In-Nazzjon 10 ta' Lulju 2013

€0.55

Numru 13,484

L-Erbg[a 10 ta’ Lulju, 2013

Rabja u appelli lill-Gvern

Ilbiera[ waranofsinhar, numru ta’ membri ta’ NGOs organizzaw protesta [dejn id-Depot tal-Pulizija fil-Furjana fejn imblukkaw id-da[la tal-;enb tad-Depot tal-Pulizija, fejn hemm is-sezzjoni tas-CID, biex ma j[allux it-trakkijiet bl-immigranti jo[or;u biex dawn jittie[du lejn l-ajruport (Ritratt> John Paul Bonanno)

Muscat imwaqqaf mill-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem Il-Qorti Ewropea tad-Drittijiet talBniedem ilbiera[ waqqfet lill-Gvern Malti milli jibg[at grupp ta’ immigranti li wasal pajji]na matul il-lejl ta’ qabel, lura lejn ilLibja.

Kienu l-G[aqdiet Mhux Governattivi (NGOs) li ressqu mandat ta’ inibizzjoni quddiem il-Qorti Ewropea tad-Drittijiet talBniedem biex il-Gvern Malti jitwaqqaf milli jibg[at lill-immigranti, li huma misSomalja, lura minn fejn kienu ;ew.

Il-Qorti Ewropea laqg[et din it-talba.

F’reazzjoni o[ra kontra l-po]izzjoni talGvern, madwar 70 avukat fet[u kaw]a ta’ vjolazzjonijiet ta’ drittijiet tal-bniedem filQorti Maltija kontra l-Gvern Malti u lawtoritajiet Maltin.

Ir-reazzjoni qawwija kontra l-po]izzjoni u dikjarazzjonijiet li saru mill-Gvern dwar la[[ar ]bark ta’ ftit aktar min mitt immigrant irregolari li waslu f’pajji]na, saret wara li kien evidenti li l-Gvern Malti kellu kollox

lest biex jibg[at lil dawn l-immigranti lura f’inqas minn 24 sieg[a minn meta waslu, lura f’pajji] li mhux ta’ sigurtà g[alihom.

Il-kamra tal-a[barijiet ta’ Media.Link Communications ilbiera[ irrappurtat kif ilGvern kien g[amel il-preparamenti biex limmigranti jittie[du lura l-Libja fuq ]ew; titjiriet tal-Air Malta. It-titjiriet kienu skedati li jie[du l-immigranti lejn l-ajruport ta’ Mitiga. g[al pa;na 2

Id-de/i]joni tal-Prim Ministru Joseph Muscat li ordna l-arran;amenti lo;isti/i kollha biex ikun possibbli li l-102 immigranti irregolari li waslu f’pajji]na fis-sig[at ta’ qabel jintbag[tu lura b’titjitiriet diretti lejn ilLibja, qajmet protesti, u reazzjonijiet ta’ rabja.

■ Grupp ta’ 70 avukat talbu lill-Qorti ]]omm lillawtoritajiet lokali responsabbli jekk dawn jesegwixxu lintenzjonijiet tag[hom billi jiddeportaw limmigranti.

■ Il-UNHCR u l-NGOs ikkritikaw lill-awtoritajiet li ma t[allewx i]uru immigranti li kienu qed jin]ammu fid-Depot talPulizija.

■ L-isqfijiet appellaw biex tit[ares id-dinjità ta’ kull bniedem li jasal fuq ixxtut tag[na, u li jkunu rispettati l-obbligi internazzjonali ta’ Malta ■ Il-Kummissarju Ewropew Cecilia Malmstrom tfakkar lill-Prim Ministru Malti bir-responsabbiltà tal-li;ijiet internazzjonali u Ewropej.

■ Il-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil jikkritika fil-Parlament id-de/i]joni tal-Prim Ministru li f’;urnata wa[da jkisser ir-reputazzjoni li pajji]na bena matul l-a[[ar snin u li d-de/i]joni li [a ta[dem kontra l-interess nazzjonali.

Ara pa;ni 2, 3, 8 u 9

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

2 Lokali

Kull immigrant g[andu dritt japplika g[all-a]il minn pa;na 1

G[al dan il-g[an kienu qed jin]ammu fuq stand-by numru ta’ Pulizija u suldati, madanakollu t-tmexxija tasServizz ta’ Detenzjoni ma kinitx infurmata.

Mistoqsi mill-;urnalisti waqt attività li kellu fil-Belt, ilPrim Ministru Joseph Muscat ma /a[ad xejn, u baqa’ jinsisti li l-Gvern kien qed i[ares lejn l-g[a]liet kollha, anke meta mfakkar mill-;urnalisti li lpjan biex l-immigranti jintbag[tu lura kien kontra lli;i.

L-immigranti, b’kollox 102 fosthom ]ew;t itrabi, idda[[lu Malta lbiera[ g[all-[abta tas6.15am u ttie[du mill-ewwel id-Depot fil-Furjana. Iktar tard matul il-jum [ar;et l-a[bar li lGvern ma kienx qed jeskludi li jibg[athom lura fl-istess jum.

Dwar dan esprimew it-t[assib tag[hom diversi NGOs, li qalu li ma t[allewx jid[lu d-depot biex jitkellmu mal-immigranti fid-Depot.

L-istess kliem qalitu lA;enzija tar-Refu;jati tanNazzjonijiet Uniti, il-UNHCR. Din l-A;enzija qalet li ]aret xi membri ta’ dan il-grupp f’Lyster Barracks f’{al Far, fejn [afna minnhom esprimew ix-xewqa li japplikaw g[all-

a]il. Madanakollu l-Pulizija ma tatx a//ess lill-UNHCR biex i]]ur lill-kumplament talgrupp, li kienu qed jin]ammu fid-Depot tal-Pulizija. Dan bi ksur ta’ ftehim li l-Gvern Malti g[andu mal-istess A;enzija.

Minkejja li [afna millimmigranti jridu japplikaw g[all-a]il, mhux mag[ruf jekk l-awtoritajiet, s’issa tawhomx din l-opportunità. L-NGOs ilbiera[ qalu li jekk il-Gvern i/a[[ad lil dawn il-persuni minn dan id-dritt ikun qed jikser il-li;ijiet internazzjonali kif ukoll Maltin.

Il-li;i tg[id li kull immigrant g[andu d-dritt li japplika g[all-a]il u lapplikazzjoni tieg[u trid ti;i studjata. Hu mifhum li limmigranti g[andhom sa xahrejn /ans biex japplikaw u sakemm il-ka] tag[hom jinqata’, ma jistg[ux jitke//ew.

Fi ]viluppi o[ra, immigranta tqila lbiera[ twasslet l-Isptar Mater Dei permezz ta’ [elikopter talForzi Armati. Il-mara kienet fuq dg[ajsa b’160 immigrant abbord. Sal-biera[ kien g[adu mhux /ar jekk dawn limmigranti humiex se jidda[[lu Malta.

It-temp

UV INDEX

9

IT-TEMP> il-bi//a l-kbira xemxi VI}IBBILTÀ> tajba IR-RI{: [afif u varjabbli l-aktar mill-Punent Majjistru BA{AR> [afif IMBATT> ftit li xejn TEMPERATURA: l-og[la 31˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 428.1 mm IX-XEMX> titla’ fis-05.53 u tin]el fit-20.21

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

L-ERBG{A L-og[la 32˚C L-inqas 21˚C

IL-{AMIS L-og[la 33˚C L-inqas 21˚C

IL-:IMG{A L-og[la 33˚C L-inqas 21˚C

IS-SIBT L-og[la 33˚C L-inqas 21˚C

IL-{ADD L-og[la 33˚C L-inqas 21˚C

UV

UV

UV

UV

UV

9

9

10

10

9

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Malta 28˚C ftit imsa[[ab, Al;eri 29˚C xemxi, Amsterdam 22˚C xemxi, Ateni 35˚C xemxi, Li]bona 33˚C xemxi, Berlin 26˚C xemxi, Brussell 24˚C xemxi, il-Kajr 32˚C xemxi, Dublin 25˚C xemxi, Kopen[agen 21˚C xemxi, Frankfurt 26˚C ftit imsa[[ab, Milan 29˚C ftit imsa[[ab, Istanbul 31˚C ftit imsa[[ab, Londra 24˚C xemxi, Madrid 34˚C ftit imsa[[ab, Moska 22˚C ftit imsa[[ab, Pari;i 27˚C xemxi, Bar/ellona 28˚C xemxi, Ruma 27˚C xemxi, Tel Aviv 29˚C xemxi, Tripli 34˚C xemxi, Tune] 31˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 26˚C xemxi, Zurich 26˚C ftit imsa[[ab, Munich 24˚C xemxi, Stokkolma 25˚C xemxi, San Pietruburgu 20˚C ftit imsa[[ab.

70 avukat jippre]entaw protest b’ur;enza fil-Qorti kontra l-a;ir tal-Gvern minn Ray Abdilla

Madwar 70 avukat ippre]entaw protest b’ur;enza tard ilbiera[ filg[axija filPrim Awla tal-Qorti ?ivili fejn qalu li l-a;ir tal-Gvern li [a dwar l-immigranti irregolari jmur kontra ddrittijiet tal-bniedem u d-dritt fundamentali ta’ dawn ilpersuni.

Il-protest li sar kontra lPrim Minitru, il-Ministru talIntern u s-Sigurtà Nazzjonali, il-Kap Kmandant tal-Forzi Armati ta’ Malta, ilKummissarju tal-Pulizija u lAvukat :enerali jg[id li huma je]er/itaw il-professjoni ta’ avukati fil-Qrati tal:ustizzja u li g[alhekk meta da[lu fl-e]er/izzju talprofessjoni wettqu bil;urament il-lealtà tag[hom lejn il-Kostituzzjoni ta’ Malta u l-li;ijiet ta’ pajji]na.

L-Avukati qalu li nhar itTlieta, 9 ta’ Lulju 2013, ]barkaw f’Malta numru ta’ immigranti. Dan wara li dDipartiment talInformazzjoni, [abbar li g[all-[abta tat-3.08am ilpatrol boat tal-Forzi Armati P22 inter/ettat dg[ajsa ta’ 14 -il metru b’102 persuni abbord, mil u nofs ’il barra mill-Ponta ta’ Delimara.

Din id-dg[ajsa ;iet skortata lejn i/-?entru tal-Iskwadra Marittima tal-Forzi Armati fejn l-immigranti, fosthom 41

L-avukati qalu li l-azzjoni tal-Gvern li tikkostitwixxi a;ir illegali, hi wkoll o;;ezzjonabbli g[alihom li fil-qadi tal-professjoni tag[hom li xog[olhom hu li jirrispettaw u jippromwovu l-[arsien tal-li;ijiet ta’ pajji]na u l-protezzjoni tad-drittijiet fundamentali tal-bniedem

mara u ]ew;t itfal ;ew ]barkati g[all-[abta tas-6am.

Aktar tard in[ar;u rapporti flistampa lokali fejn ;ie rrappurtat li l-Gvern be[siebu jibg[at lil u[ud minn dawn limmigranti lura u li saru arran;amenti fir-rigward, inklu] billi saru t-t[ejjijiet ghat-titjiriet li se jwasslu lura lil dawn il-persuni li jin[ti;ilhom protezzjoni skont il-li;i. {ar;u wkoll rapporti li g[aqdiet mhux governattivi li joperaw f’dan il-qasam ma ng[atawx a//ess g[al dawn limmigranti biex jag[tuhom lg[ajnuniet immedjati u me[tie;a sabiex i[arsu ddinjità tag[hom.

Il-protest jg[id ukoll li din id-de/i]joni tal-Gvern qed i//a[[ad lil dawn limmigranti mid-dritt tag[hom li japplikaw g[all-a]il f’pajji]na u milli jirrikorru g[all-[arsien tad-drittijiet tag[hom.

Ing[ad ukoll li m’hemm lebda assigurazzjoni li dawn il-persuni mhumiex se jkunu

ittorturati la jintbag[tu lura lejn pajji]i o[ra. Dan ikun jikkostitwixxi ksur taljeddijiet fundamentali ta’ dawn il-persuni u g[alhekk ksur tal-li;i.

Il-protest jg[id ukoll li din l-azzjoni, minbarra li tikkostitwixxi a;ir illegali, hi wkoll o;;ezzjonabbli g[alihom li fil-qadi talprofessjoni tag[hom li xog[olhom hu li jirrispettaw u jippromwovi l-[arsien talli;ijiet ta’ pajji]na u lprotezzjoni tad-drittijiet fundamentali tal-bniedem.

L-Avukati qalu wkoll li kemm-il darba l-awtoritajiet jibqg[u g[addejjin bil-pjan tag[hom li jibag[tu lil dawn il-persuni lura jkunu qeg[din ja;ixxu bi ksur flagranti talli;i.

G[aldaqstant, l-Avukati qeg[din i]ommu lillawtoritajiet lokali responsabbli jekk dawn jesegwixxu l-intenzjonijiet tag[hom billi abbu]ivament u illegalment jiddeportaw limmigranti.

B[al-lum 25 sena Waqt seminar nazzjonali dwar il-Bijoetika fl-Università ta’ Malta, il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami [abbar li Malta kienet qed tikkunsidra serjament li tressaq proposta f’fora internazzjonali biex kisbiet fil-qasam tal-in;inerija ;enetika li jistg[u jaffettwaw lill-umanità kollha, jitpo;;ew g[addispo]izzjoni tal-pajji]i kollha u ma jibqg[ux monopolju esklussiv ta’ min jag[milhom.

F’diskors li g[amel fid-Dar ?entrali talPN, Roberto Formigoni, Vi/i President tal-Parlament Ewropew, qal li l-Ewropa g[andha tipprova tqassar it-triq lejn ilmira tal-Gvern Malti li jikseb is-s[ubija fil-Komunità Ewropea.

Il-Prim Ministru kien se j[alli Malta g[al ]jara fl-Istati Uniti fejn kien se jiltaqa’wkoll mal-President Amerikan Ronald Reagan fil-White House.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

Lokali 3

Immigranti irregolari li waslu lbiera[ fi xtutna, inklu] tarbija, mix[uta mal-art wara li twasslu fid-depot tal-Pulizija

Reazzjonijiet ta’ rabja Id-dikjarazzjonijiet tal-Gvern Laburista u l-a;ir talawtoritajiet Maltin fl-im;iba tag[hom lejn l-a[[ar ]bark ta’ 102 immigranti irregolari li da[lu f’pajji]na, bil-Gvern ilesti pjan biex fi ftit sig[at jintbag[tu lura lejn il-Libja, qanqlu protesti u reazzonijiet ta’ rabja u ta’ kundanna.

Il-Kummissarju Ewropew Cecilia Malmstrom Il-Kummissarju Ewropew tal-

Intern Cecilia Malmstrom qalet li l-Kummissjoni Ewropea se tu]a l-g[odda kollha g[addispo]izzjoni tag[ha biex tara li l-pajji]i membri kollha jirrispettaw l-obbligi tag[hom.

Fi stqarrija Malmstrom qalet li kienet im[assba dwar iddikjarazzjonijiet tal-Prim Ministru Malti Joseph Muscat u fakkret li, skont il-li;ijiet internazzjonali u Ewropej, limmigranti huma intitolati li jag[mlu talba g[all-a]il, blapplikazzjoni tag[hom trid ti;i e]aminata.

Malmstrom qalet ukoll li lUE tinsab lesta biex toffri lappo;; kollu tag[ha lil Malta fid-dawl tal-problema talimmigrazzjoni. Jekk lawtoritajiet Maltin jitolbu, l-UE hi lesta li tiddiskuti fuq aktar mi]uri, sew jekk ikunu f’forma ta’ assistenza finanzjarja u sew jekk b’assistenza lill-Uffi//ju Ewropew g[all-Appo;; talA]il, li hu bba]at f’Malta. {dax-il NGO tar-refu;jati {dax-il NGO li ja[dmu malimmigranti u r-refu;jati, fi stqarrija ddikjaraw li l-Gvern m’g[andux jibg[at lillimmigranti lura l-Libja. Dan g[al ]ew; ra;unijiet – l-ewwel

g[ax ikunu su;;etti g[al tortura u trattament inuman, u t-tieni g[ax dan l-a;ir ikun bi ksur talobbligi legali internazzjonali ta’ Malta.

Il-[dax-il NGO qalu li huma xxukkjati jisimg[u anke li lGvern qieg[ed sempli/iment jikkunsidra dan.

L-g[aqdiet fakkru li l-grupp jinkludi 43 mara u ]ew; trabi, kollha Somali, li jfisser li aktarx g[andhom b]onn il-protezzjoni.

Huma insistew li din hi pushback, minkejja li Muscat qed jinsisti li mhix.

Filwaqt li qalu li jirrikonoxxu li l-immigrazzjoni hi sfida, l-NGOs qalu li hu ina//ettabbli li persuni inno/enti jintu]aw biex ilGvern jirba[ xi punti jew biex jinnegozja. Hu /ert, qalu lNGOs, li fil-Libja l-immigranti jsofru minn abbu] tad-drittijiet tag[hom.

L-NGOs fakkru anke kif il;img[a li g[addiet il-Qorti talAppell ikkonfermat li meta fl2004 ]ew; ir;iel intbag[tu lura l-Libja kienu ;ew miksura ddrittijiet fundamentali tag[hom.

Alternattiva Demokratika L-Alternattiva Demokratika

qalet li Muscat qed jag[mel [sara lil Malta billi minflok jaqdi dmiru u ju]a r-ra;uni, imur kontra l-obbligi internazzjonali tal-pajji].

L-AD qalet li “jekk Muscat g[andu sinsla missu jibg[at lillUE l-miljuni ta’ ewro li Malta [adet biex jintefqu fuq min qed ifittex il-protezzjoni umanitarja.

Imma Muscat arja biss g[andu.

Kapa/i biss jilg[ab blemozzjonijiet tan-nies, ipin;i stampa ta’ kri]i kbira u ju]a lil min hu dg[ajjef g[all-iskopijiet politi/i u populisti tieg[u.”

L-Isqfijiet L-Isqfijiet fi stqarrija qalu li fid-dawl ta’ dawn l-i]viluppi, u fid-dawl tal-messa;; tal-Papa f’Lampedusa, qed jappellaw lill-awtoritajiet Maltin biex i[arsu d-dinjità ta’ kull bniedem li jasal fuq ix-xtut tag[na, jirrispettaw l-obbligi internazzjonali ta’ Malta u jkomplu jwettqu politika ta’ ospitalità.

L-Isqfijiet appellaw ukoll biex il-Gvern, b’kull mezz le;ittimu, ikompli jis[aq biex pajji]i ikbar jaqsmu l-pi] ma’ Malta.

Protesta quddiem il-kwartieri tal-Pulizija Numru ta’ membri ta’ NGOs organizzaw protesta [dejn iddepot tal-Pulizija fil-Furjana meta mblukkaw id-da[la tal;enb tad-Depot, fejn hemm issezzjoni tas-CID, biex ma j[allux it-trakkijiet bl-immigranti

jo[or;u biex dawn jittie[du lejn l-ajruport.

Id-Direttri/i tas-Servizz tal:i]witi g[ar-Refu;jati, Katrine Camilleri, spjegat li l-JRS u lFondazzjoni People for Change, bl-appo;; ta’ tmien NGOs o[ra g[amlu talba lill-Qorti Ewropea g[ad-Drittijiet tal-Bniedem sabiex twaqqaf lill-Gvern Malti milli jibg[at lura l-immigranti irregolari mis-Somalja lura lejn Tripli fil-Libja.

Pre]enti g[al din il-protesta kien ukoll l-Avukat Michael Camilleri li spjega li l-Qorti Ewropea tad-Drittijiet talBniedem kienet laqg[at it-talba tal-NGO’s u g[alhekk il-Gvern ma setax jibg[at lill-immigranti lura l-Libja.

L-M}PN L-M}PN innota b’dispja/ir li l-Gvern Laburista, partikolarment il-Prim Ministru Joseph Muscat, jippreferi jkun populist u jin/ita rrazzi]mu f’pajji]na minflok jeduka lin-nies dwar il-fatti rilevanti, u ju]a d-diplomazija u l-politika tal-perswa]joni sabiex

ikollna effettivament iktar koperazzjoni mill-pajji]i membri tal-UE fil-qasam talimmigrazzjoni irregolari.

Innutaw ukoll li l-Prim Ministru u l-Ministru Manuel Mallia qed jippruvaw jimpressjonaw b’dawn il-mossi populisti li jwasslu biss biex jipperikolaw il-[ajja ta’ nies vulnerabbli, u li jmorru kontra lli;ijiet u l-obbligi internazzjonali li Malta dejjem osservat.

L-M}PN qal li dan ifakkarna f’tatti/i u manuvri simili li lGvern Laburista tas-sebg[inijiet kien u]a fil-fora internazzjonali, li rri]ultaw biex xellfu rreputazzjoni, l-unur u lkredibbiltà ta’ pajji]na.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

4 Lokali

Jg[id li wi// [uh kien qisu xena minn films tal-bi]a’ “Ftit tal-[in wara l-in/ident kont fuq il-post u lil [ija m’g[araftux. Kien hemm persuna mal-art, u xi [add b’wi//u tal-bi]a’, kien qisu xi xena tal-horror movies... tal-bi]a’, u wara, [ija Gerald Galea, beda jg[id “lawyer”, ried avukat.

“M’g[araftux g[al ]ew; ra;unijiet. L-ewwel nett min[abba l-kundizzjoni li kien fiha, wi//u kollu daqqiet u mben;el, u t-tieni peress li f’erbg[in sena, g[andi xorti rajtu [ames darbiet.”

Din kienet ix-xhieda ta’ Taddeo Galea, li ji;u [u Gerald Galea ta’ 63 sena minn Marsalforn li qed ji;i mixli bil-qtil ta’ John Spiteri ta’ 54 sena u l-attentat ta’ qtil ta’ ibnu Matthew Spiteri ta’ 20 sena, it-tnejn mir-Rabat, G[awdex.

Taddeo Galea, li kien qed jixhed fit-tkomplija talkumpilazzjoni, qal li hu jg[ix Michigan, filwaqt li [uh Gerald jg[ix New York u rari jiltaqg[u, kif iltaqg[u dan l-a[[ar f’G[awdex fejn jg[ixu fl-istess apparatament flimkien ma’ [uhom ie[or Joseph Galea. Taddeo Galea qal li kif sema’ lil [uh jg[id “lawyer”, hu dar fuq [uh Joseph, li wkoll mar fejn se[[ l-in/ident u dan qallu li [uhom ried ikellem avukat malajr.

Xehed ukoll Joseph Galea li b[al [uh Taddeo spjega x’ra nhar l-Erbg[a, 19 ta’ :unju li g[adda, f’parke;; fil-Qbajjar, limiti ta’ Marsalforn g[all-[abta tat-3 p.m.

Hu qal li joqg[od fl-appartament ta[t [uh l-akku]at u qal li dakinhar Gerald Galea

kien /empillu u qallu biex jg[id lil ommu li dakinhar seta’ jg[addi g[aliha biex je[odha sa Ta’ Pinu. Minflok qal li ;ara in/ident ikrah u qal ukoll li jiftakar li dakinhar ra lil xi [add isawwat lil xi [add ie[or fuq il-post, i]da ma jafx min kien.

B[al [uh Taddeo, Joseph Galea qal li huma kienu fuq il-post fost l-ewwel nies peress li joqog[du ftit metri ’l bog[od minn fejn se[[ lin/ident u kienu fuq il-post qabel ma waslet l-ambulanza.

De/i]joni dwar il-libertà provi]orja fil-;ranet li ;ejjin Xhieda o[ra kienu madwar [ames persuni li joqog[du fl-in[awi. Kien hemm min sema’ twer]iq ta’ karozzi, min sema’ g[ajjat u storbju u kien hemm min ra karozza tie[u madwar [ames jew sitt dawriet mal-parke;;.

Xehdet ukoll mara Ingli]a, Suzanne Woodgate, li kienet f’wie[ed mill-appartamenti fil-vi/in. Din qalet li ma rat xejn i]da semg[et lil xi [add jg[ajjat, “Oh my God, they’ve killed him, they’ve killed him!” (qatluh, qatluh).

Qalet li dak il-[in hi kienet fuq in-na[a ta’ ;ewwa tarresidenza tag[ha.

Wara li x-xhieda rrakkontaw dak li kienu jafu, li raw jew semg[u, id-Difi]a mmexxija mill-Avukat Kathleen Grima, li flimkien

mal-Avukat Arthur Azzopardi qieg[da tiddefendi lil Gerald Galea, talbet lillQorti preseduta millMa;istrat Neville Camilleri g[al-libertà provi]orja talakku]at.

Hi qalet li hu x’inhu r-reat, il-fatt li issa xehdu x-xhieda paj]ana kollha tal-ka], m’hemm l-ebda bi]a’ ta’ kontaminazzjoni tal-provi. LAvukat Grima qalet li kien hemm okka]jonijiet simili g[al reat b[al dan, dak ta’ qtil, meta persuni ng[ataw illibertà provi]orja u l-Qorti tista’ wkoll timponi kundizzjonijiet iebsa biex l-akku]at joqg[od mar-regoli.

Il-Ma;istrat qal li se jag[ti de/i]joni dwar l-imsemmija talba kameralment fil-jiem li ;ejjin. L-investigazzjoni talka] tinsab immexxija millIspettur Chris Pullicino, eks Kap tad-Dipartiment talInvestigazzjonijiet Kriminali, u mill-Ispettur Bernard C. Spiteri mill-G[assa tal-Belt Victoria.

Barra l-akku]i ta’ omi/idju ta’ John Spiteri u l-attentat ta’ qtil ta’ ibnu, akku]i o[rajn fil-konfront ta’ Galea huma li saq karozza b’mod perikolu], li g[amel [sara volontarja fuq proprjetà talGvern, li g[amel [sara fuq ilvettura Isuzu ta’ Spiteri u [sara fuq il-vettura li kien qed isuq l-istess akku]at li hi proprjetà ta’ Joseph Hili.

L-akku]at qed iwie;eb li mhux [ati tal-akku]i mi;jubin kontrih. L-Avukat Joseph Giglio qed jidher b[ala parti /ivili g[all-qraba tal-vittma. Il-kumpilazzjoni se tkompli fl-20 ta’ Awwissu li ;ej.

Rakkomandazzjonijiet mill-UE dwar l-ekonomija u x-xog[ol Il-Kunsill tal-Unjoni Ewropea ppubblika diversi rakkomandazzjonijiet g[al 23 pajji] tal-Unjoni Ewropea fosthom Malta, dwar il-policies ekonomi/i u tax-xog[ol li stabbilew fil-programmi nazzjonali ta’ riforma u anke l-policies fiskali kif ippre]entati fil-programmi ta’ stabbiltà u ta’ konver;enza.

Dan sar b[ala l-konklu]joni tal-e]er/izzju ta’ monitora;; tas-Simestru Ewropew. ?ipru, l-Irlanda, il-Gre/ja u lPortugall huma su;;etti g[al programmi ta’ a;;ustament makroekonomi/i.

F’April li g[adda lKummissjoni Ewropea ppubblikat ir-ri]ultati tar-revi]joni g[al Malta u l-anali]i talKummissjoni wasslet g[allkonklu]joni li Malta qed ikollha ]bilan/i makroekonomi/i li je[tie;u monitora;; u azzjoni. B’mod partikulari, is-settur bankarju u l-i]viluppi tas-suq tal-proprjetà, je[tie;u monitora;; intensiv.

Is-sostenibbiltà tal-finanzi pubbli/i te[tie; attenzjoni.

Il-Kunsill kien ne[[a lil Malta mill-Excessive Decficit Procedure f’Di/embru 2012 wara l-korrezzjoni li saret fl-2011 li bba]ata fuq it-tbassir talKummissjoni g[all-[arifa tal2012, kienet tidher li tista’ titwettaq. Madankollu, fl2012, Malta kellha defi/it ta’ 3.3 fil-mija tal-PGD u dan kien og[la mit-tlieta fil-mija tal-PGD. Il-mira talistrate;ija tal-Ba;it hi li ddefi/it jonqos b’mod gradwali minn 3.3 fil-mija fl2012 g[al 0.8 fil-mija talPGD fl-2016.

