Nru 13,579
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013 €0.80 www.maltarightnow.com
Il-PN jirri]erva d-dritt li jirtira /-/ittadinanza mixtrija Filwaqt li offra l-kollaborazzjoni tal-Oppo]izzjoni biex issir li;i li tixraq lill-pajji], Simon Busuttil wissa li jekk il-Gvern jirrifjuta din il-kollaborazzjoni, il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern lest jirtira kull /ittadinanza li tkun inxtrat permezz ta’ din illi;i li se temenda l-Att dwar I//ittadinanza. Dan sostnih il-Kap talOppo]izzjoni Simon Busuttil meta l-biera[ tkellem dwar dan labbozz ta’ Li;i fl-istadju tatTieni Qari fil-Parlament. Simon Busuttil qal li l-abbozz li ppre]enta l-Gvern fl-iskema ta/-/ittadinanza tikxef l-ingann u l-qerq tal-Gvern Laburista g[aliex qed ipo;;i g[all-bejg[ laktar [a;a g[a]i]a g[al kull Malti u G[awdi, ji;ifieri r-rabta u l-im[abba lejn art twelidu. Simon Busuttil qal li b’arroganza kbira, il-Prim Ministru se jmur barra mill-pajji] iniedi din il-li;i meta g[adha lanqas hi approvata mill-Parlament. Hu wissa lill-Prim Ministru biex ma jirromblax fuq il-Parlament u fuq il-poplu Malti G[awdxi. Wissa wkoll li l-Partit Nazzjonalista lest jie[u kull pass me[tie; u ma jeskludi xejn biex i[ares i//ittadinanza tal-pajji]. Fil-bidu tal-intervent tieg[u, Simon Busuttil qal li fil-[ajja hemm affarijiet li ma jistg[ux jinxtraw bil-flus. I/-/ittadinanza Maltija hi wa[da minn dawn. I//ittadinanza ma g[andhiex prezz u l-Oppo]izzjoni fil-prin/ipju hi kontra dan l-abbozz. L-iskema tal-Gvern qed toffri li /-/ittadinanzan tinbieg[ lil [addie[or ta[t skema li mhix skema ta’ investiment i]da skema ta’ bejg[. G[aldaqstant din l-iskema mhix a//ettabbli g[all-Oppo]izzjoni. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni qal li l-iskema hi mg[a;;la g[aliex ilGvern irid jara minn fejn se j;ib il-flus. I/-/ittadinanza tfisser
rabta ma’ nazzjon u m[abba lejn dak in-nazzjon. Huma intitolati g[aliha l-persuni li jitwieldu f’pajji]na u dawk li ;ejjin minn nisel Malti b’rabta ;enetika. Dawn kollha g[andhom dritt g[a/-/ittadinanza mhux g[aliex [allsu g[aliha. Simon Busuttil qal li min ma jifhimx x’inhi /-/ittadinanza g[aliex irid ibieg[a bir-ribass, allura ma jafx x’inhu nazzjon. Nazzjon m’hux biss art, i]da poplu li mexa flimkien tul l-istorja.
Simon Busuttil qal li /-/ittadinanza ma g[andhiex tittie[ed for granted u fakkar minn xhiex g[adda l-pajji] biex sar in-nazzjon li hu. Il-kap tal-Oppo]izzjoni semma persuni politi/i li [admu g[al Malta b[al :or; Borg Olivier, Duminku Mintoff u Eddie Fenech Adami. Jekk tinbieg[ i//ittadinanza, jkun qed jonqos irrispett lejn in-nies li [admu biex pajji]na jinsab fejn jinsab. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni qal li din hi kwistjoni ta’ sovranita’. Il-
Gvern irid jiprivatizza /-/ittadinanza u se tkun kumpannija barranija li tidde/iedi lil min tag[ti /ittadinanzaa kontra [las ta’ flus. I/-/ittadinanza Maltija tfisser ukoll /ittadinanza fl-UE. Hi ironija li l-istess bniedem li [adem kemm fela[ kontra ss[ubija ta’ Malta mal-UE issa nduna li g[andha prezz u jrid ibieg[ha. Il-fatt hu li /-/ittadinanza hi imprezzabbli u ma tistax tinbieg[.
?ittadinanza
Reputazzjoni mhedda
Nuri Katz, konsulent dwar skemi ta’ /ittadinanza jg[id li lproposta tal-gvern hi minlija difetti li tista’ tkisser ir-reputazzjoni ta’ pajji]na. Ara pa;na 3
Tune]ija
Ti]died is-sigurtà
g[al pa;na 2
}diedet is-sigurtà madwar itTune]ija partikolarment madwar postijiet turisti/i. Dan wara li matul il-;urnata tal-biera[ kienu evitati ]ew; attentati terroristi/i, wie[ed minnhom f’kumpless turistiku f’Sousse. Ara pa;na 15
Futbol Taljan
Ikomplu jsegwu lil Roma
Reb[a kbira g[al-libertá. Hekk iddeskriva d-de/i]joni tal-Qorti fir-rikors li ressaq il-;urnalist Norman Vella, il-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil. Bid-de/i]joni tag[ha l-Qorti kkonfermat li kien hemm abbu] ta’ poter min-na[a tal-Pulizija. Ara Pa;na 32 (ritratt> Roberto Runza)
Napoli jkomplu jsegwu lil leaders tas-Serie A Roma b’reb[a kontra Fiorentina. Ara pa;na 31
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
2
LOKALI
Il-Kap tal-Oppo]izzjoni qal li l-iskema hi mg[a;;la g[aliex il-Gvern irid jara minn fejn se j;ib il-flus
Il-Gvern irid jirrombla minn fuq il-poplu minn pa;na 1
Simon Busuttil qal li /-/ittadinanza Ewropea tfisser li /ittadin Malti jista’ jmur fejn irid fi 28 pajji] ie[or fl-Ewropa jgawdi dejjem l-istess drittijiet. Dan labbozz kellu [afna reazzjonijiet negattivi mhux biss millOppo]izzjoni. Simon Busuttil qal li lOppo]izzjoni lesta tie[u sehem f’diskussjonijiet biex din il-li;i tkun wa[da li tixraq lill-pajji]. Din l-iskema qed ida[[al kriterji li lanqas ;ew a//ettati millpajji]i tal-Karibew. Fost il-kundanni li [ar;u kontra dan l-abbozz issa hemm ukoll il-Kamra tal-Avukati li wissiet lill-Gvern li din il-li;i se tag[mel [sara irreperabbli lillpajji]. Din hi skema li nieqsa mittrasparenza se to[loq problemi kbar mal-UE. I/-/ittadinanza Maltija tippermetti lil min igawdi minnha d-dritt li jivja;;a lejn 160 pajji] madwar id-dinja ming[ajr vi]a. Fost dawn hemm l-Istati Uniti li ttie[du snin twal ta’ negozjati biex Malta setg[et
tgawdi minn dan il-vanta;;. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni qal li qatt ma g[andha ting[ata //ittadinanza mill-ewwel. G[allinqas g[andu jkun hemm kriterju li persuna tag[mel numru ta’ snin tg[ix f’Malta. Simon Busuttil qal li mhux veru li din hi skema marbuta ma’ investiment f’pajji]na. G[andu jkun hemm kriterju li /-/ittadinanza tin[gata jekk individwu jag[mel numru ta’ snin f’pajji]na imexxi investiment u jo[loq impjiegi. Jekk g[all argument wie[ed ja//etta li jsir [las, ma jistax ja//etta li /-/ittadinanza tinbieg[ bi prezz daqshekk baxx ta’ 650,000 ewro u bi skont qawwi g[all-membri l-o[ra talfamilja. Simon Busuttil /a[ad li lOppo]izzjoni trid li l-Gvern jintaxxa lill-poplu minflok it-30 miljun ewro li l-Gvern qed jg[id li se jda[[al minn din il-li;i. Minflok din il-li;i l-Gvern seta’ jkabbar l-ekonomija, seta’ wkoll ma g[amilx kabinett daqshekk kbir, jew jag[ti eluf ta’ ewro fixxahar lill-mara ta’ ministru, jew
jag[ti lil deputat biex jiekol minn erba’ [luq. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni qal li kien jistenna wkoll li jkun hemm limitu fin-numru ta’ /ittadinanza li ting[ata f’sena. Simon Busuttil qal li /-/ittadinanza se tidde/idiha kumpanija barranija. Il-Ministru qal li se jkun il-Gvern Malti li finalment jidde/iedi. I]da ]gur li lMinistru mhux se jer;a’ joqg[od jara l-applikazzjonijiet biex japprovahom hu. Barra minn hekk, kompla l-Kap talOppo]izzjoni, il-kumpanija li se tidde/iedi lil min tag[ti /-/ittadinanzi se tbieg[ ukoll l-istess /ittadinanza. Ji;ifieri kumpannija li se tidde/iedi dwar lil min tag[ti /-/ittadinanza, se tit[allas ukoll kull meta tbieg[ passaport. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni qal li hemm poteri diskrezzjonali esa;erati fil-Ministru. Din hi skema li tista’ twassal g[al abbu]i u g[al korruzzjoni. Hemm ukoll nuqqas ta’ trasparenza g[aliex il-Gvern ma jridx li jippubblika l-ismijiet ta’ min jing[ata /-/ittadinanza.
I/-/ittadinanza tfisser rabta u m[abba lejn in-nazzjon Simon Bustutil staqsa g[aliex ilGvern irid ja[bi dan il-fatt u staqsa jekk hux di;a’ jafu lil min se ting[ata. Hemm nuqqas kbir ta’ trasparenza u l-Gvern ma jridx jippubblika l-kuntratt li g[andu mal-kumpanija li se tidde/iedi l-bejg[ tal-passa porti Maltin. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni qal li dan l-abbo]z imur kontra dak li jemmen il-PN u kontra l-vi]joni tal-Oppo]izzjoni g[all-pajji]. Simon Busuttil ]ied li din liskema hi simbolu ta’ Gvern li qed jibg[at messa;; ikrah u [a]in li kollox jista’ jinxtara u kollox hu g[all-bejg[. Anke fit-titlu tal-abbozz qed jigdeb il-Gvern, g[aliex qed isej[ilha skema marbuta ma’ investiment meta mhux hekk. Hi skema ta’ qerq u ingann. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni qal li minn kliem ta’ Malta tag[na lkoll, il-Gvern ;ab sitwazzjoni ta’ Malta li tista’ tkun ta’ min
lest i[allas g[aliha. LOppo]izzjoni se titlob li ddiskussjoni dwar dan l-abbozz issir fil-Kamra tal-Parlament u mhux fil-Kumitat Permanenti dwar l-abbozzi ta’ li;ijiet Simon Busuttil qal li l-Prim Ministru, fil-jiem li ;ejjin se jsiefer biex iniedi l-iskema qabel ma din biss g[addiet millParlament. Din hi arroganza kbira. Hu sejja[ lill-Prim Ministru biex ma jirromblax fuq il-Parlament u fuq il-poplu Malti u Ghawdxi. Hu stieden lill-Gvern biex flimkien mal-Oppo]izzjoni ssir diskussjoni [alli jkun hemm skema tajba li ssib il-qbil talKamra kollha. Simon Busuttil qal li jekk mhux se jkun hemm kunsens, ilPN jiddikjara li lest jikkunsidra kull possibbilta’ fosthom u anke jirtira /-/ittadinanza lil min ikun ing[ata /-/ittadinanza skont din l-iskema.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
3
LOKALI
Proposta mimlija difetti li tista’ tkisser ir-reputazzjoni ta’ pajji]na Nuri Katz, konsulent dwar skemi ta/-/ittadinanza, jattakka l-proposta tal-Gvern L-Iskema ta/-/ittadinanza kif proposta mill-Gvern hija mimlija difetti u tista’ tkisser ir-reputazzjoni ta’ Malta. Kliem Nuri Katz, espert Kanadi] f’dan il-qasam li ilu g[al dawn l-a[[ar g[oxrin sena ja[dem b[ala konsulent dwar Skemi ta/-/ittadinanza u President tal-kumpanija Apex Capital Partners Corporation li tiggwida lill-klijenti fil-pro/ess li jiksbu /-/ittadinanza. Katz sa[aq li li r-reputazzjoni ta’ Malta se tie[u daqqa kbira blintroduzzjoni ta’ din l-iskema li hija mimlija difetti. Huwa sa[aq li ma kienx jaf li l-Oppo]izzjoni Nazzjonalista qed tis[aq fuq dan i]da huwa jaqbel mal-po]izzjoni li qed tie[u l-Oppo]izzjoni fuq din l-iskema. In-Nazzjon tkellem ma’ Nuri Katz li b[alissa jinsab f’Antigua u l-Karibew li g[adhom kemm fasslu skema tajba ta’ /ittadinanza. Katz qal li l-iskema kif hija proposta mill-Gvern Malti hija lewwel skema ta’ /ittadinanza fejn il-Gvern [alla f’idejn kumpanija privata barranija. Jirreferi g[all-kunflitt ta’ interess tal-kumpanija Henley and Partners li se tkun qed tir/ievi commission fuq kull /ittadinanza li tbig[ u fl-istess [in hija reponsabbli mid-due diligence u lippro/essar tal-applikazzjonijiet. Huwa sa[aq li ma hemmx xejn xi jwaqqaf lill-kumpanija milli tirrifjuta li tag[ti /-/ittadinanza g[ax dan ikun ifisser li titlef ammont kbir ta’ flus. Fl-intervista dettaljata Katz ta [arsa lejn l-informazzjoni li lkumpanija hija mitluba li tg[addi lill-Gvern u qal li dan i[alli spazju g[al [afna dubji tant li l-
Gvern mhux se jkollu a//ess g[al informazzjoni essenzjali qabel ma ting[ata /-/ittadinanza. Huwa qal li l-Gvern Malti lanqas biss se jara /-/ertifikat tattwelid jew il-passaport tal-persuni li qed jitolbu /-/ittadinanza. Sa[ansitra, sa[aq Katz, il-Gvern Malti mhux se jara lanqas /ertifikat tal-pulizija li juru l-kondotta tal-persuna u li jindika li persuna g[andhiex jew le rekord kriminali. “Qatt ma rajt [a;a b[al din f’[ajti”, irrimarka Katz.
Hija l-ewwel skema ta’ /ittadinanza fejn il-Gvern [alla f’idejn kumpanija privata barranija Matul l-intervista Nuri Katz wissa li din l-iskema tista’ twassal lill-Istati Uniti biex twaqqaf l-visa waiver programme f’pajji]na. Huwa qal li l-Istati Uniti se tkun qed tosserva dan il-pro/ess millqrib u se tkun g[ajnejha fuq Malta biex tara min qed jikseb dawn il-passaporti. Huwa qal li jinsab sigur li, kif tara x’inhu ji;ri, l-Istati Uniti tidde/iedi li jew twaqqaf il-visa waiver programme f’pajji]na jew tag[mel pressjoni fuq il-Gvern biex jibdel din il-li;i. Katz qal li ressaq l-o;;ezzjonijiet tieg[u mal-Prim Ministru Malti Joseph Muscat permezz ta’ email i]da ma r/ieva l-ebda twe;iba. Huwa kkomunika wkoll ma’ dawk li sejja[ b[ala l-konsulenti tal-Prim Ministru. Huwa
qal li r-reazzjoni tag[hom ba]ikament tista’ ti;i mfissra b[ala “the train has left the station”. Sadanittant wara d-dibattitu tatTlieta filg[axija fil-Parlament li matulu l-Ministru g[all-Intern /a[ad li l-kumpanija Henley and Partners se tit[allas ¤140,000 f’commission fuq kull applikazzjoni ta’ /ittadinanza, lOppo]izzjoni Nazzjonalista [ar;et stqarrija li fiha qalet li dan huwa biss log[ob bil-kliem g[ax il-Partit Nazzjonalista dejjem tkellem dwar applikazzjonijiet approvati u mhux dwar kull applikazzjoni. Fl-istqarrija, il-Partit Nazzjonalista jitkellem dwar is-sitwazzjoni assurda li l-istess kumpanija qed tintalab tippromwovi l-iskema, tilqa’ l-applikazzjonijiet u tag[mel ir-rakkomandazzjonijiet tag[ha fuq min mill-klijenti tag[ha stess [aqqu jie[u /-/ittadinanza. L-Oppo]izzjoni sfidat lillGvern biex jippubblika l-kuntratt ma’ Henley and Partners li permezz tieg[u l-Gvern qed ibig[ i//ittadinanza Maltija bir-ribass. Sussegwentament, il-Gvern irrisponda billi ppubblika biss parti mill-kuntratt – dik li tiffoka fuq il-commissions. Fi stqarrija li [are; ftit wara, ilPartit Nazzjonalista tenna li lGvern g[andu jippubblika l-kuntratt kollu f’;ie[ it-trasparenza u biex jissodisfa d-domandi le;ittimi li qed isiru minn kull min g[andu ftit sens komun. Fl-istqarrija l-Partit Nazzjonalista jsaqsi jekk, minbarra l-contribution option li g[alih se ting[ata commission lillkumpanija Henley and Partners, hux se jkun hemm xi [las ie[or lil din il-kumpanija jew xi kumpani-
Nuri Katz qal li ressaq l-o;;ezzjonijiet tieg[u mal-Prim Ministru Malti Joseph Muscat permezz ta’ email i]da ma r/ieva l-ebda twe;iba
ja sussidjarja tag[ha. Il-Partit Nazzjonalista jsaqsi wkoll jekk din il-commission tinkludix l-[las ta’ due diligence. L-istqarrija tirreferi g[al dak li ]velat l-Oppo]izzjoni filParlament li l-kumpanija Henley and Partners, hija u tirreklama dan il-programm fir-Russja, offriet fast-track option billi l-klijent i[allas 50% iktar. Il-Partit Nazzjonalista jistaqsi fejn huma l-kliem fil-kuntratt li jirreferu g[al din l-offerta u jsaqsi jekk il50% humiex se jmorru g[and ilGvern jew g[and il-kumpanija Henley and Partners. Fi tmiem l-istqarrija l-Partit Nazzjonalista jtenni li qabel ma jkun ippubblikat il-kuntratt kollu l-poplu Malti u G[awdxi mhux se
jkun jaf jekk Hanley and Partners hijiex se tkun qed tinforza [lasijiet addizzjonali ming[and dawk kollha li jmorru g[andhom biex jakkwistaw i/-/ittadinanza ta’ pajji]na i]jed u i]jed fid-dawl talfatt li l-Gvern qed jag[ti monopolju assolut lil din ilkumpanija barranija fuq dan it-tip ta’ bejg[ ta’ passaporti Maltin. Id-dibattitu dwar l-abbozz ta’ li;i dwar i/-/ittadinanza qed ikompli fil-Parlament f’dawn il;ranet. Il-Kumitat g[ax-Xog[ol tal-Kamra, fil-laqg[a tieg[u talErbg[a filg[axija, qabel li ddiskussjoni dwar l-Abbozz ta’ Li;i li jemenda l-Att dwar i//ittadinanza jkompli ji;i diskuss nhar it-Tlieta u l-Erbg[a tal;img[a d-die[la.
Id-data tal-Ba;it ikkonfermata g[al nhar it-Tnejn
Il-fahmu]a bagalja li fiha jin;arr il-ba;it mill-ministru tal-Finanzi
Id-data tal-Ba;it 2014 kienet ikkonfermata g[al nhar it-Tnejn 4 ta’ Novembru. I]-]ew; na[at tal-Kamra qablu wkoll li d-diskors tal-Kap talOppo]izzjoni jsir it-Tnejn ta’ wara, fil-11 ta’ Novembru filwaqt li l-Prim Ministru Joseph Muscat jag[mel id-diskors tieg[u l-g[ada t-Tlieta 12 ta’ Novembru. Il-Parlament approva l-mozzjoni li kienet tinkludi l-iskeda tad-diskussjoni b’rabta malBa;it 2014.
Id-diskors tal-Kap tal-Oppo]izzjoni se jkun it-Tnejn 11 ta’ Novembru Iktar kmieni fil-;urnata lKumitat tax-Xog[ol tal-Kamra qabel ukoll fuq numru ta’ arran;amenti sabiex il-;urnalisti u l-membri tal-media jkunu jistg[u jsegwu l-Ba;it u ddiskorsi tal-Kap talOppo]izzjoni u tal-Prim Ministru bl-Ispeaker jipproponi t-twaqqif ta’ Press Room g[all-
;urnalisti. Matul il-laqg[a tal-Kumitat tax-Xog[ol tal-Kamra t[abbar ukoll li l-Perit Renzo Piano se jkun qed i]ur pajji]na nhar isSibt 9 ta’ Novembru biex jiddiskuti l-bini tal-Parlament il;did f’laqg[a mal-Ispeakers u lWhips ta]-]ew; na[at talkamra.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
4
LOKALI
Portugi] kundannat seba’ snin u nofs [abs Portugi] ta’ 30 sena mar seba’ snin u nofs [abs u ;ie mmultat 23,000 ewro wara li ammetta, flok g[adda ;uri quddiem lIm[allef Michael Mallia, li mporta ftit anqas minn nofs kilo droga kokaina. Alexandre Pais kien wasal Malta fuq titjira tar-Ryanair minn Madrid f’Ottubru tas-sena l-o[ra. Huwa kien bela’ 44 kapsola. Hu ammetta li dan kien pjan ma?sub minn qabel. Qal li kien iltaqa ma’ /ertu Thomas ?ewwa Madrid u hemm idde/ieda li jibla’ 44 kapsola mimlija bid-droga kokaina. Wara, wasal Malta u kellu f’;ismu total ta’ kwa]i 430 grammi f’kapsoli. Mal–wasla tieg[u f’Malta
huwa ;ie inter/ettat minn uffi/jali tad-Dwana ;ewwa l–Ajruport Internazzjonali ta’ Malta li irreferewh lill-Pulizija. Eventwalment, irri]ulta li lakku]at kien qed i;orr f’;ismu ddroga kokaina b’purita’ ta’ madwar 36 fil-mija. Alexandre Pais ammetta li ftiehem ma’ ]ew; persuni biex i;ib id-droga Malta. Huwa kellu l-intenzjoni li meta jasal Malta jg[addi din id-droga lil terza persuna. Il-Qorti preseduta millIm[allef Michael Mallia [adet inkunsiderazzjoni il-fatt li Pais ammetta qabel ma beda l-;uri u li kien hemm ftehim bejn il-partijiet.
L-MV Ladybug ordnat i[allas Il-Prim Awla tal-Qorti ?ivili preseduta mill-Im[allef Mark Chetcuti ordnat lis-sidien talbastiment MV Ladybug biex i[allsu s-somma ta’ 279,507 ewro f’salarji b’lura u 14,960 ewro fi [lasijiet ta’ ripatriazzjoni lil 22 ba[ri abbord fuq il-vapur. Il-kaptan, u 21 uffi/jal u membri tal-ekwipa;; kien fet[u l-ka] tag[hom il-Qorti fejn talbu [las wara li ma kienux t[allsu taxxog[ol tag[hom abbord il-bastiment re;istrat il-Panama.
Il-ba[rin g[adhom impjegati tal-bastiment i]da qatt ma t[allsu g[ax-xog[ol tag[hom. Il-bastiment huwa propjeta’ talkumpanija “offshore” “A Ladybug Corporation”. Fir-rikors, il-ba[rin qalu li taw servizz b[ala kaptan, uffi/jali u membri tal-ekwipa;; fuq il-bastiment MV Ladybug u g[adhom jag[mlu dan ming[ajr ma jit[allsu. G[al ba[rin dehru lavukati Matthew Grech u Aaron Mifsud Bonnici.
Il-Kap Ezekuttiv tal-Air Malta Peter Davies qal li l-kumpanija qabdet ritmu tajjeb fl-inizjattivi li ji;;eneraw d-d[ul
L-Air Malta tkompli ttejjeb l-qag[da finanzjarja tag[ha Frott de/i]jonijiet li ttie[du fl-a[[ar snin L-Air Malta qed tkompli fi triq tag[ha ta’ rkupru finanzjarju b’ri]ultat ta’ pjan ta’ ristrutturar g[all-kumpanija. Fl-a[[ar sena finanzjarja li ghalqet f’Marzu li ghadda, l-Air Malta ghamlet telf ta’ 13.7 miljun ewro li jfisser 16il-miljun inqas mis-sena ta’ qabel meta t-telf kien 29.7 miljun ewro. Ir-rapport finanzjarju kien pre]entat mic-Chairman talAirmalta Ray Fenech, il-Kap E]ekuttiv, Peter Davies u il-Kap Finanzjarju Nick Xuereb li [abbru li r-ri]ultat tal-a[[ar sena finanzjarja li ntemmet f’Marzu 2013 kien miljun ewro a[jar minn dak previst fil-pjan ta’ ristruturar tal-Air Malta. Il-kumpanija habbret ukoll li
f’sitt xhur minn April sa Settembru 2013 irre;istrat profitt ta’ 2.9 miljun ewro wara li wie[ed inaqqas l-mi]uri marbuta mar-ristrutturar u spejje] finanzjarji. Id-d[ul tal-Airmalta minn operazzjonjiet tal-linja tal-ajru ]died bi 13-il-miljun ewro g[al 221 miljun li jfisser 10.5 miljun ewro aktar mid-d[ul minn dawn l-operazzjonijiet fl-2012. Ilkumpanija qalet li din i]-]ieda hija ri]ultat ta’ titjieb fl-inizjattivi li minnhom ti;;enera dhul. L-Air Malta qalet ukoll li minkejja li naqas is-seat capacity bi 2% fil-fuq l-2012, lkumpanija ;arret 1.78 miljun passi;;ier.
L-Air Malta [abbret li kellha titjib fl-aspett ta’ kemm it-titjiriet jitilqu fil-[in skedat u qed tgawdi l-vanta;;i ta’ strate;iji ta’ hedging fuq il-prezz ta]-]ejt hekk kif l-ispejje] ta’ fuel jammontaw ghal madwar 30% talispejjez bil-kumpanija tistma li tikkonsma madwar 100 miljun litru ta’ fuel fis-sena. Il-Kap Ezekuttiv tal-Air Malta Peter Davies qal li l-kumpanija qabdet ritmu tajjeb fl-inizjattivi li ji;;eneraw d-d[ul filwaqt li qal li min[abba li w[ud millmi]uri ;ew ittardjati, l-kumpanija din is-sena g[adha ma bdietx tgawdi mill-benefi//ji massimi ta’ tnaqqis ta’ spejje] kif previsti.
