In-Nazzjon 4 ta' Novembru 2013

Page 1

Nru 13,581

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013 €0.80 www.maltarightnow.com

Fil-ba;it nistennew it-twettiq tal-weg[di ta’ Muscat Ewlenin fosthom il-pjan g[ax-xog[ol u li ma ji]didux taxxi Meta llum il-gvern Laburista ta’ Muscat se jkun qieg[ed iressaq il-ba;it g[as-sena d-die[la, il-poplu Malti u G[awdxi se jkun qieg[ed i]omm quddiem g[ajnejh, u g[alhekk jistenna, ilweg[di elettorali li tant tkellem b’passjoni Muscat dwarhom filkampanja elettorali ta’ aktar kmieni din is-sena – ftit biss taxxhur ilu. Il-gvern ta’ Muscat wiret sitwazzjoni ekonomika li kienet qed to[loq ix-xog[ol. Wiret ukoll programm li permezz tieg[u kienu qed jitnaqqsu ttaxxi tal-familji u tas-settur tannegozju. L-ekonomija kienet fost l-aqwa tal-pajji]i tal-Unjoni Ewropea. Il-ba;it li se jressaq illum ilGvern ta’ Muscat, hu l-ewwel wie[ed ta’ dan il - gvern . Il poplu qed jistenna lill - Prim Ministru Muscat i[abbar il pjan dwar ix-xog[ol u li lekonomija tikber ming[ajr ]ieda fit-taxxi. Fuq kollox il-poplu jistenna li jibda jwettaq il-programm elettorali kif wara kollox wieg[ed li se jkun qieg[ed jag[mel hekk kif ikun fil-gvern. Fost il-weg[di ewlenin li g[amel Muscat u li l-poplu llum ikun qieg[ed jistenna li jwettaq hemm: ■ tablet b’xejn lil kull tifel u tifla fir-raba’ sena primarja. Ittablet jing[ata lill-g[alliema u LSAs kollha; ■ leave bi [las (sabbatical) g[al g[alliema u LSAs li jixtiequ jkomplu jistudjaw f’oqsma relatati mal-karriera; ■ l-istipendji jibdew ji]diedu bil-kumpens tal-g[oli tal-[ajja pro-rata; ■ il-pi] tat-taxxa ma ji]didx ta[t Gvern Laburista; ■ ro[s fil-kontijiet tad-dawl b’medja ta’ 25% u dawk tal-ilma b’5% g[all-familji;

water saving kit lil kull familja f’Malta u f’G[awdex biex ji;u meg[juna l-familji biex inaqqsu l-u]u tal-ilma fid-djar stess; ■ jing[ataw lura l-flus im[allsa ]ejda tal-VAT fuq itTaxxa tar-Re;istrazzjoni talKarozzi lill-konsumaturi li ■

xtraw vetturi bejn Mejju 2004 u l-2008; ■ pro;ett nazzjonali biex ilmedi/ini b’xejn jitwasslu fiddjar tal-pazjenti stess; ■ kumpens adegwat lill-pulizija g[all-overtime li ma t[allsux g[alih; ■ jinbeda pro/ess fuq medda

ta’ snin biex il-Pensjoni Minima Nazzjonali ssir ekwivalenti g[al 60% tad-d[ul nazzjonali medju; u ■ familji Maltin u G[awdxin jing[ataw l-opportunità jibag[tu lil uliedhom f’childcare centre ming[ajr [las. Ara wkoll editorjal f’pa;na 9

Sptarijiet

Ji]diedu s-sodod fil-kuriduri

L-MUMN esprimiet iddi]appunt tag[ha bi]-]ieda ta’ sodod fil-kuriduri tal-isptarijiet u li l-indikazzjonijiet huma li dawn se jkunu hemm b’mod permanenti Ara pa;na 5

?ittadinanza

Malta l-aktar cheap Henley and Partners tenfasizza kemm Malta hi aktar cheap biex tikseb i/-/ittadinanza meta paragunata mal-iskema fl-Awstrija fejn wie[ed irid jag[mel investiment sinifikanti fl-ekonomija Ara pa;na 32

Tajlandja

Tra;edja Fit-Tajlandja huma madwar g[axra l-vittmi ta’ tra;edja li se[[et fil-belt turistika ta’ Pattaya fil-Lvant ta’ Tajlandja wara li ferry boat mimlija turisti nqalbet u g[erqet. Ara pa;na 13

Formula 1

Reb[a o[ra g[al Vettel

Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil ikkritika lill-Prim Ministru Joseph Muscat li bil-mod kif irid ibig[ i/-/ittadinanza Maltija jrid jimsa[ saqajh fi/-/ittadinanza u l-identitá Maltija. B’rabta malba;it li se jressaq illum il-Gvern ta’ Muscat, Simon Busuttil qal li nistennewh li jwettaq il-weg[di li g[amel u juri lill-poplu l-pjan g[all-[oqlien tax-xog[ol. (Ritratt> Joseph Galea) Ara pa;na 3

Sebastien Vettel kiseb is-seba’ reb[a konsekuttiva f’Abu Dhabi wara li ddomina l-Grand Prix mill-bidu sat-tmiem. Ara pa;na 28


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

2

LOKALI

Iwebbes rasu fil-bejg[ ta/-/ittadinanza u fl-abbu] ta’ poter mill-Pulizija Il-Partit Nazzjonalista jinnota kif g[all-Prim Ministru l-uniku talent li jg[odd huma l-flus li barrani jista’ jkollu u mhux kemm dik il-persuna tkun kapa/i u tkun tixtieq to[loq postijiet tax-xog[ol f’pajji]na. B’reazzjoni g[al dak li qal Muscat ilbiera[ filg[odu, ilPN qal fi stqarrija li hu g[alhekk li l-Prim Ministru jrid li persuna li g[andha lflus, tkun tista’ tixtri /-/ittadinanza Maltija bir-ribass ming[ajr ma tintrabat li tinvesti lanqas /ente]mu wie[ed biex jin[olqu aktar postijiet tax-xog[ol f’pajji]na.

ewro fis-sena lid-Deputat Silvio Schembri. Il-Partit Nazzjonalista qal ukoll jistenna li fil-Ba;it g[all-2014, il-Prim Ministru jibda jimplimenta l-[afna weg[diet elettorali li g[amel minflok jara kif ja;evola lil tal-qalba biss, billi jda[[al is-servizz ta’ childcare b’xejn g[all-;enituri, jag[ti ttablets lill-istudenti u lillg[alliema biex issir il-qab]a ta’ kwalità fl-edukazzjoni, i[allas il-VAT lura fuq ittaxxa tar-re;istrazzjoni talkarozzi u jniedi l-iskema biex iwassal il-medi/ini fid-djar tan-nies.

Il-Gvern ma jrid jil[aq l-ebda kunsens mal-Oppo]izzjoni u qed jag[]el li jwebbes rasu Il-Prim Ministru g[al darb’o[ra kkonferma li ma jridx jil[aq l-ebda kunsens malOppo]izzjoni u qed jag[]el li jwebbes rasu fil-bejg[ ta//ittadinanza bir-ribass. Fisser kif il-Prim Ministru issa jinsab maqbud f’;irja sfrenata biex ibig[ i/-/ittadinanza u lest ju]a l-ma;;oranza li g[andu fil-Parlament biex jibqa’ g[addej bil-pjan tieg[u akkost ta’ kollox. Il-Prim Ministru mo[[u biex ji;bor flus kontanti ming[and il-barranin biex fost o[rajn ikun jista’ j[allas g[all-kapri//i politi/i tieg[u li jinkludu l-ikbar Kabinett fl-istorja ta’ pajji]na, il-[las ta’ 13,000 ewro fix-xahar lillmara tal-Ministru Konrad Mizzi u l-paga ta’ 65,000

Il-Partit Nazzjonalista jinnota li fid-diskors tieg[u lPrim Ministru ma semma xejn dwar l-a;ir irresponsabbli tal-Kummissarju talPulizija u l-abbu] ta’ poter li se[[ fuq il - ;urnalist Norman Vella. G[all-Prim Ministru l-abbu] ta’ poter mill - Kummissarju tal Pulizija mhux importanti u g[a]el li jinjora g[al kollox is-sentenza li tat il-Qorti filka] ta’ Norman Vella. Bis - skiet tieg[u , qal il PN , il - Prim Ministru qieg[ed jikkonferma li hu kompli/i fl-abbu] ta’ poter li wettaq il - Kummissarju tal - Pulizija li n[atar fit tmexxija tal - Korp talPulizija min[abba t-twemmin politiku tieg[u.

Muscat ikompli jiddefendi l-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija Il-Prim Ministru Joseph Muscat filwaqt li lbiera[ ]amm sieket dwar il-ka] ta’ Norman Vella – ka] li ddomina l-a[barijiet matul din l-a[[ar ;img[a – iddefenda liskema li biha se jkun qieg[ed ibig[ i/-/ittadinanza Maltija filwaqt li injora wkoll il-vu/ijiet li tkellmu b’sa[[a kontra l-iskema li di;à beda jbig[ il-gvern. F’diskors ta’ nofs sieg[a lbiera[ fil-ka]in Laburista ta’ {al Qormi, il-Prim Ministru tkellem dwar ilba;it u l-iskema tal-bejg[ ta//ittadinanza, fejn kompla jiddefendi dan il-programm – madanakollu ma semma’ assolutament xejn dwar il-mod kif il;urnalista Norman Vella ;ie arrestat min[abba akku]a li fil-Qorti ma rri]ultatx. I]da filwaqt li ma tkellem xejn dwar il-ka] ta’ Norman Vella, Muscat tkellem g[al [afna mill[in dwar l-iskema tal-bejg[ ta//ittadinanza fejn kompla jiddefendi din l-iskema u sa[aq li lPartit Nazzjonalista hu ma[kum minnn paniku peress li l-Gvern Laburista [are; b’idea ta’ inizjattiva li fi kliem Muscat, se tkun su//ess. F’diversi mumenti matul iddiskors tieg[u, Joseph Muscat injora l-opinjonijiet tal-Kamra tal-

Il-Prim Ministru Joseph Muscat

Jinjora g[al kollox il-ka] t’abbu] ta’ poter fuq Norman Vella Avukati, tal-Operaturi fil-qasam Finanzjarju u tal-pubbliku b’mod ;enerali – li lkoll ma jaqblux maliskema kif hi proposta b[alissa, u minflok g[a]el li jattakka lillOppo]izzjoni Nazzjonalista u jis[aq li l-Partit Nazzjonalista hu ma[kum minn paniku bil-Prim Ministru jg[id li l-oppo]izzjoni tal-Partit Nazzjonalista g[al din l-

iskema ;ejja b[al meta wie[ed “ma jkollu xejn aktar xi jg[id.” Fid-diskors tieg[u, Muscat prova jxejjen l-argument ta’ [afna li ddeskrivew l-iskema tal-Gvern Laburista b[ala “mod sempli/i i]da mhux sostenibbli” ta’ kif pajji]na jakkwista l-flus u qal li li l-flus mi;bura minn din l-iskema se jmorru f’Fond ta’ }vilupp Nazzjonali” li mistenni jkun im[abbar – bil-g[an, fi kliem ilPrim Ministru Muscat, li l-pajji] jer;a’ jibda j;emma l-flus. Dwar jekk il-Partit Nazzjonalista fil-Gvern ikunx jista’ jirtira din l-iskema ladarba jkun fil-Gvern, il-Prim Ministru semma kif l-Avukat :enerali qal li dan imur kontra l-kostituzzjoni. Kien hawnekk li Muscat qal li ma jistax jemmen li l-Partit Nazzjonalista li g[axar snin ilu da[[al lil Malta fl-Unjoni Ewropea, illum il-;urnata g[andu Kap li jkun lest li jikser ilKonvenzjoni Ewropea dwar iddrittijiet tal-bniedem. Muscat tkellem ukoll dwar ilba;it tat-Tnejn u fisser kif dan se jkun immirat g[all-familji – i]da fl-istess [in, ikkonferma li se ji]diedu t-taxxi hekk kif qal li ]]ieda fit-taxxi hija parti millistrate;ija tal-Gvern.

Spettur iwe;;a’ meta kien aggredit barra l-ajruport Spettur tal-Pulizija sofra ksur wara li kien aggredit minn ra;el li kien qed jag[mel [sara fuq proprjetà tal-kumpanija Arriva u irre]ista l-arrest. L-in/ident se[[ ilbiera[ waranofsinhar g[all-[abta tas-1.15pm qrib is-sala tat-tluq tal-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta meta g[al xi ra;uni, ra;el ta’ nisel

Somalu i]da b’passaport Norve;i], beda jkisser stand talArriva. Il-Pulizija stazzjonata fl-ajruport, immexxija mill-Ispettur Silvio Magro, issej[u fuq il-post u kien dan il-[in li l-aggressur, li sorsi qalulna li aktarx kien ta[t linfluwenza tal-alko[ol, irre]ista l-arrest u [ebb g[all-pulizija u

spi//a biex kiser sieq l-Ispettur Magro. Ir-ra;el kien eventwalment arrestat mill-Pulizija tal-ajruport, assistiti mill-pulizija tar-Rapid Intervention Unit. Kemm laggressur, li g[andu 31 sena, kif ukoll l-Ispettur Silvio Magro, ittie[du l-Isptar Mater Dei g[al iktar kura.


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

3

LOKALI

Muscat irid jimsa[ saqajh fi/-/ittadinanza u l-identità Maltija Illum fil-ba;it nistennew it-twettiq tal-weg[di ta’ Muscat u pjan g[all-[olqien tax-xog[ol Alessia Psaila Zammit

Il-Partit Nazzjonalista hu determinat li jiddefendi //ittadinanza tag[na kuntrarju g[al Gvern pre]enti li qed jimsa[ saqajh fi/-/ittadinanza Maltija u Ewropea bl-iskema ta’ bejg[ bil-flus ta/-/ittadinanza li jrid ida[[al f’pajji]na. Dan qalu l - Kap tal - Partit Nazzjonalista, Simon Busuttil, waqt djalogu lbiera[ filg[odu fl-Uffi//ju tal-Partit Nazzjonalista, f’{al Safi. Simon Busuttil qal li l-iskema ta/-/ittadinanza li qed iressaq il-Gvern hi skema tinten li tbieg[ l-identità tag[na g[allflus filwaqt li ta[bi l-ismijiet ta’ min se jkun qed jie[u /-/ittadinanza Maltija u Ewropea. Hu rrefera g[all-kumpanija privata Henley and Partners u sa[aq li din se jkollha kunflitt ta’ interess g[aliex filwaqt li se tkun qed ti//ekkja min g[andu jing[ata /-/ittadinanza, se tkun ukoll qed tbig[ i/-/ittadinanza lil barranin. Hu sa[aq li l-iskema ta’ cittadinanza kif pre]entata millGvern hija skema li se taffettwa r-reputazzjoni ta’ pajji]na u sa[aq li pajji] li jbig[ i/-/ittadinanza tieg[u huwa pajji] li jkun waqa’ fl-livell baxx [afna. Simon Busuttil qal li l-Prim Ministru Joseph Muscat li ma ;;ilidx biex pajji]na jsir membru tal-Unjoni Ewropea, ma jistax japprezza /-/ittadinanza Maltija-Ewropea u sa[aq li lGvern qed jirrombla minn fuq il-passaport tag[na. Simon Busuttil qal li lOppo]izzjoni qed titlob li lGvern jiddiskuti din l-iskema mag[ha, u jfittex li jil[aq kunsens fuq skema ta/-/ittadinanza marbuta ma’ investiment f’pajji]na u mhux skema ta’ bejg[ ta/-citadinanza Maltija u Ewropea.

Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil jing[ata mer[ba fl-uffi//ju tal-PN f’{al Safi fejn tkellem ukoll dwar l-istennija ta’ mi]uri g[all-ba;it 2014 fosthom li Muscat i]omm mal-weg[da ewlenija li ma j]idx taxxi (Ritratt> Joseph Galea)

Simon Busuttil qal li jekk ilGvern jibqa’ jwebbes rasu fuq din l-iskema, l-Oppo]izzjoni ma jkollha l-ebda triq [lief li minn issa tiddikjara li meta lPartit Nazzjonalista jkun filgvern ibiddel din l-iskema u jirtira l-passaport ta’ min ikun [a /-/ittadinanza ta[t din l-iskema. Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista tkellem ukoll dwar l-istennija ta’ mi]uri g[all-ba;it 2014 fosthom li titwettaq l-weg[da li l-medi/ini ma’ jibqg[ux out of stock u jitwasslu lill-anzjani fid-djar; ilweg[da li ma jibqax ikun hemm

Muscat li ma ;;ilidx biex pajji]na jsir membru tal-UE, ma jistax japprezza /-/ittadinanza Maltija-Ewropea pazjenti fil-kuruturi tal-isptar; il-weg[da li jing[ata lura lVAT fuq ir-re;istrazzjoni talvetturi; il-weg[da li jing[ataw tablets b’xejn lill-istudenti, lg[alliema u l-Learning Support Assistants kif ukoll il-weg[da li jing[ata servizz ta’ child care b’xejn lill-;enituri li ja[dmu. Dan kollu, sa[aq il-Kap talPartit Nazzjonalista Simon

Bususttil, hu mistenni li jsir waqt li l-gvern iwettaq ilweg[da li ma j]idx it-taxxi. Fisser ukoll kif il-poplu qed jistenna li fil-ba;it 2014 il-gvern juri d-direzzjoni tieg[u g[attis[i[ tal-ekonomija u tal[olqien tax-xog[ol f’pajji]na. Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista rrefera wkoll g[all-ka] ta’ Norman Vella u qal li dan kien

ka] serju ta’ abbu] ta’ poter u sa[aq li l-a;ir tal-Kummissarju tal-Pulizija, il-Prokuratur Legali Peter Paul Zammit, mhux qed jaspira fidu/ja tal-poplu Malti fil-Korp tal-Pulizija. Simon Busuttil qal li l-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza, ilka] ta’ abbu] ta’ poter fl-a[[ar gimg[a u t-tmexxija tal-Gvern pre]enti juru li l-Gvern nesa li fi/-/entru tal-politika tieg[u hemm il-persuna, u tenna li lGvern pre]enti qed jie[u de/i]jonijiet tajbin g[all-interessi tieg[u imma mhux g[allinteress tal-individwu.


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

4

LOKALI

Politika mill-Gvern li waslet g[al abbu] ta’ poter u ]ieda fil-qg[ad Alessia Psaila Zammit

Il - politika mill - Gvern li f ’ anqas minn tmien xhur waslet g[al abbu] ta’ poter u ]ieda fil-qg[ad, kienet ikkritikata minn deputati Nazzjonalisti u kandidati talPartit Nazzjoanlista g[all-elezzjonijiet tal - Parlament Ewropew. Waqt id-djalogu li organizza l - Partit Nazzjonalista fl uffi//ju ta’ {al Safi, li fih tkellem ukoll il - Kap tal - PN Simon Busuttil , id - Deputat Nazzjonalista Mario Galea rrefera g[all-ka] ta’ Norman Vella u qal li g[alkemm hu ka] differenti minn ta’ Pietru Pawl Busuttil fl-1986, i]-]ew; ka]i g[andhom fatturi kommuni. Fi]-]ew; ka]ijiet kien hemm abbu] ta’ poter, fit-tnejn involva ru[u l - Kummissarju tal Pulizija u t - tnejn saru ta[t Gvern Laburista. Mario Galea qal li dan juri li l-Partit Laburista ma nbidilx u ddeskriva l - ka] ta ’ Norman Vella b[ala ka] ta’ vendikazzjoni. B ’ referenza g[al ka] ta ’ Norman Vella , Mario Galea qal li l-Partit Laburista je[tie; li jifhem li s-slogan tieg[u ta’ qabel l-elezzjoni “li tista’ ma taqbilx mag[na” ma tfissirx “li tista’ tarrestana.” Sa[aq li lGvern li tela ’ bl - g[ajta ta ’ Malta Taghna Lkoll g[andu

Il-Partit Laburista jibqa’ ma jinbidilx – Mario Galea

jifhem li l-libertà hija tag[na lkoll u se jsib llill-poplu Malti jiqaflu quddiem theddid tallibertà u d-demokrazija. Mario Galea rrefera g[allKummissarju tal-Pulizija, il-pl Peter Paul Zammit, u nnotta li g[all-ka] ta’ Norman Vella filQorti ma ntbag[atx spettur jew sur;ent tal-Puli]ija, kif ji;ri

u qag[ad jirrispondi hu stess g[al mistoqsijiet tieg[u. Mario Galea qal li filwaqt li qed ji;ri dan kollu, g[all-istazzjon nazzjonali din ma kinitx a[bar u dan minkejja li Norman Vella kien ikkomunika mal-PBS biex jiddikjara li hu disponibbli li jattendi g[allprogrammi li jiddiskutu din l-

Minflok statesman Muscat qed i;ib ru[u ta’ salesman – Roberta Metsola

fil-ma;;oranza tal-ka]i, imma mar il - Kummissarju tal Pulizija nnifsu. Hu qal li f’dan il - ka] quddiem il - Qorti , il Kummissarju dde/ieda li jiddefendi lilu nnifsu u g[alhekk wara li rrisponda mistoqsijiet b[ala xhud, talab lill-Qorti li jistaqsi mistoqsijiet lilu nnifsu

a[bar. Il - kandidat g[all - elezzjoni tal - Parlament Ewropew , Roberta Metsola, qalet li qabel l - elezzjoni kien hemm min wieg[ed li Joseph Muscat se jkun statesman u b’referenza g[all - iskema ta/ - /ittadinanza tenniet li minflok statesman, il - Prim Ministru Joseph Muscat qed i;ib ru[u ta’ salesman. Spejgat li l-Gvern ma stenniex biex ta promozzjonijiet lil persuni qrib il-Partit Laburista i]da lill-poplu Malti li qed jistaqsi x’inhi d-direzzjoni talGvern g[ax - xog[ol u l ekonomija , il - Gvern qed

jg[idlu biex jistenna l-ba;it. Hi qalet li filwaqt li l-Partit Nazzjonalista [oloq ix-xog[ol u attira investiment min-nies li emmnu f’pajji]na u fil-poplu Malti, il-Gvern irid jattira nies li bil-flus jixtru /-/ittadinanza tag[na. Sa[qet li minflok ;ab l - investiment , il - Gvern qed ibig[ il-passaport. Id - Deputat Nazzjonalista , Stephen Spiteri qal fl - a[[ar xhur ]died il-qg[ad f’pajji]na u rrefera g[all-a[[ar statistika mill - Uffi//ju Nazzjonali tal Istatistika ( NSO) li turi li f’Settembru 2013 kien hemm ]ieda ta’ 13% fil-qg[ad fuq Settembru 2012. Hu spejga li dan ifisser 750 persuna i]jed bla xog[ol fuq listess xahar tas-sena l-o[ra u tenna li b ’ kollox f ’ pajji]na hawn ‘il fuq minn 7,500 persuna tfittex xog[ol. Stephen Spiteri sa[aq li xxog[ol huwa fattur ewlieni g[as - su//ess ta ’ pajji]na u g[all - kwalità tal - [ajja tal familji Maltin. Fisser li l-[olqien tax-xog[ol hija sfida ewlenija li g[andha l-Unjoni Ewropea u li g[andu pajji]na u sa[aq li b’rabta malBa;it 2014 hawn stennija g[al kif il-Gvern se jin/entiva xxog[ol. Il - kandidat g[all - elezzjoni tal-Parlament Ewropew, Kevin Plumpton, qal li l-poplu qed

Stennija dwar kif il-Gvern se jo[loq ix-xog[ol – Stephen Spiteri

jistenna li l-Gvern jg[id x’inhuma l - pjani tieg[u g[all edukazzjoni u l-[olqien taxxog[ol u kif dawn se jimxu id f’id. Hu rrefera g[all-weg[di talPartit Laburista u qal li l-poplu qed jistenna li l-Gvern iwettaq l - weg[di tieg[u fosthom li jing[ata servizz ta’ child care b’xejn lill-;enituri li ja[dmu, u li l-medi/ini jitwasslu lill-anzjani fid-dar tag[hom. Kevin Plumpton sa[aq li lpoplu qed jittama li fil-Ba;it 20 1 4 isib il - weg[di tal - pro gramm elettorali tal - Partit Laburista. Fuq kollox , tenna Kevin Plumpton, qed jistenna li filBa;it 2014, il-Gvern juri kif se jkun qed jo[loq il-;id.

L-edukazjzoni u x-xog[ol iridu jimxu flimkien – Kevin Plumpton

Abolita l-kariga ta’ Ombudsman tal-Università L-Uffi//ju tal-Ombudsman av]a li skont l-emendi tal-2012 g[all-Att dwar l-Edukazzjoni, ilkariga ta’ Ombudsman talUniversità se ti;i abolita b’se[[ immedjat. L-Ombudsman Parlamentari di;à beda l-pro/ess g[all-[atra ta’ Kummissarju g[allEdukazzjoni skont il-provvediment tal-Artikolu 17A tal-Att dwar l-Ombudsman kif ukoll talAvvi] Legali Nru 248 tal-2012

li, fost o[rajn, jirregola l-funzjonijiet ta’ Kummissarju g[allEdukazzjoni. Sakemm jin[atar dan ilKummissarju, l-Ombudsman Parlamentari [atar, f’kapa/ità konsultattiva, lil Charles Farrugia, li kien l-Ombudsman Universitarju. Il-perizja tal-Professur Farrugia hi me[tie;a biex ilmenti relatati mas-settur talEdukazzjoni jkunu jistg[u ji;u

investigati b’mod aktar effettiv. L-Ombudsman av]a wkoll li f’dan il-perjodu, ilmenti jew sottomissjonijiet li qabel kienu jintbag[tu g[all-kunsiderazzjoni talOmbudsman tal-Università g[andhom jintbag[tu direttament lill-Ombudsman Parlamentari permezz ta’ email lil office@ombudsman.org.mt jew direttament lill-Uffi//ju talOmbudsman, 11, Triq San Pawl, il-Belt Valletta.


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

5

LOKALI

L-MUMN di]appuntata bi]-]ieda ta’ sodod fil-kuriduri Id-de/i]joni ri/enti li [a lMinistru tas - Sa[[a Godrey Farrugia li j]id iktar sodod f’kuriduri u f’postijiet mhux assenjati fl-Isptar Mater Dei, kienet imfissra milll-Union talInfermiera u l - Qwiebel (MUMN) b[ala ta’ di]appunt g[all - infermieri i]da iktar u iktar g[all-pazjenti. L-MUMN fakkret fi stqarrija kif meta l-Partit Laburista kien g[adu fl - Oppo]izzjoni , l a[barijiet fuq l-istazzjon talmedia Laburista kienu jxandru filmati li kienu juru t-tbatija ta’ pazjenti fil-kuriduri, u anki fi kmamar sekondarji ta’ swali b’pazjenti ffullati [dejn xulxin. G[alhekk id - de/i]joni li ji]diedu 18-il sodda o[ra turi nuqqas ta ’ g[arfien tal Ministru , f issret l - MUMN , juri wkoll li t-tbatija tal-pazjenti se tissokta, u turi wkoll

Il-Ministru kon/ernat ta indikazzjoni li s-sodod fil-kuriduri se jkunu hemm b’mod permanent bi/-/ar li l-popolazzjoni ;iet mg[oddija bi] - ]mien mill Partit Laburista u dan g[aliex ebda alternattiva xierqa mhi qed ti;i mfittxija. L - MUMN fissret ukoll li b[alissa hemm mal-130 sodda u stretcher li huma f ’ zoni mhux assenjati. G[aldaqstant minflok li ;iet adottata policy li dawn is-sodod ji;u eliminati, kif fuq kollox kien mistenni, ilMinistru kon/ernat ta indikazzjoni li dawn issa se jkunu hemm b’mod permanenti. Wie[ed g[alhekk jasal g[al konklu]joni, sa[qet l-MUMN, li dawk il - filmati kollha li kienu jintwerew qabel l-elez-

zjoni ;enerali ta’ ffullar ta’ pazjenti fil-kurituri kienu biss g[al gwadann politiku. L-MUMN kompliet tg[id li se titlob laqg[a mal - Prim Ministru f’dan ir-rigward fiddawl li l-policies adottati millMinistru tas-Sa[[a mhumiex se jindirizzaw il-b]onnijiet talpajji] g[al dik li hi governanza tajba, rilaxxament mill-isptar u l-kura primarja. L-MUMN sa[qet li l-pajji] g[andu b]onn iktar sodod , imma mhux f’kurituri jew fi ;nub ta ’ kmamar ;ewwa s swali fl-Isptar Mater Dei, flIsptar Monte Karmeli u lanqas f’San Vin/enz de Paule.

L-MUMN qalet li l-poplu ;ie mg[oddi bi ]mien bil-weg[di li g[amel il-Partit Laburista dwar it-titjib fl-isptarijiet

Il-pilloli tal-kolesterol ukoll out of stock Iktar ma jg[addi ] - ]mien iktar qed jinfirxu u jikbru lproblemi fis-settur tas-sa[[a, b[alma qed tkompli ti]died ukoll dejjem aktar il-lista talmedi/ini out of stock. Jirri]ulta li anke l-pilloli talkolesterol jinsabu out of stock, b’numru ta’ persuni li tkellmu ma ’ In - Nazzjon spjegaw it t[assib tag[hom dwar il-fatt li ma jistg[ux jg[addu ming[ajr dawn il-pilloli – li issa la qed jinstabu fl-ispi]eriji u lanqas flisptar u l-klini/i tal-gvern. Dan in-nuqqas qed isegwi la[bar fi tmiem il-;img[a li g[addiet fejn kien ]velat li tTamoxifen , il - medi/ina ta ’

kontra l-kan/er tas-sider u li tintu]a wkoll g[all-prevenzjoni tal-istess kan/er, ilha out of stock g[al ]mien twil mill-iskema tal - Ispi]erija tal - G[a]la Tieg[ek u mill-Isptar Boffa. Out of stock ukoll il Letrozole li tintu]a wara li persuna tag[mel kirur;ija relatata mal-kan/er tas-sider. Fil - kuritur tad - Diabetic Outpatients tal - Isptar Mater Dei dan l-a[[ar spikka l-kju ta’ nies jistennew biex jinqdew – kju li fl-a[[ar jiem tant kiber li minbarra s-sala mimlija nies, kien hemm ukoll folla nies anke fil-kuritur li jag[ti g[assala.