Il-Kunsill tal-UE qal li lawtoritajiet Maltin qed jippro;ettaw li d-dejn se ji]died g[al 74.2 fil-mija tal-PGD fl2014 u jibda jitnaqqas g[al 70 fil-mija sal-2016.

Il-Kunsill qal li l-pro-

gramm ta’ stabbiltà jiddikjara l-[sieb tal-Gvern li jwaqqaf kunsill fiskali imma m’hemmx pjani konkreti.

Malta g[adha tiffa//ja sfidi dwar is-sostenibbiltà talfinanzi pubbli/i fid-dawl talimpatt tal-ba;it min[abba li n-nies qed jg[ixu aktar u g[alhekk hemm l-impatt ta]]ieda fil-pensjonijiet. Dan min[abba li l-età tal-irtirar g[adha baxxa u g[alhekk hemm b]onn ta’ aktar riformi fil-pensjonijiet.

Il-Kunsill tal-UE qal li lmi]uri li ttie[du biex tonqos ir-rata ta’ dawk li jitilqu milliskola kmieni huma tajbin, imma g[ad hemm nuqqas ta’ rabta bejn l-edukazzjoni u tta[ri; g[all-b]onnijiet tassuq tax-xog[ol.

Malta [adet ukoll passi biex ti]died il-parte/ipazzjoni tan-nisa fid-dinja tax-xog[ol imma xorta baqa’ lok g[al aktar titjib g[ax id-differenza bejn in-numru ta’ nisa u nnumru ta’ nisa fid-dinja taxxog[ol hi l-og[la fl-Ewropa.

Il-kompetittività ta’ Malta hi fil-periklu min[abba diversifikazzjoni limitata filprovvista tal-ener;ija li qed twassal g[al tariffi g[oljin tal-ener;ija. L-istat finanzjarju [a]in tal-Enemalta jkompli j]id l-insigurtà imma linterconnector ma’ Sqallija mistenni jnaqqas dan il-pi] is-sena d-die[la. Filwaqt li ttie[du diversi inizjattivi fosthom l-ener;ija solari, ilqsim tas-sorsi tal-ener;ija g[adhom baxxi u l-vijabbiltà ta’ pro;etti b[alma huma li]vilupp tal-wind farms tista’ tkun fil-periklu.

Il-Kunsill Ewropew qal ukoll li l-banek domesti/i huma esposti [afna g[as-suq tal-proprjetà filwaqt li s-sistema ;udizzjarja g[ad g[andha ineffi/jenzi li jistg[u jwasslu g[all-periklu tal-istabbiltà finanzjarja.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

Lokali 5

Il-Gvern irid ir-reklamazzjoni tal-art Il-Gvern se jippubblika espressjoni ta’ interess li permezz tag[ha se jkun possibbli li ssir reklamazzjoni ta’ art biex fuqha jsiru pro;etti li skont il-gvern jridu jkunu ambjentalment u so/jalment sostenibbli.

F’konferenza tal-a[barijiet, is-Segretarju Parlamentari Michael Farrugia qal li lpolitika tal-gvern favur irreklamazzjoni tal-art ;ejja mi/-/okon tal-pajji] filwaqt li madwar Malta u G[awdex hawn 4,480 kilometru kwadru ta’ spazju fil-ba[ar li jaqa’ ta[t il-;urisdizzjoni ta’ Malta.

Is-Segretarju Parlamentari Farrugia qal li l-Gvern mhux qed jintrabat ma’ xi pro;etti jew pro;etti partikolari i]da se jkun qed jikkunsidra kull pro;ett fuq il-merti tieg[u u fuq is-sostenibbiltà ambjentali, ekonomika u so/jali tieg[u.

Mistoqsi dwar pro;etti ta’ djar fuq il-ba[ar meta st[arri; juri li hawn terz tad-djar vojta, is-Segretarju Parlamentari qal li dde/i]jonijiet se jittie[du meta jitressqu l-pro;etti.

B[ala e]empji ta’ pro;etti li di;à saru, is-Segretajru Parlamentari Farrugia semma

l-Port {ieles, l-Imsida, Wied il-G[ajn u Portomaso u sostna li l-pro;etti jridu jsiru skont ir-regoli Ewropej.

G[all-fatt li l-pajji] ma ji;;enerax materjal bi]]ejjed g[ar-reklamazzjoni tal-art, Michael Farrugia ma eskludiex li l-materjal b[atterrapien ikun importat i]da din se tkun responsabbiltà talkumpaniji li joperaw ilpro;etti.

Michael Farrrugia qal li luniku bidla li hemm f’din ilpolitika minn dik tal-passat dwar ir-reklamazzjoni tal-art hi li issa se jkun il-privat li se jwettaq dawn il-pro;etti waqt li qabel dawn kienu se jsiru mill-gvern.

Fil-konferenza tal-a[barijiet is-Segretarju Parlamentari Michael Farrugia ma semmiex xi forma ta’ konsultazzjoni li l-gvern g[amel qabel [a d-de/i]joni tieg[u favur ir-reklamazzjoni ta’ art. Fil-fatt din il-politika ta’ reklamazzjoni di;à ;abet kritika minn diversi g[aqdiet ambjentali.

Is-Segretarju Parlamentari Farrugia qal li rreklamazzjoni tal-art kienet weg[da fil-programm elettorali Laburista u se titwettaq.

Parti kbira ta’ G[awdex bla dawl G[ar-raba’ darba konsekuttiva, ilbiera[ filg[odu parti kbira minn G[awdex kienet ming[ajr dawl. Fost il-lokalitajiet li lbiera[, u drabi o[ra matul din il-;img[a kienu ming[ajr provvista ta’ elettriku kien hemm ir-Rabat, G[ajnsielem, ilFontana, ix-Xewkija, Ta’ Sannat, il-Munxar, l-G[asri, lG[arb, San Lawrenz u Ta’ Ker/em.

Il-Korporazzjoni Enemalta qalet li l-ka;un ta’ dan il-qtug[ ta’ dawl kienu ]ew; feeders li effettwaw numru ta’ substations.

Il-Prim Ministru Joseph Muscat u l-Kabinett tal-Gvern ilbiera[ semg[u pre]entazzjoni li saret mis-Sindku ta’ Marsaxlokk u li fiha ma saret ebda referenza g[all-power station il-;dida li l-Gvern pre]enti se jibni f’Marsaxlokk u li se tit[addem bil-gass (Riratt> Michael Ellul)

Is-Sindku ta’ Marsaxlokk jitlob kumpens lill-Gvern minn Charles Muscat

Is-Sindku Laburista ta’ Marsaxlokk Edric Micallef qal li Marsaxlokk g[andu power station u se jibqa’ jkollu power station u g[alhekk g[andu jing[ata kumpens mill-Gvern permezz ta’ investiment fil-lokalità biex ipatti g[all-impatt ambjentali tal-power station.

Edric Micallef iddikjara dan ilbiera[ waqt pre]entazzjoni li g[amel lillKabinett immexxi mill-Prim Ministru Joseph Muscat li ltaqa’ fis-Sala Parrokkjali ta’ Marsaxlokk.

G[al din il-laqg[a attendew ukoll il-kunsillieri ta’ Marsaxlokk kif ukoll isSindki tal-lokalitajiet li jiffurmaw parti mir-re;jun.

Fl-introduzzjoni l-Prim Ministru qal li l-laqg[a kienet dedikata g[all-b]onnijiet tal-

in[awi ta’ Marsaxlokk bliskop li l-Gvern jimxi skont laspirazzjonijiet tan-nies.

Is-Sindku ta’ Marsaxlokk g[amel pre]entazzjoni dwar il-b]onnijiet fil-lokalità u qal li permezz ta’ din il-laqg[a tal-Kabinett, Marsaxlokk kien se jing[ata attenzjoni partikulari.

Hu qal li fost il-prijoritajiet hemm il-[tiega li jsir Park Nazzjonali f’Delimara, aktar [arsien tal-wirt storiku u jkun hemm organizzazzjoni a[jar tas-suq u tal-imwejjed tarristoranti li jitpo;;ew barra.

Prijoritajiet o[rajn huma li jkun hemm aktar ordni fizzona tal-Mag[luq u jkun hemm aktar fa/ilitajiet g[addg[ajjes i]-]g[ar tas-sajjieda.

Is-Sindku ta’ Marsaxlokk qal li g[andu jkun hemm rabta bejn il-Kunsilli Lokali u l-entitajiet kummer/jali

g[ax meta f’Marsaxlokk imorru [afna nies, igawdu lentitajiet kummer/jali, imma l-Kunsill ma jda[[al xejn, anzi jo[ro; bejn €17,000 u €20,000 fis-sena biex inaddaf il-lokalità.

Hu qal li /-/umnija l-g[olja tal-ewwel fazi tal-power station ta’ Delimara g[and[a titne[[a g[ax qed ikollha impatt negattiv fuq l-ambjent ta’ Marsaxlokk. Is-Sindku m’g[amel l-ebda referenza g[al power station il-;dida li l-Gvern pre]enti wieg[ed li se jibni f’Marsaxlokk u li se tit[addem bil-gass.

Wara, is-Sindki kollha pre]enti ntalbu jag[mlu pre]entazzjoni qasira dwar ilb]onnijiet fil-lokalità tag[hom imma l-midja ntalbet ma tibqax pre]enti u l-laqg[a tal-Kabinett kompliet fil-mag[luq.

Il-funeral ta’ Angie Bugeja se jsir nhar it-Tnejn Il-katavru ta’ Angie Bugeja, it-tfajla ta’ 23 sena minn Tal-Pietà li mietet f’in/ident tat-traffiku filBezile, beda t-triq lejn Malta wara li kien qed jin]amm f’dan il-pajji] matul l-a[[ar jiem.

Il-katavru mistenni jasal Malta nhar il-:img[a.

Ironikament, il-:img[a stess kien ippjanat li

Angie Bugeja ti;i lura Malta g[all-vaganzi tassajf, peress li g[al dawn l-a[[ar sentejn kienet qed tistudja ;ewwa l-Gre/ja.

Il-funeral ta’ Angie Bugeja se jsir nhar it-Tnejn li ;ej fis-2pm fil-Knisja Parrokkjali ta’ San :iljan.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

6 Lokali

Aktar /ansijiet ta’ reb[ fil-Bingo 75

Id-Direttur tar-REMPEC Frédéric Hébert (is-sitt wie[ed mil-lemin, bilwieqfa) flimkien ma’ uffi/jali li [adu sehem fil-monitera;; kontra t-tni;;is marittimu minn bastimenti fil-Punent tal-Mediterran

REMPEC torganizza [idma ta’ sorveljanza kontra t-tni;;is {ames ajruplani millAl;erija, Franza, l-Italja, ilMarokk u Spanja g[adhom kemm wettqu [idma ta’ monitera;; fuq madwar 700 bastiment fil-Punent talMediterran.

L-operazzjoni kkordinata ta’ sorveljanza mill-ajru kontra t-tni;;is ille/itu mill-bastimenti, bl-isem ta’ OSCARMED 2013, kienet organizzata mir-Regional Marine Pollution Emergency Response Centre fil-Ba[ar Mediterran (REMPEC), blappo;; finanzjarju tal-Gvern Fran/i] u tal-Ftehim

RAMOGE (Saint-RAphaelMOnaco-GEnoa pollution agreement). Din kienet ikkoordinata mill-A;enzija Spanjola g[as-Sigurtà Marittima (SASEMAR) permezz ta/-?entru ta’ Koordinament g[as-Salvata;; Marittimu li g[andha f’Palma de Mallorca.

Ajruplani g[as-sorveljanza mill-ajru minn dawn il-[ames pajji]i mmoniterjaw it-tni;;is marittimu minn bastimenti fin-na[a tal-Punent talMediterran, fejn instab [ru; ta’ ]ejt fi tliet postijiet.

L-A;enzija Ewropea g[as-

Sigurtà Marittima (EMSA) appo;;jat din il-[idma billi pprovdiet ritratti bis-satellita permezz tas-servizz CleanSeaNet. Din kienet it-tieni operazzjoni ta’ OSCAR-MED organizzata minn REMPEC. L-ewwel wa[da [adu sehem fiha tliet ajruplani minn Franza, l-Italja u Spanja, u saret f’Toulon, Franza, fl-2009. L-g[an ewlieni ta’ dawn l-operazzjonijiet hu biex titjieb ilkoperazzjoni u jikkumbattu t-tni;;is minn bastimenti fir-re;jun.

Maltco Lotteries Ltd g[adha kif nediet promozzjoni o[ra tal-log[ba talBingo 75. Il-kategorija Snowball issa tista tintreba[ sal-50 numru minflok sat-48 numru. Bla dubju, din ilpromozzjoni se ]]id aktar /ansijiet biex jintreba[ ilJackpot.

B[alissa l-Jackpot attwali tal-Bingo 75 ila[[aq issomma fantastika ta’ €268,500. Malli l-Jackpot jintreba[, dan jer;a’ jibda b’minimu ta’ €20,000.

Il-;ugaturi jistg[u jipparte/ipaw f’din il-log[ba billi jittantaw xortihom f’erba’ kategoriji differenti: Corners, Cross, Snowball u House.

“ L - g[an tag[na hu li noffru l-a[jar lill-klijenti tag[na,” stqarret kelliema g[al Maltco, “u nemmnu tasew li bl-introduzzjoni tal-promozzjoni l-;dida ta’ Snowball, se nkunu qed in]idu /-/ansijiet g[all-;ugaturi biex jirb[u.”

Il-log[ba tal-Bingo 75 tista’ tintlag[ab kuljum u wie[ed jista’ jippartecipa sa [ames minuti qabel ittlug[. It-tlug[ jixxandar fis-6.15 p.m. f’kull [anut tal-log[ob awtorizzat minn Maltco Lotteries, kif ukoll fuq l-istazzjon televi]iv Smash jew fuq is-sit elettroniku uffi/jali talkumpanija.

L-Isfida tal-:ejjieni Pubblikazzjoni bi [sieb politiku u so/jali L-Isfida tal-:ejjieni hu l-ktieb li dwaru se ssir diskussjoni fl-okka]joni tat-tnedija ta’ din il-pubblikazzjoni li se ssir g[ada l-{amis 11 ta’ Lulju, fis7.30 p.m. fi/-/entru ?AK, Birkirkara.

Dan hu ktieb mill-pinna ta’ Edwin Vassallo, bi [sieb politiku u so/jali li fih qed juri x’ja[seb lawtur li huma l-isfidi tal;ejjieni tal-poplu tag[na.

Hu ritratt li l-awtur qed jie[u tas-so/jetà tal-lum u ritratt ie[or ta’ fejn ja[seb li se tasal is-so/jetà tag[na fi ftit ]mien ie[or.

Dan ir-ritratt li qed jippre]enta Edwin Vassallo, mhux ritratt b’imma;ini tal-fotografija i]da ;abra ta’ [sibijiet li huma ma[suba li jift[u diskussjoni g[al dawk kollha li jinteressahom jag[tu daqqa ta’ id biex din is-so/jetà tag[na tibqa’ wa[da li tag[mel sens.

Fejn id-dinjità tal-bniedem tibqa’ ti;i rispettata u mhux fejn il-persuna umana ti;i u]ata minn dawk li qeg[din fil-politika jew fil-kummer/.

Edwin Vassallo jemmen fil-politika mibnija fuq ilpromozzjoni u l-[arsien tal-prin/ipju u mhux politika li ssir biss skont innumri ta’ kif se jivvutaw in-nies.

Fil-kummenti tieg[u dwar din il-pubblikazzjoni u d-diskussjoni li se ssir biex ikun ippre]entat ilktieb, Edwin Vassallo qal li ]-]mien li qeg[din ng[ixu fih hu ta’ sfida g[al dawk li jimmilitaw fil-Partit Nazzjonalista u f’kull partit politiku ie[or.

Hu ta’ sfida g[as-so/jetà Maltija u G[awdxija u g[al kull persuna li trid tg[in lil din is-so/jetà tibqa’ wa[da sostenibbli ekonomikament daqskemm moralment u vi/i versa.

L-attività tat-tnedija ta’ din il-pubblikazzjoni se tie[u forma ta’ diskussjoni mmexxija minn Frank Psaila. Il-mistiedna spe/jali se jkunu Andrew Azzopardi, Peppi Azzopardi, il-President Emeritu Eddie Fenech Adami, Mary Anne Lauri u Joe Mifsud.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

Lokali 7

Il-kannabis instabet fit-Taqsima Forensika Il-pjanta tal-kannabis li nhar il-{add li g[adda nstabet flIsptar Monte Carmeli, instabet fit-Taqsima Forensika li hemm f’dan l-Isptar, u li tifforma parti mill-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin.

Fl-istqarrija li [ar;et ilPulizija, il-{add stess, ing[ad li x-xitla nstabet fil-;nien malbit[a li tinsab qrib it-Taqsima Forensika tal-Isptar Monte Carmeli. Madankollu, minn sorsi ta’ min joqg[od fuqhom, IN-NAZZJON jista’ ji]vela li lpjanta tal-kannabis kienet tinstab fit-Taqsima Forensika u mhux barra.

IN-NAZZJON hu infurmat ukoll li x-xitla li nstabet kienet g[olja madwar 50 /entimetru, u jirri]ulta, minn ri/erka li saret, li xtieli ta’ dan it-tul ma jdumux ma jikbru aktar minn massimu ta’ xahrejn, li jfisser li din ix-xitla li nstabet fit-Taqsima Forensika n]erg[et f’dawn la[[ar xahrejn.

Dwar dawn l-i]viluppi, ilGvern ma [a l-ebda azzjoni u lMinistru Manwel Mallia flebda [in ma kkummenta dwar dan il-ka]. Dan minkejja li dan kien it-tieni ka] ta’ sejba ta’ droga fil-[abs jew fa/ilitajiet li jaqg[u ta[tu – b[alma hi tTaqsima Forensika f’Monte Carmeli, li essenzjalment hi estensjoni tal-{abs ta’ Kordin.

L-MT Santa Maria li jinsab marbut l-Isla wara li kien involut f’investigazzjoni tal-Pulizija

L-MT Santa Maria qed jin]amm f’Boiler Wharf g[alxejn u qed jitlef il-flus Il-kumpanija tal-vapur MT Santa Maria, li tifforma parti minn grupp ta’ kumpaniji, li b[ala attività prin/ipali joperaw fis-suq marittimu b[ala fuel suppliers, qed tg[id li l-vapur inkwistjoni qed jin]amm g[alxejn mill-awtoritajiet, u dan qed jikkaw]a telf finanzjarju qawwi g[aliha.

S.L. Navigation Ltd, kumpanija sussidjarja ta’ Falzon Group, ippre]entat protest fil-Prim’Awla talQorti ?ivili kontra l-Kummissarju talPulizija, il-Harbour Master, irRe;istratur tal-Qrati u Tribunali Kriminali, il-Kontrollur tad-Dwana, lAwtorità Dwar it-Trasport f’Malta u

l-Avukat :enerali u qieg[da titlob il[elsien tieg[u. Il-bastiment qed ji;i investigat fuq allegati reati ta’ kuntrabandu ta’ fuel.

Il-kumpanija qalet li wara inkjesta li qieg[da ssir mill-Ma;istrat Edwina Grima fuq talba tal-Kummissarju talPulizija, g[andha mi]mum fl-Isla lbastiment, u dan minkejja li g[adhom ma tressqux provi kontra l-operaturi ta’ dan il-vapur, u g[alhekk g[andu ji;i rilaxxat.

Peress li l-bastiment ilu mi]mum minn nhar it-Tlieta 2 ta’ Lulju li g[adda, il-kumpanija ma tistax tag[mel u]u mill-bastiment tag[ha u

g[alhekk qed issofri minn danni kbar.

Ing[ad ukoll li dan il-grupp jimpjega ’l fuq minn 100 ru[ li jiddependu minnu u ]-]amma ta’ dan il-bastiment qed tipperikola l-impjieg u l-g[ajxien ta’ dawn in-nies.

G[al dawn ir-ra;unijiet mhux ;ustifikat li dan il-bastiment jibqa’ mi]mum u g[aldaqstant qed i]]omm lil dawk kollha responsabbli g[allazzjonijiet kollha li qeg[din jittie[du fil-konfront tal-kumpanija u tirri]erva li tie[u azzjonijiet skont illi;i. Il-protest kien iffirmat millAvukati Michael Sciriha u Lucio Sciriha.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

8 Parlament

Il-Gvern jevita milli jkun /ar dwar l-g[a]liet li kien qed jikkunsidra Kemm il-Prim Ministru Joseph Muscat u kif ukoll ilMinistru tal-Intern Manwel Mallia evitaw milli jwie;bu mistoqsijiet diretti dwar x’passi kien qed jikkunsidra lGvern meta sostna li fil-ka] tal-immigranti illegali li n]ammu fid-Depot ilbiera[ kien qed jikkunsidra l-g[a]liet kollha.

Il-Prim Ministru ammetta li ftiehem mal-awtoritajiet Libjani biex isiru larran;amenti lo;isti/i kollha [alli l-immigranti irregolari jintbag[tu lura minn Malta.

Waqt l-ewwel intervent tieg[u, Joseph Muscat qal li jekk ordni li ;iet irrappurtata li [ar;et mill-Qorti Ewropea tadDrittijiet tal-Bniedem ma tasalx bil-miktub g[and ilGvern, kien se jibqa’ jikkunsidra l-possibbiltajiet kollha.

Kien biss waqt l-intervent tal-Ministru Mallia li sar mag[ruf li l-ordni tal-Qorti Ewropea waslet bil-miktub.

L-istqarrija tal-Prim Ministru saret fid-dawl tali]viluppi li se[[ew meta sar mag[ruf li l-Gvern kien [a lpassi biex matul il-lejl jibg[at lura lejn il-Libja grupp ta’ immigranti rregolari li waslu Malta lbiera[ filg[odu kmieni.

Dan il-pass ma tte[idx wara li l-Qorti Ewropea dwar idDrittijiet tal-Bniedem [ar;et mandat biex i]]omm lillGvern Malti milli jwettaq il[sieb tieg[u.

Fl-istqarrija tieg[u, il-Prim Ministru qal li matul l-a[[ar 40 sieg[a, madwar ilMediterran kien hemm passa;; ta’ madwar 1,000 persuna li kienu qed jaqsmu lejn l-Ewropa permezz taddg[ajjes. Hu qal li dan hu fatt gravi li ma kienx qed jittie[ed bis-serjetà mill-Unjoni Ewropea u mill-komunità internazzjonali.

Numru ta’ immigranti irregolari qed ji;u assisti minn membri tal-FAM hekk kif waslu Malta

Qal li kienet din issitwazzjoni li wasslitu li jg[id li qed jikkunsidra l-g[a]liet kollha li huma le;ittimi biex ikun im[ares l-interess nazzjonali. Il-Prim Ministru qal li t-test ;ie lbiera[ meta da[let dg[ajsa b’202 persuni abbord. Biex juri li mhux qed jibblaffja ra l-g[a]liet kollha.

Ra l-kompo]izzjoni tal-persuni u dde/ieda li j]omm minnhom membri tal-istess familja, nisa, tfal u persuni vulnerabbli filwaqt li jie[u passi filkonfront tal-o[rajn.

Joseph Muscat qal li fuq la;enda tal-UE ma kien hemm xejn dwar is-sitwazzjoni talimmigrazzjoni llegali. Meta sar mag[ruf dak li be[siebha tag[mel Malta saru kummenti li l-UE lesta tiddiskuti aktar g[ajnuna.

Il-Prim Ministru qal li we stood up to be counted u lest jerfa’ r-responsabbiltà hu g[ad-de/i]jonijiet li kien qed

jie[u kif iridu jerfg[u rresponsabbiltà dawk li blazzjonijiet tag[hom jistg[u j]ommu lill-Gvern milli jipprote;i l-interessi nazzjonali.

Il-Prim Ministru assigura lill-Kamra li se jirrispetta dde/i]jonijiet tal-Qorti u jekk ma jkunx hemm konferma mill-Qorti Ewropea, se jikkunsidra l-g[a]liet kollha.

Il-Ministru Manwel Mallia qal li din hi sitwazzjoni li qed tiggrava bl-influss tan-nies ji]died u l-komunità Ewropea ma turix interess. Il-Ministru Mallia qal li l-gruppi kriminali biex jibag[tu n-nies lejn lEwropa ]diedu. Il-Ministru qal li jekk ma jsir xejn pajji]na se jitqies b[ala ;ifa u jibqa’ ma jsir xejn dwar is-sitwazzjoni.

Hu qal li l-g[a]liet g[andhom iwasslu biex madwar mejda jkun diskuss dwar kemm jista’ jifla[ ilpajji] u meta jkun hawn aktar

minn hekk, pajji]i o[ra jerfg[u responsabbiltà. Il-Ministru Mallia qal li jitlob solidarjetà ma tkunx ibba]ata fuq volontarjetà.

Wara li saru interventi u mistoqsijiet minn diversi kelliema tal-Oppo]izzjoni, ilPrim Ministru naqas li jwie;eb domandi spe/ifi/i dwar il-passi li [a u l-passi li kien qed jikkontempla l-Gvern. Hu sostna li hu dejjem kien konsistenti fi kliemu u hi lkonsistenza li twassal biex jinkisbu soluzzjonijiet mill-UE. Joseph Muscat qal li blazzjoni tal-Gvern tieg[u Malta issa [adet reputazzjoni li mhix lesta tkun pajji] ta’ push over i]da Gvern li lest jitkellem u ja;ixxi. Hu ]ied li s-soluzzjoni g[al din il-kwistjoni mhix li li tintefa’ ta[t it-tapit.

Il-Ministru Manwel Mallia wkoll evita milli jwie;eb mistoqsijiet diretti li saru millOppo]izzjoni u qal li saru

kummenti kontra l-Gvern meta ma bag[at lil [add lura.

Sostna li l-kwistjoni qed ting[ata kulur millOppo]izzjoni li qed topponi g[al kull [a;a ta’ xejn.

Carmelo Abela, il-Whip talGrupp Parlamentari Laburista stqarr li l-Parlament kellu //ans li jiddiskuti kwistjoni ta’ importanza nazzjonali u li suppost ikollha importanza fuq livell Ewropew.

Hu qal li l-Papa Fran;isku g[amel stqarrija dwar l-UE li mhix se terfa’ responsabbiltà tag[ha. Carmelo Abela qal li dan hu falliment tal-UE kollha. Hu qal li Cecilia Malstrom, il-Kummissarju Ewropew responsabbli millImmigrazzjoni, ;ejja minn pajji] li mhux fil-Mediterran u ma tifhimx minn xiex g[addejjin pajji]i ]g[ar b[al Malta.

Carmelo Abela sa[aq li minkejja li jista’ jsir [afna, lUE qed tibqa’ passiva quddiem ir-relatà li qed isse[[ fil-Mediterran.

Madankollu, kompla dDeputat Laburista, din hi kwistjoni umana u semma kif il-Prim Ministru qal li se josserva l-li;i u jag[ti g[ajnuna lill-immigranti li ji;u. I]da l-kwistjoni tmur lil hinn minn hekk.

Carmelo Abela qal li pajji]i o[rajn ukoll g[andhom jerfg[u r-responsabbiltà. Hu staqsa dwar dawk il-gruppi kriminali li qed jag[mlu l-flus minn fuq it-tbatijiet ta’ dawn in-nies.

Hu staqsa wkoll fejn hi lpolitika tal-integrazzjoni filwaqt li ]ied li l-Parlament g[andu jibg[at sinjal uman dwar l-immigrazzjoni, anke fuq livell Ewropew sabiex dan il-fenomenu jing[ata limportanza daqs kwistjonijiet ta’ rilevanza ekonomika u finanzjarja.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

Parlament 9

L-Oppo]izzjoni takku]a lill-Gvern b’a;ir inuman li jkisser ir-reputazzjoni ta’ pajji]na L-a;ir tal-Gvern fil-ka] tal-immigranti illegali li da[lu Malta lbiera[ hu wie[ed xokkanti u inuman u barraminnhekk ikisser ir-reputazzjoni tajba li pajji]na ilu jibni g[al [afna snin.

