Numru 13,491
€0.55
Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
L-ind[il ta’ Chris Cardona wassal g[al ]ew; ri]enji fil-Privatisation Unit minn Matthew Bonett
Lawrence Gonzi ng[ata mer[ba mill-isba[ hekk kif ilbiera[ wasal il-parlament fejn g[amel l-a[[ar diskors tieg[u b[ala Deputat Parlamentari (Ritratt> Joseph Galea)
Il-poter huwa biss g[odda u mhux g[an fih innifsu Il-politiku qieg[ed hemm g[an-nies u mhux biex javvanza lilu nnifsu Nawgura minn qalbi lil s[abi ta’ din inna[a tal-Kamra, spe/jalment lill-Kap talOppo]izzjoni, Simon Busuttil, li wkoll a//etta li jerfa’ l-pi] tal-kariga f’mument ta’ sfidi kbar. Nawguralkom minn qalbi biex tkomplu fit-tradizzjoni tal-Partit Nazzjonalista, dik li jwettaq politika mibnija fuq prin/ipji u valuri li sawru lil dan il-pajji] u lill-poplu tieg[u tul i]]minijiet. L-eks Prim Ministru u eks Kap tal-
Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi qal dan ilbiera[ waqt l-a[[ar diskors tieg[u fil-Parlament Malti waqt l-a[[ar seduta Parlamentari qabel il-waqfa g[al vaganzi tas-sajf. B’dan id-diskors, Lawrence Gonzi temm il-karriera politika lokali tieg[u. Lawrence Gonzi awgura lill-membri kollha tal-Kamra g[ax il-futur tal-poplu tag[na huwa f’idejhom. Il-Gvern i;orr fuq spalltu l-akbar pi] u jrid jiddedika l-
[in kollu tieg[u biex ji]gura livelli dejjem og[la fl-ekonomija, fis-sa[[a, fledukazzjoni u fis-servizzi so/jali, kif jixraqlu l-poplu tag[na. Fil-ftu[ tad-diskors tieg[u, Lawrence Gonzi qal li dan id-diskors hu l-a[[ar wie[ed li se jkun qieg[ed jag[mel filParlament, li issa ilu membru tieg[u g[al kwa]i 25 sena. g[al pa;na 5
Qorti
Ir-Renju Unit
:ar ta’ anzjana akku]at li [arqilha darha wara li pprova jisraqha
Mew;a ta’ s[ana kbira qed tifni l-Ingilterra.
Ara pa;na 6
Ara pa;na 19
Minbarra r-ri]enja ta’ Emmanuel Ellul, li sa ftit ;img[at ilu kien imexxi lPrivatisation Unit, INNAZZJON jista’ ji]vela li l-ind[il tal-Ministru Chris Cardona fil-ka] tal-g[a]la tal-kumpanija wassal g[al ri]enja o[ra filPrivatisation Unit. Dan il;urnal jista’ jikkonferma li wara li tefa’ r-ri]enja Emmanuel Ellul, Victoria Wilson, li kienet isservi b[ala Transaction Manager f’dan id-Dipartiment, ukoll tefg[et ir-ri]enja tag[ha. Madanakollu, filwaqt li Emmanuel Ellul qal li rri]enja min[abba ra;unijiet ta’ sa[[a, Victoria Wilson kienet aktar /ara u f’kummenti ma’ IN-NAZZJON, qalet li rri]enjat g[aliex ma setg[etx ta[dem malamministrazzjoni l-;dida. Ilbiera[ filg[odu, dan il;urnal staqsa lill-Ministru biex jag[ti l-kummenti tieg[u dwar ir-ri]enja ta’ Victoria Wilson, i]da lMinistru qal biss li skont dak li kien jaf hu, kienet irri]enjat biss min[abba letà, u mhux min[abba xi kunflitt li seta’ kellha malamministrazzjoni. Minkejja din iddikjarazzjoni tal-Ministru Cardona, dan il-;urnal g[andu konferma li lMinisteru tal-Ekonomija kien jinsab infurmat bilveru ra;uni tar-ri]enja ta’ Victoria Wilson, u dan peress li fl-ittra tar-ri]enja hi kitbet dawn il-kliem: g[al pa;na 7
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
Parlament 5
Partit Nazzjonalista li jwettaq politika mibnija fuq prin/ipji li sawru poplu Lawrence Gonzi jag[mel l-a[[ar diskors tieg[u fil-Parlament minn pa;na 1
Dan g[aliex hu kien se j/edi s-si;;u tieg[u b[ala Deputat elett fit-Tieni u fis-Seba’ distrett f’din il-le;islatura. Matul dawn il-25 sena Lawrence Gonzi qal li kellu lprivile;; u l-unur li jag[ti lkontribut tieg[u lil din ilKarmra u lill-poplu Malti filkarigi ta’ Speaker, Prim Ministru, Vi/i Prim Ministru u Kap tal-Kamra, Ministru u Kap tal-Oppo]izzjoni. “Illum, li mxejt din il-mixja twila f’karriera politika, xtaqt li nirringrazzja minn qalbi lil dawk kollha li [admu flimkien mieg[i u li tawni l-fidu/ja tag[hom biex stajt nerfa’ l-pi] tqil li ji;i ma’ kull kariga meta tkun imsejja[ biex tag[ti servizz lill-pajji] u lill-poplu tag[na” qal Lawrence Gonzi. Hu rringrazzja lil dawk li [admu vi/in tieg[u “fl-ewwel jiem u ;img[at straordinarji tas-s[ubija fl-Unjoni Ewropea, fil-preparazzjonijiet intensivi biex da[[alna l-ewro, filmumenti ta’ tensjoni kbira li g[exna flimkien waqt il-kri]i finanzjarja li [akmet lid-dinja kollha fl-2008 u l-2009, waqt il-kri]i tal-Libja u dde/i]jonijiet iebsa u riskju]i li kellna nie[du, kif ukoll waqt in-negozjati mal-Unjoni Ewropea biex nirb[u g[al pajji]na dak li deher impossibbli”. Hu kompla “naf xi prezz g[oli [allastu biex b’onestà, lealtà u dedikazzjoni assoluta servejtu lil pajji]na bi m[abba u b’kompetenza – anke meta ;ejtu attakkati in;ustament. Imma, nixtieq ng[id grazzi spe/jali lil dan il-poplu straordinarju tag[na. {afna drabi lanqas hu stess ma jirrealizza x’kien kapa/i jag[mel, anke quddiem sfidi kbar li popli o[ra g[otru ta[thom” sostna l-eks Prim Ministru Gonzi. “Mix-xejn [loqna livell ta’ [ajja li jikkompeti tajjeb ma’ pajji]i li g[andhom ri]orsi ferm aktar minna. {loqna xibka so/jali b’sa[[itha, ekonomija vibranti, flessibbli u preparata g[all-isfidi tal-;ejjieni” qal Lawrence Gonzi. “Matul din il-mixja, mimlija sfidi u opportunitajiet, irnexxielna n]ommu l-identità tag[na s[i[a – anzi, ivvalorizzajnieha meta sse[ibna fl-Unjoni Ewropea fl1 ta’ Mejju 2004”. Hu qal li “matul din il-mixja sibna lil min ipprova jaqtg[alna qalbna. Imma dan il-poplu rnexxa meta kiseb lIndipendenza. Irnexxa meta sirna Repubblika. Irnexxa meta ssie[eb fl-Unjoni Ewropea u rnexxa meta da[al fiz-zona tal-
ewro, fl-aktar mument meta kien hemm b]onnha, lejlet ilkri]i finanzjarja tal-2008”. Hu qal li l-konsegwenzi ta’ din ilkri]i g[adhom jin[assu sal-lum u [alliet miljuni ta’ nies flEwropa u fid-dinja, imma mhux f’Malta, bla wens so/jali, bla xog[ol u b’sens kbir ta’ qtug[ il-qalb. Fl-a[[ar imma mhux lanqas, Lawrence Gonzi rringrazzja lill-elettorat li ele;;ieh g[al elezzjoni wa[da wara l-o[ra u li esprima lfidu/ja tieg[u fih u fil-Partit tieg[u g[al tant drabi. “{afna talbuni biex ma ni[ux dan il-pass u biex nibqa’ f’dan is-si;;u g[all-bqija ta’ din il-le;islatura. Imma kieku nag[mel hekk, inkun qieg[ed immur kontra dak li jiena dejjem emmint fih. Is-si;;u mhuwiex tieg[i, imma huwa tag[kom. Id-dover tieg[i issa hu li nrodd dan is-si;;u lura lilkom biex jokkupah xi [add li jista’ jag[ti l-ener;ija kollha tieg[u lill-elettorat Malti” sostna Lawrence Gonzi. Hu talab ma[fra lil dawk kollha li seta’ naqashom. “G[amilt [ilti biex nag[ti la[jar tieg[i lil dan il-pajji] u lil dan il-poplu li tant in[obb. Imma naf li g[amilt ]balji wkoll, ]balji li minnhom tg[allimt lezzjonijiet kbar li ]gur se nibqa’ ng[o]] g[allbqija ta’ [ajti” qal l-eks Kap tal-PN. Hu qal li ma jistax jag[laq din l-esperjenza ta’ 25 sena filpolitika ming[ajr ma jaqsam ftit riflessjonijiet, spe/jalment fi/-/irkostanzi li qeg[din ng[ixu b[alissa. “Matul dawn is-snin rajt bidliet kbar ise[[u f’pajji]na. L-ekonomija ta’ pajji]na nbidlet mill-qieg[ u llum hi aktar raffinata u attrezzata teknolo;ikament. Fet[u fabbriki ;odda, twieldu servizzi li llum qeg[din jimpjegaw eluf ta’ ]g[a]ag[ b’pagi u kundizzjonijiet ta’ xog[ol tajbin [afna” qal Lawrence Gonzi. Hu kompla “bnejna skejjel ;odda, kabbarna l-Università u l-MCAST u llum nistg[u ng[idu li g[andna sistema edukattiva li ;iet modernizzata u li qed tag[ti opportunità lil kul[add biex javvanza u jseddaq il-[iliet tieg[u jew tag[ha”. “Bnejna Sptar ;did li kompla jipprovdi servizzi tas-sa[[a li huma fost l-a[jar fid-dinja anke jekk l-isfida tas-sostenibbilità tibqa’ dejjem fost l-isfidi laktar importanti g[al pajji]na” qal l-eks Prim Ministru. Hu kompla, “dan biex ma nsemmix l-investimenti enormi li saru fl-infrastruttura, flambjent, fil-patrimonju u l-wirt
Lawrence Gonzi [iere; mill-Parlament akkumpanjat minn martu u l-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil kif ukoll membri Parlamentari tal-Partit Nazzjonalista
storiku ta’ pajji]na, u f’tant oqsma o[ra. Flimkien, gvern wie[ed wara l-ie[or – biddel wi// Malta u feta[ orizzonti ;odda g[all-poplu Malti u G[awdxi, spe/jalment g[a]]g[a]ag[ u l-[addiema tag[na. Jiena kburi li g[al 23 mill-25 sena li qed nag[laq illum, pajji]na kien immexxi minn Gvernijiet iffurmati mill-Partit Nazzjonalista”.
il-bniedem f’kull de/i]joni li jie[u. Jalla dan il-Parlament ma jinsa qatt l-g[a]liet diffi/li li wassluna biex pajji]na llum hu dak li hu. Jalla l-memorja ta’ dak li sawwarna tibqa’ tiggwida lil dan il-Parlament, f’kull dibattitu u f’kull diskussjoni li ssir fi [danu bl-iskop li nkattru l-;id komuni” appella Lawrence Gonzi.
Il-kobor tal-problema tal-immigrazzjoni irregolari ma g[andu qatt inessina li qed nittrattaw ma’ persuni umani Hu kompla li ma’ dawn ilbidliet se[[ew o[rajn li ;abu mag[hom sfidi ;odda u aktar serji. Il-kontroversja dwar limmigrazzjoni irregolari hi wa[da minnhom. “Nag[raf li din hi problema kbira g[al pajji]na. Imma l-kobor talproblema ma g[andu qatt inessina li qed nittrattaw ma’ persuni umani, ma’ vittmi ta’ [ruxijiet kbar li lanqas biss nistg[u nimma;inawhom. Huwa proprju g[alhekk li lkitbiet u l-espressjonijiet razzisti li qrajt u smajt f’dawn l-a[[ar ;ranet mhux biss inissluli swied ta’ qalb kbir, imma juru li hawn min f’pajji]na li g[adu mhuwiex qieg[ed jirrealizza t-tra;edja umana li qed isse[[ fl-ib[ra ta’ madwarna” qal Lawrence Gonzi. Hu qal li minquxa flekonomija Maltija u fit-tessut so/jali tag[na hemm il-valur ta’ poplu li jimpurtah minn [addie[or, poplu li jag[ti kas, poplu li ma huwiex indifferenti. “Jalla dan il-Parlament jibqa’ jag[mel l-g[a]la favur
Hu g[alaq id-diskors tieg[u bi tliet [sibijiet. “L-ewwel nett intenni li l-politika hija sabi[a, tikber u tissa[[a[ meta tkun kapa/i ;;ib flimkien [afna vu/ijiet, li g[alkemm differenti fit-ton u fil-volum, flimkien jag[mlu xi [a;a sabi[a. Dan mhuwiex fa/li g[aliex ilpolitika tfisser dibattitu, spiss b’passjoni u allura b’tensjoni. Imma l-esperjenza ta’ 25 sena fil-politika wrietni li jekk trid tassew tipprova ttejjeb is-so/jetà g[all-a[jar, m’hawnx strument aktar effettiv mill-politika mibnija fuq sens ta’ servizz” qal l-eks Kap tal-PN. “Il-poter huwa biss g[odda u mhux g[an fih innifsu. Proprju g[alhekk hemm b]onn li nibqg[u nfakkru lilna nfusna li s-si;;u tal-Parlament mhux tag[na u m’g[andux ikun u]at biex navvanzaw l-interess personali tag[na. Dan is-si;;u, li j;ib mieg[u t-titlu ta’ “Onorevoli”, huwa biss misluf lilna mill-poplu tag[na. Inkunu tassew “Onorevoli” jekk nu]awh biss biex inservu lillpoplu tag[na u biex immexxu ’l quddiem il-;id komuni” spjega
Lawrence Gonzi. Hu qal li l-poter hu marbut b’mod intimu mal-valur tassolidarjetà u jemmen li l-u]u talpoter huwa ;ustifikat biss meta u]at g[aliex a[na lkoll responsabbli g[al u lejn xulxin. “Din hi tag[lima li g[allmuni l-familji li g[andhom lil xi membru tag[hom b’di]abbilità, l-e]empju tag[hom hu wie[ed li g[andu jkaxkarna lkoll. Dawn il-familji juruna xi jfissru limpenn, il-kura;;, it-tama li ma taqta’ qatt, l-im[abba inkondizzjonata lejn min hu dg[ajjef. Dawn il-familji g[allmuni li fil-[ajja ma g[andekx tikkon/entra fuq dak li ma tistax tag[mel, imma g[andek tiffoka l-ener;ija kollha tieg[ek fuq dak li tista’ tag[mel. Fi kliem ie[or, fittex labbiltà u mhux id-di]abbiltà” sa[aq Lawrence Gonzi. Hu qal li f’dawn il-;img[at li m’g[adux il-Kap tal-Partit qed jiskopri mill-;did is-sabi[ li kwa]i kien nesa fosthom dik li jmur jimxi mal-mara tieg[u u man-neputijiet, li ma jibqax g[addej minn kmieni filg[odu sa tard filg[axija, jekk mhux billejl ukoll, li jkollu /ans japprezza i]jed il-;miel ta’ pajji]na u l-patrimonju enormi li writna ming[and missirijietna. “J’alla jkollkom sodisfazzjon fix-xog[ol u fis-sagrifi//ji li tag[mlu billi t[allu dan il-pajji] isba[ milli sibtuh” appella lidDeputati Parlamentari kollha. “B’dawn il-[sibijiet, jiena, marti Kate u l-bqija tal-familja kollha tieg[i nirringrazzjawkom u nawgurawlkom li tkomplu ta[dmu g[all-;id ta’ pajji]na, biex ilkoll kemm a[na nibqg[u kburin li a[na Maltin” temm Lawrence Gonzi fl-a[[ar diskors tieg[u b[ala Deputat Parlamentari.
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2012
Lokali 7
Il-PN jikkundanna kull forma ta’ razzi]mu u ksenofobija Waqt laqg[a tal-Grupp Parlamentari Nazzjonalista, ilGrupp irriafferma l-kundanna tieg[u kontra kull forma ta’ razzi]mu u ksenofobija f’pajji]na. Il-Grupp Parlamentari Nazzjonalista jesprimi tt[assib tieg[u g[al numru ta’ in/identi li se[[ew tul il;img[a li g[addiet u li jsibu lg[eruq tag[hom filksenofobija u l-mibeg[da razzjali. Il-Partit Nazzjonalista jag[raf li l-immigrazzjoni irregolari hija sfida kbira g[al Malta u li tolqot mhux biss lil pajji]na i]da lil diversi pajji]i Ewropej o[ra partikolarment
fir-re;jun tal-Mediterran. Flistess waqt is-soluzzjonijiet g[al dan il-fenomenu jistg[u jinkisbu biss jekk ikollna poplu mag[qud u po]izzjoni msejsa fuq valuri fundamentali tal-[ajja u rrispett g[ad-dinjità ta’ kull individwu. Il-mod kif il-gvern irrea;ixxa g[al din l-isfida filjiem li g[addew dg[ajfet ilpo]izzjoni ta’ pajji]na. Il-Grupp Parlamentari Nazzjonalista jappella lillPrim Ministru Joseph Muscat biex iwie]en kliemu a[jar meta jittratta l-isfida talimmigrazzjoni irregolari. Kull diskors dwar minoritajiet inklu] dik tal-immigranti
irregolari f’pajji]na g[andu jkun matur u jirrispetta ddinjità ta’ kull individwu. Fi tmiem l-istqarrija lGrupp Parlamentari Nazzjonalista jesprimi lappo;; u s-solidarjetà tieg[u g[all-g[aqdiet nongovernattivi li qed ja[dmu f’dan il-qasam tant delikat. Il-Grupp jappella lill-Gvern biex ju]a l-mezzi kollha disponibbli g[alih biex jg[in lil dawn l-g[aqdiet f’[idmiethom u mhux jitlobhom “jerfg[u rresponsabilità ta’ g[emilhom”, kif qal il-Prim Ministru l-;img[a li g[addiet.
Mexxej b’politika ta’ perswa]joni Disa’ snin ta’ [idma favur ix-xog[ol, l-edukazzjoni, lambjent, in-negozju, ilfamilji Maltin u G[awdxin. Kien b’dan il-kliem li sSegretarjat Imprendituri ]g[ar u Medji ;abar il-[idma tal-eks Prim Ministru u eks Kap tal-PN Lawrence Gonzi fi stqarrija li fiha sellem lil Lawrence Gonzi. L-istqarrija tfakkar li matul is-snin ta’ tmexxija ta’
Lawrence Gonzi Malta da[let fiz-zona ewro, saret /entru ta’ e//ellenza fisservizzi finanzjarji, tfasslet li;i tal-iGaming li rat [afna kumpaniji jift[u u saru in/entivi sabiex jinbeda jew jitkabbar in-negozju. Is-Segretarjat Imprendituri ]g[ar u Medji jg[id li Lawrence Gonzi kellu vi]joni g[al Malta u po;;a lil pajji]na fuq fomm
kul[add b’politika ta’ perswa]joni li biha ddiskuta kull problema li kien iffa//jat biha. Kien ukoll ilpersuna li jie[u de/i]jonijiet fejn hemm b]onn dejjem flinteress tal-pajji] u flinteress komuni. L-istqarrija ttemm b’ringrazzjament lil Lawrence Gonzi g[all-[idma tieg[u u b’awgurju g[allfutur tieg[u.
{adem u stinka f’kull sfera tal-Politika Maltija Is-Solidarjetà {addiema Partit Nazzjonalista rringrazjat lil Lawrence Gonzi hekk kif temm ilkarriera politika tieg[u. Ilmarka li se j[alli warajh Lawrence Gonzi se tkun marka fuq pajji]na. Fakkret kif huwa [adem u stinka f’kull sfera tal-Politika
Maltija u dan g[amlu g[asso/jetà kollha kemm hi. Kien Prim Ministru li g[amel ;ie[ lil pajji]na kemm ma’ s[abna fl-Unjoni Ewropea u barra, kif ukoll mal-bqija tal-pajji]i ta-dinja. Xhieda ta’ dan huwa l-involviment tieg[u anke personali fil-kri]i tal-Libja. L-istqarrija tkompli li l-
valuri ta’ Onestà, Ir;ulija u Patrijoti]mu li g[addhielna Lawrence Gonzi jkunu dawk il-valuri li jixprunawna biex inkomplu na[dmu fl-interess vera ta’ pajji]na. L-istqarrija tag[laq billi tawgura lil Lawrence Gonzi Hena, Sliem u Sa[[a flepisodju ;did tal-[ajja tieg[u.
Jinsisti li ma je]isti l-ebda ka] ta’ korruzzjoni minn pa;na 1
“The situation seems to
be changing and I no longer feel confident to carry out my duties with similar results that I achieved in the past.” Din hija dikjarazzjoni /ara fejn Victoria Wilson infurmat kemm lillMinisteru tal-Ekonomija, immexxi minn Chris Cardona, kif ukoll lillMinisteru tal-Finanzi, immexxi minn Edward Scicluna, li hi ma setg[etx tkompli ta[dem kif kienet tag[mel qabel. Sal-lum, minkejja li l-ittra tar-ri]enja nkitbet fis-27 ta’ Mejju, Victoria Wilson g[adha ma r/eviet l-ebda risposta. Ippressata minn dan il;urnal biex tag[tina aktar dettalji dwar ir-ri]enja tag[ha, Victoria Wilson qaltilna li ma tistax tag[tina aktar dettalji g[ax hi marbuta b’kunfidenzjalità u professjonalità. Madanakollu, qaltilna wkoll li ma kinitx hi li g[addiet id-dettalji ta’ dan l-iskandlu lill-mezzi tax-xandir.
Sadanittant, ilbiera[ filg[odu, waqt li kien qed iwie;eb il-mistoqsijiet tal;urnalisti, il-Ministru Chris Cardona qal li f’dan il-ka], ma je]isti l-ebda tip ta’ korruzzjoni. Fil-fatt, Chris Cardona kompla jiddenfendi l-ind[il tieg[u fl-g[a]la ta’ kumpanija li tipprovdi s-servizzi legali fit-tfassil tat-tender g[all[ru; ta’ ]ew; li/enzji g[allCasinos. Nhar it-Tlieta, il-Prim Ministru Joseph Muscat iddefenda lill-Ministru Chris Cardona u minflok ma widdbu, qal li lPrivatisation Unit ma kellhiex tinda[al fl-g[oti ta’ dan it-tender. Dwar dan ilka], IN-NAZZJON bag[at numru ta’ mistoqsijiet lillUffi//ju tal-Awditur :enerali, li qal li qed isegwi b’attenzjoni dak li hu g[addej f’dan il-ka]. LUffi//ju tal-Awditur :enerali qal ukoll li lpro/ess kompetittiv g[andu jsir bl-aktar mod trasparenti u ;ust.
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
2 Lokali
Tifel ta’ 12-il sena ji;ri wara [alliel Pulizija waqt li t - tifel kien akkumpanjat l g[assa tal - Pulizija .
Ilbiera[ filg[odu fil Marsa kien hemm xena mhux tas - soltu hekk kif tifel ta ’ 1 2 - il sena spi//a ji;ri wara [alliel li kien seraq basket t ’ ommu mill - karozza waqt li hu kien qed jistennieha tlesti minn qadja li kellha tag[mel . Dan l - att tat - tifel wassal biex jinqabad il [alliel , ra;el ta ’ 28 sena residenti Bormla li hu mag[ruf mal - Pulizija . Kollox beda meta t - tifel induna li [alliel [ataf il basket t ’ ommu u dan telaq ji;ri warajh . Nies fil - vi/inanzi li raw din ix - xena infurmaw lill Pulizija tad - distrett li minnufih bdew ifittxu lill - [alliel u lit - tifel . Il [alliel ;ie arrestat mill -
Il-Pulizija tarresta ra;el ta’ 28 sena li allegatament seraq il-basket Ftit qabel , l - omm kienet la[qet irrappurtat fl - g[assa tal - lokal li binha g[eb mill - karozza i]da malli kienet se tibda t - tfittxija g[aliha , it - tifel intlema[ miexi mal Pulizija . Il - [alliel irritorna l basket lill - mara .
Super 5 In-numri tas-Super Five li telg[u lbiera[ huma 42, 45, 20, 1 u 40. {add ma qata’ l-[ames numri. 8 qatg[u erba’ numri u reb[u €5524.78 kull wie[ed, filwaqt li 562 qatg[u tliet numri u reb[u €91.76 kull wie[ed. Il-premju li jmiss mhux se jkun inqas minn €225,000.