Tmut wara li ntlaqtet minn mutur Il-mara ta’ 53 sena li nhar itTlieta ntlaqtet minn mutur , ilbiera[ wara nofsinhar tilfet il - ;lieda tag[ha kontra l mewt. Minn investigazzjonijiet preliminari rri]ulta li waqt li lmara, li hi minn San :iljan,
kienet qed taqsam it - Triq Re;jonali f’San ;iljan, g[al xi ra;uni ntlaqtet minn mutur talg[amla Honda XR400, li kien qed jinstaq minn ra;el ta’ 40 sena mill-;]ira. Fil-post issej[et ambulanza, li [adet lill - vittma l - Isptar
Mater Dei g[all-kura medika. Iktar tard il - mara kienet i//ertifikata li tinsab fil-periklu tal - mewt . Bil - ka] kien infurmat il - Ma;istrat tal G[assa li [atar diversi esperti biex jassistuh fl - inkjesta li kienet appuntata.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
5
LOKALI
Il-ma;;oranza kbira tad-dg[ajjes marbuta fl-Imsida u Ta’ Xbiex huma bejn tmien u g[axar metri u m’humiex ta’ nies sinjuri i]da ta’ [addiema li jkunu ;emmg[u biex isegwu d-delizzju tag[hom
Jirduppjaw il-mi]ati tal-irmi;; Daqqa ta’ [arta kbira g[assidien tad-dg[ajjes li g[andhom irmi;; fil-Yacht Marina talImsida u Ta’ Xbiex. Dan hekk kif l-operatur ta’ dawn il-yacht marinas, Creek Developments Limited, bilbarka tal-Gvern, [abbar ]idiet fenomenali fil-mi]ata talirmi;;. F’ittra mibg[uta lis-sidien itTnejn li g[adda u li numru minnhom bag[tu kopja taghha
lil In-Nazzjon, l-operatur bag[at skeda tal-mi]ati l-;odda skont id-daqs tad-dg[ajsa. L-ittra tg[id li dawn il-mi]ati n[ar;u bl-approvazzjoni ta’ Transport Malta. Il-mi]ati kollha tal-irmi;; iktar milli rduppjaw, irrispettivament mid-daqs u t-tip. Minn dg[ajsa ta’ inqas minn 8 metri sa jott ta’ 18-il metru. Sid ta’ dg[ajsa li tkellem ma’ dan il-;urnal qalilna li hu
g[andu dg[ajsa ta’ 9 metri u qabel ma [ar;et din l-iskeda hu kien i[allas mizata ta’ 170 ewro fix-xahar. Bl-iskeda l-;dida, dan is-sid issa se jkollu j[allas mi]ata ta’ 334 ewro - prattikament iddoppju. U g[as-sena d-die[la, hemm ]ieda o[ra li ttella’ l-mi]ata g[all-irmi;; f’dan il-ka] partikolari g[al 367 ewro fixxahar. Din hija l-ispi]a medja
L-ittra tg[id li dawn il-mi]ati n[ar;u bl-approvazzjoni ta’ Transport Malta fuq perijodu ta’ sena g[aliex ilmi]ati tal-irmi;; ivarjaw bejn is-Sajf u x-Xitwa. Il-ma;;oranza kbira taddg[ajjes marbuta fl-Imsida u Ta’ Xbiex huma bejn tmien u g[axar metri u m’humiex ta’ nies sinjuri i]da ta’ [addiema li
jkunu ;emmg[u biex isegwu ddelizzju tag[hom. Fil-fatt diversi sidien ta’ dg[ajjes i]g[ar qed jikkunsidraw serjament li jbieg[u iddg[ajsa tag[hom g[aliex ma jifil[ux g[al din i]-]ieda qawwija fil-mi]ata.
Il-parke;; ta’ quddiem il-Ministeru ta’ Joe Mizzi ri]ervat kollu g[all-[addiema Minkejja li sa ftit tal-;img[at ilu, il-parke;; ta’ quddiem ilMinisteru responsabbli mitTrasport, immexxi minn Joe Mizzi, kien miftu[ g[all-pubbliku, tant li kienu bosta persuni li ja[dmu fl-uffi/ini tal-Furjana li jipparkjaw hemmhekk, minn ftit tal-;img[at ilu, dan ilparke;; ing[alaq u ;ie ri]ervat biss g[all-[addiema talMinisteru ta’ Joe Mizzi u dawk ta’ Transport Malta, li g[andhom l-uffi//ju ftit passi ‘l bog[od f’Sa Maison.
Din id-de/i]joni qed ti;i applikata 24 sieg[a kuljum, b’dan il-;urnal hu nfurmat li sa ftit tax-xhur ilu, kienu biss madwar 20 parke;; li kienu ri]ervati g[all-impjegati tal-Ministeru, u mhux il-parke;; kollu. F’[afna [inijiet matul il;urnata, [afna mill-parke;; ikun vojt, b’detriment g[al [afna persuni li qabel kienu jipparkjaw hemmhekk, u li issa qed ikollhom jiffa//jaw bi//a u;ieg[ ta’ ras biex qabel jid[lu xog[ol, jaraw fejn se jippark-
jaw il-karozza tag[hom. In-Nazzjon hu nfurmat li dan il-fenomenu mhux qed ji;i esperjenzat biss fil-parke;; ta’ quddiem il-Ministeru. Fil-fatt, anke fil-parke;; li ji;i finna[at ta’ wara l-Ministeru, pre/i]ament fl-in[awi taluffi/ini tad-Dipartiment tatTaxxi, jidher li qed ji;ri l-istess. Il-[addiema li ja[dmu f’dawn l-uffi/ini ;ew infurmati li ma jistg[ux jibqg[u jipparkjaw fejn kienu qabel jekk ma jurux
De/i]joni li [olqot rabja fost [addiema ta’ dipartimenti o[ra pass li jag[tihom id-dritt li jipparkjaw. Dan il-;urnal hu nfurmat li din id-de/i]joni ttie[det midDipartiment tal-Public Works li rri]erva dawn l-ispazji talparke;; g[all-[addiema tieg[u biss. L-aktar li ntlaqtu [a]in minn din id-de/i]joni huma l[addiema tad-Dipartiment tatTaxxi g[aliex dawn ing[ataw
biss madwar 40 spazju ta’ parke;;, meta n-numru ta’ [addiema li ja[dmu f’dan idDipartiment huwa ferm aktar. [afna minn dawn l-ispazji ta’ parke;; ukoll qed ikunu vojta peress li numru sostanzjali ta’ [addiema tal-Public Works, li g[alihom huma rri]ervati lispazji ta’ parke;;, ma ja[dmux mill-uffi/ini fil-Furjana.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
6
LOKALI
Aditus qed titlob li l-awtoritajiet biex jippro/edu b’dan il-ka] skont l-obbligi legali tag[hom
}ew;t ir;iel mill-Kazakhstan f’appell biex jibdew pro/eduri kriminali kontra Rakhat Aliyev Aliyev ji/[ad l-allegazzjonijiet li wettaq tortura u jg[id li l-ir;iel qed ji;u m;eg[la jag[mlu kampanja kontrieh }ew;t irgiel mill-Kazakhstan, Peter Afanassenko u Stazhan Ibraev, il-biera[ g[amlu talba, waqt konferenza tal-a[barijiet, lill-awtoritajiet Maltin biex jinbdew pro/eduri kriminali kontra Rakhat Aliyev, li kien mi]]ewwe; lit-tifla talPresident tal-Kazakhstan, Nursultan Nazarbayev u li jg[ix Malta wara li ing[ata residenza permanenti f’pajji]na. Huma qed jis[qu li kienu ittorturati u arrestati f’pajji]hom fuq ordnijiet ta’ Aliyev meta kien Kap tasServizzi Sigrieti tal-Kazakhstan. Fi stqarrija, Aliyev /a[ad lallegazzjonijiet ta’ tortura u tenna li ]-]ew;t ir;iel qed ikunu sfurzati jag[mlu kampanja kontrieh. Hu qed jis[aq li jekk lir;iel isegwu l-kuxjenza tag[hom u jieqfu jsostnu dawn lallegazzjonijiet, jinqatlu mirregim dittatorjali talKazakhstan. Aliyev qed jg[id li l-[ajja tieg[u u tal-familja tieg[u g[adhom f’periklu u qed jsostni li uffi/jali tas-Servizzi Sigrieti tal-Kazakhstan jinsabu Malta biex isegwu l-passi tieg[u u possibilment biex joqtlu lilu u l-familja tieg[u. Il-biera[ filghodu ]-]ew;t ir;iel, li qed ji;u appo;;jati mill-g[aqda lokali Aditus spjegaw li min[abba r-rabta ta’ Aliyev ma’ Malta huma qed
jitolbu lill-Kummissarju talPulizija biex jinbdew pro/eduri kriminali kontra Aliyev g[al atti ta’ tortura u l-arrest li wettaq fuqhom. L-istqarrija ta’ Aliyev, minbarra li ti/[ad l-allegazzjonijiet kontrieh tistieden lillg[aqda Aditus biex tisma’ listorja tieg[u ta’ kif hu sar vittma tad-dittatorjat talKazakhstan. Qal ukoll li sservizzi sigrieti ta’ pajji]u ilhom jippruvaw jinfluenzaw l-awtoritajiet Maltin u issa qed isa[[u linfluenza tag[hom permezz ta’ g[aqdiet volontarji. Aliyev qal ukoll li d-data tal-konferenza tal-a[barijiet saret lejliet ka] filQorti u qal li din hi intenzjonata li tinfluwenza l-per/ezzjoni talpubbliku u tal-Qrati Maltin. Sa[aq li xi darba il-verita’ se ssir mag[rufa u l-attro/ijiet talPresident tal-Kazakhastan se jixxukkjaw lid-dinja. Dan il-;urnal [a l-kummenti tad-Direttur Neil Falzon li qal li l-Aditus qed titlob li l-awtoritajiet biex jippro/edu b’dan il-ka] skont l-obbligi legali tag[hom. Mistoqsi dwar l-a//ess g[al provi o[ra minbarra l-istqarrijiet ta]-]ew;t ir;iel fl-eventwalita’ li jkun se jsir ka] kriminali kontra Aliyev, Falzon qal li x’aktarx jkollhom jin;iebu provi ta’ qraba u persuni o[ra mill-Kazakhstan u tenna li minkejja l-a//ess jista’
ma jkunx fa/li, l-ewwel pass g[andu jkun li f’Malta ti;i segwita l-pro/edura legali. Minn na[a tag[hom l-ir;iel spjegaw li fit-2 ta’ Frar 2012, kienu talbu lill-Kummissarju talPulizija biex jinbdew pro/eduri kontra Aliyev fuq atti kriminali kontra l-umanita’ i]da lKummissarju kien irrisponda billi qal li Malta m’g[andhiex ;urisdizzjoni fuq dan il-ka]. Ilka] tressaq quddiem il-Qrati Maltin li dde/idew li Malta g[andha ;urisdizzjoni u li i]da dan ma kienx ka] ta’ atti kriminali kontra l-umanita’. Kien g[alhekk li wara din id-de/i]joni, l-ir;iel talbu lill-Kummissarju biex jibda pro/eduri kriminali kontra Aliyev, din id-darba fuq atti ta’ tortura. Il-media rrapurtat li hu qed isostni li dawn huma akkuzi foloz li saru g[aliex hu ma kienx baqa’ f’relazzjoni tajba malPresident ta’ pajji]u. Aliyev ddivorzja lil bint il-President fl-2011 u kienet saret talba g[allestradizzjoni tieg[u li ma kienitx intlaqg[et mill-awtoritajiet Awstrijaci , fejn kien jg[ix g[al xi snin, fuq il-ba]i li ma jing[atax smieg[ xieraq f’pajji]u. Il-media lokali rrapurtat ukoll li hemm akku]i ta’ hasil ta’ flus kontra Aliyev fl-Awstrija, l-:ermanja u Liechtenstein.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
7
LOKALI
B]onn ta’ azzjoni konkreta u strate;ija wa[dha kontra l-immigrazzjoni rregolari Hemm b]onn ta’ azzjoni konkreta u strate;ija olistika g[all-immigrazzjoni rregolari. Dan [are; f’dibattitu li n]amm ilbiera[ filg[axija f’pajji]na. Fid-dibatittu, Membri Parlamentari Ewropej talKumitat tal-Parlament Ewropew g[al-Libertajiet ?ivili, il-:ustizzja u l-Intern (LIBE) tkellmu dwar ir-ri]oluzzjoni li lParlament Ewropew approva l;img[a li g[addiet li biha l-istati membri tal-Unjoni Ewropea jkunu mg[ammra aktar g[allimmigrazzjoni rregolari. Id-dibattitu kien organizzat millUffi//ju ttal-Parlament Ewropew f’Malta b[ala parti mill-kampanja ta’ informazzjoni tal-Parlament Ewropew g[allelezzjonijiet Ewropej li se jsiru f’Mejju tas-sena d-die[la. Id-dibattitu kien ukoll parti mill-[idma ta’ tfittix ta’ fatti talMembri Parlamentari Ewropej fil-Kumitat LIBE, fosthom ilMaltija Roberta Metsola, g[allUffi//ju Ewropew ta’ Appo;; g[all-Asil f’Malta. Fl-intervent tag[ha matul iddibattitu, Roberta Metsola sostniet l-importanza tal-istrate;ija
olistika dwar l-immigrazzjoni g[ax billi tiffoka fuq aspett wie[ed mhuwiex bi]]ejjed biex tikseb ri]ultati konkreti. Filwaqt li nnutaw li l-immigrazzjoni rregolari mhijiex xi [a;a unika g[al Malta, ilMembri Parlamentari Ewropej Jan Mulder u Josef Weidenholzer spjegaw kif irri]oluzzjoni approvata millParlament Ewropew fil-jiem li g[addew tg[in fil-;lieda kontra l-immigrazzjoni rregolari. Huma nsistew li din il-[idma g[andha tg[in biex ikunu salvati l-[ajjiet tal-immigranti. Filwaqt li rrikonoxxew il-po]izzjoni ;eografika ta’ Malta, il-Membri Parlamentari Ewropej qalu li lUnjoni Ewropea g[andha ta[dem bil-mira ta’ soluzzjoni wa[da Ewropea. Sadanittant, fid-dibattitu pparte/ipaw ukoll is-Sindku talMarsa Francis Debono u lKunsillier ta’ {al Balzan Stephen Gatt, li tkellmu dwar irrealtajiet fil-lokalitajiet min[abba l-immigrazzjoni rregolari u l-esperjenzi differenti ta’ integrazzjoni u sfidi g[allkomunitajiet rispettivi.
Tirri]ulta fin-negattiv tfittxija g[al ]ew; g[addasa f’G[awdex Il-Forzi Armati ta’ Malta (FAM) il-biera[ kienu nvoluti fi
tfittxijiet tag[hom g[al ]ew; g[addasa li ing[ad li sabu diffikultajiet waqt l-g[ads fi]-]ona ta’ San Blas, in-Nadur G[awdex. It-tfittxijiet saru b’mod kon;unt bejn il-FAM u lMissjoni Militari Taljani b’[elikopters Alouette u AB212 rispettivament. Jirri]ulta li r-rapport dwar l-
g[addasa f’diffikultà sar minn persuna li kien jinsab qrib ilBajja San Blas, li qal li ra g[addas jipponta ‘l fuq u jsaffar is-suffara tal-emer;enza. Madankollu, it-tfittxija baqg[et g[addejja sat-tard ma [alliet lebda ri]ultat po]ittiv. Il-Pulizija tkellmet mal-persuna, li hu ta’ nazzjonalità barranija, li g[amel ir-rapport g[al aktar informazzjoni.
Il-kunsill lokali jappo;;ja ]vilupp sostenibbli li jkun jirrispetta l-aspetti stori/i tar-ra[al ta’ {al Balzan
Protesta kontra ]vilupp mhux sostenibbli f’{al Balzan Il-Kunsill Lokali ta’ {al Balzan pprotesta dwar diversi ]viluppi li qed isiru jew qed ikunu proposti li jsiru fil-lokal. Fi protesta li saret fi Triq ilFerrovija l-Qadima {al Balzan, numru ta’ residenti semmg[u le[inhom dwar seba’ siti li fihom se jsir xog[ol ta’ kostruzzjoni. Is-Sindku ta’ {al Balzan John Zammit Montebello qal li w[ud mill-i]vilupp propost se jikka;una [sarat ambjentali g[al-lokal g[aliex se jinqerdu diversi ;onna Hu qal li l-kunsill lokali jappo;;ja ]vilupp sostenibbli li jkun jirrispetta l-aspetti stori/i tar-ra[al ta’ {al Balzan.
Dan l-i]vilupp qed i;ib ukoll problemi ta’ parke;; fi-toroq tar-ra[al u problemi o[ra ka;unati minn tnig;;i] fl-arja. Problemi o[ra ka;unati minn dan l-i]vilupp huma l-[sejjes tat-traffiku flimkien ma’ dawk tal-kostruzzoni. Fil-protesta tkellmet ukoll Astrid Vella millFondazzjoni g[al Ambjent A[jar li qalet li problemi o[ra simili g[al dawk f’{al Balzan huma f’Tas-Sliema, {‘Attard, ir-Rabat u {al Lija. Astrid Vella sostniet li diversi ;onna f’dawn il-lokalitajiet qed jispi//aw bini bil-konsegwenza li qed jinqerdu s-si;ar li jifformaw parti integrali mill-ambjent.
Filwaqt li semmiet l-MEPA, Astrid Vella qalet li l-MEPA qed tkun kompli/i biex jinqered dan il-wirt storiku. Hi appellat biex minflok jinqerdu l-;onna u l-binijiet storici jsir programm ta’ restawr tag[hom. Astrid Vella kkritikat id-de/i]jonijiet li qed tie[u l-MEPA fejn ;onna ta’ valur qed ikollhom nofshom biss sekdati biex b’hekk in-nofs l-ie[or jinqered. Je[tie;, sostniet Astrrid Vella, li Malta ]]omm il-kun/ett Ewropew anki fl-ambjent u semmiet kif fl-Ewropa jin]ammu postijiet bis-si;ar f’nofs l-abitat biex iservu ta’ pulmun ambjentali g[ar-residenti u g[a]-]ona.
Ray Bondin rikonoxxut g[all-kontribut tieg[u fil-wirt storiku u kulturali Sqalli L-eks Ambaxxatur talUNESCO g[al Malta, Ray Bondin li huwa wkoll espert filwirt storiku dinji ing[ata l-premju mag[ruf b[ala Heritage Sicilia. Dan il-premju ing[ata lil Ray Bondin is-Sibt li g[adda, f’Ragusa fi Sqallija u jirrikonoxxi l-[idma tieg[u ta’ diversi snin fi Sqallija stess
b’rabta mal-wirt storiku u kulturali ta’ din il-gzira. Hu kien lunika persuna barranija li ing[atat dan il-premju. Fi pre]entazzjoni dwar il[idma ta’ Ray Bondin ;ie enfassizat l-kontribut tieg[u f’erba’ UNESCO World Heritage Sites fi Sqallija fosthom b[ala konsulent xjentifiku ta’ pro;ett fuq
il-muntanja Etna. Il-[idma ta’ Ray Bondin kienet mfa[[ra partikolarment g[all-kontribut sostanzjali biex jitkattar ir-rikonoxximent talwirt storiku u kulturali Taljan. L-attività ta’ premji se tkun qed tixxandar fuq stazzjonijiet privati fi Sqallija fil-;ranet li ;ejjin.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
8
LOKALI
L-MEA tappella lill-Gvern biex i]omm mal-weg[da li jattakka lill-prekarjat L-Asso/jazzjoni Maltija ta’ Min I[addem qed tappella lillGvern biex ikun konsistenti malweg[da tieg[u li jattakka lprekarjat u jevita pratti/i taxxog[ol li huma bla etika u illegali. Fi stqarrija l-MEA g[amlet referenza g[al numru ta’ kuntratti tal-Gvern fis-setturi tassigurtà u t-tindif li g[adhom qed jing[ataw lill-ir[as offerta b’rati ta’ [las fis-sieg[a li bil-kemm ikopru l-paga minima. Din il-prattika, tg[id l-MEA, qed tpo;;i operaturi serji fi ]vanta;; kompetittiv u qed tkompli ssa[[a[ il-fehma li dawn is-setturi huma mhedda mill-prekarjat, xi [a;a li taffettwa [a]in lil min i[addem.
L-MEA qed tipproponi li lGvern g[andu jistabbilixxi rata minima ta’ 7.50 ewro fis-sieg[a u qed tis[aq li t-tenders m’g[andhomx jing[ataw lil min jag[mel offerti ta[t din irrata. Qed tenfasizza wkoll l-importanza tal-infurzar tal-li;ijiet taxxog[ol kif ukoll ta’ Charter li j[e;;e; il-[arsien ta’ pratti/i legali u eti/i tal-impjieg. L-istqarrija ttemm tg[id li, fin-nuqqas ta’ dan, kwalunkwe ta[ditiet dwar kundizzjonijiet tax-xog[ol fis-setturi tas-sigurtà, it-tindif u l-Care Workers ikunu g[alxejn u tappella lil unions o[rajn biex jappo;;jaw dawn ilproposti fl-interess tal-[addiema f’dawn is-setturi.
Il-Kamra tal-Periti tappella biex ti;i ri]olta l-kwistjoni tal-Warrants Il-Kamra tal-Periti qed tappella sabiex isir it-tibdil me[tie; sabiex jitwaqqaf mill-;did ilBord tal-Warrants. Dan g[aliex hemm numru ta’ periti li ma jistg[ux jibdew il-professjoni tag[hom g[aliex ma n[ar;ux ilwarrants. Fi stqarrija, il-Kamra tal-Periti qalet ukoll li hi m[assba dwar irrekwi]iti g[all-kariga ta’ Chairman tal-Bord tal-Warrants
kif ukoll in-numru addizzjonali ta’ membri nominati mill-Gvern fuq dan il-bord kif propost millGvern fl-Abbozz biex jemenda l-Att dwar il-Periti. Min-na[a l-o[ra, il-Kamra talPeriti - b[ala l-Asso/jazzjoni li t[ares il-Professjoni, esprimiet id-disponibbilta’ tag[ha li tikkollabora mal-Gvern u tilqa’ l-bidu ta’ negozjati mal-Gvern biex lAtt dwar il-Periti ji;i emendat.
Din l-Art {elwa qalet li qatt m’g[andu jkun a//ettat li bini g[oli b[al dak propost f’din l-applikazzjoni
Il-pro;ett ta’ ]vilupp qawwi fil-Mistra Village g[andu jkun rifjutat Pro;ett li mhu xejn [lief esplojtazzjoni tas-sit, b’disinji li mhumiex a//ettabbli, li jinjora lproblemi li se jin[olqu fit-traffiku u li g[alhekk g[andu jigi rifjutat. Hekk sostniet fi stqarrija lNGO ambjentali ‘Din l-Art {elwa’ lejliet li l-Bord talMEPA, f’laqgha pubblika ppjanata g[al-lum il-{amis, jiddiskuti u jivvota fuq l-i]vilupp propost g[all-Mistra Village fixXemxija. Fi stqarrija Din l-Art {elwa tesprimi l-oppozizzjoni qawwija tag[ha g[al dan il-progett, li tg[id li se jikka;una impatt qawwi u negattiv fuq i]-]ona. Din l-Art {elwa qalet li qatt m’g[andu jkun a//ettat li bini g[oli b[al dak propost f’din lapplikazzjoni jkun mibni fuq g[olja. Apparti li l-i]vilupp propost se jkollu impatt vi]wali u permanenti fuq i]-]ona, id-disinji tal-pro;ett mhumiex arkitettoni/i ta’ kalibru kif rikjest millpjan lokali g[al dawn l-inhawi.
