In-Nazzjon 30 ta' Lulju 2013

Page 1

€0.55

Numru 13,501

It-Tlieta, 30 ta’ Lulju, 2013

Is-Segretarju tal-Kabinett ja[rab milli jwie;eb Marie Louise Coleiro Preca tg[id li ;iet inse wara li qrat il-mument Il-Gvern Laburista mhux biss naqas billi ppre]enta d-dikjarazzjonijiet tal-assi tal-membri tal-Kabinett xahrejn tard, bi ksur talKodi/i tal-Etika, i]da minbarra dan, g[al xi ra;uni, id-dikjarazzjonijiet in]ammu mistura g[al aktar minn tliet ;img[at. L-a[[ar dikjarazzjoni li da[let g[and is-Segretarju tal-Kabinet i;;ib id-data tal-25 ta’ :unju, madankollu, l-istess dikjarazzjonijiet in]ammu mistura sas-17 ta’ Lulju, meta l-Prim Ministru Joseph Muscat ippre]entahom filParlament, propju fl-a[[ar jum qabel il-Parlament g[alaq g[all-vaganzi tassajf. IN-NAZZJON staqsa lisSegretarju tal-Kabinett Mario Cutajar x’kienet irra;uni li d-dikjarazzjonijiet in]ammu mistura g[al aktar minn tliet ;img[at. Is-Segretarju tal-Kabinet, li hu wkoll il-Kap ta/-?ivil, flok wie;eb, irrefera minflok g[al dak li kien isir f’amministrazzjonijiet pre/edenti. “Ix-xog[ol tieg[i b[ala Segretarju tal-Kabinett huwa li jin;abru dDeclaration of Assets u filfatt rajna li l-pro/ess kollu jsir u ma jsirx dak li kien isir qabel”, qalilna Mario Cutajar. I]da mistoqsi g[al darb’o[ra, Mario Cutajar

qal li r-ra;uni kienet li la[[ar erba’ xhur filParlament kienu intensivi. Minkejja din iddikjarazzjoni tas-Segretarju tal-Kabinett, diversi osservaturi li tkellmu ma’ dan il-;urnal ikkummentaw li l-mossa ta’ Muscat li j]omm id-dikjarazzjonijiet sigrieti sal-a[[ar ;urnata tal-Parlament qabel ilvaganzi, kienet inti]a sabiex ma jsirux mistoqsijiet parlamentari marbuta maddikjarazzjonijiet talmembri tal-Kabinett. Id-dikjarazzjonijiet fla[[ar jiem qajmu [afna t[assib, fosthom jekk jistax ikun li l-Ministru Chris Cardona ppre]enta ddikjarazzjoni tieg[u f’{add il-G[id, meta suppost, luffi/ini tal-Gvern ikunu mag[luqa. It-twe;iba ta’ Mario Cutajar kienet wa[da sempli/i: “Possibbli [afna, id-data ma qg[adtx nara x’inhi.” Mistoqsi jemminx iddikjarazzjonijiet talmembri tal-Kabinett, Mario Cutajar qal li mhux kompitu tieg[u, “però jekk kont nemmen ta’ qabel, ma nafx g[alxiex m’g[andix nemmen ta’ issa,” kompla jg[idilna Mario Cutajar. U wara li g[al jumejn s[a[ bqajna ming[ajr twe;iba g[al e-mail li bg[atna b’ numru ta’ mistoqsijiet lill-Ministru g[al pa;na 2

Membru ta’ skwadra g[all-emer;enzi jimxi fis-sit, qrib il-belt ta’ Avellino u fl-in[awi ta’ Monteforte Irpino, fejn kow/ mimli bin-nies waqa’ minn fuq pont g[oli fin-Nofsinhar tal-Italja. F’dan l-in/ident mietu 39 persuna. Fost rapporti ing[ad li l-kow/ kien g[addej b’velo/ità qawwija qabel laqat xi vetturi u faqa’ wie[ed mill-[itan tal-pont, minn fejn waqa’ g[oli ta’ [mistax-il metru (Reuters)

Approvati tmien kandidati f’isem il-PN g[all-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew Il-Kumitat E]ekuttiv talPartit Nazzjonalista, ilbiera[ filg[axija approva tmien kandidati g[allelezzjonijiet tal-Parlament Ewropew li se ssir nhar isSibt 24 ta’ Mejju tas-sena ddie[la. Il-kandidati huma David Casa u Roberta Metsola b[ala l-Ewroparlamentari li qed iservu di;à f’isem ilPartit Nazzjonalista, filwaqt li b[ala kandidati ;odda ;ew approvati Therese Comodini Cachia, Kevin Cutajar, Helga Ellul, Stefano Mallia, Kevin Plumpton u Jonathan Shaw. Din l-g[a]la tal-kandidati tal-PN saret wara li kienet twaqqfet Kummissjoni, lura f’:unju li g[adda. Din ilkummissjoni tmexxiet minn

Dr. Joe Borg u g[amlet irrakkomandazzjonijiet tag[ha kemm lill-Kunsill Amministrattiv kif ukoll lillKumitat E]ekuttiv tal-Partit Nazzjonalista. Waqt il-laqg[a talE]ekuttiv il-Kap tal-PN Simon Busuttil, qal li l-mira tal-PN se tibqa’ dik li jkollu l-aqwa tim ta’ kandidati g[al kull elezzjoni li ssir filpajji]. Hu [e;;e; lillkandidati kollha sabiex minn issa jibdew jiltaqg[u malelettorat fuq ba]i personali fil-waqt li ddikjara l-appo;; tieg[u g[al kull kandidat. Simon Busuttil fera[ littmien kandidati u awgura li l-[idma tag[hom flimkien twassal g[al ri]ultat po]ittiv g[all-Partit Nazzjonalista

Il-Vatikan

Il-Qorti

Il-Papa jiddefendi l-omosesswali u li jrid parte/ipazzjoni akbar tan-nisa filKnisja.

L-u]ura kienet il-kwistjoni li wasslet g[all-qtil ta’ Matthew Zahra

Ara pa;na 14

Ara pa;na 32

i]da fuq kollox ri]ultat po]ittiv g[al Malta. Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista rringrazzja wkoll lil dawk li wrew interess li jkunu fuq il-lista tal-Partit Nazzjonalista u awgura li kollha jibqg[u jag[tu l-kontribut po]ittiv tag[hom fi [dan l-istrutturi tal-Partit. Simon Busuttil [e;;e; ukoll lill-Kummissjoni sabiex tkompli bil-[idma tag[ha fil-;img[at u x-xhur li ;ejjin, mhux biss b’rabta mal-elezzjonijiet talParlament Ewropew imma wkoll g[all-g[a]la talkandidati g[all-elezzjoni ;enerali u tal-Kunsilli Lokali. Ara wkoll pa;na 5


IN-NAZZJON It-Tlieta 30 ta’ Lulju, 2013

2 Lokali

:uvni ta’ 20 sena fil-periklu tal-mewt :uvni ta’ g[oxrin sena jinsab fil-periklu li jitlef [ajtu wara in/ident tattraffiku li se[[ kmieni lbiera[ filg[odu, g[all[abta tas-6.15 a.m., fi Triq Oliver Agius f’{’Attard. Mill-ist[arri; tal-Pulizija jidher li l-;uvni, li huwa mir-Rabat, tilef il-kontroll tal-karozza li kien qieg[ed isuq, Toyota Starlet, u

baqa’ die[el ;o [ajt ta’ residenza fl-istess triq. Il-;uvni n[are; millkarozza minn membri tadDipartiment tal-Protezzjoni ?ivili u ttie[ed lejn l-Isptar Mater Dei b’ambulanza fejn instab li jinsab fil-periklu tal-mewt. Il-Pulizija g[addejja blist[arri; tag[ha dwar dan lin/ident.

Mossa inti]a biex ma jsirux mistoqsijiet minn pa;na 1

tal-Familja u s-Solidarjetà So/jali Marie Louise Coleiro Preca, b’rabta mad-dikjarazzjoni talassi, [adna l-opportunità sabiex nag[mlulha listess domandi waqt impenn li kellha f’{al Balzan it-Tnejn filg[odu. Meta kienet mistoqsija dwar id-dikjarazzjoni tal-assi tag[ha il-Ministru stqarret li mnalla konna a[na li bl-istorja fil-gazzetta il-mument ;ibniha konxja li ma ddikjaratx id-d[ul millimpjieg li kellha mal-Gvern. Fil-fatt kienet il-gazzetta il-mument li fil[ar;a tal-{add 28 ta’ Lulju, [ar;et l-a[bar li fid-dikjarazzjonijiet tal-assi il-Ministru Coleiro Preca ma ddikjaratx li kienet impjegata ta/?ivil meta s-salarju kien baqa’ [iere;. Marie Louise Coleiro Preca kienet tokkupa lkariga ta’ Prin/ipal mad-Dipartiment talEdukazzjoni, kariga li kienet i;;orr mag[ha

Ristoranti f’Marsalforn jitilfu l-flus min[abba qtug[ tad-dawl minn Neil Camilleri “Jekk jer;a’ jinqata’ d-dawl ng[alaq in-negozju u nbig[ kollox.” Hekk stqarr mag[na sid ta’ ristorant f’Marsalforn wara li s-Sibt li g[adda filg[axija, din il-lokalità popolari mal-Maltin, lG[awdxin u t-turisti re;g[et

It-Temp

UV INDEX

9

IT-TEMP> Xemxi VI}IBBILTÀ> Tajba IR-RI{: Ftit qawwi mill-Majjistral li jsir ftit qawwi g[al qawwi mill-Majjistral BA{AR> Moderat g[al qawwi li jsir qawwi IMBATT> Ftit li xejn li jsir baxx mill-Punent TEMPERATURA: l-og[la 34˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 428.3mm IX-XEMX> titla’ fis-06.07 u tin]el fit-20.10

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

IT-TLIETA L-og[la 34˚C L-inqas 25˚C

L-ERBG{A L-og[la 32˚C L-inqas 24˚C

IL-{AMIS L-og[la 31˚C L-inqas 23C

IL-:IMG{A L-og[la 32˚C L-inqas 24˚C

IS-SIBT L-og[la 30˚C L-inqas 214˚C

UV

UV

UV

UV

UV

9

9

8

9

9

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 36˚C xemxi, Frankfurt 23˚C imsa[[ab, Tel Aviv 33˚C xemxi, Amsterdam 22˚C ftit imsa[[ab, Milan 23˚C imsa[[ab, Tripli 35˚C xemxi, Istanbul 28˚C xemxi, Ateni 37˚C xemxi, Lisbona 25˚C xemxi, Londra 23˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 30˚C xemxi, Berlin 22˚C fimsa[[ab, Madrid 27˚C xemxi, Zurich 18˚C ftit imsa[[ab, Brussell 22˚C ftit imsa[[ab, Moska 19˚C imsa[[ab, Munich 20˚C imsa[[ab, il-Kajr 36˚C xemxi, Pari;i 23˚C ftit imsa[[ab, Dublin 20˚C imsa[[ab, Bar/ellona 28˚C xemxi, Tune] 35˚C xemxi, St. Petersburg 25˚C ftit imsa[[ab, Al;eri 32˚C xemxi, Ruma 30˚C imsa[[ab, Kopen[agen 24˚C imsa[[ab, Stokkolma 24˚C imsa[[ab.

salarju b’massimu ta’ kwazi 20 elf ewro, liema salarju baqa’ jin[are; sas-sena li g[addiet. Imma fid-dikjarazzjoni tal-assi g[all-2012 iddikjarat biss l-onorarja parlamentari. Filwaqt li qalet li hi ddikjarat dak li hu tag[ha, kompliet tg[id li l-informazzjoni ;iet mg[oddija lilha minn Anna Brincat middipartiment tal-Accounts tal-Parlament u ‘‘“dawn tajthom kif tathomli’’ kompliet tg[idilna il-Ministru. “Meta //ekjajt mal-Iskrivan tal-Kamra, qal li kellhom di;à l-FS3, fejn tatni l-income kollu tieg[i... meta fil-fatt kienet tatni dik ta’ membru parlamentari”. Dikjarazzjoni li tikkonferma dak li ;ie ppubblikat fil-mument – dik li s-somma ta’ €20,129.46 d[ul gross, kif imni]]la f’dikjarazzjoni tal-Ministru nhar is-17 ta’ :unju tirrappre]enta l-onorarja parlamentari.

spi//at bla dawl g[al diversi sig[at. Din kienet it-tieni darba fi spazju ta’ [mistax, hekk kif kien di;à mar id-dawl ]ew; Sibtijiet qabel. In-NAZZJON ilbiera[ tkellem mas-sidien ta’ erba’ ristoranti f’Marsalforn li kollha stqarrew li ntlaqtu [a]in minn dan il-qtug[ ta’ dawl. Wie[ed minnhom qalilna li jistma li s-Sibt li g[adda tilef madwar €800 mill-bookings biss, ming[ajr ma jikkalkula l-klijenti li setg[u da[lu ming[ajr ma bbukjaw. U [mistax qabel is-sitwazzjoni kienet ag[ar. Hu jistma li dakinhar tilef tal-inqas €1,500. Mistoqsi jekk g[andux

generator dan is-sid qalilna li ma j[ossx li g[andu jonfoq €9,000 minn butu min[abba li jinqata’ d-dawl tal-Gvern. “Mhux ;ust li n[allas ilkontijiet fil-[in biex imbag[ad joqg[od imur iddawl u nitlef il-flus. U li biex ma nkunx affettwat daqshekk irrid no[ro; dik is-somma kbira fuq generator,” sa[aq issid. “Jekk jer;a’ jmur darb’o[ra aktarx nispi//a nag[laq kollox.” Nhar is-Sibt li g[adda ddawl f’Marsalforn inqata’ g[all-[abta tal-10.30 p.m. u dam madwar erba’ sig[at biex ;ie lura. Jidher li ;ew affettwati wkoll ir-Rabat u x-Xag[ra. Skont l-Enemalta l-qtug[ ta’ dawl kien kaw]a ta’ xi [sara fuq ]ew; cables. Sid ie[or qalilna li minkejja li g[andu generator fir-ristorant xorta wa[da ntlaqat minn dan ilqtug[ fil-provvista talelettriku. “Sakemm taqleb fuq il-generator u ter;a’

ssib saqajk dejjem titlef dik in-nofs sieg[a. U bilgenerator ma tistax t[addem l-apparat kollu kemm hu. Li jfisser li ma tkunx tista’ taqdi lin-nies kif tixtieq.” Sid ta’ ristorant ie[or qalilna li min[abba li d-dawl inqata’ ftit tard fisser li [afna min-nies kienu la[qu ordnaw u kielu. Imma [mistax qabel, meta ddawl telaq g[all-[abta tad-9.15 p.m., is-sitwazzjoni kienet differenti. “Kellna madwar 40 ru[ li kellhom booking u tlifna [afna minnhom. Dan kollu telf ta’ flus.” G[all-sid ie[or ta’ ristorant popolari din is-sitwazzjoni hi ina//ettabbli. “Kellna ristorant mimli nies u f’daqqa wa[da Marsalforn kollu spi//a fi dlam /appa. G[andna generator imma dan ma bediex ila[[aq u ma stajniex naqdu lin-nies. Ma stajniex in[addmu [afna millapparat u g[alhekk dak li jkun ma setax jordna li jrid. U dejjem titlef xi klijenti.”

B[al-lum 25 sena

A

nke jekk il-Parlament kien di;à beda jiddiskuti fi stadju tat-Tieni Qari l-abbozz ta’ Li;i dwar lEdukazzjoni, il-Gvern Malti xorta baqa’ jisma’ u ji]en il-kummenti u s-su;;erimenti biex din il-li;i tkun wa[da aktar komprensiva. Il-Ministru tal-Edukazzjoni, Ugo Mifsud Bonnici qal li l-Gvern kien analizza kummenti li saru mill-Isqfijiet Maltin u l-Gvern kien dispost jattwa ttibdiliet me[tie;a fil-limiti tal-g[aqal u gvernar tajjeb. Wara l-approvazzjoni mill-Kamra tadDeputati Taljana, il-Protokoll ta’ g[ajnuna mill-Italja lill-Malta kellu jitressaq quddiem is-Senat. L-indikazzjonijiet kienu li l-Protokoll kien se jg[addi anke minn dan l-istadju. }ew;t ir;iel [elsuha [afif wara splu]joni fil-Kamra tan-Nar tal-Ka]in ta’ Santa Marija ta’ {al G[axaq.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 30 ta’ Lulju, 2013

Lokali 5

Mira li l-PN ikollu l-aqwa tim g[al kull elezzjoni

David Casa g[andu 45 sena u ilu 10 snin iservi b[ala membru tal-Parlament Ewropew f’isem il-PN u fi [dan il-PPE. Hu l-Kap taddelegazzjoni tal-PN filParlament Ewropew. Fost o[rajn David Casa kien ilfundatur tal-Moviment IVA Malta fl-Ewropa. Kien ukoll assistent personali tal-Vi/i Prim Ministru u Ministru g[all-affarijiet Barranin Guido de Marco.

Roberta Metsola g[andha 34 sena u hi membru talParlament Ewropew f’isem ilPN u fi [dan il-Grupp talPPE. Hi avukat u spe/jalizzata fil-li;i u l-politika Ewropea u g[al xi ]mien serviet ukoll firRappre]entanza Permanenti ta’ Malta fl-UE. Kienet ukoll konsulenta legali tarRappre]entanta G[olja tal-UE Catherine Ashton. Hi mi]]ew;a u g[andha tlett itfal.

Therese Comodini Cachia g[andha 40 sena

Helga Ellul hi konsulenta g[an-negozju tal-familja wara li g[al xi snin serviet ukoll b[ala Kap E]ekuttiv ta’ Playmobil f’Malta. Serviet ukoll b[ala President tal-Kamra talKummer/ u l-intrapri]a u lIndustrija. Hi mi]]ew;a u g[andha ]ew;t itfal.

Kevin Plumpton g[andu 30 sena u hu mi]]ewwe; . Hu gradwat fil - psikolo;ija u wasal fl - a[[ar sena tal kors tal - li;i . Hu jokkupa wkoll il - kariga ta ’ President tal - M}PN u serva wkoll b[ala Kunsillier f ’ {a] }abbar .

Kevin Cutajar g[andu 35 sena u hu avukat li ja[dem fil - qasam tal finanzi . Kien ukoll Kunsillier tal - PN fix Xag[ra G[awdex . Hu persuna nieqsa mid - dawl u hu involut f ’ g[aqdiet li ja[dmu b ’ risq persuni b ’ di]abbiltà .

Stefano Mallia hu mi]]ewwe; u g[andu 42 sena. Hu direttur g[all-Affarijiet Ewropej ta’ kumpanija li toffri konsulenza dwar l-ekonomija u l-management. Membru talbord tal-Kamra tal-Kummer/ u l-Intrapri]a u tal-Kunsill Malti g[all-I]vilupp Ekonomiku u So/jali. Stefano Mallia hu wkoll il-Vi/i President tal-Employers Group fi [dan il-Kumitat Ekonomiku u So/jali Ewropew.

Jonathan Shaw g[andu 40 sena u hu mi]]ewwe;. Hu gradwat fil-Kummer/ mill-Università ta’ Malta u g[andu Masters fil-Business Administration. Hu direttur mani;erjali ta’ kumpanija lokali li topera fil-qasam tarretailing u fil-passat serva b[ala chairman ta’ kumpaniji o[rajn. Jonathan Shaw kien ukoll membru tal-Malta Film Commission u tal-Aviation Supervisory Committee.

u hi avukat spe/jalizzata fid - drittijiet tal bniedem . Lecturer fil fakultà tal - li;i fl Università ta ’ Malta , kienet ukoll kandidata f ’ isem il - PN fl - a[[ar elezzjoni ;enerali . Hi mi]]ew;a u g[andha tifla .

Jo[loq paniku fuq tal-linja b’pistola tal-plastik Tifel ta’ 13-il sena lbiera[ [oloq paniku wara li tela’ fuq karozza tallinja b’pistola tal-plastik imda[[la fi/-/inta talqalziet. Kienu persuni fuq listess xarabank li /emplu lill-Pulizija wara li [asbu li din kienet arma ta’ veru. Dan wassal biex membri tar-Rapid Intervention Unit waqqfu x-xarabank numru 22 fi Triq Birkirkara San :wann. Il-Pulizija telg[u fuq ixxarabank u mmanettjaw lit-tifel, li g[arfuh permezz ta’ informazzjoni li kienet mog[tija millistess persuna li g[amlet ir-rapport. Wara tfittxija fuqu rri]ulta li l-pistola kienet infatti wa[da tat-tip BB gun – imitazzjoni ta’ arma tan-nar li tispara pellets tal-plastik. Il-;uvni ttie[ed lG[assa ta’ San Gwann fejn ;ew infurmati l;enituri tieg[u b’dak li kien ;ara u wara ;ie rilaxxat. Fi stqarrija l-Pulizija qalet li tixtieq ti;bed lattenzjoni li l-;arr ta’ o;;etti simili jista’ jwassal g[al sitwazzjonijiet ferm spja/evoli u wisq ag[ar, g[al sitwazzjonijiet gravi. Il-Pulizija titlob li repliki ta’ armi m’g[andhom qatt jin;arru b’mod li jistg[u jqajmu allarm jew bi]a’ fost il-pubbliku, kif ;ara f’dan il-ka].


IN-NAZZJON It-Tlieta, 30 ta’ Lulju, 2013

Lokali 3

Erba’ snin biex isolvi l-problema tal-medi/ini out of stock minn Charles Muscat

Wa[da mill-akbar problemi fil-qasam tassa[[a b[alissa hi l-ammont kbir ta’ medicini li huma out of stock. Numru kbir ta’ nies li huma intitolati g[al medicini b’xejn qed isibu diffikultajiet meta jmorru j;ibu l-medi/ini millIsptar Mater Dei jew mill-ispi]erji li qeg[din fliskema tal-Ispi]erija tal-G[a]la Tieg[ek. Dan g[ax [afna medi/ini b]onju]i huma out of stock. Imma minn dikjarazzjoni li g[amel ma’ INNAZZJON il-Ministru tas-Sa[[a Godfrey Farrugia, jidher li din il-problema - li ggravat [afna fl-a[[ar xhur – mhix se tkun solvuta malajr, b’detriment g[all-pazjenti. Il-Ministru Godfrey Farrugia qal li hu konvint li l-problema tal-medi/ini out of stock isolviha matul din il-le;i]latura u qabel erba’ snin. Din id-dikjarazzjoni tikkuntrasta bil-kbir malweg[da tal-Partit Laburista qabel l-elezzjoni li jekk ikun filgvern ma jkunx hawn medi/ini out of stock u li sa[ansitra lGvern kien se jibda jwassal ilmedi/ini wara l-bieb talpazjenti. Sadattant, il-Ministru tasSa[[a flimkien mas-Sinjura Id-dikjarazzjoni tal-Ministru Farrugia tikkuntrasta bil-kbir Michelle Muscat, attendew /erimonja fl-Isptar Mater Dei li mal-weg[da tal-Partit Laburista matulha l-g[aqda mhux fondi mifruxa fuq tliet snin ma[suba biex teduka governattiva Soroptomist International Malta lil dawk li ja[dmu fil-qasam tas-sa[[a filippre]entat ]ew; Accuvein Machines lil Isptar. Gambja biex jg[inu lin-nisa jwelldu ming[ajr Dan l-apparat, li permezz ta’ teknologija periklu. Infrared jikxef il-vini, se jintu]a fil-ward tat-tfal Il-Ministru tas-Sa[[a fa[[ar il-[idma talDisney Land. Dan se jnaqqas in-numru ta’ titqibiet tal-injections b’50 fil-mija u g[alhekk se g[aqdiet mhux governattivi u qal li aktar minn 100 NGO jg[inu lid-Dipartiment tas-Sa[[a favur jnaqqas it-tbatija u l-u;ig[ fost it-tfal pazjenti. is-sa[[a ta’ kull pazjent. Fl-istess attività tnediet kampanja ta’ ;bir ta’

Dubji dwar il-pjan tal-Gvern g[as-settur tas-sa[[a “Il-Ministru tas-Sa[[a Godfrey Farrugia g[amel ]ball kbir meta g[amel uffi//ju flIsptar Mater Dei. Bag[at messa;; [a]in lill-media u lill-pubbliku. Dan kien purament publicity stunt li ta l-impressjoni li g[all-Ministru, l-unika priorità hi li jitnaqqsu l-waiting lists fl-isptar. Dan meta s-settur tas-sa[[a kollu hu mimli bil-problemi.” Dikjarazzjoni qawwija minn Paul Pace, il-President talUnion tal-Infermiera u lQwiebel, l-MUMN, f’ittra lillinfermieri ppubblikata finNursing Journal ta’ Lulju. Paul Pace jg[id li l-media ng[atat l-impressjoni li meta g[amel uffi//ju f’Mater Dei il-Ministru solva l-problemi fi ]mien qasir. U li l-aktar pazjenti importanti huma dawk tal-emer;enza. “Imma min[abba f’dan, lisptarijiet Karen Grech, Monte Carmeli u dak ta’ G[awdex spi//aw mifnija bil-problemi u nuqqas kbir ta’ infermieri. U l-

awtoritajiet tas-sa[[a m’huma jie[du l-ebda azzjoni biex isolvu dawn il-problemi. Dan sa[ansitra wassal biex kellu jit[assar il-leave ta’ [afna infermieri. Pace tkellem anke dwar ittransfers li ng[ataw f’diversi sptarijiet u residenzi, u kif dawn qed jaffetwaw lillinfermieri b’mod negattiv. Ilkwistjoni f’San Vin/enz marret g[all-a[jar, imma lakbar problemi g[allinfermieri f’Karen Grech u Monte Karmeli kienu kkaw]ati mill-fatt li [afna [addiema ng[ataw transfer u ma ntbag[at [add minflokhom. “F’Monte Carmeli biss, sa mill-bidu tas-sena ng[ataw aktar minn tletin transfer. Kien hemm ukoll infermieri li rtiraw bl-età u ma nstab [add biex jie[u posthom,” kompla Paul Pace. Hu tkellem anke dwar illaqg[at li l-MUMN kellha mal-Ministru Godfrey