It-Temp
UV INDEX
9
IT-TEMP Xemxi li jsir ftit imsa[[ab f’xi waqtiet VI}IBBILTÀ tajba IR-RI{ [afif u varjabbli BA{AR [afif IMBATT ftit li xejn TEMPERATURA l-og[la 29˚C XITA f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0 mm Xita mill-1 ta’ Settembru 428.1 mm IX-XEMX titla’ fil-05.58 u tin]el fit-20.18
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
IL-{AMIS L-og[la 30˚C L-inqas 23˚C
IL-:IMG{A L-og[la 33˚C L-inqas 22˚C
IS-SIBT L-og[la 33˚C L-inqas 23˚C
IL-{ADD L-og[la 32˚C L-inqas 23˚C
IT-TNEJN L-og[la 33˚C L-inqas 23˚C
UV
UV
9
9
UV
UV
UV
9
10
9
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 30˚C xemxi, Al;eri 29˚C xemxi, Amsterdam 24˚C xemxi, Ateni 30˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 25˚C xemxi, Berlin 27˚C xemxi, Brussell 25˚C xemxi, il-Kajr 32˚C xemxi, Dublin 22˚C imsa[[ab, Kopen[agen 22˚C xemxi, Frankfurt 28˚C xemxi, Milan 21˚C imsa[[ab, Istanbul 28˚C ftit imsa[[ab, Londra 29˚C xemxi, Madrid 33˚C xemxi, Moska 21˚C imsa[[ab, Pari;i 28˚C xemxi, Bar/ellona 30˚C xemxi, Ruma 29˚C xemxi, Tel Aviv 30˚C xemxi, Tripli 34˚C xemxi, Tune] 32˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 28˚C xemxi, Zurich 26˚C imsa[[ab, Munich 26˚C xemxi, St. Petersburg 20˚C xemxi
Simon Busuttil flimkien ma’ delegazzjoni tal-PN waqt i]-]jara fl-uffi//ju tal-Parlament Ewropew (Ritratt> Michael Ellul)
L-ewwel grupp ta’ kandidati tal-PN jit[abbar dalwaqt minn Charles Muscat
Fil-;img[at li ;ejjin ilKummissjoni g[al-G[a]la talKandidati tal-Partit Nazzjonalista se tie[u de/i]joni dwar l-ewwel grupp ta’ kandidati li se jikkontestaw l-elezzjoni tal-Parlament Ewropew li se ssir f’Mejju tassena d-die[la. Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista, Simon Busuttil [abbar dan ilbiera[ waqt ]jara li g[amel f’Dar l-Ewropa, filBelt fejn iltaqa’ ma’ Dr Peter Agius, il-Kap tal-Uffi//ju talParlament Ewropew f’Malta u mal-impjegati tal-istess uffi//ju. Simon Busuttil kien akkumpanjat mid-Deputat Marthese Portelli, kelliema talPN dwar l-Affarijiet Ewropew, mid-Deputat Ryan Callus, kelliem dwar il-Presidenza talUE 2017 u l-Fondi tal-UE u mid-Deputat Ewro Parlamentari, Nazzjonalista Roberta Metsola. Il-Kap tal-PN qal li fix-xhur li ;ejjin se tibda t-t[ejjija g[al
elezzjoni tal-Parlament Ewropew kemm f’Malta kif ukoll fl-UE min[abba li se jkun hemm ukoll l-elezzjoni biex jin[atar il-President talKummissjoni Ewropea. G[alhekk f’Novembru li ;ej se jattendi Summit tal-Partit Popolari Ewropew (PPE) g[al kapijiet tal-partiti fil-PPE biex jidde/iedu min se jkun ilkandidat g[al Presidenza talKummissjoni Ewropea. Din se tkun l-ewwel elezzjoni li fiha se jkunu eletti sitt membri tal-Parlament Ewropew f’isem Malta u lmira tal-PN hi li jtella’ tliet deputati. Simon Busuttil qal li fl-a[[ar snin il-Parlament Ewropew kien l-aktar istituzzjoni fdata mill-poplu Malti u dan jista’ jkun tarka g[ad-drittijiet ta/-/ittadin. Simon Busuttil qal li se ja[dem biex anke l-Parlament Malti jkun tarka g[ad-drittijiet tal-Maltin u fakkar kif lOppo]izzjoni kienet kontra li Deputat Parlamentari jkun
membru f’bordijiet g[alkemm din il-li;i xorta g[addiet millParlament. Dr Peter Agius qal li fla[[ar sena l-Uffi//ju talParlament Ewropew organizza 17-il attività pubblika u fost lattivitajiet li g[ad irid jorganizza se jkun hemm dawk gender balance, il-protezzjoni tad-data u l-immigrazzjoni irregolari. F’Settembru li ;ej l-Uffi//ju tal-Parlament Ewropew se jibda kampanja ta’ informazzjoni kemm g[al media kif ukoll g[al pubbliku li twassal sal-elezzjoni ta’ Mejju li ;ej biex il-pubbliku jag[mel l-g[a]la tieg[u. Hu qal li kull ;img[a madwar 50,000 ja//essaw linformazzjoni tal-Uffi//ju permezz tal-Facebook. Dr Peter Agius qal li fl-UE hawn 36 uffi//ju tal-Parlament Ewropew u l-Uffi//ju f’Malta ja[dem biex jipprovdi informazzjoni ta’ kwalità lillpubbliku.
B[al-lum 25 sena
I
l-Ministru g[a]-}g[a]ag[, il-Familja, inNisa u s-Sa[[a tar-Repubblika Federali tal-:ermanja, Rita Suesmuth, fer[et lillPrim Ministru Eddie Fenech Adami g[assu//ess li kiseb fi]-]jara uffi/jali li g[amel flIstati Uniti tal-Amerika. Fi tmiem i]-]jara tag[ha f’Malta, ilMinistru Suesmuth esprimiet l-ammirazzjoni tag[ha u ta’ pajji]ha g[all-[idma mwettqa mill-Gvern Malti, partikolarment fil-qasam tal-Politika So/jali u qalet li se twassal lillpajji]i l-o[ra tal-Ewropa, dan il-messa;; dwar Malta li minkejja li hi pajji] ]g[ir, g[andha futur sabi[ u importanti [afna g[all-Ewropa. Il-Ministru Suesmuth qalet li l-Gvern :ermani] hu interessat li jkun hemm aktar kuntatti mill-Università ta’ Goettingen mal-Università ta’ Malta partikolarment fil-qasam tar-ri/erka u l-medi/ina.
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
Lokali 3
:urnalist fi protest kontra l-Prim Ministru
L-eks pre]entatur tal-PBS u ;urnalista Norman Vella ppre]enta protest fil-Prim Awla tal-Qorti ?ivili kontra l-Prim Ministru u sSegretarju Permanenti Ewlieni tieg[u fejn qed jistaqsi r-ra;uni dwar itterminazzjoni tieg[u fixxog[ol mal-Public Broadcasting Services. Dan wara li ttie[det idde/i]joni li hu jer;a’ jirrapporta g[ax-xog[ol fidDipartiment talImmigrazzjoni f’de/i]joni me[uda mill-Uffi//ju talPrim Ministru Joseph Muscat. Vella, li g[andu esperjenza kbira fil-qasam tal-;urnali]mu fosthom wara li [adem mal-Union Press u l-“Where’s Everybody” kien sekondat mal-PBS. F’dan il-protest Vella ta’ 36 sena, semma’ kif se[[ew l-affarijiet fejn qal li qabel sar dan it-trasferiment kien g[amel [ames snin fuq leave ming[ajr [las biex jipprova impjieg ;did fil-privat, fejn [adem mal-“Where’s Everybody”. Il-protest iffirmat millAvukat Andrew Borg
Cardona jg[id li hemm tliet /irkostanzi li g[andhom iwasslu biex persuna jkollha d-de/i]joni li tkun sekondata ma’ entità jew dipartiment ie[or revokata. Dan jekk titlob hi, jekk titlob l-entità jew jekk ikun hemm xi promozzjoni. Ra;uni o[ra, hi skont l-esi;enzi tas-servizz. Vella qal li ma kien hemm ebda ra;uni minn dan fuq ittrasferiment li ng[ata u fuq kollox ma ng[atax xog[ol li jikkostitwixxi xi “esi;enza tas-servizz”. Huwa qal li hu /ar fil-fehma tieg[u hu li ttmiem ta’ deployment ma kienx ibba]at fuq il-kriterji jew parametri applikabbli,” u g[alhekk qed jitlob ukoll biex tkun ikkomunikata b’mod /ar ir-ra;uni li waslet g[al din ir-revoka. Vella qal li huwa kien inga;;at mal-PBS fl-1 ta’ Awwissu li g[adda. Wara [ames snin ta’ leave ming[ajr [las huwa g[amel perjodu ja[dem b[ala production manager g[allprogrammi Xarabank u Bijografiji, li kienu jixxandru fuq l-istazzjon nazzjonali.
Ritratt me[ud fi tmiem l-a[[ar grupp Parlamentari tal-Partit Nazzjonalista li g[aliha attenda Lawrence Gonzi qabel ma lbiera[ g[amel l-a[[ar diskors tieg[u b[ala deputat parlamentari. Fil-laqg[a tal-Grupp Parlamentari Lawrence Gonzi ;ie ppre]entat ukoll b’rigal b’sinjal ta’ apprezzament g[al dak li g[amel kemm g[all-Partit Nazzjonalista kif ukoll g[al pajji]na. (Ritratt> Martin Agius)
Ma jara xejn [a]in li ja[tar eks impjegati tal-PL b[ala Ambaxxaturi Il-Ministru tal-Affarijiet Barranin George Vella qal li ma jara xejn [a]in li se ja[tar eks impjegati talPartit Laburista b[ala Ambaxxaturi ta’ Malta madwar id-dinja. F’konferenza tal-a[barijiet ilbiera[ filg[odu, il-Ministru lanqas /a[ad li se jag[mel dan. Fost il-persuni li mistennija jin[atru
Ambaxxaturi ta’ Malta hemm ilkonsulenta ta’ Joseph Muscat, Marisa Micallef Leyson li xog[olha kien li tikkonvin/i persuni Nazzjonalisti jivvutaw lill-Partit Laburista. Hemm ukoll l-eks Segretarju Organizzattiv tal-Labour Ray Azzopardi. Matul din il-konferenza tala[barijiet, George Vella ddefenda l-
[atriet politi/i u qal li kull Gvern i[oss il-b]onn li jla[[aq persuni fdati minnu. Mistoqsi jekk il-persuni msemmija g[andhomx il-kwalifi/i me[tie;a biex ikunu Ambaxxaturi, il-Ministru tal-Affarijiet Barranin qal li lkwalifiki huma su;;ettivi u wie[ed irid jistenna sal-a[[ar tal-le;islatura
biex jara x’kienet il-performance tag[hom. Informazzjoni li g[andna tg[id li [afna mill-Ambaxxaturi attwali, fosthom diplomati/i professjonali, ir/evew ordni biex jirri]enjaw. B[alissa l-Gvern Laburista qed i[ejji lista ta’ persuni li se je[dulhom posthom.
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
4 Parlament
Lawrence Gonzi jfisser serjetà, dedikazzjoni bla limiti u fidu/ja kbira fil-poplu Malti Lawrence Gonzi jfisser serjetà, dedikazzjoni bla limiti u fidu/ja kbira fil-poplu Malti u G[awdxi li ispiratu biex jag[mel il-[idma politika li tant tat ri]ultati. Hu qal li Lawrence Gonzi kien qed i[alli wirt ta’ ekonomija b’sa[[itha, sistema edukattiva tal-og[la kwalità, l-aqwa servizz tas-sa[[a b’xejn, qed i[alli sistema so/jali mtejba u pajji] straordinarju, pajji] modern u li jilqg[ek bi spazji miftu[a inklu] bi pro;etti li saru mill-gvernijiet li mexxa Lawrence Gonzi. Simon Busuttil, il-Kap talOppo]izzjoni u l-Kap talPartit Nazzjonalista qal dan ilbiera[ fil-Parlament flokka]joni tal-a[[ar diskors tal-eks Prim Ministru u eks Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi fi tmiem ilkarriera politika tieg[u mifruxa fuq 25 sena. Hu rringrazzja lill-iSpeaker u lill-Prim Ministru kif ukoll lill-istess Lawrence Gonzi li tkellmu qablu. Simon Busuttil irringrazzja wkoll lin-nies li
mlew l-iStrangers Gallery filParlament u dan juri r-rispett li jgawdi Lawrence Gonzi. “Ir-rispetti tirb[u jekk ta[dem g[alih b[alma g[amel Lawrence Gonzi” sostna lKap tal-Oppo]izzjoni. Simon Busuttil qal li din hi tmiem ta’ era g[al Partit Nazzjonalista u g[al Parlament li f’karriera ta’ 25 sena Lawrence Gonzi okkupa l-karigi kollha. Simon Busuttil qal li g[andna g[aliex inkunu kburin li pajji]na tmexxa minn persuna li kienet konsistenti mal-valuri u leali lejn il-valuri. Hu qal li kellu lprivile;; ja[dem ma Lawrence Gonzi minn meta Malta kienet qed t[ejjiji biex tid[ol fl-UE u dejjem kien ja[seb kif pajji]na se jadatta g[as-s[ubija u g[alhekk kellu jkun imexxi minn persuna kapa/i biex pajji]na jg[addi mill-perijodu ta’ transizzjoni diffi/li. Lawrence Gonzi mexxa lil pajji]na fl-ewwel snin tas-s[ubija li kienu snin ta’ su//ess u dan kien dovut
Ta kontribut s[i[ g[al-libertà, g[ad-demokrazija, u g[all-;ustizzja so/jali “Inti g[amilt kull ma stajt g[al pajji]na u g[alhekk jiena llum qieg[ed nirringrazzjak minn qalbi tax-xog[ol kollu li g[amilt matul dawn is-snin fejn inti tajt kontribut s[i[ g[alllibertà, g[ad-demokrazija u g[all-;ustizzja so/jali”. L-Ispeaker An;lu Farrugia g[a]el dawn il-kliem biex jirringrazzja lil Lawrence Gonzi fl-ittra li bag[tu li fiha a//etta r-ri]enja ta’ Lawrence Gonzi mill-Parlamenti. An;lu Farrugia qal li din id-de/i]joni se t[alli vojt qawwi fil-Parlament, u luniku persuna fl-istorja Parlamentari ta’ pajji]na li okkupat kemm il-Presidenza tal-Parlament, b[ala Membru Parlamentari, kif ukoll diversi rwoli e]ekuttivi b[ala Ministru, Deputat Prim Ministru u Prim Ministru ta’ pajji]na. Jindirizza lil Lawrence Gonzi, An;lu Farrugia qal li meta ;ie elett fl-1996, kienet l-istess sena meta hu, ji;ifieri Farrugia, ukoll kien da[al fil-Parlament, u minkejja li kienu j[addnu politika diversa, stqarr li f’Lawrence Gonzi ra persuna b’valuri b’sa[[ithom u li anke jekk de/i]jonijiet li [a setg[u m’g[o;bux lil kul[add, kienu msejsa fuq dawn il-valuri. An;lu Farrugia radd [ajr lil Lawrence Gonzi, lil martu Kate u lil uliedu li dejjem ammira g[all-mod kif dejjem tawh l-appo;;a.
g[al kapa/ità u l-vi]joni tieg[u. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni qal li Lawrence Gonzi [adem ukoll fl-integrazzjoni Ewropea ta’ pajji]na fosthom biex pajji]na da[[al l-ewro, [adem biex pajji]na da[al fizZona Schengen u [adem biex introdu/a u [addem li;ijiet li taw il-frott u [olqu x-xog[ol.
G[andna nkunu kburin li pajji]na tmexxa minn persuna li kienet konsistenti mal-valuri Simon Busuttil qal li hu ltaqa’ ma’ [afna nies li jg[idu li Malta g[andha influwenza fl-istituzzjonijiet Ewropew li ti]boq id-daqs tag[ha u g[andhom rispett lejn kif Gonzi mexxa pajji]na matul il-kri]i ekonomika u finanz-
jarja. Dan ir-rispett issarraf ta’ ;id g[al pajji]na u dan wassal g[al pakkett finanzjarju ta’ €1,128 miljun li Malta se tie[u bejn l-2014 u l-2020. Minn dan se jgawdu l-amministrazzjonijiet pre]enti u anke ta’ wara. Simon Busuttil qal li g[al Lawrence Gonzi il-valuri u ssolidarjetà kienu hemm dejjem u kullimkien. Hu fakkar kif Gonzi kien qed jie[u de/i]jonijiet importanti filkri]i tal-Libja minkejja ttheddid ta’ Gaddafi. Hu [adem ukoll favur id-drittijiet fundamentali tal-bniedem. “Fost l-akbar wirt li se j[alli Lawrence Gonzi hemm dawk so/jali fosthom il[idma li wettaq fost il-persuni b’di]abbiltà. Hu [adem ukoll favur is-servizzi so/jali u ledukazzjoni” qal Simon Busuttil. Il-Kap tal-PN qal li lmessa;; li ta Gonzi fl-eqqel tal-kri]i tal-immigrazzjoni irregolari hu tag[lima li l-valuri mhumiex g[al bejg[ u rrispett tag[ha u s-solidarjetà
lejn il-proxxmu u lejn min qed ibati m’g[andhom jonqsu qatt. Simon Busuttil qal li lParlament u l-PN se jitilfu l[iliet u l-esperjenza ta’ Lawrence Gonzi li u]a g[al dawn l-a[[ar 25 sena b’risq il-;id tal-poplu Malti u G[awdxi u ta’ pajji]na. Il-Kap tal-PN qal li kien ta’ privile;; g[alih u g[al membri l-o[ra tal-PN li ja[dmu ma’ Lawrence Gonzi u f’isem l-Oppo]izzjoni u f’ismu personalment irringrazzjah g[al dak kollu li g[amel g[al pajji]na u sa[[a[ ir-reputazzjoni tajba li pajji]na jgawdi kemm fl-UE u anke ‘il barra mill-UE. “Lawrence Gonzi kien dejjem favur il-valuri u dan hu e]empju tajjeb g[al kull min irid ikun ta’ servizz g[al poplu Malti u G[awdxi” qal Simon Busuttil. Hu rringrazzja wkoll lil familja ta’ Lawrence Gonzi li qasmet mieg[u din il-mixja fil-politika u awguralu li jkompli jgawdi l-frott tal-[idma tieg[u.
Avversarju leali, preparat u dejjem lest g[all-isfida Il-Prim Ministru Joseph Muscat qal li ma’ Lawrence Gonzi, fil-karigi differenti li okkupaw, minkejja dak li tista’ tkun l-opinjoni pubblika, kien hemm aktar affarijiet li qablu dwarhom minn dawk li ma qablux. Jista’ jkun li bejn i]-]ew; na[at ma jkunx hemm qbil, i]da dan innuqqas ta’ qbil hu dwar ilmetodu mhux dwar il-g[an. L-g[an ta’ kul[add hu wie[ed komuni ji;ifieri l-;id talpoplu. Joseph Muscat qal li lParlament qed jitlef oratur kbir g[aliex Lawrence Gonzi dejjem kien preparat u leali. Fih sab avversarju b’sa[[tu,
preparat, leali u dejjem lest g[all-isfida. Joseph Muscat qal li flimkien ma’ Lawrence Gonzi, irnexxielu j]omm ilpolitika f’livell fejn filwaqt li jkun hemnm id-dibattitu pubbliku, dak li jing[ad qatt ma qata’ l-possibbiltà ta’ komunikazzjoni. Din hi xi [a;a li g[andha titkompla. Il-Prim Ministru fakkar flisfidi enormi li kellu jiffa//ja Lawrence Gonzi. Lawrence Gonzi kien lewwel Prim Ministru li attenda il-laqg[at tal-Kunsill talMinistri Ewropej. Hemm, Prim Ministru g[andu rresponsabbiltà li jie[u
de/i]jonijiet f’isem il-pajji]. Joseph Muscat qal li l-akbar sehem li jara li ta Lawrence Gonzi fil-[ajja pubblika hu meta okkupa l-kariga ta’ President tal-Kummissjoni Nazzjonali Persuni b’Di]abbiltà. Hemmhekk irnexxielu jag[ti dimensjoni differenti lill-persuni li sso/jetà kienet tqis b[ala persuni b’di]abbiltà. Lawrence Gonzi g[araf ida[[al fisso/jetà is-sens tal-abbiltà ta’ dawn il-persuni minflok iddi]abbiltà. Il-Prim Ministru rringrazzja lil Lawrence Gonzi kif ukoll lill-familja tieg[u u awguralu l-isba[ xewqat.
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
6 Lokali
Mixli li tajjar anzjan, tah xebg[a u wara serqu
Id-dar tal-anzjana li ;arrbet [sarat kbar min-nirien li tqabbdu apposta (Ritratt> Michael Ellul)
Mixli li ta n-nar lid-dar tal-;ara tieg[u Ra;el ta’ 55 sena mill-Qrendi ;ie mixli li nhar it-Tlieta li g[addew ta n-nar lil dar ta’ anzjana li toqg[od fl-istess triq tieg[u. Philip Caruana ;ie mixli mill-Ispetturi Kevin Pulis u Carol Fabri li fis-16 ta’ Lulju li g[adda, g[all[abta tal-5.30 a.m., ta n-nar lir-residenza ta’ Maria Pace li tinsab fi Triq Bali Guarena. Huwa kien mixli wkoll li pprova jisraq flus u deheb mill-istess dar u li g[amel [sara fl-istess residenza b’dannu g[al Pace u l-familjari tag[ha.
G[alkemm wie;eb li ma kienx [ati, Caruana baqa’ mi]mum ta[t arrest preventiv bl-Avukat Joe Sammut jitlob lill-Ma;istrat Anthony Vella biex huwa ji;i e]aminat minn psikjatra. Il-Qorti laqg[et it-talba u rrakkomandat lidDirettur tal-{abs biex Caruana ji;i e]aminat minn psikjatra fit-Taqsima Forensika tal-Isptar Monte Carmeli. Fil-[in tal-in/ident il-vittma Pace, li g[andha 75 sena, kienet qieg[da lPixkerija tistenna l-bejg[a peress li tbieg[ il[ut f’{al Qormi.
Airconditioner mixg[ul g[al 10 xhur jiswa lill-Qorti €1,000 It-Tribunal g[at-Talbiet i]}g[ar ordna lid-Direttur :enerali tal-Qrati ?ivili u Tribunali biex i[allas €1,000 lill-kumpanija Scicluna Installations Limited, wara li f’inkjesta dwar qtil, airconditioner tal-kumpanija t[alla mixg[ul g[al 10 xhur u tella’ kont ta’ €1,000. Il-ka] huwa relatat mal-qtil ta’ Martin Scicluna li kien
;ara fis-16 ta’ Settembru 2008. :ara li waqt a//ess li sar fuq il-post tad-delitt t[alla mixg[ul aircondition u meta l-post ;ie ssi;illat [add ma tfieh. Wara 10 xhur, il-mara talvittma ;iet mog[tija lura //wievet tal-post u meta marret sabet l-airconditioner mixg[ul. Meta //ekkjat malEnemalta sabet li l-kont kien
tela’ g[al €1,000 u g[alhekk g[amlet talba lit-Tribunal g[at-Talbiet }g[ar biex i[allasha tad-danni. Presedut mill-Avukat Vincent Galea, it-Tribunal laqa’ t-talba tal-kumpanija, u ]amm lid-Direttur Qrati ?ivili u Tribunali responsabbli u g[alhekk ordnalu jag[tiha €1,000 f’kumpens.
}abbari ta’ 43 sena ;ie mixli quddiem il-Ma;istrat Anthony Vella li ftit anqas minn [ames snin ilu tajjar anzjan ta’ 68 sena, g[al tal-apposta bil-karozza, u wara offrielu li jie[du g[all-kura, tah xebg[a u mbag[ad serqu. Raymond Psaila ;ie mixli li fil-11 ta’ Ottubru 2007, bejn is-6.30 a.m. u s7.15 a.m. f’Wied il-G[ajn, saq karozza b’manjiera perikolu]a u volontarjament ikka;una feriti [fief fuq l-anzjan. Huwa ;ie mixli wkoll li flimkien ma’ persuni o[rajn [ebb g[al Salvu Azzopardi biex jisraqlu lkartiera u /-/wievet taddar, fejn u]a vjolenza kontrih, u wara mal-istess persuni mar jisraq mid-dar tal-anzjan f’Wied il-G[ajn stess. L-Ispettur Fabian Fleri, li investiga l-ka], spjega fil-Qorti kif kien
ri/entament li l-Pulizija waslitilha informazzjoni dwar dan il-ka]. Huwa qal li minn din l-informazzjoni rri]ultalu li l-akku]at, flimkien ma’ xi nies o[rajn, kien f’karozza li intenzjonalment tajret lillanzjan. Dejjem skont l-Ispettur Fleri, dawn offrew li jg[inuh u l-anzjan a//etta imma mbag[ad [aduh f’garaxx li kien g[adu qed jinbena, [adulu /-/wievet u l-kartiera u da[lu f’daru biex jisirquh. Skont l-Ispettur Fleri, huma qablu marka tasswaba’ li nstabet fuq ilpost ma’ id l-akku]at u din qablet. Psaila, li g[alih qed jidher l-Avukat Franco Debono, wie;eb li ma kienx [ati tal-akku]i mi;jubin kontrih u ng[ata l-[elsien mill-arrest fuq depo]itu ta’ €1,000 u garanzija personali ta’ €6,000.
Il-Pulizija twaqqaf traffikar ta’ kokaina
Il-Pulizija kkonkludiet investigazzjoni dwar traffikar taddroga li bdiet nhar is-Sibt, meta tfajla ta’ 23 sena mirRepubblika ?eka, waslet Malta minn Spanja u nstabet li kienet qed tipprova dda[[al f’Malta madwar kilo droga kokaina. Il-Pulizija kompliet tinvestiga u waslet sabiex tiddentifika ]ew; persuni o[ra, ra;el ta’ 26 sena, ta’ nazzjonalità Ni;erjana, residenti Spanja u ra;el Malti ta’ 31 sena residenti Bu;ibba, li t-tnejn kienu involuti f`dan it-traffikar tad-droga. It-tfajla tressqet il-Qorti fejn kienet akku]ata b’asso/jazzjoni, importazzjoni, traffikar u pussess tad-droga kokaina, filwaqt li ]-]ew;t ir;iel ser jitressqu l-Qorti fil;ranet li ;ejjin.
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
8 Lokali
Ma tridx tkun sinjur biex tag[ti d-demm... trid biss ftit kura;;
Dehra ta’ parti mill-attività tas-sena li g[addiet f’Ta Qali
?elebrazzjoni tal-aqwa birer matul it-33 edizzjoni tal-Beer Festival Il-;img[a d-die[la f’Ta’ Qali se tittella’ t-33 edizzjoni tal-Farsons Beer Festival, l-ikbar attività fil-miftu[ li ssir f’pajji]na. Il-festival ta’ din is-sena, li l-birra se tkun listilla tieg[u, se jsir bejn is-26 ta’ Lulju u l{add 4 ta’ Awwissu u matul dawn l-g[axart ijiem, minbarra /elebrazzjoni tal-aqwa birer lokali u internazzjonali, se jkun hemm varjetà ta’ mu]ika mill-aqwa artisti mu]ikali lokali stabbiliti u anke dawk li g[adhom kif jibdew ilkarriera tag[hom. Fost l-artisti se jkun hemm Ira Losco, Tribali, Airport Impressions, Fakawi, Freddie Portelli, The Riffs, Xtruppaw u Gianluca Bezzina. Dettalji dwar dan il-festival li ilu jittella’ mill-1981 t[abbru f’konferenza tal-a[barijiet li matulha ntqal kif id-d[ul g[al dan il-festival se
jkun bla [las u se jkun hemm ukoll parke;; b’xejn fuq barra tal-Park. Barra minn hekk, Shawn Caruana, il-Business Manager ta’ Simonds Farsons Cisk, qal li sar ftehim malArriva biex ikun hemm aktar vja;;i lejn Ta’ Qali u lura. Fil-fatt, ir-rotta 53 mill-Belt g[al Ta’ Qali fis-7.30 p.m. u s-servizzi kollha talArriva se jkunu esti]i, bl-a[[ar vja;; jitlaq minn Ta’ Qali f’nofsillejl. Intqal ukoll li se jkun hemm ’il fuq minn 13il bar, 60 magna tad-draught u 14-il ditta ta’ birer lokali u internazzjonali mill-aqwa. Kuljum se jkun hemm wirja g[at-tfal fit-Teatru Grieg. L-isponser ewlieni tal-Festival hu Vodafone, flimkien ma’ Gasan Zammit Motors, l-Awtorità Maltija tat-Turi]mu u 89.7 Bay.
6pm fil-European Business Awards Il-kumpanija 6pm [abbret li ng[a]let b[ala National Champion u se tirrappre]enta lil Malta fit-2013#2014 European Business Awards. Il-kumpanija rnexxielha teg[leb kompetizzjoni qawwija, biex ing[a]let b[ala wa[da mill-[ames National Champions, u issa se tikkompeti g[ar-Ruben
d’Honneur fl-istadju li jmiss tal-kompetizzjoni. Irrebbie[a tal-a[[ar fa]i finali jkunu mag[rufa f’April tal2014. Permezz tal-European Business Awards ;ew identifikati w[ud mill-aqwa intrapri]i fl-Ewropa, ibba]ati fuq il-[ila tag[hom li juru ttliet prin/ipji ewlenin, fejn il-
;urija kienet qed tfittex g[al intrapri]i li jirrappre]entaw lil Malta li wrew livelli ta’ innovazzjoni, e//ellenza ta’ negozju u sostenibbiltà. Ilfinalisti l-o[ra g[all-European Business Awards huma Consolidated Biscuits, Content House Group, Crimsonwing Malta Ltd u Malta International Airport.
