Nazzjon 17 ta' Lulju 2013

€0.55

Numru 13,490

L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

Nursing aides ji]bg[u u jka[[lu fl-Isptar ta’ G[awdex

Grat [afna lejn il-PN – Lawrence Gonzi L-eks Prim Ministru u eks Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi, f’ittra li bag[at ilbiera[ lill-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil qabel ma llum i/edi s-si;;u tieg[u filParlament, qal li jinsab grat [afna lejn il-PN g[ax tah l-opportunità li jkun ta’ servizz g[al pajji]na.

Spjega wkoll li llum se jkun qieg[ed i/edi s-si;;u fil-Parlament b’konvinzjoni li dan hu fla[jar interess tal-Partit fiddawl tal-isfidi politi/i li g[addejjin minnhom b[alissa u li g[ad iridu ji;u ffa//jati fix-xhur li ;ejjin.

Fl-ittra lill-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil, Lawrence Gonzi irrifera g[al dak li kien [abbar immedjatament wara r-ri]ultat talelezzjonijiet ;enerali – dak li kien se jirri]enja millkariga ta’ Kap tal-Partit, liema de/i]joni wasslet biex beda l-pro/ess ta’ ti;did fil-karigi kollha talPN. Lawrence Gonzi fisser li llum dan il-pro/ess ta’ ti;did tal-karigi hu lest, u beda pro/ess ie[or – dak ta’ ti;did tal-politika u talistrutturi tal-Partit. Fisser dawn b[ala passi importanti u li j[ares lejn dan kollu b’entu]ja]mu u fidu/ja fil-futur tal-Partit u fit-tmexxija ta’ Simon Busuttil flimkien ma]g[al pa;na 5

minn Matthew Mamo

Il-Prim Ministru Joseph Muscat [arab u ma we;ibx mistoqsijiet diretti u /ari tal-;urnalisti u minflok iddefenda lill-Ministru Cardona

Muscat jiddefendi lill-Ministru Cardona Ja[rab mill-mistoqsijiet tal-;urnalisti u jg[id li ma semax x’qal il-Ministru Cardona li kien se jara kif in[ar;et l-informazzjoni dwar l-ind[il tieg[u Il-Prim Ministru Joseph Muscat g[a]el li jkun kawt, joqg[od lura, ma jikkummentax direttament u ma jikkundannax l-ind[il li g[amel il-Ministru Chris Cardona fil-pro/ess tal-g[a]la ta’ kumpanija li toffri servizz ta’ assistenza legali lill-Gvern.

F’konferenza tal-a[barijiet f’Kastilja lbiera[, il-Prim Ministru Muscat i;;ustifika l-a;ir talMinistru Cardona billi qal li l-pro/edura attwata ma kinitx wa[da bl-offerti.

Il-Prim Ministru Muscat g[a]el li jikkritika l-pro/eduri li kien hemm u qal li dak li g[amel il-Ministru Cardona kien li g[a]el il-kumpanija differenti minn dik li g[a]el il-Unit talPrivatizzazzjoni.

Mistoqsi jekk hu b[ala politiku kienx jag[mel l-istess kif g[amel il-Ministru Cardona, il-Prim Ministru [arab millmistoqsija u wie;eb biss li l-Unit talPrivatizzazzjoni qatt ma kellha tid[ol. Muscat sostna li fil-passat il-Gvern kien dejjem jag[]el l-istess kumpaniji i]da issa l-gvern qed jidde/iedi li jifta[ iktar il-pro/ess.

Mistoqsi dwar dikjarazzjoni li g[amel ;urnata qabel l-Ministru Chris Cardona li fiha qal li kien se jara kif in[ar;et l-informazzjoni dwar l-ind[il tieg[u, il-Prim Ministru qal biss li hu ma kienx sema’ dak li qal l-Ministru Cardona ;urnata qabel fil-konferenza tala[barijiet.

Parlament

Champions League

L-Oppo]izzjoni tivvota kontra de/i]joni o[ra li biha l-Gvern qed ibaxxi l-livelli tal-politika

Wirja u ri]ultat po]ittiv g[al Birkirkara kontra NK Maribor

Ara pa;na 9

Ara pa;na 30

Wara d-de/i]joni talMinistru Manuel Mallia biex pulizija jag[mluha ta’ waiters f’ikla g[al rappre]entanti barranin li kienu Malta g[al konferenza, liema de/i]joni kienet qajmet kontroversja u kritika filmezzi tax-xandir, ittie[det de/i]joni o[ra meqjusa daqstant ie[or kontroversjali meta nursing aides f’G[awdex g[amlu xog[ol ta’ ]ebg[a minflok ma kienu malpazjenti.

Diversi sorsi kkonfermaw ma’ INNAZZJON li x-xog[ol biex in]ebg[u t-twieqi tas-sezzjoni dedikata g[as-sa[[a mentali sar minn numru ta’ nursing aides, li suppost xog[olhom hu malpazjenti. In-nursing aides inqalg[u mill-wards biex ji]bg[u u anke biex ika[[lu fejn kien hemm b]onn.

It-twieqi ta’ din issezzjoni n]ebg[u bil-kulur a[mar – xi [a;a li n-nies li tkellmu mag[na ddiskrivewha b[ala “pass li [adna lura g[as-snin Sebg[in”.

IN-NAZZJON hu infurmat ukoll li fl-Isptar :enerali ta’ G[awdex qed ikomplu jing[ataw transfers u promotions f’postijiet g[olja, ming[ajr ebda sej[a g[allapplikazzjoni.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

2 Lokali

Ra;el arrestat dwar ]gass u [ruq f’dar minn Jerome Caruana Cilia

It-Temp

UV INDEX

9

IT-TEMP> Ftit imsa[[ab u lokalment xi ftit im/ajpar f’xi n[awi mas-seb[, li jsir il-bi//a l-kbira xemxi VI}IBBILTÀ> Tajba lokalment moderata g[all-ewwel IR-RI{: {afif u varjabbli li jsir l-aktar mill-Punent g[al-Lbi/ u lokalment [afif g[al moderat f’xi waqtiet BA{AR> {afif IMBATT> Ftit li xejn TEMPERATURA: L-og[la 25˚C XITA> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 428.2 mm IX-XEMX> Titla’ fis-05.58 u tin]el fis-20.18

Id-dar li ;arrbet [sarat konsiderevoli min[abba n-nar li allegatament tqabbad minn [allelin li da[lu biex jisirqu lanzjana (Ritratt> Michael Ellul)

Ra;el ta’ 55 sena qed jin]amm ta[t arrest millPulizija b’rabta ma’ ]gass u [ruq f’dar ta’ anzjana fil-Qrendi.

Kmieni lbiera[ filg[odu nirien [akmu residenza fi Triq Bali Guarena, fil-Qrendi li kaw]a ta’ hekk ;arrbet [sarat estensivi. In-nar seta’ tqabbad minn terzi persuni g[all-[abta tal5.30 a.m.

B’xorti tajba [add ma we;;a’ f’dan il-ka] g[ax anzjana ta’ 75 sena li tg[ix f’din id-dar [ar;et g[all-[abta tas-2.30 a.m.

Kien madwar tliet sig[at wara li l-Pulizija r/eviet talba g[all-assistenza minn ;irien li raw irresidenza taqbad.

In-nar intefa minn membri tad-Dipartiment tal-Protezzjoni ?ivili, li marru minnufih fil-post

flimkien mal-Pulizija.

Minn spezzjoni li saret fid-dar, instabu sinjali li jindikaw d[ul sfurzat firresidenza, fosthom li]gass tal-bieb ta’ barra.

Residenti tal-istess triq qalulna li din mhix lewwel darba li d-dar sfat fil-mira tal-[allelin, i]da s’issa ma kienx irnexxielhom jid[lu.

Hu mifhum l-anzjana li tg[ix f’din id-dar, tbig[ il-[ut u hu g[alhekk li to[ro; mir-residenza tag[ha fis-sig[at bikrin ta’ filg[odu.

Fil-post waslu wkoll qraba tal-anzjana li g[all-ewwel [asbuha li setg[et kienet fid-dar waqt il-[in tal-in/ident.

Numru ta’ ;irien kienu inkwetati u urtati min[abba dan l-a;ir viljakk fuq anzjana li tg[ix wa[edha.

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

B[al-lum 25 sena

L-ERBG{A L-og[la 32˚C L-inqas 22˚C

IL-{AMIS L-og[la 31˚C L-inqas 22˚C

IL-:IMG{A L-og[la 32˚C L-inqas 22˚C

IS-SIBT L-og[la 32˚C L-inqas 22˚C

IL-{ADD L-og[la 33˚C L-inqas 22˚C

UV

UV

UV

UV

UV

9

9

9

9

9

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 28˚C xemxi, Frankfurt 27˚C imsa[[ab, Tel Aviv 30˚C xemxi, Amsterdam 24˚C xemxi, Milan 30˚C xemxi, Tripli 31˚C ftit imsa[[ab, Istanbul 28˚C ftit imsa[[ab, Ateni 31˚C ftit imsa[[ab, Lisbona 26˚C xemxi, Londra 29˚C xemxi, Vjenna 25˚C xemxi, Berlin 25˚C xemxi, Madrid 33˚C xemxi, Zurich 27˚C xemxi, Brussell 25˚C imsa[[ab, Moska 22˚C imsa[[ab, Munich 25˚C xemxi, il-Kajr 33˚C xemxi, Pari;i 27˚C imsa[[ab, Dublin 20˚C imsa[[ab, Bar/ellona 30˚C xemxi, Tune] 31˚C ftit imsa[[ab, St. Petersburg 10˚C xemxi, Al;eri 30˚C ftit imsa[[ab, Ruma 29˚C xemxi, Kopen[agen 21˚C imsa[[ab, Stokkolma 21˚C xemxi.

L

ura Malta mi]-]jara fl-Istati Uniti, il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami u d-delegazzjoni Maltija, sabet mer[ba mill-akbar minn mijiet ta’ Maltin li riedu jesprimu l-apprezzament tag[hom g[all-[idma tal-Gvern Malti favur il-pajji]. “Kull Malti hu kburi bilmod denn li bih irrappre]entajt lillpajji],” qal il-Vi/i Prim Ministru Guido de Marco meta laqa’ lura liddelegazzjoni.

Il-Prim Ministru qal li kien sodisfatt [afna bi]-]jara fl-Istati Uniti. Ilmument l-aktar importanti ta]-]jara kienet il-laqg[a mal-President Reagan li kienet kordjali [afna u matulha Eddie Fenech Adami kellu l-opportunità jitkellem fit-tul dwar ir-relazzjonijiet bejn i]-]ew; pajji]i.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

Lokali 3

Ma tridx tkun sinjur biex tag[ti d-demm... trid biss ftit kura;;

L-impjant tal-kumpanija l-;dida Cassar Camilleri Limited f’Ra[al :did, fejn f’/erimonja uffi/jali li g[aliha kien pre]enti l-Prim Ministru Joseph Muscat, t[abbru d-dettalji ta’ din is-s[ubija ta]-]ew; kumpaniji (Ritratt> Michael Ellul)

Jing[aqdu ]ew; kumpaniji stabbiliti fil-produzzjoni tal-inbid Il-familji Cassar u Camilleri – ]ew; ismijiet li jfissru

tradizzjoni u li huma sinonimi mal-produzzjoni tal-inbid f’Malta – ing[aqdu f’kumpanija wa[da li ;;ib isimhom, Cassar Camilleri Ltd. Waqt l-inawgurazzjoni uffi/jali tal-impjant f’Ra[al :did, il-Kap E]ekuttiv ta’ din il-kumpanija Jeremy Cassar qal li bl-g[aqda ta’ dawn i]]ew; kumpaniji, il-kumpanija Cassar Camilleri g[andha madwar 60% tas-suq lokali tal-inbid.

Jeremy Cassar fisser kif dan il-pro/ess kien beda s-sena li g[addiet u la[aq il-qofol

tieg[u b’investiment ta’ madwar €1.5 miljun. Ilkumpanija hi stmata li tipprodu/i mal-1.4 miljun litru ta’ inbid.

Il-Kap E]ekuttiv ta’ Cassar Camilleri qal li grazzi g[al din l-g[aqda, se ssir ukoll enfasi fis-settur tas-soft drinks u se twassal ukoll g[ar-ritorn tadditta ‘Coolee’, li kienet popolari [afna fis-suq Malti g[all-prodotti tag[ha fosthom l-isquashes.

Jeremy Cassar appella wkoll biex il-Gvern jinforza lkundizzjonijiet tas-suq talinbid fejn jid[lu i/-/ertifikati D.O.P u I.G.T. Il-Prim Ministru Joseph

Muscat qal li din l-g[aqda hi wa[da sinifikanti g[al Malta u tkun ta’ e]empju g[all-futur.

Hu tkellem ukoll dwar ilpro/ess ta’ konsultazzjoni li nieda l-Gvern g[all-Family Business Act u qal li lintenzjoni wara din il-li;i hi biex ikunu indirizzati lproblemi li jiffa//jaw negozji tal-familja meta t-tmexxija tg[addi minn ;enerazzjoni g[all-o[ra, spe/jalment fejn tid[ol it-tassazzjoni.

Filwaqt li qal li d-d[ul talGvern irid jit[ares, Joseph Muscat qal li tin[ass il-[tiega li l-pi] ta’ tassazzjoni meta jkun hemm bidla ;enerazzjonali jittaffa.

Grupp ie[or ta’ immigranti irregolari G[axar refu;jati jibdew [ajja ;dida fl-Irlanda Il-mew;a ta’ immigranti irregolari lejn pajji]na kompliet fl-a[[ar sig[at meta tard nhar it-Tnejn filg[axija dda[[al f’Malta grupp ie[or ta’ immigranti irregolari.

Dan l-a[[ar grupp kien jikkonsisti f’total ta’ 97 – 91 ra;el, [ames nisa u tifel.

L-immigranti dda[[lu mill-Membri talForzi Armati f’Xatt it-Tiben abbord ilpatrol boat P21 wara li kienu salvati minn fuq dinghy bejn sema u ilma, madwar seba’ mili nawti/i fin-Nofsinhar ta’ Malta.

Fi ]vilupp ie[or, g[axar refu;jati Somali lbiera[ [allew Malta biex jibdew [ajja ;dida fl-Irlanda. B’dan il-grupp, l-Irlanda [adet b’kollox 40 refu;jat fi gruppi ta’ g[axra fl-2007, l-2011, is-sena li g[addiet u dak tal-biera[.

Il-Ministru tal-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali Manuel Mallia irringrazzja lillAmbaxxata Irlandi]a g[al Malta u appella biex iktar pajji]i Ewropew jimxu male]empju tal-Irlanda u juru solidarjetà massitwazzjoni li qed tiffa//ja Malta.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

4 lokali

Direttur ta’ kumpanija mixli li ta fastidju lill-eks sie[ba tieg[u Direttur ta’ kumpanija ta’ 31 sena mill-Mosta ;ie mixli quddiem il-Ma;istrat Audrey Demicoli li nhar il-{add li g[adda u anke fix-xhur ta’ qabel f’San :wann u n[awi o[ra ta’ Malta, ta fastidju lil Ariane Louise Sultana.

Roberto Bruno ;ie mixli li bl-im;iba tieg[u kka;una wkoll lil persuni o[ra, fosthom nies li ji;u minn Sultana, a[wa subien u bniet bi]a’ ta’ theddid li se tintu]a vjolenza filkonfront tag[hom.

Hu ;ie mixli wkoll mill-

Ispettur Daryl Borg li g[amel u]u minn kompjuter u data software biex ikollu dokumentazzjoni g[alih kontra l-li;i.

Bruno kien mixli wkoll li matul il-lejl volontarjament kiser il-pa/i pubblika u li we;;a’ bil-kliem u kitba lil Ariane Louise Sultana.

Is-sitt akku]a kontra Bruno kienet tg[id li nhar il-{add li g[adda g[all-[abta tat-8.30 p.m. f’San :wann saq karozza b’manjiera perikolu]a biex ibe]]a’ lill-

istess eks sie[ba tieg[u.

L-Avukat Kenneth Grima li deher b[ala parti-/ivili g[annom ta’ Sultana qal fil-Qorti li l-akku]at po;;a ritratt fuq il-facebook tal-eks sie[ba tieg[u u fuqu qal, “din ilmara lesta tmur mal-ir;iel b’xejn g[ax dan huwa l-gost tag[ha”.

Roberto Bruno ng[ata llibertà provi]orja fuq depo]itu ta’ €300 u garanzija personali ta’ €2,000. G[alih dehru lAvukati Marion Camilleri u Franco Debono.

Slovakk jammetti li qag[ad ji;;erra g[arwien f’Paceville Slovakk ta’ 36 sena ;ie liberat bil-kundizzjoni li ma jag[milx reat ie[or fi ]mien 18-il xahar wara li ammetta quddiem il-Ma;istrat Audrey Demicoli li kmieni nhar it-Tnejn filg[odu kien qed ji;;erra g[arwien ;ewwa Pa/eville.

Peter Profant ammetta li bejn is-6.00 a.m. u s7.00 a.m. offenda l-pudur jew il-morali, b’g[emil li sar f’post pubbliku. Huwa ammetta

wkoll li kien g[arwien u g[alhekk ma kienx liebes xieraq u kif suppost.

Finalment, kif ammetta wkoll Profant, dak il[in kien fis-sakra b’mod li kienx kapa/i jie[u [sieb tieg[u nnifsu. G[alih deher l-Avukat talG[ajnuna Legali Renzo Porsella Flores bilProsekuzzjoni titmexxa mill-Ispettur Daryl Borg.

Ikompli jitkisser /irku kriminali ta’ serq Cirligeanu CatalinGabriel ta’ 27 sena, Rumen li joqg[od f’appartament f’San Pawl il-Ba[ar ;ie kundannat 12-il xahar [abs sospi]i g[al sentejn wara li ammetta li nhar it-Tnejn,15 ta’ Lulju u fix-xhur ta’ qabel seraq mobile phone – Samsung Galaxy Young minn Paceville g[ad-dannu ta’ Nahikari Nunez Urruela.

Il-Pulizija kienet qed tissorvelja l-in[awi ta’ Paceville fejn ta’ spiss tid[ilha informazzjoni li /irku ta’persuni Rumeni qeg[din iwettqu reati kriminali permezz tal-pickpocketing. B’rabta ma’ dan, quddiem il-Ma;istrat Audrey Demicoli tressaq Gabriel.

Ir-Rumen li qal li ja[dem fil-Kostruzzjoni ammetta wkoll li seraq kartiera talflus g[ad-dannu ta’ /ertu Michelle Byron. Kien mixli wkoll li laqa’ g[andu [wejje; misruqin.

Sadattant, quddiem l-

istess Ma;istrat, ftit wara tressaq Anghel Zabar, ukoll mir-Rumanija, u li qal li ja[dem b[ala bajjad. Kien mixli li nhar it-Tnejn li g[adda seraq mobile phone LG Prada, Samsung Galaxy S4 u mobile phone talmarka I Phone 4.

Zabar li m’ammettiex lakku]i mi;jubin kontrih ;ie mixli wkoll li laqa’ g[andu [wejje; misruqin, u li kkommetta reat li g[alih hemm piena ta’ pri;unerija fil-perjodu operattiv ta’ sentenza sospi]a. Huwa baqa’ mi]mum ta[t arrest preventiv.

G[al dawn l-a[[ar xhur il-Pulizija qed tag[mel sorvelljanza kostanti flin[awi ta’ Paceville fejn hemm qed jg[ixu numru ta’ Rumeni li xog[olhom huwa ta’ pick-pocketers professjonali.

Il-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Daryl Borg.

G[ar-Rumeni dehru lAvukati Marion Camilleri u Franco Debono.

Tonqos sentenza ta’ [abs

Il-Qorti tal-Appell Kriminali preseduta millIm[allef Lawrence Quintano filwaqt li kkonfermat il-[tija ta’ mara fuq serq u frodi, illiberata li kkommettiet reat ie[or waqt ordni ta’ probation.

Il-Qorti wissiet lil Alexia Cross ta’ 34 sena minn San :iljan li kienet qed tag[tiha la[[ar /ans u naqqsitilha ssentenza ta’ [abs effettivi minn sitt snin u tliet xhur [abs g[al wa[da ta’ tliet snin u nofs [abs. Sadattant hija kellha ]ew; sentenzi sospi]i esti]i g[al sentejn.

Cross instabet [atja li f’Novembru tal-2008, millFond Fantasy, f’{al Qormi serqet diversi /ekkijiet talBank of Valletta u kont ie[or tal-HSBC g[ad-dannu ta’ /ertu Raymond Calleja.

Instabet [atja wkoll li fl-istess perjodu serqet diversi /ekkijiet tal-HSBC u li wettqet falsifikazzjoni, u li serqet €250 mill-istess post.

Hi nstabet [atja wkoll b’ingann g[amlet qlig[ ta’ aktar €2,333 g[ad-dannu ta’ Conrad Grima mill-Imtarfa u George Galea minn {al

Qormi u l-banek, BOV u HSBC. Hija nstabet [atja wkoll li f’Novembru ta’ [ames snin ilu [adet u ]ammet g[andha mobile watch li jiswa’ €200 g[addannu tal-istess persuni.

Cross instabet [atja wkoll li kkommettiet reat waqt ilperjodu operattiv ta’ tliet sentenzi sospi]i imposti fuqha mill-Qorti tal-Ma;istrati, li ng[ataw bejn Ottubru u Di/embru tal-2007.

Il-Qorti qalet li ma taqbilx mad-Difi]a li g[andha ting[ata opportunità o[ra u dan g[ax jirri]ulta li l-Qorti tal-Ma;istrati tatha erba’ opportunitajiet u mhux wa[da. Ing[ad li baqg[et g[addejja fit-triq il-[a]ina tant li u]at lil bintha ta’ tmien snin biex te]er/ita l-ingann.

Il-Qorti qalet li hu impossibbli li sentenza ori;inali ma tkunx wa[da effettiva. Ing[ad li t-tfajla ma [abblitx rasha dwar x’kellha mdendel fuq rasha, u issa meta rat li se t[allas g[al g[emilha, g[aliex ing[atat erba’ /ansijiet u remithom, se jibda t-talb g[al [niena b’[afna sku]i.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

Lokali 5

Gvern Nazzjonalista wettaq revi]jonijiet fil-policies u pro/eduri dwar xiri ta’ ]ejt Il-Partit Nazzjonalista jinnota l-anali]i li g[amel l-Awditur :enerali dwar ilmetodu tax-xiri u loperazzjoni ta]-]ejt, kif ukoll il-konklu]jonijiet tarrapport, li juru bi/-/ar li nnuqqasijiet li l-Awditur :enerali kien sab bejn ilperjodu tal-2008 u l-2010 kienu ;ew sostanzjalment rimedjati millKorporazzjoni Enemalta fil-bidu tal-2011, qabel ma beda l-pro/ess ta’ verifika mill-Awditur :enerali.

Fi stqarrija, il-Partit Nazzjonalista qal li wara li ;ew ]velati serje ta’ irregolaritajiet fil-pro/ess tax-xiri ta]-]ejt millEnemalta, il-Gvern Nazzjonalista ikkollabora bis-s[i[ biex kull min kien involut jinqabad u jitressaq il-Qorti.

Dan sar ukoll billi ng[atat Ma[fra Presidenzjali fuq parir talAvukat :enerali u lKummissarju tal-Pulizija sabiex jinkixef kull min kien involut.

Kif jixhed ir-rapport innifsu, Gvern Nazzjonalista wettaq g[add ta’ revi]jonijiet fil-policies u l-pro/eduri ta’ kif jinxtara ]-]ejt biex ji;i assigurat li f’qasam daqshekk sensittiv, ikun

hekk l-a[jar prassi ta’ trasparenza me[tie;a.

Ir-rapport tal-Awditur :enerali jg[id li dawn ilbidliet g[amlu differenza kbira, u jfa[[ar ilKorporazzjoni g[all-bidliet li saru fil-le;i]latura li g[addiet.

Ir-rapport tal-Awditur :enerali jg[id li dawn il-bidliet g[amlu differenza kbira u jfa[[ar lill-Enemalta g[all-bidliet li saru fil-le;i]latura li g[addiet Il-Partit Nazzjonalista jinnota wkoll li l-kritika li g[amel l-Awditur :enerali dwar l-estensjoni filkuntratt li ng[ata lill-Island Bunker Oils Ltd millMOBC, twaqqfet f’nofs l2011 fil-perjodu meta lKorporazzjoni kienet qed tag[mel ir-rivalwazzjoni li saret.

E]empju g[al kull min irid ikun ta’ servizz g[all-poplu minn palna 1

]ew; vi/i kapijiet, isSegretarju :enerali u luffi/jali l-o[ra kollha.

Kompla jfisser fl-ittra tieg[u, li issa jmiss li l-partit ikompli jikkonsolida lfunzjoni Parlamentari tieg[u – punt li g[alih hu importanti [afna g[aliex l-elettorat Malti u G[awdxi g[andu d-dritt li jkollu rappre]entanti tieg[u li jag[tu l-massimu possibbli g[all-;id tag[hom u ta’ pajji]na.

Hu dan il-[sieb, sa[aq Lawrence Gonzi, li wasslu biex jie[u d-de/i]joni li j/edi s-si;;u tieg[u fil-Parlament b’se[[ mil-lum.

Lawrence Gonzi wieg[ed ukoll lill-Kap tal-PN Simon Busuttil, li l-PN se jsibu kull meta je[tie; il-kontribut tieg[u u li dan jag[mlu g[aliex konvint li l-politika tal-PN hi l-a[jar wa[da g[al pajji]na.

“G[andna biex inkunu kburin bil-partit tag[na li flistorja twila tieg[u sawwar lidentità tag[na b[ala nazzjon, wassal g[all-Indipendenza ta’ pajji]na, g[al-libertà, iddemokrazija u s-saltna taddritt, kif ukoll biex nie[du postna fl-Ewropa b[ala pajji] matur u rispettat”, qal Lawrence Gonzi.

Kompla li hu grat [afna lejn il-PN g[ax tah lopportunità li jkun ta’ servizz g[al pajji]na.

