In-Nazzjon 10 t'Awwissu 2013

Page 1

€0.55

Numru 13,511

Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

Ma jwe;ibx g[all-ver]jonijiet differenti Mistoqsijiet bil-miktub lill-Ministru Manuel Mallia li mill-bidu tax-xahar g[adu ma we;ibx Wara li l-Ministru tal-Intern Manuel Mallia ppre]enta d-dikjarazzjoni tal-assi tieg[u, l-ewwel kien qal li g[andu nofs miljun ewro cash minn bejg[ ta’ propjetà, imbag[ad qal li l-flus ;ew minn 40 sena [idma b[ala avukat. Li hu ]gur hu, li wa[da biss minn dawn listqarrijiet tal-Ministru Manuel Mallia hi verità. Quddiem dawn id-dikjarazzjonijiet, INNAZZJON bag[at email biex jistaqsi lillMinistru Manuel Mallia dwar dan id-dubju li tqajjem mill-Ministru stess, meta l-ewwel fis27 ta’ Lulju ddikjara mod, imbag[ad fl-1 ta’ Awwissu ddikjara mod ie[or. L-ewwel qal li l-flus cash ;ew minn xi propjetà li kien bieg[, imbag[ad ftit jiem wara dawwar id-diskors u qal li dan kien frott “il-[idma li g[amel f’40 sena”. Il-Ministru Mallia l-ewwel qal li g[andu nofs miljun ewro cash g[al pa;na 4

minn bejg[ ta’ propjetà u mbag[ad qal li l-flus ;ew minn 40 sena [idma b[ala avukat

Vendikazzjoni politika Sitt [addiema ta/-?ivil taw lill-Gvern 24 sieg[a ]mien biex jirtira d-de/i]joni tieg[u fuq transfers b’vendikazzjoni politika li tahom inkella qalu li lesti jie[du azzjoni legali kontrih, fosthom quddiem il-Kummissjoni g[all-Impjiegi. Din it-twissija

ng[atat permezz ta’ protest ;udizzjarju li ppre]entaw filPrim Awla tal-Qorti ?ivili kontra l-Ministru tal-Edukazzjoni u ]}g[a]ag[ Evarist Bartolo, isSegretarju Parlamentari g[arRi/erka, Innovazzjoni, }g[a]ag[ u Sport Stefan Buontempo, is-

Segretarju Permanenti filMinisteru tal-Edukazzjoni u ]}g[a]ag[ James Calleja; u /Chairman tal-Kunsill Malti g[all-iIsport (KMS) Jonathan Barbara. g[al pa;na 4

Il-Pulizija tressaq bi ]ball ]ag[]ug[ il-Qorti li spi//a l-[abs Il-Pulizija lbiera[ ammettiet fil-Qorti li aktar kmieni din il-;img[a ressqet b’akku]i ta’ hold-up ]ag[]ug[ bi ]ball u li kien ilu minn nhar l-Erbg[a li g[adda arrestat u mi]mum ta[t il-kustodja talPulizija fil-[abs inno/entement. Din l-ammissjoni tal-Pulizija saret flistess waqt li l-Pulizija spjegat lill-Qorti li nhar l-Erbg[a kienet ressqet ]ag[]ug[ bi ]ball u li sa dak il-[in kien g[adu mi]mum il-[abs, u meta ressqet ]ag[]ug[ ie[or il-Qorti li ammetta li wettaq hu l-hold-up u mhux i]-]ag[]ug[ li ressqet il-Pulizija aktar kmieni din il;img[a u li baqa’ jin]amm ta[t ilkustodja tal-Pulizija. Il-Pulizija qalet fil-Qorti li dan kien ri]ultat ta’ misunderstanding bejn taqsimiet differenti fi [dan il-Korp talPulizija stess. Roderick Grech ta’ 22 sena minn Birkirkara ammetta fil-Qorti l-ka] ta’ hold-up li se[[ nhar il-{add li g[adda f’[anut fl-istess lokalità u ;ie kundannat 12-il xahar [abs sospi]i g[al sentejn u tpo;;a fuq ordni ta’ supervi]joni. g[al pa;na 5

Il-PN jikkundanna t-tmexxija tal-Pulizija u jsostni li g[andha tassumi r-responsabbiltà ta’ ksur sfa//at tad-drittijiet ta’ persuna inno/enti Ara pa;na 5


IN-NAZZJON Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

4 Lokali

Infermiera tallega Lesti jie[du li ;iet abbu]ata u titlob kumpens azzjoni legali Infermiera li qed tallega li kemm-il darba spi//at abbu]ata fi]ikament u psikolo;ikament mill-kollegi tag[ha, u li sa[ansitra allegat li kien hemm tabib li taha fastidju sesswali, qed titlob kumpens ming[and lawtoritajiet tas-sa[[a. Jane Carabott g[amlet din ittalba permezz ta’ protest ;udizzjarju fil-PrimAwla talQorti ?ivili fil-konfront tasSupretendent tas-Sa[[a Pubblika u l-Uffi/jal Mediku Prin/ipali. Il-protest kien ippre]entat u ffirmat millAvukat Roberto Montalto. Jane Carabott, ta’ 56 sena, qalet li ilha snin twal ta[dem b[ala infermiera u 15-il sena serviethom fil-Fairyland Ward tal-Isptar San Luqa. Hi qalet li hemmhekk dejjem offriet servizz mill-“aqwa, e]emplari u fuq livell ta’ e//ellenza” tant li sawret g[aliha nnifisiha

reputazzjoni mill-aqwa malpazjenti. Fl-2008, ming[ajr ebda spjegazzjoni u ;ustifikazzjoni, kienet infurmata mis-superjuri tag[ha fl-Isptar San Luqa li b’effett immedjat kellha tmur tirrapporta fil-klinika talAjruport Internazzjonali ta’ Malta. Hi qalet li dan it-transfer sar b’mod goff g[aliex kienet infurmata bih meta marret g[axxog[ol fl-Isptar San Luqa u meta marret fil-klinika sabet ru[ha fil-po]izzjoni “ridikola u assurda” li ma kellhiex la pass u lanqas uniformi waqt li ssuperjuri l-;odda tag[ha baqg[u jirrifjutaw li jirrikonoxxu ttransfer tag[ha peress li l-file kien baqa’ ma ng[atalhomx. Jane Carabott qalet ukoll li wara seba’ xhur re;g[et ;iet trasferita, din id-darba fl-Isptar Monte Carmeli, fejn hemm kellha kundizzjonijiet tax-

xog[ol “esa;erament ina//ettabbli”. Hi lmentat li g[al sena s[i[a baqg[et ti;i injorata sakemm kellmet lill-MUMN li wara [afna pressjoni u b’intervent talOmbudsman u l-pariri tieg[u, wasslu biex hija re;g[et ;iet trasferita lejn il-klinika flajruport. Dan se[[ l-iktar min[abba sa[[et binha fejn kien hemm b]onn li hi ta[dem vi/in id-dar. L-infermiera kompliet tg[id li fil-klinika spi//at vittma ta’ abbu] fi]iku, morali u psikolo;iku mill-kollegi tag[ha li ]diedu wara li g[amlet rapport dwar fastidju sesswali minn tabib. Waqt li ]ammet lisSupretendent tas-Sa[[a Pubblika u lill-Uffi/jal Mediku Prin/ipali responsabbli g[addanni li sofriet, Jane Carabatt talbet kumpens g[al dak kollu li g[addiet minnu.

Tnax-il xahar [abs fl-Isptar Monte Carmeli Jesmond Aquilina ta’ 42 sena minn Bormla ;ie kundannat 12-il xahar [abs millMa;istrat Neville Camilleri wara li ammetta li fis-16 ta’ Lulju li g[adda seraq handbag ta’ Emanuela Caruana mill-Birgu waqt li din kienet fil-knisja tal-Birgu stess. Kien l-Ispettur Frankie Sammut li ressaq lil Aquilina li ammetta wkoll li sar re/idiv b’sentenzi li saru definittivi u li ma jistg[ux

ji;u mibdula. Il-Qorti fis-sentenza tag[ha qieset il-fatt li Aquilina ammetta l-akku]i kontrih fi stadju bikri tal-pro/eduri, i]da wkoll li l-kondotta tieg[u hi wa[da kkulurita. Min[abba l-problemi li g[andu, il-Qorti rrakkomandat ukoll fis-sentenza tag[ha li hu jiskonta l-piena ta’ pri;unerija fit-taqsima forensika tal-Isptar Monte Carmeli.

Jikbru d-dubji dwar id-dikjarazzjonijiet tal-Ministri minn pa;na 1

A[na staqsejna lil Manuel Mallia liema minn dawn hija gidba, i]da sal-lum g[adna ming[ajr twegiba g[allemail li bg[atnielu. Manuel Mallia kien wie[ed minn tliet Ministri li ppre]entaw korrezzjoni talewwel dikjarazzjoni tal-assi. Azzjoni li qajmet aktar u aktar dubji. Fid-dikjarazzjoni ori;inali tieg[u l-Ministru Mallia [alla barra l-fatt li s-sena li g[addiet, da[[al aktar minn €137,000. Manuel Mallia, li fiddikjarazzjoni ori;inali tieg[u qal li g[andu nofs miljun ewro fi flus kontanti, qal li g[andu dejn ta’ €1,300. Hu ammetta li nesa wkoll ini]]el numru ta’ shares li g[andu f’]ew; kumpaniji.

kontra l-Gvern minn pa;na 1

L-impjegati ta/-?ivil huma Silvan Bugeja ta’ 29 sena minn {al Luqa; Angelito Sciberras ta’ 44 sena min-Naxxar; Roderick Vella ta’ 30 sena minn {al Qormi; Robert Attard ta’ 36 sena minn {al Lija; kif ukoll Colin Calleja ta’ 36 sena u Saviour Farrugia ta’ 50 sena t-tnejn minn Santa Venera. Fil-KMS Silvan Bugeja jokkupa l-kariga ta’ Uffi/jal Informazzjoni, Angelito Sciberras hu lKap tal-Lo;istika, Roderick Vella lKordinatur fir-Ri]orsi Umani; Robert Attard lUffi/jal E]ekuttiv; Colin Calleja l-Kap Uffi/jal E]ekuttiv; filwaqt li Saviour Farrugia jokkupa l-kariga ta’ Uffi//ju Kordinatur talAvvenimenti.

Sensiela ta’ attakki inklu]i fil-mezzi tax-xandir u 11-il mistoqsija parlamentari biex jintefa’ dell ikrah fuqhom L-Avukat Ian Spiteri Bailey ippre]enta f’isimhom il-protest. Issitta li huma qalu li matul l-amministrazzjoni pre/edenti kienu ja[dmu f’diversi Ministeri sakemm fuq struzzjonijiet ma[ru;in mill-Uffi//ju tad-Direttur tar-Ri]orsi fl-Uffi//ju talPrim Ministru, kienu ;ew detailed mal-KMS. Huma qalu li wara lbidla fil-Gvern bdew sensiela ta’ attakki fuqhom, inklu] fil-mezzi tax-xandir, biex jintefa’ dell ikrah fuqhom u jing[ata x’jifhem li qishom [addiema ]ejda, li m’g[andhomx xog[ol x’jag[mlu u li huma pi] fuq il-finanzi tal-KMS. Is-sitta li huma semmew

li t-tfig[ tat-tajn u d-dubji fuqhom komplew b’sensiela ta’ madwar 11il mistoqsija parlamentari minn deputati tal-Gvern u li skont huma kienu inti]i u ma[suba biex jitfg[u dellijiet koroh fuqhom. Huma qalu wkoll li malli nbidel il-Gvern saret talba g[all-files personali tag[hom u tqabbad awditur biex jag[mel awditjar tal-istaff talKMS, madankollu dan qatt ma kellimhom dwar il-karigi tag[hom. Fit-3 ta’ Awwissu li g[adda /-Chairman talKMS informa lill-Bord tad-Diretturi li fuq struzzjonijiet talMinisteru tal-Edukazzjoni u ]-}g[a]ag[, l-uffi/jali detailed mal-KMS skont struzzjonijiet mill-MPO, kien qed ikollhom l-istess detail revokat b’effett immedjat. Din id-de/i]joni kienet komunikata lilhomfl-4 ta’ Marzu mis-Segretarju Permanenti fil-Ministeru tal-Edukazzjoni u ]}g[a]ag[ permezz ta’ ittra elettronika li fiha informa wkoll lil Sciberras u lil Vella li ttalba tag[hom biex imorru ja[dmu ma’ g[aqda volontarja kienet ;iet rifjutata. Waqt li sa[qu li ra;uni g[ala d-detail kien revokat ma ng[atatx, issitt impjegati mal-KMS semmew li huma talbu laqg[a ma’ Stefan Buontempo, imma sal-lum g[adhom ma r/ivewx risposta dwar it-talba tag[hom. Huma qalu li fi//irkustanzi kollha jemmnu li d-de/i]joni fil-konfront tag[hom ittie[det b[ala vendikazzjoni politika g[ax kienu ja[dmu filministeri ta[t lamministrazzjoni pre/edenti. Is-sitt impjegati sostnew ukoll li ra;uni g[ad-detail kien revokat ma ng[atatx u taw 24 sieg[a /ans biex ti;i rtirata d-de/i]joni me[uda fil-konfront tag[hom, inkella kienu lesti jie[du azzjoni legali.


IN-NAZZJON Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

Lokali 5

It-tmexxija tal-Pulizija g[andha tassumi r-responsabbiltà Ksur sfa//at tad-drittijiet ta’ persuna inno/enti Il-Partit Nazzjonalista kkundanna t-tmexxija dilettanteska u irresponsabbli tal-Korp talPulizija wara li persuna inno/enti jumejn ilu tressqet il-Qorti akku]ata b’mod ]baljat li g[amlet hold up frott nuqqas ta’ komunikazzjoni fi [dan il-Korp tal-Pulizija. Fi stqarrija f’isem il-Kelliem talOppo]izzjoni g[all-Intern Jason Azzopardi, ilPN qal li hu ina//ettabbli u inkon/epibbli f’pajji] fejn suppost hemm tmexxija serja ta’ Korp tal-Pulizija, li persuna inno/enti u estrana kompletament g[all-ka], li titressaq ilQorti akku]ata b’delitt serjissimu, tin]amm arrestata u b’hekk il-Pulizija jiksru d-drittijiet fondamentali tieg[u. Il-PN qal li dan hu r-ri]ultat ta’ tmexxija ta’

Korp tal-Pulizija nieqsa mis-serjetà, kompetenza u dixxiplina. “Dan li ji;ri meta min imexxi mo[[u biex jag[ti iktar minn 300 transfer, il-ma;;oranza b’vendikazzjoni, ta’ pulizija f’inqas minn tliet xhur, idg[ajjef il-pre]enza tal-Pulizija flG[ases tad-Distrett, jag[ti bis-sieq lis-serjetà, jumilja lill-pulizija billi j;eg[ilhom jag[mlu xog[ol mhux tag[hom, u jippermetti uffi/jali g[olja tal-Korp ikunu f’ambjenti u ma’ nies li ma jag[mlulhomx gie[”, sostna fl-istqarrija lPN. Il-poplu jistenna, qal il-PN, li t-tmexxija talKorp tal-Pulizija tassumi r-responsabbiltà ta’ dan il-ksur sfa//at tad-drittijiet ta’ persuna inno/enti.

Il-Korp tal-Pulizija, immexxi mill-Kummissarju Peter Paul Zammit, kien mitlub jassumi r-responsabbiltà ta’ ksur sfa//at tad-drittijiet ta’ persuna inno/enti

}ag[]ug[ in]amm arrestat u ntbag[at il-[abs g[al xejn minn pa;na 1

L-Ispettur Elton Taliana qal lill-Ma;istrat Claire Stafrace Zammit, li l-Pulizija ressqet persuna o[ra nhar l-Erbg[a li g[addew b’rabta ma’ dan ilka], bl-arrest kien sar millPulizija mid-Dipartiment talInvestigazzjoni Kriminali, fejn tressaq ]ag[]ug[ ie[or bi ]ball g[aliex kien Roderick Grech li wettaq irreat. L-Ispettur Taliana spjega li kien hemm nuqqas ta’ komunizzjoni min-na[a talPulizija li ;abet din issitwazzjoni. Roderick Grech sa[ansitra kkopera malPulizija billi g[addielha lbalaclava u l-pistola li kienet ;ugarell li ntu]at fl-istess

hold-up. Il-filmati tas-CCTV urew ukoll b’mod /ar li l-istatura tal-persuna li wettqet isserqa kienet e]att b[al dik ta’ Grech. L-Avukat ta’ Grech, Yanica Camilleri, talbet lillMa;istrat biex tie[u inkunsiderazzjoni tal-fatt li lklijent tag[ha g[adu ]g[ir u immatur u li wettaq ir-reat min[abba li g[andu jag[ti [afna flus min[abba l-vizzju tal-log[ob li g[andu. Il-Qorti ordnat ukoll lil Grech biex i[allas lura l-flus li seraq.

Il-Pulizija ammettiet fil-Qorti li ressqet lil Darryl Luke Borg bi ]ball u akku]atu b’hold-up minn [anut f’Birkirkara meta lbiera[ ressqet lil Roderick Grech ta’ 22 sena li ammetta li wettaq il-hold-up tal-{add li g[adda

Fi ]vilupp ie[or, l-Avukati Joseph Gatt u David Camilleri, li dehru g[al Darryl Luke Borg li tressaq bi ]ball mill-Pulizija aktar kmieni din il-;img[a, ippre]entaw rikors f’isem il-klijent tag[hom biex dan jin[eles. Hu mifhum ukoll li lAvukati jistg[u wkoll jift[u ka] kriminali kontra l-Pulizija min[abba li dan mhux biss tressaq g[al xejn i]da, li min[abba ]ball tal-Pulizija

Il-Pulizija spjegat fil-Qorti li meta fil-ka] da[lu l-Pulizija mid-Dipartiment tal-Investigazzjonijiet Kriminali se[[et dik li ssej[et b[ala “misunderstanding” dan ilu arrestat g[al xejn minn ‘The Convenience Shop’ li jinsab fil-kantuniera ta’ Triq nhar l-Erbg[a li g[addew. Monsinjur Alfred Mifsud u Darryl Luke Borg kien Triq il-Karmnu, f’Birkirkara. tressaq quddiem il-Ma;istrat G[aldaqstant mill-provi li Gabriella Vella b’hold-up li se[[ il-{add li g[adda g[all- taw il-Pulizija lbiera[, ma [abta tad-9 p.m. fil-[anut kienx Darryl Luke Borg ta’

27 sena minn Birkirkara, li baqa’ jistenna sal-a[[ar [in qabel ]ew; impjegati kienu se jag[lqu [anut, fejn da[al fuqhom armat b’arma tannar, li ma nstabitx u seraq ammont ta’ bejn €700 u €1,300 fi flus, i]da kien Roderick Grech li wettaq dan ir-reat, kif ammetta malPulizija hu stess. Inno/entement Darryl Luke Borg kien ;ie mixli wkoll li ssekwestra lil Franklyn Grech, ]ag[]ug[ ta’ 18-il sena minn Santa Lu/ija, li kien g[adu kif ni]]el ixshutter tal-[anut, bil-[alliel i]da jkun pront jer;a’ jtellg[u u da[al fuq i]-]ewg impjegati l-o[ra. Kien ;ie mixli wkoll li da[al wara l-bank u [ataf ilflus li kien hemm. Fuq il-post marru wkoll il-Pulizija tadDistrett immexxijin millIspettur Elton Taliana, fejn dan tal-a[[ar kien li solva lka]. Li ;ara kien li meta filka] da[lu wkoll il-Pulizija mid-Dipartiment talInvestigazzjonijiet Kriminali mmexxija millIspetturi Keith Arnaud, Joseph Mercieca u Carlos Cordina, se[[et dik li ssej[et b[ala “misunderstanding”.


IN-NAZZJON Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

2 Lokali Tifkira

Appell biex jirba[ is-sens ta’ koperazzjoni re/iproka

Spi]eriji li jift[u g[ada

VALLETTA: Collis Williams Pharmacy, 15 Triq ir-Repubblika; IL-{AMRUN: Thomas’ Pharmacy, 796 Triq il-Kbira San :u]epp; SANTA VENERA: Fatima Pharmacy, Triq i]-}onqor; BIRKIRKARA: Herba Pharmacy, 183 Triq il-Kbira; TAL-PIETA`: St. Luke’s Pharmacy, Triq San Luqa; TAL-IBRA::: Krypton Chemists, Triq l-Ibra;;; TAS-SLIEMA: Brown’s Pharmacy, Unit 22 Triq Tigne; {’ATTARD: Misra[ Kola Pharmacy, Triq il-Pitkali; IL-MOSTA: Grognet Pharmacy, 41 Triq il-Kostituzzjoni; MELLIE{A: Village Pharmacy, Main Street; PAOLA: Fleming Pharmacy, 61 Triq {a]-}abbar; L-ISLA: Victory Pharmacy, 32, Triq il-Vitorja; MARSASKALA: San :wakkin Pharmacy, 1 Triq Sant’Anna; I}-}EJTUN: Gerada Pharmacy, 146 Triq Mater Boni Consiglii; {AL SAFI: Pasteur Pharmacy, Triq itTellerit; {A}-}EBBU:: Plaza Pharmacy, 86 Triq il-Kbira; RABAT: Central Pharmacy, Triq G[ajn Kajjet; VICTORIA: Azzopardi Pharmacy, Triq il-Kapu//ini; KER?EM Sokkors Pharmacy, Triq San Girgor. It-temp

UV INDEX

9

IT-TEMP> Ftit imsa[[ab b’waqtiet twal xemxin VI}IBBILTÀ> Tajba IR-RI{: Ftit qawwi g[al qawwi mill-Majjistral li jsir lokalment qawwi g[al qawwi [afna BA{AR> Qawwi IMBATT> Baxx g[al moderat mill-Punent Majjistru TEMPERATURA: l-og[la 30˚C XITA> f’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn Xita mill-1 ta’ Settembru 428.3 mm IX-XEMX> titla’ fis-06.16 u tin]el fit-19.50

Is-Sindku tas-Si;;iewi Karol Aquilina esprima ddi]appunt tieg[u g[allkumment tas-Sindku ta’ Vittoria, fi Sqallija, Giuseppe Nicosia, fis-sens li ma jarax ra;uni g[alfejn g[andu jibqa’ fis-se[[ il-;emela;; bejn ilbelt tas-Si;;iewi u dik ta’ Vittoria. Is-Sindku ta’ Vittoria g[amel dan il-kumment fiddawl ta/-/irkustanzi marbuta mal-arrest u s-sejbien ta’ [tija ta’ ]ew; sajjieda Taljani li nqabdu jistadu fl-ib[ra territorjali Maltin mill-Forzi Armati Maltin. Is-Sindku Karol Aquilina sa[aq li l-imsemmi in/ident m’g[andu j[assar xejn mirrelazzjonijiet tajbin li je]istu bejn i]-]ew; bliet u fisser kif is-Si;;iewi jibqa’ lest li jassisti li/-/ittadini ta’ Vittoria fi spirtu ta’ [biberija li te]isti bejn i]-]ew; komunitajiet u

Is-Sindku ta’ Vittoria fi Sqallija, Giuseppe Nicosia

Is-Sindku tas-Si;;iewi Karol Aquilina

dejjem b’rispett s[i[ talli;ijiet ta’ pajji]na. Is-Sindku Karol Aquilina appella biex f’dan il-mument jirba[ fuq kollox is-sens ta’ koperazzjoni re/iproka u [biberija li dejjem e]ista bejn Malta u l-Italja, kif ukoll bejn l-ibliet tas-Si;;iewi u Vittoria. Matul dan ilperjodu i]-]ew; bliet qeg[din jg[ixu din il-

[biberija bis-sa[[a tass[ubija tag[hom fi pro;ett tal-Unjoni Ewropea dwar ilMillennium Development Goals tan-Nazzjonijiet Uniti. Hu sa[aq ukoll li se jkun qieg[ed jag[mel kuntatt masSindku Giuseppe Nicosia biex ifissirlu l-[sibijiet tieg[u b’rabta mal-kummenti li hu g[amel fil-mezzi taxxandir.

G[awwiem Taljan jintlaqat minn dg[ajsa G[awwiem Taljan ta’ 30 sena residenti l-Belt Valletta, kiser siequ tax-xellug wara li ntlaqat minn dg[ajsa waqt li kien qed jg[um wa[du filpost mag[ruf b[ala l-Fossa, fil-Belt Valletta, nhar il-{amis filg[axija g[all-[abta tat-8 p.m. L-g[awwiem intlaqat mid-dg[ajsa misjuqa minn ]ew;t ir;iel ta’ 28 u 29 sena wkoll mill-Belt Valeltta, waqt li kienu qed jirritornaw minn sajda.

Malli resqu lejn l-art, is-sajjieda semg[u [oss stramb u ra;el jg[ajjat g[all-g[ajnuna. Huma tellg[u l-g[awwiem l-art minnufih u ssej[u lPulizija tad-distrett kif ukoll ambulanza. Sadanittant, tabiba barranija li rat l-in/ident tat lewwel g[ajnuna lill-g[awwiem. It-Taljan ittie[ed l-isptar u kien /ertifikat li sofra ;rie[i gravi.

IL-{AMEST IJIEM LI :EJJIN

B[al-lum 25 sena IS-SIBT L-og[la 30˚C L-inqas 23˚C

IL-{ADD L-og[la 32˚C L-inqas 23˚C

IT-TNEJN L-og[la 32˚C L-inqas 23˚C

IT-TLIETA L-og[la 32˚C L-inqas 22˚C

L-ERBG{A L-og[la 33˚C L-inqas 22˚C

UV

UV

UV

UV

UV

9

9

8

9

9

TEMPERATURI FI BLIET BARRANIN It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 32˚C xemxi, Frankfurt 23˚C imsa[[ab, Tel Aviv 31˚C xemxi, Amsterdam 23˚C imsa[[ab, Milan 28˚C xemxi, Tripli 35˚C xemxi, Istanbul 30˚C xemxi, Ateni 36˚C xemxi, Lisbona 33˚C xemxi, Londra 22˚C xemxi, Vjenna 30˚C ftit imsa[[ab, Berlin 20˚C imsa[[ab, Madrid 30˚C xemxi, Zurich 18˚C imsa[[ab, Brussell 16˚C imsa[[ab, Moska 28˚C ftit imsa[[ab, Munich 16˚C xita, il-Kajr 35˚C xemxi, Pari;i 24˚C imsa[[ab, Dublin 16˚C imsa[[ab, Bar/ellona 27˚C xemxi, Tune] 32˚C ftit imsa[[ab, St. Petersburg 25˚C imsa[[ab, Al;eri 30˚C ftit imsa[[ab, Ruma 31˚C ftit imsa[[ab, Kopen[agen 23˚C ftit imsa[[ab, Stokkolma 17˚C imsa[[ab.

