In-Nazzjon 26 t'Ottubru 2013

Page 1

Nru 13,575

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013 €0.80 www.maltarightnow.com

Il-Prim Ministru [are; mill-Kunsill Ewropew ming[ajr soluzzjoni Il-Prim Ministru Malti Joseph Muscat [are; mill-Kunsill Ewropew ming[ajr soluzzjonijiet konkreti g[all-isfida tal-immigrazzjoni rregolari. Dan minkejja li fil-jiem li g[addew, Muscat stqarr kemm-il darba li mhux se jo[ro; mill-Kunsill Ewropew ming[ajr soluzzjonijiet konkreti. Issa li l-Kunsill Ewropew ma approvax soluzzjonijiet konkreti, il-Prim Ministru Malti re;a’ qed jilg[ab g[all-[in billi jg[id li se ssir laqg[a o[ra f’Di/embru. Dan juri li l-Prim Ministru Muscat ma rnexxilux jinfluwenza dak li ;ie diskuss fil-Kunsill Ewropew. Dwar dawn l-a[[ar ]viluppi tkellem il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil minn Brussell fejn qed jattendi g[as-Summit tal-Mexxejja talPartit Popolari Ewropew. Simon Busuttul fakkar li lPrim Ministru kien qal li mhux se jitlaq mis-Summit Ewropew jekk mhux se jkollu ri]ultati konkreti. “I]da jiena minn dan is-Summit mhu qed nara assolutament lebda ri]ultati konkreti,” sa[aq Simon Busuttil. Fi Brussell, il-President talKunsill Ewropew Herman Van Rompuy [abbar li meta jer;a’ jiltaqa’ l-Kunsill f’Di/embru li ;ej, ji;ifieri 60 ;urnata o[ra, misten-

Ener;ija

Monopolju mill-;did

Permezz tar-rapport tal-MRA dwar il-proposta ta’ struttura ;dida g[as-suq tal-LPG, ilGvern qed ikun akku]at li ser imur lura g[all-monopolju fiddistribuzzjoni tal-gass. Ara pa;na 2

Politika

Reputazzjoni mhedda

Id-diskussjoniet fi Brussel ma wasslu g[all-ebda soluzzjoni u g[alhekk il-probema se tissokta bil-bi]a li jkomplu jintilfu aktar [ajjiet u pajji]na u Lampedusa ikomplu jilqg[u l-immigranti rregolari

nija ji;u proposti konklu]jonijiet dwar il-[idma tal-Unjoni Ewropea b’rabta mal-immigrazzjoni, konklu]jonijiet, fi kliem Van Rompuy, “ibba]ati fuq ilprin/ipji tal-prevenzjoni, il-protezzjoni u s-solidarjetá. “ Simon Busuttil qal li meta tqabbel dawn il-konklu]jonijiet,

ma’ konklu]jonijiet ta’ Summits li kienu jsiru fis-snin l-img[oddija spe/jalment mill-2008 ‘l hawn issib li l-kliem li ntu]a mhux b’sa[[tu daqs dak li kien jintu]a qabel. B’hekk, wie[ed jista’ jasal g[al konklu]joni li wara dan is-summit, l-Unjoni Ewropea g[ada ma

waslitx g[al soluzzjonijiet dwar kif se tittaffa din il-problema, i]da kollox ;ie pospost g[al Summit ie[or. Minkejja dan, il-Prim Ministru Malti Joseph Muscat, fi Brussell qal li hu estremament kuntent bilprogress li sar fis-Summit.

Il-Partit Nazzjonalista f’konferenza tal-a[barijiet qal li lGvern bil-proposta tal-bejg[ ta/-/ittadinanza se jkisser irreputazzjoni tajba li minnha jgawdi pajji]na. Ara pa;na 3

Bulgarija

Tinstab l-omm

ikompli f’pa;na 5

Sasha Ruseva, membru talkomunita ta]-]ingari mag[rufa b[ala Roma, tippo]a ma’ wa[da minn uliedha fil-belt ta’ Nikolaevo, fil-Bulgarija. Ruseva lbiera[ kienet ikkonfermata b[ala l-omm biolo;ika tattifla misterju]a bl-isem ‘Maria’, Ara pa;na 15


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

2

LOKALI

Kumpanija ordnata t[allas €327,000 f’danni Il-Prim Awla tal-Qorti ?ivili ordnat lill-kumpanija tal-kuntratturi tal-bini C&F ftit aktar minn 327,000 ewro f’danni lil eksimpjegat tag[ha li spi//a jsofri minn di]abilita’ severa tant li spi//a f’si;;u tar-roti. Dan kollu min[abba li lkumpanija injorat g[al kollox ilprassi dwar is-sa[[a u s-sigurtá fuq il-post tax-xog[ol. Il-vittma huwa l-Fran/i] Atef Zarrouk ta’ 43 sena, li ng[ata kumpens ta’ 327,258.50 ewro f’danni wara li l-kumpanija “C&F Building Contractors Ltd”, il-kumpanija ta’ kostruzzjoni li mag[ha huwa kien ja[dem, in]ammet responsabbli ta’in/ident li [allietu b’di]abilita’ b’mod permanenti. L-Im[allef Joseph Azzopardi li quddiemu nstema’ l-ka] sema’ mill-provi kif fit-12 ta’ Awwissu tal-1999, il-vittma kien qed jag[mel xog[ol fuq il-bejt taddar tal-anzjani san Vin/enz de Paule. Il-“Foreman” talkumpanija Roger Spagnol kien assenja xog[ol lil Zarrouck, li hu la kien familjari mieg[u u lanqas kellu l-i/ken idea ta’ kif dan isir. Il-Fran/i] kien impjegat malkumpanija C&F biex ine[[i materjal, inaddaf s-sit ta’ kostruzzjoni u j[allat it-tajn massiment. Madankollu l“Foreman” beda jag[tih xog[ol li skont Zarrouck, Spagnol inniffsu kien jikkusidra perikolu] g[all-[addiema kollha. Kif kien qed ja[dem fuq il-bejt ta’ San Vin/enz de Paule, l-istess bejt /eda, bil-vittma jaqa’ g[oli ta’ madwar sular fejn sofra minn di]abilita’ permanenti u li [allietu f’si;;u tar-roti. Il-vittma, missier ta’ tliet itfal tilef l-impieg tieg[u u kien g[alhekk li beda’ pro/eduri /ivili kontra min kien i[addmu. Mill-provi fil-Qorti rri]ulta li lvittma kien assenjat xog[ol li

normalment kien isir minn tliett persuni. Huwa kien t[alla wa[du biex ikompli x-xog[ol ta’ kostruzzjoni meta ma kien ing[ata l-ebda ta[ri; biex jag[mel dan, u lanqas ing[ata xi tag[mir ta’sigurta’ biex f’ka] ta’ in/ident, kif fil-fatt se[[, huwa jkollu x’jipprote;;ih.

Mill-provi fil-Qorti rri]ulta li l-vittma kien assenjat xog[ol li normalment kien isir minn tliet persuni Mix-xhieda rri]ulta li mhux lewwel darba li Spagnol kien jassenja xog[ol perikolu] lillvittma. Il-“Foreman” lanqas kien konxju x’kienu ir-regolamenti u x’kien hemm mitlub bl-abjad fuq l-iswed fil- “manual” tas-sigurtá u s-sa[[a fuq il-post tax-xog[ol. Il-Qorti qalet li “C&F Building Contractors Ltd” kienet wa[idha responsabbli g[al dan l-in/ident. Il-kumpanija lanqas kienet assenjat uffi/jal dwar is-sa[[a u s-sigurta’ fuq il-post tax-xog[ol fuq is-sit ta’ kostruzzjoni. Kull ma kien jag[mel kien li lill[addiema kien jg[addilhom ]raben u elmi g[as-sigurta’ tag[hom. Meta l-Qorti g[amlet il-kalkoli ta’ kemm kien jaqla’ flus sa l-eta’ tal-pensjoni Atef Zarrouk, u kif issa [ajtu nbidlet mil-lejl g[an-nar min[abba li spi//a f’si;;u tar-roti, ordnat lillkumpanija t[allsu s-somma ta’ 327,258.50 ewro f’danni blimg[ax b’kollox.

Liquigas qalet li dak li qed ji;ri jmur kontra l-mudell ideali g[all-konsumaturi, li jinkludi diversi sistemi ta’ distribuzzjoni, b’kull sistema minnhom tikkompeti biex twassal l-a[jar servizz possibbli

Il-Gvern qed imur lura g[all-monopolju fid-distribuzzjoni tal-gass Permezz tar-rapport tal-MRA dwar il-proposta ta’ struttura ;dida g[as-suq tal-LPG li t[abbret il-biera[, l-awtoritajiet qed jer;g[u jmorru lura g[allmonopolju fid-distribuzzjoni tal-gass g[ax se jkunu qed jasserixxu esklussivita’ territorjali g[ad-distributuri. Dan intqal fi stqarrija millkumpanija Liquigas li g[andha li/enzja biex tqassam i/-/ilindri tal-gass fuq it-territorju Malti kollu, liema li/enzja n[arget mill-Awtorita’ ta’ Malta Dwar ir-Ri]orsi (MRA). Din il-li/enzja kienet rekwi]it importanti g[all-investiment ta’ 25 miljun ewro minn Liquigas f’Malta. Dan l-investiment jinkludi l-bini u l-operat ta’ fa/ilita’ ;dida ta’ [a]na u bbottiljar tal-gass f’Beng[isa, li

ppermetta li jing[alaq l-impjant il-qadim tal-Qajjenza u li dan ikun ]armat. Liquigas qalet li se tiddefendi d-dritt le;ittimu li ]]omm din il-li/enzja. Liquigas qalet li dan imur kontra l-mudell ideali g[all-konsumaturi, li mieg[u taqbel ilLiquigas, li jinkludi diversi sistemi ta’ distribuzzjoni, b’kull sistema minnhom tikkompeti biex twassal l-a[jar servizz possibbli. Liquigas qalet li l-mudell ;did ta’ distribuzzjoni diretta li bdiet t[addem hi fejn konsumaturi j/emplu lill-Call Centre talLiquigas fuq 2165 1661-5 (miftu[ 24 sieg[a kuljum), di;a’ qed jipprovdi diversi benefi//ji, li jinkludu sistema ta’ distribuzzjoni li tara li l-konsumaturi ikollhom servizz f’[in konven-

jenti u bi prezz normali u korrett. Il-proposta tal-MRA se tkun qed twaqqaf dan is-servizz effi/jenti g[all-konsumaturi Maltin. Das-servizz hu ta’ g[ajnuna kbira g[all-anzjani u g[al dawk li qed jg[ixu f’zoni periferali. Din is-sistema ;dida ta’ distribuzzjoni qed tit[addem ming[ajr ma waqqfet is-sistema ‘door-to-door’ tad-distributuri lo[ra. Liquigas, qalet li dan qed jikkompeti mas-sistema e]istenti ta’ distribuzzjoni u di;a’ wera li hu effettiv biex id-distributuri e]istenti jtejbu l-livelli ta’ servizz tag[hom. Rigward l-a[bar tal-MRA dwar ir-riforma tal-istruttura tassuq, Liquigas Malta Ltd qalet li se tkun qed te]amina fid-dettall limplikazzjonijiet legali, kummer/jali u so/jali tag[ha.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

3

LOKALI

Il-bejg[ ta/-/ittadinanza jista’ jkisser ir-reputazzjoni ta’ pajji]na Il-Gvern qed jissogra li bil-proposta tal-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija bl-ir[is, ikisser is-serjeta` u r-reputazzjoni tajba ta’ pajji]na. Minkejja l-appelli talOppo]izzjoni u tas-settur tasservizzi finanzjarji, l-Gvern ma jrid ibiddel xejn mill-proposta tieg[u u jrid li sa nhar l-Erbg[a li ;ej tg[addi l-li;i mill-Parlament. Mario de Marco, il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista g[all{idma fil-Parlament, qal dan ilbiera[ waqt konferenza tala[barijiet fid-Dar ?entrali talPartit. {adu sehem ukoll Jason Azzopardi, ix-Shadow Minister dwar l-Intern u s-Sigurta` Nazzjonali u Helga Ellul, kandidata g[all-elezzjonijiet talParlament Ewropew. Mario de Marco qal li l-Prim Ministru Joseph Muscat fil-jiem li ;ejjin se jkun qed jippromwovi l-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija waqt konferenza f’Miami li g[alija se jattendu rappre]entanti minn St Kitts, minn Antigwa u mill-Bermuda, pajji]i millKaribew. Il-Vi/i Kap tal-PN qal li l-ebda pajji] fl-UE m’g[andu skema b[alma qed jipproponi l-Gvern Malti imma huma biss ftit pajji]i fil-Karibew li jbieg[u i/-cittadinanza b[alma jrid il-Gvern Malti. Mario de Marco qal li hu inkwetanti u ta’ kunflitt ta’ inter-

ess li l-kumpanija Henley & Partners se tkun qed tippromwovi l-iskema u se tkun responsabbli mid-due diligence. Hu qal li waqt laqg[a li kellu mas-Segretarju Parlamentari Edward Zammit Lewis dan ikkonferma li Henley & Partners se ting[ata commission fuq kull applikazzjoni li tkun approvata. Mhux mag[ruf kemm hi din il-commission g[ax ilGvern ma ippubblikax id-dettalji tal-ftehim imma normalment din tkun bejn 15 u 20 fil-mija tadd[ul. Il-Vi/i Kap tal-PN qal li waqt laqg[a li saret mal-kumpanija li se tmexxi l-iskema saret enfasi dwar il-b]onn li l-affarijiet ikunu /ari u li jkun hemm konsultazzjoni, imma l-kelliema talkumpanija qalu li l-Gvern irid li l-li;i tg[addi malajr. Hu staqsa g[aliex din l-g[a;;la kollha minna[a tal-Gvern. Mario de Marco qal li mhux minnu li l-iskema hi marbuta mal-investiment g[ax din hi ma[suba biss biex il-Gvern ida[[al il-flus. Hu qal li d-d[ul g[al pajji] ji;i mill-investiment u mill-[olqien tax-xog[ol imma ssitwazzjoni f’pajji]na sejra lura hekk kif /ifri ma[ru;a millUffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika turi li r-rata tal-qg[ad f’Settembru ]diedet bi 13 filmija.

Il-Konferenza tal-a[barijiet kienet indirizzata mill-Vi/i Kap tal-PN Mario de Marco, mill-Kelliem tal-Oppo]izzjoni dwar l-Intern u s-Sigurta` Nazzjonali Jason Azzopardi u l-kandidat g[all-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew Helga Ellul

Jason Azzopardi qal li lMinistru g[all-Intern u s-Sigurta` Nazzjonali qed jing[ata poteri u deskrizzjoni vasta dwar din liskema tant li jista’ jag[ti //ittadinanza lil kull appikant u dan m’g[andux ikun. Hu qal li mhux sew li l-ismijiet ta’ min jixtri /-/ittadinanza jin]ammu sigrieti u [add ma jkun jista’ jag[mel skrutinju. Hu spjega li pajji]na irnexxielu jibni ekonomija ibba]ata fuq is-setturi talfarma/ewtika, tat-turi]mu, talmanutenzjoni tal-ajruplani, talonline gaming u s-servizzi finanzjarji u g[alhekk m’g[andux b]onn skema b[al din. L-iskema kif proposta mill-

Kunflitt ta’ interess li l-kumpanija Henley & Partners se tkun qed tippromwovi l-iskema u se tkun responsabbli mid-due diligence Gvern qed tbig[ i/-/ittadinanza bir-ribass u hu ]ball li qed tkun ]valutata /-/ittadinanza Maltija. Jason Azzopardi qal li hi biss il-kumpanija Henley & Partners li se jkollha d-dritt esklussiv dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija u hemm multa ta’ 20,000 ewro g[al kull min jipprova jinda[al fl-iskema. Helga Ellul qalet li biex kisbet id-dritt g[al-

passaport Malti, hi ;abet investiment ta’ miljuni ta’ ewro kull sena lejn Malta u impjegat mijiet ta’ Maltin. Barra minn hekk hi mi]]ew;a Malti. Hi qalet li g[alhekk il-passaport Malti m’g[andux ikun passaport ta’ konvenjenza biex il-Gvern ida[[al il-flus, imma jrid ikun hemm it-trasparenza u jkun marbut mal-investiment.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

4

LOKALI

Il-U{M ippre]entat il-proposti tag[ha g[all-ba;it

Id-delegazzjoni ta]-]g[a]ag[ fosthom Kevin Plumpton li g[amlu l-vja;; lejn Lampedusa u lura

Il-prijorità g[andha tkun ir-rispett lejn id-drittijiet ta’ kull persuna

Il-prijorita ta’ kull politiku, policy jew istituzzjoni politika g[andha tkun dik li tirrispetta ddritt fundamentali ta’ kull persuna, ming[ajr pre;udizzju fuq ir-razza jew i/-/ittadinanza. Kien dan il-messa;; ta’ Kevin Plumpton, Kandidat g[allParlament Ewropew fl-elezzjonijiet ta’ Mejju li ;ej, u President talM}PN, li flimkien mal-President tal-YEPP, il-Ferg[a ta]-}g[a]ag[ tal-Partit Popolari Ewropew Konstantinos Kyranakis millGrecja, u l-Vi/i President Riccardo Pozzi mill-Italja rritorna minn vja;; ta’ 28 sieg[a b’dg[ajsa lejn u lura minn Lampedusa fejn g[amlu l-vja;; li jesperjenzaw l-immigranti, u r-realtajiet ta’ din il-g]ira. F’konferenza tal-a[barijiet kon;unta barra /-/entru ta’ detenzjoni ta’ {al Safi, Kevin Plumton spjega li f’Lampedusa esperjenzaw sitwazzjoni differenti minn Malta. Dan peress li minn Lampedusa, tlett’ijiem mill-wasla tag[hom, limmigranti jitmexxew lejn Sqallija. G[alhekk, Lampedusa tesperjenza iktar problemi ta’ emer;enza milli problemi fit-tul b[al fil-ka] ta’ Malta. Konstantinos Kyranakis fisser li l-a[[ar tra;edji fil-Mediterran

wasslu g[all-ewwel pass biex jitqajjem dibattitu fost l-istituzzjonijiet Ewropej. Semma kif b[alissa qed tin[oloq sitwazzjoni nkwetanti fejn qed ti]died ilmibg[eda lejn l-immigranti u lpartiti populisti qed jie[du vanta;; mis-sitwazzjoni. G[alhekk appella lill-Unjoni Ewropea biex tie[u azzjoni mmedjata.

Protesta pa/ifika kontra l-in;ustizzja tat-traffikar tal-bnedmin Min-na[a tieg[u, Riccardo Pozzi semma kif l-Unjoni Ewropea trid tifhem li l-Italja u Malta g[addejjin minn sitwazzjoni diffi/li u trid tie[u azzjoni biex twassal messa;; li tinsab qrib il-popli. F’Lampedusa, id-delegazzjoni kellha laqg[a mad-Deputat Sindku tal-g]ira u weg[du li permezz tal-g[aqdiet rispettivi se jkunu qed jag[mlu pressjoni fuq il-Ministri responsabbli millimmigrazzjoni fit-28 stat membru

tal-Unjoni Ewropea biex ji]guraw li mill-kliem, issa verament ng[addu g[all-fatti. Filfatt, minn Lampedusa d-delegazzjoni bag[tet ittra lill-ministri tal-istati membri li fiha titlob g[al azzjoni immedjata effettiva u konkreta fil-;lieda kontra limmigrazzjoni illegali. Waqt li fakkret it-tra;edja tat-3 t’Ottubru fejn 260 persuna g[erqu barra Lampedusa tra;edja segwita minn o[ra ftit tal-jiem wara - id-delegazzjoni ddeskriviet il-vja;; lejn Lampedusa b[ala vja;; simboliku u protesta pa/ifika kontra lin;ustizzja tat-traffikar tal-bnedmin. Fl-ittra, id-delegazzjoni appellat biex tissa[[a[ il-missjoni talFrontex bl-g[an li ji;u protetti lfrontieri tal-Mediterran u b’hekk jitnaqqsu l-imwiet ta’ persuni inno/enti. Id-delegazzjoni, mmexxija minn Kevin Plumpton, talbet ukoll li ssir revi]joni tal-ba;it talUnjoni Ewropea g[all-perjodu bejn l-2014 u l-2020 biex ji]diedu l-fondi allokati g[all-pajji]i li jmissu mal-Mediterran biex ikunu jistg[u jindirizzaw id-diffikultajiet relatati mal-immigrazzjoni.

Il-Union {addiema Mag[qudin (U{M) ippre]entat il-proposti tag[ha g[all-Bagit 2014 waqt konferenza tal-a[barijiet, bis-Segretarju :enerali Josef Vella jis[aq li l-union se tkompli tindirizza l-[ti;iet fis-suq taxxog[ol. Dan filwaqt li l-;ustizzja so/jali tibqa’ tkun assigurata filfaxex kollha tas-so/jeta’. Il-U{M qed tibba]a l-proposti tag[ha fuq sitt punti u wara ttnedija tad-dokument tag[ha Jobs Plus. Is-Segretarju :enerali tal-U{M tkellem dwar il-kriterji importanti li l-union se tkun qed tis[aq fuqhom qabel mal-ba;it jitressaq mill-Gvern filParlament fl-4 ta’ Novembru. Josef Vella stqarr li l-union qed tappella lill-Gvern biex ilpersuna li l-iktar g[andha paga fil-familja, tibqa’ t[allas it-taxxi skont il-komputazzjoni kon;unta. Dan meta r-ra;el jew il-mara jid[ol jew tid[ol f’impjieg part-time u jaqla’ jew taqla’ paga minima. Il-U{M qed tirrakomanda li ssir bidla fis-sistema tal-welfare fejn il-qg[ad ma jibqax jikkalpesta lill-benefi/jarji li jqattg[u [ajjithom fuq ilbenefi/ji. Dan jista’ jista’ jsir permezz ta’ sistema, fejn dawk in-nies li kienu qieg[da u li issa qed ja[dmu, jaqtg[u mill-benefi/ji so/jali bil-mod fuq numru ta’ snin, minflok jieqfu jir/ievu lbenefi/ji f’daqqa. Sabiex il-benefi/jarji so/jali bit-tfal ikunu m[e;;a ja[dmu, ilU{M qed tipproponi l-introduzzjoni ta’ ¤900 g[al kull wild b[ala benefi//ju li jit[allas lil dawk kollha li jir/ievu paga minima. Ma tonqosx ir-riforma fil-pensjonijiet, u l-U{M qed t[e;;e; lill-Gvern biex jie[u azzjoni serja u qed tirrakkomanda lill-

imsie[ba so/jali biex jie[du lazzjonijiet ne/essarji dwar irriforma ur;enti fil-pensjonijiet. Fin-nuqqas ta’ azzjonijiet konkreti, sostna Josef Vella, wie[ed jistaqsi dwar is-sostenibbilta’ tal-Ewwel Pilastru. Minna[a l-o[ra, jekk it-Tieni Pilastru fir-riforma ma jkunx le;islat, hemm ir-riskju li g[al [afna pensjonanti, l-pensjoni s[i[a ma tkunx g[a]la. Il-U{M hi favur li kull kisba mill-produttivita’ g[andha titwarrab biex tiffinanzja t-Tieni Pilastru milli ji]diedu l-pagi jew il-profitti g[oljin. G[aldaqstant, il-union qed titlob lill-Gvern biex jikkunsidra d-d[ul, bil-mod, talPensjoni Minima Nazzjonali Garantita. Ir-raba’ punt imressaq millU{M hu dak li jolqot lillKoperattivi. Il-union qed tipproponi, fost o[rajn, revi]joni tarregolamenti marbutin mal-Fond ?entrali tal-Koperattivi, li jkunu pari passu mal-i]viluppi kurrenti fis-settur. Dwar l-ambjent, il-Union {addiema Mag[qudin qed tirrakkomanda l-estensjoni ta’ sussidji fuq il-pannelli foto-voltajici, is-solar water heaters u materjal ta’ insulazzjoni fil-bini. Barra minn hekk, il-U{M qed tirrakkomanda l-introduzzjoni ta’ rebate fuq l-appliances li ma ja[lux. Madankollu, il-U{M qed t[e;;e; lill-Gvern biex jimpenja ru[u li fil-Ba;it g[as-sena ddie[la, il-Fondi g[as-So/jeta’ ?ivili jkunu disponibbli matul issnin li ;ejjin. Intant, wara l-pre]entazzjoni ta’ dawn il-proposti lill-MCESD, is-Segretarju Generali Josef Vella [abbar li l-U{M se tkun qed tressaq dawn ir-rakkomandazzjonijiet lill-Gvern nhar itTnejn li ;ej.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

5

LOKALI

Bil-forza tar-ra;uni biss li pajji]na jista’ jikkonvin/i minn pa;na 1

Dan kuntrarju g[al dak li qal fil-jiem li g[addew fejn il-Prim Ministru stqarr ripetutament li mhux se jo[ro; mill-Kunsill Ewropew ming[ajr soluzzjonijiet konkreti. Simon Busuttil sa[aq li linqas [a;a li kien qed jistenna minn dan is-Summit hu li l-Prim Ministru ji;i lura b’impenn /ar ta’ kemm pajji]i o[ra Ewropej se jie[du immigranti minn Malta. “Ta[t amministrazzjoni Nazzjonalista kienu ttie[du 700, u konna ni;u kritikati li ma ttie[dux bi]]ejjed. Issa il-Prim Minsitru lanqas irnexxielu j;ib impenn biex jittie[ed immigrant wie[ed minn Malta,” qal Simon Busuttil. Fi Brussell, Muscat qal ukoll li jekk f’Di/embru ma jittie[dux d-de/i]jonijiet, se jie[u lazzjonijiet kollha ne/essarji biex jipprote;i l-interess nazzjonali. Madankollu, mistoqsi biex jg[id x’azzjonijiet kellu f’mo[[u, l-Prim Ministru qal li se jkun qed jistenna sa Di/embru.

Minn Brussell, Simon Busuttil esprima d-dispja/ir tieg[u g[allfatt li Joseph Muscat lanqas irnexxielu jikkonvin/i lillMexxejja Ewropej biex jitkompla l-programm Eurema, programm li permezz tieg[u numru ta’ immigranti rregolari kienu minn Malta jittie[du lejn pajji]i Ewropej. Dan il-programm issa jinsab wieqaf. “A[na konna ni;u kritikati li ma tti[dux bi]]ejjed. Minflok, qed naraw li l-uniku programm li kien qed jg[in konkretament lil Malta billi jie[u immigranti minn Malta lejn pajji]i o[ra talUnjoni Ewropea, lanqas biss tkompla.” Fi stqarrija, il-Partit Nazzjonalista qal li dak li se[[ fi Brussell fl-a[[ar sig[at wera kif it-tisbit tas-saqajn tal-Prim Ministru Muscat ma jwasslu g[all-ebda soluzzjoni konkreta. Hu biss bis-sa[[a talperswa]joni u bil-forza tarra;uni li pajji]na jista’ jikkonvin/i lill-membri l-o[ra talUnjoni Ewropea biex jie[du azzjoni konkreta fuq l-immigrazzjoni rregolari.

Ikompli l-massakru ta’ tajr protett Ikompli l-massakru u l-qtil illegali ta’ tajr protett hekk kif minbarra t-12-il ajkla li nqatlu minn nhar l-Erbg[a li g[addew, il-biera[ filg[odu inqatlu ]ew; ajkli o[ra. B’kollox minn nhar l-Erbg[a dehru jittajru fuq pajji]na aktar minn 50 ajkla imma minnhom di;a’ inqatlu 14 u ajkla o[ra kienet feruta u issa se tintbag[at Sqallija biex ting[ata l-kura. Fi stqarrija, BirdLife Malta

qalet li voluntieri tag[ha kienu xhieda tal-qtil ta’ ajkla filBuskett il-biera[ filg[odu u anke dan l-in/ident kien iffilmjat. Ajkla o[ra instabet feruta millpubbliku fl-in[awi tar-Rabat imma aktar tard din mietet. Birdlife Malta qalet li ma tafx kemm se jinqatel aktar tajr protett sakemm il-Gvern u l-g[aqdiet tal-ka//aturi ja//ettaw il-fatt li dawn l-in/identi huma parti minn probelma ferm akbar ta’

ka//aturi li g[alihom il-ksur talli;i ma jfisser xejn. BirdLife Malta qalet li kienet mistag[;ba bl-istqarrija tasSegretarju Parlamentari Roderick Galdes li l-ka//a illegali hi ta[t kontroll. Birdlfe qalet li l-prijorita` ta’ Roderick Galdes mhix il-[arsien tat-tajr u t-tmiem tal-ka//a illegali, imma t-twettiq tal-weg[da elettorali lil ka//aturi li dan id-delizzju jkun im[ares akkost ta’ kollox.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

6

LOKALI

L-ekonomija mhix qed to[loq xog[ol

Il-Moviment Nisa Partit Nazzjonalista, fi stqarrija, esprima t-t[assib tieg[u wara li [ar;u l-a[[ar statisti/i mill-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika fejn g[al darba o[ra, b[al kif ilu ji;ri g[al xhur s[a[, wie[ed wara lie[or, meta mqabbla mas-sena li g[addiet in-numru ta’ nies bla xog[ol ]diedu b’851, li tfisser ]ieda ta’ 13.6%, waqt li nies ifittxu x-xog[ol ]diedu b’750. Komplessivament il-qg[ad ]died kwa]i b’11% f’Malta u b’10% f’G[awdex.

