Il-MUMENT 25 t'Awwissu

€0.75

Numru 2,177

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013 L-INVESTIGAZZJONI MILL-BORD INDIPENDENTI DWAR L-ARREST INTORTAMENT TA’ DARRYL BORG MILL-PULIZIJA

L-Oppo]izzjoni titlob g[ar-ri]enja ta/-Chief of Staff ta’ Manuel Mallia Omm il-vittma fl-affidavit tgiddeb lill-Prim Ministru Joseph Muscat, lill-Ministeru ta’ Manuel Mallia, lill-og[la uffi/jal tal-Ministeru Silvio Scerri u lill-Kummissarju tal-Pulizija Silta mill-affidavit iffirmata minn Jane Borg, omm il-vittma li tirreferi g[all-pressjoni li g[amlilha Silvio Scerri

Silvio Scerri (xellug) flimkien mal-Kummissarju tal-Pulizija Peter Paul Zammit

Anton Refalo ma ji/[adx li g[andu mal-€10 miljun fi proprjetà u rikkezzi Ara pa;na 2

Jane Borg, omm Darryl i]]ag[]ug[ ta’ 27 sena li kien arrestat intortament mill-Pulizija fuq hold-up qed tgiddeb lill-Gvern fosthom lillPrim Ministru Joseph Muscat, lillMinisteru tal-Intern u l-og[la uffi/jal tieg[u /-Chief of Staff Silvio Scerri kif ukoll lill-Kummissarju talPulizija Peter Paul Zammit li kien proprju Charles Attard ‘I]-}ambi’ li g[andu rekord kriminali li kellem lil binha biex jie[du lMinisteru [alli jkellem lil Silvio Scerri. Dan meta kienet di;à bdiet tinstema’ x-xhieda quddiem il-Bord Indipendenti li qieg[ed jinvestiga l-pro/ess li wassal g[all-arrest ta’ Darryl Borg mill-Pulizija meta dan kien inno/enti.

Dan jo[ro; mill-affidavit ;uramentat ta’ ]ew; pa;ni iffirmati minn Jane Borg fejn tat rendikont dettaljat ta’ dak li se[[ bejn it-13 u l-14 ta’ Awwissu li g[adda. Jason Azzopardi, il-Kelliem tal-Oppo]izzjoni

Malta fir-rotta ewlenija ta’ traffikar ta’ nisa ?ini]i

dwar l-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali lbiera[ wara nofsinhar ]vela d-dettalji tal-affidavit f’konferenza tala[barijiet.

Mill-affidavit jo[ro; ukoll li lMinistru Manuel Mallia kien jaf b’kollox x’qieg[ed ise[[ min[abba li Silvio Scerri kien tkellem malMinistru fuq il-ka].

“Kien Charles Attard mag[ruf b[ala ‘I]-}ambi’ li kellem lil ibni u qallu biex jitkellem ma’ xi [add millMinisteru tal-Intern.” Hekk iddikjarat fl-affidavit Jane Borg. Charles Attard kien instab [ati ta’ reati kriminali mill-Qorti b’rabta mal-attentat ta’ qtil fuq l-eks Ambaxxatur ta’ Malta g[allUE Richard Cachia Caruana fl-1994.

Fl-affidavit jing[ad li t-Tlieta 13 ta’ Awwissu, il-vittma Darryl Luke Borg, qal lill-ommu li Charles Attard kien qallu biex imur mieg[u fis-2 p.m. biex ikellem lil xi [add. L-omm tg[id li hi assumiet li dan kien dwar il-ka] ta’ binha. L-omm qalet li ma kenitx se t[alli lil binha jmur wa[du u li kienet sejra mag[hom.

g[al pa;na 2

Il-:i]witi Maltin fil-mira tal-vjolenza estremista fl-E;ittu Ara pa;na 6

Ara pa;na 7

2

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

A[barijiet Lokali

Omm il-vittma tgiddeb lill-Gvern DIKJARAZZJONI :URAMENTATA TA’ OMM IL-VITTMA . .

Il-vittma Darryl Luke Borg, qal lill-ommu li Charles Attard mag[ruf b[ala ]-}ambi, kien qallu biex imur mieg[u fis-2 p.m. biex ikellem lil xi [add.

L-omm qalet li ma kenitx se t[alli lil binha jmur wa[du u li kienet sejra mag[hom.

13 08 2013

Waranofsinhar, l-omm u t-tifel ltaqg[u ma’ Charles Attard fil-pjazza ta’ Birkirkara, rikkbuh fil-karozza u qalilhom biex isuqu lejn il-Belt.

Charles Attard iffirma fir-reception tal-Ministeru u da[[alhom fl-uffi//ju ta’ Silvio Scerri.

Jason Azzopardi, il-Kelliem tal-Oppo]izzjoni dwar l-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali flimkien ma’ David Agius, il-Whip tal-Grupp Parlamentari Nazzjonalista fil-konferenza tal-a[barijiet tal-biera[ minn pa;na 1

Dakinhar waranofsinhar, lomm u t-tifel ltaqg[u ma’ Charles Attard fil-pjazza ta’ Birkirkara, rikkbuh fil-karozza u qalilhom biex isuqu lejn ilBelt. Charles Attard iffirma fir-reception...Charles Attard da[[alna g[and din il-persuna (Silvio Scerri).

F’din il-laqg[a l-omm qalet li hi ma kenitx se ta//etta li lpulizija [adu ]ball meta fixklu persuna ma’ o[ra. “Dan g[aliex dak li wettaq ir-reat hu mag[mul ]g[ir, filwaqt dak li binha hu twil.”

F’[in minnhom Silvio Scerri waqqafha u staqsiha: “L-Ispettur Elton Taliana kkuntattjakom, hux?” Hi we;bitu li kienet hi stess li /emplet lil Taliana biex tirringrazzjah talli kien sab lil dak li kien verament wettaq irreat. Dan g[aliex, skont lomm, kieku ma ;arax hekk, binha kien ikun g[adu akku]at b’reat li ma wettaqx. Flaffidavit hi qalet li Scerri beda jinsisti jekk kinux jafu lillIspettur Taliana u x’kien qalilhom. Hi we;bitu li kienet biss taf li dan hu l-ispettur taddistrett u li meta kkuntattjat lil Taliana biex tirringrazzjah, hu qallha li ma kelliex g[alfejn g[aliex kien sempli/iment qed jag[mel xog[lu.

Hi qalet ukoll li fl-istess telefonata kienet staqsiet lillIspettur Taliana dwar kif kien ;ara l-ka] u hu qallha li waqt

li kien qed jara l-filmat dwar dan il-ka], /emplulu li jista’ jitfi kollox g[ax kienu qabdu lil min kien wettaq ir-reat.

“Waqt li kont g[and Silvio Scerri, [assejt li flok kont qed ni;i trattata b[ala omm ilvittma li qed tirrakkonta x’kien ;ara, kont qisni qed ni;i interrogata jiena stess dwar l-Ispettur Taliana.”

Silvio Scerri qallha li kellha opportunità tad-deheb biex dak li kienet qed tg[id lilu, tg[idu lill-Bord u insista li lg[ada hi u t-tifel imorru quddiem il-Bord. “It-tifel qallu li l-g[ada ma kienx jista’ g[ax kellu jmur il-Qorti.

Silvio Scerri qalli biex l-g[ada jmur il-Ministeru stess quddiem il-Bord fil-11 a.m.

Jien la g[idtlu iva u lanqas le.

Però filg[axija Charles Attard, i]-}ambi, /empilli biex nikkonfermalu, [a;a li jien g[amilt.”

L-g[ada l-omm tal-vittma marret quddiem il-Bord talPulizija. It-tifel qam ma jifla[x u /emplet lill-avukat biex tinfurmah li ma setax jattendi l-Qorti.

Qabel ma da[let, raha Silvio Scerri u staqsiha g[alfejn ma ;iex it-tifel. Hi qaltlu li kien ma jifla[x, i]da Scerri sa[aq li t-tifel bilfors kellu jkun pre]enti. Fil-fatt hu offra li lMinisteru jibg[at karozza biex sal-11.30 a.m. jiltaqa’ malBord tal-Pulizija.

Hi /emplet lit-tifel biex

Fil-laqg[a l-omm qalet li hi mhux se ta//etta li l-pulizija [adu ]ball meta fixklu lil binha ma’ persuna o[ra.

Charles Attard filg[axija j/empel lill-omm il-vittma biex jikkonferma li l-g[ada fil-11 a.m. kienet se tmur il-Ministeru quddiem il-Bord. .

.

14 08 2013

L-omm tal-vittma fil-11 a.m. marret quddiem il-Bord Indipendenti tal-Pulizija. It-tifel qam ma jifla[x u /emplet lill-avukat biex tinfurmah li ma setax jattendi mieg[u l-Qorti.

Qabel ma da[let quddiem il-Bord, raha Silvio Scerri u staqsiha g[aliex binha ma kienx ;ie.

Hi qaltlu li kien ma jifla[x, i]da Scerri insista li t-tifel bilfors kellu jkun pre]enti. Scerri offra li l-Ministeru jibg[at karozza biex sal-11.30 a.m. jiltaqa’ mal-Bord tal-Pulizija.

Fil-11.15 a.m., l-omm /emplet lit-tifel biex iqum u jipprepara. Fl-istess [in ippruvat tikkuntattja lill-Ministeru biex jibg[atu l-karozza, i]da ma kellix twe;iba. Hi [adet ilkarozza tag[ha u marret il-Belt biex it-tifel jiltaqa’ mal-Bord.

jil[aq iqum u jipprepara. Flistess [in ippruvat tikkuntattja lill-Ministeru biex jibg[atu lkarozza, i]da ma kelliex twe;iba. Hi [adet il-karozza tag[ha u marret il-Belt biex ittifel jiltaqa’ mal-Bord.

“I/-Chairman tal-Bord staqsa lili u lit-tifel, li kien filkamra g[ax kien wasal qabli, jekk konniex ir/evejna xi karta [alli nidhru quddiem il-Bord.

Jiena we;ibtu li ma kontx mistiedna formalment imma fehemtu x’kien ;ara l-;urnata ta’ qabel meta persuna ressqitna quddiem Silvio Scerri li nsista li nidhru quddiem il-Bord.”

Fl-affidavit jing[ad li /Chairman tal-Bord staqsieha jekk kenitx ikkuntatjajt lil xi [add mill-Pulizija u hi qaltlu li din il-mistoqsija kienu staqsewieli l-;urnata ta’ qabel u bejn wie[ed u ie[or qaltlu listess diskors li qalet lil Silvio Scerri.

Omm il-vittma qalet li g[amlet din id-dikjarazzjoni ;uramentata peress li ntqal u nkiteb [afna fil-pubbliku li hu

skorrett dwar dak li se[[.

B’dan il-mod hi qalet li qed tag[ti l-verità tal-fatti. L-omm qalet ukoll li “quddiem il-Bord tkellimna ming[ajr ;urament.”

Jason Azzopardi qal li laffidavit jag[tih ra;un meta sSibt 17 ta’ Awwissu li g[adda ]vela f’konferenza tala[barijiet li Silvio Scerri, u]a lil Attard biex ikellem lil Darryl Luke Borg.

“G[aldaqstant, il-po]izzjoni ta’ Silvio Scerri m’g[adhiex aktar tenibbli,” kompla lKelliem tal-Oppo]izzjoni li ]ied li llum jidher li hawn min ja[seb li hu ’l fuq mil-li;i.

Hu sejja[ biex tintrefa’ responsabbiltà kemm millMinistru tal-Intern Manuel Mallia, mill-Kummissarju talPulizija Peter Paul Zammit, u anke mill-Prim Ministru Joseph Muscat li t-Tnejn li g[adda wkoll qabel ma’ dak li qieg[ed jg[id Silvio Scerri i]da li l-affidavit ta’ Jane Borg ippubblikat ilbiera[ jgiddibhom kollha kemm huma.

Jason Azzopardi tenna li l-

interess tal-Oppo]izzjoni hu li to[ro; il-verità kollha, u min jag[mel il-[a]in, iwie;eb g[alih.

G[al dan kollu, il-Gvern fi stqarrija akku]a lillOppo]izzjoni li qed ixxekkel l-investigazzjoni.

I]da l-PN fi stqarrija tard ilbiera[ filg[axija sostna li hu /ar li l-Ministeru u Silvio Scerri qeg[din jilag[buha talboloh quddiem il-verità. Iddikjarazzjoni tal-omm tikkonferma li Silvio Scerri u]a lil Charles Attard biex ikellem lill-vittma.

Quddiem dawn il-fatti qal ilPN, il-Ministeru tal-Intern u Silvio Scerri qeg[din jirrepetu ver]joni vvintata minnhom biex tkun ripetuta mix-xandir tal-istat li jaqa’ ta[t l-istess Ministeru. Il-PN mill-;did sejja[ g[ar-ri]enja ta’ Silvio Scerri u biex tin;arr irresponsabbiltà politika millMinistru tal-Intern u mill-Prim Ministru li g[a]lu li jemmnu lil Silvio Scerri minflok lillomm il-vittma.

Ara wkoll pa;ni 11 u 15

Anton Refalo ma ji/[adx

Il-Ministru Anton Refalo wara li [a l-;urament ta’ Ministru Laburista

Fl-a[[ar ;img[a ma kien hemm l-ebda /a[da, u daqstant ie[or ebda twe;iba ming[and Anton Refalo, il-Ministru g[al G[awdex g[al a[bar li ]velat din ilgazzetta nhar il-{add li g[adda li “ilMinistru Anton Refalo g[andu b’€10 miljun fi proprjetà u rikkezzi li jvarjaw f’antikitajiet u fided mixtrija f’irkantijiet b’valur ta’ mijiet ta’ eluf kbar ta’ ewro.

Il-Ministru Anton Refalo qieg[ed ukoll ikompli jevita milli jwie;eb dwar d[ul finanzjarju li ;ej minn kirijiet ta’ appartamenti li w[ud minnhom irrefera g[alihom fid-dikjarazzjoni tal-assi i]da ma semma xejn li dawn jinkrew. Dawn

l-appartamenti, li [afna minnhom jag[tu g[all-ba[ar fix-Xlendi u f’Marsalforn i;ibu prezz tajjeb [afna mill-kirja tag[hom u g[aldaqstant jissarraf fi d[ul finanzjarju.

Il-Ministru ta’ G[awdex ma /a[adx li f’G[awdex g[andu artijiet o[rajn li huma rre;istrati f’isem persuni o[ra. ilmument hu infurmat li [afna minn dawn l-artijiet jinsabu fil-Qala.

L-attitudni tal-Ministru Anton Refalo qed tkompli tqajjem suspetti kbar, aktar u aktar meta jippossiedi dawn il-miljuni kbar ta’ ewro fi proprjetà u antikitajiet meta fl-istess waqt iddikjara li fl-2012

kellu d[ul ta’ €6,470 biss mill-prattika legali, minbarra l-€20,129 li ;ejja millonorarja parlamentari waqt li g[andu self li kwa]i jla[[aq €1 miljun li jrid i[allas.

Sorsi li tkellmu ma’ il-mument qalu li din l-im;iba ta’ Anton Refalo bdiet tpo;;i wkoll aktar pressjoni fuq il-Prim Ministru Joseph Muscat li skont dawk li tkellmu ma’ din il-gazzetta qalu “li Anton Refalo hu wisq b’sa[[tu partikularment fit-13-il Distrett biex ilPrim Ministru tg[addilu minn mo[[u li jie[u xi forma ta’ azzjoni fil-konfront ta’ Refalo.”

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

Lokali

3

}idiet fl-udjenzi u s-semmieg[a g[al Net TV u Radio 101 St[arri; tal-Awtorità tax-Xandir jag[ti ]ieda fl-udjenza ta’ Net TV ta’ 138% fuq perijodu ta’ sena “L-a[[ar xhur kienu jfissru [afna xog[ol u [afna tibdiliet kemm g[at-televi]joni kif ukoll fir-radju. Ta’ dan di;à qed jinkisbu r-ri]ultati. Grazzi lil kull min jarana u jismg[ana.” Dan hu kliem ta’ ringrazzjament minn Karl Gouder, il-Kap E]ekuttiv tasSales & Marketing talkumpanija media.link communications, f’kummenti li ta reazzjoni tieg[u g[allist[arri; li jkopri t-tliet xhur bejn April u :unju, im[abbar mill-Awtorità tax-Xandir u li ra ]ieda fl-udjenza fi programmi fuq Net Television. Dan l-ist[arri; wera ]ieda ta’ 138%, minn 3.85% g[al 9.16 fil-mija fuq perijodu ta’ sena.

L-istazzjon tar-radju Radio 101 kellu wkoll ]ieda tul listess perijodu. Dan ifisser li Radio 101 ]ied l-udjenza meta mqabbel mat-tliet xhur

ta’ qabel b’0.63% g[al 5.47%.

L-istess jista’ jing[ad g[al portal maltarightnow.com li esperjenza ]ieda sostanzjali fil-popolarità tieg[u fejn innumru ta’ ]jarat fis-sit ]died b’142% meta mqabbel malistess perjodu tas-sena li g[addiet.

Karl Gouder spjega li f’dawn l-a[[ar xhur b’mod partikolari sar [afna xog[ol u se[[ew [afna tibdiliet.

“B’mod partikolari ringrazzjamenti kbar lil kull min qed jirriklama malistazzjon tat-televi]joni, tarradju u mal-media l-o[ra stampata b[all-gazzetti.

Inkora;;anti huwa li qeg[din nir/ievu reazzjonijiet tajbin ming[and dawk li jirriklamaw, fejn jidher li telespettaturi u semmieg[a qeg[din jirrikorru g[and min jirriklama u jixtru jew jag[mlu u]u mis-servizzi

B[alissa qieg[ed isir l-a[[ar xog[ol qabel ma tkun ]velata l-iskeda ta’ xandir g[all-[arifa (Ritratt> Roberto Runza)

tag[hom.”

Mistoqsi dwar il-[idma g[all-;img[at u x-xhur li ;ejjin, Karl Gouder spjega li b[alissa id-dipartiment li jmexxi hu jinsab fl-a[[ar irtokki biex jing[alqu l-a[[ar dettalji g[all-iskeda tal-[arifa

li se tkun inawgurata f’Settembru. Ri]ultati b[al dawn ikomplu jag[tuna entu]ja]mu biex intejbu rri]ultati fix-xhur li ;ejjin sostna Karl Gouder.

Louiselle Vassallo, il-Media Manager ta’ Net Television

qalet li hemm prospetti tajbin g[al Net TV. Hija wkoll sostniet l-importanza tarreklamar biex jibqg[u jitwasslu programmi ta’ kwalità li jinteressaw lilludjenzi kemm tar-radju kif ukoll tat-televi]joni.

4

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

Lokali

:lieda o[ra dwar il-kampijiet f’Tal-Mag[luq ...did-darba bejn is-Sindku ta’ Marsaxlokk u s-Segretarju tal-Kumitat Laburista minn Matthew Bonett – matthew.bonettt@media.link.com.mt

Il-bajja f’Tal-Mag[luq kienet mi]g[uda b’kampijiet u vetturi bi ksur tal-li;i li waslu g[al ilmenti u rabja fost residenti Xlukkajri li kellhom imorru f’bajjiet ’il barra mir-ra[al biex jg[umu

Fl-a[[ar jiem, il-pa;na ta-sit so/jali Facebook tal-Kunsill Lokali ta’ Marsaxlokk spi//at l-arena ta’ diversi botti u risposti bejn numru ta’ residenti ta’ Marsaxlokk dwar il-kampijiet li tul dan is-sajf iddominaw il-bajja talMag[luq f’Marsaxlokk. Fost il-persuni li spi//aw fi ;lied bil-kitba kien hemm is-Sindku Laburista ta’ Marsaxlokk Edric Micallef, li kien ukoll kandidat fl-a[[ar elezzjoni ;enerali, u sSegretarju tal-Kumitat tal-Partit Laburista f’Marsaxlokk Saviour Attard.

Wa[da mill-konver]azzjonijiet bdiet minn Saviour Attard li qal li minkejja li dda[[lu l-byelaws li j]ommu milli jkun hemm kampijiet f’Tal-Mag[luq, xorta wa[da dan is-sajf kien iddominat minn kampijiet f’din il-bajja. Pront kien is-Sindku li wie;bu li b[ala “Segretarju tal-Kumitat tal-Partit filGvern”, g[andu jipprova j/empel lillMinisteru tal-Intern “biex iqajjem lillpulizija fuq tag[hom g[ax meta /empilt anke jien stess kollhom sku]i.”

Din it-twe;iba xejn ma ni]let tajjeb mas-Segretarju tal-Kumitat tal-Partit Laburista li wie;eb li g[andu jkun is-

Sindku li jag[mel dan ix-xog[ol u mhux hu b[ala Segretarju ta’ Kumitat.

Sa[ansitra kien hemm min ing[aqad ma’ Attard f’appell lis-Sindku biex jie[u azzjoni fuq dak li kien qed ise[[ f’Tal-Mag[luq.

Jidher li din il-pressjoni ta’ Attard [alliet il-frott g[aliex jumejn wara, sSindku tella’ post li fiha kkwota ittra li hu bag[at lill-Korp tal-Pulizija biex jag[mel pressjoni biex jitne[[ew ilkampijiet li ntramaw fil-bajja talMag[luq.

Sadanittant, il-bajja tal-Mag[luq tidher li qed tqajjem rewwixta o[ra f’Marsaxlokk, din id-darba min[abba li l-Gvern idde/ieda li l-bajja tkun wa[da minn dawk fejn ikunu jistg[u jitni]]lu l-klieb biex jg[umu missidien tag[hom.

Fuq l-istess pa;na tas-sit so/jali Facebook, Daniel Zerafa, li kien kandidat tal-Partit Laburista flelezzjoni tal-Kunsilli Lokali, esprima d-di]appunt min[abba li l-Gvern Laburista [a din id-de/i]joni. Hu fisser din id-de/i]joni b[ala “ina//ettabli” g[aliex Marsaxlokk m’g[andux jitqies b[ala tajjeb biss mal-annimali.

Skont dak li nkiteb fuq Facebook, ir-relazzjoni bejn Saviour Attard, is-Segretarju tal-Kumitat tal-PL f’Marsaxlokk u Edric Micallef is-Sindku Laburista xejn mhi tajba

Kariga parti;jana fl-Isptar Monte Carmeli Is-settur tas-sa[[a qieg[ed ikompli jintlaqat mhux biss minn transfers politi/i i]da anki minn aktar [atriet parti;jani hekk kif il-Ministru tas-Sa[[a Godfrey Farrugia se ja[tar lil Clifton Grima, Sindku Laburista tal-Imsida u kandidat g[all-elezzjoni ;enerali li g[addiet g[all-Partit Laburista fuq id-9 u l-10 Distrett.

Il-[atra li se jing[ata Clifton Grima hi ta’ Kap E]ekuttiv tal-Isptar Monte Carmeli li ;;orr salarju

ta’ €65,000. Grima se jing[ata wkoll staff privat u se jkollu wkoll il-fakultà li jke//i jew jitrasferixxi lil dawn l-impjegati.

Il-Ministru Godfrey Farrugia di;à laqqa’ lil Grima ma’ uffi/jali fil-Ministeru u fid-Dipartiment tas-Sa[[a b[ala parti mill-pro/ess ta’ familjarizzazzjoni.

Clifton Grima, li m’g[andux esperjenza fil-qasam tas-sa[[a g[ajr li b[ala professjoni hu avukat, deher

die[el diversi drabi fil-Ministeru tas-Sa[[a. L-istess sorsi fissru l-g[a]la ta’ Grima “[a]ina min[abba li m’g[andux esperjenza medika u li fa/ilment ikollha riperkussjonijiet serji f’settur daqstant delikat.”

Is-sej[a pubblika g[all-kariga ta’ Kap E]ekuttiv flIsptar Monte Carmeli kienet [ar;et qabel l-elezzjoni ;enerali, i]da l-i]viluppi ta’ wara l-elezzjoni ;enerali, waslu biex dan il-Kandidat Laburista jing[ata limpjieg li se jibda l-;img[a d-die[la.

Lokali 5

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

REAZZJONIJIET TAL-UNIONS G{AD-DOKUMENT TA’ QABEL IL-BA:IT MA{RU: MILL-GVERN

Ekonomikament il-pajji] g[adu qed jag[sar il-frott u l-[idma tal-a[[ar le;i]latura

JOSEF VELLA, Seg. :enerali U{M

VINCE FARRUGIA, Direttur :enerali GRTU

WILLIAM PORTELLI, President CMTU

TONY ZAHRA, President tal-MHRA

TONY ZARB, Seg. :enerali GWU

“Il-po]izzjoni li ninsabu fiha hi mertu ta’ kif kien qed jitmexxa l-pajji] tul ille;i]latura l-o[ra g[aliex issa qed nie[du l-frott ta’ /ertu [idma u ppjanar ekonomiku li sar”

“Stag[;ibt meta rajt idDokument ta’ qabel il-Ba;it g[aliex stennejt li minn ekonomista ;did u tajjeb b[al Edward Scicluna, jo[or;u ideat ;odda. Il-Gvern kellu jo[ro; b’sa[[tu meta jitqies li dan hu kontinwazzjoni tal-passat”

“Hemm b]onn li jkun konsolida dak li nkiseb fla[[ar snin. Il-Gvern irid ikompli jsa[[a[ l-isforzi biex jo[loq ix-xog[ol u jattira investiment barrani”

“Ir-ritmu ekonomiku hu ;lieda kontinwa u rridu mmorru a[jar...wie[ed g[andu jara x’se jda[[al imbag[ad jara x’se jonfoq”

“Kul[add irid joqg[od attent g[ax jekk tog[la l[ajja, ma jkun tajjeb g[al [add, la g[all-pajji] u lanqas g[all-[addiema”

Je]isti qbil bejn il-unions ewlenin li d-Dokument ta’ qabel il-Ba;it ma[ru; minn Edward Scicluna, il-Ministru tal-Finanzi, juri fejn jinsab ekonomikament pajji]na li hu dovut g[all-ippjanar li sar mill-Gvern Nazzjonalista pre/edenti i]da l-unions iwissu lill-Gvern Laburista biex ma jibba]ax it-tkabbir ekonomiku fuq settur wie[ed b[al dak tal-kostruzzjoni imma minflok jara kif se jattira industriji ;odda lejn il-pajji].

Il-unions jappellaw lill-Gvern Laburista biex jie[u azzjoni biex jikkontrolla l-ispi]a tieg[u. minn Rebecca Borg – rebecca.borg@media.link.com.mt

Ekonomija b’sa[[itha fl-2012 Id-Dokument ta’ qabel il-Ba;it jirreferi g[arri]ultati po]ittivi miksuba fl-oqsma tal-impjiegi, lesportazzjoni, id-d[ul finanzjarju g[all-Gvern fl2012, fl-istess ]mien meta Malta ]ammet ilkompetittività tag[ha.

William Portelli, il-President tal-Konfederazzjoni tat-Trade Unions Maltin (CMTU) qal li s-su//ess hu dovut g[al governanza tajba tal-ekonomija u konsistenza biex jintla[qu l-miri fl-impjiegi u flinvestiment dirett barrani. Aspetti o[ra huma lproduttività b’valur mi]jud u implimentazzjoni ta’ strate;ija ambizzju]a fit-turi]mu li g[enu biex Malta ssa[[a[ it-tkabbir ekonomiku.

Josef Vella, is-Segretarju :enerali tal-Union {addiema Mag[qudin (U{M) fakkar li fille;i]latura li g[addiet, minkejja l-kri]i ekonomika u finanzjarja madwar pajji]na, Malta rnexxielha ]]omm stabbiltà. “Il-po]izzjoni ta’ llum hi mertu ta’ kif tmexxa l-pajji] tul il-le;i]latura l-o[ra g[aliex issa qed nie[du l-frott ta’ /ertu [idma u ppjanar ekonomiku li sar.” Dan g[aliex, kompla Josef Vella, il-pajji] g[ad g[andu l-effetti ta’ dan landament ekonomiku po]ittiv tal-le;i]latura li g[addiet. “Il-U{M tittama li dan l-andament ekonomiku jkompli ji;i sostnut.”

Is-Segretarju :enerali tal-GWU, Tony Zarb, qal li dan hu dovut g[all-gvern li j;ib quddiemu lewwel affarijiet importanti fl-interess tal-pajji] u tal-poplu spe/jalment g[all-inizjattivi g[all-[olqien tax-xog[ol.

Vince Farrugia, id-Direttur :enerali tal-GRTU, semma kif Malta tat ir-ri]ultati g[ax ma kellhiex problema ta’ qg[ad. I]da hu spjega kif il-pajji] irid jindirizza s-snajja’ li qed ji;u mg[allma u l-[iliet li qed tipprovdi l-industrija b’mod ;enerali.

Hu qal li stag[;eb meta ra d-Dokument ta’ qabel il-Ba;it g[aliex stenna li jo[or;u ideat ;odda minn ekonomista ;did u tajjeb b[all-Ministru Edward Scicluna. “Fl-ewwel sena wara l-elezzjoni, il-Gvern kellu jo[ro; b’sa[[tu meta jitqies li dan hu kontinwazzjoni tal-passat. Kont nippretendi li kellu jo[ro; b’affarijiet kura;;u]i [alli l-finanzi tal-

pajji] jitpo;;ew fuq saqajhom biex pajji]na ma jispi//ax b[al pajji]i o[rajn.”

William Portelli qal li hemm b]onn li jkun konsolidat dak li nkiseb fl-a[[ar snin u jkunu rfinati l-istrate;iji nazzjonali, l-aktar dawk

settorjali. “Il-Gvern irid ikompli jsa[[a[ l-isforzi biex jo[loq ix-xog[ol u jattira investiment barrani u b’hekk jkun qed jg[in lill-industrija u l-SMEs biex isa[[u l-kummer/ fis-swieq lokali u internazzjonali. Hu appella lill-Gvern biex jikkontrolla l-infiq pubbliku waqt li awgura li jinqabad ritmu konsistenti li jag[ti lura l-fidu/ja lill-konsumatur.

Tony Zahra, il-President tal-Asso/jazzjoni talLukandi u Ristoranti (MHRA) qal li r-ritmu ekonomiku hu ;lieda kontinwa u ]ied li b[ala pajji] “irridu mmorru a[jar.” Zahra ppropona li wie[ed g[andu jara x’se jda[[al imbag[ad jara x’se jonfoq.

It-tieni g[andu jonqos id-defi/it [alli l-pajji] imur g[al surplus biex jit[allsu d-djun. It-tielet punt hu li ting[ata attenzjoni li min jispi//a mill-istudju li qed i]id ir-rata ta’ nies li jo[or;u mill-iskola b’edukazzjoni relattivament nieqsa.

B]onn li ma tog[liex il-[ajja Tony Zarb, is-Segretarju :enerali tal-GWU, qal li kul[add irid joqg[od attent g[ax jekk tog[la l-[ajja, ma jkun tajjeb g[al [add, la g[all-pajji] u lanqas g[all-[addiema.

Il-U{M tappella g[all-immani;;jar tal-g[oli tal[ajja u tal-andament ekonomiku li jibqa’ stabbli, li jre;i u li jkun sostnut mill-pagi li jir/ievu l[addiema.

Vince Farrugia, id-Direttur :enerali tal-GRTU, qal kif is-settur tal-proprjetà hu l-iktar li ]amm linflazzjoni g[olja. “Minflok il-Gvern ra kif g[amel biex tinbieg[ iktar proprjetà, inkora;;ixxa biex tinbena aktar proprjetà.”

Twissija dwar aktar ]vilupp ta’ proprjetà Id-Dokument ta’ qabel il-Ba;it ma jidentifikax oqsma o[ra ;odda g[all-industrija, g[ajr li jirreferi g[all-pro;etti msemmija fl-a[[ar Ba;it, li huma bba]ati fuq kostruzzjoni u proprjetà. Dan meta

istituzzjonijiet finanzjarji lokali u internazzjonali di;à wissew lill-Gvern kemm-il darba dwar dan.

G[al dan, Tony Zahra qal li l-ekonomija ma tiddependix fuq settur wie[ed u hemm opportunità biex jikbru setturi b[all-manifattura; minn 18,000 g[al 30,000 impjieg. Hu semma kif hemm ukoll opportunitajiet kbar b[all-qasam marittimu u lavjazzjoni.

Vince Farrugia qal li “meta l-pajji] t[alla f’idejn l-

i]viluppaturi, d[alna ;o [ajt g[ax jekk wie[ed jindirizza r-ri]orsi tal-pajji] lejn triq wa[da, ma jkollokx triq o[ra g[ax il-bor]a finanzjarja Maltija hi ]g[ira. L-industrija tal-kostruzzjoni hi importanti i]da wie[ed irid jara li tkun indirizzata lejn dak li trid ilkomunità u mhux lejn dak li jrid l-i]viluppatur.”

William Portelli qal li filwaqt li jaqbel li g[andu jkun hemm in/entivi biex il-kostruzzjoni u l-proprjetà jie[du spinta, jemmen li wie[ed irid joqg[od attent [afna li ma ji]bilan/jax ru[u. Dan biex is-settur finanzjarju jibqa’ kredibbli u robust.

Dwar dan, Tony Zarb, filwaqt li rrefera g[al pro;etti li semma l-Gvern, staqsa g[aliex ;iet din ittwissija li l-Gvern kellu minn istituzzjonijiet biex b’hekk l-affarijiet ikunu jistg[u ji;u rran;ati biex jimxu ’l quddiem.

Josef Vella qal li d-Dokument ta’ qabel il-Ba;it jaqbad /erti aspetti b’mod wiesa’. Hu nnota li jitkellem b’mod po]ittiv fuq l-ener;ija, xi [a;a li tin/entiva lill-poplu fejn tid[ol green energy.

Nieqsa l-attenzjoni lejn it-turi]mu G[alkemm l-MHRA fissret id-Dokument ta’ qabel il-Ba;it b[ala “e]er/izzju tajjeb li juri fejn jinsab ilpajji]”, uriet di]appunt min[abba li t-turi]mu ftit jew xejn ma jissemma. “L-MHRA se tkun qed tikkummenta fuq dan mal-Ministru tal-Finanzi,” stqarr Tony Zahra.

Vince Farrugia, id-Direttur :enerali tal-GRTU, irrefera g[all-industrija tal-cruiseliners u qal li Malta qed titlef 40% tal-cruiseliners. Hu staqsa li jixtieq ikun jaf x’qed jag[mel min hu responsabbli biex i[ajjar il-cruiseliners ji;u Malta u jag[tihom pakketti ta’ in/entivi.

B]onn li tonqos l-ispi]a tal-Gvern Xi [a;a li naqas milli jsemmi d-Dokument ta’ qabel il-Ba;it hi x’ji;ri jekk il-fondi allokati g[allMinisteri ma jkunux bi]]ejjed meta fl-a[[ar xhur kien hawn spi]a li qab]et il-€25 miljun fl-operat tas-segretarjati privati.

Dwar dan, il-unions qalu li l-Gvern g[andu jikkontrolla l-ispejje] tieg[u [alli jkun dejjem jista’ jibbilan/ja l-ispi]a. Dan filwaqt li jing[ata aktar valur mi]jud fix-xog[ol tal-;urnata. G[alhekk, ilGvern irid jie[u responsabbiltà ta’ dawn l-affarijiet kollha u jara li fid-dokument finali tal-Ba;it ikun hemm provi]jonijiet g[al dawn l-affarijiet.

6

Lokali

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

Malta f’rotta kru/jali g[at-traffikar ta’ nisa ?ini]i ■ Il-parti l-kbira tal-vja;; issir fuq l-art Ewropea u fil-ba[ar biex jg[addu lejn Malta ■ {afna drabi qabel ma jitilqu mi/-?ina, it-tfajliet ?ini]i jkunu di;à jafu li se ja[dmu b[ala prostituti fejn jintu]aw /entri ta’ messa;;i u sbu[ija minn Jerome Caruana Cilia - jcaruanacilia@gmail.com

Fuq ix-xellug jidhru flus sekwestrati u fuq il-lemin timbri tal-immigrazzjoni kollha foloz misjuba f’post f’Bar/ellona fi Spanja li kien qieg[ed jintu]a b[ala ba]i g[al traffikar ta’ nisa ?ini]i lejn pajji]i o[ra Ewropej fosthom Malta

Minn investigazzjonijiet li saru f’diversi pajji]i Ewropej ;ie kkonfermat li Malta tinsab fir-rotta ewlenija ta’ traffikar ta’ nisa ?ini]i g[al skop ta’ sfruttament sesswali fost abbu]i o[ra li jinkludu swat u tortura. F’din l-illegalità hemm involuti gruppi kriminali ?ini]i u o[rajn mifruxin fil-kontinent Ewropew.

Hu rrappurtat li l-vja;; millAsja g[all-Ewropa, li jsir minn organizzazzjoni kriminali professjonali [afna, jiswa eluf kbar ta’ ewro.

Filwaqt li investigaturi Spanjoli u Fran/i]i jsemmu medja ta’ [las bejn €40,000 u €50,000 biex jinkiseb passaport falz, skont investigaturi Taljani l-vja;; lejn l-Ewropa jla[[aq mal€15,000 u €20,000 ewro. {afna mill-passaporti li ji;u falsifikati huma dawk tatTajwan, tal-Korea t’Isfel, talMalasja, tal-:appun, ta’ Hong Kong u Singapore.

Arresti fl-Ewropa Kmieni dan ix-xahar, il-

Pulizija Spanjola u Fran/i]a

arrestat 75 membru ta’ grupp kriminali suspettati fit-traffikar ta’ ?ini]i lejn l-Ewropa u lIstati Uniti. 51 minnhom kienu arrestati fi Spanja biss, li tnejn minn dawn huma suspettati b[ala l-kapijiet kriminali bba]ati f’Bar/ellona, li minn hemm jorganizzaw ittkomplija tat-traffikar illegali lejn pajji]i o[ra Ewropej fosthom Malta, l-Italja, ilGre/ja, it-Turkija, l-Ingilterra u l-Irlanda.

Sadattant, investigazzjonijiet li saru fl-Italja kkonkludew li hemm Maltin involuti fittraffikar ta’ nisa ?ini]i, b’[afna mit-Taljani g[andhom sehem intermedjarju bejn lAsja u l-Ewropa bi s[ab ma’ gruppi kriminali o[ra bba]ati f’pajji]i Ewropej.

Jirri]ulta li l-parti l-kbira talvja;; issir fuq l-art u fil-ba[ar billi jg[addu lejn Malta. Skont l-investigaturi Taljani, Malta hi punt kru/jali f’din ir-rotta.

Il-pro/ess tal-[las hu maqsum f’]ew; fa]ijiet. Lewwel parti tas-somma tit[allas fi/-?ina u l-bqija tal[las isir fl-Italja. Jekk issomma ma tit[allasx kollha,

it-tfajliet li jkunu qed jivvja;;aw jin[atfu u jg[addu minn tortura. {afna drabi, min[abba li l-familji ?ini]i jkollhom dejn kbir malkriminali, anke min[abba self ie[or u u]ura, ma jirnexxilhomx ikopru ssomma mitluba minnhom.

G[aldaqstant, dawn ilkriminali ja[tfu u jabbu]aw minn dawn it-tfajliet ?ini]i.

Tortura u swat Konferma ta’ dan hi l-ka] re/enti ta’ tliet tfajliet ?ini]i li g[addew minn dan l-orrur u li

kien qieg[ed ji;i investigat f’Milan. It-tfajliet ta’ 27, 32 u 36 sena jirrakkontaw kif kienu n]ammu kontra l-volontà tag[hom, kienu marbutin massodda, imsawta g[al 20 sieg[a s[a[ u m]ebil[a. Kienu ji;u mnigg]a b’siringa mimlija bla/tu, u wara jer;g[u ji;u msawta. It-tben;il kien evidenti kullimkien: f’saqajhom, f’g[onqhom u anke f’sidirhom. Dan kollu minbarra t-theddid kontinwu li kienu jg[addu minnu, li jekk il-qraba tag[hom ma j[allsux il-flus mitluba, kienu se

jinjettawhom b’kimika letali.

Jumejn wara li waslu l-Italja, il-pri;unerija u l-[arba ta’ dawn it-tliet tfajliet ?ini]i minn [abs qrib Milan, hi turija tal-kefrija li tg[addi minnu lkomunità ?ini]a.

Prostituzzjoni Il-parti l-kbira tat-tfajliet

jispi//aw prostituti u ja[dmu f’g[exieren ta’ /entri ta’ messa;;i u sbu[ija madwar lEwropa inklu] f’Malta u li f’xi okka]jonijiet is-servizzi tag[hom ikunu reklamati filgazzetti lokali.

Skont l-investigaturi, dawn it-tfajliet ?ini]i, [afna drabi qabel ma jitilqu mi/-?ina, di;à jkunu jafu li se ja[dmu b[ala prostituti. Dan billi jsirulhom bosta weg[di foloz li se jag[mlu l-flus minn dan ix-xog[ol u b’hekk ikunu jistg[u jmantnu l-qraba tag[hom li jg[ixu f’faqar kbir fi/-?ina.