?ifri pubblikati mill-Bank ?entrali wrew li fl-ewwel tliet xhur tas-sena kien hemm ]ieda fl-esportazzjoni b’Lm9.6 miljun jew 19% fuq l-istess perijodu s-sena ta’ qabel. L-esportazzjoni totali fil-perijodu msemmi la[qet Lm58.7 miljun imqabbla malLm49.1 miljun fl-ewwel tliet xhur tal1987. Waqt li kien qed jitkellem fl-okka]joni tal-inawgurazzjoni tat-terminal talpassi;;ieri f’Xatt il-Kur/ifiss, isSegretarju Parlamentari Joe Fenech qal li l-Gvern qed ja[dem bis-s[i[ biex Malta tibda tkun /entru g[all-cruise liners talMediterran. Dan it-terminal kellu jkun wie[ed temporanju g[aliex fil-[sieb talGvern kien hemm it-twettiq ta’ pro;ett s[i[ g[ax-Xatt tal-Belt li fih kellu jilqa’ fis-snin ta’ wara mijiet ta’ bastimenti tal-passi;;ieri u eluf ta’ turisti.


IN-NAZZJON

Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

Lokali 3

Il-Kumitat Permanenti Il-Gvern dwar il-Kontijiet jikkonferma Pubbli/i jiltaqa’ t-Tlieta ekonomija u suq tax-xog[ol stabbli Jiddiskuti l-pro/edura g[all-iskrutinju tar-rapport tal-Awditur :enerali dwar ix-xiri ta]-]ejt minn Hermann Micallef

F’laqg[a tal-Kumitat dwar ix-Xog[ol tal-Kamra li saret ilbiera[ waranofsinhar, ilGvern u l-Oppo]izzjoni qablu li l-pro/edura li trid tittie[ed biex isir skrutinju fuq ir-rapport talAwditur :enerali dwar ix-Xiri ta]-}ejt se tkun diskussa formalment fil-Kumitat Permanenti dwar il-Kontijiet Pubbli/i (PAC) nhar it-Tlieta 13 ta’ Awwissu fl-10.30 a.m. Fil-laqg[a tal-biera[, li damet madwar nofs sieg[a, il-Vi/i Prim Ministru Louis Grech issu;;erixxa li g[andu jkun hemm laqg[a o[ra biex il-PAC ikun jista’ jelenka lista ta’ xhieda. Louis Grech ippropona biex id-diskussjoni dwar ir-rapport tal-Awditur :enerali g[andha tibda fil-;img[a li tibda fis-26 ta’ Awwissu jew wara. Mario de Marco, il-Vi/i Kap tal-PN dwar il-{idma filParlament, qal li l-PAC g[andu jalloka [in bi]]ejjed biex jinstemg[u x-xhieda u stqarr li g[andu jkun dan il-kumitat stess li jirregola l-laqg[at tieg[u. Hu qal li l-Kumitat dwar ixXog[ol tal-Kamra m’g[andux jidde/iedi g[all-PAC biex jiltaqa’ fil-;img[a li tibda fis26 ta’ Awwissu. Anzi lKumitat dwar il-Kontijiet Pubbli/i g[andu jkun [ieles li jibda bix-xog[ol preparatorju

qabel din id-data, dejjem jekk ikun hemm qbil bejn i]-]ew; na[at. L-Ispeaker tal-Kamra tarRappre]entanti An;lu Farrugia, li hu /-Chairman tal-Kumitat dwar ix-Xog[ol tal-Kamra, fakkar li sakemm ikun hemm ftehim g[andu jkun il-kumitat li jirregola n-numru ta’ laqg[at. Karmenu Abela, il-Whip talGrupp Parlamentari Laburista, qal li wara li tkun maqbula lpro/edura mill-PAC, g[andha ssir diskussjoni dwar issustanza tar-rapport. B’referenza g[al dak li qal ilPrim Ministru, li /-Chairman tal-PAC Tonio Fenech u lMinistru Konrad Mizzi m’g[andhomx jag[mlu parti mill-kumitat jekk jissej[u b[ala xhieda, Mario de Marco qal li l-Oppo]izzjoni m’g[andha ebda o;;ezzjoni dwar dan, f’;ie[ it-trasparenza u lpro/edura tal-istess kumitat. L-Ispeaker An;lu Farrugia qal li skont l-Erskine May, jekk membru ta’ kumitat jissejja[ b[ala xhud, m’g[andux jifforma parti mill-kumitat. Id-Deputat Nazzjonalista Tonio Fenech, i/-Chairman talPAC, se jippresiedi l-laqg[a ta’ nhar it-Tlieta li ;ej u mistenni jiddikjara l-interessi tieg[u fissu;;ett. Imbag[ad tiskatta lpro/edura biex issir notifika g[al sostituzzjonijiet, liema notifika ssir lill-Ispeaker jew

lill-Iskrivan tal-Kamra. Mario de Marco qal li jista’ jkun hemm ftehim li Tonio Fenech ikun sostitwit qabel ma jiltaqa’ l-PAC. Il-Whip tal-Grupp Parlamentari Laburista Karmenu Abela qal li l-Gvern m’g[andu ebda o;;ezzjoni li Tonio Fenech jippresiedi lewwel laqg[a. Il-Gvern u l-Oppo]izzjoni qablu dwar dan tant li l-ewwel laqg[a preparatorja se ssir nhar it-Tlieta. Intant fil-laqg[a tal-biera[, lIspeaker An;lu Farrugia rrefera g[al ittra li ntbag[tet minn Albert Marshall, id-Deputat Chairman tal-PBS, dwar ilpossibbiltà li l-frekwenza tarradju tkun sostitwita. L-Ispeaker qal li fil-jiem li g[addew, hu kellu laqg[a malBord tal-PBS fejn intla[aq qbil li l-Kumitat dwar ix-Xog[ol tal-Kamra jiltaqa’ mal-istess bord biex ikun hemm diskussjoni dwar titjib fixxandir kif ukoll dwar irrapporta;; tal-Parlament u talkumitati. L-Ispeaker ta l-minuti tala[[ar laqg[a tal-Kumitat lillBord tal-PBS u sussegwentement intla[aq qbil biex il-frekwenza 106.6 FM tin]amm bil-premessa li jkun hemm titjib fix-xandir.

Tfajla ta’ 15-il sena twe;;a’ gravi Tfajla sofriet ;rie[i gravi wara li ntlaqtet minn karozza, g[all-[abta tal-4.15 p.m. fi Triq il-Mosta f’San Pawl il-Ba[ar. It-tfajla ta’ 15-il sena hi ta’ nazzjonalità Ingli]a u kienet qed taqsam it-triq meta ntlaqtet

minn vettura tat-tip Toyota IQ, misjuqa minn mara ta’ 36 sena, residenti l-G[arg[ur. It-tfajla ittie[det l-Isptar Mater Dei fejn ing[atat il-kura g[all-;rie[i gravi li sofriet flin/ident tat-traffiku.

Ftit xhur wara li mill-Oppozizzjoni, il-Partit Laburista kien jakku]a lill-Gvern Nazzjonalista li l-ekonomija ma kinitx stabbli, li /-/ifri tal-qg[ad ma kinux reali u li l-poplu kien mg[obbi bil-pi]ijiet, il-Ministru tal-Finanzi tal-Gvern ;did Laburista Edward Scicluna issa jsostni li l-pajji] g[andu ekonomija stabbli, suq tax-xog[ol li qed jikber u deficit ta[t kontroll. Din il-po]izzjoni l-Ministru tal-Finanzi esprimieha f’konferenza tal-a[barijiet li fiha tnieda d-dokument ta’ konsultazzjoni dwar il-ba;it – pro/ess u e]er/izzju li kien inbeda minn Gvern Nazzjonalista u li l-Gvern Laburista qieg[ed ikompli. Il-Ministru tal-Finanzi ]amm lura milli jag[ti indikazzjonijiet dwar x’tip ta’ mi]uri se jkun qed ida[[al ilGvern fil-ba;it. Il-Ministru tal-Finanzi kkonferma t-tkabbir ta’ 1.4% fl-ekonomija u sostna li l-Gvern qed jipprevedi li lekonomija tkompli tikber. Hu sostna li mhux minnu li l-esportazzjoni waqg[et, u spjega li l-element tax-xiri ta]-]ejt qed jg[awwe; issitwazzjoni reali dwar l-esportazzjoni. Dan ifisser li lesportazzjoni ]ammet l-istess livelli tas-sena li g[addiet. Dwar is-suq tax-xog[ol, il-Ministru tal-Finanzi qal li dan irri]ulta fi tkabbir tant li l-qg[ad ni]el g[al 6.3%. G[alhekk l-indikazzjonijiet huma li l-produttività se taqa’. Aspett po]ittiv ie[or indikat mill-Ministru tal-Finanzi kien i]-]ieda ta’ nisa fix-xog[ol. Il-Ministru Edward Scicluna ta ra;un lill-eks Ministru talFinanzi Tonio Fenech dwar il-mod kif ikun dikjarat li]bilan/ fis-sitwazzjoni finanzjarja tal-pajji]. Hu ddikjara li se jkun diffi/li li l-pajji] i]omm l-i]bilan/ ta[t it-3%, anki ssena d-die[la. Filwaqt li l-ekonomija Maltija miexja skont il-pjan u tinsab on track, il-Ministru tal-Finanzi qal li l-Gvern g[adu qed ja[dem kemm se jkun ir-ro[s fit-tariffi tal-ener;ija g[all-familji Maltin. Irid ikun kunsidrat, sostna l-Ministru tal-Finanzi, li l-Arms g[ad trid ti;bor miljuni ta’ ewro f’kontijiet li g[adhom ma [ar;ux. Il-Ministru tal-Finanzi sostna li l-kejl li g[andu jintu]a filkonfont tal-Gvern hu jekk wara [ames snin fil-pajji] hux se jkun hawn iktar jew inqas faqar. Edward Scicluna ma spe/ifikax jekk u kif il-Gvern se jkun qed inaqqas il-pi]ijiet fil-ba;it li ;ej. Id-dokument ta’ konsultazzjoni dwar il-ba;it issa se jkun diskuss mal-imsie[ba so/jali.


IN-NAZZJON

Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

Lokali 7

Il-Kumitat Jobs+ jiddiskuti l-politika tal-impjiegi L-Active Labour Market Policy Committee mag[ruf a[jar b[ala Jobs+ kellu lewwel laqg[a tieg[u fejn iddiskuta l-pjani ta’ kif hu la[jar mod biex tkun implimentata l-politika dwar l-impjiegi. Il-laqg[a saret filMinistru tal-Edukazzjoni u x-Xog[ol u tmexxiet mi/Chairman, Clyde Caruana, fil-pre]enza tal-Ministru talEdukazzjoni u x-Xog[ol, Evarist Bartolo. Dan il-kumitat jinkludi rappre]entanza wiesg[a fosthom tal-partiti politi/i, l-imsie[ba so/jali, fosthom unions u anke ta’ min i[addem. Jobs+ kienet inizjattiva tal-Union {addiema Mag[qudin (U{M) u tressqet b[ala wa[da millproposti g[all-Ba;it tassena li g[addiet li kienet adottata mill-partiti politi/i kollha u kienet inklu]a filBa;it mill-Gvern Nazzjonalista. L-iskop tag[ha hu li tippromwovi tta[rig biex f’pajji]na jkun hawn aktar xog[ol ta’ kwalità sas-sena 2020. Il-laqg[a saret e]att tliet xhur minn meta kienet iffirmata d-dikjarazzjoni Jobs+ u fost l-o[rajn trattat l-importanza tax-xog[ol g[a]-]g[a]ag[ u kif isir la[jar u]u tal-fondi millFond So/jali Ewropew fil-

perijodu bejn l-2014 u l2020. Il-Ministru Evarist Bartolo qal li jridu jin[olqu l-kundizzjonijiet me[tiega biex jin[oloq aktar xog[ol u jkun hawn kwalità ta’ xog[ol a[jar. Hu qal li aktar ma jkun hawn nies ja[dmu, aktar ikunu jistg[u jing[ataw is-servizzi so/jali, it-ta[ri; u ledukazzjoni. Evarist Bartolo qal li lgvern pre/edenti kien rabat l-edukazzjoni u x-xog[ol f’Ministeru wie[ed u lGvern pre]enti ]amm listess struttura li hi unika flUnjoni Ewropea. Fix-xhur li ;ejjin se ssir [idma biex ikun hemm aktar placements ta’ studenti fil-postijiet taxxog[ol. Anke l-istudenti talUniversità talbu li jkun hemm placements taxxog[ol g[alihom biex b[allistudenti tal-MCAST huma wkoll jie[du esperjenza taxxog[ol. Hu qal li trid issir ukoll anali]i tal-[iliet li huma neqsin f’pajji]na. Il-Ministru Bartolo qal li f’kull laqg[a tal-Ministri tal-Unjoni Ewropea tkun diskussa l-kwistjoni taxxog[ol, l-aktar fost i]]g[a]ag[ fejn hemm pajji]i li g[andhom rata ta’ 60% qg[ad fost i]-]g[a]ag[. F’Malta r-rata hi ta’ ftit aktar minn 11%.

Gvern Nazzjonalista kien rabat l-edukazzjoni u x-xog[ol f’Ministeru wie[ed u l-Gvern pre]enti ]amm l-istess struttura li hi unika fl-Unjoni Ewropea

Id-Deputat Nazzjonalista Robert Cutajar flimkien ma’ atleti tal-isfida tal-Life Cycle ta’ din is-sena

€765 b’risq il-Life Cycle 2013 Id-Deputat Nazzjonalista Robert Cutajar organizza serata b’risq l-inizjattiva Life Cycle 2013 fil-Pjazza tal-Mellie[a, u li matulha n;abret is-somma ta’ €765. G[al din l-attività kienu pre]enti wkoll numru ta’ rappre]entanti tal-g[aqdiet tal-Mellie[a flimkien mal-kappillan tal-Mellieha Dun Joe Caruana. Matul l-attività ttellg[et varjetà li fiha [adu sehem numru ta’ artisti. Aktar minn 20 persuna li jiffurmaw it-tim tal-Life Cycle 2013 kienu pre]enti. Fil-messa;; tieg[u f`din l-okka]joni, Robert Cutajar filwaqt li rringrazzja lil dawk kollha li

attendew, awgura lit-tim kollu tal-Life Cycle sabiex meta fil-jiem li ;ejjin imorru g[al din lavventura fir-Russja, jil[qu l-iskop tag[hom meta se jkun qed ji;bru flus b’risq dawk li jbatu millmard tal-kliewi. Sellem lil dawk kollha li b[alissa g[addejjin bil-kura fuq din il-kundizzjoni. Min-na[a tat-tim tal-Life Cycle, ta messa;; qasir Steve Mifsud, wie[ed mill-atleti, fejn irringrazzja lil Robert Cutajar u lil dawk kollha li taw il-kontribut tag[hom sabiex setg[et tin;abar is-somma sabi[a. Il-kontin;ent kollu tal-Life Cycle se jkun qed i[alli Malta aktar tard matul dan ix-xahar fi triqtu lejn ir-Russja.

}ieda ta’ 15.6% mis-suq turistiku Taljan Programm dwar il-g]ejjer Maltin fuq Rai 2 Is-suq turistiku Taljan hu t-tieni l-akbar wie[ed g[al pajji]na u s-sena li g[addiet madwar 202,000 persuna ;ew f’Malta millItalja. Fl-ewwel sitt xhur ta’ din is-sena s-suq Taljan irre;istra ]ieda ta’ 15.6% fuq l-istess perijodu tas-sena li g[addiet b’madwar 95,000 turist Taljan jaslu f’Malta. Fl-a[[ar [ames snin pajji]na rre;istra rekord wara l-ie[or kemm fin-numru ta’ turisti li ;ew, fl-iljieli li qattg[u f’pajji]na, u anke fin-nefqa tag[hom. Fi stqarrija l-MTA qalet li llum is-Sibt, ilprogramm popolari Sereno Variabile li jixxandar fuq Rai 2 fis-1.30pm se jkun spe/ifikament dwar il-g]ejjer Maltin.

Dan l-a[[ar l-Awtorità Maltija tat-Turi]mu (MTA) laqg[et f’Malta tim ta’ produzzjoni ta’ din is-sensiela popolari li seta’ jesperjenza ddiversità ta’ prodott li kapa/i joffru l-g]ejjer Maltin. Il-crew televi]iv iffilmja l-prodott naturali, kulturali u sportiv tal-g]ejjer Maltin bl-iskop li j[ajjar aktar Taljani ji;u f’Malta. It-tim tal-produzzjoni ]ar it-temi megaliti/i ta’ {a;ar Qim u l-Imnajdra, il-Konkatidral ta’ San :wann, il-Port il-Kbir, l-Imdina u n]ul ixxemx f’Dingli Cliffs. Il-crew ]ar ukoll diversi bajjiet kif ukoll skejjel tad-diving f’G[awdex. L-ikel tipiku tradizzjonali Malti kif ukoll linbid lokali wkoll se jkun trattat fil-programm.

Il-Karnival tas-sajf f’Bu;ibba u l-Qawra It-toroq ta’ Bu;ibba u l-Qawra se jimtlew bil-kulur u l-briju hekk kif nhar is-Sibt 17 u l-{add 18 ta’ Awwissu se jkun i//elebrat ilKarnival tas-sajf. Il-programm tal-Karnival f’dawn il-jumejn jifta[ fis-7pm bil-;ostra tradizzjonali u wara jsegwi programm ta’ ]fin karnivalesk minn

gruppi tal-iskejjel ta]-]fin. Fid8.45pm imbag[ad isegwi defilè madwar it-toroq ta’ Bu;ibba u lQawra bil-parte/ipazzjoni tal-karrijiet u ta’ maskeruni i]olati li qed jin[admu apposta g[al dan ilKarnival. Id-defilè se jkun jinkludi wkoll maskaruni dekorati u l-

parte/ipazzjoni ta’ kumpaniji ta]]fin. Id-Direttur tal-Karnival, Jason Busuttil, qal li dan il-karnival se jkun attrazzjoni sabi[a g[at-turisti li jinsabu f’pajji]na waqt l-ista;un tassajf li se jkollhom l-opportunità li jgawdu ftit mill-karnival li jsir f’pajji]na fi Frar.

Il-karnival qed ikun organizzat mill-Kumitat tal-Karnival blg[ajnuna tas-Segretarjat Parlamentari g[all-Kultura u l-Gvern Lokali, ilKunsill Malti g[all-Kultura u l-Arti, l-Awtorità Maltija g[at-Turi]mu, ilKunsill Lokali ta’ San Pawl il-Ba[ar u l-Asso/jazzjoni tal-Lukandi u rRistoranti Maltin (MHRA).


IN-NAZZJON Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

8 Tmiem il-:img[a

Il-[sejjes u storbju tal-Belt bid-de/ibelli City of stairs, smells and bells. Hekk kiteb Byron li ma tantx [a pja/ir hawn Malta, wara vi]ta waqt marda. Forsi ma kienx burdata tajba biex japprezza Malta ta]-]mien kolonjali. Marru l-kavallieri u l-Fran/i]i, u kienu ;ew lIngli]i. U l-Maltin dejjem addattaw. U issa, il-Belt inbidlet minn dak i]-]mien? Inbidlet ing[id. Dak ]gur. Imma tur;ien, irwejja[ u qniepen, g[adhom mag[na, forsi b’xi differenzi. It-tur;ien g[andhom ilpo;;amani, barra fejn l-aktar hemm b]onnhom, fit-triq talKnisja ta’ :ie]u, minn fejn jitilg[u il-ma;;oranza tatturisti mix-xatt u mil-lukandi li jinsabu madwar il-knisja. Ma nafx x’inhu j]omm lillkunsill jifta[ g[ajnejh g[all[ti;iet tal-fidili u tal-bosta turisti (bi//a l-kbira xju[) telg[in minn hemm. Kultant ma tifhimx id-de/i]jonijiet kif je[duhom. Jekk hemm triq ilbelt li [aqqha po;;aman, din hi.

minn Norbert Ellul-Vincenti nibit2@gmail.com

Irwejja[ u qniepen Irwejja[, il-Belt hawn

kemm trid, mhux biss ta’ g[araq u tal-la[am ma[ruq bix-xemx, imma ta’ ikel mixwi, [ut, zlazi, fil-[wienet u fit-triq. Qniepen naqsu [afna, imma jinstemg[u ukoll, fosthom dawk solenni u sbie[ b[al ta’ San :wann u San Duminku, biex ma nsemmux xi erbg[a m;en;lin. Dak i]-]mien ]gur li kien hemm [afna [sejjes u g[ajjat ta’ bejjieg[a u tallaba, suldati u ba[rin. Min jaf kinux ikantaw fit-toroq ukoll? Kien jinstema’ l-Ingli]. Illum jinstemg[u l-ilsna kollha taddinja, u xi ]er]ieqa bil-Malti klassiku wkoll. Illum il-belt tie[u l-[ajja bil-[sejjes. Karozzi, trakkijiet u baw]ers g[addejjin madwarek u minn fuqek kullimkien, ambaxxaturi bi]]wiemel quddiemhom, muturi tal-pulizija, mu]ika mill[wienet jew ka]ini tal-banda, mu]ika mill-ispeakers talfesti, karnivali, festi o[ra u o[rajn. Xi kantant jew kantanti

tat-triq li jridu juruna x’jafu, u jda[[lu xi sold ukoll, u issa g[andna t-teatru l-;did li tag[mel x’tag[mel u ssodd widnejk kemm trid, tisimg[u ifarrak l-ajru bid-de/ibelli enormi tieg[u. Nittama li dan il-periklu se ji;i mmansat u /ivilizzat.

il-Karnival jew il-Milied, meta jkun hemm mu]ika wkoll mill-arbli. Imma l-aktar li jurtani, hu l[oss tremend ta’ kulmin g[andu amplifier, ikun tie;, okkazjoni fit-triq, kun/ert f’xi pjazza, u issa wkoll it-teatru l-;did.

Kant kontra kant

Il-[oss ]ejjed itarrxek Ejjew nirra;unaw. In-nies

U hawn trid tara daqsxejn ]ew; affarijiet li kultant inaffru lill-abitanti aktar milli jhennuhom, wa[da hi lkakafonija meta g[andek pur/issjoni g[addejja bit-talb u l-kant tal-Ave, Arrivederci Roma minn xi solista plus automatic backing quddiem San :wann, xi [a;a o[ra mirristorant l-ie[or, u xi [a;a ;ejja minn Triq Repubblika, jekk mhux ukoll xi banda talKorp ;ejja minn pjazza San :or;. Mhux l-ewwel darba li jkun hemm kakafonija magna, spe/jalment fi ]mien

Issa kul[add suppost jaf, li [sejjes g[olja jag[tuk u;ig[ ta’ ras, itarrxuk, u fl-a[[ar je[dulek is-smig[ g[al kollox. Il-[addiema tal-;ek[emers obbligati jilbsu lqug[ f’widnejhom, u hekk ukoll dawk li ja[dmu mal-ajruplani, fuq aircraft carriers jew fuq l-art. G[ax il-[oss ]ejjed itarrax. Smajtuha din> itarrax

ma tafx xi trid, u g[andha

b]onn edukazzjoni u li;ijiet biex ma ti;ix manipolata minn min ftit g[andu roti fissular ta’ fuq. Ftit ;ranet ilu smajna mill-isptar li bosta nies qed ikorru bil-qbi] millg[oli fil-ba[ar, g[ax anke jekk taqbe] g[al saqajk, irrukkelli tas-sinsla jafu j/edu. In-nies ma tafx dejjem x’inhu tajjeb u x’inhu [a]in g[aliha. Trid ti;i edukata anke bil-li;i.

Issa kul[add suppost jaf, li [sejjes g[olja jag[tuk u;ig[ ta’ ras, itarrxuk, u fl-a[[ar je[dulek is-smig[ g[al kollox. Il-[addiema talgek[amers obbligati jilbsu lqug[ f’widnejhom, u hekk ukoll dawk li ja[dmu mal-ajruplani, fuq aircraft carriers jew fuq l-art. G[ax il-[oss ]ejjed itarrax. Smajtuha din: itarrax. Possibbli insibuha diffi/li nibag[tu uffi/jal bl-apparat ne/essarju, fis-swali u f’meetings biex jara jekk hux qed jil[qu numru ta’ de/ibelli e//essivi u ta’ [sara? Xi [sara jsir fis-swali tad-discos (u anke bil-hedfowns) nafu lkoll, u issa anke fit-ti;ijiet u ikliet fejn ma j[allukx tg[id kelma. Imma fil-belt kapitali tag[na jrid isir xi kontroll ]gur. Ma nistg[ux in[allu i]jed kun/erti li jifqg[ulek it-tanbur ta’ widnejk, donnu [add ma jista’ g[al dawk li g[andhom subg[ajhom fuq is-switchboard.