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
Lokali 9
Nuqqas qawwi ta’ kaxxi tal-bejg[a g[al bdiewa minn Charles Muscat
B[alissa meta ninsabu f’nofs l-ista;un tas-sajf meta l-bdiewa jkollhom kwantità akbar ta’ frott u [axix g[al bejg[a biex je[duha fil-Pitkalija f’Ta’ Qali, qed isibu li hemm nuqqas qawwi ta’ kaxxi talbejg[a g[al prodotti tag[hom. Numru ta’ bdiewa li tkellmu ma’ IN-NAZZJON qalulna li [afna mill-kaxxi l-kbar tal-bejg[a ta’ kulur a[dar /ar huma mkissrin u jidher li mhux jin[ar;u kaxxi ;odda b[alma kien isir sa ftit xhur ilu. Dawn il-bdiewa qalu li din ilproblema aggravat aktar fla[[ar xahrejn. Huma spjegaw li b[alissa hu l-aqwa tal-ista;un tattadam, tad-dullieg[, talbettieg[, tal-qara’ bag[li, tal-[aw[ u frott ie[or u g[alhekk huma ju]aw kwantità akbar ta’ kaxxi. Barra minn hekk, il-kaxxi jintu]aw ukoll g[al [xejjex b[alma huma, pastard, kabo//i, karrotti, [ass u [xejjex o[ra. Il-kumpanija Pitkali Crates Limited hi responsabbli g[all-kaxxi tal- bejg[a tal-bdiewa u
mill-[asil tag[hom permezz ta’ fondi pubbli/i.
{afna mill-kaxxi l-kbar tal-bejg[a ta’ kulur a[dar /ar huma mkissrin u jidher li mhux jin[ar;u kaxxi ;odda Mhux mag[ruf jekk ilGvern pre]enti kompliex jipprovdi dawn il-fondi lil kumpanija biex tag[mel il[asil tal-kaxxi wara li jintu]aw mill-bdiewa u biex tipprovdi kaxxi ;odda minflok il-kaxxi li jitkissru. Il-bdiewa qalulna li din hi sitwazzjon gravi u huma qed jispi//aw jistennew g[al sig[at twal biex forsi jing[ataw il-kaxxi wara li jkunu [attew il- bejg[a tag[hom fil-Pitkalija.
L-Airbus A340, l-ikbar ajruplan irre;istrat Malta j[alli l-ajruport internazzjonali ta’ Malta
Malta tirre;istra l-150 ajruplan fir-re;istru tal-ajruplani L-akbar ajruplan hu Airbus A340 Id-direttorat tal-Avjazzjoni ?ivili g[adu kemm ikkonkluda b’su//ess rre;istrar tal-ewwel ajruplan tat-tip wide bodied tal-g[amla Airbus A340 u li huwa m[addem mill-kumpanija HiFly Ltd. L-ajruplan bin-numru ta’ re;istrazzjoni 9H-SEA huwa l-150 ajruplan li pajji]na issa g[andu fir-re;istru tieg[u tal-
ajruplani u huwa l-akbar wie[ed li qatt kien irre;istrat sa issa. L-ajruplan [alla Malta ftit tal-;ranet ilu, bl-ewwel titjira tieg[u tkun lejn l-ajruport ta’ Manchester fejn minn hemmhekk kellu jwassal littim tal-futbol ta’Manchester City lejn l-Afrika t’Isfel. Pre]entament il-kumpanija Hi-Fly qed tippjana biex
tirre;istra t-tieni ajruplan tag[ha f’Malta. Ri/entament, il-Kap E]ekuttiv tal-kumpanija HiFly Sergio Bagorro ltaqa’ mal-Ministru g[at-Turi]mu Karmenu Vella li huwa wkoll responsabbli mill-qasam talavjazzjoni, fejn i]-]ew; na[at tkellmu fuq koperazzjoni li jista’ jkun hemm fil-futur tassettur.
Il-[ames edizzjoni ta’ Rockestra fl-14 ta’ Settembru Il-kun/ert Rockestra jinsab ftit ;img[at biss ’il bog[od. Lappuntament annwali g[al min i[obb il-mu]ika fl-istess [in bil-g[an li tkun qed ting[ata g[ajnuna lil Malta Community Chest Fund huwa g[al14 ta’ Settembru fl-MFCC Ta’ Qali. Dettalji dwar il-[ames edizzjoni, li huwa wkoll l-a[[ar wie[ed ta[t din il-Presidenza, ing[ataw minn Pawlu Borg Bonaci d-direttur artistiku talkun/ert fil-Palazz ta’ San Anton l-
Erbg[a filg[odu. Rockestra 2013 huwa mistenni li joffri spettaklu ta’ mu]ika g[al eluf ta’ nies li jattendu g[al dan l-avveniment. Pre]enti g[at-tnedija ta’ Rockestra 2013 kien hemm il-President ta’ Malta George Abela u s-Sinjura Abela, is-Segretarju Parlamentari Jose Herrera, u Francis Zammit Dimech – kelliem tal-Oppo]izjoni g[al-Kultura u l-Komunikazzjoni. Bis-sehem tal-Orkestra
Filarmonika Nazzjonali ta[t ittmexxija ta’ Sigmund Mifsud, dan ilkun/ert se jilqa’ fuq il-palk prin/ipali kantanti b[al Ira Losco, Ivan Grech tal-Winter Moods, Kevin Borg, Matt tar-Red Electrick u Konrad Pule’ fost o[rajn. Rockestra 2013 se tinkludi xog[lijiet tal-gruppi popolari Aerosmith, Alanis Morisette, Queen, Labyrinth, Pink Floyd, The Police, Robbie Williams u ohrajn.
Il-biljetti huma ta’ €15 bilqieg[da, u dawk bilwieqfa €10 il-kbar u €2 it-tfal u jistg[u jinkisbu permezz tassit www.rockestra.org jew millUffi/ini tal-Malta Community Chest Fund il-Palazz il-Belt jew Sant’Anton, kif ukoll millPresident’s Kitchen Garden. G[al aktar informazzjoni wie[ed jista’ j/empel l-Uffi//ju tal-Malta Community Chest Fund fuq 21226226.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
10 Opinjoni
Id-du[[an g[adu tiela’> “Lhudi mhux bniedem” minn Ruth Vella
L-istorja tg[idilna li l-kliem “mhumiex bnedmin”, “inferjuri”, “subumani”, “;rieden” u “parassiti” huma kollha termini li, b’referenza g[alLhud, intu]aw fit-Tieni Gwerra Dinjija minn dawk li kienu Na]isti jew mag[hom. {afna kienu dawk il-Lhud li kienu m;ieg[la j[affru qabarhom qabel inqatlu, li difnu qraba u [bieb qabel ;ew maqtula huma stess u [afna wkoll kienu dawk li ;isimhom in[araq u ttella’ rmied minn ;o/-/mieni. ?mieni li kienu vi]ibbli g[al kul[add, ;isimhom du[[an li tar mar-ri[, sinjal /ar u xhieda tal-orrur u lkrudeltà li minnha g[addew u batew dawn in-nies inno/enti.
“Il-[ajja ma tibdiex mal-kon/epiment”
Kuntrarju g[al dak li sa ftit ta]-]mien ilu kien a//ettat, qed ji;i mg[allem aspett differenti marbut ma’ dan ilqasam fl-istituzzjonijiet reli;ju]i, fl-iskejjel, l-universitajiet, fil-kamp mediku u li hu “ppruvat mix-xjenza”. Illum hawn persuni, filma;;oranza tal-ka]i favur labort, li min[abba lpo]izzjoni li qeg[din jie[du, jippruvaw jo[olqu dibattiti dwar meta tibda l-[ajja. Huma persuni li g[aliex filma;;or parti tag[hom ma jridux ja//ettaw il-fatt li labort jeqred il-[ajja, jippruvaw jo[olqu konfu]joni flim[u[ tan-nies b’gideb li l[ajja ma tibdiex mal-kon/epiment u li allura t-tarbija li g[adha ma twelditx, spe/jalment fl-ewwel stadji tal-[ajja, mhix persuna.
Matul it-Tieni Gwerra Dinjija nqatlu sitt miljun Lhudi, g[ax il-:ermani]i kienu jikkunsidrawhom b[ala parassiti u subumani
“Il-[ajja tibda mal-kon/epiment”
Il-fertilizzazzjoni (mag[rufa wkoll b[ala lkon/epiment, il-fekondazzjoni u bl-Ingli] syngamy) hi l-fu]joni tal-gameti li tag[ti bidu lill-i]vilupp ta’ organi]mu individwali ;did. F’dan il-punt, ji;ifieri meta l-isperma tar-ra;el u l-bajda tal-mara jing[aqdu], i]zygote (l-isem xjentifiku talpersuna li g[adha kemm tnisslet) hu ;enetikament uniku u differenti mill-;enituri tieg[u. Bosta membri li ja[dmu filkomunità medika ja//ettaw il-fertilizzazzjoni b[ala lmument ta’ meta l-[ajja tibda. Il-fatt li mal-fertilizzazzjoni persuna ;dida titnissel
Ritratt tad-du[[an li jitla’ mill-iStericyle li hemm f’Haw River, North Carolina, l-Istati Uniti, fejn kuljum jin[arqu b[ala “skart mediku” l-i;sma ta’ mijiet ta’ trabi maqtula bl-abort u mi;juba mill-istati differenti tal-Amerka
m’g[adux kwistjoni ta’ x’ta[seb jew x’jidhirlek, jg[id il-Professur Jerome Lejeune tal-Università ta’ Descarte, Pari;i li jkompli li g[all-kuntrarju hu [a;a ppruvata mix-xjenza. Fuq dan, it-tabib Hymie Gordon, Chairman fidDipartiment tal-:enetika talMayo Clinic, ukoll jikkummenta. “Bil-kriterji kollha talbijolo;ija moderna molekulari, mill-mument talkon/epiment il-[ajja hi pre]enti.” Dwar ka] tal-1997
Fl-1997 f’dikjarazzjoni lillqorti ta’ Nebraska dwar metodu tal-abort: “Naf li filma;;or parti tad-drabi l-fetu hu [aj g[aliex fl-ultrasound (fil-monitor) inkun qed nara l-qalb t[abbat… Bl-ultrasound tista’ tara l-estremitajiet (l-idejn u r-ri;lejn). Kollox tista’ tara u b’hekk taf x’inhu xiex. Tara fejn hi s-sieq, taf fejn hi l-id, taf fejn hu l-kranju. “Naqla’ r-ri;lejn u nkompli ni;bed fuq is-sieq sakemm laddome u t-tora/i jin[ar;u mill-parti tal-mara. “F’dak il-punt nipprova mbag[ad inni]]el l-ispallejn imma mhux dejjem jirnexxilek tag[mel hekk u allura… il-ba]i tal-kranju talfetu ;eneralment tkun filkanal /erviku tal-mara… kif nil[qu, f’dak il-punt imbg[ad jittaqqab il-kranju tal-fetu b’mod li minnu jista’ wkoll jin;ibed il-kontenut…” Hekk kien kliem l-abortionist Leroy Carhart f’dikjarazzjoni lill-Qorti ta’ Nebraska fl-Istati Uniti dwar metodu tal-partial birth abortion –
metodu tal-abort li tieg[u hu “spe/jalista” u “pijunier” u metodu li f’dik il-kaw]a ;ie ddikjarat illegali imma li ftit ta]-]mien wara re;a’ ;ie legalizzat fl-Amerka. Imma Leroy Carhart fiex jid[ol? Carhart jid[ol, u kif, g[aliex b[al kull persuna o[ra li ta[dem fl-industrija tal-abort, hu jifhem, jaf u jixhed li t-tarbija fil-;uf hija [ajja, persuna u umana li qed tinqatel waqt il-pro/edura. Hu jammetti u jixhed kif ittarbija, g[alkemm /kejkna, hi ffurmata u meta Curtis Boyd, ie[or li jwettaq l-abort, li ja[dem fl-Istati Uniti, kien mistoqsi dwar jekk bl-abort kienx qed joqtol, pubblikament u bla mist[ija ta’ xejn wie;eb, “Iniex noqtol? Iva, da]gur li qed noqtol!” ?kejkna i]da unika, irrepetibbli u tal-g[a;eb
Mat-tnissil, tkun ma[luqa persuna b’kodi/i ;enetika unika u ta’ 21 jum, il-qalb /kejkna ta’ din il-persuna ;dida umana tkun bdiet t[abbat. Mal-[ames ;img[a, ilbrainwaves tat-tarbija jistg[u ji;u rrekordjati u ta’ sitt ;img[at is-swaba’ jkunu di;à ffurmaw! “Din il-persuna /kejkna umana kienet iffurmata perfettament bi swaba’ twal u rqaq, bir-ri;lejn u s-swaba’ ta’ saqajha ffurmati.” Hekk jg[id l-anestetista Paul E. Rockwell b’referenza g[al tarbija ta’ bejn sitt ;img[at u sebg[a, li kienet mog[tija f’idejh waqt pro/edura fuq omm bi tqala ektopika. “Il-;ilda tag[ha
kienet kwa]i trasparenti u larterji delikati u l-vini stajt tarahom l-aktar fit-truf tasswaba’. “Kienet mimlija [ajja u kienet qed tg[um fis-sac bejn wie[ed u ie[or darba kull sekonda b’qadfa b[al ta’ g[awwiem naturali.” Kompla j]id. L-embrijun mhux bniedem. “Massa ta’ /elloli”, “prodott tal-kon/epiment”, “bajda fertilizzata” u “potential human being” huma biss u[ud mill-ismijiet li din il[abta qeg[din jing[ataw littarbija mnissla u [ajja biex tin[eba l-verità li din hi persuna umana u hekk kif ilkelma “Lhudi” fi ]mien itTieni Gwerra Dinjija kienet saret g[al [afna f’dak i]]mien tfisser “mhux bniedem”, bl-istess mod illum, “fetu” u “embrijun” qeg[din jintu]aw minn u[ud bit-tama li jservu ta’ sinonimi malkliem “mhux bniedem”. Iktar minn sitt miljun persuna Lhudija nqatlu, b’tiri sparati min-Na]isti, b’torturi, bil-;u[, b’xog[ol iebes u b’metodi o[ra f’kampijiet talkon/entrament fit-Tieni Gwerra Dinjija, g[aliex tqiesu inferjuri jew subumani. U llum, f’dik li a[na nsej[ulha dinja “moderna” u “/ivilizzata”, b’medja li taqbe] il-120,000 abort kuljum (li ma jinkludux dawk li jsiru illegalment jew b’metodi kimi/i) 50 jum biss ne[tie;u biex nil[qu din i//ifra xokkanti tat-trabi maqtula bl-abort. Perjodu mill-ikreh
}gur li hekk jista’ jing[ad g[all-perjodu tat-Tieni Gwerra Dinjija, partikularment meta tqis dawk il-miljuni ta’ persuni inno/enti li nqatlu bl-aktar modi krudili u brutali, meta ta[seb f’dawk in-nies li ;isimhom fl-a[[ar att ta’ disprezz ;ie ma[ruq u mtella’ mi/-/mieni fil-forma ta’ rmied biex jittajjar marri[. I]da jekk dak kien perjodu mill-ikreh, mhux inqas il-perjodu li minnu ninsabu g[addejjin a[na! Perjodu meta kull sena, fid-dinja jinqatlu bl-abort minimu assolut ta’ 40 miljun tarbija u b[al fi ]mien it-Tieni Gwerra Dinjija, ;isem dawn il-persuni inno/enti fl-a[[ar att ta’ disprezz jintrema jew sa[ansitra jittella’ ma[ruq u mi/-/mieni. Iva, sewwa qrajt, u tista tibda mill-Amerka g[aliex hemm ukoll, fis-sena 2013: id-du[[an g[adu tiela’…
IN-NAZZJON
Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Karriera politika ta’ ;id kbir g[all-Maltin Ilbiera[, Lawrence Gonzi temm il-karriera politika tieg[u. Kellu diversi karigi li fihom g[amel [afna ;id: mal-persuni b’di]abbiltà u b[ala Speaker li mmodernizza kif ja[dem il-Parlament. Imma l-aktar, id-disa’ snin tieg[u b[ala Prim Ministru. Jekk hawn ri]ultat tajjeb id-doppju ta’ Lawrence Gonzi, dan hu x-xog[ol. Kemm dam Prim Ministru, dawk ja[dmu full-time mal-privat ]diedu b’25,000. Qed ng[idu full-time u mal-privat - il-kejl veru ta’ kif marret l-ekonomija li ttrasformat ru[ha. Xog[ol
Ri]ultat tajjeb dejjem 25 , 000 aktar ja[dmu full - time g[ax il - privat ried i[addem in - nies , u tajjeb id - doppju g[ax g[all - bi//a l - kbira ta ’ dawn id - disa ’ snin dax - xog[ol kollu kien f ’ kuntrast kbir mal - bqija tad - dinja fejn kien hemm kri]i kbira u qg[ad . Dan ix-xog[ol fisser li fuq disa’ snin in-nisa ja[dmu fl-etajiet normali tax-xog[ol bejn 25 u 55 sena qab]u ’l fuq minn 40 fil-mija g[al 57 fil-mija fuq dawn id-disa’ snin. U l-paga medja annwali tal-[addiem Malti f’dawn id-disa’ snin ]diedet
minn €12,000 g[al €16,000 fis-sena – ]ieda ta’ €4,000 jew 33 fil-mija. Investiment
G[aliex? G[ax Lawrence Gonzi [a d-de/i]jonijiet diffi/li li sussidji li ma baqg[ux jirrendu – b[al dawk tat-tarzna u dawk fuq l-ener;ija – dawwarhom f’investiment li jirrendi: fil-fabbriki, f’industriji g[alkollox ;odda, fil-lukandi, fil-linji tal-ajru, fl-infrastruttura, fl-ener;ija alternattiva, fin-negozji ]g[ar, fl-edukazzjoni u fit-ta[ri; ta]]g[a]ag[ u tal-[addiema, fl-Università u flMCAST – trasformazzjoni s[i[a.
2,200 miljun ewro u investiment so/jali
Lawrence Gonzi hu bniedem li naqqas l-income tax u tana l-ewro f’butna. Li ;ab 2,200 miljun ewro mill-Ewropa f’but il-pajji]. U aktar. Investa fl-isptar il-;did li kompla jkabbru, fi spazji pubbli/i, fi skejjel ;odda, f’[afna fa/ilitajiet sportivi. Il-bniedem tar-ri]ultati. Karattru integru u ri]ultati tajbin
Imma wkoll il-bniedem tal-karattru, li mieg[u
ma kienx hemm kantunieri fuq abbu]i. Li kien /ar u tond fi kliemu – mhux paroli vojt imma kliem li jurik fejn inti mieg[u. Iffa//ja [afna spe/jalment internament minn dawk li suppost kienu qed jappo;;jawh. Imma waqt li dan g[amel [sara lill-partit tieg[u, Lawrence Gonzi ma [alliex dan jag[mel [sara lill-pajji]. U l-karattru ta’ Lawrence Gonzi deher fil-kri]i tal-Libja meta ma qag[adx jilg[ab bil-kliem jew bil-[ajjiet tan-nies. Lawrence Gonzi ma ddejjaq xejn jieqaf kontra dittatur li kien qed joqtol nies inno/enti, [a de/i]jonijiet li po;;ew l-interessi tal-Maltin lewwel. De/i]jonijiet li eventwalment wasslu biex isem Malta ssemma mal-erbat irjie[ taddinja, ifa[[ru l-qalb tajba tal-poplu Malti, li b[alma dejjem g[amel fl-istorja ta’ pajji]na, kien hemm fil-[in propizju mal-batut u wera kemm l-ospitalità u l-[niena huma valuri li jag[mluna uni/i. Lawrence Gonzi hu bniedem integru, rett, nadif, onest u ;enwin. Jalla kull min hu jew g[ad ikun fil-politika jkun jista’ jg[id dak li nistg[u ng[idu /ar fuq Lawrence Gonzi – li mexxa b’karattru integru u li ;ab ri]ultati tajbin [afna g[all-pajji].
Sens ta’ servizz lejn il-pajji] “You have enemies? Good. That means you’ve stood up for something, sometime in your life.” Hu dan il-kliem tal-eks Prim Ministru Ingli] Sir Winston Churchill li ;ie f’rasi hekk kif ilbiera[ l-eks Prim Ministru u eks Kap talPartit Nazzjonalista Lawrence Gonzi ;ab fi tmiemha karriera politika twila li fiha serva lill-pajji] u lill-Partit Nazzjonalista f’diversi karigi. Karriera li bla dubju fiha spikka dak is - sens ta ’ servizz lejn il - pajji] . Sens tant qawwi li b[ala Prim Ministru , Lawrence Gonzi ma be]ax jie[u anke l - aktar de/i]jonijiet diffi/li li bla dubju tawh daqqa ta ’ [arta kbira fejn tid[ol il - popolarità elet torali .
Bniedem ta’ prin/ipju
Lawrence Gonzi [alla xxena politika bil-[sieb li tul karriera twila, dejjem mexa b[ala bniedem ta’ prin/ipju. Mexa fuq dak li emmen li hu ;ust u sew. Mexa fuq dak li emmen li kien fla[jar interess nazzjonali. Lawrence Gonzi [alla xxena politika bil-[sieb li tul i]-]mien tieg[u b[ala Prim Ministru ta’ Malta mexxa lil pajji]na lejn l-adozzjoni talmunita ewro minkejja rriskju politiku ta’ tali mossa hekk qrib l-elezzjoni tassena 2008; mossa li ssarrfet fil-po]ittiv g[all-ekonomija ta’ pajji]na. {alla x-xena politika bil[sieb li meta l-poplu Libjan kellu b]onn s-solidarjetà ta’ Malta, din is-solidarjetà kienet hemm minkejja rriskju politiku li kellha din
Jalla dak li ;ara serva ta’ lezzjoni g[all-Gvern Laburista, li fis-sena 2013, ir-rispett lejn id-drittijiet umani jibqa’ dejjem u li r-ri]ultati jintreb[u bid-diplomazija u l-perswa]joni u mhux bit-tisbit tas-saqajn
is-solidarjetà li kieku listorja ntemmet b’reb[a g[all-qawwiet ta’ Gaddafi minflok reb[a g[addemokrazija. Ta’ dan u [afna aktar wie[ed ma jistax [lief jg[id grazzi lil Lawrence Gonzi u jawguralu g[all-futur tieg[u. }gur li t-tmexxija ta’ Lawrence Gonzi, b[al kull tmexxija o[ra, kellha lmumenti ta’ ]balji tag[ha, i]da ]gur li tibqa’ tispikka t-tmexxija ta’ prin/ipju li dejjem iggwidat idde/i]jonijiet me[uda. Suppervja parlamentari
Kien tassew pre/i] fi kliemu x-Shadow Minister Tonio Fenech meta ddeskriva l-a;ir tal-grupp parlamentari Laburista b[ala suppervja parlamentari fejn tid[ol mozzjoni tal-Partit Nazzjonalista. Il-Labour u]a l-ma;;oranza tieg[u biex qatel emenda fuq avvi] legali li kienet biss inti]a li ]]id it-trasparenza fil-ka] tas-sej[a g[all-interess g[all-bini tal-power station ;dida f’Delimara. Dan l-a;ir ta’ arroganza jkompli j]id it-t[assib tarresidenti ta’ Marsaxlokk,
Bir]ebbu;a u l-lokalitajiet tal-madwar g[aliex il-mistoqsija tqum wa[edha: x’qed ibe]]a’ lill-gvern ta’ Joseph Muscat milli jkun hemm aktar trasparenza? G[aliex il-gvern ta’ Joseph Muscat g[a]el li ju]a l-ma;;oranza enormi tieg[u fil-Parlament biex jifga’ /-/ans ta’ aktar trasparenza? X’hemm daqshekk tal-bi]a’ minn pro/ess ta’ appell adegwat u serju g[al pro;ett ta’ importanza nazzjonali hekk kbira?
minn Angelo Micallef angelo.micallef@gmail.com
Reklam wara reklam
L-eku tal-a;ir skandalu] tal-Gvern Laburista li kien lest jikser id-drittijiet talbniedem fil-konfront talproblema tal-immigrazzjoni irregolari, kompla jidwi filmedia internazzjonali. A;ir li ftit li xejn ;ibed simpatija internazzjonali, anzi g[amel [sara kbira lil isem Malta. Bi]]ejed wie[ed jara titli b[al dak mag[]ul mis-sit tal-istazzjon :ermani] Deutsche Welle ‘Dispute over Malta’s cold shoulder for refugees’ jew tas-sit Amerikan Global Post ‘Brussels tells Malta it cannot push back migrants’.
Jalla dak li ;ara serva ta’ lezzjoni g[all-Gvern Laburista, li fis-sena 2013 ir-rispett lejn id-drittijiet umani jibqa’ dejjem u li rri]ultati jintreb[u bid-diplomazija u l-perswa]joni u mhux bit-tisbit tas-saqajn. Jalla l-Gvern tg[allem illezzjoni tieg[u, fl-a[jar interess nazzjonali.
Angelo Micallef hu kunsillier elett f’isem il-Partit Nazzjonalista fil-Kunsill Lokali ta’ Marsaxlokk
IN-NAZZJON
Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
12 Ittri
Ritratt me[ud minn ta[t l-istatwa ta’ San :or; f’{al Qormi nhar it-30 ta’ :unju li juri r-reffieg[a ta’ wara fil-[ru; tal-vara mill-knisja f’jum il-festa. In[e;;u aktar qarrejja biex jibag[tu aktar ritratti ta’ attivitajiet matul ix-xhur tas-sajf fuq ritratti@media.link.com.mt. (Ritratt> George Falzon)
Jekk se ssuq...
TIXROBX!
Grazzi ta’ kollox Lawrence Gonzi Nixtieq nirringrazzja lil Lawrence Gonzi pubblikament fi tmiem il-karriera politika tieg[u. Lawrence Gonzi jibqa’ mfakkar b[ala Prim Ministru li ]amm sod kontra kull kurrent li beda ;ej kontra Malta u kontrih. Lawrence Gonzi kien ilPrim Ministru li ta tama lil dan il-pajji], [oloq ixxog[ol, g[en li]-]g[a]ag[ jil[qu l-aspirazzjonijiet tag[hom u tant affarijiet
o[ra li l-istorja se tibqa’ tfakkru g[alihom. G[alija, Lawrence Gonzi kien ukoll ;entlom, b’mod partikulari meta niftakar fil[idma tieg[u b’risq il-persuni b’di]abbiltà. Lawrence Gonzi issa se jirtira mix-xena politika, li g[alkemm [asra g[alina b[ala poplu Malti g[ax se nitilfu wie[ed mill-aqwa politi/i, nie[u gost g[alih g[aliex [aqqu li jistrie[ u
jgawdi lill-familja. Dan hu bniedem li g[amel sagrifi//ji kbar g[al Malta, li jfissru sagrifi//ji kbar g[alina b[ala poplu biex illum qed ng[ixu f’[ajja aktar komda u qed ingawdu minn aktar servizzi ta’ kwalità. Mill-;did, Lawrence Gonzi, grazzi [afna u ]gur li b[ala poplu se nibqg[u grati. N
.