Dan kien il-messa;; ewlieni tal-kelliema minna[a tal-Oppo]izzjoni wara l-istqarrija tal-Prim Ministru dwar id-de/i]joni tal-Gvern li jibg[at lura numru ta’ immigranti irregolari.

Il-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil qal li l-a;ir tal-Gvern kien xokkanti u lOppo]izzjoni ma tistax taqbel mieg[u. Dak li qed jag[mel il-Gvern hu kundannabbli fuq livell morali, legali u politiku.

Hu kundannabbli fuq livell morali spe/jalment wara ]]jara tal-Papa f’Lampedusa fejn appella g[al turija ta’ umanità. Simon Busuttil staqsa ta[t liema kundizzjonijiet se jintbag[tu limmigranti? Staqsa x’arran;amenti saru mal-Gverm Libjan? Il-Kap talOppo]izzjoni rrefera g[assentenza ri/enti tal-Qorti Ewropea kontra l-Italja u qalli l-Gvern ma jistax jibg[at lura persuni ming[ajr ma jing[ataw i/-/ans li japplikaw g[ad-drittijiet tag[hom b[ala refu;jati.

Simon Busuttil staqsa x’pariri legali [a l-Gvern meta jaf li d-de/i]joni tieg[u tmur kontra d-Drittijiet talBniedem u anke kontra lKonvenzjoni dwar idDrittijiet tar-Refu;jati. Qal ukoll li l-a;ir tal-Gvern kisser f’;urnata r-reputazzjoni ta’ Malta li nbniet f’disa’ snin. Dwar l-a;ir tal-Gvern l-UE [ar;et stqarrija ta’ kundanna.

Il-Kap tal-Oppo]izzjoni qal li hemm mod kif l-affari-

jiet isiru sew u lOppo]izzjoni kienet lesta li tg[in lill-Gvern iressaq largumenti tieg[u i]da mhix se tkun kompli/i fidde/i]jonijiet li jkissru r-reputazzjoni u li j[allu konsegwenzi negattivi politi/i u ekonomi/i.

Mario de Marco, il-Vi/i Kap tal-PN dwar il-{idma fil-Parlament qal li issa hu ]]mien li wie[ed jara x’sinsla g[andu l-Gvern. ‘Standing up to be counted’ ma jfissirx li tag[ti dahrek g[all-obbligi internazzjonali. Kul[add jixtieq li pajji]i o[ra jifhmu l-[tie;a vera ta’ responsabbiltà mifruxa. I]da l-punt tattluq g[andu jkun dejjem se nirrispettaw ir-responsabbiltajiet tag[na internazzjonali u l-li;ijiet ta’ pajji]na.

Mario de Marco qal li l-pi] tad-de/i]joni tal-Gvern taqa’ fuq il-pajji] kollu. Hu staqsa x’g[a]liet kien qed jikkunsidra l-Gvern u g[aliex ma t[allewx rappre]entanti talg[aqdiet mhux governattivi ikellmu lill-immigranti.

Id-Deputat Nazzjonalista Beppe Fenech Adami qal li g[ajnuna g[andha ting[ata anke biss fuq livell ta’ persuna umana. Hu di]gustanti li Prim Minsitru jg[id li jmur kontra l-persuna umana u lest jikser il-li;i bl-isku]a tal-interess nazzjonali. Saru [afna atro/itajiet bl-isku]a tal-interess nazzjonali.

Beppe Fenech Adami staqsa fuq liema kriterji saret lg[a]la ta’ min jibqa’ u min Id-Deputat Nazzjonalista Lawrence Gonzi qal li jaf ilpi] li g[andu fuq l-Prim Ministru fl-g[a]liet li jrid jag[mel. Hu proprju f’dan ilmument li wie[ed irid juri xi jsarraf. Fil-politika hemm kejl li hu mibni fuq il-valuri.

Ma jistax barra mill-Kamra

l-kliem u l-a;ir ikun mod u fid-de/i]jonijiet l-a;ir ikun loppost.

Lawrence Gonzi qal li din mhix kwistjoni ta’ Joseph Muscat u ta’ Manwel Mallia i]da l-pajji] kollu se je[el mag[hom f’din l-assurdità.

“Imissina nist[u b[ala pajji].” Hu qal li ma jistax jifhem il-paniku tal-Gvern u staqsa x’g[amel il-Prim Ministru fil-laqg[at fl-UE dwar din il-kwistjoni.

Din mhix kwistjoni ta’ Joseph Muscat u ta’ Manwel Mallia i]da l-pajji] kollu se je[el mag[hom f’din l-assurdità

Id-Deputat Nazzjonalista George Pullicino qal li dan kollu qed ise[[ l-g[ada li lPapa Fran;isku, fl-ewwel messa;; tieg[u barra minn Ruma, g[a]el li j]ur Lampedusa li b[al Malta tir/ievi [afna immigranti. {afna qiesu ]jara tal-Papa b[ala messa;; qawwi. Min hu progressiv u liberali ma jistax jirra;una bl-istess mod kif qed jag[mel il-Prim Ministru.

Id-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi qal li hu kburi li jifforma parti minn partit li qed iwie;eb g[assej[a tas-sens ta’ dover u mhux imur lura milli [ares id-drittijiet ta’ pajji]na. Hu talab lill-Prim Ministru jpo;;i fuq il-Mejda talKamra l-pariri legali li wassluh jasal g[ad-de/i]joni li [a.

Id-Deputat Nazzjonalista Tonio Fenech qal li fi ftit kliem, il-Gvern difen it-titlu

ta’ Malta b[ala g]ira ta’ poplu [anin. {e;;e; lillGvern biex ibiddel idde/i]joni tieg[u u staqsa x’garanziji kellu l-Gvern Malti ming[and il-Gvern Libjan.

Id-Deputat Nazzjonalista Joe Cassar qal li kieku ma ;ietx ittra waqt dibattitu mill-Qorti Ewropea dawn innies kienu se jintbag[tu lura.

Dawn in-nies jg[addu minn problema ta’ mard mentali serju li g[andhom b]onn protezzjoni tag[na. Hu dover li nie[du [siebhom.

Hu staqsa jekk kinux ilmembri kollha tal-Kabinett u l-Grupp Parlamentari Laburista li qablu madde/i]joni.

Id-Deputat Nazzjonalista Charlò Bonnici qal li lpo]izzjoni tal-Oppo]izzjoni fiha pre;ju meta wie[ed jaqra l-kummenti negattivi fis-social media. L-azzjoni tal-Gvern qanqlet aktar issentiment ta’ razzi]mu.

Id-Deputat Nazzjonalista Claudio Grech qal li din mhix de/i]joni li ttie[det fla[[ar sig[at. I]da hi l-prezz politiku li mhux se j[allsu lGvern i]da l-Oppo]izzjoni.

Hi de/i]joni kalkulata u xprunata minn kalkoli politi/i.

Id-Deputat Nazzjonalista Robert Cutajar qal li l-politi/i g[andhom ikunu konsistenti ma’ dak li jipprietkaw.

Sostna li ma jiddejjaqx jifforma parti minn tim li sofra telfa i]da li ma jag[milx kompromess mal-valuri tal[ajja.

David Agius, staqsa lillGvern jekk g[andux il-[sieb li jer;a’ jwaqqaf il-kumitat li quddiemu jidhru nies ta’ po]izzjoni fil-pajji] biex jiddiskuti su;;ett b[all-immigrazzjoni.

Id-Deputat Nazzjonalista Claudette Buttigieg qalet li flewwel seduti tal-Parlament kien hemm kliem ta’ tif[ir ta’ kemm kien hawn g[aqda filkri]i tal-Libja. Illum il-Libja qed tissemma f’kuntest differenti fejn se jintbag[tu n-nies.

Hi qalet li ma kinux korretti kummenti li saru mill-Gvern dwar l-I]vezja li hi l-aktar pajji] li jie[u immigranti millpajji]i tal-UE. Hi qalet ukoll li fid-diskors tieg[u, il-Papa kkundanna l-indifferenza ta’ kul[add u mhux tal-UE biss.

Claudette Buttigieg qalet li dak li g[amel il-Gvern rewwa[ aktar is-sens ta’ razzi]mu. Rewwa[ sentiment li fil-Parlament g[andu ji;i mitfi u mhux imkebbes. Hi sa[qet li l-Gvern waqaf millazzjoni tieg[u g[aliex kien hemm min waqqfu. Din hi xi [a;a serja [afna.

Staqsiet lill-Ministru Mallia, jekk i[ossux komdu issa li bidel lill-persuni kollha li kien hemm fis-Serviet Sigriet meta qabel kien hemm persuni b’esperjenza wara l-kri]i talLibja.

Id-Deputat Nazzjonalista Ryan Callus iddikjara li hu kontra d-de/i]joni tal-Gvern li tmur kontra d-drittijiet tal-bniedem. Staqsa x’assigurazzjonijiet kien hemm mil-Libja u ma’ min saru? Staqsa jekk il-Gvern semax il-vu/i tal-immigranti u tal-g[aqdiet mhux governattivi li jirrappre]entawhom.

Hu qal li l-Gvern sema’ biss lill-Qorti Ewropea dwar id-Drittijiet tal-Bniedem.

Filwaqt li rringrazzja lillg[aqdiet mhux governattivi li semmg[u le[inhom, appella lill-Gvern biex ma jer;ax jikkunsidra l-g[a]la li jibg[at lill-immigranti lura g[aliex din hi de/i]joni populista li jkollha effett ukoll fuq l-ekonomija tal-pajji].

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

10 Opinjoni

Dinja ta’ /par F’:unju 1943 Max jag[laq tlettax-il sena. F’dak il-jum missieru Maximilian ji;bor il-familja biex jg[idilha li min[abba l-gwerra se jitlaq lejn belt o[ra qrib il-ba[ar biex ikunu aktar fi ]gur.

Il-missier jo[loq in;enji fosthom arlo;;i li jbig[ minn [anut. Dak il-jum Max se jibqa’ jiftakru tul [ajtu kollha dejjem skont il-kittieb Spanjol Carlos Ruiz Zafon (1964 - ) fil-ktieb tieg[u The Prince of Mist li nqaleb f’diversni ilsna u nbieg[ bilmiljuni.

Jintilef f’qabar Waqt il-lejl ta’ qabel ittluq, g[al Max “is-sig[at

kaxkru [iemda meta hu kien mix[ut fuq is-sodda tieg[u, g[ajnejh mitlufa fid-dellijiet ko[ol li kienu ji]fnu fuq issaqaf, b[allikieku seta’ jsib fihom xi oraklu li kien [abbar destin, f’idejh larlo;; li miessieru kien g[amel g[alih.” Fir-rumanz l-arlo;; se jintilef f’qabar.

Il-familja titlaq, waqt ilvja;; jitfa//a qattus li jsir g[a]i] g[al Irina, l-i]g[ar wa[da mill-a[wa li dalwaqt se ssib ru[ha l-isptar min[abba gwardarobba. Iddar fejn imorru kienet ta’ tabib u martu li kellhom tifel wie[ed li g[ereq.

Fid-dar fil-;nien, hemm [afna statwi ta’ nies ta’ /irku fosthom buffu li ji//aqlaq,

Il-kittieb Spanjol Carlos Ruiz Zafon (1964 - )

imqieg[da skont stilla fl-art b’sitt ponot. Il-missier fiddar isib tliet roti.

Waqt li de[lin fil-belt Max kien lema[ arlo;; li ja[dem b’lura. Hemm jiltaqa’ ma’ tifel akbar minnu li jista’ dalwaqt jin;abar bil-lieva, Roland. Dan idawru l-belt, it-tnejn rekbin fuq ir-roti.

Fl-ib[ra ta’ qrib id-dar fl1918 kien g[ereq ;ifen talmerkanzija, il-;gajta kollha tieg[u [lief l-in;inier [alliet [ajjitha, imma l-i;sma qatt ma nstabu.

Darba fost l-o[rajn i]-

]ew; ]g[a]ag[ jg[oddsu biex jaraw il-;ifen mg[arraq li Roland kien ilu j]ur.

Jilm[u bandiera tal-;ifen ‘Orpheus’ li fiha sitt stilel f’/irku.

Dan il-;ifen kien ta’ kaptan Olandi] li kien jilg[ab il-flus u jikrih linnies ta’ kuntrabandu jew nies li ma xtaqux jiltaqg[u malli;i. Darba l-Olandi] lag[ab il-qmis ta’ fuqu, tilifha u kera l-;ifen lil bniedem li kien sid ta’ /irku.

In-nannu adottiv ta’ Roland kien l-in;inier li [eles mill-g[arqa u g[allim[abba lejn il-ba[[ara bena manara fejn jg[ammar.

“Meta ]-]mien g[adda, ittbatija tal-istenijja bla tmiem kienet ;eg[litu jemmen li aktarx kollox kien [olqien ta’ mo[[u, li t-thewdin tarras stinata tieg[u jinbidlu f’g[assies li jg[asses kontra theddida li kien [oloq hu.”

kbar mimlija snien twal bilponot b[al skieken talbi//iera, g[ajnejha jibdew jikbru fid-daqs sakemm isiru kbar daqs platti.”

Il-prin/ep jaqta’ x-xewqat tal-bnedmin imma jitlob prezz g[oli u bl-img[ax.

G[alih i]-]mien ma hux, hu qerq tal-mo[[.

Ix-xita hi element qawwi fir-rumanz, “kull meta kienet tin]el daqshekk xita b[al dakinhar, Max kien i[oss li ]-]mien kien qed jag[mel waqfien qasir. Kien b[allwaqfien tal-isparar fejn tista’ tieqaf minn dak li tkun qed tag[mel u toqg[od biss [dejn tieqa g[al sig[at tg[asses [idma g[aqlija, star ta’ dmug[ bla tmiem, nie]el mis-sema.”

Ir-rumanz jo[loq tfal li mi]-]g[urija g[addejjin g[a]-]g[o]ija, ]mien ta’ avventura. Hekk, Alicia, o[t il-kbira ta’ Max issir t[obb lil Roland.

Max jinteba[ u jara din lim[abba f’dinja ta’ ma;ija u “j[oss li ]-]mien beda ji;ri aktar milli xtaq hu u ma setax isib aktar kenn fil[olm tieg[u. Ir-rota tax-xorti kienet bdiet iddur u din iddarba ma setax iwaqqafha.”

Jissokta l-le;;enda Il-;ifen mg[arraq, Zafon jissokta l-le;;enda ta’ ‘The Flying Dutchman’ li aktarx taf il-bidu tag[ha lil George Barrington (1755-1804).

Fost o[rajn kiteb rumanz Frederick Marryat (17921842) – ‘The Phantom Ship’.

minn Joe Cassar stcassar@maltanet.net

Walter Scott (1771-1832) semmieha fin-noti g[allpoe]ija ‘Rockeby’. Tnebba[ ukoll Samuel Taylor Coleridge (1772-1834) – ‘The Rime of the Ancient Mariner’ kif ukoll Edgar Allan Poe (1809-1849) – ‘Manuscript Found in a Bottle’.

Il-Maltin ma g[andhomx jinsew ‘Il-:ifen Tork’ ta’ Gian Anton Vassallo (18171868 ) g[alkemm din hi frott ta’ [sieb ie[or.

Il-;rajja li [oloq Zafon li la ;rat u lanqas tista’ ti;ri hi nis;a fejn il-kittieb b’[ila jo[loq ambjent li j;ieg[el lill-qarrej ]g[ir jew kbir ma jiqafx fil-;irja tar-rumanz g[ax jemmen li ;rajja se[[et jew a[jar qed isse[[.

Nota addizzjonali Il-qarrejja jistg[u jixtru u jaqraw ktieb ta’ sebg[a u g[oxrin pa;na ta’ Julian Barnes (1946- ) “Bnieden li g[ex fil-kotba g[all-kotba mill-kotba mal-kotba...” – ‘A Life With Books’ u hekk fl-

istess [in ikunu qed jg[inu il-vittmi tat-tortura.

{ajr lil Agenda Book Shop

L-i[irsa tal-img[oddi “Imma wara l-[olm kien ;ie lura. L-i[irsa tal-

Il-qoxra tal-ktieb ‘The Prince of Mist’ tal-kittieb Carlos Ruiz Zafon

img[oddi kienu qamu minn raqda ta’ [afna snin, u kienu g[al darb’o[ra jimlew bi twerwir il-mog[dijiet dejqa ta’ mo[[hu.

“U mag[hom ;ie l-bi]a’ li issa kien xja[ wisq u ddg[ajjef [afna biex je[odha kontra l-g[adu qadim.” {asra li l-kbar jibqg[u lura biex jg[idu s-sewwa g[ax fla[[ar jinqabdu.

Biex ikun jaf il-;rajja, ilqarrej irid idur id-dar ta’ fejn joqg[od Max, jog[dos g[al fl-Orpheus. Hekk ji;i wi// imb wi// mal-orrur f’rumanz li jista’ jissejja[ Gotiku fejn il-protagonist, ‘il-prin/ep ta/-/par’ li darba kien, jer;a’ ji;i lura, daqqa jidher b[ala bniedem u daqqa b[ala “sura mhux solida, likwidu qawwi, skultura li ti//aqlaq bi xdieq

Il-ktieb tal-kittieb Julian Barnes li l-flus kollha mi;bura minnu se jmorru g[al vittmi tat-tortura

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Fidu/ja u /ertezza li l-Gvern je[tie; jo[loq Dan l-a[[ar rajna kif is-suq tax-xog[ol f’Malta kien qed jo[loq ammont qawwi ta’ impjiegi fla[[ar [ames snin minkejja dak li kien qed ji;ri barra – ]ieda fuq [ames snin ta’ 16,400 ru[ ja[dmu.

Trasformazzjoni fl-a[[ar [ames snin ta’ xog[ol Din i]-]ieda ;abet ]ew; trasformazzjonijiet importanti – ]ieda kbira fin-nisa ja[dmu u ]ieda qawwija f’impjiegi ta’ kwalità f’livelli mani;erjali, professjonali u tekni/i. Xog[ol tajjeb li kien qed i[allas pagi tajbin tant li fuq [ames snin il-paga medja fis-sena ]diedet b’madwar €2,600.

Imma dak hu x’kien. Issa rridu naraw li dawn i]]idiet fl-impjiegi, u f’impjiegi ta’ kwalità, mhux biss ikomplu imma wkoll ji]diedu issa li l-ag[ar tal-burraxka ekonomika ta’ dawn l-a[[ar [ames snin fid-dinja g[adda.

L-ekonomija dinjija qed tikber

G[andna a[barijiet ekonomi/i tajbin ;ejjin millAmerika u mill-pajji]i li qed ji]viluppaw, u li flimkien qed jirnexxilhom ipattu g[al dak li qed ji;ri f’numru ta’ pajji]i Ewropej mikdudin blawsterità, b’mod li l-ekonomija dinjija qieg[da tikber.

F’Malta, ]gur li [add ma jrid li l-wirt kbir ta’

xog[ol li [alla l-Gvern Nazzjonalista jintilef.

M’hawn l-ebda partit politiku fid-dinja, u wisq anqas f’Malta, li jrid jitla’ fil-gvern g[ax il-gvern ta’ issa jkisser l-ekonomija; g[ax imbag[ad jispi//a kul[add imkisser kif qed naraw jitkissru l-gvernijiet il-;odda fil-Portugall, Spanja u l-Gre/ja. L-Italja hi e]empju ie[or tal-problemi ta’ qg[ad u kri]i finanzjarja. U quddiem dawn is-sitwazzjonijiet, pajji]na g[andu jibqa’ jie[u l-lezzjonijiet ta’ pajji]i o[ra qrib tag[na, u jibqa’ jie[u l-inizjattivi kollha me[tie;a biex l-ekonomija tag[na tkompli to[loq ix-xog[ol, tattira l-investiment u l-qg[ad jin]amm f’livelli a//ettabbli.

Nistennew a[jar

Nistennew ukoll li Malta tmur sa[ansitra a[jar fil-[ames snin li ;ejjin milli marret fil-[ames snin li g[addew, g[ax li g[addew kien fihom l-ag[ar tarre/essjoni dinjija.

Dak hu x’jittama kul[add. X’qed ji;ri hu differenti. Il-Gvern Laburista mhu jag[mel xejn dwar l-ekonomija. Qed ja[seb li l-ekonomija timxi wa[edha jew bil-paroli sbie[. Ir-rankatura li g[andha l-ekonomija tag[na hi r-rankatura li [allielha l-Gvern Nazzjonalista.

Jekk nie[du s-settur tat-turi]mu, ir-ri]ultati li qed niksbu llum huma frott ta’ de/i]jonijiet li ttie[du matul il-le;i]latura li g[addiet – frott ta’ politika li

[addem u mexxa b’[afna ri]ultati tajbin gvern Nazzjonalista. I]da issa r-responsabbiltà hi talgvern tal-lum li jibqa’ jie[u de/i]jonijiet u jfassal il-politika fit-turi]mu g[as-snin li ;ejjin li tkompli ttejjeb ir-ri]ultati u mhux, minflok, nibdew immorru lura.

In/ertezza u nuqqas ta’ direzzjoni fl-ekonomija Maltija

U jidher li b[alissa hawn in/ertezza fl-ekonomija u fis-suq tax-xog[ol proprju g[ax il-Gvern Laburista mhu jag[ti l-ebda direzzjoni lillekonomija. S’issa, dak li g[amel hu li strie[ fuq ilBa;it li fassal gvern Nazzjonalista u li g[addieh wara li tela’ fil-gvern. Dak li g[amel dan il-Gvern Laburista, hu li da[[alna fl-inkwiet mal-Unjoni Ewropea fuq l-i]bilan/ tal-Gvern.

Gvern li fl-ewwel mitt jum tieg[u tefa’ lil pajji]na f’numru ta’ twissijiet mill-Unjoni Ewropea li pajji]na jrid jag[ti kas u jo[ro; minnhom kemm jista’ jkun malajr biex ma nitilfux il-fidu/ja li pajji]na gawda fl-a[[ar snin anke fi ]minijiet millaktar diffi/li ta’ kri]i ekonomika dinjija li laqtet lil kul[add.

L-ekonomija g[andha b]onn il-fidu/ja u //ertezza. Dan il-Gvern s’issa mhux talli ma tahomlhiex, talli tefag[ha fi triq [a]ina fl-Ewropa li je[tie; jo[ro; minnha malajr.

Il-Partit Nazzjonalista – partit miftu[ g[al aktar ]g[a]ag[ u nies ;odda B[alissa qed isir [afna xog[ol fi [dan il-Partit Nazzjonalista biex flimkien nag[mluh aktar miftu[ u a//essibbli g[al kul[add. Sa fl-a[[ar dan hu mument meta kull individwu, mo[[ u talent fi [dan il-Partit Nazzjonalista qed jikkon/entra spe/ifikament fuq kif se nsa[[u l-qafas tag[na biex tassew inkunu tim politiku li jirrifletti laspirazzjonijiet tal-poplu Malti u G[awdxi. Na//erta lil kul[add li dan hu ]mien e//itanti u sabi[ fil-partit meta qed nosserva [afna w/u[ ;odda li qed jag[]lu li jag[tu s-sehem tag[hom b’diversi modi.

Element ]ag[]ug[

Fost dawn hemm diversi ]g[a]ag[ li llum, aktar minn qatt qabel, qed jifhmu kemm hu importanti u b]onju] li jag[tu l-kontribut tag[hom biex in;eddu l-istruttura u lmessa;; politiku tag[na biex flimkien ner;g[u nkunu partit b’sa[[tu u rebbie[ li jappella g[al kul[add, inklu] g[a]-]g[a]ag[.

Fid-dawl ta’ dan il-fatt irrid nifra[ lill-Moviment }g[a]ag[ tal-Partit

Nazzjonalista g[all-[idma kontinwa li qed jag[mel fixxhur s[an tas-sajf biex ni;bdu ]g[a]ag[ ;odda lejn il-partit u flimkien inkunu eqreb lejn il-poplu.

I]da f’dan il-ka] inkunu eqreb lejn i]-]g[a]ag[. Din hi ni//a li sfortunatament tlifna fl-a[[ar elezzjoni g[aliex il-Partit Laburista deher aktar attraenti b’kampanja spe/ifika u separata immirata g[al votanti ;odda u o[rajn li g[adhom ]g[a]ag[.

Anke jekk il-messa;; talPL g[a]-]g[a]ag[ kien fqir fil-kontenut, il-Labour [ar;u rebbie[a f’dan is-settur g[aliex [admu spe/ifikament fuq id-dehra tag[hom ma]]g[a]ag[ u kultant l-g[ajn hi l-ewwel li tiekol.

Il-Partit Nazzjonalista investa fi]-]g[a]ag[ Il-Partit Nazzjonalista

kellu kull ra;uni g[aliex jirba[ i]-]g[a]ag[, partikolarment studenti Universitarji u tal-MCAST g[aliex f’dawn l-a[[ar snin g[amel [afna ;id biex jassigura li l-istudenti tag[na jkollhom aktar opportunitajiet ta’ tag[lim.

Madankollu, u kif ;ara f’oqsma u setturi o[ra, anke hawn in[ass il-b]onn li jkun hawn bidla fid-direzzjoni.

Il-Partit Nazzjonalista jrid ikun umli bi]]ejjed li jifhem u ja//etta dan il-fatt u flimkien ni;bdu [abel wie[ed biex na[dmu g[al g[an kollettiv li ner;;g[u niksbu ]-]g[a]ag[ li tlifna, o[rajn li fl-ewwel vot tag[hom ivvutaw Labour kif ukoll ]g[a]ag[ li f’dawn il[ames snin li ;ejjin se jkunu qed jivvutaw g[all-ewwel darba fid-diversi elezzjonijiet lokali u nazzjonali li se jkollna.

G[aldaqstant, ma nistax ma nfa[[arx l-inizjattivi tajbin li qed jie[du ]]g[a]ag[ tal-M}PN, partikolarment l-e]er/izzju M}PN+ li permezz tieg[u lPN qed iwaqqaf kumitati, fuq ba]i lokali u distrettwali, ta’ ]g[a]ag[ li jixtiequ jag[tu kontribut ;enwin lill-PN. Inkomplu nift[u l-bibien B’dan il-mod qed nift[u l-

bieb tag[na b[ala partit g[al kul[add biex min jixtieq jag[ti l-ideat tieg[u fittmexxija u t-tfassil talpolitika tag[na, jag[mel dan

fid-diversi kumitati li qed ivara l-PN madwar il-pajji].

G[aldaqstant l-idea li le]ekuttiv tal-M}PN i]ur iddistretti u l-lokalitajiet kollha li g[andna f’pajji]na tag[mel sens.

Dan g[aliex b’dan il-mod hu l-partit li qed imur g[and dawn i]-]g[a]ag[ u nkomplu n[ajruhom jag[tu s-sehem u lkontribut tag[hom fil-PN. Jekk il-PL irnexxielu jbig[ id-dehra tieg[u li]-]g[a]ag[, mela kemm g[andna g[aliex nag[mlu hekk a[na b[ala partit li tant kiseb su//essi u la[aq tragwardi stori/i li permezz tag[hom i]-]g[a]ag[ tag[na kienu protagonisti u bbenefikaw ma]-]mien^ Illum il-PN g[andu amministrazzjoni ;dida li g[andha tappella g[al aktar ]g[a]ag[. Ejjew nie[du vanta;; minn dan biex inkomplu nirreklamaw ilpartit tag[na fost nies ;odda u fost i]-]g[a]ag[ u nfehmuhom li permezz talkontribut tag[hom ikunu qed jag[tu sehem fit-tfassil talpolitika tal-partit u ta’ pajji]na biex flimkien insa[[u l-;ejjieni tag[na.

L-ebda demm ;did m’g[andu jib]a’ jew

minn David Casa david.casa@europarl.europa.eu

joqg[od lura milli jag[ti daqqa t’id fil-[idma politika ta’ pajji]na u bla dubju l-PN g[andu jkun il-partit li jifta[ il-bibien g[a]-]g[a]ag[ u g[al nies ;odda li tassew g[andhom x’joffru biex kif bil-PN fil-Gvern pajji]na la[aq objettivi li ma kinux fa/li, ner;g[u nag[mlu listess bis-sehem tal-PN millOppo]izzjoni. Flimkien je[tie; li ni;bdu [abel wie[ed, inkomplu nfittxu nies ;odda u ner;g[u nibdew nirb[u l-fidu/ja talelettorat.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

12 Ittri

Ng[iduha kif smajnieha!

