Nru 13,578
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013 €0.80 www.maltarightnow.com
Il-Prim Ministru g[andu jkun sod fi kliemu fil-Kunsill tal-UE Minkejja l-[afna kliem qabel is-Summit Muscat ma kiseb l-ebda ri]ultat Filwaqt li lill-Prim Ministru ma jirba[lu [add g[all-kliem, ]gur li ma jistax jg[id l-istess g[ar-ri]ultati. Dan jidher millfatti. Il-Prim Ministru Joseph Muscat qal li ma kienx se jo[ro; mis-summit jekk ma jiksibx ri]ultati. Fil-fatt ;ie lura ming[ajr ebda ri]ultati. Simon Busuttil qal dan waqt li kien qed iwie;eb g[all-stqarrija Ministerjali talPrim Ministru dwar is-Summit tal-Unjoni Ewropea tal-;img[a li g[addiet. Simon Busuttil qal li l-istqarrija tad-Dipartiment talInformazzjoni tg[id li sa Di/embru il-Kunsill Ewropea se jkollu t-twettiq ta’ de/i]jonijiet operazzjonali. I]da, d-dokument finali tal-konklu]jonijiet talKunsill jg[id li se jittie[du dde/i]jonijiet u mhux se jkunu mwettqa. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni qal li r-rapporti internazzjonali ma urewx l-istess entu]ja]mu dwar il-ftehim imsemmi mill-Prim Ministru. Simon Busuttil kkwota diversi rapporti mill-media internazzjonali li huma g[al kollox differenti mill-istampa li qed jipprova jag[ti l-Prim Ministru. Dawn ir-rapporti jsostnu li lkwistjoni tal-immigrazzjoni kienet falliment totali. Simon Busuttil qal li mhux minnu li d-dokument tas-summit tbiddel b’insistenza tieg[u talPrim Ministru wara li influwenza lill-pajji]i l-o[ra. Il-bidla kienet biss b’]ieda ta’ ftit kliem u fl-ebda parti tad-dokument ma hemm imsemmija Malta. Simon Busuttil qal li ]-]ew; na[at tal-Kamra jaqblu fuq lg[an fil-ka] tal-immigrazzjoni irregolari i]da hemm differenzi fuq il-metodu. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni qal li meta ta[t l-amministrazzjoni
Lokali
Silvio Scerri jitlob informazzjoni
I/-Chief of Staff tal-Ministru Manwel Mallia, Silvio Scerri ikkonferma dak li ng[ad fi stqarrija li ta Norman Vella lillPulizija meta ntqal li /empel /ertu Silvio Scerri biex isir jaf xi informazzjoni b’rabta malinvestigazzjoni. Ara pa;na 3
L-Ewropa
Maltemp u mwiet
Ir-Renju Unit, il-:ermanja, lOlanda, Franza u l-pajji]i Skandinavi jkomplu jbatu l-konsegwenzi tal-elementi terribbli tal-maltemp. Ara pa;ni 18 u 19 Il-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil sellem ukoll lill-Membri tal-Forzi Armati li l-biera[ kienu g[adhom kemm salvaw aktar immigranti u n;iebu lejn Malta (Ritratt> Martin Agius)
pre/edenti intbag[tu 700 refu;jat f’pajji]i o[ra ;iet kkritikata bl-a[rax. I]da l-Prim Ministru qed jg[id li kellu su//ess meta lanqas irnexxielu j;ib impenn g[al refu;jat wie[ed. Simon Busuttil staqsa fost affarijiet o[ra kemm saru return fronts meta dawn jistg[u jsiru ma’ Frontex. Il-Kap talOppo]izzjoni staqsa kif hu issa li Martin Schultz qed juri interess f’Malta g[aliex f’:unju li ;ej se jikkontesta g[all-kariga ta’ President tal-Kummissjoni Ewropea. Simon Busuttil qal li ma jaqbilx mat-tattika tal-Prim
Ministru li jsabbat saqajh. Hu staqsa lill-Prim Ministru li dan latte;;jament hux ta’ [sara aktar milli ta’ ;id g[al Malta. Il-Prim Ministru fta[ar li ma g[andux kumpless ta’ inferjorita’. Simon Busuttil qal li kellu kumpless ta’ inferjorita’ min g[amel minn kollox biex Malta ma tisse[ibx fl-UE. Il-kap tal-Oppo]izzjoni qal li skont il-Prim Ministru l-PN ma kienx kapa/i jinnegozja. Madanokollu sal-2020 pajji]na se jkun gawda minn ]ew; biljun ewro. Simon Busuttil qal ukoll li lPrim Ministru fta[ar li kkonvin/a lill-Prim Ministri So/jal-
isti u jistenna lill-Oppo]izzjoni tikkonvin/i lill-Prim Ministri lo[ra. Dan hu d-dover tal-Prim Ministru u ma jistax ifarfar mirresponsabbilta’ li g[andu. Simon Busuttil ]ied li l-Prim Ministru g[andu jkun sod fi kliemu fil-Kunsill tal-UE bl-istess mod li bih jitkellem f’pajji]na u mhux jitkellem qisu nag[;a kontra l-impressjoni li qed jag[ti llum. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil sellem ukoll lillMembri tal-Forzi Armati li kienu g[adhom kemm salvaw aktar immigranti u n;iebu lejn Malta. g[al pa;na 7
Futbol
L-appell ta’ Kevin Sammut pospost
L-appell ta’ Kevin Sammut quddiem il-Qorti tal-Arbitra;; tal-Isport kienet posposta g[all11 ta’ Frar tas-sena d-die[la. Ara pa;na 31
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
2
LOKALI
Eddie Fenech Adami jo[ro; mill-Isptar Il-kundizzjoni ta’ sa[[et leks President, eks Prim Ministru u eks Kap tal-Partit Nazzjonalista Eddie Fenech Adami marret g[all-a[jar, tant li lbiera[ kmieni wara nofsinhar kien rilaxxat mill-Isptar Mater Dei. Hu kien idda[[al l-Isptar g[all-osservazzjoni matul tmiem il-;img[a li g[adda, wara li [ass u;ieg[ f’sidru. Il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista g[all-{idma tal-
Partit Beppe Fenech Adami kkonferma ma’ dan il-;urnal li Eddie Fenech Adami ;ie rilaxxat, hekk kif it-tobba li kienu qed josservaw sa[[et l-eks President ta’ Malta mill-ewwel qalu li m’hemmx b]onn ta’ intervent mediku. Aktar kmieni dan ix-xahar, hu kien in]amm ukoll g[al madwar 24 sieg[a wara li [ass u;ieg[ f’sidru. Fis-snin l-img[oddija, kien sarlu wkoll intervent mediku ta’ bypass f’qalbu.
Il-PBS tonqos milli ssemma’ le[en l-Oppo]izzjoni Il-Partit Nazzjonalista ilmenta dwar id-de/i]joni tal-PBS li jinjora g[al kollox ]ew; intervisti li saru mat-tmexxija tal-Partit Nazzjonalista nhar il-[add, 27 ta’ Ottubru 2013. Nhar il-[add filg[odu, saru intervent telefoniku mal-Kap tal-Oppo]izzjoni u Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil u intervista mas-Segretarju ;enerali Chris Said. Dawn i]-]ew; intervisti xxandru live fuq Radio 101, u ma ;ewx irrappurtati filbullettin tal-a[barijiet tal-{add filg[axija. Kemm il-Kap talOppo]izzjoni kif ukoll isSegretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista tkellmu dwar su;;etti li huma ta’ kontroversja politika, inklu] l-immigrazzjoni irregolari, il-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija mill-Gvern, ilBudget li se ji;i ppre]entat il;img[a d-die[la u l-li;i dwar lunjonijiet /ivili. Id-de/i]joni tal-PBS li ma
Il-Partit Nazzjonalista talab rimedju effettiv minnufih g[all-i]bilan/ li n[oloq jxandarx l-a[bar dwar i]-]ew; intervisti hi aktar deplorabbli meta wie[ed iqis li l-intervisti saru minn ;urnalist tal-PBS u li fil-[in tal-interventi kien hemm cameraperson tal-PBS pre]enti fl-istudio ta’ Radio 101. Dan juri li d-de/i]joni talKamra tal-A[barijiet li ma xxandarx l-a[bar kienet g[a]la konxja u hi att ie[or ta’ ]bilan/ /ar mill-Kamra tal-A[barijiet talPBS. G[aldaqstant, il-PN talab rimedju effettiv minnufih g[alli]bilan/ li n[oloq.
Fl-okka]joni tat-33 anniversarju mill-mewt tal-eks Prim Ministru u eks Kap tal-Partit Nazzjonalista George Borg Olivier, ilbiera[ waranofsinhar, delegazzjoni tal-Partit Nazzjonalista, mmexxija mill-Kap Simon Busuttil, po;;iet il-fjuri fuq il-monument ta’ George Borg Olivier fi Pjazza Kasilja, l-Belt Valletta. George Borg Olivieri serva b[ala Prim Ministru ta’ Malta bejn l-1950 u l-1955, u bejn l-1962 u l-1971, u jibqa’ mfakkar g[all-kisba tal-Indipendenza g[al Malta fil-21 ta’ Settembru tal-1964.
€60,000 mit-taxxi tal-poplu g[a]-]jara tal-Communications Coordinators tal-Gvern fl-Ingilterra I]-]jara li l-communications coordinators tal-Ministri talGvern Laburista qed jag[mlu flIngilterra se tiswa madwar 60,000 ewro mit-taxxi tal-poplu. Minkejja li diversi kelliema talGvern fosthom il-Prim Ministru Joseph Muscat u anke Clifford Galea, il-communications coordinator tal-Ministru g[al G[awdex, Anton Refalo taw l-impressjoni li dawn kienu sejrin seminar ta’ ta[ri; fil-BBC, jirri]ulta li dan mhux minnu tant li huma qed jag[mlu seminar ta’ ta[ri; filPublic Administration International li jinsab f’Russel Square, f’Londra. Jidher li huma se j]uru l-kwartieri tal-BBC f’Portland Place darba wa[da biss filg[odu. Kif ikkonferma kelliem g[allBBC stess ma’ In-Nazzjon, lebda Malti m’hu skedat li jing[ata xi ta[ri; fl-Akkademja
f’dawn il-granet. Administration Il-Public International (PAI) torganizza programmi ta’ studju u seminars g[al nies li ja[dmu fis-servizz pubbliku u organizzazzjonijiet o[ra ‘il barra mill-Ingilterra. Wie[ed mill-programmi li torganizza l-PAI u li g[alih qed jattendu l-communications coordinators hu msejja[, Government: image and communications li hu mmirat g[al uffi/jali tal-media fil-ministeri, g[ar-rappre]entanti tat-televi]joni nazzjonali u r-radjijiet, kelliema g[al partiti politi/i u organizzazzjonijiet mhux governattivi li ja[dmu fil-qasam talkonservazzjoni u l-promozzjoni tal-wirt storiku u kulturali. Interessanti hu l-fatt li wie[ed mill-programmi ta’ ta[ri; li joffru l-PAI jitratta l-promozzjoni taletika u tal-integrita` fil-[ajja pub-
blika. Is-seminar li g[alih qed jattendu l-communications coordinators tal-Gvern, li [afna minnhom kienu ja[dmu b[ala ;urnalisti ma’ Super One Television, beda nhar it-Tnejn u se jkompli sa nhar il-:img[a. Il-[las g[as-seminar hu ta’ 1,780 Lira Sterlina kull persuna jew 2,083 ewro. G[alhekk jekk g[as-seminar qed jattendu 15-il persuna, il-communications coordinators tal-Ministri u talPrim Ministru, dan ifisser li l-[las jammonta g[al 31,245 ewro. Meta wie[ed jg[odd it-titjiriet lejn l-Ingilterra bir-ritorn mal-Air Malta, b’kull biljett jiswa madwar 250 ewro, dan ifisser 3,750 ewro o[ra. L-akkomodazzjoni f’lukanda medja, l-ikel u t-trasport u allowances o[ra g[al sitt ijiem jammontaw g[al madwar 23,000 ewro.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
3
LOKALI
Silvio Scerri jikkonferma li talab g[all-informazzjoni waqt l-interrogazzjoni ta’ Norman Vella Matthew Bonett I/-Chief of Staff tal-Minsteru ta’ Manwel Mallia, Silvio Scerri
kkonferma dak li ;ie ]velat fi stqarrija li ta Norman Vella lillPulizija, ji;ifieri li hu /empel biex ikun jaf l-informazzjoni dwar l-investigazzjoni li kienet qed issir fuq Norman Vella. Ittelefonata saret waqt li kienet qed issir l-interrogazzjoni flAjruport Internazzjonali ta’ Malta minn ]ew; Spetturi. Silvio Scerri ta kummenti lissit timesofmalta.com wara li Norman Vella ]vela li waqt li kienet qed issir l-interrogazzjoni, l-Ispettur li kienet qed tinterrogah Maria Stella Attard, ir/eviet telefonata li twie;bet hekk “Silvio Scerri minn hu? Jiena ma nag[ti informazzjoni lil [add [lief lill-Kummissarju”. Din l-informazzjoni ;iet ]velata minn Norman Vella, li bg[at kopja tal-istqarrija li ta lillPulizija lill-media. L-avukat ta’ Norman Vella [abbar ukoll li rrikors li Vella pre]enta b[ala talba biex ji;u rilaxxati l-mobile u t-tablet proprjetà tieg[u u li
g[adhom ikkonfiskati b’mod abbu]iv u illegali mill-Pulizija, se jinstema’ dalg[odu fil11.00am. B’dawn l-a[[ar ]viluppi, issa ;ie involut it-tielet uffi/jal talGvern f’dan il-ka], hekk kif wara l-Kap tal-Kommunikazzjoni talGvern Kurt Farrugia u lCommunications Coordinator talMinisteru ta’ Manwel Mallia, leks reporter tas-Super One Ramona Attard, issa qed jissemma Silvio Scerri, /-Chief of Staff fil-Ministeru ta’ Manwel Mallia, u g[alhekk kollega ta’ Ramona Vella fil-Ministeru politikament responsabbli mill-Korp talPulizija. Minn Marzu li g[adda salllum, Silvio Scerri kien fi//entru ta’ numru ta’ kontroversji. Mill-istqarrija ta’ Norman Vella, jirri]ulta wkoll li waqt linterrogazzjoni tal-[add, f’telefonata li saret mal-Ispettur li kienet qed tmexxi l-istess interrogazzjoni, re;a’ ssemma Silvio Scerri, bl-Ispettur tg[id li ma tag[tix informazzjoni lil [add [lief lill-Kummissarju.
Il-Gvern jag[]el eks-Editur tal-Orizzont biex imexxi l-Kordin Grain Terminal B[ala Direttur, il-Gvern ja[tar lill-eks Sindku Laburista tal-Fgura L-eks Editur tal-;urnal talGeneral Workers’ Union Charles Mizzi n[atar b[ala /Chairman il-;did tal-Kordin Grain Terminal, li hija kumpanija para-statali li ta[]en il-qam[. L-uffi/ini ta’ Kordin Grain Terminal jinsabu f’Kordin. Fil-kariga ta’ Direttur, il-Gvern g[a]el li jpo;;i lill-eks Sindku Laburista tal-Fgura Darren Marmara. Marmara kien irri]enja minn Sindku tal-Fgura fl-2010 wara li l-Kunsillieri Laburisti kienu appo;;jaw mozzjoni ta’ sfidu/ja fih b[ala Sindku. Darren Marmara dam b’kollox sitt snin b[ala Sindku Laburista tal-Fgura.
Charles Mizzi kien ukoll Chairman E]ekuttiv talkumpanija tal-General Workers’ Union Untours li tiprovdi servizzi ta’ vja;;ar u assigurazzjoni. Minn din il-kariga, Mizzi kien irri]enja fl-2007 wara li lawtoritajiet tal-Union kienu akku]awh b’irregolaritajiet. Flittra ta’ ri]enja tieg[u, Charles Mizzi kien iddeskriva lisSegretarju ;enerali tal-GWU Tony Zarb b[ala ”[abib kbir tieg[u”. B’kollox, i/-Chairman il-;did tal-Kordin Grain Terminal g[amel 39 sena ja[dem malGeneral Workers’ Union.
Is-silta mill-istqarrija li Norman Vella ta lill-pulizija u li fiha jissemma Silvio Scerri li prova jikseb xi tip ta’ informazzjoni mill-ispettur
Fl-istess stqarrija, Norman Vella qal ukoll li l-Ispettur infurmatu li l-investigazzjoni fuqu saret g[ax kien hemm persuna jew persuni li rawh jie[u ritratti allegatament ta’ Kurt Farrugia u ta’ Ramona Attard. Madanakollu, Vella /a[ad dawn l-akku]i, u fl-istqarrija qal li hu qatt ma ;ie muri r-ritratt li ;ie allegat li ;ie ppublikat fuq xi sit tal-internet. Fl-istqarrija li hi ffirmata kemm minn Norman Vella kif ukoll mill-Ispetturi Maria Stella
Illum jinstema’ r-rikors biex Norman Vella jing[ata lura l-mobile u t-tablet Attard u Silvio Magro, jing[ad ukoll li [add mill-Uffi/jali talImmigrazzjoni s[abu fl-Ajruport ma ;ie mistoqsi mill-Pulizija jekk rawhx jie[u xi ritratti. Kif anke ;ie ]velat aktar kmieni din il-;img[a, Norman Vella g[amel rapport uffi/jali biex ji;u investigati l-persuni li g[amlu r-rapport fuqu.
Fl-istqarrija li [are; ilbiera[, Norman Vella rrea;ixxa wkoll g[all-kummenti li ta l-Prim Ministru Muscat fil-media meta sostna li Norman Vella mhux veru ;ie arrestat, i]da biss investigat. Fl-istqarrija tal-avukat ta’ Norman Vella ;iet ippublikata l-istqarrija li Vella g[amel mal-pulizija, u li kkonfermat dan l-arrest.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
4
LOKALI
Skola u g[alliema ordnati j[allsu kumpens ta’ €290,000 Il-Prim Awla tal-Qorti ?ivili, ppreseduta mill-Im[allef Mark Chetcuti, ordnat li l-iskola Bambi’s Playschool u g[alliema j[allsu kumpens ta’ 291,200 ewro lill-omm tifel, li meta kien jattendi din l-iskola [mistax-il sena ilu, u kellu [ames snin, waqa’ minn g[oli u spi//a b’dizabbilta’ ta’ natura permanenti. Mill-konklu]jonijiet tat-tobba Ivan Vella, Norbert Vella u Fredriech Zammit Maempel, ittifel mhux mistenni jirkupra lfa/ilitajiet fi]i/i mitlufa. L-in/ident li se[[ g[all-[abta tal-[dax ta’ filg[odu tal-{add li g[adda fi Triq San Leonardu, l-Kalkara wara argument bejn Godwin Scicluna u Joseph Caruana
Il-kumpilazzjoni dwar il-qtil fil-Kalkara tibda nhar it-Tnejn Il-kumpilazzjoni ta’ Godwin Scicluna ta’ 53 sena, mag[ruf b[ala l-“Artist” mixli bil-qtil ta’ Joseph Caruana ta’ 61 sena u attentat ta’ qtil ta’ tnejn \minn uliedu bniet u ommhom Simone Caruana ta’ 27 sena, li ti;i bint Joseph Caruana mistennija tibda nhar it-Tnejn, 4 ta’ Novembru, quddiem il-Ma;istrat Edwina Grima. Il-kumpilazzjoni hija skedata g[al [ax ta’ filg[odu fejn mistennija jixhdu l-membri talProsekuzzjoni fosthom l-Ispettur Chris Pullicino. Scicluna qed ji;i mixli wkoll li kka;una feriti gravi fuq l-ex sie[ba tieg[u u bintu ta’ tliet snin, li ;arr arma tan-nar f’post pubbliku ming[ajr li/enzja, li fl-2003 wettaq serqa minn garaxx u li laqa’ g[andu [wejje; misruqa. L-in/ident li se[[ g[all-[abta
tal-[dax ta’ filg[odu tal-{add li g[adda fi Triq San Leonardu, lKalkara wara argument bejn Godwin Scicluna u Joseph Caruana. Il-koppja Godwin Scicluna Simone Caruana isseparaw ftit tax-xhur ilu, u g[andhom erba’ t’itfal. Scicluna, li qed iwie;eb li mhux [ati tal-akku]i mi;jubin kontrih tressaq mill-Kap ta’ li skwadra kontra l-omi/idji lIspettur Chris Pullicino u lIspettur Michael Mallia u Keith Arnaud. G[alih deher l-Avukat tal-G[ajnuna Legali Joe Ellis. Kollox jindika li l-mara marret bit-tfal biex jarahom missierhom. Hi kienet akkumpanjata minn missierha, li ji;i n-nannu tat-tfal. Kien hawn li qam argument u huwa allegat li r-ra;el, missier ittfal, [are; arma tan-nar , x’aktarx senter tal-ka//a u spara fid-direz-
zjoni tal-kunjatu tieg[u. Jidher li l-porvli li [ar;u milliskrata/ intlaqtet l-omm u li laqat ukoll il-bint. Fil-fatt it-tifla se tigi operata aktar tard din il-;img[a g[ax intlaqtet vi/in il-kustilji. Joseph Caruana, ntlaqat minn tiri f’sidru u miet ftit wara li ;iet sparata l-arma tan-nar. L-omm, intlaqtet fi spallejha u f’saqajha u t-tifla ta’ tliet snin ukoll intlaqtet [afif. Kemm lomm kif ukoll it-tifla qeg[din jing[ataw il-kura Mater Dei. Kemm l-omm u t-tifla qatt ma kienu fil-periklu tal-mewt. Godwin Scicluna ;ie mixli quddiem il-Ma;istrat Marseanne Farrugia li huwa wkoll re/idiv fuq ka] li se[[ numru ta’ snin ilu. Scicluna, di;a’ kellu ka]ijiet o[ra mal-pulizija meta 18-il sena ilu kien g[adda ;uri u nstab [ati ta’ attentat ta’ qtil.