Il-poplu Malti qed jistenna pjanijiet ta’ Gvern serju

O;;etti stori/i li jinsabu fi/-?entru tal-vi]itaturi tal-:gantija

Inawgurat il-pro;ett tal-:gantija f’G[awdex Pro;ett li beda fl-2009 bl-appo;; ta’ fondi Ewropej Dawk kollha li se j]uru t-tempji tal-;gantija f’G[awdex issa se jkollhom l-opportunità jgawdu minn pro;ett ;did li se jkun qed joffri esperjenza ;dida g[al madwar 200,000 vi]itatur li ta’ kull sena j]uru dan it-tempju li g[andu ‘l fuq minn 5600 sena. Il-pro;ett, li kien mibdi fi ]mien amministrazzjoni mmexxija mill-Gvern Nazzjonalista, sar b’finanzjament ta’ 2.7 miljun ewro mill-Fond Ewropew g[all-I]vilupp Re;jonali parti mill-Assi ta’ Prijorità 2, promozzjoni ta’ Turi]mu Sostenibbli. Il-pro;ett mistenni jsa[[a[ il-prodott turistiku f’G[awdex. Fid-diskors tieg[u waqt l-

inawgurazzjoni tal-pro;ett, i/Chairman ta’ Heritage Malta John Buttigieg qal li g[all-ewwel darba fl-istorja, it-Tempji tal;gantija saru a//essibbli g[al kul[add filwaqt li /-/entru talvi]itaturi huwa mg[ammar ukoll b’fa/ilitajiet ta’ interpretazzjoni u fa/iltajiet edukattivi li jag[mluha iktar fa/li g[all-vi]itaturi biex japprezzaw dan il-wirt dinji. Il-pro;ett kien inawgurat millMinistru g[at-Turi]mu Karmenu Vella u mis-Segretarju Parlamentari g[all-Kultura u lGvern Lokali Jose Herrera filpre]enza tal-President ta’ Malta George Abela. Il-Ministru Vella spjega li dan il-pro;ett ra l-bidu tieg[u fl-2009

It-Tempji tal-:gantija saru a//essibbli g[al kul[add filwaqt li /-/entru tal-vi]itaturi huwa mg[ammar ukoll b’fa/ilitajiet ta’ interpretazzjoni u edukattivi wara li kienu assigurati l-fondi u spjega li dan il-pro;ett g[andu jg[in fil-promozzjoni tas-sostenibilità tat-turi]mu. Saru wkoll diskorsi mis-Segretarju Parlamentari g[all-Kultura u Gvern Lokali Jose Herrera u sSegretarju Parlamentari g[allFondi Ewropej Ian Borg.

Dan il - pro;ett qed ikun inawgurat f ’ g[eluq l - g[axar sena mit-twaqqif ta’ Heritage Malta li b[alissa qed ta[dem fuq kullana ta’ pro;etti b[al pro;etti fit - Tempji ta ’ [al Tarxien, il-katakombi ta’ San Pawl u r-restawr estensiv ta’ Sant An;lu.

Il-MNPN qal li dawn il-figuri juru bi/-/ar li l-ekonomija tag[na mhux qed ti;;enera xog[ol b[al qabel u dan hu frott ta’ tmexxija [a]ina ta’ Gvern li tilef il-kontroll tas-sitwazzjoni tal-qg[ad. Kumpanniji u fabbriki qed isibu ru[hom f’diffikultajiet li qed iwasslu g[al t[assib serju g[all[addiema u x-xog[ol tag[hom. Il-MNPN g[amel appell lillGvern biex f’dan il-budget jittie[du passi mill-aktar fis possibbli biex ting[ata g[ajnuna lil dawn il-kumpanniji u fabbriki, kif ukoll titfassal strate;ija serja u jitwettqu pjanijiet konkreti ta’ kif jin[oloq aktar xog[ol. ]gur li dak li qed jipprova jag[mel il-Ministru tal-Finanzi, ji;ifieri li ja[bi din listatistika mill-poplu mhux issoluzzjoni, sostna l-Moviment. Fl-a[[arnett, il-MNPN qal li lpoplu Malti qed jistenna millbudget pjanijiet ta’ Gvern serju li kapa/i jiggverna, jo[loq ixxog[ol u jsib is-soluzzjonijiet g[all-problemi u mhux sorpri]i.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

7

ANALI}I

Quid est veritas^ Le[en G[awdex

X’inhi l-verità hi b’din is-sentenza li xtaqt nifta[ dan l-artiklu ta’ tag[rif dwar ;rajjiet kurrenti li se[[ew fil-g]ira G[awdxija fla[[ar ;img[a. Propju t-titlu ta’ dan l-artiklu [abbel ras bosta f’dawn l-a[[ar ]ew; millenja blewwel vittma tkun dik ta’ Ponzu Pilatu li meta ;ie iffa//jat b’din id-dikjarazzjoni ta’ Gesú Kristu, ikkonfonda ru[u mhux bil-ftit. Na[seb li huma bosta l-G[awdxin li jinsabu konfu]i minn dak li qed jag[mel il-Gvern ta’ Joseph Muscat f’G[awdex u qed i[abblu rashom dwar x’inhi l-verità. Fejn hu Muscat^

Jidher li dan il-Gvern ;did Laburista, li tant g[ajjat li se jkun progressiv u moderat qabel la[[ar elezzjoni; ma jafx fejn se jag[ti rasu u tifel totalment ilboxxla fejn jid[lu l-affarijiet ta’ G[awdex. Qed ng[id dan wara li fl-artikli pre/edenti di;à g[idtilkom kif fl-isptar ;enerali ta’ G[awdex ing[alaq il-blood donation unit; qed isiru pjani sabiex jing[alaq i/-/entru tassa[[a f’Victoria; u issa sa[ansitra ;ie ridott ukoll is-servizz talECG minn wie[ed ta’ 12-il sieg[a kuljum g[al dak ta’ sitt sig[at kuljum – ji;ifieri tnaqqas bin-nofs. Hu skandalu] kif minkejja li jien stedint lill-Ministru tasSa[[a Godfrey Farrugia sabiex jag[ti spejgazzjoni ta’ dan kollu, baqa’ fil-muta. Allura nistaqsi fejn hu Muscat li tant wieg[ed li l-G[awdxin se jkollhom kollox f’G[awdex stess tant li fiddiskussjoni qabel l-elezzjoni ta[t it- tinda ;ewwa G[awdex stess, qal li dawk pre]enti biex jg[ollu jdejhom [alli jkollna x-xog[ol f’G[awdex. Na[seb li dawn id-domandi huma le;ittimi u l-poplu G[awdxi g[andu jing[ata risposta, jekk mhux ming[and Farrugia ming[and Muscat stess. Jidher li fl-a[[ar ]viluppi dwar is-servizz tal-ECG, dan ;ie ridott min[abba li ECG technician, /ertu Christian Abela, ;ie trasferit missezzjoni u ;ie misluf lis-segretarjat privat tal-Ministru Anton Refalo, u allura ma kienx fadal bi]]ejjed staff g[ax-shifts kollha. Irrid nispjega li dan is-servizz jing[ata lil dawk il-persuni li jkollhom xi problemi fil-qalb u g[alhekk hu wiehed tassew essenzjali fi Sptar :enerali. Nittama li l-affarijiet ma jkomplux jidde;eraw u nav]a lil Muscat u lil Farrugia sabiex ma jkomplux jilag[bu mas-sa[[a tag[na l-G[awdxin u jie[du l-

Is-sa[[a u l-edukazzjoni spi//aw ta[t il-kontroll tal-Ministri Godfrey Farrugia u Evarist Bartolo, bil-Ministru Anton Refalo jista’ jitqies b[ala ministru ming[ajr portafoll

passi me[tiega sabiex dawn isservizzi jkomplu jing[ataw kif kienu qabel. Informazzjoni [a]ina jew irid iqarraq Matul din il-;img[a l-Prim Ministru laqqa’ lill-Kunsill Re;jonali g[al G[awdex fil-bini ta’ Kastilja, u b’[afna pompa fta[ar li kien hemm [afna operaturi li wrew interess fil-bini ta’

cruise liner terminal u yacht marina f’G[awdex. Minkejja dan kollu, b[as-soltu ma ng[atawx aktar dettalji ta’ min huma dawn l-operaturi u bil-wisq nib]a’ li daqt jo[ro; xi isem ta’ kumpanija o[ra tal-Gvern komunista ?ini]. Nittamaw li din id-darba ma tkunx kumpanija black listed mill-Bank Dinji b[alma hi dik li qeg[da tag[mel l-istudju tal-pont bejn Malta u G[awdex. Muscat g[al darb’o[ra re;a’ g[amel u]u mill-okka]joni sabiex jattakka l-Gvern pre/edenti u l-partit talOppozizzjoni meta qal li mhux minnu li kien hemm fondi tal-EU assenjati sabiex isir studju dwar mina ta[t l-art bejn i]-]ew; g]ejjer Maltin. Mir-ri/erka li g[amilt, jidher li din hi falsità u li l-istudju tal-prefeasibility study di;à ;ie m[allas mill-fondi tal-UE. Tassew li lPrim Ministru tag[na lkoll, jew g[andu min jag[tih l-informazzjoni [a]ina dwar G[awdex, jew inkella ag[ar minnhekk irid iqarrar bina l-G[awdxin. Wie[ed ma jistax jifhem kif seta’ [a ]ball daqshekk o[xon meta g[andu daqshekk konsulenti fil-Ministeru g[al G[awdex im[allsin tajjeb, jew forsi ;ara hekk g[ax wie[ed minnhom ri/entement kien [are; bil-leave wara ;lieda tajba fil-Ministeru

Fejn hu Muscat li tant wieg[ed li G[awdxin se jkollhom kollox f’G[awdex stess g[al G[awdex! Nittamaw li din id-darba jkun hawn ministru jew xi kelliem governattiv li jag[ti risposta dwar dan kollu. F’dan il-kuntest il-President tal-Kunsill Regjonali g[al G[awdex, Michael Grech, propju fl-istess laqg[a esprima t-t[assib tieg[u dwar it-twettiq tal-weg[di elettorali tal-Partit Laburista fejn jid[ol G[awdex. G[awdex f’raqda twila Jidher li f’dawn l-a[[ar xhur G[awdex da[al f’raqda twila, u

se jkollu jistenna mhux ftit biex iqum. Is-sens ta’ telqa u nuqqas ta’ fidu/ja fil-futur qed iwassal biex G[awdex ikompli ji;i i]olat mill-kumplament tal-pajji] Malta u tal-Ewropa. Is-sistema ta’ [akma kolonja li twaqqfet fi ftit xhur, hi xi [a;a impressjonanti. Bi]]ejjed insemmu kif issa[[a u l-edukazzjoni spi//aw ta[t il-kontroll tal-Ministri Godfrey Farrugia u Evarist Bartolo, bil-Ministru g[al G[awdex Anton Refalo jista’ jitqies b[ala ministru ming[ajr portafoll! Nistaqsi lil Muscat x’inhuma lpjani tieg[u dwar l-awtonomija le;ittima ta’ G[awdex sabiex inkunu a[na stess li mmexxu laktar affarijiet essenzjali li jaffettwaw il-[ajja tag[na ta’ kuljum. Fil-fehma tieg[i hu dritt fundamentali ta’ kull /ittadin li jkollu a//ess g[al kull servizz offrut mill-Gvern, aktar u aktar meta dan is-servizz ikun wie[ed

relatat mas-sa[[a u l-edukazzjoni tat-tfal tag[na. Gvern bla pjan g[ax-xog[ol g[all-G[awdxin Ix-xog[ol hu wkoll dritt fundamentali u fejn jid[ol G[awdex. Jidher li dan il-Gvern Laburista lanqas biss g[andu pjan ta’ [olqien ta’ impjiegi ;odda f’G[awdex stess. Jien nixtieq

nissu;;erixxi lil Muscat sabiex is-soluzzjonijiet dwar G[awdex i[alli lilna l-G[awdxin stess insibuhom, u dan billi jag[ti aktar sa[[a lir-rappre]entati eletti demokratikament mill-G[awdxin stess. Na[seb li b[ali kull G[awdxi jixtieq jara lil art twelidu tkun post a[jar milli hu llum! Nistaqsi g[aliex ma ji;ix elett kunsill re;jonali awtonomu g[al G[awdex b’setg[a li jidde/iedi [afna mill-affarijiet essezjali li jaffetwtaw il-[ajja tag[na ta’ kuljum? Jew bil-paroli ng[idu mod u minn wara nag[mlu mod ie[or? X’inhi l-verità Dottor Muscat? {idma mill-Kunsill ta]-}ebbu;

Fuq tema o[ra nixtieq nag[laq dan l-artiklu billi nwassal tag[rif dwar il-[idma tal-Kunsill Lokali ta]-}ebbu; G[awdex. Dan ilkunsill [a bosta inizjattivi biex ikompli jsebba[ id-dehra u sservizzi tal-lokal tieg[u. Propju dan l-a[[ar il-Kunsill nieda pjan fejn inbidlu diversi servizzi

f’toroq residenzjali u ng[ataw lasfaltar. Dawn jinkludu Triq ilPonta, Triq il-Madonna ta/-?i/ri u Triq G[ajn M[el[el. Sar pro;ett ta’ tisbie[ fi Triq il-Puni/i permezz tal-irran;ar ta’ belveder biex issa wie[ed jista’ jgawdi wa[da mill-isba[ veduti li ssib ;ewwa l-g]ra pittoreska ta’ G[awdex. Pro;ett ie[or li sar mil-Kunsill Lokali ta]-}ebbug hu dak ;ewwa l-bajja ferm popolari ta’ Marsaforn, li taqa’ ta[t ir-responsabbiltà ta’ dan il-Kunsill; fejn inbidlu l-bankini kollha ta’ Triq il-Qbajjar biex b’hekk il-bankini issa ;ew kollha livell wie[ed u saru wkoll a//essibbli g[al nies bi b]onnijiet spe/jali. Sar ukoll tisbie[ fi Triq Sant Indrija, li hi t-triq fejn tinsab liskola primarja tar-ra[al. Apparti dawn il-pro;etti ta’ infrastruttura, il-Kunsill jorganizza [ar;iet regolari lejn Malta u postijiet o[rajn ta’ interess f’G[awdex g[al anzjani, kif ukoll matul iljiem s[an ta’ tas-sajf bdew ji;u organizzati attivitajiet g[at-tfal fosthom mawra ta’ divertiment f’Marsalforn. Dan kollu qed ise[[ permezz ta’ [afna dedikazzjoni misSindku Nicky Saliba u s[abu lkunsilliera kollha. Ta’ min jag[millhom kura;; biex ikomplu dejjem ja[dmu fl-interess tallokalità tag[hom, filwaqt li ng[idilhom proset g[all-[idma di;à mwettqa minnhom. Jien ma fadalli xejn g[ajr li g[al darba o[ra nirrigrazzjakom tal-[in tag[kom filwaqt li nittama li sa b[al-lum ;img[a jkollna aktar tag[rif dwar dak li qed ise[[ f’G[awdex minn na[a talGvern progressiv u moderat. Sa dakinhar insellmilkom. lehenghawdex@gmail.com


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

8

OPINJONI

Ng[odduha b’wa[da! Hemm fra]i qasira bi lsienna li normalment ng[iduha lil xi [add li jkun [eles bi ]brixx minn xi sitwazzjoni kerha, perikolu]a g[al [ajtu, g[al sa[[tu jew g[al ;idu: “G[oddha b’wa[da!” Na[seb li f’dawn il-jiem, a[na lkoll li n[obbu l-[ajja u li nemmnu li g[andna niddefendu l-[ajja ta’ kull bniedem mill-;uf, millewwel mument tal-e]istenza tieg[u, nistg[u nie[du nifs qawwi u ng[idu “Ng[odduha b’wa[da!” 351 kontra 319 Bi 351 vot favur, fosthom dawk tal-Ewroparlamentari Maltin, u 319 kontra, il-Parlament Ewropew

ivvota biex ma ja//ettax rapport ma[dum u mbuttat millInternational Planned Parenthood Federation, organizzazzjoni li g[andha ri]orsi kbar u ta[dem b’mod aggressiv biex tmexxi ’l quddiem madwar id-dinja la;enda abortista u kontra/ettiva. Ir-rapport, li ;ie ppre]entat mill-Portugi]a Edite Estrela li tirrappre]enta l-Alleanza Progressiva tas-So/jalisti u d-

Demokrati/i, fost [afna klawsoli kien qed jitlob li l-abort bla ebda xkiel ji;i rikonoxxut b[ala dritt naturali. U dan b’mod spe/jali f’pajji]i fejn g[adu ma je]istix dan id-“dritt” qerried (b[al Malta), u f’pajji]i fejn hemm restrizzjonijiet kbar fuq il-prattika tieg[u (b[all-Irlanda u l-Polonja). Il-kappa u t-tabella tat-tolleranza Mhux hekk biss: f’e]empju /ar ta’ kemm jafu jkunu intolleranti dawk li jilbsu l-kappa u ttabella tat-tolleranza, din ir-

ri]oluzzjoni kienet ukoll sejra tattakka d-dritt ta’ tobba, infermiera u staff aw]iljarju li jastjenu milli jwettqu l-abort g[al ra;unijiet ta’ kuxjenza. Din tissejja[ il - conscien tious objection clause u s’issa dejjem kienet meqjusa sagrosanta u m[arsa minn diversi ftehim internazzjonali. Imma evidentement, dawk li lanqas il - [ajja ma jistmaw mhux se jqisu l - kuxjenza

kriterju jitqies dan il-“b]onn” mhuwiex /ar; forsi b’roster, b[all - ispi]eriji li jift[u fil {dud u l-festi? Kontroversja o[ra

Dun Brendan M. Gatt brendissimo@gmail.com

b[ala sagrosanta! Skont ir-rapport, il-klawsola tal-kuxjenza xxekkel il-libertà tan - nisa u ma t[allihomx jag[mlu l-abort fejn u x’[in iridu huma. Fil-prattika dan ifisser li lprofessjonisti medi/i li ma jkunux iridu jipparte/ipaw f ’ dawn il - pro/eduri xorta wa[da jistg[u ji;u m;eg[la jag[mlu dan jekk it - talba g[all - aborti tkun kbira bi]]ejjed. Fuq liema ba]i jew

Punt ie[or kontroversjali f ’ din l - inizjattiva kienet it t[e;;i; li madwar l - Unjoni Ewropea tidda[[al kampanja ta’ edukazzjoni (jekk trid issej[ilha hekk) sesswali mill-iskola primarja, li tinkludi tag[lim dwar il-masturbazzjoni sa[ansitra lil tfal minn erba’ snin ’il fuq. Ibbuwjata fil-Parlament Ewropew Meta indirizzat il-Parlament Ewropew qabel il-vot, Estrela

;iet ibbuwjata minn diversi membri o[ra ta’ din l-istituzzjoni. Ovvjament lag[bitha talmartri u qalet li ming[andhom ippretendiet iktar tolleranza g[all-opinjonijiet differenti. F’ka] li l-ibbuwjar ma jg[oddx b[ala espressjoni demokratika, nixtieq infakkar f’inizjattiva demokratika li ilha g[addejja dawn l-a[[ar xhur u li la[qet l-iskop

tag[ha: il-kampanja ta’ ;bir ta’ firem One of Us issa ;abret iktar minn miljun firma, u se twassal g[al dibattitu fil-Parlament Ewropew bit-tama li l-[lejqa umana, sa mill-ewwel mumenti titqies b[ala persuna u ting[ata l[arsien me[tie;. Tassew mela, nie[du nifs qawwi ta’ solliev g[al din il-vittorja ]g[ira, i]da dan l-istess nifs irid ukoll i[ejjina g[all-qadfa li jmiss. G[ax il-battalja ma ntemmitx hawn. Il-vot ta’ dil-;img[a ma waqqafx l-inizjattiva g[alkollox, i]da sempli/iment bag[atha lura g[al iktar studju; u ]gur li l-vot ma tefiex il[e;;a ta’ tant Ewroparlamentari u attivisti o[ra favur l-“g[a]la” u d“drittijiet riproduttivi” g[alla;enda makabra tag[hom. Anki f’Malta, ma nistg[ux nitg[a]]nu: a[na wkoll, m’g[andniex xi garanzija li dawn l-affarijiet mhux se jmissuna. I]-]ur]ieqa lejn l-hekk imsej[a “valuri” liberali ilna li qbadnieha, u l-ka//a g[all-voti… min jaf fejn g[ad twassalna?

Fatturi so/jali kkunsidrati f’politika ekonomika L-Unjoni Ewropea qed tinsisti fuq il-fatturi so/jali li jiddeterminaw il-pro/ess tal-issettjar talba;it. F’komunikat fit-2 ta’ Ottubru, 2013, ma[ru; mill-Kummissjoni Ewropea fi Brussell, ipproponiet pjan biex tin[oloq “tabella ta’ valutazzjoni” so/jali li tikkumplimenta d-dejta ekonomika u tag[ti stampa /ara tal-problemi ma;;uri u ta’ impjieg fil-qafas tasSemestru Ewropew. Din ti;i formolata meta l-ba;its nazzjonali jkunu ;ew miftiehma mal-gvernijiet tal-Unjoni Ewropea. It-tabella ;dida ta’ valutazzjoni tis[aq fuq il-[ames oqsma prin/ipali, li huma: 1. ir-rata NEET ta]-]g[a]ag[ lanqas jir/ievu edukazzjoni u rrata ta’ qg[ad fost i]-]g[a]ag[ 2. il-qg[ad so/jali 3. l-inugwaljanza 4. l-introjtu disponibbli g[allentitajiet domesti/i 5. l-indi/i ta’ riskju fil-faqar fletà tax-xog[ol L-istess komunikazzjoni tinsisti fuq l-istess kliem mill-President tal-Kummissjoni Ewropea Barroso fejn stqarr li: “L-Unjoni Ewropea [adet passi kbar ’il quddiem f’termini ta’ governanza ekonomika f’dawn l-a[[ar [ames snin billi pprovdiet g[ajnuniet finanzjarji lil bosta Stati Membri li kienu vulnerabbli. Mill-bidu tal-

kri]i, a[na [adna azzjoni mmirata biex tattira l-mi]erja so/jali li n[olqot f’diversi partijiet tasso/jetajiet tag[na. “I]da l-gravità tal-kri]i, partikolarment fiz-zona ewro, g[allmitna li je[tie; na[dmu dejjem aktar biex ifiqu l-impatti socjali li [alliet warajha. Din ilkomunikazzjoni hija dwar kif g[andna nkomplu nibnu fuq irregoli li di;à dda[lu fis-se[[ ta[t is-semestru Ewropew [alli ni]guraw li jkun hemm dimensjoni so/jali b’sa[[itha fil-mod kif a[na mmexxu l-Unjoni Ekonomika u Monetarja (UEM) tag[na. Ta’ dan a[na nafuh lis-26 miljun persuna bla xog[ol u laktar fil-b]onn tas-so/jetà tag[na.” Fil-fatt il-komunikazzjoni ssegwi l-Pjan tal-Kummissjoni dwar UEM profonda u ;enwina (IP-121272) ippubblikat f’Novembru 2012 u se jintu]a fid-diskussjonijiet dwar il-;ejjieni tal-UEM filKunsill Ewropew bejn l-24 u l-25 ta’ Ottubru 2013. L-g[an ewlieni tal-komunikazzjoni hu li tiffoka fuq tliet indikaturi ewlenin biex jg[inu jtejbu larkitettura tal-governanza ekonomika tal-istess Unjoni. 1. Tis[i[ fis-sorveljanza tal-isfidi so/jali u g[all-impjiegi u tis[i[

rikonoxximent tal-i]bilanci ekonomi/i. Id-dejta g[andha ti;i introdotta fil-politika - e]empju firRakkomandazzjonijiet Spe/ifi/i g[all-Pajji]i ppublikati kull rebbieg[a mill-Kummissjoni Ewropea.

Maria Portelli marpo2489@gmail.com

fil-koordinazzjoni tal-politika ta[t is-Semestru Ewropew Skont il-pjan ]velat mil-laqg[at li se[[ew, it-trejdjunjons u lorganizzazzjonijiet ta’ min

i[addem se jkunu involuti aktar mill-qrib fit-tfassil tal-politika ekonomika. L-Istrate;ija Ewropa 2020 tfassal miri so/jali fejn l-Unjoni ta’ 28 nazzjon issib mezzi effi/jenti kif tissorvelja l-kundizzjonijiet ekonomi/i u so/jali filwaqt li ji;u identifikati problemi qabel ma jqumu. Il-[ames punti msemmija fil-bidu, huma rilevanti g[allfunzjonament tajjeb tal-UEM. Fir-Rapport dwar ilMekkani]mu ta’ Twissija Annwali (RMT) ser jigi proponut li ji;u integrati g[add limitat ta’ indikaturi addizzjonali tal-impjieg u so/jali biex jintu]aw g[ar-

2. Tis[i[ fis-solidarjetà u mobbiltà tax-xog[ol Bejn l-2014 u l-2020, ilKummissjoni pproponiet lill-Istati Membri biex tal-inqas g[oxrin filmija tal-pakketti tag[hom talFond So/jali Ewropew (FSE) jg[in jeg[leb il-faqar u jsa[[a[ linklu]joni so/jali; b’hekk tittaffa l-mi]erja so/jali ma[kuma minn

/ertu pajji]i li huma g[addejjin minn riformi ekonomi/i kbar. Inklu] ukoll hu l-Programm ;did Ewropew g[all-Impjiegi u lInnovazzjoni So/jali, il-Fond Ewropew ta’ A;;ustament g[allGlobalizzazzjoni u l-Fond g[al G[ajnuna Ewropea g[all-Persuni. Kwa]i kwart ta]-]g[a]ag[ fizzona ewro sfaw bla mpjieg – /ifra minn Lulju 2013 turi 24 fil-mija u d-differenza tal-qg[ad tvarja madwar il-pajji]i Ewropej – ilGre/ja bl-og[la rata ta’ 62.9 filmija, l-inqas fil-:ermanja b’7.7 fil-mija. Il-Kummissjoni biex tindirizza dan kollu, permezz ta’ din ilkomunikazzjoni ta[dem biex

tnaqqas l-infiq u l-ostakli li jiffa//jaw i/-/ittadini meta jsibu impjieg ie[or fl-Unjoni Ewropew. 3. Tis[i[ fid-djalogu so/jali Hemm rikjest spazju g[all-konsultazzjoni mal-imsie[ba so/jali fil-pro/ess tat-te[id tad-de/i]jonijiet ta[t is-Semestru Ewropew. Il-Kummissjoni Ewropea tiden-

tifika lilha nnifisha billi tissodisfa l-imsie[ba so/jali tal-UE qabel ladozzjoni tal-Ist[arri; Annwali dwar it-Tkabbir kull [arifa u ttella’ djalogu mag[hom flimkien mal-affiljati nazzjonali tag[hom. Inklu]i wkoll huma t-t[ejjija tal-laqg[at tekni/i qabel isSummit So/jali Tripartitiku ta’ Marzu fost [afna o[rajn. Fuq kollox t[e;;e; lill-Istati Membri biex ipo;;u fuq il-mejda riformi marbuta marRakkomandazzjonijiet Spe/ifi/i g[all-Pajji]. F’:unju 2013 kien l-istess Kunsill Ewropew fejn fakkar li je[tie; li jkun hemm koordinament qawwi tal-poltika so/jali fuq l-impjieg, djalogu so/jali, u limsie[ba so/jali waqt li ji;u ukoll rispettati kompetenzi nazzjonali. G[alhekk jekk l-g[an tat-tabella ta’ valutazzjonali so/jali jil[aq ftehim mal-Parlament Ewropew u l-gvernijiet tal-UE g[andu j[alli impatt fuq t-te[id ta’ de/i]jonijiet ekonomi/i mis-sena 2014.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

9

EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR EDITORJAL

Il-Gvern qed jixxa[[a[ mal-g[aqdiet sportivi Maltin Il-Gvern Laburista ta’ Joseph Muscat naqqas il-ba;it approvat g[al din is-sena g[all-g[aqdiet sportivi b’€250,000. Tnaqqis sinifikanti meta wie[ed iqis il-ba;it limitat li l-isport g[andu f’pajji]na. It-turi]mu sportiv kien tajjeb biss g[all-programm elettorali €50,000 minn dawn il-fondi se jitnaqqsu mill-vot allokat g[atturi]mu sportiv, de/i]joni li hija g[alkollox kontra l-weg[diet li ;ie elett bihom Joseph Muscat fl-a[[ar elezzjoni meta wieg[ed li se jippromwovi u jsostni lit-turi]mu sportiv u l-isport lokali. Ilkoll nafu li din l-iskema ta’ turi]mu sportiv kienet ;iet introdotta fi ]mien gvern Nazzjonalista. Skema li bdiet tevolvi mas-snin, u li minbarra li kienet qed tg[in fl-ekonomija, kienet qed tkun ta’ g[ajnuna kbira g[all-g[aqdiet u l-asso/jazzjonijiet sportivi. Imma jidher li anke l-interess f’dawn l-g[aqdiet naqas.

