€0.55
Numru 13,485
Il-{amis 11 ta’ Lulju, 2013
Muscat dawwar l-immigrazzjoni irregolari fi kwistjoni ta’ drittijiet tal-bniedem Il-Fondazzjoni Aditus tirri]enja mill-Kunsill Konsultattiv tal-LGBT imwaqqaf mill-Gvern Laburista bi protesta g[all-mod kif a;ixxa l-Gvern minn Kenneth Xuereb
Bid-de/i]joni li kien se jwettaq il-Gvern Laburista li jibg[at immigranti lura lejn ilLibja, “kwistjoni ta’ immigrazzjoni irregolari lPrim Ministru Joseph Muscat dawwarha fi kwistjoni dwar drittijiet fundamentali talbniedem”. Hekk sostniet Therese Commodini Cachia, avukat li tispe/jalizza fuq id-drittijiet tal-bniedem f’kummenti li tat lil dan il-;urnal. Hi qalet li “fejn tid[ol limmigrazzjoni irregolari, hemm tliet aspetti differenti, l-aspett morali, l-aspett legali u l-aspett tad-drittijiet fundamentali tal-bniedem.”
B’dak li ;ara fl-a[[ar sig[at, kompliet Therese Comodini Cachia, irreputazzjoni ta’ pajji]na [adet daqqa ’l isfel b’a;ir li mhux a//ettabbli f’pajji] demokratiku. Fi ]vilupp ie[or ilbiera[ dwar din il-kwistjoni li qajjem il-Prim Ministru Joseph Muscat, il-Fondazzjoni Aditus irri]enjat mill-Kunsill Konsultattiv tal-LGBT li waqqaf il-Gvern Laburista b’se[[ immedjat – u dan g[amlitu bi protesta g[allmod kif a;ixxa l-Gvern filkwistjoni tal-immigranti li ]barkaw f’Malta t-Tlieta filg[odu. g[al pa;na 3
Muscat mar kontra l-weg[da li kien ta lill-komunitá Musulmana li Malta ma tistax tkun stat Ewropew fuq il-karta biss, imma trid tipprovdi l-istess drittijiet /ivili u reli;juzi b[alma jsir f’pajji]i o[ra tal-Ewropa
Ir-Renju Unit
Immigrazzjoni
Se tibda t[arre; membri tal-Armata Libjana
Erba’ dg[ajjes b’aktar minn 270 immigranti irregolari da[lu matul il-;urnata tal-biera[ sa tard bil-lejl Ara pa;na 14
Ara pa;na 32
Il-Gvern ivvota kontra mozzjoni tal-Oppo]izzjoni g[al i]jed trasparenza Il-Gvern irrifjuta filParlament l-appell talOppo]izzjoni biex ikun hemm qbil bejn i]-]ew; na[at tal-Kamra dwar ilmod kif jitmexxa l-pro/ess tal-appell b’aktar trasparenza fil-ka] tas-sej[a g[al interess g[all-bini talPower Station ta’ Delimara. F’dibattitu dwar mozzjoni mressqa millOppo]izzjoni biex ikun emendat avvi] legali rigward Regolamenti dwar il-Bord tal-Appell dwar lAkkwist tal-Ener;ija u Karburanti, il-gvern kien mistieden biex ikun hemm qbil bejn i]-]ew; na[at [alli tali pro/ess ikun wie[ed i]jed trasparenti. Il-gvern ma laqax dan lappell u g[a]el li ju]a lma;;oranza li g[andu filParlament u vvota kontra biex waqqa’ l-mozzjoni talOppo]izzjoni. Il-mozzjoni tal-Oppo]izzjoni ma g[additx b’26 vot favur u 37 vot kontra. Ara wkoll pa;na 9
IN-NAZZJON
Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
Lokali 3
Il-Ministru responsabbli mil-libertajiet ?ivili b’fomma sieket minn pa;na 1
Il-Gvern twaqqaf li jibg[at lura lill-immigranti irregolari lejn il-Libja mill-Qorti Ewropea tad-Drittijiet talBniedem. Il-Fondazzjoni Aditus hi NGO indipendenti u volontarja li l-missjoni tag[ha hi li tissorvelja, ta;ixxi u tirrapporta fuq oqsma marbutin mal-a//ess g[ad-drittijiet fundamentali tal-bniedem. Il-Fondazzjoni [abbret fi stqarrija li ppre]entat irri]enja tag[ha mill-Kunsill tal-LGBT li appunta l-Gvern biex jag[tih rakkomandazzjonijiet u jippreparalu le;i]lazzjoni fuq il-komunità LGBT. L-organizzazzjoni qalet li [adet dan il-pass g[aliex b[ala organizzazzjoni taddrittijiet tal-bniedem, hi temmen li d-drittijiet kollha huma universali. G[alhekk, tkompli listqarrija, ma tista’ qatt t[addan il-mod /ar kif ilGvern Laburista qed jippreferi /erti drittijiet fuq o[rajn, u gruppi ta’ persuni fuq o[rajn, aktar u aktar meta l-mottiv jidher li hu bba]at esklussivament fuq lintenzjoni li l-Gvern i]id ilgwadann politiku nazzjonali. L-Aditus ikkummentat ukoll fuq is-silenzju assolut tal-Ministru responsabbli milLibertajiet ?ivili f’dan il-ka]. Helena Dalli, skont l-Aditus, s’issa ]ammet fommha sieket fid-dawl ta’ din il-vjolazzjoni qawwija tad-drittijiet talbniedem – vjolazzjoni li lg[aqda tiddeskriviha b[ala wahda of the worst kind. Dan is-silenzju assolut, tg[id l-Aditus, ikompli
Reazzjoni qawwija g[ad-dikjarazzjoni tal-Prim Ministru Joseph Muscat li kien [ejja pjan biex jimplimenta l-push back policy bi pjan lest biex jibg[at lura aktar minn mitt immigranti irregolari li dda[[lu pajji]na nhar it-Tlieta
jipperswadiha biex tiddistanza ru[ha millKunsill tal-LGBT li l-Gvern appuntaha fuqu. IN-NAZZJON ilbiera[ g[amel kuntatt malinterlokutar tal-Prim Ministru mal-Komunitá Musulmana f’Malta, Mario Farrugia Borg, li ma xtaqx
Il-Ministru responsabbli mil-Libertajiet ?ivili ]ammet fommha sieket fid-dawl tal-vjolazzjoni qawwija tad-drittijiet tal-bniedem li l-Aditus iddeskriviet b[ala of the worst kind
jikkummenta dwar dak li ;ara fejn [afna millimmigranti Somali huma ta’ twemmin Musulman b[alu. F’Mejju li g[adda, ilkomunitá Musulmana laqg[et b’sodisfazzjon il-[atra ta’ Mario Farrugia Borg fissegretarjat privat tal-Prim Ministru Joseph Muscat. Waqt laqg[a mal-Prim Ministru, l-Imam Mohammed Elsadi tenna li Farrugia Borg kien strumentali biex ilkomunitá Musulmana tivvota Labour fl-a[[ar elezzjoni ;enerali. Fl-2011, Farrugia Borg kien anke indirizza lKonferenza :enerali Laburista wara li meta Muscat la[aq leader Laburista kien kitiblu ittra jistaqsih hemmx spazju g[allMusulmani fil-Labour. Muscat kien wie;bu li Malta ma tistax tkun stat Ewropew fuq il-karta biss, imma trid tipprovdi l-istess drittijiet /ivili u reli;juzi b[alma jsir f’pajji]i o[ra tal-Ewropa. Dwar l-im;iba tal-Gvern fla[[ar jiem, fil-Parlament ilKap tal-Oppo]izzjoni u Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil iddeskriva la;ir tal-Gvern, tal-Prim Ministru u l-Ministru talIntern u s-Sigurtá Nazzjonali Manuel Mallia b[ala “inkredibbli, xokkanti u kundannabbli.” Anki l-eks Prim Ministru Lawrence Gonzi filParlament ukoll ikkundanna dan l-a;ir tal-Gvern li bih qed jinvolvi l-pajji] kollu. Lawrence Gonzi qal ukoll li l-pajji] falla f’dan il-mument ta’ prova u sostna li dde/i]joni li [a l-Gvern kienet tal-mist[ija g[all-pooplu kollu.
IN-NAZZJON Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
2 Lokali
Sajjied Sqalli mmultat €20,000
Sajjied Sqalli kien immultat €20,000 wara li ammetta fil-Qorti li l-{add li g[adda kien qed jistad illegalment fl-ib[ra territorjali Maltin. Il-Qorti ordnat ukoll ilkonfiska tal-konz kif ukoll il-konfiska tal-[ut li qabad l-Isqalli Mario Montalto, li nqabad mill-Forzi Armati ta’ Malta b’g[axar [utiet tat-tip pixxispad li kienu ji]nu aktar minn 300 kilo,
u li fis-suq €2,000.
i;ibu madwar
Montalto ta’ 56 sena, minn Portopalo, ammetta li kien qed ju]a metodu illegali li jwassal ‘il bog[od mid-dg[ajsa tieg[u biex jaqbad il-[ut u li naqas milli jinforma lillawtoritajiet Maltin bilqabda li rnexxielu jag[mel. L-Isqalli sku]u ru[u malawtoritajiet Maltin.
Super 5 In-numri tal-Lotterija Super 5 li telg[u lbiera[ huma 42, 15, 37, 28, 38. Persuna qatg[et il-[ames numri u reb[et €300,000. 21 qatg[u erba’ numri u reb[u €2,262.69c filwaqt li 649 qatg[u tliet numri u reb[u €85.42c. L-ewwel premju tal-Lotterija Super 5 li jmiss ma jkunx anqas minn €200,000.
It-Temp
UV INDEX
9
IT-TEMP> Ftit imsa[[ab u lokalment ftit im/ajpar mas-seb[ li jsir il-bi//a l-kbira xemxi VI}IBBILTÀ> tajba IR-RI{: {afif l-aktar mill-Punent g[al-Lbi/ kultant ikun [afif g[al moderat, li jsir varjabbli g[al xi [in BA{AR> [afif IMBATT> ftit li xejn TEMPERATURA: l-og[la 32˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 428.2 mm IX-XEMX> titla’ fis-05.54 u tin]el fis-20.21
minn Ray Abdilla
Il-Qorti ?ivili Sezzjoni talFamilja ma laqg[etx talba ta’ ra;el li kellu relazzjoni ma’ mara mi]]ew;a u li mag[ha kellu wild, biex dan jg[ajjat lilu u ji;i meqjus b[ala missier it-tarbija. It-talba saret minn Sandro Vassallo li beda pro/eduri lQorti kontra d-Direttur tarRe;istru Pubbliku u l-koppja Stephen u Maria Mifsud. Ilkoppja Mifsud huma mi]]ew;in filwaqt li l-minuri Francesco Mifsud twieled fis17 ta’ Settembru tal-2007. Sandro Vassallo qal quddiem l-Im[allef Robert Mangion, li minkejja li fi//ertifikat tat-twelid relattiv ;ie dikjarat li missier it-tarbija kien Stephen Mifsud, filveritá it-tifel Francesco Mifsud, li llum g[andu [ames snin ;ie kon/epit minn relazzjoni extra-maritali li Maria Mifsud kellha mieg[u g[al diversi xhur fl-2007. Il-Qorti qalet li mill-kumpless tal-provi mressqa, Sandro Vassallo ma rnexxilux iressaq provi suffi/jenti biex jil[aq illegalitá dwar l-att tat-twelid tat-tifel. Minkejja li hu ressaq kwantitá enormi ta’ provi dokumentati kif ukoll xhieda biex juri li hu missier it-tarbija, il-prova kru/jali f’kaw]i b[al dawn mhix jekk Sandro Vassallo huwiex il-missier naturali. L-importanti i]da hi jekk ittifel g[andux il-pussess ta’ stat ta’ iben imwieled fi]-
IL-{AMIS L-og[la 32˚C L-inqas 21˚C
IL-:IMG{A L-og[la 33˚C L-inqas 21˚C
IL-{ADD L-og[la 34˚C L-inqas 22˚C
IT-TNEJN L-og[la 34˚C L-inqas 22˚C
UV
UV
UV
UV
UV
9
9
10
10
10
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN Malta 29˚C xemxi, Frankfurt 27˚C xemxi, Tel Aviv 29˚C xemxi, Amsterdam 19˚C imsa[[ab, Milan 29˚C xemxi, Tripli 35˚C xemxi, Istanbul 29˚C ftit imsa[[ab, Ateni 34˚C xemxi, Lisbona 34˚C xemxi, Londra 24˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 29˚C xemxi, Berlin 18˚C xemxi, Madrid 33˚C ftit imsa[[ab, Zurich 26˚C ftit imsa[[ab, Brussell 22˚C imsa[[ab, Moska 24˚C imsa[[ab, Munich 26˚C xemxi, il-Kajr 32˚C xemxi, Pari;i 26˚C xemxi, Dublin 19˚C imsa[[ab, Bar/ellona 28˚C xemxi, Tune] 32˚C ftit imsa[[ab, St. Petersburg 24˚C imsa[[ab, Al;eri 27˚C imsa[[ab, Ruma 27˚C xemxi, Kopen[agen 18˚C imsa[[ab, Stokkolma 16˚C imsa[[ab.
Minkejja l-provi u xhieda li juri li hu missier it-tarbija, il-prova kru/jali mhix jekk hux il-missier naturali i]da jekk it-tifel g[andux il-pussess ta’ stat ta’ iben imwieled fi]-]wie; jew inkella g[andux l-istat ta’ tifel imwieled minn mara mi]]ew;a minn relazzjoni extra-matrimonjali ]wie; jew inkella g[andux listat ta’ tifel imwieled minn mara mi]]ew;a minn relazzjoni extra-matrimonjali. Mill-provi rri]ulta li llaqg[at qosra li kellu Sandro Vassallo mat-tifel tieg[u mag[mula bil-mo[bi ta’ Stephen Mifsud, kollha kellhom id-dell ta’ inkontri klandestini. Hu minnu li meta ttifel kellu madwar xahrejn Mifsud kien skopra g[allewwel darba bir-relazzjoni li kellhom Sandro Vassallo u Maria Mifsud u li g[alhekk kien hemm il-possibbiltá li ttifel kien ta’ Vassallo. Il-Qorti qalet ukoll li hu minnu li f’dak i]-]mien kien hemm ftit okka]jonijiet fejn Stephen Mifsud kien pre]enti biex Vassallo jara t-tifel, u saru anke xi laqg[at filCaritas flimkien ma’ sa/erdot. I]da anke hawn, il-mod kif se[[ew dawn il-ftit laqg[at juru wkoll mill-bidu nett li Stephen Mifsud assuma rwol
ta’ missier Francesco, mal-att tat-twelid tieg[u. Mill-kumpless tal-provi lQorti qalet li hi konvinta li ttifel jippossiedi stat ta’ tifel imwieled minn koppja mi]]ew;a u mhux stat ta’ tifel imwieled minn mara mi]]ew;a minn relazzjoni extra-matrimonjali, u dan g[aliex ;ie ppruvat li Stephen Mifsud dejjem tratta lil Francesco b[ala ibnu, u dejjem [aseb g[al manteniment u l-edukazzjoni tieg[u, minn qabel it-twelid sal-lum. Il-Qorti qalet ukoll li ;ie ppruvat li t-tifel ;ie mag[ruf u g[adu mag[ruf b[ala iben Stephen Mifsud mill-familja kollha, kemm dik paterna u maternali. Kien ippruvat ukoll li anke terzi persuni li m’humiex membri tal-familja jikkunsidraw lil Francesco b[ala iben Stephen Mifsud. G[al Sandro Vassallo dehret l-Avukat Anna Mallia.
B[al-lum 25 sena
T
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
IS-SIBT L-og[la 33˚C L-inqas 22˚C
Il-Qorti ma tilqax talba ta’ missier naturali ji;i meqjus b[ala missier it-tarbija
ing[ata aktar importanza li]-]jara talPrim Ministru Malti Eddie Fenech Adami fl-Istati Uniti. Din i]-]jara kienet deskritta b[ala wa[da li kellha tg[in biex tissewwa ddehra li Malta kellha fl-Istati Uniti. Tul lamministrazzjoni So/jalista, Malta fl-Istati Uniti kellha aktar impressjoni ta’ satellita talLibja. B[ala parti mill-programm ta]-]jara flIstati Uniti, Eddie Fenech Adami kien se jkun wie[ed mill-kelliema f’seminar li lKorporazzjoni Maltija tal-I]vilupp u lMinisteru tal-Industrija organizzaw fi New York dwar il-li;i ;dida tal-in/entivi g[al investiment f’Malta. Wara l-esperjenza tal-bini ta’ impjant tarreverse osmosis fi/-?irkewwa, il-Gvern beda ja[seb g[al impjant ie[or ;did biex ikompli jitjieb il-qasam tal-ilma. Innuqqas, tal-ilma kemm fil-kwalità kif ukoll fil-kwantità, kien wie[ed mill-problemi ewlenin li [alliet l-amministrazzjoni So/jalista qabel l-elezzjoni.
IN-NAZZJON Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
4 Lokali
Il-Qorti tipposponi laqg[a tal-MEPA Il-Prim Awla tal-Qorti ?ivili ordnat lill-Bord talMEPA biex diskussjoni li kellha ssir illum il-{amis, 11 ta’ Lulju, dwar applikazzjoni fuq tqeg[id ta’ mwejjed u si;;ijiet fixXatt ta’ Marsaxlokk, ti;i posposta fuq talba talUnion {addiema Mag[qudin. Id-de/i]joni ttie[det wara kaw]a li fet[et ilU{M g[an-nom talmembri tag[ha, l-fixed hawkers (tal-Monti) ta’ matul il-;img[a, u li saret kontra kontra l-MEPA u lAvukat :enerali. Ilbejjieg[a tal-Monti jarmaw fl-istess xatt matul il;img[a. Il-U{M g[amlet it-talba fil-Qorti biex twaqqaf iddiskussjoni min[abba li lavukati tag[ha ma jistag[ux ikunu pre]enti llum. Ori;inarjament ilMEPA kienet /a[det ittalba tal-union u g[alhekk il-ka] spi//a l-Qorti. Il-U{M argumentat li lfatt li l-avukati tag[ha ma jistg[ux jattendu g[allaqg[a, jfisser li tal-Monti ma jistg[ux jkunu rappre]entati b’mod adekwat. Il-bejjieg[a qeg[din jopponu l-u]u tax-xatt g[ar-ristoranti. Il-ka] g[al union qieg[ed jitmexxa mill-Avukat Ian Spiteri Bailey.
Il-grupp ta’ ]g[a]ag[ minn Malta mimli ener;ija biex jasal il-Bra]il fejn fost xog[ol volontarju li se jag[mlu, se jkunu pre]enti g[a/-/elebrazzjoni tal-Jum Dinji ta]-}g[a]ag[ (Ritratt> Michael Ellul)
Fi triqithom lejn il-Bra]il minn Charmaine Parnis
Il-vja;; twil ta’ 20 sieg[a lejn ilBra]il ma qatax qalb il-grupp sabi[ ta’ 45 ]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a millKummissjoni Djo/esana }g[a]ag[ li lbiera[ [allew Malta b’[afna entu]ja]mu g[all-esperjenza ta’ tliet ;img[at xog[ol ta’ volontarjat bil-qofol ta]-]jara jintla[aq f’Rio fi//elebrazzjonijet tal-Jum Dinji ta]}g[a]ag[.
L-ikbar stennija hi g[al-laqg[a nnifisha mal-Papa Fran;isku, flimkien ma’ udjenza pre]enti ta’ ]ew; miljun persuna f’festa ta’ talb u /elebrazzjoni. B’kollox se jkunu madwar 86 persuna minn diversi organizzazzjonijiet f’Malta li se jattendu g[all-Jum Dinji ta]}g[a]ag[. Id-delegazzjoni Maltija se tkun immexxija mill-Isqof Aw]iljarju Monsinjur Charles Scicluna. F’Rio de Janeiro f’dawn is-sig[at
Illiberat fuq self defence minn Ray Abdilla
Carmel Micallef ta’ 60 sena minn {a]-}ebbu;, kien illiberat mill-Ma;istrat Saviour Demicoli fuq self defence fejn wara ;lieda li se[[et fil-[anut ta’ Micallef, dan gidem imnie[er /ertu Michael Farrugia u kka;unalu ferita gravi, tant li kellu ji;i operat. Michael Farrugia spi//a b’parti minn imnie[ru barra. Il-ka] se[[ fid-9 ta’ Novembru tal-2008, g[all[abta tat-3.30 p.m. fil-[anut ‘Central Bar’, li jinsab f’{a]}ebbu;. Mix-xhieda ta’ Micallef [are; li hu ilu bil[anut madwar 36 sena, fejn qal li dak il-[in fil-[anut taxxorb tieg[u kellu xi nies jaraw il-futbol. F’[in minnhom instema’ tg[aqqid tal-karozzi u wara li ni]el mill-karozza li kien qed isuq Farrugia, da[al fil-[anut
u beda joffendi lil Carmel Micallef u wara dar fuq innies li kien hemm fil-[anut u beda jisfidahom g[all-;lied. Micallef qal li x’[in ra hekk talab lin-nies biex jo[or;u mill-[anut biex jag[laq il-[anut biex ji;i evitat l-inkwiet. Madankollu Michael Farrugia ma riedx jo[ro; u qabad banketta u kien se jitfag[ha g[al ;ewwa larmatura. Carmel Micallef qal li hu rnexxielu je[odhielu minn idejh u qallu biex jo[ro; ’il barra kif g[amel, u rikeb filkarozza. Dak il-[in Micallef qal li g[alaq il-bieb u qallu li kien se jmur jag[mel rapport lG[assa. Dan x’[in sema’ hekk irvilla, ni]el g[alih u qabdu minn sidru u tefg[u fuq il-karozza u komplew ji;;ieldu.
Qal li dak il-[in kien hemm /ertu Raymond u xi nies o[ra li marru jifirduhom. Wara mar l-g[assa ta’ {a]}ebbu; i]da din kienet mag[luqa, b’hekk mar lG[assa ta’ {al Qormi u wara li [adulu r-rapport bag[tuh il-poliklinika tal-Floriana. Micallef qal li ma jiftakarx jekk dakinhar kienx gidimlu mnie[ru, li jiftakar hu li Farrugia kien ilu jmur il[anut tieg[u g[al madwar sitt snin u dejjem ;ab ru[u [a]in. Qal ukoll li 15-il ;urnata qabel l-in/ident, hu kellu xi jg[id ma’ Farrugia, wara li dan [ebb g[alih fil-[anut u wara kien mar warajh u re;a’ refa’ jdejh fuqu quddiem ilPulizija. Il-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Malcolm Bondin filwaqt li g[al Micallef deher l-Avukat Robert Abela.
g[addejjin l-a[[ar preparamenti qabel jibdew l-attivitajiet, bl-ewwel attivitá ssir fil-bajja famu]a ta’ Copacabana. I/-/elebrazzjonijiet se jibqg[u g[addejjin sat-28 ta’ Lulju meta ssir quddiesa kbira fil-miftu[ immexxija millPapa proprju fil-;urnata li fiha jkun i//elebrat il-Jum Dinji ddedikat li]]g[a]ag[ - l-14-il edizzjoni ta’ dan lavveniment li bdieh il-Papa :wanni Pawlu II fl-1983.
Vapur baqa’ mi]mum Wara li l-kumpanija tal-vapur MT Santa Maria, li tifforma parti minn grupp ta’ kumpaniji li joperaw fis-suq marittimu b[ala fuel suppliers, ippre]entat protest fuq il-vapur inkwistjoni fejn qalet li dan qed jin]amm g[alxejn millawtoritajiet, issa kien imiss lil Pierre Darmanin, b[ala s-sid tal-vapur M.V. Silverking, li qed jg[id l-istess u jikkonferma wkoll li ]-]amma tieg[u qed tikkaw]a telf finanzjarju qawwi. L-M.V. Silverking ippre]entat protest fil-Prim Awla talQorti ?ivili kontra l-Kummissarju tal-Pulizija, il-Harbour Master, ir-Re;istratur tal-Qrati u Tribunali Kriminali, ilKontrollur tad-Dwana, l-Awtoritá Dwar it-Trasport f’Malta, u l-Avukat :enerali. Il-bastiment qed ikun investigat fuq allegati reati ta’ kutrabandu ta’ fuel, u ilu mi]mum mill-bidu ta’ dan ixxahar.Il-kumpanija qalet li wara inkjesta li qieg[da ssir fuq talba tal-Kummissarju tal-Pulizija, il-bastiment baqa’ mi]mum u dan minkejja li g[adhom ma tressqu l-ebda provi kontra loperaturi ta’ dan il-vapur, u g[alhekk g[andu ji;i rilaxxat. Min[abba li l-bastiment ilu mi]mum minn nhar it-Tlieta 2 ta’ Lulju li g[adda, l-kumpanija ma tistax tag[mel u]u millbastiment tag[ha u g[alhekk qed issofri minn danni kbar. Ing[ad ukoll li dan il-grupp jimpjega g[add ta’ persuni li jiddependu minnu u ]-]amma ta’ dan il-bastiment qieg[ed jipperikola l-impjieg u l-g[ajxien ta’ dawn in-nies. G[al dawn ir-ra;unijiet mhuwiex ;ustifikat li dan ilbastiment jibqa’ mi]mum u g[aldaqstant qed i]omm lil dawk kollha responsabbli g[al azzjonijiet kollha li qeg[din jittie[du fil-konfront tal-kumpanija u tirri]erva li tie[u azzjonijiet skont il-li;i. Il-protest ;ie ffirmat mill-Avukat Rachel Tua.
IN-NAZZJON Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
Lokali 5
Il-Prim Ministru ma jwe;ibx il-mistoqsijiet tal-Al Jazeera Il-PPE jikkundanna l-a;ir ta’ Joseph Muscat dwar il-po]izzjoni li [a Meta lbiera[ kien intervistat g[al madwar [ames minuti fuq l-istazzjon internazzjonali Al Jazeera, ilPrim Ministru Malti Joseph Muscat evita d-domandi ibsin li sarulu dwar limmigranti li ried jibg[at lejn il-Libja nhar it-Tlieta bil-lejl abbord ]ew; ajruplani talAir Malta. Iffa//jat b’din ittema sensittiva millpre]entatri/i tal-Al Jazeera, Muscat qal biss “in[ossuna abbandunati”. Matul din l-intervista lPrim Ministru qal li l-Gvern ikkunsidra l-g[a]liet kollha biex l-Unjoni Ewropea tqum fuq saqajha. “A[na spi//ajna abbandunati minn kul[add”, sostna Joseph Muscat. Meta staqsewh g[aliex ried jibg[at lill-immigranti lLibja meta kien jaf li dan imur kontra r-regoli Ewropej, Muscat ma kkummenta xejn. Ilpre]entatri/i tal-Al Jazeera ippersistiet b’domanda o[ra u staqsiet lill-Prim Ministru jekk din kinitx sempli/i provokazzjoni biex hu ji;bed l-attenzjoni tal-UE. I]da anke hawn, Joseph Muscta ma kkummenta xejn. {in minnhom waqt li kien qed jitkellem, Muscat ta x’jifhem li mhux qed jorqod
bil-lejl g[aliex kull filg[axija jir/ievi telefonati dwar dg[ajjes bl-immigranti li jkunu resqin lejn Malta. U qal li qed jir/ievi anke telefonati min-navy Maltija. F’[in minnhom f’din listess intervista, Muscat g[a]el li jpo;;i din il-kri]i umana tal-immigrazzjoni fuq l-istess livell tal-kri]i finanzjarja tal-banek. Il-Prim Ministru fta[ar ukoll li po;;a limmigrazzjoni fuq l-a;enda Ewropea, filwaqt li enfasizza g[al aktar minn darba li jrid lil-Libja tkun parti missoluzzjoni tal-problema talimmigrazzjoni irregolari. Sadatant, fi ]viluppi o[ra fl-a[[ar b’rabta malpo]izzjoni li [a l-Prim Ministru Malti Joseph Muscat dwar limmigrazzjoni irregolari, ilPartit Popolari Ewropew ikkundanna l-a;ir ta’ Muscat. Il-grupp tal-PPE fi stqarrija sostna li jinsab mistg[a;eb b’din l-attitudni tal-Prim Ministru So/jalista. Il-Partit Popolari Ewropew insista li Malta g[andha b]onn aktar g[ajnuna millUE, izda qal ukoll li Joseph Muscat kien lest imur kontra l-Qorti Ewropea tadDrittijiet tal-Bniedem.