Borg
Il-Qrendi
IN-NAZZJON
Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
Opinjoni 13
Min fuq u min isfel G[andi wa[da qariba tieg[i li toqg[od Marsilja. Hi toqg[od fi flat fir-raba’ sular. Dejjem hemm kienet toqg[od u ma tridx tibdel darha u tin]el fis-sular ta’ isfel. Xja[et u baqg[et titla’ u tin]el erba’ sulari tara; g[ax fil-flats tag[ha ma hemmx lift. Tg[idlek li a[jar tiggranfa mal-[adid tat-tara; u titla’ dak it-tara; kollu milli jkollha n-nies fuqha. Imbag[ad hemm o[rajn li lanqas jo[olmu li darhom ma tkunx fis-sular ta’ isfel. Sewwa jg[id il-qawl Malti li l-baqra tinbieg[ kollha, u mnalla hu hekk g[ax niffrankaw [afna inkwiet. Mhux qieg[ed ng[id fejn hu l-a[jar. Biex tkun taf fejn la[jar staqsi lil xi kappillan li jkun qieg[ed ibierek xi housing estate. Malajr jg[idlek kemm kien ikun a[jar li kieku d-djar kollha kellhom ikunu fis-sular ta’ isfel. Min jikkmanda
Fid-dinja ta’ madwarna, fin-natura, ukoll insibu lil min hu fuq u lil min hu fuq inna[a ta’ isfel. L-iljun jikkmanda l-;ungla imma lbniedem kapa/i jra]]nu. U lbniedem ukoll jista’ jkun fuq u jista’ jkun isfel. Hemm min jikkmanda u hemm min ikun ikkmandat. Hemm l-img[allem u hemm il-lavrant. Hemm ir-re u hemm is-sudditu, hemm il-gvern u hemm i/-/ittadin. B’hekk tkun tista’ tirrenja l-armonija fid-dinja. Jinqala’ l-inkwiet meta min hu isfel jipprova jitla’ fuq bla ma jkun jist[oqqlu jew meta ta’ fuq ma jkunx irid i/edi postu g[al [addie[or meta jkun il-waqt. Sfortunatament fid-dinja tal-bnedmin smajna u g[adna nisimg[u b’bosta ka]i ta’ konflitti bejn ta’ fuq u ta’ isfel. Fid-dinja tal-annimali li ma jirra;unawx din il-[a;a qatt ma smajna biha.
unika quddiesa dakinhar. Qabilha jew warajha jkun hemm quddies ie[or. Min ma jismax quddies u jmur ji//elebra fil-mar/ talfesta mhux biss ikun baqa’ isfel imma jkun ni]el ta[t illivell normali. G[ax il-festi, wara kollox, huma festi reli;ju]i. Jekk neliminaw lambjent reli;ju] minnhom ma jibqg[ux verament festi imma jsiru festivals. Jien isfel u l-o[rajn fuq
Anke fil-qasam spiritwali, il-bniedem jista’ jkun maqsum bejn fuq u isfel tant li [afna ji//elebraw il-festa ta[t iz-zuntier filwaqt li l-qassis ikun fuq l-artal
Jien fuq u l-o[rajn isfel
Dan il-[sieb ta’ fuq u ta’ isfel ;ie f’mo[[i waqt li kont qieg[ed ni//elebra l-quddiesa solenni tal-festa ta’ San :or;
“Jien qieg[ed hawn fuq l-altar u dawn i]-]g[a]ag[ qeg[din hemm isfel ta[t iz-zuntier. Fuq u ta[t. Jekk hemm wie[ed jew wa[da biss minn dawn i]-
Fit-3 ta’ Lulju mort ilKonkatidral ta’ San :wann g[all-ordinazzjoni sa/erdotali ta’ disa’ ]g[a]ag[. Inzerta wkoll l-anniversarju tal-ordinazzjoni sa/erdotali tieg[i. Din id-darba jien kont isfel fil-korsija ma’ bosta sa/erdoti o[ra u dawk li kienu se jkunu ordnati kienu fuq l-altar. Tlieta minnhom ili nafhom snin twal, wie[ed minnhom niftakru tifel isegwi l-kors tatteologija l-INSERM, ir-Rabat. Fil-pawsa konna ni;ru ;irja biex nie[du te u ]ew; pastizzi minn [dejn il-Villa Rumana, u wara konna nkomplu llectures. Imbag[ad ma’ dawn it-tlieta
Hemm min jikkmanda u hemm min ikun ikkmandat. Hemm l-img[allem u hemm il-lavrant. Hemm ir-re u hemm is-sudditu, hemm il-gvern u hemm i/-/ittadin. B’hekk tkun tista’ tirrenja l-armonija fid-dinja. Jinqala’ l-inkwiet meta min hu isfel jipprova jitla’ fuq bla ma jkun jist[oqqlu jew meta ta’ fuq ma jkunx irid i/edi postu g[al [addie[or meta jkun il-waqt ta’ {al Qormi fi tmiem :unju li g[adda. Waqt din il-quddiesa, il-bieb prin/ipali talknisja kien imbexxaq u b’hekk minn fuq l-altar stajt nara x’kien qieg[ed ise[[ barra, ta[t iz-zuntier. F’[in minnhom bdejt nara g[add ta’ armar tal-mar/ g[addej. Umbrella kbira, bnadar u apparat ie[or tal-briju flimkien mal-bandisti u l-istrumenti tag[hom. U bejni u bejn ru[i g[edt:
]g[a]ag[ li ma semax quddiesa biex iqaddes jew tqaddes dan il-jum ta’ festa, ikollhom ra;un dawk li jo[duha kontra l-festi meta jg[idu li l-festi tag[na saru festivals ta’ pagani]mu. X’sens fiha li ti//elebra festa bla ma tersaq lejn il-knisja biex tipparte/ipa fil-litur;ija? M’iniex nistenna li kul[add jattendi g[all-quddiesa solenni li ssir f’nhar il-festa filg[odu, imma nafu li din ma tkunx l-
kien hemm ie[or li sirt nafu kemm ili ng[ix Ruma. Tista’ tg[id konna ;irien, hu jg[ix fuq na[a u jien fuq o[ra talkolonnat ta’ Pjazza San Pietru. Il-[amsa l-o[ra kien hemm min kont nafu minn wi//u u kien hemm minn ma kontx nafu. Dakinhar kienu kollha fuq laltar biex jissie[bu fl-ordni talpresbiterat. Minn hawn insellem lil Glen, Stephen, Bernard, Leonard, Charlon,
minn Fr Reno Muscat OP renosop@gmail.com
Josef, Terance, Christopher u Ruben u nawguralhom [afna [idma hawn isfel b’risq Dak ta’ hemm fuq. U [sibt kemm Alla li jinsab hemm fuq ma jinsiex lillKnisja tieg[u li tinsab hawn isfel. Ftakart meta kont jien filpost li kienu dawn i]]g[a]ag[. Ftakart ukoll li millgrupp li konna ;ejna ordnati, il-Mulej kien sejja[ g[al g[andu wie[ed minna. Wie[ed minna ma baqg[ax iktar hawn isfel imma mar jiltaqa’ mal{allieq hemm fuq. Skont ir-ri[
U la bdejt b’fuq u isfel ma nistax ma nsemmix li din issena ma tantx nistg[u ngorru bir-ri[ isfel. Sal-a[[ar ;img[a ta’ :unju kien ri[ fuq u anke fil-bidu ta’ Lulju ma tantx qtajna nifisna bis-s[ana li normalment tag[mel f’dan i]-]mien tas-sena. Madanakollu qrajt li :unju ta’ din is-sena kien iktar s[un mis-soltu. Forsi veru imma jiddependi mir-ri[. Ri[ fuq itaffi l-qilla tas-s[ana. G[ax ir-ri[ ukoll daqqa jkun fuq u daqqa jkun isfel, daqqa s[ana li t[allik bla nifs u daqqa tkun ftit ]iffa li thennik. Donnu kollox g[andu l-fuq u l-isfel tieg[u minbarra qaribti li ma ttihiex miljun ewro u tibdel darha mis-sular ta’ fuq nett ma’ dar fis-sular ta’ isfel!
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
14 A[barijiet ta’ barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
IL-MESSIKU> Bajja f’Chachalacas miksija bonn mejjet. Is-suspetti tal-awtoritajiet huma li dan il-bonn inqatel minn sajjeda wara li qabduh u ma ;abux prezz tajjeb g[alih. Xhieda qalu li raw sajjieda mas-seb[ jarmu kwantità ta’ [ut fil-ba[ar. (Ritratt> Reuters)
IR-RUSSJA
Snowden mhux se jitlaq g[alissa Avukat Russu li qed jg[in lil Edward Snowden, l-eks impjegat tas-servizzi sigrieti, qal li l-Amerikan ma kellu ebda intenzjoni li j[alli rRussja g[alissa u mhux qed jeskludi li dan japplika g[al /ittadinanza Russa. Snowden, li jinsab imblukkat f’ajruport f’Moska g[al dawn l-a[[ar tliet
;img[at, din il-;img[a talab g[al kenn temporanju firRussja. Sadattant il-President Vladimir Putin qal li ma kienx se j[alli din it-tilwima tag[mel [sara lirrelazzjonijiet mal-Istati Uniti u qal li ried li Snowden ma jag[mel xejn li tag[mel [sara lill-Istati Uniti.
IL-BULGARIJA
Il-protesti jid[lu fit-tieni xahar
Il-protesti kontra l-Gvern Bulgaru mmexxi misSo/jalisti issa da[lu fit-tieni xahar tag[hom. Folol ta’ nies ilhom jin;abru g[al dawn la[[ar xahrejn fil-kapitali Sofia quddiem il-parlament biex jitolbu r-ri]enja talGvern min[abba sensiela ta’ [atriet li saru fil-Gvern. Il-protesti kienu bdew min[abba l-[atra ta’ [abib tal-Prim Ministru Plamen Vasilev Oresharski b[ala kap tas-servizzi sigrieti imma mbag[ad komplew u kibru min[abba sensiela ta’ [atriet
f’karigi importanti ta’ nies b’passat dubju]. Sadattant st[arri; talopinjoni pubblika mi/?entru Nazzjonali g[allIstudju tal-Opinjoni pubblika wera li 58 fil-mija talBulgari kienu jappo;;jaw dawn il-protesti kontra lGvern Oresharski u li tela’ fil-poter f’Mejju. {afna nies qed i[ossuhom traduti kemm min[abba l[atriet li qed isiru imma anki min[abba r-rabtiet li qed jo[or;u li hemm mal-mafja lokali.
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
A[barijiet ta’ Barra 15 Fil-qosor Qed jinvestigawh dwar razzi]mu
L-ITALJA: L-awtoritajiet f’Bergamo bdew investigazzjoni kontra Roberto Calderoli, il-Vi/i President tasSenat u membru ewlieni tal-partit estremista tal-Lega Nord, min[abba l-kummenti razzisti li g[amel fil-konfront ta’ Cecile Kyenge, il-Ministru tal-Integrazzjoni li hi ta’ nisel Afrikan. Fi tmiem il-;img[a hu xebbah lil Kyenge ma’ orangutan u kien im/anfar [afna fil-pajji] u ntalab jirri]enja.
Jillegalizza ]-]wie; omosesswali
IR-RENJU UNIT: I]-]wie; bejn nies tal-istess sess sar legali wara li r-Re;ina tat il-kunsens g[al-li;ijiet ;odda. L-ewwel ]wie; ta’ dan it-tip issa mistenni s-sena ddie[la. Dan wara li din il-;img[a l-li;i g[addiet millParlament Ingli]. Kien de/i] ukoll li tkun reveduta ssistema tal-pensjonijiet g[al koppji gays.
Kienu qed jisspjunaw fuq Rompuy
L-UNJONI EWROPEA: Is-servizzi sigrieti Amerikani fl-2011 kienu infurmaw lil Herman van Rompuy, ilPresident tal-Kunsill Ewropew, li xi [add kien da[al fis-sistema ta’ emails tieg[u. Dan kien qed isir minn ]ew; gruppi mag[rufa b[ala “Comment” u “Byzantine Candor” u li aktarx kienu mmexxija mill-Gvern ?ini]. Apparti l-emails ta’ Rompuy, dawn kisbu wkoll a//ess fis-sistema tal-emails ta’ Giles de Kerchove, ir-responsabbli g[al kontra t-terrori]mu tal-UE u diversi uffi/jali Ewopej inkarigati mill-kummer/.
A[jar fl-UE
IR-RENJU UNIT: William Hague, is-Segretarju g[allAffarijiet Barranin Ingli], qal li jekk pajji]u jo[ro; mill-UE, pass simili kien jag[mel [sara kbira lill-pajji] fix-xena internazzjonali kif ukoll igerrex lill-investituri. Hu qal li l-a[jar g[a]la kienet li Londra ta[dem biex tibqa’ f’UE li fiha ssiru riformi me[tie;a. Il-Prim Ministru David Cameron wieg[ed li jsejja[ referendum dwar is-s[ubija fl-UE jekk jer;a’ jkun elett.
Miet mix-xorb u d-drogi
IL-KANADA: Cory Monteith, l-attur protagonist tasserje popolari “Glee”, miet minn overdose ta’ eronina u alko[ol. Dan jirri]ulta mill-awtopsja li saritlu millawtortiajiet Kanadi]i. Hu nstab mejjet f’lukanda f’Vancouver nhar is-Sibt. Il-Pulizija qalet li hu kien wa[du meta miet u li m’hemmx suspetti ta’ suwi/idju.
Ji]died l-fqar
L-ITALJA: Skont rapport ma[ru; mill-Gvern Taljan, dawk meqjusa foqra fl-Italja fl-2012 kienu jaqb]u ddisa’ miljun persuna jew 15.8 fil-mija tal-popolazzjoni – fl - 20 11 dawn kienu 1 3 . 6 fil - mija . Minn dawn , dawk meqjusa fi faqar assolut kienu erba’ miljuni jew tmienja fil-mija tal-popolazzjoni. Intqal li l-kri]i ekonomija li tinsab fiha l-Italja kellha rwol ewlieni f’dak li qed ji;ri.
{a]na ta’ kranji
L-AWSTRIJA: Ra;el Awstrijak se jitressaq il-qorti wara li fid-dar tieg[u l-pulizija sabu 56 kranju ta’ bniedem kif ukoll 55 g[adam o[ra tal-bnedmin. Jidher li rra;el f’Burgenland kien qed imur jisraq l-g[adam minn /imiterju ta’ knisja. Il-pulizija arrestawh wara li hu pprova jbieg[ tliet kranji f’suq fil-miftu[.
Tra;edja fost tfal tal-iskola
L-INDJA: Tal-anqas 22 tifel u tifla mietu u [afna o[ra dda[[lu l-isptar wara li spi//aw avvelanti. Dan wara li ng[ataw ikla b’xejn mill-iskola li kienu jattendu f’Chapra. L-awtortiajiet Indjani qalu li anki l-kok taliskola kien miet. L-ewwel indikazzjonijiet huma li flikla kien hemm kimika velenu]a li tintu]a fil-bexx tal[axix. Hekk kif sar mag[ruf x’;ara, fit-torq kien hemm protesti vjolenti fejn ing[ata n-nar lil vetturi kif ukoll kienet attakkata g[assa tal-Pulizija.
Ra;el i;orr tifel li ndarab f’attakk mill-ajru mir-re;im Sirjan fid-distrett ta’ Duma fil-kapitali Damasku (Ritratt> Reuters)
IS-SIRJA
Ter;a’ tfe;; it-tensjoni mat-Turkija Matul il-;urnata tal-biera[ kien hemm l-ag[ar in/identi ta’ vjolenza fit-Turkija min[abba l-;lied fis-Sirja g[al dawn l-a[[ar xhur. Dan wara li ra;el u tifel ta’ 15-il sena fit-Turkija nqatlu minn balal sparati fis-Sirja u truppi Torok fet[u n-nar fuq dawk Sirjani. Il-militar Tork qal li kien rea;ixxa skont ir-regoli wara li balal sparati minn Ras alAin, belt Sirjana mal-fruntiera Torka, laqtu g[assa talPulizija kif ukoll xi djar f’Ceylanpinar. Din il-;img[a f’Ras al-Ain inqala’ ;lied bejn ;ellieda Kurdi u militanti I]lami/i li qed ji;;ieldu mar-ribelli u sal-biera[ dan kien g[adu g[addej. F’dawn l-a[[ar ;img[at kien hemm diversi in/identi fejn truppi Torok g[assa malfruntiera fet[u n-nar. Uffi/jali qalu dan hu g[aliex ]diedet it-
tensjoni tul il-fruntiera apparti li qed isir [afna kuntrabandu minn nies armati. Ta’ min jg[id li Ras al-Ain u Ceylanpinar fi ]mien lImperu Ottoman kienu belt wa[da i]da nqasmu fi tnejn wara l-Ewwel Gwerra Dinjija.
L-ag[ar kri]i tar-refu;jati f’dawn l-a[[ar 20 sena Sadattant ir;iel armati qatlu wie[ed mill-aktar partitarji mag[rufa tal-President Bashar al-Assad fil-Libanu – pajji] ie[or li qed ikun effettwat direttament mill;lied fis-Sirja. Mohammad Darra Jamo, li kien ja[dem g[all-istazzjon tar-re;im Sirjan u spiss kien jidher fuq stazzjonijiet
G[arab jitkellem favur Assad, inqatel fid-dar tieg[u f’Sarafand. Dan kien l-ewwel qtil ta’ persuna mag[rufa favur Assad fil-Libanu minn mindu beda l-kunflitt fis-Sirja sentejn ilu. Dan se[[ ukoll wara sensiela ta’ attakki kontra membri tal-Hezbollah, li hu appo;;jat mis-Sirja u qed jg[in lil Assad fil-;lied marribelli. Sadattant, il-kunflitt fisSirja wassal g[all-ag[ar kri]i tar-refu;jati f’dawn l-a[[ar 20 sena b’medja ta’ 6,000 persuna ja[arbu mill-pajji] kuljum matul l-2013. Dan qalu Antonio Guterres, il-kap tal-ferg[a tanNazzjonijiet Uniti inkarigata mir-refu;jati, l-UNHCR. Hu qal li ilu ma jkun hemm sitwazzjoni simili birrefu;jati fid-dinja minn ]mien il-;eno/idju firRwanda fl-1994.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
16 ?inekritika minn Joe Calleja – jocal@me.com
HUMMINGBIRD
Thriller differenti u a[jar g[al Statham Direzzjoni> Steven Knight, {in> 100 minuta, ?ert.> 16, KRS
B’Jason Statham fil-parti ewlenija mill-ewwel tistenna xi film b’azzjoni ma taqta’ xejn u hu jag[milha “talartist”. G[alhekk meta beda jing[ad li dan Hummingbird (mag[ruf ukoll b[ala Redemption) se jkun film differenti, mhux tas-soltu, kien hemm /erta stennija. Nie[u gost nikkonferma li veru hekk hu. Dan hu ]gur l-aktar film ‘impenjat’ li [adem Statham s’issa u nisperaw li jibqa’ jing[ata partijiet simili. Miktub mir-re;ista Knight, irrakkont je[odna f’Londra e]attament fit-toroq ta’ Soho, fejn Joey (Statham) eks suldat tas-servizzi spe/jali, kien qed jista[ba wara li [arab lillpulizija militari. Hemm kien qed jg[ix ta’ vagabond ma’ tfajla, Isabel (Victoria Bewick) i]da wara ;lieda ma’ xi kriminali, li jispi//aw ji;ru warajh, isib ru[u f’dar lussu]a, fejn isib li sidha sinjur kbir, kien se jdum xhur imsiefer. G[alhekk jidde/iedi li jibqa’ jg[ix hemm. Mhux biss, i]da jsib kard tal-bank bin-numru talpin b’kollox, u bil-flus jibda
jg[in lil soru Pollakka, Cristina (Agata Buzek) li kienet tmexxi k/ina g[allfqar. Sadanittant, biex ma jag[tix fil-g[ajn, jibda ja[dem f’ristorant ?ini], u hemm boss ta’ gang kriminali ?ini] (Benedict Wong) jinnota lkapa/itajiet tieg[u fil-;lied, u jimpjegah mieg[u. Jibqa’ jg[in lis-soru, u ming[andha jsir jaf li Isabel x’aktarx in[atfet minn kriminali o[ra li bdew i[addmuha b[ala prostituta. Filwaqt li jipprova jikkuntattja mill-;did lill-eks martu u bintu biex ipatti talli abbandunahom, Cristina tinfurmah li Isabel x’aktarx inqatlet. Allura issa jkun de/i] jikxef min qatilha u jpattihielu, anki g[aliex il-pulizija ma tantx tidher [erqana ssib u tixli lillqattiel. Sadanittant tinbet relazzjoni stramba bejnu u bejn is-soru. B[alma tistg[u tobsru milli ktibt s’issa, dan mhux is-soltu film ta’ Statham, g[alkemm titqarrqu jekk ta[sbu li nieqes minn sekwenzi ta’ azzjoni. F’dan il-film hawn aktar aktar element qawwi drammatiku,
Joey (Jason Statham) jirregala libsa lussu]a lis-soru Cristina (Agata Buzek) f’Hummingbird
u [arsa lejn l-aktar klassijiet batuti u minsija tal-belt kapitali Ingli]a. G[andna wkoll aktar ele-
ment umoristiku grazzi g[arrelazzjoni xejn naturali bejn Stratham u Buzek li nbassar li g[andha futur fi/-/inema, Hi
ti;i bint l-eks Prim Ministru tal-Polonja u President talParlament Ewropew Jersy Buzek.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
?inekritika 17 THIS IS THE END
Parodija tag[hom infushom ukoll Direzzjoni> E. Goldberg#S. Rogen, {in> 117-il minuta, ?ert> 16, KRS
Kien ovvju mill-ewwel malli kien hemm min [aseb biex ja[dem din il-kummiedja, li din kellha tkun parodija ta’ dawk il-gzuz ta’ films li ttrattaw tmiem katastrofiku tad-dinja, i]da fil-fatt skop ie[or kien li l-istess atturi jispi//aw jag[mlu parodija tag[hom infushom. Fil-fatt, dawn l-atturi se jinterpretaw lilhom infushom, ji;ifieri b’isimhom. Wie[ed minnhom, anzi, Seth Rogen, kellu sehem ukoll fil-kitba taliscript u flimkien ma’ Evan Goldberg g[amilha wkoll ta’ re;ista. Il-film jibda b’Jay Baruchel u Rogen waqt party f’Hollywood fid-dar ta’ James Franco meta hekk kif ifettlilhom jo[or;u barra, jibda the]]i] qawwi tal-art, bissema tiddallam, g[ajr g[al ra;;i qawwija fuq u[ud minn dawk li kienu fit-toroq li f’daqqa wa[da jispi//aw jin;ibdu fis-sema u jg[ibu. Imwerwrin, it-tnejn jid[lu ji;ru lura fid-dar fejn dawk li kienu hemm ;ew ma [assew u ;ralhom xejn… g[all-inqas mhux dak il-[in. Huma
ja[sbu li kien xi the]]i] tassoltu li spiss jolqot lil Los Angeles, imma fil-fatt dan kien biss il-bidu tal-apokalissi biblika. Meta l-bi//a l-kbira talmistednin ta’ Franco (li jinkludu lil Rihanna, Michael Cera, Kevin Hart u Paul Rudd) jinbelg[u f’[ofra enormi li jikkaw]aw it-terremoti, Rogen, Baruchel u Franco jing[alqu fid-dar ma’ Craig Robinson, Jonah Hill u Danny McBride, je[duha kontra dimonji u predaturi. Madankollu aktar ma jg[addu l-;ranet, aktar tikber it-tensjoni u r-rivalità bejn ilmembri tal-grupp. Il-membri tal-cast ilkoll jesa;eraw ilver]jonijiet tag[hom infushom li jaqg[u apposta f’livell ta’ parodija, u hawn Rogen u Baruchel jiffurmaw koppja mill-aqwa, u l-atturi lo[ra jipprovdu appo;; divertenti. Imbag[ad hemm battuti dwar l-istess atturi li jekk wie[ed ma jkunx jaf sew lillatturi, fa/li ma jirri]ultawx effettivi bi]]ejjed. Ma nistax ma nsemmix l-
Jay Baruchel, James Franco, Craig Robinson u Seth Rogen jaffrontaw tmiem id-dinja f’This is the End
effetti spe/jali – dejjem grazzi g[all-avvanzi kbar tal-kompjuter – li ma tistennihomx
f’“sempli/i” kummiedja. Dawn huma tassew effettivi, kemm dawk tal-kaos u nirien
kaw]ati mill-katastrofi, kif ukoll tad-diversi xjaten u mostri.
MONSTERS UNIVERSITY
Lura mag[na wara 11-il sena Direzzjoni> Dan Scanton, {in> 110 minuti, ?ert.> U, KRS
Lanqas temmen li g[addew
11-il sena minn meta kont
ikkummentajt dwar Monsters Inc. li kien [adna fl-art imma;inarja Monsteropoli u stqarrejt li, minkejja li normalment il-films animati ma tantx nissaportihom g[ax diffi/li tikkritahom min[abba li huma ma[subin primarjament g[at-tfal, dan tant kien fantasija ori;inali u kredibbli li kien wie[ed mill-ftit e//ezzjonijiet, g[ax kont bqajt sa tmiemu. Dak ma kienx il-;udizzju tieg[i biss g[ax fil-fatt il-film kien kiseb su//ess enormi filbox offices tad-dinja kollha, u hu g[alhekk li qed niskanta kif il-kumpaniji Disney#Pixar damu daqshekk biex [ar;u dan is-sequel li beda jintwera din il-;img[a. Intant, hawn hu, u osservazzjoni u forsi twe;iba g[all-paragrafu ta’ qabel hi li dan ma jil[aqx l-istess “se[er” tal-film ori;inali. B[ala rakkont, dan aktar nistg[u nqisuh b[ala dak li
jissejja[ prequel, hekk kif iwasslilna dak li se[[ qabel il-;rajjiet li konna rajna flewwel film. Lura fid-dinja ta’ dawn ilkarattri “[elwin” li huma aktar strambi milli proprjament tal-bi]a’ jew mostri, insibu lill-[lejqa ]ag[]ug[a [adra b’g[ajn wa[da Mike (le[en Billy Crystal) waqt ;ita skolastika fejn jg[idulu li jekk ried iwettaq il-[olma tieg[u li jsir mostru, scarer professjonali, irid jistudja [afna u jattendi l-Monsters University. Hemmhekk jiltaqa’ ma’ James Sullivan (John Goodman) li ma j[ossx li kellu g[alfejn jistudja biex jil[aq scarer gradwat min[abba l-fama li kellu missieru. Meta, però, it-tnejn jiksruha mal-kap tal-università Dean (Helen Mirren), jispi//aw mhedda li setg[u jitke//ew kemm-il darba ma ja[dmux flimkien ma’ o[rajn f’tim biex jirb[u l-log[ob annwali
L-aqwa films f’Malta (Bejn l-10 u l-14 ta’ Lulju – KRS)
Mike fuq spallejn Sullivan f’Monsters University
bl-isem ta’, appuntu, Scare Games. Sfortunatament, l-uni/i studenti o[ra li ma kellhomx tim ikunu nerds, [oxnin, ta’ mezz’età u mist[ija bla inizjattiva, xejn inkura;;anti. 1 (1) 2. (2) 3. (3) 4. (–) 5 (4)
World War Z Despicable Me 2 Man of Steel The Internship The Hangover Pt. III
B[al ta’ qablu, f’dan tispikka [afna l-animazzjoni sabi[a u kulurita [ajja, bi sfond mi]g[ud b’dettalji, bi script b’/ajt kwa]i kontinwu. Ma jonqosx lanqas messa;; g[at-tfal (forsi mhux biss) li 6. (re) 7. (5) 8. (6) 9. (-) 10. (re)
dak li jkun ;ieli jkollu ja//etta l-limitazzjonijiet tieg[u. Difett li fih hu tmiem, climax, nieqes mid-drammati/ità u l-istess pi] emozzjonali talewwel film.