Possibbli nsibuha diffi/li nibag[tu uffi/jal bl-apparat ne/essarju, fis-swali u f’meetings biex jara jekk hux qed jil[qu numru ta’ de/ibelli e//essivi u ta’ [sara^ Xi [sara jsir fis-swali tad-discos (u anke bil-[edfowns) nafu lkoll, u issa anke fit-ti;ijiet u ikliet fejn ma j[allukx tg[id kelma


IN-NAZZJON Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

Opinjoni 9 Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd. 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, Il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

L-EDITORJAL

Soluzzjonijiet ming[ajr tisbit Pajji]na g[adda minn sfida o[ra din il-;img[a mhux biss g[aliex komplew jaslu aktar immigranti irregolari li pajji]na salva u tahom lg[ajnuna, i]da aktar minn hekk g[aliex iffa//ja sfida li kellu b’rabta ma’ tanker li kien qieg[ed jinsisti li jid[ol fl-ib[ra territorjali Maltin u filport ta’ pajji]na biex ini]]el 102 immigranti irregolari. L-attenzjoni kollha daret fuq il-Gvern Malti Dan ma kienx l-ewwel ka] bi problema simili li kellu jiffa//ja pajji]na. Kemm ilha mag[na lisfida tal-immigrazzjoni irregolari, Gvern Nazzjonalista ffa//ja ka]ijiet simili. I]da hekk kif kienet ]velata fuq il-midja li tanker ried jid[ol b’insistenza f’pajji]na biex ini]]el aktar minn mitt immigrant irregolari, l-attenzjoni kollha daret fuq il-Gvern Malti. Fuq kif se jittratta l-problema u l-po]izzjoni li se jie[u, u b’liema m;iba se ju]a dan il-gvern. U dawn il-mistoqsijiet qamu wara ddikjarazzjonijiet u l-po]izzjoni li tant qanqlu kontroversji u kundanni fil-konfront tal-Gvern Malti meta x-xahar li g[adda ried jibg[at u kien di;à [ejja pjan u ajruplani biex jibg[at grupp ta’ mitt immigranti irregolari lura lejn il-Libja fi

]mien 24 sieg[a minn meta salvajniehom a[na stess u rifsu fuq artna. I]da din id-darba, b[al donnu l-Gvern pre]enti

tg[allem mill-po]izzjoni ta’ tisbit tas-saqajn li kien [a meta ried jibg[at lura lejn il-Libja limmigranti irregolari. Is-soluzzjonijiet Malta sabithom, din id-darba, fin-negozjati. Malta, lItalja u anke l-Gre/ja kienu f’ta[ditiet dwar lMT Salamis, tanker li kien qieg[ed f’zona filba[ar barra l-ib[ra territorji Maltin u li kellu abbord l-immigranti irregolari. Is-sens komun u d-diskussjonijiet taw il-frott. Malta la[qet ftehim mal-Italja bir-ri]ultat li ttanker ba[[ar lejn Siraku]a minflok lejn Malta. Ittanker ma dawwarx lura lejn il-Libja, il-Port minn fejn telaq. L-immigrazzjoni irregolari hi realtà li rridu na//ettaw Soluzzjoni nstabet. U hekk kif il-Gvern Malti wasal g[al ftehim dwar it-tanker MT Salamis b’ta[ditiet diplomati/i, Malta sabet ru[ha tiffa//ja grupp ie[or ta’ ’l fuq minn 80 immigranti irregolari, u ftit sig[at biss wara li t-tanker salpa lejn Siraku]a. Din hi realtà li l-pajji]i fir-re;jun talMediterran, b’mod partikulari l-Italja u Malta, qeg[din jiffa//jaw kuljum f’dawn i]-]minijiet tassena, u li rridu na//ettaw. Hu g[alhekk importanti li l-Gvern Malti jag[raf jittratta din l-isfida u din ir-realtà b’g[aqal, b’umanità, b’dinjità, b’solidarjetà u b’serjetà biex pajji]na jikseb irrispett u jing[ata l-g[ajnuna kollha me[tie;a biex

jerfa’ l-pi] ta’ din ir-realtà. Dan g[andna nag[mluh f’ambjent s[i[ ta’ tolleranza. Ming[ajr sensazzjonali]mu. I]da flistess waqt inkomplu nwasslu l-messa;; u nkomplu bit-ta[ditiet diplomati/i kemm malUnjoni Ewropea kif ukoll ma’ pajji]i o[rajn Ewropej biex aktar popli jaqsmu dan il-pi]. Flistess waqt ikunu qed juru wkoll solidarjetà malimmigranti irregolari li ja[arbu lejn l-Ewropa bittama li jing[ataw l-opportunità jfittxu futur ;did ’il bog[od mill-gwerer u l-inkwiet ta’ pajji]hom. Insulti u offi]i b[alma rajna fuq il-midja so/jali fil-konfront tal-Kummissarju Ewropew Cecilia Malmstrom, ma jag[mlux ;id u ma jawgurax tajjeb biex pajji]na jittratta l-isfidi ta’ din ir-realtà b’umanità u biex insibu s-solidarjetà ta’ pajji]i o[rajn, l-aktar ta’ dawk li huma msie[ba flUnjoni Ewropea. B[alma g[amilna fis-snin ri/enti, il-Gvern Malti g[andu jibqa’ jsib g[ajnuna u solidarjetà effettiva mill-Unjoni Ewropea permezz ta’ strutturi /ari ta’ solidarjetà. Id-diplomazija u d-djalogu huma l-g[odda g[al soluzzjonijiet effettivi Id-diplomazija u d-djalogu, u mhux it-tisbit tassaqajn, huma l-g[odda me[tie;a biex pajji]na jkompli jilqa’ g[ar-realtajiet tal-mew;a kontinwa tal-immigrazzjoni irregolari fir-re;jun talMediterran.

Papa b’erba’ jdejn Iddoqq [elwa u kurju]a lfra]i li ntu]at fil-mezzi taxxandir biex tiddeskrivi len/iklika l-;dida tal-Papa Fran;isku, un’enciclica a quattro mani, en/iklika miktuba b’erba’ jdejn, qisha xi kun/ert ta’ xi ]ew; pjanisti jdoqqu fuq l-istess tastiera. Tixraq tassew ix-xbieha mu]ikali: il-Papa pjanist li j[ejji t-triq g[all-Papa tattango! Minn xi darba [a lezzjonijiet tal-pjanu jaf kemm hu diffi/li ddoqq b’erba’ idejn: ji;ifieri x’bilan/ delikat iridu jil[qu ]]ew; pjanisti biex waqt iddaqq tag[hom ma jtellfux lil xulxin, u fl-istess [in i]ommu l-pass flimkien, hekk li la jispikka wie[ed u l-anqas lie[or, i]da biss il-mu]ika.

Tiswa sa /ertu punt Fil-ka] tal-papiet hu evidenti li din il-metafora

mu]ikali tiswa biss sa /ertu punt. A[na m’g[andniex ]ew; papiet, i]da Papa u Papa Emeritu, wie[ed attiv u jidher kwa]i l-[in kollu fuq il-palk tad-dinja, u l-ie[or irtirat minn g[ajnejna, jg[ix [ajtu fis-skiet tat-talb u rriflessjoni. I]da bl-istess mod li lpjanisti ‘ta’ erba’ idejn’ iridu jag[tu ;ie[ mhux lilhom infushom i]da lillmu]ika, hekk ukoll Ratzinger u Bergoglio; millkollaborazzjoni tag[hom jo[ro; il-primat tal-fidi u ssbu[ija tag[ha. It-titlu biss tal-en/iklika wkoll jitkellem /ar; Lumen Fidei, id-dawl tal-fidi u lfidi li hi dawl. I]-]mien li

“Hu tal-mist[ija li persuni omosesswali kienu u g[adhom isofru malizzja vjolenti fid-diskors u l-im;iba. Dan it-trattament jist[oqqlu kundanna mir-rg[ajja tal-Knisja kull fejn ise[[.” - Papa Fran;isku

qed ng[ixu fih hu l-eredi spiritwali ta’ ]mien lIllumini]mu, dak il-kurrent madwar is-sekli 17 u 18 li fittex jirriforma s-so/jetà fuq ba]i differenti minn dawk li kienu jre;g[u sa dak i]]mien; il-fidi u tradizzjoni. Anki isem popolari ie[or g[al dak i]-]mien fih [afna x’tomg[od: ]mien irRa;uni. Il-[assieba ta’ dan il-moviment kienu jfittxu li jin[allu mill-‘g[amad’ jew il-‘ktajjen’ tal;enerazzjonijiet li ;ew qabilhom, u jibdew ja[sbu b’kategoriji iktar xjentifi/i. Minn hemm [adet qawwa ikbar il-karikatura (li g[adha mag[na sa llum) tal-fidi reli;ju]a b[ala xi [a;a mudlama, li xxekkel u toqtol il-gost tal-[ajja u tmur kontra l-u]u tar-ra;uni. Il-[tija li tin;arr

Ikollna nistqarru li a[na wkoll, b[ala Knisja, in;orru ftit [tija mhux [a]in g[al din l-idea ]baljata; meta tul is-snin ippre]entajna (u kultant hekk nibqg[u nag[mlu) l-fidi b[ala xi [a;a ta’ obbligu, xi [a;a ta’

drawwa, xi [a;a ta’ bilfors, a[na stess inkunu qed indallmuha u nifgawha. Il-Lumen Fidei trid tg[inna niskopru mill-;did il-fidi b[ala xi [a;a li ddawwal u ssebba[ il-[ajja tal-bniedem u tiggwidah fost id-dlam u l-in/ertezzi. Element ie[or fil-kun/ett ta’ Papa a quattro mani hu artiklu interessanti li ltqajt mieg[u dil-;img[a finNational Catholic Register: “G[axar kwotazzjonijiet li juru li l-Papa hu liberali.” L-awtur, b’mod mirqum u simpatku jaqbad g[axar fra]ijiet tal-Papa li juru lftu[ tieg[u lejn is-so/jetà, b’mod spe/jali l-minoranzi u l-emar;inati. E]empju kliemu dwar lomosesswali; “Hu talmist[ija li persuni omosesswali kienu u g[adhom isofru malizzja vjolenti fid-diskors u lim;iba. Dan it-trattament jist[oqqlu kundanna mirrg[ajja tal-Knisja kull fejn ise[[.” I]da fi tmiem l-artiklu, ilkittieb ji]vela punt kru/jali: dan il-kliem rivoluzzjonarju

minn Dun Brendan M. Gatt brendissimo@gmail.com

kollu (mhux biss dwar lomosesswali, imma wkoll dwar il-foqra, l-ambjent u rrwol tan-nisa fil-Knisja) intqal mhux minn Fran;isku, i]da minn Benedittu! Ovvjament dan kollu m’g[andu jnaqqas xejn missimpatija li g[andna g[al Fran;isku u g[all-istil tieg[u. I]da tajjeb ukoll li nag[mlu naqra e]ami talkuxejnza dwar Benedittu; kemm, minn dak li na[sbu li nafu dwaru, hu frott lantipatija li [afna fil-media kellhom g[alih u g[all-istil meqjus u profond tieg[u^ Jalla ma nibqg[ux [atja ta’ din l-in;ustizzja a[na wkoll.


IN-NAZZJON Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

10 Ittri

Oppo]izzjoni serja u matura

Dak li jinkiteb fuq il-;urnali tal-midja tal-Partit Laburista u o[rajn li jissimpatizzaw mieg[u b[alma huma l-gazzetti tal-General Workers’ Union, kultant jag[tu [jiel fuq dak li hu g[addej fil-kamp Laburista. Storja b[alma kienet ippubblikata fil-gazzetta tal-Partit Laburista tal-{add li g[adda fl-ewwel fa//ata, storja spekulattiva kontra l-Kap ;did tal-PN Simon Busuttil, turi kemm fil-verità l-Partit Laburista mhux komdu bit-tmexxija l-;dida tal-Partit Nazzjoanlista. Qed iddejqu. U dan g[aliex hi Oppo]izzjoni u partit serju, matur, u li qed juri li filwaqt li l-Partit Laburista di;à beda jiddi]appunta, il-PN qed juri ;urnata wara o[ra li l-politika tieg[u hi l-a[jar g[all-;id tal-poplu kollu.

L Galea {al Lija

L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bil-posta (Ittri lill-Editur, In-Nazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt.

Meta sabbat saqajh u meta rra;una Id-differenza tidher meta lPrim Ministru sabbat saqajh u ried li tg[addi tieg[u, u meta rra;una u bit-ta[ditiet u bil-pa/enzja, kiseb irri]ultati. Qed nirreferi g[allpo]izzjonijiet li [a l-Prim Ministru Joseph Muscat fla[[ar ;img[at meta kien iffa//jat bl-isfida reali talimmigrazzjoni irregolari. Kien mill-aktar kundannabbli l-mod kif sabbat saqajh fl-ewwel kri]i

li Muscat da[[al siequ fiha – dik tal-immigrazzjoni meta ried jibg[at lill-immigranti li kienu g[adhom kemm waslu f’pajji]na, lura lejn il-Libja. Dakinhar kien pa/pa/ [afna u sa[ansitra kien lesta pjan u [ejja anke l-ajruplani biex jie[u lill-immigranti lura lejn il-Libja. Dakinhar Muscat sab listmerrija ta’ kul[add – kemm tal-Kummissjoni Ewropea kif ukoll tal-Qorti Ewropea dwar id-Drittijiet

tal-Bniedem. I]da l-Prim Ministru forsi tg[allem, anke millpo]izzjoni qawwija li kienet [adet l-Oppo]izzjoni Nazzjonalista fil-Parlament u meta ;ie ffa//jat bi sfida o[ra – tat-tanker li fuqu kien hemm 102 immigranti irregolari, [a po]izzjoni li tag[mel ;ie[ lil pajji]na i]da bl-arma tan-negozjati malGvern Taljan u dak Grieg.

C Azzopardi San :wann

Il-festa ta’ San :or; fil-Belt Victoria G[addiet il-festa ta’ San :or; Martri //elebrata fil-belt Victoria u nistg[u ng[idu li gawdejnieha b[ala festa kbira, organizzata u li tpaxxik. Din il-festa fiha dawk l-ingredjenti kollha li jag[mluha festa unika. Ta’ dan wie[ed g[andu ji]]i [ajr lill-Ar/ipriet, lillAssistenti u l-Kapitlu talBa]ilika :or;jana, lis-So/jetà Filarmonika La Stella, lillBanda /ittadina La Stella, lG[aqda Armar Festa ta’ San :or;, is-Sottokumitat tan-Nar tas-So/jetà lis-Sottokumitat tal-briju u lil dawk kollha li b’xi mod jew ie[or jag[tu kontribut biex G[awdex joffri festa b[al din. Fil-Ba]ilika ta’ San :or;, barra /-/elebrazzjonijiet sbie[ tant mistennija, il-knisja qed tkun armata bl-aktar mod komplet u dan ikompli ji;bed lejha bosta nies dilettanti talknejjes. Dwar l-armar talknisja wie[ed g[andu jsemmi lil George Frans Vella, Andrew Formosa, kif ukoll Denise Tabone u Vincent Fenech, li kollha [aqqhom [ajr talli g[amlu dan ixxog[ol fil-knisja. Ta’ min isemmi l-gwarni/ tal-fidda tal-

Artal Ma;;ur li ]]an]an wara li ;ie restawrat u mnaddaf filwaqt li ]]an]nu wkoll ilbrazzi kollha tal-kristall Boemjan li saru ;odda finnavi u qablu g[al kollox ma’ dawk tal-korsija. Fuq kollox ta’ min isemmi lil dawk li ]ejnu l-Ba]ilka minn barra bid-dawl elettriku li sebb[et lill-belt tag[na. Dan ix-xog[ol kien fdat f’idejn Anton Zammit, George Zammit u Joseph Buhagiar. Jekk il-Ba]ilka kienet armata sew g[all-festa ta’ San :or; mhux b’inqas kienu lpjazez u t-toroq pin/ipali talBelt Victoria li kienu msebb[a b’armar singolari li hu meqjus mid-dilettanti talarmar b[ala l-a[jar armar talfesta li je]isti fil-g]ira. Dan ma jistax jonqos meta flG[aqda Armar Festa San :or; insibu nies kapa/i, ja[sbu u ja[dmu biex it-toroq tag[na jkunu mlibbsa b’dan l-armar sabi[ mog[ni b’disinji u induratura li jpaxxi l-g[ajn. Is-So/jetà Filarmonika La Stella u l-Banda ?ittadina La Stella huma l-qalb tal-festa ta’ San :or; fejn is-sehem

tag[hom jag[ti l-[ajja lil din il-festa bid-daqq melodju] u ferrie[i tag[ha li jnissel tant entu]ja]mu fost il-partitarji :or;jani. Verament li llum lfesta ta’ San :or; ta’ kull sena ti;bed dejjem iktar nies, kemm Maltin u kemm barranin lejn pajji]na biex ji//elebraw huma wkoll din il-festa singolari ta’ G[awdex. Din il-festa tag[mel ;ie[ lil G[awdex bl-organizzazzjoni tal-attivitajiet kemm filBa]ilika kif ukoll ta’ barra. Kollox hu ma[sub tajjeb u blebda mod servizz i[assar ie[or g[ax ikunu qed isiru flistess [in. G[alhekk, kull min jattendi g[al din il-festa jkollu l-possibbiltà li jattendi g[allattivitajiet u /elebrazzjonijiet kollha, kemm dawk tal-knisja kif ukoll dawk ta’ barra, ming[ajr il-bi]a’ li jfalli xi wa[da minnhom. Prosit tassew li dawk kollha li [admu bi s[i[ u forsi ma semmejthomx b’isimhom. Dan g[amluh g[all-im[abba li g[andhom lejn San :or;, ilPatrun tal-Belt u G[awdex kollu.

George Borg

Victoria, G[awdex


IN-NAZZJON Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

Opinjoni 11

Grupp Folkloristiku Astra f’Crnomelj (2)

minn Maria Portelli marpor2489@gmail.com

Kull lejla kien hemm diversi spettakli minn kantanti rinomati b[al Magnifico u l-band tieg[u li seraq qalb i]-]g[a]ag[ Sloveni i]da wkoll tag[na l-gruppi folk g[ax ilmu]ika tieg[u hi wisq talwidna.

Il-membri tal-grupp Astra, f’Crnomelj

■ Tkompli mis-Sibt li g[adda.

ukoll g[al kull [a;a b]onju]a tax-xows.

Tant impressjonah dan ilgrupp li sabna fuq ilFacebook u bag[tilna invit fejn esprima ru[u li riedu jimmarkaw dan il-50 Anniversarju bi gruppi professjonali u l-grupp Astra kien wie[ed minnhom. Kont nikkorrispondi malproduttur e]ekuttiv, Gregor Jevcek, g[al kwalunkwe materja relatata malarran;amenti tal-vja;; kif

Tibda l-avventura

Sba[na kmieni g[allvja;; tag[na minn sbi[ lErbg[a 19 ta’ :unju u terraqna vja;; lejn isSlovenja fejn wasalna f’Crnomelj g[all-5 p.m. Filg[axija kien qed jistenniena l-ewwel spettaklu internazzjonali ta’ mu]ika etnografika flatriju tal-Kastell ta’ Crnomelj u l-grupp Astra g[amel nofs sieg[a ta’ kant

I/-/ertifikat mog[ti lill-grupp Astra waqt din l-avventura tag[hom biex jippromwovu l-kultura Maltija

fokloristiku u wara segwa l-grupp mill-Kolumbja. L-g[ada l-{amis ilgruppi folkloristi/i kellna ;urnata eskursjoni organizzata millorganizzaturi tal-festival fejn [aduna ;urnata rafting fuq ix-xmara Kolpa fejn fl2010 ;iet meqjusa b[ala “Destinazzjoni Ewropea per E//ellenza” – esperjenza li ]gur f’postijiet b[al dawk daqshekk qrib in-natura u l-abitat tieg[u tibqa’ tg[o]]hom. Il-:img[a 21 bdejna bilprovi ;enerali li dawn kienu jsiru ta’ kuljum biex b’hekk l-ispettakli li kull grupp itella’ jo[or;u professjonali. L-ispettakli kienu jsiru fuq palk maestuz stil amfiteatru f’Jurjevanjska draga fejn il-vi]itaturi setg[u jgawdu mill-programm kulturali, arti;janat esebit kif ukoll diversi stands tal-ikel. Is-Sindku tal-lokal Mojca Cemas Stjepanovic kienet tkun wa[da millmistiedna distinti fost [afna o[rajn. Is-Sibt 22 waqt laqg[a introduttorja tal-gruppi folk flimkien Stjepanovic f’isem ilKunsill Lokali ta’ Crnomelj u d-direttur talfolk, Crnic fissru kemm pajji]na spe/jalment G[awdex g[andu affiljazzjonijiet mal-

lokalità tag[hom. Huma jag[mlu minn kollox biex i]-]g[a]ag[ jibqg[u fil-vi/inat u jo[olqulhom opportunitajiet ta’ studju u xog[ol min[abba li jag[mlu ;img[a jistudjaw f’Ljubljana u jirritornaw fi tmiem il-;img[a. Konsegwenza ta’ dan Crnomelj qed tispi//a belt li dejjem tikber flanzjanità. U filg[axija spettaklu ie[or kbir millgrupp Astra g[all-udjenza pre]enti. Il-{add wasal fi tmiemu l-festival u lgrupp Astra fis-2 p.m. esebixxa fi pjazza quddiem l-iskola mu]ikali ta’ Glasbena Cola Crnomelj flimkien ma’ gruppi indi;eni tal-post. Filg[axija kien hemm i/-/erimonja ta’ g[eluq tal-50 Anniversarju u kull grupp re;a’ tal-a[jar siltiet tieg[u fost l-applaws millpubbliku pre]enti. Tul dawn il-[amest ijiem ta’ festival kien hemm diversi attivitajiet mtellg[a b[a/-/entru informazzjoni Europe Direct Novo Mesto fejn ta g[ajnuniet lillgruppi folk fuq mawriet madwar Slovenja filwaqt li ppromwovu lil Crnomelj. Min kien avventuru] seta’ wkoll mar titjira fuq ir-re;jun Bela Krajina skydiving fejn seta’ jgawdi panorama ]gur mill-isba[.

Filg[axija kien qed jistenniena l-ewwel spettaklu internazzjonali ta’ mu]ika etnografika fl-atriju tal-Kastell ta’ Crnomelj u l-grupp Astra g[amel nofs sieg[a ta’ kant fokloristiku u wara segwew il-grupp mill-Kolumbja

Belt mill-isba[ b’wirt kulturali Meta l-festival wasal fi

tmiemu g[amilna jumejn mistrie[a fil-belt ta’ Ljubljana fejn tista’ tg[id hi belt mill-isba[ li ti;bor fiha wirt kulturali – ilKastell u l-Katidral ta’ Ljubljana, it-tliet pontijiet ferm famuzi, il-Knisja talVi]itazzjoni – edukattiv lUniversità, /entru ekonomiku, politiku, u amministrattiv miksub mill-indipendenza tieg[u fl-1991. Apparti /-/entru morna n]uru s-siti turisti/i li [adt gost ner;a’ ng[ixhom wara 10 snin – Postojna li hi fost l-iktar grotti mag[rufa fid-dinja u wie[ed mill-akbar monumenti karst-dinji. Mhux ’il bog[od minn din il-grotta morna firra[al idilliku ta’ Predjama u l-Kastell Predjama jiddomina f’dawn l-in[awi, spe/jalment il-po]izzjoni g[olja u ferm vertikali li hu mibni. G[alaqna l-;urnata fl-iktar destinazjzoni turistika mfittxija g[al bosta snin – Lake Bled – is-sbu[ija naturali tal-ilma pur, g]ira fin-nofs li til[aqha bid-dg[ajsa msej[a Pletna, il-kastell fuq blat kbir imiss malkosta, Vintgar Gorge, ilpark naturali ta’ Triglav, ix-xmara Bohinj u o[rajn i[alluk bla nifs. Nirringrazzja lid-direttur, Crnic, id-direttur artistiku tal-grupp Astra, lillmembri kollha li permezz tas-sehem f’dan il-festival stajna nag[tu ;ie[ ikbar lil Malta u lil G[awdex blaktar mod amikevoli g[ax tassew il-mu]ika toffri kun/ett ta’ g[aqda!


IN-NAZZJON

Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

12 A[barijiet ta’ Barra minn Tonio Galea u Richie Cassar – foreign@media.link.com.mt

L-UNJONI EWROPEA

L-akbar ammont ta’ immigranti s’issa kienu mir-Russja Tul din is-sena, l-akbar ammont ta’ nies li talbu g[al kenn fl-Unjoni Ewropea kienu Russi. Skont /ifri ma[ru;a mill-Eurostat g[all-ewwel tliet xhur tal-2013, 8,435 Russu, nofshom ta[t it-18-il sena, talbu g[al kenn fl-Unjoni Ewropea. Warajhom kien hemm is-Sirjani li tul listess perjodu 8,395 persuna mis-Sirja – li tinsab f’nofs gwerra /ivili – ukoll talbu g[al kenn fl-Unjoni ewropa. Wara, kien hemm Afgani, total ta’ 5,880 persuna, Pakistani total ta’ 4,310

persuna u Somali total ta’ 3,430 persuna. Meta wie[ed iqabbel l-istess perjodu mas-sena li g[addiet, l-ikbar ]ieda kien ta’ Sirjani – 6,000 aktar minn dawk bejn Jannar u Marzu tal-2012 – u r-Russi li raw ]ieda ta’ 4,000 persuna aktar. L-ikbar ]ieda i]da bejn dawn issentejn kienet minn nies mill-Mali. Din is-sena rat ]ieda ta’ 400 fil-mija ta’ refu;jati minn dan il-pajji] Afrikan li fir-Rebbieg[a ra intervent militari Fran/i] min[abba l-militanti Islami/i.

Fl-I]vezja kien hemm l-akbar ammont ta’ talbiet g[al kenn – 9,720 – meta mqabbla mad-daqs talpopolazzjoni filwaqt li l-:ermanja, ilpajji] bl-akbar popolazzjoni fl-Unjoni Ewropea, kellha kwa]i kwart tat-talbiet kollha ta’ kenn fl-UE mill-bidu tassena. Il-:ermanja rat ukoll l-akbar ]ieda – 6,000 – f’dawk li marru jitolbu kenn meta mqabbla mas-sena li g[addiet u hemm 80,000 applikazzjoni pendenti. War, hemm il-Gre/ja bi ftit anqas

minn 40,000 applikazzjoni pendenti u mbag[ad il-Bel;ju bi 28,000 applikazzjoni ta’ kenn pendenti. Franza rri]ulta li kienet il-pajji] li laktar irrifjutat talbiet ta’ kenn minn immigranti – 84 fil-mija u wara l:ermanja bi 65 fil-mija u l-I]vezja bi 52 fil-mija. Dawk li jitolbu kenn mis-Serbja kienu fost l-aktar li kellhom it-talba tag[hom irrifjutata (97 fil-mija) filwaqt li 25 fil-mija tas-Sirjani li talbu kenn kellhom t-talba tag[hom a//ettata.

IL-LIBANU

Impjegati ta’ Turkish Airlines ma[tufa f’Bejrut Nies armati f’Bejrut [atfu pilota tal-linja Turkish Airlines u l-assistent tieg[u wara li ;eg[luhom jin]lu minn xarabank li kien qed iwassalhom lejn l-ajruport fis-sig[at bikrin talbiera[. L-istampa lokali sadattant irreferiet g[al ‘grupp’ li qed jing[ad li [a r-responsabbiltà g[al dan il-[tif g[an-nom ta’ disa’ Musulmani Lebani]i X’iti li s-sena l-o[ra kienu n[atfu qrib il-fruntiera tat-Turkija mas-Sirja. Hu mifhum li l-messa;; ewlieni f’dan il-ka] hu li l-pilota u l-assistent tieg[u (li t-tnejn huma Torok) ‘g[andhom jin[elsu jekk dawk il-Lebani]i jing[ataw il-libertà’. Ma kienx possibbli li wie[ed jivverifika l-awtenti/ità talgrupp u tal-messa;; – bil-Gvern Tork u l-awtoritajiet ta’ Turkish Airlines jibqg[u j]ommu kuntatt mill-qrib malawtoritajiet Lebani]i u sal-biera[ ma kellhomx informazzjoni ;dida dwar il-kundizzjoni tal-pilota u lassistent.

IL-BELARUS> Ra;el jiffriska ru[u fi xmara hekk kif it-temperaturi fil-kapitali Minsk u bnadi o[ra tal-pajji] la[qu it-30 grad Celsius

L-ITALJA

Jippruvaw jistabbilixxu jekk hix il-Mona Lisa Ri/erkaturi f’Firenze lbiera[ fet[u qabar ta’ familja minn din il-belt b[ala parti minn [idma biex jindentifikaw il-fdalijiet ta’ mara li hu ma[sub kienet il-mudella talpittura ta’ Leonardo Da Vinci, ilMona Lisa, mag[rufa wkoll b[ala La Gioconda. Huma fet[u l-kripta wara l-artal ewlieni tal-Ba]ilika tas-Santissima Annuziata biex jikkonfermaw jekk

fdalijiet li sabu sena ilu humiex dawk ta’ Lisa Gherardini Del Giocondo, mart negozjant minn Firenze li kienet tg[ix fa//ata taddar ta’ Da Vinci. Esperti jidhru li jaqblu li kienet Lisa Gherardini l-mudella wara lpittura tas-Seklu 16 u li issa tinsab fil-Mu]ew tal-Louvre f’Pari;i. Is-sena li g[addiet instabu diversi skeletri f’kunvent tal-Ursolini fejn

jing[ad li ndifnet Lisa Gherardini. Imma l-esperti ma jistg[ux jindentifikaw liema hu tag[ha. G[alhekk [adu kampjuni tad-DNA u se jsir l-istess mill-fdalijiet talfamilja tag[ha u ssir analizi biex ikun mag[ruf jekk humiex l-istess. Qed isiru wkoll anali]i tal-carbon dating tal-g[adam li nstabu filkunvent biex ikun stabbilit jekk issena tal-mewt taqbilx ma’ dik tal-

Gioconda. Hemm ]ew; teoriji ewlenin dwar din il-pittura. Wa[da minnhom li saret fuq talba ta’ Francesco Del Gicondo biex ji//elebra t-tqala ta’ Lisa u l-o[ra hi li Francesco talab li l-pittura ssir biex ji//elebra t-twelid tat-tieni tifel fl1502. Wara l-mewt tar-ra;el, Lisa saret soru u mietet fil-1542 fl-età ta’ 63 sena u ntqal li ndifnet fil-kunvent.