La qed jinstabu fl-ispi]eriji u lanqas fl-isptar u l-klini/i tal-gvern Il-Partit Laburista qabel lelezzjoni kien wieg[ed li mhux talli jnaqqas l-istennija fl-Isptar Mater Dei, anzi talli l-kjuwijiet kellhom jispi//aw g[al kollox. Lanqas il - Blood Donation Unit f ’ Tal - Pietà ma [elisha mill-problemi li qed jolqtu ssettur tas-sa[[a, hekk kif InNazzjon hu infurmati li l;img[a li g[addiet spi//a li stock tal - i sticks f ’ dan i/ /entru . L - infermieri b ’ hekk

kienu kostretti jinqdew bit-tape u faxex wara li n-nies taw iddemm. Din tad-demm issegwi dde/i]joni tal-Ministeru tasSa[[a li x-xahar li g[adda [abbar li s-servizz tal-g[oti taddemm f’G[awdex, li s’issa kien ji;i pprovdut kuljum mit-Tnejn sal-{add, issa se ji;i ridott g[al darba kull ;imag[tejn, jew darbtejn biss fix-xahar u fi ;ranet li ja[btu l-{add.

Il-qag[da mweg[ra fis-settur tas-sa[[a mhix tolqot biss lillpazjenti imma anke l-istudenti hekk kif In - Nazzjon jinsab ukoll infurmat li l - i student card tal - istudenti tal - Fakultà tas-Sa[[a fet[et ;img[at wara li fet[et is - sena skolastika ;dida u tliet ;img[at iktar tard minn studenti o[ra. Dan ifisser li dawn l-istudenti , li matul l - istudji tag[hom ikollhom b]onn kotba li jiswew [afna flus , kellhom jew iqattg[u l-ewwel ;img[at bla kotba, jew jitolbu lill - [wienet rispettivi biex jie[du refund ladarba tifta[ listudent card.


It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

6

www.maltarightnow.com

LOKALI

E]ekuttiv ;did Marc Sant hu l-President talAsso/jazzjoni tal-Kunsilli Lokali wara li saru l-elezzjonijiet g[all-Kumitat E]ekuttiv talAsso/jazzjoni. L-uffi/jali l-o[rajn talKumitat E]ekuttiv g[all-erba’ snin li ;ejjin huma Paul Farrugia, Vi/i President u President tar-Re;jun tax-Xlokk; Samuel Azzopardi, Vi/i President u President tarRe;jun ta’ G[awdex; Anthony Mifsud, il-President tar-Re;jun tat-Tramuntana; Jesmond Aquilina, il-President tarRe;jun tan-Nofsinhar; u Peter Bonello, il-President tar-Re;jun ?entrali. Il-membri huma Joe Cordina, Graziella Galea u Mario Fava.

Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil ilbiera[ filg[odu jqieg[ed kuruna ta’ fjuri fuq il-qabar ta’ Sir Ugo Mifsud, eks-Prim Ministru u eks-Kap tal-Partit Nazzjonalista, fi/-/imiterju ta’ {al Lija. Din i/-/erimonja sse[[ kull sena fix-xahar ta’ Novembru. Pre]enti g[a/-/erimonja kien hemm it-Te]orier tal-Partit Nazzjonalista, Alex Perici Calascione, flimkien mal-President u l-membri tal-kumitat sezzjonali ta’ {al Lija.


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

7

LOKALI

Is-CMTU tistenna ba;it bilan/jat

Mix-xellug jidhru Roberto Cristiano, Teddy Tanti, Louis Giordimaina, Charles Mangion, Joseph Cassar u Karol Montebello

Jg[in [afna [addiema f’perjodi ibsin ta’ [ajjithom u jkun ta’ appo;; kbir Joseph Cassar jirba[ il-Premju {addiem tas-Sena tal-Enemalta Joseph Cassar ir/ieva l-Premju {addiem tas-Sena 2012 g[allimpenn tieg[u f’[idmietu u g[all-appo;; li jag[ti lill-kollegi tieg[u fil-Korporazzjoni Enemalat Charles Mangion, Chairman tal-Korporazzjoni; Louis Giordimaina, Uffi/jal Kap E]ekuttiv u Direttur, u Roberto Cristiano, Divisional Manager tat-Taqsima tar-Ri]orsi Umani u Relazzjonijiet Industrijali, ippre]entaw il-premju lil Joseph Cassar waqt attività li saret fluffi//ji tal-Enemalta, fil-Marsa. Joseph Cassar g[andu 56 sena u ilu ja[dem fit-taqsima tarrelazzjonijiet umani talKorporazzjoni sa minn Mejju tal1987. Hu mag[ruf l-aktar g[axxog[ol volontarju li jwettaq fi [dan il-Fond {addiema Enemalta, fejn jaqdi r-rwol ta’

Dan rikonoxximent jimlieni b’kura;; biex inkompli nistinka f’[idmieti bit-tama li nibqg[u nag[tu l-appo;; me[tie; lil s[abna fil-b]onn segretarju. Dan il-fond twaqqaf fl-1987 minn Joseph Cassar u impjegati o[rajn biex jg[in [addiema, jew qrabathom, f’mumenti diffi/li, b[al ka]i ta’ mard jew a//identi. Permezz tal-[idma tieg[u, Joseph Cassar jiltaqa’ ma’ [afna [addiema f’perjodi ibsin ta’ [ajjithom u jkun ta’ appo;; kbir g[alihom. Fit-taqsima tar-relazzjonijiet umani, Joseph Cassar kellu sehem importanti f’g[add ta’ ]viluppi amministrattivi, fosthom metodi aktar effi/jenti ta’

kif tin]amm l-informazzjoni dwar il-leave tal-[addiema u lintroduzzjoni ta’ sistema elettronika li biha ji;u re;istrati ssig[at ta’ xog[ol tal-impjegati. “Nirringrazzja mill-qalb lillkollegi fl-uffi//ju tieg[i li nnominawni, u lill-amministrazzjoni u l-impjegati kollha li onorawni b’dan il-premju,” spjega Joseph Cassar li kompla li “dan rikonoxximent li jimlieni b’kura;; biex inkompli nistinka f’[idmieti, kif ukoll permezz tal-Fond, bit-tama li nibqg[u nag[tu l-appo;; me[tie; lil

s[abna fil-b]onn”. Joseph Cassar reba[ il-premju permezz ta’ votazzjoni fost limpjegati. Karol Montebello u Teddy Tanti kklassifikaw fittieni u t-tielet post u ng[ataw rikonoxximent g[al [idmiethom ukoll. Teddy Tanti ja[dem mattim tas-sigurtà talKorporazzjoni, waqt li Karol Montebello ja[dem fl-im[a]en tal-impjant tal-elettriku f’Delimara. Il-Premju {addiem tas-Sena tal-Enemalta hu inizjattiva kon;unta tas-Sezzjoni tarRi]orsi Umani u Relazzjonijiet Industrijali; u tal-Kumitat Attivitajiet So/jali. L-g[an tieg[u hu li jag[raf il-[idma ta’ impjegati li juru dedikazzjoni u impenn lejn ir-responsabiltajiet ta’ xog[olhom, u tal-impjegati tal-Korporazzjoni.

Il-Konfederazzjoni tat-Trejd Unions Maltin ( CMTU) ppre]entat il-proposti tag[ha g[all-Ba;it lill-Gvern f’dokument bl - isem ta ’ “ Ba;it bilan/jat biex tin]amm l-istabbiltà”. F ’ dan id - dokument , is CMTU qalet li filwaqt li tinsab konxja tal-isfidi li qed jaffa//ja l-pajji], it-tkabbir tal-ekonomija jista’ jse[[ biss jekk il-pajji] ikun produttiv konstantament u kawt fl-infiq pubbliku. Is - CMTU qalet li pajji]na jrid jindirizza tliet mistoqsijiet fundamentali – kif se nattiraw iktar xog[ol; kif il-poplu se jakkwista iktar [iliet li jg[inuh f’xog[olu; u kif ni]guraw li l[addiema jaqilg[u g[ixien di/enti ta’ xog[olhom. Biex dan ise[[, is-CMTU elenkat numru ta’ prin/ipji ba]i/i li ji]guraw tmexxija tajba. Xog[ol u xog[ol a[jar b’investiment fl-edukazzjoni biex b’hekk jin[oloq iktar xog[ol u tkabbir ekonomiku. Is-CMTU qed tipproponi li l - Gvern i]omm l-impenn tieg[u biex jin[oloq ix-xog[ol waqt. Is - CMTU qed tipproponi wkoll li s-sistema tas-servizzi so/jali tissa[[a[ b ’ mod sostenibbli biex tipprovdi iktar sigurtà u stabbiltà, edukazzjoni u ta[ri; u b’hekk tonqos leskul]joni so/jali. Il-konfederazzjoni tg[id li Jobs+ g[andha ti;i meg[juna iktar finanzjarjament biex toffri assistenza tan;ibbli fir-ri/erka g[all - b]onnijiet tas - suq tax xog[ol. Il - Konfederazzjoni sa[qet fuq il - b]onn li l - ba;it ikun bilan/jat biex tikber l ekonomija, jonqos id-defi/it, tkun in/entivata l-produttività, il-kompetittività u ji]died ilvalur kemm g[all-konsumatur u l-investitur.


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

8

OPINJONI

L-importanza li nag[rfu nag[mlu distinzjoni bejn il-[ajja pubblika u dik privata Ftit tal-jiem ilu, waqt lezzjoni li kelli, iddiskutejna ftit dwar limportanza li wie[ed jag[raf jag[mel distinzjoni bejn il-[ajja privata u l-[ajja pubblika. Ilpoplu g[andu jag[mel distinzjoni bejn dak li jag[mel u jg[id persuna pubblika f’kuntest politiku u dak li jag[mel fil-[ajja privata tieg[u. Mill-banda l-o[ra persuna pubblika jew fi/-/ivil trid tag[raf tag[mel distinzjoni fir-rwol tag[ha. Dak li ta[seb jew temmen fil-[ajja privata trid twarrbu kompletament fil-[ajja pubblika jew /ivili. Wa[da mill-mistoqsijiet li b[alissa qed tikkon/ernani hi, jekk il-poplu hux lest li ja//etta ddiversità li g[andu fih. It-tema talunjoni /ivili ;abet diversità s[i[a fl-opinjonijiet u l-kummenti ta’ diversi invidwi. Min jaqbel u min le, i]da na[seb li fl-a[[ar milla[[ar kul[add jasal biex ja//etta g[ax kwa]i kul[add jaf x’inhi lim[abba lejn [addie[or. I]da d-diffikultà tieg[i tkun, l-individwi hemm barra se

jag[mlu distinzjoni bejn il-[ajja privata tal-individwu li qieg[ed f’unjoni /ivili u dik pubblika? Jekk xi [add f’unjoni /ivili jag[]el li jikkontesta elezzjoni, minkejja li hu tajjeb u validu, tista’ tkun li l-unjoni /ivili f’kuntest privat se teffettwalu l[ajja pubblika u l-voti li jakkwista? E]empju ie[or hu dak li g[andu x’jaqsam mad-deputati tal-parlament u l-kabinett. Hawn se nitkellem b’mod ;eneriku. Jekk fl-a[barijiet ji;i mag[ruf li ministru partikulari kellu ibnu investigat u mixli min[abba pussess ta’ droga pere]empju, dan x’g[andu jag[mel? Jirri]enja? Jien nemmen li diment li l-persuna fil-kariga ma kinitx taf blaffari u lanqas kienet involuta, allura dak li ;ara fil-[ajja privata tag[ha minn terzi persuni ma g[andux jeffettwa l-po]izzjoni tag[ha. I]da jekk tkun f’kariga fejn il-pro/ess ;udizzjarju jista’ jkun mittiefes, nemmen li g[andu jkun hemm ri]enja, imqar temporanja sakemm il-kaw]a tinqata’.

Persuni ma[tura fi/-/ivil g[andhom jag[tu kull informazzjoni mitluba minhom minn kull /ittadin irrispettivament mill-kulur politiku li j[addan g[ax b’hekk ikollna demokrazija b’sa[[itha Clinton Sammut clintonsammut@gmail.com

Il-poplu jara u jifli dawn ilkaw]i bi skrutinju kbir u dak li ji;ri madwaru jg[inu j]idx jew inaqqas il-fidu/ja tieg[u fil-politika u fil-politi/i. Ka] li ;ara barra minn xtutna, kien ta’ Prim Ministru li dde/idiet li ma tie[u ebda sanzjoni kontra pajji] barrani fuq element ta’ moralità. I]da ;urnalisti kixfu li binha kellu negozju f’dak il-pajji]. Minkejja l-fatt li l-Prim Ministru [adet id-de/i]joni korrettament, il-poplu fehem xorta o[ra u naqqas il-fidu/ja tieg[u fil-

politika. I]da l-aktar [a;a perikolu]a f’demokrazija, hi meta persuni ma[tura fi/-/ivil, ma jag[mlux id-distinzjoni bejn dak li ja[sbu fil-[ajja privata tag[hom u r-rwol tag[hom pubbliku. Kull /ittadin g[andu d-dritt li jsaqsi u jie[u ttwe;iba fi ]mien qasir. Ma nistg[ux nag[mlu distinzjoni bejn jekk il-persuna hux Nazzjonalist jew Laburist jew hux ;urnalist Laburist jew ;urnalist Nazzjonalist. L-informazzjoni trid ting[ata s[i[a u bl-a[jar mod possibbli, imbag[ad t[alli liskrutinju tag[hom ja[dem fuq ittwe;iba. Meta kordinatur tal-komu-

nikazzjoni ta’ ministeru partikulari ma jag[tix tali twe;ibiet ikun qieg[ed jonqos g[ax la qieg[ed jit[allas mill-fondi pubbli/i allura dmiru hu lejn i/-/ittadin u mhux lejn il-Partit li hu jemmen fih. Meta dan ji;ri, apparti li l-persuna tkun iddi]appuntata, l-ag[ar hu li d-demokrazija tal-pajji] u ddritt g[all-informazzjoni jkunu ;ew mhux biss imnawra i]da attakkati bil-konsegwenza li lpoplu jitlef l-fidu/ja tieg[u lejn il;ustizzja, id-demokrazija u l-partiti politi/i.

Clinton Sammut hu kunsillier elett f’isem il-Partit Nazzjonalista fil-Kunsill Lokali tan-Naxxar

Bla triq u bla mappa (7) mil-lenti ta’ analista

Illejla jinqara l-Ba;it g[as-sena 2014. Kont be[siebni nara x’wieg[ed Joseph Muscat qabel lelezzjoni biex ni;;udikah fuq ilweg[diet tieg[u. I]da, ma stajtx ninjora l-weg[diet Laburisti dwar l-impjiegi meta ;ranet ilu er;ajna smajna aktar ]ieda fil-qg[ad.