Farrugia. Qal li qatt ma saret laqg[a wa[da fejn kien hemm konsultazzjoni. “Jekk xi [add isaqsi x’inhi r-roadmap g[allIsptar Mater Dei, g[allanzjani, g[all-kura primarja jew g[all-isptar ta’ G[awdex l-MUMN ma tafx twie;eb. Lanqas taf jekk din irroadmap te]istix. L-MUMN lanqas biss intalbet tikkontribwixxi f’dan kollu, g[ax il-Ministru Farrugia donnu aktar interessat li jie[u l-pariri tat-tobba. “L-ewwel mitt jum g[allMUMN kienu taqbida fiddlam. Ma nbidel xejn, inbidlu biss in-nies li jmexxu. Limpressjoni li ng[atat s’issa hi li l-Gvern, jew g[andu rrisposti kollha, jew g[andu ttobba tieg[u biex jag[tu lpariri, u g[alhekk m’hemmx b]onn l-MUMN.” Minkejja dan kollu, l-union se tibqa’ ta[dem b’risq ilmembri tag[ha u l-pazjenti, temm jg[id il-President talMUMN.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 30 ta’ Lulju, 2013

4 lokali

Leo Brincat g[andu jg[id /ar u tond meta se jifta[ il-Park tal-Familja

Minflok jg[id meta se jifta[ il-Park tal-Familja, ilMinistru Leo Brincat qed jattakka u j[ares lura minflok ’il quddiem. Din ittattika qed taqta’ qalb innies li l-park f’Wied ilG[ajn jista’ fi ]mien qasir jer;a’ jibda jitgawda. Il-Partit Nazzjonalista qal dan fi stqarrija b’reazzjoni g[al konferenza stampa mog[tija mill-Ministru Leo Brincat, fejn naqas milli jg[id meta se jer;a’ jifta[ il-park u minflok qag[ad jg[id kemm sewa aktar mill-istimi l-pro;ett. Il-PN qal li Leo Brincat g[adu ma fehemx li meta tkun Ministru xog[lok hu li tie[u responsabbiltà ta’ dak li ji;ri u ta;ixxi. Minflok jerfa’ r-responsabbiltà u jie[u l-a[jar de/i]joni lMinistru l-ewwel ivvinta problema tal-gass – li, skont hu, hu ta’ periklu g[an-nies imma mhux g[all-[addiema – u issa qed jipponta subg[u lejn lamministrazzjoni ta’ qablu. “Minflok joqg[od jilg[ab dawradurella Leo Brincat g[andu jg[id /ar u tond g[alfejn g[alaq il-park. IlMinistru b[al donnu kien, g[adu u jibqa’ kontra dan il-pro;ett g[all-familji,” qal il-Partit Nazzjonalista. L-istqarrija kompliet li wara l-isku]a tal-gass li ma twemmnitx, ma tg[allem xejn u [are; rapport ie[or mimli kontradizzjonijiet. Intant, fil-konferenza tala[barijiet Leo Brincat,

minkejja li ma qalx meta, qal li l-park se jer;a’ jifta[. Hu qal li rapport talManagement Efficiency Unit jg[id li kien hemm varjazzjonijiet fin-nefqa. Dwar dan, il-Partit Nazzjonalista qal li rrapport stess jikkonferma li l-varjazzjonijiet kienu approvati mill-awtoritajiet kompetenti. Leo Brincat qal ukoll li lWater Park li kien ippjanat li jsir fl-istess in[awi mhux se jsir. Dwar dan, il-PN qal li kien l-istess Leo Brincat li waqqaf dan l-i]vilupp. Wara li [abbar li l-MEU qed jissu;;erixxi li l-Water Park f’Wied il-G[ajn ma jsirx, Leo Brincat kien mistoqsi dwar rapporti li lWater Park tal-Qawra se jsir bi [las. Imma hu qal li ma jaf bl-ebda diskussjonijiet li qed isiru dwar din il-kwistjoni. Fl-a[[ar ;img[at [are; kif minbarra li l-familji Maltin kienu m/a[[da minn post miftu[ ta’ rikreazzjoni li kien qed jintlaqa’ tajjeb [afna minn eluf ta’ Maltin, l-g[eluq tal-Park talFamilja kellu wkoll riperkussjonijiet fuq lattività ekonomika f’Wied il-G[ajn. Fil-fatt, mill-ftu[ tieg[u fi Frar li g[adda, il-Park talFamilja kien wassal g[al ]ieda fil-kummer/ fillokalità, spe/jalment g[al ristoranti u stabbilimenti talikel, minn familji li jkunu qattg[u xi sig[at fil-Park.

}ew; skrivani mhux [atja li [assru ‘data’ tal-Kunsill Lokali ta’ Santa Venera

}ew; skrivani nisa li kienu ja[dmu b[ala skrivani malKunsill Lokali ta’ Santa Venera ma nstabux [atja mill-Ma;istrat Saviour Demicoli li dawn g[al talapposta, wara li kellhom xi jg[idu mal-prin/ipal tag[hom, [assru data talkompjuter. Shirley Sawyer ta’ 37 sena minn San :wann, u Charmaine Grech ta’ 36 sena mill-Imqabba ;ew illiberati li fil-25 ta’ Awissu 2006 u filjiem ta’ qabel, b’diversi atti fosthom li bag[bsu software tal-kompjuter bi pre;udizzju tal-prin/ipal tag[hom. Dan il-ka] kien inbeda fuq rapport li kien g[amel isSegretarju E]ekuttiv talKunsill Lokali ta’ Santa Venera Joseph Cassar fejn dan kien allega li sar u]u ha]in ta’ sistema talkompjuter u spe/ifikament

kien allega distruzzjoni ta’ data tal-Kunsill li kienet tinsab f’]ew; PC’s proprjetà tal-Kunsill Lokali Santa Venera. Huwa kien qal li f’Awissu 2006 u fid-dati ta’ qabel huwa kellu tilwima ma’ ]ewg clerks tal-Kunsill, Shirley Sawyer u Charmaine Grech u dan fuq kwistjoni ta’ approvazzjoni jew le ta’ vacation leave. Dawn il-[addiema kienu applikaw simultanjament sabiex jie[du l-leave u kien hemm xi di]gwid flapprovazzjoni tal-vacation leave. Wara li nqala’ dan lin/ident i]-]ewg clerks in kwistjoni kienu rri]enjaw mill-po]izzjoni tag[hom. Cassar spjega kif wara li pprogressa r-ri]enja qal li numru ta’ files li jaf li kienu fi]-]ew; PC’s tag[hom kienu neqsin. Spjega però kif wara

rnexxielu b’xi mod jew ie[or itella’ l-istess data minn fuq in-network li kellu il-kunsill. Però fil-PC’s ta’ dawn ilclerks sab kollox im[assar. Spjega wkoll kif filwaqt li r-rapport tieg[u g[amlu fl-4 ta’ Mejju 2007, minn Awissu 2006 wara r-ri]enja tag[hom sad-data in kwistjoni l-istess kompjuters kienu baqg[u jintu]aw. {are; mill-fatti li meta l-imputati kienu g[adhom impjegati talkunsill, il-kompjuter tag[hom seta’ ;ie utilizzat misSegretarju E]ekuttiv. Min[abba li l-kompjuters setg[u jintu]aw minn xi [add ie[or fil-frattemp, il-Qort ma sabitx lill-imputati Shirley Sawyer u Charmaine Grech [atja tal-akku]i mi;juba kontra tag[hom u minnhom tilliberahom. Il-Prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Angelo Gafà.

Toroq arterjali vi/in l-Isptar jing[alqu min[abba l-festa Kull min il-{add filg[axija pprova jg[addi miz-zona vi/in Santa Venera, ji;ifieri mill-Marsa, mill-{amrun, mill-Imsida, mill-Imrie[el u minn {al Qormi, sab it-triq mag[luqa. Ir-ra;uni kienet g[aliex ilPulizija tat il-permessi biex dawn it-toroq jing[alqu biex ikun jista’ jin[araq in-nar tal-ajru tal-festa ta’ Santa Venera. Kien biss il-Korp talPulizija li wara li din l-a[bar ;iet ]velata mis-sit timesofmalta.com, [are; stqarrija li fiha informa lillpubbliku dwar dawn l-

arran;amenti. Bosta kienu dawk ilpersuni li l-{add filg[axija ;ew affettwati minn dan larran;ament li g[amlu kuntatt ma’ IN-NAZZJON u esprimew ir-rabja tag[hom g[all-fatt li triq arterjali vi/in [afna tal-Isptar Mater Dei, ng[alqet g[al tliet sig[at s[a[, bejn is-7.30 p.m. u l-10.30 p.m. Fil-fatt, sa sitt snin ilu, meta l-Isptar Mater Dei kien g[adu ma nfeta[x, dan ilpermess kien jing[ata, i]da meta fl-2008 infeta[ l-Isptar Mater Dei, permess b[al dan ma baqax jing[ata min[abba

l-importanza li t-toroq li jdawru dan l-isptar ikunu miftu[in u a//essibbli g[attraffiku 24 sieg[a kuljum. Din is-sena, lamministrazzjoni talPulizija, i]da, jidher li [asbitha differenti u ma sabitx diffikultà li tag[ti lpermess biex toroq kru/jali vi/in l-Isptar Mater Dei jing[alqu biex ikun hemm lisparar tan-nar tal-ajru. IN-NAZZJON hu infurmat li b’kollox, kienu 15-il pulizija li ;ew stazzjonati fit-toroq biex imexxu ttraffiku minn toroq sekondarji.

Kun parti mis-su//ess ta’ operazzjoni... ag[ti d-demm


IN-NAZZJON It-Tlieta, 30 ta’ Lulju, 2013

6 lokali

Tnaqqis fl-i]bilan/

Fl-ewwel nofs ta’ din is-sena l-i]bilan/ fil-finanzi talGvern Malti kien jammonta g[al ftit aktar minn 241 miljun ewro, li jfisser tnaqqis ta’ 43 miljun fuq is-sitt xhur bejn Jannar u :unju tas-sena l-o[ra. Statistika tal-NSO turi li filwaqt li d-d[ul tal-Gvern ]died b’104 miljun ewro, jew 9%, f’dan il-perjodu n-nefqa ]diedet biss b’61 miljun jew 4%. Il-Gvern da[[al i]jed mill-Income Tax, mill-kontribuzzjonijiet tas-Sigurtà So/jali u mill-VAT imma naqaslu d-d[ul mit-taxxi tad-dazju u s-sisa.

SmartCity Malta hu t-tip ta’ investiment li Malta qed tfittex

SmartCity Malta hu pro;ett world class u dan il-pro;ett ji;bed l-immaginazzjoni ta’ dawk kollha pre]enti. Dan hu t-tip ta’ investiment li Malta qed tfittex g[ax dan hu investiment ta’ kwalità. Il-Ministru tal-Affarijiet Barranin George Vella iddikjara dan il-biera[ waqt laqg[a g[al madwar 190 konslu onorarju g[al Malta li jinsabu f’84 pajji] u li qed issir b[alissa fi SmartCity Malta. Din il-laqg[a ssir kull sentejn u tkun organizzata mill-Ministru tal-Affarijiet Barranin. Id-dikjarazzjoni tal-Ministru George Vella tikkuntrasta malmod kif il-Partit Laburista fl-

Oppo]izzjoni kien jikkritika dan il-pro;ett u jg[id li dan hu spekulazzjoni ta’ art. George Vella qal li jrid li kull konslu onorarju jipproponi tal-inqas pro;ett kull sena ma[sub biex jattira linvestiment lejn Malta u jesplora l-opportunitajiet. Hu qal li Malta g[addejja minn ]mien e//itanti fosthom g[ax Malta reb[et id-dritt li tkun il-Kapitali Ewropea talKultura fis-sena 2018 u sena qabel Malta se jkollha lPresidenza tal-Unjoni Ewropea. George Vella qal li matul issitt xhur tal-Presidenza, Malta se tag[ti laqta Maltija u

Mediterranja lil Presidenza talUE. Anthony Tabone, il-Kap E]ekuttiv il-;did ta’ SmartCity Malta qal li s-sena li g[addiet SmartCity g[amlet investiment dirett ta’ €35 miljun fi SmartCity Malta u s’issa linvestiment jammonta g[al €70 miljun. Dan jikkonferma l-impenn tal-kumpanija lejn dan il-pro;ett. Anthony Tabone qal li fixxhur li ;ejjin se tkun inawgurata t-tieni fa]i ta’ SmartCity Malta li se tikkonsisti f’erba’ blokki fosthom uffi//ji u [wienet kif ukoll il-laguna, promenade u awditorju.

16,677 telefonata fuq is-Supportline 179 L-A;enzija Appo;; tag[mel appell g[al aktar voluntiera

Fl-2012 twie;bu 16,677 telefonata fuq Supportline 179 u ’l fuq minn 200 familja r/ivew l-g[ajnuna minn Programm Ulied Darna. Dan kollu sar grazzi g[allvoluntiera tal-A;enzija Appo;; li b[alissa g[addejja b’kampanja biex tattira persuni joffru l-[in tag[hom b[ala voluntiera g[as-servizzi tas-Supportline 179 u lProgramm Ulied Darna. Supportline 179 huwa servizz offrut 24 sieg[a kuljum u joffri sapport f’sitwazzjonijiet differenti fosthom vjolenza domestika, abbu] fuq it-tfal, [sibijiet ta’

suwi/idju, solitudni, diffikultajiet emozzjonali, problemi ta’ m;iba, abbu] minn sustanzi u log[ob tala]]ard fost l-o[rajn. Min-na[a l-o[ra, Programm Ulied Darna huwa servizz ie[or tal-A;enzija Appo;; fejn il-voluntiera jag[tu g[ajnuna prattika, informazzjoni u [biberija b[al sapport lill-;enituri f’[iliet ta’ trobbija u [iliet ba]i/i o[rajn, tqassim ta’ flus, kif g[andhom jie[du [sieb iddar, jg[inu lit-tfal waqt ilhomework, u jakkumpanjaw lill-;enituri g[allappuntamenti.

F’kummenti ma’ INNAZZJON, is-social worker Catriona Spiteri sostniet li kull voluntier jing[ata ta[ri; professjonali qabel jibdew jag[mlu kuntatt kemm malfamilji tal-Programm Ulied Darna kif ukoll iwie;bu telefonati fuq is-Supportline 179. Kull min hu interessat li jing[aqad mal-A;enzija Appo;; b[ala voluntier g[andu jew jid[ol fis-sit www.appogg.gov.mt, jew i/empel fuq 22959000 jew jid[ol fuq il-pa;na ta’ Facebook tal-A;enzija Appo;;.

Kenn g[al vittmi ta’ vjolenza domestika Hu stmat li s-sena l-o[ra mal-500 ka] ta’ vjolenza domestika kienu mg[oddija g[all-attenzjoni tal-A;enzija Appo;;. Dan qalitu l-Ministru g[all-Familja u s-Solidarjetà So/jali M’Louise Coleiro Preca meta t-Tnejn filg[odu ]aret Dar Mer[ba Bik f’{al Balzan. Hija kellha kliem ta’ tif[ir g[ax-xog[ol u l-;id li dejjem sar f’din id-dar, sa mill-ftu[ tag[ha fl-1980 misSorijiet tal-Bon Pastur. Il-Ministru qalet li lGvern huwa impenjat li jis[aq fuq il-kwistjoni talvjolenza domestika, minn aspett ta’ li;ijiet u strutturi li

ji;u a;;ornati. Proprju Dar Mer[ba Bik f’{al Balzan huwa l-post ta’ rifu;ju g[al vittmi ta’ vjolenza domestika. B’medja ta’ 100 mara jitolbu l-kenn f’din id-dar fis-sena, b[alissa Dar Mer[ba Bik qed tilqa’ fiha 14-il mara u 15-il tifel u tifla li hawnhekk isibu l-wens u lappo;; minn diversi social workers, care workers u numru sabi[ ta’ voluntiera. L-ambjent f’Dar Mer[ba Bik huwa wie[ed li jag[ti stabbiltà u sigurtà lil min ikun g[addej minn /irkostanzi ta’ vjolenza domestika.

Ir-residenti jg[ixu tassew f’ambjent simili g[al dar, bil-kumditajiet kollha ta’ kmamar privati u fa/ilitajiet o[rajn. Ir-residenti jie[du [sieb huma personalment kemm it-tindif tal-kmamar, kif ukoll it-tisjir g[all-ikla ta’ filg[axija g[alihom u g[ar-residenti l-o[ra wkoll. It-tfal g[andhom iz-zona tag[hom grazzi g[al playroom imdaqqsa u l-u]u ta’ bit[a. B[alissa din id-Dar qed tistenna l-permessi ne/essarji sabiex tibda xog[lijiet fuq playing field u outdoor gym g[allbenefi//ju tar-residenti tag[ha.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 30 ta’ Lulju, 2013

Lokali 7

Ir-ritratt juri l-grupp ta’ Maltin fuq il-bajja ta’ Capocabana, f’Rio de Janeiro, il-Bra]il, wara l-Quddiesa li //elebra l-Papa Fran;isku, il-Hadd 28 ta’ Lulju, fi tmiem i/-/elebrazzjonijiet tal-Jum Dinji ta]-}g[a]ag[. Huwa stmat li g[al din il-Quddiesa attendew madwar tliet miljun persuna, fosthom madwar mija minn Malta. Il-grupp ta’ Maltin, li qed ji;i koordinat mill-Kummissjoni Djo/esana }g[a]ag[ (KD}) u qed jitmexxa mill-Isqof Charles J. Scicluna, jasal Malta nhar il-{add 4 ta’ Awwissu 2013. (Ritratt> Uffi//ju Komunikazzjoni, Kurja)

Iqumu bosta mistoqsijiet dwar donazzjonijiet min-negozji f’{a]-}abbar Je]isti kunsens nazzjonali li l-attività ‘L-Itwal Mejda tad-Dinja’ li saret nhar isSibt li g[adda f’{a]-}abbar kienet su//ess, tant li g[aliha attendew aktar minn elf persuna. Din l-attività ;iet organizzata millKunsill Lokali ta’ {a]}abbar u l-action team li twaqqaf mis-Sindku fl-istess Kunsill. Madankollu, filwaqt li wie[ed jirrikonoxxi ssu//ess ta’ din l-attività, bosta persuni li tkellmu ma’ IN-NAZZJON esprimew iddubji tag[hom g[all-mod kif tmexxew il-finanzi ta’ din l-attività. Numru ta’ sidien ta’ [wienet fi Triq is-Santwarju f’{a]-}abbar, ji;ifieri t-triq li fiha ;iet organizzata lattività, esprimew iddi]appunt tag[hom g[allfatt li biex jarmaw, huma kellhom i[allsu s-somma ta’ €100. Ftit aktar minn €23 marru g[and il-Kunsill

Lokali g[all-permess biex isir l-armar, xi [a;a li ssir f’kull attività tal-Kunsilli Lokali. Id-dubju huwa fuq il-kumplament tal-flus, ji;ifieri s-€77. {afna minn dawn is-sidien tal-[wienet qalulna li s-Sindku Laburista ta’ {a]-}abbar Quinton Scerri talabhom biex dawn is-€77, li hu sej[ilhom b[ala ‘donazzjoni’, jag[tuhomlu fi flus kontanti.

€77 ma jafux fejn marru IN-NAZZJON jinsab f’po]izzjoni li jikkonferma li g[and il-Kunsill Lokali ta’ {a]-}abbar waslu biss €23.29, ji;ifieri l-flus talpermess. Il-kumplament talflus b[al donnu [add ma jaf

fejn marru. Dan il-;urnal bag[at sensiela ta’ mistoqsijiet lisSindku Quinton Scerri dwar dawn l-allegazzjonijiet li saru minn numru ta’ sidien ta’ [wienet, i]da minflok ma wie;eb g[all-mistoqsijiet spe/ifi/i li g[amilnielu, is-Sindku }abbari qalilna biss li l-fondi se jmorru g[all-entitajiet karitattivi u g[all-festa tal-Madonna talGrazzja li se ssir f’Settembru. Fost l-o[rajn, IN-NAZZJON staqsa lis-Sindku }abbari jekk g[andux lappo;; tal-Kunsill Lokali kollu f’dak li g[andu x’jaqsam mal-[ru; u d-d[ul finanzjarju tal-Kunsill Lokali, i]da s-Sindku g[a]el li jinjora g[al kollox din ilmistoqsija. Dan il-;urnal hu infurmat li g[al din l-attività, minn total ta’ 11-il kunsillier, minbarra s-Sindku nnifsu attendew biss tliet kunsillieri o[ra.



