2013 07 22

Numru 13,494

€0.55

It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

Il-Gvern Laburista ma kiseb xejn ;did minn Rebecca Borg

Emozzjonijiet mill-isba[ g[at-tliet qaddiefa Maltin li rnexxielhom jaqdfu 600 kilometru bejn Sardenja u Malta. Fi tmiem din l-isfida ta’ impenn u motivazzjoni qawwija, familjari u l-istess qaddiefa, Ruben Vassallo, Neville Calleja u Daniel Abela, fer[u g[as-su//ess tag[hom u l-aktar g[all-g[ajnuna li taw lil The Children in Need Foundation. Storja f’pa;na 4.

L-MEA tis[aq li l-g[a]la tal-Gvern tiffavorixxi lill-GWU Il-Gvern Laburista talab g[ar-ri]enja ta/-Chairpersons tat-Tribunal Industrijali u ne[[a lil u[ud u [atar o[rajn ;odda L-Asso/jazzjoni ta’ Min I[addem (MEA), ilbiera[ kompliet issostni tt[assib tag[ha dwar il-fatt l-Gvern po;;a sitt persuni ;odda fuq it-Tribunal Industrijali li kienu impjegati millGeneral Workers’ Union jew inkella g[andhom rabtiet mill-qrib ma’ uffi/jali tal-GWU. Dan qed iwassal, qalet l-MEA, biex

l-employers mhumiex rappre]entati bi]]ejjed fuq dan it-tribunal, u biex il-GWU ing[atat po]izzjoni dominanti.

Fil-;img[at li g[addew il-Gvern talab g[ar-ri]enja tal-membri tat-Tribunal Industrijali, u filwaqt li xi Chairpersons in]ammu, o[rajn tilfu posthom biex minflokhom idda[[lu dawn il-persuni qrib

tal-General Workers’ Union.

It-tribunal se jkun qed jitmexxa minn James Persall, li huwa eks President talGWU. Il-membri l-o[ra huma Katrina Borg Cardona, li g[andha rwol fil-Malta Enterprise u hi mi]]ew;a lil Aaron Mifsud Bonnici, li huwa avukat talGWU. g[al pa;na 2

Il-qtil doppju

Il-Libanu

Jinstab aktar g[adam uman b’rabta mal-qtil doppju fil-Qajjenza tal-;img[a li g[addiet

Malta kontra li l-ferg[a militari tal-Hezbollah ti;i klassifikata b[ala grupp terroristiku.

Ara pa;na 3

Ara pa;na 15

Bir-reazzjoni ta’ paniku mill-Prim Ministru Joseph Muscat mal-ewwel mew;a ta’ immigranti irregolari, il-Gvern Laburista ma kiseb xejn ;did g[al pajji]na, u [ar;et aktar id-differenza bejn i]-]ew; partiti politi/i, bil-Partit Nazzjonalista jirrikonoxxi kemm id-drittijiet kif ukoll id-dmirijiet.

Dan tfisser ilbiera[ mill-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista Mario de Marco meta flimkien malVi/i Kap tal-PN g[all{idma fil-Partit Beppe Fenech Adami, wie;bu mistoqsijiet tal-;urnalista Josianne Camilleri minn newsbook.com.mt.

L-immigrazzjoni illegali, il-li;i tal-whistleblower act u l-li;i talfinanzjament tal-partiti kienu t-temi diskussi matul intervista fuq Radio.

Dwar il-kwistjoni talimmigranti illegali li ddominat ix-xena lokali u anke internazzjonali, ilVi/i Kap tal-PN, Mario de Marco stqarr li l-Partit Laburista m’g[amel xejn differenti mill-Partit Nazzjonalista f’dak li g[andu x’jaqsam malfondi tal-emer;enza talEwropa g[al ripatrijazzjoni. Dan g[aliex fla[[ar snin pajji]na kien kiseb fondi sabiex jitjiebu l-fa/ilitajiet, il-flotta talpatrol boats u sabiex jie[du [sieb lill-immigranti li jid[lu f’pajji]na. g[al pa;na 5

IN-NAZZJON It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

2 Lokali

Il-mod kif saru l-[atriet iqajjem t[assib serju terrompi pro/ess li jkun g[addej.

L-Asso/jazzjoni qalet li, filwaqt li mhux qed tiddubita mill-intergritá tal-persuni appuntati fuq it-tribunal, il-mod kif saru dawn il-[atriet iqajjem t[assib serju.

Fi ]vilupp ie[or dwar idde/i]joni tal-Gvern li jitlob ir-ri]enja ta/-Chairpersons tat-Tribunal Industrijali, fi stqarrija ma[ru;a b’reazzjoni g[ad-dikjarazzjonijiet li g[amlet l-MEA, ilMinisteru g[ad-Djalogu So/jali u l-Libertajiet ?ivili qal li l-MEA hi skorretta g[ax “i/-Chairpersons ;ejjin minn oqsma differenti u ntg[a]lu fuq ba]i talkompetenzi tag[hom.”

U minkejja l-ittra li r/eviet l-MEA ming[and itTribunal Industrijali, ilMinisteru qal li dawk i/Chairpersons li r-ri]enja tag[hom ;iet a//ettata xorta wa[da se jisimg[u lka]i li g[andhom quddiemhom.

minn pa;na 1

Chairperson o[ra, Yana Micallef Stafrace wkoll hija avukat tal-gazzetta talGWU, l-orizzont, u Charmaine Cristiano Giordano hija mi]]ew;a lill-eks Segretarju Sezzjonali tal-GWU. Ilmembru l-ie[or, Charles Cassar, huwa eks Segretarju tal-GWU. L-MEA ikkritikat ukoll il-fatt li /-Chairpersons li ;ew imgieg[la jirri]enjaw mhux se jkunu jistg[u jkomplu jisimg[u il-ka]ijiet li di;à qed ja[dmu fuqhom.

Id-Direttur :enerali talMEA, Joe Farrugia, qal li lMEA r/eviet ittra ming[and it-Tribunal Industrijali fejn intqal li l-ka]ijiet li kienu qed jinstemg[u quddiem Chairpersons li rri]enjaw ;ew diferiti sakemm jin[atru Chairmen ;odda minflokom. L-MEA qalet li, minkejja li l-Ministru g[andu l-awtoritá li jne[[i Chairman, m’g[andux jin-

It-Temp

UV INDEX

10

IT-TEMP> xemxi VI}IBBILTÀ> tajba IR-RI{: [afif u varjabbli g[all-ewwel li jsir ilbi//a l-kbira [afif mil-Lvant kultant [afif g[al moderat BA{AR> [afif IMBATT> ftit li xejn TEMPERATURA: l-og[la 32˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 428.1 mm IX-XEMX> titla’ fis-06.01 u tin]el fit-20.16

Il-Pulizija twaqqaf numru ta’ ;lidiet tal-boxing sieg[a qabel il-bidu tag[hom minn Matthew Mamo

“Qatt ma esperjenzajt pajji] b[al Malta f’[ajti kollha.

G[andi tfal Maltin, in[obb lill-pajji] imma fejn tid[ol korruzzjoni inkredibbli, kollox kien tajjeb sa sena ilu imma f’daqqa wa[da nbidel kollox.”

Din id-dikjarazzjoni g[amilha Scott Dixon, ilboxer Sko//i] li ilu snin jg[ix Malta b’reazzjoni g[al ka] li se[[ nhar il-:img[a li g[adda fejn numru ta’ ;lidiet tal-boxing, b’boxers internazzjonali, li kellhom isiru flarena tal-Indipendenza Fuq ilFosos tal-Furjana t[assru sieg[a biss qabel il-bidu.

Kaw]a ta’ dan, l-organizzaturi tilfu bejn €10,000 u €20,000 fi spejje] anke min[abba li l-boxers kienu ilhom Malta g[al tliet x[ur.

G[al din l-attività kienu nqatg[u 1,500 biljett.

Dixon ilu g[al snin twal jie[u sehem f’dan it-tip ta’ ;lied madwar il-pajji], imma din id-darba nbidel xi [a;a minkejja li l-organizzatur, Abner Abela, kellu l-permessi kollha mitluba mill-pulizija kif ukoll polza tal-assigurazzjoni.

“G[amilna kollox skont kif talbitna Supretendent millBelt. Kull ma talbitna a[na pprovdejna. Imbag[ad sieg[a biss qabel beda kollox, l-istess Supretendent /emplitilna u qaltilna li rridu nroddu lura l-permess inkella ni;u arrestati. Din hi xi [a;a inkredibbli, qatt m’esperjenzajt xi [a;a simili f’[ajti spe/jalment f’pajji]i tal-Unjoni Ewropea,” jg[id Dixon.

Dixon qal lil IN-NAZZJON li huma ttellg[u f’karozza tal-

“G[amilna kollox skont kif talbitna Supretendent mill-Belt. Kull ma talbitna a[na pprovdejna. Imbag[ad sieg[a biss qabel beda kollox, l-istess Supretendent /emplitilna u qaltilna li rridu nroddu lura l-permess inkella ni;u arrestati pulizija u ttie[du minn quddiem madwar 600 persuna, fi kliemom “daqs li kieku kriminali”, bi skorta lejn djarhom biex il-Pulizija jie[du l-kopja tal-permess li ]ammew.

“Jien naf g[aliex riedu lpermess lura, ba]ikament biex jg[attu dak li g[amlu.

Ovvjament jien u l-kollega tieg[i konna ]ammejna kopja g[aliex a[na b[ala /ittadini g[andna dritt nag[mlu dan. }ammejna kopja u g[ad g[andna l-evidenza. IsSupretendent qalet li l-permess kien g[andi u qaltli: Irid ikun g[andek, mur u ;ibu.’

Tul dan il-[in kollu l-permess kien fuq il-mejda tag[ha fejn kien hemm ukoll ir/evuta ta’ dan imma li sparixxiet. Imma a[na g[andna kopja tag[hom xorta u nistg[u ni;;ustifikaw li kollox kien skont il-permess,” kompla Dixon.

Meta l-Pulizija marru filpost biex iwaqqfu l-attività, lorganizzaturi ntalbu jdawru lpost b’net [adra biex ma jidhirx ir-ring. Wara li ddawwar il-post, il-Pulizija qalulhom li xorta jidher ir-ring minn lukanda fil-qrib. Qalulhom ukoll li s-si;;ijiet iridu jintrabtu b’bolts mal-art. Dan kollu fil-[in li suppost l-attività kienet bdiet.

Wara staqsew ukoll lil Abner biex jipprovdi l-kondotti talboxers. {a;a li Scott jaraha b[ala assurda g[ax hu ;;ieled f’diversi attivitajiet fl-a[[ar ;img[at u m’g[andu l-ebda problema mal-Malta Boxing Association.

“Talbuni g[all-kondotta.

B[alissa g[andi charge filQorti imma hi biss allegazzjoni u ma ;ejt akku]at b’xejn. Din malafama. Lavukati tieg[i qed janalizzaw il-ka]. :ejna lura g[al ]mien Mintoff, qisna fl1979.”

Scott Dixon jispjegalna li minbarra l-flus, din is-sitwazzjoni [alliet impatt kbir [afna fuq ir-reputazzjoni tieg[u tant li qed ja[seb li jirtira.

“Din vendetta personali kontrija. Malafama. Dik ilkelma e]atta ta’ dak li qed niffa//ja. G[andi allegazzjoni hawn u min hu kontrija qed jag[mel minn kollox biex iwaqqaf kull [a;a li nipprova nibda jien.”

Dixon qal li qed ja[seb biex ifittex g[ad-danni lill-Pulizija.

“Naf li dan se jwassal g[al [afna problemi mal-pulizija meta jispi//a l-ka] imma irrelevanti minn dan, irrid nieqaf g[al dak li hu tajjeb,” temm jg[id Scott Dixon.

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

B[al-lum 25 sena IT-TNEJN L-og[la 32˚C L-inqas 23˚C

IT-TLIETA L-og[la 31˚C L-inqas 23˚C

L-ERBG{A L-og[la 32˚C L-inqas 23˚C

IL-{AMIS L-og[la 32˚C L-inqas 22˚C

IL-:IMG{A L-og[la 32˚C L-inqas 23˚C

UV

UV

UV

UV

UV

10

9

9

9

10

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN Malta 31˚C xemxi, Al;eri 31˚C xemxi, Amsterdam 28˚C xemxi, Ateni 32˚C xemxi, Li]bona 25˚C xemxi, Berlin 28˚C xemxi, Brussell 28˚C xemxi, il-Kajr 32˚C xemxi, Dublin 18˚C imsa[[ab, Kopen[agen 27˚C xemxi, Frankfurt 30˚C xemxi, Milan 30˚C xemxi, Istanbul 30˚C xemxi, Londra 22˚C xemxi, Madrid 31˚C imsa[[ab , Moska 16˚C xita, Pari;i 31˚C xemxi, Bar/ellona 28˚C xemxi, Ruma 29˚C xemxi, Tel Aviv 30˚C xemxi, Tripli 42˚C xemxi, Tune] 34˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 26˚C xemxi, Zurich 28˚C xemxi, Munich 27˚C ftit imsa[[ab, Stokkolma 20˚C xemxi, San Pietruburgu 18˚C imsa[[ab.

L

-approvazzjoni tal-flus g[al Malta mill-

Parlament Taljan uriet li pajji]na kompla jikseb il-fidu/ja g[all-politika barranija li beda jadotta l-Gvern ;did Malti. Adolfo Sarti, fid-dibattitu qabel l-g[oti tal-flus enfasizza lfatt li ma kienx hemm aktar ambigwità filpolitika barranija ta’ Malta. Sarti qal li minn mindu Malta g[addiet f’idejn it-tmexxija talPartit Nazzjonalista, ma fadal l-ebda ambigwità fil-politika barranija ta’ dan il-pajji].

Malta g[amlet l-g[a]la tag[ha favur ilPunent ming[ajr i]da ma jkunu abbandunati /erti aspetti tal-politika barranija li l-forzi politi/i Maltin bnew bejniethom tul is-snin.

Hu semma li l-[biberija ta’ Malta mal-Libja kif im[addma mill-Gvern il-;did, hi ta’ vanta;; mhux biss g[al Malta i]da g[allMediterran kollu.

Fid-diskussjoni dwar il-Li;i talEdukazzjoni, il-Ministru Ugo Mifsud Bonnici [abbar li l-ftehim biex il-Fakultà tat-Teolo;ija tmur l-Università jinsab fi stadju avvanzat.

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

Lokali 3

Matul il-;urnata tal-biera[ il-Pulizija kompliet g[addejja bl-investigazzjonijiet fil-Qajjenza fejn instabu maqtula Mario Camilleri u ibnu Mario Junior

Jinstab aktar g[adam b’rabta mal-qtil fil-Qajjenza minn Matthew Mamo

Il-Pulizija sabet aktar g[adam b’rabta mal-qtil doppju fil-Qajjenza, ta’ Mario Camilleri ‘l-Imnie[ru’ u ibnu Mario Junior – ]ewg persuni mag[rufin sew mal-Pulizija u li l-funeral tag[hom sar nhar is-Sibt filg[odu.

B’rabta mal-ka] tressaq ilQorti u n]amm arrestat Jason Galea, ta’ 39 sena minn Bir]ebbu;a, li ji;i [u l-mara tal-Imnie[ru u z-ziju tat-tifel.

Wara li nhar il-:img[a nstab xi g[adam uman flg[alqa fejn instabu maqtula u mirduma Mario Camilleri u ibnu, l-investigazzjonijiet intensivi li komplew fl-istess g[alqa taw aktar ri]ultati. Lg[adam uman g[ad irid jg[addi mit-testitijiet tadDNA i]da mhux esklu] li dan jista’ wkoll ikun ta’ Matthew Zahra li g[eb fil-15 ta’ Awwissu tas-sena l-o[ra.

S’issa g[adha ma ng[atat lebda ra;uni g[alfejn seta’ twettaq dan id-delitt doppju, madankollu jidher li l-Pulizija qed tinvestiga rapporti dwar di]gwid serju bejn i]-]ew;t ir;iel Camilleri u Galea li kien ilu g[addej g[al ]mien twil.

Mhux esklu] li dan l-argument hu marbut ma’ wa[da mill-kumpaniji li tag[ha hu direttur Jason Galea. Fosthom kumpanija tat-tindif bi s[ab bejniethom, u li kellha kuntratt tat-tindif sa[ansitra filQorti.

Nhar il-:img[a Galea ;ie

akku]at ukoll li seraq minn fuq il-katavri tal-ir;iel li jinsab akku]at li qatel. B’dan ilka] Galea sar ri/ediv, fejn sentejn ilu kien ;ie akku]at b’rabta ma’ attentat ta’ holdup fuq [anut tad-deheb filBelt.

Sadattant il-Pulizija qed tissuspetta li Matthew Zahra hu l-persuna li hu ma[sub li huma tieg[u l-fdalijiet li nstabu fl-istess g[alqa ftit bog[od mi]-]ew; katavri lo[ra. B[alissa g[addejjin aktar e]amijiet tad-DNA biex ikun stabbilit jekk il-fdalijiet humiex ta’ Zahra, ix-xufier tat-taxi ta’ 27 sena li g[eb f’Awwissu tas-sena l-o[ra.

L-g[ada li sparixxa Zahra kienet instabet il-karozza tieg[u f’Marsaxlokk. Fiha kien hemm filmat li seta’ jorbtu ma’ ka] ta’ [anut ie[or tad-deheb fi/-/entru ta’ ka] ta’ xiri ta’ deheb misruq, u li g[adu g[addej b[alissa.

Zahra kien issemma wkoll fil-Qorti fl-10 ta’ Mejju 2011 fejn flimkien ma’ ]ew; persuni o[ra mill-Belt kienu mixlijin li ppruvaw jisirqu minn fuq diversi bjut f’TasSliema – liema serqa kienet sfrattata mill-Pulizija.

Anke kif jing[ad fl-akku]a, Galea ma kienx wa[du biex wettaq dan id-delitt doppju.

Il-Pulizija sa[ansitra g[andha bi]]ejjed provi biex fil-jiem li ;ejjin tressaq it-tieni persuna l-Qorti b’rabta ma’ dan il-ka].

IN-NAZZJON It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

4 Lokali

Jaqdfu b’su//ess minn Sardenja lejn Malta minn Charmaine Paris

Sebat ijiem, sitt mitt kilometru u tliet qaddiefa kienu lqofol tal-isfida ‘Challenge 2’ li rat lil Ruben Vassallo, Neville Calleja u Daniel Abela protagonisti f’din lavventura bi skop altruwistiku bil-fondi miksuba minn din lisfida jmorru b’risq persuni fil-b]onn.

L-impenn u l-motivazzjoni kienu l-qofol g[al dawn ittliet ;uvintur li temmew ilmissjoni tag[hom ilbiera[ waranofsinhar fil-Marfa.

Vja;; li ra l-bidu tieg[u minn Sardenja.

IN-NAZZJON iltaqa’ ma’ dawn il-qaddiefa mil biss ’il bog[od mill-wasla finali tag[hom, bl-a[[ar qadfiet kienu akkumpanjati minn g[ajjat ta’ kura;;, fejn g[alkemm mimlijin [e;;a, lg[eja kienet bdiet tag[mel ftit tag[ha fuq il-qaddiefa. Anki min[abba l-fatt, li fl-a[[ar [inijiet ir-ri[ dar kontra u

g[amel il-qadfa ftit iktar diffi/li, tant li l-wasla tag[hom ittardjat b’madwar tliet sig[at.

Ma setax jonqos l-emozzjoni u /-/elebrazzjonijiet talqraba mal-wasla ta’ Ruben, Neville u Daniel li kienu kburin b’dak li wettqu matul din il-;img[a ta’ qdif lejl u nhar.

Matul il-vja;; is-sostenn tal-ikel kien ibba]at l-iktar fuq proteini, /ikkulata u [afna ilma. Il-preparazzjoni g[al din l-isfida beda sitt xhur ilu ta[t il-gwida ta’ Iman Galea, b’ta[ri; ta’ madwar tliet sig[at kuljum u li intensifika aktar lejn l-a[[ar ;img[at.

Is-sodisfazzjon fl-a[[ar mill-a[[ar hu li ntl[aq l-g[an li ting[ata g[ajnuna lil The Children in Need Foundation – fondazzjoni li tag[ti sapport lil Puttinu Cares, lillInspire, u anki ka]ijiet individwali.

?elebrazzjonijiet u emozzjonijiet mal-wasla tat-tliet qaddiefa li fil-Marfa lbiera[ temmew b’su//ess l-isfida tag[hom li fiha qadfu minn Sardenja g[al Malta

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

Lokali 5

L-a;ir tal-Ministru Cardona jistona mal-li;i tal-Whistleblower minn pa;na 1

Dwar il-pushback li ;ie ordnat minn Joseph Muscat, Mario de Marco ]ied jg[id li l-Prim Ministru ‘qabdu paniku’ meta kellu mew;a ta’ immigranti. Hu ]ied jg[id li ilu biss erba’ xhur fil-Gvern u minflok u]a forzi diplomati/i mal-Ewropa, kien se jer;a’ jibg[at lill-immigranti lura ming[ajr l-ebda forma ta’ protezzjoni umanitarja mil-li;i.

Hu kompla jg[id kif ilGvern Laburista kellu kollox ippjanat, bl-immigranti li waslu maqsumin f’]ew; gruppi biex jitilqu f’nofsillejl u fl4am. Mario de Marco semma wkoll li pajji]na m’g[andux ji/[ad id-dinjità tal-bniedem u jmur lura mill-Konvenzjonijiet irrispettivament mill-kulur tal;ilda tag[hom u t-twemmin tag[hom. Pajji]na xorta g[andu jkun b’sa[[tu malEwropa u jkollu vu/i soda fejn kul[add jerfa’ l-pi] tar-responsabbiltà. Hawnhekk qal li to[ro; id-differenza bejn i]]ew; partiti politi/i, bil-Partit Nazzjonalista jirrikonoxxi kemm id-drittijiet u anke ddmirijiet.

Matul din l-intervista [are; ukoll kif fl-a[[ar 10 snin ;ie stmat li f’pajji]na da[lu 16,000 immigrant irregolari li 12,000 minnhom intbag[tu jew telqu b’mod volontarju lejn pajji]i b[al Franza.

Min-na[a tieg[u, Beppe Fenech Adami ;ie mistoqsi dwar ir-rapport tal-Awditur :enerali fejn jissemma lpro/ess tax-xiri ta]-]ejt fejn il-Ministru Konrad Mizzi issa talab investigazzjoni lillPulizija bejn is-snin 2008 u 2011. Beppe Fenech Adami qal li l-kwistjoni tax-xiri ta]]ejt kienet qamet fl-ewwel xhur ta’ din is-sena u l-Prim Ministru stess ta’ dak i]]mien, Lawrence Gonzi, ra li jittie[du l-passi mill-Pulizija.

Fil-fatt jidher bi/-/ar li l-

I]-]ew; Vi/i Kapijiet tal-Partit Nazzjonalista Mario de Marco u Beppe Fenech Adami jwie;bu l-mistoqsijiet tal-;urnalista Josianne Camilleri minn newsbook.com.mt (Ritratt> Alex Degabriele)

Partit Nazzjonalista [a lmi]uri biex jara li kollox jimxi sew. Il-Partit Nazzjonalista jibqa’ jsostni li m’g[andux ikun hemm tolleranza g[al ebda tip ta’ korruzzjoni.