Qal li kien qabad si;;u u [adu [dejn il-[adid tat-tara; fl-indana biex jittawwal u jara jekk kinitx ;ejja lura l-g[alliema [alli jkun jista’ jmur. Hu tbaxxa ‘l quddiem, ]elaq u g[eleb ghal isfel g[ax filblokka tat-tara; kien hemm grada li kienet mag[luqa. It-tifel qal li ma marx millewwel g[ax suppost kellu jg[id lill-ghalliema inkella tikkastigahom. L-g[alliema, li kienet flintrata isfel meta se[[ l-incident, qalet li rat lit-tifel nie]el i]omm mal-[adid tat-tarag, im;enneb
Il-Qorti ordnat li tliet kwarti tal-kumpens jit[allsu mill-iskola u l-kwart l-ie[or mill-g[alliema Fil-fehma tat-tobba, it-tifel g[andu dizabbilta’ permanenti li kienet stmata fil-livell ta’ sittin fil-mija. L-in/ident se[[ f’Jannar tal1998. Meta xehed, it-tifel kellu tmien snin u qal li [in minnhom, meta l-g[alliema ma kinitx filklassi mag[hom, ried imur it-toilet li qieg[ed fl-istess sular talklassi.
b’sidru lejn il-[adid, u f’daqqa wa[da ratu jitgerbeb. Il-Qorti ordnat li tliet kwarti talkumpens jit[allsu mill-iskola u lkwart l-ie[or mill-g[alliema li suppost kienet qed tie[u hsiebu. Skont il-Qorti, l-g[alliema naqset meta qabdet u [alliet klassi ta’ tfal ]g[ar wa[edhom bla ma l-anqas av]at lill-g[alliema talklassi ta’ ma;enba
{abs fuq tra//a kannabis Iraqqin ta’ 25 sena ;ie kundannat seba’ xhur [abs wara li ammetta quddiem il-Ma;istrat Doreen Clarke li fil-15 ta’ Settembru li g[adda ttraffikka tra//a kannabis f’Tas-Sliema. Huwa ammetta wkoll li sar re/idiv b’sentenza mog[tija mill-Ma;istrat Anthony Vella fl-
4 ta’ Ottubru tas-sena l-o[ra. Hussein Abdullah Ramadan inqabad bid-droga f’garaxx f’TasSliema flimkien ma’ persuna o[ra mill-Pulizija mit-Taqsima tarRapid Intervention Unit waqt li kienu g[addejjin fuq “patrol”. IlProsekuzzjoni tmexxiet millIspettur Nikolai Sant.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
5
LOKALI
Is-servizzi g[all-IVF m’humiex se jkunu b’xejn Koppji li jkunu jixtiequ jag[mlu l-IVF fl-Isptar Mater Dei se jkollhom i[allsu sa 2,580 ewro. Kuntrarjament g[al dak li kien propost fil-Programm Elettorali tal-Partit Laburista qabel l-elezzjoni, fejn intqal li s-servizz talIVF kienu se jkunu b’xejn, irrealta’ tal-lum hi bil-wisq differenti. Waqt il-programm Reporter, li xxandar fuq TVM it-Tnejn filg[axija, il-Kelliem talOppo]izzjoni dwar is-Sa[[a Claudio Grech stqarr li b[ala parti mis-servizzi g[all-IVF, hemm pagament marbut malhormones li jrid jit[allas u dan jammonta bejn 1,800 ewro u 2,580 ewro. Dan hu l-ewwel [las fuq servizz tas-sa[[a li qed ida[[al il-Gvern, f’kontradizzjoni kbira ma’ dak li kien hemm propost fil-programm elettorali. Il-Partit Laburista kien qal li g[andhom “jing[ataw ir-ri]orsi kollha ne/essarji lill-awtorita’ kompetenti sabiex l-IVF, li b[ala li;i dwar kif g[andha tkun regolata g[adha kif idda[[let ri/entament, tit[addem bla xkiel u ting[ata b’xejn lill-koppji kollha li jkollhom b]onn dan il-pro/ess. Godfrey Farrugia, il-Ministru g[as-Sa[[a li deher vi]ibbilment skomdu dwar dan, qal li sservizz tal-IVF se jsir fl-Isptar Mater Dei u se jkun qed jing[ata permezz ta’ Public Private Partnership. Fil-programm, immexxi mill;urnalist Saviour Balzan, Claudio Grech qal li l-Gvern qed jg[id kemm hawn affarijiet []iena fil-qasam tas-sa[[a u mhux qed joffri soluzzjonijiet. Hu stqarr li jekk se jibqg[u g[addejjin il-battibekki, m’a[na se naslu mkien. Hu qal li jkun ]ball meta ng[idu li s-Sa[[a hu b’xejn u dan meta terz tal-ispejje] marbutin mas-Sa[[a tit[allas minnies. Id-Deputat Nazzjonalista qal li l-Gvern m’ilux tmint ijiem filpoter i]da g[addew di;a’ tmien xhur u n-nies qed jistennew issoluzzjonijiet. Martin Balzan, il-President talAsso/jazzjoni Medika Maltija (MAM) qal li llum il-problemi dwar is-Sa[[a huma kumplikati [afna u m’hemmx rimedju fa/li. Paul Pace, il-President talUnion Maltija g[all-Infermieri u l-Qwiebel (MUMN) stqarr li lPartit Laburista fil-Gvern m’g[andu ebda pjan biex ine[[i
MEP So/jalist Awstrijak ma jridx jitkellem dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza L-Ewroparlamentari So/jalisti Josef Weidenholzer, li hu millAwstrija, lbiera[ waranofsinhar naqas milli jwie;eb mistoqsijiet tal-;urnalisti dwar l-iskema talbejg[ ta/-/ittadinanza li propona l-Gvern tal-Prim Ministru Joseph Muscat, li hu wkoll ;ej mill-familja tas-So/jalisti Ewropej. Weidenholzer jinsab f’Malta b[ala parti minn delegazzjoni tal-Kumitat dwar il-Libertajiet /ivili, l-;ustizzja u l-Intern talParlament Ewropew li lbiera[ kella laqg[at mal-Uffi//ju Ewropew g[all-Appo;; tal-
Godfrey Farrugia, il-Ministru g[as-Sa[[a li deher vi]ibbilment skomdu dwar dan, qal li s-servizz tal-IVF se jsir fl-Isptar Mater Dei u se jkun qed jing[ata permezz ta’ Public Private Partnership
l-pazjenti mill-kurituri. Hu qal li l-[a]in li kien hemm qabel, qed ikun a//ettat mill-Gvern. Fil-programm, id-Depurtat Nazzjonalista Claudio Grech sa[aq ukoll li jkun ]ball strate;iku kbir li jkun hemm separazzjoni fis-servizzi li jing[ataw lill-anzjani minn dak marbut mas-Sa[[a, u dan meta lpajji]i kollha fid-dinja llum qed jersqu lejn l-integrazzjoni ta’ dawn it-tnejn. Claudio Grech staqsa lillMinistru Farrugia kif il-Gvern se jkun qed jipprijoritizza l-finanzi tieg[u tas-Sa[[a mill-Ba;it li se jkun ippre]entat nhar it-Tnejn li ;ej. Il-President tal-MUMN ]ied li hawn nuqqas kbir ta’ infermieri, spe/jalment fid-djar tal-anzjani. Hu qal li jekk mhux se jinbena sptar ie[or, se jibqg[u bl-istess problemi.
Il-Partit Laburista fil-Gvern m’g[andu ebda pjan biex ine[[i l-pazjenti mill-kurituri Il-President tal-MAM jixtieq li t-tobba jibdew ja[dmu bejn 40 sieg[a u 45 sieg[a fil-;img[a, meta s’issa hemm min qed ja[dem aktar minn 60 sieg[a fil;img[a. Min-na[a l-o[ra, il-President tal-MUMN qal li l-Gvern g[andu j]id is-sodod, jie[u [sieb l-Isptar Mater Dei, lillanzjani, itejjeb l-Isptar Monte Karmeli u jinvesti iktar firri]orsi umani.
A]il, l-EASO. Il-Prim Ministru Muscat, fid-9 ta’ Ottubru li g[adda, fid-difi]a tieg[u g[all-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija, qal li hemm pajji]i Ewropej o[ra li g[andhom din l-iskema, fost lo[rajn l-Awstrija. Madanakollu, f’/irkostanza fejn seta’ jiddefendi lil Muscat li ji;i mill-istess familja politika tieg[u, l-MEP Awstrijak naqas milli jikkummenta dwar dan, i]da qal li ma jaf xejn dwar il-bejg[ tal-passaporti Maltin, u li m’g[andux opinjoni dwar dan.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
6
LOKALI
Tony Coleiro li n[atar Chairman minn ‘Joseph Muscat innifsu’ Roberta Metsola qalet li wara li l-Parlament Ewropew addotta konklu]jonijiet b’sa[[ithom, li jag[rfu s-sitwazzjoni li qed jiffa//jaw Malta u l-Italja
Kunflitt ta’ interess g[a/-Chairman tal-Bord Ir-ri]oluzzjoni tal-Parlament Ewropew kienet aktar b’sa[[itha tal-Infurzar tal-MTA
minn dik tal-Kunsill Ewropew F’kummenti li tat lil dan il;urnal fi tmiem ]jara li lEwroparlamentari Nazzjonalista Roberta Metsola g[amlet flUffi//ju Ewropew g[allAppo;; tal-A]il, hi sostniet li rri]oluzzjoni li addotta lParlament Ewropew il-;img[a li g[addiet dwar l-immigrazzjoni rregolari fil-Mediterran, hija aktar b’sa[[itha millkonklu]jonijiet tal-Kunsill Ewropew li attenda g[alih ilPrim Ministru Malti Joseph Muscat. Roberta Metsola ]aret l-
EASO b[ala parti minn delegazzjoni tal-Kumitat tal-Libertajiet /ivili, l-;ustizzja u l-Intern talParlament Ewropew li g[amlet ]jara f’Malta biex tiddiskuti lfenomenu tal-immigrazzjoni rregolari. Roberta Metsola qalet li wara li l-Parlament Ewropew addotta konklu]jonijiet b’sa[[ithom, li jag[rfu s-sitwazzjoni li qed jiffa//jaw Malta u l-Italja, kif ukoll li tifhem il-problema li te]isti fil-Mediterran spe/jalment wara t-tra;edji tal-a[[ar ;img[at, tistenna li l-Prim
Ministru Malti Muscat jikkonvin/i lill-istati membri l-o[ra tal-Kunsill Ewropew biex jg[arfu l-problema li g[andu lMediterran, u biex jo[or;u b’soluzzjonijiet konkreta u b’azzjoni tan;ibli. Id-delegazzjoni li g[amlet ]jara f’Malta tikkonsisti mi/Chairman tal-Kumitat, l-Olandi] Jan Mulder, li ;ej mill-partit talLiberali, mill-Awstrijak Josef Weidenholzer li ;ej mill-Partit tas-So/jalisti, u millEwroparlamentari Maltija Roberta Metsola.
Mara fil-periklu tal-mewt Mara ta’ 53 sena tinsab filperiklu tal-mewt wara li l-biera[ filg[axija intlaqtet minn mutur fi Triq Re;jonali, f’San :iljan. Minn investigazzjonijiet preliminari rri]ulta li waqt li l-mara li hi minn San :iljan, kienet qed taqsam it-triq, g[al xi ra;uni
ntlaqtet minn mutur tal-g[amla Honda XR400, li kien qed jinstaq fid-direzzjoni lejn San :iljan, minn ra;el ta’ 40 sena millG]ira. Fil-post issej[et ambulanza, li [adet lill-vittma l-Isptar Mater Dei g[all-kura medika. Iktar
tard il-mara kienet i//ertifikata li tinsab fil-periklu tal-mewt. Bil-ka] kien infurmat ilMa;istrat tal-G[assa li [atar diversi esperti biex jassistuh flinkjesta li kienet appuntata. IlPulizija qed tkompli tinvestiga lka].
I/-Chairman il-;did tal-Bord tal-Infurzar tal-Awtorita’ Maltija tat-Turi]mu jinsab f’kunflitt ta’ interess peress li huwa wkoll konsulent ta’ numru ta’ lukandi f’Malta u G[awdex. Fil-25 ta’ ;unju li g[adda, fuq il-Gazzetta tal-Gvern, il-Gvern [abbar li [atar lil Tony Coleiro b[ala /-Chairman tal-Bord talInfurzar tal-Awtorita’. Madanakollu, Tony Coleiro huwa wkoll konsulent ta’ lukandi b[all-Calypso Hotel u Sundown Court Hotel, li jpo;;uh f’po]izzjoni ta’ kunflitt ta’ interess. Fil-fatt, Tony Coleiro g[andu wkoll sit li fih jirreklama lilu nnifsu b[ala Konsulent tat-Turi]mu u lOspitalita’. In-Nazzjon hu nfurmat li quddiemha, l-Awtorita’ tat-Turi]mu g[andha applikazzjoni biex il-kumpanija ta’ Coleiro tibda’ topera b[ala a;ent tat-turi]mu. Dan il-;urnal hu nfurmat ukoll li Coleiro g[andu kunflitt ta’ interess ie[or f’din il-kariga min[abba l-fatt li hu operator ta’ li/enzja ta’ kumpanija fis-settur
turistiku, YUE Co. Ltd. Din ilkumpanija tippjana u topera programmi g[at-turisti, kemm dawk li ji;u f’pajji]na b’mod individwali kif ukoll dawk li jaslu Malta fi gruppi. Interessanti l-fatt li g[al kuntrarju ta’ dak li hu kkwotat fl-Att dwar Servizzi tal-Ivja;;ar u tTuri]mu li jistipola li l-persuna fil-kariga ta’ Chairman tal-Bord tal-Infurzar tal-MTA tin[atar mill-istess Awtorita’, is-sorsi ta’ dan il-;urnal qalulna li kemm-il darba, Tony Coleiro jg[id lil s[abu li hu [atru Joseph Muscat innifsu, min[abba r-relazzjoni tajba li te]isti bejniethom. Il-membri l-o[ra f’dan il-bord li hu spe/ifiku u ffukat fuq is-settur tat-turi]mu f’pajji]na, huma ]ew; kandidati tal-Partit Laburista, li t-tnejn li huma ma ;ewx eletti fl-elezzjoni ;enerali. Dawn huma l-Kunsillier Laburist fil-Mellie[a Clayton Bartolo u l-eks Sindku talImsida, li il-Gvern ta’ Muscat [atru wkoll b[ala l-Kap E]ekuttiv tal-Isptar Monte Karmeli, lAvukat Clifton Grima.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
7
LOKALI
Mhux minnu li d-dokument tas-summit tbiddel b’insistenza tal-Prim Ministru
Indifferenza fl-Unjoni Ewropea
minn pa;na 1
Il-Prim Ministru waqt l-istqarrija Ministerjali qal r-riferenza f’linja wa[da dwar l-immigrazzjoni illegali fid-dokument talKunsill tal-UE turi l-indifferenza li hemm min-na[a tal-UE. Sostna li Malta ma setg[etx ma ssemmax le[inha. Joseph Muscat qal li fillaqg[at li kellu mal-kapijiet talistati kif ukoll ma’ awtoritajiet o[ra dejjem ]amm l-istess linja li Malta ma tistax terfa’ aktar pi] fil-ka] tal-immigrazzjoni illegali. Hu ]ied li fil-Kunsill Ewropew Malta sabet l-appo;; ta’ 15-il pajji] o[ra. Il-Prim Ministru insista li Malta tkun taf meta se jittie[du d-de/i]jonijiet. Minn impenn li dawn id-de/i]jonijiet jittie[du f’:unju, bl-insistenaza ta’ Malta ;ie stabbilit bil-miktub li dan ilpass jittie[ed sa Di/embru li ;ej. Joseph Muscat insista fuq linvolviment tal-Libja biex dan ilpajji] ma jispi//a failed state. Hu qal ukoll li minn kliem ta’ kondoljanzi Malta rnexxielha tikseb bil-miktub impenn konkret. Il-Prim Ministru qal li limpenn hu li sa Di/embru jkun hemm de/i]jonijiet direzzjonali. Hu ammetta li ma [ari;x millaqg[a trijonfalment i]da kiseb deadline. Joseph Muscat qal li ma ddejjaqx imur jitkellem fuq stazzjonijiet barranin u g[alhekk ma ddejjaqx lanqas jitkellem ma’ Prim Ministri o[ra dwar strate;ija li g[andha tintu]a. Joseph Muscat qal li Malta kapa/i ;;ib ftehim mal-Libja i]da hemm problema dwar stabbilita f’dan il-pajj] u g[alhekk hu meqjus b[ala pajji] mhux safe.
Min-na[a tieg[u l-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista Beppe Fenech Adami staqsa jekk ilPrim Ministru tkellimx mal-Prim Ministri So/jalisti u jekk ikkonvin/ihomx jie[u immigranti rregolari. Staqsa wkoll jekk sarux investigazzjonijiet biex ikun stabbilit jekk kienx hemm ittapjar ta’ telefonati mill-Istati Uniti fuq uffi/jali inklu] il-Prim Ministru Malti. Il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista Mario de Marco qal li jittama li diskussjonijiet dwar il-problema ta’ tra;edji umani ma jkunux b’ton politiku li wie[ed jipprova jikseb punti politi/i minnhom. Mario de Marco staqsa x’inhuma l-aspettattivi short term li se jkun qed jistenna mit-task force sa Di/embru ta’ din is-sena. Staqsa wkoll x’inhuma l-aspetattivi long term. Jekk hux qed i[ares lejn qsim ta’ pi] obbligatorju jew volontarju. Id-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi staqsa x’;ara millpjani tieg[u li jkun hemm emendi g[al dak li hu mag[ruf Dublin 3. Staqsa wkoll kemm-il darba intervjena fil-Kunsill Ewropew u jekk talabx tibdiliet filkonklu]jonijiet. Jason Azzopardi kkwota konklu]jonijiet ta’ laqg[at tal-Kunsill Ewropew fis-snin li g[addew li fihom hemm riferenza g[al g[ajnuna lil Malta. Hu staqsa wkoll kif ma hemmx ri]oluzzjoni mad-dokument finali tal-Kunsill mill-pajji]i li l-Prim Ministru qal li kiseb l-appo;; tag[hom.
Simon Busuttil qal li ]-]ew; na[at tal-Kamra jaqblu fuq l-g[an fil-ka] tal-immigrazzjoni irregolari i]da hemm differenzi fuq il-metodu
Id-Deputat Nazzjonalista Clyde Puli staqsa x’reazzjonijiet kellu g[ad-de/i]joni tieg[u li jag[mel push back u jekk jeskludix li dan ma jer;ax jag[mlu. Staqsa wkoll jekk f’Di/embru li ;ej il-Prim Ministru hux se jikseb il-burden sharing mandatorju. Id-Deputat Nazzjonalista Claudette Buttigieg staqsiet jekk mal-Prim Ministru Letta ;ietx diskussa l-firda ta’ fmailji ta’ immigranti rregolari li hawn f’Malta u o[rajn f’Lampedusa. Staqsiet ukoll li minkejja li g[andu erba’ Membri Parlamentari ebda wie[e minnhom m’hu fil-kumitat tal-
immigrazzjoni u kif lanqas hu qatt ma g[amel xejn meta kien Membru Parlamentari. Id-Deputat Nazzjonalista Toni Bezzina staqsa lill-Prim Ministru jekk tax impressjoni [a]ina dwar Malta meta fuq staazzjonijiet barranin mar jg[id li Malta tinsab mg[arrqa ta[t il-pi] tal-immigrazzjoni b[al Lampedusa. Staqsa wekoll jekk ftehimx malPrim Ministri tal-Gre/ja u l-Italja biex huma wkoll jitilqu ‘l barra. Id-Deputat Nazzjonalista Paula Mifsud Bonnici staqsiet g[aliex ma jissemmix isem Malta fiddokument tal-konklu]joni u jekk hemmx xi ftehim biex pajji]i o[ra jie[du immigranti minn
Malta. Staqsiet ukoll jekk twaqqafx programm li kellha lamministrazzjoni pre/edenti dwar burden sharing. Id-Deputat nazzjonalista Claudio Grech staqsa jekk sarux diskussjonijiet marbutin dwar kwistjonijiet ta’ sa[[a u jekk hemmx diskussjonijiet biex Malta ting[ata g[ajnuna fir-rigward tal-pi] li pajji]na qed ikollu fuq is-servizz tas-sa[[a min[abba din il-problema. Id-Deputat Nazzjonalista David Agius staqsa liema pajji]i g[andu f’mo[[u l-Prim Ministru meta qal li g[andu jkun hemm ftehim bilaterali ma’ pajji]i tattielet dinja.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
8
LOKALI
Il-Malta Istitute of Accountants (MIA) i//elebra t-tielet /erimonja ta’ gradwazzjoni annwali, fis-sala tal-parro//a ta’ {’Attard, fejn total ta’ 134 gradwat (74 ACCA u 60 Bachelor of Accountancy Honours) ir/evew i/-/ertifikat tas-s[ubija tal-Associate Member of the Institute. Il-President tal-MIA Maria Micallef laqg[et il-gradwati b[ala membri ;odda tal-MIA u sa[qet fuq l-importanza tal-prin/ipji ta’ etika sodi g[al kull membru tal-professjoni, u qalet li s-sehem ewlieni tal-MIA hu li jindirizza kwistjonijiet ta’ fidu/ja pubblika fil-professjoni, li [adet daqqa ta’ [arta meta tfa//at il-kri]i finanzjarja. Oliver Friggieri, li kien il-kelliem mistieden g[a/-/erimonja, tkellem dwar l-importanza tal-valuri u t-tifsira tag[hom fil-[ajja professjonali.
L-inizjattiva Jeremie L-SDM b’inizjattiva g[all-Istrina Membri mill g[aqda Studenti istudenti ukoll g[all Istrina I]da din is fi Brussell Demokristjani Maltin SDM) L SDM se tkun qed tag[mel sena l Istudenti Demokristjani immexxija mill President Mark dan billi tbig[ /ineg ta mal polz Maltin qed jag[mlu xi [a;a ikbar -
.
(
B[ala parti mid-diskussjoni fuq i/-/iklu l-;did tal-fondi talUnjoni Ewropea, il-Bank of Valletta kien mistieden biex jimplimenta l-istrument finanzjarju ta[t l-inizjattiva Joint European Resources for Micro to Medium Enterprises (JEREMIE). Bank of Valletta ;ie mitlub mid-Direttorat :enerali talAgrikoltura u }vilupp Rurali talKumissjoni Ewropea biex jippre]enta l-lezzjoni me[uda millinizjattiva JEREMIE milluffi/jali u desk officers talBank. “L-opportunità li naqsmu lesperjenza tal-Banek fl-implimentazzjoni tal-programm finanzjarju hi kritika biex titjieb l-istrument finanzjarju tal-UE g[al benefi//ju tal-intrapri]a ]g[ira u daqs medju Maltija (SMEs),” qal Mark Scicluna Bartoli, kap tal-EU Business Development fi [dan il-Bank of Valletta. L-inizjattiva JEREMIE tal-
L-inizjattiva g[enet aktar minn 530 SME
Bank of Valletta assista ‘l fuq minn 530 SME li ssimulaw investiment totali ta’ ‘aktar minn 83 miljun ewro fl-ekonomija Maltija. B[ala konferma ta’ dan is-su//ess, il-Gvern Malti permezz tal-fond tal-Investiment Ewropew li alloka ]ew; miljun ewro o[ra f’forma tal-garanzija biex jassistu madwar mitt SME fix-xhur li ;ejjin. “I]-]ieda tal-programm JEREMIE mill-Fond talInvestiment Ewropew xprunaw il-Bank of Valletta biex jalloka iktar ri]orsi g[al dan l-istrument finanzjarju u jippo]izzjona lBank b[ala l-bank Malti g[allSMEs,” qal Michael Galea, Chief Officer Operations fi [dan il-Bank of Valletta
,
-
Grech, iltaqghu mal-President ta’ Malta George Abela biex fisser limpenn tal-SDM li ji;bru minn tal-inqas ¤7,000 f’temp ta’ xahrejn b’risq l-Istrina. Din l-inizjattiva x’aktarx hi lakbar wa[da li qed tkun imwettqa minn organizzazzjoni tal-
-
-
.
-
-
’
-
g[all-prezz ta’ ]ew; ewro u lqlig[ kollu minn dawn i/-/ineg se jmur b’risq it-titjib ta’ [ajjet dawk in-nies li jinsabu fil-b]onn. Din l-inizjattiva [ar;et minn attività li l-SDM kienu g[amlu ssena li g[addiet fejn, f’nofs ta’ nhar, kienu ;abru 2,000 ewro,
g[all-;id ta’ min hu vulnerabbli. Il-President ta’ Malta fa[[ar li]-]g[a]ag[ tal-SDM li, minbarra l-istudji tag[hom, jinsabu ffukati biex jg[inu lil [addiehor. Hu [e;;i;hom biex jibqg[u motivati u jkomplu jag[tu sehemhom fis-so/jetà.
Ktieb g[at-tfal dwar l-immigrazzjoni irregolari L-Uffi//ju Informazzjoni talParlament Ewropew [are; ktejjeb g[at-tfal bl-isem {bieb talQalb u jittratta l-immigrazzjoni irregolari. Dan il-ktieb kien ippre]entat waqt attivita` fl-Iskola Primarja ta’ San Pawl il-Ba[ar, Kulle;; Maria Regina. G[al din l-attività attendew ilMinistru Evarist Bartolo, l-Ewro Parlamentari Nazzjonalista Roberta Metsola, u l-
Kummissarju g[at-Tfal, Helen D’Amato. Hbieb tal-Qalb jirrakkonta listorja ta’ tlett i[bieb Mathhew, Liz u Rashida, u fih jispikkaw laspetti tad-diversità kulturali. L-istudenti tkellmu dwar lUEa u l-Parlament Ewropew kif ukoll dwar l-esperjenzi tag[hom fl-iskola ta’ San Pawl il-Ba[ar li tista’ titqies b[ala l-iktar skola multikulturali f’Malta bi studenti minn 33 pajji], b’lingwi u
reli;jonijiet differenti. Roberta Metsola fa[[ret lil istudenti g[all-g[arfien tag[hom dwar l-UE u spjegat li g[alkemm il-Parlament Malti u dak Ewropew huma ]ew; entitajiet differenti, kull li;i approvata mill-Parlament Ewropew tapplika g[al kull pajji] membru flUE, inklu] Malta. G[alhekk idDeputati Ewro-Parlamentari Maltin jirrappre]entaw l-interessi ta’ kull /ittadin f’Malta.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
9
LOKALI
Mudell li ma jxekkilx jew jo[noq il-kompetizzjoni fis-suq Numru ta’ distributuri tal-gass li mhumiex membri tal-GRTU sostnew li l-mudell li jrid jintla[aq qbil fuqu mal-Gvern irid ikun wie[ed li ma jxekkilx jew jo[noq il-kompetizzjoni fis-suq, jew li jkun bi ksur tal-li;ijiet ta’ Malta u dawk tal-Unjoni Ewropea dwar il-kompetizzjoni [ielsa, biex jintla[aq l-g[an li d-drittijiet talkonsumatur verament jitpo;;ew fuq quddiem nett. Fi stqarrija g[an-nom ta’ diversi distributuri tal-gass (LPG) fi//ilindri, l-Avukat Robert Abela g[amel riferenza g[all-kwistjoni pre]enti rigward is-sistema ta’ distribuzzjoni ta’ gass (LPG) fi//ilindri u qal li minkejja li ;iet imwissija diversi drabi, il-GRTU qieg[da tag[ti l-impressjoni filpubbliku li g[andha rrappre]entanza tad-distributuri kollha tal-gass. Dan mhux korrett billi numru ta’ distributuri ilhom li ddis-
takkaw ru[hom mill-GRTU f’din il-kwistjoni u g[arrfuha li m’g[andhiex id-dritt li tirrappre]entahom jew li titkellem f’isimhom, sostna l-Avukat Abela, li kompla li n-numru ta’ distributuri mhux rappre]entanti mill-GRTU kompla kiber f’dawn l-a[[ar jiem. Fl-istqarrija ntqal li l-awtoritajiet kon/ernati, fosthom l-Awtorità Maltija tar-Ri]orsi di;à rrikonoxxew uffi/jalment li r-rappre]entanza esklussiva ta’ dawn id-distributuri hi fdata lill-Avukat Robert Abela. Id-distributuri rappre]entati mill-Avukat Robert Abela jawguraw li l-mudell finali li se ji;i approvat mill-Gvern rigward iddistribuzzjoni tal-gass ikun wie[ed li jirrispetta l-interessi jew id-drittijiet legali o[ra tag[hom b[ala distributuri tal-gass u talg[ajxien tag[hom u tal-familji tag[hom.