Jistennew l-g[ajnuna finanzjarja

Qed ng[id hekk g[aliex sa issa madwar 100 g[aqda sportiva g[adhom ma ng[atawx l-assistenza finanzjarja mwieg[da lilhom. Din is-sitwazzjoni qed t[alli impatt negattiv fuq dawn l-g[aqdiet, li jiddependu mill-appo;; tal-Gvern biex iwettqu l-[idma tag[hom. {idma li bla dubju ta’ xejn teffettwa lil [afna b’mod partikolari li l dawk it-tfal li jipprattikaw xi tip ta’ sport u li jiddependu mill-g[ajnuna tal-Kunsill Malti g[all-Isport (KMS).

Wara mwiet fil-familji Ng[id is-sew ma xtaqtx nikteb dwar prova daqstant qawwija f’kull min il-mewt t[abbatlu biebu u wisq aktar dawk qaqo//a u mbikkma u mbikkja fid-dar fejn jissejja[ jew tissejja[ ru[ il-bniedem. Id-di]grazzja ta’ ibni Joseph mag[ruf b[ala ‘l-Lupu’ fid-9 ta’ Ottubru 2013 [allietna bla sa[[a u bla kliem. Il-kondoljanzi waslulna ming[and kul[add u f’mumenti daqstant doloru]i qalbna tistrie[ ta’ kull darba li titfakkar din il-mewta tra;ika ta’ ibni. Id-data tal-funeral ta’ ibni [abtet ma’ dik tal-mibkija Nirvana, li nista’ nifhem illum iddulur tal-qraba tag[ha u ta’ kull min kien u g[adu daqstant qrib tag[ha meta, quddiem il-kobor tal-{allieq Alla fommna jtemtem l-g[aliex u l-g[ala. Sur editur, [allini nsabbar lil kull min kien vi/in sew ta’ Nirvana u ta’ ibni Joseph f’mumenti meta d-dmug[ u lg[afis il-qalb ma jkunx im[allat b’kuluri imma b’rassenjazzjoni ta’ ma[fra lejna lkoll li g[andna tant x’niskontaw meta Alla jsejja[ lilna biex ji;;udikana. Kull min sabbar lilna u lill-qraba ta’ Nirvana ]gur li ma jintesa qatt minna u qalbna tibqa’ tg[o]]u.

Alfred Attard Bormla

Il-funeral ta’ Nirvana li g[alih attendiet folla sabi[a biex issellem lil mara li [alliet impatt po]ittiv

Praspar Kul[add sorpri] bl-im;iba li miexi biha dan il-Gvern spe/jalment meta ftit ilu [atar lil Shiv Nair, Indjan blacklisted malBank Dinji, konsulent tieg[u li fuq kollox hu bniedem [arrab. Possibbli li qabel ma [atru ma kien jaf xejn fuqu? }ball kbir ie[or li jg[odd mal-o[rajn. Is-Saga tal-{aruf tas-Sagrifi//ju Refalo spi//at u ma rnexxilux ike//i mill-[sieb tieg[u bniedem mhux tal-kulur tieg[u. Sur Refalo, x’passi se tie[u kontra Raymond Borg g[ad-danni li g[amel? Se tke//ih jew jibqa’ ma’ saqajk? L-eks Sindku Sandro Craus tarRabat wara li g[amel dak id-dejn minn wara dahar s[abu u ming[ajr

approvazzjoni ta’ [add, il-Gvern minflok warrbu g[amlu assistent personali tieg[u. }ball ie[or kbir tal-Gvern. Spi//atlu s-serjetà tieg[u. Qabel, kull min kien jixtieq li jibda ja[dem hemm, kienu je[dulu fwiedu bid-domandi imma issa xejn possibbli. Dawn huma ka]i tat-twerwir li qeg[din isiru – Ministri jda[[lu lil min iridu ja[dmu – Sindki ji;;ieldu bejniethom u l-poplu jaqra u jisma’ u l-Gvern ja[bi kollox u lil kul[add u j[alli kollox g[addej. G[andna Gvern li mhux biss tilef ir-rotta – sa anki s[abu qeg[din jag[]lu li jridu minn wara dahru.

G. Busuttil In-Naxxar

Imma l-KMS mhedded ukoll

Imma issa anke l-KMS jinsab mhedded. Rajna kif fl-a[[ar ;ranet kien hemm sensiela ta’ transfers fi [dan il-Kunsill Malti g[all-Isport. Fil-jiem li g[addew, [are; ukoll li l-istess persuna li ja[dem mal-Management Efficiency Unit li tqabbdet mill-Gvern biex tag[mel rapport dwar l-operat tal-Kunsill Malti g[all-Isport, ;ie ma[tur A;ent Kap tas-Segretarjat tas-Segretarju Parlamentari g[all-Isport. Dan iqajjem mistoqsijiet /ari ta’ kunflitt ta’ interess. Smajna wkoll kif id-deputat Laburista Luciano Busuttil in[atar Chairman ta’ dan il-Kunsill. Nuqqas ta’ trasparenza u meritokrazija. Tajjeb wie[ed jinnota li /-Chairmen f’din lawtorità sportiva qed jinbidlu ta’ spiss... tg[id g[aliex?! A;ir li juri nuqqas ta’ serjetà

Dan l-a;ir, flimkien mad-de/i]joni irresponsabbli li jing[alaq il-parke;; tal-pixxina nazzjonali f’Tal-Qroqq b’detriment g[al min jag[mel u]u minnha u residenti tal-madwar, iqajjem dubji dwar kemm dan il-Gvern jie[u bis-serjetà l-qasam tal-isport f’pajji]na. Ilkoll nafu kemm hu importanti l-isport, kemm g[assa[[a kif ukoll g[all-pajji] min[abba li g[andu wkoll kontribut ekonomiku. G[alhekk nappellaw biex dak li nbena fi snin li g[addew minn amministrazzjoni Nazzjonalista mhux jin[att u jinqered imma jkompli jissa[[a[, kemm g[all-;id tal-isport stess i]da fuq kollox, g[all-;id tal-poplu Malti, li bl-isport jista’ jkompli jg[ix f’[ajja aktar b’sa[[itha.

25 sena ilu f’In-Nazzjon Waqt votazzjoni li saret fil-parlament dwar l-abbozz ta’ li;i dwar l-Offshore Trusts, il-Gvern reba[ dan il-vot b’34 vot favur u 21 kontra. Jidher li waqt din ilvotazzjoni l-Ispeaker kif inhi l-prassi ordna biex jing[alaq il-bieb tal-kamra u barra nqabdu numru ta’ deputati So/jalisti. Il-votazzjoni saret u g[addiet b’dak ir-ri]ultat. Wara l-votazzjoni ddeputati So/jalisti [olqu kajss s[i[ filParlament fejn l-Ispeaker kien ta ruling. Storja o[ra kienet dwar l-iskema talHome Ownership meta l-Gvern [abbar li kien se jag[ti g[otja ta’ Lm2,500 jew self sussidjat. Storja o[ra fil-;enb kienet dwar protest tal-PN dwar kif ixxandar diskors tal-Vi/i Kap Guido de Marco li sar f’{al G[arg[ur.

Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrum {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

10

INTERVISTA

Heidi Levine, ;urnalista u fotografa li g[amlet 30 sena tiddokumenta l-gwerer f’diversi pajji]i Heidi Levine hi ;urnalista u fotografa Amerikana li g[al dawn l-a[[ar 30 sena ffukat il-karriera billi marret g[al diversi gwerer tiddokumenta dak kollu li kien qieg[ed ji;ri.

B[ala ;urnalista u fotografa, Heidi Levine hi mag[rufa a[jar b[ala l’fotografu tal-Gwerra’ jew blIngli] ‘The War Photographer’.

Mir-ritratti li [adet Heidi u li ;ew ippubblikati matul issnin, kemm fil-;urnali, filgazzetti u siti elettroni/i kif ukoll fid-diversi wirjiet li tellg[et, Heidi dejjem ippru-

vat twassal messa;; lill-pubbliku dwar l-orrur tal-gwerer u l-inkwiet u l-u;ig[ li j[allu warajhom. In-Nazzjon intervista lil Heidi Levine, wara li din ;iet

Malta fuq stedina mill-Malta Institute of Professional Photography li matul il;img[a li g[addiet organizza l-konvenzjoni annwali li ssir kull sena f’Ottubru.

Clinton Sammut

Xi ssib interessanti f’dan ilqasam ta’ ;urnali]mu, spe/jalment meta tikkunsidra l-perikli li fih^

I]da hemm ukoll nies li permezz tar-ritratti li jaraw jibdew jifhmu minn xiex inhu g[addej ilpajji]. G[alija, jekk ikun hemm persuna wa[da li meta tara rritratti tibda tistaqsi u tara x’inhu ji;ri u forsi tag[mel sforz biex tnaqqas dawn il-gwerer, di;à jkun bi]]ejjed. Li kieku ma jkunx hemm nies lesti li jmorru f’dawn il-postijiet u jiddokumentaw dak kollu li jkun qieg[ed ji;ri b’mod o;;ettiv, kieku ]gur ma g[andniex informazzjoni dwar dak li kien qieg[ed ji;ri fil-gwerra talVulkans. Permezz ta’ dan id-dokumentarju numru ta’ persuni bdew jirrea;ixxu fosthom persuni /ivili u dawk li kienu f’po]izzjoni li jbiddlu l-politika lokali. Permezz ta’ dawn ir-reazzjonijiet il-kunflitt fil-Vulkans spi//a u re;g[et bdiet tirrenja l-pa/i.

Na[seb li l-aktar importanti hu li l-udjenza tieg[i tifhem g[aliex hemm dan il-kunflitt. Kunflitt li ilu g[addej ]mien twil u ta’ spiss ikun fuq il-pa;ni ewlenin talgazzetti, i]da xorta wa[da g[adha nstabitx soluzzjoni g[alih. Jien g[ext hemm u ffurmajt ilfamilja tieg[i hemm u allura hemm rabta personali g[aliex immur ni;bed ir-ritratti tal-gwerra.

Meta tkun fiz-zona ta’ gwerra, tiddokumenta biss parti wa[da jew tkun o;;ettiva^

B[ala ;urnalista dejjem in]omm po]izzjoni newtrali kemm jista’ jkun ming[ajr ma nie[u po]izzjonijiet spe/jalment meta hawn qeg[din nitkellmu fuq tema politika. Kemm jista’ jkun niddokumenta ]-]ew; na[at b[alma g[amilt fil-gwerra bejn ilPalestinjani u l-I]raeliti. I]da re/entement fil-gwerra tal-Libja u s-Sirjani kulma kelli permess hu li niddokumenta na[a wa[da biss, tar-ribelli. Dan min[abba lfatt li meta tlabt permess biex ni;bed ir-ritratti min-na[a talGvernijiet rispettivi, dawn /a[du t-talba. Allura kulma stajt inwassal kien dak kollu li beda ji;ri fuq in-na[a tar-ribelli.

Meta ma jtukx permess biex tiddokumenta xi na[a jew o[ra, ta[seb li jkun hemm xi affarijiet li ma jridux juru jew min[abba /ensura^

Jien na[seb li fil-ka]i tal-Libja u s-Sirja jekk ting[ata permess li ti;bed xi ritratti u tiddokumenta l-gwerra li tkun g[addejja, int tkun dejjem akkumpanjata minn uffi/jal tal-Gvern. Wie[ed ma

Kif jirnexxilek i]]omm soda f’sitwazzjonijiet daqshekk diffi/li fosthom meta tara lmewt madwarek^ Jirnexxilek ti;i lura g[an-normal meta tmur lura d-dar^

Heidi Levine

jridx jinsa li hemm /erta /ensura fuq il-libertà tal-istampa. Ir-ritratti li tie[u jkunu mag[]ula u //ensurati skont kif ja[seb li hu l-a[jar l-uffi/jal li jakkumpanjak.

Kif tiddeskrivi l-[ajja ta//ivili meta l-pajji] ikun g[addej minn gwerra^ Tista’ tirrakkonta xi ftit esperjenzi^ Ovvjament, il-[ajja ta/-/ivili

Rajt kemm-il darba tfal maqtulin li lanqas biss kellhom ]mien bi]]ejjed biex jag[mlu l-ewwel passi tag[hom. Il-gwerra ma ta[firha lil [add sfortunatament

hi veru diffi/li u ta’ terrur kbir tant li wie[ed lanqas qatt ma jista’ jkejjilha. Matul dawn issnin li ili mmur ni;bed dawn irritratti waqt il-gwerer, lanqas nista’ n]omm kont ta’ kemm rajt tfal mejtin fid-diversi villa;;i u toroq tal-madwar. Sa[ansitra rajt tfal maqtulin li lanqas biss kellhom bi]]ejjed ]mien biex jag[mlu l-ewwel passi tag[hom. Il-gwerra ma ta[firha lil [add sfortunatament. Kien hemm ka]i fejn i/-/ivili ;ew involuti fil-kunflitt ming[ajr ma kienu infurmati fosthom meta darba minnhom f’Ga]a ;ew sparati missili minn /entru mimli nies lejn I]rael. Ovvjament I]rael irritalja billi spara l-missili lejn Ga]a, lejn il-post minn fejn dawk

il-missili ;ew sparati. Il-konsegwenza ta’ dan kollu kienet li g[add kbir ta’ persuni tilfu [ajjithom jew indarbu. Il-gwerra qatt ma hi sitwazzjoni li xi [add jirba[ jew jitlef. Kul[add hu tellief, spe/jalment meta hemm persuni /ivili li jmutu jew iwe;;g[u.

Meta tippubblika r-ritratti tieg[ek, xi jkunu r-reazzjonijiet tal-qarrejja^ X’tistenna ming[andhom^

Nemmen li jkun hemm ta[lita ta’ reazzjonijiet meta jippubblikawli r-ritratti li nibg[at. Hemm min ma jinteressahx dak li qieg[ed ji;ri f’pajji]i barranin, spe/jalment meta l-gwerra ma tinvolvix lil pajji]u.

Hi diffi/li [afna, spe/jalment meta nara tfal ji;u maqtula. Fla[[ar mill-a[[ar jien omm u n[oss kemm g[at-tfal, kif ukoll g[al dawk il-;enituri li jitilfu ttfal. Personalment ma nafx jekk jien iniex reli;ju]a, i]da meta tkun fuq i]-]ew; na[at tal-gwerra tkun taf kemm hu diffi/li g[al dawk il-;enituri li jkomplu jg[ixu meta jindunaw li tilfu lil uliedhom. :ieli ;raw mumenti meta nkun fiz-zona ta’ gwerra ftit wara li jkun sar xi attakk fuq post partikulari u jkun hemm diversi persuni li jkunu mejtin jew ferruti u g[al mument ninsa li nkun fotografa u nie[u r-rwol ta’ tabiba biex g[allinqas inkun nista’ nadatta lili nnifsi g[al dak li nkun qed nara. F’dak il-mument nibda n[ares lejn il-feriti li jkunu ;arrbu dawn il-persuni, il-balla minn fejn da[let u [ar;et, u mitt [a;a o[ra. Nag[mel dan biex kemm jista’ jkun ma nittrawmatizzax lili nnifsi. g[al pa;na 11


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

11

INTERVISTA

“Ma hemmx gwerra ag[ar minn o[ra, kull gwerra t[alli devastazzjoni u tra;edja warajha bi tfal u adulti mejtin” problemi varji fosthom ta’ lo;istika u finanzi. In[ossni dejjem fi gwerra mieg[i nnifsi fuq dan is-su;;ett. Mhux fa/li li tg[idha lil [addie[or u wisq iktar lilek innifsek. I]da trid tqis ir-riskji li trid tiffa//ja la tkun hemm.

minn pa;na 10

Nistqarr i]da li meta mmur iddar jew mal-lejl jibdew ji;uni xeni quddiem g[ajnejja u nibda ner;a’ nara lil dawk it-tfal u nies mejtin u feruti. {ajtek ma tibqax l-istess wara li tmur f’avventuri ta’ dan it-tip. Biss biss, wie[ed mhux biss ikun fi]ikament u mentalment g[ajjien i]da jkollok rabja kbira fik g[ax ma ssibx ra;uni g[ala hemm dawk l-atro/itajiet kollha. Imbag[ad hemm il-problema lo[ra biex ;ismek jidra l-ambjenti differenti. Darba minnhom, filg[odu kont f’zona ta’ gwerra b’;akketta u elmu u filg[axija kont qieg[da f’post ie[or g[al tie; ta’ familja, b’libsa u ]arbun pulit, i]da minkejja li fi]ikament tkun hemm, mentalment ma tkunx. Kien hemm ]mien meta kont insibha diffi/li li nag[mel [biberiji ma’ nies li ma ja[dmux f’dan il-qasam. Mhux it-tort tag[hom, i]da kont insibni aktar komda li noqg[od wa[di. Naf li ma kontx nag[mel sew i]da hekk kont in[oss dak i]-]mien. I]da xorta wa[da ng[id li minkejja li jkolli dawn il-problemi kollha fosthom ta’ flashbacks u [olm ikrah, xorta nibqa’ ng[id li qed nag[mel l-a[jar [a;a li niddokumenta dan kollu biex kul[add isir jaf x’inhu ji;ri.

Issib problemi ta’ /ensura fir-ritratti li tibg[at g[all-pubblikazzjoni^ Xi tkun ir-reazzjoni tieg[ek f’ka] ta’ /ensura^

Mhux dejjem hu fa/li li tippubblika kull ritratt li tie[u. Jiena dejjem nemmen li g[andi niddokumenta dak kollu li nara, naf li mhux kull kumpanija talmedia tkun lesta tippubblika /erti ritratti spe/jalment fuq il;urnali jew siti elettroni/i. :ieli bg[att ritratt lil kumpaniji li na[dem mag[hom u j/empluli u jg[iduli li fihom kontenut orribbli wisq biex jippubblikawhom, u jien nag[mel [in twil ni;;ieled mag[hom biex jippubblikawhom [alli to[ro; il-verità. Personalment kont u g[adni nibqa’ ni;bed kull ritratt possibbli biex jekk g[all-inqas ma ji;ux u]ati fil-;urnali, jafu filfutur jintu]aw fil-qrati biex issir ;ustizzja ma’ dawk in-nies li batew intortament. Wie[ed minn dawn ir-ritratti li [adt fil-Libja, tant kemm [alla effett fuq il-persuni li rawh waqt l-esibizzjoni, li kont irba[t il-

X’riskji tiffa//ja meta tkun f’zona ta’ gwerra^ Ikollok sigurtà personali matul dan i]]mien^

Xena minn wa[da mill-gwerer li Heidi Levine kienet pre]enti g[alihom, xena li turi l-orrur tal-gwerer fl-aqwa tag[hom

premju tar-ritratt tas-sena bih. Li nie[du r-ritratti hu wkoll mezz ta’ investigazzjoni wara li jkun sar qtil. Kif naslu fil-post a[na nibdew naraw u nie[du ritratti ta’ evidenzi li nsibu u niddokumentaw kollox.

Liema kienet l-ag[ar gwerra li kont qed tiddokumenta f’dawn l-a[[ar 30 sena^

Il-gwerer kollha li rajt kienu lag[ar gwerer. Meta tarahom kollha tinduna li hemm /irku vizzju] ta’ atti orribbli u vjolenza. Meta tattendi funeral ta’ xi persuna wkoll hu diffi/li. Minkejja li ma tifhimx il-lingwa li tkun qed tintu]a, t[oss it-tbatija li persuna tkun g[addejja minnha.

X’inhuma l-kummenti tieg[ek dwar il-fatt li minkejja li l-Libja g[addiet minn fa]i daqshekk imdemmija xorta wa[da s-sitwazzjoni mhix titjieb daqskemm wie[ed jixtieq^

Li hu interessanti hu li meta t[ares lejn kull rivoluzzjoni li saret matul is-snin, fosthom dik tal-Amerika u ta’ Franza, dawn dejjem kienu mdemmija u [afna nies tilfu [ajjithom. Kien hemm [afna instabbiltà politika i]da waslu. Dwar il-Libja hu diffi/li li tg[id u b’hekk ma tistax ti;;udika. Li nafu ]gur hu li l-

F’dokumentarju li g[amilt tal-immigranti fid-de]ert, sibt ka]i fejn nies raqdu u filg[odu qamu u sabu li xi [add [adilhom il-kliewi biex jittraffikahom affari mhix se tkun ri]olta millum g[al g[ada, i]da trid tie[u lkors tag[ha li jfisser ammont konsiderevoli ta’ ]mien.

X’inhuma l-ewwel [sibijiet tieg[ek meta l-Amerika tiddikjara li se tibg[at it-truppi g[all-gwerra^ Taqbel ma’ dawn l-azzjonijiet^

Hi emozzjonanti [afna peress li l-Amerika hi art twelidi. Jien fl-2006 kont mort mal-armata Amerikana fl-Iraq biex nosserva kif jg[ixu n-nisa fl-armata waqt il-gwerra. Jien kbirt f’dik ilmentalità, li min imur fl-armata g[ax ma jkunx intelli;enti u ma marx l-università. I]da meta kont hemm indunajt kemm dan mhux veru u kemm hemm nies intelli;enti spe/jalment meta bdejt nag[mel l-intervisti u sirt [bieb ta’ [afna minnhom. Niftakar li kien hemm koppja li t-tnejn kienu l-gwerra flimkien u li kienet tassew diffi/li g[alihom li filwaqt li huma kienu g[all-gwerra, uliedhom kienu l-

Amerika ma’ membri o[ra talfamilja sakemm huma jer;g[u lura d-dar. Kultant hu diffi/li li tifhem g[aliex jintbag[tu truppi madwar id-dinja biex ji;u involuti fil-gwerra. Kultant wie[ed jg[id li hu tajjeb, kultant tg[id li le. Hemm kumplessità s[i[a firra;unar ta’ dan kollu.

Kieku xi [add joffrilek li titlaq din il-karriera u taqbad karriera ta’ fotografija li ti;ri mal-VIPs, ta//etta^

Ifhem, meta bdejt, fil-bidu, ixxog[ol tieg[i kien li ni;ri wara lkantanti b[al Michael Jackson jew Madonna, u kienu mumenti sbie[. Naf li ;ejt ittimbrata b[ala fotografu tal-gwerer i]da xorta wa[da g[adni nag[mel dan u lmentalità tieg[i n]ommha miftu[a g[alkollox fil-[ajja. Jien na[seb li ;urnalist g[andu j]omm bilan/ f’[ajtu u jkun fattwali. Ji;u mumenti meta nkun irrid immur g[all-gwerra i]da imbag[ad tinduna li hemm

Hemm [afna riskji fosthom li ninqatel, li tispi//a f’konfront dirett u tisma’ numru ta’ balal g[addejjin minn fuq rasek, li ti;i misruqa u sa[ansitra anke serquli l-;ojjellerija li kelli ma’ g[onqi. La a[na u lanqas dawk li jakkumpanjawna ma jkunu armati. Nistrie[u [afna fuq lesperjenza militari li jkunu kisbu matul is-snin, g[alkemm xi kultant min[abba d-dinamika li te]isti waqt gwerra ;ieli fallitilna xi [a;a u kellna na[arbu ni;ru ’l bog[od mill-post fejn inkunu biex ma ninqabdux. Barra minn hekk, mhux dejjem inkunu akkumpanjati, filma;;oranza tal-okka]jonijiet a[na nkunu wa[edna u allura ssigurtà tag[na tkun f’riskji akbar. Darba minnhom in-NATO laqtu l-apparat li jispara l-missili u dan [a n-nar u spi//ajna ni;ru kemm nifil[u ’l bog[od millpost biex ma nintlaqtux g[ax ilmissili x[in bdew jin[arqu bdew jisparaw ma’ kullimkien. {abibti ;urnalista li konna waqt il-protesti tal-E;ittu, ittie[det minn xi nies mill-folla u ;iet abbu]ata sesswalment minkejja l-fatt li kellha s-sigurtà mag[ha. Jien na[seb li l-akbar periklu jkun qalb folla li tkun qed tipprotesta g[ax dak il-[in tkun qed tistenna minn kollox.

Rigward l-immigrazzjoni li qed issir b[alissa, kellek xi esperjenzi f’dan il-qasam^

Kelli l-opportunità li niddokumenta l-vja;;i li jg[addu minnhom l-immigranti li jaqsmu d-de]ert u kienet esperjenza differenti. Tista’ ta[seb, u[ud minnhom jorqdu u l-g[ada filg[odu jqumu u jsibu li mal-lejl xi [add ikun serqilhom il-kliewi. It-traffikar tal-organi hu sfida kbira spe/jalment g[al dawn innies vulnerabbli. Malta kelli lopportunità li niddokumenta dd[ul tal-immigranti permezz taddg[ajjes.



www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

A{BARIJIET TA’ BARRA

13

Jippruvaw g[al ftehim ;did mal-Istati Uniti L-UNJONI EWROPEA Il-Mexxejja tal-UE ikkonkludew is-summit ta’ jumejn fi Brussell u meta l-:ermanja u Franza qeg[din jinsistu g[al ta[ditiet mal-Istati Uniti biex jinstab ‘ftehim’ ;did fis-settur tasservizzi sigrieti sal-a[[ar tassena. Dan meta l-Mexxejja Ewropej sostnew li l-a[[ar polemika ‘mal-Amerikani’ dwar l-ispjuna;; kapa/i jaffettwa [a]in il;lieda kontra t-terrori]mu. Stqarrija tal-Mexxejja, fil-fatt, qalet li ‘nuqqas ta’ fidu/ja jista’ jippre;udika’ l-koperazzjoni g[all-;bir tal-informazzjoni u wara li din il-;img[a [ar;u diversi allegazzjonijiet fil-konfront tas-servizzi sigrieti Amerikani, fosthom ka] fejn ittelefon tal-Kan/illier :ermani] Angela Merkel spi//a su;;ett g[al pro/essi ta’ sorveljanza mag[rufa b[ala bugging. Minbarra dan hemm l-allegazzjonijiet li l-a;enti tan-National Security Agency (NSA) Amerikana segwew il-miljuni tat-telefonati fi Franza.

Is-sors g[al din l-a[[ar informazzjoni hu Edward Snoden, leks-kuntrattur mas-servizzi sigrieti Amerikani li [arab mill-Istati Uniti u llum qed jg[ix firRussja. Sadanittant, il-polemika dwar l-ispjuna;; ing[atat profil akbar mill-issues l-o[rajn fuq l-a;enda tas-summit, fosthom il-problema tal-immigranti fir-re;jun talMediterran u l-issues dwar ilpolitika ekonomika u so/jali, minbarra l-unjoni monetarja. Fl-istess [in, stqarrija talKapijiet tal-Istati Ewropej qalet li la[[ar issues dwar l-attivitajiet sigrieti qajjmu ‘t[assib profond’ fost i/-/ittadini Ewropej – madankollu l-Mexxejja enfasizzaw xorta li l-;bir tal-informazzjoni jikkostitwixxi element kru/jali tal;lieda kontra t-terrori]mu. Il-:ermanja u Franza issa qeg[din jipproponu ta[ditiet bilaterali mal-Istati Uniti [alli jirrisolvu t-tilwima dwar ‘l-ispjuna;;’ sal-a[[ar tal-2013 u biex jinstab ftehim dwar ‘ir-relazzjonijiet f’dan il-qasam’.

Angela Merkel> Su;;etta g[all-’bugging’ (ritratt>EPA)

Tabib (lemin) je]amina lill-immigranti fuq vapur tal-qawwiet marittimi u wara li huma ttellg[u mill-ib[ra ta’ Lampedusa (ritratt>EPA)

Madwar 800 immigranti o[ra salvati mill-ba[ar L-ITALJA L-awtoritajiet Taljani inter/ettaw xi 800 immigranti o[ra li kienu qeg[din jippruvaw jaqsmu l-Ba[ar tal-Mediterran u waqt li l-e]odu uman kontinwu kien qed ikun diskuss millMexxejja tal-Unjoni Ewropea fi Brussell. L-isforzi tas-salvata;; millqawwiet marittimi Taljani spikkaw matul il-lejl tal-{amis u l-:img[a u meta [afna milla[[ar immigranti qeg[din ja[arbu mill-faqar u l-konflitt ta’ pajji]hom huma Sirjani u Eritrej. Kien hemm anki numru konsiderevoli ta’ tfal fost xi 200 immigranti fuq dg[ajsa partikulari u li waslu sa erbg[in kilometru lejn in-Nofsinar ta’ Lampedusa qabel la[quhom iddg[ajjes tal-qawwiet marittimi. Intant, kienu salvati mijiet ta’ immigranti o[ra li kienu fuq ]ew; dg[ajjes fil-’Kanal ta’

Tin[tie; aktar kooperazzjoni mil-Libja Sqallija’ u fejn dg[ajsa minnhom kienet mg[obbija b’aktar minn mitt Eritrej. Fl-istess [in, l-Italja u Malta re;g[u appellaw g[al aktar appo;; u ri]orsi biex jilqg[u g[al din il-kri]i, i]da waqt li lmexxejja fi Brussell trattaw ilkwistjoni waqt is-summit ma nstabu l-ebda soluzzjonijiet konkreti biex ‘il-pi]’ tal-problema jinqasam b’mod ugwali millIstati-membri tal-UE. Intant, twaqqaf task-force fost il-Ministri g[all-Intern talUnjoni li se jikkonfronta l-kri]i tal-immigranti fl-Ewropa – bilKan/illier tal-:ermanja Angela

Merkel twissi li hu impossibbli li l-Ewropej jiksbu s-soluzzjonijiet immedjati ladarba jirrea;;ixxu g[at-tra;edji umani barra Lampedusa. Filwaqt li talbet lill-pajji]i talUE [alli jg[inu jindirizzaw ilproblema b’ur;enza, lKummissjoni Ewropea insistiet g[al ri]orsi akbar biex tissorvelja (bil-patrols) ir-rottot tal-ba[ar permezz tal-inizjattiva Frontex – u meta tin[tie; il-kooperazzjoni akbar mal-pajji]i, inklu]a l-Libja, minfejn qeg[din jitilqu [afna minn dawn l-immigranti. Aspetti o[ra me[tie;a jinkludu l-ftuh ta’ aktar rottot g[al immigrazzjoni regolari u inizjattivi biex l-immigranti ‘jinfirxu b’mod aktar xieraq madwar lEwropa’. Dan meta kont inNazzjonijiet Uniti talanqas 7,504 immigranti Eritrej u 7,557 Sirjani rnexxielhom jaslu l-Italja fl-ewwel disa’ xhur tas-sena.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

14

A{BARIJIET TA’ BARRA

Jivvutaw f’elezzjoni biex tintemm l-in/ertezza IR-REPUBBLIKA ?EKA L - elettorat f ’ dan il - pajji] b[alissa qed jivvota f ’ elez zjoni kru/jali li g[andha tikkonferma Gvern ;did fi Praga wara li r - Repubblika ?eka ilha x - xhur nieqsa minn amministrazzjoni xierqa .

