€0.55
Numru 13,502
L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
De/i]jonijiet li jkissru n-negozju Il - GRTU kitbet lill Gvern u g[amlet a//enn partikulari g[all - bidliet fil - pjani dwar il - pro;ett tal Belt , l - g[eluq [esrem tal - Family Park f ’ Marsascala , u l waqfien tat - Time Managed Parking Scheme fin - Naxxar . Dan fid - dawl li g[al dawn l - a[[ar snin , il GRTU , il - Kamra Maltija g[all Intrapri]i }g[ar u Medji , ilha tis[aq li kull meta jitfassal jew jinbidlu l - pjani ta ’ pro;etti pubbli/i , in negozji fil - lokalità g[andhom ikunu ikkonsultati . Fil - fatt , il - GRTU insistiet biex fl - Att dwar in - Negozji ] - }g[ar , jid[ol spe/ifikament id - dritt tan - negozji li jinsistu fuq il - kejl tal - impatt ekonomiku fuq in negozji tag[hom f ’ kull de/i]joni tal Awtoritajiet Pubbli/i li taffettwa l - andament tan - negozji tag[hom . Fi stqarrija li [ar;et , il - GRTU sostniet li s sidien tan - negozji la jir/ievu assistenza , sussidju u l - anqas kumpens ming[and [add [lief f ’ ka]ijiet e//ezzjonali , u kull meta jing[alqu t toroq , isiru x xog[lijiet , jinbidlu l pjani ta ’ pro;etti , jew jintilfu l - postijiet tal parke;; , u t - telf tan negozju jbatuh huma . Fl - istqarrija , il GRTU elenkat kif is sidien tan - negozji tal Belt ilhom isofru g[al ]mien twil hekk kif g[al pa;na 2
Antoine Borg, ilbiera[ kien elett b[ala deputat g[all-Partit Nazzjonalista, minflok Lawrence Gonzi, li ma baqax fil-Parlament Malti aktar kmieni matul dan ix-xahar. L-ewwel impenji ta’ Antoine Borg b[ala deputat bdew b’laqg[a mal-Kap tal-Partit Nazzjonalista, Simon Busuttil, u mas-Segretarju :enerali, Chris Said. Ara wkoll pa;na 5
Coleiro Preca imgiddba mill-Uffi//ju tal-Ispeaker Wara li fil-bidu tal-;img[a, il-Ministru Marie Louise Coleiro Preca qalet li [adet ]ball fid-dikjarazzjoni tal-assi tag[ha min[abba li [alliet f’idejn l-istaff tal-Parlament, issa l-Ministru ;iet imgiddba mill-Uffi//ju tal-Ispeaker stess. Din i/-/anfira qawwija waslet permezz ta’ stqarrija li bag[at l-Uffi//ju ta’ An;lu Farrugia wara l-istejjer ]velati fil-gazzetti il-mument u INNAZZJON, li kixfu n-nuqqas tal-istess Ministru fiddikjarazzjoni tal-assi tag[ha. F’din id-dikjarazzjoni, Marie Louise Coleiro Preca ma ddikjaratx il-paga li kienet
tie[u mix-xog[ol li kellha b[ala Prin/ipal madDipartiment tal-Edukazzjoni, kariga li kienet i;;orr salarju b’massimu ta’ kwazi €20,000, li baqa’ jin[are; sas-sena li g[addiet. G[all2012, Coleiro Preca iddikjarat biss id-d[ul tag[ha millParlament. Meta nhar it-Tnejn kienet mistoqsija dwar iddikjarazzjoni tal-assi tag[ha, il-Ministru stqarret li m’nalla konna a[na li bl-istejjer tag[na ;ibnieha konxja li ma ddikjaratx id-d[ul millimpjieg li kellha mal-Gvern. U semmiet lil Anna Brincat
mill-istaff tal-Kamra tadDeputati. “Jien l-informazzjoni li tajt kienet l-informazzjoni li waslet ming[and Anna Brincat, li tie[u [sieb laccounts tal-Parlament,” sostniet il-Ministru jumejn ilu. I]da hawn [are; it-tieni nuqqas ta’ verità tal-Ministru Coleiro Preca, g[aliex kif qal l-Uffi//ju tal-Ispeaker flistqarrija tieg[u, mhux veru li l-Ministru kellmet lil Anna Brincat. Mill-verifiki li g[amel luffi//ju tal-Ispeaker talKamra, An;lu Farrugia, dan mhuwiex minnu. L-istqarrija
Il-kri]i tal-E;ittu
Sport
Ta[ditiet bejn Catherine Ashton tal-UE u l-eks President I]lamiku, Mursi
{amrun S. v Pietà H. fit-tieni round tal-U*Bet FA Trophy
Ara pa;na 14
Ara pa;na 30
tg[id li “g[alkemm setg[et kellmet lil xi uffi/jal millUffi//ju, ]gur li ma kellmitx lis-Sinjura Brincat”. Sadattant, wara tlett ijiem s[a[, IN-NAZZJON g[adu ming[ajr twe;iba g[al e-mail li bg[atna b’numru ta’ mistoqsijiet lill-Ministru talFamilja u s-Solidarjetà So/jali, Marie Louise Coleiro Preca, b’rabta mad-dikjarazzjoni talassi tag[ha. A[na staqsejna liema xog[ol ikopri l-ammont imni]]el fidDikjarazzjoni tal-Assi, u g[aliex ma semmietx li hi kienet impjegata mal-Gvern.
g[al pa;na 3
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
2 Lokali
Appell biex in-negozji jkunu kkonsultati fis - sajf , li [alliet impatt negattiv fuq [afna negozji . Din kienet ukoll de/i]joni li skont il - GRTU , b ’ konsultazzjoni setg[et ittie[det mod ie[or u ]gur li l - impatt ekonomiku fuq in negozji ma ;iex imkejjel . Il - GRTU appellat lill - Awtoritajiet kollha u lill - Kunsilli Lokali biex ma jinsew qatt l obbligu tag[hom li jkejlu l - impatt ekonomiku fuq in negozji fil - komunità tad - de/i]jonijiet kollha li jaffettwahom u li j]ommu miftu[ il pro/ess kontinwu tal konsultazzjoni li jaffettwaw in - negozji .
minn pa;na 1
kien miexi l - pro;ett il kbir tad - da[la tal - Belt u kienu qed jittamaw li r - ritmu tax - xog[ol ji;i iktar mg[a;;el minflok jitnaqqas . Fid - dawl tal - fatt li issa t[abbar li ming[ajr ebda konsultazzjoni , it tmiem tal - pro;ett se ji;;ebbed b ’ sena o[ra , dan ifisser li n - negozji se jsofru bir - ri]ultat li aktar negozji fil - Belt jidde/iedu li j/ekknu l operat kummer/jali tag[hom biex inaqqsu l - ispejje] , li jfisser telf ta ’ impjiegi . Il - GRTU tkellmet ukoll dwar id - de/i]joni li jing[alaq il - Park tal Familja f ’ Marsascala
It-Temp
UV INDEX
9
IT-TEMP> ftit imsa[[ab, b’waqtiet xemxin VI}IBBILTÀ> tajba IR-RI{: [afif g[al moderat mill-Majjistral, li jdur mill-Punent g[all-Majjistral BA{AR> moderat g[al qawwi, li jsir moderat IMBATT> baxx mill-Punent Majjistru, lokalment baxx g[al moderat g[all-ewwel TEMPERATURA: l-og[la 32˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.0mm Xita mill-1 ta’ Settembru 428.3mm IX-XEMX> titla’ fis-06.08 u tin]el fit-20.09
IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN
L-ERBG{A L-og[la 32˚C L-inqas 24˚C
IL-{AMIS L-og[la 31˚C L-inqas 23C
IL-:IMG{A L-og[la 32˚C L-inqas 24˚C
IS-SIBT L-og[la 30˚C L-inqas 214˚C
IL-{ADD L-og[la 34˚C L-inqas 25˚C
UV
UV
UV
UV
UV
9
8
9
9
9
TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) ilbiera[ kienet> Malta 32˚C xemxi, Al;eri 31˚C xemxi, Amsterdam 19˚C imsa[[ab, Ateni 35˚C xemxi, Li]bona 30˚C xemxi, Berlin 22˚C imsa[[ab, Brussell 20˚C imsa[[ab, il-Kajr 35˚C xemxi, Dublin 21˚C imsa[[ab, Kopen[agen 25˚C xemxi, Frankfurt 23˚C imsa[[ab, Milan 30˚C xemxi, Istanbul 30˚C xemxi, Londra 17˚C imsa[[ab, Madrid 32˚C xemxi, Moska 21˚C imsa[[ab, Pari;i 23˚C imsa[[ab, Bar/ellona 28˚C xemxi, Ruma 30˚C xemxi, Tel Aviv 31˚C xemxi, Tripli 32˚C xemxi, Tune] 34˚C xemxi, Vjenna 26˚C ftit imsa[[ab, Zurich 23˚C imsa[[ab, Munich 20˚C imsa[[ab, Stokkolma 20˚C imsa[[ab, San Pietruburgu 25˚C ftit imsa[[ab.
Il-Ministru Brincat jg[atti xturu b’rapporti fuq rapporti Ir-rapport li bih il-Ministru Leo Brincat qed jipprova jg[atti xturu dwar il-Park tal-Familja la hu a;;ornat u lanqas mhu fattwali. Fi stqarrija, il-Partit Nazzjonalista qal li kuntrarju g[al dak li qed jg[id ir-rapport talManagement Efficiency Unit, id-Direttorat talPark kien involut tant li l-[addiema taddirettorat g[enu fil-bini tal-[itan tas-sejjie[ u kienu involuti f’diskussjonijiet mal-Inspire dwar l-operat tal-Park. Il-PN kompla li meta fir-rapport ing[ad li dDirettorat tal-Park seta jipprovdi s-si;ar u larbuxelli, dan kien xhieda li l-Ministru Brincat ma jafx kif jit[addmu l-fondi Ewropej. Dan g[aliex dipartimenti tal-Gvern mhux eli;ibbli
g[all-finanzjament mill-Unjoni Ewropea u g[aldaqstant kien jag[mel iktar sens li s-si;ar jinxtraw mill-privat u l-ispi]a tkun eli;ibbli g[all-fondi. L-istqarrija ttemm li l-Ministru Leo Brincat g[andu ja;ixxi ta’ Ministru u mhux aktar ta’ kelliem tal-Oppo]izzjoni, u jerfa’ rresponsabbiltajiet tieg[u. Sal-lum, il-Ministru Leo Brincat g[adu ma we;ibx mistoqsijiet dwar x’se ji;ri millhydroliser tal-Impjant ta’ Sant’Antnin, li blisku]a tieg[u, kien g[alaq il-Park tal-Familja. Lanqas g[adu ma wie;eb g[all-mistoqsija li liktar tinteressa lill-pubbliku: meta se jer;a’ jifta[ il-Park tal-Familja?
Is-Sindku tal-belt ji/[ad li waqqaf xi permessi g[at-tined L-ewwel minn 23 tinda g[a]-]wiemel tal-karozzini kienet inawgurata fix-Xatt tas-Sliema. Din it-tinda, li g[andha fa/ilità g[al ]iemel u karozzin wie[ed biss, hi differenti minn dawk li kienu qed isiru fil-Belt u f’postijiet o[rajn, u hi mag[mula millcanvas. Is-Segretarju Parlamentari Roderick Galdes ikkritika ttined li kienu qed isiru qabel u qal li dawn kieu qed jiswew madwar €40,000 waqt li dawk li qed isiru issa qed jiswew biss €3,000 kull wa[da. Galdes sostna li sa issa kienu saru tliet tined biss g[aliex in-nefqa kienet kbira. Il-problema tat-tined u lilqug[ g[all-karozzini ilha 20
sena u qatt ma kienet solvuta, sostna Roderick Galdes, li kompla li l-Gvern qed jippjana li jag[mel tined o[ra f’Tas-Sliema, fil-Belt u f’San :iljan. It-tined il-;odda qed isiru mit-Taqsima Manutenzjoni tal-G[ammieri u se jkunu mg[ammra bil-fa/ilitajiet me[tie;a, inklu] l-ilma. Dwar it-tined tal-Belt, isSegretarju Parlamentari qal li s-Sindku tal-Belt mhux jag[ti l-permessi me[tie;a biex isiru x-xog[lijiet fit-toroq u g[alhekk dawn g[adhom ma bdewx. I]da ikkuntattjat minn dan il-;urnal, is-Sindku tal-Belt Valletta, Alexiei Dingli, /a[ad li waqqaf xi permessi, tant li g[andha ssir laqg[a
dwar dan illum stess. Lanqas mhi vera l-allegazzjoni tasSegretarju Parlamentari Galdes li qed ja;ixxi wa[du. Alexiei Dingli tenna li kemm il-kunsillieri tal-PN kif ukoll il-minority leader tal-Partit Laburista huma infurmati b’dak li g[addej. Is-sindku tal-Belt kompla li dawn it-tined g[andhom ikunu f’post li ma jkunx qrib residenzi jew stabbilimenti b[al ristoranti, u g[andu jkun ikkunsidrat ukoll l-impatt fuq it-traffiku. Mistoqsi dwar il-fatt li ttined huma mag[mula b’mod li x-xemx kienet die[la sew u z-]iemel di;à kien kwa]i fixxemx, Roderick Galdes qal li dawn it-tined se jipprovdu lilqug[ ne/essarju.
B[al-lum 25 sena
I
t-t[affir g[a]-]ejt fl-ib[ra territorjali Maltin kien parti mill-programm ta’ [idma tal-Gvern Malti. Qabel wie[ed jasal biex jibda j[affer g[a]-]ejt, huma me[tie;a [afna studji ;eolo;i/i u tekni/i, u minn ]mien g[al ]mien isiru sej[iet g[all-esplorazzjoni. Waqt li kien qed jitkellem fil-ftu[ ta’ wirja agrarja fi :nien Romeo Romano f’Santa Venera, il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami esprima s-sodisfazzjon tieg[u li kienu diversi l-kumpaniji li tefg[u l-offerti tag[hom biex i[affru g[a]-]ejt fl-ib[ra Maltin. Fost dawn kien hemm kumpaniji fost l-akbar fid-dinja. Tag[bija ta’ detonators g[all-u]u minn kumpaniji g[at-t[affir ta’ bjar ta]-]ejt filLibja sabet diffikultajiet fil-Gre/ja wara li l-awtoritajiet Griegi ]ammewha fuq suspett li dak kien materjal li seta’ jintu]a g[al skop ta’ ;lied. Dwar dan il-ka] kellu jintervjeni l-Ministru tal-Affarijiet Barranin, ?ensu Tabone, u l-awtoritajiet Maltin baqg[u f’kuntatt ma’ dawk Griegi wara li l-vapur li kien qed i;orr it-tag[bija t[alla jitlaq mill-Gre/ja biss wara li n[attet it-tag[bija hemmhekk.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
Lokali 3
Fl-2012 Marie Louise Coleiro Preca da[[let €40,000 minn pa;na 1
Anzjan jipprepara biex jo[ro; bid-dg[ajsa tieg[u mid-Dwejra, G[awdex. Din hi attività komuni [afna f’dawn ix-xhur tas-sajf. Dan ir-ritratt, li ttie[ed minn Gerard Xuereb, qed jipparte/ipa fil-kompetizzjoni tal-fotografija ta’ IN-NAZZJON u il-mument.
U wara l-pressjoni kbira li saret fla[[ar jiem mill-;urnalisti ta’ INNAZZJON, sa fl-a[[ar issa nafu kemm qalg[et is-sena l-o[ra l-Ministru Marie Louise Coleiro Preca. Dan, g[aliex fi stqarrija ma[ru;a tard ilbiera[ filg[axija, il-Ministru g[amlet dak li m’g[amiltx fid-dikjarazzjoni tal-assi u ppubblikat id-d[ul tag[ha g[all-2012 li b’kollox jammonta g[al €40,000. Dan l-ammont li da[[let is-sena lo[ra hu d-doppju ta’ dak li kienet iddikjarat ori;inarjament fidDikjarazzjoni tal-Assi, fejn hi allegat li [adet ]ball min[abba li ng[atat informazzjoni [a]ina mill-Accounts Section tal-Parlament. Fl-i]ball tag[ha, Coleiro Preca insiet tinkludi d-d[ul mill-impjieg tag[ha ma/-/ivil – d[ul li kien separat mill-paga li kellha b[ala Membru Parlamentari. I]da mill-verifiki li g[amel l-uffi//ju tal-Ispeaker tal-Kamra An;lu Farrugia, dan mhuwiex minnu. Min-na[a tag[ha, il-Ministru, flistess stqarrija tal-biera[, baqg[et issotni li hi ng[atat l-informazzjoni ]baljata u qed tibqa’ tg[id li kienet Anna Brincat tal-Accounts Section li ma pprovdietx l-informazzjoni korretta. Issa l-Ministru qed tg[id li hi ppubblikat l-informazzjoni kollha marbuta mad-d[ul li kellha s-sena lo[ra sabiex “l-attentat miskin min-na[a tal-PN biex ipen;iha f’dawl qarrieqi jinqata’ darba g[al dejjem”.
Ministeru “iffullat” b’[addiema ;odda Il-Ministeru ta’ Marie Louise Coleiro Preca f’Palazzo Ferreria, il-Belt Valletta, jinsab iffullat blammont kbir ta’ [addiema li dda[[lu mill-elezzjoni ’l hawn. Sorsi ta’ min jorbot fuqhom qalulna li l-[addiema f’din il-binja fl-a[[ar xhur irduppjaw. L-istess sorsi minn ;ewwa dan il-Ministeru qalulna wkoll li fl-istess perijodu dda[[lu madwar 6
konsulenti ;odda, filwaqt li l[addiema qed igergru g[aliex fi kliemhom stess “spi//aw fuq xulxin”. Il-Ministeru g[all-Familja u s-Solidarjetà So/jali jinsab fi Triq ir-Repubblika, pre/i]ament quddiem itTeatru l-Imwaqqa’. Jidher illi fl-a[[ar sig[at kien hemm ukoll nies li tqabbdu apposta biex iduru lbini kollu [alli jaraw kemm
hemm nies f’kull kamra, u kif jista’ jinstab aktar spazju g[all-impjegati li dda[[lu mal-Ministeru. Is-sorsi tag[na qalulna illi biex il-Ministru Coleiro Preca takkomoda lil dawn il-[addiema, se tkun qed tokkupa sular ie[or minn din il-binja. {afna impjegati talMinisteru qed jistaqsu “minn fejn ;ew dawn innies kollha”? Allegatament,
fost dawn il-[addiema, hemm u[ud li huma mni]]la b[ala impjegati tadDipartiment tas-Sigurtà So/jali. Dawn, i]da, qed jirrappurtaw kuljum g[axxog[ol fil-Ministeru f’Palazzo Ferreria. Apparti dan l-inga;; enomri ta’ nies fil-Ministru, hemm ukoll ka]i xokkanti fejn allegatament tqa//tu nies li forsi kienu ittimbrati
b[ala ‘nazzjonalisti’. Filfatt, is-sorsi tag[na qalulna li /erti nies twarrbu g[al kollox mill-bordijiet medi/i illi n[atru mill-Ministeru ta’ Coleiro Preca. Allegazzjonijiet o[ra jirrigwardaw mara illi dda[[let fil-Ministeru talFamilja u s-Solidarjetà So/jali u qed ting[ata allowance g[all-karozza, meta din lanqas biss issuq.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
4 Lokali
12-il xahar [abs Mixli li fera fuq serq ta’ g[odda persuna b’daqqa ta’ si;;u
Matthew Piscopo ta’ 38 sena mill-Floriana ;ie kkundannat 12-il xahar [abs wara li ammetta quddiem ilMa;istrat Natasha Galea Sciberras li flimkien ma’ persuna o[ra, nhar il-{amis li g[adda, seraq g[odda li lvalur tag[ha huwa ta’ aktar minn €233 g[ad-dannu ta’ Clint Galea, u li s-serqa saret g[all-[abta tal-5.30am. Piscopo ammetta li lg[odda seraqha minn karozza li kienet ipparkjata fil-Floriana. Il-Qorti qalet li fid-dawl tal-ammissjoni tieg[u, il-Qorti ma tistax [lief issibu [ati. Dwar il-
piena, il-Qorti [adet inkunsiderazzjoni lammissjoni bikrija mag[mula minnu u li g[alkemm dan m’g[amlux mal-ewwel, fil-jum ta’ wara li fih ikkommetta r-reat, huwa kkopera mal-Pulizija. Il-Qorti qieset ukoll il-fatt li l-g[odda kienet irritornata kollha lis-sidien tag[ha. Ittie[ed ukoll inkunsiderazzjoni l-fatt li Piscopo g[andu vizzju serju tad-droga u li huwa jixtieq jing[ata l-g[ajnuna u l-kura me[tie;a biex jeg[leb dan ilvizzju. Fil-fatt, il-Qorti qieset ukoll illi kemm id-difi]a kif
ukoll il-prosekuzzjoni ssu;;erew li Piscopo g[andu jing[ata piena kar/erarja effettiva, bil-g[an li huwa jing[ata kemm jista’ jkun malajr l-g[ajnuna kollha li g[andu b]onn biex jirriabilita ru[u minn dan il-vizzju. Il-Qorti qieset ukoll innatura tar-reati u l-kondotta tieg[u, li tinkludi sejbien ta’ [tija dwar pussess illegali ta’ droga, kif ukoll kundanna dwar reati li g[alihom limputat ing[ata sentenza ta’ [dax-il xahar pri;unerija effettiva. L-Ispettur Kylie Borg mexxiet ilProsekuzzjoni.
Skiet mill-Kunsill ta’ {a]-}ebbu; {amest ijiem ilu, dan il;urnal bag[at serje ta’ mistoqsijiet lill-Kunsill Laburista ta’ {a]-}ebbu; dwar is-serqa kbira li twettqet millbini tal-Kunsill, fejn mill-kamra tal-iskrivani ttie[ed l-ammont ta’ €5,200. I]da l-Kunsill qed jibqa’ j]omm fommu sieket dwar dan il-ka], tant li ddomandi ta’ IN-NAZZJON sallum baqg[u mhux imwie;ba. Din is-serqa ;iet imfissra min-nies li tkellmu ma’ INNAZZJON b[ala wa[da “studjata sew” tant li g[adha qed ti;i investigata mill-Pulizija tad-Distrett, g[alkemm isSindku Laburista, Alfred Grixti, baqa’ totalment sieket dwar dak li se[[. Permezz ta’ email, dan il;urnal staqsa direttament lisSegretarju E]ekuttiv tal-Kunsill Lokali, Chris Formosa, jekk hux veru li l-ammont misruq kien jaqbe] il-€5,000. Staqsejna
wkoll jekk hix prassi normali li jit[allew dawn il-flus kollha filbini tal-Kunsill, u jekk hux minnu li fil-bieb tal-iskrivani t[alliet i/-/avetta mal-bieb. A[na tlabna lis-Segretarju E]ekuttiv biex ikollna t-tw;ibiet sal-:img[a fil-5pm; i]da dawn ir-risposti dwar dan il-ka] sensittiv baqg[u qatt ma waslu, u l-Kunsill Laburista qed i]omm skiet totali. Kif ]vela dan il-;urnal, jirri]ulta li l-[alliel jew [allelin li serqu l-bini tal-Kunsill ta’ {a]-}ebbu; fi Triq l-Isqof Caruana kienu jafu l-post sew, tant li allegatament ni]lu millbit[a u da[lu mit-tieqa tat-toilet. Mill-investigazzjoni [are; illi mal-bieb tal-kamra fejn ikunu liskrivani, allegatament kien hemm imdendla /-/avetta. Sorsi li tkellmu mag[na qalulna li l-ammont ta’ €5,200 illi nsteraq mill-Kunsill ta’ {a]}ebbu; huwa wie[ed kbir. Dan
l-ammont huwa ekwivalenti g[all-cash kollu li jid[ol filKunsill f’temp ta’ ;imag[tejn, meta suppost ma jin]ammux dawk il-flus kollha fil-kxaxen. L-istess sorsi li tkellmu mag[na qalulna li huwa stramb [afna kif ma ssemma xejn filmedia dwar din is-serqa kbira. Staqsew ukoll g[aliex t[allew daqstant flus fil-bini tal-Kunsill, min kien responsabbli minn dawn il-flus, u jekk hux veru li mal-bieb t[alliet imdendla //avetta. Minn informazzjoni li g[andna, [afna mill-kunsilliera meta tkellmu mas-Sindku qalulu b’mod dirett illi xammew din listorja tinten. Fost dawk li tkellmu jidher li kien hemm ilkunsilliera Laburista Catherine Sammut. Fil-bini tal-Kunsill ta’ {a]}ebbu;, li hu mqassam fuq sular, mhemm l-ebda cameras tas-sigurtà.
}ag[]ug[ ta’ 24 sena mir-Rabat ing[ata l-libertà provi]orja fuq depo]itu ta’ €500 u garanzija personali ta’ €5,000 wara li wie;eb li mhux [ati li nhar il-{add li g[adda, meta kien f’[anut tax-xorb fir-Rabat stess, ta daqqa ta’ si;;u tal“barijiet” fuq ras Richmond Tong, li huwa wkoll Rabti. Karmenu Falzon kien mixli li g[all-[abta tal10.30pm kellu argument ma’ Tong fil-[anut Beer Barrel Bar, u kien hemm li [ebb g[alih u kka;unalu feriti gravi. Il-vittma ttie[ed l-isptar fejn instab li kellu ;rie[i f’rasu. Dan be]a’ mill-punti u rrifjuta li jsirulu g[ax jib]a’ millabra. Il-Qorti hawn appuntat
ukoll lill-espert forensiku Mario ..... biex tiskopri jekk il-;rie[i tieg[u humiex per durata jew le. L-Avukat talG[ajnuna Legali Yana Micallef Stafrace, li dehret g[al Falzon, spjegat lillMa;istrat Francesco Depasquale dwar ilkondotta nadifa li g[andu lakku]at, li ja[dem flindustrija tal-kostruzzjoni. Qalet li huwa importanti g[alih li jit[alla jo[ro; mid-dar sa minn kmieni, fit-3.00am, u jasal id-dar g[all-[abta tas-7.00pm. Hija qalet li huwa importanti li Falzon jibqa’ g[addej bix-xog[ol tieg[u. Il-Qorti laqg[et it-talba; lakku]at irid ikun id-dar sa mhux aktar tard mit8.00pm.