IN-NAZZJON

Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

A[barijiet ta’ Barra 13

L-ISTATI UNITI

Oprah Winfrey vittma tar-‘razzi]mu’ fl-I]vizzera Oprah Winfrey, wa[da mill-akbar personalitajiet televi]ivi ta’ kull ]mien li kisbet fama internazzjonali g[at-talk-shows tag[ha, ]velat li spi//at vittma ta’ razzi]mu waqt li kienet qed iddur il-[wienet fil-belt }vizzera ta’ Zurich. Winfrey, Amerikana u li hi fost l-aktar nisa sinjuri tad-dinja, ]velat dan waqt programm tat-televi]joni flIstati Uniti fejn irrakkuntat lesperjenza ta’ Zurich meta da[let ;o [anut li jbig[ ilbasktijiet u rrifjutaw li jaqduha, minbarra li infurmawha li l-prodotti g[allbejg[ kienu ‘g[oljin wisq’ g[aliha. Jidher li Winfrey da[let fil-[anut u staqsiet membru (mara) tal-istaff biex tara basket partikulari b’din twe;ibha fil-pront li ma setg[etx tara l-basket g[aliex kien jiswa wisq flus, filwaqt li ssu;;eriet biex Winfrey

tag[]el basket bi prezz anqas. Intant, il-personalità televi]iva qalet li telqet mill[anut bil-kalma kollha u ]ammet lura milli ssemmi listabbiliment waqt li kienet qed titkellem dwar l-esperjenza fuq il-programm Entertainment Tonight. Madankollu l-battuti ma naqsux fejn spikka l-kumment xott: ‘Kont liebsa bissoltu stil b[al kif jarawni fuq it-televi]joni i]da hi [a;a ovvja li n-nies fi Zurich ma jsegwux The Oprah Winfrey Show...’ Oprah Winfrey kienet marret fi Zurich biex tattendi g[at-tie; tal-famu]a kantanta Tina Turner u ssostni li ma riditx tqajjem paniku g[all-mod kif ittrattawha fil[anut, xtaqet xorta wa[da tenfasizza li l-in/ident li g[addiet minnu juri li rrazzi]u g[adu issue ja[raq g[as-so/jetà tallum’.

L-ISTATI UNITI

Qatel lil martu u bag[at ritratt tal-katavru fuq Facebook Ra;el minn Miami ammetta li qatel lil martu sig[at wara li //irkola ritratt tal-katavru mdemmi tag[ha fuq in-network so/jali Facebook u qabel /eda ru[u lill-awtoritajiet li salbiera[ kienu g[addejjin bl-investigazzjonijiet. Derek Medina ammetta li spara g[al Jennifer Alonso li lkatavru tag[ha nstab mill-pulizija li marru fid-dar fejn hi kienet tg[ix ma’ ]ew;ha u fejn anki nstabet tifla ta’ g[axar snin li ‘kienet qed ti;ri qawwija u s[i[a’. Il-pa;na tal-Facebook ta’ Medina (li issa tne[[iet millPulizija) uriet ritratt ta’ mara minxura mal-art f’g[adira demm u li kienet identifikata b[ala Alonso – b’messa;; ta[t, miktub mill-qattiel, jis[aq li ‘hu kien qed jissawwat minn martu u ma fela[x aktar g[all-abbu]’. Medina, permezz tal-messa;;, appella ‘biex in-nies tifhem li g[amel dak li kellu jag[mel u issa se jkollu j[allas bil-[abs inkella bil-piena kapitali’.

Mara residenti ta’ Aleppo tag[ti flixkun ilma lil ;ellied li qed jikkumbatti r-re;im tal-President Sirjan Bashar al-Assad (Reuters)

IS-SIRJA

Ji]diedu l-;ellieda I]lami/i li ;ejjin mill-:ermanja Is-servizzi sigrieti domesti/i tal-:ermanja wissew li dejjem aktar I]lami/i qeg[din jitilqu mill-:ermanja lejn is-Sirja biex jissie[bu marribelli li qeg[din jikkumbattu biex iwaqqg[u rre;im ta’ Damasku immexxi mill-President Bashar al-Assad. Sadattant, l-Uffi//ju g[all-Protezzjoni talKostituzzjoni (BFV) ibba]at f’Cologne qal li f’ka] li dawn il-;ellieda jirritornaw fil:ermanja kapa/i jag[tu bixra aktar radikali lill-komunità I]lamika tal-pajji]. Hans Georg Maassen, il-President tal-BFV, anki wissa li je]istu l-provi konkreti li l-

I]lami/i li qed jirritornaw mis-Sirja kienu qeg[din jippjanaw l-attakki terroristi/i fil:ermanja filwaqt li ma ]vela l-ebda theddid ‘attwali’, Maassen insista xorta bl-importanza li ma j[allux lill-I]lami/i radikali jivvja;;aw lura lejn il-:ermanja mis-Sirja. Il-BFV u l-Pulizija kriminali federali [ejjew lista ta’ aktar minn 120 I]lami/i li [allew il:ermanja biex ji;;ieldu fis-Sirja jew biex jappo;;jaw ir-re]istenza kontra r-re;im ta’ Assad – u mifhum li w[ud minn dawn irradikali issa re;g[u sabu posthom fil:ermanja.


IN-NAZZJON

Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

14 A[barijiet ta’ Barra

L-ISTATI UNITI> Skwadri g[all-emer;enzi jikkumbattu nirien qalb l-a[rax u li nfirxu lejn l-g[oljiet ’il fuq minn Ida Avenue fl-in[awi ta’ Cabazon, f’Kalifornja. Irwiefen li qamu f’dawn il-jiem mexxew in-nirien mag[rufa b[ala wildfire lejn zoni fil-Lvant ta’ Los Angeles fejn in[akmu diversi bini fost l-evakwazzjoni tal-familji minn mijiet ta’ residenzi qalb numru ta’ komunitajiet. Rapporti mill-in[awi anki rreferew g[al midruba, u s-sitwazzjoni kienet g[adha ’l bog[od milli ti;i kontrollata (Reuters)

L-ARABJA SAWDITA

L-ISTATI UNITI

Tilqima ‘effettiva’ kontra l-malarja Virus qattiel Tilqima sperimentali g[al kontra l-malarja qed tidher b[ala effettiva ferm wara provi fuq in-nies ;ewwa l-klini/i u li s’issa saru fuq skala ]g[ira. Minkejja li l-provi jinsabi fi stadju bikri xorta wa[da ;;eneraw tamiet qawwija dwar ]blokk notevoli fl-isforzi globali lejn il-kontroll ta’ din ilmarda qattiela – b’ri/erkaturi li rrappurtaw g[all-;urnal Science itennu li l-i]viluppi jirriflettu ‘[a;a li sa ftit ilu kienet qed titqies b[ala impossibli’.

Judith Epstein, wa[da mirri/erkaturi, spjegat li hi u lkollegi tag[ha jinsabu fl-ewwel fa]i ta’ impenn lejn dak li g[andu jirri]ulta b[ala tilqima tassew effettiva g[al kontra lmalarja. Sadattant Epstein qed tittama li to[ro; il-li/enzja g[a/-/irkulazzjoni tat-tilqima fi ]mien bejn tlieta u [ames snin. Il-malarja – li ta’ spiss tinfirex min-nemus – infettat mal-219 miljun ru[ fl-2010 u qatlet madwar 660,000; dejjem skont il-kalkoli tal-

Organizzazzjoni Dinjija tasSa[[a (WHO). L-istatistika anki turi li fi/-/irkostanzi attwali tfajjel residenti flAfrika qed imut kull minuta b[ala konsegwenza tal-virus. Intant, it-Tabib Anthony Fauci, Direttur tal-Istitut Nazzjonali g[all-Aller;iji u Mard Li Jittie[ed fl-Istati Uniti, fa[[ar it-testijiet klini/i li saru bejn Ottubru tal-2011 u Ottubru tal-2012 b[ala l-aktar inkora;;anti fost kwalunkwe provi g[al tilqima effettiva kontra l-malarja.

IL-VENE}WELA

Vittmi ta’ [allelin ‘tal-ponytails’ {allelin fil-belt ta’ Maracaibo qeg[din jaggredixxu lin-nisa b’xag[arhom twil bl-iskop li jaqtg[u u jbig[u x-xag[ar tal-vittmi lillistabbilimenti li ju]awh b[ala extensions f’a;ir li qed jirrendilhom flus mhux [a]in. Il-gazzetta di;itali Informe 21 qalet li gang ta’ delinkwenti mag[rufa b[ala piranhas’qeg[din jaggredixxu lin-nisa bl-armi

tan-nar sakemm jie[du dak li jridu. Dan meta ‘splodiet’ id-domanda g[all-estensjonijiet taxxag[ar fil-Vene]wela u fejn il-vittmi jrid ikollhom xag[arhom dritt u twil b[ala l-aktar tip ‘favorit’ g[all-extensions. Il-piranhas i;ieg[lu lill-vittmi jorbtu xag[arhom f’ponytail qabel jaqtg[uhulhom barra t-triq.

asso/jat mal-i;mla Numru ta’ persuni li spi//aw infettati b’virus qattiel li fe;; issena l-o[ra fl-Arabja Sawdita setg[u mardu ka;un tal-i;mla talispe/i mag[rufa b[ala ta’ ‘[otba wa[da’ (one-humped camels) li jintu]aw g[at-trasport fir-re;jun kif ukoll b[ala ri]ors g[al-la[am u l-[alib. Xjenzati li [ejjew studju dwar l-element asso/jat mal-annimali li jista’ qed jixpruna l-virus mag[ruf b[ala MERS-Cov fost ilbnedmin qalu li nstabu provi qawwija li l-element inkwistjoni hu komuni fost l-i;mla tal-Lvant Nofsani. Il-MERS-CoV – li fost o[rajn jattakka lis-sistema tan-nifs – kapa/i jqanqal is-sog[la, iddeni u l-pneumonia fil-bniedem. Dan meta, skont ir-rapporti, ntlaqtu minnu persuni li jg[ixu fil-pajji]i tal-Golf kif ukoll fi Franza, il-:ermanja, l-Italja, it-Tune]ija u r-Renju Unit. L-Organizzazzjoni Dinjija tas-Sa[[a (WHO) tg[id, sadattant, li s’issa mietu 46 persuna infettata fost total ta’ 94 ka]i kkonfermati – bil-ma;;oranza tag[hom jinzertaw fl-Arabja Sawdita. Chantal Reusken, tal-Istitut Nazzjonali g[as-Sa[[a Pubblika u l-Ambjent f’Bilthoven fl-Olanda, li mexxiet l-istudju, sostniet it-teorija dwar l-i;mla meta qeg[din ife;;u aktar ka]i ta’ MERS ming[ajr indikazzjonijiet rigward is-sorsi tal-infezzjoni – [lief g[all-ka]i fejn persuna tispi//a infettata minn pazjenti o[ra, Reusken tkompli li je]istu tipi ta’ kuntatti differenti bejn innies u dawn l-annimali u li kapa/i jwasslu g[at-trasmissjoni ta’ virus – b’esperti li mhumiex involuti fl-istudju jilqg[u dan ixxog[ol b[ala pass importanti ’l quddiem lejn soluzzjoni talmisteru ‘MERS’ u li jista’ jwittu t-triq g[all-kontroll tal-virus aktar ’il quddiem.


IN-NAZZJON

Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

A[barijiet ta’ Barra 15

L-ITALJA> Il-vapur tal-passi;;ieri Costa Concordia jidher imdawwar b’containers mag[rufa b[ala sponsons b[ala parti mill-[idma ta’ salvata;; biex dan jitne[[a minn mal-kosta tal-g]ira ta’ Giglio. Hu stmat li min[abba dan il-ka], il-kumpaniji tal-assigurazzjoni di;à [ar;u 1.1 biljun dollaru

IR-RENJU UNIT

L-ISTATI UNITI

Jintbag[tu bastimenti tal-gwerra lejn :ibiltà

G[add ta’ dniefel jinstabu mejta

Hekk kif hemm polemika ta[raq bejn Spanja u r-Renju Unit dwar it-territorju Ingli] ta’ :ibiltà, il-Gvern Ingli] bag[at bastimenti lejn dan il-post. Uffi/jali Ingli]i i]da qed jg[idu li dan kien ilu ppjanat u hi biss ]jara ta’ rutina. Lejn tmiem Lulju re;g[et fe;;et il-problema antika bejn Londra u Madrid dwar :ibiltà. Dan wara li l-awtoritajiet ta’ :ibiltà bdew ipo;;u blokok kbar tal-konkos fil-ba[ar biex jo[olqu sikka artifi/jali. I]da Spanja qalet li dan se j[arbat il-[idma tas-sajjieda Spanjoli u g[alhekk ]iedet il-kontrolli tul il-fruntiera bejn :ibiltà u Spanja bil-konsegwenza li kien hemm dewmien ta’ [afna sig[at. B’kollox tliet bastimenti qed iba[[ru lejn :ibiltà, fosthom l-HMS Westminster. Anki l-Gvern Spanjol ammetta li din kienet se tkun ]jara ta’ rutina tant li l-Gvern Ingli] talab jekk il-vapuri jistg[ux jieqfu fil-port ta’ Rota. Nhar l-Erbg[a, il-Prim Ministru Ingli] David Cameron u dak Spanjol Mariano Rajoy qablu li jippruvaw jikkalmaw is-sitwazzjoni g[alkemm it-tnejn li huma ma kinux lesti jirtiraw mill-po]izzjoni li [adu dwar dan it-territorju fit-tarf nett tan-Nofsinhar ta’ Spanja. Londra qed tinsisti dwar is-sovranità ta’ :ibiltà u l-ib[ra ta’ madwar filwaqt li Madrid qed jinsisti dwar id-dritt li jag[mel kontrolli stretti tul il-fruntiera min[abba l-kuntrabandu. F’:ibiltà jg[ixu madwar 30,000 persuna u ilha f’idejn Londra g[al dawn l-a[[ar 300 sena.

Xjenzjati Amerikani qed jinvestigaw is-sejba ta’ g[add ta’ dniefel mejta li qed jinstabu tul lEast Coast. Aktar minn 120 denfil instabu mejta tul il-kosta minn New Jersey lejn Virginia skont in-National Oceanic and Atmosperic Administration’s Fisheries Service. Ix-xjenzjati qalu li qed jinstabu seba’ darbiet aktar dniefel mejta mis-soltu. L-awtoritajiet Amerikani qalu li l-kaw]a tista’

tkun [afna affarijiet fosthom xi virus jew tni;;is. Intqal li aktarx se jkun hemm b]onn li jg[addu diversi ;img[at qabel ma tkun mag[rufa l-kaw]a. I]da n-nies qed ikunu mitluba ma jersqux lejhom g[ax jekk mietu min[abba virus dan jista’ jkun perikolu]. Dan ix-xahar biss di;à nstabu 28 denfil mejjet. Fl-1987, aktar minn 740 denfil instabu mejta bejn New Jersey u Florida u l-kaw]a kienet virus.

L-ISTATI UNITI

Mietet l-attri/i Karen Black T[abbret il-mewt tal-attri/i Karen Black (ritratt) fl-età ta’ 74 sena. Hi [adet sehem f’films b[al Easy Rider, Nashville u Five Easy Pieces. Black [adet sehem f’aktar minn 100 film tul karriera mifruxa tul 40 sena. Hi mietet fi sptar f’Los Angeles tliet snin wara li nstab li kellha kan/er. Hi saret mag[rufa madwar id-dinja g[all-parti li kellha fil-film tal-1969 Easy Rider. Parti ta’ prostituta li tie[u d-droga mal-protagonsiti Peter Fonda u Dennis Hopper. Hi kwa]i dejjem [admet il-parti ta’ mara bi problemi u [adet sehem ukoll f’[afna films talorrur.

I]da minkejja l-karriera li kellha, hi kellha titlob lill-pubbliku g[all-karità biex tkun tista’ t[allas l-ispejje] medi/i g[all-marda li kellha. Skont ir-ra;el tag[ha, Stephen Eckelberry, minn kampanja li g[amlu fuq l-internet irnexxielhom ji;bru 60,000 dollaru. Black kienet nominata g[al Oscar kif ukoll reb[et Golden Globe g[allparti tag[ha ta’ waitress fil-film ma’ Jack Nicholson Five Easy Pieces. Hi kienet reb[et ukoll Golden Globe g[all-partit tag[ha fil-film tal-1974 The Great Gatsby. Hi kienet [admet ukoll fil-film, Family Plot, tal-1976 li kien l-a[[ar film ta’ Alfred Hitchcock.


IN-NAZZJON Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

16 Anniversarju

Illum il-103 sena mill-Ordinazzjoni Sa/erdotali ta’ San Piju ta’ Pietrelcina “Jekk is-sa/erdot ma jkollux g[edewwa, ma jkunx sa/erdot ta’ veru” - il-kittieb Taljan Nuto Revelli (19192004). Minn dawn l-g[edewwa Padre Pio kellu mhux bi]]ejjed, imma i]]ejjed! Kemm minn ;ewwa, filkunvent u l-Knisja, u kemm minn barra. Ma’ dawn wie[ed ma jridx jinsa l-g[adu infernali, ix-xitan. Minn dakinhar li Fra Pio minn Pietrelcina kien ordnat sa/erdot fl-Ordni tal-Patrijiet Minuri Kapu//ini, nhar l-10 ta’ Awwissu, 1910, bittqeg[id tal-idejn u t-talba konsagratorja ta’ Mons. Ar/isqof Schinosi, fil-knisja katidrali ta’ Benevento, lg[edewwa tieg[u mhux biss kienu ]diedu, imma sa[ansitra [raxu kontra tieg[u. Il-jum tal-ordinazzjoni L-ordinazzjoni sa/erdotali ta’ Patri Piju [abtet nhar ilfesta ta’ San Lawrenz, Djaknu u Martri. B[al dan il-qaddis, il-qaddis tag[na sa millewwel snin tal-ordinazzjoni

tieg[u wera m[abba lejn minn kien fqir, marid, u filb]onn. B[all-Aragoni] Lawrenz, hu wkoll g[amel minn dawn it-talin, it-te]ori tieg[u. Barra minn hekk, [ajtu kienet martirju kontinwu, ji;ifieri, kienet xhieda bla taqta’ xejn tal-im[abba t’Alla kif g[allimna u wriena bl-

minn Fr. Joe Buttigieg ofmcap. skolasanpiju@gmail.com

Id-doni tal-[ob] u l-inbid

:ieli eleva l-ostja mqaddsa g[al aktar minn g[axar minuti, u kien jag[ti x’jifhem li kien jara [wejje; li l-o[rajn ma kinux qeg[din jaraw!

e]empju ta’ [ajtu, il-Mulej tag[na :esù Kristu. Padre Pio kien ordnat sa/erdot skont l-Ordni ta’ :esù, il-Kristu t’Alla. G[alhekk b[alu kien joffri lilu nnifsu b[ala vittma, laktar fis-sig[at li kien jg[addi jqarar jew jag[ti l-pariri, inkella fi/-/elebrazzjoni talQuddiesa.

Kemm il-konfessjunarju, kif ukoll l-altar, u l-pjagi tieg[u, kienu l-pulptu minn fejn kien jippriedka, mhux tant bil-kliem, imma bil-fatti. {afna huma dawk li jag[tu xhieda ta’ dak li kienu jaraw waqt il-Quddiesa tieg[u. Kien hemm min qal li wi//u kien jinbidel f’dak ta’ Kristu, l-aktar waqt ilKonsagrazzjoni. :ieli eleva l-Ostja Mqaddsa g[al aktar minn 10 minuti, u kien jag[ti x’jifhem li kien jara [wejje; li l-o[rajn ma kinux qeg[din jaraw! “Jekk kellu xi [add ikun hemm imqar g[al Quddiesa wa[da minn tieg[u, ]gur li ma kien jinsieha qatt!” Hekk qal darba [abib tieg[u, Padre Alberto D’Apolito. U ]ied jg[id: “Limpressjoni li kien jag[ti waqt li jkun iqaddes, kienet li, b[allikieku ]-]mien u lispazju bejn l-altar u lKalvarju, ma kinux je]istu. IlQuddiesa ta’ Padre Pio kienet tag[mel pre]enti l-Passjoni ta’ :esù Kristu, mhux biss mistikament, imma wkoll fi]ikament, fil-;isem tieg[u. Kien jitrieg[ed blemozzjonijiet Mew;a ta’ emozzjonijiet

kienet i;;ag[lu jitrieg[ed fuq l-altar, b[allikieku kien qieg[ed je[odha ma’ xi [add.

Kien jesprimi emozzjonijiet ta’ bi]a’, fer[, niket, dieqa, u tbatija. Kienu emozzjonijiet li kienu jie[du l-forma ta’ djalogu. Bihom kien juri li b[allikieku kien qieg[ed jitkellem ma’ xi [add! Min kien ikun pre]enti, kien jista’ jarah u jisimg[u. Jing[ad ukoll li waqt ilQuddiesa kien jara l-Passjoni kollha ta’ :esù Kristu. Spiss kienu jaraw g[ajnejh jg[umu fid-dmug[. :ieli kien hemm mumenti li fihom b[allikieku kien ji//assa, qisu msammar b’qawwa li ma tinftihemx. I//assat lejn il-Kur/ifiss. Xi drabi kien qisu jintelaq lura fuq l-altar, g[ajjien, u mu;ug[. Imma jekk kien juri li kien ikun ibati waqt ilKonsagrazzjoni, daqshekk ie[or kien juri l-fer[ waqt ittqarbin. Kien jara l-an;li u lqaddisin. Kien jara l-;miel t’Alla u l-;enna miftu[a quddiemu. :ieli qal li kien jara lill-Madonna ma;enbu waqt li jkun iqaddes. Kienet forsi tkun pre]enti waqt kull Quddiesa li kien iqaddes? Meta staqsew[, wie;eb: “iva”. “Xi tg[idilna g[all-an;li? Dawn ukoll ikunu pre]enti?” It-twe;iba tieg[u kienet li “lqorti /elesti kollha kienet tkun pre]enti”.

:ieli qal li kien jara lill-Madonna ma;enbu waqt li jkun iqaddes. Kienet forsi tkun pre]enti waqt kull Quddiesa li kien iqaddes^ Meta staqsewh, wie;eb> “iva”

Kull min kien jiddubita mill-pre]enza Ewkaristika, kien i[obb jg[id Padre D’Apolito, kellu biss jassisti g[all-Quddiesa wa[da ta’ Padre Pio. Kien f’dan is-sa/erdozju, li tieg[u il-[ob] u l-inbid huma d-doni, u li tieg[u ilqassis u l-vittma huma xi [a;a wa[da u l-istess, :esù Kristu, li Padre Pio kien ordnat sa/erdot. Il-Knisja tg[allimna li lmument sagramentali l-aktar g[oli li jg[inna nifhmu ssagrifi//ju tal-Kalvarju waqt il-Quddiesa huwa dak talKonsagrazzjoni li f’dak ilwaqt is-sa/erdot ikun qieg[ed in persona Christi, ji;ifieri fil-persuna ta’ Kristu, mhux b[allikieku, imma daqs li kieku Kristu! San Patri Piju kien jg[ix il-Quddiesa li kien iqaddes. Il-Quddiesa ma kinitx biss is-sagrifi//ju tal-Kalvarju, jew xi devozzjoni o[ra malo[rajn, imma kien isir dak stess li kien jag[mel, ji;ifieri Ewkaristija g[all-o[rajn minn wara li jispi//a jqaddes sakemm jer;a jqaddes il-jum ta’ wara. Is-sa/erdot Padre Pio ma kienx biss iqaddes ilQuddiesa, u biha kien jitqaddes hu u jqaddes lil o[rajn spiritwalment, imma kien iqaddes ukoll lill-o[rajn bil-karità li kien jag[mel, spe/jalment mal-morda. Xi ;miel, x’kobor, x’vi]joni kellu tassa/erdo]ju u tal-Ewkaristija kellu dan il-Qaddis tawmaturgu, il-Kapu//in Patri Piju! A[na wkoll imsej[in biex inqimu lis-sa/erdot u nitolbu g[alih g[ax hu jag[tina l:isem u d-Demm tal-Mulej tag[na :esù Kristu biex nir/evuh u nadurawh, u ng[ixuh fil-[ajja tag[na ta’ kuljum fil-karità mal-o[rajn. B’hekk inkunu ulied spiritwali u devoti ta’ San Patri Piju.


