikollu jag[mel istintivament il-[in kollu) li dan kollu jrid jispi//a fi ]mien qasir.

Fil-fatt l-akbar industrija fid-dinja llum hi lindustrija tad-divertiment – il-bniedem i[oss ilb]onn li jinsa. Mela aktar ma wie[ed japprezza l[ajja, aktar jixtieq li din ma tispi//ax. Minn fejn ;iet din ix-xewqa? Hi feli/ità frustrata, inkompleta.

Progress xjentifiku akbar = di]appunt akbar. U g[alhekk te]isti l-Arti, imma dak hu diskors ie[or...

Jien konvint li hi hekk anki n-natura tal-annimal – jekk tassew li l-annimal huwa [lejqa tal-istess Alla [anin hu wkoll. Jekk tistaqsi lill-annimal dawn l-istess mistoqsijiet, g[andek tissoponi li, jekk l-annimal mhux suwi/idali, allura jag[tik l-istess twe;ibiet tal-bniedem: hu wkoll jixtieq jiekol, jixrob, jistrie[, jin[abb... u ma jbatix, u jg[ix g[al dejjem. Fin-nofs hemm verità wa[da biss, komuni

g[al kull fejn hemm qalb li t[abbat u ;isem li jwe;;a’: hi l-Problema tat-Tbatija.

Dan ir-ra;unament ma g[andux g[alfejn jiskantana jekk a[na lesti li n;orru l-konklu]jonijiet u lkonsegwenzi tal-prin/ipju ewlieni li nemmnu fih –

Il-Kobor ta’ Alla> Kollox hu mnissel fil-bniedem min[abba sensiela ta’ mistoqsijiet li huma dejjiema, universali, assoluti> minn fejn ;ejt, fejn ninsab, x’qieg[ed nag[mel hawn, u g[aliex, u g[alfejn, u fejn sejjer u meta^ – Jew kollox hu mixja mix-xejn lejn ix-xejn^

ji;ifieri li Alla hu {allieq Wie[ed ta’ Kul[add, u hu Alla Tajjeb. Kull konklu]joni differenti fuq lannimali tix[et riflessi (terribbli) fuq Alla. Imma dak hu diskors ie[or...

Xi [add qal li kien il-bniedem li [alaq lil Alla, u mhux Alla li [alaq lill-bniedem.

Xi tg[id fuq hekk^

Ma nsib ebda diffikultà lo;ika biex ng[id li kien il-bniedem li ‘[alaq’ lil Alla. Nie[du ftit e]empji mix-xjenza re/enti. Kien il-bniedem li [alaq#skopra l-kolesterol u d-DNA, li ilhom je]istu sa mill-bidu.

Kienu hemm, u l-bniedem sa fl-a[[ar induna li kienu hemm.

Hu ‘[alaqhom’, imma seta’ jo[loqhom sewwasew g[aliex kienu je]istu qabel. Kienu hemm, imma ’l barra mill-mo[[, mill-per/ezzjoni tieg[u. Il-bniedem ‘[alaqhom’ - tfisser li hu xi darba ‘sar jaf li je]istu’, skopriehom, kixifhom, induna bihom – g[aliex kienu mo[bijin, mg[ottijin g[all-g[ajnejn dg[ajfa tieg[u.

Hekk ukoll ftit sekli ilu ‘[loqna’ lill-Amerika, skoprejnieha, g[aliex kienet ilha hemm. Il-mo[[ ma jistax ja[seb affarijiet li ma je]istux. Il-fantasija u l-imma;inazzjoni g[andhom l-g[eruq tag[hom fil-memorja, fl-esperjenza tar-realtà. Kul[add jista’ jag[raf li dan huwa veru, u fuq kollox l-artisti.

Fi kliem ie[or, il-bniedem hu minnu nnifsu mwebbel, imwelled biex jiskopri dak li hemm di;à. Minn dak li hemm di;à, imbag[ad, jag[mel l-invenzjonijiet tieg[u. Is-sejbiet tieg[u. Il-bniedem ifittex u jsib. Isib sewwasew dak li je]isti di;à.

Kull [sieb hu veru, ji;ifieri g[andu l-ba]i tieg[u fir-realtà.

Anki gidba tinkludi verità: jekk jiena nigdeb, dan nista’ nag[mlu biss g[aliex naf il-verità. Ma hemm

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Insiru nafu a[jar min a[na Fi kliem ie[or, il-bniedem hu minnu nnifsu mwebbel, imwelled biex jiskopri dak li hemm di;à. Minn dak li hemm di;à, imbag[ad, jag[mel l-invenzjonijiet tieg[u u s-sejbiet tieg[u

xejn bla sens fil-mo[[ tal-bniedem, lanqas il-bluha.

Anki n-nonsens jimplika lis-sens. Anki mo[[ li jinsab f’diffikultà biex ja[seb tajjeb hu mo[[ li g[andu l-lo;ika tieg[u. Ix-xjenza li tist[arrre; din il-kundizzjoni hi l-Psikolo;ija. L-Arti, l-aktar ilLetteratura, ma tag[mel xejn [lief dan.

L-iskoperti xjentifi/i moderni jinsabu di;à ma[suba, mist[ajla fil-mitolo;ija antika u fil-letteratura imma;inattiva ta’ matul is-sekli. Ninsabu fiddinja b[ala turisti: il-veritajiet qeg[din hemm, u a[na nistg[u biss in[arsu lejhom, jew ninjorawhom, jew lanqas biss ninteb[u bihom.

Il-mo[[ hu mag[mul biex jivvinta (ji;ifieri jsib xi [a;a li te]isti xi mkien di;à). Huwa jg[aqqad ilpartijiet flimkien, jiskopri, ji;ifieri jikxef, ine[[i lvelu minn fuq xi [a;a li kienet di;à hemm. Kien possibbli g[al Adam u Eva li jkollhom il-kompjuter, il-mowbajl? It-twe;iba hi sempli/i: iva, kieku kienu kapa/i jiskopru li l-partijiet tieg[u kienu mxerrdin ’l hawn u ’l hinn fil-:nien talEden, fil-li;jiet elementari tan-natura. Adam u Eva waslu biss sal-iskoperta tat-tuffie[a, u skoprew li kienet tajba - u kiluha!

Sa hemm biss setg[u jaslu. }mien wara, tg[idilna l-Istorja, Isaac Newton intlaqat minn tuffie[a li waqg[et minn si;ra, u minn hemm ’il quddiem iddinja indunat li te]isti l-hekk imsej[a Li;i talGravità. Il-bniedem [oloqha – sewwasew g[aliex kienet hemm di;à.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

14 Konsumatur

Meta prodott ikun difettu] Id-drittijiet tag[na l-konsumaturi Meta a[na l-konsumaturi nixtru prodott ming[and bejjieg[, il-karattersti/i talprodott b[al e]empju, it-tip, lammont, il-kwalità, u lfunzjonijiet tal-prodott, iridu jkunu kif imweg[da u miftiehma mal-bejjieg[.

Meta l-prodott mixtri ma jkunx kif imwieg[ed waqt ixxiri, il-li;i tag[tina d-dritt li nitolbu rimedju.

]mien daqshekk twil. Anke difetti li jo[or;u minn u]u frekwenti b[al ‘wear and tear’ m’humiex koperti millli;i.

Sitwazzjoni o[ra fejn il-li;i ma tkopriniex hi meta d-difett fl-o;;ett konna nafu bih qabel ma sar ix-xiri, jew inkella stajna indunajna biddifett meta i//ekkjajna lo;;ett qabel ma xtrajnih.

Anke meta jer;a jibdielna, jew nag[mlu g[a]la ta’ xiri [a]ina, m’g[andniex drittijiet legali.

X’tg[id il-li;i meta l-prodott ikun diffetu] L-istess drittijiet japplikaw meta l-prodott mixtri jirri]ulta difettu]. B[al per e]empju, meta l-prodott ikollu difett tal-manifattura. Prodott hu

wkoll meqjus difettu] meta ma jkunx addattat g[all-u]u li prodotti tal-istess tip normalment jag[mlu.

Il-li;i tispe/ifika li l-o;;etti mixtrija g[andhom ikunu addattati g[al xiex ilkonsumaturi g[andhom b]onnhom u li kienu spjegaw lill-bejjieg[ meta kkonkluda l-kuntratt tax-xiri.

Il-prodotti mixtrija g[andhom ukoll ikunu hekk kif deskritti f’riklamar u promozzjonijiet o[ra li jkun g[amel il-bejjieg[ jew produttur.

Meta l-prodotti mixtrija ma jkunux hekk kif spe/ifikati fil-li;i tal-konsumatur, ilbejjieg[ g[andu l-obbligu legali li jipprovdina b’soluzzjoni ming[ajr [las.

Skont il-li;i, prodotti difettu]i

F’ka] ta’ xiri F’ka] li nidde/iedu li nixtru

Wie[ed g[andu dejjem ikun infurmat x’tg[id il-li;i qabel kull xiri biex b’hekk wie[ed ma jkollux sorpri]i koroh meta jinqalg[u l-problemi

g[andhom jew jissewwew jew jinbidlu.

Jekk dawn i]-]ew; rimedji ma jkunux possibbli, jew ikunu se jo[olqu inkonvenjent sinifikanti lillkonsumatur, il-li;i tag[tina ddritt li nitolbu l-flus lura. ?irkustanzi differenti F’sitwazzjoni fejn id-difett fl-o;;ett jo[ro; fi ]mien sitt xhur mid-data tax-xiri, il-li;i tqis li l-prodott kien difettu]

meta nxtara u g[aldaqstant ilbejjieg[ g[andu awtomatikament irresponsabbiltà li jipprovdi

soluzzjoni ming[ajr [las.

Il-limitu ta’ ]mien sakemm konsumatur jista’ jitlob rimedju legali bla [las hu sentejn mid-data tal-kunsinna tal-o;;ett mixtri. Però dawn is-sentejn ma jg[oddux f’ka] ta’ difetti li jo[or;u minn u]u [a]in tal-prodott.

Fil-fatt hi responsabbiltà tag[na l-konsumaturi li nie[du [sieb l-o;;etti li nixtru u li nu]awhom skont listruzzjonijiet li jkun tag[na l-bejjieg[ jew manifattur.

Is-sentejn ma jg[oddux ukoll f’ka] ta’ o;;etti li mhux normalment iservu tul ta’

Il-li;i tispe/ifika li l-o;;etti mixtrija g[andhom ikunu addattati g[al xiex il-konsumaturi g[andhom b]onnhom u li kienu spjegaw lill-bejjieg[ meta kkonkluda l-kuntratt tax-xiri

o;;etti li fihom xi difetti g[aliex il-prezz tag[hom ikun attraenti, b[al per e]empju o;;etti li huma shop soiled, g[andna d-dritt li l-bejjieg[ jg[idilna e]attament x’difetti fihom l-o;;etti qabel ma nixtruhom. Barra minn hekk, f’ka] li jo[or;u difetti o[ra li a[na, jew ma konniex infurmati dwarhom jew ma stajniex nindunaw bihom, illi;i tipprote;ina u tag[tina dritt li nitolbu rimedju bla [las g[al dawn id-difetti.

Responsabbiltà li g[andna b[ala konsumaturi jekk inkunu se nitolbu rimedju legali, hu dak li ninfurmaw lill-bejjieg[ bin-nuqqas ta’ konformità fl-o;;ett li xtrajna. Dan g[andu jsir bilmiktub, fi ]mien massimu ta’ xaharejn minn meta nindunaw bid-difettu jew nuqqas ta’ konformità.

G[andna wkoll irresponsabbiltà li n]ommu lprova tax-xiri u nippre]entawha meta ni;u biex nag[mlu lment. Ilbejjieg[ g[andu dritt jitlobna

minn Odette Vella odette.vella@mccaa.org.mt

dan id-dokument b[ala prova li verament xtrajna l-o;;ett ming[andu u li l-o;;ett m’ilux mixtri aktar minn sentejn.

Il-prova tax-xiri tista’ jew tkun l-ir/evuta fiskali jew dokument ie[or li juri x’tip ta’ o;;ett xtrajna, meta xtrajnieh, ming[and min, u kemm [allasna g[alih.

L-iskop ta’ dan l-artiklu hu biss li jipprovdi informazzjoni u mhux li jag[ti parir legali. F’ka] ta’ ilment jew b]onn ta’ aktar informazzjoni tista’ tikkuntattja lill-Uffi//ju g[all-Affarijiet talKonsumatur fi [dan lAwtorità ta’ Malta g[allKompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur fuq ilfreephone 8007 4400 jew innumru tat-telefon 2395 2000.

Odette Vella

Senior Information Officer Uffi//ju g[all-Affarijiet tal-Konsumatur malAwtorità ta’ Malta g[allKompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

A[barijiet ta’ Barra 15 minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt L-AFRIKA T’ISFEL L-UNJONI EWROPEA

Il-Kroazja saret it-28 stat membru Il-Kroazja, mal-ewwel tokki ta’ nofsillejl, saret it28 pajji]-membru tal-UE wara snin ta’ riforma fi tragward li kkonferma li]vilupp ta’ dan il-pajji] wara l-kaos u d-dmija talgwerer tal-Balkani tas-snin disg[in u meta je]isti livell sostanzjali ta’ ansjetà dwar l-ekonomija ta’ }agreb.

Matul il-lejl tal-biera[ sar programm ta’ /elebrazzjonijiet fil-kapitali Kroata, b’din ir-Repubblika tissie[eb flUE proprju ftit aktar minn g[oxrin sena mindu ddikjarat l-indipendenza millFederazzjoni antika talJugoslavja fejn kienu rri]ultaw erba’ snin ta’ gwerra li swew il-[ajja ta’ xi 20,000 ru[.

Sadattant, filwaqt li lKroazja, pajji] fl-Adrijatiku, qed tiffa//ja l-[ames sena ta’ ri/essjoni u qg[ad rekord ta’ 21 fil-mija, il-President Kroat Ivo Josipovic qal li pajji]u jemmen fil-UE u filfutur tieg[u fi [danu.

Dan il-pajji] ta’ 4.4 miljun resident hu wie[ed

minn seba’ stati li ]viluppaw mill-eks Federazzjoni Jugoslava waqt is-snin ta’ gwerra li karatterizzaw iddisg[inijiet.

Is-Slovenja kienet saret lewwel eks stat Jugoslav li ssie[eb fl-UE, fl-2004, i]da s-Serbja, il-Bosnja, ilMa/edonja, Montenegro u lKosovo g[adhom snin ’il bog[od minn konferma b[ala pajji] tal-Unjoni.

Fil-fatt, il-Kroazja kellha tg[addi minn seba’ snin ta’ riformi qabel a//ertat miss[ubija fejn ressqet kapijiet militari u politi/i Kroati u Bosnija/i-Kroati akku]ati dwar delitti tal-gwerra litTribunal tan-Nazzjonijiet Uniti bba]at f’The Hague u li jippro/essa reati li twettqu fl-eks Jugoslavja.

Fl-istess [in, il-Kroazja bieg[et it-tarzni tag[ha li kienu qeg[din jeg[rqu ta[t id-djun kbar minbarra li bdiet ;lieda intensiva kontra l-korruzzjoni li fost o[rajn kellha tiswa l-[abs g[all-eks Prim Ministru Kroat Ivo Sanader.

