2013 07 21

€2

Numru 2,172

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

IL-KABINETT TA’ JOSEPH MUSCAT TA{T SKRUTINJU FINANZJARJU

Dubji dwar dikjarazzjonijiet tal-assi

Id-dikjarazzjoni tal-assi tas-Segretarju Parlamentari g[all-:ustizzja, Owen Bonnici, li da[let l-a[[ar wa[da g[and is-Segretarju tal-Kabinett, Mario Cutajar, bi ksur tal-Kodi/i tal-Etika

Id-dikjarazzjoni tal-assi tal-Ministru Chris Cardona, li tressqet lis-Segretarju tal-Kabinett nhar il-31 ta’ Marzu 2013, meta kien qed ikun i//elebrat {add il-G[id!

■ Il-Prim Ministru u s-Segretarju tal-Kabinett i]ommu mistura d-dikjarazzjonijiet tal-assi tal-Ministri g[al tliet

■

;img[at

Tmien Ministri Laburisti kienu g[adhom ma ppre]entawx id-dikjarazzjonijiet tal-assi meta Joseph Muscat qal li kienu se jkunu ppubblikati dalwaqt

■ Il-ma;;orparti tal-Kabinett Laburista jikser il-Kodi/i tal-Etika dwar id-dikjarazzjonijiet tal-assi

■ Il-Ministru Chris Cardona jippre]enta d-dikjarazzjoni fil-31 ta’ Marzu fl-G[id il-Kbir

Ara storja pa;na 9

ESKLUSSIVA

IL-PJAN G{AT-TKE??IJA TA’ IMMIGRANTI SOMALI

{mew il-pjan f’Kastilja

Il-Prim Ministru Muscat u l-Ministru Mallia [admu fuq il-pjan li kien ma[sub biex jitke//ew 88 immigrant Somalu

Id-de/i]joni g[at-tke//ija minn Malta lejn ilLibja ta’ 88 immigrant Somalu ttie[det f’Kastilja. Il-pjan dettaljat in[adem minn kumitat apposta bis-sehem tal-Uffi//ju talPrim Ministru, il-Ministeru tal-Intern u sSigurtà Nazzjonali, l-Armata u l-Korp talPulizija.

Sa minn kmieni wara nofsinhar tat-Tlieta 9 ta’ Lulju, bdew isiru kuntatti personali u regolari ma’ membri tal-Forzi Armati u m’o[rajn fil-Korp tal-Pulizija.

Suldati u pulizija ng[ataw informazzjoni li se jkunu qed jakkumpanjaw immigranti lejn ilLibja wara li dawn kellhom jin[ar;u middetenzjoni f’Ta’ Kandja.

Ajruplan tal-Air Malta mi]mum biex jie[u [sieb i]-]ew; titjiriet li kienu skedati g[al-lejl ta’ bejn it-Tlieta 9 u l-Erbg[a 10 ta’ Lulju.

Il-master ticket kif ukoll id-dettalji personali tal-immigranti, fosthom nisa, flimkien ma’ dawk tas-suldati u l-pulizija li kienu se jakkumpanjawhom sal-ajruport militari ta’ Mitiga fi Tripli kienu di;à ;ew konfermati u stampati.

Dak li qieg[da ti]vela llum il-mument jikxef kif il-Prim Ministru Joseph Muscat u l-Ministru Manuel Mallia ma kinux qeg[din jikkunsidraw l-g[a]liet kollha kif qalu lill-Parlament Malti, lill-Kummissjoni Ewropea u lill-media, inklu]a dik internazzjonali, imma kienu de/i] bi pjan dettaljat li jke//u kontra l-li;ijiet internazzjonali 88 immigrant, ir;iel u nisa.

Pjan li falla wara de/i]joni tal-Qorti Ewropea g[ad-Drittijiet tal-Bniedem.

Ara storja pa;na 3

KTIEB DWAR MATTIA PRETI

INTERVISTA MA’ LAWRENCE GONZI

Ara li mal-kopja tieg[ek ta’ il-mument tal-lum ting[ata ktieb dwar MATTIA PRETI, li d-direzzjoni tal-gazzetta [ar;et fl-okka]joni tal-400 sena mit-twelid ta’ dan il-;enju tal-arti.

eks Prim Ministru u Kap tal-PN, fi tmiem karriera ta’ 25 sena servizz fil-politika Ara pa;ni 4-7

2

Lokali

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

Mitluba azzjoni min[abba trattament inuman fid-Depot ■ Il-Kummissarju tal-Pulizija ma jikkundannax il-mod umiljanti u inuman li t[allew fih tarbija u xi immigranti nisa fil-bit[a tad-Depot ■ Il-Kummissarju tal-Pulizija jrid jikkastiga lil min [a r-ritratti u mhux lil min [alla l-immigranti mitluqa fis-s[ana u fil-[mie; Il-Foundation for Shelter and Support to Migrants qed titlob li jittie[du l-azzjonijiet me[tie;a waq li kkundannat il-kundizzjonijiet []iena li kienu mi]muma fihom fidDepot ta[t g[ajnejn ilPulizija l-immigranti Somali, fosthom tarbija ta’ ftit xhur, li dda[[lu Malta l-;img[a li g[addiet u li kienu se jitke//ew mill-Gvern Laburista b’mod illegali.

Nhar il-{add li g[adda, din il-gazzetta ppubblikat b’mod esklussiv ]ew; ritratti li juru tarbija u immigranti mitluqa mal-art fil-bit[a tad-Depot f’kundizzjonijiet inumani u degradanti, bl-art ma[mu;a bi]-]ejt tal-karozzi u qrib [afna ta’ sprall. Dawn limmigranti t[allew mitluqin g[as-s[ana ta’ wara nofsinhar sakemm il-Pulizija lestew ilpro/ess tal-immigrazzjoni, li dam [in twil.

Il-Foundation for Shelter and Support to Migrants f’kummenti lil il-mument ikkundannat dak li deher evidenti fir-ritratti u se titlob biex tittie[ed azzjoni [alli tassigura biex sitwazzjoni b[al din ma ter;ax tirrepeti ru[ha, spe/jalment filkonfront tan-nisa u t-tfal li huma l-aktar vulnerabbli.

Mitlub jikkummenta wkoll l-Uffi//ju tal-Kummissarju tat-Tfal, intqal li l-immigranti irregolari li jkunu minuri jew familji bit-tfal, g[andhom minnufih, hekk kif jaslu Malta, jittie[du f’/entru apposta ma[sub biex jilqa’ fih it-tfal.

L-Uffi//ju talKummissarju g[at-Tfal qal li l-politika tal-Gvern Malti li j]omm in-nies li jkunu da[lu b’mod irregolari ta[t detenzjoni amministrattiva sakemm ikun i//arat l-istatus

tag[hom, qed ikollu effett mhux mixtieq u li qed jinkisru anki d-drittijiet tattfal meta l-minuri jibqg[u f’dan it-tip ta’ /entru sakemm l-età tag[hom ti;i a//ertata.

“Nistennew li l-politika ta’ e]enzjoni mid-detenzjoni tattfal jew tal-familji bi tfal, g[andha ti;i msa[[a billi dawn il-persuni vulnerabbli ma jmissu qatt ma’/entru taddetenzjoni, i]da f’/entru apposta skont il-b]onnijiet tag[hom. L-e]i;enzi tassigurtà nazzjonali u dawk taddrittijiet tal-bniedem, partikularment tat-tfal, qatt ma g[andhom jitpo;;ew f’kunflitt ma’ xulxin b’tali mod li jinkisru d-drittijiet fundamentali tal-bniedem.

I]da l-;img[a li g[addiet, kelliema g[all-Korp talPulizija iddeskriviet ma’ ilmument it-trattament mog[ti lil dan il-grupp ta’ immigranti Somali b[ala “uman g[alla[[ar”.

Kontra l-azzjoni li qed tintalab li tittie[ed, Peter Paul Zammit, il-Kummissarju talPulizija, mhux se jie[u passi kontra min [alla lil dawn limmigranti f’kundizzjonijiet inumani u umiljanti. Minflok, il-Kummissarju tal-Pulizija ordna li ssir investigazzjoni interna biex taqbad u tikkastiga lil min [a r-ritratti.

Il-Kummissarju tal-Pulizija tkellem dwar din linvestigazzjoni waqt konferenza tal-a[barijiet, li saret nhar il-{amis li g[adda fid-Depot, u li matulha ta rendikont tal-[idma talPulizija fl-a[[ar tliet xhur.

Peter Paul Zammit qal li ladarba l-uffi/jal li [a dan irritratt ji;i identifikat, jittie[du passi dixxiplinari kontrih. Hu qal li jidher li lpulizija li ;ibed ir-ritratt ma

It-tarbija Somala li t[alliet mitluqa fl-art fuq xugaman qrib sprall u art mimlija ]ejt tal-karozzi. Sitwazzjoni li tmur kontra l-li;ijiet internazzjonali li jitolbu li tkun assigurata s-sigurtà tal-immigranti u li dawn ikunu ttrattati kif xieraq b’rispett lejn id-dinjità tag[hom.

[a l-ebda azzjoni biex jirrimedja dak li ;ara. IlKummissarju tal-Pulizija flebda [in ma kkundanna l-fatt li t-tarbija t[alliet fuq xugaman mal-art fis-s[ana qalb il-[mie; u ]-]jut talkarozzi.

L-UE ilha tis[aq biex tkun assigurata s-sigurtà talimmigranti, li jkunu ttrattati kif xieraq b’rispett lejn id-dinjità tag[hom, u fuq kollox kull ka] g[andu ji;i e]aminat skont kif stabbilit

fil-Konvenzjoni ta’ :inevra fl-1951. Din il-Konvenzjoni tittratta l-protezzjoni tarrefu;jati. Sa mill-1999, l-UE [admet biex tinbena sistema komuni Ewropea tal-a]il, mag[rufa a[jar b[ala CEAS (Common European Asylum System), biex issa[[a[ ilqafas legi]lattiv rigward limmigrazzjoni irregolari, inklu]i l-applikazzjonijiet g[all-a]il li jvarjaw minn pajji] g[al ie[or u minn ]mien g[al ]mien.

Investigati ka]i ta’ razzi]mu Il-Pulizija qieg[da tinvestiga erba’ ka]i min[abba n-natura razzista tag[hom b’ri]ultat ta’ kummenti u kitbiet li dehru fuq siti so/jali dan l-a[[ar.

Il-kontroversja li nqalg[et il-;img[a li g[addiet hekk kif t[abbar li l-Gvern Laburista kien se jke//i grupp ta’ immigranti Somali u l-protesti li kien hemm g[al din id-de/i]joni, wasslu biex numru ta’ individwi kitbu g[add ta’ kummenti dispre;jattivi u razzisti li n;iebu g[all-attenzjoni talPulizija.

Fil-ma;;orparti, dawn ilkummenti dehru fuq is-sit so/jali Facebook u mhux esklu] li l-Pulizija tibda wkoll tinvestiga filmati li setg[u tpo;;ew fuq youtube.

L-Ispettur Sandro Camilleri mit-Taqsima Legali tal-Korp tal-Pulizija semma ka]i partikulari ta’ messa;;i li tpo;;ew fuq Facebook b[al: “Malli jid[lu missna na[arquhom”, “Wa[da b[al ta’ Hitler iridu… kollha f’barriera, bowser tal-fuel u a[raq!”

L-Ispettur Sandro Camilleri kkonferma ma’ ilmument li b’koordinazzjoni mat-Taqsima tas-Cybercrime tal-Korp tal-Pulizija di;à ntbag[tet dokumentazzjoni legali l-Istati Uniti b[ala parti mill-pro/eduri flinvestigazzjonijiet li qeg[din isiru fuq dan il-kontenut li deher fuq Facebook biex b’hekk l-ist[arri; iwassal g[all-;ustizzja.

Hu spjega li dawn ilkitbiet huma e]empju /ar ta’ in/itament razzjali u tixwix li mieg[u j;orr massimu ta’ piena sa 18-il xahar pri;unerija. F’ka]i li mbag[ad jitilg[u f’livell ta’ ksenofobija, din il-piena tista’ ti]died b’de/i]joni talQorti.

Sadattant, il-Pulizija qieg[da wkoll tie[u azzjoni fuq rapporti li qeg[din jaslulha ta’ kummenti u tg[ajjir dispre;jattiv filkonfront tal-immigranti.

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

Lokali

3

ESKLUSSIVA

Pjan ma[dum f’Kastilja g[at-tke//ija illegali tal-immigranti Skont il-pjan tal-Gvern ta’ Muscat, l-immigranti Somali kienu se jitwasslu fis-satra tal-lejl mi/-/entru f’Ta’ Kandja g[all-ajruport

■ Kull immigrant kien se jkun mg[asses b’suldat u pulizija sakemm jitwassal il-Libja Nhar id-9 ta’ Lulju li g[adda, fl-uffi//ju tal-Prim Ministru Joseph Muscat f’Kastilja kienet g[addejja [idma biex dakinhar tard bil-lejl “b’ordni” jitke//ew illegalment minn Malta 88 immigrant mis-Somalja li kienu parti minn grupp ta’ 102 immigranti salvati mill-Forzi Armati.

L-immigranti kellhom jintbag[tu lejn lajruport militari ta’ Mitiga, fi Tripli. Ilgrupp kien jinkludi immigranti r;iel u nisa.

Mill-investigazzjoni li g[amlet ilmument jirri]ulta li l-linja nazzjonali talajru, l-Air Malta, kienet di;à [ar;et ilmaster ticket li kien ikopri l-ismijiet talimmigranti kollha li kienu se jitke//ew kif ukoll tal-membri tal-pulizija u talarmata li kienu se jakkumpanjawhom.

L-ajruplan li kien se jintu]a kien ippreparat fl-ajruport tal-Gudja biex jag[mel ]ew; titjiriet separati. G[alkemm l-ajruplan jesa’ mal-180 passi;;ier, it-88 immigrant kienu se jinqasmu f’]ew; gruppi, u titjira minnhom kienet ippjanata li titlaq f’nofsillejl ta’ bejn it-Tlieta u lErbg[a, u titjira o[ra bl-istess ajruplan g[all-[abta tal-4am. Din kienet tiddependi mill-[in li l-ajruplan kien se jag[mel fl-ajruport fil-Libja sakemm lewwel grupp jitni]]el ming[ajr problemi.

L-immigranti kienu se jitwasslu lajruport internazzjonali ta’ Malta minn Ta’ Kandja fejn kienu qeg[din jin]ammu, bl-ordni minn Kastilja kienet li dawn jitwasslu l-Libja u jing[ataw lillawtoritajiet fl-ajruport militari ta’ Mitiga, b’ebda [jiel fejn dawn kienu se jin]ammu hekk kif jitwasslu l-Libja.

Sa minn 12pm tal-;urnata msemmija, membri tal-armata u tal-pulizija kienu mg[arrfa personalment li kienu se jissej[u xog[ol biex jakkumpanjaw lill-immigranti li kienu se jitke//ew minn Malta.

Dawn intalbu biex fis-1.30pm jirrappurtaw g[ax-xog[ol. Kien f’dawn il-[inijiet, li bdew jo[or;u l-ewwel dettalji fuq il-mezzi tax-xandir.

Min[abba li kien inkixef dak li lGvern Laburista pprova jostor, is-suldati u l-pulizija re;a’ sar kuntatt mag[hom biex jibqg[u d-dar u jibqg[u jistennew sakemm jer;a’ jsir kuntatt mag[hom.

Din it-telefonata waslet g[all-[abta tal-5.30pm. L-ordni kienet biex jirrappurtaw g[ax-xog[ol fl-10pm g[ax l-immigranti kienu se jitke//ew minn Malta lejn il-Libja. Madankollu ma ng[atawx informazzjoni x’se jag[mlu hekk kif jaslu l-Libja bl-immigranti, imma dawk ikkon/ernati g[arrfu biss

lis-suldati u lill-pulizija li kienu se jakkumpanjaw lil xi immigranti mi]muma f’/entru tad-detenzjoni.

Dan kollu bi ksur tal-li;ijiet internazzjonali min[abba li l-Gvern lanqas biss tahom l-opportunità japplikaw g[all-a]il u l-ka] tag[hom g[allinqas ji;i mismug[ kif jitolbu l-li;ijiet ta’ Malta u dawk internazzjonali.

Ag[ar minn hekk, kif kien ]velat filParlament mid-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi dil-;img[a, uffi/jal millMinisteru tal-Intern /empel il-Kwartieri tal-Pulizija kif kienu qeg[din isiru tt[ejjijiet kollha g[at-tke//ija, biex i/anfar lill-Pulizija talli [adu lill-immigranti dDepot waqt li kienet g[addejja lpro/edura tat-te[id tal-marki tas-swaba skond ir-regolamenti tal-UE. Fl-istess telefonata ng[ataw direzzjoni biex limmigranti jittie[du f’Xatt it-Tiben.

G[all-[abta tas-6.15pm fil-Parlament, il-Prim Ministru Joseph Muscat qal li lGvern kien g[adu kemm ir/ieva komunikazzjoni mill-Qorti Ewropea g[ad-Drittijiet tal-Bniedem. Dan ilkomunikat kien isemmi li dak li kien qieg[ed jippjana l-Gvern imur kontra lli;ijiet internazzjonali, u g[aldaqstant ilGvern kien im[e;;e; biex jabbanduna

din l-g[a]la li kellu. Dan wara li kienu 11-il g[aqda mhux-governattiva li ressqu mandat ta’ inibizzjoni quddiem il-Qorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem.

Dan [arbat g[alkollox il-pjan tal-Prim Ministru Muscat u tal-Ministru Mallia.

I]da mill-investigazzjonijiet li g[amilna, kellhom jg[addu mill-inqas sag[tejn biex is-suldati u l-pulizija li kienu se jakkumpanjaw lill-immigranti lejn il-Libja ;ew mg[arrfa li l-vja;; kien qieg[ed jit[assar. Dan sar permezz tattelefon individwalment.

Sadattant, il-Ministru tal-Affarijiet Barranin, George Vella, ma kkummenta xejn waqt programm fuq l-istazzjon tattelevi]joni Laburista aktar kmieni dil;img[a, meta d-deputat Nazzjonalista Ryan Callus g[adda rimarka li xi suldati mill-Forzi Armati kienu msej[a biex jid[lu xog[ol [alli jakkumpanjaw limmigranti li kienu se jitke//ew millGvern Laburista.

Id-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi dil-;img[a fil-Parlament iddikjara li dan l-a;ir tal-Gvern tant kien perikolu] li l-Air Malta kienet se tispi//a esposta g[al bojkott internazzjonali u danni kbar min[abba li kienet se ta[dem f’xi [a;a li tikser id-drittijiet tal-bniedem.

Intervista 5

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

4 Intervista

Se nibqa’ nag[ti kontribut lill-partit li nemmen fih u li tant irid jag[mel ;id 25 SENA TA’ SERVIZZ

IL-POLITIKU G{AN-NIES

Mejju 1987: Ikkontesta l-elezzjoni ;enerali g[all-ewwel darba mal-PN fuq it-Tieni Distrett (682 vot) u fuq it-Tielet Distrett (1,109 vot) fejn ma ;iex elett.

1987-1988:Chairman tal-Bord tal-Farma/ija u membru talBord tal-{abs.

Serjetà, dedikazzjoni bla limiti u fidu/ja – Simon Busuttil, Kap tal-Oppo]izzjoni u tal-PN “Lawrence Gonzi jfisser serjetà, dedikazzjoni bla limiti u fidu/ja kbira fil-poplu Malti u G[awdxi li ispiratu biex jag[mel il-[idma politika li tant tat ri]ultati.”

“Qed i[alli wirt ta’ ekonomija b’sa[[itha, sistema edukattiva tal-og[la kwalità, l-aqwa servizz tas-sa[[a b’xejn.

Qed i[alli sistema so/jali mtejba u pajji] straordinjarju, modern u li jilqg[ek bi spazji miftu[a, inklu] bi pro;etti li saru mill-gvernijiet li mexxa Lawrence Gonzi.”

“Ir-rispett tirb[u jekk ta[dem g[alih b[alma g[amel Lawrence Gonzi. G[andna g[aliex inkunu kburin li pajji]na tmexxa minn persuna li kienet konsistenti mal-valuri u leali lejn il-valuri.”

“Kelli l-privile;; ja[dem ma’ Lawrence Gonzi minn meta Malta kienet qed t[ejji biex tid[ol fl-UE u dejjem kien ja[seb kif pajji]na se jadatta g[as-s[ubija u g[alhekk kellu jkun imexxi minn persuna kapa/i biex pajji]na jg[addi millperijodu ta’ transizzjoni diffi/li. Lawrence Gonzi mexxa lil pajji]na fl-ewwel snin tas-s[ubija li kienu su//ess u dan dovut g[all-kapa/ita` u l-vi]joni tieg[u.”

“Lawrence Gonzi [adem ukoll fl-integrazzjoni Ewropea ta’ pajji]na fosthom biex pajji]na da[[al l-ewro, [adem biex pajji]na da[al fiz-Zona Schengen u [adem biex introdu/a u [addem li;ijiet li taw il-frott u [olqu x-xog[ol.

Iltqajt ma’ [afna nies li jg[idu li Malta g[andha influwenza fl-istituzzjonijiet Ewropew li ti]boq id-daqs

Ottubru 1988: Elett Speaker tal-Parlament.

1987-1994:Chairman tal-Kummissjoni Nazzjonali Persuni

b’Di]abbiltà.

April 1992: Ikkonfermat unanimament Speaker talParlament.

1994-1995: Chairman tal-Kummissjoni g[ar-Revi]joni tasSistema Elettorali.

1994-1996: President tal-Kummissjoni Nazzjonali Persuni b’Di]abbiltà u Chairman tal-Kumissjoni Nazzjonali g[as-Sa[[a Mentali.

Ottubru 1996: Ikkontesta l-elezzjoni ;enerali u ;ie elett deputat mit-Tieni Distrett.

Novembru 1996: In[atar Whip tal-Grupp Parlamentari Nazzjonalista fl-Oppo]izzjoni, Segretarju tal-Grupp Parlamentari u Shadow Minister g[all-Politika So/jali.

Marzu 1997: Elett Segretarju :enerali tal-PN. 1998: Ikkontesta l-elezzjoni ;enerali u re;a’ ;ie elett mitTieni Distrett.

Settembru 1998: {a l-;urament tal-[atra ta’ Ministru g[allPolitika So/jali u ta’ Leader of the House.

Mejju 1999> Elett Vi/i Kap tal-PN wara li Guido de Marco n[atar President ta’ Malta, u sussegwentement in[atar Vi/i Prim Ministru u Ministru g[all-Politika So/jali fejn flimkien ma’ Eddie Fenech Adami [adem bis-s[i[ fil-kampanja tarreferendum u tal-elezzjoni ;enerali li bir-ri]ultati miksuba ng[ata bidu biex Malta tkun membru tal-UE. April 2003: :ie elett g[al darb’o[ra f’elezzjoni ;enerali mitTieni Distrett u ma[tur mill-;did Vi/i Prim Ministru, Ministru g[all-Politika So/jali u Leader of the House.

Marzu 2004: Elett Kap ;did tal-PN wara li kiseb 94.06% talvoti tal-kunsillieri tal-PN biex wara n[atar Prim Ministru wara rri]enja ta’ Eddie Fenech Adami.

Mejju 2004: Malta tissie[eb fl-UE, u b[ala Prim Ministru jie[u sehem fi/-/erimonja uffi/jali tat-tkabbir tal-UE fl-Irlanda.

2005: B[ala Kap tal-Gvern Malti mexxa s-summit tal-Kapijiet ta’ Gvern tal-pajji]i msie[ba fil-Commonwealth.

Jannar 2008: Malta ting[aqad maz-zona Ewro wara li mexxa [ames snin ta’ ristrutturar biex il-pajji] la[aq il-kriterji stabbiliti.

Marzu 2008: Mexxa lill-PN g[al reb[a elettorali o[ra. Hu kien elett mit-Tieni u mid-Disa’ Distrett u kien konfermat Prim Ministru. :unju 2008: Jinawgura l-bini l-;did tad-Dar ?entrali tal-PN. 2008-2013: Snin li matulhom Malta ntlaqtet mill-kri]i ekonomika u finanzjarja, u, minkejja dan, it-tre;ija ekonomika tieg[u wasslet biex in[olqu rekord ta’ impjiegi, ;ie re;istrat rekord tal-aktar nies ja[dmu b’iktar minn 153,000 u rata ta’ qg[ad fost l-aktar baxxi fl-UE. Marzu 2011: Jiddikjara li t-tne[[ija ta’ Gaddafi mill-poter kienet inevitabbli fl-eqqel tar-rivoluzzjoni Libjana.

Lulju 2011: Il-Parlament jg[addi li;i dwar id-divorzju wara li l-Gvern immexxi minnu ta vot liberu lid-deputati tieg[u filParlament fi tmiem id-diskussjoni tal-li;i dwar id-divorzju.

Frar 2012: Ma[tur Kap tal-PN b’96.5% tal-voti f’votazzjoni sigrieta fost il-kunsillieri Nazzjonalisti.

Frar 2013: Jinnegozja mal-UE pakkett finanzjarju rekord g[al Malta ta’ €1.12 biljun.

Marzu 2013: Jie[u responsabbiltà tar-ri]ultat tal-elezzjoni ;enerali. F’din l-elezzjoni kien elett mit-Tieni u s-Seba’ Distrett.

Marzu 2013: Jie[u l-;urament tal-[atra b[ala Kap talOppo]izzjoni.

Mejju 2013: It-tmexxija tieg[u tal-PN tg[addi lil Simon Busuttil wara li saret votazzjoni g[at-tmexxija l-;dida tal-partit li fiha ma kkontestax. Sussegwentement hu rri]enja minn Kap talOppo]izzjoni u ]amm is-si;;u parlamentari.

Lulju 2013: Fil-Parlament jag[mel l-a[[ar diskors tieg[u b[ala Deputat Parlamentari f’seduta li matulha ng[ata tislima mill-Prim Ministru , mill-Kap tal-Oppo]izzjoni u mill-Ispeaker g[all-kontribut li ta lill-pajji].

Lawrence Gonzi nhar l-Erbg[a li g[adda fl-a[[ar seduta parlamentari tieg[u flimkien mal-Kap tal-Partit Nazzjonalista, Simon Busuttil, fi tmiem diskorsi ta’ ;ie[ u apprezzament g[all-25 sena servizz lill-pajji] (Ritratt> Joseph Galea)

Lawrence Gonzi akkumpanjat minn martu Kate, li dejjem kienet pilastru ewlieni fil-[idma politika tieg[u, milqug[ minn folla mi;bura quddiem il-Palazz Presidenzjali biex jg[idulu grazzi personalment g[all-[idma li wettaq (Ritratt> Joseph Galea)

Intervista minn Jerome Caruana Cilia – jcaruanacilia@gmail.com

bil-kwiet, u dawk g[enuna biex imbag[ad stajna nirb[u l-mew; il-kbir li ffa//jajna wara.

Int se tkun l-ewwel eks PM li se tkun irri]enjajt mill-Parlament qabel tmiem legi]latura. G[aliex [assejt li g[andek tirri]enja daqstant kmieni^

Deherli li l-pajji] u anki l-partit – imma [a nitkellmu fuq il-pajji] – g[andu b]onn li jkollu deputati filParlament li jag[tu l-massimu possibbli biex il-[idma politika tista’ tibqa’ ssir.

Jien, min[abba l-kundizzjoni ta’ g[ajnejja u anki laffarijiet kif qed ji]viluppaw, deherli li iktar tajjeb g[all-Partit li jiena nirtira mix-xena politika, in[alli lispazju g[al min jista’ ja[dem fid-distrett, u li allura lkontribut tieg[i issa jie[u forma differenti. Mhux iktar fuq quddiem, imma iktar wara x-xena, biex nag[ti lappo;; tieg[i.

Imma sarulek diversi appelli pubbli/i li fihom bi kliem ;enwin qalulek li s-sehem tieg[ek g[adu b]onnju] g[all-pajji]. Allura, dan ma jirriflettix fil-[sibijiet tieg[ek^

Jirrifletti [afna. Imma l-kontribut tieg[i nista’ nag[tih b’forom differenti. Mhux ne/essarjament li lkontribut nibqa’ nag[tih billi nkun deputat filParlament, nie[u sehem fil-[ajja Parlamentari. Ilkontribut tieg[i jista’ jsir b’mod ie[or, u na[seb li lPartit g[andu tmexxija issa, li g[andha b]onn li nibqg[u lkoll kemm a[na mag[qudin warajha u jien be[siebni nikkontribwixxi biex it-tmexxija l-;dida talPN tkompli l-mixja tal-Partit, u jekk il-Bambin irid ikollna s-su//ess.”

X’kienet l-akbar kisba li g[amilt g[all-PN b[ala Kap u l-akbar kisba g[all-pajji] b[ala Prim Ministru^

L-akbar kisba b[ala Kap kien il-fatt li jien kont lewwel Kap tal-Partit u allura Prim Ministru fl-ewwel ;ranet, ;img[at u xhur li Malta ssie[bet fl-UE u wrejna politikament lil dawk kollha li kienu qalu li jekk nissie[bu fl-UE, Malta tinbela’ mill-baleni, ma kellhomx ra;un. Kellu ra;un il-PN li bil-provi wera li Malta fis-s[ubija fl-UE kienet se tag[mel su//ess, u g[amilna su//ess kbir [afna.

Na[seb inqis dan b[ala wie[ed mill-punti l-aktar po]ittivi g[all-PN. Nie[u pja/ir li l-PN fuq dan il-punt irre;istra su//ess partikulari li mbag[ad kompla jikber billi ;abilna aktar vanta;;i g[all-pajji] meta sse[ibna fiz-zona tal-ewro. Il-munita tal-ewro, li sse[ibna fiha fl-1 ta’ Jannar 2008, ;iet fil-mument e]att, g[aliex lillpajji] salvatu mill-kri]i finanzjarja u ekonomika, li faqqg[et f’dik is-sena. Il-pajji] gawda minn dik idde/i]joni g[aliex sibna munita li setg[et tiddefendina f’dawn il-mumenti partikulari.

Kien hemm mumenti o[rajn partikulari: il-mument tal-Libja, il-mumenti ta’ kif ]viluppajna l-pajji] u [ri;na s-sabi[ kollu tal-poplu tag[na, imma na[seb li b[ala pajji] u b[ala partit, dawn i]-]ew; avvenimenti kienu jid[lu fl-istorja.

L-a[[ar amministrazzjoni tieg[ek kienet tista’ tg[id fost l-aktar imqallba fl-istorja politika ri/enti... lokalment u internazzjonalment. X’kienu l-aktar de/i]jonijiet difficli li [adt li i]da l-istorja kkonfermat li kienu d-de/i]jonijiet it-tajbin^

Na[seb hemm lista minnhom, imma kieku kelli llum in[ares lura ng[id li d-de/i]jonijiet li [adna ma kinux popolari imma li fissru riformi kbar f’pajji]na u li salvaw lill-pajji] mill-mumenti diffi/li li mbag[ad tfa//aw wara. U allura kellna vanta;; [dejn pajji]i o[rajn. A[na rriformajna l-istrutturi tag[na, it-tarzna, il-korpi parastatali, l-istrutturi kollha li kellna u li kien wasal i]-]mien biex jinbidlu, irriformajniehom fi]]mien meta l-pajji] seta’ jag[milhom bil-g[aqal u

“Min[abba l-kundizzjoni ta’ g[ajnejja u kif qed ji]viluppaw l-affarijiet, deherli li iktar tajjeb g[all-Partit li nirtira mix-xena politika. Mhux iktar fuq quddiem, imma iktar wara x-xena, biex nag[ti l-appo[[ tieg[i.”

X’kienet dik id-de/i]joni li llum meta t[ares lura, tg[id li kont te[odha differenti^ Na[seb l-iktar wa[da kienet tal-onorarja. Forsi midde/i]jonijiet kollha, u kien hemm de/i]jonijiet o[rajn, imma l-iktar li jiddispja/ini g[aliex ;iet ittrattata minna[a tag[na b’mod [a]in. Ma tistax l-arlo;; titfg[u lura. Imma jekk mill-i]balji titg[allem, forsi din kienet wa[da mill-ikbar lezzjonijiet li a[na l-politi/i g[andna n]ommu quddiem g[ajnejna.

Dawn l-esperjenzi kollha, x’effett [allew fuq [ajtek^

{allew effett kbir. It-tensjoni, il-pressjoni, ilmumenti ta’ inkwiet, ta’ diffikultà. {allew impatt enormi fuqi, fuq il-familja tieg[i. Però ma jiddispja/inix.

Meta n[ares lura, u nara li tajt 25 sena servizz lillpajji] – nofs [ajti ta’ servizz g[al dan il-pajji]. Tajtu mill-a[jar li stajt. Na[seb li r-ri]ultati meta tpo;;ihom fuq il-mi]ien, huma po]ittivi. Na[seb li l-pajji] illum huwa iktar b’sa[[tu milli kif kien meta d[alt l-ewwel darba fil-politika. Pajji] irrispettat, pajji] li g[andu fama tajba. Pajji] li g[andu futur sabi[.

Jien naffaxxina ru[i bil-kapa/ità tal-poplu tag[na, li minn blata li m’g[andha xejn, kapa/i jo[loq dan illivell ta’ g[ajxien, din il-kwalità tal-[ajja li a[na g[andna. U jiena kburi bil-fatt li mix-xejn a[na nistg[u noffru servizz tas-sa[[a b’xejn, edukazzjoni tal-aqwa kwalità u nkunu post attraenti biex ji;i linvestiment.

}ew; kwistjonijiet li inti ffa//jajt kienu t-theddid ta’ telf ta’ mijiet ta’ impjiegi min[abba l-kri]i internazzjonali u dawk ix-xhur twal tal-gwerra /ivili fil-Libja.

Dwar il-kwistjoni ekonomika, dak i]-]mien, Lawrence Gonzi kif kien ja[seb b’mo[[ politiku jew b’mo[[ uman quddiem sitwazzjoni ta’ fabbriki j/emplulek li se jag[lqu^ X’g[amilt lil hinn minn kull sforz biex issalvgwardajt dawk l-impjiegi^

Dawk i]-]minijiet kienu mumenti ta’ diffikultà u inkwiet kbir, meta tara numru ta’ kumpaniji li kienu mdendlin b’/ajta, kienu qeg[din jidde/iedu li j]armaw minn Malta. Kumpaniji kbar li jimpjegaw mijiet ta’ [addiema Maltin. Dan kien ifisser ukoll li wa[edhom kienu jkopru parti kbira mill-valur tal-esportazzjoni ta’ pajji]na. Daqqa fuq dawk kien ifisser di]astru g[al pajji]na. G[al pajji]na, il-manifattura hi importanti [afna; jekk nitilfu mill-manifattura, Malta ssib diffikultajiet kbar biex tkun tista’ tikkompeti.

Ir-ra;unament tieg[i dak i]-]mien kien uman, politiku u ekonomiku. Niftakar g[amilt minn kollox, u minn kollox kien ifisser li fejn kelli b]onn nintervjeni anki ma’ Prim Ministri barranin. Niftakar nintervjeni ma’ Sarkozy b[ala President ta’ Franza, g[aliex kien hemm kumpanija partikulari li kellha interessi Fran/i]i hawn Malta, mat-Taljani, mal-Prim Ministru ta’ dak i]-]mien Silvio Berlusconi, u kull fejn kien hemm b]onn.

U]ajna l-kuntatti politi/i u anki l-argumenti ekonomi/i. A[na bqajna ng[idu li Malta hi kompetittiva, u kien jaqbel g[ax-shareholders barranin li jibqg[u Malta u jissaportu ftit g[aliex konna qed ng[idulhom li a[na konna /erti li Malta se jirnexxilha tag[mel su//ess u tkompli tikber. U hekk ;ara. Illum il-;urnata, ix-shareholders u d-diretturi barranin huma grati [afna g[al dak li l-Gvern Malti ta’ dak i]-]mien g[amel mag[hom. Dawn il-mumenti jispjegaw kif illum il-;urnata, Malta mhix g[addejja mill-inkwiet li qed jg[addu minnu pajji]i o[rajn. g[al pa;na 6

“Meta kien hemm it-theddid ta’ telf tal-impjiegi min[abba l-kri]i internazzjonali, ir-ra;unament tieg[i dak i]-]mien kien uman, politiku u ekonomiku. G[amilt minn kollox.

Fejn kelli b]onn nintervjeni ma’ Prim Ministri barranin g[amiltu.”

tag[ha u g[andhom rispett lejn kif Gonzi mexxa pajji]na matul il-kri]i ekonomika u finanzjarja. Dan ir-rispett issarraf ta’ ;id g[al pajji]na u dan wassal g[al pakkett finanzjarju ta’ €1,128 miljun li Malta se tie[u bejn l-2014 u l-2020.”

G[al Lawrence Gonzi, il-valuri u s-solidarjetà kienu hemm dejjem u kullimkien. Kien qed jie[u de/i]jonijiet importanti fil-kri]i tal-Libja minkejja t-theddid ta’ Gaddafi. {adem ukoll favur id-drittijiet fundamentali tal-bniedem.”

“Il-Parlament u l-PN se jitilfu l-[iliet u l-esperjenza ta’ Lawrence Gonzi li u]a g[al dawn l-a[[ar 25 sena b’risq il;id tal-poplu Malti u G[awdxi u ta’ pajji]na. Kien ta’ privile;; g[alija u g[all-membri l-o[ra tal-PN li ja[dmu ma’ Lawrence Gonzi.”

Avversarju leali, preparat u dejjem lest g[all-isfida – Joseph Muscat, Prim Ministru “Lawrence Gonzi dejjem kien ippreparat u leali. Fih sibt avversarju b’sa[[tu, preparat, leali u dejjem lest g[allisfida.”

“Lawrence Gonzi rnexxielu jag[ti dimensjoni differenti lill-persuni li s-so/jetà kienet tqis b[ala persuni b’di]abbiltà.

G[araf ida[[al fis-so/jetà is-sens tal-abbiltà ta’ dawn ilpersuni minflok id-di]abbiltà.”

Se t[alli vojt i]da wirt kbir – Anglu Farrugia, Speaker tal-Kamra tar-Rappre]entanti “Huwa mument diffi/li meta titkellem fuq telfa. Dan ilParlament /ertament it-telfa tieg[ek se t[alli vojt kbir wara li inti verament g[amilt id-diskors tieg[ek.”