Il-Qorti dwar pussess ta’ droga Nigel Dingli ta’ 19-il sena li joqg[od Marsalforn, tressaq fil-Qorti ta’ G[awdex u kien akku]at li nhar il-{add f’post li jinsab f’Marsalforn, u f’diversi postijiet o[ra, kellu fil-pussess tieg[u r-ra]a talkannabis. Hu kien akku]at ukoll li kiser xi wa[da mill-
kundizzjonijiet tal-[elsien mill-arrest imposti fuqu millQorti tal-Ma;istrati ta’ G[awdex. L-imputat wie;eb [ati talakku]i mi;juba kontrih u tpo;;a ta[t probation g[al perijodu ta’ tliet snin. Il-prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Frank Tabone.
:ermani] akku]at bi vjolenza kontra l-Pulizija Ale Buhler, :ermani] ta’ 33 sena residenti f’San :iljan, tressaq b’arrest filQorti ta’ G[awdex u kien akku]at li fit-22 ta’ Lulju, flIm;arr limiti ta’ G[ajnsielem, hedded, attakka jew g[amel re]istenza bi vjolenza fuq [ames membri tal-Korp talPulizija. Hu kien akku]at ukoll li kka;una ;rie[i [fief fuq tnejn minn dawn il-Pulizija u li g[amel [sara fuq il-proprjetà
u l-uniformi ta’ dawn ilPulizija. Ole Buhler kien akku]at ukoll li offenda l-pudur jew il-morali b’g[emil li sar f’lok pubbliku jew espost g[allpubbliku. Hu wie;eb [ati g[allakku]i mi;juba kontra tieg[u u tpo;;a ta[t ordni ta’ probation g[al perijodu ta’ tliet snin. Il-prosekuzzjoni tmexxiet mill-Ispettur Frank Tabone.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
Lokali 5
All Invest mfittex minn investituri li allegaw li ;ew imqarrqa }ew; persuni u koppja ippre]entaw tliet ittri uffi/jali b’mod separat filPrim’Awla tal-Qorti ?ivili kontra l-kumpanija All Invest Company Limited u Wallace Falzon, f’isem l-istess kumpanija li tinsab f’{a]}abbar. Il-persuni qeg[din jg[idu li lkumpanija tal-investiment qarrqet bihom u g[amlet affarijiet li ma kienx hemm ftehim dwarhom. Angela Incorvaja ta’ 52 sena qalet li Wallace Falzon kien mar id-dar tag[ha f’isem ilkumpanija All Invest, u hi a//ettat li tinvesti flusha mal-kumpanija i]da ta[t kundizzjoni /ara, li kull prodott kellu jkun capital guaranteed. Incorvaja qalet li lkumpanija mhux biss kisret l-istruzzjonijiet li hi tat, imma ag[ar minn hekk, permezz ta’ dikjarazzjonijiet mhux minnhom, ippruvat ti;;ustifika l-bejg[ ta’ prodotti li ma kinux dak li riedet hi, u li qatt ma messhom inbieg[u lilha. Alexander u Mansueta Farrugia wkoll [aduha qatta bla [abel malkumpanija, fejn qeg[din jag[tu l-istess ra;unijiet g[aliex il-kumpanija All Invest [adet /erti de/i]jonijiet kontra xxewqa tag[hom u g[alhekk l-investiment tag[hom spi//a biex tnaqqar. Persuna o[ra kienet Maria Farrugia li qalet li l-All Care kisru listruzzjonijiet li hija tathom u injorawha kompletament. Effettivament, lilha kien inbieg[ il-prodott ARM Assured Income Plan 5 year. Wara dan, il-prodott ;ie mifdi fuq parir ta’ Falzon u l-flus riinvestiti fi prodott ie[or riskju] u kumpless b[al dak bl-isem “LM Australia x3”. Farrugia titkellem ukoll dwar formola mog[tija lilha, fejn lilha ing[ad biex titrasferixxi xi flus, meta dan ukoll sar minn wara dahar l-MFSA. L-ittri uffi/jali ;ew ippre]entati mill-Avukat Stefano Filletti.
Id-deputat Antoine Borg, ikkongratulat mit-Tabib Peter Micallef, hekk kif it-taqtig[a finali kienet bejn dawn i]-]ew; kandidati (Ritratt> Michael Ellul)
Antoine Borg elett Deputat tal-PN mis-7 Distrett Antoine Borg kien elett b[ala deputat ;did tal-Partit Nazzjonalista fil-Parlament f’elezzjoni ka]wali biex jimtela s-si;;u vakat birri]enja tal-eks Prim Ministru u eks Kap tal-PN, Lawrence Gonzi. Borg, eks kontrollur finanzjarju ta’ Media Link Communications, kiseb 2,253 vot u kien elett fis-sitt g[add tal-voti f’din l-elezzjoni ka]wali li saret ilbiera[ fi/?entru tal-G[add tal-Voti finNaxxar. Il-kwota kienet 2,038. G[al dan is-si;;u fuq isseba’ distrett elettorali ikkontestaw b’kollox seba’ kandidati, li tefg[u in-nomina tag[hom quddiem ilKummissjoni Elettorali.
Minbarra Antoine Borg, lo[rajn kienu Tony Abela, Rudolph Grima, Peter Micallef, Philip Mifsud, David Vassallo u Edwin Vassallo. Erbg[a minn dawn, ji;ifieri Tony Abela, Peter Micallef, Philip Mifsud u Edwin Vassallo, kienu di;à deputati fil-passat. Din se tkun l-ewwel esperjenza ta’ Antoine Borg fil-Parlament Malti wara li f’Marzu ikkontesta l-ewwel elezzjoni ;enerali tieg[u. Hu kien di;à qed iservi filKunsill Lokali tar-Rabat. Flewwel reazzjoni tieg[u, Antoine Borg irringrazzja lillvotanti li wrew il-fidu/ja fih. Hu kompla li j[oss it-toqol li qed jimla si;;u li kien okkupat minn politiku ta’
statura b[alma hu Lawrence Gonzi u wieg[ed l-impenn s[i[ tieg[u fil-Parlament g[all-;id tal-poplu b[ala parti minn Oppo]izzjoni b’sa[[itha u leali. Pre]enti biex isegwu landament ta’ din l-elezzjoni ka]wali f’xi [inijiet kien hemm il-Vi/i Kap tal-PN g[all-[idma tal-Partit, Beppe Fenech Adami, u s-Segretarju :enerali, Chris Said. Iktar tard wara nofsinhar, waqt laqg[a qasira fid-Dar ?entrali, il-Kap tal-PN, Simon Busuttil, u s-Segretarju :enerali Chris Said fer[u lil Antoine Borg u laqg[uh b[ala membru ;did tal-Grupp Parlamentari tal-PN. Lawrence Gonzi rri]enja mill-Parlament fis-17 ta’
Lulju wara karriera politika ta’ 25 sena li matulha serva tista’ tg[id f’kull kariga parlamentari, fosthom apparti PM, Kap tal-Oppo]izzjoni, Ministru, Kap tal-Kamra u anki b[ala Speaker. Fl-a[[ar elezzjoni ;enerali, Lawrence Gonzi kien kiseb 7,260 vot fuq dan id-distrett elettorali li huwa kompost mill-Imdina, {a]-}ebbug, {ad-Dingli, l-Im;arr, lImtarfa u r-Rabat. Fl-elezzjoni tad-9 ta’ Marzu, Lawrence Gonzi kien ;ie elett minn ]ew; distretti u kien /eda t-tieni distrett waqt li ]amm is-si;;u fuq is-seba’ distrett elettorali. Id-deputat lie[or tal-PN elett minn fuq dan id-distrett huwa Joe Cassar.
Is-Sindku u s-Segretarju E]ekuttiv jibqg[u ma jwi;bux Silenzju assolut misSindku u s-Segretarju E]ekuttiv tal-Kunsill Lokali ta’ San Pawl il-Ba[ar dwar il-pro;ett tal-parke;; fillokalità ta’ San Pawl ilBa[ar, fiz-zona mag[rufa b[ala tal-Erba’ Mwie]eb. Dan il-pro;ett qed ikompli jo[loq kontroversja filkunsill lokali min[abba lpermess marbut mieg[u. Wara li bqajna bla twe;iba konkreta, dan il-;urnal re;a’ kkuntattja lill-Kunsill Lokali
dwar dan il-pro;ett; i]da lmistoqsijiet tag[na re;g[u ;ew injorati u t-twe;iba min-na[a tal-Kunsill Lokali kienet hekk: “Fuq struzzjoni tas-Sindku Mario Salerno g[andi ninfurmak illi sSegretarju E]ekuttiv jinsab indispost u jirritorna flUffi//ju Amministrattiv nhar it-12 ta’ Awissu 2013. Din l-email se ti;i mg[oddija g[all-attenzjoni tieg[u.” Fost l-o[rajn a[na
staqsejna lill-Kunsill Lokali biex jag[tina kopja talpermess minn Transport Malta u d-dokumentazzjoni mill-MEPA li tg[id li ma g[andux b]onn permess. Fil-fatt, il-Kunsill Lokali ta’ San Pawl il-Ba[ar matul l-a[[ar ;img[at ta bidu g[al pro;ett li suppost g[andu j]id il-parke;; fiz-zona mag[rufa b[ala Erba’ Mwie]eb. I]da g[al dan ilpro;ett ma jidhirx li n[are; il-permess mill-MEPA.
Skont is-Sindku ta’ San Pawl il-Ba[ar, Mario Salerno, il-permess g[al dan il-pro;ett in[are; kif suppost minn Transport Malta, imma min-na[a talMEPA mhemmx g[alfejn jin[are; l-ebda permess, i]da sempli/iment notifika. Il-permess g[al dan ilpro;ett, li wassal biex twaqqa’ /int, inqatg[u xi si;ar u tne[[iet il-[amrija, mhu mni]]el imkien fis-sit elettroniku tal-MEPA.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
6 Lokali
La Valette Malta Fund je//edi s-€26 miljun La Valette Malta Fund irre;istra assi totali li jaqb]u s-€26 miljun sal31 Mejju 2013. F’g[eluq is-17-il anniversarju minn mindu tnieda l-Fond fis-suq, Mark Agius, il-Kap ta’ Valletta Fund Management Limited (VFM), qal li l-fond kien l-ewwel investiment f’Malta offrut lillinvestituri li joffri a//ess g[as-suq lokali tal-ishma u li sal-31 ta’ Mejju attira aktar minn 2,689 azzjonist fi]-]ew; klassijiet ta’ ishma li dan il-fond joffri, mag[rufa b[ala accumulator u distributor class of shares. Dan il-fatt jikkonferma l-affinità tal-investituri lokali biex jipparte/ipaw fil-potenzjal tat-tkabbir li joffru kumpaniji Maltin. Mill-bidu tal-Fond f’:unju 1996, il-Fond kellu tkabbir ta’ ’l fuq minn 236% li jirrifletti d[ul annwali ta’ 13.89%. Il-fond, li hu m[addem mill-VFM fuq parir ta’ Bank of Valletta plc jipprovdi lill-investituri tliet benefi//ji distinti: portafoll diversifikat talbonds lokali tal-Gvern ta’ Malta, d[ul annwali ta’ 4.62% u a//ess g[allinvestiment f’qasir zmien. La Valete Malta Fund hu parti mis-soluzzjonijiet li jipprovdu tkabbir kapitali fit-tul u linvestituri jista’ jkollhom a//ess g[al dan il-fond b’sottoskrizzjoni ta’ €2,500 jew permezz ta’ pjan ta’ investiment mensili ta’ €50.
Premju ta’ €150,000 fis-Super 5 mhux mi;bur Il-kumpanija Maltco Lotteries av]at li premju li ntreba[ kwa]i xahrejn ilu tas-Super 5 u li ammonta g[al €150,000, g[adu ma n;abarx. Maltco Lotteries av]at ukoll li /-/ans biex il-persuna rebbie[a ssarraf dan ilbiljett se jiskadi nhar it-Tnejn li ;ej. Jekk sa dakinhar dan il-premju jibqa’ ma jin;abarx, is-somma tintilef darba g[al dejjem. Il-biljett rebbie[ inxtara minn banka
tal-Lottu fil-{amrun, u n-numri rebbie[a huma 36, 25, 15, 37, 23. Il-kumpanija Maltco, li t[addem isSuper 5 u l-Lottu, qed tappella lil dawk kollha li xtraw biljett g[al-lotterija ta’ dakinhar biex ji//ekkjaw sew in-numri li kellhom, bit-tama li jinstab ir-rebbie[ u ma jintilifx dan il-premju. Maltco qalet li wie[ed jista’ ji//ekkja l-biljett tieg[u fi kwalunkwe banka ta’ Maltco jew fuq is-sit
elettroniku tal-kumpanija www.maltco.com. Maltco kienet di;à estendiet ilperijodu biex wie[ed ji;bor il-flus li jirba[ minn 30 g[al 60 ;urnata. Dan biex ir-rebbie[a jkollhom aktar /ans jag[mlu dan. Il-biljett rebbie[ jista’ jissarraf biss fl-uffi//ji ewlenin ta’ Maltco, fil-bini ta’ {al Mann, Triq San Mikiel, l-Iklin, bejn id-9 a.m. u l-5 p.m.
Numru limitat ta’ postijiet fl-iskejjel tal-Knisja
Fir-ritratt jidhru s-Segretarju Amministrattiv tal-Caritas, An;lu Fenech, il-Kap E]ekuttiv tal-BOV, Charles Borg, i/-Chairman tal-BOV, John Cassar White, id-Direttur tal-Caritas, Monsinjur Victor Grech, u d-Deputat Direttur tal-Caritas, Monsinjur Carmelo Farrugia
Il-Bank of Valletta j;edded l-appo;; lejn il-Caritas Il-Bank of Valletta ;edded l-appo;; tieg[u lejn Caritas Malta. Id-donazzjoni tal-bank kienet ippre]entata mi/-Chairman tal-BOV, John Cassar White, u l-Kap E]ekuttiv tal-Bank Charles Borg waqt ]jara ta’ korte]ija midDirettur Monsinjur Victor Grech, id-Deputat Direttur, Monsinjur Carmelo Farrugia, u sSegretarju Amministrattiv tal-Caritas, An;lu Fenech, fi/-/entru tal-BOV f’Santa Venera. “B[ala bank b’kuxjenza so/jali, il-Bank of Valletta jirrikonoxxi r-rwol tal-Caritas biex tibni netwerk b’sa[[tu ta’ servizzi so/jali f’Malta,” qal John Cassar White. Fisser ukoll li
l-Programm tal-Bank g[all-Komunità qed jintu]a tajjeb b’appo;; tan;ibbli lil entitajiet li jipprovdu livell ta’ appo;; tant g[oli u professjonali lejn is-so/jetà. Monsinjur Grech qal li t-trattamenti li tipprovdi l-Caritas dejjem kellhom rata ta’ su//ess g[olja [afna, anke fix-xenarju pre]enti meta l-abbu] tad-droga qed ji]died, spe/jalment fost i]-]g[a]ag[. Il-Caritas tipprovdi wkoll servizzi lil nies bi problemi relatati ma’ u]ura, log[ob tal-azzard, vizzju tal-alko[ol u separazzjonijiet ta]-]wie;, fost o[rajn.
Il-Kurja lbiera[ bdiet tilqa’ l-applikazzjonijiet mill-;enituri li jridu jda[[lu lit-tfal tag[hom fl-Iskejjel tal-Knisja wara li ;ew vakati xi postijiet g[as-subien fir-raba’ sena tal-Primarja, u g[all-bniet li se jid[lu fl-ewwel sena tas-Sekondarja. L-applikazzjonijiet intlaqg[u fis-Segretarjat g[all-Edukazzjoni Nisranija, il-Furjana. Dan il-pro/ess se jitmexxa skont irRegolamenti tad-D[ul. Ilpolza tal-applikanti se ssir g[ada l-{amis, fil-Kurja Ar/iveskovili. Dik talbniet se tittella’ fis-1 p.m. filwaqt li tas-subien titla’ fis-1.30 p.m. Immedjatament wara t-tlug[, issir irre;istrazzjoni tat-tfal. G[aldaqstant, importanti li l-;enituri jkunu pre]enti g[all-polza. F’ka] ta’ diffikultà wie[ed jista’ j/empel ilBord tad-D[ul Skejjel talKnisja fuq 27790077 jew 27790060.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
Lokali 7
Jer;a’ jidda[[al wara [ames snin u jinqab]u mas-70 pulizija
Id-delegazzjoni mmexxija minn Jacek Protasiewicz, Vi/i President tal-Parlament Ewropew, fil-laqg[a mal-Kap tal-PN Simon Busuttil
Jawguraw lill-Kap Nazzjonalista u jwieg[du l-appo;;
Membri Parlamentari Ewropej Pollakki taw lawguri tag[hom lill-Kap talPartit Nazzjonalista Simon Busuttil u wieg[du wkoll lappo;; tag[hom flimkien ma’ dak tal-Partit Popolari Ewropew g[all-interess ta’ Malta fosthom fil-kwistjoni tal-immigrazzjoni irregolari. Delegazzjoni mmexxija minn Jacek Protasiewicz, Vi/i President tal-Parlament Ewropew, g[amlet ]jara ta’ korte]ija lill-Kap Nazzjonalista waqt jiem ta’ vaganza li qed iqattg[u f’Malta mal-familji tag[hom. Fi]-]jara fid-Dar ?entrali, filwaqt li awgura lill-Kap Nazzjonalista fil-kariga ;dida, Jacek Protasiewicz qal li filParlament Ewropew jin[ass in-nuqqas ta’ Simon Busuttil li dejjem [adem b’integrità u b’serjetà fuq ideat /ari. Il-Vi/i President tal-
Parlament Ewropew qal li lPartit Popolari Ewropew se jibqa’ jag[ti l-appo;; tieg[u lill-Partit Nazzjonalista mhux biss biex jer;a’ jkun il-partit li jwettaq l-a[jar politika g[all-pajji] i]da anke biex Malta tibqa’ tikseb l-akbar appo;; f’dak kollu li hu ta’ [tie;a g[all-poplu kollu fosthom il-kwistjoni talimmigrazzjoni irregolari. Filwaqt li laqa’ liddelegazzjoni Pollakka u ta lillmembri tag[ha merb[a f’pajji]na, Simon Busuttil qal li din kienet l-ewwel okka]joni tieg[u li jitkellem mag[hom fil-kariga ;dida tieg[u ta’ Kap tal-Partit meta sa ftit ]mien ilu kien kollega tag[hom fil-Parlament Ewropew. Il-Kap Nazzjonalista informa lillmembri tad-delegazzjoni Pollakka li ftit [in qabel illaqg[a tieg[u mag[hom, il-
Kumitat E]ekuttiv tal-PN kien g[adu kemm approva l-ewwel grupp ta’ kandidati li se jkunu qed jikkontestaw lelezzjonijiet tal-Parlament Ewropew is-sena li ;ejja. Filwaqt li fakkar fis-snin li [adem fil-Parlament Ewropew, Simon Busuttil esprima t-tama li l-Partit Nazzjonalista u aktar b’mod partikulari Malta tkompli tir/ievi l-appo;; tal-Partit Popolari Ewropew fit-twettiq tal-politika g[all-;id tal-poplu Malti. Flimkien mal-Kap Nazzjonalista kienu pre]enti wkoll Marthese Portelli, Kelliema g[all-Affarijiet Ewropej, u Trevor Degiorgio, Segretarju Internazzjonali talPN. Fid-delegazzjoni Pollakka kienu pre]enti wkoll Filip Kaczmarek, Krzystof Lisek u Piotr Borys.
T[alli r-ri]ultati petizzjoni mill-;enituri Melle[in minn Matthew Bonett
Il-pressjoni li saret mill;enituri u l-g[alliema talIskola Primarja tal-Mellie[a wasslet biex il-Ministru talEdukazzjoni Evarist Bartolo jirtira de/i]joni li kien [a u li di;à kienet ikkomunikata lillpersuna fi/-/entru tal-istorja. Fl-a[[ar jiem, Mary Rose Mercieca, li kienet A;ent Kap tal-Iskola Primarja talMellie[a matul is-sena skolastika li g[addiet, kienet infurmata li ma kinitx se tibqa’ tmexxi din l-iskola, ji;ifieri, fi kliem ie[or, kienet ir/eviet transfer. Madankollu, jidher li l[idma li Mary Rose Mercieca wettqet matul l-a[[ar sena [alliet effett po]ittiv, kemm fuq it-tfal, kif ukoll fuq il;enituri u l-g[alliema, tant li s-Sibt, tard filg[axija, inbdiet
petizzjoni fuq l-internet biex id-de/i]joni tal-Ministeru ti;i revokata u Mary Rose Mercieca tibqa’ tmexxi lIskola Primarja tal-Mellie[a. Din il-petizzjoni jidher li [alliet il-frott, tant li f’anqas minn 24 sieg[a, sal-{add filg[axija, mhux biss in;abru aktar minn 100 firma, i]da lpetizzjoni wasslet biex ilMinistru Evarist Bartolo, li ;ie elett fil-Parlament middistrett li jinkludi l-Mellie[a, ibiddel id-de/i]joni tieg[u u j[alli lil Mary Rose Mercieca b[ala Kap tal-Iskola talMellie[a. Fil-fatt, g[al aktar minn 100 email li r/ieva l-Ministru, flimkien mas-Segretarju Permanenti kif ukoll idDirettur :enerali, Evarist Bartolo wie;eb permezz ta’
post fuq Facebook fejn, fi kliemu, serra[ ras il-;enituri u l-g[alliema li Mary Rose Mercieca se tkompli tmexxi l-Iskola Primarja talMellie[a. IN-NAZZJON hu infurmat li din il-petizzjoni kellha lappo;; mhux biss ta’ numru ta’ ;enituri u g[alliema, i]da wkoll tal-membri tal-Kunsill tal-Iskola. Fil-fatt, hu mifhum li Mary Rose Mercieca kienet issib appo;; qawwi millistaff tal-istess skola. Skont is-sorsi tag[na, ixxnieg[a fil-Mellie[a kienet li d-de/i]joni li titne[[a Mary Rose Mercieca minn Kap talIskola Primarja ttie[det biex ji;i akkomodat xi [add ie[or, tant li anke l-petizzjoni nnifisha tag[mel referenza g[al dan.
Xi pulizija G[awdxin li ilhom is-snin ja[dmu f’Malta jistennew li jibdew iservu f’G[awdex huma urtati b’ka] li se[[ fl-a[[ar ;img[at u li fisser li huma nqab]u in;ustament minn pulizija ie[or li g[adu kif ;ie inga;;at lura fil-Korp wara [ames snin. Dan kien irri]enja minn jeddu imma re;a’ dda[[al u kien stazzjonat mal-ewwel f’G[awdex. G[al dan jidher li hemm il-barka tat-tmexxija tal-Korp u tal-Ministeru tal-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali. B’kollox, pre]entement hemm madwar 70 pulizija minn G[awdex li ja[dmu f’diversi taqsimiet talKorp f’Malta. Ilma;;oranza tag[hom jixtiequ li xi darba jmorru ja[dmu f’G[awdex fejn jg[ixu mal-familji tag[hom. Imma fl-a[[ar ;img[at idda[[al dan il-pulizija mill-;did mal-Korp – [a;a li jidher li ma kinitx ;rat qabel – u mal-ewwel intbag[at G[awdex.