Fi Frar l-impjiegi full-time ]diedu bi 2.2 fil-mija ?ifri ppubblikati mill-Uffi//ju Nazzjonali talIstatistika jikkonfermaw ix-xejra tajba fil-qasam tal-impjiegi fl-ewwel xahrejn ta’ din is-sena, hekk kif in-numru ta’ nies full-time f’Malta u G[awdex fl-a[[ar ta’ Frar kien qabe] il-154,000 – zieda ta’ 3,400 jew 2.2 fil-mija meta mqabbel mal-istess perjodu tal-2012. G[al darba o[ra mill-istatistika tal-NSO jo[ro; li l-ma;;oranza ta’ dawn l-impjiegi n[olqu fis-settur privat li ]ied l-impjiegi b’2,700 jew 2.5 fil-mija fuq perjodu ta’ sena, filwaqt li kien hemm ukoll ]ieda ]g[ira ta’ 650 persuna mas-settur pubbliku. L-akbar ]idiet kienu fl-oqsma tas-servizzi amministrattivi u l-edukazzjoni.
Minkejja fl-istess perjodu kien hemm ]ieda ta’ 358 ifittxu xog[ol fuq ir-re;istru tal-qg[ad, aktar nisa komplew jid[lu f’impjiegi full-time. Fil-fatt, fi Frar li g[adda n-nisa ja[dmu ]diedu b’5.3 fil-mija jew 2,700, g[al total ta’ 54,300. Fl-istess xahar, in-numru ta’ self-employed ]died b’183 jew wie[ed fil-mija meta mqabbel ma’ Frar 2012. L-NSO jag[ti wkoll i/-/ifri tax-xog[ol part-time. Fl-ewwel xahrejn ta’ din is-sena l-impjiegi parttime ]diedu b’aktar minn 3,000, jew b’sitta fil-mija fuq is-sena l-o[ra. }diedu wkoll dawk li g[andhom impjieg part-time minbarra xog[ol fiss full-time.
Jirb[u l-Kunsilli Lokali ta]-}g[a]ag[ Bir]ebbu;a, Ra[al :did u ]-}ebbu; G[awdex huma rrebbie[a tal-Kunsilli Lokali ta]-}g[a]ag[ imtella’ millA;enzija }g[a]ag[ bl-g[an li ]-]g[a]ag[ ta’ kull lokalitá f’Malta u G[awdex ikollhom l-opportunitá jisfruttaw ittalenti tag[hom u jitg[allmu j[addmu l-kreattivitá tag[hom. B’hekk dawn il-Kunsilli Lokali issa r/evew fondi spe/jali biex ikunu jistg[u jwettqu iktar pro;etti fillokalitajiet rispettivi tag[hom. Ir-rebbie[a t[abbru waqt /erimonja li saret fl-Uffi/ju tal-A;enzija }g[a]ag[, f’Santa Venera. Pre]enti g[al din l-okka]joni kien hemm isSegretarju Parlamentari g[arRi/erka, l-Innovazzjoni, i]-
Jir/ievu fondi spe/jali biex ikunu jistg[u jwettqu iktar pro;etti fil-lokalitajiet rispettivi tag[hom }g[a]ag[ u l-Isport, Stefan Buontempo, flimkien malKoordinatri/i ta’ dan ilPro;ett g[a]-]g[a]ag[, Josette Camilleri u l-Vi/i President tal-Kunsill Nazzjonali }g[a]ag[, Isabelle Camilleri. Il-Kunsilli Lokali ta]}g[a]ag[ hu programm g[a]]g[a]ag[ li tnieda [ames snin ilu, ta[t Gvern Nazzjonalista. Matul dan il-perjodu, [adu sehem fih mill-inqas 1,100 student, bil-programm ta’ din is-sena jara l-parte/ipazzjoni ta’ madwar 250 parte/ipant minn 22 kunsill lokali
differenti. Dan qed jag[ti aktar opportunitajiet li]-]g[a]ag[ billi jag[tihom l-g[odod me[tie;a biex jag[tu kontribut tag[hom filkomunitá li jg[ixu fiha, bittama li dan itejjeb ukoll issehem tag[hom fit-tis[i[ taddemokrazija ta’ pajji]na. Il-Kunsilli Lokali ta]}g[a]ag[ tag[ti wkoll [iliet ;odda lil parte/ipanti tag[ha, permezz ta’ edukazzjoni mhux formali, edukazzjoni li g[andha tiswielhom ta’ ;id matul [ajjithom u fid-dinja tax-xog[ol.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
6 Lokali
Rekord tal-itwal ;elat Nhar is-Sibt 13 u l{add 14 ta’ Lulju, isSo/jetà Filarmonika San Pietru Banda Bir]ebbu;a se torganizza l-attività ‘Festa :elat’, fil-Bajja sSabi[a, Bir]ebbu;a. Kif jixhed l-isem innifsu, din se tkun attività li tippromwovi l-;elat kif ukoll [elu tal-fri]a. L-attrazzjoni prin/ipali se tkun rekord mag[mul mill-;elat, li ji;i vverifikat minn ;urija apposta mibg[uta mill-Malta Records, u li l-qlig[ minnu se jmur g[al Puttinu Cares. L-attività se tinkludi diversi stands u kjosks li jkunu qed jesibixxu jew ibig[u prodotti li jkollhom x’jaqsmu mal-;elati, [elu tal-fri]a kif ukoll affarijiet o[rajn. Se jkun hemm ukoll palk prin/ipali li fuqu jkun g[addej spettaklu kontinwu, bis-sehem ta’ :or; u Pawlu, Danica Muscat u Klinsmann Coleiro.
Lauren Aquilina
Lauren Aquilina f’Malta Il-kantanta Ingli]a b’dixxendenza Maltija, Lauren Aquilina, ilha dawn l-a[[ar snin tkanta waqt kun/erti sold-out kemm flIngilterra, kif ukoll finNorve;ja u l-Istati Uniti. Ta’ kull sena, Lauren u l-familja tag[ha j]uru pajji]na g[al vaganza f’G[awdex biex jiltaqg[u mal-qraba li g[adhom jg[ixu f’pajji]na. Issa, Lauren Aquilina [abbret li wara diversi talbiet biex iddoqq f’pajji]na, hi se tifforma parti mill-Farsons Beer Festival fil-31 ta’ Lulju, festival ta’ mu]ika u spettaklu b’xejn li jsir fil-Park Nazzjonali, Ta’ Qali..
Voluntieri ]g[a]ag[ f’missjoni fil-Pakistan Patri Karm Debattista
(MSSP) flimkien ma’ grupp ]g[ir ta’ voluntieri ]g[a]ag[ ta/-?AM se j]uru l-belt ta’ Asif fil-periferija ta’ Lahore, il-Pakistan, fuq
Produzzjoni o[ra mtellg[a g[ada f’G[awdex mill-attur bravu Mario Micallef
Caravaggio fuq talba ;enerali B’talba ;enerali, ilkumpanija Talenti g[ada l:img[a, f’G[awdex, se ter;a’ tippre]enta l-[ajja mqallba u xi kultant ukoll xokkanti, ta’ Michelangelo Merisi, mag[ruf a[jar b[ala ‘Caravaggio’. Il-kitba ori;inali ta’ dan ilmonologu, hi ta’ Alfred Palma, li ]gur m’g[andu b]onn tal-ebda introduzzjoni g[al dawn ix-xog[lijiet. Mario Micallef, apparti lesperjenza u l-kapa/ità li g[andu fir-re/tar, issa drajna nassistuh g[all-wirjiet millaqwa ta’ dan it-tip ta’ teatru uniku u affaxxinanti, ma[dum minn attur wie[ed. G[al Mario dan issa sar irrenju tieg[u. Qatt ma ddi]appunta, dejjem sa[[ar lill-udjenzi kbar li jattendu g[al dawn il-produzzjonijiet. Taqta’ nifsek taqra dwar Caravaggio, a[seb u ara tinterpreta l-karattru tieg[u fuq palk. Dan hu li se jag[mel Mario – wa[du, b[as-soltu. Kif il-personalità ta’ xi [add tippermetti li ]ew; karatteristi/i opposti joqog[du vi/in xulxin, hu stat ta’ fatt fenomenali. Ji;ifieri li bniedem kapa/i jkun artist, u artist kbir, u fl-istess waqt ikun ukoll bniedem kriminali, qattiel u sakranazz. Dan il-fatt, mhux biss ibieg[ed twemmin s[i[, imma sa[ansitra jmeri realtà li mhix suppost hi reali. Imma dan hu possibbli! Il-karattru ta’ Michelangelo Merisi, mag[ruf b[ala Caravaggio (wara l-isem ta’
belt twelidu vi/in Milan), jipproponi din it-ta[lita interessanti. Ismu g[amlu b[ala pittur tal-Barokk Taljan, u pprodu/a [afna xog[lijiet reli;ju]i ta’ figuri bibli/i, b[ala nies komuni, xog[lijiet ta’ kontroversja kbira fil-knisja, biss mixtrijin minn [afna sinjuri. Caravaggio xellef difrejh mal-;ustizzja kemm-il darba, sawwat pittur ie[or, fera suldat, tefa’ l-;ebel lill-gwardjani Rumani, inqabad bl-armi fuqu, kellu xi jg[id min[abba l-ma[buba tieg[u u fl-a[[ar, fl-1606 qatel – Curriculum Vitae li j;ieg[el lill-aqwa kriminal jist[i! U x’kienet ir-ra;uni li Caravaggio kien ;ie Malta? Kif nafu, l-ikbar bi//a xog[ol ta’ Caravaggio f’Malta tibqa’ l-kwadru tal-Qtug[ ir-Ras ta’ San :wann il-Battista. U x’kienet ir-ra;uni li Caravaggio [arab minn Malta u mar Sqallija? Din il-produzzjoni se ti;i ppre]entata g[ada l-:img[a 12 ta’ Lulju, fil-bit[a ta’ Rikkardu, Triq il-Foss, i/-?ittadella, G[awdex, fid-9 p.m. G[alkemm l-entratura hi bla [las, hu importanti li wie[ed jibbukkja l-biljetti billi j/empel 22156700, jew b’email fuq info@gozoculture.com. Din il-produzzjoni hi mtellg[a mill-Uffi//ju talKultura, fil-Ministeru g[al G[awdex. Min[abba n-natura tassu;;ett u xi diskors li fiha, din il-produzzjoni hi g[al persuni li g[alqu s-16-il sena.
xog[ol missjunarju bejn Lulju u Awwissu. Il-grupp se ja[dem fost persuni b’di]abbiltajiet differenti. Se jg[in billi jakkumpanja nies foqra fi sptarijiet statali, jg[in lissorijiet u jag[ti lezzjonijiet fl-IT u fil-lingwa Ingli]a lil diversi gruppi ta’ studenti.
L-iskola tal-bniet Joseph De Piro, fil-belt ta’ Asif, tin[tie; g[ajnuna ba]ika biex tibqa’ titmexxa, b[allprovvista ta’ ener;ija g[addawl u g[as-s[ana, pitazzi g[at-tfal, kompjuters u spejje] edukattivi o[ra g[at-tfal. Wie[ed jista’ jg[in billi jag[ti donazzjoni fil-kont tal-Bank of Valletta 40016304640 bl-isem ta’ CAMYouths. Iktar informazzjoni tista’ tinkiseb permezz ta’ email fuq pakistan2013@camyouths.com.
{idma mi]-]g[a]ag[ ma]-]g[a]ag[ ‘Better possibilities from fewer opportunities’ hi ttema u l-qofol ta’ pro;ett ta’ ;img[a li jinvolvi [idma mill-qrib ma’ diversi organizzazzjonijiet li ja[dmu ma]-]g[a]ag[. Din se tkun opportunità g[al 15-il parte/ipant ]ag[]ug[ f’dan il-pro;ett biex jaqsmu l-ideat u l-prattiki li ju]aw f’pajji]hom f’qasam li jikkon/ernahom fil-[idma tag[hom ma]]g[a]ag[. Il-pro;ett hu finanzjat millprogrammi tal-UE Youth in Action, li f’Malta jitmexxa mill-A;enzija tal-Programmi tal-Unjoni Ewropea. I]-]g[a]ag[ mill-Armenja, it-Turkija, il-Ma/edonja, lItalja u anki minn Malta kienu indirizzati fil-ftu[ ta’ din il-;img[a ta’ attivitajiet minn Stephen Vella, l-A;ent Kap E]ekuttiv tal-
Fondazzjoni tas-Servizzi So/jali. Dan il-pro;ett se jg[in lillparte/ipanti jag[rfu kif grazzi g[all-professjoni tag[hom jistg[u jkunu iktar attivi ma’ ]g[a]ag[ o[ra li jkunu b’xi mod esklu]i misso/jetà. B’hekk ikunu qed jg[inuhom ikunu iktar parte/ipi f’diversi aspetti tal[ajja tag[hom. Aspett importanti ta’ dan il-pro;ett se jkun dak relatat ma’ ]jarat f’diversi a;enziji li jaqg[u ta[t il-Fondazzjoni tas-Servizzi So/jali, li tinkludi l-A;enzija Appo;;, isSedqa u s-Sapport. A;enziji li jassistu lil ]g[a]ag[ bi problemi ta’ droga, xorb, u o[rajn b’di]abbiltà. }jarat o[ra jinkludu dawk flInspire, Dar Osanna Pia, Youth Cafes tal-A;enzija }g[a]ag[ u l-Fondazzjoni Oasi f’G[awdex.
Seminar dwar il-kan/er tas-sider fi Brussell
‘Hawn u Issa’ kien it-titlu tas-seminar dwar il-kan/er tas-sider avvanzat organizzat minn Novartis Oncology Europe, fi Brussell. L-isfidi iffa//jati g[at-titjib fil-kura ta’ nisa bil-kan/er tassider avvanzat madwar l-Ewropa, kienu su;;ett g[addiskussjoni ewlenija, preseduta minn Martine Piccart, Professur tal-Onkolo;ija, Université Libre de Bruxelles (ULB). Il-Vi/i President tal-Europa Donna Malta, Doris Fenech, kienet wa[da mill-kelliema li [adu sehem fis-seminar. Il-President tal-Europa Donna u membru tal-bord talEuropa Donna – il-koalizzjoni Ewropea g[all-kan/er tassider, Gertrude Abela, kienet pre]enti wkoll.
IN-NAZZJON Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
Lokali 7
Fondi g[as-sa[[a mill-UE Kif ippjanati mill-gvern Nazzjonalista
Il-PN g[andu kull interess li l-ekonomija tibqa’ miexja ’l quddiem minn Charles Muscat
Il-Partit Nazzjonalista flOppo]izzjoni g[andu kull interess li lekonomija tibqa’ miexja ’l quddiem wara li fil-le;i]latura li g[addiet [alla lill-poplu pajji] b’ekonomija u b’finanzi pubbli/i b’sa[[ithom u bil[olqien tal-impjiegi. Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil fisser dan f’laqg[at li delegazzjoni tal-Partit kellha mal-Kamra talKummer/, l-Industrija u l-Intrapri]a, u mal-Asso/jazzjoni ta’ Min I[addem. Dawn il-laqg[at huma parti mid-djalogu mal-imsie[ba so/jali li qed jag[mel il-Kap il-;did tal-Partit Nazzjonalista. Simon Busuttil qal li s’issa ma rajniex pjan mill-Gvern dwar kif se jo[loq l-impjiegi. Hu qal li wie[ed irid jo[loq l-ambjent me[tie; g[annegozju. David Curmi, il-President tal-Kamra
Il-Kap tal-PN Simon Busuttil fisser l-importanza li fil-pajji] ikun hawn il-pa/i so/jali u g[alhekk l-MCESD g[andu rwol importanti [afna
tal-Kummer/, l-Intrapri]a u l-Industrija qal li s-settur tan-negozju qed jiffa//ja diversi sfidi u Malta hi aktar vulnerabbli. Fisser ukoll l-importanza li f’pajji]na jkun hawn ambjent li jiffa/ilità n-negozju. David Curmi qal li tajjeb li jkun hemm djalogu kontinwu u regolari mal-politi/i. Fil-laqg[a mal-Asso/jazzjoni ta’ Min I[addem (MEA), il-Kap tal-PN Simon Busuttil qal li hu importanti li fil-pajji] ikun hawn il-pa/i so/jali u g[alhekk lMCESD g[andu rwol importanti [afna. Hu qal li f’dan il-Kunsill ikunu diskussi l-ideat li jkun qed jippjana lGvern biex kemm hu possibbli jintla[aq kompromess. Il-Kap tal-PN qal li anke fuq livell Ewropew ikun hemm djalogu u qbil mal-imsie[ba so/jali u wara lKummissjoni Ewropea timplimenta dak il-ftehim.
Simon Busuttil qal li l-PN flOppo]izzjoni se jkompli j]omm id-djalogu kontinwu u kostanti mal-imsie[ba so/jali matul il-[ames snin li ;ejjin. Arthur Muscat, il-President tal-MEA, qal li meta l-Partit Nazzjonalista kien fil-Gvern kellu laqg[at ta’ djalogu u g[alkemm illum hu fl-Oppo]izzjoni, dan ma jnaqqas xejn mill-[tie;a taddjalogu. Hu qal li fl-MCESD, l-Asso/jazzjoni ta’ Min I[addem (MEA) dejjem tipparte/ipa bl-aktar mod attiv bi bdil ta’ ideat. Arthur Muscat qal li b[alissa qed tkun diskussa l-kwistjoni taxxog[ol prekarju u l-MEA ma ta//ettax b[ala kun/ett dan it-tip ta’ xog[ol. Hu qal li l-MEA g[andha relazzjonijiet validi mal-unions u se tkompli wkoll bi djalogu kemm mal-Gvern u anke mal-Oppo]izzjoni.
Permezz ta’ fondi li se jinksibu mill-Unjoni Ewropea, se jsiru diversi pro;etti importanti fosthom it-tkabbir tat-Taqsima Emer;enza fl-Isptar Mater Dei u xiri ta’ apparat mediku ie[or. Is-Segretarju Parlamentari Ian Borg tkellem dwar dawn ilfondi u qal li hemm €19-il miljun f’fondi Ewropej allokati g[al pro;etti u inizjattivi ;odda. Il-pro/ess biex jinkisbu dawn il-fondi ilu li beda mill-Gvern Nazzjonalista pre/edenti. Dawn il-fondi huma allokati mill-Fond Ewropew g[all-I]vilupp Re;jonali u mill-Fond So/jali Ewropew. Mill-Fond Ewropew g[allI]vilupp Re;jonali qed ikunu allokati madwar €15.5-il miljun biex jitwettqu tliet pro;etti fissettur tas-sa[[a. Dawn jinkludu €3.6 miljun g[al titjitb fl-Isptar ta’ G[awdex fejn se jkun introdott apparat ;did f’sitt taqsimiet, fosthom itteatru tal-operazzjonijiet, il-unit tal-endescopy, is-CCU u l-qasam tal-ostetri/ja u ;inekolo;ija. Fit-tieni pro;ett, b’investiment ta’ €3.4 miljun, id-Dipartiment tas-Sa[[a se jixtri apparat modern fl-iscreening, magni tal-ultrasound u Mammography Unit di;itali. It-tielet pro;ett li g[alih hemm allokati €8.4 miljun se jwassal g[all-bini ta’ ]ew; swali ;odda li se jakkomodaw 68 sodda ;dida fl-emer;enza. L-applikazzjoni g[al dan ilpro;ett ta’ ]ew; sulari fidDipartiment tal-Emer;enza saret f’Novembru li g[adda millGvern Nazzjonalista pre/edenti. L-allokazzjoni ta’ €3.8 miljun mill-Fond So/jali Ewropew se tkun immirata biex 1,400 [addiem jing[ataw ta[ri; biex itejbu l-[iliet tag[hom. Minn dawn il-fondi se jibbenefikaw il-U{M, il-Kummissjoni Nazzjonali g[al Opportunitajiet Indaqs, Transport Malta, ilKunsill Malti g[all-Isport u dDipartiment tas-Sa[[a.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
8 Parlament
Jonqos milli jsemmi xi pro;ett turistiku li se jag[mel hu stess Il-Gvern ma semma ebda pro;ett turistiku partikulari li mistenni jag[mel hu stess permezz ta’ fondi talUnjoni Ewropea. Dan [are; minn mistoqsija parlamentari li fiha dDeputat Nazzjonalista Jason Azzopardi staqsa lil Karmenu Vella, il-Ministru g[at-Turi]mu, liema pro;etti turisti/i mistennija jibdew din is-sena b’fondi mill-UE. Staqsa wkoll f’liema lokalitajiet se jsiru dawn il-pro;etti u fiex jikkonsistu. Il-Ministru Vella stqarr li l-gvern qed ikompli ja[dem fuq pro;etti turisti/i li huma kofinanzjati mill-Unjoni Ewropea, fosthom il-pro;ett ta’ restawr tal-fortifikazzjonijiet, ilpro;ett tal-akkwarju pubbliku fil-Qawra li hu parti mill-pro;ett ta’ titjib fizzoni turisti/i, il-pro;ett ta’ konservazzjoni tal-wirt arkeolo;iku fil-:gantija, fit-Tempji ta’ {al Tarxien u l-Katakombi ta’ San Pawl kif ukoll il-pro;ett tal-Forti Sant’An;lu. Bi twe;iba g[al mistoqsijiet supplimentari li saru mid-Deputati Nazzjonalisti Jason Azzopardi u David Agius, il-Ministru Vella qal li b[alissa g[addejjin diskussjonijiet dwar lista ta’ pro;etti li se jitwettqu mill-Gvern b’fondi millUnjoni Ewropea. I]da lMinistru naqas milli jsemmi wie[ed minnhom. Hu qal biss li dawn il-pro;etti se jkollhom xejra kulturali.
Il-Li;i dwar il-Protezzjoni tal-Informatur tista’ ;;ib rivoluzzjoni basta tkun eliminata l-omertà Il-Li;i dwar il-Protezzjoni tal-Informatur tista’ ;;ib rivoluzzjoni biex tkun mi;;ielda l-korruzzjoni i]da biex din isse[[, l-omertà trid tkun eliminata. Dan qalu d-Deputat Nazzjonalista Charlò Bonnici meta kompliet id-diskussjoni fuq l-Abbozz ta’ Li;i dwar ilProtezzjoni ta’ Informatur filParlament ilbiera[ filg[odu. Id-Deputat Nazzjonalista Charlò Bonnici qal li l-li;i hi importanti [afna g[as-sistema demokratika ta’ pajji]na. Din hi li;i f’[olqa ta’ katina ta’ inizjattivi favur il-kontabbiltà u tkopri sistema li ti;;ieled ilkorruzzjoni u li tipprote;i li//ittadin. Hu stqarr li dan hu abbozz ta’ li;i li qed isib l-appo;; ta]-]ew; na[at tal-Kamra; hu abbozz ta’ li;i li g[andu jikkontribwixxi u mhux inaqqas il-livell tat-tmexxija pubblika. Charlò Bonnici sa[aq li l-korruzzjoni ddg[ajjef is-sisien taddemokrazija. Id-Deputat Nazzjonalista qal li permezz ta’ dan labbozz i/-/ittadin, jekk ifettillu jikxef lil min jimpjegah, se jkun qed jing[ata protezzjoni skont il-li;i. Il-Kelliem tal-Oppo]izzjoni dwar l-I]vilupp Sostenibbli, lAmbjent u t-Tibdil fil-Klima rrefera g[al dak li g[amlu pajji]i o[rajn u sa[aq li jkun inutli li jitbiddlu l-li;ijiet ming[ajr ma tinbidel il-kultura biex l-individwu jing[ata s-sa[[a tal-li;i u jesponi tag[rif kontra xi forma ta’ abbu]. Charlò Bonnici qal li din illi;i g[andha tkun akkumpanjata minn kampanja ta’ informazzjoni fil-postijiet taxxog[ol. Hu ]ied li hemm b]onn li min imexxi s-settur privat
Fil-li;i g[andu jkun hemm pieni g[al min jintimida lill-whistleblower
ikun on board biex din il-li;i tkun su//ess. Id-Deputat Nazzjonalista qal li self regulation ma’ din il-li;i g[andha tkun imbuttata. Id-Deputat Nazzjonalista Claudio Grech qal li din il-li;i hi kisba kbira g[al dan ilParlament g[ax permezz talintroduzzjoni tag[ha, il-;lieda kontra l-kriminalità qed titpo;;a fuq livell ie[or. Permezz tag[ha se nag[mlu qab]a kbira fil-mod kif ikunu amministrati entitajiet pubbli/i u privati. Hu qal li m’g[andniex nag[tu l-impressjoni li din illi;i hi inti]a biss g[al min ikun kompli/i f’xi reat; anzi hi bba]ata fuq il-protezzjoni ta’ min isaffar is-suffara. Claudio Grech qal li l-omertà f’sistemi amministrattivi hi marda li tiekol il-governanza tajba minn ;ewwa. Din il-li;i hi qafas jew strument li wa[du ma jistax i;ib ir-ri]ultati u allura l-Oppo]izzjoni se tressaq l-ideat jew is-su;;erimenti tag[ha. L-Oppo]izzjoni mhux biss taqbel mal-Li;i i]da bi[siebha tirfinaha. Il-Kelliem tal-Oppo]izzjoni
g[all-Ippjanar u sSimplifikazzjoni ta’ Pro/essi Amministrattivi qal li l-korruzzjoni g[andha impatt qawwi fuq il-pajji]. Fl-2012, hu stmat li l-ispi]a tal-korruzzjoni kienet qrib il-€120 miljun fl-Unjoni Ewropea. Dan hu ekwivalenti g[al wie[ed fil-mija tal-PGD talUE u hu ekwivalenti g[allba;it kollu tal-UE - tan-nefqa li tag[mel l-istess istituzzjoni. Hu qal li se tkun diffi/li [afna g[al min irid isaffar issuffara fl-istrutturi interni tieg[u. Qal ukoll li g[andu jkun hemm pieni g[al min jintimida lill-whistleblower. Claudio Grech tkellem dwar dawk il-kumpaniji li jkunu [ar;u bonds jew equities u qal li jekk dawn ikunu bieg[u tali fondi lill-pubbliku, iridu jaqg[u ta[t il-provi]jonijiet tal-whistleblower act. Francis Zammit Dimech, ilKelliem tal-Oppo]izzjoni g[all-Kultura u lKomunikazzjoni qal li gvernijiet immexxija mill-PN dejjem ippro/edew kontra persuni li abbu]aw minn sistemi legali, kienu min kienu, bla riservi.