“Hija de/i]joni, meta titkellem fuq ri]enja, dejjem hija xi [a;a ta’ dwejjaq. Anki jekk int mhux qed t[ossha, anke jekk mhux daqshekk, imma ]gur qed i[ossuha [afna, inklu] f’din il-Kamra id-dwejjaq ta’ ri]enja minn membru b[alek li tajt daqstant servizz lil dan il-Parlament.

Imma r-ri]enja, meta tag[milha b’mod [ieles, kif qieg[ed tag[milha inti, qieg[ed tag[milha b’mod li inti g[andek sodisfazzjon. Is-sodisfazzjon kien dejjem li inti, dak li [assjet g[andek tag[mel g[all-pajji]na g[amiltu.”

“Mhux importanti, min jaqbel u min ma jaqbilx mieg[ek, fuq dak li g[amilt, u fuq dak li g[edt, fuq dak li wettaqt. Dak tg[idu l-istorja.

“Se t[alli vojt f’dan il-Parlament… imma se t[alli wirt, u lwirt tieg[ek huwa hemm g[al kul[add. Dak li inti g[ext mag[na fil-[ajja pubblika huwa wkoll ta’ kul[add.”

Intervista 7

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

6 Intervista

IL-POLITIKU RISPETTAT

IL-POLITIKU TAR-RI}ULTATI

Dejjem serra[t fuq il-koperazzjoni tieg[u – Jose Manuel Barrosso, il-President talKummissjoni Ewropea “Nirringrazzjah ta’ [idmitu mal-Kummissjoni Ewropea

Serjetà fid-djalogu /ivili – William Portelli, President tas-CMTU “Fi ]mien Lawrence Gonzi b[ala Prim Ministru d[alna aktar bis-serjetà fil-pro/ess tad-djalogu /ivili biex ikollu firxa iktar wiesg[a fis-so/jetà Maltija. Dan sa[[a[ il-pro/ess demokratiku u kkontribwixxa g[al djalogu strutturat bejn il-Gvern u l-organizzazzjonijiet /ivili, u kellu impatt dirett meta l-partijiet so/jali jinnegozjaw mal-Istat Malti, jipparte/ipaw filkonsultazzjonijiet fl-MCESD u fid-diskussjonijiet filMEUSAC u l-kumitati varji.

Dan ippermetta lill-partijiet so/jali kollha li jag[tu opinjonijiet fuq diversi oqsma li jolqtu d-djalogu so/jali nnifsu, li jikkumplimenta u jimxi pari passu ma’ dak /ivili.”

meta kien Prim Ministru imma anke fuq livell personali g[aliex kien ta’ unur g[alija li na[dem mill-qrib mieg[u.

Fl-a[[ar disa’ snin, [dimna [afna flimkien. Kienu disa’ snin xejn sbie[ min[abba l-kri]i li [afna pajji]i fiz-zona ewro kienu g[addejjin minnhom. Imma dejjem stajt inserra[ fuq ilkoperazzjoni tieg[u.” {adem g[all-;id tal-poplu – Antonio Tajani, Vici President tal-UE “Ma ninsiex l-integrazzjoni ta’ Malta fl-UE u kif bis-sa[[a tieg[u Malta saret parti miz-zona ewro.

Dejjem laqag[ni bi [biberija u nafu kemm [adem g[allpajji], xi kultant [idma interna li l-poplu ma jkunx jista’ jaraha i]da li g[amilha g[all-;id tal-poplu li kien ta[t ittmexxija tieg[u.”

G[enna nibdew nibnu pajji] demokratiku – Sadiq Abdulkarim, Vi/i Prim Ministru Libjan “F’isem il-Gvern u l-poplu Libjan, nirringrazzja lil Lawrence Gonzi u l-poplu Malti talli salvawna fi ]mien ta’ tensjoni, emmintu fina, offejtulna l-appo;; kollu minkejja ttheddid li d-dittatorjat ta’ Gaddafi.

Mhux se ninsew, li kien l-aktar bis-sa[[a tal-Maltin u bidde/i]jonijiet tieg[ek, Lawrence Gonzi, a[na bdejna nibnu pajji] demokratiku.”

Ta isem lill-pajji] li se jibqa’ jissarraf is-snin – David Casa, Kap Delegazzjoni PN fil-Parlament Ewropew “Kien tabil[aqq Prim Ministru tal-Maltin u l-G[awdxin kollha. Id-de/i]jonijiet dejjem [adhom b’kuxjenza nadifa u wettaq dak li ppriedka. L-isem li g[amel g[al pajji]na se jibqa’ jissarraf f’;id g[alina fis-snin li ;ejjin. {alla pajji] b’sa[[tu, u ta’ dan, il-poplu Malti kollu g[andu jkun grat. {alla Partit Nazzjonalista li avolja tilef l-elezzjoni ;enerali, xorta lest jilqa’ l-isfidi g[all-;ejjieni.

Kien umli meta reba[ u ;entlom meta tilef. Qatt ma pponta subg[u lejn [add, i]da kien ra;el bi]]ejjed biex jie[u rresponsabbiltà. Kelma wa[da biss hija f’postha meta wie[ed jirrifletti fuq dan kollu – RISPETT.” Barometru tal-interess nazzjonali – Roberta Metsola, Ewro-Parlamentari Nazzjonalista “B[ala Prim Ministru kellu jsarraf id-de/i]joni tas-s[ubija fl-UE f’ri]ultati po]ittivi u konkreti. :ab rekord ta’ fondi g[al pajji]na u da[[al skemi, programmi u inizjattivi biex ]ied ixxog[ol, [oloq opportunitajiet ;odda fl-edukazzjoni, tejjeb linfrastruttura u sa[[a[ isem pajji]na bir-rispett li kien igawdi.

Lawrence Gonzi – bniedem ta’ statura. }amm sod biex Malta tikseb is-sitt si;;u fil-Parlament Ewropew, meta nnegozja l-pakkett finanzjarju b’Malta ng[atat €1,129 miljun.

Il-barometru tieg[u ma kienx il-voti, imma l-interess nazzjonali. {alla lil pajji]na a[jar milli sabu. Il-poplu u pajji]na hu midjun lejn Lawrence Gonzi.”

Kura;;u] u g[aqli

– Trevor Zahra, Awtur

“L-istorja tal-kisbiet glorju]i ta’ Lawrence Gonzi g[ad trid tinkiteb fil-;ejjieni, meta kollox jibda jaqa’ f’postu u nibdew naqtg[u l-frott mis-si;ar li [awwel huwa.

Lawrence Gonzi huwa l-ba[ri tal-maltemp; ba[ri kura;;u] u g[aqli, li fehem sewwa l-qilla tal-ba[ar u s-sa[[a talbastiment tieg[u. Jista’ jkun li meta da[al fil-port, ftit li xejn sab lil min jilqg[u fuq ix-xatt u j/ap/aplu. Imma l-bastiment g[adu hemm u jista’ jarah kul[add... ankrat mal-moll qawwi u s[i[.”

Lawrence Gonzi fl-2012, dak i]-]mien Prim Ministru, f’laqg[a ma]-]ew; bdoti Libjani qabel telqu lejn il-Libja wara xhur ta’ kenn politiku f’Malta

Lawrence Gonzi, b[ala Kap tal-Gvern Malti f’wa[da mil-laqg[at personali ma’ José Manuel Barroso, il-President tal-Kummissjoni Ewropea, f’wie[ed mis-summits tal-a[[ar snin fejn il-kri]i finanzjarja u ekonomika dejjem kienet fuq quddiem fl-a;enda

Il-prudenza g[andha tnebba[ [idmet il-politi/i minn pa;na 5

Dwar il-kwistjoni tal-Libja, li ;abet mag[ha pressjoni u theddid ukoll g[al pajji]na... x’ka]i jew x’mumenti tibqa’ tiftakar fejn int idde/idejt, ukoll jekk Malta, min[abba r-rwol u l-qag[da ;eografika tag[ha, kienet imhedda^

L-iktar mument kien meta da[litli l-a[bar li waslu ]ew; mirages mimlija armamenti, bi]-]ew; piloti Libjani li talbu li jing[ataw il-protezzjoni mill-Gvern Malti u bdew jg[idulna l-istorja li jekk imorru lura lLibja, dawn kienu se joqtluhom.

Imbag[ad wara dik l-istorja, il-konsegwenza tag[ha meta l-Gvern Libjan tatu rasu u insista li nibag[tu lajruplani lura u beda jhedded li jekk ma nibag[tux lajruplani lura, kien se jkun hemm il-kliem pre/i]i “riperkussjonijiet serji” fil-konfront tal-Gvern Malti, tal-poplu Malti u ta’ Malta. Dan, fl-istess ]mien meta fi Tripli kien hemm ajruplan tal-AirMalta bin-nies fuqu, bil-perikli kollha li dan kien ;ab mieg[u.

X’kuntatti kont i]]omm mal-politi/i internazzjonali involuti fil-kunflitt^

}ammejt kuntatt kontinwu. Kont vi/in [afna dawk i]-]minijiet mal-President Fran/i] Sarkozy, mal-Prim Ministru Ingli] David Cameron, u ma’ Silvio Berlusconi wkoll, li dak i]-]mien kien il-Prim Ministru Taljan, g[aliex kienu t-tliet pajji]i l-iktar involuti direttament f’dak li kien qed ji;ri.

Malta kienet propju fil-kuritur ta’ fejn kienu jg[addu l-ajruplani. Tinsiex li d-de/i]joni min-Nazzjonijiet Uniti li tkun imposta no-flight zone g[ar-re;im Libjan, l-ajruplani li kienu qeg[din jinfurzaw idde/i]joni tan-Nazzjonijiet Uniti kienu qed jg[addu minn fuq l-ispazju tal-ajru ta’ Malta. Allura kien ne/essarju li n]ommu kuntatt kontinwu biex jien

“Malta kienet propju fil-kuritur ta’ fejn kienu jg[addu l-ajruplani. Tinsiex li d-de/i]joni min-Nazzjonijiet Uniti li tkun imposta no-flight zone g[ar-re;im Libjan, l-ajruplani li kienu qeg[din jinfurzaw id-de/i]joni tan-Nazzjonijiet

Uniti kienu qed jg[addu minn fuq l-ispazju tal-ajru ta’ Malta”

inkun naf x’qed ji;ri u huma jkunu jafu wkoll ilpo]izzjoni ta’ Malta.

Kien hemm ukoll il-mumenti meta l-Gvern Olandi] talabni biex nintervjeni g[aliex tliet piloti ta’ [elikopters Olandi]i kienu ;;arrfu fil-Libja u r-re;im Libjan beda jhedded li jkun hemm konsegwenzi fuqhom. Il-Gvern Olandi] baqa’ rikonoxxenti mag[na, l-istess b[all-Gvern Ingli], Kanadi] u Amerikan, u tant mumenti u /irkustanti spe/jali o[rajn li ma ninsiehom qatt.

Lura g[all-politika lokali. X’[assejt dakinhar meta b[ala Kap tal-PN g[addejt it-tmexxija lill-Kap elett^

Kien mument spe/jali meta kap ta’ partit qed jg[addi r-responsabbiltà fuq spallejn ta’ xi [add ie[or.

Dak il-mument huwa spe/jali g[alija u kien spe/jali wkoll g[al Simon b[ala l-Kap il-;did.

Awgurajtlu minn qalbi, g[aliex naf li da[al g[al pi], naf li g[amel sagrifi//ju biex da[al g[al dan il-pi], però naf ukoll li huwa kompetenti bi]]ejjed biex jaqdi d-doveri tieg[u fl-interess, mhux biss tal-PN, imma iktar importanti ta’ pajji]na.

Kont kburi li l-partit tag[na minn mument diffi/li, li kienet it-telfa elettorali tag[na, li kienet telfa kbira, irnexxielu jg[addi mill-pro/ess ta’ g[a]la ta’ Kap ;did, imbag[ad kompla b’Segretarju :enerali ;did, ]ew; vi/i kapijiet ;odda, ji;ifieri hemm tim ta’ uffi/jali li ]gur bejniethom i;ibu l-forza li hu mag[ruf g[aliha l-PN.

I]da x’inhi l-anali]i tieg[ek tat-transizzjoni filPN u kif qed jer;a’ jibni mill-;did l-istrutturi u l-operat tieg[u^

Hija anali]i li nasal g[all-konklu]joni li hija tajba [afna. It-transizzjoni mxiet tajjeb [afna. Na[seb tat ener;ija ;dida lill-partit. Naturalment, fadlilna [afna i]jed g[aliex il-pro/ess g[adu fil-bidu, i]da dak li sar s’issa kien tajjeb u l-partit qabad ir-ritmu u t-triq li g[andha twasslu g[al aktar su//essi politi/i.

Irridu noqog[du attenti g[ax kull ;urnata fiha listorja tag[ha, kull ;img[a fiha l-istorja tag[ha. Ilgvern qed jie[u /erti de/i]jonijiet li huma su;;etti g[al [afna kritika, mhux min-na[a tal-PN, [afna kritika min-na[a tas-so/jetà /ivili, anki min-na[a tal-komunità Ewropea, il-komunità internazzjonali, u hawnhekk g[andna d-dover b[ala partit li nfittxu dejjem l-interess nazzjonali.

Ir-rwol tag[na huwa li nkomplu nag[mlu d-dover tag[na ta’ oppo]izzjoni kostruttiva, serja, però tkun oppo]izzjoni li tkun ankrata fil-valuri li a[na nemmnu fihom, g[ax dawk li taw is-su//ess lil pajji]na.

F’sentenza wa[da... il-fehma tieg[ek dwar kif qieg[ed ja[dem il-Gvern Laburista^ Na[seb li g[adu kmieni. L-ewwel erba’ xhur

“Dak li rba[na jista’ jintilef f’[akka t’g[ajn. Allura ejja na[dmu flimkien biex jittie[du l-a[jar de/i]jonijiet” huma kmieni wisq. Però s’issa huwa fatt li hemm de/i]jonijiet li ttie[du li huma jew strambi, inkella li wie[ed ma jaqbilx mag[hom.

Jien nirrakkomanda dejjem lill-politi/i kollha li ju]aw il-prudenza. Id-dinja tal-lum hija dinja diffi/li [afna u dak li rba[na jista’ jintilef f’[akka t’g[ajn. Allura ejja na[dmu flimkien biex jittie[du l-a[jar de/i]jonijiet.

Ir-ri]enja tieg[ek tfisser waqfien temporanju jew permanenti mill-attvità politika^ Jekk temporanja, fejn tara li tista’ tag[ti sehmek^

M’g[andi ebda [sieb li ner;a’ fil-front line b[al kandidatura. Però li nibqa’ nag[ti l-kontribut tieg[i lil dan il-partit li tant nemmen fih, li tant g[amel ;id f’pajji]na u li tant g[ad irid jag[mel ;id filfutur. Dak nibqa’ nag[mlu kull meta ni;i mitlub u kull fejn nista’ nag[ti kontribut g[all-;id ta’ pajji]na.

Tikkunsidra rwol pubbliku bi profil g[oli fil-pajjiz jekk tinqala’ l-okka]joni^

Jien ma noqg[odx nag[mel teoriji; jien lil dan ilpajji] in[obbu. Di;à servejtu g[al nofs [ajti. Issa g[andi xewqa kbira li niddedika l-[in lill-familja, lit-tfal, lit-tfal tat-tfal biex nifhem i]jed il-;miel li g[andna f’dil-g]ira /kejkna tag[na.

Grazzi u nawgurawlek.

Grazzi [afna.

Su//ess ekonomiku – Joe F.X. Zahra, ekonomista “Fundamentalment persuna liberali u emmen filMaltin u fil-kapa/ità tag[hom fl-intrapri]a. Emmen fissuq, fis-sa[[a tan-negozji ]-]g[ar, fil-potenzjal talinvestiment barrani, fil-[tie;a li kontinwament jin[olqu l-opportunitajiet g[al impjiegi ;odda, il-kura;; li dejjem me[tie; jitqieg[ed fis-setturi varji ekonomi/i; li Malta tinbidel f’/entru tal-informazzjoni, talkomunikazzjoni, tat-teknolo;ija; fil-gwadann li ssir /entru finanzjarju u /entru marittimu... li ssostni ddiversifikazzjoni ekonomika u industrijali, li tinvesti bil-kbir fi]-]ew; pilastri li fuqhom tistrie[ so/jetà moderna – l-edukazzjoni u s-sa[[a.

Is-su//ess ekonomiku fl-a[[ar [ames snin hu rri]ultat tat-twemmin ta’ Lawrence Gonzi fil-bniedem, fl-ekonomija tas-suq, u g[aliex ta lill-individwu l-libertà li jag[]el hu stess il-futur tieg[u.”

Investa fl-edukazzjoni – Ivan Bartolo, Direttur 6PM “Kemm dam fl-uffi//ju b[ala Prim Ministru, l-industrija tal-informatika g[amlet kisbiet kbar, g[aliex g[araf jevolvi. Dejjem ]amm ru[u kkon/entrat fuq ir-ri]ultati li xtaq jil[aq. Huwa kien perseveranti u investa bis-sa[[a fl-edukazzjoni msejsa fuq it-tag[lim tal-informatika biex in[olqot ;enerazzjoni ta’ ]g[a]ag[ im[arr;in flinformatika.”

Wettaq is-solidarjetà – Dr Adrian Delia, opinjonista “Il-valuri tal-familja u tal-libertà huma ;o mo[[i flg[eruq ta’ Lawrence Gonzi.

Il-principji tal-opportunitajiet indaqs u s-solidarjetà, fil-ba]i tat-twemmin tieg[u.

Il-familja, b[ala l-qalba tas-so/jetà, li ssa[[a[, twennes, imma wkoll tg[allem u ]]omm s[i[.

Il-libertà – li l-PN dejjem kien minn ta’ quddiem ji;;ieled g[aliha, imma li hu wkoll fuq livelli personali meta qag[ad g[all-kritika xi minn daqqiet anki in;usta; fuq livell internazzjonali meta fir-Rebbieg[a G[arbija kien minn ta’ quddiem li ta l-appo;; lill-popli ;irien fil;lieda g[al-libertà.”

Fidu/ja fil-persuni b’di]abbiltà – Joseph M. Camilleri, Chairman Kummissjoni Nazzjonali Persuni b’Di]abbiltà “Dejjem kellu fidu/ja fil-kapa/itajiet tal-persuni b’di]abbiltà. Dejjem kien fil-qalba ta’ dawn il-bidliet, u ta’ dan ng[idulu, Grazzi mill-qalb. Grazzi, tal-[idma fejjieda tieg[ek,’ u ‘Grazzi, tal-fidu/ja li dejjem urejt fil-kapa/itajiet tag[na u tal-konvinzjoni li dejjem kellek li post il-persuni b’di]abbiltà hu fil-qalba ta’ so/jetà inklussiva”.

8 Lokali

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

tag˙rif Il-Mosta. Il-Fondazzjoni :wanni Pawlu II, f’kollaborazzjoni mal-G[aqda Filantropika Talent Mosti, qed torganizza Wirja Sagra fir-Razzett tal-Marki] Mallia Tabone, fi Triq Wied il-G[asel. Din l-attività qed issir b[ala parti mi//elebrazzjonijiet bi preparazzjoni g[all-kanonizzazzjoni tal-Beatu :wanni Pawlu II, aktar tard din issena. Il-wirja qed tittella’ ta[t ilpatro/inju tal-Ar/isqof Aldo Cavalli, Nunzju Appostoliku g[al Malta. Il-wirja tikkonsisti f’aktar minn 40 bi//a xog[ol artistika minn artisti minn Malta, G[awdex, Sqallija, Sardinja, Spanja, lArmenja, il-Bulgarija, il-:ermanja u l-Perù. L-inawgurazzjoni se ssir nhar il-:img[a li ;ej, 26 ta’ Lulju, u mbag[ad tibqa’ miftu[a sas-Sibt 10 ta’ Awwissu. {inijiet tal-ftu[ mit-Tnejn sas-Sibt bejn is-6 p.m. u d-9 p.m., {dud mill-10 a.m. u nofsinhar u bejn is-6 u d-9 p.m.

Il-Belt Valletta. Il-festa talAppostlu San :akbu se tkun /elebrata nhar il-jum tal-festa tieg[u l-{amis 25 ta’ Lulju, filknisja dedikata lilu fi Triq ilMerkanti fuq nett (kantuniera ma’ Triq Melita, quddiem l-Uffi//ju Missjunarju). Fr Victor Paul, Karmelitan, se jqaddes quddiesa f’nofsinhar, bil-kant tal-kor tat-tfal immexxi minn Josephine Ebejer Grech u akkumpanjati fuq l-orgni minn Albert Garzia. Il-pubbliku mistieden jie[u sehem f’din ilfesta.

{al Tarxien. Il-Kunsill Lokali jav]a li se jsir BBQ b’xejn filYouth Centre organizzat millKunsill Lokali b’kollaborazzjoni ta/-?irkolu Dun :wann Bosco g[a]-]g[a]ag[ bejn it-12 u s-16-il sena. Il-BBQ se jsir nhar il-:img[a 26 ta’ Lulju, fis-7.30 p.m. G[al aktar informazzjoni tistg[u tikkuntattjaw lill-kunsillier Keith Darmanin fuq in-numru 79894316.

Jg[aqqad il-mija!

L-Imdina. Illum il-belt tal-Imdina ti//elebra l-festa tal-Madonna Fjur tal-Karmelu fil-knisja tal-Madonna tal-Annunzjata tal-patrijiet Karmelitani. Fis-7.30 p.m. jibda mar/ mill-Bieb tal-Imdina sal-knisja fejn il-banda tilqa’ l-vara fil-knisja u wara takkumpanja l-vara matul ilpur/issjoni fit-toroq siekta talImdina. Qabel id-d[ul lura fil-knisja ssir /elebrazzjoni Marjana u kant talAve Marija u l-Innu Popolari.

Quddiesa minn Ta’ Pinu.

G[all-benefi//ju tal-morda u ta’ dawk li jduru bihom, kull nhar ta’ Sibt TVM2 se jibda jxandar live ilQuddiesa tas-6.30 p.m. misSantwarju Nazzjonali tal-Madonna Ta’ Pinu.

Donazzjoni ta’ demm. Illum il{add se jsir ;bir ta’ demm bilMobile Blood Donation Unit minn [dejn il-kappella tal-Familja Mqaddsa, is-Sg[ajtar, in-Naxxar, mit-8.30 a.m. sas-1 p.m. Jekk t[ossok f’sa[[tek u tixtieq tag[ti ddemm, inti ;entilment mitlub tie[u mieg[ek il-karta tal-identità.

it-temp illum It-Temp> Ftit jew wisq imsa[[ab u ftit im/ajpar, li jsir il-bi//a l-kbira sabi[. Il-Vi]ibbiltà> Tajba, lokalment moderata g[allewwel. Ir-Ri[: {afif min-Nofisnhar g[ax-Xlokk. Il-Ba[ar> {afif, li jsir lokalment [afif g[al moderat. L-Imbatt> Ftit li xejn, li jsir lokalment baxx min-Nofsinhar ix-Xlokk. L-Og[la Temperatura: 32˚C. Ix-Xita> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0mm. Ix-Xita> Mill-1 ta’ Settembru 428.2mm. Ix-Xemx> Titla’ fis-06.00 u tin]el fit-20.16.

In-numri tal-lottu li telg˙u lbiera˙

14 – 33 – 52 – 4 – 75 – 82 – 5 – 16

spiΩeriji li jift˙u llum

VALLETTA> Empire Pharmacy, 77 Triq it-Teatru l-Antik; IL-{AMRUN>

National Pharmacy, 17 Triq Santa Marija; SANTA VENERA> Lantern Pharmacy, Misra[ il-Kebbies; BIRKIRKARA> The Local Dispensary, Triq Kan. K. Pirotta; TAL-PIETÀ> St. Anthony Pharmacy, 56 Triq San :u]epp; IS-SWIEQI> J.V.’s Pharmacy, Wied is-Swieqi; TASSLIEMA> The Economical Dispensary, 86#87 Triq Sir Adrian Dingli; L-IKLIN> Iklin Pharmacy, Triq Geronimo Abos; ILMOSTA> St. Mary Pharmacy, 14 Pjazza Rotunda; IL-QAWRA> El Medina Chemist, Triq il-Maskli; {AL TARXIEN> Sonren Pharmacy, Triq i]}ejtun; L-ISLA> Victory Pharamacy, 32 Triq il-Vitorja; {A}-}ABBAR> Polymer Pharmacy, Triq ix-Xag[jra; I}}EJTUN> St. Catherine Pharmacy, Plot 3, Triq il-Qadi; {AL LUQA> Central Pharmacy, 6 Triq San :u]epp; {A}}EBBU:> Tal-Grazzja Pharmacy, Triq Fran;isk Farrugia; IL-BA{RIJA> Ba[rija Pharmacy, Triq Raddet ir-Roti k#m Triq l-Iskola; VICTORIA> Abela Pharmacy, 42 Triq G.P.F. Agius De Soldanis; IS-SANNAT> Pisani Pharmacy, Bini :did, Triq Sannat.

Servizz ta’ tobba fi/-?entri tas-Sa[[a fil-{dud u l-Festi Pubbli/i I/-?entri tas-Sa[[a tal-Mosta, Ra[al :did u l-Furjana huma miftu[in 24 sieg[a g[al emer;enzi biss sat-8 tal-g[ada filg[odu.

Il-pubbliku jrid jattendi /-/entru tas-sa[[a tad-distrett tieg[u.

Persuni ming[ajr karta ta’ identità ma ji;ux moqdija.

Joe Bajada ta’ 61 sena, ilbiera[ ta l-mitt donazzjoni tieg[u li/-?entru tad-Demm, ;est li beda 50 sena ilu meta ommu kien je[ti;ilha tag[mel operazzjoni (Ritratt> Joseph Galea)

Joe Bajada mix-Xg[ajra kellu okka]joni spe/jali lbiera[ hekk kif kienet il-mitt darba tieg[u li ]ar i/-?entru tal-G[oti tad-Demm fi Gwardamangia, fejn ta d-donazzjoni tieg[u.

G[al Joe Bajada ta’ 61 sena, is-sodisfazzjon li tag[ti d-demm huwa imprezzabbli, u huwa ;est li ra l-bidu tieg[u fis-snin 60, meta ommu kellha b]onn operazzjoni u b’hekk t[ajjar li jag[ti d-demm. Minn dakinhar qatt ma [ares lura! F’kummenti lil il-mument, Joe Bajada qal li se jibqa’ donatur sal-massimu tal-età li tippermettilu jag[mel dan, ji;ifieri sa 67 sena.

L-attività fi/-?entru tal-G[oti tad-Demm ilbiera[ kienet impenjattiva, fejn minbarra li xi [bieb ta’ Joe [adu l-opportunità biex jag[tu ddemm g[all-ewwel darba, fil-[in li ]orna /?entru, mara kienet qed tag[ti l-25 donazzjoni tag[ha, u f’ka] ie[or kien qed isir il-pro/ess

Tintalab investigazzjoni mill-Pulizija Il-Kummissarju tal-Pulizija ntalab minn Konrad Mizzi, ilMinistru g[all-Ener;ija u lKonservazzjoni tal-Ilma, biex jifta[ investigazzjoni b’rabta mal-konklu]jonijiet talAwditur :enerali fir-rapport dwar il-pro/ess tax-xiri ta]]ejt mill-korporazzjoni Enemalta.

Fi stqarrija, il-Ministru Mizzi qal li r-rapport iqajjem t[assib dwar diversi fatturi relatati ma’ dan il-pro/ess.

Peress li l-investigazzjoni tal-Pulizija kienet iffukata fuq dak li se[[ qabel l-2008, u lAwditur :enerali irrimarka dwar nuqqas ta’ trasparenza dwar il-pro/ess sa Mejju tal2011, il-Ministru Konrad Mizzi talab lill-Pulizija biex tinvestiga jekk fil-fatt setg[ux saru pratti/i li jikkostitwixxu reati kriminali bejn l-2008 u l2011.

fejn jin;abru bi//iet ta/-/elloli li jg[aqqdu liddemm, mag[rufa a[jar b[ala l-platelets. :est sabi[ lejn pazjenti tal-lewkemija u dawk li jkunu qed jing[ataw il-kura bil-kimoterapija.

Sa nofs dan ix-xahar kienu 12,478 persuna li taw id-demm, li minnhom kien hemm 9,500 donazzjoni. Dan ifisser ftit mijiet anqas mill10,067 donazzjoni li /-?entru kellu b[al dan i]-]mien sena. G[alkemm l-ewwel sitt xhur ta’ din is-sena kienu sodisfa/enti, jidher li dan ixxahar kien hemm tnaqqis fid-donazzjonijie; g[aldaqstant l-appell g[all-;enero]ità fl-g[oti tad-demm jibqa’ kostanti.

Fi ftit xhur o[ra, huwa mistenni li dan i//entru jilqa’ fih okka]joni importanti o[ra.

Dan, hekk kif donatur minn G[awdex se jkun qed jag[ti rigal sabi[ – il-125 donazzjoni tieg[u.

L-G{ELUQ TAL-PARK G{ALL-FAMILJA F’MARSASCALA

De/i]joni li tqajjem g[add ta’ mistoqsijiet – Il-Partit Nazzjonalista

Id-de/i]joni li jing[alaq il-park g[all-familja f’Marsascala wara [sarat li ]viluppaw fl-impjant tar-ri/ikla;; ta’ Sant’Antnin tqajjem [afna mistoqsijiet li l-Gvern g[andu jwie;eb.

Dan intqal minn George Pullicino, il-Kelliem Ewlieni g[allEner;ija u l-Konservazzjoni tal-Ilma, u Charlò Bonnici, ilKelliem Ewlieni g[all-I]vilupp Sostenibbli, l-Ambjent u lBidla fil-Klima, fi stqarrija.

Huma sej[u lill-Gvern biex jikkonferma jekk il-[sara filhyrolyser ]viluppatx fil-bidu ta’ Mejju ta’ din is-sena u g[aliex il-Ministru Leo Brincat dam sat-tielet ;img[a ta’ Lulju biex g[alaq il-park.

Huma staqsew ukoll jekk kull min ]ar il-park minn Mejju ’l quddiem kienx f’xi tip ta’ periklu u jekk il-[addiema li ja[dmu fl-impjant ;ewx esposti g[al dan ir-riskju, kif ukoll jekk dawn il-[addiema humiex se jkomplu ji;u esposti g[al dan il-periklu sakemm jissewwa l-apparat.

Il-kelliema Nazzjonalisti staqsew ukoll dwar meta se jkun qed jissewwa l-apparat. Huma sej[u wkoll biex il-Gvern jispjega g[aliex qed iwa[[al fil-Gvern ta’ qabel meta kienet lamministrazzjoni tal-lum li damet daqshekk biex tindirizza lproblema.

Inkonvenjenza min[abba sig[at bla dawl Diversi partijiet tal-Mosta u San Pawl tatTar;a kienu ming[ajr provista tal-elettriku g[al diversi sig[at mill-:img[a bil-lejl u [inijiet twal tal-biera[. G[add ta’ residenti ilmentaw mid-dewmien esa;erat biex il-provista tirritorna g[an-normal u li kkaw]at inkonvenjent kbir min[abba s-s[ana tas-sajf. Rapporti li da[lulna

semmew li kellu jintrema [afna ikel li suppost kellu jin]amm imkessa[.

Il-qtug[ fil-provista jidher li affettwa wkoll lil xi fabbriki u stabbilimenti o[rajn fil-Mosta Technopark, tant li xi stabbilimenti damu weqfin g[al iktar minn 24 sieg[a min[abba lqtug[ tal-elettriku

Lokali 9

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

L-assi tal-Ministri ta’ Muscat iqanqlu dubji kbar Hekk kif nhar l-Erbg[a li g[adda tressqu fi ]mien mhux kif stipulat quddiem ilParlament id-dikjarazzjonijiet tal-assi talMinistri u s-Segretarji Parlamentari Laburisti tal-Gvern ta’ Muscat, [afna huma dawk li qed tog[korhom g[ajnhom kemm dawn id-dikjarazzjonijiet finanzjarji, o[rajn dwar proprjetà u interessi kummer/jali huma fil-verità kompluti u li jkopru l-attivitajiet professjonali kollha tag[hom.

Sorsi li tkellemu ma’ il-mument qalu li [afna mid-dikjarazzjonijiet tal-assi jitfg[u [afna aktar dubji u jnisslu sensiela ta’ mistoqsijiet fuq dak li ;ie ddikjarat millMinistri tal-Gvern ta’ Muscat, b’mod partikulari meta ssir anali]i taddikjarazzjonijiet tad-d[ul finanzjarju ta’ numru ta’ Ministri Laburisti li fl-a[[ar sena kienu wkoll qeg[din jipprattikaw ilprofessjoni tag[hom; l-aktar dik legali u tas-sa[[a.

Id-dikjarazzjonijiet tal-assi tal-membri tal-Kabinett damu 22 ;urnata mo[bija mill-Prim Ministru Joseph Muscat ming[ajr ma ng[atat ra;uni Dubji o[ra li qed jitqanqlu minn dawn id-dikjarazzjonijiet tal-assi huma kif /erti Ministri Laburisti ddikjaraw d[ul finanzjarju li ma jpa/ix mal-ammont kbir ta’ dejn li ddikjaraw li g[andhom, u li g[aldaqstant irid jit[allas. G[aldaqstant listess sorsi kkummentaw li bid-d[ul finanzjarju li ddikjaraw Ministri ta’ Muscat huwa impossibbli li l-[las tad-dejn iddikjarat jista’ ji;i onorat.

Mistoqsijiet o[ra li qeg[din isiru huma dwar il-proprjetà ta’ /erti Ministri, li g[a]lu li ma jikkwalifikawx il-proprjetà li g[andhom – u[ud minnhom ila[[qu lmiljuni tal-ewro – kif ukoll dwar is-sehem tag[hom f’interessi kummer/jali.

Barra minn hekk, tliet Ministri – Manuel

Mallia, Edward Scicluna u Louis Grech – ma ddikjarawx kemm da[[lu flus tul issena li g[addiet.

Id-dikjarazzjonijiet tal-assi tal-membri talKabinett tal-Gvern Laburista damu 22 ;urnata mo[bija mill-Prim Ministru Joseph Muscat ming[ajr ma ng[atat ra;uni.

Minn anali]i ta’ dawn id-dikjarazzjonijiet tal-assi jirri]ulta li l-a[[ar dikjarazzjoni ffirmata li da[let g[and is-Segretarju talKabinett Laburista, l-eks tredjunjonista talGeneral Workers’ Union Mario Cutajar, kien fil-25 ta’ :unju li g[adda. Din kienet iddikjarazzjoni tal-assi tas-Segretarju Parlamentari responsabbli mill-:ustizzja, Owen Bonnici.

Jirri]ulta wkoll li numru sostanzjali millmembri tal-Kabinett tal-Ministri kisru wkoll klawsola ewlenija tal-Kodi/i tal-Etika li tesi;i li sa mhux aktar tard minn xahrejn mill-[atra, kull Ministru jew Segretarju Parlamentari g[andu jippre]enta ddikjarazzjonijiet tal-assi lis-Segretarju talKabinett.

Tispikka d-data tal-31 ta’ Marzu li g[adda meta l-Ministru Chris Cardona ppre]enta ddikjarazzjoni tieg[u, f’jum {add il-G[id, meta l-Uffi//ju tal-Prim Ministru kien mag[luq!

Data o[ra li tispikka hija l-24 ta’ :unju, meta kien hemm tmien Ministri Laburisti li ppre]entaw id-dikjarazzjoni tal-assi tag[hom.

Minn st[arri; li g[amlet il-mument jirri]ulta li jumejn qabel, fit-22 ta’ :unju li g[adda, il-Prim Ministru Joseph Muscat qal li, “id-dikjarazzjonijiet tal-assi kienu se ji;u ppubblikati dalwaqt”. Dan, meta kien hemm tmien Ministri Laburisti li kienu g[adhom lanqas biss iffirmaw u ppre]entaw iddikjarazzjonijiet tal-assi tag[hom lisSegretarju tal-Kabinett.

Minkejja dawn il-mistoqsijiet u dubji kbar li nqalg[u, il-Prim Ministru Joseph Muscat, meta kien qieg[ed ikun mistoqsi mill;urnalisti, iddikjara li jemmen iddikjarazzjonijiet tal-assi li g[amlu l-Ministri u s-Segretarji Parlamentari tieg[u.

Ara editorjal pa;na 11

Il-PM Joseph Muscat u Mario Cutajar [bew id-dikjarazzjonijiet tal-assi g[al tliet ;img[at

l-Ministru Chris Cardona (xellug) ppre]enta d-dikjarazzjoni tal-assi fl-G[id il-Kbir u s-Seg. Parlamentari Owen Bonni/i, li kien l-a[[ar wie[ed li ppre]enta d-dikjarazzjoni bi ksur tal-Kodi/i tal-Etika

DIKJARAZZJONIJIET TAL-ASSI MINISTRU

DATA

Chris Cardona Roderick Galdes Joseph Muscat Louis Grech Karmenu Vella Emanuel Mallia Anton Refalo George Vella Leo Brincat Ian Borg Franco Mercieca Michael Farrugia Marie Louise Coleiro Edward Zammit Lewis Stefan Buontempo Josè Herrera Helena Dalli Konrad Mizzi Evarist Bartolo Joe Mizzi Edward Scicluna Godfrey Farrugia Owen Bonnici

31 ta’ Marzu 22 ta’ April 2 ta’ Mejju 3 ta’ Mejju 9 ta’ Mejju 10 ta’ Mejju 13 ta’ Mejju 13 ta’ Mejju 14 ta’ Mejju 17 ta’ Mejju 5 ta’ :unju 13 ta’ :unju 17 ta’ :unju 23 ta’ :unju 24 ta’ :unju 24 ta’ :unju 24 ta’ :unju 24 ta’ :unju 24 ta’ :unju 24 ta’ :unju 24 ta’ :unju 24 ta’ :unju 25 ta’ :unju

Irri]enja min[abba l-ind[il tal-Ministru Cardona ■ Emmanuel Ellul jin[atar konsulent tal-Ministru Konrad Mizzi minn Matthew Bonett - matthew.bonett@media.link.com.mt

Filwaqt li l-Ministru Chris Cardona fl-a[[ar ;img[a ried jag[ti x’jifhem li ]-]ew; ri]enji mill-Privitisation Unit m’g[andhomx x’jaqsmu mad-de/i]joni li [a meta biddel id-de/i]joni talPrivitisation Unit dwar tender marbut mal-[ru; ta’ li/enzji ta’ ]ew; casinos, il-mument qieg[ed ji]vela li dawn irri]enji se[[ew min[abba l-ind[il talMinistru Cardona nnifsu.