Jidher li dan applika xi [ames snin ilu u ;ie a//ettat biex jid[ol filKorp, imma dde/ieda li jieqaf meta kien g[adu ta[t probation – tant li kif jesi;u r-regolamenti talPulizija, kellu sa[ansitra j[allas multa biex jag[mel dan. Imma, mill-elezzjoni ’l hawn, dan re;a’ dda[[al fil-Korp. Ukoll jekk kien telaq minn jeddu, ma jidher li sar xejn irregolari, g[ax seta’ jer;a’ jid[ol lura ming[ajr sej[a, u ming[ajr ma jer;a’ joqg[od g[all-kors tatta[ri; fl-Akkademja talPulizija. F’dan il-ka] ;iet applikata l-pro/edura mag[rufa b[ala reinstatement. Imma li urta lil [afna kien il-mod kif dan ilkuntistabbli sab ru[u millewwel f’G[awdex, u waqt li qabe] lil [afna o[rajn. Minn nhar it-Tnejn li g[adda hu ;ie stazzjonat fl-g[assa ta’ Marsalforn, fejn jidher li hu re;istrat b[ala residenti.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
Patrimonju 9
Il-Mu]ew ‘Il-{a;ar’ f’G[awdex ji;bed lin-nies u d-donazzjonijiet Mill-inawgurazzjoni uffi/jali tieg[u aktar kmieni din is-sena, il-Mu]ew ‘Il{a;ar - Heart of Gozo’ filBelt Victoria di;à ;ibed lejh 3,000 vi]itatur, xhieda talinteress mill-pubbliku lejn ilwirt storiku li fforma l-identità unika ta’ G[awdex. B[ala pro;ett ma[sub minn Monsinjur Joseph Farrugia, lecturer fl-Università ta’ Malta u eks Ar/ipriet talBa]ilika ta’ San :or;, ilmu]ew juri l-[afna reli;jonijiet li l-poplu G[awdxi kellu matul mijiet ta’ snin. “Dan hu l-qofol tal-kun/ett u l-[sieb wara dan il-mu]ew,” jispjega Antoine Vassallo, i/Chairperson tal-Fondazzjoni
Belt Victoria li mexxa dan ilpro;ett. “Mit-3,000 u i]jed ta’ dawk li ]aru l-mu]ew, madwar 300 biss kienu barranin. Dan ilfatt jikkonferma kemm Maltin u G[awdxin huma interessati fl-istorja tag[na u b’mod partikulari f’dan il-mu]ew. Minbarra vi]itaturi individwali, kellna ]jarat minn gruppi fosthom NGOs, minn parro//i u minn kunsilli lokali kif ukoll minn gruppi ta’ studenti minn [afna skejjel.” Il-mu]ew, li jinstab ma;enb il-Ba]ilika ta’ San :or; firRabat, G[awdex, hu pro;ett ta’ ’l fuq minn €1 miljun kofinanzjat mill-ERDF. Ilpjanti saru mill-perit G[awdxi
Saviour Micallef b’kollaborazzjoni ma’ Monsinjur Farrugia u spe/jalisti mirRenju Unit dwar disinn ta’ mu]ewijiet. ‘Il-{a;ar - Heart of Gozo’ hu l-ewwel binja fil-g]ejjer Maltin li nbniet apposta b[ala mu]ew, u tlaqqa’ partijiet stori/i minn dar Medjevali ma’ binja ;dida u moderna ddisinjata b’mod li tirrakkonta l-i]vilupp tal-komunità G[awdxija f’kuntest reli;ju]. G[all-wiri fil-mu]ew, wie[ed isib o;;etti stori/i u ta’ natura reli;ju]a li qabel ma kinux a//essibbli g[allwiri fil-pubbliku. Qabel linawgurazzjoni tal-mu]ew filfatt, il-Fondazzjoni Belt
Il-Mu]ew ‘Il-{a;ar’ jirrifletti l-interess tal-pubbliku lejn il-wirt storiku li fforma l-identità unika ta’ G[awdex
G[alkemm ilu miftu[ ftit xhur biss, il-Mu]ew ‘Il-{a;ar’ ;ibed lejh g[add ;mielu ta’ vi]itaturi
Victoria rrestawrat g[add ta’ o;;etti ta’ importanza storika u reli;ju]a li issa jinsabu g[all-wiri fil-pubbliku, g[allewwel darba. “L-intenzjoni tag[na hi li naraw dan il-mu]ew jikber u jespandi,” qal Monsinjur Farrugia, il-kuratur talmu]ew. Fil-fatt, hemm g[add ta’ pitturi li mistennija jkunu restawrati fosthom bi//iet interessanti tas-seklu 18 ta’ Giannicola Buhagiar, Francesco Zahra kif ukoll xog[lijiet mill-bottega ta’ Mattia Preti.” Il-mu]ew di;à beda ji;bed lejh diversi donazzjonijiet. Dawn jinkludu ]ew; va]uni Barokki tas-seklu 18 b’skultura fina fil-;ebla mog[tija minn familja G[awdxija, trittiku fotografiku postmodern mill-artist Amerikan Bill Armstrong simili g[al xog[ol li hemm g[all-wiri fil-Mu]ew tal-Vatikan, bizzilla fina ta’ Malta tas-seklu 19 li n;iebet lura mill-Iskozja u kollezzjoni ta’ muniti Bi]antini mog[tija minn kollezzjonist Malti. Donazzjonijiet b[al dawn
huma importanti [afna g[allmu]ew g[aliex ikompli jag[mluh mu]ew i]jed validu. Sezzjoni mill-mu]ew tidher li qed tikber b’rata tajba grazzi g[all-intervent u lg[ajnuna minn diversi patruni fosthom l-Isqof Mario Grech innifsu. Fil-fatt, il-mu]ew illum di;à g[andu fil-pussess tieg[u diversi o;;etti marbutin mal-Vatikan fosthom mitri u dokumenti importanti kif ukoll il-karlotta li l-Papa Benedittu libes fl-a[[ar jum tal-pontifikat tieg[u, donazzjoni li ;iet mis-segretarju tieg[u Monsinjur Alfred Xuereb. Il-mu]ew hu wkoll /entru kulturali, u kif kien di;à ppjanat, di;à laqa’ fih diversi attivitajiet kulturali fosthom lectures, tnedija ta’ kotba, wirjiet temporanji kif ukoll kun/ert fuq il-bejt. ‘Il-{a;ar - Heart of Gozo’ hu miftu[ kull ;img[a bejn itTlieta u l-{add mill-11 a.m. sas-7 p.m. G[al aktar informazzjoni, wie[ed jista’ j]ur is-sit www.heartofgozo.org.mt
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
10 Opinjoni
Letteratura u politika “Il-fehmiet li kittieb jemmen fihom iridu jkunu jaqblu g[as-sa[[a tal-mo[[, fit-tifsira medika, u s-sa[[a tal-[sieb li ma jaqtax: ’l hinn minn dan, nitolbu t-talent, li aktarx hu isem ie[or g[al twemmin s[i[.”
Il-[olqien jo[loq il-pjanti. “Il-;lieda tal-klassi tixbah ittkabbir ta’ pjanta. Il-pjanta hi g[amja u ma taf xejn, imma taf bi]]ejjed biex tibda timbotta ’l fuq lejn id-dawl u dan tag[mlu quddiem nuqqas ta’ qalb bla tmiem.”
Ta[t isem fittizju Iljunfant ja[rab, iwerwer in-nies. Min jg[id li mar na[a, min o[ra. “Il-;rajja
dejjem tidher /ara bi]]ejjed mill-bog[od imma aktar ma wie[ed jersaq lejn il-post fejn ;rat, aktar il-;rajja ti//ajpar.” Il-kittieb George Orwell jirrakkonta ;rajja li sab ru[u fiha meta bejn l-1922–1927 qeda dmirijiet mal-Pulizija Imperjali Indjana f’Burma. }mien wara stqarr li dan kien ]mien mo[li. B[ala pulizija ma riedx jidher ta’ iblah quddiem ;emg[a nies mi;bura madwar il-katavru ta’ bniedem li l-iljunfant qatel. Jaqdi dmiru kif jidhirlu imma jaqla’ kastig. Il-poplu mdejjaq bl-Ingli]i, juri d-diqa u r-rabja bi kliem u g[emil. Orwell hu kontra limperjali]mu. Kif jaqa’ liljunfant g[ad jaqa’ l-Imperu Ingli]. Shooting an Elephant hu esej li jag[ti l-isem lill;abra ta’ tlieta u g[oxrin. L-isem ‘George Orwell’ ;ie ma[luq minn Eric Arthur Blair (1903-1950) li donnu kien jist[i juri ismu fil-kitba. F’ittra li kiteb lil Leonard Moore fid-19 ta’ Novembru 1932 b’talba li jippubblikalu xi xog[lijiet, jg[idlu biex jag[]el isem g[alih minn fost
Eric Arthur Blair (1903-1950) li kien jikteb ta[t l-isem George Orwell
P.S. Burton, Kenneth Miles, George Orwell. H. Lewis Allways. I]id “I rather favour George Orwell.” Orwell hu msemmi l-aktar g[ax-xog[lijiet Animal Farm u Nighteen-Eighty-Four li qrajt ]mien ilu. Dan l-a[[ar barra l-esejs li semmejt qrajt Orwell – A Life in Letters u George Orwell Diaries li la[[ar tnejn huma ;abra ta’ Peter Davison. Minn dawn ixxog[lijiet tista’ tinbena bijografija.
Il-qoxra tal-ktieb ‘Shooting an Elephant’ miktub minn George Orwell
I]-]rin;
Wara l-iljunfant, ji;i r-rospu jew i]-]rin; – Some Thoughts of the Common Toad. “Qabel il-[uttafa, qabel ir-ran/is u mhux [afna wara l-pjanta tassil;, isellem lill-mi;ja tarrebbieg[a kif jaf hu, billi jo[ro; minn toqba fl-art, fejn kien ikun midfun ir-rebbieg[a ta’ qabel u jitkag[wex b’[effa kemm jista’ lejn l-eqreb roqg[a ilma li jidhirlu xierqa g[alih. “Xi [a;a, xi sura ta’ treg[ida tal-art jew forsi biss it-tlug[ b’xi ]ew; gradi tattemperatura – qaltlu li kien sar il-[in biex iqum. Jista’ jkun li ]-]rin;ijiet jorqdu l-[in kollu u jaqb]u xi sena minn ]mien g[al ]mien. Aktar minn darba [affirt g[alihom, sibthom [ajjin u tajbin fid-dehra f’nofs is-sajf.” Ir-rebbieg[a hi sabi[a, tid[ol ukoll qalb il-fabbriki fil-bliet, ma titlobx [las. G[aliex ma g[andux kittieb jikteb dwarha? Kumment politiku – “Sakemm m’intix tassew marid, bil-;uh, imwerwer u mag[luq f’[abs jew f’kamp g[al btala, ir-rebbieg[a tibqa’ r-rebbieg[a. Il-bombi atomi/i qed jitgeddsu fil-fabbriki, ilpulizija qed i[ufu madwar ilbliet, il-gideb qed iwer]aq mill-g[odda li jkabbru l-[oss b[al xmara imma d-dinja xorta qed iddur max-xemx, u la d-dittaturi u lanqas ilburokrati/i , g[alkemm bilqawwa kontra dak li qed jag[mlu, ma g[andhom setg[a biex iwaqqfu din ilmixja.”
:ieli Orwell kien isib ru[u bla flus, kien ji;;erra minn post g[al ie[or, isir xewwiel jew vagabond. F’ittra miktuba lill-istoriku Steven Runciman (1903-2000) f’Awwissu 1920, jirrakkonta li darba tilef ilferrovija, min[abba l-[in ma seta’ j/empel lil [add. Kellu fuqu flus biex i[allas [alli jmur lura u seba’ soldi u nofs. Seta’ jsib fejn jorqod u jibqa’ bil-;u[. Jew jiekol xi [a;a u ma jsibx fejn jorqod. B’sitt soldi xtara tu]]ana pasti, mar jistkenn f’g[alqa. Ilkes[a kienet tal-;enn, il-beritta saret im[adda. Fl-a[[ar g[ajnu marret bih, snienu j/ek/ku, inteba[ li tilef il-ferrovija. Stqarr, “in[ossni kburi b’din lavventura imma mhux sejjer ner;a’.” Imma skont id-djarju kellu avventura o[ra bejn id-29 u t30 ta’ Awwissu 1931 meta ng[aqad ma’ kumpanija ta’ vagabondi li jiksru l-li;i. Kiteb l-esej The Spike, dar fejn kienu jin]ammu l-vagabondi bejn il:img[a filg[axijja u t-Tnejn filog[du. Jing[ataw ftit ikel, [ob] iebes u patata, billejl jissakkru ;ewwa. {afna [in bla ma jag[mlu xejn. “L-idejn talarlo;; tkaxkru madwaru, b’re[ja li ma fla[niex g[aliha. Konna wisq imdejqa dak il-[in biex nitkellmu, il-[oss wa[dani kien dak ta’ kliem [a]in u titwib diwjat. “Wie[ed seta’ j;ieg[el lillg[ajnejn i[arsu ’l hinn millarlo;; g[al ]mien twil u wara jer;a’ j[ares lura u jara li l-idejn kienu mxew tliet minuti ’l quddiem.” Fil-gwerra Il-gwerra /ivili Spanjola (1936-1939) kellha effett qawwi fuq Orwell. Mar flimkien ma’ martu ji;;ieled fuq in-na[a repubblikana kontra l-Faxxisti Spanjoli meg[juna bi kbir mill:ermanja ta’ Hitler u l-Italja ta’ Mussolini. Meta r-repubblikani nqasmu bejniethom, Orwell u martu rnexxiehom ja[arbu. Fl-essej
Looking Back on the Spanish
minn Joe Cassar stcassar@maltanet.net
War ifisser li “fis-sewwa kienet ;lieda tal-klassi. Li kieku ntreb[et, il-kaw]a tan-nies komuni kienet tissa[[a kullimkien. Intilfet u dawk kollha madwar id-dinja li ;abru l-img[ax, g[orku jdejhom. Dan kien tassew dak li ;ie mi;;ieled. Il-bqija kien rag[a fil-wi//.” Orwell kien kontra kull sura ta’ totalitarjani]mu. Il-qarrej jista’ jara Homage to Catalunia. Essej imsemmi Such Were the Joys li fih Orwell jirrakkonta s-snin tieg[u flIskola ta’ San ?iprijanu mmexxija minn Sambo u martu Flip. I]-]ag[]ug[ Orwell ma j[allasx il-mi]ata kollha g[ax il-familja ma tistax imma g[all-quddiem l-iskola tista’ tag[mel reklam bih. Fl-ewwel xhur tag[mel bih il-bidla fi skola fejn hemm tfal tal-miljunarji, tfal ta’ aristokrati/i u tfal b[alu. Min ;ej minn familja tat-tajjeb hu aqwa minn s[abu. Skola fejn i]-]g[a]ag[ jitg[allmu biss g[all-e]ami, jitg[allmu blamment biex i[ejju twe;iba g[al xi mistoqsija li ti;i waqt leqqel prova. I[oss il-mibeg[da g[all-iskola li tg[allem valuri kontra xulxin ma[kuma mill“armati ta’ li;i li ma titbiddilx.” Kittieb kbir tas-seklu li g[adda li minn kmieni [ass il;ibda g[all-kitba, li jekk ma jiktibx, imut. Ma]-]mien bena f’rasu ‘dinja privata’, ;ieli sab il-kitba iebsa biex to[ro; waqt li f’mumenti o[ra [ass il-[oss ta’ kelma ta[bat ma’ kelma o[ra, li to[loq ritmu, li timla karta vojta, li to[loq [ajja li twassal a[bar. Orwell, jew Blair, miet ta’ 64 sena. {ajr lil Agenda Book Shop
Il-gwerra /ivili Spanjola (1936-1939) kellha effett qawwi fuq Orwell. Mar flimkien ma’ martu ji;;ieled fuq in-na[a repubblikana kontra l-Faxxisti Spanjoli meg[juna bi kbir mill-:ermanja ta’ Hitler u l-Italja ta’ Mussolini
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
Opinjoni 11 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, {amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
L-EDITORJAL
Aktar /ifri ekonomi/i inkwetanti Matul il-;img[a li g[addiet, minn dawn ilkolonni editorjali tajna daqqa t’g[ajn lejn /ifri uffi/jali li [ar;u dan l-a[[ar dwar l-ekonomija u li jqanqlu /ertu t[assib. Analizzajna mill-istatistika ppubblikata kif l-importazzjoni ta’ o;;etti li jinxtraw g[at-tul, b[all-appliances tad-dar, waqg[et b’20 fil-mija f’Mejju, sinjal li l-ekonomisti jag[tuh /ertu pi] g[ax il-prodotti g[at-tul juru fidu/ja jew in/ertezza fost in-nies. Anqas makkinarju, materjal g[all-industrija u vvja;;ar L-istatistika wriet ukoll kif l-industrija qed timporta anqas makkinarju u materjal x’ta[dem – b’waqg[a ta’ terz. Rajna kif esportajna anqas, ;ew sostanzjalment anqas turisti fuq cruise, u naqsu lMaltin li siefru f’Mejju. U hemm aktar /ifri li jag[tu lok g[al t[assib. G[ax barra waqg[a ;enerali f’dak li esportajna u f’dak li importajna b[ala pajji], kellna wkoll tnaqqis fil-produzzjoni tal-industrija Maltija g[allokal. Anqas produzzjoni fl-industrija Maltija
Dan ifisser li mhux biss xtrajna anqas prodotti minn barra, imma anke minn Malta. Anke f’Malta stess, pere]empju, ipprodu/ejna anqas prodotti li
jinxtraw g[at-tul. U fil-konsum ta’ prodotti ta’ malajr, b[all-ikel, ukoll ipprodu/ejna anqas. L-ikel jog[la b’rata qawwija ta’ 7.2 fil-mija U dwar l-ikel hemm /ifra o[ra inkwetanti. Mhux biss ipprodu/ejna anqas ikel f’Malta f’Mejju u importajna anqas ikel minn barra wkoll, imma l-a[[ar /ifri li g[andna dwar l-g[oli tal[ajja juru li l-ikel qed jog[la b’rata qawwija ta’ 7.2 fil-mija. Daqqa qawwija g[al dawk bi d[ul baxx
Din hi rata g[olja [afna li hi daqqa g[al kul[add – g[aliex ikel ma nistg[ux ma nixtrux, jew nistennew – u daqqa spe/jalment g[al dawk bi d[ul baxx li l-parti l-kbira ta’ dak li jixtru hi ikel, u li allura l-[ajja g[alihom qed tog[la b’rata qawwija ta’ 7 fil-mija. Jalla dawn i/-/ifri huma ta’ darba u din ix-xejra ma tkomplix. Ma jaqbel lil [add li l-ekonomija tmur [a]in, anzi g[andna nistennew li lekonomija Maltija tmur a[jar fis-snin li ;ejjin, g[ax il-kri]i li [akmet lid-dinja kollha tul l-a[[ar [ames snin issa battiet u hemm /ifri minn barra li juru /ar li l-ekonomija dinjija re;g[et qed tikber. F’din is-sitwazzjoni ekonomika internazzjonali li qed tirkupra anke jekk b’passi ]g[ar, pajji]na
g[andu jie[u vanta;; akbar u jkompli jtejjeb landament ekonomiku, kif qed jag[mlu wkoll [afna pajji]i o[rajn li qed jistejqru mill-kri]ijiet li sabu ru[hom fl-a[[ar snin. Ma batejniex fil-maltemp< ejjew ma nbatux fil-bnazzi Li hu ]gur hu li f’Malta l-Gvern Laburista – li daqt jag[laq [ames xhur – g[adu ma ta l-ebda direzzjoni lill-ekonomija. L-unika de/i]joni li [a kienet li dan il-Gvern bag[bas i/-/ifri finanzjarji tal-pajji] u da[[al lil pajji]na fl-Excessive Deficit Procedure tal-Unjoni Ewropea. U mhux talli mhux i;ib fidu/ja fl-ekonomija jew jag[tiha direzzjoni, minkejja l-pro;etti kbar li wieg[ed li se jniedi, b[alma hu fil-politika favur ir-reklamazzjoni tal-art fil-ba[ar, talli tefa’ lil Malta f’inkwiet finanzjarju mal-Unjoni Ewropea – u issa l-Gvern irid jara u ja[dem biex jirrimedja u jo[ro; lil pajji]na minn din is-sitwazzjoni finanzjarja. Il-Gvern Laburista je[tie; jie[u de/i]jonijiet kuljum biex jo[loq ix-xog[ol b’investimenti ;odda u b’hekk ikun qieg[ed jag[ti direzzjoni /ara lill-ekonomija [alli dak li ma batejniex meta barra kien hemm burraxka, ma nbatuhx issa meta barra ;ej il-bnazzi.
Tim b’sa[[tu ta’ kandidati G[al darb’o[ra hu privile;; u unur kbir g[alija li se ner;a’ nkun kandidat tal-Partit Nazzjonalista g[allelezzjonijiet tal-Parlament Ewropew li se jsiru f’Mejju li ;ej. L-emozzjoni li [assejt nhar it-Tnejn li g[adda meta kien approvat ismi flimkien ma’ seba’ ismijiet o[ra waqt lE]ekuttiv tal-Partit kienet listess emozzjoni li [assejt meta fl-2004 kont intg[a]ilt g[allewwel darba biex nikkontesta l-ewwel elezzjoni tal-Parlament Ewropew li saret f’Malta. Bil-[sieb li nkompli nservi Din se tkun it-tielet elezzjoni tieg[i b[ala kandidat tal-Partit Nazzjonalista g[all-Parlament Ewropew u a//ettajt li ner;a’ nkun kandidat bil-[sieb li
nkompli nservi lil pajji]i g[aliex nemmen li g[andni [afna esperjenza x’noffri ladarba ili disa’ snin na[dem b[ala r-rappre]entant tieg[ek fil-Parlament Ewropew. Din l-esperjenza g[allmitni [afna u llum qed tissarraf f’aktar entu]ja]mu biex inkompli na[dem u nag[ti lmassimu tieg[i biex Malta tkompli tag[mel su//ess mis-
s[ubija tag[na fl-Unjoni Ewropea. F’dawn l-a[[ar disa’ snin u aktar, [dimt spalla ma’ spalla ma’ Simon Busuttil hekk kif konna l-uni/i ]ew; kandidati tal-Partit Nazzjonalista eletti fil-Parlament Ewropew. Flimkien ma’ Simon Busuttil [dimt biex nara li pajji]na jibbenefika minn din is-s[ubija u flimkien konna l-vu/i ta’ eluf ta’ Maltin u G[awdxin b’[idma li ssarrfet f’su//ess ladarba hu fatt mag[ruf li xxog[ol ta’ ]ew; Membri Parlamentari Nazzjonalisti kien aktar produttiv minn dak ta’ erba’ Membri Parlamentari Ewropej tal-Partit Laburista. Il-[idma tal-Membri Parlamentari Maltin Din il-[idma kienet
produttiva g[aliex jien u Simon ;bidna [abel wie[ed u [dimna flimkien b[ala kollegi u [bieb. L-istess qed ji;ri issa ladarba b[ala Kap tad-delegazzjoni Maltija fl-EPP qed na[dem direttament u id f’id ma’ Roberta Metsola, kandidata o[ra tal-Partit Nazzjonalista u li kienet eletta fil-Parlament Ewropew minflok Simon Busuttil fl-elezzjoni ka]wali ta’ April li g[adda.
Roberta Metsola qed tkompli fuq ix-xog[ol tajjeb li kien qed jag[mel Simon Busuttil u flimkien qed nirrappre]entaw lil pajji]na b’lealtà biex tassew inkunu rappre]entanti denji ta’ pajji]na fl-UE. Flimkien irridu nibqg[u nag[mlu ddifferenza u issa je[tie; li f’inqas minn sena o[ra, waqt l-elezzjoni tal-Parlament Ewropew, na[dmu biex ilPartit Nazzjonalista j]id innumru ta’ kandidati eletti f’ismu biex inkomplu nkunu ta’ servizz fl-a[jar interess ta’ pajji]na. Fl-isfond ta’ dan kollu, illum ninsab entu]jast aktar biex na[dem ma’ s[abi lkandidati kollha tal-Partit Nazzjonalista biex flimkien mag[hom, mal-Kap, lamministrazzjoni tal-Partit, deputati, tesserati u dawk kollha li tassew g[andhom interess ;ewnin fil-Partit, inwasslu messa;; b’sa[[tu li juri bi/-/ar kif il-Partit Nazzjonalista hu l-a[jar g[a]la u rappre]entanza g[al Malta u G[awdex filParlament Ewropew. B[ala kandidati tal-Partit Nazzjonalista se nkunu qed na[dmu id f’id biex il-Partit
Nazzjonalista jkompli ji;;edded u jkun b’sa[[tu f’test elettorali li se jkun importanti g[all-Partit tag[na. Triq twila i]da flimkien naslu Hemm triq twila x’nimxu
i]da flimkien nistg[u naslu u flimkien mal-esperjenza talKap tag[na Simon Busuttil flisfera Ewropea, se n[arsu ’l quddiem biex nag[mlu su//ess u niksbu dak li tassew jist[oqqlu l-Partit Nazzjonalista f’elezzjoni li [addie[or qatt ma ried li jikkontesta g[ax storikament kien kontra l-UE. Jekk i[ares lejn il-lista preliminari ta’ kandidati talPartit Nazzjonalista, wie[ed jinnota kif il-Partit di;à qed jag[mel il-bidla mixtieqa ftit xhur biss wara t-telfa elettorali ta’ Marzu li g[adda. It-tmien kandidati mag[]ula s’issa jirriflettu esperjenza, entu]jaj]mu, kompetenza, ener;ija, impenn u lealtà lejn il-Partit u l-pajji]. Dan hu dak li jag[mel dan it-tim forza b’sa[[itha li g[andha tmexxi lill-Partit biex jer;a’ jsir relevanti u popolari mal-poplu tag[na. Nixtieq nie[u din lopportunità biex nirringrazzja
minn David Casa david.casa@europarl.europa.eu
lil kull min tani l-appo;; matul dawn l-a[[ar disa’ snin u nwieg[ed li se nkompli na[dem bl-istess impenn waqt li n;orr mieg[i l-esperjenza li ksibt f’dawn l-a[[ar snin b[ala Membru tal-Parlament Ewropew elett f’ismek. Dejjem kont leali lejn il-[idma u ttmexxija tal-Partit u dejjem [arist lejn l-interess nazzjonali qabel kull interess ie[or. Nemmen li g[ad fadalli [afna aktar x’noffri lil dan il-pajji] u g[alhekk a//ettajt l-istedina li nikkontesta din l-elezzjoni talParlament Ewropew.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
12 Ittri#Opinjoni
Is-sens komun jirba[ Nemmen u g[andi fidu/ja kbira li s-sens komun fl-a[[ar jirba[. Mhux biss, i]da wkoll jag[ti ;ustizzja g[all-politika li dejjem [addan ilPartit Nazzjonalista dwar l-Ewropa. Nemmen bis-s[i[ li l-poplu jasal biex jifhem li pajji]na jaqbillu u jkun ta’ gwadann kbir g[alih b’ma;;oranza ta’ deputati Maltin mill-Partit Nazzjonalista biex jirrappre]entawna filParlament Ewropew. Nemmen ukoll li dan jista’
jse[[ wara li nhar it-Tnejn il-Partit Nazzjonalista [abbar tmien kandidati li kapa/i u g[andhom labbiltà li jkomplu jg[ollu isem Malta filParlament Ewropew. G[alkemm it-triq hi twila, nemmen li l-politika tal-PN dwar l-Ewropa issa kapa/i teg[leb ilpolitika sfurzata tal-Labour Party dwar l-Ewropa.
M. Micallef Il-Mosta
Ng[iduha kif smajnieha
It-trasport pubbliku fil-Birgu Il-Birgu baqa’ bla servizz lejn i/-/entru tieg[u. Is-servizz Nru 2 ma jwasslekx sa/-/entru ta’ din ilbelt. G[all-bidu kellna servizz jasal sal-pjazza, imma dan kien sospi] meta sar ix-xog[ol talmina. Kellna l-fermata lpjazza. Tne[[iet u l-anzjani jitwasslu biss fejn Cafè Riche. Jista’ jkollna almenu servizz sax-xatt quddiem il-parrocca b[alma ji;u kuljum coaches bit-turisti. Il-Birgu mimli bl-anzjani u w[ud minn [dejn Sant’An;lu jridu jimxu sat-terminus ta’ Cafè Riche. Ilna nitolbu servizz mill-;did sal-qalba tal-Belt. Issa li sar ilpro;ett xieraq li s-servizz Nru 2 almenu tinsel sax-xatt idur mal-monument tal-{elsin, talinqas kull sieg[a. Nitolbu lill-Gvern jintervjeni g[alina n-nies tal-Birgu, u nirringrazjaw bil-quddiem.
Lorenzo Zahra
Il-Birgu
{afna qed jistaqsu {afna qed jistaqsu: kemm se jdum il-Kummissarju talPulizija biex jg[idilna li ma sab xejn [a]in fil-ka] ta’ John Dalli fil-Bahamas?
G. L. Camilleri Il-Furjana
Sewqan bil-g[aqal Hekk kif qed naraw numru kbir ta’ in/identi tat-traffiku li qed i[allu [afna vittmi, nappella g[al edukazzjoni fuq skala nazzjonali favur aktar sewqan bil-g[aqal. Nappella wkoll lill-Pulizija tat-Traffiku biex ikunu pre]enti fit-toroq, anke f’[inijiet billejl biex issewwieqa jkunu aktar konxji fis-sewqan tag[hom.