Stqarr li dejjem emmen li lpolitika hi sabi[a meta tintu]a biex tag[mel il-;id, spe/jalment lil dawk l-aktar vulnerabbli fis-so/jetà tag[na. Permezz tal-PN, fisser Lawrence Gonzi, seta’ jwettaq dak li jemmen fih.

“Issa l-PN se jsibni n[e;;e; lil [afna aktar nies biex jid[lu fil-politika [alli permezz tal-impenn politiku fil-PN, ja[dmu biex inkomplu nibnu so/jetà Maltija fejn kul[add g[andu

Simon Busuttil fisser li l-Parlament Malti u l-PN se jitilfu lesperjenza u l-[iliet li g[al dawn l-a[[ar 25 sena Lawrence Gonzi u]a b’risq il-;id ta’ pajji]na fid-diversi karigi li okkupa

sehem, u pajji] li nixtiequ ng[addu lil uliedna”, qal Lawrence Gonzi.

Fl-a[[ar tal-ittra, Lawrence Gonzi rringrazzja lill-PN, lilluffi/jali u l-attivisti kollha g[all-appo;; u l-koperazzjoni li kellu matul il-[idma tieg[u fil-karigi kollha li okkupa fi [dan il-Partit.

Temm l-ittra billi awgura lil Simon Busuttil u lill-PN futur sabi[ imsawwar madwar il-vokazzjoni li nservu lil pajji]na g[al ;id tal-poplu Malti u G[awdxi kollu.

Fl-ittra ta’ twe;iba, Simon Busuttil qal li l-Parlament Malti u l-PN se jitilfu lesperjenza u l-[iliet li g[al dawn l-a[[ar 25 sena Lawrence Gonzi u]a b’risq il;id ta’ pajji]na fid-diversi karigi li okkupa.

Simon Busuttil qal il j[ossu onorat li kellu x-xorti ja[dem fil-vi/in mieg[u, partikularment fil-perjodu minn meta Malta qabdet it-

triq g[as-s[ubija fl-UE. F’isem il-PN u f’ismu personali, Simon Busuttil radd [ajr lil Lawrence Gonzi ta’ dak kollu li b’sens kbir ta’ dedikazzjoni u b’sagrifi//ju g[amel b’risq pajji]na.

Irringrazzjah g[al mod kif dejjem fittex l-interess nazzjonali, g[all-mod kif kompla jibni u jsa[[a[ irreputazzjoni tajba ta’ pajji]na fl-Ewropa u lil hinn, u g[allealtà lejn il-valuri u lprin/ipji tieg[u u tal-PN. Simon Busuttiul qal li dan jag[mel il-[ajja politika ta’ Lawrence Gonzi e]empju tajjeb g[al kull min irid ikun ta’ servizz g[all-poplu tag[na.

Simon Busuttil, filwaqt li awgura f’ismu u f’isem il-PN lil Lawrence Gonzi u lillfamilja tieg[u li qasmet ilvja;; ta’ 25 sena bis-sabi[ u l-iebes kollu tieg[u, awguralu g[all-futur u esprima t-tama li pajji]na jibqa’ jgawdi lfrott tal-kontribut tieg[u.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

6 Lokali

L-MNPN juri Appell apprezzament lil Lawrence g[all-[idma ta’ Gonzi Lawrence Gonzi Il-Moviment Nisa Partit Nazzjonalista rringrazzja lil Lawrence Gonzi g[asservizz tieg[u lejn il-pajji], filwaqt li qal li dejjem mexxa l-pajji] b’g[aqal u b’im[abba.

Dan wassal fil-[olqien ta’ eluf ta’ postijiet tax-xog[ol, u investiment siewi fis-sa[[a u fl-edukazzjoni fost o[rajn.

Il-Moviment semma wkoll kif il-politika li [addan

Il-politika li [addan Lawrence Gonzi g[amlitha aktar fa/li biex il-mara tkun tista’ tla[[aq max-xog[ol u mal-familja Lawrence Gonzi g[amlitha aktar fa/li biex il-mara tkun tista’ tla[[aq max-xog[ol u mal-familja permezz ta’ bosta mi]uri.

L-MNPN qal ukoll li il-

kwalitajiet ta’ Lawrence Gonzi, li ;ew apprezzati minn bosta mexxejja barranin, g[amlu unur lil Malta li di;à qed t[oss innuqqas ta’ dan l-istatista.

Victor Scerri, li sa ftit ]mien ilu kien il-President tal-Kunsill :enerali talPartit Nazzjonalista, f’ittra li bag[at lill-eks Prim Ministru Lawrence Gonzi, talbu biex wara d-diskors tieg[u fil-Parlament, flinteress tal-pajji] jer;a’ jikkunsidra d-de/i]joni tieg[u li jirri]enja millParlament.

Scerri fakkar kif fl-a[[ar diskors tieg[u nhar it-Tlieta li g[adda, Lawrence Gonzi tkellem fuq l-aspetti legali u umani tal-a[[ar avvenimenti f’paji]na b’rabta mal-immigrazzjoni fejn persuni jfittxu [ajja a[jar u sigura g[alihom u wliedhom.

Hu ddeskriva l-intervent ta’ Gonzi b[ala wie[ed li jipprova mhux biss lesperjenza u s-su//ess li hu wera b[ala Prim Ministru, imma wkoll l-abbiltà tieg[u

li jara s-sitwazzjonijiet b’mod [olistiku, ming[ajr ma jinjora d-dimensjoni umana f’kull de/i]joni li jkun hemm b]onn.

Il-pre]enza tieg[ek b[ala Membru Parlamentari ssa[[a[ din l-istituzzjoni “Il-pre]enza tieg[ek b[ala Membru Parlamentari ssa[[a[ din l-istituzzjoni.

Int i;;ib fil-Kamra tarRappre]entanti esperjenza vasta u perspettiva ta’ telfa li la l-poplu Malti in ;enerali u lanqas il-pro/ess demokratiku ta’ pajjina ma jistg[u jaffordjaw li jitilfu,” jis[aq Victor Scerri.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

Lokali 7

Nuqqas ta’ konsultazzjoni mill-Gvern Laburista Il-Partit Nazzjonalista esprima t-t[assib tieg[u li lGvern Laburista s’issa g[a]el li jinjora g[al kollox is-sej[iet g[al konsultazzjoni dwar ir-reklamazzjoni tal-art bl-isku]a li g[andu mandat elettorali.

Dan fid-dawl tal-fatt li ftit jiem ilu s-Segretarju Parlamentari Michael Farrugia [abbar sej[iet g[all-espressjoni ta’ interess g[al pro;etti li jirrikjedu reklamazzjoni ta’ art, liema sej[a se tag[laq f’Settembru li ;ej.

Fid-dawl ta’ din id-dikjarazzjoni, il-Kelliem Ewlieni tal-Partit Nazzjonalista g[all-I]vilupp Sostenibbli, l-Ambjent u lBidla fil-Klima, Charlò Bonnici, staqsa numru ta’ mistoqsijiet fosthom g[aliex il-Gvern Laburista dde/ieda li jinjora g[al kollox il-konklu]jonijiet ta’ ]ew; rapporti kkummissjonati mill-MEPA, mag[rufa b[ala r-rapporti Carl Bro (2005) u ScottWilson (2010), li kkonkludew li r-reklamazzjoni tal-art i;;orr mag[ha riskji ambjentali kbar u li fuq kollox mhix finanzjarjament vijabbli min[abba lammont kbir ta’ terrapien li tirrikjedi.

Fl-istqarrija, il-Partit Nazzjonalista jistaqsi wkoll dwar jekk il-Gvern Laburista kkonsultax ma’ min hu involut fl-industrija tad-diving f’Malta u f’G[awdex biex jara kif irreklamazzjoni tal-art se tolqot lil din l-industrija u lit-turi]mu asso/jat mag[ha.

L-istess mistoqsija saret fir-rigward tal-esperti filbijodiversità, bil-Partit Nazzjonalista jistaqsi jekk il-Gvern Laburista kkonsul-

tax ma’ dawn l-esperti biex jara kif ir-reklamazzjoni talart tista’ tolqot b’mod perpetwu l-[ajja f’qieg[ ilba[ar.

Il-PN fakkar ukoll kif numru ta’ g[aqdiet ambjentali f’dawn l-a[[ar ;img[at ;ibdu l-attenzjoni tal-Gvern dwar il-fatt li f’Malta di;à hawn ammont sostanzjali ta’ proprjetà li mhix u]ata u g[aldaqstant ma jag[milx sens li ]]id mag[hom permezz ta’ pro;etti spekulattivi b[alma donnu jrid ilGvern.

Il-PN jistaqsi wkoll jekk il-Gvern Laburista kkonsultax mal-G[aqda tal-I]viluppaturi Maltin li l-President tag[ha kritika l-fatt li minflok l-ewwel ma ;ie identifikat il-pro;ett u mbag[ad ji;i studjat jekk je[tie;x reklamazzjoni ta’ art, ;ara bil-maqlub. L-istess kelliem kien fakkar ukoll li studji li saru qabel urew li r-reklamazzjoni ta’ art ma kinitx ekonomikament vijabbli.

Il-Partit Nazzjonalista hu m[asseb bit-tip ta’ konsultazzjoni m[addma minn dan il-Gvern, li ironikament ittimbra lilu nnifsu b[ala “Gvern li jisma’”. Dan ma jawgura xejn li d-de/i]jonijiet kbar f’dan il-pajji], li /ertament se jimpattaw bilkbir il-qasam ambjentali li qed ikunu frott ta’ diskussjoni ;enwina ma’ kull min hu kon/ernat.

Appella lill-Gvern Laburista jkun trasparenti u miftu[ fid-diskussjonijiet kollha li jag[mel dwar irreklamazzjoni tal-art, spe/jalment fid-dawl talper/ezzjoni li te]isti li lGvern Laburista qed jipproponi pro;etti ta’ dan it-tip biex ja;evola erba’ kuntratturi biex jibnu aktar djar u appartamenti.

Il-Gvern jg[id li l-Whistle Blower Act tbiddel il-kultura tal-pajji]

Mu]ika jazz ilbiera[ laqg[et lit-turisti fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta b[ala promozzjoni g[all-Festival tal-Jazz li g[addej b[alissa fil-g]ejjer Maltin (Ritratt> Michael Ellul)

Mu]ika jazz fl-ajruport Fl-okka]joni tal-Malta Jazz Festival li g[addej b[alissa u li jil[aq il-qofol tieg[u fi tmiem il-;img[a b’kun/erti f’Ta’ Liesse, fil-Belt Valletta, it-turisti li waslu lbiera[ flAjruport Internazzjonali ta’ Malta sabu tilqag[hom ilmu]ika jazz.

Il-Festival tal-Jazz hu stabbilit u jattira mhux biss mu]i/isti lokali i]da wkoll dawk internazzjonali.

Din is-sena, b[ala parti minn dan il-festival, qed ji;i organizzat programm ta’ 12-il ;urnata ta’ mu]ika jazz bissehem ta’ mu]i/isti lokali u internazzjonali li se jkunu qed jimxu ’l barra mill-Belt Valletta u jag[tu wirjiet mu]ikali madwar il-g]ejjer Maltin.

Fost il-postijiet fejn se jkunu organizzati dawn il-kun/erti ]g[ar, hemm numru ta’ ristoranti u [wienet tax-xorb, blg[an li l-mu]ika jazz tasal

fa/ilment g[and il-pubbliku.

Dan il-programm se jkun qed jinkludi g[add ta’ workshops b’tali mod li mu]i/isti ]g[a]ag[ ikollhom /ans jitg[allmu iktar dwar il-jazz filwaqt li jtejbu l-[iliet mu]ikali tag[hom.

Din is-sena, l-attrazzjonijiet ewlenin tul il-festival li lqofol tieg[u jintla[aq bilkun/erti f’Ta’ Liesse, fil-Belt Valletta, mistennija li jkunu mu]i/isti jazz distinti, fosthom il-vokalista Gregory Porter, il-pjanist Michel Camilo u Robert Glasper, rebbie[ ta’ bosta Grammy Awards.

Meta lbiera[ is-Segretarju Parlamentari José Herrera, responsabbli mill-kultura, ]ar l-inizjattiva li ttie[det flAjruport fl-okka]joni talMalta Jazz Festival, qal li qed jikkunsidra li l-Kunsill Malti g[all-Arti u Kultura jinbidel f’awtorità.

Il-Prim Ministru Joseph Muscat qal li l-Ligi dwar il-Whistle Blower trid tkun ikkunsidrata filkuntest tat-tne[[ija tal-li;i tal-preskrizzjoni minn fuq il-politi/i u tal-introduzzjoni tal-li;i dwar ilfinanzjament tal-partiti.

Dwar din il-li;i li se titressaq sa tmien din issena tkellmu lbiera[ f’konferenza tal-a[barijiet il-Prim Ministru Joseph Muscat u s-Segretarju Parlamentari Owen Bonnici.

Il-Prim Ministru sostna li f’erba’ xhur dan ilGvern g[amel iktar milli g[amlu n-Nazzjonalisti f’25 sena biex ji;;ieldu lkorruzzjoni.

Il-Prim Ministru u sSegretarju Parlamentari Owen Bonnici qal li l-proposti f’din il-li;i se j;ibu bidliet fil-kultura tal-pajji] u sostnew li l-Gvern se jkun qed jipprote;i lil min jikxef informazzjoni b’mod ;enwin.

Il-Gvern fisser ukoll li ma jeskludix li tinbidel lidentità ta’ min jikxef informazzjoni u li dawn ma jittellg[ux jixhdu.

Filwaqt li l-Prim Ministru qal li l-Gvern lest jinvestiga ka]i li jmorrru snin twal lura, semma l-ka]i tal-BWSC u x-xiri ta]-]ejt.

Joseph Muscat sostna li dan l-att jista’ jwasssal u jintu]a wkoll biex tinkiseb informazzjoni dwar delitti li g[adhom mhux solvuti.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

8 Parlament

L-Oppo]izzjoni titfa’ dawl dwar fabbrika li jing[ad li tinsab f’diffikultajiet L-Oppo]izzjoni informat lill-Gvern b’tag[rif sensittiv dwar fabbrika li jing[ad li qed ikollha problemi biex tibqa’ topera f’Malta. Dan [are; minn mistoqsija parlamentari li ori;inarjament saret mid-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi lill-Ministru Chris Cardona dwar il-Kunsill Konsultattiv tal-Intrapri]a.

Il-Whip tal-Grupp Parlamentari Nazzjonalista David Agius u Mario de Marco, il-Vi/i Kap tal-PN dwar il{idma fil-Parlament kellmu lill-Ministru Cardona dwar din il-kumpanija partikulari u tawh l-informazzjoni kollha biex ting[ata l-g[ajnuna li hemm b]onn.

Il-Whip tal-Grupp Parlamentari Nazzjonalista David Agius g[amel mistoqsija supplimentari u staqsa jekk fabbrika barranija u stabbilita f’Malta hix se t[alli pajji]na biex tmur ta[dem f’pajji] ie[or.

David Agius re;a’ g[amel mistoqsija supplimentari u staqsa lill-Ministru Cardona jekk din l-istess fabbrika hix qed titlob g[ajnuna mill-Gvern biex tibqa’ topera f’Malta.

Il-Ministru Cardona stqarr li jkun hemm diversi talbiet minn kumpaniji biex jing[ataw g[ajnuna simili i]da [e;;e; lill-interpellant biex jag[mel mistoqsija bil-miktub.

Il-Whip tal-Grupp Parlamentari Nazzjonalista staqsa jekk il-Gvern hux qed jimpenja ru[u biex, skont l-informazzjoni li g[andu, din il-fabbrika partikulari ma titlaqx minn Malta u minflok tmur fl-Indja.

Il-Ministru Cardona qal li l-impenn tal-Gvern hu li jg[in lil din il-kumpanija b[alma jag[mel ma’ ditti o[rajn.

David Agius staqsa lill-Ministru Cardona jekk hu jafx li hemm [afna [addiema ja[dmu ma’ din il-fabbrika.

Chris Cardona re;a’ rrepeta u qal lill-interpellant biex jag[mel mistoqsija bil-miktub u jindika g[al liema fabbrika qed jirreferi u jkun jista’ jwie;bu f’qasir ]mien.

Mario de Marco, il-Vi/i Kap tal-PN g[all-{idma filParlament staqsa jekk humiex g[addejjin ta[ditiet ma’ din ilkumpanija biex l-Oppo]izzjoni tkun mo[[ha mistrie[a li lGvern qed jag[mel xi [a;a favur din il-fabbrika. Staqsa wkoll, fost o[rajn, jekk din il-kumpanija hix se tibqa’ f’Malta.

Il-Ministru Cardona wie;eb li jekk l-interpellant jaf b’xi [a;a li hu ma jafx, allura japprezza jekk jinforma lill-Gvern.

Hu ]ied li s’issa ma ntilfux impjiegi g[ax il-Gvern wettaq ]ew; tipi ta’ [idma f’temp ta’ erba’ xhur. F’perijodu ta’ ftit ;img[at, il-Gvern iltaqa’ ma’ rappre]entanti ta’ diversi fabbriki u indirizza l-problemi li kellhom.

Hu stqarr li l-Malta Enterprise se tkun qed tapprova numru ta’ pro;etti ;odda u ]ied li f’wa[da mil-laqg[at tal-bord ta’ din l-istitizzjoni, ;ew approvati 39 applikazzjoni biex isiru espansjonijiet ta’ fabbriki u jitwaqqfu i]jed kumpaniji f’Malta.

Il-Whip tal-Grupp Parlamentari Nazzjonalista re;a’ g[amel mistoqsija supplimentari u staqsa kemm in[olqu mpjiegi f’dawn l-a[[ar erba’ xhur. Il-Ministru Cardona deher li ma kienx jaf u wie;bu biex hu jistenna ftit sakemm l-istatistika tit[abbar uffi/jalment.

Parti mix-xog[ol ta’ [ames uffi/jali ta’ Transport Malta hu li ta’ kuljum jag[mlu spezzjonijiet fuq is-servizz tat-trasport

2,112-il spezzjoni fuq vetturi ta’ Arriva minn uffi/jali ta’ Transport Malta Saru 2,112-il spezzjoni minn uffi/jali ta’ Transport Malta fuq vetturi tal-Arriva mit-12 ta’ Marzu sas-16 ta’ :unju ta’ din is-sena.

Dan qalu Joe Mizzi, ilMinistru g[at-Trasport u lInfrastruttura bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Toni Bezzina.

Hu fisser li Transport Malta g[andha [ames uffi/jali li ja[dmu fuq ba]i ta’ xift li

parti mix-xog[ol tag[hom hu li ta’ kuljum jag[mlu spezzjonijiet fuq is-servizz tattrasport li jinkludi spezzjonijiet fuq il-karozzi tallinja.

Waqt l-ispezzjonijiet li jsiru fuq il-vetturi tal-Arriva luffi/jali ta’ Transport Malta ji//ekkjaw li x-xarabank minn ;ewwa hi fi stat tajjeb li ;;orr il-passi;;ieri; li seats ta’ prijorità huma allokati kif suppost; qniepen ja[dmu kif

suppost; indafa tax-xarabanks; temperatura ;ewwa xxarabank; rampi tas-si;;u tarroti ja[dmu kif suppost; sistema ta’ tracking taxxarabanks; apparat ta’ sigurtà li huma vi]ibbli u fi stat tajjeb ta’ manutenzjoni; CCTV cameras huma nstallati; blinds ta’ destinazzjoni u s-sistema ta’ announcement ja[dmu kif suppost; ticketing machines ja[dmu kif suppost u sinjali mwa[[la kif suppost.

375 pazjent stennew fuq stretcher f’:unju Kien hemm 375 pazjent li stennew fuq stretcher fid-Dipartiment tal-Emer;enza jew f’xi parti o[ra fl-Isptar Mater Dei matul ixxahar ta’ :unju.

Meta kien qed iwie;eb mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista

Joe Cassar, il-Ministru Godfrey Farrugia stqarr li kien hemm 113-il pazjent li stennew f’Area 2, 150 pazjent stennew fuq stretcher fin-New Medical Admissions Unit u 112-il pazjent li stennew fin-New Medical Admissions Unit – External.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

Parlament 9

L-Oppo]izzjoni tivvota kontra de/i]joni o[ra li biha l-Gvern qed ibaxxi l-livelli tal-politika “Din hi li;i [a]ina u skandalu]a, li;i li qed timmina sseparazzjoni bejn Gvern u Parlament. Qed issir g[assempli/i ra;uni biex ja;evola lill-back benchers tieg[u.

G[alhekk l-Oppo]izzjoni hi kontra dan l-abbozz.”

Dan qalu l-Kap talOppo]izzjoni Simon Busuttil meta lbiera[ tkellem fit-Tieni Qari tal-Abbozz ta’ Li;i li jemenda diversi li;ijiet dwar il-funzjonijiet tal-Membri Parlamentari. Hu spjega li lprin/ipju tas-separazzjoni talpoter g[andu jissa[[a[ u mhux jiddg[ajjef.

L-Oppo]izzjoni ddikjarat li mhix se tie[u sehem f’dak li qed jipproponi l-Gvern g[aliex temmen f’dak li qed tg[id. Ilfatt li Membru Parlamentari jitpo;;a fuq Bord, ikun qed jillimitah fir-rwol tieg[u li jag[mel skrutinju.

Il-bordijiet indikati flabbozz ma g[andhomx b]onn Membru Parlamentari biex jiffunzjonaw. Hu l-Gvern li g[andu b]onn dawn il-bordijiet g[all-Membri Parlamentari tieg[u.

Simon Busuttil qal li lGvern qed ibaxxi l-livelli ta’ gvernar, tat-trasparenza u tarresponsabbiltà politika minflok jg[ollihom. Il-Gvern kisser ukoll il-weg[da tieg[u ta’ meritokrazija. Din hi li;i biex tag[ti lill-Membri Parlamentari paga o[ra. Dan hu pass skandalu] ;ej minn xi [add li g[amel kampanja s[i[a kontra Membri talKabinett li [adu onorarja. Issa qed jipproponi sistema kif ilMembri Parlamentari talGvern ikollhom tliet d[ul – ilpaga tax-xog[ol normali, lonorarja tal-Parlament u dd[ul b[ala membri tal-bordijiet.

Simon Busuttil qal li dan hu

pass ie[or minn sensiela ta’ ksur li bih qed ibaxxi l-livelli tal-politika. Hekk sar fil-ka] tas-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca, it-tne[[ija tas-Segretarji Permanenti, ittne[[ija ta/-Chairmen tatTribunali Industrijali.

Ksur ie[or hu n-nuqqas ta’ pre]entazzjoni tal-assi talMinistri minkejja li g[addew erba’ xhur meta suppost saru wara xahrejn. Tnaqqis ie[or fil-livelli saru mill-Ministru Manwel Mallia kif ukoll idde/i]joni tal-Ministru Chris Cardona li jibdel de/i]joni ta’ bord ta’ g[a]la.

G[al dan, il-Prim Ministru, b’mod skandalu] qal li lPrivatisation Unit ma kellux ikun involut meta kien ilMinistru li ma kellux ikun involut. Ka] aktar ri/enti li bih il-Gvern qed ibaxxi l-livelli kien dak tal-;img[a li g[addiet meta u]a l-bnedmin b[ala pedina biex jimponi po]izzjoni.

Id-Deputat Nazzjonalista Francis Zammit Dimech qal li hu prin/ipju fundamentali dak mag[ruf b[ala separazzjoni tal-poteri. Ir-rwol tal-Membri Parlamentari li ma jkollhomx kariga fl-E]ekuttiv hu rwol ta’ skrutinju. Dan isir permezz talmistoqsijiet parlamentari, bissehem fid-diskussjonijiet li jsiru.

Francis Zammit Dimech qal li r-regola ;enerali g[andha tkun li fejn ma jkunx indikat mod ie[or, Membri Parlamentari ma g[andhomx ikunu membri fil-bordijiet ta’ entitajiet. Is-sehem tal-Membri Parlamentari fil-bordijiet tfisser li jkun qed ji;i limitat irrwol tal-Membru Parlamentari biex jissorvelja l-operat talGvern.

Id-Deputat Nazzjonalista qal li l-Oppo]izzjoni offriet sis-

tema differenti permezz ta’ att li fih ikun hemm nomini diretti mill-Oppo]izzjoni, i]da issehem ta’ dawk nominati tibqa’ dik ta’ oppo]izzjoni.

Il-proposta tal-Gvern tfisser li qed ji]died in-numru ta’ Membri Parlamentari li jkunu totalment indipendenti biex jissorveljaw il-[idma talGvern.

Il-Gvern qed ibaxxi l-livelli ta’ gvernar, trasparenza u responsabbiltà politika minflok jg[ollihom Francis Zammit Dimech qal li anke l-pass biex il-Kap talKamra jkun membru li mhux parti mill-Kabinett, il-Gvern qed jinjora l-prattika f’pajji]i o[ra partikolarment dak li jsir fil-House of Commons.

Id-Deputat Nazzjonalista staqsa jekk ir-rwol tal-Kap talKamra issa hux qed jinbidel min[abba l-fatt li l-Gvern Laburista qed jg[id li hu pass innovattiv li [add g[adu ma g[amlu qablu.

Id-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea qal li dak li qed jipproponi l-Gvern permezz ta’ dan l-abbozz se jillimita r-rwol tal-Membru Parlamentari biex jiskrutinja l-[idma tal-Gvern. ?ensu Galea qal li hemm numru ta’ entitajiet li fihom ilMembri Parlamentari kienu esklu]i milli jkunu membri filbord. L-abbozz qed ine[[i dan l-impediment. ?ensu Galea qal li sSegretarju Parlamentari Bonnici sostna li l-pass li qed

jie[u l-Gvern se jkabbar iddinjità tal-Parlament. Id-dinjità tal-Parlament tiddependi minn dak li jag[mlu l-Membri Parlamentari fil-Parlament. Iddinjità ma tiddependix minn jekk Membru Parlamentari jkunx fuq bord jew le.

Id-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi qal li b’dan labbozz, il-Gvern qed ikompli jimmina s-sinsla istituzzjonali tal-pajji] u jnawwar ir-rwol li g[andu l-Membru Parlamentari biex ikun strument [alli jiskrutinja l-[idma tal-Gvern.