Hu qal li t-test tal-iggvernar mhux meta wie[ed jitkellem fil-Parlament jew fil-mument meta wie[ed jille;i]la l-li;i. Il-prova vera hi li meta wie[ed i[abbat wi//u ma’ nies, li jkun jafhom u li dawn jkunu m/appsa b’xi forma ta’ korruzzjoni, jaqdi d-doveri tieg[u fil-konfront tag[hom f’;ie[ il-;ustizzja. Dawn innies jistg[u jkunu fil-poter, mill-[ajja kummer/jali jew inkella jkunu qrib il-partiti politi/i. Hu awgura lill-Gvern biex mhux biss jg[addi l-akbar numru ta’ li;ijiet filParlament, i]da li jg[addi ‘mit-test tan-nar’. Jekk le, allura jkun qed jin[ela l-[in u tirrenja l-ipokresija. Id-Deputat Nazzjonalista qal li dan l-abbozz ta’ li;i jibni fuq ix-xog[ol li sar minn gvern pre/edenti. Hu qal li hemm diversi entitajiet, b[allOmbudsman u l-Kumitat Parlamentari dwar il-Kontijiet Pubbli/i li investigaw u skrutinjaw ka]i ta’ korruzzjoni. Francis Zammit Dimech qal li se jkun hemm pi] kbir fuq l-Avukat :enerali g[ax id-de/i]joni tieg[u dwar min isaffar is-suffara, se tkun tieg[u stess personalment. Id-Deputat Nazzjonalista jixtieq jara kif se ja[dem ilprogramm ta’ [arsien ta’ xhud. Hu rrefera g[all-Press Act il-;dida li tag[ti protezzjoni lis-sorsi tal-;urnalisti g[ax dan hu parti mill-mod kif wie[ed isa[[a[ Artiklu 10 talLibertà tal-Espressjoni. F’dan id-dibattitu tkellmu wkoll il-Ministru Helena Dalli, is-Segretarju Parlamentari Josè Herrera u sSegretarju Parlamentari Stefan Buontempo.
IN-NAZZJON Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
Parlament 9
Il-Gvern ma jilqax it-talba tal-Oppo]izzjoni biex ikun aktar trasparenti Il-Gvern irrifjuta l-appell talOppo]izzjoni biex ikun hemm qbil bejn i]-]ew; na[at talKamra dwar il-mod kif jitmexxa l-pro/ess tal-appell fil-ka] tassej[a g[al interess g[all-bini talPower Station ;dida f’Delimara. F’diskussjoni dwar mozzjoni mressqa mill-Oppo]izzjoni biex ikun emendat avvi] legali rigward Regolamenti dwar il-Bord tal-Appell dwar l-Akkwist talEner;ija u Karburanti, il-Gvern kien mistieden biex ikun hemm qbil bejn i]-]ew; na[at [alli lpro/ess ta’ appell ikun wie[ed aktar trasparenti. Il-Gvern ma laqax dan lappell u g[a]el li ju]a lma;;oranza li g[andu filParlament biex waqqa’ l-mozzjoni tal-Oppo]izzjoni. Il-mozzjoni tal-Oppo]izzjoni ma g[additx b’26 vot favur u 37 vot kontra. Il-mozzjoni tressqet midDeputat Nazzjonalista George Pullicino li qal li permezz tag[ha l-Oppo]izzjoni talbet tibdil fl-avvi] legali dwar il-Bord tal-Appell dwar l-akkwist talener;ija u karburanti. Il-Kelliem Nazzjonalista g[all-Ener;ija u lKonservazzjoni tal-Ilma qal li fid-diskors tieg[u dwar is-sej[a g[all-interess g[all-bini talPower Station, il-Ministru wieg[ed [afna trasparenza i]da fil-fatt l-affarijiet mhux qed isiru f’dan is-sens. Kienu qalu li se jfittxu kuntratti li jorbtu l-prezz g[al g[axar snin. Fil-fatt fissej[a g[all-interess ni]]lu dan il-perijodu g[al [ames snin. IlPartit Laburista kien wieg[ed li jag[mel [a]na ta’ 60 metru kubu i]da fil-fatt fis-sej[a din il[a]na nbidlet g[al 180 metru kubu. Id-Deputat Nazzjonalista qal li fis-sej[a li g[amel il-Gvern ma kienx hemm dritt g[al appell u kien bl-insistenza talOppo]izzjoni li l-Gvern qal li se jwaqqaf Bord fuq l-isetss linja tal-Bord g[ar-Revi]joni talKuntratti Pubbli/i. I]da fil-fatt l-
avvi] legali qed jag[tu poteri kbar lill-Bord propost. Id-dritt tal-appell qed ikun limitat fuq punt ta’ li;i u mhux fuq il-mertu tal-ka]. Ir-rimedji huma limitati u ma jista’ jinbidel xejn minn dak li jidde/iedi l-Bord. Id-Deputat Nazzjonalista qal li l-Oppo]izzjoni tinsisti li ddritt tal-appell ikun skont iddirettivi tal-UE. Il-Bord li jisma’ l-appelli g[andu jkun il-Bord li di;à je]isti.
qed jitwaqqaf Bord biex jag[mel revi]joni ;udizzjarja. Dan ifisser li de/i]joni ta’ Bord tkun evalwata fuq jekk saritx skont il-li;i jew le u mhux fuq min intg[a]el u reba[ l-offerta. Id-Deputat Nazzjonalista Francis Zammit Dimech qal li min jikkontesta g[al dan il-kuntratt li se jiswa mijiet ta’ eluf ta’ ewro, g[andu jkollu l-istess drittijiet b[al min jikkontesta g[al kuntratt ta’ €12,000.
Il-kuntratt li se jag[mel il-Gvern se jorbot lill-pajji] g[al 18-il sena u l-Oppo]izzjoni trid tara li dan jag[ti l-a[jar kundizzjonijiet George Pullicino qal li lGvern ng[ata permess li jkompli ju]a l-Heavy Fuel Oil meta jista’ ju]a d-diesel. It-tkomplija tal-u]u tal-HFO tmur kontra lweg[da tal-Partit Laburista stess meta qal li b’mod immedjat li lPL ikun fil-Gvern jieqaf l-u]u tal-HFO u jaqleb fuq id-diesel. Il-Partit Laburista qal li l-estensjoni tal-Power Station hi fabbrika tal-kan/er. Minflok waqqafha, il-Partit Laburista filgvern ]ied l-u]u tal-fabbrika talkan/er sa Marzu tas-sena ddie[la. Dan juri li l-Prim Ministru jew kien ]baljat meta g[amel l-attakki matul il-kampanja elettorali jew issa qieg[ed hu stess jipperikola [ajjet innies. Din l-estensjoni saret bil[abi u ming[ajr ebda konsultazzjoni. L-Oppo]izzjoni trid li laffarijiet isiru bi trasparenza s[i[a. Il-Ministru Leo Brincat qal li l-Oppo]izzjoni trid tfixkel lillGvern milli jil[aq il-miri tieg[u li jaqleb g[all-ener;ija aktar nadifa u aktar ir[isa. Hu qal li lGvern irid iwassal messa;; ta’ fidu/ja lill-investituri li jistg[u jinvestu fis-sod. Is-Segretarju Parlamentari Owen Bonnici qal li r-regolamenti lokali u tal-UE ma japplikawx g[all-ka] dwar provista ta’ ener;ija. }ied li f’dan il-ka]
Fost kumpaniji li wrew interess, hemm min di;à g[amel pre]entazzjoni lill-Partit Laburista. Allura dan jitlob li jkun hemm aktar trasparenza. Francis Zammit Dimech offra li jkun hemm qbil dwar mod kif isir appell biex ikun b’mod /ar, effettiv u trasparenti. Il-gvern qed ine[[i d-dritt li wie[ed jitlob mandat, qed jillimita wkoll il-poteri tal-Qorti tal-Appell u luniku rimedju li jista’ jitlob hu l-ispejje] li wie[ed ikun g[amel biex ressaq l-appell. Il-Ministru Konrad Mizzi qal li l-Bord tal-Appell dwar Ener;ija u Karburanti se jkun Bord awtonomu u trasparenti. Il-fatt li l-membri jin[atru millgvern ma jfissirx li mhux Bord awtonomu. Hemm differenza flg[a]la ta/-Chairman. Fil-fatt i/Chairman tal-Bord tal-Appell dwar Ener;ija u Karburanti g[andu jkun persuna bl-istess kwalifiki li wie[ed jista’jsir Ma;istrat, ji;ifieri avukat li jkun ilu jipprattika mill-inqas seba’ snin. Il-Ministru Mizzi qal li min jing[ata ra;un fil-pro/ess ta’ appell se jkollu d-dritt li jer;a’ jid[ol fil-kumplament talpro/ess tal-offerta. Id-Deputat Nazzjonalista Tonio Fenech qal li dwar dan il-pro;ett, lOppo]izzjoni tirrispetta l-man-
dat li g[andu l-gvern li jwettaq dak li wieg[ed. Dan ma jfissirx li l-gvern g[andu jinjora r-regoli tal-ambjent, li jipperikola l-[ajja tan-nies jew li ma jkunux im[arsa l-li;ijiet. Tonio Fenech qal li lOppo]izzjoni offriet kemm-il darba biex ikun hemm qbil bejn i]-]ew; na[at dwar kif g[andu jsir il-pro/ess b’mod trasparenti. Kien biss bl-insistenza talOppo]izzjoni li dda[[al ilpro/ess tal-appell. Il-Ministru Mizzi kien qal fil-Parlament li se jda[[al l-istess pro/eduri talBord ta’ Revi]joni dwar Kuntratti Pubbli/i. I]da meta ra l-mod kif jimxi dan il-Bord, waqqaf Bord ie[or li ng[ata poteri vvintati biex jag[tu vanta;; lill-gvern. Tonio Fenech qal li jekk ilbi]a’ tal-Gvern hi li jkun hemm dewmien min[abba appelli, jista’ jkun hemm qbil li jitwaqqaf Bord ie[or i]da li jimxi bl-istess pro/eduri li di;à je]isti. Id-Deputat Nazzjonalista qal li l-Ministru fta[ar li kollox miexi on track. Dan ma japplikax biss g[at-terminu ta]]mien i]da japplika wkoll g[addettalji l-o[ra. Il-pro;ett mhux minnu li jinsab on track. Ilgaranzija tal-prezz mitluba millGvern ma g[adhiex ta’ g[axar snin i]da saret ta’ [amsa. Barra minn hekk, il-[a]na minn ]ew; tankijiet li suppost kellhom isiru fuq l-art issa se jsiru sitta fuq vapuri fil-Port ta’ Marsamxett. Il-Kelliem tal-Oppo]izzjoni g[all-Finanzi qal li l-kuntratt li se jag[mel il-gvern se jorbot lillpajji] g[al 18-il sena u lOppo]izzjoni trid tara li dan jag[ti l-a[jar kundizzjonijiet lillpajji]. Tonio Fenech qal li jekk verament il-Gvern, irid jg[olli l-livell ta’ trasparenza, g[andu lopportunità li jiddiskuti malOppo]izzjoni biex ikun hemm qbil unanimu. Jekk il-Gvern se jibqa’ jwebbes rasu, allura mhux qed jag[ti sinjali veri li jrid ittrasparenza.
Sfidi kbar g[all-bdiewa fil-[idma agrikola
Fl-a;;ornament tal-biera[ filg[axija, id-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea qal li l-bdiewa f’pajji]na isibu quddiem wi//hom sfidi kbar fil-[idma agrikola tag[hom u hu grazzi g[all-impenn qawwi tag[hom li qed joffru fis-suq lokali u anke fis-suq intern tal-Unjoni Ewropea prodotti f’firxa itwal matul issena. ?ensu Galea tkellem dwar il-festa tal-Imnarja u s-sinifkat tag[ha g[all-bdiewa u rra[[ala. Hu qal li ma jistax jg[id li kien hemm xi wirja vasta ta’ prodotti agrikoli. Hu me[tie; li wie[ed jara kif din il-wirja ter;a’ ting[ata importanza biex tikber, kemm f’dak li hu numru ta’ bdiewa, kif ukoll f’numru ta’ prodotti. Id-Deputat Nazzjonalista semma kif il-lokalità talIm;arr tispikka fost il-lokalitajiet kollha g[al dawn ilwirjiet. Dan ir-ra[al ukoll g[andu l-akbar proporzjon ta’ bdiewa kif ukoll ta’ [idma agrikola. Il-firxa tal-attività agrikola se[[et ukoll, grazzi g[all-in/entivi li ng[ataw mill-Gvern pre/edenti anke qabel is-s[ubija ta’ Malta flUE. ?ensu Galea tkellem ukoll dwar l-investiment li sar filpro;ett tal-akkwarju filQawra li se jkun inawgurat dalwaqt, kif ukoll il-pro;ett tar-ri;enerazzjoni tas-Salini. Hu semma wkoll il-Water Park li kien inawgurat is-sena l-o[ra u stqarr li dan kien attrazzjoni tajba [afna spe/jalment mat-tfal u rrimarka li din is-sena dam ma nfeta[ g[all-u]u tal-pubbliku. Hu appella biex dan il-post ta’ divertiment tat-tfal ma jit[alliex daqshekk tard biex jinfeta[ [alli jkun jista’ jitgawda.
IN-NAZZJON Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
10 Lil hinn minn xtutna
Il-:appun> Il-Punent g[andu x’jitg[allem
minn Joe Calleja jocal@me.com
Il-Prim Ministru Xinzo Abe jag[ti d-dettalji tal-pjan ekonomiku tieg[u malli reba[ l-elezzjoni g[all-Kamra tar-Rappre]entanti f’Di/embru
Fil-:appun, il-Parlament, jew a[jar il-Kungress, hu maqsum f’]ew; kmamar. Dawn huma l-Kamra tarRappre]entanti u l-Kamra talKunsillieri. L-elezzjoni g[allewwel kamra ssir kull erba’ snin, filwaqt li dik g[allKunsillieri ssir kull sitt snin. G[alhekk g[andkom ra;un dawk fostkom li qed jiftakru li fl-anali]i ta’ dawn il-kitbiet, m’ilix li ktibt dwar dan ilpajji]. Dan g[aliex f’Di/embru li g[adda kkummentajt dwar l-elezzjoni li kellha ssir g[ad-deputati, rappre]entanti li, b[alma kien imbassar, intreb[et mill-partit ewlieni flOppo]izzjoni, dak ?entruLemini, il-Partit Liberali Demokratiku (PDL), bl-ikbar ma;;oranza fl-istorja tal:appun modern, meta kiseb 325 mill-480 si;;u tal-Kamra, immexxi minn Xinzo Abe. Elezzjoni b[al-lum ;img[a Dan il-gvern g[alhekk g[adu sod f’postu, u l-elezzjoni li se ssir b[al-lum ;img[a, nhar il{amis 11 ta’ Lulju, hi dik g[all-Kamra tal-Kunsillieri fejn iridu ji;u eletti 116 mittotal ta’ 242 membru, g[ax nofs il-kunsillieri ji;u m;edda kull tliet snin. Fil-:appun g[ad hemm dak li jissejja[ “imperatur” (avolja llum il-pajji] m’g[andu l-ebda imperu), i]da dan g[andu funzjoni purament /erimonjali. G[alhekk is-sistema le;i]latti-
va :appuni]a ta[dem billi jekk i]-]ew; kmamar ma jaqblux dwar xi li;i li g[andha x’taqsam mal-ba;it, trattati u l[atra tal-Prim Ministru, l-a[[ar kelma tkun tal-Kamra tar-
Rappre]entanti. Dwar de/i]jonijiet o[ra, ilKamra tar-Rappre]entanti tista’ teg[leb il-vot tal-Kamra tal-Kunsillieri biss b’ma;;oranza ta’ ]ew; terzi fi [danha. B[alissa fil-Kamra tal-Kunsilliera, li però se ji;u m;edda nofs is-si;;ijiet ;img[a o[ra, koalizzjoni mmexxija millPartit Demokratiku tal-:appun (PD:) ?entru-Xellugi (flOppo]izzjoni fil-Kamra tarRappre]entanti), g[ad g[andha l-ma;;oranza relattiva ta’ 110 si;;ijiet kontra l-108 tal-koalizzjoni mmexxija mil-LiberaliDemokrati/i, bis-27 si;;u lo[ra maqsumin bejn [ames partiti o[ra u kunsillieri indipendenti. Elezzjoni tal-kunsillieri
Imma ;img[a o[ra se ssir lelezzjoni biex ji;u m;edda jew mibdula l-kunsilleri eletti fl2007, meta l-ma;;oranza kienu kunsillieri tal-PD:, i]da issa mistennija jkunu talLiberali-Demokrati/i ta’ Abe. G[aliex qed inbassar dan? Ir-ra;uni ewlenija li qed ting[ata ;;ib proprju ismu: “Abenomics”. Din hi l-politika ekonomika li adotta Abe minn meta f’Di/embru hu re;a’ sar Prim Ministru g[at-tieni darba, wara perjodu qasir ta’ sena biss bejn l-2006-07. Din tant irnexxiet li ekonomisti dinjija, l-aktar fil-Punent, qed jissu;;erixxu li sa[ansitra l-Punent g[andu jadottaha filkri]i li qed niffa//jaw. Fis-snin tmenin il-:appun kien ;ibed l-attenzjoni ta’ [afna fl-Istati Uniti u pajji]i o[ra b[ala mudell ta’ progress
Politika ekonomika ;dida li qed tirnexxi
ekonomiku, meta anki dak i]]mien kien hemm min sa[ansitra ssu;;erixxa li dik il-politika kellha ti;i kkupjata millmexxejja Amerikani. Imbag[ad waslu s-snin disg[in u nfaqg[et dik li kien hemm min sej[ilha “ilbu]]ieqa” :appuni]a, min[abba li l-ekonomija sta;nat kaw]a tal-politika adottata quddiem kri]i mistennija, li wasslet g[al g[exieren ta’ snin ‘mitlufa’ ta’ sta;nar u deflazzjoni. I]da issa jidher li kollox qed jer;a’ jinbidel: il-:appun g[andu mexxej li malli [a lkariga adotta politika ekonomika ;dida li tidher li qed ta[dem. In-negozjanti u l-konsumaturi :appuni]i qed jonfqu aktar milli j;emmg[u u rri]ultati huma inkura;;anti g[all-ekonomija tal-pajji]. Is-suq tal-ishma qed jirkupra aktar minn qatt qabel wara snin wieqaf, filwaqt li dak talbini qed jie[u r-ru[ ukoll wara perjodu ta’ sta;nar. Il-verità wara dan kollu Il-verità hi li din il-politika ekonomika ta’ Abe mhi ;dida xejn, g[ax issegwi r-‘ri/etti’ stabbiliti ta’ tkabbir, li jinkludu finanzjar tad-defi/it u nfiq mill-gvern immirat lejn it-tkabbir. Din il-politika monetarja
nistg[u ng[idu li tirrappre]enta r-rimedji ekonomi/i#finanzjarji Liberali a;;ornati tal-ekonomista Ingli] John Maynard Keynes. L-Abenomics hi l-kuntrarju assolut tal-politika ta’ awsterità li kien qed jipprattika l-gvern ?entru-Xellugi tal-PDG, u pre]entement fl-Istati Uniti ta’ Obama u anki fl-Unjoni Ewropea. F’dawn il-pajji]i, fil-fatt, hemm dik li [afna qed iqisuha fissazzjoni biex l-ewwel u
qabel kollox ikun hemm politika tal-awsterità u li jkun kontrollat id-defi/it u d-dejn akkost ta’ kollox, “g[ax inkella l-pajji] ifalli”. L-Abenomics g[andha tliet skopijiet. L-ewwel wie[ed hu li ti;i infurzata, appuntu, politika monetarja aggressiva li timmira g[al inflazzjoni ta’ tnejn fil-mija fis-sena. Filwaqt li livelli ;enerali ta’ prezzijiet stabbli huma kkunsidrati b[ala mira ta’ politika monetarja, Abe g[araf li dan ma jg[oddx f’ka] ta’ kuntest ta’ deflazzjoni. Biex min mhux daqstant inti] jifhem a[jar x’qed ng[idu, inflazzjoni, fi kliem sempli/i, hi meta l-prezzijiet talo;;etti jew servizzi jog[lew tul /ertu ]mien u l-valur tal-flus li jkollna allura jonqos, filwaqt li deflazzjoni sse[[ meta lprezzijiet jitbaxxew, meta allura r-rata tal-inflazzjoni tin]el ta[t i]-]ero fil-mija. Abe jemmen li xi inflazzjoni hi prezz ]g[ir x’jit[allas biex il-pajji] iwarrab l-inkwiet li kellu jiffa//ja f’dawn l-a[[ar 20 sena. Bi]]ejjed infakkar li f’dawn l-a[[ar 15-il sena lpajji] kien spi//a f’re/essjoni g[al [ames darbiet. G[alhekk il-gvern tieg[u malli tela’ f’Di/embru [e;;e; lill-Bank tal-:appun biex pubblikament ji/[ad il-mira li kellu ta’ inflazzjoni ta’ mhux aktar minn wie[ed fil-mija. G[all-ewwel kien hemm /ertu xetti/i]mu dwar din ilpolitika g[ax din te[tie; ukoll, fl-istess [in, stimulu, inkura;;iment fiskali. It-tieni skop tal-Abenomics hu appuntu politika fiskali aggressiva, bi nfiq ikbar millgvern u allura defi/it ippjanat, li fil-fatt sar permezz ta’ ba;it supplimentari li wassal sa Marzu li g[adda, b’defi/it li
joqrob it-tlieta fil-mija millProdott Gross Domestiku (PDG) nominali. Finalment it-tielet skop talpolitika ekonomika ta’ Abe tirreferi g[al azzjonijiet li jinkura;;ixxu l-investiment mis-settur finanzjarju. Dawn ji;u stimulati permezz ta’ tnaqqis ta’ regolamenti u in/entivi fittassazzjoni. Hawn ukoll jista’ jkun hemm xi effetti f’defi/it ikbar governattiv, imma b[alma ktibt, dan ikun prezz ]g[ir x’jit[allas, meta tqis liskop a[[ari. Veru wkoll li d-dejn tal:appun, l-istess b[al dak ta’ Malta, hu dejn nazzjonali, domestiku, mal-:appuni]i stess, u mhux ma’ barra lpajji], u dan jag[milha aktar fa/li tadotta din l-Abenomics. Issa Abe je[tie;lu wkoll jer;a’ jibda jesporta i]jed u jikkonsma i]jed, u g[alhekk spiss isiru appelli biex il:appun ikompli bit-ta[ditiet li kien beda l-gwern ta’ qabel [alli jfittex jiffirma s-s[ubija fit-Trans-Pacific Partnership [alli jkompli jkabbar is-swieq. Jekk jirnexxilu jag[mel dan Abe jista’ jsir il-bniedem li [are; lill-:appun barra minn ]mien twil ta’ depressjoni ekonomika. Anki a[na fiz-zona ewro bdejna nirrealizzaw li l-politika ta’ awsterità wa[edha ma ta[dimx. Dejjem aktar mexxejja tal-Unjoni Ewropea qed jifhmu li dik il-politika ma to[ro;x l-ekonomija tas-suq mir-re/essjoni, anzi [afna drabi tiggrava aktar is-sitwazzjoni b[alma kien ;ara, appuntu fil-:appun. Din hi l-lezzjoni li l-Punent g[andu x’jitg[allem millesperjenza re/enti :appuni]a. Illum l-attività ekonomika qed tikber kuljum, u l-futur qed jipprometti bil-kbir. Il-politika ta’ qawmien ekonomiku ta’ Xinzo Abe qed tirnexxi u tag[ti lfrott, u dan wara sitt xhur biss. – Ilpa;na ‘Lil hinn minn xtutna’ se tieqaf g[al matul ixxhur tas-sajf, filwaqt li lappuntament dejjiemi tag[ha jer;a’ jibda mill-5 ta’ Settembru 2013. Nota Editorjali
IN-NAZZJON Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Il-politika tal-PM dwar l-immigrazzjoni sfidu/jata Il-politika differenti li kellu f’mo[[u bi pjan di;à lest u li kien determinat li j[addem il-Gvern talPrim Ministru Joseph Muscat fl-ewwel sfida li kellu jiffa//ja meta din il-;img[a ]barkaw 102 immigranti irregolari, kellu jirtiraha u ma jimplimentahiex. Muscat u l-gvern tieg[u kellu j/edi mhux g[aliex jemmen li ma kellux iwettaq dak il-pjan, i]da g[aliex twaqqaf u kien mi]mum b’sentenza talQorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem li semg[et l-g[ajta u r-reazzjoni qawwija ta’ kundanna kontra d-de/i]joni li [a Muscat li jibg[at lura fi ftit sig[at l-immigranti li kienu g[adhom kemm jaslu f’artna. Dg[ajjef il-po]izzjoni ta’ Malta fuq l-immigrazzjoni Kull min jg[o]] il-libertà u d-drittijiet ma jistax ma j[ossux ixxukkjat b’dak li pprova jag[mel ilPrim Ministru Joseph Muscat b’mitt immigrant. Dan is-sentiment kien espress ukoll fil-Parlament dakinhar stess, nhar it-Tlieta filg[axija, meta f’maratona ta’ dibattitu l-Oppo]izzjoni Nazzjonalista kienet kritika, b’appelli lill-Gvern biex ma jimxix aktar b’din il-politika li kienet qed t[ammar wi// il-pajji] kollu.