Tema o[ra li ;iet diskussa kienet il-li;i tal-whistleblower act li g[adha kif ;iet mg[oddija mill-Parlament – li;i li [adem fuqha l-Partit Nazzjonalista fil-Gvern u g[alhekk il-PN ivvota favuriha, tant li kien ressaq emendi g[al din il-li;i biex ti;i msa[[a. B’hekk, din il-li;i ;iet deskritta minn Beppe Fenech Adami b[ala [olqa o[ra f’katina biex ni;;ieldu lkorruzzjoni.

Hawnhekk il-Vi/i Kap talPN semma l-ka] tal-Ministru Chris Cardona li meta lParlament Malti da[[al il-

B’rabta mal-immigrazzjoni irregolari fl-a[[ar snin pajji]na kiseb fondi mill-UE biex jitjiebu l-fa/ilitajiet, il-flotta tal-patrol boats u sabiex jie[du [sieb lill-immigranti li jid[lu f’pajji]na kun/ett tal-whistleblower, [ar;et l-istorja tal-Ministru li nda[al fi pro/ess ta’ tendering, u hawnhekk sostna li hu [a]in il-mod kif irrea;ixxa lMinistru Cardona.

Beppe Fenech Adami ]ied jg[id li l-Ministru Cardona [are; theddida lil min kixef linformazzjoni lill-;urnali biex ;iet ippubblikata din l-istorja u b’hekk dan jikkuntrasta ma’ dak li kien jintqal mill-Gvern Laburista li ji;;ieled il-korruzzjoni.

Beppe Fenech Adami esprima t-tama li l-Pulizija jibqg[u jinvestigaw il-ka]ijiet li g[adhom pendenti u jsegwu kull ]vilupp g[aliex ilwhistleblower hi g[odda o[ra li l-pubbliku jista’ ju]a biex ka]ijiet b[al ta’ Raymond Caruana u Karen Grech jissolvew.

Matul l-intervsita ma]]ew; Vi/i Kapijiet tal-Partit Nazzjonalista ;iet diskussa wkoll il-li;i tal-finanzjament tal-partiti fejn intqal kemm

din il-li;i hi ta’ importanza kbira. Din qajmet ukoll diskussjoni dwar is-sitwazzjoni pre]enti tal-Partit Nazzjonalista. Mario de Marco semma kif il-Partit Nazzjonalista jiddependi millvolontarjat tan-nies. Intqal kif dan g[andu numru ta’ operazzjonijiet kummer/jali li hu jinsab konvint li dawn se jkunu qed ju]aw l-opportunitajiet fl-isfidi.

L-intervista wasslet ukoll g[al diskussjoni dwar dak li jsir fil-Parlament, dwar ilKummissjoni li tag[]el ilkandidati g[all-elezzjonijiet futuri u anke dwar ilKummissjoni li twaqqfet biex tanalizza s-so/jetà Maltija biex il-politika Nazzjonalista tkun iktar relevanti u mhux distakkata mis-so/jetà Maltija.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

6 Parlament

Ikompli x-xog[ol ta’ manutenzjoni fl-iskejjel Ix-xog[ol ta’ manutenzjoni u tisbi[ fl-iskejjel kollha ta’ Malta u G[awdex se jitkompla fil-[ames snin li ;ejjin, b’enfasi f’dawk l-iskejjel li g[andhom b]onn manutenzjoni qawwija.

Dan qalu Evarist Bartolo, il-Ministru g[all-Edukazzjoni u x-Xog[ol bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Chris Said.

Hu ]ied li l-Ministeru waqqaf task force biex jag[mel e]er/izzju fl-iskejjel kollha ta’ Malta u ta’ G[awdex biex ikunu identifikati dawk l-iskejjel li g[andhom b]onn manutenzjoni estensiva.

1,522 membru fil-FAM B[alissa hemm 1,522 membri fil-Forzi Armati ta’ Malta.

Dan qalu Manuel Mallia, il-Ministru g[all-Intern u sSigurtà Nazzjonali bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi.

Minbarra l-Brigadier u sitt Kurunelli, hemm 15-il Logutenent Kurunell meta l-FAM g[andhom b]onn tlieta o[ra.

Hemm ukoll 25 Ma;;ur meta l-Forza g[andha b]onn 18 ie[or; 30 Kaptan meta hemm b]onn ta’ g[axar kaptani o[ra; 24 Logutenent; sitt Second Lieutenants; 22 Warant Officer Class 1 meta hemm b]onn ta’ tmienja o[ra; 17-il Warrant Officer 2 meta l-FAM g[andhom b]onn ta’ 53 o[ra; 91 Staff Sergeant meta hemm b]onn ta’ 59 ie[or u 159 Sur;ent meta hemm b]onn ta’ 20 ie[or.

Fil-FAM hemm ukoll 273 Bombardier meta hemm post g[al 46 ie[or; 333 Lance Bombardier meta huma me[tie;a 44 persuna f’dan il-grad; 509 Gunners meta hemm b]onn ta’ 173 ie[or u 11-il Officer Cadet.

Ebda re;istru formali dwar l-IVF M’hemmx re;istru formali li fih qed jitni]]lu dawk ilpazjenti li g[andhom b]onn l-IVF. Dan qalu l-Ministru Godfrey Farrugia bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea.

Il-Ministru Farrugia stqarr li dan hu parti mill-pro/ess talippjanar li b[alissa qed ikun im[addan mill-Ministeru tasSa[[a. Hu qal li dan it-tag[rif se jibda jkun mi;bur meta lintroduzzjoni g[al dan is-servizz jasal fi stadju avvanzat.

Il-ba]i fejn se tibda tin;abar din l-informazzjoni se tkun fid-Dipartiment tal-Ostetrija u l-:inekolo;ija fil-Fertility, Gynaecology, Endocrinology Outpatients and Assisted Conception Service.

Inqatg[u 5.5 miljun biljett tal-Arriva Skont tag[rif provdut mill-kumpanija Arriva, inbieg[u 5.5 miljun biljett lil persuni biex ju]aw it-trasport pubbliku bejn Jannar u :unju ta’ din is-sena.

Dan qalu Joe Mizzi, il-Ministru g[at-Trasport u lInfrastruttura bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea.

Jirri]ulta li matul dan il-perijodu nqatg[u 857,637 biljett ta’ sag[tejn; 4.3 miljun biljett ta’ ;urnata; 310,188 biljett ta’ ;img[a; inqatg[u 18,475 biljett ta’ xahar u 1,479 biljett ta’ 90 ;urnata.

Il-Ministru Mizzi ]ied li n-numru ta’ passi;;ieri li ;ew rappurtati mill-Arriva li w]aw is-servizz fl-istess perijodu kien ta’ 18,595,665

Ir-rampa tal-Forti Sant’An;lu li x-xog[lijiet fuqha saru fil-;img[at li g[addew (ritratt> Heritage Malta)

Jintemm xog[ol ta’ restawr fil-Forti Sant’An;lu Ix-xog[ol ta’ restawr fuq ilbieb prin/ipali u r-rampa ta’ barra ta’ Forti Sant’An;lu hu lest. Dan qalu Karmenu Vella, il-Ministru g[atTuri]mu bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Paula Mifsud Bonnici.

Il-Ministru Vella fisser li b[alissa g[addej ukoll b’ritmu tajjeb, ix-xog[ol ta’

restawr fuq is-sally port li jwassal g[all-Batterija De Guiral. Ix-xog[ol li qed ikun iffinanzjat mill-Fond Ewropew g[all-I]vilupp Re;jonali nbeda wkoll.

Matul ix-xahar ta’ :unju g[alqu l-investigazzjonijiet arkeolo;i/i li kienu ppjanati qabel ma jinbeda x-xog[ol ta’ infrastruttura. Fil-pre]ent g[ad iridu jing[ataw i]-]ew;

kuntratti li jwasslu g[arrestawr u l-a[[ar irtokki talpartijiet tal-forti li jaqg[u ta[t ir-responsabbiltà ta’ Heritage Malta.

Karmenu Vella ]ied li ssej[a g[all-offerti tar-restawr waqa’ lura min[abba appelli li saru minn wie[ed mill-kuntratturi, waqt li l-pro/ess tattender tal-finishing jinsab fla[[ar fa]i tieg[u.

34,298 persuna ]aru l-Palazz tal-Inkwi]itur fl-2012 34,298 persuna ]aru l-Palazz tal-Inkwi]itur fl-2012 u fl-ewwel erba’ xhur ta’ din is-sena ]aruh 12,256 persuna.

Dan qalu Karmenu Vella, il-Ministru g[atTuri]mu bi twe;iba g[al mistoqsija parlamen-

tari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Carmelo Mifsud Bonnici.

Il-Ministru Vella qal li kien hemm 32,741 persuna li ]aru din il-binja storika u turistika fl2011.

Il-Gvern se jintrodu/i Middle School f’kull kulle;; Il-Gvern mistenni jintrodu/i Middle School f’kull Kulle;; – pjan li jinsab fi stadju avvanzat b[ala proposta u g[ad irid ji;i diskuss mal-prin/ipali talkulle;;i, kapijiet ta’ skejjel u l-Union Maltija talG[alliema (MUT).

Dan qalu Evarist Baratolo, il-Ministru g[allEdukazzjoni bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Clyde Puli.

Hu qal li l-ewwel Middle

School se tkun dik tasSekondarja f’Pembroke li tag[mel parti mill-Kulle;; Santa Klara. Din l-iskola se tibda f’Settembru li ;ej u se tkun qed ta[dem mill-binja e]istenti tal-Iskola Sekondarja ta’ Pembroke (eks Sandhurst). Il-Middle School se tkun mag[mula minn studenti tal-Forms 1 u 2 u b’kollox se jkun hemm 214-il student.

Bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari relatata mas-su;;ett u li saret mill-

istess interpellant, ilMinistru Bartolo qal li hu jinsab infurmat li g[al skola sekondarja ta’ madwar 500 student, hu stmat li l-ispi]a me[tie;a g[arri]orsi umani hi ta’ madwar €2 miljun.

G[as-sena finanzjarja 2013, skejjel sekondarji li g[andhom popolazzjoni ta’ 500 student ing[ataw €4,848 g[al xog[lijiet ta’ tiswijiet u tis[i[ kif ukoll €27,983 g[al materjali u provvisti.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

Parlament 7

Il-Gvern jipprova ji;;ustifika l-azzjoni inumana tal-klandestini b’tag[rif qarrieqi Fl-a[[ar a;;ornament qabel ma l-Parlament a;;orna g[allvaganzi tas-sajf, id-Deputat Nazzjonalist Jason Azzopardi stqarr li ;img[a ilu l-Prim Ministru [ammel il-qieg[ talpolitika billi ried jikser il-li;i nazzjonali, Ewropea u dik internazzjonali u ju]a l-persuni dg[ajfa u vulnerabbli b[ala pedina daqs li kieku log[ba poker.

Jason Azzopardi qal li l-Prim Ministru pprova ji;;ustifika g[emilu billi, b’mod qarrieqi, semma l-ka] tad-deportazzjoni tal-Eritrej fl-2002. Dan hu mod tipiku ta’ Joseph Muscat li biex ji;;ustifika g[emilu, esemmi x’g[amel [addie[or. Anke li kieku stess veru ;ara li qal li ;ara, mhix maturità u serjetà li jipprova ji;;ustifika bil-passat meta int weg[idt riga og[la ta’ etika u bidla g[all-a[jar.

Id-Deputat Nazzjonalista qal li l-ka] tal-Eritrej fl-2002 hu li kienu ;ew deportati 220 persuna li ma kellhomx dritt g[allprotezzjoni tal-li;i. 180 minnhom qatt ma talbu g[allprotezzjoni, minkejja li ;ie spjegat lilhom li g[andhom dritt jag[mlu hekk. Dawn kien ]arhom ukoll il-Kummissarju tar-Refu;jati.

L-40 l-o[ra kellhom it-talba tag[hom g[al status ta’ refu;jat rifjutata darbtejn – darba millKummissarju tar-Refu;jati wara li ;ew intervistati fit-tul, u darb’o[ra mit-Tribunal talAppell dwar ir-Refu;jati. Dawk li kienu deportati minn Malta ma kinux refu;jati i]da immigranti illegali.

Il-UNHCR fl-2002 ;iet infurmata u kienet ilha taf kwa]i tmien xhur, li se ji;u deportati persuni lejn l-Eritrea u fl-ebda [in il-Gvern Malti ma r/ieva xi o;;ezzjoni jew ilment mill-istess UNHCR. Il-Gvern Malti ma kellu ebda informazzjoni li r-ritorn tal-Eritrej kien ta’ periklu g[alihom.

Mill-220 li ;ew deportati, kienu erbg[a biss li allegaw trattament [a]in fl-Eritrea.

Bdoti tal-Air Malta li wassluhom, ikkonfermaw li ddeportati t[allew jg[addu mi/channels normali u w[ud minnhom sabu lil tal-familja jistennewhom.

Tant kemm il-Gvern ma kellux minn xiex jist[i, li fuq talba tal-Oppozizzjoni Laburista fl2004, innomina Ma;istrat biex jag[mel inkjesta ma;isterjali biex je]amina jekk il-pro/ess kollu li wassal g[ad-deportazzjoni kienx wie[ed skont il-ligi.

L-Eritrea kien meqjus pajji] stabbli fl-2002. Tant kemm hu hekk li fl-2002 ukoll ilUNHCR kienet qed tirripatrija persuni lejn l-Eritrea. Kien biss fi Frar tal-2004 li l-UNHCR

193 ka] riferut lill-A;enzija Appo;; Kien hemm 193 ka] riferut lill-A;enzija Appo;; millawtoritajiet edukattivi ta’ tfal ta[t it-18-il sena fuq suspett ta’ xi tip ta’ abbu] fis-sena skolastika 2012-2013.

Dan qalu Evarist Bartolo, il-Ministru g[all-Edukazzjoni u x-Xog[ol bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Charlò Bonnici.

Reklamar ta’ siti stori/i It-tempji preistori/i Ta’ {a;rat u Skorba fl-Im;arr huma inklu]i f’kull reklamar li tag[mel Heritage Malta g[as-siti u l-mu]ewijiet tag[ha.

Meta kien qed iwie;eb mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea, il-Ministru g[atTuri]mu Karmenu Vella fisser li x-xog[lijiet fis-sit talBanjijiet Rumani, li huma finanzjati mill-fondi Ewropej talEAFRD, g[adhom g[addejjin u g[alhekk hu prematur biex wie[ed jag[mel kampanja ta’ reklamar.

Hu qal li dawn i]-]ew; siti jkunu inklu]i fil-programm ta’ open days li torganizza Heritage Malta.

Malta hi l-pajji] bl-og[la rata fl-Ewropa ta’ approvazzjoni ta’ applikazzjonijiet g[al status ta’ refu;jat jew protezzjoni umanitarja

bdiet tag[ti parir lill-gvernijiet biex ma jintbag[tux lura nies lejn l-Eritrea.

Il-UNHCR kitbet lill-Gvern Malti u qaltlu li dak li l-Gvern Malti g[amel fil-konfront talEritrej kien legitimate and appropriate.

Fix-xhieda tieg[u fl-inkjesta ma;isterjali fl-2004, ilKummissarju g[ar-Refu;jati xehed li fil-perjodu Settembru#Ottubru 2002, meta kienu deportati l-220, lUNHCR kien qed jg[id li lEritrea kien safe.

g[ajb u kien frott kalkolu purament politiku. Muscat jaf li fla[[ar tliet xhur tilef [afna millfidu/ja u ried isib mod biex jitla’ ’l fuq, akkost li jipperikola [ajjet in-nies. Dan juri a;ir spjetat jew immatur u perikolu].

Id-Deputat Nazzjonalista qal li tant dan il-Gvern hu bla [niena u inuman li [alla trabi mal-art tal-bit[a tal-Kwartieri :enerali tal-Pulizija qalb i]]jut tal-karrozzi. Il-Gvern kien lest jesponi lill-Air Malta g[al bojkot internazzjonali u danni

Dan il-Gvern [alla trabi mal-art tal-bit[a tal-Kwartieri :enerali tal-Pulizija qalb i]-]jut tal-karrozzi L-Inkjesta Ma;isterjali sabet li d-deportazzjoni kienet legalment korretta, ma nkissru ebda linja gwida tal-UNHCR, il-li;i giet osservata skrupolo]ament mill-Kummissarju tal-Pulizija u ma kienet saret ebda pressjoni indebita biex issir iddeportazzjoni.

Il-Gvern Nazzjonalista ma g[andu xejn minn xiex jist[i dwar din il-kwistjoni. Kien Gvern Nazzjonalista li g[amel il-Li;i dwar ir-Refu;jati, tahom drittijiet li qabel ma kinux je]istu u waqqaf organi lokali biex jg[arblu l-applikazzjonijiet bi dritt ta’ appell.

B’rizultat ta’ dan, Malta hi lpajji] bl-og[la rata fl-Ewropa ta’ approvazzjoni ta’ applikazzjonijiet g[al status ta’ refu;jat jew protezzjoni umanitarja.

Meta kien fil-gvern bejn 1996-1998, il-Partit Laburista rrifjuta iswed fuq l-abjad li jag[mel Li;i tar-Refu;jati Jason Azzopardi qal li dak li gara fil-jiem li g[addew hu

kbar min[abba li tkun [adet sehem f’xi [a;a li tikser iddrittijiet tal-bniedem. Tant hu perikolu] li ried jifred l-ir;iel min-nisa u t-tfal. Lanqas parir mill-Avukat :enerali ma kellhom.

Bl-a;ir u bi kliemu, il-Prim Ministru rewwa[ fuq is-sentimenti ta’ razzi]mu u mibeg[da tal-barrani, umilja lil Malta, naqqas il-bargaining power madwar il-mejda tal-UE, wera li g[alih veru l-fini ji;;ustifika l-mezz, kien l-ewwel Prim Ministru li hedded lil NGOs li “jridu jerfg[u r-responsabbiltà ta’ g[emilhom”, ;abar kor ta’ kundanna kontrih, u l-poplu irrea;ixxa skont kif irrea;ixxi min imexxih.

Jason Azzopardi qal li bidde/i]joni li kien [a li jibg[athom lura ming[ajr ma t[allew japplikaw g[all-a]il jew li jitkellmu mal-NGOs, ilPrim Ministru kien jaf li kien qed jikser il-Ligi Ewropea tadDrittijiiet tal-Bniedem.

{las ta/-/ilindru tal-ossi;nu Sabiex pazjent jing[ata /ilindru tal-ossi;nu, dan irid jippre]enta ri/etta tat-tabib u j[allas depo]itu ta’ €93.17. Dan qalu Godfrey Farrugia, il-Ministru g[as-Sa[[a bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Toni Bezzina.

Il-Ministru Farrugia fisser li dan id-depo]itu jing[ata lura lill-pazjent meta dan jirritorna /-/ilindru u l-flowmeter f’kundizzjoni tajba lid-Dipartiment.

2,956 persuna akku]ati bi vjolenza domestika 2,956 persuna tressqu l-Qorti b’rabta ma’ vjolenza domestika bejn l-2008 u l-2012. Dan qalu Emanuel Mallia, il-Ministru g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Claudio Grech

G[ajnuna lill-;enituri biex isiefru ma’ wliedhom morda Il-Gvern qed iwieg[ed li jalloka fondi mill-ba;it li jmiss biex i]-]ew; ;enituri jkunu jistg[u jakkumpanjaw lil uliedhom g[all-kura barra minn Malta.

Dan [abbru Godfrey Farrugia, il-Ministru g[as-Sa[[a bi twe;iba g[al mistoqsija parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Ryan Callus.

Il-prassi qabel kienet li jitla’ ;enitur wie[ed biex jakkumpanja lil ibnu jew bintu g[all-kura kontra l-kan/er fi sptar barra minn Malta.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

8 Opinjoni

Tislima lil Lawrence Gonzi u l-kuntrast Il-;img[a li g[addiet ma kinitx ;img[a komuni, i]da fiha nistg[u ng[idu li l-Partit Nazzjonalista temm kapitlu ie[or mill-istorja glorju]a tieg[u, dik li ra lil eks Prim Ministru u eks Kap tal-Partit Nazzjonalista Lawrence Gonzi jitkellem g[all-a[[ar darba fil-Parlament.

Irrispettivament mill-a[[ar elezzjoni ;enerali, Lawrence Gonzi g[andu rispett kbir mill-poplu Malti u G[awdxi, tant li fi kliem Simon Busutill ir-rispett li g[andu Lawrence Gonzi ma ntreba[x i]da ;ie g[ax [adem g[alih.

Disa’ snin ta’ [idma intesiva

In[arsu ftit lura ng[idu a[na dawn l-a[[ar g[axar snin, Lawrence Gonzi biddel il-format tal-ekonomija Maltija, mhux aktar mibnija fuq dawk il-pilastri tradizzjonali b[al manifattura i]da evolva din l-ekonomija f’xi [a;a akbar u aqwa.

Tant li filwaqt li sa[[a[ ilmanifattura xorta wa[da introdu/a elementi o[ra li llum il-;urnata huma kkunsidrati b[ala pilastru ewlieni fl-ekonomija Maltija fosthom is-servizzi finanzjarji, il-low cost airlines u fuq kollox fabbriki li jiffukaw fuq in;inerja b[al dawk relatati mal-Lufthansa Teknik.

Dan kollu ma waqax b[al manna fis-sema i]da kien hemm vi]joni /ara ta’ fejn irid iwassal lil Malta, [a riskji kbar veru i]da dejjem b’g[aqal kbir. Feta[ korsijiet ;odda fl-MCAST u lUniversità ta’ Malta biex jibdew jit[ar;u l-istudenti f’dawn l-oqsma u b’hekk ilprivat i[ossu sigur biex jinvesti flusu f’pajji]na.

Permezz ta’ strate;ija ekonomika u turistika sar diversi restawr madwar Malta u G[awdex fosthom

fil-Belt Valletta u l-iswar u bere; tal-madwar u f’G[awdex fi/-?ittadella.

Restawr li kompla jbiddel wi// Malta b’g[aqal biex barra li ngawduh a[na jgawduh uliedna u ta’ warajhom.

Is-su//ess ta’ dankollu wasal biex kull xahar f’dawn l-a[[ar sentejn bdejna nisimg[u rekord fuq rekord ta’ influss ta’ turisti kemm bi Cruise Liners i]da wkoll blajru. Li dan ifisser investiment f’pajji]na kemm f’terminu ta’ taxxi i]da wkoll ta’ flus fil-bwiet tan-negozjanti u l-[addiema.

Ekonomija mibnija fuq pilastri ;odda

I]da dan mhux kollox Lawrence Gonzi [addem bis-s[i[ fis-settur tal-edukazzjoni u llum bdejna nie[du rri]ultanti li kienu tant mixtieqa fejn fil-bench mark ta’ din is-sena l-marka medja tal-Ingli], Matematika u Malti kienet ‘il fuq minn 70 fil-mija.