Fid-diskors tieg[u, isSegretarju Parlamentari dawwar l-argumenti talprin/ipju importanti tas-separazzjoni tal-poteri bil-maqlub, biex ibig[ sitwazzjoni li tidher l-oppost ta’ dak li fil-verament hi. Dan hu pass ie[or li bih ilGvern qed jimmina l-istituzzjonijiet Kostituzzjonali ma[suba g[all-iskrutinju talE]ekuttiv.

Id-Deputat Laburista Carmelo Abela qal li l-pass tal-Gvern qed jag[ti importanza akbar lill-Parlament. Dan ilpass ma jfissirx li qed jixtri sskiet ta’ min ikun nominat.

Carmelo Abela qal li fil-House of Commons, Membru Parlamentari li jin[atar Kap tal-Kamra jsir Ministru bla portafoll propju g[aliex ikun in[atar f’dik il-kariga.

Fid-diskors ta’ g[eluq, isSegretarju Parlamentari Owen Bonnici wie;eb g[all-kritika tal-Oppo]izzjoni b’battuti dwar dak li kien isir fl-amministrazzjoni pre/edenti. Dwar il[atra ta’ Kap tal-Kamra, Owen Bonnici qal li qed ting[ata possibbiltà lil back bencher li jressaq g[ad-diskussjoni xi mozzjoni li l-E]ekuttiv ma jkunx jixtieq iressaq ’il quddiem.

Disa’ ka]i ta’ serq fl-Isptar Mater Dei fi tliet xhur

Kienu rrappurtati disa’ ka]i ta’ serq fl-Isptar Mater Dei u fl-entitajiet kollha li jaqg[u ta[tu fla[[ar tliet xhur. Dan qalu Godfrey Farrugia, ilMinistru g[as-Sa[[a bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret midDeputat Nazzjonalista Joe Cassar.

Minn dan in-numru, erba’ o;;etti ;ew rappurtati nieqsa minn postijiet pubbli/i u o;;ett minn post ristrett f’April; ]ew; o;;etti nsterqu minn postijiet pubbli/i u o;;ett minn post ristrett f’Mejju; ebda o;;ett ma nsteraq minn post pubbliku f’:unju u matul dan ix-xahar insteraq o;;ett minn post ristrett.

Il-Ministru Farrugia ]ied li jista’ jkun li kien hemm ka]i o[rajn li ma ;ewx irrappurtati lill-membri tassigurtà tal-Isptar Mater Dei.

365 [addiem Malti mal-UE

Kien hemm 365 [addiem Malti impjegat mill-Unjoni Ewropea sal31 ta’ Marzu ta’ din issena. Dan qalu Louis Grech, id-Deputat Prim Ministru u Ministru g[allAffarijiet Ewropej u tTwettiq tal-Manifest Elettorali bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Clyde Puli.

Minn dan in-numru, 101 mill-[addiema qed ja[dmu mal-UE fuq ba]i temporanja.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

10 Opinjoni

Brimba tnebba[ lill-Kummissarju Jamil Zarzis, traffikant tattfal ]g[ar, spara fuq il-kummissarju, il-[abib tag[na Salvo Montalbano li biex i[ares lilu nnifsu feta[ in-nar u qatel. Bin Andrea Camilleri, g[ax hekk hu xieraq li jissejja[ il-kummissarju, l-aktar pulizija msemmi fl-Italija ta[t il-[akma ta’ Silvio Berlusconi, jittie[ed l-isptar [alli t-tobba jo[or;ulu l-balla minn spalltu. minn Joe Cassar stcassar@maltanet.net

Jixbah lil mog[]a

I[oss l-u;ig[, inaqqs il-[in tal-irqad, dejjem jistenba[, skont l-arlo;; fit-tlieta ta’ filg[odu, sebg[a u g[oxrin minuta u erba’ sekondi, il-[in li l-balla da[let f’la[mu.

Sie[bu b[al :uda jistqarr mattobba li ftit jiem qabel meta lkummissarju kien mar jg[um, [ass u;ig[ f’sidru.

It-tobba j;ibu l-aqwa professuri waqt li Montalbano jisg[obbih li qatt ma g[amel testment. L-aqwa professur, Di Bartolo li Montalbano jidhirlu li jixbah lil mog[]a g[ax ixxdieq tieg[u l-[in kollu ji//aqilqu, jarah u jfisser littobba li Montalbano jekk jisparawlu tliet tiri jew erbg[a u jekk jo[or;uhomlu bla loppju, qalbu tibqa’ soda.

L-isptar Montalbano jiddejjaq. Biex tag[qad i[abbrulu li ;ej jarah Gianfranco Petrotto, li beda l-karriera tieg[u b[ala deputat fil-parlament u issa ;ie ma[tur sottosegretarju tal;ewwieni, minkejja li kien instab [ati ta’ korruzzjoni, ksib mhux xieraq ta’ flus.

Salvat b’li;i ;dida. Bniedem li dar il-partiti kollha, hekk darba kien Komunist, wara So/jalist, fl-a[[ar issie[eb ma’ Berlusconi. Applawsi fil-kurituri, il-ministru jid[ol filkamra, ipa/pa/ imma Montalbano ma jisma’ xejn g[ax sadd widnejh bit-tajjar minn qabel.

Lura d-dar, fejn Livia, li ma tantx taf issajjar, tie[u [siebu ti;ih telefonata, sejba ta’ rota ta’ tifla, skont Catarella pulizija li ma jaf xejn. Telefonata o[ra: tifla ;iet ma[tufa.

Montalbano jid[ol g[ax xog[ol minkejja t-twissijiet ta’ Livia, minkejja li l-qawwiet tal-ordni jridu li jie[u [sieb ilka], kummissarju spe/jalizzat fil-[tif ta’ nies [abib ta’ Montalbano.

Terremot u d-di]astru

Irid jag[mel xi telefonati.

I/empel, le[en jg[idlu li l-persuna li jrid ikellem ma tistax tkellmu, g[alhekk g[andu j/empel [in ie[or. Kif seta’ j/empel lil min ma riedx ikellmu? Telefonata o[ra: le[en jg[id li n-numri li qed idawwar ma hux, meta l-bniedem tg[allem li n-numri qatt ma jintemmu. Kif jista’ ma jitkellimx [a]in.

Dan il-kliem [a]in il-qarrej ma jsibux, il-kittieb ji//ensura lilu nnifu kif jg[idu li g[andu

Il-kittieb Andrea Camilleri

jsir b’li;i l-Maltin. Ag[ar mittelefon, it-televixin, dehriet ta’ terremoti b’eluf mejta, bliet imkissra, tfal im;err[a jibku, bi//iet ta’ i;sma. Min jaqra la[bariet jitbissem u wara t-terremot ji;u stampi tal-Karnival tal-Bra]il.

Adelina, li te[odlu [sieb iddar u meta ma jkunx hemm Livia ssajjarlu, g[andha ]ew; ulied subien. De[lin u [er;in il-[abs. Wie[ed minnhom mi]]ewwe;, welled tifel, Montalbano ;ie mag[]ul b[ala parrinu. Livia tfiehem bil-kalma d-dmirijiet kbar li jridu jwettqu l-parrini.

Il-[tif ta’ Susanna Mistretta, tfajla mill-isba[ hu ka] serju.

Ir-ra;el bla saqajn u drieg[ wie[ed

I]-]ag[]ug[ qed jistudja g[al avukat biex wara jissie[eb mal-pulizija. Hu u Montalbano jitkellmu fit-tul x’seta’ ;ara lil Susanna hekk kif telqet lilu. Jitkellmu wkoll dwar ir-rota misjuba. Wara jum ta’ [emda min seraq ittfajla jibda jag[mel kuntatti mal-familja tag[ha, mal-istazzjonijiet tat-televixin isemmi rekordings b’le[en it-tfajla u jitlob somma kbira ta’ flus f’liri Taljani minkejja li lmunita Taljana hi l-ewro.

Il-familja tat-tfajla ma g[andhiex flus. Min seraqha jaf dan ]gur. Tant hu hekk li

tah daqqa ta’ ponn fuq wi//u.”

It-tabib ma nteba[ b’xejn u jibqa’ jirrakkonta. Isemmi lil [u omm Susanna, Antonio Petruzzo li darba falla, o[tu u ]ew;ha g[enuh bil-kbir, g[enu wkoll xi ftit it-tabib.

Antonio bniedem ta’ [amsin sena, i]]ewwe; tfajla ta’ g[oxrin. B[al Berlusconi hu vittma ta’ m[allfin Komunisti, hekk meta l-Parlament Taljan g[adda li;ijiet ;odda, [elisha, re;a’ beda jinnegozja bil-kbir imma qatt ma radd lura l-flus li ng[ata b[ala g[ajnuna.

Barra hekk se jo[ro; g[allelezzjoni, nstablu si;;u /ert.

Ismu g[alhekk qieg[ed f’[alq in-nies.

Lura f’daru Montalbano jilma[ “g[anqbuta lewn ilfidda ta’ brimba, tleqq fiddawl tax-xemx.” Kemm kellha sabar dik il-brimba. “Minkejja kollox, il-brimba wettqet xog[olha matul il-lejl bil-[sieb mag[mul li tlesti l-g[anqbuta, kbir kemm hu kbir il-prezz, rasha iebsa, truxa, g[amja g[al kull [a;a o[ra.”

Imma fejn kienet il-brimba?

Montalbano jitfa’ farka [ob] fl-g[anqbuta.

Fl-a[[ar il-brimba to[ro; biex ta[taf il-[ob]. Wi//ha sar qisu dak ta’ bniedem.

B[al Sherlock Holmes u ditektivs ta’ seng[a mag[rufa Montalbano ju]a lenti. Ilbrimba g[amlet aktar minn ]ball wie[ed.

{ajr lil Agenda Book Shop

Lura f’daru Montalbano jilma[ “g[anqbuta lewn il-fidda ta’ brimba, tleqq fid-dawl tax-xemx.” Kemm kellha sabar dik il-brimba. “Minkejja kollox, il-brimba wettqet xog[olha matul il-lejl bil-[sieb mag[mul li tlesti l-g[anqbuta, kbir kemm hu kbir il-prezz, rasha iebsa, truxa, g[amja g[al kull [a;a o[ra” In-nies b[as-soltu twa[[al f’nies barranin, mhux turisti imma dawk imsej[a bi kliem li jwe;;a’, immigranti illegali, ‘klandestini’.

Il-Maltin ma g[andhomx jiskantaw g[ax huma wkoll g[orrief u j[addmu dan ilkliem. Il-kbar iridu jitfg[u lba[ar lil dawk li lesti li jitilfu [ajjithom biex isibu kenn mittbatija.

Waqt li qed nikteb qed nara ]-]jara tal-Papa f’Lampedusa, nittama li l-Maltin, Insara jew le jiftakru li l-bnedmin huma a[wa.

Montalbano j]ur lil Tina Lofaro [abiba ta’ Susanna li tafu g[ax tarah fuq it-televixin u trid tie[u ritratt mieg[u.

Jiltaqa’ ma]-]ag[]ug[ li kien jo[ro; ma’ Susanna. Dan kien jiltaqa’ mag[ha u x’naf jien, kif jg[idu [utna l-G[awdxin.

telefonata o[ra twassal ilmessa;; li l-familja Mistretta taf minn fejn g[andha ;;ib ilflus. Is-soltu min ja[taf in-nies jitlob somma u jistenna filkwiet.

Montalbano jasallu ritratt ta’ tfajla li donnha tinsab f’bir.

Jitlob u jikseb g[ajnuna minn fotografu. Idur ’l hawn u ’l hinn, fl-a[[ar isib elmu bi tliet xag[riet sofor fih, qrib jilma[ dar ]g[ira fejn jiltaqa’ ma’ mara li g[andha ra;el bla saqajn u bi drieg[ wie[ed li tbig[ il-bajd u xi [a;a aktar g[a]i]a g[aliha.

Jiltaqa’ u jitkellem mattabib Carlo Mistretta, hu missier Susanna li jg[idlu li omm Susanna kienet ;iet misqija s-semm. Il-kummissarju meta sema’ dan il-kliem, “[a daqqa fuq rasu, ;ebla missema waqg[et fuqu, xi [add

Il-qoxra tal-ktieb ‘The Patience of the Spider’

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Policies ewlenin li salvaw lil Malta mill-kri]i dinjija Fi tmiem il - ;img[a li g[addiet, il - BBC intervista lill - Gvernatur tal - Bank ?entrali Malti, Josef Bonnici, dwar ir - ra;unijiet g[ala pajji] ]g[ir b[al Malta rnexxielu jkun ta ’ e]empju g[al pajji]i o[rajn fil - kri]i tal - a[[ar [ames snin u sa[ansitra g[amel ukoll su//ess bis - s[ubija fl - ewro .

Intervista tal-BBC mal-Gvernatur tal-Bank ?entrali Josef Bonnici spjega li tul l - a[[ar de/ennji

Malta kellha ]ew; policies ewlenin li g[enuha tag[mel su//ess mill - ewro u teg[leb il - kri]i finanzjarja u ekonomika dinjija .

L - ewwel policy kienet li kellna munita soda anke minn qabel ma da[[alna l - ewro u qatt ma ddependejna fuq l - i]valutazzjonijiet . U t - tieni, li l - Gvern Malti, is - self li g[andu hu self ming[and il - Maltin stess .

Irriformaw flok [bew bl-i]valutazzjonijiet Bil - maqlub ta ’ pajji]i b[all - Gre/ja, Spanja, il - Portugall u l - Italja, f ’ Malta qabel da[[alna l ewro ma konniex noqog[du nbaxxu l - valur tal -

munita tag[na biex nippruvaw niskappaw milli nag[mlu r - riformi ekonomi/i li kien hemm b]onn .

Kien hawn min riedna ni]valutaw qabel da[[alna l - ewro – il - Partit Laburista u Edward Scicluna li llum hu l - Ministru tal - Finanzi – imma kienu ]baljati . Xi pajji]i o[rajn kienu

joqog[du ji]valutaw biex g[al ftit ]mien jesportaw aktar, waqt li dak li jimpurtaw jog[la minn barra, u kollox jer;a ’ g[al dak li kien flok jag[mlu r - riformi ekonomi/i ta ’ veru u g[at - tul .

Meta da[[lu l - ewro, dawn il - pajji]i spi//aw iridu je[ilsu mill - vizzju tal - i]valutazzjonijiet, g[ax bl - ewro ma jistg[ux ji]valutaw aktar . U issa jridu jag[mlu r - riformi ekonomi/i li qag[du jipposponu fis - snin ta ’ qabel .

Il - politika f ’ Malta li [addnu l - gvernijiet fis snin ta ’ qabel ir - re/essjoni u matul is - snin ta ’ re/essjoni mill - 2008 ’ l hawn, liema snin kienu dominati mill - politika tal - Partit Nazzjonalista, tat il - frott u l - gvernijiet Maltin kienu g[aqli bi]]ejjed biex jimplimentaw riformi u ma jirrikorrux g[all - populi]mu u politika r[isa ta ’ ]valutazzjoni . Kien ri]ultat ukoll ta ’ din il politika li Malta wkoll g[amlet su//ess fl ewro u ]ammet ’ il bog[od minn kri]ijiet kbar li kellhom jiffa//jaw pajji]i o[ra anke fiz zona ewro .

Gvernijiet Nazzjonalisti ssellfu ming[and il-Maltin biss It - tieni policy tajba hi li l - Gvern Malti jissellef ming[and il - Maltin biss . Din kienet dejjem policy ta ’ gvernijiet Nazzjonalisti li l likwidità – biex il - pajji] ji]viluppa fl infrastruttura li g[andna madwarna – mill - Port {ieles sa G[awdex, mill - ajruport sal - power station , sal - Isptar Mater Dei u sal - Università

ta ’ Malta li baqg[et tikber u tilqa ’ fiha dejjem numri akbar ta ’ studenti li qed ikomplu bl istudji tag[hom . U dan irnexxielna nwettquh u jgawdi minnu l - poplu stess waqt li min ifaddal jit[allas img[ax tajjeb meta jinvesti fi stocks tal - Gvern .

Dan fisser ukoll li meta l - Gvern i[allas l img[axijiet, qed i[allashom lill - Maltin, u m ’ hemm l - ebda bank jew gvern jew istituzzjoni barranija ti;ri warajh biex i[allas .

Dan ifisser ukoll li l - flus li l - gvern ikun qieg[ed i[allas fi mg[axijiet, imorru fil - bwiet tal - poplu tieg[u stess li min - na[a tieg[u jer;a ’ jinvesti fl - ekonomija ta ’ pajji]u stess g[aliex il - gvern ukoll ikun ta ’ e]empju li l - flus li qieg[ed jinvesti qeg[din jitgawdew mill - poplu tieg[u stess .

Dan kien l - g[aqal ta ’ gvernijiet Nazzjonalisti li [elsu lil Malta minn kri]i li kissret pajji]i o[rajn g[ax gvernijiet Nazzjonalisti rriformaw bil - g[aqal fejn kien hemm b]onn, waqt li ]viluppaw lill - pajji] b ’ u]u tajjeb ta ’ flus il Maltin .

U din hi t-triq li rridu lil pajji]na jkompli jadotta

U Malta, g[alkemm kien hemm il - bidla fil gvern f ’ Marzu li g[adda, trid tkompli miexja f ’ din il - politika li mhux biss tat ir - ri]ultati, i]da wkoll iddistingwietna minn pajji]i o[rajn [afna akbar u aktar b ’ sa[[ithom ekonomikament .

Lawrence Gonzi> [olom u wettaq Illum Lawrence Gonzi se jkun qed jitkellem g[all-a[[ar darba fil-Parlament Malti hekk kif dan l-istatista se jkun qed itemm karriera politika li ratu jokkupa diversi karigi li fihom wettaq u tant g[amel ;id lillPartit Nazzjonalista u lil pajji]na. {adem f’kull livell {adem f’kull livell talpolitika u ma’ kull persuna i]da l-qofol tieg[u kien fla[[ar disa’ snin meta serva b[ala Prim Ministru f’perjodu tant iebes g[al pajji]na.

Minkejja dan, kien il-

bniedem li wettaq rivoluzzjoni u kiseb ri]ultati mill-aqwa biex fl-era tieg[u b[ala mexxej ta’ pajji]na, dawk li ja[dmu fulltime mal-privat ]diedu b’25,000. Dan l-ammont jag[ti konferma /ara kemm lekonomija ta’ pajji]na kisbet su//ess bil-vi]joni u l-politika

li hu fassal g[al Malta.

Dan it-tragward kien mil[uq mhux b’kumbinazzjoni i]da g[aliex Lawrence Gonzi g[araf jimplimenta l-[sibijiet politi/i tieg[u b’mod intelli;enti u g[aliex g[araf ilpotenzjal tal-[addiema Maltin u G[awdxin.

Emmen fil-[ila u l-kapa/ità tal-mara tant li fid-disa’ snin li g[amel b[ala Prim Ministru, in-nisa ja[dmu f’età normali tax-xog[ol, ji;ifieri bejn 25 u 55 sena qab]u ’l fuq minn 40 fil-mija g[al 57 fil-mija.

Dan juri kif kul[add kien fi/-/entru tal-politika ta’ Lawrence Gonzi u t-tmexxija tieg[u riedet tassigura li kul[add ikollu l-opportunità li jimxi ’l quddiem u jikseb su//ess fil-karriera tieg[u.

B’Lawrence Gonzi Prim Ministru ta’ pajji]na l-paga medja annwali tal-[addiem Malti ]diedet g[al €16,000

B’Lawrence Gonzi Prim Ministru ta’ pajji]na l-paga medja annwali tal-[addiem Malti ]diedet g[al €16,000 fis-sena, ammont li jfisser ]ieda ta’ 33 fil-mija

fis-sena, ammont li jfisser ]ieda ta’ 33 fil-mija.

Emmen fi]-]g[a]ag[ Emmen fil-[ila ta]-

]ag[a]ag[ u ra kif tejjeb issettur tal-edukazzjoni billi lgvernijiet tieg[u, fost setturi o[ra, investew fit-ta[ri; ta]]g[a]ag[ u tal-[addiema, flUniversità u fl-MCAST. Lawrence Gonzi ried jag[mel bidla u trasformazzjoni s[i[a u hekk g[amel billi [a de/i]jonijiet diffi/li li i]da fissru aktar flus fil-bwiet tal-poplu tag[na.

Insemmi fost o[rajn idde/i]jonijiet xejn fa/li u popolari li sussidji li ma baqg[ux irendu fosthom dawk tat-tarzna u dawk tal-ener;ija, kien intelli;enti bi]]ejjed li jdawwarhom f’investiment li jirrendi.

B’Lawrence Gonzi fittmexxija pajjizna ra t-tis[i[ ta’ aktar fabbriki, aktar lukandi ;odda, linji tal-ajru, ]ieda flinfrastruttura u kibru n-negozji ]-]g[ar. Lawrence Gonzi [olom u wettaq g[ax kellu vi]joni /ara u serja g[al pajji]na.

Illum Lawrence Gonzi se jkun qed jag[mel l-a[[ar

diskors tieg[u u l-politika lokali se tkun qed issellem lil dan il-bniedem li tant g[amel unur lil pajji]na spe/jalment fl-a[[ar le;i]latura meta ]amm l-ekonomija Maltija b’sa[[itha minkejja rre/essjoni ekonomika dinija kif ukoll wera l-[iliet kbar tieg[u ta’ tmexxija waqt ilkri]i tal-Libja.

Lawrence Gonzi baqa’ sod u de/i]

Jien ninsab onorat li kelli //ans na[dem fil-qrib ma’ Lawrence Gonzi u nafu b[ala politiku u ra;el ta’ integrità kbira li dejjem ;ab l-interess nazzjonali qabel kull interess ie[or. Lawrence Gonzi kien politiku li dejjem i;;ieled ilkorruzzjoni u kull abbu] li seta’ kien hemm.

Sfortunatament iffa//ja [afna problemi spe/jalment internament minn dawk li suppost appo;;jawh, minflok fittxew l-interess nazzjonali kienu aktar interessati x’se jie[du mill-politika milli x’se jag[tu. Minkejja dan, Lawrence Gonzi baqa’ sod u de/i] li jkompli jag[mel il-;id.

Wassal il-vapur sal-port u minkejja li tilef l-a[[ar

minn David Casa david.casa@europarl.europa.eu

elezzjoni ;enerali l-istatura tieg[u tibqa’ kbira.

F’din il-;urnata ma nistax ma ng[idx grazzi lil dan ilpolitiku li tant ta lil pajji]na ming[ajr qatt ma stenna xejn lura. Grazzi Lawrence, int kont il-persuna li pajji]na kellu b]onn f’dawn l-a[[ar disa’ snin biex tassew nirnexxu flewwel snin ta’ s[ubija flUnjoni Ewropea u biex flimkien mieg[ek g[elibna kull mew; ekonomiku. M’g[andix kliem bi]]ejjed biex nirringrazzjak.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

12 Ittri

Im[u[ Ng[iduha mimlija odju kif smajnieha!

Il-grada antika ta’ Kastilja Il-grada antika tal-[adid u storika fl-entratura talBer;a ta’ Kastilja m’g[adhiex f’postha. Din il-grada g[andha madwar 150 sena u tirrappre]enta ]-]minijiet li fihom Kastilja kienet isservi ta’ kwartieri tal-Armata Igli]i. Il-grada fuq na[a kellha l-inizjali ta’ RA (Royal Artillery) u fuq na[a o[ra RE (Royal Engineers).

Nittamaw li din qieg[da g[ar-restawr, jew f’post sigur, jew f’post ie[or fejn il-pubbliku jibqa’ jgawdiha.

G[al Frar tas-sena d-die[la

Pazjenta li kellha appuntament l-Isptar Mater Dei fl10 ta’ :unju li g[adda, qalulha li se tir/ievi l-appuntament g[al ultrasound bil-posta, aktar minn xahar wara, ir/eviet appuntament g[al Frar tas-sena d-die[la.

B’Mercedes fl-in[awi ta’ Mater Dei Smajt li d-Deputat Laburista Anthony Agius Decelis deher isuq karozza tat-tip Mercedes fl-in[awi ta’ Mater Dei. Dan parti mill-pakkett biex jag[mel xog[ol fir-Residenza San Vincenz?

Ministru ji;bor lill-anzjani b’karozza talMinisteru Smajt li nhar is-Sibt 8 ta’ :unju 2013, il-Ministru Godfrey Farrugia g[amel ikla fid-dar tas-sie[ba tieg[u fil-Qrendi u ;abar lil xi mistednin anzjani bil-karozza tal-Ministeru minn {a]-}ebbu;. Mela issa qed joffri servizz ta’ taxi wkoll?

Il-PM jibg[at karozza bix-xufier Smajt li l-Prim Ministru Joseph Muscat qed jibg[at karozza bix-xufier (mhux l-Alfa li ju]a hu) biex ji;bru lil omm il-mara mir-Rabat biex tie[u lit-tfal il-ballet u l-futbol!

Mill-Imsida bl-Arriva Passi;;iera li tu]a s-servizz tat-trasport pubbliku mill-Imsida g[al Tas-Sliema, g[all-[abta tal-4 p.m.

tie[u madwar sag[tejn biex tirkeb karozza u tasal TasSliema.

Dan kaw]a tal-fatt li l-karozzi kollha jg[addu mimlijin u jkun diffi/li [afna biex dawk li jkunu qed jistennew fuq il-bus stops fl-Imsida, jirkbu u jag[mlu u]u minn servizz effi/jenti.

Ftit tal-;ranet ilu sirna nafu li /erti Ministri u Segretarji Parlamentari ]aru l-[abs qabel l-elezzjoni biex ikellmu lill-pri;unieri. Possibbli li dawn il-persuni, Marie Louise Preca, Herrera, Zammit Louis u Refalo kollha kellhom lil xi [add biex ikellmu? Tant inkixfu g[ala marru, li wara li tela’ l-Labour fil-gvern ing[atat l-amnestija lil 54 ru[.

Sa anki eks pri;unier qal li lLabour weg[idhom l-amnestija.

Inqabdu bi kliemhom u [add minnhom mhu kapa/i jg[id il-verità.