IN-NAZZJON

Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

Madwarna 17

Spettaklu uniku fis-sajf, spettaklu b’differenza g[all-familja kollha

Il-Karnival tas-Sajf 2013 Tradizzjonalment ilKarnival hu avveniment imfittex minn mijiet ta’ persuni f’pajji]na, kemm kbar i]da ukoll tfal. Tant li kul[add minn ]mien qabel jibda ja[seb x’kostum se jilbes g[al dan l-avveniment annwali. Il-kostumi jvarjaw imensament, hemm minn jixtri kostumi elaborati mill[wienet jew minn fuq siti elettroni/i, hemm o[rajn li jilbsu varjetà ta’ [wejje; milli jkollhom u jo[olqu stili differenti tad-da[k jew talbi]a’. Karnival b’differenza

I]da ssib o[rajn li

jippreparaw il-kostum tag[hom b’mod kompletament ori;inali sa[ansitra li kultant tibqa’ affaxinat kif irnexxilhom jag[mluh daqshekk tajjeb, minn prodotti ri/iklatti, fosthom xi kostum ta’ xi kaxxa tal-kornflaks, xi breathelizer u [afna o[rajn. U[ud mill-kostumi kif tarahom iqabbduk id-da[k, o[rajn li tiggustahom i]da numru o[ra j;ieg[luk tib]a’ u ta[seb fil-mewt u o[rajn li jkunu ta’ doppju sens fissempli/ità tag[hom. I]da minkejja li qeg[din f’Awwissu u mhux fi Frar, numru ta’ dilettanti Maltin qeg[din jippreparaw u j[ejju

g[all-Karnival tas-Sajf, karnival li kull ma jmur qieg[ed ji;bed numru akbar ta’ persuni fosthom Maltin u turisiti biex isegwuh u jaraw din il-festa ta’ talent. Il-Karnival tas-Sajf din issena se jer;a’ jsir wara waqfa ta’ sena, fejn it-toroq ta’ Bu;ibba u l-Qawra se jimtlew bil-kulur u lattivitajiet fil-qu//ata talista;un tat-turi]mu Malti. Il-Karnival se jsir fis-17 u t-18 ta’ Awwissu, fejn se jkun hemm defilé madwar it-toroq ta’ Bu;ibba u lQawra. Dan se jispi//a fil-pjazza bi spettaklu mill-aqwa ta’ karrijiet li qed jin[admu

apposta g[al dan il-karnival, maskaruni dekorati, kumpaniji ta]-]fin, wirja ta` arti;janat kif ukoll se jkun hemm il-;ostra u [afna divertiment ie[or. Kumpaniji ta]-]fin ma jonqsux kemm fil-pjazza kif ukoll fi spettaklu waqt parati fit-toroq ewlenin. Madwar it-toroq ta’ Bu;ibba wie[ed se jkun jista’ jara stands armati apposta b’wirja ta’ arti;janat Malti. “Il-Karnival tas-sajf se jkun attrazzjoni sabi[a g[atturisti li jinsabu f’pajjizna matul i]-]mien tas-sajf g[ax b’hekk ikunu qeg[din igawdu ftit mill-ispettaklu li jsir waqt il-Karnival ta’ Frar,” qal id-direttur talKarnival Jason Busuttil. Il-programm Il-Malta Summer

Matul il-karnival tas-sajf wie[ed g[andu l-opportunità li jara diversi spettakli u sfilati kemm tal-karrijiet u kemm dawk ta]-]effiena

Carnival se ji;i organizzat fit-toroq ewlenin ta’ Bu;ibba, nhar is-Sibt 17 u l-{add 18 ta’ Awwissu, 2013 mis-7 p.m. ’l quddiem. Fis-7 p.m. se ssir il-;ostra mill-‘;ostra Imsida’ segwita mi]-]fin Karnivalesk minn gruppi mill-iskejjel ta]-]fin fosthom il-Wild Strength Dancers immexxija minn Joanne Galea Dimech, ilCutie Cute Dancers immexxija minn Josepha Scicluna. Mag[hom jing[aqdu wkoll l-Acqua Blue Dancers immexxija minn Antonella Chircop, The Adonelle Dancers immexxija minn Adonelle Gauci, i]-}ejtun Carnival Troupe immexxija minn

Wendy Vella, b’koreografija ta’ Christian Caruana, il-Valentine Dancers immexxija minn Karen Valentine u fl-a[[ar u mhux l-inqas Vogue Dances immexxija minn Leanne Dimech Chetcuti Se jsir ukoll id-Defilé bilparte/ipazzjoni tal-Karrijiet u Maskeruni I]olati minn diversi parte/ipanti fosthom, il-Karru ta’ Alfred u Josef Baldacchino, ilKarru ta’ Charlie Briffa, ilKarru ta’ Paul Mizzi, ilMaskerun I]olat ta’ Clint Chircop, il-Karru ta’ Ryan Azzopardi u fl-a[[ar ilKarru ta’ Ronnie Spiteri, Silvio Zerafa u Joswa Borg – Trident Carnival Group . Ma’ dawn jing[aqdu numru ta’ karrijiet o[ra fosthom insibu dawk ta’ Redeemer Casha u Bjorn Bonett, il-Maskerun I]olat ta’ Henry Caruana, il-Karru ta’ Paul u Jean Claude Chetcuti, il-Karru ta’ Elton Xuereb dawk ta’ Raymond u Rodrick Zerafa – Toto Per]uta Team, il-Karru ta’ Shaun Curmi u Jean Paul Bonett u finalment dak ta’ Artikarta Carnival Company ta’ Kevin Kruscer Chetcuti u Brian Bonnici Waqt din l-attività se jkun hemm wirja ta’ Arti;janat Malti fejn il-pre]entatur ta’ din l-attività se jkun Joe Tanti. Kul[add hu mistieden jattendi u jara l-Karnival tasSajf, karnival spettaklu millisba[ u divertenti g[allfamilja kollha u fuq kollox b’temp mill-isba[.


IN-NAZZJON Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

18 Madwarna

ICT Solutions tin[atar rappre]entanta ta’ Thycotic f’Malta ICT Solutions in[atret b[ala s-sie[eb /ertifikat ta’ Thycotic f’Malta. Thycotic Software tipprovdi software spe/jalizzat g[all-immani;;jar tas-sigurtà tal-IT u toffri programmi b[al Secret Server, Password Reset Server u Group Management Server. Aktar minn 78,000 system administrator fid-dinja ju]aw lenterprise password management software ta’ Thycotic. Isservizzi li toffri jinkludu mmani;;jar tal-passwords amministrattivi sa programmi li jippermettu lill-end-users jag[mlu l-password tag[hom mill-;did. Dawn il-prodotti jag[mlu l-pro/essi ta’ kuljum fl-immani;;jar tal-IT aktar siguri u a[jar. Waqt li kien qed jitkellem dwar il-prodott ewlieni ta’ Thycotic, Simon Vella, Strategic Business Development Manager mal-ICT Solutions, qal li “Secret Server jippermetti lill-amministraturi tal-IT jimmani;;jaw u jipprote;u l-iktar informazzjoni sensittiva tal-kumpanija, ji;ifieri l-passwords privile;;ati. “Permezz tas-software g[all-imman;;jar tal-passwords Secret Server, l-amministraturi tal-IT jistg[u jikkontrollaw la//ess tal-passwords sensittivi g[an-negozju f’repo]itorju /entralizzat li jkun ibba]at fuq il-web. Dan is-software g[allimmani;;jar tal-passwords joffri a//ess sigur u ma[dum skont ir-rwol g[all-passwords u informazzjoni privile;;ata o[ra.” Il-Kap E]ekuttiv ta’ Thycotic, Jonathan Cogley, kien Malta u ]ar g[add ta’ klijenti biex jiddiskuti u jippre]enta l-prodott. Cogley stqarr li b’ICT Solutions b[ala sie[eb akkreditat f’Malta, jemmnu li hemm potenzjal kbir li jitwassal il-prodotti f’ambjent fejn is-sigurtà tal-assi tal-IT qed issir indispensabbli g[al kwalunkwe negozju. ICT Solutions g[andha tim ta’ in;iniera li g[andhom esperjenza kbira u jistg[u jg[inu lill-klijenti tag[hom jibnu strate;iji li joffru sigurta’ fl-IT permezz tal-prodotti tag[ha. Aktar tag[rif dwar kif dawn is-soluzzjonijiet jistg[u jg[inu lit-timijiet tal-IT jipprote;u l-passwords privile;;ati jista’ jinkiseb billi tintbag[at email lil sales@ictsolutions.com.mt. ICT Solutions hi kumpanija ewlenija Maltija g[allintegrazzjoni tas-sistemi u hi SharePoint Partner. Tifhem sewwa l-[ti;iet differenti tal-kumpaniji u tintegra teknolo;ija tal-IT u tal-komunikazzjoni biex toffri soluzzjonijiet reali g[al dawn il-[ti;iet. Il-kwalità u l-impenn tat-tim ta’ ICT Solutions huma l-pilastri li fuqhom hi mibnija l-kumpanija g[ax ji]guraw li din dejjem til[aq il-livell mistennni mill-klijenti. Tag[rif ie[or jinstab fis-sit www.ictsolutions.com.mt.

Mark Laferla Jr ja//etta l-premju f’isem il-kumpanija Laferla Insurance Agency Ltd ming[and Giorgia Comollo

Laferla Insurance Agency Ltd ting[ata premju presti;ju] ta’ Superbrand Laferla Insurance Agency Limited, li hi mag[rufa g[as-servizz tal-g[ola kwalità li tag[ti lill-klijenti tag[ha, g[adha kemm ing[atat l-unur ta’ Superbrand mill-kunsill internazzjonali tas-Superbrand. Kien hemm numru ta’ persuni distinti waqt i/-/erimonja tal-g[oti tal-premju fosthom Mark Laferla, id-direttur mani;erjali tal-kumpanija, flimkien mal-manager ;enerali u l-assistent tieg[u, Robert Baldacchino u Mark Laferla Jr rispettivament. Kien Mark Laferla Jr li a//etta l-premju f’isem il-kumpanija Laferla, ming[and Giorgia

Comollo. Waqt i/-/erimonja, id-direttur ;enerali Mark Laferla stqarr li g[alih dan l-premju hu ta’ unur kbir li l-kumpanija se tkun parti misSuperbrands ta’ Malta, filwaqt li stqarr li dan lunur warajh hemm sig[at twal ta’ dedikazzjoni u [idma kontinwa b’risq il-klijenti talkumpanija Laferla Insurance Ltd. Il-komunità tas-Superbrand tikkonsisti f’iktar minn 6,000 ditta differenti minn madwar iddinja li kollha kemm huma [admu b’[ila u determinazzjoni biex isibu posthom f’din ilkategorija distinta.



IN-NAZZJON

Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

20 Festi minn Joe Chetcuti – joechetcuti@onvol.net

L-10 ta’ Awwissu – L-G[id ta’ San Lawrenz Djaknu u Martri Il-Belt Vittoriosa ilha snin twal tag[ti ;ie[ u ti//elebra ta’ kull sena l-festa tal-patrun tag[ha San Lawrenz Levita u Martri. Din il-parro//a g[al bosta snin serviet lil g]iritna meta ma kienx hawn g[ajr ]ew; parro//i, dik talKatidral tal-Imdina u din talBirgu. G[al sekli s[a[ l-10 Awwissu, hu re;istrat b[ala Jum id-Difna tad-Djaknu Lorenzo f’Ruma fl-eqdem dokument tal-Knisja Kattolika. Id-Deposito Martyrum – baqa jfakkar ilmemorja ta’ dan l-Eroj talFidi u b’im[abba lejn :esù Kristu l-Iben t’Alla li deher fid-dinja sabiex isalva lUmanita. Lorenzo twieled fi Spanja ma[kuma mir-Rumani u mar f’dik il-kapitali flimkien ma’ Sistu t-Tieni li kien mag[]ul Papa fis-Seklu Tlieta biex hemm dawn i]-]ew; qaddisin taw [ajjithom ixerrdu l-fidi fil-misteru tal-fidwa. Kien fis-sajf tas-sena 258, ]mien l-Imperatur Valerjanu li Sistu t-Tieni u erba’ djakni sfaw maqtulin g[ax emmnu li Kristu kien tassew l-Iben t’Alla u hekk bdew ixerrdu ittag[lim tieg[u. Iva din kienet il-kaw]a li g[aliha ;ew maqtula. U erbat ijiem wara mess lill-Arcidjaknu Lorenzo li kien imsejja[ quddiem il[akkiema pagani. Huwa kien mitlub jippre]enta dak li kien mag[ruf b[ala rikkezzi mi;bura mill-Insara. U hawn Lorenzo quddiem l-Imperatur tal-aqwa potenza ta’ dak i]]mien, iwieg[ed li lest li jikkonsenja t-te]ori tal-Knisja mitluba - ‘Hawn :ibthomlok’. Dawn huma it-te]ori talKnisja, hekk l-g[a]la ta’ Lorenzo bba]ata fuq il-fidi fil-kelma tal-Van;elu. Araw x’kura;; dan i]-]ag[]ug[ jag[mel l-g[a]la simbolika biex wara tlett ijiem ji;bor lInsara abbandunati mill-istat u jippre]entahom quddiem laqwa setg[a tad-dinja pagana Rumana. :est kbir li jfisser il-;id ta’ din l-art hu destinat g[all-fqar u li l-foqra huma l-veri te]ori. U hawn Lorenzu mimli blIspirtu Qaddis jippre]enta ldawk li kienu jin;abru mieg[u fil-katakombi Rumana, imsie[ba fis-servizz appostoliku tieg[u. X’riflessjoni tippre]entalna d-dehera tal-poplu nisrani b’kura;; jidher quddiem il[akma pagana pre]entat millAr/idjaknu Lorenzo! Mhux ta’ b’xejn il-qaddisin dutturi jieqfu quddiem dak lispettaklu ta’ kura;; quddiem il-qawwa tad-dinja. Iva, dik ix-xena flok serviet

Statwa ta’ San Lawrenz meqjuma fil-Birgu

ta’ tag[lima lill-[akma dinjija serviet biex ]iedet issuppervja umana u tefg[et lil Lorenzu fuq gradilja marbut bi ktajjen g[al sig[at s[a[ jinxtewa bil-mod sa ma ru[u ttajret g[all-premju etern. Dan kollu jg[a;;eb liddutturi ewlenin tal-Knisja li nfexxew jigglorifikaw lil Alla li wera l-qawwa tieg[u f’dan i]-]ag[]ug[ Lorenzo. Iva Lorenzo g[a]el il-qawwa talfidi li kien jemmen, ippre]enta dik ix-xena quddiem l-Imperatur Valerjanu. Hawn San Lawrenz jurina l-qawwa tal-fidi f’din is-sena tal-fidi li se tag[laq fix-xahar ta’ Ottubru li ;ej. Il-fidi ti;i biss mis-smig[ tal-Van;elu. Il-Birgu huwa l-eqdem

lokal fost it-tlett ibliet li jifformaw il-Kottonera. Listorja ta’ din il-Belt Vittorjosana tmur lura s-snin u hija marbuta mal-istorja ta’ Malta. Nistg[u ng[idu li filBirgu ma hemmx ;ebla, dar jew kantuniera li ma g[andhomx storja. Bi]]ejjed insemmu li lBirgu sar parro//a fl-1127. Kull min [akem dawn ilg]ejjer [alla l-impatt tieg[u f’din il-belt antika. U meta Malta g[addiet f’idejn ilKavallieri ta’ San :wann, dawn ni]lu l-Birgu u l-Knisja dedikata lil San Lawrenz saret il-Knisja Konventwali talOrdni. Fost il-bini li nsibu filBirgu hemm bere; ta’ bosta ilsna tal-Ordni. Insibu wkoll

il-Palazz tal-Inkwi]itur. Jiddomina l-ponta tal-belt insibu l-Forti Sant’ An;lu. Meta l-Ordni ta’ San :wann ittrasferiet is-sede tag[ha g[all-Belt Valletta, ilBirgu baqa’ l-mira tal-g[adu ming[ajr ma ntreba[ g[alhekk baqa’ jissejja[ ‘Vittoriosa’ jew ‘Il-Belt Rebbie[a’. Mat-tluq tal-Kavallieri minn Malta u l-mi;ja tal-Ingli]i, ilBirgu ma naqqas xejn millimportanza tieg[u. Fil-Birju, il-qawwa navali Ingli]a sabet il-post ideali u bniet stabbilimenti biex iservu lesi;enzi tas-servizzi. Illum [afna minn dan ilbini nbidel l-u]u tieg[u fi ]vilupp li qed isir biex ilKottonera ssir attrazzjoni turistika.

Il-festa ta’ San Lawrenz ti;i /elebrata fil-;urnata litur;ika tag[ha – l-10 ta’ Awwissu. Il-knisja parrokkjali hija mog[nija b’rikkezzi u opri artisti/i li jsa[[ruk g[all-a[[ar. Biswit il-knisja nsibu l-mu]ew li esebiti fih hemm diversi o;;etti marbutin mal-istorja twila u interessanti ta’ din ilBelt Vittoriosa. Fil-Birgu nsibu wkoll ilknisja mmexxija millKomunità Dumnikana. Kappelli o[ra huma dik ta’ Santa Skolastika u tal-{awli. B[alma di;à rreferejt aktar ’il fuq il-Birgu huwa marbut mal-istorja ta’ Malta. Data storika o[ra hija meta is-servizzi Ingli]i [allew g[all l-a[[ar darba dawn il-g]ejjer u l-monument biex jitfakkar dan l-avveniment insibuh filBirgu. Hekk kien jixraq. Sehem attiv [afna g[all festa tag[tih ta’ kull sena sSo/jetà Mu]ikali Banda Vittoriosana San Lawrenz talistess lokal. Il-programm marbut malfesta ta’ San Lawrenz Levita u Martri, liema festa li qed tkun /elebrata illum is-Sibt 10 ta’ Awwissu se jitkompla dalg[odu. Il-[in tal-quddies se jkun fis-6 a.m. fis-7 a.m. fit-8 a.m. u f’12 p.m. Fid 9.30 a.m. tibda lquddiesa pontifkali solenni li se titmexxa minn Monsinjur Isoqf Aw]ilajrju Charles J. Scicluna bis-sehem talKapitlu tal-Kolle;;jata u lKleru. Il-pane;ierku f’;ie[ San Lawrenz Levita u Martri se jsir minn Patri Martin Schembri O. Carm. Fis-5.45 p.m. tibda quddiesa li se titmexxa minn Dun John Avellino. Fis-6.30 p.m. jibda l-G[asar Solenni u fis-7.15 p.m. tibda [ier;a l-pur/issjoni bl-istatwa ta’ San Lawrenz u se jmexxi il-Kanonku Ar/ipriet Dun Joe Cilia. Fid-d[ul tal-pur/issjoni titkanta l-antifona ta’ Dun Alwi; Fenech u ssir /elebrazzjoni Ewkaristika. Festi ta’ barra Il-lejla waqt din il-festa se jkun hemm il-parte/ipazzjoni ta’ tliet baned, il-Banda tal-

G[aqda So/ju Mu]ikali Ani/i ta’ {al-Qormi, il-Banda ?ittadina King’s Own tal-Belt u l-Banda San Girgor ta’ TasSliema. G[ada l-{add fid-9 a.m. ilBanda Vittoriosana San Lawrenz tal-Birgu se tibda mar/ minn Misra[ ir-Reb[a u meta l-banda tasal [dejn ilkolonna titni]]el l-istatwa ta’ San Lawrenz, u wara, ilBanda takkumpanja lillistatwa ta’ San Lawrenz ‘Jag[ti d-dawl lil G[omja’ sal-Oratorju ta’ San :u]epp.


IN-NAZZJON

Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

Festi 21 San Lawrenz – G[awdex

Il-festa ta’ San Lawrenz Fir-ra[al ta’ San Lawrenz G[awdex qed tkun /elebrata l-festa ta’ San Lawrenz Levita u Martri. G[ada, jum il-festa, fid-9 a.m. jibda l-pontifikal solenni u se jmexxi Monsinjur Isqof Mario Grech. Se tie[u sehem ukoll l-Orkestra Stella Maris ta[t id-direzzjoni ta’ Mro Carmel Peter Grech. Fis-6 p.m. tibda quddiesa u se jmexxi Dun Roberto Gauci. Fis-7 p.m. jibda l-g[asar solenni. Se jie[u sehem il-kor tal[arro//a Levita Laurentius ta[t id-direzzjoni ta’ Joe Formosa. Fit-7.45 p.m. tibda [ier;a l-pur/issjoni bl-istatwa ta’ San Lawrenz u se jmexxi l-Monsinjur Giovanni Bosco Cremona. Fid-d[ul tal-pur/issjoni titkanta l-antifona ssir /elebrazzjoni Ewkaristika u jsir il-bews tar-relikwija. Festi ta’ barra: G[ada filg[axija se jkun hemm ]ew; baned mistiedna, il-Banda tas-So/jetà Filarmonika Victory tax-Xag[ra u l-Banda ?ittadina La Stella tal-Belt Victoria G[awdex.

L-istatwa ta’ San Lawrenz fil-lokalità ta’ San Lawrenz f’G[awdex

Il-{amrun

San Gejtanu Fil-{amrun qed tkun /elebrata l-festa ta’ San Gejtanu. {sibt li nag[tikom ftit informazzjoni [elwa li jien sibt fil-kollezzjoni tieg[i miktuba minn Max Farrugia u xtaqt ng[addihielkom. Min xi darba jew o[ra qara, studja jew irri/erka listorja tal-{amrun jaf li kien hemm il-[sieb li din ilparro//a tkun dedikata lil San :u]epp min[abba li proprju din il-parti ta’ Malta kienet mag[rufa b[ala De San Giuseppe. I]da l-Isqof Monsinjur Gaetano Pace Forno, Agostinjan li kien ta’ g[ajnuna kbira biex il{amrun, kif inhuwa mag[ruf illum, isir parro//a xtaq, biex ma ng[idx insista malparru//ani, li l-parro//a tag[hom ti;i dedikata lil San Gejtanu, il-qaddis li j;ib ismu. Nafu wkoll li dan l-Isqof kien devot kbir ta’ San Gejtanu u mexa fuq xi w[ud mill-passi tieg[u, tant li qabel ma sar Isqof, minkejja li kien ;ej minn familja nobbli, insibuh jag[mel xog[ol malmord, b’mod spe/jali dawk milquta bil-kolera fl-1850. B[ala Isqof huwa ddedika [afna ener;ija g[allformazzjoni tas-sa/erdoti u [adem biex is-sa/erdot ji;i edukat kif suppost. Huwa kien bniedem g[aref [afna tant li kien [a sehem anke fil-ftu[ tal-Kon/ilji, l-ewwel meta kien Isqof kien waqqaf diversi parro//i u kkonsagra o[rajn fosthom tal-{amrun. Forsi bi sku]a ma kienx hawn parro//a dedikata lil San Gejtanu li kien tant i[obb, huwa nistg[u ng[idu insista li l-Parro//a tal{amrun tkun ddedikata lil dan il-Qaddis. Mhux kul[add kien jaqbel imma hekk sar. Huwa dokumentat li fuq xewqa tieg[u stess il-kwadru titulari ta’ din il-Parro//a ;dida kien [allsu minn butu u rregalah lill-knisja. Dan ittitular hekk sabi[ huwa

L-istatwa ta’ San Gejtanu meqjuma fil-{amrun

xog[ol ta’ Pietri Paolo Gagliardi. Minkejja li g[addew aktar minn 130 sena g[adu jin]amm b’g[o]]a kbira mill{amruni]i f’kundizzjoni tajba [afna. La qed nitkellmu dwar ilpittura li hemm f’din il-knisja tajjeb li ng[idu li hemm diversi xog[lijiet o[ra sbie[ ta’ pitturi ta’ fama fosthom Giovanni de Giovanni li pin;a lil San Benedittu, D. Bruschi li pin;a lil Sant’Antnin u Anna Forti li pin;iet lil Santa Apollina. Insibu wkoll xog[lijiet li xi w[ud minnhom esponuti ma g[adhomx fil-knisja, ta’ artisti lokali fosthom :u]eppi Bonni/i, Giuseppe Calì, Rafel Bonnici Calì u la[[ar i]da mhux l-inqas insibu xog[lijiet tal-Kav. Emvin Cremona li g[amel issaqaf tal-Knisja. L-istatwa ta’ San Gejtanu saret mill-istatwarju Malti Karlu Darmanin u ;iet tqum 25 lira. Dawn il-flus kienu n;abru mill-Parru//ani. Il-programm ta’ din il-festa

se jitkompla g[ada, jum ilfesta, fid-9 a.m. meta tibda lkon/elebrazzjoni solenni li se titmexxa minn Monsinjur Isqof Awziljarju Charles J. Scicluna. Il-pane;ierku se jsir minn Patri Renald Loffreda O.Carm. Fis-6 p.m. tibda quddiesa u se jmexxi Dun Salv Vella. Fis-7 p.m. tibda [ier;a lpur/issjoni bl-istatwa ta’ San Gejtanu u se jmexxi Dun Raymond Cassar. Fid-d[ul tal-pur/issjoni titkanta lantifona u ssir /elebrazzjoni Ewkaristika. Festi ta’ barra G[ada fil-11.15 a.m. i]-

]ew; baned {amruni]i San :u]epp u San Gejtanu se jag[mlu mar/ briju] u tradizzjonali. Dawn il-mar/i se jibdew minn quddiem ilka]ini tal-banda rispettivi tag[hom. Filg[axija se jkun hemm il-parte/ipazzjoni ta’ tliet baned mistiedna, il-Banda 12th May ta’ {a]-}ebbu;, ilBanda Ani/i ta’ {al-Qormi u l-Banda Cittadina Sliema.


IN-NAZZJON Is-Sibt, 10 ta‘ Awwissu, 2013

22 Tisliba Mimdudin:

1. Strument mu]ikali: tanbur baxx kbir li jirbombja (6) 4. Mejda bil-mera fil-kamra tas-sodda (8) 8. Deher aktar u qata’ sewwa fuq l-o[rajn (6) 10. Li twieled Tripli (8) 12. T[alli lil [add ibellag[lek lilu bil-labra! (4) 13. Dan m’g[andux [alib! (5) 14. Ftehima li jaslu g[aliha ]ew; na[at (4) 17. Mhux [a]in (6) 18. L-ajk jinsab fil-qalba ta’ Kalafrana! (3) 20. Xog[lu jsajjar (3) 21. Fejn f’Malta tista’ dda[[al ras Lela fil-borma? (6) 27. L-ewwel ra;el (4) 28. Tie[u xi wie[ed jew tnejn

biex ti//elebra avveniment (5) 29. Isem ta’ mara li hu fjur b’ri[a [elwa u jwarrad bejn Marzu u Mejju (4) 32. Bini ]g[ir b[al kamra filg[oli fuq xi bejt (8) 33. Ilibbsuh lill-kelb (6) 34. Bi//a g[odda li biddawran ta’ berrina ttaqqab l-injam (8) 35. Divertita li kul[add jie[u pja/ir biha (6)

Weqfin:

1. Ma [allietx s[i[ (7) 2. Avvertiment (8) 3. Skont il-qawl, ji;i wara dda[k! (4) 5. Ma baqax fin-nofs u b’hekk g[amel il-wisa’ (6) 6. Annimal li jibdel sufu i]da qatt g[emilu (4) 7. Jitkellem bih min twieled Milan, Ruma jew Turin (6) 8. Snin kbar mo[bijin filkundanna tieg[i? (6) 11. Padrun (3) 15. Mi;bud bi m[abba u [rara lejn il-[wejje; tal-knisja (5) 16. Ag[mel g[oqda tajba int (5) 19. Parasol (8) 22. Hekk tkun xi [a;a bla sens (7) 23. Fil-presepju ssibu (6) 24. Hawn min jag[mel il;ulepp minnu (6) 25. Ma jxaqilbux la huma hekk (6) 26. Diwja tal-le[en (3) 30. Jissarraf f’bank (4) 31. Minn rasha tinten, ng[idu! (4)

1

2

3

4

9

5

6

8

10 11

12

13

14

15

16

17

18 19 20

23

21

24

25

27

22

26

28

29

30

31

32

33

34

35

Irba[ sett tal-platti ming[and JB Stores

Soluzzjoni tat-Tisliba li dehret is-Sibt li g[adda Mimdudin: 1. Peseta; 4.

Sfrattat; 9. Kuruna; 10. Sezzjoni; 12. Etna; 13. Son]a; 14. Tbus; 17. Titali; 18. Dam; 20. Eku; 21. {affer; 27. Korp; 28. Spara; 29. Qras; 32. Pagament; 33. Kuluri; 34. Allarmat; 35. Banana. Weqfin: 1. Pakkett; 2. Serenata; 3. Tond; 5. Fren]a; 6. Anzi; 7. Tromba; 8. Tmissu; 11. Kor; 15. Flokk; 16. Basal; 19. Sfortuna; 22. Rustika; 23. Skopra; 24. Grigal; 25. Spanja; 26. Ort; 30. {mar; 31. Fula.