Jimxi ‘fil-passi’ ta’ Mandela Il-President Amerikan Barack Obama u l-familja tieg[u lbiera[ ]aru l-[abs ta’ Robben Island fejn Nelson Mandela, l-ewwel President iswed tal-Afrika t’Isfel, in]amm pri;unier g[al tmintax-il sena waqt l-era talapartheid.

Obama li wasal f’dan ilpajji] mis-Senegal nhar il:img[a u li llum jitlaq lejn it-Tan]anija, qal li din lesperjenza nisslet fih sens kbir ta’ umiltà, meta Mandela – meqjus b[ala eroj tad-demokrazija madwar iddinja – jinsab l-isptar f’kundizzjoni kritika b’ka;un ta’ infezzjoni fil-pulmun.

Mandela ilu s-snin ibati bi problemi fil-pulmun mindu, b[ala pri;unier fuq Robben Island, kien marad bittuberkulo]i li jattribwixxi g[all-umdità kbira fi/-/ella li kellu jissapporti g[al daqstant ]mien.

Sadattant il-President Obama ma ]arx lil Mandela l-isptar i]da ltaqa’ fil-privat mal-familja tal-eks President.

U filwaqt li l-mawra fil-[abs infami kienet l-aktar avveniment simboliku ta’ dan ittour f il-kontinent Afrikan, Obama lbiera[ qal li d-dinja tibqa’ grata g[all-eroj ta’

Il-President Obama u martu Michelle iduru kwartier fil-[abs ta’ Robben Island (Reuters)

Robben Island li jfakkruna li l-ebda stat ta’ pri;unerija ma jifla[ g[as-sa[[a tal-ispirtu uman.

Fi ]viluppi o[ra, FW de Klerk, l-a[[ar President talAfrika t’Isfel fi ]mien l-

apartheid u li, ma’ Mandela, kien reba[ in-Nobel g[allPa/i fl-1993, kellu jirritorna pajji]u wara li qata’ fil-qasir ]jara fl-Ewropa min[abba listat [a]in tal-istess Nelson Mandela.

L-UNJONI EWROPEA

T[assib dwar allegazzjonijiet ta’ spjuna;; min-na[a tal-Amerikani

Il-Kap tal-Parlament tal-Ewropa Martin Schulz insista g[al kjarifika s[i[a mill-Istati Uniti wara li l-;urnal :ermani] Der Spiegel irrapporta li uffi/ini tal-UE fl-Istati Uniti kienu su;;etti g[al sistema ta’ bugging li tippermetti g[al sorveljanza sigrieta.

Schulz fil-fatt qal li jekk dan hu veru, il-ka] i[alli impatt serju g[arrelazzjonijiet ta’ Brussell mal-Istati Uniti.

Ir-rapport f’Der Spiegel jirreferi g[al dokument sigriet tal-2010 li jallega li l-Istati Uniti wettqet spjuna;; fuq uffi/ini tal-UE fl-ibliet ta’ New

York u Washington bil-;urnal itenni li dan sar mag[ruf mill-informazzjoni li ]vela l-Amerikan Edward Snowden, eks impjegat tas-Central Intelligence Agency (CIA) u nNational Security Agency (NSA) talIstati Uniti Snowden fil-pre]ent qed jitlob kenn politiku fl-Ekwador fost it-tentattivi ta’ Washington biex jestradih lura pajji]u [alli jwie;eb g[all-akku]i li ttradixxa l-interessi ta’ pajji]u.

Skont id-dokument inkwistjoni (li skont Der Spiegel hu relattat manNSA), din l-a;enzija tas-sigurtà

Amerikana kienet spjunat fuq networks tal-kompjuter interni tal-UE f’Washington kif ukoll fl-Uffi//ju li g[andha l-Unjoni fil-bini tanNazzjonijiet Uniti fi New York.

Hu anki allegat li d-dokument irrefera g[all-UE b[ala ‘mira’ u waqt li mhux mag[ruf x’informazzjoni setg[u kisbu ‘l-ispjuni Amerikani’, iddettalji dwar il-po]izzjoni tal-Ewropa rigward il-kummer/ u aspetti militari kellhom ikunu utli g[al dawk involuti fin-negozjati bejn Washington u lGvernijiet Ewropej.

Intant, permezz ta’ stqarrija, Schulz

qal li f’isem il-Parlament Ewropew qed jitlob kjarifika ming[and lawtoritajiet Amerikani fil-konfront ta’ dawn l-allegazzjonijiet uqed jistenna aktar informazzjoni mill-aktar fis.

L-Istati Uniti min-na[a tag[ha, ma [ar;et l-ebda kumment pubbliku dwar ir-rapport ta’ Der Spiegel u ja[sbu li Snowden, fil-pre]ent, g[adu fl-in[awi ta’ ajruport ta’ Moska wara li kien mar hemmhekk, fi tmiem il-;img[a lo[ra, minn Hong Kong fejn kien qed jg[ix mindu ]vela d-dettalji tal-programmi tas-sorveljanza sigrieti talIstati Uniti.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

A[barijiet ta’ Barra 17

16 A[barijiet ta’ Barra I?-?INA

Tinsisti bit-theddid lill-pajji]i ;irien dwar l-interessi territorjali Il-Ministru ?ini] g[allAffarijiet Barranin Wang Yi wissa lill-pajji]i bil-jeddijiet territorjali fil-Ba[ar tanNofsinhar ta/-?ina li l-isforzi tag[hom jiswew g[al xejn f’ka] li jfittxu l-g[ajnuna ta’ partijiet o[ra fil-kwistjoni.

Dan meta l-Gvern ta’ Beijing qed jaddotta po]izzjoni dejjem aktar inflessibbli filwaqt li jinsisti bid-dritt tas-sovranità fuq zona kbira ta’ ba[ar – fejn spi//a f’konfront dirett malVjetnam u l-Filippini li jridu j[arsu l-interessi rispettivi tag[hom.

Il-Brunej, it-Tajwan u lMalasja wkoll qeg[din jinsistu g[all-interessi tag[hom fil-Ba[ar tanNofsinhar ta/-?ina u mhux esklu] li r-re;jun jista’ jsir lakbar /entru ta’ inkwiet minn

lat militari fil-kontinent talAsja.

Il-medda ba[ar inkwistjoni tqanqal interess qawwi min[abba l-potenzjal ta’ riservi ta]-]ejt offshore fuq skala enormi, u hi importanti wkoll b[ala rotta g[all-vapuri u g[as-sajjieda.

Filwaqt li /-?ina mhix tirreferi bl-isem g[all-allegati tielet partijiet, mag[ruf li lIstati Uniti hi alleata tatTajwan u l-Filippini. Fl-istess [in Washington g[andu relazzjonijiet tajbin, jew qed jitjiebu, mal-pajji]i l-o[ra li qeg[din jinsistu bid-drittijiet tag[hom fil-Ba[ar tanNofsinhar ta/-?ina.

“Ma jaslu mkien /erti pajji]i interessati li jag[]lu ttriq tal-konfront”, tenna lMinistru Wang Yi meta tkellem dwar din is-

sitwazzjoni delikata waqt ilforum annwali ta’ Tsinghua g[all-Pa/i Dinjija.

“F’ka] li dawn il-pajji]i jippruvaw jirrinfurzaw iljeddijiet dg[ajfin tag[hom blg[ajnuna ta’ qawwiet barranin isibu li jkun kollu ta’ xejn u ma]-]mien jindunaw li jkunu g[amlu l-kalkoli ‘strate;i/i’ ]baljati ming[ajr ma jkun sewa l-isforz,” tenna l-Ministru ?ini].

Il-militar tal-Filippini sadattant re;a’ qajjem il-pjani g[all-bini ta’ ba]ijiet navali u tal-ajru ;odda fil-Bajja ta’ Subic (eks-ba]i navali talIstati Uniti) li l-qawwiet Amerikani jistg[u ’l quddiem ju]aw biex jindirizzaw ilpre]enza ?ini]a – li aktar kull ma jmur qed ti]died – fil-Ba[ar tan-Nofsinhar ta/?ina.

...bil-Filippini twiddeb lil Beijing dwar l-a;ir militari fl-ib[ra polemiku]i L-ISTATI UNITI> Dilettanti tal-ispazju j]uru x-shuttle Atlantis waqt l-ewwel tmiem il-;img[a tal-esebizzjoni tieg[u fil-Kumpless tal-Vi]itaturi tal-Kennedy Space Center fi Florida. L-organizzaturi tal-esebizzjoni rnexxielhom itellg[u l-in;enju (li ji]en mas-68,000 kilogramma) sa g[oli ta’ disa’ metri filwaqt li mejluh fuq in-na[a tax-xellug f’simulazzjoni ta’ titjira fl-ispazju. (Reuters)

IS-SIRJA

Offensiva fuq ir-ribelli f’Homs Il-qawwiet tal-Gvern talPresident Bashar al-Assad fet[u offensiva determinata fuq bnadi ta’ Homs li huma kontrollati minn ribelli u ajruplani u tankijiet talgwerra kkon/entraw fuq bnadi spe/ifi/i fost splu]jonijiet kontinwi millin[awi.

L-a[[ar rapporti tat-

Televi]joni Sirjana qalu, sadattant, li l-Armata kisbet su//ess kbir fuq il-kamp talbattalja fejn inqatlu numru kbir ta’ terroristi.

L-attakk partikulari jsegwi l-a[[ar su//essi militari g[all-qawwiet ta’ Assad fil;img[at ri/enti wara li dawn, aktar kmieni fix-xahar, [atfu kontroll tal-belt importanti

ta’ Qusair li tinsab bejn Homs u l-fruntiera malLibanu.

Il-belt ta’ Homs ilha sservi b[ala fortizza g[ar-ribelli mindu bdiet ir-rewwixta /ivili kontra Assad aktar minn sentejn ilu bl-assalt attwali qed ikun imfisser b[ala l-ag[ar wie[ed s’issa f’dawn l-in[awi.

Il-Filippini kkritikat li/?ina talli rrankat l-a;ir militari fil-Ba[ar tanNofsinhar ta/-?ina, bittensjoni til[aq livelli ;odda fost l-isforzi diplomati/i, fuq ba]i re;jonali, lejn kompromess qabel issitwazzjoni tiggrava.

Il-Ministru Filippin g[allAffarijiet Barranin Albert del Rosario kellu kliem iebes g[al Beijing waqt summit re;jonali fi Brunei wara li listampa ?ini]a wissiet dwar kontro-attakk inevitabbli kontra l-Filippini f’ka] li din tkompli tipprovoka li/-?ina.

It-tensjoni bejn i/-?ina u lFilippini dwar it-territorji ta’ ba[ar sinjuri fi]-]ejt u l-gass ilha tirranka x-xhur u spikkaw konfronti bejn ilqawwiet tal-ba[ar rispettivi minbarra l-isforzi diplomati/i

lejn ftehim re;jonali dwar a;ir marittimu a//ettabbli.

Sadattant i/-?ina lbiera[ qablet li tid[ol g[al ta[ditiet formali li fissret b[ala konsultazzjonijiet uffi/jali mal-Asso/jazzjoni tal-Pajji]i tax-Xlokk tal-Asja (l-ASEAN mag[mula minn g[axar Stati)fejn mistennija jittrattaw pjan g[at-tnaqqis tat-tensjoni.

Dan jinvolvi Kodi/i ta’ Kondotta proposti li jamministraw l-azzjonijiet ta’ qawwiet tal-ba[ar bitTajlandja tirreferi g[all-a[[ar pass ta’ Beijing b[ala wie[ed sinifikanti.

Ftit tal-;img[at ilu, lFilippini akku]at li/-?ina b’intenzjonijiet dubju]i meta tliet vapuri ?ini]i avvi/inaw zona ta’ art ]g[ira fejn Manila qed i]]omm qawwa

militari ]g[ira – bil-Filippini dan ix-xahar tittrasferixxi aktar truppi lejn l-in[awi li jaqg[u fi [dan iz-zona ekonomika ta’ esklu]joni tag[ha li testendi g[al mitejn mil nawtiku, jew 370 kilometru.

I/-?ina ma tirrikonoxxix din iz-zona u anki kkundannat il-pre]enza tal-Filippini b[ala okkupazzjoni illegali.

Sadattant, il-Ministru Del Rosario qal li l-pre]enza massi//a tal-vapuri militari u paramilitari ?ini]i fl-in[awi partikulari qed tfisser theddida g[all-pa/i re;jonali.

Fl-istess [in, hu fisser listqarrija ?ini]a dwar ilkontra-attakk b[ala wa[da irresponsabbli u ]ied li lFilippini tikkundanna kwalunkwe theddid dwar lu]u tal-forza.

L-ARABJA SAWDITA

{abs g[al messa;;i fuq Facebook

L-Arabja Sawdita kkundannat seba’ attivisti g[al sentenzi ta’ [abs li jvarjaw minn [ames sa g[axar snin wara li dawn bag[tu messa;;i fuq Facebook fejn sej[u g[al protesti kontra l-Gvern Sawdi.

Intant, il-grupp Human Rights Watch [e;;e; uffi/jali Ewropej li lbiera[ iltaqg[u ma’ uffi/jali tal-Golf, inklu]i Sawdi, f’Bahrain biex jikkundannaw is-sentenzi.

FRANZA> Tifel fuq skateboard jinqata’ minn rampa waqt li jiddeverti f’zona pedonali ;dida li g[adha kemm kienet inawgurata bejn il-Mu]ew Orsay u l-Pont ta’ Alma, fl-in[awi tax-Xmara Seine, f’Pari;i (Reuters)

L-ISTATI UNITI

Ittrattati g[all-effetti tas-s[ana qalila Numru kbir ta’ nies tul lIstati Amerikani tal-Punent qeg[din jing[ataw trattament g[all-effetti tass[ana qalila li qed ta[kemfejn dawn, fil-parti kbira, qeg[din jispi//aw e]awriti u jbatu sintomi ta’ dehydration.

B[alissa r-re;jun jinsab f’morsa ta’ s[ana rari anki g[al dawn i]-]minijiet tassena u mifhum li talanqas ra;el miet minn marda li, skont it-tobba, kienet relatata g[al dawn ilkundizzjonijiet [orox.

Fil-fatt, l-uffi/jali fir-re;jun qeg[din iwissu li s-s[ana

kapa/i tkun fatali g[an-nies li jbatu b’/erti kundizzjonijiet u l-awtoritajiet waqqfu /entri tal-arja kundizzjonata – mag[rufa b[ala cooling centres – fl-in[awi ta’ Kalifornja, Nevada u Ari]ona.

It-temperaturi f’xi zoni lbiera[ kellhom javvi/inaw l-54 gradi Celsius li huwa qrib ir-rekord tas-s[ana stabbilit g[al kwalunkwe ]mien fid-dinja.

Is-s[ana anki la[qet livelli rekord f’diversi bnadi ta’ Kalifornja – inklu]a lbelt ta’ Palm Springs li hi /irkondata minn de]ert.

IL-LVANT NOFSANI

John Kerry jikkonkludi ]-]jara Is-Segretarju tal-Istat Amerikan John Kerry ikkonkluda l-[ames ]jara firre;jun inti] g[at-tkattir talpa/i bi ftit sinjal ta’ progress lejn ]blokk notevoli u minkejja li l-laqg[at finali bejnu u l-Mexxejja I]raeljani u Palestinjani.