Oppo]izzjoni mimlija ener;ija L-Oppo]izzjoni fil-Parlament illum hi mimlija ener;ija.

Nistqarr li kont na[seb li l-Oppo]izzjoni se tkun demoralizzata wara t-telfa li ;arrab il-Partit Nazzjonalista fl-a[[ar elezzjoni, u li se tkun trid [afna ]mien biex tirkupra minn din it-telfa elettorali li sofra l-PN. I]da b’sodisfazzjon ng[id li l-Oppo]izzjoni qed naraha mimlija ener;ija, qed tag[raf i]]omm skrutinju tal-[idma u x-xog[ol tal-Gvern, kif ukoll to[ro; b’inizjattivi hi u filfatt di;à ppre]entat numru ta’ abbozzi ta’ li;i biex hi wkoll tkun qed tag[ti s-sehem tag[ha b’mod [aj fixxog[ol tal-Parlament.

Dan hu awgurju sabi[ g[all-[idma tal-Oppo]izzjoni filParlament b’risq il-poplu kollu.

L-Oppo]izzjoni qed tkun proattiva u tersaq hi bi proposti biex jitjiebu l-li;ijiet tal-pajji] u mhux tibqa’ gallarija u timxi bil-kritika lill-Gvern u ma tag[mel xejn hi, kif rajna lill-Partit Laburista jag[mel fl-a[[ar snin flOppo]izzjoni.

A. Agius

In-Naxxar

L-ittri f’din il-pa;na Il-pulizija g[adhom jistennew li jit[allsu Il-pulizija g[adhom jistennew li jit[allsu tax-xog[ol li g[amlu f’sahra fil-kampanja elettorali. Filwaqt li saru xi [lasijiet, g[ad hemm pendenti numru kbir ta’ sig[at ]ejda li n[admu min[abba l-kampanja elettorali u li g[adhom ma t[allsux tag[hom. Il-pulizija qed jistennew li jit[allsu kemm jista’ jkun malajr.

Libsin ta’ pulizija Bil-paprata li g[amel il-Ministru Mallia meta, skont ma ntqal, ne[[a xi pulizija mill-Banda u flokom da[[al o[rajn (mhux pulizija) imma li se jag[tihom l-uniformi, issa se jkollna ji;ru ma’ saqajna r;iel li mhumiex pulizija imma libsin l-uniformi.

Tajba wkoll! Mhux bi]]ejjed li skont ma ntqal ukoll, li la[jar membri fil-Korp inqalg[u minn fuq ix-xog[ol tag[hom u ntbag[tu g[assa mal-Ministri! Din tal-Banda kien jonqos!

Mit-tajjeb g[all-a[jar sejrin! Viva Malta kollha tag[na!

Manuel Cuschieri ma fela[x jissaporti aktar u …

L-odju kollu issa [iere;.

Forsi [allew li jg[addi l-

mitt jum biex ma jidhrux koroh! L-artiklu din il;img[a ta’ Manwel Cuschieri fil-gazzetta talGeneral Workers’ Union (GWU), l-orizzont, jikxef il-maskra ta’ [afna Laburisti li huma mog[mija bl-g[amad politiku u li ma jinbidlu qatt. Inkiteb f’dan lartiklu li l-Laburisti ssaportew bil-kbir lil Normal Vella jippre]enta Manuel Cuschieri l-programm TVHemm kuljum fuq l-istazzjon nazzjonali u wara l-elezzjoni, [allew l-iskeda tispi//a biex qalg[u dak kollu li kellhom fuq l-istonku kontra dan il;urnalist, li reba[ diversi premjijiet fil-;urnali]mu g[allprogrammi li pprodu/a hu fuq l-istess stazzjon nazzjonali.

Di]gustanti g[all-a[[ar u tal-akbar kundanna g[allfra]ijiet li u]a l-opinjonista Manwel Cuschieri, li hu [u lEwroparlamentari Laburista Joseph Cuschieri, fil-konfront ta’ Norman Vella, b[al: “mhux persuna adatta g[ax-xandir serju bilan/jat”; “il-Laburisti ssaportew mhux [a]in latte;;jament ostili tieg[u”; “wi//u tost bi]]ejjed biex jippretendi l-impossibbli”; “la wi//u tost daqshekk [alli nkellmuh /ar kif jixraq”; wara l-elezzjoni “]ammewk ixxandar meta standards g[oljin kienu jitolbu li int ma tkunx fuq ix-xandir”; “bqajna nissaportuk sal-a[[ar tal-iskeda”; “mur lura u ag[mel ix-xog[ol li veru kapa/i tag[mel fiddipartiment tal-immigrazzjoni”.

Dan xi kliem hu? Mela veru qed nitilfu kull standard ta’ etika u rispett!

L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt.

Turija ta’ solidarjetà Nifra[ lil kull min kellu sehem biex il-maratona ;bir ta’ fondi b’risq id-Dar talProvidenza tkun su//ess.

Is-somma ta’ aktar minn €450,000 hi rigal ie[or millisba[ ta’ apprezzament g[axxog[ol kbir li jsir f’din id-Dar b’risq min hu fil-b]onn ta’ attenzjoni u kura spe/jali.

L-esperjenzi li segwejna fuq it-televi]joni fil-kampanja ta’ ;bir ta’ fondi kienu qawwija u komplew iwasslu l-messa;; talb]onn ta’ solidarjetà kontinwa b’appo;; finanzjarju lil din idDar jekk irridu narawha tkompli twettaq il-missjoni li g[andha b’risq min g[andu b]onnijiet spe/jali.

Nappella biex b[ala poplu li g[andna g[al qalbna din id-Dar li tant tag[mel ;id lis-so/jetà tag[na, na[dmu biex jirnexxilna n]ommuha [ajja u li ma jkun jonqosha xejn biex jittaffew ittbatijiet kemm ta’ dawk li jag[tu s-servizz, kif ukoll ta’ dawk li qed jir/ievu l-kura u lattenzjoni f’din id-Dar.

M. Farrugia

Is-Si;;iewi

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

{sibijiet 13

Kien jag[ti bil-fer[ u minn qalbu Mal-bidu tax-xahar s[un ta’ Lulju, il-Knisja f’Malta //elebrat b’fer[ kbir il-Festa tal-Beatu Nazju Falzon.

A[na, fl-Isptar Mater Dei, kellna l-grazzja kbira li jkollna r-relikwa tieg[u mill{add 23 sat-Tlieta 25 ta’ :unju esposta fil-kappella tag[na.

Mill-kuntatt li kelli mannies f’dawn il-jumejn g[e]ie] u qaddisa ntba[t kemm il-Beatu Nazju huwa tabil[aqq popolari ma’ [afna minn [utna Maltin u G[awdxin. Meta qassamt issanta tieg[u lil xi w[ud kien hemm min we;ibni bittbissima fuq fommu: “U Father! Kemm immur ninvi]tah!” X’inhu dak isse[er qaddis li jsa[[rek wara l-Beatu Nazju^ }gur li mhux kburitu jew il-fanfarunati li l-klassi nobbli tieg[u setg[et idda[[allu f’mo[[u! Nazju kien bniedem tassew umli.

Tant hu hekk, li wara li sar avukat biex jaqta’ xewqet missieru, u bis-sa[[a tattag[lim li kellu, l-aktar il[ila li tbellhek biex i[addem l-ilsien Ingli], il-prospetti kollha kienu miftu[in bera[ g[alih [alli jistudja sabiex isir sa/erdot. Imma Nazju qal le! G[aliex fil-fond ta’ qalbu [assha li ma kienx jist[oqqlu. Naf qaddis ie[or li rra;una e]attament b[alu fl-istorja tal-Knisja u talispiritwalità Nisranija: San Fran;isk t’Assisi! Missieri!

Istitwit b[ala Kjeriku

G[alhekk wara li nhar il21 ta’ Di/embru tal-1828, ilBeatu Nazju ;ie formalment istitwit b[ala Kjeriku f’/erimonja li saret fil-Knisja tal-:i]witi, il-Belt Valletta, u li tmexxiet mill-Isqof Mons Publius M Sant, Nazju ssokta l-mixja tieg[u li la[qet il-qu//ata tag[ha bilksib tal-ordnijiet minuri tal-

Il-Beatu Nazju Falzon> Fih is-suldati u l-ba[[ara Ingli]i sabu [abib sin/ier u g[aqli li seta’ jifhimhom u jdawwalhom fil-problemi tag[hom

Ostjarjat, il-Lettorat, lE]or/istat u l-Akkolitat. La[[ar ]ew; ordnijiet hu r/eviehom nhar it-18 ta’ Di/embru 1831.

Fl-omelija li g[amel fuq ilFosos tal-Furjana nhar id-9 ta’ Mejju 2001, il-Beatu :wanni Pawlu II qal: “IlQaddej ta’ Alla Injazju Falzon... kellu m[abba ta[raq g[ax-xandir tal-Van;elu u lfidi Kattolika. Hu... [addem il-[afna talenti li kellu flimkien mat-t[ejjija intellettwali li kiseb u qeg[edhom g[as-servizz taxxog[ol kateketiku”. {ajtu hija xhieda [ajja ta’ dan. Fil-fatt, l-appostolat ewlieni li g[alih Nazju da[al b’ru[u u b’;ismu kien li

Nhar il-21 ta’ Di/embru tal-1828, il-Beatu Nazju ;ie formalment istitwit b[ala Kjeriku f’/erimonja li saret fil-Knisja tal-:i]witi, il-Belt Valletta

jg[allem lit-tfal u lill-adulti.

Huwa qeda dan il-ministeru fil-Knejjes ta’ Santa Barbara u f’dik tal-Vitorja, il-Belt Valletta. Ma’ dawn irridu nsemmu wkoll il-gruppi li kien ilaqqa’ g[andu d-dar.

G[alliem ta’ [addiema fis-Servizz Ingli] Il-kapa/ità kbira li kellu fit-t[addim tal-ilsien Ingli] g[enitu bis-s[i[ biex jg[allem lill-[addiema fisServizz Ingli], l-aktar lis-

suldati u anki lil xi ba[[ara li kienu jkunu f’pajji]na. Nazju beda din l-attività fl-1833 u ssokta jwettaqha g[al aktar minn 20 sena, sewwa sew sal-Gwerra tal-Krimea, li se[[et bejn l-1853 u l-1856.

F’dan il-qasam talappostolat, il-Beatu Nazju wera tabil[aqq xi jsarraf. Ta’ min jg[id li f’dawn i]]minijiet, il-klassi tattmexxija f’Malta kienet Ingli]a Protestanta. Ma jistax jonqos li dawn kienu kburin u akkaniti li ma ng[idlekx g[at-twemmin tag[hom.

Iktar u iktar f’kuntest ta’ G]ira li kienet, tista’ tg[id, t[addan il-fidi Kattolika kollha kemm hi. Mhux lewwel darba li dan il-fatt wassal g[al xi tensjonijiet.

Suldati Ingli]i fid-dar tieg[u

Nistg[u ng[idu li sal-1840, il-Beatu Nazju kien jilqa’ lis-

suldati Ingli]i f’daru. Ilmedja tal-attendenza g[allklassijiet li kien i[ejji biex bihom jg[allem u jsa[[a[ filFidi Kattolika lin-nies tasservizzi kienet ta’ madwar tletin matul il-;img[a filg[axijiet u madwar mija fil-{dud.

G[all-grazzja t’Alla, tant in-numru beda jikber li d-dar tieg[u kienet saret ]g[ira wisq biex tilqa’ daqshekk suldati. Min-na[a l-o[ra, fenomenu ie[or interessanti beda jse[[ f’dawn i]]minijiet. Is-suldati Irlandi]i Kattoli/i bdew jistiednu lill[bieb tag[hom li kienu Protestanti biex jattendu llaqg[at li bdew isiru filKnisja tal-:i]witi, il-Belt Valletta.

Kien hawnhekk li l-Beatu Nazju waqqaf g[alihom ilKongregazzjoni tar-Ru]arju Mqaddes. Is-suldati Ingli]i bdew jiltaqg[u kull filg[axija g[all-[abta ta’ n]ul ix-xemx.

Fil-laqg[at, minbarra li kienu jitolbu r-Ru]arju, kienu wkoll jitolbu g[allkonver]joni tal-Ingilterra g[all-Kattoli/i]mu.

F’dawn il-laqg[at, il-Beatu Nazju [aseb ukoll li jistieden xi konfessuri bil-g[an li jqarru lil dawk li xtaqu u kif ukoll kien i;ib xi katekisti laj/i bil-g[an li jg[inu lil dawk pre]enti fid-diffiultajiet tag[hom dwar xi punti talfidi Kattolika li kienu jsibuha iebsa biex jifhmuhom.

Mela, l-appostolat talBeatu Nazju man-nies tasservizzi Ingli]i kien idur fuq ]ew; punti. L-ewwel nett kien jie[u [sieb isa[[a[ lillKattoli/i fil-fidi Kattolika tag[hom. It-tieni nett kien jg[in lill-Protestanti li kienu

minn Patri Mario Attard OFM Cap frmarioa@gmail.com

j[ossu li g[andhom isiru Kattoli/i. Mit-tag[rif li g[andna nafu bi/-/ert li Nazju se[[lu jikkonverti iktar minn 600 suldat Protestant g[all-fidi Kattolika. Mag[hom nistg[u n]idu wkoll xi Lhud u Musulmani.

Kotba tat-talb F’dawn il-laqg[at,

Nazju kien iqassam kotba tat-talb, kuruni tar-ru]arju u skapulari lil dawk in-nies tas-servizzi li kienu se j[allu xtutna bil-g[an li jie[du sehem fil-Gwerra talKrimea.

Barra minn hekk, il-Beatu Nazju kien i;ib ruxxmata kotba reli;ju]i mill-Ingilterra u jqassamhom lis-suldati.

F’Nazju, is-suldati u lba[[ara Ingli]i sabu [abib sin/ier u g[aqli li seta’ jifhimhom u jdawwalhom fil-problemi tag[hom. Kemm kien i[e;;i;hom biex jaqtg[u l-alko[ol li, b’xorti [a]ina, kien tant komuni fosthom! U meta kienu j[allu pajji]na, arahom jiktbulu l-ittri! G[ax lil :esù [afna jriduh!

Li kieku kien jg[ix f’Malta tal-lum, il-Beatu Nazju ]gur kien ju]a l-Facebook, ilmobile phone, Twitter, Skype, il-blogs, il-websites biex iwassal il-messa;; talVan;elu. U int x’se tag[mel^

Fl-omelija li g[amel Fuq il-Fosos tal-Furjana nhar id-9 ta’ Mejju 2001, il-Beatu :wanni Pawlu II qal> “Il-Qaddej ta’ Alla Injazju Falzon... kellu m[abba ta[raq g[ax-xandir tal-Van;elu u l-fidi Kattolika”

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

14 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

L-E:ITTU

Jinsistu dwar elezzjonijiet g[at-tmiem tal-kri]i Il-mexxejja provi]orji talE;ittu ]velaw programm g[al elezzjonijiet li jriduhom isiru mill-aktar fis, bl-E;ittu jibqa’ ankrat fit-tensjoni l-g[ada li filKajr inqatlu 55 ru[ waqt sparar ta’ truppi fuq dimostranti li riedu jesprimu appo;; g[al Mohamed Mursi; l-ewwel President I]lamiku tal-pajji] elett b’ sistema demokratika u li issa twarrab mill-poter fuq intervent tal-Armata.

Din kienet l-ag[ar vjolenza fl-E;ittu g[al aktar minn sena u b’Adli Mansour, l-Im[allef ma[tur Kap tal-Istat millArmata, ilbiera[ jidde/iedi dwar vot parlamentari fi ]mien sitt xhur u li jkun segwit b’elezzjoni g[all-Presidenza.

Mifhum ukoll li l-Kostituzzjoni se titressaq g[al referendum wara li jsirulha l-emendi, bilFratellanza Musulmana ta’ Mursi ti/[ad g[al dawn ilbidliet kif ukoll g[allelezzjonijiet waqt li tinsisti biex Mursi jing[ata lura lPresidenza.

Il-Fratellanza ssostni li lvjolenza ta’ nhar it-Tnejn

se[[et b[ala attakk ‘mhux ipprovokat fuq devoti li kienu qeg[din jitlobu bil-kwiet’, i]da – u b[ala indikazzjoni taddi]gwid profond fost lE;izzjani – [afna residenti talKajr jidhru li a//ettaw ilver]joni uffi/jali ‘kuntrarja’ tali]viluppi fejn anki spi//aw iwa[[lu fil-Fratellanza ‘dwar limwiet tal-membri tag[hom’.

Is-sitwazzjoni allarmat donaturi b[all-Istati Uniti u l-UE Fi ]viluppi o[ra, Mansour [atar lill-eks Ministru talFinanzi Hazem el-Beblawi b[ala Prim Ministru fi Gvern ta’ transizzjoni kif ukoll lil Mohamed ElBaradei, l-eks Kap tal-International Atomic Energy Agency (IAEA) b[ala Deputat g[all-President, b’responsabbiltà g[all-affarijiet barranin.

Intant, il-Partit I]lamiku

Nour ( ultra-ortodoss) qal li g[andu ja//etta lil Beblawi b[ala Prim Ministru i]da minkejja kollox is-sitwazzjoni fl-E;ittu xorta qed tallarma bilkbir donaturi importanti b[allIstati Uniti u l-Unjoni Ewropea – bl-I]rael josserva l-affarijiet mill-qrib meta g[andu trattat g[all-pa/i mal-Kajr li ilu j]omm mill-1979.

It-toroq tal-Kajr kienu filparti kbira kwieti matul il;urnata tal-biera[, i]da filg[axija, is-sostenituri talFratellanza Musulmana dehru j[ejju g[al aktar protesti, bilpotenzjal ta’ vjolenza ;dida – u fejn [afna minnhom baqg[u kkampjati barra moskea lejn ilGrigal tal-Kajr.

Rapporti o[ra qalu mbag[ad li l-G[arabja Sawdita approvat pakkett tal-g[ajnuna ekwivalenti g[al [ames biljun dollaru lill-amministrazzjoni fil-Kajr u bl-Emirati G[arab Mag[quda tag[ti tlett biljuni o[ra fi flus kontanti (parti f’g[otja u parti b[ala self) lillistess tmexxija (E;izzjana) temporanja.

Sostenitur tal-eks President Mursi jg[ajjat is-slogans fil-Belt ta’ Nasr, subborg tal-Kajr (Reuters)

SPANJA

L-AFRIKA T’ISFEL

Lejn sku]a lil Morales^

Nelson Mandela jibqa’ fi stat ‘kritiku’ skont l-a[[ar a[barijiet

Spanja tinsab lesta biex titlob sku]a lill-President tal-Bolivja Evo Morales g[al in/ident fejn l-ajruplan tieg[u ma t[alliex jg[addi mill-ispazju tal-ajru Ewropew, i]da l-Ministru Spanjol g[all-Affarijiet Barranin Josè Manuel Garcia-Magallo re;a’ /a[ad li Spanja a;ixxiet hekk bil-[sieb li l-ajruplan ta’ Morales seta’ kellu lill-Amerikan ma[rub Edward Snowden abbord.

Snowden, eks impjegat tas-CIA, hu mfittex mill-Istati Uniti talli kixef programmi g[al sorveljanza sigrieta tal-Amerikani u l-Bolivja akku]at lil Spanja, Franza, il-Portugall u l-Italja b’li ‘g[alqu l-a//ess g[al Morales’ wara li semg[u li l-ajruplan kien qed iwassal lil Snowden mir-Russja lejn La Paz. Intant, Garcia-Margallo qal li ma jsibx o;;ezzjoni g[al sku]a f’ka] li se[[ nuqqas ta’ ftehim, u meta l-President talIstati Uniti Barack Obama wissa li jrid jag[mel ‘il-kontijiet’ dak il-pajji] li jipprovdi kenn lil Snowden.

L-eks President tal-Afrika t’Isfel Nelson Mandela g[adu mi]mum l-isptar fejn baqa’ ‘flistess kundizzjoni kritika li madankollu g[adha stabbli’.

Dan [are; mill-Uffi//ju tal-Presidenza li jipprovdi l-a;;ornamenti regolari dwar Mandela – l-eroj fi ]mien l-era tal-apartheid u mag[ruf mal-poplu b[ala Madiba – li ilu mit-8 ta’ :unju jbati minn infezzjoni rikorrenti fil-pulmun.

L-a[[ar stqarrija tal-President tal-Afrika t’Isfel Jacob Zuma rringrazzjat lil kull min bag[at messa;;i ta’ appo;; lil Mandela ‘minn ;ol-pajji] u minn madwar id-dinja’ u wara li l-

istess Zuma, l-;img[a l-o[ra, /a[ad allegazzjonijiet li l-eks President qed jin]amm [aj fuq il-magna.

Nelson Mandela hu l-ewwel President iswed tal-Afrika t’Isfel u fejn mexxa g[al mandat wie[ed biss bejn l-1994 u l-1999.

Intant, hu meqjum u ammirat madwar id-dinja g[ar-rwol tieg[u biex tispi//a ddiskriminazzjoni razzjali f’pajji]u waqt lapartheid u fejn irre]ista qatig[ g[all-[akma talminoranza tal-bojod, bir-ri]ultat li spi//a l-[abs g[al 27 sena qabel il-[elsien mill-pri;unerija fl1990.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

A[barijiet ta’ Barra 15

IL-:APPUN

I[ossu aktar ta[t theddida mi/-?ina u l-Korea ta’ Fuq Il-:appun qed jiffa//ja theddid g[as-sigurtà dejjem aktar serji min-na[a ta/?ina, li qal qed taddotta po]izzjoni dejjem aktar aggressiva, kif ukoll millKorea ta’ Fuq komunista li tibqa’ pajji] imprevedibbli.

Dan [are; mill-Ministeru tad-Difi]a f’Tokjo li pprodu/a l-ewwel rapport annwali mindu [a l-poter ilPrim Ministru Shinzo Abe, u meta l-kontenut jikkritika bla[rax l-azzjonijiet ta/-?ini]i qrib il-g]ejjer fil-Ba[ar talLvant ta/-?ina fejn Tokjo u Beijing it-tnejn qed jinsistu bid-drittijiet territorjali.

Sadattant, ma kenitx nieqsa r-reazzjoni ta/-?ina, b’kelliema g[all-Gvern f’Beijing jg[idu li l-:appun qed jesa;era t-theddida ‘[alli jo[loq sitwazzjoni artifi/jali fejn jiddominaw it-tensjoni u arja ta’ konfront fir-re;jun’.

Ir-relazzjonijiet tal:appun ma/-?ina saru diffi/li min[abba l-imsemmi di]gwid territorjali u (anki) wara li Shinzo Abe ssu;;erixxa biex l-istorja tal-:appun ‘fi ]mien itTieni Gwerra’ ting[ata b’ton anqas apolo;etiku.

Fl-istess [in, il-White Paper tal-Ministeru tadDifi]a :appuni] adotta ton ta’ kawtela fil-konfront ta/?ina u fejn issemmew diversi fatturi li kapa/i jiddistabbilizzaw is-sigurtà ‘madwar il-:appun’ u fost /irkostanzi ‘li qeg[din jidhru dejjem aktar serji u akuti’.

Ir-rapport ikompli li ‘/?ina ppruvat tibdel l-istatus quo bil-forza li tibba]a fuq dispo]izzjoni g[all-aggressività u li mhix kompatibbli mal-li;i internazzjonali’ – b’Tokjo tesi;i [alli /-?ina ta//etta u tirrispetta l-kriterji stabbiliti.

Il-fdalijiet ta’ ferrovija ma[ruqa fl-in[awi ta’ Lac-Megantic (Reuters)

WARA T-TRA:EDJA BIL-FERROVIJA FIL-KANADA

Jistennew dwar g[e]ie] mitlufa Residenti ta’ Lac-Megantic, f’Quebec, g[adhom jistennew g[al spjegazzjoni dwar x’g[adda minn g[e]ie] irrappurtati nieqsa wara t-tra;edja ta’ tmiem il-;img[a fejn ferrovija spi//at miexja bla kontroll u sakemm qab]et il-linji, bir-ri]ultat ta’ splu]joni u nirien kbar fin-na[a t’isfel ta’ din il-belt turistika.

Minbarra l-ansjetà tan-nies hemm anki g[add ta’ residenti

[erqanin biex jirritornaw lura d-dar u ladarba battew innirien li damu jaqbdu g[al sig[at.

Ftit qabel morna g[allistampa da[let ukoll l-a[bar li mijiet fost l-2,000 residenti evakwati ng[ataw permess biex imorru lura fl-in[awi familjari, bl-awtoritajiet iduru b’aktar fa/ilità qalb ‘lepi/entru’ tal-ag[ar splu]jonijiet, u b’wie[ed anki jistenna

li /-/ifra tal-mejtin titla’ fissig[at u l-jiem li ;ejjin.

B’kollox issemmew mal[amsin ‘mejtin u mitlufa’ u bl-awtoritajiet qeg[din jistennew li jg[addu l;img[at biex jidentifikaw il-katavri kollha. Intant ilPulizija ta’ Quebec irkuprat tlettax-il mejjet miz-zona ma[ruqa li darba serviet b[ala l-kwartier storiku ta’ Lac-Megantic.

IL-PAKISTAN

Nuqqasijiet li g[enu g[all-[ajja ‘mo[bija’ ta’ Bin Laden L-inkompetenza u a;ir negli;enti kienu fatturi ewlenin g[as-sitwazzjoni li ppermettiet lit-terrorista Osama Bin Laden biex jg[ix bil-mo[bi fil-Pakistan g[al kwa]i g[axar snin – u skont rapport tal-Gvern li l-kontenut tieg[u g[adu kemm ;ie ]velat fil-pubbliku.

Ver]joni tar-rapport li ng[atat lill-Istazzjon Al Jazeera sostniet, sadattant, li l-qtil ta’ Bin Laden (fil-belt ta’ Abbottabad, filMajjistral tal-Pakistan) ta[t idejn il-qawwiet spe/jali Amerikani u li se[[ fit-2 ta’ Mejju tal-2010 kien ‘att ta’ omi/idju fuq direttiva tal-

President tal-Istati Uniti’.

L-istess ver]joni anki ]velat dettalji tal-[ajja ‘minn jum g[al jum’ tal-eksKap tal-grupp Al-Qaida mindu dan [arab millAfganistan fl-2001 u meta fis-snin pre/edenti qabel ilqtil ta’ Bin Laden ilPakistan dejjem kien warrab g[as-suspetti tal-Amerikani rigward ‘il-lokalità tat-terrorista.

Fil-fatt, l-iskoperta ta’ Bin Laden ;o kumpless ta’ Abbottabad u l-qtil sussegwenti tieg[u waqt rejd li mexxiet l-iskwadra elitista (Amerikana) Navy Seals ikkumplikaw ir-relazzjoniji-

et ta’ Washington ma’ I]lamabad – u bil-Parlament Pakistani mbag[ad isejja[ inkjesta indipendenti biex isir jaf jekk il-fallimenti talGvern (tal-Pakistan) kenux dovuti g[al inkompetenza jew kollaborazzjoni mal-AlQaida.

Il-Kummissjoni ‘Abbottabad’ anki kellha tinvestiga kif is-servizzi sigrieti Pakistani naqsu milli jaqbdu l-attivitajiet tala;enzija Amerikana CIA fitterritorju tal-Pakistan u qabel ir-rejd fuq Bin Laden ‘li rri]ulta f’umiljazzjoni g[all-poplu Pakistani li setg[et ;iet evitata’.

Intant, ir-rapport talGvern ifisser in-nuqqas ta’ informazzjoni sigrieta b[ala ‘frott is-sistemi difettu]i f’Islamabad’ u b’dokumenti li [ar;u fil-bera[ issa jikkritikaw bl-a[rax lillGvern u l-militar talPakistan, fejn jalludu ‘g[all-inkompetenza u nnegli;enza akuta f’kull livell ta’ amministrazzjoni’.