IN-NAZZJON

It-Tlieta, 30 ta‘ Lulju, 2013

Madwarna 9

Microsoft u MITA jikkollaboraw biex i]jed tfajliet jag[]lu karriera fl-ICT Wara s-su//ess tal-attività ICT Career Day li saret fil-jiem li g[addew fil-Microsoft Innovation Center u li kienet organizzata minn Microsoft biex t[ajjar studenti jag[]lu karriera fl-ICT, Microsoft u MITA ng[aqdu flimkien g[al serje ta’ kollaborazzjonijiet bil-g[an li i]jed studenti jkollhom a//ess g[all-informatika. Dan spe/jalment biex ikun hemm i]jed pre]enza femminili f’din l-industrija. Waqt l-attività, Microsoft u MITA mexxew serje ta’ diskorsi minn professjonisti nisa mill-qasam tal-ICT li tkellmu mal-istudenti femminili li kienu pre]enti. “Qed nesperjenzaw ICT gender gap. Filwaqt li l-industrija ta’ l-ICT tikkontribwixxi 5% tal-GDP nazzjonali – wa[da mill-og[la rati tal-UE – il-medja hi ta’ gradwata wa[da g[al kull tlieta, filwaqt li terz ta’ dawk i ja[dmu fl-industrija tal-ICT huma nisa. Din il-gender gap trid ting[alaq jekk irridu nsa[[u l-industrija tal-ICT u noffru i]jed opportunitajiet ta’ xog[ol lill-g[add dejjem ji]died ta’ studenti nisa li jridu ja[dmu f’dan ilqasam. Mod wie[ed kif nistg[u

Impenn biex ikun hemm aktar tfajliet li jid[lu fil-qasam tal-ICT

nag[mlu dan hu billi nuru kemm lICT jista’ jkun attraenti g[a]]g[a]ag[ tag[na, spe/jalment fost listudenti tfajliet,” qalet Louise Mifsud minn Microsoft Malta, li organizzat lICT Career Day. Waqt din l-ICT Career Day atten-

dew g[add ta’ studenti tfajliet minn sittax-il sena ’l fuq kif ukoll studenti universitarji li kellhom l-opportunità li jiltaqg[u ma’ g[add ta’ kumpaniji ewlenin fil-qasam tal-ICT u jifhmu x’opportunitajiet qed joffru. Kien hemm pre]enti wkoll g[add ta’ pro-

fessjonisti nisa li ja[dmu fl-ICT li tkellmu dwar l-esperjenza personali tag[hom u [e;;ew lill-istudenti jid[lu g[all-karriera fl-ICT. I]jed informazzjoni tinstab fuq is-sit http:\\www.microsoft.com\enus\diversity\programs\digigirlz\default.aspx

Sfida artistika fl-Isle of MTV ma’ Vodafone G[at-tieni sena konsekuttiva Vodafone ntg[a]let b[ala l-provider telefoniku fl-Isle of MTV li sar fuq ilFosos tal-Furjana. {afna persuni, partikularment ]g[a]ag[, [adu sehem f’kompetizzjonijiet organizzati apposta minn Vodafone fuq il-Facebook page tal-

kumpanija tat-telekomunikazzjoni g[all-Malta Music Week. Numru kbir ta’ parte/ipanti reb[u g[add ta’ biljetti u ]ew; rebbie[a – Aidan Vella u Eileen Spiteri – irnexxielhom ikunu r-rebbie[a talmeet and greet mal-artista Jessie J. Inizjattiva ta’ Vodafone li ;ibdet l-

attenzjoni ta’ [afna kienet l-isfida artistika li l-kumpanija nediet dakinhar tal-Isle of MTV. “Biex ni//elebraw dan l-avveniment spe/jali u ta’ divertiment idde/idejna li nwa[[lu backdrop li jinkludi messa;;i mill-kanzunetti popolari ta’ Rita Ora u Jessie J, Stop for a minute

Inizjattiva ta’ Vodafone li ;ibdet l-attenzjoni ta’ [afna kienet l-isfida artistika li l-kumpanija nediet dakinhar tal-Isle of MTV

and Smile u Shine your light,” qalet Maria Vella Galea, Brand Manager minn Vodafone Malta. “Dawk kollha pre]enti kellhom lopportunità li jie[du sehem f’din l-isfida artistika u ji]bg[u l-kliem tal-backdrop, filwaqt li da[lu f’kompetizzjoni bi/-/ans li jirb[u wie[ed minn sitt Samsung Galaxy Y. Kien ta’ sodisfazzjon tara lin-nies jag[tu l-kontribut tag[hom fuq l-istallazzjoni tag[na b’mod kreattiv u [afna minnhom baqg[u g[addejjin sakemm illejla waslet fi tmiemha.” Waqt l-avveniment Vodafone ippromwoviet l-a[[ar offerti tas-sajf tag[ha li jinkludu t-Talk Non Stop Plan ta’ 10c g[al kull telefonata lejn numri lokali Vodafone u skont ta’ €50 fuq Samsung Galaxy Y g[all-klijenti ta’ Vodafone. G[all-Isle of MTV attendew is-superstars internazzjonali Jessie J, Rita Ora, Rudimental u Afrojack li taw wirjieet memorabbli lill-50,000 fan li attendew g[al dan l-avveniment uniku. G[as-seba’ sena konsekuttiva lFurjana ospitat wa[da mill-akbar iljieli fil-kalendarju mu]ikali internazzjonali. L-ispettaklu se jintwera fuq l-istazzjonijiet kollha tal-MTV madwar id-dinja fi programm ta’ 60 minuta dwar l-Isle of MTV Malta mit-3 ta’ Awwissu u se jkun ukoll parti mill-World Stage Franchise. G[al aktar tag[rif dwar l-isfida artistika ta’ Vodafone waqt l-Isle of MTV ]ur il-pa;na ta’ Vodafone fuq Facebook fuq www.facebook.com\vodafonemalta.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 30 ta’ Lulju, 2013

10 Opinjoni

Na[dmu favur Belt Valletta isba[ u a[jar G[addew aktar minn erba’ xhur mill-bidu ta’ sfida ;dida u interessanti – dik li nservi b[ala Vi/i Sindku fil-belt kapitali tag[na u nistqarr mag[kom li sal-lum din kienet esperjenza tassew sabi[a li ta’ kuljum qed timlieni b’sodisfazzjon biex nag[ti kontribut g[al-lokalità li twelidt u g[adni ng[ix fiha sal-lum. Il-politika strument biex isservi Ir-ri]ultat miksub mill-Partit Nazzjonalista fl-elezzjoni ;enerali ta’ Marzu li g[adda u l-fatt li l-PN ]amm ilma;;oranza fil-Belt Valletta

tawni aktar motivazzjoni biex na[dem u nservi b’determinazzjoni u b’impenn g[ar-residenti Beltin irrelevanti lkulur politiku li wie[ed i[addan. Din kienet l-ewwel elezzjoni li qatt ikkontestajt u nemmen li kull persuna li tinsab fil-politika kellha lezzjoni importanti x’titg[allem, ji;ifieri dik li g[andek tkun dejjem vi/in l-elettorat u dejjem g[andek tkun disponibbli g[all-[ti;iet ta’ min jele;;ik. Fl-a[[ar mill-a[[ar, kull persuna li tinsab fil-politika g[andha tag[mel dan b’servizz u mhux g[allgwadann personali tag[ha. Il-Beltin li qed jaqraw dan l-artiklu jafu li g[alkemm jien g[andi lealtà assoluta lejn ilPN u dejjem [addant prin/ipji sodi lejn dan il-partit, xorta wa[da na[dem u se nkompli na[dem biex inkun ta’ servizz g[al kull resident biex il-Belt Valletta tassew tkun l-a[jar lokalità f’pajji]na kif jixraq lill-belt kapitali tag[na. I]da biex wie[ed jaspira li jag[mel su//ess fil-politika u biex tassew tkun ta’ servizz lejn ir-residenti u l-poplu li jivvota, g[andek ta[dem id f’id ma’ s[abek tal-istess partit i]da mhux biss. Wie[ed g[andu jfittex li ja[dem ma’ kunsilliera tal-partit oppost biex tassew niksbu l-massimu possibbli fl-a[jar interess tal-

Il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern, fl-a[[ar le;i]latura, [adem biex din il-belt mhux biss ti;i ri;enerata u ting[ata d-dinjità tant mist[oqqa i]da biex il-[ajja fiha tkun tul il-;urnata kollha

lokalità li na[dmu fiha. Kemm ili nag[ti sehmi filpolitika tg[allimt li wie[ed g[andu jkun umli bi]]ejjed li jifhem li [add mhu tajjeb f’kollox u je[tie; il-kontribut ta’ kul[add g[aliex kull persuna, irrelevanti l-kulur politika tag[ha, g[andha xi [a;a x’toffri. G[alhekk hu imperattiv li kul[add ja[dem b[ala tim wie[ed g[al g[an wie[ed li f’dan il-ka] hu l-lokalità tag[na. Illum nie[u gost nara li lKunsill Lokali tal-Belt Valletta, b’[idma kkordinata mis-Sindku Alexiei Dingli, blassistenza tieg[i, tal-kunsilliera u tal-[addiema tal-kunsill, qed na[dmu id f’id biex inkunu eqreb lejn ir-residenti. Diver;enzi ta’ [sibijiet Sintendi, mhux dejjem se

jkun hemm qbil unanimu u mnalla ji;ri hekk, i]da fejn ikun hemm diver;enza ta’ [sibijiet, wie[ed g[andu jisma’ n-na[at rispettivi u jiddiskuti dak li g[andu jsir fla[jar interess tal-lokalità u rresidenti li jg[ixu fiha.

Nistqarr li l-Belt Valletta hi lokalità partikulari mhux biss g[aliex hi l-belt kapitali tag[na i]da g[aliex g[andha b]onn attenzjoni u esi;enzi differenti minn lokalitajiet o[ra. Je]istu problemi li wie[ed g[andu jindirizza separatament minn lokalitajiet o[ra u g[alhekk nemmen li fost o[rajn, il-Belt Valletta m’g[andhiex tifforma parti mis-sistema tar-re;juni. Bl-ebda mod ma jien qed ng[id li din is-sistema hi [a]ina i]da nemmen li fil-ka] tal-Belt Valletta, wie[ed g[andu jikkonsidra li din illokalità tkun awtonoma minn lokalitajiet o[rajn. Ming[ajr ma nuri di]rispett lejn il-bqija tal-lokalitajiet, hawnhekk qed nitkelmu dwar il-belt kapitali ta’ pajji]na u allura din g[andha b]onn attenzjoni separata u spe/ifika g[al ra;unijiet differenti, b’mod partikulari g[aliex f’inqas minn [ames snin o[ra l-Belt Valletta se tkun il-Belt Kapitali Ewropea g[all-Kultura. Fl-isfond ta’ dan kollu, mill-bidu nett ta’ din il-

le;i]latura, il-Kunsill Lokali tag[na beda ja[dem fuq diversi oqsma biex jindirizza l-isfidi li g[andna quddiemna. Ridna nibqg[u, u hekk qed inkunu, vi/in il-poplu biex tassew nirriflettu l-[ti;iet tarresidenti li jg[ixu fil-Belt Valletta. Fl-istess waqt, importanti li n]ommu bilan/ bejn il-komunità kummer/jali fil-Belt Valletta, li t[addem [afna Beltin, u l-istess residenti li jg[ixu fil-lokalità. Irrikonoxxejna t-tajjeb li sar minn amminstrazzjonijiet pre/edenti u qed na[dmu fuq it-tajjeb li sar b’vi]joni g[allfutur biex inkomplu nsebb[u u na[dmu flimkien favur beltna. Ejjew ma ninsewx li fla[[ar le;i]latura, il-Gvern immexxi minn Lawrence Gonzi investa bil-kbir fuq ittisbi[ u r-ri;enerazzjoni talbelt kapitali bil-pro;etti kbar u anqas kbar li saru f’dawn la[[ar snin. Il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern Il-Partit Nazzjonalista g[en biex fl-2018 il-Belt Valletta se tkun il-Belt Kulturali Ewropea, titlu li bla dubju se jg[in biex ng[ollu l-profil ta’ pajji]na mal-barranin. IlGvern pre/edenti firex it-triq biex il-Kunsill Lokali tal-Belt

Valletta jkompli ja[dem fuq din id-direzzjoni u hekk qed isir. Spiss nisimg[u kritika li l-Belt Valletta hi [ajja matul il-;urnata i]da mejta filg[axija u g[alhekk bdejna na[dmu biex nassiguraw li b[al kull belt o[ra fl-Ewropa, il-Belt Valletta tkun aktar popolari u [ajja fil-[inijiet ta’ filg[axija. Kien g[alhekk li fl-a[[ar ;img[at il-Kunsill Lokali tag[na investa fl-inizjattiva ta’ Knights in the City li qed tissaraf f’su//ess g[aliex permezz tag[ha qed ji]diedu l-attivitajiet fil-Belt Valletta u llum qed naraw aktar Maltin u turisti jid[lu fil-belt kapitali f’[inijiet li qabel ma kinux popolari. Dan mhux kollox. Il-Kunsill

minn Christian Micallef micallef_christian@yahoo.co.uk

Lokali tal-Belt Valletta se jkompli ja[dem biex insa[[u l-identità tal-lokalità tag[na g[aliex dan hu dak li jag[mel din il-belt b’sa[[itha ma’ kul[add. Iridu nassiguraw li din il-belt tkompli tilqa’ u tkun a//essibbli g[al kul[add; kemm g[ar-residenti, kif ukoll g[al dawk li mhumiex. Hawnhekk qed nirreferi g[allproblema ta’ parke;; li te]isti fil-Belt Valletta. {add mhu komdu bis-sistema pre]enti u jekk xi [add ja[seb li bisCVA, ir-residenti huma komdi, din hi per/ezzjoni [a]ina. Irrid nara Belt Valletta li tkun a//essibbli g[ar-residenti i]da fl-istess waqt li t[ajjar nies minn barra l-belt jid[lu fil-belt kapitali ming[ajr problema ta’ parke;;. Is-soluzzjonijiet jistg[u jkunu [afna u g[alhekk il-Kunsill Lokali di;à beda jiddiskuti ma’ Transport Malta biex naraw li jkun hemm pjan serju biex jinstab bilan/ bejn il-[ti;iet tar-residenti u dawk li mhumiex. Il-Belt Valletta trid tkun ta’ kul[add g[aliex din hi lbelt kapitali tag[na li tant tag[milna kburin bl-istorja u l-;miel naturali tag[ha. Christian Micallef hu l-Vi/i Sindku tal-Kunsill Lokali talBelt Valletta f’isem il-Partit Nazzjonalista


IN-NAZZJON

It-Tlieta, 30 ta‘ Lulju, 2013

Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, {amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Messa;; qawwi mi]-]g[a]ag[ Il-{add fil-Bra]il waslu fi tmiemhom i//elebrazzjonijiet tal-Jum Dinji ta]-}g[a]ag[, li din id-darba kien i//elebrat fil-Bra]il u li g[al din lattività attendew miljuni ta’ ]g[a]ag[ minn madwar id-dinja kollha, u flimkien mal-Papa Fran;isku wasslu messa;; lid-dinja... messa;; ta’ tama g[al dinja a[jar. Papa mimli ener;ija ]ag[]ug[a F’dawn il-jiem, i]-]jara tal-Papa Fran;isku filBra]il uriet kemm dan il-Papa hu mimli b’entu]ja]mu u qed jirnexxilu jittra]metti din lener;ija f’dawk kollha li jsegwuh. L-azzjonijiet talPapa waqt din i]-]jara wrew kemm il-valur tassempli/ità hu valur li g[andna ng[o]]u. Kien hemm mumenti li se jibqg[u mnaqqxin filmemorja ta’ din i]-]jara, b’mod partikulari meta lPapa beka ma’ tifel /kejken li esprima x-xewqa li jsir sa/erdot. Il-Papa, kontra kull parir tal-membri tas-sigurtà, xorob ukoll xarba tradizzjonali

Bra]iljana li newwillu ]ag[]ug[ li kien qed jistenna fit-toroq minn fejn g[adda l-Papa. Dan hu Papa li l-Knisja kellha b]onn, Papa li qed jer;a’ jnissel entu]ja]mu fil-Kattoli/i u xhieda ta’ dan huma l-jiem li g[addew fil-Bra]il.

Tiddejqux isservu Il-Papa wassal messa;; b’sa[[tu li]-]g[a]ag[ fil-Bra]il, [e;;e; lilhom u lill-Insara minn madwar id-dinja biex ma jiddejqux iservu lil [addie[or. Is-sempli/ità u l-altruwi]mu, valuri li dan ilPapa hu x-xhieda tag[hom. Kemm meta kien g[adu sa/erdot fl-Ar;entina kif ukoll issa li hu lMexxej tal-Knisja Kattolika.

Appell g[as-sa/erdoti u l-Knisja wkoll Il-Papa ma ddejjaq xejn jindirizza u jwassal il-messa;; tieg[u biex it-tag[lim tal-Knisja ma jibqax isir biss fil-knejjes, imma g[andu jo[ro;

u jmur g[and dawk kollha li jridu jisimg[u dan il-messa;;. Il-missjoni tal-Knisja, li ilha tipprattika s-snin, imma li dan il-Papa qed jer;a’ jag[tiha l-[ajja.

Kunu l-a;enti tal-bidla Il-Papa ma ddejjaq xejn lanqas isemmi l-protesti li [akmu lill-Bra]il ;img[at qabel i]-]jara tieg[u f’dan il-pajji]. Il-Papa appella li]-]g[a]ag[ biex huma stess ikunu dawk li j;ibu l-bidla. Il-Papa [e;;e; lil dawk pre]enti biex jeg[lbu l-apatija u joffru rispons Nisrani g[all-problemi kemm so/jali kif ukoll politi/i. Appella wkoll biex i]-]g[a]ag[ ikunu n-nies li jwasslu biex tkun mi;;ielda l-problema tal-faqar, ir-razzi]mu u anke l-vjolenza. Kliem li g[allawtoritajiet ta’ xi pajji]i seta’ nstema’ xi ftit iebes imma kliem li ni]el tajjeb ma’ dawk i]-]g[a]ag[ li [onqu l-bajja ta’ Copacabana.

Ftit xhur imma effettivi {afna kienu sa[qu li l-ewwel mossi tal-Papa wrew li dan il-Papa se jkun Papa b’differenza, u fil-fatt hekk hu. Fl-ewwel sitt xhur tieg[u b[ala Papa, il-Papa Fran;isku rnexxielu jkun effettiv, l-azzjonijiet tieg[u wasslu mal-erbat irjie[ tad-dinja, u lmessa;; qed jirnexxilu jwasslu. Issa rridu nkunu a[na li dan il-messa;; po]ittiv nattwawh u nipprattikaw dak kollu li qed jitkellem fuqu. Il-messa;; so/jali u politiku b’sa[[tu li qed iwassal dan il-mexxej tal-Knisja, jekk lawtoritajiet jag[tu widen g[alih, jindunaw li jista’ j[alli differenza, u ming[ajr dubju

no[olqu dinja a[jar ibba]ata fuq rispett re/iproku.

Taw bis-sieq lill-verità u lis-serjetà 1. Minn na[a tista’ tg[id li dan il-Gvern i[obb ji//ajta goff. I]da mill-banda l-o[ra tista’ tg[id li meta jigdbu, jigdbu bil-goff ukoll, g[ax likbar esperti fl-arti talmanipulazzjoni bla skrupli tal-popli kitbu u g[allmu li “jekk g[andek tigdeb, igdeb bil-goff g[ax titwemmen iktar”. 2. Meta qamet il-kwistjoni tat-transfers tal-[addiema ta’ San Vin/enz, fejn ing[ataw g[exieren ta’ transfers vendikattivi frott g[amad politiku parti;jan, b[ala difi]a qalu li dawk ittransfers kienu g[all-;id tal[addiema stess, anzi biex il[addiema jkunu iktar kuntenti fuq xog[olhom. Meta sirna nafu li l-Pulizija kienu ordnati jag[mluha ta’

waiters f’ikla uffi/jali filGirgenti, qalu li dawk talbu huma minn jeddhom. Qalu li kollha kellhom /ertifikat ta’ foodhandling, meta nafu li dan mhux veru. Meta sirna nafu li Ministru kien pre]enti, flimkien ma/-Chief of Staff tieg[u, g[all-interviews tasServizz ta’ Sigurtà, [a;a bla pre/edent u ta’ gravità liema b[alha, qalu li kien il-Kap tas-Servizz li talab biex ilMinistru jkun pre]enti. Meta kellhom l-ajruplan talAirmalta lest u l-membri talPulizija u l-Armata ordnati biex fis-satra tal-lejl jie[du lura fil-Libja l-ir;iel mifrudin minn marthom u wliedhom li kienu g[adhom jaslu Malta nofshom mejtin bil-g[ajja, qalu li riedu j]ommu loptions kollha miftu[in.

Meta qamet il-kwistjoni tat-transfers tal-[addiema ta’ San Vin/enz, fejn ing[ataw g[exieren ta’ transfers vendikattivi frott g[amad politiku parti;jan, b[ala difi]a qalu li dawk it-transfers kienu g[all-;id tal-[addiema stess

Meta sirna nafu li fil-[abs kien hemm id-droga li qed tkun ikkultivata, qalu li din ma kinitx fil-[abs i]da biswitu. 3. Dan il-Gvern mibni fuq il-gideb u l-kompromessi. Dan il-Gvern mhux veru kellu pjan serju u /ar kif se jmexxi. La g[andhom ideat /ari u lanqas serjetà. Kif kien qalilhom Adrian Vassallo sentejn ilu, l-aqwa li jirb[u lGvern akkost ta’ kollox imbag[ad wara naraw. Il[asra hi li se tbati int u jien intortament. Dan di;à beda jidher fl-ekonomija li qed ti/kien u qed tnaqqas il-pass. 4. ?ifri ma[ru;in millGvern stess juru li f’Mejju kellna g[all-ewwel darba f’[afna xhur, tnaqqis filMaltin li marru vaganza barra. Kien hemm tnaqqis ta’ erbg[a fil-mija f’Mejju li g[adda. F’Mejju wkoll kien hemm tnaqqis kbir kemm flesportazzjoni u kif ukoll flimportazzjoni. Malta, ji;ifieri l-fabbriki, esportajna 13 fil-mija inqas f’Mejju u naqset l-importazzjoni tal-

materja prima biex tin[adem. Mela l-fabbriki qed ja[dmu anqas materjal. Naqset limportazzjoni ta’ makkinarju. Interessanti u ta’ inkwiet li f’Mejju naqset b’waqg[a ta’ 20 fil-mija limportazzjoni ta’ prodotti li l-konsumatur jixtri fit-tul b[al fridges, karozzi, airconditioners u washing machines. Dan kollu jfisser in/ertezza fost in-nies. Kellna wkoll tnaqqis sostanzjali fit-turisti li j]uruna bil-cruise liners, tnaqqis ta’ 37 fil-mija fittieni kwart tas-sena, ji;ifieri 70,000 turist inqas tul tliet xhur. 5. Dawn i/-/ifri qed jikkonfermaw lil xulxin. Jistg[u jindikaw xejra. Jalla ma tkunx. Li hu /ert hu li lGvern ta’ Muscat wieg[ed

minn Jason Azzopardi jason.azzopardi@gov.mt

kickstart lill-ekonomija u s’issa rajna li beda jo[noqha wara [ames snin ta’ tkabbir. Dan wara tliet xhur, u mhux wara tliet snin. G[ax lil dan il-Gvern ma tirba[lux g[all-ingann u g[all-gideb i]da mhux kapa/i jag[ti direzzjoni lill-ekonomija u qed jo[loq l-in/ertezza. Lin/ertezza ;;ib il-qg[ad.

Meta sirna nafu li l-pulizija kienu ordnati jag[mluha ta’ waiters f’ikla uffi/jali fil-Girgenti, qalu li dawk talbu huma minn jeddhom. Qalu li kollha kellhom /ertifikat ta’ foodhandling, meta nafu li dan mhux veru


IN-NAZZJON

It-Tlieta, 30 ta’ Lulju, 2013

12 Ittri#Kompetizzjoni Fotografija

G[andna nibdew nit[assbu Sur Editur, Qed niktiblek biex nuri tt[assib tieg[i g[al /ifri li [ar;u dan l-a[[ar dwar ilqg[ad fil-g]ejjer Maltin. Ninsab im[asseb mhux ftit meta rajt dik i/-/ifra li issa lqg[ad la[[aq is-7,000 persuna. Ninkwieta l-aktar mhux g[alija g[ax jien ]mieni g[amiltu imma g[all;enerazzjoni ]ag[]ug[a. Jekk qabel konna ngergru, issa x’g[andna nag[mlu? Li naf fi/-/ert hu li ta[t gvernijiet Nazzjonalisti x-xog[ol kien

garantit, kienu gvernijiet li lewwel interess tag[hom kien l-g[ajxien tal-familji Maltin u kien irnexxielhom. Imma issa x’inhu ;ej? Nisperaw li dawn i/-/ifri negattivi ma jibqg[ux telg[in, g[ax ikollna ninkwetaw u kif. Jien g[ad g[andi f’mo[[i lkliem meta l-Prim Ministru Joseph Muscat, dak i]-]mien Kap tal-Oppo]izzjoni, kien qal biex nimitaw lil ?ipru. Nittama biss li dan il-[sieb ma g[adux fis-se[[. . Ellul

S

Il-Mosta

In-nies fil-festi Maltin

Matul il-festa ta’ San :u]epp tal-Imsida wie[ed isib wie[ed mill-isba[ riflessi li jista’ jara tal-knisja mixg[ula fuq il-ba[ar. Dan ir-ritratt ittie[ed minn Emanuel Azzopardi u qed jipparte/ipa fil-kompetizzjoni tal-fotografija ta’ In-Nazzjon u il-mument.

Sur Editur, Jien in[obb indur il-festi, tista’ tg[id kollha. Xi [a;a li qed ninnota b’mod partikulari f’dawn l-a[[ar sentejn hi kif l-attendenzi g[al dawn lattivitajiet naqsu sew. Kemm g[all-festi tal-Knisja kif ukoll g[all-festi esterni. Xi [a;a qed ji;ri u rridu naraw x’qed inaqqas l-attendenzi mill-festi.