Ir-ri]enji waslu ming[and Emmanuel Ellul, li kien imexxi l-Privitisation Unit u Victoria Wilson, li ta[dem ukoll f’dan il-unit. Dawn ir-ri]enji m’g[andhom l-ebda rabta malkundizzjoni ta’ sa[[ithom.

Matul din il-;img[a, jum wara l-

ie[or, il-Ministru Cardona kien assedjat mill-;urnalisti; i]da Cardona, minflok ammetta li ]balja, iddefenda li g[amel u sa[ansitra, f’okka]joni minnhom qal li “hekk se jibqa’ jag[mel”. Dan l-ind[il tal-Ministru Cardona ;ab mieg[u ]-]ew; ri]enji filPrivatisation Unit li [assew li ma jistg[ux jibqg[u ja[dmu ta[t Ministru li jaqbad u jinda[al fil-pro/ess talg[a]la tal-kumpaniji li jie[du xog[ol mill-Gvern. il-mument hu infurmat li wara li rri]enja minn din il-kariga, Emmanuel Ellul in[atar Konsulent tal-Ministru Konrad Mizzi. Din il-kariga l-;dida g[al Ellul tikkonferma li l-problema

kienet ir-relazzjoni ma’ Chris Cardona, u mhux is-sa[[a personali tieg[u.

Fil-ka] ta’ Victoria Wilson, ukoll din il-;img[a tkellmet mal-mezzi taxxandir u sostniet li r-ri]enja kienet ibba]ata biss fuq il-fatt li ma setg[etx tibqa’ twettaq dmirha kif suppost minn meta Chris Cardona n[atar Ministru.

Dan il-ka] spi//a wkoll biex il-Prim Ministru Joseph Muscat, li tela’ flelezzjoni li g[addiet bl-g[ajta ta’ “trasparenza” u “akkontabbiltà”, jiddefendi lil Chris Cardona, minflok jie[u azzjoni min[abba li ma kienx messu nda[al fil-pro/ess tat-tender.

Nhar it-Tnejn li g[adda, f’wa[da

mill-konferenzi tal-a[barijiet fejn Chris Cardona spi//a jwie;eb lill;urnalisti dwar dan il-ka], il-Ministru sa[ansitra spi//a jhedded ;urnalist u qallu li se jkun qed jara min g[addielu l-informazzjoni u l-emails dwar dan il-ka]. “Issa naraw min g[addiehom dawk,” kienu l-kliem pre/i]i ta’ Chris Cardona.

Dwar dan il-ka] ukoll, Joseph Muscat flok [adha kontra l-Ministru tieg[u li hedded ;urnalist minkejja li l-Gvern qal li qed ja[dem fuq il-li;i tal-Whistleblowers, qal li ma kienx sema’ x’qal il-Ministru tieg[u, u g[alhekk baqa’ ma’ tax kummenti dwar dan it-theddid.

10

Lokali

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

Allegat li l-akku]at g[arraf lil o[tu bl-omi/idji

Il-Pulizija, ilbiera[ issoktat bit-titfix fl-g[alqa fil-Qajjenza fejn instabu l-katavri ta’ Mario Camilleri u ibnu. Fir-ritratt tal-lemin jidher Matthew Zahra, li hu ma[sub b[ala t-tielet vittma li nstab midfun fl-istess g[alqa. L-appelli biex jinstab kienu waslu sal-Italja fil-programm Chi L’Ha Visto^

Il-Pulizija mit-Taqsima talInvestigazzjonijiet Kriminali, ilbiera[ komplew bit-tiftix fl-g[alqa filQajjenza fil-limiti ta’ Bir]ebbu;a fejn il-{amis li g[adda filg[axija nstabu ]-]ew; kadavri ta’ Mario Camilleri, mag[ruf b[ala l-Imnie[ru li nqatel f’Marsaxlokk b’tiri ta’ arma tan-nar, u ibnu Mario ta’ 21 sena li nqatel b’34 daqqa ta’ sikkina u tiri ta’ arma tan-nar fl-g[alqa fil-Qajjenza, fejn instabu midfuna t-tnejn li huma.

Ilbiera[ filg[odu sar il-funeral tag[hom fil-Knisja ta’ San Duminku, il-Belt Valletta.

Tard il-:img[a filg[axija, Jason Galea ta’ 39 sena minn Bir]ebbu;a, li ji;i [u l-mara ta’ Mario Camilleri u zziju ta’ Mario ]-]g[ir, huwa l-unika persuna li s’issa tressqet il-Qorti akku]ata bil-qtil ta]-]ew; persuni.

Hu qed jin]amm fil-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin.

Jason Galea n]amm mill-Pulizija wara li numru ta’ rapporti qeg[din jallegaw li hu /empel lil o[tu, mart lImnie[ru, u qalilha x’kien g[amel.

Jason Galea jinsab akku]at ukoll li seraq o;;etti jew flus li jaqb]u l€2,300 kif ukoll li g[amel [sara f’post pubbliku u li huwa ri/ediv.

Jason Galea hu allegat li wettaq dan ir-reat nhar l-Erbg[a, dakinhar li ]-

]ew; persuni ;ew irrappurtati nieqsa lit-Taqsima ta’ Kontra l-Vizzji talPulizija mill-mara tal-Imnie[ru.

Il-missier, Mario Camilleri, l-a[[ar li deher kien meta mar jiffirma flG[assa ta’ San :iljan min[abba lka]i pendenti li g[andu, waqt li t-tifel deher l-a[[ar hekk kif [are; minn daru f’Tal-Ibra;.

Sadattant, fl-istess g[alqa, ftit bog[od minn fejn instabu l-kadavri, nhar il-:img[a nstabet ukoll pala tassieq ta’ katavru ie[or li s’issa g[adu mhux identifikat. Jidher li din il-pala tas-sieq tista’ tkun parti mill-katavru ta’ Matthew Zahra li ilu rrappurtat nieqes minn nhar Santa Marija tal2012. Ir-ra;el ta’ 27 sena mill-Belt, missier ta’ tlett itfal, kien deher la[[ar fil-15 ta’ Awwissu fl-in[awi tal-Belt Valletta u kien liebes jeans u flokk iswed. Il-karozza tieg[u nstabet l-g[ada f’Marsaxlokk. Hu kien ja[dem b[ala xufier tat-taxi. Minn dakinhar li g[eb, il-Pulizija kienet appellat g[all-g[ajnuna tal-pubbliku, imma jidher li ftit [ar;u dettalji dwar dan il-ka]. Meta f’Mejju tal-2013 kompla jinstema’ l-ka] ta’ George Tabone tal-Gram fuq akku]i ta’ frodi, fil-Qorti sar mag[ruf li l-filmat tasCCTV tal-[anut tal-Gram f’Birkirkara kien instab fil-karozza ta’

Matthew Zahra. Matthew Zahra kien issemma wkoll fil-Qorti nhar l-10 ta’ Mejju 2011 fejn flimkien ma’ Massimo Caruana u Joseph Zammit, it-tnejn li huma ta’ 31 sena u millBelt, kienu mixlijin li fis-7 ta’ Mejju ppruvaw jisirqu meta telg[u fuq diversi bjut fi Triq San Duminku, f’Tas-Sliema.

Huma kienu mixlijin li ttantaw jag[mlu serqa, li ma se[[itx min[abba xi [a;a a//identali u indipendenti mill-volontà tag[hom.

Il-Pulizija kienu sfrattaw is-serqa meta ;ew infurmati b’movimenti suspettu]i f’post f’Tas-Sliema.

Jidher ukoll li l-Pulizija li qed tkompli bl-investigazzjonijiet g[andha bi]]ejjed provi biex fissig[at jew ;ranet li ;ejjin tressaq ittieni persuna quddiem l-Qorti b’akku]i relatati mas-sejba ta’ dawn il-kadavri.

L-Assistent Kummissarju talPulizija Pierre Calleja f’konferenza tal-a[barijiet il-:img[a li g[adda kien [abbar li l-Pulizija qed tinterroga persuni o[ra bl-iskop li tiskopri l-fatti kollha wara dan il-ka]. Fost linterrogati hemm ukoll sid ir-razzett u l-g[alqa fejn instabu l-kadavri. Dan g[andu jitfa’ dawl g[aliex il-kadavri ndifnu fil-post u jekk ir-ra;el

osservax jew semax xi movimenti suspettu]i.

Il-Pulizija qeg[din ikomplu j[affru fl-g[alqa bit-tama li jsibu o;;etti jew materjal ie[or li jistg[u jag[tuhom aktar [jiel. Minbarra li n;abar ammont sostanzjali ta’ [amrija millpost, il-kumplament tal-[amrija qed ti;i investigata, bit-tiftix jinfirex ukoll fl-g[elieqi tal-in[awi. Ilbiera[ ;ie nnutat li l-investigaturi kienu qed janalizzaw ukoll skart mormi flg[elieqi li jmissu ma’ dik li fiha sar id-dfin.

G[addejja wkoll investigazzjoni u iktar e]amijiet forensi/i fuq il-pala tas-sieq li nstabet ma;enb il-kadavri bit-tama li jo[ro; aktar tag[rif li jwassal biex tkun identifikata lidentità tat-tielet vittma.

S’issa ma jirri]ultax li nstabu larmi, jew is-sikkina u l-pistola li ntu]aw f’dan id-delitt doppju, g[alkemm il-Pulizija tinsab fidu/ju]a li tinstab l-arma tan-nar.

Il-:img[a li g[adda nstabet ilkarozza Volkswagon Passat ta’ Mario Camilleri f’{al G[axaq. Instabet ukoll il-vettura Peogeot Partner gri]a binnumru tar-re;istrazzjoni TKM 117 li l-Pulizija kienet qed tfittex b’rabta mal-ka]. Din il-karozza nstabet ma[ruqa totalment f’{a]-}abbar.

Turisti mwissija bi]-]ieda fil-kriminalità Qieg[da tixg[el bozza [amra fl-attività kriminali hekk kif idDipartiment tal-Istat Amerikan u l-Uffi//ju tal-Affarijiet Barranin fir-Renju Unit [assew li jwissu serjament lil /ittadini Ingli]i u Amerikani li jkunu ;ejjin Malta g[al btala dwar i]]ieda fl-attività kriminali minn Mejju li g[adda f’postijiet iffullati bin-nies u frekwentati mit-turisti.

Fis-siti elettroni/i rispettivi jing[ad li minn Mejju li g[adda kienet irre;istrata rata g[olja ta’ ka]i ta’ serq mag[ruf

b[ala pick-pocketing, inklu] minn fuq rotot tat-trasport pubbliku. Jissemmew ir-rotot 13 u 12 minn tas-Sliema g[allBelt Valletta, u minn San :iljan g[al Paceville. L-aktar li huma fil-mira tal-[allelin huma xarabanks mimlija bin-nies fil[inijiet ta’ wara nofsinhar.

Madankollu, il-Ministru g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali, Manuel Mallia, filParlament iddikjara li ssitwazzjoni ma t[assbux. Meta nhar it-Tlieta li g[adda kien mistoqsi mid-Deputat

Nazzjonalista Jason Azzopardi dwar jekk il-Ministru hux im[asseb fuq dawn it-twissijiet u ]ieda fis-serq li saret referenza g[alihom, il-Ministru Mallia wie;eb: “Tkellimni f’termini ta’ t[assib, ng[idlek, le.”

G[all-mistoqsija supplimentari tal-istess Deputat Nazzjonalista, jekk dan hux dovut g[at-tnaqqis tal-Pulizija fl-G[assa ta’ San :iljan frott tat-transfers li ng[ataw, ilMinistru Mallia wie;eb xott xott li ma jaqbilx. Madankollu,

il-Ministru Mallia ma we;ibx g[all-mistoqsija dwar x’qed isir mill-awtoritajiet biex ikun hemm tra]]in ta’ dan is-serq.

G[all-mistoqsijiet ta’ ilmument, il-Korp tal-Pulizija qal li kien g[adu qed ji;bor linformazzjoni mitluba filwaqt li l-kumpanija Arriva ma we;bitx g[all-mistoqsijiet mibg[uta.

Id-Dipartiment tal-Istat Amerikan u l-Uffi//ju talAffarijiet Barranin f’Londra jg[idu li l-Pulizija f’Malta hi konxja dwar din il-problema

tant li anki qed tmexxi investigazzjonijiet dwar dan isserq.

Id-Dipartiment tal-Istat Amerikan iwissi wkoll lil min ikun se j]ur Malta biex jag[ti attenzjoni partikulari jekk ikun fl-in[awi ta’ Paceville, fejn hemm [afna nightclubs, min[abba li x-xorb e//essiv kif ukoll is-sigurtà fqira fl-in[awi, l-aktar dik li g[andha x’taqsam mal-kontroll tal-folol, jistg[u ji]vol;u fi vjolenza, inklu] ukoll li f’xi okka]jonijiet ikollhom motivazzjoni razzjali.

11

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

F’pa;ni o[rajn...

media.link communications Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 Tel: 25965263 Email: roderick.agius@media.link.com.mt advertising@media.link.com.mt Editur: Roderick Agius

12 Il-Punt Hu…

13 L-Ewropa f’Idejk

14 Maltin u kburin

15 Bil-push-back tefa’ lilna lura

Kabinett Laburista miljunarju Min jiftakar il-Partit Laburista fil-Gvern fis-snin 70 u 80 ]gur li jaqbel li l-Ministri Laburisti li dak i]-]mien, mag[rufa a[jar b[ala so/jalisti, kellhom relazzjoni partikulari mal-flus. Illum, wara kwa]i 30 sena, g[ad g[andhom din l-istess relazzjoni.

G[al-Labour, il-flus t[obbhom u tobg[odhom fl-istess [in.

Minnhom jag[mlu fortuna i]da bihom isawtu lilhom infushom!

L-im;iba tal-Gvern So/jalista ta’ 30 sena ilu kienet imtappna bi skandli kbar ta’ korruzzjoni li kienu jinvolvu miljuni kbar ta’ liri, tix[im, il-propjetà u l-kuntrabandu fost l-o[rajn. Skandli li kienu jo[or;u fil-bera[ ftit ftit, anki jekk dak i]-]mien, kull membru tal-Kabinett So/jalista ma kienx mitlub jag[mel pubblikament id-dikjarazzjonijiet tal-assi tieg[u. I]-]minijiet ta’ Lorry Sant!

Jidher li dik is-sitwazzjoni m’a[niex wisq ’il bog[od li ner;g[u nibdew nesperjenzawha.

Nhar l-Erbg[a li g[adda, fil-Parlament tressqu quddiem ilMejda tar-Rappre]entanti d-dikjarazzjonijiet tal-assi tal-Kabinett tal-Gvern ta’ Joseph Muscat.

B’kumbinazzjoni, il-Prim Ministru Muscat idde/ieda li dawn id-dikjarazzjonijiet jitressqu fl-a[[ar jum li fih kien qieg[ed jiltaqa’ l-Parlament qabel ma a;;orna g[as-sajf! De/i]joni ta’ Muscat bit-tama li la hu, u lanqas il-Ministri tieg[u ma jkunu ta[t skrutinju tal-mistoqsijiet fix-xhur tas-sajf. Jekk qed ja[seb hekk qieg[ed jg[arralu bil-kbir. Imma g[amel hekk g[ax kien jaf li dawn id-dikjarazzjonijiet tal-assi kienu se jqajmu mhux biss dubji; dawn huma dikjarazzjonijiet li lanqas biss jitwemmnu.

Dawn huma w[ud mill-e]empji li ma jitwemmnux u li dwarhom g[andha ssir investigazzjoni mill-awtoritajiet.

Il-Ministru Anton Refalo ddikjara d[ul ta’ ftit aktar minn €20,000 u ftit inqas minn €6,500 mill-prattika legali b’ebda dikjarazzjon marbuta ma’ negozju u investimenti fil-proprjetà.

Imma g[all-Prim Ministru Muscat b’€26,000 d[ul, il-Ministru tieg[u t’G[awdex kapa/i j]omm villa li tiswa l-miljuni ta’ ewro, 13-il flat, erba’ uffi//ji, ]ew; garaxxijiet u proprjetà o[ra, kif

ukoll isostni dejn ta’ aktar minn €830,000 waqt li hu mag[ruf sew x’im[abba g[andu g[all-antikitajiet!

Il-Ministru Chris Cardona ddikjara d[ul ta’ ftit aktar minn €23,000, li ftit aktar minn €20,000 minnhom huma onorarja parlamentari. Dan ifisser li mill-prattika professjonali ta’ avukat da[[al mat-€3,000. I]da fl-istess dikjarazzjonijiet tal-assi ni]]el li g[andu dejn ta’ €577,000. Tajjeb li ssir investigazzjoni kif u minn fejn qed jin;iebu flus mhux dikjarati biex jit[allas dan iddejn.

Is-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca jiddikjara d[ul ta’ €118,000 minn ]ew; salarji. I]da li minnhom madwar €60,000 huwa d[ul mill-prattika medika fis-servizz tas-sa[[a pubblika. Dan ifisser li f’sena da[[al mill-prattika privata mal€58,000 meta kien qieg[ed jara l-klijenti f’mill-inqas ]ew; klini/i privati. Stima konservattiva [afna li g[amlet din ilgazzetta ppubblikata fit-23 ta’ :unju li g[adda tikkonkludi li Mercieca da[[al mill-anqas €50,000 mill-interventi li g[amel fl-Isptar Capua biss!

Il-Ministru Manuel Mallia jiddikjara li j]omm id-dar ftit inqas minn €500,000 fi flus kontanti b’€270,000 o[ra fil-bank u b’€1.27 miljun f’bonds u ishma minbarra l-g[add ta’ proprjetà li g[andu. I]da Mallia ma ddikjarax kemm da[[al flus is-sena li g[addiet!

Hemm wie[ed x’jinvestiga g[aliex tliet Ministri tal-Kabinett ta’ Muscat – Louis Grech, Edward Scicluna u Manuel Mallia – ma ddikjarawx id-d[ul finanzjarju tul is-sena li g[addiet.

Hemm b]onn ukoll ta’ spjegazzjoni kif l-a[[ar dikjarazzjoni tal-assi ffirmata ;;ib id-data tal-25 ta’ :unju 2013, meta ddikjarazzjonijiet tressqu fil-Parlament 22 jum wara. X’;ara f’dan i]-]mien kollu? X’manuvrar sar?

Mistoqsijiet di;à bdew isiru lill-Prim Ministru u lill-Ministri tieg[u. Mhux a//ettabbli li l-Prim Ministru jwie;eb b’sarka]mu.

Il-kejl ta’ trasparenza u l-akkontabbiltà li wieg[ed millOppo]izzjoni Joseph Muscat, mhux konformi mal-im;iba tieg[u, issa b[ala Prim Ministru, u lanqas ma’ tal-Ministri

12

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

Opinjoni

Il-[idma fil-Parlament u barra...

L-immigrazzjoni irregolari Matul id-dibattitu filParlament dwar l-

immigrazzjoni irregolari li kellna ftit tal-jiem ilu, nistqarr li [assejtni kburi li nag[mel parti minn Oppo]izzjoni li ]ammejna r-rispett xieraq lejn l-umanità u li konna t-tarka ewlenija fl-og[la istituzzjoni tal-pajji] biex g[amilna l-parti tag[na biex id-dritt talbniedem jit[ares bla ebda distinzjoni u bla riservi. Malvalur tal-[ajja, il-PN re;a’ wera bi/-/ar li ma jag[mel lebda kompromessi anke jekk mhux dejjem stajna konna popolari.

F’dan id-dibattitu [assejt li kelli nag[mel domanda lillPrim Ministru dwar jekk [assux skomdu b’ritratti li ;ew i//irkulati fil-media lokali dwar tarbija u persuni o[ra reqdin fuq il-bankina barra lbit[a tad-Depot tal-Pulizija.

Xeni xokkanti u tal-mist[ija i]da sal-lum it-twe;iba g[adha ma ng[atatlix. F’Malta sirna qisu xejn mhu xejn u jg[addi kollox.

hu importanti li tisma’ dejjem u li l-bniedem, ming[ajr distinzjoni, jibqa’ jitpo;;a fi/-/entru talpolitika tal-PN.

Laqg[at mal-Kap tal-Partit u impenji o[ra B’dover u pja/ir assistejt lill-Kap tal-PN Simon

Busuttil waqt laqg[at li saru mieg[u fejn kienu mistiedna persuni jew gruppi li b’xi mod imissu marresponsabbiltà tieg[i b[ala kelliem g[all-Oppo]izzjoni g[ar-Ri/erka, Innovazzjoni, }g[a]ag[ u Sport. Fost dawn kien hemm mal-Kunsill Nazzjonali ta]-}g[a]ag[ (KN}), mal-Bord ta’ Monitera;; tal-Vot 16, u mal-atleti u l-uffi/jali li [adu sehem fil-maratona talvolleyball b’risq id-Dar talProvidenza. Spikkat fuq kollox laqg[a [elwa ma’ ]ew; ]g[a]ag[ neqsin missmieg[, Anabelle Cauchi u Louisa Fenech.

Impenji o[ra kienu dawk waqt il-premjazzjoni lirrebbie[a tal-Kunsilli Lokali ta]-}g[a]ag[, il-wasla mitTurkija tat-tiratur Malti William Chetcuti; rebbie[ tal-midalja tad-deheb filLog[ob tal-Mediterran. Kont pre]enti wkoll waqt il-

Twaqqif ta’ Tim Sport PN Fl-a[[ar jiem wellidna fil-

minn Robert Cutajar robertcutajar72@gmail.com

pre]entazzjoni tal-atleti Maltin li [adu sehem flOlimpjadi tal-Universitajiet li saru fir-Russja.

Nhar il-{amis li g[adda kont pre]enti g[at-tnedija ta’ pro;ett imfassal mill-Gvern Nazzjonalista pre/edenti talYouth Information One Stop Shop fil-Belt.

Kienu esperjenzi sbie[ li minnhom tg[allimt u komplejt nifhem a[jar kemm

partit ferg[a li se tkun qed tikkon/entra l-[idma fuq ilqasam sportiv. Tim Sport PN twaqqaf biex filwaqt li ji;u organizzati attivitajiet sportivi, se nkunu qed infasslu l-politika tag[na filqasam tal-isport g[as-snin li ;ejjin meta l-PN se jibqa’ vi/in l-atleti u l-g[aqdiet sportivi f’pajji]na.

Konferenza Nazzjonali fuq lIsport organizzata mill-PN se tkun avveniment importanti fl-2014 li l-PN se jkun qed ja[dem fuqu b’risq l-isport f’pajji]na.

Grazzi Lawrence Gonzi!

Insellem lil Lawrence Gonzi li din il-;img[a wara 25 sena servizz b’risq il-poplu Malti u l-PN, temm il-karriera politika tieg[u.

Kelli l-privile;; li g[al dawn l-a[[ar 15-il sena [dimt qrib tieg[u hekk kif kont nifforma parti mis-segretarjat privat tieg[u. F’dawn is-snin tg[allimt ming[andu ssinifikat veru tal-politika, ittifsira vera li tkun leali.

Lawrence Gonzi kien u baqa’ ra;el fil-bnazzi u fil-maltemp, fir-reb[ u fit-telf. Id-diskorsi li smajna fil-Parlament mill-Kap tal-Partit, mill-Prim Ministru u mill-Ispeaker fil-jum li hu rri]enja kienu xhieda tal-kobor ta’ dan l-istatista Malti. Jum li fisser ukoll telfa g[allParlament Malti u fuq kollox telfa g[all-PN. Kienet de/i]joni sewwa u xierqa li d-diri;enti tal-Partit g[a]lu li jxandru l-a[[ar diskors fuq il-mezzi taxxandir tal-partit millParlament.

Nag[laq billi nikkwota fra]i li g[alaq biha l-Kap talPartit Simon Busuttil waqt attività li organizzajt ad unur Lawrence Gonzi ftit tal-jiem ilu. “Grazzi Kap, Grazzi Prim Ministru, Grazzi Lawrence Gonzi.”

IL-PUNT HU… Kummenti dwar kwotazzjonijiet li laqtuni “I am not a racist” Hekk stqarr il-PM Muscat flintervista ma’ Herman Grech (Sunday Times of Malta, 14 ta’ Lulju) bit-titlu “It does not matter if you’re black or white.” Dan fakkarni kif darba l-PM Enrico Mizzi, wara li Mintoff /a[ad li hu Komunist, kien akku]ah li t-tattika tieg[u hi b[al dik tal-Komunisti. Hu mag[ruf li s-si;ra tag[rafha mill-frott tag[ha.

Muscat ukoll jg[id li mhux razzist i]da d-de/i]joni li jiddeporta lil numru ta’ immigrati mag[]ulin millgrupp, hi tattika li turi razzi]mu. Hi tattika li rew[et sentimenti ta’ razzi]mu u ksenofobija fost [afna. Kif stqarr fl-intervista, Muscat [a de/i]joni wa[du u “I informed the Cabinet”. Sempli/ement informa lill-Kabinett.

Il-firda fil-pajji] fuq su;;ett ja[raq b[ar-razzi]mu hija kollha fuq il-kuxjenza ta’ Muscat. B[alma hu wkoll responsabbli li Malta f’[akka t’g[ajn tilfet ir-rispett mid-dinja /ivilizzata li kienet tgawdi g[al snin s[a[.

“The unbearable nuisance of being liberal and progressive” Ra;unament proprju bilkontra ta’ dak ta’ Muscat sibtu fl-artiklu tajjeb [afna bit-titlu t’hawn fuq minn Mario de Marco (Times of Malta, 16 ta’ Lulju).

Il-Vi/i Kap Nazzjonalista g[amel u]u tajjeb bil-forza tarra;uni, u mhux bir-ra;uni talforza (kif kien jg[allimna lg[a]i] missieru Guido), meta qal li l-indifferenza ta’ /erti stati Ewropej li juru dg[ufija fil-prin/ipji ta’ solidarjetà, m’g[andhom qatt jit[allew i;eg[luna nkunu, b[ala pajji] u b[ala poplu, inqas umani meta ni;u ffa//jati bis-sofferenz umana.

“Premier Muscat stampftmitdem Fuss auf” Dan it-titlu hu biss wa[da mir-reazzjonijiet tad-dinja

demokratika u /ivilizzata wara d-de/i]joni tal-push back talPM Muscat. Deher fuq ilBerliner Zeitung (16 ta’ Lulju) li jfisser “Il-PM Muscat isabbat saqajh”. Rajtu kemxejn ironiku dan it-titlu. Wie[ed isabbat saqajh jew g[ax irrabjat jew g[ax saqajh kis[in u jrid isa[[anhom. Fil-ka] ta’ Muscat, [udha kif trid.

Kont qrajt li l-Papa Urbanu II, fil-Kon/ilju ta’ Clermont, kien sabbat saqajh u nibtu lewwel kru/jati. Malli Muscat sabbat saqajh anki fostna [ar;u fil-bera[ ir-razzisti u ksenofobi; mhux biss i]da xi movimenti razzisti g[amlu kura;; u riedu jag[tu appo;; fil-bera[ lillpolitika ta’ Muscat u l-gvern tieg[u fuq il-push back. Il-fatt li intervjena u waqqafhom hu ka] li jo[loq /erti suspetti ta’ kif jikkontrolla l-mar/i ta’

minn Richard Muscat richardmuscat44@gmail.com

protesta minn Kastilja. Tg[id dan hu pre/edent? Ma ninsewx li mhux me[tie; permess talpulizija biex grupp ta’ nies jag[mlu mar/ ta’ protesta pa/ifika fl-osservanza tal-li;i.

Li wie[ed isabbat saqajh hu asso/jat aktar ma’ m;iba ta’ tfal li jridu li tg[addi tag[hom jew jattiraw attenzjoni.

Normalment il-;enituri g[aqlin ma j/edux g[at-tisbit tassaqajn, imma jpo;;u f’posthom lill-ulied storbju]i. Muscat qal li Malta ]g[ira, anki hu b[ala PM jifta[ar li g[andu 39 sena biss, isabbat saqajh biex i/aqlaq lill-Ewropa “to smell the coffee”!

It-tisbit tas-saqajn kif g[amel Muscat hu a;ir ta’ rikatt u ta’ nuqqas ta’ [ila fin-negozjar ma’ pajji]i s[ab fl-UE li jfakkar biss

fil-politika ta’ rikatt ta’ Mintoff li g[amlet [sara kbira limma;ni ta’ Malta tul is-snin tad-dlam. Kif kiteb tajjeb [afna l-Kap tal-PN Simon Busuttil flartiklu Crisis government itself caused, li “this kind of brinkmanship has no place in the European Union.” (Times of Malta 17 ta’ Lulju) Hu sostna li Muscat dejjem ried li Malta ma tkunx membru fl-UE, issa li d[alna, donnu jrid li ji]olana.

Meta kkunsidrajt dan kollu, ma fla[tx ma nissuspettax li ttitlu tal-Berliner Zeitung u o[rajn b[alu huma mimlijin ironija. Dan min hu biex jhedded li jikser il-li;i, g[adna bilkemm nafuh?

“Il-politika mhix kollox” Din ir-riflessjoni ta’ Lawrence Gonzi fl-a[[ar diskors tieg[u fil-Parlament, laqtitni. Rajna u g[adna naraw politi/i, b[al Berlusconi, li ma jafux meta jispi//a ]mienhom;

jibqg[u jinsistu b[allikieku jintilfu jekk jidde/iedu li jieqfu mill-politika, u [afna drabi jispi//aw [a]in. Rajna o[rajn li, b[al Tony Blair, waqaf millpolitika i]da baqa’ g[addej bilkonferenzi u rappre]entazzjonijiet li g[amluh miljunarju.

I]da b[al Lawrence Gonzi ma tantx rajt. Politiku li g[amel karriera pjuttost qasira, imma intensa, li f’età relattivament ]ag[]ug[a, idde/ieda li jieqaf

wara li tilef elezzjoni. Gonzi hu politiku li g[adda mill-passa;;i kollha tal-[ajja parlamentari, ka] uniku f’pajji]na. Fi tmien snin (1996-2004) hu sar deputat, ministru, vi/i Prim Ministru, Prim Ministru: ka] uniku ie[or.

M’iniex se nid[ol fil-mertu ta’ dak li wettaq b’su//ess, i]da li [alla pajji] b’sa[[tu flekonomija, li [alla pajji] seren u liberu, sinjur b’fondi ta’ biljun ewro mill-UE, li kiseb statura ta’ statista bid-dehen u ttmexxija tieg[u fil-kri]i talLibja, huma fost il-fatti li jmerihom biss min hu imbe/illi.

Gonzi ammetta li anki ]balji g[amel ukoll…min ma jag[milx? I]da l-istorja g[ad ti;;udika t-tmexxija tieg[u, u ninsab fidu/ju] li ]-]mien ikun ;entlom.

B[al persuna serena li jaf li wettaq dejjem dmiru b’idejh fuq il-kuxjenza, Lawrence Gonzi g[alaq il-karriera politika fil-PN u fil-Parlament. Xejn drammatiku. Passa;; normali g[alih li jfittex sodisfazzjon f’attivitajiet o[rajn, li di;à beda jag[mel. U jekk i]id mag[hom il-pja/ir li jgawdi l-familja u neputijiet, m’hemmx xi j]id aktar.

Kate tibqa’ g[alina s-Sinjura, l-ikona tas-simpatija, l-emblema tat-tbissima, umli u prudenti, i]da taf tg[id kelma ta’ ;id lil kull min jiltaqa’ mag[ha.

Grazzi Lawrence u Kate.

Xewqat ta’ sliem u sa[[a.

Opinjoni 13

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

Oppo]izzjoni effettiva u ta’ sustanza Forsi [afna nies li ma jkunux mid[la tal-Parlament jimma;inaw li din hi xi arena tal-gladjaturi fejn i]-]ew; na[at tal-Kamra kontinwament jitqabdu ming[ajr rispett jew skruplu lejn xulxin biex ji;u avvanzati l-motivi parti;jani tal-partit rispettiv li jkunu qed jirrappre]entaw.

I]da g[alkemm hu naturali li l-konfront argumentattiv ma jonqos qatt, fil-Parlament issir [afna [idma kon;unta u ta’ sustanza li twassal biex i]]ew; na[at ju]aw ilprogrammi politi/i tag[hom biex jaslu f’punt ta’ konver;enza fuq materji importanti flamministrazzjoni tal-pajji]. {afna minn din il-[idma ssir fil-Kumitati tal-Kamra, li bosta minnhom huma wirt istituzzjonali li kien stabbilieh Lawrence Gonzi meta kien Speaker. Fl-a[[ar ;imag[tejn, kelli l-opportunità li nesperjenza fil-prattika ssustanza li tissawwar f’dawn il-Kumitati. {adt sehem b’mod attiv fil-Kumitat tal-

Kamra g[all-Ambjent u lIppjanar u l-Kumitat g[al Konsiderazzjoni tal-Abbozzi tal-Li;ijiet.

Fil-Kumitat tal-Kamra g[all-Ambjent u l-Ippjanar iddiskutejna pro/edura ;dida li trid idda[[al il-MEPA li permezz tag[ha ]vilupp li jkollu partijiet minnu mhux skont il-permess, ikun jista’ jing[atalhom compliance parzjali biex dawk il-partijiet ]viluppati skont il-permess ikunu jistg[u joperaw.

G[amilna ]ew; laqg[at twal li fihom ressaqna numru ta’ emendi g[all-pro/edura proposta mill-MEPA mmirati biex l-ewwel nett iservu ta’ protezzjoni g[all-girien u terzi persuni li jkunu qed ibatu lkonsegwenzi tal-izvilupp mhux skont il-permess. Lemendi li ressaqna biex applikant ma jit[allix jibbenefika minn din il-mi]ura jekk ikun ka] fejn hemm inkonvenjent g[an-nies jew fejn hemm impatt fuq lambjent jew il-wirt storiku, ;ew a//ettati mill-gvern u mill-MEPA.

minn Claudio Grech claudio@momentum.com.mt

Punt importanti [afna li ressaqna u ;ie a//ettat f’dan il-Kumitat kien li din ilmi]ura ma kelliex tkun (kif kienet originarjament proposta mill-MEPA) b[ala xi [a;a li tapplika g[all-futur b’mod indefinit. Intla[aq qbil li din il-mi]ura tkun ta’ darba li tag[laq fl-1 ta’ Ottubru ta’ din is-sena.

F’dan il-Kumitat ;iet a//ettata wkoll it-talba tag[na biex ]viluppi barra zzoni tal-i]vilupp li se[[ew wara Mejju 2008 (skont is-

Sitt Skeda tal-Att dwar lAmbjent u l-Ippjanar). LOppo]izzjoni xtaqet li dan ilprin/ipju ji;i esti] g[allizvilupp kollu barra z-zoni tal-i]vilupp i]da l-gvern u lMEPA baqg[u jopponu dan biex b’hekk dan kien l-uniku punt li ma l[aqnix ftehim fuqu.

Fil-Kumitat g[allKonsiderazzjoni tal-Abbozzi tal-Li;ijiet kellna seduta maratona li fiha flejna wie[ed, wie[ed l-artikli kollha tal-Abbozz ta’ Li;i dwar il-Whistleblower. Din il-li;i hi ma[suba biex tag[ti protezzjoni lill-persuni li jkunu jridu jikxfu informazzjoni li tg[in lillawtoritajiet biex ikunu jistg[u jsolvu ka]i li ming[ajr din l-informazzjoni jkun diffi/li g[alihom li jsolvuhom.

F’dan il-Kumitat, lOppo]izzjoni ressqet sensiela ta’ emendi li l-gvern a//etta u g[alkemm kien hemm xi punti li ma qbilnix dwarhom, nemmen li flimkien irnexxielna nirfinaw din il-

le;i]lazzjoni li kienet ibba]ata fuq qafas li kien ressaq il-gvern Nazzjonalista pre/edenti.

Din hi r-riflessjoni vera ta’ xi tfisser li nkunu Oppo]izzjoni leali lejn pajji]na. Oppo]izzjoni li rrwol tag[ha mhux mibnija fuq kemm hi kapa/i tfixkel lillgvern i]da xprunata minn kemm g[andha [ila tirfina dak li jrid iwettaq il-Gvern biex jirri]ulta f’legi]lazzjoni u regolamentazzjoni [afna aktar effettiva u li ;;ib il-;id komuni l-ewwel u qabel kollox.

Dawn it-tliet xhur ta’ Oppo]izzjoni ma kinux normali g[alina g[aliex il-PN g[adda minn bidliet kbar fittmexxija tieg[u li mag[hom ne/essarjament i;ibu perijodu ta’ a;;ustament.

Madankollu l-[idma tag[na fil-Parlament kienet mhux biss effettiva i]da ffukata, ikkordinata u fuq kollox ispirata mill-g[an ewlieni talPN li nibqg[u na[dmu biex intejbu l-kwalità tal-[ajja talMaltin u l-G[awdxin kollha.

L-Ewropa f’idejk 89 miljun tunnellata ta’ [ela ta’ ikel kull sena!

Fl-Ewropa narmu daqshekk ikel kull sena. Dan hu tal-mist[ija g[ax minbarra l-flus fil-[ela li jonfoq il-konsumatur, lammont ta’ ri]orsi li wie[ed

g[andu b]onn biex jipprodu/i dan l-ammont hu enormi! Qed nitkellmu anke fuq l-impatt ambjentali li t[alli l-agrikoltura. E]empju, l-ammont ta’ ener;ija g[allproduzzjoni u t-trasport. Filbi//a l-kbira jintu]aw ri]orsi fossili, b[al ]ejt jew gas li minbarra li jnaqqxu mirriservi globali, jni;;zu l-arja.

