In-Nazzjon 4 ta' Lulju 2013 by maltarightnow dotcom

Numru 13,479

€0.55

Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

Il-Gvern ta’ Muscat se jibqa’ ju]a l-HFO Il-forzi tas-sigurtá u dawk ta’ emer;enza ilbiera[ filg[axija kienu impenjati f’missjoni ta’ salvata;; meta grupp ta’ madwar 300 immigrant irregolari kienu qrib Malta. Fosthom kien hemm numru ta’ feruti li dda[[lu l-isptar g[al kura. Ara Pa;na 32 (Ritratt> John Paul Bonanno)

Maltija tmut f’in/ident tat-traffiku fil-Belize minn Matthew Bonett

Il-;img[a d-die[la kellha tkun ;img[a spe/jali g[all-familja Bugeja mill-Pietà hekk kif binthom, Angie, kellha ti;i mill-Gre/ja biex tqatta’ xi ;img[at f’Malta. Angie kellha ti;i lura Malta l-:img[a 12 ta’ Lulju, u lg[ada, is-Sibt kienet di;a miftehma ma’ s[abha biex tmur ;urnata quadbiking. Lil s[abha kienet ilha ma tarahom minn Jannar li g[adda meta kienet f’Malta g[a//elebrazzjonijiet ta’ sena ;did, sena li

sfortunatament kellha tkun l-a[[ar wa[da g[aliha. Din id-darba, id-destin [asibha mod ie[or u kemm il-;enituri ta’ Angie kif ukoll s[abha ma ng[atawx l-opportunità li jaraw lil Angie, i]da jistg[u biss jibku l-memorji tag[hom mag[ha. L-in/ident li fih kienet involuta Angie kellu jkun fatali.

Minn din il-;img[a, ilPower Station ta’ Delimara ng[atat estensjoni millMEPA fuq talba tal-Gvern biex tkompli tit[addem bilHeavy Fuel Oil. Lestensjoni ng[atat sa Marzu 2014 minkejja li l-Gvern g[andu l-g[a]la li ju]a lgasoil (diesel) biex jopera dan l-impjant. Il-permess ambjentali – IPPC permit – tal-estensjoni tal-Power Station kien stipula li l-Heavy Fuel Oil jista’ jintu]a biss sal-a[[ar ta’ :unju 2013 u li sa dakinhar kellhom ikunu pre]entati r-ri]ultati talmonitera;; tal-arja relatati mal-permess. Skont ilGvern, dan ir-rapport g[adu ma tlestiex. Fi stqarrija, il-Partit Nazzjonalista qal li dde/i]joni tal-Gvern li jkompli ju]a’ l-Heavy Fuel Oil minflok il-gasoil tmur kontra l-weg[da solenni li

g[al pa;na 5

Qorti

L-E;ittu

David Zerafa jappella minn sentenza ta’ g[omor il-[abs

Mursi jitne[[a minn President. Kolp ta’ stat wara xhur ta’ protesti

Ara pa;na 4

Ara pa;na 14

g[amel Joseph Muscat f’Di/embru 2012, li l-Partit Laburista immedjatament jieqaf ju]a l-Heavy Fuel Oil u jibda ju]a d-diesel hekk kif ikun fil-Gvern. Il-Partit Nazzjonalista fakkar ukoll li wie[ed millpilastri ewlenin talkampanja elettorali ta’ Joseph Muscat kien l-attakk kontinwu kontra l-u]u talHeavy Fuel Oil u lallegazzjoni li l-Power Station hi “fabbrika talkan/er”. Il-Prim Ministru ma ]ammx kelmtu fuq ilweg[da li g[amel li//ittadini tan-Nofsinhar ta’ Malta, sostna l-Partit Nazzjonalista. Dan jista’ jfisser jew li l-Prim Ministru qed jammetti li kien ]baljat u qarrieq, jew li Joseph Muscat qed ikun irresponsabbli u jipperikola sa[[et il-poplu bl-estensjoni tal-u]u tal-Heavy Fuel Oil. g[al pa;na 3

IN-NAZZJON Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

Lokali 3

Cost Cutting issa wkoll mal-pazjenti ta’ Monte Carmeli Il-pazjenti ta’ Monte Carmeli jidher li huma laktar vittmi ri/enti tale]er/izzju ta’ cost cutting li qed jag[mel il-Gvern il;did Laburista. Wie[ed millappuntamenti annwali filkalendarju ta’ Monte Carmeli hi l-festa talMadonna tal- Karmelu li tkun /elebrata f’Lulju g[ar-residenti ta’ dan lisptar. Il-Madonna talKarmnu hi padruna ta’ din ir-residenza. I/-/elebrazzjoni ta’ din il-festa kienet tinfirex fuq [amest ijiem li matulhom il-pazjenti kienu jo[or;u fil-;onna u jipparte/ipaw fil-briju kollu li ;;ib mag[ha l-festa Maltija – il-pur/issjoni bil-vara, ilbanda, l-ikel tradizzjonali Malti. I/-/elebrazzjoni kienet tinkludi wkoll varjetà bil-parte/ipazzjoni ta’ numru ta’ kantanti u talent ie[or Malti. Madankollu issa jidher li wara de/i]joni ta’ cost cutting din il-festa mhux se tibqa’ //elebrata b’dan il-mod. Informazzjoni li g[andu dan il-;urnal tg[id li din il-festa minn din issena se tkun organizzata fuq skala [afna i]g[ar b’u[ud jg[idulna li se tkun organizzata fuq tlett ijiem filwaqt li o[rajn qalulna li kollox se jsir f’nofs ta’ nhar. Mhux biss. Sas-sena lo[ra l-[addiema li kienu

ja[dmu waqt din il-festa kienu jit[allsu overtime tas-sig[at ]ejda li kienu jag[mlu. Imma issa, minn informazzjoni li g[andna, il-[addiema kienu infurmati li, jekk iridu li l-festa ssir, iridu ja[dmu b’mod volontarju minkejja li l-istess tag[rif li waslilna jindika li hemm [addiema o[rajn li bil-barka tal-management xorta se jit[allsu extra tax-xog[ol tag[hom. Sadattant fl-istess Monte Carmeli fix-xahar ta’ Lulju kienet issir serata o[ra li matulha jing[ata l-Premju {addiem tas-Sena g[alla[jar tim li jwettaq il[idma tieg[u f’dan ilpost. Matul din l-istess serata jing[ata wkoll premju ta’ apprezzament lill-[addiema li jkunu rtiraw wara snin ta’ [idma. Mhux mag[ruf jekk l-e]er/izzju ta’ cost cutting li qed isir huwiex se jolqot ukoll lorganizzazzjoni ta’ din lattività. Ta’ min jg[id ukoll li anke fl-Isptar San Vincenz De Paule hemm kumitat li jorganizza attivitajiet so/jali u kulturali g[ar-residenti anzjani ta’ dan l-isptar. Mhux mag[ruf jekk ittnaqqis fin-nefqa huwiex se jaffettwa wkoll lattivitajiet organizzati minn dan il-kumitat.

Simon Busuttil waqt li laqg[a d-delegazzjoni mill-Parlament Awstraljan (Ritratt> Michael Ellul)

Relazzjonijiet aktar b’sa[[ithom mal-Awstralja Delegazzjoni millParlament Awstraljan li b[alissa tinsab Malta, g[amlet ]jara ta’ kortesija lill-Kap talOppo]izzjoni u tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil fid-Dar ?entrali. Matul illaqg[a kienu diskussi numru ta’ temi marbuta marrelazzjoni bejn il-G]ejjer Maltin u l-Awstralja. Simon Busuttil qal li jemmen li r-relazzjoni bejn i]]ew; pajji]i g[andha tkompli tissa[[a[, kif dejjem ;ara filpassat. Il-Kap tal-Partit

Nazzjonalista semma lillKomunita Maltija fl-Awstralja u qal li din hi l-akbar komunita ta’ Maltin barra mill-pajji], u sa[aq li dan ifisser li g[andu jkun hemm interess akbar li ]-]ew; pajji]i ja[dmu u jsa[[u rrelazzjoni ta’ bejniethom. Min-na[a tag[hom, ilmembri tad-delegazzjoni Awstraljana, ilkoll deputati mill-Partit Liberali Awstraljan, fa[[ru lKomunita Maltija, u spjegaw kif il-Maltin kellhom irwol kbir fl-i]vilupp tal-Awstralja

b’mod ;enerali. Issemma wkoll kif il-Maltin irnexxielhom jadattaw g[all[ajja tal-Awstralja [afna aktar minn kulturi o[rajn. Id-delegazzjoni kellha tinkludi wkoll membri millPartit Laburista Awstraljan li madanakollu irtiraw middelegazzjoni min[abba impenji o[ra. G[al-laqg[a flimkien ma Simon Busuttil, kien hemm ilWhip tal-Grupp Parlamentari Nazzjonalista, David Agius u Carm Mifsud Bonnici kelliem g[all-Affarijiet Barranin.

Joseph Muscat ma ]ammx kelmtu minn pa;na 1

L-Oppo]izzjoni innotatat wkoll li l-Bord talMEPA fl-ebda mument ma kien infurmat b’din l-estensjoni. Il-Bord tal-MEPA kellu jkun ikkonsultat dwar dan l-i]vilupp qabel ma din ittalba kienet milqug[a, ;aladarba kien l-istess Bord tal-MEPA li kien g[amel dik ilkundizzjoni, sostna l-Partit Nazzjonalista. L-Oppo]izzjoni g[amlet ukoll ]ew; mistoqsijiet: G[aliex din l-estensjoni kienet

approvata baxx baxx mill-MEPA? Sar intervent politiku biex dan il-permess jing[ata b’dan il-mod? L-istqarrija kienet iffirmata minn George Pullicino, Kelliem g[all-Ener;ija u Konservazzjoni tal-Ilma, Charlò Bonnici, Kelliem g[all-I]vilupp Sostenibbli, l-Ambjent u l-Bidla fil-Klima, u Ryan Callus, irrappre]entant tal-Oppo]izzjoni fuq il-Bord talMEPA.

IN-NAZZJON Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

Lokali 5

Kellha ti;i lura Malta l-;img[a d-die[la L-a[bar tal-mewt tag[ha bdiet tinxtered ilbiera[ filg[odu fuq media differenti. L-ewwel bdiet ti;ri l-a[bar li Angie setg[et mietet f’in/ident fil-Gre/ja, i]da mbag[ad ;ie kkonfermat li Angie kienet tilfet [ajjitha f’in/ident fil-Belize, pajji] flAmerika ?entrali. L-in/ident se[[ nhar itTlieta fl-10.30 ta’ filg[odu [in lokali, li jfisser is-6.30 ta’ filg[axija [in ta’ Malta. Angie, flimkien ma’ tliet kollegi tag[ha kienu fi triqithom f’taxi lejn l-ajruport ta’ Belize biex minn hemm, jirkbu ajruplan lejn l-Istati Uniti. Mill-Istati Uniti, liskeda kienet li Angie tmur ilGre/ja biex il-;img[a ddie[la, ti;i Malta. Angie kienet ilha [ames ;img[at l-Istati Uniti u lAmerika ?entrali ta[dem fuq pro;etti arkeolo;i/i flimkien ma’ kollegi tag[ha, li kienu qed jistudjaw flimkien f’livell ta’ Masters in Heritage Management fl-Università ta’ Kent f’Ateni. L-in/ident se[[ f’George Price Highway, hekk kif Eliseo Chan, xufier ta’ 64 sena mill-Belize, tilef ilkontroll tat-taxi u baqa’ die[el f’xarabank li kienet ;ejja mid-direzzjoni opposta. Fil-karozza kien hemm ixxufier, Angie, u tliet kollegi tag[ha. Mad-daqqa, mietu kemm ix-xufier kif ukoll Angie u tnejn mill-kollegi tag[ha, Molly Hude, tfajla Amerikana

ta’ 24 sena li hi studenta flIstati Uniti, kif ukoll Ioanna Thomampalou, studenta ta’ 24 sena kollega ta’ Angie. Filmati tal-in/ident bdew jinxterdu fuq Youtube minn kmieni filg[odu b’persuna li tg[ix fil-vi/inanzi tispjega x’rat ftit tas-sekondi wara li nstema’ l-[oss qawwi talimpatt bejn il-karozza u xxarabank. {afna mill-[bieb ta’ Angie li tkellmu ma’ IN-NAZZJON iddeskrivewha b[ala tfajla kwieta, ta’ m[abba kbira u qalbha tajba. Lara Guidice, li kienet ilha [abiba ta’ Angie minn meta t-tnejn li huma kellhom tliet snin, iddeskriviet lil Angie b[ala persuna ;entili, ta’ m[abba, [elwa u li ta[seb f’[addie[or.

Angie kienet ilha [ames ;img[at l-Istati Uniti u l-Amerika ?entrali Vanessa Callus ukoll kienet tmur skola ma’ Angie u g[alhekk kienet tafha sa minn età ]g[ira. Hi ddeskriviet lil Angie b[ala tfajla kwieta, i]da fl-istess [in li kapa/i tie[u pja/ir. Bernice Abdilla, li wkoll siefret kemm-il darba ma’ Angie, qaltilna li g[aliha, Angie kienet persuna, li Bernice setg[et tkun hi. Huma kienu jitkellmu b’mod regolari fuq Facebook u fuq

L-in/ident li fih kienet involuta Angie Bugeja

Skype, tant li dan l-a[[ar kienu qed jiftehmu biex meta Angie ti;i Malta, jibdew jo[or;u b’mod regolari. Imbikkma, Lara Camilleri irrakkuntat l-a[[ar konversazzjoni li kellha ma’ Angie qabel l-e]amijiet, meta bdew jipreparaw x’se jag[mlu flimkien dan is-sajf. “Ma nistax nemmen,” qaltilna Lara waqt li rrakkuntat esperjenza partikulari s-sajf li g[adda meta hi, Angie u [abiba o[ra tag[hom marru ;urnata Kemmuna. “Niftakarha bilkappell, kemm kienet kuntenta,” qaltilna Lara. Matthew Urpani qal li Angie hi tfajla kwieta, i]da fl-

istess [in, hi party animal. Hu qalilna li kull darba li kienu jo[or;u, hi kienet tkun la[[ar persuna li tkun trid titlaq. Ian Diacono, li fis-sajf li g[adda kien ma’ Angie Palermo meta kienu qeg[din jevan;elizzaw fit-toroq, qalilna li Angie dejjem kienet wa[da minn dawk li jg[inu li]-]g[a]ag[ biex isiru jafu lil Alla. Matul il-;urnata tal-biera[, il-;enituri ta’ Angie [ar;u stqarrija li fiha esprimew ilwe;g[a tag[hom g[all-mewt ta’ binthom. Huma ddeskrivew lil Angie b[ala tifla ta’ m[abba, mimlija [ajja u li kellha aspettattivi kbar

g[all-futur. “Il-[sibijiet, ittalb u qalbna tinsab malfamilji ta]-]ew; kollegi tag[ha li wkoll tilfu [ajjithom fl-istess in/identi,” sostnew il;enituri ta’ Angie. Il-familja Bugeja talbet lillmedia biex tirrispetta lprivatezza f’dan il-mument ta’ dieqa, u rringrazzjat lil dawk kollha li b[alissa g[andhom lil Angie f’qalbhom u f’mo[[hom f’dan il-perjodu diffi/li. IN-NAZZJON hu nfurmat li di;à bdew it-t[ejjijiet biex ilkatavru ta’ Angie jin;ieb Malta biex il-funeral isir f’pajji]na. Sa issa g[adhom ma [ar;ux dettalji la tal-wasla talkatavru u lanqas tal-funeral.

Il-Parlament Ewropew japprova riforma tal-OLAF Il-Membri Parlamentari Ewropej tal-Partit Nazzjonalista kienu fost dawk li vvutaw favur proposti mressqa quddiem il-Parlament Ewropew bil-g[an li l-OLAF, la;enzija ta’ kontra l-frodi tal-Unjoni Ewropea, tkun riformata bil-g[an li tkun aktar trasparenti. Il-pakkett ta’ regolamenti ;odda li g[addew mill-Parlament Ewropew nhar it-Tlieta filg[odu huma mmirati fost l-o[rajn biex l-a;enzija Ewropeja jkollha sett ta’ pro/eduri aktar immirati li jirrispettaw id-

drittijiet fundamentali tal-persuni li jkunu qed ikunu investigati minnha. B[alissa /ertu regolamenti li jirrispettaw dawn id-drittijiet fundamentali jinsabu di;à parti mirregoli tal-OLAF, madanakollu, dak li kien ivvuttat fil-Parlament Ewropew se jippermetti li dawn id-drittijiet ikunu parti mil-li;ijiet tal-Unjoni Ewropea. Fost dawn id-drittijiet hemm li lpersuni ta[t investigazzjonijiet ikunu infurmati bid-drittijiet tag[hom qabel ma jsiru l-investigazzjonijiet, li

jkunu infurmati dwar dak li jkun qed ji;i investigat kif ukoll id-dritt li min ikun qed ji;i investigat ikun jista’ jesprimi l-opinjoni tieg[u qabel ma jsiru xi konklu]jonijiet. Dan apparti li min ikun qed ji;i investigat issa g[andu d-dritt li ju]a l-lingwa uffi/jali tal-Unjoni Ewropea talg[a]la tieg[u. Ir-riforma fl-OLAF mistennija ]]id il-koperazzjoni bejn din l-a;enzija u l-awtoritajiet tal-Istati Membri, kif ukoll bejn l-OLAF, il-Kumitat ta’ Supervi]joni fi [dan l-a;enzija stess,

u l-istituzzjonijiet Ewropej, b’laqg[at annwali bejn dawn il-partijiet kollha dwar politika ta’ kontra l-frodi. F’kumment ma’ dan il-;urnal, ilMembru Parlamentari Ewropeja Roberta Metsola Tedesco Triccas qalet li li kemm il-Membri Parlamentari Ewropej f’isem il-Partit Nazzjonalista kif ukoll il-grupp EPP ivvutaw favur ir-riforma, mhux g[ax ir-riforma tressqet mill-EPP stess, i]da g[ax huma favur kwalunkwe’ pro/eduri u ]viluppi li j[arsu ddrittijiet tal-individwu.

IN-NAZZJON Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

2 Lokali

Mistoqsijiet dwar it-turi]mu jibqg[u mhux imwie;ba Baqg[u mhux imwie;ba mistoqsijiet importanti li saru fl-a[[ar jiem midDeputat Nazzjonalista Robert Arrigo fil-Parlament, dwar l-industrija tatturi]mu. Fl-a[[ar jiem, meta kien qed iwie;eb g[al diskors tal-Ministru Karmenu Vella, ix-Shadow Minister g[atTuri]mu Robert Arrigo staqsa kif il-Gvern Laburista se jkompli jsa[[a[ dan issettur u jkabbar fuq issu//ess miksub mill-Partit Nazzjonalista fil-Gvern. Staqsa wkoll x’inhuma lpjani tal-Gvern g[ax-Xitwa li ;ejja u s-Sajf 2014. X’ba;it se jalloka l-Gvern ghal dan is-settur u x’g[ajnuna se tkun qed ting[ata l-MTA? Robert Arrigo staqsa wkoll g[alfejn dak li kien Segretarju Permanenti filMinisteru tat-Turi]mu fla[[ar le;i]latura tpo;;a f’uffi//ju vojt ming[ajr xejn x’jag[mel. Staqsa wkoll g[alfejn ilGvern ke//a n-nies li kien hemm fil-bord tal-MTA

biex po;;a minflokhom persuni qrib il-Partit Laburista. Id-Deputat Nazzjonalista rrimarka wkoll dwar lemenda fil-li;ijiet biex lukandi jkunu jistg[u jibnu ]ew; sulari o[ra. Hu qal li din l-iskema kienet di;a saret mill-Gvern Nazzjonalista, u hu kien issu;;erixxa li g[al din liskema ji;u impjegati [addiema Maltin. Dwar dan kollu Robert Arrigo qal li Vince Cassar, li llum hu Chairman talMEPA, kien [are; kontra din l-iskema. X’se jag[mel illum b[ala Chairman? Se jibqa’ jg[id le jew biddel fehmtu? Robert Arrigo rrimarka wkoll li fondi tal-UE allokati g[al dan is-settur ma ;ewx imqassma. Il-Ministru Karmenu Vella, minkejja li kompla jitkellem fil-Parlament dwar it-turi]mu fl-istess seduta li fiha saru dawn id-domandi, baqa’ ma rrispondiex dawn il-mistoqsijiet tax-Shadow Minister g[al dan il-qasam.

Super 5 In-numri tal-Lotterija Super 5 li telg[u lbiera[ huma 17, 19, 11, 44, 36. {add ma qatg[a l-[ames numri. 16 qatg[u erba’ numri u reb[u €2,916.51c, filwaqt li 660 qatg[u tliet numri u reb[u €82.49c. L-ewwel premju tal-Lotterija Super 5 li jmiss ma jkunx anqas minn €300,000.

It-Temp

UV INDEX

IT-TEMP> il-bi//a l-kbira xemxi b’xi ftit s[ab kultant VI}IBBILTÀ> tajba IR-RI{: Punent il-Lbi/ forza 2 g[al 3 li jdur Majjistral forza 3 g[al 4. BA{AR> [afif IMBATT> ftit li xejn TEMPERATURA: l-og[la 29˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 428.2 mm IX-XEMX> titla’ fis-05.50 u tin]el fis-20.22

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

IL-{AMIS L-og[la 29˚C L-inqas 21˚C

IL-:IMG{A L-og[la 28˚C L-inqas 22˚C

IS-SIBT L-og[la 31˚C L-inqas 21˚C

IL-{ADD L-og[la 31˚C L-inqas 22˚C

IT-TNEJN L-og[la 31˚C L-inqas 21˚C

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 27˚C xemxi, Frankfurt 18˚C xita, Tel Aviv 30˚C imsa[[ab, Amsterdam 17˚C imsa[[ab, Milan 22˚C imsa[[ab, Tripli 35˚C xemxi, Istanbul 27˚C ftit imsa[[ab, Ateni 30˚C xemxi, Lisbona 30˚C xemxi, Londra 18˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 27˚C imsa[[ab, Berlin 29˚C xemxi, Madrid 34˚C ftit imsa[[ab, Zurich 17˚C xita, Brussell 17˚C imsa[[ab, Moska 29˚C imsa[[ab, Munich 18˚C xita, il-Kajr 32˚C xemxi, Pari;i 19˚C imsa[[ab, Dublin 16˚C imsa[[ab, Bar/ellona 25˚C xemxi, Tune] 35˚C ftit imsa[[ab, St. Petersburg 25˚C xemxi, Al;eri 25˚C imsa[[ab, Ruma 25˚C ftit imsa[[ab, Kopen[agen 18˚C imsa[[ab, Stokkolma 20˚C xemxi.

Jakku]a lill-Kummissjoni Ewropea li qed tibba]a fuq gidba biex issa[[a[ il-kredibbiltá

Il-Kummissarju Ewropew John Dalli ilbiera[ waranofsinhar fi stqarrija qal li g[at-tieni darba, ilKummissjoni Ewropea qed tibba]a lilha nnifisha fuq gidba biex issa[[a[ ilkredibbilta tag[ha. L-ewwel darba li g[amlet hekk, sostna John Dalli, kien fil-ka] tas-Sweedish Match, meta skont Dalli, kien hemm gidba minn sors li kellu kunflitt ta’ interess kbir flattivitajiet li kienet qed issir [idma fuqhom ta[t iddekasteru tieg[u. Hu qal li anke’ f’dan it-tieni ka], is-sors hu suspettu]. John Dalli ta l-ver]joni tieg[u talfatti u qal li Barry Conner hu l-persuna li l-grupp li kien

qed jorganizza l-laqg[at filBahamas kien kera l-villa ming[andu. Skont John Dalli, Barry Connor ta’ kuljum kien imur i]ur id-dar u jipparte/ipa fid-diskussjonijiet dwar ilpro;ett filantropiku li kien qed ji;i ]viluppat. Barry Conner, sostna John Dalli, kien issu;;erixxa li trust li hu g[andu fil-Bahamas jintu]a g[all-fondi ta’ dan ilpro;ett. John Dalli kompla jg[id li Barry Conner ;ie Malta, meta Dalli ma kienx f’pajji]na. Leks Kummissarju Ewropew qal li Conner ried jorganizza transazzjonijiet fiskali, u li meta kien staqsa lil bint John Dalli, Claire Gauci Borda, biex tg[inu, hi rrifjutat g[ax

kellha suspett fittransazzjonijiet. John Dalli qal li fit-13 ta’ Frar, /ertu Edward Butter kiteb blog li fiha ta x’jifhem li g[andu informazzjoni dwar i]-]jara li Dalli u bintu g[amlu fil-Bahamas f’Awwissu u Settembru ssena li g[addiet. John Dalli kompla jg[id li bejn id-19 ta’ Frar u t-3 ta’ Marzu, Connor kien jibg[at emails ta’ theddid lil Claire Gauci Borda b’insinwazzjonijiet foloz, b[alma kien hemm miktub fil-blogs ta’ Butter. John Dalli qal li hu jemmen li Edward Butter hu l-istess Barry Conner li ried li jinfirex dan il-gideb ta[t isem falz.

Evitata tra;edja fl-ajru

Ajruplan tal-Air Malta li telaq minn Brussell u kien fi triqtu lejn pajji]na, kien involut f’in/ident fi spazju tal-ajru tal-Isvizzera fejn jidher li g[al daqsxejn ma [abatx ma’ ajruplan ie[or li kien biss 500 pied ‘il bog[od. Il-ka] se[[ nhar il-{amis li g[adda meta l-Airbus tal-linja nazzjonali tal-ajru kien fuq ittitjira KM421 mill-kapitali Bel;jana u kellu 157 passi;;ier abbord fosthom ilKummissarju Ewropew Tonio Borg u l-Vi/i Prim Ministru u Ministru g[all-Affarijiet Ewropej Louis Grech. Meta kkuntattjat minn dan l-istazzjon, kelliem g[allAirMalta kkonferma li se[[ dan il-ka]. Il-kelliem ikkonferma wkoll li ;iet attivata s-sistema mag[rufa b[ala Traffic Collission Avoidance Systems – sistema li hi inti]a biex tipprevejni kolli]jonijiet tal-ajruplani fl-

ajru. Hekk kif ;iet attivata din is-sistema, il-kaptan ing[ata pre]entazzjoni vi]wali tal-in]ul me[tie; biex ji;i ]gurat li ti;i stabbilita mill-;did zona protetta madwar l-ajruplan talAirMalta. Il-kelliem g[allkumpanija kkonferma wkoll ma’ dan il-;urnal li l-piloti tal-AirMalta jg[addu minn ta[ri; regolari fl-u]u ta’ din is-sistema. L-azzjoni immedjata talKaptan, li -immedjatament baxxa l-ajruplan, wasslet biex kienet evitata tra;edija, b’mod li ma n[oloq l-ebda paniku partikulari fuq ittitjira. Xi [a;a li kienet ikkonfermata millKummissarju Malti talUnjoni Ewropew Tonio Borg, li kien fuq it-tijira. L-AirMalta qalet li g[addejja inkjesta dwar dan il-ka]. Kelliem g[al-linja talajru qal li sar rapport mal-

awtoritajiet tal-avjazzjoni talIsvizzera f’:inevra. Wara l-manuvra li saret mill-pilota biex jevita [abta, dan informa lill-passi;;ieri b’dak li kien g[adu kif se[[. Il-Kummissarju Ewropew Tonio Borg, meta mistoqsi kif [assu dak il-[in qal li ma n[oloqx paniku – qal li [assew dik id-dawra talajruplan li qisu qed idur biex jevita milli jolqot xi [a;a jew inkella biex ibiddel iddirezzjoni f’daqqa, i]da lmanuvra saret b’mod professjonali mill-pilota – tant li ma n[oloqx paniku. G[adu mhux /ar x’wassal g[al dan l-in/ident, jekk kienx nuqqas min-na[a talKaptan tal-ajruplan l-ie[or, li ma ;iex identifikat, jew inkella se[[x g[ax kienu interpretati [a]in struzzjonijiet li ng[ataw minna[a tat-Torri tal-Kontroll ta’ :inevra.