Ma dan irridu n]idu l-iskola ;dida kull sena, aktar teknolo;ija fl-iskejjel biex it-tfal jitg[allmu a[jar u bidla filkurrikulum edukattiv biex issa g[andha n-National Minimum Framework li jag[ti aktar kontroll lil g[alliema u tran]izzjoni aktar naturali minn sena g[all-o[ra.

Fis-sa[[a ma’ Lawrence Gonzi ma kontx ti//ajta, minkejja d-diffikultajiet li dan is-settur dejjem ;ab mieg[u tul is-snin irridu niftakru li f’dawn l-a[[ar disa’ snin infeta[ l-isptar Mater Dei, numru ta’ bere; fillokalitajiet tag[na u upgrading ta’ bera; o[ra biex issa kapa/i anke jag[mlu apparazzjonijiet minuri.

Ri/entiment beda l-pro;ett fil-bini tal-isptar talOnkolo;ija fejn pazjenti morda bil-kan/er jistg[u

jserr[u rashom mhux biss li se tibqa’ ting[ata l-kura i]da se jkun hemm qab]a ta’ kwalità bl-a[[ar teknolo;ija possibbli u effettiva.

Saret konsultazzjoni wiesg[a biex aktar minn 230 medi/ina kienu riveduti filprezzijiet u ra[su, u[ud minnhom b’aktar minn 30 fil-mija.

Lawrence Gonzi kien champion fil-qasam tal[olqien tal-impjiegi, 25,000 post tax-xog[ol ;did u salva 5,000 post tax-xog[ol ie[or matul il-kri]i internazzjonali.

Barra minhekk il-paga minima matul dawn il-[ames snin ]died b’€2,000 iktar. :ustizzja fil-futur

Madankollu nemmen li sin/erament minkejja l-a[[ar su//es tieg[u li ;ab lejn pajji]na €1,128 miljun millUnjoni Ewropea, l-istorja se tkun qed tag[mel [aqq mieg[u fil-futur, qrib jew imbieg[ed imma ;usti]]ja se ssir ]gur.

I]da fl-istess [in minkejja li rajna lil Lawrence Gonzi [iere; mill-bieb talParlament u b’hekk mixxena politika, nemmen li lkapitlu tal-politika g[alih g[adu ma nkitibx, nemmen li fix-xhur li ;ejjin g[ad irridu nisimg[u [afna bih.

Sin/erament nemmen li post Lawrence Gonzi missena d-die[la g[andu jkun b[ala Membru Parlamentari Ewropew. Ng[id dan b’konvinzjoni s[i[a u g[al numru ta’ ra;unijiet, l-ewwel u qabel kollox min[abba li kien hu l-Prim Ministru li mexxa lil Malta b’su//ess flewwel passi tag[ha f’din listituzzjoni.

U fuq kollox permezz talg[arfien tieg[u l-istima li g[andu fl-Unjoni Ewropea jkun determinanti li jkompli jakwista ri]ultati po]ittivi g[al Malta. Lawrence Gonzi

biss g[andu l-jedd jekk jag[laqx il-kapitlu politiku jew le, tkun xi tkun idde/i]joni tieg[u nixtieq inwassal l-apprezament u lawguri sin/iera tieg[i lejh u lejn is-sinjura Kate Gonzi ta’ dak kollu li g[amlu g[allpajji] u nassigurahom li ssagrifi//ju b’mod personali u kollettiv li g[amlu mhux se jkunu minsija.

Il-bqija tal-politi/i ta’ pajji]na u nklu] il-Gvern pre]enti g[andhom i[arsu lejn Lawrence Gonzi u jimxu fuq il-passi tieg[u fosthom li l-prin/ipji u l-valuri ji;u lewwel u qabel kollox biex b’hekk isiru l-a[jar g[a]liet g[al poplu Malti u G[awdxi.

Irridu nerfg[u r-responsabbilitajiet tag[na u ma nkunux b[al pinnur nitkellmu kif jaqblilna, biex inkunu popolisti jew sa[ansitra skont i/-/irkustanzi, irridu nibqg[u ffukati ming[ajr ma nitilfu dak kollu li jag[milna Maltin.

Il-ka] kif mexxa Lawrence Gonzi fuq il-kri]i tal-Libja u mal-immigranti illegali matul l-le;i]latura tieg[u hi milja importanti fil-politika tag[na.

Il-medi/ini Out of Stock u d-delivery

Kull ma jmur sirt nisma’ b’aktar medi/ini out of stock, medi/ini li huma essenzjali g[as-sa[[a talindividwu fosthom dawk relatati ma’ mard kroniku fosthom il-qalb, stonku u o[rajn. Il-Partit Laburista mhux biss ma wettaqx ilweg[da elettorali tieg[u li jsolvi din il-problema tal-out of stock i]da lanqas id-delivery tal-medi/imi wara biebek ma saret realtà.

Jekk g[al Partit Laburista is-sitwazzjoni tal-le;i]latura li g[addiet kienet wa[da preokkupanti u li se tisplodi, issa x’jg[idu l-anzjani

minn Clinton Sammut clintonsammut@gmail.com

tag[na? Iridu jmorru lispi]erija u jixtru minn buthom il-medi/ina li jkollhom b]onn g[ax barra li lmedi/ina hi out of stock lanqas is-servizz tat-taxi li j;iblek il-pirmli wara dahrek mhi funzjonabbli.

Illum l-anzjani tag[na u dawk kollha li jiddependu mill-medi/ina tal-gvern jg[idu li ‘’illum ninsabu ag[ar milli konna na[sbu qabel u kemm konna a[jar qabel’’. {abba r-ras iebsa u tfigh il-b]ar fl-g[ajnejn qabel lelezzjoni, il-Prim Ministru Muscat tellef lill-pajji] opportunità tad-deheb lil dawk kollha li jispi//aw bla pirmli.

Dan g[aliex il-vi]joni talPartit Nazzjonalista kienet tilqa’ g[al din l-inkonvenjenza tant li fil-manifest elettorali kien imwieg[ed li f’ka] ta’ out of stock, il-pazjent imur jixtri l-pirmli u lgvern kien jirrifondi l-flus lura. Issa jara l-poplu Malti x’kien jaqbilu.

Clinton Sammut hu kunsillier elett f’isem il-Partit Nazzjonalista fil-Kunsill Lokali tan-Naxxar

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Im;iba [a]ina tal-Gvern ta’ Muscat F’dawn il-ftit aktar minn erba’ xhur ta’ Gvern Laburista kien hemm [afna ;rajjiet li wasslu g[al di]appunt kbir bil-Gvern Laburista.

Id-di]appunt tan-nies hu /ar – l-appo;; g[al dak li qed jag[mel il-Prim Ministru Muscat waqa’ bi 17-il punt f’dawn l-erba’ xhur skont l-ist[arri;, mag[ruf li jkun e]att, tal-MaltaToday, li ]gur ma tistax titqies b[ala xi gazzetta favur il-Partit Nazzjonalista.

Element li jg[aqqad [afna ;rajjiet ta’ dawn l-erba’ xhur

Element li jg[aqqad flimkien il-[afna ;rajjiet ta’ dawn l-erba’ xhur li wasslu g[al din il-waqg[a qawwija fl-appo;; tal-Prim Ministru Muscat hu lim;iba [a]ina ta’ [afna ministri u segretarji parlamentari – [afna ka]i ta’ ksur /ar u qawwi tal-etika bl-approvazzjoni espressa u /ara tal-Prim Ministru Muscat innifsu.

Il-lista ta’ m;iba [a]ina hi twila u qed tkompli titwal anki f’dawn il-;ranet. U dan, meta dan ilGvern Laburista g[adu fil-bidu tat-triq tieg[u.

G[adu fil-bidu tat-triq u suppost qieg[ed ikun ferm u ferm kawt fid-de/i]jonijiet tieg[u. Bidu li fih trid tara fejn u kif inti miexi.

Qed jag[mel l-oppost ta’ dak li wieg[ed

I]da l-istil ;did ta’ politika li wieg[ed Muscat g[adna qatt ma rajnieh. G[adu qatt ma tfa//a

quddiem l-elettorat. U g[all-kuntrarju, beda miexi, minflok bil-g[aqal u bl-anali]i ta’ kull pass u kull de/i]joni, bea jag[mel [afna dikjarazzjonijiet u de/i]jonijiet li di;à we;;g[u fil-la[am il-[aj. {addiema fl-isptarijiet, fil-pulizija u f’dipartimenti o[rajn vittmi ta’ transfers motivati minn politika parti;jana sfrenata. Preferenzi fl-g[a]la ta’ Segretarji Permanenti, ta’ Ministeri li huma uffi/jali g[olja fi/-?ivil li kienu l-ewwel im;ieg[la jirri]enjaw u wara g[a]lu lil min riedu huma u skont ma’ min riedu ja[dmu l-Ministri u sSegretarji Parlamentari – l-oppost tal-g[ajta talkampanja elettorali “tista’ ma taqbilx mag[na i]da tista’ ta[dem mag[na”.

Dikjarazzjonijiet ma jitwemmnux

G[andna d-dikjarazzjoni tal-assi tal-ministri u ssegretarji parlamenari li w[ud minnhom g[amlu dikjarazzjonijiet li ma jitwemmnux. In-nuqqas ta’ kredibbilità ta’ dawn id-dikjarazzjonijiet ma jpo;;ix biss lill-ministri u lis-segretarji parlamentari li g[amluhom f’dawl ikrah, imma wkoll lillPrim Ministru Muscat li jmexxihom.

Chris Cardona jinda[al f’kuntratt tal-Gvern

G[andna lill-Ministru Chris Cardona li nda[al f’kuntratt tal-Gvern – [a;a li ma jistax jag[mel, li

m’g[andux jag[mel u li, minn fuq, qed jg[id li issa din hi policy tal-Gvern.

Ladarba l-policy tal-Gvern ta’ Muscat hi li jinda[al fil-pro/ess tal-kuntratti pubbli/i u jaqlibhom, mela hu l-Prim Ministru Muscat innifsu li jrid iwie;eb g[al din il-policy li hi fl-istess linja ta’ meta l-pajji] kellu korruzzjoni istituzzjonalizzata meta l-ministri kienu jidde/iedu l-kuntratti, il-permessi u l-li/enzji fost akku]i kbar ta’ tix[im.

Aktar qlig[ ta’ flus g[ad-Deputati Laburisti

Dawn il-;ranet ukoll kellna li;i li l-Gvern ta’ Muscat g[adda u li se tag[ti aktar opportunitajiet ta’ qlig[ ta’ flus lill-Membri Parlamentari tal-Gvern li issa se jkunu jistg[u jin[atru u jit[allsu minn flus il-poplu f’karigi o[rajn ma’ dawk li di;à g[andhom – karigi fejn qabel ma setg[ux jin[atru. Din hi li;i li g[addieha l-Gvern bir-responsabbiltà diretta talPrim Ministru Muscat. :rajjiet jintnu minn rashom

Dawn il-;rajjiet kollha ta’ ftit ;ranet g[andhom it-timbru dirett ta’ Joseph Muscat. Huma m;ibiet []iena, juru li minkejja l-paroli sabi[ ta’ qabel lelezzjoni, il-Gvern ta’ Muscat qed iwettaq [wejje; jintnu, u juru wkoll li l-[uta qed tinten minn rasha.

Gvern li jib]a’ mill-iskrutinju Ftit qabel mal-Parlament a;;orna g[as-sajf, il-Gvern Laburista kellu l-g[a;la biex japprova emendi fid-diversi li;ijiiet li jittrattaw il-funzjonijiet tal-Membri Parlamentari.

B’dawn l-emendi, il-Leader of the House jista’ jkun membru Parlamentari u mhux bilfors Ministru, filwaqt li tne[[iet ukoll il-projbizzjoni li kienet te]isti f’diversi li;ijiet, fosthom, fl-Att dwar il-Kunsill Malti g[all-Arti;janat, l-Att dwar l-Awtorità g[as-Sigurtà u s-Sa[[a fuq il-Post taxXog[ol, l-Att dwar l-Isports, lAtt dwar is-So/jetà Koperattivi u o[rajn, li j]omm lill-membru parlamentari milli jservi b[ala membru fuq bord jew kummissjoni skont il-ka].

Din xi tfisser? Sempli/i.

Tfisser li Joseph Muscat se jkun qieg[ed jinnomina membri f’dawn il-bordijiet jew kummissjonijiet minn fost ilmembri parlamentari li huwa stess ma po;;ihomx filKabinett.

Permezz ta’ dan it-tibdil, Joseph Muscat u l-Gvern Laburista qieg[ed jimmina kun/ett importanti u li huwa lqofol ta’ kull demokrazija – ilkun/ett tas-separation of powers. Huwa wie[ed mill-bilan/i l-aktar importanti f’kull sistema demokratika u sal-lum din is-

sistema dejjem [admet bizzilla.

Filwaqt illi l-E]ekuttiv, u /ioè lmembri tal-Gvern jew a[jar ilKabinett, jintg[a]lu mill-membri tal-Kamra tar-Rappre]entanti, il-pi] idur fuq il-Parlament kollu biex isir skrutinju fuq ilGvern. Din is-sistema ta’ checks and balances qieg[da hemm mhux g[alxejn jew b’kapri// jew b’kumbinazzjoni imma g[ax g[andha funzjoni, u l-Parlament li xog[lu hu li jille;i]la g[andu funzjoni li jiskrutinja lill-Gvern. Kull membru parlamentari g[andu dan ir-rwol u allura anki lmembri tal-Gvern stess g[andhom dan l-obbli;u ta’ skrutinju.

Imma, o[ro; il-g[a;eb, dan il-Gvern ;did fjamant di;à ta l-;enb lil dan il-prin/ipju ba]iku tad-demokra]ija. :ie jaqa’ u jqum minn din is-sistema ta’ checks and balances sabiex ikollu aktar sa[[a f’idejh u jakkomoda wkoll lil min forsi di;à qed juri snienu. Blebda mod u qatt ma tista’ lOppo]izzjoni tmur kontra lprin/ipju u n-natura tas-sistema Parlamentari tag[na u tkun kompli/i ma’ dan ilGvern; u kien proprju g[alhekk li vvutajna bi [;arna kontra dawn l-emendi.

Fl-interventi li g[amilna filParlament, g[amilna referenza g[al diversi li;ijiet ta’ pajji]i

o[rajn, fosthom, l-Ingilterra, lUngerija, l-Awstralja u lIrlanda, li lkoll jipprojbixxu lill-membri parlamentari milli jservu fuq bordijiet pubbli/i. U allura qajjimna diversi mistoqsijiet li bla dubju baqg[u mhux-imwie;ba min-na[a talGvern. Minflok ma l-Gvern da[[al emendi ;odda fiddiversi li;ijiet sabiex isostni dak li qal u kiteb fil-manifest elettorali tieg[u qabel l-elezzjoni dwar kif se jkun Gvern trasparenti u kontabbli u dwar kif se jkun qed jag[mel good governance, g[andna llum Gvern illi da[[al emendi li komplew jag[tu s-sa[[a lilu askapitu tal-poplu Malti u G[awdxi, li belag[ha li Malta verament kienet se tkun ‘tag[na lkoll’.

G[addew biss erba’ xhur minn meta l-Partit Laburista reba[ l-elezzjoni, imma di;à g[andna Partit Laburista filGvern li di;à qed jid[ak binnies u j;ib fix-xejn il-manifest elettorali tieg[u stess. Kont nippretendi li fil-Parlament iddiskussjoni tkun dwar kif se nsa[[u l-good governance ta’ azjendi pubbli/i, ta’ awtoritajiet u kummissjonijiet pubbli/i, u dwar kif se nsa[[u l-vu/i ta/-/ittadin aktar milli dwar kif se jkun hemm aktar ind[il mill-politiku fit-tmexxi-

ja u l-amministrazzjoni.

U kemm smajna dwar ilmeritokrazjia qabel l-elezzjoni ;enerali? Rajna kif saru diversi [atriet u kif [afna po]izzjonijiet marru di;à g[and persuni li huma mid[la sew tal-PL. Il-Gvern Laburista issa jrid ikompli fuq din it-triq billi jpo;;i wkoll membri parlamentari laburisti fuq bordijiet pubbli/i.

F’dawn il-jiem ta’ diskussjoni fil-Parlament [ar;et ukoll l-ipokrezija talGvern Laburista u tad-diversi membri parlamentari laburisti.

Ta’ min jinnota li meta fl2003 g[addiet il-Li;i dwar ilMalta Enterprise, [add minna[a tal-Labour ma kien oppona jew o;;ezzjona g[al din il-projbizzjoni. Kien hemm dibattitu s[i[ filParlament u kellek diversi membri Laburisti li g[adhom fuq il-bankijiet illum li tkellmu dwar din il-li;i, i]da ma lissnux kelma dwar din il-projbizzjoni. Issa kellek l-istess membri jippruvaw jikkonvin/una li t-tne[[ija ta’ din il-projbizzjoni hi wa[da ;;ustifikata u ra;onevoli. Jista’ xi [add jifhem dan l-a;ir? Wisq nib]a’ li dan kollu qed isir g[aliex Joseph Muscat spi//a f’sitwazzjonijiet fejn sabiex ji;;ustifika /erti g[a]liet li

Paula Mifsud Bonni/i email. pmifsudbonnici@pn.rog.mt

g[amel fil-Kabinett tieg[u wieg[ed lil dawk li ma g[a]ilx illi se jkun qed jippremjahom mod ie[or.

Li hu ];ur hu li lOppo]izzjoni se tibqa’ tiskrutinja lill-Gvern kontinwament u ming[ajr kompromessi. :aladarba jidher li lbackbench tal-Labour se jkun qed jifforma parti mill-e]ekuttiv tal-Gvern tieg[u stess, xog[olna fil-Parlament ]died u se jkun indispensabbli. Dan se jkunu qed nag[mluh f’;ie[ lelettorat Malti kif ukoll f’;ie[ is-s-sistema demokratika li g[andna f’pajji]na.

Paula Mifsud Bonni/i President Kunsill :enerali

IN-NAZZJON It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

10 Ittri

Min ing[ata transfer u min idda[[al lura fil-Korp Wied il-G[ajn g[andu bosta attrazzjonijiet ta’ interess

}jara lill-kappelli u n-ni/e/ f’Wied il-G[ajn Fl-okka]joni tal-attività ‘Arti fil-Bera[’, ;iet organizzata ]jara mill-Kunsill Lokali ta’ Marsaskala f’xi kappelli u ni/e/ li nsibu f’Wied il-G[ajn, nhar il{add 30 ta’ :unju 2013.

Kelli x-xorti li nkun fost ilpersuni li ]aru dawn il-kappelli.

Bdejna mill-Kappella tarRu]arju, imbag[ad g[addejna g[all-Kappella talMadonna tad-Dawl, ilKappella ta’ Sant’Antnin, ilKappella ta’ San Gejtanu u spi//ajna dorna wkoll ]ew; ni/e/ ta’ San Tumas u San

Spiridjun.

Barra dawn hemm iktar x’tara f’Wied il-G[ajn, imma l-programm kien imqassam li n]uru dawn il-kappelli u nni/e/. Mag[na kellna gwida professjonali, Neville Ebejer, li minn qalbi nirringrazzjah g[at-tag[rif siewi li tana [dejn kull kappella li d[alna fiha.

Nirringrazzja lillKunsilliera Elizabeth Cassar, li [adet [sieb din l-attività tassew interessanti. Jien ma nixba’ qatt in]ur lokalitajiet stori/i g[ax g[alkemm ng[addu spiss minn [dejhom

u narawhom minn barra, xorta jibqa’ l-fatt li dejjem hemm x’titg[allem, kemm meta tieqaf u t[ares lejhom bir-reqqa minn barra kif ukoll meta tid[ol u tara x’ikun hemm ;ewwa. {adt gost ninnota li dawn il-kappelli huma lkoll mi]muma kif inhu xieraq.

Wied il-G[ajn jew Marsaskala, b[al kull post ie[or, g[andu bosta attrazzjonijiet ta’ interess u hu tajjeb g[alhekk li nkunu nafu dwarhom.

Malcolm Schembri {a]-}abbar

Tassew ta[t dan il-Gvern di;à rridu nibdew nirrealizzaw li nistennew minn kollox. Minn kull ta[wid.

E]empju /ar hu l-Korp tal-Pulizija. Tela’ l-Labour, u Alla jbierek kollox inqaleb ta’ ta[t fuq. Kieku b’dak li g[amlu rajna xi bidla radikali li biha ng[idu li l-Korp jinsab a[jar, ma kien ikun ;ara xejn u ma kienet issir l-ebda kritika.

I]da li rajna hu Korp li fih ing[ataw numru bladdo// ta’ transfers. Rajna

wkoll lil min idda[[al lura fil-Korp, kif [abbar il;img[a li g[addiet ilKummissarju tal-Pulizija meta re;a’ ta l-;urament lil 17-il eks kuntistabbli jew sur;ent.

Dawn huma affarijiet li konna [sibna li ma narawhx minnhom aktar.

I]da ta[t dan il-Gvern qed ner;g[u naraw il-politika tal-passat tal-Labour Party.

X’[asra!

A Bugeja L-Imsida

L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, IN-NAZZJON, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

12 Intervista

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Insiru nafu a[jar min a[na Joe Mikallef jitkellem ma’ Oliver Friggieri (58) Fil-[ar;a tal-lum ta’ In-Nazzjon qed nippubblikaw it-tmienja u [amsin parti fis-sensiela ta’ konversazzjonijiet ma’ Oliver Friggieri li fihom qed nittrattaw temi u realtajiet differenti. Illum se nkomplu nitkellmu dwar l-edukazzjoni u temi relatati (it-tieni parti) u dan bl-iskop pre/i] li nkomplu nittrattaw temi attwali. Temi li bosta drabi niddiskutu u ng[arblu bl-aktar mod akkanit, i]da li bosta drabi wkoll nag[]lu li ninjorawhom.

Imma tajjeb li fil-[ajja mg[a;;la li qed ng[ixu nieqfu ftit u nirriflettu fuq temi attwali u li huma ta’ rilevanza. Bla dubju ta’ xejn, Oliver Friggieri, Progress hu ]vilupp. Imma kull ]vilupp hu bilfors tajjeb^ Mhux kull ]vilupp hu tajjeb. Ix-Xjenza mhix dejjem /ivili, u qalbha tajba, b[al meta toffri kumditajiet ;odda, medi/ini a[jar. Mhux kull innovazzjoni hi progressiva.

Ng[idu a[na, ix-Xjenza wasslet biex l-g[odod tal-gwerra saru aktar qawwija, effi/jenti. Il-bniedem primittiv li ]mien twil ilu kien ju]a l-i]bandola u l-vle;;a huwa l-istess bniedem li mbag[ad skopra l-bomba atomika, l-armi nukleari, il-missili. Id-distanza bla qies li hemm bejn il-vle;;a antika u l-missila moderna hi triq twila ta’ bniedem li hu dejjem l-istess: intelli;enti u anki barbaru.

Dan it-tip ta’ progress hu pass fittriq sewda tal-mibeg[da, il-progress ta’ bniedem li g[adu ma indunax li d-dinja hi ta’ Alla, u mhux tieg[u.