Dawn it-tfajliet jispi//aw ma[kumin mill-bi]a’, mhux biss g[alihom infushom, i]da aktar u aktar g[all-qraba li jkunu [allew warajhom fi/?ina. Huma jib]g[u li dawn

ji;u ttorturati u sa[ansitra maqtulin.

Fi bliet Ewropej, tfajliet ?ini]i li jispi//aw b’xi mod ja[arbu din l-attività kriminali, jin]ammu f’komunitajiet protetti waqt li jing[ataw ukoll il-kura me[tie;a. Skont linvestigaturi Taljani, [afna drabi biex l-immigranti ?ini]i j[allsu s-somma li jkun g[ad fadal, ikunu m;ieg[la jinbieg[u g[al xi organizzazzjoni kriminali.

Imbag[ad dawn jing[ataw xi rwol kriminali minn din lorganizzazzjoni.

Il-provin/ja ?ini]a Fost l-aktar provin/ji ?ini]i li jissemmew hemm dik ta’ Liaoning, fit-Tramuntana tal-

pajji], li fiha madwar 40 miljun abitant. Din ilprovin/ja hi ma[kuma minn faqar enormi. {afna industriji jinsabu fi kri]i kbira, waqt li hi zona tradizzjonalment marbuta mal-bdiewa u rra[[ala. Dawn i/-/irkostanzi qeg[din iwasslu biex bosta ?ini]i j[allu l-pajji] bit-tama li jsibu futur a[jar.

Il-Pulizija Maltija ssib vittmi ?ini]i ta’ traffikar u prostituzzjoni Mill-investigazzjonijiet li saru din is-sena mill-Pulizija Maltija rri]ulta post li kien qieg[ed jintu]a g[al skopijiet ta’ prostituzzjoni. Kelliema g[all-Korp tal-Pulizija kkonfermat ma’ il-mument li wara investigazzjoni fit-tul ;ie stabbilit li l-impjegati kienu vittmi ta’ traffikar.

G[aldaqstant, persuna femminili ta’ nazzjonalità ?ini]a tressqet il-Qorti.

L-istess kelliema g[all-Korp qalet li saru wkoll diversi raids f’postijiet

li jid[lu fil-profil ta’ postijiet fejn jistg[u ji;u m[addma vittmi ta’ traffikar i]da ma kienx hemm tra//i ta’ din l-attività. “Waqt dawn irraids, il-Pulizija tkellmet ma’ diversi persuni li kienu vittmi potenzjali.”

Fit-twe;iba lil din il-gazzetta, intqal li l-Pulizija ta’ Malta hi ferm attenta g[all-problema ta’ traffikar tan-nies u g[andha skwadra apposta li fost il-ka]i li tinvestiga, issegwi wkoll dan it-tip ta’ ka]i. Dan biex

jaraw x’involviment hawn ta’ Maltin jew ta’ nies li jkunu residenti f’Malta.

“Din l-iskwadra ]]omm kuntatt regolari ma’ a;enziji barranin u sikwit ikun hemm ta[ri; biex jittejjeb is-servizz mog[ti minn din l-iskwadra.” Il-Kelliema tal-Korp tal-Pulizija qalet li x-xog[ol f’dan il-qasam qed jag[ti r-ri]ultati g[alkemm mhux dejjem ta’ traffikar i]da wkoll ta’ prostituzzjoni.

Huma reklami li jixbhu lil dawn li jintu]aw b’mod li warajhom ikun hemm l-id ta’ traffikar u prostituzzjoni ta’ ?ini]i

Lokali 7

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

IL-{AJJA TAL-MALTIN F’E:ITTU MHEDDED MILL-ESTREMI}MU

Fil-morsa tal-vjolenza estremista -a[[ar jiem il-postijiet u istituzzjonijiet li l-aktar ;ew attakkati, barra ❝ Fll-knejjes u l-istazzjonijiet tal-pulizija, kienu l-istituzzjonijiet u g[aqdiet

volontarji Nsara l-aktar li ja[dmu b’kuxjenza, fosthom il-Jesuits and Brothers’ Association li jmexxu f’Minia, li ;iet totalment ma[ruqa.

Fr Anthony Fenech SJ

❝ Fr Joseph Mizzi SJ

Fil-vjolenza tal-a[[ar ;imag[tejn fl-E;ittu bejn il-militar E;izzjan u sostenituri I]lami/i talFratellanza Musulmana kien hemm fil-mira postijiet tal-komunità :i]wita u Fran;iskana fejn hemm il-Maltin.

Solidarjetà mal-Insara Il-:i]wita Joseph Mizzi qal li b[all-E;izzjani kollha, l-Insara qed jistennew li s-sitwazzjoni titjieb. “Hawn [afna nkwiet min[abba n-nuqqas ta’ sigurtà, il-vjolenza, u tixrid ta’ demm. Hemm fidu/ja f’dawk li qed imexxu l-pajji].” Hu semma wkoll li mirrivoluzzjoni ‘l hawn, l-

Insara bdew jipparte/ipaw [afna aktar fil-politika u jmexxu tajjeb malMusulmani moderati.

Il-Gi]wita Anthony Fenech stqarr li l-Insara huma parti integrali imma fi kwalunkwe mument jistg[u ji;u ppersegwitati “minn elementi estremisti”.

Hu stqarr li l-estremisti ma jirrappre]entawx lill-pajji], anki jekk ;ieli kellhom issimpatija ta’ xi sezzjonijiet tal-poplu. Fis-sitwazzjoni ta’ b[alissa, il-Musulmani ‘ordinarji’ wrew solidarjetà kbira mal-Insara.

Tkissir u [ruq millestremisti Il-[idma tal-:i]witi hi laktar hi fil-qasam tal-

edukazzjoni fisser Fr Joseph Mizzi “G[andna ]ew; skejjel, wa[da filKajr u l-o[ra f’Minia, xi 250km aktar ’l isfel millkapitali.” Hemm ukoll [idma so/jali permezz ta’ erba’ g[aqdiet volontarji li l-:i]witi jmexxu mal-lajci minbarra x-xog[ol pastorali u spiritwali.

Il-:i]wita Anthony Fenech qal li dan ix-xog[ol issarraf f’fejda so/jali, edukattiv u ]vilupp.

“Jidher li dan ma tantx g[o;ob lill-Fratellanza

:imag[tejn ilu kellna ;urnata u lejl diffi/li, g[ax a[na ninsabu fuq Pjazza Ramses u l-;lied kien wara l-bieb tag[na u kien a[rax wisq, b’[afna sparar ta’ kull xorta ta’ armi, u minn kull na[a. {elikopters fuq rasna l-[in kollu, [afna feruti u o[rajn arrestati fil-moskea ta’ ma;enbna.

❞ ❞

Musulmana, u listituzzjonijiet Insara ilhom ji;u attakkati fil-gazzetti minn personalitajiet estremisti, u ilhom ikollhom kontroll strett.

Rajna s-sena li g[addiet ilGvern ta’ Morsi, li pprova jo[noq diversi g[aqdiet volontarji Insara b[allCaritas, il-Jesuits and Brothers Association u o[rajn billi waqqfilhom ilfinanzjament li kien ;ej minn barra.”

Hu ]ied li kien g[alhekk li fl-a[[ar jiem il-postijiet u istituzzjonijiet li l-aktar ;ew attakkati, barra lknejjes u l-istazzjonijiet tal-pulizija, kienu listituzzjonijiet u g[aqdiet volontarji Insara fosthom il-Jesuits and Brothers’ Association li jmexxu f’Minia, li ;et totalment ma[ruqa.

Esperjenzi tal-ag[ar vjolenza Il-:i]wita Joseph Mizzi

kkonferma li naqsu xi attivitajiet, l-aktar g[ax [afna nies jippreferu ma jo[or;ux [afna mid-dar.

“F’Minia, fejn in[arqu [afna knejjes u xi skejjel tal-Insara, a[na l-:i]witi ;arrabna l-[ruq ta’ /entru ta]-]g[a]ag[, u hemm attivitajiet o[ra li ma jistg[ux ikomplu g[alissa.

Hekk kif is-sena skolastika g[andha tibda fil-21 ta’ Settembru li ;ej, Fr Mizzi wera t-tama li dan ise[[. “Il-Kulle;; qatt ma kien attakkat. Imma ;imag[tejn ilu kellna ;urnata u lejl diffi/li, g[ax peress li ninsabu fuq Pjazza Ramses, il-;lied kien wara l-bieb tag[na u kien a[rax wisq, b’[afna sparar ta’ kull xorta ta’ armi, u minn kull na[a. {elikopters fuq rasna l-[in kollu, [afna feruti u o[rajn arrestati filmoskea ta’ ma;enbna.”

Mhedda s-sigurtà ta’ siti Insara Fr. Fenech qal li lpostijiet tal-Insara ilhom is-

Vetturi tal-komunita` :i]wita mog[tija n-nar fil-vjolenza ta’ dan l-a[[ar f’Minia

snin twal jing[ataw protezzjoni mill-Gvern permezz tal-pulizija jew gwardjani. “Imma dawk li jipprovdu din is-sigurtà qed ikunu mhedda. It-tattika tat-terroristi mhix li jg[idulek li se ja[arqulek darek. It-tattika hija attakka u a[rab malajr kemm tista’.” Hu semma li lawtoritajiet qed jirnexxielhom jaqbdu [afna minn dawk li kka;unaw ddistruzzjoni, imma dan wara li jkun di;à sar iddannu. Kif jg[idu n-nies hawn, Alla biss irid ikun biex jg[inna u l-[ajja tkompli.”

Se jibqg[u l-E;ittu Il-:i]wita Anthony

Fenech stqarr li dak li qed ji;ri hu kollu tort ta’ minoranza fanatika estremista terrorista li g[ax ma [adux dak li deherilhom, qed jipprovokaw terrori]mu filpajji].

“F’dawn il-;ranet ta’ in/ertezza, xi xog[ol tag[na naqas xi ftit g[al xi

;ranet u biex nassiguraw is-sigurtà ta’ kull min ja[dem mag[na.” Hu ]ied li /erta [idma ssoktat “g[ax il-;id ma nistg[ux nieqfu milli nag[mluh, u f’mumenti ta’ kri]ijiet b[al dawn, il-b]onnijiet jikbru.”

Il-:i]wita Joseph Mizzi ddikjara li bl-ebda mod mhuma se j[allu l-pajji] “A[na issa hawn, u ng[ixu kif jg[ixu n-nies tal-pajji].

Nippruvaw inkomplu blistess ritmu tal-[ajja, anki jekk dan nag[mluh b’diffikultà.”

Jillimitaw l-ivvja;;ar Il-:i]wita Joseph Mizzi

kkonferma li qeg[din jillimitaw il-vja;;i. “Livvja;;ar bil-karozza barra il-belt jista’ jkun perikolu] ukoll min[abba l-[allelin.

Dan minbarra l-ordni talGvern li mhux peress li nies jo[or;u wara s-7pm sakemm is-sigurtà ti;i g[al dik li kienet. Dan hekk kif ukoll is-servizz tal-ferroviji g[adu mhux qed ja[dem.

Dan kien konfermat ukoll

minn Fr Anthony Fenech li qal ma jridu jpo;;u ‘l [add fil-periklu, u g[aldaqstant qed jillimitaw vja;;i fittul.

Hu ddikjara li f’kull pajji] hemm theddid minn min jidhirlu li g[andu lqawwa kontra min jidher li huwa dg[ajjef. “A[na mhux e//ezzjoni. Però filwaqt li l-Insara jistg[u jistennew li jintlaqtu aktar bil-goff, it-theddid pre]enti huwa kontra il-gvern u lpoplu kollu.”

Sadattant ]ew; sorijiet Fran;iskani Maltin li jinsabu f’Alessandrija, Sr Vittoria Gauci u Sr Anna Schembri kkonfermaw ma’ il-mument li mhux qeg[din jo[or;u barra waqt li huma mbe]]a’ min[abba linkwiet u l-attakki li saru fuq proprjetà tal-Insara fosthom [ruq ta’ knejjes u ta’ skejjel. Huma qalu wkoll li qeg[din jillimintaw milli jivvja;;aw u meta jo[or;u barra qeg[din jevitaw ilfolol.

8 Lokali

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

tag˙rif Ir-Rabat, G[awdex. Se[er il:nien ma’ Rosabelle u l-{bieb – it-tieni edizzjoni, se jsir f’Villa Rundle, nhar il-:img[a 30 ta’ Awwissu fit-8 p.m. Dan hu programm ta’ mu]ika, kant u ]fin mill-opri, operetti, musicals, kanzunetti Naplitani u o[rajn imtella’ mill-Kunsill tal-Kultura fi [dan il-Minsiteru g[al G[awdex. Jie[du sehem: issopran Rosabelle Pavia u t-tenur Ludwig Galea kif ukoll I]]g[a]ag[ Josephine-Marie Grima (treble), Antonella Portelli (sopran) u Joseph Pace (baritonu) flimkien ma’ ballerini mill-iskola tad-drama b’korjografija ta’ Sarah Grima.

Jakkumpanjaw il-Cordia Quartet. Kul[add mistieden jattendi.

L-Imqabba. Is-Sezzjoni }g[a]ag[ fi [dan is-So/jetà Mu]ikali Madonna tal-:ilju t[abbar li g[adha kemm waqqfet il-Kumitat il-;did g[as-snin 2013#2014. Il-Kumitat hu kompost hekk kif ;ej: Chairperson: Jeffrey Briffa; Vi/i Chairperson: Julian Falzon; Segretarju: Jeremy Briffa; Ass. Segretarja: Petra Abdilla; Kaxxiera: Julie Farrugia; Assistent Kaxxier: Orlando Mifsud; Membri: Emmanuel Briffa, Maria Abela, Joseph Zammit, Jonathan Dingli, Darren Falzon.

Ix-Xag[ra. Fl-okka]joni tal-40 sena mill-inkurunazzjoni solenni tal-istatwa devota ta’ Marija Bambina, qed tittella’ wirja multi-

medjatika dwar din il-;rajja storika. Il-wirja se tifta[ fil-31 ta’ Awwissu u tibqa’ miftu[a ta’ jum il-festa, it-8 ta’ Settembru. Iktar informazzjoni tinkiseb billi //empel in-numru 21551042.

Hospice Malta. Il-Midnight Walk annwali tal-Hospice Malta se ssir g[all-[amres darba nhar il:img[a 30 ta’ Awwissu g[al donazzjoni ta’ 5 ewro kull persuna. L-attività tibda b’Cheeramigos Disney Characters fid-9 p.m. fil-pjazza ta’ Bu;ibba. Il-mixja titlaq f’nofsillejl mill-Pjazza, minn fejn tibda u tispi//a l-mixja, li hi twila 4 kilometri. Jing[ata t-shirt u xarba lil kull min japplika.

Formoli tar-re;istrazzjoni mis-sit www.hospicamalta.org u millpa;na tal-Facebook jew /emplu 21440085 jew ibag[tu email lil: fr@hospicemalta.org.

Donazzjoni ta’ demm. Illum il-{add se jsir ;bir ta’ demm bilmobile blood donation unit minn [dejn il-knisja parrokkjali ta’ San Fran;isk fil-Qawra, mit-8.30 a.m. sas-1 p.m. Jekk t[ossok f’sa[[tek u tixtieq tag[ti d-demm, ;entilment mitlub tie[u mieg[ek il-karta tal-identità.

Id-demm jin;abar ukoll midda[la g[as-swali l-kannella flIsptar Mater Dei kull nhar ta’ Tnejn g[all-kumdità tal-impjegati tal-isptar kif ukoll g[al dawk li jkunu qed I]uru l-pazjenti. Il-[in tal-ftu[ ikun mis-2 p.m. sas-7 p.m.

it-temp illum It-Temp> Ftit imsa[[ab b’waqtiet twal xemxin. IlVi]ibbiltà> Tajba. Ir-Ri[> {afif minn Nofsinhar. Il-Ba[ar> {afif. L-Imbatt> ftit li xejn. L-Og[la Temperatura> 30˚C. Ix-Xita> F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a xejn.

Xita> mill-1 ta’ Settembru 436.5 mm.

Ix-xemx> Titla’ fis-06.27 u tin]el fis-19.41.

In-numri tal-lottu li telg˙u lbiera˙ 58 – 15 – 43 – 50 – 5 – 85 – 13 – 32

spiΩeriji li jift˙u llum

FLORIANA: Waterfront Dispensary, Forni 2l, Pinto Wharf; IL-MARSA: Trinity Pharmacy, 32 Triq il-Marsa; {AL QORMI: Drugshop Dispensary, Vjal De La Cruz; BIRKIRKARA: Marrit Pharmacy, Triq l-1 ta’ Mejju, Fleurde-Lys; IL-G}IRA: St. Matthew’s Pharmacy, Triq ix-Xatt; PEMBROKE: Pembroke Pharmacy, 87 Triq Giuseppe Malfeggiani; TASSLIEMA: Norman’s Pharmacy, 133 High Street; {AL BALZAN: Medica Pharmacy, Triq in-Naxxar; ILMOSTA: Rotunda Pharmacy, 7 Triq il-Kungress Ewkaristiku; ILMELLIE{A: Karizia Drugstore, 69 Triq George Borg Olivier; {AL TARXIEN: Tarxien Pharmacy, 59 Triq {al Tarxien; L-ISLA: San Filippi Pharmacy, 155 Triq il-Vitorja; XAG{JRA: St. Elias Pharmacy, Triq San Elija; BIR}EBBU:A: Martin’s Pharmacy, 182 Bir]ebbu;a; {AL KIRKOPP: Prestige Pharmacy, 16 Triq San :u]epp; {A}-}EBBU:: Spi]erija {al Mula, Triq Dun Salv Ciappara; {AD-DINGLI: Santa Marija Pharmacy, Misra[ Fren/ Abela; FONTANA: Fontana Pharmacy, Triq il-G[ajn; XAG{RA: Xag[ra Pharmacy, 55, Triq il-Knisja.

Servizz ta’ tobba fi/-?entri tas-Sa[[a fil-{dud u l-Festi Pubbli/i I/-?entri tas-Sa[[a tal-Mosta, Ra[al :did u l-Furjana huma miftu[in 24 sieg[a g[al emer;enzi biss sat-8 tal-g[ada filg[odu.

Il-pubbliku jrid jattendi /-/entru tas-sa[[a tad-distrett tieg[u.

Persuni ming[ajr karta ta’ identità ma ji;ux moqdija.

Fi 12-il sieg[a /iklisti qadfu mal-220km li g[addewhom mill-in[awi li jaqsmu l-Litwanja mil-Latvja

Nofs il-maratona tal-Lifecycle u jirtira /iklista ie[or L-isfida li qed iwettqu /-/iklisti impenjati filmaratona tal-Lifecycle da[let fis-sitt jum u b[al ;ranet o[ra din ma kenitx nieqsa minn avventuri u element ta’ sfortuna. F’temp ta’ 12il sieg[a, l-atleti qadfu 220km fi vja;; li [adhom f’pajsa;;i mill-isba[ qalb ir[ula pittoreski waqt li kienu qed jaqsmu milLitwanja g[al-Latvja.

Sfortunatament /iklista ie[or se jkollu jirtira minn din l-isfida wara li ]viluppalu u;ig[ flirkoppa. Sitwazzjoni li tag[milha ferm diffi/li biex ikompli din l-avventura. Kelliem g[allorganizzaturi qal li /ertament hu di]appunt g[al kulhadd meta wie[ed iqis in-numru ta’ sig[at ta’ ta[ri; li jkunu jqattg[u flimkien i/-ciklisti b[ala t[ejjija.

Dan hu t-tieni /iklista li kellu jirtira minn

grupp ta’ 20 wara li kien irtira /iklista ie[or fittieni jum min[abba in/ident li kien jinvolvi ]ew; /iklisti.

Problemi o[ra kienu dawk lo;isti/i fejn sempli/iment /ilindru tal-gass [oloq kemxejn ta’ problema g[al dawk li qed jie[du [sieb ilpreparazzjoni tal-ikel g[al atleti. Dan min[abba li hu diffi/li [afna li jinstab gass f’/ilindri f’pajji]i li g[andhom sistema ta’ provista’ ta’ gass direttament fid-djar u stabbilimenti tag[hom.

Il-vja;; ta’ 2000km jinsab f’nofs triq wara li /-/iklisti [allew Malta fid-19 ta’ Awwissu. Liskop b[al kull sena hu li jin;abru flus g[arRenal Unit fejn hu mistenni li din is-sena jin;abru €120,000 biex b’xi mod tg[in lil dawk il-pazjenti li jkollhom jag[mlu u]u mis-servizzi ta’ kura g[all-kliewi fl-isptar Mater Dei.

Korsijiet part-time mill-MCAST

Gravi i]da mhux fil-periklu tal-mewt

L-MCAST g[adu kemm [are; sej[a g[alladulti u ]g[a]ag[ minn 16-il sena ’l fuq biex japplikaw g[al korisjiet bba]ati fuq il-prattika biex jiksbu [iliet u kwalifiki ;odda u javvanzaw fil-karrieri tag[hom. Il-lezzjonijiet se jsiru filg[axija jew kull nhar ta’ Sibt filg[odu.

16-il kors se jibdew f’Ottubru li ;ej u jvarjaw mill-oqsma tat-teknolo;ija tal-farma/ewtika g[atteknika fil-;bid tal-films, kif isiru intervisti jew xog[ol ta’ pre]entazzjoni g[al o[rajn li jinvolvu iktar xog[ol tal-idejn b[al restawr ta’ [itan tassejjie[ u xog[ol ie[or tekniku.

Dawk interessati f’dawn il-korsijiet jistg[u jiksbu aktar informazzjoni mis-sit www.mcast.edu.mt.

}ag[]ug[ ta’ 22 sena residenti l-{amrun, ilbiera[ idda[[al l-Isptar Mater Dei permezz ta’ ambulanza wara li sofra ;rie[i gravi f’in/ident tat-traffiku.

Mill-ewwel e]amijiet medi/i rri]ulta li l-;rie[i li sofra ma kinux ta’ theddida g[all-[ajtu.

L-in/ident se[[ fit-telg[a ta’ San Martin, il-Wardija g[al [abta tas-1.15 p.m. meta

s-sewwieq li kien qed isuq fid-direzzjoni lejn San Pawl il-Ba[ar, tilef il-kontroll talvettura tieg[u b’konsegwenza li da[al f’[ajt u nqaleb bilvettura. Max-xufier kien hemm ]ag[]ug[ ie[or talistess età residenti r-Rabat.

G[al xi [in kellha ting[alaq it-triq g[at-traffiku sakemm saru linvestigazzjonijiet talPulizija fil-post.

Intervista 9

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

“Bil-kandidatura g[all-Parlament Ewropew irrid nag[ti xi [a;a lura lill-poplu” Minn esperjenza twila fin-negozju g[al esperjenza o[ra fil-politika. Dan hu l-pass li jmiss ta’ Helga Ellul, wa[da mill-kandidati g[all-elezzjoni tal-Parlament Ewropew f’isem il-Partit Nazzjonalista li se ssir f’Mejju tas-sena d-die[la.

Amy Borg intervistat lil Helga Ellul dwar dan il-pass fil-karriera tag[ha minkejja li qatt ma kienet involuta fil-politika f’karriera daqstant twila ta’ snin f’Malta. Hi tfisser li l-g[a]la li tikkontesta mal-Partit Nazzjonalista hi naturali min[abba l-[idma li dejjem wettaq il-Partit biex il-poplu Malti u G[awdxi jissie[eb u jgawdi mill-benefi//ji li ;;ib l-Unjoni Ewropea.

G[aliex [assejt li g[andek tressaq ilkandidatura tieg[ek biex tikkontesta mal-Partit Nazzjonalista g[allelezzjonijiet tal-Parlament Ewropew^

familja, in[oss li nista’ nag[ti kontribut. Hu importanti li nipprote;u dak li jifforma parti kbira misso/jetà tag[na, ji;ifieri lfamilja.

Na[seb li fl-istituzzjonijiet Ewropej jaf ikolli ftit vanta;; li nista’ nsarrfu f’vanta;; g[al Malta. Dan g[aliex nista’ ng[aqqad i]]ew; kulturi li g[ext fihom, dik tal-:ermanja fejn g[ext g[al 25 sena u ta’ Malta fejn ili ng[ix g[al 40 sena.”

Kienet g[a]la ;dida g[alija g[ax qatt ma kont involuta fil-politika. In[oss li fuq livell Ewropew g[andi x’noffri g[aliex wara 40 sena ng[ix Malta n[oss li g[andi x’nag[ti lura lill-pajji], lillpoplu Malti u G[awdxi.

In[ossni kapa/i nag[mel dan g[aliex jien persuna li dejjem kont favur li Malta tkun parti mill-Unjoni Ewropea u dejjem emmint li Malta setg[et tgawdi [afna minn dan.

L-esperjenza tal-Kap talPartit bil-[idma tieg[u filParlament Ewropew kif ta[seb li tista’ tg[in lillkandidati Nazzjonalisti fitt[ejjija g[all-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew ta’ disa’ xhur o[ra^

G[all-ewwel darba lPartit Nazzjonalista [atar Kummissjoni biex tapprova l-kandidati g[allelezzjonijiet tal-Parlament Ewropew.

X’interpretazzjoni tag[ti g[all-g[arbiel li g[addejt minnu f’dan il-pro/ess^ Ftit ta]-]mien ilu kien g[addieli [sieb biex noffri lkandidatura tieg[i u dwar dan kelli laqg[at mal-Kap Simon Busuttil.

Kuntenta li l-pro/ess biex intg[a]ilna b[ala kandidati kien wie[ed trasparenti.

Saruli [afna mistoqsijiet dwar il-futur ta’ pajji]na, dwar l-opportunitajiet u anke dwar l-isfidi li b[ala poplu niffa//jaw fuq kull livell, minn dak ekonomiku, finanzjaru sa so/jali.

Meta /empluli u qaluli li ;ejt approvata, [assejtni kemxejn sorpri]a. Sorpri]a g[aliex g[alkemm mag[rufa fil-qasam tan-negozju, ming[ajr dubju jien wi// ;did fil-kamp politiku.

Il-Partit Nazzjonalista kien dak il-partit li da[[al lil Malta fl-Unjoni Ewropea u lfatt li qabbad kummissjoni biex tag[]el il-kandidati kien de/i]joni g[aqlija. Il-Partit Nazzjonalista jixraqlu l-a[jar tim ta’ kandidati biex jirrappre]entawh.

Li l-Maltin u l-G[awdxin saru parti mill-Unjoni Ewropea kien mument sabi[ li g[adni niftakru sal-lum il;urnata u kien il-Partit Nazzjonalista li g[amel dan, il-partit b’valuri li jien in[addan. G[alhekk kienet g[a]la /ara g[alija li nkun kandidata.

Nemmen ukoll li l-Membri

Simon Busuttil filParlament Ewropew kien e]empju li kull min ikun elett g[andu jimxi fuq il-passi tieg[u. Nixtieq u lesta li nir/ievi l-pariri tieg[u. Kull min se jkun elett irid i]omm f’mo[[u li jrid ja[dem [afna biex ikompli j]omm irreputazzjoni li Simon Busuttil irnexxielu jibni g[al Malta fl-Unjoni Ewropea.

Hekk kif fadal disa’ xhur g[all-elezzjonijiet talParlament Ewropew, ilmixja ’l quddiem tieg[ek x’direzzjoni se tie[u sa disa’ xhur o[ra^

Helga Ellul, li se tikkontesta mal-PN fl-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew, tg[id li fl-istituzzjonijiet Ewropej jaf ikollha ftit vanta;; li tista’ ssarrfu f’vanta;; g[al Malta min[abba l-esperjenza ta’ 25 sena fil-:ermanja

“Nista’ nag[ti kontribut siewi fil-qasam tal-intrapri]i, in-negozji u x-xog[ol li kollha jorbtu mal-ekonomija li rridu nib]g[u g[aliha jekk irridu nibqg[u kompetittivi” Parlamentari Ewropej Maltin f’isem il-Partit Nazzjonalista dejjem po;;ew l-interess talpajji] l-ewwel u hu wkoll g[alhekk li Malta hi rrispettata fl-istituzzjonijiet Ewropej.

Liema huma dawk loqsma politi/i li tarak issemma’ le[en il-poplu Malti fihom u tag[ti lkontribut tieg[ek fil-

Parlament Ewropew^

Bil-fatt li jien ;ejja millqasam tan-negozju fis-settur privat, konvinta li nista’ nag[ti kontribut siewi ming[ajr ebda dubju filqasam tal-intrapri]i, innegozji u x-xog[ol li kollha jorbtu mal-ekonomija talpajji] li rridu nib]g[u g[aliha jekk irridu nibqg[u kompetittivi.

Tajjeb li l-poplu jifhem li

ekonomija stabbli u b’sa[[itha ma teffettwax biss id-d[ul tan-negozji u lintrapri]i imma teffettwa kull qasam. It-tkabbir talekonomija b’sa[[itha jeffettwa l-investiment fledukazzjoni, fis-sa[[a u oqsma o[ra li jeffettwaw il[ajja tal-bniedem.

Anke fejn jid[lu kwistjonijiet li jeffettwaw b’mod dirett l-i]vilupp tal-

Minn meta offrejt ilkandidatura tieg[i g[allelezzjoni tal-Parlament Ewropew sal-lum, il-[ajja tieg[i nbidlet xi ftit. B[ala persuna kemxejn ri]ervata, issa rrid no[ro; hemm barra biex niltaqa’ mal-Maltin u lG[awdxin.

Irrid nisma’ s-su;;erimenti tag[hom, dak li ja[sbu u jixtiequ li l-Membri Parlamentari Ewropej ja[dmu f’isem pajji]hom.

Dan se jkun ifisser [afna xog[ol i]da nemmen li blappo;; li g[andi tal-familja u l-[bieb tieg[i nista’ nirnexxi. Jemmnu [afna fija g[aliex dejjem raw li kont b’sa[[ti fil-familja u finnegozju. Dejjem irnexxieli nsib kompromess mal[addiema u s-su//ess tannegozju ma kienx bis-sa[[a tieg[i imma kien bis-sa[[a ta’kull min ta kontribut. U b’dan il-[sieb irrid nimxi fiddisa’ xhur, li b’[idma kkordinata flimkien nistg[u nirnexxu.

ESKLUSSIVA

10 Lokali

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

IL-MEDITAZZJONI TAL-KARDINAL MALTI PROSPERO GRECH FIL-KONKLAVI TA’ MARZU 2013 - L-EWWEL PARTI

Il-Kardinal Malti li wissa dwar “id-du[[an ta’ Satana” fil-Vatikan

Il-Kardinal Malti Prospero Grech (l-ewwel mix-xellug) ta l-a[[ar twissija lill-Kardinali eletturi tal-Papa Fran;isku

Is-Santa Sede g[andha bullettin uffi/jali bl-isem Acta Apostolicae Sedis. Dan huwa miktub bil-Latin, filwaqt li d-dokumenti misjuba f’dan il-bullettin huma riprodotti bil-lingwa ori;inali. Dan il-bulletin b’[emel ta’ informazzjoni jmur lura g[all-1909.

L-Acta Apostolicae Sedis ilu jin[are; fil-forma ta’ ktejjeb kull xahar sa mill-2003. L-a[[ar ktejjeb huwa l-ewwel wie[ed g[all-Pontifikat ta’ Fran;isku.

Fost l-o[rajn jinkludi l-pro/ess kollu tal-Konklavi li saru fit-13 ta’ Marzu 2013 li ele;;a lil Jorge Mario Bergoglio b[ala Papa. I]da g[all-ewwel darba flistorja, ;iet ippubblikata l-meditazzjoni li saret fit-12 ta’ Marzu li g[adda lill-Kardinali mi;bura fil-Kappella Sistina wara bibien mag[luqa.

Il-Kardinal li mexxa din il-meditazzjoni hu l-Malti Prospero Grech, Agostinjan ta’ 87 sena. Prospero Grech ma kellux dritt g[all-vot, tant li wara lmeditazzjoni li mexxa, hu [are; mill-Kappella Sistina. il-mument esklussivament illum qed tippubblika l-ewwel parti minn g[axar siltiet li tkellem dwarhom il-Kardinal Prospero Grech li jikkon/ernaw “x’irid Kristu mill-Knisja”. minn Rebecca Borg – rebecca.borg@media.link.com.mt

Il-pubblikazzjoni mis-Santa Sede tal-bullettin ‘Acta Apostolicae Sedis’ tikkonferma li l-Konklavi li ele;;a lill-Papa Fran;isku fit-13 ta’ Marzu li g[adda twassal messa;; b’sa[[tu mill-Kardinal Malti Prospero Grech, e]attament qabel ma bdiet ilvotazzjoni, dwar t-theddida “Tad-du[[an tax-Xitan fuq il-Vatikan innifsu”.

“Id-de/i]joni li intom se tie[du fil-Kappella Sistina...” ...Jien m’g[andi l-ebda [sieb li nag[mel identikit tal-Papa ;did, u wisq inqas li nippre]enta pjan ta’ azzjoni g[all-Papa li jmiss. Dan huwa kompitu delikat li jappartjeni g[all-Ispirtu s-Santu, li fl-a[[ar di/enji rregalana b’sensiela ta’ Papiet qaddisa u e//ellenti. Il-[sieb tieg[i hi nislet xi riflessjonijiet mill-Iskrittura biex jg[inuna nifhmu xi jrid Kristu mill-Knisja...

Van;elu ming[ajr kompromess Wara l-qawmien mill-imwiet, Kristu bg[att lillAppostli fid-dinja kollha biex jag[mlu lin-nies dixxipli u jg[ammduhom fl-isem tal-Missier, tal-Iben u tal-Ispirtu s-Santu (Matt. 29:19). Il-Knisja tag[mel dan billi tippre]enta l-Van;elu ming[ajr kompromessi, ming[ajr ma tnaqqas is-sa[[a talKelma... Meta wie[ed ifittex biex jasal g[al kompromess mal-Van;elu, dan ikun qed ji]vojta lqawwa tal-istess Van;elu, daqslikieku wie[ed kellu jne[[i l-isplussiva minn bomba li titwaddab bl-idejn.

Lanqas ma wie[ed jista’ j/edi g[at-tentazzjoni li ja[seb li minn meta l-Kon/ilju Vatikan it-Tieni [are; bis-salvazzjoni g[al dawk ukoll li mhumiex parti mill-Knisja, il-b]onn tal-mag[mudija ;iet daqslikieku hi relattiva. Illum ]died l-abbu] ta’ [afna

Kattoli/i indifferenti li jittraskuraw jew jirrifjutaw li jg[ammdu lil uliedhom.

L-iskandlu tas-Salib Il-Proklamazzjoni tal-Van;elu tas-Saltna ta’ Alla jsir konkret bil-proklamazzjoni “:esù Kristu, u hu msallab” (1Kor. 2:2)...Dan hu pre/i]ament l-iskandlu

tas-Salib li jumilja l-mo[[ uman u li jelevah biex ja//etta l-g[erf li ji;i minn fuq. F’dan il-ka] ukoll, biex tpo;;i b’mod relattiv il-persuna ta’ Kristu billi tpo;;iha [dejn “salvaturi o[ra”, ifisser li tbattal ilKristjanità nnifisha mis-sustanza. Hija proprju lprietka tal-assurdità tas-Salib li f’inqas minn 300 sena naqqset g[all-inqas possibbli r-reli;jonijiet talImperu Ruman u fet[et l-im[u[ tan-nies g[allperspettiva ;dida ta’ tama u qawmien. Huwa min[abba din l-istess tama li d-dinja moderna hi g[atxana u ssofri minn dipressjoni e]istenzjali.

Hija [a;a o[ra meta dak li jintqal ikun minnu, kif ;ara diversi drabi f’[afna akku]i ta’ pedofelija. Hemmhekk g[andna numiljaw ru[na quddiem Alla u l-umanità, u nfittxu li nne[[u il-[a]en, kif g[amel b’dispja/ir kbir Benedittu XVI. Huwa b’dan il-mod biss li wie[ed jista’ jer;a’ jikseb il-kredibilità quddiem id-dinja u nag[tu e]empju ta’ x’inhi sin/erità.

Il-Knisja tal-martri

Kristu msallab g[andu rabta intima mal-Knisja msallba. Din hi l-Knisja tal-martri, minn dawk talewwel sekli g[al dawk il-[afna li huma leali, li f’/erti pajji]i qed jesponu lilhom infushom g[all-mewt sempli/iment g[ax imorru l-quddies nhar ta’ {add... :esù ibassar li “jekk huma qeg[din jippersegwitawni, jippersegwitaw lilkom’ (:wn.15:20). G[alhekk, il-persekuzzjoni hi quid constitutivum li tal-Knisja,...hi salib li l-Knisja g[andha t[addan. Imma l-persekuzzjoni mhux dejjem tkun fi]ika, hemm ukoll persekuzzjoni talfalsità: “Imbierek inti meta jinsultawk u

jippersegwitawk, u jg[idulek affarijiet []iena min[abba fija” (Matt 5:11). Intom esperjenzajtu dan ri/entament permezz ta’ xi mezzi tal-media li ma j[obbux il-Knisja. Meta l-akku]i jkunu foloz, wie[ed m’g[andux jag[ti kashom, anke jekk dawn jistg[u jikkaw]aw u;ig[.

Meta l-akku]i jg[idu l-verità

Hija [a;a o[ra meta dak li jintqal ikun minnu, kif ;ara diversi drabi f’[afna akku]i ta’ pedofelija.

Hemmhekk g[andna numiljaw ru[na quddiem Alla u l-umanità, u nfittxu li nne[[u l-[a]en, kif g[amel b’dispja/ir kbir Benedittu XVI. Huwa b’dan il-mod biss li wie[ed jista’ jer;a’ jikseb il-kredibilità quddiem id-dinja u nag[tu e]empju ta’ x’inhi sin/erità. Illum [afna huma dawk li ma jaslux jemmnu fi Kristu g[aliex wi//u hu oskurat jew mo[bi wara istituzzjoni li m’g[andhiex trasparenza.

Imma jekk dan l-a[[ar a[na bkejna, meta g[addejna minn affarijiet mhux pja/evoli li affetwaw il-kleru u lil-laj/i anke fid-dar pontifikali, g[andna nikkunsidraw li dan il-[a]en, kbir kemm hu kbir, jekk jitqabbel ma’ /ertu [a]en fl-istorja tal-Knisja, mhuma xejn [lief daqslikieku tkun [adt ri[. U kif dawn l-affarijiet ;ew meg[luba bis-sa[[a ta’ Alla, anke l-kri]i pre]enti ti;i meg[luba. Anke ri[ g[andu b]onn lil xi [add jie[u [siebu biex ma jinbidilx fi pnewmonja.

Id-du[[an tax-Xitan fil-Knisja L-ispirtu [a]in tad-dinja, il-mysterium iniquitatis (2Tess 2:7) jissielet kontinwament biex jinfiltra lKnisja. G[aldaqstant m’g[andniex ninsew it-twissija tal-profeti ta’ I]rael tal-qedem biex ma nkunux alleati ta’ Babilonja jew l-E;ittu, i]da biex insegwu politika pura “ex fide” ta’ twemmin fi Kristu (cf. iS 30:1; 31:1-3; Hos12:2) u fil-patt tieg[u. Kura;;! Kristu je[lisna meta jg[id “Ag[mlu kura;;, Jien g[elibt iddinja”(:wn. 16:33).

L-a[[ar parti tkun ippubblikata l-{add li ;ej

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

F’pa;ni o[rajn...

11

media.link communications Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 Tel: 25965263 Email: roderick.agius@media.link.com.mt advertising@media.link.com.mt Editur: Roderick Agius

13 Il-Punt Hu…

L-ind[il tal-id il-leminija

14

G[al numru ta’ snin fl-img[oddi, g[al min jiftakar, kien je]i]ti t[assib dwar in-nuqqas ta’ indipendenza fl-operat tal-Pulizija. Ittwaqqif ta’ Bord Indipendenti mill-Korp tal-Pulizija kienet wa[da mill-inizjattivi bl-iskop li tinkiseb u tissa[[a[ il-fidu/ja fl-operat talKorp tal-Pulizija.

Il-Pulizija g[andhom sehem uniku fis-so/jetà. G[andhom ilpoteri li jintervjenu fil-[ajja ta’ kuljum, i]da g[andhom ukoll responsabilitajiet dwar kif g[andhom ja;ixxu biex i[arsu l-li;ijiet.