B[al-lum 25 sena

il-[ar;a tal-;urnal In-NAZZJON Tag[na tal-4 ta’ Lulju tas-sena 1988 kienet rappurtata laqg[a tal-Prim Ministru Malti Eddie Fenech Adami mal-Papa :wanni Pawlu t-Tieni. Din il-laqg[a kienet b[ala parti tal-Bureau Politiku talInternazzjonali Demokristjana. F’rapport ie[or kien rappurtat li tal-Union Press komplew jg[erqu fil-gideb u t-tixwix wara li kienet ippubblikata storja dwar ilwasla tal-Ark Royal f’Malta. Storja li skont In-NAZZJON Tag[na ta’ dak i]-]mien kienet biss storja ivvintata bl-iskop li ttella’ l-moral tal-partitarji Laburisti. F’rapport ie[or intqal li l-Kummissjoni dwar l-impjiegi kienet kostitwita darba biss u ma re;g[etx twaqqfet fis-snin ta’ wara. Dan kien [are; minn twe;iba tal-Prim Ministru Eddie Fenech Adami filParlament.

IN-NAZZJON Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

Lokali 3

Simon Busuttil waqt li laqg[a d-delegazzjoni mill-Parlament Awstraljan (Ritratt> Michael Ellul)

Malta bir-raba’ l-inqas rata ta’ qg[ad fl-UE Statistika tal-Eurostat uriet li matul Mejju pajji]na kellu r-raba’ l-inqas rata ta’ qg[ad fost l-Istati Membri kollha tal-Unjoni Ewropea. L-istatistika tindika li r-rata ta’ qg[ad fizzona Ewro matul Mejju kienet ta’ 12.2% ]ieda ta’ 0.1% fuq ix-xahar ta’ qabel. Din irrata tindika wkoll ]ieda ta’ kwa]i 10% fuq listess xahar is-sena li g[addiet. Jekk wie[ed

i[ares lejn it-28 Stat Membru tal-Unjoni Ewropa, ir-rata ta’ qg[ad g[al Mejju kienet ta’ 11% - l-istess rata tax-xahar ta’ qabel. Meta wie[ed i[ares lejn Malta, ir-rata ta’ qg[ad fix-xahar ta’ Mejju kienet ta’ 6.2% ]ieda ta’ 0.1% fuq ix-xahar ta’ qabel. Min-na[a l-o[ra ir-rata ta’ qg[ad fost i]]g[a]ag[ hi dik ta’ 12.1% li tibqa’ xorta wa[dha ta[t il-medja Ewropea.

IN-NAZZJON Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

4 Lokali

David Zerafa jappella minn sentenza ta’ g[omor il-[abs David Zerafa, ta’ 39 sena minn Nadur G[awdex, li fit18 ta’ :unju li g[adda ;ie kundannat g[al g[omru l-[abs wara li bi tmien voti kontra wie[ed instab [ati li flimkien ma’ persuna o[ra qatel lillAvukat Michael Grech, f’Marsalforn disa’ snin ilu, appella uffi/jalment millverdett u s-sentenza fejn qal li ma kellux smig[ xieraq. Permezz tal-avukat tieg[u Malcolm Mifsud, Zerafa ippre]enta rikors fil-Qorti talAppell Kriminali fejn qal li hu qed jilmenta li mill-provi pro/esswali ma kienx hemm bi]]ejjed provi biex il-;urija ra;onevolment setg[et issib [tija fil-konfront tieg[u. Ing[ad ukoll li fil-kors talindirizz tal-Im[allef Laurence Quintano li ppresieda l-;uri kien hemm direttivi ta’ li;i ]baljati, b’mod li kien hemm interpretazzjoni u applikazzjoni ]baljata tal-li;i li setg[et kellha effett determinanti fuq il-verdett li waslu g[alih il-;urati. L-Appell jg[id ukoll li filkors tal-;uri saru bosta ]balji u rregolaritajiet pro/edurali

b’tali mod li Zerafa ma kellux smig[ xieraq, u dan wa[du g[andu jkun bi]]ejjed biex jintlaqa’ l-appell. Jing[ad ukoll li f’kull ka], anke kieku kellu ji;i a//ettat li Zerafa huwa [ati, l-piena inflitta fuqu mill-Qorti hi e//essiva u tmur oltre dak permess mill-li;i. Hu qal ukoll li qed jitlob in-nullità tas-sentenza mill-;uri g[ax ma kienx hemm verdett mill;urati dwar il-[tija tarre/idiva.

Jallega li tant saru ]balji li ma kellux smig[ xieraq Zerafa qal ukoll li waqt il;uri fix-xhieda tal-espert talQorti l-Avukat Martin Bajada, l-Prosekuzzjoni talbu li l;urati jing[ataw kopji ta’ x’kien hemm fil-kompjuter tal-Avukat Michael Grech li kien jirrigwardja s-separazzjoni ta’ Zerafa u l-mara tieg[u. Fil-kompjuter tal-Avukat

Grech kien hemm kwereli u ittri tal-[ati rigward allegat vjolenza domestika. IlProsekuzzjoni argumentat li riedu prova li l-Avukat Michael Grech kien qed jassisti lill-mara ta’ David Zerafa fil-pro/eduri /ivili, [a;a li lAvukat difensur kkon/eda li kien lest jag[mel verbal f’dan is-sens quddiem il-;urati. Wara li l-;urati rtiraw biex ji;i trattat dan il-punt il-Qorti ordnat li d-dokumenti g[andhom ji;u /irkolati. L-Avukat Malcolm Mifsud qal li g[ar-rigward ta’ pro/edura, in-normi kollha kienu injorati. Ix-xhieda ta’ Emmanuel u Jeffrey, [ut il[ati kienu xhieda tad-difi]a u mhux tal-Prosekuzzjoni u ma kinux elenkati fil-lista taxxhieda tal-Avukat :enerali. Zerafa instab [ati talakku]i kollha mi;jubin kontrih, b’kollox [amsa. Hu nstab [ati wkoll 7-2 ta’ sekwestru tal-istess vittma, 8-1 talli u]a arma u bl-istess mar;ni li spara f’post abitat u li l-istess arma kienet g[andu bla li/enzja tal-Pulizija. Hu nstab [ati wkoll li sar re/idiv.

Immultat €100,000 wara li qa//at tliet si;riet tar-rand Carmel Polidano ta’ 53 sena ;ie mmultat €100,000 wara li nstab [ati li qa//at tliet si;riet protetti fi Triq il-Kbira f’{al Balzan. Is-si;ar li kienu tar-rand jaqg[u ta[t skeda tnejn fir-regolamenti li jag[tu protezzjoni lissi;ar. Polidano minn {al-Safi nstab [ati wkoll millMa;istrat Anthony Vella li waqqa’ [ajt tas-sejjieg[ kontra l-li;i. Il-ka] se[[ bejn it-2 ta’ Marzu tassena l-o[ra u x-xhur ta’ qabel fejn hu nstab [ati li injora ordni tal-MEPA. Hu informa lill-Qorti li se jappella mis-sentenza. Fis-sentenza tag[ha lQorti qalet li Polidano mhux biss ma tg[ax ka] ta’ avvi] ma[ru; mill-MEPA i]da li bl-a;ir tieg[u wera li m’g[andu l-ebda rispett lejn l-awtorità u l-metodu tieg[u hu li imbasta jinqeda hu u jasal sa fejn irid. Il-Qorti qalet ukoll li dan l-a;ir irid jieqaf darba g[al dejjem u minkejja li se toqg[od lura milli timponi piena ta’ pri;unerija, se timponi multa vi/in il-massimu tag[ha. L-istess Qorti

ordnat lil Polidano biex fi ]mien tliet xhur jimxi malordni ta’ konservazzjoni li kienet [ar;et lilu f’Lulju tal-2011. Il-Ma;istrat Vella qal ukoll li hu tal-fehma li lambjent f’pajji] ]g[ir b[al Malta g[andu ji;i protett u m[ares bl-aktar mod strett possibbli. L-g[ajxien ta’ poplu s[i[ jiddependi fuq il-bilan/ fra;li li te]isti finnatura. Dan il-bilan/ hu [afna aktar delikat f’territorju ]g[ir b[al tag[na, u g[alhekk il-le;i]latur g[a]el li jimponi pieni ibsin fuq min iwettaq reati kontra l-ambjent. F’din il-kaw]a intwera b’mod /ar li Polidano injora g[al kollox l-iskedar talpropjetà indikata, injora lordni ta’ emer;enza g[allkonservazzjoni. Il-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Ramon Mercieca filwaqt li lAvukati Robert Abela u Albert Zerafa deheru f’isem il-MEPA u l-Avukat Reuben Farrugia b[ala parti-/ivili peress li joqg[od fl-in[awi. G[al Polidano deher lAvukat Michael Sciriha.

Id-difi]a titlob g[al sku]a ming[and Silvio Scerri L-Avukat Joe Giglio filQorti qal li [add m’g[andu ddritt jilg[ab bl-akku]i u jag[mel kif jaqbel lilu. Hu kien qed iwie;eb rikors ippre]entat minn Silvio Scerri fejn talab li kien se jwaqqa’ lkaw]a tal-libell li kien g[amel hu stess kontra l-eks Chairman tal-Malta Council for Culture and the Arts (MCCA) Adrian Mamo. Tliet snin ilu dak li llum hu /-Chief of Staff tal-Ministru tal-Intern Manwel Mallia, Silvio Scerri, kien beda pro/eduri g[al kaw]a ta’ libell g[ad-danni kontra Mamo fuq ka] ta’ emajl li ;iet skambjata bejn Mamo u l-Ministru tal-Edukazzjoni Dolores Cristina. Peress li wara l-bidla filGvern, Silvio Scerri ng[ata kariga g[olja fil-Gvern, issa

kien informa lill-Qorti li m’g[andux aktar interess filka] u ried iwaqqa’ kollox. Ing[ad ukoll li g[al tliet snin s[a[ Silvio Scerri dejjem talab li Adrian Mamo ibaxxi rasu biex Scerri ja[firlu, xi [a;a li qatt ma g[amel, u ma g[amilix min[abba li qatt ma kellu fuq xiex ja[firlu. “Jekk kien hemm xi [add li messu talab ma[fra, kellu jkun Silvio Scerri”, qal l-Avukat Giglio. L-Avukat difensur temm jg[id li /-Chief of Staff il;did tal-Ministru Mallia messu jitlob apolo;ija lil Adrian Mamo, li [allih imdendel g[al tliet snin s[a[. Adrian Mamo kellu jispi//a lQorti g[ax kien qed jag[mel xog[lu, temm jg[id l-Avukat Giglio. Il-Ma;istrat Saviour Demicoli iddikjara l-pro/eduri mag[luqin.

IN-NAZZJON Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

6 Lokali

Nature Trust tg[id li l-Gvern irid ikun proattiv Il-President waqt it-tnedija tal-August Moon Ball li se jsir fit-3 ta’ Awwissu

Imniedi l-August Moon Ball F’dawn l-a[[ar [ames snin saret [idma biex il-Malta Community Chest Fund (MCCF) ting[ata dimensjoni ;dida biex tkun tista’ tilqa’ g[all-[ti;iet li qeg[din dejjem ji]diedu u li g[andhom spi]a ikbar. Dan qalu l-President ta’ Malta George Abela meta kien qed jindirizza konferenza stampa li matulha nieda l-August Moon Ball – attività o[ra li ssir kull sena b’risq il-MCCF. Il-President spjega li l-MCCF m’g[adhiex tista’ tistrie[ biss fuq l-August Moon Ball u lIstrina u minflok kellha tifrex fuq attivitajiet varji b[al :onna Mdawla, il-Festa ta/-?itru u Rockestra. Dan bil-g[an li tkun tista’ tirrispondi g[all-[ti;iet varji ta’ dawk li jitolbu l-g[ajnuna ming[andha. Il-President qal li, filwaqt li qabel il-MCCF kienet tag[ti g[ajnuna immedjata f’forma ta’ flus, din l-g[ajnuna issa nfirxet g[al [las ta’ trattamenti f’pajji]i b[all-:ermanja, I]rael u l-

Amerka fejn m’hemmx ftehim mal-Gvern fuq trattamenti b[al dawn. Il-MCCF qed tappo;;ja wkoll numru ta’ NGOs b[all-Inspire, id-Dar tal-Providenza u lFondazzjoni Arka fi pro;etti partikulari li qed iwettqu. Il-President qal li llum il-MCCF qed tifrex ukoll il-[idma tag[ha fuq pro;etti b[al Dar Kenn g[al Sa[[tek li se tkun qed toffri kura [olistika lil min ibati minn xi eating disorder. Waqt il-konferenza stampa /-Chairman talKumitat Organizzativ ta informazzjoni fuq lAugust Moon Ball li se jsir fit-3 ta’ Awwissu. Il-biljetti g[al din l-attività g[all-prezz ta’ €65 il-wie[ed jinxtraw mill-Palazz tal-President f’San Anton jew mis-sit www.augustmoonball.com. G[all-ballu jistg[u jattendu elf ru[ u l-prebooking di;à hu miftu[. Iktar informazzjoni tista’ tinkiseb billi //emplu 21226226.

L-g[aqda ambjentali Nature Trust fi stqarrija laqg[et b’sodisfazzjon issentenza mog[tija millQorti ?ivili dwar ilkwistjoni tal-boathouses fl-Armier. Ftit jiem ilu f’sentenza tal-Im[allef Anthony Ellul, il-Qorti ddikjarat li l-art okkupata millboathouses f’Little Armier hi art pubblika u s-sidien tal-caravans u lboathouses m’g[andhom lebda titlu legali fuqha. Il-Qorti ma laqg[etx talba biex ti;i kan/ellata talba biex dawn il-persuni ji;u ]gumbrati mill-post. In-Nature Trust fakkret kif ilha snin titkellem dwar il-b]onn li art li ttie[det illegalment lillpubbliku Malti tintradd lura, filwaqt li sej[et biex art pubblika tkun im[arsa bl-a[jar mod. Hi appellat lill-Gvern biex issa jkun

kura;;u] bi]]ejjed biex jimxi mal-linja li [adet ilQorti, filwaqt li jne[[i persuni li qed jokkupaw dawn il-boathouses illegalment. In-Nature Trust sa[qet fuq il-[tie;a li dDipartiment tal-Artijiet - li issa jaqa’ direttament ta[t ir-responsabbiltà tal-Prim Ministru - ikun proattiv u jag[mel dmiru mill-aktar fis biex ti;i evitata aktar [ela ta’ ri]orsi. In-Nature Trust tenniet li l-kun/ett li art pubblika titgawda minn kul[add hu dritt sagrosant u qalet li tittama li dan jifhmu fuq kollox il-Gvern li ;ie elett bl-g[ajta li Malta hi tag[na lkoll. }gur li l-art pubblika okkupata b’mod illegali flArmier ma tista’ bl-ebda mod tikkumplimenta dan is-slogan, ittemm tg[id inNature Trust.

:urnal li jippromwovi l-integrazzjoni u d-diversità f’Malta Hekk kif l-Unjoni Ewropea fet[et il-bibien tag[ha g[al pajji] ;did u kultura ;dida, SOS Malta fet[et pro;ett ta’ tnax-il xahar imsejja[ ‘Side by Side – ;urnal li jippromwovi l-integrazzjoni u d-diversità f’Malta’. Dan hu pro;ett kofinanzjat mill-Unjoni Ewropea u l-g[an prin/ipali tieg[u hu li titqajjem aktar kuxjenza u apprezzament g[allinterkulturali]mu u d-diversità kulturali f’Malta. SOS Malta qalet li dan se jsir permezz ta’ pubblikazzjoni ta’ ;urnal b’xejn kull tliet xhur li se jitqassam f’numru ta’ lokalitajiet madwar Malta u G[awdex, u permezz ta’ edizzjoni elettronika tal;urnal li se jiffoka fuq id-

diversità kulturali waqt li flistess [in isa[[a[ lintegrazzjoni ta’ /ittadini ta’ pajji]i terzi (ji;ifieri mhux mill-Unjoni Ewropea) u flistess [in tippromwovi opportunitajiet indaqs. SOS Malta qalet li bil-g[an li l-pubbliku jing[ata l-a[jar prodott finali possibbli, flewwel fa]i ta’ dan il-pro;ett qed isir e]er/izzju biex tkun mag[rufa aktar is-sitwazzjoni attwali f’Malta sabiex il;urnal ikun adattata g[aliha. Barra minn dan, l-e]er/izzju se jitfa’ dawl ;did fuq ilper/ezzjonijiet dwar iddiversità kulturali f’Malta, u g[al dan il-g[an SOS Malta [olqot kwestjonarju li jista’ jimtela billi wie[ed jid[ol filpa;na ta’ SOS Malta fuq Facebook.

IN-NAZZJON Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

Lokali 7

Jing[ataw id-dettalji dwar O[loq Tbissima 2013

Il-persuni li attendew g[all-protesta b’kartelluni kontra l-abort (Ritratt> Brian Grech)

Protesta kontra d-d[ul tal-abort fl-Irlanda Folla ta’ persuni ta’ kull età imxiet mixja bl-g[an li dawk li [adu sehem juru loppo]izzjoni tag[hom g[add[ul propost ta’ li;i li tirregolarizza l-abort fl-Irlanda. Din il-mixja simbolika kienet organizzata mill-grupp Dawl u Rigal b[ala turija ta’ solidarjetà mal-Irlandi]i li qed jopponu d-d[ul tal-abort f’pajji]hom. Il-mixja bdiet it-Tlieta filg[axija minn quddiem ilknisja parrokkjali tal-Imsida u kompliet sal-Ambaxxata Irlandi]a f’Ta’Xbiex. Hemm inqara messa;;

indirizzat lill-Ambaxxatur Irlandi], li aktar tard ing[ata lill-istaff tal-Ambaxxata. Il-kontroversja dwar l-abort fl-Irlanda bdiet wara li mara mill-Indja mietet wara li ma t[allietx tag[mel abort wara kumplikazzjonijiet li nqalg[u waqt it-tqala. Dan wassal biex ilParlament Irlandi] ressaq mozzjoni biex jidda[[al labort f’ka]i meta l-[ajja talomm tkun fil-periklu biss. Il-Parlament Irlandi] di;à beda jiddibatti din il-li;i, li ;iet ikkritikata mill-og[la istituzzjonijiet reli;ju]i,

fosthom il-Knisja Kattolika, f’dibattitu li beda nhar it-Tnejn li g[adda u baqa’ g[addej disa’ sig[at. Il-Gvern Irlandi] qal li mhux se jintrabat bi ]mien sakemm din il-li;i ti;i diskussa, i]da jixtieq li din il-kwistjoni tinqata’ sa meta l-membri parlamentari jieqfu g[allvaganzi tas-sajf. Anke jekk tg[addi din illi;i, l-Irlanda se jibqa’ wie[ed mill-aktar pajji]i b’li;ijiet ristretti dwar l-abort, fejn dan ikun jista’ jsir biss b[ala la[[ar g[a]la u fuq parir tattobba.

Josè Herrera mhux /ar dwar il-proposta tal-PN “Hi po]izzjoni li napprezza u li se nixtarrha.” Kienet din ir-reazzjoni tasSegretarju Parlamentari g[all-Gvern Lokali Josè Herrera g[all-proposta talPartit Nazzjonalista li ]g[a]ag[ ta’ sittax-il sena jit[allew ikunu kandidati g[all-Kunsilli Lokali. Din l-istqarrija ;iet waqt li s-Segretarju Parlamentari flimkien mal-monitoring committee responsabbli mill-inizjattiva tal-Vote 16 it-Tlieta filg[odu ltaqg[u mal-Ar/isqof ta’ Malta Pawlu Cremona. Josè Herrera ma kienx /ar jekk hux favur jew kontra din il-proposta, g[alkemm qal li japprezza l-proposta tal-Partit Nazzjonalista, u li se jg[arbilha sew.

Waqt il-laqg[a, l-Ar/isqof ing[ata dokument li jispjega l-kampanja Vote 16 hekk kif b[alissa qed isiru numru ta’ laqg[at u diskussjonijiet b’rabta mal-proposta li ]g[a]ag[ ta’ sittax-il sena jivvutaw fl-elezzjonijiet talKunsilli Lokali, xi [a;a li lPartit Nazzjonalista ddikjara ru[u favuriha. Waqt li kien qed jitkellem, l-Ar/isqof wissa li l-vot ta’ sittax-il sena m’g[andux jing[ata sempli/ement biex ikun ing[ata, i]da g[andha ssir [idma biex i]-]g[a]ag[ jifhmu l-importanza tarresponsabbiltà li se jkollhom b’dan il-vot. Kien hawnekk li lAr/isqof issu;;erixxa li mal-vot ta’ sittax, ikun

propost ukoll pakkett s[i[ ta’ kif i]-]g[a]ag[ se jkunu ppreparati mit-tfixkil u mill-isfruttament li dan ilvot jista’ j;ib mieg[u, u appella biex dan il-pakkett ma jit[alliex g[al wara li jkun introdott il-vot ta’ sittax. Fid-diskors tieg[u, Josè Herrera qal li fl-Unjoni Ewropea b[alissa g[addejja wkoll diskussjoni biex tonqos l-età tal-votazzjoni fl-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew, l-istess kif qed issir ukoll diskussjoni fuq letà tal-kunsens sesswali. Pre]enti g[al-laqg[a li saret fil-Kurja tal-Ar/isqof kien hemm ukoll numru ta’ membri tal-kumitat tal-Vote 16, fosthom i/-Chairman, Michael Cohen.

Is-sena li g[addiet in;abru ftit aktar minn mitejn elf ewro waqt il-Maratona ‘O[loq Tbissima’ – fondi li tqassmu bejn [ames inizjattivi missjunarji – filPerù, il-Pakistan, il-Filippini kif ukoll f’Malta. Din is-sena, din ilmaratona li se ssir bejn it-12 u l-14 ta’ Lulju, die[la fil[dax-il edizzjoni tag[ha, u waqt konferenza tala[barijiet t[abbru d-dettalji dwar l-edizzjoni ta’ din issena ta’ ‘O[loq Tbissima’ li se ssir bejn it-12 u l-14 ta’ Lulju. Dan il-;urnal tkellem mad-Direttur ta/-?entru Animazzjoni Missjunarja Fr Louis Mallia. “F’dawn l-a[[ar g[axar snin ;barna ’l fuq minn ]ew; miljun ewro f’fondi minn din il-maratona biss. Il-pro;etti l-kbar li saru kienu fi klini/i u skejjel, u anke meta ridna niffa//jaw sitwazzjonijiet diffi/li [afna ta’ ikel f’zoni li huma fqar – u allura ridna nibnu k/ejjen u fa/ilitajiet o[ra.” Is-So/jetà Missjunarja ta’ San Pawl g[andha b’kollox madwar tletin missjunarju li qed ja[dmu barra minn Malta. Waqt il-konferenza tala[barijiet tkellmu wkoll ]ew; ]g[a]ag[ li qed jistudjaw biex isiru qassisin, li di;à kellhom esperjenzi f’dawn il-pajji]i

fis-snin li g[addew. Dawn spjegaw ir-realtajiet u ddiffikultajiet tal-missjonijiet tag[hom. Il-flus mi;bura minn ‘O[loq Tbissima’ jmorru wkoll g[al missjonijiet f’Malta, fosthom g[at-tfal li jg[ixu f’Dar San :u]epp. Fr Louis Mallia qal li bissa[[a tad-donazzjonijiet saru [afna pro;etti. “Jekk tmur illum, tara [afna pro;etti utli f’[afna postijiet diffi/li – kemm filPakistan, fil-Perù kif ukoll fil-Filippini – li llum, grazzi g[al [afna Maltin tara [afna nies li jistg[u jmorru fi skejjel, klini/i u sptarijiet ]g[ar. Dawn huma nies li g[alkemm qeg[din we[idhom, xorta hemm min jie[u [siebhom u jag[tihom x’jieklu.” Waqt il-maratona se jsir programm s[i[ ta’ divertiment li se jixxandar fuq l-istazzjonijiet ewlenin f’Malta. Il-President, ilPrim Ministru u l-Kap talOppo]izzjoni mistennija jattendu wkoll. “Jekk illum tmur f’dawn il-pajji]i, tara kif blg[ajnuniet kbar li tajniehom tag[mel kura;; kbir u tg[id ‘kemm nixtieq ng[in i]jed’ – g[aldaqstant nappellaw biex il-Maltin jaraw ilmaratona u jkunu kollaboraturi mag[na bilg[an li ng[inu i]jed,” temm jg[id Fr Louis.

IN-NAZZJON Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

8 Parlament

Ripatrijati 1,031 immigrant irregolari f’[ames snin Kien hemm 1,031 immigrant irregolari li kienu ripatrijati f’pajji]hom bejn l-2009 u din is-sena. Dan qalu Manuel Mallia, il-Ministru g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali bi twe;iba g[al

mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi. Il-Ministru Mallia qal li l-ma;;oranza ta’ dawn limmigranti, ji;ifieri 193, kienu mil-Libja.

800 ka] ta’ kan/er fil-pulmun

Bejn l-2008 u l-2012, innumru ta’ ka]i ta’ mwiet pre]entat fir-Re;istru Nazzjonali tal-Imwiet ka;unati minn kan/er filpulmun kien ta’ 800. Dan qalu Godfrey Farrugia, il-Ministru g[asSa[[a bi twe;iba g[al

mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi. Hu stqarr li kien hemm 149 ka] fl-2008, 152 ka] fl2009, 159 ka] fl-2010, 157 ka] fl-2011 u 183 ka] fl2012.

432 passaport diplomatiku Malti validu B[alissa hawn 432 passaport diplomatiku Malti validu li minnhom 383 in[ar;u fl-a[[ar le;i]latura u g[adhom validi u 49 li n[ar;u bejn id-9 ta’ Marzu u l-24 ta’ :unju ta’ din issena. Dan qalu Manuel Mallia, il-Ministru g[allIntern u s-Sigurtà Nazzjonali bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi. Bejn it-8 ta’ Marzu u l-31 ta’ Di/embru tal-2008, in[ar;u 52 passaport diplomatiku, li minnhom 11 m’g[adhomx validi.