Introduzzjoni minn Joseph Muscat (pa;na iii) – MALTA TAG{NA LKOLL – “Li jekk int [addiem, ikollok xog[ol li jkun jixraqlek”.

L-Uffi//ju Nazzjonali talIstatistika [abbar li f’Settembru lqg[ad f’pajji]na kien 7,619 jew 750 aktar minn Settembru tas-sena l-o[ra. L-akbar ]ieda ta’ 317 kienet fost dawk bejn it-30 u l-44 sena. F’Taqsima 2 (pa;na 19 Artiklu 1) tal-Manifest Laburista twieg[ed li “biex pajji]na jikber u jissa[[a[ ekonomikament je[tie; gvern g[aqli li jie[u mi]uri li jin/entivaw il-[olqien tal-impjiegi” u li “mi]uri favur il-[olqien tax-xog[ol huma kru/jali”. Wara Frar, l-a[[ar xahar s[i[ ta’ amministrazzjoni Nazzjonalista, il-qg[ad g[olla rasu. Sinjal li l-ekonomija Maltija mhix qed ti;;enera l-impjiegi bilpass li kienet tag[mel ta[t lamministrazzjoni pre/edenti.

Il-qg[ad huwa t-termometru talpajji]. Minkejja l-weg[diet sbie[ tal-Partit Laburista qabel l-elezzjoni, il-Gvern ta’ Joseph Muscat ma rnexxilux, kif wieg[ed, jag[ti lill-[addiem ix-xog[ol li jixraqlu. Qed ji]diedu l-[addiema jfittxu impjieg. Il-Gvern mhux jie[u mi]uri biex jin[oloq ix-xog[ol. Qed ifalli u qed jitlef il-kontroll tal-qg[ad g[ax m’g[andux pjani /ari jew g[ax mhux g[aqli. Gvern insensittiv g[all-[addiema bla xog[ol. Skont il-Manifest Laburista “biex il-pajji] jikber u jissa[[a[ ekonomikament je[tie; jittie[du mi]uri li jin/entivaw il-[olqien tal-impjiegi”. Bl-argument Laburista stess, la l-qg[ad qed ji]died, Malta b’Joseph Muscat fit-tmexxija mhux qed tikber u tissa[[a[ ekonomikament. Mill-kliem kollu xinxilli fl-Oppo]izzjoni, Muscat irid jg[addi g[ar-realtà tal-Gvern. Mill-kliem g[all-fatti hemm ba[ar jikkumbatti. Biex inkun onest, nammetti li n[olqu impjiegi f’dawn l-a[[ar tmien xhur: g[al tal-klikka li tpo;;ew f’Segretarjati Ministerjali minflok ma ;ew utilizzati impjegati misServizz Pubbliku.

Jum il-Ba;it – X’nistennew^ Taqsima 2 (pa;na 19 artiklu

MALTA TAG{NA LKOLL Manifest Elettorali PL 2013 Qed ji]diedu l-[addiema jfittxu impjieg. Il-Gvern mhux jie[u mi]uri biex jin[oloq ix-xog[ol. Qed ifalli u qed jitlef il-kontroll tal-qg[ad g[ax m’g[andux pjani /ari jew g[ax mhux g[aqli. Gvern insensittiv g[all-[addiema bla xog[ol 1) – TKABBIR EKONOMIKU LI JIL{AQ LIL KUL{ADD – “Se nie[du diversi inizjattivi li g[andhom jg[inu l-ekonomija tikber b’rata vi/in il-potenzjal s[i[ tag[ha fosthom it-tnaqqis fil-pi] tat-taxxi”; u Taqsima 2 (pa;na 20 artiklu 7) – INNAQQSU L-PI} TATTAXXI – “Gvern ;did jassigura li l-pi] tat-taxxi fuq il-familji u n-negozji ma ji]diedx”.

F’]ew; okka]jonijiet ilManifest Laburista wieg[ed “tnaqqis fil-pi] tat-taxxi” u li “lpi] tat-taxxi ma ji]diedx”. I]da l-Ministru tal-Finanzi [abbar, ;ranet ilu, li l-pi] tat-

taxxi se ji]died: kwa]i b’24 miljun ewro f’taxxi indiretti u bi [mistax-il miljun ewro f’servizzi tal-Gvern bi [las. Il-weg[diet Laburisti ta’ tnaqqis fit-taxxi sparixxew. Tg[id almenu j]ommuha lweg[da tat-tnaqqis fit-taxxa tadd[ul, proposta tal-amministrazzjoni Nazzjonalista? Ekonomisti jg[idu li t-taxxi indiretti huma aktar rigressivi milli progressivi g[ax familji bi d[ul baxx jistg[u ji;u effettwati ag[ar minn familji bi d[ul g[oli. Hu x’inhu, ]ieda fit-taxxi tmur kontra l-weg[da elettorali Laburista li l-pi] tat-taxxi ma

ji]diedx, anzi jitnaqqas. Se jag[mlu l-oppost ta’ dak li qalu qabel l-elezzjoni li jemmnu fih: “Nemmnu li permezz tattnaqqis fit-taxxi nistg[u nistimulaw aktar l-ekonomija filwaqt li ng[inu lill-familji, l-aktar dawk middle class u dawk vulnerabbli, permezz ta’ aktar flus fil-but”. {asra li l-ma;;oranza talpoplu injorat it-twissijiet talPartit Nazzjonalista qabel l-elezzjoni. Joseph Muscat wieg[ed [afna qabel l-elezzjoni anzi fl-20 ta’ Ottubru stqarr li “fil-Ba;it se nwettqu dak li weg[idna” u “l;id inqassmuh b’mod ;ust”. Il-Gvern qassam il-miljuni lillakbar Kabinett fl-istorja, qassam il-konsulenzi u l-impjiegi lil talklikka li qed tiffanga. Bir-ra;un il-poplu jistenna dak imwieg[ed g[ax il-Manifest Laburista jg[id: “Irridu li mill;id igawdi kul[add”. Di;à nafu li l-Gvern mhux se j]omm kelmtu u mhux se jnaqqas il-pi] tat-taxxi, anzi se j]idu. X’se jwettaq milli wieg[ed? {afna weg[diet di;à taru mar-ri[. Naraw x’weg[diet o[ra se jintnesew. Ilpoplu jist[oqqlu ferm a[jar u ji;;udika lil Joseph Muscat fuq ilweg[diet tieg[u stess.


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

9

EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR EDITORJAL

Stennija g[at-twettiq tal-weg[di Illum il-ministru tal-finanzi jressaq l-ewwel ba;it ta’ Joseph Muscat. F’dan il-ba;it hu /ar li kul[add qed jistenna li Muscat iwettaq il-weg[di li g[amel qabel l-elezzjoni u mhux, kif g[amel s’issa, iwettaq dak li qatt ma semma qabel l-elezzjoni b[alma qed jag[mel fil-kwistjoni tax-xiri ta/-/ittadinanza Maltija-Ewropea tag[na. Muscat wieg[ed bi/-/ar li ma j]idx taxxi Illum, nistennew li Muscat iwettaq il-weg[da prin/ipali li g[amel li ma j]idx il-pi] tat-taxxi. Kull darba li qabel l-elezzjoni kien hemm min staqsieh minn fejn se j;ib il-flus biex iwettaq ilweg[di l-o[rajn tieg[u, Muscat kull darba wie;eb li waqt li lekonomija tkun qed tikber, tkun qed tag[ti wkoll aktar d[ul lill-gvern bla b]onn li l-gvern i]id xi taxxa. G[alhekk, irrepeta mijiet ta’ drabi Muscat u qal fil-programm elettorali tieg[u, gvern Laburista ma j]idx il-pi] tat-taxxi. Anke fuq ir-ro[s tal-kontijiet tad-dawl u tal-ilma, Muscat dejjem qal li m’hemmx g[alfejn i]id taxxi o[rajn g[ax dak ir-ro[s se ji;i billi l-gass hu ir[as; u naturalment billi l-cable ma’ Sqallija mag[mul minn gvern Nazzjonalista ukoll i;ib elettriku ir[as. Stennija li jitwettqu l-weg[di ta’ Muscat Il-programm elettorali ta’ Muscat hu pubbliku u allura kul[add jistenna li Muscat: ■ ma j]idx taxxi, diretti jew indiretti, g[ax xorta taxxi li wieg[ed li ma j]idhomx; ■ ikompli l-bini ta’ skola ;dida kull sena li kien ilu g[addej g[al diversi snin ta[t gvern Nazzjonalista; ■ jag[ti t-tablets b’xejn lill-istudenti, lill-g[alliema u lilLSAs – skema li ]gur jaqbel mag[ha kul[add g[ax weg[edha wkoll il-Partit Nazzjonalista; ■ jag[mel il-medi/ini out of stock ‘[a;a tal-img[oddi’, kif kien jg[id Muscat; ■ anzi, flok tmur l-ispi]erija g[all-medi/ini, jibda j;ibhomlok id-dar; ■ i]id il-pensjoni minima nazzjonali g[al 60% tal-paga medja, ji;ifieri li l-pensjoni minima nazzjonali titla’ g[al 800 ewro fix-xahar; ■ u l-ommijiet igawdu child care b’xejn. Weg[di ;enerali u lil [afna setturi Dawk il-weg[di ewlenin g[ax imbag[ad hemm turrun lil [afna setturi li wkoll jistennew li Muscat iwettaq il-weg[di li g[amlilhom bla ma j]id taxxi. Anke jekk ikun b]onn il-flus, Muscat ]gur m’g[andux g[alfejn i]id taxxi g[ax jista’ jpa/i billi jnaqqas mill-infiq li qed jag[mlu l-ministeri u l-konsulenti rekord li g[amel u li f’dawn il-[ames snin qed jiswew lilna lkoll 130 miljun ewro. Jista’ wkoll inaqqas minn dak li qed jie[u hu stess biex jikri l-karozza personali tieg[u lilu nnifsu g[al somma li f’dawn il-[ames snin se tkun telg[et g[al 70,000 ewro. So/jetà ;usta mill-anqas Malti sal-mara tal-ministru B’hekk Muscat ikun qed iwettaq weg[da o[ra li g[amel: so/jetà ;usta u mag[na lkoll, mill-anqas Malti sal-konsulentideputati li qed jiffangaw b’erbat i[luq, sa dawk li mill-billboard spi//aw f’bord, sal-[addiema tal-Labour Party li issa qed jiffangaw b[ala ambaxxaturi; sal-qraba tal-ministri mda[[lin jiffangaw fil-ministeri; u sal-mara tal-ministru li qed idda[[al 13,000 ewro fix-xahar, aktar minn kemm [afna [addiema jda[[lu f’sena s[i[a.

G[ada tista’ tkun int! {afna fer[u u [adu nifs ta’ sodisfazzjoni g[ar-reb[a filQorti li g[amel l-eks pre]entatur u ;urnalist tal-istazjzoni nazzjonali PBS , Norman Vella . I]da ]gur li l-;img[a li g[addiet, g[alih u l-familja tieg[u kienet trawma li ]gur se tibqa’ marka kerha u mhux biss , inkwetanti tul [ajtu kollha. Hi tassew tal-mist[ija li xi [add, hu min hu, kellu jg[addi minn din l - esperjenza li g[addewh minnha l - pulizija . Ma nifhimx kif f ’ dawn i] ]minijiet , g[adna nisimg[u b’dan it-trattament u b’din lim;iba tal-pulizija fil-konfront ta’ /ittadin. Kull /ittadin g[andu dritt li ji;;ieled g[ad-drittijiet tieg[u b[alma qed jag[mel Norman Vella kontra l-Prim Ministru Joseph Muscat dwar il-mod kif tne[[a mill-PBS u tqieg[ed f’uffi//ju ie[or. B’danakollu, [add m’[g[andu jabbu]a mill-poter li g[andu. {add m’g[andu jipprova j/ekken, jhedded, jew ibe]]a’ bil-poter li g[andu kontra /ittadin li qed ji;;ieled g[addrittijiet tieg[u. Il-gvern pre]enti mmexxi minn Muscat, irid jifhem dan sew, g[aliex illum messu Norman

Norman Vella kellu jg[addi minn trawma li qatt forsi ma basar. Fil-Qorti saret ;ustizzja, [a ra;un u [are; rebbie[

Vella, u g[ada jista’ jmissek int jew xi [add tal-familja tieg[ek.

L Agius

Wied il-G[ajn

Il-VAT Qrajt ir-rendikont finanzjarju talKurja li [are; dan l-a[[ar. Intqal li l-VAT hi problema kbira g[allKnisja. Tassew hekk hu, g[ax meta jinqala’ b]onn ta’ restawr jew

issir xi opra ;dida rridu n[allsu lVAT. Ma jistax il-gvern jirran;a din is-sitwazzjoni li xejn mhi feli/i?

J Tonna B’Kara

L-ittri f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu fl-indirizza elettroniku alex.attard@media.link.com.mt jew fl-indirizz ta’ Media.Link Communications li jidher aktar ‘l isfel fil-pa;na

25 sena ilu f’In-Nazzjon Is-Segretarju Parlamentari Pierre Muscat filParlament qal li g[andu jqieg[ed fuq il-Mejda talKamra rapport dwar films pornografi/i li fi ]mien il-gvern So/jalista kienu impurtati minn Xandir Malta u li g[alkemm qatt ma ntwerew, kienu swew Lm81,900. Hu ]vela dan waqt iddiskussjoni fil-Parlament dwar l-estimi talKorporazzjoni Telemalta. Il-Ministru Louis Galea [abbar fil-Parlament li l-Awtorità tad-Djar se tibg[at g[ar-rappre]entanti tar-residenti tal-Imtarfa biex ikun diskuss mag[hom l-i]vilupp kollu li se jsir fl-Imtarfa. Il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami [alla Malta biex jattendi u jindirizza l-Kungress Dinji tal-Past Pupils tas-Sale]jani f’Ruma. Il-Ministru tal-Affarijiet Barranin ?ensu Tabone fi Strasburgu kien se jippresiedi l-laqg[a tal-Kunsill tal-Kumitat tal-Ministri tal-Kunsill tal-Ewropa li tieg[u hu l-President, bi t[ejjija g[al-laqg[a talKumitat li se ssir tard matul ix-xahar u li kienet se tkun l-a[[ar wa[da ta[t il-presidenza tieg[u.

Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrum {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

10

INTERVISTA

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’ (73)

Insiru nafu a[jar min a[na Fil-[ar;a tal-lum ta’ InNazzjon qed nippubblikaw ittlieta u sebg[in parti fis-sensiela ta’ konversazzjonijiet ma’ Oliver Friggieri li fihom qed nittrattaw temi u realtajiet differenti. Illum se nitkellmu dwar ix-xandir u l-bidliet li ;ab mieg[u u temi relatati (it-tieni parti) u dan bl-iskop pre/i] li nkomplu nittrattaw temi attwali. Temi li bosta drabi niddiskutu u ng[arblu bl-aktar mod akkanit, Oliver Friggieri

i]da li bosta drabi wkoll nag[]lu li ninjorawhom. Imma tajjeb li fil-[ajja mg[a;;la li qed ng[ixu nieqfu ftit u nirriflettu fuq temi attwali u li huma ta’ rilevanza. Bla dubju ta’ xejn, Oliver Friggieri, bissa[[a tal-kapa/itajiet indiskussi tieg[u, kapa/i janalizza u jid[ol fil-fond ta’ dawn it-temi li g[andhom jg[inuna aktar biex niskopru a[jar min a[na, fejn a[na u fejn tissokta triqitna.