Il-produzzjoni ta’ ikel li ma jkunx ikkonsmat qed iwassal g[al aktar kri]i fisswieq internazzjonali. Ilpopolazzjoni tad-dinja li qieg[da tikber, kif ukoll labitudnijiet tan-nies li qed jinbidlu, qed jo[olqu ]ieda fid-domanda tal-ikel, f’kuntest fejn g[andek dejjem anqas bdiewa, spe/jalment fid-dinja talPunent, kif ukoll aktar tfixkil, b[at-tibdil tal-klima biex ji;i pprodu/ut dak l-ikel kollu. G[alhekk dan ifisser li dak li jirnexxielna

nipprodu/u, irridu nu]awh b’mod g[aqli u mhux na[luh!

L-ikel wara l-akbar rivoluzzjonijiet Hekk hu! L-akbar /aqliq ta’ nies u rivoluzzjonijiet li

I]-]ejjed tag[na jfisser in-nieqes g[al [addie[or Hemm b]onn ta’ g[arfien fuq dan. F’pajji]i tal-Punent, b[all-UE, l-ikel hu affordabbli. A[na l-Ewropej

nonfqu mhux aktar minn 15% tal-flus fuq l-ikel u dan grazzi anke g[all-Politika Agrikola Komuni tal-UE li ]]omm il-prezz stabbli tassuq.

I]da pajji]i tat-tielet dinja b[al Haiti, l-E;ittu, sSomalja i[allsu kwa]i kull m’g[andhom biex jieklu kuljum u g[alhekk din qed to[loq in;ustizzja g[ax min

minn Ingrid Brownrigg ingrid.brownrigg@gmail.com

jfisser li min jonfoq xi 75% tal-flus fuq l-ikel, jonqoslu aktar il-possibilita’ biex jixtri l-ikel.

Bla dubju, fid-dinja talPunent, fejn l-ikel hu

;abu bidliet drasti/i sar min[abba n-nuqqas ta’ provvista’ ta’ ikel jew min[abba li l-prezz ma kienx affordabbli. L-akbar immigrazzjoni tal-Irlandi]i lejn l-Istati Uniti fis-seklu 19, saret min[abba l-lmarda fi]-]errieg[a talpatata, il-ba]i tad-dieta` Irlandi]a.

Ir-rivoluzzjoni Fran/i]a bdiet min[abba ]ieda filprezz tal-qam[ li [alliet innies mejtin bil-;u[. Anke irrivoluzzjoni Russa, li ;rat madwar seklu ilu, se[[et parzjalment min[abba nuqqas ta’ ikel. U biex ma

Il-Kummissjoni Ewropea nidiet konsultazzjoni on-line g[al kull min g[andu xi idea li twassal g[al ikel sostenibbli jista’ qed jixtri bl-addo// u jarmi u b’hekk dik ilproduzzjoni ]ejda qed to[loq pi] fuq il-produzzjoni li eventwalment twassal g[allprezzijiet g[ola fis-swieq, li

abbundanti u bi prezz affordabbli, ma]-]mien ilbniedem sar jiekol [afna aktar milli g[andu b]onn u dan b’effett fuq is-sa[[tu b[al mard u obe]ita’.

mmorrux ‘ il bog[od flistorja, i]-]ieda fil-prezz talikel, fi/-/ereali, fl-2008, bidlet ir-re;jun talMediterran darba g[al dejjem!

F’Haiti, l-ewwel ma rajna kien il-waqa’ tal-Gvern min[abba l-prezz tal-ikel. ItTune]ija l-ewwel pajji] li beda l-protesti min[abba ]]ieda fil-prezzijiet tal-ikel, li wasslu biex ibiddlu s-sistema politika fil-pajji].

Ftit wara rajna l-E;ittu, dejjem min[abba ]-]ieda filprezz tal-ikel u mbg[ad [olqot effett fuq il-Libja u sSirja.

Huwa ukoll in-nuqqas ta’ a//essibilta’ ta’ ikel filpajji]i tal-Afrika li jwassal g[all-immigrazzjoni.

It-tqassim tal-ikel b’mod ;ust – hi responsabbiltà tag[na Il-Kummissjoni Ewropea

se tniedi komunikat aktar tard din is-sena fuq ikel sostenibbli, kontra il-[ela ta’ l-ikel.

Il-Kummissjoni Ewropea nidiet konsultazzjoni on-line biex kull min g[andu xi idea li twassal g[al ikel sostenibbli,, jibg[at ilkontribut tieg[u fuq http://ec.europa.eu/environ ment/consultations/food_en .htm

14

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

Opinjoni

Maltin u kburin B[alissa, t[ares fejn t[ares, kulma taqra u tisma’ hu dwar l-immigrazzjoni illegali. Sew jekk hux televi]joni, gazzetti jew siti elettroni/i popolari, er[ilna lkoll nag[tu l-fehma tag[na. G[adna kif g[exna ftit ;ranet suwed fl-istorja talpoplu tag[na hekk kif re;a’ tqanqal sentiment anti-razzist li ffumenta [afna emozzjoni u g[alhekk [assejt li g[andi nikteb dwar dan illum.

B[ala poplu ]gur li hemm ]ew; /ertezzi li jidentifikawna. L-ewwel hi l;enero]ità u l-qalb kbira li g[andna u t-tieni hi s-sens ta’ pika li g[andna bejnietna fejn ma naqblux fuq politika, qaddis, mu]ika jew [a;a o[ra.

Il-mew;a ta’ sentiment anti-razzist li [akem lil pajji]na wara de/i]joni me[uda mill-Prim Ministru Joseph Muscat kienet talmist[ija u li twaqqg[alna wi//na l-art!

A[na poplu Nisrani mhux biss tal-isem, poplu kapa/i j[enn g[all-fqir, marid u mag[kus anke f’pajji]i ’l bog[od minna. Lesti dejjem ng[inu anke jekk i/-/okon tag[na jfisser li ri]orsi ma tantx g[andna. L-istorja glorju]a tag[na tixhed storja ta’ poplu li qatt ma be]a’ juri l-valuri ta’ solidarjetà.

Mill-banda l-o[ra, il-post strate;iku tag[na f’nofs ilba[ar Mediterran, post li g[al [afna snin serva ta’ vanta;; g[al tant u tant ra;unijiet, fl-a[[ar snin ;abilna l-problema talimmigrazzjoni illegali fi xtutna. Problema li mhix biss tag[na g[ax dan hu fenomenu li anke pajji]i kbar o[ra qed jiffa//jaw.

It-tra;itt ta’ miljuni ta’ nies mill-Afrika g[al partijiet o[ra tad-dinja ilu sejjer mhux [a]in. Fatturi ;eografi/i ovvji fissru li pajji]na jintlaqat minn din il-mew;a ta’ persuni jfittxu [ajja a[jar

minn Caroline Galea info@carolinegalea.com

mhix soluzzjoni dejjiema. Issoluzzjonijiet jistg[u jinstabu qalb il-mexxejja ta’ pajji]i li verament jixtiequ jaqsmu lpi] tal-problema.

Il-politika ta’ gvern g[andha tkun li tfittex dawn is-soluzzjonijiet illum qabel g[ada biex tevita sitwazzjonijiet ta’ paniku u de/i]jonijiet ]baljati me[udin f’nofs ta’ lejl!

Il-PN fil-Gvern kien tkellem [afna dwar ilvanta;;i ta’ burden sharing u l-gvern pre]enti g[andu ddmir u l-obbligu li jkompli jifta[ dawn id-diskussjonijiet fuq l-aktar livelli g[oljin fl-

Is-soluzzjoni ma tinstabx biss fl-UE li toffri g[ajnuna finanzjarja lil Malta, g[ax g[alkemm din dejjem mer[ba biha, ]gur li mhix soluzzjoni dejjiema u jispi//aw hawnhekk.

G[andna post g[alihom?

G[andna bi]]ejjed ri]orsi biex inkampaw? Pajji]na jifla[ influss ta’ nies b[al dan? Fejn se npo;;uhom?

Hu ovvju li t-twe;ibiet g[al dawn il-mistoqsijiet kollha huma LE! Anzi, kultant bilkemm g[andna ri]orsi g[alina, a[seb u ara g[al [addie[or! I]da ]gur li ssoluzzjoni ma tinstabx f’a;ir

inuman b[al meta t[alli lil dawn il-persuni f’nofs ta’ ba[ar jew tibg[athom lura minn fejn ;ew!

Is-soluzzjonijiet jinstabu f’idejn politi/i ta’ rieda tajba li jkunu lesti jaslu g[al ftehim dwar il-futur talimmigranti. Is-soluzzjoni ma tinstabx biss fl-UE li toffri g[ajnuna finanzjarja lil Malta, g[ax g[alkemm din dejjem mer[ba biha, ]gur li

Ewropa u anke fil-Libja.

Stunts b[al tal-;img[a li g[addiet ma ji;bdulna l-ebda rispett mill-Unjoni li wissietna kemm-il darba li b[ala stat membru g[andna l-obbligu li nirrispettaw iddrittijiet umani ta’ dawn innies.

Sakemm il-gvern jirnexxilu jasal lejn soluzzjonijiet li jtaffu l-pi] fuq pajji]na, a[na fid-dmir li

nibqg[u nilqg[u u noffru kenn u wens lil min [arab minn pajji]u fit-tfittxija ta’ [ajja a[jar.

U l-kummenti razzisti ming[and [afna ma waqfux!

Kien tat-tkexkix taqra kummenti diskriminatorji dwar il-kulur tal-;ilda ta’ dawn in-nies. Donna issa ;ejna f’sitwazzjoni fejn m’a[niex kapa/i na//ettaw persuna ta’ ;ilda skura fostna anke jekk il-persuna mhix immigrant irregolari. U hawn [afna minnhom hawn Malta jg[ixu fostna u jaqilg[u l[ob]a ta’ kuljum bil-kwiet b[al kull /ittadin ie[or.

X’injoranza [arget minn dan il-poplu fl-a[[ar jiem!

Nixtieq nara r-reazzjoni ta’ dawn l-istess nies intolleranti meta jid[lu l-isptar g[allkura u jsibu tobba bravi [afna b’;ilda skura lesti li jikkurawhom! Min jaf xi tkun ir-reazzjoni tag[hom meta jkunu huma li g[andhom b]onn l-g[ajnuna ta’ dawn in-nies?

Hemm b]onn li kull wie[ed u wa[da minna jag[mel l-almu tieg[u biex ng[aff;u ta[t saqajna dan lelement qawwi ta’ razzi]mu!

Ejjew ning[aqdu b[ala poplu u nuru li fil-ma;;oranza, a[na poplu tolleranti, patrijott, [anin u poplu kbir.

Nevitaw li nkunu parti minn “forma o[ra ta’ totalitari]mu” F’artiklu ie[or f’din ilgazzetta ktibt “Mhux reb[a akkosta ta’ kollox”. Dan g[aliex b[ala prijorità qabel ir-reb[a elettorali g[andu jkollna stima lejn il-valuri tag[na. Nemmen li dawn m’g[andhomx ikunu l-vittma ta’ sagrifi//ju g[ar-reb[a elettorali.

Jien ma rridx il-partit tieg[i jkun parti minn ener;ija li tkompli ta[dem biex ikollna demokrazija totalitarja, fejn minkejja li a[na demokrazija, xorta wa[da nkunu kapa/i no[olqu sitwazzjoni fejn ilminoranza ma jkollhiex opportunità tg[id fiex temmen u tistqarr dak li temmen fih.

Fejn il-valur tal-libertà jkun ukoll mhedded. Jista’ jkun ukoll li b[ala partit, g[aliex juri li kapa/i jie[u po]izzjoni li tkun xhieda ta’ twemmin li jemmen fih, b[alma ;ara fiddibattitu tad-divorzju, hu ji;i redikolat u mqieg[ed f’po]izzjoni mill-mezzi talmedia u tal-poter biex ja[seb li jkun g[amel ]ball li esprima dak li jemmen fih.

Fid-dibattitu tad-divorzju ng[ata lil min jifhem li b[ala partit hu kien ]baljat. Isso/jetà tibda tkun im;ieg[la temmen li l-partit u min stqarr dak li kien jemmen fih g[amlu [a]in.

F’demokrazija totalitarja min jistqarr twemminu kontra dik li issa hi msej[a r-rieda tal-ma;;oranza f’g[a]liet so/jali u morali, ma jkunx ikkundannat bil-vjolenza b[alma kien ji;ri fi ]mien iddittatura Marxista jew Komunista.

Il-kundanna ting[ata millistess ma;;oranza u l-mezzi tal-media fejn il-minoranza hi mistennija tiskot ladarba tkun tkellmet il-ma;;oranza.

X’ma g[andux ise[[ fil-PN Ikun [a]in li fil-partit

tag[na jkollna wkoll min jit[alla jitmexxa mill-[sieb li biex jirba[ il-popolarità u jikseb il-voti jinsa l-valuri umani tal-partit li s’issa tawna identità u direzzjoni. Ikun ukoll [a]in jekk in[allu lilna

minn Edwin Vassallo edwin.vassallo@gov.mt

nfusna nimxu mal-kurrent u naraw kif inkunu b[al [addie[or biex ma nitilfux ilvoti. Ikun ukoll [a]in li nidde/iedu b’sentiment u nimxu fejn se timxi l-folla.

Dan biex ma nkunux a[na li nidhru strambi u donna a[na rridu nkunu kontra xi forma ta’ dritt /ivili. Araw li fil-PN ma mmorrux nidde/iedu li b[ala partit m’g[andux ikollna po]izzjoni g[aliex

f’dawn il-materji so/jali u morali f’xi waqt ikun de/i] li kull deputat g[andu jivvota skont il-kuxjenza tieg[u.| Dan ise[[ g[aliex fl-istess partit ikun de/i] li dawn il-materji huma kwistjoni ta’ de/i]joni personali u din il-po]izzjoni tittie[ed biex b[ala partit ma jidher ikrah ma’ [add.

Kieku jsir hekk, dan ikun ifisser kompromess ma’ min qed imexxi l-[akma ta’ totalitari]mu f’pajji]na. Ara ma nkunux a[na li ma nag[tux l-opportunità lil min irid jg[id fiex jemmen u jixhed g[al dak li jemmen li jag[mel hekk. Kull minoranza g[andu jkollha stima reali u [add m’g[andu jkun redikolat, imwarrab jew imsikket g[ax jixhed g[al dak li jemmen fih. Li tixhed u tistqarr fil-pubbliku dak li temmen fih hu dritt fundamentali tal-bniedem.

Ikun [a]in jekk fil-partit tag[na jkollna min irid jixhed g[al dak li jemmen fih u jkun imsikket g[aliex il-partit ikun qed jidher li bla ma jie[u

po]izzjoni uffi/jali, ikun fissilenzju donnu jrid biss li jing[o;ob ma’ kul[add.

Ikun daqshekk ie[or [a]in jekk f’;ie[ il-kisba tal-voti jew strate;ija ta’ reb[a akkost ta’ kollox, ikollna min ikun imwaqqaf milli jistqarr dak li jemmen fih, ikun xi jkun ittwemmin tieg[u. Id-de/i]joni tal-ma;;oranza m’g[andha qatt tag[laq [alq ilminoranza.

Jekk fil-partit tag[na jkollna wkoll, b[alma se[[ fil-partit tal-Labour waqt id-dibattitu tad-divorzju, min jiskot u jieqaf milli jistqarr dak li jemmen fih biex jirba[ il-voti jew g[aliex jekk jitkellem ikun attakkat mill-media, ilpartit tag[na jkun ukoll vittma ta’ dik li hi mag[rufa b[ala “forma o[ra ta’ totalitari]mu”.

Jien kontra li jse[[ hekk.

Nemmen f’partit li f’kull sitwazzjoni kapa/i jie[u po]izzjoni li tkun tirrispetta l;id komuni tal-poplu u li tkun ukoll tirrispetta t-twemmin ta’ kull persuna involuta fil[idma tal-partit.

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

Opinjoni

15

Bil-push-back tefa’ lilna lura Dawn l-a[[ar jiem u ;img[at, ix-xena politika kienet movimentata [afna.

Il-Prim Ministru Joseph Muscat ]balja fuq diversi livelli u [oloq turbolenzi politi/i f’pajjizna u anke barra.

L-UE ;ibditlu widnejh meta kabbar artifi/jalment li]bilan/ ta’ Malta biex juri lill-Gvern ta’ qablu f’dawl ikrah. Fid-dawl talinsistenza ta’ Joseph Muscat li jibni f’postijiet li s’issa huma ba[ar, l-UE wissietu li se jo[loq aktar proprjetà meta f’Malta jista’ jkun li g[andna bi]]ejjed.

Il-Ministru Manuel Mallia ammetta li hu u /-Chief of Staff tieg[u Silvio Scerri kienu pre]enti waqt linterviews biex jag[]lu nies ;odda fis-Servizzi Sigrieti.

Mument verament skandalu] wara l-umiljazzjoni talfamu]a ikla tal-Girgenti fejn pulizija [admu ta’ waiters!

F’nofs din il-balbuljata kollha, jo[ro; st[arri; talMalta Today li juri li lappo;; g[all-Prim Ministru Muscat waqa’ bi 17-il punt mill-elezzjoni ’l hawn; minn

60% g[al 42% fi tliet xhur biss!

Qisu Joseph Muscat ried jara kif se jsewwi dawn iddanni kollha. :ietu l-idea brillanti li j;ib ru[u ta’ bully ma’ min hu vulnerabbli.

Mal-wasla ta’ grupp ta’ immigranti, il-Prim Ministru [abbar li kellu ]ew; ajruplani tal-Air Malta lesti biex fis-satra tal-lejl jie[du lil dawn l-immigranti lura lejn il-Libja ming[ajr ma jara dawn xi drittijiet g[andhom.

Din kienet de/i]joni ]baljata, mhux biss g[ax inumana, imma aktar u aktar g[ax illegali. De/i]joni tant ]baljata li ;abet mag[ha

minn Claudette Buttigieg cbuttigieg@gmail.com

milli jkompli bil-pjan tieg[u) u [asla papali millKummissarju tal-UE f’dan il-qasam.

Flimkien ma’ s[abi fil-

affarijiet li rajna u smajna li wassluna biex nag[mlu numru ta’ mistoqsijiet lillPrim Ministru u lill-Ministru Mallia. Mistoqsijiet li sallum g[adhom ma twe;bux.

Fost dawn il-mistoqsijiet staqsejna din id-de/i]joni ta’ min kienet? Fil-fatt, iddeputat Joe Cassar staqsa jekk ;ietx diskussa filKabinett jew mal-Grupp Parlamentari.

Quddiemna kien hemm ilPrim Ministru, bil-Ministru Mallia fuq il-lemin tieg[u u l-Ministru George Vella fuq ix-xellug. Il-bqija tal-grupp parlamentari kienu jidhru skomdi u imbarazzati b’dak li kien qed jintqal.

Il-Prim Ministru Muscat, flok iqarribna lejn is-soluzzjonijiet, qed ibeg[idna minnhom. Id-de/i]joni tal-push-back kienet /ara u premeditata i]da saret bil-mo[bi kundanna qawwija millNGOs li ja[dmu malimmigranti, minn setturi differenti tas-so/jetà, millQorti Ewropea tad-Drittijiet tal-Bniedem (li waqqfitu

bankijiet tal-Oppo]izzjoni, kont pre]enti fil-Parlament meta l-Prim Ministru u lMinistru Mallia g[amlu ddikjarazzjonijiet fuq il-pushback. Kien hemm diversi

Xi w[ud sabu l-okka]joni biex [ar;u mill-Kamra imma aktar tard issej[u kollha lura.

Din ma kinetx de/i]joni kollettiva. Il-konferma ta’ dan waslet ftit jiem wara

meta d-deputat Laburista Marlene Farrugia ddikjarat li hi mnikkta b’dak li ;ara u bid-de/i]jonijiet tal-Gvern ta’ Joseph Muscat.

Ma na[sibx li Marlene Farrugia biss qed t[oss dan imma forsi hi biss kellha lkura;; titkellem. Stennejt li l-Ministru Helena Dalli tag[mel xi stqarrija wkoll.

Wara kollox, l-NGOs li rri]enjaw mill-kumitat konsultattiv fuq l-LGBT jaqg[u ta[t id-dekasteru tag[ha!

Il-Prim Ministru Muscat, flok iqarribna lejn issoluzzjonijiet, qed jirnexxilu jbeg[idna minnhom. Idde/i]joni tal-push-back kienet /ara u premeditata i]da li saret bil-mo[bi.

Fil-[ajja g[andek tag[mel dak li hu ;ust u mhux populist. 50 sena ilu Martin Luther King qal: “There comes a time when one must take a position that is neither safe, nor politic, nor popular, but he must take it because conscience tells him it is right.” Bil-push-back, ilPrim Ministru Joseph Muscat tefa’ lilna lura!

Il-valur tas-solidarjetà Fl-a[[ar ftit ;img[at ilpoplu Malti u G[awdxi re;a’ wera l-qalb kbira tieg[u meta ta donazzjonijiet ta’ flus lewwel lil Puttinu Cares, imbag[ad lid-Dar talProvidenza u aktar re/enti fil-kampanja O[loq Tbissima.

Aktar minn €1 miljun ing[ataw f’donazzjonijiet lil dawn l-organizzazzjonijiet li qed jag[mlu ;id kbir fisso/jetà. Tliet inizjattivi bi skopijiet differenti imma ttlieta bba]ati fuq ilprin/ipju tas-solidarjetà.

Valur mibni fuq l-im[abba lejn il-proxxmu. Im[abba lejn dawk li huma l-aktar fil-b]onn.

Puttinu Cares tag[mel [idma kbira ma’ pazjenti ]g[ar li sfortunatament ibatu b’xi forma ta’ kan/er u li g[aliha jkollhom b]onn imorru jie[du kura barra minn pajji]na, l-aktar lIngilterra. Din lorganizzazzjoni tg[in lillqraba tat-tfal morda biex ikunu jistg[u jakkumpanjawhom u joqog[du mag[hom

sakemm dawn ikollhom b]onn jibqg[u g[all-kura, billi tipprovdilhom bla [las appartamenti fejn jg[ixu meta jkunu barra l-pajji].

Id-Dar tal-Providenza – organizzazzjoni tal-Knisja – tilqa’ fiha madwar 100 persuna b’di]abbiltajiet severi tant li ma jkunux jistg[u jibqg[u fil-familja.

Toffri servizz impekkabbli u tiddependi kwa]i g[alkollox mill-;enero]ità tal-poplu Malti u G[awdxi. Dar li jist[oqqilha aktar g[ajnuna mill-Istat g[ax timla vojt kbir fis-so/jetà li kieku jrid jipprovdi g[alih l-istat.

L-inizjattiva O[loq Tbissima hi [idma tasSo/jetà Missjunarja ta’ San Pawl li bil-flus li ti;bor tiffinanzja pro;etti kemm g[ad-djar tag[ha f’Malta fejn jin]ammu tfal li jkollhom problemi filfamilja u pro;etti lil hinn minn xtutna fejn il-patrijiet ta’ din is-so/jetà jwettqu l[idma missjunarja tag[hom.

Prosit lill-poplu Malti u G[awdxi li dejjem jg[in bi [;aru f’dawn l-inizjattivi ta’ solidarjetà.

minn Michael Mercieca michael@michaelmercieca.eu

L-immigranti irregolari Veru li l-fenomenu tal-

immigrazzjoni irregolari jo[loq diffikultajiet u sfida g[al pajji]na.

I]da minn meta ’l hawn meta wie[ed jiltaqa’ ma’ diffikultà, flok jipprova jsolviha, anke jekk blg[ajnuna ta’ [addie[or, jibda jippanikja u jinfexx jhedded lill-immigranti irregolari li jibg[athom lura f’[alq ilmewt jew jhedded li ju]a ssa[[a li kull pajji] membru tal-UE g[andu?

Hekk qed jag[mel Joseph Muscat meta ffa//jat bil-

problema tal-immigranti irregolari. Qed jhedded lil dawn il-povri li ssugraw [ajjithom biex ja[arbu minn g[aw; kbir li kienu qed jg[ixu fih, li jibg[athom lura mnejn ;ew, meta jaf li jekk jag[mel hekk ikun qed jesponihom g[al periklu kbir g[al sa[[ithom u [ajjithom.

Joseph Muscat, li kien kontra l-UE, qed juri li anke llum g[adu kontriha billi jhedded li ju]a l-veto fuq kwistjonijiet li ma g[andhom x’jaqsmu xejn malimmigrazzjoni irregolari, jekk l-Ewropa ma tag[tihx dak li qed jippretendi biex ikun jista’ jiffa//ja lproblema.

Il-problemi ssolvihom biddiskussjoni u l-perswa]joni.

Hekk stieden lid-dinja biex tag[mel il-Papa Fran;isku fi ]jara lill-immigranti irregolari f’Lampedusa ftit jiem ilu. Jalla l-appell tieg[u jaqa’ f’widnejn il-mexxejja tal-pajji]i kollha, inklu] f’dawk ta’ Joseph Muscat.

Ksenofobija u razzi]mu

Diversi g[aqdiet volontarji li ja[dmu mal-immigranti

irregolari, partiti politi/i, kif ukoll l-A;enzija tanNazzjonijiet Uniti g[arRefu;jati, ikkundannaw ittheddid ta’ Joseph Muscat dwar l-immigrazzjoni irregolari.

Akku]awh li qed i[e;;e; ir-razzi]mu u s-sentimenti ksenofobi/i ta’ Maltin li jbatu minn pre;udizzji koroh kontra nies li l-kulur tal;ilda tag[hom hu differenti minn tag[na.

G[ax jaf li sfortunatament f’pajji]na hawn numru mdaqqas ta’ nies li g[andhom dan ilpre;udizzju; g[ax jaf li resqin l-elezzjonijiet talParlament Ewropew u qed jara l-popolarità tieg[u tonqos f’g[ajnejn in-nies, biex jipprova ji;bor ftit simpatija qed jinqeda blimmigranti irregolari u jheddidhom li jibg[athom lura bil-periklu kollu li dan i;ib mieg[u.

Kif g[andu l-wi// jilg[ab b’[ajjet dawn l-imsejkna immigranti irregolari biex jirba[ ftit simpatija milli qed jitlef? Tal-mist[ija.

Nies bla qalb.

16 Ittri lill-Editur

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

Apprezzament>

Joseph Fsadni

Gianluca Bezzina, li nannuh Gaetano Buttigieg kien mag[ruf [afna g[all-kitba tal-lirika tal-kanzunetti u l-kant

Neputi denn Sur Editur, Waqt il-furur mist[oqq tas-su//ess ta’ Gianluca Bezzina fil-konkors tal-Kanzunetta Maltija g[all-Ewropa, kien issemma li dan i]]ag[]ug[ kantant-tabib hu n-neputi ta’ Gaetano Buttigieg.

Nimma;ina li ftit hawn li jafu jew jiftakru min kien dan ir-ra;el simpatiku, ;entlom u kantant ta’ [ila bl-isem ta’ Gaetano Buttigieg.

B’xorti tajba, jien niftakru sewwa u kelli xxorti, anzi, il-privile;;, li nkun [abib tieg[u.

Niftakar is-snin 60 u anki qabel meta Gaetano, allura ]ag[]ug[ b[al Gianluca tal-lum, kien deher b[al ]iffa [elwa fuq ix-xena tal-mu]ika lokali.

Gaetano kien fost il-pijunieri tal-kanzunetti bil-Malti. Anzi kien beda xi [a;a ;dida li dak i]-]mien kienet g[amlet furur kbir. Kellu pinna [afifa u l-Malti kien jaf i[addmu tajjeb biex jikteb il-lirika fuq kanzunetti Ingli]i u Taljani l-aktar popolari ta’ dak i]-]mien.

Gaetano kien je//ella biex jaqleb jew jadatta lkliem bil-Malti g[al kanzunetti barranin. Imma kien ukoll jikteb il-lirika u [afna drabi jikkomponi l-kanzunetti tieg[u bil-Malti.

Niftakar li fost il-kantanti popolari Taljani li kien i[obb jadatta l-kliem bil-Malti g[alihom kien hemm Giacomo Rondinella u jekk ma ni]baljax, il-famu]i ‘Lazzarella’ u ‘’Chella Lla’ sabu ru[hom bil-Malti fuq [alq kul[add.

Gaetano kien ukoll membru attiv tal-Azzjoni Kattolika u kien janima l-kungressi annwali tal-ferg[a tal-;uvintur ta’ din l-g[aqda b’dawn il-kanzunetti spontanji li aktar tard beda jippubblika fi ktejjeb spe/jali. Kien [are; serje

minnhom bit-titolu ‘Gaetano Kanta’ u jien kelli s-serje kollha sakemm slifthom lil xi [add li sfortunatament baqa’ ma rritornahomx.

Aktar tard, Gaetano beda jie[u sehem filprogramm tal-Azzjoni Kattolika ‘Is-Sieg[a talMorda’ li kien beda Monsinjur Mikiel Azzopardi u kompla Pawlu Mifsud tal-Azzjoni Kattolika tal-Belt. F’dan il-programm fuq irRediffusion, Gaetano kien jie[u sehem regolari u [afna drabi jintrodu/i kanzunetti bilMalti li mbag[ad kienu jibqg[u popolari g[al [afna ]mien.

Kellu g[al qalbu [afna l-programmi spe/jali tal-Milied ukoll fuq ir-Rediffusion g[al dan i]]mien tas-sena. Kien jg[aqqad kor ]g[ir g[allokka]joni u g[al sieg[a s[i[a kien jag[ti pja/ir lill-eluf ta’ semmieg[a bl-g[anjiet tal-Milied li xi w[ud minnhom kienu jkunu ori;inali.

Dawn il-programmi tal-Milied bqajt niftakarhom g[ax lili ;ieli stedinni nie[u sehem mieg[u.

Jekk imbag[ad hawn ftit Maltin li jiftakru lil Gaetano jkanta, in-numru jkompli ji/kien ta’ dawk li jiftakru lil Gaetano Buttigieg filpolitika. Kien ikkontesta mal-PN fl-elezzjoni tal-1966, i]da ma damx wisq fil-poltika.

Gaetano Buttigieg kien i[obb lil Malta.

Gaetano kien i[obb lill-Marsa. U fuq kollox, Gaetano kien i[obb lill-familja. U l-kant tieg[u kien jixhed din l-im[abba tieg[u.

Milli rajt s’issa, Gianluca se jkun in-neputi verament denn ta’ nannuh Gaetano.

Nawguralu minn qalbi.

Nazju Abela

{a]-}ebbu;

Sur Editur, Il-mewt tal-[abib tieg[i u tar-Rabtin kollha, Joseph Fsadni, [asdet lil kull min kien jafu. Joe, g[alkemm kien batut [afna bil-mard li kellu, qatt ma naqas minnu l-kura;; u baqa’ sal-a[[ar jinteressa ru[u u jie[u sehem attiv flattivitajiet kollha li kienu jsiru fir-Rabat, il-lokal li tant [abb u [adem g[alih.

G[all-funeral tieg[u, ilKnisja Ta’ :ie]u kienet mimlija daqs bajda. Ma kienx hemm spazju vojt u dan huwa xhieda qawwija tar-rispett li kien igawdi dan il-[abib ta’ kul[add.

Fil-funeral tieg[u, li sar nhar il-{amis 12 ta’ Lulju, Patri Martin Coleiro OFM flomelija qalilna li Joe Fsadni jfisser ‘qadi’. Hekk hu e]att.

Joe (kif kien mag[ruf marRabtin) dejjem g[amel [iltu biex jg[in lil kul[add u qatt ma ppretenda xejn lura.

Baqa’ jag[mel dan sal-a[[ar.

Din il-[a;a kienet fih.

L-a[[ar li kellimtu jien kien xi ;img[a qabel da[al l-isptar u tlabtu biex jara jistax jag[mel kura;; lil wie[ed mir-Rabat li g[andu l-istess problemi. “Isba[ din, [alli f’idejha Peter ... issa nkellmu jien.” Dan kien l-a[[ar kliem li jien kelli bit-telefown mal[abib tag[na Joe Fsadni.

Il-firxa kbira ta’ [idma li Joe wettaq g[ar-Rabat hi impressjonanti. Dan kien jag[mlu ming[ajr ebda daqq tat-trombi, i]da g[all-;id tallokal. Ftit jafu l-qarrejja li Joe Fsadni dejjem kien strumentali, b’mod jew ie[or, fit-twaqqif tal-monumenti sbie[ li saru fil-lokal tag[na dan l-a[[ar. L-a[[ar [idma tieg[u f’dan ir-rigward kienet g[all-monument ta’ Anton Agius, li lil dan l-iskultur

Joseph Fsadni

kien jafu sewwa. Joe [adem bis-s[i[ flimkien mal-kumitat biex jin;iebu l-permessi ne/essarji biex dan ilmonument jasal Malta u jkun f’postu [dejn id- Domus Romana. {ajjet Joe Fsadni kienet imfassla fuq tliet pilastri. Ilfamilja li tant [adem g[aliha, il-Partit tal-{addiema li tant emmen fih u l-Banda L’Isle Adam u San :u]epp tarRabat. Joe kien bniedem li dejjem ta pariri tajbin u dejjem wera maturità kbira f’dak kollu li wettaq u qal.

Jien tg[allimt [afna ming[andu.

Verament tlifna bniedem li tassew g[amlilna unur. Joe Fsadni kien ra;el fuq l-ir;iel.

Jien ]gur li Joe qed igawdi lpremju li tant [adem g[alih.

Grazzi wkoll lil martu Margaret u l-familja li tant [adu [siebu spe/jalment fla[[ar snin u grazzi wkoll lillispe/jalisti u l-infermieri li tant daru mieg[u sal-a[[ar nifs.

U minn qalbi ng[idlu wkoll: Grazzi Joe, ir-Rabat ma jinsiek qatt.

Peter Paul Ciantar Ir-Rabat

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

Ittri lill-Editur

17

L-im;iba ta’ Joseph Muscat, Manuel Mallia, Justyne Caruana u Godfrey Farrugia fl-ewwel erba’ xhur tal-Gvern Laburista se jkollha effett fuq ]viluppi politi/i li jridu jse[[u fil-futur

In[alli rasi ta[t mannara li…

Sur Editur, Xi drabi nisimg[u jew naqraw xi a[bar li ma jkollhiex konklu]joni.

B[al meta tisma’ li saret xi serqa u listorja tkompli bil-pulizija jag[mlu aktar st[arri; biex isibu l[allliel#[allelin. Jew tisma’ li xi ]ag[]ug[ miet f’/irkustanzi dubju]i u [afna jikkonkludu li miet b’overdose.

U hekk issib li nag[mlu ta’ spiss. {afna minna j[obbu ju]aw lespressjoni “In[alli rasi ta[t mannara” li se ji;ri hekk jew hekk.

Jien se nag[mel dan l-e]er/izzju g[as-sitwazzjoni politika attwali u se nispekula kif, fil-;ejjieni, na[seb li se

jispi//aw /erti sitwazzjonijiet tallum.

Pere]empju, in[alli rasi ta[t mannara li...

• Manuel Mallia, il-Ministru ta’ kull uniformi li hawn fil-pajji] ma jispi//ax din il-le;i]latura kollha b[ala Ministru. Jista’ jkun li fl-ewwel /aqliq kbir tal-Kabinett ikollu j/edi postu g[al [addie[or li ma jag[milx ir-rekord ta’ paprati li g[amel hu f’anqas minn erba’ xhur.

• Justyne Caruana, xejn mhi kuntenta kif ;raw l-affarijiet f’G[awdex. Wara dawk is-snin kollha ta[dem u tg[ajjar lin-

Kitibli Joseph!

Sur Editur, Nhar l-14 ta’ Frar 2013 ir/evejt ittra mi/-?entru Nazzjonali Laburista ffirmata minn Joseph Muscat innifsu.

Semma r-roadmap u qbil wiesa’ dwar il-[tie;a li nag[mlu dak kollu possibbli biex l-anzjani tag[na n]ommuhom qrib ilkomunità li jkunu jg[ixu fiha.

Kitibli li se jinbeda pro;ett biex jibdew jitwasslulhom f’darhom il-medi/ini li huma intitolati g[alihom b’xejn.

Kitibli li dan il-pro;ett se jkun kumplimentari g[alliskema tal-Ispi]jar tal-G[a]la Tieg[ek.

Kitibli Joseph li se j]id illista ta’ medi/ini li jing[ataw b’xejn u jidda[[lu pro/eduri ;odda bil-g[an li jitnaqqas drastikament l-ammont ta’ medi/ini out of stock ripetutament.

Dak x’kitibli qabel lelezzjoni.

Issa se ng[id x’inhu ji;ri b’Muscat Prim Ministru.

Wa[da mill-medi/ini li dejjem ing[atajt mill-Ispi]jar tal-G[a]la Tieg[i g[all-ewwel darba ;iet out of stock u flok wassluhieli d-dar qed ikolli mmur g[aliha jien ;img[a wara ;img[a l-Isptar Mater Dei. O[rajn qed ikollhom joqog[du ;ejjin u sejrin g[and l-Ispi]jar tal-G[a]la Tag[hom biex jaraw jekk da[lux ilmedi/ini out of stock. Naf b’[addie[or li kellu jixtrihom minn butu g[ax ma jistax jg[addi ming[ajrhom!

Issa permezz tieg[ek Sur Editur, lil Joseph qed niktiblu jien forsi jifhem kif bejn ilkliem u l-fatti hemm o/ean jikkumbatti.

We;g[an

Santa Venera

George Vella – fidu/ja ba[[ Sur Editur, Meta lura fl-1994, fil-15 ta’ Jannar, f’l-orizzont deher artiklu ta’ George Vella MP ta[t ir-ras ‘Fidu/ja ba[[’. Artiklu li kien jittratta dwar il-kodi/i tal-etika tal-ministri u tas-segretarji parlamentari fi ]mien gvern Nazzjonalista.

George Vella kien irrakkomanda li l-Prim Ministru juri l-karta l-[amra mill-ewwel lil min jikser l-etika. Issa George Vella nnifsu wara l-[atra tieg[u b[ala ministru kien baqa’ jara n-nies b[ala tabib u hemm [afna ka]i ta’ ksur lampanti ta’ dak l-istess kodi/i ta’ etika li kien kiteb fuqu t-tabib Vella. Jekk dak i]]mien kellna fidu/ja ba[[, illum g[andna abbu]i kemm trid u lkarta l-[amra fil-but baqg[et! .