Xi drabi, hemm okka]jonijiet li jpo;;u membri tal-Korp f’konflitt, f’di]gwid jew inkella f’po]izzjoni ]baljata tul il-pro/ess tal-azzjoni tag[hom. :imag[tejn ilu, il-Bord Indipendenti mill-Korp tal-Pulizija beda jisma’ ka] dwar ]ag[]ug[ li spi//a vittma ta’ investigazzjoni ]baljata tal-Pulizija li swietlu jumejn [abs intortament. Darryl Borg tressaq il-Qorti akku]at mill-Pulizija b’hold-up, meta fil-verità ma kienx hu, imma ]ag[]ug[ ie[or li ammetta l-akku]i. Bi dritt, Darryl Borg talab li jing[ata rimedju, inklu] kumpens finanzjarju, g[addanni li sofra meta ka] b[al dan jista’ ji;i kwalifikat b[ala ksur taddrittijiet fundamentali tal-bniedem.

I]da dan il-ka] ma waqafx hawn. :imag[tejn ilu, il-Bord Indipendenti beda l-investigazzjoni biex jistabilixxi x’se[[ tul linvestigazzjoni tal-Pulizija.

Fi pro/ess b[al dan hu vitali li l-entità indipendenti jkollha kontroll tal-pro/ess s[i[. Huwa l-Bord li jidde/iedi kif g[andu jkun trattat lilment. Dan hu essenzjali g[ax jassigura kredibilità fis-sistema.

I]da ;img[a ilu, Jason Azzopardi – il-Kelliem tal-Oppo]izzjoni g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali ]vela li ftit jiem wara li kienet bdiet l-investigazzjoni, Silvio Scerri li hu /-Chief-of-Staff talMinisteru kon/ernat immexxi minn Manuel Mallia intervjena filka]. L-Oppo]izzjoni Nazzjonalista ]velat li Charles Attard, ‘I/?ambi’ li fl-1994 kien instab [ati ta’ attentat ta’ qtil u skonta 15-il sena [abs, avvi/ina lil Darryl Borg, xhud ewlieni fl-investigazzjoni tal-Bord Indipendenti, biex imur mieg[u [alli jkellmu lil Silvio Scerri. Minn dak li kien ]velat, il-laqg[a damet nofs sieg[a, b’uffi/jal g[oli tal-Ministeru tal-Intern jitkellem max-xhud ewlieni ta’ investigazzjoni fil-pre]enza ta’ persuna b’rekord kriminali. Dan meta suppost g[addej pro/ess totalment indipendenti.

Disprezz lejn l-ambjent

15 Il-fidu/ja pubblika

16 Ittri lill-Editur: Spezzjonijiet tal-prezzijiet f’G[awdex

Dan, minnu nnifsu jimmina l-investigazzjonijiet tal-Bord Indipendenti. I/-/a[da ta’ Scerri li hu jaf lil Charles Attard mhix bi]]ejjed. Hemm sensiela ta’ mistoqsijiet li g[andhom jitwie;bu.

X’interess kellu Silvio Scerri li jilqa’ fil-bini tal-Ministeru lixxhud ewlieni fil-ka] u persuna b’rekord kriminali minflok jirreferi minnufih lix-xhud ewlieni lill-Bord Indipendenti?

G[aliex Silvio Scerri a//etta li jkun hemm l-involviment ta’ terza persuna b’rekord kriminali?

X’kienu l-interessi ta’ Silvio Scerri biex lix-xhud ewlieni jsaqsih dwar membru fil-Korp tal-Pulizija li kien involut fl-investigazzjoni tal-ka]?

Lil min irid jipprote;i Silvio Scerri?

Min qabbad lil Silvio Scerri jikkomunika lix-xhud ewlieni, il;urnata u l-[in biex jitla’ jixhed quddiem il-Bord meta dan suppost jopera b’mod indipendenti?

Din kienet de/i]joni unilaterali ta’ Scerri nnifsu li jidde/iedi dan?

Il-Bord Indipendenti mistenni jag[mel ukoll rakkomandazzjonijiet fi tmiem l-investigazzjonijiet dwar il-ka].

Sussegwentament jitressaq lill-Ministru kon/ernat, li kif ]vol;ew laffarijiet, g[andu jippubblika r-rapport. Dak li sar fl-a[[ar ;imag[tejn seta’ fa/ilment immina l-evidenza ta’ kif se[[ew laffarijiet.

F’ka]i ta’ inkjesta b[al din, l-e]ekuttiv i;ifieri l-Ministeru talIntern u s-Sigurtà Nazzjonali u l-uffi/jali tieg[u hu mistenni minnhom li j]omm distakk kbir mill-operat tal-Bord Indipendenti li fil-pro/ess ta’ kwalunkwe investigazzjoni mmexxija minnu g[andu jkun assigurat li l-[idmitu ma tkunx mittiefsa, imtappna jew imxekkla. B’hekk tali investigazzjoni issir bla ind[il, u tkun tirrifletti l-indipendenza tal-Bord.

Minn kif se[[ew l-affarijiet, g[andu ji;i kunsidrat serjament li Bord Indipendenti b[al dan jing[ata aktar poteri biex ma jkunx hemm ind[il u manuvri fil-pro/ess tal-;bir tal-evidenza. F’ka] b[al dan, il-Bord ikun je[tie; il-koperazzjoni tal-partijiet u mhux ta’ terzi. I]da sfortunatament dan hu ka] ie[or, wara dak tal-g[a]la taluffi/jali g[as-Servizz tas-Sigurtà, fejn l-uffi/jal li hu l-id il-leminija tal-Ministru Mallia [ass li kellu jinda[al. U dan bil-barka tal-Prim Ministru Muscat!

Opinjoni 13

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

Trasport u infrastruttura... Quo Vadis^ Il-Gvern Laburista ja[seb li l-poplu Malti hu mazzun.

Irnexxielu jid[ak bih flelezzjoni li g[addiet u ja[seb li jista’ jibqa’ jag[mel l-istess tul i]-]mien li fadlilha din il-legi]latura.

I]da l-poplu Malti di;à qed juri li mhux lest li jibqa’ ji;i mg[oddi bi]-]mien. Lisfortuna hi li d-direzzjoni tajba tal-pajji] qabel lelezzjoni di;à qabdet ti]vija fir-rotta.

Waqt konferenza stampa mill-Ministru g[at-Trasport u Infrastruttura dwar ixxog[ol fi Triq Di/embru 13, irrefera g[al tibdil fir-rotta li tg[addi minn Ba/ir 7 filMarsa Shipbuilding biex titnaqqas il-kon;estjoni tattraffiku fl-in[awi tal-Marsa.

B’riferenza g[al din irrotta, madwar xahar qabel din il-konferenza stampa, kont g[amilt mistoqsija parlamentari lill-istess Ministru fejn kont staqsejtu jekk din kinitx se ting[ata wi// bi]-]rar u qatran ‘talkitla’ – metodu ta’ resurfacing ta’ toroq li ilu ma jintu]a f’pajji]na g[al dawn l-a[[ar 25 sena barra li tali wi// ji;;enera [afna

trabijiet u ma jifla[x g[allpi]ijiet ta’ vetturi kbar.

Fit-twe;iba, il-Ministru kien ammetta li x-xog[ol kien se jsir b’dan il-metodu.

Ir-ra;unijiet li ta l-Ministru kienu li b’dan il-metodu xxog[ol jitlesta fl-iqsar ]mien possibbli kif ukoll li xxog[ol kien se jsir skont spe/ifikazzjonijiet u metodi stabbiliti.

Sal-lum, dawn lispe/ifikazzjonijiet qatt ma ;ew ippre]entati.

G[alkemm il-Ministru Joe Mizzi qal li x-xog[ol kien se jsir b’dan il-mod min[abba l-ur;enza, kellu jg[addi aktar minn xahar biex tlestiet din ir-rotta u nfet[et g[all-pubbliku.

Kien hemm diversi okka]jonijiet fejn kont indikajt li bl-u]u ta’ dan ilmetodu ta’ resurfacing, ilwi// tat-triq mhux se jkun jifla[ g[all-pi]ijiet ta’ in;enji kbar li jg[addu minnha, minbarra linkonvenjent ta’ trabijiet li kien se jin[oloq. Barra minn hekk, din it-triq kienet se timtela [ofor appena jg[addu ftit jiem minn meta tibda tintu]a. Però, il-Gvern

minn Toni Bezzina toni.bezzina@teampn.org

webbes rasu u baqa’ sejjer bil-pjan ori;inali.

X’inhu r-ri]ultat ta’ dan ix-xog[ol xahar wara li sar?

Triq mimlija [ofor, ]rar u trab li qed tpo;;i fil-periklu lil dawk kollha li jissugraw ju]awha. Dan juri nuqqas ta’ serjetà mill-Gvern, li jippreferi jraqqa’ l-pannu bilqarg[a [amra u jre;;a’ lillpajji] g[as-snin 70 u 80 meta dan it-tip ta’ xog[ol kien karatteristika prin/ipali ta’ gvernijiet Laburisti.

Xi ng[idu g[alliskorrettezzi ta’ dan il-Gvern

x’[in ji;i biex jag[mel /erti stqarrijiet? Fl-istess stqarrija li semmejt aktar ’il fuq, ilMinistru Joe Mizzi pprova jag[ti l-impressjoni li xxog[ol fuq Triq Di/embru 13 twaqqaf f’Novembru 2012 ming[ajr ebda ra;uni. Dan hu totalment ]baljat u sar b’intenzjoni li jiskredita lillgvern pre/edenti li tant investa u [adem biex jinbnew mill-;did diversi toroq arterjali u distributorji madwar il-pajji] kollu, grazzi g[all-fondi miksuba mill-UE. Ir-ra;uni g[aliex kienu twaqqfu x-xog[lijiet kienet li peress li l-metodu taxxog[lijiet ta’ kif kellhom ji;u esegwiti x-xog[lijiet f’din ittriq kien jinvolvi xog[ol estensiv ta’ piling, min[abba ra;unijiet tekni/i, tali xog[ol ma setax isir fixxitwa u g[alhekk kellu jitkompla f’Marzu. Hemm to[ro; id-differenza bejn isserjetà ta’ Gvern Nazzjonalista u ddilettanti]mu ta’ Gvern Laburista.

Ka] tipiku ie[or taliskorrettezza politika ta’ dan il-gvern kien meta dan l-a[[ar il-Ministru g[at-

Trasport u Infrastruttura g[adda uffi/jalment ittmexxija tat-terminal ta/?irkewwa lill-Gozo Channel. Dakinhar kien qal li ma kienx g[all-intervent tieg[u, dan ix-xog[ol ma kienx isir.

I]da, il-poplu Malti u G[awdxi jaf min g[amel dan ix-xog[ol, jekk hux ilgvern Nazzjonalista jew inkella l-gvern pre]enti.

Sfortunatament, g[alkemm il-Partit Laburista pprova jbiddel iddehra tieg[u, m’g[amel xejn biex ibiddel l-attitudni u wisq nib]a’ li minflok i[ares ’il quddiem u jikkontribwixxi g[all-;id ta’ pajji]na, jipprova jaljena lill-poplu billi dak li suppost jag[mel, ipin;ih nuqqas tal-PN. Min-na[a l-o[ra, ixxog[ol li sar mill-PN fla[[ar legi]laturi, il-gvern Laburista qieg[ed jipprova jie[u l-mertu tieg[u. Fil;img[at li ;ejjin ikolli lopportunità nkompli nikxef il-mi]informazzjoni li dan il-gvern qed jipprova jag[ti fir-rigward tat-trasport u linfrastruttura f’pajji]na.

IL-PUNT HU…

Kummenti dwar kwotazzjonijiet li laqtuni “ As the Auditor General parlamentari Laburisti li kienu was quick to remind, it has membri fil-PAC. Nistaqsi jekk already happened once, il-fatt li dawn il-membri li when the PAC discussed the kienu [adu po]izzjoni kontra operations of the Voice of the tieg[i qabel iltaqa’ l-Kumitat Mediterranean radio” kienx ksur ta’ etika u kontra

Dan kitbu Lino Spiteri flartiklu tieg[u Procurement building blocks (Sunday Times of Malta, 18 ta’ Awwissu).

Is-su;;ett tal-artiklu kien irrapport tal-Awditur :enerali dwar ix-xiri ta]-]ejt u lKumitat tal-Kontijiet Pubbli/i (PAC) li qed jiltaqa’ b[alissa.

Spiteri qal punti tajbin dwar ilveru rwol tal-PAC; hemm aspetti o[rajn fil-kitba tieg[u li ma naqbilx mag[hom. I]da mhux fi [siebi nikkummenta dwar il-ka] tax-xiri ta]-]ejt.

Lanqas se nqabbel dan il-ka] mar-rapport tal-Voice of the Mediterranean kif g[amel Lino Spiteri. U g[alhekk irrid biss ni//ara fi ftit kliem dak li ;ara fil-PAC bir-rapport talAwditur :enerali dwar loperat tal-VOM. Ma naqbilx ma’ Spiteri li lmembri Nazzjonalisti fil-PAC wettqu bullying fuq l-Awditur u l-membri tal-istaff tieg[u.

Jekk kien hemm vittma ta’ bullying, kont jien li g[amluni mira ta’ attakki u kundanni sa minn qabel ma [are; ir-rapport innifsu. L-attakki kienu mmexxija minn xi

kull element ba]iku ta’ ;ustizzja?

Irri]ulta li l-Awditur :enerali kien injora l-pariri tal-avukat tieg[u stess, u g[alhekk ir-rapport tfassal fuq premessi ]baljati. Grazzi g[axxhieda li taw il-ver]joni tag[hom tal-fatti kif ;raw, irri]ulta wkoll li r-rapport kien mimli ine]attezzi, nofs veritajiet u gideb. L-istess tekniku li kien tqabbad millAwditur :enerali biex jag[ti pariri tekni/i, u li fuq il-pariri tieg[u bnew parti kbira mirrapport, biddel il-parir tieg[u wara li saru mag[rufin il-fatti kollha mix-xhieda. {are; /ar li t-tekniku kien ta pariri bba]ati fuq nofs informazzjoni millistaff tal-awditur.

Mir-risposti tax-xhieda ma [ar;itx “spekulazzjoni” jew “opinjoni personali”, i]da [ar;et informazzjoni ;dida dwar fatti li r-rapport ma [ax kunsiderazzjoni.

L-Awditur :enerali ammetta li kien hemm diversi ]balji u a//etta l-ver]joni kif [ar;et mix-xhieda. L-istess membri Laburisti ammettew ukoll li r-rapport ma kienx

minn Richard Muscat richardmuscat44@gmail.com

“professional” u kien fih [afna “flaws”.

Dawn kienu l-fatti kif ;raw.

G[ad ng[id [afna aktar fuq din il-;rajja. U naqbel ma’ Spiteri meta sostna li “that must not happen again”, i]da fis-sens li l-Awditur :enerali, li g[andu pi] kbir fil-kuxjenza meta jag[mel rapport, ji]gura li ma jer;ax ji;ri.

Biex isir tassew rapport professjonali u sewwa jrid lewwel jinvestiga bis-serjetà, jag[ti dritt g[al ver]joni kontra l-po]izzjoni tieg[u u jg[aqqadha mar-rapport innifsu, u l-uniku g[an ikun dak li jfittex il-verità, “above the political melee”. Nittama

tassew li jkun dan li spirtu li bih isiru rapporti inti]i biex jaraw li“systems of good governance will be in place throughout the public sector so that taxpayers can rest assured that their money is being well spent.”

Fil-ka] tal-VOM, sfortunatament dan ma sarx, g[ax l-uniku mottiv kien dak li jiskurjaw punti politi/i. Grazzi g[ar-risposti tax-xhieda, [ar;et il-verità kollha.

Il-protezzjoni u privile;;i li ;ustament tag[tih ilKostituzzjoni biex ja[dem, ma jag[tux garanzija lill-Awditur :enerali li l-[idma tieg[u tkun inattakkabbli; it-tfittxija g[allverità u l-professjonalità biss jag[tu ;ie[ il-[idma talUffi//ju tieg[u. “dik li qed tikxef fil-bera[ il-media Nazzjonalista hi tassew veritiera, iktar u iktar meta hija konfermata minn fomm sorsi fil-qalba ta/?entru Nazzjonali Laburista u o[rajn f’Kastilja.”

Hekk spi//a l-editorjal ta’ ilmument bit-titlu ‘Jipprova joqtol lill-messa;;er!’

Kull nhar ta’ {add, din ilgazzetta qed to[ro; bi stejjer li fihom tikxef fatti li l-gvern ta’ Muscat jipprova ja[bi. Huma stejjer sensittivi u li w[ud minnhom tassew

jimpressjonaw. B[ala e]empju nsemmu biss il-ka] (jew ka]i) tal-Ministru Manuel Mallia li donnu ma g[amilx wa[da tajba tant li ma jdumx ma jispi//a minn Ministru talIntern, u dik tal-iskrutinju taddikjarazzjonijiet tal-assi talMinistri li kixfet [abi ta’ fondi u stqarrijiet foloz.

Il-PM Muscat qed jilg[ab log[ba b[allikieku ma ;ara xejn. I]da /ertament li qed ji;ri. }gur li jinkedd jaqra fuq il-mument dwar de/i]jonijiet ta’ natura kunfidenzjali u politikament sensittivi b[al dik tal-bidla ta’ Mallia ma’ Louis Grech.

Mhux l-ewwel darba li membri tal-Kabinett ta’ dan ilgvern, imbarazzati b’xi fatti kunfidenzjali li ppubblikaw ilmedia, tefg[u l-attenzjoni millewwel fuq kif setg[et [ar;et linformazzjoni, b[al Cardona li qal: “issa naraw kif u min [ari;ha.”

L-istess minn Kastilja, imbarazzati b’dak li ppubblika il-mument, qed jippruvaw joqtlu l-messa;;ier flok jirriflettu fuq il-messa;;.

Tipikament So/jalisti. {a;a wa[da hi /erta: Muscat, minkejja r-reb[a kbira li g[amel fl-elezzjoni, ma jistax ja[seb li jista’ jag[mel li jrid u jilg[ab bis-sa[[a li tatu din ir-reb[a.

14 Opinjoni

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

Disprezz lejn l-ambjent Dan l-a[[ar smajna bil-ka] ta’ dak li kellu jkun tindif mill-alka fil-Bajja ta’ San Blas. G[all-kuntrarju tassnin ta’ qabel, meta dan ittindif kien isir mill[addiema tal-Gvern blidejn, g[al xi ra;uni din issena sar b’gaffa, bulldozer, li kaxkret mag[ha mhux biss l-alka, i]da dak kollu li sabet quddiemha.

Is-sitwazzjoni hi iktar inkwetanti meta wie[ed jikkunsidra li dan hu t-tieni ka] fi ftit xhur, wara lisfre;ju li kien se[[ filBajja tar-Ramla l-{amra.

Dakinhar ukoll kien intu]a bulldozer biex il-bajja tne[[iet mill-;ebel naturali tag[ha.

Dan kollu se[[ g[allnumru ta’ ra;unijiet. Hu evidenti li min qed jie[u dde/i]jonijiet, il-Ministru g[al G[awdex, qed i;ib ru[u jew ja[seb li g[andu s-setg[a jkun ’il fuq milli;i. Ming[ajr ebda konsultazzjoni mal-MEPA, l-awtorità kompetenti responsabbli li tirregola dawn ix-xog[lijiet, il-

Gvern qabad u g[amel kif fettilu.

Din l-istorja fakkritni fissnin passati, fis-snin ta’ qabel l-1987, meta dak li kien ji;i f’mo[[ Ministru, kien jitwettaq minnufih, b[allikieku dak il-Ministru kien qed jg[ix f’repubblika g[alih.

I]da dan l-a;ir juri wkoll disprezz lejn l-awtoritajiet.

Fil-ka] ta’ San Blas, kien biss wara li saret il-fro;a li l-Ministru g[al G[awdex [ass il-b]onn li jirrikorri g[and il-MEPA. Wie[ed kien jifhem il-b]onn li dan ma jsirx li kieku dan

minn Ryan Callus info@ryancallus.com

tinkines kompletament minn kollox , inklu] il - blat li jag[mel parti integrali mill-ekosistema tal-bajja.

Dan it-tip ta’ de/i]jonijiet juri nuqqas ta’ sensittività lejn lambjent. Juri l-egoi]mu tal-bniedem li lest jil[aq liskop tieg[u a skapitu li jbati l-ambjent. Is-sbu[ija tal-Bajja ta’ San Blas u kull bajja o[ra jibqg[u naturali meta n]ommuhom naturali.

Mal-mument li lbniedem jibda jag[mel linterventi, in-naturalità talpost ma ddumx ma tintilef.

Fil-ka] ta’ San Blas, kien biss wara li saret il-fro;a li l-Ministru g[al G[awdex [ass il-b]onn li jirrikorri g[and il-MEPA in;abar bl-idejn, kif effettivament sar fis-snin ta’ qabel. Madankollu, ilkwistjoni ssir totalment differenti bl-involviment ta’ bulldozer.

Dawn i]-]ew; in/identi

jixhdu bi/-/ar in-nuqqas ta’ serjetà jew il-mod amatorjali, kif qed jittie[du d-de/i]jonijiet mill-Gvern.

Il-Ministru g[al G[awdex deherlu li l - bajja tkun aktar a//essibbli jekk

{afna drabi dawn linterventi ma jkunux riversibbli. B’hekk, ladarba jsir l-intervent, ikun diffi/li [afna li l-post jer;a’ jitpo;;a fl-istat ori;inali tieg[u.

Ir-rwol ;did tieg[i Ftit tal-jiem ilu, il-Kap tal-Partit Nazzjonalista

Simon Busuttil inkarigani b’responsabbiltajiet ;odda f’isem l-Oppo]izzjoni; lippjanar u ssimplifikazzjoni ta’ pro/essi amministrattivi.

F’dan ir-rwol, hu ne/essarju li nassigura li lpolitika tal-ippjanar dettata mill-Gvern tkun li ttejjeb il[ajja f’pajji]na. Kull de/i]joni ta’ ]vilupp g[andha tkun ikkunsidrata fuq jekk hix se twassal g[al kwalità ta’ [ajja a[jar.

Fir-rigward tassimplifikazzjoni tal-pro/essi amministrattivi, filwaqt li g[andu jsir kull tentattiv biex nissimplifikaw [alli sservizzi jing[ataw bl-inqas burokrazija, dan m’g[andux iwassal g[al-libertina;; fejn l-istat jitlef il-kontroll me[tie;. B’hekk jitjiebu sservizzi u l-a//ess g[alihom, filwaqt li ti]died il-kompetittività ta’ pajji]na. Din se tkun il[idma tieg[i fis-snin li ;ejjin.

Effetti ta’ de/i]jonijiet []iena

L-ewwel [ames xhur ta’ gvern huma mera ta’ dak li lpoplu jistenna fil-[ames snin ta’ le;i]latura. Dan il-gvern die[el fis-sitt xahar tieg[u u dak li kien jing[ad qabel lelezzjoni fil-media tal-PN, qieg[ed ise[[ tassew. Dan hu gvern li [ataf il-poter b’weg[di foloz lill-elettorat u li issa qed narawh f’morsa s[i[a g[aliex ma jistax iwettaq dak li wieg[ed.

Il-kompetenza u l-ekonomija

Kellna diversi tentattivi minn dan il-gvern biex ipin;i s-sitwazzjoni finanzjarja talpajji] kif [allewha nNazzjonalisti b[allikieku kienet xi falliment. U allura qed jippruvaw ibellg[uha lillpoplu li se jkun Joseph Muscat u l-Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna li se jag[mlu l-miraklu tal-qawmien millmewt tal-ekonomija li suppost ;arrab pajji]na.

I]da l-verità hi xort’o[ra.

F’dawn il-[ames xhur li g[addew il-gvern Laburista gawda mis-sodda mifruxa li [allielu l-gvern Nazzjonalista ta’ qabel Marzu li g[adda.

G[aliex l-effetti ta’ de/i]jonijiet politi/i ma jin[assux mil-lum g[al g[ada.

G[aldaqstant, minn hawn u ftit ta]-]mien ie[or, sfortunatament se nibdew nindunaw bl-effetti []iena tadde/i]jonijiet politi/i li qed jie[u dan il-gvern meta

nibdew naraw id-danni talinkompetenza fit-tmexxija talpajji].

G[aliex mhux billi wie[ed jidde/iedi li jqa//at min-nofs nies kompetenti g[ax ma jaqblux mal-gvern biex flokhom jitpo;;ew nies qrib tal-Partit Laburista. Issa dawn in-nies iridu jerfg[u rresponsabbiltà tax-xog[ol li ;ew fdati bih u jkunu accountable quddiem ilpoplu g[all-fallimenti li jirri]ultaw min[abba linkompetenza tag[hom.

Meta l-PN jer;a’ jkun filgvern dawn il-persuni jridu jag[tu kont s[i[ ta’ dak li wettqu [a]in u ta’ dak li naqsu

minn Mario Rizzo Naudi rizzomar@synapse.net.mt

sigriet. Fejn qatt smajnieha din?

Issa ftit ilu smajna wkoll li /-chief of staff tal-istess Ministru ltaqa’ ma’ persuna li ;iet mixlija bi ]ball b’reat kriminali. Din il-persuna hija xhud prin/ipali f’inkjesta li qieg[da ssir mill-Bord talPulizija. Din x’serjetà hi?

Kien min kien li talab dan lappuntament, laqg[a b[al din missha ;iet irrifjutata millewwel u mhux saret ukoll filpre]enza ta’ persuna b’rekord kriminali li da[al b[ala medjatur.

Smajna wkoll bil-ka] fejn pulizija, minflok isolvu r-reati u j[arsu s-sigurtà tal-poplu,

Meta l-PN jer;a’ jkun fil-gvern dawn il-persuni jridu jag[tu kont s[i[ ta’ dak li wettqu [a]in u ta’ dak li naqsu milli jwettqu, spe/jalment fejn ikun hemm dubji kbar dwar de/i]jonijiet li jkunu ttie[du biex ji;u akkomodati persuni qrib il-Partit Laburista milli jwettqu, spe/jalment fejn ikun hemm dubji kbar dwar de/i]jonijiet li jkunu ttie[du biex ji;u akkomodati persuni qrib il-Partit Laburista.

Transfers u nd[il ministerjali

Xbajna nisimg[u bi transfers vendikattivi fl-isptar, fil-pulizija u f’postijiet o[ra.

Dawn it-transfers qed i[allu mhux biss [addiema

demoralizzati fil-post taxxog[ol imma qed iwasslu g[al nuqqas ta’ effi/jenza kuntrarju g[al kif konna mdorrijin qabel.

F’dawn l-ewwel [ames xhur tal-gvern tal-Labour saru aktar minn 300 transfer fil-pulizija g[al ra;unijiet politi/i.

Sa[ansitra kellna l-iskandlu li l-Ministru u /-chief of staff tieg[u jkunu pre]enti waqt lintervisti g[ar-rekluta;; ta’ uffi/jali pubbli/i fis-servizz

spi//aw waiters g[al ri/eviment li ng[ata millMinistru. U pulizija o[rajn jag[mlu l-arja b’mod sproporzjonat g[all-a[[ar ma’ mara anzjana g[aliex din kienet qed t[alli kelb ]g[ir jg[um.

Imbag[ad xi ng[idu dwar lisptar? Ing[ataw ruxxmata transfers biex jakkomodaw lill-persuni qrib tag[hom u biex jikkastigaw lil min

g[andu veduti politi/i differenti. Barra minn hekk, qed jer;g[u jo[or;u sej[iet g[al rekluta;; ta’ paramedi/i meta di;à saru sej[iet o[ra u g[ad hemm nies li g[addew u qeg[din fil-lista u g[adhom ma da[lux. Dan kollu qed isir biex jidda[[lu nies tal-qalba.

De/i]jonijiet []iena fis-sa[[a

Xbajna nisimg[u bi kjuwiet twal ta’ nies fl-isptar jew nies li jing[ataw appuntament g[al g[al xi sena o[ra. Dan kollu hu [tija ta’ de/i]jonijiet amministrattivi []iena li saru biss biex jinqdew nies talqalba. Huwa fatt mag[ruf li /erti nies qed jag[mlu pressjoni kbira fuq il-ministri Laburisti biex jag[tuhom dak li weg[duhom. Prova ta’ din il-pressjoni kienu l-ka]i fejn xi ministri tal-Kabinett tal-gvern ;ew mhedda bil-vjolenza minn persuni li kienu jafuhom tajjeb.

Fl-a[[ar nett irrid infakkar ukoll fid-de/i]joni li ttie[det aktar minn xahar ilu li effettwat in-nies tan-Nofsinhar ta’ Malta meta ng[alaq il-Park tal-Familja ta’ Wied il-G[ajn.

Din id-de/izjoni mhux biss ne[[iet l-opportunità lil diversi familji li jgawdu dan il-park, l-uniku wie[ed simili fin-Nofsinhar ta’ pajji]na, imma tat ukoll daqqa ta’ [arta lin-negozju f’din il-lokalità li jiddependi [afna mill-influss tan-nies li j]uru dan il-post.

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

Opinjoni

15

Il-fidu/ja pubblika . Kull min qieg[ed filpolitika u jservi flistituzzjonijiet demokrati/i jaf li tibdiliet, avvanzi, riformi jistg[u jsiru g[ax ikun hemm l-appo;; popolari g[alihom. It-toroq illum jidhru jridu jimbnew iktar fuq il-linji partikulari ta’ dak li ddizzjunarju Ingliz jirreferi g[alihom b[ala policies iktar milli fuq dak li nifhmu a[jar b[ala ideologies. Il-qab]a filkwalità hi marbuta ma’ kemm min qieg[ed iservi jifhem li kull forma ta’ linja politika titwieled tajjeb jew [a]in skont dak li hi bba]at fuqu. Il-[sieb ideologiku ta’ [idma hi pre]enti dejjem direttament jew indirettament.

1

. Dak li twettaq, l-azzjoni politika hi liema wa[da hi, anki jekk tiddikjara li m’g[andekx ideologija politika jie[dok lura lejn prin/ipju jew ie[or. Trid tara int fejn trid tmur, jekk intix lest li tbig[ lilek innifsek g[all-poter jew ag[ar tog[;ob lil min g[andu lpoter f’idejh. Twettaq xi twettaq u g[al min twettqu xorta g[andu ;ewwa fih prin/ipju etiku li jie[dok na[a jew o[ra. Jew tibba]a [idmietek fuq ilmaterjali]mu storiku jew mhux, inkella tmur lejn dak li

verament jag[mel il-;id lillbniedem. L-esperjenza politika turi dejjem iktar li meta min ja[dem fiha jinjora l-valuri fundamentali tal[ajja ji]balja. . Dawn huma prin/ipji li jg[oddu g[al kull min ikollu s-setg[a f’idejh f’dawn ilg]ejjer jew madwar id-dinja.

Hemm diversi li jridu jinjorawhom u ja[sbu jew li huma iktar kapa/i minn o[rajn jew li dak li jg[odd g[all-o[rajn ma jg[oddx g[alihom. L-isfortuna hi li b’dak li jwettqu ma j;ibux il;id imma l-[sara. Ma jkunux 3

jimxi ‘l quddiem irid bnedmin, uffi/jali f’karigi importanti li huma marbuta lewwel li jg[idu l-verità lillpoplu u mhux ikunu lesti li ja[bu g[ax ming[alihom se jservu lil min [atarhom billi jg[idu dak li m’huwiex minnu.

kollha, biex nag[tu serviz lill-poplu li l-ma;;oranza tieg[u jrid l-onestà u rrettiduni fil-konfront ta’ min ;ie akku]at in;ustament f’dan l-ka] u kontra min, minn dak li qed naraw, jista’ jsib ru[u fl-istess /irkustanzi g[ada pitg[ada.

. Il-ka] ta’ dan il-;uvnot li sab ru[u akku]at in;ustament flok ;ie affrontat bi trasparenza, onestà u kjarezza minflok ;ie kkumplikat proprju mill-persuni li flok stqarrew il-verità marru g[all-istint ]baljat li ja[bu.

Kull ma jrid u g[andu dritt

. F’dawn il-jiem ta’ din id-drama l-poplu kompla jitlef il-fidu/ja f’min hu mg[obbi bid-dmir li jmexxi ’l quddiem dawn listituzzjonijiet demokrati/i.

Telf li ;ej minn dak li qed naraw l-ewwel fl-g[a]la inadegwata ta’ bnedmin f’si;;ijiet tal-poter u t-tieni fid-de/i]jonijiet li qed ji;u me[uda. Il-pajji] ng[id li qieg[ed ja[rab minn kull ma hu politiku. Ma jridx jisma’ dak li g[addej u wisq u wisq inqas irid ja//etta linevitabbiltà tal-effetti []iena li qed ikollna fuq [ajjitna lkoll. Tant nies da[lu fil[olma li permezz ta’ bidla fil-gvern se naqb]u ’l quddiem li qed isibuha diffi/ili [afna jqumu f’dak li qed jaraw li hi qab]a wa[da u tajba lura. Il-fidu/ja pubblika fl-istituzzjonijiet bdiet titnaqqar u dan filwaqt li jinkwetana fl-istess [in jixprunana na[dmu ’l quddiem favur is-sewwa, li hi l-politika tag[na.

5

minn Carmelo Mifsud Bonnici carm.mifsudbonnici@gmail.com

Il-poplu kompla jitlef il-fidu/ja f’min hu mg[obbi bid-dmir li jmexxi ’l quddiem l-istituzzjonijiet demokrati/i

2

qed jarawha mill-ewwel g[ax sfortuna ikbar dawn isibu [afna drabi dawk li jkunu mitlufa b[alhom u g[al dak li hu [a]in flok ji//ensurawh jin/ensawh. Fil-politika trid ikollok boxxla interna soda biex tara fejn trid tmur u ma tit[alliex ti//aqlaq na[a jew o[ra skont il-kurrent tar-ri[ jew i/-/apcip tan-nies. . {afna ma jaqrawx, o[rajn jinjoraw lezzjonijiet 4

politi/i passati. Jg[attu wi//hom g[all-esperjenzi ta’ pajji]i o[ra u tag[na wkoll.

Is-sistema demokratika llum jekk trid tit[addem tajjeb trid li jkollha min jifhem dan u jorbot ru[u li jkun onest u marbut dejjem mal-verita.

Meta min ja[tar, ja[seb li jaqbillu li flok ikollu [dejh min hu rett u onest imur g[al min jag[mel dak li jaqbel lilu allura s-sogru jikber ferm iktar. Il-pajji] tag[na biex

g[alih il-poplu hu dak li jing[adlu bil-pre/i] x’;ara.

Xejn iktar u xejn inqas.

Minflok qieg[ed ji;i kkonfrontat b’log[ob medjatiku. U hawn flok ilpoplu j]omm il-fiducja u lkredibbiltà qieg[ed ikompli jitlifiha. G[amel sew lOnorevoli Jason Azzopardi li nsista u g[adu jinsisti g[allverità. Hu qieg[ed jitkellem mhux f’ismu personali i]da g[an-nom tal-Oppo]izzjoni

6

Infakkru l-Indipendenza Wasalna fl-a[[ar ;img[a ta’ Awwissu! Dan hu ]mien li l-Partit Nazzjonalista jkun qieg[ed i[ejji biex ji//elebra Jum l-Indipendenza ta’ pajji]na. Il-21 ta’ Settembru jibqa’ jum ta’ importanza storika kbira g[al Malta u g[all-Maltin. Din is-sena se jkun id-49 anniversarju minn meta Malta saret Indipendenti. Sakemm lindipendenza ma tkunx intilfet, g[al xi ra;uni jew o[ra, g[andu jkun il-poplu kollu li ji//elebra b’mod denju dan il-jum.

Sfond storiku L-isfond storiku ta’ din ilfesta ma jolqotx linNazzjonalisti biss. Jolqot lil Malta u lill-Maltin kollha.

It-triq biex tinkiseb l-

Indipendenza g[al Malta ma kinitx fa/li. Il-kisba talIndipendenza kienet importanti ferm. Flimkien ma’ bosta qarrejja, ma niftakrux x’;ara fil-21 ta’ Settembru 1964. L-istorja turi li l-bandiera Maltija ;iet imtellg[a fil-Furjana, fost

g[ajjat u /ap/ip tal-Maltin pre]enti. Malta kienet saret Indipendenti! Dan sar wara referendum li fih ilma;;oranza tal-Maltin favur.

Dawk li kienu jg[ixu f’dawk i]-]minijiet u li g[adhom fostna llum, ]gur li meta j[arsu lejn pajji]na jaraw tibdiliet kbar, tant li Malta lanqas tintg[araf. Fi]]minijiet ta’ qabel l-1964, Malta kienet dipendenti, kwa]i g[alkollox, fuq ilpre]enza militari barranija.

I]da, illum, g[andna Malta indipendenti, Malta li tiddependi fuq il-[idma tag[na l-Maltin. {afna minna lanqas tg[addilna minn mo[[na li rridu nistennew lir-Re;ina tipprovdilna dak kollu li jkollna b]onn g[all-[ajja ta’ kuljum. U dan g[aliex Malta ]viluppat fi stat indipendenti.

Bidliet f’pajji]na

Hemm fatt wie[ed li rridu naqblu fuqu lkoll kemm a[na. L-Indipendenza fissret bidliet kbar g[al pajji]na,

Naturalment jibqg[u fatti stori/i li, g[al bosta snin, ilPN kien wa[du jemmen li lMalti hu kapa/i. Kien il-PN li sa[aq li minkejja /-/okon ta’ dan il-poplu, konna kapa/i mimxu ’l quddiem u nag[mlu dak li kien hemm b]onn fl-interess ta’ pajji]na, u g[adu jemmen dan.

L-attivitajiet tal-Indipendenza

minn Graziella Galea galeagraziella@hotmail.com

bidliet li fil-parti l-kbira tag[hom fissru li dan ilpajji] inbidel minn lejl g[al nhar.

Illum m’hawn l-ebda partit politiku f’Malta li filpolitiku tieg[u g[andu ddipendenza fuq xi pre]enza ta’ forza militari barranija.

Illum, il-pariti politi/i kollha jemmnu li Malta g[andha, u tista’ timxi ’l quddiem bil[idma bla waqfien tag[na lMaltin.

U g[alhekk li kull sena lPN jorganizza attivitajiet li jfakkru dan il-jum storiku.

Mhux dejjem kien fa/li.

Diversi jiftakru jiem iktar diffi/li minn dawk tal-lum.

I]-]mien li fih il-Maltin riedu jattendu l-attivitajiet tal-PN g[al dawn il-festi i]da kienu jib]g[u jag[mlu dan, min[abba protesti hekk imsej[a spontanji, issa spi//a. Imma ejja ninsew dan kollu u na[sbu fuq i]]mien tal-lum.

Niftakar numru kbir ta’ festi tal-Indipendenza kif imfakkra mill-PN. Minn kif jg[iduli, snin ilu, meta kont g[adni tarbija, kont nattendi

g[al dawn l-attivatijiet mal;enituri tieg[i. Meta bdejt nikber, niftakar li kont indur diversi attivitajiet tal-PN mal-;enituri tieg[i, u l-jiem tal-Indipendenza kont nistenniehom minn sena g[al o[ra. Iktar tard komplejt nattendi dawn l-attivitajiet b[ala persuna li tinteressani l-politika, u iktar ri/enti komplejt nie[u sehem b[ala persuna involuta b’mod dirett fil-politika.

Illum g[andna sitwazzjoni ftit differenti minn dik li kellna fl-a[[ar snin. Mhux biss din i/-/elebrazzjoni se tie[u lem[a kemxejn differenti, i]da wkoll, din issena se tkun ukoll okka]joni fejn il-PN se ji//elebra lfesti tal-Indipendenza minna[a tal-Oppo]izzjoni.

Il-PN se jkun qieg[ed ji//elebra l-Indipendenza b’numru ta’ attivitajiet. Hu importanti li nkunu pre]enti b’mod attiv kemm jista’ jkun, u b’hekk nuru li l[idma li qieg[da ssir millPN u mit-tmexxija l-;dida qieg[da tkun apprezzata.

16 Ittri lill-Editur

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

Il-banek tag[na Sur Editur, Jiena nie[u pja/ir meta ning[ataw tag[rif po]ittiv dwar il-banek tag[na.

Po]ittiv fis-sens li dawn ilbanek qed jag[mlu miljuni u miljuni kbar ta’ qlig[.

Tag[rif mog[ti anki ripetutament fuq il-mezzi taxxandir. Fuq televi]jonijiet u radjijiet, f’;urnali ta’ kuljum ta’ kull kulur, anki f’diversi rivisti lokali.

I]da kont nie[u pja/ir ukoll kieku, flok dak il-qlig[ kollu li j]ommu g[alihom, dawn listess banek jg[ollu l-img[ax li qed jag[tu fuq l-istess

depo]iti tal-poplu. Mhux jag[tu l-mi]erji u j]ommu g[alihom dawk il-miljuni kollha!

Barra minn dan, nixtieq nag[mel mistoqsija. Tg[id minn dawn il-miljuni kollha li j]ommu g[alihom, limpjegati tag[hom u lmexxejja ma japprofittaw xejn? Fis-sens li l-pagi u ssalarji tal-impjegati u talmexxejja ma jgawdux po]ittivament u po]ittivament u po]ittivament g[at-tielet darba?