Kerry, li lbiera[ telaq lejn lAsja, kellu ta[ditiet mal-Prim Ministru I]raeljan Benjamin Netanyahu matul il-lejl tasSibt qabel telaq minn :erusalemm lejn Ramallah, fix-Xatt tal-Punent, g[al laqg[at mal-Mexxej talPalestinjani Mahmoud Abbas u li ma produ/ewx ir-ri]ultati mixtieqa.

Intant, Netanyahu lbiera[ kellem lill-Kabinett tieg[u fejn ma indikax li pajji]u u lPalestinjani jistg[u huma eqreb li jissuktaw bit-ta[ditiet g[all-pa/i li ilhom iffri]ati mill-2010 b’ka;un tat-tilwima dwar ir-residenzi g[al-Lhud fix-Xatt tal-Punent okkupat.

Netanyahu spjega li I]rael lest jid[ol f’negozjati ming[ajr dewmien u li lpoplu tieg[u mhux qed itella’ l-ostakoli rigward it-ta[ditiet tal-istatus finali bil-[sieb li jwasslu g[al ftehim g[all-pa/i permanenti mal-Palestinjani.

Filwaqt li Netanyahu jinsisti li hu lest g[al negozjati, hu ma a//ettax id-domanda ta’

Abbas biex I]rael l-ewwel iwaqqaf l-i]vilupp tarresidenzi g[al niesu fix-Xatt tal-Punent u :erusalemm talLvant – zoni li l-I]raeljani kienu [atfu waqt il-Gwerra tal-Lvant Nofsani tal-1967 u li l-Palestinjani jridu g[al stat futur.

Rapporti o[ra qalu li Mahmoud Abbas anki jrid li I]rael je[les numru sostanzjali ta’ pri;unieri Palestinjani b[ala ;est ta’ rieda tajba. Netanyahu jemmen li din il-kwistjoni g[andha tkun indirizzata biss ladarba t-ta[ditiet malPalestinjani ikomplu minn fejn [allew.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

18 A[barijiet ta’ Barra

Wara l-ewwel sena tal-Presidenza ta’ Mursi...

L-E;ittu mill-;did fi kri]i bl-inkwiet politiku jirranka

Dimostranti fi Pjazza Tahrir fil-Kajr jg[ajtu slogans kontra Mursi u l-Fratellanza Musulmana fil-gvern (Reuters)

L-E:ITTU

Moviment kbir anti-Mursi fil-Kajr u bliet o[ra Il-poplu fakkar l-ewwel sena tal-Presidenza talI]lamiku Mohamed Mursi b’dimostrazzjonijiet imqanqlin fit-toroq tal-Kajr u fi bliet prin/ipali o[ra u li komplew matul il-lejl.

Dan meta fuq kollox dwiet l-g[ajta g[ar-ri]enja ta’ Mursi minn President u bil-Kapijiet tal-Oppo]izzjoni jittamaw li leluf kbar li [onqu l-kwartieri tal-kapitali kellhom ji]diedu g[all-miljuni.

Kuntrarju g[all-ka] tal-eks President Hosni Mubarak li kien tke//a fi Frar tal-2011 waqt l-eqqel tar-Rebbieg[a G[arbija u wara tmexxija ta’ kwa]i tletin sena, in-nies issa qed tirvilla kontra l-ewwel mexxej E;izzjan li qatt ;ie elett u li fil-fatt kien [a lpoter b[all-biera[ sena ilu.

Il-folol kbar ilbiera[ in;abru fi Pjazza Tahrir – i//entru tar-rewwixta kontra Mubarak – tal-Kajr fejn insistew g[all-waqg[a tarre;im. Mal-[in ]diedu bl-eluf

tag[hom filwaqt li esprimew rabja g[all-Fratellanza Musulmana fil-gvern ta’ Mursi li qeg[din jixlu dwar monopolju ta’ poter bl-iskop li tixpruna l-li;ijiet I]lami/i.

Ma’ dawn ing[aqdu wkoll [afna E;izzjani frustrati dwar il-kri]i ekonomika li qalbet g[all-ag[ar min[abba lista;nar politiku ta[t ilPresident Mursi.

Sorsi tas-sigurtà qalu, intant, li tliet uffi/ini talFratellanza ng[ataw in-nar minn dimostranti fi bliet firre;jun tax-Xmara Nil, fejn kompliet il-vjolenza fit-toroq li fiha, wara diversi jiem, we;;g[u l-mijiet b’numru ta’ vittmi – inklu] student Amerikan – anki jitilfu [ajjithom.

Sadattant, eluf ta’ dimostranti favur Mursi wkoll in;abru fil-Kajr, qrib ta’ moskea fil-limti tal-Palazz Presidenzjali waqt li lPresident E;izzjan – f’intervista mal-gazzetta

Britannika The Guardian – irrepeta d-determinazzjoni tieg[u li jibqa’ ‘fejn hu’ jemmen li spi//a mira ta’ attakk mhux demokratiku minkejja li l-po]izzjoni tieg[u g[andha le;ittimità elettorali.’

Fl-istess [in – u wara li kien [are; b’offerta simili l;img[a l-o[ra – Mursi ippropona revi]joni g[allKostituzzjoni ;dida tal-E;ittu ‘li tie[u l-ispirazzjoni millIslam’, i]da l-Oppo]izzjoni xorta baqg[et tittama li lPresident jidde/iedi li jirri]enja quddiem il-furja talpoplu.

Hemm imbag[ad l-E;izzjani li jinkwetaw li aktar taqlib u kaos iservu biex jg[arrqu ssitwazzjoni tal-pajji], b’Mursi u l-alleati jittamaw li l-protesti jil[qu jmutu.

F’ka] li l-kri]i tkompli, lanqas m’huma esklu]i tentattivi lejn xi forma ta’ kompromesss bil-possibbiltà li l-Armata sservi b[ala medjatur.

L-E;ittu mill-;did spi//a fi kri]i sena wara li r-riedni g[adda f’idejn l-I]lamiku Mohammed Mursi li wieg[ed li jkun President g[all-E;izzjani kollha u lpajji] re;a’ g[addej minn taqlib perikolu] min[abba d-di]gwid bejn sezzjonijiet rivali tal-poplu li qaleb g[all-ag[ar f’dawn ix-xhur.

I]da filwaqt li lavversarji tal-President qeg[din jirrankaw biex jaqilbuh mill-poter, Mursi mhu juri l-ebda sinjali ta’ dg[ufija – g[all-kuntrarju qed jinsisti dwar ilpo]izzjoni li addotta u jistrie[ fuq l-appo;; ta’ alleati I]lami/i li jridu j[arsuh mill-effetti ta’ azzjoni li tammonta g[al kolp ta’ stat.

Kienet sena fejn Mursi sab quddiemu inkwiet politiku minbarra rre]istenza ta’ entitajiet b’interessi partikulari u filwaqt li naqset lopportunità g[al konsensus, il-President I]lamiku kompla jinsisti fiddirezzjoni li qabad u /anfar lill-avversarji talli /a[du ttentattivi tieg[u g[al rikon/iljazzjoni.

L-akbar alleati ta’ Mursi huma reli;ju]i estremisti I]lami/i, bil-kriti/i jippruvaw ipittruh b[ala ‘pupazz’ tal-Fratellanza Musulmana, il-moviment I]lamiku li g[enu jikseb ilpoter .

Fl-istess [in Mursi wissa li l-kunflitt fl-E;ittu qed jhedded l-esperjenza demokratika li g[adha flewwel xhur u, skont hu, je]isti anki l-potenzjal li pajji] jeg[req fil-kaos u lparali]i.

Mohamed Mursi, in;inier /ivili ta’ 61 sena, ma kienx

l-ewwel kandidat talFratellanza Musulmana g[all-Presidenza, i]da llum rabba fidu/ja kbira fih innifsu b[ala mexxej nazzjonali u, anki permezz ta’ ]jarat fi/-?ina u l-Iran, g[en iwitti direzzjoni ;dida g[all-politika barranija talKajr.

Minbarra dan, Mursi g[en jippriserva r-rwol tal-E;ittu b[ala protagonista tal-Lvant Nofsani meta, b[ala medjatur, g[en g[at-tmiem ta’ gwerra qasira ta’ xhur ilu bejn I]rael u l-grupp Hamas ta’ militanti Palestinjani.

Madankollu l-President Mursi kellu jqabbad kunflitt b’tema lokali wara li [are; digriet li ppermetta lillI]lami/i biex jikkonkludu Kostituzzjoni ming[ajr sogru ta’ sfidi legali – blazzjoni turta lill-avversarji u rri]ultaw jiem ta’ vjolenza fl-E;ittu.

Mursi mbag[ad ressaq ilkliem kontroversjali taddigriet g[al referendum fejn injora l-protesti ta’ elementi mhumiex I]lami/i li qalu li dawn ma kinux jirriflettu ddiversità tal-E;izzjani.

L-Oppo]izzjoni kkundannat id-digriet kostituzzjonali ta’ Mursi b[ala attentat g[all-[tif ta’ poter li jfakkar fl-era tal-eks President Hosni Mubarak – bil-Fratellanza Musulmana tg[id li Mursi ried jevita kumplott ta’ elementi leali g[ar-re;im antik inti]i biex jostakolaw il-bidliet politi/i fil-pajji].

Filwaqt li kellu jse[[ dak li riedu Mursi u lFratellanza dan swielhom prezz qares, bl-episodju j]id il-firda politika fl-E;ittu fejn naqsu wkoll tamiet g[al konsensus me[tie;.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

Spe/jali ?inema 19 minn Joe Calleja

G[as-Sajf 2013 mill-KRS Film Distributors

40 film g[all-gosti ta’ kul[add, 16-il blockbuster Bejn dan ix-xahar u Settembru l-KRS Film Distributors matul dan is-Sajf, sal-a[[ar ta’ Settembru, se tkun qed to[ro; 40 film – fosthom 16-il blockbuster, ilbi//a kbira minnhom bit-3D – g[all-gosti ta’ dawk kollha li f’dawn il-jiem ta’ s[ana jfittxu l-frisk tas-swali ta//inema, u li jvarjaw minn fantasiji ta’ azzjoni, (li jidhru li f’din l-a[[ar sena rri]ultaw l-aktar popolari mal-udjenza Maltija), drammati/i, thrillers, kummiedji animati, fantaxjentifi/i u dokumentarju mu]ikali.

Dawn huma ftit millblockbusters, ji;ifieri films li mistennija jmorru tajjeb [afna mal-pubbliku: Pacific Rim (3D); The Smurfs (3D); Percy Jackson: Sea of Monsters (3D); The Internship; Planes (3D) millistess producers ta’ Cars; The Heat; Hummingbird; Behind the Candelabra; We’re the Millers; The Wolverine (3D); Monsters University (3D); The Lone Ranger; Justin & the Knights Valour (3D); Romeo & Juliet; Pain & Gain; 2 Guns; Only God Forgives.

Waqt l-istedina ta’ kull sena b[al dan i]-]mien middiretturi tal-KRS lilna lkriti/i, stajna naraw g[a]la ta’ trailers mill-40 film li [er;in matul il-;img[at li ;ejjin. [adt gost ninnota li kontra snin ta’ qabel dan is-Sajf se jkunu ftit, madwar sitta, issequels. Hemm imbag[ad ver]jonijiet bit-3D ta’ films popolari tal-img[oddi. Fost ittrailers li rajna, minbarra talblockbusters li semmejt qabel, kien hemm dawk ta’ Snitch, Grown-Ups 2; The Mortal Instruments; City of Bones; Now You See Me; One Direction; This Is Us; The Bling Ring; White House Down; The Iceman; Red 2; Chasing Mavericks; R.I.P.D.; The Conjuring.

L-aqwa 20 film

Waqt diskors li g[amel qabel bdejna naraw it-trailers s-Sur Charles Pace, Direttur

Lone Ranger 2

Mani;erjali infurmana li laktar films li marru tajjeb bejn id-19 ta’ Di/embru u t28 ta’ Mejju, kienu: 1 Life Of Pi (3D); 2 Iron Man 3 (3D); 3 Les Miserables; 4 Fast & Furious 6; 5 The Croods (3D); 6 Oz The Great And Powerful (3D); 7 The Impossible; 8 Parental Guidance; 9 Jack Reacher Paramount; 10 A Good Day To Die Hard; 11 Jack The Giant Slayer (3D); 12 Hansel & Gretel; Witch Hunters (3D); 13 Silver Linings Playbook; 14 WreckIt Ralph (3D); 15 Lincoln; 16 Django Unchained; 17 G.I.Joe; Retaliation (3D); 18 Parker; 19 Oblivion; 20 Cirque Du Soleil (3D).

Tul dawn il-[ames xhur kien hemm 11-il film li damu jintwerew aktar minn tmien ;img[at, bl-aktar li damu kienu Silver Linings Playbook (17-il ;img[a), Les Miserables (14-il ;img[a, l-aktar li dam fl-ewwel post, [ames ;img[at) u Life of Pi (13).

Humming Bird 2 – 3D

Klassifikazzjoni

Minn dawn kienu erba’ films biss li kellhom, klassifikazzjoni ‘16’ jew ‘18’.

Hawnhekk is-Sur Pace ilmenta dwar il-fatt li minkejja li nbidlet il-Li;i dwar il-Klassifikazzjoni talFilms b’ratings ;odda u f’Di/embru n[atar ukoll Bord ;did u ie[or g[all-appelli, s’issa g[ad hemm l-istess bord li g[adu qed jikklassifika l-films skont illi;i ta’ qabel, u allura dawn illum jistg[u jitqiesu illegali.

Percy Jackson Sea

Di;itali Fl-a[[ar nett hu [abbar li issa f’Malta g[andna 19-il

screen li fuqhom jistg[u jintwerew films bis-sistema di;itali, tant li fl-ewwel sitt xhur mit-83 films li [ar;u lKRS, 67 kienu di;itali, 20 bit-3D ukoll, filwaqt li matul is-sena l-o[ra kollha 43 biss kienu di;itali. Fakkar li sa ftit xhur o[ra l-kumpaniji kollha ewlenin mhux se jibqg[u jipprodu/u films bis-sistema antika ta’ 35 mm.

Now you see me

Pacific Rim

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

20 Storja servizz ikkoordinat minn Raymond Miceli

MONUMENTI FIL-G}EJJER MALTIN

(49)

It-Tabib Anton Tabone - G[awdex minn Michael Galea

It-Tabib Anton Tabone welled l-idea ta’ Kumitat ?iviku g[al G[awdex li mbag[ad sar il-Kunsill ?iviku ta’ G[awdex.

It-tabib Anton Tabone twieled ix-Xewkija, G[awdex, fis-16 ta’ Jannar 1898.

Studja fis-Seminarju ta’ G[awdex u ssokta l-istudji tieg[u fl-Università ta’ Malta, minn fejn iggradwa b[ala tabib fl-1922. Spe/jalizza fil-professjoni medika tieg[u f’Hammersmith Hospital, Londra. Lura Malta, aktar tard in[atar Supretendent tal-Isptar ?entrali ta’ G[awdex fl-1943, fejn wettaq riformi fl-amministrazzjoni tal-isptar. Sadattant kien attiv ukoll fi [dan l-Azzjoni Kattolika b[ala President ta’ din l-G[aqda. :ie dekorat bit-titlu ta’ Kavallier tal-Ordni ta’ San Gregorio l-Kbir.