Filwaqt li l-Kummissjoni ma sabet xejn li jappo;;ja allegazzjonijiet ta’ kompli/ità, lanqas ma setg[et teskludi ‘g[al ftehim jew kollaborazzjoni potenzjali fi [dan il-Gvern inkella b[ala [a;a separata’.

Osama Bin Laden

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

Kultura 17

16 Kultura

Pro;ett kollaborattiv jie[u l-[ajja fil-:gantija

Madwar 300 vi]itatur esperjenzaw serata b’atmosfera ma;ika fejn [sejjes u vu/ijiet primordjali akkumpanjawhom minn post g[al ie[or fi]-]ew; tempji

Fil-jiem li g[addew itTempji preistori/i tal:gantija li huma mag[rufin b[ala wirt storiku ta’ importanza dinjija millUNESCO [adu l-[ajja hekk kif pro;ett kollaborattiv ta’ arti u mu]ika kontemporanja akkumpanja lill-mistednin fi vja;; lejn kultura primordjali.

Bl-appo;; ta’ Heritage Malta, Malta Arts Fund u Banif Bank fost l-o[rajn, :gantija 2013 hu pro;ett kollaborattiv li j]ewwaq l-arti ma’ kun/etti so/jali, kulturali u stori/i.

Madwar 300 vi]itatur esperjenzaw serata b’atmosfera ma;ika fejn [sejjes u vu/ijiet primordjali akkumpanjawhom minn post g[al ie[or fi]-]ew; tempji.

Skulturi u installazzjonijiet artisti/i fosthom bid-dwal [olqu kemm armonija kif ukoll dissonanza mal-

arkitettura tal-passat.

Wara l-pro;ett hemm lartist Victor Agius u lkompo]itri/i Mariella Cassar.

Il-mu]ika kienet kollha live mill-membri tal-Ars Vitae Ensemble li tinkludi lvjolinisti Ernise Toth u David Lang, Renzo Spiteri fuq perkussjoni, Simon Abdilla Joslin fuq il-vjolin/ell, ilpjanista Gisele Grima, Alistair Attard fuq issynthesizer u Alan Cordina li daqq il-didgeridoo. Il-mu]ika kienet akkumpanjata mill-vu/i tas-sopran Miriam Cauchi waqt li l-lirika kienet ta’ Immanuel Mifsud.

“Dan hu pro;ett kura;;u] ta’ arti li tintervjeni ma’ sit storiku importanti b[alma huma t-Tempji tal-:gantija,” qal il-kuratur Vince Briffa.

“Kien avveniment su;;estiv [afna li [adna lura g[al ]minijiet tal-img[oddi meta leqdem tempji li je]istu kienu

post sagru,” qal Joaquim F. Silva Pinto, il-Kap E]ekuttiv ta’ Banif Bank (Malta) plc.

“L-appo;; tag[na g[al dan il-pro;ett la[aq [afna miri u tana l-opportunità li nil[qu ttalent ]ag[]ug[, l-arti, ilmu]ika, l-edukazzjoni u l-wirt storiku.”

Avvenimenti o[ra artisti/i u edukattivi se jittellg[u tul issena. Il-pro;ett g[andu lappo;; tal-Malta Arts Fund, Banif Bank (Malta) plc, GasanMamo Insurance, The Janatha Stubbs Foundation, Abraham’s Supplies Co Ltd, il-Kunsill Lokali tax-Xag[ra u l-Gozo Culture & Information Office (Ministeru ta’ G[awdex). }omm ru[ek a;;ornat mal-Pro;ett :gantija 2013 permezz tal-pa;na https:##www.facebook.com#Ar sVitaeEnsemble fuq Facebook, jew permezz talemail fuq arsvitaensemble@gmail.com.

Avventura mhux tas-soltu fit-Tempji Preistori/i tal-:gantija - pro;ett kura;;u] ta’ arti li tintervjeni ma’ sit storiku ta’ importanza dinjija

Ktejjeb bl-istorja ta’ San :or; minn Joe Zammit Ciantar

Kull meta naraw xi pittura, ikona, jew statwa bi xbieha ta’ ra;el liebes ta’ suldat, [afna drabi ]ag[]ug[, imma kultant anki adult ta’ /erta età, fuq ]iemel, b’xabla jew b’lanza qieg[ed jipprova joqtol dragun, mill-ewwel ninteb[u li dan hu San :or;.

San :or; hu qaddis Martri tat-tielet seklu, il-Patrun ta’ Georgia, l-Ingilterra, lE;ittu, il-Bulgarija, Aragona, il-Katalonja, ir-Rumanija, lEtjopja, il-Gre/ja, l-Indja, lIraq, l-I]rael, il-Lebanon, ilLitwanja, il-Palestina, ilPortugall, is-Serbja, lUkrajna, u r-Russja, u ta’ bliet, fosthom Genoa, Bejrut, Ferrara, Rio de Janeiro, Bar/ellona, Moska, u {al Qormi, Malta u r-Rabat ta’ G[awdex. San :or; hu wkoll il-Patrun tal-Moviment tal-iScouts. U fil-George Cross li g[andna fuq l-abjad tal-bandiera Maltija, hemm ukoll San :or; fuq ]iemel fil-mument li qieg[ed joqtol id-dragun.

Id-dragun kien monstru li konna nemmnu fih meta konna tfal, u kien ibe]]ag[na. U meta naraw lil San :or; joqtol dragun konna nie[du gost; xi [add kura;;u] g[andu l-[ila

joqtol monstru hekk talbi]a’!

Imma a[na u nikbru, spe/jalment bil-kotba u len/iklopediji li bdejna naqraw u nfittxu fihom, u llum permezz tat-TV u linternet, anki t-tfal ]g[ar, sirna nafu li d-dragun ma je]istix.

X’inhi allura l-istorja marbuta bejn San :or; u dragun li ma je]istix?

Metafora A[na l-adulti, u anki studenti ta’ ’l fuq minn 11#12-il sena, nafu li din listorja hi metafora: San :or; hu l-qaddis li fi ]mienu t[abat biex jeqred l-ere]ija, jeqred l-adorazzjoni lill-allat foloz, jeqred il-[a]en kontra l-Insara. Dawn huma mmetaforizzati bid-dragun.

Fi kliem ie[or, id-dragun hu rappre]entazzjoni ta’ kulma kien qieg[ed isir kontra lInsara u l-Fidi f’:esù Kristu, f’Alla wie[ed fi tliet Persuni.

Fl-istorja dwar San :or; u l-qtil ta’ dragun, tissemma

wkoll tfajla li kienet mhedda li tittiekel mid-dragun. Din ukoll hi metafora: it-tfajla tirrappre]enta l-Fidi, ilKnisja. U allura l-istorja kollha – fi ftit kliem – hi

dwar il-;lieda ta’ San :or; jeqred il-[a]en, l-ere]ija, ilpersekuzzjoni tal-Insara (iddragun) biex isalva l-Fidi, ilKnisja, l-Insara (it-tfajla).

Ktejjeb g[at-tfal

Cornelia Mary Blinsky, g[alliema fi skejjel sekondarji fil-Kanada, li [admet f’]ew; parro//i Kattoli/i, f’Ontario, il-pja/ir tag[ha huwa li tg[allem littfal dwar il-Fidi Nisranija permezz ta’ stejjer, drammi, u kanzunetti. B’dan il-g[an, fost xog[lijiet o[ra, hi kitbet u ppubblikat storja dwar San :or;, id-dragun, u l-Martirju tieg[u, propja g[at-tfal.

Ir-rakkont hu sempli/i, ming[ajr dettalji ]ejda. :or;i kien tribun flarmata Rumana ta’ Djoklezjanu. Kien ukoll Nisrani jilbes salib imdendel ma’ g[onqu, li kien dejjem jg[attih ta[t [wej;u biex ma jidhirx. Jum wie[ed ra mi;emg[a nies mi;bura madwar kolonna li mag[ha kien hemm editt imdendel.

L-Imperatur Djoklezjanu kien [are; li;i kontra lInsara.

Hekk kif sar jaf x’kien fih l-editt :or;i beda jinkwieta, talab lil Alla jilluminah

x’g[andu jag[mel, u f’daqqa wa[da sab ru[u f’vi]joni, jew [olma.

Hawnhekk jid[lu lmetafori tal-;lieda maddragun biex isalva lit-tfajla li kellu skjava tieg[u, mhedda bil-mewt: ir-reb[a tat-tajjeb fuq il-[a]in. Hekk kif ittemm il-vi]joni :or;i jmur quddiem Djoklezjanu fejn jistqarr il-Fidi tieg[u u jg[idlu li hu Nisrani.

Djoklezjanu jordna li :or;i tinqatag[lu rasu u hekk imut martri.

Theresa Blandon – illustratri/i tal-kotba – [olqot stampi sbie[ g[al ma’ dan ir-rakkont sempli/i ta’ Blinsky u, flimkien, storja u stampi, ;ew ippubblikati fi ktejjeb: The Saint who Fought the Dragon.

Ktejjeb bl-istorja bil-Malti Din l-istorja ta’ San :or;, miktuba apposta g[at-tfal, bil-permess tas-Sorijiet Pawlini ta’ Boston, l-Istati Uniti, u d-dar editri/i tag[hom ‘Pauline Kids’, issa ;iet maqluba g[all-Malti minn Francesco Pio Attard, kittieb G[awdxi, ]ag[]ug[ imma di;à ta’ esperjenza ;mielha fil-kitba u, flimkien

mal-istess stampi originali ta’ Blandon, ;iet ippubblikata fi ktejjeb: IlQaddis li ssielet madDragun – L-istorja ta’ San :or;, Malta, 2012, pp. 28, ISBN: 978-99932-7-403-2.

Din il-pubblikazzjoni saret b’kollaborazzjoni bejn Klabb Kotba Maltin u lKnisja Ba]ilika ta’ San :or;, tar-Rabat, G[awdex.

Il-ktieb, sabi[ u kollu stampi bil-kulur, minbarra li jipprovdi qari sempli/i u [elu bil-Malti, hu inti] ukoll li j]id l-g[arfien talistorja ta’ San :or; u jkattar id-devozzjoni lejn dan il-Martri. L-istorja tg[in ukoll fit-tis[i[ tal-fidi tal-qarrej Nisrani.

Il-ktieb, bi 28 pa;na u qoxra kollha kuluri, jiswa € 6, u wie[ed jista’ jakkwistah mill-Ba]ilika ta’ San :or;, ir-Rabat, G[awdex, ming[and Klabb Kotba Maltin, u mill[wienet tal-kotba ewlenin f’Malta u f’G[awdex. Jista’ jinkiseb ukoll billi wie[ed jibg[at €6 – flimkien ma’ ismu, kunjomu, in-numru tat-telefon, u l-indirizz tieg[u – lil Francesco Pio Attard, c#o Ba]ilika ta’ San :or;, Ir-Rabat,

G[awdex.

Sebastjan – is-Suldat Qaddis

Din is-sena l-attività se ting[ata bidu f’g[eluq il-mitejn sena minn meta Malta, u partikolarment {al Qormi, intlaqtet minn epidemija s[i[a tal-pesta li [alliet [afna vittmi mejtin. Kien blinter/essjoni ta’ San Sebastjan li n-nies ta’ {al Qormi b’tant talb u devozzjoni rrikorrew lejn l-istess qaddis biex jin[elsu minn din il-marda.

Illum l-Erbg[a, 10 ta’ Lulju 2013, se jittella’ spettaklu ta’ drama, mu]ika u ]fin li je[odna lura lejn is-sena 233 W.K. fi ]mien l-Imperu Ruman, u proprju fi ]mien il-[ajja ta’ San Sebastjan.

Fost [afna mistednin distinti, kul[add hu mistieden biex jassisti g[al dak dan li se jittella’ fuq iz-zuntier tal-Knisja ta’ San Sebastjan fit-8.30 p.m. L-ispettaklu, ‘Sebastjan – Is-Suldat Qaddis’, hu produzzjoni tal-Qormi Drama Pageant Group b’parte/ipazzjoni ta’ madwar 100 persuna. Il-kitba u ddirezzjoni huma ta’ Sebastian Aquilina.

Il-poster ma[ru; dwar l-attività li se ssir illum f’{al Qormi bl-isem ‘Sebastjan – is-Suldat Qaddis’

Mystique Gozo – wirja ta’ ritratti

Il-qoxra tal-ktejjeb ‘Is-Suldat li ssielet mad-Dragun’

Mystique Gozo hi t-tieni wirja ta’ ritratti minn Mario Saliba li qed tittella’ f’dawn il-jiem fl-Art e Gallery li tinsab f’1, Triq il-Librerija, ir-Rabat, G[awdex.

Mystique Gozo hi kollezzjoni ta’ 22 ritratt, me[udin f’dawn l-a[[ar tliet snin, ta’ postijiet ta’ interess madwar

G[awdex. G[awdex jinsab flar/ipelagu Malti f’nofs il-ba[ar Mediterran.

Minkejja li G[awdex hu g]ira ]g[ira, hu mog[ni b’veduti mill-aqwa. Fost dawn insibu t-Tieqa tad-Dwejra, post li ji;bed bosta turisti, i/-?ittadella, lewwel post iffortifikat fi ]mien il-

Bron], f’nofs il-Belt Victoria, kif ukoll l-G[olja tas-Salvatur, fil-limiti ta’ Marsalforn, u li tidher ukoll fuq ilposter tal-esibizzjoni.

F’Mystique Gozo, Mario Saliba jipprova jwaqqaf il-[in u jg[in biex napprezzaw aktar il-patrimonju imprezzabbli li jinsab f’G[awdex.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

18 A[barijiet ta’ Barra IL-LIBANU

Splu]joni t[alli l-midruba f’distrett tal-Hezbollah f’Bejrut

Residenti ta’ Bejrut u membri tad-Difi]a ?ivili jin;abru fl-in[awi tal-attakk minuti wara l-isplu]joni fis-sit g[all-parke;; (Reuters)

Indarbu l-g[exieren tan-nies fi splu]joni ta’ karozza-bomba ;o distrett ta’ Bejrut mag[ruf b[ala fortizza tal-grupp Hezbollah talmiltanti X’iti li qed ji;;ieled fuq in-na[a tal-President Sirjan Bashar al-Assad fil-gwerra /ivili tas-Sirja.

Ir-rapporti dwar il-vittmi kienu anki xi ftit konfu]i u meta osservaturi ma setg[ux jeskludu g[al ‘maqtula’ fl-isplu]joni tal-karozza li t[alliet f’sit g[all-parke;; u qrib kumpless kummer/jali f’Bir alAbed – zona ewlenija fejn diversi uffi/jali tal-Hezbollah g[andhom ir-residenzi u l-uffi/ini tag[hom.

It-tensjoni bejn il-komunitajiet rispettivi fil-Libanu ilha g[olja mindu tal-Hezbollah intervjenew fil-gwerra /ivili Sirjana li ilha g[addejja ’l fuq minn sentejn u blawtoritajiet fil-kapitali Lebani]a

jirreferu g[all-attakk tal-biera[ b[ala ‘l-[idma ta’ a;enti li jridu jo[olqu l-inkwiet fil-Libanu’.

Il-Ministru tal-Intern Lebani] Marwan Charbel qal li ‘l-attakk kriminali’ kien ma[sub biex jiddistabbilizza l-pajji] u jrewwa[ linkwiet bejn il-komunitajiet taxX’iti u s-Sunni Musulmani.

Dan meta l-konflitt fis-Sirja nissel di]gwid qawwi fost ilLebani]i, bis-Sunni fil-Libanu jappo;;jaw lir-ribelli anti-Assad u bix-X’iti jo[or;u favur ilPresident Sirjan li ;ej mill-minoranza tal-Alawiti (ferg[a tax-X’iti I]lami/i).

Intant, gruppi ta’ militanti Sunni Musulmani ;ieli heddew li jattakkaw lill-Hezbollah wara li ilgwerrillieri tieg[u da[lu direttament fil-konflitt tas-Sirja.

L-ITALJA

Il-;uri tal-Kaptan Schettino a;;ornat g[as-17 ta’ Lulju Il-;uri ta’ Francesco Schettino, il-Kaptan talvapur tal-cruises ‘Costa Concordia’ li s-sena l-o[ra nqaleb fuq ;enb, lil hinn mill-g]ira ta’ Giglio firre;jun ta’ Toscana – u f’liema in/ident mietu 32 ru[ – feta[ ilbiera[ u fejn wara ftit spi//a a;;ornat g[as-17 ta’ Lulju.

Schettino, li g[andu 52 sena, qed jiffa//ja akku]i ta’ omi/idju involontarju fuq livell tal-massa u meta jrid anki jwie;eb g[all-akku]i li abbanduna l-vapur meta dan inkalja fuq il-blat qabel inqaleb fl-in/ident li jmur lura g[al Jannar tal-2012.

Mifhum li l-Costa Concordia laqat il-blat waqt manuvra spe/ifika u meta lKaptan kien [are; direttivi biex il-vapur javvi/ina ‘]-

Francesco Schettino (Reuters)

]ejjed’ lejn ix-xatt’.

Fl-istess [in, jing[ad li Schettino [arab mill-vapur qabel l-4,229 passi;;ier ta’

fuqu u l-membri talewkipa;; kollha la[qu ;ew salvati, bl-imputat jinsisti li ‘rnexxielu jevita tra;edja akbar’ meta (wara l-impatt mal-blat) mexxa l-vapur g[al ib[ra ‘aktar baxxi’ [alli jg[in il-[idma tas-salvata;;.

Intant, il-pro/ess tal-biera[ fil-belt ta’ Grosseto spi//a a;;ornat min[abba strajk mill-avukati madwar l-Italja u bil-;uri g[aldaqstant irid ikompli fi kwistjoni ta’ ;img[at peress li l-avukati involuti fil-ka] kienu qeg[din jipparte/ipaw flazzjoni industrijali.

Jekk jinstab [ati, Schettino jista’ je[el sa g[oxrin sena [abs, bil-Kaptan tal-Costa Concordia qed ji/[ad g[allakku]i mi;juba kontra tieg[u.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

A[barijiet ta’ Barra 19 I?-?INA

I]]omm po]izzjoni ri;ida fil-konfront tad-Dalai Lama L-og[la uffi/jal ta/-?ina inkarigat mill-gruppi reli;ju]i u l-minoranzi etni/i esprima d-determinazzjoni tieg[u li jsostni l-;lieda kontra d-Dalai Lama, il-Mexxej Spiritwali tat-Tibet li ilu [afna snin kostrett li jg[ix fl-e]ilju.

Dan waqt li grupp favur iddrittijiet umani rrapporta dwar sparaturi tal-pulizija ?ini]a fuq il-qassisin Buddisti u li jing[ad li se[[ fi tmiem il;img[a, proprju meta d-Dalai Lama kien qed ji//elebra g[eluq sninu.

Intant, il-kummenti ta’ Yu Zhengsheng – ir-raba’ l-aktar uffi/jal influwenti fil-;erarkija tal-Partit Komunista ?ini] (filGvern) – jidhru li saru apposta biex ixejnu kwalunkwe [sieb li t-tmexxija ;dida ta/-?ina tista’ tkun qed tadotta attitudni aktar tolleranti fil-konfront tad-Dalai Lama.

Fil-fatt, il-Gvern Komunista

jikkunsidra lid-Dalai Lama – li [arab mi/-?ina fl-1959 wara li kien falla kolp ta’ stat kontra t-tmexxija ?ini]a fit-Tibet – b[ala ‘separatista vjolenti’ u lMexxej Spiritwali inkwistjoni, li b[alissa hu bba]at fl-Indja, jis[aq li hu impenjat biss biex it-Tibet (territorju fir-re;jun tal-Himalayas) jing[ata aktar awtonomija milli jgawdi filpre]ent.

Madankollu, Yu Zhengsheng jinsisti li r-rabtiet ta’ Beijing mad-Dalai Lama jitjiebu biss jekk il-Mexxej Spiritwali tat-Tibet jirrikonoxxi li t-territorju tieg[u ilu jifforma parti mi/-?ina mill-qedem.

Fl-istess [in Beijing irid li d-Dalai Lama ‘jabbanduna lattivitajiet tieg[u g[al Tibet indipendenti’ meta baqg[u g[addejjin xorta l-protesti u rre]istenza kontra t-tmexxija ?ini]a fiz-zoni tat-Tibet.

IL-BEL:JU

Ji]viluppaw sistema ta’ test-tube baby g[all-foqra Tobba fil-Bel;ju ]viluppaw versjoni low-cost tat-teknolo;ija g[at-twelid tat-trabi bilpro/ess mag[ruf b[ala testtube u li g[andu jintu]a filpajji]i li qed ji]viluppaw meta [afna koppji ma jaffordjawx is-sistemi sofistikati li saru stabbiliti fil-Punent.

Ir-ri/erkaturi qalu li lpro/ess ‘simplifikat’ jiswa mal-€200 g[al kull /iklu ta’ trattament u jipprodu/i ri]ultati li mhumiex daqstant differenti minn dawk bil-programmi konvenzjonali mag[rufa b[ala in-vitro fertilisation (IVF).

Il-prezz hu ekwivalenti g[al bejn g[axra u [mistax fil-mija biss tal-ispi]a attwali tal-IVF ‘stil tal-Punent’ u li

jissu;;erixxi – fi kliem Elke Klerkx tal-Istitut g[atTeknolo;ija g[all-Fertilità filbelt ta’ Genk – li l-kura g[allinfertilità tista’ xi darba ssir a//essibbli g[al kul[add u kullimkien.

Mal-[ames miljun tarbija ta’ dan it-tip twieldu f’diversi bnadi tad-dinja mindu se[[ ittwelid storiku tal-ewwel testtube baby fl-1978, i]da t-trattament inkwistjoni jibqa’ filparti kbira ‘riservat’ g[allpajji]i ]viluppati min[abba lispejje] kbar involuti.

Sadattant, u skont Elke Klerkx, il-kura g[all-infertilità x’aktax hi l-aktar problema injorata fil-kura tas-sa[[a g[all-pajji]i li qed ji]viluppaw.

SPANJA> Dilettanti tat-tlielaq mal-barrin jispi//aw mal-art, b’wie[ed mill-eks imsej[a ‘barrin tal-;lied’ enormi jidher g[addej minn fuq ra;el waqt il-konfu]joni tipika ta’ dan ir-ritwal annwali tal-Festival ta’ San Fermin f’Pamplona. Dan ir-ritratt ittie[ed waqt it-tielet avveniment tat-tlielaq fit-toroq ta’ din il-belt fejn numru ta’ ;errejja spi//aw l-isptar min[abba l-;rie[i li sofrew waqt tellieqa li damet g[addejja kwa]i tliet minuti (Reuters)

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

20 Madwarna

Tifta[ il-kompetizzjoni ta’ Emirates Skywards g[all-2014

Fruvia – xarba ;dida fis-suq Malti

Fruvia> xarba ;dida mag[mula mill-frott Il-kumpanija Simonds Farsons Cisk plc g[adha kemm nidiet il-prodott Fruvia, l-a[[ar novità fil-portfolju talprodotti tag[ha. Din ix-xarba bil-gass, mag[mula mill-meraq tal-frott, g[andha [lewwa naturali u ma fihiex ingredjenti jew tog[miet artifi/jali.

Il-Fruvia fiha 70 kalorija biss f’kull bott ta’ 330ml u tinsab fi tliet tog[miet rifreskanti: tat-tuffie[ – Luscious Apple, tallarin; – Tangy Red Orange, u tal-lumi – Zesty Lemon.

Din hi l-ewwel xarba tat-tip tag[ha f’Malta. It-tog[ma [elwa tag[ha ;ejja minn ta[lita ta’ zokkor u zakkarina naturali me[uda mill-weraq tal-pjanta tal-Istevia. Din hi estratt mill-pjanta tal-Istevia, mill-familja tal-Asteraceæ, li ori;inat fil-Paragwaj, u li ilha tintu]a b’su//ess g[al sekli s[a[. Iz-zakkarina naturali Stevia g[andha 300 darba aktar [lewwa miz-zokkor u ma fihiex kaloriji jew karboidrati, u lindi/i glikemiku tag[ha hu zero.

Karen Scicluna Calleja, l-Uffi/jal E]ekuttiv ta’ Simonds Farsons Cisk plc, qalet, “Il-Grupp Farsons qed jadatta ru[u g[al ambjent li qed jinbidel u g[all-[ti;iet tal-konsumaturi, li qed jevolvu. Il-Fruvia in[olqot biex tindirizza d-domanda dejjem tikber g[al xarbiet naturali. Din hi l-ewwel xarba bilgass f’Malta u li hi mag[mula mill-meraq tal-frott, b’tog[ma [elwa naturali, u b’numru medju ta’ kaloriji. Bla dubju, g[andha til[aq l-istandard tas-settur tax-xarbiet naturali, li huma tajbin aktar g[as-sa[[a. It-tliet tog[miet huma bnini u rifreskanti, ideali g[all-konsumaturi li huma konxji ta’ sa[[ithom u li jfittxu t-tjubija naturali.”

Fruvia hi mag[mula, irreklamata u mqassma minn Simonds Farsons Cisk plc.

L-Emirates nediet ilkompetizzjoni Emirates Skywards Future Artists biex tlaqqa’ artisti ;odda madwar id-dinja mal-udjenza globali tal-programm rebbie[ talEmirates g[al dawk li jsiefru ta’ spiss.

Il-kompetizzjoni – ir-raba’ edizzjoni u miftu[a g[allartisti kollha madwar id-dinja – hi ma[suba biex toffri lopportunità lit-talent mo[bi biex jintwera lill-miljuni.

Il-kompetizzjoni jistg[u jie[du sehem fiha l-artisti kollha fi tliet kategoriji ta’ media: fotografija#media di;itali, tpin;ija#illustrazzjonijiet, u 3D (skultura, /eramika u [;ie;).

Erba’ rebbie[a se jintg[a]lu, wie[ed g[al kull klassi tass[ubija fl-Emirates Skywards.

Ix-xog[ol artistiku tarrebbie[a tal-kompetizzjoni jidher fuq il-cards tas-s[ubija ta’ Skywards g[all-2014.

B’hekk, l-artisti jkollhom opportunità interessanti biex jesprimu l-kreattività tag[hom, filwaqt li din lesperjenza tg[aqqadhom ma’ udjenza globali ta’ ’l fuq minn disa’ miljun membru tal-

programm Skywards. Barra minn hekk, l-artisti rebbie[a jir/ievu premju ta’ US$5,000 u x-xog[ol artistiku mag[]ul jintwera f’kull komunikazzjoni u materjal ta’ promozzjoni li jintu]aw online u offline. L-isem tal-artist rebbie[ jidher max-xog[ol artistiku tieg[u.

“Peress li jivvja;;aw ta’ spiss mal-Emirates, il-membri tag[na huma mdorrijin bla[jar – kemm fil-vja;;i tag[hom u kemm fil-[in liberu tag[hom. Il-membri tag[na jirrappre]entaw grupp im[allat b’gosti u interessi g[aqlin. Min[abba f’hekk, ilkompetizzjoni Emirates Skywards Future Artists hi perfettament adatta g[allmembri tag[na,” qal Brian LaBelle, il-Vi/i President ta’ Skywards.

“Billi qed infittxu talent mhux mag[ruf, li jista’ jkun dak li g[allem lilu nnifsu, studenti tal-arti u anki individwi bl-esperjenza, ilkompetizzjoni tlaqqa’ lkomunità tal-Emirates Skywards billi mhux biss tintrodu/ihom ma’ dawn lartisti ;odda imma wkoll

tippermettilhom jivvutaw g[ax-xog[lijiet artisti/i favoriti tag[hom. B’hekk inkunu qed nag[tuhom le[en kull sena fid-disinn tal-cards tas-s[ubija,” qal LaBelle.

Il-kompetizzjoni issa hi miftu[a g[assottomissjonijiet, u d-dettalji jistg[u jinkisbu mis-sit: http:##ekskywardsfutureartists. com. Ix-xog[lijiet kollha jridu jkunu sottomessi sat-23 ta’ Lulju 2013.