L - a[[ar Gvern elett kien ikkrolla , f ’ :unju , waqt skandlu dwar il - korruzzjoni u falla tentattiv sussegwenti lejn amministrazzjoni provi]orja meta ma ntreba[x vot ta ’ fidu/ja . Il - votazzjoni qed issir bejn

illum u g[ada , bl - ist[arri; tal - opinjoni pubblika jindika li s - So/jal - Demokrati/i ta ’ Bohuslav Sobotka g[andhom jiksbu mal - 25 fil - mija tal voti li jkun bi]]ejjed g[al reb[a – g[alkemm mhux /ar jekk huma jkunux jistg[u jif -

furmaw koalizzjoni stabbli . Mhux esklu] li , f ’ ka] ta ’ reb[a , is - So/jal - Demokrati/i jissie[bu mal - Komunisti ?eki , i]da hemm ukoll il probabbiltà li Sobotka jip prova jmexxi wa[du fi Gvern ta ’ minoranza .

Bohuslav Sobotka (ritratt> EPA)

Sejba ta’ mumji IL-PERÙ Arkeologi fil-Perù sabu ]ew; mumji intatti u li g[andhom aktar minn elf sena f’subborg tal-belt kapitali, Lima. Il-mumji – ta’ persuna adulta u ta’ tfajjel – kienu elevati minn kumpless antik, li kien jintu]a g[ar-ritwali reli;ju]i, waqt xog[ol ta’ skavar li ilu g[addej fl-in[awi mill-1981. Hu mifhum li t-tfajjel kien spi//a b[ala ‘offerta lill-allat’ u seta’ ndifen [aj wara l-mewta taladult. Ir-ri/erikaturi, intant, sabu wkoll offerti o[rajn li jinkludu va]uni u l-fdalijiet ta’ fniek talIndi fl-istess in[awi. Il-mumji nstabu libsin u mkebbin fi [bula, b’kelliema g[allarkeologi jg[idu li din hi wa[da mill-aktar sejbiet importanti f’aktar minn tletin sena ta’ skavar fissit spe/ifiku.

{elsien rari ta’ Koreani IL-KOREA TA’ FUQ Il-Korea ta’ Fuq Komunista rritornat sitt ir;iel mill-Korea t’Isfel lill-awtoritajiet f’Seoul. Dan it-trasferiment sar filvilla;; ta’ Panmunjom, li jinsab qalb il-fruntiera li tifred lillKorea ta’ Fuq minn ma’ ta’ Isfel, li teknikament g[adhom sal-lum fi gwerra. L-ir;iel me[lusa g[andhom bejn is-27 u s-67 sena u l[elsien tag[hom jitqies b[ala pass rari min-na[a tar-re;im fi Pyongyang. Id-dettalji g[aliex lir;iel kienu n]ammu fil-Korea ta’ Fuq baqg[u ma ;ewx spjegati i]da mhux esklu] li dawn setg[u qasmu illegalment lejn dan il-pajji] mi/-?ina. Intant, lanqas ma ng[ataw lismijiet tas-sitta, li issa jridu jwie;bu d-domandi tas-servizzi sigrieti ta’ Seoul rigward ‘ilpre]enza tag[hom fil-Korea ta’ Fuq’.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

A{BARIJIET TA’ BARRA

15

Tensjoni fil-belt ta’ Freiburg IL-:ERMANJA Ma we;;a’ [add f’in/ident allarmanti li se[[ f’restorant talfast-food fil-belt ta’ Freiburg fejn il-pulizija rnexxielha tikkontrolla s-sitwazzjoni wara li ra;el ta’ nisel Kurd li kien fi stat ta’ tensjoni kbira dam is-sig[at jisfida lill-pulizija mill-istess stabbiliment. Fir-restorant kien hemm ukoll numru ta’ nies i]da l-pulizija, wara, spjegaw li dawn fil-fatt ma kinux osta;;i, i]da qraba u [bieb tal-aggressur li kienu qeg[din jippruvaw jikkalmawh. Din id-drama bdiet matul il-lejl

tal-{amis u damet sas-sig[at bikrin tal-biera[, bl-aggressur jhedded li kien armat u li kien se jqabbad ir-restorant filwaqt li j]omm lin-nies ;ewwa. Hu mifhum li dan ir-ra;el kien spi//a ma[kum mill-paniku wara li naqas milli jippre]enta ru[u lqorti biex iwie;eb g[al ka] konness mad-droga. Intant, il-qawwiet g[as-sigurtà g[alqu kull a//ess g[all-in[awi sakemm kmieni filg[odu sabu l[in opportun biex jid[lu fl-istabbiliment u jarrestaw lill-aggressur, li ma offriex re]istenza.

Ikkonfermati l-;enituri ta’ ‘Maria’ IL-BULGARIJA Numru ta’ provi bba]ati fuq ilpro/ess tad-DNA ikkonfermaw li koppja ta’ ]ingari fil-Bulgarija huma l-;enituri biolo;i/i tat-tifla misterju]a ‘Maria’, li kienet instabet il-;img[a l-o[ra g[and koppja o[ra ta’ ]ingari residenti ;o komunita tar-Roma filGre/ja. Il-;enituri huma identifikati b[ala Sasha Ruseva u Atanas Rusev u bl-uffi/jali qeg[din jindagaw jekk l-omm idde/idietx li tbieg[ lit-tifla – liema a;ir jitqies b[ala att kriminali li j;orr piena ta’ [abs. It-tifla Maria, li g[andha g[ajnejha blu u xag[arha bjond, b[alissa qieg[da f’idejn persuni involuti mal-entita karitatevoli bl-isem ‘It-Tbissima tat-Tfal’ li hi bba]ata f’Ateni u wara li ilha ;img[a fl-eqqel ta’ drama internazzjonali. ‘Il-Misteru ta’ Maria’, fil-fatt, qanqal tfittxija mifruxa g[allfamilja biolo;ika tag[ha u blawtoritajiet qeg[din jinsistu

g[all-mistoqsijiet dwar kif it-tifla spi//at qalb komunita tar-Roma (]ingari) fil-pajji] partikulari. Intant, il-Ministru g[all-Intern Bulgaru, Svetlozar Lazarov, qal li Sashka Ruseva qalet lill-investigaturi Bulgari li kienet [alliet lit-tifla fil-Gre/ja u g[and familja li kienet ta[dem g[aliha fl2009. Ruseva qalet li ‘tajna lit-tifla b[ala rigal u ma a//ettajna lebda [las’, bl-istess mara tirrakkonta li ‘ma kellhiex il-flus biex titma lil bintha’ u li hi kien ‘[assa [a]in’ malli (ftit tal-jiem ilu) saret taf bil-ka] ta’ Maria – li r-ritratti tag[ha qeg[din ji//irkolaw fuq il-mezzi tax-xandir internazzjonali. Intant, Sashka Ruseva kellha tipprovdi kampjun g[al paragun mad-DNA tat-tifla ‘misterju]a’ li qabel kienet qed tin]amm minn mara u ra;el tal-komunita tarRoma u li llum qeg[din jistennew biex jg[addu ;uri dwar allegat [tif ta’ minorenni.

IR-RENJU UNIT> Ra;el idoqq il-bagpipes fuq il-Pont ta’ Westminster, f’Londra, u fl-isfond jispikka l-Palazz ta’ Westminster< mag[ruf ukoll b[ala l-Bini tal-Parlament (ritratt> EPA)


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

16

A{BARIJIET TA’ BARRA

IS-SIRJA> :ellied Sirjan mat-Taqsimiet Popolari g[all-Protezzjoni tal-Kurdi jissorvelja l-kamp tal-battalja f’Ras al-Ayn, fl-in[awi ta’ Al-Hasakah. It-taqsima inkwistjoni hi mag[mula mi]-]g[a]ag[ li ;ejjin mid-diversi komunitajiet qalb ir-re;jun tal-Kurdi li jiffurmaw l-akbar grupp ta’ minoranza etnika fil-pajji] (ritratt> EPA)

Appelli g[al ;urnalista arrestat Ji/[du l-kummenti I?-?INA imbarazzanti Gazzetta ?ini]a qed to[ro; lin nies mil libertà qabel jinter jxekkel lill membri tal istampa appelli prominenti biex jin[eles rogawhom milli jaqdu dmirijiethom L inizjattiva tal gazzetta hi rari L Asso/jazzjoni kompliet li tal-Prin/ep Charles wie[ed mill ;urnalisti tag[ha li -

-

-

-

.

-

spi//a arrestat mill-pulizija wara li kien kiteb artiklu dwar l-a;ir irregolari ta’ kumpanija li tipprodu/i t-tag[mir g[all-bini u li g[andu l-interessi fiha l-Gvern provin/jali ta’ Hunan. Il-ga]]etta New Express – ibba]ata f’Guangzhou – appellat g[all-[elsien tal-;urnalista Chen Yongzhou fuq l-ewwel pa;na tal-a[[ar [ar;iet u r-regolatur g[all-istampa fi/-?ina esprima t[assib dwar l-arrest. Id-diretturi tal-gazzetta, sadanittant, iridu li l-affarijiet jitran;aw ‘fil-kuntest tal-li;i’ u lgazzetta qed tenfasizza li l-pulizija fi/-?ina ma jistg[ux ji/[du

-

-

.

-

fi/-?ina u turi /eru kura;; fi ]mien meta l-Gvern Komunista

Appo;; g[ad-drittijiet tal-;urnalisti ta’ Beijing qed i]id il-kontroll fuq l-istampa u l-internet. Sadanittant, l-Asso/jazzjoni :enerali ( ir - regolatur) tal Istampa u l-Istampar fi/-?ina qalet li tappo;;ja bis-s[i[ iddrittijiet legali tal - ;urnalisti g[all-intervisti minbarra li topponi kwalunkwe abbu] li

-

qed issegwi s-sitwazzjoni birreqqa u l - gazzetta New Express qed tkattar ir-reputazzjoni tag[ha g[all-;urnali]mu investigattiv minkejja li tinsab ta[t il-kontroll strett tal-istat. Kmieni din is - sena , Chen Yongzhou kiteb diversi rapporti dwar Zoomlion , il kumpanija li hu involut fiha ( parzjalment) il - Gvern ta ’ Hunan u kelliema g[all-istess kumpanija ’l quddiem /a[du ‘ kategorikament ’ l - allegaz zjonijiet li l-kumpanija [ar;et statistika ta’ bejg[ qarrieqa bliskop li twaqqa’ l-prezzijiet talishma.

IR-RENJU UNIT Uffi/jali qrib il-Familja Rjali Britannika /a[du rapporti li lPrin/ep Charles, iben ir-Re;ina Eli]abetta u l-eredi g[at-tron, esprima l-[sieb tieg[u li l-[ajja b[ala Re g[andha tavvi/ina ‘forma ta’ [abs jew pri;unerija’. Rapport li deher fil-;urnal Time kkwota uffi/jal (li ma jissemmiex fir-rapport) li tenna li lPrin/ep Charles qed jinkwieta li mhux se jirnexxilu jil[aq lambizzjonijiet li huma konnessi mal-interessi tieg[u qabel jing[alqu l-bibien tal-[abs (ref-

erenza allegata g[al meta Charles jil[aq Kap tal-monarkija). Il-;urnalisti ta’ Time kellmu lil g[exieren ta’ [bieb tal-Prin/ep ta’ Wales u [add ma jaf jekk lallegat kumment imbarazzanti setax inkixef minn xi membru attwali tal-istaff Irjali. Intant, kelliema g[all-Familja Rjali qalu li ‘din mhix il-fehma tal-Prin/ep’ u li l-kliem irrappurtat m’g[andux ikun attribwit lilu, ‘wara li hu appo;;ja lir-Re;ina tul [ajtu, u qeda dmiru b’mod impekkabbli’.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

17

MADWARNA

L-ewwel diska mill-album il-;did ta’ Winter Moods Winter Moods irritornaw fuq ir-radju b’diska ;dida. ‘Days of my Life’ hija l-ewwel diska mill-album ;did tag[hom. F’dawn l-a[[ar sentejn Winter Moods kienu qed iqattghu bosta [in fir-rekording studio ja[dmu fuq materjal ;did g[all-album li huwa tant mistenni. Id-diski kollha, inklu] ‘Days of my Life’, ;ew irrekordjati f’Temple Studios, il-Mistra. David Vella kien il-producer.

Dan se jkun is-sitt album g[allgrupp u se jo[ro; fil-bidu tal2014. ‘Days of my Life’ se taghmel parti mis-soundtrack tal-film Malti ‘Silhouette’, li qed jintwera fl-Eden Cinemas, San :iljan. ‘Silhouette’ huwa dirett minn Mark Doneo. G[al aktar informazzjoni dwar Winter Moods wie[ed jista’ jid[ol fis-sit www.wintermoods.net jew isegwi l-grupp fuq Facebook.

Il-grupp mu]ikali Malti Winter Moods

Jitwaqqaf il-Friends of Providence House ta’ New South Wales fl-Awstralja Fr. Martin Micallef, id-Direttur tad-Dar tal-Providenza, [abbar ittwaqqif tal-grupp Friends of Providence House, NSW, flAwstralja. Dan sar waqt kun/ert ta’ talent Malti b’risq id-Dar imtella’ millAsso/jazzjoni Kulturali Maltija fil-Wentworthville Leagues Club. Fi kliem Jim Borg, il-koordinatur ta’ dan il-grupp, l-g[an tieg[u hu li l-komunità Maltija flAwstralja ssir taf aktar dwar il[idma siewja tad-Dar talProvidenza u fl-istess [in ti;bor fondi biex issostni din il-[idma. F’diskors qasir, Fr. Martin irringrazzja lill-membri ta’ dan ilgrupp g[al din l-inizjattiva sabi[a u ddeskrivhom b[ala “l-ambaxxaturi tad-Dar” fl-Awstralja. Fil-kun/ert [adu sehem ]g[a]ag[ ta’ dixxendenza Maltija li kantaw kemm kompo]izzjonijiet tag[hom kif ukoll kanzunetti popolari Maltin. Fost dawn kien hemm Stacey Saliba, James Cassar, Emanuel Frigierri, Martin u Natasha, Fiona Porch, Alee, Cassie u Ben kif ukoll il-ballerina /kejkna Isabella. Waqt il-kun/ert ittellg[et ukoll re/ita umoristika mill-grupp teatrali “/ittadini”. Pre]enti g[al dan il-kun/ert kien hemm ftit aktar minn erba’ mitt persuna. Fi tmiem il-kun/ert, lAsso/jazzjoni Kulturali Maltija ta’ NSW, il-Grupp Teatrali “/ittadini” u diversi persuni o[ra ippre]entaw id-donazzjoni tag[hom lid-Dar. Il-grupp Friends of Providence House se jibqa’ ji;bor fondi g[adDar permezz ta’ diversi attivitajiet o[ra matul is-snin li ;ejjin u s-sena d-die[la se jkun qed jorganizza ;ita mill-Awstralja g[all-G]ejjer Griegi u l-Ingliterra u fl-a[[ar nett

Fr. Martin Micallef, id-Direttur tad-Dar tal-Providenza, flimkien ma’ Maltin emigrati fl-Awstralja waqt ]jara li hu g[amel fil-jiem li g[addew

Il-;enero]ità tal-Maltin u l-G[awdxin ma ssirx biss f’Malta imma wkoll lil hinn minn xtutna b[al fl-Awstralja fejn il-Maltin u l-G[awdxin ma nsewx il-valuri sbie[ li jikkaratterizzaw lil pajji]na Malta li l-qlig[ minnha se jmorru kollha g[ad-Dar. Minn barra Sydney, Fr. Martin ]ar ukoll lill-komunità Maltija f’Adelaide fejn attenda g[al attività o[ra b’risq id-Dar talProvidenza. Din id-darba organizzata millMaltese Chaplaincy Festivities Group SA f’Lockles li g[aliha attendew numru sabi[ ta’ Maltin u G[awdxin. Hu ltaqa’ wkoll malmembri tal-Mu]ew, ma’ Patri Gabriel Micallef OFM, ma’ Fr. Charles Gauci kif ukoll masSorijiet Fran;iskani Maltin. Fr. Martin ma naqasx li j]ur

ukoll il-komunità Maltija f’Melbourne fejn attenda g[al ]ew; attivitajiet b’risq id-Dar organizzati mill-Klabb G[annejja Maltin kif ukoll mis-St Bernardette Senior & Social Club flimkien mas-St Albans Maltese Pensions Club. Fr. Martin qaddes ukoll lillMaltin fil-Knisja ta’ San Pawl kif ukoll fil-Klabb tal-Maltin ta’ Hobsons Bay. F’Melbourne ltaqa’ wkoll ma’ diversi sa/erdoti Maltin fosthom il-membri tas-So/jetà Missjunarja ta’ San Pawl u Fr. Frans Buhagiar, is-sorijiet Agostinjani Maltin, kif ukoll

diversi familji Maltin. Waqt i]-]jara tieg[u flAwstralja Fr. Martin kien intervistat minn diversi stazzjonijiet tarradju u tat-televi]joni li jxandru a[barijiet ta’ interess g[all-komunità Maltija fl-Awstralja dwar il[idma tad-Dar tal-Providenza. F’kumment li ta Fr. Martin malwasla tieg[u f’Malta qal li [assu kommoss [afna li seta’ jara b’g[ajnejh li l-;enero]ità talMaltin u l-G[awdxin ma ssirx biss f’Malta imma wkoll lil hinn minn xtutna b[al fl-Awstralja fejn ilMaltin u l-G[awdxin ma nsewx ilvaluri sbie[ li jikkaratterizzaw lil pajji]na. Hu rringrazzja lill-Grupp Friends of Providence House, lil George Vella, id-Direttur Manigerjali ta’ Breakaway Travel li sponsorja ]-]jara tieg[u flAwstralja u lil dawk kollha li taw id-donazzjonijiet tag[hom b’risq id-Dar u li g[enu biex din i]-]jara tkun su//ess.

Wirja ta’ pittura semi-astratta Fir-Razzett tal-Marki] Mallia Tabone, Triq Wied il-G[asel, ilMosta, l-G[aqda Filantropika Talent Mosti sas-Sibt, 2 ta’ Novembru 2013, qed tippre]enta Colour & For, wirja artistika minn Emmanuel Caruana. Emmanuel Caruana hu artist li studja l-arti fl-iskola tal-arti f’Malta ta[t diversi artisti mag[rufa, b[al mibki Joseph Casha. Kompla bl-istudji tieg[u g[and Alfred Briffa fejn ]viluppa fid-disinn tal-figura umana. Emmanuel, li qieg[ed jesebixxi g[at-tieni darba ix-xog[ol tieg[u, imur spiss jiske//ja u jpin;i nnatura tal-kampanja Maltija ma’ numru ta’ artisti fosthom mal[abib tieg[u l-artist Joseph Casapinta li qed jinawguralu din lesebizzjoni. G[al din l-esebizjoni Emmanuel, qed juri tnejn u g[oxrin bi//iet xoghol ta’ arti li min qieg[ed jarahom huma kemm xejn astratti. L-artist f’din l-esebizzjoni jrid juri forom differenti b’numru ta’ kuluri. Numru ta’ xog[lijiet huma fuq it-tila jew xkora ma[duma b’kuluri fuq xulxin u b’materjali differenti b[al ramel, tafal, kartun u karti. B’hekk ir-ri]ultat finali hu mqabbe]. Din il-wirja interessanti qed tkun miftu[a mit-Tnejn sas-Sibt mill-5.30 p.m. sat-8 p.m. u l-[dud mill-10 a.m. sa nofsinhar u bejn il5.30 p.m. u t-8 p.m. D[ul bla [las. G[al aktar tag[rif ]uru www.talentmosti.com Din l-attività g[andha l-kollaborazzjoni s[i[a tal-Kunsill Skolastiku tal-Iskola Sekondarja Bniet fi [dan il-Kulle;; Maria Re;ina.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

18

LETTERATURA

Coelho l-Flawt L-a[[ar rumanz ta’ Paolo Coelho (1947- ) i;ib l-isem ta’ ‘Manuscript Found in Accra’. Skont il-kittieb, mag[ruf laktar g[al ‘The Alchemist’, iddokument g[addih lilu iben larkeologu Ingli] Sir Walter Wilkinson li kien sabu fl-1974. Inkiteb bi tlett ilsna: l-G[arbi, lEbrajk u l-Latin. Id-dokument jag[ti tag[rif dwar dak li ;ara f’:erusalemm fl-14 ta’ Lulju 1099. Inkiteb minn ]ag[]ug[ Nisrani [abib ta’ Jakub li g[alih is-sena hi 4849 u ta’ Ibn Al-Ahbil li g[alih is-sena hi 492. Kull twemmin iqis i]-]mien mod tieg[u, imma t-tlieta jg[ixu flimkien fis-sliem. Fil-jum imsemmi l-Musulmani n;abru fil-moskea Al-Aqsa, ilLhud f’Mehrab Dawud, l-Insara mferrxa ntasbu f’isfel tal-belt li hi mdawra minn kru/jati Fran/i]i li qed ilestu g[all-[bit. Ixxerred id-demm f’isem il-Papa Se jixxerred id-demm f’isem ilPapa u r-rieda ta’ Alla. Xi u[ud minn nies ta’ ;ewwa l-belt se jitilqu, o[rajn se jibqg[u biex

i[arsuha minkejja li jafu li se jitilfu kollox. Filg[axija ;ewwa l-misra[ fejn Ponzju Pilatu darba g[adda lill;emg[a, Kristu biex jissallab, r;iel u nisa ta’ kull età mmexxija millpatrijarki tag[hom marru jaraw bniedem Grieg mag[ruf bl-isem ta’ Kopt, ra;el stramb…. B[ala ]ag[]ug[ qatag[ha li j[alli l-belt fejn twieled biex imur ifittex l-g[ana u l-avventura. Fla[[ar, qrib il-mewt bil-;u[, [abbat il-bibien ta’ beltna u meta ;ie milqug[ tajjeb, bil-qajla l-qajla ne[[a minn rasu li jissokta l-vja;; u qatag[ha li jibqa’… Meta sab ix-xog[ol f’[anut ta’ skarpan beda jikteb dak kollu li jara biex in-nies li ji;u wara jkunu jafu x’;ara. Ma ssie[eb mal-ebda twemmin, [add ma nda[allu filkuxjenza. Kien jemmen fl-issa, b’alla mag[ruf b[ala ‘Moira’ ( aktarx ittliet Parkiet), il-‘Qawwa Divina’ li g[amlet li;i wa[da, li l-ksur tag[ha kien i;ib it-tmiem tad-dinja. Il;emg[a f’dik is-sieg[a imweg[ra, be]g[ana mit-taqtig[a tal-g[ada, tahseb biex issaqsi lill-g[aref Kopt mistoqsijiet li hu g[andu iwie;eb. Id-dmir ta xi u[ud mill-;emg[a hu

It-twe;ibiet li ser isib il-qarrej huma mibnija fuq l-im[abba li ma trid xejn g[aliha, hi l-g[ajn ta’ kull g[emil, li jg[aqqad il-bnedmin u l-[olqien

Joe Cassar stcassar@maltanet.net

li fill-;ejjieni jxandru kliemu malerbg[at irjie[ tad-dinja, basta li f’dak il-[in jinsew l-g[adu ta’ barra l-belt u l-bi]g[a. Sensiela ta’ mistoqsijiet Jakub, di;à msemmi, jistaqsi dwar it-telfa, merkant dwar it-telliefa, mara ]ag[]ug[a li kienet ser ti]]ewwe; it-tifel ta’ wie[ed millaktar nies g[onja tal-belt u li kienet ser ta[rab. Jistaqsi dwar is-solitudni, tifel li ;ie mag[]ul biex jitlaq, dwar il[ila, [ajjata li jisimha Almira, dwar il-bidla, xi [add li xtaq jag[mel kura;; lill-o[rajn, dwar is-sbu[ija, xi [add li kellu jitlaq. Jistaqsi dwar it-triq it-tajba, mara li g[adda i]-]mien fuqha u qatt ma ]]ew;et dwar l-i[abba, ]ag[]ug[ li j[oss li d-destin di;à jaf x’ser ji;ri, dwar id-destin, mara mi]]eww;a negozjant, dwar is-sess, ;ellied li kien lest li l-g[ada jmut, dwar lg[aqda, mara ]ag[]ug[a li t[alli darha g[ax ta[seb li n-nies ma jridux jafu biha, dwar l-eleganza, ra[[al li jie[u il-mer[liet flg[elieqi. Jistaqsi dwar ix-xoghol, Almira g[at-tieni darba, dwar il-

mirakli g[ax kienet temmen li armata ta’ Arkan;li u An;li ser tin]el mis-sema biex t[arishom, ra;el li qed jisma’ l-g[anja talg[adu, dwar taqti[ il-qalb, ra;el ]ag[]ug[, dwar il-;ejjieni, ra;el ie[or dwar i]-]amma tal-kelma, wie[ed b’[u;bejh imkemmxa u b’;isem li ;arrab ;rie[i, dwar larmi, wie[ed ]ag[]ug[ li qed jisma, dwar l-g[edewwa. Il-mistoqsija dwar i]-]amma tal-kelma jidher li g[amilha minn ha]]e] id-dokument: “Ra;el li kien jaf jikteb u li f’telfa kien jag[mel li jista’ biex ini]]el kull kelma li l-Kopt qal, waqaf biex jistrie[, [ass li qieg[ed f’xi sura ta’ estasi. Ilmistrie[ l-u/u[ g[ajjiena, in-nies tat-twemmin li kienu qed jisimg[u fil-[emda kollha dehru qies[om bi//a [olma.” ‘A Warrior’s Life’ Paolo Coelho, li

Fernando Morais [are; biografija tieg[u

Il-qoxra tal-ktieb ‘Manuscript Found in Accra’

‘A

Warrior’s Life’, bata [afna min[abba droga, mard mentali, arresti, dittatura Bra]iljana. F’dan ir-rumanz jag[mel mistoqsijiet li jwie;eb b’[alq ilKopt, hu stess dwar x’jemmen, ja[sb u j[oss. Huma l-mistoqsijiet li g[amlu l-bnedmin ta’ qabilna, li nag[mlu a[na ta’ llum, li ser jag[mlu dawk ta’ warajna. Il-kittieb f’[afna xog[olijiet tieg[u fittex dwar twemminijiet u ma;ija. Din i-darba qed jintrabat ma’ “L-A[bar it-Tajba”. “O Marija imnissla ming[ajr tebg[a, itlob g[al dawk li jduru lejk. Ammenn”. “Nisa ta’ :erusalemm, mhux lili ibku, i]da lilkhom infuskom u lilluliedkom ( Luqa 23.. 28 )”. It-twe;ibiet li ser isib il-qarrej huma mibnija fuq l-im[abba li ma trid xejn g[aliha, hi l-g[ajn ta’ kull g[emil, li jg[aqqad ilbnedmin u l-[olqien. “Ferrg[u b’qalb kbira l-im[abba tag[kom barra lejn l-g[elieqi u l-merg[at, ’l isfel lejn it-toroq tal-belt kbira u lejn l-ibra; tar-ramel tal-art xag[rija.’’ Coelho ]gur li qara l-kitba talpoeta Gibran Kahlil Gibran (1883-1931). ‘Il-Profeta’. Ilpoeta li twieled fil-Lebanon g[adda [afna minn [ajtu fl-Istati Uniti tal-Amerika. Studja f’ La Sapeinza fil-Lebanon immexxija

minn kattoli/i Maroniti fejn issieheb mal-g[aqda ta’ “Marija bla Tebg[a”. L-im[abba kbira lejn Kristu qanqlet fih ekumeni]mu tal“Bxara t-Tajba” l-g[eruq ta’ kull twemmin. Hekk g[aqqad flimkien, Buddi]mu, Indui]mu u I]lam. Bniedem kulturalment bejn il-Lvant u l-Punent. Folla li tixtieq twe;ibiet Il-profeta Almustafa ser jitlaq il-belt ta’ Orphalese biex imur lura fil-g]ira ta’ tfulitu. G[al tnax il-sena stenna l-vapur ;ewwa belt fejn g[adda jiem ta’ dieqa u ljieli wahdu. Xorta ra dak i]]mien sabi[ u jibkih. Madwaru

ddur folla li tixtieq twe;ibiet mill-g[erf kbir tieg[u fosthom ilprofetessa Almitra li aktarx hi Mary Haskell, bniedma li kienet tg[in lil Gibran fix-xog[ol tieg[u. Wara li jwie;eb il-mistoqsijiet il-profeta jitlaq waqt li Almitra tibqa fuq ix-xatt tarah jg[ib fi/-/par. Coelho jsemmi mara Almira li tag[mel ]ew; mistoqsijiet. Ma fla[tx ma naqlibx g[allMalti vers ta’ Gibran: “meta intom ta[dmu tkunu flawt li minna[a g[all-o[ra ta’ ru[u jibdel ilmu]ika fit-t[axwix tal-[ajja. Hekk g[amel Coelho bil-kitba. {ajr lil Agenda Bookshop


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

19

FESTI

Il-festa tal-Madonna ta/-?intura fil-Gudja... l-a[[ar festa sekondarja g[al dan l-ista;un Id-devozzjoni lejn il-Madonna ta/-?intura waslet f’Malta fl1594 u l-ewwel fratellanza ta/?intura twaqqfet f’{a]-}ebbu; fi Frar tal-1695. Fil-Gudja l-fratellanza twaqqfet fl-1727. Dan ;ara filVi]ta Pastorali ta’ Monsinjur Paolo Alpheran de Bussan li a//etta li fil-parro//a jkun hemm altar dedikat lill-Madonna ta/-?intura. Il-festa tal-Madonna ta/?intura ti;i /elebrata fil-Gudja kull l-a[[ar {add ta’ Ottubru ta’ kull sena, b’devozzjoni kbira f’dak li jirrigwardja l-festi interni u b’entu]ja]mu kbir flattivitajiet esterni. Il-programm ta’ din il-festa jitkompla llum, lejlet il-festa. Fit-8.35 a.m. quddiesa bil-kant tat-Te Deum. Fil-5.30 p.m. g[asar solenni mmexxi millAr/ipiret Dun Martin Cardona. Wara, kurunella ta/-?intura, kant tas-Salve Re;ina, ru]arju u /elebrazzjoni Ewkaristika. Fis-6.30 p.m. quddiesa bil-prietka minn Patri Nazzareno Saliba OSA. Wara l-quddiesa titkanta l-antifona Beata Mater. G[ada, jum il-festa, fis-6.30

a.m. quddiesa g[all-fratelli u sorelli fi [dan il-fratellanza talMadonna ta/-?intura. Fid-9.15 a.m. quddiesa kantata solenni minn Patri Alex Scerri OC u lpani;ierku se jsir minn Patri :u]epp Zammit OSA. Se jie[u sehem il-Coro Bel Canto ta[t id-direzzjoni tasSurmast Hermann Farrugia Frantz. Fil-5 p.m. quddiesa bilpre]entazzjoni tat-trabi lillMadonna ta/-?intura. Fis-6.15 p.m. g[asar solenni. Se jmexxi Patri Alex Scerri OC u kant tasSalve Re;ina. Fis-7 p.m. pur/issjoni bl-istatwa talMadonna ta/-?intura li se jmexxi Patri Alex Scerri OC. Fid-d[ul tal-pur/issjoni jitkanta l-innu, Salve Re;ina, antifona Beata Mater u /elebrazzjoni Ewkaristika. Festi ta’ barra: Illejla fid-8.45 p.m. jibda mar/ briju] millBanda tal-G[aqda Mu]ikali San :u]epp ta’ {al Kirkop. Wara, listess banda se tesegwixxi programm mu]ikali fuq il-plan/ier ta[t id-direzzjoni tas-Surmast Brian Cassar.