Politika li kienet sfidu/jata fi ftit sig[at bi protesti u b’[emel ta’ kundanni mill-g[aqdiet mhux governattivi u minn kull min g[andu g[al qalbu ddrittijiet tal-bniedem, fosthom grupp ta’ 70 avukat li fet[u wkoll il-Qorti f’pajji]na b’ur;enza
jikkundannaw lill-awtoritajiet tal-pajji] u lill-Gvern. Attakk tal-Prim Ministru Muscat fuq id-drittijiet Dak li g[amel il-Prim Ministru Muscat mhux attakk fuq l-immigrazzjoni – dik kul[add jaqbel li hemm metodi umani u skont il-li;i kif nittrattawha – imma attakk tal-Prim Ministru Muscat innifsu fuq id-drittijiet ba]i/i, fuq id-dinjità tal-bniedem u fuq l-obbligi u l-li;ijiet tag[na stess, Ewropej u internazzjonali. Kull min sema’ lill-Prim Ministru Muscat filParlament jg[id li dawn il-mitt immigrant firduhom, na[a wa[da nisa u tfal u n-na[a l-o[ra r;iel b’sa[[ithom, ma setax ma jiftakarx li dan kien x’kienu jag[mlu lil-Lhud fl-Olokawst. Kontra l-li;ijiet Maltin, Ewropej u internazzjonali Li jrid il-Prim Ministru Muscat hu inuman u illegali g[ax jikser id-dritt ba]iku li bniedem jg[ix u li ma jkunx mhedded, u jikser ukoll il-li;ijiet ta’ Malta, tal-Ewropa u bejn il-pajji]i. Dan ma jirriflettix [a]in fuq Muscat biss f’Malta biss, imma jirrifletti [a]in fuq Malta kollha, fl-Ewropa u madwar id-dinja. Taparsi liberali u progressiv G[ax hi l-fama tajba ta’ Malta li se tbati b’din ittebg[a li tebbag[ha biha Muscat tal-moviment
suppost liberali, moderat u progressiv imma li nhar it-Tlieta wera x’inhu veru – grupp estrem, awtoritarju u rigressiv. Reputazzjoni tajba ddum is-snin tibniha, imma titlifha f’minuta b’azzjoni wa[da. Dan hu li g[amel il-Prim Ministru Muscat li ming[alih kien se jmur jippoppa sidru u jsabbat saqajh, b[al meta Mintoff g[ajjar lill-Ewropej ‘ta’ Kajjin’ [alli jaqla’ /-/ap/ip hawn Malta. I]da Muscat, b’dak li g[amel, qala’ [asla fil-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem u o[ra mill-Kummissarju Ewropea Cecilia Malmstrom. Dawwar kwistjoni fuq l-immigrazzjoni f’wa[da fuq id-drittijiet B’dak li g[amel il-Prim Ministru Muscat, kwistjoni dwar immigrazzjoni dawwarha f’wa[da dwar drittijiet fundamentali b’mod li dg[ajjef ilpo]izzjoni ta’ Malta. L-immigrazzjoni ]gur ma nsolvuhiex billi niksru l-li;ijiet, id-drittijiet u ddinjità umana. Meta nitkellmu dwar drittijiet u obbligi bejn il-
pajji]i, dawn ma nistg[ux niksruhom imbag[ad nitolbu lil pajji]i o[ra josservawhom. Barra li dg[ajjef il-po]izzjoni ta’ Malta, il-Prim Ministru Muscat nhar it-Tlieta wera /ar ukoll li g[andna Prim Ministru li lest jikser il-li;ijiet u lobbligi g[all-[arsien tal-[ajja, u lest jikser iddrittijiet ba]i/i tal-bniedem. Dawn huma [wejje; serji [afna.
Il-libertà mhedda mill-;did Wa[da millpubblikazzjonijiet interessanti tal-PIN hi l-ktieb Libertà Mhedda, kitba tal-kollega Dione Borg. Dan il-ktieb jittratta dwar il-passat xejn glorju] tar-re;im So/jalista mmexxi minn Dom Mintoff u Karmenu Mifsud Bonnici. Ktieb li jitkellem dwar kif f’pajji]na wie[ed mill-valuri fundamentali tas-so/jetà tag[na kien mhedded – ilprin/ipju tal-libertà. Dan i]-]mien ikrah illum hu xi [a;a tal-passat u pajji]na g[amel passi ta’ ;gant ’il quddiem. I]da g[al darb’o[ra, ta[t it-tmexxija tattor/a Laburista f’pajji]na llibertà tinsab mhedda. Din iddarba, it-theddida mhix ittkissir tal-ka]ini, il-vjolenza kontra l-partitarji Nazzjonalisti jew il-[ruq tal-
bini tal-gazzetti. Din id-darba t-theddida hi l-indifferenza tal-gvern g[ad-drittijiet umani. Gvern li jilg[ab bil-[ajja tan-nies
Ming[ajr ebda dubju, limmigrazzjoni irregolari hi sfida enormi g[al pajji]na. Sfida li qed tara lil pajji]na jerfa’ pi] ferm akbar milli jifla[. Sfida li qed tpo;;i linteress nazzjonali u l-valuri laktar ba]i/i tal-umanità kwa]i f’kunflitt ma’ xulxin. Hu g[alhekk li b[ala pajji] irridu nindirizzaw din l-isfida llum qabel g[ada. L-affarijiet ma jistg[ux jibqg[u g[addejjin qisu xejn mhu xejn. Daqstant ie[or i]da hu /ar li s-soluzzjoni g[al din l-isfida mhix li nitilfu kull sens ta’ valur uman. Mhix li pajji]na
Minkejja li l-immigrazzjoni illegali qed tpo;;i sfidi kbar fuq pajji]na u li wie[ed irid jifforma strate;ija kif neg[lbuha, daqstant ie[or i]da, hu /ar li s-soluzzjoni g[al din l-isfida mhix li nitilfu kull sens ta’ valur uman. Mhijiex li pajji]na jibda jikser id-drittijiet fundamentali tal-bniedem.
jibda jikser id-drittijiet fundamentali tal-bniedem. Mhix li pajji]na jkun il-bojja li b’daqqa ta’ pinna jibg[at umani b[alna g[al mewthom. Gvern li jasal jag[mel dan mhu xejn g[ajr gvern perikolu] li m’g[andu ebda rispett lejn [add u xejn kif sfortunatament jidher li hu lgvern Laburista ta’ Joseph Muscat. Theddida g[as-saltna tad-dritt Is-saltna tad-dritt jew kif jg[idu l-Ingli]i, ‘the rule of law’, hi prin/ipju mill-aktar fundamentali f’demokrazija [ajja u vibranti. Hi l-prin/ipju ba]iku f’so/jetà fejn g[andu jkun hemm il-;ustizzja u lekwità. G[alhekk, il-fatt li l-
Prim Ministru Joseph Muscat qieg[ed anke jikkontempla politika b[alma hi dik talpush-back fil-konfront talimmigranti irregolari hu sinjal ta’ Prim Ministru li donnu jemmen li s-saltna tad-dritt tista’ titwarrab f’;ie[ dak li hu qed jara b[ala l-interess nazzjonali. U g[aliex li tmur g[al politika tal-push-back hu li tmur kontra l-kun/ett tar-rule of law^ Fit-23 ta’ Frar 2012
il-Qorti Ewropea tad-Drittijiet Umani fi Strasburgu [adet de/i]joni mill-aktar /ari filka] Hirsi Jamaa & Others versus Italy fejn bla tlaqliq ilQorti Ewropea tad-Drittijiet Umani wriet kif il-push-back policy tmur kontra lKonvenzjoni Ewropea tadDrittijiet Fundamentali talBniedem. Aktar xokkanti, fit-28 ta’ :unju 2013, ftit jiem ilu, ilQorti Kostituzzjonali ta’ Malta fil-ka] Hassan Abdulle Abdul Hakim et vs Ministru tal-:ustizzja u Intern et ukoll [ar;et b’verdett simili. Verdetti li Joseph Muscat qieg[ed jifta[ar li qieg[ed jikkontempla biex jikser blaktar mod flagranti! Aktar a[barijiet mill-Ministeru Paperissima Il-;img[a li g[addiet [ar;et /ara d-differenza bejn ilMinisteru tal-Intern u sSigurtà Nazzjonali ta[t ittmexxija ta’ Manuel Mallia u l-Partit Nazzjonalista bilkelliem fuq is-su;;ett ikun Jason Azzopardi. Filwaqt li lpulizija ta[t it-tmexxija tal-
Ministru Mallia spi//aw iservu ta’ waiters u bajjada
minn Angelo Micallef angelo.micallef@gmail.com
meta dan mhuwiex xog[olhom, il-kelliem Nazzjonalista Jason Azzopardi ressaq proposta filParlament li tara politika [afna aktar [arxa fil-konfront ta’ min ju]a vjolenza kontra uffi/jali pubbli/i fosthom ilpulizija. X’differenza bejn min g[andu rispett u bejn min qed imexxi l-Ministeru Paperissima!
Angelo Micallef hu kunsiller f’isem il-Partit Nazzjonalista fil-Kunsill Lokali ta’ Marsaxlokk
IN-NAZZJON Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
12 Ittri
L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u
jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt.
Hekk g[andhom ikunu l-multi
Jien m’g[andi xejn kontra min fl-a[[ar jiem il-Qorti kkundannatu €100,000. Jien ili Malta tmien xhur, kont lAwstralja. I]da dejjem segwejt lil Malta, fuq [afna mezzi. I]da l-multi kienu ta//ajt dejjem, u veru ta/-/ajt. Issa jekk g[all-mument min je[el il-multi m’g[andux flus, m’g[andhiex tkun problema. Il-Qorti taf x’g[andha tag[mel: sekwestru fuq il-flus kollha ta’ kull bank li hawn Malta. Kuntratti ma jistax jing[ata. Jekk idum biex i[allas, bi 8.8% img[ax. Jien naqbel mal-multi mija fil-mija g[ax il-poplu Malti meta tmisslu l-flus joqmos. Mela twa[[lu l-[abs jiswa lill-pajji] il-flus kuljum.
G[alhekk nappella g[al multi ta’ flus kbar imbag[ad ilMalti jibda jitg[allem. Dan g[andu japplika wkoll f’reati marbuta ma’ sewqan ]ejjed, sewqan bil-mowbajl, sewqan bla seatbelt, fuq ilka//a illegali, fuq min jabbu]a fil-log[ob tan-nar, min jabbu]a mit-tfal inno/enti, min jag[mel ilfrodi, min jag[mel hold-ups, u min jid[ol fuq l-anzjani u jwerwirhom meta wkoll jorbothom u jmutu. F’kelma wa[da, [afna aktar multi [orox. U meta ji;u attakkati l-pulizija tag[na, ilQorti trid tkun ta’ e]empju u iebsa fil-multi li tag[ti lil min iwettaq dawn ir-reati.
A. Bartolo
In-Naxxar
Na[dmu aktar minflok inxerrdu l-mibeg[da B[ala poplu nuru [afna drabi, u tul is-sena kollha, is-solidarjetà tag[na ma’ min hu batut. F’kull maratona ta’ ;bir ta’ fondi nuru ;esti kbar ta’ solidarjetà ma’ min je[tie; l-g[ajnuna. I]da din, [afna drabi ma nuruhiex fejn tid[ol l-immigrazzjoni irregolari. Ejjew nieqfu nxerrdu bi kliemna l-mibeg[da lejn dawn il-persuni, u na[dmu aktar biex niksbu l-appo;; ta’ pajji]i o[ra biex jg[inuna f’din l-isfida umana li g[andu pajji]na.
N. Scerri Il-Mosta
Pulizija on the beat De/i]joni tal-Gvern wasslet biex il-Korp talPulizija ji]]effen f’kontroversja li ma kelu qatt jid[ol fiha. Xog[ol il-pulizija mhux fil-k/ina jew iqassmu l-ikel lir-rappre]entanti barranin li jkunu f’pajji]na, i]da on the beat. Pulizija fit-
toroq biex ji;;ieldu r-reati organizzati b[alma rajna dan l-a[[ar b’qabda ta’ droga li kienet qed titkabbar b’teknolo;ija avvanzata.
L. Dimech
Tas-Sliema
IN-NAZZJON Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
Opinjoni 13
Presuppo]izzjoni Il-kelma ‘di;itali’ llum da[let fil-[ajja tag[na. Kollox sar di;itali – radju, televi]joni, stampi u bosta [wejje; o[ra jkunu di;italizzati. Dik hi l-[ajja tal-lum. Ilpro/ess ta’ kif bi//a mu]ika jew stampa ikunu maqlubin f’numri, li wara kollox hi t-tifsira ta’ di;itali, mhux diffi/li biex wie[ed jifhmu kemm-il darba jkollu ba]i teknolo;ika. Il-[sieb a[[ari hu li bi//a mu]ika jew stampa tkun tista’ tkun merfug[a, issejvjata, fuq kompjuter. Imma l [sieb tieg[i llum mhux li ng[id xi [a;a dwar id-di;itali imma dwar il-forma li ji;u merfug[in biha lmu]ika jew l-istampi fil-kompjuter. Fost o[rajn il-mu]ika tista’ tkun issejvjata fuq kompjuter b’mod Mp3 u stampa b’mod Jpeg. Is-sensi umani Is-sensi tag[na l-bnedmin mhumiex mija fil-mija perfetti u xi kultant iqarrqu bina.
Hemm xi punti li jaqb]ulna bla ma nindunaw. Jekk inkunu qeg[din nisimg[u silta mu]ikali u l-[oss jog[la, g[al xi frazzjonijiet ta’ sekonda issens tas-smieg[ tag[na ma jipper/epix dak il-[oss. G[alhekk meta dik ilmu]ika tkun di;italizzata u ssejvjata b’mod Mp3 dawk ilfrazzjonijiet ta’ sekondi ma ji;ux issejvjati bir-ri]ultat li lfile ji;i i/ken u jie[u inqas spazju fuq il-kompjuter jew fuq id-diska. Meta stampa ti;i di;italizzata din tkun maqsuma f’bosta partijiet indaqs, donnha titpo;;a xibka fuqha. Kull kulur (a[mar, ik[al u a[dar) jing[ata numru mi]-0 sal-255. Jing[addu n-numru tal-kuluri ta’ erba’ kaxxi li jmissu ma’ xulxin u r-ri]ulat ji;i maqsum f’erbg[a. In-numru li jo[ro; jintg[a]el b[ala l-kulur g[al dawk l-erba’ kaxxi. B’dan il-mod il-file ji;i i/ken u ma ji[ux wisq spazju u fl-istess [in g[ajnejna jaraw
minn Fr Reno Muscat OP renosop@gmail.com
Tajjeb li na[sbu g[ax il-bniedem g[andu mo[[ biex ja[seb... imma tajjeb li nibqg[u inno/enti u fil-[sibijiet tag[na ma naslux g[al konklu]jonijiet u presuppo]izzjonijiet li jafu jkunu ta’ [sara
dak li g[andhom jaraw flistampa u dak li ji;i eliminat ma jtellef xejn mill-istampa. Fi ftit kliem, kif ng[idu bil-Malti: jaqta’ g[ad-dritt. Din hi biss spjegazzjoni superfi/jali u [afifa ta’ dawn i]-]ew; sistemi di;itali li lba]i tag[hom hi l-fatt li s-sensi tag[na mhumiex perfetti. Presuppo]izzjonijiet
Mo[[na wkoll ja[dem fuq sistema simili, jaqta’ g[addritt. Il-bniedem ja[seb u jag[mel bosta presuppo]izzjonijiet. Meta mmorru quddiem slot machine biex nixtru flixkun ilma, nitfg[u l-flus fil-magna u nda[[lu jdejna fit-toqba biex ni;bru l-flixkun tal-ilma. Minkejja li ma narawx x’hemm fit-toqba nippresupponu li hemm il-flixkun talilma u mhux pere]empju kelb li meta nda[[lu jdejna se jigdimna. Meta naqraw rumanz jew xi novella wkoll nu]aw din il-fakultà mentali. Jekk naqraw sentenza: “Pawlu da[al ikellem lil Marija,”
mo[[na jippresupponi li Marija qieg[da ;ewwa kamra li fiha bieb. Pawlu feta[ ilbieb, forsi [abbat jew forsi qabad u da[al, mexa lejn Marija, [aseb x’sejjer jg[id, ifformula s-sentenza, feta[ fommu u qal dak li kien [aseb. Imma s-sentenza “Pawlu da[al ikellem lil Marija” ti;bor fiha dawn l-atti kollha li semmejna. Il-kitba ta[dem ukoll bil-mod tal-Mp3 jew talJpeg, jew a[jar bil-kuntrarju g[ax dawn it-teknolo;iji ;ew [afna wara li l-bniedem beda ja[seb u jippresupponi. Ni]baljaw meta ni]]attu Kultant imma l-presuppost jista’ jkun ]baljat. L-esperjenza tal-[ajja turina kemm hu minnu li fa/li ni]baljaw, laktar meta naqtg[u g[ad-dritt.
Wie[ed patri spiss kien ikun g[addej minn quddiem [anut tax-xorb u s-sid il-[anut kien jitolbu jg[addi sa ;ewwa g[ax anke dawk li kienu jkunu fil[anut kienu jie[du gost bih. Bosta drabi g[adda xi kelma tajba wkoll sakemm kien
jixrob it-tazza tat-te li kien ilestilu sid il-[anut. Xi [add li kien ikun fit-tieqa ta’ dar fa//ata tal-[anut osserva din il-[a;a u mar jg[id lis-superjur ta’ dan il-patri li dak it-tali patri huwa sakranazz g[ax dejjem jg[addi fil-[anut taxxorb ta’ quddiem id-dar tag[hom. Presuppo]izzjoni [a]ina. Fejn taf dik il-persuna li g[amlitha ta/-?irinew x’kien jixrob il-patri meta jkun fil[anut? G[amlet tnejn u tnejn u spi//at b’ri]ultat ]baljat g[ax il-presuppo]izzjonijiet jistg[u jqarrqu bina b[alma jistg[u jqarrqu bina s-sensi. Dan il-fatt [alla wkoll dubju f’mo[[ is-superjur dwar dak il-patri, kollu tort ta’ ;udizzju [a]in ta’ min i]]attat u refa’ salib [addie[or bla ma kien mitlub. Jekk is-sentenza “Pawlu da[al ikellem lil Marija” nifhmuha li qed ji;ri kollox ;ewwa kamra nkunu qeg[din neskludu li din ixxena tista’ ssir fi ;nien jew f’[anut. Meta naqraw din issentenza biss inpasrpru ;o
mo[[na x’seta’ qal Pawlu lil Marija. Forsi qalilha kliem ta’ m[abba jekk kienet ilma[buba tieg[u, jew seta’ taha ordni biex tag[mel xi bi//a xog[ol jekk Pawlu hu limg[allem ta’ Marija. Pawlu u Marija jistg[u jkunu wkoll ]ew; a[wa. Jekk nibqg[u fuq is-superfi/jali ma nkunux nafu l-fatti kollha u allura nag[mlu presuppo]izzjoni. L-inkwiet hu li presupo]izzjoni tista’ tkun ]baljata allura rridu nkunu prudenti meta nu]aw din il-fakultà. Presuppo]izzjoni ]baljata o[ra g[amilha dak il-kappillan li g[ajjat mat-tifel g[ax nhar ta’ Erbg[a ma kienx qieg[ed imur quddies. X[in it-tifel qallu li nhar ta’ Erbg[a qieg[ed ikollu l-privat u qed jisma’ quddiesa ;ewwa knisja o[ra l-kappillan induna li kien i;;udika [a]in meta qata’ g[addritt. Fil-[ajja tag[na kultant naqtg[u g[ad-dritt u spiss nipi//aw ni;;udikaw fuq dak li naraw, naslu g[all-konklu]joni bla ma nkunu nafu sewwa //irkostanzi jew l-istorja. Tajjeb niftakru li l-[ajja mhijiex bi//a mu]ika jew stampa li se nissejvjawha fuq il-kompjuter bis-sistema Mp3 jew Jpeg. Meta fir-realtà tal-[ajja nippruvaw nag[mlu kollox b’mod di;itali g[andna mnejn ni]baljaw g[ax minkejja li qeg[din ng[ixu f’dinja di;italizzata, ilbniedem g[adu b[alma kien meta n[alaq, tad-demm u lla[am.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
14 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Ritchie Cassar
L-E:ITTU
Ordnat l-arrest tal-kap tal-Fratellanza Musulmana Il-prosekutur E;izzjan ordna l-arrest tal-og[la tmexxija tal-Fratellanza Musulmana tal-eks President Mohammed Mursi. Dan wara li kienu akku]ati li xewxu l-vjolenza li wasslet biex 55 membru tal-grupp reli;ju] f’dawn l-a[[ar ;ranet inqatlu fil-vjolenza li [akmet l-E;ittu. :img[a wara li l-militar E;izzjan ne[[a mill-poter lewwel mexxej elett demokratikament fil-pajji], fil-pajji] kien hemm il-vjolenza u tensjoni bla pre/edent f’dan il-pajji] G[arbi bl-akbar popolazzjoni. Kelliem g[all-Fratellanza
Musulmana qal li l-mandat kontra l-mexxej tal-grupp, Mohamed Badei, u uffi/jali g[olja o[ra, kien sforz biex tit[assar velja minn eluf ta’ partitarji ta’ Mursi li qed jitolbu li hu jer;a’ jing[ata l-kariga ta’ President. Il-vjolenza ta’ dawn l-a[[ar ;ranet allarmat lil [afna pajji]i. L-I]rael qal li kien seba’ g[ajnejn g[al dak li qed ji;ri fl-E;ittu filwaqt li l-Istati Uniti qed tkun kawta [afna billi la tfa[[ar u lanqas i//anfar it-tne[[ija ta’ Mursi b[ala kolp ta’ stat – xi [a;a li skont il-li;i jwassal biex kull g[ajnuna Amerikana titwaqqaf fosthom 1.3 biljun
dollaru li tag[ti kull sena lillmilitar E;izzjan. It-tne[[ija tal-Fratellanza Musulmana kienet milqug[a tajjeb mill-pajji] tal-Golf u lG[arbja Sawdija u l-Emirati G[arab Maqg[uda offrew tmien biljun dollaru f’g[ajnuna lill-E;ittu. Il-Prim Ministru temporanju ;did, Hazem el-Beblawi, ilbiera[ [e;;e; il-for]i liberali fil-pajji] biex jg[inu jqajmu l-ekonomija E;izzjana fuq saqajha, hekk kif beda jifforma Gvern fit-tama li jdewwi l-firda li n[olqot fil-pajji]. Beblawi, g[andu 76 sena u hu ekonomista u eks Ministru tal-Finanzi.
Bniet jippu]aw g[al ritratt ma’ ;enb vettura armata tal-Armata quddiem l-istazzjon tat-televi]joni nazzjonali E;izzjana. (Ritratt Reuters)
IR-RENJU UNIT
Se t[arre; l-Armata Libjana William Hague, isSegretarju g[all-Affarijiet Barranin Ingli], [abbar li lArmata Ingli]a kienet se t[arre; sa 2,000 membru talArmata Libjana. Hague qal li gruppi ]g[ar ta’ truppi Libjani kienu se jibdew imorru r-Renju Uniti g[al ta[ri; u dan mistenni jibda dalwaqt. Huma se jibdew jing[ataw kors ta’ g[axar ;img[at fitteknika u tmexxija militari ba]ika f’Bassingbourn Barracks f’Cambridgeshire. Dan jifforma parti minn sforz internazzjonali biex jappo;;jaw it-transizzjoni demokratika fil-Libja. Ix-xahar li g[adda waqt issummit tal-G8 fl-Irlanda ta’ Fuq, il-Prim Ministru Ingli] David Cameron [abbar li lforzi tas-sigurtà Libjani kienu se jibdew jing[ataw ta[ri; minn xi pajji]i tal-G8 – ittmien pajji]i l-aktar industjralizzati fid-dinja. Cameron qal li dan se jsir beix ting[eleb il-problema talgruppi armati li g[adhom j[ufu mas-saqajn fil-Libja u jkun hemm is-sigurtà u l-is tabbiltà fil-pajji]. Hague kkonferma li l-ispi]a g[at-ta[ri; kienet se tit[allas mill-Gvern Libjan u qabel ma jintbag[tu suldati Libjani, se jsir verifika tag[hom kemm mil-lat fi]iku kif ukoll dwar ilpassat tag[hom. Hague qal li l-Gvern Libjan kien talab spe/ifikament li rRenju Unit t[arre; l-uffi/jali fl-Armata Libjana. Sorsi qalu li sakemm ikunu qed jing[ataw ta[ri; fir-Renju Unit, it-truppi se jin]ammu filba]i.
IN-NAZZJON Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
A[barijiet ta’ Barra 15
FIL-QOSOR
Placido Domingo l-isptar
SPANJA: It-tenur Spanjol Placido Domingo kellu jidda[[al fi sptar f’Madrid isfori bi problemi bil-pulmuni. I]da t-tobba huma ottimisti li Domingo, li g[andu 72 sena, g[andu jirkupra g[al kollox fi ]mien xahar.
I[obb il-broccoli
L-ISTATI UNITI: IlPresident Amerikan Barack Obama meta kien qed iwie;eb g[al mistoqsija ta’ tifel li l-ikel favorit tieg[u huma l-broccoli. Ilprede/essur tieg[u, George W. Bush, darba kien stqarr pubblikament li kien jobg[od il-broccoli. Obama tkellem waqt avveniment organizzat minn martu Michelle g[attfal b[ala parti minn kampanja kontra l-obesita. Jinqatel il-kap tas-sigurtà
IL-PAKISTAN: Il-kap tas-sigurtà tal-President Asif Ali Zardari nqatel f’attakk suwi/ida f’Karachi. Bilal Shaikh inqatel meta waqaf bil-vettura armati tieg[u biex jixtri xi frott. }ew; persuni o[ra nqatlu fl-attakk u [afna o[ra ndarbu.
Jinstabu l-fdalijiet ta’ ;urnalist
IL-HONDURAS: Ilpulizija f’Tegucigalpa qalu li ras maqtugha li sabu kif ukoll b/ejje/ minn bniedem jidhru li huma ta’ ;urnalist popolari li kien in[ataf ixxahar li g[adda. Il-fdalijiet ta’ Anibal Barrow instabu f’Villanueva. F’dawn la[[ar snin il-vjolenza filHonduras splodiet l-aktar min[abba l-pre]enza ta’ traffikantit tad-droga Messikani u l-pajji] g[andu l-og[la rata ta’ qtil fiddinja.
IL-:APPUN> Katavru ta’ Woolly Mammoth li miet 39,000 sena ilu u li nstab iffri]at fis-Siberja fir-Russja, jidher mal-wasla tieg[u f’Yokohama fejn se jkun g[all-wiri tal-pubbliku sa Settembru. (Ritratt Reuters)
IL-LUSSEMBURGU
Il-Gvern mhe]]e] minn skandlu fi [dan is-Servizzi Sigrieti Il-Gvern tal-Lussemburgu jinsab mhe]]e] minn skandlu ta’ spjuna;; li aktarx iwassal g[ar-ri]enja tal-Prim Ministru Jean Claude Junker, il-Prim Ministru li l-aktar ilu fil-poter fl-Unjoni Ewropea. Dan wara li sar mag[ruf li s-servizzi sigrieti talLussumburgu - Service de renseignement de l’Etat Luxembourgeois (SREL) kienu qed jisimg[u t-telefonati tal-politi/i tal-pajji] ming[ajr il-permess me[tie; kif ukoll abbu]aw mill-poteri tag[hom fosthom beix xtraw karozzi lussu]i misruqa
g[all-u]u privat kif ukoll li a;enti tas-servizzi sigrieti kienu ja//ettaw flus u favuri biex jiffa/ilitaw a//ess g[al uffi/jali tal-Gvern. Ilbiera[ kien hemnm sessjoni twila tal-Parlament tal-Lussumburgu biex jiddiskuti l-ka] u fejn kien msitenni li Juncker jissottometti r-ri]enja inkella jitlef vot ta’ fidu/ja. Rapporti minn kummissjoni li saret mill-ka] ikkonkludiet li Juncker kellu kontroll limitat fuq is-servizzi sigrieti minkejja li kienu jaqg[u ta[tu. Juncker aktarx jie[u dan il-
pass min[abba l-allegat nuqqas tieg[u li jra]]an labbu]i li twettqu mis-servizzi sigrieti. Dan minkejja li sSREL kienu qed jispjunaw fuq l-istess Juncker li teknikament hu l-kap tag[hom. Is-SREL b[alissa qed ikun investigat mill-prosekutur tal-Istat u inkjesta Parlamentari waslet g[allkonklu]joni li Juncker g[andu jie[u r-responsabbiltà politika g[al dak li ;ara. Juncker qal li ma kellu ebda [jiel ta’ dak li kien qed ji;ri imma b[ala Prim Ministru fl-
a[[ar mill-a[[ar ir-responsabbilta taqa’ fuqu. I]da peress li hu kien i/Chairman tal-Eurogroup sassena li g[addiet, hu kien im[abbat [afna bil-kri]i finanzjarja Ewropea u ma tantx kien qed ikollu [in g[all-affarijiet interni talpajji]. Juncker serva aktar minn 30 sena fil-Gvern talLussumburgu, l-ewwel b[ala Ministru tal-Finanzi u mbag[ad g[all-a[[ar 18-il sena b[ala Prim Ministru. Hu kien Chairman tal-Eurogroup minn mindu n[oloq fl-2005.