Interess f’siti stori/i proprjetà tal-Gvern Wara li fl-4 ta’ Ottubru 2013 il-Gvern [are; sej[a ta’ interess g[al erba’ siti stori/i li huma proprjetà tal-Gvern u li huma vakanti, b’kollox in;abru 114-il dokument li juru interess f’dawn is-siti. L-erba’ siti stori/i huma Strickland Palace fi]-}ebbieg[, limiti tal-Im;arr, li kien inbena madwar 100 sena ilu b’arkitettura militari Ingli]a u li g[alih in;abru 44 dokument; art fil-limiti tal-Mosta mag[rufa b[ala Busbesija li fiha huts militari u li g[aliha n;abru 28 dokument; ilPalazz l-A[mar fil-Marfa li kien
inbena mill-Kavalieri u li g[alih in;abru 26 dokument; u lIsolation Hospital fl-Imtarfa fizzona tal-i]vilupp u kien inbena fl-1924 mis-servizzi Ingli]i, u li g[alih in;abru 16-il dokument. L-istedina g[all-espressjonijiet ta’ interess saret b[ala parti minn ri/erka li qed jag[mel idDipartiment Proprjetà tal-Gvern biex ikun jista’ jidentifika g[a]liet differenti kif tista’ tintu]a din il-proprjetà. Is-sottomissjonijiet g[andhom jaslu g[and il-Kummissarju talArtijiet sa nofsinhar tal-{amis 12 ta’ Di/embru 2013.
Il-kumpanija 6pm bdiet topera fl-1996 meta kienet t[addem sitt persuni. Illum il-kumpanija ]viluppat u qed t[addem 140 [addiem b’mod dirett, li jitilg[u g[al 180 impjieg indirett
6pm tinawgura uffi/ini ;odda Il-kumpanija Maltija 6pm tespandi l-operat tag[ha u toffri servizzi ta’ teknolo;ija talinformatika lil sistemi tas-sa[[a internazzjonali. L-operat tal-kumpanija 6pm kien spjegat lill-Prim Ministru Joseph Muscat waqt ]jara li hu g[amel meta inawgura l-uffi/ini tal-kumpanija f’Birkirkara. IlPrim Ministru ntlaqa’ mill-Kap E]ekuttiv ta’ 6pm Ivan Bartolo li tkellem dwar il-mod kif ilkumpanija ]viluppat tul is-snin. Il-kumpanija 6pm bdiet topera fl-1996 meta kienet t[addem sitt persuni. Illum ilkumpanija ]viluppat u qed
t[addem 140 [addiem b’mod dirett, li jitilg[u g[al 180 impjieg indirett. Minn turnover ta’ 100,000 lira Sterlina fl-2000, il-kumpanija llum tirre;istra turnover ta’ disa’ miljun lira Sterlina. Il-kumpanija tipprovdi sistemi ta’ teknolo;ija tal-informatika g[al sistemi tas-sa[[a. Fost il-pajji]i li topera fihom ilkumpanija hemm l-Ingilterra, il-:or;ja u l-Istati Uniti talAmerika. Tul i]-]jara, uffi/jali ta’ 6pm spjegaw lill-Prim Ministru s-servizzi li toffri lkumpaniji fis-settur tas-sa[[a. Akkumpanjat mill-Ministru
tas-Sa[[a Godfrey Farrugia u mis-Segretarji Parlamentari Edward Zammit Lewis u Franco Mercieca, il-Prim Ministru Joseph Muscat tkellem dwar ilpotenzjal li g[andha din ilkumpanija. Joseph Muscat iddeskriva lil 6pm b[ala mudell ta’ kif kumpaniji Maltin jistg[u jkabbru l-potenzjal tag[hom u jiksbu xog[ol barra minn Malta. Filwaqt li semma s-suq Ewropew, il-Prim Ministru enfasizza wkoll l-importanza li l-kumpaniji Maltin jiksbu opportunitajiet barra fi swieq barra mill-Ewropa.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
10
OPINJONI
Waqqfu l-piki u r-rivalità politika issa! In[oss li s-sitwazzjoni f’dan il-pajji] qed tiggrava bis-sig[at. Filwaqt li l - Prim Ministru Joseph Muscat attenda l Kunsill Ewropew, fta[ar li se jkun qed ji;;ieled il-problema tal - immigrazzjoni irregolari i]da spi//a biex [are; minn dawn il - laqg[at ming[ajr soluzzjonijiet konkreti g[al sfida li qed tolqot direttament lill-poplu Malti. F ’ pajji]na opinjonista fil qasam politiku kien arrestat mill-Pulizija fuq xi [a;a li hu stess qed jg[id li m’g[amilx u li ma nstabux provi dwarha. Pajji]na jixraqlu a[jar
Pajji]na jixraqlu a[jar u xhur biss wara r - reb[a tal - Partit Laburista qed naraw sitwazzjonijiet mhux normali li ma tistennihomx li se jse[[u f’pajji] demokratiku Ewropew. Muscat fta[ar g[al diversi drabi li jrid li pajji]na jkun laqwa fl-Ewropa i]da kuljum qed nisimg[u bi stejjer differenti u redikoli li juru l-kontra ta’ kif g[andu jkun pajji] serju u kredibbli li qed jaspira li jkun
l-aqwa fl-Ewropa. Dawn huma stejjer ta’ abbu]i ta’ poter li juru bl-aktar mod /ar li bilLabour fil-Gvern qed immorru lura fi]-]mien g[al meta l-libertà kienet mhedda. Nie[u din l-opportunità biex ming[ajr riservi nikkundanna larrest li sar fuq Norman Vella u fuq kull ;urnalist ie[or . Pajji]na tassew jixraqlu a[jar u jimmeritah Gvern b’amministrazzjoni serja li tikkundanna dawn it-tip ta’ in/identi. Abbu] ta’ poter Fl-isfond ta’ dan kollu ninsab serjament im[asseb b ’dak li qed ji;ri f ’ pajji]na g[aliex dawn huma stejjer kollha differenti ta’ abbu] ta’ poter li
i]da meta ti;borhom kollha flimkien juru bl-aktar mod /ar li wara ftit xhur ta’ tmexxija lPL fil-Gvern di;à g[amel [erba minn dan il-pajji]. Dmiri hu li mill-Parlament Ewropew b[ala Deputat li nirrappre]enta lill-poplu kollu ta’ pajji]na, ma n[alli qatt dawn lin/identi jse[[u g[aliex lil hinn minn dan il - ka] partikolari ,
Il-PN jie[u gost jekk jara li l-PL fil-Gvern jag[mel affarijiet tajbin u se nkunu qeg[din ng[inu lill-Gvern f’kull inizjattiva po]ittiva li sse[[. A[na jinteressana mill-;id komuni u li naraw lil Malta u lil G[awdex jimxu fid-direzzjoni t-tajba David Casa david.casa@europarl.europa.eu
nemmen bis-s[i[ fil-libertà talesperessjoni u nemmen li kull ;urnalist g[andu jit[alla jag[mel xog[lu ming[ajr ilbi]a’ ta’ arrest jew mi]uri o[ra kontra tieg[u. Din hija l - istess libertà li [dimna g[aliha lura fis-snin 80 meta pajji]na g[ex ]minijiet koroh bi qtil politiku u nies li ;ew imsawta min[abba l-fehma politika tag[hom. Dak li qed jer;a ’ ji;ri llum hu abbu] sfa//at li g[alkemm g[adu ferm ’il bog[od milli jil[aq illivelli tal - passat , g[andna nosserva bl-akbar attenzjoni li
kul[add jit[alla fil - libertà tieg[u biex jg[ix ming[ajr bi]a’. Nikkon/entraw fuq dak li hu importanti Nemmen bis-s[i[ li dan
ilpajji] g[andu prijoritajiet aktar importanti minn hekk. Ejjew na[dmu flimkien biex flok ilGvern u l-awtoritajiet tag[na ja[lu r - ri]orsi tag[hom fuq abbu]i b[al dawn , nikkon/entraw fuq [idma aktar importanti biex, fost l-o[rajn, nindirizzaw il - problema tal qg[ad kif ukoll min qed jabbu]a ma’ nies vulnerabbli billi jag[tihom impjieg bi ftit flus. Ejjew in[arsu lejn dak li qed
ji;ri madwarna u nkunu aktar intelli;enti fil-[idma tag[na. Ejjew na[dmu flimkien b[ala pajji] wie[ed ming[ajr ebda rivalità politika biex nindirizzaw temi u su;;etti ta’ interess li huma ta ’ interess g[al kul[add. Il-Partit Nazzjonalista jinsab fl - Oppo]izzjoni i]da g[andu interess li jara lil dan il-pajji], li mexxa g[al tant snin, ikompli jimxi ’l quddiem b’su//ess. Il-PN jie[u gost jekk jara li lPL fil-Gvern jag[mel affarijiet tajbin u se nkunu qeg[din ng[inu lill-Gvern f’kull inizjattiva po]ittiva li sse[[. A[na jinteressana mill-;id komuni u li naraw lil Malta u lil G[awdex jimxu fid-direzzjoni t-tajba.
G[all-Gvern xejn mhu xejn Fis-snin li g[addew konna drajna nisimg[u l-pessimi]mu, ilkritika distruttiva u r-ra;unar sproporzjonat mill-Oppo]izzjoni Laburista fil-konfronti ta’ azzjonijiet u de/i]jonijiet li kien jie[u l-Gvern immexxi mill-PN. Jekk kien hemm [a;a wa[da li kien konsistenti fiha l-Partit Laburista tul l-a[[ar le;i]latura kienet proprju dik li jopponi, g[aliex ji;ri x’ji;ri kien dejjem kontra dak kollu li jsir millGvern. Wara l-Elezzjoni :enerali, ji;ifieri wara li l-Partit Laburista rnexxielu jil[aq l-iskop uniku li jiggverna, l-attitudni nbidlet. Dak li qabel kien jiddiskrivih b[ala [a]in, mill-10 ta’ Marzu ’l hawn sar a//ettabbli, dak li qabel kien skandalu], illum sar prassi. Il-finanzi tal-pajji] huma fundamentali u g[alhekk il-Partit Laburista li tant kien jinkwieta g[all-kaxxa ta’ Malta meta kien fuq il-bank tal-Oppo]izzjoni, illum li qieg[ed fil-Gvern xejn mhu xejn u ma ja[sibhiex darbtejn biex jo[loq karigi b’pagi e]orbitanti biex jissodisfa linnies tieg[u. Envoy g[all-Asja
Kemm smajna fl-a[[ar le;i]latura dwar l-onorarja? Kemm maqdarha Joseph Muscat
g[ax il-Ministri [adu ]ieda? Fl10 ta’ Marzu ;iet il-bidla u lonorarja ma smajniex aktar biha. Anzi ftit ;img[at wara, il-mara tal-Ministru Konrad Mizzi ng[atat inkarigu b ’ paga ta ’ 3,000 ewro fil-;img[a minn wara dahar il-Ministru Chris Cardona stess , a[seb u ara kemm kien jaf biha l-poplu. L-ipokresija ta’ dan il-Gvern hi fil - fatt li din il - paga mog[tija direttament lill-mara tal - Ministru Konrad Mizzi , tammonta g[al 75 fil-mija tattotal tal - onorarja li kienu jie[du t-tmien Ministri li kellu Lawrence Gonzi komplessivament. Id-differenza hi li l-Ministri ;ew ma[tura mill-poplu, mentri l - Envoy ;iet mag[]ula g[aliex hi l-mara tal-Ministru Konrad Mizzi ming[ajr ma [addie[or ing[ata l -opportunità japplika g[al dik il-kariga – direct order ta’ 156 ,000 ewro fis-sena. Tista’ tkun blacklisted imma xorta tista’ ta[dem mag[na Ftit wara li n[atar il-Gvern il - ;did , smajna b ’ kumpanija
?ini]a li se tag[mel studji dwar kemm hu vijabbli li jinbena pont bejn Malta u
Xi tip ta’ ftehim verbali bejn Nair u l-Gvern ta’ Muscat bilfors kien hemm
Antonello Cuschieri antonello.cuschieri@gmail.com
G[awdex. Aktar tard irri]ulta li din ilkumpanija hi blacklisted millBank Dinji fuq ka]i ta’ frodi. F’dan il-ka], skont Muscat, ma saritx due diligence g[aliex dak isir meta l-Gvern se j[allas g[al xi servizz – xejn mhu xejn. {ar;et ukoll l - a[bar li l Ministru Konrad Mizzi ltaqa’ mal-Mexxija tal-Qatar. Din illaqg[a ;iet organizzata minn Shiv Nair – konsulent tal Gvern dwar l-ener;ija. Din id - darba , anke dan l individwu jidher li hu blacklisted mill-Bank Dinji, fuq ka]i ta ’ korruzzjoni . Il - Prim Ministru qal li m’hemmx kuntratt ma’ din il-persuna, i]da
enfasizza li qeda dmiru sew biex infet[u l - kuntatti mal Qatar. Dan ifisser li xi tip ta’ ftehim verbali bejn Nair u l-Gvern bilfors kien hemm, inkella kif jista’ l-Prim Ministru jg[id li dan qeda dmiru “ b ’ mod sinifikanti” u li kien hemm ftehim li jit[allas 6,000 ewro fissena? Ifisser ukoll, li biex beda dawn il - kuntatti , Nair mar b[ala rappre]entant (u tkellem f’isem) tal-Gvern Malti anke qabel ma akkumpanja lill Ministru fil-Qatar stess. Jidher li g[all - Prim Ministru, la ma kienx hemm kuntratt, xejn mhu xejn u qed jinjora l-fatt li d-due diligence li sar (jekk sar) falla, g[aliex kif qal hu stess, ma rri]ulta xejn dwar il-persuna. Hawn, wie[ed ma jistax ma jistaqsix: x’ji;ri jekk dan iddue diligence jfalli fil-bejg[ ta’ passaport Malti ladarba lidea tal - Gvern li jbig[ i/ /ittadinanza Maltija tid[ol fisse[[?
... u l-poplu j[allas
Wara dawn u [afna [atriet o[ra mhux ;ustifikati, millewwel indikazzjonijiet tas-sorpri]i li se jkun hemm fil-ba;it, jidher li bi[siebu ji;bor iktar minn 45 ewro miljun f’taxxi indiretti jew minn [lasijiet ta’ servizzi offruti. G[all-Gvern xejn mhu xejn u lest ji;bor iktar flus ming[and innies – irrelevanti l-kulur politiku jew il-mod ta’ kif ivvutaw fla[[ar elezzjoni – biex imorru g[and dawk li g[a]el il-moviment. Issa qed naraw li l-g[ajta ta’ iktar flus fil-but kienet indirizzata lejn ftit nies li qed igawdu u mhux g[all-ma;;oranza talpoplu. Safrattant, il-meritokrazija, trasparenza u kontabbiltà g[adhom biss kliem fuq billboards u ]gur mhux parti middeskrizzjoni tal-a;ir tal-Gvern li weg[idhom.
Antonello Cuschieri hu sSegretarju tal-Kumitat Sezzjoni PN {amrun
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
11
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR EDITORJAL
Qg[ad ji]died meta suppost jonqos ?ifri li [ar;u l-;img[a l-o[ra dwar l-ammont ta’ nies li qed jirre;istraw g[ax-xog[ol juru li l-qg[ad qed ji]died b’mod konsistenti u inkwetanti, meta suppost qed jonqos. Gvern li wiret rankatura ekonomika qawwija Fl-ewwel ftit xhur wara l-elezzjoni li g[addiet, dawk jirre;istraw g[ax-xog[ol kienu tista’ tg[id stabbli u dan jikkonferma r-rankatura tajba li l-ekonomija kellha ta[t gvern Nazzjonalista u fl-elezzjoni. Imma f’dawn l-a[[ar ftit xhur tas-sajf, dawk jirre;istraw g[ax-xog[ol qab]u ’l fuq bil-mijiet. Il-qg[ad ]died fis-sajf u bla ebda ra;uni ‘barranija’ Il-fatt li l-qg[ad ]died fis-sajf hu ta’ t[assib meta tqis li fissajf ikun hawn aktar xog[ol min[abba li t-turi]mu jkun flaqwa tieg[u. Hu inkwetanti wkoll g[ax m’hemm l-ebda ra;uni li ;ejja minn barra minn Malta g[ala l-qg[ad kellu ji]died. L-ewwel darba f’sitt snin li l-ekonomija dinjija qed tikber kollha f’daqqa Jekk xejn, minn barra minn Malta ;ejjin a[barijiet ekonomi/i tajbin. G[all-ewwel darba f’sitt snin, il-kontinenti kollha qed jikbru ekonomikament f’daqqa spe/jalment l-ekonomija Amerikana li qed tikber sew u l-ekonomija Ewropea li re;g[et
qed tikber u bdew jikbru wkoll ekonomiji li kienu milqutin mill-kri]i b[al Spanja u l-Gre/ja.
Dawk jirre;istraw ]diedu b’aktar minn 300 fl-a[[ar xahrejn Imma f’Malta, i/-/ifri tal-Korporazzjoni g[ax-Xog[ol u tTa[ri;, l-ETC, juru li fl-a[[ar xahrejn ]diedu b’aktar minn 300 n-nies li qed jitolbu lill-ETC issibilhom xog[ol g[ax m’g[andhomx, u dawk jirre;istraw sa Settembru telg[u g[al 7,619. Mijiet o[rajn g[andhom impjieg imdendel f’numru ta’ azjendi kif t[abbar il-;img[a li g[addiet. Reazzjoni inkwetanti mill-Ministru tal-Finanzi Minbarra l-fatt li ]-]ieda fil-qg[ad se[[et meta suppost ilqg[ad naqas, dak li hu inkwetanti wkoll hu r-reazzjoni talMinistru tal-Finanzi Edward Scicluna. Il-Profs Scicluna [are; stqarrija u qal li s-7,619-il ru[ jirre;istraw huma /ifra amministrattiva. Il-Profs Scicluna donnu ma jafx li dawn is-7,619-il persuna huma nies u familji. Il-Profs Scicluna qal ukoll li /ifri o[rajn juru li l-qg[ad hu stabbli. Imma dawn i/-/ifri li kkwota, tal-labour force survey mhumiex g[add e]att imma st[arri; li jsir fuq numru ]g[ir ta’ [addiema u li, jekk xejn, juru li hawn 13,000 ru[ ifittxu x-xog[ol, elf aktar minn sena ilu. Ji;ifieri, jekk xejn, il-Profs Scicluna mhux biex jikkonsla g[andu fi/-/ifri li kkwota, imma biex jinkwieta aktar. Il-[addiema lil Muscat> “il-maltemp m’g[arraqx l-ekonomija tag[na< issa tg[arraqhiex inti fil-bnazzi” L-ebda [addiem ma jrid l-ekonomija tag[na tmur lura biex ibati hu. Anzi kul[add irid li l-ekonomija Maltija tkompli tgawdi lfrott tal-investiment li sar f’dawn l-a[[ar snin. Lill-gvern ta’ Muscat, il-[addiema ;enwini u bla g[amad politiku jg[idulu: “Ilmaltemp li [akem lid-dinja fl-a[[ar [ames snin m’g[arraqx lekonomija tag[na; issa li fl-a[[ar hawn il-bnazzi, tg[arraqx lekonomija tag[na inti.”
Arrest infami L-arrest infami tal-;urnalista Norman Vella nhar il-{add li g[adda, hu pass ie[or ikrah [afna tal-police state li qed ng[ixu fih. Ji;ifieri issa g[addejna millpreferenzi, nepoti]mu u favuri g[all-[bieb, g[all-persekuzzjoni ta’ min ma jaqbilx mag[na. Din hi [a;a serja [afna. Hi kwistjoni ta’ slippery slope. Jidher li l-arrest ta’ nies li ma jaqblux mar-re;im So/jalista se jer;a’ jsir, kif kien fis-sebg[inijiet u t-tmeninijiet, arma politika moq]ie]a. Il-pass li jmiss hu l-u]u talvjolenza politika. Kwistjoni ta’ ]mien.
G. L. Camilleri Il-Furjana
L-unjoni /ivili L-ewwel nett nixtieq nistqarr li jien m’g[andi xejn kontra dawk il-persuni tal-istess sess li huma mi;budin lejn xulxin. M’g[andi l-ebda dritt ni;;udika u nikkundanna. Nemmen li Alla j[obbna bin-nuqqasijiet kollha tag[na. Jitlob minna sagrifi//ju biex nag[mlu [ilitna biex na[arbu l[a]in u nag[mlu t-tajjeb. Ilgvern pre]enti kellu fil-programm elettorali tieg[u, li se jirrikonoxxi l-g[aqda ta’ ]ew; per-
Norman Vella wara li n[eles mill-arrest il-{add tard filg[axija
suni tal-istess sess. Qed isej[ulha ‘Unjoni ?ivili’. Issa jekk din il-li;i se tkun approvata b’ma;;oranza sempli/i, /ert li se tg[addi. Jiena b[ala Nisrani nemmen li ]wie; g[andu jkun bejn ra;el u mara wa[da. I]-]wie; biex ikun b’sa[[tu jrid jkun mibni fuq issod u bi preparazzjoni serja. I]]wie; irid ikun mibni fuq lim[abba u l-ma[fra. Jekk t[obb, ta[fer, u jekk ta[fer, t[obb. }ew; virtujiet li ma tistax tifridhom. Sin/erament nistqarr li ma nistax nifhem kif ]ew;t ir;iel jg[ixu flimkien, jew ]ew; nisa jg[ixu flimkien, jista’ jkollhom lulied. Affarijiet tad-da[k, jew
a[jar, tal-biki. Nirrepeti li m’g[andi l-ebda dritt nikkundanna, anzi nistqarr li m’iniex nikkundanna. It-tfal (lulied) ji;u minn missier u omm. Din hi xi [a;a naturali li g[amilha l-{allieq. L-ulied (it-tfal) g[andhom ikunu mrobbija u edukati mill-;enituri. Dan huwa l-ideal. Attenti x’se nag[mlu. Li;i b[al din g[andha tkun mg[oddija b’vot sigriet wara diskussjoni serja u b’responsabbiltà. B’hekk il-membri parlamentari jkollhom id-dritt li jivvutaw b’kuxjenza. Naqbel li persuni tal-istess sess g[andu jkollhom id-dritt li jg[ixu [ajjithom u jing[ataw iddrittijiet tag[hom. M’g[andhomx ikunu diskriminati jew imwarrba. Huma bnedmin b[ali u b[alek. G[andhom qalb u ru[ b[al tieg[i u tieg[ek. Nittama li wara li tg[addi din il-li;i, ir-ri]ultat ikun po]ittiv. Il{allieq [alaqna ra;el u mara komplimentari g[al xulxin. }gur li s-so/jetà tgawdi, meta l-ulied jitrabbew u jg[ixu f’familja mag[quda minn omm u missier.