Ma’ Oliver Friggieri qed niltaqa’ b’mod regolari biex niddiskuti g[add ta’ temi, sitwazzjonijiet u mistoqsijiet. Il-qarrejja huma mistiedna jipparte/ipaw billi huma wkoll jibag[tulna l-[sibijiet tag[hom. Kull korrispondenza u email g[al dan l-iskop g[andha tintbag[at f’dan l-indirizz elettroniku hawn imni]]el: joe.mikallef@media.link.com.mt

Joe Mikallef

B’dan l-isfond storiku nistg[u nitkellmu dwar it-televi]joni fi ]mienna. Liema filfehma tieg[ek hi l-karatteristika l-aktar importanti tat-televi]joni llum^

Il-mezzi tal-komunikazzjoni llum aktar jippre]entaw vi]joni tal-[ajja kif jarawha u jixtiquha huma stess, milli jirrapportaw lill[ajja kif inhi. I]jed jg[idu kif g[andha tkun il-[ajja milli kif filfatt hi. Waqg[u s-setg[at politi/i, ideolo;i/i l-kbar tax-xellug u tallemin, u l-ispazju tag[hom kellhom je[duh forzi o[rajn, ;odda, li kienu g[adhom fil-fa]i li jaffermaw ru[hom. E]empju storiku wie[ed ta’ dan il-fatt importanti jinsab fl-importanza li kellhom l-istazzjonijiet televi]ivi ta’ diversi pajji]i biex diversi pajji]i o[rajn, ma[kumin minn dittatura, jindunaw x’kienet toffri d-dinja [ielsa lilhinn minn pajji]hom u jqumu f’rivoluzzjoni li, tiswa kemm tiswa, kellha sse[[ sal-a[[ar. Waqt li sistemi dittatorjali g[alqu l-bibien u t-tiwiieqi kollha tal-pajji], ebda dittarura ma setg[et tirba[ lill-forza l-;dida: itteknolo;ija. Hi setg[et tid[ol bla passaport, u setg[et idda[[al mag[ha l-prin/ipji li kull demokrazija temmen fihom.

Ma]-]mien l-istazzjonijiet tat-televi]joni u tar-radju ]diedu [afna, anki f’pajji]na. X’inhuma l-effetti ta’ dawn listazzjonijiet kollha^

Meta kien hawn ftit stazzjonijiet biss, dawn kienu punt ta’ riferiment fiss u suprem g[al kul[add. Illum l-istazzjonijiet ]diedu bilbosta, u huma lkoll kompetituri ta’ xulxin. G[alhekk [afna nies qeg[din jaraw [afna programmi differenti, u [afna ji]]appjaw il-

L-immedjatezza tal-a[bar li titwassal fid-djar tan-nies appena tkun qed isse[[ il-;rajja

[in kollu minn stazzjon g[al ie[or. Ma hix lealtà lejn programm, jew lejn stazzjon partikolari. Hi lealtà personali, skont il-gosti personali. Ninsabu fl-epoka li t[oll kollox, mis-sil; sal-prin/ipji. Flistess [in li fuq stazzjon qieg[ed jintwera programm fuq it-tali su;;ett, fuq l-istazzjonijjiet l-o[ra hemm programmi differenti, jew hemm sa[ansitra programmi talistess natura. It-terlespettatur i[oss li jrid iqalleb mhux biss bejn stazzjon u

ie[or, imma sa[ansitra bejn programmi differenti fuq stazzjonijet differenti dwar l-istess su;;ett. Listess distinzjoni tg[odd fil-ka] tal-istazzjonijiet politi/i lokali: jidher li l-ispettaturi jg[addu minn stazzjon tal-partit tag[hom g[all-istazzjon tal-partit l-ie[or skont liema programm jippreferu. L-udjenza tat-televi]joni u tarradju Maltija tista’ titqassam f’g[add ta’ kategoriji, skont dawn il-preferenzi: liema lingwa tifhem jew tippreferi (Malti, Ingli], Taljan u anki ilsna o[rajn li huma

mag[rufa minn g[add ;mielu ta’ nies f’Malta); liema tip ta’ programmi tippreferi; kemm hu twil il-[in li persuna tippreferi jew tissaporti biex tara l-programm mag[]ul; liema stazzjon tippreferi, distrettwali jew nazzjonali; kemm tista’ ting[eleb malajr il-kur]ità biex persuna tara wkoll x’qeg[din joffru stazzjonijiet o[ra. B’dan il-mod ir-ri]ultat a[[ari huwa aktarx frammentarju. Lepoka tal-[afna, tal-g[a;;la, talg[a]la wiesg[a, hi epoka li ma

tistax tikkon/entra. Hi sewwasew realtà kumplessa ming[ajr /entru. Jekk f’dar wa[da hemm aktar minn sett tat-televi]joni wie[ed, allura persuni differenti jistg[u jispi//aw jaraw programm g[al rashom, differenti, fuq sett tag[hom persunali. L-epoka talinformatika u tal-komunikazzjoni timponi solitudnijiet ;odda hi wkoll. Ir-realtà virtwali g[andha prominenza li qeg[da tikber ma’ kull pass teknolo;iku ;did. Hi solitudni kollettiva, monologi fi [dan folla.


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

11

INTERVISTA

L-industrija tat-televi]joni kibret u nfirxet ma’ kull rokna fid-dinja u fil-pajji]i demokrati/i g[andha sa[[a enormi

Nistg[u nitkellmu dwar dmirijiet fundamentali li g[andu x-xandir^

Kull pajji] demokratiku huwa demokratiku sewwasew g[aiex g[andu l-li;ijiet, ji;ifieri normi li jindikaw limiti li fi [danhom [a;a tista’ jew ma tistax issir. Li;i hi kompromess bejn il-libertà u lprojbizzjoni, kif ukoll bejn il-libertà personali u l-;id komuni. F’/erti ka]ijiet dan il-prin/ipju elementari, wirt il-[assieba Griegi tal-qedem, jissejja[ /ensura, kelma kumplessa li g[andha storja twila marbuta mag[ha, u li ma hi xejn g[ajr terminu ie[or minflok it-terminu ‘li;i’. Fil-qieg[ ta’ kollox ma hemm xejn [lief l-idea li hi mibnija fuqha kull /iviltà: illibertà /ivili hi [elsien fi [dan limiti. L-oppost huwa l-;ungla. F’so/jetà demokratika x-xandir iwassal il-le[en ta’ kul[add, u f’so/jetà evoluta jwassal dan ille[en b’eleganza, bi prudenza u b’rispett lejn kull realtà diversa. Il-livell jog[la skont kemm hi kapa/i tog[la s-so/jetà li tkun. Id-demokrazija hi rispett lejn ilpoplu, u g[alhekk il-[arsien ta’ kriterji professjonali huwa turija

ta’ demokrazija. L-g[odda taxxandar hi l-kelma, u g[alhekk hu g[andu dmir kemm morali u kemm kontrattwali li j[addem ilkelma skont l-istandard lingwistiku daqskemm skont il-kodi/i etika. Dmir fundamentali tax-xandir huwa li (1) jg[arraf, (2) jg[allem, (3) jesprimi u (4) jiddeverti. Filqofol tag[hom dawn l-aspetti ma huma xejn [lief ver]joni talprin/ipju fundamentali dwar ilPoe]ija, il-Letteratura, jew a[jar l-Arti kollha: l-Arti g[andha tg[allem u tag[ti pja/ir. Dan hu l-prin/ipju mfisser minn Orazju fil-poema tieg[u ‘De arte poetica’. Il-Poe]ija g[andha tkun utli (‘prodesse’) u tag[ti gost (‘dilectare’). Minn Orazju, Platun, Aristotli, Psewdo-Lon;inu sa ]mienna hemm tradizzjoni ta’ aktar minn elfejn sena li sseddaq dan it-twemmin. Dan kollu jg[odd g[all-mezzi tal-komunikazzjoni.

U kif jid[ol it-televi]joni f’dan kollu^ Kif jid[lu r-radju u lmezzi tal-komunikazzjoni^

Fl-epoka post-letterarja li nins-

abu fiha, il-mezzi tal-komunikazzjoni huma s-su//essuri moderni tal-forom tradizzjonali tal-komunikazzjoni. Fl-img[oddi kien hemm ilpoeta, u llum hemm il-;urnalista, jew a[jar, ix-xandar. Fin-nofs ma hemm xejn [lief il-kelma u l-mod kif din tit[addem bi stil, b’reqqa, b’mod li tesprimi u tenfasizza. Fejn hemm il-kelma mle[[na mill-fomm ’il barra hemm l-arti talkonvin/iment. Libertà akbar titlob responsabbiltà akbar. L-oppost huwa l-;ungla.

La qed nitkellmu dwar il-libertà tal-kelma u l-komunikazzjoni forsi nistg[u nwessg[u ftit l-argument ukoll u nitkellmu ftit dwar il-Letteratura... nistg[u nag[mlu kumment dwar l-Arti kollha kemm hi. L-Arti tinkludi diversi ;eneri, b[alma huma l-pittura, l-iskultura, il-mu]ika, i]-]fin, il-letteratura. Ng[ixu mal-Arti. Insemmuha kuljum, u nammirawha fil-forom diversi tag[ha. Imma fil-fatt l-Arti xinhi, u g[aliex te]isti^ Il-bniedem mhux biss jg[ix il-

[ajja, imma j[oss ukoll il-b]onn li jiddiskutiha, jistaqsi fuqha. Ilpjaneta tag[na tant hi inkompleta, g[allinqas g[all-abitanti umani tag[ha, li nistg[u nsej[ulha ‘lPjaneta tad-Diskussjoni’. Kul[add, il-[in kollu, kullimkien, hi x’inhi l-età: ninsabu lkoll nargumentaw, nitlewmu, niftiehmu, nistaqsu, infittxu. Hekk jag[mlu x-Xjenza u l-Arti. Hekk nag[mlu a[na lkoll ma’ kull nifs li nie[du: ng[umu fl-argumenti b[al [uta fl-ilma. Ng[ixu flin/ertezzi, u g[alhekk ng[ixu nfittxu l-oppost: i/-/ertezzi. G[alhekk id-Dinja tag[na fiha ]ew; sitwazzjonijiet fundamentali: il-pa/i u lgwerra. Ninsabu fuq vja;; li hu kemm fi]iku u kemm mentali. L-Arti tinbet f’din il-[amrija: dubju, /ertezza, ra;uni, misteru, sentiment. Fil-fehma tieg[i, l-Arti hi emozzjoni intensa [afna, pass og[la u aqwa mir-ra;uni. Hi sentiment, li hu l-aqwa don li Alla ta lill-bniedem: li j[oss, u li jg[ix b’mod li ma jwe;;a’ lil [add. U rra;uni fejn hi? Ir-ra;uni hi importanti [afna – b[ala l-bidu ta’ dan kollu. Birra;uni l-bniedem jag[mel il-

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Insiru nafu a[jar min a[na Fl-img[oddi kien hemm il-poeta, u llum hemm il-;urnalista, jew a[jar, ix-xandar. Fin-nofs ma hemm xejn [lief il-kelma u l-mod kif din tit[addem bi stil, b’reqqa, b’mod li tesprimi u tenfasizza

gwerra, u bis-sentiment il-bniedem i[obb. Hi d-distanza bejn ilbelt /ivili (fejn hemm ir-rispett qabelxejn lejn id-dg[ajjef) u l;ungla (fejn hemm biss ir-ra;uni tal-forza, il-lo;ika tal-qawwi kontra d-dg[ajjef). Kollox jindika li l-[ajja umana ma hix [a;a kompleta. Hi biss punt qasir fil-medda wiesg[a ta]]mien li kien hemm qabilna u li se jissokta jkun hemm warajna. Mill-;uf sat-tfulija, u sa]]g[o]ija u sal-adultezza, u saxxju[ija, u mbag[ad…? Nie[du ;urnata wa[da biss f’[ajjitna: stenba[na, qomna, g[exna l;urnata, u r;ajna rqadna, b[assoltu. U l-g[ada u l-pitg[ada l-istess… minkejja kull varjazzjoni li, madankollu, ma tbiddilx il-qofol tal-e]istenza. Kemm a[bar sabi[a ;dida u kemm a[bar kerha ;dida ma humiex bi]]ejjed biex iwarrbu lfatt fundamentali li l-[ajja hija rutina, sensiela ta’ episodji, jew ;ranet u xhur u snin… U mbag[ad? Nie[du l-ikel. Nieklu kuljum, biex ng[ixu, u ng[ixu minn jum g[al ie[or biex ner;g[u nieklu, - imma g[alfejn?


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

12

ATTWALITÀ

Illum Jum il-Ba;it... il-Maltin jistennew li jibdew jitwettqu l-weg[diet ta’ Muscat Din is-sena f’Novembru se ji;i ppre]entat ukoll il-Ba;it talGvern g[as-sena d-die[la 2014. Dan huwa e]er/izzju finanzjarju li juri kif l-Istat se jolqot li//ittadin matul it-tnax-il xahar li ;ejjin mill-aspett finanzjarju u ekonomiku. Din is-sena l-Ba;it se jitressaq fil-Kamra tar-Rappre]entanti llum it-Tnejn, 4 ta’ Novembru. Matul l-a[[ar snin il-Ba;it kien tmexxa g[al Ottubru u b’hekk sa nofs Novembru kien ikun g[adda u mbag[ad f’Di/embru kien ikun ikkon/entrat fuq il-festi talMilied. Matul l-a[[ar snin meta lpajji] kien immexxi minn Gvern Nazzjonalista, peress li kienu jsiru diversi laqg[at tad-djalogu fuq il-Ba;it, kien ji;i diskuss ukoll mal-Imsie[ba So/jali u kienet tkun mag[rufa minn qabel anki ]-]ieda tal-g[oli tal[ajja, fil-pajji] ma kienet tin[oloq l-ebda aspettattiva. Konna mdorrija li l-Ba;it ma jkunx fih taxxi b’xi e//ezzjoni ]g[ira ta’ xi ]jieda fis-si;aretti jew xi taxxa o[ra fuq xi jottijiet, u pjuttost kien ikun fih tnaqqis tat-taxxa bba]ata fuq numru ta’ snin. Mill-bqija konna naraw xi ]ieda fis-servizzi so/jali u g[ajnuna li dawk xi ftit batuti u hekk il-[ajja tkompli ming[ajr ebda skossi. Din is-sena smajna li se jkun hemm xi taxxi ;odda indiretti u qed jissemmew diversi mi]uri ta’ awsterità li llejla nkunu nafu x’inhuma dawn il-mi]uri. Huwa mistenni li jsir ro[s fil-kontijiet tad-dawl u weg[duna wkoll li lVAT mhix se tintmess. Huwa fatt li dawn ix-xnig[at jo[olqu xi ftit tal-in/ertezza li ]gur li ma tag[milx tajjeb g[annegozju u g[all-investiment f’pajji]na. Insomma llejla nisimg[u lill-Ministru talFinanzi jaqra d-diskors tal-Ba;it u nittamaw li wara, inkunu f’po]izzjoni li nkomplu bil-[ajja