Anton Tabone ta kontribut kbir lill-g]ira G[awdxija u kien strumentali u [adem biex fl-1961 twaqqaf il-Kunsill ?iviku ta’ G[awdex li ta lil G[awdex gvern lokali b’setg[at wesg[in amministrattivi. :ie elett l-Ewwel President ta’ dan il-Kunsill u kompla jservi f’din il-kariga sal-1970. Fil-qasam politiku, Anton Tabone kien elett Membru tal-Parlament b[ala kandidat fi [dan il-Partit Nazzjonalista. Huwa miet fil-11 ta’ Frar 1972.

Kien twaqqaf kumitat ‘Monument it-Tabib Anton Tabone’ li l-membri tieg[u kienu l-Kav. Anton Buttigieg (President) :or; Pisani, Joe Tabone, Franco Masini, Fr Joe Bezzina, Br John Baptist Pace, Maria Calleja, Antoine Vassallo, Joe Psaila, il-Kav. Joe M. Attard, Maria Vella, Charles Spiteri u Joe Dimech.

Dan il-kumitat [a [sieb il-kxif tal-monument lil Anton Tabone bi/-/erimonja saret nhar il-:img[a, it-18 ta’ Awwissu 2000.

Kienet /erimonja akkademika-kulturali li fiha [adu sehem il-Kor Laudate Pueri, il-Chorus Ecclesiae Cathedralis u l-Chorus Urbanus. Saru diversi diskorsi: minn Paul Cassar - Sindku tal-Belt Victoria, Franco Masini - membru tal-Kumitat organizzattiv u Giovanna Debono - il-Ministru g[al G[awdex.

Id-diskors ewlieni kommemorattiv sar mill-President ta’ Malta, Guido de Marco.

“It-Tabib Anton Tabone kellu kwalitajiet kbar biex ipo;;uh fuq pedestall b[ala tag[lima g[all-paj]ana l-o[rajn. Ma’ dawn il-meriti ta’ Anton Tabone g[andna nirrikonoxxu fih ;entlom tal-politika, bniedem li [abb lin-nazzjon Malti fl-ambizzjoni tieg[u li jg[ix is-sovranità ta’ poplu, u li ra f’G[awdex, mhux biss il-;miel taz-zuntier ristrett tieg[u, i]da l-parte/ipazzjoni s[i[a tieg[u fil-[ajja nazzjonali... Anton Tabone kien forsi ewlieni fost il-;enerazzjoni tieg[u li ra l-interess ta’ G[awdex, mhux fi stat i]olat, i]da dak ta’ qawmien G[awdxi f’kuntest nazzjonali... Filwaqt li ;ab g[al G[awdex mi]ura ta’ awtonomija fl-amministrazzjoni – awtonomija li l-Kunsill ?iviku g[araf ju]a biex ida[[al lil G[awdex fl-i]vilupp nazzjonali — hu ma ppermetta lil [add jipprova ju]a din l-awtonomija biex jaljena lill-poplu ta’ G[awdex mill-fatt li hu parti mill-poplu Malti, u li d-destin tieg[u hu marbut mal-i]vilupp tan-nazzjonali]mu Malti kemm fil-kuntest politiku kif ukoll fil-kuntest ekonomiku so/jali.”

Il-President Emeritu ?ensu Tabone, li in/identalment hu wkoll [u Anton Tabone li tieg[u hu l-monument, kixef il-monument, li tbierek minn Mons. Nikol Cauchi, Isqof ta’ G[awdex.

Din i/-/erimonja simpatika ntemmet b’diskors ta’ ringrazzjament minn Anton Tabone, bin it-tabib Anton Tabone u Speaker tal-Kamra tar-Rappre]entanti.

“Ninsab kommess bir-rikonoxximent u t-tif[ir lejn missieri mill-kelliema kollha.

Bil-[idma li saret minn dawk ta’ qabilna, illum G[awdex hu a[jar u qed jikkontribwixxi g[all-;id nazzjonali.”

Il-monument tal-bron] iddedikat lit-tabib Anton Tabone, li sar fid-da[la tal-Isptar :enerali ta’ G[awdex, hu xog[ol l-iskultur G[awdxi Alfred Camilleri Cauchi, u n[adem fil-fonderija ta’ Picchiani e Barlecchi ta’ Firenze, fl-Italja.

Ix-xog[ol tal-pedestall u tal-landscaping huma ta’ Axiak Brothers u A.F. Ellis.

Anton Tabone kien ewlieni, fost il-;enerazzjoni tieg[u, li ra l-interess ta’ G[awdex, mhux fi stat i]olat, i]da dak ta’ qawmien G[awdxi f’kuntest nazzjonali.

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

TV#Radju 21 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor Psycho Rete 4 23>30

Vince Vaughn (fir-ritratt fuq ix-xellug) u Anne Heche huma l-atturi ewlenin f’dan il-film thriller li n[adem fl-1998 b’re;ija ta’ Gus Van Sant u li hu remake tal-film bl-istess isem li Alfred Hitchcock kien [are; 38 sena qabel. Marion Crane tisraq 400,000 dollari u ta[rab minn Phoenix.

G[al-lejl tieqaf f’motel li tkun immexxija minn Norman Bates. I]da x’ji;ri?

In amore niente regole (Leatherheads) Iris 21>00

Renée Zellweger u George Clooney (it-tnejn fir-ritratt) huma l-protagonisti f’dan il-film Amerikan tal-2008.

Lil Clooney narawh fil-parti ta’ Dodge, li jkun imexxi tim professjonali tal-football Amerikan. Ikunu g[addejjin minn ]mien diffi/li, u biex forsi jsalvaw wi//hom, f’nofs il-kampjonat jinga;;aw plejer kapa/i [afna mit-team tal-Princeton University, u l-affarijiet jibdew jinbidlu.

Beverly Hills Cop 3 Rete 4 21>10

Straziami ma di baci saziami Iris 15>30 Dino Risi hu r-re;ista ta’ dan il-film tal-1966 li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Pamela Tiffin u lil Nino Manfredi (it-tnejn fir-ritratt fuq illemin). Tfajla li jkun telaqha l-g[arus, tidde/iedi li ti]]ewwe; [ajjat li jkun mutu u trux.

I]da meta jer;a’ jitfa//a l-eks g[arus, x’ji;ri?

Taina 2 - L’avventura continua Canale 5 8>40

Film Bra]iljan dwar tifla Indjana li to[odha kontra grupp ta’ nies li jkunu kontra l-bijodiversità.

L-a[wa Roberta u Ramona Preca

Is-sbu[ija u l-moda Sajf Flimkien - NET Television 18>15

Louise Tedesco tippre]enta dan il-programm kull nhar ta’ Tnejn bit-temi ewlenin ikunu s-sbu[ija u l-moda.

Mal-esperti tal-moda Claudia Calleja, Sue Rossi, Jeff Francalanza u Pauline Banavage naraw dwar l-istil tal-[wejje;, ta]-]raben, l-a//essorji u x-xag[ar l-iktar

popolari g[al dan is-sajf.

In-nutrizzjonista Alicia Galea titkellem dwar l-importanza ta’ dieta bilan/jata.

Rachel Mercieca, beauty therapist, g[al-lum se tiffoka fuq il-kura tal-wi//.

It-tisjir g[al-lum se jkun f’idejn l-a[wa Roberta u Ramona Preca.

Eddie Murphy (fir-ritratt fuq ix-xellug) u Judge Reinhold huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Amerikan li n[adem fl-1994 b’re;ija ta’ John Landis. L-investigatur Axel Foley imur Los Angeles minn Detroit biex jindaga dwar il-qtil tal-boss tieg[u. Hemm ifittex l-g[ajnuna ta’ Billy, li jkun ja[dem b[alu, u jsir jaf ukoll lis-sabi[a Janice (Theresa Randle). Kollox ikun jindika li fil-park tad-divertiment Wonder World ikunu qed isiru bosta affarijiet li jqanqlu /erti suspetti.

4Given NET Television 21>35 G[ad-disa’ sena, tul ix-xhur tas-sajf NET Television se jxandar edizzjoni ;dida ta’ dan il-programm mimli diskussjoni. It-tema se tkun il-Fidi, l-istess tema li l-Knisja g[a]let biex tippromwovi f’din is-sena litur;ika u se jippre]entaw Andrew Camilleri u Bernice Abdilla (it-tnejn fir-ritratt). Fil-bidu tal-programm John Bonnici Mallia se jwie;eb g[al mistoqsijiet dwar l-ewwel erba’ programmi. Wara naraw xi fatti u statistika dwar id-destin. Permezz ta’ re/ta, naraw kif l-u]u tat-tarot cards jista’ jwassal g[al konsegwenzi koroh. Fr Elia Vella jaqsam l-esperjenzi tieg[u. Persuna hi kapa/i tifforma jew tag[mel id-destin tag[ha? Jag[tu s-sehem tag[hom fid-diskussjoni Fr Joe Calleja, lecturer fl-Università ta’ Malta u Mary Rose Lewis, g[alliema.

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

22 TV#Radju

06>00

Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>30 Anali]i tal-:urnali)

07>55 08>00 08>05 09>00 09>05

Avvi]i tal-Mejtin u Angelus A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12>30 13>00 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 00>30

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 – Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 – Familja Wa[da (jinkludi 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 - Newsline 12:45 Qari bil-Malti 14:00 - A[barijiet 14:05 – E M Live 16:00 A[barijiet 16:05 – Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 Nitfa Kultura 18:00 - Bulettin tal-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 TV Hemm 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Qari bil-Malti (r) 20:30 - Minn Nashville 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi qrajt, xi smajt 23:33 – Ru]arju 24:00 - Classic Hits.

ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u ONE (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 ONE Sports, 07:30 Mill-:urnali, 07:45 One News) 09:00 - LG[ajta tal-Pagun 10:00 - Ma’ Pauline 11:00 - Frappè 11:45 - ONE News 12:00 - Angelus 13:00 - Kuntatt 13:45 Rumanz 14:15 - Minflok Siesta 14:45 - ONE News 15:00 Storja... Minflok Siesta 15:25 Djarju Kulturali 15:30 - Drive Time 17:00 - Rush Hour (jinkludi 17:45 ONE News, 18:05 ONE Sport) 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:15 - Rock Moods 21:45 ONE News 22:00 - Bla Kantunieri 23:00 - Woodenman Jukebox 24:00 - Music FM 02:00 - Serali.

RTK - 103 FM 06:30 - Pierre & Co on RTK (jinkludi 06:55 Fi {dan ilMulej, 07:00 A[barijiet, 07:57 Angelus, 08:00 BBC News) 09:00 - RTK qosor 09:05 Paperscan 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News) 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 - Profili 13:00 - RTK Qosor 13:05 - Su//essi u Aktar! 14:00 - BBC News 15:00 - RTK Qosor 15:30 Rapport Finanzjarju 15:40 Fil-:nien (jinkludi 16:00 BBC News) 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - Jaqblu, Ma Jaqblux (jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - {sibijiet

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay ikompli 80s Corner Fuzzbox - Michael Bugeja Newsdesk (r) Wavelength (r)

mal-Melodija 21:00 - Kelma ta’ Wens 23:00 Ripetizzjonijiet.

Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Meta l-Mo[[ isir Palk 10:00 - BBC News Update 10:06 - Sekwestru 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal-;urnali 13:30 - Aroma 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 20:00 - Kordi Spanjoli 21:00 - BBC World Service.

Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00 - Il-Verità Te[liskom 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju l- Erwie[ 13:00 - Qari ta’ Rumanz 13:30 - Shalom 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 - Lourdes 16:00 Fl-Iskola ta’ San Piju ta’ Pietralcina 17:00 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 - Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - Italia Leggendaria 20:30 - Qari ta’ Rumanz (r) 21:00 - Irrid inwassallek Messa;; 22:00 Qum u Imxi 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 - A[barijiet Reli;ju]i 23:50 - Kompjeta.

Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 u 13:30 - A[barijiet filqosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats 20:00 - Ben Glover 22:00 Nocturnal 24:00 - John Digweed.

Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 - Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 Let’s Go 22:00 - Golden Mix 01:00 - L-g[a]la tieg[i naqsamha mag[kom.

Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 Fil-kumpanija ta’ Tony 13:00 - Tempo on the mix 17:30 – All Time Favourites 18:30 – Don’t Stop the Music 20:00 Mu]ika Klassika.

Licenza da matrimonio (Licence to Wed) - Canale 5, 21>10

John Krasinski, Robin Williams u Mandy Moore (it-tlieta fir-ritratt hawn fuq) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film komiku Amerikan li n[adem fl-2007 b’re;ija ta’ Ken Kwapis. Naraw li Reverend Frank, qabel i]]ewwe; koppja , ikun iridhom jattendu g[al kors li jag[ti hu stess, anki jekk dan bilfors kellu jkun ver]joni mqassra, min[abba li ]-]wie; ikun se jsir fl-unika data li seta’ jsir, ji;ifieri fi ]mien tliet ;img[at biss. Il-kors, li jkollhom jaqblu li jsegwu, ikun ferm differenti milli qatt basru.

TVM 07:00 - Morning news loop 08:30 - Lonely Planet – Best in China (ep. 1) 09:00 - Malta u lil hinn minnha (r) 10:50 Teleshopping 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Kids TV 13:30 – Madwarna (ep. 1) 14:00 - A[barijiet 14:05 - Teleshopping 15:05 - Century of flight (ep. 1) 16:00 - A[barijiet 16:05 - Kids TV 17:25 - Teleshopping 18:00 - A[barijiet 18:10 - Sa[[tek lEwwel (ep. 1) 18:20 Extraordinary animals (ser.2 ep.

1) 18:50 - Faulty towers (ep.1) 19:20 - Keeping up appearance (ser. 3 ep. 1) 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - }afira (ep.

35) 21:45 - Il-{arsa ta’ Ru]ann (ep. 1) 22:15 - Kenn il-ba[[ara (ep. 1) 22:45 - G[awdex illum (ep. 39) 23:15 - L-A[barijiet.

TVM 2 09:00 - Il-misteru tal-bombli talfu[[ar (ep. 1) 09:30 - Century of flight (ep. 1) 10:20 - Sa[[tek lewwel (ep. 1) 10:30 Storjografija (ep. 1) 11:00 Madwarna (ep. 1) 11:30 - Malta u lil hinn minnha (ep. 1) 13:00 Sa[[tek l-Ewwel (ep. 2) 13:15 Ency. Channel doc 2 x 7’ 13:30 - Paq Paq ((ep.36) 14:15 Sensilhena (ep.1) 15:00 - Wirt arti u kultura (ep. 1) 15:30 G[awdex illum (ep. 39) 16:00 – Issa Naraw (ep. 1) 17:00 Sa[[tek l-Ewwel (ep .1) 17:10 Ency. Channel doc 2 x 7’ 17:25 Lonely planet – Best in China (ep.1) 18:00 - Confederations Cup (r) 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 Century of Flight (ep. 1) 20:30 A[barijiet bl-Ingli] 20:35 - Salib it-Toroq (ep. 1, 2 u 3) 23:10 Lonely planet – Best in China (ep. 1) 23:40 – Issa Naraw (ep.

1).