A. Abela {’Attard
Envelopes tal-Gvern ;odda mal-karti tal-festa Fil-festa ta’ San :or; Martri tar-Rabat, G[awdex, proprju fil-[ru; tal-vara waqt il-pur/issjoni nhar jum ilfesta ta’ din is-sena, il-{add 21 ta’ Lulju, xi [add tefa’ ammont sostanzjali ta’ envelopes tal-Gvern ta’ Malta, li kienu jidhru kollha ;odda. Il-ma;;oranza tal-envelopes setg[u ji;u nnutati flin[awi ta’ ta[t il-bini fejn hemm il-[anut bl-isem ‘Organika’, li jinsab mal-;enb tal-bieb prin/ipali talBa]ilika, u dan il-fatt qanqal il-kur]ità fost dawk li kienu pre]enti. Il-GWU bi programm fuq l-istazzjon Laburista Il-GWU bdiet tid[ol ftit ftit biex turi d-dominanza li g[andha fuq il-Partit Laburista. T[abbar dan l-a[[ar li lGWU bdiet programm fuq il-media Laburista Super One, li sej[itlu “edukattiv” biex tfakkar is-70 sena mit-twaqqif tal-union.
Ma nafx kif anniversarju daqshekk importanti u edukattiv, il-union g[a]let li ttellg[u fuq stazzjon politiku u parti;jan! Na[seb g[aliex tassew t[ossha union privile;;ata g[allPartit Laburista! Il-Kabinett tal-Gvern ]balja min[abba nuqqas ta’ esperjenza L-i]balji jarahom kul[add. Trid tkun tassew persuna li
tara kollox a[mar biex ma tammettix ]balji /ari li saru biss fl-ewwel ftit xhur ta’ dan il-Gvern ;did Laburista mmexxi minn Muscat. Dan ikkonfermah ukoll ;urnalista veteran tal-GWU, Joe A. Vella, li jikteb regolarment fil-;urnali tal-GWU. Hu sejja[ il-bi//a l-kbira tal-i]balji li saru minn xi Ministri u Segretarji Parlamentari b[ala “dnubiet venjali min[abba nuqqas ta’ esperjenza u xi ftit forsi min[abba pre]unzjoni”. Fih [afna x’tomg[od dak li nkiteb fl-ewwel parti ta’ dan l-artiklu.
L-ittri f’din il-pa;na
L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
{sibijiet 13
Il-kanonizzazzjoni tal-Beatu :wanni XXIII F’omelija mill-isba[ li l-Papa Fran;isku g[amel fil-quddiesa ta’ filg[odu fil-kappella tad-Domus Sanctae Marthae, nhar it-3 ta’ :unju, hu rrefera g[all-Papa :wanni XXIII b[ala “mudell ta’ qdusija”. F’din l-istess data li fiha tfakkar il[amsin anniversarju mill-mewt talBeatu Angelo Giuseppe Roncalli, ilPapa Fran;isku talab quddiem ilqabar tal-Papa :wanni [alli bit-talb tieg[u l-Knisja u l-bnedmin kollha jitbierku mill-pa/i u l-g[aqda. :wanni XXIII, jew a[jar, Angelo Giuseppe Roncalli, twieled f’Sotto il Monte fil-Provin/ja ta’ Bergamo fil25 ta’ Novembru 1881. :ibda kbira minn età ]g[ira
Minn età /kejkna wera ;ibda kbira lejn il-[ajja ekkle]jastika. Kif temm l-istudji elementari tieg[u [ejja ru[u biex jid[ol fis-seminarju djo/esan. Kien jibbrilla fl-istudju u filformazzjoni spiritwali. :ie ordnat sa/erdot nhar l-10 ta’ Awwissu 1904. I]-]ag[]ug[ Roncalli ssokta l-istudji tieg[u filLi;i Kanonika f’Ruma. L-istudju tieg[u kien imwaqqaf fl1905 bil-[atra tieg[u b[ala segretarju tal-Isqof ;did ta’ Bergamo, Giacomo Radini Tedeschi, li [adem spalla ma’ spalla mieg[u g[al g[axar snin. Minbarra din il-kariga, Roncalli kellu responsabbiltajiet o[rajn. Hu serva b[ala professur fis-seminarju, studja l-istorja lokali, kien direttur tal-gazzetta tad-djo/esi u assistent tal-Unjoni Nisa Kattoli/i. Mat-tfaqqig[ tal-Ewwel Gwerra Dinjija fl-1915, Roncalli kien kappillan tal-feruti fl-isptarijiet militari ta’ Bergamo. Qeda dan luffi//ju g[al aktar minn tliet snin. F’Di/embru tal-1920 Roncalli ;ie mistieden g[al g[arrieda mill-Papa biex jippresiedi fuq ix-xog[ol talPropoganda tal-Fidi fl-Italja. Fl-1925, is-sena tal-ordinazzjoni episkopali tieg[u, in[atar Vi]itatur Appostoliku fil-Bulgarija. Hekk Roncalli beda l-kapitlu diplomatiku tieg[u li ntemm fl-1952. Fl-1934 kien ma[tur Delegat Appostoliku fit-Turkija u fil-Gre/ja.
ta’ San Paolo Fouri le Mura nhar il-25 ta’ April 1959. Fid-diskors tal-ftu[ li bih nieda l-Kon/ilju, nhar il-11 ta’ Ottubru 1962, il-Papa :wanni XXIII qal li “tliet snin ta’ xog[ol iebes ta’ t[ejjija ssuktaw. Ix-xog[ol kien jikkonsisti f’anali]i dettaljata u e]atta talkundizzjoni tal-fidi, talprattika reli;ju]a u tal-[ajja tal-;isem Nisrani, partikularment dak Kattoliku.” B’konvi]joni “A[na konvinti li ]-]mien mg[oddi fit-t[ejjija g[al dan il-Kon/ilju Ekumeniku kien, fih innifsu, simbolu inizjali ta’ grazzja, don mis-sema.” Il-Papa qal ukoll li “interess kbir tal-Kon/ilju Ekumeniku hu dan li l-wirt sagru talverità tal-fidi jkun im[ares u Angelo Giuseppe Roncalli, mag[ruf a[jar b[ala mfisser b’iktar effi/jenza. “Din id-duttrina t[addan l-Papa :wanni XXIII lill-bniedem s[i[, ;isem u Jintg[a]el b[ala Papa ru[. Hi titlobna ng[ixu b[ala ta’ Fl-1944, il-Papa Piju XII [atru pellegrini hawnhekk fid-dinja waqt li Nunzju Appostoliku f’Pari;i. Wara qeg[din fil-mixja tag[na ’l quddiem nsibu lil Roncalli f’Venezja fejn ;ie lejn is-sema pajji]na. ma[tur Kardinal u Patrijarka. L“Hi turina kif a[na je[ti;ilna ng[ixu episkopat tieg[u kien imsejjes misl-[ajja mortali tag[na. Jekk irridu sens skruplu] ta’ dover b[ala Isqof. niksbu l-g[an ta’ Alla fix-xog[ol Kien jag[mel ]jarat pastorali tag[na g[andna ]ew; dmirijiet: b[ala regolarment u anki organizza sinodu. /ittadini ta’ din id-dinja u b[ala Kien fit-28 ta’ Ottubru tal-1958, fl/ittadini tas-sema.” età ta’ 76 sena, meta Kardinal Roncalli Il-Papa ssokta jg[id, “dan il-21 ntg[a]el b[ala s-su//essur ta’ Piju Kon/ilju Ekumeniku jista’ ji;bor lXII. {afna [asbu li l-pontifikat tieg[u g[ajnuna l-aktar effettiva u apprezzata kien wie[ed ta’ tran]izzjoni. ta’ esperti f’kull ferg[a tax-xjenza Madankollu, mill-bidu tieg[u, :wanni divina, fl-isfera prattika tal-appostolat XXIII wera stil ta’ pontifikat li kien u fl-amministrazzjoni. tassew jirrifletti l-personalità umana u L-g[an tieg[u hu li jag[ti lid-dinja sa/erdotali tieg[u li kibret permezz ta’ s-s[u[ija ta’ dik id-duttrina li, esperjenzi sinifikattivi. minkejja d-diffikultajiet u lBarra li kellu j;edded [idmiet ilkontradizzjonijiet, saret il-wirt komuni Kurja, il-Papa :wanni kien [erqan li tal-umanità. Li jg[addiha fis-safa jag[ti timbru pastorali lill-Ministeru kollha, /ara u vera. Petrin tieg[u. Dan g[amlu billi sa[aq “Hi te]or inkalkulabbli ta’ ;ie[, fuq in-natura episkopali tal-Isqof ta’ mhux mixtieq minn kul[add, imma Ruma u anki wessa’ l-kuntatti tieg[u disponibbli g[al kull bniedem ta’ rieda tajba.” mal-fidili permezz ta’ ]jarat filFil-perspettiva tat-ti;did tal-[ajja parro//i, fl-isptarijiet u fil-[absijiet. kollha tal-Knisja, :wanni XXIII L-akbar kontribuzzjoni li dan ilstieden bi privile;; lill-Knisja biex Papa g[amel kienet il-Kon/ilju turi [niena u tiddjaloga mad-dinja Vatikan II. Dan t[abbar mill-Ba]ilika
minn Patri Mario Attard OFM Cap frmarioa@gmail.com
minflok li tikkundannaha jew ta[qarha. Dan wettqu f’g[arfien kontinwu tal-missjoni ekkle]jali li t[addan mag[ha lill-bnedmin kollha. F’dan il-ftu[ universali lkonfessjonijiet Insara differenti ma setg[ux jit[allew barra. Anzi ;ew mistiedna biex jie[du sehem ukoll fil-Kon/ilju bil-g[an li tinbeda mixja ta’ [biberija. Tul l-ewwel fa]i tal-Kon/ilju deher /ar li :wanni XXIII ried Kon/ilju li jiddelibera u jirrispetta d-de/i]jonijiet kollha wara li l-il[na kollha jkunu mismug[a u kkonfrontati. Madankollu, il-Papa :wanni XXIII ma se[[lux jara l-Kon/ilju sal-a[[ar g[aliex miet fit-3 ta’ :unju 1958. Fis-sena ta’ mewtu ng[ata l-:ie[ “Balzan” g[all-pa/i u x-xhieda talimpenn tieg[u g[all-pa/i bilpubblikazzjoni tal-en/ikliki Mater et Magistra (1961) u Pacem in Terris (1963) u anki g[all-intervent de/i]iv tieg[u fil-kwistjoni serja tal-kri]i Kubana fix-xitwa tal-1962. Il-Papa :wanni Pawlu II, li se ji;i kkanonizzat mieg[u, ipproklamah Beatu fit-3 ta’ Settembru 2000. Fl-omelija ta/-/elebrazzjoni hu qal li dwar il-Papa :wanni “kul[add jiftakar it-tifkira tal-wi// jitbissem tal-Papa :wanni u tal-par idejn tieg[u miftu[a biex i[addnu d-dinja mag[hom.”
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
14 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt
L-ITALJA
Smig[ kru/jali dwar Berlusconi Il-Qorti Suprema bdiet
I?-?INA> Aisikaier Wubulikasimu, akrobata ta’ erbg[in sena, jimxi fuq [abel stirat ta’ tmintax-il metru li hu mqabbad ma’ ]ew;t ib]ie]aq tal-arja s[una fuq iz-zona ta’ Shilin, fil-provin/ja ta’ Yunnan. Fl-2009 Wubulikasimu kiser ir-Rekord tad-Dinja tal-Guinness g[all-aktar mixja mg[a;;la fuq ‘tightrope’ li irnexxielu jag[mel f’g[oli ta’ mitt metru (Reuters)
L-E:ITTU
Laqg[a ‘kordjali’ bejn Ashton u Mursi Il-Mexxejja provi]orji talE;ittu taw permess lil Catherine Ashton, li tmexxi l-politika barranija talUnjoni Ewropea, biex tiltaqa’ mal-President I]lamiku imke//i, Mohamed Mursi, u b’din tkun anki lewwel darba li ‘barranija’ ng[atat a//ess g[al Mursi mindu tne[[a mill-Armata u tpo;;a ta[t arrest. Ashton – li tidher li hi a//ettata ‘min-na[at kollha’
b[ala medjatur fil-kri]i talE;ittu – ftit tat informazzjoni dwar iddiskursata ta’ sag[tejn ma’ Mursi li ]vol;iet b’mod ‘miftu[ u kordjali’ u li saret f’lokalità li ma ;ietx ]velata. Intant, l-awtoritajiet E;izzjani mhumiex jikkunsidraw li jinvolvu lil Mohamed Mursi fi kwalunkwe pro/ess ta’ negozjati u g[al rikon/iljazzjoni. Madankollu
– u skont Ashton – Mursi ‘qed jin]amm xorta infurmat’ dwar issitwazzjoni fil-pajji], fejn s’issa mietu l-mijiet tan-nies fi vjolenza mindu l-Armata ne[[iet l-eks President I]lamiku mill-poter fit-3 ta’ Lulju. Il-vjolenza i;;enerat ansjetà madwar id-dinja u waqt li l-awtoritajiet
E;izzjani insistew b’kampanja qalila kontra l-
Fratellanza Musulmana (ta’ Mursi) li reb[et lelezzjonijiet ta’ wara rrewwixta storika tal-2011 li waqqg[et lill-eks President tal-E;ittu Hosni Mubarak. Fl-istess [in, Catherine Ashton ippruvat tinforma lill-familja ta’ Mursi li ‘hu jinsab tajjeb’ waqt li sostniet li hi se tirritorna fl-E;ittu filwaqt li l-UE tkompli blisforzi ta’ medjazzjoni filpajji] partikulari.
IL-LVANT NOFSANI
Fa]i ;dida ta’ ta[ditiet g[all-pa/i Il-President tal-Istati Uniti, Barack Obama, ilbiera[ kellu laqg[at privati f’Washington man-negozjaturi ewlenin tal-I]rael u l-Palestinjani li re;g[u bdew in-negozjati g[all-pa/i wara perijodu twil ta’ sta;nar. Il-laqg[at fil-White House segwew l-ewwel ta[ditiet g[all-pa/i fi kwa]i tliet snin bejn in-negozjaturi u b[ala
parti minn inizjattiva tal-Istati Uniti. Is-Segretarju tal-Istat Amerikan, John Kerry, protagonista f’din linizjattiva, qed jittama li l-laqg[at bilaterali jg[inu jag[lqu kunflitt antik u lbiera[ sostna li n-negozjaturi se jkollhom ir-round li jmiss ta’ ta[ditiet g[all-pa/i ‘fi ]mien ;imag[tejn’ u li jsiru fl-I]rael jew fit-territorji
Palestinjani. Skont Kerry, l-fa]i inizjali tatta[ditiet – li mistennija jkomplu g[addejjin g[al disa’ xhur – kienet po]ittiva u fl-istess [in kostruttiva filwaqt li hu fidu/ju] li l-I]raeljani u lPalestinjani jirnexxilhom javvi/inaw il-pa/i permess ta’ ‘kompromessi ra;jonevoli’.
tikkunsidra l-a[[ar appell tal-eks Prim Ministru Silvio Berlusconi biex ma je[ilx il-[abs u projbizzjoni minn kull funzjoni pubblika b’konnessjoni ma’ frodi tat-taxxa – u meta l-ka] jista’ jhedded il-futur talKoalizzjoni f’Ruma. Jekk [ames ma;istrati ewlenin jivvutaw kontra Berlusconi u g[all-ewwel kundanna definittiva f’numru ta’ ka]i bil-qorti, il-verdett jimmarka t-tmiem tieg[u b[ala protagonista kbir tal-politika. Intant, verdett ta’ [tija kapa/i jitfa’ l-koalizzjoni – mag[mula mill-Partit Demokratiku tax-Xellug tal-Prim Ministru Enrico Letta, u l-Popolo della Libertà (PDL) ta’ Berlusconi – fi kri]i u fost in/ertezza ;dida g[allItalja. Ma kienx mistenni li lqorti setg[et tasal g[al de/i]joni matul il-lejl li g[adda meta skont lesperti, il-pro/ess jista’ anki jdum g[addej sa g[ada. Mifhum ukoll li l-ddifi]a ta’ Berlusconi ma kellhiex titlob biex il-ka] ikun pospost sa Settembru (b[ala possibbiltà), g[alkemm il-ma;istrati jistg[u jidde/iedu huma stess li jie[du l-inizjattiva. Qabel morna g[allistampa, prosekutur talab lill-Qorti Suprema biex tnaqqas il-projbizzjoni ta’ Berlusconi minn funzjoni pubblika g[al tliet snin minn [amsa, u biex flistess [in tikkonfermalu sentenza ta’ [abs g[al sena.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
A[barijiet ta’ Barra 15 ?IPRU
It-ta[ditiet g[all-pa/i jistg[u jkomplu f’Ottubru Ir-Rappre]entant tanNazzjonijiet Uniti g[al ?ipru qed janti/ipa li t-ta[ditiet g[all-pa/i konnessi ma’ din ilg]ira maqsuma f’entitajiet Griegi u Torok ikomplu f’Ottubru wara aktar minn sena ta’ sta;nar. Fil-fatt, id-djalogu g[ar-riunifikazzjoni bejn i/-?iprijotti Griegi u /-?ipriotti Torok ilu ‘ipparalizzat’ g[al dawn la[[ar erbatax-il xahar u f’parti min[abba t-taqlib finanzjarju li qed ja[kem fil-g]ira-Stat u l-[tie;a li din ting[ata bailout internazzjonali. Min-na[a tieg[u, irRappre]entant tan-NU, Alexander Downer, qal li lkomunitajiet rivali ta’ ?ipru qeg[din ja[sbu biex jibdew ta[ditiet ;odda f’Ottubru, ‘almenu skont l-indikazzjonijiet’ – u meta g[ad fadal [afna xog[ol xi jsir biex dan
it-tragward ikun irrealizzat. ?ipru ilu mifrud fuq linji etni/i mindu qawwiet Torok, fl-1974, invadew u okkupaw it-Tramuntana tal-g]ira ftit wara li kienu wettqu kolp ta’ stat ?iprijott favur unjoni akbar mal-Gre/ja. It-Turkija llum qed i]]omm mat-30,000 truppi fit-Tramuntana ta’ ?ipru filwaqt li tappo;;a gvern ?iprijott-Torok li mhux rikonoxxut mill-bqija talkomunità internazzjonali. Intant, it-ta[ditiet g[all-pa/i f’?ipru qeg[din jikkon/entraw fuq pajji] mag[qud b[ala federazzjoni u fost l-intoppi g[al issues li jinvolvu qsim ta’ poter, ittfassil ta’ fruntieri territorjali u l-garanziji tad-dritt g[allproprjetà tal-g[exieren tal-eluf tan-nies li kienu kostretti jitilqu miz-zoni tag[hom b’ka;un tal-kunflitt.
IR-RUMANIJA> }ew;t itfal jilag[bu ;o funtana f’park ta’ Bucharest u fost temperaturi li qed ila[[qu mal-erbg[in grad Celsius (Reuters)
IL-PAKISTAN IL-GANA
Imsakkrin id-dar g[al snin b[ala ‘protezzjoni kontra l-[a]en’ Il-Pulizija f’Accra arrestat mara u ra;el u interrogathom talli ]ammew lil uliedhom imsakkrin id-dar ‘g[al snin’, u b’din l-koppja tipprova tirra;una l-a;ir b[ala ‘tentattiv biex i[arsu lit-tfal mill[a]en tas-so/jetà’. Intant, il-Pulizija ]gassat ilbieb tar-residenza f’neighborhood ta’ Accra (u wara li ir/eviet tag[rif spe/ifiku) fejn salvat lit-tlett itfal – b’etajiet ivarjaw minn sentejn g[al tmien snin – li kienu qed jg[ixu hemmhekk flimkien mal-;enituri tag[hom, numru ta’ klieb u diversi annimali tal-mer[la.
Il-;enituri spi//aw arrestati u aktar tard in[elsu, fejn ’il quddiem iridu jwie;bu g[al numru ta’ akku]i. Intant, ittfal (li ma dehrux tawmatizzati) tpo;;ew ta[t il-[arsien tas-servizzi so/jali, bilPulizija li jag[tu appo;; lillvittmi ta’ vjolenza domestika jg[idu li /-/kejknin trabbew ‘f’ambjent tal-wa[x’ fejn ;ew mi/[uda l-libertà u d-dritt li jattendu l-iskola u l-quddies. Qraba tal-familja qalu li ma kenux jafu bl-e]istenza tal-i]g[ar fost it-tfal waqt li sostnew li l-;enituri qatt ma [allewhom jid[lu fir-residenza.
Talibani lebsin ta’ pulizija j[arrbu l-mijiet ta’ pri;unieri :ellieda tat-Taliban armati bil-bombi u lebsin ta’ pulizija irnexxielhom i[arrbu talanaqas 250 pri;unieri ‘perikolu]i’ minn kumpless ta’ [abs fil-belt ta’ Dera Ismail Khan u wara azzjoni li mexxew ‘bi pre/i]joni straordinarja’. Mhux esklu] li l-militanti – li g[andhom ir-rabtiet mal-AlQaida – setg[u kellhom ‘linformazzjoni minn ;ewwa’ u fejn re;g[u urew il-kapa/ità tag[hom biex jolqtu lokalitajiet ta[t il-[arsien strett talqawwiet tas-sigurtà. Ir-rejd irnexxa tant li lma[ruba jg[oddu numru kbir ta’ ;ellieda u kmandanti ta’ Taliban u minkejja r-rapporti li uffi/jali fir-re;jun, sa jiem
qabel, kienu ir/evew informazzjoni li su;;eriet li l-azzjoni kienet ‘imminenti’. Minkejja l-enfasi fuq innegli;enza u n-nuqqas ta’ komunikazzjoni fost l-a;enziji tas-sigurtà Pakistani, hemm ukoll l-elementi li jemmnu ‘flg[ajnuna minn ;ewwa’ peress li hu diffi/li ferm li jirnexxi attakk ta’ dan it-tip fuq post tas-sigurtà ming[ajr il-kuntatti u l-informazzjoni xierqa. Hemm anki kull possibbiltà li t-Taliban g[andu n-nies lesti biex jg[inuh fl-in[awi ta’ Dera Ismail Khan, u b’uffi/jal ewlieni tat-Taliban jinforma lill-a;enzija Reuters li ‘l-a[[ar attakk’ kien organizzat minn Adnan Rashid, kmandant Talibani li s-sena l-o[ra [arab
mill-[abs waqt azzjoni simili fil-belt ta’ Bannu u li irnexxiet ‘anki bl-g[ajnuna ta’ xi gwardjani’. Intant, fir-rejd ta’ Dera Ismail Khan mietu tal-anqas tnax-il persuna, inklu]i pulizija, u wara li xi mitt militanti (fosthom aggressuri suwi/ida) [adu sehem ‘f’missjoni biex je[ilsu kmandanti ewlenin talgrupp mill-pri;unerija’. L-attakk fuq il-kumpless tal[abs beda b’sensiela ta’ splu]jonijiet u sparar mill-militanti, bil-;lied mal-Pulizija jkompli g[al sig[at u bitTalibani jtajru l-linji tad-dawl g[all-kumpless flimkien mal[itan ta’ barra sakemm irnexxielhom jid[lu u jwittu ttriq g[all-[arba tal-pri;unieri.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
16 Kompetizzjoni Fotografija#Mu]ika
Azzjoni ta’ salvata;; f’waqtha minn [addiema li jissugraw [ajjithom biex isalvaw dik ta’ [addie[or. F’dan il-ka], ta’ windsurfer li spi//a f’diffikultà f’ba[ar imqalleb ’il barra minn Marsalforn. Dan ir-ritratt ittie[ed minn Michael Sammut u qed jipparte/ipa fil-kompetizzjoni tal-fotografija ta’ In-Nazzjon u il-mument
Kollox lest g[al festival L-G[aqda Mu]ikali Santa Marija ta’ {al G[axaq hi so/jetà li t[abrek bis-s[i[ biex tkun minn ta’ quddiem florganizzazzjoni ta’ avvenimenti mu]ikali li aktar ma jg[addi ]-]mien, aktar qed isiru popolari fost il-Maltin. 2 ta’ Awwissu 2013
Serata kbira ta’ g[ana fil-pjazza ta’ {al G[axaq L-aqwa g[annejja ta’ pajji]na se jer;g[u jiltaqg[u f’din l-akbar serata ta’ g[ana li se ssir din is-sena fil-pjazza ta’ {al G[axaq. Fost l-g[annejja nsibu lil Karmenu s-Superstar u ttifel Ronaldo. Se jsir ukoll fatt minn }eppi Spagnol, il-Kelba. Id-d[ul hu b’xejn.
3 ta’ Awwissu 2013
Ryan Spiteri 90’s The Village Sqr 2nd Edition Wara s-su//ess tas-sena l-o[ra l-organizzaturi [asbu li jer;g[u
jorganizzaw din l-attività li fiha, DJ Ryan Spiteri (Rewind) se jag[mel 90’s set ta’ tliet sig[at s[a[ live fil-pjazza ta’ {al G[axaq. Id-d[ul g[al din l-attività li tibda fit-8 p.m. hu b’xejn.
5 ta’ Awwissu 2013
Serata Maltin Biss Serata ta’ ikel u kant kollu minn talent lokali. Se jie[du sehem diversi gruppi ta’ ]fin, bands
lokali u kantanti, kemm b’talenti ;odda kif ukoll bosta kantanti mag[rufin. Din is-serata se tkun b’risq l-G[aqda Filantropika ta’ {al G[axaq. g[al pa;na 17
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
Kompetizzjoni Fotografija#Mu]ika 17
Ritratt, me[ud minn Pierre Pace, tax-xemx tielg[a fl-isfond tal-og[la binja f’San :iljan. Dan ir-ritratt qed jie[u sehem fil-kompetizzjoni ta’ In-Nazzjon u il-mument. Dawk interessati g[andhom jibag[tu r-ritratti tag[hom fuq ritratti@media.link.com.mt
ta’ mu]ika f’{al G[axaq minn pa;na 16
Din hi g[aqda li tie[u [sieb /ittadini G[axqin li jkollhom b]onn isiefru g[al kura medika. 6 ta’ Awwissu 2013
Kun/ert minn Ira Losco u Airport Impressions Il-festival mu]ikali jkompli bilparte/ipazzjoni talkantanta ma[buba f’Malta, Ira Losco, kif ukoll band fost il-favoriti mal-Maltin, Airport Impressions. Dawn l-artisti se jag[tu kun/ert live ta’ madwar sag[tejn u nofs. Barra minn hekk, Ira Losco u Airport Impressions g[all-ewwel darba se jdoqqu flimkien. Il-kun/ert se jkun pre]entat minn Joe Tanti.