Euchar Mizzi mizzieuchar@gmail.com

Xena simili g[al dik li se naraw illejla fuq it-televi]joni... il-Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna jippre]enta d-Diskors tal-Ba;it lill-President ta’ Malta qabel ma jid[ol fil-Parlament u jaqrah

normali fejn i]-]ieda fl-investiment u l-[olqien tax-xog[ol jibqg[u prijorità assoluta g[allamministrazzjoni pre]enti. Novembru u l-Qaddisin Kollha Sadattant bdejna x-xahar ta’ Novembru, xahar li g[andu /ertu sinifikat. L-ewwel nett huwa xxahar li jibda bil-festa kbira talQaddisin Kollha. Huwa x-xahar iddedikat lillErwie[ Kollha. Huwa wkoll i]]mien li jfakkarna li l-Milied huwa wara l-bieb, u dan i]]mien huwa wkoll ]mien ilBa;it. Novembru jifta[ bil-festa talQaddisin Kollha nhar l-1 ta’ Novembru. G[all-Insara din hija

festa kbira li fiha nag[tu qima lill-Qaddisin Kollha tas-sema, fosthom anke lill-qaddis jew qaddisa patruna tal-belt jew ra[al tag[na. Barra minn hekk, min jaf kemm hemm qaddisin fis-sema

Matul l-a[[ar snin meta l-pajji] kien immexxi minn Gvern Nazzjonalista, peress li kienu jsiru diversi laqg[at tad-djalogu fuq il-Ba;it, kien ji;i diskuss ukoll mal-Imsie[ba So/jali u kienet tkun mag[rufa minn qabel i]-]ieda tal-g[oli tal-[ajja, fil-pajji] ma kienet tin[oloq l-ebda aspettattiva

li huma niesna, qrabatna u membri mill-komunità tag[na. Forsi [utna stess li mietu ]g[ar, g[aliex le? Forsi l-istess ;enituri tag[na, nanniet tag[na! Tg[iduli fejn taf li g[andna qaddisin mil-lokalitajiet tag[na? Alla[ares le, min jaf kemm antenati u persuni o[ra li g[exu fostna, qabilna, kemm batew. Kemm kellhom jag[mlu sagrifi//ji kbar. Kemm raqdu bil-;u[ huma biex uliedhom trejqu b’xi bi//a [ob] bi]-]ejt. Kemm dawn in-nies rabbew familji tajbin, fil-bi]a’ t’Alla u b’karattru sod, onest, solidali u karitattiv! Kemm qasmu li kellhom ma’ min ma kellux! Kemm taw mill-ftit li kellhom g[allkarità, g[all-missjoni, g[allKnisja! Veru li l-Knisja approvat Qaddis wie[ed biss Malti sallum – San :or; Preca, imma dan ma jfissirx li Malta g[andha qaddis wie[ed biss, Alla[ares! G[ax min bniehom dawn ilknejjes monumentali u meravilju]i mimlija te]ori jekk mhux dawn in-nies li taw ;idhom g[al dawn il-postijiet qaddisa li huma sal-lum meqjusa b[ala d-“Djar t’Alla”? Li ma kinitx l-im[abba kbira li huma kellhom lejn Alla u lejn irreli;jon Nisranija, kif ukoll issens nobbli u qawwi ta’ voluntarjat kieku dawn il-knejjes ma nbnewx. Ma ninsewx li l-pagi f’pajji]na dejjem kienu baxxi kkomparati ma’ pajji]i o[ra, madankollu l-

wirt spiritwali u materjali Nisrani u reli;ju] li g[andna f’pajji]na huwa wie[ed notevoli u kultant anki sorprendenti meta tipparagunah ma’ pajji]i o[ra Ewropej. G[alhekk, jum il-Qaddisin Kollha huwa jum dawk l-erwie[ kollha li jinsabu jgawdu l-premju tas-salvazzjoni quddiem ittron t’Alla g[all-eternità, fosthom niesna, qrabatna u nies o[ra li nafuhom u o[rajn li ma nafuhomx. Nitolbuhom biex ikomplu jitolbu g[alina u jg[inuna fil-b]onnijiet kollha tag[na. Novembru u l-Erwie[

Novembru huwa wkoll ixxahar iddedikat g[all-Erwie[ talPurgatorju. Xahar g[a]i] [afna li fih il-poplu nisrani huwa mistenni li jissuffraga quddies, karità u opri tajba o[ra g[all-g[e]ie] mejtin tieg[u, ta’ familtu u g[allerwie[ kollha tal-Purgatorju spe/jalment dawk abbandunati. G[alhekk fit-2 tax-xahar kull sa/erdot iqaddes tliet quddisiet g[al dan l-iskop. Fl-ewwel jiem ta’ Novembru jsiru pellegrina;;i u vi]ti fi/-/imiterji kollha talparro//i f’Malta u G[awdex, fejn wara li jitbierku l-oqbra, ti;i //elebrata quddiesa g[all-erwie[ kollha midfuna hemmhekk. Hija drawwa sabi[a [afna tag[na l-Maltin u l-G[awdxin li matul dan ix-xahar, aktar minn xhur o[ra, in]ejnu l-oqbra tag[na b’kuruni u bukketti tal-ward, b’sinjal ta’ rispett u m[abba lejn

dawk [utna u niesna mejtin. Hija d-drawwa wkoll li minbarra l-ward, jinxteg[lu xemg[at fuq l-istess qobra matul ix-xahar kollu ta’ Novembru. Min-na[a tal-Knisja Kattolika, tag[ti indul;enzi spe/jali g[al kull min jinvista xi /imiterju u jg[id seba’ paternostrijiet g[all-mejtin u skont il-fehma tal-Papa matul lewwel sebat ijiem tax-xahar. Kemm i/-/imiterji tal-parro//i kif ukoll dawk tal-Istat, jin]ammu miftu[a matul il-jum u mixg[ula bis-sistema elettrika matul il-lejl tul Novembru kollu. Dawn huma drawwiet li jimponu obbligi fuqna li niftakru filmejtin tal-anqas matul Novembru ta’ kull sena. Novembru jippreparana g[all-Milied Matul dan ix-xahar, l-aktar minn nofsu ’l quddiem, il-Maltin u l-G[awdxin jibdew ja[sbu biex jippreparaw l-armar tal-Milied. Apparti dawk li f’Novembru

di;à mdorrijin li jkunu di;à armati bit-ti]jin tal-Milied, lo[rajn ma’ nofs ix-xahar, jibdew ja[sbu biex jibnu l-presepju tal - kartapesta jew tal - ;ebel bi//a bi//a filg[axijiet wara xxog[ol. Wara l-presepju jew il-grotta, induru g[all-armar l-ie[or tassoltu b[as-si;ra tal-Milied, ilBambini fit-twieqi, id-dwal ikkuluriti, u kwalunkwe [a;a o[ra mma;inabbli li normalment tmur ma’ dan i]-]mien spe/jali tassena. Fil-bidu ta’ Di/embru nassistu g[all-festa tal-Immakulata Kun/izzjoni. Festa xitwija li ti;i //elebrata fit-8 ta’ Di/embru f’Bormla Malta u fil-Qala u firRabat f’G[awdex. F’dan i]-]mien ukoll id-djar ikunu l-bi//a l-kbira armati u mixg[ula bl-armar tal-Milied. Ma’ din il-festa hemm [afna tradizzjonijiet marbuta li lkoll ji;u attwati kemm fil-familji kif ukoll fil-parro//i rispettivi.


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

A{BARIJIET TA’ BARRA

13

Tra;edja f’Pattaya IT-TAJLANDJA Huma madwar g[axra l-vittmi ta’ tra;edja li se[[et fil-belt turistika ta’ Pattaya fil-Lvant ta’ Tajlandja wara li ferry boat mimlija turisti nqalbet u g[erqet. L-awtoritajiet qalu li l-vapur kien fuq vja;; mill-g]ira ta’ Koh Lan lejn Pattaya b’madwar 200 persuna abbord meta se[[et ittra;edja. Il-vapur kien fuq l-a[[ar vja;; tieg[u tal-;urnata meta se[[et ittra;edja u kien madwar 100

metru mill-kosta. Fil-pront ing[ata bidu g[al [idma ta’ salvata;; u kien hemm diversi passi;;ieri li nqabdu ;olvapur meta nqaleb. G[alhekk lawtoritajiet mhux qed jeskludu li l-vittmi ji]diedu. Jidher li l-vapur ]viluppa problemi fil-makni g[alkemm mhux qed ikun ekslu] lanqas li lvapur kien mg[obbi ]-]ejjed u seta’ kien fattur fit-tra;edja talbiera[.

Salvati 200 immigrant barra Lampedusa L-ITALJA Bastiment tal-gwerra Taljan, isSan Marco, ilbiera[ inter/etta lan/a ta’ 20 metru li abbord kellha madwar 200 immigranti. Lan/a li ntlem[et tba[[ar qrib il-g]ira Taljana ta’ Lampedusa. Abbord irri]ulta li kien hemm 158 ra;el, 21 mara u 21 tifel u tifla u wara li l-vapur Taljan salva limmigranti, dan ba[[ar lejn Sqallija bihom. Sadattant f’Lampedusa matul il;img[a li g[addiet saru diversi attivitajiet biex ifakkru l-366 persuna li kienu mietu fit-3 ta’ Ottubru meta l-lan/a li kienu fuqha g[erqet ftit metri bog[od mill-kosta talg]ira. Il-{add, t[awlu 40 si;ra fir-riser-

va naturali f’Lampedusa b’tifkira tal-vittmi tax-xahar li g[adda. Dan bit-tir li jit[awlu l-istess ammont ta’ si;ar daqs il-vittmi. It-ta[wil li jmiss se jsir fil-21 ta’ Novembru, iljum dedikat lis-si;ar. Fuq is-si;ar qed jitpo;;ew l-istess numri li kienu tpo;;ew fuq ittwiebet tal-katavri b[ala identifikazzjoni tal-vittmi u eventwalment, la jsiru mag[rufa l-ismijiet, jitpo;;ew dawn ukoll. Minn mindu se[[et it-tra;edja tat-3 ta’ Ottubru, l-Italja sa[[et ilpre]enza militari fl-ib[ra bejn ilkosta Libjana u dik Taljana u kwa]it a’ kull jum qed ikunu inter/ettati lane/ mimlija immigranti.

IL-VATIKAN> Il-Papa Fran;isku hekk kif ni]el fil-kripta tal-Vatikan is-Sibt filg[axija biex jitlob fuq l-oqbra tal-prede/essuri tieg[u. (ritratt EPA)

IL-POLONJA> Il-korteo funebri tal-eks Prim Ministru Polakk Tadeusz Mazowiecki hekk kif in;arr mill-Palazz Presidenzjali lejn il-Katedral ta’ San :wann f’Varsavja. Mazowiecki kien l-ewwel Prim Ministru elett demokratikament fil-Polonja wara tmiem ir-re;im Komunista u miet fit-28 ta’ Ottubru f’eta ta’ 28 sena. (ritratt EPA)


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

14

A{BARIJIET TA’ BARRA

L-INDJA> Rino/eronti fil-Kaziranga National Park li jinsab madwar 250 kilometru minn Guwahati u li fi tmiem il-;img[a re;a’ feta[ g[all-pubbliku.(ritratt EPA)

Jinqatlu ]ew; ;urnalisti Fran/i]i IL-MALI Hemm g[adab kbir fi Franza wara li ]ew; ;urnalisti Fran/i]i li kienu ja[dmu mal-istazzjon tarradju RFI nqatlu brutalment ftit sieg[at wara li n[atfu f’Kidal, fitTramuntana ta’ Mali. Il-vittmi huma Claude Verlon u Ghislaine Dupont, li n[atfu wara li g[amlu intervista ma’ mexxej

politiku lokali. Il-katavri m[anxra tag[hom instabu ftit wara li sar il-[tif fil-periferiji talbelt. Il-qtil se[[ hekk kif fi Franza kien hemm fer[ g[aliex fin-Ni;er kienu n[elsu erba’ osta;;i Fran/i]i. L-osta;;i li n[elsu kienu ilhom tliet snin osta;; ta’

membri tal-al-Qaeda fin-Ni;er, li g[andha fruntiera mal-Mali. Radio France Internationale qalet li Verlon u Dupont, meta nqatlu, kienu fit-tieni vja;; tag[hom f’Kidal. L-ewwel darba li marru Kidal kien f’Lulju. Fil-Mali hemm kontin;ent ta’ truppi Fran/i]i u fil-pront fil-post

mar stakkament militari Fran/i] li kien jinkludi ]ew; [elikopters. F’Kidal hemm stazzjonati 200 suldat Fran/i] kif ukoll 200 suldat g[a]-]amma tal-pa/i tanNazzjonijiet Uniti u hemm ba]i tal-Armata tal-Mali. Kollegi ta]-]ew; vittmi kienu sorpri]i kif qtil simili seta’ jse[[

id-dawl tax-xemx f’belt fejn hemm pre]enza militari kbira. Bil-qtil ta’ Verlon u Dupont, ittotal ta’ ;urnalisti li nqatlu s’issa tul l-2013 la[aq l-42 persuna. Fil-bidu ta’ din is-sena, Franza intervenit militarment fil-Mali, eks kolonja Fran/i]a, biex tra]]an il-militanti Islami/i.

San Francisco se tinbidel f’Gotham City ta’ Batman L-ISTATI UNITI Parti minn San Francisco se tinbidel f’Gotham City, il-belt fiti]ja li fiha ig[ix il-karattru ta’ Batman. Dan b[ala parti minn pjan elaborat biex titwettaq ix-xewqa ta’ tfajjel ta’ [ames, li jismu Miles, li hu marid bil-lewkimja

u li kiteb lill-fundazzjoni Amerikana bl-isem Make-AWish Foundation li jsib ispirazzjoni biex ikompli ji;;ieled ilmarda mill-karattru ta’ Batman u xtaq li xi darba jkun b[alu. G[alhekk, issa fil-15 ta’ Novembru, dik mag[rufa b[ala l-

Bay Area ta’ San Francisco se tinbidel f’Gotham City u Miles se jkollu l-parti ta’ protagonist b[ala Batman. Matul il-;urnata se jkunu organizzati diversi xenarji fejn it-tfajjel se jkollu jsalva s-sitwazzjoni u jikkumbatti l-karattri kattivi

tal-istorja ta’ Batman b[al The Riddler u The Penguin. Dik il;urnata se jkunu involuti anki lkap tal-Pulizija ta’ San Francisco, li se jag[mel appell fuq it-televi]joni biex Miles imur ig[in il-belt kontra l-kattivi, kif ukoll mis-Sindku tal-belt.