Fuq il-Kummissarju Peter Paul Zammit, [add ma jista’ jmeri li ma kienx jaf di;à affarijiet fuq il-Korp minn wara l-eks Kummissarju John Rizzo biex e]att f’dawn il100 ;urnata tal-Gvern, ta mal50 transfer. Malta tag[hom, veru tal-iskantament kif g[adu die[el fil-kwartieri talPulizija u jag[mel dawn ilqalbiet kollha meta suppost jurihom u jag[tihom aktar rispett, imma r-rispett spi//a minn kul[add.

Kien hemm deputati li g[ax il-gvern ma kien tahom xejn ;eg[luh jo[duha bil-forza kif ;ara g[al dak li riedu, u dejjem baxxa rasu g[allweg[diet tag[hom - b[alma ried Jason Micallef biex ma

j[allix lil Lou Bondì fil-kamp tieg[u tal-V18, u wara kellu jibag[tu post ie[or. Viva ‘the King’ Jason.

Kien hemm ukoll Silvio Parnis li bi pressjoni kbira li g[amel fuq il-gvern li jrid bilfors li jag[tih imexxi kumitat g[an-na[a t’isfel ta’ Malta kif g[amlu l-PN. Il-gvern waqa’ f’dawn ilmina//i odju]i minn niesu stess u issa qieg[ed joqg[od g[al kollox.

It-trasferiment ta’ Norman Vella biex ma jkomplix ixandar fuq TVM bil-programm TVHemm li kien ta [afna interess u edukattiv, sar b’[afna konfoffa.

Trasferiment banali u b’mo[[ vojt ta’ min kien warajh g[ax lanqas kellhom il-[ila jg[idu g[aliex tke//a.

Norman Vella tant kien pre/i] fuq xog[lu li kien jitkellem ma’ kul[add bla differenzi, kif ;urnalista g[andu jag[mel. B’dan it-trasferiment jurik li anki meta tkun qieg[ed ta[dem sewwa tista’ ti;i mke//i.

Il-konklu]joni ta’ dan kollu hi li min qatt ma kellu xejn u issa qieg[ed f’xi si;;u, tant qed tikbirlu rasu li lanqas qed jirrikonoxxi t-tajjeb mill[a]in.

G. Busuttil

X’kontroll hawn fuq d[ul ta’ annimali minn barra^ Fl-img[oddi, meta kien jid[ol bastiment fil-port li fuqu jkun hemm imqar xi kelb, it-Tabib tal-Port kien jordna li dan ma jitni]]ilx l-art g[arra;unijiet ta’ prevenzjoni g[as-sa[[a.

Illum jidher li ]-]minijiet tbiddlu g[ax jin;iebu minn barra diversi annimali b[ala pets.

Niftakar ukoll li dari meta bosta Maltin kienu fin-Navy Ingli]a, meta dawn kienu jmorru lLvant Imbieg[ed, kienu ji;u mlaqqma b[ala prevenzjoni. Illum bosta barranin ji;u fostna milLvant Imbieg[ed. Allura hawn xi restrizzjoni biex ikun evitat xi mard barrani?

Nixtieq naf jekk g[adx hawn xi kontroll fuq d[ul ta’ annimali?

Lorenzo Zahra

Il-Birgu

In-Naxxar

L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt.

L-ewwel bozza [amra!

Smajna fuq l-a[barijiet u l-gazzetti li g[all-ewwel darba wara [afna xhur, jekk mhux snin, il-Maltin li siefru naqsu. Fix-xahar ta’ Mejju ta’ din is-sena lMaltin li siefru naqsu bi 3.4% fuq l-istess xahar ta’ sena ilu.

Nistaqsi x’wassal g[al dan. Forsi l-poplu qieg[ed di;à jirrealizza li malbidla fil-gvern, jistg[u wkoll jinbidlu [afna affarijiet o[rajn li ma jkunux g[all-a[jar i]da g[allag[ar? Inxteg[let l-ewwel bozza [amra?

Nittama li l-konklu]joni tieg[i hi ]baljata.

A. Vella Il-Mosta

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

{sibijiet 13

:ejt ... biex nisfida l-kuxjenza tag[na!

Nhar it-Tnejn 8 ta’ Lulju, il-Papa Fran;isku g[amel ;est qawwi. Bi qlubija kbira u b’sinjal ta’ solidarjetà evan;elika li jsa[[ar, hu ]ar lill-immigranti irregolari li jinsabu mi]muma fil-g]ira Taljana ta’ Lampedusa.

Din il-g]ira tinstab daqs 75 mil ’il bog[od mill-kosta tatTune]ija. Eluf ta’ immigranti Afrikani jid[lu l-Italja permezz tal-g]ira b’[afna sogru g[al [ajjithom fil-vja;; qalil li jkollhom i[abbtu wi//hom mieg[u ta’ bilfors fuq ilba[ar.

minn Patri Mario Attard OFM Cap.

Qabel il-wasla tal-Papa

Qabel wasal fuq il-g]ira bilba[ar, il-Papa Fran;isku tefa’ kuruna tal-fjuri fil-ba[ar bilg[an li jfakkar madwar 20,000 persuna li tilfu [ajjithom waqt li kienu qeg[din jippruvaw jid[lu filpajji].

Hekk kif ni]el mid-dg[ajsa l-Papa dlonk iltaqa’ malimmigranti u sema’ l-esperjenzi qarsa li g[addew minnhom.

F’quddiesa li //elebra filftu[ f’Lampedusa li g[aliha attendew bi [;arhom madwar 10,000 ru[, il-Papa Fran;isku qal fl-omelija li hu kien qieg[ed i]ur din il-g]ira Taljana, milquta minn dulluvju ta’ immigranti illegali, “biex joffri sinjal tal-vi/inanza tieg[u imma wkoll biex jisfida l-kuxjenza tag[na [alli din it-tra;edja ma ter;ax isse[[.”

Il-Papa qal mill-;did: “Jekk jog[;obkom ejjew ma n[alluhiex ise[[ mill-;did …”

Kif il-Papa sfida l-kuxjenza tieg[u u tag[na? Billi beda bil-mistoqsija importanti li lMulej staqsa lill-bniedem wara li dineb.

“Adam, fejn int?” Din ilmistoqsija ;iet mag[mula f’kuntest fejn Adam tilef irrotta, tilef postu fil-[olqien g[aliex [aseb li se jkun b[al Alla nnifsu li jkollu l-kontroll ta’ kollox. U dan in-nuqqas ta’ kontroll tieg[u wassal biex mhux biss ji]balja hu imma, fi kliem il-Papa, “dan l-i]ball g[adu jse[[ u jer;a’ jse[[ ukoll fir-relazzjonijiet malo[rajn.”

It-tieni mistoqsija

Il-Papa mbag[ad jirrifletti fuq it-tieni mistoqsija. Din iddarba dik indirizzata lil Kajjin. “Kajjin, fejn hu [uk?”

Bi dnubu Kajjin jitqarraq.

Il-Papa Fran;isku jiltaqa’ mal-immigranti irregolari f’Lampedusa

G[aliex “ja[seb li hu setg[ani, li hu kbir daqs Alla, li hu Alla nnifsu.”

U dan il-fatt, kif fisser ilPapa Fran;isku, “iwasslu g[al sensiela ta’ ]balji, g[al katina ta’ mewt, sa[ansitra g[attixrid tad-demm ta’ [uh!”

Quddiem dawn i]-]ew; mistoqsijiet importanti l-Papa jammetti li ]baljajna ilkoll.

“Kemm minna, inklu] jiena nnifsi, tlifna r-rotta.

M’g[adniex iktar attenti g[ad-dinja li fiha ng[ixu. Ma n[arsux dak li Alla [alaq g[al kul[add u nispi//aw li lanqas g[andna l-[ila nie[du [sieb xulxin!” G[all-Papa Fran;isku l-pjaga tal-immigrazzjoni illegali ;ejja millfatt li b[ala bnedmin tlifna rrotta.

Ma n[ossux g[all-[ti;iet ta’ [utna li qieg[din ibatu. Kien g[alhekk li Papa qal: “Kemm nies b[al dawn ma jsibux min jifhimhom, min jilqag[hom, min jurihom solidarjetà.

Le[inhom jitla’ ’l fuq lejn Alla!”

Fl-omelija qawwija tieg[u l-Papa Fran;isku jistaqsi: “Min hu responsabbli g[addemm ta’ dawn [utna subien u bniet?” It-twe;iba li jag[ti l-Isqof ta’ Ruma hi: “[add! … Mhux jien. M’g[andix x’naqsam. Hemm [addie[or imma mhux jien. Madankollu l-Mulej qieg[ed jistaqsi lil kull wie[ed u wa[da minna: ‘Fejn hu demm [uk li qieg[ed jg[ajjatli?’ Illum [add fiddinja tag[na mhu responsab-

Nhar it-Tnejn 8 ta’ Lulju, il-Papa Fran;isku g[amel ;est qawwi.

Bi qlubija kbira u b’sinjal ta’ solidarjetà evan;elika li jsa[[ar, hu ]ar lill-immigranti irregolari li jinsabu mi]muma fil-g]ira Taljana ta’ Lampedusa

bli. Tlifna s-sens tar-responsabbiltà g[al [utna subien u bniet.

Waqajna fl-ipokresija talqassis u l-levita li :esù jiddeskrivi fil-parabbola tasSamaritan it-Tajjeb. Naraw lil [una nofsu mejjet fuq in-na[a l-o[ra tat-triq u forsi ng[idu lilna nfusna: ‘Miskin …’

Imma nibqg[u sejrin g[al triqtna. Mhix ir-responsabbiltà tag[na u b’daqshekk in[ossuna ]guri u mfarr;a.”

Sigurtà falza

G[all-Papa Fran;isku, din is-sigurtà falza turi ru[ha filkultura di]ordinata tal-konfort. Din il-kultura “tag[milna na[sbu biss fina nfusna.

Tag[milna insensittivi g[allkrib tan-nies l-o[ra.

Tag[milna nies li ng[ixu filb]ie]aq tas-sapun li, g[alkemm [elwin, ma jiswew g[alxejn.

“Joffru biss illu]joni vojta u li tg[ib malajr u li twassal

g[all-indifferenza g[allo[rajn. Anzi twassal g[allglobalizzazzjoni tal-indifferenza. Drajna t-tbatija talo[rajn. Ma taffettwanix. Ma tmissnix. Mhix bi//a tieg[i.

“Il-globalizzazzjoni talindifferenza tag[milna ilkoll ‘bla isem’, responsabbli, imma bla isem u wi//.”

Imbag[ad il-Papa Fran;isku jindirizza t-tielet mistoqsija: “‘Min minna beka min[abba din is-sitwazzjoni u o[rajn b[alha?’ Min minna sog[obbih g[all-mewt ta’ dawn [utna subien u bniet?

Min minna beka g[all-mewt ta’ dawn in-nies li kienu fiddg[ajjes? G[all-ommijiet bittrabi f’idejhom? G[al dawn lir;iel li kienu qieg[din ifittxu mezzi biex jg[inu lill-familji tag[hom? A[na so/jetà li nsejna kif nibku, kif nesperjenzaw il-[niena. Li nbatu malo[rajn. Il-globalizzazzjoni talindifferenza serqitilna l-[ila li nibku.”

Fil-konklu]joni tal-omelija l-Papa Fran;isku [e;;i;na hekk: “Ejjew nitolbu lillMulej biex ine[[i minna lparti ta’ Erodi li ddur ’l hawn u ’l hemm f’qalbna.

Ejjew nitolbu lill-Mulej g[all-grazzja li nibku fuq lindifferenzi, il-krudeltajiet tad-dinja u l-qlub tag[na u ta’ dawk kollha li bla ma [add ikun jaf jie[du de/i]jonijiet so/jali u ekonomi/i li jift[u l-bieb bera[ g[al sitwazzjonijiet tra;i/i ta’ din ix-xorta. Beka xi [add? Illum beka xi [add fid-dinja tag[na?”

Nag[laq dawn il - [sibiji et b ’ din it - talba mqanqla tal - Papa Fran;isku li tnaddaf , issaffi u tqawwi l - kuxjenzi tag[na quddiem Alla .

“Mulej, nitolbuk ma[fra g[all-indifferenza tag[na g[al [afna minn [utna subien u bniet. Missier, nitolbuk ma[fra g[al dawk li huma sodisfatti u mag[luqa qalb ilkonfort li mewwet lil qalbhom. Nitolbuk ma[fra g[al dawk li bid-de/i]jonijiet fuq livell globali li wettqu, [olqu sitwazzjonijiet li jwasslu g[al dawn it-tra;edji. A[frilna Mulej!”

Lampedusa hi l-aktar g]ira li tesperjenza ]bark ta’ immigranti illegali matul is-sena

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

14 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

L-E:ITTU

Fil-qosor

Kabinett ;did ta[t id-dell tal-vjolenza

Il-President Bouteflika lura pajji]u L-AL:ERIJA: Il-President Al;erin Abdelaziz Bouteflika rritorna pajji]u wara li kien ilu rikoverat fi sptar fi Franza mindu f’April li g[adda sofra attakk tal-puplesija. Bouteflika intant se jkompli bilmistrie[ u r-rijabilitazzjoni u [add ma jaf meta se jkompli bid-doveri uffi/jali.

Il-vjolenza rritornat fit-toroq tal-Kajr b’talanqas sebg[a jmutu u ’l fuq minn 260 jindarbu wara li sostenituri ta’ Mohamed Mursi, il-President I]lamiku imke//i, i;;ieldu battalji fit-tul mal-avversarji ta’ Mursi u qawwiet tas-sigurtà.

Id-dmija tefg[et dell fuq il-[atra ta’ Kabinett ;did provi]orju li l-membri tieg[u [adu l-;urament proprju lbiera[ u li fil-parti kbira hu mag[mul mil-liberali u tteknokrati/i li jridu jmexxu lill-pajji] lejn amministrazzjoni /ivili.

L-awtoritajiet E;izzjani sadattant arrestaw mijiet ta’ nies b’konnessjoni mal-;lied li ddomina fl-in[awi tal-kapitali matul il-lejl tat-Tnejn u t-Tlieta. L-in/identi se[[ew kwa]i ;imag[tejn mindu l-Armata ne[[iet lil Mursi minn President bi twe;iba g[al dimostrazzjonijiet tal-massa kontra tieg[u.

Intant, il-:eneral Abdel-Fattah al-Sisi, ilkap tal-qawwiet armati tal-E;ittu, [a l;urament b[ala l-ewwel Prim Ministru fuq ba]i provi]orja u se jibqa’ responsabbli g[adDifi]a u l-Produzzjoni Militari. B’hekk ukoll mistenni li l-militar ikollu influwenza akbar fuq de/i]jonijiet politi/i u Al-Sisi se jkun il‘vi/i’ tal-Prim Ministru attwali Hazem elBeblawi; ekonomista liberali.

Min-na[a tag[ha, il-Fratellanza Musulmana ta’ Mursi /a[det li kienet offruta postijiet fil-kabinett – b’kelliema g[all-istess entità I]lamika jiddeskrivu l-kabinett ;did li ng[ata l-;urament ming[and il-President (provi]orju) Adli Mansour b[ala wie[ed

Tin]el [a]in /ajta’ dwar ajruplan L-ISTATI UNITI: Il-linja tal-ajru Koreana Asiana se tfittex stazzjon tat-televi]joni g[al rapport ]baljat waqt xandira tal-ismijiet tal-erba’ piloti tal-ajruplan tag[ha li fis-6 ta’ Lulju ;;arraf fl-ajruport ta’ San Francisco; bl-in/ident jiswa l-[ajja ta’ tliet persuni. Ir-rikors dwar ‘il-qari tal-ismijiet b’mod insolenti u fuq ba]i razzista’ qed isir wara li qarrejja ta’ KTVU, ibba]at f’Oakland, f’Kalifornja, sfat vittma ta’ ‘/ajta’ fejn f’xandira partikulari rrapputat ismijiet tal-piloti li ma je]istux u li kienu inti]i biex iwaqqg[u l-affarijiet g[a]-]ufjett. Ilfilmat qed ji//irkola fuq l-internet fost reazzjonijiet ta’ kritika. Il-linja Asiana qed tippro/edi kontra KTVU min[abba ‘malafama g[all-piloti li ng[ataw ismijiet foloz b’disprezz g[all-Asjati/i.’

Interess fil-;ojjelli ta’ Elizabeth Taylor L-ISTATI UNITI: Kollezzjoni ta’ affarijiet personali tal-famu]a attri/i Elizabeth Taylor, li jinkludu ;ojjelli u kostumi tal-films (fosthom l-ornament tar-ras li libset waqt il-film Cleopatra tal-1963) se jinbieg[u f’Ottubru waqt irkant li se jsir f’Beverly Hills f’Kalifornja. Taylor mietet fl-2011 fl-età ta’ 79 sena u l-kollezzjoni tag[ha g[alissa qed tin]amm g[all-wiri fl-Irlanda.

Sostenitur ta’ Mursi jesprimi lealtà g[all-eks President (Reuters)

‘ille;ittimu’.

Il-maqtula fl-a[[ar in/identi nstabu qrib pont fi/-/entru tal-Kajr fl-in[awi ta’ Giza, distrett tal-Kajr. Dan meta Mohamed Mursi g[adu jin]amm f‘lokalità sigrieta fejn

g[alissa mhux qed ikun im;ieg[el iwie;eb g[al xi delitt partikulari.

Aktar protesti kontra s-sensji IL-GRE?JA: Numru ta’ sptarijiet spi//aw ja[dmu bi staff ta’ emer;enza u bit-trasport pubbliku jisfa paralizzat min[abba strajk mill-[addiema Griegi li qeg[din jipprotestaw dwar il-pjani tal-Gvern biex jitke//ew eluf ta’ [addiema mis-settur pubbliku. Il-Gvern Grieg je[tie; inaqqas is-servizzi ta/-?ivil biex jing[ata aktar fondi ta’ emer;enza i]da l-pjan dwar is-sensji nissel rabja kbira fost il-poplu meta l-pajji] di;à qed jiffa//ja qg[ad ta’ 27 fil-mija. L-azzjonijiet saru qabel il-vot tal-lum fil-Parlament rigward ir-riformi li qablu dwarhom il-Gvern Grieg, l-Unjoni Ewropea u l-Fond Monetarju Internazzjonali (IMF) u li huma kundizzjoni g[as-6.8 biljun ewro li jridu jing[ataw lill-Gre/ja skont il-patt g[all-bailout mal-kredituri internazzjonali.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

A[barijiet ta’ Barra 15

I?-?INA> Bini residenzjali imqa//at mill-g[eruq wara l-g[arg[ar li straxxna liz-zona ta’ Longmenshan, f’Pengzhou, fil-provin/ja ta’ Sichuan. Dan il-pajji] ilu l-a[[ar jiem i;arrab l-impatt ta’ Tifun Soulik fost [albiet tax-xita konsistenti tul id-diversi territorji u fejn il-mejtin b’ka;un tal-g[arg[ar u d-diversi valangi tal-art issa qab]u sew il-mitejn.(Reuters)

L-ITALJA

IL-:ERMANJA

}ieda ta’ immigranti li jridu l-kenn politiku L-ammont ta’ nies li qeg[din ifittxu kenn politiku fil:ermanja kompla jikber b’mod sostanzjali filwaqt li lakbar grupp ta’ immigranti ;ej mir-Russja.

Fl-ewwel sitt xhur tas-sena, ’il fuq minn 43,000 refu;jat applikaw biex jg[ixu f’dan il-pajji] li jfisser qab]a ta’ 86 fil-mija fuq in-numru li applikaw matul listess perijodu fl-2012.

Dan fl-istess [in jirrifletti l-og[la livell ta’ ‘movimenti’ mill-1999, meta l-eluf kienu qed ja[arbu mill-gwerra tal-Kosovo. Intant, [afna mill-a[[ar refu;jati li qeg[din jippruvaw jid[lu fil-:ermanja ;ejjin mir-re;jun Russu ta/-?e/enja li jinsab mifni bi vjolenza u abbu] tad-drittijiet umani.

Il-Ministru :ermani] g[all-Intern Hans-Peter Friedrich qal li fl-2012 marru fil-:ermanja l-akbar numru ta’ nies li kienu qed jippruvaw g[al kenn politiku u li la[qu lartijiet tal-Unjoni Ewropea – u bl-ewwel sitt xhur tal2013 jaraw in-numru ta’ dawn l-applikazzjonijiet kwa]i jirdoppja.

Reazzjoni kontra r-razzi]mu L-a[[ar attakk razzista fuq mara mwielda l-Kongo u li qed taqdi r-responsabbiltà ta’ Ministru inkarigat millintegrazzjoni kompla jqanqal reazzjonijiet rabbju]i tul ilpajji], fost sej[iet g[al sens ta’ tolleranza akbar.

Fil-fatt, il-Prim Ministru Taljan Enrico Letta insista biex il-Partit tal-Lega Nord fl-Oppo]izzjoni jie[u azzjoni wara l-kummenti ta’ g[ajb ta’ membri tieg[u fil-konfront tal-Ministru Cecile Kyenge; tabiba tal-g[ajnejn u /ittadina Taljana li qed ta[dem biex tibdel il-li;ijiet tannazzjonalità bl-iskop li ssir aktar fa/li g[at-tfal ta’ immigranti fl-Italja [alli jiksbu /ittadinanza Taljana.

IR-RUSSJA

Id-destin ta’ Snowden ma jiddependix mill-President Putin Mhux se jkun il-President Russu Vladimir Putin li jidde/iedi jekk l-Amerikan ma[rub Edward Snowden jing[atax kenn politiku temporanju fir-Russja.

Dan qaluh kelliema g[allKremlin li sostnew li lkwistjoni tal-kenn mhix wa[da g[all-President i]da g[as-Servizzi Federali responsabbli millImmigrazzjoni. Dan intqal wara rapporti li Snowden – li

hu mfittex fl-Istati Uniti rigward akku]i ta’ spjuna;; – g[amel it-talba spe/ifika [alli jibqa’ r-Russja g[al ]mien indefinit.

Snowden qed jittama li ’l quddiem jing[ata refu;ju flAmerika Latina wara li kien ]vela dwar programmi sigrieti g[al sorveljanza li mexxa lGvern tal-Istati Uniti. LAmerikan ilu mit-23 ta’ :unju ‘wieqaf’ fl-ajruport ta’ Sheremetyevo, f’Moska,

mindu wasal hemm b’titjira minn Hong Kong.

Intant, Spanja talbet apolo;ija g[all-parti tag[ha fl-i]viluppi, dan ix-xahar, li kka;unaw inkonvenjent g[all-President Evo Morales tal-Bolivja li l-ajruplan tieg[u t[alla wieqaf waqt tfittxija flajruport ta’ Vjenna, fl-Awstrija, min[abba informazzjoni ]baljata li l-istess ajruplan kien qed iwassal lil Snowden lejn La Paz.

Roberto Calderoli, veteran tal-Lega u Vi/i President tasSenat, jiem ilu sostna li Kyenge g[andha l-wi// ta’ orangutan, b’dawn ilkummenti ji;bdu l-istmerrija ta’ diversi oqsma minbarra sej[iet g[ar-ri]enja tieg[u.

Letta insista li l-kummenti ta’ Calderoli g[amlu [sara lid-dehra tal-Italja waqt li sejja[ biex il-Lega tag[laq dan il-kapitlu ta’ mist[ija darba g[al dejjem. Il-PM Taljan fl-istess [in [e;;e; biex il-Kap tal-Lega Nord Roberto Maroni jie[u [sieb li jra]]an il-membri tal-partit tieg[u.

Il-Partit Demokratiku ta//entru-xellug ta’ Letta g[amel protesta f’Ruma biex

jinsisti g[ar-ri]enja ta’ Calderoli li g[andu storja twila ta’ stqarrijiet provokattivi fuq kwistjonijiet b[all-I]lam u lImmigrazzjoni. Fl-istess [in, mifhum li Calderoli [are; b’apolo;iji b’nofs qalb fejn anki pprova jispjega li ma kellux l-intenzjoni li joffendi lil xi [add bi kliemu.

Matul ix-xahar li g[adda, uffi/jal tal-Lega kien bag[at messa;; fuq Facebook fissens li ‘Kyenge g[andha tispi//a stuprata’. Calderoli fil-pre]ent qed ji/[ad g[al su;;erimenti li jirri]enja mill-Parlament fejn anki sostna li ‘l-Ministru Kyenge mhix kwalifikata g[allkariga.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

16 Kompetizzjoni Fotografija#Kultura

Ritratt me[ud minn Melissa Mamo li juri s-sema rifless fil-ba[ar fil-Port il-Kbir. Dan ir-ritratt qed jikkompeti fil-kompetizzjoni tal-fotografija. Dawk interessati li jipparte/ipaw jistg[u jibag[tu r-ritratti fuq ritratti@media.link.com.mt

Cappella Santae Catharinae — kor Malti jispe/jalizza f’mu]ika Rinaxximentali u Barokka minn Adrian Camilleri

Cappella Santae Catharinae, l-uniku kor f’Malta mag[mul kollu kemm hu minn vu/ijiet maskili, nhar is-Sibt li ;ej se jtella’ kun/ert ta’ mu]ika polifonika tas-seklu 17. Il-kor, imwaqqaf fl-2009, jispe/jalizza f’mu]ika tarRinaxximent u tal-Barokk bikri.

Ix-xog[lijiet ta’ nhar isSibt huma ta’ kompo]ituri importanti u varjati b[al Palestrina, de Victoria, Byrd u Weelkes.

Il-bidu tal-kor

Il-kor, li b[alissa g[andu fi [danu 16-il membru, beda fl2009 b[ala pro;ett mu]ikali, bl-ewwel kun/erti jkunu fiKnisja ta’ Santa Katerina talItalja, fil-Belt Valletta. Wara li ntlaqa’ tajjeb, il-membri dde/idew li jibdlu l-kor minn pro;ett g[al wie[ed perma-

nenti u, fil-fatt, fl-a[[ar snin il-kor [a sehem f’diversi kun/erti.

Fosthom ta’ min isemmi kun/ert mas-sopran ta’ fama Emma Kirby fl-2012 u parte/ipazzjoni fl-ewwel edizzjoni tal-Valletta International Baroque Festival fl-2013.

G[all-a[[ar kun/ert tag[hom, imtella’ fil-Knisja ta’ Santu Wistin, il-Belt, lejn l-a[[ar ta’ :unju, il-membri tal-kor ippre]entaw siltiet minn disa’ kompo]ituri differenti.