7 ta’ Awwissu 2013
Kun/ert live minn Johnny Logan L-aktar artist li g[amel su//ess fl-istorja talEurovision, Johnny Logan,
akkumpanjat minn 18-il mu]i/ist se jag[ti kun/ert kbir f’{al G[axaq bissa[[a tal-G[aqda Mu]ikali Santa Marija ta’ {al G[axaq. Johnny Logan hu kantant
u kompo]itur Irlandi] imwieled l-Awstralja. Hu meqjus b[ala “Mister Eurovision”, wara li pparte/ipa fil-festival talEurovision diversi drabi mill-1970, u wara diversi
reb[iet fl-1992, ;ie meqjus b[ala l-aktar artist li g[amel su//ess fl-istorja tal-Eurovision. Fil-fatt, Logan reba[ dan il-konkors internazzjonali fi tliet okka]jonijiet.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
18 A[barijiet ta’ Barra
KRETA
Turisti ristretti g[al ‘zoni’ biex jevitaw il-vjolenza
I?-?INA> Pulizija paramilitari waqt e]er/izzju ta’ ta[ri; li jservi b[ala ‘rapport dwar il-[idma tag[hom’ lill-pubbliku ta’ Handan, fil-provin/ja ta’ Hebej. (Reuters)
L-ISTATI UNITI
Splu]jonijiet f’impjant tal-gass Tal-anqas seba’ persuni ndarbu f’sensiela ta’ splu]jonijiet ;o impjant tal-gass fi Florida u li rri]ultaw f’nirien kbar li [akmu bnadi s[a[ talkumpless bl-isem Blue Rhino. Il-midruba kollha kienu qeg[din ja[dmu filkumpless li jipprodu/i l-propane u li the]]e] mill-ewwel splu]jonijiet li anki spi//aw itajru ssaqaf tal-impjant. {add ma jaf x’wassal g[all-isplu]jonijiet, b’numru ta’ [addiema jkunu ddikjarati salvi wara li g[all-bidu kienu tpo;;ew fuq lista tal-
persuni rrappurtati nieqsa fil-konfu]joni inizjali. Intant, kienu evakwati numru ta’ nies li g[andhom ir-residenzi qrib tal-impjant u bla[[ar rapporti jg[idu li naqas il-periklu immedjat wara li n-nirien tal-isplu]joni ‘la[qu ;ew ikkontrollati’. L-uffi/jali qeg[din jinvestigaw x’wassal g[all-isplu]jonijiet fil-kumpless li fil-[in partikulari kien qed i]omm ’il fuq minn 50,000 tank tal-propane, fosthom tat-tip li jintu]a biex jitqabbdu l-barbecues.
It-Britanni/i li b[al kull sena qeg[din jiffullaw din il-g]ira Griega popolari mat-turisti, se jkunu ristretti g[al ‘zoni’ fejn wie[ed jista’ jixrob l-alko[ol ta[t il-kontroll strett talawtoritajiet u bl-iskop li ma tinqalax vjolenza. Il-mi]ura qed issegwi l-qtil, jiem ilu, ta’ adolexxenti Britanniku – Tyrell MatthewsBurton – li se[[ waqt ;lieda li kienet tinvolvi g[exieren ta’ turisti (Britanni/i) ;o stabbiliment tax-xorb fil-belt ta’ Malja. Intant, tressqu akku]i kontra ra;el Britanniku ie[or b’konnessjoni mal-qtil ta’ Matthews-Burton, bis-Sindku ta’ Malja, Zacharis Doxastakis, jimpenja ru[u biex ira]]an ‘la;ir anti-so/jali’ ta’ turisti li jqattg[u l-btajjel fl-in[awi u li huma disposti li jibdlu l-lokalità fi ‘kamp ta’ battalja’. Kreta hi l-akbar u l-aktar iffullata fost il-G]ejjer Griegi u Doxastakis ikkundanna litturisti li jridu jqajmu l-inkwiet u li ma ja[sbuhiex darbtejn biex jag[mlu dan meta jkunu ta[t leffett tal-alko[ol. Hu enfasizza li ‘minkejja li l-Gre/ja (u lg]ejjer tag[ha) g[addejjin minn kri]i ekonomika, dan ma jfissirx li r-residenti lokali jridu
ja//ettaw /ertu a;ir tal-barrani’. G[aldaqstant qeg[din ikunu kkunsidrati ‘iz-zoni spe/jali’ madwar in-nightclubs u stabbilimenti tax-xorb li jiffrekwentaw it-turisti ]g[a]ag[ Britanni/i f’Malja – u fejn fi/-/irkustanzi jkunu jistg[u jag[mlu ‘kulma jridu’, i]da f’in[awi li jkunu ta[t monitera;; strett u kontinwu. Ir-resort ta’ Malja ilha s-snin tattira ]-]g[a]ag[ Britanni/i min[abba li tippromovi divertiment ibba]at fuq stili popolari ta’ mu]ika b[all-hip hop. Madankollu, ma’ dawn itturisti qeg[din jit[alltu lmembri ta’ gangs minn madwar ir-Renju Unit fost sitwazzjonijiet fejn dawn ‘jesportaw’ il-vjolenza mittoroq ta’ Londra u bliet (Britanni/i) o[ra g[annightclubs ta’ Kreta. Intant, il-Pulizija fi Kreta g[all-bidu [asbu li l-qtil ta’ Matthews-Burton se[[ b[ala ‘esekuzzjoni’ jew b[ala ‘tpattija’ ta’ gang fuq membru ta’ grupp ta’ delinkwenti rivali; i]da issa qed tissemma lpossibbiltà li l-adolexxenti maqtul seta’ tilef [ajtu b’ka;un ta’ ‘tilwima li nqalg[et fuq mara’.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
A[barijiet ta’ Barra 19
}ew; ritratti (xellug u lemin) juru [addiema tas-salvata;; u pulizija fis-sit tal-[abta bejn il-ferroviji qrib Granges-pres-Marnand lejn il-Punent tal-I]vizzera (Reuters)
L-I}VIZZERA
Investigat in/ident bejn il-ferroviji li kka;una ferimenti u mwiet Awtoritajiet fil-Punent tal-pajji] qeg[din jinvestigaw in/ident bejn ]ew; ferroviji li se[[ matul il-lejl tatTnejn meta dawn baqg[u de[lin direttament ;o xulxin fl-in[awi ta’ Granges-pres-Marnand, fil-provin/ja ta’ Vaud. L-in/ident sewa l-[ajja tax-xufier
ta’ wa[da mill-ferroviji u hu mifhum li ndarbu aktar minn tletin ru[, b’[amsa jispi//aw f’kundizzjoni serja. Il-katavru tax-xufier spi//a mtella’ mill-fdalijiet tal-ferrovija wara li liskwadri g[all-emer;enzi rnexxielhom jisseparaw il-ferroviji minn ma’
xulxin. Rapporti aktar tard qalu li xxufier l-ie[or spi//a midrub, u linvestigazzjonijiet g[andhom ikomplu. Kelliema g[all-pulizija qalu li kien hemm qrib il-[amsin ru[ jivvja;;jaw fuq i]-]ew; ferroviji – li wa[da minnhom kienet sejra lejn Lausanne u
l-o[ra kienet miexja fid-direzzjoni ta’ Payerne, qabel se[[ l-in/ident. Is-sistema tal-ferrovija fl-I]vizzera hi meqjusa fost l-aktar li jgawdu reputazzjoni g[olja g[as-sigurtà u lawtoritjiet lokali fil-pre]ent qeg[din jistennew il-konferma ta’ xi kka;una t-tra;edja tat-Tnejn.
L-ITALJA
Luttu g[all-vittmi tal-kow/
Mara tibki ma;enb it-twiebet tal-vittmi tal-in/ident waqt is-servizz funebri fis-sala g[all-isport ta’ Pozzuoli (Reuters)
Eluf ta’ nies ippakkjaw sala g[all-isport fil-belt ta’ Pozzuoli biex ifakkru t-38 persuna li tilfu [ajjithom meta l-kow/ li kienu rekbin fih ]gi//a minn pont u waqa’ minn g[oli ta’ 25 metru f’wie[ed mill-ag[ar in/identi tat-traffiku li qatt se[[ew lItalja. Il-Prim Ministru Taljan Enrico Letta kien fost xi 4,000 persuna pre]enti g[asservizz waqt li l-kumplament tal-Italja osservat jum ta’ luttu nazzjonali b’rispett g[all-vittmi. L-in/ident se[[ fil-lejl tal{add qrib Monteforte Irpino meta l-kow/ kien qed iwassal grupp ta’ nies, inklu]i tfal,
minn ;ita lejn l-in[awi ta’ Telese Terme. Intant ittra;edja messet il-qalb ta’ kul[add, b’mod partikulari min[abba li kellhom jitilfu [ajjithom daqstant /kejknin, li [afna minnhom kienu jg[ixu f’Pozzuoli, lejn il-limiti ta’ Napli, fin-Nofsinhar tal-Italja. Il-prosekuturi li fet[u inkjesta ma jeskludux li jitressqu akku]i ta’ qtil involontarju konnessi mal-ka] i]da pro/ess b[al dan jidher ’il bog[od u m’hemmx indikazzjonijiet ta’ x’seta’ kka;una t-tra;edja. L-awtoritajiet fl-istess [in ordnaw li ssir awtopsja fuq ilkatavru tax-xufier tal-kow/ li tilef [ajtu fl-istess in/ident,
fost l-investigazzjonijiet attwali fuq il-fdalijiet tal-vetturi li jistg[u jiddeterminaw kienx hemm problemi mekkani/i. Gazzetti Taljani wkoll qeg[din jippruvaw jo[olqu ‘la[[ar minuti tal-kow/’ hekk kif ix-xufier deher qed isuq bl-g[a;la tul triq prin/ipali qrib Napli minkejja s-sinjali li jiddefinixxu l-limitu talvelo/ità permess bil-li;i. Il-kow/ [abat ma’ xi karozzi sakemm faqa’ wie[ed mill-[itan tal-pont qabel spi//a g[al isfel. L-awtoritajiet qed jikkunsidraw il-possibbiltà li x-xufier kien qed isibha diffi/li biex i]omm il-kontroll fl-a[[ar sekondi fatali.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
20 Sa[[a
Id-dimensja tolqot lill-persuni individwali, lill-familji u lis-so/jetà kollha Il-Kummissarju g[asSa[[a Mentali u Persuni Anzjani laqa’ b’sodisfazzjon ittkomplija tal-pro/ess biex ting[ata l-attenzjoni me[tie;a lill-qasam talkura tad-dimensja permezz tal-[atra ta’ Charles Scerri biex imexxi dan il-pro/ess. Skont l-G[aqda Dinjija tas-Sa[[a (2012) l-g[add ta’ persuni li kellhom ilkundizzjoni fl-2010 kien jg[odd il-35.6 miljun waqt li hu mistenni li dan ikun id-doppju sal-2020 u sa[ansitra jitla’ g[al aktar minn 115-il miljun ru[ madwar id-dinja sassena 2050. Kundizzjoni li trid l-attenzjoni Id-dimensja mhix biss kundizzjoni li tolqot lill-
persuni individwali imma tolqot lill-familja u sso/jetà kollha b’mod dirett kif ukoll indirett. Persuna li timrad biddimensja fi ftit snin tinbidel minn persuna indipendenti u produttiva g[al persuna li g[andha b]onn kura u assistenza kontinwa anke biex tie[u [sieb affarijiet ba]i/i. Dan iwassal biex persuni bid-dimensja jsiru dipendenti g[allkura tag[hom fuq qraba u [bieb. Is-sitwazzjoni tista’ twassal g[al stress fi]iku, emozzjonali u ekonomiku fuq il-familja. Meta l-persuna ma tkunx tista’ ting[ata lkura me[tie;a fid-dar,
Fi stadju aktar avvanzat tad-dimensja, il-persuna tibda tinsa [afna affarijiet re/enti u tiftakar affarijiet passati li g[aliha [afna drabi jkunu friski qishom qed ji;ru dak il-[in
kuljum; b[al tisjir u xiri, jintilef f’post familjari u jkollu diffikultà biex jimmani;;ja l-flus. Fi stadju aktar avvanzat il-persuna tibda tinsa [afna affarijiet re/enti u tiftakar affarijiet passati li g[aliha [afna drabi jkunu friski qishom qed ji;ru dak il-[in. Kif tibda ti]viluppa Il-persuna tkun te[tie; l-kundizzjoni g[ajnuna fil-b]onnijiet Fil-bidu tista’ tkun b’sintomi; b[al li wie[ed tag[ha ta’ kuljum u jista’ jinsa spiss anke affarijiet jkun hemm a;ir ta’ li jkun g[adu kif g[amel, passività jew aggressività. diffikultajiet meta ji;i Fi stadju gravi lbiex jitkellem u diffikultà biex jag[mel affarijiet ta’ persuna tkun dipendenti g[alkollox u tkun te[tie; [arsien kontinwu. Skont l-G[aqda Dinjija tas-Sa[[a Il-Kummissarju g[as(2012) l-g[add ta’ persuni li kellhom Sa[[a Mentali jfakkar li il-kundizzjoni fl-2010 kien jg[odd din il-faxxa talpopolazzjoni anzjana il-35.6 miljun waqt li hu mistenni tkun f’riskju akbar ta’ li dan ikun id-doppju sal-2020 abbu] u ta’ faqar. din ikollha b]onn ta’ kura residenzjali f’postijiet spe/jalizzati g[all[arsien tal-anzjani. Iddimensja mhix kollha xorta. Hi kundizzjoni li tibda bil-mod u l-persuna tmur g[all-ag[ar aktar ma jg[addi ]-]mien.
Diversi mudelli
Meta wie[ed i[ares lejn dak li qed ji;ri f’pajji]i akbar minna, kemm flEwropa kif ukoll f’kontinenti o[ra, di;à hemm diversi mudelli li wie[ed jista’ jesplora b[ala qafas u jadatta g[al dan is-settur f’pajji]na. Ir-ri/erka qed toffri wkoll pariri dwar kif jista’ jitnaqqas ir-riskju g[ad-dimensja, primarjament billi wie[ed i]omm ta[t kontroll kundizzjonijiet o[ra tassa[[a, fosthom problemi ta/-/irkolazzjoni, iddijabete, il-pressjoni g[olja, id-depressjoni u lmard tal-qalb, tnaqqis fittipjip u ]ieda fl-attività fi]ika. Studju li sar fir-Renju Unit wera tnaqqis ta’ kwa]i 25% bejn in-numru
ta’ anzjani li kien previst li se jbatu bid-dimensja fl-2011 (abba]i ta’ studju li kien sar fl-1991) u dawk li effettivament ibatu b’din ilkundizzjoni. Il-Kummissarju se jkompli jag[ti l-g[ajnuna me[tie;a f’dan il-pro/ess ta’ konsultazzjoni filwaqt li j[e;;e; li dan ilpro/ess ji;bor fih rappre]entanza missetturi kollha. Hu j[e;;e; li l-pro/ess g[andu jinkludi professjonisti mill-qasam tas-sa[[a, parte/ipazzjoni minn entitajiet mill-qasam so/jali, is-so/jetà /ivili, is-settur tal-edukazzjoni u fuq kollox il-qraba, li huma l-iktar persuni li jafu mill-vi/in xi tfisser tg[ix u tie[u [sieb persuna bid-dimensja.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
Madwarna 21
Seasus tag[ti l-[ajja lil App ;dida fil-Jum Dinji tad-Donaturi tad-Demm Seasus g[al darb’o[ra qed tkabbar ilportafoll tag[ha tal-Corporate Social Responsibility billi saret il-manager talmidja socjali tas-Servizz Nazzjonali tatTrasfu]joni tad-Demm (NBTS) f’Malta. Dan il-progett kien mixtieq [afna u ng[ata bidu minn Alison Bone Casha, ilBusiness Developement Manager, li hi wkoll donatur regolari tad-demm. Wara li avvi/inat lit-tim tal-NBTS u waslet g[al ftehim aktar kmieni din is-sena, Seasus in[atret uffi/jalment social media manager g[all-NBTS, u [olqot pre]enza uffi/jali online fuq Facebook, xi [a;a li sa ftit tal;img[at ilu l-organizzazzjoni ma kellhiex. Issa din qed titmexxa ta’ kuljum minn Seasus, bl-g[ajnuna tal-istaff tal-NBTS. Fi ftit ;img[at, b’kontenut regolari, ritratti u a;;ornament dwar dak li qed ji;ri, il-pa;na ;ibdet lejha ’l fuq minn 1000 persuna li kienu interessati jag[mlu Like. Barra minn hekk, nhar il-:img[a 14 ta’ :unju – il-Jum Dinji tad-Donaturi tadDemm – Seasus inawgurat Custom App g[all-NBTS fuq Facebook. Fiha wie[ed jista’ jirre;istra b[ala persuna interessata li ti;i infurmata u msej[a kull meta jkun hawn [a]na baxxa ta’ demm. Dawn ir-re;istrazzjoniijiet ta’ donaturi reogolari, kif ukoll ta’ dawk prospettivi jg[inu lill-organizzazzjoni ti;bor data ;dida g[as-sej[iet li jista’ jkun hemm minn ]mien g[al ]mien. L-App hi a//essibbli minn kull min
jag[mel Like lin-National Blood Transfusion Service- Malta page u ti;i f’forma online b’disinn personalizzat. Dawk li ju]awha, jistg[u jirre;istraw iddettalji tag[hom u hekk ikunu qed ja//ettaw li ji;u kkuntattjati mill-NBTS meta jkun hemm sej[iet g[all-g[oti taddemm, partikolarment dawk ur;enti [afna, u dan japplika anke g[al dawk il-persuni li ma jkunux jafu l-grupp tad-demm tag[hom jew qatt ma jkunu taw demm. “Dan hu mod ie[or kif in;ibu lejna aktar donaturi, mhux biss dawk li jag[tu ddemm b’mod regolari, g[aliex dawk li jag[tu sapport lill-organizzazzjoni u ma jkunux jistg[u jag[tu d-demm g[al xi ra;uni, jistg[u jag[tu s-sapport tag[hom billi jg[addu l-App lil [biebhom u hekk ji;bdu donaturi ;odda,” qalet Alison Bone Casha minn Seasus. “Jien g[andi [afna g[al qalbi l-g[oti taddemm g[ax hu r-rigal tal-[ajja u Seasus ma setg[etx tirrifjuta li tie[u dan il-pro;ett b[ala parti mill-istrate;ija ta’ CSR tag[ha. Wara l-Istrina, RTK4Charity u Mission Fund, l-NBTS ]gur se tkun parti minn din l-istrate;ija g[al ]mien twil, hekk kif b’aktar innovazzjonijiet ng[inu organizzazzjoni daqstant ;eneru]a.” Jekk tixtieq tissie[eb, ]ur https:##www.facebook.com#bloodmalta. Biex tirre;istra fuq l-App, https:##www.facebook.com#bloodmalta# app.
Aktar kampanji favur kuxjenza akbar dwar l-g[oti tad-demm ...l-g[oti tad-demm hu kru/jali biex isiru l-operazzjonijiet u biex ikunu salvati l-[ajjiet tan-nies
Il-Milied f’Awwissu – fiera ta’ o;;etti tal-Milied fl-eqqel tas-sajf Kmieni [afna biex ta[seb fil-Milied minn Awwissu? Attività li se torganizza Dar :u]eppa Debono bejn is-6 u t-13 ta’ Awwissu hi proprju Christmas in August, fiera ta’ o;;etti tal-Milied, li l-qlig[ millbejg[ tag[hom se jmur kollu b’risq il-[idma li din id-Dar twettaq favur il-[ajja. F’kumment, Maria Attard, il-fundatri/i u direttri/i ta’ din l-organizzazzjoni G[awdxija, qalet: “A[na n[ossu li fi]-]minijiet tal-lum lissues tal-[ajja mhux qed ji;u indirizzati bi]]ejjed, bil-konsegwenza li dan id-don primordjali qieg[ed ji;i ]valutat g[ad-dannu
tal-umanità.” G[alhekk hi talbet g[al iktar g[ajnuna min-na[a tal-pubbliku biex il-[idma ta’ din id-Dar tkompli g[addejja f’pajji]na. Il-pubbliku hu mistieden i]ur l-edizzjoni ta’ din is-sena ta’ Christmas in August, fi Triq lIm;arr, G[ajnsielem, bejn is-6 u t-13 ta’ Awwissu. Il-[inijiet tal-ftu[ huma bejn it8.30 a.m. u 12 p.m., u bejn l-4 p.m. u s-7 p.m. Fost l-o;;etti g[ad-dar, wie[ed isib presepji, tapiti, xugamani, dvalji, settijiet talk/ina, u tant affarijiet o[ra kollha marbutin mal-Milied.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
22 Passatemp
Tisliba 1
2
3
5
4
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
Mimdudin> 5. G[elm fil-[amrija (5) 6. Bini g[oli mag[mul biex i]omm g[assa u [arsien (5) 7. Jilbisha s-sa/erdot f’xi /erimonja (5) 10. }bul niexef tal-qmu[ (5) 11. Fidil lejn xi [add (5) 12. Si;ra kbira u sabi[a, b’weraq kbir dejjem a[dar (5) 14. Kwantità ta’ ;ebel, trab u terrapien (5) 16. B[alma hu l-ispirtu talmel[ (5) 17. {an]ir g[at-tifdil (5) 18. Skor/a ]ejda fuq il-;ilda li titrabba bit-t[akwik (5)
Weqfin> 1. {a;ar mag[ruf g[allebusija tieg[u (6) 2. Irrenja (6) 3. Kwiekeb (6) 4. Dak li tista’ tag[mel bilflus fil-but (6) 8. Meta tie[du fil-kitba, u]a l-gomma (5) 9. Imbarratura (5) 12. Bi]a’ tal-;enn g[al g[arrieda (6) 13. Isir minn ma;istrat fuq ilpost tad-delitt (6) 14. Il-familja kollha minn nisilha (6) 15. Mixquq (6)
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin> 5. A[]en; 6. Uqija; 7. Palju; 10. Tahan; 11. Ta[ar; 12. Sabi[; 14. Safar; 16. Qatlu; 17. u 18. Sa/erdozju. Weqfin> 1. Ta[dit; 2. Ingann; 3. Buljut; 4. Jannar; 8. S[aba; 9. A[ftu; 12. Skarsi; 13. {majra; 14. Sploda; 15. Rondun.
Bastjan – ir-ra;el li jsewwi kollox!
Bastjan hu [addiem tas-seng[a. {addiem li ma jaqta’ qalbu minn xejn u jsewwi kollox. Jum fost l-o[rajn Bastjan kien imsejja[ minn wie[ed li kellu g[axar o;;etti li evidentement jirrikjedu l-intervent tieg[u. Liema huma dawn l-o;;etti?
Sudoku
Soluzzjonijiet
G[at-tfal
1. Tieqa fuq nett in-na[a tal-lemin g[andha l[;ie;a miksura. 2. Il-bettija tal-inbid fuq nett inna[a tax-xellug g[andha /irku tal-[adid maqlug[ minn postu. 3. Il-but ta’ wara tal-qalziet ta’ sid ilpost imqatta’. 4. Ir-rota g[andha pedala nieqsa. 5. Il-karretta nqalg[alha ttajer. 6. Inqala’ l-vit talimqass li jqa//at iz-zkuk u li jinsab fuq il-mejda. 7. }arbuna ming[ajr takkuna. 8. L-abakus g[andu ]]ibe; [er;in minn posthom. 9. Il- kaxxa mimlija bl-imbarazz g[andha bi//a njama qed tinqala’. 10. L-i]veljarin. Bastjan – Ir-ra;el li jsewwi kollox
Moderata: hemm regola wa[da biss li trid tosserva biex issolvi s-sudoku. Kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta kif ukoll kull kaxxa f’kull ringiela u f’kull kolonna tal-kwadru l-kbir g[andu jkollhom fihom n-numri mill-1 sad-9.
Qawl Malti
It-tfal b[all-[abaq; jimirdu u jfiqu malajr. Dan ifisser li t-tfal jimirdu u jfiqu fi ]mien qasir.
Sudoku
Tpin;ija
Pin;u bil-kuluri li tippreferu din l-istampa verament [elwa ta’ dan l-iljunfant ]g[ir.
IN-NAZZJON
L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt
Fil-qosor Simpati/i NET Television, 15>05 Dora u Joyce (Frida Cauchi u Doreen Cini, it-tnejn firritratt fuq ix-xellug) huma entu]ja]mati g[all-a[[ar min[abba s-safra. Sakemm Dora tir/ievi telefonata! Minna[a l-o[ra Alan u Gwido
j;ennu lil Joe biex ma jitlifx mid-divertiment tal-iljieli f’Pari;i. Il-jum tant mistenni minn Joe u Dora jasal, i]da waqt li huma jkunu qed jiddevertu, il-membri l-o[ra tal-familja jag[tu lkoll is-sehem tag[hom g[al dak li ;ej fuqhom.
Roba da ricchi Rete 4, 23.00
Film komiku Taljan tal-1987 b’re;ija ta’ Sergio Corbucci. Bi storja ambjentata fost il-lussu, naraw xi jsir minn tliet koppji. Mara tissedu/i ra;el biex twasslu biex joqtol lil ]ew;ha, qassis jibda jinnamra, u ra;el minkejja li jaf li martu qed tittradih xejn ma jiddejjaq basta jaraha kuntenta. Fost l-atturi nsibu lil Renato Pozzetto (fir-ritratt fuq il-lemin), Francesca Dellera, Serena Grandi, Lino Banfi, Paolo Villaggio, Milen Vukotic, Vittorio Caprioli u Maurizio Micheli. La seconda moglie Iris, 17>25 Fosco tkun mititlu l-ewwel mara tieg[u u [allietu b’tifel li anki jekk mhux ]g[ir, xorta wa[da g[adu mhux indipendenti. Jidde/iedi li jer;a’ ji]]ewwe;, din id-darba lil Anna (Maria Grazia Cucinotta, hawn ta[t fir-ritratt ma’ Giorgio Noè), mara mill-isba[ minn Sqallija u li jkollha tifla, Santina. Meta Anna tmur tg[ix fid-dar ta’ Fosco, jitlef g[aqlu g[al warajha Livio, iben Fosco, li jkollu sittax-il sena.
Sajda g[all-isparli Mister Fisherman - NET Television, 20>30
Fil-programm tal-lum, Josef Camilleri, li n-nies aktar saru jsibuh b[ala Mister Fisherman, se jwasslilna sajda ferm pja/evoli... sajda li fiha wie[ed jista’ jesperjenza s-sabi[ tas-sajd bil-qasba. Dan se jsir waqt sajda g[all-isparli.