Joseph Paul Tonna Birkirkara
L-ittri f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu fl-indirizz elettroniku alex.attard@media.link.com.mt jew fl-indirizz ta’ Media.Link Communications li jidher aktar ’l isfel fil-pa;na
25 sena ilu f’il-mument Il-Partit Nazzjonalista pprotesta malAwtorità tax-Xandir dwar it-tqassim taliskema l-;dida ta’ xandiriet politi/i li t[abbret b’rabta mal-mod kif kien ittrattat il-PN mill-Awtorità meta g[amlet minn kollox biex taqdi t-talbiet tal-MLP filwaqt li t-talbiet tal-PN kienu kwa]i injorati kollha. F’seminar dwar it-trasport pubbliku organizzat mis-Segretarjat {addiema talPartit Nazzjonalista, il-Vi/i Prim Ministru Guido de Marco fisser kif 40 miljun passi;;ier ju]aw it-trasport pubbliku matul is-sena u dan hu numru kbir g[addaqs ta’ pajji]na u g[aldaqstant hu su;;ett ta’ importanza nazzjonali u li g[andu jintwera fih interess ;enerali. F’intervista mal-Avukat George Cutajar wara l-isplu]joni li se[[et fil-karozza tieg[u fil-jiem ta’ qabel, jg[id kif jirringrazzja lil Alla “li g[adna [ajjin”.
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrum {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
12
KUMMENTI # REAZZJONIJIET
Fid-dawl tal-a[[ar statistika li xahar wara xahar qed turi ]ieda fil-qg[ad, fil-Ba;it hu mistenni li l-Gvern i[abbar l-istrate;ija tieg[u g[all-[olqien tax-xog[ol
Il-ba;it iqanqal interess qawwi fost il-poplu Malti i]da fuq kollox fost il-[addiema u n-negozjanti g[ax dak li jkun im[abbar f’dawk il-ftit sig[at, ikun ifisser ]ew; fatturi importanti g[all-futur talpoplu tag[na – jew li l-ekonomija Maltija timxi ’l quddiem jew li tista;na. Ekonomija b’sa[[itha tfisser espansjoni tal-;id komuni u
;enerazzjoni ta’ impjiegi. Filwaqt li b’ekonomija sta;nata, ji]died il-qg[ad, jonqos l-investiment barrani u lokali f’pajji]na u fuq kollox ikun hawn inqas flus filbut. L-istatistika li [ar;et fl-a[[ar ;img[at xejn ma kienet tawgura tajjeb g[al pajji]na hekk kif xahar wara ie[or ]died il-qg[ad. Fl-a[[ar [ames snin ta’ diffikultajiet kbar fl-ekonomija din-
jija, pajji]na rnexxielu jilqa’ g[all-isfidi u mexa wkoll ’il quddiem g[aliex baqa’ jo[loq ixxog[ol u l-investiment bi pjan ekonomiku li j[ares fit-tul filwaqt li kien jag[ti s-soluzzjonijiet ta’ kif nistg[u neg[lbu l-isfidi u dan wassal biex minkejja l-kri]i ekonomika li kien hawn madwarna, Malta rnexxielha ma tkunx mittiefsa. Dan hu teknikament l-ewwel
ba;it ta’ Gvern Laburista, imfassal mill-bidu sal-a[[ar, min[abba li l-a[[ar ba;it, apparti l-emendi li saru mill-Gvern pre]enti, kien imfassal u mag[mul mill-Partit Nazzjonalista fil-le;i]latura li g[addiet. Il-poplu jrid li pajji]na jimxi ’l quddiem u jkompli jin[oloq ixxog[ol b’inizjattivi ;odda li jindirizzaw l-isfidi li jkun g[addej
minnhom il-pajji]. Jistenna li lba;it ikun serju u li jag[ti direzzjoni tal-mixja li fiha dan ilGvern se jkun qieg[ed iwassalna fis-sena li ;ejja u tul il-[ames snin li ;ejjin. Staqsejna lil diversi persuni fosthom ekonomisti, opinjonisti u membri ta’ trade unions dwar x’qeg[din jistennew minn dan ilba;it.
Clinton Sammut
Josef Vella A[na b[ala U{M qeg[din nistennew li l-Gvern pre]enti jqis il-proposti kollha li g[addejna lilu g[all-konsiderazzjoni tieg[u. A[na m’g[amilniex 50 proposta, i]da g[amilna sitt proposti u konkreti, proposti indirizzati biex issa[[u l-iskema tal-Job Plus li di;à te]isti. A[na b[ala union nemmnu li l-Gvern g[andu jnaqqas l-abbu]i li hemm fis-sistema so/jali u dawn il-benefi//ji g[andhom ikomplu jissa[[u b’mod li jinkora;;ixxu lil dawk l-individwi kollha li ;enwinament jixtiequ jid[lu fid-dinja tax-xog[ol.
G[amilna sitt proposti konkreti li jindirizzaw it-tis[i[ tal-iskema tal-Job Plus li di;à te]isti – Il-U{M
Josef Vella, President tal-U{M
Tony Zarb Mill-bagit ta’ din is-sena qeg[din nistennew li jkun hemm mi]uri biex l-ekonomija Maltija timxi ’l quddiem biex din l-espansjoni fl-ekonomija tkun ta’ ;id mhux biss g[all-[addiema i]da wkoll g[all-poplu ;enerali. B’ekonomija b’sa[[itha nifhmu li l-poplu jkollu aktar flus fil-but u dan ifisser li jkun f’po]izzjoni li jonfoq aktar fid-diversi oqsma talekonomija. Dan kollu jwassal biex ikun hemm aktar d[ul lissidien tan-negozju li mieg[u jgawdi kul[add spe/jalment il[addiema li ja[dmu mieg[u. B[ala union l-aktar mi]uri li qeg[din nistennew huma dawk relatati mal-espansjoni talekonomija Maltija b’mod globali i]da qeg[din ukoll nistennew mi]uri li jindirizzaw il-problema
Tony Zarb, Segretarju :enerali tal-GWU
tad-defi/it. B’mi]uri favur it-tnaqqis taddefi/it ifisser li l-poplu mhux se jerfa’ aktar pi]ijiet biex jag[mel tajjeb g[al dan.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
13
KUMMENTI # REAZZJONIJIET Karm Farrugia
Kevin J. Borg
Qieg[ed nistenna li ji;i implimentat il-pjan li l-Ministru talFinanzi [abbar li bih i;ib iddefi/it tal-pajji] ta’ mhux aktar minn tlieta fil-mija i]da qabel irrid nara l-proposti biex nikkonvin/i lili nnifsi fuq dan. Jekk jirnexxilu jag[mel dan, nin]ag[lu l-kappell. L-ekonomija Maltija mhix wa[da marida i]da ma nistg[ux nimxu ’l quddiem qabel ma nirran;aw u nkunu nafu li l-Gvern hu dixxiplinat li bil-mod inaqqas id-defi/it g[al tlieta fil-mija jew inqas. Rigward proposti o[ra jien ma naqbilx li g[andu jitmiss lincome tax qabel ma nirran;aw id-defi/it. Nemmen li din kienet mossa politika u mhux ekonomistika. It-taxxa li j[allas ilMalti hi l-inqas fl-Ewropa u allura ma naqbilx mal-fatt li din qed tkompli tonqos minn issa, qabel
Mill-ba;it ta’ din is-sena qeg[din nistennew ]ew; affarijiet, li jkun hemm sostenibbiltà akbar fil-finanzi pubbli/i u t-tieni mira hi li jkun hawn tkabbir ekonomiku fil-pajji] li g[alih hu essenzjali li nkomplu nkabbru lkompetittività tag[na. A[na nemmnu li l-finanzi pubbli/i tal-Gvern g[andhom ji;u indirizzati billi jkun hemm inqas [ela u li l-Gvern jindirizza lproblema tal-abbu] fil-benefi//ji fejn a[na nemmnu li dawk li qeg[din jie[du benefi//ji li mhumiex intitolati g[alihom, ma jibqg[ux je[duhom. Barra minn hekk isir infurzar akbar fil-;bir tat-taxxi indiretti biex min qieg[ed jevadi t-taxxa ma jit[alliex jikkompeti ma’ min qieg[ed i[allas dak kollu li hu dovut. Dan l-a[[ar ;ejna infurmati li l-Gvern kellu l-[sieb li jra]]an li]bilan/ fiskali permezz ta’ d[ul akbar minn taxxi indiretti. A[na fit-teorija nsibu li ma hemm xejn [a]in i]da a[na nisperaw li jkun hemm aktar infurzar biex jinqabdu dawk li ma j[allsux taxxa indiretta. A[na nemmnu li lGvern g[andu jitkellem /ar dwar il-miri tieg[u biex ma jkunx hemm in/ertezzi g[ax mi]ura
Paul Pace, President tal-Forum Karm Farrugia, Ekonomista
ma jkollna bilan/ jew surplus fejn jid[ol id-defi/it. Mill-banda l-o[ra, nifhem li biex jasal g[at-tlieta fil-mija, ilGvern pre]enti bilfors irid imur g[al taxxi indiretti u nispera li dan mhux se jeffettwa persuni li qeg[din jaqilg[u l-paga minima.
Paul Abela A[na b[ala GRTU g[amilna dokument bil-proposti g[allba;it 2014 u ovvjament b[ala union iffukajna fuq it-tema li tolqot lilna b’mod dirett, ji;ifieri dik tat-tkabbir ekonomiku u ]]ieda fl-istabbiltà. Dan g[amilnieh g[ax nemmnu li ming[ajr dawn i]-]ew; fatturi wie[ed ma jistax jistenna li jkollu [olqien tax-xog[ol. B[ala union g[amilna diversi proposti li qassamniehom fi tliet kategoriji ta’ x’inhi x-xewqa tag[na. G[amilna l-proposti kollha fosthom in/entivi favur in-negozji ]-]g[ar, fosthom ilLoan Credit Gaurantee fejn 80 fil-mija tiggarantihom il-Malta Enterprise f’isem il-Gvern u 20 fil-mija l-individwu. Proposta o[ra li ressaqna kienet dik li tindirizza lil dawk in-nisa li jridu jift[u n-negozju tag[hom. B[ala union ma a[niex kuntenti biss li n-nisa jid[lu fid-dinja tax-xog[ol u daqshekk. A[na rridu naraw nisa li sa[ansitra jmexxu huma n-negozju tag[hom. G[alhekk ipproponejna din ilproposta biex ng[inu kemm lil dawk in-nisa li di;à jmexxu n-
Paul Pace A[na b[ala Forum li nirrappre]entaw diversi setturi fosthom dawk relatati mas-sa[[a, ambjent, edukazzjoni u l-Air Malta, ippre]entajna lill-Gvern dokument ta’ qabel il-ba;it bilproposti tag[na. B[ala Forum qeg[din nistennew li l-Gvern jilqa’ dawn ilproposti u jimplimentahom filba;it ta’ din is-sena . U[ud mill-proposti huma li jkun hemm mi]uri konkreti kontra l-eva]joni tat-taxxa, mi]uri konkreti dwar il-prekarjat u fuq kollox, li ma ji]didux taxxi ]ejda fuq il-[addiema.
Kevin J. Borg, Direttur :enerali tal-Kamra tal-Kummer/, Intrapri]a u Industrija
b[al din tista’ tkompli ]]id kompetizzjoni ]leali bejn min i[allas u minn ma j[allasx. A[na bg[atna numru ta’ proposti fir-rigward ta’ titjib filkompetittività. Wa[da partikulari hi li jkun hemm aktar kompetittività fis-suq tax-xog[ol fosthom billi jkun hemm implimentazzjoni tat-tibdil me[tie; fis-sistema tal-COLA. Kien hemm proposti o[ra fosthom g[ajnuna lillSMEs u intrapri]i ;odda b[al Micro Credits u b[ala g[ajnuna biex jaqilbu g[all-isekmi tal-pannelli fotovoltaj/i u jkun hawn inqas burokrazija biex ma jintilifx [in u ener;ija.
Gejtu Vella
Paul Abela, President GRTU
negozju i]da wkoll qeg[din na[dmu biex dawk li huma interessati jift[u n-negozju tag[hom isibu l-g[odod me[tie;a. B’kollox il-GRTU ppre]entat 33 proposta li g[addejniehom lill-Ministru tal-Finanzi u a[na nixtiequ li tkun i//arata lkwistjoni li fe;;et tat-taxxa indiretta, biex wie[ed jifhem fejn din se tkun implimentata u x’se jkun l-impatt tag[ha fuq innegozju b’mod ;enerali.
Il-FORUM qed jinsisti li ma ji]didux taxxi ]ejda fuq il-[addiema
Mill-ba;it wie[ed jistenna rendikont tad-d[ul u [ru; finanzjarju tal-pajji] matul l-a[[ar tnax-il xahar i]da aktar minn hekk wie[ed jistenna t-tifsila ekonomika u finanzjarja talpajji] g[at-tnax-il xahar li ;ejjin. Minkejja d-dikjarazzjoni b’insistenza ta’ ftit tax-xhur ilu millmexxejja tal-Partit Laburista dwar il-b]onn tal-bidla fid-direzzjoni tal-pajji], wie[ed jistenna li t-tkabbir ekonomiku, il-[olqien u l-protezzjoni tal-postijiet taxxog[ol kif ukoll il-[arsien s[i[ tal-faxex l-aktar vulnerabbli fisso/jetà tag[na jibqg[u fuq nett tal-a;enda nazzjonali. Dan fid-dawl li sfortunatament matul l-a[[ar xhur il-qg[ad beda
Alfred Mifsud B[ala GRTU g[amilna dokument bil-proposti g[all-ba;it 2014 iffukati fuq it-tkabbir ekonomiku u ]-]ieda fl-istabbiltà Alfred Mifsud, Ekonomista
Qed nistenna ]ew; affarijiet prin/ipali. Dwar l-infiq, li jkun iffukat fuq investiment produttiv li jkattar it-tkabbir ekonomiku u l[olqien ta ‘ postijiet tax-xog[ol u jin/entiva parte/ipazzjoni akbar fil-qasam tax-xog[ol. Min-na[a tad-d[ul nistenna mi]uri biex dan l-investiment
Gejtu Vella, Opinjonista
jerfa’ rasu u dan g[andu jkun indirizzat minnufih b’mi]uri effettivi fil-ba;it g[as-sena li ;ejja. ji;i ffinanzjat minn taxxi li jkunu so/jalment a//ettabbli u minn infurzar aktar qawwi fil-;bir tattaxxi dovuti. Permezz ta’ hekk nistenna li ]]ieda fl-infiq ti;i ffinanzjata f’]ieda akbar mid-d[ul [alli jkompli jonqos id-defi/it u no[or;u kemm jista’ jkun malajr mill-Excessive Deficit Procedure tal-Unjoni Ewropea.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
14
LIL HINN MINN XTUTNA
Minkejja li l-gassijiet serra (CO2) mill-industrija, il-power stations, id-djar, il-vetturi, l-ajruplani, il-vulkani, u wkoll l-annimali, mhux talli ma naqsux, talli ]diedu f’dawn l-a[[ar 20 sena, kontra t-tbassir, [a]in u allarmistiku, tal-IPCC, it-temperatura tad-dinja m’g[olietx
In-Nazzjonijiet Uniti> Jinjoraw li d-dinja mhix qed tis[on Xahar ilu rappre]entanti ta’ gvernijiet membri talIntergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) tanNazzjonijiet Uniti, imlaqqa’ fi Stokkolma, l-I]vezja, approvaw rapport preliminari, jew Summary for Policymakers (SPM) li se jwassal g[al dak finali, ji;ifieri l-Fifth Assessment Report (AR5) talIPCC dwar it-Tibdil fil-Klima, li g[andu ji;i pubblikat f’Jannar li ;ej. Dan ir-rapport – b[al dawk li l-IPCC ilu jippubblika mill-1990 – ikompli jinsisti li jix[et il-[tija fuq il-bniedem g[at-tis[in talpjaneta tag[na, bil-konsegwenzi katastrofi/i li ilhom jippritkaw, anzi din id-darba jiddikjara li huma 95 fil-mija /erti li t-tort li ttemperatura globali qed ti]died, u g[at-tibdil fil-klima, huwa talbniedem. L-ewwel rapport tal-1990 kien jg[id li l-varjazzjoni fit-temperaturi kienet [a;a naturali. Fl-1995 kienu sempli/iment issu;;erew irbit bejn ]ieda fit-temperaturi u l-attività tal-bniedem. Din ir-“rabta” bdiet tiqies b[ala “probabbli” (likely, 66 filmija) fl-2001, sakemm din ilprobabbiltà saret kwa]i /ertezza, (very likely) fl-2007. I]da lanqas dak ir-rapport ma wassal g[all-ftehim, anzi g[allfjask fit-ta[ditiet tal-UN Framework Convention Climate Change Conference (UNFCCC) tal-2009 f’Copenhagen dwar trattat ;did ta’ Kjoto (li skada ssena l-o[ra) dwar kontroll talemissjonijiet tal-gassijiet tal-karbonju.
Fl-a[[ar ammettew li d-dinja ma baqg[etx tis[on kif bassru huma, minkejja li l-livell tas-CO2 fl-atmosfera mhux talli ma naqasx, talli kompla ji]died I]idu t-twerwir G[alhekk, in vista tal-konferenza li jmiss tal-UNFCCC COP 20 f’Di/embru tal-2014, [asbu li j]idu d-do]a tat-twerwir, biex issa r-reponsabbiltà tal-
bniedem saret estremament /erta (extremely likely – 95 fil-mija)! Imma l-bu]illis huwa li ma setg[ux g[a]lu perjodu ag[ar: ittemperatura tal-globu f’dawn la[[ar [mistax-il sena mhux talli m’g[olietx, talli bdiet tonqos! Dan filwaqt li l-emissjonijiet tad-d[a[en, il-kon/entrazzjoni tal-gassijiet serra greenhouse gases (GHG) jew CO2 fl-atmosfera – li suppost huwa l-kaw]a tat-tis[in – baqg[u ji]diedu, minkejja l-ftehim li ntla[aq mal55 pajji]i li kienu ffirmaw ilProtokoll ta’ Kjoto li sar effettiv fl-2005. Dawn kellhom inaqqsu l-emissjonijiet tag[hom tal-GHG b’bejn [amsa fil-mija u 18 fil-mija sal-2020 ta[t il-livelli li kienu fl1990, i]da sa tmiem l-ewwel perjodu li ntemm is-sena l-o[ra, ilGHG minflok naqsu, ]diedu, b[alma jidher mid-dijagramma. Imma dan il-fatt li t-temperatura tad-dinja ilha ma tog[la, anzi, naqset ukoll bejn l-1998 u l-
2012, fir-rapport l-IPCC ippruvaw ji]olqu kemm jistg[u minnu, wara li ma rnexxilhomx – kif kienu g[amlu xjenzjati flEast Anglia Climate Research Unit f’ka] simili fl-Ingilterra fl1991 – ja[bu t-tnaqqis. Fuq mudelli biss
Aktar u aktar meta, skont ittbassir tal-IPCC ibba]at biss fuq il-mudelli kompjuterizzati tag[hom, it-temperatura suppost kellha tkompli tog[la skont, u flimkien, ma]-]ieda fl-emissjonijiet tal-gassijiet mill-karbonju fil-pajji]i industrijalizzati. Dan ma se[[x (b[alma jidher /ar mid-dijagramma) i]da firrapport ippruvaw inaqqsu limportanza ta’ dawn il-fatti billi jsostnu li 15-il sena huma ftit wisq biex wie[ed jag[milha fatta li dan hu sinjal ta’ tendenza, g[ax mill-inqas, qalu, iridu jg[addu 30 sena biex dan jitqies b[ala tendenza. Kien hemm ukoll min argumenta li dan ;ara g[ax l-o/eani assorbew is-s[ana f’dawn il-15-il sena. B’hekk huma spi//aw biex fla[[ar ammettew li, l-ewwel nett id-dinja ma baqg[etx tis[on kif basru huma, minkejja li l-livell tas-CO2 fl-atmosfera mhux talli
Joe Calleja jocal@me.com
ma naqasx, talli kompla ji]died. It-tieni, dan kixef kif il-mudelli kompjuterizzati tag[hom ma tistax toqg[od fuqhom u fuq ittbassir li jo[or;u bih, Is-sewwa mag[ruf
I]da minkejja hekk, dan ma dejjaqhom xejn milli jkomplu jistqarru fidu/ja s[i[a f’dawn il-mudelli. Kif ng[idu bil-Malti: l-ikbar trux min ma jridx jisma’, hekk kif qed imeru s-sewwa. Il-fatti li jammettu huma stess fir-rapport huma li r-rata ta’ tis[in tal-pjaneta tag[na fla[[ar [mistax-il sena, kienet ta’ 0.05˚C kull g[axar snin bejn l1998 u l-2012, inqas (kwa]i bin-nofs) mir-rata kalkulata bejn 1-1951 u l-2012, li kienet 0.12˚C kull g[axar snin. Dawn huma fatti, mhux opinjoni. G[aliex allura jibqg[u xorta wa[da jwebbsu rashom u jinsistu fit-twerwir b’di]astri u katastrofi, meta l-istess rapport jg[id ukoll li fil-Medju Evu (9501250, meta ma kienx hemm lindustriji ‘jni;;su’ l-atmos-
fera), kien hemm re;juni fiddinja li kienu s[an daqs ]mienna. Is-sil; fl-Antartiku qatt ma kien g[oli daqs illum, u flArtiku dan ]died b’60 fil-mija din is-sena. Meta l-livelli talba[ar ilhom ma jog[lew mill2005. Il-popolazzjoni tal-orsijiet polari qed tikber, in-nirien kbar huma inqas min-normal, u kellna wkoll l-inqas numru ta’ trombi tal-arja u l-uragani. It-twe;iba hi sempli/i: jekk is-Summit li jmiss tanNazzjonijiet Uniti dwar itTibdil fil-Klima organizzat mill-IPCC fi tmiem is-sena ddie[la, jirri]ulta f’falliment ie[or, b[alma kienu dawk ta’ wara Copenhagen fl-2009, u allura ma jintla[aqx ftehim g[al trattat ie[or minflok dak skadut ta’ Kjoto, dan ikun ifisser di]astru, iva, di]astru, imma mhux g[all-futur tal-pjaneta tag[na. Ikun di]astru g[all-pjanijiet ta’ dawk li qed jag[mlu flejjes kbar minn dik hekk imsej[a Ekonomija {adra (imtie[en tarri[, pannelli solari, e//.) b’bejg[ u in/entivi, i]da l-aktar talgvernijiet li qed japprofittaw ru[hom minn ftehim u trattati b[al dak ta’ Kjoto, biex jimponu taxxi ;odda (xi carbon tax) fuq il-poplu, biex suppost jitnaqqas il-[ru; ta’ gassijiet serra, CO2 fl-atmosfera … bi ftit anzi ebda su//ess, b[alma jammettu fl-istess rapport l-IPPC, li [afna aktar qed jirrealizzaw li din mhix xjenza, imma propaganda dommatika, politika … u qarrieqa.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
IT-TURKIJA> Gwardjan jidher quddiem ferrovija qabel l-inawgurazzjoni, lbiera[, tal-mina (‘tube-tunnel’) ta’ Marmaray g[all-ferroviji li nbniet ;o fond ta’ 62 metru ta[t il-Ba[ar tal-Bosforu. Il-mina sservi b[ala rotta ;dida bejn iz-zoni Asjati/i u Ewropej ta’ Istanbul waqt li hi anki l-ewwel wa[da fid-dinja li tg[aqqad ]ew; kontinenti (f’dan is-sens l-Ewropa u l-Asja). Il-[idma fuq il-mina bdiet fl-2004 u meta l-Prim Ministru Tork Recep Tayyip Erdogan kien ilu s-snin jinsisti dwar dan il-pro;ett ta’ in;inerija g[al ta[t il-ba[ar – bil-kostruzzjoni taqa’ lura g[al ]mien min[abba l-iskavar g[all-iskopijiet arkeolo;i/i. Intant, l-inawgurazzjoni tal-mina saret ukoll fid-disg[in anniversarju mit-twaqqif tar-Repubblika tat-Turkija (ritratt>EPA)
{abs g[all-kumplott Lejn evalwazzjoni ;dida tal-attivitajiet sigrieti anti-Mandela L-ISTATI UNITI
L-AFRIKA T’ISFEL
Il-Kap ta’ grupp ta’ razzisti bojod li kienu qeg[din jippjanaw biex joqtlu lill-eks President tal-Afrika t’Isfel, Nelson Mandela, u jke//u lissuwed mill-pajji], spi//a kkundannat il-[abs g[al 35 sena. Mike du Toit, eks g[alliem fluniversita u li kien imexxi lBoeremag – grupp ta’ milizjani li jinsistu dwar ‘is-superjorita tal-bojod – s-sena l-o[ra nstab [ati dwar tradiment fuq livell nazzjonali min[abba r-rwol ewlieni tieg[u fl-imsemmi kumplott u wara pro/ess talqorti li damet g[al disa’ snin.