Tkun [asra li l-festi jitilfu mill-popolarità tag[hom g[ax ikun ifisser daqqa kbira g[allidentità tag[na b[ala poplu kif ukoll daqqa fuq lekonomija u t-turi]mu g[aliex ilkoll nafu kemm turisti jie[du gost b’dawn i//elebrazzjonijiet. . Scerri

H

Tas-Sliema


IN-NAZZJON It-Tlieta, 30 ta’ Lulju, 2013

Opinjoni 13

In-Nisrani g[andu jkun pre]enti fil-politika biex inissel tama fil-;ejjieni Is-so/jetà g[andha b]onn ixxhieda ta’ Nisrani fil-politika u ta’ Nisrani f’kull settur tal[ajja u professjoni differenti. Daqshekk ie[or in-Nisrani g[andu b]onn is-so/jetà biex fiha u mag[ha jixhed g[al dak li jemmen fih. Permezz ta’ xhieda ta’ fidi, in-Nisrani jkun qieg[ed joffri alternattiva lis-so/jetà li llum qed tkun imqarrqa minn dawk li qed ikollhom aktar intress li ju]awha biex minn fuq daharha huma jirb[u l-poter. Sar hawn klassi ta’ politi/i li l-uniku interess tag[hom hu li jirb[u l-poter u dawn g[alhekk ikunu lesti biex jg[idu ‘Iva’ lis-so/jetà g[al dak kollu li jkun jidher li s-so/jetà tkun qed titlob. F’pajji]na wkoll din il-klassi ta’ politi/i qed tie[u l-[ajja u qed twarrab kull interess fittfittxija g[all-verità. Qed jitwarrbu l-valuri umani li jis[qu fuq il-valur ewlieni tal;id komuni. Minflok qed ikun aktar imfittex li l-politika tog[;ob lil kull settur ta’ so/jetà biex ikun hemm ir-reb[a tal-voti. Kull de/i]joni qed ting[ata kunsiderazzjoni g[aliha nnifisha fuq il-merti tag[ha u ftit li xejn qed jidher li filpolitika Maltija qed ikun hemm interess li de/i]jonjiet jittie[du skont xi jkun ta’ ;id komuni. Illum il-politi/i huma mhedda mir-reb[a tal-voti u [afna u [afna qed jispi//aw jirra;unaw ta’ populisti. Meta jsir hekk, jintilef l-interess ta’ tfittxija fil-verità. Is-so/jetà se jkollha t[allas prezz qares, kull meta sso/jetà se tkun mitluba biex terfa’ t-toqol tal-u;ig[ li /erti de/i]jonijiet se jikkaw]aw. Qed jidher li b’din lattitudni s-so/jetà fil-;eneralità tag[ha mhix se tkun

minn Edwin Vassallo edwin@edwinvassallo.com

G[an-Nisrani, il-politika hi post fejn il-konvinzjoni personali tieg[u ti;i f’konfront ma’ o[rajn, fil-[sieb u fil-prassi, biex tinbena komunità jew inkella l-post fejn in-Nisrani jista’ jesprimi ru[u u jitwettaq storikament, anki jekk f’dimensjoni komunitarja u ja[dem f’solidarjetà politika g[all-;id ta’ kul[add

ikkunsidrata aktar b[ala realtà, g[aliex dak li issa sar jg[odd hu l-klassijiet u setturi differenti ta’ so/jetà. Il-politiku Nisrani jirra;una differenti mill-bqija Fil-ktieb tieg[u {ejju t-Triq G[all-Mulej, l-Ar/isqof Pawl Cremona fil-kapitlu tieg[u dwar ‘L-Impenn Nisrani filPolitika’ dwar il-fidi jikteb hekk: “B’fidi hawnhekk qed nifhmu t-twemmin li jibda minn g[arfien differenti tarrealtà tad-dinja ta’ madwaru, u allura g[al g[arfien ta’ valuri differenti, u li g[alhekk

trid twassal g[al impenn personali skont dawn ilvaluri.” Meta jikteb dwar sehem in-

Nisrani fil-politika jikteb hekk: “Nistg[u ng[idu li g[anNisrani, il-politika hi post, lispazju fejn il-konvinzjoni personali tieg[u ti;i f’konfront ma’ o[rajn, fil[sieb u fil-prassi, biex tinbena komunità jew inkella l-post fejn in-Nisrani jista’ jesprimi ru[u u jitwettaq storikament, anki jekk f’dimensjoni komunitarja u ja[dem f’solidarjetà politika g[all-;id ta’ kul[add.” Il-valuri tal-Van;elu g[as-servizz tal-umanità permezz tal-politiku Nisrani Dwar l-im;iba ta’ Nisrani fil-politika jikteb hekk: “Fil-ka] tal-lajk- ji;ifieri limg[ammed li l-missjoni

tieg[u hi spe/ifikament li jg[ix fid-dinja sekulari, u jimlieha bil-valuri tal-Van;elu fuq il-bniedem, l-g[a]la trid tkun iktar spe/ifika. “Irid jag[mel g[a]liet li jkunu fid-deher. Hu liberu li jag[mel id-de/i]jonijiet partikulari tieg[u, i]da hu jaf li ma jista’ qatt jag[mel g[a]liet lejn partit jew persuna qabel il-valuri talVan;elu u li qatt ma jag[mel g[a]liet assoluti hekk li jintrabat ma’ mument storiku u mhux ma’ vi]joni ta’ tama fil-futur Kristjan. “G[alhekk l-g[a]liet tanNisrani lajk iridu jkunu g[a]liet fuq valuri umani, [a;a li titlob [afna iktar formazzjoni tal-laj/i Nsara. Il-fatt li f’sistema demokratika g[andu iktar

sehem fil-delegazzjoni talpoter, titlob li kull Nisrani jag[mel l-g[a]liet tieg[u fiddawl tal-valuri u tal-prin/ipji.” Dawn il-[sibijiet talAr/isqof Cremona juru x’g[andha tkun il-linja tal[sieb li g[andu jkollu nNisrani fil-politika. Hu jnissel tama fil-;ejjieni g[aliex idde/i]jonijiet tieg[u g[andhom ikunu riflessjoni tal-valuri talVan;elu. Hu l-alternattiva g[al mentalità populista, hu lunika tama g[al min irid jara politika li tassew t[ares u tiddefendi d-dinjità umana. G[alih il-persuna umana mhix o;;ett li minn fuqu jirba[ il-poter billi jg[id ‘Iva’ g[al kulma jkun mitlub, i]da billi joffri direzzjoni u jkollu l-kura;; li joffri direzzjoni favur it-tis[i[ ta’ dinjità umana. Nifhem li jkun hawn min jg[id li dan hu ra;unar li postu hu fil-knisja. Jien ng[id li dan hu ra;unar li postu hu fil-kunsiderazzjoni ta’ te[id ta’ de/i]jonijiet mhux biex ja[kem i]da biex ikun ta’ servizz lejn il-bniedem.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 30 ta’ Lulju, 2013

14 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

Il-kow/ im;arraf jidher fis-sit tat-tra;edja ’l isfel mill-pont qrib ta’ Avellino, vi/in Monteforte Irpino. Ir-ritratt tal-lemin juri l-pont minfejn kien qed jivvja;;a l-kow/ qabel l-a[[ar mumenti fatali. (Reuters)

L-ITALJA

Imutu 39 f’in/ident bil-kow/ lil hinn minn Napli Tal-anqas 39 ru[ tilfu [ajjithom meta x-xarabank – kow/ – li kienu qeg[din jivvja;;aw biha faqa’ l-[ajt ta’ pont fil-g[oli qrib Monteforte Irpino, lejn illimiti ta’ Napli, fejn spi//a jaqa’ g[al isfel, g[oli ta’ [mistax-il metru. It-tra;edja hi wa[da millag[ar in/identi li se[[ew fittoroq tal-Italja minbarra li hi t-tieni wa[da fil-qasam tat-

trasport li kellha sse[[ flEwropa fi spazju ta’ [amest ijiem. Dan wara li fi Spanja, nhar l-Erbg[a, mietu 79 ru[ meta ferrovija qab]et il-linji u nqalbet barra l-belt ta’ Santiago de Compostela. Intant, il-prosekuturi Taljani di;à fet[u investigazzjoni dwar lin/ident bil-kow/ li, skont ir-rapporti inizjali, kien qed

jivvja;;a b’/erta velo/ità sakemm spi//a jolqot numru ta’ vetturi qabel ‘tar’ minfuq na[a tal-pont, bilkonsegwenzi tra;i/i. Hu mifhum li l-[amsin persuna fuq ix-xarabank kienu jinkludu numru kbir ta’ tfal. L-iskwadri tassalvata;; l-ewwel salvaw ilmidruba li nqabdu ;ewwa u l-[idma ddisprata kompliet sakemm setg[u jelevaw il-

katavri tal-vittmi. Sal-biera[ ma kienx /ar jekk l-in/ident setax kien dovut g[al problemi filbrejkijiet jew ir-roti talkow/ u lanqas ma kien stabbilit jekk ix-xufier setax kellu xi tort g[at-tra;edja. L-investigazzjoni qed tkompli. L-awtoritajiet inkwerenti aktar tard qablu li l-impatt tal-kow/ mal-[ajt tal-pont

kien tant b’sa[[tu li dik ilparti kkrollat g[al kollox ta[t il-pi] ta’ vettura hekk kbira. Intant, jidher li l-vittmi kollha huma Taljani li kienu qed jirritornaw minn ;ita lejn il-belt ta’ Telese Terme bl-istampa lokali ittenni li fil-passat se[[ew diversi in/identi f’dik il-medda triq partikulari qrib ta’ Monteforte Irpino.

SPANJA

Luttu g[all-vittmi tal-ferrovija bix-xufier jing[ata libertà provi]orja L-Ispanjoli lbiera[ fakkru lid-79 persuna li tilfu [ajjithom f’wie[ed millag[ar in/identi bil-ferrovija fl-istorja tal-pajji] u sig[at wara li x-xufier talferrovija li ;;arrfet fl-in/ident ta’ nhar l-Erbg[a barra Santiago de Compostela jing[ata l-libertà provi]orja qabel jg[addi ;uri rigward akku]i dwar omi/idju dovut g[al negli;enza. Il-Prim Ministru Spanjol Mariano Rajoy, diversi ministri, il-Prin/ep Felipe u l-Infanta Elena ( b[ala rappre]entanti tal-Familja Rjali ta’

Spanja) attendew /erimonja ta’ tifkira li saret ilbiera[ filg[axija fil-kattidral ta’ Santiago de Compostela. Dan meta l-pajji] kompla josserva perijodu ta’ luttu nazzjonali fi ]mien meta l-belt ta’ Santiago, is-soltu, tkun qed ti//elebra l-festival annwali ta’ San :akbu li kull sena jattendu g[alih l-eluf kbar ta’ devoti Kristjani. Nhar l-Erbg[a, il-ferrovija inkwistjoni da[let ;o [ajt tal-konkrit u [adet in-nar, bl-impatt ‘iqabbe]’ numru ta’ vaguni sa diversi metri barra l-linji.

Ix-xufier tal-ferrovija Francisco Garzon – li ilu mi]mum ta[t arrest min-nhar il-{amis – ammetta, waqt smig[ bil-mag[luq, li kien qed isuq b’velo/ità esa;erata meta wasal biex idur kurva u anki semma ‘nuqqas ta’ attenzjoni’. Il-Ma;istrat inkwerenti Luis Alaez akku]a lil Garzon formalment b’79 ka] ta’ omi/idju u b’diversi ka]i o[ra ta’ feriment ilkoll dovuti g[al traskura;ni fuq livell professjonali. Ix-xufier ng[ata l-libertà provi]orja fejn intrabat

b’diversi kundizzjonijiet fejn kellu j/edi l-passaport tieg[u minbarra li ntrabat li j]omm kuntatt regolari malqorti. {add fost il-partijiet – fosthom loperatur tal-ferroviji Statali Renfe – f’dan il-ka] ma talbu biex Garzon jin]amm il-[abs waqt li jistenna biex jg[addi ;uri, bl-investigazzjoni anki qed tanalizza jekk il-ferrovija, il-linji, inkella s-sistemi tas-sigurtà setg[ux kienu difettu]i u g[aldaqstant ‘fattur’ fit-tra;edja.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 30 ta’ Lulju, 2013

A[barijiet ta’ Barra 15 Il-LVANT NOFSANI

Jer;g[u jag[tu bidu g[at-ta[ditiet ta’ pa/i Ilbiera[ filg[axija re;a’ ng[ata bidu g[at-ta[ditiet ta’ pa/i bejn l-I]raeljani u lPalestinjani. Dan g[all-ewwel darba f’dawn l-a[[ar tliet snin u wara sforz kbir mis-Segretarju tal-Istat Amerikan John Kerry. It-ta[ditiet bdew f’Washington u se jkomplu llum i]da l-Prim Ministru I]raeljan Benjamin Netanyahu u l-President Palestinjan Mahmoud Abbas mhux se jkunu pre]enti g[alissa. I]da Kerry fi stqarrija qal li dawn i]]ew; mexxejja wrew rieda li jag[mlu de/i]jonijiet diffi/li u li kienu strumentali biex l-affarijiet waslu fejn waslu. I]da hemm xetti/i]mu li dawn it-ta[didiet se jwasslu g[al ftehim ta’ pa/i a[[ari bejn i]-]ew; na[at. Imma fl-istess [in jammettu li din id-darba hu importanti li jkun hemm ri]ultati po]ittivi u tan;ibbli partikularment g[all-Palestinjani.

Imma minkejja dan, li bdew it-ta[ditiet hi meqjusa b[ala su//ess kbir g[all-President Barack Obama kif ukoll ftit nifs tant me[tie; g[al-Lvant Nofsani. Kerry biex wasal sa hawn kellu jag[mel sitt vja;;i lejn irre;jun f’dawn l-a[[ar erba’ xhur biex jikkonvin/i lill-Palestinjani u l-I]raeljani lura g[all-mejda tan-negozjati. L-a[[ar pass ittie[ed il-{add meta l-Kabinett I]raeljan approva l-[elsien ta’ 104 pri;unier Palestinjan. L-a[[ar sforzi g[al ta[ditiet ta’ pa/i kienu kkrollaw fl-2010 min[abba tilwima dwar il-bini ta’ residenzi Lhud fix-Xatt talPunent. It-temi ewlenin ta’ di]gwid bejn i]-]ew; na[at huma dik talfruntieri, x’se jsir mir-residenzi Lhud fix-Xatt tal-Punent, irrefu;jati Palestinjani u ta’ min se tkun :erusalemm.

L-ITALJA

Lan/a b’102 immigrant mis-Sirja

Il-forzi tas-sigurtà Taljani lbiera[ inter/ettaw lan/a tas-sajd ta’ 17-il metru b’102 immigrant irregolari mis-Sirja. Il-lan/a ntlem[et madwar 270 kilometru barra l-kosta ta’ Calabria fin-nofsinhar tal-Italja f’ib[ra internazzjonali. Intqal li [afna minn dawk abbord kienu f’kundizzjoni ta’ sa[[a batuta. Sa fejn hu mag[ruf din hi l-ewwel darba li lan/a b’nies mis-Sirja kienet inter/ettata barra l-kosta Taljana.

L-IRAQ> Ftit mill-[erba ta’ karozza bomba li splodiet ilbiera[ f’Basra. Madwar l-Iraq ilbiera[ splodew 17-il karozza bomba, l-aktar f’zoni Xiiti, li [allew 60 persuna mejta. Jidher li dan hu xog[ol nies tal-al-Qaeda.

IL-VATIKAN

Il-Papa jiddefendi l-omosesswali

Fi triqtu lura l-Italja mill-Bra]il, f’laqg[a ta’ 80 minuta mal-;urnalisti abbord l-ajruplan tieg[u, ilPapa Fran;isku kellu dawk li qed jitqiesu b[ala laktar kliem /ari u mimlija [niena minn Papa dwar l-omosesswali. Hu qal li l-omosesswali m’g[andhomx ikunu ;udikati jew imwarrbin i]da integrati fis-so/jetà. Hu wkoll iddefenda l-omosesswali mid-diskriminazzjoni imma wkoll rrefera g[all-Kateki]mu talKnisja li jg[id li filwaqt li persuna tkun omosesswali mhix dnub, l-atti omosesswali huma. Hu, i]d, ikkritika l-lobbies tal-gays kif ukoll lobbies o[ra li qal kienu l-vera problema. Il-Papa wasal lura Ruma lbiera[ filg[odu wara ]jara ta’ ;img[a fil-Bra]il fejn attenda g[all-Jum Dinji ta]-}g[a]ag[ – ]jara li kienet meqjusa b[ala su//ess kbir. Fl-a[[ar ;urnata, g[all-Quddiesa

f’Copacabana, hu stmat li attendew tliet miljun persuna. Hu fuq l-ajruplan tkellem ukoll dwar is-sa/erdoti nisa u qal li l-projbizzjoni ta’ dan fil-Knisja Kattolika kienet wa[da definittiva g[alkemm stqarr li jixtieq jara n-nisa jkollhom rwol akbar ta’ tmexxija fil-Knisja Kattolika kemm fl-amministrazzjoni kif ukoll fl-attivitajiet pastorali. Din kienet ukoll l-ewwel darba li hu tkellem dwar is-sa/erdoti nisa fil-Knisja Kattolika. Hu kien ikkwotat li qal li dwar dan is-su;;ett ilKnisja kienet tkellmet u issa l-bieb hu mag[luq. Il-Papa Fran;isku tkellem ukoll dwar il-bank tal-Vatikan li insista irid isir wie[ed trasparenti u onest u kien se jistenna l-parir ta’ kummissjoni li [oloq biex jara jekk dan jistax jinbidel jew jing[alaq.

IL-LIBJA

:lied, bombi u protesti f’Benghazi Fil-belt ta’ Benghazi hemm sitwazzjoni mwieg[ra [afna wara splu]joni ta’ vjolenza wara l-qtil ta’ attivist ewlieni kontra l-fundamentalisti Islami/i fil-Libja. Matul il-lejl bejn il-{add u t Tnejn inqala’ ;lied bejn grupp

armat u truppi spe/jali Libjani fizzona ta’ Gwesha. Dan ftit sig[at wara li splu]jonijiet qawwija he]]ew il-bini tal-qrati ta’ din it-tieni l-akbar belt Libjana. Tul dawn l-a[[ar erbat ijiem f’Benghazi kien hemm splu]jonijiet,

assasinar, dimostrazzjonijeit vjolenti u [arba fil-massa minn [abs. Fl-isplu]jonijiet tal-{add, 43 persuna ndarbu u wara folol ta’ nies ni]lu fit-toroq jipprotestaw. Il:img[a, mijiet ta’ nies attakkaw luffi/ini kemm f’Benghazi kif ukoll

fi Tripli tal-Fratellanza Musulmana kif ukoll dawk ta’ koalizzjoni liberali. Dawn bdew wara li nqatel Abdelsalamal-Mosmary f’Benghazi li kien qed imexxi kampanja kontra l-fundamentalisti Islami/i fil-Libja.


IN-NAZZJON

It-Tlieta, 30 ta‘ Lulju, 2013

16 Kompetizzjoni Fotografija#Attwalità

Il-Bajja ta’ San Tumas f’Wied il-G[ajn. Temp s[un u n-nies tfittex il-ba[ar sabi[ li jdawwar lil dawn il-g]ejjer. Ritratt me[ud minn Charles Casha u li qed jipparte/ipa fil-kompetizzjoni tal-fotografija ta’ In-Nazzjon u il-mument.

L-MIPP jag[ti prints lill-Arkivji Nazzjonali Fil-jiem li g[addew Kevin Casha, il-President tal-Istitut Malti g[allFotografija Professjonali (MIPP), ippre]enta sett ta’ ritratti mkabbra lill-Arkivji Nazzjonali, Santu Spirtu fir-Rabat. Din il-pre]entazzjoni, li Kevin Casha g[amilha f’isem l-Istitut Malti g[all-Fotografija Professjonali, kienet tikkonsisti f’sett ta’ ritratti millkollezzjoni tal-istess Arkivji Nazzjonali. Eventwalment dan is-sett ta’ ritratti kien esibit fil-Kavallier San :akbu, il-Belt Valletta L-esebizzjoni Private Art, kienet titratta ;eneru poplari talfotografija, dik tal-fotografija tat-triq. Ir-ritratti esebiti kienu juru xeni antiki me[udin fit-toroq ta’ Malta, bil-parti l-kbira tag[hom me[udin minn fotografi mhux mag[rufa. Kevin Casha hu wkoll il-koordinatur tan-National Picture Archive. Dawn l-Arkivji ji;bru u jippreservaw ritratti li g[andhom rabta ma’ pajjizna. Fil-fatt, l-Arkivji Nazzjonali f’dawn l-a[[ar snin, qed jaqilbu l-kollezzjoni fotografika tag[hom g[al wa[da di;itali u sa issa dawn di;à jammontaw g[al eluf ta’ ritratti. Charles Farrugia, id-Direttur tal-Arkivji Nazzjonali, f’kelmtejn waqt l-okka]joni tal-pre]entazzjoni, fa[[ar il-;est tal-Istitut Malti g[allFotografija Professjonali.

Kevin Casha, il-President tal-MIPP, waqt il-pre]entazzjoni tal-prints lil Charles Farrugia, id-Direttur tal-Arkivji Nazzjonali


IN-NAZZJON

It-Tlieta, 30 ta‘ Lulju, 2013

Kompetizzjoni Fotografija#Pubblikazzjoni 17

Dawra mal-plajja bil-kenuri. Dan ir-ritratt, il-qarrej Vincent Busuttil ;ibdu waqt li kien Tas-Sliema, u qed jipparte/ipa fil-kompetizzjoni tal-fotografija ta’ In-Nazzjon u il-mument.

Ktieb innovattiv dwar l-armar tal-festa G[all-festa tal-Madonna talKarmnu fi]-}urrieq 2013 li kienet /elebrata fil-jiem li g[addew, il-Kummissjoni Armar fi [dan l-G[aqda Karmelitana u Banda Queen Victoria ppubblikat ktieb li ji;bor fih l-istorja kollha talarmar ta’ din il-festa. Hu m]ewwaq b’xejn inqas minn 325 ritratt, il-bi//a l-kbira talkulur. Dan il-ktieb jag[ti stampa /ara tal-[idma li saret f’medda ta’ madwar ]ew; sekli b’risq larmar li jsebba[ it-toroq ewlenin ta]-}urrieq fil-jiem ta’ Lulju meta tkun qed ti;i /elebrata l-festa tal-Madonna tal-Karmnu. L-ewwel passi serji f’dan ir-rigward kienu ttie[du mill-Fratellanza tal-Madonna tal-Karmnu mwaqqfa fil-Knisja Ar/ipretali tar-ra[al fis-sena tal1801 biex imbag[ad aktar tard fis-seklu, tkompliet mi/-Circolo La Stella, illum l-G[aqda Karmelitana. Dan il-ktieb iwassal tag[rif dwar l-armar li nsibu fi Triq ilKbira, f’Misra[ ir-Repubblika, fuq iz-zuntier tal-Knisja Ar/ipretali, fi Triq Monsinjur

Pietru Pawl Saydon, f’Misra[ Mattia Preti u f’toroq o[ra fi]}urrieq. Il-kapitli jid[lu fl-isfond dwar l-ewwel armar li kien je]isti, irrestawr li sarlu tul is-snin u jekk ikun il-ka], kif u meta nbidel ma’ ie[or ;did. Wie[ed isib referenza g[al bosta mg[allmin tas-seng[a (disinjaturi, skulturi, pitturi u statwarji) li [admu fuq dan l-armar u li b’xog[olhom mhux biss g[amlu ;ie[ lilhom infushom imma wkoll lillg]ejjer Maltin. Dan hu ktieb li jappella g[al [afna dilettanti tal-armar filfesti Maltin u G[awdxin u g[alhekk ]gur li [add ma g[andu jitlef din l-opportunità biex jikseb kopja tieg[u. B’dan il-ktieb l-G[aqda Karmelitana Banda Queen Victoria qed tikteb pa;na tad-deheb fl-istorja glorju]a tag[ha billi dan hu lewwel ktieb li jittratta spe/ifikament l-armar ta’ festa partikulari fil-g]ira Maltija. Dan il-ktieb jinsab g[all-bejg[ mill-Ka]in tal-G[aqda Karmelitana Banda Queen Victoria ta]-}urrieq. Il-prezz hu € 6 softbound u €13 hardbound.