ONE 08:30 - ONE News 08:45 Teleshopping 09:00 - Clint on One (r) 10:45 - Teleshopping 12:00 - {ajja (r) 12:30 - ONE News 12:40 - Teleshopping 14:45 - Il-Klikka (ep.1) 15:40 Ieqaf 20 Minuta 16:00 Teleshopping 16:55 - Flimkien ma’ Nancy 17:30 - ONE News 17:35 – Liquorish (daily update) 17:45 - On D Road (r) 18:25 Better Living 19:30 - ONE News 20:15 - Kelma bejn tnejn 20:35 - Liquorish 23:30 - ONE News.

Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 1046 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 News 19:30 - {abbejtek 20:30 Bi Dritt... Tistaqsi u Titwie;eb (live) 22:00 – News.

Raiuno 06:45 - Unomattina Estate (jinkludi 07:00, 08:00 u 09:00 - Tg 1) 09:05 - Tg 1 Storia estate 09:35 Unomattina Talk 09:55 - Che tempo fa # Tg 1 10:20 Unomattina ciao come stai?

11:10 - Road Italy 11:20 - Don Matteo 7 (fiction) 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 Ho sposato uno sbirro (fiction) 15:10 - La magnifica coppa. Film 2009 16:50 - Rai Parlamento Tg 17:00 - Tg 1 17:15 - Estate in diretta 18:50 - Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 Techetechetè, vista la rivista 21:15 - Il Commissario Montalbano (fiction) 23:25 Overland 14 00:25 - Tg 1 notte 01:00 - Sottovoce.

Raidue 07:00 - Protestantesimo 07:30 Cartoons 09:05 - Le sorelle McLeod (TF) 10:30 - Tg 2 insieme estate 10:35 - Tg 2 dossier 11:20 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 E…state con costume 13:50 - Tg 2 Medicina 33 14:00 - Divieto di sosta l’Italia in movimento 14:45 Blue bloods (TF) 15:35 Revenge (TF) 17:00 - Guardia Costiera (TF) 17:55 - Tg 2 Sport 18:15 - Tg 2 Notizie 18:45 Senza traccia (TF) 19:35 - Castle (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - LOL :-) 21:10 - Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 22:45 Vegas (TF) 23:40 - Tg 2 notizie 23:55 - Made in Sud Summer 01:10 - Tg 2 parlamento 01:20 Sorgente di vita 01:55 - Sospetti fiction.

Raitre 08:00 - Agorà estate (attwalità) 10:20 - Bellezze in bicicletta.

Film ’51 11:05 - Tg 3 minuti 12:00 - Tg 3 12:15 - New York New York (TF) 12:25 - Tg 3 fuori tg 13:05 - Piatti tipici dello spirito 13:10 - Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - TG

regione 14:20 - Tg 3 14:45 - Tgr piazza affari 14:55 - Tour de France 16:30 - Tour Replay 17:00 - Geo Magazine 19:00 Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 Blob 20:15 - Simpatiche canaglie 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Il viaggio 23:05 - Tg regione 23:10 - Tg 3 Linea notte 23:45 - I dieci comandamenti 00:45 - Fuori orario 00:50 - La sera della prima. Film ’77.

Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina 08:40 Tainà 2 – L’avvenura continua.

Film 2004 09:10 - Tg 5 - Ore 10 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 Centovetrine 14:45 - Il segreto (TN) 15:40 - Le tre rose di Eva (fiction) 16:50 - E se… fosse andata diversamente? Film 2010 18:50 - Avanti un altro! Estate 20:00 - Tg 5 20:40 - Paperissima Sprint 21:10 - Licenza di matrimonio. Film 2007 23:25 Tg5puntonotte 01:10 - Tg 5 notte 01:40 - Paperissima Sprint (r).

Rete 4 06:50 - Chips (TF) 07:45 Charlie’s Angels (TF) 08:40 Pacific Blue (TF) 09:50 Distretto di Polizia 5 (fiction) 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Siska (TF) 13:00 - Renegade (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Flikken – Coppia in giallo (TF) 16:35 - Il Conte di Montecristo (fiction) 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Quinta Colonna il quotidiano 21:10 - Beverly Hills Cop 3 – Un piedipiatti a Beverly Hills 3. Film ’94 23:30 - Psycho.

Film ’98 01:30 - Tg 4 01:50 Modamania.

Italia 1 07:00 - Tutto in famiglia (sitcom) 07:50 - I maghi di Waverly (sitcom) 08:40 - Kyle XY (TF) 09:35 - Gossip Girl (TF) 11:30 Pretty Little Liars (TF) 12:25 Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:25 - The Vampire Diaries (TF) 16:20 - Smallville (TF) 17:15 Top One 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI NY (TF) 21:10 CSI: Scena del crimine (TF) 23:00 - Covert Affaris (TF) 00:50 - Knight Rider (TF) 01:40 - Sport Mediaset 02:05 - El Internado (TF).

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

TV#Radju 23 Favourite Channel 07.00 - Teleshopping 08:30 Bejnietna l-{bieb 10:30 Nintrefa ’l Fuq 12:30 - Best Deal 13:00 - Malja 15:00 Teleshopping 17:30 - Niltaqg[u 18:15 - News 18:30 - (ikompli) Niltaqg[u 19:30 -G[id il-verità 20:30 - Favourite News 21:00 {in g[al Kollox 23:00 Favourite News.

Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshopping 12:00 – 60 min. of Classical Music (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 - The 90s 14:30 - The 00s 15:00 - Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 - The 60s & 70s 20:30 - Rock Around the Click 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos.

La 5 13:40 - Che trucco! 14:05 - Vite in Apnea 14:40 - Torte d’autore (reality) 15:10 - The OC (TF) 16:00 - Rachel Zoe Project 16:50 - Torte d’autore (reality) 17:20 - Vite in Apnea 17:50 Che trucco! 18:30 - Love Bugs (sitcom) 19:00 - Così Fan Tutte (TF) 19:30 - Mercy (TF) 20:25 - Dr House (TF) 21:10 – Bye Bye Cinderella (sitcom) 21:40 Suburgatory (sitcom) 22:05 Cougar Town (TF) 22:30 - Happy Endings (TF) 23:00 - Shamless (TF) 24:00 - Donna in giallo.

BBC Entertainment 07:15 - Green Balloon Club 07:40 - CBeebies Stories 07:45 Jackanory Junior 08:00 - Bobinogs 08:10 - Fimbles 08:30 My Family 09:00 - 2point4 Children 09:30 - The Weakest Link 10:15 - Walk on the Wild Side 10:45 - Doctors 11:15 - Casualty 12:05 - Ray Mears’ Northern Wilderness 12:55 - My Family 13:25 - The Weakest Link 14:10 - 2point4 Children 14:40 - Walk on the Wild Side 15:10 - Doctors 15:40 - Casualty 16:30 - I Woke Up Gay 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Lark Rise to Candleford 20:00 - My Family 20:30 - The Green Green Grass 21:00 - Spooks 21:50 2012 22:20 - Silent Witness 23:10 - Upstairs, Downstairs.

TCM 07:40 - Never So Few. Film ’59 (A) 09:45 - The Ballad of Cable Hogue. Film ’70 (PG) 11:45 The Bad and the Beautiful. Film ’52 (PG) 13:40 - The Belle of New York. Film ’52 (U) 15:00 -

Across the Wide Missouri. Film ’51 (U) 16:15 - San Quentin.

Film ’37 (PG) 17:25 Adventures of Don Juan. Film ’48 (PG) 19:15 - Elvis: That’s the Way It Is. Dok. ’70 (U) 21:00 - Westworld. Film ’73 (AA) 22:40 - Pat Garrett and Billy the Kid. Film ’73 (18).

MGM Movies 08:35 - Napoleon. Film ’94 09:55 - Driving Me Crazy. Film ’91 (PG) 11:20 - Fluke. Film ’95 (PG) 12:55 - Bananas. Film ’71 (AA) 14:15 - Blacula. Film ’72 (X) 15:45 - De-Lovely. Film 2004 (PG) 17:45 - The Abominable Dr Phibes. Film ’71 (X) 19:20 - Once Upon a Crime.

Film ’92 (PG) 21:00 - Gator.

Film ’76 (AA) 22:55 - MGM’s Big Screen 23:10 - The Good Wife. Film ’86 (15).

GO Stars 07:00 - The LXD: The Uprising Begins 08:30 - Casino Royale 11:00 - The Middle 11:25 Pretty Woman 13:20 - War Horse 15:45 - The Sum of All Fears 17:45 - The Five-Year Engagement 19:45 - Warehouse 13 20:30 - The Office 21:00 Mrs Browns Boys 21:30 -

Cheerful Weather for the Wedding 23:00 - The Insider 01:35 - Casino Royale.

Iris 09:20 - Milano violenta. Film ’76 11:10 - Mamma Lucia 13:05 Cortesie per gli ospiti. Film ’90 15:00 - Ti racconto un libro 15:30 - Straziami ma di baci saziami. Film ’66 17:30 - Lascia perdere, Johnny! Film 2007 19:20 - A-Team (TF) 20:10 Hazzard (TF) 21:00 - In amore niente regole. Film 2008 23:00 Three Kings. Film ’99 01:10 Asfalto che scotta. Film ’60 Diva Universal 07:00 - Agatha Christie’s Marple 08:38 - Great Women 08:50 Agatha Christie’s Poirot 09:55 Kojak 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 - Agatha Christie’s Poirot 12:55 - ER 13:50 - Mystery Woman: Wild West Mystery 15:30 Great Women 15:50 - Kojak 16:50 - Agatha Christie’s Marple 18:35 - Great Women 18:50 Agatha Christie’s Poirot 19:50 JAG 20:50 - Great Women 21:00 - Agatha Christie’s Poirot 22:54 - Great Women 23:00 Agatha Christie’s Poirot.

Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Senior vs Junior: Lee Returns 08:10 - Extreme Fishing with Robson Green 09:05 - Auction Hunters: Everything’s Bigger in

Texas 09:30 - Baggage Battles 09:55 - Ultimate Survival: Andes Adventure 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 - Extreme Engineering: Mega Tunnel 12:35 - Street Customs: 2007 Maybach 13:30 - Texas Car Wars: A Presidential Flip 14:25 - Wheeler Dealers 15:20 - Mythbusters: Swimming in Syrup 16:15 - Auction Kings 16:45 - Baggage Battles 17:10 Extreme Fishing with Robson Green 18:05 - Ultimate Survival: Siberia 19:00 - How It’s Made 19:30 - How It’s Made: Carburettors 20:00 - Outback Truckers 21:00 - Alaska: Surviving the Last Frontier: Crash Landing 22:00 - Yukon Men: Going for Broke 23:00 - Moonshiners: Secret Summit: Part 1.

Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - Suburgatory 11:30 Alcatraz 12:15 - Fringe 13:00 Days of Our Lives 13:45 Enlightened 14:15 - Hollywood Buzz 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 Private Practice 16:45 - Amazing Race 17:30 - How I Met Your Mother 17:52 - Suburgatory 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 19:45 Top Gear 20:45 - Person of Interest 21:30 - The Mentalist 22:15 - Boardwalk Empire 23:20 Game of Thrones 00:25 - VEEP 00:50 - 30 Rock 01:15 - Dallas.

Biography Channel Hardcore Pawn: 10:00 - Seth vs Rich 10:30 - Drop the Bomb.

Monster In Laws: 11:00 Monster of the Bride 11:30 Monster of the Bride 2: Under Khalood’s Roof. 12:00 - Celebrity House Hunting: Danny Bonaduce 12:30 - Monster In Laws: Monster of the Bride 13:00 - Storage Wars: Willkommen to the Dollhouse 13:30 Parking Wars 14:00 - A Gypsy Life for Me 15:00 - Dance Moms: Cheerleader Blues. Hardcore Pawn: 16:00 - Seth vs Rich 16:30 - Drop the Bomb. 17:00 Celebrity House Hunting: Danny Bonaduce. Monster In Laws: 17:30 - Monster of the Bride 18:30 - MMonster of the Bride 2: Under Khalood’s Roof. 19:00 Storage Wars: Willkommen to the Dollhouse 19:30 - Parking Wars 20:00 - Hoarders: Phyllis and Janet. Hardcore Pawn: 21:00 - Seth vs Rich 21:30 - Drop the Bomb. 22:00 - Pregnant in Heels: Taming the Tiger and the Terror 23:00 - The Real Housewives of New Jersey: Reunion Part 1.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - See The Sea 08:05 - Lots & Lots 08:20 Bob the Builder 08:30 - Fireman Sam 08:40 Thomas and Friends 08:55 - Nouky and Friends 09:00 - Rubbadubbers 09:10 - Pingu 09:15 - Tiny Planets 09:20 - Pingu 09:25 - Tiny Planets 09:30 - Monkey See Monkey Do 09:40 - Barney and Friends 10:10 - Fluffy Gardens 10:25 - The Mighty Jungle 10:40 - Mio Mao 10:50 - Heroes of the City 11:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 11:30 - Kipper 11:50 - Gazoon 11:55 - Gazoon 12:00 - Wobblyland 12:05 Igloo-Gloo 12:20 - Benjamin’s Farm 12:25 - My Animal Family 12:40 - See The Sea 12:45 - Lots & Lots 13:00 - Fluffy Gardens 13:15 - The Mighty Jungle 13:30 - Angelina Ballerina 13:45 Monkey See Monkey Do 13:55 - Barney and Friends 14:25 - Pingu 14:30 - Tiny Planets 14:35 - Pingu 14:40 - Tiny Planets 14:45 - Igloo-Gloo 15:00 - Bob the Builder 15:10 - Fireman Sam 15:20 - Thomas and Friends 15:35 - Tork 15:45 Dougie in Disguise 15:55 - Slim Pig 16:05 Heroes of the City 16:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 16:45 - Benjamin’s Farm 16:50 - Nouky and Friends 16:55 - My Animal Family 17:10 - See The Sea 17:15 - Lots & Lots 17:30 Monkey See Monkey Do 17:40 - Barney and Friends 18:10 - Wobblyland 18:15 - Dougie in

Disguise 18:25 - Slim Pig 18:35 - Connie the Cow 18:45 - Angelina Ballerina 19:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 19:25 - Heroes of the City 19:40 - Pingu 19:45 - Tiny Planets 19:50 - Pingu 19:55 - Tiny Planets 20:00 - Bob the Builder 20:10 - Fireman Sam 20:20 - Thomas and Friends 20:35 - Dougie in Disguise 20:45 Slim Pig 20:55 - Connie the Cow 21:05 - Tork 21:15 - Benjamin’s Farm 21:20 - My Animal Family 21:35 - Nouky and Friends 21:40 Wobblyland 21:50 - Barney and Friends 22:15 Monkey See Monkey Do 22:25 - Kipper.

Disney Channel 08:05 - Austin and Ally 08:55 - Good Luck Charlie 09:15 - Cinderella II: Dreams Come True (U) 10:25 - Jessie 11:15 - Austin and Ally 12:00 - Shake It Up 12:45 - A.N.T. Farm 13:10 - Dog with a Blog 13:35 - Good Luck Charlie 14:25 Jessie 15:10 - Shake It Up 15:35 - A.N.T. Farm 16:00 - Austin and Ally 16:20 - That’s So Raven 16:45 - The Suite Life on Deck 17:10 - Good Luck Charlie 17:30 - Shake It Up 18:20 - Jessie 19:05 - A.N.T. Farm 19:30 - Shake It Up 19:50 - The Suite Life on Deck 20:15 - Austin and Ally 20:40 - That’s So Raven 21:00 - Jessie 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Good Luck Charlie 22:10 - Wizards of Waverly Place.