The Croods Fast & Furious 6 Snitch The Iceman After Earth
IN-NAZZJON
Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
18 A[barijiet ta’ Barra IL-:ERMANJA
L-a[[ar /ans biex jinqabdu l-kriminali tal-gwerra Na]isti Fil-;ranet li ;ejjin se jing[ata bidu g[al kampanja biex jinqabdu dawk ilkriminali tal-gwerra Na]isti li g[adhom [ajjin. Din il-kampanja hi meqjusa b[ala l-a[[ar /ans biex issir ;ustizzja, anki f’ka]i 70 sena wara li ntemmet it-Tieni Gwerra Dinjija. Investigaturi ng[ataw spinta fil-[idma tag[hom wara li xxahar li g[adda kien mixli Laszlo Csatary, Ungeri] ta’ 98 sena, li kien g[en fiddeportazzjoni tal-Lhud lejn Auschwitz kif ukoll sar larrest fil-:ermanja ta’ Hans Lipschis, li hu suspettat li kien g[assies f’Auschwitz. Il-kampanja qed titmexxa mis-Simon Wiesenthal Center li g[al dawn is-snin kollha mexxa l-[idma internazzjonali biex jinqabdu kriminali talgwerra Na]isti. Hu stmat li hemm madwar
60 minn dawn il-kriminali talgwerra li g[adhom [ajjin u hemm tliet snin /ans massimu biex jinqabdu. Qed ikun offrut ukoll kumpens ta’ €25,000 g[al informazzjoni li twassal g[all-arrest tag[hom. Fost lo[rajn, fi bliet :ermani]i se jitwa[[lu posters differenti, xi w[ud bil-kliem “Tard, i]da mhux tard wisq”. Uffi/jali qalu li mhux qed jistennew li jinqabdu s-60 persuna li hu ma[sub li g[adhom [ajjin imma anki jekk jinqabad wie[ed tkun reb[a kbira u fakkru li minkejja li issa dawn xja[u, ma jne[[i xejn mill-[tija li g[andhom g[allatro/itajiet li twettqu. Fuq il-lista ta’ dawk li g[adhom imfittxija hemm Gerhard Sommer li llum g[andu 92 sena. Hu kien membru tal-SS u hu mfittex g[all-qtil ta’ 560 persuna /ivili fl-Italja.
Il-LIBJA
Il-ba]i ta’ Gaddafi se tinbidel fi ;nien pubbliku
L-awtoritajiet Libjani [abbru li dik li kienet il-ba]i ta’ Muammar Gaddafi, ilkumpless ta’ Bab al-Azizija, se jinbidel f’park taddivertiment. Il-kumpless li jkopri sitt kilometri kwadri kien il-mira ta’ diversi attakki minn ajruplani tan-NATO matul irrivoluzzjoni Libjana fl-2011. Fi ]mien id-ditattura, in-nies mhux biss kienu jib]g[u jg[addu minn [dejn ilkumpless imma sa[ansitra kienu jib]g[u j[arsu lejh. L-a[bar tal-pro;ett ing[atat minn Ikram Abdulsalam Bash Imam, il-Ministru tat-Turi]mu Libjan. Hi qalet li hemm tama li l-ewwel [jiel fittrasformazzjoni tal-post jintlema[ fi ]mien xahrejn. Illum hemm diversi familji jg[ixu fil-bini li g[ad fadal f’Bab al-Azizija filwaqt li partijiet minnu saru mimlija skart. Imam qalet li l-familji li qed jg[ixu hemm se
jing[ataw dar ;dida wara li jkun intemm ix-xahar tassawm tar-Ramadan. Hi qalet li fil-post se jkun hemm ;onna kif ukoll postijiet g[ad-divertiment talfamilji. F’Awwissu tal-2012, ilPrim Ministru Libjan ta’ dak i]-]mien, Abdelrahim al-Kib, kien [abbar li f’Baba alAzizija kienu se jinbnew librerija, teatru u monument g[al dawk li mietu firrivoluzzjoni Libjana. I]da mbag[ad dan il-por;ett twarrab biex da[al floku dak li t[abbar mill-Ministru tatTuri]mu. Minbarra fir-rivoluzzjoni Libjana, il-kumpless kien attakkat l-ewwel darba fl1986 minn ajruplani Amerikani bi tpattija g[al bomba li kienet tpo;;iet f’diskoteka f’Berlin. Wara, Gaddafi kien po;;a statwa ta’ ponn qed i]omm ajruplan Amerikan, li issa tpo;;iet filbelt ta’ Misrata.
FRANZA> Tfal i[arsu lejn qabar falz tal-karattru tal-comics Wolverine fi Pjazza Villette, Pari;i, b[ala reklam g[all-film ‘The Wolverine’ li b[ala protagonist g[andu lil Hugh Jackman (ritratt> Reuters)
L-ISTATI UNITI
Downey Jr. l-aktar attur im[allas Robert Downey Jr., ilprotagonist tal-films ta’ Ironman, hu l-attur l-aktar im[allas bi d[ul ta’ madwar 75 miljun dollar Amerikan. Dan jirri]ulta skont ri/erka tar-rivsita finanzjarja Forbes. Downey Jr., li g[andu 48 sena, [a sehem f’The Avengers fl-2012 u Ironman 3 fl-2013 u kull wie[ed minn dawn il-films g[amel qlig[ ta’ aktar minn biljun dollaru Amerikan. Fit-tieni post hemm Channing Tatum ta’ 33 sena li g[adu kemm [adem fil-film
Magic Mike bi d[ul ta’ 60 miljun dollaru u warajh l-attur Awstraljan Hugh Jackman, li g[andu 44 sena, li l-film ;did tieg[u The Wolverine se jo[ro; fis-swali Amerikani l;img[a d-die[la, b’55 miljun dollaru. Fir-raba’ post hemm Mark Wahlberg, li kellu su//ess bilfilm Ted bi d[ul ta’ 52 miljun dollaru u fil-[ames post, irwrestler li sar attur, Dwayne ‘The Rock’ Johnson, li g[andu 41 sena, bi d[ul ta’ 46 miljun dollaru. Fost l-a[[ar films ta’ Johnson hemm Fast and
Furious 6, li f’anqas minn ;imag[tejn da[[al 500 miljun dollaru, u G.I. Joe: Retaliation. Adam Sandler kien l-uniku attur li spi//a klassifikat fost l-ewwel g[axra, l-aktar bissa[[a tal-cartoons. Dan min[abba l-le[en tieg[u filfilm Hotel Transylvania li po;;a d-d[ul tieg[u g[al 37 miljun dollaru. Is-sena li g[addiet filqu//ata tal-lista kien hemm Tom Cruise bi d[ul ta’ 75 miljun dollaru imma din issena spi//a fit-tmien post bi d[ul ta’ 35 miljun dollaru.
I?-?INA
Arrestat g[aliex ried ikun jaf dwar il-;id tal-uffi/jali g[olja Il-Pulizija ?ini]a arrestat ra;el talli kien qed imexxi kampanja biex uffi/jali g[olja ji]velaw informazzjoni dwar il-;id tag[hom. L-arrest ta’ Xu Zhiyong, li ilu jistinka g[al aktar drittijiet /ivili fi/-?ina, jista’ jwassal biex hu
jitressaq il-qorti min[abba dak li g[amel. Hu jifforma parti minn moviment ta’ ?ini]i li qed jikber aktar ma jg[addi ]-]mien, li jridu lil uffi/jali g[olja ji]velaw il-;id tag[hom. Min dan il-moviment s’issa l-awtoritajiet ?ini]i arrestaw 16-il persuna u
nies qrib Xu qalu li mhux esklu] li jkunu arrestati aktar persuni. Jirri]ulta li Xu kien in]amm ta[t arrest fid-dar tieg[u g[al dawn la[[ar tliet xhur ming[ajr ma ng[ata ra;uni. Nhar it-Tlieta, il-pulizija marru jarrestawh bl-akku]a li “;abar folla biex t[arbat
l-ordni f’post pubbliku,” skont kopja tal-avvi] talarrest ta’ Xu. L-a[bar tal-arrest ta’ Xu ng[atat hekk kif il-Gvern ?ini] qed ilesti biex iressaq il-Qorti tliet attivisti li talbu li uffi/jali g[olja ji]velaw informazzjoni dwar ;idhom.
Osservaturi qalu li minkejja bidliet li se[[ew dan l-a[[ar fl-og[la tmexxija ?ini]a, dawn l-arresti juru li l-Partit Komunsita ma kienx se ja//etta sfidi fil-miftu[ g[at-tmexxija tieg[u minkejja li qed isostni li hemm trasparenza akbar filpajji].
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
A[barijiet ta’ Barra 19
I?-?INA> Ti;rija tradizzjonali, mag[rufa b[ala Xilin Gol, fir-re;jun awtonomu tal-Mongolja ta’ :ewwa. Din it-ti;rija tifforma parti minn festa ta’ jumjen li g[aliha jattendu aktar minn 1,000 parte/ipant minn madwar ir-re;jun (Ritratt> Reuters)
IR-RENJU UNIT
IL-BRA}IL
Il-Papa ma jridx Twissija ta’ s[ana kbira vettura b’mezzi ta’ sigurtà G[a]-]jara tieg[u l;img[a d-die[la fil-Bra]il, il-Papa Fran;isku ma jridx ju]a l-vetturi bullet-proof b[alma soltu jsir waqt vja;;i tal-Papa. Dan g[aliex irid ikollu kuntatt mal-poplu minkejja l-perikli li jista’ jkun hemm. Il-Papa mill-Ar;entina se jasal il-Bra]il nhar it-Tnejn – l-ewwel vja;; tieg[u barra mill-Italja. Hawn se ju]a listess tip ta’ Jeeps bis-saqaf miftu[ li qed ju]aw waqt ludjenzi ;enerali fi Pjazza San Pietru. Waqt konferenza tala[barijiet, Patri Federico Lombardi qal li l-Papa kien jippreferi hekk g[aliex i[oss li jista’ jikkomunika a[jar man-nies u hi kontinwità ta’ dak li jag[mel fil-Vatikan. Il-Vatikan g[andu diversi vetturi armati, mag[rufa b[ala popemobiles, li jintu]aw waqt vja;;i barra minn Ruma. Dawn kienu bdew jintu]aw wara l-attentat fit13 ta’ Mejju tal-1981 kontra l-Papa :wanni Pawlu II fi Pjazza San Pietru. Dakinhar il-Papa Pollakk kien riekeb
Jeep bis-saqaf miftu[. Il-Papa Fran;isku se jqattg[u ;img[a f’Rio de Janeiro jippresedi fuq il-Jum Dinji ta]-}g[a]ag[, li kull sentejn isir f’belt differenti madwar id-dinja. Waqt li se jkun hemm hu se jiltaqa’ wkoll mal-fqar f’dawk mag[rufa b[ala favelas u jiltaqa’ mal-[absin ]g[a]ag[.
L-uffi//ju Meteorolo;iku In;li] av]a lill-awtoritajiet medi/i biex ikunu fuq l-allert peress li s-s[ana kbira li qed tag[mel f’dawn il-;ranet mistennija ti]died. Ilbiera[ f’Londra kien hemm temperatura ta’ 32 grad Celsius filwaqt li fixXlokk kien hemm temperatura ta’ 31 grad Celsius u zona o[ra jirre;istraw temperaturi simili. B[alissa l-Ingilterra g[addejja mill-itwal mew;a ta’ s[ana f’dawn l-a[[ar seba’ snin u qed ikun
imbassar li dawn ittemperaturi jistg[u jkomplu sal-bidu ta’ Awwissu. Barra minn hekk, idDipartiment tas-Sa[[a Ingli] ukoll [are; twissijiet dwar is-s[ana u biex in-nies jie[du [sieb qraba, [bieb u ;irien li g[andhom sa[[ithom batuta. Minkejja l-perikli ta’ din is-s[ana, dan hu kuntrast kbir mis-sajf tas-sena li g[addiet fejn ni]let [afna xita u rrebbieg[a ta’ din is-sena li kienet l-aktar wa[da kies[a g[al dawn l-a[[ar 50 sena. L-aktar temperatura s[una qatt re;istrata fl-Ingilterra
fix-xahar ta’ Lulju kienet fl2006 f’Surrey meta din la[qet is-36.5 grad Celsius. Is-s[ana ta’ b[alissa qed tikkaw]a problemi wkoll flivvja;;ar peress li t-tarmak f’/ertu toroq dab u l-linji talferrovija f’xi postijiet tg[aw;u min[abba s-s[ana. F’Wales hemm allert peress li s-swali talemer;enzi ma jistg[ux ila[[qu mal-ammont ta’ nies li de[lin jbatu mill-effetti tax-xemx filwaqt li f’Londra kien hemm ]ieda ta’ 15 filmija fit-talba g[all-provvista tal-ilma.
Irid ikun f’kuntatt man-nies Fir-raba’ jum tieg[u filBra]il – l-akbar pajji] Kattoliku fid-dinja – hu se jmur f’Manguinhos, zona fqira [afna f’Rio. Hawn se jimxi fit-toroq u se jid[ol ]gur f’dar qabel ma jindirizza l-komunità f’grawnd tal-futbol. Dan il-vja;; mistenni jkun l-unika wie[ed talPapa barra mill-Italja g[al din is-sena. Is-sena d-die[la i]da hu msitenni jag[mel vja;; f’art twelidu, lAr;entina.
IR-RUSSJA> Il-President Russu Vladimir Putin jidher ;ewwa s-C-Explorer 5 wara li dan is-sottomarin ni]el ta[t il-ba[ar madwar il-fdalijiet ta’ bastiment tal-gwerra li g[ereq fid-19-il Seklu fil-Golf tal-Finlandja fil-Ba[ar Baltiku (Ritratt> Reuters)
IN-NAZZJON
Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
20 Madwarna
G[eluq il-50 sena mit-twaqqif tal-Kumitat Festi Esterni Corpus Domini u San Pawl tar-Rabat Joe Chetcuti jintervista g[all-;urnal In-Nazzjon lil Piju Scerri, President Emeritu tal-Kumitat Festi Esterni Corpus Domini u San Pawl tar-Rabat
Meta twaqqaf u x’inhu l-g[an tal-Kumitat Festi Esterni Corpus Domini u San Pawl^ Sas-sena 19633 il-festi prin/ipali ta’ Corpus u dik titulari tal-Martirju ta’ San
Pawl kienu ji;u organizzati mill-kumitat imsejja[ Comitato Corpus Christi. Dan il-kumitat kien jie[u [sieb jorganizza sew il-festi ta’ ;ewwa kif ukoll dawk ta’ barra ta’ dawn i]-]ew; festi //elebrati fil-Knisja Kolle;;jata u ProtoParrokkjali tar-Rabat ta’ Malta. Il-Comitato Corpus Christi kien ji;i mag[]ul mill-membri f’seduta ;enerali msej[a apposta kull sena. Il-membri kienu j[allsu nofs lira fis-sena b[ala menswalità u sostenn g[a]-]ew; festi tag[na. Fis-seduta ;enerali li saret f’Settembru wara li n[atru l-festi tal-1963, ;ie de/i] li jin[atar kumitat ;did li jkun responsabbli mill-festi esterni. Il-festi ta’ ;ewwa baqg[u ji;u organizzati mill-Ar/ipriet tal-Parro//a tar-Rabat flimkien malProkuraturi. Dan il-kumitat il-;did beda jissejja[ ‘il-Kumitat Festi Esterni Corpus Domini u San Pawl tarRabat ta’ Malta’. Il-kumitat beda jorganizza dak kollu marbut mal-festi esterni b[al stedin tal-baned, armar u nar, billi ji;bor il-fondi me[tie;a. Min kienu l-membri tal-ewwel kumitat^ L-ewwel kumitat kien
kompost minni b[ala President, John Fenech u Karm Borg kienu s-segretarju u l-kaxxier, rispettivament. Ilmembri l-o[ra kienu Pawlu Tonna, Charles Fenech, Luigi Bu;eja, Pawlinu Farrugia, John Cachia, Charles Eastwood, Charles Mifsud u Antonio Ciantar. Dan l-ewwel kumitat [adem b’koperazzjoni s[i[a mal-wisq mibki Ar/ipriet Monsinjur Pawlu Attard flimkien mal-Prokuraturi tal-Ar/ikonfraternità tasSantissmu Sagrament u talFratellanza ta’ San Pawl. Tajjeb ng[idu li lFratellanza ta’ San Pawl firRabat hi l-unika wa[da filg]ejjer Maltin li hi ddedika-
L-istatwa titulari ta’ San Pawl tar-Rabat
ta lill-Appostlu Missierna San Pawl. Il-kumitat stieden lill-Kapitlu tal-Kolle;;jata tag[na biex jibg[at rappre]entant tieg[u g[asseduti tal-kumitat il-;did. Stedina simili saret ukoll lill-Ka]in San Pawl – Banda Konti Ru;;ieru u dan irri]ulta f’g[aqda akbar bejn ir-Rabtin Pawlini b’risq i]-]ew; festi g[e]ie] tag[na. Dan g[adu jg[odd illum, [amsin sena wara. Inti li kont u g[adek tifforma parti minn dan il-kumitat mit-twaqqif tieg[u, x’ta[seb li
kienu l-kisbiet importanti b’risq il-festa prin/ipali u dik titulari tar-Rabat ta’ Malta^ Matul dawn il-50 sena mit-twaqqif tal-kumitat tag[na, jien servejt b[ala
President g[al i]jed minn 35 sena. {dax-il sena ilu, il-kumitat festi esterni g[o;bu ja[tarni President Emeritu apparti li g[adni nag[ti l-kontribut tieg[i sa fejn nista’. Dawn kienu snin ta’ sodisfazzjon kbir g[alija u n[ossni tassew onorat li tajt sehmi sabiex il-festi talparro//a wa[danija tag[na
r-Rabtin dejjem kisbu ssu//ess mixtieq u mist[oqq. Barra li jorganizza l-festi esterni, dan il-kumitat ta ssehem tieg[u b’risq ilKolle;;jata u ProtoParro//a tag[na tar-Rabat ta’ Malta. Insemmi b[ala e]empju ssehem tag[na fil-mawra tad-Drieg[ tal-Appostlu Missierna San Pawl flAwstralja, fl-1964. Il-kumitat g[en ukoll fl-armat ta’ scaffolding g[ar-restawr tal-koppla minn ;ewwa kif ukoll waqt ix-xog[ol talbini tas-sala l-;dida talKa]in San Pawl.
Wara erba’ snin biss mittwaqqif tal-kumitat tal-festi esterni, sewwasew fl-1967, dan il-kumitat i//elebra bilkbir id-19-il /entinarju millMartirju tal-Appostlu Missierna San Pawl. Biex tasal g[al dan kollu je[tie; g[aqda u tim tajjeb u [abrieki li g[all-grazzja t’Alla qatt ma naqas matul dawn il-50 sena. Blg[ajnuna t’Alla u l-Patrun San Pawl, dejjem sibna grupp ta’ voluntieri, inklu] ]g[a]ag[ fi [dan i]}g[a]ag[ Rabtin Pawlini, li taw u g[adhom jag[tu sehemhom f’kulma jkun hemm b]onn b’risq il-festi tag[na. Bil-koperazzjoni u flimkien mal-Kumitat talKa]in San Pawl, il-Kumitat Festi Esterni bl-g[ajnuna ta’ [afna voluntieri Rabtin Pawlini, bena l-Kamra tanNar San Pawl. B’hekk, ilbosta Rabtin Pawlini dilettanti tan-nar, jistg[u ja[dmu n-nar tal-festi tag[na biex ta’ kull sena, jag[tuna spettaklu mill-isba[ ta’ log[ob tan-nar tal-art u tal-ajru. Insemmi wkoll i/-?entinarji Pawlini tal-2008 meta l-Knisja Universali //elebrat l-2000 sena mit-twelid ta’ San Pawl kif ukoll dak tal-2010 meta f’pajji]na //elebrajna l-1950 sena min-Nawfra;ju tieg[u fostna. Tajjeb li nfakkar li skont it-tradizzjoni, San Pawl g[ex, ipprietka, fejjaq u //elebra l-Ewkaristija filgrotta g[a]i]a li ma;enbha nbiet il-Knisja Kolle;;jata u Proto-Parrokkjali ta’ San Pawl fir-Rabat ta’ Malta. Peress li g[al dawn issnin, il-kumitat tag[na kien qed imexxi ming[ajr statut, f’seduta mg[ajta apposta, ;ie de/i] li tin[atar kummissjoni biex tressaq proposti g[al dan il-g[an. Listatut ;ie diskuss u approvat f’seduta ;enerali. Nixtieq minn qalbi nirringrazzja lil dawk kollha li flimkien mieg[i taw sehemhom f’dan il-kumitat matul is-snin. Daqstant ie[or, nawgura l-isba[ xewqat lill-kumitat pre]enti g[al futur mimli [idma b’risq il-festa prin/ipali ta’ Corpus Domini u dik titulari tal-Martirju ta’ San Pawl.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 18 ta‘ Lulju, 2013
Kultura 21
L-Orkestra Filarmonika Nazzjonali waqt il-kun/ert li sar fil-Palazz tal-Girgenti s-sena li g[addiet
‘Classics under the Stars’ fil-:onna tal-Palazz tal-Girgenti
Claire Caruana
Nhar il-:img[a 26 ta’ Lulju fil-:onna tal-Girgenti se tkun organizzata serata bl-isem Classics under the Stars 2013. Dan il-kun/ert, li matulu l-Orkestra Filarmonika Nazzjonali se tkun diretta minn Michael Laus, se jkollu wkoll b[ala solisti lis-sopran Claire Caruana u lil-mezzosopran Maltija i]da bba]ata fl-Ingilterra Claire Ghigo. Huma se jkantaw siltiet wa[idhom (fosthom l-aria ta’ Rosina f’Il Barbiere di Siviglia u l-aria ta’ Musetta mill-opra La Boheme) kif ukoll flimkien se jag[tuna d-dwett tal-opra Les Contes d’Offmann ta’ Offenbach. L-Orkestra, barra li naturalment takkumpanja lis-solisti, se tag[tina wkoll siltiet orkestrali kompo]izzjonijiet ta’ Albeniz, Borodin, Dvorak u tal-Malti Charles Camilleri. Din l-attività se tkun miftu[a b’xejn g[allpubbliku, li hu mistieden ji;bor il-biljetti tieg[u, sa massimu ta’ erbg[a kull persuna, mit-taqsima tal-customer care ta’ Kastilja L-Orkestra Filarmonika Nazzjonali twaqqfet fl-1 ta’ April tal-1968 u kienet mag[rufa b[ala ‘Manoel Theatre Orchestra’. Pre]entement l-Orkestra hi mag[mula minn 60 mu]i/ist full time li ;ejjin minn 11-il pajji] differenti minn madwar id-dinja.
Claire Ghigo f’kun/ert li tat hawn Malta
IN-NAZZJON
Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
22 Passatemp
Tisliba
Mimdudin: 5. Ir-re;ina tat-tjur (5) 6. Veranda tad-dwana (5) 7. Si;ra li tin]amm fostna g[a]-]ina tal-;onna u ttoroq (5) 10. Ferg[a bid-dawl ta’ linfa (5) 11. Tisma’ le[nu fl-opra (5) 12. Tiddi (5) 14. Il-la[am iebes u mqabbe] fil-[alq (5) 16. Xkupilja tal-lan]it (5) 17. Xaqliba f’tarf id-drapp (5) 18. Aktar vi/in (5)
Weqfin: 1. G[a]i] (6) 2. Ng[idu li a[jar wa[dek f’gorbo;, milli f’dan man-nies! (6) 3. N[araq bl-ilma jag[li (6) 4. Ma[lu; tal-qoton (6) 8. “…… Dei”, Sptar state of the art (5) 9. Li g[andha palat u ta’ tog[ma tajba (5) 12. Frak tal-weraq niexef mag[mul g[at-tipjip (6) 13. Da[ak b’[addie[or (6) 14. ?aqlaq il-[axix niexef (6) 15. Strument tad-daqq (6)
Super Sudoku… mill-1 sat-12 Hemm regola wa[da biss li trid tosserva biex issolvi s-sudoku. Kull kwadru ]g[ir ta’ erba’ kaxxi bi tlieta u l-kaxxi f’kull ringiela u f’kull kolonna tal-kwadru l-kbir ikollhom fihom in-numri mill-1
{a;a mo[;a;a Aktar ma tog[rokha, aktar tisparixxi… x’inhi?
Soluzzjoni tal-biera[
Mimdudin: 5. Rabbi; 6. Pawsa; 7. Il[na; 10. Tango; 11. Telqa; 12. Qatta’; 14. Toqol; 16. Irkeb; 17. Matur; 18. Qamel. Weqfin: 1. :ranet; 2. Giulio; 3. Sponut; 4. Lapida; 8. Uniti; 9. Tlaqt; 12. Qadima; 13. Awrora; 14. Trejqa; 15. Lokali.
Soluzzjonijiet
Draughts
Silwett Super Sudoku
Bil-lapes jew bil-linka imla kull spazju fejn tidher tikka sewda u g[andu jitfa//a quddiemek silwett fantastiku.
Silwett
Dawk bl-ittri ‘e’ u ‘k’
Jirba[ l-abjad
Va]uni identi/i
}ew; va]uni identi/i
Kelb [iemed ib]a’ minnu. Dan ifisser li g[andek toqg[od attent#a minn min tarah kwiet, g[ax dak iqieg[dek fil-frisk.
Din il-mara tixtieq tixtri ]ew; va]uni identi/i. Liema ta[seb li xtrat minn fost dawn it-tnax-il va]un?
Jirba[ l-abjad
Il-Qawl
Abjad: 11 – 7, Iswed: 20 – 18; Abjad: 12 – 15, Iswed: 23 – 32; Abjad: 15 – 6, Iswed: 4 – 11; Abjad: 6 - 15 u jirba[.