G[alhekk, issostni Din l-Art {elwa, dan hu pro;ett li jmur kontra l-pjan lokali talAwtorita’ stess. L-g[aqda ambjentali tkellmet wkoll kontra lfatt li l-MEPA qed tirrakkomanda li jin[areg il-permess komplet g[al dan l-i]vilupp u fakkret li hi opponiet sa[anistra l-permess inizjali u talbet li dan jigi revokat min[abba rregolaritajiet li kien hemm filpro/eduri. Dwar id-disinn tal-pro;ett, Din l-Art Helwa fil-kritika tag[ha qalet li dan mhu xejn [lief e]er/izzju li jinkludi lakbar numru possibbli ta’ appartamenti ming[ajr ebda kunsiderazzjoni o[ra u ]gur li mhux b’mod eleganti u bi stil ta’ arkitettura ta’ /ertu livell. Aspett ie[or ikkritikat minn Din l-Art {elwa hu l-fatt li millbog[od, il-pro;ett se jkun wie[ed li jostakola l-ambjent u l-veduta anki g[all-mod kif ilblokki kbar se jispuntaw ‘il barra. Jidher /ar li ma sar l-ebda
studju lanqas dwar il-materjal li se jintu]a f’din i]-]ona rurali importanti. Din l-Art {elwa g[amlet ukoll riferenza g[all-problema tat-traffiku li se tin[oloq u g[allpo]izzjoni li [adu l-esperti ta’ Transport Malta, li ddikjaraw li jekk ikun hemm ]ieda fil-volum ta’ traffiku fiz-]ona, is-sitwazzjoni di;a’ kaotika fir-rotta li tg[aqqad il-Mellie[a maxXemxija se tkompli tmur g[allag[ar. Minkejja din il-po]izzjoni talesperti, il-Kap E]ekuttiv ta’ Transport Malta James Piscopo, qalet Din l-Art {elwa, iddikjara li l-Transport Malta m’g[andha l-ebda o;;ezzjoni g[al dan ilpro;ett. Din l-Art {elwa qed tinsisti li James Piscopo ji;;ustifika lpo]izzjoni tieg[u u jg[id x’wasslu biex jie[u din idde/i]joni. G[al dawn ir-ra;unijiet, Din l-Art Helwa qed tappella biex illum il-{amis, dan ilpermess ikun rifjutat.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
9
LOKALI
Proposta biex titwaqqaf Istituzzjoni Nazzjonali g[ad-Drittijiet tal-Bniedem L-Ombusdman, il-Prim Im[allef Emeritu, Joseph Said Pullicino ippublika proposta li intbag[tet lill-Gvern biex f’pajji]na titwaqqaf Istituzzjoni Nazzjonali g[ad-Drittijiet Fundamentali tal-Bniedem li jkollha l-g[an li tag[mel monitera;;, tippromowvi u tassigura li d-drittijiet fundamentali talbniedem jkunu m[arsa. Dan t[abbar fi stqarrija ma[ru;a mill-Uffi//ju tal-Ombudsman li tispjega li istituzzjonijiet b[al din jitwaqqfu biex ikollhom rwol /entrali b[ala sistema prottetiva tad-drittijiet fundamentali tal-bniedem u biex tippromwovi l-implimentazzjoni effettiva talistandards internazzjonali marbuta mad-drittijiet tal-bniedem. Fil-proposta tieg[u lill-Gvern, l-Ombudsman qal li hija prerogattiva tal-Gvern li jag[]el lmudell li hu l-a[jar g[al Malta u jtenni li l-Gvern g[andu jsib mudell mhux biss li jag[ti l-protezzjoni massima lill-bniedem tad-drittijiet tieg[u ming[ajr ma’ jg[abbi lil pajji] bi spejjez addizzjonali mhux ne/essarji, imma li jassigura wkoll li lmudell jing[ata status ta’ grad ‘A’ mill-Qorti Kriminali Internazzjonali. L-istqarrija tispjega li l-proposta hija g[al Kummissjoni awtonoma li titmexxa millOmbudsman u tkun mag[mula wkoll minn entitajiet nazzjonali u rapprezentanti ta’ g[aqdiet nazzjonali li ja[dmu f’setturi marbuta mad-Drittijiet
Fundamentali tal-Bniedem. Din il-Kummissjoni, isostni l-istqarrija, g[andha tkun awtonoma, indipendenti u l-kontabilita’ tag[ha tkun lejn l-Parlament. L-istqarrija tg[id li l-Uffi//ju tal-Ombudsman kien ikkunsidrat b’mod informali minn awtoritajiet internazzjonali b[all-Ombudsman Ewropew, ilKummissarju tad-Drittijiet talBniedem tal-Unjoni Ewropea u l-Kummissarju tad-Drittijiet talBniedem tal-Kunsill tal-Ewropa u l-UNHCR, fost o[rajn, b[ala listituzzjoni li ssegwi din l-[idma marbuta mad-Drittijiet talBniedem. L-istqarrija i]]id li lOmbudsman ilu g[al dawn la[[ar snin jipproponi li lUffi//ju tal-Ombudsman jkun katalist u r-referenza prin/ipali ta’ istituzzjonijiet nazzjonali u awtorijitajiet pubbli/i u privati f’materji mad-Drittijiet talBniedem kif ukoll li jkollu lmandat biex jikkordina l-attivitajiet marbuta mad-Drittijiet tal-Bniedem fuq livell nazzjonali. Il-Kummissjoni proposta, tispjega l-istqarrija, mhux se tkun qed tie[u post awtoritajiet jew organizazzjonijiet di;a’ ezistenti i]da se jkollha l-g[an li tkun kummissjoni li tg[aqqad il[idma tag[hom u ssegwi l[idma f’dan il-qasam b’mod [olistiku. Tiproponi wkoll li lKummissjoni topera millUffi//ju tal-Ombudsman u tu]a r-ri]orsi amministrativi ta’ dan luffi//ju.
L-iskeda online tal-Air Malta hija disponibbli fuq www.airmalta.com
Titnieda l-skeda tax-Xitwa tal-Air Malta L-Air Malta nediet l-iskeda ta’ operazzjonijiet il-;dida taxxitwa li tibqa’ g[addejja sala[[ar ta’ Marzu 2014. “Matul dan l-ista;un qed nippjanaw li nag[mlu aktar minn 100 titjira fil-;img[a u li n;orru aktar minn miljun passi;;ier lejn u minn Malta. L-iskeda taxxitwa tag[na ser toffri lill-klijenti g[a]la ta’ 26 destinazzjoni skedata u l-aqwa konnessjonijiet u servizzi lejn gateways Ewropej ewlenin,” sa[aq Philip Saunders, l-Uffi/jal Kummer/jali Kap tal-Air Malta. “Din ix-xitwa ]idna b’mod sostanzjali l-frekwenzi tarRussja u ser nag[mlu tliet titjiriet fuq ba]i charter lejn I]rael. Irrivedejna wkoll il-ftehimiet
tag[na ta’ kondivi]joni talkodi/i biex noffru firxa aktar wiesg[a ta’ destinazzjonijiet kif ukoll intejbu l-konnessjonijiet ta’ titjiriet lejn Malta minn destinazzjonijiet lil hinn in-netwerk tag[na”, kompla jg[id Saunders. Din ix-xitwa, l-Air Malta ser tag[mel titjiriet diretti lejn u minn: Amsterdam, Ateni, Benghazi, Berlin, Brussell, Katanja, Dusseldorf, Frankfurt, Hamburg, Istanbul, Londra (Gatwick u Heathrow), Manchester, Milan, Moska (Domodedovo u Sheremetyevo), Munich, Pari;i (Charles de Gaulle u Orly), Ruma, Sofija, Tripli, Vjenna u Zurich. Il-linja tal-ajru ser tag[mel ukoll titjiriet
intra-Ewropej bejn Amsterdam u Brussell, Katanja u Munich kif ukoll bejn Ateni u Sofija. L-Air Malta ser i]]omm l-istess ftehim ta’ kondivi]joni talkodi/i ma’ destinazzjonijiet lil hinn min-netwerk tal-Air Malta. Il-lista ta’ linji tal-ajru msie[ba fil-kondivi]joni tal-kodi/i jinkludu Lufthansa, Brussels Airlines, Austrian, Swiss, Meridiana, Turkish Airlines, Aeroflot, Etihad u Emirates. L-iskeda online tal-Air Malta hija disponibbli fuq www.airmalta.com. Il-portal joffri wkoll fa/ilitajiet o[rajn relatati mal-ivvja;;ar inklu] akkomodazzjoni f’lukandi, kiri ta’ karozzi u assigurazzjoni g[allivvja;;ar.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
10
OPINJONI
Iswed fuq l-Abjad Il-[tie;a li l-PN ikun aktar pro attiv Li l - Oppo]izzjoni Nazzjonalista tkun kritika ta’ de/i]jonijiet li qed jie[u l Gvern, mhux biss hu obbligu i]da kru/jali g[all-[arsien taddemokrazija. I]da dan ma jfissirx li fl-istess waqt li jkun kritiku, il-PN ma jkunx aktar pro-attiv. Ilmozzjoni privata mressqa mid-
Deputat Claudette Buttigieg dwar id-drittijiet /ivili, u l-proposta , issa attwata , li jkun hemm Kumitat Parlamentari dwar l - Etika tal - Membri Parlamentari, huma ]ew; inizjattivi tajbin u juru li l-PN qed jistinka biex ikun aktar proattiv. I]da je[tie; isir [afna aktar. Nistenna li f’dan l-istadju l-PN ikun bejta ta’ [sieb, diskussjoni u skambju ta’ ideat dwar l-isfidi tal-;ejjieni. In[oss li dan mhux qed isir bi]]ejjed.
Fl-immigrazzjoni Quddiem il - kontroversja tbaqbaq dwar l-immigrazzjoni nistenna li l-PN iwaqqaf grupp ta’ diskussjoni fi [danu li janalizza kif se nibdlu l-isfida talimmigrazzjoni f’opportunità.
Hu ovvju li persuni minn pajji]i fejn hemm problem ta’ faqar, persekuzzjoni u gwerrer /ivili se jibqg[u jfittxu kenn flEwropa. Dalwaqt se jibda jkollna persuni li jfittxu l-a]il min[abba lbidla fil-klima. X’se jag[mel pajji]na quddiem dawn l-isfidi? X ’ se nag[mlu quddiem il fenomenu tal-immigrazzjoni flg[axar snin li ;ejjin, u wara? Kif se nassiguraw l-integrazzjoni aktar effettiva ta’ persuni immigranti fis-so/jetà taghna? Fl-ekonomija X’se jkunu n-ni/e/
ekonomi/i li pajji]na se jkun qed jiffoka fl-g[oxrin sena li ;ejjin? Kif se nassiguraw li pajji]na jibqa’ kompetittiv quddiem ilkompetizzjoni [arxa li ;ejja minn ekonomiji Asjati/i? Kif se nassiguraw li l-;id jitqassam b’mod ;ust u biex jasal g[and kul[add u biex [add ma jibqa’ lura? Fl-edukazzjoni X ’ sistema edukattiva rridu fis-snin li ;ejjin? Kif se nassiguraw s - sostenibbiltà tal istipendji – li je[tie; jibqg[u u
Hemm b]onn diskussjoni u skambju ta’ ideat ferm aktar wiesa’ fil-PN
Frank Psaila frankpsaila@gmail.com
jissa[[u g[ax dawn huma investiment fl-aqwa ri]orsa li g[andu pajji]na, dik umana? X ’ Università rridu ? Kif se nkomplu nsa[[u l-MCAST u lITS? Fejn g[andha ssir l-akbar enfasi u f’liema oqsma? Fil-;ustizzja u l-infurzar tal-li;ijiet
Quddiem tra;edji umani , b[al dik ta’ Daniel Homes, li we[el g[axar snin [abs g[ax kellu fil-pussess tieg[u [ames pjanti tal-kannabis, se nibqg[u passivi u qisu ma ;ara xejn? Possibbli ma nammettux li hemm b]onn ta’ diskussjoni u azzjoni konkreta dwar l-u]u u pussess ta’ drogi u d-dekrimini-
lazzjoni tag[hom ? Kif se nsa[[u l-;lieda kontra l-kriminalità biex inkunu aktar iebsin mal-[uta ’ l kbira?
wara ? Kif se nibqg[u relevan ti ? X ’ differenza g[all - a[jar se nkunu qed in;ibu madwar il mejda tad - de/i]jonijiet .
Fis-sa[[a X’qed nag[mlu
Wie[ed jista ’ jargumenta li dawn huma kollha diskussjonijiet interni li jag[mel Partit fit - tfassil tal programm elettorali . Jista ’ jkun li r - reazzjoni g[al dan l - artiklu tkun li llum hemm kumitati mwaqqfa g[al dan l - iskop minn kull kelliemi tal Oppo]izzjoni . Kollox sew , imma je[tie; isir [afna aktar . In[oss li hemm b]onn diskussjoni u skambju ta ’ ideat ferm aktar wiesa ’ fil - PN . Il - PN irid ikun il - bejta tal ideat u s - soluzzjonijiet g[all isfidi tal - ;ejjini .
biex nassiguraw li fi ]mien g[oxrin sena ssistema tas - sa[[a tkun sostenibbli u ming[ajr [las? Kif se nassiguraw servizz aqwa u a[jar fl-isptarijiet tag[na u la//essibbiltà u d-distribuzzjoni a[jar tal-medi/ini? Fl-i]vilupp sostenibbli u l-ambjent
Kif se nassiguraw ]vilupp sostenibbli mhux biss illum imma fi ]mien g[oxrin sena u aktar? X’mi]uri se nie[du f’dan ir - rigward ? Kif se nsibu l bilan/ me[tie; bejn l-i]vilupp sostenibbli u l-ambjent? Malta Ewropea fl-2020 u wara
Xi rwol se jkollha Malta filfora Ewropa fis - sena 2020 u
(Il - programm Iswed fuq l - Abjad jixxandar is - Sibt fit 8 . 30pm b ’ ripetizzjoni l - {add fl - 4 . 30pm)
Ta[t il-min;ell u l-martell! Martin Niemöller kien Teologu Luteran li ra b’g[ajnejh il-bidu tal-[akma Na]ista fil:ermanja. B’g[ajnejh ra kif ir-re;im Nazista ta’ Adolf Hitler beda lewwel bil-persekuzzjoni talKomunisti, imbag[ad ta’ s[abhom is-So/jalisti, imbag[ad tal-unjins u wara talLhud u kull min kien meqjus b[ala inferjuri mir-re;im Na]ista. Niemöller ra wkoll l-indifferenza tal-poplu :ermani] fiddawl ta’ dan kollu; indifferenza li baqg[et ta[kem lill-poplu sakemm imag[ad kien tard wisq u ma’ setg[a jsir xejn biex ir-re;im ta’ Hitler ji;i kontrollat. Dak li ra Niemöller kien wie[ed mill-aktar re;imi brutali tas-seklu li g[addha. Re;im li l[ruxija tieg[u g[adha s’issa tikkaw]a t-tkexkix. I]da dak li kiteb Niemöller ma jg[oddx biss g[ar-re;im Na]ista. Jg[odd g[al kull sitwazzjoni fejn il-libertà tkun mhedda u fejn is-so/jetà tibqa’ indifferenti g[at-thedida sempli/iment g[aliex it-thedida ma taffetwax
lill-ma;;oranza tas-so/jetà f’dik l-istanza. Solidarjetà Norman! L-esperjenza li g[adda minnha l-;urnalist Norman Vella nhar il-{add li g[addha g[andha sservi ta’ wake-up call g[alina lkoll. Mhux g[al l-ewwel darba flistorja ta’ pajji]na, kumbinazzjoni, persuna li xellef difru sew mal-Partit Laburista spi//a jiffa//ja kull forma ta’ sfida da parti tal-Istat ta[t il-kontroll ta’ Gvern Laburista. Din id-darba kien Norman Vella. Forsi w[ud ftit jafu min hu Norman Vella. Forsi [afna
o[rajn ma jinteresshomx ikunu jafu min hu Norman Vella. Forsi o[rajn jemmnu li huwa ;urnalist inkapa/i. Forsi o[rajn jemmnu li d-dinja tal-;urnali]mu marret a[jar bit-tne[[ija tieg[u, i]da lfatt jibqa’ li llum qed nitkellmu fuq Norman Vella u g[ada fuq min ser inkunu qed nitkellmu? Dak li ;ara lil Norman Vella g[andu jservi ta’ twissija li ma nistg[ux sempli/iment ng[idu, u iva a[na mhux affetwati; a[na [ielsa g[adna.
Angelo Micallef angelo.micallef@gmail.com
Dak li ;ara lil Norman Vella g[andu jfakkarna li ta[t Gvern Laburista rridu nkunu vi;ilanti biex nassiguraw li f’pajji]na jibqa’ jirrenja spirtu ta’ libertà, [elsien u demokrazija. Irridu naraw li [add f’pajji]na ma jkollu ma]]ra ma’ [alqu u li kul[add ikun liberu jesprimi ru[u bl-aktar mod [ieles. Min hawn nuri s-solidarjetà personali tieg[i ma’ Norman Vella, ;urnalist li fl-opinjoni tieg[i wera kapa/ità kbira tul i]]mien li kien [ieles jippratika lprofessjoni tieg[u. Solidarjetà Norman; b[alma kien jg[id
“First they came for the communists, and I didn’t speak out because I wasn’t a communist. Then they came for the socialists, and I didn’t speak out because I wasn’t a socialist. Then they came for the trade unionists, and I didn’t speak out because I wasn’t a trade unionist. Then they came for me, and there was no one left to speak for me.” Eddie Fenech Adami, ‘Is-Sewwa Jirba[ ]gur’! Lezzjoni lill-Farawni! Fl-E;ittu tal-Farawni, kull reb[a li kien jag[mel il-Farawni
kienet ti;i mnaqqxa fuq xi qabar jew tempju. Mhux l-istess g[al xi telfa li tag[ha kienet tit[assar kull memorja. Evidentament il-Partit Laburista g[andu b]onn jag[at xi lezzjoni jew tnejn lill-Farawni g[aliex huwa inkredibli l-mod kif il-Partit Laburista [are;
idoqq it-trombi ta’ reb[a misSummit tal-Unjoni Ewropea meta kull media internazzjonali u analista politika [are; jg[id li sSummit tal-Unjoni Ewropea ma wassal g[all-ebda ]blokk fejn tid[ol immigrazzjoni irregolari. G[a]i] Farawni Ramses, g[andek [afna x’titg[allem minn Joseph Muscat u l-Partit Laburista!
(Angelo Micallef hu Kunsillier f’isem il-Partit Nazzjonalita filKunsill Lokali ta’ Marsaxlokk.)
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
11
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR EDITORJAL
Telf tal-kontroll ta’ diversi sitwazzjonijiet
Il-prim ministru Joseph Muscat qabel l-elezzjoni kien i[obb jag[ti l-impressjoni li kellu kontroll tal-partit tieg[u. Kien jinsisti li bidel lill-partit tieg[u u li l-partit Laburista ma kienx g[adu dak li kien filpassat. Il-fatti ta’ Muscat bil-maqlub tal-po]i quddiem il-cameras Illum, Muscat i[obb jippo]a quddiem il-cameras biex jipprova jkompli jag[ti din l-impressjoni, ta’ xi [add li qieg[ed fil-kontroll ta’ kull sitwazzjoni. Imma l-verità hi li kwa]i tmien xhur issa mill-elezzjoni, Muscat fil-fatt qed jitlef il-kontroll ta’ numru ta’ sitwazzjonijietimportanti. Ftit e]empji: l-ewwelnett il-kabinett tieg[u stess. Kabinett smin ta’ ‘kul[add ja[taf’... Minkejja l-weg[di ta’ Muscat ta’ trasparenza, meritokrazija u accountability, spi//ajna bi gvern smin b’kul[add ja[taf – kabinett ta’ daqs rekord bil-ministri stess jiksru l-kodi/i ta’ etika bil-barka ta’ Muscat, ministri jigdbu fid-dikjarazzjoni tal-assi u d-d[ul tag[hom, ministeri b’ammonti rekord ta’ impjegati u konsulenti, u l-mara talministru Konrad Mizzi dda[[al 13,000 ewro fix-xahar. ... u issa anke deputati u kandidati
Issa wkoll hemm deputati Laburisti wkoll jiffangaw u ja[tfu bla[[ar ka]ijiet ikunu ta’ Luciano Busuttil u Silvio Schembri, g[andna kandidati li baqg[u l-art b[al Clifton Grima b’salarju ta’ 70,000 ewro u anke nies b[al Myriam Dalli u Cyrus Engerer ja[tfu bil-konsulenzi mal-ministeri. Telf tal-kontroll tas-sitwazzjoni fl-immigrazzjoni Fl-immigrazzjoni li Muscat tant jipprova jag[ti l-impressjoni li g[andu kontroll tas-sitwazzjoni u li f’Lulju pprepara kollox [alli jag[mel pushback tal-immigranti, Muscat fil-fatt fl-a[[ar summit Ewropew tellef lil Malta mqar dak li kienet qed tgawdi. Flok ;ab issitwazzjoni a[jar, ;abha ag[ar. Il-kliem u]at fid-dikjarazzjoni tassummit Ewropew kien aktar dg[ajjef mis-soltu fuq l-immigrazzjoni.
U programm li kien hemm biex pajji]i Ewropej jie[du immigranti minn Malta ma ssemma xejn.
Muscat bir-riga tieg[u stess suppost g[adu Brussell Muscat imma taparsi [are; kuntent g[ax qed jg[id li fil-Milied lEwropa se tiddiskuti l-immigrazzjoni; [a;a li tag[mel kull Milied. U dan meta Muscatqal b’qawwa li ma jo[ro;x mis-summit bla soluzzjonijiet. Ji;ifieri suppost Muscat g[adu Brussell. Telf tal-kontroll tas-sitwazzjoni fil-qg[ad u fin-nefqa tal-gvern Fl-ekonomija, Muscat qed jitlef il-kontroll tal-aqwa [a;a: ixxog[ol, bil-qg[ad ji]died bil-mijiet fl-a[[ar xahrejn tas-sajf li suppost huma xahrejn mill-aqwa g[ax-xog[ol bit-turi]mu. {addiema bl-impjieg mhedded
Hemm fabbriki ewlenin li g[andhom [addiema bl-impjieg imdendel. U l-budget li se jressaq Muscat nhar it-Tnejn se jressqu bla ma hu approvat mill-Unjoni Ewropea waqt li Muscat qed inaqqas innefqa fuq programmi u investimenti importanti g[ax tilef il-kontroll tan-nefqa u d-d[ul tal-gvern. Dawn huma sitwazzjonijiet ewlenin li juru li Muscat qed jitlef il-kontroll tag[hom minkejja l-impressjonijiet li jipprova jag[ti hu u jippo]a quddiem il-cameras.
Stennejt [afna a[jar Ng[id id-dritt, meta smajt ilPrim ministru Joseph Muscat jitkellem dwar il-kwistjoni talImmigrazzjoni irregolari, g[idt possibli? , Gvern Nazzjonalista ma kienx kapa/i fl-a[[ar [ames snin jikseb aktar ri]ultati f’dan issettur? u bi stennija kbira kont [erqan biex nisma l-konklu]jonijiet tal-Kunsill Ewropew. Imma x’;ara?! {a;a tal-iskantament, fil-konklu]jonijiet tasSummit referenza dwar Malta xejn, dawk il-kastelli fl-arja li kien bnieli Joseph Muscat qabel mar g[as-summit sfumaw du[[an. Spi//aw fix-xejn. X’;ara? Fejn mar dak l-g[ajjat kollu? G[alfejn qag[ad jag[mel konferenza tala[barijiet li fiha kwa]i hedded lillUnjoni Ewropea? Imma issa qed nifhem! Gvern Nazzjonalista fis-silenzju, ming[ajr [afna daqq ta’ trombi [adem bis-serjetá, u kiseb ri]ultati anke f’dan is-settur. G[alhekk lil Joseph Muscat nappellalu biex ikun umli bi]]ejjed u jag[raf ja[dem b’tatti/i li ja[dmu. U mhux bit-tisbit tassaqajn meta jkun f’Malta u meta jkun fil-Kunsill Ewropew jiskot u joqg[od qisu nag[;a. . Borg
J
Birkirkara
Minkejja l-[afna tisbit tas-saqajn fuq il-kwistjoni tal-immigrazzjoni bqajna fejn konna
Apprezzament Nixtieq pubblikament per mezz tal-gazzetta tieg[ek nuri l - gratitudni tieg[i g[al mod e//ezzjonali ta’ kif ;ejt mfejqa minn feriti ta’ samta kbira, mit-team kollu tal-’burns unit’ ;ewwa Mater Dei spe/jalment minn N.O. Victor Kirkop. J ’ Alla jag[tihom s - sa[[a biex jkomplu l - missjoni tag[hom lejn l - pazjenti b ’ tant ;entilezza kif mxew mieg[i! Grazzi minn qalbi g[aliex
vera [ri;t sodisfatta! Grazzi bil-quddiem Jane Debattista
{amrun
L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bilposta (Ittri lill-Editur, InNazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt.
25 sena ilu f’In-Nazzjon Fil-[ar;a ta’ In-Nazzjon tat-Tnejn 31 t’Ottubru 1988, kien rappurtat diskors talPrim Ministru Eddie Fenech Adami dwar ka]i ta’ korruzzjoni. Kien rappurtat li Eddie Fenech Adami qal li l-fatti li kien jaf bihom hu kienu se jersqu quddiem ilKumissjoni li se tinvestiga ka]i ta’ korruzzjoni. Tkellem ukoll dwar il-programm elettorali, programm s[i[ ta’ [idma li l-Partit Nazzjonalista fil-Gvern kien se jwettaq bi dmir lejn il-poplu Malit, Eddie Fenech Adami sa[aq li l-Gvern g[andu pjan u jrid iwettqu. Fl-istess [ar;a ta’ In-Nazzjon kien rappurtat anniversarju li kien imfakkar b’quddiesa. Din kienet l-g[arqa ta’ luzzu li se[[et 40 sena qabel u li fiha mietu 23 mis-27 passi;;ier li kienu fuqu.
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrum {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
12
ANALI}I
Il-qofol tal-kwistjoni jissejja[ rispett Kull [a;a ;dida taf tnaffar imma l-kambjament fil-;rajja huwa kontinwu. Hekk il-li;i /ivili trid ukoll i]]omm lilha nnifisha a;;ornata u tag[raf liema huma dawk l - istituzzjonijiet legali li jew g[andhom b]onn ji;u emendati jew sa[ansitra ji;u regolati g[all - ewwel darba. G[alhekk il-li;i mhix ktieb ta’ moralità jew filosofija u lanqas tiddefinixxi l-moralità jew il - filosofija g[alkemm [afna drabi l-le;i]latur jipprova jirriflettiha u jindirizza sitwazzjonijiet umani b ’ mod etiku. Illum il - le;i]latur Malti qieg[ed jiffa//ja kambjamenti s[a[ fis-so/jetà Maltija; kambjamenti li forsi [afna drabi j;ibu f’kunflitt gruppi differenti tas-so/jetà. {afna minn dan hu rifless fil - modi diversi li wie[ed jg[ix il-[ajja privata tieg[u. Kemm - il darba ji;ri , ng[id sfortunatament , li s - so/jetà tkun ilha ]mien tg[ix il-[ajja privata b ’ mod li ma jkunx rikonoxxut bil-li;i. Ming[ajr rikonoxximent ta’ mhux biss drittijiet i]da anke obligazzjonijiet, ir-relazzjonijiet li ng[ixu fil-[ajja privata jwasslu g[al sitwazzjonijiet umani li jag[tu lok g[all abbu] u l-li;i ma tkun toffri lebda konfort jew rimedju lil dawk li jkunu ;ew vittimizzati. Il-li;i /ivili ma ti;ix imsejsa biss fuq emozzjoni u ma tag[tix /ertifikati ta’ moralità. I]da fl-istess [in hi obbligata li tirregola r-responsabbiltajiet li ji;u kkreati bejnietna l-individwi u dan [afna drabi tag[mlu biex tindirizza sitwazzjonijiet li kieku jkunu anomali fis - so/jetà . Na[seb li r rikonoxximent ta ’ unjonijiet /ivili qed jipprova jag[mel dan. }wie; u unjoni /ivili Ir - rikonoxximent legali ta ’ unjonijiet /ivili m ’ g[andux inaqqas l-unjoni ta]-]wie;. Ittnejn, f’g[ajnejn il-li;i, huma separati u distinti, tant li hemm b]onn ta’ li;i distinta biex tirregolahom. Li tag[raf x’inhuma l-obbligi u d-drittijiet bejn koppja li
tag[]el unjoni /ivili minflok ]wie; ma jfissirx li b[ala pajji] qed ninsew l - obbligi tag[na fil-konfront ta’ dawk li jag[]lu li ji]]ew;u. Anzi nemmen li g[andna dejjem nibqg[u nsa[[u l unjoni ta]-]wie; biex nassigu-
Therese Comodini Cachia therese@comodinicachia.eu
tag[tihom il - ;enb sempli/ement g[aliex huma LGBTI. Nassigurakom li [afna minna lanqas jafu xi jfissru littri LGBTI. Dan mhuwiex xi timbru li s-so/jetà twa[[al fuq persuni membri tag[ha, i]da kull ittra tirrifletti sesswalità ta’ membru tas-so/jetà. Hekk kif u[ud minna jg[ixu s - sesswalità tag[hom b[ala sesswalità f’so/jetà eterosesswali, o[rajn jg[ixu s-sesswalità tag[hom b[ala sesswalità lesbjana , gay , bisesswali , transgender jew intersex. Il - qafas legali di;à rrikonoxxa li d - diskriminaz zjoni hi [a]ina u jipprovdi protezzjoni legali soda biex mhux biss jipprojbixxi d - diskrimi nazzjoni i]da sa[ansitra biex jippenalizza in/identi ta ’ diskriminazzjoni.