Apparti l-e]ekuzzjoni millisba[ tal-mu]ika, apprezzajt ukoll it-tag[rif fil-qosor li beda jing[ata dwar ilkompo]ituri u l-kuntest so/jali u reli;ju] tax-xog[lijiet. Ta’ min jg[id ukoll li lkun/ert ra d-debutt fil-pubbliku ta’ silta (Salve Diva Catharina) miktuba mid-

direttur artistiku tal-kor, Alex Vella Gregory, li wkoll ippre]enta l-ispjegi msemmija hawn fuq.

L-istess kun/ert ra wkoll i]-]ieda ta’ [ames membri o[ra.

Fil-mu]ika polifonika – b’kuntrast ma’ mu]ika monofonika (b’melodija wa[da, b[all-kant Gregorjan) jew omofonika (b’vu/i wa[da dominanti fuq akkumpanjament ta’ kordi) – g[andek numru ta’ melodiji g[addejjin fl-istess [in, kull wa[da indipendenti, sa /ertu punt, mill-melodiji l-o[rajn.

Kien interessanti r-rendiment ta’ Haec est Dies, ta’ Jacopus Gallus (1550 1591), bil-kor jinqasam fi tnejn fuq ]ew; na[at opposti tal-udjenza. L-effett li jin[oloq huwa affaxxinanti.

Fakkarni xi ftit jew wisq fitteknolo;ija tal-[oss stereo u

surround – anti/ipata b’erba’ mitt sena.

Fin-nofs tal-knisja

“Fil-fatt huma [afna lbi//iet korali li kienu jinkitbu g[al ]ew;, tliet, u sa[ansitra erba’ korijiet,” spjegali Roderick Mallia, baritonu mal-istess kor. “Kien mod kif tintu]a l-lo;istika tal-knisja b’mod favorevoli meta tqis il-kobor tal-knejjes Rumani jew, ng[idu a[na, talBa]ilika ta’ San Mark, f’Venezja, fejn ;ieli ntu]aw erba’ korijiet.”

Hi sfida li tkanta hekk, spe/jalment iktar ma jkun kbir il-post, g[ax il-kor ma jistax joqg[od fuq dak li jisma’, i]da fuq is-surmast li jkun qed imexxih. G[al dan l-g[an, storikament, il-maestro di cappella kien joqg[od f’nofs il-knisja biex ikunu jistg[u jarawh il-korijiet koll-

ha u jimxu mal-battuti ta’ jdejh. “Trid titg[allem tkanta ming[ajr ma tisma’, u tafda fis-surmast, inkella l-eku jtellef u l-kant ma jibdiex jaqbel.”

Intant, it-tama hi li tqum ilkur]ità u ji]died l-interess fost l-udjenza tal-kor g[allmu]ika ta’ ]mien irRinaxximent u l-Barokk. Ilkun/ert qed jittella’ biex jin;abru fondi g[ar-restawr ta’ orgni antik tal-1668, li llum m’g[adux jintu]a u li g[andu b]onn kbir ta’ restawr.

Il-kun/ert ta’ nhar is-Sibt 20 ta’ Lulju fil-Knisja talKarmelitani, l-Imdina, jibda fit-8 p.m. Id-d[ul huwa b’xejn. Wie[ed jista’ jsegwi lillkor Cappella Sanctae Catharinae permezz tal-sit elettroniku www.cscmalta.com jew bilpa;na fuq Facebook.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

Kompetizzjoni Fotografija#Lokali 17

Ritratt me[ud mill-qarrej ta’ dan il-;urnal Joseph Zammit li juri s-Super Yacht ‘Helen of London’ g[addej ’il barra mill-g]ira G[awdxija, e]attament ’il barra mill-bajja Ta’ Qawqla, limiti ta’ Marsalforn. Dan ir-ritratt hu wkoll parti minn kompetizzjoni li qed issir fil-gazzetti In-Nazzjon u il-mument. Dawk interessati li jipparte/ipaw jistg[u jibag[tu r-ritratti fuq ritratti@media.link.com.mt

{atriet ;odda fil-Maltco Lotteries Il-kumpanija Maltco Lotteries sa[[et it-tim ta’ tmexxija tag[ha b’[atriet ta’ uffi/jali ;odda fissales, il-marketing u fir-relazzjonijiet pubbli/i.

David Anthony Gatt in[atar Direttur tas-Sales u l-Marketing responsabbli mill-implimentazzjoni u l-kordinazzjoni tal-bejg[ u l-istrate;ija talmarketing tal-kumpanija. Kienu impjegati wkoll ]ew; marketing managers fit-tim tassales u l-marketing. {atra o[ra fil-kumpanija kienet ta’ Caroline Attard fil-kariga ta’ Marketing Manager responsabbli mil-log[ob marbut mal-isport, filwaqt li

Albert Gouder hu l-Marketing Manager il-;did g[al-log[ob numeriku tal-Maltco.

It-tim tas-sales issa[[a[ ukoll b’sales manager ;dida, Yeda Spiteri Thomas. {atra o[ra filkumpanija hi ta’ Erika Micallef b[ala lManager il-;dida responsabbli mir-relazzjonijiet pubbli/i u l-komunikazzjoni korporattiva talkumpanija.

Dan hu ]vilupp ie[or importanti fil-Maltco Lotteries li se jkompli jg[in f’aktar su//essi li lkumpanija qed tirre;istra fis-settur tal-log[ob ta’ divertiment.

L-uffi/jali l-;odda tal-kumpanija Maltco Lotteries

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

18 A[barijiet ta’ Barra

IL-LIBJA

Kurunell tal-qawwiet tal-ajru maqtul f’Derna

Il-Mexxej tal-Korea ta’ Fuq Komunista Kim Jong-un jidher /irkondat minn [addiema waqt ]jara li g[amel f’razzett li jipprodu/i l-faqqieg[ fl-in[awi ta’ Pyongyang (Reuters)

IL-KRI}I TAL-KOREA

Akku]i dwar attakki ‘cyber’ Il-Korea t’Isfel akku]at lill-Korea ta’ Fuq Komunista dwar hekk-imsej[a attakki cyber fuq il-websajts tal-Palazz tal-Presidenza u a;enziji o[ra tal-Gvern f’Seoul.

L-akku]i, fost o[rajn, jibba]aw fuq lidentifikazzjoni ta’ kodi/i tal-kompjuter li uffi/jali f’Seoul qalu li kienu inti]i g[al skop malinn min-na[a ta’ Pyongyang fejn anki ssemma indirizz tal-internet.

Rapporti o[ra qalu li hacking se[[ matul ixxahar li g[adda waqt l-anniversarju tal-bidu tal-Gwerra tal-Korea tas-snin [amsin li [alliet

il-peni]ola maqsuma bejn pajji]i avversarji u g[al sitwazzjoni li ilha tistenna ]blokk mill1953.

Il-Korea ta’ Fuq ilha suspettata b[ala protagonista wara attakki fuq il-websajts tal;ar u fejn ftit tax-xhur ilu spikka attakk partikulari li paralizza g[exieren ta’ kompjuters u s-servers ta’ banek u stazzjonijiet tax-xandir ewlenin.

Min-na[a tag[ha, il-Korea ta’ Fuq qed ti/[ad l-akku]i minbarra li insistiet li hi ukoll spi//at vittma ta’ hacking tal-kompjuters.

Il-Panama ]]omm vapur tal-Komunisti b’allegata kunsinna militari Il-President tal-Panama Ricardo Martinelli qal li pajji]u [ataf vapur li kien qed iba[[ar ta[t il-bandiera talKorea ta’ Fuq u li kien qed i;orr kunsinna militari li ma ;ietx iddikjarata.

Fil-fatt, Martinelli sostna li l-vapur inkwistjoni, li telaq minn Kuba, kien qed i;orr materjal suspettat b[ala

tag[mir g[all-missili sofistikati.

Il-President anki //irkola ritratt ta’ o;;ett kbir u a[dar li jidher fl-istiva tal-vapur fuq il-kont tat-Twitter waqt li spjega li l-istess vapur – li saret tfittxija fuqu waqt li kien qed jivvja;;a lejn il-Kanal tal-Panama – qed jin]amm g[al aktar investigazzjoni.

Jidher li l-awtoritajiet talPanama kienu qeg[din jinvestigaw il-vapur g[al xi sejba ta’ droga u meta sabu larmi suspettati qalb kontejners taz-zokkor lekwipa;; ta’ 35 membru spi//a ta[t arrest, fosthom ilkaptan tal-vapur li ng[ad ipprova joqtol lilu nnifsu waqt it-tfittxija.

Kurunell tal-qawwiet talajru Libjani spi//a maqtul fil-belt ta’ Derna lejn ilLvant tal-Libja meta flin[awi qed jispikkaw diversi attakki fuq uffi/jali tas-sigurtà; b’din il-vjolenza ilha x-xhur to[loq ilproblemi serji.

Dan meta l-Gvern Libjan qed jag[mel l-almu tieg[u biex jimponi l-awtorità fuq il-gruppi ta’ milizjani armati li fl-2011 g[enu jwaqqg[u ir-re;im tal-eks dittatur Muammar Gaddafi u li llum mhumiex lesti li joqog[du g[ad-direttivi ta’ awtoritajiet /entrali]]ati.

Il-belt ta’ Derna hi mag[rufa b[ala fortizza I]lamika, u l-Kurunell Fathi al-Omami spi//a jaqla’ diversi tiri li sparawlu persuni li kienu qeg[din

jistennewh f’karrozza waqt li hu kien qed jipprova jifta[ il-[anut tieg[u flin[awi.

Dritt wara l-attakk xi residenti wasslu lil Omami lejn l-eqreb sptar fejn iddikjarawh mejjet – blinvestigazzjonijiet dwar ilka] qed ikomplu.

L-in[awi ta’ Derna ilhom jissemmew b[ala /entru g[ar-rekluta;; ta’ ;ellieda militanti li ssie[bu filgwerrer tal-Iraq, lAfganistan u s-Sirja. Flistess [in, il-Lvant tal-Libja – spe/jalment il-belt ta’ Benga]i li serviet b[ala lixprun g[ar-rewwixta antiGaddafi – sar jispikka b[ala zona ta’ vjolenza fejn ilqawwiet tas-sigurtà Libjani ta’ spiss jispi//aw mira ta’ aggressjoni.

IL-MESSIKU

Jinqabad kap brutali tat-traffikanti tad-droga Morini Messikani qabdu lil Miguel Angel Trevino – mag[ruf b[ala Z-40 u li hu fost l-aktar traffikanti taddroga brutali fil-pajji] – bli]blokk jitqies b[ala trijonf g[all-President Messikan Enrique Pena Nieto li qed jipprova jra]]an il-vjolenza tad-diversi gruppi kriminali organizzati.

Trevino, li jmexxi l-grupp tad-droga Zetas, inqabad waqt rejd wara li [elikopter talmorini inter/etta t-trakk li kien fih, xi ftit kilometri bog[od mill-belt ta’ Nuevo Laredo li tmiss mal-fruntiera tal-Istati Uniti u fejn il-morini ma kellhomx [tie;a li jisparaw imqar tir wie[ed.

Il-grupp Zetas hu konness

Miguel Angel Trevino

ma’ diversi atro/itajiet imwettqa minn traffikanti taddroga u li qanqlu sens kbir ta’ bi]a’ fost it-turisti u linvestituri fil-Messiku.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

A[barijiet ta’ Barra 19 L-IRLANDA TA’ FUQ

Inkwiet dwar il-vjolenza fil-bliet tal-provin/ja L-awtoritajiet fl-Irlanda ta’ Fuq u l-Istati Uniti esprimew inkwiet dwar il-protesti vjolenti li qeg[din isiru f’Belfast u bliet o[rajn talprovin/ja, fejn g[ar-raba’ lejl konsekuttiv inqala’ ;lied qalil bejn dimostranti ]g[a]ag[ u l-pulizija – b’g[exieren ta’ membri tal-qawwiet tassigurtà jispi//aw midruba waqt tfig[ tal-bombi tan-nar u tipi ta’ materjal splussiv differenti.

Il-;lied qed jinqala’ wara li ;ew imposti restrizzjonijiet fuq il-mar/i tradizzjonali, bilVi/i President Amerikan Joe Biden jesprimi t-t[assib tieg[u dwar is-sitwazzjoni waqt telefonata mal-Mexxejja tal-provin/ja.

Intant, il-Parlament talIrlanda ta’ Fuq re;a’ ltaqa’ wara l-btajjel tas-sajf u qed jiddiskuti mezzi g[ar-restawr tal-ordni wara l-feriment ta’ diversi pulizija waqt l-a[[ar konfronti mad-dimostranti flin[awi tal-Lvant, itTramuntana u n-Nofsinhar ta’

Belfast, Newtownabbey u Portadown.

In/identi simili se[[ew ukoll fil-bliet ta’ Antrim, Dungannon u Londonderry, filwaqt li l-aktar azzjonijiet [orox jispikkaw fil-Lvant ta’ Belfast fejn intefg[u numru ta’ splussivi lejn il-pulizija.

Mindu beda l-inkwiet nhar il:img[a we;;g[u iktar minn sebg[in pulizija u l-membri tal-korp g[amlu g[exieren ta’ arresti tul l-iljieli konsekuttivi ta’ vjolenza.

F’dawn i]-]minijiet tas-sena l-Irlandi]i Protestanti li huma favur l-amministrazzjoni minn Londra jorganizzaw mar/i tradizzjonali – inklu]i l-hekk imsej[a Orange parades – tul it-toroq tal-bliet u ta’ spiss jinqalg[u in/identi malmembri tal-komunità Kattolika li jridu l-g[aqda mar-Repubblika Irlandi]a u li jqisu l-mar/i b[ala provokazzjoni.

Intant, l-a[[ar vjolenza bejn id-dimostranti Protestanti u lpulizija nqalg[et wara li tal-

Pulizija g[al kontra l-irvellijiet jg[asses triq fil-Lvant ta’ Belfast fejn se[[ew u[ud mill-aktar in/identi [orox (Reuters)

ewwel idde/idew li jesprimu g[adab g[ad-de/i]joni talawtoritajiet Irlandi]i biex dawn ma jg[addux minn triq ta’ Belfast li tissepara lillkomunitajiet Protestanti minn

dawk Kattoli/i.

Fl-istess [in, il-Pulizija sej[et biex l-Assemblea (Parlament) re;jonali tg[in biex jinstab it-tmiem talkonfronti kif ukoll

‘soluzzjonijiet politi/i’ – b’kelliema jsostnu li ‘lin/identi ssarrfu f’wisq

midruba u ]g[a]ag[ li qeg[din jiffa//jaw sentenzi ta’ pri;unerija.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

20 Re/ensjoni

Barney l-Ispi]jar ta’ Carmel Scicluna (2012) – xi osservazzjonijiet minn Patrick Sammut

Struttura u mekkani]mi stilisti/i

Barney l-Ispi]jar hu rumanz ta’ ftit iktar minn 350 pa;na li jinqasam fi tliet partijiet ewlenin. Spiss in-narrazzjoni ssir fl-ewwel persuna, imma ma jonqsux ukoll partijiet mi;jubin fiddiskors dirett. Lessikalment ninnotaw ta[lita ta’ elementi differenti: hemm il-Malti Semitiku u arkarju flimkien mal-Anglo-Sassoni. Hemm ukoll l-u]u ta’ bosta kliem fid-diminuttiv. I[addem bosta tixbihat, anki idjosinkrati/i, ori;inali u effettivi. Matul ir-rumanz kollu jsiru bosta referenzi ta’ natura kulturali (letteratura, /inema, arti u lbqija).

G[all-ewwel Scicluna ju]a lingwa;; naturali, mhux oxxen. L-oxxenità je[dulha postha deskrizzjonijiet imlewnin, analo;iji li ma jdarrsux. Imma dan biss g[all-ewwel. Aktar tard il-lingwa;; oxxen jintu]a anki biex naraw f’liema abissi ta’ immoralità waqg[et is-so/jetà Maltija tal-pre]ent. Fuq na[a naqraw b’diskors li xi drabi jmiss livelli g[olja ta’ g[erf; drabi o[ra jit[addem diskors li jintu]a kuljum, anki klixes.

Hemm drabi meta n-narrazzjoni tie[u l-g[amla ta’ monologu, drabi o[ra b[al donnu n-narratur jindirizza lill-istess qarrej, fejn ju]a l‘[i’. Mekkani]mu li jintu]a biss minn Scicluna hu lironija taqta’ li permezz tag[ha jikkritika dak li ma jog[;bux. Parti millmekkani]mu ironiku ta’ Scicluna hu dak li jikkunsidra t-tajjeb b[ala [a]in, u vi/i-versa. Jekk il-qarrej ma jifhimx mekkani]mi b[al dawn ]gur li xi drabi kapa/i jiddarras sew, anki g[ax Scicluna jattakka spiss ukoll l-integrali]mi reli;ju]i talpoplu Malti.

Il-grottesk jit[addem fiddeskrizzjoni ta’ Speditu Bartolo, tal-omm waqt u wara l-[las u anki tal-festin — fit-taqsima ‘Il-Qu//ija’ — bin-nies mistiedna joqorbu iktar lejn il-bhima milli lejn il-bniedem fil-komportament tag[hom.

Tit[addem il-parodija meta Scicluna jiddeskrivi lin]ul tal-Amerikani fuq ilqamar. Il-parodija ter;a’ tispikka meta Barney jiddeskrivi l-ewwel esperjenza li g[amlitu ra;el permezz ta’ [olma flimkien malattri/i Taljana Monika Vitti, u billi j[addem lingwa;;

Tematika

Carmel Scicluna

filosofiku u e]istenzjali.

Hemm drabi meta l-lingwa;; li j[addem Scicluna jie[du minn slogans politi/i mag[rufa jew proverbji bilLatin marbutin mal-qasam reli;ju]. Hemm ukoll il-parodija ta’ Malta Kattolika li tintrabat ma’ siltiet verament krudi u raffi, tipi/i tal-letteratura kontemporanja.

Teknika moderna li j[addem Scicluna hi li]doppjament tal-persona;;i tieg[u. Mal-pimp Barney jammetti li ma jistax ji;i rrappre]entat minn isem wie[ed biss imma minn bosta, skont i/-/irkustanzi.

Otin jista’ jinftiehem b[ala l-parti l-imqarba ta’ Barney.

Min-na[a l-o[ra Benedettu hu l-parti t-tajba. Hawn niftakru fin-narrattiva ta’ Luigi Pirandello, ta’ Italo Calvino jew ta’ Robert Louis Stevenson f’Dr. Jekyll and Mr. Hyde.

Jin[ass l-assurd fis-sitwazzjonijiet li jlaqqag[na mag[hom Barney#Scicluna, b[all-episodju tal-prostituta minorenni u l-bo//a tal-ger liver. Hawn l-assurd jintrabat ma’ dak li fil-wi// ida[[aq, imma fil-qieg[ ibikki g[ax g[andu mittra;iku, mill-bniedem bhima u mis-sadiku.

Spazji

Spazju li jispikka hi lispi]erija ta’ Speditu f’nofs {al Qormi li tinftiehem b[ala /-/entru li ji;bed lejh kull tip ta’ nies. Hi wkoll illaboratorju li fih Barney lIspi]jar jifli, iqaxxar karattri differenti, reali u mist[ajlin (ara p.65). L-ispi]erija tinftiehem ukoll b[ala konfessjonarju u l-ispi]jar b[ala dak li tifta[ qalbek mieg[u [a jag[tik il-medi/ina li te[tie;. G[alhekk il-klijenti tal-ispi]erija jinftehmu wkoll b[ala skjavi li qed jg[ixu [ajja gidba. L-ispi]erija hi ssoluzzjoni g[al kull tip ta’ problema u jekk din innorma ti;i mhedda jin[oloq paniku fir-ra[lin.

L-istess ra[al ta’ {al Qormi hu spazju ewlieni f’Barney l-Ispi]jar. Hu fuq kollox simbolu ta’ g[eluq, piki, parrokkjali]mu, spazju fejn ir-ra[lin ja[dmu s-sena kollha g[all-festa tal-qaddis patrun u fejn issib sa[ansitra ‘poeti’ tal-fuljetti parrokkjali li jiktbu versi talokka]joni u monotemati/i, iddedikati lill-qaddis patrun u jqisu lilhom infushom a[jar minn poeti veri. Hawn festi, zalzett, ka//a u reli;jon jinxte[tu f’borma wa[da li ti;i msej[a identità Maltija (p.202).

Jin[ass mill-ewwel li dik ta’ Carmel Scicluna hi letteratura ta’ introspezzjoni — Scicluna-Barney jag[mel bosta mistoqsijiet ta’ natura e]istenzjali — imma anki ta’ denun/ja, mela impenjata. Fl-isfond hemm Malta tas-snin 80 tas-seklu 20.

Scicluna jiddenun/ja l-wi// b’ie[or u l-maskra, innuqqas ta’ libertà li l-individwu jitrabba fiha fisso/jetà sa minn /kunitu, ilpsewdo-edukazzjoni li tnissel robots mhux im[u[ kriti/i. B[al Scicluna stess, fil-kitba tieg[u l-Kokka j[addem umori]mu nebbiexi u sottili. Jiddenun/ja anki lkonsumi]mu u jorbtu malgidba; is-superfi/jalità tasseksik li da[al ;o djarna u [a “xe[ta sofistikata u moderna” permezz tattelevi]joni. (p.265) Dan kollu jo[ro; permezz tal-varjetà tal-karattri li jintrodu/i Scicluna fir-rumanz tieg[u. Kontra Speditu, li linteress ewlieni tieg[u hu li jag[mel il-flus minn fuq dahar l-injurant, Barney lIspi]jar, fl-ewwel jiem ta’ ta[ri; tieg[u jimmira lejn ilfejqan tal-marda tal-injuranza. L-g[erf ta’ Speditu mhux wie[ed li akkwista mill-bankijiet tal-Università, imma mill-esperjenza u mill-[ajja. Anki jekk hemm il-qerq wara dak li jg[id, hu diskors li jag[mel sens.

Hawn issir referenza indiretta g[al Il-Marid Imma;inarju ta’ Molière.

Nassistu l-[in kollu g[al ;lieda interna li tifni lil Barney: fuq na[a hemm ittiftixa biex ikun [lejqa tajba, essri spiritwali; fuq lo[ra hemm il-;ibdiet sesswali u bla kontroll tieg[u.

Dan jintrabat mat-teknika jew tema tal-i]doppjament li b’xi mod tippre]enta lillbniedem fi kri]i ladarba hu l-[in kollu f’tiftixa ;ewwiena jipprova jifhem min hu verament.

Hemm ukoll l-ironija taqta’ f’rabta mat-tema ambjentali, imma anki fiddeskrizzjoni tal-isqaqien ta’ {al Qormi. Dan ifakkar fiddeskrizzjoni tal-Mandra;; ta’ :u]è Orlando (firrumanz L-Ibleh) tas-snin 30 u 40. Ifakkar ukoll fl-g[eluq tar-ra[al ta’ Fredu Gambin f’Il-Ga;;a ta’ Frans Sammut, jew dak deskritt fir-rumanz L-G[ar tax-Xitan ta’ J.J. Camilleri. L-a//ent li Scicluna jag[ti lil Janika hu dak li :wann Mamo jqieg[ed fuq fomm ulied inNanna Venut.

Dik li jiddeskrivi Sciclcuna realist hi so/jetà maqsuma f’]ew; partiti.

Ti;i ttrattata g[alhekk anki t-tema tal-parti;jani]mu, tal-qaddisin u s-suldati tag[hom. Scicluna ma je[lishiex lanqas lill-psewdo-awturi, isejja[ il-Premju Letterarju tal-Gvern falliment u jikkritika lill-mezzi tax-xandir politi/i.

Dan ta’ Carmel Scicluna hu rumanz li fih juri li jaf minn ;ewwa sa barra lkarattru Malti, id-DNA talpoplu tag[na bil-[a]in u ttajjeb tieg[u, bil-paradossi kollha tieg[u: dak li jidg[i, jiffornika u jqa[[ab, imma anki jisma’ l-quddies kull filg[odu. Permezz ta’ Barney l-Ispi]jar Scicluna jfakkar li dak tag[na hu poplu li je[tie; jimmatura u ma jibqax tfal; je[tie; jifhem x’inhuma l-veri problemi tal-[ajja. Irridu lewwel nag[rfu n-nuqqasijiet tag[na b[ala poplu (fosthom anki l-insularità u l-ista]i li ninsabu mdawrin bihom) biex wara ng[addu g[allbidla.

Is-sess hu tema ewlenija o[ra fir-rumanz. Bosta minn dawk li jlaqqag[na mag[hom Barney l-Ispi]jar huma bnedmin b’;ibdiet sesswali. Jin[assu g[alhekk bosta influwenzi Freudjani: ir-relazzjoni kumplessa bejn Barney u missieru; il-[akma tas-sess; l-ego mifhum b[ala ‘du[[an ikkulurit’ ;ewwa fina u l-bqija.

Barney l-Ispi]jar hu fuq kollox rumanz morali, mela jitratta l-;lieda bejn it-tajjeb (Benedittu) u l-[a]in (Otin).

I]da minkejja li jemmnu fi [wejje; opposti bejn Benedittu u Otin hemm irrispett re/iproku.

L-a[[ar parti tar-rumanz tieg[u l-forma ta’ trattat filosofiku-riflessiv, kwa]i monologu twil u uniku minna[a ta’ Barney li jin]el ifittex fl-ibg[ad irkejjen ta’ ru[u. It-tmiem tar-rumanz hu fl-istess [in miftu[ u enigmatiku: hemm il-bniedem li jipprova jifhem lilu nnifsu filwaqt li jaf li qatt ma jista’ jasal biex jag[mel dan.

Konklu]joni

In[oss li Barney l-Ispi]jar mhux rumanz g[al kul[add.

Hu rumanz li jimmira biex jiddisturba lil dak li jkun, jo[or;u apposta mis-sitwazzjoni komda (apparenti) u aljenata li dara jg[ix fiha.