Min-na[a l-o[ra, il-progress fit-triq tar-rispett lejn in-natura hu sinjal mill-aqwa ta’ /iviltà. Il-progress jinkludi r-revi]joni tal-img[oddi, it-twarrib tal-i]balji li l-bniedem g[amel bid-drawwiet []iena tieg[u.

Ji;ifieri, hi l-

edukazzjoni biss li tista’ teman/ipa lillbniedem, inkella jibqa’ ma jitg[allimx kif ikun /ivili. L-edukazzjoni, allura, twasslu biex jirrevedi ttradizzjonijiet ukoll.

Il-bniedem [are; bi tbatija kbira mill;ungla, u l-;ungla hi dejjem miftu[a bera[. Il-bniedem modern, postmodern, jinsab die[el u [iere; mill-;ungla.

Kull meta hu vjolenti, bl-idejn u bilmezzi l-o[ra, hu barbaru.

bis-sa[[a tal-kapa/itajiet indiskussi tieg[u, kapa/i janalizza u jid[ol fil-fond ta’ dawn it-temi li g[andhom jg[inuna aktar biex niskopru a[jar min a[na, fejn a[na u fejn tissokta triqitna.

Ma’ Oliver Friggieri qed niltaqa’ b’mod regolari biex niddiskuti g[add ta’ temi, sitwazzjonijiet u mistoqsijiet. Il-qarrejja huma mistiedna jipparte/ipaw billi huma wkoll jibag[tulna l-[sibijiet tag[hom. Kull email g[al dan l-iskop g[andha tintbag[at f’dan l-indirizz elettroniku – joe.mikallef@media.link.com.mt.

Allura x’inhi l-;ungla^ X’sinifikat g[andha fil-kuntest ta’ diskors dwar l-edukazzjoni^ Ma hix biss dik li nafu mill-kotba tal-;eografija, imma hi wkoll dik li hemm fina l-bnedmin, u li tag[milna vjolenti b’mod jew b’ie[or.

Hi l-oppost tal-edukazzjoni vera - ledukazzjoni tal-qalb - li ma hi marbuta la ma’ lingwa jew o[ra, u lanqas ma’ livell ta’ studju jew ma’ xi skola jew o[ra. L-a[jar skola mhix dik li tg[allem il-Malti u lIngli], imma li tu]a dawn il-mezzi biex to[loq /ittadin e]emplari: persuna b’mo[[ mimli u b’qalb miftu[a. Il-kultura tal-;entilezza lejn kul[add, minn dudu sa bniedem.

Ji;ifieri, bil-mezzi effi/jenti kollha li g[andha, l-edukazzjoni tista’ ma tasalx tissupera lil dan

il-periklu li l-bniedem ikun barbaru^ L-edukazzjoni hi dejjem sforz biex il-bniedem ji]viluppa ru[u fi bniedem /ivili, ji;ifieri fi bniedem ;entili. Dan hu l-g[an ewlieni tat-tag[lim f’kull livell, minn kindergarten sa Università.

Imma kull fejn hemm kull xorta ta’ vjolenza hemm prova tal-falliment tal-edukazzjoni.

Il-;lieda tal-edukazzjoni hi kontra l-parti vjolenti tan-natura umana, u hi ;lieda li tintilef sikwit. Ilprogress fl-armamenti, fl-g[odod tal-qerda, hu e]empju ta’ kemm hi tremenda l-isfida li g[andha s-sistema edukattiva. L-g[adu ewlieni tal-iskola hu l-gwerra.

Ji;ifieri l-edukazzjoni ma hix mag[mula mit-tag[lim tal-Malti u tal-Ingli], u tal-lingwi, u ta’ su;;etti o[ra...

Ebda lingwa Maltija u ebda lingwa Ingli]a ma huma garanzija ta’ edukazzjoni u ta’ /iviltà fihom infushom. Il-lingwi kollha jistg[u jkunu, kif inhuma sikwit, mezzi ta’ barbari]mi.

Il-fidwa edukattiva ma tinstabx fil-lingwi, u fissu;;etti l-o[ra, imma f’dak kollu li nag[mlu bil-lingwi. Bihom nistg[u nkunu persuni tajbin u anki []iena, benefatturi u anki kriminali. Ebda lingwa ma g[andha mertu morali awtomatiku.

‘The song is the singer’.

Imma dan kollu fejn nistg[u nitg[allmuh, fl-iskola jew fit-triq^ Hemm b]onn li nitg[allmuh biex ng[ixu^ It-triq hi skola, u l-iskola tg[allimna kif nimxu fit-triq.

It-triq: ji;ifieri l-[ajja millbidu sal-a[[ar, il-mixja kontinwa fi]-]mien (meta) u flispazju (fejn). A[na u ng[ixu u nikbru, mit-tfulija sal-a[[ar nifs, ninteb[u kemm nafu ftit

L-Edukazzjoni biss li tista’ teman/ipa lill-bniedem, inkella jibqa’ ma jitg[allimx kif ikun /ivili

u kemm mhux bi]]ejjed li ng[ixu biex nifhmu x’inhi l[ajja.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

Intervista 13

{arsa [afifa madwarna, fejn ninsabu b[alissa a[na u naqraw dan il-kliem, hi bi]]ejjed biex turina kemm nafu ftit jew kemm ma nafu assolutament xejn fuq kulma g[andna madwarna hawn, fejn ninsabu b[alissa stess.

Anki jekk in[arsu lejna nfusna u nistaqsu x’nafu dwar il-;isem tag[na stess, dwar il-magna li tatna n-natura li hi l-organi]mu ta’ ;isimna – dan biss hu bi]]ejjed biex nitg[allmu kemm a[na injoranti dwar kulma hu madwarna.

Li tg[ix ma jfissirx li tkun taf, u b[ala regola lanqas biss ifisser li g[all-inqas tkun taf li ma tafx.

X’nafu fuq il-qalb u l-mo[[ u fuq kull tikka o[ra li tifforma l-persuna fi]ika tag[na? B’xorti tajba linjoranza tag[na dwar kollox, jew kwa]i kollox, ma tasalx i//a[[adna mill-opportunità li ng[ixu.

Xi e]empji: ma hemmx g[alfejn inkunu nafu x’ji;ri fina meta nifir[u, biex xi darba nifir[u.

Lanqas hemm b]onn li nkunu nafu x’ji;ri fina kull meta jaqbadna l-;u[, biex inkunu kapa/i nieklu u ng[ixu bl-ikel. Hemm do]a kbira [afna ta’ injoranza fina li b’xorti tajba ma teqridniex.

Din l-injoranza dwarna nfusna stess u dwar lambjent kollu ta’ madwarna, waqt li ma teqridniex, i//a[[adna mill-gost li nkunu nafu kemm hi meravilju]a d-dinja li ninsabu fiha, u kemm hi tabil[aqq opra wa[da ta’ Mo[[ Meravilju]. X’inhu li jwassal lill-annimali u lill-fjuri u lis-si;ar biex jg[ixu [ajjithom bir-reqqa kollha skont l-ista;uni?

G[ala ]errieg[a minsija fl-art, meta jasal ilmument tag[ha, tinbet, tispunta u tikber we[idha, anki jekk ma jsaqqiha [add? Kif tikber? Min ordnalha biex tistenna u biex tixref pre/i]ament meta jasal il-waqt? Min g[allimha r-regoli tal-arlo;;?

Qatt osservajna nemla g[all-inqas ta[t lenti?

X’nafu fuq il-meravilji tag[ha? Qatt smajna lkarba ta’ nemla mkabbra teknikament g[al numru enormi ta’ drabi? Jekk tassew li lin-nemla [alaqha Alla, allura meta nirfsuha, Alla jkun qieg[ed iwe;;a’ Hu wkoll, jew le?

Hemm miljuni ta’ mistoqsijiet dwar id-dinja ta’ ;o fina u ta’ madwarna li nistg[u nistaqsuhom issa u hawn lilna nfusna. U nafu li g[alihom a[na g[andna biss twe;iba pre/i]a: ‘ma nafux’. U lespert xi jg[id? L-espert itenni flimkien ma’ Einstein: a[na nafu ftit, u dak il-ftit li nafu huwa bi]]ejjed biex jurina kemm g[ad fadal xi nkunu nafu.

Mela l-aqwa lezzjoni li tag[tina l-edukazzjoni hi wa[da u /ara [afna: f’din il-pjaneta li sibna ru[na fiha a[na ma a[na xejn aktar u xejn a[jar minn turisti g[al mawra qasira [afna. Package tour – sabi[, u mimli mistoqsijiet.

U l-iskola, u l-Università, allura dawn x’jg[allmuna quddiem din ir-realtà^ L-edukazzjoni turina li (1) nistg[u nkunu nafu ftit, u li (2) nistg[u ng[addu [ajjitna kollha nkomplu nitg[allmu, u li, allura, jekk irridu (3) nistg[u ng[ixu bla ma nag[tu kas tal-mistoqsijiet kotrana li jitnisslu fina l-[in kollu, lejl u nhar, anki meta a[na reqdin. Fl-irqad ukoll, b’mod differenti, mo[[na jishar u jkompli x-xog[ol ta’ matul il-;urnata.

Il-post veru u proprju tal-edukazzjoni formali huwa qabelxejn l-iskola. Hemm jinsabu lg[alliema, l-esperti li studjaw ]ew; [wejje; essen-

L-Edukazzjoni> F’dinja dejjem ti/kien u fejn il-mezzi ta’ komunikazzjoni saru jg[aqqdu lill-bniedem b’tant [effa u fa/ilità, l-edukazzjoni tibqa’ tilg[ab rwol ferm importanti

zjali: (1) x’se jg[allmu, u (2) kif jg[allmu. Lewwel [a;a hi l-kontenut li l-g[alliem se jg[addi lill-istudenti tieg[u, waqt li t-tieni [a;a hi l-metodu, il-modalità, il-kif tat-tag[lim. G[alliem irid ikollu l-g[arfien hu nnifsu biex imbag[ad jg[addih lill-o[rajn, waqt li jrid ukoll ikun jaf kif g[andu jg[addi l-g[erf biex ikun /ar, serju u siewi.

Matul i]-]mien, bil-kisba tal-esperjenza, lg[alliem irawwem u ji]viluppa l-istil personali tieg[u kif jitkellem, jg[allem u jfiehem, u kif jibni rabta dejjem akbar mal-klassi tal-istudenti tieg[u.

Persuna tibda bil-metodu li studjat, biex ma]]mien tispi//a t[addem il-metodu li rabbiet u kabbret f’[ajjitha hi stess. Kull g[alliem jiskopri lmetodu tieg[u matul il-karriera tieg[u, b[alma kull tabib jadatta l-kura skont il-pazjent. Ma hemm ebda metodu tajjeb u ebda metodu [a]in, [lief dak li ja[dem u dak li ma ja[dimx. Kull sitwazzjoni titlob adattament skont il-ka] li jkun.

Mela t-teorija tat-tag[lim hi importanti daqskemm hi wkoll elastika. Hemm, naturalment, veritajiet li huma komuni g[al kull tabib u g[al kull pazjent. Hekk ukoll fl-edukazzjoni, imma mbag[ad huwa l-g[alliem li jadatta ru[u g[al kull sitwazzjoni.

L-edukazzjoni norbtuha mas-sillabu.

Insemmu sikwit is-sillabu, li ming[ajru donnu ma hemmx skola, jew klassi, jew tag[lim. X’inhu sewwasew is-sillabu^ Huwa programm ta’ studju mfassal skont sett ta’ valuri, ideat, etajiet, /irkustanzi u l-bqija, kif jitlob is-su;;ett, ma[sub bl-iskop li jkun ittrattat mill-g[alliema u mill-istudenti flimkien fi [dan medda mag[rufa ta’ ]mien.

Huwa [a]na ta’ g[arfien, g[erf, li g[andha ting[ata lill-istudenti fi ]mien sena, jew sentejn u

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Insiru nafu a[jar min a[na Kull g[alliem jiskopri l-metodu tieg[u matul il-karriera tieg[u, b[alma kull tabib jadatta l-kura skont il-pazjent. Ma hemm ebda metodu tajjeb u ebda metodu [a]in, [lief dak li ja[dem u dak li ma ja[dimx

aktar. Waqt li s-sillabu jista’ jkun wie[ed u komuni g[al kul[add fi [dan kategorija jew o[ra (tfal, ]g[a]ag[ u adulti) u skont livell jew ie[or (persuni li se jibdew jistudjaw, jew persuni li ilhom li bdew jistudjaw), l-g[alliem jaf li s-sillabu jitlob il-prudenza u l-g[aqal u d-dehen tieg[u.

Ma hux verità matematika wa[da g[al kul[add.

Huwa punt ta’ riferiment kostanti, imma l-aspetti varjabbli huma bosta, u sikwit dawn l-aspetti jispi//aw biex jiddeterminaw kollox, jew kwa]i.

Spiss nitkellmu dwar x’g[andu jsir fl-iskola jew fl-Università. Nitkellmu dwar l-edukazzjoni b’mod ;enerali. Imma nafu li s-su;;etti jvarjaw.

Fil-prin/ipju l-edukazzjoni hi [a;a wa[da, l-istess: id-d[ul tal-informazzjoni fil-mo[[. Fil-prattika l-kelma ‘edukazzjoni’ tfisser [wejje; differenti skont diversi fatturi b[alma huma l-livell, issu;;ett, il-kundizzjoni tal-udjenza.

Qabelxejn l-edukazzjoni t[addan bosta su;;etti differenti. Ma nistg[u qatt nitkellmu dwar x’g[andu jsir fl-edukazzjoni jekk ma nispe/ifikawx id-dettalji. Ng[idu a[na, it-tag[lim tal-Fi]ika u talKimika u tal-Bijolo;ija hu mbieg[ed [afna mittag[lim tal-lingwi, tal-arti (letteratura, skultura, pittura), tal-isport, u ta’ su;;etti xjentifi/i o[ra.

Kull diskors dwar is-sistema edukattiva jimplika si;ra wa[da imma b’bosta frieg[i differenti.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

14 Kompetizzjoni Fotografija#Lokali

Ritratt me[ud minn Ramon Attard din is sena fil-festa tal-Madonna tal-:ilju, l-Imqabba, nhar il-{add 16 ta’ :unju 2013, waqt li l-pur/issjoni waslet fil-pjazza tal-Imqabba qabel id-d[ul fil-knisja. F’dan ir ritratt, minbarra li tispikka l-vara sabi[a u artistika tal-Madonna tal-:ilju, jispikka wkoll ix-xog[ol mill-aqwa tan-nar tal-ajru ma[dum b’seng[a u dedikazzjoni kbira mil-Lilly Fireworks Factory. Jekk inti trid tipparte/ipa fil-kompetizzjoni tal-fotografija tista’ tibg[at ir-ritratti tieg[ek fuq ritratti@media.link.com.mt.

Titella’ ]-}ejtun FolkFest L-ewwel edizzjoni tal-attività }ejtun FolkFest li saret il-:img[a 19 u s-Sibt 20 ta’ Lulju fi :nien San Girgor, i]}ejtun, b’risq il-Fondazzjoni Nazareth, kienet deskritta b[ala su//ess.

Il-:img[a, 19 ta’ Lulju, waqt l-attività }ejtun FolkFest wie[ed seta’ jisma’ l-g[ana li ]-}ejtun hu rinomat g[alih, iduq l-ikel tradizzjonali Malti, jara esebizzjoni ta’ karozzi Amerikani u wirja tal-par/mina u xog[lijiet tal-bizzilla, u wkoll jiddeverti mal-gruppi folkloristi/i u d-diversi kantanti lokali, fos-

thom Renato, Odessa Green, Karma Skies, Cryptic Street, Ta’ Seguna Folk Group, Romina Mamo u [afna o[rajn.

Min attenda seta’ wkoll isib diversi tilari bi prodotti tal-arti;janat Malti.

Is-Sibt 20 ta’ Lulju, l-attività }ejtun FolkFest kompliet b’wirja tal-karozzi mill-Malta Mini Owners Club, ikel tradizzjonali Malti, xog[lijiet talbizzilla, ]fin folkloristiku u diversi kantanti lokali fosthom il-Greenfields, Christabelle Borg, Bibita, Neville Refalo, Skarlet, Adie, Gabriel Cassar

mill-band ta’ Gianluca Bezzina u [afna o[rajn.

Fi]-]ew;t iljieli kien hemm log[ob g[at-tfal, permezz tal-bouncing castle u t-train tat-tfal. Kien hemm ukoll log[ob tradizzjonali Malti u diversi rigali x’jintreb[u. Dawk pre]enti setg[u jie[du dawra wkoll mat-toroq dojoq ta]-}ejtun permezz tat-tren.

L-G[aqda Mu]ikali Beland u lG[aqda Banda }ejtun, fi]-]ew;t iljieli kellhom g[all-wiri sorpri]a dwar ilfesta fis-snin li g[addew.

Il-Fondazzjoni Nazareth, li twaqqfet mir-Rev Angelo Seychell (mag[ruf b[ala Dun An;) fi]-}ejtun, tie[u [sieb persuni bi b]onnijiet differenti fit-tlett idjar li t[addan fiha. Din ilFondazzjoni twaqqfet fl-1995 fuq ilmudell ARCHE, li kien twaqqaf minn Jean Vanier. Kollox beda minn dar wa[da, Dar Nazareth, id-dar personali ta’ Dun An;, li bdiet tag[ti kenn u appo;; lill-persuni bi b]onnijiet varji li ma kellhomx familja jew li ma setg[ux ikomplu jg[ixu ma’ familthom.

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

A[barijiet ta’ Barra 15 minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

IL-BRA}IL

Illum tibda l-ewwel ]jara tal-Papa Illum il-Papa Fran;isku jag[ti bidu g[all-ewwel ]jara tieg[u barra mill-Italja. Dan hekk kif imur il-Bra]il biex ji//elebra l-Jum Dinji ta]}g[a]ag[ flimkien ma’ eluf ta’ Kattoli/i minn madwar iddinja.

G[al din i]-]jara, il-Papa mill-Ar;entina dde/ieda li ma jag[milx u]u mill-vetturi bullet-proof u minflok se ju]a jeep normali mikxufa li s-soltu ju]a fi Pjazza San Pietru. Dan g[aliex ikun qrib il-poplu.

Il-Papa se jkun ibba]at f’Rio de Janeiro g[al din i]]jara, b’messa;; ta’ umiltà u appo;; g[all-fqar. Il-Knisja Kattolika fil-Bra]il – l-ikbar pajji] Kattoliku - hi wa[da li hu jaf sew u hu konxju li dan il-pajji] qed jitlef [afna nies g[as-sekulari]mu u reli;jonijiet o[ra u l-festa tal-Jum Dinji ta]-}g[a]ag[ g[andha fost l-iskopjiet tag[ha dak li j;edded il-fidi.

Aktar minn miljun Kattoliku mistennija jin;abru f’Rio g[al dan l-avveniment.

Min[abba l-protesti li splodew xahar ilu u li g[adhom g[addejjin, il-Gvern

tal-Bra]il qed jie[u mi]uri kbar ta’ sigurtà.

L-uniku impenn ewlieni tieg[u tal-lum hu laqg[a malPresident tal-Bra]il Dilma Rousseff. It-Tlieta mbag[ad se jkollu ;urnata mistrie[ u mbag[ad l-Erbg[a jibda lattività pubblika tieg[u.

Avveniment ewlieni ta’ din i]-]jara se jkun meta l-ewwel Papa :i]wita se j]ur il-favela f’Rio li tinsab tul triq imlaqqma “il-Medda ta’ Ga]a” min[abba l-vjolenza li jkun hemm.

L-Amerika Latina qed titqies b[ala l-a[[ar fortizza tal-Kattoli/i hekk kif flEwropa u l-Istati Uniti dawn qed jonqsu. Imma issa anki fil-Bra]il beda jin[ass dan leffett.

Meta kien la[aq Papa :wanni Pawlu II 89 fil-mija tal-popolazzjoni kienet Kattolika imma skont /ensiment li sar fl-2010, dawn issa ni]lu g[al 65 fil-mija.

Hu mif[um li dan se jkun lunika vja;; tieg[u barra millItalja g[al din is-sena imma fil-bidu tas-sena d-die[la hu mistenni jmur f’art twelidu.

IR-RUSSJA> Nies jammiraw skultura tar-ramel bl-isem “Ruslan u Ludmila” waqt wirja ta’ skulturi tar-ramel f’Krasnoyarsk b’temi mill-[rejjef Russi. (ritratt> Reuters)

IS-SIRJA

Malta kontra li l-Hezbollah jitqies b[ala grupp terroristiku Malta tidher li hi kontra li lHezbollah jitqies bhala grupp terroristiku. Dan hekk kif rapporti fil-midja Libani]a qed jikkwotaw uffi/jali tarribelli Sirjani li qed isostnu li r-re;im tal-President Sirjan Bashar al-Assad re/entament trasferixxa ]ew; kunsinji ta’ armi kimi/i lill-grupp militanti Libani] tal-Hezbollah.

B[alissa l-Hezbollah qed ikollu rwol imporanti fil-gwerra /ivili Sirjana billi qed ji;;ieled ma;enb it-truppi Sirjani kontra r-ribelli.

Il-forzi ta’ Assad ilhom fuq l-offensiva mix-xahar li g[adda wara appo;; mill-Hezbollah u bis-sa[[a tag[hom irnexxielhom jiksbu l-kontroll ta’ belt tul il-fruntiera mal-

Libanu. Barrra minn hekk ;ellieda mill-Hezbollah qed ikunu determinanti fl-attakki kontra r-ribelli f’Damasku u Homs.

Illum il-Ministri tal-Affarijiet Barranin tal-UE g[andhom jidde/iedu jekk il-ferg[a militari tal-Hezbollah g[andhiex titni]]el b[ala grupp terroristiku. Laqg[a tal-Ambaxxaturi tal-UE

dwar dan spi//at ming[ajr qbil.

Sorsi fi Brussell qalu li l-Gvern Malti kien qed jo;;ezzjona li lHezbollah jitqies b[ala grupp terroristiku.

It-t[assib dwar il-Hezbollah fl-UE ]died wara li s-sena li g[addiet filBulgarija nstab li l-grupp kien wara attakk fatali fuq turisti I]raeljani.

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

16 A[barijiet ta’ Barra

A[barijiet ta’ Barra 17

L-ISTATI UNITI

Batman u Superman flimkien

L-ISTATI UNITI> Xarabank b’reklam g[all-film “Kick-Ass 2” tg[addi minn quddiem is-San Diego Convention Center fejn qed isir l-2013 Comic-Con – festa ddedikata lill-karattri tal-komics. (ritratt> Reuters)

Zack Snyder, id-direttur tal-film “Superman Man of Steel” qal li l-film li jmiss se kien se jittratta konfrontazzjoni bejn ilkarattru ta’ Superman u Batman.

Filwaqt li dawn i]-]ew; karattri tad-DC Comics fil-bidu ta’ dawn is-stejjer kienu [bieb, aktar re/entament dawn tpo;;ew b[ala avversarji.