Il-li;i /ivili ma ti;ix imsejsa biss l-emozzjoni u ma tag[tix /ertifikati ta’ moralità. I]da fl-istess [in hi obbligata li tirregola r-responsabbiltajiet li ji;u kkreati bejnietna l-individwi
Illum il-le;i]latur Malti qieg[ed jiffa//ja kambjamenti s[a[ fis-so/jetà Maltija< kambjamenti li forsi [afna drabi j;ibu f’kunflitt gruppi differenti tas-so/jetà raw li l - familja tibqa ’ mag[quda fir-rispett u assistenza re/iproka fil-konfront ta’ xulxin kemm bejn il-;enituri u anke mal - ulied . Kulma jsir f ’ isem l - im[abba fil - li;i hu meqjus bl-elementi ta’ rispett u assistenza li wie[ed jippretendi li jkunu je]istu bejn koppja li tkun qed tibni relazzjoni interpersonali. Dan imma ma jfissirx li fil[ajja /ivili tag[na m’g[andniex nirrikonoxxu li koppji o[ra wkoll jinkwadraw ir relazzjoni tag[hom f’isem lim[abba, b’mod li din ukoll g[andha twassal g[al-li;i /ara
li tindika d-drittijiet u responsabbiltajiet re/iproki li ji;u kkreati meta dawn il - koppji jag[mlu din l-g[a]la. Biex issalva ]-]wi;ijiet ma jfissirx li ma g[andux ikollok istituzzjonijiet /ivili li jirregolaw relazzjonijiet o[ra . Ir rikonoxximent legali ta’ relazzjonijiet f ’ unjoni /ivili ma tnaqqasli xejn lili b[ala mara mi]]ew;a , sew jekk dik l unjoni /ivili hi bejn ]ew; persuni tal-istess sess u anke jekk hi bejn mara u ra;el. B[ala mara mi]]ew;a lili ma //ekkinnix u ma n[osshiex b[ala theddida.
Kwistjoni ta’ ugwaljanza jew rikonoxximent
Nistqarr mag[kom li ma narax l-età, id-di]abbiltà, issess, ir-razza, ir-reli;jon jew lorjentazzjoni sesswali ta’ persuna, i]da g[al kull persuna nara individwu b’dinjità. Forsi g[alhekk inwe;;a’ jien meta nara li jkun qed jonqos irrispett lejn id-dinjità ta’ persuna o[ra. Dan ji;ri kull darba li nippermettu li persuna ti;i imbarazzata , vittimizzata , mg[ajra , jew imwarrba fil ;enb sempli/ement g[aliex isso/jetà tkun wa[[litilha timbru. Jien ma naqbilx b’mod kategoriku ma ’ kull forma ta ’ diskriminazzjoni u nemmen li so/jetà li twarrab lil niesha hi wa[da dg[ajfa u mibnija fuq nuqqas ta’ informazzjoni u fuq bi]g[at. Nirrikonoxxi wkoll li hemm persuni li s - so/jetà Maltija twarrab fil-;enb jew sa[ansitra
Protezzjoni minn diskriminazzjoni Nemmen li bl-emenda li di;à tressqet fil - Parlament minn Claudette Buttigieg g[al pro-
tezzjoni minn diskriminazzjoni abba]i ta’ orjentazzjoni sesswali fil-Kostituzzjoni tkompli tissa[[a[ il-[idma le;i]lattiva f’dan il-qasam. Ir - rikonoxximent legali ta ’ unjoni /ivili bejn persuni talistess sess g[alija ma tindirizzax kwistjoni ta’ diskriminazzjoni qisna qed nindirizzaw ittke//ija mill-post tax-xog[ol ta’ ra;el omosesswali g[aliex l-img[allem tieg[u jsir jaf li dan l - impjegat hu omosess wali. Tindirizza stat /ivili li rridu jew ma rridux, xorta ji;i kkreat so/jalment ming[ajr ma huwa regolat b ’ li;i . F ’ dan is - sens g[alija din hi li;i li tir rikonoxxi drittijiet /ivili. Nikkonkludi i]da li jidher /ar li hemm b]onn [afna informazzjoni u edukazzjoni biex b[ala so/jetà Maltija nkunu verament nistg[u ng[idu li m’a[na nag[tu l-;enb lil ebda membru fi [danha.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
13
X’NARA U X’NISMA’
X’qalilna l-g[asfur 1. Muscat u t-tisbit tas-saqajn ➤ Il-;img[a l-o[ra l-Prim Ministru Joseph Muscat mar Brussell g[as-Summit tal-UE fuq l-immigrazzjoni. Qabel telaq qalilna bl-iktar b’mod solenni li mhux bi [siebu jo[ro; minn hemm qabel ma jkollu soluzzjonijiet konkreti f’idejh. L-G[asfur t[ajjar u mar g[asSummit biex jara kif l-UE kienet se tissodisfa lill-Prim Malti u [alef li b[alu ma jo[ro;x minn hemm qabel ma jara li g[addiet ta’ Joseph u jkun jaf l-UE kemm se tie[u minn Malta eluf ta’ immigranti irregolari. I]da l-G[asfur ma riedx jemmen lill-g[ajnejn meta fi tmiem is-Summit ra numru ta’ [addiema de[lin biex jibdlu lmadum tal-art. “ G[ax daqskemm sabbat saqajh Joseph tag[na kisser il-madum kollu,” qalilna l-G[asfur, li baqa’ impressjonat jara lil Barroso jibki kemm jifla[ g[ax Joseph m’g[addietx tieg[u. “G[ax g[andek tg[id,” kompla l-G[asfur, “Joseph hawn Malta j[ossu bully. Hemmhekk kellu jbaxxi rasu g[ax fuq kollox id-dinja ma ddurx madwaru. Forsi l-kafé m’g[amilulhomx qawwi bi]]ejjed u ma xammewhx!!!” Joseph tag[na jmissu jaf a[jar kif ta[dem l-UE g[ax hu kien membru ta’ dak ilParlament. “It-tfal jippruvaw jie[du xi [a;a billi jsabbtu saqajhom, jibku u jqattg[u xag[rhom,” qalilna l-G[asfur. Forsi l-;urnali]mu r[is xi drabi jista’ ja[dem hekk, i]da l-politika matura u serja ta[dem bilperswa]joni u l-konvinzjoni. “Tg[id Joseph g[adu jg[ix fil-passat u g[adu ja[seb li hu ;urnalist?” staqsiena l-G[asfur filwaqt li ppreparalu kafé qawwi [alli jxommu u jiftakar li hu Prim Ministru u jrid jidde/iedi b’mod serju!!!
2. Varist u l-a[wa Caruana ➤ Xi ftit xhur ilu, l-G[asfur kien innota li fis-Segretarjat talMinistru li kellu j;ibilna l-pilloli wara l-bieb, /ioé Godfrey Farrugia, kien hemm ]ew;t a[wa.
Caruana g[andhom lil xi [add ji;i b’xi mod minn Evarist Bartolo jew mill-mara tieg[u, b[alma kien il-ka] tal-a[wa Tonna?”, staqsiena l-G[asfur. Jew fil-familja Caruana hemm xi talenti straordinarji li bihom im]ejnin dawn it-tlett a[wa? Jidher li l-meritokrazija Muscat style [admet sew filfamilja Caruana biex tlett a[wa ng[ataw dawn it-tlett postijiet mal-istess Ministru!!! Altru li tag[mel sens l-g[ajta Malta Tag[na Lkoll, g[ax il-kejk qed jinqasam bejn l-a[wa u b[alla[wa fil-veru sens tal-kelma! U l-Laburisti ;enwini li kienu mwieg[da l-;enna fl-art baqg[u jittewbu g[ax-xog[ol!
IBN463 li sa dakinhar kellha mwa[[la li/enzja mag[luqa, hi l-karozza li ju]a /-Chairman ta’ Heritage Malta Joseph Buttigieg. “G[al ;ie[na dan Avukat li suppost jaf x’tg[id il-li;i tattraffiku fuq il-li/enzji tal-vetturi!” irrimarka l-uffi/jal talPulizija lill-G[asfur. “Dan jista’ jag[mel ;img[a ji;ri bil-li/enzja
4. Konrad u l-konsulenta Miriam Dalli
3. Aktar dwar il-karozzi Peugeot u Renault Megane
Claudio Tonna b[ala Chief of Staff u [uh Mark Tonna l-kantant, b[ala Assistant Private Secretary. Donnu din li fis-Segretarjati talMinistri ja[dmu l-a[wa, intg[o;bot. Il-Ministru li jag[mlulu laffarijiet minn wara dahru, /ioé Evarist Bartolo, mar pass iktar. L-G[asfur sar jaf li fisSegretarjat ta’ Evarist Bartolo hemm it-tlett a[wa Caruana. Wie[ed b[ala Segretarju Permanenti, ie[or b[ala Chief of Staff u ie[or b[ala Officer. “G[al li jista’ jkun, l-a[wa
➤ Xi ;img[at ilu l-G[asfur kien qalilna li fl-g[odwa tat-8 ta’ Ottubru waqt li kienet ixxita, kien ra l-Peugeot JOE311 eskortata mill-Pulizija tatTraffiku fuq il-muturi u rRenault Megane IBN463 li tintu]a uffi/jalment minn Chairman ta’ A;enzija talGvern u li kellha l-li/enzja mag[luqa. L-G[asfur [alef li jsir jaf ta’ min huma dawn i]-]ew; vetturi, u waqt li nzerta kien idDepot tal-Pulizija sab Uffi/jal f’taqsima partikulari, li tah linformazzjoni. Il-Peugeot JOE311 hi re;istrata f’isem Joseph Vella ta’ Triq l-Flora Qormi. “Dan bilfors xi wie[ed li ;ie l-ewwel fil-meritokrazija Muscat style!” qalilna l-G[asfur. Il-karozza Renault Megane
f ’ Marzu li ;ej , spi//at x ’ imkien g[and Heritage Malta . “ Ma nafx fejn spi//at e]att , i]da mid - dehra ,” fesfes l Uffi/jal tal - Pulizija f ’ widne jn l - G[asfur , “ hemm xi ]ew; Laburisti dilettanti tal karozzi ja[dmu ma ’ Heritage Malta u se jirran;awha kif jafu huma waqt il - [in tax xog[ol , sakemm ma jin dunawx li dik il - karozza kien ju]aha :or; Borg Olivier ukoll !”
mag[luqa g[ax Malta Tag[na Lkoll, jew g[ax hu xi bully ie[or li ;ie l-ewwel ukoll filmeritokrazija Muscat style?” staqsieh l-G[asfur. I]da l-Uffi/jal tal-Pulizija kellu i]jed informazzjoni relatata mal-Pulizija u Heritage Malta . Mid - dehra dik il famu]a karozza li kien ju]aha Mintoff , u li l - Kummissarju tal - Pulizija flimkien mas Segretarju Permanenti Prin/ipali twebblu li jirran;aw g[a/ - /elebraz zjonijiet ta ’ Jum il - {elsien
➤ Donnu li l - Ministri tal Labour g[amlu m[atra min minnhom jixnexxilu jimpjega l - iktar konsulenti u fuq kol lox min jirnexxilu jag[]el l iktar wie[ed Laburist akkanit skont il - meritokrazija Muscat style . Smajna b ’ [afna kon sulenti u [atriet f ’ dawn l a[[ar xhur , fosthom qraba ta ’ Ministri , Deputati Laburisti , Kandidati Laburisti , u sa[ansitra nisa ta ’ Ministri . Lista ma tispi//a qatt li tin kludi lil Cyrus Engerer , Toni Abela , Alex Sciberras Trigona , Luciano Busuttil , Silvio ( L - Akkwist) Schembri u [afna o[rajn . Issa smajna li l - Ministru tal - gass , l - ilma u r - ross , /ioé Konrad Mizzi , fettillu jer;a ’ jag[milha u impjega kon sulenta b ’ pakkett ta ’ aktar minn 42 , 000 ewro fis - sena . Kumbinazzjoni dil - konsulen ta hi Miriam Dalli , Kandidata Laburista g[all - elezzjoni tal Parlament Ewropew u g[al ]mien twil kienet il - Head of News ta ’ One News , li wkoll ;iet l - ewwel fil - meritokrazija Muscat style . “ Biex ]gur l - istorja tkun skandalu]a ,” qalilna l G[asfur , “ Miriam Dalli g[andha kredenzjali ie[or li j]idilha fil - meritokrazija : hi l - mara tat - tifel tal - Ministru Karmenu Vella .” “ Ji;ifieri ,” staqsiena l G[asfur , “ il - Ministru Konrad Mizzi , wara l - istorja tal mara , impjega lil Miriam Dalli , Laburista dikjarata u fl - istess [in il - mara tat - tifel ta ’ Ministru sie[bu ?” X ’ ma nbieg[ux i/ - /ittadi nanza , in]idu t - taxxi u nnaqqsu mill - Ba;it biex in[allsu lil dawn il - ba]u]li mag[]ulin ? “ Lanqas il - Laburisti ;enwi ni m ’ g[adhom jemmnu li Malta Tag[na Lkoll , g[ax kollha baqg[u jittewbu !” qalilna l - G[asfur .
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
14
A{BARIJIET TA’ BARRA
Jag[tuhom l-USB biex imbag[ad jispjunaw fuqhom IR-RUSSJA
Jidher li waqt is-summit talG20 li sar fi San Pietruburgu firRussja, delegati ng[ataw chargers tal-mobiles kif ukoll USB drives biex ju]awhom fuq ilkomputers b[ala rigal. Imma kien svelat li dawn filfatt kienu tag[mir tal-ispjunagg tas-servizzi sigrieti Russi biex bil-mo[bi jibdew jie[du l-informazzjoni mill-komputers u telefones /ellulari ta’ dawk li ju]aw dan l-apparat. Jidher li kien Herman Van Rompuy, il-President tal-UE, li kellu l-ewwel suspetti dwar irrigali li ng[ata u mar g[and isservizzi sigrieti Bel;jani u :ermani]i biex jivverifika. Dawn fil-fatt sabu li dawn il-
gadgets kienu qed jing[ataw liddelegati kienu biss sku]a biex ikunu jistg[u jisspjunaw fuqhom. Dan kien svelat f’rapporti li saru f’;urnali Taljani u li kwotaw sorsi diplomati/i fi [dan l-Unjoni Ewropea. L-Uffi/ju tal-Prim Ministru Ingli] konferma li s-servizzi sigrieti Ingli]i kienu av]aw ilmembri tad-delegazzjoni Ingli]a f’ San Pietruburgu biex ma ju]awx dan l-apparat g[aliex kellhom suspetti li jista’ jintu]a biex jisspjunaw fuqhom. Sorsi fl-Ingilterra qalu li dawk li ja[dmu mal-Prim Ministru David Cameron spiss jing[ataw diskors dwar xenarji simili u jkunu mwissija kontinwament
Riedu jispjunaw fuq it-telefonati tal-mobile g[al sfor] biex xi [add jikseb a//ess g[at-telefones /ellulari tag[hom biex ipo;;u programmi g[all-spjuna;; fihom. Dawk li ja[dmu f’Dwoning Street, l-uffi/ju tal-Prim Ministru Ingli], huma ordnat biex ma jie[dux il-mobile personali meta jsiefru u minflok jing[ataw wie[ed spe/jali ma[ru; mikllGvern u b’livell ta’ sigurta fi[ kontra l-ispjuna;;.
IL-VATIKAN> Il-Papa Fran;isku jixrob il-mate, xarba tradizzjonali tal-Amerika Latina simili g[at-te, waqt l-udjenza ;enerali ta’ kull nhar ta’ Erbg[a. (ritratt EPA)
Tifla stuprata u midfuna [ajja IL-PAKISTAN
L-INDJA> Dak li fadal minn xarabank ta’ kumpanija privata li [adet in-nar f’Mahbubnagar. Nar li kkaw]a l-mewt ta’ 45 mill-49 persuna li kien hemm abbord. (ritratt EPA)
Tifla ta’ 13-il sena spi//at stuprata u midfuna [ajja minn ]ew;t ir;iel f’Punjab imma minkejja dak li g[addiet minnu, hi rnexxielha ta[rab u tirrapporta l-ka]. L-attakk sar waqt li t-tifla kienet mixja lura d-dar wara lezzjoni tar-reli;jon. Hi ndifnet wara li l-ir;iel [asbu li kienu qatluha bl-iswat li tawha. Imma hi kienet biss mitlufha minn sensiha u rnexxielha to[ro; millqabar u ta[rab.
Jidher li g[all-ewwel ilPulizija ma riedux imexxu investigazzjoni u kienet biss wara pressjoni li saret li [adu passi. Fil-Pakistan qed ji]diedu lka]i ta’ stupru ta’ tfal u spiss lawtoritajiet ma jie[dux passi u meta jag[mlu dan, il-pieni, jekk jing[ataw, ikunu [fief. Mhux talli hekk imma spiss, isir pressjoni fuq il-;enituri biex joqtlu t-tifla li tkun spi//at vittma g[aliex titqies b[ala tebg[a fuq il-kommunita.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
Attakk suwi/ida f’kumpless turistiku IT-TUNE}IJA
Issa[[et is-sigurta madwar itTune]ija wara li persuna sploda lilu nnifsu f’kumpless turistiku f’Sousse u kien imxejjen attakk ie[or f’belt fil-qrib. Jidher li l-bomba splodiet wara uffi/jali tas-sigurta lem[u
r-ra;el u hekk kif dan pprova ja[rab, il-bomba li kellu fuqu splodiet f’bajja vojta qrib irRiadh Palms Hotel tul il-kosta mal-Mediterran. Dan se[[ fl-istess [in li kien rapportat li l-forzi tas-sigurta
Tikber il-kri]i fl-industrja ta]-]ejt IL-LIBJA
Kompliet tikber il-kri]i flindustrja ta]-]ejt Libjan wara li dawk li qed jokkupaw il-bjar ta]]ejt fil-Punent tal-Libja qed jirrifjutaw li jie[du sehem f’negozjati. Fl-istess [in qed ikunu okkupati l-bjar fil-Lvant ukoll. Azzjoni li ilha sejra tliet xhur u [arbtet il-produzzjoni ta]-]ejt Libjan. L-esportazzjoni ta]-]ejt Libjan naqas g[al anqas minn g[axra filmija ta’ dak li kapa/i jipprodu/i lpajji] min[abba dawn il-protesti. Il-produzzjoni ta]-]ejt tinsab sospi]a fost l-o[rajn f’Zawija u Mellitah peress li l-a//ess g[allport hu mblukkat b[ala parti minn dawn il-protesti. S’issa saru diversi sforzi biex jinstab kompromess imma bla su//ess.
Il-bjar fil-Punent ittie[du millkontroll tal-Gvern wara li anki lbjar ta]-]ejt u l-portijiet g[allesportazzjoni ta]-]ejt fil-Lvant jinsabu mblukkati minn gruppi armati li qed jitolbu g[al parti mid-d[ul mill-bejg[ ta]-]ejt. Qabel ir-rivoluzzjoni Libjana, il-Libja kienet tesporta mal-1.25 miljun barmil ]ejt kull jum i]da llum hu stmat li dan naqas g[al anqas minn 300,000 barmil ]ejt kull jum, partikolarment wara linkwiet fi tmiem il-;img[a filbjar fil-Punent. B[alissa huma biss il-bjar fuq il-ba[ar f’Bouri u Al Jurf li g[adhom ja[dmu. I]-]ejt hu s-sors ewlieni ta’ d[ul g[al-Libja u dan it-t[arbit kollu hu stmat li qed jiswa l-pajji] biljuni ta’ ewro.
}bark ie[or L-ITALJA
Matul il-lejl bejn it-Tlieta u lErbg[a, fl-ib[ra barra Sqallija kienu salvati 327 immigrant. Dan wara li matul il-;urnata tat-Tlieta kienu salvati 200 immigrant ie[or. Dawk salvati matul il-lejl kienu abbord tliet lane/ li kienu inter/ettati minn bastimenti militari Taljani. L-immigranti salvati minn fuq ]ew; lane/
ittie[du lejn Porto Empedocle f’Agrigento f’Sqallija filwaqt li madwar 100 immigrant li kienu salvati minn fuq lan/a o[ra ttie[du lejn Lampedusa. L-Italja f’dawn l-a[[ar ;ranet ]diedet il-pre]enza militari flib[ra madwar Sqallija min[abba ]-]ieda ta’ nies li qed jippruvaw jaqsmu mill-Afrika lejn lEwropa.
Tune]ini xejnu attentat fuq ilqabar tal-eks President Habib Bourguiba, wara li l-Pulizija interveniet u arrestat ra;el ftit qabel ma kien se jisplodi lilu nnifsu fuq il-qabar f’Monastir, belt turistika li tinsab 20 kilo-
metru minn Sousse. Bourguiba kien mexxa tTune]ija wara l-indpendenza minn Franza u kien tne[[a millpoter fl-1987. Hu miet 13-il sena ilu. Minn mindu tne[[a r-re;im
tal-President Ben Ali, itTune]ija bdiet tara ]ieda flattività mill-militanti I]lami/i li qed iwettqu diversi attentati madwar il-pajji]. Dan kollu flisfond ta’ instabbiltà politika kbira.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
16
A{BARIJIET TA’ BARRA
Inbieg[u aktar roti milli karrozzi L-EWROPA
G[all-ewwel darba fl-istorja tal-Unjoni Ewropea, inbieg[u aktar roti milli karrozzi. Dan hekk kif ir-rota qed isir il-mezz favorit tat-trasport f’kwa]i kull pajji] membru. Skont st[arri; min-National Public Radio (NPR) Amerikan, fi 23 pajji] tal-Unjoni Ewropea, qed jinbieg[u aktar roti milli karrozzi, dan bl-e//ezzjoni talBel;ju u l-Lussemburgu. G[al Malta u /-?ipru, il-NPA ma kelliex /ifri biex tkun tista’ tag[mel ir-ri/erka. Intqal li s-sena li g[addiet, g[all-ewwel darba fl-Italja inbieg[u aktar roti milli karrozzi minn tmiem it-Tieni Gwerra Dinjija filwaqt li fir-Renju Unit fl-2012, inxtraw 3,066,000 rota g[ad-differenza ta’ 2,045,000 karrozza. Anki fi Spanja g[allewwel darba l-bejg[ ta’ roti qabe] dak tal-karrozzi. I]da l-pajji] fl-Unjoni Ewropea fejn l-aktar jinxtraw roti hi r-Rumanija fejn g[al kull karrozza li tinxtara jinxtraw [ames roti. Il-pajji]i fejn il-bejg[ tar-roti qabe] l-aktar dak tal-karrozzi kienu: Il-Litwanja, il-Gre/ja, irRumanija, is-Slovenja u lUngerija. G[all-ewwel sitt xhur ta’ din is-sena b’kollox kienu re;istrati 6.44 miljun karrozza ;dida flUE – naqsa ta’ 6.7 fil-mija meta mqabbla mal-istess perjodu tassena ta’ qabel. Fil-:ermanja u Franza kien hemm tnaqqis ta’ 4.7 u 8.4 filmija fil-bejg[ ta’ karrozzi rispettivament.