Il-qoxra tal-ktieb dwar l-armar tal-festa


IN-NAZZJON It-Tlieta, 30 ta’ Lulju, 2013

18 A[barijiet ta’ Barra

L-AWSTRIJA

Polemika dwar qanpiena Irrankat polemika dwar qanpiena f’kampnar ta’ kastell antik fil-villa;; ta’ Wolfpassing, li g[andha swastika b[ala emblema, minbarra messa;; ta’ tif[ir g[all-eks dittatur Na]ista Adolf Hitler. Il-qanpiena kienet ittellg[et mill-ammiraturi ta’ Hitler fl1939 i]da hu proprju issa li qed tqanqal daqshekk attenzjoni, wara ‘kwa]i tmenin sena daqq tat-tokki’ u numru ta’ avvenimenti li biddlu l-istorja tal-Ewropa. Intant, il-Gvern Awstrijak irid jirrikonoxxi u jpatti g[allkompli/ità ta’ pajji]u f’delitti li se[[ew fl-era tan-Na]i u fost pro/ess ta’ I?-?INA> Il-Professur Xie Yong ja[dem fuq struttura artistika ta’ kastur mag[mula mill-plastik u xi 300,000 labra fl-in[awi ta’ Shenyang, fil-provin/ja ta’ Liaoning. Skont Xie, il-labar jirrappre]enta l-u;ig[ li j[oss dan l-annimal meta jqaxxrulu l-pil g[all-produzzjoni tal-[wejje; (Reuters)

IR-RENJU UNIT

It-tarbija rjali ]]id id-dibattitu dwar l-indipendenza tal-Iskozja It-twelid tal-Prin/ep George tar-Renju Unit re;a’ [oloq polemika fost l-attivisti li qeg[din imexxu kampanja biex l-Iskozja tivvota g[allindipendenza (bil-vot isir issena d-die[la) meta //irkostanzi jidhru li qed jiffavorixxu lill-elementi li jridu li l-Iskozja tkompli blunjoni tag[ha mal-Ingilterra li ilha g[al 306 snin. Il-kampanja bit-tema Yes Scotland qalet li trid tirba[ referendum dwar lindipendenza fl-2014 u biex l-Iskozja ssir g[alkollox indipendenti sal-2016, meta tkun [ielsa mit-‘tmexxija oppressiva’ ta’ Londra – g[all-inqas skont ma ja[sbuha l-attivisti spe/ifi/i. Il-Partit Nazzjonali talIskozja (SNP), l-entità

ewlenija li qed tappo;;ja lindipendenza g[al dan ilpajji] ta’ madwar [ames miljun ru[, wieg[ed lillvotanti li jistg[u jsiru indipendenti anki waqt li j]ommu lir-Re;ina Eli]abetta b[ala ‘Sovrana’ minbarra llira sterlina b[ala kambju. Madankollu, Dennis Canavan, eks deputat Laburista u chairman talkampanja favur lindipendenza tal-Iskozja, adotta po]izzjoni ‘kontra lmonarkija’ u sostna li lPrin/ep George, it-tarbija talPrin/ep William u Kate, idDukessa ta’ Cambridge, m’g[andu jsir qatt ir-Re talIskozja indipendenti. Canavan kompla li jekk jin]amm il-Kap ta’ Stat ereditarju, dan g[andu jitqies

b[ala ‘insult lid-demokrazija, minbarra li jkun anakroni]mu g[al demokrazija moderna tas-seklu wie[ed u g[oxrin’. Filwaqt li awgura lillFamilja Rjali g[al dan ittwelid, Canavan enfasizza li d-demokrazija vera hi bba]ata fuq is-sovranità tannies aktar milli fuq issovranità ta’ kwalunkwe kap tal-monarkija. F’ka] li l-Iskozja tivvota g[all-indipendenza f’Settembru tas-sena d-die[la, g[andha ssir votazzjoni o[ra li tidde/iedi jekk il-pajji] i]ommx il-monarakija inkella jele;;ix Kap ta’ Stat. Sadattant l-SNP tis[aq li lmonarkija g[andha tin]amm fi kwalunkwe /irkostanzi, anki jekk l-Isko//i]i jivvutaw g[all-indipendenza.

identifikazzjoni g[all-o;;etti tal-era li jistg[u jitpo;;ew filkuntest storiku xieraq. Il-qanpiena ta’ Wolfpassing trodd ;ie[ lil Adolf Hitler g[al meta kien g[aqqad lAwstrija mal-:ermanja Na]ista fl-1938 (u f’pass li appo;;jaw il-ma;;oranza talAwstrija/i) – bil-kliem ta’ fuqha jfa[[ar lil Hitler b[ala l-Fuehrer tal-:ermani]i kollha u l-liberatur ta’ Ostmark (l-Awstrija). Intant, is-Sindku ta’ Wolfpassing qed jg[id li nnies tal-post ma kellhom lebda idea dwar il-passat talqanpiena qabel qamet din ilpubbli/ità kollha.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 30 ta’ Lulju, 2013

A[barijiet ta’ Barra 19 IT-TUNE}IJA

Ti]died it-tensjoni Dimostranti favur u kontra l-gvern tal-Partit I]lamiku Ennahda ;;ieldu bejniethom f’]ew;t ibliet tat-Tune]ija, bit-tensjoni ti]died dwar l-isforzi talOppo]izzjoni sekulari biex twaqqa’ l-amministrazzjoni f’Tunis. Intant dimostranti talOppo]izzjoni ppruvaw jassedjaw il-bini muni/ipali f’Sidi Bouzid u jwaqqfu lillimpjegati mix-xog[ol, fejn se[[ew il-konfronti vjolenti bejn l-istess dimostranti u sostenituri tal-Ennahda. Intant, l-Armata intervjeniet biex tipprote;i l-uffi/ini tal-Gvern bil-Pulizija tispara l-gass tad-dmug[ biex tferrex lill-gruppi aggressivi. Madankollu eluf ta’ dimostranti baqg[u jin;emg[u fl-in[awi ta’ Sidi Bouzid; belt tan-nofsinhar fejn kienet faqqg[et irrewwixta tal-2011 li ;abet fit-tmiem ir-re;im tal-eks President Zine al-Abidine Ben Ali. L-a[[ar indikazzjonijiet kienu li n-na[at avversarji ma ridux i/edu pulzier u li s-sitwazzjoni tista’ ssir jer;a’ aktar perikolu]a – bit-Tune]ini jinkwetaw li jistg[u qeg[din javvi/inaw wa[da mill-akbar kri]i ta’ din it-transizzjoni politika mindu Ben Ali kien im;ieg[el ja[rab matul irrewwixta fit-Tune]ija li mexxiet mew;a ta’ kaos u taqlib tul id-Dinja G[arbija. Sadattant, il-Kapijiet talOppo]izzjoni Tune]ina [ejjew biex jiddiskutu l-possibbiltà li jitwaqqaf ‘gvern ta’ salvazzjoni’ b[ala ‘rivali’ g[all-Gvern I]lamiku, u bl-istess Oppo]izzjoni ti/[ad g[al kwalunkwe sforz ta’ rikon/iljazzjoni min-na[a ta’ Ennahda. Se[[ ukoll il-;lied bejn dimostranti rivali fil-Pjazza ta’ Bardo, f’Tunis, fejn mill;did kellha tintervjeni lPulizija.

L-I}VIZZERA>Mument mill-festival internazzjonali tal-Alphorn, strument tipiku tal-Alpi }vizzeri. Il-festival sar fuq il-muntanja Tracouet f’Nendaz u fih ipparte/ipaw 150 persuna. (ritratt Reuters)

FRANZA

Ba[ar fatali g[all-g[awwiema Seba’ persuni mietu waqt li kienu qed jg[umu f’bajjiet fin-nofsinhar ta’ Franza matul il-;urnata tal-{add. Dan wara l-bajjiet in[akmu minn ri[ qawwi [afna

f’Herault, tul il-kosta malMediterran. Hemm ukoll tliet persuni li jinsabu f’kundizzjoni gravi l-isptar wara li kienu salvati mill-ba[ar wara li spi//aw f’diffikultà.

Uffi/jali qalu li l-{add ilba[ar kien perikolu] anki min[abba l-kurrenti qawwija li kien hemm imma [afna g[awwiema ma kinux konxji ta’ dan. Uffi/jal f’Vendre qal

li kull sajf ikun hemm fatalijiet imma dak li ;ara nhar il{add kien bla pre/edent. Intqal ukollli kien hemm [afna o[rajn li kienu salvati b’su//ess.

IL-GRE?JA

Nirien kbar fi Kreta u Rodi G[add ta’ residenti u turisti kellhom ikunu evakwati mill-g]ejjer Griegi ta’ Todi, Kreta u Serifos wara li nirien kbar ]viluppaw fil-kampanja. In-nirien bdew fil-qofol tal-ista;un turistiku – industrija kru/jali g[all-pajji] f’dan i]-]mien ta’ kri]i ekonomika. Ta[lita ta’ temp s[un u niexef kif ukoll ri[ qawwi wassal biex in-nirien jinfirxu

malajr u jsiru perikolu]i F’partijiet ta’ Rodi kien dikjarat stat ta’ emer;enza u meded kbar ta’ kampanja di;à nqerdu min-nirien. In-nirien ilhom jaqbdu tlett ijiem. F’Rodi n-nirien qed jersqu lejn it-tramuntana fid-direzzjoni tar-ra[al ta’ Vati u Apolakkia. Fi Kreta, in-nirien qed ja[kmu z-zoni

ta’ Messara imma l-protezzjoni /ivili rnexxielhom i;ibu s-sitwazzjoni ta[t kontroll. Intqal li l-awtoritajiet fil-g]ira ta’ Serifos g[andhom is-sitwazzjoni ta[t kontroll g[alkemm in-nirien xorta g[adhom jaqbdu. Fi tmiem il-;img[a residenti f’Mega Livadi kellhom ikunu evakwati bil-lane/ peress li n-nirien imblukkaw it-triq ewlenija fiz-zona.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 30 ta‘ Lulju, 2013

20 Kultura

L-G[aqda Filantropika Talent Mosti g[andha tixpruna r[ula o[rajn b’risq l-arti Din is-sena din l-G[aqda qieg[da tfakkar it-30 anniversarju mit-twelid tag[ha Tg[iduli xejn, fl-opinjoni tieg[i nara li mill-Mosta [ar;u diversi inizjattivi sbie[ li jistg[u jkunu ta’ xempju kbir g[as-so/jetà Maltija. F’kelma wa[da, jistg[u ble]empju tag[hom jixprunaw ir[ula o[rajn Maltin u G[awdxin. Nist[ajjilkom tistaqsu biex ;ej Peter illum u x’g[andu g[all-Mosta. Min jaqra l-artiklu tieg[i ta’ kull xahar li jidher fuq Le[en is-Sewwa jiftakar dak l-artiklu li jiena kont ktibt xi xhur ilu dwar il-kompo]itur Malti Nicolò Isouard. Dakinhar kont ktibt li mnalla kien hemm l-isem ta’ din il-banda Mostija (li g[al xi ra;uni jew o[ra kellha dan l-isem ta’ dan il-kompo]itur) g[ax kieku lkompo]itur kbir Malti Nicolò Isouard ftit kien isib dik ilfama fost dawk li ma tantx huma mid[la tal-mu]ika. Impenn g[at-tixrid tal-kultura Fl-opinjoni tieg[i, l-isem ta’ Nicolò Isouard lil din il-banda Mostija jmissu jkun ta’

e]empju li jixpruna [afna mill-ismijiet tal-baned tag[na Maltin u G[awdxin, u mhux intfajna biss fuq l-ismijiet talqaddis jew il-qaddisa tar-ra[al tag[na. Imissna g[all-inqas [allatna ... U fejn hemm aktar minn banda wa[da bl-istess isem ta’ qaddis, no[olqu isem ie[or forsi xi [add kien jo[ro;, pere]empju, bl-isem Banda

minn Peter Paul Ciantar peterp@maltanet.net

Peter Paul Ciantar flimkien ma’ membri tal-Kumitat Talent Mosti

Francesco Azopardi, jew Banda Antonio Nani, jew fi]}ejtun, Banda Carlo Diacono. Tg[iduli fi]-}ejtun kien hemm orkestra msemmija g[al Carlo Diacono. Insomma … Issa ni;i g[all-e]empju sabi[ li wkoll [are; millMosta u li wkoll imissu xpruna lill-ir[ula o[ra Maltin u G[awdxin. Qed nirreferi g[all-G[aqda Filantropika Talent Mosti. Ma nixba’ qatt infa[[ar lil din l-G[aqda li g[alkemm b’numru ]g[ir ta’ voluntieri, xorta g[andha numru sabi[

L-G[aqda Talent Mosti, li g[alkemm b’numru ]g[ir ta’ voluntieri, xorta g[andha numru sabi[ ta’ nies li ;enwinament ja[dmu g[at-tkabbir tal-arti fid-diversi oqsma tag[ha

ta’ nies li ;enwinament ja[dmu g[at-tkabbir tal-arti fid-diversi oqsma tag[ha. Bdew mit-talenti artisti/i li j[addnu l-Mostin u llum il;urnata din l-G[aqda tant kibret fil-valur tag[ha li n[ossni komdu [afna ng[id li din l-G[aqda Talent Mosti g[andha sej[a ‘Nazzjonali’ g[ax fiha kienu organizzati u kien hemm spazju g[all-artisti kollha … kemm Mostin kif ukoll dawk li joqog[du barra minn dan il-lokal imsemmi g[all-famu]a Rotunda tieg[u. Ng[idilkom is-sewwa kont strumentali [afna li introdu/ejthom mal-[abib kbir tieg[i l-iskultur Anton Agius. U verament [ar;uni ta’ ra;el … g[ax tg[idx kemm stmawh lil dan il-bravu skultur Malti. Min-na[a tieg[u, Anton kien jg[idli li dawn tat-Talent Mosti huma verament nies li tie[u pja/ir ta[dem mag[hom. B’ri]ultat ta’ dan, ma niftakarx kemm-il wirja ta’ xog[lijiet ta’ Anton Agius saret fir-Razzett tal-Marki] Mallia Tabone jew, kif aktar nafuh, tat-Talent Mosti. Minna[a tieg[u Anton, imfawwar bl-entu]ja]mu tag[hom, kien jg[idilhom kollox sewwa g[al dak kollu li kienu jitolbuh. Il-kumitat tat-Talent Mosti jafu dan u wara mewtu semma l-bit[a tar-razzett g[alih … ‘Anton Agius’. Hemm ir-ras tieg[u li [admet Monica Spiteri (alljieva tieg[u) u mart l-iskultur Louise tat ukoll lir-Razzett xi g[odod u lbies tax-xog[ol li Anton kien ju]a waqt il[idma tieg[u fl-iskultura. Na[seb li hemm aktar tifkiriet tieg[u g[ax l-iskultur Anton Agius da[al verament f’qalbhom. Ir-Razzett talMarki] Scicluna kien sar parti minnu.

Entu]ja]mu u apprezzament

Anton u jiena ma konniex nitilfu wirja wa[da li dawn tatTalent Mosti kienu jorganizzaw fir-Razzett. Anton kien jg[idli biex immorru la kienu jie[du pja/ir bilkumpanija tag[na u xejn xejn innisslu fihom aktar entu]ja]mu u apprezzament lejn l-arti Maltija. Kont mort l-ewwel darba rRazzett tal-Marki] Mallia Tabone, is-sede tat-Talent Mosti, biex nara l-wirja stupenda mibnija fuq it-tenur Beniamino Gigli, li kien organizza fir-Razzett il-mibki [abib tieg[i John Fenech talMosta. John Fenech kien ammiratur kbir ta’ dan it-tenur le;;endarju Taljan u tieg[u kellu diversi tifkiriet. Meta kont mort nara din il-wirja, din g[alija kienet l-ewwel esperjenza fir-Razzett. Kont [adt mieg[i lill-iskultur Anton Agius peress li dan kien sar mid[la [afna tal-vu/ijiet liri/i. Anton kien wie[ed minn dawk is-semmieg[a regolari tal-programm ‘Siesta’ li kont nippre]enta jiena ta’ kuljum fuq Radju F. M. Bronja. Minn dakinhar, jiena u Anton sirna qisna tal-familja mat-Talent Mosti. G[andna nies kapa/i u bravi Dejjem ng[id li din l-

G[aqda g[andha nies kapa/i [afna u jafu sewwa jippopolarizzaw dak li hu dg[ajjef f’pajji]na. Jiena dejjem nistqarr u n[oss li lapprezzament tal-arti f’pajji]na hu nieqes [afna, paragunat ma’ dak ta’ pajji]i Ewropej. Dejjem ng[id li kull awtorità f’pajji]na g[amlet mill-a[jar li setg[et biex tkattar aktar im[abba fis-

su;;etti tal-arti, i]da mhux dejjem kien hemm ri]ultati po]ittivi. Nara wkoll li rreazzjoni kif ukoll it-twe;iba mill-pubbliku Malti mhux dejjem hi wa[da inkora;;anti. Ir-ra;uni g[al dan hi (g[allinqas fl-opinjoni tieg[i) li lpubbliku Malti ma bediex minn tfulitu, minn età verament ]g[ira, jersaq lejn itteatru u ingredjenti o[ra li jsawru lill-bniedem f’dan ilqasam tant nobbli li tassew ji]viluppah kemm mentalment kif ukoll fi]ikament. In[oss li Talent Mosti qabad il-barri minn qrunu u n-nies [abrieka tieg[u, b[al Joe Bartolo (il-President) u tant u tant o[rajn, xammru l-kmiem u [asbu kif minn razzett f’tarf ir-ra[al tal-Mosta u li jag[ti fuq ir-ri[ ta’ Wied il-G[asel u li g[al daqsxejn ma sabx ilgaffa tistennieh, inbidel f’/entru kulturali li jwarrad [sibijiet u entu]ja]mu ;did fittnissil tal-arti f’pajji]na. Din issir bi m[abba kbira u ba;it tabil[aqq ]g[ir … i]da dawn huma ingredjenti bi]]ejjed li jag[tu l-frott me[tie;. ?entru f’kull lokalità Nixtieq li xi darba l-[olma tieg[i sse[[ u ssir realtà, u f’kull lokal ta’ Malta u

G[awdex ikun hemm /entru li ja[dem biss g[all-g[arfien tal-vera kultura Maltija. Grazzi lill-G[aqda Talent Mosti li din is-sena qieg[da tfakkar it-30 anniversarju mittwelid tag[ha. Nixtieq li le]empju ta’ din l-G[aqda jixpruna diversi r[ula o[ra Maltin u G[awdxin. Darba xtaqt li nag[mel xi [a;a hekk fir-Rabat, u ssu;;erejt il-famu] ‘Casino Notabile’ ta’ fuq is-Saqqajja b[ala l-post ideali g[al /entru kulturali tar-Rabat u l-Imdina. Tajt diversi proposti u anki ffirmajt xi karti biex jibda jitwettaq dan il-[sieb … i]da kollox baqa’ kif kien. Ilproposta tieg[i ma swiet g[al xejn!


IN-NAZZJON It-Tlieta, 30 ta’ Lulju, 2013

Avvi]i PN 21

Il-Kelliema Ewlenin tal-PN Simon Busuttil Mario de Marco Beppe Fenech Adami ?ensu Galea David Agius Fredrick Azzopardi Giovanna Debono George Pullicino Tonio Fenech Joe Cassar Jason Azzopardi Chris Said Francis Zammit Dimech Carm Mifsud Bonnici Clyde Puli Mario Galea Robert Arrigo Charlò Bonnici Stephen Spiteri Michael Gonzi Tony Bezzina Claudette Buttigieg Ryan Callus Robert Cutajar Kristy Debono Albert Fenech Claudio Grech Paula Mifsud Bonnici Marthese Portelli

Kap tal-Oppo]izzjoni Kelliem g[all-Ekonomija, l-Investiment u l-Intrapri]i ]-}g[ar Kelliem g[all-:ustizzja Deputat Speaker u Kelliem g[all-Agrikultura u s-Sajd Whip tal-Grupp Parlamentari u Kelliem g[all-Gvern Lokali Deputat Whip u Kelliem g[as-Servizzi tas-Sa[[a u l-Edukazzjoni f’G[awdex Kelliema g[al G[awdex Kelliem g[all-Ener;ija u l-Konservazzjoni tal-Ilma Kelliem g[all-Finanzi Kelliem g[as-Sa[[a Kelliem g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali Kelliem g[all-Familja u s-Solidarjetà So/jali Kelliem g[all-Kultura u l-Komunikazzjoni Kelliem g[all-Affarijiet Barranin Kelliem g[all-Edukazzjoni Kelliem g[all-Anzjani Kelliem g[at-Turi]mu Kelliem g[all-I]vilupp So/jali, l-Ambjent u t-Tibdil fil-Klima Kelliem g[ax-Xog[ol Kelliem g[ad-Drittijiet tal-Annimali Kelliem g[at-Trasport u l-Infrastruttura Kelliema g[ad-Djalogu So/jali u l-Libertajiet ?ivili Kelliem g[all-Presidenza tal-Unjoni fl-2017 u l-Fondi mill-Unjoni Ewropea Kelliem g[ar-Ri/erka, l-Innovazjoni, i]-}g[a]ag[ u l-Isport Kelliema g[all-Kompetittività u t-Tkabbir Ekonomiku Kelliem g[ad-Drittijiet tal-Persuni b’Di]abbiltà Kelliem g[all-Ippjanar u s-Simplifikazzjoni tal-Pro/ess Amministrattiv Kelliema g[all-Kompetizzjoni u d-Drittijiet tal-Konsumatur Kelliema g[all-Affarijiet Ewropej

L-APAN qed torganizza

Gozo by Night

nhar is-Sibt 17 ta’ Awwissu, fil-Lantern Restaurant, Marsalforn. Prezz: €18 g[all-kbar u €12 g[a]-]g[ar. G[all-bookings /emplu 21420513 jew 79040544, jew ming[and il-helpers.

SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN IL-MARSA. Kull nhar ta’

Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-MELLIE{A. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 79990757.

AVVI}I SO?JALI JASON AZZOPARDI. Il-

{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Barbecue, il:img[a, 2 ta’ Awwissu fit-8 p.m. fil-Mellie[a Holiday Centre (Danish Village). Biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 99841333 jew 21666736. {AL TARXIEN. Il-Kumitat Sezzjonali PN se jorganizza Attività So/jali g[al G[awdex, is-Sibt, 3 ta’ Awwissu. Ittrasport jitlaq minn {al Tarxien fl-4 p.m. Prezz €20 u €18 g[at-Tesserati tal-Partit, li jinkludi t-trasport u ikla f’Marsalforn. Il-programm jinkludi wkoll mixja g[al [in ta’ n]ul ix-xemx u ]jara g[all-

Festa tal-Qala. G[al aktar informazzjoni /emplu 99237700 jew ibag[tu email lil pntarxien@gmail.com. {’ATTARD. Il-Kumitat Sezzjonali PN se jorganizza Barbecue fl-okka]joni tal-festa ta’ Santa Marija, il-:img[a, 9 ta’ Awwissu fit-8 p.m. flUffi//ju PN tal-lokalità. Prezz €16 u g[all-biljetti /emplu 99955359, mill-membri talKumitat Sezzjonali jew millbar tal-Uffi//ju PN. IN-NADUR. Il-Kumitat Sezzjonali PN se jorganizza Barbecue, is-Sibt, 24 ta’ Awwissu fis-7.30 p.m. fi :nien il-Kunsill, Triq il-Madonna ta’ Fatima, in-Nadur. Mistiedna spe/jali l-Kap tal-Partit Simon Busuttil u l-Uffi/jali tal-Partit. Prezz €10 g[all-kbar u €5 g[at-tfal ta’ ta[t it-12-il sena. G[all-biljetti /emplu 79284487 jew ibag[tu email lil nadurpn@gmail.com.

AVVI}I O{RA {AL LUQA. Il-Kumitat

Sezzjonali PN qed jilqa’ lofferti g[all-kiri tal-bar tal-

Uffi//ju PN tal-lokalità. Dawk interessati g[andhom jibg[atu ittra bl-offerta tag[hom indirizzata lillKumitat Sezzjonali PN, Uffi//ju PN Luqa, Triq Sant’Andrija, {al Luqa jew jag[mlu kuntatt mal-membri tal-Kumitat Sezzjonali. {AL TARXIEN. IlKumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li l-bar talUffi//ju PN tal-lokalità issa hu miftu[ ta[t management ;did. Il-bar qed jifta[ mitTnejn sas-Sibt mis-7 p.m. ’l quddiem, kif ukoll il-{add filg[odu. Ji;u servuti appetizers. TA’ XBIEX. Il-Kumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li l-bar tal-Uffi//ju PN tallokalità qed jitmexxa minn management ;did u b’esperjenza. B[alissa qed ikun miftu[ kuljum bejn il-5 p.m. u l-10 p.m. mit-Tnejn sas-Sibt u l-{add bejn id-9 a.m. u t-3 p.m. Qed jitqassmu wkoll appetizers. Min jixtieq jorganizza xi fenkata jew ikla, jista’ j/empel 79813505.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 30 ta’ Lulju, 2013

22 Passatemp

Tisliba 1

2

5

3

4

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

Mimdudin> 5. Erfa’ g[al meta ti;i b]onn (5) 6. U]in [afif [afna g[and lispi] jara (5) 7. Mrew[a tat-tibna b’maqbad, u]ata millir;iel (5) 10. G[adda minn mit[na talkafè (5) 11. G[ajjar bi kliem iebes (5) 12. Li ji;bed bi ;mielu (5) 14. :iri minn art g[al o[ra (5) 16. Ne[[ielu [ajtu (5) 17. u 18. L-uffizzju, id-dinjità, ta’ qassis jew patri (10) 18. Ara 17.

Weqfin> 1. Diskursar (6) 2. Xog[ol ta’ qerq bil-fomm jew bl-im;iba (6) 3. La[am ta/-/anga mg[olli u mne[[i mill-brodu (6) 4. Bejn Di/embru u Frar (6) 8. {ajbura (5) 9. {udu bil-herra! (5) 12. Li ma ssibx tixtrihom malajr (6) 13. Id-diminuttiv ta’ [mara (6) 14. Tar b’[oss kbir u bissa[[a (6) 15. G[asfur iswed tal-passa (6)

Super Sudoku … mill-1 sat-12

Hemm regola wa[da biss li trid tosserva biex issolvi l-log[ba tas-sudoku. Kull kwadru ]g[ir ta’ erba’ kaxxi bi tlieta kif ukoll il-kaxxi fir-ringiela u f’kull kolonna g[andu jkollhom fihom in-numri kollha mill-1 sat-12.

Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin> 5. Abbli; 6. Armla; 7. S[abi; 10. Stima; 11. Xelin; 12. Eredi; 14. Paggi; 16. Sto//; 17. Nidem; 18. Anqas. Weqfin> 1. Faqqus; 2. Mid[la; 3. {arbux; 4. Padrun; 8. Simen; 9. Ple;;; 12. Emmint; 13. Intimi; 14. Pa/pa/; 15. Irossu.

Soluzzjonijiet

Draughts

Abjad: 20 – 15, Iswed: 6 – 13; Abjad: 19 – 10, Iswed: 12 – 28; Abjad: 3 – 12; Iswed: 16 – 5; Abjad: 1 -26 u jirba[.

Jirba[ l-abjad

Labirint

Trid tid[ol f’dan il-labirint minn mal-vle;;a fuq nett in-na[a tax-xellug. Ma tistax tibqa’ ;ewwa! Minn fejn se tg[addi biex to[ro; minn mal-vle;;a isfel nett in-na[a tal-lemin?

Dak kien ]mien!

Dubbiena xi[a kienet qed tippassi;;a mat-tifla tag[ha fuq il-qarg[a ta’ wie[ed ra;el. “Kif jg[addi ]-]mien!” qalet id-dubbiena xi[a, “fi ]mieni, meta kont daqsek, flok din il-pjazza kien hawn bosk enormi.”