L-isparlu hu [uta /atta, tajba [afna g[all-ikel, spe/jalment jekk tkun ta’ daqs tajjeb. Naraw il-metodi kif wie[ed jista’ jmur g[al din is-sajda, x’[arira nu]aw, x’tip ta’ lixka l-a[jar nu]aw u [afna aktar.
I Could Never Be Your Woman Canale 5, 23>30 Michelle Pfeiffer u Paul Rudd huma l-protagonisti f’dan il-film komiku Amerikan li n[adem fl-2007. Naraw mara ta’ su//ess li tinnamra ma’ ra;el li jkun ferm i]g[ar minnha fl-età.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
24 TV#Radju
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>40 Anali]i tal-:urnali)
07>55 08>00 08>05 09>00 09>05
Avvi]i tal-Mejtin u Angelus A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 13>00 15>00 15>05
Mu]ika bla kumment Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Qari bil-Malti The Big Show A[barijiet fil-Qosor Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>55 18>00 18>30 20>00 21>00
Radju Malta - 93.7 FM 06:00 - Frank u Indri (jinkludi 07:00 A[barijiet, 07:30 Mill:urnali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 08:30 Familja Wa[da (jinkludu 09:00 BBC News, 10:00 A[barijiet fil-qosor, 11:00 BBC News) 11:50 - Avvi]i ta’ Mwiet u lAngelus 11:58 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:00 - A[barijiet 12:10 - Newsline 12:45 - Qari bilMalti 13:15 - Tifkiriet 14:00 A[barijiet 14:05 - E M Live 16:00 - A[barijiet 16:05 Drivetime 17:00 - Kumpanija 17:50 - Nitfa Kultura 18:00 Bullettin tal-A[barijiet 18:15 Euromix 19:50 - Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 - A[barijiet 20:05 - Qari tar-Rumanz (r) 20:30 - Il[na mi/-?par 21:05 Mu]ika u Sport 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Waqtiet 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:33 - Ru]arju 24:00 Classic Hits. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 - Bon;u ONE (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 Mill-:urnali, 08:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 08:25 ONE Club Xewqat, 08:45 One News) 09:00 - L-G[ajta tal-Pagun 09:45 - ONE News 10:00 Ma’ Pauline 11:00 - Frappe 11:45 - ONE News 12:00 Angelus 13:00 - Alma 13:45 Ir-Rumanz 14:15 - Minflok Siesta 14:45 - ONE News 15:25 - Djarju Kulturali 15:30 Drive Time 17:00 - Rush Hour (jinkludu 17:45 ONE News, 18:00 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem, 18:05 A[barijiet Sportivi) 19:00 - Ilwien 20:15 - Connect Africa 20:45 - Summer Hits 21:45 ONE News 22:00 Diskussjoni 24:00 - F’Nofs il:img[a. RTK - 103 FM 06:30 - Pierre & Co on RTK (jinkludi 06:55 Fi {dan ilMulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Qari mill-Bibbja, 08:00 BBC News,) 09:00 - A[barijiet filQosor 09:05 - Paperscan 09:15 - G[alina Lkoll (jinkludi 10:00 BBC News) 11:55 - Fi {dan ilMulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 – L-Arti fil-Knejjes Tag[na 13:00 - RTK Qosor 13:05 - Su//essi u aktar! 15:00 - RTK Qosor 15:05 - Memorji tal-Gwerra 15:30 - Attivi u b‘Sa[[itna! (jinkludi 16:00 BBC News) 17:00 - RTK Bulettin 17:15 – Summer Mix! 19:05 - Ru]arju 19:25 - Pinna Mu]ikali 20:30 -
Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mu]ika al fresco R ’n B Time Fuzzbox - Christian Azzopardi
Kelma f’Waqtha 22:00 - IlQaddis tal-Jum 22:05 Ru]arju 22:25 - Rakkont (r), Fittixna... u ng[inuk (r), Edukazzjoni (r), Mill-Album tas-Safar (r), Pedjatra # Kemm Taf (r). Campus FM - 103.7 FM 09:00 - Anali]i tal-;urnali 09:20 - Foreign News # Culture News 09:30 - Bis-Sassla u bil-Brevjar 10:00 - BBC News Update 10:06 - Mhux Kelma Bejn Tnejn 11:00 - Classic FM 13:00 Anali]i tal-;urnali (r) 13:30 Meta l-Mo[[ Isir Palk 14:00 BBC News Hour 15:00 - Classic FM 19:30 - Il-{rejjef, l-G[erf u l-Ma;ija 20:00 - Bioneers 20:30 - Il-Ktieb l-Ie[or 21:00 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt (jinkludi fid-09:00 {ajjitna) 11:00 - Proposta spiritwali 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju ta’ San :u]epp 13:00 - Qari tarRumanz 13:30 - Shalom 14:30 - Qari ta’ Rumanz 15:00 -
Kurunella {niena Divina 15:30 - X’g[adek titftakar millKateki]mu 16:00 - Il-Kura;; Nofs il-Fejqan 17:00 - Bullettin ta’ A[barijiet Reli;ju]i 17:15 Vja;; Mu]ikali 18:15 - G[asar 18:30 - Quddiesa 19:00 Ru]arju 19:30 - A[barijiet minn Radju Vatikan 20:00 - Naturali 20:30 - Qari tar-Rumanz (r) 21:00 - G[ajn ta’ :id 22:00 - Sejja[li u Jien Inwie;bek 23:00 - {ajjitna (r) 23:30 - Bullettin A[barijiet Reli;ju]i (r) 23:50 Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 - Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet filqosor) 10:30 - Simon Pisani (jinkludi 11:30 - A[barijiet filqosor) 13:30 - Ian Lang 15:30 - Na-than u Talitha 18:30 A[barijiet 18:40 - Bay Beats with Simon B 20:00 - Ben Glover 22:00 - Toby’s Wall of Sound 24:00 - Paul van Dyk. Calypso Radio - 101.8 FM 07:00 - A[barijiet 07:15 Calypso Breakfast 08:30 Bejn il-{bieb 10:00 - A[barijiet 11:30 - 101.8 Favourites 12:00 - A[barijiet 14:30 - After Break 17:00 - Calypso Drive 19:00 - Let’s Go 21:00 Nitbissmu ma’ Calypso 23:00 Those were the days 01:00 L-g[a]la tieg[i naqsamha
Il fascino di Grace (Falling for Grace) - Canale 5 18>05 Gale Harold u Fay Ann Lee (it-tnejn fir-ritratt hawn fuq) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film komiku Amerikan li n[adem fl-2006 b’re;ija tal-istess Fay Ann Lee. Ra;el sinjurun mhux mi]]ewwe; u ]ag[]ug[ it-tnejn jitfg[u g[ajnejhom fuq Grace Tong, li ming[alihom li g[andha kemxa flus ;mielha g[ax wirtet somma kbira. Grace tispi//a tag[]el wie[ed minnhom, u l-ie[or jikkuntenta billi jibda jinnamra ma’ Janie, li tkun il-[abiba tal-qalb ta’ Grace. TVM 07:00 - Morning News Loop 08:30 - Human Senses (prog. 5#6) 09:00 - Magazine programme (r) 10:50 - Teleshopping 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - Kids TV 13:30 Madwarna (prog. 27) 14:00 A[barijiet 14:05 - Teleshopping 15:05 - Gladiators of World War II (prog. 5) 16:00 - A[barijiet 16:05 - Kids TV 17:25 Teleshopping 18:00 - A[barijiet 18:10 - Ma’ Bundy 20:00 A[barijiet# sports# rapport tattemp# rapport finanzjarju 20:40 Persjani (prog. 2) 22:00 - Int Min Int (prog. 5) 22:30 - Green Green Grass (ser. 2 prog. 5) 23:00 A[barijiet fil-qosor. TVM 2 07:40 - Kids Tv 09:00 - IlMisteru tal-Bombli tal-Fu[[ar (ep. 10) 09:30 - Gladiators of World War II (prog. 5) 10:20 Sa[[tek l-Ewwel (prog. 27) 10:30 - Storjografija (ser. 2 prog. 3) 11:00 - Madwarna (prog. 14) 11:30 - Malta u lil hinn minnha (prog. 14) 13:00 - Sa[[tek lEwwel (prog. 27) 13:15 - Ency. Channel doc 13:30 - Paq Paq (prog. 2) 14:15 - Sensilhena (prog. 14) 15:00 - Wirt Arti u Kultura (prog. 10) 15:30 - MillIm[a]en tal-Festi (prog. 4) 16:00 - G[addi l-Bieb Miftu[ (ep. 2) 17:00 - Sa[[tek l-Ewwel (prog. 27) 17:10 - Euro News Docs 17:25 - Human Senses (prog. 5#6) 18:00 - Malta u lil hinn minnha (ep.14) 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 Gladiators of World War II (ep.5) 20:30 - A[barijiet bl-Ingli] 20:35 - An;li (ep. 15, 16 u 17) 22:20 Human Senses (prog. 5#6) 22:50 - G[addi l-Bieb Miftu[ (ep. 2). ONE 08:30 - ONE News 08:45 Teleshopping 09:05 - Indigo (r) 10:45 - Teleshopping 12:05 Kelma Bejn Tnejn (r) 12:30 ONE News 12:40 - Kbar u ]g[ar (r) 13:45 - Teleshopping 14:45 Klassi G[alina (ser. 1 ep. 9 u 10) 15:40 - Ieqaf 20 Minuta 16:00 Teleshopping 17:00 - Flimkien ma’ Nancy 17:30 - ONE News 17:40 - Indigo (ma’ Melanie Magri) 19:10 - Super 5 19:30 ONE News 20:15 - Kelma bejn tnejn 20:45 - Il-komi/i 21:45 Country Jamboree 23:10 - {ajjiet 23:30 - ONE News.
Smash 07:00 - A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 - A[barijiet 09:00 {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - TSN Teleshopping 13:10 - AtoZ Teleshopping 14:10 - 1046 Music 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 - A[barijiet 19:30 Dokumentarju 20:30 - Film 22:00 - A[barijiet 22:30 - Poker. Raiuno 06:45 - Unomattina estate (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00 u d09:00) 09:35 - Linea verde meteo verde 09:40 - Unomattina Talk 09:55 - Che tempo fa # Tg 1 10:20 - Unomattina ciao come stai? 11:15 - Road Italy 11:25 Don Matteo 5 (TF) 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 15:10 Cugino & cugino (fiction) 16:50 - Rai Parlamento 17:00 - Tg 1 #Che tempo fa 17:15 - Estate in diretta 18:50 - Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:30 Techetechetè, vista la rivista 21:15 - Last Cop – L’ultimo sbirro (TF) 23:05 - Miss Fisher – Delitti e misteri (TF) 01:00 - Tg 1 notte 01:35 - Sottovoce. Raidue 07:00 - Cartoons 08:25 Heartland (TF) 09:05 - Settimo cielo (TF) 10:30 - Tg 2 insieme estate 10:35 - Tg 2 Eat parade 10:45 - Tg 2 Sì, viaggare 10:55 Tg 2 Mizar 11:20 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 E…state con costume 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Castle (TF) 14:50 - The Good Wife (TF) 16:15 - Guarda Costiera (TF) 17:55 - Mondiali di nuoto 18:30 - Tg 2 notizie 19:45 Castle (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:05 - Ombrelloni (sitcom) 21:10 - Virus il contagio delle idee 23:20 - Tg 2 notizie 23:35 Point Blank. Film 2010 01:00 Tg 2 Parlamento 01:10 - Hawaii Five-O (TF). Raitre 08:00 - Agorà estate 10:10 - La ragazza di Bube. Film ’63 11:10 - Tg 3 minuti 12:00 - Tg 3 # meteo 12:15 - New York New York (TF) 13:05 - Piatti tipici dello spirito 13:10 - Lena, amore della mia vita (soap) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 14:45 - Tgr
Piazza affari 14:55 - Le nuove avventure di Flipper (TF) 15:40 Son contento. Film ’83 17:20 Geo Magazine 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg 3 regione 20:00 Blob 20:15 - Simpatiche canaglie 20:35 - Un posto al sole 21:05 Il padre di famiglia. Film ’67 23:10 - Tg regione 23:15 - Tg 3 linea notte estate 23:50 - Correva l’anno. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina 08:40 - Il mammo (sitcom) 09:10 - Alice una vita sottosopra. Film 2007 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful 14:10 - Il segreto (soap) 15:00 - Al di là del lago (fiction) 16:00 - Un bacio, una promessa. Film 2010 18:00 Tg 5 minuti 18:05 - Il fascino di Grace. Film 2006 20:00 - Tg 5 20:40 - Paperissima Sprint 21:10 - Studio 5 23:30 - I Could Never Be Your Woman. Film 2007 01:30 - Tg 5 notte 02:00 Paperissima Sprint (r). Rete 4 06:50 - Chips (TF) 07:45 Charlie’s Angels (TF) 08:40 Pacific Blue (TF) 09:50 Distretto di Polizia 5 (fiction) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Renegade (TF) 12:55 - Siska (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Flikken – Coppia in giallo (TF) 16:35 - My Life – Segreti e passioni (soap) 16:45 - Va nuda per il mondo. Film ’60 18:55 Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:30 - Walker Texas Ranger (TF) 21:10 - Fantozzi alla riscossa. Film ’90 23:00 Roba da ricchi. Film ’87 01:35 Music line – Orietta Berti. Italia 1 07:00 - Tutto in famiglia (sitcom) 07:50 - I maghi di Waverly (sitcom) 08:40 - Kyle XY (TF) 09:30 - Gossip Girl (TF) 11:30 Pretty Little Liars (TF) 12:25 Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:25 - The Vampire Diaries (TF) 16:20 - Smallville (TF) 17:40 Top One (game show) 18:00 – Football. Trofeo Audi Cup. Man. C. v Milan 20:20 - CSI Miami (TF) 21:10 - Person of Interest (TF) 23:00 - Suits (TF) 00:50 Sport Mediaset 01:15 - Studio aperto 01:30 - Heroes (TF).
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
TV#Radju 25 Favourite Channel 07.00 - Teleshopping 08:30 Madagascar 10:30 - Fitness Galore 12:30 - News 12:45 Best Deal 13:00 - Bejnietna 15:00 - Teleshopping 17:30 Niltaqg[u 18:15 - F. News 18:30 - Niltaqg[u 19:30 - Nintrefa ’l Fuq 20:30 - F. News 21:00 }iffa 23:00 - F. News. Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshoping 12:00 – Pop Concert (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 - The 90s 14:30 - The 00s 15:00 - Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Total Request Show 20:00 - The 60s & 70s 20:30 - All That Jazz 21:30 The Local Angle (r) 22:30 Music Videos. La 5 12:40 - Love Bugs (sitcom) 13:35 - Così Fan Tutte (sitcom) 14:00 - Torte d’autore (reality) 14:35 - Che trucco! 15:05 Dawson’s Creek (TF) 16:00 Principesse (reality) 16:50 Spose Extralarge 17:20 - Torte d’autore 17:50 - Che trucco! 18:20 - Love Bugs 2 (sitcom) 18:40 - Ugly Betty (TF) 19:30 Torte d’autore (reality) 20:25 Dr House (TF) 21:10 - Stalking - La storia di Casey. Film 2012 23:00 - Torte d’autore (reality) 24:00 - Shameless (TF). BBC Entertainment 07:15 - Buzz and Tell 07:20 Charlie and Lola 07:30 - 3rd & Bird 07:40 - Me Too! 08:00 Garth and Bev 08:10 - Tweenies 08:30 - My Family 09:00 - My Hero 09:30 - The Weakest Link 10:15 - EastEnders 10:45 Doctors 11:15 - How the Beatles Rocked the Kremlin 12:05 Lark Rise to Candleford 12:55 My Family 13:25 - The Weakest Link 14:10 - My Hero 14:40 EastEnders 15:10 - Doctors 15:40 - Lark Rise to Candleford 16:30 - The Planets 17:25 - The Weakest Link 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Lark Rise to Candleford 20:00 - My Family 20:30 - Only Fools and Horses... 21:00 Hustle 21:50 - The Impressions
Show with Culshaw and Stephenson 22:20 - Alan Carr: Chatty Man 23:10 - Little Britain 23:40 - New Tricks.
TCM 07:30 - Dial M for Murder. Film ’54 (A) 09:15 - Blackboard Jungle. Film ’55 (X) 10:55 Grand Prix. Film ’66 (A) 13:40 Postman’s Knock. Film ’62 (U)
15:00 - The Big Sleep. Film ’46 (PG) 16:55 - The Wonderful World of the Brothers Grimm. Film ’62 (U) 19:10 - The Gazebo. Film ’59 (A) 21:00 Ice Station Zebra. Film ’68 (U) 23:25 - Village of the Damned. Film ’60 (12). MGM Movies 07:30 - A West Side Story: The Film and the Philharmonic 08:25 - Follow That Dream. Film ’62 (U) 10:15 - Charlie Chan and the Curse of the Dragon Queen. Film ’81 (A) 11:50 - Bound for Glory. Film ’76 (A) 14:15 Saved!. Film 2004 15:49 - A Home of Our Own. Film ’93 (PG) 17:35 - MGM’s Big Screen 17:50 - Sibling Rivalry. Film ’90 (15) 19:20 - Lisa. Film ’90 (15) 21:00 - State of Grace. Film ’90 (18) 23:10 - Tank Girl. Film ’95 (15). GO Stars 06:55 - On Her Majesty's Secret Service 09:20 - Big Miracle 11:05 - House 11:50 - Cast Away 14:15 - Dolphin Tale 16:05 - Saving Private Ryan 18:30 - The Matrix Revolutions 20:35 - Parks & Recreation 21:00 - Twelve Monkeys 23:05 Now Is Good 00:45 - The Man With The Golden Gun. Diva Universal 07:05 - Mystery Woman: At First Sight 08:38 - Great Women 08:50 - Agatha Christie’s Poirot 09:55 - McLeod’s Daughters 10:55 - Quincy, M.E. 11:55 Agatha Christie’s Poirot 12:55 Rex: A Cop’s Friend 13:55 Agatha Christie’s Poirot 15:43 Downpour 15:50 - McLeod’s Daughters 16:44 - Great Women 16:55 - Mystery Woman: Wild West Mystery 18:33 - Great Women 18:50 - Agatha Christie’s Poirot 19:50 - JAG 20:50 - Great Women 21:00 Downton Abbey 22:38 - La Prima Legge Di Newton 23:00 Law & Order. Discovery Channel 07:15 - American Chopper: Senior vs Junior: Rick’s News 08:10 - Extreme Fishing with Robson Green: Canada 09:05 Auction Hunters: Voodoo Moola 09:30 - Auction Kings: Napoleon
Mirror # WWI Boy Scout Poster 09:55 - Ultimate Survival: Alaska 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 - Extreme Engineering: Panama Canal 12:35 - Fast N’ Loud: Monkey Business Dragster 13:30 - Chop Shop: Congestion Buster 14:25 - Wheeler Dealers: Jeep CJ7 15:20 - Mythbusters: Mythssion Control 16:15 -
Auction Kings: Wrestling Belt; Temple Guardians 16:45 Baggage Battles 17:10 - Extreme Fishing with Robson Green: Alaska 18:05 - Ultimate Survival: The Inside Story 19:00 - How It’s Made: Lighters # Dinosaur Models # Hockey Pucks # High-Pressure Cylinders 19:30 - How It’s Made 20:00 Ultimate Survival 21:00 Ultimate Survival: Red Rock Country 22:00 - Dual Survival: Castaways 23:00 - Man, Woman, Wild: Bear Encounter.
09>00 10>00 11<30 13>00
14>00 14.05 15>00 15>05 16>00 17.00 18>00 18>15
Iris 09:45 - I predoni della steppa. Film ’64 11:40 - I miserabili 13.30 - Il pisrtolero. Film ’76 15:15 - Io so che tu sai che io so. Film ’82 17:25 - La seconda moglie. Film ’98 19:30 - A-Team (TF) 21:00 - American Graffiti. Film ’73 23:00 - Un mercoledì da leoni. Film ’78 01:10 - Il sapore del sangue. Film ’98. Melita More 08:00 - Hollywood Buzz 08:30 Grey's Anatomy 09:20 - Private Practice 10:10 - Criminal Minds 11:00 - Suburgatory 11:30 Gossip Girl 12:15 - Fringe 13:00 - Days of Our Lives 13:45 Enlightened 14:15 - Hollywood Buzz 14:30 - Supernatural 15:15 - Grey's Anatomy 16:00 - Private Practice 16:45 - The Mentalist 17:30 - SMASH 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Criminal Minds 20:00 - Mike & Molly 20:30 How I Met Your Mother 21:00 - 2 Broke Girls 21:30 - Whitney 21:55 - 30 Rock 22:30 - VEEP 23:05 - Top Gear 00:10 - Person of Interest 00:55 - True Blood. Biography Channel Billy the Exterminator: 10:00 Roadkill 10:30 - Swamp Monster. 11:00 - Hoarders: Kathleen # Scott 12:00 Celebrity House Hunting: Carnie Wilson 12:30 - Monster In Laws: Ton-In-Law 13:00 Storage Wars Texas: Puffy in the Sky with Diamonds 13:30 Barter Kings: Bah-Bam 14:00 Dance Moms: Love on the Dance Floor 15:00 - A Gypsy Life for Me. Billy the Exterminator: 16:00 - Roadkill 16:30 - Swamp Monster. 17:00 - Celebrity House Hunting: Carnie Wilson 17:30 - Monster In Laws: TonIn-Law 18:00 - Hoarders: Kathleen # Scott 19:00 - Storage Wars Texas: Puffy in the Sky with Diamonds 19:30 - Barter Kings: Bah-Bam 20:00 Hoarders: Dee # Jan. Hardcore Pawn: 21:00 - Dangerous Cash 21:30 - Booze and Guns. 22:00 Grave Trade 23:00 - Archie the 6 Stone Baby.
G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 08:00 - Fireman Sam 08:10 - Barney and Friends 08:40 - Pingu 08:45 - Baby Antonio’s Circus 08:50 - My Animal Family 09:05 - Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 - Slim Pig 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 - Kipper 09:45 Igloo-Gloo 10:00 - Dougie in Disguise 10:10 Barney and Friends 10:40 - Wobblyland 10:45 Jarmies 11:00 - Lots & Lots 11:15 - Oswald 11:27 - Oswald 11:40 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 - Wildlife 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 - Benjamin’s Farm 12:50 - See The Sea 12:55 - Mio Mao 13:05 - Slim Pig 13:15 Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 - Fireman Sam 13:45 - Thomas and Friends 14:10 - Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 - Barney and Friends 14:55 - Kipper 15:05 - Angelina Ballerina 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Fireman Sam 17:05 Jarmies 17:20 - Mio Mao 17:30 - Slim Pig 17:40 - Baby Antonio’s Circus 17:45 - Fluffy Gardens 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny
07>00
Planets 18:20 - Pingu 18:25 - Oswald 18:50 Gazoon 19:00 - Angelina Ballerina 19:15 Thomas and Friends 19:30 - Bob the Builder 19:40 - Fireman Sam 19:50 - Barney and Friends 20:20 - Pingu 20:30 - Monkey See Monkey Do 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 Bob the Builder 22:10 - Thomas and Friends. Disney Channel 08:00 - Minnie’s Bow-Toons 08:05 - Mickey Mouse Clubhouse 08:30 - A.N.T. Farm 09:15 Jessie 10:05 - Good Luck Charlie 11:15 - Shake It Up 12:00 - Austin and Ally 12:45 - A.N.T. Farm 13:10 - Jessie 13:35 - Shake It Up 14:00 - That’s So Raven 14:25 - Good Luck Charlie 14:50 Jessie 15:10 - Shake It Up 15:35 - A.N.T. Farm 16:00 - Austin and Ally 16:20 - That’s So Raven 16:45 - The Suite Life on Deck 17:10 - Good Luck Charlie 17:30 - Shake It Up 17:55 - Austin and Ally 18:20 - Jessie 18:40 - A.N.T. Farm 19:30 Shake It Up 19:50 - The Suite Life on Deck 20:15 - Austin and Ally 20:40 - That’s So Raven 21:00 Jessie 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Good Luck Charlie 22:10 - Wizards of Waverly Place.
NET News Chit Chat Sajf Flimkien (r) Telebejg[ Simpati/i NET News Telebejg[ NET News Simpati/i Telebejg[ Man Up + (r) NET News Sajf Flimkien (b’waqfa fis-19.10 g[at-Tlugh tas-Super 5)
19>45
NET News
20>30
Mister Fisherman
21>30
NET News
21>35
Iswed fuq l-Abjad
23>00
NET News
Sport fuq il-Cable Eurosport 08:30 - The Grid
08:45 - FINA World Aquatics Championship Swimming 10:00 - FINA World Aquatics Championship Swimming (live) 12:15 - FINA World Aquatics Championship Swimming 13:15 - UEFA European U#19 Championship Football 15:15 - Diving 16:00 - Diving 18:00 - FINA World Aquatics Championship Swimming (live) 20:15 Wednesday Selection 20:20 World Masters Dressage, Equestrian 20:50 - Riders Club 20:55 - RBC Heritage PGA Tour Golf 21:55 - PGA Euro Tour Golf 22:25 - Golf Club 22:30 - Mod70 Sailing 23:00 Extreme Series Sailing 23:30 Alexia’s Selection 23:35 Yacht Club 23:40 - Wednesday Selection 23:50 - Cycling. Eurosport 2 07:00 - UEFA European U#19 Championship Football 08:00 -
Lamborghini Super Trofeo Motor Racing 08:30 - Porsche Supercup Motor Racing 09:00 Speedway 10:00 - Cycling 11:00 - UEFA European U#19 Championship Football 13:00 Summer GP Ski Jumping 14:00 - Cycling 15:00 - Cycling 16:45 - WATTS 17:00 - J League Football 17:30 Football 19:30 - The Grid 19:45 - WATTS 20:00 - This Week on World Wrestling Entertainment 20:30 - Pro Wrestling 21:30 - Boxing 23:00 - Cycling. GO Sports 1 07:00 - The Championships: Wimbledon 2013: Laura Robson v Mariana DuqueMarino 08:34 - FIFA Futbol Mundial 09:00 - Best of Football 2012-13 13:00 - ATP 250 Series: Credit Agricole Suisse Open, Gstaad: F. 16:00 PGA European Tour: BMW Russian Open – Highlights 17:00 - Best of Football 201213 19:00 - Trans World Sport 20:00 - PL World 20:30 - Best of Rugby 2012-13 22:30 - The Championships: Wimbledon 2013: Tommy Robredo v Andy Murray 01:00 - Best of Football 2012-13.