I?-?INA> Dinosawr robotiku li hu g[oli g[axar metri u twil 30 metru, quddiem il-Hong Kong Science Museum. Dan bi thejjija g[al wirja dwar id-dinosawri li se tibda’ fit-8 ta’ Novembru u tkompli sejra sa April. (ritratt EPA)
Stejjer tal-wa[x mill-Korea ta’ Fuq IN-NAZZJONIJIET UNITI
Il-kap ta’ inkjesta tanNazzjonijiet Uniti dwar abbu]i li jitwettqu mir-re;im tal-Korea ta’ Fuq, svela li beda jibki min[abba l-kru[a tar-rakkonti ta’ vittmi tar-re;im ta’ Pyongyang. Michael Kirby, eks Im[allef Awstraljan, qal li kellu diffikulta kbira jra]]an l-emozzjonijiet tieg[u meta semg[a r-rakkonti ta’ nisa u dak li g[addew. Matul ix-xhieda rri]ulta li ttortura, esekuzzjonijiet u ;u[ kbir huma komuni [afna filKorea ta’ Fuq. Kien hemm xhieda ta’ mara li rakkuntat kif kellha tg[arraq f’barmil it-tarbija tag[ha fuq ordni ta’ uffi/jali tassigurta u tfal li mit-twelid jin]ammu pri;unieri kif ukoll familji s[a[ li kienu torturati g[aliex raw programm televi]iv barrani. L-inkjesta hi l-ewwel wa[da ta’ din ix-xorta fl-abbu] tad-drit-
tijiet tal-bniedem mill-Korea ta’ Fuq u r-re;im kien mistieden jibg[at rappre]entant imma qatt ma bag[at lil [add. Kummissjoni mill-Kunsill tanNazzjonijiet Uniti g[ad-Drittijiet tal-Bniedem semg[a xhieda f’Londra, Tokjo u Seoul. Xhieda dwar il[ruxija fil-kampijiet ta’pri;unerija tal-Korea ta’ Fuq kif ukoll minn qraba ta’ :appuni]i li n[atfu minn a;enti sigrieti tal-Korea ta’ Fuq kif ukoll dawk li g[andhom qraba li jg[ixu fil-Korea ta’ Fuq. Kirby qal li hu kien ilu 35 sena Im[allef fl-Awstralja u semg[a [afna affarijiet ta’ qsim tal-qalb matul dak i]-]mien imma xejn [dejn dak li semg[a qed ji;ri filKorea ta’ Fuq. Hu qal li [afna minn dawk li jippruvaw ja[arbu mill-Korea ta’ Fuq huma nisa u dawn spiss jag[mlu vja;; perikolu] lejn I/-
?ina. Imma hemmhekk, la jinqabdu, ukoll ig[addu minn martirju biex imbag[ad jintba[tu lura pajji]hom. Waqt smieg[ pubbliku l;img[a li g[addiet f’Londra, Kim Song-Ju qal li g[al erba’ darbiet kien ipprova ja[rab millKorea ta’ Fuq min[abba l-;u[ kbir li hemm li qatel eluf kbar ta’ nies. I]da wara li qasam ixXmara Tumen lejn i/-?ina f’Marzu tal-2006, qabdu[ ilPulizija ?ini]a u furzaw[ imur lura l-Korea ta’ Fuq. Mar-ritorn lura pajji]u, hu safa msawwat brutalment u intbag[at lejn kamp tal-pri;unerija fejn kien ordnat ifittex b’idej[ fil[mie; tal-pri;unieri l-o[ra fittoilets biex jara jekk hemmx flus fi[. Hu rakkonta wkoll kif lg[assiesa kienu jg[idu lillpri;unieri li la darba l-pri;unieri
Torturati g[aliex raw programm televi]iv barrani jid[lu fil-[abs, huma jieqfu jkunu bnedmin. Kim mar-raba’ darba kien irnexxielu ja[arb u mar ir-Renju Unit b’g[ajnuna ta’ missjunarji. Kirby qal li mix-xhieda rri]ulta li l-kampijiet ta’ pri;unerija Koreani hemm [afna li spi//aw hemm g[aliex huma qraba ta’ xi [add li f’g[ajnejn irre;im wettaq reat politiku u mhux g[aliex huma g[amlu xi [a;a. Barraminhekk hu ]ied li lpri;unieri jin]ammu f’xifer il;u[. Il-ftit ikel li imbag[ad jing[ataw ikun jixba[ aktar skart milli ikel.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
17
A{BARIJIET TA’ BARRA
IL-KOREA T’ISFEL> Ajruplan tat-tip Eurofighter Typhoon waqt is-Seoul International Aerospace and Defense Exhibition (ADEX) f’Goyang. (ritratt EPA)
IL-:ERMANJA is-Siderfly, vapur ta’ 100 metru, li nkalja fil-Kanal ta’ Kiel qrib Brunsbuettel wara li [abat ma’ vapur ie[or. (ritratt EPA)
L-AWSTRJA> Parti mit-ti]jin li tpo;;a mal-annimali fiz-Zoo ta’ Schoerbrunn fi Vjenna g[all-festa ta’ Halloween li tkun /elebrata llum. (ritratt EPA)
SPANJA> Balena ta’ 14-il metru li nstabet mejta fuq il-bajja ta’ Meron f’San Vincente de la Barquera fit-Tramuntana ta’ Spanja. (ritratt EPA)
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
18
A{BARIJIET TA’ BARRA
Tlesti biex tiddefendi lid-dinja mill-asterojdi IN-NAZZJONIJIET UNITI In - Nazzjonijiet Uniti qed tfassal pjan biex tikkoordina sforzi internazzjonali biex ikun hawn pjan ta’ difi]a g[ad-dinja f’ka] ta’ theddida minn asterjode. Taqsima tan - Nazzjonijiet Uniti, l-Action Team On Near Earth Objects, se ta[dem ma’ a;enziji spazjali madwar iddinja biex jitfassal pjan f’ka] ta’ sitwazzjoni fejn asterjode tkun se ta[bat mad-dinja. Se ssir [idma wkoll biex titfassal sistema biex ikun twissija sew minn qabel jekk xi asterjode tkun ta’ theddida g[addinja u jkunu jistg[u jie[du lmi]uri ne//essarji. Din il-[idma kienet elenkata f ’ sensiela ta ’ rakkomandaz zjonijiet li kienu approvati waqt laqg[a tal-Assemblea :enerali tan-Nazzjonijiet Uniti. Issa dawn iridu jkunu approvati f’ri]oluzzjoni millAssemblea :enerali u l-pajji]i membri se jintalbu jikkooperaw biex ig[inu jipprote;u d-dinja minn emer;en]i simili. Esperti qalu li missjonijiet spazjali biex jipprote;u d-dinja minn xi asterjode aktarx se jibdew snin qabel l - impatt poten]jali. Intqal li l-pjani li g[andhom l - akbar /ans li ja[dmu m’humiex dawk li jinvolvu l-qerda tal-blata spazjali imma huma dawk li jinkludu /aqliq tal-asterjode mill-orbita li tkun fiha. Missjonijiet biex asterjode tinqered , b[al ma kien hemm fil - films Armageddon jew Deep Impact, apparti li g[andhom ftit /ans li jirnexxu, fl-eventwalita li jkunu su//ess, iwasslu biex xita ta’ b/ejje/ mill - asterjode xorta
wa[da jin]lu fuq id-dinja b[ala effett tal-isplu]joni. Il-laqg[a tan-NU kienet saret tmien xhur wara li meterjorita kienet splodiet fuq Chelyabinsk fir - Russja u darbet 1, 000 persuna u kkaw]at [sara kbira.
Minn madwar miljun asterojde, jistg[u jg[assu biss 10,000 {add ma kien induna li din ilmeterjorita kienet diretta lejn id - dinja u l - qawwa tal isplu]joni kienet l-ekwivalenti ta’ 30 darba l-qawwa tal-bomba li kienet splodiet fuq Hiroshima. Xjentisti skoprew li din kienet inqasmet minn asterjode ferm akbar li tinsab f’orbita madwar ix-Xemx u m’hux qed jeskludu li hemm partijiet o[ra minnha li jinsabu diretti lejn iddinja. Studju]i jikkalkolaw li hemm aktar minn miljun asterjode li jinsabu f’orbita qrib id-dinja imma b[alissa, in-Near Earth Object Program tan - NASA tista ’ tg[asses biss 1 0 , 000 minnhom. Aktar kmieni dan ix-xahar t[abbar li kienet identifikata asterjode kbira li fl-2032 se tg[addi qrib [afna tad - dinja tant li jista’ jkun hemm periklu li tolqot id-dinja.
IL-KOREA T’ISFEL> Mument waqt kompetit]joni li saret f’Incheon ta’ klieb li huma m[ar;a jfittxu g[ad-droga u l-isplussiv. F’din il-kompetti]joni ta’ jumejn li bdiet ilbiera[ qed jie[du sehem membri tad-Dwana, il-Pulizija u l-militar tal-Korea t’Isfel kif ukoll il-militar Amerikan. (ritratt EPA)
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
19
?INEKRITIKA Joe Calleja - jocal@me.com
THOR> THE DARK WORLD
Xalata kbira ta’ effetti spe/jali u divertenti Direzzjoni> Alan Taylor< {in> 112-il minuta< ?ert.> 12A< KRS L - istess , anzi aktar mill ewwel Thor , dan hu xalata kbira ta’ effetti spe/jali bilkompjuter hekk kif illum jidher li l-possibbiltajiet g[asCGI ( computer animated graphics ) qed isiru dejjem i]jed ming[ajr limiti . Jekk tridu taraw provi ta’ dan, titilfux dan il - film , avolja , b[alma jixhed ismu, g[andu mumenti kemxejn imdallmin. B ’ differenza mill - ewwel film, imbag[ad, dan (li tajjeb ng[idu li a[na l-Maltin qed narawh qabel l-Amerikani u [afna pajji]i o[ra , anki Ewropej) g[andu do]a ikbar ta ’ divertiment , anzi , umori]mu proprju, b’sitwazzjonijiet li ma tistax ma tid[akx fihom, anki fir-relazzjoni bejn tliet protagonisti ewlenin – u allura nemmen li saru apposta mill-producers. {a; ’ o[ra kurju]a hi li g[alkemm dan il-film, waqt li kien qed jin[adem kellu l isem ta’ Thor 2 li ta x’jifhem
li uffi/jalment kien meqjus b[ala s - sequel tal - ewwel wie[ed, u fir-Russja se jo[ro; b’dan l-isem (dejjem ;img[a warajna) , fil - fatt dan hu t tielet wie[ed, g[ax bejn Thor u dan Dark World, is-sena lo[ra rajna wkoll film bit-3D. F ’ dak il - film , fost is supereroj l-o[ra, l-Avengers, kien hemm ukoll Thor u Loki, li g[alkemm a[wa, rajniehom jitqatlu bl-ikrah hekk kif tala[[ar ried ja[taf id - dinja grazzi g[al armata ta’ mostri ;ganteski tal-[adid li j;ibhom minn toqba fis-sema. The Dark World ikompli e]att fejn [alla Avengers , hekk kif Loki ( Tom Hiddleston) jitwassal minn Thor (Chris Hemsworth) lura fil - pjaneta tag[hom Asgard inkatenat, u jinxte[et f’/ella ta’ sigurtà kbira wara li lambizzjoni tieg[u wasslitu biex jiksirha minn ma ’ missieru Odin ( Anthony Hopkins) u ommu Frigga
( Rene
Russo). Dan wara li nkunu rajna prologu li jintrodu/ina malviljakk Malekith (Christopher Eccleston) u d - Dark Elves , [lejjaq tal - antik de/i]i li jag[mlu l-univers kollu dalma wa[da , billi ju]aw xi [a;a msej[a Aether waqt dik li tissejja[ konver;enza . Din isse[[ darba kull 10,000 sena, meta jiltaqg[u f’linja wa[da disa ’ /rieki jirrappre]entaw daqstant renji. Sadanittant Thor ikun g[addej bil-missjoni tieg[u li j]omm il - pa/i bejn ir - renji , filwaqt li f’Londra l-ma[buba tieg[u Jane ( Natalie Portman) , b ’ qalbha miksura wara li hu ma ]ammx kelmtu, tkompli bir - ri/erka tag[ha dwar il-barrieri li jifirdu ddinjiet. Meta , però , b ’ kumbinaz zjoni ssib l-Aether, Malekith ji;i rxuxtat, de/i] li jispi//a dak li kien beda bil kompli/ità ta’ Loki?
Le. Mhux ]ball tal-produzzjoni! Dik li qed taraw wara Thor (Chris Hemsworth) u Malekith (Christopher Eccleston) waqt li qed ji;;ieldu hi karozza, g[ax Thor> The Dark World ise[[ fil-pjaneta tag[na u f’o[ra fl-istess [in
CLOUDY WITH A CHANCE OF MEATBALLS 2 (3D)
Vi]walment ideali g[a]-]g[ar nett Direzzjoni> C. Cameron, K. Pearn< {in> 95 minuta< ?ert.> U.< KRS B[alissa qed naqra ktieb tassew interessanti tal-fi]iku popolari Amerikan Michio Kaku bl-isem Physics of the Future: The Inventions That Will Transform Our Lives. Fost dawn l-invenzjonijiet fid-dinja tal2100 il-bniedem ikollu magni, anzi replikaturi li jkunu kapa/i jo[olqu kwalunkwe [a;a li jixtieq dak il-[in g[alih personali, inklu] l-ikel! Dan hu s-sequel animat talewwel Cloudy, li kien su//ess kbir. Il-protagonist, l-inventur Flint Lockwood (b’le[en Bill
Hader) konna rajnieh jo[loq lFLDSMDFR, jew il-Flint Lockwood Diatonic Super Mutating Dynamic Food Replicator, li ma kenitx to[loq biss blalen tal-la[am jew cheeseburgers. Dan il-film fil-fatt ikompli minuti biss fejn [alla l-ewwel wie[ed imnebba[ mill-ktieb blistampi tal-a[wa Barrett, meta l;enju Flint jinsab inkwetat min[abba li l-ikel li jo[olqu dawn il-magni FLDSMDFR jibda jie[du l-[ajja u jsir mostru jhedded lill-g]ira /kejkna
L-aqwa films f’Malta (Bejn it-23 u s-27 ta’ Ottubru – KRS) 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
(1) Captain Phillips (–) Turbo (–) Runner Runner (2) Rush (re) Monsters University (3) Diana (4) We’re the Millers (re) The Heat (5) Pacific Rim (6) Romeo and Juliet (re = re entry)
Sitwazzjoni komika-drammatika g[al Flint fi Cloudy with a Chance of Meatballs 2
pa/ifika ta’ Flint, u minn hemm lid-dinja kollha. Din il-[rafa twassal lil Flint u missieru, flimkien ma’ Sam, Earl u o[rajn biex jirritornaw fi Swallow Falls biex iwaqqfu lmagna u lill-mostri. Imma hemm isibu li anki l-istess dar tieg[u n[akmet u nqerdet minn dawn il‘foodimals’. Naturalment f’film b[al dan
tistennewx xi sorpri]i jew mumenti ta’ tensjoni partikulari imma l-film huma mi]g[ud b’ener;ija u kulur. Interessanti kif dan minflok disaster-film b[alma seta’ jitqies l-ewwel wie[ed, huwa aktar monster-movie. Importanti u differenti fi Cloudy 2 hu li b[al ta’ qablu dan tbieg[ed mill-moda li fil-films ta’ animazzjoni t-tpin;ijiet ikunu
bilfors realisti/i daqslikieku ritratti, jekk mhux ukoll filmati ta’ karattri [ajjin. Minflok hawn g[andna dinja li tinsab biss fl-imma;inazzjoni talanimatur u, sintendi, tal-a[wa Barrett. Kollox ma’ kollox, jekk tridu lit-tfal l-aktar ]g[ar aljenati, kwieti g[al sieg[a u nofs, dan hu l-film ideali.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
20
KUMMER?
Impjegati ta’ Microsoft Multicountry Region f’Malta Grupp ta’ aktar minn mitt impjegat ta’ Microsoft dan la[[ar kien f’Malta g[al offsite visit ta ’ ;img[a li matulha kellu l-opportunità li jattendi g[al diversi laqg[at biex jiddiskuti kollaborazzjoni bejn isswieq u l-[idmiet rispettivi. Din l-esperjenza ta’ ;img[a f’Malta kienet tinkludi serje ta’ attivitajiet fosthom sessjonijiet ta ’ team building fil - Belt Valletta u fl-Imdina, jum ta’ volontarjat u attività promozzjonali bil - Windows 8 fil kumpless The Point f’Tignè. Matul din il - promozzjoni , g[add ta’ marketing managers minn diversi pajji]i ltaqg[u ma’ dawk kollha li kienu jinsabu f’The Point biex juruhom il-Windows 8 fuq it-tablets u biex jifhmu a[jar il - klijenti lokali u l-opinjonijiet tag[hom dwar din it-teknolo;ija l-;dida. Wa[da mill-attivitajiet matul din l-esperjenza kienet Jum ta’ Volontarjat fil - Millennium Chapel f’Paceville. Matul din l - attività , l - impjegati kollha g[enu permezz ta’ xog[ol ta’
U[ud mill-impjegati ta’ Microsoft waqt l-esperjenza tag[hom f’Malta
manutenzjoni u ]ebg[a fil binja tal-Millennium Chapel u [ar;u lil g[add ta’ familji g[al ;urnata ta ’ divertiment . Fi tmiem dan il - Jum ta ’ Volontarjat, Microsoft Malta
tat donazzjoni ta’ €25,000 fi flus u fi prodotti ta’ software. “ Dawn l - offsite visits f ’ Malta minn impjegati ta ’ Microsoft minn pajji]i o[ra madwar l-Ewropa u l-Ewropa
tal - Lvant ilhom isiru g[al g[add ta’ snin u qed ikunu mezz effi/jenti kif inlaqqg[u timijiet minn pajji]i differenti f ’ post wie[ed f ’ atmosfera rilassanti fejn jaqsmu ideat
bejniethom , jo[olqu pro;etti ;odda u jsa[[u t-timijiet rispettivi tag[hom ,” spjegat Adrianna Zammit, il-Country Manager ta’ Microsoft Malta u ?ipru.
Impjegati ta’ Express Group jid[lu g[a]-}urrieq Half Marathon
Impjegati ta’ Express Group li se jie[du sehem fil-Half Marathon
Wara li dan l - a[[ar tnediet l - Express Trailers }urrieq Half Marathon 20 1 3 , g[add ta ’ impjegati ta ’ Express Group , bl - inkora;;iment tal management tal - istess kumpanija , ikkommettew ru[hom u rre;istraw biex jie[du sehem f ’ din l - attività li l - kumpanija tag[hom qed tisponsorja . Minbarra n - nofs maratona ta ’ 2 1 km li se tg[addi minn
[ames villa;;i differenti , l attivitajiet ta ’ din is - sena se jinkludu wkoll tellieqa ta ’ 1 0km u walkathon ta ’ 1 0km . Sal - lum , aktar minn 500 atleta rre;istraw g[al wa[da minn dawn l - attivitajiet . Dan jitqabbel tajjeb [afna ma ’ edizzjonijiet img[oddija li kienu jaraw biss madwar 1 20 atleta . “ Express Trailers hi kburija li qed tkun l - i sponsor ewlieni
tal - edizzjoni ta ’ din is - sena . G[aldaqstant , ridna li mmorru lil hinn minn sponsorship u din id - darba se nkunu fuq it triq mhux bit - trailers tag[na i]da bl - impjegati . Fil - fatt kuntenti li g[add sabi[ ta ’ impjegati di;à kkommettew ru[hom u rre;istraw biex jie[du sehem f ’ dawn l - attivi tajiet ,” qal Franco Azzopardi , is - CEO u Chairman ta ’ Express Group .
Smart Technologies tipprovdi l-infrastruttura Sena ta’ su//ess g[al ShipLowCost.com tal-informatika lil Global College Malta Smart Technologies Ltd tqabbdet biex twassal is-servizzi tag[ha ta’ konsulenza dwar linformatika lil Global College Malta li kienet inawgurata dan la[[ar fi Smart City. L-infrastruttura ta’ informatika li ;iet implimentata tinkludi ta[lita ta’ soluzzjonijiet cloud based u on premise solutions biex ikun immani;;jat network ta’ aktar minn [amsin laptop u kompjuter fil-klassijiet, fillibrerija tal-kulle;; u fid-dipartiment amministrattiv. Is-setup jinkludi wkoll sistema sigura ta’
wifi u fa/ilitajiet ta’ video conferencing. “A[na kburin li kellna lopportunità li na[dmu mill-qrib u ng[inu lil din l-istituzzjoni ta’ tag[lim presti;ju]a Global College Malta li g[adha kemm inawgurat il-fa/ilitajiet tag[ha fi Smart City Malta. A[na ilna nikkollaboraw u nie[du [sieb is-sistema tal-informatika talKulle;; g[al din l-a[[ar sena li matulha, l-g[an ewlieni kien li nibnu struttura tal-operat talkampus u l-interazzjoni bejn listudenti dwar kontenut di;itali
u elearning,” spjega Christopher Demicoli, ilBusiness Development Manager ta’ Smart Technologies Ltd. “ Il - [idma tag[na mill - qrib mat-tim ta’ amministraturi u g[alliema Maltin u barranin ta’ Global College Malta kienet esperjenza mill-aqwa u [adna gost meta sibna li l-Kulle;; jaqsam l-istess [sieb tag[na dwar l-importanza ta’ infrastruttura ta’ informatika b’sa[[itha g[all-operat effi/jenti,” ]ied Christopher Demicoli.
Skont il-Eurostat, fl-2012, 45 fil-mija tal-individwi fis-27 pajji] tal-Unjoni Ewropea xtraw online xi darba matul it-tnax-il xahar qabel ma t[abbar l-istudju. Din i/-/ifra hi tletin fil-mija i]jed minn dik fl-2007 u erbg[in fil-mija i]jed mill-2010. Statistika o[ra turi kif 38 fil-mija tal-Maltin jippreferu jixtru online minn pajji]i o[ra milli online minn [wienet f’Malta stess u matul dawn l-a[[ar [ames snin, Malta rat l-akbar ]ieda fil-proporzjon ta’ dawk li xtraw online minn pajji]i o[rajn (21 fil-mija).
Imnedija sena ilu, ShipLowCost.com tnediet minn Express Group biex tilqa’ g[allb]onn ta’ g[add dejjem jikber ta’ xerrejja li riedu jixtru prodotti spe/ifi/i minn pajji]i o[ra u li kienu qed isibuha diffi/li biex jir/ievu l-o;;etti li jixtru hawn Malta. Din id-diffikultà kienet ;ejja min[abba nuqqas lo;istiku filkatina ta’ trasport jew sempli/ement min[abba li min ibig[ u min jixtri ma setax ikollu l-garanzija li l-prodott se jasal f’kundizzjoni tajba.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
21
MADWARNA
Il-Banif jappo;;ja l-President’s Charity Fun Run g[all-[ames sena konsekuttiva “Achieve. Believe. Succeed.” Dawn huma l-valuri li jixprunaw lill-Banif Bank u ntg[a]lu b[ala t-tema talPresident’s Charity Fun Run ta’ din is-sena, appo;;jata millBank mill-ewwel edizzjoni tag[ha [ames snin ilu. L-avveniment twieled minn xewqa biex tin[oloq attività nazzjonali li tlaqqa’ nies ta’ kull età u minn kull settur tal-[ajja biex jimxu u ji;ru g[all-Istrina, il-Malta Community Chest Fund u l-kaw]i filantropi/i tag[hom. Is-sena l-o[ra l-Fun Run rat lakbar numru ta’ parte/ipanti, hekk kif [adu sehem rekord ta’ 14,000 ru[. Kbar, ]g[ar u anke klieb telqu mill-Palazz ta’ San Anton lejn Pjazza San :or; ilBelt, immexxija minn President entu]jast g[all-a[[ar, waqt li sSinjura Abela mexxiet il-mixja minn Santa Venera. G[al darb’o[ra eluf huma mistennija jie[du sehem din issena, fl-istess rotta twila seba’ kilometri, il-{add, l-1 ta’ Di/embru. Il-;irja hi organizzata bil-kollaborazzjoni tal-Malta Amateur Athletic Association, u bl-appo;; tal-Ministeru tasSa[[a, is-Segretarjat Parlamentari g[ad-Drittijiet ta’ Persuni b’Di]abbiltà u Anzjanità Attiva u l-Valletta European Capital of Culture 2018. “L-edizzjoni ta’ din is-sena tal-Fun Run tfakkar [ames snin ta’ kollaborazzjoni bejn il-Banif u l-Presidenza,” qal Joaquim F. Silva Pinto, il-Kap E]ekuttiv tal-Banif Bank.
1, 2, 3... L-ewwel tliet bibs tal-Fun Run g[all-Kap E]ekuttiv tal-Banif, g[all-President George Abela u s-Sinjura Abela
“A[na kuntenti li fl-2008 [adna d-de/i]joni li nkunu parti mill-President’s Charity Fun Run li kull sena tikber kemm fis-sinifikat tag[ha kif ukoll finnumru ta’ parte/ipanti. “G[al darb’o[ra r-ri]orsi talBank huma disponibbli g[al dan l-avveniment u qed na//ettaw lapplikazzjonijiet fl-g[axar ferg[at tag[na biex ng[inu lillMalta Community Chest Fund fil-lo;istika. Il-Bank jixtieq jirringrazzja lill-pubbliku li wera daqshekk solidarjetà u entu]ja]mu, lil More Supermarket li g[at-tieni sena qed jappo;;ja din l-attività, u lit-tim tal-Banif li hu involut
b’mod attiv. “Fl-a[[ar nett nirringrazzjaw lill-President ta’ Malta George Abela li tana l-possibbiltà li nkunu parti minn din l-attività nazzjonali u g[ax-xog[ol li hu u t-tim tieg[u jag[mlu g[all-benefi//ju ta’ NGOs u kaw]i filantropi/i,” ]ied jg[id Joaquim F. Silva Pinto. L-applikazzjonijiet tal-Fun Run jistg[u jin;abru minn kull ferg[a tal-Banif Bank, millPalazz tal-President il-Belt jew mill-Palazz ta’ San Anton, jew onlajn minn www.funrun.org.mt. Wie[ed jista’ wkoll isir parti mill-komunità tal-Banif fuq Facebook.
(mix-xellug) Ir-rebbie[ tal-edizzjoni ta’ din is-sena tal-iMdina Grand Prix Zak Matten waqt il-pre]entazzjoni ta’ Chopard Mille Miglia Chronograph minn Annabelle Bonello Lowell u Miguel Bonello f’isem Edwards, Lowell Co. Limited
Su//ess kbir g[all-iMdina Grand Prix bil-kollaborazzjoni ta’ Chopard Edwards Lowell Co. Ltd. Aktar kmieni dan ix-xahar saret l-edizzjoni ta’ din is-sena tal-iMdina Grand Prix li kienet su//ess kbir minn diversi aspetti, anki bil-parte/ipazzjoni ta’ karozzi antiki li jqanqlu [afna nostal;ija. L-edizzjoni ta’ din is-sena kienet appo;;jata minn Chopard and Edwards, Lowell Co. Limited.
Chopard g[andha storja millaqwa ta’ appo;; kontinwu lil attivitajiet fil-qasam tal-karozzi, fosthom il-famu]a ti;rija Mille Miglia. Chopard hi kburija li din issena kienet l-isponsor uffi/jali tal-iMdina Grand Prix u t[ares ’il quddiem lejn aktar kollaborazzjoni mal-Valletta Grand Prix Foundation.
ifs Malta jniedi onlajn firxa ;dida ta’ korsijiet i//ertifikati
ifs qed jipprovdi l-aktar [iliet u ta[ri; finanzjarju re/enti
L-Istitut Malti ta’ Servizzi Finanzjarji (ifs Malta) qed iniedi onlajn firxa ;dida ta’ korsijiet ta’ ta[ri; spe/jalizzat g[al professjonisti u studenti fis-settur finanzjarju. Il-korsijiet i//ertifikati, li tnidew b’kollaborazzjoni ma’ In markets e-learning solutions, jittrattaw diversi aspetti topi/i talfinanzi, li jinkludu tag[rif kontra l-[asil tal-flus, counter terrorist financing, protezzjoni tad-data, prevenzjoni tal-frodi, tag[rif kontra t-tix[im u sigurtà talinformazzjoni. “L-g[an prin/ipali tag[na hu li nipprovdu l-a[[ar [iliet u ta[ri; finanzjarju, b’enfasi fuq
il-li;i u prattiki Maltin, biex ng[inu lill-kandidati jkollhom vanta;; kompetittiv fis-settur finanzjarju Malti li dejjem qed jevolvi u jsir aktar dinamiku,” qal Simon Grech, il-President ta’ ifs Malta. “Korsijiet onlajn joffru mod a//essibbli u konvenjenti [afna kif dak li jkun i]omm ru[u a;;ornat waqt li joffru wkoll irrikonoxximent u benefi//ji tallivelli e//ellenti ta’ kwalità ta’ ifs Malta, li ;ew akkwistati matul aktar minn 50 sena ta’ esperjenza f’tag[lim fis-servizzi finanzjarji. Punt ie[or importanti u essenzjali hu li kull kors joffri /ertifikazzjoni b[ala prova
tat-ta[ri; li jkun sar.” L-e-shop ta’ ifs Malta joffri wkoll programmi f’pakketti ta’ e-learning fuq il-governanza, riskju u osservanza, mag[mulin spe/ifikament g[al diretturi u managers g[oljin f’istituzzjonijiet finanzjarji. ’Il quddiem se jkun hemm aktar korsijiet e-learning li jipprovdu ta[ri; spe/jalizzat g[al aktar nies. Aktar tag[rif dwar il-firxa ta’ programmi u attivitajiet ta’ ifs Malta jinstab fuq training.ifsmalta.org. Wie[ed jista’ j/empel 21240335, jew jibg[at email lil ifs Malta fl-indirizz info@ifsmalta.org.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
22
TV#RADJU
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-6>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 22>00 23>00 00>25 01>20
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar Fuzzbox - Lito Talk Time Newsdesk (r) Wavelength (r) Mu]ika kontinwa
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel
Jim Jam
07:00 - Minnie’s Bow-Toons 07:05 - Mickey Mouse Clubhouse 07:30 A.N.T. Farm 08:15 - Jessie 09:05 Good Luck Charlie 09:50 - Gravity Falls 10:15 - Shake It Up! 11:00 Monsters, Inc. 12:25 - Toy Story Toons 12:35 - Austin & Ally 13:00 - Gravity Falls 13:50 - Jessie 14:10 - Violetta 15:00 - Monsters, Inc. 15:15 - Minnie and You 16:30 That’s So Raven 16:55 - A.N.T. Farm 17:20 - Violetta 18:05 Jessie 18:30 - My Babysitter’s a Vampire 18:50 - Austin & Ally 19:15 - Shake It Up! 19:40 - That’s So Raven 20:00 - Jessie 20:25 A.N.T. Farm 20:50 - Good Luck Charlie 21:10 - Wizards of Waverly Place 22:00 - The Suite Life of Zack & Cody 22:45 - Sonny With a Chance.