Super Sudoku

:ib il-bord tad-draughts u qieg[ed id-dammi e]att kif jidhru hawn fuq. Imissu jilg[ab l-abjad. Kif jista’ dan jirba[ il-log[ba f’erba’ mossi biss?

Nostradamus

Kul[add sema’ b’Nostradamus ,imma forsi mhux kul[add jaf li kien mi]]ewwe; darbtejn, tilef lill-ewwel mara u ]-]ew; uliedu waqt il-pesta. Miet fit-2 ta’ Lulju 1566. Il-kitba tieg[u ‘Centuries ’ kienet maqluba g[all-Ingli] fl-1672, imma fl-1781 kienet ipprojbita mill-Knisja Kattolika Rumana. Ironikament, fis-sena 1553, meta Nostradamus iltaqa’ ma’ grupp ta’ patrijiet Fran;iskani, nixel g[arkupptejh quddiemhom, i]omm il-libsa ta’ wie[ed minnhom li kienu jismu Felice Peretti. Meta kien mistoqsi g[aliex g[amel dan, wie;eb li kellu j/edi ‘quddiem il-Qdusija Tieg[u l-Papa’. Dsatax-il sena wara l-mewt ta’ Nostradamus, Felice Pretti sar papa bl-isem ta’ Sistus V.

Labirint

Jirba[ l-abjad


IN-NAZZJON

It-Tlieta, 30 ta’ Lulju, 2013

TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor Minn Festa g[al O[ra NET Television 20>30 u 21>35 Simon Vella Gregory b’edizzjoni o[ra ta’ dan il-programm li g[al-lum se jkun qed jiffoka fuq il-festa ta’ Santa Venera fil-lokalità li ;;ib isem l-istess qaddisa, dik tal-Madonna tal-Karmnu fil-Balluta, ta’ Kristu Sultan f’Ra[al :did, ta’ Sant’Anna f’Wied il-G[ajn, ta’ San :u]epp f’{a]-}ebbu; u ta’ Santa Margerita li ssir f’Ta’ Sannut, f’G[awdex. Briganti, amore e libertà Iris 17>35

kontriha? X’se tiskopri Annie (Natalie Micallef) meta tmur tiekol ma’ ]ew;ha Victor (Mario Micallef)? X’sigrieti se jg[idu lil xuxlin Amanda (Claudia Agius) u Sean (Justin Loffreda)? U lil min se tara Amanda waqt li tkun ma’ Sean? Meg tidde/iedi li trid tibdel id-dehra. Xi tg[id Emma meta taraha? Alibi Seducente (Her Alibi) Iris 23>05

Monica Bellucci (fin-nofs fir-ritratt) u Claudio Amendola huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film drammatiku Taljan tal-1990.

Gli abbracci spezzati Rete 4 23>20

}ew; katakombi Wirt Malta - Radio 101 12>30

Film tal-1989 b’re;ija ta’ Bruce Beresford li g[andu b[ala protagonisti lill-atturi Tom Selleck u Paulina Porizkova, it-tnejn fir-ritratt. hawn fuq. Hi tkun mara li [arbet minn [abs fil-Lvant u ssib kenn g[and kittieb li jkun g[addej minn perjodu ta’ kri]i. G[all-bidu jkun emmen li fil-fatt hi inno/enti mill-qtil li kienet akku]ata bih, i]da…

Il-mistieden talpre]entatur Clayton Luke Mula g[al-lum se jkun George Cassar, li se jkun qed jag[ti tag[rif ta’ interess dwar ]ew;

katakombi fost il-[afna li nsibu f’Malta, dawn huma dak ta’ Bistra (li jidher firritratt hawn fuq), li jinsab fil-Mosta u dak ta’ Santu Wistin li jinsab fir-Rabat.

I sussurri del deserto Raiuno 21>15

Film drammatiku Spanjol li n[adem fl-2009 b’re;ija ta’ Pedro Almodóvar u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Penélope Cruz (fuq il-lemin fir-ritratt hawn fuq), Lluis Homar, Blanca Portillo u Tamar Novas. Nraw x’tip ta’ [ajja jg[ix re;ista tal-films wara li jkun involut f’in/ident tat-traffiku u li ka;un tieg[u spi//a b’di]abbiltà u anki tilef il-mara ta’ [ajtu. Ma Tinbidel Qatt NET Television 22>00 Chelsey (Manila Bottone) tkompli tag[mel

iktar affarijiet ming[ajr ma ta[seb fil-konsegwenzi. X’inkwiet tista’ tid[ol fih b’dak li g[amlet? Fuq xiex se ti;;ieled mal-;enituri tag[ha? U g[aliex Jake se jkun

Film drammatiku li n[adem apposta g[attelevi]joni s-sena li g[addiet u li g[andu b[ala protagonista lill-attri/i :ermani]a Esther Schweins, li fir-ritratt hawn ta[t tidher imdawra bi tfal bedwini. Narawha fil-parti ta’ Sina, tabiba li tidde/iedi li tmur tipprattika l-professjoni tag[ha f’Dubaj. Is-sie[eb tag[ha Marco jkun kontra. Hemm Sina mhux biss tin;ibed lejn l-istil ta’ [ajja li jg[ixu n-nies tal-lokal, i]da wkoll issib sostitut g[al Marco.

Amelia Rete 4 21>10

Film bijografiku dwar Amelia Earhart, li kienet l-ewwel mara li taret wa[idha fuq l-O/ean Atlantiku. Fil-film fil-parti talprotagonista naraw lil Hilary Swank (li tidher fir-ritratt hawn fuq). Insiru nafu a[jar lil din il-mara, li dak li g[amlet, setg[et tasal g[alih g[ax kien jappo;;jaha [afna ]ew;ha.


IN-NAZZJON

It-Tlieta, 30 ta’ Lulju, 2013

24 TV#Radju

06>00

Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>30 Anali]i tal-:urnali)

07>55 08>00 08>05 09>00 09>05

Avvi]i tal-Mejtin u Angelus A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12>30 13>00 15>00 15>05

Mu]ika bla kumment Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

17>55 18>00 18>30 20>00 21>00

Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mu]ika al fresco Corazon Latino Fuzzbox - Eric Montfort

Quando tutto cambia (Then She Found Me) - La 5 21>10 Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i tal-Mewt, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 - Familja Wa[da (jinkludi 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet filqosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 Newsline 12:45 – Qari bilMalti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 15:50 - ?ama ?ama 16:00 A[barijiet 16:05 - Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 Nitfa Kultura 18:00 - Bulettin ta’ l-A[barijiet 18:15 - Notti magiche 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari bil-Malti (r) 20:30 – Music Lounge 22:00 - LA[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 - Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u ONE (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 One News) 09:00 - L-G[ajta tal-Pagun 09:45 - ONE News 10:00 - The Morning Show 11:00 - Frappe 11:45 - ONE News 12:00 Angelus 13:00 - It-Tokk 13:45 - In-Novella 14:15 - Minflok Siesta 14:45 - ONE News 15:25 - Djarju Kulturali 15:30 Drive Time 16:00 - Mhux g[at-Tfal Biss 17:00 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 A[barijiet Sportivi) 19:00 - In the Zone 20:15 - Banana Republic 22:00 - Music Box 24:00 Flimkien. RTK - 103 FM 06:30 - Pierre & Co on RTK (jinkludi 06:55 Fi {dan ilMulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Qari mill-Bibbja, 08:00 BBC News,) 09:00 - A[barijiet filQosor 09:05 - Paperscan 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News) 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 – Mill-Album tas-Safar 13:00 - RTK Qosor 13:05 Su//essi u aktar! 15:00 - RTK Qosor 15:05 - Memorji talGwerra 15:30 - Bir-Rispett Kollu (jinkludi 16:00 BBC News) 17:00 - RTK Bulettin 17:15 – Summer Mix 20:30 Mer]uq - Ra;; ta’ A[bar Tajba 22:00 - Il-Qaddis tal-Jum

22:05 - Ru]arju 22:25 Memorji tal-Gwerra (r), Il-Pol] ta/-?ittadin (r), Kuf Af Pajji]ek (r), Ekolo;ija (r), Consumer Affairs (r). Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 – Il-{rejjef, lG[erf u l-Ma;ija 10:00 BBC News Update 10:06 Pri]ma 11:00 - Classic FM 13:00 - Anali]i tal-;urnali 13:30 - Deheb, fidda u bron] 14:00 - BBC News Hour 15:00 - Classic FM 20:00 – Ikoni Mu]ikali Taljani 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 - Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi 09:00 {ajjitna) 11:00 - X’g[adek tiftakar mill-kateki]mu 11:30 - Qari mill-Iskrittura Mqaddsa 12:00 Angelus u Ru]arju 12:30 Ru]arju tal-Erwie[ 12:45 - Biex il-fer[ tag[kom ikun s[i[ 13:00 - Ti]wiqa Mu]ikali 14:00 - Jiena Hu l-{ob] u l{ajja 15:00 - Kurunella {niena Divina 15:30 – Mulej ifta[li qalbi g[alik 16:00 - Musbie[ 17:00 - Bulettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 - Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 – Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 Qari Reli;ju] 20:30 – Symphony of Life 21:00 - Bejn {sieb u Armonija 22:00 - MillG[anja tal-Poplu (r) 22:30 Mill-G]ira tat-03 G[oljiet (r) 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 –

Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 - Kompjeta.

Bay Radio - 89.7 FM 06:30 – Bay Breakfast (jinkludi 07:30 A[barijiet, 08:30 u 09:30 A[barijiet fil-qosor) 10:30 Simon Pisani (jinkludi 11:30 A[barijiet fil-qosor) 13:30 – Nathan & Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 – Bay Beats 20:00 – Ben Glover 22:00 Carl Bee 24:00 - CR2 records. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 Caly-pso Breakfast 08:30 Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 - 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 - Classic Gold 21:00 - Qabel Jibda l-Mar/ 23:00 - Mal-Melodija Maltija 01: 00 - Mu]ika tal-passat.

L-g[alliema April Epner (Helen Hunt, fir-ritratt ma’ Paul Rudd, li in/identalment b’dan il-film g[amlet ukoll id-debutt tag[ha b[ala re;ista), tisfa wa[idha wara li ]wie; tag[ha jisfaxxa sena biss wara li se[[. Bejn wie[ed u ie[or fl-istess perjodu, tmut l-omm adottiva tag[ha. Ftit wara tikkuntattjaha l-omm naturali tag[ha (Bette Midler), li tkun pre]entatri/i televi]iva mag[rufa. I]da dan kollu kif se jaffettwa [ajjet April? Il-film in[adem fl-2007 u hu bba]at fuq ktieb ta’ Elinor Lipman.

TVM 07:00 - Morning News Loop 08:30 - Great Romances (ser. 2 prog. 5) 09:00 - magazine programme (r) 10:50 - Teleshopping 12:00 - A[barijiet# rapport tattemp 12:10 - Kids TV 13:30 Madwarna (prog. 26) 14:00 A[barijiet 14:05 - Teleshopping 15:05 - Museum Secrets (ser. 2 prog. 5) 16:00 - A[barijiet 16:05 - Kids TV 17:25 - Teleshopping 18:00 - A[barijiet 18:10 - Live magazine programme 20:00 A[barijiet# sports# rapport tattemp# rapport finanzjarju 20:40 Spies of Warsaw (prog. 3) 21:30 - International Short Film Festival (prog. 5) 23:00 - A[barijiet# rapport tat-temp. TVM 2 07:40 - Kids TV 09:00 Vaganza f’{al Bla Ras (ep. 5) 09:30 - Museum Secrets (ser. 2 prog. 5) 10:20 - Sa[[tek l-Ewwel (prog. 26) 10:30 - Wirt Arti u Kultura (prog. 9) 11:00 - Gadgets (prog. 9) 11:30 - Luxdesign (prog. 9) 12:45 - Madwarna 13:00 - Sa[[tek l-Ewwel (prog. 26) 13:15 - Ency. Channel doc 13:30 - Venere (prog. 9) 14:15 Lenti (prog. 9) 15:00 - Qatra Inka (prog. 9) 15:30 - Madwarna (prog. 13) 16:00 - G[addi l-Bieb Miftu[ (ep. 1) 17:00 Sa[[tek l-Ewwel (prog. 26) 17:10 - Ency. Channel doc 17:25 - Great Romances (ser. 2 prog. 5) 18:00 - Paq Paq (prog. 3) 18:30 - Atlantis (prog. 5) 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-Smig[ 19:40 Museum Secrets (ser. 2 prog. 5) 20:30 - A[barijiet bl-Ingli] 20:35 - }afira (ep. 12, 13 u 14) 22:40 Great Romancecs (ser. 2 prog. 5) 23:10 - G[addi l-Bieb Miftu[ (ep. 1). ONE 08:30 - ONE News 08:45 Teleshopping 09:00 - Indigo (r) 10:45 - Teleshopping 12:05 Kelma Bejn Tnejn (r) 12:30 ONE News 12:40 - Mad-Daqqa t’G[ajn (r) 13:45 - Teleshopping 14:45 - Il-Klikka (ep. 10) 15:45 Teleshopping 16:00 - Sheriff’s Grill 16:30 - Teleshopping 17:30 - ONE News 17:40 Indigo (ma’ Tiziana Calleja) 19:30 - ONE News 20:15 Kelma Bejn Tnejn 20:45 - Fishon 21:30 - Issues 22:50 Zona Sport Sajf 23:30 - ONE News.

Smash 07:00 - News 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 - News 09:00 - {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:30 1046 Music 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ Barra 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - News 19:30 - Dokumentarju 20:30 Miraklu 21:30 - Dokumentarju 22:00 - News. Raiuno 06:45 - Unomattina estate (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00 u d09:00) 09:30 – Tg1 flash 09:35 Unomattina Talk 09:55 - Che tempo fa # Tg 1 10:20 Unomattina ciao come stai? 11:15 - Road Italy 11:25 - Don Matteo 5 (fiction) 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 Cugino & Cugino (fiction) 15:15 - Quattro giorni in Toscana. Film 2008 16:50 - Rai Parlamento 17:00 - Tg 1 17:15 - Estate in diretta 18:50 - Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 Techetechetè, vista la rivista 21:15 - I sussurri del deserto. Film 2012 23:10 - Speciale Porta a Porta 00:45 - Tg 1 notte 01:20 - Sottovoce 01:50 - Rai Educational. Raidue 07:00 - Cartoons 08:25 Heartland (TF) 09:05 - Settimo Cielo (TF) 10:30 - Tg 2 insieme estate 10:35 – Tg 2 - Storie 11:20 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 E…state con costume 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Castle (TF) 14:50 - The Good Wife (TF) 16:15 - Guarda costiera (TF) 17:55 - Mondiali di nuoto 18:30 - Tg 2 notizie 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Ombrelloni (sitcom) 21:10 - Squadra Speciale Cobra 11 (TF) 22:55 Strike back (TF) 23:40 - Tg 2 notizie 23:55 - Supernatural (TF) 01:45 - Mode 01:15 - Tg 2 Parlamento 01:25 - Hawaii FiveO (TF). Raitre 08:00 - Agorà Estate 10:25 - Il passatore. Film ’47 11:10 - Tg 3 minuti 12:00 - Tg 3 12:15 - New York New York (TF) 13:05 Piatti tipici dello spirito 13:10 Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg Regione 14:20 - Tg 3

14:45 - Tgr Piazza affari 14:55 Le nuove avventure di Flipper (TF) 15:40 - Al bar dello sport. Film ’83 17:20 - Geo magazine 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:15 - Simpatiche canaglie 20:35 - Un posto al sole 21:05 - Circo Estate - Talent 23:20 - Tg regione 23:25 - Tg 3 linea notte 24:00 - Lucarelli racconta 01:15 - Rai Educational 01:40 - Fuori orario. Canale 5 08:00 - Tg 5 - mattina 08:40 - Il mammo (sitcom) 09:10 - Karla e Katrine amiche inseparabili. Film 2009 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful 14:10 - Il Segreto (soap) 15:00 - Al di là del lago (fiction) 16:00 - La clinica tra i monti: Una scelta pericolosa. Film 2009 18:00 - Tg 5 minuti 18:05 - Un giorno perfetto. Film 2006 20:00 - Tg 5 20:40 - Paperissima Sprint 21:10 - Zelig anthology 23:30 - Se sei così ti dico sì. Film 2011 01:30 Tg 5 notte 02:00 - Paperissima Sprint (r). Rete 4 06:50 - Chips (TF) 07:45 Charlie’s Angels (TF) 08:40 Pacific Blue (TF) 09:50 Distretto di Polizia 5 (fiction) 10:50 - Ricette all’Italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Renegade (TF) 12:55 - Siska (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Flikken – Coppia in giallo (TF) 16:35 - My Life – segreti e passioni (soap) 16:45 - Si può fare… amigo. Film ’72 18:55 Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (TF) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - Amelia. Film 2009 23:20 - Gli abbracci spezzati. Film 2009 01:40 - Tg 4. Italia 1 07:00 - Tutto in famiglia (sitcom) 07.50 - I maghi di Waverly (sitcom) 08:40 - Kyle XY (TF) 09:30 - Gossip girl (TF) 11:30 Pretty little liars (TF) 12:25 Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:25 - The Vampire Diaries (TF) 16:20 - Smallville (TF) 17:45 Top One (game show) 18:30 Studio Aperto 19:20 - CSI Miami (TF) 21:10 - CSI Scena del crimine (TF) 23:00 - Covert Affaris (TF) 00:50 - Knight Rider (TF) 01:40 - Sport Mediaset 02:05 - Studio Aperto.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 30 ta’ Lulju, 2013

TV#Radju 25 Favourite Channel 07:00 - Teleshopping 08:30 - {in g[al Kollox 10:30 - Ashram 12:30 - News 12:45 - Best Deal 13:00 - Entertain Me 15:00 Teleshopping 17:30 - {in g[al Kollox 18:15 - News 18:30 (ikompli) {in g[al Kollox 19:30 Dun Benit 20:30 - F. News 21:00 - Madagascar 23:00 - News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request 09:00 Love and Romance 10:00 - Tele Market Deals 12:00 - Rock around the Click (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 - The 80s 14:00 - The 90s 14:30 - The 00s 15:00 Love and Romance 16:00 - The 80s 16:30 - I grandi successi 17:30 - The Local Angle 18:00 Total Request Show 20:00 - The 60s & 70s 20:30 - Music Documentary 21:30 - The Local Angle (r) 22:30 - Music Videos. La 5 12:40 - Love Bugs (sitcom) 13:35 - Cosi Fan Tutte (sitcom) 14:00 Torte d’autore (reality) 14:35 Che trucco! 15:05 - Dawson’s Creek (TF) 16:00 - Principesse (dok.) 16:50 - Spose Extralarge 17:20 - Torte d’autore 17:50 - Che trucco! 18:20 - Love Bugs 2 (sitcom) 18:40 - Ugly Betty (TF) 19:30 - Torte d’autore 20:25 - Dr House (TF) 21:10 - Quando tutto cambia. Film 2007 23:10 Parenthood (TF) 00:50 - Make Me Perfect. BBC Entertainment 07:15 - Buzz and Tell 07:20 Charlie and Lola 07:30 - 3rd & Bird 07:40 - Me Too! 08:00 The Large Family 08:10 Tweenies 08:30 - Poetry Pie 08:35 - My Family 09:05 - The Café 09:30 - The Weakest Link 10:15 - EastEnders 10:45 Doctors 11:15 - Life on Air 12:05 - Lark Rise to Candleford 12:55 - My Family 13:25 - The Weakest Link 14:10 - The Café 14:40 - EastEnders 15:10 Doctors 15:40 - Lark Rise to Candleford 16:30 - Natural World 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 Doctors 19:10 - Lark Rise to Candleford 20:00 - My Family 20:30 - My Hero 21:00 Desperate Romantics 21:50 The Old Guys 22:20 - Dad’s Army 22:55 - Single Father 23:45 - After You’ve Gone. TCM 07:20 - Johnny Eager. Film ’42 (A) 09:10 - Cheyenne Autumn. Film ’64 (U) 11:40 - The Devil Makes Three. Film ’52 (U)

13:10 - Blackboard Jungle. Film ’55 (X) 15:00 - Dial M for Murder. Film ’54 (A) 16:40 Grand Prix. Film ’66 (A) 19:25 Hotel Paradiso. Film ’66 (A) 21:00 - Jeremiah Johnson. Film ’72 (PG) 22:50 - Hearts of the West. Film ’75 (A). MGM Movies 07:45 - A Star for Two. Film ’91 09:20 - Support Your Local Gunfighter. Film ’71 (U) 10:55 Hidden Agenda. Film ’90 (15) 12:45 - Alice. Film ’90 (12) 14:30 - Bananas. Film ’71 (AA) 15:55 - Charlie Chan and the Curse of the Dragon Queen. Film ’81 (A) 17:30 - The Cutting Edge. Film ’92 (PG) 19:14 Loch Ness. Film ’96 (PG) 21:00 - Lisa. Film ’90 (15) 22:35 Watch It. Film ’93 (15). GO Stars 07:15 - The Matrix 09:30 - Mulan 11:00 - House 11:45 - 21 Jump Street 13:35 - The Interpreter 15:45 - The Dark Knight Rises 18:25 - The Matrix Reloaded 20:40 - Parks & Recreation 21:05 - Cast Away 23:30 - Saving Private Ryan 01:55 - On Her Majesty's Secret Service. Diva Universal 07:05 - Mystery Woman: Game Time 08:38 - Great Women 08:50 - Agatha Christie’s Poirot 09:55 - McLeod’s Daughters 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 Agatha Christie’s Poirot 12:55 Rex: A Cop’s Friend 13:50 Great Women 14:00 - Downton Abbey 15:38 - Great Women 15:50 - McLeod’s Daughters 16:45 - How to Keep Your Day Job 16:55 - Mystery Woman: At First Sight 18:33 - Great Women 18:50 - Agatha Christie’s Poirot 19:50 - JAG 20:50 - Great Women 21:00 - Wolff’s Turf. Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Senior vs Junior: Operation Reconciliation 08:10 - Robson’s

Extreme Fishing Challenge 09:05 - Auction Hunters: Big Easy Money 09:30 - Auction Kings: Shrunken Head # MLK Letter 09:55 - Ultimate Survival: Texas 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 - Extreme Engineering: Hong Kong Bridge 12:35 Overhaulin’ 13:30 - Fifth Gear 14:25 - Wheeler Dealers: Porsche 911 2.7S Targa 15:20 Mythbusters: Bottle Bash 16:15 - Auction Kings: Homemade Hot Rod: Zebra Drum 16:45 Baggage Battles 17:10 - Extreme Fishing with Robson Green:

Canada 18:05 - Ultimate Survival: Alaska 19:00 - How It’s Made. River Monsters: 20:00 - American Killers 21:00 Lair of Giants. 22:00 - Robson’s Extreme Fishing Challenge: Mauritius 23:00 - Extreme Fishing with Robson Green: Kenya. Iris 11:30 - I miserabili 13:15 - Onora il padre e la madre. Film 2007 15:25 - Ninì Tirabusciò, la donna che inventò la mossa. Film ’70 17:35 - Briganti, amore e libertà. Film ’90 19:20 - A-Team (TF) 20:10 - Hazzard (TF) 21:00 - Il pistolero. Film ’76 22:40 - Storie di cinema (attwalità) 23:05 - Alibi seducente. Film ’89 00:50 - Da parte degli amici: firmato mafia. Film ’71. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - Suburgatory 11:30 - The Mentalist 12:15 - Fringe 13:00 Days of Our Lives 13:45 Enlightened 14:15 - Films & Stars 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 - Private Practice 16:45 - Gossip Girl 17:30 - Dallas 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 19:45 - Glee 20:30 - Suits 21:15 - Enlightened 21:45 What's Your Number 23:35 Person of Interest 00:20 SMASH 01:10 - Suburgatory. Biography Channel Billy the Exterminator: 10:00 Hogs Gone Wild! 10:30 - Hole of Horror. 11:00 - Hoarders:

Barbara G; Fred and Mary 12:00 - Celebrity House Hunting: Corey Feldman 12:30 - Monster In Laws: Everyone Has a Price 13:00 - Storage Wars Texas: Home on the Strange 13:30 Barter Kings: Dune Buddies 14:00 - Pregnant in Heels: Dressing the Diva 15:00 - The Real Housewives of Miami: A Mynt Meltdown. Billy the Exterminator: 16:00 - Hogs Gone Wild! 16:30 - Hole of Horror. 17:00 - Celebrity House Hunting: Corey Feldman 17:30 - Monster In Laws: Everyone Has a Price 18:00 - Hoarders: Barbara G; Fred and Mary 19:00 - Storage Wars Texas: Home on the Strange 19:30 - Barter Kings: Dune Buddies 20:00 - Hoarders: Kathleen # Scott 21:00 Hardcore Pawn: Pilot 22:00 Dance Moms: Love on the Dance Floor 23:00 - A Gypsy Life for Me.