:ib il-bord tad-draughts u qieg[ed id-dammi e]att kif jidhru hawn fuq. Imissu jilg[ab l-abjad. Kif jista’ dan jirba[ il-log[ba f’erba’ mossi?
IN-NAZZJON
Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor Un rischio che vale la pena correre (A Risk Worth Taking) Raiuno, 15>10
psikopatiku, wara li jkun ilu mraqqad g[al numru ta’ snin, jer;a’ jing[ata l-[ajja u jnissel bi]a’ kbir. B[ala atturi f’partijiet ewlenin insibu wkoll lil Sylvester Stallone u lil Wesley Snipes. Ir-re;ija hi ta’ Marco Brambilla. Simpati/i NET Television, 15>05 Min hu Angelo? X’;ie jag[mel u x’g[andu x’jaqsam mal-familja Cassar? Min-na[a l-o[ra, fl-uffi//ju ta’ Joe s-sorpri]i ma jonqsux. Mrs Callus tasal wasla sal-uffi//ju! Kul[add [erqan u fuq ix-xwiek g[al din i]-]jara. Jason i[oss id-dmir li jirran;a d-differenza ]g[ira li n[olqot bejn Ruth u Walter g[ax dalwaqt il-lucky birthday tag[ha. Biex jo[ro;? Tg[id mhux xi praspura o[ra. Music Summer Festival Canale 5, 21>10
Film tal-2008 li g[andu re;ija ta’ Paul Seed u li hu koproduzzjoni :ermani]a u Ingli]a. Katie (Muriel Baumeister, li tidher fir-ritratt hawn fuq) titlaq ix-xog[ol biex tkun tista’ tiddedika aktar [in g[al ]ew;ha Patrick li jkollu marda terminali. Fuq xewqa ta’ Patrick stess, titlob ukoll lil Dan, [abib antik ta’ Patrick, u lil Josie, bint Dan, biex imorru jg[ixu fid-dar tag[hom biex fl-istess [in jag[tu daqqa t’id f’dak kollu me[tie; biex jinbieg[ in-negozju tal-familja. Sadanittant i]da, Dan jin;ibed lejn Katie. Din ukoll ikollha interess fih, madankollu ma t[osshiex komda tonqos lil ]ew;ha fil-qag[da prekarja li jinsab fiha. Simpati/i NET Television, 13>00
Tassew li Jason imur tmiem il-;img[a G[awdex biex jistudja l-kwiekeb? U g[aliex mieg[u [a tant affarijiet strambi? Lieni timla ras Katrin u din tinkwieta bis-s[i[ g[al Jason. X’g[amel, jew a[jar, x’ma g[amlitx? Jemmnu fl-oroskopju l-membri tal-familja Cassar? Fuq kollox, l-oroskopju ta’ dik il-;urnata. ta’ min jirnexxi u ta’ min forsi le. Sorpri]a! G[al min? Demolition Man Italia 1, 23>45
Sandra Bullock (firritratt fuq illemin) hi fost l-atturi ta’ dan il-film talfantaxjenza tal-1993, u sa dak i]-]mien ftit li xejn kienu g[adhom semg[u biha. Narawha fil-parti ta’ Lt. Lenina Huxley. Intant b[ala storja naraw li
Mary Rose Mallia li se tkun mistiedna fil-programm
Aktar kanzunetti Indifest - NET Television, 20.30
It-tielet appuntament ta’ dan il-Festival ippre]entat minn Alessia Marcuzzi u minn Simone Annicchiarico. Fost il-kantanti li se naraw illum se jkun hemm I Pooh (fir-ritratt hawn fuq), Biagio Antonacci, Antonello Venditti, Neffa, Negrita u o[rajn. Una nave tutta matta (Pulver Ensign) Rete 4, 16>45 Il-
Mark Azzopardi u Christine Haber jippre]entaw edizzjoni o[ra ta’ dan ilprogramm li hu abbinat mal-Konkors Kanzunetta Indipendenza li l-final tieg[u ssir f’Settembru li ;ej. Illum mill-kategorija talent stabbilit se niltaqg[u u nisimg[u jinterpretaw
il-kanzunetta tag[hom lil Marie Clare Bason u lil Nicole Brincat. Millkategorija talent ]ag[]ug[ se jkun hemm Christian u Jasmine. Intant b[ala mistednin se jkun hemm il-kantanta Mary Rose Mallia u l-band Milkmi
kmandant fuq bastiment tal-gwerra jkun pjuttost [arex i]]ejjed mal-ekwipa;; tieg[u. }ag[]ug[ i]da, ma ja[sibix darbtejn biex ji;bidlu l-attenzjoni li l-a;ir tieg[u qisu dak ta’ gvern despotiku. Rocky Italia 1, 21>10
Film drammatiku Amerikan li n[adem fl-1976 bi storja ambjentata f’Filadelfja fid-dinja tal-boxing. Rocky Balboa (Sylvester Stallone) ikun boxer mhux ta’ xi livell tajjeb [afna. I]da ti;ih opportunità fejn seta’ juri x’kapa/i jsarraf. Jisfidah i/-champion tad-dinja Apollo Creed. Rocky jipprepara g[al dan il-konfront b’serjetà kbira.
Un amore americano Iris, 17>20 Film Taljan li n[adem fl-1994 b’re;ija ta’ Piero Schivazappa u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Brooke Shields u lil Carlo Delle Piane (it-tnejn fir-ritratt hawn fuq). G[alliem Taljan jintbag[at fuq esperjenza jg[allem fl-Istati Uniti. Hemm ikollu tg[inu b[ala assistenta lil Greta....
IN-NAZZJON
Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
24 TV#Radju
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>40 Anali]i tal-:urnali)
07>55 08>00 08>05 09>00 09>05
Avvi]i tal-Mejtin u Angelus A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 13>00 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Il-Funtani ta’ Ruma The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 00>30
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 Familja Wa[da (jinkludu 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 - Newsline 12:45 - Qari bilMalti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bullettin tal-A[barijiet 18:15 Maltin Biss 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 - Notti magiche 21:05 Mu]ika u Sport 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u ONE (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 One News) 09:00 - L-G[ajta tal-Pagun 09:45 - ONE News 11:00 Frappe 11:45 - ONE News 12:00 - Angelus 13:00 Konnect 13:45 - In-Novella 14:15 - Minflok Siesta 14:45 ONE News 15:25 - Djarju Kulturali 15:30 - Drive Time 17:00 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 A[barijiet Sportivi) 19:00 - In the Zone 20:15 Xalata Rock 21:45 - ONE News 22:00 - Fizzy Thursday’s 24:00 - Soul Power 02:00 - Night Rhythm. RTK - 103 FM 06:30 - Pierre & Co on RTK (jinkludi 06:55 Fi {dan ilMulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Qari mill-Bibbja, 08:00 BBC News,) 09:00 - A[barijiet filQosor 09:05 - Paperscan 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News) 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 – Esperjenzi mill-{ajja 13:00 - RTK Qosor 13:05 Su//essi u aktar! 15:00 - RTK Qosor 15:05 - :rajjiet li Ma Ninsa Qatt 15:30 - Int X’Ta[seb? (jinkludi 16:00 BBC News) 17:00 - RTK Bulettin 17:15 – Summer Mix! 19:05 Ru]arju 19:25 - Iljieli Sajfin 20:30 - Frott il-Kelma 22:00 Il-Qaddis tal-Jum 22:05 -
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mu]ika al fresco Mu]ika bla fruntieri Fuzzbox - Lito Newsdesk (r) Wavelength (r)
Ru]arju 22:25 - :rajjiet li Ma Ninsa Qatt (r), Fil-:nien (r), Mer]uq - Ra;; ta’ A[bar tajba (r), Stilista (r), Well being (r). Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # News on Campus 09:30 - Kelma kelma 10:00 - BBC News Update 10:05 - Bil-Qala u l-Moqdief 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-;urnali 13:30 - LIsta;un tan-Nostal;ija 14:00 BBC News Hour 15:00 Classic FM 19:30 - Bioneers 20:00 - Putumayo Radio Show 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi 09:00 {ajjitna) 11:00 Mur sewwi l-Knisja Tieg[i 11:30 - Ift[u l-Bibien 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju l-Erwie[ 12:45 Naturali (r) 13:00 - Tifkiriet mill-Kultura Maltija (r) 13:30 Symphony of Life (r) 14:00 :miel in-Novella 14:30 - {olqa mal-Maltin ta’ barra 15:00 Kurunella {niena Divina 15:30 - Totus Tuus Gospa 16:00 - IlKnisja: G[ajn ta’ G[erf 17:00 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 - Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - Biex il-fer[ tag[hom ikun s[i[ (r) 20:30 Mulej Ifta[li qalbi g[alik (r) 21:00 - Alla wa[du bi]]ejjed 22:00 - Lejn il-Qawmien 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 Nathan u Talitha 18:30 - News 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 - Tiesto Club Live 24:00 - Eddie Halliwell. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 - 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 - Classic Gold 21:00 Reggae Party 24:00 - Mu]ika tal-passat.
Karla e il sogno di Jonas - Canale 5 9>10
Film Dani] tal-2010, li g[andu b[ala protagonisti numru ta’ ]g[a]ag[, fosthom dawk interpretati mill-atturi Joshua Berman u Elena Arndt-Jensen, li jidhru fir-ritratt. TVM 07:00 - Morning News Loop 08:30 - Beauty of Books (prog. 3#4) 09:00 - Magazine programme (r) 10:50 - Teleshopping 12:00 - A[barijiet# rapport tattemp 12:10 - Kids TV 13:30 Madwarna (prog. 16) 14:00 A[barijiet 14:05 - Teleshopping 15:05 - Hottest Place on Earth (prog. 3#3) 16:00 - A[barijiet 16:05 - Kids TV 17:25 Teleshopping 18:00 - A[barijiet 18:10 - Live magazine programme 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Is-Sajf ma’ Salv (prog. 1) 21:30 - MillIm[a]en tal-Festi (prog. 3) 22:00 - Mixage 23:00 - A[barijiet fil-
qosor
TVM 2 007:40 – Kids TV 09:00 - 4 Tali]mani x 2 (prog. 5 u 6) 09:30 - Hottest Place on Earth (prog. 3#3) 10:20 - Sa[[tek l-Ewwel (prog. 16) 10:30 - Wirt Arti u Kultura (prog. 6) 11:00 - Gadgets (prog. 6) 11:30 - Luxdesign (prog. 6) 12:45 - Madwarna 13:00 - Sa[[tek l-Ewwel (prog. 16) 13:15 - Ency. Channel doc 2 x 7’ 13:30 - Venere (prog. 6) 14:15 - Lenti (prog. 6) 15:00 Qatra Inka (prog. 6) 15:30 Madwarna (prog. 7) 16:00 Fredu l-Fra (ser. 1 ep. 1) 17:00 Sa[[tek l-Ewwel (prog. 16) 17:10 - Ency. Channel doc 2 x 7’ 17:25 - Beauty of Books (prog. 3#4) 18:00 - Paq Paq (prog. 39) 18:45 - Sensilhena (prog. 6) 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 - Hottest Place on Earth (prog. 3#3) 20:30 - A[barijiet bl-Ingli] 20:35 Dreams (ep. 7, 8 u 9) 22:40 Beauty of Books (prog 3#4) 23:40 - Fredu l-Fra (ser. 1 ep. 1). ONE 08:30 - ONE News 08:45 Teleshopping 09:05 - Indigo (r) 10:45 - Teleshopping 12:05 Kelma bejn tnejn (r) 12:30 ONE News 12:40 - Il-Komi/i (r) 13:45 - Teleshopping 14:45 Prima Facie (ep. 5) 15:45 Teleshopping 16:00 - Sheriff’s Grill 16:30 - Teleshopping 17:00 - 70 sena hemm g[alik 17:30 - ONE News 17:40 Indigo (ma’ Svetlana Muscat) 19:30 - ONE News 20:15 Kelma bejn tnejn 20:45 - Ergo 21:45 - 10Q 22:25 - Quest 23:30 - ONE News. Smash 07:00 - A[barijiet
07:40 - Er;a’
Lura (r) 08:40 - A[barijiet 09:00 - {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - TSN Teleshopping 13:10 - A to Z Teleshopping 14:30 - 1046 Music 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 - News 19:30 - Doku-mentarju 20:30 - Court TV 21:30 Front Maltin Inqumu 22:00 A[barijiet 22:30 - Motordrome. Raiuno 06:45 - Unomattina estate (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00 u d09:00) 09:35 - Unomattina talk 09:55 - Che tempo fa # Tg 1 10:20 - Unomattina ciao come stai? 11:10 - Road Italy ‘Day by day’ 11:25 - Don Matteo 4 (TF) 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Ho sposato uno sbirro 2 (fiction) 15:10 - Un rischio che vale la pena correre. Film 2008 16:50 - Rai Parlamento 17:00 - Tg 1 17:15 Estate in diretta 18:45 Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 - Techetechetè, vista la rivista 21:15 - Superquark 23:30 Obiettivo Castrocaro 2013 00:20 - Tg 1 notte 00:55 - Sottovoce 01:25 - Rai Educational – Real school. Raidue 07:00 - Cartoons 08:25 Heartland (TF) 09:05 - Le Sorelle Mcleod (TF) 10:30 - Tg 2 insieme estate 10:50 - Tg 2 E…state con costume 11:05 - Tg 2 medicina 33 11:20 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 E…state con costume 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Divieto di sosta 14:45 - Blue Bloods (TF) 15:35 - Army Wives (TF) 17:00 - Guardia Costiera (TF) 17:55 Tg Sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - Senza traccia (TF) 19:35 - Castle (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - LOL :-) 21:10 - Beauty and the Beast (TF) 23:30 - Tg 2 notizie 23:45 - Supernatural 01:15 - Tg2 Parlamento 01:25 Close to Home (TF). Raitre 08:00 - Agorà Estate 10:20 -
Giorno per giorno disperatamente. Film ’61 12:00 - Tg 3 # meteo 12:15 - New York New York (TF) 13:05 - Piatti tipici dello spirito 13:10 - Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:45 - Tgr piazza affari 14:55 - Tour de
France 17:30 - Tour replay 18:00 - Geo magazine 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione#meteo 20:00 - Blob 20:15 - Simpatiche canaglie 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Law & Order (TF) 23:20 - Tg regione 23:25 - Tg 3 linea notte estate 24:00 - Doc 3 Le ferie di Licu 00:55 - Rai Educational Light Up 01:25 - La musica di Raitre. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina 08:40 - Il Mammo (TF) 09:10 - Karla e il sogno di Jonas. Film 2010 (jinkludi Tg 5 fl-10.00) 11:00 Forum 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful (soap) 14:10 Centovetrine 14:45 - Il segreto (telenovela) 15:40 - Le tre rose di Eva (fiction) 16:40 Rosamunde Pilcher: Le due verità di David. Film 2009 18:50 - The Money Drop 20:00 - Tg 5 20:40 - Paperissima Sprint 21:10 Music Summer Festival – Tezenis live 00:15 - Tg5puntonotte 01:30 - Tg 5 notte 02:00 Paperissima Sprint (r). Rete 4 06:50 - Chips (TF) 07:45 Charlie’s Angels (TF) 08:40 Pacific Blue (TF) 09:50 Distretto di Polizia 5 (fiction) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Renegade (TF) 12:55 - Siska (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Flikken – Coppia in giallo (TF) 16:35 - My Life – segreti e passioni (soap) 16:45 - Una nave tutta matta. Film ’64 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Quinta colonna il quotidiano 21:10 - Longmire (TF) 23:10 - Apocalypse – Il grande racconto della storia(doc) 01:00 - Tg4 night news 01:25 -
Don Franco e Don Ciccio nell’anno della contestazione. Film ’70.
Italia 1 07:00 - Tutto in famiglia (sitcom) 07:50 - I maghi di Waverly (sitcom) 08:40 - Kyle XY (TF) 09:35 - Gossip Girl (TF) 11:30 Pretty little liars (TF) 12:25 Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:25 - The Vampire diaries (TF) 16:20 - Smallville (TF) 17:15 - Top One 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI Miami (TF) 21:10 - Rocky. Film ’76 23:45 - Demolition Man. Film ’93 02:00 - Sport Mediaset.
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
TV#Radju 25 Favourite Channel 07.00 - Teleshopping 08:30 Ziffa 10:30 - Makura 12:30 - F. News 13:00 - Dun Benit 15:00 Teleshopping 17:30 - {in g[al Kollox 18:15 - F. News 18:30 {in g[al Kollox 19:30 - Ipokriti 20:30 - F. News 21:00 - Jien u Int 23:00 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshopping 12:00 – All That Jazz (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 - The 90s 14:30 - The 00s 15:00 - Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 - The 60s & 70s 20:30 - Rock Legend 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 Music Videos. La 5 11:10 - Beautiful (soap) 12:10 Torte d’autore (reality) 12:40 Love Bugs (sitcom) 13:35 - Così Fan Tutte (sitcom) 14:00 - Non aprite qull’armadio (reality) 14:35 - Torte d’autore 15:10 Dawson’s Creek (TF) 16:50 Torte d’autore 17:20 - Non aprite qull’armadio (reality) 17:50 - Che trucco! 18:20 Love Bugs 2 (sitcom) 18:40 Ugly Betty (TF) 19:30 - Torte d’autore (reality) 20:25 - Dr House (TF) 21:10 - Torte d’autore (reality) 22:10 - Extreme Makeover Home Edition 23:05 Donna in giallo 23:55 - Torte d’autore 00:30 - Che trucco! BBC Entertainment 06:55 - Fimbles 07:15 - Buzz and Tell 07:20 - Nuzzle and Scratch: Frock and Roll 07:40 Balamory 08:00 - The Large Family 08:10 - Fimbles 08:30 My Family 09:00 - After You’ve Gone 09:30 - The Weakest Link 10:15 - EastEnders 10:45 Doctors 11:15 - Last Woman Standing 12:05 - Lark Rise to Candleford 12:55 - My Family 13:25 - The Weakest Link 14:10 - After You’ve Gone 14:40 EastEnders 15:10 - Doctors 15:40 - Lark Rise to Candleford 16:30 - Last Woman Standing 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Lark Rise to Candleford 20:00 - My Family 20:30 Gavin and Stacey 21:00 - New Tricks 21:50 - Fawlty Towers 22:25 - Come Fly with Me 22:55 - Ideal 23:20 - King George & Queen Mary: The Royals Who Rescued the Monarchy. TCM 07:20 - Bachelor in Paradise. Film ’61 (A) 09:10 - In This Our Life. Film ’42 (PG) 10:50 - The
Treasure of the Sierra Madre. Film ’48 (PG) 13:05 - The Sunshine Boys. Film ’75 (A) 15:00 - The Great Lie. Film ’41 (U) 16:50 The Hanging Tree. Film ’59 (PG) 18:40 - The Unsinkable Molly Brown. Film ’64 (U) 21:00 - The Wrath of God. Film ’72 (PG) 23:05 - Travels with My Aunt. Film ’72 (AA). MGM Movies 06:55 - Club Fed. Film ’90 08:25 - Solomon and Sheba. Film ’59 (A) 10:45 - MGM’s Big Screen 11:00 - The Purple Rose of Cairo. Film ’85 (PG) 12:20 Blacula. Film ’72 (X) 13:50 Driving Me Crazy. Film ’91 (PG) 15:14 - The Charge of the Light Brigade. Film ’68 (A) 17:25 De-Lovely. Film 2004 (PG) 19:30 - Haunted Honeymoon. Film ’86 (PG) 21:00 - Billy Galvin. Film ’87 (PG) 22:30 Molly. Film ’99 (15). GO Stars 06:35 - Crazy, Stupid, Love 08:40 - Eat Pray Love 10:55 Peacemakers 11:40 - Arabian Nights Part 2 of 2 13:10 - The Pregnancy Project 14:50 Honey 2: Reality Crew 16:40 Intolerable Cruelty 18:20 - Eat Pray Love 20:35 - Parks & Recreation 21:00 - Fun Size 22:40 - Final Destination 5 00:10 - Moonraker, Diva Universal 07:00 - Patricia Cornwell’s At Risk (15) 08:41 - How to Keep Your Day Job 08:55 - Agatha Christie’s Poirot 09:55 McLeod’s Daughters 10:48 Great Women 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 - Agatha Christie’s Poirot 12:55 - ER 13:55 - Wolff’s Turf 15:50 - McLeod’s Daughters 16:45 - The Front (15) 18:32 Meglio Se Stai Zitta 18:50 Agatha Christie’s Poirot 19:50 JAG 20:50 - Great Women 21:00 - McBride: Murder Past Midnight 22:45 - Great Women 23:00 Mystery Woman. Discovery Channel 06:50 - Wheeler Dealers: Mercedes Benz 190E 2.3-16 Cosworth 07:15 - American Chopper: Senior vs Junior: Senior Reaches Out 08:10 - Extreme Fishing with Robson Green: North America 09:05 - Auction Hunters: Great American Cashtime 09:30 Auction Kings: Love Meter #
Knights of the Templar Sword 09:55 - Ultimate Survival: Romania 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 - Extreme Engineering: Hurricane-Proof Homes 12:35 Rides: Ultimate Off-Road 13:30 American Chopper: Senior vs Junior: Senior Reaches Out 14:25
- Wheeler Dealers: MG MGB GT 15:20 - Mythbusters: Dumpster Diving 16:15 - Auction Kings: Houdini Letter: Olympic Ping Pong 16:45 - Baggage Battles 17:10 - Robson’s Extreme Fishing Challenge 18:05 - Ultimate Survival: Turkey 19:00 - How It’s Made 20:00 - Baggage Battles. Auction Kings: 21:00 - Hot-Air
09>00 10>00
Balloon # Woolly Mammoth Tusk 21:30 - Samurai Sword # Steamer Trunk. Auction Hunters: 22:00 Labour of Love 22:30 - Disco and Dice. 23:00 - Hellriders.
11<30 13>00
14>00 14.05 14>35 15>00 15>05 16>00 17.00 18>00 18>15 19>45 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00
Iris 11:25 - Il rosso e il nero 13:15 Gioventù bruciata. Film ’55 15:20 - Corleone. Film ’78 17:20 - Un amore americano. Film ’94 19:20 - A-Team (TF) 20:15 - Hazzard (TF) 21:05 Profondo rosso. Film ’75 23:20 Le stelle di Ischia Gobal 2013 23:55 - La svastica nel ventre. Film ’77 01:40 - Il fantasma di Sodoma. Film ’88. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - Suburgatory 11:30 - Glee 12:15 - Fringe 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Enlightened 14:15 - Films & Stars 14:30 Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 - Private Practice 16:45 - Suits 17:30 - Whitney 17:52 - 2 Broke Girls 18:15 Days of Our Lives 19:00 Criminal Minds 20:00 Suburgatory 20:30 - Dallas 21:15 - Supernatural 22:00 - True Blood 23:05 - The Mentalist 23:50 Alcatraz 00:40 - Boardwalk Empire 01:45 - 30 Rock. Biography Channel 10:00 - Hardcore Pawn 10:30 Hardcore Pawn: Kill Em All 11:00 - Hoarders: Mike # Bonnie 12:00 - Celebrity House Hunting: Biz Markie 12:30 - Monster In Laws: Hurricane Sheeba 13:00 Storage Wars Texas: Who Bought JFK? 13:30 - Billy the Exterminator: Snake Bite! 14:00 - Grave Trade 15:00 - Barter Kings: For Sail Will Consider Trade 16:00 - Hardcore Pawn 16:30 - Hardcore Pawn: Kill Em All 17:00 - Celebrity House Hunting: Biz Markie 17:30 Monster In Laws: Hurricane Sheeba 18:00 - Hoarders: Mike # Bonnie 19:00 - Storage Wars Texas: Who Bought JFK? 19:30 - Billy the Exterminator: Snake Bite! 20:00 - Hoarders: Eileen # Judy 21:00 - Hardcore Pawn 21:30 - Hardcore Pawn: Kill Em All 22:00 - I Survived: Beyond and Back: Shelley, John, Jake 23:00 - The Haunting of: Chazz Palmenteri.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - See The Sea 08:05 - Lots & Lots 08:20 Bob the Builder 08:30 - Fireman Sam 08:40 Thomas and Friends 08:55 - Nouky and Friends 09:00 - Rubbadubbers 09:10 - Pingu 09:15 - Tiny Planets 09:20 - Pingu 09:25 - Tiny Planets 09:30 - Monkey See Monkey Do 09:40 - Barney and Friends 10:10 - Fluffy Gardens 10:25 - The Mighty Jungle 10:40 - Mio Mao 10:50 - Heroes of the City 11:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 11:30 - Kipper 11:50 - Gazoon 12:00 - Wobblyland 12:05 - Igloo-Gloo 12:20 Benjamin’s Farm 12:25 - My Animal Family 12:40 - See The Sea 12:45 - Lots & Lots 13:00 Fluffy Gardens 13:15 - The Mighty Jungle 13:30 Angelina Ballerina 13:45 - Monkey See Monkey Do 13:55 - Barney and Friends 14:25 - Pingu 14:30 - Tiny Planets 14:35 - Pingu 14:40 - Tiny Planets 14:45 - Igloo-Gloo 15:00 - Bob the Builder 15:10 - Fireman Sam 15:20 - Thomas and Friends 15:35 - Tork 15:45 - Dougie in Disguise 15:55 - Slim Pig 16:05 - Heroes of the City 16:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 16:45 Benjamin’s Farm 16:50 - Nouky and Friends 16:55 - My Animal Family 17:10 - See The Sea 17:15 - Lots & Lots 17:30 - Monkey See Monkey Do 17:40 - Barney and Friends 18:10 Wobblyland 18:15 - Dougie in Disguise 18:25 Slim Pig 18:35 - Connie the Cow 18:45 -
07>00
Angelina Ballerina 19:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 19:25 - Heroes of the City 19:40 - Pingu 19:45 - Tiny Planets 19:50 - Pingu 19:55 - Tiny Planets 20:00 - Bob the Builder 20:10 - Fireman Sam 20:20 - Thomas and Friends 20:35 - Dougie in Disguise 20:45 - Slim Pig 20:55 - Connie the Cow 21:05 - Tork 21:15 Benjamin’s Farm 21:20 - My Animal Family 21:35 - Nouky and Friends 21:40 - Wobblyland 21:45 - Wobblyland 21:50 - Barney and Friends 22:15 - Monkey See Monkey Do 22:25 - Kipper. Disney Channel 08:00 - Minnie’s Bow-Toons 08:05 - Mickey Mouse Clubhouse 08:30 - A.N.T. Farm 09:15 Jessie 10:05 - Good Luck Charlie 11:15 - Shake It Up 12:00 - Austin and Ally 12:25 - Austin and Ally 12:45 - A.N.T. Farm 13:10 - Jessie 13:35 Shake It Up 14:00 - That’s So Raven 14:25 Good Luck Charlie 14:50 - Jessie 15:10 - Shake It Up 15:35 - A.N.T. Farm 16:00 - Austin and Ally 16:20 - That’s So Raven 16:45 - The Suite Life on Deck 17:10 - Good Luck Charlie 17:30 - Shake It Up 17:55 - Austin and Ally 18:20 - Jessie 18:40 A.N.T. Farm 19:30 - Shake It Up 19:50 - The Suite Life on Deck 20:15 - Austin and Ally 20:40 - That’s So Raven 21:00 - Jessie 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Good Luck Charlie 22:10 - Wizards of Waverly Place.