7

Tisliba bin-Numri

In-numru 288, li mhux inklu] fil-lista tan-numri bi tliet figuri, jinsab imni]]el fejn suppost f’din il-gradilja biex jg[inkom issibu fejn iridu ji;u mni]]la n-numri l-o[ra kollha li g[andkom f’dawn l-erba’ listi. G[alikom.

Indirizzaw is-soluzzjoni tag[kom hekk: Tisliba JB Stores, In-Nazzjon, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, TalPieta PTA 1450, u g[andkom ]mien sa nhar is-Sibt li ;ej. Ir-rebbie[#a jit[abbar [mistax o[ra. L-a[[ar premju ntreba[ minn Godfrey Busuttil, Flat 1, Highrise Apartments, Vjal il-Labour, Naxxar NXR 9021. SOLUZZJONI TA’ TISLIBA BIN-NUMRI


IN-NAZZJON Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

24 TV#Radju

06>00

Bon;u 101 Weekend (b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 07>30 Anali]i tal-:urnali)

08>00

A[barijiet

08>15

Bon;u 101 Weekend

09>05

Wara l-Breakfast

10>30

Il-Fatti Kollha

11>55

Avvi]i tal-Mewt

12>00

A[barijiet

12.30

Italomix

14>00

Skor

17>55

Avvi]i tal-Mewt

18>00

A[barijiet

18>30

Skor Extra Time

19>00

Country Music Club

21>00

Fuzzbox Saturday Special

24>00

Il-Fatti Kollha (r).

Il principe cerca moglie (Coming to America) - Canale 5, 21>10

Radju Malta - 93.7 FM 07:00 - A[barijiet, 07:05 – Jum :did (jinkludi 07:30 Mill:urnali Lokali, 07:50 Avvi]i ta’ Mwiet, 07:58 Angelus, 08:00 A[barijiet fil-qosor) 09:00 - BBC 09:05 - Music Lounge (jinkludi 10:00 A[barijiet) 10:30 - Nis;a 11:00 Mill-G]ira ta’ Calypso 11:50 Avvi]i ta’ Mwiet u l-Angelus 11:57 - Xi Qrajt, Xi Smajt 12:15 - Music Express 14:00 A[barijiet 14:05 – Mu]ika u Sport (16:00 A[barijiet 17:00 BBC News) 18:00 - Bulettin tal-A[barijiet 18:15 – Diski Memorabbli 19:50 – Avvi]i ta’ Mwiet 20:00 – A[barijiet 20:05 – Ri]ultati Sportivi 20:30 - Rock Express 22:00 L-A[barijiet 22:05 - Erre Be 23:30 - Xi Qrajt, Xi Smajt 23:40 - Ru]arju. ONE Radio - 92.7 FM 06:00 – Bon;u ONE (jinkludi 06:45 ONE News, 07:00 Radju Sports, 07:30 L-G[odwa tTajba, 08:15 ONE Club Xewqat, 09:00 Mill-:urnali) 10:00 – Sibt il-Punt 11:00 Clint on ONE (jinkludi 11:45 ONE News, 12:00 Angelus 12:05 Igawdu l-{ajja ta’ Dejjem) 13:00 – Mill-Brijju tal-Festi 15:00 - ONE Weekend (jinkludi 15:25 Djarju Kulturali, 17:45 - ONE News 18:00 - ONE Party Zone 19:45 - ONE News 20:00 - ONE Clubbing 21:45 - ONE News 22:00 – ONE Country 24:00 Le M’Intix Wa[dek 02:00 Lejn i]-}erniq. RTK - 103 FM 06:30 - Tmiem il-:img[a 103 FM! (jinkludi 06:55 Fi {dan ilMulej, 07:00 A[barijiet, 07:55 Imwiet # Qari # Angelus, 08:00 BBC News) 09:00 - A[barijiet fil-Qosor 09:05 – Fittixna... U nghinuk! 10:05 - Newsbook (jinkludi 11:00 RTK Qosor) 11:55 - Fi {dan il-Mulej 12:00 - RTK Bulettin 12:15 – MilLenti tal-Festa 13:00 - RTK Qosor 13:30 - Il=-{ares filFolklor 14:00 - BBC News 14:05 - Mill-Album tas-Safar (r) 15:00 - RTK Qosor 15:05 Stejjer tar-Ronnie (r) 15:30 Saturday Breeze 19:00 - Ru]arju 19:25 - Solid Gold 21:30 Mill-kotba li Wasslulna 22:00 – Il-Qaddis tal-Jum 22:05 Ru]arju 22:25 – G[adu G[addej (r), Esperjenzi mill-{ajja (r), Int x’Ta[seb (r), Health (r). Campus FM - 103.7 FM 09:00 - BBC World Service 09:06 - Pri]ma 10:00 – BBC News Update 10:06 – Bil-Qala

u l-Moqdief 11:00 - BBC News Update 11:06 - Mhux Kelma bejn Tnejn 12:00 - BBC News Update 12:05 Sekwestru 13:00 - Putumayo Radio Show 14:00 - BBC World Service 21:00 – Allegro ma non troppo 22:30 - BBC World Service. Radju Marija - 102.3 FM 07:00 - Ru]arju 07:30 Quddiesa 08:00 - Angelus u Kuntatt 10:00 - F’:ie[ ilQaddisin 12:00 - Angelus u Ru]arju 12:30 - Ru]arju talErwie[ 13:00 - Magazine 15:00 - Kurunella tal-{niena Divina 15:30 - Ift[u l-Bibien (r) 16:00 - L-Arka ta’ Noe 17:00 Kuntatt 17:30 - A[barijiet Reli;ju]i 17:45 - G[asar 18:00 - Ru]arju 18:30 - Quddiesa 19:00 - (ikompli) Kuntatt 20:00 - Van;elu {aj 21:00 - Tifkiriet ta’ Nostal;ija (r) 22:00 F’Ri;lejn l-Omm 22:00 G[annu lil Ismu 23:00 - Mur sewwi l-Knisja Tieg[i (r) 23:30 – A[barijiet Reli;ju]i 23:50 Kompjeta. Bay Radio - 89.7 FM 06:30 – Bay Breakfast (jinkludi 07:30 - A[barijiet, 08:30 u 09:30 - A[barijiet fil-qosor) 10:30 - Dorian Cassar (jinkludi 11:30 - A[barijiet fil-qosor) 13:30 – Malta’s Top 10 14:30 - Ben Glover 16:30 – Weekend Drive 18:30 A[barijiet 18:35 – Malcolm B’s Party Zone 20:30 – Armin van Buuren 22:30 - Ruby 00:30 - Carl Cox. Bastjani]i FM - 95 FM 06:50 - {sieb tal-Jum 07:00 All Time Favourites 08:00 Saturday Morning Beats 10:00 - Mill-{bieb g[all-{bieb 12:00 - Mill-Pinna tas-Surmast (Mar/i) 14:30 - Saturday Hits 14:30 - Sacred Spirit Instrumental Music 17:00 - Music Generation Weekend 18:00 Enchallah 20:00 - All Time Favourites. Smash Radio - 104.6 FM 07:30 - Commander Jay 11:00 - Radio Motordrome 15:00 Mixed Hits 16:30 – Tea Time 18:30 - Xtravadance 20:00 – Mixed Hits 22:00 – Vince Marshall 24:00 - Non-stop Night Music. Calypso Radio - 101.8 FM 06:00 - Calypso Breakfast 09:00 - Bejn il-{bieb 12:05 Calypso Weekend 14:00 Mu]ika u Sport 18:05 Saturday Night Live 20:30 Dak Kien }mien 01:00 - NonStop Music.

Prin/ep ta’ stat Afrikan, li jkun eredi g[at-tron, ikunu di;à sabulu dik li kellha ’l quddiem issir martu. Biss hu kien tal-fehma li lil martu kellu jsibha hu, u jaqtag[ha li biss isibha jmur b[ala bniedem komuni fi Queens, fl-Istati Uniti. Eventwalment jix[et g[ajnejh fuq it-tifla ta’ proprjetarju ta’ [anut tal-fast food, f’liema [anut ikun beda ja[dem. I]da x’ji;ri meta to[ro; il-verità kollha. Dan il-film in[adem fl-1988 b’re;ija ta’ John Landis, u fost l-atturi nsibu lil Arsenio Hall u Eddie Murphy, li jidhru fir-ritratt hawn fuq. TVM 07:00 - Morning News loop 09:00 - Int Min Int (prog. 6) 09:30 - Persjani (prog. 3) (r) 10:50 - Teleshopping 12:00 A[barijiet 12:10 - Kids TV 13:30 - Madwarna (prog. 36) 14:00 - A[barijiet fil-qosor 14:05 - Teleshopping 15:05 - Art of Russia (prog. 3) 16:00 - A[barijiet 16:05 - Kids TV 17:25 Teleshopping 18:00 - A[barijiet 18:10 - Mill-Im[a]en tal-Festi (prog. 6) 18:40 - Is-Sajf masSalv (prog. 4) (r) 19:25 G[awdex illum (prog. 45) 20:00 - L-A[barijiet 20:40 Shakespeare in Love. Film ’98 22:20 - Merlin (prog. 5) 23:10 A[barijiet. TVM 2 07:40 - Kids TV

08:30 Extraordinary Animals (prog. 6) 09:00 - Kenn il-Ba[[ara (prog. 6) 09:30 - Art of Russia (prog. 3) 10:20 - Sa[[tek l-Ewwel (prog. 36) 10:30 - G[addi l-Bieb Miftu[ (ep. 5,6,7,8 u 9) 14:30 - Harbour life 15:00 - Il-{arsa ta’ Ru]ann (ep. 6) 15:30 - Kappelli (prog. 6) 16:00 - Ftakar 3 – Big Band Brothers 17:25 - Extraordinary Animals (prog. 6) 18:00 Madwarna (prog. 16) 18:30 Quddiesa minn Ta’ Pinu (live) 19:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 19:40 - Art of Russia (prog. 3) 20:30 - A[barijiet bl-Ingli] 20:35 - Green Green Grass (ser. 2 prog. 6) 21:05 Mixage 22:00 - Il-Mandra;;ara (ep. 4#4) 23:00 - Delitti f’Malta (prog. 7). ONE 08:30 - ONE News 08:45 Teleshopping 09:00 - Country Jamboree (r) 10:15 - Sheriff’s Grill (r) 10:45 - Teleshopping 11:30 - Sajf ma’ Gaffiero (r) 12:30 - ONE News 12:40 Teleshopping 13:10 - 10Q (r) 13:45 - Teleshopping 14:45 Arani Issa (r) 17:30 - ONE News 17:40 - Traffic 18:10 - Kbar u }g[ar (r) 19:10 - Lottu 19:30 ONE News 20:15 - Zona Sport (r) 20:45 - Mad-Daqqa t’G[ajn 23:30 - ONE News. Smash 09:30 - A to Z Teleshopping 13:00 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 14:00 - Er;a’ Lura 15:30 - Music

16:30 - Mill-Mara g[all-Mara 17:30 - Front Maltin Inqumu (r) 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 18:40 - Dokumentarju 19:00 - A[barijiet 19:30 - Nies b[alna 20:30 - Ilwien Mu]ikali (r) 21:30 - Dokumentarju 22:00 - A[barijiet 22:30 - Poker. Raiuno 07:00 - Tg 1 07:05 - 14˚ Distretto (TF) 08:00 - Tg 1 08:20 - Quark Atlante – Immagini dal pianeta 09:00 - Tg 1 09:10 Dreams Road 2011 09:55 - Tg 1 L.I.S. # Che tempo fa 10.05 - La casa del guardaboschi (TF) 11:40 - Un ciclone in convento (TF) 13:30 - Tg 1 14:00 - Linea blu 15:25 - Road Italy 16:15 - Quark Atlante – Immagini dal pianeta 17:00 - Tg 1 17:15 - A sua immagine 18:00 - Homicide hills – Un Commissario in Campagna (TF) 18:50 - Reazione a catena 20:00 - Tg 1 20:35 Techetechetè, vista la rivista 21:15 - Senza arte nè parte. Film 2010 23:50 - Il nome della rosa. Film ’86 01:15 - Tg 1 notte 01:25 - Che tempo fa. Raidue 06:30 - Cartoons

09:25 Voyager Factory: Inside the World 10:10 - Sulla via di Damasco 10:45 - Il nostro amico Charly (TF) 12:10 - La nostra amica Robbie (TF) 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Sereno variabile estate 14:00 - The Russell Girl – Una vita al bivio. Film 2008 15:40 - Squadra Speciale Colonia (TF) 16:25 - Squadra Speciale Stoccarda (TF) 17:10 - Squadra Speciale Lipsia (TF) 17:52 - Tg2 L.I.S. # Meteo 2 18:00 - Piano perfetto. Film 2010 19:40 - Una scatenata coppia di sbirri (TF) 20:30 - Tg 2 21:05 - Nella rete dell’inganno. Film 2011 22:35 Criminal Minds: Suspect Behaviour (TF) 23:25 - Tg 2 23:40 - Tg 2 Dossier 00:25 - Tg 2 Storie 01:10 - Tg 2 Mizar. Raitre 07:15 - Rai Educational 09:10 Abbasso la miseria. Film ’45 10:30 - Abbasso la ricchezza. Film ’46 12:00 - Tg 3 12:15 Tgr l’Italia de il settimanale 2013 12:45 - Timbuctu: I viaggi di Davide 13:10 - Kingdom (TF) 14:00 - TG regione 14:20 - Tg 3

14:45 - Cuori nella tormenta. Film ’84 16:35 - Rivincita per due. Film 2006 18:10 - I misteri di Murdoch (TF) 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg 3 regione 20:00 Blob 20:25 - Common Law (TF) 21:05 - California. Film ’77 22:55 - Tg 3 23:10 - Tg regione 23:15 - Il giallo e il nero 00:25 Tg 3 00:35 - Tg 3 Agenda del mondo estate 00:55 - Fuori orario 01:05 - Nuove frontiere. Film ’39. Canale 5 08:00 - Tg 5 mattina 09:10 - Il Mammo (sitcom) 10:00 Melaverde 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Better with you (sitcom) 14:10 - Hart of Dixie (TF) 15:10 - La Grande Magia – The Illusionist (talent) 18:00 Rosamunde Pilcher: Fiori nella pioggia. Film 2001 20:00 - Tg 5 20:40 - Paperissima Sprint 21:10 - Il principe cerca moglie. Film ’88 23:50 - Il Barbiere di Rio. Film ’96. Rete 4 07:50 - Caro maestro (fiction) 09:30 - Benvenuti a tavola – Nord vs Sud (fiction) 10:50 - Ricette all’Italiana 11:30 - Tg 4 12:00 Renegade (TF) 12:55 - Siska (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Ieri e oggi in TV speciale 16:45 - Perry Mason: Partitura mortale. Film ’89 18:55 - Tg 4 19:35 - Tierra de lobos – L’amore e il coraggio (fiction) 20:30 - Tempesta d’amore (soap) 21:20 - The Mentalist (TF) 23:10 Riverworld (fiction) 00:55 - Tg 4 night news 01:20 - Ieri e oggi in TV special Cabarout 1979. Italia 1 07:00 - Quelli dell’intervallo (sitcom) 07:20 - Cartoons 10:50 Merlin (TF) 12:25 - Studio aperto # Sport Mediaset 13:40 - E allora mambo!. Film ’99 15:40 Aquamarine. Film 2005 17:40 La vita secondo Jim (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:00 - Mr Bean (sitcom) 19:20 - Senti chi parla adesso. Film ’93 21:10 - 17 Again – Ritorno al liceo. Film 2009 23:10 - No ordinary family (TF) 00:55 - Sport Mediaset 01:20 - Studio Aperto.


IN-NAZZJON Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

TV#Radju 25 Favourite Channel 07:00 - Ashram 09:00 - Malja 11:00 - Belle Donne 12:30 Best Deal 13:00 - {in g[al Kollox 15:00 - Jien u Int 17:00 - Nintrefa ’l Fuq 18:00 Teleshopping 18:30 – Allegro con brio 19:30 - Madagascar 21:00 - Entertain Me 23:00 News Point. Calypso Music TV 07:00 - Total Request Show (r) 09:00 – Love and Romance 10:00 - Teleshopping 12:00 – Music Festival (r) 13:00 - The 60s & 70s 13:30 – The 80s 14:00 - The 90s 14:30 - The 00s 15:00 - Love and Romance 16:00 – The 80s 16:30 - I Grandi Successi 17:30 – The Local Angle 18:00 – Retro Vision 19:00 - The World of Music (r) 19:30 - Cuban Music (r) 20:00 Never Ending Star 20:30 - Pop Concert 21:30 - The Local Angle (r) 22:00 - The Latest Hits (r) 23:30 - Music Videos. La 5 08:30 - Mamma Detective: Rapimenti. FIlm 2007 11:15 Love Bugs (sitcom) 12:05 - Che trucco! 12:35 - Extreme Makeover Home Edition 14:00 Suburgatory (sitcom) 14:50 Cougar Town (TF) 15:15 Happy Endings (TF) 15:45 Sposerò Simon Le Bon. Film ’86 17:30 - Waitress - Ricette d’amore. Film 2007 19:30 -

Extreme Makeover Home Edition 21:10 - Tempi moderni. Film 2007 23:00 - Make Me Perfect 23:50 - Body Work 00:15 - Vieni a vivere con me (reality).

BBC Entertainment 06:55 - Tweenies 07:15 - Buzz and Tell 07:20 - Charlie and Lola 07:30 - 3rd & Bird 07:40 Me Too! 08:00 - Garth and Bev 08:10 - Tweenies 08:30 - The Weakest Link 09:15 - Orangutan Diary 09:45 - Show Me the Funny 10:35 - Doctor Who 11:20 - Last Man Standing 12:10 - Dad’s Army 12:40 - Only Fools and Horses... 13:10 - My Hero 13:40 - Orangutan Diary 14:05 - Casualty 14:55 EastEnders 16:55 - Last Man Standing 17:45 - Orangutan Diary 18:10 - Shark Therapy 19:10 - Doctor Who 19:55 Show Me the Funny 20:45 Alan Carr: Chatty Man 21:30 The Shadow Line 22:30 - Him

& Her 23:00 - The Café 23:25 Saxondale 23:55 - Doctor Who. TCM 07:40 - Ride the High Country. Film ’62 (PG) 09:15 - The Law and Jake Wade. Film ’58 (U) 10:45 - It Started with a Kiss. Film ’59 (A) 12:35 - Kelly’s Heroes. Film ’70 (A) 15:00 -

Seven Brides for Seven Brothers. Film ’54 (U) 16:40 - The Merry Widow. Film ’52 (U) 18:30 2001: A Space Odyssey. Film ’68 (U) 21:00 - The Year of Living Dangerously. Film ’82 (PG) 22:50 - Raintree County. Film ’57 (A). MGM Movies 08:05 - Loch Ness. Film ’96 (PG) 09:50 - Access Code. Film ’84 11:20 - The Hospital. Film ’71 (AA) 13:05 - Desperate Moves. Film ’80 14:45 - The Raven. Film ’63 (X) 16:15 Doc. Film ’71 (AA) 17:50 MGM’s Big Screen 18:10 - The Alamo. Film ’60 (U) 21:00 Gothic. Film ’86 (18) 22:25 There Goes My Baby. Film ’91 (15). GO Stars 07:40 - Brother Bear 09:00 Young Hercules 09:25 Moonrise Kingdom 10:55 Happy Feet Two 12:35 - House 14:45 - Body of Lies 16:50 -

The Hunchback of Notre Dame 18:20 - The Dark Knight Rises 21:00 - Signs 22:45 Wanderlust 00:25 - Harry Potter & The Deathly Hollow Part 2. Diva Universal 07:05 - McLeod’s Daughters 08:45 - Kilokalorie 09:00 McBride: It’s Murder Madam 10:35 - La Prima Legge Di Newton 11:00 - JAG 12:40 Great Women 12:55 - Wolff’s Turf 14:48 - Great Women 15:00 - Law & Order 16:46 -

How to Keep Your Day Job 17:00 - ShakespeaRe-Told 18:45 - Fede Cieca 19:00 - Strong Medicine 20:50 - Great Women 21:00 - JAG 22:40 - Great Women 22:50 - Love. Marilyn. Iris 10:25 - Ciaknews 10:30 - Ti racconto un libro 10:50 - Dirty Affari sporchi. FIlm 2005 12:45 - Arlington Road - L’Inganno. FIlm ’99 14:55 - The Yards. Film ’99 17:20 - Chi è Cletis Tout? Film 2001 19:10 - Rag.

Arturo de Fanti Bancario Precario. Film ’80 21:05 Volessi il cielo! Film 2001 22:45 - Spaghetti a mezzanotte FIlm ’81 00:30 - Fischia il sesso. FIlm ’74. Discovery Channel 07:15 - Fifth Gear 08:10 - Mega Builders: World Class Stadium: South Africa 09:05 - North America: Outlaws and Skeletons. Bullet Points: 09:55 - Battle for the Pacific 10:50 - America’s First War on Communism 11:40 - The Vietnam War 12:35 Operation Desert Storm. 13:30 Extreme Engineering: Rio De Janerio’s Power Island Project 14:25 - X-Machines: Antonov, Behemoth, Sea Monster 15:20 Kings of Crash: A Proposal in Tooele 16:15 - Wheeler Dealers: Morris Minor Traveller 17:10 Worlds Strangest: Sleep 18:05 Desert Car Kings: Parts and Restoration 19:00 - How It’s Made 19:30 - How It’s Made: Dream Cars. Auction Hunters: 20:00 - Reel Money 20:30 Great American Cashtime.. Film ±49 21:00 - Flip Men 22:00 100 Things to Do Before You Die 23:00 - Death Row: The Final 24 Hours. Melita More 08:00 - Films & Stars 08:30 Grey's Anatomy 12:30 Amazing Race 13:15 - Mike & Molly 19:20 - Films & Stars 19:45 - Suits 20:30 - Amazing Race 21:15 - Game of Thrones 22:20 - 30 Rock 22:45 Supernatural 23:30 Enlightened 00:05 - Mike & Molly 00:35 - 2 Broke Girls 01:00 - True Blood. Biography Channel

Confessions of an Animal Hoarder: 10:00 - Janice and JD 11:00 - Lauren and Jack. 12:00 Confessions of an Animal Hoarder. Confessions of an Animal Hoarder: 13:00 - Janice and JD 14:00 - Lauren and Jack 15:00 - Lolette and Robin. Barter Kings: 16:00 - Happy Camper 16:30 - Dune Buddies 17:00 Bah-Bam 17:30 - Divide and Conquer 18:00 - Four Wheeling and Dealing 18:30 - Happy Camper 19:00 - Dune Buddies 19:30 - Bah-Bam 20:00 - Divide and Conquer 20:30 - Four Wheeling and Dealing. Hardcore Pawn: 21:00 - Seth’s Big Bet 21:30 - Oh No He Didn’t. 22:00

G˙at-tfal fuq il-Cable Jim Jam 07:05 - Lots & Lots 07:20 - Angelina Ballerina 07:35 - Thomas and Friends 07:50 - Bob the Builder 08:00 - Fireman Sam 08:10 - Barney and Friends 08:40 - Pingu 08:45 - Baby Antonio’s Circus 08:50 - My Animal Family 09:05 Benjamin’s Farm 09:10 - See The Sea 09:15 Slim Pig 09:25 - Monkey See Monkey Do 09:35 Kipper 09:45 - Igloo-Gloo 10:00 - Bob On Site 11:00 - Lots & Lots 11:15 - Oswald 11:40 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:05 Wildlife 12:10 - James the Cat 12:15 - Fluffy Gardens 12:30 - My Animal Family 12:45 Benjamin’s Farm 12:50 - See The Sea 12:55 Mio Mao 13:05 - Slim Pig 13:15 - Monkey See Monkey Do 13:25 - Bob the Builder 13:35 Fireman Sam 13:45 - Thomas and Friends 14:10 Pingu 14:15 - Tiny Planets 14:20 - Pingu 14:25 Barney and Friends 14:55 - Kipper 15:05 Angelina Ballerina 15:20 - Dougie in Disguise 15:30 - Wobblyland 15:35 - Monkey See Monkey Do 15:45 - Pingu 15:50 - Tiny Planets 15:55 Pingu 16:00 - My Animal Family 16:15 Benjamin’s Farm 16:20 - See The Sea 16:25 James the Cat 16:30 - Thomas and Friends 16:45 - Bob the Builder 16:55 - Wobblyland 17:00 Bob On Site 18:00 - Slim Pig 18:10 - Pingu 18:15 - Tiny Planets 18:20 - Pingu 18:25 -

Oswald 18:50 - Gazoon 19:00 - Angelina Ballerina 19:15 - Thomas and Friends 19:30 Bob the Builder 19:40 - Fireman Sam 19:50 Barney and Friends 20:20 - Pingu 20:25 - Pingu 20:30 - Monkey See Monkey Do 20:40 - Tiny Planets 20:45 - Tork 21:00 - Monkey See Monkey Do 21:10 - See The Sea 21:15 - My Animal Family 21:30 - Benjamin’s Farm 21:35 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Thomas and Friends. Disney Channel 08:05 - Jessie 08:55 - Austin and Ally 09:15 A.N.T. Farm 09:40 - Princess Protection Programme (U) 11:05 - Cars Toons 11:10 - Cars Toons 11:15 - A.N.T. Farm 11:35 - Good Luck Charlie 12:00 - Dog with a Blog 12:25 - Austin and Ally 12:45 - That’s So Raven 13:10 - That’s So Raven 13:35 - A.N.T. Farm 14:00 - Good Luck Charlie 14:25 - Shake It Up 14:50 - Jessie 15:10 - Dog with a Blog 15:35 - A.N.T. Farm 16:00 - Good Luck Charlie 17:10 - Dog with a Blog 18:20 - Good Luck Charlie 18:40 - Dog with a Blog 19:05 - Shake It Up 19:30 - Austin and Ally 19:50 - A.N.T. Farm 20:15 - That’s So Raven 20:40 - Good Luck Charlie 21:00 - Shake It Up 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Austin and Ally 22:10 - Wizards of Waverly Place.