07:00 - Kipper 07:20 - Mio Mao 07:30 - Gazoon 07:40 Wobblyland 07:45 - Igloo-Gloo 08:00 - Heroes of the City 08:15 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 08:40 - Benjamin’s Farm 08:45 - My Animal Family 09:00 Bob the Builder 09:25 - Barney and Friends 09:50 - Oswald 10:00 Lots & Lots Of... 10:15 - Tiny Planets 10:20 - Pingu 10:25 - Tiny Planets 10:30 - Monkey See, Monkey Do 10:40 - Barney and Friends 11:10 - Fluffy Gardens 11:25 - The Mighty Jungle 11:40 Mio Mao 11:50 - Heroes of the City 12:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:30 - Kipper 12:50 - Gazoon 13:00 Wobblyland 13:05 - Igloo-Gloo 13:20 - Benjamin’s Farm 13:25 My Animal Family 13:40 - See the Sea 13:45 - Lots & Lots Of... 14:00 - Fluffy Gardens 14:15 - The Mighty Jungle 14:30 - Angelina Ballerina 14:45 - Monkey See, Monkey Do 14:55 - Barney and Friends 15:25 - Pingu 15:30 - Tiny Planets 15:35 - Pingu 15:40 - Tiny Planets 15:45 - Igloo-Gloo 16:00 Bob the Builder 16:25 - Barney and Friends 16:50 - Slim Pig 17:00 Oswald 17:15 - Wobblyland 17:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 17:45 - Benjamin’s Farm 17:55 - My Animal Family 18:10 See the Sea 18:15 - Lots & Lots Of... 18:30 - Monkey See, Monkey Do 18:40 - Barney and Friends 19:10 - Wobblyland 19:15 - Dougie in Disguise 19:25 - Slim Pig 19:35 - Connie the Cow 19:45 - Angelina Ballerina 20:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 20:25 - Heroes of the City 20:40 - Pingu 20:45 - Tiny Planets 20:50 - Pingu 20:55 - Tiny Planets 21:00 - Bob the Builder 21:10 - Fireman Sam 21:20 - Thomas and Friends 21:35 Dougie in Disguise 21:45 - Slim Pig 21:55 - Connie the Cow 22:05 - Tork 22:15 - Benjamin’s Farm 22:20 - My Animal Family 22:35 See the Sea 22:40 - Wobblyland 22:50 - Barney and Friends 23:15 Monkey See, Monkey Do 23:25 Kipper 23:35 - Kipper 23:45 Gazoon.
Nickelodeon
07:05 - Winx Club 07:30 SpongeBob SquarePants 07:55 The Fairly OddParents 08:20 - Go, Diego, Go! 08:45 - Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 - Dora the Explorer 10:25 - Little Kingdom 10:38 Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - The Fairly OddParents 11:40 - T.U.F.F. Puppy 12:05 - Totally Spies! 12:30 iCarly 12:55 - Victorious 13:20 Big Time Rush 13:45 - SpongeBob SquarePants 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:30 - SpongeBob SquarePants 16:20 - Bucket & Skinner’s Epic Adventures 16:45 iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 The Fairly OddParents 19:15 Robot and Monster 19:40 Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 23:00 iCarly 23:50 - Victorious.
A West Side Story
– MGM Movies, 07>30
Musical ta’ Broadway li kien [are; fl-1957 u hu ispirat mid-dramm ta’ Shakespeare Romeo & Juliet, li ;ie adatt g[a/-/inema f’dan il-film tal-1961 b’re;ija ta’ Robert Wise u Jerome Robbins. Il-partijiet prin/ipali huma interpretati minn Natalie Wood u Richard Beymer, it-tnejn li jidhru fir-ritratt. TVM 1
07:00 - TVAM 09:00 - Niskata 11:00 - .EU 11:30 - Paqpaq Lifestyle 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 Teleshopping 16:20 - Madwarna 16.45 - Twelid il-kelma 16:50 Leonardo 17:20 - Xpla[[mal[ajt 17:35 - Waqtiet 17:40 - Teleshopping 18:00 - A[barijiet 18:10 - Pureè 18:55 - Dissett 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:45 - Katrina 21:45 - Headline News 21:50 - Rajt ma Rajtx 22:20 - Mixage 22:45 - Venere 23:15 - A[barijiet 23:30 - Merlin. TVM 2
07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 - Wonder of the Solar System 11:50 - Twelid il-Kelma 11:55 - Waqtiet 12:00 - Purée 12.45 - 3 Pointer 13:15 - Paqpaq Motor Sports 13:45 - Rajt ma Rajtx 14:15 - Gadgets 14:45 - Servizz minn Malta u Lil Hinn Minnha 15:00 - Wonders of the Solar System 15:50 - Twelid il-Kelma 16:00 - Niskata (r) 18:00 - MEA 18:30 - 3 Pointer 19:00 - Paqpaq Motor Sports 19:30 - Waqtiet 19:40 Wonders of the Solar System 20:30 A[barijiet g[al dawk neqsin missmig[ 20:40 - Madwarna 21:40 Headline News 21:45 - Meander 22:15 - Dissett 23:00 - News in English 23.30 - MEA (r). ONE
07:00 - Breakfast News 08:45 Teleshopping 09:00 - Sieg[a }mien 10:30 - Teleshopping 11:15 - Aroma Mattina 12:30 - ONE News 12:40 Kalamita 16:15 - Teleshopping 17:30 - ONE News 17:40 - Aroma Kitchen 19:00 - Aqrali Storja 19:30 - ONE News 20:15 - Snajja’ Maltin 20:35 Il-Klikka 21:45 - Ilsien in-Nisa 23:30 - ONE News. Smash
07:00 - A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 - A[barijiet 09:00 - {abbe-
(r)
jtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - TSN Teleshopping 13:10 - A to Z Teleshopping 14:20 - Ma’ Majsi. Live 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - A[barijiet 19:30 - Dokumentarju 20:30 - IlParlament tal-Poplu 21:30 - CNI 22:00 - A[barijiet 22:30 Motordrome. Raiuno
06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis07:00, it-08:00 u d-09:00) 09:30 - Tg1 flash 10:00 - Unomattina storie vere 10:30 - Unomattina verde 11:00 - Tg 1 11:30 - Unomattina Magazine 12:00 La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:20 - La vita in diretta 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari tuoi 21:10 - Una grande famiglia 2 (Fiction) 23:25 - Porta a porta 01:00 Tg 1 notte 01:35 - Sottovoce. Raidue
07:00 - Cartoons 08:15 - Art Attack 08:35 - Heartland (TF) 09:20 - Settimo cielo (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 E…state con costume 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 Detto Fatto 16:15 - Ghost Whisperer (TF) 16:55 - Private Practice (TF) 17:50 - Tg Sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - NCIS (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:00 - Una mamma imperfetta 21:10 - Un minuto per vincere 23:35 - Il grande cocomero 00:35 - Rai Parlamento 00:50 - La citta delle donne. Film ’80. Raitre
08:00 - Agorà 10:00 - Mi manda Raitre 11:10 - Elisir 12:00 - Tg 3 # meteo 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 Pane quotidiano 13:10 - Terra nostra (TN) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 # meteo 14:50 - Tgr Leonardo. Attwalità 15:10 - Il bidone. Film 1955 17:20 - Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione#meteo 20:00 - Blob 20:15 Sconosciuti - la nostra personale ricer-
ca della felicita 20:35 - Un posto al sole (soap) 21.05 - Scandal (TF) 21:55 - The newsroom (TF) 23:00 Gazebo 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 - Rai Educational 01:35 - La musica di Raitre. Canale 5
08:00 - Tg 5 mattina 08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 - Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 Cenovetrine (soap) 14:40 - Uomini e donne 16:10 - Il segreto (soap) 16:55 - Pomeriggio cinque 18:50 - Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:15 - Box office 3d. Film 2011 23:40 - Supercinema 24:00 - Tg 5 notte 00:40 - Striscia la notizia 01:15 - Uomini e donne. Rete 4
06:25 - Chips (TF) 07:20 - Charlie’s Angels (TF) 08:20 - Siska (TF) 09:45 - Carabinieri 2 (fiction) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 Hamburg distretto 21 (TF) 16:35 Caro zio Joe. Film ’94 18:55 - Tg 4 19.35 - Tempesta d’amore (Soap opera) 20:30 - Quinta colonna il Quotidiano 21:10 - Life - Uomo e natura 00:15 -|Boccaccio 70 - frammenti. Film 61 01:45 - Giulietta degli spiriti. Film ’65. Italia 1
06:55 - Friends (sitcom) 07:50 - La vita secondo Jim (sitcom) 08:45 Provaci ancora Gary (sitcom) 09:45 Royal Pains (TF) 10:35 - Dr House (TF) 12:25 - Studio aperto 13:00 Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:45 - 2 Broke Girls (sitcom) 16:10 E alla fine arriva mamma! (sitcom) 17:05 - Community (sitcom) 18:00 Mike & Molly (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI Miami (TF) 21:10 - CSI: New York (TF) 22:05 - The Following (TF) 23.55 - Le iene 01:25 - Sport Mediaset 01:50 - Studio aperto.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
23
TV#RADJU F. Living
07.00 - Teleshopping 08:00 - Ipokriti 09:00 - Ftakar 10:00 - Bejnietna 12:00 - Teleshopping 1 3 : 00 - F Living Magazine 15:00 - Teleshopping 16:00 - Jien u Int 18:00 - Teleshopping 20:30 - Tie; tal-{olm 21:30 - Sfera 23:30 F . Living Magazine 0 1: 30 Teleshopping. Xejk
07:30 – Just for Laughs 07:45 – Total Request Show 09:50 – Shout Out 10:00 – Love and Romance 10:45 – Teleshopping 11:45 – Just for Laughs 12:00 – Frux (r) 13:30 – The 80s 14:00 – Mill-Italia (r) 15:00 – The 90s 15:30 – Teleshopping 16:30 – Hits 16:50 – Shout Out 17:00 – Local Issues 17:45 – Maltese Music 1 8 : 00 – Total Requests Show (live) 20:00 – Just for Laughs 20:15 – Shout Out 20:30 – Kontra ir-Ri[ 21:55 – Football 22:00 – Xi {lomt??? 23:00 – Local Issues (r) 23:45 – The 60s and 70s. La 5 12:15 - Grey’s Anatomy (TF) 13:10 Una mamma per amica (TF) 14:00 Sweet Sardinia (reality) 14:25 - Torte d’autore (reality) 14:55 - Che Trucco 1 5 : 50 - Extreme Makeover Home Edition 16:45 - Rachel Zoe project ( reality) 1 7 : 35 - Torte d ’ autore Autunno ( reality) 1 8 :1 0 - Sweet Sardinia ( reality) 1 8 : 30 - Spose Extralarge 19:30 - Grey’s Anatomy (TF) 20:25 - Una mamma per amica (TF) 2 1:10 - Sweet Sardinia 22 :10 Extreme Makeover Home Edition 23 : 30 - Uomini e donne 00 : 30 Rachel Zoe project (reality). BBC Entertainment
07:15 - Me Too! 07:35 - Teletubbies 08:00 - 3rd & Bird 08:10 - Nuzzle and Scratch 08:25 - One Foot in the Grave 08:55 - Lead Balloon 09:25 - Peckham Finishing School for Girls 10:15 EastEnders 10:45 - Doctors 11:15 Drop Zone 12:05 - The Weakest Link 12:50 - One Foot in the Grave 13:20 Peckham Finishing School for Girls 1 4 :1 5 - Lead Balloon 1 4 : 45 EastEnders 15:10 - Doctors 15:40 The Weakest Link 16:25 - Drop Zone
17:20 - Kidnapped 18:10 - EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - The Weakest Link 20:00 - Keeping Up Appearances 20:30 - Alan Partridge’s Mid Morning Matters 21:00 - Luther 21:50 - Gavin and Stacey 22:20 - Getting On 22:50 - Gates 23:15 - The Fat Fighters . TCM
07:45 - Village of the Damned 09:00 Please Don’t Eat the Daisies 10:50 Robin and the 7 Hoods 1 2 : 50 Captain Sindbad 15:00 - Rhapsody 16:55 - The Belle of New York 18:1 5 - Edge of the City 19:40 - Challenge to Lassie 21:00 - Flareup 22:40 Westworld.
Iris
09.25 - Sabato, domenica e lunedi. Film 1990 11.35 - The Yards. Film 1999 13:45 - Ciao ma - baci da Roma. Film ’88 15:35 - Soliel. Film ’97 17:35 - Il commissario Lo Gatto. Film 1986 19:25 - Supercar (TF) 20:10 - Hazzard (TF) 21:00 - Elizabeth - The Golden Age. Film 2007 23:00 - Adesso cinema! 23:25 - Tutto il bene del mondo. Film 2004 01:15 - Una donna alla finestra. Film ’75. Melita More
07:30 - A West Side Story: The Film and the Philharmonic 08:25 - Desperate Moves 10:05 - MGM’s Big Screen 10:20 - Rage 11:55 - It Runs in the Family 13:20 - True Heart 14:55 - Club Fed 16:25 - Doc 18:00 - Gator 20:00 Love Bites 21:35 - The Fantasticks 23:00 - Bright Lights, Big City.
09 : 00 - Grey ’ s Anatomy 09 : 45 Private Practice 1 0 : 30 - Criminal Minds 11:15 - Amazing Race 12:00 SMASH 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 - VEEP 1 5 : 00 - Private Practice 1 5 : 45 Criminal Minds 16:30 - Dallas 17:15 Psych 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Chicago Fire 19:45 - Glee 20:30 Suburgatory 2 1: 00 - Supernatural 2 1: 45 - True Blood 22 : 45 - The Mentalist 23:30 - Chicago Fire 00:15 Spartacus 01:15 - Suits.
GO Stars
Discovery Channel
07:25 - Corpse Bride 08:45 - Snow White and the Huntsman 10:55 Monk 11:40 - Harry Potter and the Deathly Hallows Part 1 1 4 : 05 Paranorman 15:35 - Harry Potter and the Deathly Hallows Part 2 17:45 Frankenweenie 1 9 :1 0 - Fun Size 20:35 - The Middle 21:00 - Abraham Lincoln: Vampire Hunter 22:45 - The Scarlet Letter 00:55 - The Devil Inside 02:20 - Harry Potter and the Deathly Hallows Part 1.
07:15 - Dirty Jobs: Creepy, Slimy and Just Plain Weird 08:10 - Deadliest Catch: Catch as Catch Can 09:05 Gold Rush: Alaska: Gold, Guns and Bears 09:55 - Yukon Men: Last Chance 1 0 : 50 - How Do They Do It ?: Aluminum Foil #GPS Systems 11:15 How It’s Made 11:40 - MythBusters: Duct Tape Plane 12:35 - Extreme Engineering : Peru Dam 1 3 : 30 American Chopper: Senior v Junior: Mikey Out ? 1 4 : 25 - Through the Wormhole with Morgan Freeman: Is There A Sixth Sense? 15:20 - You Have Been Warned: Youtube Power Junkies 16:15 - What Happened Next? 16:45 - Factory Line 17:10 - Ultimate Survival : Compilation 2 1 8 : 05 Auction Kings: Harley Bike #Lincoln Document 18:35 - Auction Hunters: Mr Haff Goes to Washington 19:00 - How It’s Made 19:30 - How It’s Made 20:00 - Auction Hunters: Ton’s Driller Instinct 20:30 - Auction Hunters: Cold Hard Cash 21:00 - Flip Men 22:00 Bear Grylls: Escape From Hell: Desert 23:00 - Man, Woman, Wild: Bear’s Kitchen.
MGM Movies
Diva Universal
07:00 - Quincy, M.E. 07:55 - Agatha Christie’s Poirot 09:45 - SMS 09:50 Kojak 10:50 - Quincy, M.E. 11:45 Great Women 1 2 : 00 - Agatha Christie’s Poirot 13:50 - Movie 14:00 - Strong Medicine 14:50 - ER 15:45 Great Women 16:00 - Quincy, M.E. 17:00 - Agatha Christie’s Poirot 18:54 - La Prova 19:00 - Strong Medicine 19:50 - JAG 20:50 - Great Women 21:00 - Mystery Woman: Vision of a Murder 22:40 - Movie 23:00 - Mr Selfridge.
07>00 08>30 10>00 12>00 13>30 14>00 14>05 15>30 15>45 16>45 17>00 18>00 18>05 18>30 19>30 20.00 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00
Sport fuq il-Cable Eurosport 1
08:35 - International Championship Snooker: QF (live) 10:30 International Championship Snooker 12:00 - International Championship Snooker: QF (live) 15:00 - International Championship Snooker 16:00 - FIFA U#17 World Cup Football 17:15 - FIFA U#17 World Cup Football 18:30 Champions League World’s Strongest Man 19:30 - Eurosport Top Ten 20:00 - Superkombat 21:00 - Superkombat 23:00 Eurosport Top Ten 23:30 International Championship Snooker. Eurosport 2
07:30 - International Championship Snooker: QF (live) 10:30 - FIFA U#17 World Cup Football 12:00 International Championship Snooker: QF (live) 15:00 - FIFA U#17 World Cup Football 16:15 FIFA U#17 World Cup Football 17:30 - FIFA U#17 World Cup Football 18:30 - Eurosport Top Ten 19:00 - Intimate Surfing 19:30 Campus 20:00 - Arm Wrestling 20:30 - Night of the Jumps Motocross 21:00 - Bowling 22:00 - International Championship Snooker 23:30 - FIFA U#17 World Cup Football. GO sports 1
09:00 - Serie A: Rd 10: Sassuolo v Udinese 11:00 - Barclays Premier League: Premier League World #19 11:30 - ATP Masters 1000: BNP Paribas Masters, Paris: Last 16 (live) 00:00 - Barclays Premier League: Wk 12: Premier League Match Pack 00:30 - Ligue 1: Rd 12: The Ligue 1 Show 01:00 - Serie A: Rd 10: Juventus v Catania.
Soleil – Iris, 15>35 Film drammatiku tal-1997, koproduzzjoni Fran/i]a, Taljana u :ermani]a, li g[andu re;ija ta’ Roger Hanin u lil Sofia Loren, Philippe Noiret u Marianne Sägebrecht fost l-atturi ewlenin. L-istorja hi ambjentata f’Algiers fl-1940 fejn mara Lhudija, fqira i]da sabi[a, tkun qed tara kif tista’ tkampa u trabbi lil [amest itfal tag[ha, filwaqt li ]ew;ha jinsab imblokkat fi Franza.
NET News .net (r) Eli in the morining Telebejg[ Flimkien NET News (ikompli) Flimkien Telebejg[ Teeny Break Telebejg[ Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla .net NET News .net Mitqlu Deheb NET News (ikompli) Mitqlu Deheb Elle (r) NET News
GO sports 7
07:00 - Vincennes Horseracing 10:00 - PGA European Tour: BMW Masters: Day 4 14:00 - Barclays
Premier League: Premier League World #19 14:30 - ATP World Tour 500 – Swiss Indoors Basel: SF 19:30 - Barclays Premier League: Wk 12: Premier League Match Pack 20:00 - Ligue 1: Rd 12: The Ligue 1 Show 20:30 - PGA European Tour: WGC HSBC Champions: Day 1 01:30 - Football’s Greatest 02:00 Barclays Premier League: Wk 11: Swansea City v West Ham Utd. GO sports 8
09:00 - Vincennes Horseracing 12:00 - PGA European Tour: BMW Masters: Day 4 16:00 - Barclays Premier League: Premier League World #19 16:30 - ATP World Tour 500: Swiss Indoors Basel: SF 21:30 - Barclays Premier League: Wk 12: Premier League Match Pack 22:00 - Ligue 1 -Round 12: The Ligue 1 Show 22:30 - PGA European Tour: WGC HSBC Champions: Day 1. Melita Sports 1
07:40 - Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r) 08:05 - America’s Cup (r) 09:35 Bundesliga (r) 11:25 - FA Cup (r) 13:25 - FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 14:40 - America’s Cup (r) 16:10 - Bundesliga (r). Melita Sports 2
07:15 - FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 08:30 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 10:30 Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 13:00 - Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r). Malta Stars
07:15 - Malta Handball Association 08:30 - Malta Basketball Association (r) 09:50 - Malta Rugby Football Union (r) 11:25 Football Nurseries (r) 11:55 Melita GFA 1st Division 13:35 BOV Premier League (r) 15:45 Malta Handball Association (r). (r)
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
24
TV # RADJU
Fil-qosor Malta Llejla – NET Television, 17>00 Palazzo De Piro (fir-ritratt) fl-Imdina, li kien restawrat ri/entement , fil-jiem li ;ejjin se jkun qed jilqa’ fih l-edizzjoni li jmiss tal-Malta Artisans Fair. Andrea Critien se tkun fost ilmistednin ta’ Stephanie Spiteri g[al-lum biex tag[ti aktar dettalji dwar din l-attività. Ukoll fil-programm tal-lum se jkun hemm il - kontribuz zjonijiet regolari ta’ Nancy Buhagiar, Antoinette Pickard u ta’ Fr Karm Debattista MSSP.
Bi spunt minn skandlu veru The Yards – Iris, 11>35 Joaquin Phoenix u Charlize Theron (it-tnejn fir-ritratt hawn fuq) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Amerikan tal-1999 li hu bba]at fuq skandlu ta’ kor-
Film Ingli] tal-1960 li hu bba]at fuq il-ktieb The Midwich Cuckoos ta’ John Wyndham u li hu dwar stramberiji li jse[[u
f’villa;; Ingli] fejn jibdew jitwieledu numru ta’ tfal li ma jkollhom l-ebda sens ta’ emozzjoni.
ambjent ta’ madwaru, fosthom lattitudni ta’ nies li ji;u minnu, jag[mluhielu aktar diffi/li biex jag[mel hekk. Il-film hu twil 115-il minuta.
Tie[u sehem f’seduti spiriti/i Giulietta degli spiriti – Rete 4, 01>45 Film drammatiku li tana rre;ista Federico Fellini fl-1965. Il-protagonista tkun mara minn Ruma li ]-]wie; tag[ha
Village of the Damned – TCM, 07>45
ruzzjonali se[[ realment f’nofs is-snin 80. }ag[]ug[ ikun g[adu kif [are; mill-[abs u jkollu f’mo[[u li issa joqg[od bil-g[aqal. I]da l-
wasal biex jisfaxxa u li tipprova tedha billi tie[u sehem f’seduti spiriti/i. Fost l-atturi nsibu lil Giulietta
Masina, Sandra Milo u Mario Pisu. Il-film hu twil sag[tejn u 17-il minuta.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
25
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX 8
9
10
4
11
IT-TEMP Pjuttost imsa[[ab bil-[albiet tax-xita li jistg[u jkunu bir-rag[ad VI}IBBILTÀ Tajba minbarra f’xi [albiet tax-xita IR-RI{ Moderat min-Nofsinhar ix-Xlokka BA{AR {afif g[al moderat IMBATT Ftit lil xejn li jsir baxx min-Nofsinhar il-Lbi/ TEMPERATURA L-og[la 25˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0mm Xita mill-1 ta’ Settembru 52mm IX-XEMX titla’ fis-06.23 u tin]el fis-18.08
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
16
17
Mimdudin> 5. Insetti be]lin [afna (5) 6. Annimal li tag[tina l-[alib (5) 7. ?anfira (5) 10. Ener;iku (5) 11. Par (5) 12. Annimal bil-qrun li nsibuh fil-foresta (5) 14. In-nisa tal-barrin (5) 16. Id-dol/ier i]ejjen il-pasti biha (5) 17. u 18. Tajjartli [siebi (10) 18. Ara 17.
18
Weqfin> 1. Kull [a;a li ma tiftehimx (6) 2. Apprendist, skular (6) 3. Irjus g[olja? (6) 4. Jista’ jkun tax-xama’ fil-presepju (6) 8. Tir/eviha bil-posta (5) 9. Art mag[luqa g[aliha qrib il-ba[ar (5) 12. Dennes, dardar, dallam (6) 13. {las bil-quddiem (6) 14. Wekka (6) 15. G[odda tal-[adid b’g[add ta’ gan/ijiet imdendlin ;o fiha (6)
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin> 5. April; 6. Lanza; 7. Feles; 10. Batut; 11. Attur; 12. {afif; 14. Do//a; 16. Ballu; 17. Dinja; 18. Dulur. Weqfin> 1. Sallab; 2. Alleat; 3. Allega; 4. Banjar; 8. Stufa; 9. Sto//; 12. {adida; 13. Fta[ar; 14. Dalidà; 15. Allarm.