NET News Chit Chat Sajf Flimkien (r) Telebejg[ Simpati/i NET News Telebejg[ Simpati/i NET News Simpati/i Telebejg[ Mister Fisherman (r) NET News Sajf Flimkien NET News Indifest NET News (ikompli) Indifest Intietef NET News
Sport fuq il-Cable Eurosport 1 08:30 - UEFA European Women’s Championship Football 09:30 - European
Junior Championships Athletics: Rieti, Italy (live) 12:15 - Tour de France Cycling: Stage 18: Gap - Alpe d’Huez (live) 17:45 - European Junior Championships Athletics 20:15 - UEFA European Women’s Championship Football: Group C: France v England (live) 22:30 - UEFA European Women’s Championship Football 23:30 - Tour de France Cycling. Eurosport 2 07:30 - The Ride
08:00 - UEFA European Women’s Championship Football 10:15 WATTS 10:30 - EAA Meetings Athletics 12:00 - Tour de France Cycling 13:30 - UEFA European Women’s Championship Football 16:15 EAA Meetings Athletics 17:45 - The Grid 18:00 - UEFA European Women’s Championship Football 19:00 Tour de France Cycling 20:30 UEFA European Women’s Championship Football 22:30 Armwrestling 23:00 Australian Goldfields Open Snooker, GO Sports 1 07:00 - Best of Rugby 2012-13 09:00 - The Championships: Wimbledon 2013: Day 13 – Highlights 10:00 - The 142nd Open Championship 2013: Day 1 (live) 21:00 - FIFA Futbol Mundial 21:30 - Best of Football 2012-13 23:30 - The 142nd Open Championship 2013: Day 1 – Highlights 00:00 - Best of Football 2012-13. GO Sports 2 11:00 - ATP World Tour 500:
German Tennis Championships, Hamburg: Last 16 (live) 21:00 Milan Channel. GO Sports 7 07:00 - PGA European Tour:
Aberdeen Asset Management Scottish Open: Day 4 12:00 The Championships: Wimbledon 2013: Day 10 17:30 - Best of Football 2012-
13 19:30 - FIFA Futbol Mundial 20:00 - Trans World Sport 21:00 - ATP World Tour 500 – German Tennis Championships, Hamburg: Last 16. GO Sports 8 09:00 - PGA European Tour:
Aberdeen Asset Management Scottish Open: Day 4 14:00 The Championships: Wimbledon 2013: Day 10 19:30 - Best of Football 201213 21:30 - FIFA Futbol Mundial 22:00 - Trans World Sport 23:00 - ATP World Tour 500: German Tennis Championships, Hamburg: Last 16 Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga (r) 09:55 Bundesliga (r) 11:50 - FA Cup (r) 13:55 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 16:00 -
Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r) 16:35 - America's Cup (r) 18:15 Bundesliga (r) 20:15 - FA Cup (r) 22:20 - FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 23:40 - America's Cup (r) 01:14 - Bundesliga (r). Melita Sports 2 12:00 - America's Cup (r) 14:05 - Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:10 Bundesliga (r) 17:05 - FA Cup (r) 19:10 - Volleyball
Champions League Magazine The Big Hit (r) 19:40 - FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 21:00 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 23:05 - Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 01:40 - Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r).
Malta Stars 08:00 - Malta Rugby Football Union (r) 09:35 - MFA Futsal League (r) 11:00 - BOV PL (r) 13:15 - Melita GFA 1st Division (r) 15:05 - Football Nurseries (r) 15:40 - Malta Handball Association (r) 17:00 - Malta Basketball Association (r) 18:25 - Malta Rugby Football Union (r) 20:05 - Football Nurseries (r) 20:40 - Melita GFA 1st Div. 22:25 - BOV PL (r) 00:40 - Malta Handball Association (r).
IN-NAZZJON
Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
26 Klassifikati PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI
Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.
AVVI}I
G[al kull xog[ol
TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa, xog[ol ta’ membrane, kisi u tibjid, kontrabjut u tqeg[id ta’ katusi. Offerta spe/jali fuq illiquid membrane. ?emplu 79407292.
G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati
;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
Toilet seats
Nag[mel xog[ol ta’ toilet seats ;odda li jkunu maqsumin jew li ma ssibux tixtru b[alhom, ta’ kull tip bilkuluri li jaqblu u kif tix-
tieqhom inti, g[all-kamra talbanju kompluti bil-fittings. G[al aktar informazzjoni /emplu 21675053 jew 79675053.
G{ALL-BEJG{
G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna: min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprint ingpress.com
Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
27 SNOOKER
Alex Borg lura fil-Main Tour Il-plejer Malti tas-snooker Alex Borg se jkun qed isie[eb lill-konazzjonal Tony Drago fil-Main Tour tas-Snooker wara li ng[ata card g[al sentejn matul lista;un 2013-14 u 2014-15. Borg kiseb dan il-post bis-sa[[a tal-wirjiet li kellu fil-kampjonati mondjali tassnooker li saru f’Novembru li g[adda fil-Bulgarija fejn wasal sas-semifinali, u issa jinsab lura fit-tour g[allewwel darba mill-ista;un 2006-07. B’hekk, Borg se jkun fost l-aqwa 128 plejer fid-dinja li se jkunu qed jie[du sehem fit-Tour u fost dawn hemm plejers ta’ kalibru u fama kbira fosthom Ronnie O’Sullivan u John Higgins.
It-Tour jikkonsisti fi 12-il ranking event s[a[ li jintlag[bu madwar id-dinja kollha, tmien European Tour Championships u erba’ Tour Championship Asjati/i. “E//itat li er;ajt lura fitTour g[aliex inbidel [afna minn meta l-a[[ar li kont fih fl-2007. Minn meta Barry Hearn sar Chairman tal-World Snooker, illog[ba qed tikber [afna u ssir aktar popolari. Sabi[ li se ner;a’ ning[aqad ma’ Tony Drago fit-Tour,” qal Alex Borg. L-ewwel impenn tieg[u se jkun il-log[ob ta’ kwalifikazzjnoni g[ax-Shanghai Masters li se jintlag[ab fidDoncaster Dome bejn is-7 u l-10 ta’ Awwissu.
TAEKWONDO
Sitt xhur impenjattivi g[all-Federazzjoni Maltija L-ewwel sitt xhur tassena kienu impenjattivi g[all-Federazzjoni Nazzjonali tat-Taekwondo g[aliex matulhom ;ew organizzati numru ta’ attivitajiet u diversi membri talFederazzjoni attendew korsijiet internazzjonali. F’April, it-tim nazzjonali Malti mar Mazzara del Valli, Sqallija, u l-membri tat-tim kellhom sessjoni ta’ ta[ri; mal-membri ta’ klabb tal-lokal, TKD2000. Il-kontin;ent Malti, li kien mag[mul minn 14-il atleta, kellu wkoll l-opportunità jit[arre; ma’ Carlo Molffetta, rebbie[ talmidalja tad-deheb waqt lOlimpjadi ta’ Londra. Ilklabb ta’ TKD2000 organizza kompetizzjoni li fiha l-Maltin e//ellaw u reb[u lma;;oranza tat-taqbidiet. F’April ukoll, Kwanjamnim Christopher Vella [a sehem fil-Poomsae International Open fil:ermanja, kompetizzjoni organizzata mill-Akkademja tat-Tiger Pokal. Hu [a sehem fil-kategorija black belt tal-35kg u spi//a flewwel post. F’Mejju, Christopher
Vella, flimkien ma’ Sabumnim Stephen Formosa attendew is-26 edizzjoni tal-Kukkiwon Master Instructor, kors li sar Vjenna. Waqt dan il-kors, Vella u Formosa kellhom lopportunità jit[arr;u ma’ w[ud mill-aqwa Masters ta’ dan l-isport, fosthom Master Lee Chong Kwan u Master Bang Man. F’Mejju wkoll, membru ie[or fi [dan ilFederazzjoni Maltija, Sabumnim Joseph Azzopardi, attenda kors li kien g[al referees internazzjonali u fi/-?entru Sportiv ta’ Innsbruck, l-Awstrija. Azzopardi issa sar lewwel Malti li g[andu li/enzja ta’ referee internazzjonali tal-kyorugi. :imag[tejn ilu lFederazzjoni bag[tet lil Mauro Busuttil u lil Gianluca Barbara flUniversità ta’ Kyung Hee fil-belt ta’ Suwon, il-Korea t’Isfel, fejn qed jattendu seminar li jiffoka fuq lisparring. Bla dubju, dan ilkors fl-ori;ini tat-taekwondo se jg[in [afna li]-]ew; Maltin ikomplu j]idu ttag[rif tag[hom dwar dan lisport.
Alex Borg se jer;a’ jilg[ab fil-Main Tour wara seba’ snin
FUTBOL
Bir]ebbu;a U#11 jikkompeti fl-Awstrija Dan l-a[[ar, it-tim ta’ ta[t il-11-il sena tan-nursery ta’ Bir]ebbu;a [a sehem flUpper Austria Cup, kompetizzjoni li saret fil-belt ta’ Wels, l-Awstrija. Inkora;;ut minn diversi ;enituri li g[amlu l-vja;; mal-kumplament taliskwadra, it-tim ta’ B’Bu;a kellu bidu ferm po]ittiv,
b’reb[a 3-0 kontra t-tim tallokal ESV Wels u mbag[ad b’]ew; draws o[ra ta’ 1-1 kontra Niederthalheim ASV u Wartberg, u hekk it-tfal Maltin qatg[u passa;; g[allplayoffs. Fis-semifinali l-Maltin tilfu kontra l-qawwa tat-tim ta’ Lask u b’hekk temmew firraba’ post minn sitt timijiet
It-tim tal-U#11 ta’ Bir]ebbu;a li mar l-Awstrija
kollha tal-lokal. F’din il-kompetizzjoni t-tim Malti skorja seba’ gowls blaqwa skorers tat-tim ikunu Clayton Borda u Lee Abdilla b’]ew; gowls kull wie[ed. Il-konti;ent tmexxa misSegretarju tal-klabb Carmel Farrugia, waqt li t-tim kien imexxi mill-kow/ Albert Vella.
IN-NAZZJON
Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
28 Sport MUTURI
Lorenzo se jipprova jsuq f’Laguna Seca I/-Champion tal-MotoGP Jorge Lorenzo se jattendi lGrand Prix tal-Istati Uniti fi tmiem il-;img[a f’Laguna Seca u forsi se jipprova jikkompeti minkejja li t-tobba av]awh biex jistrie[ wara li kiser l-g[adma ta’ spalltu wara ]ew; waqg[at konsekuttivi. “Fl-a[[ar idde/iedejt li mmur Laguna Seca,” qal lIspanjol, it-tielet overall filklassifika wara tmienja mit18-il ti;rija mill-kalendarju dan l-ista;un, 11-il punt biss wara l-leader Marc Marquez. Il-Yamaha qalu li Lorenzo ried ikun mat-tim u se jipprova wkoll jag[mel [iltu biex jibda. Is-Sibt li g[adda wara li waqa’ waqt il-provi
f’Sachsenring fil-:ermanja, is-sewwieq tal-Yamaha kien a//erta lit-800,000 segwa/i tieg[u li ma riedx jie[u aktar riskji u kien qed jippjana li jirritorna Indianapolis f’Awwissu. Is-sewwieq qal li ja[seb li kienet tkun ‘konvenjenti’ li jie[u ftit ]mien biex jirkupra, “imma fl-a[[ar jumejn [assejtni ferm a[jar u rrid inkun hemm, g[alkemm se nipprova ma ni[ux [afna riskji.” Il-manager tat-tim Wilco Zeelenberg qal li t-tim kien se jadotta t-tattika g[al tmiem il-;img[a ladarba jasal Lorenzo. I/-champion kiser lg[adma ta’ spalltu f’in/ident f’Assen, l-Olanda, ix-xahar lie[or, kien operat, irritorna l-
g[ada fit-ti;rija u temm il[ames. Fil-:ermanja, is-sewwieq minn Mallorca g[awwe; ilplate tat-titanium li kien tpo;;ielu flimkien ma’ tmien viti u kien je[tie; operazzjoni o[ra. “Il-ferita tieg[u qed tfiq u tidher normali. Il-plate li po;;ejnielu hi po]izzjonata tajjeb u kuntent bil-progress li qed juri. Jorge hu fi]ikament kapa/i li jer;a’ jsuq issa, kif kien f’g[amel e]att wara lewwel operazzjoni li kellu. Madankollu l-[sieb tag[na hu li joqg[od attent u jevita riskji ]ejda jew xi waqg[a o[ra. Imma d-de/i]joni meta g[andu jirritorna hi tieg[u,” qal it-tabib uffi/jali talMotoGP Marc Cots.
Jorge Lorenzo jtir minn fuq il-Yamaha fl-in/ident li fih re;a’ kiser spalltu
IBBURDJAR – LOUIS VUITTON
Walk over g[al Luna Rossa
Messi fidu/ju] li se jsolvi l-problema tat-taxxa Lionel Messi jinsab ottimist li l-konsulenti tieg[u se jkunu kapa/i jsolvulu l-problemi li hu u missieru g[andu maddipartiment tat-taxxa hekk kif jinsabu akku]ati li ffrodaw lid-dipartiment Spanjol. Il-plejer tas-sena tal-FIFA u missieru Jorge, li t-tnejn /a[du l-akku]i, allegatament iffrodaw aktar minn 4 miljun ewro billi mlew il-formola tar-ritorn tat-taxxa [a]in g[as-snin 2006-2009. L-uffi//ju tal-prosekutur g[all-krimini tat-taxxa f’Katalunja qal li d-drittijiet esklussivi li kellu Messi dwar l-imma;ini tieg[u kienu n]ammu mistura permezz ta’ kumpaniji fl-Urugwaj, ilBelize, l-I]vizzera u r-Renju Uinit. “Ninsab kalm [afna. Qatt ma nie[u [sieb dawn l-affarijiet, la jien u lanqas missieri. G[andna l-avukati u l-managers tag[na li n[allsuhom
It-tim Taljan ta’ Luna Rossa g[eleb lil Artemis Racing b’walk over fit-tieni round mit-ti;rija tal-Louis Vuitton Cup li sservi biex ikun mag[ruf min se jisfida lil Team Oracle USA g[ar-reb[ tal-America’s Cup f’Settembru. Fl-ewwel ti;rija Luna Rossa kienu tilfu kontra Emirates Team New Zealand.
It-tim }vedi] ta’ Artemis kellu jag[ti walk over peress li t-tieni katamaran tieg[u g[adu mhux lest. Dan wara li l-ewwel katamaran li kellu nqaleb u tfarrak f’Mejju u [alla wkoll ba[ri mejjet. It-ti;rijiet qed isiru inshore fil-bajja ta’ San Francisco u llum Emirates Team New Zealand imisshom kontra Artemis Racing.
ATLETIKA
Kampanja dwar id-doping Messi (fin-nofs) akkumpanjat minn ]ew; ;urnalisti Spanjoli
biex jie[du [sieb dan kollu u g[andna fidu/ja fihom,” qal lAr;entin ta’ 26 sena mwieled Rosario. “Il-verità hi li m’g[andix idea dwar dan kollu u g[alhekk g[andi nies je[du [siebu.” Messi hu wie[ed mill-aktar
atleti m[allsin fid-dinja u jaqla’ aktar minn $20 miljun kull sta;un f’salarji u bonuses, skont il-maga]in Forbes. Hu jda[[al ukoll madwar $21 miljun o[ra minn sponsors, inklu] Adidas, PepsiCo u P&G.
Il-Kummissjoni tad-Doping fil-:amajka se tkun qed i]]id il-programm tal-edukazzjoni tag[ha u dawk ta’ testijiet wara li [ames atleti, inklu] rebbie[a ta’ midalji Olimpi/i b[al Sherone Simpson u Aasafa Powell instabu po]ittivi g[al sustanzi pprojbiti. Dan qalu l-Prim Ministru tal-Pajji].
Il-kummissjoni anti-doping tal-pajji] skopriet 15-il test po]ittiv minn 860 kampjun fla[[ar erba’ snin. Powell u Simpson flimkien ma’ Allison Randall tad-discus ammettew li nstabu po]ittivi waqt ilkampjonati nazzjonali tal:amajka. L-atleti kollha qed ji/[du li kienu jafu li qed jie[du sustanzi illegali.
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
Sport 29 TRASFERIMENTI
Man Utd jirrifjutaw l-offerta ta’ Chelsea
Skont rapporti fil-;urnali Ingli]i Man Utd irrifjutaw l-ewwel offerta uffi/jali ming[and Chelsea g[al Wayne Rooney. Hu mifhum li lBlues offrew is-somma ta’ 10 miljun lira sterlina u player. Id-diri;enti ta’ Man Utd qed jinsistu li Rooney mhuwiex g[al bejg[, anke jekk ilplayer jidher li jrid jitlaq. Ladarba /-champions Ingli]i rrifjutaw din lofferta issa Chelsea jridu jippre]entaw offerta ;dida. Skont l-istess rapporti Chelsea huma lesti li jag[tu jew lil Mata jew lil Luiz lil Man Utd biex jakkwistaw lill-attakkant ta’ Man Utd. B[alissa Rooney qieg[ed l-Ingilterra jirkupra minn injury fil-hamstring filwaqt li l-kumplament tat-tim qieg[ed fl-Asja j[ejji g[all-ista;un li ;ej. Intant, jidher li l-winger Portugi] Nani se jibqa’ ma’ Man Utd. Nani, li g[andu 26 sena tkellem mal-manager il-;did David Moyes u dan tal-a[[ar qallu li jifforma parti mill-pjanijiet tieg[u. Nani g[adu ma ;eddidx il-kuntratt ma’ Man Utd u issa dan l-ista;un, jekk jibqa’ ma’ Man Utd ]gur li jrid imur a[jar mill-ista;un li g[adda fejn lag[ab biss 10 darbiet fil-kampjonat min[abba li kien g[amel ]mien twil imwe;;a’. MARQUINHOS – L-a;ent tal-player ta’ Roma Marquinhos qal li PSG, Barcelona u Man Utd huma kollha interessati fil-klijent tieg[u. Dan
L-attakkant Spanjol Negredo mistenni jing[aqad ma’ Man City
id-difensur ta’ 19-il sena sena ilu lag[ab 26 darba fis-Serie A u impressjona mal-Giallorossi wara li ng[aqad mag[hom ming[and Corinthians. Roma, fil-jiem li g[addew akkwistaw lil Benatia ta’ Udinese u dan jista’ jkun sinjal li Marquinhos se jitlaq lill-klabb tal-belt kapitali Taljana. NEGREDO – Il-President ta’ Seville ikkonferma li Man City huma vi/in li jakkwistaw lill-attakkant Spanjol Alvaro Negredo. Negredo, li g[andu 27 sena se jing[aqad ma’ sie[bu Jesus Navas, winger li ffirma masCitizens xahar ilu.
FUTBOL
Owen inkwetat bin-nuqqas ta’ kwalità L-eks attakkant tal-Ingilterra, Michael Owen qal li jinsab inkwetat bin-nuqqas ta’ kwalità tal-players ]g[a]ag[. “Illum m’g[adekx tara ]g[a]ag[ li jmorru jilag[bu l-futbol wara l-iskola. Jekk wie[ed jara minn fejn ;ejjin l-aqwa players jinduna li ;ejjin minn pajji]i li l-futbol mhux biss hu delizzju imma stil ta’ [ajja,” qal Owen. L-eks attakkant li g[andu 33 sena kien iddebutta ma’ Liverpool fl-età ta’ 17-il sena u sena wara kien jifforma parti mill-iskwadra nazzjonali. Fi tmiem l-ista;un li g[adda rtira mill-futbol wara xi snin jilg[ab ma’ Stoke.
Ri/entament it-tim nazzjonali Ingli] ta’ ta[t il-21 sena ;ie eliminat mill-fa]i tal-gruppi talEuro 2013 bla ma kiseb reb[a. Barra minn hekk, ftit tal-;img[at ilu it-tim nazzjonali Ingli] ta’ ta[t l-20 sena kien eliminat ukoll mill-fa]i tal-gruppi tat-Tazza tad-Dinja ming[ajr reb[a. “A[na pajji] li kul[add jistenna li ng[addu g[at-Tazza tad-Dinja imma min[abba n-nuqqas ta’ kwalità tag[na [add ma jemmen li nistg[u nirb[uha. Il-pajji] g[adu jipprodu/i players tajbin imma mhux dak l-ammont kbir ta’ players li kapa/i jrebb[uk turnaments internazzjon-
CONCACAF – GOLD CUP
L-Istati Uniti jirb[u Grupp C u Kuba fil-K#F L-Istati Uniti reb[u Grupp C b’reb[a 1-0 fuq Costa Rica waqt li Kuba wkoll avvanzaw mal-a[[ar tmienja tal-CONCACAF Gold Cup b[ala wie[ed mill-aqwa timijiet fit-tielet post wara li g[elbu lil Belize b’erba’ goals. Wara reb[iet fa/li fuq i]-]ew; avversarji l-o[ra fil-grupp, l-Istati Uniti kellhom lewwel prova ta’ veru fil-kompetizzjoni kontra Costa Rica f’dik li kienet meqjusa ripetizzjoni tal-partita ta’ kwalifikazzjoni g[atTazza tad-Dinja tal-2014 li ntlag[bet fis-sil; f’Marzu u li l-Amerikani wkoll re[bu 1-0. Quddiem folla kbira fir-Rentschler Field f’Connecticut, l-Istati Uniti kellhom kontroll g[al parti kbira mil-log[ba u kisbu l-goal importanti fit-82 minuta meta Landon Donovan sab lil Brek Shea li g[alaq azzjoni tajba b’xutt fil-baxx bix-xellug. Costa Rica spi//aw b’sitt punti u se jiltaqg[u kontra Honduras fil-kwarti tal-finali waqt li l-Istati Uniti se jilag[bu kontra El
Salvador. It-tim ta’ Klinsmann hu l-uniku tim li avvanza g[at-tieni fa]i bi tliet reb[iet konsekuttivi u qed jipprova jirba[ il-Gold Cup g[all-ewwel darba sa mill-2007 wara telfiet kosnekuttivi fil-finali kontra l-Messiku fl2009 u l-2011. Fil-partita l-o[ra mill-grupp Jenier Marquez skorja fil-[in mi]jud biex issi;illa l-kwalifikazzjoni g[al Kuba b’reb[a 4-0 fuq Belize. Ariel Martinez kien skorja hat-trick imma kien il-goal ta’ Marquez fl-a[[ar sekondi li po;;iehom mal-a[[ar tmienja peress li riedu mill-anqas erba’ goals biex javvanzaw b[ala wie[ed mill-a[jar ]ew; timijiet fit-tielet post. Kuba b’hekk qab]u lil Martinique li spi//aw it-tielet fi Grupp B u issa jilag[bu kontra l-Panama s-Sibt. Il-kwarti tal-finali l-o[ra se tkun bejn ilMessiku u Triniad & Tobago.
Yohan Blake
ATLETIKA
Blake se jitlef il-Kampjonati Mondjali I/-champion renjanti tal100m Yohan Blake mhux se jie[u sehem fil-Kampjonati Mondjali li se jsiru f’Moska min[abba injury fil-hamstring. Blake, li g[andu 23 sena di;à tilef il-kampjonati nazzjonali tal-:amajka min[abba l-istess problema bit-tama li jil[aq jirkupra minn din l-injury biex jie[u sehem fil-kampjonati mondjali li se jsiru f’Awwissu fir-Russja. Fl-2011 Blake kien reba[ il-finali tal-100m wara li sie[bu l-:amajkan u champion Olimpiku, Usain Bolt
kien skwalifikat min[abba li telaq qabel l-isparatura. Din l-a[bar hi daqqa ta’ [arta kbira g[all-:amjka li issa se jkollha neqsin f’dawn il-
kampjonati mhux biss lil Blake imma anke lil Asafa Powell. Dan tal-a[[ar, flimkien mal-Amerikan Tyson Gay instab po]ittiv g[ad-doping ftit tal-jiem ilu. Blake kien ikkwalifika b’mod awtomatiku g[allfinali tal-100m fir-Russja b[ala l-holder imma ma kienx se jie[u sehem fil200m wara li ma [ax sehem fit-trials tal-:amajka min[abba l-injury li ilha ttih problemi sa minn April. Din is-sena Blake g[adu ma tellaq fil-100m u f’:unju li g[adda, il-200m metru g[amilhom f’[in ta’ 20.72. Issa se jkun Nesta Carter li se jie[u post Blake fil-finali tal-100m.
TOUR DE FRANCE
Froome ikompli j]id id-distakk I/-/iklist Britanniku Chris Froome kompla ]ied ilvanta;; tieg[u f’ras il-klassifika hekk kif reba[ is-17-il tappa tat-Tour de France. Froome, li jiem ilu kkritika lill-midja talli qed tissuspetta li qed jag[mel u]u minn sustanzi illegali, reba[ din ittappa hekk kif qabe] diversi /iklisti lejn l-a[[ar fa]i ta’ din it-tappa twila 32km. G[al Froome din kienet it-tielet tappa li reba[ din is-sena. Sal20km Froome kien 11-il sekonda wara l-leader Alberto Contador imma wettaq reazzjoni mill-aqwa u reba[ lejn la[[ar. Joaquin Rodriguez spi//a fit-tielet post. Contador, li spi//a fit-tieni post, tela’ fit-tieni post filklassifika ;enerali hekk kif qabe] lil Roman Kreuziger.
B’din ir-reb[a, issa lvanta;; li g[andu Froome fuq Contador fil-klassifika ;enerali hu dak ta’ erba’ minuti u 34 sekonda u g[al tmien din il-kompetizzjoni fadal biss erba’ tapep. Il-kompetizzjoni tintemm nhar il-{add f’Pari;i.