Joe Chetcuti joechetcuti@onvol.net

Waqt dan il-programm se jin[araq [ruq tan-nar tal-ajru. X[in jispi//a l-mar/ jibda [ruq tan-nar tal-art f’Bir Miftu[ middilettanti tal-fabbrika tan-nar Our Lady of Consolation talGudja. G[ada, jum il-festa, fil-11 a.m. jibda mar/ briju] mill-Banda talG[aqda Mu]ikali Marija Assunta tal-Gudja. Fis-7 p.m. il-Banda talG[aqda Mu]ikali 12th May ta’ {a]-}ebbu; se takkumpanja lpur/issjoni ta[t id-direzzjoni tasSurmast Hermann Farrugia Frantz.

L-istatwa tal-Madonna ta/-?intura li tinsab il-Gudja

Festi o[rajn I]-}ejtun :esù Nazzarenu Illum is-Sibt fil-Knisja tasSorijiet Missjunarji ta’ :esù Nazzarenu fi]-}ejtun tkun i//elebrata l-festa ta’ :esù Nazzarenu. Il-Kongregazzjoni Missjunarja ta’ :esù Nazzarenu taf il-bidu tag[ha mill-Fundatri/i Marija :u]eppina Curmi. Il-kongregazzjoni twaqqfet fis6 ta’ April 1934 waqt li

:u]eppina Curmi kienet qieg[da titlob u tadura lil :esù Ewkaristija. Hi semg[et vu/i tg[idilha: “Mur waqqaf sorijiet ta’ :esù Nazzarenu li g[andhom i;ibu fuq sidirhom ix-xbieha ta’ :esù’ Nazzarenu.” U hekk g[amlet. Il-kari]ma talFundatri/i hija l-[idma fost i]]g[ar, l-anzjani, ]g[a]ag[ u dawk li je[tie;u l-g[ajnuna. L-Isqof ta’ dak i]-]mien a//etta dawn is-sorijiet b[ala Kongregazzjoni bil-[idmiet li g[adhom iwettqu sal-lum. G[aldaqstant, illum Jum ilFesta, issir quddiesa tal-Festa fis7 a.m. minn Patri Adrian Cassar Pulis O.Carm. Illejla fis-6 p.m. issir quddiesa kantata mmexxija mill-Isqof

Mario Grech Isqof t’G[awdex. Ilkor Sine Macula, immexxi misSurmast Tony Pace janima l-quddiesa bil-kant. Wara kul[add mistieden ikompli jaqsam il-fer[ tal-festa filKunvent tas-Sorijiet fejn ikunu wkoll esebiti xog[olijiet ma[duma mill-istess Sorijiet ta’ :esù Nazzarenu. Ta’ Ker/em – G[awdex :esù Redentur Fil-parro//a tal-Madonna tasSokkors f’Ta’ Ker/em G[awdex qed issir il-festa ta’ :esù Redentur. Illejla, fil-5 p.m. ru]arju u fil-5.30 p.m. quddiesa

mmexxija minn Dun Franklin Vella li jaghmel ukoll l-omelija. Wara, kurunella u /elebrazzjoni Ewkaristika. Se jie[u sehem il-kor San Girgor. G[ada, jum il-festa, fl-4.30 p.m. g[asar u wara pur/issjoni bl-istatwa ta’ :esù Redentur immexxija mill-Kappillan Dun Brian Mejlak. Fid-d[ul issir /elebrazzjoni Ewkaristika. Fis-6 p.m. kon/elebrazzjoni solenni li se jmexxi Mons. Girgor Grech. Se jie[u sehem il-Kor San Girgor immexxi minn Mro Carmel Peter Grech, Maestro di Cappella.

Bin;emma Il-Madonna ta’ Itria Fil-kappella ta’ Bin;emma, limiti tal-Im;arr, qed issir ilfesta tal - Madonna tal - Itria . Illum fis-6.30 p.m. tibda quddiesa bil-prietka minn Fr .Tony Sciberras MSSP. G[ada, jum il-festa, il-kappella se tkun miftu[a l-;urnata kollha. Fl-4 p.m. jibda mar/ mill Banda tal - G[aqda Mu]ikali Santa Marija ta ’ {ad - Dingli u fil - 4 . 45 p . m . tibda [ier;a l-pur/issjoni blistatwa tal-Madonna li se tit-

mexxa minn Fr Tony Sciberras MSSP , bis - sehem tal - Banda tal - G[aqda Mu]ikali Santa Marija ta ’ {ad - Dingli . Fis 5 . 45 p . m . quddiesa kantata . Wara , /elebrazzjoni Ewka ristika u innu popolari.

Il-Kalkara San :uda Taddew Fil - knisja tal - Patrijiet Kapu//ini fil-Kalkara nhar itTnejn 28 ta’ Ottubru se tkun /elebrata l-festa ta’ San :uda Taddew. Nhar it-Tnejn, jum il-festa, fis-6.45 a.m. quddiesa, fis-7.30 p.m. adorazzjoni u tibqa’ sejra

sa nofsinhar . Fil - 5 . 30 p . m . ru]arju u fis-6 p.m. quddiesa kon/elebrata mill - Gwardjan Patri Effie Mallia OFM Cap. Wara ssir /elebrazzjoni Ewkaristika u jsir il-bews tarrelikwa. Se jie[u sehem il-kor Shalom. L-Isla Il-Madonna ta ’ P o r t u S a l v u Illum fil - kappella dedikata lilha fl-Isla qed issir il-festa tal-Madonna ta’ Portu Salvu. Fit-8 a.m. quddiesa u ru]arju. Fis-6 p.m. ru]arju u fis-6.30 p . m . tberik tal - port . Wara , tibda quddiesa kantata bl-omelija minn Monsinjur Charles J. Scicluna, l-Isqof Aw]iljarju u Vigarju :enerali. Il-Qala – G[awdex :img[a Ewkaristika Il-parro//a tal-Qala, G[awdex, qed issir :img[a Ewkaristika. Illejla fis-7.30 a.m. tibda quddiesa u adorazzjoni. Fil-5.30 p.m. jibda l-g[asar u /elebrazzjoni Ewkaristika. Fis-6 p.m. tibda kon/elebrazzjoni solenni bil-prietka tal-

kwaranturi minn Dun Charles

Sultana. Fit-8 p.m. tibda adorazzjoni li se tag[laq b’quddiesa f’nofsillejl minn Monsinjur Rosario Borg. G[ada, fl-10 a.m., tibda quddiesa mmexxija mill-Ar/ipriet ilKanonku Dun Joe Zammit. Ilquddiesa se tkun animata mi]]g[a]ag[ tal-parro//a. Fl-4.30 p.m. tibda kon/elebrazzjoni solenni mmexxija minn Monsinjur Ar/ipriet Joseph Sultana bis-sehem tal-kor parrokkjali San :u]epp. Wara, tibda [ier;a l-pur/issjoni Ewkaristika solenni bis-sehem tal-Fratellanza tas-Sagrament u dik ta’ San :u]epp. Fid-d[ul lura fil-Knisja jitkanta t-Te Deum u /elebrazzjoni Ewkaristika. Il-Belt Valletta Il-laqg[a ;enerali tal-G[aqda Mudelli tal-Knejjes G[ada l-{add se ssir il-laqg[a ;enerali tal-G[aqda Mudelli talKnejjes fid-9.30 a.m. fil-lokal talistess g[aqda 37 Triq il-Lvant, ilBelt Valletta.

Wara ssir ta[dita minn Paul Muscat dwar l-immudellar fittafal. Kul[add hu mistieden jattendi.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

20

RIFLESSJONIJIET

X’inhi t-tifsira tal-festa tal-Halloween^ Nhar il-{amis, 31 ta’ Ottubru mhumiex ftit dawk li se jilbsu ta’ s[a[ar. Anki ta’ xjaten. It-twemmin popolari jg[idlek li f’dan il-lejl g[add ta’ spirti u s[a[ar se jirritornaw fostna. Mela ilqag[hom! Se jkun lejl fejn fih se ti;i //elebrata l-bi]a’, is-swidija, il-mewt u l-morr. Imma dan hu tassew ilHalloween? Lenti fuq l-ori;ini Le [bieb! Ir-realtà hija l-kuntrarju ta’ dak li ji;i //elebrat! Filverità l-festa tal-Halloween taf ilbidu tag[ha minn xi [a;a qaddisa. Li g[andha x’taqsam mas-sema. Mas-Saltna tad-Dawl u s-Sliem u mhux ma’ dik tad-dlam u taddwejjaq. Mal-[ajjin u mhux malmejtin! Mal-an;li u l-qaddisin u mhux max-xjaten u l-mejtin. Mal[ajja ta’ dejjem u r-reb[a a[[arija u mhux mal-mewt ta’ dejjem u ttelfa finali. Mad-dawl dejjiemi li jag[tik il-[ajja ta’ dejjem u li jift[ek g[all-o[rajn fl-im[abba tal-proxxmu u mhux mad-dlam li jo[onqok u jag[lqek fik innifsek. Mal-fer[ u l-pa/i u mhux maddwejjaq u t-toqol. Festa li bdietha l-Knisja Din il-festa bdietha il-Knisja. Fil-fatt il-festa tal-Halloween taf il-bidu tag[ha fis-Solennità talQaddisin kollha. G[alhekk il-festa tal-Halloween tmur lura [afna sekli ilu. Tant li storikament kienet hi li l-ewwel idda[[let fil-kalendarju litur;iku tag[ha. It-tifkira ta’ [utna l-mejtin idda[[let [afna i]jed wara. Li]ball li ;ara fil-kultura kontemporanja kien li qabdet i]-]ew; /ele-

brazzjonijiet Insara u [alltithom f’festa wa[da li semmitha Halloween. Il-Festa tal-Qaddisin kollha tmur lura g[all-Knisja ta’ Ruma. Kien il-Papa Gregorju III (731741) li ordna li din i/-/elebrazzjoni f’Ruma tin]amm fl-1 ta’ Novembru. Meta Girgor IV ((827-844) tela’

Fr Mario AttardOFMCap frmarioa@gmail.com

B[alissa huma fl-aqwa tag[hom it-t[ejjijiet g[all-festa tal-Halloween li tkun i//elebrata matul il-;img[a d-die[la

fuq it-tron ta’ Pietru xerred il-festa g[all-Knisja universali. Tajjeb ng[idu li g[alkemm d-drawwa li wie[ed jiftakar u jitlob g[allmejtin hija antika daqskemm hija antika l-Knisja nnifisha, wie[ed jiltaqa’ ma’ din l-u]anza di;à f’kulturi o[ra li ;ew qabel irreli;jon Nisranija. Bi]]ejjed insemmu l-kultura E;izzjana tal-qedem fejn il-mejtin kellhom importanza kbira fiha. Madankollu t-tifkira li g[andna nag[mlu sal-;urnata ta’ llum tat-2 ta’ Novembru taf il-bidu tag[ha mis-sena 998. Fil-fatt kien il-qaddis San Odilo, monaku Benedittin u kif ukoll il-[ames abbati talfamu]a abazzija ta’ Cluny finna[a t’isfel ta’ Franza, li bdieha. Il-Belt ta’ Ruma adottat din iddrawwa fl-erbatax-il seklu. Bi]]mien id-drawwa bdiet tinfirex mal-Knisja

ewwel darba fl-Irlanda. Din i/-/elebrazzjoni antika ttie[det l-Istati Uniti permezz talemigranti Irlandi]i li xettlu g[eruqhom f’dan il-kontinent. Li ;ara kien li din it-tradizzjoni t[alltet u tbiddlet fl-Amerika ta’ Fuq sakemm re;g[et lura lejn lEwropa f’forma g[al kollox ;dida minn dik li ori;inarjament bdiet minnha. It-tradizzjoni tallum tarritorn tal-ispirti, tax-xjaten u talqarg[a [amra hija invenzjoni Amerikana. F’[afna pajji]i s-Solennità talQaddisin kollha u t-Tifkira talMejtin li ti;i warajha huma jiem fejn il-familji j]uru /-/imiterji u jiftakru fl-g[e]ie] mejtin tag[hom li [allewna.

Espressjoni deformata L-isem li a[na familjari mieg[u ta’ Halloween huwa l-espressjoni deformata ta’ Lejlet il-Festa ta’ All Hallow’s. Ji;ifieri l-V;ili tasSolennità tal-Qaddisin kollha. Dan it-terminu ;ie u]at g[all-

minn età /kejkna jibdew isiru familjari mal-ideja li l-[ajja ta’ din l-art m’hijiex g[al dejjem. Hija biss il-[ajja li ;ejja dik li ma tispi//a qatt. Fil-Messiku, g[alkemm it-tifkira tal-mejtin kienet te]i]ti sa[ansi-

“G[adam il-qaddis” Il-familjari jag[tu lil xulxin tip ta’ [elu msejja[ “g[adam il-qaddis”. It-tfal jing[ataw il-[elu u

tra qabel il-mi;ja tal-Ispanjoli filpajji], illum ti;i i//elebrata masSolennità tal-Qaddisin kollha u kif ukoll mat-Tifkira ta’ [utna lMejtin. Il-festa hija wkoll m[arsa f’xi pajji]i tal-Amerika /entrali b[alma hu l-Bra]il u anki f’[afna komunitajiet Spanjoli fl-Istati Uniti. It-Tifkira ta’ [utna l-mejtin hija iktar popolari fil-Messiku. Waqt li xi u[ud jie[du l-fjuri lejn i//imiterju o[rajn iqattg[u l-;urnata billi jiftakru fil-mejtin tag[hom. Dan jag[mluh billi jibnulhom laltari li w[ud minnhom saru tassew monumenti mill-isba[ talarti. L-aktar mod sempli/i li bih [afna jfakkru l-mejtin tag[hom hu billi jpo;;u bi//a drapp fuq mejda u fuqha jqieg[du r-ritratti ta’ dawk li [allewna. Quddiemhom ipo;;u wkoll il-fjuri u g[add ta’ tifkiriet o[ra. L-importanza tal-qdusija Kif qeg[din naraw il-festa ta’ Halloween m’g[andha x’taqsam xejn ma’ spirti u xjaten! Anzi lbi]g[at u l-erwie[ li dda[[lu flAmerka u g[amlu l-festa moderna ta’ Halloween dak li hi illum

g[andhom j[e;;u lill-;enituri biex lil uliedhom ifissrulhom issens veru Nisrani ta’ din il-festa. Il-;enituri g[andhom ifakkru lill-uliedhom fuq l-importanza talqdusija u kif uliedhom, g[alkemm f’età /kejkna, jistg[u j[allu lillMulej iqaddishom! Jin[tie; ng[allmu lill-uliedna li a[na l-kattoli/i ma nadurawx lillqaddisin, b[alma xi Nsara o[ra mhux Kattoli/i jakku]awna li nag[mlu! A[na nag[tu qima lillqaddisin l-g[aliex mill-e]empju tag[hom nitg[allmu li l-adurazzjoni tappartjeni lil Alla biss. A[na nitolbu lill-qaddisin jitolbu g[alina b[alma nitolbu lil xi [abib biex jitlob g[alina. :esù qalilna: “Fejn tnejn jew tlieta jkunu mi;bura f’ismi hemm inkun jien f”nofshom” (Mt 18:20). Issa dawn it-tnejn jew tlieta mhux bilfors g[andhom ikunu fostna l-[ajjin! X’kura;; tie[u meta tiftakar li “s[aba kbira ta’ xhieda” (Lhud 12:1) qeg[da titlob g[alik missema! Fl-a[[ar nett il-Halloween tg[inna naraw lill-mewt b’mod po]ittiv! San Fran;isk ta’ Assisi sejja[ lil mewt “o[tu”. Il-mewt hi [lejqa o[ra. Tg[addi malajr! Imma [ienja g[ax tift[ilna l-Bieb tas-Sema! Mela ejjew in[alluha tg[inna nkunu qaddisin! G[aliex hekk il-Mulej sej[ilna biex inkunu! {a ni//elebraw il-Halloween f’dan is-sens g[aliex g[andna g[alxiex!


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

21

RIFLESSJONIJIET

Il-Missjunarji qed jag[mlu xog[ol imprezzabbli F’dawn il-jiem il-Knisja kienet qeg[da ti//elebra Jum ilMissjoni u f’qalbi bdew g[addejjin l-ismijiet tag[kom ilMissjunarji G[awdxin li tinsabu f’diversi pajji]i tal-“missjoni”. G[alhekk qed nikteb dawn lerba’ kelmiet biex insellmilkom! Jekk f’/ertu sens intom tidhru assenti mill-[ajja ta’ kuljum tag[na g[ax tinsabu ’l bog[od u rari tkunu fl-a[barijiet, nassigurakom li l-pre]enza tag[kom tin[ass sewwa fostna u fina. Pre]enza [iemda

Hija presen]a [iemda g[ax bla ebda [oss, imma fl-istess waqt presen]a [ajja kemm g[aliex intom il-;ie[ tag[na kif ukoll g[aliex b’mod jew ie[or

in[ossuna parte/ipi mill-avventura tag[kom b[ala [abbara talBxara t-tajba ta’ :esù Kristu. Infatti nista’ ng[id li fostna huma [afna dawk li “jinqdew” bikom biex huma ukoll jie[du sehem fil-mandat missjunarju li :esù ta lill-Knisja tieg[u – qed nirreferi g[al dawk fostna li billi ma jistg[ux ikunu huma personalment fil-missjoni, jikkollaboraw mag[kom u jg[inukom biex twettqu l-pro;etti tag[kom b’risq il-bniedem s[i[. Dan l-a[[ar kont g[and tabib u qalli li wie[ed minnkom ta’ kull sena jibag[tlu ritratt tieg[u filMissjoni. Xtaqt rajthom dawn ir-ritratti – u kienu hemm i]ejnu l-uffi//ju tal-klinika tieg[u!

Kunu afu li d-dedikazzjoni tag[kom fil-Missjoni timla l-pulmun ta’ [afna bl-ossi;nu tal-[ajja!

L-Isqof Mario Grech bishopmgrech@gmail.com

Rappre]entanza qaddisa Jekk ti;u nieqsa intom, inkunu tlifna ir-rappre]entan]a f’din l[idma qaddisa. Kunu afu li d-

dedikazzjoni tag[kom filMissjoni timla l-pulmun ta’ [afna bl-ossi;nu tal-[ajja! Il-fatt li a[na niftakru li intom qeg[din f’isem :esù takkumpanjaw lill-foqra u tg[inuhom ma jitilfux it-tama, g[alina jag[tina l-qawwa biex kull jum jisba[ jum ;did u sabi[. Ta’ dan kollu f’isem il-Knisja f’G[awdex minn qalbi nroddilkom [ajr ta’ dan kollu. Imma qabel nag[laq nixtieq

nag[ti tislima spe/jali lil Dun :amri Cauchi li fis- 7 ta’ Novembru li gej ser ikun ilu [amsin sena li telaq millparro//a tal-G[arb biex ikun missjunarju fil-Bra]il. Nitlob lil Alla biex kif Elija [alla l-mantar tieg[u lil Eli]ew u hekk dan [a mill-ispirtu tal-profeta, Dun :amri i[allilna l-“mantar” tieg[u biex il-Knisja f’G[awdex ssa[[a[ d-dakra missjunarja tag[ha.

Ebda diskriminazzjoni jew in;ustizzja kontra nies li ma humiex eterosesswali Waslitli e-mail b’ link ta’ sit elettroniku li fih artiklu dwar il-[ruxija u l-atti inuman li persuni omosesswali fl - Iraq jg[addu minnhom. Dan ma kienx artiklu favur jew kontra nies gay imma artiklu biex wie[ed ikun infurmat b’dawn l-atro/itajiet. Flistess ;img[a waslet l-a[bar li l-Parlament Malti se jibda jiddiskuti l-unjoni /ivili fejn bissa[[a ta ’ din il - li;i l - Istat jibda’ jag[raf ukoll b[ala koppja ]ew; persuni anke jekk ikunu tal-istess sess. X’differenza mill-Iraq g[al Malta! Kemm g[andna g[ax inroddu [ajr lil Alla li ng[ixu f’pajji] [ieles. Veru ka] ta’ ]ew; estremi. X’inhu ]-]wie; u x’inhi l-unjoni /ivili^

Meta tnejn min - nies ji]]ew;u, jag[mlu dan l-ewwel u qabel kollox g[ax ikunu jin[abbu. I]-]wie; huwa wkoll kuntratt u huwa wkoll stat /ivili li j;orr mieg[u drittijiet u doveri. I] - ]wie; huwa relazzjoni rikonoxxuta mill-kulturi kollha

tad-dinja. L-unjoni /ivili hija rabta rikonoxxuta minn xi pajji]i, ta’ tnejn min-nies biex ikunu ssalvagwardjati l-interessi ta]-]ew; partijiet. Kuntrarjament g[a] - ]wie; , mhux il - kulturi kollha ja//ettaw din l-g[aqda. }gur li pajji]i b[all-Iraq qatt ma huma se ja//ettaw g[aqda bejn ]ew;t ir;iel jew bejn ]ew; nisa. L-unjoni /ivili imma ma hix biss g[aqda bejn ]ew; persuni tal-istess sess. Jista’jkun hemm koppja eterosesswali li min[abba ra;unijiet varji ma tkunx tista ’ ti]]ewwe; . L unjoni /ivili tag[ti /erti drittijiet lil koppji b[al din ukoll. Kontra kull diskriminazzjoni Dwar l-unjoni /ivili l-Knisja wriet dejjem x’ta[seb u dan

mhux sejjer noqg[od nirrepetih jiena, kul[add jaf il-po]izzjoni tal-Knisja Kattolika. Imma tajjeb niftakru li l Knisja Kattolika ma tikkundanna qatt lill-persuna imma l-att ( ara K . K . K . 2357 , 2358 u 2359). Il-Knisja tag[milha /ar li ma

Fuq l-internet rajna video ta’ persuna tin[araq [ajja g[ax inqabdet f’att sesswali ma’ persuna tal-istess sess. Dawn huma wkoll ulied Alla, dawn huma wkoll xbieha ta’ Alla u a[na obbligati no[duha kontra dawn l-atti terribbli

Meta tnejn min-nies ji]]ew;u, jag[mlu dan l-ewwel u qabel kollox g[ax ikunu jin[abbu. I]-]wie; huwa wkoll kuntratt u huwa wkoll stat /ivili li j;orr mieg[u drittijiet u doveri g[andu jkun hemm ebda diskriminazzjoni jew in;ustizzja kontra nies li ma humiex eterosesswali . Tabil[aqq ting[afas qalbek meta taqra artiklu ta’ krudeltà li ssir fuq nies omosesswali f ’ /erti pajji]i. L-artiklu li semmejt fil-bidu huwa wie[ed biss. Fuq l-internet rajna video ta ’ persuna tin[araq [ajja g[ax inqabdet f’att sesswali ma’ persuna talistess sess. Dawn huma wkoll ulied Alla, dawn huma wkoll xbieha ta’ Alla u a[na obbligati no[duha kontra dawn l-atti terribbli. Imma noqog[du attenti!

Tajjeb imma li n]ommu g[ajnejna miftu[in u saqqajna mal-art. Tajjeb li meta nag[tu dritt lil xi [add ma nkunux qeg[din innaqqsu ditt li xi [add ie[or. Fatt kurju] li smajt m’ilux ;ara fi skola f’ Ruma. Qalituli wa[da mara li ti;i l-parro//a fejn qieg[ed jien. Kull sena f’ Marzu l-klassi ta’ bintha kienu jpin;u kartolina g[al Jum il - Missier . Fl Italja Jum il - Missier ikun i//elebrat fid -1 9 ta ’ Marzu

mhux b[al Malta li ni//elebrawh f’:unju. Din is-sena l-g[alliema qalet lit-tfal li mhux sejrin jag[mlu l-kartolina g[al Jum il-Missier. Meta xi ;enituri marru jistaqsu g[alfejn ma saritx il-kartolina, l-g[alliema qaltlihom li hemm tifla fil - klassi li ;ejja minn koppja ffurmata minn ]ew; nisa. Bl-atte;jament tal-g[alliema id-diskriminazzjoni saret malkumplament tal-klassi. Allura bl-istess argument, jekk tifla o[ra jkollha missierha mejjet, it - tfal l - o[ra tal - klassi ma jag[mlux kartolina ta’ Jum ilMissier? Dan huwa ka] wie[ed, imma li tajjeb in]ommuh quddiem g[ajnejna biex ma ji;rix li nag[tu dritt lil xi w[ud u nnaqqsu dritt lil xi w[ud o[rajn. Il-mamà u z-zija

Qassis [abib tieg[i kellu mag[mudija ta’ tarbija. Xejn spe/jali, g[ax dan huwa xog[ol il - qassis wara kollox . L ispe/jalità f’ din il-mag[mudija kienet li din it-tarbija twieldet f ’ koppja ffurmata minn ]ew; nisa.