F Caruana

Il-Marsa

Nazzjonalisti li “dawk mhumiex talfamilja tag[na,” stenniet li jekk ma nstabx si;;u g[aliha fil-Kabinett kien almenu [aqqha mqar banketta ]g[ira fil-k/ina ta’ Kastilja.

• Wara li Godfrey Farrugia, issuppost Ministru tas-Sa[[a, g[amel dik il-konferenza tal-a[barijiet fejn is-sie[ba tieg[u wriet li imponiet ru[ha fuqu billi [atret lilha nnifisha b[ala Vi/i Ministru, min jaf x’[asla tah Joseph Muscat. Inkompli n[alli rasi ta[t mannara li biex ]gur ma jer;ax ji;ri dan, Muscat kien pront [atar lil John Dalli b[ala kwa]i Ministru tas-Sa[[a biex lil Marlene

jaqtg[alha kull aspirazzjoni li kellha.

• Wara t-theddid u l-bluff kollu ta’ Muscat dwar id-d[ul tal-immigranti f’Malta, jispi//a jie[u xi tbe]bi]a minn sie[bu s-So/jalista Schultz u jkollu jag[mel irtirata fis-skiet.

• {afna ministri, segretarji parlamentari u deputati Laburisti ftit li xejn se narawhom iduru fil-festi dan is-sajf. {afna minnhom ]gur ma jifil[ux jisimg[u aktar nies igergru li g[adhom ma ssodisfawx il-weg[diet stravaganti li kienu g[amlulhom qabel l-elezzjoni li g[addiet.

Leli Brincat

{a]-}ebbu;

18 Ittri lill-Editur

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

Il-festa tal-Imnarja

Mario Micallef jinterpreta b’mod stupend lil Caravaggio f’G[awdex

Caravaggio fi/-?ittadella Sur Editur, Fi tmiem il-;img[a li g[addiet mort G[awdex apposta biex nattendi g[ar-rappre]entazzjoni Caravaggio, bl-attur Mario Micallef protagonist assolut.

In[ossu dmiri li nikteb kelmtejn biex nuri lapprezzament kbir tieg[i g[al kull min ta sehmu biex din kienet serata ma;ika li tixhed it-talent li g[andna f’dawn il-g]ejjer – mhux dejjem apprezzat daqskemm jixraq.

Bl-interpretazzjoni stupenda tieg[u ta’ karattru kontroversjali, u bi skript twil ming[ajr l-ebda interruzzjoni, l-attur veteran Mario Micallef kompla jikkonferma l-kapa/itajiet kbar teatrali tieg[u.

Kapa/itajiet li f’dawn l-a[[ar snin stabbilewh uniku u inimitabbli fil-;eneru tal-one man show.

Il-parti ta’ Caravaggio, Mario qaxxarha b’tali mod li lill-udjenza ta’ quddiemu sammarha g[al sieg[a u nofs s[a[ issegwi b’attenzjoni tremenda.

F’dawk il-mumenti, fi]-]iffa [elwa tal-Bit[a ta’ Rikkardu qalb is-swar stori/i ta/-?ittadella, l-udjenza ma ratx attur, imma artist. Kellha quddiemha lil Caravaggio nnifsu, jirrakkonta mit-twelid sal-mewt l-

istorja mqallba ta’ [ajtu, bl-iskript mirqum b’seng[a kbira mill-awtur, poeta u traduttur daqstant ie[or kapa/i u stabbilit Alfred Palma.

L-ambjent g[al rappre]entazzjoni b[al din kien wie[ed perfett, b[alma kienet perfetta l-organizzazzjoni mill-Uffi//ju tal-Kultura f’G[awdex. Ix-xenarju ma setax kien aktar adattat bl-udjenza mdawra malimwejjed fil-kumpanija ta’ tazza nbid fi skiet taqg[u b’sikkina u b’effetti ta’ xemg[at u dwal jikkumplimentaw il-;rajja rakkuntata.

X’[asra li qalb tant ripetizzjonijiet u produzzjonijiet medjokri li nsegwu fuq l-istazzjonijiet lokali televi]ivi fix-xhur tas-sajf, produzzjoni b[al din ma tkunx rekordjata u mxandra biex tkun tista’ titgawda wkoll minn dawk l-eluf ta’ Maltin u G[awdxin li ma jkunux jistg[u jattendu personalment.

Ner;a’ nifra[ partikolarment lill-attur bravu Mario Micallef waqt li nittama li ’l quddiem naraw aktar xog[lijiet teatrali tieg[u ta’ dan il-livell kulturali u artistiku tabil[aqq g[oli.

J.C.

{’Attard

Ir-reat u l-piena Sur Editur, Kien di;à beda l-baraxx tal-festi tas-sajf meta f’daqqa wa[da waqg[et kalma. Ir-ra;uni kienet li faqqg[et sentenza fil-Qorti, meta bniedem mi]-}ebbu; inqabad ja[dem in-nar f’daru u we[el sentejn [abs. Dan il-fatt /aqlaq il-ka] dwar lg[ajta persistenti li n-nar qed jo[loq periklu gravi meta, millbejta fejn jin[adem, irid jin;arr g[al-lokal fejn irid jin[araq.

Hawn xi w[ud li barra milli jitpaxxew jaraw in-nar

tiela’ grandju] fuq ras il-belt jew ra[al tag[hom, issa qeg[din jinteb[u li sottilment qeg[din ji;u esposti g[al periklu vast u reali. Jekk fit-trasport tan-nar bejn sors u post tat-tlug[, bi ]ball, imqar ]g[ir, in-nar jisplodi, f’tebqa t’g[ajn, il-mew;a ta’ festa tinbidel g[al arja ta’ funeral. Fl-antik kienu jg[idu: “Tixtrix il-gwaj b’idejk”.

U.L.

{a]-}abbar

Sur Editur, G[adna kif i//elebrajna wa[da mill-festi tradizzjonali mag[rufin Maltin, il-festa talImnarja. Festa li tfakkarna wkoll fil-martirju tal-akbar ]ew; Appostli tal-Knisja, San Pietru u San Pawl.

Din il-festa tfakkarni wkoll fil-martirju li g[addew minnu [afna [addiema Maltin g[ax obdew direttiva li kien [a l-PN biex f’din il;urnata tal-Imnarja ma jmorrux g[ax-xog[ol b[ala protesta passiva kontra d-dittatura li kellna f’pajji]na meta konna spi//ajna bi gvern So/jalista ta’ minoranza fil-voti jiggverna. {afna [addiema li kienu obdew din iddirettiva, meta l-g[ada tal-festa marru g[axxog[ol, spe/jalment [addiema tad-Dockyard ;ew imsawta brutalment mill-marmalja So/jalista b’mod aggressiv. {addiema sidien tal-[wienet spi//aw [adulhom il-li/enzja u o[rajn spi//aw bilbojkott mis-So/jalisti u kellhom jabbandunaw ix-xog[ol tag[hom.

Illum il-;urnata l-istorja qed tirrepeti ru[ha b’mod differenti.

Filwaqt li l-[addiema ta’ ]mien gvern So/jalista Mintoffjan fis-snin 80 kienu ssawtu b’mod fi]iku, illum ta[t Gvern So/jalista ta’ Muscat il-[addiema qed ji;u msawta mentalment bi transfers vendikattivi sempli/ement g[ax huma ta’ twemmin Nazzjonalista.

Dan hu l-fta[ir kollu tal-Prim Ministru So/jalista Malti li [are; b’g[ajta ta’ ‘Malta Tag[na Lkoll’, li ‘mag[na ja[dem kul[add’ u l-[afna fta[ir ie[or li qal biex jibdel ilmentalità ta’ ‘A[na u Huma’. Paroli si, fatti no, hekk huma s-So/jalisti Maltin fejn jaqblilhom.

Kull darba li kienu fil-gvern dejjem g[amlu lmaqlub ta’ dak li kienu jg[idu.

G[alihom je]istu biss dawk li huma talqalba, [bieb tal-[bieb, pampaluni u anki xi tradituri li /a[du t-twemmin tag[hom biex jidhru sbie[ [alli jakkwistaw. G[al tal-qalba jivvintaw il-promotions jew jobs ;odda bi d[ul ta’ eluf ta’ ewro u lill-[addiema nwaqqfulhom is-sahra u l-issikkar ta/-/intorin biex jag[mlu lekonomija.

Dan hu s-So/jali]mu Malti. Dan g[adu biss il-bidu, il-kbir g[adu ;ej.

Il-passat tag[hom ji;ri mag[hom.

Waqt konferenza stampa li g[amel il-Prim Ministru nhar it-18 ta’ :unju, li g[adda g[allewwel mitt jum tieg[u fil-Gvern, fost l-o[rajn qal hekk dwar il-[atriet f’diversi bordijiet u entitajiet. Il-Prim Ministru qal li qatt ma kien hawn gvern li feta[ idejh g[al daqshekk persuni. Mur obsor g[alih! Li ma qalx il-Prim hu li dawn il-persuni huma l-[bieb tal-qalba jew il-[bieb tal-[bieb. Sej[ilhom li trid.

Alfred

Il-Fgura

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

Ittri lill-Editur

Diamonds in the Sky Sur Editur, Il-Parro//a :or;jana fil-Belt Pinto g[adha kif i//elebrat ilfesta tal-patrun tag[ha, San :or; Martri. Minn qalbi nifra[ lill-g[aqdiet kollha b’rabta mag[ha, li g[enu biex i]]omm l-og[la livell li dejjem kellha.

Nibda bil-funzjonijiet talKnisja, organizzati tajjeb [afna li g[alihom il-Qriema attendew bi [;arhom. Tie[u gost meta tara bosta minnhom li m’g[adhomx jg[ammru f’{al Qormi, imma qalbhom g[adha t[abbat lejn belt twelidhom. It-Tnejn, fil-Knisja Ar/ipretali fil-quddiesa //elebrata minn Monsinjur Charles Scicluna, Vigarju :enerali, saret ilpre]entazzjoni tat-trabi lil Alla. Nifra[ lil Patri Joseph Buttigieg, Kapu//in, ilpredikatur li fit-tlett ijiem tatTridu wasslilna l-kelma t’Alla b’messa;;i li jg[oddu g[a]]minijiet tal-lum.

Insemmi lill-Kan. Lawrenz Zammit, wie[ed minn ulied ilparro//a li nise; il-pani;ierku f’jum il-festa. Il-quddiesa solenni kkon/elebrata tmexxiet minn Patri Reno Muscat O.P. {assejt sodisfazzjon kbir bilparte/ipazzjoni ta’ bosta sa/erdoti, ulied il-parro//a.

Inrodd [ajr lill-Ar/ipriet Anton Cassar u l-bqija talkleru li taw is-sehem tag[hom kollu. In]id lis-sagristan Adrian Vella u lil dawk li jg[inuh li [admu biex ]ejnu lknisja kif jixraq bid-damask ;did fjamant li ]]an]an f’din il-festa.

B[al dejjem, fil-festi ta’ barra, l-G[aqda Mu]ikali San :or; Martri fis-servizzi li kellha dejjem ;ibdet folol kbar warajha. Ibda mill-ewwel jum tal-;img[a, mal-[ru; tal-vara titulari min-ni//a u ]iedet turi l-popolarità tag[ha fil-mar/ ewlieni tal-{amis meta akkumpanjat lill-istatwa ta’ San :or; fuq i]-]iemel li tittella’ f’Misra[ San Fran;isk.

Li]-]g[a]ag[ Werqisti

nifir[ilhom g[as-sorpri]a li [olqu dakinhar bl-istawa ta’ San :or; ma[duma mill-artist Aronne Camilleri Cauchi. Din l-opra sabi[a ;iet ippre]entata uffi/jalment lill-G[aqda Mu]ikali San :or; Martri waqt il-kun/ert tradizzjonali mill-banda l-aktar antika talparro//a, li jsir fl-istess misra[ lejlet il-jum tal-festa. Il-Banda Werqista kienet ta[t iddirezzjoni ta’ Mro Archibald Mizzi.

Fil-mar/ tal-{add filg[odu wriet il-qawwa tag[ha wkoll bl-g[add ta’ partitarji m’o[rajn li mxew mag[ha t-triq kollha.

Il-Kumitat Festi Esterni [adem bis-s[i[ tul is-sena blg[an li j]ejjen it-toroq Qormin bl-armar u d-drapp. {asra li fla[[ar jiem tal-festa, ir-ri[ qawwi [assar mhux ftit ixxog[ol tag[hom g[ax ]ammhom milli jarmaw ilpavaljuni.

Nie[u wkoll l-okka]joni biex nifra[ lill-G[aqda So/joMu]ikali Anici li din is-sena //elebrat il-25 anniversarju mit-twaqqif tag[ha. Minkejja li ma semmejthiex f’kitbieti, g[ax ma se[[lix nattendi lattivitajiet tag[ha min[abba lkundizzjoni ta’ sa[[ti, konvint li tat is-sehem tag[ha s[i[ ukoll fil-festa :or;jana. Prosit lil kul[add.

Intemm il-kitba tieg[i b’[ajr spe/jali lill-G[aqda tan-Nar 23 ta’ April, b’amministrazzjoni kompletament ;dida. Filwaqt li nrodd [ajr lil dawk kollha li [admu fil-kumpless, fis-snin img[oddija nsellem lillqalbiena kollha pre]enti, li minkejja li bdew [idmiethom madwar tliet xhur tard, se[[ilhom jag[tuna spettaklu li jfakkrek fis-snin meta din lg[aqda piroteknika kienet fost l-ewliena. L-ispettaklu tas-Sibt ‘Diamonds in the Sky’ tabil[aqq ta gost lil kull min attenda g[alih. Minn qalbi nifir[ilha g[al dan is-su//ess kbir. :or; Bianchi

{al Qormi

19

Is-serjetà tal-festi Sur Editur, Nixtieq nag[ti l-opinjoni tieg[i rigward xi punti li kiteb dwarhom ‘Serjetà’ fil[ar;a ta’ il-mument tal{add 7 ta’ Lulju 2013.

L-ewwel nett ma nafx dan ‘Serjetà’ g[aliex attakka lil ‘Dun Patist’ g[ax u]a isem fittizju. Mela hu mhux ta[t in-nom de plume n[eba?

G[ax ma qalilniex min hu [alli jkun aktar kredibbli?

Dan kif jista’ ji;;udika jekk ‘Dun Patist’ hux minn {al Luqa jew le? L-Insara ma ji;;udikawx! Hekk g[allmuna g[all-inqas meta konna ]g[ar.

Ejja ng[idu li hemm [afna x’jitran;a dwar il-festi, i]da biex jirran;aw l-affarijiet trid issir konsultazzjoni malpartijiet kon/ernati kollha.

It-tie; veru tal-g[arajjes u jorganizzawh l-g[arajjes, i]da jekk fir-ri/eviment ma jmorrux il-mistednin, ibqa’ ]gur li minflok l-isba[ ;urnata ta’ [ajjithom, lg[arajjes jikkunsidraw il;urnata tat-tie; tag[hom b[ala d-di]astru ta’ [ajjithom kollha. Hekk ukoll fil-festi. Jekk il-Knisja torganizza l-festa (bi flus ilpoplu), il-poplu kollu hu lmistieden biex b[al fit-tie; imur ji//elebra l-quddies mal-g[arajjes, wara jmorru ji//elebraw fir-ri/eviment li jkunu ilhom is-snin jippreparaw g[alih.

Jekk naqbdu fuq is-serjetà allura nistg[u nelenkaw lista infinita ta’ affarijiet li hemm b]onn ta’ aktar serjetà dwarhom fil-pajji]. Kemm

min-na[a tal-poplu kif ukoll min-na[a tal-Knisja.

E]empju jista’ dan ‘Serjetà’ jag[tini spjegazzjoni g[aliex il-Kurja tippermetti li waqt manifestazzjoni purament profana l-Isle of MTV tinxtg[el il-knisja parrokkjali ta’ San Publju fil-Furjana? Hawn ukoll hawn xi a;enda mo[bija forsi? Fuq il-palk dakinhar mhux talli karnivalati jkun hemm i]da (f’g[ajnejn lInsara) /erti xeni huma oxxenitajiet!

Sewwa qal il-Papa dan la[[ar, li l-Knisja (ukoll) g[andha b]onn tinbidel!

Nistenna twe;iba serja ming[and is-Sur Serjetà.

David Caruana

I]-}ejtun

Il-festi huma tag[na lkoll Sur Editur, Nixtieq inwie;eb lil min fil-[ar;a ta’ il-mument tas-7 ta’ Lulju li g[adda tka]a bija, u semma li jien Dun Patist fittizju, kif ukoll m’iniex Nisrani g[ax urejt il-fehma tieg[i li hu ]ball kbir li xi [add jazzarda j[assar il-festi. Il-festa ta’ Santa Katarina ta]-}ejtun ma kienx imissha t[assret.

Din id-de/i]joni wriet kif ilKurja ta[sibha dwar il-festi tag[na. Il-festi jag[mluhom u j[assruhom in-nies.

Jekk irridu n;eddu l-festi tag[na bis-serjetà, flok ninsultaw, ng[ajru u nikkalpestaw lill-g[aqdiet tal-ka]ini tal-baned u lg[aqda nazzjonali tal-armar, hemm b]onn li l-Kurja flimkien mal-g[aqdiet kollha

involuti fil-festi jippruvaw ifasslu pjan serju biex il-festi tag[na ji;;eddu bis-serjetà.

Aktar milli wie[ed joqg[od jikkundanna u jipprova j[assar il-festi b’[afna restrizzjonijiet u projbizzjonijiet, wie[ed g[andu jfittex kif ne[ilsu lfesti tag[na minn [afna ri;idità u superfi/jalità. Listorja g[allmitna li meta lKurja ppruvat i;;edded ilfesti b’[afna impo]izzjonijiet u restrizzjonijiet, ir-ri]ultat ma kienx [lief [afna ri;idità filfesti tag[na li tirrifletti wkoll fir-ri;idità li hemm b]onn ne[ilsu minnha fil-litur;iji tag[na u fil-[ajja Nisranija Maltija.

G[addew 50 sena millKon/ilju Vatikan II, u g[ad

hemm [afna ri;idità u fari]ei]mu mhux biss filKurja i]da anke fil-Knisja tag[na.

Il-poplu t’Alla f’Malta jrid ji//elebra u g[andu dritt ji//elebra b’inqas ri;idità u b’aktar [ajja u spontanjetà mhux biss fil-festi, i]da llitur;iji tag[na u sa[ansitra l-moralità u l-valuri tag[na b[ala poplu Nisrani. Il-poplu ta’ Alla jrid je[les millFarg[uni li ma jridx i[allih ji//elebra l-[ajja ta’ [elsien ta’ wlied Alla bl-ikrah u ssabi[ tag[ha.

Irridu litur;iji u festi aktar [ajja, friski u serji me[lusa mir-ri;idità, projbizzjonijiet u restrizzjonijiet. Il-festi huma festi tag[na lkoll.

Dun Patist

{al Luqa

20

Internazzjonali

Internazzjonali

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013 IR-RUSSJA

21

IL-LVANT NOFSANI

Determinat Qbil dwar [elsien ta’ li jkun is-Sindku pri;unieri qabel it-ta[ditiet ta’ Moska

Alexei Navalny, waqt li jindirizza lill-folol fl-istazzjon ta’ Moska (Reuters)

Il-Kap tal-Oppo]izzjoni Russa, Alexei Navalny, qal lis-sostenituri tieg[u li se jirba[ il-vot ta’ Settembru g[all-kariga tas-Sindku ta’ Moska, u wara li hu ng[ata l-libertà provi]orja fuq appell kontra sentenza ta’ [abs li ng[ata fil-belt ta’ Kirov, b’konnessjoni ma’ akku]i li jirrigwardaw gwadann finanzjarju bi skop qarrieqi.

Navalny, li hu avukat, qed jg[id li l-verdett g[andu skop politiku peress li hu wie[ed mill-akbar kriti/i tal-President tarRussja, Vladimir Putin, u meta lbiera[ irritorna f’Moska fejn mijiet tan-nies, u[ud ixejru l-ward abjad, tawh mer[ba kbira flistazzjon tal-ferrovija.

F’diskors li g[amel lill-folla, Navalny qal li kien grazzi g[alihom u g[all-poplu tar-Russja li jista’ jg[ix fil-libertà g[al dan i]-]mien indefinit u rrefera g[all-pressjoni li n-nies qeg[din iwettqu fuq l-awtoritajiet. Is-sostenituri ta’ Navalny jg[idu li lPresident Putin ma jridx li l-Kap tal-Oppo]izzjoni jit[alla jesprimi ru[u fil-pubbliku, bis-sentenza tal-[abs inkwistjoni tqanqal ilkritika tal-Istati Uniti u l-Unjoni Ewropea; bil-gruppi favur iddrittijiet umani wkoll jikkundannaw il-verdett.

Meta tkellem ilbiera[ f’Moska – u fejn kien akkumpanjat minn martu Yulia – Navalny qal li l-poplu g[andu forza straordinarja u irnexxielu ‘ine[[i l-privile;; tal-Kremlin li jitfa’ lin-nies il-[abs u fejn [add ma jarahom aktar’.

Navalny – mag[ruf b[ala attivist determinat kontra l-korruzzjoni – anki g[amilha /ara li se jie[u sehem qawwi fil-kampanja g[allelezzjoni tas-Sindku (programmata g[at-8 ta’ Settembru) fi]]mien kollu possibbli, bil-wasla tieg[u f’Moska minn Kirov tkun segwita minn numru sostanzjali ta’ pulizija g[al kontra l-irvellijiet u qawwiet tas-sigurtà.

L-I]rael qed jaqbel li ’l quddiem jin[elsu numru ta’ pri;unieri Palestinjani b[ala kundizzjoni biex jissuktaw it-ta[ditiet talpa/i g[ar-re;jun – i]da fl-istess [in g[amilha /ara li m’g[andux i/edi g[al kwistjonijiet o[ra li qed iqanqlu mhux ftit tad-di]gwid mal-Palestinjani.

Il-Ministru I]raeljan responsabbli millAffarijiet Strate;i/i, Yuval Steinitz, qal li filwaqt li l-Gvern tieg[u hu lest biex je[les xi pri;unieri ta’ profil g[oli, ma jistax ja//etta d-domandi tal-Palestinjani rigward il-fruntieri ta’ Stat futur tal-Palestina qabel jibdew it-ta[ditiet.

Is-Segretarju tal-Istat Amerikan, John Kerry, qal, waqt ]jara fil-Lvant Nofsani, li lIzrael u l-Palestinjani irnexxielhom iwittu ttriq biex ikomplu bit-ta[ditiet g[all-paci li ilhom sta;nati g[al kwa]i tlett snin, i]da flistess [in wissa li l-ftehim g[adu mhux finali u li tin[tie; aktar diplomazija.

Min-na[a tieg[u, Steinitz re;a’ kkonferma li se jin[elsu l-pri;unieri Palestinjani li ilhom mi]mumin il-[abs g[al g[exieren ta’ snin, u g[alkemm ma riedx jikkommetti ru[u dwar numri spe/ifi/i spjega li dan ilpro/ess se jitmexxa b’mod gradwali.

Il-Palestinjani ilhom jinsistu biex l-I]rael je[les lil madwar mitt pri;unier li ilhom mi]mumin il-[abs sa minn qabel l-1993. Din kienet is-sena meta ]-]ew; avversarji tal-

Lvant Nofsani ffirmaw il-Ftehim ta’ Oslo storiku b[ala patt provi]orju intenzjonat biex iwassal g[al Stat tal-Palestina indipendenti fix-Xatt tal-Punent, Ga]a u l-art ta’ :erusalemm lejn il-Lvant.

Fil-fatt, xi kelliema g[all-President Palestinjan Mahmoud Abbas qalu li limpenn g[al-libertà ta’ dawn il-pri;unieri hu prijorità tal-Palestinjani li g[andha tippre/iedi kwalunkwe ftehim.

Intant, Steinitz indika li w[ud millPalestinjani li jistg[u jkunu lliberati kienu kkundannati g[al delitti vjolenti kontra lI]raeljani, i]da filwaqt li l-Ministru enfasizza li l-pro/ess tal-[elsien se jkun diffi/li, kompla jtenni li l-I]rael ‘hu ppreparat biex jag[mel dan il-;est dovut’.

Il-Palestinjani qalu wkoll li t-ta[ditiet li se jsiru jridu jikkon/entraw fuq it-twaqqif ta’ Stat Palestinjan li l-fruntieri tieg[u (skont huma) g[andhom ikunu ftit jew wisq l-istess b[al dawk li e]istew qabel l-I]raeljani [atfu u kkontrollaw it-territorji indikati waqt ilgwerra tal-1967 fil-Lvant Nofsani.

Madankollu, il-Ministru Steinitz g[amilha /ara li l-I]rael ma ta l-ebda kon/essjoni rigward dan il-punt u lanqas ma kkommetta ru[u biex iwaqqaf il-bini tar-residenzi (g[all-I]raeljani) fix-Xatt tal-Punent u :erusalemm tal-Lvant b[alma jridu lPalestinjani.

L-ITALJA

I?-?INA

Sentenzi ta’ [abs fil-ka] tal-Costa Concordia

Iwettaq splu]joni ;o ajruport f’Beijing

{ames membri tal-ekwipa;; – ilkoll fizzjali – tal-Costa Concordia u uffi/jal tal-kumpanija Costa Cruises (il-proprjetarja tal-vapur inkwistjoni) ing[ataw sentenzi ta’ [abs g[all-qtil involontarju u negli;enza kriminali b’konnessjoni mat-tra;edja li messet il-Concordia f’Jannar tal-2012, meta l-vapur inqaleb lil hinn mill-g]ira ta’ Giglio, u fejn tilfu [ajjithom 32 persuna.

Il-[ames imputati ng[ataw sentenzi ta’ bejn tmintax il-xahar u sentejn u g[axar xhur [abs g[all-akku]i mi;juba kontra tag[hom u li huma

sentenzi relattivament qosra wara li huma ammettew il-[tija biex jevitaw pro/ess tal-qorti fit-tul.

Fl-istess [in, m’hux mistenni li limputati jispi//aw il-[abs peress li ssentenzi ta’ ta[t is-sentejn huma sospri]i waqt li l-o[rajn li jaqb]u dan il-perijodu huma su;;etti g[all-appell u jistg[u anki jkunu mnaqqsin g[al perijodi ta’ servizz fil-komunità.

Intant, l-avukati tal-vittmi li tilfu [ajjithom fit-tra;edja qalu li ssentenzi mog[tija mill-qorti ta’ Grosseto huma di]appuntanti, u meta l-Kaptan tal-Costa Concordia,

Francesco Schettino, hu effettivament l-uniku imputat ta[t pro/ess f’dan ilka], bil-pro/ess tieg[u jispi//a a;;ornat g[al Settembru.

Schettino qed jiffa//ja akku]i dwar qtil involontarju u talli ‘ikka;una ttelfa tal-vapur’, li fil-jum fatali laqat blata qrib il-g]ira ta’ Giglio u se[[et l-evakwazzjoni kaotika ta’ eluf ta’ passi;;ieri u membri tal-ekwipa;;.

Il-Kaptan ukoll qed jipprova jil[aq forma ta’ ftehim mal-qorti biex jista’ jnaqqas minn kwalunkwe sentenza ta’ [abs li kapa/i je[el fi//irkustanzi.

Francesco Schettino (Reuters)

Ra;el ;o wheelchair indarab wara li tajjar splussiv ta’ tip mhux sofistikat waqt li kien ;o ajurport ta’ Beijing u fejn bdew ibew;u d[a[en kbar fiz-zona tal-[ru; fissezzjoni tal-arrivals f’Terminal partikulari.

L-iskop wara l-azzjoni mhix mag[rufa, i]da filpassat numru ta’ ?ini]i m;arrbin li baqg[u ming[ajr forom ta’ kumpens irrikorrew – fuq ba]i individwali – g[al atti iddisprati li anki kienu jinvolvu l-isplu]jonijiet.

Intant, in/identi b[al talbiera[ huma rari fost issigurtà stretta tal-ajruporti, u bir-rutina, ilbiera[, tkompli b[as-soltu fitTerminal inkwistjoni u wara li kien a//ertat li ma rri]ultawx vittmi.

Mag[ruf li l-isplu]joni tal-biera[ se[[et ftit metri ’l bog[od mill-bieb minn fejn jo[or;u l-passi;;ieri barranin li jaslu /-?ina wara li jkunu ;abru lbagalji tag[hom.

Madankollu, lanqas ma kienet ]velata ‘ir-ra;uni’ g[alfejn ir-ra;el filwheelchair kien qieg[ed fl-ajruport.

HONG KONG> L-attur ?ini] Mei Zhiyong jinqata’ fl-ajru waqt li jipprattika l-kung-fu quddiem statwa tal-bron] tal-g[alliem le;;endarju tal-arti marzjali, Bruce Lee, fl-in[awi tal-‘waterfront’. Id-dilettanti tal-kung-fu u arti marzjali o[ra qeg[din ifakkru l-erbg[in anniversarju mill-mewt ta’ Bruce Lee, li po;;a dawn id-dixxiplini fuq il-mappa, u li sar mag[ruf madwar id-dinja b[ala l-istilla ta’ films b[al ‘Fist of Fury’, ‘Enter the Dragon’, u ‘Game of Death’. Intant, b[alissa (f’Hong Kong, i/-?ina u f’pajji]i o[ra) qeg[din isiru diversi avvenimenti kommemorattivi b[al wirjiet tal-arti u esebizzjonijiet partikulari b[ala tislima lil Bruce Lee, li mewtu, fl-età ta’ 32 sena, g[adha sal-lum su;;etta g[all-misteru u l-polemika. Intant, Bruce Lee jibqa’ superstar tal-kung-fu g[al kull ;enerazzjoni, anki jekk l-awtoritajiet f’Hong Kong qeg[din i]ommu lura milli jirrikonoxxu l-istatus tieg[u ta’ ‘eroj’ f’g[ajnejn daqstant ammiraturi. Bruce Lee jinsab midfun fil-belt Amerikana ta’ Seattle, u d-dar li trabba fiha b[ala ]ag[]ug[, f’Kowloon, Hong Kong, qed tkun ippreservata b[ala sit g[at-turisti fuq l-inizjattiva ta’ filantropu lokali. (Reuters)

22

Internazzjonali

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013 L-AWSTRALJA

Ikkontrollati l-irvellijiet tal-immigranti

Pari;i> In-nies jiffriskaw ;o funtana fil-Pjazza ta’ Trocadero, quddiem it-Torri Eiffel, f’temperaturi ta’ s[ana inkredibbli (Reuters)

Il-Pulizija irristawrat lordni wara irvellijiet li nqalg[u fil-kamp g[addetenzjoni tal-immigranti mmexxija mill-Awstraljani fuq il-g]ira-Stat ta’ Nawru, fir-re;jun tal-Pa/ifiku.

Rapporti qalu li ng[ataw in-nar diversi binjiet u li nqered i/-/entru mediku talkamp, bl-uffi/jali Awstraljani responsabbli mill-immigranti jg[idu li g[exieren ta’ immigranti li qed ifittxu lkenn politiku kienu involuti fl-in/identi u fejn anki spi//aw jarmaw ru[hom bi skieken li [atfu mill-k/ina.

L-irvell inqala’ wara li lPrim Ministru Laburista Awstraljan, Kevin Rudd, g[amilha /ara li l-Awstralja mhix se ]]omm aktar immigranti li qeg[din ifittxu kenn politiku u li qeg[din jaslu l-Awstralja biddg[ajjes.

Rudd [abbar il-mi]uri iebsa ;odda fl-iffirmar ta’ ftehim mal-Papua New Guinea, li se ja//etta dawn l-immigranti li l-ka]i tag[hom imbag[ad ikunu evalwati bir-reqqa qabel jistg[u jing[ataw status ta’ residenza.

FRANZA

Inkwiet u arresti wara li investigaw mara bil-velu Sitt persuni spi//aw arrestati wara in/identi vjolenti li se[[ew f’subborg ta’ Pari;i u wara li l-Pulizija investigat l-identità ta’ mara liebsa l-velu tal-Musulmani, li kien qed jg[attiha minn rasha sa saqajha.

L-in/identi se[[ew fis-subborg ta’ Trappes, lejn il-Lbi/ ta’ Pari;i, matul il-lejl tal-:img[a u s-Sibt, u r-rapporti qed jirreferu g[all-folla li n;abret fl-in[awi wara l-arrest, nhar il-{amis, tar-ra;el ta’ din il-mara li spi//a jattakka membru tal-Pulizija li kien qed jinsisti ma’ martu g[al ‘dettalji tal-identità’. ’Il fuq minn mitejn ru[ li ffullaw barra lg[assa tal-Pulizija ta’ Trappes matul il-lejl tal:img[a garaw il-;ebel u l-missili u qerdu lproprjetà qabel kienu ‘ikkontrollati’ mill-

Pulizija g[al kontra l-irvellijiet, li tawhom issalt fis-sig[at bikrin tas-Sibt.

U[ud fost il-folla sej[u biex il-Pulizija te[les lir-ra;el arrestat, u b’xhieda fil-post itennu li n-nies ‘spi//aw insulentati millawtoritajiet’. Sadattant, l-in[awi ta’ Trappes – iddominati b’housing estates li jinkludu kwartieri g[all-immigranti – dehru kalmi matul il-;urnata tal-biera[, u meta baqg[u flin[awi r-ri-inforzi tal-Pulizija biex ma jinqalg[ux aktar in/identi.

Hu illegali li n-nisa fi Franza jilbsu l-velu li jg[attilhom wi//hom kollu meta jo[or;u filpubbliku; i]da din il-li;i hi kkuntestata fissubborgi tal-ibliet prin/ipali tal-pajji] u fejn il-ma;;oranza tar-residenti huma Musulmani.

L-E:ITTU

Iwittu t-triq g[all-Kostituzzjoni Il-President provi]orju tal-E;ittu, Adli Mansour, [are; digriet li jippermetti biex kumitat ta’ esperti legali, mil-lum stess jibdew ja[dmu [alli jemendaw il-Kostituzzjoni talpajji], li kienet sospi]a mill-Armata aktar kmieni dan ixxahar.

Is-sena l-o[ra, l-Assemblea pre/edenti li kienet iddominata mill-Fratellanza Musulmana g[addiet abbozz tal-Kostituzzjoni li kienu bbojkottjaw il-liberali u l-Kristjani fuq ba]i li din kienet nieqsa mid-drittijiet umani u elementi o[ra li jiggarantixxu l-libertà.

Il-Kostituzzjoni t[alliet ‘pendenti’ wara li l-Armata E;izzjana ke//iet lill-eks President I]lamiku Mohamed Mursi fit-3 ta’ Lulju, u bl-E;ittu jrid ikollu Kostituzzjoni riveduta f’postha qabel jista’ jid[ol g[al xi elezzjonijiet ;odda.

Sadattant, il-Ministru E;izzjan g[all-Affarijiet Barranin, Nabil Fahmy, qal li l-E;ittu m’g[andux l-intenzjoni li jwettaq gwerra qaddisa kontra s-Sirja, i]da xorta qed jappo;;a t-tamiet g[all-[elsien tal-poplu Sirjan.

Fl-istess [in, Fahmy qed juri atte;;ament differenti millGvern pre/edenti ta’ Mursi u wara li l-eks Gvern talFratellanza Musulmana, ix-xahar li g[adda ssie[eb f’sej[a minn xi reli;ju]i Sunni biex isir jihad (gwerra) kontra lGvern tas-Sirja u l-alleati X’iti ta’ Damasku.

IL-VENE}WELA

Twaqqaf l-avvi/inament mal-Istati Uniti Il-Vene]wela ]ammet lura inizjattiva g[ar-restawr tarrabtiet diplomati/i mal-Istati Uniti bil-Gvern ta’ Caracas jinsab urtat g[all-kummenti tal-mara innominata b[ala lAmbaxxatur Amerikan g[anNazzjonijiet Uniti.

Filwaqt li l-Vene]wela [adet passi inizjali biex tirran;a r-relazzjonijiet diffi/li ma’ Washington, Samantha Power, irrappre]entanta nnominata ta’ Washington, qalet, jiem ilu, li qed ta[seb biex tikkumbatti ‘it-tra]]in tas-so/jetà /ivili f’pajji]i li jinkludu lVene]wela’.

Power qalet dan id-diskors nhar l-Erbg[a waqt is-smig[ ta’ konferma quddiem isSenat Amerikan, u bir-rimarki tag[ha jqanqlu reazzjoni rabbju]a ming[and ilPresident tal-Vene]wela, Nicolas Maduro.

Min-na[a tieg[u, ilMinisteru Vene]olan g[allAffarijiet Barranin o;;ezzjona g[all-‘a;enda tal-ind[il’ ta’ Power u g[amilha /ara li lVene]wela g[a]let li tikkonkludi ‘minnufih’ ilpro/ess lejn innormalizzazzjoni tarrelazzjonijiet diplomati/i malIstati Uniti.

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

Lokali

23

Mument waqt i/-/elebrazzjoni tal-quddiesa li fakkret l-anniversarju tal-provin/ja dumnikana f’Malta

Id-Dumnikani Maltin ji//elebraw il-175 sena mit-twaqqif tal-Provin/ja Nhar il-:img[a 12 ta’ Lulju, il-Provin/ja Dumnikana Maltija //elebrat il-175 sena mit-twaqqif tag[ha b’quddiesa kon/elebrata fil-Knisja ta’ Sidtna Marija tal-G[ar, ir-Rabat, li tmexxiet mill-Vigarju tal-Majjstru tal-Ordni P. Vivian Boland O.P., assistit mis-So/ju tal-Majjistru tal-Ordni g[allProvin/ji tal-Mediterran P. Bernardino Prella O.P. G[all-quddiesa attendew il-President ta’ Malta George Abela u l-Ar/isqof Pawlu Cremona O.P. Fl-omelija, filwaqt li wassal l-awguri tal-Majjistru talOrdni P. Bruno Cadorè O.P. — li ma setax ikun pre]enti billi b[alissa qed jag[mel ]jajjar fl-Amerka Latina — tkellem ukoll fuq dak li sejja[lu s-‘sinjifikat teolo;iku’ ta’ dan lanniversarju.