Veru jew mhux veru li,

Qabel u issa Sur Editur, Dan l-a[[ar dehru rapporti dwar kif l-Environmental Impact Assessment dwar il-power station li jrid jibni l-Ministru Konrad Mizzi ma ;iex mog[ti permezz ta’ tender i]da lkumpanija li [adet il-kuntratt ;iet mag[]ula mill-Ministeru.

Meta nisma’ b’affarijiet b[al dawn nistaqsi lili nnifsi x’sar minnhom dawk li fis-snin tal-

gvernijiet Nazzjonalisti ma kinux jieqfu jitkellmu dwar g[aqal, trasparenza u accountability?

Nistaqsi wkoll x’sar minnhom l-Awditur :enerali u l-Public Accounts Committee?

Nistaqsi x’sar minnhom dawk il-weg[di kollha li kien jag[mel il-Partit Laburista dwar “governanza tajba”?

F. Darmanin {‘Attard

L-u]u tal-heavy fuel oil

Sur Editur, Qabel l-elezzjoni Joseph Muscat werwer kemm fela[ bilkan/er u /mieni tal-power station. Kien jg[id li l-heavy fuel oil kien ta’ [sara kbira g[as-sa[[a u li jekk jitla’ fil-gvern kien jaqleb mill-ewwel g[ad-diesel.

Issa baxx baxx intalab permess lill-MEPA biex il-heavy fuel oil jibqa’ jintu]a sa Marzu tas-sena d-die[la meta suppost l-u]u tieg[u kellu jieqaf f’:unju ta’ din is-sena!

Carmel Cassar {al Qormi

filwaqt li lill-poplu jag[tuh img[ax mi]eru g[all-a[[ar, il-mexxejja mbag[ad jag[tu lilhom infushom u lillimpjegati tag[hom salarji tant g[olja?

Tg[id dawn l-istess mexxejja din il-[a;a jsej[ulha ‘;ustizzja’!

Alla[ares it-twe;iba tkun bilfors fl-affermattiv!

G[aliex? G[ax, allura ma nafx xi jkunu qed jg[iduli dwar l-e]attezza jew korrettezza tal-istess idea tag[hom tal-;ustizzja!

Depo]itant Tas-Sliema

Il-banek, l-MFSA u d-dikjarazzjoni tal-assi Sur Editur, B’rabta maddikjarazzjonijiet tal-assi talMinistri tal-Gvern Laburista [afna kienu dawk li semmew il-banek u l-kundizzjonijiet li dawn ipo;;u lin-nies komuni biex jisilfuhom flus.

Tg[id wasal i]-]mien li lbanek f’Malta ji//araw ilpo]izzjoni tag[hom f’dan irrigward?

Tg[id wasal i]-]mien li lMFSA tara e]att x’seta’ ;ara u tinforma lill-poplu?

Take Away L-Imsida

Telqa fl-in[awi Ta’ Tamliet Sur Editur, A[na li noqog[du fl-in[awi Ta’ Tamliet fil-Mosta, l-uniku bandli li g[andna, ji;ifieri ‘Assunta play field’ jinsab fi stat ta’ abbandun. Il-bankijiet imkissrin u g[andhom b]onn lag[qa ]ebg[a, ix-xtieli g[andhom b]onn ]abra, ix-xog[ol tal-;ebla g[andu

b]onn dawra, insomma dan il-bandli g[andu b]onn ta’ manutenzjoni ur;enti. Nappella lil min hu responsabbli biex jie[u l-passi me[tie;a. G[all-familji ta’ dawn l-in[awi dan il-bandli hu l-uniku post ta’ rikreazzjoni.

F. Vella Il-Mosta

Spezzjonijiet f’G[awdex g[all-prezzijiet fuq o;;etti Sur Editur, Nirreferi g[all-ittra bl-isem ‘G[andu jintwera l-prezz talbejg[’ iffirmata ‘Taparsi Nsara’ li dehret fil-[ar;a ta’ il-mument tal-4 ta’ Awwissu 2013. Permezz ta’ din l-ittra nixtieq ni//ara numru ta’ allegazzjonijiet miktuba f’din l-ittra.

Ir-Regolamenti dwar Prezzijiet Indikati skont l-Att dwar l-Affarijiet talKonsumatur (Avvi] Legali 283 tal-2002) ilhom fis-se[[ mill-1 ta’ Ottubru 2002. LAwtorità ta’ Malta g[allKompetizzjoni u g[allAffarijiet tal-Konsumatur ilha mill-2002 tinforza dawn ir-Regolamenti permezz ta’ spezzjonijiet li jsiru minn Uffi/jali g[as-Sorveljanza tas-Suq fid-diversi [wienet u stabbilimenti f’Malta u G[awdex. F’dawk il-ka]i fejn il-kummer/jant ma jkunx qieg[ed josserva rRegolamenti jittie[du l-passi ne/essarji bl-iskop li dan jirregolarizza ru[u malimsemmija Regolamenti.

B’dak li nkiteb, qieg[da ting[ata l-impressjoni li lma;;oranza tal-[wienet ;ewwa Victoria ma jindikawx il-prezzijiet tal-

o;;etti li g[andhom g[allbejg[. Nixtieq ninforma lillqarrejja li spezzjonijiet fil[wienet f’G[awdex ilhom isiru g[al numru ta’ snin u lAwtorità ma r/eviet l-ebda ilment mill-konsumaturi dwar nuqqas ta’ indikazzjoni ta’ prezzijiet fuq o;;etti. Lanqas minn verifika li ssir kull tant ]mien minn uffi/jali g[oljin fl-Awtorità dwar prezzijiet fil-[wienet ;ewwa din illokalità ma rri]ulta l-allegat nuqqas.

Dawn l-allegazzjonijiet infondati po;;ew intortament f’dell ikrah mhux biss lilluffi/jali li jaqdu dmirhom b’mod effi/jenti, i]da wkoll lil-istess [wienet li jimxu mar-Regolamenti u li jpo;;u l-prezzijiet fuq il-prodotti li jkollhom g[all-bejg[.

G[aldaqstant, ilkorrispondent ‘Taparsi Nsara’ hu mitlub li jinforma l-Uffi//ju fejn sab dawn innuqqasijiet biex jittie[du lpassi ne/essarji jekk ikun ilka].

Marcel Pizzuto Chairman Awtorità ta’ Malta g[all-Kompetizzjoni u Affarijiet tal-Konsumatur Blata l-Bajda

L-e]empju jkaxkar Sur Editur,

Wara li Joseph Muscat ried jibg[at lura lejn il-Libja salt immigranti, fuq facebook kien hemm mew;a ta’ kummenti razzisti, u[ud tassew [orox.

Tg[id wara dawk id-dikjarazzjonijiet dubju]i tal-assi talKabinett Laburista issa se jkollna xi mew;a ta’ dikjarazzjonijiet dubju]i ming[and il-poplu?

Tar-Razza {a]-}ebbu;

Ittri lill-Editur 17

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

Tassew [a]in Sur Editur, Dawn il-;ranet, filpromenade tal-Qbajjar ta’ G[awdex, [dejn l-istess funtana li hemm f’nofsha, spiss rajna r;iel bil-muturi.

Mhux biss bosta o[rajn birroti! Isuqu tant in-na[a talba[ar u tant in-na[a tattriq. {add ma jkellimhom!

B[alma [add ma jkellem lil bosta Maltin u G[awdxin, anzi anki frustieri li joqog[du G[awdex, li jda[[lu l-klieb apposta biex i[amm;u hemm. U sa[ansitra jid[lu bihom flistess ;onna. Taparsi jkollhom boro] f’idejhom, min ikollu, i]da li ma ju]awx. Lanqas [aqq il-flus li l-Kunsill Lokali ta]}ebbu; jonfoq biex ipo;;i tabelli jg[idu li ma tistax idda[[al klieb.

Il-funtana di;à ilha sentejn ming[ajr ilma — [alli tkisser fuqha x-xemx u tag[mlilha [sara. U xi ng[idu g[as-si;ar li jqattg[u? Kieku xi darba tara pulizija jew gwardjan!

L-aqwa li naraw ir-roti, ilklieb u [sarat kontinwi!

Sens ta’ responsabbiltà xejn u xejn!

G[awdxi Victoria

Bejn l-iskarsezza ta’ medi/ini u dawk li g[andhom dritt g[all-medi/ini b’xejn g[andha ssir verifikazzjoni tal-abbu]i li qeg[din isiru

Il-medi/ini b’xejn Sur Editur, B[alissa g[andna ma’ wi//na lproblema tan-nuqqas ta’ medi/ini b’xejn. {a;a li qed tinkwieta tant lill-poplu kemm lill-Gvern. I]da kellna b]onn anki nimxu b’kuxjenza retta f’dan il-qasam tal-medi/ini b’xejn. Tant a[na l-pazjenti kemm l-istess tobba!

Ilkoll nafu bl-e]istenza ta’ dik li tissejja[ ‘il-karta r-ro]a’. Din mhix [a;a o[ra [lief li dawk li jkollhom din l-

imbierka ta’ ‘karta r-ro]a’ ikunu intitolati g[al kull xorta ta’ medi/ini b’xejn ming[and il-Gvern jew ming[and ‘lispi]erija tal-g[a]la tieg[ek’.

Imma kemm abbu]i ta’ serq saru u forsi g[adhom qeg[din isiru llum b’din limbierka ta’ ‘karta r-ro]a’? Nitkellem biss mi]-]mien meta l-medi/ini b’xejn kienu g[adhom jin;iebu mill-isptarijiet biss. Ng[id li bosta minn dawk tal-karta ro]a basktijiet kbar s[a[ ta’ medi/ini

kienu j;ibu mill-isptar — medi/ini li ]gur ma kinux jikkunsmawhom kollha.

U x’kien ji;ri? Huma stess kienu jbig[u l-istess medi/ini lill-ispi]eriji, naturalment bi prezzijiet konvenjenti g[all-istess spi]eriji. Araw x’serq!

L-awtoritajiet kon/ernati u responsabbli g[all-interessi finanzjarji tal-Gvern tg[id fittxew xi darba biex jitwaqqaf l-abbu]?

Kontra s-serq {a]-}abbar

Weg[da elettorali Traffiku sta;nat fin-na[a t’isfel Din il proposta il Prim jiffa/ilitaw u jg[inu fil Sur Editur Ministru Joseph Muscat kontroll tat traffiku Mill proposti ewlenin li taret mar-ri[ g[andu jg[idha lil dawk Nistaqsi x sar mill manifest elettorali ,

-

,

-

-

Sur Editur, Mill-proposti ewlenin mill-Manifest Elettorali Malta Tag[na Lkoll tal-Partit Laburista, pa;na 17 ta[t it-titlu ‘Gvern effi/jenti eqreb ta/-/ittadin’, ir-raba’ sentenza ssemmi dan li ;ej: “Tnaqqis fl-ispi]a ta’ [atriet fuq bordijiet.” Dik kienet il-proposta.

Qed ji;ri, i]da, b[ala fatt, li mhux talli ma tnaqqsux il-[atriet filbordijiet tal-Gvern talli kul[add tiela’ abbord ix-xarabank tal-Gvern immexxi minn Muscat, u[ud sa[ansitra g[andhom family ticket.

Mario Agius Ra[al :did

20 1 3 tal - Partit Laburista – Malta Tag[na Lkoll , pa;na 1 0 ta[t ir - ras Infrastruttura : Proposta nru . 4 : National Traffic Management Plan biex itaffi l - problema tat traffiku .

-

-

-

l - eluf li ta ’ kuljum qed jinqabdu fi traffiku kbir i;;amjat fin - na[a t ’ isfel ta ’ Malta . Minflok irran;a l - affarijiet , dan il - gvern ne[[a numru ta ’ pulizija li kienu jkunu bil - muturi ] - ]g[ar li xog[lhom kien

.

, ’

minnhom dawk ;urnalisti u opinjonisti li fi ]mien meta kienu qed jinbnew salt toroq ;odda kienu jattakkaw lill - gvern pre/edenti dwar din il problema .

Paul Borg Ir - Rabat

Feature 19

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

18 Feature

U[ud mill-parte/ipanti li se jie[du sehem fis-seba’ edizzjoni tal-isfida biex tintla[aq il-qu//ata tal-muntanja Kilimanjaro fit-Tan]anija

minn Amy Borg – amy.borg@media.link.com.mt

jridu jag[mlu madwar sitt sig[at jew tmienja mixi kuljum. It-temperatura f’post b[al din il-muntanja tvarja minn madwar 32 grad Celcius in-na[a t’isfel g[al temperaturi ta’ 26 grad Celcius ta[t i]-]ero fil-qu//ata, li hi madwar 5,895 metru ’l fuq mil-livell tal-ba[ar.

Aktar ma wie[ed jitla’ ’l fuq, l-isfida ssir aktar diffi/li min[abba n-nuqqas ta’ ossi;nu. Paulseph John kompla spjega kif l-aktar parti diffi/li hi l-a[[ar ;ibda sat-telg[a, hekk kif wie[ed irid jibda t-triq f’nofsillejl, f’kes[a kbira u dlam /appa biex jasal sal-qu//ata filg[odu kmieni hekk kif jibda jisba[.

“

L-involviment dirett f’attivitajiet ta’ ;bir ta’ fondi hu esperjenza ;dida, li minnha titg[allem u tag[tik sodisfazzjon

“

Minn Malta g[al-Lvant tal-Afrika. E]attament fitTan]anija. Din hi l-missjoni ta’ grupp ta’ 17-il persuna li se jisfidaw il-qilla tan-natura bl-iskop li jg[inu komunitajiet b’di]abbiltà fil-Kenja.

Il-grupp ta’ Maltin g[andu l-mira li jil[aq il-qu//ata tal-muntanja Kilimanjaro hekk kif din is-sena se tkun qed issir is-seba’ edizzzjoni ta’ din l-isfida.

Paulseph John Farrugia se jkun qed jifforma parti millgrupp ta’ 17-il persuna li volontarjament se jkunu qed jitilg[u sal-qu//ata ta’ Kilimanjaro fit-Tan]anija. Din mhix sfida personali imma qed jag[mel dan g[al skop nobbli biex jg[in lil [addie[or. Dan bl-iskop li jin;abru fondi g[all-missjonijiet ta’ karità.

“Din hi l-ewwel darba li qed nie[u sehem f’din lisfida. G[alkemm in[obb in]omm livell fi]iku tajjeb, ittelg[a tal-muntanja tinvolvi t[ejjija tajba, sforz u kundizzjonijiet ta’ klima li s’issa g[adni qatt ma d[alt g[alihom. B’hekk hi xi [a;a li qed in[ares lejha b’[erqa.

L-involviment dirett f’attivitajiet ta’ ;bir ta’ fondi hu wkoll esperjenza ;dida, li minnha tg[allimt u kienet ta’ sodisfazzjon filwaqt li sibt appo;; u g[ajnuna minn [afna nies.”

Din hi s-seba’ darba li qed issir din l-isfida. G[alhekk ing[atat l-isem Kilimanjaro Challenge 7. Din id-darba, il-fondi li se jin;abru se jintu]aw g[all-bini ta’ dar filKenja biex tilqa’ mitt tifel u tifla neqsin mid-dawl u missmig[ jew li g[andhom xi tip ta’ di]abbiltà o[ra inklu] dik fi]ika. Il-mira hi li jin;abru madwar €60,000 sa Settembru li ;ej. Matul dak ix-xahar, Paulseph John flimkien mal-voluntieri l-o[ra se jitilqu g[all-isfida talKilimanjaro. Ix-xog[ol tal-bini ta’ din id-dar qieg[ed f’idejn Dun :or; Grima li jmexxi l-Moviment Missjunarju :esù fil-Proxxmu.

Biex wie[ed jitla’ sal-qu//ata tal-Kilimanjaro jrid t[ejjija tajba, fi]ika u mentali. Dan min[abba li ddiffikultajiet huma kbar minkejja li hemm diversi rotot li wie[ed jista’ jie[u biex jitla’ din il-muntanja.

Dik li g[andhom ippjanata g[al din is-sena tie[u tmint ijiem; sitt ijiem biex jitilg[u u jumejn biex jin]lu. Huma

Wara li jaslu sal-qu//ata jridu jer;g[u ja[sbu biex jaqbdu t-triq lura g[aliex kif tibda tielg[a x-xemx, iss[ana tkun qawwija wisq biex wie[ed jibqa’ hemm fuq.

G[al dan kollu, wie[ed irid stamina fi]ika qawwija, kif ukoll ilbies u materjal apposta biex jifla[ g[al dawn il-varjazzjonijiet fit-temperatura. Riskju ie[or hu dak mag[ruf b[ala l-altitude sickness, ji;ifieri meta jkun hemm min i[ossu [a]in min[abba l-livell baxx ta’ ossi;nu. Ikun hemm min tant ji;i effettwat [a]in li jkollu jabbanduna t-telg[a.

Paulseph John spjega wkoll li fil-perjodu li l-grupp ikun qed i[ejji g[at-telg[a, irid jo[loq inizjattivi biex jin;abru l-flus g[al xi pro;ett tal-karità partikulari.

I]da Paulseph John, g[aliex idde/ieda li jkun parti

minn din l-isfida? “Kemm li nitla’ fuq il-Kilimanjaro, kif ukoll li nag[ti kontribut dirett f’inizjattivi filantropi/i ilhom ]mien twil fuq il-lista ta’ sfidi u miri li nixtieq nil[aq. Fosthom g[as-sens ta’ konkwista li nkun tlajt ilKilimanjaro u wkoll g[all-involviment f’xog[ol ta’ karità g[as-sodisfazzjon u kontribut po]ittiv li ta[dem g[al min hu inqas ixxurtjat minnek.

“Is-seba’ edizzjoni tal-Kilimanjaro tg[aqqad dawn i]]ew; miri flimkien, u g[alhekk kienet xi [a;a li interessatni ferm. Kelli sfida akbar ukoll g[aliex kont wie[ed minn tal-a[[ar li d[alt fil-grupp, u b’hekk kelli anqas ]mien kemm g[at-t[ejjija tat-telg[a kif ukoll biex jin;abru l-fondi. “Biss in[ossni fortunat li kelli lopportunità nid[ol g[al din l-isfida u ma [allejt xejn i]ommni lura,” sa[aq Paulseph John.

Din l-inizjattiva bdiet permezz tal-kollaborazzjoni bejn Dun :or; Grima u Keith Marshall. Dun :or; Grima kien staqsa lil Keith Marshall biex jg[inu ji;bor fondi g[al pro;ett missjunarju. Keith kien [are; bl-idea ta’ spedizzjoni fuq il-Kilimanjaro bit-tim involut jie[u [sieb li ji;bor il-fondi. Minn meta saret l-ewwel darba l-isfida rri]ultat f’su//ess.

Minn dakinhar ’il quddiem baqg[et ti;i organizzata kull sena ta[t id-direzzjoni ta’ Keith Marshall flimkien mal-grupp ta’ voluntieri li jinbidel kull sena. Minn ]mien g[al ]mien, il-fondi mi;bura jmorru g[al pro;etti differenti li jkun qed ja[dem fuqhom Dun :or; Grima.

Kull grupp ikollu l-kumitat u l-organizzazzjoni tieg[u, indipendenti minn gruppi o[ra li jkunu ;ew qablu. Keith jag[ti [afna g[ajnuna f’informazzjoni u ppjanar, imma lgrupp irid jitlaq g[al g[onq it-triq.

Din is-sena l-grupp hu ffurmat minn 17-il persuna ;ejjin minn oqsma differenti tal-[ajja. Min hu infermier, min pilota, studenti tal-medi/ina, min ja[dem fil-qasam tar-ri]orsi umani u min fl-accounts, fost o[rajn. “{add f’dan il-grupp ma tela’ l-Kilimanjaro qabel. U dan jag[mel minn din l-isfida wa[da e//itanti li qed tg[aqqad grupp ta’ nies li g[andhom skop komuni,” fisser Paulseph John Farrugia.

Il-muntanja Kilimanjaro li tinsab mal-5.895 metru ’l fuq mil-livell tal-ba[ar li minbarra l-ispettaklu naturali li toffri, hemm differenza ta’ aktar minn 50 grad Celcius f’dik li hi temperatura bejn dik imkejla fil-parti ta’ isfel g[allqu//ata tal-muntanja

Inizjattivi b[al dawn qeg[din jg[inu biex jin;abru fondi li jissarrfu fi pro;etti g[al min je[tie; l-g[ajnuna f’pajji]i Afrikani b[al dawk li g[andhom xi forma ta’ di]abbiltà

Sfida e//itanti favur“ il-batut Minbarra l-mira tal-grupp li flimkien ji;bru € 60,000, kull individwu g[andu jipprova ji;bor minimu ta’ €1,500. Il-mod kif jin;abru dawn il-fondi jvarja, fosthom g[add ta’ kaxxi g[all-kollezzjoni ta’ fondi li tpo;;ew fi [wienet u stabbilimenti differenti.

Id-donazzjonijiet jistg[u jin;abru wkoll minn dawk li se jkunu parti mill-isfida.

Kull min jixtieq jikseb aktar informazzjoni dwar din l-inizjattiva jista’ jid[ol fuq il-pa;na

Kilimanjaro Challenge 7 fis-sit so/jali ta’ Facebook. “ Inizjattivi b[al dawn se jibqa ’ jkun hemm b]onnhom. Keith Marshall u t-tim kollu hu ddedikat li jibqa’ jorganizza din l-inizjattiva biex jg[inu lil Dun :or; Grima fil-[idma tieg[u ta’ missjoni b’risq il-fqir u l-batut,” temm Paulseph Farrugia.

Sadattant, di;à hemm nies li wrew interess biex ikunu parti mill-grupp ta’ voluntieri li se jid[lu g[all-sfida tas-sena li ;ejja.

Inizjattivi b[al dawn se jibqa’ jkun hemm b]onnhom fil-[idma ta’ missjoni b’risq il-fqir u l-batut

“

Iridu jitilg[u l-og[la muntanja fl-Afrika

Il-voluntieri Maltin li qeg[din jie[du sehem fl-inizjattiva ta’ din is-sena jridu ji;bru mas-€60,000 sa ftit ;img[at o[ra biex isarrfuhom f’bini ta’ dar g[al g[exieren ta’ tfal fil-Kenja li g[andhom di]abbiltà

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

Internazzjonali

21

Il-LIBANU

L-al-Qaeda twa[[al fil-Hezbollah Il-ferg[a tal-al-Qaeda g[at-Tramuntana tal-Afrika qalet li kien il-grupp militanti Libani] talHezbollah li kien responsabbli g[a]-]ew; bombi li splodew nhar il:img[a fil-port ta’ Tripli fil-Libanu.

Din il-ferg[a tal-al-Qaeda m’hix pre]enti fil-Libanu imma l-istqarrija li [ar;et ilbiera[ tkompli tindika lejn kunflitt li dejjem qed jikber fir-re;jun bejn ilMusulmani Sunni u dawk Xiiti – l-al-Qaeda g[andha tmexxija Sunnita u lHezbollah hi Xiitia.

L-AQIM qalet li kienet

Nies i[arsu lejn il-[ofra li kkaw]at il-bomba li splodiet quddiem il-moskea ta’ al Salam fil-belt ta’ Tripli fil-Libanu. Din kienet wa[da minn ]ew; bombi li splodew nhar il-:img[a u li [allew madwar 50 persuna mejta.

IS-SIRJA

L-Istati Uniti tressaq vapuri lejn il-kosta Sirjana Hekk kif qed ikompli jikber l-g[adab dwar l-attakk bl-armi kimi/i ta’ din il-;img[a fisSirja, l-Istati Uniti bdiet i//aqlaq bastimentit talgwerra qrib il-kosta Sirjana.

G[alkemm il-Presdient Amerikan Barack Obama ma tantx jidher [erqan li jinvolvi l-militar Amerikan f’intervent militari fis-Sirja, Chuck Hagel, is-Segretarju tadDifi]a, qal li l-Istati Uniti qed i//aqlaq assi militari lejn izzona tas-Sirja u li l-g[a]liet kollha kienu fuq il-mejda u li ebda de/i]joni ma kienet ittie[det.

S’issa m’hemmx konferma uffi/jali li l-r-re;im ta’ Bashar al-Assad u]a l-armi kimi/i kontra l-popolazzjoni f’zona tal-kapitali Damasku li tinsab f’idejn ir-ribelli. I]da sorsi fi [dan diversi servizzi sigrieti fid-dinja qed jindikaw li dawn l-armi ntu]aw.

Anki esperti abba]i ta’ dak li qed jaraw f’ritratti u ilmenti [er;in miz-zona milquta jaqblu ma’ dan.

Ir-re;im Sirjan qed ji/[ad li u]a dawn l-armi u lbiera[ ixxandir tal-Istat Sirjan qalu li truppi sabu tag[mir g[all-bini ta’ armi kimi/i f’mini ta[t lart li ntu]aw mir-ribelli u xi suldati anki kellhom jidda[[lu

l-isptar min[abba l-effetti tadd[a[en li kien hemm.

Ir-Russja, alleat ewlieni tarre;im Sirjan, qed tappo;;ja tte]i li dawn l-armi ntu]aw mir-ribelli g[alkemm esperti insistew li hemm /ertu pro/ess u teknika wara l-u]u ta’ dawn l-armi.

Ilbiera[ semma’ le[nu anki l-Iran f’din il-kwistjoni. Dan permezz tal-President Hassan Rouhani li g[araf li fis-Sirja kienu ntu]aw l-armi kimi/i u min[abba fihom kienu nqatlu n-nies. Imma hu ]amm lura milli jippunta subg[aj[ lejn xi [add. L-Iran hu l-alleat ewlieni tas-Sirja.

Fil-passat, l-Iran kien akku]a r-ribelli li kienu wara attakki li saru bl-armi kimi/i fir-Sirja.

Ribelli fis-Sirja qed jag[mlu [ilithom biex jo[or;u kampjuni miz-zoni milquta mill-armi kimi/i biex ikun hemm konferma uffi/jali ta’ dak li ;ara. Fil-pajji] b[alissa hemm spetturi tanNazzjonijiet Uniti li marru biex jinvestigaw ir-rapporti ta’ u]u ta’ armi kimi/i imma dawn s’issa ma ng[atawx ilmandat li jmorru fil-post fejn sar dan l-a[[ar attakk fejn hu stmat li nqatlu bejn 500 u 1,000 persuna.

taf b’/ertezza li lHezbollah, li jgawdi minn appo;; mill-Iran u hu involut fil-;lied fis-Sirja ma’ ;enb ir-re;im talPresident Bashar al-Assad kien responsabbli g[allattakk li [alla madwar 50 persuna mejta.

Il-Hezbollah tilef [afna appo;; minn Sunniti minn mindu ng[aqad fil-;lied mar-re;im Sirjan.

Ir-ribelli Sirjani, li l-a[jar ;ellieda tag[hom huma Sunniti, qed jing[ataw kenn fil-Libanu, li jaqsam fruntiera mas-Sirja, minn nies Sunniti u f’dawn la[[ar ;img[at kien hemm

attakki kontra membri talHezbollah fil-Libanu.

L-isplu]jonijiet ta’ nhar il-:img[a kienu l-aktar qawwija u fatali minn mindu intemmet il-gwerra /ivili fil-Libanu u se[[ew ;img[a wara karozza bomba splodiet fil-qalba ta’ zona tal-kapitali Bejrut mag[rufa b[ala fortizza talHezbollah. F’dan l-attentat 24 persuna tilfu [ajjithom.

L-al-Qaeda tqis dawk kollha li m’humiex Sunniti fuq l-istess livell tal-Insara u spiss t[e;;e; l-ostilità lejn ix-Xitti. Assad hu missetta Alawita li ;ejja millferg[a Islamika tax-Xiiti.

22

Internazzjonali

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

IT-TAJLANDJA

Ja[tfuhom kif jaslu fil-pajji] }ew; turisti Taljani n[atfu hekk kif waslu fil-pajji] minn Bangkok.

Jidher li ]-]ew; Taljani n[atfu minn grupp ta’ erba’ Pulizija Tajlandi]a ftit sig[at wara li waslu fil-kapitali Tajlandi]a. Jidher li dawn in[atfu bl-iskop li jiksbu rahan g[all-[elsien tag[hom.

S’issa l-Pulizija ta’ Bangkok arrestat tnejn mill-pulizija korrotti u qed issir tfittxija g[at-tnejn l-o[ra. Kien arrestat ukoll ra;el mill-Uzbekistan li kien kompli/i mal-Pulizija.

It-Taljani n[elsu wara li g[amlu kuntatt mal-qraba tag[hom fl-Italja biex jitolbuhom il-flus u dawn millparti tag[hom infurmaw lillPulizija Taljana.

IL-PORTUGALL> {elikopter iwaddab l-ilma fuq nirien li hemm b[alissa f’foresta f’Adsamu qrib Vouzela. Mijiet ta’ Pulizija tat-Tifi tan-Nar qed jikkumbattu nirien fil-kampanja f’Serra do Caramulo fi/-/entru tal-Portugall. Pulizija tat-Tifi tan-nar din il-;img[a tilef [ajtu kontra dawn in-nirien u Franza u Spanja qed jg[inu lill-Portugall kif jistg[u biex i;ibuhom ta[t kontroll.

Fil-Qosor

Ji;;arraf [elikopter IR-RENJU UNIT: Erba’ persuni tilfu [ajjithom meta [alikopter li kien qed i;orr [addiema lejn rig ta]-]ejt i;;arraf fil-ba[ar barra lG]ejjer Shetland. Kien hemm 14-il persuna o[ra li kienu abbord li kienu salvati. Dan kien ir-raba in/ident ta’ din ixxorta fiz-zona fi ftit aktar minn erba’ snin.

Linda Ronstadt marida L-ISTATI UNITI: Wa[da mill-ikoni tal-mu]ika Amerikana, Linda Ronstadt, [abbret li kellha l-Marda talParkinson u tant kienet [a]ina li lanqas setg[et tkanta nota ta’ mu]ika. Ronstadt, li g[andha 67 sena u kellha su//essi b[al Your No Good u It’s so Easy Don’t Know Much.

F’intervsita li tat qalet li hi skopriet li kellha l-Parkinsos tmien xhur ilu wara li beda jkollha problemi b’sa[[itha u qalet li b[ala konsegwenza trid tu]a wheelchair biex ti//aqlaq.

Theddida g[al San Francisco L-ISTATI UNITI: Nar kbir li qed jaqbad fil-Yosemite National Park qed jhedded illinji tal-elettriku ta’ San Francisco. Min[abba f’hekk, il-Gvernatur ta’ Kalifornja ddikajara stat ta’ emer;enza.

S’issa i]da l-provista ma kinitx effettwata. In-nar s’issa di;à qered 200 kilometru kwadru ta’ art.

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

Internazzjonali

23

I?-?INA> Tank tal-gwerra mag[mul minn balal ta’ armi tan-nar li jinsab g[all-wiri fil-mu]ew ta’ Shenyang fil-provin/ja ta’ Liaoning. Skont uffi/jali tal-mu]ew it-tank hu mag[mul minn 48,356 balla differenti u b’kollox it-tank ji]en 6.5 tunellata

L-ITALJA

Aktar ]barki f’Lampedusa u Siraku]a Matul il-;urnata tal-biera[ kien hemm aktar ]barki ta’ immigranti kemm fi Sqallija kif ukoll f’Lampedusa.

F’dawn l-a[[ar ;ranet f’Siraku]a da[lu mijiet ta’ immigranti mis-Sirja u l-E;ittu filwaqt li f’Lampedusa kien hemm ]barki minn immigranti ta’

nisel Afrikan Mas-seb[ tal-biera[ f’Lampedusa ]barkaw 116-il immigrant fosthom 17-il mara u tlett itfal. Huma kienu itner/ettati u twasslu sal-art wara li ntlem[u flib[ra barra mill-g]ira Taljana.

Matul il-;urnata tal-biera[ f’Siraku]a kienet mistennija l-wasla ta’ madwar 100 immigrant ie[or, fosthom disa’ nisa u sebg[at itfal. Dawn twasslu salart minn vapur ta[t l-awtorità tal-Frontex, l-a;enzija Ewropea g[all-g[assa tal-fruntieri.

IR-RUSSJA

Putin ta[t aktar kritika g[al li;ijiet kontroversjali Il-President Russu Vladimir Putin jer;a’ jinsab ta[t mira ta’ kritika wara li ffirma digriet biex ti]died is-sigurtà f’Sochi waqt il-Log[ob Olimpiku taxXitwa fl-2014. Digriet li fost laffarijiet jra]]an il-libertà talmoviment tal-bniedem u li kriti/i qed isostnu jmur kontra d-dirttijiet talbniedem.

Putin di;à qed ikun ikkritika min[abba l-li;i li tipprojbixxi atti jew

kliem fil-pubbliku li jippromovi lomossesswalità.

Dan l-a[[ar digriet jo[loq “zona projbita” li fiha hemm parti kbira ta’ Sochi u fost l-o[rajn hu projbit li wie[ed jid[ol f’Sochi mill-art ming[ajr permess spe/jali kif ukoll nies ma jistg[ux jin;abru f’folol jekk mhux g[al xi [a;a marbuta malLog[ob Olimpiku f’zoni meqjusa sensittivi.

Dawn se jkunu l-ewwel Log[ob Olimpiku fir-Russja minn ]mien lUnjoni Sovjetika u Putin hu m[asseb [afna ta’ xi attentat minn militanti Islami/i ba]ati fit-Tramuntana talKawkasu.

F ’ Lulju wie[ed mill - mexxejja ewlenin tar - ribelli , Doku Umarov , irtira ordni li kien ta biex ma jsirux attakki barra mir - re;jun tal Kawkasu u [e;;e; il - militanti

biex ju]aw “ il - forza massima ” biex ifixklu l - Log[ob li se jsir f ’ Sochi .

I]da kriti/i qed isostnu li l-Log[ob Olimpku, li suppost huma /elebrazzjoni tal-isport u demokrazija qed jinbidlu f’xi [a;a totalment loppost f’Sochi. Intqal li rrestizzjonijiet li se jkunu inforzati huma simili g[al dawk ta’ stat ta’ emer;enza.

L-ISTATI UNITI

$702 miljun f’taxxi mill-werrieta ta’ Michael Jackson L-awtoritajiet tat-taxxi flIstati Uniti svelaw li g[adhom qed jistennew il[las ta’ $702 miljun f’taxxi u multi mill-werrieta talkantant Michael Jackson.

Dan kien svelat f’kaw]a li qed isir mill-awtoritajiet tattaxxi Amerikani li qed isostnu li l-werrieta naqsu mijiet ta’ miljuni ta’ dollari fil-valur tal-assi li l-kantant [alla warajh.

Jackson miet fil-25 ta’ :unju tal-2009 fl-età ta’ 50

sena u l-werrieta tieg[u huma ommu Katherine, ittlett itfal tieg[u u xi organizzazzjonijiet karitatevoli.

Il-werrieta qed isostnu li lvalur ta’ kollox hu ta’ seba’ miljun dollaru imma lawtoritajiet qed isostnu li hemm differenza ta’ $505 miljun kif ukoll 196.9 miljun o[ra f’multi.

Ix-xbieha ta’ Michael Jackson kienet stmata li g[andha valur ta’ $43 miljun.

IL-MESSIKU> Pulizija ta’ kontra l-irvellijiet jg[asses l-ajruport internazzjonali ta’ Mexico City b’ajruplan fl-isfond ilesti g[all-in]ul. Dan waqt strajk mill-g[alliema li mblukkaw l-a//ess ewlieni g[all-ajruport

24

Lokali

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

“Ag[raf il-limiti tieg[ek” – il-parir ta’ The Sense Group

Il-kampanja l-;dida tas-sajf tiffoka fuq ix-xorb bla ra]an u l-effetti tal-alko[ol fuq il-mo[[ B[ala parti mill-impenn kontinwu f’Malta g[allprevenzjoni mill-[sara kaw]ata mill-alko[ol, The Sense Group (TSG) nieda lkampanja tas-sajf www.drinkawaremalta.com.

Din qed timmira li tolqot g[add ta’ etajiet differenti, b’mod partikolari lill;enerazzjoni ]ag[]ug[a.

Ir-reklami, li jikkonsistu fi tliet kun/etti vi]wali li ji;bdu l-g[ajn, qed ikunu po]izzjonati strate;ikament f’postijiet fejn sikwit jg[addu [afna nies. Il-messa;; talkampanja juri g[al liema effetti li l-abbu] tal-alko[ol bix-xorb bla ra]an jista’ jwassal fi ]mien qasir, kif ukoll fuq tul ta]-]mien.

Minbarra reklami fuq irradju, in[olqu web banners u dawn qed jidhru fuq siti popolari tal-a[barijiet online u pjattaformi so/jali o[ra fosthom Facebook.

Il-messa;; tat-TSG hu /ar: wie[ed g[andu dejjem ja[seb b’rasu fuq g[onqu, ikun konxju ta’ meta ]]ejjed hu ]ejjed, ja[seb fil-konsegwenzi immedjati u tal-g[ada filg[odu u fuq kollox, wie[ed

Il-kampanja l-;dida mit-TSG g[as-sajf tal-2013 tenfasizza l-konsegwenzi ta’ xorb bla ra]an u l-effetti tal-alko[ol fuq il-mo[[

m’g[andux jitlef il-kontroll ta’ mo[[u g[ax ikun abbu]a mill-alko[ol Id-Direttur :enerali tatTSG, Ray Grech, qal li l-punt li jrid jitwassal hu li [add mhu se jiggwadanja meta jesa;era fil-konsum tal-alko[ol. “Li tixorb bla ra]an hi attività perikolu]a li [afna drabi ma tkunx rikonoxxuta bi]]ejjed.

Minbarra kumplikazzjonijiet o[ra, nies li jixorbu bla ra]an

fuq ba]i regolari jistg[u jkunu qeg[din f’riskju li jag[mlu [sara serja lil mo[[hom u dan iwassal g[al ]ieda f’telf ta’ memorja iktar ma jg[addi ]]mien.”

“Min-na[a l-o[ra, a[na fidu/ju]i bir-rispons aktar po]ittiv g[all-messa;; talkampanji tag[na tas-sajf. Ilma;;or parti tan-nies f’Malta llum il-;urnata jifhmu lmessa;; li xorb e//essiv tal-

alko[ol mhuwiex sinjal li wie[ed g[andu jkun kburi bih, i]da hu wie[ed li jwassal g[al nuqqas ta’ awtorispett u anki potenzjalment g[al [sara fi]ika,” qal Ray Grech.

Din il-kampanja tifforma parti mill-pjan ta’ azzjoni g[all-2013 flimkien mas-sit www.drinkawaremalta.com.

G[all-konsumatur, dan is-sit jipprovdi tag[rif dwar laspetti differenti relatati mal-

konsum ta’ xorb alko[oliku.

Matul is-snin, TSG nieda g[add ta’ kampanji li offrew rakkomandazzjonijiet pratti/i bil-g[an li ti]died il-kuxjenza u jsir aktar u]u mis-sens komun biex ikun mi;;ieled labbu] tal-alko[ol.

TSG tixtieq tappella mill;did biex ikun hemm impenn kollettiv minn dawk kollha kon/ernati biex ikunu indirizzati l-problemi fejn je]istu, qal id-Direttur :enerali tat-TSG. “Lospitalità u r-rispett huma fost l-aqwa valuri tag[na l-Maltin, u dawn g[andna ng[o]]uhom illum iktar minn qatt qabel, fid-dawl li pajji]i o[ra di;à tilfu dawn il-valuri.”

Ray Grech qal li l-enfasi madwar id-dinja hi dwar ilprevenzjoni tal-[sara mi;juba mill-abbu] tal-alko[ol. “B[ala pajji], a[na ninsabu f’po]izzjoni fejn nistg[u nkomplu nedukaw u nrawmu kultura ta’ xorb responsabbli u nirsistu biex ikun hemm aktar infurzar tal-li;ijiet e]istenti. M’hemmx b]onn no[olqu li;ijiet ;odda meta dawk kurrenti huma adegwati,” kompla Grech.

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

Collage

25

Koordinazzjoni: Joe Cassar – mument@media.link.com.mt

Fil-pa;ni ta’ ;ewwa

26-27 Malta minn stat klerikali g[al stat lajk

29 Il-films fis-swali ta/-/inema

30 Il-Bibljoteka Nazzjonali ta’ Malta

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

26 COLLAGE OPINJONI

Malta minn stat klerikali Ma ssibx lil Alla g[al stat lajk :o katidral jekk tonqos Li ssibu f dudu ,

’

Fidi, Tradizzjoni, Politika Ir-reli;jo]ità tal-Maltin hi fidi, u fidi vera, antika, salpunt li tissogra tidher b[ala m;iba awtomatika. L-istess identità Maltija tistrie[ fuq ilfatt li g[al Malta r-Reli;jon u l-Istorja kienu, u sikwit g[adhom, [a;a wa[da.