Fl-2002, il-Boeremag ipprova jwaqqa’ lill-Kungress Nazzjonali Afrikan (l-ANC ta’ Mandela) mill-poter u bil-qorti fi Pretorja issa ssib lil xi g[oxrin milizjani [atja li ttradew lil pajji]hom – b’dawn jing[ataw sentenzi ta’ pri;unerija li jvarjaw bejn [ames snin u [amsa u tletin sena. Intant, Mike du Toit, fl-2012, kien insab [ati b[ala l-protagonista wara attakki bil-bombi li se[[ew g[axar snin qabel kontra t-township (tas-suwed) ta’ Soweto, fl-in[awi tal-belt ta’ Johannesburg.
Il-Kumitat tas-Senat Amerikan li hu inkarigat mill-informazzjoni sigrieta g[adu kemm [abbar li se jikkunsidraw u jevalwaw mill;did l-attivitajiet tag[hom f’dan is-sedttur u b’Diane Feinstein, b[ala Chairperson tal-Kumitat, tiddikjara li ‘huwa ]baljat l-a;ir fejn wie[ed jissemma jew jitkixxef fuq l-affarijiet tal-Mexxejja ta’ pajji]i meqjusa b[ala [bieb tal-Istati Uniti’. Intant, u waqt li Feinstein qalet li l-awtoritajiet fil-White House infurmawha li din is-sorveljanza ‘g[andha tieqaf’, uffi/jal ewlieni tal-Amministrazzjoni Amerikana
sostna li, g[alissa, ma twettqet lebda bidla ta’ politika fissa. Uffi/jali ewlenin mal-a;enziji tas-servizzi sigrieti Amerikani, lbiera[ filg[axija, kellhom jitilg[u u jispjegaw dwar /erti /irkustanzi tal-ka] quddiem ilKamra tar-Rappre]entanti f’Washington. Dan meta l-pressjoni qed tikber fuq l-uffi/jali tal-White House biex jispjegaw kif il-President Amerikan Barack Obama ma kienx jaf sa liema livell kienu qeg[din iwasslu l-inizjattivi ( tasservizzi) g[all-;bir ta’ informazzjoni sigrieta.
Il - President Obama di;a tkellem pubblikament dwar lintenzjoni tieg[u biex jinvestiga dawn l - attivitajiet ta ’ spjuna;;, fost l-allegazzjonijiet li l-alleati ta’ Washington kienu su;;etti g[al dan it-trattament ‘xejn xieraq bejn il[bieb’. Intant, Obama qal li g[addejja din l-anali]i ;dida dwar lattivitajiet li j[arsu s-sigurta nazzjonali u b’mod li ja//erta li ‘l-kapa/itajiet tekni/i g[allispjuna;; ’ tan - National Security Agency ( NSA) jin]ammu ta[t kontroll.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
16
A{BARIJIET TA’ BARRA
L-ewwel epidemija tal-poljo f’erbatax-il sena IS-SIRJA
IR-RUMANIJA> }ew; pulizija militari Rumeni j[arsu l-entratura g[all-fa/ilita tad-difi]a g[al kontra l-attakki bil-missili ballisti/i f’Deveselu, u qabel /erimonja f’dan il-kumpless militari li jinsab lejn in-Nofsinar mill-belt kapitali ta’ Bucharest (ritratt>EPA)
L-Organizzazzjoni Dinjija tasSa[[a (WHO) kkonfermat g[axar ka]i tal-poljo fis-Sirja u li jfissru l-ewwel epidemija talmarda f’erbatax-il sena. L-istess organizzazzjoni qalet, intant, li l-medi/i tag[ha qeg[din jinvestigaw diversi ka]i o[ra tal-poljo ‘fis-Sirja’ u wara li kienu e]aminati numru ta’ trabi u tfal Sirjani. Qabel faqqg[et il-gwerra /ivili tas-Sirja fl-2011, xi 95 filmija tat-tfal Sirjani kienu tlaqqmu kontra l-marda partikulari, i]da l-esperti man-Nazzjonijiet Uniti llum jikkalkulaw li b[alissa, fis-Sirja, hemm xi 500,000 tfal li ma ng[atawx it-tilqima xierqa li tevita l-poljo. Il-marda spe/ifika, fil-parti kbira, nqerdet fil-pajji]i ]viluppati, i]da l-entitajiet tas-sa[[a jaqblu li l-poljo g[adu b[ala theddida f’pajji]i b[an-Ni;erja, l-Pakistan u l-Afganistan. Sadanittant, osservaturi barranin ma jeskludux li ‘;ellieda barranin’ li qeg[din jikkumbattu, fis-Sirja, biex iwaqqg[u rre;im tal-President Sirjan, Bashar al-Assad, setg[u
Virus relevanti g[al lokalità partikolari ‘impurtaw
din il-marda flin[awi indikati’. Fl-istess [in, Oliver Rosenbauer, b[ala kelliem g[all-WHO, qal li s-sors ta’ dan il-virus kellu jkun relevanti g[al lokalita partikulari tas-Sirja ‘u minfejn, imbag[ad, infirex lejn bnadi o[ra tal-pajji]’. Fil-fatt – u skont l-evalwazzjonijiet tat-tobba mal-WHO – l-epidemija suspettata hi ‘relattata’ g[all-provin/ja ta’ Deir alZour, li tinsab fl-artijiet Sirjani tal-Lvant. G[aldaqstant, il-WHO temmen fl-importanza tal-impenji li jeqirdu din il-marda fi kwalunkwe in[awi tad-dinja, u li jevitaw l-in/idenzi tipi/i ;odda fl-ibnadi tad-dinja di;a ddikjarati b[ala ‘[ielsa millpoljo’.
Serqa ta’ miljuni f’Sirte IL-LIBJA
L-a;enzija tal-a[barijiet (talLibja) Lana qalet li persuni armati serqu l-ekwivalenti ta’ kwa]i 38 miljun ewro wara attakk fuq vettura li kienet qed twassal il-flus barranin u l-kambju lokali lejn il-Bank ?entrali Libjan. Ir-rapporti qalu li l-aggressuri waqqfu l-vettura meta din da[let fil-belt ta’ Sirte waqt vja;; millajruport u wara li l-kunsinna ta’
flus inkwistjoni kienet twasslet bl-ajruplan, mill-belt kapitali ta’ Tripli. Il-Libja ilha tbati min-nuqqas ta’ stabbilita mit-tmiem talgwerra /ivili lejn l-a[[ar tal2011 u bil-Kap tal-Kunsill ta’ Sirte, Abdel-Fattah Mohammed, ifisser din is-’serqa-bomba’ b[ala katastrofi fuq livell nazzjonali. Dan meta l-Gvern Libjan qed
jipprova je]er/ita l-kontroll f’pajji] mimli bi gruppi ta’ milizjani armati u radikali I]lami/i u bir-rapporti jtennu li l-karrozza ‘mimlija bil-miljuni’ kellha biss vettura tas-sigurta unika b[ala skorta. F’din is-sitwazzjoni kienet anki impossibbli li l-gwardjani fil-vettura jirre]istu kontra xi g[axar aggressuri li kienu armati sa snienhom.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
A{BARIJIET TA’ BARRA
17
Ifittxu s-suspettati tal-ka] ta’ Tiananmen I?-?INA
Il-Pulizija ?ini]a semmiet ]ew; suspettati b’konnessjoni mal-in/ident li se[[ fil-bidu tal;img[a f’Beijing meta vettura da[let ;o folla nies fi Pjazza Tiananmen u [adet in-nar, birri]ultat li mietu [ames persuni. L-awtoritajiet, sadanittant, [ar;u direttiva lis-sidien u lill[addiema tal-lukandi f’Beijing biex jipprovdulhom kull [jiet ta’ informazzjoni dwar ]ew; persuni li ;ejjin mill-provin/ja ta’ Xinjiang. Dan meta l-Pulizija [ar;et /irkulari bid-dettalji ta’ vettura u l-pjan/i tar-re;istrazzjoni g[ar-re;jun ta’ Xinjiang; zona meqjusa b[ala awtonoma fejn ta’ spiss ise[[u in/identi vjolenti. Hu mifhum li tliet persuni li mietu fl-in/ident ta’ Tiananmen
kienu fil-karozza involuta flistra;i u turist mill-Filippini wkoll spi//a jitlef [ajtu. Dan meta tal-anqas erbg[in ru[ sfaw midruba fost il-paniku u l-kaos li nqala’. Il-Pulizija g[alqet l-a//essi g[al Pjazza Tiananmen ftit wara l-in/ident, bil-;urnalisti u l-crew tal-istazzjon Britanniku BBC jispi//aw arrestati g[al ]mien temporanju wara li ppruvaw ji;bdu l-filmati fuq il-post. Filwaqt li ma [are; l-ebda kumment uffi/jali dwar il-ka;un tal-in/ident, xi ritratti li ttie[du mix-xena ‘tal-mewt’ tne[[ew mill-ewwel minn fuq il-mezzi tal-media so/jali, u l-kummenti tan-nies spi//aw i//ensurati b’mod sostanzjali mill-awtoritajiet ?ini]i.
Pajji] ixxukkjat dwar ‘it-tarbija fil-bagoll’ FRANZA
L-awtoritajiet Fran/i]i qeg[din jinvestigaw i//irkostanzi kollha relatati massejba ta’ tarbija (tifla) ;o bagoll ta’ karozza. Dan il-ka], li wassal g[all-arrest tal-omm u s-sie[eb tag[ha, qed ikun imfisser b[ala ‘wie[ed li ma jitwemminx’ millprosekuturi fir-re;jun ta’ Dordogne. Hu mifhum li l-investigazzjoni qed tikkon/entra fuq li/ken dettall tal-ka] wara li ssejba ta/-/kejkna, nhar il-{add, f’garaxx fil-belt ta’ Terrasson, qajjem xokk u rabja kbira madwar il-pajji]. {addiema fil-garaxx qalu li
semg[u [sejjes b[al ta’ krib [er;in minn ;ol-bagoll u meta fet[uh sabu lit-tarbija ming[ajr [wejje; u mi]muma fi stat deplorevoli. Sar mag[ruf li t-tarbija, li g[andha bejn il-[mistax u tlieta u g[oxrin xahar, kienet qed tbati minn mard spe/ifiku u ommha, aktar tard, ]velat li kienet ]ammet it-twelid ta//kejkna sigriet. Intant, din il-mara u r-ra;el li qed jg[ix mag[ha n]ammu millpulizija fuq suspett ta’ abbu] ta’ tfal u xi rapporti jg[idu li t-tliet ulied l-o[ra ta’ din il-koppja qeg[din jie[du [siebhom il[addiema so/jali.
IR-RUSSJA> Mudella tippre]enta stil ta’ moda ori;inali bit-tema tal-g[asafar u l-ga;e; waqt il-;img[a dedikata g[all-moda u sponsorjata mill-kumpanija Mercedes-Benz li qed tittella’ b[alissa f’Moska fejn qed ikunu ppre]entati [wejje; g[ar-rebbieg[a u s-sajf tal-2014. L-avveniment ilu g[addej diversi jiem u jasal fi tmiemu g[ada (ritratt> EPA)
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
18
A{BARIJIET TA’ BARRA
Ji]diedu l-vittmi tal-maltemp kiefer, bil-pajji]i jag[mlu l-kalkoli tal-qerda L-EWROPA L-ag[ar maltemp g[al snin li qed jassedja l-pajji]i tatTramuntana u l-Majjistral talEwropa [alla almenu sittax-ilmejtin u numru ta’ midruba f’numru ta’ pajji]i b[all:ermanja, l-Olanda u Franza – bir-Renju Unit jirrapporta li ‘l fuq minn 57,000 djar kienu g[adhom ming[ajr dawl b[ala ri]ultat tal-elementi. Il-maltemp qalil hu mlaqqam ‘Christian’ fi Franza u ‘St Jude’ mill-istampa Britannika – b’tala[[ar jie[du l-ispunt mill-qaddis padrun tal-kaw]i mitlufa u li lfesta tieg[u kienet i//elebrata nhar it-Tnejn (il-;urnata li ;abet laktar maltemp kiefer fir-Renju Unit). Intant, u filwaqt li l-effetti talmaltemp kienu tassew terribbli, liskala tal-mewt u t-tifrik fil-pajji]i tal-Ewropa ma kenitx fuq l-istess livell daqs tal-’Maltempata Kbira’
storika li straxxnat il-kontinent f’Ottubru tal-1987. Madankollu, l-:ermanja kkonfermat li talanqas sitt persuni tilfu [ajjithom b’konsegwenza talmaltemp attwali, bi tnejn minnhom imutu meta l-karozza tag[hom tg[aff;et minn si;ra li /ediet g[al fuqha fil-belt ta’ Gelsenkirchen. Mifhum, sadanittant, li ]ew;t itfal li kienu fl-istess vettura we;;g[u fl-in/ident, i]da m’humiex f’periklu tal-mewt. Pajji]i o[rajn – minn Franza sal-Olanda, l-Bel;ju u dDanimarka – wkoll qeg[din jag[mlu l-kalkoli tra;i/i rispettivi, b’rapporti jg[idu li l-mew; ikarwat max-xatt fir-re;jun ta’ Brittany (fi Franza) kaxkar mara direttament g[al ;ol-ba[ar – bilkatavru tag[ha jinstab fuq bajja taz-zona xi sig[at wara. Sadanittant, l-irwiefen li kienu qed jonf[u fuq il-Ba[ar tat-
Twissijiet ta’ allert u mewt anki fir-re;juni Skandinavi Tramuntana la[qu qilla rekord ta’ 191 kilometru fis-sieg[a u ma setax jonqos li l-elementi (anki) [olqu l-kaos g[all-iskedi tal-ferroviji madwar ir-Renju Unit u lejn il-Majjistral tal-:ermanja; b’g[exieren tat-titjiriet jit[assru fl-ajruport ta’ Schiphol, flOlanda. Dan fost rapporti dwar ‘dawmien fl-iskedi’ fl-ajruporti :ermani]i ta’ Hamburg u Dusseldorf. Rapporti dwar il-maltemp li kompew de[lin, intant, ikkonfermaw li sajjied u ba[ri tilfu
[ajjithom waqt in/identi separati fuq il-ba[ar u bl-in/identi ‘tassi;ar li qed i/edu fuq il-karrozzi’ jissarrfu f’erba’ mwiet o[rajn (fil:ermanja biss) almenu sal-[in li morna g[all-istampa. Il-qtug[ tad-dawl b’ka;un talmaltemp anki affettwa talanqas 42,000 djar fit-Tramuntana ta’ Franza, bl-ag[ar bnadi milquta jinzertaw fir-re;juni ta’ Brittany u n-Normandija. Fl-istess [in, ]ew; ferries talkumpannija P&O irnexxielhom jaslu sal-port u wara sig[at ta’ ansjeta wara li nqabdu fl-ag[ar tal-maltemp li kien qed javvanza miz-zona tal-O/ean Atlantiku (bejn in-Nofsinar talIngilterra u l-Punent ta’ Franza) mag[rufa b[ala l-English Channel. Fl-Ingilterra, l-Asso/jazzjoni tal-Kumpanniji g[allAssikurazzjoni m’humiex jisten-
new l-estimi inizjali tal-[sarat – u l-ekwivalenti finanzjarju – mill-maltemp qabel l-a[[ar tal;img[a u wara li l-esperti meteorolo;i/i rre;istraw irwiefen ta’ bejn il-119 u l-121 kiometru fissieg[a f’numru kbir ta’ zoni residenzjali b[al Lyneham, Yeovilton u l-in[awi ta’ Bournemouth, Intant, is-servizzi tal-emer;enza fid-Danimarka u l-Izvezja wkoll [ar;u twissijiet ta’ alert dwar ilmaltemp, bir-re;juni talIskandinavja jiffa//jaw irwiefen b’qilla ta’ 162 kilometri fissieg[a. Il-maltemp kellu anki konsegwenzi fatali fid-Danimarka, b’ra;el imut wara li ntlaqat minn kantun u ladarba /ediet [ajt (ta[t il-qilla tar-ri[) fil-belt tal-port ta’ Gilleleje.
Ritratti tal-istra;i tal-maltemp f’pa;na 19
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
A{BARIJIET TA’ BARRA
19
L-OLANDA> Ra;el isegwi x-xena qrib il-kanal ta’ Herengracht, f’Amsterdam, fejn tqa//tu numru ta’ si;ar waqt il-qilla tal-maltemp... f’xi ka]i b’konsegwenzi fatali (ritratt> EPA)
IL-:ERMANJA> Il-maltemp li qed jag[mel tieg[u fl-Ewropa tal-Punent kellu konsegwenzi partikularment gravi f’dan il-pajji] u fost o[rajn iri]ultaw f’diversi ka]i ta’ mwiet u ferimenti. Ir-ritratt tal-lemin juri mara qed tipprova ]]omm il-kappell tag[ha milli jtir waqt li ‘tisfida’ r-ri[ qawwi fil-belt ta’ Cologne. Ir-ritratt l-ie[or juri trakk bit-trailer maqlub fuq il-;enb ;o gandott ma;enb it-triq prin/ipali bejn l-in[awi ta’ Weida u Burkersdorf, u wara li litteralment inqata’ mill-art fost il-qilla tal-irwiefen (ritratt> EPA)
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
20
KULTURA
Wirja artistika minn Josette Fenech L-G[aqda Filantropika Talent Mosti se torganizza wirja tal-arti bit-tema ‘Riflessi’. F’din il-wirja se jkunu esebiti xog[lijiet talartista Josette Fenech. Din il-wirja se tittella’ fi/?entru ta’ Kultura Nazzjonali, irRazzett tal-Marki] Mallia Tabone fi Triq Wied il-G[asel, ilMosta. Il-wirja se tittella’ bejn isSibt 9 u s-Sibt 30 ta’ Novembru 2013 Josette Fenech hija artista promettenti fix-xena tal-arti lokali. Fl-a[[ar snin hi wriet interess fl-arti spe/jalment filforma astratta. Hi [adet sehem f’diversi esebizzjonijiet u attivitajiet kemm lokali kif ukoll barra minn xtutna. Josette Fenech [adet diversi korsijiet ta’ ta[rig fl-arti u pparte/ipat f’esebizzjonijiet kollettivi. L-ewwel parte/ipazzjoni tag[ha f’wirja kollettiva kienet mal-Community of Maltese Artists f’G[awdex fl-2012. Josette Fenech [adet sehem f’avvenimenti b[al Iljieli Melli[in fl-2012 u fl-2013 u wirjiet b’g[an filantropiku. F’din l-ewwel esebizzjoni ta’ pittura, Josette Fenech se tippre]enta xog[lijiet li saru dawn l-a[[ar snin. Il-wirja tinkludi xog[lijiet ta’ xeni ta’ ba[ar u pajsa;;i kif ukoll arti figurattiva u arti astratta. Il-wirja tkun miftu[a mit-Tnejn sas-Sibt mill-5.30pm sat-8pm
Wirja ta’ statwetti
L-artista Josette Fenech
Il-{dud tifta[ mill-10am sa nofsinhar u bejn il-5.30pm u t8pm D[ul bla [las. G[al aktar tag[rif ]uru www.talent mosti.com jew id[lu fil-pa;na ta’
Facebook razzett tal-marki]. Din l-attività g[andha l-kollaborazzjoni s[i[a tal-Kunsill Skolastiku tal-Iskola Sekondarja Bniet fi [dan il-Kulle;; Maria Re;ina.
Fl - okka]joni tal - g[oxrin sena mit - twaqqif tal Kummissjoni Festa Esterna 16 ta’ Lulju Fgura, qed tittella’ wirja ta’ kollezzjoni ta’ statwi titulari. F’din il-wirja wie[ed se jsib xog[ol ta’ arti sagra, fosthom statwi li jmorru lura g[as-seklu tmintax. Dawn l - istatwi jirrappre]entaw qaddisin li nsibu fil - parro//i Maltin u G[awdxin , kif ukoll titli Marjani. Fost ix-xog[lijiet li se nsibu g[all-wiri hemm dik ta’ San Lawrenz , xog[ol Naplitan b’fidda Maltija; San Bastjan, xog[ol Malti fl-injam u [afna aktar. Apparti dan ix - xog[ol se nsibu xog[lijiet o[ra li se jkunu ]gur ta’ interess g[al min i[obb il-qaddisin titulari li [afna minnhom ni//elebraw ilfesti titulari tag[hom fil-bliet u fl-ir[ula tag[na. F’din il-wirja wie[ed se jara wkoll esebiti platti tas-smid, xog[lijiet tal-artist kontemporanju Malti, Christopher Ebejer u xog[ol mill - artist Wistin Camilleri. Se jkun hemm wkoll w[ud mill - armar li jintrama fil ;img[a tal-festa tal-Madonna tal-Karmnu fil-Fgura. Din il-wirja se tittella’ fis-
Kun/ert ie[or mill-Banda Leone Ix-xahar ta’ Novembru se j;ib mieg[u kun/ert ie[or importanti g[all-Banda Leone ta’ G[awdex li qed ti//elebra l-150 sena mittwaqqif tag[ha. Il-banda se tippre]enta l-programm annwali tag[ha fitTeatru tal-Opra Aurora nhar isSibt, 2 ta’ Novembru 2013 fit8pm ta[t it-tmexxija tas-Surmast Direttur Colin Attard. L-2013 kienet sena impenjattiva ferm g[al din l-ewwel banda G[awdxija. Il-150 anniversarju tag[ha raha tipprodu/i s-sitt edizzjoni ta’ Leone Goes Pop li ;ab flimkien lil Gianluca Bezzina, Chiara, Deborah C u lil Kevin Borg mill-I]vezja f’kun/ert spettakolari fil-bera[ ta’ Pjazza Indipendenza (It-Tokk) quddiem eluf ta’ nies. Dan irrepeta ru[u f’Lulju f’Marsalforn u f’Ottubru fi Pjazza Teatru Rjal waqt in-Notte Bianca. Sadanittant, il-Banda
Leone tellg[et ukoll il-Kun/ert tal-:ublew f’Awwissu, fi Triq ir-Repubblika; kun/ert gala li fih, eluf ta’ nies assistew g[allmu]ika tal-Banda Leone ma’ spettaklu ta’ log[ob tan-nar sinkronizzat. Minbarra dan kollu, l-2013 kienet sena tal-anniversarji g[aliex flimkien mal-150 sena tag[ha, il-Banda Leone //elebrat il-mitt sena mill-innu l-kbir ta’ Santa Marija ta’ Orlando Crescimanno u l-25 sena ta’ presidenza ta’ Michael Caruana. Imbag[ad, mal-bqija tad-dinja tal-opra, il-Leone qed timmarka wkoll il-200 sena mit-twelid ta’ ]ew; ;ganti mu]ikali – Giuseppe Verdi u Richard Wagner. G[alhekk, fid-dawl ta’ dan kollu, il-programm annwali talBanda Leone qed jag[laq dawn i/-/elebrazzjonijiet u t-tifkiriet bi stil. The Leone Band in con-
cert se jkun jinkludi selezzjonijiet popolari minn xog[lijiet ta’ Verdi u Wagner, mu]ika ta//inema u mu]ika mir-repertorju klassiku tas-seklu g[oxrin. Il-programm ta’ din is-sena, fost affarijiet o[ra, se jinkludi wkoll is-siltiet /elebri Jubilee Spectacular – medley kkumpilata minn Colin Attard, u Danzon No. 2; concert-piece ta’ Arturo Marquez, favorita mal-udjenzi tal-kun/erti fis-swali u teatri talkun/erti l-aktar rinomati madwar id-dinja. Leone Band in concert nhar isSibt, 2 ta’ Novembru se jsir fitTeatru Aurora. Il-bibien jift[u fis-7.30pm. Biljetti, ming[ajr [las, jinkisbu mill-Box Office tat-teatru, billi //emplu 21559452 jew b’email fuq info@leone.org.mt. Aktar informazzjoni tinkiseb minn www.leone.org.mt jew www.teatruaurora.com.