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Fireman Sam 08:10 - Barney and Friends 08:40 - Pingu 08:45 - Baby Antonio’s Circus 08:50 - My Animal Family 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - Slim Pig 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 - Kipper 09:45 Igloo-Gloo 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 Barney and Friends 10:40 - Wobblyland 10:45 Jarmies 11:00 - Lots & Lots 11:15 - Oswald 11:27 - Oswald 11:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 - Wildlife 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 - See The Sea 12:55 - Mio Mao 13:05 - Slim Pig 13:15 Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 - Fireman Sam 13:45 - Thomas and Friends 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 - Kipper 15:05 - Angelina Ballerina 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 - Slim Pig 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny

07>00 09>00 10>00 11<30 13>00 14>00 14.05 15>00 15>05 16>00 17.00 18>00 18>15 19>45 20>30 21>30 21>35

Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Oswald 18:50 Gazoon 19:00 - Angelina Ballerina 19:15 Thomas and Friends 19:30 - Bob the Builder 19:40 - Fireman Sam 19:50 - Barney and Friends 20:20 - Pingu 20:30 - Monkey See Monkey Do 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 Bob the Builder 22:10 - Thomas and Friends. Disney Channel 08:00 - Minnie’s Bow-Toons 08:05 - Mickey Mouse Clubhouse 08:30 - A.N.T. Farm 09:15 Jessie 10:05 - Good Luck Charlie 11:15 - Shake It Up 12:00 - Austin and Ally 12:45 - A.N.T. Farm 13:10 - Jessie 13:35 - Shake It Up 14:00 - That’s So Raven 14:25 - Good Luck Charlie 14:50 Jessie 15:10 - Shake It Up 15:35 - A.N.T. Farm 16:00 - Austin and Ally 16:20 - That’s So Raven 16:45 - The Suite Life on Deck 17:10 - Good Luck Charlie 17:30 - Shake It Up 17:55 - Austin and Ally 18:20 - Jessie 18:40 - A.N.T. Farm 19:30 Shake It Up 19:50 - The Suite Life on Deck 20:15 - Austin and Ally 20:40 - That’s So Raven 21:00 Jessie 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Good Luck Charlie 22:10 - Wizards of Waverly Place.

22>00 23>00

NET News X’Fatt.Art Sajf Flimkien (r) Telebejg[ Simpati/i NET News Telebejg[ NET News Simpati/i Telebejg[ Déjà Vu NET News Sajf Flimkien NET News Minn Festa g[al O[ra NET News (ikompli) Minn Festa g[all-O[ra Ma Tinbidel Qatt NET News

Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - Sports Excellence 08:45 - FINA World Aquatics

Championship Swimming 10:00 - FINA World Aquatics Championship Swimming (live) 12:45 - UEFA European Women’s Championship Football 14:15 - FINA World Aquatics Championship Swimming 15:30 - World Championship Water Polo: Men’s QF (live) 16:30 - Diving 18:00 - FINA World Aquatics Championship Swimming (live) 20:15 - World Championship Water Polo: Women’s QF (live) 21:15 - FINA World Aquatics Championship Swimming 21:45 - World Championship Water Polo: Women’s QF (live) 22:45 - Cycling 23:45 - Inside European Rally Champs. Eurosport 2 07:00 - Speedway

09:00 UEFA European U#19 Championship Football 11:00 Porsche Supercup Motor Racing 11:30 - Cycling 12:30 - Summer GP Ski Jumping 14:00 - UEFA European U#19 Championship Football 16:00 Cycling 18:45 - Speedway 19:45 - Summer GP Ski Jumping 21:00 - Arena Football 23:00 - Australian Football Magazine. GO Sports 1 07:00 - Best of Football 201213 13:00 - ATP 250 Series: Credit Agricole Suisse Open, Gstaad: SF 17:00 - Trans World Sport 18:00 - Best of Football 2012-13 20:00 - FIFA Futbol Mundial 20:30 - PGA European Tour: BMW Russian Open – Highlights 21:30 - Best of Football 2012-13 01:30 The Championships: Wimbledon 2013: Jesse Levine v Juan Martin del Porto. GO Sports 7 07:00 - Vincennes Racetrack 09:00 - Best of Football 201213 15:00 - Best of Rugby

2012-13 17:00 - Best of Football 2012-13 19:00 - The Championships: Wimbledon 20:30 - Best of Football 201213. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Racetrack 11:00 - Best of Football 201213 17:00 - Best of Rugby 2012-13 19:00 - Best of Football 2012-13 21:00 - The Championships: Wimbledon 2013: Serena Williams v Caroline Garcia 22:30 - Best of Football 2012-13. Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga (r) 11:50 FA Cup (r) 13:55 - America's Cup: World Series (r) 16:00 2012 Alpari World Match Tour (r) 18:05 - Bundesliga Highlights (r) 19:00 -

Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r) 19:30 - Bundesliga (r) 21:25 European Le Mans Series 2012 (r) 22:30 - 2012 Alpari World Match Tour NXT (r) 00:35 FA Cup (r). Melita Sports 2 12:00 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 14:00 -

Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:05 - FA Cup (r) 17:10 - 2012 UIPM Pentathlon (r) 18:15 America's Cup: World Series (r) 20:20 - Bundesliga (r) 22:15 Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 00:50 - FA Cup (r). Malta Stars 08:00 - Melita GFA 1st Div. (r) 09:40 - Malta Handball Association (r) 11:00 - Malta Basketball Association (r) 12:25 - Malta Rugby Football Union (r) 14:00 - BOV PL (r) 16:00 - MFA Futsal League (r) 17:20 - Melita GFA 1st Div. (r) 19:00 - Football Nurseries 19:35 - MFA Futsal League 21:00 - Malta Rugby Football Union (r) 22:35 - BOV PL (r).


IN-NAZZJON

It-Tlieta, 30 ta‘ Lulju, 2013

26 Klassifikati PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun

GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.

AVVI}I G[al kull xog[ol

TA’ bini ;did, alterazzjonijiet

fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa, xog[ol ta’ membrane, kisi u tibjid, kontrabjut u tqeg[id ta’ katusi. Offerta spe/jali fuq illiquid membrane. ?emplu 79407292.

G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u

nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

Tiswijiet fil-pront u fil-post TA’ fridges, freezers, wash-

ing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{ G[amara antika

TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.

Tombla sheets

B’numri kbar u kuluri differenti. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com

Jekk se ssuq ...Tixrobx


It-Tlieta, 30 ta’ Lulju, 2013

27

Johan Attard, ippre]entat bl-unur ta/-Champion Nazzjonali fl-individwali

Jason Agius, Captain ta’ Hamrun Liberty, jir/ievi l-unur b[ala Champions tal-Premier

POOL

Issir il-pre]entazzjoni annwali tal-MPA Dan l-a[[ar, il-Malta Pool Association ippre]entat l-unuri lirrebbie[a kollha tal-ista;un li g[adu kif intemm li kien l-24 wie[ed mit-twaqqif tal-asso/jazzjoni. Hamrun Liberty huma /-Champions Nazzjonali l-;odda tal-kampjonati Premier. Dan kien l-ewwel titlu g[attim {amruni]. Il-konsistenza tat-tim matul l-ista;un xejnet l-isfidi talpretendenti l-o[ra u tat ir-reb[a mist[oqqa. Fit-tieni post spi//a t-tim ta’ Domus Kids segwit minn dak ta’ Top Gun Bar.

Fl-Ewwel Divi]joni t-tim ta’ Cocks Bar spi//a fl-ewwel post u flimkien ma’ Ta’ Ca//u Social Club u Tarxien Bo//i Club ;ew promossi fl-og[la divi]joni. Senglea Bo//i Club B reb[u l-kampjonati tat-Tieni Divi]joni u ;ew promossi g[all-Ewwel Divi]joni flimkien ma’ Billy’s Sports Club u The Venue Bar. Fit-Tielet Divi]joni Constitution Bar kienu dominanti u flimkien ma’ St. Mary Imqabba u {amrun Liberty B reb[u l-promozzjoni g[at-Tieni Divi]joni.

Hamrun Liberty reb[u wkoll talkompetizzjonijiet knockout u dik talG[id il-Kbir, filwaqt li Domus Kids reb[u l-kompetizzjonijiet tal-Milied u s-Super Cup. It-tim ta’ The Venue Bar reba[ il-kompetizzjoni knockout riservata g[at-Tieni u t-Tielet Divi]joni. Fil-kampjonati individwali Johan Attard hu /-Champion Nazzjonali l;did filwaqt li Ryan Pisani reba[ ilkategorija ta]-]g[a]ag[ ta’ ta[t it-18-il sena. Ir-ranking turnaments Open ta’ matul l-ista;un intreb[u minn Anton

Cuschieri, Clayton Attard, Mario Cutajar u Ray Caruana filwaqt dawk ta]-]g[a]ag[ U#18 intreb[u minn Dylan Cassar, Ryan Falzon, Ryan Pisani u Scott Muscat. Fil-kategorija g[al dawk ta’ ’l fuq minn 50 sena [are; rebbie[ Tonio Mifsud. L-asso/jazzjoni b[alissa qed tilqa’ re;istrazzjonijiet ta’ klabbs ;odda biex jie[du sehem fl-ista;un li ;ej li se jibda fit-tielet ;img[a ta’ Settembru. Dawk kollha interessati g[andhom jag[mlu kuntatt mas-segretarju tal-asso/jazzjoni Vincent Degiorgio fuq 79499117.

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL

Baldacchino jikklassifika r-raba’ f’Siracusa

Noel Baldacchino [dejn il-karozza tat-tluq qabel it-ti;rija

Tard is-Sibt filg[axija, issewwieq Noel Baldacchino rrappre]enta lil Malta fit-tieni tappa tal-Kampjonat talMediterran g[al sewwieqa tat-trott. Sfortunatament, id-debba li saq Baldacchino ma kinitx tidher fl-a[jar forma biex tikkompeti ma]-]wiemel lo[ra u g[alkemm hu g[amel l-a[jar li seta’ fi/-/irkostanzi, kien il-[in kollu qed jokkupa l-a[[ar postijiet tat-ti;rija. Ir-rebbie[ kien it-Taljan Matteo di Meo bi]-]iemel Merico. G[alkemm il-parte/ipanti kellhom ikunu tmienja, [amsa biss kienu qed jipparte/ipaw fil-Kampjonat tal-Mediterran u g[alhekk bl-iskwalifika kmieni fit-ti;rija tar-Russu Alexander Popov, Noel ;ie klassifikat fir-raba’ post hekk kif il-Fran/i] Jean Paul Fasquelle temm it-tieni u sSloven Gojanc spi//a t-tielet. Filmat ta’ din it-ti;rija qed

jidher fuq is-sit elettroniku www.gaet.it : 1 Merico (Matteo di Meo) Italja – 1’17”3 2 Olding As (Francesco La Rosa Jr.) – 1’17”4 3 Mclaren UR (Cesare Ferranti) – 1’17”8 Ir ri]ultat s[i[ kien dan

4 Naivasha (Jean Paul Fasquelle) Franza – 1’18”2 5 Osiris Joy (L. Gorjanc) Slovenja – 1’18”5 6 Ieper (Salvatore D’Aluisi) – 1’18”7 7 Novi Ligure (Noel Baldacchino) Malta – 1’18”9 : Gadoni (Alexander Popov) Russja Skwal


IN-NAZZJON It-Tlieta, 30 ta’ Lulju, 2013

28 Sport FORMULA 1

Il-Grand Prix tal-Indja mhux se jibqa’ jsir

Dominika Cibulkova

TENNIS

Cibulkova tpattiha lil Radwanska fi Stanford Dominika Cibulkova pattiet g[at-telfa umiljanti li kienet ;arrbet kontra Agnieszka Radwanska meta ssuperat lill-Pollakka seed nru 1, 3-6, 6-4, 6-6 u reb[et il-Bank of the West Classic. Aktar kmieni din is-sena fil-final ta’ Sydney, Radwanska kienet tat telfa umiljanti lil Cibulkova, 6-0, 6-0, liema telfa Cibulkova qalet li kienet baqg[et taffettwaha g[al ;img[at s[a[. Imma fil-final tal-{add, Cibulkova li g[andha 24 sena mill-ewwel [adet kontroll meta reb[et l-ewwel game u ]ammet il-pass tul il-log[ba kollha biex reb[et f’sag[tejn u nofs. “Id-differenza bejn Sydney u llum kienet li rba[t l-ewwel game u wara [arist lejn il-kow/ u g[edt ‘Hawn a[na. Ninsab hawn u llum se tkun tajba.’ Kien importanti [afna g[alija g[aliex qatt ma kont irba[t lil Aga qabel u hi avversarju diffi/li [afna. Kelli nit[abat iebes g[al kull punt. G[alhekk ninsab kuntenta [afna,” qalet is-Slovakka.

Qabel din il-log[ba Radwanska, numru 4 fiddinja kellha rekord ta’ 4-0 kontra Cibulkova. Isner jeg[leb lil Anderson L-Amerikan John Isner

salva ]ew; match points biex g[eleb lil Kevin Anderson tal-Afrika t’Isfel 6-7, 7-6, 7-6 fil-final talOpen ta’ Atlanta u reba[ isseba’ titlu ATP fil-karriera tieg[u. Isner irre;istra 24 ace f’log[ba dominata minn service qawwi mill-itwal ]ew; plejers fit-tennis. Isner hu twil sitt piedi u 10 (2.08m). L-ebda plejer ma kien kapa/i jibbrejkja s-service tal-avversarju f’log[ba li damet madwar tliet sig[at u fejn kull set ;ie de/i] b’tiebreaks. Anderson li hu twil 2.03m kien qed ifittex it-tielet titlu fil-karriera u reba[ l-ewwel tiebreaker waqt li kellu 11-il /ans biex jibbrejkja s-service ta’ Isner imma naqas milli japprofitta minn wie[ed minnhom.

Il-Kap tal-Formula 1 Bernie Ecclestone ]vela li x’aktarx il-Grand Prix talIndja mhux se jibqa’ jsir u minfloku se jibda jsir Grand Prix fir-Russja. Meta mistoqsi dwar x’se ji;ri fl-ista;un li ;ej, Ecclestone qal li min[abba kwistjoni politika l-Grand Prix tal-Indja mhux se jibqa’ jsir. :eneralment il-kalendarju tal-ista;un ikun finalizzat f’Settembru u sa xahrejn o[ra din l-a[bar se tkun uffi/jali. Il-kapijiet tat-timijiet qed jipproponu li fl-ista;un li jmiss isiru 20 Grand Prix. Hu mifhum li fl-ista;un li ;ej se jkun hemm tliet Grand Prix ;odda. Fir-Russja l-Grand Prix se jsir fil-belt ta’ Sochi filwaqt li mistenni jsir ukoll Grand Prix fil-belt ta’ New Jersey fl-Istati Uniti. Matul il-;img[a li

g[addiet [ar;et l-a[bar li se jer;a’ jibda jsir Grand Prix fl-Awstrija. L-ewwel darba li sar Grand Prix fl-Indja kien fl-2011 u minn dakinhar dejjem kien hemm kummenti po]ittivi. Din is-sena l-Grand Prix talIndja hu skedat g[as-27 ta’ Ottubru. Il-Grand Prix tal2011 u l-2012 intreb[u minn Sebastian Vettel tar-Red Bull. Minkejja dak kollu li qal Ecclestone il-grupp li qed i[allas lill-F1 biex jorganizza dan il-Grand Prix, Jaypee Sports International, fi stqarrija qal li hemm qbil biex dan il-Grand Prix jibqa’ jsir sal-2015. Testijiet fil-Lvant Nofsani Fl-ista;un li ;ej, it-timijiet tal-Formula 1 se jag[mlu ]ew; testijiet tal-pre-season fil-Lvant Nofsani. S’issa

mhux mag[ruf e]att fejn se jsiru dawn it-testijiet. Lg[a]la hi bejn tliet /irkwiti, Dubaj, Abu Dhabi u lBahrain. I/-/irkwit ta’ Dubaj hu l-uniku wie[ed minnhom li fih ma jsirx Grand Prix. L-organizzaturi tal-GP talBahrain qed jinsistu li lewwel Grand Prix tal-ista;un isir fil-Bahrain minflok flAwstralja. Madankollu, matul l-a[[ar snin dejjem kien hemm protesti kontra lGrand Prix tal-Bahrain u b’hekk hemm aktar /ans li ttesting tal-pre-season isir f’Dubaj jew f’Abu Dhabi. Il-linja tal-ajru ta’ Dubaj hi wa[da mill-isponsors prin/ipali tal-F1 u /-/irkwit ta’ Dubaj ;ie approvat millFIA li hu tajjeb biex jorganizza Grand Prix. L-ewwel testijiet tal-preseason g[all-ista;un li ;ej se jsiru fi Spanja fi/-/irkwit ta’ Jerez.

?IKLI}MU

Zabel jammetti u]u ta’ doping L-eks /iklist :ermani] Erik Zabel, ammetta li g[al [afna snin g[amel u]u minn sustanzi illegali. Zabel, li g[andu 43 sena reba[ 12-il tappa waqt it-Tour de France u tmien tapep tatTour ta’ Spanja. F’intervista ma’ ;urnal :ermani], Zabel qal li bejn l-1996 u l-2003 g[amel u]u minn sustanzi illegali biex jg[inuh fil-wirjiet tieg[u. Huwa rtira mill-isport fl-2008. “Kull ma g[amilt g[amiltu g[ax ridt jien. Qatt ma kelli tobba jew esperti jtuni l-pariri. {adt is-sustanzi minn jeddi,” qal Zabel li kien wie[ed mit-18-il /iklist li ssemma f’rapport ta’ Kummisjoni tas-senat Fran/i], b[ala /iklist li

fit-Tour de France tal-1998 g[amel u]u minn sustanzi illegali. Minbarra Zabel, f’dan ir-rapport issemma wkoll ir-rebbie[ ta’ dik l-edizzjoni, it-Taljan Marco Pantani u r-runner-up, il-:ermani] Jans Ullrich. Fi tmiem il-;img[a l-Awstraljan Stuart O’Grady wkoll ammetta li g[amel u]u minn sustanzi illegali. Aktar kmieni din is-sena lAmerikan Lance Armstrong ammetta li g[amel u]u minn sustanzi illegali. Armstrong reba[ seba’ titli konsekuttivi tat-Tour de France bejn l-1999 u l-2005 liema titli ;ew irtirati kollha u ;ie sospi] g[omru.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 30 ta’ Lulju, 2013

Sport 29 CHAMPIONS LEAGUE

APOEL im[assba dwar NK Maribor Apoel Nicosia FC li fla[[ar erba’ sta;uni kkwalifikaw darbtejn g[all-fa]i talgruppi ta/-Champions League u fl-2011-12 waslu anke salkwarti tal-finali, jinsabu m[assba g[all-konfront li jmisshom g[ada fit-tielet round ta’ kwalifikazzjoni kontra NK Maribor tas-Slovenja, it-tim li g[eleb li/-Champions Maltin Birkirkara fit-tieni round. Apoel hu l-uniku tim ?iprijott li fadal fl-Ewropa dan lista;un wara l-eliminazzjoni ta’ Omonia Nicosia u Anarthosis Famagusta l;img[a l-o[ra mill-Europa League. Id-difensur ta’ Apoel, Marios Ilia li g[andu 34 sena, u ilu mal-klabb sa mill-1998, qal li d-distakk bejn it-timijiet meqjusa ‘kbar’ u dawk ]g[ar naqas sewwa. “Hu g[alhekk li dan lista;un di;à rajna [afna sorpri]i u mhux qed nitkellem biss dwar klabbs ?iprijotti. Bi]]ejjed insemmi wkoll leliminazzjoni ta’ Bate Borisov li kienu eliminati minn Karagandy tal-Kazakhstan. Illum il-;urnata trid tkun flaqwa forma biex tegleb lillavversarju tieg[ek. Irridu ri]ultat po]ittiv li jkun ba]i soda g[at-tieni leg fis-Slovenja imma mhux se tkun fa/li,” qal id-difensur. L-a[[ar darba li ]-]ew; na[at iltaqg[u kien fl-ista;un 2002-03 meta Apoel irnexxielhom idawru telfa 2-1 fl-ewwel leg f’reb[a 4-2 f’darhom. F’dik il-partita Ilia kien skorja l-ewwel goal tieg[u fl-Ewropa g[all-klabb. “Niftakar li kienet log[ba e//itanti u ta[raq millbidu sat-tmiem. Urejna karattru kbir biex irkuprajna li]vanta;;. Matul is-sajf Apoel ne[[ew il-kow/ Ivan Jovanovic u floku [atru lil Paulo Sergio, eks kow/ ta’ CFR Cluj u Heart of Midlothians. Dan mill-ewwel ;ab seba’ plejers ;odda. Madankollu wie[ed g[ad irid jara kemm dawn la[qu integraw fit-tim. Intant fost il-partiti interes-

santi g[al-lum hemm l-isfida bejn in-Norve;i]i ta’ Nordsjaelland u r-Russi ta’ Zenit St. Petersburg, l-I]vizzeri ta’ FC Basel li wkoll lag[bu fil-fa]i tal-gruppi jilqg[u lil Maccabi Tel Aviv ta’ I]rael waqt li l-Fran/i]i ta’ Olympique Lyon li kienu tim regolar fil-fa]i tal-gruppi u fla[[ar fa]ijiet tal-kompetizzjoni fl-a[[ar snin, jilag[bu kontra Grasshoppers. Il-Programm

Champions League III Rd ta’ Kwal. I Leg Illum

S. Karagandy v Skenderbeu D. Tbilisi v S. Bucuresti A. Vienna v Hafnarfjordur N. Kalju v V. Plzen Nordsjaelland v Zenit SP Basel v M. Tel-Aviv PAOK Salonika v M. Kharkiv PSV v Zulte-Waregem Dinamo Zagreb v S. Tiraspol Lyon v Grasshoppers

G[ada

Molde v L. Warsaw Apoel Nicosia v Maribor L. Razgrad v P. Belgrade Salzburg v Fenerbahce Celtic v Elfsborg

Id-difensur ?iprijott Marios Ilia ta‘ APOEL li kien skorja l-ewwel goal internazzjonali tieg[u mal-klabb proprju kontra NK Maribor fl-2002-03

ITALJA

Milanetto se jkun liberat

L-avukat li qed jiddefendi lill-eks midfielder ta’ Genoa Omar Milanetto f’ka] ta’ korruzzjoni, qal li l-klijent tieg[u se jkun liberat fuq nuqqas ta’ provi. Milanetto u Genoa huma akku]ati li [admu biex jirran;aw ri]ultat ta’ log[ba kontra Lazio f’Mejju tal-2011. Il-midfielder ta’ Lazio Stefano Mauri, li wkoll hu akku]at fil-ka] tal-log[ba mis-Serie A, jista’ jing[ata kastig imnaqqas fuq rapporti li lest jikkollabora u l-avukat ta’ Milanetto qal li azzjoni b[al din tkun qed iddg[ajjef il-ka] kontra Genoa u Milanetto. Dan l-a[[ar numru ta’ plejers kienu sospi]i, u[ud minnhom g[al erba’ snin hekk kif l-awtoritajiet Taljani qed jippruvaw jaqtg[u l-korruzzjoni.

FUTBOL

Nastasic tliet ;img[at barra Id-difensur ta’ Manchester City Matija Nastasic mistenni jdum tliet ;img[at barra wara li we;;a’ l-g[aksa fi tmiem il-;img[a, f’partita ta’ [biberija li s-Citizens kellhom kontra Sunderland. Skont l-ewwel rapporti, ilplejer Serb ta’ 20 sena se jitlef l-ewwel log[ba ta’ Man City fil-Premier League kontra Newcastle fid-19 ta’ Awwissu. Din hi a[bar [a]ina g[allmanager il-;did Manuel Pellegrini li g[andu nuqqas ta’ difensuri /entrali. Fis-sajf City bieg[u lil Kolo Toure filwaqt li Micah Richards u Joleon Lescott g[adhom mhux /erti jekk hux se jibqg[u mal-klabb. Intant, il-manager ta’ Man Utd David Moyes qal li r-Red Devils naqsu milli jiksbu

ri]ultati tajbin waqt il-preseason g[ax lag[bu kontra timijiet ta’ kwalità tajba. Minn erba’ log[biet fl-Asja, Man Utd tilfu darbtejn, ;ew draw darba u reb[u biss log[ba. “G[adna fil-bidu talista;un. Lg[abna kontra ]ew; timijiet :appuni]i li huma tajbin. Hu ovvju li xtaqna nirb[u imma minkejja li rba[na biss log[ba rajt titjib mill-plejers tieg[i,” qal Moyes. L-unika reb[a li kisbu Utd kienet 5-1 kontra tim Awstraljan. Ir-Red Devils tilfu 1-0 kontra tim bi plejers minn Shinga, tilfu wkoll kontra Yokohama u salvaw draw ta’ 2-2 fl-a[[ar sekonda kontra Cerezo Osaka. Man Utd jilag[bu fil-finali tal-Community Shield kontra

Wigan filwaqt li fis-17 ta’ Awwissu jilag[bu l-ewwel log[ba tal-Premier barra minn darhom kontra Swansea. Bonera jwe;;a’ Id-difensur ta’ Milan Daniele

Bonera se jkollu jdum madwar tliet xhur barra wara li kiser ilgalletta ta’ rkopptu f’log[ba ta’ [biberija kontra Valencia. Fl-istess partita l-attakkant Bra]iljan Robinho wkoll we;;a’ u se jkollu jistenna ;imag[tejn biex ikun jaf kemm se jdum barra. Imut b’attakk tal-qalb L-internazzjonali tal-Ekwador Christian Benitez miet fl-eta ta’ 27 sena b’attakk tal-qalb. Benitez lijilg[ab mal-klabb millQatar Al Jaish, fil-passat lag[ab ukoll ma’ El-Nacional flEkwador, ma’ Santos Laguna fil-Messiku u g[amel sena ma’

Christian Benitez

Birmingham City fl-Ingilterra fejn kien ukoll ;ie Malta maliskwadra Ingli]a f’Jannar tal2010. Skont l-ewwel rapporti Bentiez tah attakk tal-qalb waqt li kien id-dar u minkejja li ittie[ed l-isptar miet ftit tassig[at wara. Benitez kien ilu jifforma parti mit-tim nazzjonali tal-Ekwador sa mill-2006. Fl2008 kien parti mit-tim li [a sehem fit-Tazza tad-Dinja li saret fil-:ermanja.