Hu fakkar kif il-patrijiet Dumnikani — mad-dinja kollha imma wkoll f’Malta — g[amlu mill-a[jar li setg[u biex ilpre]enza tag[hom tkun mezz ta’ kif iwettqu l-g[an talOrdni, mi;bur fit-tliet kelmiet (li [afna drabi jakkumpanjaw l-Arma tal-Ordni): laudare, benedicere, praedicare. Dan g[amlu wkoll billi rrefera g[all-qari tal-Quddiesa li kien talFesta Litur;ika ta’ San Piju V, Patrun tal-Provin/ja.

Minbarra l-mistednin spe/jali li ssemmew qabel, u lmembri tal-Provin/ja nfushom, kienu [afna o[rajn dawk li attendew: sa/erdoti u membri ta’ Ordnijiet Reli;ju]i o[rajn, Sorijiet u Laj/i Dumnikani, qraba tal-membri tal-provin/ja, benefatturi u [bieb o[rajn.

Il-kant tmexxa mill-Kor tal-Moviment Kerygma flimkien mal-Christour Childrens’ Choir tal-istess Moviment.

Fi tmiem il-quddiesa, il-Provin/jal P. Pawl Gatt O.P., filwaqt li tenna r-radd ta’ [ajr tieg[u g[al min attenda u g[al kull min ta sehmu fit-t[ejjija ta/-/elebrazzjoni, ippre]enta xi tifkiriet lill-President u lill-Ar/isqof, kif ukoll lil P. Boland u P. Prella.

Il-funzjoni ntemmet bil-kant tas-Salve Regina u l-O Lumen, li matulhom, il-kon/elebranti ni]lu u qag[du filkorsija tal-knisja u ;ew imbierka mill-Vigarju tal-Ordni — /erimonja antika fi [dan l-Ordni Dumnikan.

Wara l-quddiesa, kull min attenda seta’ jkompli ji//elebra fil-kjostru tal-kunvent.

Nicole u Andrew – tnejn mir-rebbie[a xxurtjati tal-kompetizzjoni online GO GIMME FIVE

GIMME FIVE – g[a]la e//ezzjonali g[all-istudenti ming[and GO GO g[adha kemm introdu/iet l-aqwa tariffa li hawn fis-suq tal-mowbajl g[all-istudenti.

GIMME FIVE hi tariffa innovattiva tal-mowbajl imfassla esklussivament g[all-istudenti. Permezz ta’ din it-tariffa l-;dida talmowbajl, GO sa[[et issu//ess tag[ha fis-suq u qed toffri aktar valur minn qatt qabel.

GIMME FIVE hi g[a]la e//ezzjonali ming[and GO u popolari ferm fost l-istudenti li jixtiequ li jikkonnettjaw mal-[bieb tag[hom u jisserfjaw l-internet permezz tal-mowbajl tag[hom.

GIMME FIVE ti;i b’abbundanza ta’ benefi//ji attraenti. Hi tag[ti lillistudenti l-opportunità li jgawdu l-aktar rata baxxa ta’ SMS li hawn fis-suq b’1/ g[al kull SMS lejn in-numri mowbajl kollha – GO, Vodafone, Melita u Red Touch.

Barra minn hekk, kull darba li l-istudenti jag[mlu top up ta’ €5 jew aktar kull 30 jum, huma jir/ievu l-kreditu li jkunu g[adhom kemm ittoppjaw, u, barra minn hekk, jakkwistaw sej[iet u SMS bla

limitu B’XEJN lejn [ames numri mowbajl fuq kwalunkwe network (GO, Vodafone, Melita u RedTouch) g[al 30 jum.

Barra dawn il-benefi//ji, abbonati ta’ GIMME FIVE jiksbu 500MB ta’ mobile internet g[al 30 jum – ukoll B’XEJN! U hemm aktar! Studenti li jabbonaw g[al GIMME FIVE ikollhom i/-/ans li jirb[u biljetti VIP g[all-kun/ert ta’ Calvin Harris, kantant Sko//i] ta’ fama mondjali, ukoll DJ u produttur ta’ diski.

Calvin Harris, li kiseb nominazzjonijiet multipli g[all-kontribuzzjoni b’su//ess enormi tieg[u g[all-mu]ika, se jag[ti kun/ert fl-MFCC fis-27 ta’ Lulju. Kulma g[andek tag[mel hu li tie[u ritratt mal[ames mudelli GO GIMME FIVE. Parte/ipanti g[andhom isegwu l-pa;na GO Facebook biex ikunu jafu fejn se jkunu l-[ames mudelli mill-isba[, imbag[ad i]uru l-postijiet indikati, isibu l-mudelli u jie[du ritratt mag[hom libsin a//essorji hip.

Il-pass li jmiss hu li jag[mlu ‘like’ g[all-pa;na Facebook ta’ GO

www.facebook.com#go.com. mt jixxerjaw ir-ritratt tag[hom mal-[bieb u j[e;;uhom biex jivvutaw. L-aqwa 12-il ritratt kull ;img[a jrebb[u ]ew; biljetti kull wie[ed g[allkun/ert ta’ Calvin Harris.

GIMME FIVE hi disponibbli g[all-klijenti Pay As You GO ;odda u e]istenti li huma fuq il-GO Student Plan u li jag[mlu top up bilvaluri eli;ibbli ta’ €5, €10, €20 jew €50, irrispettivament mill-ammont attwali li ji;i ttoppjat.

Studenti jistg[u japplikaw billi jibag[tu SMS lejn 16414 bin-numru tal-ismart card tag[hom.

Il-klijenti jirre;istraw il[ames numri preferuti tag[hom permezz ta’ SMS lejn 16419 bin-numri talmowbajl li jixtiequ j/emplu jew jibag[tu SMS B’XEJN. Billi sempli/iment jibag[tu SMS vojt lejn 16415 – ming[ajr [las – il-klijenti jistg[u ji//ekkjaw il-units tal-mobile internet li fadlilhom fil-premjijiet assenjati fuq top ups eli;ibbli.

G[al aktar informazzjoni fuq l-iStudents Plan listudenti jistg[u j/emplu 80072121, servizz b’xejn.

Il-[ames kapitlu g[all-Malta BNI se jinfeta[ f’Bir]ebbu;a Il-Malta BNI [abbret li l-[ames kapitlu (chapter) tag[ha se jkun ba]at f’Bir]ebbu;a. Bl-isem ta’ BNI Wignacourt, b[ala tifkira tal-Gran Mastru li bena t-Torri ta’ San Lu/jan fuq il-promontorju bejn Bir]ebbu;a u Marsaxlokk, il-kapitlu l-;did se jkun qed ifittex dawk li ja[dmu g[al rashom (self-employed), SMEs u sales reps li jridu jing[aqdu ma’ tim ta’ negozji bliskop li j]idu l-bejg[ tag[hom permezz ta’ referenzi tan-negozju.

G[al dan il-g[an se ssir laqg[a introduttorja nhar l-Erbg[a 24 ta’ Lulju fl-uffi//ji ta’ TURNER group, 13, Triq il-Kurat Fenech, Bir]ebbu;a (vi/in tal-

knisja parrokkjali ta’ Bir]ebbu;a) fit-3 p.m.

Id-d[ul g[al-laqg[a hu b’xejn u l-kelliem ewlieni se jkun iddirettur nazzjonali talMalta BNI David Bullock. Il-laqg[a se ddum madwar 90 minuta.

“B[ala l-ikbar organizzazzjoni ta’ networking g[an-negozju fid-dinja, ilBNI (www.bni.com) toffri lill-membri tag[ha l-opportunità li jaqsmu lkuntatti tag[hom, u l-aktar importanti, ir-referenzi tan-negozju. Il-BNI mhuwiex kwalunkwe tip ta’ network,

imma b’mod spe/ifiku hu network ba]at fuq relazzjoni bejn negozju u ie[or.”

Kif jispjega l-fundatur tal-BNI Dr Ivan Misner, dan hu mod ;did ta’ kif t[ares lejn u tag[mel negozju ba]at fuq relazzjonijiet ta’ su//ess u fit-tul permezz ta’ pro/ess ta’ networking, qal David Bullock.

Il-persuni interessati jistg[u wkoll jiltaqg[u mal-membri kollha tal-erba’ kapitli l-o[ra tal-Malta BNI waqt ilparty tas-sajf 2013 fix-Xara Lodge firRabat il-{amis 25 ta’ Lulju. Il-kapitli

kollha tal-Malta BNI huma msemmija g[al Gran Mastri partikolari u jiltaqg[u kull ;img[a f’Tas-Sliema (itTlieta), f’{’Attard (l-Erbg[a), ilFurjana (il-{amis) u San :iljan (il:img[a). B[alissa n-numru ta’ membri jla[[aq ’il fuq minn mija.

Dawn jinkludu firxa wiesa’ ta’ negozji ta’ kull daqs u ta’ kull tip.

Aktar tag[rif dwar il-Malta BNI, u b’mod partikolari dwar dan il-kapitlu f’Bir]ebbu;a, jista’ jinkiseb ming[and carmel.bonello@bpc.com.mt # tel 21243211 jew jankarl.farrugia@regus.com # tel 25466601.

Feature 25

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

24 Feature

“M’g[andekx tist[i, la min abbu]a ma sta[ax” minn pa;na 24

Il-vjolenza domestika mhix biss fi]ika. Hemm forom differenti b[all-abbu] verbali, emozzjonali, psikolo;iku, sesswali u ie[or relatat ma’ flus

“Tlaqt meta l-bi]a’ kien anqas minn dak li g[ext id-dar” Elaine Compagno, vittma ta’ vjolenza domestika

Vittmi ta’ vjolenza, nisa u r;iel, f’kull tip ta’ relazzjoni inklu] fil-familji g[andhom jing[ataw l-g[ajnuna, i]da l-aktar g[ajnuna li verament tg[in lil dawn il-persuni hi li jing[ataw /ans isemmg[u le[inhom.

Amy Borg tkellmet ma’ Elaine Compagno ta’ 33 sena, li fil-passat kienet vittma ta’ vjolenza domestika u issa qed jirnexxilha tibni lilha nnifisha mill-;did. I]da Elaine, flimkien ma’ [bieb tag[ha bl-istess esperjenza, ma [asbux fihom infushom biss, i]da waqqfu l-grupp SOAR li s’issa fih mat-30 mara jippruvaw jg[inu lil kull min, nisa u r;iel, g[andu b]onn l-appo;;.

“Indunajt li rrid nitlaq meta l-bi]a’ li nitlaq kien inqas mill-bi]a’ li nibqa’ d-dar u ;ieni anke l-[sieb li xi darba g[ad je[odli t-tfal. F’nofs sieg[a qbadt bor]a ta]-]ibel, [adt il-[wejje; l-aktar importanti, u d-dokumenti li dak il-[in [sibt li kien se jkolli b]onn. Mo[[i beda ja[seb b[al meta jkollok id-dar qed taqbad u trid tie[u l-aktar affarijiet importanti mid-dar. Ir-ra;el seta’ ji;i d-dar fi kwalunkwe [in min[abba n-natura tax-xog[ol tieg[u u allura imma;ina l-bi]a’ li kelli. Seta’ ji;i d-dar u jsib li se nitlaq!”

Elaine Compagno kienet ilha mi]]ew;a g[al madwar seba’ snin i]da indunat li mhix se toqg[od g[al kollox wara sentejn. Hi nteb[et li kien abbu] wara [ames snin ta’ ]wie;. Elaine ssemmi li l-a[[ar tliet snin ta]-]wie; tag[ha ma tiftakarhomx sew.

“Ftit qabel kien refa’ jdejh fuq wa[da mit-tfal u kont b]ajt nag[mel rapport. Fl-istess perjodu kien se jsawwat lili b’[adida i]da ma sawwatnix u [sibt li ma kienx hemm ra;uni nirrapporta g[and il-Pulizija.”

Hemm min jurik mill-ewwel li hu abbu]iv imma hemm min jipprova jda[[lek fil-but sakemm i;ieg[lek tg[id “a[jar in[alli lilu jidde/iedi”. Minn hemm, kollox jg[addi f’idejh, kompliet Elaine.

“Niftakar li kien qalli li [add mhu se jkun iridni b’]ew;t itfal u li ma nafx inrabbi. Jekk tispi//a temmen sal-a[[ar dak li jg[idlek, tispi//a ma titlaq qatt mhux billi ssib min jg[idlek biex titlaq.”

Meta Elaine telqet mid-dar g[amlet madwar [ames xhur f’‘Mer[ba Bik’, i]da tul dak i]-]mien xorta kellha ter;a’ tmur lura d-dar. Dan min[abba li meta g[amlet rikors il-Qorti biex titlob il-kustodja tat-tfal, l-avukat ta’ ]ew;ha kien qal li r-ra;el g[adu d-dritt li jara t-tfal. IlMa;istrat kienet talbet lil Elaine biex tg[id fejn qed toqg[od, u g[aldaqstant kellha tikxef fejn hu l-post li g[aliha kien ta’ refu;ju! Imbag[ad, kompliet Elaine, sakemm intla[aq ftehim dwar l-a//ess, hi kellha tmur id-

dar biex ir-ra;el ikun jista’ jara t-tfal. “Minn dakinhar, kont er;at intfajt lura fin-nar. :ejna fl-idejn, qattag[li lflokk u spi//ajna l-g[assa.”

Elaine Compagno spjegat li vjolenza domestika mhix biss fi]ika. Hemm forom differenti fosthom abbu] verbali, emozzjonali, psikolo;iku, sesswali u relatat ma’ flus. F’sitwazzjoni ta’ vjolenza domestika, il-vittma ma tesperjenzax biss tip ta’ abbu] wie[ed, i]da forom differenti li jintu]aw kontra l-vittma g[al skop wie[ed; li jkun irid il-kontroll assolut fuqha.

Elaine Compagno spjegat li kollox beda s-sena li

“Kont er;ajt intfajt lura fin-nar. :ejna fl-idejn, qattag[li l-flokk u spi//ajna l-G[assa” g[addiet meta mara li g[addiet minn vjolenza domestika marret g[and il-Fondazzjoni Jeane Antide u [e;;et g[allb]onn ta’ aktar g[ajnuna lill-vittmi ta’ vjolenza domestika.

Dan min[abba li filwaqt te]isti g[ajnuna g[all-vittmi, meta l-persuna to[ro; minnha ma tantx issib appo;;.

Konsegwenza ta’ dan, il-vittma tibda t[ares lejn irrelazzjoni biex ter;a’ tirran;a dak li [alliet warajha u f’/erti ka]i tibda ta[seb li kien kollu tort tag[ha dak li ;ara.

Elaine Compagno sa[qet ukoll li mhux in-nisa biss jg[addu minn esperjenzi b[al dawn i]da anke l-ir;iel u f’/erti /irkostanzi jistg[u jkunu effettwati anke t-tfal talvittma. Dan jista’ jwassal biex it-tfal ’il quddiem meta jsiru adulti jispi//aw biex ikunu l-vittmi jew anke jkunu lpersuni li jabbu]aw minn persuna o[ra g[aliex ikunu trabbew f’ambjent fejn l-abbu] ikun meqjus b[ala a;ir normali, spjegat Elaine Compagno. {afna ja[sbu li l-abbu] ise[[ biss bejn min hu

hemm imni]]el li l-vittma qabel titlaq mid-dar g[andha tie[u passaport, dokumenti tal-isptar, kuntratti u r/evuti ta’ affarijiet mixtrija mill-persuna stess fost affarijiet o[ra.

Hu importanti li ma jitte[dux dokumenti ta’ [addie[or g[alkemm jekk issir kopja tad-dokumenti tal-persuna lo[ra ma jkun sar xejn [a]in.

“Jekk inti titlaq ming[ajr ma tie[u dokumenti b[al dawn, min jaf xi jsir minnhom, u jekk il-persuna l-o[ra tkun trid tne[[i xi [a;a minnhom mid-dar tista’ u meta jasal i]-]mien biex inti tipprova quddiem il-Qorti li kellek dokumenti tieg[ek li ma tkunx [adt, jaf ikun diffi/li, dejjem jekk jirnexxilek, tipprova dan. Importanti li jin;arru wkoll affarijiet sentimentali b[al ritratti.”

Elaine sa[qet li meta persuna tkun taf li xi darba jew o[ra trid titlaq mid-dar, importanti [afna li tibda t[ejji minn qabel l-affarijiet essenzjali. Jekk persuna titlaq mid-dar xorta trid tag[mel rapport lill-Pulizija g[aliex trid turi li mhix persuna nieqsa. Importanti li fir-rapport tg[id ir-ra;uni g[aliex qed tib]a’ mir-ra;el jew millmara. Wara li jsir ir-rapport, dak li jkun g[andu jmur lA;enzija Appo;; fejn is-social worker jifta[ il-ka]. LAppo;; jg[inu anke biex isibu xelter. Dan il-pro/ess jie[u biss ftit sig[at.

“Mill-esperjenzi li naqsmu flimkien fil-grupp tag[na nnutajna li l-abbu] verbali hu kwa]i l-istess g[al kul[add. Il-vjolenza fi]ika ma tfissirx bilfors swat. Jista’ jkun li jpo;;ulek arma tan-nar fejn is-sodda avolja ma tintu]ax imma lilek tne[[ilek is-sens ta’ protezzjoni f’darek stess. Min ikun qed jabbu]a minnek jista’ jpo;;ilek xi o;;ett vi/in tieg[ek, b[al fuq l-im[adda, li inti tib]a’ minnu jew li jdejqek. L-iskop ta’ dan kollu jkun biex il-persuna tilg[ab b’mo[[ok u teffettwak psikolo;ikament. Jista’ jag[ti l-ka] li meta tmur tirrapporta ka]i simili b[al dawn, jispi//aw jid[ku bik jew ta[seb li se jid[ku bik u inti tibda tg[id li a[jar li ma tmurx, u hemm ikun l-i]ball. Il-pro/ess biex to[ro; missitwazzjoni jaf jie[u fit-tul dejjem jekk il-persuna tinduna, imma bi]-]mien ir-rapporti lill-Pulizija jafu jservu ta’ prova.”

Kul[add jo[ro; mis-sitwazzjoni b’mod differenti u hemm min lanqas qatt ma jo[ro; minnha. Elaine qalet li fil-ka] tag[ha t-tfal g[enuha [afna u l-fatt li kienet

titkellem ma’ xi [add qrib tag[ha, kull darba kienet t[oss li ne[[iet balla o[ra minn fuq l-istonku tag[ha.

“Bi]a’ kbir ja[kmek, t[oss li ma tkun kapa/i tag[mel xejn u t[ossok mitlufa. Lanqas tibda tag[raf lilek innifsek u ;ieli jkun hemm min jg[addilu [sieb biex ine[[i [ajtu b’idejh g[aliex f’dan it-tip ta’ relazzjoni tibda t[ossok li qed te]isti u mhux tg[ix.”

G[alkemm il-vittmi huma nisa u r;iel, l-effetti jkunu differenti. Dan g[aliex mara wisq probabbli se jkollha ttfal mag[ha u forsi ma tkunx ta[dem. Ra;el sa /ertu punt jista’ jkun ftit aktar fa/li g[alih biex jiffa//ja l-

“Il-fatt li tkellimt ma’ xi [add qrib tieg[i, kull darba [assejtni nne[[i balla o[ra minn fuq l-istonku” isfidi finanzjarji i]da jispi//aw ibatu [afna emozzjonalment u j[ossu [afna sens ta’ mist[ija.

Normalment ra;el ma tantx jirrapporta g[and il-Pulizija jew jippreferi ma jfittixx g[ajnuna medika g[aliex ja[seb li hi xi [a;a stupida li ra;el jitkellem dwar kif mara qed tittrattah [a]in.

“Il-vjolenza fuq in-nisa hi madwar id-dinja kollha u skont studji li saru, mara g[andha aktar /ans li joqtolha r-ra;el tag[ha milli xi persuna o[ra u dan g[aliex hemm tendenza li l-mara hi aktar vulnerabbli,” stqarret Elaine.

X’inhu l-periklu li tidra din is-sitwazzjoni?

“Il-periklu hu li titlef lilek innifsek, li tinsa int min int, u li ma tibqax l-istess.” Elaine qalet li lanqas temmen kif minn persuna b’karattru b’sa[[tu u li ma kinitx persuna li //edi fa/ilment g[al dak li kienet temmen fih, spi//at imkissra u mbe]]g[a.

“Jien mort g[al terapija. Hemm min jib]a’ g[ax tibda tg[id bejnek u bejn ru[ek li inti mi;nuna, kelma li kont xbajt nismag[ha! Imma nista’ ng[id li t-terapija g[enitni immens. Il-professjonisti jg[inuk [afna to[ro; mixxibka li tkun spi//ajt imkebba fiha.”

Il-grupp SOAR joffri servizz ta’ terapija flimkien ma’ terapista li ta[dem b’mod volontarju mal-grupp.

Il-parir professjoni hu importanti wkoll fejn jid[lu ttfal. Hemm min jag[]el li lit-tfal ma jg[idilhom xejn u

j]omm kollox fih innifsu. Dan jiddependi [afna mill-età tat-tfal u kemm ikunu f’kundizzjoni li jifhmu ssitwazzjoni. Parir professjonali jg[inek f’dak li tkun se tg[id lil uliedek meta jkun hemm separazzjoni tal;enituri. Importanti wkoll li t-tfal jifhmu x’inhu kkunsidrat a;ir a//ettabbli u liema mhux. B’hekk biss i/-/irku ta’ vjolenza domestika jista’ jitkisser, billi ng[allmu lill-;enerazzjonijiet futuri.

Peress li Elaine dde/idiet li ter;a’ tibda tistudja, ikollha t[alli t-tfal ma’ xi [add li tafda biex tistudja.

Aktar u aktar peress li [afna mil-lezzjonijiet tal-kors li qed issegwi fl-Università ta’ Malta jsiru filg[axijiet.

“Illum jien qed nilg[ab u ni;;ieled mal-[ajja. I]da ninsab verament kuntenta g[aliex apparti li jien f’sa[[ti kif ukoll uliedi, wara li studjajt u g[amilt l-e]amijiet, irnexxieli n;ib ri]ultati e//ellenti u dan il-fatt lili jg[inni [afna biex ner;a’ n[ossni kunfidenti.”

Wara [ames snin, Elaine Compagno g[ad m’g[andhiex post li hu tag[ha u g[alhekk ikollha tikri mill-privat. Ir-ra;uni li Elaine g[ad ma g[andhiex post tag[ha hi min[abba li hemm /erti kwistjonijiet madDipartiment tal-Akkomodazzjoni So/jali g[ax jg[idulha li g[ad g[andha post fuq isimha (dik li kienet id-dar tag[ha meta kienet g[adha mi]]ew;a) imma hi m’g[adx fadlilha a//ess g[alih.

Ostaklu ie[or li kemm-il darba ltaqg[et mieg[u Elaine hi li meta marret g[al intervisti g[al xog[ol jg[idulha li jixtiequ jag[]lu lil xi [add b’inqas responsabbiltajiet familjari.

I]da dawn l-ostakli kollha ma waqqfux lil Elaine biex tag[mel dak li tixtieq fil-[ajja tag[ha. Is-sena li g[addiet g[amlet xi xog[ol volontarju ma’ kellimni.com u minn hemm indunat li tixtieq ta[dem b[ala youth worker.

Elaine sostniet li s-so/jetà g[andha b]onn tkun konxja tad-diffikultajiet tal-vittmi ta’ vjolenza domestika.

G[alhekk l-appell f’isem il-grupp SOAR hu biex ilvittmi jitkellmu ma’ persuni li jafdaw u li j[ossuhom komdi mag[hom. U fuq kollox, temmet Elaine Compagno, “f’ka]i ta’ vjolenza domestika m’g[andux ikun hemm mist[ija g[aliex la [addie[or ma sta[ax jabbu]a minnek, inti ma g[andekx tist[i titkellem u ssib l-g[ajnuna biex ter;a’ tibni lilek innifsek u t[alli lpassat warajk.”

mi]]ewwe;. I]da mhux il-ka]. Elaine Compagno spjegat li anke bejn l-g[arajjes je]isti dan l-abbu] u g[alhekk hu importanti li l-persuna tinteba[ qabel ma jkun tard wisq.

“Importanti li f’relazzjoni ma nkunux passivi imma nevalwaw sew x’inhuma s-sentimenti u l-a;ir tal-persuna li nkunu f’relazzjoni mag[ha. Jista’ jkun ukoll li t[assar lg[erusija u l-persuna l-o[ra tibqa’ tippersegwitak. F’dan il-ka] ma rridux niddejqu nag[mlu rapport lill-Pulizija.”

Elaine Compagno sa[qet li tiddubita li persuna ma tkunx taf li qed tabbu]a minn persuna o[ra. Hi sa[qet li jista’ jkun li ma jirrealizzawx l-effett li jkunu qed jikkaw]aw fil-konfront ta’ [addie[or, i]da vjolenza domestika hi g[a]la, g[alhekk temmen li huma jkunu jafu x’qed jag[mlu mal-vittma. Elaine spjegat kif min jabbu]a jimmira lejn il-persuna b’intenzjoni [afna drabi; g[alhekk hi g[a]la u fis-sitwazzjoni hemm /irku li dejjem jirrepeti ru[u.

“L-ewwel ikun hemm b[al pjan biex dak li jkun ifalli, jibda ja[seb li jkun g[amel xi [a;a [a]ina. E]empju tmur tixtri u jg[idlek kemm domt jew inti dejjem iddum meta tmur tixtri, u dan il-kliem dejjem ji;i ripetut. Minn hemm inti tibda temmen li ma tista’ tag[mel xejn sew. Min-na[a tieg[u jew tag[ha dejjem ikun hemm sku]a g[all-a;ir, b[al ‘g[ax inti ;;eg[ilni’, ‘g[ax inti lili ma tifhimnix’, ‘g[ax jien nirrabja malajr’, ‘g[ax it-tensjoni tax-xog[ol’, ‘g[ax kont ftit xurban, ma kontx naf x’qed nag[mel’ u aktar sku]i b[al dawn. Bi]-]mien dan il-pro/ess ikisser persuna tant li l-vittma tista’ tispi//a f’sitwazzjoni fejn tibda tib]a’ titkellem jew tag[ti l-fehma tag[ha.”

Fil-pa;na tal-grupp SOAR fuq is-sit so/jali Facebook, hemm lista ta’ affarijiet li wie[ed g[andu j]omm dejjem fil-pussess tieg[u meta jkun vittma ta’ vjolenza domestika.

Din il-lista t[ejjiet minn Elaine Compagno. Fil-lista g[al pa;na 25

Wa[da mill-protesti li saru dan l-a[[ar mill-organizzazzjoni SOAR kontra l-vjolenza domestika fuq in-nisa u l-ir;iel b’appell favur ;ustizzja g[all-vittmi ta’ dawn ir-reati

26

Lokali

Emirates se tibda servizz kuljum lejn Mauritius Emirates, wa[da mill-iktar linji tal-ajru li qed tikber b’rata mg[a;la fid-dinja, se tibda servizz ta’ kuljum bl-Airbus A380 minn Dubaj lejn Mauritius mis-16 ta’ Di/embru 2013.

It-titjra l-;dida se tie[u post wa[da mit-tliet servizzi talBoeing 777-300 li l-linja tal-ajru b[alissa t[addem lejn ilMauritius. Dan ifisser li l-Emirates se tkompli sservi l-pajji] darbtejn kuljum b’]ieda ta’ 153 post fuq din ir-rotta.

Emirates ilha topera lejn il-Mauritius sa mill-2002 bi tliet titjiriet fil-;img[a. F’Di/embru 2012 bdiet bis-servizz ta’ darbtejn kuljum min[abba tkabbir kontinwu fid-domanda. Lintroduzzjoni tas-servizz tal-A380 se jippermetti konnettività akbar bejn is-swieq ewlenin tal-Emirates. Dawn jinkludu 33 destinazzjoni fl-Ewropa, 17 fil-Lvant Nofsani, 16 fissubkontinent Indjan u 15 fl-Asja.

Emirates b[alissa topera titjiriet kuljum bl-ajruplan Boeing 777-200ER minn Malta g[al Dubaj b’waqfa qasira f’Larnaka, ?ipru.

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

Irba[ ma’ Citadel fil-kompetizzjoni tal-August Moon Ball Citadel Insurance, sponsor g[al [afna snin tal-August Moon Ball, din is-sena qieg[da toffri lil kull min jitlob kwotazzjoni jew jixtri polza tal-assigurazzjoni tad-dar, tal-karozza, tad-dg[ajsa, tan-negozju jew fuq il-[ajja, i//ans li jirba[ ]ew; biljetti g[all-Ballu presti;ju].

L-August Moon Ball, ospitat mill-President u s-Sinjura Abela, hu avveniment so/jali u filantropiku li jsir ta’ kull sena fil-Palazz Verdala bl-g[an li jin;abru fondi g[all-Malta Community Chest Fund.

Ir-rebbie[a jit[abbru fit-30 ta’ Lulju 2013 meta jintreb[u 10 biljetti minn fost il-

parte/ipanti. L-applikazzjonijiet jag[lqu nhar it-Tlieta d-29 ta’ Lulju 2013.

Jekk qieg[ed tikkunsidra titlob kwotazzjoni jew tixtri polza tal-assigurazzjoni ming[and Citadel Insurance, ]ur l-uffi//ju prin/ipali talkumpanija l-Furjana, jew il-ferg[at tag[ha filG]ira, {a]-}ebbu;, in-Naxxar u San :wann, jew lill-intermedjarji fl-assiguirazzjoni marbutin tag[ha f’Malta u G[awdex u, possibilment, mur il-Ballu kemm b[ala rebbie[ kif ukoll b[ala sostenitur tal-Malta Community Chest Fund.

Citadel Insurance p.l.c. hi awtorizzata u regolata mill-MFSA.

Ta[rig g[all-mexxejja ]g[a]ag[ fi]-}AK I]-}g[a]ag[ Azzjoni Kattolika (}AK) matul dawn l-a[[ar ;img[atejn organizzat ta[ri; intensiv g[all-mexxejja ]g[a]ag[ fi [dan l-organizzazzjoni stess.

Dan it-ta[ri; isir kull sena u jibba]a fuq it-tis[i[ talabilitajiet b’rabta mattmexxija tal-gruppi. Dan g[andu jwassal biex ilgruppi ta]-}AK ikomplu jkunu mmexxija minn mexxeja kompetenti.

I]-}AK kisbet xi fondi g[al dan it-ta[ri; mill‘Youth Ministry Fund’ ma[ru;a mill-Kummissjoni Djo/esana }g[a]ag[ (KD}) biex ikun jista’ jkompli jitwettaq l-investiment ne/essarju g[all-i]vilupp u lformazzjoni ta]-]g[a]ag[.

B’kollox 88 ]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a attendew dan itta[rig li qed ikun offrut lillmexxejja ]g[a]ag[ ta]-}AK. Il-mexxejja ]g[a]ag[ wara dan it-ta[ri; ikomplu jkunu segwiti minn ‘youth workers’ li ukoll qed joffru l-[idma tag[hom fi [dan i]}AK b’mod volontarju.

Din is-sena, b’differenza mis-snin ta’ qabel, i]]g[a]ag[ qed jinag[taw l-

opportunità biex wara dan itta[ri; ikomplu jsegwu kors biex ikomplu jitg[allmu u jiskopru aktar x’inhu l-irwol ta’ mexxej ]ag[]ug[.

Apparti minn hekk, i]}AK b[alissa g[addejja bilpro/ess biex dawn ilkorsijiet iwasslu g[allkwalifika rikonoxxuta fuq livell edukattiv.

B[alissa ]-}AK tikkonsisti minn madwar 700 membru f’diversi gruppi mqassma madwar Malta.

Kull grupp jiltaqa’ darba fil-;img[a biex jie[u sehem f’laqg[at u attivitajiet li jinvolvu spazju biex i]]g[a]ag[ jisso/jalizzaw flimkien filwaqt li jgawdu minn opportunitajiet edukattivi bba]]ati fuq formazzjoni non formali u informali.

Dan il-pro/ess qed jg[in biex tkompli tixxettel kultura ta’ /ittadinanza attiva fost il-;enerazzjoni ]ag[]ug[a.

Min jixtieq aktar informazzjoni dwar i]-}AK g[andu jid[ol fis-sit www.zakmalta.org jew jibg[at email fuq info@zakmalta.org.

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

Lokali

27

IL-FARSONS BEER FESTIVAL – MIS-26 TA’ LULJU SAL-4 TA’ AWWISSU

?elebrazzjoni tal-aqwa birer f’Ta’ Qali Waqt konferenza stampa fil-Brewhouse l-;dida ta’ Farsons fl-Imrie[el, tnediet it33 edizzjoni tal-Farsons Beer Festival.

Dan il-festival joffri g[axart ijiem ta’ birer lokali u internazzjonali mill-aqwa, u ta’ mu]ika mill-a[jar mu]i/isti u artisti Maltin. Ilfestival se jittella’ fil-Park ta’ Ta’ Qali mill-:img[a, 26 ta’ Lulju sal-{add, 4 ta’ Awwissu u jifta[ fit-8 p.m. kuljum. Id-d[ul hu bla [las u jkun hemm parke;; b’xejn fuq barra tal-Park.

Il-Farsons Beer Festival joffri firxa s[i[a ta’ birer lokali, inklu]a l-firxa ta/Cisk: Cisk Lager, Cisk Export Premium Lager, Cisk Chill Lemon Flavoured Lager, Cisk Excel Low-Carbohydrate Lager, u birer klassi/i b[allHopleaf Pale Ale u l-Blue Label Ale. Se jkun hemm ukoll g[add ta’ birer internazzjonali b[allCarlsberg, Budweiser,

Guinness, Kilkenny Irish Cream, John Smith’s Extra Smooth Ale, Beck’s, Newcastle Brown Ale u Corona Extra, g[a]la ta’ birer spe/jali mir-Renju Unit kif ukoll ciders b[al Strongbow, Woodpecker u l-Bulmer’s Original Cider.

Shawn Caruana, Business Manager ta’ Simonds Farsons Cisk plc u organizzatur talFestival, qal li “B’aktar minn tlettax-il bar, sittin magna taddraught u erbatax-il ditta ta’ birer lokali u internazzjonali mill-aqwa, il-Farsons Beer Festival – l-akbar avveniment fuq barra tas-sena f’Malta – joffri tabil[aqq /elebrazzjoni tal-aqwa birer fil-pajji]. IlFestival hu wie[ed mill-aktar avvenimenti mistennija tassajf u l-edizzjoni ta’ dis-sena mhux se tkun di]appuntanti.”

Il-birra hi l-istilla filFestival, madankollu dan lavveniment tant popolari minn dejjem serva ta’ vetrina g[all-aqwa artisti u gruppi

Irba[ premju kuljum ma’ Vodafone dan is-sajf Dan is-sajf, il-klijenti ta’ Vodafone g[andhom i/-/ans li jipparte/ipaw f’kompetizzjoni ta’ trivia, fejn jid[lu bi/-/ans li jirb[u firxa vasta ta’ premjijiet kuljum u premju grandju] f’Settembru.

Il-kompetizzjoni ta’ Vodafone, SMS and Win, se tag[ti lillklijenti /-/ans li jirb[u €100 kuljum mit-Tnejn sas-Sibt, €1,000 kull nhar ta’ {add kif ukoll il-premju finali ta’ VW Golf li se tintreba[ meta tispi//a l-kompetizzjoni. Il-kompetizzjoni tibda g[ada t-Tnejn u tibqa’ sejra sal-15 ta’ Settembru.

Biex jipparte/ipaw fil-kompetizzjoni Vodafone SMS and Win, il-klijenti jridu jibag[tu SMS b’xejn fuq 50915790 bil-kelma WIN. Wara jir/ievu l-ewwel mistoqsija. Kull SMS jiswa €0.47, indipendenti minn tariffi spe/jali o[ra. Se jintbag[tu massimu ta’ 20 mistoqsija kuljum lil dawk kollha li japplikaw g[allkompetizzjoni li hi miftu[a g[all-klijenti kollha li g[andhom 18il sena u aktar.

Mix-xellug, Clint Galea, Marketing & Communications Manager – Arriva Malta, Shawn Caruana, Business Manager – Simonds Farsons Cisk plc u Daniela Bagnaschi, Consumer Prepaid Marketing Manager – Vodafone b[ala sponsors tal-attività

mu]ikali Maltin, sa minn meta kien organizzat g[allewwel darba fl-1981.

F’kull serata se jkun hemm numru ta’ mu]i/isti lokali u internazzjonali li se jag[tu lwirja tag[hom fuq i]-]ew; palkijiet fl-ambjent uniku talPark Nazzjonali ta’ Malta.

Dis-sena t-taqsima tat-tfal se tkun animata kuljum, b’wirja ta’ nofs sieg[a g[attfal fit-Teatru Grieg.

Arran;amenti g[at-trasport pubbliku Sar ftehim mal-Arriva biex ikun hemm aktar vja;;i tal-

linja lejn Ta’ Qali u lura.

Matul dawn l-g[axart ijiem, ir-rotta 53 mill-Belt g[al Ta’ Qali titlaq mis-7.30 u sservizzi kollha tal-Arriva se jkunu esti]i. L-a[[ar karozza titlaq minn Ta’ Qali f’nofsillejl, bin-nol ta’ billejl ikun €2.50. G[al tag[rif ie[or tista’ //empel i/-/entru tasServizz tal-Konsumatur talArriva fuq in-numru 2122 2000.

Il-magg uffi/jali talFestival, li sar o;;ett ta’ kollezzjoni g[al [afna millvi]itaturi, jista’ jinkiseb millma;;oranza tal-bars. Se jkun hemm ukoll [mistax-il post tal-ikel li se jkunu qed joffru g[a]la varjata.

L-app uffi/jali tal-Festival jista’ jitni]]el g[all-iPhone u l-Android mill-iTunes Store jew mill-Google Apps. G[alla[[ar a[barijiet u informazzjoni, id[ol fil-pa;na tal-Facebook: www.facebook.com/thefarson sgreatbeerfestival.

28

Televi]joni

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

cable#digital tv televiΩjoni Favourite Ch.

melita 31#108, GO Plus 106

07.00 Niltaqg[u • 09.00 Malja • 11.00 Belle Donne • 12.30 Best Deal • 13.00 {in g[al Kollox • 15.00 Nintrefa ’il Fuq • 16.00 Ipokriti • 18.00 Teleshopping • 18.30 Bejnietna l-{bieb • 20:30 - News Point • 21.00 }iffa • 23.00 Newspoint.