07>00 09>00 10>00 11>30 13>00 14>00 14>05 15>00 15>05 16>00 17>00 18>00 18>15 19>45 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00

NET News Chit Chat Mieg[ek (r) Telebejg[ Simpati/i NET News Telebejg[ NET News Simpati/i Telebejg[ Skoperti NET News Sajf Flimkien NET News Man Up + NET News 4 Given Flusek (r) NET News

Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - Motorsports Weekend 08:45 - FIA World Touring Championships 09:00 - Clash Time 09:30 - World Superbike

Series Motorcycle Racing 10:00 - World Supersport Series 10:30 - World Superbike Series Motorcycle Racing 11:00 Tour de France Cycling 12:15 The Ride 12:30 - Tour de France Cycling: Stage 3: Ajaccio - Calvi (live) 16:30 FIFA U#20 WC Football 19:15 - Eurosport Top Ten 19:45 WATTS 20:00 - Total KO 21:00 - Clash Time 21:05 This Week on World Wrestling Entertainment 21:35 - Clash Time 21:45 - Pro Wrestling 22:45 - Horse Racing Time 23:00 - Tour de France Cycling.

Eurosport 2 08:00 - Tour de France Cycling 09:30 - World Superbike Series Motorcycle Racing 10:00 World Supersport Series 10:45 - World Superbike Series Motorcycle Racing 11:30 Canoeing 12:30 - FIFA U#20 WC Football 17:00 - Tour de France Cycling 18:00 - World

Superbike Series Motorcycle Racing 18:30 - World Supersport Series 19:15 World Superbike Series Motorcycle Racing 20:00 Tour de France Cycling 21:15 The Ride 21:30 - Eurosport Top Ten 22:00 - Fight Club.

GO Sports 1 07:00 - Best of Rugby 2012-13 09:00 - Best of Football 201213 11:00 - FIFA Futbol Mundial. The Championships: Wimbledon 2013: 11:30 - Best of Week 1: Highlights 12:30 Day 7 (live). 18:30 - Best of Rugby 2012-13 20:30 - Best of Football 2012-13 22:30 - The Championships: Wimbledon 2013: Day 7: Highlights 23:30 - Best of Football 2012-13.

GO Sports 2 14:00 - The Championships: Wimbledon 2013: Day 7 (live) 20:00 - Milan Channel.

GO Sports 3 14:00 - The Championships: Wimbledon 2013: Day 7 (live) 20:00 - Inter Channel.

GO Sports 4 12:30 - The Championships: Wimbledon 2013: Day 7 (live) 18:30 - Juve Channel.

GO Sports 5 12:30 - The Championships: Wimbledon 2013: Day 7 (live) 18:30 - LFC Channel.

GO Sports 6 12:30 - The Championships: Wimbledon 2013: Day 7 (live) 18:30 - MUTV. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Racetrack 08:30 - PGA European Tour: Irish Open: Day 1 12:30 - The Championships: Wimbledon 2013: Day 7 (live) 18:30 - Best of Football 2012-13 22:30 Trans World Sport 23:30 - Best of Rugby 2012-13 01:30 - Best of Football 2012-13.

GO Sports 8 09:00 - Vincennes Racetrack 10:30 - PGA European Tour: Irish Open: Day 1 14:30 - Best of Football 2012-13 16:30 Best of Rugby 2012-13 18:30 Best of Football 2012-13 00:30 - Trans World Sport 01:30 Best of Rugby 2012-13.

Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga (r) 09:55 2012 Alpari World Match Tour (r) 12:00 - FA Cup (r) 13:55 Bundesliga (r) 15:50 - FA Cup (r) 17:50 - UIPM (r) 19:00 Bundesliga - Highlights 20:05 Bundesliga (r) 22:00 - FA Cup (r) 00:05 - Bundesliga (r).

Melita Sports 2 12:00 - Bundesliga (r) 14:00 -

Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:05 Bundesliga (r) 17:00 Bundesliga (r) 18:55 America's Cup: World Series (r) 21:00 - Bundesliga - Highlights (r) 22:05 - Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 00:40 - 2012 Alpari World Match Tour (r).

Malta Stars 08:00 - BOV Premier League (r) 10:15 - Melita GFA 1st Division (r) 12:00 - Malta Handball Association (r) 13:25 - Malta Basketball Association (r) 14:50 - Malta Rugby Football Union (r) 16:25 MFA Futsal League (r) 17:45 Melita GFA 1st Division (r) 19:35 - Malta Handball Association (r) 21:00 - BOV Premier League 23:15 - Malta Basketball Association (r) 00:40 - Malta Rugby Football Union (r).

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

24 Klassifikati PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun

GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.

AVVI}I G[al kull xog[ol

TA’ bini ;did, alterazzjonijiet

fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa, xog[ol ta’ membrane, kisi u tibjid, kontrabjut u tqeg[id ta’ katusi. Offerta spe/jali fuq illiquid membrane. ?emplu 79407292.

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u

nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma.

Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol.

B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

Tiswijiet fil-pront u fil-post TA’ fridges, freezers,

washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//.

B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Mutur outboard

EVINRUDE 15hp, f’kundizzjoni tajba, irre;istrat bil-karti, €750 u rota BMX Haro €150. ?emplu 79245666.

Tombla sheets

TINKLUDI twaletta bilmera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// talir[am u gwardarobba kbira.

Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.

B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700, jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpre ss.com

Magna tal-[jata

JIN{TIE:U

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{ G[amara antika

ANTIKA, ir-ras biss u bilcover, €60 u vetrina talkawba ]g[ira li tiddendel, b’5 xkafef 17” x 25” x 4” fond, €60. ?emplu 21242180.

Electricians

BIL-li/enzja A jew B jew ittnejn. ?emplu 99951892 jew ibag[tu email fuq info@idl.com.mt

Ma tridx tkun sinjur biex tag[ti d-demm... trid biss ftit kura;;

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

25 Passatemp

Tisliba 1

2

5

3

4

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

Mimdudin> 5 . G[ammar fost s[abi tal - qalb ? ( 5) 6 . Xahar ( 5) 7 . Jist[oqqlu ( 5) 1 0 . Marret mar - ri[ jew g[ax kellha l ;wiena[ ( 5) 11. Din tag[tina l - g[asel ( 5) 1 2 . G[adda l - lejl ( 5) 1 4 . Is - sinjal tan - Nisrani ( 5) 1 6 . Bosta ( 5) 1 7 . Titla ’ min - nar din ( 5) 1 8 . Italla ’ [ajt , forsi ( 5)

18

Weqfin> 1. G[aqqad spaga m’o[ra b’mara qabel salib? (6) 2. Xkanajt (6) 3. Hekk g[amel biex [affer fil-;ebel (6) 4. Kumpanija ta’ nies dejjem flimkien (6) 8. Jinxtraw [afna ga]a]i g[alihom (5) 9. Iddewweb (5) 12. Ilsiera (6) 13. Wara l-bibien jew quddiemhom issibhom (6) 14. Waqqfu mix-xog[ol biha?

(6) 15. Nies mill-Belt (6)

L-anakroni]mi

F’din ix-xena, ambjentata fis-sena 500, hawn 12-il anakroni]mu, ji;ifieri o;;etti jew xi affarijiet o[ra li ]gur ma kenux je]istu f’dik l-epoka. Liema huma?

Sudoku

– Jekk tibqa’ tpa/pa/ u tg[id diskors oxxen, se nsejja[ lill-qattus!

Soluzzjoni tal-:img[a Mimdudin> 5. I;sma; 6. Ankri; 7. E]att; 10. Morin; 11. Virga; 12. ?anga; 14. Kesa[; 16. Kurva; 17. Lotta; 18. Lavur.

Weqfin> 1. Jigdem; 2. }an]an; 3. Kattiv; 4. Sirena; 8. Pruna; 9.

Frisk; 12. ?ivili; 13. Avukat; 14. Kavall; 15. {assru.

Soluzzjonijiet

G[at-tfal

Moderata: hemm regola wa[da biss biex issolvi l-log[ba tassudoku: kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta kif ukoll kull ringiela u kolonna tal-kwadru l-kbir g[andu jkollhom fihom nnumri kollha mill-1 sad-9.

1. Il-ballun tal-ajru 2. Il-fabbrika bi/-/mieni mo[bija wara s-si;ar 3. L-electric shaver 4. L-iskrun li jdawwar larja fid-dar fuq ixxellug 5. L-isem tat-triq.

6. Il-blind mat-tieqa taddar il-kbira.

7. Il-beritta tar-ra;el fuq ix-xellug.

8. Il-kanna bil-vit talilma mad-dar fuq ixxellug.

9. Il-bozza mdendla fuq il-lemin.

10. Il-boots tal-ewwel ra;el fuq ix-xellug.

11. Il-basket g[and ilmara bil-[ob]a f’idejha.

12. L-emblema tal-Italja fuq il-flokk tar-ra;el fuq il-lemin.

17

Maskri identi/i 1u3 L-anakroni]mi

Tipprovax tag[mel b[al dan it-tfajjel g[ax qed jie[u ;irja verament perikolu]a. Imma tista’ tpin;i din l-istampa simpatika

}ew; maskri identi/i

Dawn l-erba’ maskri jidhru li kollha huma xorta, imma tnejn biss huma identi/i. Liema huma?

Sudoku

Tpin;ija

It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

26

Padovano jifta[ il-kampanja abbonamenti tal-Juventus Club Cuore Bianconero

“Is-sentejn tieg[i ma’ Juventus inqishom b[ala fortuna, konna skwadra tajba [afna, irba[t [afna u grazzi g[all Juventus wasalt ukoll fin-Nazzjonal.” Kliem Michele Padovano, eks attakkant ta’ Juventus u tat-tim nazzjonali Taljan li l-{add filg[odu nieda l-kampanja abbonamenti tal-Juventus Club Cuore Bianconero flImrie[el g[all-ista;un li jmiss.

Mistoqsi mill-membri talklabb, Padovano qal li l-iktar gowl li jibqa’ jiftakar hu dak li skurja fil-kwarti tal-finali ta/Champions League fl-1996, tazza li kienu reb[u Juventus fil-finali kontra Ajax Amsterdam tal-Olanda.

Hu qal li dak il-gowl kien importanti g[ax ghalaq illog[ba u kien pass ie[or lejn ir-reb[, gowl li baqa’ g[al qalb il-Juventini kollha.

Padovano tkellem ukoll dwar l-akkwisti li g[amlu Juventus g[all-ista;un li jmiss.

Hu fa[[ar lil Tevez u qal li jaqbel mad-de/i]joni li ng[ata n-numru 10 wara le;;endi b[al Del Piero u Sivori.

Qal li akkwisti b[al dawn, flimkien mal-konferma talaqwa players fit-tim b[al Marchisio, juru li Juventus iridu jibqg[u jirb[u.

Padovano qal li fl-Italja jemmen li g[all-erba’ jew [ames snin li ;ejjin mhux se jkun hemm rivali, waqt li jekk jaslu ]ew; players o[ra ta’ livell, jemmen li l-Juventus kapa/i jirb[u anke fl-Ewropa.

Padovano qal li jara lil Luis Suarez attakkant ideali g[all Juvetus.

Padovano li g[amel ]miem il-[abs fuq konnessjoni ma’

Michele Padovano jindirizza lil dawk pre]enti fil-klabb fl-Imrie[el

traffikar tad-droga kkummenta wkoll dwar il-livell tal-futbol Taljan b[alissa u tenna li ja[seb li l-livell tant tbaxxa fla[[ar snin li b[alissa anke hu fl-età tieg[u ta’ 46 sena u bilkundizzjoni fi]ika pre]enti, jista’ jilg[ab fis-Serie A. “Illum ta’ 37 sena plejer ikun l-aqwa skorer filkampjonat waqt li fi ]mieni plejer b[al dan forsi kien jilg[ab erba’ log[biet u jiskorja goal.

F’diskors waqt l-attività, ilpresident tal-klabb Joseph Borg [abbar li l-klabb fil-jiem li ;ejjin se jkun qed jippre]enta t-tim tieg[u filkampjonat lokali tas-SWAN u tenna x-xewqa li l-klabb i]id lammont tal-membri wara li g[alaq l-ewwel sta;un tieg[u bi 860 membru.

WATERPOLO

Angileri fil-Kampjonati Ewropej fis-Slovakkja Ir-referee Malti tal-Waterpolo Massimo Angileri ng[ata l-inkarigu mil-LEN biex ikun wie[ed mill-uffi/jali waqt il-partiti mitturnamnet ta’ Grupp E tat-tieni round ta’ kwalifikazzjoni mill-Kampjonat Ewropew talWaterpolo li se jsir f’Kosice fis-Slovakkja bejn il-11 u l-14 ta’ Lulju.

It-timijiet li se jkunu qed jie[du sehem huma s-Slovakkja, id-Danimarka, Franza, ir-Renju Unit, il-Moldova u l-I]vizzera.

Id-delegat tal-UEFA se jkun Constantinov tal-Bulgarija.

Massimo Angileri

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

Sport 27 G{AWM – TRIALS AMERIKANI

Ledecky tikser ir-rekord ta’ Evans fl-1,500m Katie Ledecky kisret irrekord ta’ Janet Evans li kien ilu mwaqqaf 25 sena biex reb[et l-1,500m freestyle waqt il-kampjonati nazzjonali tal-Istati Uniti u saret it-tieni l-aktar Amerikana velo/i ta’ kull ]mien f’din id-dixxiplina.

Ledecky temmet l-g[awma maratona fi 15-il minuta 47.15 sek. u kienet a[jar mirrekord tad-dinja mwaqqaf mill-kompatrijiotta Kate Ziegler fl-2007 ta’ 15:42.54 min. sal-ewwel 800m qabel naqqset mir-ritmu Madankollu xorta da[let 20 sekonda qabel Chloe Sutton li temmet it-tieni.

Dan kien ukoll l-aktar [in velo/i din is-sena u g[alaq laqg[a mill-aqwa g[al Ledecky li reb[et ukoll l400m u t-800m freestyle li se tkun qed tie[u sehem fihom ukoll fil-kampjonati tad-dinja f’Bar/ellona bejn it-28 ta’ Lulju u l-4 ta’ Awwissu.

“Ninsab kuntenta [afna u kont [erqana nistenna din il;img[a ta’ kompetizzjoni.

Issa qed nistenna biex nara x’kapa/i jag[mlu lAmerikani f’Bar/ellona,” qalet l-g[awwiema ta’ 16-il sena.

I/-Champion Olimpiku Ryan Lochte reba[ il-200m individual medley fl-a[jar [in tas-sena ta’ 1:55.44 min.

Lochte deher jg[um qawwi f’[in a[jar mirrekord tad-dinja imma sfaxxa fl-a[[ar parti tattellieqa fost id-di]appunt tieg[u li naqas li jwaqqaf irrekord.

Caitlyn Leverenz reb[et il200m IM tan-nisa, Nathan Adrian reba[ il-50m freestyle quddiem Anthony Ervin waqt li Natalie Coughlin reb[et il-50m tannisa u g[as-sitt darba filkarriera tag[ha se tkun qed tikkompeti fil-kampjonati tad-dinja mat-tim Amerikan.