GO Sports 7 07:00 - Vincennes Racetrack 09:00 - Best of Rugby 2012-13 11:00 - Best of Football 201213 19:00 - The Championships: Wimbledon 2013: Novak
Djokovic v Jeremy Chardy 21:00 - Best of Football 201213 23:00 - Best of Rugby 201213 01:00 - Best of Football 2012-13. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Racetrack 11:00 - Best of Rugby 2012-13 13:00 - Best of Football 201213 21:00 - The Championships: Wimbledon 2013: Novak Djokovic v Jeremy Chardy 23:00 Best of Football 2012-13 01:00 - Best of Rugby 2012-13. Melita Sports 1 08:00 - FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 09:20 - FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 10:45 -
Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r) 11:20 - Bundesliga (r) 13:15 Bundesliga (r) 15:10 - FA Cup (r) 17:15 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 19:20 Bundesliga (r) 21:15 - FA Cup (r) 23:20 - FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 00:45 - America's Cup: World Series (r). Melita Sports 2 12:00 - America's Cup: World Series (r) 14:00 - Swedish ATG
Horse Racing V4 Race Meetings 15:05 - FA Cup (r) 17:10 - Bundesliga (r) 19:05 America's Cup: World Series (r) 21:10 - Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 23:45 - Bundesliga (r) 01:40 FA Cup (r).
Malta Stars 08:00 - Malta Basketball Association (r) 09:30 - Malta Rugby Football Union (r) 11:10 - Malta Handball Assoc. (r) 12:35 - MFA Futsal League (r) 14:00 - BOV PL (r) 16:05 Football Nurseries (r) 16:40 Malta Basketball Assoc. (r) 18:10 - MFA Futsal League (r) 19:35 - Malta Rugby Football Union 21:15 - Malta Handball Assoc. 22:35 - Football Nurseries (r) 23:15 - Melita GFA 1st Div. (r) 01:00 - BOV PL (r).
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
26 Klassifikati
Jekk se ssuq ...Tixrobx
PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.
AVVI}I G[al kull xog[ol
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
TA’ bini ;did, alterazzjonijiet fuq l-antik, ftu[ ta’ arkati u bibien, bdil ta’ soqfa, xog[ol ta’ membrane, kisi u tibjid, kontrabjut u tqeg[id ta’ katusi. Offerta spe/jali fuq il-liquid membrane. ?emplu 79407292.
Tiswijiet
G[al kull xog[ol
G[amara antika
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.
MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{ TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Vetrina
TAL-aluminju, kulur il-fidda, 19-il pied u 6 pulzieri tul u 7 piedi u nofs g[oli, xkaffar tal-[;ie; u /appetti tal-aluminju. Counter 7 piedi tul u 3.3 piedi g[oli. Cash register ‘Casio’ f’kundizzjoni tajba [afna u xi prodotti tal-[jata. ?emplu 79892806 jew 21487556.
L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
27 BADMINTON
Sta;un ta’ su//ess g[all-klabb ta’ Birkirkara Dan l-a[[ar intemm l-ista;un talBadminton lokali li bla dubju kien wie[ed ta’ su//ess g[al Birkirkara. Ilplejers ta’ dan il-klabb reb[u lma;;oranza tal-unuri li kien hemm x’jintreb[u. Fil-kampjonat tat-timijiet Birkirkara rnexxielhom jiddefendu t-titlu hekk kif reb[uh g[all-[ames darba konsekuttiva. Barra minn hekk, it-tim Karkari] g[amel dan ming[ajr ma sofra telfa. It-tim rebbie[ kien kompost minn Stephen Ferrante (captain), Stefan Salomone, Samuel Cali, Fiorella Sadowski, Katerina Vella Ryabkova u Olga Fedoktina. It-tieni tim li kien mag[mul minn Aldo Polidano (captain), Albert Bezzina, Ivan Salomone, Arif Rochman, Jesmond Galea, Matthew Galea, Klara O’Berg, Marica Micallef u Maria Borg, spi//a fit-tieni post. Fil-Kampjonati Nazzjonali l-plejers ta’ Birkirkara reb[u erbg[a minn [ames kategoriji. Samuel Cali reba[ it-titlu talIndividwali tal-ir;iel g[all-ewwel darba
fil-karriera tieg[u meta fil-finali g[eleb lil sie[bu Stephen Ferrante. It-tnejn flimkien reb[u t-titlu tadDoubles tal-ir;iel u Stephen Ferrante flimkien ma’ Fiorella Sadowski, reb[u l-Mixed Doubles. Fiorella Sadowski ]ammet it-titlu tasSingles tan-nisa li reb[et is-sena l-o[ra. Fid-Doubles tan-nisa Sadowski, flimkien ma’ Klara O’Berg, spi//aw it-tieni. Plejer ie[or ta’ Birkirkara, Albert Bezzina, spi//a ttieni fil-preliminari tal-ir;iel. Kien hemm reb[iet o[ra g[al Birkirkara fil-kampjonat Individwali. Stefan Salomone reba[ l-Ewwel Divi]joni individwali u Ivan Salomone temm it-tieni fit-Tieni Divi]joni. Jesmond Galea reba[ it-titlu tar-Raba’ Divi]joni u Edward Grech spi//a t-tieni fl-istess kampjonat. Matthew Galea reba[ il-kampjonat tal-{ames Divi]joni. Robert u Stefan Salomone reb[u lEwwel Divi]joni tad-Doubles filwaqt li Stephen Ferrante u Samuel Cali spi//aw it-tieni. Samuel Cali u Fiorella
Sadowski spi//aw it-tieni fl-Ewwel Divi]joni tal-Mixed Doubles. Il-plejers ]g[a]ag[ ta’ Birkirkara Matthew Galea, Luigi Grech, Lisa Formosa, Atlanta Cochrane, Sarah Debono u Clarissa Grech kisbu su//ess f’kompetizzjonijiet varji filkategoriji tag[hom. Matul dan l-ista;un Stefan Salomone, Samuel Cali, Stephen Ferrante u Fiorella Sadowski [adu sehem ukoll f’erba’ turnaments barra minn Malta. L-a[jar ri]ultati nkisbu flInternazzjonali ta’ ?ipru fejn Stefan Fiorella Sadowski ]ammet it-titlu Salomone g[adda g[at-tieni rawnd tas-Singles tal-ir;iel meta g[eleb li/- tal-individwali tan-nisa ?iprijott Christoforos Sarakis 21-12, Salomone lag[bu kontra /-?iprijotti 21-10. Fir-rawnd ta’ wara tilef kontra lNicolau Elias u Stefany Pinchary, Ingli] Jamie Bonsels, 21-10, 21-12. irrankjati t-tieni f’pajji]hom. Il-Maltin Fis-Singles tan-nisa, Fiorella Sadowski tilfu bl-iskor ta’ 21-18, 14-21, 21-13. kienet sfortunata li telg[et biex tilg[ab Dawk interessati li jibdew jilag[bu lkontra t-tieni seed tat-turnament, Carissa Badminton u jing[aqdu ma’ Birkirkara Turner ta’ Wales. Minkejja dan, Sadowski g[andhom jikkuntattjaw lill-klabb fuq kisbet ri]ultat tajjeb f’telfa ta’ 21-7, 21-10. birkirkarabc@gmail.com jew i]uru s-sit Fil-Mixed Doubles, Sadowski u bkarabadminton.com.
ATLETIKA
Reb[iet g[al Chetcuti u Hili
Carmen Hili u Steve Chetcuti, rebbie[a tal-a[[ar ti;rija ta’ 5 km
Steve Chetcuti ta’ B’Kara St Joseph u Carmen Hili ta’ St Patrick’s reb[u lkategoriji rispettivi tag[hom fil-kampjonat tat-tlielaq tal-5km organizzat mill-klabb ta’ B’Kara St Joseph. B’din ir-reb[a Chetcuti tela’ fl-ewwel post fil-klassifika ;enerali filwaqt li Hili pattiet g[ad-di]appunt li kellha fl-ewwel tellieqa ta’ dawn il-kampjonati u issa tinsab wara Angele Sammut fil-klassifika ;enerali. Fit-tellieqa tal-ir;iel Chetcuti kien kontinwament segwit minn Keith Galea ta’ B’Kara St Joseph u Charles Cilia ta’ Mellie[a. Fl-a[[ar kilometru Chetcuti ]ied irritmu u reba[ it-tellieqa f’[in ta’ 16-il minuta u disa’ sekondi. Galea da[al it-tieni f’16-il minuta u 17-il sekonda, ]ew; sekondi quddiem Cilia.
Fit-tellieqa tan-nisa Angele Sammut ma rnexxilhiex tirrepeti l-wirja li kellha flewwel tellieqa u kienet Carmen Hili li [ar;et rebbie[a. Din tal-a[[ar sabitha fa/li biex g[elbet lill-avversarji tag[ha u reb[et f’[in ta’ 18il minuta u 48 sekonda. Fit-tieni post da[let Sammut f’19-il minuta u 13-il sekonda. Dan ir-ri]ultat ifisser li Sammut, filklassifika ;enerali, g[andha vanta;; ta’ 11-il sekonda fuq l-eqreb rivali tag[ha. Fit-tielet post fit-tieni tellieqa ta’ dawn ilkampjonati da[let Michelle Vella Wood ta’ B’Kara St Joseph f’19-il minuta u 23 sekonda. L-a[[ar tellieqa ta’ dawn il-kampjonati se ssir it-Tlieta 20 ta’ Awwissu fil-by-pass tal-Imtarfa u tibda fis-7 p.m.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
28 Sport TAEKWONDO
Jiggradwaw f’]ew; stili ta’ arti marzjali Innae (Perseveranza) kwan (skola) hu /entru ta’ ta[ri; ta’ ]ew; stili ta’ arti marzjali Koreani. It-tnejn li huma
mg[allma minn Sabomnim Stephen Formosa (5 Dan). Formosa ilu jipprattika ddixxiplina u l-log[ba Olimpika tat-Taekwondo g[al dawn la[[ar 23 sena. F’Mejju ggradwa g[al Master Instructor tat-tielet grad matul kors li sar fi Vjenna, l-Awstrija. Dan ilkors sar ta[t id-direzzjoni teknika tal-Kukkiwon li hi log[la awtorità tat-Taekwondo fid-dinja. Matul dan il-kors Sabomnim Formosa, flimkien ma’ Christopher Vella, kellhom l-opportunità jkomplu jsa[[u l-[iliet tag[hom f’din l-arti marzjali u sport Olimpiku. Taekwondo Dragon Club li jifforma parti mill-Innaekwan, dan l-a[[ar nieda l-e]amijiet ta’ gradwazzjoni u 11-il student g[addew b’su//ess g[al livell ie[or. Dawn kienu: Yellow belt (8th Keup): Douglas Da Silva Pace u
Andrea Briffa Sillato Green stripe (7th Keup): Josmar Azzopardi Blue stripe (5th Keup): Emvin Mifsud, Reuben Mifsud u Gianluca Agius Blue Belt (4th Keup): James Aquilina u Jerome Vassallo Red Belt (2nd Keup): Shania Magro, Kylie Magro u Jadyn Portelli Sena ilu Sabomnim Formosa mexxa l-ewwel lezzjoni fl-arti tal-Hapkimudo ta[t il-[arsien ta’ Sabomnim Christopher Vella (il-fundatur tal-Hapkimudo f’Malta). Ftit wara ;iet stabbilita lAsso/jazzjoni tal-Hapkimudo Maltija (MHA). Sabomnim Formosa r/ieva l-ewwel Dan f’din l-arti matul seminar li attenda fi Franza, immexxi minn Master Kang Jong Lee. Il-Hapkimudo, sistema bba]ata fuq il-Hapkido, hi ma[luqa purament b[ala sistema ta’ difi]a personali. Issistema tal-Hapkimudo hi fundamentalment fu]joni talaqwa elementi li jinsabu filHapkido u fil-kickboxing
Stephen Formosa jir/ievi d-Dan ming[and Master Kang Jong Lee
Korean. Dan ifisser sistema kompluta bl-u]u estensiv tassaqajn, tal-idejn, u e]ercizzji ta’ qbid u mmobilizzar talavversarju. Fil-bidu ta’ Lulju, Sabumnim Vella mexxa g[attieni darba l-e]amijiet ta’ gradwazzjoni fil-Hapkimudo li matulhom, g[axar kandidati ;ew e]aminati fuq l-elementi msemmija. Dawn kienu:
10th Keup: Andrea Briffa Sillato, Karl Grima, Jerome Vassallo u Mauro Busuttil 9th Keup: Rosey Caruana, Jesmond Vassallo, Martin Buhagiar, Josef Spiteri, Emvin Mifsud u Stephen Cauchi Iktar informazzjoni tinkiseb mis-sit elettroniku www.innaekwan.com jew billi //emplu 99452010 jew 9986 8789.
VOLLEYBALL
Malta fil-Youth Beach Volley Cup Wara li [adet sehem g[all-ewwel darba f’log[ba ta’ kwalifikazzjoni millKampjonati Mondjali talFIVB Indoor tan-nisa li saret f’Malta, lAsso/jazzjoni Maltija talVolleyball issa qed tiffoka lattenzjoni tag[ha fuq ilBeach Volleyball bl-ewwel parte/ipazzjoni ta’ tim Malti fil-Continental Youth Beach Volley Cup g[all-2013. Ittim iffurmat minn Maria Gatt u Nicole Bonello, hu mmexxi mill-kow/ nazzjonali Tibor Stranajek. Il-Continental Cup tippermetti l-kwalifikazzjoni g[all-Youth Beach Volley Olympics u t-tim Malti se jkun qed jikkompeti kontra avversarji qawwija li ;ejjin minn Spanja, l-Italja, isSerbja u l-I]vizzera. Itturnament li se jkun ta’ esperjenza kbira g[al dawn it-tfajliet, intlag[ab f’Novi Sad, is-Serbja.
TABLE FOOTBALL
Sta;un ta’ su//ess g[al Valletta SC E]att wara li ntemm l-ista;un lokali tat-Table Football, ilValletta Subbuteo Club sejja[ il-laqg[a ;enerali annwali li fiha ;ie elett il-kumitat g[all-ista;un li jmiss. Dawk eletti huma l-President Felix Rizzo, is-Segretarju John Borg, itTe]orier Richard Abdilla Castillo, il-PRO Samuel Bartolo u tTeam Manager Derek Conti. Fil-;img[at li ;ejjin se ssir il-pre]entazzjoni tat-trofej, talkompetizzjonijiet organizzati mill-Valletta Subbuteo Club tul l-ista;un li g[adda. Il-Valletta Cup reba[ha Mario Camilleri wara li g[eleb lil Andrew Abela 4-1; it-tazza tal-Milied reba[ha Jean Tabone, meta g[eleb lil Samuel Bartolo 4-2; Jason Pisani reba[ it-Tazza tal-G[id, b’reb[a 4-2 fuq Andrew Abela u n-KO ntreb[et minn Mario Camilleri, wara li g[eleb lil Jean Tabone 1-0. Fil-kampjonat Premier, i/-Champion Nazzjonali Samuel Bartolo temm l-ewwel bi 32 punt, Derek Conti spi//a fit-tieni bi 30 punt u Jean Tabone t-tielet bi 23 punt. Fl-Ewwel Divi]joni, Andrew Abela ;ab 28 punt u kien dikjarat Champion. Malcolm Abdilla Castillo temm it-tieni b’20 punt u Mario Camilleri t-tielet b’19-il punt. Tul dan l-ista;un, it-tim tal-Valletta Subbuteo Club [a sehem f’diversi kompetizzjonijiet fl-Ewropa u reba[ il-Grand Prix ta’ Wales u ta’ Malta. Spi//a wkoll finalist fil-Major ta’ Frameries fil-Bel;ju, kif ukoll reba[ il-kampjonat Malti organizzat mill-MTFSA g[ad-disa’ darba. Aktar dettalji dwar il-klabb u t-Table Football (Subbuteo) jing[ataw ming[and Jason Pisani billi //emplu 79925497 jew b’email fuq vallettasc@gmail.com
It-tim kollu ta’ Valletta Subbuteo Club
Il-{add, il-klabb tar-regatta ta’ Marsamxett ippre]enta d-dg[ajsa l-;dida tal-pass li se tintu]a g[all-ewwel darba fir-regatta tat-8 ta’ Settembru. Din id-dg[ajsa ssemmiet Lucia g[al omm l-eks goalkeeper internazzjonali Malti u ta’ Valletta FC, Reggie Cini, li se jkun qed jaqdef hu stess waqt ir-regatta ta’ Settembru. Id-dg[ajsa n[admet minn Berry Cassar mag[ruf a[jar b[ala tat-’Tunanu’ u hi l-ewwel wa[da minn tnejn ;odda li l-klabb qed jie[u [sieb li ja[dem. It-tieni dg[ajsa se tkun lesta s-sena d-die[la. F’Settembru, il-klabb ta’ Marsamxett se jkun qed jimmira li jikkompeti g[al aktar paljijiet fuq dak li reba[ f’Marzu.
Referees g[al ta[ri; u seminar fl-Ungerija G[at-tieni sena konsekuttiva, id-Dipartiment tar-Referees talMFA bil-kollaborazzjoni malMFRA qed jorganizza preseason training camp u seminar g[al referees fil-kategoriji Elite u l-Ewwel Kategorija kif ukoll g[all-osservaturi tar-referees. Dan se jsir bejn il-5 u d-9 ta’ Awwissu. Din is-sena sseminar sar fl-Ungerija. Il-Kontin;ent Malti se jkun jikkonsisti f’34 uffi/jal u 12-il osservatur tekniku. Il-kelliem ewlieni se jkun l-Ingli] Steve Bennett, g[alliem tal-FIFA li se jkunu qed jag[mel u]u milla[[ar teknolo;ija biex imexxi dawn il-korsijiet g[all-og[la uffi/jali internazzjonali. Kelliema o[ra se jkunu lBulgaru Detelin Baialtzaliev u l-g[alliema lokali Charles
Agius, Alexander Arena u Adrian D. Casha. Ir-referee tal-FIFA l-Ungeri] Viktor Kassai ukoll se jattendi u jag[mel pre]entazzjoni dwar il-‘Kommunikazzjoni firRefereeing’ waqt li l-assistent referee tal-FIFA Mitchell Scerri se jkun qed jindirizza lill-parte/ipanti dwar lesperjenza li kellu fitturnament finali U#19 talUEFA li qed isir il-Litwanja. Su;;etti o[ra li se jkunu diskussi huma fost l-o[rajn isserjetà tal-offi]a, il-handsball, po]izzjoni u fouls tatti/i. Il-kow/ tal-fi]ika tal-MFRA Ronald Zammit se jkun qed imexxi kuljum sessjonijiet ta’ ta[ri; fi]iku. Intant, il-President tal-MFA Norman Darmanin Demajo
ppre]enta Diplomas firrefereeing lil dawk li temmew b’su//ess programm ta’ ‘Talent & Mentor’ li sar bejn l2011 u l-2013. Dawn kienu Andrè Arciola, Matthew De Gabriele, Philip Farrugia, Trustan Farrugia Cann, Etienne Mangion, Luke Portelli, Glenn Tonna, Jude Amin Utulu, Roberto Vella u Fyodor Zammt. T[abbar ukoll li l-MFRA kienet qed i;;edded il-kuntratt mal-FXDD g[al sponsorship ta’ kits ;odda tar-referees li se jibdew jintlibsu dan l-ista;un. Din hi t-tieni sena ta’ dan lisponsorship. L-g[ajnuna provduta millFXDD tinkludi apparat, kit tatta[ri;, ilbies, ]raben u dak kollu me[tie;.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
Sport 29 G{AWM
Ledecky tfarrak ir-rekord tad-dinja tal-1,500m I]-]ag[]ug[a Amerikana Katie Ledecky naqqret sitt sekondi mir-rekord tad-dinja biex reb[et id-deheb fl1,500m freestyle tan-nisa waqt il-kampjonati mondjali f’Bar/ellona. L-g[awwiema ta’ 16-il sena li l-{add reb[et ukoll il-final tal-400m freestyle, kellha [in ta’ 15-il minuta 36.53sek, u ;abet fix-xejn ir-rekord pre/edenti li kien ta’ 15:42.54sek, imwaqqaf millkomptrijotta Kate Ziegler, fl2007. Id-Dani]a Lotte Friis kienet quddiem g[al parti twila, segwita minn Ledecky; imma ma setg[etx i]]omm il-pass mal-isprint a[[ari talAmerikana u kellha tikkuntenta bid-deheb f’15:38.88min, li wkoll kien a[jar mir-rekord pre/edenti. Lauren Boyle ta’ New Zealand reb[et il-bron] quddiem l-Ispanjola Mireia Belmonte Garcia. L-Amerikan Matt Grevers reba[ il-midalja tad-deheb fil100m backstroke. Grevers, li hu Champion Olimpiku, temm it-ti;rija f’52.93sek, bil-kompatrijott David
Borg fl-Europa League
Ir-referee tal-FIFA Marco Borg se jkun qed jikkontrolla log[ba mittielet round tal-Europa League, g[ada bejn FK Ventspils tal-Latvja u Maccabi Haifa FC (I]rael) f’Riga. Mieg[u se jkollu jg[inuh lill-assistent referee William Debattista u l-elite assistent referee Roberto Vella, waqt li r-referee Elite Malcolm Spiteri se jkun ir-raba’ uffi/jal.
Ri]ultati Champions League III Rd ta’ Kwal. I Leg
S. Karagandy v Skenderbeu 3-0 D. Tbilisi v S. Bucharest 0-2 A. Vienna v Hafnarfjordur 1-0 N. Kalju v V. Plzen 0-4 Nordsjaelland v Zenit SP 0-1 Basel v M. Tel-Aviv 1-0 PAOK Salonika v M. Kharkiv 0-2 PSV v Zulte-Waregem 2-0 Dinamo Zagreb v S. Tiraspol 1-0
Illum
Molde v L. Warsaw Apoel Nicosia v Maribor L. Razgrad v P. Belgrade Salzburg v Fenerbahce Celtic v Elfsborg
Plummer jirba[ il-fidda u lFran/i] Jeremy Stravius ilbron]. Stravius kien reba[ iddeheb flimkien malkompatrijott Camille Lacourt, sentejn ilu f’Shanghai, meta ttnejn kisbu l-istess [in u Lacourt din id-darba temm il[ames wara l-:appuni] Ryosuke Irie, li temm irraba’. L-Ameirkana Champion Olimpika Missy Franklin reb[et it-tieni deheb tag[ha b’su//ess fil-100m backstroke. L-g[awwiema ta’ 18-il sena kellha [in ta’ 58.42sek u ]iedet mal-midalja li reb[et il-{add fil-4x100m freestyle. L-Awstraljana Emily Seebohm reb[et ilfidda u l-:appuni]a Aya Terakawa l-bron]. Il-Fran/i] Yannick Agnel reba[ id-deheb fil-200m freestyle, f’[in ta’ minuta 44.20sek, bl-Amerikan Conor Dwyer jie[u l-fidda u r-Russa Danila Izotov il-bron]. Deheb g[al Meilutyte I]-]ag[]ug[a Ruta Meilutyte reb[et il-100m breaststroke b’[in ferm vi/in
ir-rekord imwaqqaf minnha stess ;urnata qabel. Lg[awwiema ta’ 16-il sena temmet f’minuta 04.42sek, bir-rekord tad-dinja tag[ha jkun 1:04.35min. Ir-Russa Yuliya Efimova reb[et il-fidda u l-Amerikana Jessica Hardy il-bron]. L-Amerikana Cesilie Cartlon saret l-ewwel rebbie[a ta’ midalja taddeheb fil-high diving flewwel dehra spettakolari ta’ din id-dixxiplina f’dawn ilkampjonati. Carlton, li qab]et minn pjattaforma ta’ 20m fil-port tal-kapitali Katalana, kisbet 211.60 punti biex spi//at lewwel fost sitt kompetituri mill-aqwa, bil-komptrijotta Ginger Huber tie[u l-fidda u l-:ermani]a Anna Baker ilbron]. Fost l-ir;iel, il-qab]a qed issir minn 27 metru, u flimkien man-nisa jridu jkunu /erti li jin]lu g[al saqajhom lewwel biex jevitaw l-injuries hekk kif jid[lu fl-ilma bid90km fis-sieg[a. Wara tliet rounds, fl-ewwel post hemm il-Kolombjan Orlando Duque.
L-Amerikana Katie Ledecky bil-midalja tad-deheb wara rrekord fl-1,500m
AME CUP
MESSIKU
De la Torre jibqa’ kow/ tal-Messiku Il-kow/ tal-Messiku, José Manuel de la Torre, li jinsab ta[t kritika qawwija wara serje ta’ ri]ultati fqar, ]amm il-kariga tieg[u u ng[ata l-inkarigu li jmexxi lit-tim li ma tantx sejjer tajjeb, sal-finali tat-Tazza tadDinja li jmiss fil-Bra]il. De la Torre, li t-tim tieg[u naqas milli jiddefendi l-CONCACAF Gold Cup mirbu[a mill-Istati Uniti, se jer;a’ jkollu lpo]izzjoni tieg[u riveduta wara l-partiti g[all-kwalifikazzjoni. Il-Messiku kien reba[ l-a[[ar ]ew; edizzjonijiet tal-Gold Cup, imma kien sorpri] darbtejn mill-Panama fl-ewwel log[ba tal-grupp u fis-semi-fianli l-;img[a lo[ra. “Mhux qed ni;;ustifikaw is-sitwazzjoni, imma g[ad hemm fidu/ja fil-kow/ pre]enti u fl-istaff tieg[u. G[adni nemmen li dawn huma l-a[jar li g[andna b[alissa li jistg[u
je[duna l-Bra]il,” qal il-President talFederazzjoni Messikanan Justino Campean. Il-Messiku wkoll kellu wirjiet di]appuntanti fit-Tazza tal-Konfederazzjonijiet filBra]il f’:unju, u qed isofru minn nuqqas kbir ta’ goals. Huma jinsabu jit[abtu fit-tielet post fla[[ar round ta’ kwalifikazzjoni g[al sitt pajji]i bi tmien punti, fejn skorjaw biss tliet goals b’reb[a wa[da u [ames draws. Fis-6 ta’ Settembru jmisshom kontra Honduras fil-Belt tal-Messiku, u fl-14 ta’ Awwissu se jilag[bu partita ta’ [biberija kontra Ivory Coast. FLUMINENSE – Wara li [ames telfiet konsekuttivi po;;ewhom fiz-zona relegation, Fluminense ke//ew lill-kow/ Abel Braga, li mexxiehom g[ar-reb[ tal-Kampjonat is-sena l-o[ra. It-tim g[alissa se jitmexxa mill-kow/ tal-U#17, Marcos Valadares.