Iris

melita 176

09.40 Nikita. TF • 11.20 Leroy. Film 2007 • 13.05 Adesso cinema! • 13.25 Keith. Film 2008 • 15.15 We Shallk Overcme. Film 2006 • 17.15 Il coraggiko delle aquile. Film 2006 • 19.15 Un sogno troppo grande. Film 2006 • 21.00 Respiro. Film 2002 • 22.40 Le stelledi Ischia Global 2013 • 23.05 La cena per farli conoscere. Film 2006 • 00.50 Matrimonio d’onore.

BBC Entertainment

melita 300, GO Plus 301

06.55 Fimbles • 07.15 Buzz and Tell • 07.20 Nuzzle and Scratch: Frock and Roll • 07.40 Balamory • 08.00 The Large Family • 08.10 Fimbles • 08.30 The Weakest Link • 09.15 My Family • 10.45 The Café • 11.10 The Old Guys • 11.40 After You’ve Gone • 12.10 Walk on the Wild Side • 12.40 Gavin and Stacey • 13.10 Come Fly with Me • 13.40 Twenty Twelve • 14.05 Show Me the Funny • 14.55 Doctors • 17.25 A Farmer’s Life for Me • 18.15 The Weakest Link • 19.00 My Hero • 19.30 The Old Guys • 20.00 My Family • 20.30 Saxondale • 21.00 Single Father • 21.50 Spooks • 22.45 New Tricks • 23.35 Alone in the Wild.

TCM

melita 310, GO Plus 701

07.55 TCM Presents Under The Influence • 08.25 TCM Presents Under The Influence • 08.55 The Biggest Bundle of Them All. Film ’68 (A) • 10.40 The Scapegoat. Film ’59 (A) • 12.10 Elvis on Tour. Dok. ’72 (A) • 13.40 The Fighting 69th. Film ’40 (A) • 15.00 Stars in My Crown. Film ’50 • 16.30 Ben-Hur. Film ’59 (A) • 19.55 The Golden Arrow. Film ’36 (U) • 21.00 The Formula. Film ’80 (AA) • 22.55 Come Fly with Me. Film ’63 (U).

MGM Movies

melita 312, GO Plus 702

Discovery Channel

melita 400, GO Plus 501

07.50 Sibling Rivalry. Film ’90 (15) • 09.15 All Dogs Go to Heaven 2. Film ’96 (U) • 10.35 Alice. Film ’90 (12) • 12.20 The Cutting Edge. Film ’92 (PG) • 14.00 Pulp. Film ’72 (AA) • 15.35 MGM’s Big Screen • 15.50 Futureworld. Film ’76 (A) • 17.35 Martin’s Day. Film ’84 (15) • 19.10 Cutter’s Way. Film ’81 (X) • 21.00 The Playboys. Film ’92 (12) • 22.50 The Handmaid’s Tale. Film ’90.

07.15 American Loggers: Hammer Down • 08.10 Mythbusters: Fixing a Flat • 09.05 X-Machines: Thunder, Wheels, Nemo • 09.55 Extreme Engineering: Hurricane-Proof Homes • 10.50 American Guns: Howdah Pistol # Super Bowl Champ Rifle • 11.40 Finding Bigfoot: Squatch Spies • 12.35 Auction Kings: Samurai Sword # Steamer Trunk • 13.05 Auction Kings: Headhunter Ax # Vintage Coke Machine • 13.30 Baggage Battles • 14.25 Auction Hunters: The Real Thing • 14.55 Auction Hunters: Weapons of Past Destruction • 15.20 Dual Survival: Mars on Earth • 16.15 Ultimate Survival: Patagonia • 17.10 Ultimate Survival: Western Pacific • 18.05 Fast N’ Loud: Far Out • 19.00 How It’s Made • 19.30 How It’s Made: Wood Sculptures # Arc Trainers # Fountain Pens • 20.00 River Monsters: Lair of Giants • 21.00 Swimming with Monsters with Steve Backshall: Hippo • 22.00 Bugs, Bites and Parasites: Tropical Diseases Uncovered • 23.00 Body Invaders: Unwanted Guests..

Melita More

melita 802

08.00 Hollywood Buzz • 08.30 Private Practice • 12.30 Glee • 13.15 Suits • 19.15 How I Met Your Mother • 19.40 2 Broke Girls • 20.05 Whitney • 20.30 Dallas • 21.15 SMASH • 22.00 VEEP • 22.30 Suits • 23.15 Person of Interest • 00.00 The Mentalist • 00.45 Alcatraz • 01.30 30 Rock.

Biography Channel

melita 411

10.00 Parking Wars • 12.30 Billy the Exterminator: Hogs Gone Wild!

• 13.00 Billy the Exterminator: Battle of the Bees • 13.30 Billy the Exterminator: Gator Bait • 14.00 Billy the Exterminator: Snake Bite! • 14.30 Billy the Exterminator: Wolf Attack • 15.00 Parking Wars • 17.30 Billy the Exterminator: Hogs Gone Wild! • 18.00 Billy the Exterminator: Battle of the Bees • 18.30 Billy the Exterminator: Gator Bait • 19.00 Billy the Exterminator: Snake Bite! • 19.30 Billy the Exterminator: Wolf Attack • 20.00 Grave Trade • 21.00 Dance Moms: Dying to Dance • 22.00 Shipping Wars: Pain in the Caboose • 22.30 Shipping Wars: Camel in Tow • 23.00 Grave Trade.

Eurosport

melita 600, GO Plus 801

08.30 World Series by Renault • 09.00 FINA World Aquatics Championship Swimming • 10.00 FINA World Aquatics Championship Swimming: Men’s 10m Synchronised Diving Event (live) • 12.45 World Superbike Series Motorcycle Racing • 13.30 World Superbike Series Motorcycle Racing: Moscow, Russia: Race 2 (live) • 14.30 UEFA European Women’s Championship Football: QF (live) • 17.00 FINA World Aquatics Championship Swimming • 17.45 UEFA European Women’s Championship Football: QF (live) • 20.00 Tour de France Cycling: Stage 21: Versailles - Paris (live) • 22.30 WATTS • 22.45 FINA World Aquatics Championship Swimming • 23.45 World Series by Renault.

Eurosport 2

melita 601, GO Plus 802

07.30 Snooker • 09.30 World Superbike Series Motorcycle Racing: Moscow, Russia: Race 1 (live) • 10.30 World Supersport Series: Moscow, Russia (live) • 11.30 Snooker • 13.30 British Superbikes Motorcycle Racing: Brands Hatch GP: Rd 6, Race 1 (live) • 14.15 WATTS • 14.30 World Series by Renault: Red Bull Ring, Austria: Race 2 (live) • 15.30 Snooker • 17.30 British Superbikes Motorcycle Racing • 18.00 Tour de France Cycling: Stage 21: Versailles - Paris (live) • 20.00 Snooker • 22.00 UEFA European Women’s Championship Football.

NET Television melita 102, GO Plus 102

07.00 07.30 08.00 10.00 13.00 14.00 14.05 15.00 15.05 16.00 17.00 18.00 18.10 18.40 19.45

20.30 21.30 21.35 23.00

NET News Iswed fuq l-Abjad (r) Missjoni Telebejg[ Indifest (r) NET News (ikompli) Indifest (r) NET News U/u[ Skoperti 4 Given (r) NET News Flusek (r) Minn Festa g[al O[ra - Festa San Sebastjan, {al Qormi NET News, NET Sports, NET Meteo Minn Festa g[al O[ra NET News Minn Festa g[al O[ra NET News.

TVM 07.00 08.30 09.00 09.15 09.45 10.30 12.00 12.10 14.00 14.05 15.05 16.00 16.05 16.55 17.40 18.00 18.10 19.15 20.00 20.40 22.40 23.15

melita 101, GO Plus 101

L-G[odwa t-Tajba Extreme Animals Madwarna Mill-Im[a]en tal-Festi Is-Sajf ma’ Salv Malta u Lil Hinn Minnha A[barijiet X Factor A[barijiet Teleshopping World’s Worst Disasters A[barijiet Merlin Sinbad Madwarna A[barijiet Mixage Atlantis A[barijiet Bruce Lee Story. Film ’93 Spies of Warsaw A[barijiet fil-Qosor.

TVM 2 07.00 08.30 09.00 09.45 10.30 11.30 12.00 12.30 13.00 13.30 14.15 15.00 15.50 15.55 16.55 19.30 19.40 20.30 20.35 22.00 22.45 23.15

melita 104, GO Plus 104

News Lonely Planet Quddiesa Sensilhena G[anafest Kenn il-Ba[[ara Mill-Im[a]en tal-Festi G[awdex Illum Swim Up Is-Sajf ma’ Salv Mixage World’s Worst Disasters Doc Aqta’ Kemm Strait Street A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ G[anafest A[barijiet bl-Ingli] MPO & MYO in concert Sinbad Int Min Int Delitti f’Malta.

ONE 07.15 08.30 08.45 09.00 10.15 10.45 11.30 12.30 12.40 13.45 15.00 17.30 17.40 18.40 19.30 20.15 23.30

melita 103, GO Plus 103

G[a]liet ONE News Teleshopping Folji Sheriff’s Grill (r) Fish-On (r) Il-Komi/i (r) ONE News Mad-Daqqa t’G[ajn (r) Teleshopping Miss Malta (r) ONE News Sajf ma’ Gaffiero (r) Ikoni ONE News (ikompli) Ikoni ONE News.

Raiuno 07.00 07.05 08.20 09.00

melita 150 GO Plus 201

Tg 1 14˚ Distretto Quark Atlante Tg 1 Telegiornale

WYNONA RINGER f’xena mill-film koproduzzjoni Bel;jana u Fran/i]a IL RACCONTO DI CATHY (Canale 5 09.10)

09.05 Dream Road 2012 09.55 Linea verde orizzonti estate 10.30 A sua immagine 10.55 Santa messa dalla Chiesa Santa Margherita in Sappada (Belluno) 12.00 Recita Angelus 12.20 Linea verde estate 13.30 Tg 1 telegiornale 14.00 L’altra tv - Il caso Sanremo 16.30 QB - All’estero quanto basta 17.00 Tg 1 telegiornale 17.05 Nero Wolfe 18.45 Reazione a catena 20.00 Tg 1 20.40 Una grande famiglia 23.30 Speciale Tg 1 00.35 Premio Roma 2013 01.15 Tg 1 notte # Che tempo che fa 01.40 Testimoni e protagonisti.

Raidue melita 151, GO Plus 202

06.30 Real School 10.00 Voyager Factory: Inside the World 10.45 Il nostro amico Charly. TF 11.30 La nave dei sogni Viaggio di nozze in Zambia. Film 2009 13.00 Tg 2 giorno 13.30 Tg 2 motori 13.45 Delitti in paradiso. TF 14.45 Il commissario Herzog.

TF 15.45 Squadra omicidi Istanbul.

In transito. Film 2011 17.20 Mondiali di nuoto 18.45 Sea Patrol. TF 19.35 Lasko. TF 20.30 Tg 2 notizie 21.05 Hawaii Five-O. TF 21.50 Under the Dome. TF 22.40 NYC 22. TF 23.30 La domenica sportiva estate 00.35 Tg 2 notizie 00.55 Protestantesimo 01.25 Close to Home. TF.

Raitre 07.05 07.55 09.40 11.15 12.00 12.25 12.55

melita 11#152, GO Plus 203

La grande vallata. TF Nata di marzo. Film ’57 Il magistrato. Film ’59 Doc Martin Tg 3 Telecamere Prima della prima. La Gioconda 13.25 Passepartout 14.00 Tg regione 14.15 Tg 3 14.30 A cavallo delle tigre. Film 2002 15.20 Tg 3 L.I.S. 16.15 Jack. Film ’96 18.10 Squadra speciale Vienna 19.00 Tg 3 19.30 Tg regione 20.00 Blob 20.15 Tour de France 22.35 Tg 3 22.50 Corpo celeste. Film 2010 00.25 Tg 3

01.40 Uno sceriffo per Weather Spring. Film ’35.

Canale 5 melita 16#154, GO Plus 205

08.00 Tg 5 mattina 08.50 Tg com 09.10 Il racconto di Cathy. Film 2011 10.55 Bye Bye Cindirella. sitcom 11.30 Arrampicatori sociali 12.00 Melaverde 13.00 Tg 5 13.35 Giffoni Festival 13.40 L’arca di Noè 14.00 Sangue caldo 16.15 Fratelli Benvenuti 18.50 The M oney Drop 20.00 Tg 5 20.40 Paperissima sprint 21.10 Le inchieste dell’Ispettore Zen 23.30 Un nemico nel mio letto.

Film 2004 01.30 Tg 5 notte 02.00 Paperissima Sprint.

Rete 4 08.15 09.20 10.00 11.00 11.30 12.00 13.00 14.00 14.40 15.20 17.10 18.55 19.35 20.30 21.30 23.35

01.50

melita 14#153, GO Plus 206

Vita da strega Le storie di... Viaggio a...

Santa Messa Pianeta mare Tg 4 Pianeta mare Slow Tour Tg 4 Donnavventura Un piedipiatti e mezzo.

Film ’93 Hondo. Film ’66 Tg4 Telegiornale Tierra de Lobos Tempesta d’amore. soap Poseidon. Film 2006 L’inferno sommerso. Film ’79 Tg 4.

Italia 1 07.00 07.40 09.30 11.00 12.10 12.25 13.00 14.20 16.20 18.30 19.00 19.20

21.20 22.45 23.40 00.45 00.55 01.20 01.40

melita 20#155, GO Plus 204

Super partes Cartoons Superbike: GP Russja Fuori giri11.25 Merlin. TF Giffoni - Il sogno continua Studio aperto Superbike. GP Russja Un topolino sotto sfratto.

Film ’98 Il topolino Marty e la fabbrica di perle. Film 2006 Studio aperto Così Fan Tutte Scuola di polizia 5 Destinazione Miami. Film ’88 Archimede - La scienza secondo Italia 1 Moto/il]kli]mu. GP Stati Uniti Fuori giri Street Food Heroes Sport Mediaset Studio aperto Sport Mediaset.

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

Televi]joni#Radju

MINN FESTA G{AL O{RA (NET Television 18.40, 20.30 u 21.35) Minbarra lprogramm ta’ kull nhar ta’ Tlieta dan il-{add se ssir

29

radju Radio 101

101 FM

06.00 Fidi u {ajja - Noel Bartolo • 08.30 Mar/i u Bandalori - Joe Chetcuti • 09.30 Focus 101 • 11.00 Mu]ika bla kumment • 12.30 Skor • 18.30 Slowdown - Mark Garrett • 20.30 Allegro Andante Joe Fenech • 22.30 Italomix - Michael Treeby • 24.00 Rajt Malta Tinbidel.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 12.00 u 18.00.

A;;ornamenti ta’ l-a[barijiet: 10.00, 15.00, 17.00, 18.00.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 08.00, 12.00, 18.00.

A;;ornamenti ta’ l-a[barijiet: 10.00, 15.00, 17.00, 18.00.

edizzjoni spe/jali ta’ Minn Festa g[al O[ra li se tkun qed tiffoka fuq tista’ tg[id laspetti kollha talFesta ta’ San Sebastjan li ssir f’{al Qormi.

Barra minn hekk il-programm tallum se jkun dirett. Naraw il-pur/issjoni, g[add ta’ intervisti ma’ persuni involuti u su;;etti o[ra ta’ interess. Fir-ritratt jidher it-titular, xog[ol Lazzaro Pisani, li juri lmartirju ta’ San Sebastjan.

Radju Malta

93.7 FM

ONE Radio

92.7 FM

RTK

103 FM

Bay Radio

89.7 FM

07.20 Jum :did • 07.50 Avvi]i ta’ Mwiet • 08.00 Quddies • 09.00 Notti magiche • 10.30 Mar/ifest • 11.50 Mwiet u Angelus • 11.58 Xi Qrajt Xi Smajt • 12.10 Music Express • 14.01 Mu]ika u Sport • 18.15 Lino’s Weekender • 19:50 Avvi]i tal-Mewt u r-Ru]arju 20.05 Ri]ultati Sportivi • 20.30 Maltin Biss • 22.05 Erre Be • 23.30 Xi Qrajt, Xi Smajt • 23.33 Ru]arju • 24.00 Classic Hits.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 07.00, 12.00 u 18.00. A;;ornamenti tal-a[barijiet: 10.00, 14.00, 17.00, 20.00 u 22.00. BBC News 15.00 u 21.00.

RESPIRO(Iris 21.00) Grazia (parti interpretata minn Valeria Golino, li tidher fir-reitratt), tkun il-mara ta’ Pietro (Vincenzo Amato), sajjied mill-g]ira ta’ Lampedusa.

Biss ftit li xejn ikun tista’ tadatta ru[ha g[all-u]anzi ta’ din il-g]ira ]g[ira, u ma ddumx ma taqa’ f’dipressjoni qawwija.

Qraba tag[ha jkunu jridu jaqfluha f’xi istituzzjoni g[all-kura kura tal-mard mentali, i]da binha li jkollu 13-il sena, jara kif jag[mel u ja[biha f’g[ar qrib il-ba[ar, u ta’ kuljum ikun jo[dilha dak li tkun te[tie;...

CORPO CELESTE (Raitre 22.50) - Film drammatiku tal-2010 li hu koproduzjoni Taljana, }vizzera u Fran/i]a.

Il-protagonista hi tfajla (parti

06.05 Bon;u ONE • 09.00 Mill-:urnali • 10.30 Qawsalla l-{add • 14.30 Il-{add fuq ONE • 15.00 ONE Weekend • 15.25 Djarju Kulturali • 16.00 Familja ONE • 18.00 Italo Super Hits • 19.30 Sunday ONE • 20.30 Charmy Time • 22.00 Music Mix • 24.00 Music Box • 02.00 Early Mix. Bulletin tal-A[barijiet fis-06.45, 11.45, 17.45, 21.45 u 02.45. A[barijiet fil-qosor 08.45, 09.45, 14.45.

06.30 Tmiem il-:img[a 103 FM • 08.30 Quddiesa tal-{add • 09.15 Hello Maks! • 10.05 Kull {add g[all-Frisk • 11.55 Fi {dan il-Mulej • 12.00 Regina Coeli • 12.15 Kotba lil Waslulna • 13.05 Frak mill-Istorja ta’ Malta • 14.05 Fil-:nien • 15.05 Memorji tal-Gwerra • 15.30 Sunday Breeze • 19.00 Ru]arju • 19.25 Ribalta • 22.00 Qaddis tal-Jum • 22.05 Ru]arju • 22.25 Nisimg[ek! • 24.00 Bir-Rispett Kollu.

A[barijiet: fis-06.00, 07.00, 08.00, 11.00, 12.00, 13.00, 15.00, 17.00 u s-18.00.

BBC: 10.00, 14.00, 16.00.

06.30 Bay Breakfast • 10.30 Bay’s Top 40 • 13.30 Ben Glover • 16.30 Weekend Drive • 18.35 RnB Top 20 • 20.30 Hed Kandi • 22.30 Bimbo Jones • 23.30 Noctural Sunshine.

A[barijiet: 6.30 p.m.

Campus FM

103.7 FM

XFM

100.2 FM

Radju Marija

102.3 FM

09.00 Ikoni Mu]ikali Taljani • 10.00 Kordi Spanjoli • 11.00 Classic FM • 12.00 Allegro ma non troppo • 14.00 BBC World Service.

interpretata minn Yle Vianello, fir-ritratt fuq il-lemin), li tkun trabbiet fl-I]vizzera. Flimkien ma’ ommha, tmur il-Kalabrija, fi Sqallija, mnejn kienet ori;inarjament. Fi Sqallija tipprova ssib twe;iba fir-reli;jon g[ad-diversi mistoqsijiet li jkollha.

07.00 The Weekend Breakfast • The XFM Official Countdown • 13.00 The Xfm Chillout Zone • 18.00 The Weekend Special.

JACK (Raitre 16.15) - Film

Amerikan li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Brian Kerwin, Robin Williams u Diane Lane, li jidhru fir-ritratt. Lil Williams narawh jinterpreta l-parti ta’ tifel, li min[abba lmarda li jkollu, jkun jidher li hu ferm akbar fl-età. Il-film in[adem fl-1996 b’re;ija ta’ Francis Ford Coppola.

07.00 Quddiesa • 08.00 Angelus u Kuntatt • 12.00 Angelus mill-Vatikan u Ru]arju • 12.30 Ru]arju tal-Erwie[ • 13.00 F’:ie[ il-Qaddisin • 15.00 Kurunella {niena Divina • 15.30 Bejn {sieb u Armonija • 16.30 Mill-G[anja tal-Poplu • 17.00 Kuntatt • 20.00 Klassi/i u Sagri • 21.00 Magazine • 23.00 {olqa mal-Maltin ta’ Barra • 23.30 A[barijiet Reli;ju]i • 23.50 Kompjeta.

Smash Radio

104.6 FM

Calypso Radio

101.8 FM

07.00 Salvinu Lanzon Magic Moments • 11.00 DJ Frank • 14.00 Non-stop Music.

06.00 Calypso Breakfast - Mario Fenech • 10.00 Dak Kien }mien John Mallia • 13.00 Goldlen Mix - Louis Fenech • 126.00 Mal-Melodija Maltija - Sephora Zammit • 19.00 Let’s Go - Charmaine Vella • 22.00 Night Shift - Chris Aquilina.

30 Klassifikati PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ Bu;ibba u l-Qawra

XELTA ta’ appartamenti kbar lesti b’]ew; jew tlett ikmamar tas-sodda. ?emplu lis-sid fuq 21572062 jew 99497887

L-G[adira (Tas-Sellum)

BOATHOUSES kbar (60 pied) u o[rajn ]ag[ar quddiem il-ba[ar. ?emplu lis-sid fuq 21572062 jew 99497887.

Santa Venera (Triq ilParilja, Triq ix-Xarretta)

MAISONETTES u appartamenti ;odda akbar minn tas-soltu fuq pjanti varjati, f’in[awi presti;ju]i. ?emplu lis-sid fuq

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013 21572062 jew 99497887. www.savewayproperties. com

Marsalforn

G{ALL-BEJG{ JEW KIRI

FLATS moderni g[al ville;;jatura bil-veduta talba[ar u TV socket. Prezzijiet moderati. ?emplu 21896768, 27896768 jew 21558861.

Il-{amrun

AVVI}I

GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wiesa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.

G{ALL-KIRI Marsalforn

FLAT g[all-ville;;jatura [dejn il-ba[ar, komplut blg[amara u T.V. u x-Xag[ra, maisonette l-ewwel sular bilbejt. Prezzjiet moderati. ?emplu 21551097, 99269053 jew 99221449.

G[al kull xog[ol

TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa, xog[ol ta’ membrane, kisi u tibjid, kontrabjut u tqeg[id ta’ katusi. Offerta spe/jali fuq illiquid membrane. ?emplu 79407292.

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq ilfil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//.

Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol.

B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

Ni]barazzaw/Transport NI}BARAZZAW djar, garaxxijiet, ;onna, bjut u fabbriki minn kull tip ta’

skart goff u ]g[ir. Tindif ta’ ;onna u “front gardens” minn [axix, si;ar, ;ebel, e//.

Trasport ta’ kollox, g[amara, e//, naqilg[u kmamar talbanju minn madum, e//. www.allclearancemalta.com. ?emplu 21433352 jew 79081719.

Nixtri

RAMM, bron], ramm a[mar u isfar, cable wire, stainless steel, bibien, twieqi talaluminju u batteries, in[allas fil-pront. ?emplu 21430185 jew 99469467.

Massa;;i

TRID tnaqqas mill-u;ig[ jew l-istress ta’ kuljum. ?emplu g[al massa;;i rilassanti totali min terapista mara fuq 77865583. T[ossok a[jar ]gur.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//.

B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

Toilet seats

Nag[mel xog[ol ta ’ toilet seats ;odda li jkunu maqsumin jew li ma ssibux tixtru b[alhom, ta ’ kull tip bil - kuluri li jaqblu u kif tixtieqhom inti, g[all kamra tal - banju kompluti bil - fittings . G[al aktar informazzjoni /emplu 2 1 675053 jew 79675053 .

G{ALL-BEJG{ G[amara antika

TINKLUDI twaletta bil mera, lavaman, komodina, gradenza bil - mera u wi// tal - ir[am u gwardarobba kbira . Jistg[u jinbieg[u separati . ?emplu 99800607 .

Tombla sheets

B ’ numri kbar u kuluri differenti . Free delivery g[al G[awdex ukoll . Morru g[and PAWLU BONNICI (bonnici printing press) –

3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna –

min - na[a tal - Barrakka ta ’ Fuq g[al Triq Sant ’ Ursula .

G[al xog[ol ta ’ digital printing u offset, inviti tat tie;, invoices, posters u brochures bil - kulur etc u xog[ol ta ’ embossing . ?emplu 2 1 244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingp ress . com

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013 PRIVAT

JIN{TIE:U

Malti

NIES

A Level jew Intermediate, g[alliem gradwat u b’esperjenza, il-{amrun qrib il-Junior College. ?emplu 21472561 jew 99891548.

O’Level / Form 1-4

MALTI, Matematika, Taljan, Ingli] u Physics. Postijiet – Marsaskala, il-Kalkara, il{amrun jew Birkirkara. ?emplu fuq 21660812, 21472561, 99458791 jew 99891548.

Pure Maths u Physics

A level jew Intermediate, g[alliem gradwat u blesperjenza. Marsaskala, ilKalkara, Birkirkara u il-{amrun (qrib il-Junior College). ?emplu fuq 21660812 jew 99458791.

BIEX ja[dmu b[ala shutterers, full-time fuq sit ta’ kostruzzjoni. ?emplu 99803542.

Nurses

RATI ta’ [las attraenti, fulltime jew part-time, nurses kwalifikati rtirati jistg[u japplikaw. Ibg[atu CV fuq cv4vacancy1@gmail.com jew /emplu Community Services Ltd fuq 79492748.

Rappre]entanti

FUQ ba]i part-time biex ibig[u prodotti tal-ikel. L-applikanti jrid ikollhom mezz ta’ trasport personali. ?emplu lil Anna Micallef – {a]-}ebbu; fuq 99108252 waqt [inijiet taluffi//ju.

Klassifikati 31

32 Avvi]i PN

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN

IL-MARSA. Kull nhar ta’

Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN.

IL-MELLIE{A. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 79990757.

AVVI}I SO?JALI JASON AZZOPARDI. Il-

{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Barbecue, il:img[a, 2 ta’ Awwissu fit-8 p.m. fil-Mellie[a Holiday Centre (Danish Village). Biljetti

ming[and il-helpers jew /emplu 99841333 jew 21666736.

{AL TARXIEN. Il-Kumitat

Sezzjonali PN se jorganizza Attività So/jali g[al G[awdex, is-Sibt, 3 ta’ Awwissu. Ittrasport jitlaq minn {al Tarxien fl-4 p.m. Prezz €20 u €18 g[at-Tesserati tal-Partit, li jinkludi t-trasport u ikla f’Marsalforn. Il-programm jinkludi wkoll mixja g[al [in ta’ n]ul ix-xemx u ]jara g[allfesta tal-Qala. G[al aktar informazzjoni /emplu 99237700 jew ibag[tu email lil pntarxien@gmail.com.

AVVI}I O{RA

{AL TARXIEN. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li l-Bar tal-Uffi//ju PN tallokalità issa hu miftu[ ta[t management ;did. Il-Bar qed jifta[ mit-Tnejn sas-Sibt mis7 p.m. ’l quddiem, kif ukoll il{add filg[odu. Ji;u servuti lappetizers.

TA’ XBIEX. Il-Kumitat

Sezzjonali PN jixtieq jav]a li l-Bar tal-Uffi//ju PN tallokalità qed jitmexxa minn management ;did u b’esperjenza. B[alissa qed ikun miftu[ kuljum bejn il-5 p.m. u l-10 p.m. mit-Tnejn sas-Sibt u l-{add bejn id-9 a.m. u t-3 p.m. Qed jitqassmu wkoll l-appetizers. Min jixtieq jorganizza xi fenkata jew ikla, jista’ j/empel 79813505.

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

33

SPORT Darmanin Demajo jibqa’ fil-kariga Il-qofol tal-Laqg[a :enerali tal-MFA li saret ilbiera[ kien l-elezzjoni g[allpresidenza ta’ din lasso/jazzjoni, fejn kien ikkonfermat b’vot qawwi lpresident attwali, Norman Darmanin Demajo.

Darmanin Demajo ;ab 117il vot biex g[eleb l-isfida taleks Vi/i President, Dr Peter Fenech, li ;ab 23 vot.

Saret ukoll elezzjoni g[allkariga ta’ tliet vi/i presidenti, u kienu eletti Chris Bonnet, li kiseb l-ikbar g[add ta’ voti, Alex Manfrè u Ludovico Micallef.

Fit-tielet elezzjoni g[allMembri tal-Kumitat flE]ekuttiv ;ew eletti Victor Cassar li ;ab 67 vot, u Michael Cutajar li ;ab 64 vot.

B[ala te]orier se jkun hemm Ivan Mizzi, li se jkun qed jie[u post Antoine Portelli li min[abba ra;unijiet ta’ xog[ol ma setax ikompli.

G[al 14-il post ta’ Membri fl-E]ekuttiv se jkun hemm Chris Grech u Paul Spiteri millPremier, Tyrone Demanuele u Joseph Sammut mill-Ewwel Divi]joni, Manuel Gauci u Albert Pace mit-Tieni Divi]joni u Raymond Micallef u Paul Sammut mit-Tielet Divi]joni.

Wara li saret l-elezzjoni ]diedu Victor Cassar u Michael Cutajar. Joe Micallef se jkun f’isem il-Y.F.A., Alvin Grech f’isem il-G.F.A. u Lawrence Aquilina u Lino Bartolo f’isem l-Asso/jazzjonijiet.

Rapporti f’pa;ni 38 u 39

Il-PN jawgura lill-amministrazzjoni l-;dida tal-MFA Fi stqarrija ma[ru;a mill-Kelliem Ewlieni g[ar-Ri/erka, lInnovazzjoni, i]-}g[a]ag[ u l-Isport, Robert Cutajar, il-Partit Nazzjonalista fera[ lill-uffi/jali l-;odda tal-Malta Football Association li ;ew eletti llum, ewlenin fosthom il-President Norman Darmanin Demajo u l-vi/i presidenti Chris Bonett, Alex Manfrè u Ludovico Micallef.

Il-Partit Nazzjonalista jawgura li l-amministrazzjoni l;dida tal-MFA, immexxija mill-President Norman Darmanin Demajo, tkompli ta[dem b’risq il-futbol f’pajji]na. Kif [adem g[all-isport mill-Gvern, il-Partit Nazzjonalista se jibqa’ vi/in l-MFA u tal-klabbs affiljati fih u jag[ti l-appo;; totali tieg[u biex dan l-isport jibqa’ jimxi ’l quddiem.

Il-Partit Nazzjonalista jie[u l-okka]joni wkoll biex jirringrazzja lil kull min offra li jkun ta’ servizz g[al dan lisport fl-elezzjonijiet tal-lum. Il-PN jirrikonoxxi l-[idma ta’ [afna nies li jag[tu servizz volontarju fil-klabbs g[all-;id ta’ dan l-isport.

34 Sport

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

}WIEMEL

Lage ma jfallix fil-klassi Premier minn Kenneth Vella

Il-:imgha fil-g[axija, filkorsa tal-Marsa saret it-32 laqg[a tal-ista;un fuq disa’ ti;rijiet, kollha g[al ]wiemel tat-trott. Matul dan il-programm re;g[et spikkat it-ti;rija ri]ervata g[al ]wiemel tal-klassi Premier.

B[all-kumplament, din itti;rija saret fuq distanza qasira ta’ 2140m u ntreb[et mill-favorit, Lage, misjuq mill-G[awdxi Marco Refalo.

G[axra kienu ]-]wiemel miktubin fl-unika ti;rija talklassi Premier. Kif kien mistenni, il-favorit, Lage, ma sab l-ebda diffikultà biex jirre;istra t-tieni reb[a konsekuttiva u t-tielet f’Malta. Dan ]ied fil-;iri fla[[ar metri u qasam il-linja finali l-ewwel b’vanta;; ta’ madwar tliet tulijiet minn Mont Cenis Honey (Clint Vassallo), u Label Chouan (David Ellul). Orne des Olivettes (Christian Xerri) da[al ir-raba’. Ir-rebbie[ kellu medja ta’ 1.16.3” filkilometru.

Il-programm inkluda wkoll ]ew; ti;rijiet talklassi Gold. Fl-ewwel wa[da, id-debuttant }vedi] ta’ seba’ snin, Midnight Passion (Eric Bezzina), [alla impressjoni mill-aktar

po]ittiva. Dan irnexxielu jie[u l-ewwel reb[a fi xtutna b’tul quddiem Redent Magro u Eject. Il-kwotat Player du Mirel (Noel Baldacchino) temm it-tielet minn Perdreau Rapide (Rodney Gatt).

Little Nick (Darren Mizzi) kellu jit[abat mhux ftit biex fl-a[[ar metri tat-tieni ti;rija Gold jeg[leb l-isfida talfavorit Oolong (Jesmar Gafà). Little Nick [a lewwel reb[a sta;onali u rraba’ wa[da f’Malta b’Simb Tyrant (Mark Tanti) u Nophenio de Lune (Charles Farrugia) jkollhom ukoll pjazzament po]ittiv.

Rodney Gatt sewwieq tax-xahar

Il-:img[a wkoll, issewwieq ]ag[]ug[ Rodney Gatt ;ie ppremjat b[ala la[jar sewwieq g[ax-xahar ta’ :unju. Gatt kien ippre]entat bi plakka kommemorattiva u b’numru ta’ prodotti ta]-]wiemel tadditta Taljana Equine Supreme li aktar dettalji dwarhom wie[ed isibhom fuq il-website tieg[i www.kennethvella.com.

Rodney Gatt waqt il-pre]entazzjoni

Ir-ri]ultati kollha I Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2 1 40m . 1. Lys de l ’ Oasis ( J .

Farrugia) {in – 2 . 43 . 2 ” (1.1 6 . 3 ” ) 2 .

Men Gumman Da ( T . Demanuele) 3 . Napolitano Sun ( D . Ellul) 4 .

Vasterbo Diego ( C . Camilleri) II Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2 1 40m . 1. 1. Queops de Retz ( E .

Fenech) {in – 2 . 47 . 3 ” (1.1 8 . 2 ” ) 2 .

Magnific As ( D . Ellul) 3 . Zeta Jones A ( C . Camilleri) 4 . Quintin Malin ( E . Attard) III Ti;rija. Klassi Silver. Dist –

2 1 40m . 1. Vagabond Hornline ( D .

Mizzi) {in – 2 . 44 . 2 ” (1.1 6 . 7 ” ) 2 .

Roma M ( P . Galea) 3 . Nasdaq du Closet ( E . Zerafa) 4 . Obi Wan Kenobi ( G . Attard) IV Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2 1 40m . 1. Nerlo Villetot ( J .

Farrugia) {in – 2 . 47 . 4 ” (1.1 8 . 2 ” ) 2 .

Law Suit ( N . Baldacchino) 3 .

Missionimpossible ( C . Camilleri) 4 . Quick Et Rare ( J . Pace) V Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 2 1 40m . 1. Midnight Passion ( E .

Bezzina) {in – 2 . 45 .1” (1.1 7 .1” ) 2 .

Eject ( R . Magro) 3 . Player du Mirel ( N . Baldacchino) 4 . Perdreau Rapide ( R . Gatt) VI Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 2 1 40m . 1. Little Nick ( D . Mizzi) {in – 2 . 43 .1” (1.1 6 . 2 ” ) 2 . Oolong ( J . Gafà) 3 . Simb Tyrant ( M . Tanti) 4 . Nophenio de Lune ( C . Farrugia)

VII Ti;rija. Klassi Premier.

Dist – 2 1 40m . 1. Lage ( M . Refalo) {in – 2 . 43 . 2 ” (1.1 6 . 3 ” ) 2 . Mont Cenis Honey ( C . Vassallo) 3 . Label

Chouan ( D . Ellul) 4 . Orne des Olivettes ( C . Xerri)

VIII Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2 1 40m . 1. Udice Boko ( T . Cauchi) {in – 2 . 42 . 9 ” (1.1 6 .1” ) 2 . Pared An Hoel ( I . Bilocca) 3 . Darco As ( M .

Tanti) 4 . Anguz RC ( T .

Demanuele)

IX Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2 1 40m . 1. Newman ( K . Sciberras) {in – 2 . 43 . 3 ” (1.1 6 . 3 ” ) 2 . Lass Idol ( C . Caruana) 3 . Socrates ( J . Briffa) 4 . Notre Joyeaux ( N . Baldacchino)

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

Sport 35

Jin[atar il-Kunsill il-;did tal-Malta Racing Club minn Kenneth Vella

Jidher li fil-jiem li g[addew, wara ;img[at ta’ xnieg[at u stennija, ilMinistru tal-Edukazzjoni Evarist Bartolo [atar ilKunsill il-;did tal-Malta Racing Club. Dan il-Kunsill g[andu ta[lita ta’ uffi/jali li kienu di;a` jag[mlu parti mill-Kunsill ta’ qabel u uffi/jali ;odda li fil-qasam tat-ti;rijiet ta]-]wiemel m’g[andhomx b]onn introduzzjoni.

L-avukat Matthew Brincat ;ie kkonfermat Chairman filwaqt li mieg[u ;ew konfermati wkoll Mark Vella u Marco Millo. Anthony Demanuele u Joe Zerafa, li qabel kienu rappre]entanti tas-sidien u s-sewwieqa issa ;ew ukoll appuntati filKunsill mill-Ministru.

Mag[hom in[atru wkoll ilkummentatur sportiv Twanny Bugeja u d-dilettant G[awdxi Gorg Farrugia. Dan ifisser li issa l-kunsill se jkun kompost minn g[axar uffi/jali hekk kif mas-sebg[a appuntati millGvern, iridu ji]diedu tlieta o[ra li jirrappre]entaw lissidien u lis-sewwieqa.

Matul il-;img[a [adna ilkummenti ta/-Chairman talclub Matthew Brincat li tenna li kien sodisfatt li l-Gvern tallum wera l-apprezzament

g[all-impenn u ri]ultati murija u miksuba fl-a[[ar snin.