In[ar;u 104 passaporti bejn l-1 ta’ Jannar u l-31 ta’ Di/embru tal-2009, li minnhom 13 m’g[adhomx validi. Bejn l-1 ta’ Jannar u l-31 ta’ Di/embru 2010, in[ar;u 82 passaport diplomatiku, li minnhom tmienja m’g[adhomx validi. Bejn l-1 ta’ Jannar u l-31 ta’ Di/embru 2011 in[ar;u 76 passaport, li minnhom erbg[a m’g[adhomx validi. Bejn l-1 ta’ Jannar u l-a[[ar ta’ Di/embru tal-2012 in[ar;u 94 passaport u bejn l-1 ta’ Jannar u t-8 ta’ Marzu ta’ din is-sena n[ar;u 11-il passaport diplomatiku.

Il-Kummissarju Ewropew Tonio Borg u l-Ispeaker tal-Kamra tar-Rappre]entanti An;lu Farrugia fil-laqg[a li kellhom ilbiera[

Enfasizzata l-importanza ta’ aktar ri]orsi g[all-Parlament Il-Kummissarju tal-Unjoni Ewropea Tonio Borg u l-Ispeaker tal-Parlament An;lu Farrugia jaqblu fuq l-importanza li l-Parlament Malti jkun fornut bl-aqwa ri]orsi biex dan ikun jista’ jaqdi d-diversi rwoli tieg[u bl-aktar mod effettiv u effi/jenti. Din l-importanza kienet diskussa waqt laqg[a bejn il-Kummsisarju Ewropew Tonio Borg u lIspeaker An;lu Farrugia fil-bini tal-Parlament ilbiera[. Fil-laqg[a kien diskuss ukoll ir-rwol talParlament Malti f’fora internazzjonali kif ukoll il-kontribut li l-Parlament Malti jista’ jag[ti fi

kwistjonijiet internazzjonali. Il-laqg[a ffokat ukoll fuq ir-rwol tal-Ispeaker u r-ri/erka li qed issir dwar dan ir-rwol. Fost lo[rajn kien spe/ifikat il-casting vote talIspeaker fejn irri]ulta li l-perijodu bejn l-1996 u l-1998 kien dak il-perijodu li fih l-aktar li ntu]a l-casting vote mill-Ispeaker fl-a[[ar 40 sena. Tonio Borg u An;lu Farrugia ddiskutew ukoll l-effetti tat-Trattat ta’ Lisbona u l-mod kif dan jolqot lil Malta. Huma sostnew li lParlament Malti g[andu jkun konxju dwar dawn l-effetti.

610 pri;unieri fil-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin

Sal-21 ta’ Mejju li g[adda kien hemm 610 pri;unier filFa/ilità Korrettiva ta’ Kordin li minnhom, 476 huma sentenzjati u 134 jinsabu mi]muma b’arrest preventiv. Dan qalu Manuel Mallia,

il-Ministru g[all-Intern u sSigurtà Nazzjonali bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret midDeputat Nazzjonalista Jason Azzopardi. Il-Ministru Mallia stqarr li hemm 12-il pri;unier li

huma sentenzjati g[al g[omorhom, li minnhom g[axra huma Maltin u tnejn huma Tune]ini. Hu ]ied li hemm 84 pri;unier barranin li jinsabu arrestati u li lma;;oranza tag[hom ;ejjin mill-E;ittu.

IN-NAZZJON Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

Parlament 9

Ikomplu bidliet fl-emer;enza bba]ati fuq ir-rapport Hopkins Bidliet li se jkomplu jsiru fis-servizz tal-emer;enza flIsptar Mater Dei huma bba]ati fuq ir-Rapport ta’ Johns Hopkins li kien sar matul l-amministrazzjoni pre/edenti. Dan ir-rapport kien di;à beda ji;i diskuss u implimentat fi ]mien lamministrazzjoni pre/edenti kuntrarjament g[al dak li sostna l-Ministru tas-Sa[[a Godfrey Farrugia meta lbiera[ g[amel stqarrija filParlament. Fl-istqarrija ministerjali tieg[u, il-Ministru Farrugia rrifera diversi drabi g[ar-road map li suppost kellu l-Partit Laburista anke fil-qasam tassa[[a i]da ma laqax talba tad-Deputat Nazzjonalista Mario Galea biex ipo;;i fuq il-Mejda tal-Kamra kopja tarroad map. Il-Ministru Farrugia qal li r-riforma li se titwettaq hi bba]ata fuq termini ta’ ]mien u huma mifruxa fuq ba]i ta’ riformi immedjati, fil-medju u fit-tul. Fl-immedjat se ssir sej[a biex ji]died ir-ri]ors uman. Fil-perijodu medju se jkun hemm pilot scheme meta flIsptar ikun hemm l-aktar domanda ta’ xog[ol fix-xitwa biex mir-ri]ultati miksuba tkun tista’ ti;i rfinuta s-

sistema tal-emer;enza. Se jkun hemm titjib flimmani;;jar tal-[in u ]]mien li l-pazjent jag[mel flIsptar. Se ssir ukoll ilmigrazzjoni tal-emer;enza tal-pedjatrija g[al post ie[or fl-isptar biex jing[ata ambjent a[jar. Fit-tul se jkun hemm limplimentazzjoni ta’ kura strate;ika b’mi]uri li jsa[[u s-servizz bl-introduzzjoni ta’ mini lab fl-emer;enza stess, b’kura komunitarja komprensiva u b’/entri ta’ riabilitazzjoni. Il-Ministru Farrugia tkellem ukoll dwar is-servizz talambulanzi. Hu qal li s-servizz paramediku se jkun qed jit[addem bi 88 responder li ja[dmu f’pool wie[ed. Se jsir ta[ri; biex ma jkunx hemm differenza bejn xufiera u porters i]da jkun hemm tim wie[ed b’job description wa[da. Se jkun hemm 28 infermier li jiffurmaw parti mit-team ta’ emer;enza u dawn mhux se jittie[du millcompliment tal-infermieri i]da jkunu responsabbli misservizz tal-emer;enza 112. Godfrey Farrugia qal li dan is-servizz se jkun mi;bur ta[t saqaf wie[ed bl-isem ta’ National Dispatch Centre. Sal-a[[ar tas-sena se ji]diedu

erba’ ambulanzi biex ikun hemm total ta’ 11. F’Jannar se jkun hemm /entru f’Ra[al :did fejn ikun hemm ambulanzi lesti g[allemer;enza kif hemm illum fil-Mosta. Il-Ministru Farrugia qal li fl-emer;enza tal-isptar se jsiru bidliet biex jitnaqqas i]-]mien ta’ stennija. Dawn il-bidliet jinkludu ]ieda fir-ri]ors uman, fil-patient tracking u ]ieda fl-ispazju fi]iku akbar fl-emer;enza nnifisha. Saru diversi mistoqsijiet mid-Deputati Nazzjonalisti Claudette Buttigieg, Mario Galea u Joe Cassar. Fittwe;ibiet tieg[u, il-Ministru naqas, fost affarijiet o[rajn, li jelabora d-dettalji dwar ilpjani tal-Gvern dwar kif se jkunu involuti t-tabib talfamilja u l-kura primarja biex jitnaqqas il-pi] millemer;enza fl-isptar. Intant waqt il-[in g[allmistoqsijiet parlamentari lbiera[, il-Ministru Godfrey Farrugia warrab l-ideat u lpariri tat-tmexxija tal-Isptar Mater Dei, tad-Dipartiment tas-Sa[[a kif ukoll taddipartimenti tal-Kirur;ija, talMedi/ina u tal-Oftalmolo;ija li kienu ppreparaw e]er/izzju dwar il-[in tal-istennija g[alloperazzjonijiet.

G[axar transfers fi Transport Malta Kien hemm /aqliq ta’ g[axar persuni fi Transport Malta. Dan qalu Joe Mizzi, il-Ministru g[at-Trasport u lInfrastruttura bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li

saret mid-Deputat Nazzjonalista Kristy Debono. Il-Ministru Mizzi stqarr li kien hemm /aqliq ta’ persuna wa[da fuq talba tal-

impjegat innifsu, [ames transfers saru bi qbil mal[addiema u erba’ transfers saru min[abba rriorganizzazzjoni tasSezzjoni fejn kienu ja[dmu.

Dikjarazzjonijiet li jqarrqu biex il-Gvern jie[u l-mertu

Id-Deputat Nazzjonalista Toni Bezzina rrifera g[addiskors li sar jiem ilu filParlament mill-Ministru Joe Mizzi. Hu qal li lGvern ma jistax jibqa’ jitfa’ l-[tija fuq lamministrazzjoni pre/edenti kull [a;a li jara [a]ina. Il-Ministru Mizzi qal li lewwel impenn tal-Gvern kien li jara li jkun hemm sigurtà fit-toroq. Dan ma jirriflettix is-sew meta ttie[det id-de/i]joni li jitne[[ew il-Pulizija tatTraffiku f’/erti [inijiet u f’/erti postijiet traffiku]i. G[all-Gvern, il-Pulizija saru aktar b]onnju]i li jservu ta’ waiters milli jag[mlu xog[ol proprju ta’ Pulizija. Toni Bezzina qal li l-Gvern qed jigdeb b’diversi dikjarazzjonijiet inti]i biss biex jitfa’ dell ikrah fuq Gvern immexxi mill-Partit

Nazzjonalista filwaqt li jipprova jie[u l-mertu minn de/i]jonijiet li ttie[du millamministrazzjoni pre/edenti. Id-Deputat Nazzjonalista kkritika l-mod kif sar xog[ol ta’ asfaltar dan la[[ar f’devjazzjoni fi Triq Aldo Moro l-Marsa filwaqt li sostna li l-kwalità taxxog[ol ma kienx ta’ livell u wisq probabbli lanqas ma saret bl-inqas spi]a. Id-Deputat Nazzjonalista Toni Bezzina tkellem dwar i]-]jara li saret minn delegazzjoni Parlamentari fl-Al;erija dan l-a[[ar. Hu rringrazzja lill-Ispeaker, lill-istaff tal-Parlament kif ukoll lir-rappre]entanti Al;erini li laqg[u liddelegazzjoni Maltija flAl;erija. Matul din i]-]jara saru diskussjonijiet ta’ interess bilaterali bejn i]]ew; pajji]i.

Qbil unanimu dwar [idma favur l-industrija tal-log[ob Fid-diskors ta’ g[eluq dwar l-Abbozz ta’ Li;i li jemenda l-Att dwar Lotteriji u Log[ob Ie[or, is-Segretarju Parlamentari Edward Zammit Lewis esprima s-sodisfazzjon tieg[u g[all-interventi talmembri tal-Oppo]izzjoni biex f’dan is-settur ma jkunx hemm kontroversji. Hu sa[aq ukoll dwar limportanza taddiversifikazzjoni u qal li be[siebu jda[[al fis-se[[ inizjattivi li kienu di;à t[ejjew millamministrazzjoni pre/edenti. Edward Zammit Lewis qal li se jitwaqqaf fond, li kienu di;à saru l-pedamenti tieg[u fl-amministrazzjoni

pre/edenti, biex jag[ti kas b’serjetà lill-aspett so/jali. Is-Segretarju Parlamentari Zammit Lewis qal li ma jara xejn [a]in li /-Chairman, g[alkemm ma g[andux poteri e]ekuttivi, qed iqatta’ [afna [in flAwtorità. Edward Zammit Lewis qal li hu determinat li jne[[i kull tip ta’ kunflitt ta’ interess li jista’ jkun hemm. Is-Segretarju Parlamentari qabel ma’ su;;erimenti li g[amlet idDeputat Nazzjonalista Marthese Portelli biex ikun hemm re;im ta’ li/enzjar inqas ikkumplikat kif ukoll biex ikun hemm ta[ri; edukattiv anke mil-livell tal-MCAST.

IN-NAZZJON

Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

10 Lil hinn minn xtutna

L-Ungerija> Appo;; mill-MPE ta/-?entru-Lemin Wara li l-Kunsill talEwropa l-;img[a li g[addiet irrifjuta li jpo;;i lill-Ungerija ta[t il-pro/edura spe/jali ta’ kontroll, i]da biss li jsegwi mill-qrib is-sitwazzjoni filpajji], din il-;img[a lParlament Ewropew se jivvota fuq rapport ferm kritiku u politiku dwar irrispett jew nuqqas ta’ rispett tas-saltna tad-dritt (rule of law) fl-Ungerija. Rapport miktub minn Rui Tavares, MPE (Membru Parlamentari Ewropew) Portugi] tax-Xellug Estrem. Ir-rapport tant hu a[rax u mi]g[ud bi pre;udizzji, li di;à wassal g[al madwar 500 emenda, il-bi//a l-kbira mressqa minn deputati Ewropej tal-grupp ?entruLemin tal-Partit Popolari Ewropew (PPE), li tieg[u huma membri ]-]ew; partiti fil-gvern Ungeri]. Il-koalizzjoni governattiva bejn il-Partit FIDESZ (Unjoni ?ivika Ungeri]a) ta’ Viktor Orbán u l-Partit Demokristjan (KDNP) fl-a[[ar elezzjoni kienet kisbet ma;;oranza assoluta (l-ewwel darba flEwropa) ta’ voti (52.7 filmija), u ta’ ]ew; terzi tassi;;ijiet, 236 minn 386 fl2010, meta t-telfa tasSo/jalisti kienet l-iktar wa[da umiljanti, tkaxkira ta’ tnaqqis ta’ 131 si;;u u ta’ 24 fil-mija tal-voti, wara d-di]astru li kienu tefg[u fih il-pajji], spe/jalment fit-tieni le;i]latura. Kien intrabat li jwettaq Din il-ma;;oranza

ppermettiet lil Orbán jibda riforma radikali talKosituzzjoni li hu kien intrabat li jwettaq fil-programm elettorali, u li wara kollox ivvutaw favuriha l-ma;;oranza tal-elettorat, u b[ala Kostituzzjoni ;dida da[let fisse[[ f’Jannar tal-2012. B’hekk l-Ungerija saret la[[ar pajji] eks Komunista, satellita tar-Russja Sovjetika, li [eles minn dak l-ispettru talimg[oddi u adottat kostituzzjoni mfassla minnha u mhux aktar dik imposta mirRussja Komunista, l-aktar fejn tid[ol l-istruttura legali, b[alma kien g[ad g[andha sal2011. Infatti, minkejja g[add ta’ revi]jonijiet mill-1989 ’l hawn, siltiet kbar minnha kienu g[adhom l-istess tal-1949! Minkejja li kellu ma;;oranza komda l-gvern ta’ Orbán stieden lill-partiti kollha tal-Oppo]izzjoni, u numru kbir ta’ esperti u gruppi tas-so/jetà /ivili jie[du sehem filkonsultazzjonijiet u lma;;oranza tag[hom a//ettaw u taw sehem imprezzabbli.

minn Joe Calleja jocal@me.com

Il-Prim Ministru Ungeri] Viktor Orbán (xellug) fi tmiem laqg[a mal-Kummissarju Ewropew Josè Barroso, li hu wkoll kien ikkritika lill-gvern Ungeri]

Barra minn hekk, il-gvern ikkonsulta mal-poplu fuq skala li qatt ma sar qabel flUngerija, meta bag[at kwestjonarju lil madwar tmien miljun votant, u aktar minn miljun twe;iba ;ew inkorporati fil-pro/ess ta’ tfassil tal-istess kostituzzjoni. Xi kriti/i sostnew li xi tibdil qed issa[[a[ is-setg[a tal-gvern (b’artikli u mi]uri li, wara kollox, jixbhu lil o[rajn simili fil-bi//a l-kbira talEwropa), u timponi ideal u vi]joni ‘konservattivi’ fuq ilpajji] kollu. Imma, nistaqsi jien: – minbarra li x-Xellug dejjem jittimbra b[ala konservattivi kwalunkwe ideali u mi]uri li ma jaqblux ma’ dawk ‘progressivi’ tieg[u – dawn lideali ‘konservattivi’ mhux ilma;;oranza assoluta talelettorat ivvutat g[alihom f’elezzjoni mill-aktar [ielsa, u tat ma;;oranza bi]]ejjed (]ew; terzi) lill-koalizzjoni ta’ partiti biex dawn ikunu jistg[u jwettqu dik il-vi]joni li wieg[du fil-programm tag[hom, fl-og[la organu ta’ stat demokratiku, filParlament? B[alma ktibt qabel, ilKostituzzjoni rrevediet u a;;ornat il-qafas legali li kien g[adu l-istess wie[ed li kienu g[amlu Komunisti, b’;udikatura anzjana wkoll ta’ ]mien ir-re;im Komunista. Kontra [afna kritika Xellugija, fil-Kostituzzjoni g[ad hemm is-separazzjoni klassika bejn il-poteri (ille;i]lattiv, l-e]ekuttiv u l;udizzjarju), u lKostituzzjoni ssostni u tiddefendi d-demokrazija parlamentari u l-prin/ipju tallegalità jew saltna tad-dritt (rule of law).

Libertà u diversità Filwaqt li t[ares il-libertà u d-diversità etnika, kulturali u reli;ju]a, il-Kostituzzjoni tinkludi wkoll il-karta s[i[a tad-Drittijiet Fundamentali tal-Bniedem tal-Unjoni Ewropea. Unika fl-Ewropa, il-

Kostituzzjoni ;dida Ungeri]a t[ares “il-[ajja millkon/epiment”. Orbán, anzi lma;;oranza tal-Ungeri]i huma kontra d-de/i]joni talKunsill tal-Ewropa li jitlob lill-istati membri biex “jiggarantixxu d-dritt g[allabort”. Hawnhekk il-Kostituzzjoni l-;dida tikkonferma lProtezzjoni tal-{ajja Fetali, u b’hekk taqbel ma’ diversi de/i]jonijiet tal-Qorti Kostituzzjonali tul l-a[[ar g[oxrin sena.

Qed iwettaq dak li l-poplu vvota g[alih Dan kollu, naturalment, xejn ma [adu gost bih ixXellugin l-aktar radikali, estremi, li dejqithom ukoll kull referenza filKostituzzjoni g[allKristjane]mu, imma dawn sempli/ement jag[rfu limportanza li l-Kristjane]mu kellu fl-istorja tal-Ungerija. Referenzi simili huma komuni f’diversi kostituzzjonijiet Ewropew (inklu]a dik Maltija), imma dan ma jpo;;i l-ebda limitazzjoni fuq il-libertà talpopli li jipprattikaw reli;jonijiet o[ra. Fil-fatt, il-Kostituzzjoni ;dida ti//elebra u t[ares iddiversità etnika, kulturali u

reli;ju]a ta/-/ittadini kollha Ungeri]i. F’dawk li huma drittijiet, il-Kostituzzjoni tinkludi lKarta tad-Drittijiet Fundamentali tal-Unjoni Ewropea. G[alhekk tiddikjara s-sagralità taddinjità umana, id-dritt g[allibertà, is-sigurtà tal-persuna u l-protezzjoni tal-proprjetà privata. Enfasi spe/jali Il-Kostituzzjoni tag[mel enfasi spe/jali dwar ilprotezzjoni tat-tfal, lommijiet, i]-]g[a]ag[, lanzjani u dawk b’xi di]abbiltà.

B[al kostituzzjonijiet o[ra Ewropew, tiddikjara li ]]wie; huwa possibbli biss bejn ra;el u mara. Madankollu, koppji tal-istess sess huma intitolati g[allistess [arsien legali b[allkoppji eterosesswali permezz ta’ s[ubija re;istrata. Il-Kostituzzjoni tag[ti importanza lit-tifsira talprotezzjoni tal-familja u l[ajja, imma ma torbotx ilkun/ett ta’ “familja” ma]]wie;. G[alhekk familji b’;enitur wie[ed igawdu listess drittijiet f’dik li hi g[ajnuna lill-familja. Il-Kostituzzjoni ;dida Ungeri]a ma tistax tkun aktar /ara fl-impenn lejn drittijiet u opportunitajiet ugwali. Fejn jid[lu l-finanzi talpajji], il-Qorti Kostituzzjonali ma tistax tinda[al aktar fi kwistjonijiet dwar ba;it u taxxi, g[ax dak hu dritt esklussiv talParlament elett mill-poplu, filwaqt li l-President talpajji] issa jista’ jxolji lParlament, anki jekk ma ji;ix approvat il-ba;it.

Dwar il-finanzi pubbli/i, il-Kostituzzjoni tintrodu/i regoli stretti biex l-ebda gvern fil-futur ma jer;a’ jfalli l-pajji], b[alma kienu g[amlu s-So/jalisti; l-ebda gvern, pere]empju, ma jista’ jg[addi ba;it li jkabbar iddejn tal-istat. Ir-Rapport Tavares lillKumitat dwar il-Libertajiet ?ivili, :ustizzja u Intern (LIBE) tal-Parlament Ewropew (li Malta hi rappre]entata fih minn Roberta Metsola tal-PN) fih stqarrijiet fattwalment bla ba]i u bog[od mill-verità f’[afna punti, skont Kinga Gál, MPE Ungeri]a talFIDESZ. Din tqis ir-rapport b[ala appell lill-gvern Ungeri] biex ire;;a’ lura dak kollu li se[[ fl-Ungerija mill-2010 ’l hawn, inkella l-Ungerija ti;i kastigata skont Artiklu 7 tatTrattat tal-UE, min[abba ksur serju tal-valuri tatTrattat, fejn jirrigwarda, appuntu, ir-rule of law. L-UE tista’ ta;ixxi b’]ew; modi kontra l-Ungerija: jew billi tissospendi d-dritt talvot lill-pajji] (li tant hi mi]ura serja li kemm ilmexxejja tal-UE kif ukoll s[ab Orbán fil-PPE u gruppi o[ra diffi/li japprovawha), jew inkella jittie[du passi fil-Qorti Ewropea. Il-Grupp Parlamentari talFIDESZ fi [dan il-PPE fi stqarrija kien qies irRappport ta’ Tavares b[ala “tentattiv biex l-Ungerija ti;i kolonnizzata kostituzzjonalment” u sejja[lu “ultimatum bla pre/edent mix-Xellug”. Kemm il-FIDESZ kif ukoll il-PPE qed jaraw f’dan kollu attentat biex i]ommu r-rifletturi fuq l-Ungerija, hekk kif resqin lelezzjonijiet g[allparlamenti tal-Ewropa u talUngerija nnifisha s-sena ddie[la.

IN-NAZZJON

Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Preokkupazzjoni ;ustifikata T[assib le;ittimu. Hekk iddeskrivieh il-Prim Ministru Muscat innifsu t-t[assib tal-Oppo]izzjoni dwar is-Servizzi Sigrieti. Preokkupazzjoni ;ustifikata. T[assib li wassal g[al laqg[a ur;enti tal-kumitat tas-Servizzi Sigrieti. Laqg[a ur;enti

Laqg[a ur;enti mitluba mill-Kap talOppo]izzjoni Simon Busuttil. Laqg[a ur;enti li lPrim Ministru Joseph Muscat a//etta li ssir u alla[ares le. Laqg[a ta’ sag[tejn li fiha l-Kap talOppo]izzjoni kiseb assigurazzjonijiet dwar il-mod kif qed ja[dmu s-Servizzi Sigrieti li dan l-a[[ar kienu fil-qalba ta’ a[barijiet inkwetanti. A[barijiet dwar il-Ministru Manwel Mallia li kien pre]enti waqt l-intervisti biex jidda[[lu uffi/jali ;odda mas-Servizzi Sigrieti. A[barijiet li qalu li anke l-kap tas-segretarjat tieg[u, Silvio Scerri, kien pre]enti. U a[barijiet dwar transfers li ng[ataw lil dawk li di;à kienu fis-Servizzi Sigrieti – tnax – u tmienja ;odda li da[lu wara l-intervisti. Assigurazzjonijiet Wara l-laqg[a, il-Kap tal-Oppo]izzjoni ddikjara li ng[ata assigurazzjonijiet li talab dwar il-mod kif qed ja[dmu s-Servizzi Sigrieti.

Il-Kap tal-Oppo]izzjoni qal li seta’ jikkonferma li wara l-laqg[a li fiha qajjem il-mistoqsijiet kollha li kienu qed jinkwetawh, dawn ;ew indirizzati u ng[ata assigurazzjonijiet fuq dak li kien qed idejqu. Wara dan, Simon Busuttil ma ddejjaq xejn jg[id li s-servizz tas-sigurtà f’pajji]na kien u g[adu servizz li wie[ed ta’ min ikollu fidu/ja fih. Il-Prim Ministru, [dejn Simon Busuttil fuq ittara; tal-Ber;a ta’ Kastilja, ma riedx jikkummenta fuq is-Servizzi Sigrieti. Imma mistoqsi dwar dak li kixef Edward Snowden dwar spjuna;; Amerikan fuq uffi//ji talUnjoni Ewropea, il-Prim Ministru Muscat qal li Malta hi preokkupata u flimkien ma’ s[abha lpajji]i tal-Unjoni qed issejja[ g[al spjegazzjoni mill-Amerika. Edward Snowden

Dak li ]vela Edward Snowden fil-fatt jag[ti kuntest lit-t[assib li kellna f’Malta. Kull pajji] g[andu servizzi li l-li;ijiet f’[afna pajji]i, inklu]a Malta, jag[tuhom poteri qawwijin: il-poteri li jissemmg[u x’qed ng[idu fil-komunikazzjonijiet tag[na, pere]empju. Snowden kixef din ix-xibka ta’ spjuna;; misServizz Sigriet Amerikan u ta’ dan issa qed i[allas

prezz og[li g[ax sa[ansitra kellu ja[rab minn pajji]u. Sakemm dawn il-poteri jintu]aw sewwa, kif kienu ntu]aw sewwa s’issa f’Malta biex inqabdu reati kbar, na//ettaw li nibbilan/jaw il-privatezza biex ingawdu sigurtà akbar minn reati kbar jew ka]i ta’ terrori]mu. Sigurtà li t[allina ng[ixu [ajja trankwilla u ming[ajr bi]a’. Imma meta jid[ol id-dubju li sServizzi Sigrieti jintu]aw b’mod parti;jan millpartit politiku fil-gvern, dak ikun ]vilupp [a]in [afna. }vilupp li jxekkel id-drittijiet tag[na /-/ittadini, u j[alluna ng[ixu fi stat polizjesk fejn tkun ikkontrollat f’dak kollu li tag[mel. Sinjal qawwi u /ar Bil-laqg[a tal-biera[ tal-kumitat tas-Servizzi Sigrieti, imsej[a mill-Kap tal-Oppo]izzjoni, pajji]na ta sinjal qawwi u /ar li dawn is-servizzi qeg[din hemm g[as-sigurtà tag[na n-nies u mhux b[ala g[odda parti;jana g[all-partit fil-gvern. Dan kien a//ertat biss grazzi g[all-[idma tal-

Oppo]izzjoni Nazzjonalista mmexxija minn Simon Busuttil li f’[idmitu ra biss l-interessi ta/-/ittadini Maltin.