Kif spi//aw:
1. Chris Froome 2. Alberto Contador 3. Joaquin Rodriguez 4. Roman Kreuziger 5. Alejandro Valverde
Kif Jinsabu:
1. Chris Froome (Team Sky) 2. Alberto Contador (Saxo -
Tinkoff) 3. Roman Kreuziger (Saxo Tinkoff) 4. Bauke Mollema (Belkin) 5. Nairo Quintana (Movistar)
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
30 Sport WARA D-DRAW TA’ BIRKIRKARA 0-0 KONTRA NK MARIBOR
Il-plejers taw prestazzjoni sodisfa/enti [afna – Paul Zammit (Kow/ Birkirkara) Minn Chris Muscat
Il-kow/ ta’ Birkirkara Paul Zammit – l-iskwadra hija lesta g[al sta;un diffi/li (Ritratt> Trevor Sollars)
I/-Champions Birkirkara, b’wirja ta’ dixxiplina tattika mill-aqwa u quddiem ilpubbliku tag[hom, kisbu ri]ultat mill-aktar sodisfa/enti fl-ewwel leg mit-tieni round ta’ kwalifikazzjoni kontra Maribor tas-Slovenja, tim li fi]-]ew; okka]jonijiet pre/edenti li lag[ab f’pajji]na dejjem skorja u [are; rebbie[. Dan kien kollu mertu g[allpjan tattiku li adotta l-kow/ bravu Karkari] Paul Zammit li kulma jmur qed ikompli jikkonferma li hu wie[ed millaqwa kow/is lokali. Il-pjan tieg[u [arbat g[alkollox lil tim fuq il-karta ferm superjuri u li g[andu anke isem flEwropa. “Sodisfatt [afna bil-grupp ta’ plejers li g[andna. Lg[abna kontra tim ta’ kalibru kbir u nemmen li d-dixxiplina tattika li wrejna ;eg[elniehom ji]baljaw [afna u kellna wkoll i/-/ans li na[arbu bil-kontraattakki. Kienet bravura talplejers kollha li kienu kapa/i jag[mlu dan. Illum meta n[ares lura lejn il-partita ma narax xi /ansijiet li fallejna, anzi, il-plejers g[amlu minn kollox u taw prestazzjoni g[alija sodisfa/enti [afna”. Mistoqsi dwar ilprestazzjoni tal-plejers il;odda u r-ra;uni g[alfejn Frank Temile inbidel lejn la[[ar u Toure da[al flok Shodiya, il-kow/ ta/champions Maltin qal li l-
ewwel [dax li beda bihom kienu sempli/iment g[attattika li ried jadotta. “Frank Temile g[amel log[ba s[i[a jaqla’ d-daqqiet u Shola Shodiya g[amel 60 minuta xog[ol enormi. Barra dan wie[ed irid jg[id ukoll li din is-sena l-bank ta’ Birkirkara hu wie[ed b’sa[[tu wkoll u ma sibtx diffikultà li nbiddel ming[ajr ma nitlef ittattika jew ni]bilan/ja t-tim.” Mistoqsi dwar kif jara lkundizzjoni tal-plejers tieg[u, Zammit qal li mill-a[[ar talista;un li g[adda prattikament ma waqfu xejn anke jekk ta xi ftit mistrie[ ]g[ir lil xi plejers individwali u dawk li kienu man-nazzjonal. “Kuntent bil-kundizzjoni tal-plejers imma g[ad m’g[andix lil kul[add fuq livell wie[ed. Temile ;ie mag[na fi tmiem ix-xahar li g[adda u l-a[[ar log[ba tieg[u fl-Ukrajna kienet fis-16 ta’ :unju.” Issa l-kow/ Karkari] xe[et [arstu fuq il-partita ta’ ritorn fis-Slovenja u qed jippjana x’tip ta’ tattika jista’ ju]a issa li l-avversarji raw li mhux se tkun passi;;ata g[alihom. “Il-partita f’Maribor se tkun differenti g[aliex dan it-tim li tant [are; di]appuntat li ma rnexxielux jirb[ilna f’Ta’ Qali, issa nduna li a[na nistg[u no[olqulu l-problemi. Issa importanti li nie[du lpo]ittiv li sar f’Ta’ Qali u
nkunu lesti g[al battalja ferm aktar [arxa. Barra dan irridu nda[[lu f’mo[[na li a[na wkoll irid ikollna reazzjoni. Ilpartita tal-ewwel leg timliena bil-kura;; u l-fatt li ma qlajniex goal hawn Malta aktar u aktar.” Paul Zammit jidher li apparti din il-log[ba, mo[[u di;à hu wkoll mifrux fuq lista;un li ;ej fejn jaf tajjeb li se jkun wie[ed aktar diffi/li mill-ista;un li g[adda ladarba Birkirkara huma /-Champions renjanti. Madankollu jinsab kuntent li l-kumitat Karkari] [adem id f’id mieg[u fl-a[[ar sentejn u kollox miexi skont kif kien ippjana. “Fl-a[[ar sentejn ippruvajna nibnu ba]i soda u jekk t[ares lejn l-iskwadra hi prattikament dik tas-sena l-o[ra. Ippruvajna nag[mlu ftit irtokki biex naffrontaw sta;un diffi/li g[aliex ridt li meta ni;u biex nilag[bu l-log[ba tag[na flEwropa jkolli l-iskwadra lesta g[al sta;un s[i[. G[alija liskwadra hi lesta g[alkemm ma neskludix li jista’ jkun hemm xi rtokki ]g[ar sakemm jibda l-kampjonat,” temm ilkow/ ta’ Birkirkara. Nhar it-Tnejn filg[odu lKarkari]i jmorru Maribor sabiex it-Tlieta jaffrontaw ilpartita mit-tieni leg fisSlovenja, bit-tama tkun li din id-darba ma jfallux i/-/ansijiet li jo[olqu [alli jkunu huma li javvanzaw.
Irrid inbiddel il-per/ezzjoni li g[andu l-futbol Malti – Peter Busuttil (Kandidat g[all-Vi/i President tal-MFA) Minn Chris Muscat
Irrid inbiddel il-per/ezzjoni li hawn lejn il-futbol lokali, li mhux popolari bi]]ejjed mannisa tfal u anzjani f’kull ground u f’kull livell u nixtieq li dawn i[ossuhom komdi f’dan l-ambjent. Irrid inda[[al il-professjoni tieg[i fil-futbol u mhux nag[mel professjoni mill-futbol. Karriera di;à g[andi”. Dan qalu Peter Busuttil, kummissarju g[all-films meta ltaqa’ mal-media lokali biex jispjega l-miri tieg[u u x’jixtieq li jbiddel jekk ikun elett fil-kariga ta’ Vi/i President tal-MFA meta sSibt li ;ej issir l-elezzjoni g[all-og[la uffi/jali waqt illaqg[a :enerali Annwali. Busuttil se jkun qed jikkontesta flimkien ma’ [ames kandidati o[ra g[al wa[da mit-tliet karigi ta’ Vi/i President. Busuttil qal li ma jistax ji/[ad il-fatt li sar titjib matul l-a[[ar tliet snin imma li tiskorja goal wie[ed ma jfissirx li bilfors se tirba[ il-
log[ba. Huwa qal li mhu favur u kontra [add mi]-]ew; kandidati g[all-Presidenza tal-MFA imma qal li jaqbel ma’ [afna mill-inizjattiva li [a l-President attwali Norman Darmanin Demajo waqt li lkandidat l-ie[or, l-Avukat Peter Fenech i[oss li ma bidel xejn fit-tliet snin li kien filkariga ta’ Vi/i President flamministrazzjoni pre/edenti u kien g[alhekk li tilef i/-/ans tieg[u fl-a[[ar elezzjoni. Madankollu sostna li hu ja[dem ma’ kul[add g[aliex is-sehem tieg[u fil-futbol dejjem kien g[ajn sabi[ ta’ sodisfazzjon u g[alkemm qatt ma sab postu f’xi tim min[abba nuqqas ta’ [ila, g[all-inqas jista’ jg[in lil [addie[or jirnexxi. Busuttil qal li ma jridx jiftiehem li l-qadim hu [a]in u l-;did tajjeb imma j[oss li f’dawn it-tliet snin /ertu affarijiet setg[u nbidlu u ma nbidlux u hu lest li jg[in lillamministraturi kollha. Qal li ma jixtieqx jippromwovi l-
Peter Busuttil – lest ja[dem ma’ kul[add g[aliex is-sehem tieg[u fil-futbol dejjem kien g[ajn sabi[ ta’ sodisfazzjon (Ritratt> Michael Ellul)
futbol g[all-asso/jazzjoni biss imma anke g[all-klabbs u lg[aqdiet u jrid ju]a l-ener;ija tieg[u biex jag[ti [ajja ;dida lill-istrutturi tal-futbol. Peter Busuttil semma kif kien qed ja[dem mill-qrib mal-MFA biex ji]died l-u]u
tal-ispazju u reklamar flistadium nazzjonali billi jkun hemm aktar kummer/ u kienu waslu biss fi stadju li jiffirmaw il-kuntratt. Qal ukoll li j[oss li anke listadium nazzjonali g[andu jing[ata isem li jkun
sinonimu u b[ala e]empju semma l-Emirates Stadium ta’ Arsenal. Qal li fl-istadium nazzjonali hemm wisq spazji mo[lija li jistg[u ji;u wtilizzati ferm a[jar. “Imma biex nag[mlu dan kollu rridu nbiddlu lper/ezzjoni u mmorru fliskejjel. Hemm b]onn ukoll li anke n-nurseries jibdew i[arsu mhux biss lejn il-futbol imma anke lejn l-aspett edukattiv u so/jali tat-tfal u mhux biss ikunu akkademja ta’ tag[lim tal-futbol”. Busuttil qal li b[ala General Manager ta’ Birkirkara, xorta se jibqa’ bl-istess entu]ja]mu u attitudni lejn il-futbol, anke jekk ma jkunx elett. Qal li ma qag[adx idur u jdejjaq lillklabbs qabel l-elezzjoni g[aliex i[oss li dawn bi]]ejjed huma m[abbtin i[ejju g[all-ista;un imma jemmen li kul[add jaf ilprofil tieg[u u l-entu]ja]mu li g[andu biex skont il-motto tieg[u, ‘L-affarijiet jistg[u jkunu a[jar’.
IN-NAZZJON Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
Sport 31 WATERPOLO
Sergio Afric jibda b’reb[a Sirens Ritter Sport............10 San :iljan Sir Alex...........17 (3-3),(2-5),(2-4),(3-5)
San :iljan Sir Alex baqg[u jisfidaw g[ar-reb[ talkampjonat meta fl-ewwel partita ta[t it-tmexxija ta’ Sergio Afric, g[elbu lil Sirens Ritter Sport 17-10. B’din irreb[a, il-:iljani]i re;g[u jinsabu tliet punti ta[t Neptunes meta jinsabu f’nofs il-Kampjonat. Sirens g[alkemm fuq il-karta ma bdewx favoriti, offrew sfida denja. Sirens kellhom lil Alex Attard nieqes. San :iljan bdew il-partita tajjeb meta marru 3-0 minn fuq, i]da Sirens irkupraw bi tliet gowls biex temmew lewwel sessjoni 3-3. I]da San :iljan skorjaw tlieta o[ra filbidu tat-tieni sessjoni biex marru 6-3 minn fuq u sa tmiem is-sessjoni baqg[u bi tliet gowls vanta;;. San :iljan kabbru d-distakk fit-tielet sessjoni fejn bdiet [ier;a l-esperjenza u l-kwalità bejn i]-]ew; timijiet b’gowls minn Biros (2), Avramovic u Zammit. B’distakk ta’ [ames gowls, il-punti kienu kwa]i de/i]i fejn ser imorru i]da San :iljan serr[u rashom meta ]ammew ir-ritmu biex kisbu l-[ames reb[a talKampjonat. Sirens: A. Grech, Z. Mizzi (1),
M. Grech (1), J. Napier, A. Babay (1), C. Kiss (4), J. Borg (1), D. Cutajar (2), A. Zarb Cousin, G. Merten, S. Micallef, J. Zampa, J. Cremona San :iljan: D. Camilleri, J.C. Cutajar, C. Gialanze (1), K. Galea (3), K. Dowling, M. Zammit (3), M. Avramovic (4), A. Bianchi, C. Spiteri DeBarro, P. Biros (6), P. Fava, D. Zammit, J. Sammut Referees: Luca Castagnola, Peter Balzan
Valletta United..................13 Marsaxlokk..........................9 (1-3),(5-2),(3-2),(4-2) Valletta United irkupraw minn bidu [a]in biex kisbu l[ames reb[a fil-Kampjonat b’reb[a ta’ 13-9 kontra Marsaxlokk. It-tim ta’ Anthony Farrugia ma kienx fl-aqwa forma u kellhom jistrie[u fuq il-kwalità talbarranin. G[al Beltin spikka wkoll l-veteran Clint Debono awtur ta’ erba’ gowls. G[al Marsaxlokk g[alkemm din kienet il-[ames telfa, irri]ultati fil-partita kollha kienu vi/in u jixhed li Marsaxlokk mhumiex inferjuri g[all-avversarji i]da jonqoshom ftit esperjenza biex jikkontrollaw il-log[ba a[jar. Kienu Marsaxlokk li fet[u tajjeb u marru 3-0 fil-vanta;;
Kif Jinsabu Premier Neptunes San :iljan Sliema Sirens Exiles
1 Divi]joni Valletta Marsacala Otters Ta’ Xbiex Marsaxlokk
L R D T F K Pt 6 6 6 5 5
6 0 0 92 5 0 1 79 2 0 4 60 1 0 4 44 0 0 5 43
47 72 69 58 67
18 15
6 3 0
L R D T F K Pti 6 6 5 6 5
5 0 1 86 58 15 4 0 2 63 68 12 2 1 2 51 57 7 2 1 3 72 74 7 0 0 5 52 67 0
b’Valletta jiskorjaw l-uniku gowl fis-sessjoni permezz ta’ Filipovic. I]da Valletta marru gowl vanta;; fit-tieni sessjoni liema vanta;; komplew ikabbruh. Dan g[aliex reb[u t-tielet sessjoni u fet[u vanta;; ta’ ]ew; gowls. Fl-a[[ar sessjoni Valletta ]ammew l-istess ritmu biex re;g[u jinsabu wa[edhom f’ras il-klassifika. Valletta: R. Sciortino, S. Meli
(1), R. Calleja, M. Korolija (3), N. Bonello Ghio, S. Cachia (1), M. Cordina, C. Zammit, C. Debono (4), R. Scerri, A. Arrigo, D. Filipovic (4), J.C. Farrugia Marsaxlokk: A. Xuereb, M. Grima, M. Agius, E. Meli (2), K. Grech (1), K. Mock (3), A. Galea, C. Bugeja (1), R. Kovacs (1), P. Kovacs (1), T. Camilleri, J. Fenech, L. Friggieri Referees: Alex DeRaffaele,
Massimo Angileri
Arpad Babaj ta’ Sirens issikkat minn Marco Avramovic (xellug) (Ritratt> Martin Agius)
EUROPA LEAGUE I LEG II RD.
Caruana dubju] u jiddebutta l-Ispanjol Conde Valletta llum fis-7.30 p.m. fl-istadium nazzjonali f’Ta’ Qali se jilag[bu l-ewwel leg mit-tieni round ta’ kwalifikazzjoni tal-Europa League kontra Minsk talBelarus bil-mira ewlenija tkun li t-tim immexxi minn Mark Miller jikseb ri]ultat po]ittiv li j[allilu l-bieb ta’ kwalifikazzjoni storika g[attielet round miftu[ bera[. Wara li ;img[a ilu Miller [alla barra lil Jonathan Caruana min[abba injury li kien sofra fl-ewwel leg kontra La Fiorita ta’ San Marino, jidher li d-difensur /entrali g[adu mhux mija fil-mija imma xorta aktarx li jkun filqalba tad-difi]a flimkien ma’ Luke Dimech. Jekk Caruana ma jibdiex, allura Miller ikollu jdawwar il-plejers tieg[u bilprobabbiltà li R jkun Vandelenoitte li jilg[ab fi//entru tad-difi]a u Edmund Agius li g[adu kemm ;edded il-kuntratt bi tliet snin o[ra mal-klabb, jilg[ab quddiem id-difi]a meg[jun minn Roderick Briffa, Ryan Fenech, Hamza Barry u Duson Falzon jew Shaun Bajada. Dan sabiex Denni jkollu rwol aktar liberu fejn jista’ jesprimi ru[u a[jar flimkien mad-debuttant Spanjol ta’ 24 sena Arnal Conde li kien fuq il-kotba ta’ Ethnikos Achna ta’ ?ipru fejn
lag[ab aktar minn 100 partita. Plejer ie[or Bra]iljan li jista’ jkun qed jiddebutta ma’ Valletta wara li lbiera[ wasal il-clearance tieg[u hu lattakkant ta’ 31 sena Romulo Marques Antonelli li kien mal-klabb ta’ Audax Rio flIstat ta’ Rio de Janeiro. Dan il-plejer li wkoll g[andu profil e//ellenti se jkun inklu] fl-iskwadra g[allogb[a tal-lum anke jekk hemm probabbiltà li ma jibdiex mill-bidu peress li mhux fl-aqwa kundizzjoni u ilu kwa]i [ames ;img[at wieqaf. Ta’ min jirrimarka li nNi;erjan Augustin James Obaye baqg[et ma waslitx ilclearance tieg[u minn barra u g[alkemm l-MFA tista’ to[ro;lu permess xorta wa[da biex jilg[ab f’pajji]na, ma jistax jilg[ab fl-Ewropa. Hu mifhum ukoll li l-MFA kitbet lill-UEFA dwar dan. Minsk ma jidhirx li hu tim imbattibbli imma g[andhom il-fortuna li dan l-ista;un di;à lag[bu 16-il partita fejn kisbu [ames reb[iet konsekuttivi u jinsabu fis-seba’ post. Madnakollu l-Beltin jidhru preparati tajjeb fi]ikament u jinsabu lesti biex jag[tu pja/ir lill-partitarji numeru]i tag[hom li se jkunu qed isegwuhom f’din l-avventura Ewropea li finalment tista’ tkun wa[da storika hekk kif l-
ebda klabb Malti g[adu qatt ma rnexxielu jag[milha sattielet round ta’ kompetizzjoni Ewropea. G[al din il-partita Mark Miller mistenni li jibda b’din il-formazzjoni: Pietro Marino, Ian Azzopardi, Roderick Briffa, Jonathan Caruana (Edmund Agius), Luke Dimech, Jason Vandelanoitte, Hamza Barry, Ryan Fenech, Dyson Falzon (Shaun Bajada), Denni Rocha Dos Santos, Arnal Conde (Romulo Marques Antonelli). Borg lura f’Ottubru Intant id-difensur ta’
Valletta Steve Borg mistenni jirritorna fl-azzjoni matul Ottubru wara li ilu barra minn Novembru tas-sena l-o[ra min[abba operazzjoni f’irkopptu. G[alkemm id-difensur internazzjonali kien mistenni jirritorna aktar qabel, kien sfortunat li sofra infezzjoni serja wara l-operazzjoni. It-tim manager ta’ Valletta Gerry Ellul qal li Borg mar anke Sqallija sabiex it-tobba je]aminawlu l-irkoppa u sabu li kellu wkoll il-cartiladge im/arrat fejn kellu ji;i operat xahar wara. Ellul qal li issa Borg qed jag[mel ir-riabilitazzjoni tieg[u fi/-/entru tekniku talMFA u jekk kollox imur tajjeb jirritorna f’Ottubru.
Il-programm Europa League II Rd I Leg
I. Pavlodar v S. Brijeg I. Baku v Tromso Qarabag v P. Gliwice Dila Gori v Aalborg Xanthi v Linfield Trabzonspor v D. City M. Haifa v K. Lankaran A. Famagusta v Gefle Honka v L. Poznan Skonto v Liberec Ventspils v J. Esch Beroe v H. Tel Aviv L. Tallinn v P. Targu Jiu D. Minsk v Lokomotiva Shakhtyor v Milsami P. Ploiesti v Vikingur A. Giurgiu v Omonoia Z. Vilnius v Pyunik C. Odesa v D. Chisinau Malmo v Hibernian Olimpija NK v MSK Zilina H. Split v Turnovo S. Prague v Häcken R. Belgrade v IBV Goteborg v Trencin Rosenborg v St. Johnstone S. Wroclaw v R. Pljevlja S. Graz v Breidablik UBK Thun v C. Sachkhere Stromsgodset v Debrecen Rijeka v P. Town
Valletta FC v Minsk
Differdange 03 v Utrecht Z. Mostar v B. Plovdiv Senica v M. Podgorica Vojvodina v B. Honved Jagodina v R. Kazan Hodd v Aktobe Kukesi v Sarajevo Reykjavik v S. Liege
Ri]ultati
Champions League II Rd ta’ Kwalifikazzjoni
Shirak v Partizan Helsinki v N. Kalju N. Baku v S. Korce IF Elfsborg v Daugava S. Rovers v Molde FK S. Bratislava v Ludogorets TN Saints v L. Warsaw
1-1
0-0 0-0 7-1 0-1 1-1 1-3
INGILTERRA
Cisse barra mill-iskwadra
L-attakkant ta’ Newcastle Papiss Cisse t[alla barra mill-iskwadra li se tmur il-Portugall biex t[ejji g[all-ista;un li ;ej. Filwaqt li Newcatle ma taw l-ebda ra;uni uffi/jali g[aliex dan il-player t[alla barra, jidher li r-ra;uni prin/ipali hi min[abba li Cisse, li j[addan irreli;jon Musulmana qed jirrifjuta li jilbes flokk b’logo ta’ kumpanija li tislef il-flus g[ax dan mhux permess fir-reli;jon Musulmana. S[abu Cheick Tiote u Hatem Ben Arfa, li huma Musulmani b[al Cisse ;ew inklu]i fit-tim u jidher li dawn se ja//ettaw li jilbsu dan il-flokk. Jidher li ladarba Cisse t[alla barra mill-iskwadra issa dan se jfittex klabb ie[or, x’aktarx barra millIngilterra.
Il-{amis, 18 ta’ Lulju, 2013
32 Lokali
Dehra mill-isba[ ta’ cruiseliner riesaq lejn il-Port il-Kbir kmieni filg[odu. Il-fotografu, Martin Xuereb, g[a]el ukoll li jag[tina aspetti differenti tal-port fejn jidhru l-;onna li j[arsu fuq din id-da[la. Infakkrukom li dawk interessati li jie[du sehem fil-kompetizzjoni tal-fotografija jistg[u jibag[tu ritratti ta’ xi attivitajiet matul is-sajf fuq ritratti@media.link.com.mt
Grazzi Lawrence ... Grazzi Gonzi Illum, l-g[ada tal-a[[ar seduta li fiha [a sehem Lawrence Gonzi b[ala Deputat Parlamentari, nixtieq ni]]ih [ajr g[al dak kollu li g[amel g[alina, g[al uliedna u g[al pajji]na permezz tal[idma tieg[u fi [dan il-Partit Nazzjonalista. Se nkun qed naqleb minn Lawrence lbniedem li ;ej mill-Partit Nazzjonalista g[al Gonzi lpolitiku. Se nipprova nag[mel dan fi ftit kliem u allura /ert li m’iniex se nag[mel ;ustizzja max-xog[ol kollu li wettaq. Kont ta’ e]empju
Jekk hemm valur li jispikka mill-ewwel f’Lawrence b[ala bniedem, dan hu ]gur l-etika personali u parlamentari. Mhux kollox jista’ jsir. Mhux kollox jista’ jing[ad. Kulma jsir irid isir b’mod meqjus u b’korte]ija. Kulma jing[ad irid jing[ad f’waqtu u b’rispett assolut lejn [addie[or. Din l-etika rajnieha to[ro; fid-dieher waqt il-kri]i tal-Libja. Min[abba l-etika li wrejna, pajji]na ssemma b’mod po]ittiv mill-mexxejja barranin u fil-media internazzjonali. In-nuqqas ta’
etika rajnieh manifestat f’dawn il-jiem malimmigranti irregolari. Min[abba n-nuqqas ta’ etika, pajji]na safa fil-mira talmedia internazzjonali.
Mexxejt pajji] fil-maltemp Fl-istess ]mien, il-Prim
Missier Malta fiz-zona ewro
Daqskemm :or; Borg Olivier se jibqa’ mag[ruf b[ala missier Malta indipendenti u Eddie Fenech Adami b[ala missier Malta Ewropea, il-Prim Ministru Gonzi se jibqa’ jissemma b[ala missier Malta b’finanzi fis-sod fiz-zona ewro. Pajji]na kellu b]onnu biex inkomplu nimxu l-passi naturali ta’ ]vilupp fl-istorja politika ta’ pajji]na. Mexxejt partit fil-maltemp
Lawrence kien il-Kap talPartit fi ]mien ta’ maltemp. Kien il-Kap tal-Partit wara li l-Partit kien ilu fil-gvern g[al bosta snin. Kien ukoll fi]]mien meta ried jibbilan/ja rri]orsi umani li kellu g[addispo]izzjoni tieg[u. Kellu ta[lita ta’ esperjenza talveterani u l-ener;ija tbaqbaq ta]-]g[a]ag[. Dan kollu fi ]mien meta bosta nies
minn David Agius Whip tal-Grupp Parlamentari Nazzjonalista
f’po]izzjoni ta’ tmexxija kienu qed jinbidlu ma’ o[rajn aktar ]g[a]ag[. Kul[add ried l-ispazju tieg[u. }mien Lawrence kien ukoll i]-]mien tal-isplu]joni fittekonolo;ija. L-ispazju virtwali wkoll ried ji;i mmani;;jat bl-a[jar mod. Dan g[aliex l-i/ken kelma miktuba fuq blog f’temp ta’ ftit minuti kienet tqajjem uragan u kelma waqt intervista fuq il-media fi ftit minuti ddur id-dinja. Ma kienx ]mien fa/li.
media•link COMMUNICATIONS
Ministru Gonzi kien qed imexxi pajji] li kien g[adu kemm da[al membru fl-UE, g[adu kemm da[al membru fiz-zona ewro u fis iffa//ja lakbar kri]i finanzjarja li qatt g[addiet minnha d-dinja. Gonzi rnexxielu li l-vapur talpajji] iwasslu sal-port. Irkibna l-[alel tal-maltemp u mmexxijin minn par idejn sodi fuq it-tmun, pajji]na m’g[eriqx g[ad li bosta pajji]i o[rajn ni]lu sal-qieg[. G[allimtni l-prattiki parlamentari Fuq livell personali, nie[u din l-opportunità biex ni]]ih [ajr ta’ kemm ming[andu tg[allimt dwar il-prattiki parlamentari. Minbarra b[ala Prim Ministru se jibqa’ msemmi b[ala Speaker tal-
Parlament g[al ]ew; le;i]laturi li fihom, fost affarijiet o[ra, idda[[lu /erti prattiki ewlenin fosthom ittwaqqif tal-kumitati permanenti. G[alhekk millesperjenza vasta tieg[u, jien, b[ala deputat ma stajtx ma nitg[allimx. Dan aktar u aktar meta kont il-Whip tal-Grupp
Parlamentari tul i]-]mien li kien Prim Ministru hu. Tg[allimt [afna meta mieg[u g[ext il-qtig[ il-qalb tatturbulenzi li nqalg[u fl-a[[ar le;i]latura. G[amiltna kburin li a[na Maltin
{asra li Gonzi se j[alli lpolitika wara ri]ultat elettorali daqshekk iebes. Bosta kienu tal-istess fehma – “ma kienx jist[oqqlu hekk”. I]-]mien g[ad juri li Lawrence Gonzi kien wie[ed mill-istatisti li bihom kien mog[ni pajji]na permezz tal-PN. Se jsib postu fl-og[la ;ie[ mal-kapijiet kollha ta’ qablu. Jista’ jkun li kien hemm de/i]jonijiet li setg[u m’g[amluhx popolari ma’ /erti faxex imma li listorja g[ad tag[tih ra;un dwarhom. Grazzi Gonzi li g[amiltna kburin li a[na Maltin b’dak li g[amilt g[al pajji]na. Nitolbok biex tibqa’ tag[ti sehmek g[ax g[ad g[andna b]onnok. Inwieg[dek li se na[dem fil-politika bl-istess valuri u prin/ipji li [dimt inti tul ilkarriera politika tieg[ek. Minn qalbi, grazzi [afna Lawrence Gonzi.