IN-NAZZJON Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
16 ?inekritika minn Joe Calleja - jocal@me.com
THE ICEMAN
Thriller li j]ommok imnebba[ mir-realtà Direzzjoni: Ariel Vromen, {in: 115-il minuta, ?ert.: 16, KRS Dan hu thriller pja/evoli li j]ommok, imsa[[a[ minn produzzjoni impressjonanti, script qawwi mnebba[ minn fatti li se[[ew veru, u interpretazzjonijiet e//ellenti minn Michael Shannon u Winona Ryder. Shannon jidher b[ala Kuklinski, membru ta’ gang imda[[al ukoll fis-suq talpornografija fis-snin 60 meta l-internet lanqas [add ma kienu g[adu [olom bih. Sadanittant ji]]ewwe; lillmist[ija Deborah (Ryder), wara li jikkonvin/iha li xog[lu kien li jag[mel iddubbing lill-cartoons. I]da min jibda jara l-film jinduna li kien hemm ]ew; realtajiet kuntrastanti ta’ Kuklinski, u filwaqt li ma’ Deborah kien [anin u ferm pa/enzju], mill-banda lo[ra kien lest joqtol ming[ajr ma ja[sibha darbtejn. Tant hu hekk li jinteressa ru[u fih il-boss ta’ gang DeMeo (Ray Liotta) u ma jdumx ma jibda j[allsu biex joqtol vittmi mag[]ula fil-
waqt li jirri]ulta espert f’dan u jitlaqqam l-Ice Man, filwaqt li lil martu jg[idilha li ]-]ieda fil-paga kienet ;ejja mix-xog[ol ;did tieg[u fis-suq tal-ishma. Meta, i]da, Kuklinski jing[aqad ma’ qattiel ie[or professjonali mag[ruf b[ala Freezy (Chris Evans) il[idma tag[hom flimkien tirrabja lil DeMeo u membri o[ra tal-“familja” Gambino, u dan ipo;;ilhom [ajjithom fil-periklu. Shannon hu e//ellenti b[ala Kuklinski, li juri [ila kbira biex iqassam [ajtu f’]ew; kumpartimenti. Tant hu hekk li tissuspetta li x‘xog[ol’ tieg[u b[ala qattiel jag[tih ]vog g[all-impulsi vjolenti tieg[u, li kieku kien ji]vugahom mod ie[or. Ryder ma tag[millux g[ajb b[ala l-mara fidila tieg[u, u r-relazzjoni tag[hom tirri]ulta tassew ;enwina, u jalla jibqg[u jag[tuha partijiet impenjattivi b[al din. Ir-re;ista Vromen irnexxielu jg[aqqad ilkumplament tal-cast ideali,
Kuklinski (Michael Shannon) mhedded minn DeMeo (Ray Liotta) f’The Iceman
minn ta’ quddiem nett issoltu bravu Liotta f’partijiet b[al dawn. L-iscript imbag[ad jirri]ulta f’bi//a xog[ol
e//ellenti tant li bilkemm ma jnissillekx /erta simpatija lejn il-karattru ta’ Kuklinski, f’atmosfera ta’ tensjoni qawwija, hekk kif g[alkemm tkun taf
li se ji]viluppa f’films tipi/i tal-gangsters, ma tkunx taf e]attament meta se jse[[. Atmosfera u fotografija ferm kumplimentari.
IN-NAZZJON Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
?inekritika 17 BEHIND THE CANDELABRA
Fost l-aqwa ta’ Michael Douglas Direzzjoni: Steven Soderbergh, {in: 118-il minuta, ?ert.: 18, KRS
Jekk mhux l-aqwa tal-karriera tieg[u, din l-interpretazzjoni f’dan id-dramm bijografiku hi ]gur wa[da mill-aqwa li qatt ta. Ta[t ir-re;ija ta’ Soderbergh u bba]at fuq ilktieb ta’ Scott Thomas li j;ib l-istess isem tal-film, dan jittratta dwar ir-relazzjoni ‘sigrieta’ tal-pjanista famu] Liberace ma]]ag[]ug[ ta’ 17-il sena Scott Thorson (Matt Damon). Dan jiltaqa’ mieg[u permezz ta’ [abib komuni li jintrodu/ih mieg[u fl-1976 meta Liberace kellu di;à 57 sena, u meta l-omosesswalità lanqas biss kienet tissemma g[ax kien su;;ett tabù. Liberace, li allura kien ja[bi l-orjentazzjoni sesswali tieg[u, ji;;ennen fuq Scott, u jimpjegah mieg[u, jibda jg[ix fid-dar-palazz lussu] tieg[u, fejn Scott ma joqg[odx lura quddiem lavvanzi sesswali talpjanista. Minn hemm ’il quddiem u g[all-[ames snin ta’ wara rrelazzjoni ta’ Scott tkun
ta[lita m[awda ta’ ma[bub sigriet, assistent personali u iben adottiv ta’ Liberace. Dan sa jasal biex iwieg[du li kien se jag[mlu l-werriet uniku tieg[u. Scott sa[ansitra jinsisti mieg[u li jag[mel operazzjonijiet ta’ kirur;ija plastika f’wi//u biex isir dejjem aktar ver]joni ]ag[]ug[a ta’ Liberace. Biex jag[mel dan jibda jie[u medi/ini li jordnalu l-kirurgu (Rob Lowe). Dan iwassal lil Scott biex isir dejjem aktar dipendenti mid-drogi. Dan, flimkien mal-fatt li hu ma jikkuntentax g[alkollox lil Liberace fl-esi;enzi sesswali tieg[u, jibdew iwassluhom biex jitbieg[du minn xulxin… Douglas iqaxxar il-parti hekk kif jirnexxilu jwassal kemm in-nar/i]i]mu u le//entri/i]mu tieg[u fuq ilpalk, b’kostumi dejjem i]jed stravaganti, u fil-[ajja normali, kif ukoll is-solitudni li fil-fatt isofri u l-b]onn iddisprat g[al im[abba vera. Damon ma jag[millux g[ajb, bi qbil perfett ma’ Douglas, anke hekk kif tik-
Scott (Matt Damon, lemin) jibda relazzjoni ma’ Liberace (Michael Douglas) f’Behind the Candelabra
ber id-dipendenza tieg[u fuq id-drogi lejn it-tieni nofs tal-film. L-iscript ta’ Richard LaGravenese hu tajjeb ferm,
b’ta[lita ideali ta’ umori]mu ‘sewdieni’ u farsesk. Dan juri wkoll il-kuntrast bejn il[ajja privata u dik pubblika tal-pjanista. Uffi/jalment
Liberace kellu ma[buba mara, i]da qatt ma tidher filfilm. Dramm bijografiku li rari jdejqek.
THE INTERNSHIP
Kollezzjoni pja/evoli ta’ /ajt passabbli Direzzjoni: Shawn Levy, {in: 119-il minuta, ?ert.: 12, KRS L-a[[ar darba li [admu flimkien kien f’kummiedja bl-isem The Wedding Crashers fl-2005 li kienet kisbet su//ess mhux [a]in, tant li mis-suq Amerikan u dak internazzjonali l-film kien da[[al seba’ darbiet aktar milli kien intefaq biex in[adem. Tiskanta, g[alhekk, kif Owen Wilson u Vince Vaughn [allew jg[addu tmien snin s[a[ biex iffurmaw koppja mill-;did. Dan probabbli g[ax ma sabux film li qiesuh tajjeb bi]]ejjed g[alihom. Nistqarr, i]da, li m’iniex konvint bi]]ejjed li din l-g[a]la kienet il-wa[da ;usta. Minflok, kollox ma’ kollox, din tirri]ulta f’kollezzjoni pja/evoli ta’ /ajt passabbli, imma t-tul tal-film, sag[tejn, ma nemminx li ji;;ustifikah dan. Kontra The Weddings Crashers, li kien ukoll talistess tul, dan jin[ass jimxi bil-mod wisq, u li ma kienx g[al, appuntu, Wilson u Vaughn, ma kienx ikun sopportabbli. Fil-fatt, niftakar li kont osservajt li huma kienu l-
aktar element importanti u li rnexxa u kkontribwixxa g[as-su//ess ta’ The Wedding Crashers g[ax i]]ew; atturi jiffurmaw koppja perfetta. Din id-darba minflok avukati ta’ su//ess li kellhom il-vizzju jmorru f’ti;ijiet li ma kinux ikunu mistiedna g[alihom, narawhom b[ala salesmen ta’ arlo;;i li jiswew flejjes kbar, Nick u Billy, li i]da, jispi//aw bla xog[ol. G[alhekk, wara diversi tentattivi falluti li jsibu impjieg – kemm min[abba letà (issa jkunu qab]u l-40 sena) kif ukoll g[ax ma kinux a;;ornaw g[alli]viluppi teknolo;i/i tal-lum – ikollhom jattendu kors sajfi biex jiksbu impjieg mal-Google, fejn ikollhom jikkompetu ma’ ruxxmata ]g[a]ag[ li jieklu u jg[ixu fit-teknolo;ija, tant li kienu meqjusa b[ala nerds. B’hekk Nick u Billy i[ossuhom b[al [ut barra mill-ilma! Bil-mod, i]da, jibdew jintegraw u jmorru tajjeb malgrupp ta’ ]g[a]ag[ li jkollhom jing[aqdu fih, wara li dawn l-istess ]g[a]ag[ [add
Nick u Billy (Owen Wilson u Vince Vaughn) b[al [ut barra mill-ilma f’The Internship
mill-o[rajn ma riedhom. Fl-istess waqt Nick u Billu jg[allmu lill-grupp kif g[andu jg[ixi … billi ji]fnu u jixorbu t-tequila! F’nofs episodji ta’ praspar imferrxa tul is-sag[tejn, The Internship jipprova juri kif il-kult tat-teknolo;ija u l-element uman jistg[u ja[dmu flimkien.
L-aqwa films f’Malta (Bejn it-3 u s-7 ta’ Lulju – KRS) 1. (1) World War Z 2. (3) Despicable Me 2 3. (2) Man of Steel 4 (5) The Hangover Pt.III 5. (4) Fast & Furious 6 6. (–) Snitch
7. (10) 8. (re) 9. (6) 10. (7)
Epic Jack the Giant Slayer The Big Wedding The Great Gatsby
(re = re-entry)
IN-NAZZJON Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
18 A[barijiet ta’ Barra
L-ITALJA
F’periklu l-istabbiltà tal-Gvern Taljan Hemm t[assib dwar listabbilta tal-Gvern Taljan wara li l-partit ta’ Silvio Berlusconi g[amel bojkott ta’ summit tal-koalizzjoni talGvern u imblokka l-attività Parlamentari. Dan bi protesta g[al de/i]joni tal-Qorti Suprema biex tit[affef de/i]joni tal-qorti li tista’ twassal biex Silvio Berlusconi jkun projbit milli jokkupa kariga pubblika. Kwa]i l-attivita kollha fi]]ew; Kmamar tal-Parlament ilbiera[ kienet wieqfa min[abba protesti millPopolo della Liberta (PDL) – wie[ed mi]-]ew; partiti ewlenin fil-koalizzjoni talGvern ta’ Enrico Letta. Fil-kaolizzjoni di;à kien hemm inkwiet min[abba lpass xejn mg[a;;el li bihom qed isiru r-riformi biex l-Italja to[ro; mill-ag[ar re/essjoni minn tmiem it-Tieni Gwerra Dinjija. Ilbiera[, il-Qorti Suprema kellha tie[u l-pass mhux tassoltu li to[ro; stqarrija tiddefendi d-de/i]joni biex lappell ta’ Berlusconi g[al
kundanna dwar frodi fit-taxxa tinstema’ fit-30 ta’ Lulju. Lavukat ta’ Berlusconi qal li dde/i]joni ma kenitx mistennija sa tard din is-sena. Il-Qorti se tidde/iedi jekk Berlusconi g[andux ikun kundannat g[al erba’ snin u li g[al [ames snin ma jistax jokkupa kariga pubblika min[abba ka] ta’ frodi rigward il-kumpanija tieg[u tal-media, il-Mediaset. G[alkemm aktarx Berlusconi mhux se jintbag[at il-[abs min[abba letà, hu jista’ jitke//a millParlament – xi [a;a li jista’ jhe]]e] il-Gvern ta’ Letta. Nhar it-Tlieta filg[axija Letta qal li l-gvern ma kienx se jikkrolla jekk ji;ri hekk imma hemm xnig[at li membri tal-PDL iridu li jkun hemm elezzjoni ;enerali bikrija forsi f’Ottubru, jekk Berlusconi jitlef l-appell. Dan kollox qed ise[[ flisfond tad-de/i]joni ta’ Standard & Poor’s li tnaqqas il-credit rating tal-Italja min[abba t[assib dwar lekonomija .
IR-RENJU UNIT
Elton John je[lisha [afif mill-mewt Il-kantant veteran Ingli] Elton John svela li ftit ;ranet ilu [elisha mill-mewt min[abba problemi bl-appendi/ite. Dan wassal biex nhar il-:img[a hu [assar kun/ert li kien se jag[ti f’Hyde Park Londra. Elton John, li g[andu 66 sena, kellu wkoll i[assar il-kumplament tat-tour Ewropew wara li e]amijiet medi/i wrew li l-ka] kien serju [afna u seta’ jmut minn [in g[all-ie[or. Issa fil-;img[at li ;ejjin hu se jkollu jkun operat u b[alissa qed ji;i kurat b’serje ta’ antibioti/i intensivi. Din il-;img[a hu kellu jag[ti kun/erti fl-Italja u l:ermanja. Sorsi qalu li hu b[alissa qed jirkupra fir-residenza tieg[u f’Windsor, imma filwaqt li jidher li l-ag[ar kien g[adda, hu kien g[adu ma jifla[x [afna. Hu mistenni li sa Settembru jkun irkupra bi]]ejjed biex ikun jista’ jag[ti l-kun/erti skedati g[al dak ix-xahar.
IL-BEL:JU> Natalia Botalova (xellug) u Irina Sokolova ja[dmu fuq skultura mir-ramel tal-Prin/ep Bel;jan eredi g[at-tron Philippe (xellug) u missieru, ir-Re Albert, waqt il-festival ta’ skulturi tar-ramel f’Blankenberge. Il-festival jibqa’ sejjer sal-15 ta’ Settembru. (Ritratt Reuters)
L-AWSTRALJA
Tensjoni fl-Ambaxxata Amerikana Ra;el kien arrestat wara li saq bil-vettura tieg[u fil-kan/ell tal-Ambaxxata Amerikana fil-kapitali Awstraljana Canberra. Fil-pront, fil-post marru [afna membri talforzi tas-sigurtà Awstraljana, fosthom il-bomb
disposal unit b[ala prekawzjoni. Fl-in/ident kien biss is-sewwieq tal-vettura li ndarab. Ir-ra;el, li ma kienx identifikat, qed ikun interrogat mill-Pulizija biex ikun hemm aktar dawl fuq dak li ;ara.
IN-NAZZJON Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
A[barijiet ta’ Barra 19
L-ISTATI UNITI
Il-kantant Randy Travis l-isptar Il-kantant veteran talmu]ika Country, Randy Travis, jinsab f’kundizzjoni kritika fi sptar f’Los Angeles. Hu dda[[al l-isptar min[abba problemi f’qalbu. Il-qofol tal-karriera ta’ Travis intla[aq fis-snin tmenin b’kanzunetti b[al ‘I Won’t Need You Anymore (Always and Forever)’ u ‘Too Gone Too Long’. Is-su//ess ta’ Travis g[enu biex il-mu]ika Country til[aq udjenzi akbar u wittiet it-triq g[al kantanti ta’ dan it-tip ta’ mu]ika b[al Garth Brooks u Alan Jackson fis-snin disg[in. F’dawn l-a[[ar snin Travis kellu wkoll xi problemi legali min[abba problemi ta’ xorb.
SPANJA> Missier u iben jidhru bejn ]ew; karattri tradizzjoni tal-festa ta’ San Fermin f’Pamplona, Kiliki (fuq ix-xellug) u Cabezudo (fuq il-lemin). Dan waqt ;urnata apposta waqt i/-/elebrazzjonijiet tal-festa, li ddum disg[at ijiem, b’dawn il-karattri jduru t-toroq ta’ Pamplona jinbxu lin-nies (ritratt> Reuters)
FRANZA
Inva]joni ta’ bram u klieb il-ba[ar Fi Franza b[alissa l-g[awwiema qed jilmentaw mill-ammont ta’ bram li qed ikun hemm fil-bajjiet, b’mod partikulari tul il-Cote d’Azur. Min[abba t-temp s[un ta’ b[alissa, [afna nies qed jispi//aw vittma talammont kbir ta’ bram u dan wassal biex l-awtoritajiet marittimi f’Villefranche-sur-Mer ifasslu sit elettroniku biex in-nies ikunu jafu fejn
qed jintlem[u l-aktar u fejn se jmexxuhom il-kurrenti. Barra minn hekk, tul il-kosta tarre;jun Fran/i] tal-Brittanja, din issena di;à ntlem[u 160 kelb il-ba[ar. F’dan il-ka], il-ma;;oranza kienu klieb il-ba[ar tat-tip Basking Shark, meqjusa t-tieni l-akbar [ut fid-dinja i]da mhuma ta’ ebda periklu g[allbniedem fis-sens li dan it-tip ta’ kelb
il-ba[ar jiekol gambli ]g[ar biss. L-APECS, organizzazzjoni Fran/i]a ddedikata g[all-istudju talklieb il-ba[ar, qalet li l-2013 kienet sena e//ezzjonali g[al dawn il-klieb il-ba[ar tul il-kosta tal-Brittanja. F’jumejn biss f’:unju, barra l-kosta fil-Punent tal-Brittanja ntlem[u kwa]i 40 Basking Shark. Intqal li r-ra;uni prin/ipali g[al dan
aktarx hi min[abba l-kundizzjoni tajba tat-temp min[abba l-[afna xita li ni]let matul ix-xitwa li wasslet biex tul iz-zoni kostali jkun hemm [afna nutrijenti fl-ilma ba[ar li jfittxu dawn il-klieb il-ba[ar. L-awtoritajiet Fran/i]i qed ibassru li dan is-sajf, l-ammont ta’ bram tul il-kosta Fran/i]a se jkun ferm aktar mis-sena li g[addiet.
IL-:APPUN
Imut eroj ta’ Fukushima F’Tokjo t[abbret il-mewt tal-eks direttur ta/-/entru nukleari ta’ Fukushima – l-impjant li kien in[akem minn tsunami f’Marzu tal-2011. Masao Yoshida, ta’ 58 sena, miet min[abba kankru kkaw]at mir-radjaz-
zjoni ta’ Fukushima wara l-in/ident tal-2011. Hu kien baqa’ fl-impjant wara d-di]astru naturali, jidderie;i l[idma ta’ salvata;; flimkien ma’ madwar 50 tekniku. Dan fost livelli perikolu]i [afna ta’ radjazzjoni li
kkaw]a t-tsunami ri]ultat ta’ terremot li kien hemm ftit qabel. Yoshida kien kompla ja[dem minkejja li kien ordnat jitlaq mill-post u bl-a;ir tieg[u rnexxielu jevita di]astru ferm akbar.
Hu kien telaq mix-xog[ol f’Novembru tal-2011, wara li marad. L-a[bar tal-mewt ing[atat hekk kif t[abbar li xi reatturi f’Fukushima aktarx se jer;g[u jibdew jit[addmu fla[[ar tas-sena.
IN-NAZZJON Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
20 Madwarna
199 sena ta’ storja u sigurtà f’pajji]na minn Clinton Sammut< ritratti> Alex Degabriele
F’dawn l-a[[ar ;img[at ilKorp tal-Pulizija kien ta[t illenti. Smajna [afna kummenti negattivi li qatt ma smajna dwarhom fis-snin li g[addew fosthom li l-pulizija jkunu jservu l-ikel waqt attività li ma g[andhiex x’taqsam ma’ xi attività tal-Korp, transfers fuq ba]i regolari u [afna o[rajn. Storja ta’ su//ess
I]da meta n[allu dan kollu warajna, u wie[ed i[ares lejn listorja tal-Korp tul is-snin jinduna li l-ma;;oranza assoluta tal-pulizija dejjem qdew dmirijiethom mill-a[jar possibbli. Sa[ansitra kemm-il darba smajna b’membri tal-Korp li g[amlu aktar milli kien mitlub minhom spe/jalment f’ka]i ta’ emer;enza u po;;ew [ajjithom f’riskju biex isalvaw il-[ajja talindividwi li kienu f’xi periklu. Forsi l-aktar sitwazzjonijiet re/enti u li jibqg[u f’mo[[na huma ta’ dawk il-pulizija li salvaw diversi persuni mill-g[arqa fl-a[[ar maltempata kbira u lka] ta’ koppja li we[let fit-traffiku meta l-mara kienet se twelled. Bl-intervent f’waqtu tag[hom, il-pulizija salvaw kemm lill-mara kif ukoll lit-tarbija. I]da l-pulizija j[arsu s-sigurtà tag[na tul l-erbg[a u g[oxrin sieg[a kollha, kemm fil-lokalitajiet tag[na permezz talg[ases, kif ukoll fit-toroq tag[na, tant li ta’ kuljum naraw pulizija fit-toroq kemm bil-pass, kif ukoll fuq xi vettura tasservizz. O[rajn ikunu malg[ases tal-bank jew mal-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin, u smajna diversi ka]i fil-passat ta’ pulizija li jispi//aw vittma ta’ kriminali u jispi//aw iwe;;g[u jew jinqatlu. Forsi reat fuq pulizija jin[ass
aktar g[ax hu reat doppju kontra l-istat, kemm fi ksur tal-pa/i i]da wkoll g[aliex iwassal g[all-mewt ta’ persuna li kienet qed taqdi dmirha tiddefendi ddrittijiet tal-poplu. Matul dawn il-199 sena, ilKorp ra bidliet kbar mhux biss fit-tmexxija, mill-ewwel wie[ed sal-a[[ar wie[ed fit-tmexxija, li i]da ra wkoll bidla fitteknolo;ija biex wie[ed ji;;ieled il-kriminalità, fosthom b’karozzi u g[odod aktar moderni kemm ta’ armi, sistemi tatteknolo;ija u [afna o[rajn. Avvanzi matul is-snin Fejn bassru l-ewwel membri li kellna fil-Korp tal-Pulizija li f’inqas minn mitejn sena, il-
Korp kien se jkun qieg[ed jiffa//ja kriminalità mhux aktar fi]ika i]da teknolo;ika ta’ eluf kbar ta’ frodi permezz tal-kompjuters u kriminalità ferm aktar organizzata minn qatt qabel. Anke l-mentalità tal-Korp ukoll esperjenzat bidla radikali matul is-snin. Bidla fil-po]ittiv kemm fuq l-aspett so/jali i]da wkoll dak intern. Forsi fis-snin img[oddija, il-poplu kien i[ares lejn il-Korp tal-Pulizija b’/ertu bi]a’ i]da llum permezz
ta’ diversi attivitajiet so/jali li lKorp jorganizza anke fl-iskejjel, kompla jersaq lejn in-nies u jakkwista rispett differenti. Bidla o[ra li saret fil-mentalità fejn jid[ol il-Korp talPulizija hi li g[alkemm fil-bidu l-Korp kien mag[mul minn uffi/jali r;iel biss, ma]-]mien anke n-nisa kellhom l-opportunità li jid[lu membri u javvanzaw fil-gradi tag[hom. Open day Fit-tmien il-;img[a li g[addiet, is-Sibt 6 ta’ Lulju, saret open day fil-Kwartieri talPulizija. Il-pubbliku ;enerali kellu l-opportunità jmur fil-bini nnifsu u jara l-i]vilupp tal-istorja tal-Korp filwaqt li jistaqsi diversi mistoqsijiet lill-membri tal-Korp stess. Kull min attenda seta’ jara lapparat li l-pulizija ju]aw matul l-operazzjonijiet tag[hom inklu] wirja tal-vetturi moderni
li g[andhom u dawk li kienu ju]aw fil-passat. Waqt din l-attività l-pubbliku kellu l-opportunità jara w[ud mis-sezzjonijiet li je]istu filKorp, id-diversi uniformijiet li kienu jew g[adhom jintu]aw u sa[ansitra jirkeb xi vetturi.