Il-Warner Bros, wara ssu//ess tal-karattri talMarvel fil-films ta’ Disney “The Avengers” fl-2012 u li da[[al 1.5 biljun dollaru, qed jit[ajru jag[mlu pass simili.

FRANZA

Ikomplu l-protesti min[abba l-velu I]lamiku G[at-tieni lejl konsekuttiv, kien hemm inkwiet bejn gruppi ta’ ]g[a]ag[ u l-Pulizija fis-subborg ta’ Trappes f’Pari;i.

L-inkwiet beda wara li ra;el kien arrestat wara li martu ntalbet tne[[i lvelu I]lamiku li kien qed jg[atti wi//ha u li Franza hu illegali. Hu qed ikun akku]at li pprova jifga uffi/jal talPulizija.

Il-;img[a filg[axija madwar 300 persun attakkaw l-g[assa f’Trappes fejn ir-ra;el kien qed jin]amm. Dan imbag[ad in[eles is-Sibt imma jrid jidher il-qorti.

Il-li;i li tipprojbixxi li wie[ed ikollu

wi//u mg[otti fil-pubbliku kienet introdotta f’April tal-2011 u hemm multa g[al min jinqabad.

Manuel Valls, il-Ministru tal-Intern, qal li fiz-zona issa ntbag[tu taqsimiet talpulizija ta’ kontra l-irvellijiet u dawn kienu se jibqg[u hemm sakemm jer;a’ jkun hemm il-kalma. Quddiem l-g[assa li kienet fil-mira lbiera[ kien hemm 30 vettura tal-pulizija ta’ kontra l-irvellijiet.

Fl-in/identi li nqalg[u matul il-lejl bejn is-Sibt u l-{add, karozzi u o;;etti o[ra ng[ataw in-nar mill-folol li kienu qed jirvellaw kif ukoll kien sparat log[ob tan-nar fid-direzzjoni tal-Pulizija. Dan min-na[a tag[hom wie;bu billi sparaw

il-gass tad-dimug[ lejn id-dimostranti.

L-ag[ar inkwiet kien irrapportat fissig[at bikrin tal-biera[ fejn fost l-o[rajn karozza nstaqet fid-direzzjoni tal-Pulizija imma fortunatament [add ma ndarab.

Sorsi fi [dan il-Pulizija qalu li issa linkwiet kien qed jinfirex lilhinn minn Trappes lejn is-subborgi ta’ Elancourt u Guyancourt.

Valls qal li s’issa erba’ persuni kienu arrestati u 20 karozza ng[ataw in-nar.

Fl-2005, is-subborgi ta’ Pari;i kienu n[akmu minn irvellijiet kbar li mbag[ad infirxu lejn bliet o[ra wara li ]ew; ]g[a]ag[ kienu mietu wara li ;rew warajhom il-Pulizija.

L-AWSTRIJA> L-eks sewwieq Ingli] tal-Formula One, Stirling Moss, isuq 1955 Ferrari 750 Monza matul l-Ennstal Classic Rally qrib ir-ra[al Awstrjak ta’ Groebming. Madwar 206 karozza klassika [adu sehem f’dan ir-rally mifrux fuq tlett ijiem fil-Provin/ja ta’ Styria. (ritratt> Reuters)

L-ITALJA

The]]i]a qawwija fil-Marche {afna nies qattg[u l-lejl bejn is-Sibt u l-{add filmiftu[ wara terremot li [e]]e] partijiet mir-re;jun

tal-Marche.

It-terremot kellu qawwa ta’ 4.9 fuq l-Iskala Richter u se[[ fil-Ba[ar Adrijatiku

barra l-kosta ta’ Ancona u Macerata u f’fond ta’ tmien kilometri It-terremot se[[ fit-3.32 am

– l-istess [in tat-terremot li fis-6 ta’ April tal-2009 kien farrak il-belt ta’ L’Aquila.

Wara l-ewwel t[e]]i]a

kienu re;istrati aktar t[e]]i] tal-art fl-in[awi u l-aktar wa[da qawwija kellha qawwa ta’ 4 fuq l-Iskala Richter.

NEW ZEALAND

Terremot jag[mel [sara fil-Parlament

L-AWSTRALJA

Jibbumbardjaw il-Great Barrier Reef }ew; ajruplani Amerikani tat-tip AV-8B Harrier, bi ]ball waddbu erba’ bombi fuq il-Great Barrier Reef Marine Park waqt ta[ri; militari.

Fortunatament, il-bombi ma [adux g[aliex ma kinux armati. Dawn

suppost kellhom jitwaddbu fuq g]ira ftit ’il bog[od imma l-manuvra t[assret.

Peress li l-bdoti kienu nieqsa millfjuwil u ma setg[ux jin]lu bil-bombi mwa[[lin, kellhom jarmuhom fil-ba[ar.

Fil-kapitali ta’ New Zealand terremot li dam sejjer minuta g[amel [sara fil-bini tal-Parlament kif ukoll waqqaf l-ivvja;;ar bil-ferroviji.

It-terremot kellu qawwa ta’ 6.5 fuq l-Iskala Richter u l-epi/entru kien 57 kilometru barra l-kosta ta’

Il-Great Barrier Reef hu meqjus b[ala Wirt Dinji min[abba l-[lejjaq tal-ba[ar li hemm, partikolarment ilqroll u jinfirex g[al madwar 3,000 kilometru tul il-kosta fil-Grigal talAwstralja.

IL-BEL:JU> Philippe jie[u l-;urament b[ala r-Re ;did tal-Bel;ju waqt /erimonja lbiera[ fil-Parlament Bel;jan fi Brussell. Dan wara li missieru, Albert, li g[andu 79 sena, [abbar li kien se jabdika. Issa Philippe, li g[andu 53 sena, sar is-seba’ re tal-Bel;ju. Philippe [a l-;urament tieg[u fit-tliet lingwi uffi/jali tal-Bel;ju – l-Olandi], il-Fran/i] u l-:ermani]. Dan wara li missieru ffirma l-att le;islattiv li bih abdika wara li kienu ilu 20 sena kap tal-monarkija Bel;jana.

L-abdikazzjoni ta’ Albert se[[et tliet xhur wara li r-Re;ina Beatrix g[amlet l-istess [a;a biex minflokha [a posthabinha Wilem-Alexander. Ir-rwol tar-Re fil-Bel;ju hu aktar wie[ed /erimonjali. (ritratt> Reuters)

Wellington u n[ass anki f’Auckland.

F’Wellington, [afna zoni spi//aw bla provvista tal-elettriku, tkisser il[;ie; ta’ xi twieqi u vetrini u xi kanen tal-ilma nqasmu. Minkejja paniku kbir, ma kienx hemm

rapporti ta’ vittmi. Anki l-ajruport tal-kapitali g[al xi [in kellu jing[alaq b[ala prekawzjoni Fi Frar tal-2011, kien hemm terremot li kellu l-qawwa ta’ 6.3 fuq l-Iskala Richter f’Christchurch li [alla 185 persuna mejta.

F’dawn l-a[[ar ;ranet kien hemm [afna t[e]]i] tal-art fin-Nofsinhar ta’ North Island f’New Zealand. Filpajji] ikun hemm madwar 14,000 terremot kull sena li minnhom madwar 20 ikollhom qawwa ta’ aktar minn 5 fuq l-Iskala Richter.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

18 A[barijiet ta’ Barra L-ISTATI UNITI> {elikopter mag[ruf b[ala “sky crane” ji;bor l-ilma biex jintu]a kontra nirien fil-foresta madwar Idyllwild f’Kalifornja.

In-nirien wasslu g[all-evakwazzjoni ta’ dan ir-ra[al wara li xi bini [a n-nar. (ritratt> Reuters)

L-ISTATI UNITI

IR-RENJU UNIT

Jinstabu l-magni tal-Apollo 11

Imut komiku influwenti

F’qieg[ l-O/ean Atlantiku, esploraturi rnexxielhom isibu l-magni tal-Apollo 11 – il-missjoni spazjali li biha tni]]lu l-ewwel bnedmin fuq il-Qamar.

Il-magni kienu nstabu f’Marzu imma issa kien konfermat li dawn huma l-magni ta’ din il-missjoni storika. Dan wara l-u]u ta’ apparat sofistikat li bih instabu n-numri “2044” mnaqqxa fuq il-magna. Dan kien is-serial number ta’ wa[da mill-magni li ntu]aw mill-Apollo 11 biex jitwassal fl-ispazju.

Il-magni kienu f’fond ta’ madwar [ames kilometri u r-ri/erkaturi li sabuhom jemmnu li g[andhom bi]]ejjed bi//iet biex jibnu ]ew; magni s[a[ minn dan il-vaj;;. Ilmagni ;arrew ir-rokit Saturn V

T[abbret il-mewt tal-komiku Ingli] Mel Smith (ritratt) li sar isem mag[ruf min[abba sensiela ta’ programmi komi/i fuq it-televi]joni fis-snin Sebg[in u Tmenin.

Smith miet min[abba attakk tal-qalb f’eta ta’ 60 sena. Hu kiseb popolarità bi programmi b[al “Not The Nine O’Clock News” u “Alas Smith and Jones”.

Hu kien ukoll wara diversi programmi ta’ su//ess fosthom is-serje “Ali G” li po;;a isem l-attur Sacha Baron Cohen – mag[ruf g[all-karattru ta’ Borat – fuq fomm kul[add.

Hu kien ukoll il-persuna li kien introdu/a lill-grupp Ingli] “Queen” waqt Live Aid fl-1985 u kellu kanzunetta tieg[u li da[let fost l-aqwa [amsa fir-Renju Unit meta fl-1987 ing[aqad mal-kantanta Kim Wilde

g[al ftit aktar minn ]ew; minuti.

Ladarba kienu g[amlu xog[olhom, dawn tqa//tu u spi//aw f’ib[ra barra l-kosta ta’ Florida.

L-a[bar ing[atat hekk kif qed jitfakkar l-44 anniversarju tal-ewwel passi stori/i minn Neil Armstrong fuq il-Qamar.

Il-vja;; tal-Apollo 11 kien beda fis-16 ta’ Lulju b’Neil Armstrong jag[mel l-ewwel passi minn bniedem fuq il-Qamar fl-20 ta’ Lulju tal-1969. Anqas minn 24 sieg[a wara li kienu ni]lu, l-astronawti bdew il-vja;; lura fid-dinja fl-24 ta’ Lulju meta ni]lu fl-O/ean Pa/ifiku.

L-ekwipa;; tal-Apollo 11 kien mag[mul minn Armstrong, Michael Collins u Edwin “Buzz Aldrin.

g[all-kanzunetta “Rockin’ Around the Christmas Tree”.

Smith kien ukoll direttur tal-films u fost is-su//essi tieg[u hemm “Bean – The Ulitmate Disaster Movie” bl-attur Rowan Atkinson, [abib li mieg[u kien beda l-karriera komika, kif ukoll ilkummiedja romantika “The Tall Guy”.

L-EMIRATI G{ARAB MAG{QUDA

Intbag[tet il-[abs g[ax ;iet stuprata Mara Norve;i]a kienet ikkundannata g[al 16-il xahar [abs f’Dubai wara li marret tirrapporta stupru lillpulizija.

Marte Deborah Dalelv ta’ 24 sena kienet Dubai fuq xog[ol meta kienet stuprata. Meta marret l-g[assa talPulizija tag[mel ir-rapport, huma

ssekwestrawlha l-passaport u l-flus li kellha. Erbat ijiem wara hi kienet akku]ata li kellha relazzjoni sesswali barra ]-]wie;, li xorbot lalko[ol u li [adet ;urament falz.

Hi qalet li dak li attakkaha ng[ata piena ta’ 13-il xahar [abs talli kellu relazzjoni barra ]-]wie; kif ukoll

min[abba konsum tal-alko[ol.

Hi kienet ikundannata l-;img[a li g[addiet u issa appellat mis-sentenza li trid tinstema’ f’Settembru.

Il-ka] qanqal rabja kbira mhux biss fin-Norve;ja imma anki fost gruppi li ja[dmu g[ad-drittijiet tannisa. Hi issa qed tg[ix ta[t protez-

zjoni f’bini tal-Gvern Norve;i] imma teknikament suppsot qieg[da l-[abs.

Skont l-Emirates Centre for Human Rights, il-li;i lokali tg[id li xi [add jista’ jinstab [ati ta’ stupru wara li l-akku]at jammetti jew min[abba xhieda minn erbat ir;iel.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

Fil-Lenti 19

Insiru nafu a˙jar lil...

Joyce Grech

Isem u kunjom

Joyce Grech.

Data tat-twelid

24 ta’ Ottubru 1974, fi New York, l-Istati Uniti.

Lokalità fejn toqg[od

L-Imsida. Trabbejt l-Istati Uniti u mbag[ad in-Nadur G[awdex sa meta kelli sbatax.

X’inhi l-konnessjoni tieg[ek mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu

kont i]g[ar kont in[obb [afna l-volleyball u n;emma’ l-muniti.

L-aktar [a;a li tatek sodisfazzjon f’[ajtek sa issa Il-karriera u l-familja.

Xi [a;a li ddejqek

L-in;ustizzji, Ili na[dem fil-media mill-1992. Mill-1996 sasf’kollox. Idejquni sena l-o[ra kont full time fil-media. Studjajt nies li jwe;;g[u il-Komunikazzjoni f’livell ta’ Masters fillil [addie[or :urnali]mu. {dimt fil-media televi]iva b[ala sempli/ement g[ax producer, scriptwriter, editor, pre]entatri/i u jg[iru g[alihom. direttur tekniku u fil-management. G[ar-radju [dimt b[ala pre]entatri/i u producer. Kont Esperjenza li g[addejt nikteb pa;ni g[al gazzetti differenti u g[adni minnha, po]ittiva nikkordina pa;ni g[al rivisti. G[allimt b[ala jew negattiva, u li Assistant Lecturer fl-Università ta’ Malta kors t[oss li minnha fit-teknika g[ar-radju. Fit-teatru dderi;ejt plays, irre/tajt, [dimt backstage u [dimt b[ala PR ta’ tg[allimt [afna kumpaniji internazzjonali li ;ew jag[tu Po]ittivi g[andi rappre]entazzjoni f’Malta. B[ala g[alliema [afna, insib xi [a;a tad-drama mexxejt pro;etti lokali u li tag[tini fer[ internazzjonali tat-teatru b’g[an so/jali. kuljum anki fl-iktar affarijiet sempli/i.

X’tag[mel aktar fil-[ajja^ Negattiva, meta miet Fil-pre]ent nokkupa l-kariga ta’ Administration missieri wara marda Executive fl-Iskejjel tal-Visual and Performing twila. G[addew Arts, membru tal-Bord tal-Malta Film 19-il sena u f’xi Foundation, konsulenza fil-PR u media u waqtiet qisu ;ara ng[allem. Immexxi programmi g[al Radju lbiera[.

RTK u g[addejja bix-xog[ol fuq il-[ames edizzjoni tal-Malta Short Film Festival. Jien Il-fatt li tg[ix ukoll PRO ta’ NGO jisimha Stars and Stripes fil-g]ejjer Maltin, Malta li tg[aqqad Maltin li g[andhom rabta xi t[oss li huma mal-Istati Uniti jew Amerikani li g[andhom l-vanta;;i u rabta ma’ Malta. Il-;urnata tieg[i fiha ftit i]jed l-i]vanta;;i^ minn 24 sieg[a. fuq il-kapacità tieg[ek, li hi qawwija [afna Il-vanta;;i huma inqas kompetizzjoni f’pajji]na. fix-xog[ol, distanzi qosra, li x-xog[ol differenti G[andek xi delizzji^ ma j;ag[lekx titlaq minn darek. Ng[ixu [ajja Xortija tajba li x-xog[ol u d-delizzji huma relattivament tajba, fa/li nsiefru u f’pajji] kwiet Liema hu s-sors favorit tieg[ek li minnu ssir taf marbuta [afna flimkien. In[obb [afna l-a[barijiet: il-gazzetta, it-televi]joni, u fil-pa/i. In-negattivi huma n-nuqqas ta’ t-televi]joni, l-internet, il-kotba u l-films. Meta ir-radju, l-internet, u g[aliex^ opportunijiet, u l-mentalità li ma tigix i;;udikat It-televi]joni min[abba l-vi]wal u l-internet min[abba l-a[bar tkun immedjata u d-diversità fl-opinjoni: hemm inqas kontroll tal-editur.

G[alik xi jfissru dawn^: • l-im[abba – Sagrifi//ju akkost ta’ kollox.

• •

•

• IR-RITRATT FAVORIT TIEG{EK LI FIH TIDHER INT — Jien (fuq il-lemin) ma’ Isabelle Okungwu Scicluna fl-Italja. Inqisu b[ala r-ritratt favorit tieg[i g[ax jindika ]mien sabi[ f’[ajti meta kont insiefer biex nag[mel teatru. Ir-ritratt juri l-ener;ija u l-fer[ ta’ dak i]-]mien ma’ [abiba li g[addejt minn [afna esperjenzi sbie[ mag[ha

•

il-[biberija –

Is-sin/erità u rieda tajba il-libertà – T[oss li tista’ tkun int ming[ajr kundizzjonijiet. ir-reli;jon – Pont biex jg[inni n[obb lil [addie[or. is-safar – Tifta[ g[ajnejk g[al esperjenzi ;odda. il-mewt – Il-firda minn ma’ dawk li t[obb.

Sensiela koordinata minn Raymond Miceli li tlaqqag[na ma’ nies li g[andhom konnessjoni mal-media jew mad-dinja tal-arti u l-ispettaklu. Tixtieq issir taf a[jar lil xi personalità minn dawn l-oqsma^ Ibg[at is-su;;erimenti tieg[ek fuq raymiceli@gmail.com u nag[mlu mill-a[jar biex nikkuntentawk.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

20 Storja servizz ikkoordinat minn Raymond Miceli

MONUMENTI FIL-G}EJJER MALTIN

(52)

:u]è Muscat Azzopardi - {al Qormi minn Michael Galea

G[alkemm kien bniedem versatili, :u]è Muscat Azzopardi jibqa’ mag[ruf b[ala ‘Missier ilLetteratura Maltija moderna’. :u]è Muscat Azzopardi twieled f’{al Qormi fl1 ta’ Settembru 1853. Studja fis-Seminarju u flUniversità ta’ Malta minn fejn kiseb id-Diploma ta’ Prokuratur Legali (1876). Kien attiv [afna filqasam so/jali u kulturali. Kien President talKamra tal-Prokuratur Legali. Fil-kamp politiku kien membru tal-Kunsill tal-Gvern (1889) u tal-Assemblea Nazzjonali (1919) li wasslet g[all-Kostituzzjoni tal-1921 bl-ewwel Parlament Malti.

Fil-qasam ;urnalistiku serva b[ala editur tal-perjodiku In-Na[la Maltija (1878) u Il-{abib (1910). Waqqaf l-G[aqda tal-Kittieba tal-Malti (aktar tard mag[rufa b[ala l-Akkademja tal-Malti) u l-ewwel editur ta’ Il-Malti, perjodiku letterarju tal-istess G[aqda. G[all-ktejjeb tieg[u La Messa volgarizzata letteralmente dal Messale Romano (1905), Papa Piju X tah il-;ie[ ta’ Kavallier Pro Ecclesia et Pontifice u mbag[ad l-Medalja Bene Merenti; kien Segretarju tal-Camera Pontificia.

Kiteb g[add ta’ rumanzi bi sfond storiku b[al Toni Bajada (1878), Susanna (1883), ?ejlu Tonna (1886), Mattew Callus (1887), ?ensu Barbara (1893), Nazju Ellul (1909) maqlub ukoll g[atTaljan minn Dr. V. Frendo Azopardi u pubblikat fl-Italja; :u]è Muscat Azzopardi jista’ jitqies “ilWalter Scott tal-Letteratura Maltija”. Fl-1878 kien di;à ppubblika l-ewwel ;abra ta’ poe]iji bitTaljan u bil-Malti.

Fost xog[lijiet reli;ju]i ta’ :u]è Muscat Azzopardi ntqal: “l-ewwel wie[ed fostna li [oloq l-ewwel letteratura soda tal-Ilsien Malti bil-kitba tieg[u” (Ninu Cremona); “il-Prin/ep tal-kittieba Maltin kollha” (Carmelo Mifsud Bonnici); “persuna;; nazzjonali” (:u]è Galea). :u]è Muscat Azzopardi miet fid-dar tieg[u l-Belt Valletta fl-4 ta’ Awwissu 1927.

F’Mejju 1988 f’{al Qormi twaqqaf kumitat b’inizjattiva privata u parrokkjali biex jitwaqqaf monument f’{al Qormi lil :u]è Muscat Azzopardi. Il-kumitat kien mag[mul minn Monsinjur Pawl Attard, il-President; Karmenu Mallia, il-Vi/i President; :or; Sammut, is-Segretarju; Michael Agius, it-Te]orier; Joe. F. Grima, Uffi/jal tar-Relazzjonijiet Pubbli/i u minn Dun :wakkin Schembri, Dun Vin/enz Borg, :or; Cilia, Yvonne Pulis, Mary Galea, :or; Mallia u Carmen Bianchi b[ala membri.

Kellhom jg[addu [afna snin qabel ma din l-idea ta’ mafkar lil :u]è Muscat Azzopardi rrealizzat ru[ha b’mod tan;ibbli u konkret. Sadattant saru attivitajiet biex in;abru l-fondi me[tie;a.

Nhar il-{add 23 ta’ Mejju 1993 saret i/-/erimonja tal-kxif tal-monument lil :u]è Muscat Azzopardi f’Misra[ il-Kittieba, {al Qormi, mill-President ta’ Malta ?ensu Tabone.

Id-diskors ewlieni kommemorattiv sar minn Karmenu Mallia, il-Vi/i President tal-kumitat organizzattiv.

“Kultant jixref fuq xefaq g]iritna bniedem li jispikka aktar minn dawk ta’ madwaru. :u]è Muscat Azzopardi kien wie[ed minn dawn. :u]è ra d-dawl f’dan il-wied ta’ Malta, {al Qormi.... :u]è kien bniedem ta’ stoffa u ta’ sa[[a, u dawn, flimkien mal-intelli;enza u l-[rara tieg[u, g[amluh dak li hu u dak li jafu kul[add.”

Il-monument hu ma[dum bil-fibre glass u hu xog[ol l-iskultur Alfred Camilleri Cauchi.

Dan kien l-ewwel monument li twaqqaf f’{al Qormi lil wie[ed li b’[idmietu g[amel ;ie[ lil dan ir-ra[al.

Mur, fittex, isa, O :isimna: Henni bi ;mielech Kalb il hanina!

(Lil :isimina)

:u]è kien bniedem ta’ stoffa u ta’ sa[[a, u dawn, flimkien mal-intelli;enza u mal-[rara tieg[u, g[amluh dak li hu u dak li jafu kul[add.

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

TV#Radju 21 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor Man Up + NET Television 20>30 Fil-programm tal-lum se jkun hemm servizz spe/jali dwar il-Laqg[a :enerali Annwali tal-

Malta Football Association li rat lil Norman Darmanin Demajo kkonfermat b[ala President tal-Asso/jazzjoni. Naraw ukoll dwar is-semifinali tal-Kampjonat Premier u tal-Ewwel Divi]joni tal-waterpolo.