Trid biss tift[u, taqrah, tixtarru, biex tisma’ din lg[ajta skomda tirbombja ;ewwa mo[[ok.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

Attwalità 21

Is-sitt edizzjoni tal-Opera vs Pop Under the Stars f’G[awdex Mit - twaqqif tag[ha fl 2002 , il - Gozo Youth Wind Band and Orchestra , li tikkonsisti f ’ ]ew; gruppi ta ’ mu]i/isti ]g[a]ag[ u promettenti , ma waqfitx milli tferra[ lill - pubbliku b ’ g[add ta ’ spettakli g[all gosti ta ’ kul[add . :ejjin minn kull rokna t’G[awdex, dawn ilmu]i/isti meg[juna wkoll minn element tajjeb ta’ talent li nsibu f’bosta mir-residenti barranin fil-g]ira G[awdxija, jiltaqg[u regolarment g[al kun/erti biex i[ejju g[all-progammi li huma jag[tu kemm f’G[awdex kif ukoll f’Malta minn ]mien g[al ]mien.

Il - kun/ett kollu wara din l - attività li kienet bdiet wara mawra li kienu g[amlu fostna d Derbyshire City and County Youth Wind Band and Orchestra fl - 2002 , hu li jag[tu /ans lill - mu]i/isti ]g[a]ag[ li jdoqqu flimkien u jo[olqu spettak li ta ’ mu]ika differenti minn dik li s - soltu nisimg[u u li tin]el tajjeb ma ’ kul[add .

Wara l - [ames edizzjoni jiet tal - ispettaklu kulurit Opera vs Pop Under the Stars , kif ukoll is- serata mu]ikali fil - ftu[ tan - Notte Gozitana – Lejlet Lapsi 20 1 2 , issa l - Gozo Youth Orchestra b ’ kollaboraz zjoni mal - Ministeru g[al G[awdex u l - Ambaxxata Amerikana f ’ Malta , se tip pre]enta Opera vs Pop Under the Stars – is - sitt edizzjoni , nhar it - Tnejn , 29

Pamela Agius u Ludwig Galea

ta ’ Lulju 20 1 3 fit - 8 . 30 p . m . ( dawk pre]enti huma mitlu ba jkunu f ’ posthom kwarta qabel) . Mistiedna spe/jali se jkunu l - Ministru g[al G[awdex Anton Refalo , u l - Ambaxxatri/i tal - Istati

Uniti g[al Malta Gina Abercrombie - Winstanley .

F ’ dan il - kun/ert se jie[du sehem fost l - o[rajn , is sopran imwielda f ’ G[ajn sielem imma li tg[ix New York , Pamela Agius , il baxx Noel Galea u l - kan tant popolari Malti Ludwig Galea . Fl - ewwel parti tal programm , l - orkestra dej jem ta[t id - direzzjoni tal fundatur tag[ha s - Surmast Joseph Grech , se teseg wixxi siltiet minn opri u xog[lijiet klassi/i , waqt li fit - tieni parti nassistu g[al varjetà sabi[a minn sound tracks ta ’ films u musicals popolari u mag[rufin.

Dan l - avveniment issa sar parti mill - kalendarju tas - sajf u jkun mistenni mill - G[awdxin u minn [afna Maltin u barranin li jg[ixu fostna . Mu]ika sabi[a , log[ob tad - dawl , ambjent mill - aqwa u sirda sajfija huma parti millingredjenti li jipprovdi dan l - ispettaklu annwali flimkien ma ’ xarba friska wara li jintemm ! Jekk trid tkun /ert minn post fil bit[a tal - Ministeru fi Pjazza San Fran;isk , il Belt Victoria , nhar it - Tnejn 29 ta ’ Lulju filg[axija , /empel 9942 1 6 11 inkella ikteb f ’ dan l - indirizz elet troniku : gozowindban dorchestra@yahoo . co . uk

Is-Surmast Joseph Grech waqt edizzjoni mg[oddija ta’ Opera vs Pop Under the Stars

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

22 Passatemp

Tisliba

Mimdudin:

5. Mg[allem tal-Li;i ta’ Mosè (5) 6. Intervall (5) 7. Vu/ijiet (5) 10. }ifna Spanjola#Amerikana (5) 11. {edla jew abbandun (5) 12. G[adda mill-magna (5) 14. Tag[bija jew pi] (5) 16. Itla’ fil-karozza (5) 17. G[andu l-esperjenza (5) 18. Dud irqiq tar-ras (5)

Weqfin:

1. Jiem (6) 2. … Andreotti, kien Senatur Taljan (6) 3. Li qieg[ed g[all-wirja (6) 4. Blata ta’ qabar (6) 8. Mag[mulin [a;a wa[da (5) 9. Dabbart rasi (5) 12. Li g[andha [afna ]mien (6) 13. Tbexbix (6) 14. Triq ]g[ira (6) 15. Tal-istess post fejn wie[ed ikun (6)

Soluzzjoni tal-biera[

Mimdudin: 5. Tilwi; 6. Rabta; 7. Tonga; 10. Torba; 11.

Tiben; 12. Talab; 14. Porku; 16. Skala; 17. Isfar; 18. Tarja.

Weqfin: 1. Stinat; 2. Pilota; 3. Dragut; 4. Sajran; 8. Trill; 9. }bark; 12. Ta[wil; 13. Bakkru; 14. Palptu; 15. Uragan.

Infittxu flimkien F’din il-log[ba tridu tfittxu partikularitajiet ta’ diversi ;eneri, billi twie;bu dawn l-erba’ mistoqsijiet: 1. }ew; persuni huma libsin b’mod identiku, liema huma? 2. }ew; persuni o[ra g[andhom il-libsa xorta, imma b’]ew; differenzi ]g[ar. Liema huma dawn i]-]ew; persuni u x’inhuma d-differenzi bejniethom? 3. O;;ett partikulari identiku hu ripetut erba’ darbiet. Liema? 4. Hawn ]ew; ]balji. Liema huma?

G[at-tfal Soluzzjonijiet

Sudoku 1. Macaw; 2. Amorin; 3.

Pappagall; 4. Cockatoo.

Tjur jixxiebhu

Jixxiebhu… imma differenti Dawn l-erba’ tjur jixxiebhu, mhux fl-istatura tag[hom, imma minn xi [a;a partikulari — il-munqar. Ara tag[rafx liema hu lamorin, il-pappagall, il-cockatoo u l-macaw.

— Posta g[alik, Peppinu!

Infittxu flimkien

Moderata: Hemm regola wa[da biss li trid tosserva biex issolvi sudoku. Kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta u lkaxxi f’kull ringiela u kolonna tal-kwadru l-kbir irid ikollhom fihom n-numri kollha mill-1 sad-9.

1. Il-persuni 6 u 7. 2. Ilpersuni 9 u 11. Id-differenzi huma: il-manku talumbrella u n-numri ta’ rigi fil-bordura t’isfel taddublett. 3. Ix-xemx, l-element tond fuq il-fa//ata tad-dar fuq il-lemin u ]]ew; ittri ‘O’ tal-kelma ‘Saloon’. 4. L-i]balji huma: a) Il-kelma ‘Hotel’ miktuba [a]in. b) Il-persuna numru 12 hi [afja u ma’ saqajha g[andha xprun fuq kull na[a.

Sudoku

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor Il miracolo della Carinzia Raiuno, 23>45

Film drammatiku Awstrijak li n[adem fl-2011 b’re;ija ta’ Andreas Prochaska.

It-tabib Markus ikun ja[dem fi sptar f’Carinzia u g[al tmiem il-;img[a jmur Vjenna biex iqatta’ jumejn ma’ martu u ibnu.

Sfortunatament i]da, proprju meta ibnu kellu g[eluq sninu, ma setax imur min[abba li l-Kap tal-Isptar kellu konferenza fl-Istati Uniti u g[aldaqstant Markus kellu jibqa’ hu anki s-Sibt u l-{add. Barra minn hekk tidda[[al tifla b’emer;enza li tkun g[amlet nofs sieg[a ta[t l-ilma u li kellu jag[mel fuqha operazzjoni ta’ xi 15-il sieg[a...

Pariri g[al min qed jit[ajjar jibda jistad Mister Fisherman - NET Television, 20>30

Mister Fisherman, minbarra li jappella g[al dawk kollha li g[andhom in-namra tas-sajd mill-ba[ar, se jibda kampanja wkoll biex i[e;;e; nies ;odda jaqbdu dan id-delizzju.

Fil-fatt is-su;;ett prin/ipali tal-programm tal-lum se jkun

immirat g[al dawk li g[adhom jibdew u li g[aldaqstant jistadu minn fuq l-art permezz talqasba. Naraw x’apparat g[andu jintu]a u x’tip ta’ [ut jista’ jinqabad.

Jippre]enta l-programm Josef Camilleri.

Sajf Flimkien NET Television, 18>15

Marbeck Spiteri tippre]enta l-edizzjoni tal-lum ta’ dan il-programm. Fost o[rajn se jkollha mistieden lill-kok Malti ta’ dixxendenza Griega Peter Dacoutros (fir-ritratt fuq ixxellug). Fil-fatt hu se jibda jkun wie[ed mill-kontributuri regolari tal-programm. O[rajn li se jag[tu s-sehem tag[hom huma Alda Anastasi dwar l-omeopatija u Joyce Grech. Produzzjoni ta’ Fiona Avgerinou.

A mezzanotte va la ronda del piacere Iris, 15>45 Film Taljan li n[adem fl-1975 b’re;ija ta’ Macello Fondato u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Monica Vitti u lil Giancarlo Gainnini (it-tnejn fir-ritratt), kif ukoll lil Claudia Cardinale, Vittorio Gassman u Renato Pozzetto. Naraw, fost o[rajn, mara li tkun tg[ix [ajja komda i]da fl-istess [in monotona, li tintg[a]el biex tifforma parti mill-;urija popolari f’kaw]a dwar allegat qtil fuq kwistjoni relatata mal-im[abba.

Gioventù bruciata (Rebel Without a Cause) Iris, 21>00 Film drammatiku tal-1955 b’re;ija ta’ Nicholas Ray li g[amel lil James Dean (fir-ritratt ma’ Sal Mineo), li sfortunament miet ]g[ir, attur mill-aktar popolari.

Naraw tliet ]g[a]ag[ - Jim, Judy u Plato – li xejn ma jkollhom [ajja

fa/li min[abba dak li tkun g[addejja minnu l-familja rispettiva tag[hom. :ennata ta’ tellieqa bil-karozzi, tispi//a biex t[alli wie[ed mejjet u lill-o[rajn ixxukkjati tant li [ajjithom tinbidel.

The Ramen Girl La 5, 21>10 Brittany Murphy (fir-ritratt hawn fuq) tinterpreta l-parti ta’ Abby, tfajla Amerikana li tkun marret tg[ix Tokjo, fil-:appun biex tkun qrib l-g[arus tag[ha. Meta dan jitlaqha, trid tara x’tag[mel bi8l-fatt li qed tg[ix f’art li hi barranija g[aliha. Tidde/iedi li tid[ol fil-gastronomija u tispe/jalizza dwar il-k/ina tal-:appun.

Sogni sul ghiaccio (Ice Dreams) Canale 5, 16>40 Amy Clayton, eks champion tal-ice-skating, ta//etta li tg[allem l-isport lil ]ag[]ug[a li tkun tidher promettenti.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

24 TV#Radju

06>00

Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>40 Anali]i tal-:urnali)

07>55 08>00 08>05 09>00 09>05

Avvi]i tal-Mejtin u Angelus A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12>30 13>00 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 00>30

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mu]ika al fresco R ’n B Time Fuzzbox - Christian Azzopardi Newsdesk (r) Wavelength (r)

Airport 80 - Rete 4 16>35

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 Familja Wa[da (jinkludu 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 - Newsline 12:45 - Qari bilMalti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bullettin tal-A[barijiet 18:15 Euromix 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari tar-Rumanz (r) 20:30 - Il[na mi/-?par 21:05 Mu]ika u Sport 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 Classic Hits.

ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u ONE (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 One News) 09:00 - L-G[ajta tal-Pagun 09:45 - ONE News 10:00 Ma’ Pauline 11:00 - Frappe 11:45 - ONE News 12:00 Angelus 13:00 - Alma 13:45 Ir-Rumanz 14:15 - Minflok Siesta 14:45 - ONE News 15:25 - Djarju Kulturali 15:30 Drive Time 17:00 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 A[barijiet Sportivi) 19:00 - Ilwien 20:15 - Connect Africa 20:45 - Summer Hits 21:45 ONE News 22:00 Diskussjoni 24:00 - F’Nofs il:img[a.

RTK - 103 FM 06:30 - Pierre & Co on RTK (jinkludi 06:55 Fi {dan ilMulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Qari mill-Bibbja, 08:00 BBC News,) 09:00 - A[barijiet filQosor 09:05 - Paperscan 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News) 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 – L-Arti fil-Knejjes Tag[na 13:00 - RTK Qosor 13:05 - Su//essi u aktar! 15:00 - RTK Qosor 15:05 - Memorji tal-Gwerra 15:30 - Attivi u b‘Sa[[itna! (jinkludi 16:00 BBC News) 17:00 - RTK Bulettin 17:15 – Summer Mix! 19:05 - Ru]arju 19:25 - Pinna Mu]ikali 20:30 -

Kelma f’Waqtha 22:00 - IlQaddis tal-Jum 22:05 Ru]arju 22:25 - Rakkont (r), Fittixna... u ng[inuk (r), Edukazzjoni (r), Mill-Album tas-Safar (r), Pedjatra # Kemm Taf (r).

Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Bis-Sassla u bil-Brevjar 10:00 - BBC News Update 10:06 - Mhux Kelma Bejn Tnejn 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-;urnali (r) 13:30 Meta l-Mo[[ Isir Palk 14:00 BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Il-{rejjef, l-G[erf u l-Ma;ija 20:00 - Bioneers 20:30 - Il-Ktieb l-Ie[or 21:00 - BBC World Service.

Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi fid-09:00 {ajjitna) 11:00 - Proposta spiritwali 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju ta’ San :u]epp 13:00 - Qari tarRumanz 13:30 - Shalom 14:30 - Qari ta’ Rumanz 15:00 -

Kurunella {niena Divina 15:30 - X’g[adek titftakar millKateki]mu 16:00 - Il-Kura;; Nofs il-Fejqan 17:00 - Bullettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - Naturali 20:30 - Qari tar-Rumanz (r) 21:00 - G[ajn ta’ :id 22:00 - Sejja[li u Jien Inwie;bek 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 - Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 Kompjeta.

Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet filqosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 - A[barijiet filqosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Na-than u Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 - Toby’s Wall of Sound 24:00 - Paul van Dyk. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 Calypso Breakfast 08:30 Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 - 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 - Let’s Go 21:00 Nitbissmu ma’ Calypso 23:00 Those were the days 01:00 L-g[a]la tieg[i naqsamha

Film drammatiku Amerikan li n[adem fl-1979 b’re;ija ta’ David Lowell Rich b’Alain Delon (fir-ritratt hawn fuq), Robert Wagner, Susan Blakely u Sylvia Kristel fil-partijiet ewlenin.

Negozjant tal-armi jipprova jeqred ajruplan Concorde ta’ sidien Amerikani, g[ax fuqu jkun hemm b[ala passi;;iera Maggie, li tkun saret taf li kien ibig[ l-armi bil-mo[bi lill-pajji]i Komunisti flEwropa tal-Lvant.

TVM 07:00 - Morning News Loop 08:30 - Human Senses (ep 3#6) 09:00 - Magazine programme (r) 10:50 - Teleshopping 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Kids TV 13:30 Madwarna (prog. 15) 14:00 A[barijiet 14:05 - Teleshopping 15:05 - Gladiators of World War II (prog. 3) 16:00 - A[barijiet 16:05 - Kids TV 17:25 Teleshopping 18:00 - A[barijiet 18:10 - live magazine programme 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Dreams ep.36 (l-a[[ar episodju) 21:45 - Madwarna 22:00 - Int Min Int (prog. 3) 22:30 - Green Green Grass (ser. 2 prog. 3) 23:00 - A[barijiet fil-

qosor

TVM 2 07:40 - Kids Tv 09:00 - IlMisteru tal-Bombli tal-Fu[[ar (ep. 6) 09:30 - Gladiators of World War II (prog. 3) 10:20 Sa[[tek l-Ewwel (prog. 15) 10:30 - Storjografija (prog. 8) 11:00 - Madwarna (prog. 8) 11:30 - Malta u lil hinn minnha (prog. 8) 13:00 - Sa[[tek lEwwel (prog. 15) 13:15 - Ency.

Channel doc 2 x 7’ 13:30 - Paq Paq (prog. 39) 14:15 - Sensilhena (prog. 8) 15:00 - Wirt Arti u Kultura (prog. 6) 15:30 - MillIm[a]en tal-Festi (prog. 2) 16:00 - Issa Naraw (ep. 13) 17:00 Sa[[tek l-Ewwel (prog. 15) 17:10 - Ency. Channel doc 2 x 7’ 17:25 - Human Senses (prog. 3#6) 18:00 - Malta u lil hinn minnha (prog. 8) 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 Gladiators of World War II (prog.

3) 20:30 - A[barijiet bl-Ingli] 20:35 - An;li (ep. 7, 8 u 9) 23:10 - Human Senses (prog. 3#6) 23:40 - Issa Naraw (ep. 13).

ONE 08:30 - ONE News 08:45 Teleshopping 09:05 - Indigo (r) 10:45 - Teleshopping 12:05 Kelma Bejn Tnejn (r) 12:30 ONE News 12:40 - Kbar u }g[ar (r) 13:45 - Teleshopping 14:45 Klassi G[alina (ser.1 ep. 5 u 6) 15:40 - Ieqaf 20 Minuta 16:00 Teleshopping 17:00 - Flimkien ma’ Nancy 17:30 - ONE News 17:40 - Indigo (ma’ Melanie Magri) 19:10 - Super 5 19:30 ONE News 20:15 - Kelma Bejn Tnejn 20:45 - Il-komi/i 21:45 - Country Jamboree

23:30 - ONE News.

Smash 07:00 - A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 - A[barijiet 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - TSN Teleshopping 13:10 - AtoZ Teleshopping 14:10 - 1046 Music 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 - A[barijiet 19:30 Dokumentarju 20:30 - Film 22:00 - A[barijiet 22:30 - Poker.

Raiuno 06:45 - Unomattina estate (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00 u d09:00) 09:35 - Unomattina Talk Linea verde meteo verde 09:55 Che tempo fa # Tg 1 10:20 Unomattina ciao come stai?

11:15 - Road Italy 11:25 - Don Matteo 4 (TF) 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 Ho sposato uno sbirro 2 (fiction) 15:10 - Nel cuore della tempesta.

Film 2009 16:50 - Rai Parlamento 17:00 - Tg 1 17:15 - Estate in diretta 18:50 Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 - Techetechetè, vista la rivista 21:15 - Last cop – L’ultimo sbirro (TF) 23:00 - Obiettivo Castrocaro 2013 23:45 - Il miracolo della Carinzia. Film 2011 01:05 - Tg 1 notte 01:40 Sottovoce.

Raidue 07:00 - Cartoons 08:25 Heartland (TF) 09:05 - Le sorelle McLeod (TF) 10:30 - Tg 2 insieme 10:35 - Tg 2 Eat parade 10:45 - Tg 2 Sì, viaggare 10:55 Tg 2 Mizar 11:20 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 E…state con costume 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Divieto di sosta 14:45 - Blue Bloods (TF) 15:35 - Army Wives (TF) 17:00 - Guardia Costiera (TF) 17:55 Tg 2 Sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Senza traccia (TF) 19:35 - Castle (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - LOL :-) 21:10 - Virus il contagio delle idee 23:20 - Tg 2 notizie 23:35 - Played – Se non giochi muori. Film 2006 01:05 Tg 2 Parlamento 01:15 - Close to Home (TF).

Raitre 08:00 - Agorà estate 10:20 - Chi è senza peccato… Film ’52

12:00 - Tg 3 12:15 - New York New York (TF) 13:05 - Piatti tipici dello spirito 13:10 - Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:45 - Tgr Piazza affari 14:55 Tour de France 17:30 - Tour Replay 18:00 - Geo Magazine 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg 3 regione 20:00 - Blob 20:15 Simpatiche canaglie 20:35 - Un posto al sole 21:05 - C’eravamo tanto amati. Film ’74 23:20 - Tg regione 23:25 - Tg 3 linea notte estate.

Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina 08:40 - Il mammo (sitcom) 09:10 - Il sogno di Mary. Film 2009 (fl10:00 Tg5) 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful 14:45 Il segreto (soap) 15:40 - Le tre rose di Eva (fiction) 16:40 Sogni sul ghiaccio. Film 2009 18:50 - The Money Drop 20:00 Tg 5 20:40 - Paperissima Sprint 21:10 - Studio 5 23:30 Tg5puntonotte 01:15 - Tg 5 notte 01:45 - Paperissima Sprint (r).

Rete 4 06:50 - Chips (TF) 07:45 Charlie’s Angels (TF) 08:40 Pacific Blue (TF) 09:50 Distretto di Polizia 5 (fiction) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Renegade (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Flikken – Coppia in giallo (TF) 16:35 Airport 80. Film ’79 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Quinta colonna il quotidiano 21:10 - Il secondo tragico Fantozzi. Film ’76 23:20 Rimini Rimini. Film ’87 01:40 Tg 4 02:00 - Music line speciale – Milva.

Italia 1 07:00 - Tutto in famiglia (sitcom) 07:50 - I maghi di Waverly (sitcom) 08:40 - Kyle XY (TF) 09:35 - Gossip Girl (TF) 11:30 Pretty little liars (TF) 12:25 Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:25 - The Vampire diaries (TF) 16:20 - Smallville (TF) 17:15 - Top One (game show) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI Miami (TF) 21:10 - Person of Interest (TF) 23:00 - Suits (TF) 00:50 - Sport Mediaset 01:15 - Studio aperto 01:30 - Heroes (TF).

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

TV#Radju 25 Favourite Channel 07.00 - Teleshopping 08:30 Madagascar 10:30 - Fitness Galore 12:30 - News 12:45 Best Deal 13:00 - Bejnietna 15:00 - Teleshopping 17:30 Niltaqg[u 18:15 - F. News 18:30 - Niltaqg[u 19:30 - Nintrefa ’l Fuq 20:30 - F. News 21:00 }iffa 23:00 - F. News.

Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshoping 12:00 – Pop Concert (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 - The 90s 14:30 - The 00s 15:00 - Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 - The 60s & 70s 20:30 - All That Jazz 21:30 The Local Angle (r) 22:30 Music Videos.

La 5 12:10 - Torte d’autore (reality) 12:40 - Love Bugs (sitcom) 13:35 - Così Fan Tutte (sitcom) 14:00 - Non aprite quell’armadio (reality) 14:35 - Torte d’autore (reality) 15:10 - Dawson’s Creek (TF) 16:00 - Principesse (reality) 16:50 - Torte d’autore (reality) 17:20 - Non aprite quell’armadio 17:50 - Che trucco! 18:20 - Love Bugs 2 (sitcom) 18:40 - Ugly Betty (TF) 19:30 - Torte d’autore (reality) 20:25 - Dr House (TF) 21:10 - The Ramen Girl. Film 2008 23:50 Shameless (TF) 00:45 - Torte d’autore (reality).

BBC Entertainment 07:15 - Buzz and Tell 07:20 Nuzzle and Scratch: Frock and Roll 07:40 - Balamory 08:00 The Large Family 08:10 Fimbles 08:30 - My Family 09:00 - My Hero 09:30 - The Weakest Link 10:15 EastEnders 10:45 - Doctors 11:15 - Royally Mad 12:05 Lark Rise to Candleford 12:55 My Family 13:25 - The Weakest Link 14:10 - My Hero 14:40 EastEnders 15:10 - Doctors 15:40 - Lark Rise to Candleford 16:30 - The Planets 17:25 - The Weakest Link 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Lark Rise to Candleford 20:00 - My Family 20:30 - After You’ve Gone 21:00 - Single Father 21:50 - The Impressions

Show with Culshaw and Stephenson 22:20 - Alan Carr: Chatty Man 23:05 - Come Fly with Me 23:35 - New Tricks.

TCM 07:55 - The Angry Hills. Film ’59 (A) 09:40 - Agatha. Film ’79 (A) 11:20 - The Public Enemy.

Film ’31 (PG) 12:35 - The Dirty Dozen. Film ’67 (15) 15:00 - In This Our Life. Film ’42 (PG) 16:40 - Bachelor in Paradise.

Film ’61 (A) 18:40 - The Treasure of the Sierra Madre.

Film ’48 (PG) 21:00 - Get Carter. Film ’71 (18) 22:55 The Wild Bunch. Film ’69 (18).

MGM Movies 08:00 - Love Streams. Film ’84 (15) 10:15 - Boris and Natasha.

Film ’88 11:40 - Saved! Film 2004 13:10 - A Star for Two. Film ’91 14:45 - Undercover Blues. Film ’93 (12) 16:15 - The Purple Rose of Cairo. Film ’85 (PG) 17:35 - MGM’s Big Screen 17:50 - Club Fed. Film ’90 19:20 - The Ambulance. Film ’90 (15) 21:00 - Haunted Honeymoon. Film ’86 (PG) 22:25 The Long Riders. Film ’80 (X).

GO Stars 07:15 - Dolphin Tale 09:05 - Remember the Titans 11:00 Peacemakers 11:45 - Arabian Nights Part 1 of 2 13:15 - The Hunchback of NotreDame 14:45 - Contraband 16:35 - Scott Pilgrim vs The World 18:25 - Crazy, Stupid, Love 20:30 - Parks & Recreation 21:00 - The Pregnancy Project 22:40 - Hall Pass 00:25 - Remember the Titans.

Diva Universal 07:00 - Agatha Christie’s Poirot 08:49 - Great Women 08:55 - Agatha Christie’s Poirot 09:55 - Mc Leod’s Daughters 10:48 - Downpour 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 - Agatha Christie’s Poirot 12:55 ER 13:55 - Agatha Christie’s Poirot 15:50 - McLeod’s Daughters 16:45 - Patricia Cornwell’s At Risk (15) 18:31 - Great Women 18:50 - Agatha Christie’s Poirot 19:50 - JAG 20:50 - Great Women 21:00 - Downton Abbey 22:40 - La Prima Legge Di Newton 23:05 - The Front (15).