Wirja tal-vetturi li l-Korp kellu matul is-snin
Il-pubbliku kellu l-opportunità jirkeb il-vetturi u sa[ansitra fuq i]-]wiemel tal-Pulizija
IN-NAZZJON Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
Madwarna 21
Il-poplu Malti re;a’ wie;eb g[as-sej[a u kompla jinvesti fid-Dar tal-Providenza minn Clinton Sammut, Ritratti> Brian Grech u Joseph Galea
Il-qalb tal-poplu Malti dejjem kienet ;eneru]a u li tag[der lil kull min ikun jinsab f’xi diffikultà, irrispettivament il-persuna fil-b]onn hix Maltija jew barranija, jew jekk il-pro;ett ta’ g[ajnuna jkunx se jsir f’Malta jew barra minn xtutna, g[aliex il-poplu dejjem kien lest li jg[in. Id-Dar tal-Providenza hi binja ferm g[al qalb dan ilpoplu. Tilqa’ fiha tfal b’di]abbiltà i]da kif jixhed isimha, hi dar li tg[ix bilProvidenza ta’ Alla, li dejjem kienet [anina ma’ din id-dar. L-ispejje] huma kbar, u aktar ma jkun hemm donazzjonijiet, fondi u ri]orsi, idDar tal-Providenza aktar tkompli tifrex is-servizzi tag[ha kemm lit-tfal bi b]onnijiet spe/jali i]da wkoll lill-qraba tag[hom, li minkejja li jag[mlu [ilithom kollha biex jg[inu lil uliedhom, kultant ji;u daharhom mal-[ajt u jkunu jridu l-g[ajnuna. Din l-g[ajnuna tvarja minn dik fi]ika u fuq ba]i temporanja, g[ajnuna ta’ servizzi i]da fuq kollox anke g[ajnuna fuq ba]i aktar fit-tul u permanenti b[al meta l-;enituri jikbru fl-età u d-Dar talProvidenza tibda tie[u [siebhom hi. Matul il-maratona ta’ tmiem il-;img[a, il-poplu Malti [a sehem b’diversi modi. Kien hemm min [a sehem permezz tal-volontarjat kemm fl-organizzazzjoni kif ukoll fillog[ob i]da mijiet o[ra [adu sehem b’mod finanzjarju billi /emplu u [allew id-donazzjonijiet tag[hom. Kull persuna taf li d-donaz-
zjoni, hi kemm hi kbira, li tat permezz ta’ telefonata jew billi attendiet personalment, hi investiment f’kull familja jew persuna li ti;i b]onn lid-Dar tal-Providenza. Is-somma mi;bura kienet ta’ aktar minn €427,500, li kollha n;abru permezz ta’ sforz kollettiv waqt it-53 sieg[a maratona ta’ volleyball bejn il-:img[a 5 ta’ Lulju u l{add 7 ta’ Lulju 2013. Maratona li kellha messa;; b’sa[[tu li hu sabi[ li tag[ti, u veru sabi[ li tag[ti ming[ajr ma tistenna xejn lura. Kif qalet tajjeb residenta f’din idDar, meta qalet: “Ag[tu u lBambin jag[tikom.” I]da l-maratona kellha messa;; ie[or qawwi, messa;; g[al kull individwu ta’ din il-g]ira /kejkna. Ilmessa;; kien dwar l-importanza tal-e]er/izzju fi]iku, li jag[mel tajjeb g[al sa[[itna u j]ommna ’l bog[od minn mard kroniku u dak relatat mal-obe]ità. L-isport jg[in biex il-persuna tibqa’ b’sa[[itha, i]da flistess [in i;ib diversi nies flimkien u jie[du gost, i]da hu isba[ li tag[mel dan kollu u permezz tal-log[ob wie[ed jag[mel ;id ikbar mhux biss lilu nnifsu i]da lil dawk li forsi huma ftit inqas ixxurtjati minna. Din il-;img[a se ssir maratona o[ra b’risq l-MSSP, li huma missjunarji li jag[mlu ;id lill-popli tal-Filippini, ilPerù u [afna o[rajn. }gur li mill-;did il-poplu Malti se juri kemm qalbu hi mimlija bil-;enero]ità u l-im[abba lejn g[ajru.
IN-NAZZJON Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
22 Passatemp Sudoku
Tisliba 1
2
5
3
4
6
7
8
9
10
11
Kur]ità 12
13
14
Il-bokkin ta’ Bette Davis
15
16
17
18
Mimdudin> 5. Ne[[i l-g[atu (5) 6. Persuni kwalunkwe (5) 7. Riserva ta’ provi]jon (5) 10. {awt ]g[ir g[all-ilma mbierek (5) 11. {edla (5) 12. Saq dg[ajsa bil-palelli (5) 14. Ra;el im]aqqaq (5) 16. Wa[da li ttajjar il-;id filfierag[ (5) 17. Ta[t, fil-baxx (5) 18. Tela’ fuq ]iemel (5)
Moderata: Regola wa[da biss trid tosserva biex issolvi llog[ba tas-sudoku: kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta kif ukoll il-kaxxi f’kull ringiela u f’kull kolonna tal-kwadru l-kbir irid ikollhom fihom n-numri mill-1 sad-9.
Weqfin> 1. Mhux mg[otti (6) 2. Bi//a xog[ol jew negozju (6) 3. Ma j/edix il-fehma li da[[al f’rasu (6) 4. Ju]aha dentista biex jaqla’ darsa (6) 8. Na[at (5) 9. Skor/a fil-wi// tal-[alib img[olli (5) 12. Sa/erdot (6) 13. Li malajr jinkiser (6) 14. Frotta ta’ San :wann (6) 15. Kien hawn g[ajdut li … (6)
F’bejg[ ta’ rkant li kien sar, dwar o;;etti ta’ atturi famu]i, insibu fost o[rajn daqsxejn ta’ bokkin ]g[ir tas-sigaretti, xejn spe/jali, mag[mul mill-injam u plastik li kienet tu]a Bette Davis meta tpejjep u li fuqu kien g[ad hemm tra//i tannikotina. ?ertu Jack Parrott kien xtara dan il-bokkin g[assomma ta’ $4,500 Amerikan.
Soluzzjoni tal-biera[
Mimdudin> 5. u 6. Abbundanza; 7. Laxka; 10. Qsari; 11. Ra;un; 12. u 14. Iddeskriva; 16. Da[la; 17. Trott; 18. Rebus. Weqfin> 1. Taqtaq; 2. Annati; 3. Edukar; 4. Da[kan; 8. Raqda; 9. I;;ib; 12. Idjota; 13. Skanta; 14. Kuluri; 15. Artist.
Soluzzjonijiet
G[at-tfal
Sudoku
Labirint bl-ostakli
Kull ostaklu fil-passa;; ta’ dan il-labirint i;orr mieg[u penali kif jidher fin-nofs. Mnejn trid tg[addi jekk titlaq minn ‘A’ biex tasal sal-‘B’ u ma te[ilx i]jed penali milli we[ilt jien – 46 punt?
Tilef 16-il lapes
Tilef 16-il lapes Dan il-pittur g[andu mo[bijin madwaru 16-il lapes. Ara jirnexxilekx issibhom kollha. Liema ]ew; pitturi huma e]attament identi/i tant li qed insej[ulhom ‘tewmin’?
It-tewmin 1u8
Mejju mirjie[ jaqleb il-wi// u l-qieg[. Dan ifisser li r-ri[ ta’ Mejju jqalleb il-ba[ar mill-qieg[ u j;ib [afna tempesti.
It-tewmin
Labirint bl-ostakli
Il-Qawl
IN-NAZZJON
Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor Fede e coraggio (25 Hill) Raiuno, 15>15 Troy Caldwell (Nathan Gamble) ikun tifel ta’ tnax-il sena g[addej minn ]mien diffi/li min[abba l-fatt li g[adu kif tilef lil missieru li nqatel waqt li kien suldat fil-gwerra tal-Afganistan. Fost o[rajn il-missier suppost kellu jlesti karozza tal-;iri biex biha jipparte/ipa f’tellieqa partikulari. Troy itaffi ftit mill-isfortuna hekk kif isir jaf lil Roy Gibbs, li jkun tilef lil ibnu waqt li kien qed ja[dem fuq operazzjoni ta’ tifi tan-nar, u Roy u Troy jispi//aw ja[dmu flimkien biex il-pro;ett tal-karozzi jitlesta. Dan il-film Amerikan in[adem fl-Istati Uniti fl-2011 b’re;ija ta’ Corbin Bernsen.
Bruce Willis (fir-ritratt) hu fost l-atturi ewlenin f’dan il-film komiku Amerikan li n[adem fl-2001 b’re;ija ta’ Barry Levinson. Tnejn ise[[ilhom ja[arbu mill-[abs u jmorru tajjeb [afna billi jibdew iwettqu sensiela ta’ serqiet minn banek. I]da [ajjithom tikkomplika ru[ha meta mag[hom ting[aqad ukoll mara. Kur]ità rigward l-atturi li jidhru f’dan il-film insibu lil bint Bruce Willis li narawha b[ala manager ta’ bank u lil Troy Garity li fir-realtà hu iben l-attri/i mag[rufa Jane Fonda. Simpati/i NET Television, 13>00 Kri]i g[al Joe! G[aliex i[oss il-[tie;a li jibdel id-dehra tieg[u? Tg[id qed jg[ir g[as-Sur Gatt? Kif tkun ir-reazzjoni ta’ kull membru tal-familja g[al dan, flimkien mal-kollegi tax-xog[ol tieg[u? Is-Sur Tonna
jag[mel ]jara mhux mistennija u jinsisti g[al spjegazzjoni. Jason dejjem isib l-g[ajnuna me[tie;a biex hu jkun jista’ jfarfar mix-xog[ol. Lieni tibqa’ mi;buda minn Salvu (John Suda, fir-ritratt fuq il-lemin)? U kif jibqa’ jqatta’ l-;ranet tieg[u Salvu? Joe jsofri ]ball qares! Ta’ min hu u x’inhu l-i]ball? Simpati/i NET Television, 15>05 Fl-a[[ar tasal il-karozza li Jason tant ilu jistenna. I]da x’jinqala’ issa? Joe ma jridx i/edi u Jason allura ma jridx jiekol. Filwaqt li Katrin tie[u azzjoni, Salvinu jir/ievi stedina li ja//etta bil-qalb. Ming[and min? Ritratt f’gazzetta jqajjem interess fl-uffi//ju ta’ Joe. U kif jid[ol fiha s-Sur Callus? Music Summer Festival Canale 5, 21>10
Minn Piazza del Popolo ta’ Ruma tixxandar it-tieni serata ta’ dan il-Festival li qed jitmexxa minn Alessia Marcuzzi u Simone Annicchiarico. Minbarra d-disa’ kantanti ]g[a]ag[ li jkun hemm ;urija esperta biex tag[ti ;udizzju tag[ha dwarhom, jie[du sehem ukoll kantanti stabbiliti b[al Emma (fir-ritratt fuq ixxellug), Pino Daniele, Eros Ramazzotti, Alex Britti u Max Pezzali.
Ritratt: Michele Agius
Bandits Italia 1, 23>25
Mark Azzopardi u Christine Haber li jippre]entaw il-programm
Gwida g[all-Konkors Kanzunetta Indipendenza Indifest - NET Television, 20.30
Dan il-programm kull sajf iservi ta’ gwida biex insiru nafu aktar dwar l-edizzjoni ta’ din is-sena tal-Konkors Kanzunetta Indipendenza, insiru nafu a[jar lill-kantanti u anki nisimg[u l-kanzunetta li biha se jkunu qed jipparte/ipaw. Mit-taqsima tat-Talent Stabbilit illum se niltaqg[u ma’ Christian Arding u mad-duo Simarija u Mikhail u nisimg[u l-kanzunetta tag[hom
Fejn Hemm l-G[aqda, Hemm isSa[[a u Li Jien Illum rispettivament. Mit-taqsima tat-Talent }ag[]ug[ niltqg[u ma’ Jasmar Cassar bil-kanzunetta tieg[u Mu]ika. Dan fil-fatt ikun qed jinterpreta lkanzunetta tieg[u live. Mistiedna residenti tal-programm huma ]effiena minn Annalise Ellul Dance Studio, filwaqt li l-mistednin spe/jali se jkunu Adie u Mike Spiteri.
Tre amiche contro tutti (Rafiki) Canale 5, 9>10 Film Norve;i] li n[adem fl-2009 u li g[andu b[ala protagonisti lil Naisha, Julie u Mette, li jkunu tlett ibniet [bieb tal-qalb. Ilkoll ikunu jg[ixu f’/entru tal-immigranti. I]da jum minnhom, wa[da, flimkien ma’ ommha, ta[rab mill-post min[abba li ma kellhomx permess biex joqog[du hemm u kienu fil-periklu li jintbag[tu lura lejn pajji]hom...
IN-NAZZJON
Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
24 TV#Radju
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>40 Anali]i tal-:urnali)
07>55 08>00 08>05 09>00 09>05
Avvi]i tal-Mejtin u Angelus A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 13>00 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Il-Funtani ta’ Ruma The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 00>30
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mu]ika al fresco Mu]ika bla fruntieri Fuzzbox - Lito Newsdesk (r) Wavelength (r)
Amore, ritorna! (Lover Come Back) - Rete 4 16>35
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 Familja Wa[da (jinkludu 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 - Newsline 12:45 - Qari bilMalti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bullettin tal-A[barijiet 18:15 Maltin Biss 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 - Notti magiche 21:05 Mu]ika u Sport 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u ONE (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 One News) 09:00 - L-G[ajta tal-Pagun 09:45 - ONE News 11:00 Frappe 11:45 - ONE News 12:00 - Angelus 13:00 Konnect 13:45 - In-Novella 14:15 - Minflok Siesta 14:45 ONE News 15:25 - Djarju Kulturali 15:30 - Drive Time 17:00 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 A[barijiet Sportivi) 19:00 - In the Zone 20:15 Xalata Rock 21:45 - ONE News 22:00 - Fizzy Thursday’s 24:00 - Soul Power 02:00 - Night Rhythm. RTK - 103 FM 06:30 - Pierre & Co on RTK (jinkludi 06:55 Fi {dan ilMulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Qari mill-Bibbja, 08:00 BBC News,) 09:00 - A[barijiet filQosor 09:05 - Paperscan 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News) 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 – Esperjenzi mill-{ajja 13:00 - RTK Qosor 13:05 Su//essi u aktar! 15:00 - RTK Qosor 15:05 - :rajjiet li Ma Ninsa Qatt 15:30 - Int X’Ta[seb? (jinkludi 16:00 BBC News) 17:00 - RTK Bulettin 17:15 – Summer Mix! 19:05 Ru]arju 19:25 - Iljieli Sajfin 20:30 - Frott il-Kelma 22:00 Il-Qaddis tal-Jum 22:05 -
Ru]arju 22:25 - :rajjiet li Ma Ninsa Qatt (r), Fil-:nien (r), Mer]uq - Ra;; ta’ A[bar tajba (r), Stilista (r), Well being (r). Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # News on Campus 09:30 - Kelma kelma 10:00 - BBC News Update 10:05 - Bil-Qala u l-Moqdief 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-;urnali 13:30 - LIsta;un tan-Nostal;ija 14:00 BBC News Hour 15:00 Classic FM 19:30 - Bioneers 20:00 - Putumayo Radio Show 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi 09:00 {ajjitna) 11:00 Mur sewwi l-Knisja Tieg[i 11:30 - Ift[u l-Bibien 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l-Erwie[ 12:45 Naturali (r) 13:00 - Tifkiriet mill-Kultura Maltija (r) 13:30 Symphony of Life (r) 14:00 :miel in-Novella 14:30 - {olqa mal-Maltin ta’ barra 15:00 Kurunella {niena Divina 15:30 - Totus Tuus Gospa 16:00 - IlKnisja: G[ajn ta’ G[erf 17:00 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 - Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - Biex il-fer[ tag[hom ikun s[i[ (r) 20:30 Mulej Ifta[li qalbi g[alik (r) 21:00 - Alla wa[du bi]]ejjed 22:00 - Lejn il-Qawmien 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 Nathan u Talitha 18:30 - News 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 - Tiesto Club Live 24:00 - Eddie Halliwell. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 - 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 - Classic Gold 21:00 Reggae Party 24:00 - Mu]ika tal-passat.
Doris Day u Rock Hudson (it-tnejn mal-mejda fir-ritratt) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Amerikan tal-1961. Jerry u Carol it-tnejn ikunu ja[dmu ma’ kumpanija tar-reklami. Jerry jo[ro; bl-idea li jie[u lill-klijenti tieg[u fl-a[jar ristoranti u jlaqqag[hom mat-tfajliet. Hi tipprova tag[mel l-istess [a;a, u jkun hemm pika sew bejn it-tnejn. I]da eventwalment il-pika ta’ bejniethom ti]viluppa f’relazzjoni ta’ m[abba... TVM 07:00 - Morning News Loop 08:30 - Beauty of Books (ep. 2#4) 09:00 - Sa[[tek l-Ewwel (ep. 8) 09:10 - Extraordinary Animals (ser. 2 ep .8) 09:40 - Faulty Towers (ser.2 ep. 2) 10:10 Keeping Up Appearance (ser. 4 ep. 3) 10:50 - Teleshopping 12:00 - A[barijiet# rapport tattemp 12:10 - Kids TV 13:30 Madwarna (ep. 10) 14:00 A[barijiet 14:05 - Teleshopping 15:05 - Hottest Place on Earth (ep. 2#3) 16:00 - A[barijiet 16:05 - Kids TV 17:25 Teleshopping 18:00 - A[barijiet 18:10 - Sa[[tek l-Ewwel (ep. 9) 18:20 - Extraordinary Animals (ser. 2 ep. 9) 18:50 - Faulty Towers (ser.2 ep. 3) 19:20 Keeping up appearances (ser. 4 ep. 4) 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Dreams (ep. 35) 21:45 - Mill-Im[a]en tal-Festi (ep. 2) 22:15 - Mixage 23:00 A[barijiet fil-qosor. TVM 2 07:40 – Kids TV 09:00 - 4 Tali]mani x 2 (ep. 3 u 4) 09:30 Hottest Place on Earth (ep. 2#3) 10:20 - Sa[[tek l-Ewwel (ep. 10) 10:30 - Wirt Arti u Kultura (ep. 4) 11:00 - Gadgets (ep. 4) 11:30 - Luxdesign (ep. 4) 12:45 Madwarna 13:00 - Sa[[tek lEwwel (ep.10) 13:15 - Ency. Channel doc 2 x 7’ 13:30 Venere (ep. 4) 14:15 - Lenti (ep. 4) 15:00 - Qatra Inka (ep. 4) 15:30 - Madwarna (ep. 5) 16:00 Issa Naraw (ep. 9) 17:00 Sa[[tek l-Ewwel (ep. 10) 17:10 Ency. Channel doc 2 x 7’ 17:25 - Beauty of Books (ep. 2#4) 18:00 - Paq Paq (ep. 38) 18:45 Sensilhena (ep. 5) 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 - Hottest Place on Earth (ep. 2#3) 20:30 - A[barijiet blIngli] 20:35 - Dreams (ep. 4, 5 u 6) 23:10 - Beauty of Books (ep 2#4) 23:40 - Issa Naraw (ep. 9). ONE 08:30 - ONE News 08:45 Teleshopping 09:00 - Indigo (r) 10:45 - Teleshopping 12:05 Kelma Bejn Tnejn (r) 12:30 ONE News 12:40 - Il-Komi/i (r) 13:45 - Teleshopping 14:45 Prima Facie (ep. 3) 15:45 Teleshopping 16:00 - Sheriff’s Grill 16:30 - Teleshopping 17:00 - GWU 70 sena hemm g[alik 17:30 - ONE News 17:35 – Liquorish (daily update) 17:45 - Indigo (ma’ Svetlana Muscat) 19:30 - ONE News 20:15 -
Kelma Bejn Tnejn 20:35 Liquorish il-Finali 2013 23:30 ONE News. Smash 07:00 - News 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 - News 09:00 - {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:30 1046 Music 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:00 - Foreign News 18:15 Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 - News 19:30 - CNI 20:30 - Il-Parlament tal-Poplu 22:00 News. Raiuno 06:45 – Unomattina estate (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00 u d09:00) 09:35 - Unomattina talk 09:55 - Che tempo fa # Tg 1 10:20 - Unomattina ciao come stai? 11:10 - Road Italy ‘Day by day’ 11:25 - Don Matteo 7 (fiction) 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Ho sposato uno sbirro 2 (fiction) 15:15 Fede e coraggio. Film 2011 16:50 - Rai Parlamento 17:00 Tg 1 17:15 - Estate in diretta 18:45 - Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 - Techetechetè, vista la rivista 21:15 Superquark 23:30 - Galatango 2013 00:45 - Tg 1 notte 01:50 Rai Educational – Real school. Raidue 07:00 - Cartoons 08:25 Heartland (TF) 09:05 - Le Sorelle Mcleod (TF) 10:30 - Tg 2 insieme estate 10:50 - Tg 2 E…state con costume 11:05 - Tg 2 medicina 33 11:20 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 E…state con costume 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Divieto di sosta 14:45 - Blue bloods (TF) 15:35 - Army Wives (TF) 17:00 - Guardia Costiera (TF) 17:55 Tg Sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Senza traccia (TF) 19:35 - Castle (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - LOL :-) 21:10 - Beauty and the beast (TF) 23:30 - Tg 2 notizie 23:45 - 2Next economia e futuro 00:40 - Tg2 Parlamento 00:50 - Close to home (TF) 01:30 - Meteo 01:35 - Sospetti fiction. Raitre 08:00 - Agorà Estate 10:25 Giorno di nozze. Film ’42 11:10 - Tg 2 minuti 12:00 - Tg 3 # meteo 12:15 - New York New York (TF) 13:05 - Piatti tipici dello spirito 13:10 - Lena, amore
della mia vita (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:45 - Tgr piazza affari 14:55 - Tour de France 17:30 - Tour replay 18:00 - Geo magazine 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione#meteo 20:00 - Blob 20:15 - Simpatiche canaglie 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Law & Order (TF) 23:20 - Tg regione 23:25 - Tg 3 linea notte 24:00 - Doc 3 Slow Food story 00:50 - Rai Educational Zettel 01:25 - La musica di Raitre. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina 08:40 - Il Mammo (TF) 09:10 - Tre amiche contro tutti. Film 2009 11:00 Forum 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful (soap) 14:10 Centovetrine 14:45 - Il segreto (telenovela) 15:40 - Le tre rose di Eva (fiction) 16:40 Rosamunde Pilcher: L’uomo dei miei sogni. Film 2007 18:50 The Money Drop 20:00 - Tg 5 20:40 - Paperissima Sprint 21:10 - Music Summer Festival – Tezenis live 00:15 Tg5puntonotte 01:15 - Tg 5 notte 01:45 - Paperissima Sprint (r). Rete 4 06:50 - Chips (TF) 07:45 Charlie’s Angels (TF) 08:40 Pacific Blue (TF) 09:50 Distretto di Polizia 5 (fiction) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Siska (TF) 13:00 - Renegade (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Flikken – Coppia in giallo (TF) 16:35 - Amore, ritorna! Film ’61 18:55 - Tg 4 19:35 Tempesta d’amore (soap) 20:30 -
Quinta colonna il quotidiano 21:10 - Longmire (TF) 23:05 Apocalypse – Il grande racconto della storia(doc) 00:55 - Tg4 night news 01:20 - Quando gli uomini armarono la clava e… con le donne fecero din don. Film ’71. Italia 1 07:00 - Tutto in famiglia (sitcom) 07:50 - I maghi di Waverly (sitcom) 08:40 - Kyle XY (TF) 09:35 - Gossip Girl (TF) 11:30 Pretty little liars (TF) 12:25 Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:25 - The Vampire diaries (TF) 16:20 - Smallville (TF) 17:15 - Top One 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI NY (TF) 21:10 - Poliziotti fuori – Due sbirri a piede libero. Film 2010 23:25 - Bandits. Film 2001 01:45 - Sport Mediaset.