Questa notte è ancora nostra Italia 1 23>15 Film Taljan tal-2008 b’re;ija ta’ Paolo Genovese u Luca Miniero u li g[andu fost l-atturi

ewlenin li Nicola Vaporidis u Valentina Izumi Cocco (it-tnejn fir-ritratt), Hu, Massimo, jkun membru ta’ band mu]ikali li qed tfittex kantanta. Hi, Jing, tfajla ta’ dixxendenza ?ini]a, tkun ideali g[al mag[hom, i]da jridu jikkonvin/uha ta//etta. L-affari i]da tikkomplika ru[ha wa[da sew, hekk kif il-;enituri ta’ Jing ikunu rran;aw biex din ti]]ewwe; ra;el sinjurun, biex b’hekk dan ikun jista’ jag[mel tajjeb g[ad-djun kbar li jkollhom il-familja ta’ Jing.

Il-pre]entatur Andrew Camilleri u Fr Manwel Agius

Il-vanta;;i u l-i]vanta;;i tal-IVF 4 Given - NET Television 21>35

A spasso con Daisy Raitre 15>40

Jessica Tandy u Morgan Freeman (it-tnejn firritratt) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film drammatiku Amerikan li n[adem fl-1989 b’re;ija ta’ Bruce Beresford.

Anzjana Lhudija jkollha b[ala xufier ra;el bil-;ilda skura. G[all-ewwel ma tantx tkun tittrattah kif xieraq, i]da l-affarijiet jinbidlu... Il-film reba[ erba’ Oscars, fosthom wie[ed g[al Jessica Tandy li meta [admet dan il-film di;à kellha fuq it-tmenin sena.

Is-su;;ett g[ad-diskussjoni waqt il-programm tal-lum se jkun dwar il-vanta;;i u li]vanta;;i tal-IVF, su;;ett li hu wie[ed sensittiv.

Daniela Cassar titkellem dwar dak li tg[id il-li;i fuq l-IVF. Fr Manwel Agius, li hu wkoll espert dwar il-bijoetika, iwie;eb g[al mistoqsijiet pertinenti [afna dwar is-su;;ett. John Bonnici Mallia jispjega dwar liema valuri huma f’kunflitt u

liema prin/ipji Nsara g[andhom jiggwidawna.

Naraw ukoll x’g[andhom xi jg[idu xi nies fit-toroq.

L-Ar/isqof Mons Pawlu Cremona jag[ti l-po]izzjoni tal-Knisja dwar is-su;;ett.

Se jkun hemm ukoll servizz dwar is-sa[[a tal-ewkaristija.

Jippre]entaw il-programm Andrew Camilleri u Bernice Abdilla.

Il lato dolce della vita (Sweeter Side of Life) Canale 5 21>10

Film Amerikan li n[adem apposta g[at-televi]joni din is-sena stess. Desiree tkun tg[ix fi New York u dejjem g[addiet [ajja fuq wi// l-idejn. I]da meta jitlaqha ]ew;ha, tkun kostretta li tibda ta[dem.

Jag[tiha xog[ol missierha stess li jkun furnar.

X’ji;ri wara?

I giorni dell’abbandono Iris 13>15

Film drammatiku Taljan dwar dak li tg[addi minnu mara ta’ fuq l-40 sena (parti interpretata minn Margherita Buy), wara li ]ew;ha (Luca Zingaretti, fir-ritratt ma’Alessia Goria) jitlaqha biex imur ma’ mara i]g[ar minn martu. Sadanittant martu trid tara kif se tkampa biex tg[ix hi u trabbi li]-]ew; ulied.

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

22 TV#Radju

06>00

Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>30 Anali]i tal-:urnali)

07>55 08>00 08>05 09>00 09>05

Avvi]i tal-Mejtin u Angelus A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12>30 13>00 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 21>00 23>00 00>30

Radju Malta - 93.7 FM 06:00 – Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 – Familja Wa[da (jinkludi 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 - Newsline 12:45 Qari bil-Malti 14:00 - A[barijiet 14:05 – E M Live 16:00 A[barijiet 16:05 – Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 Nitfa Kultura 18:00 - Bulettin tal-A[barijiet 18:15 - Ward u }ahar 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Qari bil-Malti (r) 20:30 - Minn Nashville 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi qrajt, xi smajt 23:33 – Ru]arju 24:00 - Classic Hits.

ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u ONE (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 ONE Sports, 07:30 Mill-:urnali, 07:45 One News) 09:00 - LG[ajta tal-Pagun 10:00 - Ma’ Pauline 11:00 - Frappè 11:45 - ONE News 12:00 - Angelus 13:00 - Kuntatt 13:45 Rumanz 14:15 - Minflok Siesta 14:45 - ONE News 15:00 Storja... Minflok Siesta 15:25 Djarju Kulturali 15:30 - Drive Time 17:00 - Rush Hour (jinkludi 17:45 ONE News, 18:05 ONE Sport) 19:00 - In the Zone 19:45 - ONE News 20:15 - Rock Moods 21:45 ONE News 22:00 - Bla Kantunieri 23:00 - Woodenman Jukebox 24:00 - Music FM 02:00 - Serali.

RTK - 103 FM 06:30 - Pierre & Co on RTK (jinkludi 06:55 Fi {dan ilMulej, 07:00 A[barijiet, 07:57 Angelus, 08:00 BBC News) 09:00 - RTK qosor 09:05 Paperscan 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News) 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 - Profili 13:00 - RTK Qosor 13:05 - Su//essi u Aktar! 14:00 - BBC News 15:00 - RTK Qosor 15:30 Rapport Finanzjarju 15:40 Fil-:nien (jinkludi 16:00 BBC News) 17:00 - RTK Bulettin 17:15 - Jaqblu, Ma Jaqblux

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay ikompli 80s Corner Fuzzbox - Michael Bugeja Newsdesk (r) Wavelength (r)

(jinkludi 18:00 RTK Qosor) 19:00 - Fi {dan il-Mulej 19:05 - Ru]arju 19:25 - {sibijiet mal-Melodija 21:00 - Kelma ta’ Wens 23:00 Ripetizzjonijiet.

Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Meta l-Mo[[ isir Palk 10:00 - BBC News Update 10:06 - Sekwestru 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal-;urnali 13:30 - Aroma 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 20:00 - Kordi Spanjoli 21:00 - BBC World Service.

Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 09:00 - {ajjitna 11:00 - Tifkiriet ta’ Nosgtal;ija 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju l- Erwie[ 13:00 - Qari ta’ Rumanz 13:30 - Shalom 15:00 -

Kurunella {niena Divina 15:30 - Napli li ma tmut qatt 16:00 - Fl-Iskola ta’ San Piju ta’ Pietralcina 17:00 - Bulettin ta’ A[-barijiet Reli;ju]i 17:15 Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 Tifkiriet mill-Kultura Maltija 20:30 - Qari ta’ Rumanz (r) 21:00 - Nixtarru kitbiet San :or; Preca 22:00 - Qum u Imxi 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 - A[barijiet Reli;ju]i 23:50 - Kompjeta.

Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 u 13:30 - A[barijiet filqosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats 20:00 - Ben Glover 22:00 Nocturnal 24:00 - John Digweed.

Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 - Calypso Breakfast 08:30 - Bejn il{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 Let’s Go 22:00 - Golden Mix 01:00 - L-g[a]la tieg[i naqsamha mag[kom.

Crossing Over - Raitre, 21>95

Film drammatiku Amerikan li n[adem fl-2009 u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Harrison Ford u lil Alice Braga (it-tnejn fir-ritratt hawn fuq). L-istorja hi wa[da dwar abbu]i li jse[[u fil-konfini ta’ bejn l-Istati Uniti u l-Messiku.

TVM 07:00 - Morning News Loop 08:30 - Lonely Planet – Best in China (prog. 4#13) 09:00 - Ma’ Bunday (r) 10:50 - Teleshopping 12:00 - A[barijiet# rapport tattemp 12:10 - Kids TV 13:30 Madwarna (prog. 19) 14:00 A[barijiet 14:05 - Teleshopping 15:05 - Century of Flight (prog.

7) 16:00 - A[barijiet 16:05 Kids TV 17:25 - Teleshopping 18:00 - A[barijiet 18:10 - Ma’ Bundy 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 - Sinbad (prog. 2) 21:45 - Il-{arsa ta’ Ru]ann (ep.

4) 22:15 - Kenn il-Ba[[ara (prog. 4) 22:45 - G[awdex illum (prog. 42) 23:15 - L-A[barijiet.

TVM 2 07:40 - Kids TV 09:00 - IlMisteru tal-Bombli tal-Fu[[ar (ep. 5) 09:30 - Century of Flight (ep. 5) 10:20 - Sa[[tek l-Ewwel (ep. 13) 10:30 - Storjografija (ep.

7) 11:00 - Madwarna (ep. 7) 11:30 - Malta u lil Hinn Minnha (ep. 7) 13:00 - Sa[[tek l-Ewwel (ep. 13) 13:15 - Ency. Channel doc 2 x 7’ 13:30 - Paq Paq (ep.

38) 14:15 - Sensilhena (ep. 7) 15:00 - Wirt Arti u Kultura (ep.

5) 15:30 - G[awdex Illum (ep.

41) 16:00 - Issa Naraw (ep. 11) 17:00 - Sa[[tek l-Ewwel (ep. 7) 17:10 - Ency. Channel doc 2 x 7’ 17:25 - Lonely Planet – Best in China (ep. 3#13) 18:00 - Malta u lil Hinn Minnha (ep. 7) 19:30 A[barijiet g[al dawk neqsin missmig[ 19:40 - Century of Flight (ep. 5) 20:30 - A[barijiet blIngli] 20:35 - Salib it-Toroq (ep.

6, 7 u 8) 22:55 - Lonely Planet – Best in China (ep. 3#13) 23:20 Issa Naraw (ep. 11).

ONE 08:30 - ONE News 08:45 Teleshopping 09:05 - Indigo (r) 10:45 - Teleshopping 12:05 Kelma bejn tnejn (r) 12:30 ONE News 12:40 - Teleshopping 14:45 - Il-Klikka (ep. 7) 15:40 Ieqaf 20 Minuta 16:00 Teleshopping 16:30 - Kbar u }g[ar 17:30 - ONE News 17:40 - Indigo (ma’ Marika Caruana Smith) 19:30 - ONE News 20:15 - Kelma bejn tnejn 20:45 Miss Malta 23:10 - {ajjiet 23:30 - ONE News.

Smash 07:00 - A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 - A[barijiet 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’

Farah 10:50 - TSN Teleshopping 13:10 - AtoZ Teleshopping 14:20 - 1046 Music 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:00 - Foreign News 18:15 Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 - A[barijiet 19:30 {abbejtek 20:30 - Ilwien Mu]ikali 21:30 - Documentary 22:00 - A[barijiet 22:30 - Poker.

Raiuno 06:45 - Unomattina estate (jinkludi 07:00, 08:00 u 09:00 - Tg 1) 09:05 - Tg 1 Storia estate 09:35 Unomattina Talk 09:55 - Che tempo fa # Tg 1 10:20 Unomattina ciao come stai?

11:15 - Road Italy 11:25 - Don Matteo 4 (fiction) 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 economia 14:10 Cugino & Cugino 15:05 Rendez-Vous d’amore. Film 2003 16:50 - Rai Parlamento - Tg 17:00 - Tg 1 17:15 - Estate in diretta 18:45 - Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 Techetechetè, vista la rivista 21:15 - Il Commissario Montalbano (fiction) 23:25 Overland 14 00:20 - Tg 1 notte 00:55 - Sottovoce.

Raidue 07:00 - Sorgente di vita 07:30 Cartoons 08:25 - Heartland (TF) 09:05 - Settimo Cielo (TF) 10:30 - Tg 2 insieme estate 10:35 - Tg 2 dossier 11:20 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 E…state con costume 13:50 - Tg 2 Medicina 33 14:00 - Divieto di sosta 14:45 - Blue bloods (TF) 15:35 Army Wives (TF) 17:05 Mondiali di nuoto 18:30 - Tg 2 Notizie 18:45 - Senza traccia (TF) 19:35 - Castle (TF) 20:30 Tg 2 notizie 21:05 - LOL :-) 21:10 - Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 22:55 - Vegas (TF) 23:40 - Tg 2 notizie 23:55 Made in Sud Summer 01:10 - Tg 2 parlamento 01:20 Protestantesimo 01:55 - Valzer finale per un killer. Film 2008.

Raitre 08:00 - Agorà estate (attwalità) 10:30 - La nonna Sabella. Film ’57 11:10 - Tg 3 minuti 12:00 Tg 3 12:15 - New York New York (TF) 13:05 - Piatti tipici dello spirito 13:15 - Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3 14:45 - Tgr piazza affari 14:55 - Le nuove avventure di Flipper (TF) 15:40 -

A spasso con Daisy. Film ’89 17:15 - Geo Magazine 19:00 Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 Blob 20:15 - Simpatiche canaglie 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Crossing over. Film 2009 23:05 - Tg regione 23:10 - Tg 3 Linea notte 23:45 - La stagione dei blitz 00:45 - Fuori orario 00:50 - Calore. Film ’71.

Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina 08:40 - Il Mammo (sitcom) 09:10 - Piccoli angeli detective. Film 2010 (jinkludi Tg 5 fl-10.00) 11:00 Forum 13:00 - Tg 5 13:35 Giffoni Festival 13:40 - Beautiful (soap) 14:45 - Il segreto (telenovela) 15:40 - Le tre rose di Eva (fiction) 16:40 - Sotto una romantica luna. Film 2010 18:50 - The Money Drop 20:00 - Tg 5 20:40 - Paperissima Sprint 21:10 - Il lato dolce della vita. Film 2013 23:40 - Tg5puntonotte 01:15 - Tg 5 notte 01:45 Paperissima Sprint (r).

Rete 4 06:50 - Chips (TF) 07:45 Charlie’s Angels (TF) 08:40 Pacific Blue (TF) 09:50 Distretto di Polizia 5 (fiction) 10:50 - Ricette di famiglia 11:30 - Tg 4 12:00 - Renegade (TF) 12:55 - Siska (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Flikken – Coppia in giallo (TF) 16:35 - My Life – Segreti e passioni (soap) 16:55 - Il Conte di Montecristo (TF) 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Quinta Colonna il quotidiano 21:10 - Tango & Cash. Film ’89 23:25 - Analisi finale. Film ’91 01:45 - Tg 4.

Italia 1 07:00 - Tutto in famiglia (sitcom) 07:50 - I maghi di Waverly (sitcom) 08:40 - Kyle XY (TF) 09:35 - Gossip girl (TF) 11:30 Pretty little liars (TF) 12:10 Giffoni – Il sogno continua 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport mediaset 13:40 - Cartoons 15:25 - The Vampire Diaries (TF) 16:20 - Smallville (TF) 17:40 Top One 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI Miami (TF) 21:10 Nord Sud Ovest Est 23:15 Questa notte è ancora nostra. Film 2008 01:20 - Sport Mediaset 01:45 - Studio aperto 02:00 Heroes (TF).

IN-NAZZJON It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

TV#Radju 23 Favourite Channel 07.00 - Teleshopping 08:30 Bejnietna l-{bieb 10:30 - Nintrefa ’l Fuq 12:30 - F. News 12:45 Best Deal 13:00 - Malja 15:00 Teleshopping 17:30 - Niltaqg[u 18:15 - News 18:30 - (ikompli) Niltaqg[u 19:30 - Dun Benit 20:30 - Favourite News 21:00 {in g[al Kollox 23:00 Favourite News.

Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshopping 12:00 – 60 min. of Classical Music (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 - The 90s 14:30 - The 00s 15:00 - Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 - The 60s & 70s 20:30 - Rock Around the Click 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos.

La 5 13:35 - Così Fan Tutte! (sitcom) 14:00 - Torte d’autore (reality) 14:35 - Che trucco! 15:05 Dawson’s Creek (TF) 16:00 Principesse 16:50 - Spose Extralarge 17:20 - Torte d’autore 17:50 - Che trucco! 18:20 - Love Bugs 2 (sitcom) 18:40 - Ugly Betty (TF) 19:30 - Torte d’autore (reality) 20:25 - Dr House (TF) 21:10 – Parenthood (TF) 23:00 Shameless (TF) 24:00 - Donna in giallo 00:50 - Che trucco!.

BBC Entertainment 07:15 - Buzz and Tell 07:20 Nuzzle and Scratch: Frock and Roll 07:40 - Balamory 08:00 The Large Family 08:10 Fimbles 08:30 - My Family 09:00 - ’Allo, ’Allo! 09:30 - The Weakest Link 10:15 - Walk on the Wild Side 10:45 - Doctors 11:15 - Casualty 12:05 - Ray Mears Goes Walkabout 12:55 My Family 13:25 - The Weakest Link 14:10 - ’Allo, ’Allo! 14:40 - Walk on the Wild Side 15:10 Doctors 15:40 - Casualty 16:30 - Alone in the Wild 17:25 - The Weakest Link 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Lark Rise to Candleford 20:00 - My Family 20:30 - The Café 21:00 - Spooks 21:50 Twenty Twelve 22:20 - Silent Witness 23:10 - Conviction.

TCM 07:35 - The Golden Arrow. Film ’36 (U) 08:40 - Stars in My Crown. Film ’50 10:10 - The Younger Brothers. Film ’49 (U) 11:30 - Ben-Hur. Film ’59 (A) 15:00 - Anchors Aweigh. Film ’45 (U) 17:20 - Come Fly with Me. Film ’63 (U) 19:10 Betrayed. Film ’54 (U) 21:00 -

2001: A Space Odyssey. Film ’68 (U) 23:15 - East of Eden.

Film ’55 (PG).

MGM Movies 07:30 - Martin’s Day. Film ’84 (15) 09:10 - Dr Phibes Rises Again. Film ’72 (X) 10:40 Futureworld. Film ’76 (A) 12:30 - Sleeper. Film ’73 (A) 14:00 Guns of the Magnificent Seven.

Film ’69 (A) 15:45 - Frankie and Johnny. Film ’66 (U) 17:15 - A Home of Our Own. Film ’93 (PG) 19:00 - The Playboys. Film ’92 (12) 21:00 - A Breed Apart.

Film ’84 (15) 22:40 - MGM’s Big Screen 22:55 - Eye of the Tiger. Film ’86 (18).

GO Stars 07:10 - Spirit: Stallion of Cimarron 08:30 - The Insider 11:05 - Peacemakers 11:50 - Up 13:25 - Prom 15:05 - Spirit: Stallion of Cimarron 16:25 Joyful Noise 18:20 - Come Rain Come Shine 19:50 - Warehouse 13 20:35 - The Office 21:00 The Bourne Legacy 23:10 - A Secret Affair 00:35 - The Colour Of Money.

Iris 11:10 - Il conte di Montecristo 13:15 - I giorni dell’abbandono.

Film 2005 15:05 - Ti racconto un libro 15:35 - La matriarca. Film ’68 17?15 - Note di cinem 17:25 - Mai + come prima. Film 2004 19:25 - A-Team (TF) 20:15 - Hazzard (TF) 21:00 Unbreakable - Il presdestinato.

Film 2000 22:55 - Incontrerai l’uomo dei tuoi sogni. Film 2010 00:45 - Concerto per pistola solista. Film ’70.

Diva Universal 07:00 - Mystery Woman 08:35 Great Women 08:55 - Agatha Christie’s Poirot 09:55 McLeod’s Daughters 10:55 Quincy, M.E. 11:55 - Agatha Christie’s Poirot 12:55 - ER 13:55 - McBride: Murder Past Midnight 15:35 - How to Keep Your Day Job 15:50 - McLeod’s Daughters 16:43 -Great Women 16:55 - Mystery Woman 18:35 Great Women 18:50 - Agatha Christie’s Poirot 19:50 - JAG 20:50 - Great Women 21:00 Agatha Christie’s Poirot 22:52 Meglio Se Stai Zitta 23:10 - Half the Sky. Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Senior vs Junior: Silent Treatment 08:10 - Robson’s

Extreme Fishing Challenge 09:05 - Auction Hunters 09:30 Auction Kings: Dinosaur Tooth # Victorian Furniture 09:55 Ultimate Survival: Belize 10:50 - How Do They Do It? 11:15 -

How It’s Made: Riding Mowers 11:40 - Extreme Engineering: Deepest Tunnel 12:35 - Street Customs Berlin: The Grand Opening 13:30 - Texas Car Wars: Race for the Cause 14:25 - Wheeler Dealers: Mazda MX-5 NA 15:20 - Mythbusters: Unarmed and Unharmed 16:15 Auction Kings: Harley Servi-Car Trike; Italian Multi-Game Table 16:45 - Baggage Battles 17:10 Robson’s Extreme Fishing Challenge 18:05 - Ultimate Survival: Dominican Republic 19:00 - How It’s Made 20:00 Outback Truckers 21:00 Alaska: Surviving the Last Frontier: Trophy Hunter 22:00 Yukon Men: Man up, Move Out 23:00 - Shipwreck Men: Bahama.

Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - Suburgatory 11:30 Alcatraz 12:15 - Fringe 13:00 Days of Our Lives 13:45 Enlightened 14:15 - Hollywood Buzz 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 - Private Practice 16:45 - Amazing Race 17:30 - How I Met Your Mother 17:52 - Suburgatory 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 19:45 - Top Gear 20:45 Person of Interest 21:30 - The Mentalist 22:15 - Boardwalk Empire 23:20 - Game of Thrones 00:25 - VEEP 00:50 - 30 Rock 01:15 - Dallas.

Biography Channel Billy the Exterminator: 10:00 Snakes in a Pool 10:30 - Bees from Hell. 11:00 - Hoarders: Wilma # Nora 12:00 - Celebrity House Hunting: Danny Bonaduce 12:30 - Monster In Laws: Smother In-Law 13:00 - Storage Wars Texas: High Tea Tighty 13:30 - Barter Kings: No Cash No Problem 14:00 - Dance Moms: Dying to Dance 15:00 Shipping Wars: Pain in the Caboose 15:30 - Shipping Wars: Camel in Tow. Billy the Exterminator: 16:00 - Snakes in a Pool 16:30 - Bees from Hell.

17:00 - Celebrity House Hunting: Danny Bonaduce 17:30 Monster In Laws: Smother InLaw 18:00 - Hoarders: Wilma # Nora 19:00 - Storage Wars Texas: High Tea Tighty 19:30 Barter Kings: No Cash No Problem 20:00 - Hoarders: Norman # Linda. Hardcore Pawn: 21:00 - The Shocker 21:30 Million Dollar Story. 22:00 Pregnant in Heels: Rosie’s Relationship Retreat 23:00 - The Real Housewives Of Miami: Text, Lies and Your Smile is Fake.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Fireman Sam 08:10 - Barney and Friends 08:40 - Pingu 08:45 - Baby Antonio’s Circus 08:50 - My Animal Family 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - Slim Pig 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 - Kipper 09:45 Igloo-Gloo 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 Barney and Friends 10:40 - Wobblyland 10:45 Jarmies 11:00 - Lots & Lots 11:15 - Oswald 11:27 Oswald 11:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 - Wildlife 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 - See The Sea 12:55 - Mio Mao 13:05 - Slim Pig 13:15 Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 - Fireman Sam 13:45 - Thomas and Friends 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 - Kipper 15:05 - Angelina Ballerina 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 - Slim Pig 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny

Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Oswald 18:37 Oswald 18:50 - Gazoon 19:00 - Angelina Ballerina 19:15 - Thomas and Friends 19:30 Bob the Builder 19:40 - Fireman Sam 19:50 Barney and Friends 20:20 - Pingu 20:30 Monkey See Monkey Do 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Thomas and Friends.