Sudoku : qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali talkwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta. Fa/li
Soluzzjoni Sudoku
IL-{AMIS L-og[la 25˚C L-inqas 19˚C
IL-:IMG{A L-og[la 24˚C L-inqas 18˚C
IS-SIBT L-og[la 24˚C L-inqas 17˚C
IL-{ADD L-og[la 24˚C L-inqas 17˚C
IT-TNEJN L-og[la 25˚C L-inqas 18˚C
UV
UV
UV
UV
UV
4
4
4
4
4
Temperaturi fi bliet barranin Malta 35˚ xemxi, Al;eri 18˚C xita, Amsterdam 13˚C xemxi, Ateni 24˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 17˚C xemxi, Berlin 12˚ imsa[[ab, Brussell 11˚C xmexi, il-Kajr 25˚C ftit imsa[[ab, Dublin 14˚C imsa[[ab, Kopen[agen 12˚C imsa[[ab, Frankfurt 11˚C imsa[[ab, Milan 18˚C imsa[[ab, Istanbul 20˚C xemxi, Londra 13˚C xemxi, Madrid 14˚C xemxi, Moska 11˚C ftit imsa[[ab, Pari;i 14˚C xemxi, Bar/ellona 15˚C imsa[[ab, Ruma 23˚C imsa[[ab, Tel Aviv 24˚C xita, Tripli 32˚C xemxi, Tune] 26˚C imsa[[ab, Vjenna 13˚C imsa[[ab, Zurich 12˚C ftit imsa[[ab, Munich 11˚C xemxi, St. Petersburg 9˚C imsa[[ab
Tag[rif Wirja ta’ statwi titulari L-G[aqda Wirjiet San :u]epp {addiem ta’ Birkirkara nhar it-2 ta’ Novembru se tkun qed tie[u sehem fl-attività Birkirkara u l-
Fu[[ar li se tkun organizzata mill-Kunsill Lokali Birkirkara. Fl-eks Portland Ironmongery fi Triq il-Kbira se jkunu qed jorganizzaw wirja ta’ statwi titulari. Tifkira ta’ Madre Tere]a Nhar il-{amis, 14 ta’ Novembru fis-18:39 fl-Istituto Italiano di Cultura f’Misra[ San :or; il-Belt se ssir serata biex titfakkar Madre Tere]a ta’ Calcutta, serata li se tkun organizzata mill-istess Istitut bil-kollaborazzjoni tar-Rotary Club La Valette Malta. Il-poeta Rosanna
Asaro se tkun qed taqra poe]iji li kitbet hi stess, filwaqt li Patricia Salomone taqra l-ver]joni blIngli] tal-istess poe]iji. Se jkun hemm ukoll Lilian Miceli Farrugia, Monica Bharwani u Anne Bharwani li se jaqsmu ma’ dawk pre]enti l-esperjenzi tag[hom ta’ xog[ol li g[amlu mal-istess Madre Tere]a. Rosanna Asaro se tkun qed tiffirma wkoll kopji ta’ ktieb li ppubblikat u li l-qlig[ kollu mill-bejg[ tieg[u se jmorru b’risq il-Fondazzjoni Rotary.
Parte/ipazzjoni fil-Bulgarija Edward Gruppetta, il-Vi/i President tas-So/jetà Maltija tas-Salib l-A[mar, aktar kmieni din is-sena [a sehem fil-laqg[a annwali ta’ edukazzjoni dwar lEwwel G[ajnuna li n-network Ewropej tas-So/jetà jorganizza. Kun/ert u ikla Nhar is-Sibt, 16 ta’ Novembru fis-Sala ta’ St John’s Cavalier, il-Belt fejn hemm l-Ambaxxata tal-Ordni ta’ San :wann f’Malta, se ssir l-ikla u l-kun/ert tradizzjonali tal-[arifa minn Din l-Art {elwa. L-attività tibda fis-19:15. Il-kun/ert se jkun mis-sopran
Lydia Caruana akkumpanjata fuq il-pjanu minn Yvette-Maria Galea. L-ikel se jkun minn Osborne Caterers. Il-biljetti huma ta’ 55 ewro kull persuna.
Super 5 In-numri li telg[u tas-Super 5 lbiera[ huma, 4 – 33 – 13 – 20 – 22. Filwaqt li ma kien hemm ebda rebbie[ b’[ames numri kien hemm 43 rebbie[ b’erba’ numri u reb[u €1014.82 kull wie[ed kif ukoll 1406 rebbie[ bi tliet numri li reb[u €36.21 kull wie[ed. Il-Jackpot il;img[a d-die[la jkun ta’ €350,000.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
26 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ I]-}urrieq
KLASSIFIKATI ances u air condition, terrazzin fuq wara u bejt bl-arja tieg[u, inklu] fil-prezz hemm garaxx ta’ ]ew; karozzi li jinfed mad-dar. Bla /ens. €320,000. ?emplu 99422082.
pied tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, store, uffi//ju e//. ?emplu gwardarobba kbira. Jistg[u jindawl, ilma u toilet. Bil-permess 79211659. bieg[u separati. ?emplu Class B. ?emplu 77200983. 99800607.
AVVI}I
DAR fuq u isfel bi tlett ikmaG{ALL-KIRI mar tas-sodda, tlett ikmamar bisG[al kull xog[ol sufanijiet, ]ew;t ikmamar tal- G{ALL-BEJG{ JEW KIRI {a]-}ebbu; ’il barra minn TA’ kostruzzjoni ta’ bini, alterbanju, bit[a kbira fuq wara u o[ra Triq l-Imdina azzjonijiet ta’ bini ta’ front garinterna, study room, designer Il-{amrun GARAXX basement 40 pied x dens, ftu[ ta’ [itan bi travi talkitchen ;dida fjamanta bl-appliGARAXX jew store, 115-il 50 pied, jista’ jintu]a g[al gym, [adid, ftu[ ta’ bibien u twieqi, [nejjiet, bdil ta’ soqfa tal-konkos u xorok, u nikkavraw travi tal[adid bl-injam, qlug[ ta’ madum tal-art u tal-[ajt. Nag[mlu fa//ati ;ewwa u barra, fuq il-fil, bissejjie[, bil-qoxra, xog[ol ta’ invjar, tik[il u tibjid u rran;ar, u nraqqg[u soqfa tal-konkos, e//. Xog[ol ta’ ilma. Xog[ol b’esperjenza kbira u attenzjoni ta’ xog[ol. B’garanzija ta’ xog[ol fil-pront. ?emplu 99602436.
{adid
Libsa ta’ Tie;
:DIDA fjamanta, qatt ma intu]at, mixtrija ming[and ALAMANGO. Prezz negozjabbli. ?emplu fuq 99200354.
Pushchair
NEONATO Reverso Sport - 3 Wheeler f’kundizzjoni perfetta, kwa]i ;dida. ?emplu 79409398.
Pasturi
TAT-tafal, set fih 20 pastur, stil antik ta’ ]mein il-MUSEUM. Prezz €20 kull set. Presepji kull daqs ma[dumin kollha g[erien, prezz jibda minn €20. ?emplu 21495253.
Tapit
KULUR cream bil-burdura KAN?ELL, po;;aman, bieb ta’ garaxx, tara;, strutturi o[ra u wine, 90 ins (228cms) x 66 ins tiswija. Injam – xkaffar, tiswija (168cms) f’kundizzjoni tajba. ta’ gallariji u ]ebg[a. Plumbing – Prezz €60. ?emplu fuq geyser tank etc. Alterazzjonijiet 21242180. fil-bini. ?emplu 99279582.
Mario Colours
G{AL kull xog[ol ta’ kisi u tibjid, kisi bil-;ibs, kisi bir-ramel u siment, kisi u tibjid fuq il-pont u ]ebg[a, tik[il fuq il-fil, tik[il fuq l-antik, graffiato, silikato, gypsum boards, madum u katusi. ?emplu 99468622. Esperjenza ta’ 16-il sena u stima b’xejn.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differenti. Kalendarji kbar tat-2014, 29/m x 42/m. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (bonnici printing press)– 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur etc u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn pbonnici@bonniciprintingpress.c minn qabel. Spare parts g[al kull om tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, JIN{TIE:U 79884497 jew 99472570. Tower Aluminium Ltd Servizz fil-pront. TE{TIE: [addiema b’esperjenza biex ja[dmu full-time fuq G{ALL-BEJG{ xog[ol tal-aluminium u [;ie;, bil-li/enzja tas-sewqan. ?emplu G[amara antika TINKLUDI twaletta bil-mera, 99457965 jew 99470635 lil lavaman, komodina, gradenza Tower Aluminium Ltd, {a]bil-mera u wi// tal-ir[am u }ebbu;.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
27
SPORT SWAN
Senglea Gunners leaders ;odda Il-leaders il-;odda tal-Kampjonat tal-Ewwel Divi]joni tas-SWAN huma Senglea Gunners li g[elbu lil San Gwann Knights 5-0 u [adu ttielet reb[a konsekuttiva. I/Champions Valletta St. Pauli Mint g[elbu lil Lija-Iklin Mr.Clean 2-1 u la[quhom fil-klassifika. Bushwackers g[elbu lil Zejtun AFC 5-3. Senglea Gunners kisbu reb[a konvin/enti fuq San :wann 5-0 minkejja li re;a’ kellhom plejers ;odda jiddebuttaw mag[hom. G[al Senglea skorjaw Marlon Farrugia, Jerome Aguis u Stefan Sultana minn penalty fl-ewwel taqsima. Wara l-mistrie[ ilGunners komplew ikunu superjuri u ]iedu tnejn o[ra permezz ta’ Marlon Farrugia fl-40 u fis-60 minuta biex kiseb tripletta personali. Fit-tieni log[ba u l-aktar mistennija Valletta St. Pauli Mint dawru telfa f ‘reb[a konra Lija-Iklin u kisbu tliet punt ferm importanti biex flimkien ma Lija-Iklin jinsabu tlieta
ta[t il-leaders Senglea Gunners. G[al Lija-Iklin din kienet l-ewwel telfa sta;jonali. Fit-22 minuta kienu Lija-Iklin li marru fil-vanta;; meta minn azzjoni ta’ corner Daniel Cremona minn ftit passi bog[od ma ]baljax. Valletta g[amlu reazzjoni u fil-25 minuta kisbu d-draw permezz ta’ Ryan Fenech. Inkora;;uti minn dan id-draw il-Beltin komplew fuq l-offensiva u fit-33 minuta marru fil-vanta;; permezz ta’ Glenn Barry b’azzjoni personali u b’hekk pattew g[ad-disfatta li kienu sofrew fil-finali tas-Super Cup kontra l-istess Lija-Iklin. G[arg[ur Bushwackers g[elbu lil Zejtun AFC 5-3 u [allew li]Zwieten ankrati fl-a[[ar post wara li dawn tal-a[[ar kellhom vanta;; doppju. G[arg[ur fet[u l-iskor fl-20 minuta permezz ta’ Chris Barbosa. Fit-tieni taqsima Zejtun f’temp
ta’ g[axar minuti skurjaw tliet darbiet permezz ta’ Justin Cilia fid-39,43 u 49 minuta g[al tripletta personali. Imma G[arg[ur g[amlu rimonta u skurjaw erba’ darbiet permezz ta’ Chris Barbosa 55 u 57minuta u ]ew; gowls o[ra permezz ta’ Adrian Dominicus 65 u ie[or minn Daniel Darmanin 68 minuta g[al skor finali ta’ 5-3. Mill-Kampjonat tat-Tieni Divi]joni saru tliet log[biet fejn Ta’ :iorni Wolves komplew isa[[u posthom f’ras il-klassifika meta g[elbu lil Mriehel Cuore Bianconero 4-1 u kisbu l-[ames reb[a konsekuttiva. Cospicua Dynamos g[elbu lil Tarxien Cavalieri Hotel 2-1 biex kisbu ttielet reb[a tal-kampjonat u jinsabu sitt punti ta[t l-leaders. Mqabba AFC g[elbu lil FleurDe-Lys 1-0 u kisbu t-tieni reb[a waqt li [allew lil Fleur-De-Lys fla[[ar post tal-klassifika b’punt wie[ed daqs il-Ba[rija.
IASC II DIV
Safi AFC b’punti massimi Safi AFC hu l-uniku tim b’punti massimi fit-Tieni Divi]joni talIASC wara li ta t-tielet telfa lil Mqabba. Bir]ebbu;a Tigers ]ammew il-pass b’reb[a fuq Birkirkara St. Joseph.
Safi AFC..................................2 Mqabba A …..........................1
Il-leaders Safi AFC g[elbu lil Mqabba Albions f’dak meqjus b[ala d-derby ta’ wara il-mina. Konfront mistenni mi]-]ew; timijiet li offra log[ob mill-isba[ u u b’mod sportiv. Mqabba kienu ferm perikolu]i fl-ewwel taqsima u waqt l-a[jar [inijiet tag[hom kienu Safi AFC li fet[u l-iskor permezz ta’ Jeremy Zarb. Fit-tieni taqsima, Mqabba Albions [ar;u b’iktar determinazzjoni u resqu kemm il-darba vi/in id-draw. Dan wasal fit-58 minuta
meta wara freekick kien Emanuel Chircop li b’daqqa ta’ ras millvi/in xe[et fix-xibka. Meta kollox deher riesaq g[al draw, kien Andrew Attard li tefa’ lil Safi AFC fil-vanta;; fl-a[[ar sekondi g[al reb[a 2-1. Referee: Graham McDougal
Birkirkara SJ. …....................1 Bir]ebbu;a T. …....................2
Birkirkara St Joseph ;arrbu lewwel telfa kontra Bir]ebbu;a Tigers. Fl-ewwel taqsima kien hemm log[ob bilan/jat bliskor jibqa’ ma jinfeta[x. Erba’ minuti fit-tieni taqsima, Bir]ebbu;a fet[u l-iskor permezz ta’ Ronnie Celeste b’xutt angolat u fil-baxx. Birkirkara irnexxilhom i;ibu l-gowl tad-draw g[axar minuti wara b’daqqa ta’ ras ta’ Clint Zammit. Seba’ minuti mittmiem Ronnie Celeste re;a’ po;;a
lil Bir]ebbu;a Tigers fil-vanta;; g[al reb[a 2-1 li po;;iethom b’[ames punti, punt ta[t il-leaders. Referee: Jason Saliba
Senglea Y. …...........................2 Zabbar CB ….........................1
Senglea Yougnsters iltaqg[u kontra Zabbar Crystal Blues, ]ew; timijiet fi b]onn immedjat ta’ punti. Wara biss 11-il minuta, kienu Senglea Youngsters li fet[u l-iskor permezz ta’ Kenneth Abela. Illog[ob baqa’ bilan/jat u ftit qabel il-mistrie[, Zabbar resqu vi/in li j;ibu d-draw meta laqtu l-lasta. Fit-tieni taqsima kollox baqa’ kif kien u Senglea Youngsters dehru kuntenti b’goal wie[ed biss. Imma erba’ minuti mit-tmiem Thomas irdoppja g[as-Senglejani u minuta biss wara Jesmond Degrabriele naqqas id-distakk g[a]-Zabbarin. Referee: Lorry Sammut
KICKBOXING
Tim Malti kontra tim Olandi] Il-:img[a l-1 ta’ Novembru se jsir il-Gladiators Night 6 fejn tim ta’ Kickboxers minn Malta se jiltaqa’ kontra tim millOlanda. L-attivita` li se ssir f’lukanda fil-Qawra tibda fis-7 p.m. U se jkun fiha g[axar taqbidiet talKickboxing u tal-K1 kemm fuq il-livell ta’ debuttanti kif ukoll fuq dak professjonali. L-attivita` tibda bi tliet taqbidiet ta’ appo;; segwiti minn sitta bejn l-atleti Maltin u dawk Olandi]i. L-a[[ar wa[da se tkun dik professonali. Team Malta se jkun mag[mul minn atleti minn tliet klabbs talKickboxing u tat-Thai Boxing li ng[aqdu biex jirrappre]entaw lil Malta f’dan l-avveniment. Dawn huma Ruth Tanti, Courtney Vella u Dareen Doneo mill-Ying Yang Team Noel, Brandon “Bo;on” Borg u Dione Galea mill-Art of Fighting u Kyle Blienes mill-Malta Thai Boxing Club. It-taqbidiet se jkunu maq-
suma erbg[a bir-regoli tal-K1 u tnejn bir-regoli tal-Kickboxing. It-taqbidiet ta’ appo;; se jkunu bejn Brandon Spiteri (Team Noel) ma’ Christian Schembri (Wu Shu Ky) birregoli tal-K1 u ming[jar protezzjoni tar-ri;lejn. Dareen Scerri (Basement Club) ma’ Enrico Manicaro (Fight Legion), Keith Micallef (Basement Club) ma’ Sacha Silvio (Team Noel) se jkollhom taqbidiet talKickboxing bit-tag[mir ta’ protezzjoni. Is-serata tag[laq bil-konfront bejn il-Kickboxer Malti Daniel “the Jet” Zahra u l-atleta Adrian Tomascu mir-Rumanija. Din se tkun taqbida ta’ 3x3 bir-regoli tal-K1 g[a/-/inturin tat-Titlu. F’Di/embru Zahra se jkollu taqbida o[ra ma’ atleta millIrlanda ta’ Fuq. Intant illum fil-11.30a.m. Se jsir il-weigh-in tal-kompetituri kollha.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
28
SPORT
GOLF
Roy Sullivan jirba[ l-ewwel rawnd tal-Captain’s League Din is-sena hemm bilan/ kbir bejn it-timijiet L-ista;un tal-golf organizzat mir-Royal Malta Golf Club ma jkunx komplut ming[ajr l-iktar kompetizzjoni popolari fuq livell ta’ timijiet. Din il-kompetizzjoni hi l-Captain’s League, kompetizzjoni prin/ipali sa mill -1 986 fejn fiha l - a[[ar seba’ captains tar-Royal Malta Golf Club, jag[]lu l-a[jar plejers biex jissieltu g[al dan ittrofew li jintlag[ab fuq seba’ rawnds. Il-kompetizzjoni ta’ din issena li tifta[ l-ista;un, hi sponsorjata mill - kumpanija tal awdituri Nexia BT, li fl-a[[ar snin qed toffri sponsors lil diversi attivitajiet sportivi.
F ’ kumment li ta l - general manager ta’ Nexia BT Brian Tonna, qal li l-log[ba tal-golf i;;ib flimkien kemm kompetituri Maltin kif ukoll barranin u dan ikompli jkabbar l-importanza tal-attività sportiva. L-ewwel rawnd ta’ din ilkompetizzjoni sar is - Sibt u [adu sehem 76 kompetitur li g[amlu l - korsa kollha biex jinkisbu punti g[at - timijiet . Kien hemm punte;;i mill-aqwa f’dan l-ewwel rawnd bl-aqwa tlieta jiksbu punte;; ta ’ 38 punt. L-ewwel rawnd kien eventwalment mirbu[ minn Roy Sullivan segwit minn Andy
Borg , filwaqt li Bernt Hackemesser spi//a fit-tielet post. It-tim rebbie[ wara l-ewwel rawnd ta’ kompetizzjoni kien it - tim immexxi minn Ken Micallef li kiseb 179 punt. I]da mir - ri]ultat tal - ewwel rawnd jidher li hemm bilan/ kbir bejn it-timijiet fejn hemm biss 15-il punt jifred lit-timijiet tal-ewwel minn ma’ tal-a[[ar. Fi tmiem kull rawnd il-punti miksuba mit-timijiet jing[addu ma’ dawk miksuba fir-rawnds pre/edenti biex it-total ta’ punti tas-seba’ rawnds finalment jiddikjaraw ir-rebbie[ ta’ din ilkompetizzjoni.
U[ud mill-parte/ipanti waqt l-ewwel rawnd tal-Captain’s League
CRICKET
In-nofs maratona ta’ Sharks jeg[lbu lil Panthers ZWAC issir il-{add Fi tmiem il ;img[a saret inkluda wkoll 20 extra Dan hu Arnold u g[amel Is-16-il edizzjoni tan-nofs maratona organizzata minn }urrieq Wolves Athletic Club (ZWAC) u li din is-sena se tkun sponsorjata minn Express Trailers se ssir il{add 3 ta’ Novembru. Ir-rotta ta’ 21 km fit-triq tibda u tintemm fil-pjazza ta]-}urrieq wara li l-atleti jkunu g[addew minn diversi postijiet fin-nofsinhar ta’ Malta fosthom il-Qrendi, l-Imqabba, {al Safi u {al Kirkop. L-organizzazzjoni ta’ dan lavveniment ;iet fdata f’idejn ilKumitat Organizzattiv tal-maratona ta’ Malta. Dan ifisser li t-
toroq kollha se jkunu ggwidati tajjeb minn wardens u pulizija. Pre]enti wkoll il-Malta Red Cross. ?ertu toroq fl-ir[ula se jkunu mag[luqa g[at-traffiku bejn it-8.20 a.m. u l-11 p.m. Fl-istess [in tan-nofs maratona, l-Kunsill Malti g[all-Isport se jkun qed jorganizza diversi attivitajiet biex jippromwovi diversi dixxiplini sportivi fosthom ilVolleyball, l-arti marzjali, lBasketball u l-Handball. In-nursery tal-futbol ta’ Zurrieq FC wkoll se tkun qed tippromwovi l-log[ba fi pjazza Mattia Preti bejn id-9 a.m. u l-12 p.m.
-
logb[a ta ’ [biberija fuq 30 over bejn Sharks u Panthers. Kienu dawn tal - a[[ar li bdew bil-bat. Waseem Abbas (run wie[ed) u Ranjit Gokarn ( seba ’ runs) fet[u l - innings . Abhishek Agrawal g[amel 20 run . Haroon Majeed kellu innings kwiet [dejn is-soltu u g[amel biss sitt runs . John Prior g[amel l-og[la skor ta’ 29 run u Sarfraz Ali kellu 16-il run , Paul Bradley 3 , Eric Krishna wie[ed u Kevin Krishna 8 runs ukoll mhux ma[ru; . Wara it - 30 over Panthers g[amlu111-il run li
.
ftit [afna g[al 30 over. Il-bowlers ta’ Sharks marru tajjeb, Edward Manning u Joy Ghoseroy [adu ]ew; wickets kull wie[ed , waqt Luke Bradley , John Rusher , Ian Pendlebury u Dean Arnold [adu wicket kull wie[ed. G[all-ewwel kollox kien sejjer tajjeb g[a; Sharks billi Dave Borg g[amel 39 run u Joy Ghoseroy 10. Borg baqa’ sal - a[[ar . Wara li [are; Ghoseroy Sharks tilfu 3 batsmen li bejniethom g[amlu tlett runs. Hawnhwekk da[al Dean
18-il run. Li]g[ar plejer Luke Bradley g[amel sitt runs , Ian Pendlebury wie[ed u Tony Slater [ames runs . Edward Manning kellu disa’ runs biex g[en lil Borg g[al reb[a. Kien hemm ukoll 2 1 extra . G[al Panthers Matthew Gillard , Ranjit Gokarn u John Prior h[adu ]ew; wickets kull wie[ed waqt li Kevin Krishna [a wicket wie[ed. Is - Sibt tintlag[ab log[ba o[ra bejn Sharks u Panthers waqt li filg[od jkun hemm isSunoco cricket Academy-nursery mid-9a.m. Sal-10.30am.
BMX
Esibizzjoni minn professjonisti
Il-parte/ipanti li [adu sehem fl-attivita` tal-BMX
Tliet atleti professjonali [adu sehem fl-edizzjoni ta’ din issena tal-kompetizzjoni Sticking To Our Roots, kompetizzjoni li qed issir dejjem iktar popolari u li kienet organizzata mill Asso/jazzjoni Maltija tal BMX. Din l-attivita` saret fuq tlett ijiem bejn il -11 u t -1 3 ta ’ Ottubru. It-tliet /iklisti ta’ fama mondjali kienu Sergio Layos, Ben Hennon u Lima Ethlam, li taw wirja mill-aqwa lil dawk
pre]enti. Il-pre]enza ta’ dawn it-tliet atleti kompliet ]iedet mal importanza tal-avveniment li ma kienx ikun su//ess ming[ajr l-appo;; ta’ g[add ta’ sponsors. Il-Kompetizzjoni Park intreb[et minn Brandon Grech, quddiem Karl Naja u Kurt Oliva. Il-Kompetizzjoni Racing kienet mirbu[a minn Aaron Axisa li spi//a quddiem Brandon Grech u Luke Mcharg li spi//a t-tielet.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
29
SPORT AWSTRALJA
X’laqatna din il-;img[a
Sfida o[ra diffi/li g[al Mifsud u Heart Il-captain internazzjonali Malti Michael Mifsud u t-tim tieg[u ta’ Melbourne Heart se jkollhom sfida o[ra ferm diffi/li fi tmiem il-;img[a fl-A-League meta jmisshom jilag[bu kontra l-leaders Brisbane Roar li ;ejjin minn telfa. Brisbane immexxija minn Mike Mulvey tilfu 1-0 kontra Melbourne Victory l-:img[a filg[axija f’dik li kienet l-a[[ar log[ba g[al Ange Postecoglu fittmexxija tat-tim minn Victoria. Fi tmiem din il-;img[a Brisbane imisshom kontra t-tim ta’ John Aloisi li g[adu ming[ajr reb[a wara tliet partiti u fejn lattakkant Malti Michael Mifsud mistenni jag[mel it-tieni dehra tieg[u. L-istatistika ma’ tantx hi favorevoli g[at-tim ta’ Mifsud g[aliex mill-a[[ar [ames parti li lag[bu fis-Suncorpe Stadium ta’ Roar, reb[u biss darba f’Di/embru tal-2011 u tilfu tlieta mill-a[[ar erbg[a. Imma g[al-log[ob li qed juru Heart imisshom g[andhom aktar minn ]ew; punti. Kienu mil[uqa
Michael Mifsud qed ifittex l-ewwel reb[a u l-ewwel gowl ma’ Melbourne Heart
f’darhom minn Central Coast Mariners wara li ;arrbu ]ew; penalties u qalg[u l-ewwel gowl minn azzjoni l-{add li g[adda
fit-telfa 1-0 kontra Perth Glory. Fl-ewwel log[ba tal-ista;un ;ew draw ming[ajr gowls kontra Melbourne Victory.