Katie Ledecky ta’ 16-il sena g[andha r-rekord Amerikan fl-1,500m

AR:ENTINA

Velez jirb[u l-grand final b’10 plejers L-attakkant Lucas Pratto skorja l-goal tar-reb[a u lgoalkeeper Sebastian Sosa salva penalty hekk kif Velez Sarsfield b’g[axar plejers, g[elbu lil Newell’s Old Boys 1-0 u ;ew inkurunati Champions tal-Kampjonat fl-Ar;entina.

Il-captain ta’ Velez, Fabian Cubero kkommetta penalty u tke//a fis-27 minuta imma Sosa salva xxutt ta’ Ignacio Scocco mill11-il metru u /a[[ad lil Newell’s mill-goal tad-draw wara li Pratto kien skorja aktar kmieni fil-partita f’Mednoza.

It-titlu, it-tieni wie[ed g[al Velez dan l-ista;un, madankollu [oloq anomalija g[aliex i]-]ew; timijiet jistg[u jsostnu li huma Champions tal-Ar;entina flistes [in.

Velez g[addew g[allgrand finali b[ala rebbie[a tal-kampjonat ‘Inicial’ f’Di/embru imma kellhom

serje negattiva fil-kampjonat ‘Final’ (eks Clausura) u lFA Ar;entina s-Sibt qalet li r-ri]ultat ma kienx qed jinvalida t-titli li di;à ntreb[u dan l-ista;un.

Fl-a[[ar 20 sena, lAr;entina kellha ]ew; champions kull sta;un u introdu/iet il-grand final din is-sena. Dan wassal lillkow/ ta’ Newell’s, Gerardo Martino jg[id li qatt qabel ma [a sehem f’partita daqstant ]bilan/jata.

“La b[ala kow/ u lanqas b[ala plejer qatt ma lg[abt partita de/i]iva li fiha lpremju g[al tim minnhom kien ferm akbar minn dak tat-tim l-ie[or,” qal Martino.

Velez reb[u premju ta’ flus ta’ $335,000, post filCopa Libertadores tal-2014 u l-Copa Sudamericana, li hi ekwivalenti g[all-Europa League.

Post Newell’s filLibertadores, l-aqwa klabb

tal-kompetizzjoni tal-klabbs fl-Amerika t’Isfel is-sena ddie[la, kien di;à garantit b[ala rebbie[a tal-‘final’.

Martino qal li l-aktar aspett li hu kuntent bih f’din il-log[ba kienet ilprestazzjoni tat-tim qabel lewwel leg mis-semi-finali tal-Copa Libertadores ta’ din is-sena kontra Atletico Mineiro tal-Bra]il il-{amis.

“Er;ajt rajt lil dak inNewell’s li kollha n[obbu naraw. L-impressjoni kienet tajba u ninsab kalm anke jekk tlifna g[aliex it-tim rajtu hemm” qal Martino li t-tim tieg[u l-;img[a l-o[ra ta wirja fqira probabbilment min[abba li t-titlu kien assikurat.

B’din ir-reb[a Velez, rebbie[a tat-Tazza Libertadores fl-1994, reb[u l-g[axar kampjonat fl-istorja u r-raba’ wie[ed sa mill2009 ta[t il-kow/ Ricardo Gareca. Newell’s reb[u sitt kampjonati.

TRASFERIMENTI

Moyes f’laqg[a ma’ Rooney L-ewwel impenn ta’ David Moyes b[ala manager ta/Champions Ingli]i Manchester United se jkun li jiltaqa’ malattakkant Wayne Rooney u jiddiskutu l-futur tieg[u. Din illaqg[a se ssir din il-;img[a.

Moyes li g[amel ]mien manager ma’ Everton se jibda limpenji uffi/jali tieg[u ma’ United illum u t-ta[dita bejn ittnejn se tkun l-ewwel laqg[a uffi/jali b[ala plejer u manager sa minn meta kienu [admu flimkien f’Goodison Park flista;un 2002-04.

B[alissa hemm dubju kbir dwar kemm Rooney hu motivat li jibqa’ ma’ United. Sir Alex Ferguson kellu relazzjoni diffi/li mieg[u u dan l-a[[ar kien jirrifjuta li jilag[bu filpo]izzjoni ta’ attakkant u floku lag[ab lil Robin Van Persie.

Dan kollu wassal biex Rooney jiddubita mill-po]izzjoni tieg[u ma’ United u g[alih hemm interess minn diversi klabbs, fosthom Chelsea u Arsenal.

Sadanittant l-akkwist il-;did ta’ Barcelona, il-Bra]iljan Neymar [e;;e; pubblikament lil Rooney biex jitlaq lil United u jing[aqad ma’ Barcelona.

Neymar li f’Mejju sie[eb lil Barcelona g[al 57 miljun ewro ming[and Santos, jemmen li Rooney jidra perfettament ma’ Barcelona u s-sistema tag[hom.

Ambrosini ma‘ Fiorentina

Massimo Ambrosini mistenni li din il-;img[a jiffinalizza l-ftehim ma’ Fiorentina.

Il-midfielder ta’ esperjenza telaq lil Milan wara 18-il sena fi tmiem l-ista;un li g[adda u kien anke qed jissemma li seta’ jsie[eb lil West Ham. Madankollu Firenze dejjem jidher li kienet il-belt preferuta mal-plejer ta’ 36 u mistenni li jiffinalizza l-ftehim din il;img[a.

Fiorentina di;à sa[[ew it-tim billi [adu g[al kollox lil Juan Cuadrado, Joaquin, Oleksandr Yakovenko, Marcos Alonso u Gustavo Munua matul dan is-sajf.

AC Milan ilbiera[ xtraw pa;na s[i[a mill-;urnal Gazzetta Dello Sport biex irringrazzjaw lil Ambrosini g[a]-]mien li g[amel f’San Siro bil-kitba ta[t ir-ritratt, “Grazzi captain”.

15 arrestati wara li attakkaw il-bini tal-FA Bulgara 15-il persuna kienu arrestati millPulizija wara attakk li sar fuq ilkwartieri tal-FA Bulgara (BFU) l{add. Dan kien rappurtat millMinisteru tal-Intern fil-Bulgarija.

Partitarji ta’ CSKA Sofia waddbu ;ebel u bombi tal-musketterija lejn il-bini tal-BFU fi/-/entru ta’ Sofia fejn kissru [;ie; u laqtu ;urnalist li pprova jie[u ritratti tal-in/identi.

“15-il persuna kienu arrestati s’issa. G[adna g[addejjin bl-

investigazzjonijiet li se jiddeterminaw jekk g[andux ikun hemm akku]i kontrihom,” qal isSegretarju tal-Ministeru, Svetlozar Lazarov li indika li hemm pjanati aktar arresti.

Huwa qal li l-Pulizja kien irnexxielha wkoll twaqqaf il-partitarji milli jag[tu n-nar lill-kwartieri.

“Il-Pulizija rnexxielha twaqqaf in/identi serji g[aliex meta waslu xi partitarji kienu da[lu fil-bini b’tor/i

tan-nar f’idejhom u bdew jippruvaw ja[arqu l-g[amara u l-apparat kollu li hemm.”

Partitarji ta’ CSKA, l-aktar klabb ta’ su//ess fil-Bulgarija bir-reb[ ta’ 31 kampjonat, akku]aw lill-BFU li kienet [arxa wisq mal-klabb meta ma [allitux jamalgama ma’ klabb ie[or.

CSKA li jinsabu mifnija bid-dejn lista;un li ;ej se jie[du sehem filklabb tad-dilettanti jekk jonqsu milli jamalgamaw fil-[in ma’ klabb ie[or

tal-Ewwel Divi]joni qabel jibda lkampjonat fl-20 ta’ Lulju.

CSKA kkundannaw il-vjolenza u fi stqarrija qalu “Ninsabnu /erti li miljuni ta’ partitarji ta’ CSKA filBulgarija ma ji[dux gost b’im;iba b[al din. CSKA dejjem urew li kapa/i jibnu mhux jeqirdu.

Pubblikament niddikjaraw li l-klabb m’g[andu x’jaqsam xejn ma’ dawn lin/identi vjolenti fuq il-kwartieri talBFU, lanqas b’mod indirett.”

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

28 Sport INTERVISTA MA?-CHAMPION TAD-DINJA DANIEL ZAHRA – KICK BOXING

Kien l-g[ada li rrealizzajt li kont [adt it-titlu tad-dinja minn Chris Muscat

Daniel Zahra, ta’ 27 sena, f’:unju reba[ it-titlu ta’ champion mondjali tal-WKN fil-kick boxing u jiena g[a]ilt li niltaqa’ ftit mieg[u biex nitkellem dwar il-karriera tieg[u f’dan l-isport, li hu relattivament ;did, jew a[jar g[adu ma qabadx daqs kemm mixtieq f’pajji]na imma s’issa di;à tag[na l-ewwel champion.

Zahra spjega kif minn dejjem kien i[obb l-isport u kif meta kien i]g[ar kien involut fil-futbol. Illum, Zahra ilu g[al dawn l-a[[ar 16-il sena jipprattika l-isport tal-kick boxing, sport li bdieh bis-sa[[a ta’ ku;in tieg[u, li meta kien g[adu daqsxejn ta’ tifel kien akkumpanjah g[al lezzjoni tal-kick boxing u minn hemm t[ajjar jibda jipprattika dan l-isport hu stess.

“Ma kontx naf x’inhu kick boxing, imma kont idde/idejt li nibda nipprattika l-martial arts. Meta bdejt il-kick boxing [add ma sfurzani, aktar u aktar min[abba l-fatt li n-nies, inklu]i l-qraba tieg[i, kienu ja[sbu li hu sport perikolu].

I]da issa li qed jaraw li jien [adtu bis-serjetà u qed jirnexxili nag[mel isem ukoll g[al pajji]i, is-support talfamilja tieg[i ma jonqosx; anki min-na[a tal-klabb fejn nit[arre;, li l-membri tieg[u inqishom b[ala t-tieni familja tieg[i.”

Daniel jit[arre; mal-klabb Ying Yang, li llum g[andu ’l fuq minn 100 student, fejn g[adu jittrenja sal-lum il;urnata flimkien mal-kow/

tieg[u Noel Mercieca u lmanager Isaac Chetcuti, li g[alihom kellu biss kliem ta’ tif[ir.

Daniel qal li mill-bidu kellu d-determinazzjoni biex jil[aq il-livell ta’ black belt, i]da ma]-]mien bdew ji;uh opportunitajiet biex jie[u sehem f’numru ta’ kompetizzjonijiet. {ataf lokka]jonijiet li ;ew quddiemu u kif ra li kien sejjer tajjeb fihom, il-kow/ g[enu biex jikkompeti f’aktar, u fejn qabel kellu x-xewqa li jsir champion Ewropew, issa Daniel Zahra sar i/-Champion tad-dinja tal-kick boxing.

Staqsejt lil Daniel kif ;ie llaqam ‘The Jet’ ma’ ismu u qalli li darba kienet se ssir kompetizzjoni fil-klabb, u lkow/ Noel Mercieca talabhom biex kul[add i]id laqam wara ismu. Hu qal li fil-klabb kienu jg[idulu ‘The Jet’ min[abba l-[effa li kellu fl-u]u tas-saqajn, u minn hemm baqa’ l-laqam ‘The Jet’.

Per/essjoni [a]ina

Hu tkellem dwar ilper/ezzjoni li [afna nies g[andhom dwar il-kick boxing, dik li hu sport perikolu] u li xi kultant innies ja[sbu li hu sport alternattiv g[all-vjolenza.

I]da Daniel spjega li dan kollu mhux minnu g[aliex ilkick boxing hu sport li jirrikjedi [afna dixxiplina, mhux biss fit-ta[ri; imma anki fil-[ajja ta’ min jiprattikah, g[aliex dan lisport jekk wie[ed jie[du bis-

Daniel Zahra jolqot bl-irkoppa lil Bruno Torres

serjetà jsir parti mill-[ajja talindividwu.

Daniel semma wkoll li f’dan it-tip ta’ sport, b[al kull sport ie[or, jista’ jkollok linjuries, i]da mhux daqs kemm ja[sbu [afna.

“Kif tarah g[al meta ti;i biex tag[mlu hemm differenza,” kompla jispjega Zahra. B[al kull atleta, li jwe;;a’ b’mod gravi fl-aktar sport li j[obb hu l-bi]a’ tieg[u; i]da s’issa fortunatament qatt ma kellu injuries gravi.

Meta wie[ed ikun jipprattika l-kick boxing u jkun jixtieq jikkompeti fuq

livell internazzjonali g[andu jiddedika parti sostanzjali tal[in liberu tieg[u g[at-ta[ri;.

“Trid tie[u l-Kick Boxing bis-serjeta? Mela parti minn [ajtek trid tiddedikaha g[allisport. Trid tag[mel [in qasir ta’ ta[ri; b’mod regolari. Jien meta bdejt u kont nipprepara g[al xi kompetizzjoni kont nag[mel sieg[a u nofs training tliet darbiet kuljum.

In[ossni aktar b’sa[[ti f’saqajja aktar milli meta ni;;ieled bl-idejn, i]da xorta nit[arre; min kull aspett talkick boxing. Fil-fatt nag[mel [afna ta[ri; ma’ atleti o[rajn akbar minni fil-pi] u li

jispe/jalizzaw fil-boxing. Dan nag[mlu biex intejjeb innuqqasijiet li g[andi f’idejja.”

Hemm ukoll dieta li hu jkollu j]omm mag[ha u li hi l-aktar aspett li jdejqu fil-kick boxing, g[aliex Daniel stqarr li wara l-kick boxing g[andu passjoni wkoll g[all-ikel.

“Jien, g[alija wara l-kick boxing ji;i l-ikel. Forsi ftit jafu imma jien in[obb niekol [afna u aktar ma nittrenja aktar irrid niekol. G[alhekk g[alija hu sagrifi//ju kbir, imma nipprova noqg[od attent x’niekol.” g[al pa;na 29

Min hu Daniel Zahra

Daniel fuq l-attakk kontra Torres

Daniel Zahra twieled ilGudja, joqg[od {al Luqa. :ej minn familja tipika, bin Rita u Mario Zahra u l-i]g[ar fost tliet a[wa.

O[tu Claire Bartolo, u [uh Jonathan.

Minn dejjem kienu j[obbu l-isport, infatti [u[ jilg[ab il-futbol.

Ilum, Daniel ilu tliet snin mi]]ewwe; lil Marilyn, g[andhom tifla, Kaya, ta’ sena u xahrejn.

Huwa ja[dem ma’ Xuereb InstallationGypsum.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

Sport 29

Daniel hekk kif qed ji;i ddikjarat Champion tad-Dinja

L-Irlandi] Hamilton l-ewwel sfidant tieg[u minn pa;na 28

Daniel stqarr li jsib [afna appo;; mill-qraba tieg[u, laktar minn martu Marilyn u minn ommu Rita u missieru Mario, li xi kultant ji;bdulu lattenzjoni dwar l-ikel li jiekol meta jkun qed i[ejji ru[u g[al xi kompetizzjoni importanti.

Il-kick boxing hu sport li tikkompeti fih skont il-pi] li jkollok. Hu forsi veru li ddieta ddejqu g[aliex ji//a[[ad minn [afna affarijiet li j[obb, imma tg[inu biex jit[arre; aktar dejjem fuq il-pariri tannutritionist tieg[u.