L-eqdem persuna;; storiku, l-ewwel eroj, kien Alla, kemm Alla tal-Miti (]mien l-imqades antiki), u kemm Alla talKristjanità (minn San Pawl sal-lum). Alla dda[[al fil;rajja biex isir mexxej politiku, u biex kull ;rajja storika tie[u l-bixra ta’ gwerra qaddisa.

Hawn jinsab in-nisel storiku tal-Mitolo;ija Maltija kollha, anki dik li tispjega l-parti;;janizmu Malti b[ala identità#uniformi full-time. Min[abba li listorja kollha ta’ Malta hi reli;ju]a, anki l-per/ezzjoni tal-Istorja hi hekk: l-Istorja hi konfront bejn it-tajjeb u l[a]in, il-jien u l-ie[or.

L-imqades il-qodma, b[all-:gantija, {a;ar Qim, l-Imnajdra huma di;à knejjes, postijiet fejn ilbniedem fittex li jersaq lejn id-Divinità. L-Ipo;ew hu stqarrija ta’ fidi minquxa fil;ebel. Mill-mi;ja ta’ San Pawl ’il quddiem, imbag[ad, hemm tradizzjoni kontinwa, bla ebda qtug[, ta’ fidi li hi minnha nnifisha pubblika.

Dan hu li jispjega g[ala lpolitika Maltija u l-fidi Maltija kienu, u sikwit baqg[u, varjanti ta’ xulxin.

L-Istat Klerikali tradizzjonali u l-Istat Lajk Modern tlaqqg[u f’konfront fi ]mien Napuljun, Strickland u Mintoff. Fuq kollox, paradossalment, tlaqqg[u bis-s[ubija flUnjoni Ewropea, fi zmien Fenech Adami. It-triq hi dejjem miftu[a.

.*

minn Oliver Friggieri

‘Mhux kul[add hu mistenni jg[ix l-esperjenza tar-rabta bejn fidi u tradizzjoni b’mod argumentattiv, teoriku, filosofiku... Toroq differenti jistg[u jwasslu fl-istess post’ L-isfond reli;ju] tal-partiti politi/i Din l-importanza kbira lirreli;jon fil-kultura Maltija

twassal minn zmien g[al ie[or biex wie[ed ja[seb li l-fidi tal-Maltin hi drawwa, tradizzjoni, folklor, superstizzjoni u xejn aktar.

Dan hu pre;udizzju sempli/istiku, hu wie[ed millpre;udizzji anti-Maltin talMaltin. Malta tmaqdar lilha nnifisha anki fl-aqwa valuri li g[andha, mill-eroj sal-lingwa.

Hi relazzjoni ambigwa bejn il;enituri u l-ulied, generation gap permanenti bejn l-antenati u n-nies tal-lum, rizultat ta’ esperjenza kolonjali twila li, fost l-o[rajn, nisslet kumpless nazzjonali ta’ inferjorità.

Imma fil-qieg[ ta’ dan ilpre;udizzju neo-kolonjali hemm id-definizzjoni l-izjed vera tal-Maltin: ma hemmx fidi li ma hix ukoll drawwa u tradizzjoni. Hi liema hi l-[uta, irid ikun hemm dejjem l-ilma.

Jista’ jkun li sadanittant, matul is-sekli, da[let is-

superstizzjoni? Iva, g[aliex lopposti huma b[al xulxin, u kull idea timplika lillkuntrarju tag[ha. Jekk insemmi l-ikel, nimplika l;u[. Jekk nitkellem dwar issajf nevoka lix-xitwa. Kull esperjenza hi marbuta maloppost tag[ha. Imma ssuperstizzjoni hi, fil-fatt, loppost tal-fidi? G[andha definizzjoni fissa wa[da?

Ma hemmx g[alfejn nid[lu fl-irqaqat tat-tifsira tal-kliem: fidi, reli;jon, reli;jo]ità, devozzjoni, twemmin, qima, kult. Ilkoll g[andhom dell ta’ tifsira differenti, imma lkoll ifissru [a;a fondamentali wa[da: g[arfien ta’ realtà og[la mill-[ajja limitata fiddinja, issa u hawn. Ilkoll jimplikaw u jordnaw sfida wa[da: g[andi [ila n[oss il[ajja b[ala misteru li g[andu tifsira lilhinn mill-mo[[, mixxjenza?

Jien kapa/i nin]el g[arkopptejja quddiem kulma g[andu l-marki tas-swaba’ ta’ Xi {add li hu l-istess: minn

fjur sa si;ra, minn annimal sa bniedem? Fil-qofol tag[hom il-kelmiet imsemmija, imsawrin mill-bniedem, kollha jfissru [a;a wa[da: i//ediment tar-ra;uni limitata quddiem il-Misteru li jin[ass f’kull [lejqa.

Kelmiet differenti jistg[u jkunu log[ob akkademiku g[alina, imma l-kwistjoni hi profonda daqs l-ewwel mistoqsijiet tal-Kateki]mu: Min [alqek? G[alfejn [alqek?

Huma l-ewwel u l-e[fef, u huma l-a[[ar u l-itqal temi, u kollox jin;abar fihom.

Kull politiku Malti sa issa twieled f’din il-benniena tradizzjonali; hekk twieled ilpartit tieg[u, hi x’inti x-xe[ta ideolo;ika tieg[u. Kemm ilPartit Nazzjonalista u kemm il-Partit Laburista twieldu u trawmu fi [dan it-tag[lim so/jali tal-Knisja.

Jekk superstizzjoni tfisser konvinzjoni ]baljata, din hi minnha nnifisha marbuta malpossibbiltà ta’ konvinzjoni tajba. Ma hemmx virtù

ming[ajr dnub, u vi/i-versa.

Kull superstizzjoni, anki f’kultura lajka, jew anki atea, qieg[da tilg[ab malpossibbiltà li tid[ol fin-nofs il-fidi.

G[alija l-atei]mu ta’ Sartre u Camus u o[rajn hu mimli fidi. Tant tkellmu fuq Alla u fuq il-Vojt (in-nuqqas ta’ Alla) li ssugraw li jkunu nies ta’ fidi wisq aktar mill-postmodernità ottimista u mnikkta ta’ ]mienna, meta l-akbar industrija hi sewwasew iddivertiment, il-bzonn li ninsew.

Id-differenza bejn l-atei]mu Fran/i] ta’ ftit g[exieren ta’ snin ilu, u l-atei]mu AngloSassonu ta’ ]mienna hi wa[da: l-ewwel wie[ed g[andu g[eruq fondi fil-[sieb Aristoteliku-Tomista li hu jfittex li jikkonfronta, waqt li l-atei]mu tas-seklu wie[ed u g[oxrin hu aktarx superfi/jali, frivolu, parti mill-kultura mg[a;;la li trid tibbanalizzza kollox, minn Alla salFilosofija, mis-sess sal-mewt.

Hi l-krizi tal-g[eruq, innojja ta’ ottimi]mu teknolo;iku li g[adu sfidat mill-mistoqsijiet ta’ dejjem. g[al pa;na 27

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

COLLAGE OPINJONI 27

Tradizzjoni u fidi fl-arena tal-partiti minn pa;na 26

Il-ka] Malti hu dan: millkri]i (1) tal-konfront politikuekkle]jastiku bejn Mintoff u Mikiel Gonzi, Malta sabet ru[ha fil-kri]i (2) tal-konfront bejn l-era teknolo;ika u s-sens nieqes ta/-/ertezza. Malta g[addiet minn kri]i (1) politika-ekkle]jastika g[al kri]i (2) reli;ju]a-e]istenzjali – li hi issa, u mhux ]mien ilu.

G[all-bniedem Alla ma jistax ma jsirx ukoll kultura.

Kull darba li l-bniedem imiss lin-Natura u j[alli l-marki tasswaba’ tieg[u fuqha – dik hi lkultura, mis-saqaf tal-Kappella Sistina sa ta[]i]a ma’ [ajt.

G[all-bniedem Alla hu wkoll ‘argument’, drawwa, storja u [ajja min-nieqa salqabar. L-atei]mu hu dan kollu ming[ajr l-a//ettazzjoni ta’ Alla. Min[abba li nifhmu li lidea ta’ Alla hi innata, imwielda, fil-bniedem, ma nistg[ux ma nistennewx li lfidi u s-superstizzjoni jit[alltu flimkien.

Il-konvinzjoni [ajja (fidi) u d-drawwa antika (tradizzjoni) ma jistg[ux je]istu ming[ajr xulxin. Il-kontinwità hi li;i tan-Natura. Il-konflitti tal-

politi/i Maltin mal-;erarkija tal-Knisja (anki l-konflitti [iemda mal-Gvern Nazzjonalista) kienu kollha jinvolvu lit-tradizzjoni.

L-istili ta’ Borg Olivier, Mintoff u Fenech Adami kienu differenti [afna, imma kull kwistjoni kienet timplika bidla ta’ li;ijiet qodma ta’ stat li ma kienx jag[]el bejn Gvern u Knisja.

Min-na[a l-o[ra, mhux kul[add hu mistenni li jg[ix lesperjenza tar-rabta bejn fidi u tradizzjoni b’dan il-mod – argumentattiv, teoriku, filosofiku... Toroq differenti jistg[u jwasslu fl-istess post.

G[all-kotra l-kbira tan-nies id-devozzjoni popolari hi profonda hi wkoll. Jekk lindividwi huma differenti, anki t-tip ta’ espressjoni reli;ju]akulturali tag[hom g[andha tvarja. Il-festi parrokkjali u //elebrazzjonijiet parti;;jani, varjanti ta’ xulxin, huma e]empji ta’ dan. Kull meta qamu kwistjonijiet politi/i li jolqtu lir-reli;jon, il-persuni li kellhom ibatu l-aktar kienu dawk li ma setg[ux jifhmu kif lealtà lejn partit politiku kellha tfisser nuqqas ta’ lealtà lejn il-

Knisja. Din hi l-kundizzjoni tipika ta’ ]mien l-Interdett.

Madankollu, kemm :or; Borg Olivier, kemm Eddie Fenech Adami u kemm Lawrence Gonzi kellhom il[ila jimmodernizzaw lill-pajji] ming[ajr antagoni]mu mal;erarkija Kattolika. Gonzi filka] tar-referendum dwar iddivorzju sab anki lkompromess bejn il-vot parlamentari kollettiv u l-vot personali tieg[u. Id-divorzju g[adda (iva – skont verdett popolari) waqt li Gonzi ]amm il-po]izzjoni tieg[u (le – skont de/i]joni tal-kuxjenza).

Forsi b’dan il-‘kompromess’ storiku tal-Prim Ministru Gonzi ng[alqet l-istorja tassew twila ta’ Knisja li kienet ukoll Gvern, u ta’ Gvern li kien ukoll Knisja.

L-ambjent tal-Prim Ministru Joseph Muscat issa hu differenti minn tal-mexxejja ta’ qablu, b[alma hu differenti g[al Simon Busuttil b[ala l-kap ta’ partit li qieg[ed ji;;edded.

It-tieni parti ta’ dan l-artiklu tidher il-{add li ;ej Mill-ktieb tal-[ajku ‘Il-Kliem li Tg[idlek Qalbek’ ta’ Oliver Friggieri

‘Kemm :or; Borg Olivier, kemm

Eddie Fenech Adami u kemm Lawrence Gonzi kellhom il-[ila jimmodernizzaw lill-pajji] ming[ajr antagoni]mu mal-;erarkija Kattolika’

28 COLLAGE TAG{RIF

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

I/-Cisk Lager tirba[ il-fidda fil-Kompetizzjoni Internazzjonali tal-Birra 2013

MaltaPost tkompli bis-sensiela ‘Malta Buses – The End of an Era’ Fis-27 ta’ Awwissu 2013, MaltaPost se to[ro; sett ta’ sitt bolli li juru w[ud millkarozzi tal-linja stori/i li m’g[adhomx joperaw. Issett jinkludi l-ewwel karozzi li kienu joperaw f’Malta u G[awdex kif ukoll dawk li kienu jintu]aw mis-servizzi Ingli]i, il-British European Airways (BEA) u l- British Overseas Airways Corporation (BOAC).

Il-bolli huma riproduzzjoni ta’ xog[ol ori;inali tal-artist Cedric Galea Pirotta.

Il-bolli g[andhom valur ta’ €0.06, €0.10, €0.37, €0.52, €1.16 u €2.25 u juru l-Airport Bus, St.Julians Route, Victoria Hire Service, Royal Armed Forces Bus, Malta Police Bus u l-Magirus-Deutz O3500 rispettivament.

Is-sett ‘Malta Buses –

The End of an Era – Series II’ se jo[ro; f’folji ta’ 10 bolli. Il-qies ta’ kull bolla hu ta’ 44 mm x 31 mm, b’perforazzjoni ta’ 13.9 x 14.0 (comb) u b’watermark tas-Salib ta’ Malta. Printex Ltd se tistampa 500,000 talbolla tas-€0.06, 100,000 tal-bolla tal-€0.10, 300,000 tal-bolla tas-€0.37, u 30,000 minn kull bolla tat€0.52, tal-€1.16c u ta]€2.25.

Dan is-sett se jkun g[allbejg[ mill-Ferg[at ta’ MaltaPost f’Malta u G[awdex mis-27 ta’ Awwissu 2013. Ordnijiet jistg[u jsiru online fuq maltaphilately.com jew bilposta mill-Bureau Filateliku, MaltaPost p.l.c.

305, Triq {al Qormi, ilMarsa, MTP 1001. Tistg[u //emplu 25961740 jew tibag[tu email fuq info@maltaphilately.com.

I/-Cisk Lager, il-birra mag[mula u bbottiljata minn Simonds Farsons Cisk plc, dan l-a[[ar kienet ippremjata b’midalja tal-fidda f’wa[da mill-aktar kompetizzjonijiet presti;ju]i, il-Kompetizzjoni Internazzjonali tal-Birra (IBC) 2013.

Dan il-premju se ji]died mal-premjijiet l-o[ra li ilha tikseb din il-marka matul issnin.

“Din hi kisba sinifikanti o[ra g[a/-Cisk Lager li ssarraf f’turija ta’ konsistenza fil-kwalità, u li tindika limpenn s[i[ ta’ Farsons u talbirrara tag[na biex dejjem jipprodu/u prodotti ta’ kwalità g[olja. Tassew sodisfatti b’dan ir-ri]ultat, bil-birra u bit-tradizzjoni u l-wirt rikk tag[ha,” qalet Susan Weenink, il-Kap tar-Reklamar u l-Komunikazzjoni.

Il-;urija fil-kompetizzjoni ta’ din is-sena inkludiet kittieba rinomati b[al Stephen Beaumont mill-Kanada, Lorenzo Dabove mill-Italja, spe/jalist tal-birra mirRepubblika ?eka, Evan Rail, kif ukoll u[ud mill-kittieba laktar mag[rufin tal-birra flIngilterra, Tim Hampson, Melissa Cole, Pete Brown, Adrian Tierney-Jones, Des De Moor u Ben McFarland.

Il-;urija tanalizza l-birra, ti//ekkja d-dehra, ir-ri[a, ittog[ma u l-prodott finali,

qabel ma l-membri tag[ha jiddiskutu l-fehmiet tag[hom u flimkien jaslu g[al qbil fuq min [aqqu verament jikseb ilmidalji. Kull membru g[andu g[arfien estensiv u esperjenza vasta fil-qasam u fuq 200 birra ma ng[ataw l-ebda midalja. Dan jindika li mhu fa/li xejn li birra tirba[ xi midalja f’din ilkompetizzjoni.

F’Settembru 2012, Farsons inawgura birrerija ;dida, millaktar attrezzati, fl-Imrie[el.

Dan l-investiment jixhed iddeterminazzjoni ta’ Farsons li j[ares dejjem ’il quddiem u jinvesti fil-kwalità tal-birer

tieg[u. Jindika wkoll li lGrupp i]omm l-e//ellenza filqofol tad-de/i]jonijiet fuq linvestiment tieg[u.

Fost il-kisbiet sinifikanti tag[ha, il-marka Cisk kisbet id-deheb fil-UK Brewex Award fl-1980, kisbet midalja o[ra tad-deheb u kienet rebbie[a mill-parte/ipanti kollha tal-Australian International Beer Awards fl1995, reb[et il-fidda filBrewing Industry International Awards tal2005, u [adet it-titlu ta’ ‘World’s Best Standard Lager’ fil-World Beer Awards tal-2007.

Jum Marsaskala bi skop filantropiku Il-Kunsill Lokali ta’ Marsaskala, din is-sena be[siebu ji//elebra Jum Marsaskala bi programm g[alkollox differenti minn tas-soltu.

Bi skop filantropiku se jkun organizzat bazaar fis-Sala San :wakkin, mill-:img[a 30 ta’ Awwissu sal-Erbg[a 4 ta’ Settembru bil-qlig[ imur g[al Puttinu Cares.

Is-Sibt 31 ta’ Awwissu, bil-kollaborazzjoni talKappillan u l-Kleru u xi g[aqdiet li jinsabu f’Marsaskala se jkun organizzat programm im]ewwaq.

Fis-6 p.m. l-G[aqda Bajja San Tumas se t[ejji l-post bil-palk u artal g[a/-/erimonja simbolika meta tasal statwa ]g[ira ta’ Sant’Anna merfug[a mit-tfal tas-So/jetà tal-M.U.S.E.U.M. Fis-6.15 p.m. l-istatwa ta’ Sant’Anna titqieg[ed [dejn l-

artal u jaslu l-parte/ipanti. Fis-6.30 p.m. tibda /-/erimonja tal-pellegrina;;, billi l-Kappillan Dun Walter Cauchi jg[id kelmtejn tal-okka]joni u jbierek l-opri tal-ba[ar li se jie[du sehem filpellegrina;;.

Fis-6.45 p.m. l-istatwa ta’ Sant’Anna tittie[ed pro/essjonalment minn [dejn l-artal g[al fuq illan/a li titlaq g[all-Bajja ta’ Wied il-G[ajn u fis7.40 p.m. tasal l-istatwa fuq is-Simenta fi Pjazza Dun Tar/is Agius.

Fit-7.45 p.m. l-G[aqda Mu]ikali Banda Sant’Anna tibda mar/ minn fejn il-Monument fuq il-pont fi Pjazza Mifsud Bonnici. Fit-8 p.m. tibda quddiesa ta’ radd il-[ajr fuq is-Simenta u fid-9 p.m. programm mu]ikali u vokali millBanda Sant’Anna.

Il-Premju BOV g[all-Medi/ina jing[ata lil Beatrice Farrugia Beatrice Farrugia dan la[[ar ing[atat il-Premju BOV g[all-Medi/ina wara li rnexxielha ti;i l-ewwel fle]ami finali tad-Dipartiment tal-Medi/ina fl-Università ta’ Malta. Beatrice Farrugia kisbet l-og[la marka fl-e]ami u ng[atat grade A b’distinction. Il-prestazzjoni ;enerali ta’ numru ta’ studenti tal-medi/ina tal-a[[ar sena ta//entwa iktar ir-ri]ultat ta’ Beatrice Farrugia.

Il-Premju tal-BOV filMedi/ina kien stabbilit fl2006 biex jippremja lil dawk

l-istudenti bl-a[jar ri]ultati fla[[ar sena tal-kors talmedi/ina fid-Dipartiment talMedi/ina.

L-a[jar student jintg[a]el mill-e]ami tal-kitba u talprattika li jdum sieg[a u li jinvolvi 20 e]aminatur, u[ud minnhom mill-Universitajiet ta’ Michigan u Londra.

Joyce Tabone, Manager Media u Community Relations, ippre]entat ilPremju tal-BOV fil-Medi/ina 2013 lil Beatrice Farrugia li kienet akkumpanjata minn Stephen Montefort, Kap tad-

Dipartiment tal-Medi/ina u Deputy Dean fil-Fakultà talMedi/ina u l-Kirur;ija flUniversità ta’ Malta.

“Beatrice Farrugia dejjem kienet studenta e//ellenti u [adet ri]ultat li jixirqilha permezz tal-premju ;eneru] tal-BOV. Premjijiet b[al dan ikomplu jistimulaw lillistudenti biex jag[mlu sforz ikbar u jsa[[u s-CV tag[hom.

Beatrice Farrugia tista’ tavvanza jekk i]]omm linteress fil-medi/ina u tibqa’ dili;enti,” qal Stephen Montefort.

Beatrice Farrugia ting[ata l-premju ming[and Joyce Tabone, Manager Media u Community Relations tal-BOV

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

COLLAGE ?INEMA 29

Grown Ups 2 (KRS – 12A) Is-snin tmenin jing[ataw i//ans jivvendikaw ru[hom fi Grown Ups 2.

Fl-a[[ar nofs sieg[a talkummiedja diretta minn Dennis Dugan, l-istess wie[ed tal-ewwel film, ji;i organizzat costume party fejn il-cast kollu jilbes ilbies ta’ dawk issnin, u jimita lil artisti b[al Boy George, Terminator, Michael Jackson, Hall & Oates u o[rajn, biex b’hekk ma tistax ma tobsorx li Adam Sandler (li minbarra li ja[dem fih u hu producer, g[andu wkoll sehem fl-iscript) in[akem minn do]a qawwija ta’ nostal;ija.

L-istess b[all-ewwel Grown Ups, anki dan ma jiddejjaq xejn li jidher “antikwat”, kemm bir-ruxxmata toilet humour (kif isej[ulu bl-

Planes (KRS – U)

Wara l-karozzi f’Cars tal-Pixar, issa Disney Toons iwasslulna ajruplani jitkellmu u j/aqilqu ‘g[ajnejhom’ u ‘[alqhom’.

Din hi avventura sempli/i ta’ ftit interess, li, i]da, isservi ta’ aljenazzjoni [elwa g[a]-]g[ar.

Dusty hu ajruplan ]g[ir li jintu]a biex ibexxex lg[elieqi, imma minn dejjem xtaq jikkompeti malkampjun dinji tat-titjir Ripslinger fil-kompetizzjoni ‘Wings Around the World’.

Bl-g[ajnuna u l-inkura;;iment ta’ forklifter Dottie u bowser tal-fuel Chug, jikkonvin/i lill-ajruplan veteran tal-gwerra Bulldog i[arr;u, u jirnexxilu jasal sal-final tal-kompetizzjoni, imma Ripslinger ma jkunx lest i[alli ajruplan komuni je[odlu t-titlu, u allura jibda jara kif jag[mel biex jissabota;;ja lil Dusty.

Filwaqt li l-karattri huma sempli/isti/i wisq bi ;rajja infantili, is-sekwenzi animati tat-titjir huma e]ilaranti (spe/jalment dawk bit-3D).

Mill-bqija, jifdlilna eroj (ajruplani) dejjem lesti bi tbissima, il-kattiv dejjem irrabjat, u rakkont fejn tkun taf x’se ji;ri.

Ajruplani u karozzi, li ma je[ti;ux lill-bniedem biex itiru jew ji//aqilqu, u hawnhekk, g[all-inqas, il-;rajja sse[[ f’g[add ta’ pajji]i, biex b’hekk naraw sekwenzi animati sbie[ tal-Ewropa, i/-?ina, l-Indja, in-Nepal u l-Messiku wkoll.

Ingli]), baxx, kif ukoll b’dawk li jistg[u jitqiesu valuri tradizzjonali!

Il-film jibda hekk kif Lenny (Sandler) jitlaq minn Hollywood u jmur lura f’belt twelidu, fejn, ikun implikat li n-nies huma qalbhom tajba u be]lin minbarra xi studenti tal-kulle;; klassisti li hawn jirrappre]entaw lill-kattivi.

Minflok storja, hawn insibu sensiela ta’ sekwenzi umoristi/i fejn Lenny u s[abu jibbuffunjaw kemm jifil[u, filwaqt li wliedhom jg[addu mill-esperjenzi komuni tal-età tag[hom: l-ewwel birer, lewwel bews u l-ewwel problemi bil-bullying.

Interessanti mbag[ad kif ilkarattru ta’ Sandler jipprova jsib bilan/ bejn l-istinti komi/i infantili u l-valuri tieg[u.

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

30 COLLAGE STORJA

Il-Bibljoteka Nazzjonali ta’ Malta (4) minn Michael Galea

Fl-1839 is-su//essur ta’ Mons Bellanti b[ala Bibljotekarju kien Dr Cesare Vassallo, li ssokta jag[mel ;ie[ lill-Bibljoteka Nazzjonali tag[na.

Cesare Vassallo twieled filBelt Valletta fil-5 ta’ Marzu 1801. Iggradwa b[ala Duttur tal-Li;i mill-Università ta’ Malta i]da qatt ma pprattika l-professjoni legali.

Profi/jenti fil-Latin u Taljan, iddedika [ajtu g[alletteratura u iddistingwa ru[u mhux biss b[ala letterat i]da wkoll b[ala arkeologu u kompo]itur.

Fl-1851 ippubblika xxog[ol tieg[u: Monumenti antichi nel gruppo di Malta — Periodo Fenico ed Egizio, liema xog[ol ra t-tieni edizzjoni fl-1876.

Dr Vassallo kiteb versi u poe]iji biex ifakkru avvenimenti u ;rajjiet.

Dr Vassallo ikkompona wkoll mu]ika, kemm profana kif ukoll sagra. Fl-1838 kien is-su//essur ta’ Maestro Emanuel Galea b[ala lmaestro di cappella talKolle;;jata ta’ San Pawl talBelt Valletta.

Fis-snin li kien Bibljotekarju, Dr Cesare Vassallo ta kontribut kbir u siewi lill-Bibljoteka: ikkompila katalogu talkollezzjoni ta’ kotba stampati u katalogu tal-manuskritti talLibrerija. Fi Frar 1856 kien introdott is-self b’xejn ta’ kotba mil-Librerija.

Meta Dr Vesare Vassallo irtira mill-kariga ta’ Bibljotekarju fl-1880 il-Malta Times kitbet: “The manner in which he has ever performed the duties of his office has earned for him golden opinions on all sides.”

Is-su//essur Bibljotekarju ta’ Dr Cesare Vassallo kien Dr Antonio Annetto Caruana, li ;a ltqajna mieg[u meta, f’rubrika o[ra, tkellimna dwar ir-Retturi tal-Università ta’ Malta (1887-1896).

Antonio Annetto Caruana twieled fil-Belt Valletta f’Mejju 1830; iggradwa

De Cesare Vassallo, Bibljotekarju (1839-1896)

Duttur tad-Divinità u tTeolo;ija ming[ajr ma kien ordnat sa/erdot.

Fl-1867 in[atar g[alliem tal-Istorja u l-:eografija, imbag[ad b[ala Direttur talEdukazzjoni (Direttore della Public Istruzione) u [adem attivament fil-qasam edukattiv.

Dr Caruana kien Konservatur tal-Arkivju talUniversità meta fl-1880 n[atar Bibljotekarju.

Imbag[ad, mill-1887 ’il quddiem kien jokkupa wkoll kon;untament il-kariga ta’ Rettur tal-Università sal-1896 meta irtira mis-servizz.

B’riferenza g[al Dr Caruana, id-Daily Malta Chronicle (1894) kitbet: “Few dependencies of the Empire possess such a Library as we have in our midst… the courtesy of the respected Librarian and his assistants cannot be excelled.”

Dr Caruana kiteb l-istorja tal-Librerija Pubblika: The Royal Library of Malta, xog[ol pubblikat fl-1898.

B[ala ;eologu u arkeologu, Dr Antonio Annetto Caruana ippubblika g[add ta’ xog[lijiet u rapporti xjentifi/i; dawn jinkludu: Report on the Phoenician and Roman Antiquities in the group of the Islands of Malta (1882), Ancient pagan tombs and christian cemetries in the islands of Malta (1898,1899), Frammento critico della storia fenico-cartagenese, greco e romana e bisantina,

musulmana u normannoaragonese delle isole di Malta (1899).

Bibljotekarju ie[or distint li [alla isem fl-annali talBibljoteka kien Mons Alfredo Mifsud. Bin l-Im[allef Pasquale Mifsud u Fortunata, xebba Pace, twieled fil-Belt Valletta f’Marzu 1866.

Studja fil-Kulle;; Sant’Injazju immexxi mill:i]witi, fl-Università ta’ Malta, u fl-Accademia dei Nobili Ecclesiastici f’Ruma.

Ordna sa/erdot f’Ruma fl1888.

Fl-1891 kien nominat Kanonku tal-Katidral; il-Papa Ljun XIII innominah Cameriere Secrato u Protonotarju Apostoliku.

Fl-1893 Mons Mifsud kien elett rappre]entant tal-Kleru fil-Kunsill tal-Gvern ta[t ilKostituzzjoni tal-1849.

F’Marzu 1897 in[atar Bibljotekarju.

Kien kittieb proliifiku u ri/erkatur metikolu] tal-Istorja ta’ Malta, u Storja Ekkle]jastika.

Fost xog[lijiet tieg[u wie[ed isemmi: Origine della sovranità inglese su Malta, u Knights Hospitallers of the Venerable Tongue of England in Malta, pubblikati fl-1907 u fl-1914 rispettivament.

Sir Francis Guy Laking li fl1900 kien ;ie f’Malta biex jikkompila katalogu talArmerija, jiddeskrivi lil Mons Mifsud b[ala: “the learned Librarian of the Public Library and Record Office of Valletta”.

B[ala rikonoxximent tarri/erka tieg[u fl-Istorja talOrdni ta’ San :wann, fl-1905 il-Gran Mastru Fra Galeazzo von Thun und Hohenstein innomina lil Mons Mifsud, Cappellano d’Obbedienza Magistrale ad honorem u fl1911 Cavaliere di Grazia Magistrale.

Mons Mifsud miet fl-1920 fl-età ta’ 54 sena, meta kien fl-aqwa tal-karriera tieg[u.

Jinsab midfun fil-Katidral talImdina.

Ikompli l-{add li ;ej

Dr Antonio Annetto Caruana, Bibljotekarju (1880-1896)

Mons Alfredo Mifsud, Bibljotekarju (1897-1920)

COLLAGE MEDIA 31

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

Cyberspace Kummenti dwar websajts li Ωort minn Albert Spiteri — af.spiteri@gmail.com .....................................................................

Il-formazzjoni fl-informazzjoni

g[aliex jekk inti tkun tajjeb, kul[add ifittxek.

Programm li jolqotni fuq Kif nistg[u na[dmu is-CNN hu GPS ta’ Fareed a[jar mil-lum ’il hemm^ Zakaria. Fil-fatt jolqotni U na[seb li hemm b]onn li [afna l-istil u l-format ta’ nibdew tassew nittrattaw litdan l-istazzjon g[aliex hu telespettatur b[ala kreatura ba]at fuq numru ta’ intelli;enti. Mela lkorrispondenti jew istazzjonijiet ([alli nitkellmu ;urnalisti fl-istudio li fuq tal-partiti politi/i) iridu jistabbilixxu ru[hom matjew jisparixxu jew jibdlu ltelespettaturi u j;ibu listejjer waqt li jkun qed isir Ng[ixu [ajja sempli/i imma b’[arsitna istruttura tag[hom. U g[aliex il-programm tag[hom. Dan attenta g[al dak li ji;ri madwarna biex huma politi/i ma g[andhom jag[mlu xejn g[ajr a[barijiet. hu stazzjon tal-a[barijiet u insa[[u l-;ejjieni M’hemmx tisjir u kejkijiet. Ill-qalba prin/ipali tieg[u, kejk tal-partit wie[ed biss g[alhekk, hi l-a[bar. Mela biex dawn issa qeg[din g[andu jkun – kemm, permezz waqt li jkun qed isir ilimpjegati fil-ministeri. tal-istazzjon, se jipperswadi programm ta’ ;urnalist Anki dan fih innifsu hu sinjal persuni bil-politika tieg[u u partikulari waqt li wkoll tkun negattiv, b[allikieku l-a[barijiet kemm se jkollu d[ul finanzjarju g[addejja a[bar importanti, dak fuq it-televi]joni jmur il-programm ja;;usta ru[u biex jag[milhom min ikun g[adu qed tajjeb. U dan ma jsirx bilpropaganda imma bljikkon/entra fuq dik l-a[bar ifittex xog[ol ‘a[jar’. Messa;; intelli;enza, b’argumenti li waqt li ma jitlifx l-iskop ewlieni tajjeb [afna dan g[atjg[arxu l-kordi tal-[sieb. tieg[u. telespettatur... u g[ar-reklamar!

G[ax lit-telespettatur trid Jiena, dan narah mod tajjeb Fil-programm tieg[u din ili;;ieg[lu jemmen fih innifsu kif l-istazzjon i]omm il-[in ;img[a, Fareed Zakaria g[aliex bl interazzjoni li tin[oloq kollu lit-telespettatur infurmat. ikkummenta dwar il-[absijiet flmal-istazzjon i[ossu intelli;enti, Mhux ta’ b’xejn li dawn lIstati Uniti – feature interessanti istazzjonijiet (b[as-CNN hemm g[all-a[[ar. U kkummenta dwar li kapa/i ja[seb u jifforma opinjoni. B’dan il-mod biss ino[rajn, kif jaf kul[add) jibqg[u in-numru esa;erat ta’ pri;unieri nies jitg[allmu. G[aliex jiena popolari mad-dinja kollha. U fil-[absijiet madwar il-pajji]. no[lom li ma ner;a’ qatt nara dan il-format imissna Qal li mill-1970ijiet lil hawn xena b[al dik li rajna fl-a[[ar napplikawh a[na wkoll. Ikun bdiet din ix-xe[ta biex elezzjoni meta l-Prim Ministru tajjeb li l-Maltin b’mod ;enerali jing[ataw sentenzi aktar twal, u ta’ dakinhar kien vilment jag[rfu tassew li a[na wkoll fuq kollox jing[ataw sentenzi img[ajjar – mill-istudenti, jekk nag[mlu parti mid-dinja u li fil-ka]i marbutin mad-droga ma tridx – li kien imissu jist[i. hemm b]onn s[i[ li b’mod partikulari, ukoll fejn ilMin jaf dwar xiex kienu qed nipparte/ipaw f’dak li jkun qed ka] ikun minimu. ja[sbu l-istudenti... fil-fatt li ji;ri kullimkien.

L-Istati Uniti qed tonfoq $80 ng[ataw /ans tad-deheb biex Kemm ikun sabi[ li bilbiljun fis-sena fuq il-[absijiet, li jibnu futur g[alihom u g[al lingwa tag[na nisimg[u u naraw Zakaria jg[idilna li jaqbe] iluliedhom? stejjer pre]entati kif narawhom Prodott Domestiku Gross talFareed Zakaria qed jg[id f’dan fuq dawn l-istazzjonijiet.

Kroazja ($60b) u tat-Tune]ija il-programm li tant qed issir G[andna nies kapa/issmi, li ($50b). Fl-2009, il-popolazzjoni preokkupanti din il-kwistjoni tal[afna drabi huma jew jibqg[u fil-[absijiet fl-Istati Uniti la[qet [absijiet fl-Amerka li l-politi/i mo[bijin, jew g[aliex l-istazzjon is-760 pri;unier g[al kull qed jaslu biex jaqblu bejniethom ma jkollux ir-ri]orsi me[tie;a, u 100,000 persuna fil-pajji] – li u ja[dmu flimkien – xi [a;a li ag[ar, ma jkollux l-g[arfien u rji;u [ames darbiet daqs il-Gran ma tidhirx li ssir komunement, rispett lejn dan ix-xog[ol, jew Britannja, tmien darbiet daqs ilqed jg[id Zakaria (g[alkemm g[aliex mhux kul[add ikollu x:ermanja u l-Korea ta’ Isfel, u jiena na[seb mod ie[or). xorti li jkun jaf lil min ikollu jaf. tnax-il darba daqs il-:appun.

Mela na[seb li wasal il-waqt li M’iniex se nid[ol fl-argument l-partiti jitkellmu bis-serjetà Nu]aw bil-g[aqal dwar kemm naqbel mal-kun/ett bejniethom fuq ir-rwol tatl-g[odda li g[andna tal-[abs jew le. Fil-fatt ma televi]joni. A[na lkoll irridu Jiena na[seb li llum wasal naqbilx g[aliex ma na[sibx li lng[ixu fis-ser[an il-mo[[ u ma tassew il-waqt li nikkunsidraw [abs isolvi s-sitwazzjoni talg[andniex g[alfejn no[olqu sewwa l-funzjoni talindividwu li jinqabad f’delitt. tensjonijiet f’[ajjitna. G[alhekk istazzjonijiet tal-partiti politi/i.

Imma dan l-e]empju biss jurina hu importanti li nkunu nafu sew Fil-fehma tieg[i qatt ma x’inhuma l-ingredjenti li x’qed ji;ri madwarna [alli kellhom ikunu. Ma g[andux jag[mlu programm tajjeb, nifhmu aktar kemm a[na ikun il-partit li j;ibli d-dar irinteressanti, li jqanqal lxxurtjati li g[andna pajji] ri/etta tal-ikel, il-log[ba talargument, li jag[tik li ter;a’ sempli/i, /kejken, imdawwar bilfootball, il-quddiesa u tant tarah (jew li tkompli ssegwi lil ba[ar sabi[, b’temp impekkabbli. su;;etti o[rajn li ma g[andux min jag[mlu), li ji;bed irDan kollu jag[mel minn g[alfejn jintrabat mag[hom ilreklami. pajji]na art trankwilla. Xandir partit.

A[na ng[idu li l-kejk tarserju , jiena nemmen, jag[tina Jekk in[arsu lejn l-istazzjon reklamar f’Malta hu dak li hu – dak l-ingredjent importanti li tal-partit Laburista, ng[idu a[na, mela jekk hawn stazzjon wie[ed jg[inna nerfg[u rasna ’l fuq, naraw li fl-a[barijiet – u fuq lse jieklu kollu hu, jekk hawn nifhmu min tassew a[na. a[barijiet biss dan ix-xorta ta’ tnejn, biex ng[idu hekk stazzjon g[andu jikkon/entra – jinqasam, u l-bqija. Imma filASTERISKA, g[aliex hawn jitressqu bidel tista’ tg[id it-tim kollu verità, il-kejk tag[mlu kbir u punti lill-qarrejja biex flimkien nag[rfu g[aliex kif [a l-Gvern f’idejh, il- /kejken skont kemm inti tkun iktar kemm dak li ji;ri madwarna hu partit [a mieg[u lill-;urnalisti parti s[i[a minn [ajjitna. kapa/i to[loq id-domanda,

The Beautiful Game L-Ingli]i g[andhom din l-espressjoni meta jirreferu g[al-log[ba tal-futbol.

{afna g[ad g[andhom memorji sbie[ tal-futbol Ingli] meta t-tims il-kbar kienu spe/i ta’ komunità lokali u kull nhar ta’ Sibt kienu jmorru lkoll biex jag[tuhom is-sapport tag[hom. Illum il-log[ba nbidlet g[alkollox – hemm min i[ares lejha biss b[ala entità kummer/jali anki blishma fil-clubs kwotati filminn Boro]. Il-flus li jintefqu Salvu Felice Pace llum fuq transfers u pagi .................................... huma fenominali. F’Malta sfelicep@go.net.mt hawn min g[adu jiftakar ]minijiet b[al dawk blEmpire Stadium fil-G]ira b[ala /-/entru tal-log[ba futbol.

Issa li l-log[ba tal-futbol se ter;a’ tibda tiddomina l-isport, ]ort il-websajt tal-Malta Football Association. Websajt komprensiva b’minjiera ta’ tag[rif dwar l-istorja tal-futbol f’Malta u G[awdex. Fis-sit www.mfa.com.mt issib l-istorja twila tal-MFA li taf il-bidu tag[ha fl-1900. Kienu l-Ingli]i li taw spinta lil din il-log[ba bl-ewwel league organizzat fl1910. B’]ew; gwerer dinjija fil-frattemp, il-log[ba tal-futbol xorta kompliet il-mixja tag[ha u la[qet standards tajbin tant li fl-1950 da[let fl-arena internazzjonali bl-ewwel log[ba tattim Malti kontra dak tal-Awstrija fl-1950. Is-serjetà u xxog[ol sfiq u dedikat ta’ dawk li mexxew l-MFA taw ri]ultati sbie[ hekk kif disa’ snin wara Malta ng[aqdet malFIFA u fl-1960 ing[aqdet mal-UEFA. L-MFA g[andha b[ala l-g[an tag[ha l-organizzazzjoni, ilpromozzjoni u l-protezzjoni tal-log[ba futbol f’Malta u G[awdex, b’[arsien tal-li;ijiet li jirregolaw il-log[ba, ming[ajr ebda diskriminazzjoni abba]i ta’ razza, kulur u twemmin.

Organizzazzjoni kumplessa Meta tifli l-pa;ni tal-websajt tinduna li l-organizzazzjoni tal-MFA hi kumplessa [afna. Hemm il-Kunsill ?entrali b’rappre]entanza wiesg[a [afna tal-clubs tal-futbol filPremier League u l-ewwel tliet divi]jonijiet kif ukoll rappre]entanti tal-asso/jazzjonijiet membri tal-MFA u numru ta’ osservaturi.