Discovery Channel 06:50 - Wheeler Dealers: Mazda MX-5 NA 07:15 - American Chopper: Senior vs Junior: Gears of War 08:10 - Extreme Fishing with Robson Green: South Africa 09:05 - Auction Hunters: Reel Money 09:30 - Auction Kings:

Iwo Jima Sword # Cathouse Chairs 09:55 - Ultimate Survival: Yukon 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 - Extreme Engineering: Floating City 12:35 - Fast N’ Loud: Model A Madness 13:30 - Chop Shop: Boy Racer 14:25 - Wheeler Dealers: BMW E30 325i Touring 15:20 - Mythbusters: Mini Myth Mayhem 16:15 - Auction Kings: Civil War Treasures 16:45 -

Baggage Battles 17:10 Robson’s Extreme Fishing Challenge 18:05 - Ultimate Survival: Romania 19:00 - How It’s Made: ep. 54 19:30 - How It’s Made: Pressure Cookers # Buoys # Tank Trailers. Ultimate Survival: 20:00 - Fan vs Wild 21:00 - Men vs Wild Jake Gyllenhaal. 22:00 - Dual Survival: Meltdown 23:00 Man, Woman, Wild: The Amazon Jungle in the Flood.

09>00 10>00 11<30 13>00

14>00 14.05 15>00 15>05 16>00 17.00 18>00 18>15

Iris 11:15 - Madame 13:45 - Torna ‘El Grinta’. Film ’75 15:45 - A

mezzanotte va la ronda del piacere.

Film ’75 17:45 - Cresceranno i carciofi a Mimongo. Film ’96 19:20 - A-Team )TF) 20:05 Hazzard (TF) 21:00 - Gioventù bruciata. Film ’55 22:55 - Le stelle di Ischia 2013 23:20 Moonlight Mile - Voglia di ricominciare. Film 2002 01:35 - The Anniversary Party. Film 2001.

Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - Suburgatory 11:30 - Gossip Girl 12:15 - Fringe 13:00 Days of Our Lives 13:45 Enlightened 14:15 - Hollywood Buzz 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 - Private Practice 16:45 - The Mentalist 17:30 - SMASH 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 20:00 - Mike & Molly 20:30 How I Met Your Mother 21:00 - 2 Broke Girls 21:30 - Whitney 21:55 - 30 Rock 22:30 - VEEP 23:05 - Top Gear 00:10 - Person of Interest 00:55 - True Blood.

Biography Channel Hardcore Pawn: 10:00 - Devil in Detroit 10:30 - Cash Money Moron. 11:00 - Hoarders: Kevin # Mary 12:00 - Celebrity House Hunting: Bret Michaels 12:30 Monster In Laws: Auntie Dearest 13:00 - Storage Wars Texas:

Dallas Cowboys and Indians 13:30 - Billy the Exterminator: Gator Bait 14:00 - Dance Moms: Dying to Dance 15:00 - A Gypsy Life for Me. Hardcore Pawn: 16:00 - Devil in Detroit 16:30 - Cash Money Moron.

17:00 - Celebrity House Hunting: Bret Michaels 17:30 - Monster In Laws: Auntie Dearest 18:00 Hoarders: Kevin # Mary 19:00 Storage Wars Texas: Dallas Cowboys and Indians 19:30 Billy the Exterminator: Gator Bait 20:00 - Hoarders: Mike # Bonnie. Hardcore Pawn: 21:00 Devil in Detroit 21:30 - Cash Money Moron. 22:00 - Grave Trade 23:00 - Barter Kings: For Sail Will Consider Trade.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - See The Sea 08:05 - Lots & Lots 08:20 Bob the Builder 08:30 - Fireman Sam 08:40 Thomas and Friends 08:55 - Nouky and Friends 09:00 - Rubbadubbers 09:10 - Pingu 09:15 - Tiny Planets 09:20 - Pingu 09:25 - Tiny Planets 09:30 - Monkey See Monkey Do 09:40 - Barney and Friends 10:10 - Fluffy Gardens 10:25 - The Mighty Jungle 10:40 - Mio Mao 10:50 - Heroes of the City 11:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 11:30 - Kipper 11:50 - Gazoon 12:00 - Wobblyland 12:05 - Igloo-Gloo 12:20 Benjamin’s Farm 12:25 - My Animal Family 12:40 - See The Sea 12:45 - Lots & Lots 13:00 Fluffy Gardens 13:15 - The Mighty Jungle 13:30 Angelina Ballerina 13:45 - Monkey See Monkey Do 13:55 - Barney and Friends 14:25 - Pingu 14:30 - Tiny Planets 14:35 - Pingu 14:40 - Tiny Planets 14:45 - Igloo-Gloo 15:00 - Bob the Builder 15:10 - Fireman Sam 15:20 - Thomas and Friends 15:35 - Tork 15:45 - Dougie in Disguise 15:55 - Slim Pig 16:05 - Heroes of the City 16:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 16:45 Benjamin’s Farm 16:50 - Nouky and Friends 16:55 - My Animal Family 17:10 - See The Sea 17:15 - Lots & Lots 17:30 - Monkey See Monkey Do 17:40 - Barney and Friends 18:10 Wobblyland 18:15 - Dougie in Disguise 18:25 Slim Pig 18:35 - Connie the Cow 18:45 Angelina Ballerina 19:00 - Jakers: The Adventures

07>00

of Piggley Winks 19:25 - Heroes of the City 19:40 - Pingu 19:45 - Tiny Planets 19:50 - Pingu 19:55 - Tiny Planets 20:00 - Bob the Builder 20:10 - Fireman Sam 20:20 - Thomas and Friends 20:35 - Dougie in Disguise 20:45 - Slim Pig 20:55 - Connie the Cow 21:05 - Tork 21:15 Benjamin’s Farm 21:20 - My Animal Family 21:35 - Nouky and Friends 21:40 - Wobblyland 21:45 - Wobblyland 21:50 - Barney and Friends 22:15 - Monkey See Monkey Do 22:25 - Kipper 22:35 - Kipper 22:45 - Gazoon.

Disney Channel 08:00 - Minnie’s Bow-Toons 08:05 - Mickey Mouse Clubhouse 08:30 - A.N.T. Farm 09:15 Jessie 10:05 - Good Luck Charlie 11:15 - Shake It Up 12:00 - Austin and Ally 12:25 - Austin and Ally 12:45 - A.N.T. Farm 13:10 - Jessie 13:35 Shake It Up 14:00 - That’s So Raven 14:25 Good Luck Charlie 14:50 - Jessie 15:10 - Shake It Up 15:35 - A.N.T. Farm 16:00 - Austin and Ally 16:20 - That’s So Raven 16:45 - The Suite Life on Deck 17:10 - Good Luck Charlie 17:30 - Shake It Up 17:55 - Austin and Ally 18:20 - Jessie 18:40 A.N.T. Farm 19:30 - Shake It Up 19:50 - The Suite Life on Deck 20:15 - Austin and Ally 20:40 - That’s So Raven 21:00 - Jessie 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Good Luck Charlie 22:10 - Wizards of Waverly Place.

NET News Chit Chat Sajf Flimkien (r) Telebejg[ Simpati/i NET News Telebejg[ NET News Simpati/i Telebejg[ 4 Given (r) NET News Sajf Flimkien (b’waqfa fis-19.10 g[at-Tlugh tas-Super 5)

19>45

NET News

20>30

Mister Fisherman

21>30

NET News

21>35

Iswed fuq l-Abjad

23>00

NET News

Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - The Grid

08:45 - Tour de France Cycling 10:00 Universiade 11:15 - UEFA European Women’s Championship Football 12:30 The Ride 13:00 - Tour de France Cycling 14:00 - Tour de France Cycling: Stage 17: Embrun v Chorges (live) 17:45 - UEFA European Women’s Championship Football: Group B: Germany v Norway (live) 20:00 - Wednesday Selection 20:05 - FEI Nations Cup Equestrian 21:05 - Concours Hippique International Officiel Equestrian 22:05 - Riders Club 22:10 - John Deere Classic PGA Tour Golf 23:10 - PGA Tour European Golf.

Eurosport 2 07:30 - UEFA European Women’s Championship Football 10:30 - Universiade 12:00 - Tour de France Cycling 13:30 - Universiade 15:15 - J League Football 15:45 - The Ride 16:15 - The Grind 16:30 - UEFA European Women’s Championship Football 18:00 UEFA European Women’s Championship Football: Group Stage (live) 20:00 - EAA Meetings Athletics 21:30 Tour de France Cycling 22:30 UEFA European Women’s Championship Football.

GO Sports 1 07:00 - Best of Football 201213 09:00 - FIFA Futbol Mundial 09:30 - Best of Football 2012-13 13:30 - The 141st Open Championship 2012: Official Film 14:30 Best of Football 2012-13 16:30 - Best of Rugby 2012-13 18:30 - FIFA Futbol Mundial 19:00 Trans World Sport 20:00 Football's Greatest 20:30 - The 142nd Open Championship 2013: Preview 21:00 - Best of Football 2012-13.

GO Sports 7 07:00 - PGA European Tour:

Aberdeen Asset Management Scottish Open: Day 3 12:00 The Championships:

Wimbledon 2013: Day 9 19:00 - PGA European Tour: Aberdeen Asset Management Scottish Open: Day 4 00:00 Trans World Sport 01:00 - Best of Football 2012-13.

GO Sports 8 09:00 - PGA European Tour:

Aberdeen Asset Management Scottish Open: Day 3 14:00 The Championships: Wimbledon 2013: Day 9 21:00 - PGA European Tour: Aberdeen Asset Management Scottish Open: Day 4 02:00 Trans World Sport.

Melita Sports 1 08:00 - FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 09:20 - FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 10:45 -

Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r) 11:20 - Bundesliga (r) 13:15 Bundesliga (r) 15:10 - FA Cup (r) 17:15 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 19:20 Bundesliga (r) 21:15 - FA Cup (r) 23:20 - FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 00:45 - America's Cup: World Series (r).

Melita Sports 2 12:00 - America's Cup: World Series (r) 14:00 - Swedish ATG

Horse Racing V4 Race Meetings 15:05 - FA Cup (r) 17:10 - Bundesliga (r) 19:05 America's Cup: World Series (r) 21:10 - Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 23:45 - Bundesliga (r) 01:40 FA Cup (r).

Malta Stars 08:00 - Malta Basketball Association (r) 09:30 - Malta Rugby Football Union (r) 11:10 - Malta Handball Association (r) 12:35 - MFA Futsal League (r) 14:00 - BOV PL (r) 16:05 Football Nurseries (r) 16:40 Malta Basketball Association (r) 18:10 - MFA Futsal League (r) 19:35 - Malta Rugby Football Union 21:15 - Malta Handball Association 22:35 - Football Nurseries (r) 23:15 - Melita GFA 1st Div. (r) 01:00 - BOV PL (r).

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

26 Klassifikati PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI

Il-{amrun

GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.

AVVI}I

G[al kull xog[ol

TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u

bibien, bdil ta’ soqfa, xog[ol ta’ membrane, kisi u tibjid, kontrabjut u tqeg[id ta’ katusi. Offerta spe/jali fuq illiquid membrane. ?emplu 79407292.

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati

;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma.

Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol.

B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet.

Stima b’xejn minn qabel.

Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

Toilet seats

Nag[mel xog[ol ta’ toilet seats ;odda li jkunu maqsumin jew li ma ssibux tixtru b[alhom, ta’ kull tip bilkuluri li jaqblu u kif tixtieqhom inti, g[all-kamra talbanju kompluti bil-fittings.

G[al aktar informazzjoni /emplu 21675053 jew 79675053.

G{ALL-BEJG{

G[amara antika

TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.

Tombla sheets

B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq

Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com

PRIVAT

Malti

A-Level jew Intermediate, g[alliem gradwat u b’esperjenza, il-{amrun qrib ilJunior College. ?emplu 21472561 jew 99891548.

O-Level#Forms 1-4

MALTI, Matematika, Taljan, Ingi] u Physics. Postijiet – Marsaskala, il-Kalkara, il{amrun jew Birkirkara. ?emplu 21660812, 21472561, 99458791 jew 99891548.

Pure Maths u Physics

A-Level jew Intermediate, g[alliem gradwat u bl-esperjenza. Marsaskala, il-Kalkara, Birkirkara u il-{amrun qrib il-Junior College. ?emplu 21660812 jew 99458791.

JIN{TIE:U

Nies

BIEX ja[dmu b[ala shutterers, full-time fuq sit ta’ kostruzzjoni. ?emplu 99803542.

L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

27 SPARAR

Mifsud jirba[ l-All Malta Trap Fi tmiem il-;img[a lFederazzjoni Maltija talisparar organizzat il-kompetizzjoni All Malta Trap 2013 fir-ranges talFederazzjoni fil-Bidnija.

L-isparatura kienet fuq 125 plattina Trap bl-ewwel sitta jg[addu g[as-semifinali fuq 15-il plattina u mbag[ad [mistax o[ra g[ar-reb[a tal-midalji.

George Mifsud Mifsud temm fl-ewwel post b’11214 u 13-il plattina quddiem Jeffrey Pisani b’116-13-10 u Brian Galea b’118-10-13.

Mir-raba’ sas-sitt post spi//aw Kevin Bonnici 114-12-11, Charles Grech 111-10 u Stephen Vella 111-9.

Matul din l-isparatura kienu re;istrati ]ew; straights ta’ 25 plattina minn Brian Galea u Jeffrey Pisani.

Intant il-;img[a d-die[la t-tiratur ]ag[]ug[ tat-Trap James Galea se jkun se jipparte/ipa fil-kampjonati mondjali tal-isparar talJuniors li se jsiru fir-range ta’ Porpetto fl-Italja.

Il-parte/ipanti tal-kors tal-handball

L-ewwel kors tal-beach handball Fi tmiem il-;img[a, plejers, kow/is, referees u delegati [adu sehem fl-ewwel kors tal-beach handball organizzat mill-Asso/azzjoni talHandball.

Il-kors kien maqsum f’erba’ sessjonijiet, tnejn ta’ teorija u tnejn prattika. Fit-teorija ng[ataw dettalji dwar ir-

regoli kif ukoll it-tattiki tallog[ba filwaqt li tal-prattika saru f’Golden Bay fejn ilparte/ipanti setg[u jilag[bu llog[ba.

Il-kors tmexxa minn Panos Antoniou, rappre]entant talBeach Handball Working Group fi [dan il-Federazzjoni Internazzjonali, u minn

Fernando Posada Novoa li kien kow/ nazzjonali Spanjol.

Il-President tal-Asso/jazzjoni Louis Borg stqarr li peress li l-beach handball hu log[ba fa/li [afna ]gur li tattira lil kul[add. Borg awgura li l-interess ji]died u jibdew isiru anke kompetizzjonijiet nazzjonali.

?IKLI}MU

Etienne Bonello vi/in titlu ie[or

Etienne Bonello

Etienne Bonello ta’ Team Greens g[amel pass ie[or lejn ir-reb[ tat-titlu tatTime Trial meta reba[ ittieni rawnd tal-kampjonat nazzjonali li sar fl-Imrie[el.

Ir-rotta kienet 24km u //iklisti kellhom il-vanta;; li kienet ;urnata bi ftit ri[.

It-tellieqa kienet wa[da mistennija, spe/jalment wara li fl-ewwel rawnd Bonello reba[ b’distakk ]g[ir fuq Steve Sciberras ta’ Mosta AF Sign.

Kienu Sciberras, Bonello u Jason Vella ta’ Team Greens li ssieltu bejniethom g[all-ewwel tliet

po]izzjonijiet. Bonello [are; rebbie[ f’35 minuta u 32 sekonda filwaqt li fittieni post, 14-il sekonda war r-rebbie[ da[al Joseph Bonello. Sciberras da[al fittielet post, 42 sekonda wara Etienne Bonello u l-wirja li kellu meta mqabbla ma’ dik li kellu fl-ewwel rawnd kienet kemxejn di]appuntanti.

Intant, fil-kategorija tannisa, Marie Claire Aquilina ta’ Team Greens reb[et ittellieqa segwita minn Michelle Vella Wood ta’ B’Kara St Joseph u Danica Bonello Spiteri ta’ Team

Greens rispettivament.

Fil-kategorija tal-Juniors reba[ Rueben Sciberras filwaqt li f’dik tal-Masters 40+ Kevin Muscat spi//a lewwel. Joe Mallia reba[ ilkategorija tal-Masters 50+ u George Abela reba[ il-kategorija tal-Masters 60+.

Mark Farrugia, Martina Pizzuto, James Galea u Danica Galea [ar;u rebbie[a fil-kategoriji rispettivi tal-bniet u s-subien.

L-a[[ar rawnd talKampjonati Nazzjonali tatTime Trial isir nhar il-{add li ;ej fil-Mi]ieb. It-tellieqa tibda fis-7.30am.

IN-NAZZJON

L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

28 Sport BOXING

Corito jiddebutta b’reb[a fix-xena professjonali Billy Corito kellu debutt millaqwa fl-ewwel ;lieda professjonali tieg[u fil-boxing meta ltaqa’ kontra l-qawwa u l-esperjenza tal-Kroat Marko Rupcic li kien ;ej minn 168 ;lieda kontra t-12-il ;lieda ta’ Corito.

Waqt il-;lieda li saret f’{al Farru;, Rupcic kien superjuri g[al Corito fl-ewwel ]ew; rawnds. Imma Billy irkupra fittielet rawnd tant li waqqa’ darbtejn fl-art lill-Kroat li, i]da, kull darba qam qabel g[adda l[in.

Aktar ma g[adda l-[in, Corito aktar beda j]id fil-qawwa tieg[u u Rupcic kien imwissi darbtejn talli ta bil-minkeb u bir-ras fittielet rawnd u sa[ansitra kien penalizzat punt.

Il-;lieda kienet ta’ erba’ rawnds ta’ tliet minuti l-wie[ed u tmexxiet mill-Malta Boxing Commission (MBC).

Imma bejn it-tielet u r-raba’ rawnd, il-kow/ tal-Kroat g[amel

sinjal lir-referee li l-boxer tieg[u ma kienx se jo[ro; g[ar-raba’ rawnd. F’dak il-[in, ir-referee Charlie Cardona resaq lejn irrokna tal-Kroat u talab ir-ra;uni g[aliex ma kienx se jkompli.

Marko Rupcic kellu kliem abbu]iv lejn ir-referee u anke be]aqlu. Dan wassal biex ir-referee ma jkollux g[a]la o[ra g[ajr li jiskwalifika lil Rupcic u jiddikjara lil Billy Corito rebbie[.

Is-serata inkludiet ukoll sitt bouts o[ra u l-boxers lokali reb[u erbg[a minnhom. Lewwel [ames konfronti kellhom kollha boxer barrani nominat mill-Federazzjoni Ewropea talBoxing (EBF) u kull ;lieda kienet ta’ erba’ rawnds ta’ ]ew; minuti l-wie[ed.

Etienne ‘Buddy’ Spiteri g[eleb lil Javaise Lewis (EBF) b’de/i]joni unanima bil-punti; Brian Sanders tilef b’KO kontra Jack Smith (EBF) wara minuta u 32 sekonda mit-tieni rawnd;

Brandon Bogon g[eleb lil Jake Barrett (EBF) b’KO wara minuta u 35 sek mit-tieni rawnd u ]amm it-titlu internazzjonali talLight Welterweight EBF, Tyron Borg ukoll reba[ b’KO wara minuta u 37 sek. mit-tieni rawnd kontra Jamie Wheldon (EBF) u ]amm it-titlu Light Heavy Weight waqt li Dione Maroushka Galea g[eleb lil Josh Groombridge b’de/i]joni unanima u ]amm it-titlu Ewropew EBF Super Middleweight.

Is-sitt ;lieda kienet wa[da professjoni ta[t l-awspi/i talMBC fuq sitt rawnds ta’ tliet minuti l-wie[ed bejn Super Steve Martin u Adnan Zilic (MBC). Kien il-boxer barrani Martin li reba[ b’KO wara ]ew; minuti u 32 sek fit-tielet rawnd.

Is-serata kienet organizzaza mill-promotur Paul Borg u blg[ajnuna ta’ diversi sponsors.

Marko Rupcic b’reazzjoni ta’ sofferenza fuq wi//u wara attakk ta’ Billy Corito (ritratt> Lux Moments)

WATERPOLO

Afric jiddebutta ma’ San :iljan

Dan l-a[[ar, l-eks plejer ta’ Malta, Maria Coppola, flimkien ma’ studenti tal-akkademja tag[ha, g[amlu ]jara lill-President ta’ Malta George Abela. Flimkien, dawn tkellmu dwar l-i]vilupp tal-futbol tan-nisa f’pajji]na. Il-President [e;;e; lill-bniet pre]enti biex ikomplu jipprattikaw dan l-isport. Coppola rringrazzjat lill-President tal-istedina u ppre]entatlu flokk bil-firem tal-bniet li jattendu l-akkademja.

Wara l-waqfa min[abba limpenji tat-tim nazzjonali Malti, li kien impenjat f’pajji]na fit-turnament ta’ kwalifikazzjoni mill-Kampjonati Ewropej, illum fil-pixxina f’Tal-Qroqq se jkompli llog[ob mill-kampjonati domesti/i.

Fil-partita mill-kampjonat Premier fis-7.15 p.m. Sirens jilag[bu kontra San :iljan.

Din il-log[ba se tfisser irritorn ta’ Sergio Afric fixxena lokali wara waqfa qasira.

Afric se jkun fit-tmexxija ta’ San :iljan wara li ng[ata lkariga wara r-ri]enja ta’ Karl Izzo. Il-kow/ b’esperjenza kbira fil-waterpolo Malti fla[[ar sta;uni mexxa lil

Sliema u anke beda dan ilkampjonat mag[hom qabel intla[aq ftehim li jwarrab.

San :iljan g[andhom /ans li jsa[[u t-tieni post u jnaqqsu d-distakk minn mal-leader Neptunes g[al tliet punti waqt li Sirens g[ad g[anhom biss tliet punti wara erba’ partiti.

Fil-log[ba ta’ qabel millEwwel Divi]joni li tibda fis-6 p.m., Valletta se jiltaqg[u kontra Marsaxlokk bil-Beltin mistennija jer;g[u jitilg[u wa[edhom fl-ewwel post talklassifika. B[alissa Valletta g[andhom 12-il punt daqs Marsascala imma t-tim ta’ Wied il-G[ajn lag[ab log[ba aktar waqt li Marsaxlokk g[adhom ming[ajr punt.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

Sport 29 CONCACAF – GOLD CUP

Trinidad jeg[lbu lil Honduras u javvanzaw Trinidad & Tobago approfittaw millwirja medjorki ta’ Honduras u g[addew g[all-kwarti tal-finali tal-CONCACAF Gold Cup b’reb[a 2-0 fi Houston.

Fl-ewwel log[ba minn tnejn fi Grupp B fil-BBVA Compass Stadium, El Salvador issuperaw lil Haiti 1-0 u wkoll avvanzaw g[ad-danni tal-avversarji.

Honduras kienu di;à a//ertaw lewwel post fil-grupp wara reb[iet flewwel ]ew; partiti u ppermettew lil Trinidad & Tobago japprofittaw minnuqqas ta’ [e;;a li wrew fil-partita.

L-attakkant ta’ Stoke City Kenwyne Jones skorja goal u [adem ie[or biex po;;a lit-tim fit-tieni fa]i meta skorja penalty fit-48 minuta wara li Orlin Peralta kien waqqa’ lil Cornell Glen.

Jones imbag[ad g[en lit-tim jirdoppja l-vanta;; fis-67 minuta meta [adem ballun tajjeb g[al Kevin Molino li skorja minn ftit passi bog[od.

It-telfa i]da ma waqqfitx lil Honduras milli javvanzaw bis-sa[[a ta]-]ew reb[iet miksuba kontra Haiti u El Salvador. Trinidad & Tobago spi//aw fit-tieni post b’din ir-reb[a.

Haiti kellhom /ans javvanzaw filpartita ta’ qabel imma goal lejn ittmiem eliminahom mit-turnament.

Rodolfo Zelaya falla penalty lejn it-tmiem u skorja mir-rebound hekk kif El Salvador temmew ilfa]i tal-gruppi b[ala wie[ed milla[jar ]ew; timijiet fit-tielet post.

UEFA

Fenerbahce u Besiktas jibqg[u sospi]i

Il-UEFA [abbret li l-klabbs mitTurkija ta’ Fenerbahce u Besiktas se jibqg[u sospi]i mill-kompetizzjonijiet Ewropej.

Fenerbahce kellhom jie[du sehem fi/-Champions League imma kienu sospi]i mill-kompetizzjonijiet Ewropej g[al ]ew; sta;uni. Besiktas li kkwalifikaw g[all-Europa League ;ew sospi]i sta;un wara li t-tnejn kienu marbuta ma’ skandlu ta’ korruzzjoni domestiku li he]]e] il-futbol fitTurkija fl-2011.

F’:unju ]-]ew; klabbs talbu lillUEFA biex ter;a’ te]amina l-kastig tag[hom u fi]-]ew; ka]ijiet il-UEFA dde/idiet li ]]omm is-sanzjonijiet.

Il-klabbs g[andhom id-dritt li jappellaw mid-de/i]joni quddiem ilQorti tal-Arbitra;; Sportiv.

Sospensjoni twila g[al Gillet Intant fl-Italja l-eks goalkeeper ta’

Mario Roberto Martinez (lemin) ta’ Honduras jaqbe] lil Radanfah Abu Bakr ta’ Trinidad & Tobago

El Salvador bdew il-partita fittielet post fil-grupp b’punt wie[ed waqt li Haiti bi tliet punti, riedu biss draw biex javvanzaw.

Il-log[ba nbidlet lejn l-a[[ar meta El Salvador ing[ataw penalty wara li Jean Marc Alexandre ta’ Haiti kien penalizzat g[al foul.

Wara protesti qawwija minn

Haiti, Zelaya ra x-xutt tieg[u mill11- il metru fis - 76 minuta salvat mill-goalkeeper Frandy Montrevil imma mir-rebound l-istess plejer ta l-vanta;; de/i]iv lil El Salvador.

Kien it-tielet goal tat-turnament g[al Zelaya li wkoll laqat il-lasta darbtejn matul il-partita.

Bari Jean Francois Gillet ;ie sospi] tliet snin u seba’ xhur min[abba li kien involut f’]ew; partiti immanipulati.