IN-NAZZJON Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
TV#Radju 25 Favourite Channel 07.00 - Teleshopping 08:30 Ziffa 10:30 - Makura 12:30 - F. News 13:00 - Dun Benit 15:00 Teleshopping 17:30 - {in g[al Kollox 18:15 - F. News 18:30 {in g[al Kollox 19:30 - Ipokriti 20:30 - F. News 21:00 - Jien u Int 23:00 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshopping 12:00 – All That Jazz (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 The 90s 14:30 - The 00s 15:00 Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 The 60s & 70s 20:30 - Rock Le-gend 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 10:35 - Tempesta d}amore (soap) 11:35 - Beautiful (soap) 12:10 - Centovetrine 12:40 Love Bugs 2 (sitcom) 13:40 Che trucco! 14:05 - Vite in Apnea 14:35 - Torte d’autore 15:10 - The OC (TF) 16:00 - I Want to be a Hilton (reality) 16:50 - Torte d’autore 17:20 Vite in Apnea 17:50 - Che trucco! 18:20 - Love Bugs 2 (sitcom) 19:00 - Cosi Fan Tutte (sitcom) 19:30 - Mercy (TF) 20:25 - Dr House (TF) 21:10 Vite in Apnea 22:05 - Torte d’autore (reality) 23:10 - Donna in giallo 00:25 - Torte d’autore. BBC Entertainment 07:15 - Buzz and Tell 07:20 Nuzzle and Scratch: Frock and Roll 07:40 - Balamory 08:00 The Large Family 08:10 Fimbles 08:30 - My Family 09:00 - After You’ve Gone 09:30 - The Weakest Link 10:15 - EastEnders 10:45 - Doctors 11:15 - Last Woman Standing 12:05 - Lark Rise to Candleford 12:55 - My Family 13:25 - The Weakest Link 14:10 - After You’ve Gone 14:40 - EastEnders 15:10 - Doctors 15:40 - Lark Rise to Candleford 16:30 - Last Woman Standing 17:25 - The Weakest Link 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Lark Rise to Candleford 20:00 - My Family 20:30 Gavin and Stacey 21:00 - New Tricks 21:50 - Fawlty Towers 22:20 - Come Fly with Me 22:50 - Ideal 02:20 - King George & Queen Mary: The Royals Who Rescued the Monarchy. TCM 08:40 - The Devil Makes Three. Film ’52 (U) 10:10 - Guns for San Sebastian. Film ’68 (A) 12:00 - The Clock. Film ’45
13:30 - Day of the Evil Gun. Film ’68 (A) 15:00 - Penelope. Film ’66 (U) 16:35 - Friendly Persuasion. Film ’56 (U) 18:55 An American in Paris. Film ’51 (U) 21:00 - Ryan’s Daughter. Film ’70 (AA). MGM Movies 08:05 - The Purple Rose of Cairo. Film ’85 (PG) 09:30 Lisa. Film ’90 (15) 11:05 MGM’s Big Screen 11:20 - Ski Patrol. Film ’90 (PG) 12:55 - Dr Phibes Rises Again. Film ’72 (X) 14:25 - Love and Death. Film ’75 (A) 15:50 - The Abominable Dr Phibes. Film ’71 (X) 17:25 Alice. Film ’90 (12) 19:10 Paper Lion. Film ’68 21:00 - A Home of Our Own. Film ’93 (PG) 22:45 - The War at Home. Film ’96 (15). GO Stars 07:35 - African Cats: Kingdom of Courage 09:05 - 21 Jump Street 11:00 - Peacemakers 11:50 - Babe 13:25 - Parks & Recreation 13:45 - Marley 16:05 - Babel 18:25 - Jaws 20:30 - Parks & Recreation 21:00 - Shadow Dancer 22:45 Widow On The Hill 00:15 - A Secret Affair 01:40 - Marley. Diva Universal 06:55 - Agatha Christie’s Poirot 08:48 - La Prova 08:55 - Agatha Christie’s Poirot 09:55 McLeod’s Daughters 10:48 Great Women 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 - Agatha Christie’s Poirot 12:55 - ER 13:55 Wolff’s Turf 15:50 - McLeod’s Daughters 16:45 - Agatha Christie’s Poirot 18:43 - Great Women 18:50 - Agatha Christie’s Poirot 19:50 - JAG 20:50 - Great Women 21:00 Mystery Woman: In the Shadows 22:37 - La Prima Legge Di Newton 02:00 - Agatha Christie’s Poirot. Discovery Channel 06:50 - Wheeler Dealers: Suzuki SJ410 07:15 - American Chopper: Senior vs Junior: Cadillac Build-Off 08:10 -
Extreme Fishing with Robson Green: At the Ends of the Earth 09:05 - Auction Hunters: Auction Hunters, Ink 09:30 - Auction Kings 09:55 - Ultimate Survival: Mexico 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 - Extreme Engineering: World’s Tallest Skyscraper 12:35 - Rides: ZZ Chop 13:30 American Chopper: The End 14:25 - Wheeler Dealers: Jaguar Mark 2 15:20 - Mythbusters: 101 Uses for Duct Tape 16:15 Auction Kings: DeLorean Time Machine 16:45 - Baggage Battles 17:10 - Extreme Fishing with Robson Green: At the Ends
of the Earth 18:05 - Ultimate Survival: Louisiana 19:00 - How It’s Made 20:00 - Baggage Battles. Auction Kings: 21:00 Spy Watch # Model A 21:30 Dinosaur Tooth # Victorian Furniture. Auction Hunters: 22:00 - Quadzilla Attacks! 22:30 - Sink or Swim. 02:00 Hellriders. Iris 11:15 - Normandia: Passaporto per morire. Film ’94 13:20 Animal House. Film ’78 15:20 Adesso cinema! 15:45 - Flash Gordon. Film ’80 17:45 - La vita è una sola. Film ’98 19:30 - ATeam (TF) 20:15 - Hazzard (TF) 21:05 - Ali. Film 2001 23:35 La leggenda di Bagger Vance. Film 2000 23:45 - Adesso Cinema! 24:00 - Shiner. Film 2000. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - Suburgatory 11:30 Glee 12:15 - Fringe 13:00 Days of Our Lives 13:45 Enlightened 14:15 - Films & Stars 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 Private Practice 16:45 - Suits 17:30 - Whitney 17:52 - 2 Broke Girls 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 20:00 Suburgatory 20:30 - Dallas 21:15 - Supernatural 22:00 True Blood 23:05 - The Mentalist 23:50 - Alcatraz 00:40 - Boardwalk Empire 01:45 - 30 Rock. Biography Channel Hardcore Pawn: 10:00 - Face Off 10:30 - Last Man Standing. 11:00 - Hoarders: Stacey # Roi 12:00 - Celebrity House Hunting: Ice-T and Coco 12:30 - Monster In Laws: Money Can’t Buy a Grandbaby 13:00 - Storage Wars Texas: Snake, Rattle and Roll 13:30 - Billy the Exterminator: Swamp Monster 14:00 - Grave Trade 15:00 - Barter Kings: First
Comes Love Then Comes Trading. Hardcore Pawn: 16:00 Face Off 16:30 - Last Man Standing. 17:00 - Celebrity House Hunting: Ice-T and Coco 17:30 - Monster In Laws: Money Can’t Buy a Grandbaby 18:00 Hoarders: Stacey # Roi 19:00 Storage Wars Texas: Snake, Rattle and Roll 19:30 - Billy the Exterminator: Swamp Monster 20:00 - Hoarders: Lisa # Bertha. Hardcore Pawn: 21:00 - Face Off 21:30 - Last Man Standing. 22:00 - I Survived: Beyond and Back: Lucas, Eben, Darlene 02:00 - The Haunting Of: Regis Philbin.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - See The Sea 08:05 - Lots & Lots 08:20 Bob the Builder 08:30 - Fireman Sam 08:40 Thomas and Friends 08:55 - Nouky and Friends 09:00 - Rubbadubbers 09:10 - Pingu 09:15 - Tiny Planets 09:20 - Pingu 09:25 - Tiny Planets 09:30 - Monkey See Monkey Do 09:40 - Barney and Friends 10:10 - Fluffy Gardens 10:25 - The Mighty Jungle 10:40 - Mio Mao 10:50 - Heroes of the City 11:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 11:30 - Kipper 11:50 - Gazoon 12:00 - Wobblyland 12:05 - Igloo-Gloo 12:20 Benjamin’s Farm 12:25 - My Animal Family 12:40 - See The Sea 12:45 - Lots & Lots 13:00 Fluffy Gardens 13:15 - The Mighty Jungle 13:30 Angelina Ballerina 13:45 - Monkey See Monkey Do 13:55 - Barney and Friends 14:25 - Pingu 14:30 - Tiny Planets 14:35 - Pingu 14:40 - Tiny Planets 14:45 - Igloo-Gloo 15:00 - Bob the Builder 15:10 - Fireman Sam 15:20 - Thomas and Friends 15:35 - Tork 15:45 - Dougie in Disguise 15:55 - Slim Pig 16:05 - Heroes of the City 16:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 16:45 Benjamin’s Farm 16:50 - Nouky and Friends 16:55 - My Animal Family 17:10 - See The Sea 17:15 - Lots & Lots 17:30 - Monkey See Monkey Do 17:40 - Barney and Friends 18:10 Wobblyland 18:15 - Dougie in Disguise 18:25 -
Slim Pig 18:35 - Connie the Cow 18:45 Angelina Ballerina 19:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 19:25 - Heroes of the City 19:40 - Pingu 19:45 - Tiny Planets 19:50 - Pingu 19:55 - Tiny Planets 20:00 - Bob the Builder 20:10 - Fireman Sam 20:20 - Thomas and Friends 20:35 - Dougie in Disguise 20:45 - Slim Pig 20:55 - Connie the Cow 21:05 - Tork 21:15 Benjamin’s Farm 21:20 - My Animal Family 21:35 - Nouky and Friends 21:40 - Wobblyland 21:45 - Wobblyland 21:50 - Barney and Friends 22:15 - Monkey See Monkey Do 22:25 - Kipper. Disney Channel 08:05 - Austin and Ally 08:55 - Good Luck Charlie 09:40 - A.N.T. Farm 10:25 - Jessie 11:15 - Austin and Ally 12:00 - Shake It Up 12:45 - A.N.T. Farm 13:35 - Good Luck Charlie 14:25 - Jessie 15:10 - Shake It Up 15:35 - A.N.T. Farm 16:00 - Austin and Ally 16:20 - That’s So Raven 16:45 - The Suite Life on Deck 17:10 Good Luck Charlie 17:30 - Shake It Up 17:55 Austin and Ally 18:20 - Jessie 18:40 - A.N.T. Farm 19:30 - Shake It Up 19:50 - The Suite Life on Deck 20:15 - Austin and Ally 20:40 - That’s So Raven 21:00 - Jessie 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Good Luck Charlie 22:10 - Wizards of Waverly Place.
07>00 09>00 10>00 11<30 13>00
14>00 14.05 15>00 15>05 16>00 17.00 17>30 18>00 18>15 19>45 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00
NET News Chit Chat Sajf Flimkien (r) Telebejg[ Simpati/i NET News Telebejg[ NET News Simpati/i Telebejg[ Bozza tal-Mija Anali]i tal-A[bar NET News Sajf Flimkien NET News Indifest NET News (ikompli) Indifest Intietef NET News
Sport fuq il-Cable Eurosport 1 08:30 - Rally 08:45 - Tour de France Cycling 09:45 - Sports Excellence 10:00 - Universiade: Diving: Women’s 3m Synchronised Event (live) 11:00 - Universiade 11:45 Universiade: Diving: Men’s 10m Synchronised Event 12:45 - Tour de France Cycling 14:00 - Tour de France Cycling: Stage 12: Fouheres - Tours (live). UEFA European Women’s Championship Football: Group B: 17:45 - Norway v Iceland (live) 20:00 - Germany v Netherlands (live) 22:30 - Fight Club. Eurosport 2 06:45 - Rally 07:00 Universiade: Swimming: Day 1 (live) 10:00 - Tour de France Cycling. Universiade: Volleyball: Men’s Group Stage: 11:00 - China v Australia (live) 13:00 - USA v South Korea (live). 15:00 - Universiade 16:00 - Universiade: Volleyball: Men’s Group Stage, Poland v Brazil (live) 18:00 Universiade 18:30 Universiade: Athletics: Day 5 (live) 20:00 - Tour de France Cycling 21:00 - Armwrestling 21:30 - Pro Wrestling 22:30 WATTS 22:45 - Rally 02:00 Tour de France Cycling. GO Sports 1 07:00 - FIFA Futbol Mundial 07:30 - Best of Football 201213 09:30 - Best of Rugby 201213 11:30 - PGA European Tour: Aberdeen Asset Management Scottish Open: Day 1 (live) 19:30 - Best of Football 2012-13 23:30 - Best of Rugby 2012-13 01:30 Football's Greatest 02:00 - Best of Football 2012-13. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Racetrack 09:15 - The Championships: Wimbledon 2013: Day 4 16:00 - Best of Football 2012-13 18:00 - Best of Rugby 2012-13
20:00 - PGA European Tour: Aberdeen Asset Management Scottish Open: Day 1. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Racetrack 11:15 - The Championships: Wimbledon 2013: Day 4 18:00 - Best of Football 2012-13 20:00 - Best of Rugby 2012-13 22:00 - PGA European Tour:
Aberdeen Asset Management Scottish Open: Day 1.
Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga (r) 11:50 FA Cup (r) 13:55 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 16:00 -
Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r) 16:35 - America's Cup (r) 18:15 Bundesliga (r) 20:15 - FA Cup (r) 22:20 - FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 23:40 - America's Cup (r) 01:14 - Bundesliga (r). Melita Sports 2 12:00 - America's Cup (r) 14:05 - Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:10 Bundesliga (r) 17:05 - FA Cup (r) 19:10 - Volleyball
Champions League Magazine The Big Hit (r) 19:40 - FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 21:00 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 23:05 - Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 01:40 - Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r).
Malta Stars 08:00 - Malta Rugby Football Union (r) 09:35 - MFA Futsal League (r) 11:00 - BOV PL (r) 13:15 - Melita GFA 1st Division (r) 15:05 - Football Nurseries (r) 15:40 - Malta Handball Association (r) 17:00 - Malta Basketball Association (r) 18:25 - Malta Rugby Football Union (r) 20:05 - Football Nurseries (r) 20:40 - Melita GFA 1st Division 22:25 - BOV PL (r) 00:40 - Malta Handball Association (r).
IN-NAZZJON Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
26 Klassifikati PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ In-Nadur, G[awdex
APPARTAMENT kbir f’post /entrali, erba’ kmamar tas-sodda, tnejn minnhom doppji, k/ina, dining, living combined, tnejn tal-banju u bit[a. Prezz €155,000. ?emplu 99446734 jew 99221450.
{a]-}ebbu;
TERRACED house f’area sabi[a. Tliet qasab u nofs fa//ata b’85 pied fond. Lesta
minn kollox b’erba’ kmamar tas-sodda, ]ew; kmamar talbanju, k/ina, salott. Min hu interessat i/empel 79066880 jew 27015780.
G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.
AVVI}I G[al kull xog[ol
TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa, xog[ol ta’ membrane, kisi u tibjid, kontrabjut u tqeg[id ta’ katusi. Offerta spe/jali fuq illiquid membrane. ?emplu 79407292.
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’
front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq ilfil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{ G[amara antika
TINKLUDI twaletta bilmera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-
ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Speedcraft
TA’ 18-il pied b’mutur Mariner 225hp outboard. Bilkarru galvanizzat u bla//essorji kollha li jmorru mag[ha. Kundizzjoni perfetta. ?emplu 99234321
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpre ss.com
JIN{TIE:U {addiema
TOWER Aluminium Ltd te[tie; [addiema b’esperjenza biex ja[dmu full-time fuq xog[ol tal-aluminju u [;ie;, b’li/enzja tas-sewqan. ?emplu 21465156 jew 99457965 Tower Aluminium Ltd, {a]-}ebbu;.
Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
27 BOXING
Corito v Kovac – mument kru/jali g[all-boxer Malti minn Wilfred Sultana
Wara serje sensazzjonali ta’ erba’ ;lidiet fl-2012 u l-[ames wa[da aktar kmieni din is-sena, il-Malti Billy Corito, mag[ruf b[ala ‘The Hit Man’ feta[ bera[ il-kategorija heavyweight tal-European Boxing Federation (EBF) biex kiseb l-ewwel post kif ukoll ]amm it-titlu presti;ju] tal-EBF Intercontinental Heavyweight bi prestazzjoni spettakolari u kbira. Corito wera l-veru valur tieg[u fil[ames ;lidiet kollha i]da l-”Battalja” de/i]iva g[all-ewwel post kontra Micky Cotcher, mag[ruf b[ala ‘IlBi//ier’, kienet tabil[aqq wirja straordinarja ta’ teknika u qawwa li damet 2 minuti u 13-il sekonda biss ;lieda de/i]iva li kellha tkun ta’ sitt rounds ta’ 3 minuti l-wie[ed. Il-;lieda tieg[u kontra Cotcher, il[ames fis-sensiela EBF, kienet tabil[aqq sinifikanti, apparti milli dde/idiet il-post tal-qu//ata talkategorija heavyweight, ippre]entat lil Corito bit-te[id ta’ de/i]jonijiet kru/jali: Xi jmiss issa? L-esperjenza u r-relazzjoni tieg[u mal-European Boxing Federation kienu po]ittivi u e//ellenti, kemm mill-aspett kompetittiv u wkoll minn rapport ta’ [idma. I]da b[al kull [a;a o[ra fil[ajja r-rebbie[, u sa[ansitra anki ttellief, g[andhom mod wie[ed biss biex isa[[u l-isforzi tag[hom - I[arsu ’l quddiem - u dan hu dak li Billy Corito dde/ieda li jag[mel. Billy issa jmur g[al xenarju ;did fejn il-‘log[ba’ g[adha boxing i]da hemm [afna differenza f’dak li huwa involut. Fil-jiem li ;ejjin Billy Corito jag[mel id-debutt tieg[u b[ala boxer professjonali. Il-boxing professjonali gawda profil ferm og[la minn boxing tad-dilettanti jew semiprofessjonali matul is-seklu 20 u wara. Il-mument tal-verità tieg[u huwa kontra Radenko Kovac mill-Bosnja u Herzegovina li f’[ames ;lidiet tieg[u b[ala professjonali reba[ 2 (KO 2) u tilef 3 (KO 3) fejn ]amm 14-il round
ta’ boxing u rekord ta’ 40% b[ala KO. Peress li Corito hu titolari ta’ li/enzja tal-Malta Boxing Commission, il-;lieda tieg[u kontra Kovac se ti;i sanzjonata mill-MBC b[ala l-korp awtorevoli g[al boxing f’kull forma tieg[u f’Malta. Il MBC hi rikonoxxuta u affiljata ma’ korpi internazzjonali mid-dinja kollha li jirregolaw il-log[ba , inklu] il-World Boxing Council (WBC), World Boxing Union (WBU), the World Boxing Federation (WBF), ilWorld Boxing Association (WBA) u l-European Boxing Association (EBA). Rigward i/-/irkwit Semi-Pro lMBC huma membri tal-World Boxing Union (Semi Pro) (WBU), kif ukoll tal-European Boxing Federation (EBF). Charlie Cardona, Chairman tal-MBC se jkun ir-referee g[all-;lidiet Pro. Il-;lieda prin/ipali bejn Corito u Kovac se tkun ta’ 4 rounds ta’ 3 minuti l-wie[ed. Il-Kumitat Olimpiku Malti esti]a sostenn finanzjarju u appo;; g[atta[ri; ta’ Corito billi ffinanzja ]-]jarat relatati mal-imsie[ba fi sparring fiddawl tal-impenn internazzjonali tieg[u. Preparazzjoni serja “B[as-soltu Billy t[ejja serjament g[all-;lieda. Dan kien jinkludi sessjonijiet ta’ ta[ri; iebsa fi sparring kemm f’Malta ma’ Mark de Mori, ikklassifikat it-13 fil-WBA u l-15 filWBC, u anki kontra Neary Shea f’Liverpool. Neary mag[ruf b[ala ‘The Shamrock Express’ hu rikonoxxut mill-WBU b[ala eks
World Light Welterweight Champion,” irrimarka Paul Borg, Manager ta’ Corito. G[all-avveniment li ;ej Shea Neary kien it-trainer ta’ Billy. Fil-fatt hu se jkun Malta biex jipprepara lil Corito g[all-;lieda tieg[u u se jkun ukoll il-
Il-Malti Billy Corito u Radenko Kovac mill-Bosnja Herzegovina huma l-protagonisti ewlenin f’din il-lejla sinifikanti ta’ boxing, b’mod partikulari g[all-boxer Malti – l-ewwel ;lieda tieg[u b[ala boxer professjonali
corner-man tieg[u waqt il-;lieda. Filwaqt li l-lejl li jmiss ta’ boxing f’Malta se jfisser l-introduzzjoni talMalta Boxing Commission fuq listruttura tal-organizzazzjoni, ilpromotur lokali Paul Borg ]amm ukoll ir-relazzjoni professjonali soda li hu stabbilixxa mal-European Boxing Federation. Minbarra l-;lieda prin/ipali CoritoKovac il-programm tas-serata jinkludi sitt bouts o[ra bejn boxers lokali u barranin ta’ kategoriji varji. Dawn il;lidiet - mag[mula minn 4 rounds ta’ 2 minuti l-wie[ed - jinkludu wkoll numru ta’ ;lidiet li jiddeterminaw “Titli”. Dawn se jkunu: 1 ‘Super’ Steve Martin v Adnan Zilic (MBC); 2 Dione Maroushka Galea v Josh Groombridge (EBF) - EBF Super Middle Weight Titlu Ewropew; 3 Etienne ‘Buddy’ Spiter v Javaise Lewis (EBF); 4 Tyrone Borg v Jamie Wheldon (EBF)
- EBF Light Heavy Weight Titlu Ewropew; 5 Brandon Bogon v Jake Barrett (EBF) - EBF Light Weight Titlu Ewropew; u 6 Brian Sanders v Jack Smith (EBF). Is-serata Maltija tal-boxing li jmiss organizzata mill-promotur lokali Paul Borg se ssir fil-Monte Cristo Estates f’{al Farru; nhar il-:img[a 12 ta’ Lulju fit 8.30 p.m. – il-bibien jinfet[u fis-7.30 p.m. Il-biljetti jinsabu g[allbejg[ b’€ 25 (bilqieg[da) u €15 (bilwieqfa) ming[and London Butcher, Sir Triq Frederick C. Ponsonby, il-G]ira u ming[and TeamSport, Triq Dun Karm, B’Kara bypass, l-Iklin. L-isponsors ewlenin ta’ dan lavveniment huma RE#MAX, Fortina Hotel, The Party Bus Malta and MedAsia Playa. Appo;; ie[or qed ji;i esti] mill-Golden Harvest, Badass Burgers, Barcelona Lounge, Teamsport u l-London Butcher-G]ira.
IN-NAZZJON Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
28 Sport
William Chetcuti, rebbie[ ta’ midalja tad-deheb storika fid-Double Trap waqt ilLog[ob tal-Mediterran, ippremjat mill-President tal-KOM Julian Pace Bonello u s-Segretarju Parlamentari Stefan Buontempo (ritratti> Roberto Runza)
Eleonor Bezzina, midalja tad-deheb fl-Air Pistol fil-Log[ob tal-Pajji]i ]-}g[ar fil-Lussemburgu
Ippremjati l-atleti li reb[u fil-Lussemburgu u f’Mersin Atleti fi [dan il-Kumitat Olimpiku Malti li fil-;img[at li g[addew iddistingwew ru[hom fil-Log[ob talPajji]i ]-}g[ar tal-Ewropa filLussemburgu u fil-Log[ob talMediterran f’Mersin, it-Turkija, kienu /-/entru tal-attenzjoni waqt serata ta’ premjazzjoni organizzata mill-Kumitat Olimpiku Malti (KOM) f’lukanda filQawra. L-istess atleti li reb[u midalji fi]]ew; avvenimenti ng[ataw rikonoxximent finanzjarju millKumitat Olimpiku Malti. Pre]enti g[al din l-attività kien
hemm is-Segretarju Parlamentari responsabbli mill-isport Stefan Buontempo li, filwaqt li fera[ lillistess atleti u uffi/jali, ikkonferma li lGvern u s-Segretarjat tieg[u flimkien mal-Kunsill Malti g[all-Isport se jkomplu jag[tu l-appo;; s[i[ lillKOM, l-aktar g[all-parte/ipazzjoni internazzjonali li jmiss fix-xhur li ;ejjin, fosthom il-Log[ob talCommonwealth fi Glasgow, l-Iskozja, fl-2014 u sena wara fl-ewwel edizzjoni tal-Log[ob tal-Ewropa f’Baku, l-Azerbaijan, u fl-istess sena lLog[ob tal-Pajji]i ]-}g[ar tal-Ewropa
David Farrugia, rebbie[ ta’ midalja tal-fidda fil-Bo//i Raffa f’Mersin, ippremjat minn Stefan Buontempo
fl-I]landa. Mark Cutajar, Vi/i President talKOM u eks Direttur tal-Isport, g[amel anali]i dwar ir-ri]ultati miksuba u kif dawn l-istess ri]ultati g[andhom jitkejlu u jirriflettu f’parte/ipazzjoni internazzjonali o[ra tal-istess livell. Hu awgura li b’rieda tajba minn kull settur dawn l-istess ri]ultati jistg[u sa[ansitra jitjiebu. Julian Pace Bonello, President talKOM, filwaqt li rringrazzja lill-atleti g[as-sagrifi//ju li huma u l-g[aqdiet nazzjonali tag[hom jag[mlu sabiex jinkisbu /erti ri]ultati, sa[aq dwar l-
It-tennista Rosanne Dimech, li flimkien ma’ Elaine Genovese reb[et il-fidda fid-Doubles tan-nisa fil-Lussemburgu, ippremjata mi/-Chairman tal-KMS Jonathan Barbara
Il-Premiership Ingli] fuq GO sal-2016 Il-Kap E]ekuttiv Yiannos Michaelides [abbar li lkumpanija GO reb[et id-dritt li xxandar b’mod esklussiv il-kampjonat tal-Premier League Ingli] g[at-tliet snin li ;ejin sal-2016. Dan ifisser 380 partita kull sta;un bejn l-ista;un 2013-14 u l-201516. “GO jinsabu kburin li g[al darb’o[ra ]ammew iddrittijiet esklussivi talBarclays Premier League. Dan hu ri]ultat e//ellenti g[all-klijenti u n-negozju tag[na. Dan ifisser li l-GO se jibqg[u jipprovdu lillklijenti tag[hom xandiriet diretti ta’ dan il-kampjonat.” Dan il-ftehim flimkien mad-drittijiet e]istenti ta/-
Champions League u s-Serie A, ikompli jpo;;i lillkumpanija GO fl-ewwel post f’pajji]na f’dak li g[andu x’jaqsam ma’ xandiriet sportivi. Il-ftehim jippermetti lillGO li tag[mel xandiriet
importanza li l-livell fl-isport f’pajji]na u l-aktar fost l-atleti talKOM, ikompli jog[la. B’sodisfazzjon innota li fl-ewwel xhur tieg[u b[ala President kellu s-sodisfazzjoni li jisma’ l-Innu Malti g[all-ewwel darba fil-Log[ob tal-Mediterran bl-ewwel midalja storika mirbu[a minn William Chetcuti fid-Double Trap f’Mersin. Is-serata kienet ukoll indirizzata minn Joe Cassar, Segretarju :enerali tal-KOM, u kien pre]enti g[allpremjazzjoni Jonathan Barbara, Chairman tal-Kunsill Malti g[allIsport.
diretti, filmati u ripetizzjonijiet tal-partiti mill-Barclays Premier League kemm bl-Ingli] kif ukoll bil-Malti fuq diversi pjattaformi differenti inklu] tablets u laptops. Il-Kap E]ekuttiv talPremier League Richard Scudamore qal li l-GO issa ilha g[al diversi snin t[addan drittijiet esklussivi ta’ dan il-kampjonat f’Malta u toffri servizz mill-aqwa lill-partitarji Maltin. B[alissa l-GO g[andha wkoll id-drittijiet g[al xandiriet diretti mill-UEFA Champions League, is-Serie A, il-Ligue I fi Franza kif ukoll il-Formula 1, ir-Rugby u t-Tennis.
IBBURDJAR
Team New Zealand jer;a’ jtellaq wa[du
G[at-tieni ti;rija konsekuttiva Emirates Team New Zealand re;a’ ba[[ar wa[du fil-bajja ta’ San Francisco u kiseb it-tieni punt fit-Tazza Louis Vuitton li hi s-serje li twassal biex ji;i determinat l-isfidant tal-America’s Cup. L-iskipper Dean Barker u l-ekwipa;; tieg[u kienu skedati li jtellqu kontra Artemis Racing imma t-tim }vedi] g[adu qed jipprova jlesti t-tieni katamaran tieg[u (l-ewwel wie[ed inqaleb u tkisser f’Mejju) u mhux se jkun lest qabel [mistax o[ra. Din l-istorja i]da qed issir familjari ma’ Team New Zealand wara li l-34 edizzjoni tal-America’s Cup bdiet il{add f’San Francisco bit-tim iba[[ar wa[du fl-ewwel ti;rija wara li l-isfidanti Taljani Luna Rossa bi protesta fuq tibdil tar-regolamenti, ma [adux sehem g[ax [assew li dawn po;;ewhom fi ]vanta;;. :urija internazzjonali b[alissa qed tikkunsidra dawn lilmenti. Ir-rebbie[ tat-Tazza Louis Vuitton jirba[ id-dritt li jisfida lit-tim tal-biljunarju Amerikan Larry Ellison, Oracle Team USA g[ar-reb[ tal-America’s Cup f’Settembru.
IN-NAZZJON Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
Sport 29 TRASFERIMENTI
Monaco jag[tu mer[ba lil Falcao Monaco taw mer[ba kbira lillattakkant il-;did tag[hom Radamel Falcao f’konferenza li fiha ppre]entaw ukoll lill-midfielders Joao Moutinho u James Rodriguez. Il-Kolombjan Falcao mag[ruf b[ala ‘it-Tigra’ qal li kien jinsab kuntent bit-trasferiment minn ma’ Atletico Madrid u li ng[aqad ma’ klabb bi pro;etti kbar g[all-futur. Hu mifhum li Monaco [allsu 50 miljun ewro g[al Falcao li se jkollu salarju annwali ta’ 14-il miljun fissena. L-istatus spe/jali ta’ taxxa li jgawdi Monaco jfisseer li s-salarju tieg[u se jkun ferm aktar mi]-]ew; plejers meqjusa l-aqwa fid-dinja, Lionel Messi ta’ Barcelona u Cristiano Ronaldo ta’ Real Madrid. Porto, wie[ed mill-eks klabbs ta’ Falcao, ittrasferew ukoll lillmidfielder Moutinho u Rodriguez lil Monaco, ]ew; plejers li l-ista;un li g[adda kienu strumentali biex reb[u l-kampjonat. Porto li fl-2004 kienu g[elbu lil Monaco fil-final ta/-Champions League se jkunu qed jir/ievu 45 miljun ewro g[all-Kolombjan Rodriguez u 25 miljun ewro o[ra g[al Moutinho. I]-]ew; plejers iffirmaw kuntratt ta’ [ames snin. FERREYRA – Shakhtar Donetsk [adu lill-attakkant Ar;entin Facundo Ferreyra ming[and Velez Sarsfield wara li l-klabb ftehmu fuq ftehim ta’ CONCACAF GOLD CUP
Hat-trick g[all-Amerikan Wondolowski L-attakkant Chris Wondolowski skorja hat-trick flewwel taqsima hekk kif l-Istati Uniti ;abu fix-xejn lil Belize u reb[ulhom 6-1 fl-ewwel log[ba tag[hom minn Grupp C talCONCACAF Gold Cup f’Portland. Belize li t-tim tag[hom hu ffurmat minn plejers dilettanti u semi-professjonali, qed jie[du sehem g[all-ewwel darba filGold Cup turnament. Huma sabu ru[hom minn ta[t wara 12-il minuta b’goal ta’ Wondolowski li kellu ismu miktub [a]in fuq ilflokk u l-istess plejer irdoppja fis37 minuta b’daqqa ta’ ras. Belize naqqsu l-iskor minn daqqa ta’ ras ta’ Ian Gaynair fl40 minuta imma Wondolowski g[amilhom 3-1 ]ew; minuti wara. Wara l-mistrie[ l-Amerikani ddominaw u skorjaw tlieta o[ra mis-sostitut Stuart Holden, iddifensur Michael Orozeo u Landon Donovan minn penalty biex taw bidu mill-aqwa lit-tim immexxi minn Juergen Klinsmann li qed ifittex il-[ames titlu fil-Gold Cup. F’log[ba o[ra mil-istess grupp fil-Jeld-Wen Field, il-midfielder Michael Barrantes skorja darbtejn f’reb[a komda ta’ Costa Rica 3-0 fuq Kuba. Il-goal l-ie[or skorjah Jairo Arrieta.