Is-sit tag[ti dettalji wkoll dwar il-Kumitat E]ekuttiv u lKumitat Amministrattiv li fuqhom taqa’ r-responsabbiltà tattmexxija. F’dan l-a[[ar kumitat hemm rappre]entanti kemm tal-clubs kif ukoll ta’ entitajiet asso/jati mal-MFA. Naturalment dan il-kumitat iservi wkoll ta’ gwardjan talIstatut tal-MFA u r-regolamenti li jsegwu. Fil-websajt issib taqsima bl-a[[ar a[barijiet mid-dinja tal-futbol b’referenzi dwar Malta.

Issib ukoll taqsima o[ra dwar it-tim Nazzjonali u limpenji tieg[u fix-xhur li ;ejjin. Hemm ukoll tim Nazzjonali g[al dawk il-players ta’ ta[t il-21 sena, ie[or g[al dawk ta[t id-19-il sena u ie[or g[al dawk ta[t is-17-il sena. Taqsima o[ra, tajba g[ar-ri/erkaturi u l-;urnalisti, hi dik li ]]omm rekord tar-ri]ultati tal-futbol f’kull kategorija, minn log[biet tat-tim nazzjonali ’l isfel.

Pajji] medjokri Meta l-Gvern Laburista, wara tant kliem dispre;jattiv mill-oppo]izzjoni, [are; ifa[[ar il-pro;ett Smart City Malta b[ala e]empju ta’ e//ellenza, ta /ertifikat lill-gvernijiet talPartit Nazzjonalista. S’issa ma rajna ebda forma ta’ e//ellenza fit-tmexxija ta’ Joseph Muscat, il-Ministri tieg[u u r-ruxxmata uffi/jali ma[tura minnu g[as-sempli/i ra;uni li dawn la[qu g[ax kellhom jit[allsu g[as-sapport li taw lillPartit Laburista fil-kampanja elettorali. L-im;iba ta’ numru minn dawn l-uffi/jali qeg[din jirrendu lil pajji]na b[ala wie[ed medjokri. I]da, kif jg[id il-Malti, il-[uta minn rasha tinten.

32 COLLAGE RELI:JON

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

Il-21 {add matul is-sena

Il-Knisja tirringrazzja g[al kull manifestazzjoni tal-;enju femminili li tfa//aw fost il-;nus u n-nazzjonijiet kollha

In-nisa fis-servizz tal-Evan;elju – (2) Nafuha lil San Pawl dokumentazzjoni wiesa’ fuq id-dinjità u r-rwol ekkle]jali tal-mara. Hu jibda mirra;unament tal-prin/ipju li g[al dawk li tg[ammdu “ma hemmx la Lhudi, la Grieg, la lsir u lanqas [ieles” i]da anki “la ra;el, lanqas mara”. Ilmottiv hu “a[na lkoll wie[ed fi Kristu :esù” (Gal.3:28), ji;ifieri, kollha mag[qudin blistess dinjità, g[alkemm b’xog[ol differenti (1 Kor. 12: 27-30).

L-Appostlu jammetti b[ala [a;a normali li fil-komunità nisranija l-mara tista’ “tipprofetizza” (1 Kor 11:5), ji;ifieri titkellem bil-miftu[ ta[t l-influss tal-Ispirtu, jekk dan ikun g[all-edifikazzjoni tal-komunità u li jkun b’mod dinjitu]. G[alhekk in-nota ta’ wara li “in-nisa tal-assemblea jisktu” (1 Kor 14:34) g[andha ti;i interpretata aktar b’mod relativ.

Il-problema ta’ diskussjoni fuq ir-relazzjoni bejn l-ewwel kliem (in-nisa jistg[u jipprofetizzaw fl-assemblea) u l-o[ra (ma jistg[ux jitkellmu) huma apparentement kontradittorji u g[alhekk in[allu din ilproblema f’idejn l-esegeti.

Mhux ta’ min jitkellem fuqha hawn.

Ma nistg[ux nittraskuraw fuq dan il-punt. Ta’ min jie[u b[ala e]empju li l-ittra qasira lil Filemon, fir-realtà hi indirizzata minn Pawlu lil wa[da mara jisimha ‘Affia’ (Fil 2). Xi traduzzjonijiet Latini u Sirjaki tat-test Grieg i]idu ma’ dan l-isem anki l-

mill-Papa Emeritu Benedittu XVI

fra]i Soror /arissima u tajjeb li nsemmu li fil-komunità talKolossin hi kellha tokkupa post ta’ importanza. Anzi ta’ min jinnota li hi l-unika mara li lilha Pawlu kien kiteb xi ittra.

F’na[a o[ra l-Appostlu jsemmi /erta ‘Febe’, li kienet diakonos tal-Knisja ta’ Cencre, belt qrib Korintu. U g[alkemm dan it-titlu ma kien i;orr l-ebda sa[[a ministerjali ;erarkika, kien jesprimi /erta responsabbiltà li din il-mara kellha lejn il-komunità nisranija. Pawlu j[e;;i;hom biex jilqg[uha b’rispett u jg[inuha kull fejn ikollha b]onn. I]id jg[id li hi kienet g[enet lil [afna u anki lilu stess.

Fl-istess kuntest epistolari, l-Appostlu b’mod [elu jfakkarna f’ismijiet o[ra ta’ nisa: /erta Maria, Trifena, Trifosa u l-g[a]i]a Persida, Gulja, li fuqhom jikteb bil-

miftu[ li “batew g[alikom” jew li “batew g[all-Mulej” (Rum 16:6, 12a, 12b, 15).

B’dan il-mod wera bis-s[i[ l-impenn qawwi tag[hom filKnisja. Fil-Knisja ta’ Filippi ddistingwew ru[hom ]ew; nisa bl-isem ta’ Evodja u Sintike. L-idea li jag[ti Pawlu fuq dawn it-tnejn kienet li kellhom xog[ol importanti f’dik il-komunità.

Tajjeb ng[idu li fl-istorja, il-Kristjane]mu kien ikollu ]vilupp differenti sewwa kieku ma kienx g[all-isforz qawwi ta’ [afna nisa.

G[alhekk, b[alma kien kiteb il-Papa :wanni Pawlu II flittra appostolika Mulierus Dignitatem: “Il-Knisja tirringrazzja ’l Alla g[axxog[ol tan-nisa kollha u g[al kull wa[da, il-Knisja tirringrazzja g[al kull manifestazzjoni tal-;enju femminili li tfa//aw fost il;nus u n-nazzjonijiet kollha, trodd [ajr g[all-kari]mi li lIspirtu jitfa’ fuq in-nisa flistorja tal-Poplu t’Alla; g[arreb[iet kollha li hi taf lill-fidi tag[hom, tama, m[abba; tag[ti [ajr g[all-frott kollu talqdusija femminili”.

Hekk naraw li dan it-tif[ir hu g[an-nisa tul l-istorja talKnisja u f’isem il-komunità tal-Knisja kollha.

Anki a[na ning[aqdu f’dan l-apprezzament, billi nroddu [ajr lill-Mulej biex hu jmexxi l-Knisja tieg[u, ;ens wara ;ens, kemm ir;iel kif ukoll nisa, li jkunu jafu jisfruttaw ilfidi u l-mag[mudija tag[hom g[all-;id tal-Knisja tag[hom, g[all-glorja s[i[a t’Alla.

{SIEB

Il-ma[fra hi l-aktar tpattija [elwa. – Isaac Friedmann

T[abtu!

Isaija 66>18-21< Salm 116< Lhud 12<5-7< 11-13< Luqa 13>22-30 Il-{sieb

Li tg[ix il-fidi tieg[ek mhi [a;a fa/li xejn. Nhar il-{add ilMulej tenna li rridu nqabbdu n-nar biex nissaffew middnubiet. Ming[ajr sagrifi//ju ma a[niex se nissaffew. FilVan;elu tal-lum :esù jtenni li hemm b]onn aktar sagrifi//ju biex nid[lu fis-Saltna ta’ Alla. Hemm b]onn aktar impenn [aj u /ar fil-[ajja tag[na biex nid[lu fis-Saltna tas-Smewwiet.

Is-salvazzjoni ma a[niex se nakkwistawha billi noqog[du jdejna fuq ]aqqna. Hemm b]onn li n-nisrani jkun protagonist fis-so/jetà tieg[u, mhux billi jifta[ar i]da billi lkoll nag[rfu nwettqu dak li l-Mulej g[allimna biex inwettqu fil-[ajja ta’ kuljum. Hemm b]onn ukoll li ma nitnikkrux u naslu tard g[al dak li jtenni l-Mulej g[alina. Permezz tal-Kelma ta’ Alla u ttag[lim tal-Knisja rridu nkunu dejjem lesti biex meta l-Mulej isej[ilna nid[lu mieg[u.

Il-Kelma L-Ewwel Qari hu me[ud mill-Ktieb ta’ Isaija fejn naraw li g[alkemm il-Lhud kienu l-poplu t’Alla dan ma kienx ifisser li l-o[rajn ma kinux se jsalvaw. Il-mi;ja tal-Messija kellha ;;ib l-g[aqda tal-;nus kollha fit-tempju ta’ Alla. Is-Salm Responsorjali hu stedina g[al impenn totali biex immorru fiddinja kollha [alli nxandru l-Bxara t-Tajba.

Fit-Tieni Qari, me[ud mill-Ittra lil-Lhud, g[andna t-twissija biex ma nwarrbux il-Kelma tal-Mulej u ma naqtg[ux qalbna, g[ax il-Mulej mag[na l-[in kollu.

Fil-Van;elu ta’ San Luqa nsibu li l-Mulej iwissina biex nimpenjaw ru[na g[ax is-salvazzjoni mhix se tasal wa[edha.

Hemm b]onn li kul[add iwettaq dak li g[allimna l-Mulej.

Hemm b]onn ukoll li ma nitnikkrux fil-fidi tag[na.

Il-{ajja 1. Qed ng[ixu l-fidi tag[na bl-iskossi? Inqerru f’xi funeral jew tie;?

2. Kemm tassew qed nag[mlu mill-fidi tag[na sfida u impenn kuljum biex intejbu r-relazzjoni tag[na ma’ Alla u mag[na nfusna?

3. Il-Mulej illum jg[idilna li hu iebes biex insalvaw i]da se nsalvaw g[ax hu ssagrifika [ajtu g[alija u g[alik. Hemm b]onn li nag[mlu kuljum revi]joni tal-[ajja tag[na fid-dawl tal-Kelma ta’ Alla.

4. Kun sin/ier mieg[ek innifsek… xi tfisser tg[ix ta’ nisrani? Kif qed tg[ix ta’ nisrani llum?

5. Ieqaf u a[seb. Kif qed ta[dem u timpenja ru[ek id-dar, ix-xog[ol, l-iskola, fit-triq, mal-[bieb, b[ala nisrani?

Id-Djalogu Mulej, nafu li l-bieb dejjaq, nafu li hemm diffikultajiet biex ng[ixu l-fidi tag[na. I]da inti mitt g[alina biex a[na nqumu min-ng[as, mir-raqda, mill-apatija. G[inni, Mulej, kull [in, inkun tassew dixxiplu tieg[ek bil-fatti.

Fr Charles Fenech, OP

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

ISMA’ DIN

1. L-i]ball tax-xitan

Darba x-xitan inqabad m’g[andux wisq x’jag[mel. Allura dde/ieda li jdur dawra mad-dinja u jara jekk is-segwa/i devoti tieg[u kinux qed jag[mlu progress filli jikkorrompu ddinja. U qatag[ha li jag[]el post sabi[ vi/in il-belt u joqg[od josserva ftit xi [sibijiet kienu g[addejjin minn mo[[ ilbnedmin. Fuq l-ewwel dar li waqaf, sema’ mara tg[ajjat: “Dak l-imbe/illi qisu kelb tax-xitan. Na[seb jekk jipprova jag[mel xarba tajba, ]gur ja[raq l-ilma. Kemm nobog[du!”

Ix-xitan tbissem u qal: “Hekk tajjeb [afna”.

Ftit iktar ’l isfel sema’ le[en ta’ ;uvnott: “A[rab minni ja kreatura stupida u ter;ax ti;i. Int pjata tal-umanità. Veru ma na[mlekx!” Ix-xitan tbissem u qal: “Hekk tajjeb [afna”. Nofs blokk iktar ’l isfel sema ra;el jg[ajjat: “Hawn qed nipprova nag[mel xi [a;a. Itlaq ’l hemm u tibqax iddejjaqni.” Ix-xitan re;a’ tbissem u tenna jg[id: “Hekk tajjeb [afna.”

Qalbu sewdinija mtliet bl-ammirazzjoni u kompla jg[id: “Is-segwa/i tieg[i g[amlu xog[ol e//ellenti f’dawn l-in[awi.

Irrid in[allashom billi nag[tihom ftit iktar [in fil-for;a tannar, malli nirritorna l-uffi//ju.” F’daqqa wa[da [are; xitan ]g[ir mid-drena;;, beda ji;ri fit-triq, b’idejh mg[ollija ’l fuq u jg[ajjat: “Missier, missier, ieqaf – itlaq minn dal-post immedjatament.”

“Xi ;ralek?” qallu satana. “M’intix tisma’ l-velenu li [iere; minn fomm in-nies ta’ dawn l-in[awi. Il-mibeg[da, f’din il-lokalità, hi f’livell e//ellenti. Kul[add jis[et lil kul[add. Tassew sitwazzjoni glorju]a.”

“Missier, emminni, m’inti tifhem xejn x’qed ji;ri sew hawn. {adt impressjoni ]baljata ferm ta’ din il-lokalità.

Ilbiera[ filg[axija hawnhekk kien hawn attività ta’ ti;did qawwi [afna. Dawk kollha kienu qed jis[tu lilek.”

COLLAGE

2.

• Fi/-/elebrazzjoni talMag[mudija, is-sa/erdot jistieden lill-;enituri u lillparrinijiet biex jag[mlu tliet /a[diet f’isem it-tfal.

“Ti/[du lid-dnub, biex tg[ixu fil-[elsien ta ’ wlied Alla ? Ti/[du lill - qerq tal [a]en , biex id - dnub ma ja[kimx fuqkom ? Ti/[du lix - xitan , li jqanqal u j[ajjar g[ad - dnub ?” U naturalment , bil - kliem , kul[add jg[id li ji/[ad .

Imma bil - fatti ?

Ix - xitan ma jidhrilna qatt fil - forom li narawh fl - istampi , iswed fa[ma u denbu twil . Imma kapa/i jinqeda b ’ kul[add u b ’ kollox , biex itellifna l •

3.

{SIBIJIET

33

Van;elu , dak g[andna nib]g[u minnu u na[arbuh , g[ax ikun ;ej mix - xitan , li ma ja[milniex .

minn Dun Pawl Camilleri pauca43@gmail.com

[elsien ta ’ wlied Alla , billi jimbuttana lejn id dnub . Ma nistg[ux nib]g[u minn kul[add u minn kollox . Imma dak li jbeg[idna mil - Li;i ta ’ Alla u mill - ispirtu tal -

Lilek ukoll, Mulej, ipprova jwaqqg[ek ix-xitan qarrieq u giddieb.

Imma inti rba[tlu bis-sa[[a tal-Iskrittura.

G[inna ma n[alluhx jilg[ab bina.

• Rimedji g[ar - reb[a kontra x - xitan huma : is Sagramenti ( spe/jalment Ewkaristija u Qrar) , it talb , ir - riflessjoni , qari spiritwali , direzzjoni spiritwali , e]ami tal kuxjenza u devozzjoni sempli/i lejn l - An;lu Kustodju . Ix - xitan ma nistg[ux ni;;ildulu wa[edna u#jew bla armi adattati. Fuq kollox nemmnu li l-qawwa ta’ :esù hi ferm aqwa millqawwa tax-xitan.

G[allimna nikkumbattuh bl-g[odda li tajtna Int. Kabbrilna l-fidi fik u fil-qawwa immensa tieg[ek.

Kemm Inti kbir! Kemm Inti kbir!

Ja ;akbin!

Mhux l-ewwel darba li smajtha tvenven ma’ widnejja. :ieli qaluha b’rabja g[al [addie[or. U ;ieli qaluha g[alija wkoll!

Bir-rag[wa fil-[alq. “Ja ;akbin!”

Il-kelma hi kerha. U kerha g[aliex il-konnotazzjonijiet marbutin mag[ha huma g[alkollox negattivi. Ilkelma ;akbin tfakkarni b’diqa fit-tradiment ta’ min ibill il-[ob] mieg[i u jittradini. Tfakkarni f’min da[al fin-negozju ma’ xi [add u gidmu gidma nobis!

Tfakkarni f’dik il-mara jew f’dak ir-ra;el li fdaw lissie[eb jew lis-sie[ba tag[hom b’g[ajnejhom mag[luqin, biex imbag[ad sabu li biddluhom ma’ xi [add ie[or. Tfakkarni fuq kollox fija nnifsi meta nipprietka u ma nwettaqx dak li nipprietka. Jew inkella li i]jed ma nitmas[an u n[ambaq fuq /erti punti, b’di]appunt u b’diqa nsib li fil-[ajja privata tieg[i nibqa’ seba’ mili ’l bog[od minn dak li nkun wassalt lill-o[rajn!

Insomma. Is-soltu tieg[i.

Parole sí, fatti no! Uff xi dwejjaq!

Dan l-a[[ar kont mistieden g[allanniversarju ta]-]wie; tal;enituri ta’ persuna li naf.

L-ambjent ta/-/elebrazzjoni kien sabi[ g[aliex lokka]joni saret fid-dar

tag[hom. It-ti]jin sabi[ taddar, l-ikel tajjeb u abbundanti Malti li kien hemm, flimkien malatmosfera sabi[a ta’ [biberija li saltnet dik illejla ma ninsiehom qatt!

Kos hux! Xi grazzja li jiena Malti! Kemm g[andna valuri sbie[!

Mela waqt ir-ri/eviment qbadt parlata interessanti mal-missier. Dan ir-ra;el hu mid[la sewwa tal-[ajja /ivika. Ra[al twelidu j[obbu daqs dawl g[ajnejh.

U jag[mel sewwa, g[aliex dan ir-ra[al partikulari fih xi t[obb tassew. Ittradizzjonijiet ta’ missirijietna tarahom u tmisshom b’idejk! Meta [batt wi//i mag[hom, sa[[runi bil-bosta. F’daqqa wa[da, b’diqa kbira, dan irra;el qalli, “Xi w[ud ja[sbu li g[ax nipprova naqdi u nisma’ lil kul[add jiena ;akbin. Imma kif jista’ jkun ma naqdix lil kul[add jekk ;ejt mitlub li naqdi lil kul[add?”

Ammirajtu bil-qabda g[all-mod sin/ier li bih t[addet. Fih innutajt lispirtu qalbieni li jag[mel bniedem bniedem. Qalbieni mhux biex ji;;ieled jew jaqla’ kwistjoni fuq ix-xejn.

Wisq inqas biex jhedded jew jivvendika ru[u minn min ma jni]]ilx fl-istonku tieg[u. Lanqas biex isib ixxoqqa f’moxtha u jag[mel

minn P. Mario Attard OFM Cap

wa[da minn tieg[u [a juri kemm jaf. Le [bieb! Imma dan ir-ra;el hu qalbieni biex jag[mel il-;id. Biex i;ib l-g[aqda kulfejn ikun.

Biex ji;bor lil kul[add madwaru b[alma qroqqa ti;bor il-frie[ tag[ha g[alenija ma’ djulha. Ma jridx firda g[aliex postu hu li jibni u mhux li j;arraf!

Wara kollox, mhux din kienet il-karba mimlija diqa ta’ :esù g[al :erusalemm?

Sewwasew g[aliex dawk li mexxewha, l-awtoritajiet reli;ju]i Lhud, minflok li fittxew ji;bru lill-poplu ta’ Alla, iktar komplew [awduh u firduh? Ma kellux ra;un jibki g[al dan l-att barbaru tal-firda? Staqsi ftit lil min safa vittma tal-kliem fierag[ ta’ [addie[or u firdulu l-familja? Staqsieh

[a jg[idlek xi j[oss kull meta jiftakar fil-we;g[a li g[amlulu.

Donnha t-tradizzjoni Nisranija, li hi mimlija g[erf il-[ajja, rat kif g[amlet u dan il-fatt baqg[et tfakkru u ti//elebrah b’santwarju mill-isba[, i]da li fl-istess [in inissillek swied il-qalb fil-Belt il-Qaddisa. Qieg[ed nirreferi g[as-santwarju tadDominus Flevit, int u nie]el lejn Wied Qedron, f’:erusalemm.

Tg[id b’kumbinazzjoni li, daqs ta’ tefg[a ta’ ;ebla ’l bog[od minnu hemm santwarju ie[or li jfakkar ittradiment, il-ba]ilika talAgunija fil-:nien tal:estemani? U g[aliex ta[sbu li beka :esù jekk mhux g[at-tradiment ta’ tant nies li jg[idu li jafuh u j[obbuh, imbag[ad, meta ji;u g[as-sí u n-no, ifattru dak li jg[idilhom mo[[hom?

Lin-nies ta’ wi// b’ie[or, l-Img[allem jg[idilhom, “Dan il-poplu bix-xufftejn biss jag[tini ;ie[, imma qalbhom hi ’l bog[od minni. Fierg[a hi l-qima li jag[tuni, jg[allmu duttrina li mhijiex g[ajr pre/etti talbnedmin.” G[ax trid tkun wi// b’ie[or biex tg[ajjar ;akbin jew lag[qi lil min jipprova j;ib l-g[aqda! Lil min lest li j/edi drittijietu, basta j]omm il-kwiet. Jew

li tinfama bniedem b[ala ‘;akbin’ g[aliex jipprova jg[ix il-beatitudni li jg[allimna :esù: “Henjin dawk li j;ibu l-pa/i, g[ax huma jissej[u wlied Alla” (Mt 5:9).

Il-pre/etti tal-bnedmin jg[idulek ifred! Is[aq fuq il-konvinzjoni tieg[ek salpunt li tag[]el dejjem lil dawk li joqog[dulek u twarrab b’sa[[a u b’qilla lil dawk li jift[ulek g[ajnejk g[ax i[obbuk. Li tivvaforixxi lil dawk li mag[hom t[ossok sewwa u fi]-]gur g[aliex jobduk meta ti;bdilhom l-ispaga.

Imma lil dawk li jiqfulek g[ax juruk il-verità ta’ :esù Kristu tarahom dimonji. Anzi xjaten! :akbini! Mela tkunx ;akbin! Timxix ma’ kul[add l-istess! G[ax dawk il-;akbini, mhux int!

Din il-gidba fa[xija neg[lbuha jekk ng[ixu kliem San Pawl: “Kunu fehma wa[da... Tag[mlu xejn b’pika ta’ partit, anqas g[all-fta[ir fierag[, imma kunu umli u kull wie[ed minnkom iqis lill-ie[or a[jar minnu. {add minkom ma g[andu jfittex dak li jaqbillu, imma dak li jaqbel lil [addie[or” (Fil 2:2-4).

Ibqa’ a[dem g[all-g[aqda u r-rikon/iljazzjoni, anki jekk ix-xitan bin-nies li jinqeda bihom jibqa’ jg[ajrek: “Ja ;akbin!”

COLLAGE PASSATEMP 35

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013 Mimdudin> 1. Hekk g[amel biex fiehem (6) 3. Dawk li ma j[ossux id-daqqiet ta’ sieq (6) 7. Il-familja [adet b[ala binha jew bintha (7) 8. Il-vapur tad-de]ert (5) 9. U l-bir jinbidel f’muniti russi? (5) 10. Piena tal-Knisja lil dawk li jonqsu mill-;ie[ (9) 11. Jekk tkun fuq in-nar, ftit wara tibda tag[li (5) 13. Kilba g[atxana wara l-injama, b’xi mod (6) 15. X’g[andu jkun mit[addet f’seduta (6) 17. Ma;enb xi [a;a (5) 21. LITA LESTA (Anagramma) (9) 23. :abra ta’ provi]jon merfug[ (5) 24. Lem[itek f’artek mod ie[or? (5) 25. Fl-ombri Nazju ra mo[bija din il-[uta? (7) 26. Ja[sluhom u jixxuttawhom wara kull ikla (6) 27. Ix-xahar li jintrodu/i sena ;dida (6)

3

2

1

4

5

Soluzzjoni tat-Tisliba tal-{add li g[adda Mimdudin> 1. Libell; 3. Fatali; 7. }an]ant; 8. Armla; 9.

Uniti; 10. Qataqalbu; 11. Sabar; 13. Immuta; 15. Inkubu; 17.

Kisra; 21. Sfortunat; 23. Pasti; 24. Ra;;i; 25. Fortuna; 26.

Vavata; 27. Morina.

Weqfin> 1. Lembut; 2. Lenti; 3. Fatat; 4. Tlaqqam; 5.

Saqqu; 6. Maduma; 7. }biba; 12. Blu; 14. Mus; 15. Insara; 16.

Bettija; 18. Rassa; 19. Ftira; 20. Sirena; 22. Nef[a; 23. Pluto.

8

7

lir-reli;jon

Weqfin> 1. Il-[uta li b’xi mod naffru? (6) 2. Qattiel ta’ [afna subien inno/enti (5) 3. Mag[kus wa[da sew (5) 4. Iddifferixxa (7) 5. Ener;iku (5) 6. :abet il-kwota fl-elezzjoni ;enerali (6) 7. Mag[hom jitilg[u l-bnadar (5) 12. Frott sajfi qalb il-pastini? (3) 14. Isem bibliku li [a [sieb jibni l-arka (3) 15. Ridikolu, bla sens (6) 16. Hekk hu… bilkemm tista’ tmissu (7) 18. I[awwel (5) 19. Munita antika fil-g[ajn? (5) 20. F’films tal-bi]a’ narawh jigdem u jixrob id-demm (6) 22. Allat foloz (5) 23. X’ikollu min ma jkunx inno/enti? (5)

6

10

9

11

13

12

14

pin 15

16

PUBLICATIONS

18

17

20

19

21

22

24

25

26

pin PUBLICATIONS

Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà Tel> 25965412

23

27 IRBAÓ… voucher ta’ €15 li jissarraf f’g[a]la ta’ kotba tal-PIN (Pubblikazzjonijiet Indipendenza), Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà (Tel. 25965463). Indirizzaw is-soluzzjoni, flimkien mal-indirizz u n-numru tat-telefon tag[kom, hekk: TISLIBA il-mument, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, Pietà PTA1450. G[andkom ]mien sa nhar is-Sibt li ;ej. Ir-rebbie[ ikun mitlub iwie;eb mistoqsija sempli/i fuq it-telefon. Ir-rebbie[ tat-Tisliba tal-{add 11 ta’ Awwissu hu: Dennis Apap, 201, Triq ix-Xatt, Tal-Pietà.

Soluzzjoni

}ew; log[biet Sudoku

JEKK TRID TAG{TI L-ISBA{ RIGAL B’:EST KBIR TA’ ALTRUWI}MU ... AG{TI D-DEMM ILLUM

}ew; log[biet Sudoku

Is-Sudoku hi log[ba popolari mad-dinja kollha. Illum g[andkom fiex t[abblu raskom i]jed mis-soltu. G[andkom ]ew; log[biet separati: l-ewwel log[ba fuq in-na[a tax-xellug hi wa[da moderata waqt li dik fuq il-lemin hi wa[da diffi/li [afna.

F’kull log[ba qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.

36

Televi]joni

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

cable#digital tv televiΩjoni Favourite Ch.

melita 31#108, GO Plus 106

07.00 Niltaqg[u • 09.00 Malja • 11.00 Belle Donne • 12.30 Best Deal • 13.00 {in g[al Kollox • 15.00 Nintrefa ’il Fuq • 16.00 Ipokriti • 18.00 Teleshopping • 18.30 Bejnietna l-{bieb • 20:30 - News Point • 21.00 }iffa • 23.00 Newspoint.

Iris

melita 176

07.25 Myu Own Worst Enemy. TF • 09.35 Nikita. TF • 11.15 Profumo Storia di un assasino. Film 2006 • 14.00 The Million Dollar Hotel. Film 2000 • 16.15 Moonlight Mile. Film 2002 • 18.25 I miserabili. Film ’98 • 21.05 Ferie d’agosto. Film ’96 • 23.00 Nero bifamiliare. Film 2005 • 00.45 Passato prossimo. Film 2002.

BBC Entertainment

melita 300, GO Plus 301

07.15 Buzz and Tell • 07.20 Nina and the Neurons: In the Lab • 07.35 Green Balloon Club • 08.00 Garth and Bev • 08.10 Balamory • 08.30 The Weakest Link • 09.15 Last of the Summer Wine • 09.45 My Family • 10.15 Twenty Twelve • 10.45 BBC Proms • 12.45 The Weakest Link • 13.30 Show Me the Funny • 14.45 Doctors • 15.15 Doctors • 15.40 Doctors • 16.10 Doctors • 16.40 Doctors • 17.10 Doctor Who • 17.55 Last of the Summer Wine • 18.25 BBC Proms • 19.45 My Family • 20.15 Live at the Apollo • 21.00 Hustle • 21.50 Silent Witness • 23.30 Moses Jones.

TCM

melita 310, GO Plus 701

07.45 High Society. Film ’56 (U) • 09.30 Show Boat. Film ’51 (U) • 11.15 Mildred Pierce. Film ’45 (PG) • 13.05 Lust for Life. Film ’56 (A) • 15.00 Rio Bravo. Film ’59 (U) • 17.20 Reunion in France. Film ’42 • 19.05 3 Godfathers. Film ’48 (A) • 21.00 The Searchers. Film ’56 (U) • 23.00 Ride Him, Cowboy. Film ’32 (U).

MGM Movies

melita 312, GO Plus 702

06.55 True Heart. Film ’97 (PG) • 08.29 The Black Stallion Returns. Film ’83 (U) • 10.15 Race for the Yankee Zephyr. Film ’81 (PG) • 12.05 Club Fed. Film ’90 • 13.40 Access Code. Film ’84 • 15.10 MGM’s Big Screen • 15.30 Dominick and Eugene. Film ’88 (15) • 17.20 Kes. Film ’70 (U) • 19.15 Electric Dreams. Film ’84 (PG) • 21.00 Year of the Dragon. Film ’85 (18) • 23.15 Gothic. Film ’86 (18).

Discovery Channel

melita 400, GO Plus 501

07.15 American Loggers: The Heat is On • 08.10 Mythbusters: Bikes and Bazookas • 09.05 X-Machines • 09.55 Extreme Engineering: City Center, Las Vegas • 10.50 Yukon Men: On Thin Ice • 11.40 Finding Bigfoot: Bigfoot Hoedown • 12.35 Auction Kings: Jim Morrison Poem • 13.05 Auction Kings: King, Bling, and Rodeo Ring • 13.30 Baggage Battles • 14.25 Auction Hunters: The Chi-town Showdown • 14.55 Auction Hunters: Top Gun Ton • 15.20 Dual Survival: Belly of the Beast • 16.15 Ultimate Survival: Namibia • 17.10 Ultimate Survival • 18.05 Fast N’ Loud: Trials of a T-Bird • 19.00 How It’s Made • 19.30 How It’s Made: Dream Cars • 20.00 River Monsters: Chainsaw Predator • 21.00 Bear Grylls: How to Stay Alive • 22.00 Deadly Devotion: Highway to Hell • 23.00 Werner Herzogs Death Row: Conversation with Hank Skinner.

Melita More

melita 802

08.00 Hollywood Buzz • 08.30 Private Practice • 12.30 Glee • 13.15 2 Broke Girls • 19.15 How I Met Your Mother • 19.40 2 Broke Girls • 20.05 Whitney • 20.30 Dallas • 21.15 SMASH • 22.00 VEEP • 22.30 Suits • 23.15 Person of Interest • 00.00 The Mentalist • 00.45 Alcatraz • 01.30 30 Rock.

Biography Channel

melita 411

10.00 Parking Wars • 12.00 Little Miss Perfect: Brianna vs Lexi • 13.00 Little Miss Perfect: Asia & Kaylee • 14.00 Little Miss Perfect: Destinee vs Shelbie • 15.00 Little Miss Perfect: Madison vs Angelina • 16.00 Little Miss Perfect: Brianna vs Lexi • 17.00 Little Miss Perfect: Asia & Kaylee • 18.00 Little Miss Perfect: Destinee vs Shelbie • 19.00 Little Miss Perfect: Madison vs Angelina • 20.00 Real Housewives of Beverly Hills: Chocolate Louboutins • 21.00 Dance Moms: It All Ends Here • 22.00 Hardcore Pawn: Family Traitor • 22.30 Hardcore Pawn: Millionaire Mayhem • 23.00 Real Housewives of Beverly Hills: Chocolate Louboutins.

Eurosport

melita 600, GO Plus 801

08.30 UCI World Tour Cycling • 09.00 GP3 Motor Racing • 09.30 GP3 Motor Racing: Spa-Francorchamps: Race 2 (live) • 10.00 European Tour Snooker: Munich, Germany: Rd of 16 (live) • 11.45 Porsche Supercup Motor Racing: Spa-Francorchamps (live) • 12.30 European Tour Snooker • 13.00 European Tour Snooker: Munich, Germany: QF (live) • 15.00 UCI World Tour Cycling • 15.45 Vattenfall Cyclassics Cycling (live) • 16.45 UCI World Tour Cycling: Tour of Spain: Stage 2, Pontevedra - Baiona Alto Do Monte Da Groba (live) • 18.00 European Tour Snooker • 20.00 European Tour Snooker: Munich, Germany: F. (live) • 22.00 USA Pro Challenge Cycling (live).

Eurosport 2

melita 601, GO Plus 802

07.00 Women’s EuroHockey Championships Hockey • 08.00 UCI World Tour Cycling • 09.00 USA Pro Challenge Cycling • 10.00 J League Football • 12.00 ICF World Cup Slalom Canoeing (live) • 13.00 UCI World Tour Cycling • 13.30 EuroHockey Championships Hockey: 3rd Place Play-Off (live) • 15.00 Summer Grand Prix Ski Jumping • 16.00 European Tour Snooker: Munich, Germany: SF (live) • 18.00 EuroHockey Championships Hockey • 19.30 USA Pro Challenge Cycling • 20.30 UCI World Tour Cycling • 22.00 European Tour Snooker.

NET Television melita 102, GO Plus 102

07.00 07.30 08.00 10.00 13.00 14.00 14.05 15.00 15.05 16.00 17.00 18.00 18.10 18.40 19.45 20.30 21.30 21.35 23.00

NET News Iswed fuq l-Abjad (r) Missjoni Telebejg[ Indifest (r) NET News (ikompli) Indifest (r) NET News U/u[ Skoperti 4 Given (r) NET News Flusek (r) Premier NET News, NET Sports, NET Meteo Skoperti NET News Minn Festa g[al O[ra (r) NET News.

TVM 07.00 08.30 09.00 09.15 09.45 10.30 12.00 12.10 14.00 14.05 15.05 16.00 16.05 16.55 17.40 18.00 18.10 19.15 20.00 20.40

22.35 23.25

melita 101, GO Plus 101

L-G[odwa t-Tajba Extreme Animals Madwarna Mill-Im[a]en tal-Festi Is-Sajf mas-Salv Malta u Lil Hinn Minnha A[barijiet X Factor A[barijiet Teleshopping World’s Worst Disasters A[barijiet Merlin Sinbad Madwarna A[barijiet Mixage Atlantis A[barijiet I Now Pronounce You Chuck and Larry. Film 2007 Ripper Street A[barijiet fil-Qosor.

TVM 2 07.00 08.30 09.00 09.45 10.30 11.30 12.00 12.30 13.00 13.30 14.15 15.00 15.50 16.00 17.00 18.30 20.30 20.35 22.05 23.00 23.30

melita 104, GO Plus 104

News Lonely Planet: Best in Asia Quddiesa Sensilhena G[anafest Kenn il-Ba[[ara Mill-Im[a]en tal-Festi G[awdex Illum Swim Up Is-Sajf mas-Salv Mixage World’s Worst Disasters Doc 7 Aqta’ Kemm Malta u lil hinn minnha Football BOV PL: Mosta v Vittoriosa Stars A[barijiet bl-Ingli] Orchestra of the Age of Enlightenment Sinbad Int Min Int Delitti f’Malta.

ONE 07.15 08.30 08.45 09.00 10.10 10.40 11.25 12.30 12.40 13.45 15.00 17.30 17.40 18.40 19.30 20.15

melita 103, GO Plus 103

G[a]liet ONE News Teleshopping Folji Sheriff’s Grill (r) Fish-On (r) Il-Komi/i (r) ONE News Mad-Daqqa t’G[ajn (r) Teleshopping Miss Malta (r) ONE News Sajf ma’ Gaffiero (r) Ikoni Fish-On (r) Kun/ert b’tislima lil Dom Mintoff 22.15 Country Jamboree (r) 23.30 ONE News.

Raiuno melita 150 GO Plus 201

07.00 Tg 1

ADAM SANDLER f’xena mill-film UN TIPO IMPREVEDIBILE (Italia 1 19.35).

L-isem ori;inali ta’ dan il-film komiku Amerikan tal-1996 hu Happy Gilmore.

Naraw issu//ess li jikseb f’qasir ]mien plejer tal-golf

07.05 08.00 08.20 09.00 09.05 09.55 10.30 10.55 12.00 12.20 13.30 14.00 16.30 16.40 18.50 20.00 20.40

21.15 23.05 00.10 00.35

14˚ Distretto Tg1 Quark Atlante Tg 1 Telegiornale Dream Road 2012 Linea verde orizzonti estate A sua immagine Santa messa dal Santuario Martia SS del Suffragio in Grotte di Castro (VT) Angelus Linea verde estate Tg 1 telegiornale L’altra tv - Il caso Sanremo Tg 1 telegiornale Una coppia voluta da dio.

Film 2008 Reazione a catena Tg 1 Techetecheté, vista la rivista Non con me tesoro. Film 2012 Speciale Tg 1 Tg 1 notte # Che tempo che fa La vita è scena - Aida

Raidue melita 151, GO Plus 202

06.30 Real School 10.00 Voyager Factory: Inside the World 10.45 Il nostro amico Charly. TF 11.30 La nave dei sogni Viaggio di nozze aSiviglia. Film 2011 13.00 Tg 2 giorno 13.45 Delitto in paradiso. TF 14.50 Il commissario Herzog 15.50 Patricia Cornwell - Al buio. Film 2010 17.15 Squadra Speciale Lipsia 18.10 Il passato di uno sconosciuto. Film 2007 19.35 Lasko. TF 20.30 Tg 2 notizie 21.00 Pole Position 21.10 GP F1 Bel;ju 23.00 La domenica sportiva estate 01.00 Tg 2 notizie 01.20 Sorgente di vita 02.00 La terra degli uomini rossi. Film 2008.

Raitre melita 11#152, GO Plus 203

07.10 La grande vallata 08.05 Campane a martello. Film ’49 09.30 Ladro lui, ladra lei. Film ’57 11.15 New York New York. TF 12.00 Tg 3 12.25 Telecamere salute 12.55 Prima della prima 13.25 Passepartout 14.00 Tg regione 14.15 Tg 3 14.30 Pane, amre e fantasia.

Film ’53 16.00 Ferdinando I, re di Napoli.

Film ’59 17.45 Timbuctu: I viaggi di Davide

18.10 19.00 19.30 20.00 20.20 21.05 23.20 23.35

Squadra Speciale Vienna Tg 3 Tg regione Blob The Defenders. TF Kilimangiaro Tg 3 Ti amerò sempre. Film 2008 01.35 TeleCamere.

Canale 5 melita 16#154, GO Plus 205

08.00 Tg 5 mattina 09.10 La battagli di Molly. Film 2006 11.00 La Gnu - La volpe rossa 12.00 Melaverde 13.00 Tg 5 13.40 L’arca di Noè 14.00 Il falco e la colomba 16.15 Belli dentro 16.45 Fratelli Benvenuti 18.00 Inga Lindstrom - Legami di sangue. Film 2006 20.00 Tg 5 20.40 Paperissima Sprint 21.10 L’onore e il rispetto 23.30 L’ultima speranza. Film 2011 01.30 Tg 5 notte 02.00 Paperisima Sprint.

Rete 4 melita 14#153, GO Plus 206

08.15 Vita da strega. TF 09.20 Le storie di viaggio a...

10.00 Santa Messa da San Giovanni Rotondo (Foggia) 11.00 Pianeta mare 11.30 Tg 4 12.00 Pianeta mare 13.00 Slow Tour 14.00 Tg 4 14.40 Donnavventura 15.20 Boccaccio ’70 La riffa.

Film ’61 16.35 Io so che tu sai che io so.

Film ’82 18.55 Tg4 Telegiornale 19.35 Tierra de Lobos 20.30 Tempesta d’amore. soap 21.30 Anna and the King. Film ’99.