Il-kultura tal-vendetta “Irrid ng[ix ;o pajji] fejn kull persuna ting[ata /-/ans u tit[alla tu]a t-talenti tag[ha ming[ajr pre;udizzju, hi x’inhi l-orjentazzjoni politika, reli;ju]a, sesswali tag[ha.” Hekk kitbet id-deputat Laburista Marlene Farrugia fuq il-pa;na personali tag[ha fuq is-social network Facebook. Kliem li hu riflessiv talg[ajta Laburista ta’ qabel lelezzjoni ;enerali ta’ ‘Malta Tag[na Lkoll’ fejn ma hemmx blu jew a[mar. Kliem i]da li mill-istess kitba tad-deputat Laburista Marlene Farrugia jidher li qieg[ed jisfaxxa fix-xejn u qieg[ed minflok jin[akem mill-kultura tal-vendetti. Norman Vella Id-deputat Laburista ma tantx qag[det tomg[od ilkliem dwar il-ka] di]gustanti

ta’ Norman Vella, il-;urnalist li kien imexxi l-programm TVHemm fuq l-istazzjon nazzjonali TVM jew kif qieg[ed isir bil-mod il-mod One TV II (ver]joni m[allsa mit-taxxi tal-poplu). Dwar il-ka], id-deputat Laburista tikteb: “Taqbel jew ma taqbilx ma’ dak li jg[id jew kif jg[idu, il-fatt jibqa’ li, li ssakkar dan it-talent ;o gabuba tal-[;ie; tittimbra lpassaporti jew t[ares, hija de/i]joni [a]ina li titfa’ dell ikrah fuq il-protagonisti li wettqu dan.” Anke /-Chairperson talAlternattiva Demokratika Arnold Cassola induna li din ma kienet xejn g[ajr vendetta politika kontra Norman Vella hekk kif dan fuq Facebook sa[aq, “Norman Vella has been fired from TVM by OPM (Office of the Prime Minister).

Valarie Borg, f’ittra bit-titlu ‘Qatt ma’ bsart’, sabet okka]joni fejn persuna Nazzjonalista sofriet vendetta f’din il-kultura tal-vendetta tant li Borg kitbet> “G[all-informazzjoni ta’ kul[add, il-vittma hi Nazzjonalista waqt li ]-]ew; persuni li qed i]idulha t-toqol f’[ajjitha huma Laburisti.”

Not too surprised, considering that Norman did have a certain bias towards PN. But disgusted at the way it was done.” It-tke//ija ta’ dan il;urnalist li kien qieg[ed imexxi programm hekk popolari mhix l-uniku e]empju tal-kultura talvendetta li ;ab mieg[u lgvern ta’ Joseph Muscat. Hu i]da l-aktar e]empju fejn din il-kultura wriet ru[ha b’mod manifestament /ar. Min hawn nixtieq nesprimi solidarjetà s[i[a ma’ Norman Vella u n[e;;u jag[mel il-kurra;; g[aliex fosri mhux mill-ewwel u forsi mhux g[ada imma eventwalment is-sewwa jirba[ ]gur u ]gur li f’dan ilka] Norman jinstab fuq inna[a tas-sewwa, vittma talarroganza tal-gvern Laburista. Valerie wkoll }gur li l-eks Kunsilliera Laburista tal-Belt Valletta

Valerie Borg ftit g[andha b]onn introduzzjoni. Persuna leali lejn il-prin/ipji Laburisti tag[ha u li dejjem [admet b’ener;ija kbira

favur il-Partit Laburista. Anke din il-persuna f’ittra bit-titlu ‘Qatt ma’ bsart’ sabet okka]joni fejn persuna Nazzjonalista sofriet vendetta f’din il-kultura talvendetta tant li Borg kitbet: “G[all-informazzjoni ta’ kul[add, il-vittma hi Nazzjonalista waqt li ]-]ew; persuni li qed i]idulha ttoqol f’[ajjitha huma Laburisti.” Il-Ministeru tal-Paperissima

Nistqarr li kont nistenna li l-Ministru Manwel Mallia kien se jkun wie[ed milla[jar ministri fil-kabinett ta’ Joseph Muscat. Kont nistenna li l-Ministeru tasSigurtà Nazzjonali u l-Intern kien se jkun wie[ed millaktar ministeri effettivi fi gvern Laburista. Minflok, spi//ajna b’ministeru denju talprogramm Paperissima fejn l-i]balji eti/i u politi/i saru r-regola tal-;urnata. Ag[ar minn hekk, l-i]balji qeg[din ikomplu g[addejjin u donnu g[all-Ministru Mallia xejn mhu xejn u kollox business as usual. Verament ka] li j[allik trodd is-slaleb.

minn Angelo Micallef angelo.micallef@gmail.com

Dobrodosli

Dobrodosli Hravtska (Mer[ba Kroazja)! Mer[ba fil-familja ta’ pajji]i Ewropej! Din hi l-g[ajta li nhar itTnejn li g[adda a[na b[ala /ittadini tal-Unjoni Ewropea estendejna lil s[abna l-Kroati li saru t-28 pajji] membru talUnjoni Ewropea. Hi [aga tassew sabi[a li rre;jun tal-eks Jugoslavja, darba mifni bi ;lied u gwerer issa di;à hemm ]ew; pajji]i minn [danu li huma membri tal-Unjoni Ewropea, ji;ifieri l-Kroazja u s-Slovenja.

Angelo Micallef hu Kunsillier elett f’isem il-Partit Nazzjonalista fil-Kunsill Lokali ta’ Marsaxlokk

IN-NAZZJON

Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

12 Ittri

Abbu]i mill-Gvern Laburista Sur Editur, Qed niktiblek g[ax ma fla[tx nisma’ aktar dwar transfers u azzjonijiet li jammontaw g[all-abbu]i mill-Gvern Laburista. Nixtieq insemmi ttrasferimenti li ng[ataw filkorp tal-Pulizija, trasferimenti li [arbtu l[ajja ta’ mijiet ta’ familji, ne[[ew it-trankwillità li kien ]era’ Gvern Nazzjonalista u llum ilPulizija qed ja[dmu f’atmosfera ta’ politika parti;jana. Nittama li dan mhux il-

bidu biex ikollna pulizija b[alma kellna fis-snin tmenin. Insemmi wkoll id-diversi azzjonijiet li qed jittie[du b[al fil-ka] ta’ pulizija mqabbda biex iservu ta’ waiters. Dawn fil-fehma tieg[i huma kollha abbu]i. Abbu]i li qed ixekklu l-[idma ta’ dawn in-nies, biex tkun assigurata s-sigurtà ta’ pajji]na, b’mod partikolari ta/-/ittadini Maltin u G[awdxin.

A. Vella Il-Mosta

Fejn marret l-g[ajta ‘Malta Tag[na Lkoll’^ Sur Editur, Kemm kien jinstema’ sabi[ qabel l-elezzjoni kliem dak li llum hu l-Prim Ministru, Joseph Muscat, meta kien jg[id li Malta hi tag[na lkoll. Biex ng[id iddritt kont kwa]i waqajt finnasba bil-kliem [lejju u dak it-tlellix. Imma dak li kien jing[ad qabel l-elezzjoni, illum qisu tar mar-ri[, il-maskra sabi[a tal-Oppo]izzjoni waqg[et, illum hemm gvern li beda juri xi jsarraf b’mod partikulari ma’ dawk li ma

j[addnux l-istess twemmin politiku tieg[u. Dik l-g[ajta ta’ Joseph Muscat intfiet bl-ammont kbir ta’ transfers li qed jing[ataw, bl-abbu] mis-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca, bl-attitudni ta’ membru ta’ segretarjat ta’ ministeru li talab biex ilPulizija tarresta bniedem li kien qed jaqdi dmiru, b’servizz tas-sa[[a li sejjer lura, bil-qg[ad li beda jer;a’ jg[olli rasu u b’tant de/i]jonijiet kontroversjali li llum kulma qed jag[mlu hu li

jnisslu bi]a’ fost il-poplu. Bi]a’ ;ustifikat, ng[iduha kif inhi, g[ax pajji]na kien ilu ma jara dan it-tip ta’ politika jitwettaq is-snin. Ta[t Gvern Nazzjonalista, il-poplu kien mo[[u mistrie[, imma issa b’/erti de/i]jonijiet beda jit[asseb. Nappella minn hawn lillGvern biex dak li bena Gvern Nazzjonalista fis-snin li g[addew ma jintilifx g[ax diffi/li ter;a’ tiksbu.

G. Agius

Il-Mellie[a

L-eqqel tal-ista;un tal-festi Sur Editur, Ninsabu fl-eqqel tal-ista;un tal-festi, u nixtieq ng[addi xi osservazzjonijiet po]ittivi li qed nosserva jien u ndur il-festi matul dan is-sajf. L-ewwel nett qed ninnota li kulma jmur qed ti]died il-kwalità fl-armar, qed naraw toroq ji]]ejnu b’mod mill-aktar eleganti u b’armar mill-aqwa artisti Maltin. Insemmi wkoll ix-xog[ol tal-piroteknika, li m’hemmx lokalità li mhix toffri spettaklu tal-og[la livell. U xi ng[idu g[all-baned? Minkejja li kulma jmur qed jonqsu l-bandisti min[abba d-dinja li qed ng[ixu fiha llum, nitpaxxa meta mmur festa u nara u fuq kollox nisma’ mar/i li jpaxxu l-widna. Xi [a;a li nappella biex issir hi biex iktar nies b’mod partikolari ]g[a]ag[ jipparte/ipaw fil-funzjonijiet reli;ju]i g[aliex il-vera festa hi l-mod kif ng[ixu u nimitaw il-[ajja talqaddis patrun.

S. Cassar

I]-}urrieq

Oppo]izzjoni serja li tiddefendi l-interessi tal-Maltin Sur Editur, Nixtieq nu]a dan il-ftit spazju biex nirringrazzja lill-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil g[al kif qed i]omm lOppo]izzjoni Nazzjonalista g[addejja ming[ajr waqfien biex tiddefendi l-interessi tag[na /-/ittadini. Nie[u gost nisma’ sensiela ta’ mistoqsijiet parlamentari li qed i]ommu l-Gvern attent u akkontabbli g[al g[emilu, minkejja li nafu kif qed i;ib ru[u f’diversi setturi.

Simon Busuttil kellu kura;; jieqaf lillPrim Ministru, meta talbu jlaqqa’ b’ur;enza l-kumitat li jiskrutinja s-Servizzi Sigrieti. Simon Busuttil ma ddejjaq xejn imur Kastilja, jaffronta dan il-kumitat u kif qrajna fil-;urnal, kiseb l-assigurazzjonijiet me[tie;a u li serr[u ras il-poplu Malti. Mill-;did, grazzi Simon Busuttil.

F. Pace

{al Qormi

IN-NAZZJON

Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

Opinjoni 13

Nu]aw l-g[odda skont i]-]mien Dan l-artiklu kont ktibtu fleqqel tal-kampanja elettorali, fil-bidu ta’ din is-sena. L-g[ada li ktibtu, i]-]ew; partiti politi/i kbar ta’ pajji]na, da[[lu l-e-book reader, jew kif sej[ulu Tablet, fl-a;enda politika tag[hom u g[alhekk [assejt li ma kienx ikun prudenti li nibg[at artiklu dwar su;;ett li kien fuq fomm il-politi/i waqt kampanja elettorali. Il-kitbiet tieg[i dejjem kienu apoliti/i u g[alhekk ma ridtx ni;i mifhum [a]in [tija tal-artiklu. Allura ]ammejt lartiklu g[al meta jkun ]mien opportun. Issa na[seb li hu ]mien tajjeb.

minn Fr Reno Muscat OP renosop@gmail.com

Teknolo;ija moderna

Niftakarni tifel ]g[ir sejjer lejn l-iskola id f’id ma’ ommi, i]]ommli l-basket bilpitazzi u xi ]ew; jew tliet kotba fih flimkien mal-[ob]. O[ti ikbar minni kienet timxi ma’ s[abha ftit passi quddiemna, i;;orr il-basket tal-iskola tag[ha. Din il-[a;a kienet isse[[ kuljum sakemm forsi kelli tmienja jew disa’ snin. Wara bdejt immur l-iskola wa[di u fit-triq niltaqa’ ma’ s[abi. Meta spi//ajt is-snin taliskola primarja u bdejt immur is-sekondarja, l-istorja nbidlet. Issa ma bqajtx nattendi skola fir-ra[al tieg[i stess imma ta’ kull filg[odu kont immur nistenna lkarozza li kienet twassalna sal-iskola. Mhux din il-[a;a biss inbidlet, imma nbidel ukoll il-pi] tal-basket. Issa bdejt nie[u mhux ftit pitazzi u xi ktieb jew tnejn imma kien ikolli basket mimli karti u kotba. Il-pi] tal-basket kien ikun verament tqil. Kbirt u ma bqajtx immur skola u nsejt dwar il-pi] talbasket tal-iskola, sakemm kibru n-neputijiet u er;ajt bdejt nara l-basktijiet mimlijin kotba u pitazzi. Ilforma tal-basktijiet inbidlet imma l-pi] baqa’ l-istess, anzi g[andi l-impressjoni li ]died. In-neputija kienet ti;i

It-tfal illum g[andhom mezzi aktar moderni mhux biss biex jilag[bu, i]da wkoll biex jistudjaw u jkabbru l-g[erf tag[hom. Importanti [afna li l-g[odda li jkollna g[ad-dispo]izzjoni tag[na bis-sa[[a tat-teknolo;ija, nu]awha u nu]awha tajjeb

kultant wara l-iskola, imma n-neputi tista’ tg[id kuljum kien ji;i “g[and in-nanna” biex imur g[all-futbol – passjoni li nissel fih innannu. F’dak i]-]mien bdew jidhru wkoll xi ittri fuq ilgazzetti dwar dan il-punt u kien hemm xi skejjel li ppruvaw jag[mlu li jistg[u biex itaffu din il-problema. Kien hemm skejjel li offrew postijiet biex il-kotba jit[allew l-iskola bla ma joqog[du jin;arru lejn id-dar ta’ kuljum. Imma l-kotba huma lg[odda tal-istudent u g[alhekk ikollu b]onnhom kemm l-iskola kif ukoll iddar. B’hekk nistg[u ng[idu li l-problema baqg[et dejjem ma’ saqajna. E-book reader It-teknolo;ija llum tant

kibret li nistg[u ng[idu li ma nistg[ux ng[addu ming[ajrha. Il-kompjuter illum iservina g[al kollox. Nisimg[u l-mu]ika bih, naqraw il-gazzetta bih, niktbu ittra bih, nag[mlu telefonata bih, naraw film fuqu. Sar l-g[odda li nu]aw l-iktar.

Jekk g[all-bidu, ilkompjuter kien kbir, goff, jie[u [afna spazu u jiswa somom kbar ta’ flus, illum b’xorti tajba l-folja nqalbet. Kompjuter jista’ joqg[od fuq il-pala ta’ id, kompjuter jista’ joqg[od f’[o;orna, jista’ jin;arr bl-inqas sforz u jista’ jinxtara bi prezz ra;onevoli. Je]istu wkoll dawk li nsej[ulhom e-book readers. L-e-book hu wkoll kompjuter imma l-iskop tieg[u hu l-qari, kif juri sewwa ismu. Dan l-apparat fih bosta vanta;;i fuq il-ktieb stampat. Ma ju]ax karta allura jag[mel inqas [sara lill-ambjent, ji]en dejjem l-istess pi], sew jekk ikollu ktieb wie[ed fih kif ukoll jekk ikollu mija. Wie[ed jista’ jkabbar ilkliem tal-ktieb kemm irid hu, jista’ jikteb noti personali filktieb (insomma din il-[a;a anke fi ktieb stampat tista’ ssir), wie[ed jista’ jdawwal dak li jkun qieg[ed jaqra u g[andu bosta vanta;;i o[ra. }gur li l-e-book reader jista’ jaqdina a[jar minn ktieb stampat meta ni;u biex infittxu xi [a;a partikolari filktieb. Fi ktieb stampat triq toqg[od tqalleb u ddawwar ilpa;ni, f’e-book tiktiblu lkelma li trid u jsibha hu. Madankollu, l-e-book qatt ma jista’ jie[u l-presti;ju talktieb stampat. Il-Bibbja ssibuha f’forma ta’ e-book f’kull ilsien, imma dan ma jfissirx li mhix se tibqa’ ti;i stampata g[ax il-pre;ju talktieb stampat ma jmut qatt. Jien ni]]ilt il-kapulavur ta’ Dante La Divina Commedia fuq l-e-book tieg[i, imma xorta ng[o]] il-ktieb stampat li g[andi tal-istess opra! Proposta Kieku l-iskejjel illum ja[sbu bis-serjetà biex ilkotba tal-iskola kollha

jkollhom format elettroniku,

inkunu nistg[u ng[idu li solvejna g[add ta’ problemi. Kieku kull student ikollu ebook reader (spi]a ta’ darba li tkun inqas mill-ispi]a talkotba tas-snin kollha) u kull skola tinvesti fil-kotba elettroni/i, l-istudent i;orr

biss l-e-book reader. }gur li jista’ jinstab mod kif ji;i ffinanzjat pro;ett ambizzju] b[al dan. Il-bidu jkun tqil, imma meta ta[seb li ktieb biex jasal fuq l-iskrivanija tal-istudent irid jg[addi minn bosta fa]ijiet, kitba, stampar, trasport, bejg[ u l-bqija, lispejje] g[al qalba b[al din g[andhom ikunu l-istess. Irridu jew ma rridux ikollna nammettu li qeg[din ng[ixu fi ]mien meta t-teknolo;ija hi kollox. L-g[odda tal-lum hi teknolo;ika, ejjew nu]awha, ejjew inkunu fl-avangwardja.

IN-NAZZJON Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

14 A[barijiet ta’ barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

L-E:ITTU

Mursi jitne[[a mill-poter Ilbiera[ filg[axija, wara xhur ta’ protesti u vjolenza li la[qu l-qofol tag[hom f’dawn l-a[[ar ;ranet, Mohamed Mursi tne[[a minn President f’kolp ta’ stat bl-g[ajnuna tal-militar E;izzjan. Dan hekk kif Mursi g[adu kemm g[alaq sena fil-poter. Sa tard ilbiera[ ma kienx mag[ruf e]attament fejn kien Mursi imma sorsi qalu li hu kien f’ba]i militari talGwardja Repubblikana f’subborg tal-Kajr. Rapporti qalu li l-militar kien ordna li la Mursi u lanqas uffi/jali g[olja li kienu qrib tieg[u m’g[andhom jit[allew jitilqu mill-E;ittu. Kien hemm t[assib li matul il-lejl kienet se tinqala’ l-vjolenza hekk kif il-militar dawret il-post fejn kien mi;bur Mursi u l-istess bdiet tag[mel madwar ilpostijiet fejn kienu mi;bura eluf ta’ partitarji talFratellanza fil-Kajr. Nhar it-Tlieta filg[axija, Mursi g[amel diskors linnazzjon fejn insista li kien lest jissagrifika [ajtu biex jiddefendi l-Kostituzzjoni u ta t-tort ta’ dak li qed ji;ri fil-pajji] lil eks uffi/jali tarre;im ta’ Hosni Mubarak. Il-militar beda ji//aqlaq kontra t-tmexxija ta’ Mursi wara li kien skada ]-]mien ta’ deadline li kien ing[ata biex tinstab soluzzjoni g[allkaos li kien spi//a fih ilpajji]. Mursi kien stqarr li hu lest imexxi gvern ta’ g[aqda nazzjonali imma rrifjuta li jirri]enja. Mas-seb[ tal-;urnata talbiera[, il-pre]enza militari fil-Kajr u bliet ewlenin o[ra

E;izzjani kien sinifikanti u matul il-;urnata tal-biera[ vetturi militari kienu kontinwament iduru t-toroq tal-kapitali. Fil-Kajr ilbiera[ kien hemm tensjoni kbira hekk kif Pjazza Tahrir kienet mimlija b’dawk li qed jipprotestaw kontra Mursi filwaqt li fi bnadi o[ra kien hemm partitarji ta’ Mursi u lFratellanza Musulmana.

Pjan ;did g[al elezzjonijiet u tmexxija ;dida Aktar qabel matul il;urnata tal-biera[, il-militar kellu laqg[at ma’ mexxejja reli;ju]i u politi/i biex jiddiskutu l-kri]i. I]da lPartit tal-:ustizzja u Libertà, il-ferg[a politika talFratellanza Musulmana ma attenditx g[al dawn illaqg[at. Tul dawn l-a[[ar ;ranet [afna nies inqatlu fil-Kajr fil-;lied li kien hemm bejn partitarji ta’ Mursi u dawk ta’ kontra. Mursi sar l-ewwel President elett demokratikament fl-E;ittu fit-30 ta’:unju tal-2012 wara li reba[ elezzjoni li tqieset [ielsa b[ala ri]ultat tarrivoluzzjoni tal-2011 li fiha tne[[a Hosni Mubarak. I]da hekk kif g[adda ]]mien, ]diedet ir-rabja kontrih g[an-nuqqas ta’ bidla u li l-Fratellanza Musulamana kienet interessata biss li tipprote;i l-interessi tag[ha.

Il-ba[ar ta’ nies kontra t-tmexxija ta’ Mursi mi;bura fi Pjazza Tahrir matul il-;urnata tal-biera[. (Ritratt Reuters)

Forzi tas-sigurtà E;izzjani jin]lu fit-toroq tal-Kajr hekk kif Mursi tne[[a mill-poter (Ritratt Reuters)

IN-NAZZJON Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

A[barijiet ta’ Barra 15 Fil-qosor Jabdika r-Re Bel;jan IL-BEL:JU: Ir-Re Albert II tal-Bel;ju, f’diskors linnazzjon, ilbiera[ [abbar li kien se jabdika. Dan se[[ sitt xhur wara r-Re;ina Beatrix tal-Olanda g[amlet listess. Ir-Re Albert, li g[andu 79 sena, kien sar re fl1 993 wara li miet [uh Baudouin . Issa minfloku se jil[aq ibnu Philippe, li g[andu 53 sena. Tinstab midfuna wara [ajt L-ISTATI UNITI: Wara [ajt falz f’appartament fi New York, il-pulizija sabet g[alliema li kienet g[ebet fl1 985 . Il - katavru nstab marbut u miksi bil - plastik u matul l-awtopsja nstab li nqatlet minn daqqa qawwija. Hi kienet tg[ix fl-appartament mar-ra;el tag[ha u lkatavru nstab wara li hu miet u l-awtoritajiet ordnaw lisgombru. Tama fil-;lieda kontra l-AIDS L-ISTATI UNITI: }ew; pazjenti twaqqfu milli jkomplu jie[du l-medi/ina qawwija min[abba l-HIV wara trapjant tal-mudulun. Trapjant li deher li naddaf ilvirus mill-;isem. Pazjent minnhom issa ilu kwa]i erba’ xhur ming[ajr medi/ini u ming[ajr [jiel tal-virus. Linterventi saru fil-Brigham and Women’s Hospital flIstati Uniti. Imma t-tobba wissew li kien g[adu kmieni

wisq biex wie[ed jitkellem dwar kura u wie[ed irid jag[mel aktar st[arri;. Hu diffi/li li wie[ed jelimina lvirus tal-HIV g[aliex dan jista[ba fid-DNA tal-bniedem.

Jheddu l-Log[ob Olimpiku ta’ Sochi IR-RUSSJA: Militanti Islami/i Russi lbiera[ g[amlu appell lis-segwa/i tag[hom biex ju]aw “il-forza massima” biex i[arbtu l-Log[ob Olimpiku tax-Xitwa li se jsiru f’Sochi fir-Russja fi Frar tal-2014. L-appell sar minn Doku Umarov, mexxej tar-ribelli Islami/i firRussja u li hu l-aktar persuna mfittxija fil-pajjiz. Irid li jieqaf l-ind[il mill-Istat u l-kleru L-IRAN: Il-Presdient ;did tal-Iran Hassan Rouhani ilbiera[ appella biex kemm il-gvern kif ukoll il-kleru fil-pajji] ma jkomplux jinda[lu fil-[ajja privata talpoplu Iranjan. Hu appella wkoll biex jin[eles l-a//ess g[all-Internet fil-pajji] u x-xandir tal-Istat ikun aktar miftu[ dwar il-problemi li g[andu l-pajji]. L-elezzjoni ta’ Rouhani ix-xahar li g[adda ssorprenda lil kul[add. Hu jixtieq ukoll li r-relazzjonijiet tal-Iran mal-bqija tad-dinja jitjiebu. Lejn bidla fl-a//ess tat-turisti g[all-kura IR-RENJU UNIT: Il-Gvern Ingli] qed jipproponi li jkun hemm bidla fl-a//ess g[all-kura tas-sa[[a filpajji] mill-barranin. Qed ikun propost li barranin li jdumu aktar minn sitt xhur fil-pajji] jibdew i[allsu 200 Lira Sterlina kull sena biex ikollhom a//ess g[all-kura tas-sa[[a tal-Gvern. Id-Dipartiment tas-Sa[[a qal li kull sena l-kura tal-barranin fil-pajji] tiswa 30 miljun Lira Sterlina fl-Ingilterra biss. Qed ikun propost ukoll bidla dwar kif l-isptarijiet jit[allsu lura g[all-kura li//ittadini ta’ pajji]i o[ra mill-UE.

IR-RENJU UNIT> {addiem ilesti biex i;orr robot enormi ta’ ;urat minn container hekk kif wasal f’Chester Zoo. Dan l-insett hu parti minn wirja ta’ 13-il robot ta’ insetti li jkun hemm f’dan iz-zoo. (Ritratt reuters)

L-ISTATI UNITI

Ji]died il-bejg[ tal-ktieb “1984” wara l-ka] ta’ Snowden l ajruplan tal President tal Il ktieb tal awtur Ingli] plan saret tfittxija g[al -

George Orwell “1984” irre;istrat ]ieda fil-bejg[ ta’ aktar minn 3,000 fil-mija fuq websajts b[al Amazon. Dan wara l-ka] ta’ Edward Snowden, l-eks impjegat tasservizzi sigrieti Amerikani li svela kif l-Istati Uniti kienet qed tispjuna fuq il-[ajja ta’ kull jum tal-Amerikani u dawk li ju]aw l-Internet madwar id-dinja. L-istorja ta’ “1984” tittratta gvern ditattorjali fil-;ejjieni mmexxi minn Big Brother li jg[asses kull aspett tal-[ajja tal-poplu permezz tat-teknolo;ija moderna. Il-ktieb kien inkiteb 64 sena ilu. G[alkemm [afna jqisu lvi]joni ta’ Orwell b[ala paranojka, kien instab li s-servizz sigriet Ingli] tal-MI5 kien qed jg[asses kull pass tieg[u bejn l-1929 sakemm miet fl-1950. Sadattant il-Bolivja akku]at lill-pajji]i Ewropej ta’ “att ta’ aggressjoni” talli rrifjutaw li

pajji] jid[ol fl-ispazju tal-ajru tag[hom. Dan wara spekulazzjoni li abbord kien hemm Snowden li g[al dawn l-a[[ar ;ranet kien qed jistkenn fittransit lounge ta’ ajruport f’Moska.