$9 miljuni g[all-plejer ta’ 22 sena. Ferreyra ffirma kuntratt ta’ [ames snin sig[at biss wara li Shakhtar tilfu lill-internazzjonali tal-Armenja Henrikh Mkhitarjan li kien pre]entat b[ala plejer ta’ Borussia Dortmund. Ferreyra skorja 31 goal fi 80 log[ba ma’ Velez u Banfield fl-Ar;entina. DOS SANTOS – It-tim promoss ta’ Villarreal akkwsita lill-attakkant Messikan Giovani Dos Santos ming[and iot-tkm relegat ta’ Real Mallorca fi Spanja fuq kuntratt ta’ erba’ snin. L-eks plejer ta’ Barcelona u Tottenham li g[andu 24 sena kien misluf lil racing Santander fl-ista;un 2011-12 meta kien ta[t il-kow/ pre]enti ta Villarreal Marcelino Garcia Toral. SCHWARZER – Il-goalkeeper Awstraljan Mark Schwarzer iffirma ma’ Chelsea fuq free transfer sa tmiem it-Tazza tad-Dinja li jmiss filBra]il. Schwarzer li g[andu 40 sena lag[ab aktar minn 15-il sena flIngilterra ma’ Bradford City, Middlesbrough u Fulham u l-ista;un li g[adda sar l-ewwel plejer barrani li qabe] il-500 log[ba fil-Premier League. ALTIDORE – Sunderland [adu lill-attakkant Amerikan Jozy Altidore ming[and il-klabb Olandi] ta’ AZ Alkmaar fuq kuntratt ta’ erba’ snin g[al somma mhix mag[rufa. Altidore lag[ab ukoll ma’ New York Red Bulls u Villarreal.
Vadim Vasilyev, Direttur Sportiv ta’ Monaco (xellug) u l-attakkant Radamel Falcao
LEONARDO - Leonardo irre]enja minn kariga ta’ Direttur Sportiv ta’ PSG u se j[alli lill-klabb fl-a[[ar ta’ Awwissu. L-eks player Bra]iljan, f’Mejju kien ori;inarjament sospi] disa’ xhur wara li imbotta referee waqr log[ba tal-kampjonat. PSG appellaw midde/i]joni i]da mhux talli l-appell ma intlaqax imma talli s-sospensjoni ;iet mi]juda g[al 13-il xahar. PSG kienu ;ew mi]muma draw 1-1 minn
Valenciennes u wara l-partita Leonardo deher jimbotta lir-referee Alexandre Castro. Dakinhar PSG kienu spi//aw jilag[bu b1’0 wara li tke//a d-difensur Thiago Silva. Minkejja dan id-draw PSG irnexxielhom jir[u l-kampjonat ta[t it-tmexxija ta’ Carlo Ancelotti li issa telaq u mar ma’ Real Madrid. PSG [atru lill-eks kow/ nazzjonali ta’ Franza, Laurent Blanc b[ala lkow il-;did.
EUROPA LEAGUE
Uffi/jali Maltin involuti f’]ew; partiti Ir-referees Maltin Kevin Azzopardi u Clayton Pisani, flimkien ma’ uffi/jali Maltin se jkunu involuti f’]ew; log[biet validi mill-ewwel rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[allEuropa League li se jintlag[bu llejla. Kevin Azzopardi se jikkontrolla l-log[ba bejn HSK Zrinjski Mostar tal-Bo]nijaHerzegovina u Santa Coloma tal-Andorra. Din il-log[ba se tintlag[ab fil-Bo]nijaHerzegovina u Zrinjski kienu reb[u l-ewwel leg 3-1.
Azzopardi se jkun meg[jun mill-Assistant Referees Duncan Sultana u Sammy Attard u mir-raba’ uffi/jal Andre Arciola. Clayton Pisani se jikkontrolla l-log[ba bejn FK Turnovo tal-Ma/edonja u Suduva tal-Litwanja, log[ba li se tintlag[ab filMa/edonja. L-ewwel leg bejn dawn i]-]ew; timijiet kienet intemmet fi draw ta’ 2-2. Pisani se jkun mg[ejjun mill-Assistant Referees Alan Camilleri u Paul Apap u mirraba’ uffi/jal Mario Apap.
FUTBOL LOKALI
Atkpan u Maciel ma’ B’Kara I/-Champions Birkirkara [abbru li akkwistaw lillgoalkeeper Ini Atkpan fuq kuntratt ta’ [ame snin u liddifensur Jonathan Maciel b’kuntratt ta’ sena. Atkpan, goalkeeper Ni;erjan, sena ilu kien milsuf lil B’Kara ming[and Lija
Athletic. Hu kien iddebutta f’log[ba mill-AME Cup u fil-kampjonat iddebutta fis27 ta’ Ottubru kontra Hibernians. Id-difensur Bra]iljan Jonathan Maciel, li g[andu /ittadinanza Taljana, kien g[al prova ma’ B’Kara fejn
lag[ab ukoll fid-draw 1-1 fillog[ba ta’ [biberija kontra Khazar Lankaran, it-tim li affronta lil Sliema Wanderers fl-Europa League. Il-;img[a l-o[ra B’Kara akkwistaw ukoll li]-]ew; attakkanti eks Valletta Demba Toure u Frank Temile.
TOUR DE FRANCE
Froome ikabbar id-distakk fil-qu//ata Il-Brittanniku Chris Froome kompla kabbar il-vanta;; tieg[u fil-klassifika ;enerali hekk kif spi//a fit-tieni post waqt il-11-il tappa tatTour de France. Il-:ermani] champion mondjali tat-time trial, Tony Martin reba[ din it-tappa li kienet twila 33km. Martin reba[ ittappa f’[in ta’ 36 minuta u 29 sekonda. Froome, rebbie[ tal-medalja tal-bron] waqt l-Olimpjadi ta’ Londra issa g[andu vanta;;
ta’ tliet minuti u 54 sekonda fuq l-iSpanjol Alejandro Valverde. Fit-tielet post filklassifika hemm l-Olandi] Bauke Mollema tal-Olanda filwaqt li Alberto Contador, rebbie[ ta’ dan it-tour darbtejn, jinsab firraba’ post. Intant waqt it-tappa kien hemm spettatur li xarrab lil Mark Cavendish bi flixkun mimli awrina.
COPA LIBERTADORES
Olimpia fil-final minkejja telfa Olimpia tal-Paragwaj g[addew g[all-final talCopa Libertadores minkejja li tilfu t-tieni leg tas-semi-finali 1-0 kontra Independiente Santa Fe imma u g[addew 2-1 aggregate. L-attakkant Wilder Medina skorja l-uniku goal tal-partita fl-El Campin stadium fil-75 minuta imma lKolombjani kienu fqar quddiem il-lasta u tilfu //ans li jaslu sal-ewwel final tag[hom. Il-goal wasal meta freekick tal-midfielder ta’ Santa Fe, Omar Perez [abat mal-lasta u mirrebound Medina xe[et fixxibka. Olimpia li reb[u t-tielet u l-a[[ar turnament presti;ju] tal-Amerika t’Isfel fl-2002, lag[bu log[ba difensiva biex jipprote;u l-vanta;; 2-0 li kisbu f’Asuncion il;img[a l-o[ra. Sitt minuti mit-tmiem Santa Fe kienu sfortunati li re;g[u laqtu l-lasta minn Cristian Martinez Borja.
IN-NAZZJON Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
30 Sport LOG{OB TAL-FISEC
Aktar su//ess g[al Malta fl-atletika Wara li nhar it-Tlieta intreb[u l-ewwel medalji fl-atletika, ilbiera[ l-atleti Maltin komplew jiksbu su//ess waqt il-Log[ob tal-FISEC li qed isir fil-belt ta’ Kecskemet fl-Ungerija. Il-protagonist tal-biera[ kien Luke Farrugia li reba[ il-medalja taddeheb fid-discus b’tefa’ ta’ 46.98 metru. Wara li nhar it-Tlieta reb[et id-deheb fil-200m, Nicole Gatt reb[et il-medalja tal-fidda fil-400m b’[in ta’ 56.79’ sekondi. G[al Gatt dan kien l-aqwa [in personali li qatt irre;istrat f’din il-kategorija. Fil-400m ikkompetiet ukoll Janet Trichards u din spi//at fir-raba’ post. Kurt Dalli ikkompeta fil-finali tat-3000m u da[al fis-sitt post f’[in ta’ 10 minuti u 11-il sekonda.
Luke Farrugia (fin-nofs) wara li reba[ id-deheb fid-Discus
WATERPOLO
Malta tifta[ l-impenji kontra l-Belarus Illejla fit-8.15 p.m. fil-pixxina Nazjonali f’Tal-Qroqq it-tim nazzjonali Malti se jifta[ limpenji tieg[u kontra l-Belarus fit-tieni turnament minn tlieta ta’ kwalifikazzjoni g[all-kampjonati Ewropej tal-Waterpolo li se jsiru s-sena d-die[la f’Eindhoven. L-ASA irnexxielha tikseb iddritt li torganizza dan it-turnament u b’hekk id-dilettanti kollha ta’ din il-log[ba se jkollhom il-lussu li jaraw plejers tal-og[la livell jilag[bu f’pajji]na. L-ewwel avversarji tal-Maltin huma mmexxija minn Sergei Frolov, kow/ li jaf tajjeb lil Malta peress li fil-passat anke lag[ab fil-kampjonat Malti ma’ Marsaxlokk. Frolov g[andu tim ]ag[]ug[ [afna imma ferm velo/i u bi plejers promettenti. Il-kow/ nazzjonali Karl Izzo fl-a[[ar ;img[at kellu skwadra ta’ 15-il plejers jippreparaw g[al dan it-turnament u lbiera[ filg[axija g[a]el it-13-il plejer finali li se jkollu g[addispo]izzjoni tieg[u waqt it-turnament. Min[abba t[assib dwar injuries u l-kundizzjoni ta’ xi plejers, Izzo stenna sal-a[[ar minuta biex jag[]el l-iskwadra finali li se tkun din: Alan Borg Cole, Nicki Lanzon, Stevie Camilleri, Jordan Camilleri, Michele Stellini, Sean Gravina (Neptunes), John Soler, Jerome Gabarretta, John Brownrigg, Mark Meli, Timothy Sullivan (Sliema) Dean Camilleri, Dino Zammit u Matthew Zammit (San :iljan). Hu [alla barra lil Alex Attard ta’ Sirens g[al ra;unijiet tekni/i. Izzo qal li d-de/i]joni dwar min se j[alli barra bejn Clint Mercieca u Timothy Sullivan kien se je[odha llum stess. Bi preparazzjoni g[al din il-partita nhar it-Tnejn t-tim nazzjonali Malti lag[ab partita ta’ [biberija kontra selezzjoni tal-plejers barranin li b[alissa qed jilag[bu
f’pajji]na ma’ diversi klabbs lokali u t-tim Malti [are; tellief 15-8 bis-sessjonijiet ikunu 1-2, 5-3, 1-5, u 1-4. Kif jindika liskor it-tim Malti ]amm sewwa l-pass sa tmiem it-tieni sessjoni imma sfaxxa kompletament fittielet u r-raba’ sessjoni. Karl Izzo qal li l-partiti tattim Malti f’dan it-turnament se jkunu ferm impenjattivi u diffi/li imma mhux impossibbli u l-mira tibqa’ dik li t-tim Malti jg[addi g[all-fa]i li jmiss. Din is-sena s-sistema ta’ kwalifikazzjoni hi wa[da pjuttost komplikata fejn kull tim jie[u sehem fi tliet turnaments u l-punti miksuba jibqg[u jg[oddu kollha sal-a[[ar. Finalment ji;u mag[duda lpunti kollha u l-ewwel sitt pajji]i klassifikati jg[addu g[all-fa]i li jmiss fejn jilag[bu kontra t-timijiet li huma rrankjati bejn is-7 u t-13-il-il post flEwropa. Fl-ewwel turnament li kien sar fid-Danimarka, Malta spi//at it-tieni wara r-Russja u wara dan it-turnament f’pajji]na jkun fadal turnament ie[or finali li jsir f’Novembru. Fost l-avversarji tal-Maltin din il-;img[a, laktar diffi/li jidhru l-Georgia li reb[u l-ewwel turnament li sar f’pajji]hom ming[ajr ma ;arrbu telfa. Izzo re;a’ appella lill-pubbliku sportiv Malti biex jattendi u jag[ti l-appo;; lill-plejers Maltin f’dawn il-partiti. Illum
Il-programm
7 p.m. Georgia v I]rael 8.15 p.m. Malta v Belarus
G[ada 12
7 p.m. Ukrajna v Belarus 8.15 p.m. Malta v I]rael
Is-Sibt 13
9.30 a.m. Georgia v Ukrajna 10.45 a.m. Belarus v I]rael 5.30 p.m. Belarus v Georgia 6.45 p.m. Ukrajna v Malta Il-{add 14 9.30 a.m. I]rael v Ukrajna 10.45 a.m. Malta v Georgia
IN-NAZZJON Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
Sport 31 EUROPA LEAGUE I ROUND TA’ KWALIFIKAZZJONI II LEG
Valletta di;à mo[[hom fil-konfront ma’ Minsk minn Chris Muscat
“Ir-ri]ultat tajjeb li ksibna fl-ewwel leg f’San Marino ma jistax ma jippermettilniex li n[arsu minn issa lejn illog[ba kontra Minsk talBelarus il-;img[a d-die[la. Madankollu fil-futbol xejn m’hu /ert u rridu nin]lu g[al din il-log[ba mit-tieni leg talewwel round bil-mentalità tajba li nfittxu nag[lqu lkwalifikazzjoni malajr kemm jista’ jkun [alli nserr[u xi plejers g[all-isfida kontra Minsk.” Dan qalu l-kow/ ta’ Valletta FC Mark Miller lejlet il-partita tal-Europa League li Valletta jmisshom kontra La Fiorita. Il-Beltin reb[u lewwel leg 3-0. Miller qal li l-ewwel 20 minuta f’San Marino kienu diffi/li imma meta skurjaw lewwel goal, il-Beltin [adu kontroll. Hu qal li l-mira talklabb tibqa’ dik li jsir lewwel klabb fl-istorja talfutbol Malti li jg[addi g[attielet round ta’ kompetizzjoni Ewropea u dan mhux impossibli g[aliex il-polza kienet [anina mag[hom. Hu qal li di;à beda ji;bor informazzjoni fuq Minsk li se jkunu qed jiltaqg[u mag[hom fit-tieni round u tenna li mhumiex il-forza ta’ Partizan Belgrade li ltaqg[u mag[hom is-sena l-o[ra. Miller qal li g[ad g[andu xi problemi b’Jonathan Caruana li qed jirkupra minn injury u g[alkemm se jkun maliskwadra, se jilg[ab biss f’ka] ta’ emer;enza waqt li Kurt Magro wkoll mhux mija filmija.
Hu qal ukoll li l-attakkant Ni;erjan Augustine James Obaye g[adu ma wasalx irrelease tieg[u minn Spanja u mhux se jkun jista’ jilg[ab g[alkemm mistenni jkun flazzjoni kontra Minsk ;img[a o[ra. Miller qal li din is-sena Valletta [admu biex ikollhom skwadra aktar ]ag[]ug[a u b’sa[[itha spe/jalment filmidfield fejn jispikka lkollettiv u s-serenità minbarra t-teknika tal-plejers. “Il-klabb tg[allem [afna mill-i]balji tas-sena l-o[ra g[ax kultant li jkollok l-aqwa plejers fit-tim ma jfissirx li g[andek l-aqwa tim. Irridu plejers li mhux biss g[andhom talent imma plejers b’karattru mill-aqwa wkoll,” qal Miller. Fuq l-istess argument ilPresident ta’ Valletta Victor Sciriha qal li spi//a ]mien ilmer/enarji li jilbsu l-flokk ta’ Valletta. “Kulmin minn dan lista;un qed ji;i ma’ Valletta qed ji;i g[aliex irid jilbes ilflokk tal-klabb u g[al dan ilklabb u mhux g[all-flus. Min ji;i g[all-flus postu mhux mag[na.” Kuntratti ;odda
Sciriha qal li Valletta offrew kuntratt ;did ta’ tliet snin lil Roderick Briffa, Ian Zammit u Edmund Agius u waqt li ja[seb li jinsabu qrib ma’ Briffa u Zammit, Agius talab ftit aktar ]mien. Hu qal li Valletta qed ikomplu ja[dmu biex isa[[u t-tim fejn hemm b]onn Il-President [abbar li Valletta se jer;g[u jilag[bu
Il-President ta’ Valletta Victor Sciriha jindirizza lill-istampa bil-flokkijiet tal-log[ba tal-lum bil-logo ta’ Puttinu Cares quddiemu, fil-pre]enza ta’ uffi/jali tal-klabb, il-kow/ Mark Miller u t-tabib Victor Calvagna (Ritratt> Michael Ellul)
bil-logo ta’ Puttinu Cares fuq il-flokk minflok dak talisponsor kif lag[bu fl-ewwel leg. “Din hi xi [a;a li l-ebda klabb Malti qatt m’g[amel. Dan biex nuru l-apprezzament lejn il-[idma ta’ dawn in-nies u n[e;;e; klabbs o[ra jag[mlu b[alna. Irreputazzjoni li g[andna hi li a[na tfal mill-ag[ar imma qed nuru li g[andna qalb u nafu n[obbu wkoll.” Sciriha qal li wara din illog[ba kull flokk bil-logo ta’ Puttinu se jkun iffirmat millplejer li jilbsu u se jinbieg[u lill-partitarji g[al €100 fejn il-flus kollha jmorru g[al Puttinu. G[al-log[ba kontra Minsk il-club [ejja programm ta’ tifkira li se jkun fih poster
ta’ Gilbert Agius iffirmat minnu stess. Dan se jinbieg[ g[al €5 u anke hawn il-flus se jmorru g[al Puttinu. Sciriha [abbar ukoll dak li [afna kienu ilhom jistennew li Valletta FC irtiraw il-flokk Nru 7 b[ala sinjal ta’ ringrazzjament u rispett lejn Gilbert Agius li ta [afna lilklabb Belti. Il-President appella lillpartitarji Beltin biex i;ibu ru[hom sewwa u ma jaqg[ux g[all-provokazzjoni. “Lista;un li g[adda we[ilna 10,000 ewro talli xi [add waddab flixkun tal-ilma. Jekk din ter;a’ ti;ri, l-multa tkun ta’ €50,000. Dawn huma flus li g[andna fejn nonfquhom,” qal Sciriha li tenna li
g[adhom qed jevalwaw ukoll xi attakkanti barranin li jistg[u jirre;istraw mag[hom g[all-partita kontra Minsk. Fl-a[[arnett [abbar ukoll sponsroship ;did ma’ kumpannija Georgiana blisem ta’ Insigna. “Din hi kumpannija serja [afna li trid tinvesti fil-klabb u offritilna kuntratt ta’ sentejn bit-tama li ngawdu minnu ferm aktar filfutur. Pre]enti wkoll g[allkonferenza kien hemm ittabib Victor Calvagna f’isem Puttinu Cares li rringrazzja lil Valletta FC g[al dan il-;est u talli qed iferrxu isem Puttinu anke barra, f’isem il-[addiema u l-pazjenti ta’ dawk kollha li jibbenefikaw mill-fondi.
EUROPA LEAGUE
Sliema u Hibs impenjati barra minn Malta Illejla Sliema Wanderers u Hibernians ukoll se jkunu impenjati fit-tieni legs tal-Europa League imma barra minn Malta. Fl-ewwel leg Sliema ;ew draw 1-1 kontra Khazar Lankaran tal-A]erbaijan filwaqt li Hibernians huma prattikament eliminati wara li tilfu 4-1 kontra Vojvodina tas-Serbja. Sliema li jilag[bu fil-5 p.m. g[ad g[andhom ftit tama kontra Lankaran bit-tama li jg[addu g[ar-rawnd li jmiss fejn hemmek jaffrontaw lil Maccabi Haifa tal-I]raeal. Fl-ewwel leg Lankaran kienu marru fil-vanta;; wara biss kwarta u sSlimi]i ;abu d-draw permezz ta’ Stanley Ohawuchi. L-iskor ta’ 1-1 jiffavorixxi aktar lil Lankaran u min jg[addi jilg[ab lewwel leg kontra Maccabi Haifa fit-18 ta’ Lulju filwaqt li t-tieni leg tintlag[ab fil-25 ta’ Lulju. Ir-referee tal-log[ba se jkun Wim Smet talBel;ju. L-a[[ar darba li Sliema lag[bu f’din il-fa]i tal-kompetizzjoni
kien fl-ista;un 2010-2011 meta dakinhar kienu sfaw eliminati kontra Sibenik tal-Kroazja. Intant, il-konfrotn ta’ Hibernians li jibda fit-8.30 p.m. jidher li hu biss formalita` g[aliex il-Pawlisti jridu miraklu biex jeliminaw lil Vojvodina, tim qawwi li f’Malta reba[ 4-1. Hibernians kellhom /ans jag[mlu liskor aktar rispettabbli imma lgoalkeeper Kordic salva penalty ta’ Clayton Failla. Vojvodina se jkollhom lid-difensur Igor Djuric sospi] wara li tke//a fillog[ba fis-Centenary. Ir-referee talpartita se jkun Tornike Gvantseladze mill-Georgia. L-a[[ar darba li Hibs kienu impenjati fl-ewwel rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[all-Europa League kien fl-ista;un li g[adda metakienu eliminati minn Sarajevo tal-Bo]nijaHerzegovina. Min jg[addi bejn Vojvodina u Hibernians jilg[ab kontra Celik Niksic tal-Montenegro jew kontra Budapest Honved tal-Ungerija.
Il-Programm u ri]ultati Champions League I Rd ta’ Kwal. II Leg
II leg I Leg
EB-Streymur v Lusitanos 5-1 Tre Penne v Shirak 1-0
Europa League I Rd ta’ Kwal. II Leg
Mika v Rudar Pljevlja TPS Turku v J. Esch Differdang 03 v Laci
Illum
Linfield v Fuglafjordur I. Pavlodar v L. Sofia Aktobe v Gandzasar Gefle v JK Trans
K. Lenkoran v Sliema W
Pyunik v Teteks Ventspils v Broughton S. Coloma v Breidablik Turnovo v Suduva M. Podgorica v Videoton Zilina v T. Kutaisi D. Minsk v K. Pakruojis
1-1 2-1 2-1
(2-2) (0-3)
(0-1) (0-2) (0-1) (2-0) (0-0) (2-1) (3-0) (1-1) (1-1) (1-1) (0-4) (2-2) (1-2) (3-0) (3-0)
Dudelange v M. Orhei S. Riga v Tiraspol Karabakh v M. Skopje I. Turku v Vikingur L. Metalurgs v P. Town Levadia v B. Town
Valletta v La Fiorita
Z. Mostar v Santa Coloma Mariehamn v I. Baku Malmo FF v Drogheda P. Celje v Tromso Rosenborg v Crusaders Vaduz v Chikhura D. Chisinau v T. Durres B. Plovdiv v Astana Kukesi v T. Flora A. Giurgiu v Domzale Torshavn v Vestmannaeyjar B. Honved v Celik Glentoran v Reykjavik
Vojvodina v Hibernians
St. Patricks v Z. Vilnius SP Libertas v Sarajevo
(0-1) (1-0) (1-0) (1-1) (2-1) (0-1) (3-0) (4-0) (1-1) (0-0) (2-1) (2-1) (0-0) (1-3) (1-0) (1-1) (1-0) (1-1) (4-1) (0-0) (4-1) (2-2) (0-1)
Il-{amis, 11 ta’ Lulju, 2013
32 Lokali
Espressjoni ta’ dieqa u tbatija fuq wi// in-nisa li kienu fost aktar minn 270 immigranti irregolari li waslu f’pajji]na lbiera[ wara li kienu inter/ettati mill-Forzi Armati ta’ Malta fl-ib[ra territorjali Maltin (Ritratt> Martin Agius)
Erba’ dg[ajjes bl-immigranti jidda[[lu Malta Minn sbie[ ilbiera[ sa tard bil-lejl, il-Forzi Armati ta’ Malta u l-Pulizija baqg[u g[addejjin f’[idma kontinwa ta’ salvata;; ta’ aktar gruppi ta’ immigranti li kienu inter/ettati flib[ra territorjali Maltin u dda[[lu f’pajji]na. Dawn l-i]barki li la[[qu total ta’ 274 immigranti irregolari, komplew ise[[u wara l-kontroversja marbuta mad-de/i]joni tal-gvern li jibg[at grupp ta’ immigranti li da[lu kmieni nhar it-Tlieta filg[odu lura minn fejn
;ew – de/i]joni li l-gvern kellu jirtira wara li l-Qorti Ewropea tadDrittijiet tal-Bniedem laqg[et talba tal-NGOs biex twaqqfu milli jie[u dan il-pass. Tard ilbiera[ filg[axija, tliet dg[ajjes idda[[lu pajji]na b’total ta’ 212 immigrant irregolari. Fuq dg[ajsa minnhom kien hemm 89 immigranti illegali li 69 minnhom kienu r;iel u 15-il mara, filwaqt li kien hemm [ames nisa o[ra li twasslu Malta permezz ta’ [elikopter hekk
kif il-Forzi Armati ta’ Malta inter/ettawhom u tawhom l-ewwel g[ajnuna. Grupp ie[or li dda[[al ukoll tard bil-lejl kien jikkonsisti fi 83 immigranti, li 74 kienu r;iel u disa’ nisa. Fi grupp ie[or li kien inter/ettat ukoll fl-ib[ra territorjali Maltin, kien hemm 40 immigranti irregolari, fejn wa[da biss kienet mara. }bark ie[or se[[ qabel is-seb[ talbiera[ filg[odu, meta 62 immigranti irregolari dda[[lu mill-Forzi Armati
media•link COMMUNICATIONS
Maltin ukoll f’Xatt it-Tiben. Stqarrija tal-pulizija qalet li b’kollox idda[[lu 49 ra;el, 24 minnhom tfal u 13-il mara. Dawn l-immigranti kienu inter/ettati fl-ib[ra territorjali Maltin nhar it-Tlieta filg[axija ftit wara t-8 p.m., 75 mil nawtiku fin-Nofsinhar ta’ Malta, fil-[in li kien g[adu g[addej id-dibattitu fil-Parlament dwar il-po]izzjoni li kien [a l-gvern li jibg[at grupp ta’ 102 immigranti li kienu da[lu fis-sig[at ta’ qabel lura lejn il-Libja.