Mistoqsi dwar l-ewwel ;lieda kontra Torres filPortugall u l-;lieda f’Ta’ Qali, Daniel Zahra spjega li d-differenza bejn it-tnejn kienet li f’tal-Portugall, il;lieda kienet kick boxing, filwaqt li f’Malta kienet K1.

Zahra qal li g[alkemm ma qabilx mar-ri]ultat li ng[ata

mill-;urija fil-Portugall, fejn dakinhar [afna jsostnu li kien ‘insteraqlu’ t-titlu mondjali, i[oss li hu kellu l-i]balji tieg[u, l-aktar fl-idejn.

“Imma na[seb li g[all;lieda f’Ta’ Qali irnexxieli na[dem fuq in-nuqqasijiet li kelli u b’hekk irnexxieli wkoll nikkonvin/i – g[ax kien [aqqni – lill-;urija li ddeterminaw ir-ri]ultat.”

‘The Jet’ stqarr mieg[i li dak il-[in li t[abbar b[ala rrebbie[ tal-;lieda u allura sar i/-champion tad-dinja tal-kick boxing, lanqas biss seta’ jemmen. {ass li kien f’[olma.

“Jien, hekk kif inkun se nibda sakemm nispicca l-;lieda dejjem in[ossni qisni f’[olma, tant kemm inkun irrid nikkon/entra fuq l-avversarju tieg[i. Infatti kien l-g[ada sSibt filg[axija li rrealizzajt li kont [adt it-titlu tad-dinja.”

F’kull kompetizzjoni, Daniel dejjem isib avversarji ta’ livell g[oli [afna, wie[ed

Daniel flimkien mal-mara tieg[u Marilyn u binthom Kaya

a[jar minn ie[or, kif iddeskriviehom Daniel stess.

G[alhekk, issa anki min[abba l-fatt li hu /-champion mondjali, irid jit[arre; aktar minn qabel biex i]omm illivell li irnexxielu jil[aq.

Wara li reba[ dan it-titlu, issa Daniel mhux se jibqa’ aktar l-isfidant imma l-isfidat.

G[alhekk staqsejt min se jkun l-ewwel sfidant tieg[u u qalli li dan hu l-Irlandi] Gary Hamilton, li g[andu esperjenza ta’ aktar minn 200 ;lieda kemm fil-kick boxing, fil-boxing u anki fil-K1.

“Mhix se tkun ;lieda fa/li, imma mhux se tkun impossibli u ]gur li mhux se naqta’ qalbi.”

Il-konfront bejn Zahra u Hamilton mistenni jsir f’Di/embru, f’Belfast, lIrlanda. I]da wie[ed millewwel impenji tieg[u se jkun f’Novembru, fil-Bel;ju.

Matul dak ix-xahar g[andu skedata ;lieda o[ra kontra

Osman Jin, li reba[ it-titlu ta’ champion mondjali g[al diversi drabi. S’issa g[al Daniel Zahra hemm ippjanati li jsiru dawn i]-]ew; konfornti, i]da ma g[andux dubju li se jkun mistieden min-na[a tad-WKN biex jie[u sehem f’kompetizzjonijiet o[rajn.

Matul l-intervista jiena tlabt lil Daniel jg[addi messa;; lil dawk li xi darba jew o[ra jixtiequ jaqbdu dan l-isport.

Hu qal li jipprattika l-kick boxing g[ax veru j[obbu u kull min g[andu l-[sieb li jibda jit[arre; fil-kick boxing, jew forsi hemm min di;à beda, ma g[andux i[ares lejn l-isport b[ala mezz ta’ kif jag[mel il-flus, g[aliex ma jasal imkien. Dan g[aliex wie[ed irid jil[aq /erti titli u jikkompeti fuq li jikkompeti, biex forsi jing[ata xi rikonoxximenti finanzjari g[at-titlu li jkun reba[.

Qalli wkoll li dan l-isport

jipprattikawh [afna tfal li jkunu qed ji;u bullied fliskejjel biex ikabbru l-istima lejhom infushom u fl-istess [in jitg[allmu jikkontrollaw ir-rabja tag[hom.

“Il-klabb fejn nit[arre; jien g[andu regolamenti stretti [afna. Li nitg[allmu hemm ;ew ma jistax ji;i pprattikat barra fit-triq. Jekk dan ise[[ titke//a mill-klabb malewwel. Min irid ji;;ieled, hemm il-kompetizzjonijiet u t-training,” qal Zahra.

Fl-a[[ar nett staqsejt lil Daniel dwar kif jara l-livell tal-atleti tal-kick boxing f’Malta, u hu sostna li l-livell hawn Malta hu tajjeb [afna.

Infatti Daniel, meta jkun qed i[ejji g[al kompetizzjoni importanti u jkun jaf li lavversarju tieg[u hu tajjeb laktar fl-idejn, jag[]el li jmur g[and /erti klabbs tal-boxing li jkollhom atleti b’sa[[ithom [afna fl-idejn u jit[arre; mag[hom.

Mario u Rita, il-;enituri ta/-Champion tad-dinja Daniel Zahra

IN-NAZZJON It-Tnejn, 1 ta’Lulju, 2013

30 Sport FORMULA 1

Rosberg jirba[ il-GP f’Silverstone Il-:ermani] Nico Rosberg fuq Mercedes, reba[ Grand Prix Britanniku drammatiku fi/-/irkwit ta’ Silverstone wara li puncture mill-[afna li kien hemm, temm kull tama ta’ sie[bu tal-istess tim Lewis Hamilton. L-Awstraljan Mark Webber fuq Red Bull temm it-tieni u l-Ispanjol tal-Ferrari Fernando Alonso it-tielet.

Hamilton kien beda mill-pole ifittex l-ewwel reb[a tieg[u malMercedes sa minn meta ng[aqad mag[hom, illidja g[all-ewwel tmien dawriet sakemm splodielu t-tyre ta’ wara tax-xellug e]att wara li kien g[adda l-pit.

Kien l-ewwel minn serje ta’ tyres li nfaqg[u waqt it-ti;riija u li nkludew il-karozzi tal-Bra]iljan tal-Ferrari Massa, il-Fran/i] ta’ Toro Rosso Vergne u l-Messikani Gutierrez u Perez tasSauber u l-McLaren rispettivament. Dawn wasslu biex is-safety car to[ro; darbtejn.

It-tliet darbiet Champion Sebastien Vettel kellu jirtira bi [sara fil-magna waqt li kien fl-ewwel post u wkoll sforza l-[ru; tassafety car.

L-Ispanjol Fernando Alonso tal-Ferrari kabbar it-tamiet tieg[u g[ar-reb[ tal-kampjonat meta kontra kull mistenni spi//a fittielet post quddiem Lewis Hamilton li la[aq irkupra tajjeb [afna.

Vettel g[andu 132 punt kontra l-111 tal-Ispanjol wara tmienja minn 19-il ti;rija u fi tmiem il-;img[a jsir il-GP tal-:ermanja f’Nurburgring.

L-Awstraljan Mark Webber li kien beda mit-tieni filliera imma ni]el fl-14-il post sa tmiem l-ewwel dawra, irkupra tajjeb biex re;a’ spi//a fuq il-podju.

Massa wkoll irkupra wara l-puncture u temm fis-sitt post wara l-Lotus ta’ Kimi Raikkonnen li bil-[ames post waqqaf rekord filFormula 1 ta’ 25 til;rija konsekuttiva mitmuma fiz-zona punti.

Il-:ermani] Adrian Sutil fuq Force India da[al fis-seba’ post segwit mill-Awstraljan Daniel Ricciardo g[al Toro Rosso. IlBritanniku Paul Di Resta da[al fid-disa’ post fuq Force India u la[[ar punt [adu l-:ermani] Nico Hulkenberg fuq Sauber.

Ftehim bejn Marussia u Reading Sadattant it-tim tal-Marussia, propjetà Russa, [abbar ftehim mal-klabb ta’ The Championship fl-Ingilterra, Reading.

Reading li kienu relegati mill-Premier l-ista;un li g[adda, ukoll g[andhom Russu b[ala propjetarju, Anton Zingarevich.

Marussia qalu li dan il-ftehim se jfisser li ]-]ew; timijiet se jippromwovu lil xulxin permezz ta’ inizjattivi ta’ marketing fuq il-flokk u l-karozzi waqt li se jikkollaboraw ukoll fuq in-nutrizzjoni u l-fi]ika u programmi ta’ kow/ing. }ew; klabbs o[ra tal-Formula 1 di;à g[andhom kuntatti stretti ma’ klabbs tal-futbol.

Is-Sauber is-sena l-o[ra [abbru ftehim simili ma’ Chelsea ta’ Roman Abramovich u l-Caterham, mal-klabb ta’ Queens Park Rangers li t-tnejn huma propjetà tal-biljunarju mill-Malasja Tony Fernandez.

Nico Rosberg, rebbie[ tal-GP tar-Renju Unit Kif Spi//aw

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

9.

10.

N. Rosberg Mercedes M. Webber RedBull F. Alonso Ferrari L. Hamilton Mercedes K. Raikkonen Lotus F. Massa Ferrari A. Sutil Force India D. Ricciardo Toro Rosso P. Di Resta Force India N.Huelkenberg Sauber

Klass. Sewwieqa 1. S.Vettel (:ermanja) 132 2. F. Alonso (Spanja) 111 3. K. Raikkonen (Finlandja) 98 4. L. Hamilton (Renju Unit) 89 5. M. Webber (Awstralja) 87 6. N. Rosberg (:ermanja) 82 7. F. Massa (Bra]il) 57 8. P. Di Resta (Renju Unit) 36 9. R. Grosjean (Franza) 26 10. J. Button (Renju Unit) 25

. Kostrutturi

Klass

1.

2.

3.

4.

5.

6.

7.

8.

RedBull – Renault 219 Mercedes 171 Ferrari 168 Lotus – Renault 124 Force India – Mercedes 59 McLaren 37 Toro Rosso – Ferrari 24 Sauber – Ferrari 6

RALLY

Loix jirba[ l-Ypres Rally

Fredy Loix a//erta mir-reb[ tat-tmien titlu tieg[u flYpres Rally wara wirja dominanti fis-sitt round talKampjonat Ewropew tar-Rally organizzat mill-FIA, liema round sar fil-Bel;ju.

Il-Bel;jan li qed jag[mel l-ewwel dehra tieg[u fir-rally Ewropew din is-sena, illidja mill-bidu sal-a[[ar u kiseb irreb[a fuq Skoda f’[in ta’ sag[tejn 32 minuta 19.4 sekondi.

Is-sewwieq Fran/i] ta’ Delta Peugeot, Bryan Bouffier da[al it-tieni, minuta u 21 sekonda wara Loix f’din it-ti;rija li saret fuq art asfaltata.

Minkejja li spi//a f’kanal fl-a[[ar stadju, l-Irlandi] Craig Breen temm it-tielet fuq Peugeot waqt li l-Bel;jan Andy Lefevere temm ir-raba’ fuq Mitsubishi Lancer.

Lewis Hamilton fuq Mercedes die[el fil-pit biex jibdel it-tyre li tellfu t-ti;rija

It-Tnejn, 1 ta’ Lulju, 2013

32 Lokali

Jibqa’ jsostni l-ver]joni ...li /-Chief of Staff tal-Ministru Manuel Mallia talab l-arrest tal-kap tas-sigurtà tal-kun/ert tal-Isle of MTV John Muscat, il-persuna responsabbli mis-sigurtà filkun/ert tal-Isle of MTV l-Erbg[a li g[adda, ilbiera[ baqa’ jsostni ma’ IN-NAZZJON il-ver]joni tieg[u tal-in/ident li kellu ma/Chief of Staff tal-Ministru Manuel Mallia, Silvio Scerri, fejn hu allegat li Silvio Scerri talab lillPulizija jarrestawh wara li b[ala membru responsabbli mis-sigurtà rrifjuta li jda[[al xi persuni mhux akkreditati fis-sezzjoni VIP talkun/ert Isle of MTV. Fil-kummenti tieg[u lil INNAZZJON, John Muscat qal ma xtaqx i]id ma’ dak li di;à ntqal, filwaqt li baqa’ jsostni l-ver]joni tieg[u ta’ dak li ;ara.

IN-NAZZJON hu infurmat li lbiera[ filg[odu John Muscat mar lG[assa tal-Pulizija fil-Belt Valletta.

The Sunday Times of Malta rrappurtat kif Silvio Scerri allegatament talab lil-Pulizija jarrestaw lil John Muscat wara li dan tal-a[[ar irrifjuta li jda[[al xi persuni mhux akkreditati fissezzjoni VIP tal-kun/ert Isle of MTV. John Muscat qal li meta baqa’ jinsisti li persuni akkreditati biss jistg[u jitilg[u fuq il-pjattaforma riservata g[al persuni VIP, Scerri talab lill-Pulizija li kien jinsab filvi/inanzi, biex jarrestah g[aliex “qed jg[id il-[merijiet.”

Persuni li raw dan l-argument u li tkellmu ma’ The Sunday Times, stqarrew li f’mument minnhom semg[u lil Silvio Scerri jg[ajjat “mela ma tafx min jien?” meta John Muscat insista li persuni

mhux akkreditati ma jid[lux.

Ikkuntattjat minn The Sunday Times, il-Kummissarju talPulizija Peter Paul Zammit qal li ordna investigazzjoni fuq dak li ;ara i]da fil-kummenti tieghu ddefenda lil Silvio Scerri u qal li John Muscat qatt ma kien arrestat u mhux veru li Scerri ordna larrest tieg[u.

Min-na[a tieg[u, i/-Chief of Staff tal-Ministru tal-Intern u sSigurtà Nazzjonali qal li din listorja hi “fabbrikazzjoni minn xi [add” u hija “storm in a teacup”.

Dan hu t-tielet ka] f’temp ta’ ftit jiem li fih il-Ministeru talIntern u s-Sigurtà Nazzjonali kien fl-a[barijiet.

Iktar kmieni din il-;img[a lMinistru Manuel Mallia stess ammetta li kien pre]enti g[allintervisti ta’ persuni biex jid[lu fis-servizz tas-sigurtà. Din lammissjoni l-Ministru Mallia g[amilha hu stess fil-Parlament, u li f’reazzjoni l-PN, fi stqarrija, iddeskrivieha b[ala “xokkanti u bla pre/edent.”

Matul din il-;img[a wkoll sar mag[ruf li l-Ministeru Mallia qabbad 25 membru tal-Korp talPulizija jag[mluha ta’ koki u waiters meta ntalbu jsajru u jservu l-ikel waqt ri/eviment fil-Palazz tal-Girgenti g[ad-delegati talEuropean Broadcasting Union (EBU) li qed jattendu konferenza f’Malta.

B[all-Pulizija, ix-Xandir talIstat jaqa’ wkoll ta[t irresponsabbiltà tal-Ministru Manwel Mallia.

Trakk kbir we[el mal-istruttura tas-sinjali tat-traffiku fil-Marsa lbiera[ filg[odu. Immedjatament sar intervent biex il-konsegwenzi ma jkunux serji u dan seta’ jse[[ ming[ajr wisq diffikultajiet min[abba li t-traffiku nhar ta’ {add ikun wie[ed pjuttost kwiet

media•link COMMUNICATIONS