L-ajruplan tal-President tal-Bolivja jit[alla jkompli l-vja;; Il-Gvern tal-Bolivja qal li Franza, l-Italja, Spanja u lPortugall ma kinux [allew lajruplan jittajjar minn fuq itterritorju tag[hom. Il-President tal-Bolivja Evo Morales kien fuq l-ajruplan fi triqtu lura lejn pajji]u minn Moska meta l-ajruplan kien furzat jin]el fl-Awstrija. Kien rappurtat li fuq l-ajru-

Snowden li qed jipprova jfittex kenn f’pajji] fosthom ilBolivja u li g[andu fil-pussess sigrieti dwar kif ja[dmu sservizzi sigrieti Amerikani. L-in/ident tal-ajruplan se[[ sig[at wara li Morales qal li kien se jikkunsidra talba g[allkenn politiku minn Snowden. L-ajruplan ilbiera[ t[alla jkompli bit-titjira tieg[u. Il-Bolivja kienet irrabjata [afna g[al dan il-ka] u Morales qal li dan ma kienx offi]a biss kontrih u pajji]u imma r-re;jun tal-Amerika Latina kollha. Snowden issa hu mfittex mill-awtoritajiet Amerikani akku]at b’reati serji [afna marbuta ma’ kxif ta’ sigrieti. F’dawn l-a[[ar ;ranet kien svelat kif l-Istati Uniti kienet qed tispjuna fuq ba]i regolari u fuq skala vasta fuq pajji]i [bieb fosthom dawk tal-UE u diversi pajji]i jinsabu rrabjati dwar dan.

IN-NAZZJON

Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

16 ?inekritika minn Joe Calleja – jocal@me.com

SNITCH

Bejn dramm emozzjonanti u thriller ta’ azzjoni Direzzjoni> Ric Roman Waugh, {in> 112-il minuta, ?ert.> 14, KRS Jista’ jkun hemm li]vanta;; li xi [add ja[seb li l-eks stuntman, ir-re;ista Waugh li kiteb l-iskript ukoll, kien inde/i] jag[milx il-film, dramm jew thriller. B’xorti tajba, kif qed nikteb, g[andna lil Johnson jinterpreta b’[ila l-parti ewlenija, f’rakkont imnebba[ minn storja vera, ta’ sid kumpanija tal-kostruzzjoni John. Dan qatt ma xellef difrejh mal-;usizzja, g[alkemm kien i[addem eks [absin li [add ma ried jimpjegahom. Ji;ri li ibnu Jason jispi//a arrestat wara li jinqabad bi kwantità kbira ta’ ecstasy ta’ [abib tieg[u. Min[abba li issa dan qed jiffa//ja sentenza ta’ millinqas g[axar snin [abs, John jil[aq ftehim mal-prosekutur federali Joanne (Susan Sarandon) li jg[in lill-pulizi-

ja taqbad traffikanti kbar tad-droga, u b’hekk lil ibnu titnaqqaslu sew is-sentenza. Imma John jirrealizza li ma jkollux idea kif se jag[mel dan, u hawn jitlob lg[ajnuna ta’ Daniel (Jon Bernthal), eks [absi impjegat mieg[u. Dan iqabbdu mat-traffikant Malik (Michel K. Williams). L-affari ssir aktar perikolu]a meta re tal-kartell tad-droga Malik (Michael K. Williams) ida[[alha f’mo[[u li ju]a t-trakkijiet kbar ta’ John g[al bi//a kuntrabandu kbira ta’ miljuni ta’ dollari. Dwayne qaxxar il-parti ta’ missier b’rimors kbir li ma kienx il-missier ideali hekk kif jinsab divorzjat u jispi//a jkollu je[odha kemm malkriminali kif ukoll mal;ustizzja, biex jag[mel dak li hu tajjeb.

John (Dwayne Johnson) jiftiehem mal-kap ta’ skwadra tal-pulizija Cooper (Barry Pepper) fi Snitch

Kultant t[oss li l-film hu mxekkel mir-restrizzjonijiet ta’ ;rajja li se[[et veru, b’mod li l-azzjoni trid tintwera kemm jista’ jkun realis-

tika, meta l-producers kien jinteressahom l-aktar li jonf[uha kemm jifil[u b’;iri sfrenat qalb it-traffiku, splu]jonijiet u sparar.

Barra minn hekk, lejn nofsu l-film donnu jnaqqas sew irritmu g[ax ftit li xejn ji;ri f’dak li hu ]vilupp tarrakkont.

IN-NAZZJON

Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

?inekritika 17 BYZANTIUM

Vampiri b’difrejn minflok snien Direzzjoni> Neil Jordan, {in> 118-il minuta, ?ert.> 16, KRS Forsi ndunaw li, anki jekk i[alltu mag[hom elementi romanti/i, il-films dwar vampiri baqg[u jin[assu ripetittivi u banali, u g[alhekk xi [add ;ietu l-idea li l-vampiri li jidhru f’dan il-film minflok ma jigdmu bi snienhom lil dak li jkun biex imbag[ad jixorbulu demmu, dawn ju]aw difrejhom twal li wara mbag[ad ji/kienu f’daqs normali. Fil-fatt Moira Buffini kitbet l-iskript fuq storja li kienet kitbet hi madwar tliet snin ilu bl-isem ‘A Vampire Story’, u din tlaqqag[na ma’ vampira li jkollha mal-200 sena (g[ax dawn, ma ninsewx, ma jixji[ux grazzi g[ad-demm uman li jixorbu regolarment), Clara (Gemma Arterton), u bintha Eleanor (Saoirse Ronan) li wkoll ma tixjie[ qatt, dejjem ta’ 16-il sena. Dawn narawhom ikollhom ja[arbu minn belt ]g[ira wara li Clara waqt li kienet qed ti]fen ]fin erotiku, toqtol

ra;el misterju] li kien qed ji;ri warajhom. Jaslu f’belt qrib il-ba[ar fejn Clara tissedu/i lid-dg[ajjef sid ta’ boarding house bl-isem ta’ ‘Byzantium’, Noel (Daniel Mays) li tikkonvin/ih jibdel lid-dar f’burdell. Sadanittant Eleanor (li tg[ix biss bid-demm ta’ dawk morda jew waslu biex imutu) issir t[obb li]-]ag[]ug[ marradi Frank (Caleb Landry Jones) tant li tibda ta[sibha bis-serjetà tibdilx [ajjitha u titlaq lil Clara. Fl-istess waqt tibda tikteb ktieb (li hi taqra siltiet minnu tul il-film) dwar kif huma saru vampiri fis-seklu 18 u tirrakkonta kif setta antika ta’ vampiri msej[a ‘Id-Difer Ippuntat tal-:ustizzja’ kienet qed ti;ri warajhom talli kisru l-kodi/i tas-setta u saru vampiri nisa. Arterton u Ronan jag[tu interpretazzjoni mill-aqwa, b’kull wa[da minnhom twassal l-ener;ija personali kon-

Clara (Gemma Arterton) lesta tag[mel kollox g[al bintha Eleanor (Saoirse Ronan), vampira b[alha f’Byzantium

trastanti fil-partijiet tag[ha. Ronan kalma, tbati bil-burdati u introverta, u Arterton qalila, passjonali u kapa/i g[al vjolenza mdemmija. Din

ir-relazzjoni hi l-qofol tarrakkont, hekk kif l-omm tkun lesta tag[mel minn kollox biex tipprote;i lil bintha. Skript inventiv li jwassal

twists inventivi fil-mitolo;ija tradizzjonali dwar il-vampiri. Teknikament wie[ed jista’ jfa[[ar il-fotografija kulurita u l-production design.

I’M SO EXCITED (LOS AMANTES PASAJEROS)

Almodóvar lura lejn il-kummiedji tal-bidu Direzzjoni> Pedro Almodóvar, {in> 90 minuta, ?ert.> 18, KRS B’dan l-aktar film re/enti tieg[u, ir-re;ista Spanjol Almodóvar jer;à lura g[allkummiedji kwa]i farseski tassnin tmenin. G[alhekk se jkun hawn min din il-[a;a tog[;bu filwaqt li [addie[or jippreferi aktar ilfilms impenjattivi tar-re;ista. Ir-rakkont miktub minnu

stess jibda b’dehra unika u qasira ta’ Antonio Banderas u Penelope Lopez b[ala parti minn ground crew li r-relazzjoni tag[hom twassal g[al problema fir-roti ta’ ajruplan tal-passi;;ieri ftit qabel dan jittajjar. Meta l-kaptan (Antonio de la Torre) jinduna x’;ara, jip-

prepara lill-ekwipa;; g[addi]astru potenzjali. Tliet stewards gay (Javier Camara, Carlos Areces u Raul Arevalo) jitqabbdu jaljenaw lill-passi;;ieri fosthom billi jkantaw ver]joni farseska ta’, appuntu, ‘I’m So Excited’ li tag[ti l-isem bl-Ingli] lillfilm.

Dan filwaqt li l-passi;;ieri fl-Economy Class ikunu di;à traqqdu b’cocktail ta’ pilloli tal-irqad. Imma l-verità ma jdumux ma jsiru jafuha u issa lpassi;;ieri jkollhom jaffrontaw diversi problem u sigrieti li kellhom. Minn ta’ quddiem fost dawn ikun hemm Bruna (Lola Duenas) psikika li ma tridx tmut ver;ni issa li kellha i]jed minn 30 sena; Norma (Cecila Roth) li tmexxi burdell partikulari u li kienet tirrikatta lill-klijenti mla[[qin; Ricardo (Guiller mo Toledo), attur li kien qed jabbanduna lit-tfajla tieg[u (Paz Vega) b’tendenzi suwi/idi; Mas (Jose Luis Torrijo) bankier imfittex dwar frodi; u Infanta (Jose Maria

Yazpik) karattru li kellu kuntatti mal-kriminalità. Almodóvar kien ikkummenta li dan Los Amantes Pasajeros hu “my gayest film ever” u jkollok taqbel mieg[u mija fil-mija. Fil-fatt l-interpretazzjonijiet huma esa;erati apposta u bi stil teatrali biex ikabbru d-do]a umoristika, laktar minn Camera b[ala lhead steward Joserra u Arevaldo b[ala l-kopilota tieg[u. Filwaqt li mbag[ad, hawn g[andna dik li nistg[u nsej[ulha trade mark ta’ Almodóvar, ji;ifieri l-kuluri jg[ajtu, jitqarraq min ja[seb li se jara xi film farsesk b[al xi Airplane! ta’ Leslie Nielsen. Jekk xejn, g[ax dan mhuwiex film ta’ Hollywood.

L-aqwa films f’Malta (Bejn is-26 u t-30 ta’ :unju – KRS) 1. 2. 3. 4. Carlos Areces u Cecila Roth f’wa[da mis-sekwenzi komi/i f’I’m So Excited

(–) (1) (–) (3) (2)

World War Z Man of Steel Despicable Me 2 Fast & Furious 6 The Hangover Pt. III

6. (4) 7. (6) 8. (8) 9. (5) 10. (7)

The Big Wedding The Great Gatsby Man of Steel After Earth Epic

IN-NAZZJON

Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

18 A[barijiet ta’ Barra Fil-qosor Jitke//a g[ax kritika lil Hollande FRANZA: Il-President Fran/i] Francois Hollande ke//a lil Delphine Batho minn Ministru tal-Ener;ija u l-Ambjent, wara li pubblikament ikkritika qtug[ li sar fil-finanzi allokati lillMinisteru tag[ha u qal li l-affarijiet setg[u saru mod ie[or. Hollande b[alissa qed inaqqas sew in-nefqa tal-gvern min[abba s-sitwazzjoni finanzjarja mwieg[ra tal-finanzi pubbli/i. T[assib dwar il-bram L-ISTATI UNITI: Numru kbir ta’ bram tat-tip Portuguese manof-war, li n-nig]a tag[hom twe;;a [afna, instab fuq bajjiet f’Long Island fi New York. Uffi/jali qalu li l-a[[ar darba li kien hemm minn dan il-bram fl-in[wi kien madwar g[axar snin ilu. Uffi/jali huma m[assba peress li [afna nies jin]lu l-ba[ar filfesta tal-4 ta’ Lulju, Jum l-Indipendenza. Sigurtà kbira g[all-Indipendenza L-ISTATI UNITI: Se jkun hemm sigurtà aktar mis-soltu fl-4 ta’ Lulju g[all-festa Amerikana tal-Indipendenza. Uffi/jali qalu li se jkun hemm numru rekord ta’ uffi/jali tal-pulizija kif ukoll qed jitwa[[lu kameras tas-sigurtà moderni partikularment fi New York, Washington, Atlanta u Boston. Jittiekel mit-tigri L-ITALJA: Ra;el ta’ 72 sena nqatel minn tliet tigri f’zoo abbandunat. Dan wara li da[al fil-ga;;a biex jag[tihom x’jieklu f’Pinerolo qrib Torino. Iz-zoo kien ing[alaq fl-2009 min[abba ra;unijiet finanzjarji. Disa’ tigri u leopard huma abbandunati fizzoo u r-ra;el kien imur jie[u [siebhom. :urnalisti fost l-immigranti illegali L-ITALJA: Kien hemm ]ew;t ir;iel li sostnew li kienu ;urnalisti Fran/i]i fost grupp ta’ 227 immigrant illegali li kienu salvati barra l-kosta tal-g]ira Taljana ta’ Lampedusa. Ilbiera[ idda[[let ukoll lan/a b’80 immigrant abbord. Nhar it-Tnejn, il-

Papa Fran;isku se jmur Lampedusa fejn se jqaddes quddiesa fi//entru ta’ detenzjoni tal-g]ira kif ukoll ipo;;i kuruna fjuri filba[ar g[all-immigranti illegali li mietu. Dan se jkun l-ewwel vja;; tieg[u barra Ruma minn mindu la[aq Papa. Kjuwijiet ta’ trakkijiet Il-KROAZJA: Kien hemm kju twil ta’ trakkiijiet tul il-fruntiera Serba mal-Kroazja. Dan peress li l-programm ;did talkompjuters tad-Dwana Kroata ma kinux qed ja[dmu kif suppost. Dawn bdew jintu]aw minn mindu nhar it-Tnejn il-pajji] sar membru tal-UE. F’[in minnhom fil-qsim tal-fruntiera ta’ Batrovci kien hemm 1,300 trakk jistennew biex jid[lu filKroazja. Xejnu attentat f’Canada Day Il-KANADA: Il-Pulizija Kanadi]a [abbret li kienet xejnet kumplott biex jitpo;;ew bombi fil-Parlament ta’ British Columbia biex tisplodi f’Canada Day li kienet /elebrata nhar itTnejn. B’rabta mal-ka] kienu arrestati ra;el u mara Kanadi]i li kienu deskritti b[ala “ta’ ideolo;ija ta’ al-Qaeda.” Intqal li huma riedu jpo;;u tliet bombi simili g[al dawk li splodew din is-sena f’Boston fl-Istati Uniti madwar il-Parlament f’Victoria.

IR-RUSSJA> Mument waqt il-wirja Adrenaline FMZ Rush moto freestyle show li sar f’Krasnoyarsk, fejn ing[ataw wirjiet ta’ akrobazija b’muturi ta’ kull tip. (ritratt Reuters)

L-UNJONI EWROPEA

Jiddiskutu l-qg[ad F’Berlin ilbiera[ sar summit li g[ali[ attendew madwar 20 mexxej talUnjoni Ewropea biex jiddiskutu l-qg[ad fost i]]g[a]ag[. Il-qg[ad fost i]-]ag[]ag[ fiz-zona ewro la[aq il-livell

rekord ta’ 12 fil-mija filwaqt li f’pajji]i b[all-Portugall, irrata tal-qg[ad fost i]]g[a]ag[ hu ta’ 42 fil-mija u b’rati simili fl-Italja, Spanja u l-Gre/ja. Fis-summit se jkun diskuss kif l-a[jar ikunu allokati €6

biljun fis-sentejn li ;ejjin biex jin[olqu l-impjiegi g[a]-]g[a]ag[ Ewropej. Il-Kan/illier :ermani] Angela Merkel, li mexxiet issummit, qalet li l-qg[ad kienet forsi l-akbar problema Ewropea b[alissa.

IN-NAZZJON Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

A[barijiet ta’ Barra 19 IL-LIBJA

Jing[alaq il-Ministeru tal-Intern

Il-Ministeru tal-Intern Libjan kellu jing[alaq wara li da[lu fih grupp ta’ r;iel armati u ke//ew lil kul[add . Sorsi fi [dan il-Ministru tal-Intern qal li l-ir;iel armati riedu li l-Ministru jirri]enja g[aliex kien qed ju]a /erti gruppi ta’ r;iel armati, mag[rufa b[ala Kumitat tas-Sigurtà Suprem, biex jg[inu fissigurtà. Intqal li dawn riedu li tkun il-Pulizija u lArmata biss li jie[du [sieb is-sigurta. Il-Gvern Libjan qed ikollu jag[mel u]u minn eks ;ellieda tarrivoluzzjoni biex jikkontrolla l-pajji] peress li f’[afna ka]i dawn huma armati a[jar mill-for]i tassigurtà Libjani. Il-ka] se[[ it-Tlieta filg[axija meta fil-bini kien hemm ftit nies. Wara xi ftit pulizija u membri talKumitat waslu fil-post u nqala’ sparar. Il-;img[a li g[addiet, membri tal-Kumitat kienu mda[[la fi ;lied bl-armi kontra grupp militanti avversarju fil-kapitali Tripli. Min[abba din ilvjolenza, li fi[a g[axar persuni nqatlu u madwar 100 ndarbu, il-Ministru tad-Difi]a rri]enja. F’in/ident separat f’Benga]i, seba’ persuni ndarbu meta splodiet karozza bomba f’checkpoint immexxi minn truppi spe/jali talGvern Libjan. Fl-attakk indarbu wkoll erba’ suldati o[ra u tliet persuni /ivili. F’Benga]i f’dawn la[[ar xhur kien hemm diversi in/identi serji ta’ vjolenza b’u]u ta’ bombi u fil-mira ewlenija kienu lforzi tas-sigurtà.

L-AR:ENTINA> Skeletru ta’ dinosawr li ng[ata l-isem ta’ “Tuarangisaurus Cabazai” g[all-wiri fil-Mu]ew tax-Xjenzi Naturali f’Buenos Aires. Din hi l-ewwel darba li dan l-iskeletru ta’ annimal uniku li g[ex madwar 80 miljun sena ilu fl-ib[ra tal-Ar;entina jinsab g[all-wiri (ritratt Reuters)

L-ISKO}JA

Il-mostru ta’ Loch Ness aktarx xejn [lief b]ie]aq tal-arja :eolo;ista Taljan qed isostni li r-rapporti li f’Loch ness fl-Iskozja hemm xi tip ta’ mostru jg[ix hu sempli/ement ri]ultat ta’ b]ie]aq tal-arja kkaw]ati mi//aqliq tal-art. Dan stqarru l-Professur Luigi Piccardi mill-Consiglio Nazionale delle Richerche f’Firenze. Il-ka] ta’ Loch Ness dejjem qasam l-opinjoni pubblika b’dawk li huma konvinti li hemm xi kreatura minsija mill-bnidem tg[ix f’dawk lib[ra u o[rajn li jsostnu li dan m’hu xejn [lief [rafa beix tattira t-turisti. Skont Piccardi, fiddeskrizzjonijiet antiki ta’ meta suppost kien jintlema[ ilmostru, spiss kien ikollhom dettalji wkoll ta’ /aqliq talart.

Hu issa qed isostni li dak li n-nies ja[sbu li hu l-mostru qed jg[um m’huma xejn [lief b]ie]aq tal-arja telg[in minn mill-qieg[ min[abba l-attività sismika tul dik mag[rufa b[ala l-Great Glen Fault System li tg[addi minn ta[t Loch Ness. G[alkemm [afna nies ma jasso/jawx l-Iskozja ma’ terremoti, Piccardi qal li fizzona kien hemm [afna attività aktar milli wie[ed jimma;ina. Piccardi wkoll g[amel referenza g[all-biografija antika ta’ San Columba miktuba minn Adaman fis690 Wara Kristu. Hawn, dan il-qaddis kien qal li l-mostru fe;; u g[eb meta bdiet ti//aqlaq l-art. L-istorja tg[id li meta dan il-qaddis kien qed jaqsam Loch Ness, wie[ed mid-

dixxipli tieg[u kien attakkat mill-mostru i]da kien salvat meta l-qaddis talab ilprotezzjoni ta’ Alla. Hi din l-istorja li titqies ilbidu tal-le;;enda ta’ Loch Ness. {afna studju]i irrimarkaw li d-deskrizzjoni ori;inali hi vaga [afna u l-mostru g[amel [oss kbir. Piccardi qal li n-nurmu kbir ta’ rapporti li kien hemm fissnin tletin se[[ew fl-istess ]mien li tul il-Great Glen Fault Line kien hemm [afna attività sismika. Hu jemmen li fil-fatt, dak li n-nies [asbu li kien mostru ma kien xejn [lief l-effetti ta’ terremoti filqieg[ ta’ Loch ness li b[ala effett kien jikkaw]a b]ie]aq kbar tal-ilma u moviment ie[or tal-ilma. Hu jemmen li dan jista’ ji;i

applikat g[al aktar minn 3,500 rapport li kien hemm ta’ nies li qalu li raw mostru fl-ilmijiet ta’ Loch Ness. Skont ;eolo;isti, f’Loch Ness kien hemm terremoti li kellhom qawwa ta’ bejn 3 u 4 fuq l-Iskala Richter. Huma rrimarkaw ukoll li fl-1816, 1888, 1890 u 1901 kien hemm terremoti pjuttost qawwija fiz-zona. Hemm i]da ;eolo;isti o[ra li ma jaqblux ma’ dak li qal Piccardi li l-isplu]joni ta’ ka]i ta’ rapporti ta’ mostru fis-snin tletin kien fl-istess ]mien li kien hemm [afna attività sismika. Huma jsostnu wkoll li meta wie[ed janalizza lqawwa u l-fond tat-terremoti, dawn ma kinux b’sa[[ithom bi]]ejjed biex ikun hemm i//aqliq li qed jg[id li jikkaw]aw Piccardi.

IN-NAZZJON

Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

Anniversarju

Anniversarju 21

minn Joe Mikallef joe.mikallef@media.link.com.mt

Tlieta u erbg[in sena ta’ storja Il-;urnal In-Nazzjon twieled tlieta u erbg[in sena ilu wara li ftit ta]-]mien qabel kienet inbniet l-Istamperija Indipendenza fil-{amrun – bini li ma kienx inawgurat b’/erimonji uffi/jali u b’daqq ta’ trombi, i]da li matul is-snin lag[ab parti mill-aktar importanti fil[ajja tal-Partit Nazzjonalista, l-aktar fi ]minijiet diffi/li u ibsin, kif ukoll ikkontribwixxa u g[adu jag[ti s-sehem tieg[u b’risq il-;urnali]mu Malti. Il-protagonist u l-mo[[ wara dan ilbini, li f’nofs is-snin sebg[in issokta jinbena biex il-kumpless kollu sar jinkorpora fih il-Kwartieri :enerali talPartit kif ukoll l-Istamperija minn fejn fil-pre]ent (illum bini ;did u modern) jo[or;u l-;urnal In-Nazzjon u l-gazzetta il-mument, hu l-mibki i]da qatt minsi lAvukat Carmel Caruana li fil-karriera tieg[u fil-politika kien ukoll membru tal-Kabinett ta’ Gvern immexxi mill-eks Prim Ministru :or; Borg Olivier. Hi [asra li f’dan l-anniversarju tant importanti dan il-persuna;; fil-politika m’g[adux mag[na, i]da fil-librerija li lPartit Nazzjonalista g[andu filKwartieri tieg[u wie[ed isib artikli s[a[ dwar il-bini tal-Istamperija kif ukoll dwar il-pro/ess li wassal g[aliha. George Maggi, impjegat mal-;urnal, f’artiklu pubblikat fl-okka]joni tal-20 sena mill-bini tal-Istamperija, kiteb li kien fl-1964 f’kungress kbir tal-PN filHollywood, il-{amrun, li Carmelo Caruana [abbar l-intenzjoni tal-PN li jwaqqaf l-Istamperija tieg[u. Tfittxija g[al post adattat Jirri]ulta li dawk il-[abtiet il-Partit

Nazzjonalista ried isib post akbar minn tas-soltu biex jorganizza fih il-kungress tieg[u. Kien identifika s-sala tar-Radio City fil-{amrun, i]da wara [afna ta[bit il-Partit ma kisibx il-permess tas-sidien biex jag[mel dan il-kungress hemmhekk.