07>00 08>00 09>00 10>00 13>00 14>00 14>05 15>00 15>05 16>30 18>00 18>10 19>10 19>15 19>45 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00

NET News NEToons Missjoni Telebejg[ 4 Given (r) NET News U/u[ NET News Déjà Vu Minn Festa g[al O[ra (r) NET News 4 B’Wie[ed Tlug[ tal-Lottu Trott u Galopp NET News Eklissi NET News (ikompli) Eklissi L-Istorja tal-Futbol Malti NET News

Sport fuq il-Cable Eurosport 07:30 - World Championships Athletics: Day 1 (live) 18:45 - Greene Light 19:00 -

European Championship Speedway: Moscow (live) 22:00 - World Championships Athletics 23:45 - Greene Light. Eurosport 2 07:00 - Athletics 08:00 WATTS 08:30 - Australian Rules Football: AFL Round 20: Carlton v Western Bulldogs (live) 11:30 - WATTS 12:00 J League Football: Day 20 (live) 14:00 - WATTS 15:00 -

Summer Grand Prix Ski Jumping 16:00 - Summer Open European Championships Biathlon 17:00 - Cycling 19:00 - World Championships Athletics 20:45 - World Championship Fencing: Budapest, Hungary (live) 21:30 - Fight Club 22:30 - Speedway. GO Sports 1 07:00 - ATP Masters 1000: 2013: Rogers Cup, Montreal: QF 15:00 - Barclays PL 201314: Preview of the Season 16:00 - Best of Football 201213 20:00 - Trans World Sport 21:00 - ATP Masters 1000: Rogers Cup, Montreal: SF (live) 23:30 - Best of Rugby 2012-13 01:30 - PL World 02:00 - ATP Masters 1000: Rogers Cup, Montreal: SF (live). GO Sports 2 20:00 - 2013 PGA Championship: Day 3 (live) 01:00 - Milan Channel. GO Sports 3 21:00 - Ligue 1 2013-14: Rd 1:

Girondins de Bordeaux v AS Monaco (live) 23:00 - Inter Channel.

GO Sports 4 21:00 - Ligue 1 2013-14: Rd 1: LOSC Lille v Lorient (live) 23:00 - Juve Channel. GO Sports 5 21:00 - Ligue 1 2013-14: Rd 1:

Olympique Lyonnais v OGC Nice (live) 23:00 - LFC TV.

GO Sports 7 07:00 - Vincennes Racetrack 10:00 - 2013 PGA Championship: Day 2 15:00 ATP World Tour 500: Citi Open, Washington: Highlights 16:00 - The Championships: Wimbledon 2013: Agnieszka Radwanska v Na Li 19:30 Best of Rugby 2012-13 21:30 Best of Football 2012-13 23:30

- The Championships: Wimbledon 2013: Petra Kvitova v Kirsten Flipkens 02:00 - Ligue 1 2013-14: Rd 1: Montpellier Herault SC v Paris Saint-Germain. GO Sports 8 09:00 - Vincennes Racetrack 12:00 - 2013 PGA Championship: Day 2 17:00 ATP World Tour 500: Citi Open, Washington: Highlights 18:00 - The Championships: Wimbledon 2013: Agnieszka Radwanska v Na Li 21:30 Best of Rugby 2012-13 23:30 Best of Football 2012-13 01:30 - The Championships: Wimbledon 2013: Petra Kvitova v Kirsten Flipkens. Melita Sports 1 08:00 - Bundesliga: Preview (r) 08:30 - FA Cup (r) 10:35 2012 Alpari World Match Tour (r) 12:45 - America's Cup: World Series (r) 14:25 -

Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r) 14:55 - Bundesliga: Preview (r) 15:30 - Bundesliga (live) 17:35 - Bundesliga: Highlights (r) 18:30 - Bundesliga (live) 20:35 - Bundesliga: Highlights (r) 21:25 - Bundesliga (r) 23:20 Vendee Globe 2012-13 Weekly Highlights (r) 23:40 Bundesliga (r). Melita Sports 2 12:00 - Vendee Globe 2012-13 Weekly Highlights (r) 12:55 FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 15:35 - Volleyball

Champions League Magazine The Big Hit (r) 16:05 - FA Cup 18:10 - Swedish ATG Horse Racing V75 Race Meetings 22:15 - Bundesliga: Highlights (r) 23:05 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 01:10 America's Cup: World Series (r). Malta Stars 08:00 - Malta Basketball Association (r) 09:35 - Malta Rugby Football Union (r) 11:10 - Malta Handball Association (r) 12:30 - MFA Futsal League (r) 13:50 Melita GFA 1st Div. (r) 15:35 BOV PL (r) 17:50 - Malta Basketball Association (r) 19:25 - Malta Rugby Football Union (r) 21:00 - Malta Handball Association (r) 22:20 - MFA Futsal League (r) 23:40 - Melita GFA 1st Div. (r) 01:25 - BOV PL (r).


IN-NAZZJON Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

26 Klassifikati PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun

GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.

AVVI}I G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-

injam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa talkonkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-

pront. ?emplu 99602436.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{ G[amara antika

TINKLUDI twaletta bil-

mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// talir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.

Tombla sheets

B’numri kbar u kuluri differenti. Set ta’ 8 u 10. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (bonnici printing press)– 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – minna[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur etc u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpre ss.com

L-g[oti tad-demm m’g[andux vaganzi. Ag[ti d-demm illum


IN-NAZZJON

Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

TV#Radju 23 minn Raymond Miceli - ray.miceli@media.link.com.mt

Fil-qosor The Russell Girl Una vita al bivio Raidue, 14>00

Amber Tamblyn

(fir-ritratt fuq ix-xellug) hi l-attri/i protagonista f’dan il-film drammatiku

Amerikan li n[adem fl-2008 b’re;ija ta’ Jeff Bleckner. Lil Tamblyn narawha b[ala tfajla ta’ 23 sena li qed taspira li ssir studenta tal-medi/ina. Tmur i]]ur lill-membri tal-familja tag[ha biex tag[tihom xi a[barijiet importanti, i]da minflok xi ssib?

17 Again - Ritorno al liceo Italia 1, 21>10

Michelle Trachtenberg u Zac Efron (it-tnejn fir-ritratt fuq il-lemin). Meta kellu 17-il sena Mike ikun jidher li se jag[mel futur fil-qasam tal-isport. Kollox i]da jisfaxxa meta l-g[arusa tieg[u Scarlett to[ro; tqila. Jg[addu 20 sena u ]-]wie; ta’ Mike u Scarlett ikun g[addej minn kri]i kbira. Ma jafx kif, Mike jistenba[ bid-dehra tieg[u ta’ meta kellu 17-il sena, madankollu b’mentalità ta’ ra;el li wasal biex jag[laq l-40. Tg[id jag[raf kif jista’ jisfrutta din is-sitwazzjoni stramba li jkun sab ru[u fiha? Aquamarine Italia 1, 15>40 Is-sirena

Aquamarine (Sara Paxton, fir-ritratt fuq ix-xellug) tispi//a fi swimming pool ta’ residenza. Hailey u Claire jindunaw biha u jwa[[luha f’rashom li, bil-kunsens tag[ha, jg[inuha tibda relazzjoni ta’ m[abba ma’ Raymond li jkun ja[dem b[ala attendant tal-istess pool.

Sean Connery u Christian Slater

Minn ktieb tal-mag[ruf Umberto Eco Il nome della rosa – Raiuno 23>05

Film thriller li n[adem fl-1986 b’re;ija ta’ Jean-Jacques Annaud u li hu koproduzzjoni Taljan, :ermani]a u Fran/i]a bi storja li hi me[uda minn rumanz tal-kittieb mag[ruf Taljan Umberto Eco. L-istorja hi wa[da ambjentata f’monasteru madwar 1,700 sena ilu. F’dan il-monasteru jkunu qed

ise[[u sensiela ta’ mwiet misterju]i u g[aldaqstant jintbag[at hemm patri ta’ intelli;enza straordinarja biex forsi jasal biex isolvi l-bi//a. Fost l-atturi ewlenin insibu lil Sean Connery, William Hickey u F. Murray Abraham. Il-film hu twil sag[tejn u [ames minuti.

Rivincita per due (Comeback Season) Raitre, 16>35

Walter Pierce, ra;el mi]]ewwe;, ikun ittradixxa lil martu u din qabditu. X’jag[mel u l-g[ajnuna ta’ min jitlob biex jipprova jirran;a d-differenzi ta’ bejniethom u martu tkun lesta tinsa u ta[firlu dak li g[amlilha?


Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

27 SPARAR

}ew; kompetizzjonijiet ta’ presti;ju f’Malta Fil-jiem li ;ejjin, f’Malta se jsiru ]ew; kompetizzjonijiet ta’ presti;ju. Fil-15 ta’ Awwissu se ssir ir-raba’ edizzjoni tal-Malta International Double Trap Grand Prix filwaqt li bejn is-17 u t-18 ta’ Awwissu se jsir ilMalta International Grand prix. Id-dettalji ta’ dawn i]-]ew; kompetizzjonijiet ing[ataw waqt konferenza tal-a[barijiet li saret lErbg[a u kien il-President talFederazzjoni Maltija tal-Isparar, Carmel Cascun li ta dawn id-dettalji. Numru ta’ tiraturi ;ejjin mill-Italja u mir-Renju Unit, inklu] dawk Maltin, se jie[du sehem f’dawn i]-]ew; kompetizzjonijiet li huma sponsorjati minn MSVLife, BOV u MIA. Cascun qal li r-rebbie[a ta’ dawn i]]ew; kompetizzjonijiet se jir/ievi eluf ta’ liri. Fost dawn hemm hemm itTaljan Francesco D’Aniello, tiratur li anke reba[ midalja Olimpika. I/champion mondjali Daniele di Spignio, i/-champion tal-Commonwealth Stevan Walton se jkunu tiraturi o[rajn li se jkunu qed jikkompetu ma’ dawk lokali

William Chetcuti, champion talMediterran f’Mersin, u Nathan Lee Xuereb, champion Ewropew fidDouble Tra tal-Juniors. Ta min jinnota li f’pajji]na se jkun hawn ukoll tiratri/i Taljana. It-tiraturi barranin se jaslu Malta nhar it-Tnejn li ;ej u ]-]ew; kompetizzjonijiet se jsiru fir-range talisparar fil-Bdinija. B’kollox se jie[du sehem madwar 60 tiratur, 18 minnhom fil-kompetizzjoni tad-Double Trap u 42 f’dik tat-Trap. Ilkompetizzjoni tad-Double Trap se tibda l-{amis filg[odu u t-tiraturi, fl-ewwel rawnd se jisparaw f’[ames rawnds ta’ 30 plattina -il wa[da. L-aqwa sitta jikkwalifikaw g[all-fa]i tas-semi finali li ssir il-{amis waranofsinhar. Din ilfa]i tikkonsisti minn ]ew; rawnds ta’ 15-il plattina kull wa[da. Il-kompetizjoni tat-Trap tibda s-Sibt filg[odu u t-tiraturi jisparaw fuq 75 plattina filwaqt li l-g[ada l-{add jisparaw fuq 50 plattina o[ra. L-aqwa sitta jikkwalifikaw g[as-semi finali tal{add waranofsinhar u waqtha t-tiraturi jisparaw fuq 15-il plattina.

Il-President tal-MSSF, Carmel Cascun i[abbar id-dettalji ta]-]ew; kompetizzjonijiet li se jsiru f’Malta

FUTBOL TALJAN

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL

L-ista;un ikompli fit-13 ta’ Settembru Fi stqarrija il-Kunsill tal-Malta Racing Club av]a lis-sidien u l;errejja kollha li b[alissa l-korsa tal-Marsa tinsab mag[luqa g[atta[ri; biex issirilha lmanutenzjoni tas-Sajf u l-ista;un ikompli fit-13 ta’ Settembru. Il-korsa mistennija ter;a’ tinfeta[ nhar it-Tnejn 19 ta’ Awwissu u tkun tista’ tintu]a g[at-ta[ri; f’dawn il-[inijietNhar ta’ Tnejn il-kors tifta[ minn nofsinhar ‘il quddiem, itTlieta, l-Erbg[a u l-{amis tifta[ minn kmieni filg[odu sad-9 a.m. u minn 12 p.m. sas-7 p.m. Il-:img[a tifta[ minn nofsinhar ‘il quddiem, is-Sibt

minn kmieni filg[odu sad-9.30 a.m. filwaqt li l-{add tifta[ minn kmieni filg[odu sat-8 a.m. u wara jkun hemm it-tluqijiet bil-karozza. Bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. il-korsa tkun miftu[a g[al ]wiemel tal-galopp. It-tluqijiet bil-karozza tal{add filg[odu jer;g[u jibdew mill-{add l-1 ta’ Settembru. Importanti [afna li kul[add jirrispetta dawn il-[inijiet biex ji;u evitati li jittie[du passi dixxiplinarji. Sadattant infakkru lis-sidien li l-korsa l-antika hi miftu[a g[at-ta[ri; ta’ kuljum. Il-Kunsill av]a wkoll li l-

ista;un tat-ti;rijiet se jer;a’ jibda nhar il-:img[a 13 ta’ Settembru bil-kitba g[al ti;rijiet normali tat-trott fuq distanza ta’ 2140m u galopp fuq distanza ta’ 1250m tittie[ed il-;img[a ta’ qabel b[as-soltu. Fil-programm li ;ie ppreparat g[al ti;rijiet sal-a[[ar tas-sena wie[ed isib diversi kampjonati b[al Kampjonat tal-{arifa, ilKampjonat sponsorjat millAsso/jazzjoni Fran/i]a tat-Trott u t-Tazza tal-President g[al ]wiemel tat-Trott kif ukoll ilJohnny Walker Cup u lCoronation Cup g[al ]wiemel tal-galopp.

Cagliari lura fis-Sant’ Elia

Cagliari la[qu ftehim mal-Kunsill Lokali ta’ Sardinja biex minn Ottubru li ;ej jer;g[u jibdew jilag[bu fil-grawnd ta’ Sant’ Elia. Sadattant, dawn se jilag[bu fi Trieste. Ftit tal;img[at ilu l-klabb ta’ Cagliari irre;istra l-grawnd ta’ Nereo Rocco fi Trieste b[ala l-grawnd li fih se jilag[bu fl-ista;un li ;ej imma la darba dawn la[qu ftehim mal-Kunsill ta’ Sardinja, is-Sant’ Elia se jibda jkun il-grawnd li fih jilag[bu l-partiti tag[hom. L-a[[ar darba li Cagliari lag[bu fis-Sant’ Elia kien madwar sentejn ilu. Dawn kienu waqqfu jilag[bu hemmhekk min[abba li l-klabb ma kienx [allas xi flus dovuti. Skont rapporti fil-;urnali Taljani Cagliari se j[allsu s-somma ta’ madwar €120,000 kull darba li jilag[bu log[ba.


IN-NAZZJON

Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

28 Sport WRESTLING PROFESSJONALI

Malta the Damager f’pajji]na minn Matthew Mamo

Ir-wrestler ta’ dixxindenza Maltija James Dijan Bonavia, mag[ruf a[jar b[ala Malta the Damager, l-isem li bih jikkompeti fl-Amerika, jinsab f’pajji]na g[all-20 darba f’[ajtu. “Jien nikkompeti ta[t l-isem ta’ Malta the Damager g[ax Malta hu ismi u l-laqam tieg[i u propjament dak li nag[mel, ji;ifieri l-[sara. Meta ni;i biex nikkompeti, il-karattru tieg[i hu dak ta’ Kavallier tal-Ordni ta’ Malta u meta ni;;ieled, inkun qed ni;;ieled bl-ispirtu ta’ Kavallier ta’ Malta ;o fija. Lobjettiv tieg[i hu li nuri liddinja kollha li a[na l-Maltin kapa/i nikkompetu ma kul[add, kullimkien u f’kull livell,” jg[idilna James. Hu jg[idilna li fl-Istati Uniti kull komunità hi kburija blori;ini tag[ha, inklu] James stess li jwassal lil Malta flAmerika. “Jien kburi iktar minn kull komunità o[ra fl-Amerika g[ax jien g[andi demm Malti

fil-vini tieg[i. L-objettiv tieg[i hu li nuri li Malta, kieku mhux g[ax pajji] tant ]g[ir, kapa/i teg[libha lil kull pajji] ie[or g[ax qalb il-Maltin ma jla[[aq mag[ha [add.” G[al James, Malta hi l-;enna fl-art. “Malta g[alija hi ;enna. G]ira fortizza. Meta timxi fittoroq ta’ Malta qisek miexi mittoroq tal-istorja. Kemm ili lAmerika studjajt [afna fuq Malta u kapa/i ng[idlek avveniment f’avveniment ta’ dak li g[addiet minnu Malta.” Wara din il-vaganza f’Malta, James se jkun qed jikkompeti fil-:appun. Imma filwaqt li [afna wrestlers jo[olmu li jiffirmaw ma’ kumpaniji b[al WWE – l-ikbar [olma ta’ James hi differenti. “Il-[olma tieg[i hi li nikkompeti hawn Malta. Nixtieq norganizza xow tar-wrestling professjonali. Xow li qatt ma saret b[alha f’Malta. Kif taf jien na[dem malFamily Wrestling Entertainment u g[andna

mag[na w[ud mill-aqwa wrestlers li jikkompetu g[alina,” jis[aq James. James ji]vela li l-Family Wrestling Entertainment, li hu jifforma parti minnha, g[andha l-istess xewqa ta’ James – li torganizza attività tar-wrestling f’pajji]na u kapa/i wkoll i;;ib f’pajji]na lill-le;;enda tarwrestling Hulk Hogan. L-appell ta’ James hu biex jekk xi [add jista’ jg[inu jwettaq dan, jikkuntattjah fuq Facebook jew inkella permezz ta’ email fuq maltathedamager@aol.com biex tiwettaq din il-[olma. G[al James, li jwettaq din il-[olma hu l-ahjar mod kif jonora u juri r-rispett li g[andu g[al pajji]na. Baron Mikiel Scicluna dixxendenti ta’ Bonavia Ir-wrestling hu parti kbira mid-demm tal-familja ta’ James tant li l-ku;in ta’ missier

James hu Baron Mikiel Scicluna, wrestler Malti minn Birkirkara li emigra lejn l-Istati

Baron Mikiel Scicluna (xellug) flimkien ma’ Malta The Damager

Uniti fejn ikkompeta ma numru ta’ le;;endi tar-wrestling flaqwa arenas madwar id-dinja bejn il-[amsinijiet u ttmeninijiet. Scicluna, li sfortunatament [alla din id-dinja fl-2010, la[aq l-og[la livell professjonali

possibbli fil-karriera tieg[u meta fl-1965 ffirma madWWWF, illum mag[rufa b[ala d-WWE . Iktar minn hekk, fl1996 Scicluna sar parti millHall of Fame tad-WWE malaqwa le;;endi li qatt ra dan lisport.

Costantino kow/ tal-akkademja ta’ Luqa

Rodmar Pulis

WEIGHTLIFTING

Il-Maltin i[allu impressjoni tajba Dan l-a[[ar [ames klabbs tal-weighlifting Maltin g[adhom kemm ipparte/ipaw fil-ZKC International Club Tournament organizzat mill-Federazzjoni tal-Oceania. 415-il atleta minn 63 klabb ta’ diversi pajji]i madwar id-dinja [adu sehem f’dan it-tournament daqsekk presti;ju]. Ir-ri]ultati tal-klabbs Maltin kienu inkora;;anti [afna. Ilklabb tan-nisa Starmax, immexxi minn Mark Farrugia, kiseb po]izzjoni ferm tajba hekk kif spi//a r-raba’ minn 36 klabb. Dan it-tim ;ab total ta’ 102 punt Sa[ansitra rnexxielhom ukoll jirb[u kontra l-aqwa klabb tal-Awstralja Cougars. L-a[jar atleta femminili Maltija kienet Nicole Gatt fejn bir-refg[a totali ta’ 107 kg kisbet l-ewwel post fil-livell tal-youths u s-sitt po]izzjoni overall fost 14-ilatleta.Il-kompetizzjoni g[all-klabbs tal-ir;iel kienet ferm aktar kumbattuta min[abba li riedu jikkompetu kontra 291 atleta. L-a[jar po]izzjoni ta’ klabb Malti kienet dak talKottonera, immexxi minn Jesmond Caruana, fejn dawn spi//aw fil-25 po]izzjoni fost 51 klabb. Bla dubju l-aqwa ri]ultat kien dak ta’ Rodmar Pulis fejn bir-refg[a totali ta 241 kg irnexxielu jikseb it-tielet post filJuniors u l-[ames post overall fost 53 atleta. Pulis sa[ansitra rnexielu jeg[leb lill-atleti tal-Awstralja u tTonga u dan jawgura tajjeb min[abba li Pulis huwa wie[ed mill-atleti li qed jaspiraw g[all-kwalifikazzjoni g[al-Log[ob tal-Commonwealth li se jsiru Glasgow is-sena d-die[la.

In-nursery ta’ Luqa St. Andrew’s g[adha kif [atret lil Kenneth Costantino b[ala lHead Coach. Kenneth Costantino [a post Warren Muscat li serva b[ala Head Coach tan-Nursery g[al dawn l-a[[ar sitt snin li matulhom in-nursery g[amlet passi kbar ’il quddiem konfermat bir-reb[ talkampjonat YFA U17 Section C2 l-ista;un li g[adda. Kenneth Costantino g[andu esperjenza vasta fil-log[ba talfutbol kif ukoll fix-Xjenza Sportiva. Fil-fatt hu g[andu ddiploma A fil-kow/ing millUEFA kif ukoll diploma o[ra fil-Fitness, Sports Coaching, Gym Instructor u PersonalPhysical Trainer minn istituti differenti fl-Istati Uniti, lIngilterra u Malta. Fil-karriera tieg[u b[ala kow/ fil-futbol hu [adem ma’ diversi timijiet differenti kemm tal-ir;iel, tan-nisa u ta]]g[a]ag[ f’divi]jonijiet

differenti. Fost dawn hemm Luqa St. Andrew’s FC, Birkirkara FC Ladies, Santa Venera Lightings U19 u l-kbar li mag[hom kiseb ilpromozzjoni g[at-Tieni Divi]joni fl-2003-04, Bir]ebbu;a St. Peter’s FC, Luxol Ladies Team u Mosta Ladies Team. L-esperjenza miksuba bla dubju se tkun ta’ benefi//ju g[at-tfal u ]-]g[a]ag[ membri fin-nursery biex jimxu ’l quddiem fil-log[ba tal-futbol. B[alissa Luqa St. Andrew’s FC Youth Nursery qed jilqg[u applikazzjonijiet g[al dawk li jixtiequ jissie[bu fin-nursery. Tfal subien u bniet b’età bejn il-5 snin u 17-il sena jistg[u japplikaw. Luqa St. Andrew’s F.C. Youth Nursery g[andha g[addispo]izzjoni tag[ha tliet fa/ilitajiet e//ellenti fejn it-tfal jistg[u jitg[allmu l-log[ba talfootball. Dawn huma 5-a-side pitch fl-iSkola Primarja, 9-a-

side pitch fl-iSports Complex u fir-Residenza San Vin/enz de Paul inawgurat aktar kmieni din is-sena. Dawn ilfa/ilitajiet huma attrezzati kollha b’turf artifi/jali approvat mill-FIFA. It-ta[ri; kollu jitmexxa minn kow/is kwalifikati ta[t it-tmexxija tal-Head Coach Kenneth Costantino u wkoll b’direzzjoni teknika millCoerver Coaching li hi sie[eb strate;iku mal-Luqa St. Andrew’s FC Youth Nursery. Matul is-sena jsiru attivitajiet ta’ sport ie[or u attivitajiet so/jali g[all-membri tannursery kif ukoll ikun organizzati ]jarat barra minn Malta g[all-kampijiet ta’ ta[ri; u [ar;iet kulturali. Dawk interessati li jissie[bu jistg[u ji;bru formola ta’ applikazzjoni mill-klabb talfootball fi Triq il-:dida, {al Luqa jew mill-iSports Complex fi Triq San Tumas, {al Luqa.

RANKINGS TAL-FIFA

L-Istati Uniti lura mal-ewwel 20 Wara li f’dawn l-a[[ar ;img[at reb[u lCONCACAF Gold Cup, l-Istati Uniti sabu ru[hom mal-ewwel 20 tim fid-dinja f’dawk li huma rankings tal-FIFA. L-Istati Uniti reb[u din il-kompetizzjoni meta fil-finali g[elbu lillPanama 1-0. Din hi l-ewwel darba f’dawn l-a[[ar sentejn u nofs li dan il-pajji] qieg[ed mal-ewwel 20. Ta[t l-Istati Uniti hemm il-Messiku filwaqt li lPanama, finalisti telliefa telg[u 11-il post u issa jinsabu fl-40 po]izzjoni. It-tim nazzjonali Malti tilef post f’dawn irrankings u issa jinsab fil-134 po]izzjoni. It-tim

ta’ Ghedin g[andu total ta’ 236 punt. Nhar lErbg[a li ;ej Malta tilg[ab log[ba ta’ [biberija kontra l-Azerbaijan filwaqt li f’Settembru tilg[ab ]ew; log[biet mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja kontra lBulgarija u d-Danimarka. Ma kien hemm l-ebda tibdil fl-ewwel 10 postijiet tar-rankings. Dan ifisser li Spanja, il:ermanja u l-Kolombja baqg[u fl-ewwel tliet po]izzjonijiet filwaqt li l-Italja g[adha fis-sitt post u l-Ingilterra tinsab fl-14-il post. Il-Bra]il, it-tim li reba[ it-Tazza talKonfederazzjonijiet g[adu fid-disa’ post.


IN-NAZZJON Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

Sport 29 ATLETIKA

Illum jibdew il-kampjonati mondjali fir-Russja ...Numru ta’ atleti ta’ fama mondjali mhux se jie[du sehem Illum fil-belt ta’ Moska firRussja se tibda l-14-il edizzjoni tal-kampjonati mondjali tal-atletika u sfortunatament, din ledizzjoni, minkejja li g[adha lanqas bdiet, tinsab f’riskju li tibqa’ titfakkar b[ala wa[da mill-ag[ar edizzjonijiet. Dan g[aliex se jkun hemm numru kbir ta’ atleti ta’ fama mondjali neqsin minn dawn il-kampjonati jew min[abba ra;unijiet ta’ injuries jew min[abba doping. L-organizzaturi ta’ din ledizzjoni jistg[u jikkonslaw bil-fatt li /-champion Olimpiku u l-aktar bniedem velo/i fid-dinja, Usain Bolt se jkun wie[ed minn dawk pre]enti f’Moska. Sie[bu l:amajkan, Yohan Blake se jitlef dawn il-kampjonati min[abba li ma la[aqx irkupra minn injury filhamstring, injury li ilha tag[tih il-problemi sa minn April li g[adda. Ta’ min jiftakar li Blake hu l-holder tat-titlu tal-100m u dan ifisser li mhux se jkun jista’ jiddefendi t-titlu li reba[ sentejn ilu waqt il-kampjonati

mondjali li kienu saru f’Daegu fil-Korea t’Isfel. Dakinhar Blake kien approfitta mill-fatt li Usain Bolt kien ;ie skwalifikat min[abba li kien telaq qabel l-isparatura. L-istess Bolt kien patta g[al dan id-di]appunt meta reba[ il-finali tal-200m. Bolt se jibda b[ala l-favorit li jirba[ il-finali tal-100m, spe/jalment min[abba l-fatt li sprinters b[alma huma sie[bu l-:amajkan Asafa Powell u lAmerikan Tyson Gay mhux se jkunu pre]enti. Dawn it-tnejn instabu po]ittiv g[ad-doping u din kienet [asda kbira g[ad-dinja tal-atletika, spe/jalment min[abba l-fatt li l-a[bar [ar;et ftit ;img[at qabel dawn il-kampjonati. Matul issena li g[addiet Bolt kompla jikkonferma l-qawwa tieg[u hekk kif reba[ kemm il-finali tal-100m kif ukoll tal-200m waqt l-Olimpjadi ta’ Londra. L-uniku di]appunt g[alih kien il-fatt li ma rnexxilux jikser ir-rekords mondjali li waqqaf hu stess fl-2009 waqt ilkampjonati mondjali ta’ Berlin. F’kummenti li ta Bolt

Tyson Gay mhux se jie[u sehem min[abba li hu sospi] g[ax instab po]ittiv g[ad-doping

Usain Bolt wara li sentejn ilu kien ;ie skwalifikat mill-finali tal-100m min[abba li telaq qabel l-isparatura

fil-jiem li g[addew dan kien qal li hu fidu/ju] li kapa/i jwaqqaf rekords ;odda, dejjem jekk it-temp ikun ideali u mhux umdu] b[alma kien fil-Korea t’Isfel. Ironikament, jekk Bolt jer;a’ jitlaq qabel l-isparatura u jkun skwalifikat, jista’ jag[ti l-ka] li r-rebbie[ tattitlu mondjali jkun lAmerikan Justin Gatlin, atleta li fil-passat ;ie sospi] darbtejn min[abba li instab darbtejn po]ittiv g[ad-doping. Champion Olimpika li se tkun nieqsa hi t-Torka Asli Cakir Alptekin. Din tal-a[[ar, sena ilu reb[et id-deheb fil1500m u ftit tal-;img[at ilu nstabet po]ittiva g[ad-doping. Ir-Russja, il-pajji] li qed jorganizza dawn ilkampjonati se jkollu diversi atleti nieqsa min[abba li dawn kollha qed jiskontaw sospensjoijiet ta’ doping. Huma madwar 40 l-atleti li se jitilfu dawn il-kampjonati. Matul din l-a[[ar sena, lKumitat li se jorganizza dawn il-kampjonati u l-Federazzjoni tal-atletika fir-Russja kienu ta[t attakk kontinwu millmidja min[abba li suppost, ilpajji] kellu jag[ti e]empju.