Statwa replika ta’ San Lawrenz
Statwa replika ta’ San Bastjan
U[ud mill-istatwi li jinsabu g[all-wiri f’din il-wirja jmorru lura g[as-seklu tmintax Sala San :or; Preca jew a[jar kif inhi mag[rufa fil-Knisja lQadima, li tinsab fi Triq ilKarmelitani, il-Fgura. Din il-wirja se tkun miftu[a u mbierka mill-Isqof Aw]iljarju ta’ Malta, Monsinjur Charles Scicluna llum l-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru fis - 7 .1 5pm u ddum miftu[a sad-9.30pm. G[ada l - {amis , 3 1 ta ’ Ottubru , il - wirja tifta[ mis 6pm sad-9.30pm. Nhar il - :img[a , 1 ta ’ Novembru, il-wirja tifta[ mis6pm sad - 9 . 30pm . Dakinhar ikun qed i]ur il - wirja l Provin/jal tal-Karmelitani P. Michael Farrugia O . Carm li g[adu kemm ;ie elett Prokuratur :enerali tal-Ordni Karmelitan fid-dinja. Is - Sibt 2 u l - {add 3 ta ’ Novembru l - wirja tifta[ filg[odu bejn id-9am u 12pm u filg[axija bejn is - 6pm u d 9pm.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
21
KULTURA
Edizzjoni o[ra ta’ Kantanapoli
Intervisti dwar it-teatru politiku f’Malta It-teatru politiku se jkun wa[da mit-temi li se ji;u diskussi fissessjoni li jmiss fis-sensiela MidDinja tat-Teatru. John Schranz u Pino Scicluna se ji;u intervistati minn Immanuel Mifsud nhar itTnejn, 4 ta’ Novembru fis-7pm fit-Teatru Manoel. Is-sensiela Mid-Dinja tatTeatru tifta[ tieqa fuq id-dinja tat-teatru f’Malta. Kull xahar, u[ud mill-protagonisti tax-xena teatrali Maltija jaqsmu l-ideat, lesperjenzi u l-memorji tag[hom fuq il-palk tat-Teatru Manoel. L-udjenza mhux biss taqsam listess palk, imma wkoll l-istess [olm u l-istess memorji, u b’hekk tikseb perspettiva s[i[a tat-teatru Malti minn aspetti differenti ta’ produzzjoni g[allpalk. John Schranz
John Schranz beda ja[dem ma’ dak li kien se jsir il-grupp tieg[u fl-1968. Dan il-grupp g[adda minn numru ta’ fa]ijiet sakemm fl-1993 sar Gruppi g[all-Inkontri tal-Bniedem. Schranz hu involut fil-programm interdixxiplinarju tal-European Master’s Degree Programme in the Science of Performance Creativity (MSPC). Dan hu programm koordinat mill-Università ta’ Malta li jinvolvi [ames universitajiet. Fost [afna affarijiet o[ra, hu okkupa l-kariga ta’ Chairman talInternational Arts Festival u kien membru tal-kumitat mani;jerali tat-Teatru Manoel. Hu fuq ilbord editorjali ta’ numru ta’ ;urnali u hu awtur ta’ numru ta’ kotba. Pino Scicluna
Pino Scicluna twieled Malta flu beda ja[dem fit-teatru meta kiseb diploma b’distinzjoni fl-arti drammatika mit-Teatru Manoel f’Malta. 1956
Hu beda ja[dem mal-Ateatru, ma’ artisti b[al Peter Busuttil, Michael Fenech, Dominic Said, :u]i Gatt, Anna Stivala, Alfred Buttigieg, Francis Ebejer u o[rajn. Il-grupp tella’ xog[lijiet ta’ Alfred Jarry, Dario Fo, Jean Genet, Harold Pinter kif ukoll ta’ drammaturgi Maltin b[al Alfred Buttigieg, Oreste Calleja u Francis Ebejer. Dan tal-a[[ar sahansitra kiteb dramm g[al Pino: Il-:a[an ta’ Bin;emma. Fid-disg[inijiet mar l-Italja u [a d-de/i]joni li bidlitlu [ajtu kompletament meta dde/ieda li jiffoka l-ener;ija kollha tieg[u fit-teatru. Minn dakinhar, hu [adem b[ala attur ma’ numru ta’ gruppi Taljani. Sadanittant, [adem numru ta’ produzzjonijiet f’Malta ma’ Peter Busuttil u ma’ Giuseppe Schembri Bonaci, partikolarment monologu teatrali fuq missieru li kien ;ie internat fit-Tieni Gwerra Dinjija. Dan la[[ar, hu fforma l-grupp Nuove Cosmogonie Teatro ma’ Katia Capato.
Il-Valletta Dramatic Company se ]]omm l-appuntament annwali tag[ha biex nhar is-Sibt, 30 ta’ Novembru u l-{add, 1 ta’ Di/embru ttella’ l-edizzjoni li jmiss tal-kun/ert Kantanapoli li b[as-soltu se jwassal diski Naplitani mill-isba[. F’din l-edizzjoni se jag[tu sehemhom Joseph Aquilina, Ludwig Galea, Laura Bruno, Debbie Scerri u Angele Cristina akkumpanjati minn orkestra live ta’ 24 element ta[t id-direzzjoni tas-Surmast Arcibald Mizzi billeader tal-orkestra tkun Marcelline Agius. Il-kun/ert g[andu d-direzzjoni artistika ta’ George Micallef li se jippre]enta l-kun/ert, id-direttur tal-palk hu Joe Brincat u xxenarju f’idejn Marco Bartolo. Fost l-o[rajn se ji;u interpretati siltiet Naplitani mill-isba[, u[ud minnhom g[all-ewwel darba f’din is-sensiela ta’ kun/erti ta’ Kantanapoli. Din l-edizzjoni se tittella’ fitteatru tal-Istitut Kattoliku isSibt, 30 ta’ Novembru u l-{add, 1 ta’ Di/embru. G[al aktar dettalji wie[ed g[andu j/empel 21234555, 21582243 jew 99429447, kif ukoll jid[ol fis-sit www.istitutkattoliku.com
Pino Scicuna (ritratt fuq) u John Schranz (ritratt fil-;enb) li se jkunu intervistati minn Immanuel Mifsud
B[alma sar fl-a[[ar sensiela ta’ Mid-Dinja tat-Teatru, l-udjenza se tkun bilqieg[da fuq il-palk tat-Teatru Manoel, taqsam lentu]ja]mu li bosta nies tatteatru j[ossu meta jkunu fuq dan il-palk. L-intervisti se jer;g[u jsiru ma’ w[ud mill-protagonisti taxxena tat-teatru f’Malta li ji;u minn rwoli differenti: minn atturi sa diretturi u produtturi. F’dan lista;un se jkun hemm ukoll numru ta’ tibdiliet: apparti l-
ismijiet mag[rufa, is-sensiela se tinkludi wkoll protagonisti emer;enti li qed i[allu marka fuq ix-xena teatrali lokali. L-intervisti se jsiru bil-Malti minn Immanuel Mifsud. Is-sensiela ta’ Mid-Dinja tatTeatru hija kollaborazzjoni bejn it-Teatru Manoel u l-Kunsill Malti g[all-Kultura u l-Arti, li tikkumplimenta l-Kompetizzjoni Premju Francis Ebejer. Id-d[ul hu bla [las imma lpostijiet huma limitati.
Is-Surmast Arcibald Mizzi
Wirja artistika minn Stephen Fenech
Wie[ed mix-xog[lijiet artisti/i ta’ Stephen Fenech
Stephen Fenech qed itella’ wirja artistika fl-ewwel dehra tieg[u solo fil-pubbliku. Din il-wirja qed issir filLukanda Le Meridien, San :iljan u g[andha t-tema ‘ Primal Inspirations ’ li hi mnebb[a mill-album talBeatles snin ilu. F’din il-wirja Stephen Fenech qed jesponi talent naturali li jsa[[ar bl-e]attezza tad-disinn fl-isfumar tal-kuluri b’delikatezza kbira u fina, spe/jalment fil-passjoni tieg[u tal-
ornitolo;ija Maltija u fawna lokali. Ix-xog[lijiet huma ma[duma bi pre/i]joni kbira u bl-akbar dettall. Ma jonqsux il-lokalitajiet rurali fejn ipassi l-g[asfur jew fejn i[obb jistrie[, pajsa;;i rurali u urbanisti/i kif ukoll xi da[liet u bajjiet li jsa[[ru din ilg]ira m]ejna bi ;miel naturali. Stephen Feench hu altruwista g[ax beda jimra[ f’xi wirjiet kollettivi ta’ fejda b[all-Istrina fl-2006, 2008 u 2009 kif ukoll f’xi wirjiet kollettivi.
B[ala pittur ambjentalista u naturalista ma jonqosx li jiffoka wkoll fuq kwadri ta’ tajr lokali u li jpassu minn fuq dawn il-g]ejjer, xi g[orfa u xi g[alqa jew si;ar li jag[tu kenn lillg[asafar. Ir-raba’ u xi da[la ba[ar, irdumijiet u blat g[eri, id-dwejr tal-g[asafar, u jag[mel ukoll portraits ta’ annimali domesti/i b[al klieb, qtates g[al sidhom. I[obb ukoll jiske//ja bil-lapes. Din il-wirja tag[laq fid-9 ta’ Novembru.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
22
TV#RADJU
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-6>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 22>00 23>00 00>25 01>20
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The 60’s Sound Fuzzbox - Christian Azzopardi Talk Time Newsdesk (r) Wavelength (r) Mu]ika kontinwa
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel
Jim Jam
07:00 - Minnie’s Bow-Toons 07:05 - Mickey Mouse Clubhouse 07:30 A.N.T. Farm 08:15 - Jessie 09:05 Good Luck Charlie 09:50 - Gravity Falls 10:15 - Shake It Up! 11:00 Girl v Monster 12:25 - PrankStars 12:35 - My Babysitter’s a Vampire 13:00 - My Babysitter’s a Vampire 13:25 - Wolfblood 13:50 - Jessie 14:10 - Violetta 15:00 - Dog With a Blog 15:15 - Minnie and You 15:20 - Austin & Ally 15:45 Gravity Falls 16:10 - Shake It Up! 16:30 - That’s So Raven 16:55 A.N.T. Farm 17:20 - Violetta 18:05 - Jessie 18:30 - My Babysitter’s a Vampire 18:50 Austin & Ally 19:15 - Shake It Up! 19:40 - That’s So Raven 20:00 Jessie 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 Good Luck Charlie 21:10 - Wizards of Waverly Place 22:00 - The Suite Life of Zack & Cody 22:45 Sonny With a Chance.
07:00 - Kipper 07:20 - Mio Mao 07 : 30 - Gazoon 07 : 40 Wobblyland 07:45 - Igloo-Gloo 08:00 - Heroes of the City 08:15 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 08:40 - Benjamin’s Farm 08:45 - My Animal Family 09:00 - Bob the Builder 09:25 - Barney and Friends 09 : 50 - Oswald 10:00 - Lots & Lots Of... 10:15 Tiny Planets 10:20 - Pingu 10:25 - Tiny Planets 10:30 - Monkey See, Monkey Do 10:40 - Barney and Friends 11:1 0 - Fluffy Gardens 11: 25 - The Mighty Jungle 11:40 - Mio Mao 11:50 Heroes of the City 12:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:30 - Kipper 12:50 - Gazoon 1 3 : 00 - Wobblyland 1 3 : 05 Igloo-Gloo 13:20 - Benjamin’s Farm 13:25 - My Animal Family 13:40 - See the Sea 13:45 - Lots & Lots Of... 14:00 - Fluffy Gardens 14:15 - The Mighty Jungle 14:30 - Angelina Ballerina 1 4 : 45 Monkey See, Monkey Do 14:55 Barney and Friends 15:25 - Pingu 15:30 - Tiny Planets 15:35 - Pingu 15:40 - Tiny Planets 15:45 Igloo - Gloo 1 6 : 00 - Bob the Builder 1 6 : 25 - Barney and Friends 16:50 - Slim Pig 17:00 Oswald 1 7 :1 5 - Wobblyland 17:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 1 7 : 45 Benjamin’s Farm 17:55 - My Animal Family 18:10 - See the Sea 18:15 - Lots & Lots Of... 18:30 - Monkey See, Monkey Do 18:40 - Barney and Friends 19:10 - Wobblyland 19:15 - Dougie in Disguise 19:25 - Slim Pig 19:35 Connie the Cow 19:45 - Angelina Ballerina 20:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 20:25 - Heroes of the City 20:40 Pingu 20:45 - Tiny Planets 20:50 - Pingu 20:55 - Tiny Planets 21:00 - Bob the Builder 21:10 Fireman Sam 21:20 - Thomas and Friends 2 1: 35 - Dougie in Disguise 21:45 - Slim Pig 21:55 Connie the Cow 22:05 - Tork 22:15 - Benjamin’s Farm 22:20 My Animal Family 22:35 - See the Sea 22 : 40 - Wobblyland 22:50 - Barney and Friends 23:15 - Monkey See, Monkey Do 23:25 - Kipper.
Nickelodeon
07:05 - Winx Club 07:30 SpongeBob SquarePants 07:55 The Fairly OddParents 08:20 - Go, Diego, Go! 08:45 - Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 - Dora the Explorer 10:00 - Dora the Explorer 10:25 Little Kingdom 10:35 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - The Fairly OddParents 11:40 - T.U.F.F. Puppy 12:05 Totally Spies! 12:30 - iCarly 12:55 - Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - SpongeBob SquarePants 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:30 SpongeBob SquarePants 16:20 Bucket & Skinner’s Epic Adventures 16:45 - iCarly 17:10 Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 Robot and Monster 19:40 Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:20 - Avatar: The Legend of Aang 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 22:35 The Penguins of Madagascar 23:00 - iCarly.
Ex – Amici come prima
– Raiuno, 21>10
Film Taljan tal-2011 b’re;ija ta’ Carlo Vanzina li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Enrico Brignano, Teresa Manino, Liz Solari u Anna Foglietta. Naraw episodji li g[andhom komuni tradimenti u m[abba li spi//at. Il-film hu twil sieg[a u 38 minuta. TVM
1
07:00 - TVAM 09:00 - Niskata 11:00 - MEA 11:30 - Venere 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 - TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 Teleshopping 16:50 - History Hunters 17:20 - Xpla[[mal[ajt 17:35 Waqtiet 17:40 - Teleshopping 18:00 - A[barijiet 18:10 - Purée 18:55 G[andi xi Ng[id 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:45 - Merlin 21:45 Headline News 21:50 - Pellikola 22:45 - Paq Paq lifestyles 23:15 A[barijiet. 23:30 - I]d’immamentriperò. TVM 2
07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 - Life in Cold Blood 11:50 - ItTriq 11:55 - Waqtiet 12:00 Pureè 12.45 - GFA Round Up 13:15 - Ruggers 13:45 - Meander (r) 14:15 - Paqpaq Lifestyles 14:45 - Servizz minn Malta u Lil Hinn Minnha 15:00 - Life in Cold Blood 15:50 - It-Triq 16:00 - Niskata (r) 18:00 - Click 18:30 - GFA Round Up 19:00 Ruggers 19:30 - Waqtiet 19:40 - Life in Cold Blood 20:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:40 Mixja ta’ poplu 21:40 - Headline News 21:45 - Madwarna 22:15 G[andi xi Ng[id 23:00 - A[barijiet bl-Ingli] 23.10 - G[andi xi Ng[id 00:10 - DOT EU. ONE
07:00 - Breakfast News 08:45 Teleshopping 09:00 - Sieg[a }mien 10:30 - Teleshopping 11:15 - Aroma Mattina 12:30 - ONE News 12:40 Kalamita 16:15 - Teleshopping 17:00 - Sal-:ister 17:30 - ONE News 17:40 - Kif Inti? 19:10 - Aqrali Storja 19:30 - ONE News 20:30 - Conquest 21:30 - TX 22.30 - Maskra 23:30 ONE News. Smash
07:00 - A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 - A[barijiet 09:00 - {abbejtek
10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 TSN Teleshopping 13:00 - AtoZ Teleshopping 14:20 - Ma’ Majsi (live) 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - A[barijiet 19:30 - Dokumentarju 20:30 - D Bride 21:30 - M’intix Wa[dek 22:00 - A[barijiet 22:30 - Poker.
Tg 3 19:30 - Tg 3 regione 20:00 Blob 20:15 - Sconosciuti - La nostra personale ricerca della felicita. Dokumentarju 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Chi l’ha visto? 23:15 - Gazebo 24:00 - Tg 3 linea notte 00:05 - Tg regione 02:05 Fuore orario.
Raiuno
08:00 - Tg 5 mattina 08.40 - La telefonata di Belpietro (attwalità) 08:50 Mattino cinque 09:10 - Tg 5 - Ore 10 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful 14:10 - Centovetrine 14:40 - Uomini e donne 16:10 - Il segreto (soap) 16:55 - Pomeriggio cinque 18:50 - Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 telegiornale 20:20 - Striscia la notizia 21:10 - Le tre rose di eva 2. Film 2013 23:30 - Il mistero del lago. Film 2007 01:30 - Tg 5 Notte # Meteo 02:00 Striscia la notizia.
06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00 u d-09:00) 09:30 Tg1 flash 10:00 - Unomattina storie vere 10:30 - Unomattina verde 11:00 - Tg 1 11:30 - Unomattina Magazine 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 Verdetto finale 15:20 - La vita in diretta 16:50 - Rai Parlamento 17:00 - Tg 1 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari tuoi 21:10 - Ex-amici come prima. Film 2011 23:20 - Porta a porta 00:55 - Tg 1 notte 01.30 Prova d’orchestra. Film ’79. Raidue
08:15 - Art Attack 08:35 - Heartland (TF) 09:20 - Settimo cielo (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 E…state con costume 13:50 - Tg 2 Medicina 14:00 - Detto fatto (TF) 16:15 - Ghost Whisperer (TF) 16.55 Private practice (TF) 17:50 - Tg Sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - NCIS (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:00 - Una mamma imperfetta 21:10 - Il passato non muore mai. Film 2012 22:50 - Tg 2 notizie 00.50 - Rai parlamento 01:00 - Il clown. Raitre
07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 Tgr Buongiorno regione 08:00 Agorà 10:00 - Mi manda Raitre 11:10 - Elisir 12:00 - Tg 3 # meteo 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12.45 - Pane quotidiano 13:10 - Terra nostra 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 15:05 - Tgr Piazza affari 15:10 - La signora del west (TF) 16:00 Aspettando Geo 16:40 - Geo 19:00 -
Canale 5
Rete 4
07:20 - Charlie’s Angels (TF) 08:20 Siska (TF) 09:45 - Carabinieri (fiction) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Hamburg Distretto 21 (TF) 16:35 - Tobruk. Film ”67 18:55 - Tg 4 19:35 Tempesta d’amore (soap) 20:25 Quinta colonna il quotidiano 21:10 The Menalist (TF) 23.05 - The Closer (TF) 23:55 - Dentro la notizia. Italia 1
06:55 - Friends (sitcom) 07:50 - La vita secondo Jim (sitcom) 08:45 Provaci ancora Gary (sitcom) 09:45 - Royal Pains (TF) 10:35 - Dr House (TF) 12:25 - Studio aperto 13:00 Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:45 - 2 Broke Girls (TF) 16:10 - E alla fine arriva mamma! (sitcom) 17:05 - Community (sitcom) 18:00 Mike & Molly (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI Miami (TF) 21:10 - La fabbrica di cioccolata. Film 2004 23:25 - Tiki Taka - il calcio e il nostro mestiere 01.15 - Studio aperto.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
23
TV#RADJU F. Living
07.00 - Teleshopping 08:00 - Ipokriti 09:00 - Design Workshop 10:00 - {in g[al Kollox 12:00 - Teleshopping 13:00 - F Living Magazine 15:00 Teleshopping 16:00 - Bejnietna 18:00 Teleshopping 20:30 - Belle Donne 23:30 - F. Living magazine 01:30 Teleshopping. Xejk
07:30 - Just for Laughs 07:45 - Total Request Show 09:50 - Shout Out 10:00 - Love and Romance 10:45 Teleshopping 11:45 - Just for Laughs 12:00 - Frux (r) 13:30 - The 80s 14:00 The Golden Oldies (r) 15:00 - The 90s 15:30 - Teleshopping 16:30 - Hits 16:50 - Shout Out 17:00 - Local Issues 17:45 Maltese Music 18:00 - Total Requests Show (live) 20:00 - Just for Laughs 20:15 - Shout Out 20:30 - Kontra ir-Ri[ 21:55 - Football 22:00 - Local Angle 23:00 - Local Issues (r) 23:45 - The 60s and 70s. La 5 13:10 - Una mamma per amica (TF) 14:00 - Sweet Sardinia (reality) 14:30 Torte d’autore (reality) 14:55 - Che trucco! (attwalità) 15:50 - Extreme Makeover Home 16:45 - Cambio casa, cambio vita (reality) 17:35 - Torte d’autore - Autunno 18:10 - Sweet Sardinia (reality) 18:30 Spose Extralarge. (reality) 18.55 - Love bugs 1 19:30 - Grey’s Anatomy (TF) 20:25 - Una mamma per amica (TF) 21:10 - Il mio campione. Film ’98; 23:00 - Uomini e donne 00:05 - Rachel Zoe project (reality). BBC Entertainment
07:15 - Me Too! 07:35 - Teletubbies 08:00 - 3rd & Bird 08:10 - Nuzzle and Scratch 08:25 - Last of the Summer Wine 08:55 - Roger and Val Have Just Got In 09:25 - Peckham Finishing School for Girls 10:20 - EastEnders 10:50 - Doctors
11:20 - Full Circle with Michael Palin 12:10 - The Weakest Link 12:55 - Last of the Summer Wine 13:25 - Peckham Finishing School for Girls 14:15 - Roger and Val Have Just Got In 14:45 EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - The Weakest Link 16:30 - Full Circle with Michael Palin 17:20 - Peckham Finishing School for Girls 18:15 - EastEnders 18:45 - Doctors 19:15 - The Weakest Link 20:00 - One Foot in the Grave 20:30 - Dead Boss 21:00 - Mistresses 21:50 - Lead Balloon 22:20 - Alan Carr: Chatty Man 23:05 - Alan Partridge’s Mid Morning Matters 23:30 - Bedlam. TCM
08:35 - The Girl and the General 10:15 Village of the Damned 11:35 - Captains Courageous 13:30 - The Fighting 69th 15:00 - Please Don’t Eat the Daisies 16:50 - Operation Crossbow 18:45 - Mr Skeffington 21:00 - The Wrath of God 22:50 - Captains Courageous. MGM Movies
07:15 - The Cutting Edge 09:00 - The Heavenly Kid 10:30 - The Night They Raided Minsky’s 12:10 - The Time Guardian 13:40 - It Takes Two 15:00 Rage 16:35 - MGM’s Big Screen 16:50 - Men at Work 18:30 - Alphabet City 20:00 - Gator 21:55 - Seven Hours to Judgment 23:25 - River’s Edge. GO Stars
07:30 - The Princess and the Frog 09:05 - Klitschko 11:05 - Monk 11:50 - The Last Station 13:40 - Corpse Bride 15:00 - The Odd Life of Timothy Green 16:45 - The Vow 18:25 - Live And Let Die 20:30 - Parks & Recreation 21:00 - The Mount of Monte Cristo 23:10 - The Last Station 01:00 - American Reunion. Diva Universal
07:00 - Quincy, M.E. 07:55 - Agatha Christie’s Poirot 09:45 - Parole D’Amore 09:50 - Kojak 10:50 - Quincy, M.E.