L-art fil-{amrun fejn inbnew l-Istamperija u d-Dar ?entrali tal-Partit Nazzjonalista... illum /entru ta’ attività kbira mill-Partit Nazzjonalista li jwassal il-messa;; tieg[u b’diversi media – ;urnal ta’ kuljum, gazzetta ta’ nhar ta’ {add, televi]joni, radju u sit elettroniku

G[alhekk, l-attività saret filHollywood u f’diskors Carmelo Caruana, li kien jokkupa l-kariga ta’ Ministru tal-Bini Pubbliku u Xog[lijiet, fisser l-impenn tal-Partit g[all-bini ta’ Stamperija waqt li stieden u wera xxewqa li l-partitarji tal-Partit jg[inu biss[i[ f’dan il-pro;ett ambizzju]. L-a[bar intlaqg[et bil-fer[ i]da qajla wie[ed kien ja[seb li l-weg[da tal-PN kienet se titwettaq b’tant [e;;a, dinami]mu u su//ess. Naturalment, qabel ilPartit imbarka fuq sit partikulari fittex u g[arbel diversi postijiet o[rajn. Fost l-o[rajn, id-diri;enti tal-Partit f’dawk i]]minijiet kienu raw dar fi Triq San Pawl fil-Belt, i]da g[al xi ra;uni abbandunaw il-[sieb, x’aktarx g[ax irrealizzaw li kienet ]g[ira wisq biex isservi b[ala ?entru u Stamperija tal-Partit. Post ie[or ikkunsidrat kien dak quddiem lExchange tat-Telefown, Blata l-Bajda, imma billi l-art kienet tal-Gvern, ilMinistru tal-Artijiet T. Caruana Demajo u lKabinett kienu kontra li lGvern jag[ti art tieg[u g[al [ti;iet tal-Partit. Il-fa//ata tal-ewwel [ar;a tal-;urnal ‘In-Nazzjon’ datata l-Erbg[a, l-1 ta’ Lulju tal-1970

Kien l-eks Deputat Sammy Abela li identifika post ideali fejn kellha tinbena l-Istamperija tal-Partit. Fil-fatt, jum minnhom hu mar il-Parlament u informa lil Carmelo Caruana b’din issejba tas-sit u flimkien marru fil-post fi dlam /appa. G[alqa kbira

Hemmhekk huma raw g[alqa kbira u Carmelo Caruana mill-ewwel qabel li lpost kien ideali g[ax kien /entrali u seta’ jintla[aq fa/ilment kemm millkarozzi tal-linja li jkunu de[lin jew [er;in mill-Belt lejn it-Tramuntana kif ukoll minn dawk li jkunu sejrin jew ;ejjin min-Nofsinhar. Carmelo Caruana f’intervista ma’ InNazzjon nhar it-Tlieta, 19 ta’ April tal1988, jg[id li, “lura fil-Parlament flimkien mad-Deputati kollha sar ftehim li l-Partit jie[u l-art b’/ens lil xi nies o[rajn, kif fil-fatt kien ;ara minn art o[ra fil-vi/in. Fil-fatt parti mdaqqsa mis-sit kienet di;à ng[atat lil terza persuna.” Ftit jiem wara sar il-kuntratt u b’hekk il-PN akkwista l-art fejn kien fuq pjanta tal-a[wa Mortimer & Degiorgio fuq lart li ttie[det fil-{amrun, biex fis-7 ta’ Marzu tal-1966 beda x-xog[ol tal-bini tal-Istamperija. Carmelo Caruana jg[id li l-bidu kien iebes [afna – flus xejn, relazzjonijiet im;ebbda mal-;irien, partijiet tas-sit di;à kon/essi u l-ilma tal-wied. “I]da kelli l-g[ajnuna ta’ :or; Caruana, Emanuele Bonello u ta’ Mike Busuttil, apparti nies o[ra li m’g[andix ilpermess tag[hom biex insemmihom.” Hu jg[id li l-Partit kien skars [afna mill-flus, tesserament di]organizzat ming[ajr d[ul ta’ flus, gazzetta fqira ta’

darba fil-;img[a, ming[ajr reklami xejn, aktar ta’ pi] milli ta’ qlig[ ta’ flus, benefatturi kienu ftit [afna. Id-Deputati kienu jikkontribwixxu kwa]i nofs issalarju g[all-fondi tal-Partit. Barra minn hekk, kien hemm ukoll ilproblema tal-;irien tas-sit talIstamperija l-;dida. Dan min[abba li aktarx li kienu qeg[din jikkonkorru mal-PN fl-akkwist tas-sit g[all-u]u tag[hom. Jirri]ulta li din il-problema malajr kienet irran;ata u “d[alna f’atmosfera ta’ [biberija soda, tant li bdejna n[allu /-/wievet g[andhom u sirna [ob]a u sikkina.” Carmelo Caruana jg[id li bi//a w;ig[ ir-ras kienet ukoll il-fatt li ]ew; bi//iet mis-sit, wa[da fuq Mountbatten Street u l-o[ra fi Triq id-Duluri, ma kinux talPN. Madankollu bil-pa/enzja u lperswa]joni dawn i]-]ew; intoppi kienu solvuti wkoll billi kienu inkorporati mas-sit il-kbir tal-Partit. Carmelo Caruana Fl-intervista tieg[u dakinhar, Carmelo Caruana fisser li l-akbar problema kienet il-qag[da tas-sit fil-fond tal-wied billi l-Partit ried ji]viluppa isfel g[allIstamperija u fuq g[all-uffi/ini u sswali. Madankollu l-Partit ma qatax qalbu u bil-mod il-mod beda jsir progress fix-xog[ol tant li lestew lewwel u t-tieni sular. Hawnhekk ixxog[ol waqaf g[al xi ]mien. I]da aktar tard kompla l-bini tas-sala l-kbira fejn kellhom isiru, matul i]]mien, bosta laqg[at li ftit jew wisq kul[add seta’ kien hemm u [a sehem fihom. Is-saqaf tas-sala t[alla g[al aktar tard, u wkoll xi xog[ol b[all-madum, bibien u l-bqija.

Fl-artiklu tieg[u George Maggi kiteb li Carmelo Caruana kien [erqan li jara jibda [iere; minn dan il-bini l-messa;; Nazzjonalista. G[aldaqstant, bdew jin;iebu l-magni u jkunu ssettjati filbasement biex ikunu lesti g[ax-xog[ol. T[ejjew ukoll xi uffi/ini g[all-edituri u kittieba o[rajn. Fil-bidu l-makkinarju kien mag[mul minn tliet Intertypes, Ludlow, magna tal-istampar tal-;urnal Duplex, ]ew; Heidelberg platen u Heidelberg cylinder, block making machine, giljottina u makkinarju ie[or li nsibu fi stamperija b[al folding machines, stitching machines u embossing. L-artikolista jfisser li bniedem li bla dubju g[en kemm fela[ fix-xiri ta’ dan il-makkinarju kien Manwel Bonello mag[ruf aktar b[ala ‘Tal-iSpel’. Carmelo Caruana kien i[obb isejja[ lil dan il-bini tal-Istamperija b[ala “l-baby tieg[i”. Il-bidu tal-Istamperija kien iebes u diffi/li, kemm finanzjarjament kif ukoll fejn kellu x’jaqsam ma’ tmexxija, ippjanar u ]amma tal-makkinarju u lbqija. I]da mill-bidu nett il-[addiema tal-Istamperija kienu qaqo//a u ja[dmu b[al a[wa – familja wa[da, jg[inu lil xulxin u kul[add ja[dem id f’id. L-eks Prim Ministru u Kap tal-Partit Nazzjonalista :or; Borg Olivier minn ]mien g[al ]mien kien i]ur il-[addiema u b’dik it-tbissima fuq [addejh kien iqawwilhom qalbhom u jag[mlilhom kura;;. Il-gazzetta ‘Il-Poplu’ L-ewwel Manager tal-Istamperija Indipendenza, jew kif kienet mag[rufa, National Press, kien Duminku Sammut – bniedem akkanit g[all-Partit. Fi ftit ]mien bdiet tkun stampata lgazzetta Il-Poplu li dak i]-]mien l-

Matul is-snin il-;urnal ‘In-Nazzjon’ kien jittella’ b’diversi modi – evoluzzjoni mis-sistema ta/-/omb g[as-sistema moderna tal-lum meta l-;urnal jittella’ permezz tal-kompjuters

Editur tag[ha kien Eddie Fenech Adami. Il-gazzetta kienet to[ro; kull nhar ta’ Tlieta u nhar ta’ :img[a. Aktar tard, b[ala Editur ta’ din il-gazzetta n[atar Ugo Mifsud Bonnici. Min-na[a l-o[ra, kien hemm Frank Spiteri li kien jie[u [sieb it-tmexxija tal-gazzetta. George Maggi jirrakkonta kif fil-bidu wkoll beda jsir xi xog[ol ta’ jobbing biex dan jg[in fid-d[ul finanzjarju talIstamperija. F’dawk i]-]minijiet bdiet issir ukoll xi sahra biex jintla[aq ixxog[ol li ;mielu beda ji]died. Ma]-]mien ]diedu xi magni fosthom Intertype u x-xog[ol tal-jobbing flimkien ma’ Il-Poplu baqa’ miexi sew ’il quddiem. It-twelid tal-;urnal ‘In-Nazzjon’ I]da s’issa wie[ed mill-iskopijiet

fundamentali li g[alihom kienet inbniet l-Istamperija kien g[adu ma ntla[aqx – dak li l-PN ikollu ;urnal ta’ kuljum. Il-mexxejja ta’ dak i]]mien raw kif g[amlu biex waslu g[al dan l-iskop. Hawnhekk twieled il;urnal In-Nazzjon Tag[na u kien proprju fl-1 ta’ Lulju tal1970 meta [are; g[all-ewwel darba dan il-;urnal. L-artikolista, li g[ex il-[ajja ta’ dan il-;urnal mit-twaqqif tieg[u, ifisser li l-;urnal il-;did intlaqa’ tajjeb minn kul[add. Mas-snin il-;urnal ra tibdil ukoll fil-header tieg[u – minn ‘In-Nazzjon Tag[na’ g[al ‘In-... Tag[na’ u eventwalment g[al dak li hu llum, ‘In-Nazzjon’

Naturalment, it-tibdil u la;;ornament fih kien wie[ed kontinwu u g[adu g[addej biex jadatta g[all-b]onnijiet ta]-]minijiet. Sadattant, il-Partit mill-Istamperija tieg[u beda ja[seb biex jippubblika gazzetta ta’ nhar ta’ {add. Hawnhekk da[al fix-xena l-impenn ta’ Michael Refalo, li [adem biex jintla[aq dan liskop. Kien nhar il-{add, 9 ta’ Jannar tal1972 li mill-Istamperija [ar;et g[allewwel darba l-gazzetta il-mument. Kienet gazzetta li mliet vojt kbir li kien jin[ass nhar ta’ {add. Imnedija gazzetta ;dida Mill-Istamperija tal-Partit aktar tard – e]attament fis-6 ta’ Di/embru tal1975 – bdiet tkun pubblikata gazzetta o[ra, din id-darba kull nhar ta’ :img[a u bl-Ingli] bl-isem ta’ The Democrat. Sehem importanti biex din il-gazzetta bdiet tkun pubblikata tah Michael Falzon.

Hawnhekk qed nitkellmu dwar ]minijiet meta bosta ma basrux li lIstamperija setg[et tasal s’hawn fi ftit ta]-]mien – ;urnal ta’ kuljum, gazzetta kull nhar ta’ {add u o[ra blIngli] kull nhar ta’ :img[a. L-artikolista i]da jfakkar li kien f’Awwissu tal-1972 meta tkompliet tinbena n-na[a li tag[ti g[al Mountbatten Street. Il-basement kien se jkompli jkabbar l-area talIstamperija, u l-Kwartieri tal-Partit biex issa l-PN seta’ ja[dem a[jar minn dan i/-/entru g[ax sa dak i]-]mien kien jinqeda b’xi kmamar li kien hemm fl-ewwel parti tal-bini talIstamperija. Fost dawk li rsistew u [admu qatig[ fit-tkomplija tal-bini tal-Istamperija kien hemm in-Nutar George Bonello du Puis u Joe Stellini, kif ukoll Joe Fenech.

Il-parti l-;dida kienet inawgurata f’Di/embru tal-1980. Kienet parti attrezzata bl-a[[ar sistemi u g[amara moderna li fiha kien hemm uffi/ini g[all-ferg[at kollha tal-Partit. Id-Dar ?entrali mibnija mill-;did Minn dak i]-]mien ’l hawn, lIstamperija u l-Kwartieri tal-Partit

baqg[u jkunu modernizzati u a;;ornati g[all-b]onnijiet ta]-]minijiet. Aktar u aktar meta fil-bidu tas-snin disg[in ilmedia tal-Partit Nazzjonalista kibret bittnedija ta’ Radio 101 u eventwalment bittnedija tal-istazzjon televi]iv NET TV. F’dan il-kwadru l-bini tad-Dar ?entrali tal-Partit Nazzjonalista beda jin[ass li /kien sew u l-[idma tal-Partit ma setg[etx tibqa’ ssir bl-a[jar mod possibbli. Dan minkejja li kien di;à sar ]vilupp infrastrutturali biex akkomoda listazzjon NET TV. G[alhekk, fil-bidu tas-snin disg[in, Joe Saliba, li kien is-Segretarju :enerali, wara konsultazzjonijiet malog[la awtoritajiet tal-Partit, imbarka fuq pro;ett ambizzju] g[all-bini mill-;did tad-Dar ?entrali – iva, jitwaqqa’ f’]ew; fa]ijiet il-bini e]istenti u tinbena Dar ?entrali ;dida. Il-pro;ett kien wie[ed qawwi [afna i]da l-Partit irnexxielu jwettaq b’su//ess dan ix-xog[ol, anki jekk fin-nofs tieg[u l-Partit kellu jiffa//ja Elezzjoni :enerali u Referendum dwar id-d[ul ta’ Malta flUnjoni Ewropea li rnexxielu jirba[hom it-tnejn. Illum il-Partit Nazzjonalista g[andu bini mill-aqwa u mill-aktar modern kif jixraqlu u kif jixirqu fi]-]mien tal-lum. Minn dan il-bini modern jin[adem ukoll ta’ kuljum il-;urnal In-Nazzjon biex filwaqt li jissokta jwassal il-messa;; talPartit Nazzjonalista, iwassal ukoll la[[ar a[barijiet u tag[rif dwar dak kollu li jkun qieg[ed ji;ri f’pajji]na u lil hinn minn artna.

IN-NAZZJON Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

22 Passatemp Sudoku

Tisliba 1

Mimdudin> 5. Fid-dar tarmi ri[a tfu[ ta’ ikel (5) 6. Issir fir-raba’ bil-mo[riet (5) 7. Rixa mdaqqsa (5) 10. Bxara (5) 11. Ming[ajr pitrolju ma tistax tixg[elhom (5) 12. Fihom hawn min ja[]en i]-]ebbu; fis-salmura (5) 14. Tmur mal-klamar (5) 16. Tal-;gant ikunu kbar (5) 17. Patti billi tag[ti dan b[ala rigal? (5) 18. Il-kapitali tal-:ordan (5)

Weqfin> 1. Tefa’ l-ballun fix-xibka (6) 2. Qoton (6) 3. Bl-ilma jimtlew (6) 4. Dawn g[andhom tog[ma miel[a (6) 8. Minfu[ bih innifsu (5) 9. Ordni (5) 12. Fit-ti;ijiet jitqassmu minn ;ol-bziezen iffri]ati (6) 13. Verità (6) 14. Hawn min jibkih, g[ax

Diffi/li: Hemm regola wa[da biss biex issolvi l-log[ba tas-sudoku. Kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta kif ukoll kull ringiela u kull kolonna g[andu jkollha fiha n-numri kollha mill-1 sad-9.

Test

Liema minn dawn l-erba’ kwadri numerati fil-parti ta’ ta[t g[andu jid[ol fil-kwadru fejn jidher il-punt interrogattiv biex ikompli s-sekwenza lo;ika?

issa kiber wisq u g[adda ]-]mien minn fuqu (6) 15. Parti mill-[las bil-quddiem (6)

— … u jrid ukoll li l-irmied

tieg[u jitwaddab u jinfirex fuq it-tapit tas-salott.

Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin> 5. Skart; 6. Qalil; 7. }biba; 10. Tapit; 11. Diski; 12. Forka; 14. Borom; 16. Majna; 17. Lenti; 18. Amart. Weqfin> 1. Assalt; 2. Stabat; 3. Tqabad; 4. Altari; 8. Spara; 9. {sara; 12. Felula; 13. Aladin; 14. Bandal; 15. Minuti.

Soluzzjonijiet Dak bl-ittra ‘:’.

G[at-tfal

Esibizzjoni fl-ajru

Il-kwadru bin-numru 4. Filfatt, fis-sekwenza fuq nett, ktieb u xemg[a, g[andhom kull darba xi [a;a sewda ]ejda differenti. Test

Esibizzjoni fl-ajru

Fix-xena ta’ fuq jidhru g[axar gliders immarkati bl-ittri u qed jag[tu esibizzjoni mill-aqwa fl-ajru. F’dik ta’ ta[t jidhru disg[a biss g[ax wie[ed minnhom kellu jirtira min[abba diffikultajiet. X’ittra kellu dan il-glider? Sibilhom posthom

Sibilhom posthom

Sudoku

Fejn ta[seb li g[andek tqeg[idhom dawn is-sitt kwadri numerati?

IN-NAZZJON

Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor

Kwi]] mu]ikali

Quel certo non so che (The Thrill of It All) Rete 4, 16>35

Sajf Flimkien - NET Television, 18.15

Film komiku Amerikan li n[adem fl-1963 b’re;ija ta’ Norman Jewison u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Doris Day u lil James Garner (it-tnejn fir-ritratt). Mara tad-dar ting[a]el biex tag[mel riklam. Ikollha su//ess kbir u din il-[a;a lil ]ew;ha xejn ma tin]illu tajjeb. I figli di nessuno Raitre, 10>20 Yvonne Sanson (fir-ritratt fuq ix-xellug) u Amedeo Nazzari huma l-atturi prin/ipali f’dan il-film drammatiku Taljan li n[adem fl-1951 b’re;ija ta’ Raffaello Matarazzo. Guido, li jkun ;ej minn familja nobbli, jie[u grazzja ma’ Luisa, li tkun tag[tih wi//, u jkollhom tarbija bla ma ji]]ew;u. Omm Guido to;;ezzjona li t-tnejn ji]]ew;u. Jg[addu s-snin u naraw x’ji;ri. Il-kuntatt bejn it-tnejn jibqa’? U t-tifla li kienet twelditilhom min rabbieha u xi jsir minnha?

L-edizzjoni ta’ kull nhar ta’ {amis ta’ Sajf Flimkien tkun ippre]entata minn Mireille Bonello (fir-ritratt fuq il-lemin), u fost o[rajn se jkun jikkonsisti fi kwi]] mu]ikali bejn ]ew; parte/ipanti. I]da l-programm mhux se jkun il-kwi]] biss, g[ax se jkollu wkoll xi rubriki edukattivi, b[alma huma dwar sigurtà fit-toroq, dwar interior design u dwar l-ivvja;;ar. Se jkun hemm ukoll parti mill-programm dwar il-kotba, bil-mistieden tal-lum ikun Charles Briffa biex jitkellem dwar il-Kullana Kulturali tal-PIN li tag[ha hu l-editur ;enerali.

Indifest NET Television, 20>30 Mil-lum tibda l-edizzjoni ta’ din is-sena ta’ dan il-programm li jwassal sal-Konkors Kanzunetta Indipendenza li jsir Fuq il-Fosos fil-Furjana b[ala parti mi/-/elebrazzjonijiet tal-Indipendenza. Jippre]entaw il-programm Mark Azzopardi u Christine Haber. Mis-sezzjoni tat-talent stabbilit se jkun hemm Daniel Muscat u Dominic Cini. Minn tat-talent ]ag[]ug[ se jkun hemm Clarissa Cauchi. Mistednin spe/jali Mike Spiteri u Deborah C. Io sono leggenda (I Am Legend) Italia 1, 21>10 Alice Braga (fir-ritratt fuq il-lemin) u Will Smith huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film

Amerikan li n[adem fl-2007 b‘re;ija ta’ Francis Lawrence. L-istorja hi ambjentat fi New York tal-2012, li g[al meta [are; kien g[adu fil-futur. Xjenzjat li jkun irnexxielu jibqa’ [aj wara epidemija, filg[odu jkun idur fit-toroq vojta, filwaqt li hekk kif jibda jidlam jinqafel fid-dar tieg[u flimkien mal-kelb li jkollu, g[ax fit-toroq jitfa//aw i]-zombies. U jkun qed ja[dem fuq xarba li teqred lil dawn il-mostri...

Il-funtani ta’ Ruma Radio 101, 12>30

Salvator Mousu se jkollu din is-sensiela ta’ programmi g[as-sajf li se tiffoka fuq l-g[add kbir ta’ funtani li nsibu f’Ruma, fosthom dik mag[rufa b[ala del moro li nsibu fi Piazza Navona u li tidher fir-ritratt hawn fuq. Sa minn ]mien Ruma tal-qedem. il-funtani fiha di;à kienu jisbqu l-elf wa[da. Dak i]-]mien l-ilma g[alihom kien ipprovdut mill-akkwedotti. Mal-medda ta]-]mien, kif jit[addmu l-funtani nbidel, i]da l-g[add tag[hom f’Ruma dejjem kien wie[ed kbir [afna, b[alma hu b[alissa, u jag[ti dehra ferm friska lill-belt kapitali tal-Italja.

IN-NAZZJON

Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

24 TV#Radju

06>00

Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>40 Anali]i tal-:urnali)

07>55 08>00 08>05 09>00 09>05

Avvi]i tal-Mejtin u Angelus A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12>30 13>00 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Il-Funtani ta’ Ruma The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 00>30

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mu]ika al fresco Mu]ika bla fruntieri Fuzzbox - Lito Newsdesk (r) Wavelength (r)

N - Io e Napoleone - Iris 17>05

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 Familja Wa[da (jinkludu 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 - Newsline 12:45 - Qari bilMalti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bullettin tal-A[barijiet 18:15 Intermezz Mu]ikali 18:40 - TV Hemm 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 - Notti magiche 21:05 Mu]ika u Sport 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u ONE (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 One News) 09:00 - L-G[ajta tal-Pagun 09:45 - ONE News 11:00 Frappe 11:45 - ONE News 12:00 - Angelus 13:00 Konnect 13:45 - In-Novella 14:15 - Minflok Siesta 14:45 ONE News 15:25 - Djarju Kulturali 15:30 - Drive Time 17:00 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 A[barijiet Sportivi) 19:00 - In the Zone 20:15 Xalata Rock 21:45 - ONE News 22:00 - Fizzy Thursday’s 24:00 - Soul Power 02:00 - Night Rhythm. RTK - 103 FM 06:30 - Pierre & Co on RTK (jinkludi 06:55 Fi {dan ilMulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Qari mill-Bibbja, 08:00 BBC News,) 09:00 - A[barijiet filQosor 09:05 - Paperscan 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News) 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 – Esperjenzi mill-{ajja 13:00 - RTK Qosor 13:05 Su//essi u aktar! 15:00 - RTK Qosor 15:05 - :rajjiet li Ma Ninsa Qatt 15:30 - Int X’Ta[seb? (jinkludi 16:00 BBC News) 17:00 - RTK Bulettin 17:15 – Summer Mix! 19:05 Ru]arju 19:25 - Iljieli Sajfin 20:30 - Frott il-Kelma 22:00 -

Il-Qaddis tal-Jum 22:05 Ru]arju 22:25 - :rajjiet li Ma Ninsa Qatt (r), Fil-:nien (r), Mer]uq - Ra;; ta’ A[bar tajba (r), Stilista (r), Well being (r). Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # News on Campus 09:30 - Kelma kelma 10:00 - BBC News Update 10:05 - Bil-Qala u l-Moqdief 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-;urnali 13:30 - LIsta;un tan-Nostal;ija 14:00 BBC News Hour 15:00 Classic FM 19:30 - Bioneers 20:00 - Putumayo Radio Show 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi 09:00 {ajjitna) 11:00 Mur sewwi l-Knisja Tieg[i 11:30 - Ift[u l-Bibien 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l-Erwie[ 12:45 Naturali (r) 13:00 - Tifkiriet mill-Kultura Maltija (r) 13:30 Symphony of Life (r) 14:00 :miel in-Novella 14:30 - {olqa mal-Maltin ta’ barra 15:00 Kurunella {niena Divina 15:30 - Totus Tuus Gospa 16:00 - IlKnisja: G[ajn ta’ G[erf 17:00 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 - Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - Biex il-fer[ tag[hom ikun s[i[ (r) 20:30 Mulej Ifta[li qalbi g[alik (r) 21:00 - Alla wa[du bi]]ejjed 22:00 - Lejn il-Qawmien 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 Nathan u Talitha 18:30 - News 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 - Tiesto Club Live 24:00 - Eddie Halliwell. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 - 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 - Classic Gold 21:00 Reggae Party 24:00 - Mu]ika

Dan il-film tal-2005 koproduzzjoni Taljana, Fran/i]a u Spanjola b’re;ija ta’ Paolo Virzi jie[u spunt minn ;rajja li se[[et realment kwa]i 200 sena ilu, pre/i]ament fl-1814 fuq il-g]ira ta’ Elba. Napuljun Bonaparte jkun intbag[at fl-e]ilju hawnhekk u n-nobbli tal-lokal laqg[u tajjeb [afna l-wasla tieg[u. I]da jkun hemm ]ag[]ug[ li qed jippjana biex joqtlu. Fost l-atturi nsibu lil Monica Bellucci u Elio Germano, li jidhru fir-ritratt, kif ukoll lil Daniel Auteuil. TVM 07:00 - Morning News Loop 08:30 - Beauty of Books (eps 1#4) 09:00 - Sa[[tek l-Ewwel (ep. 3) 09:10 - Extrordinary Animals (ser. 2 ep. 3) 09:40 - Faulty Towers (ep. 3) 10:10 - Keeping up appearance (ser. 3 ep. 5) 10:50 - Teleshopping 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Kids TV 13:30 - Madwarna (ep. 4) 14:00 - A[barijiet 14:05 - Teleshopping 15:05 Hottest Place on Earth (ep. 3) 16:00 - A[barijiet 16:05 - Kids TV 17:25 - Teleshopping 18:00 - A[barijiet 18:10 - Sa[[tek lEwwel (ep. 4) 18:20 - Extrordinary Animals (ser. 2 ep. 4) 18:50 - Faulty Towers (ep. 4) 19:20 Keeping Up Appearance (ser. 3 ep. 6) 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Dreams (ep. 33) 21:45 - Mill-Im[a]en tal-Festi (ep. 1) 22:15 - Mixage 23:00 A[barijiet# rapport tat-temp. TVM 2 07:40 – Kids TV 09:00 - 4 Tali]mani x 2 (ep. 1 u 2) 09:30 Hottest place on earth (ep. 1#3) 10:20 - Sa[[tek l-Ewwel (ep. 4) 10:30 - Wirt Arti u Kultura (ep. 2) 11:00 - Gadgets (ep. 2) 11:30 - Luxdesign (ep. 2) 12:45 Madwarna 13:00 - Sa[[tek lEwwel (ep. 4) 13:15 - Ency. Channel doc 2 x 7’ 13:30 Venere (ep. 2) 14:15 - Lenti (ep. 2) 15:00 - Qatra Inka (ep. 2) 15:30 - Madwarna (ep. 2) 16:00 – Issa Naraw (ep. 4) 17:00 Sa[[tek l-Ewwel (ep. 4) 17:10 Ency. Channel doc 2 x 7’ 17:25 - Beauty of Books (ep. 1#4) 18:00 - Paq Paq (ep. 37) 18:45 Sensilhena (ep.2) 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 - Hottest Place on Earth (ep. 1#3) 20:30 - A[barijiet blIngli] 20:35 - Dreams (ep. 1, 2 u 3) 23:10 - Beauty of Books (ep 1#4) 23:40 – Issa Naraw (ep. 4 ) ONE 08:30 - ONE News 08:45 Teleshopping 09:00 - Issues (r) 10:15 - Sheriff’s Grill (r) 10:45 Teleshopping 12:05 - Kelma Bejn Tnejn (r) 12:30 - ONE News 12:40 - Il-Komi/i (r) 13:45 - Teleshopping 14:45 Prima Facie (ep. 1) 15:45 Teleshopping 16:00 - Sheriff’s Grill 16:30 - Teleshopping 17:00 - GWU 17:30 - ONE News 17:35 - Liquorish (daily update) 17:45 - Aroma Kitchen 19:30 - ONE News 20:15 -

Kelma Bejn Tnejn 20:35 - Ilsien in-Nisa 23:30 - ONE News. Smash 08:00 - Er;a’ Lura 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - 1046 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 News 20:30 - Il-Parlament talPoplu (live) 21:30 - CNI 22:00 News 22:30 - Motordrome. Raiuno 06:45 – Unomattina estate (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00 u d09:00) 09:35 - Unomattina talk 09:55 - Che tempo fa # Tg 1 10:20 - Unomattina ciao come stai? 11:10 - Road Italy ‘Day by day’ 11:20 - Don Matteo 7 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Ho sposato uno sbirro 2 (fiction) 15:10 - A gonfie vele. Film 2005 16:50 Rai Parlamento 17:00 - Tg 1 17:15 - Estate in diretta 18:50 Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 - Techetechetè, vista la rivista 21:15 - Superquark 23:30 Premio strega 2013 00:25 - Tg 1 notte 01:00 - Sottovoce 01:30 Rai Educational – Real school 02:00 - El Zorro. Film ’68. Raidue 07:30 - Cartoons 09:05 - Le Sorelle McLeod (TF) 10:30 - Tg 2 insieme estate 10:50 - Tg 2 E…state con costume 11:05 - Tg 2 medicina 33 11:20 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 E…state con costume 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Divieto di sosta 14:45 - Blue Bloods (TF) 15:35 - Army Wives (TF) 17:00 - Guardia Costiera (TF) 17:55 Tg Sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Senza traccia (TF) 19:35 - Castle (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - LOL :-) 21:10 - Beauty and the Beast (TF) 22:45 Supernatural (TF) 23:30 - Tg 2 notizie 23:45 - 2Next economia e futuro 00:45 - Tg2 Parlamento 00:55 - Close to Home (TF) 01:40 - Sospetti fiction. Raitre 08:00 - Agorà Estate 10:20 - I figli di nessuno. Film ’51 11:05 Tg 2 minuti 12:15 - New York New York (TF) 13:05 - Piatti tipici dello spirito 13:10 - Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3

14:45 - Tgr piazza affari 14:55 Tour de France 17:30 - Tour replay 18:00 - Geo magazine 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione#meteo 20:00 - Blob 20:15 - Simpatiche canaglie 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Law & Order (TF) 23:20 - Tg regione 23:25 - Tg 3 linea notte 24:00 - Doc 3 Kome un palloncino 00:50 - Rai Educational Zettel 01:20 - La musica di Raitre Bernstein 02:00 - Fuori orario. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina 08:40 - E` arrivato Zachary. Film 2003 09:10 - Tg 5 – Ore 10 11:00 Forum 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful (soap) 14:10 Centovetrine 14:45 - Il segreto (telenovela) 15:40 - Le tre rose di Eva (fiction) 16:50 Rosamunde Pilcher: Una dolce melodia. Film 2008 18:50 Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 20:40 - Paperissima Sprint 21:10 - Music Summer Festival – Tezenis live 23:30 Tg5puntonotte 01:15 - Tg 5 notte 01:45 - Paperissima Sprint (r). Rete 4 06:50 - Chips (TF) 07:45 Charlie’s Angels (TF) 08:40 Pacific Blue (TF) 09:50 Distretto di Polizia 5 (fiction) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Siska (TF) 13:00 - Renegade (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Flikken – Coppia in giallo (TF) 16:35 - Quel certo non so che. Film ’63 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Quinta colonna il quotidiano 21:10 - Longmire (TF) 23:15 Apocalypse (doc) 01:00 - Tg4 night news 01:25 - Quando le donne avevano la coda. Film ’70. Italia 1 07:00 - Tutto in famiglia (sitcom) 07:50 - I maghi di Waverly (sitcom) 08:40 - Kyle XY (TF) 09:35 - Gossip Girl (TF) 11:30 Pretty little liars (TF) 12:25 Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:25 - The Vampire diaries (TF) 16:20 - Smallville (TF) 17:15 - Top One 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI NY (TF) 21:10 - Io sono leggenda. Film 2007 23:10 Sport Mediaset – Speciale calcio mercato 00:20 - L’allenatore nel pallone. Film ’84.