Disney Channel 08:00 - Minnie’s Bow-Toons 08:05 - Mickey Mouse Clubhouse 08:30 - A.N.T. Farm 09:15 Jessie 10:05 - Good Luck Charlie 11:15 - Shake It Up 12:00 - Austin and Ally 12:45 - A.N.T. Farm 13:10 - Jessie 13:35 - Shake It Up 14:00 - That’s So Raven 14:25 - Good Luck Charlie 14:50 Jessie 15:10 - Shake It Up 15:30 - Cars Toons 15:35 - A.N.T. Farm 16:00 - Austin and Ally 16:20 - That’s So Raven 16:45 - The Suite Life on Deck 17:10 - Good Luck Charlie 17:30 - Jessie 18:20 - Shake It Up 19:05 - A.N.T. Farm 19:30 Shake It Up 19:50 - The Suite Life on Deck 20:15 - Austin and Ally 20:40 - That’s So Raven 21:00 Jessie 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Good Luck Charlie 22:10 - Wizards of Waverly Place.

07>00 09>00 10>00 11>30 13>00 14>00 14>05 15>00 15>05 16>00 17>00 18>00 18>15 19>45 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00

NET News Chit Chat Sajf Flimkien (r) Telebejg[ Simpati/i NET News Telebejg[ NET News Simpati/i Telebejg[ Déjà Vu NET News Sajf Flimkien NET News Man Up + NET News 4 Given Flusek (r) NET News

Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - FINA World Aquatics

Championship Swimming 10:00 - FINA World Aquatics Championship Swimming: Women’s 10m Synchronised Diving Event (live) 12:45 European Junior Championships Athletics 14:00 - FINA World Aquatics Championship Swimming: Men’s 1m Diving Final (live) 15:15 - Tour de France Cycling 16:15 - UEFA European Women’s Championship Football 17:30 - WATTS 17:45 - UEFA European Women’s Championship Football: QF (live) 20:00 UEFA European Women’s Championship Football 20:30 UEFA European Women’s Championship Football: QF (live) 22:45 - FINA World Aquatics Championship Swimming 23:45 - Sports Excellence.

Eurosport 2 07:00 - Tour de France Cycling 08:00 - UEFA European Women’s Championship Football 10:00 - Snooker 12:00 - Tour de France Cycling 13:30 - UEFA European Women’s Championship Football 16:30 - World

Superbike Series Motorcycle Racing 17:15 - World Supersport Series 18:00 World Superbike Series Motorcycle Racing 19:00 Tour de France Cycling 20:00 Snooker 22:00 - Total KO. GO Sports 1 07:00 - ATP World Tour 500:

German Tennis Championships, Hamburg: Last 16 17:00 FIFA Futbol Mundial 17:30 Best of Football 2012-13 19:30 - ATP World Tour 500: German Tennis Championships,

Hamburg: Highlights 20:20 Best of Football 2012-13.

GO Sports 7 07:00 - Vincennes Racetrack 09:00 - 142nd Open Championship: Day 1 20:00 Best of Rugby 2012-13 22:00 Best of Football 2012-13.

GO Sports 8 09:00 - Vincennes Racetrack 11:00 - 142nd Open Championship: Day 1 22:00 Best of Rugby 2012-13 00:00 Best of Football 2012-13.

Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga (r) 09:55 2012 Alpari World Match Tour (r) 12:00 - FA Cup (r) 13:55 Bundesliga (r) 15:50 - FA Cup (r) 17:50 - UIPM (r) 19:00 Bundesliga - Highlights 20:05 Bundesliga (r) 22:00 - FA Cup (r) 00:05 - Bundesliga (r).

Melita Sports 2 12:00 - Bundesliga (r) 14:00 -

Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:05 Bundesliga (r) 18:55 America's Cup: World Series (r) 21:00 - Bundesliga - Highlights (r) 22:05 - Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 00:40 - 2012 Alpari World Match Tour (r).

Malta Stars 08:00 - BOV PL (r) 10:15 Melita GFA 1st Div. (r) 12:00 Malta Handball Association (r) 13:25 - Malta Basketball Association (r) 14:50 - Malta Rugby Football Union (r) 16:25 - MFA Futsal League (r) 17:45 - Melita GFA 1st Div. (r) 19:35 - Malta Handball Association (r) 21:00 - BOV PL 23:15 - Malta Basketball Association (r) 00:40 - Malta Rugby Football Union (r).

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

24 Klassifikati PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW G{AL-KIRI

Il-{amrun

GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.

AVVI}I

G[al kull xog[ol

TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa, xog[ol ta’ membrane, kisi u tibjid, kontrabjut u tqeg[id ta’ katusi. Offerta spe/jali fuq illiquid membrane. ?emplu 79407292.

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-

sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma.

Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol.

B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet.

Stima b’xejn minn qabel.

Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{

G[amara antika

TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.

Tombla sheets

B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al

G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur etc u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com

PRIVAT

Malti

A Level jew Intermediate, g[alliem gradwat u b’esperjenza, il-{amrun qrib ilJunior College. ?emplu 21472561 jew 99891548.

O’Level / Form 1-4

MALTI, Matematika, Taljan, Ingi] u Physics. Postijiet – Marsaskala, il-Kalkara, il{amrun jew Birkirkara. ?emplu fuq 21660812, 21472561, 99458791 jew 99891548.

Pure Maths u Physics

A Level jew Intermediate, g[alliem gradwat u bl-esperjenza. Marsaskala, il-Kalkara, Birkirkara u Il-{amrun (qrib il-Junior College). ?emplu fuq 21660812 jew 99458791.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

Passatemp 25

Tisliba

Mimdudin> 5. Sakkar u ]omm mag[luq f’kexxun (5) 6. {abrieki (5) 7. Ni]]lu int fir-re;istru (5) 10. Prolungata (5) 11. Mhux mg[awwe; (5) 12. Fidil u sempli/i (5) 14. Annimal qisu qa]qu] kbir b’geddum jispi//a bi mnie[er (5) 16. Fiha jin]ammu xi pjanti fuq in-na[a ta’ wara tad-dar (5) 17. G[andu pistola fuqu (5) 18. Tbaxxa u [udu f’idek mill-art (5)

Weqfin> 1. Jekk ]ejjed, tlablib filvojt (6) 2. Kull [a;a solida kubata (6) 3. Tie[u f’idejk (6) 4. Duttur tal-li;i (6) 8. Leblieba g[all-ksib ta’ xi [a;a (5) 9. {uta, gerwiela daqsiex (5) 12. {uta kkulurita tal-qieg[

li ssibha vi/in qarnita (6) 13. Sottomissjoni (6) 14. Di]ordni (6) 15. Kap ta’ università (6)

Soluzzjoni tal-:img[a

Mimdudin> 5. Arbli; 6. Nemel; 7. Bjuda; 10. Fa[al; 11.

Reali; 12. }atat; 14. Sular; 16. Abjad; 17. Unita; 18. Toqol.

Weqfin> 1. Ma[tuf; 2. Pirjol; 3. Bnadar; 4. Xlendi; 8.

T[ott; 9. Karlu; 12. }ar;un; 13. Tabbab; 14. Skarta; 15.

Romblu.

Tisliba bin-Numri In-numru 179 jinsab maqtug[ mil-lista ta’ numri bi tliet figuri u mni]]el fejn suppost biex jg[inek issib fejn g[andhom jitni]]lu n-numri l-o[ra kollha li hawn f’dawn il-[ames listi.

Qawl Malti G[at-tfal

Ma tag[milx li trid, tag[mel li tista’. Dan ifisser li g[andek tag[mel sa fejn tasal u l-bqija [alli f’idejn Alla.

Soluzzjonijiet

Dak bin-numru 3 Liema ritratt^

Sudoku Tisliba bin-Numri

Log[ba moderata: Hemm regola wa[da biss li trid tosserva biex issolvi l-log[ba tas-Sudoku. Kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta u l-kaxxi f’kull ringiela u kolonna tal-kwadru lkbir g[andu jkollhom fihom in-numri mill-1 sad-9.

Liema ritratt^ Sudoku

Liema ritratt ta’ wie[ed minn dawn is-sitt plejers kien ]viluppat minn negattiva t’hawn fuq?

It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

26

It-tim Malti qabel wa[da mill-partiti tieg[u f’Andorra

BASKETBALL

It-tim Malti U#18 jirba[ il-fidda It-tim nazzjonali Malti talbasketball tat-tfajliet ta[t it-18-il sena, reba[ il-midalja tal-fidda waqt il-Kampjonati Ewropej Divi]joni C tal-FIBA Europe.

Din hi l-ewwel darba li t -tim ta’ ta[t it-18-il sena tal-basketball qatt reba[ midalja barra minn Malta.

Fl-a[[ar log[ba tieg[u kontra l-organizzaturi Andorra, it-tim Malti tilef 51-41 wara li Andorra kellhom serje po]ittiva fit-tielet perjodu. Din kienet ittieni telfa li ;arrbu ]-]g[a]ag[ Maltin kontra Andorra wara li aktar qabel matul il-;img[a kienu tilfu kontra dan it-tim bliskor ta’ 43-20.

Intant fl-final Malta reb[et lewwel sessjoni 10-8 imma salmistrie[ Andorra g[amlu l-iskor indaqs wara li reb[u t-tieni sessjoni 23-21.

Fit-tielet perjodu Andorra kellhom ftu[ qawwi [afna u kellhom run po]ittiva ta’ 10-2

biex marru 41-33 minn fuq. Sa tmiem is-sesjsoni t-tim Malti rkupra xi ftit u naqqas id-distakk g[al seba’ punti 45-38.

Fl-a[[ar sessjoni ]-]ew; na[at naqqsu mir-ritmu hekk kfi i]-]ew; timijiet bdew jag[mlu [afna ]balji imma three pointer ta’ Christina Andres fid-disa’ minuta tahom vanta;; definittiv ta’ g[axar punti 51-41 li kien liskor finali. G[al Malta Gaby Mifsud kienet l-aqwa skorer bi 15-il punt u Maria Bonett u Martina Darmanin kellhom tmien rebounds kull wie[ed.

Matul dan it-turnament b’kollox it-tim Malti lag[ab [ames partiti li minnhom reba[ tlieta.

Fil-fatt it-tim Malti g[eleb lil Wales 47-19 fl-ewwel log[ba u reba[ darbtejn kontra :ibiltà 49-36 u 38.33 fis-semifinali.

Julia Xerri kienet l-aqwa skorer g[al Malta b’medja ta’ 7.5 kull log[ba waqt li Christina Curmi kienet l-a[jar rebounder.

Il-plejers Maltin attenti g[all-istruzzjonijiet tal-kow/ waqt il-partita

AME CUP

Bidu tajjeb g[al Mosta u Balzan Mosta u Balzan fet[u limpenji tag[hom fi Grupp A tal-AME Cup b’reb[a kull wie[ed. Madankollu waqt li Mosta [adu tliet punti peress li reb[u lil Tarxien Rainbows 1-0 b’gowl skorjat fit-80 minuta tal-log[ba minn Christian Fernandez, Balzan [adu biss ]ew; punti wara li g[elbu lil Naxxar Lions bil-penalties.

Fil-fatt l-ewwel partita li tat bidu g[al dan it-turnament ta’ qabel l-ista;un li fih qed jie[du sehem tmien timijiet tal-Premier li ma kinux

impenjati fl-Ewropa dan lista;un, Balzan u t-tim promoss ta’ Naxxar Lions, spi//aw fi draw 3-3.

G[al Naxxar li sal-ewel [ames minuti kienu 2-0 minn fuq, skorjaw Gualdo Silva Dos Santos, Andrew Decesare u Terence Scerri waqt li r-rimonta ta’ Balzan waslet b’gowls minn Lydon Micallef, Kai Risholt u Firaz Aboullez.

Balzan skorjaw il-[ames penalties tag[hom minn Fabio Vignaroli, Aaaron Agius,

Erjon Beu, Lydon Micallef u Josè Luis Armario Negrin waqt li g[al Naxxar skorjaw Pablo Doffo, Juergen Debono u Thoago Lopez De Souza u falla Gilbert Martin.

Naxxar jinsabu fit-tielet post b’punt wie[ed biss.

It-turnament fil-grawnd ta’ Sirens f’San Pawl il-Ba[ar ikompli llum bl-ewwel partiti minn Grupp B fejn fis-6.30 p.m. Floriana jiltaqg[u kontra Vittoriosa Stars u warajhom fit-8.30 p.m. Rabat A. kontra Qormi.

Studenti Maltin fil-Mellsta Cup fl-I]vezja }ew; g[alliema talEdukazzjoni Fi]ika, Michael Farrugia u Paul Camilleri, dan l-a[[ar [adu grupp ta’ studenti mill-Kulle;;i Santu Wistin u San Elia biex jie[du sehem f’turnament tal-futbol fl-I]vezja. Huma [adu sehem fil-Mellsta Cup f’Borlange l-I]vezja bejn id9 u 16 ta’ Lulju 2013.

L-istudenti kienu maqsuma fi tliet timijiet, fejn wie[ed minnhom temm flewwel post u reba[ it-turnament. Tim ie[or wasal sattielet post u kien eliminat bil-penalties u ming[ajr ma ;arrab telfa.

It-tfal li [adu sehem kienu Bradley Attard, Nathan Attard, Keelan Azzopardi, Jean Paul Baldacchino, Karl Bonavia, Aidan Bonello, Francesco Borg, Samuel Cassar, Jean D’Alfonso, Farrugia Manuel, Matthew Farrugia, Steve Farrugia, Julian Galdes, Nathan Ghigo, Darren Micallef, Miguel Mifsud, Gosef Mizzi, Owen Muscat, Andriy Pisani, Liam Portelli, Clayton Sciberras, Liam Sciberras, Owen Vassallo, Andreas Vella u Ryan Vella.

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

Sport 27

U[ud mill-parte/ipanti li [adu sehem is-sena l-o[ra

MDINA GRAND PRIX

55 re;istrazzjoni fl-ewwel jum ta’ applikazzjoni Ferrari Dino u Maserati fost l-aktar mistennija Ilbiera[ bdew jintlaqg[u lapplikazzjonijiet g[allparte/ipanti tar-raba’ edizzjoni tal-Imdina Grand Prix li din is-sena se jsir bejn l-10 u t-13 ta’ Ottubru. L-interess f’dan il-Grand Prix kulma jmur qed jikber minn sena g[al o[ra tant li g[all-ewwel darba kemm ilu jsir dan ilGrand Prix sal-biera[ kienu da[lu 55 re;istrazzjoni, fosthom tmienja barranin.

Dan meta l-Imdina GP g[ada fadallu aktar minn tliet xhur o[ra.

L-ewwel edizzjoni ta’ dan il-Grand Prix kienet saret filbelt Valletta fl-2009 imma aktar tard dan il-Grand Prix beda jsir mad-dawra tas-swar fl-Imdina fuq korsa ta’ 2.2 km.

Il-Grand Prix b[ala ti;rija g[al diversi klassijiet ta’ karozzi se jkun is-Sibt u l{add 12 u 13 ta’ Ottubru waqt li l-:img[a bejn l-10 a.m. u l-4 p.m. se jer;a’ jsir il-Concourse D’elegance li fih id-dilettanti kollha se jkunu jistg[u jammiraw aktar millqrib lil dawn il-vetturi, u[ud minnhom uni/i u tal-epoka.

B[as-soltu s-Sibt se jkun dedikat g[al serje ta’ ;irjiet ta’ prova u aktar tard jibdew isiru t-tlielaq kontra l-[in. Il[inijiet miksuba fl-ewwel ;urnata jintu]aw biex ikunu determinati l-klassijiet u lgruppi kif ukoll il-po]izzjoni

tat-tluq g[all-;irjiet ta’ tlielaq ta’ esibizzjoni li jsiru matul iljum tal-{add.

Din il-korsa toffri sfida mill-aktar interessanti g[allparte/ipanti bil-[afna liwjiet u kantunieri li fiha kif ukoll bittlajja’ u l-in]ul fil-kampanja.

Il-parte/ipanti barranin se jaslu Malta t-Tnejn 7 ta’ Ottubru u se jkunu qed iduru wkoll bil-vetturi tag[hom madwar Malta u G[awdex qabel jie[du sehem fil-Grand Prix.

Charles Zahra, Segretarju :enerali tal-Kumitat Organizzattiv qal li din issena jidher li hemm interess aktar qawwi wara li l-kumitat [a sehem ukoll f’xi fieri internazzjonali tal-karozzi biex jippromwovi l-avveniment.

Hu qal li d-dilettanti kollha g[andhom jer;g[u jistennew l-aktar karozzi Jaguars u Minis fost l-o[rajn imma hemm possibbiltà kbira li din is-sena jkun hawn pre]enti Ferrari Dino tas-snin 50 millItalja u anke Maserati millIngilterra.

Joe Said, l-uniku Malti li [a sehem fl-edizzjonijiet kollha, di;à nkiteb bil-Jaguar tieg[u biex jer;a’ jkun pre]enti din is-sena u mieg[u hemm ukoll i]-]ew; uliedu bniet, Nevis u Olivia, it-tnejn b’Jaguars mudelli differenti.

Fost il-barranin se jer;a’ jkun hawn Guy Broad, Ingli]

li wkoll [a sehem f’kull edizzjoni bil-Jaguar waqt li Ingli] ie[or dejjem pre]enti, hu Ian Fogett li din is-sena wkoll re;a’ nkiteb g[al dan il-Grand Prix u b[alma g[amel fl-edizzjonijiet l-o[ra kollha, g[ad mhux mag[ruf b’liema tip ta’ karozza se jkun qed jie[u sehem. Fogett fil-fatt kull sena [a sehem f’karozza differenti.

Matul dan il-Grand Prix jkun hawn pre]enti wkoll panel ta’ ;urija internazzjonali li je]aminaw u janalizzaw kull karozza bir-reqqa biex jiddeterminaw ir-rebbie[ overall u r-rebbie[a ta’ kull kategorija.

Charles Zahra Segretajru tal-Valletta Grand Prix Foundation

U[ud mill-parte/ipanti ta’ din is-sena waqt ir-re;istrazzjoni tag[hom ilbiera[

IN-NAZZJON It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

28 Sport BRA}IL

Is-sitt telfa g[al Sao Paulo

L-isfidanti Luna Rossa g[elbu lil Artemis Racing li re;g[u ma ni]lux g[at-ti;rija u ;ew skwalifikati fit-tielet rawnd mis-serje tat-Tazza Louis Vuitton li sservi biex ji;i determinat min se jkun l-isfidant ta’ Oracle Team Racing USA g[ar-reb[ tal-America’s Cup f’Settembru li ;ej u b’hekk kollox jindika li l-isfida se tkun bejn it-Taljani ta’ Luna Rossa u Emirates Team New Zealand. It-tim }vedi] ta’ Artemis g[adu ma lestiex it-tieni katamaran tieg[u wara li dak li kellu jikkompeti bih inqaleb u tkisser waqt ta[ri; f’Mejju.

Sao Paulo sofrew is-sitt telfa konsekuttiva wara li kienu meg[luba 3-0 f’darhom minn Cruzeiro fil-kampjonat Bra]iljan bl-attakkant Luan jiskorja hattrick fit-tieni taqsima.

Sao Paulo, sitt darbiet champions talBra]il sfaxxaw wara li Luan feta[ l-iskor wara [ames minuti fit-tieni taqsima u mbag[ad il-plejer li jinsab misluf ming[and it-tim relegat ta’ Palmeiras, skorja tnejn o[ra fi spazju ta’ tliet minuti.

Il-kow/ Paulo Autori li mexxa lil Sao Paulo lejn ir-reb[ tal-Copa Libertadores fl-2005, re;a’ n;ieb fit-tmexxija g[attieni perjodu tieg[u mal-klabb [mistax ilu imma ra lit-tim tieg[u jitlef tliet darbiet si spazju ta’ tmint ijiem.

Sao Paulo, li normalment huma forza fil-futbol Bra]iljan ni]lu fil-15-il post minn 20 tim. Huma tilfu erba’ partiti filkampjonat u tnejn mit-tazza domestika matul l-a[[ar sitt partiti.

Barcelona j[arsu ’l quddiem wara t-tluq ta’ Vilanova Barcelona jinsabu ta[t xokk wara t-tluq sfurzat tal-kow/ Tito Vilanova imma qed jirrenja wkoll sens li /Champions Spanjoli huma preparati li ja[tru minnufih issu//essur tieg[u [alli jiffokaw fuq il-preparazzjoni g[all-ista;un li ;ej.

Il-President tal-klabb Sandro Rosell il-:img[a filg[axija [abbar li Vilanova li qed ji;;ieled kontra lkan/er fi gri]mejh fl-a[[ar sentejn, g[andu b]onn aktar kura u dan ifisser li mhux se jkun jista’ jibqa’ jmexxi littim.

Rosell ]ied jg[id li ssu//essur tal-kow/ ta’ 44 sena li kien ;ie promoss filkariga ta’ kow/ minn dik ta’ assistent wara t-tluq ta’ Pep Guardiola fl-ista;un 2011-12, aktarx li se jit[abbar matul din il-;img[a. {afna mill-plejers fl-ewwel skwadra ta’ Barcelona kienu

pre]enti fil-konferenza ta’ Rosell, inklu] il-Plejer tasSena Lionel Messi u l-klabb [assar ukoll partita ta’ [biberija li kellu jilg[ab kontra lklabb Polakk ta’ Lechia Gdansk is-Sibt u ssospenda tta[ri; sal-lum.

“Il-[ajja tkompli.

Ovvjament din hi daqqa ta’ [arta kbira imma Barcelona sofrew diversi daqqiet flistorja tag[hom u dejjem [ar;u minnhom. Din mhix se tkun differenti,” qal Rosell.

Vilanova kiteb ittra miftu[a fuq il-websajt ta’ Barcelona sSibt fejn esprima l-gratitudni tieg[u g[all-messa;;i u ssapport li r/ieva u li waslu minn kull rokna tad-dinja u minn kull qasam sportiv.

“Il-kura li g[andi b]onn nag[mel, skont it-tobba mhix kompatibbli biex inkun nista’ niddedika mija fil-mija talimpenn tieg[i b[ala kow/ tattim ta’ FC Barcelona. Imma

dejjem se nibqa’ vi/in u nkompli na[dem g[al dan ilklabb li tant in[obb anke jekk inkun qed nag[mel xog[ol ie[or,” kiteb Vilanova.

Intant l-istennija biex ikun mag[ruf is-su//essur qed tkompli meta fadal anqas minn xahar biex jibda La Liga.