Fr Reno Muscat OP renosop@gmail.com

Il-mag[mudija hija dritt tattarbija u mhux tal-;enituri u g[alhekk dan is-sa/erdot [ass li ma kellux i/a[[ad lit-tarbija minn dan id-dritt. Qabel ma l-omm u s-sie[ba telqu mill-knisja dan il-qassis qalilhom biex l-omm li weldet lil dik it-tarbija tibda tissejja[ mamà imma s-sie[ba ma tissejja[x mamà wkoll imma zija. B’hekk it-tifla la tikber ma tit[awwadx fir - rwoli . Dan jista’ wkoll isalva lit-tifla minn sitwazzjonijiet imbarazzanti li ssib ru[ha fihom ’il quddiem. Xejn mhu xejn

Ming[ajr ma noqog[du nid[lu fil-mertu tal-kwistjoni pendenti , tajjeb in]ommu f’mo[[na li l-i]vilupp u l-moderni]mu ma jfissirx li dak kollu li sar qabel huwa [a]in, ma jfissirx li llum jista’ jsir kollox g[ax xejn ma hu xejn. Bdejt billi semmejt ka]i ta’ torturi, ka]i tal-bi]a’ u spi//at fl - estrem l - ie[or , tolleranza . Tolleranza ma jfissirx libertina;;. Lanqas libertà ma hija libertina;;. Tajjeb li kull pass na[sbuh mitt darba. Tajjeb li nsibu t-triq tan-nofs biex hekk ma nwe;;g[u lil [add.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

22

TV#RADJU

06>00

Bon;u 101 Weekend (b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 08>30 Anali]i tal-:urnali)

09>00

A[barijiet

09>05

Wara l-Breakfast

10>30

A[barijiet

10>35

Il-Fatti Kollha

11>55

Avvi]i tal-Mewt

12>00

A[barijiet

12.30

Mil-Lenti }ag[]ug[a

13>30

Italomix

15>00

A[barijiet fil-qosor

15>05

Skor (b’waqfiet g[all-A[barijiet fl-16>00 u fil-17>00)

17>55

Avvi]i tal-Mewt

18>00

A[barijiet

18>30

Hits Parade

20>30

Country Music Club

21>00

Fuzzbox Saturday Special

22>30

Il-Fatti Kollha (r).

G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel

Jim Jam

07:20 - Good Luck Charlie 07:45 Dog With a Blog 08:05 - Gravity Falls 08:30 - Jessie 08:55 - Austin & Ally 09:15 - A.N.T. Farm 09:40 - Geek Charming 11:15 - Shake It Up! 11:35 - Good Luck Charlie 12:00 - A.N.T. Farm 12:25 - Jessie 12:45 - That’s So Raven 13:10 Shake It Up! 13:35 - Dog With a Blog 14:00 - A Goofy Movie 15:15 - Dog With a Blog 15:35 - A.N.T. Farm 16:00 - Gravity Falls 16:20 Gravity Falls 16:45 - Gravity Falls 17:10 - My Babysitter’s a Vampire 17:30 - My Babysitter’s a Vampire 17:55 - My Babysitter’s a Vampire 18:20 - Good Luck Charlie 18:40 Dog With a Blog 19:05 - Shake It Up! 19:30 - Austin & Ally 19:50 A.N.T. Farm 20:15 - That’s So Raven 20:40 - Good Luck Charlie 21:00 - Shake It Up! 21:25 - A.N.T. Farm 21:50 - Austin & Ally 22:10 - Wizards of Waverly Place 23:00 The Suite Life of Zack & Cody 23:45 - Jonas Los Angeles.

07:00 - Jarmies 07:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 07:40 - Benjamin’s Farm 07:45 - My Animal Family 08:00 - See the Sea 08:05 - Lots & Lots Of... 08:20 Bob the Builder 08:30 - Fireman Sam 08:40 - Thomas and Friends 08:55 - Baby Antonio’s Circus 09:00 - Rubbadubbers 09:10 Pingu 09:15 - Tiny Planets 09:20 Pingu 09:25 - Tiny Planets 09:30 Monkey See, Monkey Do 09:40 Barney and Friends 10:10 - Fluffy Gardens 10:25 - The Mighty Jungle 10:40 - Mio Mao 10:50 - Jarmies 11:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 11:30 - Kipper 11:50 - Gazoon 12:00 Wobblyland 12:05 - Igloo-Gloo 12:20 - Benjamin’s Farm 12:25 My Animal Family 12:40 - See the Sea 12:45 - Lots & Lots Of... 13:00 - Fluffy Gardens 13:15 - The Mighty Jungle 13:30 - Angelina Ballerina 13:45 - Monkey See, Monkey Do 13:55 - Barney and Friends 14:25 - Pingu 14:30 - Tiny Planets 14:35 - Pingu 14:40 - Tiny Planets 14:45 - Igloo-Gloo 15:00 Bob the Builder 15:10 - Fireman Sam 15:20 - Thomas and Friends 15:35 - Tork 15:45 - Dougie in Disguise 15:55 - Slim Pig 16:05 Jarmies 16:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 16:45 - Benjamin’s Farm 16:55 - My Animal Family 17:10 - See the Sea 17:15 - Lots & Lots Of... 17:30 Monkey See, Monkey Do 17:40 Barney and Friends 18:10 Wobblyland 18:15 - Dougie in Disguise 18:25 - Slim Pig 18:35 Connie the Cow 18:45 - Angelina Ballerina 19:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 19:25 - Jarmies 19:40 - Pingu 19:45 Tiny Planets 19:50 - Pingu 19:55 Tiny Planets 20:00 - Bob the Builder 20:10 - Fireman Sam 20:20 - Thomas and Friends 20:35 Dougie in Disguise 20:45 - Slim Pig 20:55 - Connie the Cow 21:00 - Mio Mao 21:05 - Tork 21:15 Benjamin’s Farm 21:20 - My Animal Family 21:35 - See the Sea 21:40 - Wobblyland 21:50 - Barney and Friends 22:15 - Monkey See, Monkey Do 22:25 - Kipper 22:45 Gazoon 22:55 - Igloo-Gloo 23:10 Fluffy Gardens 23:25 - The Mighty Jungle 23:40 - Mio Mao 23:50 Oswald.

Nickelodeon

07:05 - Little Kingdom 07:30 Bubble Guppies 07:55 - Go, Diego, Go! 08:20 - Winx Club 08:45 - The Fairly Odd Parents 09:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 09:35 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 10:00 - Turtles 10:25 - The Penguins of Madagascar 10:50 - SpongeBob SquarePants 11:15 - Winx Club 11:40 - iCarly 12:05 - iCarly 12:30 - Victorious 12:55 - Big Time Rush 13:20 - Marvin Marvin 13:45 SpongeBob SquarePants 14:40 The Penguins of Madagascar 15:30 - The Fairly Odd Parents 15:55 iCarly 16:20 - Big Time Rush 16:45 - Victorious 17:10 - Life With Boys 17:35 - SpongeBob SquarePants 18:00 - Turtles 18:25 - The Penguins of Madagascar 19:15 - Marvin Marvin 19:40 Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 23:00 iCarly 23:50 - Victorious.

Happy Feet 2 – Italia 1, 21>10 Il-pingwin Mambo, issa adult, ikun kiseb im[abbet Gloria. U minn din l-im[abba, twieled Erik. I]da dan ftit li xejn juri li se jie[u t-talent fi]-]fin li jkollu missieru. I[oss ru[u mhux a//ettat mill-pingwini l-o[ra, u g[alhekk jidde/iedi li ja[rab ma’ [biebu Octavius u Boo. I]da f’ji;ri meta jsiru jafu bil-perikli kbar li hemm fil-pajji] mimli sil; tal-pingwini? Dan il-film cartoon in[adem fl-Awstralja fl-2011. TVM 1

07:00 - Morning News loop 07:30 Great Crimes and Trials (dok.) 08:00 Malta u lil Hinn Minnha 09:30 - Click 10:00 - MEA (r) 10:30 - Madwarna (r) 11:00 - The Wedding Battle (r) 12:00 - A[barijiet 12:10 - Paqpaq lifestyle (r) 12:45 - Sibtek 14:00 - A[barijiet fil-qosor 14:05 - (ikompli) Sibtek 16:00 - A[barijiet 16:05 - Luxdesign 17:10 - Rajt ma Rajtx 17:45 Kelmag[all[ajja 18:00 - A[barijiet 18:10 - Paqpaq on test 18:20 - Gadgets 18:55 - Animal Diaries 20:00 - LA[barijiet 20:45 - Cold Mountain. Film 2003 23:00 - A[barijiet 23:20 Sibtek. TVM 2

08:30 - Great Crimes and Trials 09:00 MEA 09:30 - Click 10:00 G[awdex illum (r) 10:30 - Tuffi[at Migduma 11:00 - Bijografiji (r) 12:00 - 3-Pointer 12:30 - Ruggers 13:00 Ti;rijiet biss 14.00 - Champions League Magazine Programme 14:30 Starboard 15:00 - Paqpaq Motor Sport 15:30 - Dwarna 16:30 - Gadgets 17.00 - Venere 18:00 - Mixage 18:30 - Quddiesa minn Ta’ Pinu 19:20 - Paq paq on test 19:30 - Mater Dei 20:00 Great Crimes and Trial 20:30 - A[barijiet g[al Dawk Neqsin mis-Smig[ 20:40 - Realtà 21:45 - Kurrenti 22:30 - Malta u Lil Hinn Minnha (r) 23:00 A[barijiet bl-Ingli] 23:05 - Malta u lil Hinn Minnha (r). -

ONE

08:00 - Teleshopping 08:30 Breakfast News 10:30 - Teleshopping 11:00 - Sieg[a ]mien weekend 12:30 ONE News 12:40 - Looks 13:45 Arani issa 16:00 - Living Room 17:30 - ONE News 17:40 - Pink Panther 18:15 - On D Road 19:00 - Te]ori 19:10 - Lottu 19:30 - ONE News 20:15 - Zona sport (r) 20:45 - Saturday Xpress 22:15 - Bin 61 (r) 23:00 Popcorn (r) 23:30 - ONE News. Smash

09:30 - A to Z Teleshopping 13:00 -

Fil-K/ina ma’ Farah (r) 14:00 - Er;a’ Lura 15:30 - Dokumentarju 16:00 M’intix Wa[dek 16:30 - D bride 17:30 - A[barijiet ta’ Barra 18:15 Bingo 75 18:40 - Dokumentarju 19:00 - A[barijiet 19:30 - Nursery Stars 20:30 - Forum 21:30 - Dokumentarju 22:00 - A[barijiet 22:30 - Poker. Raiuno

07:00 - Tg 1 07:05 - Rai Parlamento 08:00 - Tg 1 08:25 - Uno mattina in famiglia 09:00 - Tg 1 09:05 - Rai Educational 10:00 - Tg 1 L.I.S. 10:10 - Linea verde orizzonti 11:10 - Dream Road 2013 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Easy Driver 14:30 - Lineablu 15:25 - Le amiche del sabato 17:00 - Tg 1 17:00 - A sua immagine famiglie in festa 18:50 L’eredità 20:00 - Tg 1 20:35 - Affari tuoi 21:10 - Ballando con le stelle 00:30 - L’altra 01:45 - Applausi teatro e arte 02.00 - La Traviata. Film ’83. Raidue 06:00 - Due uomini e mezzo (TF) 07.00 - Geronimo Stilton 08.05 - Le straordinarie avventure di Jules Verne 09:40 - Rai Parlamento - Punto Europa 10:10 - Sulla via di Damasco 10:40 Voyager Factory: Inside the World 11.30 - Mezzogiorno in famiglia 13:00 - Tg 2 giorno 13:25 - Rai sport dribbling 14:00 - L’indice verde 14:55 Pit Lane 15:05 - G.P. D’India di F1 17:00 - Sereno variabile 18:05 - 90 minuto serie B (sport) 19:35 - Squadra Speciale Cobra 11 20:30 - Tg 2 21:05 - Castle (TF) 21:50 - Elementary (TF) 22:40 - Tg 2 notizie 23.00 - Rai sport sabato sprint 23:45 - Tg 2 Dossier 00:30 - Tg 2 Storie 01:10 - Tg 2 Mizar 01:35 - Tg 2 Si, Cinematineé 01:45 Tg 2, Sì, Viaggiare 01:55 - Tg 2 Eat Parade. Raitre

06:50 - La grande vallata (TF) 07:40 L’assedio di Siracusa. Film ’60 09:35 - 002 Operazione luna. Film 1964 11:00 - Tgr - Bellitalia 12:00 - Tg 3 12:25 - Tgr l’Italia de il Settimanale 2013 12:55 - Tgr ambiente Italia

14:00 - TG regione 14:45 - Tg 3 pixel 14:55 - Rai Educational 16:55 Timbuctu 17:10 - Generazione 1000 euro. Film 2009 19:00 - Tg 3 19:30 Tg 3 regione 20:00 - Blob 20:10 - Che tempo che fa 21:30 - Ulisse: Il piacere della scoperta 23:35 - Tg 3 23:50 - Tg regione 23:55 - Un giorno in pretura 01:00 - Tg 3 01:10 - Tg 3 agenda del mondo 02:00 - Il mondo sul filo. Film ’73. Canale 5

08:00 - Tg 5 mattina 09:10 Superpartes 10:00 - Melaverde 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Rendez vous a Parigi. Film 2007 15:25 - Il segreto 16:15 - Verissimo 18:50 Avanti un altro! (kwi]]) 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 Italia’s Got Talent 24:00 - Speciale Tg5 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Striscia la notizia. Rete 4

07:20 - Caraibi (fiction) 09:10 Carbinieri 2 10:10 - Come si cambia celebrity 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - La signora in giallo 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 16:15 - Ieri e oggi in TV speciale 17:00 - Perry Mason: Elisir di morte. Film ’93 18:55 - Tg 4 19:35 Tierra de lobos - L’amore e il coraggio (fiction) 20:30 - Tempesta d’amore (soap) 21:30 - Killing point. Film 2008 23:25 - Fuoco assassino. Film 91. Italia 1

08:05 - G.|P. Del Giappone - prove 09:45 - Suburgatory 10:35 - Glee (TF) 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Scuola di ladri. Film ‘86 15:50 - Il dottor Dolittle 3. Film 2006 17:35 - Mike & Molly 17.55 Magazine Champions League 18:30 Studio aperto 19:00 - La vita secondo Jim (sitcom) 19:25 - The Reef - amici per le pinne. Film 2006 21:10 - Happy Feet 2. Film 2011 23:05 - Terremeto nel Bronx. Film ’95 00:55 - Sport Mediaset 01:35 - V (TF) 02:30 Chante! (TF).


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

23

TV#RADJU F. Living

07:00 - Ashram 09:00 – F. Living Magazine 10:00 – Belle Donne 12:00 - Teleshopping 13:00 Niltaqg[u 15:00 - Teleshopping 16:00 – Bejnietna 18:00 - Teleshopping 20:30 – Tie; tal-{olm 21:30 – Bejnietna 23:30 – Fil-:nien ma’ Melo 24:00 – Madagascar 01:30 - Teleshopping. Xejk

07:30 – Just for Laughs 07:45 – Total Request Show 09:50 – Shout Out 10:00 – Love and Romance 10:45 – Teleshopping 11:45 – Just for Laughs 12:00 – Kontra r-Ri[ (r) 13:30 – The 80s 14:00 – Local Angle 15:00 – The 90s 15:30 – Teleshopping 16:30 – Hits 16:50 – Shout Out 17:00 – Local Issues (r) 17:45 – Maltese Music 18:00 – Total Requests Show (live) 20:00 – Just for Laughs 20:15 – Shout Out 20:30 – Just for Laughs 21:55 – Football 22:00 – Music Documentary 23:00 – Local Issues (r) 23:45 – The 60s and 70s. La 5 10:50 - The Chef - scelgo e creo in cucina 11:00 - Mediashopping 11:25 - Sweet Sardinia 12:15 - The Taste 13:05 - The Chef - Scelgo e creo in cucina 14:00 - Parenthood (TF) 15:30 - Funny Money - come fare i soldi senza lavorare. Film ’96 17:50 Sweet Sardinia (reality) 18:50 - The Taste (reality) 19:30 - Exteme Makeover Home Edition 21:10 - The chateau meroux - il vino della vita. Film 2011 23:00 - Make Me Perfect (TF) 23:55 - Parenthood. BBC Entertainment

07:15 - Mr Bloom’s Nursery 07:35 Teletubbies 08:00 - 3rd & Bird 08:10 - Nuzzle and Scratch 08:25 - My Family 08:55 - Last of the Summer Wine 09:25 - One Foot in the Grave 09:55 - Keeping Up Appearances 10:25 - Monty Halls’ Island Escape 11:25 - Robin Hood 12:10 - The Weakest Link 12:55 - Outcasts 13:50

- Casualty 14:40 - EastEnders 15:10 EastEnders 15:40 - EastEnders 16:10 - EastEnders 16:40 - Outcasts 17:35 The Weakest Link 18:20 - Robin Hood 19:05 - Kidnapped 20:00 - Dara O’Briain: This Is the Show 20:50 Alan Carr: Chatty Man 21:35 - Scott & Bailey 22:20 - Pramface 22:50 Dead Boss 23:20 - Alan Partridge’s Mid Morning Matters 23:45 - The Fat Fighters. TCM

07:30 - Bhowani Junction 09:20 Arena 10:35 - The Secret Partner 12:05 - Mutiny on the Bounty 15:00 A Streetcar Named Desire 17:00 - An American in Paris 19:00 - Period of Adjustment 21:00 - Diner 22:50 - The Gypsy Moths. MGM Movies

07:25 - Race for the Yankee Zephyr 09:10 - Haunted Honeymoon 10:30 Play Dirty 12:25 - Charlie Chan and the Curse of the Dragon Queen 14:00 - Crusoe 15:30 - A Doll’s House 17:05 - Wuthering Heights 18:45 MGM’s Big Screen 19:00 - The Return of a Man Called Horse 21:00 O.C. & Stiggs 22:50 - Blame It on Rio. Diva Universal

06:53 - Law & Order 08:45 - Movie 09:05 - Strong Medicine 10:45 - Great Women 11:00 - ER 12:40 Screwdriver 13:00 - Wolff’s Turf 14:50 - Great Women 15:00 - Law & Order 16:45 - Mr Selfridge 18:49 Great Women 19:00 - Agatha Christie’s Marple 20:50 - Great Women 21:00 - JAG 22:45 - Mystery Woman: Mystery Weekend. GO Stars

07:15 - Ruby Sparks 09:00 - The Middle 09:30 - Dr Seuss: The Lorax 10:55 - The Avengers 13:15 Zookeeper 15:00 - Moonraker 17:10 - Jurassic Park 3 18:40 - Come Rain Come Shine 20:10 - Two and A Half

Men 20:35 - Parks & Recreation 21:00 - Bad Ass 22:30 - The Tourist 00:10 - Come Rain Come Shine 01:40 - Two and A Half Men. Melita More

09:00 - Private Practice 12:45 SMASH 13:30 - Psych 17:15 - Mike & Molly 17:45 - Whitney 18:30 Chicago Fire 19:15 - Person of Interest 20:00 - How I Met Your Mother 20:30 - Amazing Race 21:15 - Game of Thrones 22:15 - Spartacus 23:15 - Suits 00:00 - GO ON 00:30 Dallas 01:15 - Alcatraz.

07>00 08>30 12>30 13>30 14>00 14>05 16>00 17>30 18>00 18>05 19>10 19>30 20>15 20>30 21>30 21>35 22>00 23>00

Iris

09: 15 - Magnum P.I. 11:10 Poliziotto speciale. Film ’98 12:40 Ancora vivo. Film ’96 14:35 Elizabeth. Film ’98 19:10 - Delitto sull’autostrada. Film ’98 21:00 - Un sacco bello. Film ’80 22:45 L’insegnante viene a casa. Film ’78 00:55 - La bella di Mosca. Film 2001

NET News Telebejg[ Jekk Jog[;obkom Sibt Familja NET News (ikompli) Sibt Familja Mieg[ek (r) Elle NET News Sibtilfidi Tlug[ tal-Lottu NET News G[alik fl-Ewropa Iswed fuq l-Abjad NET News (ikompli) Iswed fuq l-Abjad Premier (r) NET News

Discovery Channel

07:15 - Fifth Gear 08:10 - Mega Builders: Ice Hotel 09:05 - Mighty Planes: Hercules LC-130 ‘Skibird’ 09:55 - Naked and Afraid: Terror in Tanzania 10:50 - Naked and Afraid: Punishment in Panama 11:40 - Naked and Afraid: Island From Hell 12:35 Naked and Afraid: The Jungle Curse 13:30 - Extreme Engineering: Drought-Proofing Australia 14:25 World’s Scariest...: World’s Greatest Heroes 15:20 - The Big Brain Theory: Pure Genius: The Wildcard 16:15 Wheeler Dealers: Willys Jeep 17:10 MythBusters: Hollywood Gunslingers 18:05 - FantomWorks 19:00 - How It’s Made: Tequila # Waterbeds # Flip Flops # Silver 19:30 - How It’s Made 20:00 - Storage Hunters 20:30 Storage Hunters 21:00 - Baggage Battles: Boy Toys 21:30 - Baggage Battles: Cash Is King 22:00 - Greatest Tank Battles: The Battle of Stalingrad 23:00 - Greatest Tank Battles: Tank Ace: Ludwig Bauer.

Sport fuq il-Cable Eurosport 1

GO sports 2

08:30 - FIFA U#17 World Cup Football 09:30 - FIS World Cup Alpine Skiing: Soelden, Austria: 1st Run (live) 10:30 - ISU GP, Figure Skating 11:00 - ISU GP, Figure Skating 12:00 - FIS World Cup Alpine Skiing 12:45 - FIS World Cup Alpine Skiing: Soelden, Austria: Women’s Giant Slalom, 2nd Run (live) 13:45 - FIFA U#17 World Cup Football 16:00 - WDSF Grand Slam Dancing: Moscow: Latin Dances (live) 17:00 - World Champ. Weightlifting: Warsaw: Men’s 94kg (live) 19:00 - World Champ. Weightlifting 20:00 - World Champ. Weightlifting: Warsaw: Women’s 75kg (live) 22:00 - World Champ. Weightlifting 23:00 - Total KO.

06:30 - PGA European Tour: BMW Masters: Day 3 (live) 10:30 - Milan Channel 12:30 - Barclays PL: Wk 11: PL Match Pack 13:00 - Barclays PL: Wk 11: PL Preview 13:45 Barclays PL: Wk 11: Crystal P. v Arsenal (live) 16:00 - Barclays PL: Wk 11: Liverpool v WBA (live) 18:30 - Barclays PL: Wk 11: Southampton v Fulham (live) 20:45 Serie A: Rd 9: Inter v Hellas Verona (live) 22:45 - Milan Channel. 16:00 - Barclays PL: Wk 11: Aston Villa v Everton (live) 18:00 - Serie A: Rd 9: Sampdoria v Atalanta (live) 20:00 - Inter Channel.

Eurosport 2

GO sports 4

07:00 - FIFA U#17 World Cup Football 09:00 - ITTF World Cup Table Tennis 10:00 - World Champ. Weightlifting 12:00 - AFC Champions League Football: Final: 1st Leg (live) 14:00 - J League Football 15:00 - World Champ. Weightlifting 16:30 - FIS World Cup Alpine Skiing 17:15 - ISU GP, Figure Skating 18:15 - ISU GP, Figure Skating: Skate Canada: Pairs’ Free Programme (live) 19:30 - ISU GP, Figure Skating 20:15 - ISU GP, Figure Skating: Skate Canada: Ladies’ Free Programme (live) 21:45 - ISU GP, Figure Skating 22:30 - ISU GP, Figure Skating: Skate Canada: Free Dance (live) 23:45 - World Champ. Weightlifting.

16:00 - ATP World Tour 500: Valencia Open 500: SF (part 1) (live) 18:30 - Aviva Premiership: Rd 6: Northampton Saints v Saracens 20:30 - ATP World Tour 500: Valencia Open 500: SF (part 2) (nr live) 23:00 - Juve Channel.

GO sports 1

La Traviata – Raiuno, 02>00 Mill-opra ta’ Giuseppe Verdi [are; dan il-film li joffri spettaklu b’re;ija ta’ Franco Zeffirelli fl-1983. Listorja hi wa[da ta’ m[abba. Il-partijiet ewlenin huma interpretati minn Teresa Stratas (Violette Valery), Placido Domingo (Alfredo Germont), Cornell MacNeil (Giorgio Germont), Allan Monk (Baron Douyphol), Pina Cei (Anniona), Axelle Gall (Flora Bervoix) u Maurizio Barbacini (Gastone).

07:00 - Barclays PL: Wk 11: PL Preview 07:30 - Formula 1: Indian GP: Practice 3 (live) 09:00 - Trans World Sport #1382 10:00 - Football’s Greatest 10:30 - Formula 1: Indian GP: Qualifying (live) 12:00 - Aviva Premiership: Rd 6: Bath Rugby v Gloucester Rugby 14:00 - UEFA Champions League: Magazine Programme 10 14:30 - ATP World Tour 500: Swiss Indoors Basel: SF (live) 19:30 - Football’s Greatest 20:00 - Ligue 1 -Round 11: EA Guingamp v AC Ajaccio (live) 22:00 - Formula 1: Indian GP: Qualifying 23:30 - Barclays PL: PL World #18 00:00 - Ligue 1: Rd 11: Olympique de Marseille v Stade de Reims 02:00 Serie A: Rd 9: Sampdoria v Atalanta.

GO sports 3

GO sports 5 16:00 - Barclays PL: Wk 11: Norwich City v Cardiff City (live) 18:00 - LFC TV 19:45 - RaboDirect Pro12: Rd 6: Leinster v Connacht (live) 21:45 LFC TV. GO sports 6 16:00 - Barclays PL: Wk 11: Man. Utd v Stoke City (live) 18:00 MUTV 19:00 - Aviva Premiership: Rd 6: Northampton Saints v Saracens 21:00 - MUTV. GO sports 7

07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Barclays PL: Wk 10: Man. Utd v Southampton 11:00 - RaboDirect Pro12: Rd 6: Ulster v Cardiff Blues 13:00 - Ligue 1: Rd 11: Nantes v LOSC Lille 15:00 - Formula 1: Indian GP: Practice 3 16:15 - Aviva Premiership -Round 6: Northampton Saints v Saracens (live) 18:30 - PGA European Tour: BMW Masters: Day 3 22:30 - FIFA Futbol Mundial #440 23:00 - Barclays PL: Wk 11: Crystal P. v Arsenal 01:00 - RaboDirect Pro12: Rd 6: Leinster v Connacht 02:00 - Serie A: Rd 9: Inter v Hellas Verona.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

24

TV # RADJU

Fil-qosor Iswed fuq l-Abjad – NET Television, 20>30 Fl-ewwel parti tal-programm il-mistednin se jkunu George Cutajar u Yvonne Aqueirios Ebejer, li se jkunu qed jitkellmu dwar kif anki wara l-kan/er

hemm il-[ajja, [arsa po]ittiva lejn din il-marda. Fit-tieni parti tal-programm il-mistieden se jkun Joe Friggieri li se jitkellem dwar il-

Papa Fran;isku u l-Knisja. Jippre]enta l-programm Frank Psaila. Ikun hemm ripetizzjoni l-{add fl-16:30 p.m.

The Chateau Meroux Il vino della vita – La 5, 21>10 Film Amerikan li n[adem fl-2011 b’re;ija ta’ Bob Fugger u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Daniel Bastreghi u lil Amanda Righetti. Tfajla tiret ming[and missierha kumpanija tal-inbejjed li tkun tinsab f’xifer il-falliment. Tkun determinata li ter;a’ ;;ibha fuq saqajha, i]da jkun hemm ;ar li [alef li jag[mlilha l-bsaten fir-roti...

Generazione 1000 euro – Raitre, 17>10

Frida Cauchi

F’atmosfera ta’ Halloween

Film Taljan li n[adem fl-2009 b’re;ija ta’ Massimo Venier u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Alessandro Tiberi, Valentina Lodovini u Carolina Crescentini. Naraw kif gradwat milluniversità donnu ma jkun jista’ jsaddad imkien, la fejn jid[ol xog[ol u wisq anqas fir-relazzjonijiet sentimentali tieg[u. X’ji;ri i]da li j;ib bidla?

Sibt il-Familja – NET Television, 13>30 L-attur Heinrich Camilleri u lpre]entatri/i ]ag[]ug[a Francesca Zarb li fuq dan l-istazzjon tippre]enta Teeny Break, akkumpanjati minn familjari jew [bieb tag[hom se jkunu l-parte/ipanti ewlenin tal-game show

Il dottor Dolittle 3 – Italia 1, 15>50

tal-lum, kollox f’atmosfera ta’ Halloween. L-intervista se tkun mal-attri/i u pre]entatri/i Frida Cauchi. Ii-kantanti llum se jkunu Olivia Lewis, Ludwig Galea u Ivan Spiteri Lucas.

L-indiema tal-bniedem Sibtilfidi – NET Television, 18>05

Kyla Pratt u Chelan Simmons (it-tnejn firritratt) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film komiku Amerikan li n[adem fl-2003. Minkejja li fih ma narawx lil Eddie Murphy li kien il-protagonist fil-films ta’ qabel bilkarattru ta’ Dr Dolittle, dan il-film xorta wa[da ni]el tajjeb kemm mal-kriti/i kif ukoll ma’ dawk li g[a]lu li jarawh.