IN-NAZZJON Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

TV#Radju 25 Favourite Channel 07.15 - F. News 07:30 - Dawl tal-:urnata 08:00 - Nintrefa’ ’l Fuq (r) 10:00 - Bejnietna 12:00 - News 12:30 - Gideb u M[abba 13:00 - Niskata 15:00 Tele-shopping 17:30 - News Point 18:15 - News 18:30 Sejja[tli 19:45 - F. News 20:30 - G[eruq 21:00 - Entertain Me 23:00 - News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshopping 12:00 – All That Jazz (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 The 90s 14:30 - The 00s 15:00 Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 The 60s & 70s 20:30 - Rock Le-gend 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 11:35 - Beautiful (soap) 12:10 Centovetrine 12:40 - Giro Giro Bimbo 12:50 - Coleen’s Real Woman 13:40 - Che trucco! 14:05 - Vite in Apnea 14:35 Torte d’autore 15:10 - The OC (TF) 16:00 - Coleen’s Real Woman 16:50 - Torte d’autore 17:20 - Vite in Apnea 17:50 Che trucco! 18:30 - Love Bugs (sitcom) 19:00 - Cosi Fan Tutte (sitcom) 19:30 - Mercy (TF) 20:25 - Dr House (TF) 21:10 Vite in Apnea 22:05 - Torte d’autore (reality) 23:20 - Donna in giallo 00:25 - Torte d’autore. BBC Entertainment 07:15 - Green Balloon Club 07:40 - CBeebies Stories 07:45 Jackanory Junior 08:00 - Bobinogs 08:10 - Fimbles 08:30 My Family 09:00 - After You’ve Gone 09:30 - The Weakest Link 10:15 - EastEnders 10:45 - Doctors 11:15 - Last Woman Standing 12:05 - Lark Rise to Candleford 13:20 - My Family 13:50 The Weakest Link 14:35 - After You’ve Gone 15:05 - EastEnders 15:35 - Doctors 16:05 - Last Woman Standing 16:55 - My Family 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 Doctors 19:10 - Lark Rise to Candleford 20:00 - My Family 20:30 - Keeping up Appearances 21:00 - New Tricks 21:50 Fawlty Towers 22:20 - Come Fly with Me 22:50 - Ideal 23:20 - I Woke Up Gay. TCM 07:40 - Riffraff. Film ’35 (A) 09:15 - Tick... Tick... Tick.... Film ’70 (U) 10:55 - Casablanca. Film ’42 (U) 12:35 -

Designing Woman. Film ’57 (U) 15:00 - Welcome to Hard Times. Film ’67 (X) 16:40 - Captain Sindbad. Film ’63 (U) 18:05 Bad Day at Black Rock. Film ’55 (A) 19:25 - Father of the Bride. Film ’50 (U) 21:00 - Body Heat. Film ’81 (X) 22:50 - The Sandpiper. Film ’65 (A). MGM Movies 07:30 - Bound for Glory. Film ’76 (A) 09:55 - Guns of the Magnificent Seven. Film ’69 (A) 11:36 - MGM’s Big Screen 11:50 - The Hound of the Baskervilles. Film ’59 (A) 13:15 - Pulp. Film ’72 (AA) 14:46 - Support Your Local Sheriff! Film ’69 (U) 16:15 - Sleeper. Film ’73 (A) 17:40 Hidden Agenda. Film ’90 (15) 19:25 - Perfect Strangers. Film ’84 (18) 21:00 - Dominick and Eugene. Film ’88 (15) 22:50 Sibling Rivalry. Film ’90 (15). GO Stars 07:15 - Wicked Love 08:55 Live and Let Die 11:00 - Raines 11:55 - Parks & Recreation 12:25 - Gnomeo & Juliet 13:55 The Bourne Legacy 16:10 Body of Lies 18:15 - J. Edgar 20:30 - Parks & Recreation 21:00 - Born on the 4th of July 23:20 - The Dictator 00:45 Three Weeks, Three Kids. Diva Universal 06:55 - Agatha Christie’s Poirot 08:45 - SMS 08:50 - Agatha Christie’s Poirot 09:55 - Kojak 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 Agatha Christie’s Poirot 12:55 ER 13:55 - Wolff’s Turf 15:50 Kojak 16:50 - Agatha Christie’s Poirot 18:45 - La Prova 18:50 Agatha Christie’s Poirot 19:50 JAG 20:50 - Great Women 21:00 - Mystery Woman: Oh Baby 22:38 - Great Women 22:58 - Agatha Christie’s Poirot. Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Senior vs Junior: Mikey’s Art Opening 08:10 - Extreme Fishing with Robson Green 09:05 - Auction Hunters: Half Pipe Dreams 09:30 - Baggage Battles 09:55 Ultimate Survival: Bear Eats 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 Extreme Engineering: Big Easy Rebuild 12:35 - Rides: Customized 13:30 - American Chopper: Impasse 14:25 - Wheeler Dealers: Renault Alpine A310 15:20 - Mythbusters: Alaska Special 2 16:15 - Auction Kings: Civil War Iron Knuckles 16:45 Baggage Battles 17:10 - Extreme Fishing with Robson Green: At the Ends of the Earth 18:05 Ultimate Survival: Namibia 19:00 - How It’s Made: Episode

41 19:30 - How It’s Made 20:00 - Baggage Battles 21:00 Auction Kings: Iwo Jima Sword # Cathouse Chairs 21:30 - Auction Kings: Love Meter # Knights of the Templar Sword 22:00 Auction Hunters: Gangster Whiskey 22:30 - Auction Hunters: Home on the Gun Range 23:00 - Bullet Points: Showdown in the Middle East. Iris 08:25 - Hazzard (TF) 09:20 - Un poliziotto scomodo. Film ’78 11:15 - La terra del ritorno 13:05 - Flash Gordon. Film ’80 15:15 Nudo di donna. Film ’81 17:05 N - Io e Napoleone. Film 2005 19:10 - A-Team (TF) 20:00 Hazzard (TF) 21:00 - Ali. Film 2001 23:40 - Adesso cinema! 24:00 - The Bank - Il nemico pubblico No. 1. Film 2001. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - Suburgatory 11:30 Glee 12:15 - Fringe 13:00 Days of Our Lives 13:45 Enlightened 14:15 - Films & Stars 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 Private Practice 16:45 - Suits 17:30 - Whitney 17:52 - 2 Broke Girls 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 20:00 Suburgatory 20:30 - Dallas 21:15 - Supernatural 22:00 True Blood 23:05 - The Mentalist 23:50 - Alcatraz 00:40 - Boardwalk Empire 01:45 - 30 Rock. Biography Channel Hardcore Pawn: 10:00 - Banned for Life 10:30 - Rematch: Ashley vs Tressa. 11:00 - Hoarders: Billy Bob # Jean 12:00 - Celebrity House Hunting: Corey Feldman 12:30 - Monster In Laws: High School Rivals 13:00 Storage Wars: San Burritos 13:30 - Billy the Exterminator: Skunks on a Plane 14:00 - Grave Trade 15:00 - Barter Kings: Swinging’ Deals and Swingin’ Wheels. Hardcore Pawn: 16:00 Banned for Life 16:30 - Rematch: Ashley vs Tressa. 17:00 Celebrity House Hunting: Corey Feldman 17:30 - Monster In Laws: High School Rivals 18:00 - Hoarders: Billy Bob # Jean 19:00 - Storage Wars: San Burritos 19:30 - Billy the Exterminator: Skunks on a Plane 20:00 Hoarders: Roy # Loretta. Hardcore Pawn: 21:00 - Banned for Life 21:30 - Rematch: Ashley vs Tressa. 22:00 - I Survived: Beyond and Back: Dean, Tony, Lisa 23:00 - The Haunting of: Kelly Carlson.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - See The Sea 08:05 - Lots & Lots 08:20 Bob the Builder 08:30 - Fireman Sam 08:40 Thomas and Friends 08:55 - Nouky and Friends 09:00 - Rubbadubbers 09:10 - Pingu 09:15 - Tiny Planets 09:20 - Pingu 09:25 - Tiny Planets 09:30 - Monkey See Monkey Do 09:40 - Barney and Friends 10:10 - Fluffy Gardens 10:25 - The Mighty Jungle 10:40 - Mio Mao 10:50 - Heroes of the City 11:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 11:30 - Kipper 11:50 - Gazoon 12:00 - Wobblyland 12:05 - Igloo-Gloo 12:20 Benjamin’s Farm 12:25 - My Animal Family 12:40 - See The Sea 12:45 - Lots & Lots 13:00 Fluffy Gardens 13:15 - The Mighty Jungle 13:30 Angelina Ballerina 13:45 - Monkey See Monkey Do 13:55 - Barney and Friends 14:25 - Pingu 14:30 - Tiny Planets 14:35 - Pingu 14:40 - Tiny Planets 14:45 - Igloo-Gloo 15:00 - Bob the Builder 15:10 - Fireman Sam 15:20 - Thomas and Friends 15:35 - Tork 15:45 - Dougie in Disguise 15:55 - Slim Pig 16:05 - Heroes of the City 16:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 16:45 Benjamin’s Farm 16:50 - Nouky and Friends 16:55 - My Animal Family 17:10 - See The Sea 17:15 - Lots & Lots 17:30 - Monkey See Monkey Do 17:40 - Barney and Friends 18:10 Wobblyland 18:15 - Dougie in Disguise 18:25 -

Slim Pig 18:35 - Connie the Cow 18:45 Angelina Ballerina 19:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 19:25 - Heroes of the City 19:40 - Pingu 19:45 - Tiny Planets 19:50 - Pingu 19:55 - Tiny Planets 20:00 - Bob the Builder 20:10 - Fireman Sam 20:20 - Thomas and Friends 20:35 - Dougie in Disguise 20:45 - Slim Pig 20:55 - Connie the Cow 21:05 - Tork 21:15 Benjamin’s Farm 21:20 - My Animal Family 21:35 - Nouky and Friends 21:40 - Wobblyland 21:50 - Barney and Friends 22:15 - Monkey See Monkey Do 22:25 - Kipper. Disney Channel 08:05 - Austin and Ally 08:55 - Good Luck Charlie 09:40 - A.N.T. Farm 10:25 - Jessie 11:15 - Austin and Ally 12:00 - Shake It Up 12:45 A.N.T. Farm 13:35 - Good Luck Charlie 14:25 Jessie 15:10 - Dog with a Blog 15:35 - A.N.T. Farm 16:00 - Austin and Ally 16:20 - That’s So Raven 16:45 - The Suite Life on Deck 17:10 Good Luck Charlie 17:30 - Shake It Up 17:55 Austin and Ally 18:20 - Jessie 18:40 - A.N.T. Farm 19:30 - Shake It Up 19:50 - The Suite Life on Deck 20:15 - Austin and Ally 20:40 - That’s So Raven 21:00 - Jessie 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Good Luck Charlie 22:10 - Wizards of Waverly Place.

07>00 09>00 10>00 11<30 13>00

14>00 14.05 15>00 15>05 16>00 17.00 17>30 18>00 18>15 19>45 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00

NET News Chit Chat Sajf Flimkien (r) Telebejg[ Simpati/i NET News Telebejg[ NET News Simpati/i Telebejg[ Bozza tal-Mija Anali]i tal-A[bar NET News Sajf Flimkien NET News Indifest NET News (ikompli) Indifest Intietef NET News

Sport fuq il-Cable Eurosport 1 08:35 - FEI Nations Cup Equestrian 09:30 - Tour de France Cycling 10:45 - FIFA U#20 WC Football 12:45 - Tour de France Cycling 14:00 - Tour de France Cycling: Stage 6: Aix en Provence - Montpellier (live) 17:45 - The Ride 18:00 - FIFA U#20 WC Football 20:00 Fight Club 21:00 - Total KO 23:00 - Tour de France Cycling. Eurosport 2 07:00 - WATTS 08:00 Archery 08:30 - FIFA U#20 WC Football 11:00 - Tour de France Cycling 12:15 WATTS 13:15 - FIFA U#20 WC Football 17:45 - WATTS 18:45 - FIFA U#20 WC Football 20:00 - Tour de France Cycling 21:15 - Armwrestling 21:45 WATTS 22:45 - This Week on

World Wrestling Entertainment 23:15 - Pro Wrestling.

GO Sports 1 07:00 - Football's Greatest 07:30 - Best of Football 201213. The Championships: Wimbledon 2013: 11:30 - Day 9: Highlights 12:30 - Day 10 (live). 18:30 - Best of Rugby 2012-13 20:30 - Best of Football 2012-13 22:30 - The Championships: Wimbledon 2013: Day 10: Highlights 23:30 - PGA European Tour: Alstom Open de France: Day 1. GO Sports 2 14:00 - The Championships: Wimbledon 2013: Day 10 (live) 20:00 - Milan Channel. GO Sports 3 14:00 - The Championships: Wimbledon 2013: Day 10 (live) 20:00 - Inter Channel. GO Sports 4 12:30 - The Championships: Wimbledon 2013: Day 10 (live) 18:30 - Juve Channel. GO Sports 5 12:30 - The Championships: Wimbledon 2013: Day 10 (live) 18:30 - LFC Channel. GO Sports 6 14:30 - PGA European Tour: Alstom Open de France:Day 1 (live) 20:30 - MUTV. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Racetrack

09:00 - PGA European Tour: Irish Open: Day 4 13:00 Trans World Sport 14:00 - Best of Football 2012-13 18:00 Best of Rugby 2012-13 20:00 Best of Football 2012-13 22:00 - Best of Rugby 2012-13 00:00 - The Championships: Wimbledon 2013: Day 10: Highlights 01:00 - Best of Football 2012-13. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Racetrack 11:00 - PGA European Tour: Irish Open: Day 4 15:00 Trans World Sport 16:00 - Best of Football 2012-13 20:00 Best of Rugby 2012-13 22:00 Best of Football 2012-13 00:00 - Best of Rugby 2012-13 02:00 - The Championships: Wimbledon 2013: Day 10: Highlights. Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga (r) 11:50 FA Cup (r) 13:55 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 16:00 -

Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r) 16:35 - America's Cup (r) 18:15 Bundesliga (r) 20:15 - FA Cup (r) 22:20 - FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 23:40 - America's Cup (r) 01:14 - Bundesliga (r). Melita Sports 2 12:00 - America's Cup (r) 14:05 - Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:10 Bundesliga (r) 17:05 - FA Cup (r) 19:10 - Volleyball

Champions League Magazine The Big Hit (r) 19:40 - FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 21:00 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 23:05 - Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 01:40 - Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r). Malta Stars 08:00 - Malta Rugby Football Union (r) 09:35 - MFA Futsal League (r) 11:00 - BOV PL (r) 13:15 - Melita GFA 1st Div. (r) 15:05 - Football Nurseries (r) 15:40 - Malta Handball Association (r) 17:00 - Malta Basketball Association (r) 18:25 - Malta Rugby Football Union (r) 20:05 - Football Nurseries (r) 20:40 - Melita GFA 1st Div. 22:25 - BOV PL (r) 00:40 - Malta Handball Association (r).

IN-NAZZJON

Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

26 Klassifikati G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun

GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.

AVVI}I G[al kull xog[ol

TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa,

xog[ol ta’ membrane, kisi u tibjid, kontrabjut u tqeg[id ta’ katusi. Offerta spe/jali fuq il-liquid membrane. ?emplu 79407292.

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu

fa//ati ;ewwa u barra, fuq ilfil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Melita, il-Belt Valletta. Kif issibun: – min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com

G{ALL-BEJG{

JIN{TIE:U

G[amara antika

Electricians

TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.

Magna tal-[jata

ANTIKA, ir-ras biss u bilcover, €60 u vetrina talkawba ]g[ira li tiddendel, b’5 xkafef 17” x 25” x 4” fond, €60. ?emplu 21242180.

Mutur outboard

EVINRUDE 15hp, f’kundizzjoni tajba, irre;istrat bilkarti, €750 u rota BMX Haro €150. ?emplu 79245666.

Tombla sheets

B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (bonnici printing press) – 3 Triq

BIL-li/enzja A jew B jew ittnejn. ?emplu 99951892 jew ibag[tu email fuq info@idl.com.mt

PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ In-Nadur, G[awdex

APPARTAMENT kbir f’post /entrali, erba’ kmamar tassodda, tnejn minnhom doppji, k/ina, dining, living combined, ]ew; kmamar talbanju u bit[a. Prezz €155,000. ?emplu 99446734 jew 99221450.

Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

27 TABLE TENNIS

L-ewwel ranking tournament tal-HiTT

L-istudenti mill-Kulle;; Stella Maris li se jie[du sehem fi Vjenna

Il-Kulle;; Stella Maris fil-World Sports Festival G[at-tieni sena konsekuttiva grupp ta’ studenti mill-Kulle;; Stella Maris talG]ira se jie[u sehem fil-World Sports Festival, avveniment annwali u multisportiv li se jsir fi Vjenna, l-Awstrija, bejn l-4 u s-7 ta’ Lulju. Din is-sena l-Kulle;; se jkollu grupp ta’ 14-il student itajru l-bandiera Maltija f’[ames dixxiplini sportivi li huma: Lotta: Jack Attard Cassar, Nathanael Buttigieg d’Ugo, Craig Farrugia, Gary Giordimaina, Samuel Portelli, Matheas Suda, Nico Zarb, Daniel Zingariello Table Tennis: Ayrton Galea, Miguel Montebello, Daniel Musu

G[awm: Matthew Micallef Bowling: Thomas Vella Badminton: Garrett Bonello

L-uffi/jali se jinkludu lil Emanuel Cilia, Jonathan Camenzuli, Mario Micallef, Mauro Zingariello u Jesmond Giordimaina. Il-Kap tad-Delegazzjoni se jkun Kevin Azzopardi, g[alliem tal-edukazzjoni fi]ika u koordinatur sportiv fil-Kulle;;. Is-sena li g[addiet il-Kulle;; Stella Maris reba[ midalja tal-fidda u sebg[a tal-bron]. Fil-festival ta’ din is-sena mistennija jie[du sehem xejn anqas minn 3000 atleta minn aktar minn 30 pajji].

B[ala parti mill-ftu[ tat-tieni /entru tal-Hi-Impact Table Tennis Academy fil-Kulle;; St Albert fil-Belt Valletta, saret Open Day flimkien ma’ ranking tournament li permezz tieg[u l-istudenti talHiTT qed ikunu rrankjati fil-listi l-;odda tal-iskola. Pre]entement l-Akkademja g[andha erba’ kategoriji ta’ studenti bil-grupp Elite mag[mul mill-a[jar tmien plejers segwiti mit-2 Star, il-1 Star u s-sezzjoni tal-Mini Cadets. Fil-kategorija Elite nsibu laqwa Juniors ta’ Malta fejn kien hemm battalja inkredibbli kemm fil-fa]i tal-gruppi kif ukoll filkwarti tal-finali. Andrew Gambina, li hu t-tieni plejer ta’ Malta, iltaqa’ ma’ James Camilleri f’finali mirbu[a minn Gambina li kiseb l-ewwel titlu Elite.

Fl-grupp tat-2 Star kien hemm log[ob brillanti u l-esperjenza ta’ Nikolai Mercieca g[enitu jirba[ lil Miguel Pullicino fis-semifinali u Gabriel Grixti reba[ fuq Isaac Grixti. Fil-finali, Gabriel irkupra minn 0-2 u 0-6 fl-a[[ar set u reba[ il-log[ba 3-2. Il-kategorija tal-1 Star intreb[et minn Matthew Barthet li jattendi St Martin’s College li reba[ lil Daniel Farrugia li jattendi Savio College 4-1. Il-Mini Cadets kellhom kompetizzjoni ta’ log[ob varjat organizzati minn Katia Mifsud li hi iTTF Kow/. Min[abba d-domanda g[allezzjonijiet tas-sajf, il-HiTT qed i]]id klassijiet o[ra biex takkomoda iktar nies. Aktar informazzjoni tinkiseb minn info@hittmalta.com jew /emplu 79591799.

Serata ta’ premjazzjoni lit-tfal ta’ Valletta FC YN Dan l-a[[ar, in-Nursery ta’ Valletta FC organizzat b’su//ess lejla ta’ premjazzjoni li fiha dawk it-tfal kollha li pparte/ipaw fl-attivitajiet organizzati minNursery fl-ista;un li g[adda ;ew ippremjati g[all-isforzi tag[hom. Matul is-serata tkellem ilPresident ta’ Valletta Victor Sciriha li filwaqt li fera[ lil dawk kollha pre]enti, stqarr li l-klabb tal-Belt se jag[ti importanza kbira lis-settur ta]-]g[a]ag[. Sciriha [abbar li flimkien malkow/ Mark Miller, se jkun b[ala

head coach wie[ed mill-aktar kow/is ta’ esperjenza fis-settur ta]-]g[a]ag[, Alex DeLia, bilg[an li jissa[[a[ il-livell tekniku u tattiku bl-iskop li ji;u infiltrati fl-ewwel tim aktar plejers li jitilg[u min-Nursery. B[alissa n-nursery qed ta//etta applikazzjonjiet minn tfal ta’ bejn il-5 u s-16-il sena li jixtiequ jid[lu fin-Nursery mill-ista;un li ;ej. Qed ji;u a//ettati wkoll applikazzjonijiet ming[and kow/is kwalifikati li jixtiequ jikkow/jaw fin-Nursery.

IN-NAZZJON

Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

28 Sport

Impjegati tal-BOV jg[inu fit-ta[ri; tal-maratona Tim mag[mul minn membri tal-istaff tal-BOV [a sehem f’partita vollyeball b[ala parti mit-ta[ri; tal-maratona talvolleyball b’risq id-Dar tal-Providenza. It-ta[ri; b[alissa jinsab fl-aqwa tieg[u hekk kif 40 plejer minn total ta’ 200 voluntier qed ja[dmu bla waqfien biex ji]guraw li dan l-avveniment ikun su//ess. “Il-Bank of Valletta g[at-tielet sena konsekuttiva hu lisponsor uffi/jali tal-maratona tal-volleyball b’risq id-Dar talProvidenza. Permezz tal-maratona, il-bank irid i[e;;e; stil ta’ [ajja iktar b’sa[[tu filwaqt li ni;bru flus b’risq id-Dar talProvidenza biex tkompli taqdi rwol ferm importanti fis-so/jetà Maltija. Barra minn hekk, din is-sena, [adna rwol iktar attiv filpreparazzjoni tal-maratona billi ffurmajna tim minn membri talistaff biex jie[u sehem fit-ta[ri; kontra l-plejers tal-maratona,” qalet Elvia George, Chief Officer Finance fi [dan il-Bank of Valletta. Il-BOV Volleyball Marathon ta’ 53 sieg[a log[ob kontinwu b’risq id-Dar tal-Providenza se ssir bejn il-:img[a 5 u l-{add 7 ta’ Lulju 2013. Donazzjonijiet jistg[u jsiru billi //emplu 50602011 g[al donazzjoni ta’ €10, 50602012 g[al €15 u 50602013 g[al €25 jew permezz ta’ BOV Mobile Pay fuq 79324834. Donazzjoni ta’ €7 tista’ ssir permezz ta’ SMS vojt fuq 50618944.