“Dan ifisser aktar dedikazzjoni min-na[a tag[na g[ax g[ad fadlilna [afna x’nag[mlu. Il-fatt li membri tal-kunsill pre/edenti ser ikomplu ja[dmu id f’id mieg[i u mal-membri ;odda, jag[tini ser[an il-mo[[,” tenna Brincat.

Dwar il-membri l-;odda, Brincat kellu wkoll kliem ta’ tif[ir u ]ied jg[id li Twanny Bugeja huwa figura sinonima mat-ti;rijiet ta]-]wiemel, b’iktar minn 30 sena kummentatur tal-korsa. Gorg Farrugia wkoll ;ej mis-settur sportiv apparti milli huwa wkoll dilettant kbir ta]]wiemel. I/-Chairman talMRC qal li l-kunsill il-;did I;edded l-impenn tieg[u li jibni fuq it-tajjeb li sar u jifta[ idejh g[al ideat ;odda u innovattivi.

Fl-ahhar [ames snin, dan lisport g[amel avvanzi kbar mhux biss g[all-[idma talkunsill pre/edenti i]da fuq kollox g[all-impenn muri mill-gvern b’assistenza diretta mill-Kunsill Malti g[alliSport. Mistoqsi dwar il-pjani immedjati tal-club, Brincat ikkummenta li fil-futur qrib ser ji;i prezentat pjan dettaljat

Dr Matthew Brincat, li g[adu kemm ;ie konfermat Chairman tal-MRC

tax-xog[ol li sar u r-ri]ultati miksuba. Se jit[abbru wkoll pjani prospettivi g[all;ejjieni.

“Huwa l-intenzjoni tieg[i u tal-Kunsill li nag[mlu laqg[at konsultattivi ma’ kull sid u dilettant li ja[seb li g[andu proposti u ideat li jistg[u jassistu l-Kunsill jippjana sabiex iwettaq ix-xewqat talistess sidien,” qal Brincat.

Hu qal ukoll li l-pro;etti jibqg[u bosta. Fil-pre]ent g[addej xog[ol mill-Enemalta fil-korsa l-antika, entita` li mag[ha l-Kunsill iltaqa’ diversi drabi sabiex ix-

xog[lijiet ma jolqtux l-a//ess u l-u]u tal-korsa. “Qed noqorbu g[al perjodu qasir fejn parti mill-korsa ma tkunx tista’ tintu]a. :ie wkoll finalizzat ftehim malEnemalta fejn ser jing[ata kumpens finanzjarju li jippermetti manutenzjoni u xog[lijiet fuq l-istess korsa.

Il-Kunsill g[alhekk impenjat fuq xog[ol ta’ tindif fl-in[awi sabiex isir ukoll xog[ol fuq ilkorsa l-antika meta dawn ixxog[lijiet jitlestew, jing[ata ramel ;did li huwa b]onnju] g[at-ta[ri; ta]-]wiemel,” qal i/-Chairman tal-MRC.

Intqal ukoll li l-Kunsill jinsab f’diskussjonijiet malperiti tal-Gvern fejn qed ti;i diskussa l-possibilita` ta’ xog[lijiet tal-kanal tal-korsa lantika li jinstab ta[t ilpaddock, pro;ett li jekk isir jiffa/ilita l-possibilta` ta’ pro;ett li huwa di;a` approvat mill-MEPA li permezz tieg[u l-korsa ti;i elevata sabiex ting[aqad mal-korsa l-kbira.

Hemm pendenti wkoll pro;etti relatati mad-d[ul u finanzi tal-korsa, pro;etti relatati mal-im[atri u ti;rijiet imxandra diretti fuq mezzi internazzjonali li minnhom jista’ jkun hemm d[ul biex ji;u ffinanzjati premjijiet og[la tat-ti;rijiet. Skont Brincat din hi l-akbar sfida tal-Kunsill il-gdid.

Finalment i/-Chairman talMRC [abbar li kien hemm qbil matul l-ewwel laqg[a talKunsill il-;did li saret ftit jiem ilu, li l-elezzjoni tarrappre]entanti tas-sidien u ssewwieqa fi [dan il-Kunsill se ssir meta jer;a’ jkompli lista;un wara l-waqfa tas-Sajf.

“Nistieden lil dawk kollha li jixtiequ jikkontestaw, jikkunsidraw li jag[tu limpenn tag[hom sabiex flimkien mal-Kunsill ikunu ta’ servizz lejn l-isport tatti;rijiet ta]- ]wiemel,” ikkonkluda Brincat.

L-I]vedi] Ake Svanstedt se jmur fl-Istati Uniti Dan l-a[[ar gazzetti }vedi]i rrappurtaw li t-trainer u sewwieq popolari }vedi] Ake Svanstedt se jitlaq il-pajji] meta jintemm l-ista;un u se jmur ja[dem fl-Istati Uniti. Intqal ukoll li hu se jkun ba]at fi Florida. Din l-a[bar issorprendiet lil kul[add spe/jalment meta fl-Iskandinavja Ake Svanstedt hu kkunsidrat fost l-aqwa trainers u sewwieqa u s-sena li g[addiet ]wiemel im[arr;a minnu kienu reb[u l-fuq minn 48 miljun krona }vedi] fi premjijiet.

Illum Svanstedt g[andu 55 sena u mistoqsi dwar il-futur tieg[u ikkonferma li finalment ing[ata lpermessi ne/essarji biex ikun jista’ jittrasferixxi ]-]wiemel kollha m[arr;a minnu fl-Istati Uniti. }ied jg[id li g[andu l-[sieb li jibqa’ jg[ix l-Istati Uniti g[al [ames snin. Svanstedt mistenni j[alli l-Iskandinavja f’Novembru. Ibnu Richard, li wkoll qed jimxi fuq il-passi tieg[u b[ala sewwieq u trainer mistenni j[alli l-I]vezja u jmur mieg[u jg[ix l-Istati Uniti.

Jidher ukoll li sal-lum, Ake Svanstedt g[adu ma [ax de/i]joni dwar il-futur talpopolari Sebastian K. G[alhekk hemm possibilta` li finalment dan i]-]iemel li tant kellu su//ess fl-a[[ar xhur flIskandinavja, ma ji;ix trasferit lejn lIstati Uniti. Il-mezzi tax-xandir Skandinavi spekulaw li Ake Svanstedt [a din id-de/i]joni min[abba li fl-Istati Uniti hemm premjijiet ferm aktar g[oljin milli hemm b[alissa fl-I]vezja. ?ertament in-nuqqas ta’ Ake Svanstedt ]gur li se jin[ass meta ji;u organizzati tti;rijiet ewlenin madwar il-kontinent tag[na.

It-trainer u sewwieq popolari }vedi] Ake Svanstedt b’Sebastian K. F’Novembru li ;ej Svanstedt mistenni j[alli l-I]vezja u jmur ja[dem l-Istati Uniti

Rekord g[al Sebastian K Intant is-Sibt li g[adda fil-korsa ta’ Arjang, Svanstedt irnexxilu jirba[ wa[da mill-aktar ti;rijiet importanti filkalendarju annwali ta’ din il-korsa permezz tal-popolari Sebastian K. Din it-ti;rija, mag[rufa b[ala Arjangs Stora Sprinterlopp, saret fuq distanza ta’ mil u kellha bidu bil-karozza tat-tluq.

Sebastian K qasam il-linja finali lewwel f’medja rekord ta’ 1.09.6”. Dan il-[in huwa rekord mhux biss tat-ti;rija i]da anki ta’ Sebastian K. Formula 1

temm it-tieni quddiem Orecchietti, li hu kunsidrat ir-rivelazzjoni tal-a[[ar xhur fl-I]vezja. Fi tmiem it-ti;rija, Svanstedt kellu kliem ta’ tif[ir g[al Sebastian K u qabblu ma’ ]wiemel o[ra /elebri Skandinavi b[al Zoogin, Gidde Palema u Torvald Palema.

Jikser ir-rekord ta’ Uncle Peter Ftit tal-;imghat ilu, permezz ta’ din irrubrika, tajt [arsa lejn il-medji rekord li kienu qed jitwaqqfu fl-Istati Uniti, fost lo[rajn semmejt il-medja impressjonanti

mwettqa minn Uncle Peter. Issa dan la[[ar dan i]-]iemel ra r-rekord tieg[u jer;a’ jinkiser. Din id-darba mi]-]iemel Sevruga li f’idejn Andy Miller u m[arreg minn Judie Miller irnexxilu jirba[ fuq il-mil b’rekord impressjonanti.

It-ti;rija saret fil-korsa ta’Pocono Downs u Sevruga irnexxilu jag[mel iddistanza kollha f’1.50.03”. Dan huwa wkoll rekord mondjali fuq il-mil.

Sevruga huwa ]iemel ta’ [ames snin u ji;i iben l-istaljun SJ Caviar u Stunning Lindsey.

36

Sport

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

TOUR DE FRANCE

Chris Froome pass bog[od mir-reb[a tat-Tour Il-Britanniku Chris Froome prattikament a//erta mir-reb[ tat-Tour de France ta’ din issena meta sp//a fit-tielet post fit-tappa ta’ qabel l-a[[ar tasSibt, li kienet mirbu[a minn Nairo Quintana.

Chris Froome issa g[andu vanta;; ta’ [ames minuti u tliet sekondi fuq l-istess Nairo Quintana u [ames minuti u 47 sekonda fuq l-Ispanjol Joaquim Rodriguez, li issa tela’ fit-tielet post filklassifika ;enerali.

Alberto Contador tilef la[[ar speranzi tieg[u fejn tilef [in prezzju] fl-a[[ar ni]la talistadju tal-biera[, fejn issa Alberto Contador m’g[adux fuq il-podju tal-ewwel tlieta.

It-Tour jintemm illum bla[[ar stadju minn Versailles sa Pari;i, fejn jekk ma jkunx hemm xi in/ident, Chris Froome hu mistenni li jirba[ dan it-Tour u jie[u t-titlu ming[and il-Britanniku lie[or, Bradley Wiggins, li tilef

it-Tour ta’ din is-sena min[abba problema flirkoppa.

Froome, wara l-istadju talbiera[, qal li issa ja[seb li verament reba[ dan it-Tour.

Is-Slovakk Peter Sagan mistenni li j]omm il-flokk la[dar tal-klassifika tal-punti fejn g[andu vanta;; sostanzjali fuq Mark Cavendish, li se jkun qed ifittex li jikseb il-[ames reb[a konsekuttiva tieg[u fl-a[[ar stadju fix-Champs Elysées.

Nairo Quintano kellu prestazzjoni mill-aqwa flewwel esperjenza tieg[u fitTour, fejn minbarra r-reb[a fit-tappa tal-biera[, mistenni li j]omm il-flokk l-abjad b[ala laqwa /iklist ta’ ta[t il-25 sena, kif ukoll se j]omm il-flokk tal-aqwa fuq il-muntanji.

Quintano qal li ma jistax jakkwista iktar fl-ewwel Tour tieg[u. Il-Kolombjan ta’ 23 sena kien ming[ajr dubju ssorpri]a f’dan it-Tour.

TENNIS

Federer eliminat L-I]vizzeru Roger Federer kompla bil-mument xejn feli/i tieg[u fejn kien eliminat fis-semi-finali tal-Open tal:ermanja li qed isir f’Hamburg.

Roger Federer, li wara li kien eliminat minn Wimbledon ni]el anki fil-[ames post fir-rankings mondjali, ilbiera[ kellu jbaxxi rasu kontra l-Ar;entin Federico Delbonis. Federer tilef f’]ew; sets, it-tnejn mitlufa bit-tie-break.

Fil-final tal-lum, Federico Delbonis se jiltaqa’ kontra tTaljan Fabio Fognini, li fis-semi-finali g[eleb ukoll f’]ew; sets lill-Ispanjol Nicolas Almagro, 6-4, 7-6. Fabio Fognini se jkun qed ifittex it-tieni su//ess tieg[u f’tournament ATP. Fl-Open tal-I]vezja tan-nisa se jkunu Serena Williams u Johanna Larsson, li g[elbu rispettivament lil Klara Zakopalova u Flavia Pennetta.

Chris Froome g[al darb’o[ra jilbes il-flokk l-isfar ta’ leader tat-Tour

ATLETIKA

Kiprop bl-a[jar [in sa mill-2004 I/-champion tad-dinja Asbel Kiprop kien f’forma mill-aqwa waqt id-Diamond League li sar f’Monaco meta reba[ l-1500m fl-aqwa [in sa mis-sena 2004. Asbel Kiprop ma ta l-ebda /ans lillavversarji tieg[u, fosthom i/champion Olimpiku, Mo Farah.

Kiprop mar fuq quddiem e]att mal-qanpiena tal-a[[ar dawra u da[al fl-ewwel post f’[in ta’ tliet minuti, 27.72 sekondi, biex g[amel ir-raba’ l-a[jar [in ta’ kull ]mien fuq din id-distanza.

Il-Britanniku Mo Farah, champion Olimpiku fuq iddistanzi tal-5,000m u 10,000m, g[a]el li jtellaq fuq distanza iqsar biex itejjeb ilvelo/ità tieg[u, u minkejja li kien iddominat mir-rebbie[, Kiprop xorta kiseb ir-rekord Ewropew fuq id-distanza f’[in ta’ tliet minuti u 28.81 sekondi.

Justin Gatlin reba[ il-100m, ;img[a wara s-sospensjoni ta’ Tyson Gay u Asafa Powell, li fallew it-testijiet tad-doping.

Gatlin, li skonta sospensjoni ta’ erba’ snin fl-2006, kiseb [in ta’ 9.94 sekondi, fejn Gatlin mistenni li jkun l-ikbar sfidant ta’ Usain Bolt filkampjonati mondjali li se jsiru f’Moska.

Fil-200m tan-nisa, Murielle Ahoure ta’ Ivory Coast reb[et f’[in ta’ 22.24 sekonda fejn g[elbet l-isfida tal-Amerikana Tiffany Townsend u li/champion Olimpika ShellyAnn Fraser-Pryce.

Ir-rebbie[ tal-1500m Asbel Kiprop

Fil-5,000m il-Kenjan Edwin Soi kiseb l-a[jar [in tas-sena bi 12-il minuta u 51.34 sekondi, quddiem Albert Rop tal-Bahrain, li fil-passat kien itellaq g[all-Kenja.

Fil-100m hurdles tkompli tiddi]appunta l-Awstraljana Sally Pearson, i/-champion Olimpika ta’ Londra 2012.

Pearson /ediet fl-a[[ar tliet hurdles u spi//at biss fil[ames post, bir-rebbie[a tkun

l-Amerikana Queen Harrison f’[in ta’ 12.64 sekondi.

Fil-high-jump su//ess g[al Brigetta Barret fejn ir-rebbie[ tal-midalja tal-fidda f’Londra sena ilu, reb[et b’qab]a ta’ 2.01 metri. Fil-pole-vault, dominju u su//ess minn Renaud Lavillenie li reba[ b’qab]a ta’ 5.96 metri, fejn g[adda lit-tieni klassifikat Brad Walker bi 18-il /entimetru.

Sport 37

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013 WATERPOLO

Neptunes fil-final b’reb[a fa/li minn Stewart Said

Exiles Ferretti......................8 Neptunes Emirates............16 (2-3),(0-4),(3-6),(3-3)

Neptunes Emirates g[addew g[al darba o[ra g[all-finali tan-knock-out meta kif mistenni g[elbu lil Exiles Ferretti, 16-8. Il-konfront kien ming[ajr emozzjoni, b’Neptunes jibdew jie[du lkontroll tal-partita ftit ftit, sakemm kabbru vanta;; li ma setg[ux jintla[qu. G[al Exiles, g[alkemm jafu d-differenza bejn it-timijiet, xorta ppruvaw l-a[jar tag[hom.

Kienu Exiles li fet[u l-iskor permezz ta’ Peter Borg. I]da Neptunes dawru l-iskor b’goals minn Stellini u darbtejn minn Jordan Camilleri. Fit-tieni sessjoni, Neptunes komplew ikabbru liskor meta skorjaw erba’ darbiet ming[ajr risposta biex sal-mistrie[ kienu 7-2 minn fuq.

Fit-tielet sessjoni, Exiles g[amlu rimonta ]g[ira meta skorjaw tliet goals konsekuttivi u g[amlu l-iskor 8-5, i]da Neptunes re;g[u g[ollew il-livell u skorjaw [amsa ming[ajr risposta biex g[alqu definittivament ilpartita bi tmien goals differenza. L-a[[ar sessjoni kienet formalità, b’Neptunes ikomplu fejn [allew biex jiltaqg[u fil-final kontra Sliema, b’/ans li jie[du ttrofej kollha.

Exiles: I. Bugeja, J. Rizzo Naudi, S. Vassallo, D. Pace Lupi (2), M. Magri, A. Radovic (3), J. Spiteri Staines, V. Cupic, K. Griscti (1), P.

Azzjoni mil-log[ba mirbu[a minn Neptunes (Ritratt> Trevor Sollars)

Borg (2), S. Galea Pace, D. Borg, K. Lanzon Neptunes: A. Borg Cole, N. Lanzon (2), A. Sammut, M. Stellini (2), T. Agius, A. Ciric, S. Camilleri (5), J. Camilleri (2), G. Pace, S. Gravina (1), K. Debattista, T. Molnar (4), C. Mercieca Referees: Luca Castagnola, Massimo Angileri

Valletta fil-final kontra Marsascala

Valletta United..................13 Marsaxlokk.........................6 (1-2),(5-1),(3-1),(4-2)

Valletta United g[addew g[all-finali meta f’konfront

FUTBOL

Phillips ikompli ma’ Crystal Palace Kevin Phillips, li jag[laq 40 sena l-;img[a d-die[la, ing[aqad mat-tim ta’ Crystal Palace, li din is-sena kiseb il-promozzjoni g[all-kampjonat Premier.

Phillips, li skorja seba’ goals f’sittax-il log[ba meta kien b’self ma’ Crystal Palace ming[and Blackpool, se jsir it-tielet plejer ta’ 40 sena jew iktar li jilg[ab filPremier. Il-plejers l-o[ra li lag[bu qablu kienu Gordon Strachan u Teddy Sheringham. Kevin Phillips Phillips qal li kul[add g[amillu l-kura;; biex ikompli jilg[ab sakemm ikun g[adu j[ossu f’siktu. Phillips skorja l-goal de/i]iv g[al Crystal Palace fil-final play-off f’Wembley Stadium. L-a[[ar log[ba ta’ Phillips fil-Premier kienet kontra Birmingham City, flista;un 2010-11.

Kevin Phillips skorja 92 goal fil-Premier fil-karriera tieg[u. Hu lag[ab ma’ Sunderland, Southampton, Aston Villa, West Brom u Birmingham City. L-ewwel log[ba ta’ Crystal Palace f’dan lista;un fil-Premier se tkun derby ta’ Londra kontra Tottenham.

kwiet g[elbu lil Marsaxlokk

13-6. It-tim ta’ Anthony Farrugia kellu l-partita ftit iktar fa/li meta lejn l-a[[ar tal-ewwel sessjoni we;;a’ l-

goalkeeper Antonello Xuereb, u g[all-kumplament tal-partita kellu jilg[ab b[ala goalkeeper il-plejer Michele Agius. G[al Valletta re;a’ spikka Milos Korolija, li skorja seba’ goals. B’hekk, id-dwell bejn Valletta u Marsascala se jkompli bi]-]ew; timijiet jisfidaw ukoll g[ar-reb[a tal-Kampjonat.

Ironikament kienu Marsaxlokk li reb[u l-

ewwel sessjoni wara li Filipovic feta[ l-iskor, i]da ]ew; goals ta’ Robert Kovacs dawru l-iskor. Biss, fattur importanti kienet linjury ta’ Xuereb, li [alliet lil Camilleri kostrett li jda[[al plejer fil-lasta.

Valletta [adu r-riedni talpartita fit-tieni sessjoni u marru 6-3 minn fuq.

Valletta komplew jikkontrollaw il-partita u reb[u wkoll it-tielet sessjoni biex fet[u vanta;; ta’ [ames goals. G[al Marsaxlokk tke//a wara tliet fouls il-barrani Peter Kovacs. Fl-a[[ar sessjoni,

il-Beltin komplew jikkontrollaw biex kisbu post fil-finali.

Valletta: R. Sciortino, S. Meli, R. Calleja, M. Korolija (7), N. Bonello Ghio, S. Cachia (1), M. Cordina (1), C. Zammit, C. Debono (2), R. Scerri, A. Arrigo, D. Filipovic (2), J.C. Farrugia Marsaxlokk: A. Xuereb, L. Friggieri, M. Agius, E. Meli, K. Grech, K. Mock (1), A. Galea, C. Bugeja (1), R. Kovacs (3), P. Kovacs, T. Camilleri (1), J. Fenech, L. Friggieri Referees: Mario Dalli, Ronnie Spiteri

38

Sport

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

FUTBOL

“Ittie[du de/i]jonijiet essenzjali u kura;;u]i” – Bjorn Vassallo minn Stewart Said

Ilbiera[, fil-Grand Hotel Excelsior saret il-Laqg[a :enerali Annwali tal-M.F.A. F’din il-laqg[a ng[atat [arsa lejn il-[idma tal-M.F.A. matul l-a[[ar tliet snin mill-Kap E]ekuttiv, Bjorn Vassallo, u mit-Te]orier tal-M.F.A., Antoine Portelli.

Norman Darmanin Demajo feta[ il-Laqg[a :enerali Annwali b’messa;; biex dan l-isport ikun wie[ed li jg[aqqad lin-nies u mhux jifred. Darmanin Demajo ta mer[ba u rringrazzja lillPresident tal-FIGC, Giancarlo Abete, tal-g[ajnuna tieg[u kemm b[ala President talFederazzjoni Taljana kif ukoll b[ala Vi/i President tal-UEFA matul it-tliet snin. Pre]enti kien hemm ukoll Thierry Favre, Senior Manager National Associations Division tal-UEFA. Il-Kap E]ekuttiv, Bjorn Vassallo, qal li ;ew attwati diversi pro;etti f’dawn l-a[[ar tliet snin. Vassallo qal li lprogramm kien wie[ed ambizzju] u ttie[du de/i]jonijiet essenzjali u kura;;u]i. Il-Kap E]ekuttiv sostna li “dak li kien imwieg[ed sar” u l-weg[da tal-‘pitches’ se[[et, u fil-futur iridu jitlestew il-‘pitches’ li fadal, u “dan hu ta’ sodisfazzjon”, kompla Vassallo. Bjorn Vassallo qal li l-mira li jmiss hi dik tassostenibbiltà.

Matul l-a[[ar tliet snin, idd[ul tal-M.F.A. qabe] l-€20 miljun, €6 miljun aktar mill-

Amministrazzjoni pre/edenti.

Vassallo ta [arsa lejn diversi pro;etti li saru f’dawn l-a[[ar tliet snin, fosthom lintroduzzjoni bil-mod talFinancial Fair Play, fejn wissa biex il-klabbs ma jiddejnux jekk ma jistg[ux isostnu ddejn tag[hom, ilkompo]izzjoni tal-Leagues, lM.F.A. Football Awards, i/?entru Tekniku ta[t ittmexxija ta’ Robert Gatt, ilprogress fil-promozzjoni talfutbol tan-nisa kif ukoll lisponsors kummer/jali g[attimijiet.

Bjorn Vassallo ta [arsa lejn kull dipartiment fid-dettall fejn fis-settur tar-Referees inbnew kwartieri ;odda, in[olqot akkademja, kif ukoll inxtara apparat ;did, da[lu fisse[[ l-Assistenti Referees Addizjonali.

Il-Kap E]ekuttiv sostna li kien hemm ]ieda ta’ 12% fuq l-uffi/jali. Saru wkoll diversi xog[lijiet b’investiment ta’ €15-il miljun fuq fa/ilitajiet sportivi, saru kwartieri ;odda g[al Y.F.A., bini u modernizzar ta’ regional stadiums.

L-M.F.A. iffinanzjat pro;etti kapitali u wkoll ilgrounds fejn jintlag[bu. Bjorn Vassallo g[alaq b’nota’ fuq ittim Nazzjonali fejn mill-ka] ta’ korruzzjoni li tefa’ dell ikrah fuq il-futbol spi//at birreb[a fl-Armenja.

It-Te]orier tal-M.F.A., Antoine Portelli ta [arsa ddettaljata lejn il-Finanzi talM.F.A. matul dawn l-a[[ar

Il-President tal-FIGC, Abete, fost il-mistiedna li attendew il-laqg[a tal-biera[ (Ritratt> Joseph Galea)

tliet snin. Id-d[ul tal-M.F.A. f’dawn l-a[[ar tliet snin kien ta’ €17.7 miljun, filwaqt li linfiq kien madwar €13.2 miljun.

Portelli kompla li l-M.F.A. nefqet ’il fuq minn €12-il miljun fuq investimenti fil‘pitches’. Portelli qabbel linfiq tal-amministrazzjoni pre]enti ma’ dik pre/edenti, u semma kif fl-amministrazzjoni pre/edenti ntefqu €2.55 miljun fuq fa/ilitajiet tal-

klabbs, filwaqt li ta[t din lamministrazzjoni l-infiq kien ta’ €12.47 miljun – differenza ta’ kwa]i €10 miljuni. Portelli kompla jg[id li din lamministrazzjoni telg[et fuq lg[ajta ta’ “klabbs, klabbs, klabbs” u [alliet il-finanzi filklabbs.

Fl-a[[ar, Antoine Portelli g[alaq bid-de/i]joni tieg[u li ma jikkontestax g[al Te]orier tal-M.F.A. Portelli sa[aq li kienet de/i]joni diffi/li, i]da

din ittie[det biss fuq ra;unijiet ta’ xog[ol.

Antoine Portelli kompla jg[id li hu se jibqa’ involut u ja[seb li hu kien ta’ servizz g[al kul[add matul dawn ittliet snin. Hu awgura lil Ivan Mizzi li se jkun it-Te]orier il;did, u filwaqt li av]ah li se jkollu g[adma iebsa hu se jkun hemm g[al kull g[ajnuna. Portelli g[alaq billi rringrazzja u awgura lil kul[add.

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

Sport

39

FUTBOL

Norman Darmanin Demajo kkonfermat President tal-M.F.A. b’vot qawwi minn Stewart Said

Norman Darmanin Demajo re;a’ ;ie elett President tal-M.F.A. wara li kiseb vot qawwi fil-Laqg[a :enerali Annwali li saret ilbiera[. Darmanin Demajo ;ab 117-il vot biex g[eleb lisfida tal-eks Vi/i President, Dr Peter Fenech, li ;ab 23 vot.

Darmanin Demajo irringrazzja lil kul[add u tenna li se jitkompla xxog[ol li nbeda f’dawn ittliet snin; i]da biex ma ji[ux fit-tul sostna li se jkun hemm iktar ]mien ’il quddiem biex ji;u diskussi fil-konkret l-ideat li se jitkomplew.

Ta’ min jinnota li hekk kif t[abbar ir-ri]ultat, l-Avukat Peter Fenech ma deherx iktar fis-sala. G[all-kuntrarju, Norman Darmanin Demajo da[al fost i/-/ap/ip tan-nies pre]enti.

Fl-elezzjoni g[al Vi/i President, l-Avukat Chris Bonett kien l-unika persuna minn tlieta ;odda eletti wara li ;ab l-aktar ammont ta’ voti b’101 vot.

Fit-tieni post ;ie l-eks te]orier Alex Manfrè, bi 86 vot, biex se jkun qed iservi ttieni terminu b[ala Vi/i President. Fit-tielet post ;ie lPerit Ludovico Micallef b’75 vot, biex se jkun l-iktar Vi/i President esperjenzat mittlieta eletti wara li Micallef serva b[ala Vi/i President flAmministrazzjoni ta’ Joe Mifsud.

Norman Darmanin Demajo qed ikun ikkongratulat minn Lino Bartolo wara r-ri]ultat tal-elezzjoni tal-biera[

Carmelo Bartolo ;ie firraba’ post b’59 vot biex b’hekk se jkun qed i[alli lpost fl-og[la organi talM.F.A. wara li serva wkoll b[ala Council Member u Membru fl-E]ekuttiv, u g[al aktar minn 20 sena b[ala

Darmanin Demajo jidher waqt is-sessjoni tal-biera[

Vi/i President. Il-President tal-FMA, Donald Spiteri, ;ie fil-[ames post b’48 vot u Peter Busuttil spi//a fl-a[[ar post b’7 voti.

Fit-tielet elezzjoni g[allMembri tal-Kumitat flE]ekuttiv ;ew eletti Victor

Cassar li ;ab 67 vot, u Michael Cutajar li ;ab 64 vot, u g[elbu l-kandidatura ta’ Joseph Farrugia li ;ab 60 vot u Charles Scerri li ;ab 53 vot. Dawn il-Membri kkontestaw biex jirrappre]entaw lill-Council Members fl-E]ekuttiv.

Il-postijiet l-o[ra mtlew awtomatikament wara li ma kienx hemm b]onn ta’ elezzjoni. G[alhekk b[ala te]orier se jkun hemm Ivan Mizzi, li se jkun qed jie[u post Antoine Portelli li min[abba ra;unijiet ta’ xog[ol ma setax ikompli.

G[al 14-il post ta’ Membri fl-E]ekuttiv se jkun hemm Chris Grech u Paul Spiteri mill-Premier, Tyrone Demanuele u Joseph Sammut mill-Ewwel Divi]joni, Manuel Gauci u Albert Pace mit-Tieni Divi]joni u Raymond Micallef u Paul Sammut mit-Tielet Divi]joni.

Wara li saret l-elezzjoni ]diedu Victor Cassar u Michael Cutajar. Joe Micallef se jkun f’isem il-Y.F.A., Alvin Grech f’isem il-G.F.A. u Lawrence Aquilina u Lino Bartolo f’isem lAsso/jazzjonijiet.

Lejn l-a[[ar tal-Laqg[a :enerali saret emenda li ;iet approvata unanimament dwar ir-re;istrazzjoni tattfal mal-M.F.A. wara li ;iet approvata mill-Kunsill.

B’din l-emenda, b’effett mill-1 ta’ Jannar 2014, ittfal li jirre;istraw malM.F.A. irid ikollhom 12-il sena minflok 10 snin. Ukoll, mozzjoni li kien hemm dwar il-plejer Julian Briffa.

Il-mozzjoni kienet li Julian Briffa jing[ata amnestija g[al sena sospensjoni minn dik li kellu g[al g[omru millfutbol. Dan, skont ilwhistleblower act.

G[al din il-mozzjoni ivvutaw 9 kontra, 14 astjenew filwaqt li 68 ivvutaw favur. I]da peress li s-sena kwa]i ;iet skontata waqt li Briffa kien sospi], Julian Briffa se jkun jista’ jilg[ab fil-vi/in.

Il-President Norman Darmanin Demajo g[alaq bi kwota tal-Papa Fran;isku: “Real Power is being of service to others,” u qal li jkun inutli li tkun qieg[ed fis-si;;u tal-poter jekk int ma taqsmux mal-o[rajn.

40

Il-{add, 21 ta’ Lulju, 2013

Lokali

Norman Darmanin Demajo kien ikkonfermat fit-tmexxija tal-Malta Football Association meta lbiera[, b’vot qawwi mid-delegati, g[eleb l-isfida tal-eks president Peter Fenech. Norman Darmanin Demajo kiseb 117-il vot kontra t-23 vot miksuba minn Peter Fenech. Fl-elezzjoni g[al tliet Vi/i Presidenti, kienu eletti Dr Chris Bonnett li kiseb 101 vot, Alex Manfrè li kiseb 86 vot, u Ludovico Micallef li kiseb 75 vot. Carmelo Bartolo ma kienx elett wara 20 sena f’din il-kariga.

Rapporti dwar il-Laqg[a :enerali tal-MFA tal-biera[ f’pa;ni 38 u 39.

Serjetà u verità [ar;u mit-tieqa . Nhar l-Erbg[a g[alaqna s-seduti parlamentari g[as-sajf li qeg[din di;à fih. Nibdew f’Ottubru b’xahrejn u nofs bejn perijodu u ie[or. La;;ornament huwa fost l-itwal li qatt kellna. Dan ];ur f’kuntrast ma’ dak li konna smajna. Kienu qalulna li tant kienu ppreparati, tant kellhom road maps, tant pjani u mi]uri li se jda[[lu malajr malajr.

Issa minflok, bdejna naraw iddifferenza bejn dak li qalu u dak li qed iwettqu. Kuntrast ikbar meta nikkunsidraw kemm kienu tka]aw bina g[ax sena minnhom kellna a;;ornament li kien itwal minn tas-soltu. Il-poplu qieg[ed issa jibda jmiss u jqis dak li jing[ad u dak li jsir effettivament mill-Gvern. Iqis is-serjetà tieg[u u kemm jorbot lilu nnifsu li jg[id ilverità.

1

. Hu /ar g[al diversi li lGvern fl-abbundanza ta’ ministri li g[andu qed jibg[at messa;;i m[alltin. Fuq na[a jidher li hemm min minn fosthom li qieg[ed jipprova serjament ifendi ’l quddiem, u o[rajn li huma kompletament mitlufin. F’/ertu sens, dan la;;ornament twil hu ri]ultat tal-fatt li l-Partit Nazzjonalista f’dawn ix-xhur irnexxielu 2

jkun dak li mmira g[alih.

Irnexxielu jkun Oppo]izzjoni b’sa[[itha. Kwa]i kull ;img[a, il-bank talOppo]izzjoni ;ieb in-na[a talGvern f’diffikultà. Iddomandi parlamentari saru u laqtu f’[afna miri. Id-dibattiti, l-a;;ornamenti kienu effettivi.

Il-Gvern sab ru[u f’[afna mumenti f’sitwazzjonijiet diffi/ili u kkumplikati li ma [ari;x tajjeb minnhom. . Ma’ kull jum li jg[addi minn din il-le;i]latura, hemm il-pro/ess inevitabbli li lGvern irid iwie;eb g[al dak li qed iwettaq u ma jibqax jin[eba wara dak li suppost sab [a]in. Il-pajji], fir-realtà g[adu qieg[ed jifhem dan ittibdil fix-xenarju. G[adu qieg[ed jibda jinduna li sserjetà u l-verità, li tant smajna bihom, ma humiex proprju hemm. Ittie[du diversi de/i]jonijiet li kienu ]baljati u li bag[tu messa;;i xejn tajba f’setturi varji. Il-fatt li /-?ivil f’[abta u sabta nqaleb ta’ ta[t fuq ma ni]ilx tajjeb. Ittne[[ija tal-Kap ta/-?ivil, li serva b’intelli;enza, flimkien ma’ dik tas-segretarji permanenti, li servew huma wkoll lill-poplu kollu, kien assolutament ]baljat. B[al ma kien meta tne[[ew diversi 3

sar bis-sa[[a tal-arroganza ta’ min i[ossu invin/ibbli filpoter. Ta’ min i[ossu li g[andu d-dritt li jwettaq azzjonijiet b[al dawn fuq o[rajn g[ax il-poplu tah mandat elettorali qawwi.

G[andu l-poter tal-istat u jista’ je]er/itah kif irid u jog[;bu. . Il-poplu jinnota dan kollu. Qieg[ed jinduna li ddiskors li ng[ad qabel filkampanja elettorali kien biss paraventu. Hemm di;à min g[a]el li jkun parti minn dik il-ma;;oranza li ntlaqat direttament minn dan l-a;ir.

Dan it-timbru li jmur kontra kull serjetà governattiva, kontra kif wie[ed g[andu jmexxi poplu s[i[ ’il quddiem, issibu anki fejn ma tippretendix. Fil-fatt, tul din l;img[a, a[na millOppo]izzjoni ivvutajna kontra li;i li se tippermetti li numru ta’ membri parlamentari talGvern li ma la[qux ministri ja[truhom f’postijiet li ma g[andhomx ikunu ma[tura.

5

minn Carmelo Mifsud Bonnici carmelo.mifsudbonnici@gov.mt

diretturi ;enerali, diretturi u assistenti diretturi fix-xejn. . L-istat Malti f’[akka ta’ g[ajn tilef mill-kontinwità u lesperjenza tag[hom, li huma tant ne/essarji sabiex jimxi ’l quddiem il-pajji]. Mhux biss, imma ntbag[at barra u ;ewwa l-istess ?ivil il-messa;; /ar li tista’ timxi ’l quddiem filkarriera mhux skont l-abbiltà tieg[ek imma skont l-opinjoni politika. Dan rajnieh f’diversi setturi. Trasferimenti varji ming[ajr spje;azzjoni, salv dik li dak li jkun ma huwiex tal-qalba. Kollox sar ming[ajr ebda forma ta’ mist[ija, anzi 4

media•link COMMUNICATIONS

. G[addew f’dawn il-jiem li;i malajr malajr sabiex issa, il-membru parlamentari talGvern ikunu jistg[u ja[truh f’numru ta’ kumitati b[al dak tal-Kunsill tal-Ilsien Malti, 6

jew f’dak tal-Arti;janat.

Dawn huma kumitati ma[tura bil-li;i li huma mag[mula g[al dawk li jifhmu verament fis-su;;ett u intenzjonati sabiex i;ibu s-so/jetà /ivili fihom. Issa, minflok, se ji]]attu fihom il-membri parlamentari. Il-Gvern ming[ajr ebda forma ta’ mist[ija jrid jara kif se jippremja lil dawk li ma [adux rigal, u sab dan b[ala mezz. L-istess qieg[ed sfortunatament ise[[ b’iktar ;ravità fil-Ministeru talAffarijiet Barranin. Ma’ kull ;urnata qeg[din niskopru li minn Kastilja [adu de/i]joni [a]ina o[ra u jkunu [atru lil min ma g[andux isib ru[u ambaxxatur. L-mpatt ta’ dawn l-esperimenti se jservi sabiex nitilfu fl-esperjenza, fisserjetà u fl-abbiltajiet ta’ diversi li servew fil-korp diplomatiku b’tant attenzjoni lil pajji]na. . Il-pajji] kien qed jippretendi ferm a[jar minnhom. Nittamaw li dawn l-g[axar ;img[at s[a[ ta’ a;;ornament iservu sabiex ilGvern ja[sibha sew, jindem u jinduna li tul dawn l-erba’ xhur irnexxielu jix[et barra mit-tieqa s-serjetà u l-verità, u issa jibdel g[emilu.

7