00.15 Prima dell’alba. Film ’95 01.40 Tg 4 night news.

Italia 1 melita 20#155, GO Plus 204

07.00 Quelli dell’intervallo. sitcom 07.40 Cartoons 11.05 Moto.ikli]mu GP Repubblika ?eka 12.20 Studio aperto 12.35 Moto.ikli]mu GP Repubblika ?eka 15.30 The Beast - Abissi di paura. Film ’96 18.30 Studio aperto 19.00 Cosi fan tutte2. sitcom 19.35 Un tipo imprevedibile.

Film ’96 21.25 Archimede - La scienza secondo Italia 1 24.00 Speciale Sport Mediaset 01.00 Wrong Turn. Film 2003

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

Televi]joni#Radju

37

radju Radio 101

101 FM

06.00 Fidi u {ajja - Noel Bartolo • 08.30 Mar/i u Bandalori - Joe Chetcuti • 09.30 Focus 101 • 11.00 Mu]ika bla kumment • 12.30 Skor • 18.30 Slowdown - Mark Garrett • 20.30 Allegro Andante Joe Fenech • 22.30 Italomix - Michael Treeby • 24.00 Rajt Malta Tinbidel.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 12.00 u 18.00.

A;;ornamenti ta’ l-a[barijiet: 10.00, 15.00, 17.00, 18.00.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 08.00, 12.00, 18.00.

A;;ornamenti ta’ l-a[barijiet: 10.00, 15.00, 17.00, 18.00.

INDIFEST (NET Television 13.00) Miss World Malta 2013 Donna Borg Leyland (fir-ritratt hawn fuq) se tkun fost il-mistiedna fil-programm tal-lum, b[as-soltu ppre]entat minn Mark Azzopardi u Christine Haber. Intant mill-Konkors Kanzunetta Indipendenza ta’ din is-sena se jkun hemm Fabrizio Faniello, Kylie Coleiro u Naomi Roberts.

TI AMERÒ SEMPRE (I Loved You So Long) (Raitre 23.35) - Film drammatiku tal-2008 li

lg[andu b[ala protagonista lil Kristin Scott Thomas (fir-ritratt ma/-/kejkna Lise Segur) fil-parti ta’ Juliette. Din tal-a[[ar tmun g[adha kif [ar;et mill-[abs fejn skontat sentenza ta’ 15-il sena fuq ka] ta’ qtil. O[t Juliette, Lea, li tkun mi]]ew;a u i]g[ar minnha, tilqag[ha f’darha. }ew;ha, i]da, ma tantx ikun jaqbel ma’ din id-de/i]joni

Radju Malta

93.7 FM

ONE Radio

92.7 FM

RTK

103 FM

Bay Radio

89.7 FM

07.20 Jum :did • 07.50 Avvi]i ta’ Mwiet • 08.00 Quddies • 09.00 Notti magiche • 10.30 Mar/ifest • 11.50 Mwiet u Angelus • 11.58 Xi Qrajt Xi Smajt • 12.10 Music Express • 14.01 Mu]ika u Sport • 18.15 Lino’s Weekender • 19:50 Avvi]i tal-Mewt u r-Ru]arju 20.05 Ri]ultati Sportivi • 20.30 Maltin Biss • 22.05 Erre Be • 23.30 Xi Qrajt, Xi Smajt • 23.33 Ru]arju • 24.00 Classic Hits.

Bulettini s[a[ tal-a[barijiet: 07.00, 12.00 u 18.00. A;;ornamenti tal-a[barijiet: 10.00, 14.00, 17.00, 20.00 u 22.00. BBC News 15.00 u 21.00.

06.05 Bon;u ONE • 09.00 Mill-:urnali • 10.30 Qawsalla l-{add • 14.30 Il-{add fuq ONE • 15.00 ONE Weekend • 15.25 Djarju Kulturali • 16.00 Familja ONE • 18.00 Italo Super Hits • 19.30 Sunday ONE • 20.30 Charmy Time • 22.00 Music Mix • 24.00 Music Box • 02.00 Early Mix. Bulletin tal-A[barijiet fis-06.45, 11.45, 17.45, 21.45 u 02.45. A[barijiet fil-qosor 08.45, 09.45, 14.45.

06.30 Tmiem il-:img[a 103 FM • 08.30 Quddiesa tal-{add • 09.15 Hello Maks! • 10.05 Kull {add g[all-Frisk • 11.55 Fi {dan il-Mulej • 12.00 Regina Coeli • 12.15 Kotba lil Waslulna • 13.05 Frak mill-Istorja ta’ Malta • 14.05 Fil-:nien • 15.05 Memorji tal-Gwerra • 15.30 Sunday Breeze • 19.00 Ru]arju • 19.25 Ribalta • 22.00 Qaddis tal-Jum • 22.05 Ru]arju • 22.25 Nisimg[ek! • 24.00 Bir-Rispett Kollu.

A[barijiet: fis-06.00, 07.00, 08.00, 11.00, 12.00, 13.00, 15.00, 17.00 u s-18.00.

BBC: 10.00, 14.00, 16.00.

UNA COPPIA VOLUTA DA DIO (Raiuno 16.40) - Film Indjan li n[adem fl-2008 li g[andu b[ala protagonista lill-koppja mi]]ew;a Surinder u Taani. Bejn it-tnejn ikun hemm differenza fl-età mhux [a]in. Hi tkun t[obb [afna ]-]fin u tixtieq tid[ol g[al kompetizzjoni. I]da temmen li ma’ ]ew;ha ma g[andhiex /ans ta’ su//ess. Naraw i]da x’ji;ri...

06.30 Bay Breakfast • 10.30 Bay’s Top 40 • 13.30 Ben Glover • 16.30 Weekend Drive • 18.35 RnB Top 20 • 20.30 Hed Kandi • 22.30 Bimbo Jones • 23.30 Noctural Sunshine.

A[barijiet: 6.30 p.m.

Campus FM

103.7 FM

XFM

100.2 FM

Radju Marija

102.3 FM

09.00 Ikoni Mu]ikali Taljani • 10.00 Kordi Spanjoli • 11.00 Classic FM • 12.00 Allegro ma non troppo • 14.00 BBC World Service.

07.00 The Weekend Breakfast • The XFM Official Countdown • 13.00 The Xfm Chillout Zone • 18.00 The Weekend Special.

07.00 Quddiesa • 08.00 Angelus u Kuntatt • 12.00 Angelus mill-Vatikan u Ru]arju • 12.30 Ru]arju tal-Erwie[ • 13.00 F’:ie[ il-Qaddisin • 15.00 Kurunella {niena Divina • 15.30 Bejn {sieb u Armonija • 16.30 Mill-G[anja tal-Poplu • 17.00 Kuntatt • 20.00 Klassi/i u Sagri • 21.00 Magazine • 23.00 {olqa mal-Maltin ta’ Barra • 23.30 A[barijiet Reli;ju]i • 23.50 Kompjeta.

PANE, AMORE E FANTASIA (Raitre 14.30) - Il-Marixall ikollu grazzja ma’ Mariella, tfajla sabi[a u ferm i]g[ar minnu li tkun orfni. Naraw

i]da g[aliex flok lilha spi//a biex kellu jag[]el li jinnamra mal-qabla Annarella. Intant hemm ukoll Paolina, in-neputija tal-qassis tar-ra[al. Fiex tid[ol din tal-a[[ar. Film li n[adem fl1953 b’re;ija ta’ Luigi Comencini.

PRIMA DELL’ALBA (Before Sunrise) (Rete 4 00.15) - Ethan Hawke u Julie Delpy (it-tnejn fir-ritratt) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film tal-1995 li g[andu re;ija ta’ Richard Linklater. L-Amerikan Jesse u l-Fran/i]a Céline jiltaqg[u fuq tren li tkun sejra Vjenna.

Qabel ma t-tnejn li huma jmorru lejn it-triqat separati tag[hom, iqattg[u lejl flimkien.

Smash Radio

104.6 FM

Calypso Radio

101.8 FM

07.00 Salvinu Lanzon Magic Moments • 11.00 DJ Frank • 14.00 Non-stop Music.

06.00 Calypso Breakfast - Mario Fenech • 10.00 Dak Kien }mien John Mallia • 13.00 Goldlen Mix - Louis Fenech • 126.00 Mal-Melodija Maltija - Sephora Zammit • 19.00 Let’s Go - Charmaine Vella • 22.00 Night Shift - Chris Aquilina.

38 Klassifikati

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ Bu;ibba u l-Qawra

G{A}LA ta’ appartamenti kbar lesti b’]ew; kmamar tassodda jew tlieta. ?emplu lissid fuq 21572062 jew 99497887.

L-G[adira (Tas-Sellum)

BOATHOUSES kbar (60 pied) u o[rajn ]ag[ar quddiem il-ba[ar. ?emplu lis-sid fuq 21572062 jew 99497887.

San :wann

FLAT fir-raba’ sular bil-lift, tliet kmamar tas-sodda, gallarija, washroom, gallarija o[ra fuq quddiem mag[luqa.

Prezz jibda minn €815,207 (Lm35,000). ?emplu 99021787 jew [allu messa;;.

Santa Venera (Triq Parilja u Triq ix-Xarretta)

MAISONETTES u appartamenti ;odda akbar minn tas-soltu fuq pjanti varjati, fi n[awi presti;ju]i. ?emplu lis-sid fuq 21572062 jew 99497887, www.savewayproperties.com

G{ALL-KIRI {a]-}ebbu; ’il barra minn Triq l-Imdina

GARAXX basement 40 pied x 50 pied, jista’ jintu]a g[al gym, store jew uffi//ju, e//. ?emplu 79211659.

G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun

GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.

VETTURI Ford Mondeo Mk2

TA’ Malta. Mileage baxx f’kundizzjoni tajba [afna.

ST200 kit u alloy wheels ori;inali. Dejjem iggaraxxjata. G[andi wkoll [afna parts li jmorru mag[ha.

Prezz €3000. ?emplu 99422082.

AVVI}I G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum talart u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-sejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//.

Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol.

B’garanzija ta’ xog[ol filpront. ?emplu 99602436.

Mara

TA’ 40 sena tixtieq tiltaqa ma’ mara bi skop serju ta’ relazzjoni. Ibag[tu messa;; fuq 77033777.

Ni]barazzaw- TrasportKull xog[ol

ALL CLEARANCE TRANSPORT inaddfu djar, fabbriki e// minn kull tip ta’ skart anke materjal talkostruzzjoni. Innaddfu l;onna. Nag[mlu qlug[ ta’ madum tal-art u tal-kmamar tal-banju. Tindif u tiswijiet ta’ bjar, tik[il u tibjid, gypsum, xog[ol ta’ alterazzjonijiet fuq l-antik, bdil ta’ soqfa, e//. Servizzi bil-high-up. Xog[ol b’esperjenza kbira. ?emplu 79081719 jew 21433352. www.allclearancemalta.com

Messa;;i

TRID tnaqqas mill-u;ig[ jew l-istress ta’ kuljum. ?emplu g[al messa;;i rilassanti totali minn terapista mara fuq 77865583. T[ossok a[jar ]gur.

Nixtri

RAM isfar u a[mar, stainless steel, bibien, twieqi tal-aluminju, cable wire, batteriji, karozzi, [adid, statwi u fajjenza antika, in[allas fil-pront. ?emplu 21430185 jew 99469467.

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013 Restawr

NAG{MEL xog[ol ta’ restawr fuq aperturi b[al gallariji, bibien u persjani taliroko kif ukoll tal-a[mar.

Lostru u ]ebg[a. ?emplu 77705777.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//.

B’sitt xhur garanzija fuq ilparts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

Tiswijiet

MAGNI tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront ta’ magni tal-[jata. ?emplu 99422268 jew 21416705.

G{ALL-BEJG{ G[amara antika

TINKLUDI twaletta bilmera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// talir[am u gwardarobba kbira.

Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.

Pushchair

NEONATO Reverso Sport 3 Wheeler f’kundizzjoni perfetta, kwa]i ;dida. ?emplu 79409398.

Toilet seats

NAG{MEL xog[ol ta’ toilet seats ;odda li jkunu maqsumin jew li ma ssibux tixtru b[alhom, ta’ kull tip bilkuluri li jaqblu u kif tixtieqhom inti, g[all-kamra

tal-banju kompluti bil-fittings.

G[al aktar informazzjoni /emplu 21675053 jew 79675053.

Tombla sheets

B’numri kbar u kuluri differenti. Sett ta’ 8 u 10.

Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (bonnici printing press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – minna[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpres s.com

PRIVAT Malti

A-Level jew Intermediate, g[alliem gradwat u b’esperjenza, il-{amrun qrib il-Junior College. ?emplu 21472561 jew 99891548.

O-Level#Forms 1-4

MALTI, Matematika, Taljan, Ingli] u Physics.

Postijiet – Marsaskala, ilKalkara, il-{amrun jew Birkirkara. ?emplu 21660812, 21472561, 99458791 jew 99891548.

Pure Maths u Physics

A-Level jew Intermediate, g[alliem gradwat u blesperjenza. Marsaskala, ilKalkara, Birkirkara u l{amrun qrib il-Junior College. ?emplu 21660812 jew 99458791.

Klassifikati 39

40 Avvi]i PN

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

AVVI}I SO?JALI

BORMLA. Il-Kumitat Sezzjonali PN se jorganizza Fenkata, il-:img[a, 30 ta’ Awwissu fit-8 p.m. fis-Sunny Bar & Restaurant, l-Im;arr.

Prezz €20 g[all-kbar u €8 g[at-tfal ta’ bejn il-5 u t-12-il sena. Trasport provdut.

Bookings jew biljetti millUffi//ju PN tal-lokalità jew /emplu 79914618 jew 99490149. Mistiedna spe/jali d-Deputat tad-Distrett Stephen Spiteri u l-kandidati g[all-elezzjoni tal-Parlament Ewropew.

BIRKIRKARA. IlKumitat Sezzjonali PN se jorganizza Barbecue, is-Sibt, 31 ta’ Awwissu fit-8 p.m. fillukanda Seabank Resort & Spa, l-G[adira. Prezz €20 g[all-kbar u €10 g[at-tfal.

Trasport provdut g[all-prezz ta’ €2 u g[all-biljetti /emplu 79440036 jew 99891870.

Mistiedna spe/jali l-Kap talPartit Simon Busuttil, il-Vi/i Kap Beppe Fenech Adami u lMembri Parlamentari Tonio Fenech u Claudette Buttigieg.

ANTOINE BORG. Il{bieb ta’ Antoine Borg se jorganizzaw Barbecue, il:img[a, 13 ta’ Settembru fillukanda The Palace, TasSliema. G[all-biljetti /emplu 79703644 jew 27450117.

Trasport provdut b’xejn.

Mistiedna spe/jali l-Kap talPartit Simon Busuttil u lkandidati g[all-elezzjoni talParlament Ewropew. {AL TARXIEN. IlKumitat Sezzjonali PN se jorganizza Ikla fl-okka]joni tal-Festi tal-Indipendenza, il:img[a, 13 ta’ Settembru fit8 p.m. fil-bar tal-Ka]in PN. Prezz €15 u €14 g[atTesserati. G[all-bookings /emplu 99409549 jew 79208431 jew tkellmu lil xi membru tal-Kumitat Sezzjonali.

ROBERT ARRIGO. Il[bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw ]jara fl-Isla u l-

Birgu u dawra fuq il-ba[ar bid-dg[ajsa tradizzjonali Maltija, it-Tlieta, 17 ta’ Settembru fid-9 a.m. Prezz €8 u g[all-bookings /emplu 23285000.

AVVI}I O{RA

IL-KALKARA. IlKumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-Bar tal-Uffi//ju PN. Dawk interessati huma mitluba jibag[tu l-offerti tag[hom lis-Segretarju, Kumitat Sezzjonali PN Kalkara, Ka]in PN, Xatt tal-Kalkara, il-Kalkara. IlKumitat jirriserva d-dritt li jag[]el kwalunkwe offerta, anke dik l-anqas vanta;;ju]a.

IL-G}IRA. Il-Kumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija talBar tal-Uffi//ju PN. Dawk interessati huma mitluba jibag[tu l-offerti tag[hom indirizzati lis-Segretarju Kumitat Sezzjonali PN G]ira, Ka]in PN, Triq irReb[a, il-G]ira. Il-Kumitat jirriserva d-dritt li jag[]el kwalunkwe offerta, anke dik l-anqas vanta;;ju]a.

L-IM:ARR. IlKumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-Bar tal-Uffi//ju PN. Dawk interessati huma mitluba jibag[tu l-offerti tag[hom indirizzati lisSegretarju Kumitat Sezzjonali PN M;arr, Ka]in PN, Triq Sir Harry Luke, lIm;arr. Il-Kumitat jirriserva d-dritt li jag[]el kwalunkwe offerta, anke dik l-anqas vanta;;ju]a. {AL TARXIEN. IlKumitat Sezzjonali PN jixtieq jav]a li l-Bar talUffi//ju PN tal-lokalità issa hu miftu[ ta[t management ;did. Il-Bar qed jifta[ mitTnejn sas-Sibt mis-7 p.m. ‘ il quddiem, kif ukoll il {add filg[odu. Ji;u servuti appetizers.

:urnata G[awdex organizzata mill-MNPN Il-{amis 4 ta’ Settembru 2013 Prezz €18 inklu] ikla g[and is-Seashells Restaurant, ix-Xlendi G[al booking /empel 99473932 jew 79603401 Tluq 6.45 a.m.

41

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

SPORT KAMPJONAT BOV PREMIER

B’Kara u Sliema jwaqqg[u l-ewwel punti I/-champions B’Kara u Sliema waqgg[u l-ewwel punti meta spi//aw fi draw ta’ 1-1 f’partita bilan/jata li offriet diversi emozzjonijiet.

L-inkwiet li hemm fil-klabb ta’ Floriana l-biera[ kompla jikber hekk kif dawn tilfu 2-1 kontra Tarxien u issa, wara ]ew; partiti qeg[din b’-5 punti.

Permezz ta’ wirja konvin/enti, Naxxar Lions kisbu l-ewwel reb[a tal-ista;un hekk kif g[elbu l-isfida ta’ Qormi bl-iskor ta’ 2-1.

Balzan kisbu l-ewwel reb[a tal-ista;un dan wara li huma g[elbu lil Rabat Ajax bi skor ta’ 2-0.

Intant, illum f’Ta’ Qali tintlag[ab il-log[ba tant mistennija bejn Valletta u Hibernians filwaqt li qabilha jkun hemm il-konfront Vittoriosa v Mosta.

Ara pa;ni 44 u 45

Kif Jinsabu Premier

Naxxar Balzan Sliema Birkirkara Valletta Hibs Tarxien Vittoriosa Mosta Rabat Qormi Floriana

L R D T F K Pti 2 2 2 2

0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 1 0 0 1 2 0 0 2 2 0 0 2 2 0 2 0

1 1 1 1 1 1 1 1 2 1 1 0 1 0

1 1 1 1

3 1 6 4 2 4 5 1 4 3 2 4 2 1 3 1 0 3 2 2 3 2 2 1 1 2 0 1 4 0 1 6 0 2 3 -5

FORMULA 1

MOTOGP

Crutchlow se jibda Ir-raba’ pole position konsekuttiva g[al Hamilton minn fuq quddiem Is-sewwieq tal-Mercedes Lewis Hamilton se jibda g[ar-raba’ darba konsekuttiva minn fuq quddiem hekk kif ilbiera[ kiseb il-pole position filGrand Prix tal-Bel;ju.

F’dawn l-a[[ar erba’ tlielaq Hamilton kiseb pole positions fil-Grand Prix tarRenju Unit, fil-Grand Prix tal-:ermanja, fil-Grand Prix tal-Ungerija u f’dan il-Grand Prix li se jsir illum.

Ta’ min jinnota mit-tliet darbiet pre/edenti li kiseb pole position, kienet biss darba li dan irnexxielu jiddefendi l-ewwel post u jirba[ it-tellieqa u dan se[[ fil-Grand Prix tal-Ungerija. {add ma stenna li Hamilton se jikseb l-a[jar [in, spe/jalment min[abba l-fatt li nhar il-:img[a, fi]-]ew; sessjonijiet ta’ provi liberi irre;istra t-12 u l-15-il a[jar [in.

Fl-2010, meta Hamilton kien g[adu mal-McLaren issewwieq Ingli] kien reba[ fil-Bel;ju. Is-sewwieq Ingli] b[alissa jinsab fir-raba’ post f’dik li hi klassifika tassewwieqa u dan qieg[ed 48 punt ‘il bog[od mil-leader Seabastian Vettel tar-Red Bull, sewwieq li llum se

Hamilton illum se jibda fuq quddiem fil-Bel;ju

jibda mit-tieni post filwaqt li sie[bu Mark Webber se jibda mit-tielet post.

Vettel, nhar il-:img[a kien l-aktar velo/i f’sessjoni minnhom, filwaqt li Webber kompla minn fejn [alla l:img[a fejn dakinhar ukoll kellu [inijiet tajba.

Intant, mir-raba’ post illum se jibda Nico Rosberg talMercedes. Fernando Alonso tal-Ferrari, li b[alissa qieg[ed fit-tielet post filklassifika tas-sewwieqa kellu wirja di]appuntanti u irre;istra d-disa’ l-a[jar.

Sie[bu Felipe Massa se jibda

mill-10 post. Kimi Raikkonen, li hu meqjus b[ala wie[ed mill-favoriti g[ar-reb[ ta’ dan il-Grand Prix se jibda mit-tmien post u bla dubju se jkollu bi//a xog[ol iebsa biex jirba[ dan il-Grand Prix. {arsa lejn l-istatistika matul dawn l-a[[ar snin turi li fit-tieni fa]i tal-ista;un Vettel i;ib aktar punti millewwel fa]i u dan ifisser li rrivali tieg[u jridu ji;bru kemm jista’ jkun punti biex b’hekk ikollhom /ans li jwaqqfu d-dominju tieg[u.

Id-distakk bejn il-leader Vettel u Raikkonen, li qieg[ed it-tieni hu dak ta’ 38 punt u wie[ed jista’ jg[id li jekk Vettel ikompli bir-ritmu li kien g[addej bih qabel ilwaqfa tal-kampjonat, dan ikun fi triqtu sew g[ar-reb[ tar-raba’ titlu konsekuttiv.

Kif se jibdew> 1. Lewis Hamilton - Mercedes 2. Sebastian Vettel - RedBull 3. Mark Webber - RedBull 4. Nico Rosberg - Mercedes 5. Paul Di Resta - Force India 6. Jenson Button - McLaren 7. Romain Grosjean - Lotus 8. Kimi Raikkonen - Lotus 9. Fernando Alonso - Ferrari 10. Felipe Massa - Ferrari

mir-Repubblika ?eka Il-Brittanniku Cal Crutchlow tal-Yamaha, illum, se jibda minn fuq quddiem waqt il-Grand Prix tarRepubblika ?eka. Din hi ttieni darba li dan is-sewwieq se jkun qed jibda mill-ewwel post u dan kiseb il-pole position f’[in rekord f’dan i//irkwit f’Brno.

Crutchlow g[amel dawra f’[in ta’ 1.55.527’ biex b’hekk kompla jikkonferma lqawwa tieg[u f’dan i//irkwit. Waqt is-sessjonijiet liberi di;à kien g[amel l-aqwa [in.

B’sorpri]a g[al kul[add, mit-tieni post se jibda lIspanjol Alvaro Bautista. Dan tal-a[[ar se jibda quddiem illeader tal-klassifika ;enerali Marc Marquez li se jibda mittielet post u jittama li jkompli minn fejn [alla meta ;img[a ilu reba[ il-Grand Prix ta’ Indianapolis.

Mir-raba’ post se jibda Dani Pedrosa tal-Honda filwaqt li Jorge Lorenzo se jibda mill[ames post.

Meta f’:unju li g[adda kiseb pole position f’Assen, Crutchlow kien sar l-ewwel sewwieq Brittanniku f’dawn la[[ar 11 -il sena li kiseb pole

position. Dakinhar sie[bu Jorge Lorenzo ma kienx [a sehem.

F’kummenti li ta Crutchlow dan esprima s-sodisfazzjon tieg[u u qal li tul dawn la[[ar xhur l-affarijiet ma tantx marru kif xtaq hu.

Crutchlow fa[[ar lill-membri tat-tim li skont hu qed jag[mlu minn kollox biex jipprovdulu mutur mill-aqwa.

Il-Brittanniku l-ie[or Bradley Smith se jibda mis-sitt po]izzjoni.

Intant, il-leader Marquez, illum se jipprova jkabbar iddistakk li g[andu b[alissa f’ras il-klassifika. Dan b[alissa g[andu vanta;; ta’ 21 punt fuq l-eqreb rivali tieg[u u reba[ l-a[[ar tliet Grand Prix. Jekk Marquez ma jitlifx il-kon/entrazzjoni m’g[andux ifalli milli jirba[ it-titlu mondjali.

Kif se jibdew> 1. Cal Crutchlow - Yamaha 2. Alvaro Bautista - Honda 3. Marc Marquez - Honda 4. Dani Pedrosa - Honda 5. Jorge Lorenzo - Yamaha 6. Bradley Smith - Yamaha 7. Valentino Rossi - Yamaha 8. Stefan Bradl - Honda

42 Sport

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL

:errejja ]g[a]ag[ g[at-ta[ri; fl-I]vezja G[ada, erba’ ;errejja ]g[a]ag[ membri talMalta Racing Club se jmorru l-Isvezja biex jie[du esperjenza ta’ ta[ri; spe/jalizzat fil-qasam tatti;rijiet ta]-]wiemel. Dan l-avveniment setg[a jkun possibbli bl-g[ajnuna ta’ fondi mog[tija mill-Unjoni Ewropea permezz talpro;ett ta’ Mobilita Leonardo da Vinci liema fondi ottenuti jammontaw g[as-somma ta’ €10,165.

Kurt Saliba, Dylan Baldacchino, Warren Spiteri u Marvin Cauchi se jkunu akkumpanjati minn Marco Millo, membru talKunsill tal-Malta Racing Club, kif ukoll minn Anton Pace li flimkien kienu strumentali biex japplikaw u j;ibu l-approvazzjoni ne/essarja g[al dan ilprogramm ta’ ta[ri;.

Barra mill-aspetti differenti ta’ dan ilprogramm, kemm issewwieqa kif ukoll luffi/jali huma obbligati li jaqsmu l-esperjenza u ttag[lim tag[hom ma’ s[abhom is-sewwieqa hekk kif jirritornaw lura Malta.

Dan it-ta[ri; li se jdum ;img[a, sejkun maqsum bejn teorija u prattika. Ilparti tat-teorija se jkun qed jie[u [siebha Tommy Lövgren li g[al ]mien twil kien imexxi skola tatta[ri; fl-Isvezja u lil pajji]na jafu sew. Matul din il-;img[a i]-]g[a]ag[ Maltin se jkunu jistg[u jie[du idea a[jar ta’ /ertu aspetti li jirrigwardaw tti;rijiet ta]-]wiemel fosthom in-nag[al u dwar pratti/i ta’ sewqan ming[ajr sustanzi projbiti.

Matul dawn il-;ranet se jkunu wkoll jistg[u jesperjenzaw il-[ajja ta’ ]ag[]ag[ o[ra b[alhom li ja[dmu fi stalel kbar ta]]wiemel billi j]uru stalel ta’ trainers professjonali ibba]ati fuq il-korsa ta’ Jägersro b[al Joakim Lövgren (64 ]iemel), Lars I Nilsson (48 ]iemel), Ulf Norrby (14 il-]iemel) u o[rajn. }gur li g[al dawn l-erba’ ]g[a]ag[ din se tkun esperjenza li tiswihom [afna biex ikomplu javvanzaw fil-qasam tatti;rijiet ta]-]wiemel lokali.

Sebastian Boenisch ta’ Bayern Leverkusen fl-azzjoni kontra Borussia Moenchengladbach

BUNDESLIGA

Bayern Munich u Bayern Leverkusen iwie;bu g[al Dortmund Bayern Munich u Bayern Leverkusen wie;bu g[ar-reb[a li kisbu Borussia Dortmund tard il-:img[a filg[axija.

Bayern g[elbu lil Nurnberg 20 filwaqt li Lverkusen reb[u 42 kontra Borussia Monchengladbach. Mainz reb[u 2-0 kontra Wolfsburg u b’hekk dawn it-tliet, flimkien ma’ Dortmund qeg[din filqu//ata b’disa’ punti.

I/-champions Bayern kellhom jistennew sat-tieni taqsima biex [adu reb[a kontra Nurnberg. Dan g[aliex fit-33 minuta Alaba ra l-penalty tieg[u salvat mill-goalkeeper avversarju. Fid-69 minuta wasal l-ewwel gowl u dan kien skurjat minn RIBERY. 10 minuti wara kien il-winger lie[or tat-tim, Arjen ROBBEN li ssi;illa l-partita.

Leverkusen tilfu vanta;; ta’ ]ew; gowls imma xorta g[elbu lil Monchengladbach 42. Dawn kienu marru filvanta;; b’penalty ta’ KIESSLING fit-23 minuta u Sam g[amilhom tnejn [ames minuti wara.

Fil-54 minuta bdiet irrimonta ta’ Monchengladbach u dawn naqqsu d-distakk b’gowl ta’ STRANZL filwaqt li tliet minuti wara ARANGO ;ab id-draw.

Madankollu Leverkusen

qamu fuq tag[hom u skurjaw tnejn permezz ta’ SAM u CASTRO g[al skor finali ta’ 4-2.

Tard il-:img[a filg[axija lattakkant ta’ Borussia Dortmund Robert Lewandowski skorja t-tieni gowl fi tliet partiti mat-tim biex ta reb[a minima ta’ 1-0 kontra Werder Bremen.

Lewandowski fis-sajf kien vi/in li jing[aqad ma/champions Bayern Munich imma wara xi ;img[at bidel fehmtu u idde/ieda li jibqa’ ma’ dan il-klabb li di;à reba[ l-ewwel unur fil-:ermanja meta reba[ is-Super Cup kontra l-istess Bayern.

Wara li l-ewwel taqsima intemmet 0-0 , fil-55 minuta LEWANDOWSKI sab ixxibka meta g[eleb lillgoalkeeper avversarju wara li ir/ieva cross perfett ming[and Marco Reus li irritorna minn injury.

Wara dan il-gowl Dortmund tilfu diversi /ansijiet biex jag[mlu l-iskor 2-0. Ta min jinnota li din hi l-ewwel darba sa mill-ista;un 2001-2 li Dortmund reb[u l-ewwel tliet log[biet tal-ista;un. Dak lista;un dawn kienu reb[u lkampjonat.

Mainz ukoll qeg[din filqu//ata wara li reb[u 2-0

kontra Wolfsburg. CHOUPOMOTING skorja l-ewwel gowl mas-sieg[a log[ob u kollox kompla ;ej g[all-ag[ar meta tke//a Luiz Gustavo. Fit-78 minuta MULLER issi;illa llog[ba favur Mainz.

F’partita li fiha kien hemm tliet tke//ijiet u sitt gowls Hoffenheim ;ew draw 3-3 kontra Freiburg. SALIHOVIC feta[ l-iskor g[al Hoffenheim minn penalty u minuta wara tke//a. SORG ;ab id-draw minuti wara g[al Freiburg imma VOLLAND re;a’ po;;a lil Hoffenheim fil-vanta;; fil25 minuta.

Erba’ minuti wara waslet irrisposta ta’ Freiburg li ;ab iddraw imma dawn spi//aw jilag[bu b’10 meta tke//a Coquelin. Minkejja dan FREIS skorja g[al Freiburg u g[amel l-iskor 3-2 imma STROBI salva draw g[al Hoffenheim.

Fid-90 minuta tke//a Mehmedi ta’ Freiburg.

Ri]ultati u Programm B. Dortmund v W. Bremen 1-0 B. Leverkusen v B. Mon’bach4-2 B. Munich v Nurnberg 2-0 Hannover v Schalke 04 2-1 Hoffenheim v Freiburg 3-3 Mainz 05 v Wolfsburg 2-0 Hertha Berlin v Hamburg 1-0 Illum Braunschweig v E. Frankfurt Augsburg v Stuttgart

Lewandowski (xellug) skorja l-gowl tar-reb[a kontra Werder Bremen

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

Sport

43

L-Awstralja tfakkar il-mewt ta’ jockey promettenti minn Kenneth Vella

Dan l-a[[ar fl-Awstralja tilfet [ajjitha l-jockey Simone Montgomerie. Dan wara li din waqg[et waqt ti;rija li kienet qed issir fil-korsa ta’ Darwin.

Montgomerie, ta’ 26 sena, kienet fost ta’ quddiem bi]-]iemel tag[ha Riahgrand, sakemm tilfet il-bilan/ u waqg[et minn fuq i]]iemel madwar mitt metru mittmiem.

In-National Jockeys’ Trust flAwstralja kkonfermat li din iljockey we;;g[et sew f’dan lin/ident u mietet ftit tal-minuti wara. Missier il-jockey, Peter Montgomerie, kien anki j[arre; lil On A Jeune li fl-2005 kien temm it-tieni fil-Melbourne Cup. Wara dan l-in/ident, waqt itti;rija mag[rufa b[ala Wolf Blass Lightning Plate, ;ew im[assra l-kumplament tatti;rijiet li kienu qed ji;u organizzati fl-istess korsa. G[al dan il-programm kien hemm ’il fuq minn 20,000 persuna pre]enti.

Montgomerie ng[atat l-ewwel g[ajnuna minn ]ew; tobba u lparamedi/i stess qabel ma ;iet trasferita lejn l-isptar Royal Darwin i]da mietet ftit minuti wara li ;iet trasferita l-isptar.

Brett Dixon, i/-chairman tadDarwin Turf Club, ikkonferma li se ssir investigazzjoni wara lmewt ta’ din il-jockey. “IdDarwin Turf Club, flimkien ma’ dawk kollha involuti f’din lindustrija jibag[tu l-kondoljanzi tag[hom lill-familja Montgomerie,” qal Dixon.

L-eks jockey Ingli] Kerrin McEvoy iddeskriva din il-mewt b[ala tra;edja kbira ghall-isport.

“In[ossni ma[sud b’din l-a[bar.

Naf lil Simone sew u naf kemm kellha g[al qalbha dan l-isport.

Il-kondoljanzi tieg[i jmorru wkoll lejn il-familja Montgomerie li ]gur qatt mhu se jinsew dan l-in/ident,” ]ied jg[id Mc Evoy.

Al Kazeem b’su//ess ie[or f’ti;rija ta’ grupp wie[ed Fil-korsa ta’ Sandwown fir-

Renju Unit, ftit tal-;img[at ilu, i]-]iemel Al Kazeem naqqax ismu fuq ti;rija o[ra ta’ grupp wie[ed. Dan wara li dan i]]iemel irnexxielu jirba[ il-finali tal-Coral Eclipse Stakes. Al Kazeem kien misjuq minn James Doyle, u beda fost l-aktar favoriti, kwotat 15-8. Dan i]]iemel hu m[arre; minn Roger Charlton u kompla fejn [alla birreb[iet li kellu ftit tal-;img[at qabel fil-koros ta’ The Curragh fl-Irlanda u f’dik ta’ Royal Ascot. Misjuq minn Paul Hanaghan, Mukhadram temm ittielet wara li fl-a[[ar metri nqabe] minn Declaration of War li kellu distakk ta’ ]ew; tulijiet minn Al Kazeem.

Mitlub jikkummenta dwar dan is-su//ess, Charlton qal li Al Kazeem kellu wirja impekkabli u issa qieg[ed jippjana biex i]]iemel jinkiteb f’ti;rijiet o[ra ewlenin fix-xena internazzjonali, fosthom fil-Prix de l’Arc de Triomphe li ssir f’Ottubru li ;ej fil-korsa ta’ Longchamp f’Pari;i fi Franza. “Kburi bi]-]iemel u bil-jockey tieg[i,” ]ied jg[id ittrainer minn Wiltshire.

Hu kkonferma li issa ]-]iemel se jing[ata xahrejn mistrie[ qabel ma jer;a’ ji;i preparat g[all-;iri kompetittiv. Hu ma /a[adx li f’ka] li s-sidien jidde/iedu li ]-]iemel jirrtorna qabel jie[u sehem ukoll filJuddmonte International Stakes li ssir fil-korsa ta’ York fil-21 ta’ Awwissu jew l-Irish Champion Stakes li ssir fil-korsa ta’ Leopardstown fis-7 ta’ Settembru. Roger Charlton jibqa’ mfakkar ukoll g[assu//ess li kellu fl-1990 meta kien irnexxielu jirba[ id-Derby ta’ Epsom permezz ta’ Quest For Fame.

Wishing Stone jikser ir-rekord ta’ Varenne I]-]iemel Amerikan ta’ statura ]g[ira Wishing Stone, li flEwropa reba[ fil-passat ilCopenhagen Cup fid-Danimarka u kellu wkoll xi su//essi fl-

L-Amerikan Wishing Stone li waqt ti;rija fl-Istati Uniti kiser irrekord fuq il-mil imwaqqaf ftit tas-snin ilu mill-le;;endarju Taljan Varenne.

I]vezja, irnexxielu dan l-a[[ar jikser rekord tal-le;;endarju Taljan Varenne. Dan i]-]iemel, iben l-istaljun Conway Hall irnexxielu jirba[ ti;rija ewlenija fil-korsa ta’ Mohegan Sun Pocono Downs fl-Istati Uniti f’medja rekord ta’ 1.09.2” fuq distanza ta’ mil. Ir-rekord ta’ qabel, imwaqqaf minn Varenne, kien ta’ 1.09.4” fil-kilometru.

Wishing Stone temm rebbie[ mir-rivelazzjoni Sevruga filwaqt li Market Share da[al it-tielet. Itti;rija kellha premju s[i[ ta’ 50,000 dollaru Amerikan.

Quomba de Guez teg[leb lil Commander Crowe Dan l-a[[ar fil-korsa ta’ Enghien fi Franza saret it-ti;rija

internazzjonali Prix Lagardere fuq distanza twila ta’ 2875m u bil-bidu bil-waqqaf. Din it-ti;rija kellha premju totali ta’ €150,000 u kienet tag[mel parti mill-European Trotting Master Series g[al din is-sena. {ar;et rebbie[a d-debba ta’ disa’ snin Quomba de Guez f’medja ta’ 1.15.5” fil-kilometru u meta misjuqa mit-trainer tag[ha stess, il-popolari Jean Michel Bazire.

Fl-a[[ar metri, din id-debba ;abet fix-xejn l-isfida tal-I]vedi] ta’ 10 snin Commander Crowe ta[t il-gwida ta’ Franck Ouvrie.

Dan tal-a[[ar kien g[adu ;ej minn su//ess fil-finali tal-Hugo Abergs Memorial li saret ftit ilu f’Jagersro fl-I]vezja. Fit-tielet po]izzjoni temmet it-Taljana Roxane Giff li kienet misjuqa minn Eric Raffin.

Il-jockey Awstraljana Simone Montgomerie li mietet tra;ikament dan l-a[[ar wara in/ident f’ti;rija.

LOKALI

Pittacos u Timolin parzjalment fl-ewwel post Wara li l-;img[a li g[addiet tajt [arsa lejn il-klassifi/i temporanji tal-aqwa sewwieq, laqwa sewwieq ta[t il-25 sena u la[jar jockey wara l-ewwel 33 laqg[a tal-ista;un, illum permezz ta’ din ir-rubrika, se nkompli nag[ti [arsa lejn aktar klassifi/i.

Fil-klassifika tal-aktar ]iemel konsistenti, fl-ewwel post s’issa nsibu lill-Fran/i] Pittacos. Dan ;era fi [dax –il ti;rija, reba[ [amsa minnhom, temm it-tieni darbtejn u r-raba’ darba biex s’issa tella’ total ta’ 44 punt. Issewwieq regolari ta’ Pittacos hu Noel Baldacchino u normalment dan il-Fran/i] jie[u sehem f’ti;rijiet tal-klassi Bronze.

Warajh insibu lil Okilaibo b’39 punt. Sal-lum dan i]-]iemel ;era fit-tmien ti;rijiet, reba[ tlieta, temm it-tieni erba’ darbiet u ttielet darba.

Ta’ min wie[ed jinnota li qabel il-waqfa tas-sajf Okilaibo

reba[ ]ew; finali ewlenin, il-Prix de Vincennes g[al ]wiemel Fran/i]i tal-klassi Premier u lVOB Grand Final li laqqg[et flimkien l-aqwa ]wiemel Fran/i]i u Skandinavi talmument. Normalment, Okilaibo jkun misjuq minn Julian Farrugia. Warajh, fit-tielet po]izzjoni hemm ]iemel Fran/i] ie[or, Pepone du Castelet, li sal-lum ;era f’disa’ ti;rijiet, reba[ erbg[a minnhom, temm it-tieni darbtejn u t-tielet darba. Pepone du Castelet g[andu 38 punt. Charles Camilleri hu s-sewwieq regolari ta’ dan i]-]iemel. Aktar kmieni dan l-ista;un, Pepone du Castelet reba[ finali ta’ Condition Race riservata g[al ]wiemel tal-klassi Gold.