Il-[ames rebbie[a waqt il-Gladiators Night flimkien ma’ Noel Mercieca

KICKBOXING

{ames reb[iet g[all-Ying Yang Team Team Noel kiseb [ames reb[iet minn [amsa fil-Gladiators Night 5, fosthom wa[da f’erba’ sekondi u t-Titlu Dinji talWorld Kickboxing Network (WKN) g[al Daniel “the Jet” Zahra. Daniel “the Jet” Zahra, Brandon Spiteri, Darren Borg, Melvin Fenech u Darren Doneo huma l-atleti tal-klabb talYing Yang Team Noel Kickboxing li [adu sehem u reb[u t-taqbidiet tag[hom tal-kickboxing. Dan se[[ quddiem madwar elf spettatur fit-Teatru Grieg f’Ta’Qali bi spettaklu minn 18-il kickboxer. Zahra kkompeta ma’ Bruno Torres, atleta mill-Portugall, g[at-Titlu Dinji tad-

WKN bir-regoli tal-K1. I]-]ew; atleti kellhom taqbida ta’ 5x3 u taw spettaklu bla waqfien ta’ tekniki differenti talkickboxing. Fl-ewwel ]ew; taqsimiet ittnejn li huma kienu qed jippressaw lil xulxin b’teknika wara l-o[ra. I]da kien fit-tielet taqsima li Zahra beda jie[u lkontroll tal-log[ba u jibqa’ minn fuq sala[[ar. G[al aktar minn darba Zahra, wara li jid[ol b’teknika bir-ri;lejn, kien jispi//a l-attakk tieg[u bi rkoppa g[al wi// Torres. Kienet de/i]joni unanima mill-judges li jag[tu r-reb[a, ming[ajr dubju, lil Zahra. Brandon Spiteri g[a;;eb lil kul[add billi reba[ it-taqbida tieg[u f’inqas minn

erba’ sekondi. Malli daqqet il-qanpiena [are; b’attakk b’sa[[tu u mal-ewwel teknika tieg[u jag[ti round house kick li tolqot lill-avversarju dritt f’rasu. Dan spi//a fuq it-tapit u minkejja li re;a’ tela’, ir-referee waqqaf it-taqbida u b’hekk Spiteri reba[ b’KO. Borg g[amel taqbida mill-aqwa u ]amm il-kontroll matul it-taqsimiet kollha biex reba[ bilpunti, spe/jalment meta kellu jer;a’ jibda ju]a t-tekniki tal-kickboxing wara li kien g[amel xhur jipprattika boxing biss g[attaqbida pre/edenti tieg[u li kien reba[, ma’ Mark Cutajar. Fenech u Doneo, latleti l-o[rajn ta’ Team Noel, reb[u ttaqbidiet tag[hom bil-punti.

Dan l-avveniment sar grazzi g[al Master Noel Mercieca u Isaac Chetcuti, il-fundaturi ta’ Gladiators Promotions. Kancho Adrian Axisa, il-President talferg[a Maltija tad-WKN, ippresieda sserata f’isem il-Federazzjoni Maltija talKickboxing (MKBF) appo;;jata millKunsill Malti g[all-Isport. Pre]enti kien hemm ukoll il-President tad-WKN, Stephan Cabrera, u l-le;;enda tat-Thai Boxing, Osman Yigin. Aktar informazzjoni tinkiseb ming[and Gladiators Promotions fuq Facebook jew ming[and Master Noel Mercieca fuq 79208283 jew merciecanoel@yahoo.co.uk.

IN-NAZZJON Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

Sport 29 TENNIS

Murray jg[addi g[as-semi finali L-iSko//i] Andy Murray ikkwalifika g[as-semi finali tal-Open ta’ Wimbledon meta g[eleb lil Fernando Verdasco 4-3, 3-6, 6-1, 6-4, 7-5. G[allbidu kollox deher li Murray kien se jkun eliminat imma dan, quddiem il-pubbliku tieg[u stess wettaq rimonta mill-aqwa. Sena ilu Murray kien g[amilha sal-finali ta’ dan lOpen, finali li tilef kontra Roger Federer u issa biex jer;a’ jasal sal-finali jrid jeg[leb l-isfida tal-Pollakk Jerzy Janowicz . Fl-ewwel kwarti tal-finali in-numru wie[ed fid-dinja kellu wirja mill-aqwa meta g[eleb lil Tomas Berdych bi skor ta’ 7-6, 6-4, 6-3. Is-semi finali li se jkun qed jilg[ab fiha Djokovic se tkun it-13-il wa[da g[al Djokovic fi Grand Slams. Fil-log[ba kontra Berdych Djokovic kellu jag[mel interventi spettakolari biex jirribatti g[all-attakki tattennista mir-Repubblika ?eka.

Fit-tieni set Djokovic kien 3-0 minn ta[t imma grazzi g[all-esperjenza li g[andu dan irnexxielu mhux biss jirkupra imma reba[ il-konfront. Djokovic issa jilg[ab kontra lAr;entin Juan Martin Del Potro. Dan tal-a[[ar, minkejja li we;;a’ fil-log[ba kontra David Ferrer, irnexxielu jibbukkja post fis-semi finali meta reba[ bi skor ta’ 6-2, 6-4, 7-6. Del Potro we;;a’ rkopptu x-xellugija waqt l-ewwel set u kien hemm mumenti fejn dan kien se jirtira mil-log[ba. Madankollu, Ferrer irkupra tajjeb u g[eleb lin-numru erbg[a fid-dinja f’[in ta’ sag[tejn u kwart. Fil-partita bejn i]-]ew; Pollakki kien Jerzy Janowicz li [are; rebbie[ kontra Lukasz Kubot bi skor ta’ 7-5, 6-4, 64. Kubot iddomina fl-ewwel set u reba[ anke t-tieni set. Janowicz wettaq reazzjoni u g[eleb lil Kubot biex issa fissemi finali jilg[ab kontra Murray.

TOUR DE FRANCE

Cavendish jirba[ il-[ames tappa Il-Brittaniku Mark Cavendish reba[ il-[ames tappa tat-Tour De France, tappa li kienet twila 228.5 km li bdiet minn CagnesSur-Mer u ;iet fi tmiemha Marseille. Cavendish, ta’ Omega Pharma, g[eleb lisfida tan-Norve;i] Edvald Boasson Hagen u tal-iSlovakk Peter Sagan li spi//aw fit-tieni u fit-tielet post rispettivament. G[al Cavendish din kienet lewwel reb[a li kiseb fitTour din is-sena u l-24 wa[da fil-karriera tieg[u. “Aktar ma bdew jg[addu l-;ranet aktar bdiet i]]id il-pressjoni. Issa la darba rba[t ilpressjoni taffejtha xi ftit imma g[adni ma ksibt xejn

u rrid nag[mel /ert li n]omm dan ir-ritmu,” qal Cavendish wara li reba[ ittappa. : 1. Mark Cavendish 2. Edvald Boasson Hagen 3. Peter Sagan 4. Andrè Greipel 5. Roberto Ferrari 6. Alexander Kristoff 7. Juan Josè Lobato 8. Ramunas Navardauskas 9. Cyril Lemoine 10. Josè Joaquin Rojas Kif spi//aw

Kif Jinsabu

1. 2. 3. 4. 5.

Simon Gerrans Daryl Impey Michael Albasini Michal Kwiatkowski Sylvain Chavanel

Andry Murray elimina lil Fernando Verdasco

FUTBOL

Rooney jirritorna g[at-ta[ri; L-attakkant ta’ Man Utd Wayne Rooney irritorna g[at-ta[ri; mar-Red Devils u issa fil-jiem li ;ejjin mistenni jiddiskuti l-futur mal-manager David Moyes. Lejn tmiem l-ista;un li g[adda Rooney kien talab biex jitlaq lill-klabb u s’issa Moyes ma qalx jixtieqx lil Rooney jibqa’ jew le. Player ie[or li qal li jixtieq i[alli lil Man Utd hu l-winger Nani. Hu mifhum li tim li jrid lil Rooney hu dak ta’ Arsenal. Messi jirrabja lill-partitarji L-attakkant ta’ Barcelona Lionel Messi ikkan/ella log[ba ta’ karita` li kellha tintlag[ab fl-Istati Uniti u dan ;ab di]appunt kbir fost il-

partitarji li marru Los Angeles biex isegwu din il-log[ba. Il-log[ba kienet se tkun bejn tim ta’ players li g[a]el Messi kontra tim

ie[or ta’ players ;ejjin minn madwar id-dinja. 23 sieg[a qabel il-partita Messi ]vela li ma kienx lest jie[u sehem u Todd Graham, wie[ed mill-membri li kien qed jorganizza dawn il-log[ob qal li dan g[amel minn kollox biex jikkonvin/i lil Messi biex jilg[ab imma lisforzi tieg[u kienu kollha g[alxejn. F’din il-partita kienu se jilag[bu players b[al ma huma Gerard Pique, Cesc Fabregas, Sergio Busquets, Robert Lewandowski, Argentina’s Sergio Aguero u Kevin Prince Boateng. Il-players ta’ Spanja sa ftit jiem ilu kienu fil-Bra]il jirrappre]entaw lil pajji]hom fit-Tazza tal-Konfederazzjonijiet. Messi, li b[alissa qed ikun akku]at b’eva]joni tat-taxxa ma ta l-ebda ra;uni g[aliex g[a]el li ma jilg[abx.

COPA LIBERTADORES

Vanta;; tajjeb g[al Olimpia Olimpia bnew vanta;; flewwel semi-finali tal-Copa Libertadores kontra Santa Fe meta t-tim mill-Paragwaj [are; rebbie[ 2-0 minkejja li kellu lill-aqwa attakkant tieg[u Juan Manuel Salgueiro mke//i fil-mistrie[. Waqt li qed jimmiraw li jirb[u l-aqwa titlu tal-klabb fl-Amerika t’Isfel g[ar-raba’ darba, Olympia kienu frustrati mill-avversarji tag[hom mill-Kolombja g[al aktar minn sieg[a qabel Herminio Miranda u s-sostitut Juan

Carlos Ferreyra skorjaw. L-Urugwajan Salgueiro kien imke//i mir-referee Bra]iljan Heber Lopes f’de/i]joni kiefra flimkien mal-veteran ta’ Santa Fe Gerardo Bedoya meta ttnejn kellhom argument bejniethom ftit qabel il-mistrie[. Fit-tieni taqsima l-kow/ ta’ Olimpia Ever Almeida, da[[al lill-midfielder Alejandro Silva li kien involut fi]-]ew; goals. Silva twaqqa’ mill-goalkeeper ta’ Santa Fe Camilo Vargas bid-difensur Miranda jiskorja l-penalty fil-65 minuta u Ferreyra a//erta r-reb[a fit-

80 minuta minn su;;eriment ta’ Silva li ;ab lill-attakkant Ar;entin wa[du quddiem Vargas. L-istess Vargas wettaq save tajjeb biex /a[[ad lil Matias Gimenez fl-a[[ar minuta waqt li l-goalkeeper ta’ Olimpia Martin Silva qatt ma kien impenjat minn Santa Fe li qed jippruvaw jaslu g[all-ewwel darba fl-istorja tag[hom salfinali. Is-semi-fianli l-o[ra hi bejn il-favoriti Atletico Mineiro talBra]il u Newell’s Old Boys tal-Ar;entina.

IN-NAZZJON Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

Sport 31 WATERPOLO

WATERPOLO – KAMPJONATI EWROPEJ

Neptunes ikomplu jirb[u

Soler u Gabarretta lura fin-nazzjonal

Minn Stewart Said

Neptunes Emirates........17 Exiles Ferretti..................8 ( 4 - 1) ,( 2 - 2) ,( 9 - 2) ,( 2 - 3)

Kif kien mistenni, Neptunes Emirates kisbu l[ames reb[a konsekuttiva meta g[elbu lil Exiles Ferretti 17-8 biex re;g[u jinsabu wa[edhom f’ras ilklassifika b’ 15-il punt. Neptunes fet[u tajjeb u reb[u l-ewwel sessjoni 4-1, b’Tamas Molnar jispikka bi tripletta. Neptunes naqqsu r-ritmu fit-tieni sessjoni, mertu wkoll g[al Exiles u spi//aw f’parita’. I]da Neptunes re;g[u g[ollew il-livell u ddominaw it-tielet sessjoni b’disa’ gowls biex kabbru lvanta;; g[al g[axar gowls u g[alqu l-partita. Fl-a[[ar sessjoni Exiles irnexxilhom jag[mlu l-iskor iktar rispettabli i]da Neptunes reb[u xorta 17-8. Neptunes: A. Borg Cole, N.

Lanzon (2), A. Sammut, M. Stellini (2), T. Agius, A. Ciric, S. Camilleri (4), J. Camilleri, G. Pace, S. Gravina, B. Lanzon, T. Molnar (7), C. Mercieca (2) Exiles: I. Bugeja, J. Rizzo Naudi (1), S.Vassallo, D. Pace Lupi, N. Portelli, A. Radovic ( 4) , J . Spiteri Staines , V . Cupic (1), K. Griscti (1), P. Borg (1), M. Magri, D. Borg, K. Lanzon Referees: Gianluca Centineo, Mario Dalli

Jirb[u bi ftit Otters Nivea.......................13 Ta’ Xbiex Amigos..............12 (2-3),(3-2),(7-4),(1-3) Otters Nivea la[qu lill-istess Ta’ Xbiex fit-tielet post meta f’konfront bilan/jat g[elbuhom 13-12. Il-fattur importanti kienet it-tke//ija ta’ Sebastian Cini li Otters

Kif Jinsabu Neptunes San :iljan Sliema Sirens Exiles

1 Divi]joni Valletta Marsacala Otters Ta’ Xbiex Marsaxlokk

L R D T F K Pti 5 5 5 4 5

5 0 0 4 0 1 2 0 3 1 0 3 0 0 5

78 62 49 34 43

36 62 55 46 67

15 12

6 3 0

L R D T F K Pti 5 5 5 5 4

4 0 1 73 49 12 3 0 2 51 57 9 2 1 2 51 57 7 2 1 2 61 62 7 0 0 4 43 54 0

approfittaw. Ta’ Xbiex kellhom lil Rheinhard Attard lura fit-tim filwaqt li Ivan Vuksanovic lag[ab l-ewwel partita tal-kampjonat. Ta’ Xbiex reb[u l-ewwel sessjoni 3-2 i]da Otters irkupraw u ;abu l-iskor indaqs fit-tieni sessjoni biex sal-mistrie[ l-iskor kien 5-5. I]da t-tielet sessjoni kienet dik importanti meta waqt li Ta’ Xbiex kienu 8-6 minn fuq, tke//a Sebastian Cini u [alla lit-tim tieg[u g[al erba’ minuti s[a[ b’ra;el anqas li minnha l-G[awdxin u dawru l-iskor favurihom u sa tmiem issessjoni marru 12-6 minn fuq. Ta’ Xbiex pruvaw isalvaw xi [a;a mill-partita i]da kien tard wisq meta Otters g[amluhom 13-9 u kienu inutli it-tliet gowls lejn l-a[[ar biex isalvaw il-partita biex sofrew ittieni telfa konsekuttiva. Otters: N. Grixti, G. Attard

(1), G. Zammit (1), A. Sciberras, J. Young, A. Cachia, K. Scicluna (1), D. Schembri (1), A. Edward (2), S. Dimech, C. Martin (1), I. Vuksanovic (5), K. Grima Scott (1) Ta’ Xbiex: L. Borg, J. Navarro, And. Galea (3), Ant. Galea (2), S. Cini, M. Asciak, K. Galea (1), M. Paris (1), P. Paris, P. Markoch (3), R. Attard, O. Zammit (1), Y. Szeles (1) Referees: Peter Balzan, Stefan

Licari

It-tim nazzjonali Malti tal-kbar immexxi minn Karl Izzo l-;img[a d-die[la f’pajji]na se jkun qed jifta[ limpenji tieg[u fit-tieni turnament ta’ kwalifikazzjoni g[all-Kampjonati Ewropej li se jsiru f’Eindhoven fl2014 b’log[ba kontra lBelarus. Dan se jkun it-tieni minn sensiela ta’ tliet turnaments, l-a[[ar wie[ed isir f’Novembru fejn l-ewwel sitt timijiet klassifikati skont il-punti miksuba fit-tliet turnaments, javvanzaw g[arround li jmiss li jkun fuq ba]i ta’ knock-out fejn imbag[ad jiltaqg[u kontra ttimijiet li huma rrankjati mis-7 sas-13-il post flEwropa. F’April it-tim Malti kien [a sehem fl-ewwel turnament fid-Danimarka fejn spi//a fit-tieni post wara rRussja u l-kow/ nazzjonali Karl Izzo se jkollu lura fittim li]-]ew; plejers ta’ Sliema John Soler u Jerome Gabarretta li kienu tilfu tturnament fid-Danimarka u mag[hom ]died ukoll iddebuttant Alex Attard ta’ Sirens. Izzo qal li jinsab fidu/ju] li t-tim issa hu preparat a[jar g[aliex ninsabu fl-eqqel talista;un lokali u l-plejers huma fl-aqwa forma possibbli. Hu qal qal li li bir-ritorn ta’ Gabarretta [alla barra lil Peter Borg ta’ Exiles g[aliex jilag[bu fl-istess po]izzjoni. Il-kow/ Nazzjonali qal li sejja[ skwadra ta’ 15-il plejer li sa nhar l-Erbg[a jrid jiffinalizzaha g[al 13.

“Kull punt hu importanti f’dan it-turnament g[aliex jibqa’ jg[odd sal-a[[ar u rridu nkunu wie[ed minn dawk is-sitt timijiet li navvanzaw minn din il-fa]i,” qal Izzo. F’dan il-grupp minbarra lBelarus, Malta se tkun qed tilg[ab kontra Georgia, lI]rael u l-Ukrajna u Karl Izzo qal li l-fatt li se nkunu qed nilag[bu f’pajji]na g[andu jkun ta’ stimolu g[all-plejers Maltin blappo;; tal-pubbliku warajhom. Izzo ta [arsa lejn l-avversarji u qal li f’dan il-grupp se ner;g[u nsibu lill-I]rael li fid-Danimarka spi//ajna draw 6-6 mag[hom f’log[ba bilan/jata. Huwa semma lil Georgia b[ala laqwa tim fil-grupp li di;a` reba[ l-ewwel turnament f’April f’pajji]u stess u qal li ma jistax jifhem kif fliskwadra g[andhom plejers li sa ftit ilu kienu fin-nazzjonal tal-Kroazja u lMontenegro. Il-Belarus huma mmexxija mill-eks plejer ta’ Marsaxlokk Sergei Frolov, u Izzo qal li dan hu tim ]ag[]ug[ u velo/i waqt li lUkrajna g[andhom tim qawwi b’shooters tajbin u se jkunu fost l-aqwa fil-grupp. Il-15-il plejers fl-iskwadra b[alissa huma: Alan Borg Cole, Nicki Lanzon, Stevie Camilleri, Jordan Camilleri, Michele Stellini, Shaun Gravina (Neptunes); John Soler, Jerome Gabarretta, John Brownrigg, Mark Meli, Timothy Sullivan (Sliema);

Dean Camilleri, Dino Zammit, Matthew Zammit (San :iljan) u Alex Attard (Sirens). Nhar it-Tnejn fis-7 p.m. Fil-pixxina f’Tal-Qroqq, ittim M alti se jkun qed jilg[ab partita ta’ [biberija kontra tim iffurmat mill-plejers barranin li qed jilag[bu b[alissa f’pajji]na. Din illog[ba se sservi b[ala preparazzjoni tal-a[[ar g[attim Malti. Id-d[ul g[al din il-partita se jkun b’xejn. Sadanittant il-President tal-ASA Joe Caruana Curran waqt li [e;;e; lill-pubbliku Malti biex jag[ti l-appo;; tieg[u lit-tim nazzjonali qal li g[al dan it-turnament min jixtri block ticket g[all-partiti kollha se jkun ta’ 15 ewro waqt li dawk li g[andhom is-season ticket m’huma se j[allsu xejn u g[al kull partita ndividwlai dd[ul se jkun 5 ewro. Il-log[ob se jkun kollu filpixxina nazzjonali u l-programm se jkun dan:

Il-{amis 11 ta’ Lulju 1900

Georgia v I]rael

Il-:img[a 12 ta’ Lulju 1900 2015

Ukrajna v Belarus I]rael v Malta

Is-Sibt 13 ta’ Lulju

0930 Georgia v Ukrajna 1045 Belarus v I]rael 1730 Belarus v Georgia 1845 Ukrajna v Malta

Il-{add 14 ta’ Lulju

0930 I]rael v Ukrajna 1045 Malta v Georgia

WATERPOLO TAZZA COMEN

Sitt partiti f’erbat ijiem g[at-tim ta]-}g[a]ag[ It-tim nazzjonali Malti ta]}g[a]ag[ ta’ ta[t is-17-il sena dalg[odu se jmur Ostia fl-Italja fejn il-lejla stess fil5.30 p.m. se jkun qed jifta[ limpenji tieg[u kontra l-Gre/ja fl-ewwel log[ba tieg[u mitTazza COMEN li fiha se jkunu qed jie[du sehem ukoll l-Italja, is-Serbja, ?ipru, ilMontenegro u Georgia. Dan se jkun turnament millaktar diffi/li g[at-tim immexxi minn Anthony Farrugia li se jkun qed jilg[ab sitt partiti f’erbat ijiem kontra timijiet li l-plejers tag[hom [afna minnhom huma semiprofessjonali u li di;a jilag[bu ma’ timijiet kbar. Joe Caruana Curran, President tal-ASA qal li jemmnu li l-plejers kollha Maltin g[andhom passjoni li jilag[bu g[at-tim nazzjonali u

l-asso/jazzjoni t[oss li dawn jistg[u jg[ollu biss il-livell tag[hom billi jilag[bu kontra timijiet li huma a[jar minnhom. Min-na[a tieg[u Farrugia li se jkun akkumpanjat millkow/ tat-tim nazzjonali talkbar Karl Izzo qal li [afna mill-plejers Maltin g[adhom ;ejjin mill-e]amijiet u din se tkun ukoll l-ewwel esperjenza g[alihom f’log[biet internazzjonali. Hu qal li dan se jkun turnament iebes kontra l-aqwa timijiet fl-Ewropa u se jippruvaw jag[tu prestazzjoni tajba. Farrugia qal li n-numru ta’ partiti li se jkunu qed jilag[bu dawn i]-]g[a]ag[ fi spazju daqshekk qasir ukoll jemmen li se jkollu effett fuq ilprestazzjoni tag[hom. “A[na fil-kampjonat tag[na dawn i]-]g[a]ag[ forsi

jilag[bu g[axar partiti fi sta;un. Issa jridu jilag[bu sitt partiti b’erbat ijiem, jumejn minnhom b’]ew; partiti kuljum u na[seb li dan hu diffi/li g[alihom,” qal Farrugia. Hu kompla li tliet snin ilu Malta lag[bet kontra ?ipru u dakinhar konna tlifna b’distakk kbir waqt li issa jittama li t-tim g[amel progress. Fl-iskwadra Maltija hemm ukoll Camillo Matteo Cacici li fl-a[[ar ]ew; sta;uni lag[ab ma’ Neptunes. Dan ilplejer li jg[ix fl-Italja jilg[ab mat-tieni tim tal-kbar ta’ Catania, hu xellugi u g[andu jag[ti sa[[a lit-tim Malti. Cacici hu eli;ibbli li jilg[ab g[al Malta g[aliex ommu hi Maltija. Il-plejers kollha fl-iskwadra g[at-Tazza Comen ;ejjin mill-klabbs tal-Premier. Dawn

huma: Zachary Sciberras li jinsab misluf lil Valletta, Mark Fenech, Aleandro Mifsud u Nicholas Bugelli (Sliema), Marc Lanzon, Camillero Matteo Cacici, Gabriel Mizzi, Miguel Zammit (Neptunes), Andreas Galea li jinsab msluf lil Ta’ Xbiex, Ben Plumpton, Daniel Spiteri (San :iljan) u Marc Grech u John Napier (Sirens). Alex De Raffaele se jkun ir-referee Malti fil-kompetizzjoni. It-tim jirritorna lura Malta l-{add stess filg[axija. Il-programm kollu ta’ log[ob se jkun hekk:

Illum 4 Lulju

1730 Gre/ja v Malta 1845 Serbja v Montenegro

2030 Italja v Georgia

Il-:img[a 5 Lulju

1000 Georgia v Serbja 1115 Montenegro v ?ipru 1230 Malta v Italja 1800 ?ipru v Georgia 1915 Serbja v Malta

2030 Italja v Gre/ja

Is-Sibt 6 Lulju

1000 Georgia v Montenegro 1115 Malta v ?ipru 1230 Gre/ja v Serbja 1800 Montenegro v Malta 1915 ?ipru v Gre/ja

2030 Serbja v Italja

Il-{add 7 Lulju

1000 Malta v Georgia 1115 Gre/ja v Montenegro 1230 Italja v ?ipru 1700 Georgia v Gre/ja 1815 ?ipru v Serbja 1930 Montenegro v Italja

Il-{amis, 4 ta’ Lulju, 2013

32 Lokali

U[ud mill-immigranti midruba qed jitni]]lu minn fuq il-[elikopter wara li kienu salvati mis-suldati Maltin (Ritratt> John Paul Bonanno)

Immigranti midruba fi sparatura salvati mill-Forzi Armati O[rajn kellhom jidda[[lu Malta matul il-lejl Minn Neil Camilleri

Dg[ajsa b’madwar 300 immigrant illegali abbord kienet mistennija tidda[[al Malta matul il-lejl li g[adda wara li kienet inter/ettata mill-Forzi Armati ta’ Malta. Iktar kmieni, disa’ immigranti feruti kienu trasferiti lejn Malta abbord [elikopters tal-FAM wara li ttellg[u bil-win/ minn fuq l-istess dg[ajsa, li kienet ;ejja mil-Libja. Rapporti li kien hemm persuni mejta ;ew mi/[uda mill-kelliema talMinisteru tal-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali li, madankollu kkonfermaw in-numru ta’ feruti. G[all-bidu kien ma[sub li l-feruti

kienu ndarbu fi sparatura abbord iddg[ajsa, tant li kien ma[sub li ssuldati tal-FAM setg[u jid[lu f’sitwazzjoni potenzjalment perikolu]a. I]da l-istess kelliema talMinisteru qaltilna li dawn il-persuni kienu telqu feruti mil-Libja. G[alkemm s’issa mhumiex mag[rufa d-dettalji tal-in/ident li matulu spi//aw feruti b’tiri ta’ armi tan-nar. Ilbiera[ filg[axija diversi sezzjonijiet tal-emer;enza kienu fuq stat ta’ allert massimu malli faqqg[et l-a[bar. Tant li g[all-[abta tas-7 p.m. diversi ambulanzi u vetturi talPulizija dehru de[lin fil-kwartieri tal-

Air Wing tal-FAM f’{al Safi, fejn kienu se jidda[[lu l-immigranti midruba. Persuni qrib is-servizz talambulanzi qalulna li kien spi//a x-xift tag[hom u kienu di;à waslu d-dar meta r/evew telefonata biex jid[lu lura g[ax-xog[ol. Wara li l-ewwel tliet feruti twasslu l-emer;enza talMater Dei, numru ta’ ambulanzi o[ra r[ewlha lejn {al Safi biex ji;bru iktar persuni li kienu se jidda[[lu fuq [elikopter ie[or. Mill-informazzjoni li g[andna jidher li w[ud mill-feruti jinsabu f’qag[da kritika. Fl-in[awi ta’ {al Safi dehru wkoll

media•link COMMUNICATIONS

vetturi o[ra li indikaw il-kobor talin/ident. Fosthom il-vann tal-Major Incident Support Unit tal-Mater Dei, li rari jintu]a. Sadattant, Patrol Boats tal-Forzi Armati [ar;u biex jinter/ettaw iddg[ajsa bit-300 immigrant abbord madwar 35 mil nawtiku barra millkosta tan-Nofsinhar ta’ Malta, u din kienet mistennija tidda[[al f’Hay Wharf g[all-[abta tas-sieg[a ta’ filg[odu. Din il-[idma saret flimkien mal-awtoritajiet Taljani. Ilbiera[ ukoll, l-Italja salvat 300 immigrant ie[or, li dda[[lu fil-g]ira ta’ Lampedusa.