Wara li x-xog[ol artistiku jkun evalwat u mag[]ul, il;udikanti, mag[mula minn g[add ta’ professjonisti u esperti fl-industrija, jibdew bl-g[a]la. Il-votazzjoni millmembri tal-Emirates Skywards tkun miftu[a bejn l1 u s-16 ta’ Settembru, 2013, bl-erba’ rebbie[a jkunu m[abbra fl-a[[ar ta’ dak ixxahar. Is-s[ubija malEmirates Skywards hi b’xejn u tista’ issir online permezz tas-sit: www.emirates.com#skywards.

L-Emirates b[alissa qed topera titjiriet kuljum minn Malta g[al Dubaj b’waqfa qasira f’Larnaka, ?ipru, blajruplan Boeing 777-200.

Ix-xog[ol artistiku rebbie[ tal-kompetizzjoni tal-Emirates Skywards Future Artists tal-2013

Melita hi l-g[a]la tal-abbonati l-;odda tal-internet Statistika ppubblikata millAwtorità Maltija talKomunikazzjoni (MCA) turi li flewwel tliet xhur ta’ din is-sena, aktar minn 3 minn kull 4 klijenti li da[[lu s-servizz tal-internet fid-dar, g[a]lu lill-Melita g[as-servizz talinternet.

In-numru tan-nies li g[andhom servizz tal-internet f’Malta kiber bi kwa]i 2,000 persuna bejn Jannar u

Marzu ta’ din is-sena, u b’aktar minn 8,000 (6.3%) meta mqabbel mas-sena ta’ qabel.

Il-klijenti li g[a]lu l-internet talMelita gawdew minn velo/itajiet ta’ 15-il Megabit fuq ba]i standalone jew sa 30 Megabit kull sekonda meta parti minn pakkett ta’ servizzi.

Il-Melita qed tara wkoll ]ieda kbira fit-talba g[as-servizz b’velo/ità ta’ 30 Megabit jew aktar.

Fl-a[[ar jiem, il-Melita [abbret ukoll offerta spe/jali tas-sajf g[allklijenti li jixtiequ velo/itajiet g[olja tal-internet bis-servizz Fibre Power.

Klijenti ;odda li jaqilbu s-servizz tag[hom mal-Melita sal-a[[ar ta’ Lulju se jgawdu minn internet sa 30 Megabit g[al tliet xhur s[a[ flok 15il Megabit kull sekonda ming[ajr ebda [las ]ejjed.

Is-servizz tal-internet offrut mill-

Melita huwa rikonoxxut b[ala laktar internet velo/i f’Malta mis-sit internazzjonali u indipendenti www.netindex.com. Dan l-istudju indipendenti juri wkoll li f’aktar minn 96% tat-testijiet, il-klijenti talMelita jil[qu l-velo/ità rreklamata.

G[al aktar informazzjoni u kundizzjonijiet li japplikaw ]ur issit www.melita.com jew /empel 27 270 270.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

Attwalità 21

L-alko[ol u s-sajf> is-sigriet hu l-moderazzjoni Is-sajf jinsab mag[na u wie[ed jista’ j[oss il-buzz madwar il-g]ira li timla lpopolazzjoni Maltija b’sens ta’ [e;;a biex to[ro; barra u tiddeverti b’dak kollu li dan lista;un joffri. I]da fis-sajf, b’mod partikulari, hemm ukoll mard relatat mas-s[ana li jista’ jkun ta’ riskju meta ttemperaturi jog[lew.

Sit partikulari www.drinkawaremalta.com, imtella’ minn The Sense Group (TSG), joffri pariri siewja f’dan ir-rigward. ItTSG jimmira li jnaqqas il[sara relatata mal-alko[ol billi jippromwovi konsum moderat ta’ alko[ol permezz ta’ g[add ta’ inizjattivi. It-TSG jenfasizza fuq il-fatt li g[al g[add ta’ attivitajiet, festi flir[ula, festivals u parties, [afna adulti ji//elebraw bixxorb alko[oliku ma’ s[abhom.

Filwaqt li m’hemm xejn [a]in f’dan l-aspett so/jali tal[ajja g[aliex li tixrob l-alko[ol hu parti minn dieta u stil ta’ [ajja tajba g[as-sa[[a, it-TSG qed jenfasizza li konsum e//essiv jista’ jikkontribwixxi g[al deidrazzjoni u e]awriment mis-s[ana, spe/jalment matul ix-xhur s[an tas-sajf.

Meta wie[ed jikkonsma dan ix-xorb, hu importanti li jibqa’ idratat billi jixrob ammonti ta’ ilma jew sports drinks qabel, matul u wara.

Impatt fuq il-;udizzju It-TSG jispjega li meta jkun ikkunsmat [afna alko[ol fiss[ana, dan jista’ jag[mel impatt fuq il-;udizzju ta’ dak li jkun. Iktar ma jkun

ikkunsmat alko[ol, iktar ikun diffi/li li persuna tag[raf jekk tkunx qed issofri minn mard

Tajjeb li ngawdu s-sajf u l-iljieli sbie[ sajfin li jipprovdulna l-g]ejjer Maltin... i]da importanti li meta ni;u g[all-alko[ol, tipprevali l-moderazzjoni

relatat mas-s[ana. It-ta[lita ta’ alko[ol u s[ana wkoll tippre]enta riskji serji g[assa[[a tal-anzjani u individwi b’/erti kundizzjonijiet medi/i, b[ad-dijabete jew il-mard talqalb.

Il-;udizzju jista’ jkun effettwat ukoll jekk il-persuna tkun xorbot i]]ejjed. L-a[jar [a;a hi li dak li jkun ma ji[ux riskji li jistg[u jwasslu g[al dispja/ir, b[al meta wie[ed jaqbe] jog[dos fl-ilma ming[ajr ma jkun jaf kemm hemm fond, jew /ajt b’mod

TSG jispjega li meta jkun ikkunsmat [afna alko[ol fis-s[ana, dan jista’ jag[mel impatt fuq il-;udizzju ta’ dak li jkun

goff fejn il-pixxini.

Minbarra in/identi bilkarozzi, is-sajf jista’ jkun ]mien perikolu] g[al in/identi bid-dg[ajjes. Jekk hemm [sieb li jkun ikkunsmat l-akol[ol, itTSG jirrikmanda li ting[a]el persuna apposta b[ala ssewwieq g[al dakinhar.

Persuna qatt ma g[andha tid[ol f’karozza jew tirkeb fuq dg[ajsa ma’ sewwieq li jkun xorob iktar milli suppost.

Ikel qabel il-konsum tax-xorb

Hu rrikmandat li persuna tiekol qabel ma titlaq mid-dar, kif ukoll waqt li tkun qed tixrob xorb alko[oliku, g[ax dan jg[in. Stonku mimli jnaqqas l-assorbiment talalko[ol.

Il-parir tat-TSG hu li wie[ed g[andu dejjem i]omm f’mo[[u li l-iktar [a;a importanti hi li jixrob bilmoderazzjoni. Persuna g[andha tafda fil-;udizzju g[aqli tag[ha billi tevita li tkun sfurzata li tag[mel xi [a;a li ma tkunx trid tag[mel.

Aktar tag[rif jinsab fs-sit www.drinkawaremalta.com.

Din il-websajt tirrispondi w[ud mill-iktar mistoqsijiet komuni dwar l-alko[ol.

Fosthom, kif wie[ed jiddeverti b’mod sigur, kif persuna g[andha tilqa’ n-nies g[andha, vaganzi tas-sajf aktar siguri, kemm i]-]ejjed hu ]ejjed, xi tfisser li persuna tixrob b’mod responsabbli, u kif l-alko[ol jaffettwa lill-persuna. Fl-istess sit hemm pariri adatti g[a]-

]g[a]ag[, linji-gwida g[all;enituri, u pariri g[al dawk fletà ta[t is-sittax-il sena.

The Sense Group twaqqaf fl-1997 mill-produtturi u limportaturi tax-xorb alko[oliku, u l-g[an ewlieni tieg[u hu li titnaqqas il-[sara relatata mal-alko[ol billi jippromwovi g[add ta’ inizjattivi li jindirizzaw spe/ifikament grupp jew qasam so/jali partikulari.

Dawn l-inizajttivi huma meqjusa b[ala w[ud millaqwa e]empji ta’ Responsabbiltà So/jali Korporattiva (Corporate Social Responsibility) f’Malta. Fost dawn, hemm kampanji regolari kontra x-xorb u ssewqan, ix-xorb ta[t l-età, u xxorb e//essiv.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

22 Passatemp

Tisliba 1

2

5

3

4

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

Mimdudin> 5. u 6. Kwantità bir-radam (10) 6. Ara 5.

7. Mhix marsusa (5) 10. Hawn min i]ommhom filbit[a (5) 11. Dritt lo;iku (5) 12. u 14. Spjega bid-dettalji kif ;raw l-affarijiet (12) 14. Ara 12.

16. Penetrazzjoni, nifda (5) 17. Pass ta’ ]iemel, bejn ilmixi bil-mod u l-galopp (5) 18. {a;a mo[;a;a bil-[]u] (5)

Weqfin> 1. Tkellem jg[a;;el (6) 2. Snin s[a[ (6) 3. Ta[ri; fil-kreanza (6) 4. }gur li mhux b’wi//u mqarras (6) 8. Da[la fin-ng[as sa ma wie[ed jistenba[ (5) 9. Tnewwel (5) 12. Stupidu (6) 13. Baqa’ mistag[;eb (6) 14. Lwien (6) 15. Kulmin hu bravu [afna fisseng[a tieg[u (6)

Soluzzjoni tal-biera[

Mimdudin> 5. Bontà; 6. Abbli; 7. Abbu]; 10. u 11.

Iddelibera; 12. Torri; 14. Fatat; 16. Sto//; 17. u 18. Iddepo]ita.

Weqfin> 1. Abbati; 2. Taqbel; 3. Baruni; 4. Minuta; 8. {dura; 9. Pesta; 12. Taq/it; 13. Intopp; 14. Fa//ol; 15. Taljan.

Fid-dar tal-familja Banalis

F’din id-dar kollox jista’ ji;ri. Ji;ru affarijiet mill-aktar banali. F’din il-kamra hawn g[axar assurditajiet. Kemm se jirnexxilek issib minnhom?

G[at-tfal

Is-silwett

Ta’ liema figura minn dawn il-[amsa hu s-silwett li hawn fuq ix-xellug?

Soluzzjonijiet C–E–A–P–K–I–D–T–J–H–O–N–S I;borhom wa[da wa[da

In-numru 2.

Is-silwett

Kif se ti;bor wa[da wa[da dawn it-tlettax-il rixa billi kull darba taqbad dik li tinsab fuq nett?

Fid-dar tal-familja Banalis 1. Musmar imda[[al fil-[ajt g[all-ebda u]u.

2. Il-kalendarju qed juri t-30 ta’ Frar.

3. Il-livell tal-ilma fil-vaska tal-[uta fuq it-televi]joni jidher immejjel.

4. It-televi]joni qed ja[dem avolja l-wajer mhux ipplaggjat.

5. Il-linfa inklinata b’mod impossibbli.

6. Fl-akkwarju fuq il-pjanu tidher xemg[a mixg[ula.

7. It-tastiera tal-pjanu kompletament ]baljata, bit-tasti bojod u suwed mhux kif suppost.

8. Xi disinji ]g[ar tondi tal-purtiera jidhru li waqg[u fl-art vi/in l-umbrella.

9. Il-pala tat-tennis g[andha ]ew; imqabad.

10. L-arlo;; tal-idejn fuq il-mejda g[andu l-minutiera [ier;a minn ;o fih.

I;borhom wa[da wa[da

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor Penelope La 5, 21>10

Christina Ricci (fir-ritratt fuq ix-xellug) u James MacAvoy huma fost latturi ewlenin f’dan il-film tal-2006. Penelope Wilhern tkun l-uniku wild ta’ familja influwenti li i]da tkun twieldet b’mag[mul li ;abha wi//ha qisu ta’ majjal. Dan il-mag[mul jispi//a dakinhar meta ssib xi [add li veru j[obbha.

I]da naturalment mhix [a;a fa/li.

Meteor Rete 4, 16>35

Sean Connery, Karl Malden, Ronald Neame u Natalie Wood huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Amerikan tal-1979.

Xjenzjat Amerikan ikun jaf li metjorita se tolqot id-dinja. Biex jara x’jista’ jsir [alli tkun evitata xi tra;edja, ikun jixtieq li jikkollabora ma’ studju]i b[alu mill-Unjoni Sovjetika. I]da minna[a tal-militar ma j[alluhx jag[mel dan.

Sajda tal-alungi Mister Fisherman - NET Television, 20>30

Genitori in ostaggio Canale 5, 9>10

Ninsabu fis-sajf, u f’dan l-ista;un ta’ kull sena NET Television ikollu dan il-programm ta’ darba f’;img[a dedikat g[as-sajd u dak kollu konness mal-ba[ar.

Josef Camilleri se jkun qed imexxi l-programm u g[al-lum [aseb biex iwasslilna filmat ta’ sajda g[all-alungi

permezz tal-qasba. Naraw kompetizzjoni li saret b’sajda ta’ dan it-tip u li g[aliha da[lu xejn anqas minn 60 dg[ajsa.

Josef se jkollu mieg[u lil Sandro Onofaro, sajjied professjonali li jidher mieg[u fir-ritratt hawn fuq.

Film komiku Fran/i] li n[adem fl-2007 u li g[andu fost l-atturi lil Sandrine Bonnaire u lil Pascale Legitimus. Ma jafux x’jaqbdu jag[mlu biex jikkontrollaw il-kapri//i ta]-]ew; uliedhom bniet, naraw x’jippruvaw u jekk dan i[allix ir-ri]ultat mixtieq.

Hollywood Ending Iris, 23>00

Film Amerikan tal-2002 u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Woody Allen u Debra Messing (ittnejn fir-ritrat), kif ukoll lil Téa Leoni.

Lil Allen narawh filparti ta’ re;ista li g[al xi ]mien jitlef id-dawl ta’ g[ajnejh.

Hemm xi tama jew soluzzjoni g[alih?

Il cammino della speranza Raitre, 10>20

Film drammatiku Taljan li n[adem fl-1950 u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Raf Vallone u lil Elena Varzi. Grupp ta’ Sqallin bla xog[ol jittantaw jid[lu fi Franza b’mod klandestin. I]da wie[ed li suppost ikun qed jg[inhom, jittradihom, u jirrappurtahom.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

24 TV#Radju

06>00

Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>40 Anali]i tal-:urnali)

07>55 08>00 08>05 09>00 09>05

Avvi]i tal-Mejtin u Angelus A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12>30 13>00 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 00>30

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 Familja Wa[da (jinkludu 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 - Newsline 12:45 - Qari bilMalti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bullettin tal-A[barijiet 18:15 Euromix 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari tar-Rumanz (r) 20:30 - Il[na mi/-?par 21:05 Mu]ika u Sport 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 Classic Hits.

ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u ONE (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 One News) 09:00 - L-G[ajta tal-Pagun 09:45 - ONE News 10:00 Ma’ Pauline 11:00 - Frappe 11:45 - ONE News 12:00 Angelus 13:00 - Alma 13:45 Ir-Rumanz 14:15 - Minflok Siesta 14:45 - ONE News 15:25 - Djarju Kulturali 15:30 Drive Time 17:00 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 A[barijiet Sportivi) 19:00 - Ilwien 20:15 - Connect Africa 20:45 - Summer Hits 21:45 ONE News 22:00 Diskussjoni 24:00 - F’Nofs il:img[a.

RTK - 103 FM 06:30 - Pierre & Co on RTK (jinkludi 06:55 Fi {dan ilMulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Qari mill-Bibbja, 08:00 BBC News,) 09:00 - A[barijiet filQosor 09:05 - Paperscan 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News) 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 – L-Arti fil-Knejjes Tag[na 13:00 - RTK Qosor 13:05 - Su//essi u aktar! 15:00 - RTK Qosor 15:05 - Memorji tal-Gwerra 15:30 - Attivi u b‘Sa[[itna! (jinkludi 16:00 BBC News) 17:00 - RTK Bulettin 17:15 – Summer Mix! 19:05 - Ru]arju 19:25 - Pinna Mu]ikali 20:30 -

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mu]ika al fresco R ’n B Time Fuzzbox - Christian Azzopardi Newsdesk (r) Wavelength (r)

Kelma f’Waqtha 22:00 - IlQaddis tal-Jum 22:05 Ru]arju 22:25 - Rakkont (r), Fittixna... u ng[inuk (r), Edukazzjoni (r), Mill-Album tas-Safar (r), Pedjatra # Kemm Taf (r).

Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Bis-Sassla u bil-Brevjar 10:00 - BBC News Update 10:06 - Mhux Kelma Bejn Tnejn 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-;urnali (r) 13:30 Meta l-Mo[[ Isir Palk 14:00 BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Il-{rejjef, l-G[erf u l-Ma;ija 20:00 - Bioneers 20:30 - Il-Ktieb l-Ie[or 21:00 - BBC World Service.

Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi fid-09:00 {ajjitna) 11:00 - Proposta spiritwali 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju ta’ San :u]epp 13:00 - Qari tarRumanz 13:30 - Shalom 14:30 - Qari ta’ Rumanz 15:00 -

Kurunella {niena Divina 15:30 - X’g[adek titftakar millKateki]mu 16:00 - Il-Kura;; Nofs il-Fejqan 17:00 - Bullettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - Naturali 20:30 - Qari tar-Rumanz (r) 21:00 - G[ajn ta’ :id 22:00 - Sejja[li u Jien Inwie;bek 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 - Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 Kompjeta.

Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet filqosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 - A[barijiet filqosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Na-than u Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 - Toby’s Wall of Sound 24:00 - Paul van Dyk. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 Calypso Breakfast 08:30 Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 - 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 - Let’s Go 21:00 Nitbissmu ma’ Calypso 23:00 Those were the days 01:00 L-g[a]la tieg[i naqsamha

La mia casa nel bosco (Out of the Woods) - Raiuno 15>10 Avukat ]ag[]ug[, Matt (Jason London, fir-ritratt jidher i[ares minn wara t-tieqa) jintbag[at minn ommu j]ur lin-nannu tieg[u, Jack (Ed Asner, fuq quddiem fir-ritratt), li jkun jg[ix f’nofs foresta.

G[al Matt, dak li jsir jaf xejn ma jkun qed jistennieh. Nannuh ikun [abib mal-Indjani u be[siebu j[alli ;idu lilhom. I]da wara xi jiem, jibda jog[;bu l-istil ta’ [ajja li jkun qed jg[ix nannuh.

TVM 07:00 - Morning News Loop 08:30 - Human Senses (ep. 2#6) 09:00 - Sa[[tek l-Ewwel (ep. 7) 09:10 - Extraordinary Animals (ser. 2 ep. 7#10) 09:40 - Faulty Towers (ser. 2 ep. 1) 10:10 Keeping Up Appearance (ser. 4 ep .2) 10:50 - Teleshopping 12:00 - A[barijiet# rapport tattemp 12:10 - Kids TV 13:30 Madwarna (ep. 9) 14:00 - A[barijiet 14:05 - Teleshopping 15:05 - Gladiators of World War II (ep.

2) 16:00 - A[barijiet 16:05 Kids TV 17:25 - Teleshopping 18:00 - A[barijiet 18:10 Sa[[tek l-Ewwel (ep. 8) 18:20 Extraordinary Animals (ser. 2 ep.

8) 18:50 - Faulty Towers (ser. 2 ep. 2) 19:20 - Keeping Up Appearances (ser. 4 ep. 3) 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tattemp# rapport finanzjarju 20:40 Dreams (ep. 34) 21:45 Madwarna 22:00 - Int Min Int (ep. 2) 22:30 - Green Green Grass (ser. 2 ep. 2) 23:00 A[barijiet fil-qosor.

TVM 2 07:40 - Kids Tv 09:00 - IlMisteru tal-Bombli tal-Fu[[ar (ep. 4) 09:30 - Gladiators of World War II (ep. 2) 10:20 Sa[[tek l-Ewwel (ep. 9) 10:30 Storjografija (ep. 5) 11:00 Madwarna (ep. 5) 11:30 - Malta u lil hinn minnha (ep. 5) 13:00 Sa[[tek l-Ewwel (ep. 9) 13:15 Ency. Channel doc 2 x 7’ 13:30 Paq Paq (ep. 38) 14:15 Sensilhena (ep. 5) 15:00 - Wirt Arti u Kultura (ep. 4) 15:30 Mill-Im[a]en tal-Festi (ep. 1) 16:00 - Issa Naraw (ep. 8) 17:00 - Sa[[tek l-Ewwel (ep. 9) 17:10 Ency. Channel doc 2 x 7’ 17:25 Human Senses (ep. 2#6) 18:00 Malta u lil hinn minnha (ep. 5) 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 Gladiators of World War II (ep.

2) 20:30 - A[barijiet bl-Ingli] 20:35 - An;li (ep. 4, 5 u 6) 23:10 - Human Senses (ep. 2#6) 23:40 Issa Naraw (ep. 8).

ONE 08:30 - ONE News 08:45 Teleshopping 09:00 - Indigo (r) 10:45 - Teleshopping 12:05 Kelma Bejn Tnejn (r) 12:30 ONE News 12:40 - Kbar u }g[ar (r) 13:45 - Teleshopping 14:45 Klassi G[alina (ser. 1 ep. 3 u 4) 15:40 - Ieqaf 20 Minuta 16:00 Teleshopping 17:30 - ONE News 17:35 – Liquorish (daily update) 17:45 - Indigo (ma’ Melanie Magri) 19:10 - Super 5 19:30 -

ONE News 20:15 - Kelma Bejn Tnejn 20:45 - Il-Komi/i 21:45 Country Jamboree 23:30 - ONE News.

Smash 07:00 - A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 - A[barijiet 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:10 - 1046 Music 16:10 - FilK/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - Il-Parlament tal-Poplu 20:30 - Minn mara g[al mara 22:00 - A[barijiet.

Raiuno 06:45 - Unomattina estate (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00 u d09:00) 09:35 - Unomattina Talk Linea verde meteo verde 09:55 Che tempo fa # Tg 1 10:20 Unomattina ciao come stai?

11:15 - Road Italy Day by day 11:25 - Don Matteo 4 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Ho sposato uno sbirro 2 (fiction) 15:10 - La mia casa nel bosco.

Film 2005 16:50 - Rai Parlamento 17:00 - Tg 1 17:15 - Estate in diretta 18:50 Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 - Techetechetè, vista la rivista 21:15 - Last cop – L’ultimo sbirro (TF) 23:05 - I nostri angeli 00:20 - Tg 1 notte 00:55 Sottovoce 01:25 - Rai Educational.

Raidue 07:00 - Cartoons 08:25 Heartland (TF) 09:05 - Le sorelle McLeod (TF) 10:30 - Tg 2 insieme 10:35 - Tg 2 Eat parade 10:45 - Tg 2 Sì, viaggare 10:55 Tg 2 Mizar 11:20 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 E…state con costume 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Divieto di sosta 14:45 - Blue Bloods (TF) 15:35 - Army Wives (TF) 17:00 - Guardia Costiera (TF) 17:55 Tg 2 Sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Senza traccia (TF) 19:35 - Castle (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - LOL :-) 21:10 - Virus il contagio delle idee 23:20 - Tg 2 notizie 23:35 - Lies and illusions – Intrighi e bugie. Film 2009 01:10 - Tg 2 Parlamento 01:20 Close to home (TF) 02:05 Sospetti fiction.

Raitre 08:00 - Agorà estate 10:20 - Il cammino della speranza. Film ’50

11:10 - Tg3 minuti 12:00 - Tg 3 12:15 - New York New York (TF) 13:05 - Piatti tipici dello spirito 13:10 - Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:45 - Tgr Piazza affari 14:55 - Tour de France 17:45 - Tour Replay 18:00 - Geo Magazine 19:00 Tg 3 19:30 - Tg 3 regione 20:00 - Blob 20:15 - Simpatiche canaglie 20:35 - Un posto al sole 21:05 - Chi l’ha visto! 23:35 - Tg regione 23:40 - Tg 3 linea notte 00:15 - Correva l’anno 01:05 Rai Educational 01:35 - Fuori orario.

Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina 08:40 - Il mammo (sitcom) 09:10 Genitori in ostaggio. Film 2007 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful 14:10 Centovetrine 14:45 - Il segreto (soap) 15:40 - Le tre rose di Eva (fiction) 16:40 - Tredici sotto un tetto. Film 2009 18:50 - The Money Drop 20:00 - Tg 5 20:40 - Paperissima Sprint 21:10 Studio 5 23:30 - Tg5puntonotte 01:15 - Tg 5 notte 01:45 – Paperissima Sprint (r).

Rete 4 06:50 - Chips (TF) 07:45 Charlie’s Angels (TF) 08:40 Pacific Blue (TF) 09:50 Distretto di Polizia 5 (fiction) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Siska (TF) 13:00 - Renegade (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Flikken – Coppia in giallo (TF) 16:35 - Meteor. Film ’79 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Quinta colonna il quotidiano 21:10 Benvenuti a Tavola – Nord vs Sud (Fiction) 23:20 - Sessomatto.

Film ’73 01:35 - Tg 4 01:55 Music line speciale – Gianni Morandi.

Italia 1 07:00 - Tutto in famiglia (sitcom) 07:50 - I maghi di Waverly (sitcom) 08:40 - Kyle XY (TF) 09:35 - Gossip Girl (TF) 11:30 Pretty Little Liars (TF) 12:25 Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:25 - The Vampire diaries (TF) 16:20 - Smallville (TF) 17:15 - Top One (game show) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI NY (TF) 21:10 - Person of Interest (TF) 23:00 - Suits (TF) 00:50 - Sport Mediaset 01:15 - Studio aperto 01:30 - El Internado (TF).

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

TV#Radju 25 Favourite Channel 07.00 - Teleshopping 08:30 Madagascar 10:30 - Fitness Galore 12:30 - News 12:45 Best Deal 13:00 - Bejnietna 15:00 - Teleshopping 17:30 Niltaqg[u 18:15 - F. News 18:30 - Niltaqg[u 19:30 - Nintrefa ’l Fuq 20:30 - F. News 21:00 }iffa 23:00 - F. News.

Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshoping 12:00 – Pop Concert (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 - The 90s 14:30 - The 00s 15:00 - Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 - The 60s & 70s 20:30 - All That Jazz 21:30 The Local Angle (r) 22:30 Music Videos.

La 5 13:40 - Che trucco! 14:05 - Vite in Apnea 14:40 - Torte d’autore (reality) 15:10 - The OC (TF) 16:00 - I Want to be a Hilton (reality) 16:50 - Torte d’autore (reality) 17:20 - Vite in Apnea 17:50 - Che trucco! 18:20 - Love Bugs 2 (sitcom) 19:00 - Così Fan Tutte (sitcom) 19:30 Mercy (TF) 20:25 - Dr House (TF) 21:10 -Penelope. Film 2006 23:20 - Bye Bye Cindirella (sitcom) 23:50 - Suburgatory (sitcom) 00:15 - Shameless (TF) 01:10 - Torte d’autore (reality).

BBC Entertainment 06:55 - Fimbles 07:15 - Buzz and Tell 07:20 - Nuzzle and Scratch: Frock and Roll 07:40 Balamory 08:00 - The Large Family 08:10 - Fimbles 08:30 My Family 09:00 - My Hero 09:30 - The Weakest Link 10:15 - EastEnders 10:45 - Doctors 11:15 - Royally Mad 12:05 Lark Rise to Candleford 12:55 My Family 13:25 - The Weakest Link 14:10 - My Hero 14:40 EastEnders 15:10 - Doctors 15:40 - Lark Rise to Candleford 16:30 - Upstairs Downstairs 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Lark Rise to Candleford 20:00 - My Family 20:30 - After You’ve Gone 21:00 - Single Father 21:50 - The Impressions Show with Culshaw and Stephenson 22:20 - Alan Carr: Chatty Man 02:05 - Come Fly with Me. TCM 08:30 - Blossoms in the Dust.

Film ’41 (A) 10:15 - Raintree County. Film ’57 (A) 13:00 White Heat. Film ’49 (A) 15:00 - The Devil Makes Three. Film

’52 (U) 16:35 - Guns for San Sebastian. Film ’68 (A) 18:45 Friendly Persuasion. Film ’56 (U) 21:00 - Pink Floyd: The Wall.