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

15

A{BARIJIET TA’ BARRA

Hollande l-ag[ar li mar FRANZA Skont st[arri; tal-opinjoni pubblika, il-President Fran/i] Francois Hollande hu l-President ta’ Franza li l-anqas hu popolari fost il-Presidenti kollha li qatt kien hemm. Fost l-ilmenti ewlenin kontra mexxej So/jalista hemm rabja min[abba ]idiet fit-taxxi, ilqg[ad u tilwim dwar il-politika tal-Gvern lejn l-immigrazzjoni. B’kollox hemm biss 28 filmija li jemmnu li Hollande qed imexxi tajjeb - l-ewwel darba li fi st[arri; tal-BVA li l-appo;; g[all-President ta’ Franza ni]el g[al anqas minn 30 fil-mija. L-appo;; g[al Hollande beda jonqos ftit wara li kien elett f’Mejju fl-2012. Imma dan la[[ar st[arri; juri li l-popolarita tieg[u hi fl-anqas livell li qatt kien hemm g[al President ta’ Franza tul dawn l-a[[ar 32 sena tul il-mandat kollu tag[hom kemm ilu l-BVA tag[mel st[arri; simili. Dan kollu hekk kif fi Franza hemm rekord ta’ qg[ad u tilwim dwar taxxi qed ira]]an l-isforzi biex l-ekonomija Fran/i]a tqum fuq saqajha. Fost dawk li jivvuttaw g[al partiti tal-lemin, dawk li g[andhom opinjoni [a]ina ta’ Hollande la[qu is-97 fil-mija livell ta’ disapprovazzjoni li qatt ma kien hemm b[alu minn partitarji avversarji - lanqas fil-ka] ta’

Francois Hollande

Nicolas Sarkozy li kien jirrabja [afna l-avversarji politi/i tieg[u. Filwaqt li l-popolarita tal-Partit So/jalista Fran/i] qed tkompli tonqos minn jum g[all-jum, dak tal-Front Nazzjonali, il-partit estremista tal-lemin, qed ikompli ji]died u issa la[aq il-livell ta’ appo;; tas-So/jalista. Madwar 84 fil-mija ta’ dawk li [adu sehem fl-ist[arri; qalu li lpolitika li qed jimxi biha Hollande m’hix effi/enti u 74 filmija qalu li m’hix ;usta. Fi st[arri; ie[or li sar il;img[a li g[addiet, din id-darba mill-Harris, erba’ minn kull [ames Fran/i]i qalu li ma jemnnux li Hollande kien se jkun konfermat fil-poter fl-2017.

IL-:ERMANJA> Il-vapur tal-passi;;ieri ;did tal-kumpannija Amerikana Norwegian Cruises jo[ro; mit-tarzna ta’ Meyer f’Papenburg hekk kif tlesta ix-xog[ol fuqu. (ritratt EPA)

Aktar inkwiet f’Benga]i IL-LIBJA Suldat inqatel u ie[or indarab wara li splodiet bomba qrib ilvettura tag[hom waqt li kienu qed jag[mlu ronda ta’ g[assa f’Benga]i. Benga]i hi t-tieni l-akbar belt Libjana u kienet il-post minn fejn

bdiet ir-rivoluzzjoni Libjana. I]da tul din l-a[[ar sena ]diedu lattakki kontra l-for]i tas-sigurta Libjani u qed isiru [afna attentati o[ra f’din il-belt. Dan fl-istess [in li kien hemm rewixta fil-[abs ta’ Kuafija, l-

ikbar ta’ Benga]i. L-inkwiet beda wara li [absin irnexxielhom jisirqu /-/wievet ta/-/ella u jo[or;u minnhom. Hu stmat li madwar 15-il [absi ndarbu sakemm re;g[et kienet stabbiliti l-ordni.

Kien hemm ukoll splu]joni o[ra fir-Rotana Cafe fl-istess belt. Dan kien stabbiliment li kien popolari [afna man-nisa ta’ Benga]i u f’dawn l-a[[ar ;img[at is-sid kien mhedded diversi drabi proprju g[aliex

popolari man-nisa, li kienu jmorru fis-sular ta’ fuq filwaqt li lir;iel fis-sular ta’ isfel. Jidher li min[abba t-theddid, is-sid kien g[alaq is-sular ta’ fuq. Fl-isplu]joni, l-istabbiliment saritlu [sara kbira.


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

16

A{BARIJIET TA’ BARRA

Kul[add jispjuna L-ISTATI UNITI Jidher li s-servizzi ta’ spjuna;; ewlenin fl-Ewropa qed jikkooperaw fuq sistema ta’ spjuna;; tal-massa tal-Internet u kommunikazzjonijiet o[ra fuq livell simili g[al dak li qed isir mill-Istati Uniti u li kien kundannat minn diversi Gvernijiet Ewropej. Skont rapport fil-;urnal The Guardian, li kkwota dokumenti li tqassmu minn Edward Snowden, leks impjegat tan-National Security Agency (NSA), intqal li fost l-affarijiet, is-servizzi sigrieti Ewropej jid[lu fil-fiber optic cables biex jisirqu l-informazzjoni u ja[dmu bilmo[bi ma’ kumpanniji tat-telekommunikazzjonijiet biex jing[ataw linformazzjoni li g[andhom b]onn. Is-servizzi sigrieti li qed jag[mlu dan, skont il-Guardian, huma dawk tal-:ermanja, Franza, Spanja, lI]vezja u l-Olanda f’kollaborazzjoni kemm mal-NSA kif ukoll malGCHQ, l-ekwivalenti tar-Renju Unit tal-NSA. Dan li kien svelat minn The Guardian hu skomdu [afna g[al xi pajji]i Ewropej, partikolarment il:ermanja u FRanza. Dan peress li dawn i]-]ew; pajji]i kienu minn ta’ quddiemnett li protestaw mal-Istati Uniti dwar dak li qed ikun svelat li

kienet qed tag[mel il-NSA. Il-:ermanja flimkien mal-Bra]il qed ja[dmu fuq abbozz ta’ ri]oluzzjoni fin-Nazzjonijiet Uniti biex jintemm l-ispjuna;; eletroniku talmassa. Fil-:ermanja kien hemm rabja aktar minn f’pajji]i o[ra wara li skont id-dokumenti ta’ Snowden kien svelat li l-NSA kienet qed tg[asses it-telefonati tal-Kan/illier

Angela Merkel. Snowden, il-;img[a li g[addiet kiteb ittra miftuha lil Merkel fejn qal li kien qed jiddependi fuq appo;; internazzjonali biex tieqaf ilpersekuzzjoni tieg[u mill-Istati Uniti. Snowden mar ig[ix fir-Russja fejn ing[ata kenn temporanju wara li lIstati Uniti riedet tressqu l-qorti g[al dak li kixef dwar il-[idma tal-NSA.

Tvara sottomarin nukleari kapa/i li jattakka l-Istati Uniti I?-?INA

IL-:ERMANJA> Xi w[ud mill-kompetituri tal-Kampjonat Internazzjonali tal-Musta//i u Daqna li saret f’LeinfeldenEchterdingen. G[al din il-kompetit]joni [adu sehem aktar minn 200 persuna minn 20 pajji]. Fir-ritratt ta’ fuqnett jidher Armin Bielefeldt mill-:ermanja filwaqt li f’dak tan-nofs hemm Dan Law mill-Istati Uniti u f’dak ta’ ta[t Keith Haubrich mill-Istati Uniti ukoll. (ritratt EPA)

G[all-ewwel darba l-Gvern ?ini] svela li g[andu sot tomarini b ’ armi nukleari li kapa/i jolqtu bliet madwar lIstati Uniti. Matul dawn l-a[[ar ;ranet, il-media ?ini]a kienet mimlija rapporti dwar il-qawwa tal-flotta ta’ sottomarini ?ini]i. Ir-rapporti ?ini] ma [bewx ix-xewqa li dawn is-sottomarini g[andhom ikollhom il-missili tag[hom immirati lejn bliet

b[al New York, Los Angeles, San Francisco u Seattle. Abbord dawn is-sottomarini, tal-klassi Jin, hemm missili li j;orru 12-il arma nukleari tattip JL - 2 fihom u wa[da minnhom kapa/i toqtol [ames miljun persuna. Il-missili tattip JL-2 kapa/i jivja;;aw madwar 10,000 kilometru. Il-flotta ta’ sottomarini ?ini]i hi rapportata li hi t-tieni akbar fid - dinja . Skont il - media

?ini]a , fiha hemm 70 sot tomarin li minnhom g[axra g[andhom makni nukleari u talanqas erba ’ minnhom huma kapa/i li jisparaw missili tat-tip JL-2. Ir - rapporti kollha ?ini]i insistew li s - sottomarini ta ’ pajji]hom b[alissa jinsabu fuq ronda strate;ika li jfisser li g[all-ewwel darba dawn is-sottomarini huma f’po]izzjoni li jattakkaw l-Istati Uniti.


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

17

KONSUMATUR

Il-bejg[ u x-xiri ta’ kontenut di;itali Sweep huwa e]er/izzju ta’ investigazzjoni u infurzar talli;ijiet li jsir fuq livell Ewropew minn pajji]i membri tal-Unjoni Ewropea. Dan l-e]er/izzju jinvolvi studju koordinat bejn il-pajji]i li jkunu qed jipparte/ipaw fih. Listudju normalment jiffoka fuq settur partikolari ta’ xiri biex ji;i determinat jekk id-drittijiet legali tal-konsumatur humiex ji;u osservati. Ladarba dan l-istudju ji;i konklu], l-awtoritajiet nazzjonali filpajji]i parte/ipanti jie[du azzjoni fuq dak li ;ie skopert fl-istudju billi jikkuntattjaw il-kumpaniji li jirri]ultaw mhux konformi malli;ijiet, biex dawn jikkore;u lpo]izzjoni tag[hom u jibdew josservaw l-obbligi legali tag[hom. Dawk il-kumpaniji li jippersistu fil-ksur tal-li;ijiet tal-konsumatur, tittie[ed azzjoni legali kontrihom. G[aldaqstant, permezz ta’ dawn l-isweeps linfurzar tal-li;ijiet tal-konsumatur jissa[[a[. Meta jkun qed isir e]er/izzju ta’ sweep l-awtoritajiet Ewropej li jkunu qed ji//ekkjaw x’qed isir fis-suq, ju]aw check list komuni li tg[inhom jiddeterminaw jekk il-kumpaniji investigati hux qed jimxu mal-li;i jew le. L-a[[ar sweep li sar kien f’:unju tal-2012 u dan kien issitt sweep li sar mis-sena 2007, meta bdew isiru dawn it-tip ta’ e]er/izzji. Fl-isweep tal-2012 [adu sehem 26 pajji] membru talUnjoni Ewropea, kif ukoll inNorve;ja u l-I]landa. Is-su;;ett tal-a[[ar sweep kien il-kontenut di;itali. Dan is-su;;ett ;ie mag[]ul min[abba l-fatt li ]died b’mod konsiderevoli x-xiri ta’ kontenut di;itali mi/-/ittadini Ewropej. Jikber ix-xiri permezz tal-internet Skont studju li sar, 79 fil-mija tal-konsumaturi Ewropej u]aw jew xtraw mu]ika minn fuq linternet u sittin fil-mija tal-kon-

Odette Vella odette.vella@mccaa.org.mt

tnejn biss kienu konformi malli;ijiet. Wara li sar l-infurzar permezz tal-Consumer Protection Cooperation System flimkien mal-Awtoritajiet Ewropej kon/ernati, erbg[a mittmien siti li ma kinux konformi rran;aw in-nuqqasijiet li kellhom u bdew joperaw skont illi;ijiet. B[alissa qed tkompli l[idma min-na[a tal-Uffi//ju g[all-Affarijiet tal-Konsumatur flimkien mal-Awtoritajiet Ewropej sabiex l-erba’ siti li g[adhom mhumiex konformi jirran;aw il-po]izzjoni tag[hom.

Kulma jmur qed ji]died l-g[add tal-persuni li jixtru online kontenut di;itali... [afna drabi g[ax aktar komdu u wkoll g[ax ir[as. Madankollu tajjeb li min jixtri online jassigura li ma jkunx qed jixtri l-[ut fil-ba[ar!

sumaturi xtraw u u]aw log[ob online fi tnax-il xahar meta sar listudju. Fl-ewwel parti ta’ dan le]er/izzju ;ew i//ekkjati numru ta’ siti elettroni/i li jbig[u kontenut di;itali, sabiex ji;i determinat jekk dawn is-siti jipprovdux informazzjoni a//essibbli fuq il-karatteristi/i prin/ipali talprodotti li qed ibig[u. Din l-informazzjoni m’g[andhiex tkun miktuba b’tipa rqiqa [afna u li tkun diffi/li g[all-konsumatur biex jaqraha. :ie //ekkjat ukoll jekk dawn is-siti jipprovdux indirizz elettroniku fejn ix-xerrejja jistg[u jressqu l-mistoqsijiet u l-ilmenti tag[hom, kif ukoll jekk it-termini u kundiz-

Fl-isweep tal-2012 [adu sehem 26 pajji] membru tal-Unjoni Ewropea, kif ukoll in-Norve;ja u l-I]landa. Is-su;;ett tal-a[[ar sweep kien il-kontenut di;itali. Dan is-su;;ett ;ie mag[]ul min[abba li ]died ix-xiri ta’ kontenut di;itali mi/-/ittadini Ewropej

zjonijiet tax-xiri humiex ;usti. Dan l-e]er/izzju wera li lproblemi prin/ipali ta’ dawn ittipi ta’ siti huma: klawsoli in;usti, nuqqas ta’ informazzjoni /ara fejn g[andu x’jaqsam iddritt g[all-kan/ellament, u nnuqqas ta’ informazzjoni fuq lidentità tal-bejjieg[ u nuqqas ta’ indirizz elettroniku fejn jista’ ji;i kkuntattjat il-bejjieg[. Siti mhux konformi mal-li;ijiet tal-konsumatur F’dan l-isweep ;ew i//ekkjati

330 websajt li joperaw minn pajji]i Ewropej. Minn dawn, 172 instabu li ma kinux konformi mal-li;ijiet tal-konsumatur Ewropej. Minn meta beda l-e]er/izzju ta’ infurzar, 116-il sit ikkore;ew in-nuqqasijiet tag[hom u saru konformi mal-li;ijiet. I]da 49 sit baqg[u mhux konformi u dawn se jittie[du passi legali kontrihom. F’[ames ka]i n-nuqqasijiet kienu minuri u g[aldaqstant ma tkomplietx l-azzjoni ta’ infurzar kontrihom, u ]ew; siti o[ra ma baqg[ux je]istu. Dan ir-ri]ultat juri li tmenin fil-mija tat-330 sit li ;ew i//ekkjati u investigati,

illum il-;urnata huma konformi mal-li;ijiet tal-konsumatur Ewropej. Malta, permezz tal-Uffi//ju g[all-Affarijiet tal-Konsumatur fi [dan l-Awtorità ta’ Malta g[all-Kompetizzjoni u g[allAffarijiet tal-Konsumatur, tipparte/ipa b’mod attiv f’dawn le]er/izzji ta’ sweep. G[axar websajts u minn dawn

L-iskop ta’ dan l-artiklu huwa biss li jipprovdi informazzjoni u mhux li jag[ti parir legali. F’ka] ta’ lment jew b]onn ta’ aktar informazzjoni tista’ tikkuntattja lill-Uffi//ju g[all-Affarijiet talKonsumatur fi [dan l-Awtorità ta’ Malta g[all-Kompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur fuq il-freephone 8007 4400 jew innumru tat-telefown 2395 2000. (Odette Vella hi Senior Information Officer fl-Uffi//ju g[all-Affarijiet tal-Konsumatur fi [dan l-Awtorità ta’ Malta g[all-Kompetizzjoni u lAffarijiet tal-Konsumatur.)