Jekk nag[ti [arsa lejn ilklassifka tal-a[jar ]iemel talgalopp insibu li fl-ewwel po]izzjoni hemm il-:ermani]

Timolin li sal-lum din is-sena pparte/ipa f’[ames ti;rijiet reba[ tlieta minnhom, temm darba fittieni u t-tielet po]izzjoni u g[andu 29 punt. Normalment, Timolin ikun misjuq mill-jockey Ramon Grima.

Fit-tieni post insibu lillAmerikan Cheeky Jack u l-Ingli] Henderlik li g[andhom tmintax –il punt kull wie[ed. Fl-2013, Cheeky Jack ;era f’erba’ ti;rijiet, reba[ wa[da, temm it-tieni darba u t-tielet darbtejn. Cheeky Jack ikun misjuq minn Charles Vella jew Demis Zammit.

Henderlik ukoll ;era s’issa f’erba’ ti;rijiet, temm it-tieni tliet darbiet u t-tielet darba. Matul din is-sena dan i]-]iemel kien misjuq minn Demis Zammit u Oliver Briffa. ?ertament, sa tmiem dan lista;un dawn i]-]ew; kompetizzjonijiet se jibqg[u ferm kumbattuti.

44 Sport

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

Bilan/ assolut bejn Birkirkara u Sliema W. minn Cristian Antony Muscat

BOV PREMIER

BIRKIRKARA (0)

1

J. Haber, A. Mendoza, Z. Muscat, J. Zerafa, M. Bissi Da Silva, P. Fenech, G. Sciberras, R. Muscat, S. Shodiya Haruna, R. Scicluna, D. Tourè Sost- T. Vella flok S. Shodiya Haruna 80 min., R. Camenzuli flok R. Muscat 90 min. J. P. Mifsud Triganza flok R. Scicluna 88 min.

SLIEMA W (0)

1

H. Bonello, A. Muscat, J. Borg, P. Barbetti, J. Mintoff, M. Scerri, S. Ohawuchi, C. Gatt Baldacchino, P. Gueye, M. Muchardi, S. Bianciardi Sost- A. Bello-Osagie flok P. Gueye 67 min., T. Cilia flok J. Mintoff 78 min.

Imwissija - M. Bissi da Silva 24 min., J. Zerafa 60 min., A. Mendoza 69 min., G. Sciberras 78 min., Z. Muscat 90 min. (B), M. Scerri 36 min., P. Gueye 42 min. (S) Skurjaw - D. Tourè 70 min. (B), M. Muchardi 81 min. (S) Referee - Fyodor Zammit il-mument Player tal-Log[ba - M. Muchardi (S)

F’log[ba li offriet diversi emozzjonijiet spe/jalment fittieni taqsima, rajna bilan/ assolut hekk kif Birkirkara u Sliema Wanderers temmew ilkonfront ta’ bejniethom fi draw ta’ 1-1. Kienu lWanderers li [olqu l-ewwel azzjoni perikolu]a meta fit-22 minuta l-plejer li skorja doppjetta fir-reb[a ta’ 4-0 li sSlimi]i wettqu kontra Qormi nhar il-[add li g[adda, Stanley Ohawuchi ra x-xutt tieg[u ji;i salvat millgoalkeeper internazzjonali Justin Haber.

Fil-31 minuta l-attakkant

Ni;erjan ta’ Birkirkara Shola Shodiya Haruna ra x-xutt tie[u ji;i salvat minn Henry Bonello. Meta konna qed nistennew it-tisfira tar-referee Fyodor Zammit g[all-mistrie[ Fenech g[adda lejn Tourè li i]da ra t-tentattiv tieg[u minn daqqa ta’ ras ji;i salvat f’korner. Fl-54 minuta l-plejer ]ag[]ug[ tal-Istripes Ryan Scicluna kkrossja tajjeb lejn Tourè li i]da ra d-daaqa ta’ ras tieg[u ti;i salvata minn Haber, bil-ballun jispi//a f’saqajn Rowen Muscat li ra x-utt tieg[u ja[bat mil-lasta u jispi//a barra.

Alex Muscat ta’ Sliema (bin-numru 2) jipprova jimplukka l-passa;; g[al Joseph Zerafa ta’ B’Kara (Ritratt> John Paul Bonanno)

Birkirkara fet[u l-iskor fis-70 minuta meta wara li lWanderers tilfu l-ballun f’nofs il-grawnd, approfitta tajjeb Shodiya Haruna li g[adda lejn DEMBA TOURE li minn quddiem Bonello tefa’ fix-xibka. Fil-

81 minuta Sliema Wanderers ;abu l-iskor indaqs meta minn freekick ta’ Barbetti, id-difi]a ta’ Birkirkara kklerjat il-ballun [a]in b’dan jispi//a g[and MATIAS MUCHARDI li permezz ta’ xutt mill-ewwel

g[eleb lil Justin Haber. Fid90 minuta freekick ta’ Matias Muchardi li kellu log[ba kbira tant li ;ie vvutat b[ala l-Bov Plejer tal-Log[ba mill-;urnalisti pre]enti g[adda barra millasti difi]i minn Haber.

Naxxar jeg[lbu lil Qormi b’wirja konvin/enti minn Cristian Antony Muscat

Permezz ta’ wirja konvin/enti Naxxar Lions kisbu l-ewwel reb[a talista;un hekk kif irnexxielhom jeg[lbu l-isfida ta’ Qormi meta g[elbuhom bl-iskor ta’ 2-1 biex b’hekk issa g[andhim 4 punti fil-Kampjonat BOV Premier waqt li Qormi ddi]appuntaw bis-s[i[ hekk kif soffrew it-tieni telfa konsekuttiva wara li l-{add li g[adda tilfu kontra Sliema Wanderers bl-iskor ta’ 4-0.

Kienu Naxxar Lions li [olqu l-ewwel azzjoni perikolu]a u mal-ewwel fet[u l-iskor meta fit-18-il minuta GILMAR DA SILVA RIBEIRO rnexxielu jitfa’ fix-xibka minn freekick dirett minn barra l-kaxxa li ma ta l-ebda /ans lill-goalkeeper u captain ta’ Qormi Matthew Farrugia. ]ew; minuti biss wara Naxxar Lions rduppjaw l-iskor meta minn pass [a]in ta’ Owen Bugeja approfitta l-awtur talewwel gowl GILMAR DA SILVA RIBEIRO li avvanza fil-kaxxa u permezz ta’ xutt filbaxx re;a’ g[eleb lil Farrugia biex b’hekk skorja doppjetta personali u t-tielet gowl tieg[u f’dan l-ista;un u g[alehkk hu laqwa skorer sa issa fil-

BOV PREMIER

QORMI (1)

1

M. Farrugia, A. Effiong, R. Sammut, G. Bellucci, L. Grech, R. Bajada, S. Bezzicchieri, T. Caruana, E. Vella, O. Bugeja, D. Pisani Sost- J. Chetcuti flok S. Bezzicchieri 71 min., F. Santaguida flok T. Caruana 89 min.

2

NAXXAR L. (2)

J. Azzopardi, M. Briffa, A. Buhagiar, R. G. Cassar, G. Da Silva Ribeiro, A. Decesare, P. Doffo, T. Lopes De Souza, A. Rocha da Silva, T. Scerri, E. Silva Dos Santos Sost- D. Falzon flok T. Scerri 29 min., O. L. Agboebna flok G. Da Silva Ribeiro 84 min.

Imwissija - G. Da Silva Ribeiro 24 min., A. Buhagiar 38 min., A. Decesare 62 min. A. Rocha da Silva 67 min., A. S. Dos Santos 72 min. (N), T. Caruana 35 min., D. Pisani 42 min. (Q) Skurjaw - G. Da Silva Ribeiro 18 min., 20 min. (N), R. Sammut 45 min. (Q) Referee - Clayton Pisani In-Nazzjon Plejer tal-Log[ba G. Da Silva Ribeiro (N) Angus Buhagiar ta’ Nxxar jipprova jevita lil Leighton Grech ta’ Qormi (Ritratt> John Paul Bonanno)

Kampjonat Premier. Fit-22 minuta xutt ta’ Duncan Pisani ;ie salvat g[all-korner. Fid-29 minuta Naxxar Lions qalg[u daqqa ta’ [arta meta we;;a’ g[alihom l-attakkant prolifiku Terence Scerri u floku da[al jilg[ab Darren Falzon.

Fit-32 minuta Qormi [olqu l-periklu meta minn freekick

ta’ Simone Bezzicchieri, ilgoalkeeper avversarju salva g[all-korner. ]ew; minuti wara Effiong g[adda lejn Bezzichieri li ra x-xutt tieg[u minn tarf il-kaxxa jg[addi ftit barra. Fit-43 minuta minn azzjoni ta’ korner, xutt ta’ Bellucci ;ie mblukkat qabel spi//a g[and Triston Caruana

li banalment spara g[oli minn po]izzjoni tajba. Fil-[in mi]jud tal-ewwel taqsima Qormi naqqsu l-mar;ni taliskor meta minn azzjoni ta’ korner, il-ballun spi//a g[and RODERICK SAMMUT li ra x-xutt tajjeb tieg[u jintemm fix-xibka avversarja. Fid-59 minuta Gilmar da Silva qabe] tleit plejers avversarji qabel ra x-xutt tieg[u ji;i milqug[ mill-goalkeeper avversarju. }ew; minuti biss wara ttanta

xortih Pablo Doffo meta xutt tajjeb tieg[u g[adda ftit g[oli.

Doffo kompla jo[loq ilperiklu meta fl-64 minuta minn kross tieg[u g[ola tajjeb is-sostitut Darren Falzon li ra t-tentattiv tieg[u minn daqqa ta’ ras tajba minn quddiem illasti avversarji jg[addi barra.

Fis-66 minuta l-goalkeeper u captain ta’ Qormi Matthew Farrugia salva tajjeb freekick minn 30 metru bog[od talplejer Ar;entin Pablo Doffo.

Sport 45

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

Ikompli jikber l-inkwiet g[al Floriana minn Simon FARRUGIA

BOV PREMIER

FLORIANA (0)

1

D. Hanford, G.Muir, S. Eboh, I. Edet, S. Borg, S. Pisani, J. Borg, C. Borg, D. Bogdanovic, I. Coronado, D. Pinheiro de Sousa Sost- B. Farrugia flok S. Pisani 59 min., C. Caruana flok S. Eboh 75 min.

2

TARXIEN R. (1)

N. Vella, C. Mamo, M. Caruana, F. Lopes Alcantara, A. Agius, L. Martinelli, R. Calheira Seara, M. Ciantar, J. Santos Silva, J. Mifsud, S. Bonnici Sost- R. Sammut flok M. Ciantar 80 min., S. Sadowski flok A. Agius 85 min., K. Pulo flok R.Calheira Seara 90 min.

Imwissija - C. Borg, Eboh, Edet (F), Lopes Alcantara, Mamo, Calheira Seara, Sadowski (T) Skurjaw - Martinelli 13 min., Calheira Seara 71 min. (T), Pinheiro de Sousa 76 min. (F) Referee - Malcolm Spiteri il-Mument Player tal-Log[ba - Nicky Vella ( Tarxien R.) Ronaille Calheira Seare ta’ Tarxien (xellug) fi dwell g[all-ballun ma’ Gary Muir ta’ Floriana

Tarxien kisbu l-ewwel reb[a u punti tal-ista;un dan wara li huma g[elbu lil Floriana bl-iskor ta’ 2-1. Ir-Rainbows bnew vanta;; doppju fejn kien biss lejn l-a[[ar li Floriana tefg[u kollox fuq l-attakk i]da kien tard wisq.

G[alihom din kienet l-ewwel telfa biex baqg[u ankrati f’qieg[ ilklassifika b’-5 punti dan wara li matul il-;img[a li g[addiet tilfu l-appell kontra din id-de/i]joni.

Tarxien wettqu ]ew; bidliet millewwel dehra tag[hom, it-telfa sfortunata kontra Hibernians fl-a[[ar mumenti. Manuel Caruana u Miguel Ciantar jibdew flok Souza Santos li ;ie relegat g[al fuq il-bank u s-sospi] Potezica. Mill-banda l-o[ra l-unika

bidla g[al Floriana kienet ta’ Joseph Borg li beda flok Christian Caruana.

Fl-a[[ar log[ba huma kien spi//aw fi draw ta’ 1-1 kontra Naxxar Lions.

Bogdanovic resaq vi/in bl-ewwel azzjoni meta fis-7 minuta nkariga minn free kick bil-goalkeeper Vella jsalva f’]ew; tentattivi. Tarxien fet[u l-iskor fit-13 il-minuta b’azzjoni personali ta’ LUCA MARTINELLI li g[adda minn fuq ix-xellug u kkonkluda fuq l-ewwel lasta.

Wara dan il-gowl il-log[ob ]vol;a [afna f’nofs il-ground fejn kien biss fil-35 minuta li waslet azzjoni o[ra denja meta kien Coronado li qassam lejn Pisani bix-xutt tal-attakkant ta’ Floriana jg[addi ftit barra. B’Tarxien

jirrispondu sitt minuti minn tmiem ittaqsima fejn kien Mamo li sab lil Calheira Seara i]da x-xutt finali ;ie mdawwar f’corner minn Hanford.

Floriana [ar;u aktar aggressivi g[attieni [amsa u erbg[in minuta fejn fit53 minuta Bogdanovic ta lejn Coronado bil-goalkeeper Vella jwettaq save stupend fuq il-Bra]iljan ta’ Floriana.

Biex fil-65 minutaf’kontrattakk tarRainbows Martinelli qassam lejn Calhiera Seara li mill-vi/in xe[et ftit barra. B’Tarxien jirduppjaw fil-71 minuta b’xutt fil-baxx ta’ RONAILLE CALHEIRA SEARA bil-ballun ja[bat ma’ sieq il-lasta qabel qabe] il-linja.

Kien hawn li Floriana donnhom li

stenb[u fejn fis-76 minuta minn cross ta’ Coronado minn fuq il-lemin xutt mill-ewwel ta’ DIOGO PINHEIRO DE SOUSA g[eleb lil Vella. Appena ]ew; minuti u /ans ie[or g[all-Greens b’Sacha Borg isib lil Bogdanovic i[da x-xutt minn mal-art tieg[u kien salvat minn Vella.

Il-pressjoni ta’ Floriana kienet issa evidenti fejn fil-81 minuta minn free kick ta’ Bogdanovic daqqa ta’ ras minn Caruana mpenjat lil Vella. Erba’ minuti mit-tmiem [arba ta’ Martinelli g[al Tarxien li hekk kif da[al filkaxxa xe]et ftit g[oli. Sat-tmiem Tarxien ikkontrollaw tajjeb sabiex [adu l-ewwel punti massimi filKampjonat.

Balzan jiksbu l-ewwel reb[a tal-ista;un minn Simon FARRUGIA

Balzan kisbu l-ewwel reb[a tal-ista;un dan wara li huma g[elbu lil Rabat Ajax b’gowl f’kull taqsima. Kienet reb[a meritata fejn dawn urew titjib konsiderevoli mill-a[[ar log[ba tag[hom. G[al Rabat din kienet it-tieni telfa konsekuttiva fejn wie[ed stenna ferm aktar mit-tim immexxi minn Steve D’Amato.

Balzan kienu ;ejjin minn draw ta’ 2-2 kontra Vittoriosa fejn irnexxielhom isalvaw irri]ultat fl-a[[ar mumenti tallog[ba. Mill-banda l-o[ra Rabat, minkejja li tilfu xorta kellhom prestazzjoni tajba kontra /-Champions B’Kara.

G[al Balzan iddebutta l-ex attakkant Rabti Jose Luis Armario Negrin filwaqt li kellhom lil Aaron Agius sospi] filwaqt li Erjon Beu kien nieqes. Moses Avila Perez g[amel id-debutt tieg[u mal-Ajax wara li ng[aqad mag[hom matul din il-;img[a fejn huma kellhom lil Joseph Caruana u Adam Smeir.

L-ewwel /ans wasal g[and Rabat hekk kif fil-15- il minuta Avila Perez approfitta minn ]ball difensiv i]da ;ie

2

BOV PREMIER

BALZAN (1)

D. Miguelez Martinez, F. Aboulezz, S. Bezzina, D. Grima, L. Micallef, J. L. Armario Negrin, R. Pereira, A. Scicluna, M.Spiteri, G. Calabretta, F. Vignaroli Sost- R. Darmanin flok J.L.Armario Negrin 82 min., M. Borg flok L. Micallef 89 min.

0

RABAT A. (0)

P. Velimirovic, I. Carapic, S.Gauci, C.Gauci, M. Licari, J. Bajada, D. Falzon, D. Pelaez Bellido, D. Carrillo Pendas, D. Azzopardi, M. Avila Perez Sost- R. Micallef flok M. Licari 62 min., J. Felice flok J.Bajada 70 min., Z. Tanti flok C. Gauci 76 min.

Imwissija – Borg (B), Pelaez Bellido (R) Skurjaw – Aboulezz 27 min., Bezzina 75 min. (B) Referee – Marco Borg Mument Player tal-Log[ba - Daniel Miguel Martinez

(Balzan)

Mark Spiteri ta’ Balzan (bin-numru 13) segwit minn avversarju ta’ Rabat Ajax

anti/ipat fil-]in millgoalkeeper Martinez li dawwar f’corner. ]ew; minuti wara fuq in-na[a l-o[ra Lydon Micallef temm azzjoni personali b’xutt ftit barra.

Biex kienu Balzan li fet[u liskor fis-27 minuta meta xutt

minn tarf il-kaxxa ta’ FIRAS ABOULEZZ ;ie mxellef minn David Azzopardi sabiex inganna bil-goalkeeper Velimirovic. Ir-reazzjoni Rabtija waslet fis-37 minuta meta minn cross ta’ Azzopardi d-daqqa ta’ ras minn Licari

;iet maqlug[a minn fuq illinja mid-difensur Scicluna.

Bl-a[[ar azzjoni tat-taqsima tasal g[al darb’o[ra minn Rabat fejn fl-44 minuta kien Carrillp Pendas li qassam lejn Avila Perez u l-Ispanjol minn qag[da angolata ra lillgoalkeeper ta’ Balzan jimblokka b’saqajh.

Mas-sieg[a log[ob Carrillo Pendas temm azzjoni personali b’xutt minn posizzjoni angolata li Martinez minn na[a tieg[u

dawwar f’corner. [ames minuti wera re;a kien Carrillo Pendas li din id-darba ;ie m/a[[ad mill-mimduda waqra free kick mid-distanza.

Minkejja l-isfrozi ta’ Rabat li jsalvaw il-log[ba kienu Balzan li fil-75 minuta g[alqu l-log[ba bit-tieni gowl. Kien cross minn fuq il-lemin ta’ Lydon Micallef fejn kien hemm clearance [a]ina taddifi]a Rabtija bi STEVE BEZZINA japprofitta u jispara fix-xibka.

46 Sport

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

WATERPOLO

Sliema jispi//aw l-ista;un fuq nota po]ittiva minn Stewart Said

Sliema Frank Salt.............17 Sirens Ritter Sport .............9 (5-1),(4-2),(3-3),(5-3)

Sliema Frank Salt spi//aw il-kampjonat fuq nota po]ittiva meta b’wirja tajba g[elbu lil Sirens Ritter Sport 17-9 biex temmew l-ista;un fuq nota po]ittiva. Il-forma ta’ Sliema ilha li tjiebet u la[qet il-kulminu bir-reb[ tanknock-out wara bidu ta’ kampjonat [a]in. I]da lkollettiv ta’ Sliema spikka f’dawn l-a[[ar partiti b’diversi plejers ini]]lu isimhom fost l-iskorers. G[al Sirens din kienet partita o[ra diffi/li kontra tim kwotat iktar minnhom u jistennew l-a[[ar konfront bil-g[an li jag[lqu lkampjonat bi tliet reb[iet kontra Exiles. Is-Slimi]i kellhom lil Timmy Sullivan nieqes.

Sliema fet[u tajjeb u reb[u l-ewwel sessjoni 5-1 bilgowls tas-Slimi]i jaslu minn doppjetta ta’ Gabarretta, Buric, Cluett u Kiss b’Babay jirrispondi g[al Sirens.

Sliema komplew jamministraw il-partita, u

Kif Jinsabu Premier

San :iljan Neptunes Sliema Sirens Exiles

1 Divi]joni Valletta Marsacala Otters Ta’ Xbiex Marsaxlokk

L R D T F K Pti

11 10 11 9 12 7 11 2 11 0

0 1 159 132 0 2 169 91 0 5 155 127 0 9 106 165 0 11 90 152

30 27 21 6 0

L R D T F K Pti

11 10 0 1 155 86 30 12 7 1 4 142 129 22 11 4 3 4 108 130 15 11 3 1 7 134 148 10 11 1 1 9 111157 4

temmew it-tielet sessjoni f’parita biex l-a[[ar sessjoni kienet formalità g[a]-]ew; timijiet bi Sliema jkomplu jkunu l-a[jar tim fil-partita biex reb[u meritatament u g[alqu l-ista;un fuq nota po]ittiva.

Sliema: R. Coleiro, D. Buric (3), N. Lubrano (2), C. Cluett (2), M. Meli (1), J. Soler (2), G. Kiss (3), E. Aquilina (1), J. Brownrigg, J. Gabarretta (3), D. Paolella, M. Spiteri Staines, D. Abela Sirens: A. Grech, Z. Mizzi (1), M. Grech, J. Napier, A. Babay (3), C. Kiss (1), J. Borg (1), D. Cutajar (1), A.

Zarb Cousin, A. Attard (2), S. Micallef, M. Caruana, J. Cremona Referees: Domenico Rotondano, Massimo Angileri Kalin jispikka f’log[ba li ntemmet draw

Marsascala MOR¤ ...........13 Otters Nivea ......................13 (3-4),(4-6),(2-2),(4-1)

F’partita li tg[odd biss g[all-klassifika, Marsascala temmew l-impenji tag[hom meta b’rimonta tajba rnexxilhom jie[du punt wara li spi//aw draw ta’ 13-13 kontra Otters Nivea. Otters kienu fil-vanta;; tul il-partita i]da ma g[alqux il-log[ba biex [allew lil Marsascala jibqg[u fil-log[ba. G[al Otters spikka ]-]ag[]ug[ Cristian Kalin fl-ewwel partita tieg[u li skorja sitt gowls.

Otters reb[u l-ewwel sessjoni 4-3 liema vanta;; komplew isa[[uh fit-tieni sessjoni biex sal-mistrie[ kienu 10-7 minn fuq.

L-G[awdxin ]ammew iddistakk ta’ tliet gowls fit-tielet

Ivan Vuksanovic b’tentattiv fuq il-lasti avversarji (Ritratt> John Paul Bonello)

sessjoni i]da meta deher li Otters kienu b’/ans tajjeb li jerb[u l-partita, Marsascala wettqu rimonta u wara li Kalin wie;eb g[al gowl ta’ Pace, tliet gowls minn Rizzo Naudi, Pace u Hedegus g[amlu liskor indaqs biex i]-]ew; timijiet [adu punt kull wie[ed.

Marsascala: K. Schembri, K. Rizzo Naudi (3), M. Pace (2), B. Muscat, J. Kayes, L.

Grixti (1), G. Hedegus (3), J. Cremona (2), G. Desira Buttigieg, A. Sammut (2), D. Cassar, C. Mifsud, L. Caruana Otters: N. Grixti, G. Attard, G. Zammit, A. Borg, J. Young, K. Scicluna (1), D. Schembri (2), C. Kalin (6), S. Dimech, C. Martin, I. Vuksanovic (4), K. Grima Scott Referees: Peter Balzan, Ronnie Spiteri

FUTBOL TALJAN

I/-champions jibdew b’reb[a u telfa xokkanti g[al Milan I/-champions Juventus bdew id-difi]a tat-titlu b’reb[a minima ta’ 1-0 barra minn darhom kontra Sampdoria. IlBianconeri kienu ilhom sentejn ma jeg[lbu lil dan it-tim minn Genova. Sampdoria sa[anistra, sta;un ilu kienu wie[ed millftit timijiet li [ar;u bit-tliet punti mill-Juventus Stadium.

Wara li l-ewwel taqsima intemmet bla gowls, Juventus marru fil-vanta;; fit-58 minuta meta l-Fran/i] Pogba da[al tajjeb mill-;enb u ming[ajr egoi]mu ta’ xejn g[adda lejn in-nofs lejn TEVEZ li skurja minn ta[t [alq il-lasta.

Fis-67 minuta Sampdoria kellhom gowl ta’ Costa

im[assar ;usntament g[al offside. Minkejja l-isforzi li g[amlu Sampdoria dawn ma setg[ux i;ibu d-draw u spi//aw anke jilag[bu b’10 meta tke//ielhom Casetllini fla[[ar minuta.

Milan bdew l-avventtura ta[ghom fil-kampjonat b’telfa ta’ 2-1 barra minn darhom kontra t-tim neo-promoss ta’ Milan. Milan dehru kemmxejn g[ajjenin mil-log[ba ta’ matul il-;img[a fil-play-ofss ta/Champions League kontra PSV. Kienu Milan li marru filvanta;; wara biss 14-il minuta u kien Andrea POLI li skurja lewwel gowl g[all-klabb il-

;did tieg[u. L-eks midfielder ta’ Sampdoria ir/ieva tajjeb ming[and Balotelli u ma ]baljax biex g[amel l-iskor 10. Man-nofs sieg[a log[ob wasal id-draw ta’ Verona.

Kien il-veteran ta’ 36 sena, luca TONI li skurja gowl b’daqqa ta’ ras. Din kienet il[ames darba li Toni sab ixxibka fl-ewwel jum tas-Serie A. Verona setg[u jagpmlu liskor 2-1 imma Abbiati /a[[ad lil Jankovic b’save tajjeb.

Minuti wara wasal propjru lgowl ta’ Verona. Minn azzjoni ta’ free kick, Jankovic tefa’ cross u g[al darba o[ra re;a’ kien TONI li bir-ras g[eml l-

iskor 2-1. Wara dan il-gowl Milan ippruvaw jippressaw imma l-isofriz tag[hom kollha kienu g[alxejn u l-attakkanti ta’ Verona [lew [afna okka]jonijiet li fihom setg[u jag[lqu l-log[ba.

Ta min jiftakar li fl-1974 Milan kienu tilfu kontra listess Verona 5-3 u Juventus kienu approfittaw minn dan u reb[u l-kampjonat.

Ri]ultati u Programm Serie A Verona v Milan Sampdoria v Juventus

Illum

Inter v Genoa Cagliari v Atalanta

2-1 0-1

Lazio v Udinese Livorno v Roma Napoli v Bologna Parma v Chievo Torino v Sassuolo

G[ada

Fiorentina v Catania

Serie B

Reggina v Bari Avellino v Novara Brescia v V. Lanciano Empoli v Latina Modena v Palermo Padova v Trapani Pescara v Juve Stabia Siena v Crotone Spezia v Cittadella Ternana v Carpi

G[ada

Cesena v Varese

0-0 2-1 2-2 3-1

1-1

0-2 3-0 5-2 0-0 1-0

Sport 47

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013 FOOTBALL FIR-RENJU UNIT

Arsenal jissuperaw l-isfida ta’ Craven Cottage Arsenal kisbu l-ewwel reb[a tal-ista;un fid-derby ta’ Londra kontra Fulham li ntlag[bet kmieni lbiera[ wara nofsinhar fi Craven Cottage u fejn il-Gunners temmew kull diskors ta’ kri]i bikrija wara ttelfa umiljanti li kienu sofrew f’darhom ma’ Aston Villa mal-ftu[ tal-kampjonat.

Lucas Podolski skorja darbtejn f’din ir-reb[a ta’ 3-1 u wara li Olivier Giroud kien tefa’ lil Arsenal fil-vanta;; wara kwarta log[ob. Ilkonsolazzjoni g[al Fulham waslet minn Darren Bent ftit minuti mit-tmiem.

Il-Manager tal-Gunners, Arsene Wenger, aktar tard esprima sodisfazzjon g[al din il-wirja u fejn qed jittama li ttim tieg[u din is-sena jissielet g[all-akbar unuri domesti/i.

Intant, Arsenal kif ukoll Fulham g[andhom tliet punti mill-ewwel ]ew; impenji talPremier League.

Fil-log[ob l-ie[or talbiera[: GOODISON PARK: West Bromwich Albion ]ammew lil Everton fi draw ta’ bla goals u fejn il-goalkeeper tal-Baggies

Ben Foster wettaq saves stupendi fuq tentattivi ta’ Steven Pienaar u Kevin Mirallas – b’Seamus Coleman u Marouane Fellaini t-tnejn jolqtu l-lasta f’;urnata sfortunata g[at-Toffees.

KC STADIUM: Hull City kisbu l-ewwel punti g[allispejje] ta’ Norwich bilpenalty ta’ Robbie BRADY jkun bi]]ejjed biex jag[ti din ir-reb[a prezzju]a lit-Tigers.

Il-penalty intreba[ minn Yannick Sagbo li mbag[ad intwera [amra diretta wara konfront mal-captain ta’ Norwich Russell Martin.

St JAMES PARK: Newcastle United u West Ham United kellhom jikkuntentaw b’punt kull wie[ed fi draw ta’ 0-0 u bi]]ew; attakki juru nuqqas ta’ penetrazzjoni tul id-disg[in minuta. Fl-a[[ar tal-log[ba Yoan Gouffran naqas milli jikkonkludi g[al ;ewwa millvi/in u wara li l-ballun kien [abat mal-lasta avversarja qabel spi//a f’saqajh.

St MARY’S STADIUM: Goal fit-88 minuta skurjat minn Jose FONTE salva draw g[al Southampton ma’

Sunderland u meta s-Saints kienu ilhom jissieltu g[allparita mindu t-Taljan Emanuele GIACCHERINI po;;a lill-Black Cats minn fuq wara biss tliet minuti. Irri]ultat ta’ 1-1 i[alli lil Sunderland u l-Manager Paolo Di Canio jistennew g[all-ewwel reb[a tal-ista;un.

BRITANNIA STADIUM: Stoke City g[alqu l-ewwel taqsima minn ta[t ma’ Crystal Palace bil-vanta;; g[at-tim ta’ Londra jasal minn Marouane CHAMAKH, i]da t-tieni taqsima kienet kollha tal-marka ‘Stoke’, b’Charlie ADAM jag[milhom 1-1 u b’Shawcross jissi;illa r-reb[a erba’ minuti wara.

VILLA PARK: Liverpool qed jaqsmu l-ewwel post talPremiership ma’ Chelsea (bilBlues ikunu impenjati g[ada kontra Man Utd f’Old Trafford) wara li g[elbu lil Aston Villa 1-0 fil-log[ba li ntlag[bet tard. Il-goal importanti skurjah Daniel STURRIDGE wara g[oxrin minuta, bid-difi]a tar-Reds tra]]an tajjeb l-isforzi talVillains biex jisfurzaw il-parita g[all-kumplament tal-konfront.

Ri]ultati u klassifiki Premiership Ingli]

Fulham v Arsenal Everton v West Brom Hull v Norwich Newcastle v West Ham Southampton v Sunderland Stoke v Crystal Palace Aston Villa v Liverpool

Illum

Cardiff v Man City Tottenham v Swansea

G[ada

Kif Jinsabu Premier Chelsea Liverpool West Ham Southampton Man City Man Utd Aston Villa Tottenham Arsenal Stoke Fulham Hull Everton Norwich Sunderland West Brom Newcastle Utd Crystal Palace Cardiff Swansea

L R D T F K Pti 2 2 0 0 4 2 2 0 0 3 2 1 1 0 2 2 1 1 0 2 1 1 0 0 4 1 1 0 0 4 3 1 0 2 4 1 1 0 0 1 2 1 0 1 4 2 1 0 1 2 2 1 0 1 2 2 1 0 1 1 2 0 2 0 2 2 0 1 1 2 2 0 1 1 1 2 0 1 1 0 2 0 1 1 0 2 0 0 2 1 1 0 0 1 0 1 0 0 1 1

Bradford v Sheff Utd Brentford v Walsall Leyton O v Crewe MK Dons v Bristol C Notts Co v Stevenage Oldham v Port Vale Rotherham v Shrewsbury Swindon v Gillingham Tranmere v Peterboro

League Two

Accrington v Cheltenham Wimbledon v Scunthorpe Bristol Rov v York Burton v Bury Chesterfield v Southend Dag & Red v Newport Hartlepool v Fleetwood Mansfield v Portsmouth Morecambe v Exeter Northampton v Torquay Oxford Utd v Wycombe Plymouth v Rochdale

The Championship

Bolton v QPR Blackburn v Barnsley Blackpool v Reading Brighton v Burnley Charlton v Doncaster Huddersfield v Bournemouth Ipswich v Leeds Leicester v Birmingham Sheff Wed v Millwall Yeovil v Derby

Illum

Man Utd v Chelsea

League One

Fulham v Arsenal 1-3> L-attakkant Olivier Giroud jeg[leb lill-goalkeeper avversarju David Stockdale g[all-ewwel goal tal-Gunners (Reuters)

1-3 0-0 1-0 0-0 1-1 2-1 0-1

1

0 0

1

0

1

5 0 4 2 3 2 2 3 2

6 6 4 4 3 3 3 3 3 3 3 3 2

1 1 1 1 4 1

3 0 2 0 4 0

2-0 1-0 2-0 2-2 0-1 3-1 2-2 2-2 0-5 0-1 3-2 3-2 2-2 2-1

1-1

0-1 2-2 2-0 1-2 2-2 1-0

0-1 5-2 1-0 2-0 1-3 5-1 1-2 3-2 2-2 0-3

Watford v Nottm Forest Wigan v Middlesbrough Kif Jinsabu L R D T F K Pti Nottingham 3 Watford 3 Blackpool 3 Burnley 3 QPR 3 Leicester 3 Bournemouth 3 Reading 3 Leeds Utd 3 Wigan 3 Doncaster 3 Derby County 3 Middlesbrough 3 Huddersfield 3 Ipswich 3 Brighton 3 Birmingham 3 Yeovil 3 Bolton 3 Charlton 3 Sheffield 3 Blackburn 3 Barnsley 3 Millwall 3

3 0 0 5 0 9 2 1 0 10 4 7 2 1 0 5 2 7 2 1 0 5 2 7 2 1 0 4 2 7 2 1 0 3 1 7 2 0 1 4 7 6 1 2 0 6 5 5 1 2 0 3 2 5 1 1 1 6 3 4 1 1 1 5 5 4 1 1 1 3 3 4 1 1 1 3 3 4 1 1 1 2 2 4 1 0 2 4 3 3 1 0 2 3 4 3 1 0 2 1 2 3 1 0 2 1 3 3 0 2 1 2 5 2 0 1 2 3 5 1 0 1 2 3 5 1 0 1 2 1 4 1 0 1 2 2 7 1 0 0 3 0 5 0

Premier Skocci]

Celtic v Inverness CT Dundee Utd v St Johnstone Hearts v Aberdeen Kilmarnock v Hibernian Motherwell v Partick T Ross Co v St Mirren

2-2 4-0 2-1 1-2 1-0 3-0

Alloa v Cowdenbeath Dumbarton v Morton Hamilton v Queen of Sth Livingston v Falkirk Raith v Dundee

3-1 3-1 2-0 0-3 0-0

Championship

I Div

Brechin v Forfar 2-1 East Fife v Arbroath 2-1 Stenhousemuir v Dunfermline4-5 Stranraer v Ayr 1-1

II Div

Annan v Albion Clyde v Queen’s Park Montrose v Berwick Peterhead v Elgin Stirling v East Stirling

1-1

3-0

1-1

2-2 1-3

48

Il-{add, 25 ta’ Awwissu, 2013

Lokali

San Nikola jilqa’ it-tag[sir tal-g[eneb!

Atturi minn Freespirit Acting i[ejju g[al rappre]entazzjoni storika tat-tag[sir tradizzjonali tal-g[eneb fis-Si;;iewi li se ssir fl-ikbar vaska tal-;ebel f’Malta b[ala parti mill-attività Festa G[eneb. L-attività hija organizzata mill-Kunsill Lokali tas-Si;;iewi llum mis-6.00 p.m. ’l quddiem fi Pjazza San Nikola fl-istess lokalità.

Tliet realtajiet Ftit tal-;ranet ilu kont qieg[ed f’wa[da mill-festi li b[alissa qeg[din fl-aqwa tag[hom. F’mument minnhom iltqajt ma’ koppja ]ag[]ug[a. M’g[andhomx iktar minn 35 sena.

Mag[hom kellhom tarbija.

Tarbija ta’ ftit xhur. Din ittarbija kellha karna;;jon skur. Ommha mhix Maltija.

Kellimt lil din il-koppja u qaluli li din it-tabija qieg[da tkun fostered minnhom.

Qaluli li, minkejja ddiffikultajiet li ltaqg[u mag[hom, minkejja llimitazzjonijiet anke finanzjarji tag[hom, minkejja li g[andhom wild tag[hom mi]-]wie;, huma dehrilhom li g[andhom jiffosterjaw lil din it-tarbija. Spjegawli li kieku m’g[amlux hekk din ittabija g[adha f’istitut.

Fhimt l-im[abba li dawn g[andhom g[al din it-tarbija.

Fhimt li fl-istorbju tal-il[na razziti u xenofobija li assistejna g[alih fl-a[[ar ;img[at, hemm min, fis-

skiet, bil-fatti qed jag[mel tant u tant ;id biex itaffi ttbatija ta’ [addie[or.

Lil din il-koppja nsellmilha u ng[idilha grazzi. Grazzi ta’ e]empju li qed tag[tu. Grazzi talli tajtu tifsira konkreta ta’ x’ifisser il-valur ta’ solidarjetà.

Naf ukoll numru ta’ ;enituri li ta’ kuljum jie[du [sieb lil uliedhom li g[andhom xi di]abbiltà.

Ommijiet u missirijiet li g[alihom ma hemmx btajjel.

G[alihom m’hemmx Sibt u {add. G[alihom m’hemmx il-mistrie[ tas-sajf. :enituri

minn Beppe Fenech Adami Vi/i Kap PN {idma tal-Partit

jixxa[[a[ ma’ dawn ilpersuni qatt mhu ;ustifikat.

Li l-Istat iwarrab lil dawn ilpersuni, [afna drabi bla vu/i, g[andu jinkwetana.

L-a[bar ri/enti li tne[[ew mill-Gvern ?entrali parke;;i ri]ervati g[al persuni b’di]abbiltà fil-Belt Valletta turi nuqqas ta’ sensittività.

Affarjiet li jidhru ]g[ar f’g[ajnejn [afna però li jistg[u jo[olqu tbatija g[al tant persuni o[ra.

M’hemmx dubju li wa[da mill-isfidi li g[andu pajji]na hija r-realtà ta’ popolazzjoni ta’ anzjani li dejjem qieg[da

Donnu beda jin]era’ d-diskors li s-sistemi so/jali li g[andna mhumiex aktar sostenibbli ta’ persuni b’di]abbiltà li lejl u nhar jindukraw u jag[tu lakbar attenzjoni lil wild tag[hom, [afna drabi totalment dipendenti fuqhom.

Lil dawn il-;entituri l-Istat u a[na lkoll g[andna lobbligu li nassistuhom.

Nag[tuhom l-a[jar li g[andhom b]onn. Li l-Istat

media•link COMMUNICATIONS

tikber. Hawn g[andna sfidi kbar. Sfidi li ffa//ja b’kura;; il-Partit Nazjonalista fil Gvern.

Ftuh tad-djar g[all-anzjani;

tisbi[, tkabbir u modernizzar ta’ San Vincenz de Paul; ftu[ ta’ /entri ta’ matul il-jum, sptarjiet mill-aqwa bl-aqwa kura u medi/na lkoll b’xejn.

Servizzi mwassla g[and lanzjani f’darhom u [afna aktar.

Però issa x’;ara? Donnu fi ftit ;img[at ta’ Gvern Laburista di;à beda jberraq f’dan il-qasam. Niltaqa’ ma’ anzjani li qaluli li l-medi/ini li sal-lum dejjem [adu ming[ajr problemi mhux qed isibuhom.

Anzjani li kellhom appuntament regolari fl-isptar spi//aw b’appuntamenti m[assra fl-a[[ar sekondi.

F’San Vincenz de Paul saru diversi manuvri politi/i li kissru l-moral tal-istaff dedikat u konsegwenza t’hekk batew l-anzjani.

Donnu beda jin]era’ ddiskors li s-sistemi so/jali li g[andna f’dan il-qasam mhumiex aktar sostenibbli.

Jalla dak kollu li nkiseb millanzjani tag[na tul is-snin ma jintilfix.