Blatter jitlob sku]a lil Ronaldo Il-President tal-FIFA Sepp Blatter kiteb ittra ta’ apolo;ija lilPresident ta’ Real Madrid Florentino Perez dwar battuti li g[adda rigward Cristiano Ronaldo. Madrid kellhom reazzjoni ta’ rabja wara li Blatter i//ajta b’Ronaldo waqt li kien qed jindirizza l-Oxforn Union il-:img[a. Meta kein mistoqsi jqabbel lillplejer ta’ Real Madrid ma’ Lionel Messi ta’ Barcelona, Blatter irrimarka li “Wie[ed gandu aktasr spejje] g[and ilhairdresser mill-ie[or.” Blatter spjega lil Perez li bilkumment tieg[u ried ifisser li kien ‘mistag[;eb’. Fl-ittra tieg[u il-President tal-FIFA ]ied li g[andu ‘rispetti kbir’ g[all-ekx attakkant ta’ Manchester United. Hu talab ukoll sku]a g[al kwalunkwe offi]a li seta’ nftiehem li g[amel. “Irrid ni//ara li g[alija Cristinao Ronaldo hu fl-istess livell ta’ Messi u li t-tnejn huma plejers e//ezzjonali, kull wie[ed bil-mod tieg[u. Sku]awni li s-sitwazzjoni li n[olqot waqt attivita` f’universita` we;;g[et daqshekk u nitlob sku]a g[aliha,” kiteb Blatter.
Blatter sku]a ru[u g[al kummenti li g[adda
“Qatt
ma kienet l-intenzjoni tieg[i li nimbarazza jew nuri nuqqas ta’ rispett lejn Real Madrid jew wie[ed mill-plejers jew partitarji tag[hom.” It-Tlieta Real Madrid qalu li lkummenti ta’ Blatter kienu juru
nuqqas ta’ rispett. Ronaldo g[a]el li ji]voga rrabja tieg[u fuq Facebook u kiteb. “Dan juri /ar ir-rispett u lkonsiderazzjoni li l-FIFA g[andha g[alija, g[all-klabb tieg[i u g[al pajji]i.”
➤ Fil-log[ba bejn Norwich u Cardiff, il-gowlkiper ta’ Cardiff David Marshall tefa’ l-ballun barra min[abba li kien hemm plejer imwe;;a’. Mit-throw-in kul[add stenna li l-ballun jer;a’ jing[ata lil Cardiff, i]da Leroy Fer [asibha mod ie[or u tefa’ lballun ;ewwa. Biex jirran;a ssitwazzjoni ir-referee Mike Jones [assar il-gowl u ordna tthrow-in jer;a’ jing[ata g[ax hu ma kienx saffar biex jing[ata. Apparti li referi m’hemmx b]onn isaffar biex jing[ata throw-in, Jones kien g[amel sinjal biex it-throw-in jing[ata. Liskop tar-referi kien ;enwin i]da, minkejja n-nuqqas ta’ sportività min-na[a ta’ Fer, ma kien hemm xejn irregolari filgowl. Is-soluzzjoni ideali kellha tkun li ji;i konvalidat il-gowl, u Norwich i[allu lil Cardiff jiskurjaw dritt wara. Ri]ultat tadde/i]joni tieg[u, Jones mhux se jkun qed jirreffja fil-Premier League fi tmiem il-;img[a. ➤ Il-President tal-FIFA Sepp Blatter irid inaqqas it-timijiet Ewropej u dawk mill-Amerika t’Isfel fit-Tazza tad-Dinja biex i]id parte/ipanti mill-Asja u mill-Afrika. Il-President talUEFA Michel Platini qabel ma’ aktar timijiet, i]da ma qabilx ma’ tnaqqis mill-Ewropa u millAmerika t’Isfel. Huwa ppropona ]idiet minn kull Konfederazzjoni u tkabbir talfinali tat-Tazza tad-Dinja g[al 40 tim. Fl-a[[ar jiem Blatter indika li jista’ jer;a’ jikkontesta l-elezzjoni g[all-presidenza talFIFA. Mill-banda l-o[ra huwa mifhum li Platini aktarx jikkontestah. Tg[id dawn huma mossi biex jistadu g[all-voti fl-elezzjoni li jmiss? ➤ Bl-awtobijografija tieg[u Sir Alex Ferguson urta eks plejers tieg[u b[al Roy Keane, Mark Bosnich u Owen Hargreaves. Ferguson g[amel b[al o[rajn qablu, u kiser irregola tad-deheb li tg[id dak li ji;ri fid-dressing room g[andu jibqa’ fid-dressing room. Lironija hi li fuq kwistjoni tant importanti g[ax affetwat il-futur ta’ Manchester United, ji;ifieri l-ka] bejn Ferguson u John Magnier dwar i]-]iemel Rock of Gibraltar, fil-ktieb hemm biss ftit versi. Meta mistoqsi dwar dan Ferguson qal li ma setax ji]vela i]jed min[abba ftehim ta’ kunfidenzjalità. Forsi wasal i]]mien li l-plejers jinsistu g[al
Ir-referee Mike Jones ipprova jirran;a s-sitwazzjoni u ;ietu ag[ar
klawsola simili fil-kuntratti tag[hom. ➤ Fuq El Clasico ta’ tmiem il;img[a tista’ targumenta dwar [afna affarijiet, fosthom kif spikka Neymar u kif ma deherx Bale, u kif Martino reba[ il-battalja tattika ma’ Ancelotti. I]da dak li ma jista’ jmeri [add huwa l-fatt li Real Madrid ;ew im/a[[da minn penalti fuq Cristiano Ronaldo. Jista’ jkun li r-referee [aseb li Ronaldo intefa’ biex jirba[ penalti. {asra. Ka] klassiku ta’ [u l-fama u mur orqod. ➤ Fil-log[ba tal-Premier League bejn Crystal Palace u Arsenal, l-Eagles kienu mmexxija mill-caretaker manager Keith Millen. Filwaqt li Tony Pulis jibqa’ favorit li jin[atar manager ta’ Palace, interessanti wie[ed jinnota li kemm ilu Arsene Wenger manager ta’ Arsenal, Crystal Palace kellhom xejn anqas minn 22 manager. ➤ L-i]ball ta’ Joe Hart ta’ Manchester City li rregala rreb[a lil Chelsea jikkonferma lmument [a]in li g[addej minnu dan il-gowlkiper u d-diffikulta` li qed isibu l-Ingl]i biex jipprodu/u gowlkipers ta’ klassi mondjali.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
30
SPORT FORMULA 1
Vettel [alliena impressjonati
Matthew Camilleri
PREMIER
Camilleri lura ma’ Balzan FC Il-goalkeeper Matthew Camilleri li kien qed jiddefendi l-lasta ta’ Balzan l-ista;un li g[adda, rritorna ma’ Balzan FC din il-;img[a wara li ng[ata rrelease ming[and Vittoriosa Stars mistenni jkun hu li jiddefendi l-lasta kontra Hibernians fi tmiem il-;img[a. Balzan waslu f’sitwazzjoni prekarja fejn kellhom jrrikorru g[all-goalkeeper ie[or wara li lIspanjol Daniel Miguelez Martinez jinsab imwe;;a’ u g[andu madwar xahrejn qabel jirritorna g[al-log[ob. B[alissa Martinez jinsab g[all-kura fi Spanja u din il;img[a nforma l-klabb li t-tobba g[arrfuh li ma jistax jilg[ab
qabel almenu xahrejn o[ra. Biex tkompli ti;ihom [a]ina fi tmiem il-;img[a Balzan tilfu wkoll it-tieni goalkeeper, Michael Falzon li tke//a fit-telfa kontra Naxxar Lions u g[alhekk se jkun nieqes. Dan [alla lit-tim immexxi minn Jesmond Zerafa b’goalkeeper wie[ed tal-Youths u kien g[alhekk li [assew il[tie;a immedjata ta’ goalkeeper ie[or. Fortunatament g[al Balzan Camilleri seta’ jirritorna peress li dan l-ista;un kien iffirma b[ala plejer amateur ma’ Vittoriosa Stars u qatt ma kien lag[ab. Ma’ Balzan huwa wkoll iffirma b[ala plejer amateur sa tmiem l-ista;un.
Il-Kap tat-tim tar-Red Bull Christian Horner fa[[ar lissewwieq Sebastian Vettel u qal li qatt ma basar li dan se jirba[ erba’ titli konsekuttivi. Fi tmiem il-;img[a Vettel reba[ il-Grand Prix tal-Indja biex sar l-i]g[ar sewwiqa li qatt reba[ erba’ titli konsekuttivi u barra minn hekk ing[aqad ma’ Michael Schumacher u Juan Manuel Fangio b[ala sewwieq rebbie[ ta’ erba’ titli. “Mill-ewwel konna nafu li Vettel hu sewwieq li kellu taltn kbir imma qas fl-isba[ [olma tieg[i ma kont no[lom li dan se jrebba[na erba’ titli fi spazju ta’ erba’ titli. Tul dawn l-erba’ snin Vettel mhux biss reba[ imma immatura u kompla ji]viluppa. Halliena impressjonati b’dak li kiseb,” qal Horner. Horner qal li Vettel i]omm l-istess kon/entrazzjoni, kemm qed isuq waqt sessjoni ta’ ta[ri; jew kemm jekk ikun qed isuq waqt tellieqa. {afna sgwa/i tal-isport qalu li tul dawn l-erba’ snin Vettel iddomina min[abba li dejjem kellu l-aqwa karozza imma f’kummenti li ta Horner dan qal li sie[eb Vettel, Mark Webber kellu l-istess karozza ta’ Vettel u ma kisibx ir-ri]ultati tieg[u u dan juri li r-ri]ultati li kiseb Vettel kienu kollha mertu tieg[u. Intant, il-Kap tal-Ferrari Stefano Domenicali ammetta li t-tim ma ipprovidex karozza
Vettel
tajba bi]]ejed lil Fernando Alonso biex dan ikun jista’ jisfida lil Vettel sal-a[[ar. La darba vettel issa reba[ il-kampjonat, Alonso issa jrid jirba[ l-isfida ma’ Kimi Raikkonen tal-Lotus biex jispi//a t-tieni fil-klassifika. Il-kummenti ta’ Domenicali jikkonfermaw dak li dejjem sostna Alonso matul l-ista;un fejn kemm-il darba ilmenta millkarozza u qal li kien ‘miraklu’ li dam jisfida lil Vettel. Alonso kien ;ie im/anfar mill-President
Luca di Montezemolo meta kien g[adda dawn il-kummenti. G[adhom inde/i]i Id-Direttur Sportiv tat-tim
talMarussia Graeme Lowdon qal li g[adu inde/i] jekk i]ommx i]]ew; sewwieqa li hemm b[alissa. Dan l-ista;un i]-]ew; sewwieqa tal-Marussia kienu Jules Bianchi u Max Chilton. Bianchi di;a’ ;ie ikkonfermat g[all-ista;un li ;ej. Jista’ jag[ti l-ka] li minflok Chilton je[odlu postu Kevin Magnussen.
ATLETIKA
Il-WADA m[assba bis-sitwazzjoni tad-doping fil-Kenja Il-Kenja qed tiffa//ja /ensura mill-a;enzija mondjali kontra d-doping (WADA) talli naqset milli tmexxi nvestigazzjoni s[i[a fuq in-numru allarmanti ta’ atleti mill-pajji] li nstabu po]ittivi g[ad-doping. Sa minn Jannar tal-2012, 17il atleta Kenjan ;ew sospi]i talli g[amlu u]u minn sustanzi llegali meta mqabbel ma]-]ew; atleti biss li nstabu po]ittivi bejn l-2010 u l-2012. Dan il-ka] se jkun diskuss waqt il-konferenza dwar iddoping fl-isport tal-WADA li se ssir f’Joahannesburg ix-xahar id-die[el. G[alkemm il-WADA m’g[andiex poteri diretti biex tie[u passi kontra l-awtoritajiet sportivi Kenjani, tista’ tidde/iedi li dawn mhumiex kompatibbli mal-kodi/i tag[ha. Madankollu, finalment irid
ikun il-Kumitat Olimpiku Inrternazzjonali li jidde/iedi jekk l-atleti mill-pajji] g[andhomx ji;u sospi]i milli jie[du sehem fl-Olimpjadi. Din il-mi]ura i]da tidher improbabbli f’dan l-istadju imma d-direttur ;enerali talWADA David Howman jidher li hu mdejjaq u m[asseb binnuqqas ta’ azzjoni fil-Kenja sa minn meta tfa//at il-problema tad-doping is-sena l-o[ra. Fir-rapport tieg[u fil-konferenza fl-Afrika t’Isfel, hu mistenni li jsemmi lill-Kenja b[ala wa[da mill-prbolemi kbar li qed tiffa//ja l-organizzazzjoni. Skont il-kap tal-asso/jazzjoni tal-Kenja, Isaiah Kiplagat, ilWada tat ]mien sa Novembru biex il-Kumitat Olimiku talKenja (NOCK) u l-ministru talisport fil-pajji] jipprovdu rap-
Isaiah Kiplagat - M’hemmx problema kbira ta’ doping fil-Kenja
port dwar il-passi li qed jie[du. Hu mifhum li l-kumitat spe/jali li twaqqaf mill-awtoritajiet sportivi tal-Kenja biex
jinvestiga x’qed iwassal g[al din i]-]ieda fenomenali ta’ doping, ma ltaqax darba sa minn meta twaqqaf is-sena l-o[ra. Kiplagat a//erta lil kul[add li l-Kummissjoni tal-Gvern se tibda ta[dem dalwaqt, possibilment qabel il-konferenza talWADA. “Ma na[sibx li verament hemm problema bid-drogi filKenja. L-aqwa atleti kollha kienu ttestjati qabel Londra u qabel il-Kampjonati mondjali li saru f’Moska din is-sena. Meta mqabbel ma’ pajji]i o[ra m’g[andniex problemi serji.” Minkejja l-kummenti ta’ Kiplagat, il-WADA tista’ tidde/iedi li ta[tar bord apposta, simili g[al dak li qed isir din il-;img[a fil-:amajka. Tim ta’ tliet persuni wasal il - :amajka t - Tnejn biex jag[mel investigazzjoni
indipendenti fuq il-programm li g[andu l-pajji] kontra ddoping wara li tqajjem t[assib serju dwar il - pro/eduri tat testing qabel l-Olimpjadi ta’ Londra fl-2012. Is-sitwazzjoni fil-Kenja i]da tidher aktar serja wara li f’Ottubru tas-sena l-o[ra stazzjon televi]iv :ermani] allega li t-tobba fil-Kenja kienu qed jipprovdu l-atleti b’sustanzi projbiti bi ftehim li jie[du lura persenta;; mir-reb[ ta’ flus tag[hom fit-ti;rijiet. Fi Frar wie[ed mill-aqwa atleti Kenjani, Moses Kiptanui kien qal li jemmen li l-pajji] g[andu propblema kbira ta’ doping. Statistika tal-IAAF turi li matul din is-sena saru 725 test tad-doping fuq atleti Kenjani, 307 waqt kompetizzjoni u 418 barra l-kompetizzjoni.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
31
SPORT WATERPOLO
FUTBOL TALJAN
Malta tibda bi draw kontra l-Olanda
Reb[a importanti g[al Napoli f’Firenze
It-tim Nazzjonali Malti talwaterpolo immexxi minn Karl Izzo kiseb draw po]ittiv ta’ 1010 kontra l-Olanda fl-ewwel jum fit-turnament internazzjonali ta’ Malta. Dan it-turnament hu bi t[ejjija g[at-tielet turnament ta’ kwalifikazzjoni mill-Kampjonat talEwropa li g[andu jsir bejn is-7 u l10 ta’ Novembru f’Porto fejn Malta se tilg[ab kontra l-Belarus, il-Georgja, s-Slovakkja, lPortugall u l-I]vizzera. Malta bdiet bl-aqwa mod u reb[et l-ewwel sessjoni 4-2 u fit-tieni sessjoni l-Maltin reb[u 3-2. Fittielet sessjoni kien hemm reazzjoni tal-Olanda li reb[et 3-1 u fl-a[[ar sessjoni l-Olandi]i reb[u 3-2. Illum fit-8pm Malta tilg[ab kontra Sqallija filwaqt li l:img[a u s-Sibt tilg[ab kontra lI]rael u r-Renju Unit rispettivament.
It-tim Malti beda b’din ilformazzjoni: A. Borg Cole, N.
Lanzon (2), J. Gabarretta (2), T. Sullivan, M. Meli (1), M. Zammit, J. Spiteri Staines, J. Camilleri (2), J. Brownrigg (1), L. Attard, J. Cutajar, D. Zammit (2), R. Sciortino. TRASFERIMENTI
Klopp i;edded ma’ Dortmund Il-kow/ ta’ Borussia Dortmund Jurgen Klopp ;edded il-kuntratt tieg[u mal-klabb b’sentejn. Klopp kellu kuntratt li jiskadi fl-2016 u b’hekk issa dan se jdum mat-tim sal-2018. B[alissa Dortmund jinsabu fit-tieni post fil-Bundesliga, punt ta[t Bayern Munich filwaqt li sta;un ilu Dortmund tilfu l-finali ta/-Champions League kontra Bayern Munich.
Napoli kisbu reb[a importanti ta’ 2-1 barra minn darhom kontra Fiorentina biex b’hekk ]ammew il-pass mal-leaders Roma li jkunu impenjati llejla kontra Chievo. Napoli issa qeg[din ]ew; punti ta[t Roma filwaqt li Juventus ukoll ]ammew il-pass b’reb[a kbira ta’ 4-0 kontra Catania. Napoli kellhom b]onn biss 12il minuta biex marru fil-vanta;; b’gowl ta’ CALLEJON imma fit-28 minuta Giuseppe ROSSI ;ab id-draw minn penalty talViola. It-tim ta’ Montella ma tantx dam igawdi dan id-draw g[ax kwarta wara Npaoli re;g[u marru fil-vanta;; b’gowl ta’ MERTENS. Dawn iddefendew il-vanta;; sal-a[[ar u [adu ttliet punti. Juventus sabuha fa/li biex g[elbu lil Catania u kisbu ttieni reb[a konsekuttiva wara li g[elbu lil Genoa. Fis-27 minuta VIDAL po;;a lill-Bianconeri fil-vanta;; u PIRLO g[amilhom tnejn minuti wara. Fit-tieni taqsima ma kien hemm l-ebda reazzjoni tat-tim Sqalli u Juventus skurjaw tnejn o[ra permezz ta’ TEVEZ u BONUCCI. Catania spi//aw jilag[bu b’10 meta tke//a Guarente lejn la[[ar minuti. Wara t-telfa kontra Parma, Milan ;ew mi]muma draw 1-1 f’darhom stess kontra Lazio. IrRossoneri marru fil-vanta;; fil54 minuta b’gowl mill-isba[ ta’ KAKA`. It-tim ta’ Petkovic ;ab id-draw b’gowl ta’ CIANI 20 minuta mit-tmiem u Lazio, lejn l-a[[ar minuti kienu sa[ansitra sfortunati li ma [adux it-tliet punti. Draw li ippdou/a sitt gowls kien dak bejn Livorno u Torino. IMMOBILE u GLIK kienu taw vanta;; ta’ ]ew; gowls lil Torino imma Livorno irnexxielhom iwettqu rimonta mill-aqwa u skurjaw tliet gowls, tnejn
minnhom fl-ewwel taqsima. Hekk kif deher li dawn kienu se jie[du t-tliet punti Torino slavaw draw b’penalty ta’ CERCI. Udinese re[bu 2-1 barra minn darhom kontra t-tim neo-promoss ta’ Sassuolo. Kien is-solitu DI NATALE li po;;a lil
DIXXIPLINA
Balzan u Floriana b’]ew; plejers sospi]i Justin Grioli u Michael Falzon ta’ Balzan u Emmanuel Ibok Edet u Gary Roberts ta’ Floriana huma l-erbg[a plejers li ;ew sospi]i log[ba kull wie[ed millKummissarju tad-Dixxiplina talMFA wara l-partiti millKampjonat Premier fi tmiem il;img[a. In-nuqqas ta’ dawn il-plejers se jin[ass [afna hekk kif Balzan imisshom kontra l-leaders
Hibernians is-Sibt u Floriana se jkunu ming[ajr tnejn millbaranin tag[hom g[al kontra /Champions Birkirkara l-{add. Peress li fi tmiem il-;img[a ntlag[bu wkoll partiti millU*Bet FA Trophy il-plejers kollha sospi]i mid-divi]jonijiet l-o[ra jridu jiskontaw is-sopensjoni fil-kompetizzjoni imma f’ka] lit-tim tag[hom ;ie eliminat, jiskontawha fil-kampjonat.
Mark Camilleri ta’ Si;;iewi ;ie sospi] tliet partiti waqt li Jonathan Pace ta’ Dingli Swallows, Charles Hili ta’ Nadur Youngsters, Kane Micallef ta’ Melita u Gianni Spiteri ta’ Si;;iewi kienu kollha sospi]i ]ew; partiti kull wie[ed. Merlin Mifsud ta’ M;arr Utd kien l-unika plejer sospi] log[ba.
Udinese fil-vanta;; wara 18-il minuta u fil-25 minuta wasal ilgowl tad-draw ta’ Sassuolo skurjat minn ZAZA. Fil-56 minuta Udinese skurjaw il-gowl tarreb[a permezz ta’ MURIEL. Verona g[elbu lil Sampdoria 2-1 filwaqt li Genoa g[elbu lil Parma 1-0. Il-gowl ta’ Genoa kontra Parma skurjah GILARDINO, player li patta g[all-penalty li kien falla wara ]ew; minuti. Verona skurjaw i]]ew; gowls tag[hom fit-tieni taqsima permezz ta’ TALEB u TONI. Bologna reb[u 3-0 barra minn darhom kontra Cagliari. Ri]ultati
Milan v Lazio Cagliari v Bologna Fiorentina v Napoli Genoa v Parma Verona v Sampdoria Juventus v Catania Livorno v Torino Sassuolo v Udinese
Illum
Roma v Chievo
1-1
0-3 1-2 1-0 2-0 4-0 3-3 1-2
Goran Pandev ta’ Napoli segwit minn David Pizarro ta’ Fiorentina. Napoli reb[u biex komplew isegwu lil Roma
Kif Jinsabu
Serie A
Roma Napoli Juventus Inter Verona Fiorentina Lazio Udinese Atalanta Milan Parma Torino Genoa Cagliari Livorno Sampdoria Bologna Catania Sassuolo Chievo
L R D T F K Pt 9 9 0 0 23 1 1 22 1 1 22 4 1 24 1 3 20 3 2 20 3 3 15 1 5 11 1 5 12 3 4 17 3 4 16 5 3 16 2 5 9 4 4 10 3 5 12 3 5 9 3 5 13 3 6 6 3 6 8 1 7 7
10 8 10 8 10 5 10 6 10 5 10 4 10 4 10 4 10 3 10 3 10 2 10 3 10 2 10 2 10 2 10 2 10 1 10 1 9 1
27 25 25 19 19 18 15 11 13 13 13 17 12 18 12 18 11 14 11 17 10 16 9 16 9 22 9 17 6 24 6 17 4 1
7 10 12 16 13 13
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 31 ta’ Ottubru, 2013
32
LOKALI
Il-Qorti tikkonferma abbu] ta’ poter mill-Pulizija fil-konfront ta’ Norman Vella B’din is-sentenza saret ;ustizzja g[as-so/jetà demokratika Maltija Is-sentenza tal-Qorti, mog[tija lbiera[ fis-6 p.m., g[alqet kapitlu fil-ka] ta’ Norman Vella, li fl-a[[ar ;ranet kien arrestat u mi]mum mill-pulizija fuq allegazzjonijiet foloz li kien [a ritratti tal-uffi/jali tal-komunikazzjoni tal-Gvern Kurt Farrugia u Ramona Attard f’zona ristretta fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta. Il-ka] ta’ Norman Vella filQorti beda lbiera[ filg[odu bi smieg[ tax-xhieda li fiha xehed il-Kummissarju tal-Pulizija Peter Paul Zammit, li kien ukoll pre]enti wkoll fl-awla meta lMa;istrat Marsanne Farrugia tat id-de/i]joni tag[ha.
Norman Vella kien arrestat u mhux kif allega l-Prim Ministru Joseph Muscat Il-Qorti iddikjarat u ordnat li lmobile u t-tablet propjeta’ ta’ Norman Vella, jing[ataw lura lilu peress li fl-opinjoni tag[ha ma je]isti l-ebda suspett ra;onevoli li huwa wettaq xi reat. Wara s-sentenza tal-qorti, Norman Vella u l-Avukati Difensurri tieg[u Karol Aquilina u Therese Comodini Cachia indirizzaw konferenza tal-a[barijiet quddiem Kastilja. Norman Vella po;;a kopja tas-sentenza talqorti mal-bieb ta’ Kastilja u sostna li l-Prim Ministru g[andu jassumi responsabbilta dwar dan ilka].
Fil-konferenza tal-a[barijiet Norman Vella sa[aq li l-Prim Ministru g[andu jassumi responsabbiltà dwar dan il-ka]
Norman Vella qal li s-sentenza tal-Qorti turi bi/-/ar li twettaq abbu] ta’ poter fil-konfront tieg[u. Issa hu dmir talKummissarju Pulizija li jara rresponabbiltajiet li jrid i;orr wara dan il-ka] konfermat ta’ abbu] ta’ poter, sostna Norman Vella, li re;a’ ddikjara li hu ma [ax ritratti fiz-zona ristretta talAjrurport Internazzonali ta’ Malta. Hu spjega kif il-Pulizija ma ;abet l-ebda prova li dan ir-
ritratt je]isti g[aliex dan irritratt ma je]istix. Hu qal ukoll li l-pulizija m’g[andhomx filmati ta’ CCTV camera kif kien allegat. L-Avukat Karol Aquilina qal li din kienet sentenza storika. Meta tratta l-fatti, l-Avukat Karol Aquilina qal li fil-qorti kien konfermat ukoll li fil-fatt Norman Vella kien arrestat u mhux kif allega l-Prim Ministru Joseph Muscat li sostna li Norrmna Vella ma kienx arrestat.
L-Avukat Karol Aquilina kkritika l-a;ir tal-pulizija flarrest ta’ Norman Vella u espriema opinjoni favur id-dritt tal-libertà u tal-u]u tal-propjetà mi/-/ittadini. L-Avukat Therese Comodini Cachia qalet li din is-sentenza se jkollha wkoll effetti fuq isso/jetá. Hi ddiskreviet l-a;ir talPulizija b[ala wie[ed ]baljat, illegali u skorrett u rrikonoxxiet il-kurra;; tal-qorti li espremiet il-po]izzjoni tag[ha.
Comodini Cachia qalet li b’din is-sentenza saret ;ustizzja g[as-so/jeta demokratika Maltija.
media•link COMMUNICATIONS