Maxwell l-unika ]ieda fl-iskwadra Bra]iljana Il-kow/ Bra]iljan Luiz Felipe Sclari ]amm l-istess skwadra rebbie[a tat-Tazza tal-Konfederazzjonijiet u sejja[ biss plejer wie[ed ;did g[all-partita ta’ [biberija kontra l-I]vizzera. Mill-iskwadra ta’ 20 plejer imsej[a minn Scolari, hu biss id-difensur ta’ Paris St. Germain, Maxwell, li ma [ax sehem fit-Tazza talKonfederazzjonijiet mirbu[a mill-Bra]il, 2-0, kontra Spanja. Scolari g[a]el lill-ewwel 11 kollha , inklu] l -akkwist il-;did ta’ Barcelona, Neymar, minkejja l-fatt li
kien g[al vaganza u g[adu kemm beda l-pre-season ma’ Barcelona din il;img[a. Il-log[ba se tintlag[ab fl14 ta’ Awissu fil-Jakob Park Stadium ta’ Basel, u wara l-Bra]il jilg[ab kontra l-Awstralja u l-Portugall f’Settembru. LEWANDOWSKI – Lattakkant ta’ Borussia Dortmund, Robert Lewandowski, qal li se jkun qed jag[ti kollox g[allklabb minkejja li ttrasferiment tieg[u ma’ Bayern Munich baqa’ ma se[[x.
Mag[rufa s-semi-finali Balzan v Floriana, u Qormi v Mosta huma ]-]ew; semi-finali tat-tieni edizzjoni tal-AME Cup li se jintlag[bu g[ada fis-6.30pm u t8.30pm rispettivament. Dan sar mag[ruf wara li kienu Qormi li reb[u Grupp B meta g[elbu lil Floriana 3-0, b’goals ta’ Leighton Grech fis-27 u fit-52 minuta, u ie[or minn Matthew Bartolo [ames minuti mit-tmiem. Il-Qriema temmew b’7 punti, segwiti minn Floriana b’6. Rabat spi//aw b’4 punti wara li g[elbu lil Vittoriosa Stars, 3-1. Kienu l-Birgu li marru minn fuq minn Marcelo Pereira wara sitt minuti, imma goals minn Diego Carillo, Dani Palaez u Justin Felice [allew lil Vittoriosa b’punt wie[ed biss.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
30 Sport U*BET FA TROPHY
}ew; derbies missielta fit-tieni round Ilbiera[ ittellg[u l-poloz tal-ewwel fa]i tas-76 edizzjoni tal-U*Bet FA Trophy li se ter;a’ tintlag[ab fuq l-istess format li ntlag[bet fl-a[[ar sentejn, bit-timijiet kollha jie[du sehem f’kompetizzjoni wa[da. Bjorn Vassallo, il-Kap E]ekuttiv tal-MFA, qal li dan ilformat intlaqa’ tajjeb [afna u la[aq l-aspettattiva ta’ kul[add g[aliex fl-a[[ar edizzjoni rajna wkoll xi sorpri]i u t-timijiet i]-]g[ar qed ikollhom i/-/ans javvanzaw u jiltaqg[u ma’ timijiet hekk imsej[a kbar. Dan kollu wassal biex ikun hemm aktar entu]ja]mu fit-tieni l-akbar unur ta’ pajji]na. Din is-sena se jkunu qed jie[du sehem 65 tim, inklu]i 12-il klabb G[awdxi bl-e//ezzjoni ta’ G[arb Rangers u }ebbu; Rovers. Madankollu kellu jsir round preliminari biex il-klabbs G[awdxin u t-13-il klabb mit-Tielet Divi]joni setg[u jmorru g[all-polza tal-ewwel round. Ittrophy tibda fl-1 ta’ Settembru u tintemm bil-final fl-4 ta’ Mejju. Il-25 klabb intefg[u f’urna wa[da u ]-]ew; timijiet li ttellg[u biex jilag[bu fl-unika partita mir-round preliminari fl-1 ta’ Settembru huma Attard FC u Qala Saints. Irrebbie[ minn dan il-konfornt jiltaqa’ kontra Mgarr United fl-ewwel round. G[at-tieni round intefg[u wkoll fil-polza t-timijiet mitTieni u l-Ewwel Divi]joni u dan ir-round ta’ 20 partita se jkun qed jipprovdi ]ew; derbies missielta. Fil-fatt, il-polza laqqg[et kontra xulxin lir-rivali {amrun Spartans kontra Pietà Hotspurs u l-;irien ta’ St. George’s u }abbar St. Partrick. Mit-tielet round imbag[ad jid[lu fl-azzjoni t-timijiet talPremier fejn il-holders, Hibernians, u dawk li spi//aw flewwel sitt postijiet se jkunu seeded. Bjorn Vassallo qal li l-partiti tat-Trophy se jkunu qed jintlag[bu fost il-;img[a, nhar ta’ Tlieta u l-Erbg[a. It-tlug[ tal-poloz sar ukoll minn Vasileos Kasiotakis, direttur mani;erjali tal-Maltco Lotteries li fera[ lil Vassallo u lill-President tal-MFA, Norman Darmanin Demajo, tas-su//ess li kellhom fl-a[[ar elezzjoni waqt illaqg[a ;enerali annwali u qal li dan l-isponsorship li issa ilu g[al dawn l-a[[ar tmien snin mistenni jkompli g[aliex il-Maltco Lotteries tinsab kuntenta bir-relazzjoni li g[andha mal-MFA.
Il-poloz kollha rri]ultaw hekk: U*Bet FA Trophy Round Preliminari Attard v Qala Saints
I Round
1 Victoria H. v Munxar 2 Ker/em v St. Lawrence S. 3 St Venera L. v Xag[ra Utd 4 Oratory Y. v Mtarfa 5 Nadur v G[axaq 6 Xg[ajra T. v SK Victoria W. 7 Attard#Qala v M;arr Utd 8 Xewkija T. v Kalkara 9 Sirens v Sannat 10 Swieqi v Qrendi 11 Sta Lucia v Luqa SA 12 G[ajnsielem v Ta’ Xbiex
II Round
Rebbie[ 4 v Rebbie[ 1 Rebbie[ 2 v Rebbie[ 11 Rebbie[ 10 v Si;;iewi Rebbie[ 7 v St. Andrews Senglea A. v Kirkop Utd Rebbie[ 9 v Marsa }urrieq v G]ira Utd {amrun S. v Pietà H. St. George’s v }abbar St. Patrick Melita v Rebbie[ 5 B’Bugia SP v Msida SJ Fgura Utd v Mdina K }ebbu; R. v Dingli S. Marsaxlokk v San :wann Rebbie[ 3 v Mqabba G[arg[ur v Mellie[a Rebbie[ 12 v Pembroke }ejtun C. v Gudja Utd Marsaskala v Rebbie[ 6 Lija A. v Rebbie[ 8
Il-Kap E]ekuttiv tal-MFA Bjorn Vassallo j[awwad l-urna waqt it-tlug[ tal-poloz tal-U*Bet FA Trophy, akkumpanjat mid-direttur mani;erjali tal-Maltco Lotteries, Vasileos Kasiotakis (Ritratt> Roberto Runza)
L-ewwel impenn tan-nazzjonal se jkun fl-Azerbaijan
Fl-14 ta’ Awwissu f’Baku, t-tim nazzjonali Malti se jkun qed jilg[ab partia ta’ [biberija fl-Azerbaijan. Din se tkun lewwel impenn g[al dan lista;un bi preparazzjoni g[a]]ew; partiti kompetittivi li Malta jmissha minn Grupp B g[all-kwalifikazzjoni g[atTazza tad-Dinja 2014 kontra d-Danimarka u l-Bulgarija, f’Settembru, f’Ta’ Qali. Il-Kap E]ekuttiv tal-MFA, Bjorn Vassallo, qal li din taf tkun l-a[[ar log[ba ta’ [biberija li t-tim Malti se jkun qed jilg[ab f’Awwissu g[aliex mill-kompetizzjoni li jmiss tal-Euro 2016 li se ssir fi Franza, il-UEFA bidlet ilkun/ett tag[ha u se ti//entralizza l-partiti biex issa kull tim nazzjonali jibda jilg[ab ]ew; partiti f’;img[a. Hu qal li l-Azerbaijan hu tim li g[andu ranking a[jar minn tag[na u pajji] li g[andu ri]orsi kbar, u din se tkun log[ba o[ra ideali filpreparazzjoni tat-tim Malti li bi qbil mal-klabbs re;a’ beda jittrenja nhar it-Tnejn ta[t ittmexxija tal-kow/ Pietro Ghedin u l-assistent ;did tieg[u, Silvio Vella. Vassallo qal li fl-a[[ar sentejn, it-tim nazzjonali g[amel progress sostanzjali u qab]a fil-kwalità li la[qet ilqofol tag[ha bir-reb[a f’Yerevan kontra l-Armenja, u issa nistg[u nkomplu nibnu fuqha. Vassallo [abbar li t-tim Nazzjonali U#21 ukoll se jkun qed jilg[ab partita ta’
Bjorn Vassallo, il-Kap E]ekuttiv tal-MFA, jindirizza lill-media flimkien ma’ Norman Saliba dwar l-impenji tat-tim nazzjonali fil-;img[at li ;ejjin (Ritratt> Robeerto Runza)
[biberija fl-Ungerija matul dan ix-xahar bi preparazzjoni g[all-impenn li jmissu f’Settembru fil-Kampjonat Ewropew kontra l-Gre/ja u tTurkija, waqt li f’Settembru tibda wkoll l-ewwel esperjenza tat-tim nazzjonali tan-nisa fil-kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja, li se ssir fil-Kanada fl-2015 u fejn Malta tinsab fi grupp diffi/li [afna li jinkludi l-I]landa u dDanimarka. Il-kap tal-marketing talMFA, Norman Saliba, qal li g[all-partiti kontra dDanimarka fis-6 ta’ Settembru u dik kontra l-Bulgarija fl-10 ta’ Settembru, l-MFA se tkun qed toffri skema ta’ Loyalty Ticket li se jkollu ro[s ta’ 25% fuq i]-]ew; partiti. Ilbiljett li jkun tajjeb g[a]]ew; partiti se jkun ta’ 35 ewro fil-West Stand, 20 ewro l-Millennium Stand u 13 ewro s-South Stand waqt li t-tfal
ta[t it-12-il sena j[allsu 15, 8 u 4 ewro rispettivament. Min irid jixtri biljett g[al partita wa[da se jkollu j[allas 25 ewro, 15-il ewro u 10 ewro g[al-log[ba kontra dDanimarka u 20 ewro, 10, ewro u 7 ewro g[al dik kontra l-Bulgarija. Saliba qal li n-North Stand g[al dawn il-partiti se tkun mag[luqa u min g[andu lGoal Card g[al din iz-zona se jkun jista’ jid[ol fis-South Stand. Il-biljetti se jkunu g[allbejg[ mill-:img[a 2 ta’ Awwissu mill-[wienet tassoltu, mill-MFA jew minn fuq il-websajt tal-MFA. T[abbar ukoll li g[allpartita kontra d-Danimarka se jkun qed jag[mel l-ewwel dehra uffi/jali tieg[u l-kelb }epp b[ala l-maskot uffi/jali, wara li fl-a[[ar xhur kien ;ie adottat mill-MFA wara li nstab ma[qur u abbandunat.
IN-NAZZJON L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
Sport 31 BOV PREMIER
Rabat A v B’Kara tifta[ il-Kampjonat BOV Se jkunu Rabat Ajax u B’Kara li jag[tu bidu g[allkampjonat BOV Premier isSibt 17 ta’ Awwissu fis6.30pm. Warajhom, flistadium nazzjonali f’Ta’ Qali jilag[bu Vittoriosa Stars kontra Balzan fit-8.30pm. Il{add imbag[ad jid[lu flazzjoni t-timijiet l-o[ra kollha. Naxxar Lions jilag[bu kontra Floriana u warajhom Sliema kontra Qormi fisCentenary Stadium, waqt li fl-istess [inijiet, Valletta jiltaqg[u kontra Mosta u Tarxien kontra Hibernians flistadium nazzjonali. Il-Kap E]ekuttiv tal-MFA, Bjorn Vassallo, qal li din issena l-ista;un domestiku jrid jispi//a kmieni u fis-27 ta’ April se jkunu ntemmu lkampjonati kollha u jkun fadal biss il-final tat-Trophy fl-4 ta’ Mejju. Dan qed isir peress li g[all-ewwel darba f’Malta bejn id-9 u l-21 ta’ Mejju se tintlag[ab il-fa]i finali tal-UEFA U#17. Vassallo tenna li minn dan l-ista;un mhux se jibqa’ jintlag[ab log[ob fost il;img[a mill-kampjonat Premier u l-log[ob kollu se jsir is-Sibt u l-{add, meta f’;urnata minnhom ikun hemm erba’ partiti u l-a[jar partita tar-round tintlag[ab wa[edha fil-jum meta jkun hemm biss ]ew; partiti. Huwa qal ukoll li minn dan l-
Id-Deputat Segretarju tal-MFA, Rodney Pisani, jispjega d-dettalji dwar il-kampjonat (Ritratt> Roberto Runza)
ista;un se jkun hemm 64 partita li fihom jibdew jintu]aw sitt uffi/jali. Dan ilkun/ett se jintu]a wkoll millkwarti tal-finali ’l quddiem fit-Trophy, waqt li ]ew; partiti mill-Kampjonat se jibqg[u jintwerew diretti fuq it-TV. Vassallo qal li b[alissa g[addej xog[ol estensiv fil-
Victor Tedesco Stadium, fejn sar [afna titjib u nbidlet ukoll l-art. Dan g[andu jkun lest g[at-tieni ;urnata tal-log[ob fil-Premier; waqt li fil-ground tal-Hibs f’Kordin qed isir kwa]i kollox mill-;did biex jitjiebu l-fa/ilitajiet u ji]diedu l-postijiet. Dan g[andu jkun lest f’Novembru. Huwa qal li dan kollu juri l-pjan tal-MFA
mifrux fuq sitt snin li tkompli tg[olli l-livell tal-futbol Malti minn kull angolu. Huwa fakkar ukoll li minkejja dan kollu, b[alma g[amlet fl-a[[ar sentejn, lMFA se tkompli terfa’ l-pi] tal-[las tal-kirjiet, uffi/jali u blalen tal-partiti biex finalment il-klabbs jie[du xi [a;a lura. Id-Deputat Segretarju talMFA, Rodney Pisani, qal li lista;un se jifta[ bis-Super Cup bejn B’Kara u Hibernians fis-7 ta’ Awwissu, u wara waqfa ta’ ;img[a min[abba l-log[ba kontra l-Azerbaijan, ikomplu kull ;img[a u jieqaf biss meta jkun hemm l-impenji tan-nazzjonali. Huwa ta wkoll dettalji dwar diversi kampjonati o[ra inferjuri, u semma li anki fl-Ewwel Divi]joni se jibda jkun hemm log[ba wa[da l:img[a, li tibda fis-7.30pm, u mbag[ad jintlag[bu erba’ partiti s-Sibt jew il-{add li ma jkunux fl-istess jum li fih ikun hemm erbg[a talPremier, u tnejn fil-;urnata lo[ra. Id-Divi]jonijiet l-o[ra se jkunu log[ba jew tnejn il:img[a u l-kumplament isSibt il-{add. L-Ewwel Divi]joni L-Ewwel Divi]joni jibda l:img[a 13 ta’ Settembru bilpartita Lija A. v B’Bugia, u
l-partiti l-o[ra mill-ewwel ;urnata jkunu erbg[a s-Sibt St. George’s v Melita u {amrun S. v }ejtun C. filVictor Tedesco Stadium, u Msida SJ v St.Andrews u Gudja Utd v M’Xlokk fisCentenary Stadium. L-a[[ar ]ew; partiti millEwwel Divi]joni jintlag[bu wkoll fis-Centenary Stadium il-{add 15 ta’ Settembru, u jkunu }ebbu; R. v }urrieq u G]ira Utd v Pietà H. Mit-Tieni Divi]joni, il:img[a 13 ta’ Settembru filLuxol Stadium jilag[bu Marsa v }abbar St. Patrick u s-Sibt ikun hemm sitt partiti. Fl-istess ground Pembroke A. v Dingli S. u Si;;iewi v San :wann, fil-ground talMosta, G[arg[ur v Marsaskala u Kirkop Utd v Mdina K. u fl-istess jum filground ta’ Sirens Mellie[a v Fgura Utd u Mqabba v Senglea A jag[lqu l-ewwel ;urnata. It-Tielet Divi]joni jibda b’]ew; partiti fis-Centenary Stadium il-:img[a 13 ta’ Settembru. Dawn se jkunu Luqa SA v Xg[ajra T. u warajhom Kalkara v Attard FC. Erba’ partiti jkunu s-Sibt 14 ta’ Settembru. G[axaq v Sta Lu/ija u Qrendi v St. Venera L. fil-Luxol Stadium u fl-istess [inijiet fis-Sirens Stadium Ta’ Xbiex v Swieqi Utd u Sirens v Mtarfa.
SERIE A
ATLETIKA
Juventus jibdew jiddefendu t-titlu g[and Sampdoria
Bolt u Fraser-Pryce imexxu l-iskwadra :amajkana
I/-Champions Taljani, Juventus, se jibdew jiddefendu t-titlu tas-Serie A b’log[ba g[and Sampdoria. AC Milan i]uru lit-tim promoss ta’ Hellas Verona, li se jkunu qed jilag[bu l-ewwel log[ba tag[hom fis-Serie A wara 11-il sena, waqt li Inter ta’ Walter Mazzarri u Napoli ta’ Rafael Benitez, it-tnejn se jibdew f’darhom kontra Genoa u Bologna rispettivament. It-tim promoss ta’ Sassuolo se jilg[ab l-ewwel log[ba flistorja tieg[u fl-og[la divi]joni g[and Torino. AS Roma, li se jibdew limpenji bi vja;; g[and Livorno, se jkunu qed jilag[bu l-ewwel log[ba tal-ista;un f’darhom kontra Verona, bilCurva Sud tal-istadium tag[hom mag[luqa. Il-klabb ing[ata dan il-kastig wara li partitarji li kienu f’din il-parti tal-istadium Olimpiku abbu]aw b’mod razzista millattakkant Mario Balotelli ta’ Milan, fl-a[[ar log[ba talista;un kontra Napoli. Is-Serie A dan l-ista;un se jkollu [ames derbies g[allewwel darba. Dawn se jkunu d-derby ta’ Ruma bejn Roma
u Lazio li se jintlag[ab firraba’ ;img[a, fl-istess ;img[a li Milan jilqg[u lil Napoli. Ir-runners-up tal-ista;un li g[adda se jkollhom skwadra prattikament ;dida ta[t Benitez wara l-bejg[ ta’ Edinson Cavani lil Paris St. Germain. Il-kow/ rebbie[ ta/Champions League i]da akkwista s-servizzi ta’ Gonzalo Higuain, José Callejon u Raul Albiol ming[and Real Madrid, kif ukoll il-goalkeeper Pepe Reina ming[and Liverpool. Konfronti o[ra li jispikkaw se jkunu l-vja;; ta’ Juventus g[and Inter fit-tielet ;img[a, waqt li /-Champions jilqg[u lil Milan fis-seba’ ;runata u lil Napoli fit-12-il ;urnata. Lejn l-a[[ar ta’ Novembru, Hellas Verona se jilqg[u lill;irien, Chievo, fl-ewwel derby wara 11-il sena u t-tielet konfront fl-istorja tag[hom. Chievo g[amlu 11 milla[[ar 12-il sena fis-Serie A waqt li Hellas Verona, li tradizzjonalment hu l-akbar tim, kien imwa[[al fiddivi]jonijiet i]-]g[ar u sofra minn problemi finanzjarji.
I/-Champions Olimpi/i Usain Bolt u Shelly-Ann Fraser-Pryce se jkunu qed imexxu skwadra :amajkana g[all-Kampjonati tad-Dinja tal-atletika, li se tkun ta[t skrutinju kbir f’Moska wara li dan l-a[[ar diversi atleti millpajji] instabu po]ittivi g[addoping. {ames atleti, inklu] irrebbie[ tal-midalja tad-deheb fl-Olimpjadi, Asafa Powell u Sherone Simpson instabu po]ittivi g[al sustanzi ipprojbiti waqt il-kampjonati nazzjonali f’:unju u qed jiffa//jaw passi dixxiplinari. Il-[ames atleti /a[du li kienu jafu li qed jie[du
sustanzi illegali. La Powell u lanqas Simpson ma kienu inklu]i fl-iskwadra mag[]ula mill-Asso/jazzjoni tal-Atletika tal-:amajka (JAAA) g[al dawn ilkampjonati li se jsiru bejn l-10 u t-18 ta’ Awwissu fir-Russja. Veronica Campbell-Brown, disa’ darbiet rebbie[a ta’ midalja fil-kampjonati mondjali li ng[atat wild card g[al Moska peress li reb[et il200m f’Daegu, il-Korea ta’ Isfel sentejn ilu, ukoll t[alliet barra. Campbell-Brown tinsab provi]orjament sospi]a wara li falliet e]ami tad-doping g[al sustanza diuretika waqt laqg[a
li saret f’Mejju. L-uffi/jali :amajkani ma qalux f’liema events se jkunu qed ji;ru l-atleti f’Moska, imma Nesta Carter mistenni li jing[aqad ma’ Bolt, Nickel Ashmeade u Kemar BaileyCole fil-100m fin-nuqqas talimwe;;a’ Yohan Blake, li hu champion tad-dinja. L-iskwadra ta’ 22 atleta ra;el tinkludi wkoll lirrebbie[ tal-midalja tal-bron] fil-200m Warren Weit. L-eks champion talCommonwealth, Sherri-Ann Brooks, li temmet ir-raba’ fittrials tal-:amajka f’:unju, mistennija tie[u post Simpson fil-100m tan-nisa.
FORMULA 1
James Allison lura mal-Ferrari Il-Ferarri [abbru li la[qu ftehim mal-eks Direttur Tekniku tal-Lotus, James Allison, li se jibda ja[dem mag[hom mill-1 ta’ Settembru. Pat Fry, li hu attwalment id-Direttur Tekniku tat-tim Taljan, se jkun ma[tur Direttur talIn;inerija.
It-tnejn se jkunu qed ja[dmu flimkien ma’ Stefano Domenicali, li hu l-Kap tat-tim. Din se tkun it-tieni darba fil-karriera ta’ Allison li qed ja[dem mal-Ferrari. Allison ing[aqad malFerrari fis-sena 2000 u wara [ames snin ing[aqad mar-Renault.
L-Erbg[a, 31 ta’ Lulju, 2013
32 Lokali
Id-dawra ta’ mal-monument tal-Indipendenza jidher li nbidlet f’zona ta’ parke;;. In-nies li jiffrekwentaw il-post qalulna li minkejja li ta’ spiss jg[addu l-Pulizija minn qrib il-post, [add ma [a azzjoni dwar din l-illegalità, li qed tkun ta’ inkonvenjent g[al numru kbir ta’ nies.
Il-Qorti Kostituzzjonali tikkumpensa seba’ persuni fuq ka] li kien ilu g[addej 44 sena Il-Qorti Kotituzzjonali, ippreseduta mill-Im[allef Anthony Ellul, ordnat li sitt eredi u armla jing[ataw kumpens ta’ €12,000 f’kaw]a li damet tkarkar kwa]i 44 sena. Ka]ijiet li kienu ;ew ippre]entati filQorti minn persuna li ti;i minnhom u li llum hi mejta, imorru lura sal-1970. Ignazio Gatt kien fittex lil /ertu Zakkarija Calleja g[al [las ta’ ikel tal-baqar li kien mixtri fl-1969. Calleja kien qed jg[id li l-ikel li kien xtara ma kienx ta’ kwalità tajba u g[alhekk fl-1971, ippre]enta kontro-protest.
I]-]ew; ka]ijiet baqg[u ma ;ewx de/i]i, u fl-1982, Calleja ippre]enta mandat ta’ sekwestru fejn talab lil Gatt biex jiddepo]ita garanzija bankarja ta’ €60,330 (LM25,900) inkonnessjoni ma’ ]ew; ka]ijiet /ivili pre/edenti. Gatt mal-ewwel irrisponda billi appella minn din id-de/i]joni. Sadattant, dokumenti li kienu ppre]entati fil-Qorti kienu ntilfu, u l-ka] baqa’ pendenti. L-a[[ar ka] kien ippre]entat fis-6 ta’ Awwissu 1990 minn Ignazio Gatt kontra Franco Faccetti. Il-ka] ikkon/ernat kien
negozju ta]-]raben li kien falla, u Gatt hawn feta[ ka] ie[or fil-Qorti g[ad-danni. Fid-9 ta’ April 1997, ilPrim’Awla tal-Qorti ?ivili iddikjarat li ma kellha lebda ;urisdizzjoni fuq ilka]; madankollu, l-eredi ta’ Gatt kienu appellaw. Faccetti miet fl-1999 u lAppell beda jinstema’ fissena 2004. L-eredi qalu li wara l-mewt ta’ Ignazio Gatt fl-1991, huma sabu ru[hom f’telf min[abba li [afna mill-informazzjoni dwar ilka]ijiet ikkon/ernati kienet intilfet ma]-]mien. Sussegwentement, l-eredi
media•link COMMUNICATIONS
Matul is-snin, il-ka]ijiet kienu ppreseduti minn tmien Im[allfin differenti sofrew telf finanzjarju min[abba dewmien mhuxra;onevoli li kien g[adda. L-Im[allef Anthony Ellul qal li l-ewwel tliet ka]ijiet legali kienu mimlijin b’irregolarità pro/edurali li kkaw]at dewmien bla ba]i. Il-ka]ijiet kienu nfirxu fuq spazju ta’ 44 sena u kienu ppreseduti minn tmien Im[allfin differenti. Dan wassal g[al nuqqas ta’
smig[ xieraq li fost affarijiet o[ra g[andu jinkludi smig[ fi ]mien ra;onevoli. Min-na[a tag[ha, il-Qorti ma sabitx li r-raba’ ka] kien wie[ed li kiser xi dritt fundamentali. Il-Qorti Kostituzzjonali ordnat lillAvukat :enerali b[ala rappre]entant tal-Gvern biex i[allas lis-sitt ulied ta’ Gatt u lil ommhom is-somma ta’ €12,000 f’danni.