FUTBOL

Scudamore jattakka lill-FA Ingli]a Il-Kap E]ekuttiv tal-Premier League, Richard Scudamore qal li n-nuqqas ta’ su//ess tat-tim nazzjonali Ingli] f’turnaments internazzjonali hu tort tal-FA Ingli]a u mhux tort tal-livell tal-kampjonat. G[al dawn l-a[[ar snin [afna kienu dawk li qalu li r-ra;uni prin/ipali g[aliex l-Ingli]i ma jmorrux tajjeb fit-Tazza tad-Dinja jew fil-Kampjonati Ewropej hi min[abba li l-livell tal-Premier League hu baxx. L-a[[ar darba li l-Ingilterra reb[et turnament ma;;uri kien fl-1966 meta reb[et it-Tazza tad-Dinja. Matul l-a[[ar ;img[at il-kow/ nazzjonali talIngli]i Roy Hodgson ilmenta min[abba li hemm partiti de/i]ivi fil-Premier qabel ma t-tim nazzjonali jilg[ab ]ew; log[biet kru/jali mir-rawnd ta’

kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja kontra lMoldova u l-Ukrajna. Il-partiti bejn Liverpool u Man Utd u Arsenal kontra Tottenham se jintlag[bu fl-1 ta’ Settembru, [amest ijiem biss qabel il-log[ba bejn l-Ingilterra u l-Moldova. “Hu frustranti l-fatt li n-nies jg[idu li l-falliment tat-tim nazzjonali hu min[abba l-Premier. Il-kampjonat tag[na hu kampjonat li l-aqwa plejers taddinja jridu jilag[bu fih. Nemmen li t-tim nazzjonali ma jmurx tajjeb min[abba xi [a;a o[ra. “L-FA qatt ma g[amlet pressjoni biex l-isport jing[ata importanza fl-iskejjel,” qal Scudamore li fakkar li l-Premier League beda fl-1992 u l-Ingli]i ma reb[u xejn mill-1966 sal-1992.

Scudamore tkellem ukoll dwar il-kontroversja li g[addejja b[alissa dwar jekk l-edizzjoni tat-Tazza tad-Dinja tal-2022 tal-Qatar g[andhiex issir fixxitwa minflok fis-sajf. “Jien kontra din l-idea. Qed nitlob appo;; ming[and kul[add biex xi [a;a b[al din ma sse[[x. Jekk il-Qatar mhux kapa/i jorganizza t-Tazza tadDinja fis-sajf l-edizzjoni g[andha ssir f’pajji] ie[or,” qal Scudamore. Il-President tal-FIFA, Sepp Blatter, f’dawn la[[ar ;img[at qal li hu favur li t-Tazza tad-Dinja ssir fix-xitwa biex il-plejers ma jilag[bux fi s[ana kbira li tista’ tikkaw]alhom problemi ta’ sa[[a. IlKumitat E]ekuttiv tal-FIFA se jiddiskuti dan f’Ottubru.


IN-NAZZJON

It-Tlieta, 30 ta’ Lulju, 2013

30 Sport

It-tim tal-Istati Uniti ji//elebra wara li reba[ il-finali kontra l-Panama

CONCACAF GOLD CUP

L-Istati Uniti jirb[uha g[all-[ames darba L-Istati Uniti reb[u t-12-il edizzjoni tal-CONCACAF Gold Cup meta filfinali kisbu reb[a minima ta’ 1-0 kontra l-Panama. Din kienet il-[ames darba li dawn reb[u dan it-titlu. Barra minn hekk , din kienet l-ewwel darba mill-2007 li l-Istati Uniti reb[u dan itturnament wara li fl-a[[ar sentejn tilfu

darbtejn il-finali kontra l-Messiku. Barra minn hekk, fl-2009 kienu tilfu wkoll il-finali tat-Tazza talKonfederazzjonijiet kontra l-Bra]il. Minkejja li l-Amerikani ddominaw kwa]i mill-bidu sal-a[[ar, dawn kellhom jistennew sa 20 minuta mittmiem biex sabu x-xibka b’gowl ta’

SHEA li skurja wara li r/ieva ming[and Donovan. Dan tal-a[[ar ;ie vvutat l-Aqwa Player tat-Turnament u b’kollox skurja [ames gowls, daqs sie[bu Chris Wondolowski u daqs Gabriel Torres tal-Panama. G[al Shea, dan kien it-tieni gowl bil-flokk nazzjonali tal-Amerka.

Din ir-reb[a ]gur li se tg[olli lmoral lil dan it-tim li qed jittama li sena o[ra jikkompeti fit-Tazza tadDinja fil-Bra]il. G[all-kow/ nazzjonali tal-Istati Uniti, Jurgen Klinsmann, li kien sospi] fil-finali, dan kien l-ewwel unur li reba[ ma’ dan it-tim.

ATLETIKA

Mo Farah jisfida lil Usain Bolt

Mo Farah (xellug) sfida lil Bolt biex itellaqlu

L-atleta Britanniku Mo Farah sfida lill-:amajkan Usain Bolt biex itellaqlu fis-600m jew fit-800m f’tellieqa g[allkarità. Farah, Champion Olimpiku fil-5,000m u fl-10,000m, dan l-a[[ar kien qed jikkompeti wkoll f’distanzi iqsar u re/entement waqqat rekord Ewropew fl-1,500m. Fi tmiem il-;img[a reba[ ukoll il-kategorija tat-3,000m waqt turnament li sar fuq tlett ijiem f’Londra biex ji//elebra sena mill-bidu tal-Olimpjadi. F’kummenti li ta Farah qal li kemm hu kif ukoll Bolt g[andhom fondazzjoni tal-karità u tkun xi [a;a sabi[a li dawn it-tnejn itellqu kontra xulxin. Farah talab lid-dilettanti tal-atletika jg[idu fuq liema distanza jippreferu jaraw lil Bolt u lilu jisfidaw lil xulxin, jekk hux fuq 600m jew fuq 800m. Bolt, Champion Olimpiku tal-100m u tal-200m fi tmiem il-;img[a, waqt l-istess turnament reba[ il-finali tal-100m u rre;istra l-aqwa [in tas-sena. F’kummenti li ta Bolt qal li ja//etta din l-isfida. “Fitta[ri; tieg[i ;ieli ;rejt 600m u dik id-distanza tkun l-aqwa wa[da g[alija,” qal l-atleta :amajkan. Fil-passat il-Kenjan David Rudisha, rebbie[ tal-medalja tad-deheb fit-800m waqt l-Olimpjadi, kien sfida lil Bolt biex itellaqlu fuq 400m imma Bolt ma kienx a//etta.


IN-NAZZJON It-Tlieta, 30 ta’ Lulju, 2013

Sport 31 G{AWM – KAMPJONATI MONDJALI

Rekord tad-dinja mi]-]ag[]ug[a Meilutyte I/-Champion Olimpika ]ag[]ug[a, Ruta Meilutyte tal-Litwanja kisret darbtejn irrekord Ewropew u Mondjali fil-heat u s-semi-finali tal100m breaststroke waqt ilkampjonati tad-dinja talg[awm li qed isiru f’Bar/ellona. Hija qed tfittex l-ewwel midalja tad-deheb filkampjonat tal-g[awm g[allpajji] Baltiku. Waqt li kienet qed tie[u sehem fl-a[[ar heat flimkien mal-Amerikana Jessica Hardy, Meilutyte g[amlet [in ta’ 1:04.52 min. L-g[awwiema ta’ 16-il sena li tit[arre; fl-Ingilterra, issuperat ir-rekord talAmerikana Rebecca Soni ta’ 1:04.84 min imwaqqaf fledizzjoni tal-2009 f’Ruma. Aktar tard fis-semi-finali, Meilutyte kompliet ittejjeb irrekord meta g[amlet [in ta’ 1:04.35 min. u issa se jkollha /-/ans tkompli ttejbu fil-finali tal-lum. }ew; ismijiet ta’ fama fittim tan-nisa Amerikan, i]]g[a]ag[ Missy Franklin u Katie Ledecky wkoll kienu flazzjoni. Franklin Champion

Olimpika ta’ 18-il sena u li reb[et id-deheb il-{add fil4x100m freestyle relay, kienet ftit aktar minn sekonda bog[od mir-rekord tad-dinja tal-Britannika Gemma Spofforth fil-100m backstroke. Ledecky ta’ 16-il sena u li saret it-tieni mara li qatt ni]let ta[t l-4 minuti biex reb[et l400m il-{add fil-freestyle, reb[et il-heat tag[ha imma spi//at it-tieni overall wara dDani]a Lotte Friis. Franklin li qed tie[u sehem fi tmien events f’Barcelona qalet li ma kinitx qed tikkon/entra fuq ir-rekord ta’ Spofforth fil-backstroke imma trid biss li tikkompeti biex tie[u gost. Il-Britanniku Robbie Renwick kien l-aktar velo/i fil-200m freestyle quddiem ilBra]iljan Nicolas Oliveira u lOlandi] Sebastian Verschuren. Mag[hom g[addew ukoll kif mistenni ilFran/i] Yannick Agnel u lAmerikan Ryan Lochte. L-Awstraljan Christian Sprenger g[eleb li/Champion Olimpiku u holder tar-rekord tad-Dinja Cameron

Van Der Burgh biex reba[ iddeheb fil-100m breaststroke f’58.79 sek. Il-Bra]iljan Felipe Lima reba[ il-bron]. }ag[]ug[a o[ra l-I]vedi]a Saraj Sjoestroem reb[et iddeheb fil-100m butterly f’56.53 sek bl-Awstraljana Alicia Coutts tie[u l-fidda u lAmerikana Dan Grant ilbron]. Il-Bra]iljan Cesar Cielo reba[ il-50m flu f’23.01 sek quddiem l-Amerikan Eugene Godsoe u l-Fran/i] Frederick Bousquet. Din kienet it-tieni deheb konsekuttiva g[allBra]iljan li reba[ dan l-unur f’Shanghai sentejn ilu u sar ittieni g[awwiem wara Roland Schoeman tal-Afrika t’Isfel li reba[ dan l-unur darbtejn. Chetcuti fit-42 post Intant l-g[awwiem Malti

Andrew Chetcuti ddebutta filkampjonati mondjali fil-heats tal-50m butterfly. Huwa ma rnexxilux jil[aq l-a[jar [in personali tieg[u (24.72) li rre;istra x-xahar l-ie[or f’Mersin fit-Turkija waqt ilLog[ob tal-Mediterran u kellu [in ta’ 24.88 sek. Madankollu b’dan il-[in

Chetcuti temm fit-42 post fost 78 g[awwiem u se jer;a’ jkun fl-azzjoni g[ada fil-heats tal100m freestyle. Chetcuti qed jie[u sehem f’dawn il-kampjonati wara li rnexxielu jikkwalifika fuq

mertu tieg[u. L-g[awwiem l-ie[or Malti li qed jie[u sehem f’dawn ilkampjonati hu Matthew Zammit li nhar il-:img[a se jie[u sehem fil-heats tal-50m freestyle.

LOKALI

TRASFERIMENTI

Tottenham jirrifjutaw somma rekord g[al Bale Rapporti fil-;urnali Ingli]i qed jg[idu li Tottenham irrifjutaw somma rekord ta’ 82 miljun lira sterlina ming[and Real Madrid g[all-winger Gareth Bale. Matul il-;img[a li g[addiet Bale ma [ax sehem f’turnament ta’ [biberija flAsja u l-kow/ Andres Villas-Boas qal li ma lag[abx min[abba injury. Imma r-rapporti qed jg[idu li kien Bale innifsu li rrifjuta li jilg[ab sakemm jil[aq ftehim ma’ klabb ie[or. Jidher li l-plejer minn Wales irid jilg[ab ma’ klabb li jilg[ab fi/-Champions League. Bale, li g[andu 25 sena lag[ab biss sta;un wie[ed fl-aqwa kompetizzjoni tal-klabbs u sena o[ra mhux se jie[u sehem fit-Tazza tad-Dinja fil-Bra]il. I/-Chairman tal-klabb Daniel Levy kien fuq btala fl-Istati Uniti imma mar lura l-Ingilterra biex jipprova jikkonvin/i lil Bale jibqa’ ma’ Spurs. Il-kuntratt ta’ Bale ma’ Tottenham jiskadi tliet snin o[ra Jekk Tottenham ja//ettaw l-offerta ta’ 82 miljun lira sterlina, isir l-aktar plejer li

I]-]ag[]ug[a Ruta Meilutyte fi triqitha lejn ir-rekord tad-Dinja

qatt sewa fl-istorja. L-istess Real kienu akkwistaw lil Cristiano Ronaldo ming[and Man Utd fl-2009 g[assomma ta’ 80 miljun lira sterlina. Intant, Tottenham [abbru li se jakkwistaw lillattakkant ta’ Valencia Roberto Soldado g[assomma ta’ madwar 30 miljun ewro. BOSINGWA – QPR [abbru li la[qu ftehim maddifensur Bosingwa biex jitlaq lill-klabb. Hu mifhum li l-Portugi] se jing[aqad mall-klabb Tork ta’ Trabzonspor. Bosingwa, li g[andu 30 sena ing[aqad ma’ QPR sena ilu b’xejn, lag[ab 23 darba u skurja gowl. VERRATTI – Ilmidfielder Taljan ta’ PSG Marco Verratti ;edded ilkuntratt ma/-Champions Fran/i]i. Verratti, li g[andu 20 sena kien segwit minn diversi klabbs fosthom Napoli. L-a;ent ta’ Verratti ]vela li l-plejer iffirma kuntratt ma’ PSG li jiskadi fl-2018. Verratti ing[aqad ma’ PSG fis-sajf u mag[hom lag[ab 39 partita.

KAGAWA - Il-kow/ ta’ Borussia Dortmund Jurgen Klopp ]vela li l-midfielder ta’ Man Utd Shinji Kagawa irrifjuta /-/ans li jirritorna l:ermanja. Kagawa ing[aqad mar-Red Devils ming[and Dortmund matul is-sajf. Klopp qal li kien hu li ikkuntattja lil Kagawa imma dan xtaq jibqa’ ma/Champions Ingli]i. REINA – Il-goalkeeper il;did ta’ Napoli, Pepe Reina qal li hu di]appuntat bilmod ta’ kif Liverpool ne[[ewh ming[ajr ma qalulu. Napoli akkwistaw lil Reina b’self ming[and Liverpool u mistenni jie[u post De Sanctis li mar ma’ Roma. F’ittra li kiteb lillpartitarji ta’ Liverpool Reina qal li wara tmien snin jilg[ab mar-Reds kien jistenna li l-klabb jav]ah li kien se jsellfu lil Napoli. SILVA – Id-difensur ta’ PSG Thiago Silva ;edded ilkuntratt mall-klabb Fran/i]. Silva, li ng[aqad ma’ PSG ming[and Milan fis-sajf li g[adda g[as-somma ta’ 36 miljun lira sterlina, ;edded il-kuntratt b’sena u issa hu marbut sal-2018 ma/champions ta’ Franza.

Birkirkara jtemmu l-kuntratt ta’ Jimenez Birkirkara tterminaw ilkuntratt tal-Ispanjol Ricardo Jimenez li jidher li ma kienx qed jissodisfa lill-kow/ Paul Zammit. Dan qalu l-kow/ stess Paul Zammit waqt intervista filprogramm ‘Replay Ikompli’ fuq Radio 101. Hu qal li [ass li Jimenez ma tantx deher li seta’ jkollu /ans jid[ol fliskwadra u infurmah li kien se jkun diffi/li li j]omm postu. Zammit qal li tkellem malplejer u mal-kumitat u ;ie de/i] li jitterminawlu lkuntratt. Huwa qal li Jimenez qabel ;ie Malta kien sejjer isSlovakkja. Sadattant Zammit qal li Birkirkara l-{add stess ;abu barrani ie[or, li hu b[ala ttieni punta. Dan hu Juninho Baldino, Bra]iljan ta’ 21 sena li hu plejer interessanti [afna. Zammit qal li dan kien qed jilg[ab ma’ Sao Paolo meta kien mal-Youths u mar ma’ Kosice fis-Slovakkja u wara lura l-Bra]il fejn l-ista;un li g[adda lag[ab sitt xhur ma’ Club Atletico Paranaense. Zammit qal li kien ilhom isegwu lil dan il-plejer u issa jinsab g[al prova mal-klabb. Zammit kompla qal li g[alkemm m’g[andux dubju fuq il-potenzjal tieg[u imma g[ad irid jara kemm se jkun qed jintegra fit-tim u fil-pjani tieg[u matul it-ta[ri;. Intant ladarba l-kampjonat g[adu ma bediex, ma’ Valletta wasal ukoll barrani ie[or mill-Gambja li jaf sew lil Hamza Barry li hu wkoll

Ricardo Jimenez li telaq minn Malta wara avventura qasira

plejer nazzjonali tal-Gambja. Dan il-plejer hu wkoll attakkant u ;ie Malta fuq rakkomandazzjoni tal-istess Hamza. Sadattant Valletta ma /a[dux li jinsabu interessati fl-attakkant ta’ Hibernians, Tarabai u issa li jafu li Hibs lesti li jinnegozjaw se jaraw jekk jag[mlux offerta g[allplejer favorit ma’ Mark Miller. Il-;img[a d-die[la mistenni jasal ukoll midfielder avvanzat mill-Kolombja ta’ livell qawwi g[al ma’ Vittoriosa Stars. Dan il-plejer g[amel ukoll xi sta;uni jilg[ab f’I]rael u l-mira hi li dan jiffirma kuntratt malklabb tal-Birgu flaspirazzjonijiet tag[hom li jkunu ta’ sfida fil-Premier.


It-Tlieta, 30 ta’ Lulju, 2013

32 Lokali

L-u]ura kienet il-kwistjoni li wasslet g[all-qtil ta’ Matthew Zahra Nhar l-Erbg[a tibda l-kumpilazzjoni dwar il-qtil tal-Imnie[ru u ibnu Jason Galea qatel lil Matthew Zahra min[abba kwistjoni ta’ u]ura. Minn dak li qal lill-Pulizija, Galea ikkommetta l-omi/idju flimkien ma’ Ronald Urry wara li mis-€6,000 li lvittma sellfu, bl-interessi kollha s-somma telg[et g[al madwar nofs miljun ewro. Dan [are; mix-xhieda talIspettur Chris Pullicino fejn qal li kemm Jason Galea ta’ 39 sena minn Bir]ebbu;a u Ronald Urry ta’ 49 sena minn Ra[al :did ammettew malPulizija li kienu huma li qatlu lil Matthew Zahra. Chris Pullicino, kien luniku xhud fil-kumpilazzjoni li bdiet tinstema’ quddiem ilMa;istrat Edwina Grima. Pre]enti fl-awla kien hemm il-mara u l-;enituri tal-vittma. Huwa qal li fil-15 ta’ Awwissu tas-sena l-o[ra kien ;ie rappurtat nieqes Matthew Zahra u li sa ftit tal;ranet ilu kienu g[adu mfittex. Qal li sar in/ident ie[or li fih il-Pulizija investigat lil Jason Galea, li anke fi stadju bikri, kien ;ie mitkellem ukoll dwar lg[ajbien ta’ Matthew Zahra. Qal li fl-ewwel arrest tieg[u Galea ma riedx jitkellem dwaru, imma wara li l-Pulizija ;abret provi ;odda, Galea g[amel stqarrija dwar l-involviment tieg[u. Huwa kixef ukoll min wettaq mieg[u dan il-qtil u l-ftehim li sar biex Zahra jindifen ukoll fil-[amrija. B[ala prova l-Ispettur Chris Pullicino esebixxa diversi CD’s, fosthom tliet intervisti li saru fid-19 ta’ Lulju li g[adda u dakinhar ma ammetta xejn fuq il-qtil ta’ Matthew Zahra, imma hemm xi domandi dwar lg[ajbien tieg[u.

L-Ispettur Pullicino ippre]enta CD ie[or ta’ intervista li saret fit-22 ta’ Lulju, u hawn l-istess ta’ Jason Galea ammetta linvolviment tieg[u dwar ilka] u ]ew; CD’s o[ra fit-23 u 28 ta’ Lulju ta’ Galea u Ronald Urry u wara li ;ie mitkellem Ronald Urry, dan ammetta wkoll, fejn anke [adhom fuq il-post talQajjenza fejn se[[ id-delitt u tahom diversi dettalji. Fuq mistoqsijiet tal-Avukat Joe Giglio li qed jidher g[al Galea, l-Ispettur Pullicino qal li huwa minnu li kien hemm di]gwid bejn l-akku]at u lvittma u kien konsegwenza fuq self ta’ flus.

L-akku]at issellef €6,000 minn Zahra u bl-interessi s-somma kienet la[qet in-nofs miljun ewro L-Ispettur Pullicino qal li mill-istqarrijiet li g[amel Jason Galea, huwa minnu li minn €6,000 li l-vittma sellfu, dan talbu flus kbar li ma fela[x i[allas, tant li kellu problemi finanzjarji kbar. Fuq mistoqsija tal-Avukat Giglio li tant Jason Galea da[al fi problemi li sa[ansitra kien se ji;i ]gumbrat minn daru, qal li dwar dan ma kienx konxju, imma jaf li kellu problemi kbar finanzjarji. Dwar jekk kienx hemm ukoll l-intervent talIspettur Melvin Camilleri fuq l-u]ura li kien qed jag[mel il-

Matthew Zahra kien instab midfun fil-Qajjenza, Bir]ebbu;a waqt li kienet qed issir it-tfittxija g[al Mario Camilleri ta’ 51 sena mill-Belt u ibnu Mario Camilleri ta‘ 21 sena

vittma, l-Ispettur Pullicino qal li l-Ispettur Camilleri se jixhed f’dawn il-pro/eduri. Fil-Qorti l-Avukat Joe Giglio qal li b[ala parti minn dawn il-[lasijiet Zahra [a ;i]irina ming[and Galea li kienet tiswa’ eluf ta’ ewro. Wara x-xhieda tal-Ispettur Chris Pullicino, il-Qorti ddikjarat li hemm bi]]ejjed provi biex Jason Galea u Ronald Urry jitqieg[du ta[t att ta’ akku]a. Il-ka] ikompli fid-9 ta’Settembru fid-9.00 a.m. Matthew Zahra kien instab midfun fil-Qajjenza, Bir]ebbu;a waqt li kienet qed issir it-tfittxija g[al Mario Camilleri ta’ 51 sena millBelt u ibnu Mario Camilleri ta’ 21 sena, li b[al missieru

media•link COMMUNICATIONS

kien residenti tal-Ibra;;. L- ir;iel qeg[din ji;u akku]ati wkoll li fis-17 ta’ Lulju li g[adda difnu lil Zahra wara li qatluh, li u]aw armi u munizzjon ming[ajr li/enzja tal-Kummissarju talPulizija, li sparaw b’arma f’post pubbliku, u li serqu o;;etti minn fuq il-vittma, li l-valur tag[hom huwa ta’ aktar minn €2,300, li kisru l-pa/i pubblika u li saru re/idivi. Sadattant nhar l-Erbg[a, 31 ta’ Lulju se tibda lkumpilazzjoni dwar il-qtil doppju ta’ Mario Camilleri, mag[ruf b[ala l-“Imnie[ru” u ta’ ibnu fejn dwar dawn iddelitti qeg[din ji;u akku]ati Jason Galea, li g[alhekk qed

jiffa//a akku]i ta’ tliet omi/idji u George Galea ta’ 41 sena minn Ra[al :did u residenti San :iljan, u li ji;i [u Ronald Urry mill-istess omm. G[al Jason Galea qed jidher l-Avukat Joe Giglio, g[al George Galea qeg[din jidhru l-Avukati Giannella Demarco u Gianluca Caruana Curran filwaqt li g[al Ronald Urry qed jidher il-Prokuratur Legali Mario Mifsud Bonnici. Il-Prosekuzzjoni qed titmexxa mill-Ispetturi Chris Pullicino, Michael Mallia, Louise Calleja, Fabian Fleri. L-Avukat Stefano Filletti qed jidher b[ala parti /ivili g[allmara u l-;enituri tal-vittma.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.