Film ’82 (AA) 22:35 - McCabe and Mrs Miller. Film ’71 (15).

MGM Movies 08:15 - Electra Glide in Blue.

Film ’73 (X) 10:05 - Blacula.

Film ’72 (X) 11:35 - Napoleon.

Film ’94 12:55 - Driving Me Crazy. Film ’91 (PG) 14:20 Follow That Dream. Film ’62 (U) 16:10 - Ski Patrol. Film ’90 (PG) 17:40 - MGM’s Big Screen 17:55 - The Purple Rose of Cairo. Film ’85 (PG) 19:15 The Cutting Edge. Film ’92 (PG) 21:00 - Paper Lion. Film ’68 22:44 - The Pope of Greenwich Village. Film ’84 (15).

GO Stars 06:35 - Born On The 4th of July 08:55 - The Lost Valentine 10:35 - Raines 11:20 - Pirates of the Caribbean 4 13:30 - Honey 2: Reality Crew 15:20 -

Extremely Loud & Incredibly Close 17:25 - Jeff, Who Lives at Home 18:50 - The Mummy: Tomb of Dragon Emperor 20:40 - Parks & Recreation 21:00 - A Very Harold & Kumar 3D Christmas 22:30 - Crank 23:55 African Cats: Kingdom of Courage 01:20 - A Very Harold & Kumar 3D Christmas.

Diva Universal 06:55 - Agatha Christie’s Poirot 08:50 - Parole D’Amore 08:55 Agatha Christie’s Poirot 09:55 McLeod’s Daughters 10:50 Downpour 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 - Agatha Christie’s Poirot 12:55 - ER 13:55 - Agatha Christie’s Poirot 15:48 - Great Women 15:54 McLeod’s Daughters 16:45 - Agatha Christie’s Poirot 18:43 - Great Women 18:50 - Agatha Christie’s Poirot 19:50 - JAG 20:50 - Great Women 21:00 Downton Abbey 22:40 - Meglio Se Stai Zitta 02:00 - Agatha Christie’s Poirot.

Discovery Channel 06:50 - Wheeler Dealers: Peugeot 205 GTi 1.9 07:15 - American Chopper: Senior vs Junior: Cadillac Build-Off 08:10 - Extreme Fishing with Robson Green: At the Ends of the Earth 09:05 - Auction Hunters: Viva Las Vegas 09:30 - Auction Kings: Hand Cannon # Fabergé Pencil 09:55 - Ultimate Survival: Ring of Fire 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 - Extreme Engineering: Boot Camp 12:35 - Fast N’ Loud: ’48 Chevy Fleetmaster 13:30 - Chop Shop: Angry Frog

14:25 - Wheeler Dealers: Cobra 15:20 - Myth-busters: Bullet Fired vs Bullet Dropped 16:15 Auction Kings: Haunted Cabinet 16:45 - Bagga-ge Battles 17:10 Extreme Fish-ing with Robson Green: At the Ends of the Earth 18:05 - Ulti-mate Survival: Mexico 19:00 - How It’s Made 20:00 - Ultimate Survival: Extreme Desert 21:00 - Ultimate Survival: Land of the Maori 22:00 Dual Survival: On the Menu 02:00 - Man, Woman, Wild: The Mangroves of Andros Island.

09>00 10>00 11<30 13>00

14>00 14.05 15>00 15>05 16>00 17.00 18>00 18>15

Iris 11:05 - Ti racconto un libro 11:30 - Fuga per la libertà - L’aviatore.

Film 2007 13:40 - In cerca di Amy. Film ’97 15:55 - Eutanasia di un amore. Film ’78 17:45 - Via del corso. Film 2000 19:25 - ATeam (TF) 20:10 - Hazzard (TF) 21:05 - Animal House. Film ’78 23:00 - Hollywood Ending. Film 2002 01:05 - Chi ha ucciso la Signora Dearly? Film 2000 Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - Suburgatory 11:30 - Gossip Girl 12:15 - Fringe 13:00 Days of Our Lives 13:45 - Enlightened 14:15 - Hollywood Buzz 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 - Private Practice 16:45 - The Mentalist 17:30 - SMASH 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 20:00 - Mike & Molly 20:30 How I Met Your Mother 21:00 2 Broke Girls 21:30 - Whitney 21:55 - 30 Rock 22:30 - VEEP 23:05 - Top Gear 00:10 - Person of Interest 00:55 - True Blood.

Biography Channel Hardcore Pawn: 10:00 - Gold Battle Begins 10:30 - Gold Day in Hell. 11:00 - Hoarders: Becky # Clare 12:00 - Celebrity House Hunting: Rowdy Roddy Piper 12:30 - Monster In Laws: Everyone Has a Price 13:00 - Storage Wars: No Bid for the Weary 13:30 - Billy the Exterminator: Backyard Swarm 14:00 - Dance Moms: When Stars Collide 15:00 - A Gypsy Life for Me. Hardcore Pawn: 16:00 - Gold Battle Begins 16:30 - Gold Day in Hell. 17:00 - Celebrity House Hunting: Rowdy Roddy Piper 17:30 - Monster In Laws: Everyone Has a Price 18:00 - Hoarders: Becky # Clare 19:00 - Storage Wars: No Bid for the Weary 19:30 - Billy the Exterminator: Backyard Swarm 20:00 - Hoarders: Stacey # Roi. Hardcore Pawn: 21:00 - Gold Battle Begins 21:30 - Gold Day in Hell.

22:00 - Grave Trade.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - See The Sea 08:05 - Lots & Lots 08:20 Bob the Builder 08:30 - Fireman Sam 08:40 Thomas and Friends 08:55 - Nouky and Friends 09:00 - Rubbadubbers 09:10 - Pingu 09:15 - Tiny Planets 09:20 - Pingu 09:25 - Tiny Planets 09:30 - Monkey See Monkey Do 09:40 - Barney and Friends 10:10 - Fluffy Gardens 10:25 - The Mighty Jungle 10:40 - Mio Mao 10:50 - Heroes of the City 11:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 11:30 - Kipper 11:50 - Gazoon 12:00 - Wobblyland 12:05 - Igloo-Gloo 12:20 Benjamin’s Farm 12:25 - My Animal Family 12:40 - See The Sea 12:45 - Lots & Lots 13:00 Fluffy Gardens 13:15 - The Mighty Jungle 13:30 Angelina Ballerina 13:45 - Monkey See Monkey Do 13:55 - Barney and Friends 14:25 - Pingu 14:30 - Tiny Planets 14:35 - Pingu 14:40 - Tiny Planets 14:45 - Igloo-Gloo 15:00 - Bob the Builder 15:10 - Fireman Sam 15:20 - Thomas and Friends 15:35 - Tork 15:45 - Dougie in Disguise 15:55 - Slim Pig 16:05 - Heroes of the City 16:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 16:45 Benjamin’s Farm 16:50 - Nouky and Friends 16:55 - My Animal Family 17:10 - See The Sea 17:15 - Lots & Lots 17:30 - Monkey See Monkey Do 17:40 - Barney and Friends 18:10 Wobblyland 18:15 - Dougie in Disguise 18:25 -

07>00

Slim Pig 18:35 - Connie the Cow 18:45 Angelina Ballerina 19:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 19:25 - Heroes of the City 19:40 - Pingu 19:45 - Tiny Planets 19:50 - Pingu 19:55 - Tiny Planets 20:00 - Bob the Builder 20:10 - Fireman Sam 20:20 - Thomas and Friends 20:35 - Dougie in Disguise 20:45 - Slim Pig 20:55 - Connie the Cow 21:05 - Tork 21:15 Benjamin’s Farm 21:20 - My Animal Family 21:35 - Nouky and Friends 21:40 - Wobblyland 21:45 - Wobblyland 21:50 - Barney and Friends 22:15 - Monkey See Monkey Do 22:25 - Kipper.

Disney Channel 08:05 - Austin and Ally 08:30 - Cinderella II: Dreams Come True (U) 09:40 - A.N.T. Farm 10:25 - Jessie 11:15 - Austin and Ally 12:00 Shake It Up 12:45 - A.N.T. Farm 13:35 - Good Luck Charlie 14:25 - Jessie 15:10 - Shake It Up 15:35 - A.N.T. Farm 16:00 - Austin and Ally 16:20 - That’s So Raven 16:45 - The Suite Life on Deck 17:10 - Good Luck Charlie 17:30 - Shake It Up 17:55 - Austin and Ally 18:20 - Jessie 18:40 A.N.T. Farm 19:30 - Shake It Up 19:50 - The Suite Life on Deck 20:15 - Austin and Ally 20:40 - That’s So Raven 21:00 - Jessie 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Good Luck Charlie 22:10 - Wizards of Waverly Place.

NET News Chit Chat Sajf Flimkien (r) Telebejg[ Simpati/i NET News Telebejg[ NET News Simpati/i Telebejg[ 4 Given (r) NET News Sajf Flimkien (b’waqfa fis-19.10 g[at-Tlugh tas-Super 5)

19>45

NET News

20>30

Mister Fisherman

21>30

NET News

21>35

Iswed fuq l-Abjad

23>00

NET News

Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - Rally

08:45 - Tour de France Cycling 10:00 Universiade: Diving: Men’s 10m Event (live) 11:00 Universiade 11:45 - Greene Light 12:00 - Universiade: Diving: Women’s 3m Event (live) 13:00 - Tour de France Cycling 14:00 - Tour de France Cycling: Stage 11: Avranches Mont Saint Michel (live) 17:45 - UEFA European Women’s Championship Football: Group A: Italy v Finland (live) 20:00 UEFA European Women’s Championship Football: Group A: Sweden v Denmark (live) 22:30 - FIFA U#20 WC Football.

Eurosport 2 06:45 - Porsche Supercup Motor Racing 07:15 - Rally 07:30 -

Lamborghini Super Trofeo Motor Racing. Universiade: 08:00 - Athletics: Day 4 (live) 11:00 - Volleyball: Men’s Group Stage, Brazil v Switzerland (live). 13:00 - J League Football. Universiade: 13:30 - Artistic Gymnastics: Men and Women’s (live) 15:00 - Athletics: Day 4 (live) 17:00 Swimming (live) 18:30 Athletics: Day 4 (live). 20:00 FIFA U#20 WC Football: SF (live) 22:00 - Rally 22:15 This Week on World Wrestling Entertainment 22:45 - Pro Wrestling 02:45 - Tour de France Cycling.

GO Sports 1 07:00 - Best of Football 201213 13:00 - Best of Rugby 201213 15:00 - Best of Football 2012-13 19:00 - Trans World Sport 20:00 - The Champ.: Wimbledon 2013: Men's Doubles Final 23:00 - Best of Football 2012-13 01:00 - Best of Rugby 2012-13.

GO Sports 7 07:00 - Vincenens Racetrack 09:00 - PGA European Tour:

Alstom Open de France: Day 3 13:00 - The Championships: Wimbledon 2013: Day 3 20:30 - PGA European Tour: Alstom Open de France: Day 4 00:30 Best of Rugby 2012-13.

GO Sports 8 09:00 - Vincenens Racetrack 11:00 - PGA European Tour: Alstom Open de France: Day 3 15:00 - The Championships: Wimbledon: Day 3 22:30 PGA European Tour: Alstom Open de France: Day 4.

Melita Sports 1 08:00 - FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 10:45 - Volleyball

Champions League Magazine The Big Hit (r) 11:20 Bundesliga (r) 13:15 Bundesliga (r) 15:10 - FA Cup (r) 17:15 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 19:20 Bundesliga (r) 21:15 - FA Cup (r) 23:20 - FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 00:45 - America's Cup: World Series (r).

Melita Sports 2 12:00 - America's Cup: World Series (r) 14:00 - Swedish ATG

Horse Racing V4 Race Meetings 15:05 - FA Cup (r) 17:10 - Bundesliga (r) 19:05 America's Cup: World Series (r) 21:10 - Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 23:45 - Bundesliga (r) 01:40 FA Cup (r).

Malta Stars 08:00 - Malta Basketball Association (r) 09:30 - Malta Rugby Football Union (r) 11:10 - Malta Handball Association (r) 12:35 - MFA Futsal League (r) 14:00 - BOV PL (r) 16:05 Football Nurseries (r) 16:40 Malta Basketball Association (r) 18:10 - MFA Futsal League (r) 19:35 - Malta Rugby Football Union 21:15 - Malta Handball Association 22:35 - Football Nurseries (r) 23:15 - Melita GFA 1st Di. (r) 01:00 - BOV PL (r).

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

26 Klassifikati PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ In-Nadur, G[awdex

APPARTAMENT kbir f’post /entrali, erba’ kmamar tas-sodda, tnejn minnhom doppji, k/ina, dining, living combined, tnejn tal-banju u bit[a. Prezz €155,000. ?emplu 99446734 jew 99221450.

{a]-}ebbu;

TERRACED house f’area sabi[a. Tliet qasab u nofs fa//ata b’85 pied fond. Lesta minn kollox b’erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar talbanju, k/ina, salott. Min hu

interessat i/empel 79066880 # 27015780.

G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun

GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.

AVVI}I G[al kull xog[ol

TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa, xog[ol ta’ membrane,

kisi u tibjid, kontrabjut u tqeg[id ta’ katusi. Offerta spe/jali fuq il-liquid membrane. ?emplu 79407292.

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//.

Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol

b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//.

B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet.

Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570.

Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{ G[amara antika

TINKLUDI twaletta bilmera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// talir[am u gwardarobba kbira.

Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.

Tombla sheets

B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices,

posters u brochures bil-kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress. com

Speedcraft

TA’ 18-il pied b’mutur Mariner 225hp outboard. Bilkarru galvanizzat u bla//essorji kollha li jmorru mag[ha. Kundizzjoni perfetta. ?emplu 99234321

JIN{TIE:U {addiema

TOWER Aluminium Ltd te[tie; [addiema b’esperjenza biex ja[dmu full-time fuq xog[ol tal-aluminju u [;ie;, b’li/enzja tas-sewqan. ?emplu 21465156 jew 99457965 Tower Aluminium Ltd, {a]-}ebbu;.

Nurses

BIEX ja[dmu fi klinika talFirst Aid. Nurses kwalifikati, irtirati, jistg[u japplikaw. Ibg[at C.V. fuq cv4vacancy1@gmail.com – Community Servicers Ltd, 79492748.

Persuna

RESPONSABBLI biex timmani;;ja staff rosters talimpjegati. Importanti li jkollha kapa/ità ta’ komunikazzjoni tajba kemm mal-istaff kif ukoll mal-klijenti. Paga tajba.

Ibg[at C.V. fuq cv4vacancy1@gmail.com – Community Servicers Ltd, 79492748.

L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

27

Triatleti Maltin jispikkaw fl-Ironman fl-Awstrija Aktar minn 3,000 atleta minn 50 pajji] differenti [adu sehem flIronman Triathlon li saret fir-resort ta’ Klagenfurt, l-Awstrija. Avveniment ferm popolari mal-atleti Maltin li din is-sena kellhom ta[lita ta’ atleti b’esperjenza u o[rajn ;odda.

Fost g[axar atleti Maltin li [adu sehem, tlieta minnhom irnexxielhom jirre;istraw l-a[jar [inijiet personali u tliet atleti rnexxielhom itemmu tti;rija g[all-ewwel darba.

I/-Champion lokali tad-Duathlon Michelle Vella Wood kellha wirja mill-aqwa u g[amlet it-triathlon f’10 sig[at, 29 minuta u 33 sekonda. Dan kien ifisser titjib ta’ 24 minuta fuq il[in tag[ha miksub is-sena l-o[ra.

B’dan il-[in hi temmet fis-seba’ post fil-kategorija tal-età tag[ha u fl-34 post overall f’ti;rija dominata minn atleti professjonali.

L-g[awma kienet l-aktar fa]i diffi/li g[all-fatt li aktar minn 2,500 g[awwiem ni]lu fl-ilma f’daqqa u kollha fittxew l-ewwel post minn kmieni. Wara kien imiss il-fa]i tar-roti li kienet ippjanata tajjeb mill-Maltija waqt li fil-maratona, Vella Vood kienet biss 18-il minuta anqas velo/i mill-[in standard re;istrat fil-maratona wa[edha din is-sena.

Donatelle Camilleri kellha ritorn e//ellenti wara nuqqas ta’ [ames snin u rre;istrat l-a[jar [in personali ta’ 11-il sieg[a, 23 minuta u 17-il sekonda biex temmet fis-sitt post filkategorija tag[ha.

Il-veteran Nicky Farrugia li dan la[[ar kien inklu] fil-Hall of Fame talKumitat Olimpiku Malti, irnexxielu jtemm is-16-il edizzjoni tieg[u talIronman. William Brydon temm il[ames edizzjoni tieg[u fl-Awstrija waqt li Robert David Vella wkoll irre;istra l-a[jar [in personali meta kien qed jirritorna fix-xena talIronman wara nuqqas ta’ 17-il sena.

Sfortunatament, Mario Bugeja li filpassat temm din it-ti;rija erba’ darbiet, kellu jieqaf wara 55 km fuq ir-rota min[abba problemi tekni/i firrota tieg[u. Steven Delicata, Suzanne Farrugia, Elaine Fenech u Maria Vella-Galea temmew g[all-ewwel darba din it-ti;rija massakranti.

Matul dan is-sajf 25 atleta Malti se jie[du sehem f’diversi ti;rijiet talIronman u dan ifisser kwa]i kwart mill-atleti Maltin li jipprattikaw din id-dixxiplina f’pajji]na.

Fid-dinja tat-Triathlon, il-kelma ‘Ironman’ tispira e//itament u vi]joni g[al dawk il-persuni li j[obbu

Il-grupp ta’ triatleti Maltin li [adu sehem fl-Ironman

jisfurzaw lilhom infushom sal-limitu, kemm fi]ikament kif ukoll mentalment bil-mira li anke jekk mhux bilfors jirb[u, jirnexxilhom itemmu t-ti;rija massakranti li tkopri distanza d-doppju tat-triathlon

normali.

Dan ifisser li dawn l-atleti li jrid ikollhom stamina e//ezzjonali, jag[mlu g[awma ta’ 3.8 km, ;irja birrota ta’ 180 km u maratona s[i[a ta’ 42.2 km. Dan kollu f’ti;rija wa[da.

HANDBALL

BASKETBALL

Alan Grima delegat f’finali fl-I]vezja

Vassallo g[all-Kampjonati Ewropej fil-Latvja

Matul dawn l-a[[ar jiem id-delegat Malti Alan Grima kien nominat g[all-final tal-Open tal-Handball tal-Ewropa li sar fl-I]vezja.

Il-finali kienet bejn l-I]vezja u r-Rumanija u l-I]vedi]i, quddiem 6,000 spettatur [ar;u rebbie[a 31-22. Bla dubju, in-nominazzjoni

g[al Grima hi l-qu//ata fil-karriera internazzjonali tieg[u f’dawn l-a[[ar [ames snin.

Dan l-Open sar fil-belt ta’ Gothenburg u fih [adu sehem total ta’ 22 pajji]. Bejn l-1 u l-5 ta’ Lulju ntlag[bu xejn anqas minn 83 partita.

Grupp ta’ bniet b[alissa qed jattendi g[al sessjonijiet ta’ ta[ri; fil-log[ba tal-futbol matul il-vaganzi tas-sajf, immexxija mill-eks plejer internazzjonali Maltija Maria Coppola. It-ta[ri; qed isir fil-grawnd ta’ G[arg[ur FC u qed ikun iffukat l-aktar fuq it-teknika bil-g[an li dawn it-tfal itejbu l-kapa/ità tag[hom. G[al dan it-ta[ri; qed tattendi wkoll tifla Spanjola li tinsab waqt btala f’Malta. It-ta[ri; lil dawn it-tfal ikompli jg[in biex tikber il-popolarità tal-logb[a fost in-nisa f’Malta.

Ir-referee internazzjonali Malti tal-basketball Bernard Vassallo l-;img[a d-die[la se jer;a’ jkun fl-azzjoni fixxena Ewropea wara li r/ieva nominazzjoni o[ra importanti mill-FIBA biex ikun wie[ed mir-referees mag[]ula biex jikkontrollaw il-Kampjonati Ewropej tal-ir;iel ta’ ta[t it18-il sena, Divi]joni A, li se jintlag[bu fil-Latvja bejn il-{amis 18 u l-{add 28 ta’ Lulju.

Dawn il-Kampjonati Ewropej se jintlag[bu f’erba’ bliet differenti, e]attament Liepaja, Ventspils, Grobina u Riga.

Vassallo, li temm l-a[[ar sta;un Ewropew b’mod ferm po]ittiv wara nominazzjoni presti;ju]a meta kkontrolla log[ob filFIBA EuroLeague Final 8 fir-Russja, se jkun ibba]at f’Liepaja fil-log[ob talgruppi fejn hemmhekk se jintlag[bu partiti kemm minn Grupp ?, kompost minn Spanja, l-Italja, il-

Ir-referee Malti tal-FIBA Bernard Vassallo

Bulgarija u l-pajji] li qed jospita, il-Latvja, kif ukoll minn Grupp D fejn jiltaqg[u t-Turkija, lUkrajna, ir-Renju Unit u /Champions pre]enti lKroazja.

Il-finalisti l-o[ra f’dawn il-kampjonati huma lLitwanja, is-Serbja, isSlovenja u Franza (Grupp A) kif ukoll il-Gre/ja, irRussja, il-Bosnija u rRepubblika ?eka (Grupp B).

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

28 Sport

Carlos Cluett, direttur mani;erjali tar-Red October, sponsors tat-turnament, jippre]enta t-tazza lill-I]vedi] Edoardo Graziani, rebbie[ tal-individwali

Donia Abdel-Aziz tar-Renju Unit, rebbie[a fil-kategorija tan-nisa

TENNIS - VLTC

}vedi] u Ingli]a jirb[u l-Kettle Chips European Tournament L-I]vedi] Edoardo Graziani u l-Britannika Donia AbdelAziz reb[u l-edizzjoni ta’ din is-sena tal-Kettle Chips European Tournament ta’ ta[t l-14-il sena li kien organizzat mill-Vittoriosa Lawn Tennis Club (VLTC).

Fit-turnament [adu sehem plejers ]g[ar mill-Italja, irRenju Unit, il-:ermanja, Franza, Spanja, it-Turkija, ?ipru, l-Ungerija, l-Awstrija, l-I]vizzera, is-Slovenja, irRumanija, kif ukoll millAmerika u mir-Russja.

Il-plejers Maltin li [adu sehem kienu: Katrina Sammut, Bettina Booker, Miguel Galea u Liam Delicata.

Filwaqt li fl-ewwel rawnd Katrina Sammut u Bettina Booker reb[u l-log[ba tag[hom u g[addew g[at-

tieni rawnd, is-subien Miguel Galea u Liam Delicata kienu eliminati fl-ewwel rawnd.

Il-kompetizzjoni kienet ikkaratterizzata minn log[ob pja/evoli segwit minn numru sabi[ ta’ spettaturi, il-parti lkbira minnhom ;enituri talplejers li akkumpanjaw lil uliedhom g[al dan itturnament f’pajji]na.

Fl-individwali tas-subien ilfinali kienet bejn l-I]vedi] Edoardo Graziani u r-Russu Elisey Savenkov. Graziani ssielet bil-kbir biex reba[ lewwel set 6-4, i]da mbag[ad tilef it-tieni wie[ed min[abba nuqqas ta’ kon/entrazzjoni.

B’hekk il-finali kellha tmur g[as-set de/i]iv li kien taqtig[a kontinwa bi]-]ew; plejers jag[tu l-a[jar tag[hom. Hawnhekk Graziani re;a’ kien fl-aqwa tieg[u biex

g[eleb lil Savenkov 6-3.

Il-finali tal-individwali talbniet bejn l-Ingli]a Donia Abdel-Aziz u r-Russa Kamilla Koleladze kienet

aktar kwieta. Donia millewwel uriet is-superjorità tag[ha u [ar;et rebbie[a f’]ew; sets 6-2, 6-3.

Fi tmiem il-finali saret il-

pre]entazzjoni tat-trofej minn Carlos Cluett, direttur mani;erjali ta’ Red October Ltd, li sponsorjat itturnament.

Dan l-a[[ar, bi preparazzjoni g[all-ista;un il-;did 2013-14, id-dipartiment tar-referees fi [dan l-MFA fuq inizjattiva tad-Direttur Adrian Casha, ipprovda lir-referees, fil-kategorija Elite, ilbies ;did li se jintlibes waqt l-impenji internazzjonali. Din il-libsa li tag[ti dehra aktar eleganti u pulita lir-referees Maltin, fiha rrakkmata l-arma tal-MFA fuq il-pavru u se tintlibes bi qmis bajda u ingravata [amra g[all-ir;iel u xalla [amra g[an-nisa. Din id-dehra aktar professjonali hi konformi mal-impenn kontinwu tal-FA li tag[ti dehra aktar rispettabbli lill-uffi/jali Maltin.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

Sport 29

Benteke jitlob lil Aston Villa biex ikun trasferit L-attakkant Bel;jan ta’ Aston Villa Christian Benteke talab biex ikun trasferit u se jit[alla jitlaq biss jekk ikun hemm offerta ideali. Dan [abbru l-klabb tal-Premier League stess.

Benteke li skorja 19-il gowl l-ista;un li g[adda wara li kien trasferit millklabb Bel;jan ta’ Racing Genk fuq kuntratt ta’ erba’ snin g[al somma ta’ madwar 7 miljun sterlina f’Awwissu, g[en lil Villa jevitaw irrelegation.

Il-mani;er tal-klabb Paul Lambert kien kwotat jg[id li kien g[adu jittama li l-plejer ta’ 22 sena, li kien ir-raba’ laqwa skorer fil-Premier League l-ista;un li g[adda, jibqa’ f’Villa Park.

“G[alkemm ninsabu di]appuntati [afna li Christian g[amel talba biex jitlaq, hu importanti li n-nies jifhmu u japprezzaw li qed nippruvaw nibnu xi [a;a qawwija f’dan il-klabb, xi [a;a li l-klabb qed jitlob u jemmen fiha u rridu lil Christian ikun parti min dan il-pro;ett,” qal Lambert.

Benteke li qed jissemma

ma’ diversi klabbs, inklu] irrivali mill-Premier Chelsea u Tottenham Hotspur, ma marx mat-tim tal-Midlands g[allpre-season tour fil-:ermanja g[aliex ing[ata permess jibqa’ mistrie[ sat-18 ta’ Lulju.

“Ladarba r/evejna t-talba tieg[u g[al trasferiment, informajnieh li kemm-il darba nir/ievu offerta fi ]mien ideali matul dan il-preseason li tkun ukoll wa[da li til[aq il-miri tag[na, konna se na[dmu fuqha. Imma jekk dan ma jse[[x, se jibqa’ plejer ta’ Villa,” qal il-klabb fi stqarrija.

“Huwa ;ie mfakkar li fadallu tliet snin o[ra kuntratt u g[alhekk nikkunsidrawh plejer ta’ Villa u nistennew li jkun mag[na fl-ista;un 201314.”

Karagounis jibqa’ ma’ Fulham Intant il-midfielder Giorgos Karagounis, l-aktar plejer li libes il-flokk nazzjonali talGre/ja, iffirma kuntratt ;did ta’ sena o[ra ma’ Fulham.

Il-plejer ta’ 36 sena li ssena l-o[ra ffirma kuntratt

Christian Benteke g[alih hemm interess minn Chelsea u Tottenham

qasir, lag[ab 28 log[ba malklabb mill-punent ta’ Londra.

Karagounis lag[ab 125 log[ba mal-Gre/ja u mexxa lit-tim lejn is-su//ess fil-Euro 2004 wara li skorja l-ewwel gowl tat-turnament kontra lorganizzaturi l-Portugall.

Kenwyne Jones ta’ Trinidad and Tobago jissielet g[all-ballun mal-goalkeeper ta’ El Salvador Dagoberto Portillo fid-draw 2-2

CONCACAF GOLD CUP

Coventry jaqsmu l-grawnd ma’ Northampton L-eks rebbie[a tal-FA Cup Coventry City se jkunu qed jaqsmu l-grawnd ma’ Northampton Town g[at-tliet snin li ;ejjin wara li l-klabb minn League One naqas li jsolvi tilwima dwar kirja malproprjetarji tal-eks grawnd tag[hom, ir-Ricoh Arena.