Massimiliana De Martino flimkien mal-mistednin tag[hom tiddiskuti su;;etti li jg[oddu g[ad-dinja tal-lum li jo[or;u mill-Van;elu li se jinqara filknejjes g[ada. Il-qari, li hu skont San Luqa, jg[idilna dwar li

l-bniedem g[andu jindem minn xi [tija li jkun g[amel. Fr Maurice Abela O. Carm jag[ti spjegazzjoni ta’ dan ilVan;elu mill-parro//a talBalluta. Direzzjoni ta’ Fr Louis Mallia.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

24

TV # RADJU

Fil-qosor Iswed fuq l-Abjad – NET Television, 20>30 Fl-ewwel parti tal-programm il-mistednin se jkunu George Cutajar u Yvonne Aqueirios Ebejer, li se jkunu qed jitkellmu dwar kif anki wara l-kan/er

hemm il-[ajja, [arsa po]ittiva lejn din il-marda. Fit-tieni parti tal-programm il-mistieden se jkun Joe Friggieri li se jitkellem dwar il-

Papa Fran;isku u l-Knisja. Jippre]enta l-programm Frank Psaila. Ikun hemm ripetizzjoni l-{add fl-16:30 p.m.

The Chateau Meroux Il vino della vita – La 5, 21>10 Film Amerikan li n[adem fl-2011 b’re;ija ta’ Bob Fugger u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Daniel Bastreghi u lil Amanda Righetti. Tfajla tiret ming[and missierha kumpanija tal-inbejjed li tkun tinsab f’xifer il-falliment. Tkun determinata li ter;a’ ;;ibha fuq saqajha, i]da jkun hemm ;ar li [alef li jag[mlilha l-bsaten fir-roti...

Generazione 1000 euro – Raitre, 17>10

Frida Cauchi

F’atmosfera ta’ Halloween

Film Taljan li n[adem fl-2009 b’re;ija ta’ Massimo Venier u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Alessandro Tiberi, Valentina Lodovini u Carolina Crescentini. Naraw kif gradwat milluniversità donnu ma jkun jista’ jsaddad imkien, la fejn jid[ol xog[ol u wisq anqas fir-relazzjonijiet sentimentali tieg[u. X’ji;ri i]da li j;ib bidla?

Sibt il-Familja – NET Television, 13>30 L-attur Heinrich Camilleri u lpre]entatri/i ]ag[]ug[a Francesca Zarb li fuq dan l-istazzjon tippre]enta Teeny Break, akkumpanjati minn familjari jew [bieb tag[hom se jkunu l-parte/ipanti ewlenin tal-game show

Il dottor Dolittle 3 – Italia 1, 15>50

tal-lum, kollox f’atmosfera ta’ Halloween. L-intervista se tkun mal-attri/i u pre]entatri/i Frida Cauchi. Ii-kantanti llum se jkunu Olivia Lewis, Ludwig Galea u Ivan Spiteri Lucas.

L-indiema tal-bniedem Sibtilfidi – NET Television, 18>05

Kyla Pratt u Chelan Simmons (it-tnejn firritratt) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film komiku Amerikan li n[adem fl-2003. Minkejja li fih ma narawx lil Eddie Murphy li kien il-protagonist fil-films ta’ qabel bilkarattru ta’ Dr Dolittle, dan il-film xorta wa[da ni]el tajjeb kemm mal-kriti/i kif ukoll ma’ dawk li g[a]lu li jarawh.

Massimiliana De Martino flimkien mal-mistednin tag[hom tiddiskuti su;;etti li jg[oddu g[ad-dinja tal-lum li jo[or;u mill-Van;elu li se jinqara filknejjes g[ada. Il-qari, li hu skont San Luqa, jg[idilna dwar li

l-bniedem g[andu jindem minn xi [tija li jkun g[amel. Fr Maurice Abela O. Carm jag[ti spjegazzjoni ta’ dan ilVan;elu mill-parro//a talBalluta. Direzzjoni ta’ Fr Louis Mallia.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

25

TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF Mimdudin> 1. Hekk hi l-[uta, g[adha kemm tinqabad (6) 4. }amm il-qies u ma kienx esa;erat (8) 9. Nag[mel hekk g[ax nara b’g[ajnejja, forsi (6) 10. Ma [alliex img[awwe; (8) 12. Tispara g[alih ma tolqot xejn! (4) 13. Rag[wa ta’ zokkor fuq il-pasti (5) 14. Dak li jissogra [ajtu biex isalva lil [addie[or (4) 17. Hawn [afna b[alu li ma ttihx [abel biex ja[dem (6) 18. u 20. Inkiteb biex tal-[anut jerfag[lu ‘In-Nazzjon’ kuljum (6) 20. Ara 18. 21. }errieg[a g[all-vrieden (6) 27. G[awwe; int, minn ;olilwien! (4) 28. Fenek g[al xi tifel ]g[ir (5) 29. Linja mimduda u qasira filbidu ta’ Singapore? (4) 32. Tberfila b’kurdi/ella fix-xfar tal-ilbies tan-nisa (8) 33. Sej[a li tinstama’ fil-kappella? (6) 34. Reba[ kollox u kien fuq lo[rajn sew (8) 35. Tal-Milied, xebh ta’ g[ar mag[mul mill-kartapesta (6) Weqfin> 1. Fawwara jew g[ajn kbira fuq it-triq tax-Xlendi? (7) 2. Li jmur kontra d-drawwiet u m;iba [a]ina u di]onesta (8) 3. G[attew b’xi [a;a (4) 5. ?angatura (6) 6. Kompo]izzjoni mu]ikali b[al wa[da ta’ Verdi (4) 7. U tè rat jinbidel f’g[axart elef metru kwadrat! (6) 8. Meta s-salarju jitlef rasu jsir qaddej tal-kurja? (6) 11. u 26. Min[abba xi nuqqas, ;ie mitfug[ ’il barra minn xog[lu (6) 15. Negozjant ta’ xi ta;en imkisser? (5) 16. Lewn il-;ilju (5) 19. Di]grazzja, korriment (8) 22. Ikla tipikament Maltija bil-ful mg[affe; u ftit felfel (7) 23. Isuqu l-ajruplani (6) 24. Bidu tal-[ajja f’din id-dinja (6) 25. Tag[mel wie[ed b’[afna platti fuq xulxin (6) 26. Ara 11. 30. Fwar ta’ ilma jag[li, li snin ilu l-;ugarell seta’ ja[dem bih? (4) 31. G[ajb tal-ajru, li bih ma tara xejn quddiemek (4)

1

2

3

4

9

6

7

8

10 11

12

13

14

15

16

17

18 19 20

23

21

24

25

27

22

26

28

29

30

31

32

33

34

35

SPI}ERIJI LI JIFT{U G{ADA

VALLETTA: Empire Pharmacy (Branch), 46, Triq Melita; IL{AMRUN: National Pharmacy, 17, Triq Santa Marija; SANTA VENERA: Fatima Pharmacy, Triq i]-}onqor; BIRKIRKARA: The Local Dispensary, Triq Kan. K. Pirotta; IL-G}IRA: O’hea Pharmacy, 128, Triq Manoel; SAN :WANN: Medical Plaza Dispensing Chemists, Cass-i-Mall Buildings, Vjal ir-Rihan; TASSLIEMA: Mrabat Pharmacy, Triq l-Imrabat; {AL BALZAN: Balzan Pharmacy, 70, Triq San Fran;isk; NAXXAR: Brown’s Chemists, Triq San Pawl; MELLIE{A: Villa;e Pharmacy, Main Street; SANTA LU?IJA: Maddalen Pharmacy, Shop 2, Binja talFaqqani, Dawret it-Torri; L-ISLA: San Filippi Pharmacy, 155, Triq il-Vitorja; {A}-}ABBAR: Polymer, Triq ix-Xag[jra; GUDJA: Medicaid Pharmacy, 62, Vjal it-Torri; }URRIEQ: }urrieq Dispensary, 68 ; {A}-}EBBU:: Santa Marija Pharmacy, 40, Triq l-G[asfura; IR-RABAT: Central Pharmacy, Triq G[ajn Kajjet; VICTORIA: Castle Pharmacy, 2, Misra[ l-Indipendenza; IL-QALA: St. Joseph Pharmacy, 28, Pjazza San :u]epp. Mobile Blood Donation Unit

G[ada l-{add 27 ta’ Ottubru 2013, se jkun hemm il-mobile blood donation unit f’Dingli Circus, Triq Sir Adrian Dingli, Tas-Sliema. Il-[in g[all-g[oti tad-demm ikun mit-8.30am sas-1.00pm. Importanti li min ikun se jag[ti d-demm jie[u mieg[u l-karta talidentità.

Soluzzjoni tat-Tisliba li dehret is-Sibt li g[adda Mimdudin> 1. Intopp; 4. Tinkiser; 9. {an]ir; 10. Strument; 12. Stim; 13. Kwart; 14. Elmu; 17. Dnewwa; 18. u 20. Sponta; 21. Tinbex; 27. Rjal; 28. Pesta; 29. Ikel; 32. Panorama; 33. Timidu; 34. Interess; 35. Martri. Weqfin> 1. In[asad; 2. Tinkixef; 3. Prim; 5. Intern; 6.

5

Ksur; 7. Stella; 8. Rettur; 11. u 26. Kwinta; 15. Dwett; 16. Aptit; 19. Tbikkimt; 22. Xellugi; 23. Gruppi; 24. Sannat; 25. Termos; 30. Frar; 31. Rixa. Irba[ sett tal-platti ming[and JB Stores Indirizzaw is-soluzzjoni tag[kom hekk: Tisliba JB

Stores, In-Nazzjon, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, Tal-Pieta PTA 1450, u g[andkom ]mien sa nhar is-Sibt li ;ej. Ir-rebbie[#a jit[abbar [mistax o[ra. L-a[[ar premju ntreba[ minn Mary Borg, 65 Triq il-{arifa, ilMosta, MST 4040.

Rapport tat-temp

UV INDEX

4

IT-TEMP Ftit imsa[[ab b’waqtiet xemxin VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ {afif g[al moderat mix-Xlokk BA{AR {afif IMBATT Ftit lil xejn TEMPERATURA L-og[la 26˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0mm

Xita mill-1 ta’ Settembru 52mm IX-XEMX titla’ fis-07.18 u tin]el fit-18.14

Il-[amest ijiem li ;ejjin

IS-SIBT L-og[la 25˚C L-inqas 18˚C

IL-{ADD L-og[la 26˚C L-inqas 18˚C

IT-TNEJN L-og[la 26˚C L-inqas 18˚C

IT-TLIETA L-og[la 26˚C L-inqas 19˚C

L-ERBG{A L-og[la 25˚C L-inqas 19˚C

UV

UV

UV

UV

UV

4

4

4

4

4

Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 26˚ xemxi, Al;eri 36˚C xemxi, Amsterdam 16˚C imsa[[ab, Ateni 24˚C xemxi, Li]bona 17˚C imsa[[ab, Berlin 14˚ xemxi, Brussell 19˚C imsa[[ab, il-Kajr 27˚C xemxi, Dublin 16˚C imsa[[ab, Kopen[agen 12˚C imsa[[ab, Frankfurt 14˚C imsa[[ab, Milan 19˚C imsa[[ab, Istanbul 19˚C xemxi, Londra 19˚C ftit imsa[[ab, Madrid 16˚C xita, Moska 11˚C imsa[[ab, Pari;i 19˚C imsa[[ab, Bar/ellona 25˚C imsa[[ab, Ruma 24˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 26˚C xemxi, Tripli 27˚C xemxi, Tune] 23˚C xemxi, Vjenna 13˚C imsa[[ab, Zurich 14˚C imsa[[ab, Munich 15˚C imsa[[ab, St. Petersburg 8˚C xita


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

26 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{

fuq wara u bejt bl-arja tieg[u, dawl, ilma u toilet. Bil-permess inklu] fil-prezz hemm garaxx ta’ Class B. ?emplu 77200983. ]ew; karozzi li jinfed mad-dar. I]-}urrieq Bla /ens. €320,000. ?emplu G{ALL-KIRI DAR fuq u isfel bi tliet kmamar 99422082. tas-sodda, tliet kmamar bis{a]-}ebbu; ’il barra minn sufanijiet, ]ew; kmamar tal- G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Triq l-Imdina banju, bit[a kbira fuq wara u o[ra GARAXX basement 40 pied x 50 interna, study room, designer Il-{amrun pied, jista’ jintu]a g[al gym, kitchen ;dida fjamanta bl-appli- GARAXX jew store, 115-il pied store, uffi//ju e//. ?emplu ances u air condition, terrazzin tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, 79211659.

KLASSIFIKATI Il-Qala, G[awdex

POST arju] fully furnished b’]ew; kmamar tas-sodda, salott, karma tal-ikel, tal-banju u ]ew; terrazzini g[al-barra. Prezz €1,800 fis-sena. ?emplu 21487458 jew 99803558.

antiki. ?emplu 21430185 jew 99469467.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as VETTURI/DG{AJJES prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ Dg[ajsa appliances. ?emplu 21371559, Maxuim 2200SC 1993 – Sports 27371559, 21493285, 79884497 Cuddy f’kundizzjoni tajba [afna. jew 99472570. Servizz filFantasy red, mercruises 5.0LX pront. Alpha 1 230 HP (350 hours) magna petrol. Tinda tal-canvas, G{ALL-BEJG{ built-in fuel tank, sun-lounge cockpit seats, cockpit gallery bis- G[amara antika sink, portable toilet, stereo, TINKLUDI twaletta bil-mera, re;istrata Valletta. €20,000 lavaman, komodina, gradenza prezz negozjabbli. Biex tarawha bil-mera u wi// tal-ir[am u gwar/emplu 7930 0356, f’[inijiet tal- darobba kbira. Jistg[u jinbieg[u uffi//ju. separati. ?emplu 99800607.

AVVI}I G[al kull xog[ol

TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal-[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid blinjam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-sejjie[, bilqoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.

Libsa ta’ tie;

:DIDA fjamanta, qatt ma ntu]at, mixtrija ming[and Alamango. Prezz negozjabbli. ?emplu 99200354.

Tapit

KULUR cream bil-burdura wine, 90 ins (228cms) x 66 ins (168cms) f’kundizzjoni tajba. Prezz €60. ?emplu 21242180.

Tombla sheets

B’numri kbar u kuluri differenti. Kalendarji kbar tat-2014, 29/m x 42/m. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (bonnici printing press)– 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – Mario Colours min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq G{AL kull xog[ol ta’ kisi u tib- g[al Triq Sant’Ursula. G[al jid jew ]ebg[a, kisi bil-;ibs, kisi xog[ol ta’ digital printing u offbir-ramel u siment, kisi u tibjid set, inviti tat-tie;, invoices, fuq il-pont, tik[il fuq il-fil, tik[il posters u brochures bil-kulur e// fuq l-antik, graffiato, silikato, u xog[ol ta’ embossing. gypsum boards, madum u katusi. ?emplu 21244627 jew 79373700 ?emplu 99468622. jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com

Nixtri

KAROZZI g[all-iscrap, ram isfar u a[mar, stainless steel, cable wire, bibien u twieqi tal-aluminju, kull tip ta’ [adid g[all-iscrap b[al bibien, twieqi u magni. Nixtri statwi, fajjenza u affarijiet

JIN{TIE:U WAITER#waitress u asst cook ta’ bejn 20#40 sena biex ja[dmu ;o restaurant f’Marsaxlokk. ?emplu 79863105.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

27

SPORT BASKETBALL - ST JAMES HOSPITAL SHIELD

Ti;i fi tmiemha l-ewwel fa]i Fi tmiem il-;img[a jkunu mag[rufa s-semi-finalisti tas-St James Hospital Shield. Floriana Royce u Bupa Luxol jiltaqg[u biex xi [add minnhom jispi//a flewwel post ta’ Grupp A filwaqt li Si;;iewi Remax se jkunu qed ifittxu reb[a kontra Athleta A to Z Electronics biex ikomplu jittamaw. Floriana u Luxol, wara li reb[u kontra Depiro jiltaqg[u kontra xulxin u min jirba[ minnhom jispi//a fl-ewwel post. Wie[ed jistenna li din se tkun log[ba bilan/jata. Luxol jibba]aw fuq it-tim tassena l-o[ra bil-barrani jkun Meyer Kritt. Minn na[a tag[hom Floriana tilfu l-pedina u l-kow/ P. Ferrante g[andu bi//a xog]ol iebsa biex jg[aqqad lit-tim. Floriana jittamaw li l-Amerikan tag[hom ikun konsistenti. Si;;iewi g[andhom bi//a xog[ol iebsa kontra Athleta fejn dawn tal-a[[ar bl;a dubju jibdew b[ala l-favoriti li jg[addu g[all-

fa]i li jmiss. Jekk ma jse[[x dan , din tkun disfatta kbira g[alihom. Si;;iewi jridu juru titjib millewwel [ar;a tag[hom fejn ma tantx ibbrillaw kontra Starlites. Pedini importanti ta’ Si;;iewi ma tantx kienu fil-forma. Minn na[a tag[hom Athleta mistennija jkomplu bil-wirjiet po]ittivi tag[hom. Mill-kompetitzzjoni tan-nisa Honey Athleta, wara t-telfa minima kontra Depiro mhux suppost ifallu kontra Phoenix Petrus Loyola. Fil-log[ba l-o[ra Hibs iridu juru titjib jekk iridu jirb[u kontra Luxeol u jkomplu jittamaw f’post fis-semi finali. Luxol jippre]entaw il-flokkijiet Dan l-a[[ar it-tim ta’ Bupa Luxol ippre]enta l-flokkijiet il;odda g[all-ista;un li ;ej. Sa mill2003 Bupa kienu l-isponsors uffi/jali ta’ dan it-tim u fl-a[[ar 260 log[ba tat-tim, fuq il-flokk kien hemm il-logo tal-kumpanija Bupa. Mill-2003 ‘l hawn it-tim reba[ total ta’ 14-il trofew.

Dan l-a[[ar Bupa ipre]entaw il-flokkijiet il-;odda. Fir-ritratt jidhru Charles Zarb, Bupa Malta Branch Manager u Lara Degiorgio, Marketing Executive ta’ GlobalCapital, flimkien mal-captain ta’ Luxol Marco Mercieca u l-Amerikan Myers Keitt

Sport lokali g[al tmiem il-;img[a Illum MFA Centenary St. - Premier. 4 p.m. Balzan v Naxxar L., 6 p.m. Birkirkara v Tarxien R. Victor Tedesco St. - Premier. 4 p.m. Sliema W. v Vittoriosa S., 6.15 p.m. Rabat A. v Valletta Charles Abela St. - FA Trophy II Rd. 4 p.m. Ta’ Xbiex v Pembroke, 6.15 p.m. Senglea A. v Kirkop Utd Gozo St. - FA Trophy II Rd. Oratory Y. v Victoria H. Luxol St. - FA Trophy II Rd. 4 p.m. Lija A. v Xewkija T., 6.15 p.m. Swieqi Utd v Si;;iewi Sirens St. - FA Trophy II Rd. 4 p.m. Sirens v Marsa, 6.15 p.m. M;arr Utd v St. Andrews

GFA Gozo St. - II Div. KO Final.

G[ajnsielem v Qala S.

SWAN Sta Lu/ija Grd – I Div. 1.45

p.m. San :wann K. v Senglea G., 3.15 p.m. G[arg[r B. v }ejtun AFC }ebbu; Grd. - II Div. 1.45 p.m. Ta’ :iorni W. v Mre[el CB, 3.15 p.m. Lija-Iklin v Valletta SPM Tarxien Grd – II Div. 1.45 p.m. Mqabba AFC v Fleur de Lys, 3.15 p.m. Cospicua D. v Tarxien CH

ISA Msida Grd

2.30 p.m. Vassallo Grp v Actavis, 3.30 p.m. Methode v Toly P. –

MAFA Sta Margerita Grd – 2 p.m.

}ejtun RS v Valletta SP

HOCKEY Kordin – 3 p.m. Floriana YS v

Sliema Hs, 4 p.m. White Hart v Qormi

BASKETBALL Ta’ Qali – 4.30pm. St James

Hospital Shield (N). Athleta v Phoenix

G[ada MFA Victor Tedesco St. - Premier. 4 p.m. Mosta v Qormi, 6.15 p.m. Hibernians v Floriana Centenary St. - FA Trophy II

Rd.4 p.m. {amrun S. v Pieta` H., 6 p.m. }urrieq v G]ira Utd Gozo St. - FA Trophy II Rd. 2 p.m. Ker/em A. v Luqa SA, 4 pm. Xag[ra Utd v Mqabba Luxol St. - FA Trophy II Rd. 4 p.m. Fgura Utd v Mdina K. 6.15 p.m. Marsaxlokk v San :wann Sirens St. - FA Trophy II Rd. 4 p.m. Melita v Nadur Y., 6.15 p.m. Marsaskala v SK Victoria W.

IASC Tarxien Grd MAFA Sta Margerita Grd

– 9.30 a.m. Mqabba RA v Valletta S, 11.15 p.m. Marsa WS v Vittoriosa L.

BASKETBALL Ta’ Qali – 1pm. St James

VOLLEYBALL Kumpless Kottonera

Hospital Shield (I). Luxol v Floriana, 2.45pm. St James Hospital Shield (N). Luxol v Hibs. 4.30pm. St James Hospital Shield (I). Si;;iewi v Athleta

Playvolley

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL Marsa – 1.45 p.m. Programm

– (N) 1.30 p.m. Paola HC v Flyers, 3.30 p.m. FDL Office Grp v Toyota

Universita` - I Div. (N) 4 p.m.

Mellie[a v Flyers, 4 p.m. M;arr v Qormi

ta’ 8 ti;rijiet li jinkludu l-finali ta’ Condition Races


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

28

SPORT FUTBOL

Alcantara jirritorna g[at-ta[ri;

Vettel tar-Red Bull (quddiem) waqt it-tieni sessjoni

FORMULA 1

Vettel l-aktar velo/i fl-Indja I/-champion rejnanti tar-Red Bull Sebastian Vettel kien l-aktar velo/i kemm waqt l-ewwel kif ukoll waqt it-tieni sessjoni ta’ provi liber g[all-Grand Prix talIndja. Fit-tieni sessjoni sie[eb Vettel, Mark Webber kien it-tieni l-aktar velo/i filwaqt li t-tielet la[jar [in g[amlu Romain G r o s j e a n . Fernando Alonso, l-uniku sewwieq li g[adu b’/ans matmatiku li jisfida lil leader Vettel irre;istra l-[ames l-a[jar [in. Fi tmiem il-;img[a Vettel hu mistenni jirba[ ir-raba’ titlu konsekuttiv u jekk jag[mel dan isir li]g[ar sewwieq fl-istorja li qatt g[amel dan. Biex Vettel ma jkunx inkurunat champion il[add li ;ej Alonso jrid I;ib 16-il punt aktar minn Vettel imma minkejja dan is-sewwieq :ermani] ikun fadallu l-Grand Prix ta’ Abu Dhabi, tal-Istati Uniti u tal-Bra]il fiex jie[u sehem. Ta min jinnota li jekk Vettel jirba[ l-erba’ Grand Prix li fadal ikun reba[ disa’ Grand Prix kon-

sekuttivi, xi [a;a li sewwieq wie[ed irnexxielu jag[mel flistorja. Dan kien [add [lief g[atTaljan Alberto Ascari tal-Ferrari fl-ista;un tal-1952-53. Intant, minn na[a tieg[u Alonso qal li hu kburi b’dak li irnexxielu jikseb dan l-ista;un, anke jekk ovvjament xtaq li jirba[ it-titlu. “Fl-a[[ar erba’ snin sfidajt tliet darbiet g[at-titlu u b’dan jien kburi. Hu veru li nixtieq nirba[ aktar titli,” qal Alonso. TA min jiftakar li dan l-ista;un mhux lewwel darba li Alonso ikkritika lkarozza li ipprovdielu t-tim talFerrari u kien qal li f’/erti tlielaq wettaq mirakli biex ]amm il-pass ma’ Vettel. F’kummenti li ta Vettel qal li m’huwiex be]g[an li fl-ista;un li ;ej ikollu sewwieq tal-kalibru tieg[u isuq mar-Red Bull. Ftit xhur ilu sie[bu Mark Webber kien ]vela li se jirtira millFormula 1 u s’issa r-Red Bull g[adhom ma [abbrux min se jkun dak is-sewwieq li jie[u post Webber.

Kiki Raikkonen tal - Lotus iffirma mal-Ferrari u sta;un ilu Lewis Hamilton ing[aqad malMercedes ming[and il McLaren. Wara l-kummenti ta’ Alonso kien hemm min qal li dan se jitlaq lit-tim Taljan u jing[aqad mar-Red Bull. “G[alija ma tkunx problema jekk xi darba nsuq ma’ Alonso jew Raikkonen jew xi [add tallivell tag[hom. Jien l-sifida qatt ma be]]g[uni,” qal Vettel. {arsa lejn l-istatistika turi li jekk Vettel isir champion nhar il-{add jew aktar tard din issena jing[aqad mal-le;;endarji Juan Manel Fangio u Michael Schumacher b[ala rebbie[ ta’ erba’ titli mondjali. Vettel /a[ad li hu qed jiddomina min[abba li g[andu laqwa karozza. Il-biera[ [ar;et l-a[bar li flista;un li ;ej it - tim tal Marussia se jkun qed jikkompeti fil-Formula 1. Dan wara li diri;enti tat-tim la[qu ftehim mal - Kap tal - F 1 Bernie Ecclestone.

Il-midfielder ta’ Bayern Munich Thiago Alcantara irritorna g[at-ta[ri; wara li sofra injury fl-g[aksa. Il-player Spanjol ta’ 22 sena kien we;;a’ fit-tieni partita li lag[ab ma’ Bayern wara li dan kien ing[aqad mag[hom ming[and Barcelona. Dawn tal-a[[ar kienu r/ivew is-somma ta’ 21.6 miljun lira sterlina g[alih. S’issa g[adu mhux mag[ruf f’liema data se jirritorna g[al log[ob. A[bar [a]ina g[al Bayern hi li l-attakkant Claudio Pizarro se jdum sitt ;img[at barra wara li we;;a’ waqt sessjoni ta’ ta[ri; li saret il-{amis. FIFA – Il-FIFA ikkonfermat li se tie[u passi dixxiplinarji kemm kontra l-FA Ingli]a kif ukoll dik Pollakka wara li waqt il-partita ta’ bejn dawn i]-]ew; pajji]i aktar kmieni dan ix-xahar kien hemm partitarji ta]-]ew; na[at li xeg[lu u tefg[u xi flares. Din kienet log[ba valida mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[at-Tazza tad-Dinja fejn l-Ingilterra reb[et 2-0 u erbat ijiem wara reb[et kontra l-Montenegro biex ibbukkjat post fil-fa]i finali tatTazza tad-Dinja. Il-log[ba bejn

Thiago Alcantara

il-Polonja intlag[bet Wembley.

u l-Ingilterra fil-grawnd ta’

ONYEWU – Il-klabb Ingli] ta’ QPR akkwista lid-difensur Amerikan Onyewu. Onyewu kien ilu jitt[arre; ma’ QPR g[al dawn l-a[[ar xhur wara li [alla lil Sporting Lisbon fi tmiem lista;un li g[adda. Matul il-karriera tieg[u Onyewu lag[ab ma’ diversi klabbs fosthom Standard Liege, Newcastle u anke Milan. Barra minn hekk Onyewu libes il-flokk tat-tim nazzjonali Amerikan 68 darba. B[alissa QPR qeg[din fit-tieni post f’The Championship wara li kibsu tmien reb[iet u tliet drojiet mill-ewwel 11-il partita talista;un. REAL MADRID – Rapporti fil-;urnali Spanjoli qed isostnu li l-kumpanija Amerikana talMicrosoft hi interessata biex ilgrawnd ta’ Real Madrid, Stadio Santiago Bernabeu ikun imesmmi g[aliha. Fl-Ingilterra kumpaniji b[al ma huma lEtihad u l-Emirates di;a’ g[amlu dan il-pass u l-grawnds ta’ Man City u Arsenal i[addnu l-isem tag[hom.


Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

www.maltarightnow.com

29

SPORT FUTBOL INGLI}

Tispikka l-log[ba Chelsea v Man City Il-Programm

Premiership Ingli] Illum

Crystal Palace v Arsenal (13.45) Aston Villa v Everton (16.00) Liverpool v West Brom (16.00) Man Utd v Stoke (16.00) Norwich v Cardiff (16.00) Southampton v Fulham (18.30)

G[ada

Sunderland v Newcastle (15.30) Chelsea v Man City (18.00) Swansea v West Ham (18.00) Tottenham v Hull (18.00)

The Championship Illum

Barnsley v Sheff Wed Huddersfield v Leeds Blackpool v Blackburn Bolton v Ipswich Burnley v QPR Derby v Birmingham Leicester v Bournemouth Reading v Millwall Yeovil v Nottm Forest

G[ada

Charlton v Wigan

It-Tnejn

Brighton v Watford

League One Illum

Bradford v Wolves Brentford v Shrewsbury Carlisle v Bristol City Colchester v Peterborough Leyton Orient v Rotherham Notts County v Preston Oldham v Swindon Port vale v Gillingham Sheff Utd v Crewe Stevenage v Crawley Tranmere v MK Dons Walsall v Coventry

League Two Illum

Northampton v Cheltenham Wimbledon v Oxford Utd Bristol Rovers v Chesterfield Dag & Red v Rochdale Exeter v Burton Mansfield v Plymouth Morecambe v Accrington Newport v Southend Scunthorpe v Hartlepool Torquay v Portsmouth Wycombe v Bury York v Fleetwood

Premier Sko//i] Illum

Dundee Utd v St Mirren Hibernian v Aberdeen Kilmarnock v Hearts

G[ada

Partick Thistle v Celtic St Johnstone v Motherwell

I Div Illum

Airdrieonians v Ayr Brechin v Arbroath East Fife v Rangers Stenhousemuir v Forfar Stranraer v Dunfermline

II Div Illum

Clyde v Stirling Elgin v Annan Athletic Montrose v East Stirling Peterhead v Berwick Queen’s Park v Albion

Fi tmiem il-;img[a jitkompla lkampjonat Ingli] u bla dubju laktar log[ba li tispikka se tkun dik ta’ g[ada bejn Chelsea u Man City fi Stamford Bridge. Din se tkun log[ba bejn ]ew; timijiet li huma mifrudin b’punt fejn Chelsea g[andhom 17-il punt filwaqt li City g[andhom 16. Fl-a[[ar [ar;a tag[hom fil-kampjonat Chelsea sabuha fa/li biex reb[u 4-1 f’darhom kontra Cardiff filwaqt li Man City reb[u 3-1 barra minn darhom kontra West Ham Utd. Fil-log[ba kontra Cardiff wasal l-ewwel gowl ta’ Samuel Eto’o bil-flokk ta’ Chelsea filwaqt li Sergio Aguero ta’ City spikka fir-reb[a kontra West Ham b’]ew; gowls. L-istess Aguero, matul il-;img[a kompla minn fejn [alla meta skurja ]ew; gowls fi/-Champions League kontra CSKA Moscow, ]ew; gowls li bihom s-Citizens reb[u 21 kontra r-Russi. Minn na[a tag[hom Chelsea reb[u 3-0 barra minn darhom kontra Schalke u leorj tas-serata kien Fernando Torres li skurja ]ew; gowls. Jidher li l-attakkant Spanjol se jibda mal-ewwel 11 kontra Man City, tim li qieg[ed tliet punti ta[t il-leaders Arsenal. Chelsea jridu joqg[odu ferm attenti kontra t-tim

li s’issa skurja l-akbar ammont ta’ gowls fil-kampjonat. Illum il-leaders Arsenal jilag[bu barra minn darhom kontra Crystal Palace u jekk jirb[u jibqg[u minn tal-anqas ]ew; punti fuq Chelsea. Fil-kampjonat Arsenal g[addejin minn forma mill-aqwa u kien biss matul il;img[a fejn g[amlu pass falz meta fi/-Champions League tilfu 2-1 f’darhom kontra Borussia Dortmund. :img[a ilu l-Gunners reb[u 4-1 kontra Norwich u llum mhux mistennija jfallu milli jie[bu l-punti massimi kontra Palace li qeg[din fid-19-il post talklassifika. Mill-bidu tal-ista;un Arsenal tilfu biss log[ba u din waslet proprju fl-ewwel ;urnata tal-kampjonat. Illum ukoll ikunu fl-azzjoni /champions Man Utd meta dawn jilag[bu f’Old Trafford kontra Stoke. }gur li t-tim ta’ David Moyes ma jistax jibqa’ jwaqqa` punti jekk irid jiddefendi t-titlu li reba[ f’Mejju li g[adda. :img[a ilu Man Utd dehru li kienu se jie[du t-tliet punti kontra Southampton imma dawn tala[[ar salvaw draw ta’ 1-1 b’gowl fl-a[[ar minuta. B’dan id-draw Man Utd spi//aw jokkupaw ittmien post u attwalment qeg[din

Fernando Torres matul il-;img[a skurja tnejn u jidher li se jibda kontra Man City

tmien punti ta[t il-leaders. Stome, minn na[a l-o[ra ;ejjin minn draw ta’ 0-0 f’darhom stess kontra West Browmich Albion. Fost il-;img[a r-Red Devils irritornaw g[ar-reb[ meta fi/-Champions League reb[u 1-0 f’darhom kontra Real Sociedad u minkejja din ir-reb[a xejn ma impressjonaw. Liverpool, tim li g[andu 17-il punt ta[t Chelsea llum jilg[ab kontra listess West Brom u meta wie[ed ia[res lejn ir-ri]ultati li kisbu West Brom dan l-ista;un ]gur li jikkonkludi li se tkun kemmxejn diffi/li g[ar-Reds. :img[a ilu Liverpool kellhom wirja di]appuntanti meta

;ew draw 2-2 kontra Newcastle u jekk jitilfu kontra West Brom hemm erba’ timijiet b’/ans li jaqb]uhom jekk jirb[u l-konfronti rispettivi tag[hom. G[ada wkoll, minbarra l-log[ba bejn City u Chelsea hemm log[ba interessanti bejn Tottenham u Hull. :img[a ilu t-tim ta’ Villas Boas reba[ 2-0 kontra Aston Villa , reb[a li biha irritorna g[ar-reb[ wara li tilef 3-0 kontra West Ham. Wie[ed irid jara f’liema kundizzjoni fi]ika se jkunu fiha Tottenham wara li matul il;img[a kienu impenjati fl-Europa League kontra FC Sheriff.

FUTBOL TALJAN

Roma jistg[u jil[qu rekord Bejn illum u g[ada jintlag[ab programm s[i[ ta’ partiti tasSerie A u l-leaders Roma se jistg[u jil[qu rekord jekk g[ada jiksbu reb[a barra minn darhom kontra Udinese. S’issa, t-tim ta’ Garcia kiseb tmien reb[iet konsekuttivi u jekk jirba[ kontra Udinese jil[aq ir-rekord li kien waqqaf it-tim ta’ Juventus immexxi minn Fabio Capello flista;un 2005-6. Dakinhar ilBianconeri kienu spi//aw reb[u l-kampjonat imma ;ew relegati wara li fe;; l-iskandlu ‘Calciopoli’. Dan l-ista;un ]gur li [add ma stenna bidu daqstant tajjeb minn na[a ta’ Roma li fl-a[[ar ]ew; [ar;iet tag[hom reb[u kontra Inter u kontra Napoli. F’dawn i]]ew; partiti spikkat it-tattika ta’ kontra attakk li Roma qed ju]aw bl-aqwa mod. Kontra Napoli spikka l-player mill-Bo]nijaHerzegovina Pjanic li skurja ]]ew; gowls fir-reb[a ta’ 2-0, wie[ed minnhom minn free kick dirett. L-uniku a[bar [a]ina g[al Roma fil-log[ba kontra nNaplitani kienet l-injury fil-ham-

string li sofra l-captain Francesco Totti u min[abba f’hekk dan mhux se jkunu eli;ibbli g[al log[ba kontra Udinese fil-Friuli. Minn na[a tag[hom Udinese se jknu ;ejjin minn telfa minima ta’ 1-0 kontra Milan. Dawn tala[[ar g[ada jilag[bu barra minn darhom kontra Parma. Milan, wara li reb[u 1-0 kontra Udinese, matul il-;img[a kellhom wirja tajba u [adu draw ta’ 1-1 fi/Champions League kontra Barcelona. It-tim ta’ Massimiliano Allegri b[alissa qieg[ed fit-tmien post u ]gur li jrid reb[a kontra Parma biex ikompli javanza. Ta min jiftakar li Milan se jer;g[u jkunu ming[ajr id-difensur Mexes li qed jiskonta sospensjoni ta’ tliet log[biet. :img[a ilu Parma tilfu 3-2 kontra Verona. Verona llejla jmorru San Siro biex jilag[bu kontra Inter. Filwaqt li Verona se jkunu ;ejjin minn reb[a Inter se jkunu ;ejjin minn draw ta’ 3-3 barra minn darhom kontra Torino. Inter lag[bu g[al [afna [in b’10 players meta kontra Torino tke//iel-

hom il-goalkeeper Handanovic. It-tim ta’ Mazzarri kien riesaq lejn reb[a tajba imma fl-a[[ar minuta Torino salvaw draw. Kontra Verona hu mistenni jibda l-goalkeeper Carrizo, goalkeeper li salva penalty kontra Torino imma kellu tort kbir fit-tielet gowl li qalg[u Inter. G[ada /-champions Juventus jilag[bu kontra Genoa u dawn se jkunu qed ifittxu li jirkupraw mill-mument diffi/li li g[addejin minnu b[alissa. :img[a ilu Juventus tilfu 4-2 barra minn darhom kontra Fiorentina filwaqt li matul il-;img[a tilfu 2-1 barra minn darhom fi/-Champions League kontra Real Madrid. B’din it-telfa l-Bianconeri issa qeg[din f’riskju kbir li jkunu eliminati mi/-Champions League u b’hekk wie[ed jistenna li issa jikkon/entraw biex jiddefendu t-titlu li reb[u sena ilu. Napoli, tim li issa qieg[ed [ames punti ta[t Roma g[ada jilag[bu kontra Torino. In-Naplitani se jkollhom lid-difensur Paolo Cannavaro nieqes min[abba li hu sospi].

Il-Programm

Serie A Illum

Sampdoria v Atalanta Inter v Verona

G[ada

Bologna v Livorno Catania v Sassuolo Chievo v Fiorentina Juventus v Genoa Napoli v Torino Parma v Milan Udinese v Roma Lazio v Cagliari

Serie B Illum

Bari v Trapani Brescia v Siena Carpi v Latina Juve Stabia v Empoli Palermo v Varese Spezia v Modena Ternana v Crotone V. Lanciano v Padova

It-Tnejn

Novara v Cesena


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

30

SPORT

KAMPJONAT BOV PREMIER

Valletta u B’Kara jittamaw f’pass falz ie[or ta’ Hibs :img[a ilu /-champions B’Kara u Valletta naqqsu d-distakk minn mal-leaders talKampjonat BOV Premier Hibernians u fi tmiem il-;img[a dawn jittamaw f’pass falz ie[or minn na[a tal-Pawlisti biex b’hekk ikomplu jnaqqsu d-distakk. B[alissa Hibernians qeg[din fil-qu//ata bi 22 punt u ;img[a ilu waqqg[u l-ewwel punti talista;un meta ;ew draw 2-2 kontra Sliema. Valletta g[elbu lil Vittoriosa 21 biex issa qeg[din erba’ punti ta[t il-leaders filwaqt li B’Kara kisbu reb[a minima ta’ 1-0 kontra Naxxar u issa qeg[din [ames punti ta[t it-tim ta’ Nisevic. Illejla Birkirkara jilag[bu kontra Tarxien fis-Centenary Stadium u Valletta jilag[bu kontra Rabat fil-Victor Tedesco Stadium. G[ada Hibernians jilag[bu kontra Floriana u dan ifisser li jekk B’Kara u Valletta jirb[u l-konfronti tag[hom ikunu

momentarjament punt u tnejn ta[t Hibernians. G[al kontra Tarxien B’Kara se jkollhom lil Paul Fenech sospi] filwaqt li minn na[a tag[hom Tarxien se jkollhom lil Fernando Lopez Alcantara sospi]. Tarxien, li b[alissa qeg[din fis-seba’ post fil-klassifika se jkunu ;ejjin minn telfa kontra Rabat u fuq il-karta ttim ta’ Pawlu Zammit mhux mistenni jfalli g[alkemm fil-log[ba ta’ ;img[a ilu kontra Tarxien ilKarkari]i batew biex sabu l-gowl rebbie[. Valletta llum mhux mistennija jfallu meta jilag[bu kontra Rabat Ajax, tim li qieg[ed fil-qieg[ talklassifika bi tliet punti. Rabat kisbu l-ewwel reb[a tal-ista;un proprju ;img[a ilu kontra Tarxien. G[ada Hibernians jilag[bu kontra Floriana u jfittxu li jirritornaw g[ar-reb[ wara li ;ew mi]muma draw minn Sliema. Floriana se jkunu ;ejjin minn reb[a ta’ 2-1 kontra Mosta. G[al

kontra l-Greens Hibernians se jkollhom lill-attakkant Edison Luis Dos Santos ‘Tarabai’ sospi]. Illum jilag[bu Balzan kontra Naxxar u Sliema kontra Vittoriosa. Jekk Balzan jirb[u kontra Naxxar jaqb]uhom b’punt. Fla[[ar [ar;a tag[hom Balzan reb[u 2-1 kontra Qormi u Naxxar tilfu kontra B’Kara. G[al kontra Balzan in-Naxxarin se jkollhom lil Andre Rocha Da Silva sospi]. Fil-log[ba l-o[ra Sliema mhux mistennija jfallu milli jie[du ttliet punti meta jilag[bu kontra ttim neo-promoss ta’ Vittoriosa. Fl-a[[ar [ar;a tag[hom Sliema [adu draw kontra Hibs u s’issa huma l-uniku tim li irnexxielu ji;bor il-punti kontra Hibs, tim li qabel ;img[a ilu kien reba[ seba’ partiti konsekuttivi. Il-midfielder Slimi] Mark Scerri se jkun sospi] g[al kontra Vittoriosa. G[ada Mosta jilag[bu kontra Qormi u din se tkun partita bejn ]ew; timijiet li se jkunu ;ejjin

B’Kara m’g[andhomx ifallu meta jilag[bu kontra Tarxien

minn telfa. Mosta tilfu kontra Floriana u Qormi tilfu kontra Victor Tedesco Stadium Balzan. 4pm – Sliema vs Vittoriosa S 6.15pm – Rabat A vs Valletta

Il-Programm Illum Centenary Stadium

4pm – Balzan vs Naxxar L 6pm – Birkirkara vs Tarxien

G[ada Victor Tedesco Stadium

4pm – Mosta v Qormi 6.15pm – Hibernians vs Floriana

LA LIGA

Illum Barcelona v Real Madrid

Pique ta’ Barcelona (xellug) hu dubju] g[al kontra Real

Illum fis-6pm tintlag[ab illog[ba tant mistennija fil-kampjonat Spanjol bejn ir-rivali Barcelona u Real Madrid. Dan se jkun l-ewwel ‘El Clasico’ talista;un fl-10 ;img[a tal-kampjonat. Barcelona, li huma l-eaders, ;img[a ilu waqqg[u l-ewwel punti meta ;ew mi]muma draw minn Osasuna filwaqt li Real Madrid, li b[alissa qeg[din fittielet post reb[u 2-0 kontra Malaga. Id-distakk bejn il-Katalani u l-Madrileni issa hu dak ta’ tliet p u n t i . G[a]-]ew; kow/is ta’ dawn i]]ew; timijiet dan hu l-ewwel ‘El Clasico’ li se jkunu impenjati fih. Matul is-sajf Bareclona [atru lil

Gerardo Martino filwaqt li Real [atru lil Carlo Ancelotti b[ala kow/ Barra minn hekk dan se jkun l-ewwel ‘El Clasico’ g[al players b[al ma huma Neymar ta’ Barcelona u Gareth Bale ta’ Real Madrid. Ta min jinnota li Real Madrid ilhom ma jitilfu kontra Barcelona sa minn Di/embru tal-2011. Matul l-ista;un li g[adda Real reb[u 2-1 fil-Bernabeu filwaqt li fl-a[[ar darbtejn li lag[bu fil-Camp Nou [ar;u bi draw ta’ 2-2 u reb[a ta’ 21.

Matul il-;img[a Barcelona ;ew draw 1-1 fi/-Champions League kontra Milan filwaqt li Real g[elbu lil Juventus 2-1.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

31

SPORT FUTBOL

Blatter irid aktar timijiet Afrikani fit-Tazza tad-Dinja Il-President tal-FIFA Sepp Blatter qal li n-numru ta’ timijiet mill-kontinent tal-Afrika fitTazza tad-Dinja g[andu jkun akbar. Fil-fa]i finali tat-Tazza tad-Dinja li se ssir sena o[ra filBra]il se jkun hemm 13-il tim Ewropew filwaqt li l-Afrika, li hi mag[mula minn 54 pajji], se jkollha biss [ames timijiet. Skond Blatter, jekk in-numur ta’ timijiet Afrikani li jikkompetu fit-Tazza tad-Dinja jibqa’ [amsa qatt m’hu se jkun hemm rebbie[ Afrikan. Barra minn hekk il-President qal ukoll li ma tkunx idea [a]ina jekk in-numru ta’ timijiet Asjati/i li jikkompetu fit-Tazza tad-Dinja ji]died ukoll. B[alissa l-Asja hi rappre]entatha minn erba’ timijiet. Jekk kemm-il darba jsiru tibdilet fil-futur, bla dubju n-numur ta’ timijiet Ewropej li jg[addu g[at-Tazza tad-Dinja jonqos.

B[alissa total ta’ 32 pajji] qed jikkompetu fil-fa]i finali. S’issa t-timijiet Ewropej li se jie[du sehem fit-Tazza tad-Dinja ta’ sena o[ra huma l-Olanda, lItalja, l-Bel;ju, l-:ermanja, lI]vizzera, Spanja, l-Ingilterra, rRussja u l-Bo]nija-Herzegovina. Minbarra dawn g[ad fadal erba’ tmijiet x’g[addu mill-play-offs. It-timijiet li se jilag[bu fil-playoffs huma l-Portugall, ilKroazja, l-Ukrajna, il-Gre/ja, Franza, l-I]vezja, r-Rumanija u l - I ] l a n d a . Mill-Asja s’issa g[addew il:appun, l-Awstralja, l-Iran u lKorea t’Isfel. G[ad trid tintlag[ab play-off bejn il:ordan u l-Urugwaj. Jekk lUrugwaj jeg[leb lil :ordan ikun wie[ed mit-timijiet tal-Amerika t’Isfel li jkun g[adda g[all-fa]i finali. Mill-Amerika t’Isfel s’issa g[addew l-Ar;entina, l-

Blatter irid jara aktar timijiet Afrikani fit-Tazza tad-Dinja

Kolombja, /-?ili, l-Ekwador u ovvjament il-Bra]il li qed jorganizza l-edizzoni. Mi]-]ona CONCACAF g[addew l-Istati Uniti, il-Costa Rica u l-Honduras. Minn din iz]ona g[ad trid tintlag[ab il-play-

off bejn il-Messiku u New Zealand. Jekk jg[addu New Zealand dawn ikunu qed jirrapre]entaw l-Oceania. Mill-Afrika iridu jg[addu [ames timijiet u s’issa intlag[abu l-ewwel legs tal-play-

offs. Il-Ghana reb[u 6-1 kontra lE;ittu, l-Etjopja tilfet 2-1 kontra n-Ni;erja, Tune] ;ew draw 0-0 mal-Kamerun, il-Burkina Faso reb[et 3-2 kontra l-Al;erija u livoary Coast reba[ 3-1 kontra sSenegal.

BUNDESLIGA

FUTBOL LOKALI

Bayern ifittxu reb[a o[ra

Marsaxlokk jitnaqsulhom ]ew; punti o[ra

Bejn illum u g[ada titkompla lBundesliga u l-leaders Bayern Munich se jkunu qed ifittxu li jiksbu t-tmien reb[a biex b’hekk jibqg[u minn tal-anqas punt fuq l-eqreb rivali tag[hom Borussia Dortmund. Bayern illum jilag[bu kontra Hertha Berlin filwaqt li Dortmund jilag[bu barra minn darhom kontra Schalke. Jekk Bayern jie[du draw jew reb[a din tkun il-35 log[ba konsekuttiva ming[ajr telfa fil-kampjonat. L-a[[ar darba li Bayern tilfu kien kontra Bayer Leverkusen f’Ottubru tal-2012. Jekk Bayern ma jitilfux illum u ;img[a o[ra jil[qu rekord li kien waqqat ittim ta’ Hamburg fl-1974, rekord ta’ 36 log[ba ming[ajr telfa. Sena ilu Dortmund resqu vi/in li jil[qu dan ir-rekord meta g[amlu 31 log[ba mingpajr telfa. :img[a ilu Bayern reb[u 4-1

reb[u b’mod impressjonanti 2-1 barra minn darhom kontra Arsenal. Bayern g[adhom bla telfa fi/-Champions League u lwirjiet li qed ikollhom qed jitjiebu log[ba wara l-o[ra. Fillog[ba l-o[ra t-tim ta’ Jurgen Klopp m’g[andux ifalli milli jie[u t-tliet punti kontra Schalke, tim li se jkun ;ej minn telfa fi/Champions League.

MOTOGP

Il-Bord tal-Kontroll udDixxiplina tal-MFA naqqas ]ew; punti o[ra lit-tim ta’ Marsaxlokk. Dan wara li l-klabb naqas milli j[allas ]ew; players fil-[in stipulat. Fid-9 ta’ Lulju ilBord tal-Ilmenti tal-Kow/is, Players u A;enti tal-Players kien ordna lil Marsaxlokk i[allsu ssomma ta’ €600 lil Matthew Clarke sal-15 ta’ Settembru. Barra minn hekk, fis-7 ta’ Awwissu l-istess Bord kien ordna lix-Xlukkajri biex sal-21 ta’ Awwissu j[allsu s-somma ta’ €1,800 lil Rupert Mangion. Il-klabb naqas milli j[allas dawn il-flus sa dawk id-dati li ing[ata u min[abba f’hekk ilBord tal-Kontroll u d-Dixxiplina tal-MFA kien ordna lill-klabb i[allas dawn is-somom u mag[hom interess ta’ 8%. Barra minn hekk, dakinhar, il-klabb

Il-provi liberi ma jsirux min[abba n-nida

TENNIS

Il-provi liberi g[all-Grand Prix tal-:appun li kellhom isiru lbiera[ ;ew kollha kan/ellati min[abba nida qawwija. Minbarra l-provi tal-MotoGP kellhom isiru anke dawk talMoto2 u tal-Moto3. Il-[elikopter tal-istaff mediku ma setg[ax jasal sal-eqreb sptar li qieg[ed sieg[a ‘l bog[od mi]]irkwit ta’ Montegi. Hekk kif fadal ]ew; Grand Prix g[al tmiem l-ista;un il-leader tal-Honda Marc Marquez jista’ jirba[ it-titlu meta

Matul il-;img[a Bayern reb[u wkoll fi/-Champions League

Il-Programm Illum

Mainz 05 v E. Braunschweig B. Leverkusen v Augsburg kontra Mainz filwaqt li matul il- B. Munich v Hertha BSC ;img[a t-tim ta’ Pep Guardiola Schalke 04 v B.Dortmund reba[ 5-0 fi/-Champions League Hannover 96 v Hoffenheim kontra Viktoria Plzen. Minn na[a Wolfsburg v W. Bremen tag[hom Borussia Dormtund reb[u bi skor minimu ta’ 1-0 G[ada kontra Hannover filwaqt li matul Freiburg v Hamburg il-;img[a fi/-Champions League B. Mon’bach v E. Frankfurt

b[alissa g[andu vanta;; ta’ 18-il punt fuq l-eqreb rivali tieg[u Jorge Lorenzo tal-Yamaha. Hu mifhum li issa llum, filg[odu se ssir sessjoni ta’ prattika li se ddum 75 minuta u waranfosinhar, dejjem jekk jippermetti ttemp, isir il-Grand Prix innifsu. Lista;un jintemm fit-2 ta’ Novembru bil-Grand Prix ta’ V a l e n c i a . Is-sewwieq tal-Honda Dani Pedrosa se jkun qed ifittex it-tielet reb[a konsekuttiva f’dan i/-/irwk-

it li fih [are; rebbie[ fl-2011 u sena ilu. Dani Pedrosa qieg[ed fittielet post b’264 punt. :img[a ilu Marquez [a daqqa ta’ [arta meta kien skwalifikat u fit-tieni post flAwstralja da[al Pedrosa. :img[a ilu Marquez kellu b]onn i;ib seba’ punti aktar minn Lorenzo biex ikun inkurunat champion u f’kummenti li ta qal li wara dak li se[[ fl-Awstralja se joqg[od b’seba’ g[ajnejn biex ma j[allix it-titlu ja[rablu minn ta[t idejh.

tnaqqsulu ]ew; punti, punt g[al kull ka] separat u barra minn hekk Marsaxlokk ;ew im/a[[da milli jinnegozjaw ma’ klabbs o [ r a . Il-klabb ta’ Marsaxlokk beda lista;un bi tmien punti mnaqqsa min[abba li l-Bord tal-Li/enzji tal-MFA kien ordna dan wara li l-klabb naqas milli j[allas issomma totali ta’ ¤28,000 sal-31 ta’ Lulju. S’issa Marsaxlokk lag[bu sitt log[biet fit-Tielet Divi]joni u ;abru erba’ punti b’reb[a fuq Swieqi u bi draw kontra Mtarfa. B’hekk, qabel il-biera[ Marsaxlokk kellhom -4 u issa la darba tnaqqsulhom ]ew; punti dawn qeg[din fl-a[[ar post talklassifika b-6. Marsaxlokk imisshom jilag[bu s-Sibt 2 ta’ Novembru kontra Xg[ajra Tornados.

Imnaqqsa s-sospensjoni ta’ Marin Cilic

Is-sospensjoni li r/ieva t-tennista Marin Cilic tnaqqset minn disa’ xhur g[al erba’ xhur. Cilic kien ;ie sospi] disa’ xhur wara li instab [ati li g[amel u]u minn sustanza ipprojbita. Is-sospensjoni tnaqqset wara li l-Qorti talArbitra;; Sportiv (CAS) laqg[et l-appell ta’ Cilic. Dan it-tennista li g[andu 25 sena reba[ disa’

titli fil-karriera tieg[u u wasal sas-semi finali tal-Open Awstraljan. Minn meta Cilic ;ie sospi] dan ni]el fis-47 po]izzjoni f’dawk li huma rankings mondjali u issa hu mistenni jikkompeti fl-ewwel Grand Slam tassena 2014 waqt l-Open Awstraljan li jsir f’Jannar.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 26 ta’ Ottubru, 2013

32

LOKALI

Minkejja li ninsabu fil-[arifa, temp sabi[ u s[un qed iwassal biex inkomplu ngawdu l-affarijiet li j;ib mag[hom is-sajf fosthom l-ibburdjar u l-ba[ar. Jidhru wkoll is-salini mimlija, jistennew li jinxfu biex minnhom jo[ro; il-mel[. Il-ba[ar u x-xemx, ]ew; karatteristi/i importanti g[all-g]ejjer Maltin. (Ritratt> Martin Agius)

Silenzju assolut minn Sandro Craus dwar l-istejjer minn dan il-;urnal Matthew Bonett

L-eks Sindku Laburista tarRabat Sandro Craus, li llum huwa l-mag[]ul tal-Prim Ministru Joseph Muscat b[ala l-Assistent Personali tieg[u, ma riedx iwie;eb il-mistoqsijiet li bag[tlu dan il-;urnal biex jag[ti d-dettalji dwar ix-xog[ol li ordna hu ming[ajr ma kkonsulta u ming[ajr awtorizzazzjoni ma’ s[abu l-Kunsillieri u s-Segretarju E]ekuttiv tal-Kunsill Lokali tarRabat. In-Nazzjon ]vela din l-istorja ;img[atejn ilu b’dettalji ta’ xog[ol li sar fuq ordni ta’ Sandro Craus fl-eqqel tal-kampanja elettorali bejn Jannar u Marzu li g[adda, u li t-talbiet g[al [lasijiet bdew jaslu fix-xhur ta’ wara. Wara li ]vela din l-istorja, u

wara li Sandro Craus bag[tilna ittra bi dritt g[ar-risposta, tlabnieh biex jibg[atilna d-dettalji tal-ordnijiet tax-xog[ol, peress li hu qal li kollox sar wara konsultazzjoni mal-Kunsillieri u blapprovazzjoni tal-Kunsill. Fil-bidu, Sandro Craus qalilna biex intuh jumejn /ans biex ji;bor l-informazzjoni kollha ne/essarja peress li jinsab impenjat b’xog[lu b[ala l-Assistent Personali tal-Prim Ministru Joseph Muscat. Madankollu, minn meta talabna jumejn /ans, g[addew issa [dax-il ;urnata. Minkejja li tajna /-/ans kollu biex Sandro Craus jag[ti d-dettalji ta’ dan ix-xog[ol li ordna hu e]att qabel l-elezzjoni, bqajna bla risposta.

Minkejja li ordna dan ixxog[ol ftit ;img[at qabel irRabtin marru jivvutaw fl-elezzjoni ;enerali, Sandro Craus xorta wa[da ma ;iex elett filParlament, i]da mis-seba’ distrett ;ie elett l-eks Sindku ta’ lokalita’ o[ra, [ad Dingli. Dan il-;urnal ]vela li b’kollox, Sandro Craus [alla warajh xog[ol b’valur ta’ 38,000 ewro li sar ming[ajr awtorizzazzjoni talKunsill. Fost l-o[rajn, dan il-;urnal hu nfurmat li xi xog[ol milli ordna Sandro Craus sar mill-kumpanija ta’ Byon Jo Zammit, il-cameraman ta’ One TV. Dan ix-xog[ol fuq billboards mhux biss sar ming[ajr l-approvazzjoni talKunsill Lokali, i]da dan il-;urnal

Minkejja li tajna /-/ans kollu biex Sandro Craus jag[ti d-dettalji bqajna bla risposta hu nfurmat li x-xog[ol lanqas sar 500,000 ewro, wara sitt snin skont ir-regolamenti tal-Unjoni tmexxija ta’ Craus, il-Kunsill spi//a b’dejn ta’ 180,000 ewro. Ewropea. L-informazzjoni li g[andna tg[id ukoll li hemm bosta xog[lijiet li ;ew ordnati minn COMMUNICATIONS Sandro Craus li saru mhux skont ir-regoli tal-Unjoni Ewropea. Aktar kmieni din il-;img[a, dan il-;urnal ]vela wkoll li minkejja li meta la[aq Sindku tar-Rabat Sandro Craus, il-kont bankarju tal-istess Kunsill kellu

media•link


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.