Il-;urnal La Vanguardia, ibba]at f’Bar/ellona rrapporta li Joan Francesc Ferrer, mag[ruf b[ala ‘Rubi’ jista’ jkun fi triqtu lejn it-tmexxija ta’ Barcelona waqt li l-;urnal sportiv ta’ kuljum qal li l-eks kow/ ta’ Girona jista’ jkun kow/ temporanju.

Ferrer mexxa lil Girona lejn il-playoffs tat-Tieni Divi]joni l-ista;un li g[adda u n[atar assistent ta’ Vilanova g[al dan l-ista;un li ;ej biex jg[in fl-anali]i teknika dwar irrivali ta’ Barcelona.

Ismijiet o[ra li qed jissemmew huma kollha ta’ eks ple-

jers ta’ Barcelona, fosthom ilmani;er Dani] ta’ Swansea Michael Laudrup, il-kow/ Spanjol ta’ Celta Vigo Luis Enrique u l-Olandi] Frank de Boer ta’ Ajax Amsterdam.

Jupp Heynckes li mexxa lil Bayern Munich lejn ir-reb[ ta’ treble storiku l-ista;un li g[adda, il-Bundesliga, itTazza :ermani]a u /Champions League, qabel /eda postu lil Guardiola; u lAr;entin Marcelo Bielsa li kien fit-tmexixja ta’ Athletic Bilbao sa tmiem l-ista;un li g[adda, wkoll qed jissemmew b[ala kandidati possibbli.

Il-:ermani] Heynckes li f’Mejju g[alaq 68 sena kellu esperjenza ma’ Bilbao qabel mexxa lir-rivali ta’ Barcelona, Real Madrid lejn ir-reb[ ta/Champions League fl-1998.

Ir-reputazzjoni tieg[u kompliet tikber meta Bayern eliminaw lil Barcelona 7-0 aggre-

gate fis-semifinali ta/Champions League u kellu kliem ta’ tif[ir lejn Barcelona wara t-tieni leg.

“Naf il-futbol Spanjol tajjeb spe/jalment lil Barcelona.

Naf kif i[obbu jilag[bu u lfilosofija tag[hom. Barcelona mhux klabb straordinarju imma tim fantastiku,” kien qal Heynckes.

Barcelona mistennija jilag[bu partita ta’ [biberija kontra Bayern Munich nhar lErbg[a hekk kif qed jippreparaw biex jirb[u l-[ames Kampjonat Spanjol f’sitt snin u se jibdew jiddefendu t-titlu g[and Levante fis-17 ta’ Awwissu.

L-ewwel leg mis-Super Cup Spanjola kontra r-rebbie[a tat-Tazza tar-Re Atletico Madrid, hi fil-21 ta’ Awwissu fil-Calderon Stadium ta’ Atletico u l-partita ta’ ritorn tkun ;img[a wara f’Nou Camp.

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

Sport 29 CONCACAF GOLD CUP

Il-Messiku u l-Panama jiltaqg[u fis-semifinali Il-Messiku [allew kollox g[all-a[[ar imma finalment [ar;u rebbie[a 1-0 fuq Trinidad & Tobago f’Atlanta biex g[addew g[as-semifinali tal-CONCACAF Gold Cup fejn issa fis-semifinali jilag[bu kontra l-Panama li eliminaw fa/ilment lill-Kuba 6-1.

Il-Messikani kienu frustrati mill-wirja qalbenija li wrew il-plejers mill-Karribew g[al 84 minuta imma Raul Jimenez skorja l-gowl de/i]iv u feta[ l-iskor minn cross ta’ Miguel Layun. Il-goal rebbie[ wasal b’xutt debboli li spi//a fir-rokna tax-xibka.

“Kienu rivali diffi/li.

Lg[abna l-istil tag[hom birritmu tag[hom. Riedu jkunu b’sa[[ithom imma konna kapa/i nikkontrollawhom u nirb[u lejn l-a[[ar,” qal ilgoalkeeper tal-Messiku Jonathan Orozco.

Orozco qal li l-Messiku se jkunu lesti biex jiltaqg[u kontra l-Panama f’Texas nhar lErbg[a wara li aktar qabel

sofrew telfa 2-1 kontra t-tim mill-Amerika ?entrali flewwel fa]i tal-gruppi.

“G[andna xi npattu u hekk se nag[mlu kontra l-Panama.

G[andna mira pre/i]a u se nippruvaw nimxu t-triq kollha.”

Aktar qabel il-Panama kienu tajbin wisq g[all-Kuba minkejja li kienu sabu ru[hom gowl minn ta[t meta Jose Ciprian Alfonso skorja fil-21 minuta b’volley.

Gabriel Torres skorja darbtejn, inklu] penalty flewwel taqsima hekk kif Panama marru 2-1 minn fuq sal-mistrie[.

L-attakkant l-ie[or Blas Perez skorja ]ew; gowls, ittnejn fit-tieni taqsima waqt li d-difensur Carlso Rodriguez u s-sostitut Jairo Jimenez skorjaw darba kull wie[ed.

Kuba g[addew g[all-kwarti tal-finali wara goal fl-injury time fl-a[[ar log[ba tal-grupp u t-tamiet tag[hom li jwettqu sorpri]a effettivament intemmu meta Ariel Gonzalez

Il-Messikan Raul Jimenez (xellug) fl-azzjoni ma’ Carlos Edwards ta’ Trinidad & Tobago

tke//a fit-58 minuta g[al da[la goffa.

I]-]ew; kwarti tal-finali lo[ra kellhom jintlag[bu matul il-lejl f’Baltimore bir-rebbie[a jiltaqg[u fis-semifinali lErbg[a fid-Dallas Cowboys Stadium.

Marcos Sanchez (xellug), ta’ Panama u l-Kuban Alianni Urgelles jissieltu g[all-ballun fit-tieni taqsima mil-log[ba f’Georgia

TRASFERIMENTI

Albiol jiffirma erba’ snin ma’ Napoli Napoli a//ettaw li jixtru liddifensur /entrali Spanjol Raul Albiol ming[and Real Madrid.

“Il-plejer ta’ 27 sena se jasal ming[and Real Madrid u ffirma kuntratt ta’ erba’ snin,” qalu Napoli fuq il-websajt.

Ma ng[ataw l-ebda dettalji finanzjarji tat-trasferiment imma l-midja Taljana qalet li l-plejer kien sewa lil Napoli madwar 12-il miljun ewro.

Napoli qed ifittxu li jsa[[u l-iskwadra g[all-ista;un tasSerie A u /-Champions League u kellhom somma kbira ta’ flus x’jonfqu wara li t-Tlieta bieg[u lill-Urugwajan Edinson Cavani lil Paris St. Germain g[al somma ta’ madwar 64 miljun ewro.

Albiol, prodott talakkademja tal-Youths ta’ Valencia fejn kien jilg[ab l-

aktar b[ala midfielder, iddebutta mal-klabb tal-kosta talLvant f’Settembru tal-2003 ta[t it-tmexxija tal-kow/ il;did ta’ Napoli Rafa Benitez.

Huwa kellu esperjenza qasira ma’ Getafe qabel sie[eb lil Real fl-2009 imma g[amel parti kbira minn din lesperjenza fuq il-bank.

Minkejja n-nuqqas ta’ partiti li lag[ab mal-klabb, Albiol xorta ]amm postu fit-tim nazzjonali Spanjol waqt it-Tazza tad-Dinja tal-2012 u l-Euro 2012 u lag[ab 40 log[ba ma/Champions mondjali u Ewropej.

Albiol se jing[aqad ma’ s[abu Jose Callejon li ng[aqad ma’ Napoli l-;img[a l-o[ra u l-President tal-Klabb Aurelio De Laurentiis li qal li Napoli jridu wkoll l-attakkant Ar;entin ta’ Real, Gonzalo Higuain.

IN-NAZZJON It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

30 Sport G{AWM – KAMPJONATI MONDJALI

L-ewwel deheb g[ar-Russa Romashina fl-individwali Ir-Russa Svetlana Romashina reb[et l-ewwel midalja tad-deheb individwali fl-g[awm sinkronizzat waqt il-kampjonati mondjali li qed isiru f’Bar/ellona meta g[elbet bl-aktar mod fa/li l-isfida tal-avversarji mi/-?ina u Spanja.

Wara li g[al snin s[a[ kienet fid-dell tal-kompatrijotta aktar prominenti minnha, Natalia Ishchenko, li reb[et it-tliet midalji tad-deheb individwali sa minn meta din iddixxiplina kienet introdotta fl-2007, imma li b[alissa tinsab fuq perjodu ta’ mistrie[, Romashina kisbet 96,800 punt bil-wirja soda ta’ rutina li tat fil-Palau Sant Jordi.

I/-?ini]a Xuechen Huang temmet it-tieni b’95.500 punt u b’hekk reb[et il-fidda b[alma

kienet g[amlet sentejn ilu f’Shanghai waqt li lfavorita lokali l-Ispanjola Ona Carbonell reb[et ilbron] b’94.400 punt. “ Ovvjament mhux fa/li li nkun imqabbla ma’ Natalia Ishchenko g[aliex hi ta’ ispirazzjoni g[al kull wa[da minna. La[[ar darba li g[amilt rutina individwali kien fl2004 imma na[seb li lindivdwali dejjem kienet f’mo[[i minn dakinhar,” qalet l-g[awwiema ta’ 24 sena Romashina, tliet darbiet Champion Olimika. “Kuntenta [afna li rba[t id-deheb illum.”

It-teknika individwali li mhix parti mill-isport Olimpiku tirrikjedi li lg[awwiema jag[mlu sitt rutini differenti f’sekwenza fi spazju ta’ ]ew; minuti.

Ir-Russa Svetlana Romashina (nofs) bil-midalja tad-deheb flimkien ma/-?ini]a Huang Xuechen (xellug li reb[et il-fidda u l-Ispanjola li reb[et il-bron] Ona Carbonell Ballestero

Ir-Russi Svetlana Kolesnichenkou Svetlana Romashina jidhru ta[t l-ilma waqt il-prestazzjoni tag[hom fir-rutina ta’ dwett tekniku waqt il-preliminari tal-Kampjonati Mondjali tal-G[awm f’Bar/ellona

INGILTERRA

Post Terry mhux garantit Il-mani;er ta’ Chelsea Jose Mourinho wissa lil John Terry li m’g[andux postu garantit fil-futur tal-klabb.

Terry kien il-captain ta’ Mourinho meta l-Portugi] kellu l-ewwel esperjenza tieg[u fi Srtamford Bridge fejn Chelsea reb[u lKampjonat darbtejn.

Madankollu Mourinho insista li l-membri kollha li g[andu fl-iskwadra jridu jirb[u posthom fit-tim flewwel sta;un tieg[u lura fil-

Premier League.

“Mhux sikur minn postu u dan jafu tajjeb. L-uniku [a;a li hu /ert minnha hi l-[biberija tag[na, imma b’mod professjonali [add mhu sikur fittim. Naf li hu plejer tajjeb imma jrid juri kemm hu tajjeb b[al kwalunkwe plejer ie[or,” qal Mourinho dwar Terry.

Fuq in-na[a l-o[ra talpitch, Mourinho qal li jinsab fidu/ju] li se jkun jista’ jie[u l-aqwa mill-attakkant Spanjol

Fernando Torres. L-eks attakkant ta’ Liverpool g[ad irid jil[aq l-aspetattivi kbar li kien hemm dwaru meta ng[aqad mal-klabb g[al 50 miljun sterlina fl-2011.

“Na[seb li naf lil Fernando tajjeb [afna rigward it-tip ta’ plejer li hu u x’kapa/i joffri.

Na[seb li l-a[jar mod g[al tim li jilg[ab hu li jipprova jie[u l-massimu minnu u se nipprova ng[inu bl-istess mod li se ng[in plejers o[ra,” qal il-mani;er ta’ Chelsea.

}ew; akku]i kontra Gascoigne L-eks internazzjonali Ingli] Paul Gascoigne tressaq ilQorti fuq ]ew; kapi ta’ akku]a.

L-eks midfielder ta’ 46 sena kien akku]at li attakka uffi/jal pubbliku u li kien xurban u ;ab ru[u mhux xieraq wara in/identi li se[[ew fl-istazzjon tal-ferrovija fi Stevenage.

Il-prosekutur qal li dawn lakku]i jmorru lura sal-4 ta’ Lulju meta l-pulizija tattrasport fir-Renju Unit arrestat lil ra;el ta’ 46 sena.

Gascoigne li g[amel ]mien fi/-/entru ta’ riabilitazzjoni

fl-Istati Unit aktar kmieni din is-sena wara li kkrolla emozzjonalment fil-pubbliku waqt attività g[all-karità, lag[ab 57 darba g[all-Ingilterra u kien wie[ed mill-aktar plejers Ingli]i ta’ talent fl-a[[ar 30 sena.

Wara li rritorna fl-Ingilterra f’Marzu, Gascoigne kien qal lil The Sun li kien determimnat li j]omm bog[od millalko[ol wara li kien tant vi/in il-mewt.

Fost il-klabbs li lag[ab mag[hom kien hemm Newcastle, Tottenham, Lazio, Rangers u Everton.

IN-NAZZJON

It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

Sport 31

CHAMPIONS LEAGUE

Birkirkara jmorru Maribor

Kif kien mistenni l-Britanniku Chris Froome ta’ Team Sky (it-tieni mil-lemin idur ma’ l-Arc de Triomphe) reba[ il-100 edizzjoni tat-Tour de France li ntemm ilbiera[. Froome temm b’mod komdu mal-grupp prin/ipali fil-21 u l-a[[ar tappa ta’ ti;rija li [adet tliet ;img[at bl-a[[ar tappa tkun ta’ 133.5 km minn Versailles sa Pari;i u li ntreb[et mill-:ermani] Marcel Kittel.

Froome li hu mwieled il-Kenja spi//a quddiem is-sorpri]a tat-Tour, il-Kolombjan Nairo Quintano fil-klassifika overall, bl-Ispanjol Joaquim Rodriguez it-tielet.

Dalg[odu l-kontin;ent tal-plejers ta’ Birkirkara FC immexxi mill-kow/ Paul Zammit u l-uffi/jali tal-klabb fosthom il-President Joe Zammit, se jmur is-Slovenja fejn nhar l-Erbg[a se jilg[ab il-partita ta’ ritorn mit-tieni rawnd ta’ kwalifikazzjoni ta/-Champions League kontra NK Maribor.

It-tim se jkun qed jag[mel vja;; twil fejn wara li jasal Trieste se jaqbad il-kow/ lejn il-kapitali tas-Slovenja u mistenni jasal tard filg[axija bl-ewwel sessjoni ta’ ta[ri; tkun g[ada filg[odu.

Jakkumpanjaw lill-iskwadra se jkun hemm ukoll numru ]g[ir ta’ partitarji Karkari]i li qed jittamaw li t-tim tag[hom jag[ti wirja o[ra po]ittiva kif ta nhar it-Tlieta f’pajji]na fejn spi//aw fi draw 0-0.

Il-kow/ Paul Zammit se jkun qed jag[]el it-tim tieg[u minn din l-iskwadra li se jkollu disponibbli.

Goalkeepers: Justin Haber, Ruben Gauci Difensuri: Alejandro Mendoza, Nikola Vukanac, Jonathan Maciel, Ricardo Jimenez, Zach Muscat, Michael Camilleri Midfielders: Rowen Muscat, David Spiteri, Paul Fenech, Gareth Sciberras, Ryan Scicluna, Edward Herrera, Ryan Camenzuli, Joseph Zerafa Attakkanti: Kurt Zammit, Frank Temile, Shola Shodiya, Demba Toure u Jean Pierre Mifsud Triganza.

Liverpool se jne[[u lil Imut it-Taljan Antonelli Reina biex jiffrankaw MUTURI - SUPERSPORT

Il-mani;er ta’ Liverpool Brendan Rodgers qal li lklabb jinsab ferm vi/in li jittrasferixxi lill-goalkeeper Pepe Reina lil Napoli fl-Italja biex jiffranka l-flus missalarji.

Rodgers ikkonfermna li lgoalkeeper se jkun qed jitne[[a purament min[abba ra;uni finanzjarja.

Reina jinsab [erqan li jer;a’ jing[aqad mal-eks mani;er tieg[u Rafa Benitez fis-Serie A u se jkun Simon Mignolet li mistenni jkun ilgoalkeeper numru 1 f’Anfield dan l-ista;un.

“Finanzjarjament kienet xi [a;a li ridna nag[mlu. Din hi l-unika ra;uni g[aliex ovvjament [add ma jie[u gost ine[[i goalkeeper ta’ klassi.

Kienet ilha tissemma fl-a[[ar xhur u ridt nipprepara ru[i billi n;ib goalkeepeer ie[or,” qal Rodgers li insista li ma kien hemm l-ebda tilwima jew nuqqas ta’ ftehim ma’ Reina.

CHADL – Il-winger internazzjonali Bel;jan Nacer Chadl temm kull xnieg[a dwar il-futur tieg[u meta telaq lil Twente Enchede flOlanda biex ing[aqad ma’ Tottenham Hotspur flIngilterra. G[al dan il-plejer ta’ 23 sena kien hemm interess qawwi minn bosta klabbs fl-Ewropa. Huwa ffirma kuntratt ta’ madwar 7 miljun ewro u sar it-tieni akkwist kbir ta’ Spurs dan is-sajf wara l-Bra]iljan Paulinho.

wara li ttajjar fit-tluq Is-sewwieq Taljan Andrea Antonelli tilef [ajtu b’mod tra;iku waqt il-bidu tat-ti;rija Supersport li saret f’Moska u li kienet is-seba’ rawnd mill-kampjonat mondjali. B’ri]ultat ta’ dan l-in/ident xokkanti li se[[ flewwel dawra, it-ti;rija twaqqfet immedjatament u ;ie de/i] li ma ssirx waqt li l-organizzaturi [abbru wkoll li anke t-tieni ti;rija li kellha ssir waranofsinhar kienet t[assret.

It-ti;rija Supersport bdiet f’xita persistenti u fid-dritta li hi ta’ madwar 900 metri, is-sewwieqa tan-nofs li kienu mdawrin fi s[aba ta’ ilma, missew lil xulxin.

Hawnhekk b’velo/ità ta’ madwar 250 km fis-sieg[a, Antonelli tilef il-kontroll tal-Kawasaki ZX-6R u

spi//a mtajjar mill-Honda talkonnazzjonal Taljan ta’ 25 sena wkoll, Lorenzo Zanetti. L-impatt kien wie[ed vjolenti [afna u Antonelli sofra feriti serji.

G[alkemm l-g[ajnuna kienet immedjata peress li l-in/ident se[[ biss 200m bog[od mill-paddock, u ttie[ed b’ur;enza l-isptar permezz ta’ [elikopter, issewwieq miet xorta wa[da.

Antonelli li kellu 25 sena kien beda l-karriera bil-minimoto sakemm fl-2002 g[adda g[al ti;rijiet fil-korsa. Huwa spi//a 14il darba fuq il-podju fil-kampjonati Superstock 600 u Superstock 1000. Iddebutta fil-kampjonat mondjali tas-SuperSport fl-2012 u fil-kwalifiki ta’ Moska kien kiseb ir-raba’ l-a[jar [in.

Andrea Antonelli

It-Tnejn, 22 ta’ Lulju, 2013

32 Lokali

Ritratt ta’ Alfred Briffa li ttie[ed f’{ondoq ir-Rummien. B’dan ir-ritratt ta’ kelb u sidu jaqb]u l-ba[ar, Alfred Briffa qed jipparte/ipa fil-kompetizzjoni tal-fotografija li IN-NAZZJON u il-mument qed jorganizzaw g[al dawn ix-xhur tas-sajf.

Leo Brincat jikkontradixxi lilu nnifsu G[at-tieni jum konsekuttiv, ilMinistru Leo Brincat naqas li jwie;eb mistoqsijiet diretti tal-Partit Nazzjonalista dwar id-de/i]joni li [a [abta u sabta li jag[laq il-Park talFamilja f’Wied il-G[ajn.

Fit-twe;iba tieg[u, i]da, il-Ministru Brincat kien kontradittorju u dan peress li filwaqt li qal li l-g[eluq tal-Park tal-Familja sar “b’rispett s[i[ lejn issa[[a tal-bniedem”, fl-istess stqarrija qal li mill-post minn fejn qed tori;ina l-problema, ji;ifieri l-Impjant ta’ Sant’ Antnin, “m’hemm ebda riskju imminenti g[all-[addiema.”

Fi stqarrija, il-Partit Nazzjonalista qal li l-log[ob tal-kliem tal-Ministru Brincat issa aktar minn qatt qabel

i[asseb lil kul[add wara li kul[add t[alla fl-g[ama g[al aktar minn xahrejn dwar is-sitwazzjoni ta’ [sarat u emissjonijiet ta’ kubrit. Kien g[alhekk li l-Partit Nazzjonalista staqsa lillMinistru Leo Brincat biex jg[id il-verità li qed ja[bi.

G[al darb’o[ra l-PN staqsa lillMinistru kif l-emissjonijiet ta’ kubrit li [er;in mill-impjant jistg[u jkunu ta’ riskju g[al min i]ur il-Park talFamilja, kif jista’ jkun li ma jkunux ta’ riskju g[all-[addiema.

Il-Kelliem Ewlieni g[all-Ener;ija u l-Konservazzjoni tal-Ilma, George Pullicino; u l-Kelliem Ewlieni g[allI]vilupp Sostenibbli, l-Ambjent u lBidla fil-Klima, Charlò Bonnici; qalu

Il-PN jitolbu jikxef il-verità li [add ma jista’ jifhem kif fl-istqarrija tieg[u l-Ministru Brincat sostna li “lemissjonijiet ta’ kubrit li [er;in millImpjant ta’ Sant’ Antnin huma ta[t illivelli stabbiliti mill-Unjoni Ewropea”, i]da fl-istess [in minkejja dan il-fatt /ar, xorta g[a]el li jie[u d-de/i]joni stramba li jag[laq l-a//ess g[an-nies fil-Park tal-Familja min[abba “riskji”.

Dan fl-istess nifs li se j]omm il[addiema ja[dmu fl-impjant.

G[al darb’o[ra, peress li baqa’ bla twe;ibiet, il-PN staqsa lill-Ministru Brincat biex jikkonferma li l-[sara fil-

media•link COMMUNICATIONS

hydrolyser ]viluppat fil-bidu ta’ Mejju ta’ din is-sena, u jekk kienx hemm xi forma ta’ bi]a’ ta’ effett [a]in fuq issa[[a tan-nies li j]uru l-park.

Il-PN staqsa wkoll g[aliex ilMinistru Brincat stenna sat-tielet ;img[a ta’ Lulju biex jag[laq ilpark, u jekk kull min ]ar il-park f’dawn ix-xahrejn kienx su;;ett g[al xi tip ta’ periklu. Dan minbarra lmistoqsija sa meta se jissewwew il[sarat.

Il-PN qal li minflok jinfexx f’attakki fuq il-PN, il-Ministru Brincat g[andu jiftakar li issa hu Ministru, u g[alhekk g[andu jie[u responsabbiltà ta’ g[emilu u mhux jorqod fuq il-problemi li jitfa//aw quddiemu.