Dawn il-partiti huma Bari kontra Treviso, log[ba li ntlag[bet fl-2008 u Salernitana kontra Bari, li ntlag[bet sena wara.

Din hi a[bar [a]ina kemm g[al Gillet innifsu u anke g[al Torino, ilklabb li attwalment jilg[ab mieg[u dan il-goalkeeper Bel;jan.

KORRUZZJONI

FORMULA 1

{amrun S. jiddisasso/jaw ru[hom

Il-Marussia se ju]aw magna Ferrari

Wara l-a[bar li l-Kumitat E]ekuttiv tal-MFA qed jinvestiga tliet eks plejers ta’ {amrun Spartans u ]ew; eks membri tal-Kumitat, il-kumitat ta’ {amrun Spartans iltaqa’ t-Tnejn filg[axija u [are; stqarrija pubblika b’referenza g[all-istqarrija ma[ru;a mill-MFA. “Il-Kumitat tal-{amrun Spartans FC., jiddisasso/ja ru[u minn kull att jew attentat ta’ att ille/itu. Il-membri tal-klabb se ji;u infurmati aktar tard din il-;img[a dwar issitwazzjoni.

“Il-{amrun Spartans FC jikkundanna kull abbu] u jirriserva li jie[u passi kontra kull persuna, plejer, u uffi/jal li b’g[emilhom i[amm;u l-isem tal-{amrun Spartans FC,” ittemm l-istqarrija

Kif kien mistenni, mis-sena li ;ejja, ilMarussia se jibdew ju]aw magni Ferrari.

Matul l-a[[ar xhur kien hemm spekulazzjonijiet li l-Marussia se jibdew ju]aw magna ta’ kumpannija o[ra wara li lCosworth, il-kumpannija li qed tissuplixxi lillMarussia bil-magni, [abbret li se t[alli l-F1.

Marussia [abbru wkoll li [atru lis-sewwieq riserva tal-Ferrari, Jules Bianchi b[ala wie[ed mi]-]ew; sewwieqa prin/ipali g[as-sena li ;ejja. Dan l-ista;un, wara li saru disa’ Grand Prix, il-Marussia g[adhom bla punt u minkejja

dan, jinsabu quddiem ir-rivali Caterham.

Sta;un ie[or, il-Mercedes u r-Renault se jissuplixxu magni lil tmien timijiet filwaqt li lFerrari se jkunu qed jissuplixxu magni lil tliet timijiet.

Intant, il-Williams [abbru li [atru lil Pat Symonds b[ala l-Kap tat-taqsima Teknika u se jkun qed jie[u post Mike Coughlan.

Symonds, eks Kap tal-inginerija tar-Renault kien sospi] mill-F1 wara li kien involut fi skandlu fl-2009. Il-Williams, dan l-ista;un g[adhom bla punt.

ATLETIKA

Randall it-tielet :amajkana li kkonfermat id-doping L-Atleta Olimpika tattfig[ tad-discus, Allison Randall, saret it-tielet atleta li kkonfermat e]ami po]ittiv tad-doping waqt it-trials :amajkani li saru f’:unju.

L-a[bar [ar;et 24 sieg[a wara li l-isprinters Asafa Powell u Sherone Simpson instabu po]ittivi.

Randall li [adet sehem flOlimpjadi ta’ Londra s-sajf li g[adda imma m’g[addietx g[all-finali, ikkonfermat innotifika tal-Kummissjoni :amajkana kontra d-doping li kienet instabet po]ittiva g[al sustanza duretika imma b[al Powell u Simpson, /a[det li kienet taf li qed tie[u dawn is-sustanzi biex

ittejjeb il-prestazzjoni tag[ha.

“Ma [adtx is-sustanza b’mod intenzjonat. Kont attenta kull darba li [adt xi [a;a u g[alhekk ninsab ma[suda u sorpri]a b’dan lin/ident,” qalet l-atleta ta’ 25 sena li g[andha r-rekord tad-discus fil-:amajka b’tefg[a ta’ 61.21 m.

“Qatt ma rajt steroids u ma nafx kif inhuma. Lesta li nag[mel kwalunkwe test biex nuri l-inno/enza tieg[i.

L-g[axqa tieg[i nikkompeti g[al pajji]i u nittama li dan l-in/ident ji;i //arat wara li jkun e]aminat it-tieni kampjun tieg[i.”

Powell u Simpson

ikkonfermaw li ;ew notofikati li nstabu po]ittivi g[al stimulant Oxilofrine waqt li ]ew; atleti o[ra :amajkani huma rappurtati li fallew e]ami ta’ doping waqt l-istess kampjonati.

Din hi sustanza li tbaxxi lpressjoni u tg[in li wie[ed ikun aktar iffukat.

L-a;ent Paul Doyle qal li ]-]ew; atleti se jitolbu li jkun e]aminat il-kampjun B. Il-media Taljana rrappurtat li l-Pulizija kienu g[amlu tfittxija f’lukanda fit-tramuntana tal-pajji] fejn li sprinters kienu allo;;jati u li n;abru diversi prodotti Il-Pulizija qalet ukoll li saret tfittxija fil-kmamar

tat-trainer Kanadi] Chris Xuereb imma [add ma kien arrestat.

Stephen Francis, kow/ ta’ Powell u Simpson kien qal li Doyle kien introdu/a lil Xuereb lil Powell f’Mejju.

Jekk it-tieni kampjun jirri]ulta li jkun po]ittiv dawn l-atleti jistg[u jkunu sospi]i g[al sentejn.

L-Adidas ittemm l-kuntratt ta’ Gay Intant il-kumpanija

Adidas [abbret li temmet ilkuntratt minn mal-isprinter Amerikan Tyson Gay wara li nstab po]ittiv g[addoping.

F’Mejju Gay kien ittestjat

u l-USADA, fi tmiem il;img[a g[arrfitu li t-test irri]ulta po]ittiv. Gay, li g[andu 30 sena [abbar li mhux se jie[u sehem filKampjonati Mondjali f’Moska x-xahar li ;ej.

Gay, din is-sena hu l-aktar bniedem velo/i fil-100m filwaqt li fl-2007 kien reba[ tliet midalji tad-deheb fil100m, fil-200m u fil4x100m.

L-atleta Brittannika Lisa Dobriskey irtirat millkampjonati mondjali min[abba injury. Dobriskey, li g[andha 29 sena, reb[et ilmidalja tal-fidda waqt ilkampjonati mondjali tal2009.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

30 Sport

Wirja qalbenija mhux bi]]ejjed g[all-Istripes minn Cristian Antony Muscat

0

BIRKIRKARA

J. Haber, Z. Muscat, N. Vukanac, A. Mendoza, E. Herrera, R. Camenzuli, G. Sciberras, P. Fenech, R. Muscat, S. S. Haruna, F. Temile Sostituzzjonijiet - D. Tourè flok S. Shodiya Haruna 68 min., J. Zerafa flok F. Temile 80 min., J. P. Mifsud Triganza flok R. Muscat 85 min.

0

NK MARIBOR

J. Handanovic, Z. Filipovic, M. Milec, A. Mejac, D. Mezga, M. M. Tavarez, A. Braimi, G. Cvijanovic, A. Rajcevic, B. A. Soares, A. Mertels Sostituzzjonijiet - D. Bohar flok A. Mertels 69 min., N. Fujic flok M. M. Tavares

Imwissija - R. Camenzuli 63 min., G. Sciberras 78 min., P. Fenech 80 min. (B) Referee - Radu Petrescu (Rumanija) In-Nazzjon Plejer tal-Log[ba - F. Temile (B)

F’log[ba valida mit-tieni rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[all-UEFA Champions League, permezz ta’ wirja ferm tajba Birkirkara rnexxielhom jiksbu ri]ultat po]ittiv ta’ draw ta’ ming[ajr gowls kontra ttim Sloven NK Maribor biex b’hekk issa jittamaw li jikkwalifikaw g[arrawnd li jmiss meta jaffrontaw lill-istess tim matul il-;img[a d-die[la, g[alkemm din tista’ tkun storja xi ftit jew wisq diffi/li hekk kif niftakru li l-Istripes se jkunu qed jilag[bu ‘away’.

Tajjeb ng[idu li lakkwist il-;did ta’ Birkirkara, Frank Temile kellu debutt mill-aqwa g[all-Istripes u nistg[u ng[idu li kien l-a[jar plejer fil-grawnd.

Kienu Maribor li [olqu l-ewwel azzjoni perikolu]a fil-log[ba meta wara biss

[ames minuti minn kross fil-baxx ta’ Dejan Mezga, il-goalkeeper ta’ Birkirkara Justin Haber kien pront biex tajjar il-ballun u b’hekk evita kull periklu g[all-Istripes.

Fis-27 minuta Shola Shodiya Haruna g[adda bejn ]ew; avversarji, baqa’ javvanza fil-kaxxa, ipprova jsib lill-plejer internazzjonali Rowen Muscat i]da l-ballun fiddirezzjoni ta’ dan kien twil wisq.

Fis-36 minuta l-akkwist il-;did ta’ Birkirkara Frank Temile ra x-xutt tieg[u mid-distanza jg[addi ferm g[oli.

Fis-57 minuta minn azzjoni personali tas-solitu Temile, dan baqa’ die[el fil-kaxxa mix-xellug, i]da x-xutt tieg[u kien salvat minn Handanovic.

Birkirkara komplew jattakkaw u fl-64 minuta

L-a[jar plejer tal-log[ba Frank Temile jaqbe] lill-plejer ta’ Maribor Ales Mejac (ritratt> Trevor Sollars)

Temile seraq il-ballun f’nofs il-grawnd, baqa’ javvanza bih, g[adda lejn Shola Shodiya Haruna i]da x-xutt tal-attakkant Ni;erjan kien nieqes millpre/i]joni u spi//a barra.

It-tim Sloven irrisponda g[axar minuti wara meta Ibraimi waqqa’ l-ballun lil Mezga fit-tarf tal-kaxxa, bix-xutt fil-pront tieg[u jintemm ftit barra.

Fid-89 minuta Birkirkra kienu ferm sfortunati li ma marrux fil-vanta;; hekk kif il-plejer sostitut talIstripes Mifsud Triganza seraq ballun ming[and

difensur avversarju, ;ie wi// imb’wi// mal-goalkeeper ta’ NK Maribor Handanovic i]da ra t-tentattiv tieg[u mill-vi/in jistampa mal-wieqfa biex ftit minuti wara r-referee Rumen Pterescu saffar ittsifira finali.

Fi tmiem il-partita l-mijiet ta’ partitarji ta’ Birkirkara pre]enti flIstadium Nazzjoanli f’Ta’ Qali bir-ra;un dehru ferm kuntenti bil-wirja tal-benjamini taghhom fejn kantaw innijiet briju]i waqt li applawdew bla waqfien lill-plejers.

Il-Programm

Champions League II Rd ta’ Kwalifikazzjoni Ri]ultati

V. Plzen v FK Zeljeznicar BATE v Shakhter D. Tbilisi v EB-Streymur S. Tiraspol v FK Sutjeska FK Ekranas v Hafnarfjaroar

Birkirkara v NK Maribor

F. Esch v D. Zagreb Steaua v V. Skopje

Europa League Levadia v Pandurii Illum

4-3 0-1 6-1

1-1 0-1 0-0 0-5 3-0

0-0

Shirak v Partizan Helsinki v N. Kalju N. Baku v S. Korce IF Elfsborg v Daugava S. Rovers v Molde FK S. Bratislava v Ludogorets The New Saints v L. Warsaw Gyor v M. Tel-Aviv Cliftonville v Celtic

TOUR DE FRANCE

Rui Costa jirba[ is-16-il stadju

Rui Costa

Il-Portugi] Rui Costa reba[ is-16-il stadju tat-Tour de France meta [alla lil kul[add warajh u temm wa[du flewwel post fuq il-muntanja Vaison-la-Romaine wara 168 km, bit-tieni klassifikat Christophe Riblon jid[ol b’distakk ta’ 42 sekonda.

Il-Britanniku Chris Froome ]amm il-flokk l-isfar ta’ leader minkejja li kwa]i tilef il-bilan/ tieg[u wara dwell missielet ma’ Alberto Contador fl-in]ul perikolu] madwar il-muntanja.

Froome akku]a lil Contador b’im;iba skorretta u sewqan perikolu]. Froome qal li Contador kiser f’salt wie[ed g[al fuqu u da[al quddiemu. Froome qal li Contador issa jinsab iddisprat biex jil[qu fil-klassifika u meta baqa’ ftit stadji g[attmiem qed jag[mel minn kollox biex jipprova jla[[aq mieg[u.

Chris Froome u Alberto

Contador da[lu mal-grupp b’distakk kbir ta’ iktar minn 11-il minuta minn Rui Costa, bil-Britanniku j]omm vanta;; ta’ erba’ minuti u 14il sekonda fuq l-Olandi] Bauke Mollema u erba’ minuti u 25 sekonda fuq Alberto Contador.

It-Tour ikompli llum bis17-il stadju li hu tellieqa kontra l-[in li jista’ jkollha effett fuq ir-reb[a finali.

Froome di]appuntat

Intant Chris Froome qal li jinsab di]appuntat bil-fatt li hemm min qed jissuspetta li qed jag[mel u]u minn sustanzi ipprojbiti waqt it-Tour de France. Froome b[alissa jinsab fil-qu//ata f’dik li hi klassifika ;enerali u wara li nhar il-{add reba[ il-15 u litwal tappa tat-Tour attakka lil dawk li huma xetti/i dwaru.

“Hu di]appuntanti l-fatt li wara li ksibt reb[a b[al din

[afna qed jitkellmu dwar sustanzi illegali u mhux fuq dak li rnexxieli nag[mel. Dak li g[amel Lance Armstrong mhux qed nag[mlu jien,” qal Froome waqt konferenza tala[barijiet.

Froome kien qed jirreferi g[a/-/iklist Amerikan Lance Armstrong li nstab [ati li g[amel u]u minn sustanzi illegali u s-seba’ titli li reba[ bejn l-1999 u l-2005 ;ew irtirati.

“Jien u s[abi g[amilna sagrifi//ji kbar biex qeg[din fejn ninsabu u meta nisimg[u l-akku]i tan-nies jiddispja/ina,” kompla jg[id Froome.

Min-na[a tieg[u l-kap ta’ Team Sky, Sir Dave Brailsford qal li hu lest jippre]enta lill-A;enzija Mondjali ta’ Kontra dDoping (WADA) id-dettalji kollha ta/-/iklisti biex dawn id-dubji jinqatg[u darba g[al dejjem.

IN-NAZZJON L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

Sport 31 TRASFERIMENTI

Gerrard jiffirma g[al sentejn o[ra Il-captain ta’ Liverpool Steven Gerrard iffirma kuntratt ;did ta’ sentejn o[ra biex jibqa’ Anfield u se jibqa’ sejjer lejn l-Awstralja biex jing[aqad mal-iskwadra g[all-pre-season.

In-negozjati bejn Gerrard u d-direttur mani;erjali ta’ Liverpool Ian Ayre ilhom g[addejjin minn tmiem lista;un li g[adda u l-plejer issa se jibqa’ mal-klabb sa wara li jkun g[alaq il-35 sena.

Il-kuntratt li kellu kien se jiskadi fi tmiem l-ista;un li ;ej u l-manager Brendan Rodgers ried li l-futur tal-plejer ta’ 33 sena jkun prijorità.

Gerrard iddebutta ma’ Liverpool f’Novembru tal1998 u skorja 159 goal f’630 log[ba mal-klabb.

ALBIOL – Id-difensur ta’ Real Madrid Raul Albiol se jing[aqad ma’ Napoli. Fost klabbs interessati f’Albiol hemm ukoll Valencia u Atletico Madrid imma jidher li Albiol g[a]el li ja[dem malkow/ Spanjol Rafael Benitez.

Hu mifhum li Napoli se j[allsu madwar 12-il miljun ewro g[al Albiol. Fil-jiem li g[addew Napoli akkwistaw player ie[or

ta’ Real Madrid, Josè Callejon.

JOKANOVIC – Levski Sofia [atru lil Slavisa Jakanovic b[ala l-kow/ il;did. :img[a ilu Levski Sofia ;ew eliminati mill-Europa League kontra Irtysh Pavlodar u wara din it-telfa l-kow/ Nikolay Mitov tke//a.

Jokanovic iffirma kuntratt ta’ sena ma’ Levki Sofia.

MICCOLI – L-attakkant ta’ 34 sena Fabrizio Miccoli sar plejer ta’ Lecce u b’hekk se jkun qed jirrealizza l-[olma li kellu li jtemm il-karriera malklabb li kien beda mieg[u. Lista;un li g[adda Miccoli kien ma’ Palermo.

FABREGAS – Man Utd g[amlu offerta ta’ 25 miljun ewro lil Barcelona g[allakkwist tal-eks plejer ta’ Arsenal Cesc Fabregas. Hu mifhum i]da li l-Katalani jridu somma akbar g[all-plejer ta’ 26 sena.

JOVETIC – Manchester City jinsabu lesti joffru 45 miljun ewro g[al Alvaro Negredo u Stevan Jovetic ta’ Sevilla u Fiorentina rispettivament. Skont il-;urnal Sun jonqos biss ji;u finalizzati

l-a[[ar dettalji biex dawn i]]ew; plejers imorru ta[t ittmexxija tal-kow/ Manuel Pellegrini sa tmiem il-;img[a.

RAFINHA – Barcelona [abbru li /edew b’self g[al sta;un lil Celta Vigo lillmidfielder Rafael Alcantara mag[ruf b[ala Rafinha.

CAVANI – L-eks attakkant ta’ Napoli Edinson Cavani g[amel l-e]ami mediku u ffirma kuntratt ta’ [ames snin ma’ Paris St. Germain biex sar l-aktar plejer im[allas fl-istorja tal-futbol Fran/i] b’64 miljun ewro.

JEDVAJ – Roma g[elbu lisfida ta’ Tottenham, Arsenal u Milan biex akkwistaw lillplaymaker ta’ 17-il sena Tin Jedvaj ming[and Dinamo Zagreb g[al €5 miljun fuq kuntratt ta’ tliet snin.

GIACCHERINI –

Sunderland akkwistaw lillmidfielder internazzjonali Taljan Emanuele Giaccherini ming[and Juventus.

Giaccherini ffirma kuntratt ta’ erba’ snin ma’ Sunderland. Ilklabb Ingli] [allas is-somma ta’ 7.5 miljun ewro g[al Giaccherini.

Edison Cavani

L-INGILTERRA

Real Madrid Chelsea jisku]aw ru[hom l-aktar klabb mal-FA Bra]iljana li jiswa flus Ir-rivista Forbes ]velat li l-klabb tal-futbol ta’ Real Madrid hu l-aktar klabb li jiswa flus filwaqt li Man Utd, li kien l-aktar klabb valutat fi flus f’dawn l-a[[ar snin, issa jinsab it-tieni.

Real Madrid, sa sena ilu kellhom valur ta’ $1.88 biljun dollaru filwaqt li din is-sena g[andhom valur ta’ $3.3 biljuni.

Ra;uni prin/ipali g[al din i]-]ieda sostanzjali kienet il-kuntratti li g[andhom Real ma’ kumpaniji kbar b[alma huma Emirates u Adidas.

Man Utd g[andhom valur ta’ $3.17 biljun filwaqt li /-champions Spanjoli, Barcelona, li sena ilu kienu l-[ames laktar klabb li jiswa’ flus, issa jinsabu t-tielet post f’din il-lista ippubblikat mir-rivista Forbes.

Il-klabb tal-Major League Baseball (MLB) New York Yankees ($2.3

biljun) jinsab fir-raba’ post segwit minn Dallas Cowboys tan-NFL ($2.1 biljun) u New England Patriots ($1.6 biljun).

Klabbs o[ra li jiffurmaw l-ewwel g[axra f’din il-lista huma dawk tal-Basketball Amerikan Los Angeles Dodgers ($1.6 biljun) , Washington Redskins u New York Giants tal-Hockey u lklabb tal-Premier Ingli] Arsenal ($1.3 biljuni).

Bi 30 klabb minn lista tal-ewwel 50, il-klabbs tal-futbol Amerikan (NFL) jokkupaw 60 filmija mil-lista din is-sena u l-valur medju tal-ewwel 50 tim hu ta’ $1.24 biljuni li jfisser ]ieda ta’ 16 filmija fuq is-sena l-o[ra.

L-20 klabb f’din l-lista li mhux ;ejjin mill-futbol Amerikan jinkludui sebg[a kull wie[ed millMLB u futbol, tlieta millbasketball, tnejn talmotorsport u wie[ed millhockey.

Chelsea talbu apolo;ija lillFA Bra]iljana wara nuqqas ta’ qbil li kien hemm bejn i]]ew; na[at dwar il-ka] ta’ Ramires. F’Marzu, Ramires kien mg[ajjat biex jifforma parti mit-tim nazzjonali li lag[ab partiti ta’ [biberiji kontra r-Russja u l-Italja imma kien assenti.

Il-President tal-FA Bra]iljana, Josè Maria Martin

akku]a lil Ramires li ma ng[aqadx mal-iskwadra min[abba li mar ikla ta’ martu imma Chelsea ikkuntattjaw lill-FA u g[arrfuha li Ramires tilef illog[ob min[abba li kellu injury fil-groin.

Min[abba l-impressjoni li kellha l-FA Bra]iljana, Ramires ma re;ax issejja[ mat-tim u qieg[ed f’riskju li

ma ji[ux sehem fit-Tazza tadDinja. Ramires ma kienx imsejja[ anke g[at-Tazza talKonfederazzjonijiet u b[alissa jinsab fl-Asja ma’ Chelsea li qed i[ejju g[allista;un li ;ej.

Plejers ta’ Chelsea li [adu sehem fit-Tazza talKonfederazzjonijiet g[adhom iridu jing[aqdu malkumplament tat-tim.

FUTBOL

Osieck irrabjat g[all-klabbs Asjati/i Il-kow/ tat-tim nazzjonali Awstraljan Holger Osieck hu ferm irrabjat g[all-klabbs Asjati/i li mhux qed i[allu l-plejers Awstraljani jing[aqdu mat-tim li se jie[u sehem fit-turnament g[al timijiet tal-Lvant. Itturnament jibda nhar is-Sibt.

Il-kow/ :ermani] qal li filwaqt li l-klabbs Awstraljani taw permess lillplejers tag[hom, il-klabbs Asjati/i mhux qed jag[mlu l-istess. F’dan it-turnament

se jie[du sehem i/-?ina, ilKorea t’Isfel u l-:appun.

“Hu minnu li dan itturnament mhux organizzat mill-FIFA imma suppost kien hemm qbil bejn ilklabbs u t-timijiet nazzjonali li se jie[du sehem fitturnament. Jekk se jkun organizzat turnament bejn ilpajji]i hu ovvju li l-klabbs iridu jag[tu permess lillplejers tag[hom jilag[bu fih,” kompla jg[id Osieck.

Wie[ed mill-Awstraljani

li ma t[alliex jing[aqad mat-tim hu l-attakkant ta’ Nagoya Grampus Josh Kennedy li xahar ilu skurja gowl kontra l-Iraq u g[en lit-tim tieg[u jikkwalifika g[all-edizzjoni finali tatTazza tad-Dinja sena o[ra.

Mill-iskwadra li sejja[ Osieck m’hemmx plejers li jilag[bu fl-Ewropa. 19-il player jilag[bu filkampjonat Awstraljan u [amsa f’kampjonati Asjati/i.

L-Erbg[a, 17 ta’ Lulju, 2013

32 Lokali

Is-se[er tat-tempji Heritage Malta qed torganizza attività o[ra li g[andha tkun esperjenza unika g[al dawk li jattendu, bi ]jara fit-Tempji ta’ {a;ar Qim u l-Imnajdra f’in]ul ix-xemx. Dan is-sit ta’ wirt dinji uniku se jipprovdi xenarju mill-isba[ fis-se[er ta’ n]ul ix-xemx fuq dawn it-tempji u l-g]ira ta’ Filfla li tinsab ftit ’il bog[od.

Kuraturi u esperti fil-qasam se jiddiskutu l-fdalijiet arkeolo;i/i u jitkellmu wkoll dwar l-aspetti naturali li jdawru dawn it-tempji. L-attività tinkludi ]jara tat-Tankijiet tal-Misqa, il-Mafkar ta’ Congreve u t-Torri tal-{amrija. Biljetti g[al din l-attività li tibda fis-7 p.m. jinsabu g[all-bejg[ mis-siti u l-mu]ewijiet kollha ta’ Heritage Malta.

Di]gwid fil-Kunsill Lokali b’ma;;oranza Laburista f’San Pawl il-Ba[ar Il-lokalità ta’ San Pawl il-Ba[ar li fl-a[[ar elezzjonijiet lokali biddlet it-tmexxija u llum hi mmexxija minn ma;;oranza Laburista, g[addejja minn mew;a ta’ di]gwid wara li lbiera[ irri]enja l-kunsillier Laburista Carmel Hili kemm millkunsill lokali kif ukoll mill-Kumitat Amministrattiv ta’ Burmarrad.

Carmel Hili bag[at ir-ri]enja tieg[u f’ittra li bag[at lis-Segretarju E]ekuttiv tal-Kunsill.

Minn informazzjoni li g[andu INNAZZJON, jirri]ulta li f’dawn la[[ar ;ranet, Carmel Hili, li kien ukoll kandidat Laburista fl-elezzjoni ;enerali li g[addiet, kellu argument ja[raq mas-Sindku ta’ San Pawl il-

Ba[ar Mario Salerno Jirri]ulta wkoll li tant kien ja[raq dan l-in/ident bejn is-Sindku u lkunsillier Laburista, li sa[ansitra sar rapport fl-G[assa tal-Pulizija talQawra dwar dak li allegatament ;ara.

Ikkuntattjat minn IN-NAZZJON, Carmel Hili la ried jikkonferma u lanqas ji/[ad din l-a[bar u qal li

media•link COMMUNICATIONS

f’dan l-istadju ma jridx jikkummenta.

Qabel ma ssie[eb fil-Partit Laburista, Carmel Hili kien membru fundatur tal-Alternattiva Demokratika fil-bidu tas-snin disg[in. Fl-2011, Carmel Hili waqqaf il-Moviment “Iva g[ax Dritt” waqt il-kampanja g[ar-referendum dwar id-divorzju.