Min-na[a tag[hom, lawtoritajiet Russi minn dejjem stqarrew li r-ra;uni g[aliex instabu [afna atleti po]ittivi g[ad-doping hu min[abba li n-numru ta’ testijiet li saru huma d-doppju ta’ pajji]i o[ra. Pajji] li se jkollu [afna atleti nieqsa hu dak tal-Kenja, pajji] li fl-a[[ar edizzjoni reba[ total ta’ 17-il midalja, seba’ minnhom tad-deheb. Lakbar daqqa ta’ [arta g[allKenjani hu l-fatt li /champion Olimpiku tat-800m u holder tar-rekord mondjali, David Rudisha se jkun nieqes min[abba li ma la[aqx irkupra minn injury f’irkopptu. Il-Kenja se jkollhom neqsin ukoll lil Vivian Cheruiyot champion mondjali fil-5000 u fl-10,000m kif ukoll Abel Kirui, rebbie[ tal-maratona flOlimpjadi. Mit-tim li se jikkompeti fir-Russja huma tlieta biss l-atleti li sentejn ilu reb[u l-midalja tad-deheb filKorea t’Isfel. Dawn huma Asbel Kiprop fil-1500m, Edna Kiplagat, rebbie[a fil-maratona tan-nisa u Ezekiel Kemboi, rebbie[ flisteeplechase.

Ir-Renju Unit se jkollu lil Jessica Ennis-Hill nieqsa. Sena ilu din, quddiem ilpubbliku tag[ha stess f’Londra reb[et il-midalja taddeheb fil-heptathlon. EnnisHill kienet qed tittama li til[aq tirkupra minn injury flg[arqub imma sfortunatament g[aliha ma le[qitx. I/champion mondjali Tatyana Chernova tar-Russja mhux se tkun tista’ tiddefendi t-titlu li reb[et sentejn ilu min[abba li hi wkoll imwe;;a’. Il-fatt li dawn l-atleti kollha se jkunu nieqsa jfisser li lattenzjoni prin/ipali waqt dawn il-kampjonati se tkun fuq Bolt, l-isprinter Amerikana Allyson Felix, Kirani James tal-Grenada, ilBrittanniku Mo Farah, rebbie[ ta’ ]ew; medalji fl-Olimpjadi u Tirunesh Dibaba tal-Etjopja. L-Istati Uniti hu l-aktar pajji] li qatt reba[ midalji f’dawn il-kampjonati. LAmerikani reb[u total ta’ 275 medalja, 132 minnhom taddeheb filwaqt li r-Russja hu ttieni l-aktar pajji] li reba[ midalji. Il-kampjonati jibdew illum u ji;u fi tmiemhom fit-18 ta’ Awwissu.


IN-NAZZJON

Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

30 Sport UEFA

L-eks champions Milan u PSV kontra xulxin Milan, tim li reba[ i/Champions League seba’ darbiet u PSV, klabb li reba[ i/Champions League fl-1988 se jiltaqg[u kontra xulxin fil-fa]i tal-play-offs ta’ din il-kompetizzjoni. Dan sar mag[ruf ilbiera[ hekk kif ittellg[u l-poloz talplay-offs kemm ta/Champions League kif ukoll tal-Europa League fil-belt ta’ Nyon fl-I]vizzera. Il-log[ba bejn il-klabb Taljan u dak Olandi] se tkun wa[da fost [afna li se jintlag[bu bejn l-20 u d-29 ta’ Awwissu. Il-log[ba bejn Milan u PSV se ;;ib memorji tassemi finali ta/-Champions League tal-2005 meta dakinhar Milan kienu g[addew bir-regola tal-gowls barra minn darhom, anke jekk kienu tilfu t-tieni leg 3-1. Ironikament, dakinhar g[al PSV kien skurja ]ew; gowls Phillip Cocu u din id-darba dan se jkun qed imexxi lit-tim minn fuq il-bankina. Fl-ista;un ta’ wara, dawn it-tnejn re;g[u ltaqg[u kontra xulxin fil-fa]i tal-gruppi u PSV kienu reb[u 1-0 f’darhom u ;ew draw 0-0 f’San Siro. Intant, il-log[biet l-o[ra se jlaqqg[u lil Pacos tal-Portugall, tim li qed jilg[ab f’din il-kompetizzjoni g[all-ewwel darba, kontra l-;ganti Russi Zenit St Petersburg. Arsenal jilag[bu kontra Fenerbahce tat-Turkija filwaqt li Real Sociedad se jkunu qed jilag[bu f’din ilkompetizzjoni g[all-ewwel darba wara 10 snin u dawn jaffronaw lil Lyon. Celtic, tim li wkoll reba[ i/Champions League jilg[ab kontra Shakhter Karagandy, l-

ewwel tim fl-istorja talKazakhstan li se jkun qed jikkompeti fi/-Champions League. Basel, semi finalisti tal-Europam League matul lista;un li g[adda, jilag[bu kontra Ludogorets Razgrad. L-ewwel legs ta’ dawn ilpartiti se jintlag[bu fl-20 u fil21 ta’ Awwissu filwaqt li ttieni legs se jintlag[bu is-27 jew fit-28 ta’ Awwissu. Ta’ min jinnota li Metalist Kharkiv u Fenerbahce, ;img[a o[ra jsiru jafu jekk posthom hux garantit fi/-Champions League wara li dawn kienu sospi]i min[abba korruzzjoni imma g[adhom qed jistennew verdett min-na[a tal-Qorti talArbitra;; Sportiv, (CAS). L-10 rebbie[a ta’ dawn ilplay-offs jing[aqdu mat-22 tim li kisbu kwalifikazzjoni awtomatika fil-kompetizzjoni filwaqt li l-10 telliefa jg[addu g[all-fa]i tal-gruppi tal-Europa League. Il-finali ta/-Champions League se tintlag[ab filgrawnd ta’ Benfica is-Sibt 24 ta’ Mejju. Polza fa/li g[al Tottenham Tottenham, Seville u Feyenoord, tliet timijiet li reb[u l-Europa League darbte-

jn kull wie[ed se jkunu qed ifittxu li jibdew il-vja;; tag[hom lejn il-finali bit-tama li jirb[uha g[at-tielet darba u jing[aqdu ma’ Liverpool, Juventus u Inter b[ala l-aktar klabbs li qatt reb[u din ittazza. Tottenham m’g[andhomx ifallu meta jilag[bu kontra Dinamo Tbilisi, tim li fit-tielet rawnd tal-UEFA Cup tal-1974

Ilbiera[ ittellg[u l-poloz tal-play-offs kemm ta/-Champions League kif ukoll tal-Europa League fil-belt ta’ Nyon fl-I]vizzera.

kienu reb[ulu b’aggregate ta’ 6-2. Seville se jiltagqg[u kontra l-Pollakki Slask Wrocaw. Fittielet rawnd Seville umiljaw lil Mladost Podgorica meta reb[ulhom b’aggregate ta’ 9-1. L-ewwel leg ta’ dawn il-partiti se jintlag[bu fit-22 ta’ Awwissu filwaqt li fid-29 ta’ Awwissu jintlag[bu t-tieni legs. Ir-rebbie[a ta’ dawn ilpartiti jing[aqdu mal-10 telliefa tal-play-offs ta/Champions League. It-tlug[ tal-poloz tal-fa]i ta/Champions League u talEuropa League jitilg[u il:img[a 30 ta’ Awwissu.

Illum fil-belt ta’ Moska fir-Russja se tibda l-14-il edizzjoni tal-kampjonati mondjali tal-atletika u sfortunatament, din l-edizzjoni, minkejja li g[adha lanqas bdiet, tinsab f’riskju li tibqa’ tiftakkar b[ala wa[da mill-ag[ar edizzjonijiet. Dan g[aliex se jkun hemm numru kbir ta’ atleti ta’ fama mondjali neqsin minn dawn il-kampjonati jew min[abba ra;unijiet ta’ injuries jew min[abba doping. Fir-ritratt jidhru ]ew; sprinters Olandi]i waqt sessjoni ta’ ta[ri; jum qabel il-bidu ta’ dawn il-kampjonati. (Ritratt> Reuters)

Il-Poloz Champions League

Lyon v Real Sociedad Schalke 04 v Metalist Kharkiv Pacos de Ferreira v Zenit St Petersburg PSV Eindhoven v Milan Fenerbahce v Arsenal Steaua Bucharest v Legia Warsaw Dinamo Zagreb v Austria Vienna Viktoria Plzen v Maribor Ludogorets Razgrad v Basel Shakhter Karangandy v Celtic *L-ewwel leg tintlag[ab fl-20 jew fil-21 ta’ Awwissu *It-tieni leg tintlag[ab fis-27 jew fit-28 ta’ Awwissu Europa League

Kuban Krasnodar v Feyenoord Zulte Waregem v APOEL Nicosia Rapid Vienna v Dila Gori Pandurii Targu-Jiu v Braga Tromso v Besiktas Apollon Limassol v Nice Aktobe v Dynamo Kiev Swansea v Petrolul Ploiesti Atromitos v AZ Hafnarfjordur v Genk Elfsborg v Nordsjaelland Slask Wroclaw v Sevilla Red Bull Salzburg v Zalgiris Karabakh v Eintracht Frankfurt Minsk v Standard Liege Jablonec v Real Betis Rijeka v VfB Stuttgart Chornomorets v Skenderbeu Maccabi Tel-Aviv v PAOK Salonika St Gallen v Spartak Moscow Molde v Rubin Kazan Vojvodina v FC Sheriff Trabzonspor v FK Kukesi Esbjerg v Saint Etienne Grasshoppers v Fiorentina Maccabi Haifa v Astra Giurgiu Udinese v Slovan Liberec Dinamo Tbilisi v Tottenham H Estoril Praia v Pasching Nomme Kalju v Dnipro Partizan Belgrade v Thun *L-ewwel leg tintlag[ab fit-22 ta’ Awwissu *It-tieni leg tintlag[ab fid-29 ta’ Awwissu


IN-NAZZJON

Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

Sport 31 WATERPOLO

San :iljan jit[abtu aktar milli kien mistenni Minn Stewart Said

San :iljan Sir Alex...........21 Sirens Ritter Sport............16 (6-4),(4-5),(7-3),(4-4)

San :iljan Sir Alex kisbu reb[a o[ra meta t[abtu iktar milli mistenni biex g[elbu lil Sirens Ritter Sports 21-16. Kien fit-tielet sessjoni li l:iljani]i [adu l-kontroll talpartita. Sirens kellhom partita tajba u g[amlu l-[ajja ta’ San :iljan iktar diffi/li meta salmistrie[ kienu biss gowl ]vanta;;. G[al San :iljan spikka Matthew Zammit li skorja seba’ gowls [afna minnhom b’gowls sbie[. Fattur interessanti kien li San :iljan skorjaw id-disa’ manups li kellhom fil-partita. San :iljan reb[u l-ewwel sessjoni 6-4 b’Karl Galea jkun effettiv fi/-/entru b’doppjetta. I]da Sirens ]ammew ir-ritmu malavversarji u g[arfu jie[du vanta;; mill-i]balji difensivi ta’ San :iljan u ]ammew iddistakk baxx u sal-mistrie[ kienu 10-9. I]da San :iljan [adu kontroll tal-partita b’]ew; gowls kmieni fit-tielet sessjoni biex komplew jiskorjaw u fet[u vanta;; ta’ [ames gowls. Fl-a[[ar

Premier San :iljan Neptunes Sliema Sirens Exiles

1 Divi]joni Valletta Marsacala Otters Ta’ Xbiex Marsaxlokk

Kif Jinsabu

L R D T F K Pti

10 9 9 8 9

9 8 4 2 0

0 1 145 123 27 0 1 146 74 24 0 5 107 99 12 0 6 89 134 6 0 9 81 138 0

L R D T F K Pti

9 9 9 10 9

8 0 1 131 76 24 6 0 3 102 97 18 4 2 3 91 102 14 3 1 6 121 132 10 0 1 8 85 123 1

sessjoni San :iljan amministraw il-partita biex [adu t-tliet punti li riedu biex b’hekk baqg[u jisfidaw g[al kampjonat. San :iljan: D. Camilleri, J.C. Cutajar (1), C. Gialanze (1), K. Galea (4), K. Dowling, M. Zammit (7), M. Avramovic (2), A. Bianchi, C. Spiteri DeBarro, P. Biros (4), P. Fava (1), D. Zammit (1), J. Sammut Sirens: A. Grech, Z. Mizzi, M. Grech, J. Napier, A. Babay (6), C. Kiss (3), J. Borg (2), D. Cutajar (1), A. Zarb Cousin (2), A. Attard (2), S. Micallef, J. Zampa, J. Cremona Referees: Filippo Gomez, Peter Balzan

Andrea Bianchi ta’ San :iljan bil-ballun issikkat minn avversarji ta’ Sirens (Ritratt> Brian Grech)

Vuksanovic strumentali

Ta’ Xbiex Amigos.............13 Otters Nivea......................15 (7-4),(3-4),(1-3),(2-4)

Wirja impressjonanti ta’ Ivan Vuksanovic g[enet lit-tim G[awdxi ta’ Otters Nivea biex jiksbu r-raba’ reb[a talkampjonat meta g[elbu lil Ta’ Xbiex Amigos 15-13. Vuksanovic skorja xejn anqas minn tnax-il gowls biex minn [ames partiti biss jinsab malaqwa tliet skorers tal-Ewwel Divi]joni. Ta’ Xbiex kellhom

lil Andreas Galea nieqes u kellhom bankina qasira, fattur li ddeterminat il-partita tat-tim ta’ Mario Zammit. Kienu Ta’ Xbiex li reb[u lewwel sessjoni meta reb[u 7-4, b’Szeles jiskorja doppjetta. I]da Otters bdew ;ejjin u reb[u ttieni sessjoni b’erba’ gowls ta’ Vuksanovic biex sal-mistrie[ id-distakk kien ta’ ]ew; gowls. Vuksanovic kompla jiskorja u Otters ;abu l-iskor indaqs fittielet sessjoni. L-a[[ar sessjoni kienet dik de/i]iva u Otters b’bankina iktar twila kellhom iktar ener;ija biex jibqg[u

jilag[bu sal-a[[ar biex rebu lpartita 15-13. Ta’ Xbiex: L. Borg, L. Pace, C. Pace, Ant. Galea (4), S. Cini, M. Asciak, K. Galea (1), P. Paris (1), P. Markoch (2), M. Spiteri, O. Zammit, Y. Szeles (5) Otters: N. Grixti, G. Attard, G. Zammit, S. Xerri, P. Sciberras, A. Cachia, K. Scicluna (1), D. Schembri, A. Edward, S. Dimech, C. Martin (1), I. Vuksanovic (12), K. Grima Scott (1) Referees: Massimo Angileri, Stefan Licari

TRASFERIMENTI

PARTITI TA’ {BIBERIJI

Pirlo jista’ j[alli lil Juventus

Vincente Del Bosque se jesperimenta kontra l-Ekwador

Il-midfielder ta’ Juventus Andrea Pirlo jista’ j[alli lillBianconeri fi tmiem dan lista;un jekk ma jkunx meqjus importanti g[at-tim. Dan qalu Pirlo stess f’kummenti li ta fejn deher urtat bil-mod ta’ kif iddiri;enti qed jimxu mieg[u tul dawn l-a[[ar xhur. Pirlo ing[aqad ma/-champions Taljani fis-sajf tal-2011 u kien wie[ed mill-aqwa players matul dak l-ista;un. Il-kuntratt attwali tieg[u jintemm f’:unju tal-2014 imma dan qal li jekk ikun ta’ pi] fuq l-istonku ta’ xi [add lest li jitlaq. “Irrid in[ossni importanti u rrid inkun parti missu//ess ta’ dan il-klabb. Jekk ikolli nitlaq lil Juventus immur nilg[ab barra millpajji] u ]gur li nag[]el tim tal-aqwa kalibru,” qal Pirlo.

ROONEY – Il-manager ta’ Chelsea José Mourinho qal li se jibqa’ jipprova sala[[ar jum tas-suq ta’ trasferimenti biex jakkwista lill-attakkant ta’ Man Utd Wayne Rooney. Fl-a[[ar jiem i/-champions Ingli]i di;à rrifjutaw offerta ta’

Chelsea g[al Rooney imma minkejja dan, f’kummenti li ta Mourinho qal li mhux se jaqta` qalbu. “B[alissa qeg[din fl-Istati Uniti u b’hekk ma nafux iddettalji kollha imma la darba mmoru lura l-Ingilterra se nag[mlu minn kollox biex nakkwistawh. M’a[na qed nag[mlu xejn bil-mo[bi. Hu fatt li rridu lil Rooney u qed nippre]entaw l-offerti tag[na b’mod uffi/jali,” qal Mourinho. Ta’ min jinnota li filpreseason Rooney g[adu ma lag[abx log[ba ma’ Man Utd min[abba injury. Minna[a tag[hom Man Utd g[adhom ma akkwistaw lebda player. Matul dawn la[[ar ;img[at il-manager tag[hom David Moyes stqarr li l-klabb qed jipprova minn kollox biex jakkwista lil Cesc Fabregas ta’ Barcelona. :img[a o[ra Rooney se jkun impenjat mat-tim Ingli] li se jilg[ab log[ba ta’ [biberija kontra l-Iskozja.

FERDINAND – QPR [abbru li d-difensur Anton Ferdinand [alla lill-klabb wara li t-tnejn qablu li

jtemmu l-kuntratt. Ironikament, din l-a[bar [ar;et fl-istess jum li [u Anton, Rio Ferdinand, i//elebra 10 snin ma’ Man Utd. Anton Ferdinand, matul it-tieni fa]i tal-ista;un li g[adda kien misluf lill-klabb Tork ta’ Bursaspor. Issa Ferdinand hu bla klabb u dan ifisser li min jakkwistah ma j[allas xejn [lief issalarju tieg[u.

CISSOKHO – Id-difensur ta’ Valencia Aly Cissokho ]vela li la[aq ftehim ma’ Liverpool. Cissokho ng[aqad ma’ Valencia s-sajf li g[adda ming[and Lyon u minn dakinhar ’l hawn kiseb post fiss mal-ewwel 11 talklabb Spanjol. AGUDELO – Stoke City [abbru li akkwistaw lillattakkant internazzjonali talIstati Uniti, Juan Agudelo. Dan se jibda jilg[ab malklabb Ingli] minn Jannar li ;ej. Attwalment Agudelo qieg[ed jilg[ab mal-klabb ta’ New England Revolution. Dan tal-a[[ar lag[ab 17-il darba mat-tim nazzjonali.

Il-kow/ nazzjonali ta’ Spanja Vicente Del Bosque [abbar skwadra mimlija players ] g[a]ag[ g[al-log[ba ta’ [biberija kontra l-Ekwador. Din il-log[ba se tintlag[ab nhar l-Erbg[a li ;ej u din se tkun l-ewwel darba li Spanja se tkun qed tilg[ab wara li f’:unju tilfet il-finali tat-Tazza talKonfederazzjonijiet kontra l-Bra]il. Dakinhar it-tim ta’ Del Bosque [are; tellief bi skor ta’ 3-0. Fost players rinomati li mhux se jkunu qed jifformaw parti mill-iskwadra hemm Gerard Pique, Xavi u Sergio Busquets. Il-post vakant li se j[alli dan il-player se jimlewh diversi players ;ejjin mit-tim nazzjonali ta’ ta[t il-21 sena, tim li ri/entement reba[ il-Kampjonat Ewropew fl-I]real. Spanja tinsab f’qag[da tajba biex tikkwalifika g[at-Tazza tad-Dinja ta’ sena o[ra fil-Bra]il. B[alissa dawn g[andhom vanta;; ta’ punt fuq Franza fil-grupp rispettiv tag[ha u g[ad fadal tliet partiti x’jintlag[bu. Van Gaal iwissi lil Sneijder Il-kow/ nazzjonali tal-Olanda Luis van Gaal wissa lillplaymaker Wesley Sneijder li jekk se jibqa’ fl-istess kundizzjoni fi]ika li jinsab fiha b[alissa dan se jibqa’ jit[alla barra mill-iskwadra nazzjonali. Van Gaal [alla barra lill-eks player ta’ Inter milliskwadra li ;img[a o[ra se tilg[ab log[ba ta’ [biberija kontra l-Portugall. “G[andi l-impressjoni li Sneijder mhux qed jag[ti kas dak li qed ng[idlu. Qed in[allih barra mit-tim u min-na[a tieg[u mhux qed nara reazzjoni,” qal Van Gaal waqt konferenza tal-a[barijiet. Minkejja dan kollu, Van Gaal qal li g[adu wisq kmieni biex jeskludi lil Sneijder f’ka] li l-Olanda tg[addi g[all-fa]i finali tat-Tazza tad-Dinja.


Is-Sibt, 10 ta’ Awwissu, 2013

32 Lokali

It-tliet kunsilliera f’isem il-Partit Nazzjonalista g[amluha /ara li huma g[andhom rispett s[i[ lejn Frans Sammut, i]da huma ‘fid-dmir’ li jisimghu mir-residenti u r-residenti ta’ din it-triq iridu li t-triq tag[hom tibqa’ bl-isem Triq l-Isqof Caruana (Ritratt> Michael Ellul)

Kunsill Laburista jibdel isem ta’ triq ‘kontra r-rieda tar-residenti’ Il-Kunsill Lokali ta’ {a]-}ebbu; approva mozzjoni biex l-isem ta’ Triq l-Isqof Caruana jinbidel u minflok jigi Triq Frans Sammut li kien jg[ix f’din it-triq. Minkejja dan, din il-mozzjoni tmur kontra r-rieda ta’ 118-il resident tal-istess triq, ji;ifieri madwar 95% tar-residenti tat-triq, li ffirmaw petizzjoni biex l-isem ma jinbidilx. Dan t[abbar mill-pa;na tal-kunsilliera Nazzjonalisti ta’ {a]-}ebbu; li fuq il-pa;na tag[hom fuq Facebook qalu li “fil-laqg[a li g[addiet, il-kunsilliera Catherine Sammut xtaqet li din ittriq ti;i Triq Frans Sammut.” Catherine Sammut hi l-mara ta’ Frans Sammut u toqg[od fl-istess triq, imma ma [aditx sehem fil-votazzjoni tal-kunsill. Frans Sammut kien kittieb li bejn l1996 u l-1998 in[atar ukoll b[ala kon-

sulent kulturali tal-Prim Ministru ta’ dak i]-]mien Alfred Sant, u kien ukoll vi/in [afna tal-Partit Laburista. Hu miet fl-4 ta’ Mejju tal-2011 fl-età ta’ 65 sena. L-Isqof Saverio Caruana hu l-unika isqof li n[atar minn {a]-}ebbu; u kien strumentali biex tne[[ew minn Malta l-Fran/i]i. L-Isqof Caruana, flimkien ma ]ew; Maltin o[ra, kien mexxa r-rewwixta tal-Maltin kontra lFran/i]i. Fil-laqg[a li saret nhar il-{amis 8 ta’ Awwissu, il-kunsillier Philip Said ressaq mozzjoni sekondata mill-kunsillier Roderick Aquilina u ffirmata wkoll mill-kunsillier George Cortis, biex ittriq antika u wa[da mill-itwal f’{a]}ebbu;, li jisimha g[all-ewwel Isqof }ebbugi, tibqa’ b’dan l-isem.

Il-Kunsill Lokali ta’ {a]-}ebbu; b’ma;;oranza Laburista ja;ixxi b’mod mill-aktar parti;jan

It-tliet kunsilliera f’isem il-Partit Nazzjonalista g[amluha /ara li huma g[andhom rispett s[i[ lejn Frans Sammut, i]da huma “fid-dmir li jisimghu mir-residenti u r-residenti ta’ din it-triq iridu li t-triq tag[hom tibqa’ bl-isem Triq l-Isqof Caruana.” Minkejja dan, il-mozzjoni g[addiet wara vot li ttie[ed fil-kunsill. L-istess pa;na tal-kunsilliera [abbret li “is-Sindku donnu kien ippreparat sew, tant li sa[ansitra xtara ktieb minn butu fejn fih hemm spjegat

media•link COMMUNICATIONS

il-karattru tal-Isqof Caruana. Skont isSur Grixti, l-Isqof Caruana “ma tantx g[amel ;ie[ g[al {a]-}ebbu; g[ax dejjem [aseb fih innifsu u mhux g[annazzjon.” Il-kunsilliera f’isem il-Partit Nazzjonalista g[amlu l-argument li wie[ed ma jridx ji;;udika l-karattru i]da g[andu jisma’ xi jridu r-residenti ta’ din l-istess triq. “Il-kunsilliera Laburisti qablu li jivvuttaw kontra l-mozzjoni tal-PN u [aslu jdejhom billi qalu li issa g[andu jidde/iedi l-kumitat g[all-ismijiet tattoroq,” tkompli l-istqarrija. Il-kunsilliera Nazzjonalisti fi stqarrija qalu li “dan huwa a;ir mill-iktar parti;jan” u wieg[du li se jkomplu jag[mlu [ilithom biex dan ma jsirx, skont ix-xewqa tal-istess residenti.


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.