11:45 - Matilde 12:00 - Agatha Christie’s Poirot 13:50 - Great Women 14:00 Strong Medicine 14:50 - ER 15:45 Great Women 16:00 - Quincy, M.E. 17:00 - Agatha Christie’s Poirot 18:54 SMS 19:50 - JAG 20:50 - Great Women 21:00 - Wolff’s Turf. 07>00 08>30 10>00 12>00 13>30 14>00 14>05 15>30 15>45 16>45 17>00 18>00 18>05 18>30 19>30 20.00 20>30 21>30 21>35 22>15 23>00
Iris
09:25 - Chiari di luna. Film ’89; 11:45 Airport 80. Film ’79; 13:55 - Italiani a Rio. Film ’87; 15:40 - Due per un delitto. Film 2005 17:40 - Belli freschi. Film ’87 19:30 - Supercar (TF) 20:15 Hazzard (TF) 21:05 - Stanno tutti bene. Film 2005 22:50 - The yards. Film ’96 01:00 - La vendetta della maschera nera. Film ’96. Discovery Channel
07:15 - Dirty Jobs 08:10 - Deadliest Catch: Changing Tides 09:05 - Gold Rush: Alaska: No Guts No Glory 09:55 Moonshiners: The Law Comes Knockin’ 10:50 - How Do They Do It?: Durable Jeans; Perfect Wine Glasses 11:15 How It’s Made 11:40 - MythBusters: Flying Guillotine 12:35 - Extreme Engineering: Panama Canal 13:30 Greatest Tank Battles: The Battle of Stalingrad 14:25 - Greatest Tank Battles: Tank Ace: Ludwig Bauer 15:20 - Naked and Marooned With Ed Stafford: Swimming With Sharks 16:15 - Car vs Wild: River Crossing 17:10 - Ultimate Survival: Compilation 1 18:05 - Auction Kings: Mountain Man Slot Machine; Wild West BMW Motorcyle 18:35 Auction Hunters: Voodoo Moola 19:00 How It’s Made 19:30 - How It’s Made 20:00 - Through the Wormhole with Morgan Freeman: Is There A Sixth Sense? 21:00 - Aliens: The Definitive Guide: What to Expect 22:00 - Alien Mysteries: Corina 23:00 - Stan Lee’s Superhumans: Human Wolf. Melita More
09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 - Private
Sport fuq il-Cable Eurosport 1
GO sports 6
08:30 - GTA Next Level 08:45 International Championship Snooker: Day 4 (live) 10:35 - International Championship Snooker 12:00 International Championship Snooker: Day 4 (live) 15:00 - International Championship Snooker 16:00 - FIFA U#17 World Cup Football 19:00 International Championship Snooker 20:15 - Campus 20:45 - Wednesday Selection 20:50 - Riders Club 20:55 - BMW Masters, PGA European Tour Golf 21:25 - Golf Club 21:30 Alexia’s Selection 21:35 - Extreme Series Sailing 22:05 - Yacht Club 22:10 - Wednesday Selection 22:20 FIFA U#17 World Cup Football
20:45 - Serie A: Rd 10: Livorno v Torino (live) 22:45 - MUTV.
Eurosport 2
07:30 - International Championship Snooker: Day 4 (live) 10:30 - The Euroleague Basketball Show 12:00 International Championship Snooker: Day 4 (live) 15:00 - J League Football 15:30 World Championship Weightlifting 16:30 World Championship Weightlifting 17:30 - The Euroleague Basketball Show 18:00 - Euroleague Basketball (live) 19:45 - GTA Next Level 20:00 - This Week on World Wrestling Entertainment 20:30 - Pro Wrestling 21:00 - Bigger’s Better Boxing 23:00 International Championship Snooker. GO sports 1
07:00 - Barclays PL: Wk 11: Tottenham H v Hull City 09:00 Serie A: Rd 10: Atalanta v Inter 11:00 - FIFA Futbol Mundial #441 11:00 ATP Masters 1000: BNP Paribas Masters, Paris: Rd 2 (live) 23:30 Serie A: Rd 10: Cagliari v Bologna 01:30 - Ligue 1: Rd 11: AS Monaco v Olympique Lyonnais. GO sports 2
20:45 - Serie A: Rd 10: Milan v Lazio (live) 22:45 - Milan Channel. GO sports 3
20:45 - Serie A: Rd 10: Fiorentina v Napoli (live) 22:45 - Inter Channel.
Tobruk – Rete 4, 16>35 Film tal-gwerra Amerikan li n[adem fl-1967 b’re;ija ta’ Arthur Hiller u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Rock Hudson, George Peppard, Nigel Green u Guy Stockwell. Realistiku g[all-a[[ar, il-film jo[odna fi ]mien it-Tieni Gwerra Dinjija fejn naraw uffi/jal tal-Alleati li jkun ;ie inkarigat biex jelimina l-[a]na ta]-]ejt li tkun qed tforni lill-:eneral :ermani] Rommel.
NET News .net (r) Eli in the morining Telebejg[ Flimkien NET News (ikompli) Flimkien Telebejg[ Teeny Break Telebejg[ Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla .net NET News .net Premier NET News Distinti Mhux Bondi (r) NET News
GO sports 4
20:45 - Serie A: Rd 10: Juventus v Catania (live) 22:45 - Juve Channel. GO sports 5
20:45 - Serie A: Rd 10: Hellas Verona v Sampdoria (live) 22:45 - LFC TV.
GO sports 7
07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - PGA European Tour: BMW Masters: Day 3 13:00 - Barclays PL: Wk 11: PL Review 14:00 - ATP World Tour 500: Valencia Open 500: SF 19:00 - Trans World Sport #1383 20:00 - Barclays PL: PL World #19 20:45 - Serie A: Rd 10: Cagliari v Bologna (live) 23:00 - Ligue 1: Rd 11: AS Saint-Etienne v Paris SaintGermain 01:00 - Barclays PL: Wk 11: Sunderland v Newcastle Utd. GO sports 8
09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - PGA European Tour: BMW Masters: Day 3 15:00 - Barclays PL: Wk 11: PL Review 16:00 - Ligue 1: Rd 11: AS Saint-Etienne v Paris Saint-Germain 18:00 - Barclays PL: Wk 11: Sunderland v Newcastle Utd 20:00 - FIFA Futbol Mundial #441 20:45 - Serie A: Rd 10: Sassuolo v Udinese (live) 22:45 - ATP World Tour 500: Valencia Open 500: SF. Melita Sports 1
06:35 - FA Cup (r) 08:35 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 10:35 Bundesliga (r) 12:25 - FA Cup (r) 14:25 - FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 15:40 - America’s Cup: World Series (r) 24:00 - Bundesliga (r) 01:50 - Bundesliga (r). Melita Sports 2
03:00 - FA Cup (r) 05:00 Bundesliga (r) 06:50 - America’s Cup: World Series (r) 08:50 Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 11:20 - Bundesliga (r) 13:10 - FA Cup (r) 24:00 - America’s Cup (r) 02:00 - Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings. Malta Stars
07:15 - Football Nurseries (r) 07:45 Malta Basketball Association (r) 09:05 - MFA Futsal League (r) 10:20 - Malta Rugby Football Union 11:50 - Malta Handball Association 13:05 Football Nurseries (r) 13:35 - Melita GFA 1st Division (r) 15:15 - BOV PL (r) 24:00 - Malta Rugby Football Union (r) 01:30 - MFA Futsal League (r).
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
24
TV # RADJU
Fil-qosor La fabbrica di cioccolato (Charlie and the Chocolate Factory) – Italia 1, 21>10 Film Amerikan li n[adem fl-2004 b’re;ija ta’ Tim Burton u li hu ibba]at fuq ktieb ta’ Roald Dahl. Tifel fqir jirba[ l-opportunità biex i]ur l-a[jar fabbrika ta/-/ikkulata tad-dinja li hi mmexxija minn ra;el e//entriku. Fost l-atturi nsibu lil Johnny Depp u lil Helena Bonham Carter.
Distinti – NET Television, 21>35 Il-mistieden ta’ Jean Claude Micallef g[allum se jkun in-negozjant Alfred Fenech (firritratt) li hu l-proprjetarju tal-kumpanija Sterling Jewellers. Insiru nafu a[jar xi j[obb, fosthom l-isport, u li fil-fatt attwalment hu l-President tal-Valletta Waterpolo Club. Ilu fin-negozju tal;ojjellerija g[al dawn la[[ar 40 sena. Insiru nafu kif beda u stinka biex javvanza.
Shasha
Malcolm Tortell
Timothy Zammit
Is-social media Malta Llejla – NET Television, 17>00 Kull nhar ta’ Erbg[a dan ilprogramm jiffoka fuq diskussjoni ta’ xi su;;ett partikulari. Illum se jkun dwear ilFacebook u social media o[rajn.
Il mio campione (A Cool Dry Place) – La 5, 21>10 Russell Durrell ikun ja[dem b[ala prokuratur u jrabbi wa[du tifel ta’ [ames snin, wara li l-mara tieg[u kienet telqitu. Ma jkunx ilu wisq li beda relazzjoni o[ra ta’ m[abba, din id-darba ma’ assistent veterinarja, li martu ma ter;ax titfa//a minn imkien u tkun trid ter;a’ tid[ol f’[ajjet ]ew;ha u t-tifel tag[hom.
Joe Cilia Premier – NET Television, 20>30 Il-mistieden ta’ Premier g[allum se jkun il-kantant Joe Cilia li jkanta mal-grupp Northbeats. Fis-snin sittin kien [a sehem f’diversi festivals u dar in-night clubs, postijiet ta’ divertiment u postijiet tas-servizzi Ingli]i filg]ejjer Maltin. Min-Northbeats u l-Go Go Cats, [are; il-grupp Life. Dan la[[ar grupp, fl-1975, b’Joe b[ala kantant kien [are; iddiska Ftakar }mien l-Img[oddi, li g[amlet su//ess kbir. Jippre]entaw il-programm Frida Cauchi u Hermann Bonaci.
Naraw kif is-social media tista’ tkun ta’ benefi//ju u anki lmunita l-o[ra tal-istorja, dik li jista’ jkun hemm ka]i ta’ min jabbu]a minnu.
Il-mistiedna ta’ Stephanie Spiteri biex mag[hom tiddiskuti dan is-su;;ett se jkunu Shasha, Joseph Spiteri, Malcolm Tortell u l-Ispettur Timonthy Zammit.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
25
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX 8
9
10
4
IT-TEMP Il-bi//a l-kbira xemxi IR-RI{ {afif min-Nofsinhar li jdur [afif g[al moderat mil-Lbi/ BA{AR {afif IMBATT Ftit lil xejn TEMPERATURA L-og[la 25˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0mm Xita mill-1 ta’ Settembru 52mm IX-XEMX titla’ fis-06.22 u tin]el fil-17.09
11
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
16
17
Mimdudin> 5. Xahar (5) 6. Virga twila bil-ponta (5) 7. Riffieda (5) 10. Mag[kus (5) 11. Ja[dem fuq il-palk jew fil-film (5) 12. Sempli/i (5) 14. Tba[bi[a friska (5) 16. Is-seng[a ta]-]fin (5) 17. Fl-a[[ar tag[ha jasal il-;udizzju universali (5) 18. Mhux fer[ ]gur, anzi j;ib dwejjaq kbar (5)
18
Weqfin> 1. Ikkastiga billi rabat lil xi [add fuq salib? (6) 2. Marbut bi [biberija (6) 3. Ta b[ala ra;uni jew sku]a (6) 4. {asil bil-fidda (6) 8. Apparat li ji;;enera s-s[ana (5) 9. Tubu ]g[ir (5) 12. Jekk tal-mog[dija tu]aha l-mara tad-dar (6) 13. Ta lilu stess ;ie[ u glorja (6) 14. Kantanta Taljana ta’ snin ilu (6) 15. Sinjal mog[ti bi twiddiba (6)
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin> 5. Randa; 6. Ajkli; 7. :dida; 10. Tiben; 11. Ruman; 12. :elu]; 14. Sodod; 16. Sufra; 17. R[ama; 18. :ilji. Weqfin: 1. :ranet; 2. {addan; 3. {addar; 4. Mi;nun; 8. }ball; 9. Imidd; 12. :andra< 13. }lugat< 14. Stra;i< 15. Destin.
Sudoku Bejn [afifa u moderata:
qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.
Soluzzjoni Sudoku
L-ERBG{A L-og[la 26˚C L-inqas 18˚C
IL-{AMIS L-og[la 25˚C L-inqas 19˚C
IL-:IMG{A L-og[la 25˚C L-inqas 19˚C
IS-SIBT L-og[la 24˚C L-inqas 17˚C
IL-{ADD L-og[la 25˚C L-inqas 18˚C
UV
UV
UV
UV
UV
4
4
4
3
4
Temperaturi fi bliet barranin Malta 25˚ xemxi, Al;eri 26˚C imsa[[ab, Amsterdam 13˚C imsa[[ab, Ateni 23˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 17˚C ftit imsa[[ab, Berlin 16˚ imsa[[ab, Brussell 12˚C ftit imsa[[ab, il-Kajr 24˚C imsa[[ab, Dublin 10˚C ftit imsa[[ab, Kopen[agen 10˚C imsa[[ab, Frankfurt 14˚C xemxi, Milan 18˚C imsa[[ab, Istanbul 19˚C xemxi, Londra 19˚C imsa[[ab, Madrid 15˚C xemxi, Moska 12˚C imsa[[ab, Pari;i 14˚C imsa[[ab, Bar/ellona 19˚C imsa[[ab, Ruma 23˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 32˚C xemxi, Tripli 29˚C xemxi, Tune] 29˚C imsa[[ab, Vjenna 15˚C imsa[[ab, Zurich 13˚C imsa[[ab, Munich 21˚C imsa[[ab, St. Petersburg 10˚C xita
Tag[rif Laqg[a ta’ talb fil-Girgenti Nhar il-{add, 3 ta’ Novembru fit-15:30 fil-Girgenti se ssir laqg[a ta’ talb. Bazaar fir-Rabat Bejn il-:img[a, 1 ta’ Novembru u l-{add, 3 ta’ Novembru se jsir bazaar b’risq ilMissjoni Dumnikana fil-Kunvent San Duminku, Knisja Madonna talG[ar, ir-Rabat. Se jkun hemm [wejje;, groceries, kobta, ;ugarelli, pjanti u fjuri, affarijiet tal-Milied, fajjenza u o;;etti o[rajn. Il-[inijiet tal-ftu[ il-:img[a huma bejn l16:00 u t-20:00, is-Sibt bejn it08:00 u s-13:00 u bejn l-16:00 u t20:00 u l-{add bejn it-08:00 u t20:00. Quddiesa Nhar il-:img[a, 1 ta’ Novembru fil-11:00 fil-kwartier tal-Physically Handicapped Rehabilitation Fund, it-telg[a ta’ Kordin se ssir quddiesa
biex jitfakkru membri u benefatturi li [allew din id-dinja. Kul[add jista’ jattendi. Il-MaltaPost tfakkar Mill-biera[, 29 ta’ Ottubru, luffi//ji kollha tal-Posta f’Malta u
G[awdex bdew ibig[u miniature sheet ta’ bolla wa[da li tfakkar il-
150
anniversarju mit-twaqqif tasSo/jetà tas-Salib l-A[mar minn Henry Dunant. B’kollox saru 30,000 miniature sheet.
Il-pantomima tal-Masquerade Il-pantomima tal-Masquerade g[al din is-sena se tkun Little Red Riding Hood… and you-knowwho…. Li se tkun qed issir fitTeatru Manoel, il-Belt bejn il-21 ta’ Di/embru u l-5 ta’ Jannar. Inkitbet minn Malcolm Galea, id-direzzjoni se tkun ta’ Anthony Bezzina u ddirezzjoni mu]ikali f’idejn Kevin Abela. Fost dawk li se jie[du sehem hemm Malcolm Galea, Joseph Zammit, Kristina Frendo, Marta Vella, Katherine Brown u Steffi Thake. Il-booking di;à jinsab miftu[ permezz tal-email bookings@teatrumanoel.com.mt
u hemm ro[s g[al min jag[mel dan qabel it-23 ta’ Novembru.
Mixja Il-Kunsill Lokali tal-Kalkara nhar il-{add, 10 ta’ Novembru se jorganizza mixja b’risq tfal Kalkari]i milquta millLeukodystrophy. Tluq fl-10:00 minn [dejn l-uffi//ju talKunsill. Applikazzjonijiet jistg[u jin;abru mill-istess uffi//ju.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
26 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ I]-}urrieq
DAR fuq u isfel bi tliet kmamar tas-sodda, tliet kmamar bissufanijiet, ]ew; kmamar talbanju, bit[a kbira fuq wara u o[ra interna, study room, designer kitchen ;dida fjamanta bl-appliances u air condition, terrazzin fuq wara u bejt bl-arja tieg[u, inklu] fil-prezz hemm
KLASSIFIKATI garaxx ta’ ]ew; karozzi li G{ALL-KIRI jinfed mad-dar. Bla /ens. € 320,000. ?emplu {a]-}ebbu; ’il barra minn 99422082. Triq l-Imdina GARAXX basement 40 pied x 50 G{ALL-BEJG{ JEW KIRI pied, jista’ jintu]a g[al gym, store, uffi//ju e//. ?emplu 79211659.
VETTURI/DG{AJJES Dg[ajsa
Maxuim 2200SC 1993 – Sports Cuddy f’kundizzjoni tajba [afna. Fantasy red, mercruises 5.0LX Alpha 1 230 HP (350 hours) Il-{amrun magna petrol. Tinda tal-canvas, GARAXX jew store, 115-il Santa Venera built-in fuel tank, sun-lounge pied tul u 24 pied wisa’, bilGARAXX fi Triq Carini, 160 cockpit seats, cockpit gallery bisbit[a, dawl, ilma u toilet. Bil- pied fond x 21 pied wisa’ u 17-il sink, portable toilet, stereo, permess Class B. ?emplu filata g[oli. ?emplu 79212125 jew re;istrata Valletta. €20,000 prezz 77200983. 21486750. negozjabbli. Biex tarawha /emplu 7930 0356, f’[inijiet tal-uffi//ju.
AVVI}I G[al kull xog[ol
TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterazzjonijiet ta’ bini ta’ front gardens, ftu[ ta’ [itan bi travi tal[adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal-[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bis-sejjie[, bilqoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.
Mario Colours
G{AL kull xog[ol ta’ kisi u tibjid, kisi bil-;ibs, kisi bir-ramel u siment, kisi u tibjid fuq il-pont u ]ebg[a, tik[il fuq il-fil, tik[il fuq lantik, graffiato, silicato, gypsum boards, madum u katusi. ?emplu 99468622. Esperjenza ta’ 16-il sena u stima b’xejn.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
G{ALL-BEJG{ G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bilmera u wi// tal-ir[am u gwar-
darobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Libsa ta’ tie;
:DIDA fjamanta, qatt ma ntu]at, mixtrija ming[and Alamango. Prezz negozjabbli. ?emplu 99200354.
Pushchair
NEONATO Reverso Sport - 3 Wheeler f’kundizzjoni perfetta, kwa]i ;dida. ?emplu 79409398.
Pasturi
TAT-tafal, sett fih 20 pastur, stil antik ta’ ]mien il-MUSEUM. Prezz €20 kull set. Presepji kull daqs ma[dumin kollha g[erien, prezz jibda minn €20. ?emplu 21495253.
Tapit
KULUR cream bil-burdura wine, 90 ins (228cms) x 66 ins (168cms) f’kundizzjoni tajba. Prezz €60. ?emplu 21242180.
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differenti. Kalendarji kbar tat-2014, 29/m x 42/m. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (bonnici printing press)– 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bilkulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com
PRIVAT Malti
LEZZJONIJIET minn gradwata fil-Malti, gruppi ]g[ar, primarja u sekondarja fil-{amrun. ?emplu 79316521.
JIN{TIE:U Tower Aluminium Ltd
TE{TIE: [addiema b’esperjenza biex ja[dmu full-time fuq xog[ol tal-aluminju u [;ie;, billi/enzja tas-sewqan. ?emplu 99457965 jew 99470635 lil Tower Aluminium Ltd, {a]-}ebbu;.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
28
SPORT
SPARAR
Bozidar Dimitrov jirba[ kompetizzjoni Skeet Bozidar Dimitrov kien ir-rebbie[ overall ta’ kompetizzjoni Skeet organizzata millFederazzjoni Maltija tal-Isparar fil-Bidnija. Dan l-avveniment kien fuq 50 plattina bl-ewwel sitta jikkwalifikaw g[as-semi-finali u mbag[ad g[all-midalji. Bozidar Dimitrov temm flewwel post meta laqat 46,10 u12. Noel Scicluna spi//a t-tieni b’42, 12 u 10 u Silvio Attard it-tielet bi 38, 8 u 12. Mir-raba’ sas-sitt post spi//aw Jason Sciberras, Edwin Zammit u Jason Agius. Fi tmiem il-;img[a lFederazzjoni se torganizza l-
Edwin Vella f’isem il-MSSF jippre]enta l-midalji lir-rebbie[a
Malta-Wales Skeet u Trap Event. Il-kompetizzjoni Skeet tibda l:img[a u tkompli s-Sibt fl-10 a.m.
Waqt li t-Trap tibda s-Sibt u tkompli l-{add filg[odu. I]-]ew; sparaturi se jsiru fuq 125 plattina.
Su//ess Malti fl-g[awm sinkronizzat It-tim Malti tal-g[awm sinkronizzat g[al darb’ o[ra mmexxi mi/-Champion Olimpika Saho Harada kiseb su//ess waqt turnament internazzjonali organizzat minn TJ Slavia fi Bratislava fisSlovakkja. It-tim Malti filwaqt li kiseb lewwel post fl-esibizzjoni tattimijiet, fil-kategorija individwali spikkat Mya Azzopardi. Din kisbet l-ewwel post filkategorija individwali u rrepetiet l-istess su//ess meta flimkien ma’ Mikela Riolo ddominaw ilkategorija tal-koppji. Bla dubju dan kien l-aqwa su//ess g[at-tim Malti ta’ g[awn sinkronizzat fejn tejjeb bil-bosta fuq ir-ri]ultati miksuba
sena ilu fl-istess kompetizzjoni. Ta’ min jinnota li fl-age group g[as-sena 2002, Mya Azzopardi temmet fit-tielet post filwaqt li fil-kategorija avvanzata ;iet fittmien post fost 66 parte/ipant. It-tim Malti kien mag[mul minn Mya Azzopardi, Mikela Riolo, Andria Friggieri, Melanie Borg Cardona, Ingrid Djincharadze, Lisa Fenech, Pearl Calleja, Gail Gauci, Martina Fitzgerald, Alessia Cardona Taliana u Tamara Poghosian Su//essi wkoll miksuba filfigure competitions minn Tamara Poghosian, Hannah Preca Trapani u l-koppja Martina Fitzgerald u Alessia Cardona Taliana.
BADMINTON
Numru rekord ta’ parte/ipanti fil-Kampjonati g[a]-]g[ar L-ista;un tal-badminton jifta[ uffi/jalment illum bilKampjonati Nazzjonali g[a]}g[ar 2013. Din is-sena 60 parte/ipant se jie[du sehem biex jikkompetu g[at-titli presti;ju]i f’kull kategorija. Dan in-numru rekord huwa xhieda tax-xog[ol siewi li Badminton Malta qed tag[mel biex tqajjem interess
;did fil-log[ba tal-badminton f’Malta. Il-kompetizzjoni tikkonsisti f’kategoriji ta[t id-19, ta[t is-16, ta[t it-13 u, g[all-ewwel darba, ta[t il-11-il sena. Minbarra filkategorija ta’ ta[t il-11-il sena, li fiha jintlag[bu l-individwali biss, fil-kategoriji l-o[rajn jinkludu lindividwali tas-subien u l-bniet,
id-Doubles tas-subien u l-bniet u l-Mixed Doubles. B’kollox se jintlag[bu 120 log[ba mifruxa fuq tmint ijiem. Badminton Malta wriet is-sodisfazzjon tag[ha g[an-numru sabi[ ta’ parte/ipanti fl-edizzjoni ta’ din is-sena u tawgura sta;un mill-isba[ u mimli su//ess liddilettanti kollha tal-badminton.