Il-Football League qalet fi stqarrija li l-bord kien “approva bla riservi” l-pjani ta’ Coventry li spi//aw f’amministrazzjoni s-sena lo[ra, biex jilag[bu l-partiti f’darhom fis-Sixfield Stadium – aktar minn 30 mil bog[od mill-belt tag[hom.

“Il-bord ma [ax din idde/i]joni malajr u jibqa’ fatt ta’ dispja/ir kbir li ]-]ew; partijiet involuti ma jistg[ux jil[qu ftehim. Il-Football League jemmen li l-klabbs g[andhom jilag[bu fil-bliet u l-ir[ula li minnhom ;ej lisem,” qal i/-Chairman talFootball League Greg

Clarke. “Madankollu minn ]mien g[al ie[or il-bord ikun mitlub jikkonsidra allokazzjoni temporanja b[ala mezz biex ja//erta li lklabb jibqa’ jie[u sehem filkompetizzjoni tag[na.”

Coventry, rebbie[a tal-FA Cup fl-1987 kienu relegati mill-Premier fl-2001 u llum jikkompetu ft-tielet kategorija tal-futbol Ingli].

Il-klabb tnaqqsulu 10 punti mill-Football League f’Marzu b’ri]ultat talli spi//a f’amministrazzjoni min[abba djun kbar li splodew.

Ix-xahar l-ie[or il-klabb kien mibjug[ lil Otium Etertainment Group imma se jibqa’ f’amministrazzjoni sakemm isir ftehim volontarju tal-kumpanija biex jit[allsu l-kredituri.

Northampton jilag[bu f’League Two, ir-raba’ kategorija.

Draw g[al Trinidad u reb[a g[al Honduras L-attakkant ta’ Trinindad & Tobago Kenwyne Jones skorja gowl mill-isba[ fit-73 minuta biex ;ab id-draw g[al pajji]u 2-2 kontra El Slavador waqt li l-Honduras g[elbu lil Haiti 2-0 fl-ewwel log[biet minn Grupp B tal-CONCACAF Gold Cup. Rodolfo Zelaya li kellu log[ba mill-aqwa, skorja darbtejn g[al El Salvador u kien g[oddu kiseb ir-reb[a f’dik li kienet log[ba ferm e//itanti fir-Red Bull Arena ta’ New Jersey.

Trinidad & Tobago marru fil-vanta;; wara 11-li minuta minn azzjoni personali ta’ Keon Daniel, imma El Salvador li lag[bu log[ba velo/i kisbu d-draw g[axar minuti wara bi freekick sabi[ minn 25 metru ta’ Zelaya.

Erba’ minuti qabel il-mistrie[ Rafael Burgos laqat il-lasta g[al El Slavador imma marru filvanta;; fid-69 minuta meta Zelaya skorja birras minn kross ta’ Darwin Ceren.

Il-vanta;; dam biss erba’ minuti qabel lattakkant Jones ikkontrolla b’sidru u skorja b’xutt qawwi.

Fil-partita l-o[ra Haiti, friski mid-draw taxxahar l-ie[or kontra l-Italja u telfa minima 2-1 kontra Spanja f’partiti ta’ [biberija, pattew qares g[al traskura;ni fl-attakk.

Honduras marru fil-vanta;; wara erba’ minuti minn Rony Martinez u g[alkemm Haiti kellhom [afna aktar pussess u attakkaw bla heda, naqsu li jkunu konkreti filkonklu]jonijiet.

Honduras kienu wkoll fortunati fit-tieni taqsima imma a//ertaw mir-reb[a 12-il minuta mit-tmiem meta Marvin Chavez ikkonkluda ;ewwa fil-baxx kross ta’ Bryan Beckeles.

Matul il-lejl kien imiss jid[lu fl-azzjoni ttimijiet fi Grupp C bil-Costa Rica kontra Kuba u l-Istati Uniti jilqg[u lil Belize f’Portland.

ATLETIKA

Watt barra mill-kampjonati mondjali Ir-rebbie[ tal-midalja tal-fidda fil-Long Jump waqt lOlimpjadi ta’ Londra, Mitchell Watt, se jitlef il-kampjoanti mondjali tal-atletika li se jsiru fir-Russja wara sta;un li matulu kien mifni bl-injuries. Dan [abbru l-atleta Awstraljan innifsu.

Watt, eks numru 1 fid-dinja u li spi//a runner up wara lBritanniku Greg Rutherford fl-Olimpjadi ta’ Londra, qal li mhux se jkun jista’ jag[ti l-aqwa prestazzjoni tieg[u f’Moska f’Awwissu u kellu b]onn aktar ]mien biex jil[aq jirkupra tajjeb.

“Ilni nissielet ma’ injury fl-g[aksa u l-achilles sa mill-bidu tal-ista;un u dan wassal biex kelli nwaqqaf it-ta[ri; u lkompetizzjoni,” qal l-atleta ta’ 25 sena li reba[ ukoll fidda u bron] fil-kampjonati mondjali tal-atletika tal-2011 u l-2009.

Huwa se jibqa’ l-Awstralja biex ikompli jirkupra u po;;a filmira tieg[u l-2014 b[ala l-ewwel kompetizzjoni ma;;uri li se jie[u sehem fiha.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

30 Sport

WATERPOLO

Reb[a drammatika g[al Marsaskala Minn Stewart Said

Ta’ Xbiex Amigos...........11 Marsascala MOR€.........12 (2-1) (3-3) (3-2) (3-6)

(mix-xellug) Muller, Robben u Ribery, tlieta mill-erba’ plejers ta’ Bayern fil-lista tal-a[[ar g[axra g[all-plejer tas-sena tal-Ewropa

Erbg[a ta’ Bayern fil-lista g[all-aqwa plejer fl-Ewropa Erba’ plejers ta’ Bayern Munich, Thomas Muller, Franck Ribery, Arjen Robben u Bastian Schweinsteiger huma fil-lista ta’ g[axar plejers li minnhom irid ji;i mag[]ul laqwa plejer tal-UEFA g[allista;un 2012-13.

Dan l-unur li n[oloq fuq inizjattiva tal-President talUEFA nnifsu, Michel Platini, bil-mira li jer;a’ jqajjem linteress tal-unur tal-Plejer tas-Sena tal-Ewropa u li jitmexxa flimkien mal-midja sportiva Ewropea (ESM), se jkun qed jing[ata g[at-tielet darba f’Monaco l-{amis 29 ta’ Awwissu waqt it-tlug[ tal-poloz tal-fa]i tal-gruppi ta/-Champions League.

B[al fis-snin li g[addew, g[al dan l-unur jivvutaw ;urnalisti minn kull asso/jazzjoni membru filUEFA. Kull ;urnalist ipprovda lista ta’ dawk li ja[seb li kienu l-aqwa [ames

plejers matul l-ista;un blewwel preferenza jing[ata [ames punti.

L-aqwa g[axar plejers minn din il-lista issa g[addew g[attieni fa]i ta’ votazzjoni fejn iridu jintg[a]lu t-tlieta finali.

Dawn ikunu mag[rufa t-Tlieta 6 ta’ Awwissu.

It-tliet finalisti mbag[ad ikunu pre]enti g[al votazzjoni live li ssir f’Monaco fi tmiem Awwissu meta l-istess ;urnalisti ju]aw sistema elettronika biex ji;i determinat ir-rebbie[.

Lionel Messi (2011) u sie[bu ma’ Barcelona Andres Iniesta (2012) reb[u l-ewwel ]ew; unuri g[alkemm din iddarba hu biss l-Ar;entin li jinsab mal-ewwel 10.

Messi qed jikkompeti g[allunur ma’ erba’ plejers ta’ Bayern, Thomas Muller, Franck Ribery, Arjen Robben u Bastian Schweinsteiger li kollha kellhom sehem kbir biex il-klabb mill-Bavarja reba[ it-treble l-ista;un li

g[adda bir-reb[ ta/Champions League, ilBundesliga u t-Tazza :ermani]a. Il-finalisti telliefa ta/-Champions League Borussia Dortmund huma rappre]entati mill-attakkant Robert Lewandowski.

Erba’ plejers o[ra offensivi fil-lista huma Gareth Bale (Tottenham), Cristiano Ronaldo (Real Madrid), Zlatan Ibrahimovic (Paris SG) u Robin van Pesie (Man Utd).

Din is-sena l-UEFA se tkun qed tniedi wkoll l-unur g[allaqwa plejer mara fl-Ewropa u l-lista tal-ewwel finalisti se tkun provduta mill-kow/is tat12-il tim li se jie[du sehem fil-Euro 2013 u t-tmien kow/is tal-klabbs li waslu salkwarti tal-finali ta/Champions League tan-nisa lista;un li g[adda. L-unur se jkun pre]entat fit-tlug[ talpoloz ta/-Champions League tan-nisa fil-5 ta’ Settembru f’Nyon fl-I]vizzera.

Marsascala MOR€ irritornaw g[ar-reb[ meta f’konfront bilan/jat g[elbu lil Ta’ Xbiex Amigos 12-11 b’gowl fl-a[[ar sekonda tas-solitu Joseph Kayes.

Ir-ri]ultat fil-partita inbidel diversi drabi bi]]ew; timijiet jippruvaw j]ommu t-tamiet [ajja g[all-kampjonat. B’din irreb[a Marsaskala la[qu lil Valletta f’ras il-klassifika i]da b’log[ba aktar.

Ta’ Xbiex reb[u l-ewwel sessjoni 2-1 b’Szeles jifa[ liskor filwaqt li s-solitu Kayes ;ab id-draw minn penalty u Otis Zammit re;a’ po;;a lil Ta’ Xbiex filvanta;;. It-tieni sessjoni kienet iktar movimentata u ]-]ew; timijiet bdew ikunu iktar avventuru]i bissessjoni tispi//a 3-3 u salmistrie[ Ta’ Xbiex kienu 5-4 minn fuq.

Marsascala dawru l-iskori b’]ew; gowls ta’ Hedegus u Sammut. I]da Ta’ Xbiex wie;bu b’doppjetta ta’ Otis Zammit u Andreas Galea u po;;ew lit-tim ta’ Mario Zammit 8-6 fil-vanta;;.

Kif Jinsabu I Div. L R D T F K Pt

Valletta Marsacala Otters Ta’ Xbiex Marsaxlokk

5 6 5 6 4

4 0 1 73 49 12 4 0 2 63 68 12 2 1 2 51 57 7 2 1 3 72 74 7 0 0 4 43 54 0

Fl-a[[ar sessjoni Marsascala re;g[u [ar;u tajjeb u g[amlu l-iskor 8-8 kmieni fis-sessjoni. Huma marru wkoll fil-vanta;; tliet minuti u nofs mit-tmiem i]da Ta’ Xbiex irnexxilhom jag[mlu l-iskor indaqs b’g[axar sekondi mit-tmiem b’lob ta’ Andreas Galea.

I]da xutt fl-a[[ar 0.6 sekondi ta’ Joseph Kayes ta rreb[a lit-tim tieg[u.

Ta’ Xbiex: L. Borg, J. Navarro, And. Galea (2), Ant. Galea (2), M. Spiteri, M. Asciak, K. Galea, M. Paris, P. Paris, P. Markoch (1), R. Attard, O. Zammit (3), Y. Szeles (2) Marsascala: K. Schembri, K. Rizzo Naudi (1), M. Pace (1), B. Muscat, J. Kayes (4), L. Grixti, G. Hegedus (3), J. Cremona (1), G. Desira Buttigieg, A. Sammut (1), D. Cassar, C. Mifsud, L. Caruana (1) Referees: Peter Balzan, Ronnie Spiteri

LOG{OB TAL-FISEC

Jaslu l-ewwel midalji fl-atletika Wara s-su//ess tal-g[awwiema Maltin fl-ewwel jiem ta’ kompetizzjoni waqt il-log[ob tal-FISEC li qed isir f’Kecskemet fl-Ungerija, l-biera[ waslu wkoll l-ewwel midalji fl-atletika li kienu wa[da deheb u l-o[ra fidda.

Nicole Gatt reb[et id-deheb fil-200m f’[in ta’ 25.41 sek waqt li Janet Richards naqset milli tavvanza g[all-finali meta kellha [in ta’ 26.33 sek.

Il-midalja tal-fidda waslet fit-tfig[ tax-shot put minn Luke Farrugia li kellu tefg[a ta’13.64 metri.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

Sport 31 TRASFERIMENTI

Fiorentina jitolbu €30 miljun g[al Jovetic Wie[ed mill-proprjetarji ta’ Fiorentina, Andrea Della Valle wissa lil Juventus li jridu j[allsu €30 miljun biex jie[du lil Stevan Jovetic.

I/-Champions Taljani qed jing[ad li huma wie[ed mill[afna klabbs interessanti filplaymaker Miontenegrin b’Chelsea, Arsenal u Manchester City kollha huma ma[suba li g[andhom ukoll interess fil-plejer ta’ 23 sena.

It-tim immexxi minn Antonio Conte di;à akkwista lil Fernando Llorente u Carlos Tevez biex isa[[a[ l-attakk qabel jibda l-ista;un il-;did imma g[adu qed ifittex aktar attakkanti bil-mira li jirb[u ttielet kampjonat konsekuttiv fis-Serie A u jtejbu fuq ilprestazzjoni fi/-Champons League fejn waslu sal-kwarti tal-finali.

Fiorentina [adu lill-attakkant internazzjonali :ermani] Mario Gomez ming[and Bayern Munich it-Tnejn, bilmira li dan jg[inhom itejbu rraba’ post fis-Serie A li spi//aw fiha l-ista;un li g[adda u Della Valle kien pront qal li lest li jitlaq lil Jovetic g[all-prezz it-tajjeb.

“Ag[tuna €30 miljun u xejn

anqas. Irridu nifhmu jekk g[andhomx il-flus jew le. Ma na//ettawx bdil. Tin]lux ta[t it-€30 miljun u mhux se nibqg[u nistennewkom.”

L-internazzjonali talMontenegro lag[ab 34 log[ba l-ista;un li g[adda u skorja 13il gowl.

Della Valle qal li l-akkwist ta’ Gomez ma kienx biex jimla l-vojt ta’ Jovetic imma biex jikkumplimentah. “Kien akkwist importanti u diffi/li.

Gomez hu dik ix-xi [a;a li kellu nieqes it-tim ta’ Montella.”

Felipe Anderson ma’ Lazio Lazio sa fl-a[[ar iffinalizzaw il-ftehim biex jie[du lill-playmaker ta’ Santos Felipe Anderson. Ilplejer ta’ 20 sena ffirma kuntratt ta’ [ames snin malklabb ta’ Ruma g[al €8 miljuni. Kien rappurtat li Anderson kien nofsu ta’ terza

persuna li kien irrappurtat li hu intitolat g[al nofs is-somma tat-trasferiment.

Madankollu d-direttur talfutbol ta’ Lazio, Igli Tare feta[ attakk fuq il-kumpanija involuta u akku]aha li fil-

Il-kow/ ta’ Borussia Dortmund Juergen Klopp mat-tliet akkwisti l-;odda tal-klabb Pierre-Emerick Aubameyang (xellug), Sokratis u Henrikh Mkhitaryan

pro/ess bdiet il-[in kollu to[loq l-ostakli. “Dan se jibqa’ fl-istorja b[ala l-aktar ftehim paradossali u xokkanti li qatt kont parti minnu. Dawn ittielet persuni bidlu fehmthom kontinwament. Meta konna nil[qu ftehim, kienu jibdlu fehmthom sag[tejn wara u nibdew kollox mill-;did.”

Anderson lag[ab 108 partita ma’ Santos wara li ddebutta ta’ 17-il sena f’Ottubru tal2010.

Mkhitaryan ma’ Dortmund Ir-runners up ta/-

Champons League l-ista;un li g[adda, Borrusia Dortmund [allsu 27.5 miljun ewro biex xtraw lillmidfielder offensiv internazzjonali tal-Armenja, Henrikh Mkhitaryan ming[and Shaktar Donetsk.

Dan [abbru l-klabb ta’ Donetsk stess fi stqarrija.

Mkhitaryan lag[ab 37

log[ba mal-Armenja u kellu sta;un impressjonanti fejn g[en lil Shakhtar jirb[u lKampjonat fl-Ukrajna u jaslu mal-a[[ar 16 ta/-Champions League qabel kienu eliminati mill-istess Dortmund.

Mkhitaryan li skorja 46 gowl f’106 partiti wara li sie[eb lil Shakhtar fl-2010, hu t-tielet akkwist ta’ Dortmund matul dan is-sajf wara l-akkwisti ta’ Sokratis u Pierre-Emerick Aubameyang.

INGILTERRA

SPANJA

Ferdinand iwissi lil Rooney

Barcelona jilqg[u l-ewwel Clasico

Id-difensur ta’ Manchester United Rio Ferdinand wissa lil Wayne Rooney li jekk jitlaq lill-klabb ikun qed jag[mel ]ball kbir.

Rooney li fl-a[[ar tliet snin g[amel ]ew; talbiet g[al trasferiment, jidher [erqan li jitlaq minn Old Trafford wara li spi//a t-tieni preferenza wara Robin Van Persie l-ista;un li g[adda.

Il-plejer ta’ 27 sena qed jissemma kontinwament ma’ Arsenal, Chelsea u anke Paris St. Germain imma Ferdinand li ilu mal-klabb mill-2002 qal lil Rooney biex jibqa’ u b[ala e]empju semmielu lil Cristiano Ronaldo.

Il-Portugi] ing[aqad ma’ Real Madrid fl2009 imma reba[ biss Kampjonat wie[ed fi Spanja u Copa Del Rey waqt li fl-istess perjodu United reb[u ]ew; kampjonati u League Cup. “Ma narax fejn tista’ tmur a[jar minn hawn. Cristiano kien idolu b[ala plejer individwali imma reba[ unuri aktar kemm ilu li telaq? Hekk in[ares lejn l-affarijiet.

Ma ng[idx li ma jmissux mar. Kienet il[olma tieg[u u g[andi nirrispettaha. Imma jien in[ares lejn l-affarijiet kif inhuma.

Irrid nirba[ l-unuri u allura ma narax g[alfejn g[andi nitlaq,” qal Ferdinand.

Dwar dan tkellem ukoll l-eks captain ta’ Manchester United, Bryan Robson li [e;;e; lill-internazzjonali Ingli] biex isolvi l-problema li g[andu u jidde/iedi x’se jag[mel.

Huwa qal li l-mani;er il-;did David Moyes stqarr pubblikamet li jixtieq li Rooney jibqa’ mal-klabb imma wie[ed qatt

ma jkun jaf qabel ikellem lill-istess Rooney. Robson qal li ma’ United Rooney ma jonqsu xejn.

L-eks attakkant ta’ United Andy Cole ukoll qal li jittama li Rooney jibqa’.

Robson qal ukoll li jemmen li l-mani;er il-;did David Moyes se jkun su//ess f’Old Trafford u kien il-bniedem ideali li jie[u post Alex Ferguson li rri]enja wara 27 sena mal-klabb.

Bale se jibqa’ ma’ Spurs Il-midfielder ta’ Tottenham, Gareth Bale qal li jixtieq jibqa’ jtejjeb il-livell tieg[u u jg[in il-klabb jag[milha sa/-Champions League l-ista;un li ;ej.

Spurs fallew post fi/-Champions League dan l-ista;un wara li tilfu punti prezzju]i lejn tmiem il-kampjonat u spi//aw fil[ames post, punt ta[t ir-rivali eterni Arsenal li [adu r-raba’ u l-a[[ar post filkompetizzjoni Ewropea.

Li j]omm lil Bale kienet prijorità g[allkow/ tal-klabb Andre Villas-Boas minkejja xnig[at kbar dwar il-futur talinternazzjonali ta’ Wales.

Il-pre]enza tieg[u fl-attività li matulha Spurs ippre]entaw il-kit il-;did, kienet

meqjusa minn [afna b[ala indikazzjoni /ara li se jibqa’ White Hart Lane.

Bale skorja 26 gowl l-ista;un li g[adda u waqt l-attività qal li jrid jibqa’ ji]viluppa b[ala plejer bil-g[an li jer;a’ jilg[ab fi/Champions League.

Biex jg[inu jag[mel dan il-klabb akkwista lill-midfielder Bra]iljan Paulinho g[al madwar 17-il miljun sterlina.

I/-Champions Barcelona se jilqg[u lil Real Madrid g[allewwel darba l-ista;un li ;ej fis26 jew is-27 ta’ Ottubru. Dan saru mag[ruf mil-Lega Spanjola meta ttellg[u l-poloz talkampjonat g[all-ista;un li ;ej.

It-tim ta’ Tito Vilanova se jkun qed jiltaqa’ ma’ dak immexxi mill-kow/ il-;did, it-Taljan Carlo Ancelotti u l-partita ta’ ritorn filBernabeu tkun fit-22 jew 23 ta’ Marzu. Barcelona se jibdew jiddefendu t-titlu f’log[ba g[and Levante fis-17 jew it-18 ta’ Awwissu waqt li Real Madrid jilqg[u lil Real Betis. Atletico Madrid li l-ista;un li g[adda spi//aw it-tielet, i]uru lil Sevilla fl-ewwel ;urnata.

L-a[[ar rawnd ta’ partiti hu skedat g[as-17 u t-18 ta’ Mejju

meta Barcelona jilqg[u lil Atletico u Real imorru g[and Espanyol. Sadanittant ilbiera[ sar mag[ruf li l-kow/ Diego Simeone kellu sehem importanti biex g[en lil David Villa jag[]el lil Atletico Madrid minn timijiet o[ra meta dde/ieda li jitlaq lil Barcelona. Villa qal li wa[da mir-ra;unijiet li g[a]el li jing[aqad ma’ Atletico Madrid kien li kellem lil Simeone u dan wera fidu/ja kbira fih.

L-aqwa skorer ta’ kull ]mien ma’ Spanja ng[aqad ma’ Atletico g[al somma li tista’ tla[[aq il-5.1 miljun ewro jekk jibqa’ filCalderon g[at-tliet sta;uni li ;ejjin. Huwa deher li tilef postu ma’ Barcelona wara li dawn akkwistaw lill-Bra]iljan Neymar ming[and Santos.

TOUR DE FRANCE

Kittel jirba[ l-10 tappa

Il-:ermani] Marcel Kittel reba[ l-g[axar tappa tat-Tour de France li kienet fuq distanza ta’ 197 km minn Saint-Gildas-desBois sa Saint Malo.

Il-konnazzjonal Andre Greipel temm it-tieni, nofs rota wara sie[bu waqt li l-Britanniku Mark Cavendish da[al it-tielet ftit metri biss wara li deher jimbotta bi

spalltu fl-art lil sie[eb Kittel ta’ Argos Shimano, l-Olandi] Tom Veelers. Il-Britanniku Chris Froome ]amm il-flokk l-isfar b[ala leader overall b’ minuta u 25 sekonda vanta;; fuq lIspanjol Alejandro Valverde.

Froome qal li t-Team Sky g[amel tajjeb li ddefenda lpo]izzjoni tieg[u.

L-Erbg[a, 10 ta’ Lulju, 2013

32 Lokali

Di]gwid fil-Kunsill Lokali Laburista tal-Birgu Argument ja[raq bejn is-Sindku Laburista John Boxall u l-membru tal-Kunsill u President tal-Ka]in Laburista tal-Birgu Lawrence Attard Il-problemi ta’ nuqqas ta’ etika u nuqqas ta’ m;iba korretta mhux qed ja[kmu lillGvern /entrali biss imma anki fuq ba]i lokali l-aktar fejn hemm ma;;oranza Laburista.

Ka] tipiku hu dak li qed ji;ri fil-Kunsill Lokali tal-Birgu fejn il-;img[a li g[addiet kien rappurtat argument ja[raq bejn is-Sindku John Boxall u lmembru tal-Kunsill u President tal-Ka]in Laburista tal-Birgu, Lawrence Attard.

IN-NAZZJON hu infurmat

li l-kwistjoni bdiet wara li Lawrence Attard organizza f’isem il-Kunsill [ar;a kulturali madwar il-port. Jirri]ulta li s-Sindku ordna lil Lawrence Attard sabiex il-flus li jkun ;abar ming[and dawk li marru g[al din il-[ar;a jing[ataw lilu u mhux i[allas l-ispejje], fosthom dawk tad-dg[ajsa, imbag[ad jg[addi l-qlig[ lillKunsill.

Is-Sindku Laburista John Boxall ried li mbag[ad il-[las isir b’/ekkijiet. Jirri]ulta li

Is-Sindku Laburista John Boxall li jinsab ta[t [afna pressjoni u kritika interna fi [dan il-Partit Laburista

Lawrence Attard /eda g[allpressjoni li saritlu, i]da ]gur li ma kienx konxju mill-konsegwenzi. Dan g[aliex meta Lawrence Attard mar jitlob lisSindku sabiex jag[mel i//ekkijiet, Boxall qallu li issa ma jistg[ux jin[ar;u /ekkijiet peress li m’hemmx Segretarja tal-Kunsill. Ftit tal-;img[at ilu Christine Bonello rri]enjat mill-kariga ta’ Segretarja talKunsill.

Sorsi vi/in il-Kunsill Lokali qalu lil IN-NAZZJON li nstema’ argument s[un u skambju ta’ tg[ajjir fejn isSindku baqa’ jinsisti fuq ilpunt tieg[u b’Attard jirribatti.

Jirri]ulta wkoll li b[alissa sSindku naqqas [afna fil-popolarità tieg[u fejn qed issir [idma fi [dan il-Partit Laburista biex tinstab persuna li tkun lesta li tikkontestah g[all-kariga.

Dan il-Kunsill b’ma;;oranza Laburista hu mifni b’dejn kbir. Madanakollu persuna vi/in [afna s-Sindku sostniet li minkejja dan kollu u l-problemi li hemm, is-safar min-na[a tas-Sindku hu spiss [afna.

Il-;img[a li g[addiet kien hemm ka] ie[or li fih kien involut is-Sindku Laburista filBirgu, fejn dan irnexxielu jwaqqaf tal-anqas momentarjament pro;ett tal-Gvern /entrali.

IN-NAZZJON jinsab infurmat li fl-ewwel ;img[a ta’ Lulju kellu jibda xog[ol ta’ restawr fuq il-fa//ata tal-Ka]in tal-Banda San Lawrenz. I]da meta l-[addiema bdew jar-

media•link COMMUNICATIONS

Lawrence Attard, il-membru tal-Kunsill u President tal-Ka]in Laburista tal-Birgu

maw l-iscaffolding jidher li sSindku g[amel pressjoni malMinisteru kon/ernat sabiex jieqaf ix-xog[ol minnufih min[abba l-festa ta’ San Lawrenz. Jirri]ulta wkoll li lg[ada filg[odu l-[addiema ]armaw l-armar li kienu tellg[u ;urnata qabel b’persuni fil-pjazza jitka]aw b’dak li bdew jaraw.

Aktar di]gwid fit-tmexxija Laburista fil-Birgu jirrigwarda l-attività kummer/jali fillokalità. Jirri]ulta li wie[ed mill-[wienet ewlenin li jinsab fil-bidu ta’ Triq il-Mina lKbira ntalab ine[[i numru ta’ mwejjed li g[amel fi sqaq li

hemm fil-;enb. I]da dawn limwejjed baqg[u hemm g[aliex l-istess sidien o;;ezzjonaw bil-qawwa fejn irrimarkaw li meta stabbilimenti o[rajn jag[mlu hekk, huma jne[[u tag[hom.

Ironikament wie[ed mis-sidien f’dan il-lokal hu l-eks Vi/i Sindku Laburista li wkoll kellu argument ja[raq mas-Sindku.

Sorsi mill-qalba tal-Kumitat Laburista tal-lokal qalu li lamministrazzjoni tal-Partit Laburista tinsab preokkupata b’dan l-atte;;jament fejn qed jid[lu numru ta’ rapporti dwar dan fi/-?entru Nazzjonali Laburista.