Owen Grech waqt il-kampjonati tas-sena l-o[ra
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
29
SPORT FIFA BALLON D’OR
Bale ma’ Messi u Ronaldo fil-lista ta’ 23 Gareth Bale ing[aqad ma’ Cristiano Ronaldo u Lionel Messi fil-lista provi]orja g[allunur tal-Ballon d’Or tal-FIFA fejn ji;i ppremjat l-aqwa plejer tas-sena. Il-winger internazzjonali ta’ Wales sar l-aktar plejer li sewa flus meta kien trasferit g[al ma’ Real Madrid g[al 100 miljun ewro matul is-sajf u issa ;ie nklu] fost it-23 plejer li qed jikkontestaw dan l-unur presti;ju]. Il-plejer ta’ 24 sena jinsab fillista ma’ sie[bu ta’ Real Madrid Cristiano Ronaldo u l-istilla ta’ Barcelona Lionel Messi flimkien ma’ bosta plejers o[ra ta’ talent. Ir-rebbie[ ikun mag[ruf fit-13 ta’ Jannar. L-Ar;entin Messi reba[ l-unur b[ala l-aqwa plejer tad-dinja g[all-a[[ar erba’ snin waqt li Ronaldo reb[u fl-2008 u kien runner up fl-2009, 2011 u l-2012. It-tnejn se jer;g[u jkunu fost il-favoriti wara sena li matulha Messi mexxa lil Barcelona lejn ir-reb[ ta’ La Liga waqt li aktar kmieni dan ix-xahar, Ronaldo sar l-ewwel plejer minn fost l-aqwa [ames Kampjonati fl-ewropa li skorja 50 gowl fis-sena kalendarja. Fil-lista mag[hom hemm kontin;ent qawwi ta’ plejers minn Bayern Munich, rebbie[a ta/Champions League l-ista;un li g[adda bi Franck Ribery – li kien mag[]ul l-a[jar plejer Ewropew mill-UEFA g[all-ista;un 201213 wara li g[en lill-klabb :ermani] jirba[ treble storiku bir-reb[ ta/-Champions League, il-Bundesliga u t-Tazza :ermani]a. Mieg[u hemm ukoll
Philipp Lahm, Thomas Muller, il-goalkeeper Manuel Neuer, Arjen Robben u Bastian Schweinsteiger. Barcelona f’din il-lista wkoll g[andhom lil Xavi, Andres Iniesta u l-akkwist il-;did Neymar. Zlatan Ibrahimovic, Edinson Cavani u Thiago Silva huma rrappre]entanti ta/-Champions Fran/i]i Paris Saint-Germain waqt li r-rivali minn Ligue 1 Monaco, g[andhom lill-a[[ar akkwist Radamel Falcao inklu] mat-23. L-attakkant ta’ Manchester United Robin Van Persie hu fost il-plejers li jilag[bu fil-Premier Ingli] flimkien ma’ Yaya Toure ta’ Manchester City. L-attakkant ta’ Liverpool Luis Suarez ukoll jinsab fil-lista minkejja sena kontroversjali fejn kien sospi] 10 partiti talli gidem lil Branislav Ivanovic ta’ Chelsea waqt li l-winger ta’ Stamford Bridge Eden Hazard u l-akkwist rekord ta’ Arsenal Mesut Ozil ukoll huma inklu]i. L-unika rappre]entant Taljan hu l-playmaker ta’ Juventus Andrea Pirlo. Il-lista g[all-a[jar kow/ tassena wkoll kienet pubblikata tTlieta, b’Jupp Heynckes fost ilfavoriti netti wara li mexxa lil Bayern Munich lejn su//ess tremend l-ista;un li g[adda qabel telaq il-klabb. Alex Ferguson ukoll ir/ieva rikonixximent wara li temm era ta’ su//ess ma’ Manchester United bir-reb[ tal-Premier League.
It-23 g[all-Ballon d’Or talFIFA huma: Gareth Bale (Real
Gareth Bale fl-azzjoni g[al Real Madrid kontra Xavi ta’ Barcelona li wkoll hu fil-lista ta’ 23 g[ar-reb[ tal-aqwa plejer tas-sena.
Madrid), Edinson Cavani (Paris Saint-Germain), Radamel Falcao (Monaco), Eden Hazard (Chelsea), Zlatan Ibrahimovic (Paris Saint-Germain), Andres Iniesta (Barcelona), Philipp Lahm (Bayern Munich), Robert Lewandowski ( Borussia Dortmund), Lionel Messi ( Barcelona) , Thomas Muller ( Bayern Munich) , Manuel Neuer, (Bayern Munich), Neymar (Barcelona), Mesut
Ozil (Arsenal), Andrea Pirlo ( Juventus) , Franck Ribery ( Bayern Munich), Arjen Robben (Bayern Munich), Cristiano Ronaldo (Real Madrid), Bastian Schweinsteiger ( Bayern Munich), Luis Suarez (Liverpool), Thiago Silva (Paris Saint-Germain), Yaya Toure (Manchester City), Robin Van Persie (Manchester United), Xavi (Barcelona).
L-10 finalisti g[all-kow/ tassena tal-FIFA huma: Carlo
Ancelotti (Paris Saint-Germain), Rafael Benitez (Napoli), Antonio Conte (Juventus), Vicente del Bosque (Spain), Alex Ferguson (eks Manchester United), Jupp Heynckes (eks Bayern Munich), Jurgen Klopp (Borussia Dortmund), Jose Mourinho (Chelsea), Luiz Felipe Scolari (Bra]il), Arsene Wenger (Arsenal).
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
30
SPORT
FORMULA 1
Brawn se jitlaq lil Mercedes fi tmiem l-ista;un Ross Brawn se jitlaq minn kap tal-Mercedes fi tmiem l-ista;un tal-Formula 1. Sorsi vi/in ilMercedes qalu li Brawn u lMercedes naqsu milli jil[qu ftehim fuq rwol li fih kien ikun kuntent jibqa’ mat-tim. Mercedes issa se jkunu qed jitmexxew mi]-]ew; diretturi e]ekuttivi tag[hom Toto Wolff u Paddy Lowe flimkien ma/Chairman mhux e]ekuttiv Niki Lauda. Kemm il-Mercedes kif ukoll Brawn ma riedux jikkummentaw fuq dawn l-i]viluppi. It-tluq ta’ Brawn wasal wara xhur ta’ negozjati bejn il-kapijiet tal-Mercedes u l-bniedem li mexxa lil Michael Schumacher lejn seba’ titli mondjali malBenetton u l-Ferrari.
Brawn mexxa wkoll lil Jenson Button lejn ir-reb[ tat-titlu mondjali fl-2009 meta kien ipparte/ipa b’tim privat ta[t lisem ta’ Brawn GP wara l-irtirar tal-Honda mill-isport. Eventwalment il-Mercedes kienu xtraw it-tim fl-2010. Il-Kumpannija :ermani]a ssena l-o[ra kienet iffirmat lil Lowe li kien id-direttur tekniku tal-McLaren bil-mira li jie[u post Brawn b’effett immedjat. Imma l-pjani nbidlu u lMercedes qalu li riedu ‘tran]izzjoni kwieta’ u li xtaqu lil Brawn jibqa’ g[aliex dan kellu l-’kontroll tad-destin tag[hom’. Jidher li Lauda g[amel pressjoni biex Brawn jibqa’ mat-tim imma ma setax
jintla[aq qbil dwar il-livell ta’ awtorita` li kien se jkollu. Brawn li g[andu 58 sena ried jibqa’ fil-kontroll assolut kif iddikjara waqt il-GP tal:appun. Imma sorsi vi/in it-tim qalu li din l-g[a]la qatt ma kienet miftu[a. Wolff issa se jie[u [sieb laspett politiku u finanzjarju tattim waqt li Lowe se jkun repsonsabbli mill-aspett sportiv u tekniku. G[ad mhux mag[ruf x’se jkun qed jag[mel Brawn g[alkemm qed jissemma li jista’ jmexxi lprogramm il-;did tal-Honda filF1 meta d-ditta :appuni]a tirritorna fl-isport fl-2015 fejn se tipprovdi l-makni lil McLaren. Qed jing[ad ukoll li jista’ jie[u kariga fi [dan l-FIA.
Ross Brawn ma jridx li jibqa’ jekk ma jkollux kontroll assolut fuq it-tim
Iridu spjegazzjoni ming[and Blatter G[adda battuti fil-konfront ta’ Ronaldo
Luciano Moggi fl-awla
CALCIOPOLI
Jitlob 3 snin u xahar [abs g[al Moggi Tliet snin u xahar [abs g[alleks direttur ;enerali ta’ Juventus Luciano Moggi u piena ta’ tliet snin [abs g[all-eks disinjaturi tarreferees Paolo Bergamo u Pierluigi Pairetta u g[all-eks vi/i president tal-FIGC Innocenzo Mazzini. Dan hu dak li qed jitlob is-sostitut prokuratur ;enerali Antonio Ricci waqt l-appell talCalciopoli li beda g[addej f’Qorti f’Napli. Skont l-akku]a, Moggi, Mazzini, Pairetto u Bergamo huma kollha promuturi ta’ asso/jazzjoni ta’ qerq u frodi sportivi. L-akku]a talbet g[al kundanna ta’ sentejn u 5 xhur [abs g[all-eks referees Massimo De Santis u Paolo Bertini, akku]ati bi frodi sportivi. G[all-istess ra;uni ntalbet ukoll piena ta’ sena u 3 xhur [abs g[all-eks referee Antonio Dattilo.
Il-prokuratur ;enerali qal li “ma kienux biss Juventus li kellhom trattament privile;;jat mir-referees, g[aliex aktar milli jiffavorixxu lil Juventus riedu jiffavorixxu sistema fejn l-interessi tal-asso/jazzjoni jimxu fuq l-istes binarji ma’ dawk personali ta’ lindividwi nvoluti”. L-Im[allfin fl-ewwel Qorti kienu kkonfermaw l-e]istenza ta’ din l-asso/jazzjoni ta’ qerq b’Lucinao Moggi b[ala l-bniedem “li pprovda u qassam innumri tat-telefon barrani g[ar-referees u d-diri;enti.” “Hemm inter/ettazzjonijiet /ari ta’ Moggi li jitfg[u dawl /ar fuq dan. Madankollu anki Bergamo, Pairetto u Martini jridu jitqiesu organizzaturi u parte/ipanti f’din l-organizzazzjoni,” qalet l-akku]a. L-ewwel Qorti kienet individwat lil Moggi biss b[ala l-uniku promutur tal-asso/jazzjoni.
Real Madrid kitbu ittra lillFIFA fejn talbu lill-President Sepp Blatter jispjega kummenti li g[amel fuq Cristiano Ronaldo. Waqt diskussjoni li saret dan l-a[[ar fl-Oxford Union, ilPresident tal-FIFA kien mistoqsi jag[ti l-opinjoni tieg[u dwar mnin hu l-a[jar plejer bejn Ronaldo u l-Ar;entin Lionel Messi ta’ Barcelona, tnejn millplejers meqjusa minn [afna b[ala l-aqwa fid-dinja b[alissa. Meta mistoqsi dwar il-preferenzi tieg[u, Blatter insista li waqt li t-tnejn huma plejers kbar, ixaqleb lejn Messi. Huwa kompla b’battuta dwar l-ammont ta’ flus li Ronaldo jonfoq g[and il-hairdresser, kummenti li ;abu r-rabja tal;ganti Spanjoli. “Huma t-tnejn plejers e//ezzjonali imma totalment
differenti. Il-futbol hu dwar ddifferenza bejn l-istilel. Lionel Messi hu tifel tajjeb li kull missier u omm irid ikollhom iddar. Hu velo/i [afna, mhux e]uberanti, jilg[ab tajjeb. Hu tifel tajjeb. Dan hu li jag[mlu tant popolari g[aliex hu l-bniedem kwiet u simpatiku u g[alhekk i;ib il-voti. “L-ie[or (Ronaldo) hu xi [a;a differenti. Qisu kmandant filpitch. Dan hu l-wi// l-ie[or talfutbol u hu tajjeb li jkollok kmandanti b[al dawn fil-pitch ukoll. Dan jag[ti l-[ajja lill-futbol. “Wie[ed g[andu aktar spejje] g[and il-hairdresser mill-ie[or imma dan ma jimpurtax. Ma nistax ng[id min hu l-a[jar. F’Jannar se nkunu nafu min hu l-a[jar. Jog[;buni t-tnejn imma nippreferi lil Messi.”
LIVERPOOL
Agger jista’ jitlaq f’Jannar Id-difensur Dani] ta’ Liverpool Daniel Agger indika li jista’ jitlaq minn Anfield f’Jannar jekk ma jer;ax jikseb post regolari fit-tim. Agger ;ie sfurzat barra mittim mill-forma brillanti taddifensur /entrali Martin Skrtel li lag[ab mieg[u l-a[[ar darba li beda mill-bidu fit-telfa 1-0 kontra Southampton f’Settembru. Id-Dani] ta’ 28 sena qal li jrid aktar [in ta’ log[ob biex jipprepara g[all-iskeda impenjattiva tal-Milied u l-Ewwel tasSena, inkella jag[mel talba biex jitlaq minn Merseyside. “Jekk ma nilg[abx u l-manager ja[seb li m’inix tajjeb bi]]ejjed, allura nista’ nitlaq lil Liverpool. Ninsab hawn biex nilg[ab u xejn aktar. Jekk ma nilg[abx ma rridx nibqa’ hawn.” Matul is-sajf il-manager Brendan Rodgers irrifjuta offerta ta’ £14.6 miljuni ming[and Barcelona g[ad-difensur tieg[u.
WATERPOLO
Malta tibda kontra l-Olanda Bejn illum u t-2 ta’ Novembru, it-tim Nazzjonali Malti tal-waterpolo immexxi minn Karl Izzo se jkun flazzjoni fit-turnament internazzjonali ta’ Malta. L-ewwel partita tat-tim Malti tkun fit-8 p.m. kontra l-Olanda
wara l-partita tal-ftu[ bejn irRenju Unit u l-I]rael. G[ada fit-8 p.m. Malta tilg[ab kontra Sqallija filwaqt li l:img[a u s-Sibt tilg[ab kontra l-I]rael u r-Renju Unit rispettivament. It-turnament huwa bi t[ejjija
g[at-tielet turnament ta’ kwalifikazzjoni mill-Kampjonat talEwropa li g[andu jsir bejn is-7 u l-10 ta’ Novembru f’Porto fejn Malta se tilg[ab kontra lBelarus, il-Georgja, sSlovakkja, l-Portugall u lI]vizzera.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
31
SPORT SERIE A
FUTBOL
Draw bejn Atalanta u Inter
L-appell ta’ Sammut pospost g[al Frar
L-g[axar ;urnata tal-kampjonat Taljan tas-Serie A bdiet il-biera[ bi draw ta’ 1-1 bejn Atalanta u Inter f’log[ba missielta li r-ri]ultat tag[ha hu liktar wie[ed ;ust. Il-log[ba kellha l-mumenti tajbin tag[ha bi]-]ew; na[at ifittxu r-reb[a sa l-a[[ar minuta tal-log[ba. Kienu Inter li fet[u liskor permezz ta’ Alvarez fis17-il minuta i]da tmien minuti wara kien l-Ar;entin Denis li skorja l-goal ta’ Atalanta b’daqqa ta’ ras. Sadanittant ilbiera[ Inter appellaw mi]-]ew; partiti sospensjoni li ng[ata Ishak Belfodil wara li tke//a wara t-tisfira finali kontra Verona fir-reb[a 4-2. Huwa tke//a wara argument ma’ Moras ta’ Verona li wkoll kien muri l-karta l-[amra. Intant g[ada Roma se jkunu mistennija li jkabbru r-rekord tag[hom g[all-a[jar bidu filkampjonat meta jiltaqg[u kontra l-a[[ar tim fil-klassifika Chievo. It-tim ta’ Rudi Garcia sar lewwel tim fl-istorja tas-Serie A li reba[ l-ewwel disa’ partiti tieg[u u hu l-akbar favorit li jkompli jkabbar dan ir-rekord kontra Chievo li s’issa g[adhom kisbu reb[a wa[da. Chievo fl-istorja tag[hom g[elbu lil Roma tliet darbiet biss imma ta’ nkora;;iment g[alihom hu li tnejn minn dawn ir-reb[iet waslu fl-ista;un li g[adda. Roma g[andhom [ames punti vanta;; f’ras il-klassifika u g[alhekk ]gur mhux se jitilfu lewwel post. Napoli li jinsabu t-tieni imorru g[and Fiorentina b[ala parti minn
Il-ka] tal-plejer Malti Kevin Sammut quddiem il-qorti talarbitra;; tal-isport kienet posposta g[all-11 ta’ Frar tassena d-die[la. Kevin Sammut qed jappella mis-sentenza ta’ sospensjoni g[al g[omru minn kull attivita’ tal-futbol, wara li kien instab [ati ta’ korruzzjoni fil-log[ba bejn in-Norve;ja u Malta sitt snin ilu, log[ba li n-Norve;i]i kienu reb[u 4-0. Kevin Sammut kien we[el sospensjoni g[al g[omru wara li hu appella mill-ewwel sentenza li kienet ta’ sospensjoni ta’ Denis ta’ Atalanta ji//elebra wara li skorja l-goal tad-draw kontra Inter
programm kbir ta’ partiti li se jkunu qed jintlag[bu l-lum, bittama li jer;g[u jsibu l-forma barra minn darhom wara bidu tajjeb barra minn darhom li twaqqaf b’telfa 2-0 g[and Roma fit-18 ta’ Ottubru. Minn dakinhar it-tim ta’ Rafa Benitez reba[ 2-0 kontra Torino u ma jridx jinqata’ mill-;lieda. Juventus li jinsabu wara Napoli bid-differenza ta’ gowls, jistg[u jfittxu li j]idu l-gowls meta jilqg[u lil Catania fil-Juventus Stadium. Wara telfiet konsekuttivi kontra Fiorentina u Real Madrid, Juventus irkupraw b’reb[a 2-0 kontra Genoa u m’g[andhomx ifallu kontra tim li ilu ma jirb[ilhom sa mill-2009. F’San Siro jiltaqg[u ]ew; ;ganti Taljani meta Milan jilqg[u lil Lazio.
I]-]ew; klabbs t[abtu biex i[allu impatt dan l-ista;un u se jkunu qed i[arsu lejn din illog[ba b[ala /ans biex idawru lista;un tag[hom. B’mod partikolari Milan, iridu japprofittaw mill-fatt li se jkunu f’darhom wara li dan l-ista;un naqsu milli jiksbu reb[a barra minn darhom. Ri]ultat
Atalanta v Inter Illum Cagliari v Bologna Fiorentina v Napoli Genoa v Parma Verona v Sampdoria Juventus v Catania Livorno v Torino Milan v Lazio Sassuolo v Udinese G[ada Roma v Chievo
1-1
FUTBOL INGLI}
Chelsea jeliminaw lil Arsenal Fl-iktar log[ba mistennija mill-Capital One Cup flIngilterra l-biera[, Chelsea eliminaw lil Arsenal b’reb[a ta’ 2-0 fl-Emirates Stadium. Fid-derby ta’ Londra it-tim ta’ Jose Mourinho g[eleb lil dak immexxi minn Arsene Wenger 2-0 b’goal f’kull taqsima fejn kien Azpilicueta li feta[ l-iskor g[al Blues, bl-Ispanjol l-ie[or Mata jag[laq il-log[ba f’nofs ittieni taqsima. F’Old Trafford Manchester United g[elbu lil Norwich City b’doppjetta tal-Messikan Hernandez, goal f’kull taqsima l-ewwel wie[ed mill-11-il
TENNIS
Gasquet jibqa’ jittama f’post f’Londra Richard Gasquet ]amm [ajjin it-tamiet tieg[u li jikkwalifika ma’ l-aqwa tmienja g[all-ATP World Tour f’Londra l-;img[a d-die[la meta kkwalifika g[attielet round fil-BNP Paribas Open li qed isir f’Parigi. Is-seed numru disg[a Richard Gasquet g[eleb lil Fernando Verdasco 7-5, 6-7, 6-3 f’log[ba mill-iktar missielta u e//itanti li damet sag[tejn u 41 minuta. I]]ew; tennisti kien ilhom sentejn ma jiltaqg[u kontra xulxin. Gasquet falla ]ew; match points fuq is-service ta’ Verdasco meta kien 6-5 minn fuq, u ta’ dan patta bil-kbir g[aliex Verdasco a//erta misset meta dan kellu r-raba’ set point favurih, biex sforza tie break.
Fit-tie break Verdasco mar 63 minn fuq i]da Gasquet irkupra tajjeb anki jekk finalment Verdasco reba[ it-tie break tattieni set biex sforza t-tielet set de/i]iv. It-tielet set kien wie[ed bilan/jat b[all-kumplament tallog[ba. Gasquet kiseb il-break de/i]iv fis-seba’ game tat-tielet set u Gasquet kompla sejjer biex kiseb it-350 reb[a fil-karriera tieg[u. Gasquet issa jista’ jiltaqa’ ma’ Jo-Wilfried Tsonga li iktar tard il-biera[ kellu jilg[ab kontra l-:appuni] Kei Nishikori. Tsonga b[al Gasquet u Roger Federer qed jissielet biex jikseb wi[ed mit-tliet postijiet li baqa’ battala qabel il-finali ta’ Londra tal-;img[a d-die[la.
g[axar snin. Il-kaw]a talposponiment tas-smieg[ ta’ dan l-appell quddiem il-Qorti tal Arbitra;; kien min[abba li xhud ewlieni f’dan il-ka] ma setax jattendi. Dan hu l-Kroat Mario Cvrtak li kien instab [ati li mexxa /irku ta’ m[atri llegali u tbag[bis ta’ log[biet fosthom illog[ba msemmija bejn inNorve;ja u Malta, log[ba ta’ kwalifikazzjoni g[allKampjonat Ewropew tas-sena 2008. Kevin Sammut qed ikun assitit mill-avukati Michael Sciriha u Lucio Sciriha.
metru, u goals lejn it-tmiem ta’ Jones u Rafael fil-[in mi]jud. Is-sorpri]a waslet minn Leiecester City li eliminaw littim mill-Premiership Fulham bliskor ta’ 4-3. West Ham ukoll ikkwalifikaw b’reb[a g[and Burnley. Ri]ultati Capital One Cup
Arsenal v Chelsea Burnley v West Ham Leicester v Fulham Man Utd v Norwich League 1
Notts Co v Oldham League 2
York v Scunthorpe
0-2 0-2 4-3 4-0 3-2 4-1
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 30 ta’ Ottubru, 2013
32
LOKALI
Malli tni]]lu l-art, l-immigranti da[lu f’xarabank tal-Pulizija li wasslithom sad-Depot, il-Furjana biex, fost o[rajn, tkun stabbilita l-identitá tag[hom. Qabel ma [allew Xatt it-Tiben, it-tfal ing[ataw ;ugarell kull wie[ed, provduti minn kumpanija lokali (Ritratt> Martin Agius)
Sirjani u Palestinjani jidda[lu Malta wara li kienu salvati mill-FAM Grupp ta’ 41 immigrant irregolari dda[[al Malta lbiera[ wara nofsinhar hekk kif fissig[at li g[addew kien salvat mill-Forzi Armati ta’ Malta wara [idma kon;unta malqawwiet Taljani. L-immigranti, li jinkludu 11-il mara u g[axart itfal, ;ew salvati minn fuq il-ba[ar f’[idma ta’ salvata;; li saret matul il-lejl bejn it-Tnejn u lbiera[. Fost ittfal kien hemm ]ew;t itrabi. Ilkoll g[ajjenin i]da kuntenti li ;ew salvati, l-immigranti qed jg[idu li huma Sirjani u ta’ nazzjonalitá Palestinjana. I]da fuq
il-patrol boat kien hemm ukoll grupp li deher li kien ;ej minn pajji] Afrikan. Huma dda[[lu f’Xatt itTiben, fejn hemm il-ba]i tatTaqsima Marittima tal-Armata Maltija, g[all-[abta tas-2.30pm. Malli tni]]lu l-art, l-immigranti da[lu f’xarabank talPulizija li wasslithom sadDepot, il-Furjana biex, fost o[rajn, ikun stabbilit l-identitá tag[hom. Qabel ma [allew Xatt it-Tiben, it-tfal ing[ataw ;ugarell kull wie[ed, provduti minn kumpanija lokali. Intant il-[idma ta’ salvata;;
bdiet tard it-Tnejn filg[axija meta /-?entru talOperazzjonijiet tal-Armata Maltija kien infurmat li dg[ajsa bl-immigranti kienet f’diffikultajiet fuq il-ba[ar u l-immigranti talbu l-g[ajnuna ming[and t-tug boat Hispania Uno, re;istrata f’Malta, li kienet fil-vi/inanzi. Jidher li d-dg[ajsa tal-immigranti kienet fir-re;jun Malti g[at-Tiftix u s-Salvata;; u g[alhekk l-Armata Maltija kkoordinat din il-[idma. Mi/-?entru tal-Armata Maltija, l-Hispania Uno, flimkien ma’ patrol boat tal-
Guardia Costiera tal-Italja ntalbu jba[[ru fid-direzzjoni taddg[ajsa tal-immigranti sabiex jag[tu l-ewwel g[ajnuna. Peress li d-dinghy tal-immigranti kien qed jid[ollu l-ilma, u kien qrib Malta, kien f’dan il-mument li ttie[det de/i]joni li l-immigranti jitwasslu f’Malta. G[aldaqstant intbag[tet flin[awi l-patrol boat P61 talForzi Armati ta’ Malta li tellg[et l-immigranti abbord malli waslet fil-post, bl-immigranti ji;u trasferiti minn fuq il-patrol boat Taljana g[al fuq dik Maltija.
L-a[[ar ]bark ta’ immigranti f’Malta qabel dan kien dak tas17 t’Ottubru meta dda[[lu f’pajji]na 129 immigrant wara li ddg[ajsa li kienu fuqha nqalbet xi 70 mil nawtiku fin-Nofsinhar ta’ Malta.
media•link COMMUNICATIONS