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

18

ATTWALITÀ

Novembru> Ix-xahar li fih niftakru b’mod spe/jali fil-mejtin tag[na Ninsabu fix-xahar ta’ Novembru u bla trid is-su;;ett jaqa’ fuq l-erwie[ fil-Purgatorju. Bla dubju a[na ma niftakrux f’dawn [utna u qrabatna matul dan il-[dax-il xahar tas-sena biss, imma xi [a;a timbuttana biex matul dan i] - ]mien in[alluhom iktar jid[lu fil [ajja tag[na. Fil - g]ira tag[na , kif ukoll f ’ Malta , ix - xahar ta ’ Novembru huwa xahar g[a]i] [afna g[ax ifakkarna f’dawk li [allew dan il-Wied tad-Dmug[ u g[addew g[all-[ajja a[jar. Fil-fatt, dan ix-xahar tas-sena jifta[ b’jumejn g[e]ie] [afna g[alina l-insara: il-festa talQaddisin Kollha u e]att l g[ada , jum iddedikat lill Erwie[ Mejtin Kollha. Matul dawn il-jumejn u tul il-bqija tal-jiem li ji;u wara, niesna g[andhom id - drawwa qaddisa li ]]ur / - /imiterji tag[na mferrxa m ’ G[awdex kollu. {afna mil-lapidi ta’ fuq loqbra jie[du [asla u tindifa wara forsi ;img[at u xhur ta’ telqa u bukketti ta’ ward ikkulurit u xemg[a tixg[el i]ejnu loqbra tal-mejtin tag[na. Isir [afna talb u xi demg[a ma tonqosx. {afna tarahom sejrin xi passi;;ata fin-nofs ta’ nhari meta s - Sajf ta ’ San Martin i[ajrek to[ro; tag[mel xi ]ew; passi fil-kampanja li issa tkun la[qet [adet xi bexxa xita, waqt li ]jara li/-/imiterju ma tonqosx. I/-/imiterji fl-ibliet u fl-ir[ula Tista’ tg[id li kull parro//a g[andha /-/imiterju tag[ha u

dan dejjem tara li jin]amm fi stat tajjeb. Fin-Nadur u fixXag[ra qed isir kull sforz biex il-parru//ani jkomplu jtejbu u jkabbru dawn l-imkien qaddisa waqt li f’San Lawrenz l-eks Kappillan Dun Mikiel Bor; kien stinka ferm biex jag[ti lirra[al cimiterju adegwat u modern. Il-Qala wkoll gawdiet millinizjattivi ta ’ wie[ed mill ar/iprieti tag[ha Dun Anton Sultana li fi ]mienu kien ra li biswit il - knisja qadima tal Kun/izzjoni l-Qalin ikollhom midfen kif tassew jixraqlu lpoplu t’Alla. Ix-Xewkija wkoll g[andha /imiterju kbir u mi]mum b’/erta g[o]]a u biswitu e]att insibu //imiterju mag[ruf b[ala ‘talBarmil’ jew ta’ ‘Santa Marija’

Il-parti l-kbira [afna ta/-/imiterji fil-g]ejjer Maltin huma mi]muma tajjeb [afna u b’g[o]]a kbira u matul dan ix-xahar jattiraw lejhom eluf ta’ Maltin u G[awdxin biex jag[tu tislima lil qrabathom li g[addew g[al [ajja a[jar

In-nies g[andhom f’qalbhom post spe/jali g[a/-/imiterji tag[na u [afna huma dawk li jag[mlu l-almu tag[hom biex ikollhom il-qabar tag[hom g[alkemm mhux dejjem fa/li li tixtri wie[ed, apparti l-fatt li lanqas ma huma b’xejn! fejn hemm midfuna l-ma;;oranza tar-Rabtin – ’il quddiem g[ad insib posti hawn jien ukoll! ?imiterju fi stat [a]in [afna

Jiddispja/ini ng[id e]att kif to[ro; mill-bieb ewlieni ta’ dan i/-/imiterju, tilma[ quddiemek dehra ta’ [ajt imwaqqa ’ li ;;arraf xhur ilu bix-xita, li radam il-pjanti u x-xtieli li kien hemm quddiemu. Na[seb li ntilfet ukoll xi [amrija li baqg[et sejra mal[amla. Tg[id ma jinqalax xi proxxmu biex jer;a jtella’ dan il-[ajt u jkenni l-[amrija ta’ ;ol-g[alqa! Dan l-istat tal-biki di;à ktibt dwaru ximkien ie[or i]da s’issa jidher li dan l-ilment waqa’ fuq widnejn torox! Mhux sew li n[allu l-bruda u l - indifferenza jirkbuna u ja[kmuna! Intant /imiterju bi storja huwa dak li nsibu fa//ata tal-knisja tal-G[onq iddedikata

lil Santa Marta. F’dan i/-/imiterju m’g[adux isir dfin u na[seb li llum je[tie; tindifa u dawra sewwa. Tal - inqas matul Novembru jkun imdawwal sewwa fuq barra. Bosta jippreferu jkollhom il-qabar tag[hom Nemmen li n - nies tag[na g[andha f’qalbha post spe/jali g[a/-/imiterji tag[na u [afna huma dawk li jag[mlu l - almu tag[hom biex ikollhom il -

qabar tag[hom g[alkemm mhux dejjem fa/li li tixtri wie[ed , apparti l - fatt li lanqas ma huma b ’ xejn ! Veru li x[in tmut mhux se j[alluk f ’ nofs ta ’ triq , imma kemm hi [a;a sabi[a li mem bri tal - familja jkunu mi;bura f ’ qabar wie[ed b ’ lapida li tfakkarhom bla tbatija lil dawk li j]uru / - /imiterju b ’ mod spe/jali matul

Novembru , ix - Xahar tal Erwie[ . Is - Santwarju Ta ’ Pinu ji;bor fih il - fdalijiet ta ’ Karmni Grima , ix - xebba bid wija li kienet semg[et il - vu/i tal - Madonna kif ukoll dak ta ’ Fren/ tal - G[arb li tant kellu fidu/ja g[amja fil - Madonna u tant stinka biex jitla ’ dan is Santwarju nazzjonali tag[na . Fil - knisja Katidrali tag[na , sewwa sew quddiem l - istatwa titulari tal - Assunta, illum insibu wkoll il-fdalijiet ta’ wie[ed mill-benefatturi kbar ta’ din ilparro//a, Monsinjur Tar/isio Gatt, iz-ziju ta’ missieri. Ommi u missieri llum lanqas m’g[adhom mag[na u jinsabu jistrie[u fi/-/imiterju ta’ Sta Marija, mag[ruf ukoll b[ala TalBarmil! Mag[hom hemm [ija :or; li miet qasir il-g[omor – hekk g[o;bu l-Mulej! Novembru da[al anke filLetteratura tag[na. Fil-fatt xtaqt

Joe M. Attard emarjos@hotmail.com

nag[laq din ir-riflessjoni billi n;ibilkom hawnhekk poe]ija [elwa u qasira li darba fost lo[rajn kiteb il-poeta G[awdxi mwieled fix-Xag[ra l-kapu//in Patri Mattew Sultana meta darba fost l-o[rajn fettillu jmur i]ur i//imiterju tal-Addolorata: ‘D[alt

fil-maqbar t’Ommna Mnikkta Mort biex nitlob g[al kul[add; Qrajt il-kitba ta’ fuq l-oqbra – W er;ajt [ri;t; ma tlabt g[al [add! G[al min titlob! Matul [ajtu Kul[add kien qaddis, kif qrajt; [ri;t ng[id wa[di: ‘Mela jiena g[ax brikkun, ng[ix sal-lum bqajt!’


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

19

TV # RADJU

Fil-qosor Flimkien – NET Television, 13>30 Frida Cauchi tippre]enta dan il-programm ta’ kuljum mitTnejn sal-:img[a, li jag[ti tag[rif ;enerali dwar numru ta’ su;;etti.

Fost o[rajn, kull nhar ta’ Tnejn, ikun hemm dwar tisjir, dwar l-Ewwel G[ajnuna, dwar il-pjanti u dwar il-kura tax-xag[ar.

There Goes My Baby – MGM Movies, 23>05 Film

talb’re;ija Stephen Fisher u Floyd Mutrux u li g[andu fost latturi ewlenin lil Dermot Mulroney, Rick Schroder, Noah Wyle u Kelli Williams. Naraw dak li jg[addu minnu grupp ta’ studenti universitarji waqt ilWatts Riots tal-1965. Il-film hu twil 99 minuta. 1994 ta’

Kevin Bonello

Robin Williams (fir-ritratt hawn fuq) hu fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Amerikan li n[adem fl-1987 b’re;ija ta’ Barry Levinson.

Ibba]at fuq storja li se[[et realment, naraw minn dak li jg[addi DJ fuq is-servizz tarradju tal-Forzi Armati li jkun popolari mas-suldati.

Josef Vella

Il-Ba;it 2014 .net – NET Television, 18>05 L-edizzjoni spe/jali ta’ .net g[al-lum se tkun qed twassal mal-[ames sig[at relatati malBa;it 2014 li se jkun qed jippre]enta Edward Scicluna, il-

Ministru tal-Finanzi filParlament. Id-diskors s[i[ se jkun qed jixxandar dirett u se jkun hemm ukolll numru ta’ persuni biex

jag[tu l-kummenti tag[hom, fosthom Kevin Bonello mill-Union tal-G[alliema (MUT), Joe Farrugia mill-MEA u Josef Vella millUnion {addiema Mag[qudin.

{afna dwar it-ti;ijiet Accordo – NET Television, 15>30 Mary Tabone f’dan il-programm ta’ darba f’;img[a tiddiskuti l-aspetti diversi ta’ dekorazzjoni tad-dar, kif ukoll moda u su;;etti relatati mas-sbu[ija. Biex tag[mel dan, dejjem ikol-

Good Morning Vietnam – GO Stars, 18>35

Joe Farrugia

lha l-g[ajnuna ta’ numru ta’ esperti fis-su;;etti rispettivi tag[hom. Parti sostanzjali tal-programm se tkun qed tiffoka fuq it-ti;ijiet, u naraw l-istil u t-tfassil ta’ libsa tat-tie; esklussiva ta’ Giovanni

Sbiroli, Jacqueline Buttigieg telabora dwar bridal make-up, filwaqt li Christine Xuereb, spe/jalista dwar il-;ojjellerija, tg[aqqad l-okka]joni b’;i]irajjen u brazzuletti eleganti.


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

20

TV#RADJU

06>00

Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis=6?45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)

08>00 08>05 09>00 09>05

A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 22>00 23>00 00>25 01>20

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay ikompli Fuzzbox - Michael Bugeja Talk Time Newsdesk (r) Wavelength (r) Mu]ika kontinwa

G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel

Jim Jam

07:00 - Minnie’s Bow-Toons 07:05 - Mickey Mouse Clubhouse 07:30 A.N.T. Farm 08:15 - Jessie 09:05 The Suite Life on Deck 09:50 Shake It Up! 10:35 - Austin & Ally 11:00 - Good Luck Charlie: The Road Trip Movie! 12:15 - Monsters University: Behind the Screams 12:35 - Disney Fairies 13:05 That’s So Raven 13:25 - Good Luck Charlie 14:10 - Violetta 15:00 - Dog With a Blog 15:15 Minnie and You 15:20 - Austin & Ally 15:45 - Gravity Falls 16:10 Shake It Up! 16:30 - Good Luck Charlie 16:55 - A.N.T. Farm 17:20 - Violetta 18:05 - Jessie 18:30 Good Luck Charlie 19:15 - Gravity Falls 19:40 - Shake It Up! 20:00 Austin & Ally 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 - Good Luck Charlie 21:10 Wizards of Waverly Place 22:00 The Suite Life of Zack & Cody.

07:00 - Kipper 07:20 - Mio Mao 07:30 - Gazoon 07:40 Wobblyland 07:45 - Igloo-Gloo 08:00 - Heroes of the City 08:15 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 08:40 - Benjamin’s Farm 08:45 - My Animal Family 09:00 Bob the Builder 09:25 - Barney and Friends 09:50 - Oswald 10:00 Lots & Lots Of... 10:15 - Tiny Planets 10:20 - Pingu 10:25 - Tiny Planets 10:30 - Monkey See, Monkey Do 10:40 - Barney and Friends 11:10 - Fluffy Gardens 11:25 - The Mighty Jungle 11:40 Mio Mao 11:50 - Heroes of the City 12:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:30 - Kipper 12:50 - Gazoon 13:00 Wobblyland 13:05 - Igloo-Gloo 13:20 - Benjamin’s Farm 13:25 My Animal Family 13:40 - See the Sea 13:45 - Lots & Lots Of... 14:00 - Fluffy Gardens 14:15 - The Mighty Jungle 14:30 - Angelina Ballerina 14:45 - Monkey See, Monkey Do 14:55 - Barney and Friends 15:25 - Pingu 15:30 - Tiny Planets 15:35 - Pingu 15:40 - Tiny Planets 15:45 - Igloo-Gloo 16:00 Bob the Builder 16:25 - Barney and Friends 16:50 - Slim Pig 17:00 Oswald 17:15 - Wobblyland 17:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 17:45 - Benjamin’s Farm 17:55 - My Animal Family 18:10 See the Sea 18:15 - Lots & Lots Of... 18:30 - Monkey See, Monkey Do 18:40 - Barney and Friends 19:10 - Wobblyland 19:15 - Dougie in Disguise 19:25 - Slim Pig 19:35 - Connie the Cow 19:45 - Angelina Ballerina 20:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 20:25 - Heroes of the City 20:40 - Pingu 20:45 - Tiny Planets 20:50 - Pingu 20:55 - Tiny Planets 21:00 - Bob the Builder 21:10 - Fireman Sam 21:20 - Thomas and Friends 21:35 Dougie in Disguise 21:45 - Slim Pig 21:55 - Connie the Cow 22:05 - Tork 22:15 - Benjamin’s Farm 22:20 - My Animal Family 22:35 See the Sea 22:40 - Wobblyland 22:50 - Barney and Friends 23:15 Monkey See, Monkey Do 23:25 Kipper.

Nickelodeon

07:05 - Winx Club 07:30 SpongeBob SquarePants 07:55 The Fairly OddParents 08:20 - Go, Diego, Go! 08:45 - Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 - Dora the Explorer 10:25 - Little Kingdom 10:35 Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - The Fairly OddParents 11:40 - T.U.F.F. Puppy 12:05 - Totally Spies! 12:30 iCarly 12:55 - Victorious 13:20 Big Time Rush 13:45 - SpongeBob SquarePants 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:30 - SpongeBob SquarePants 16:20 - Victorious 16:45 - iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 The Fairly OddParents 19:15 Robot and Monster 19:40 Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 23:00 iCarly.

The River Wild

– GO Stars, 21>30

Gail (Meryl Streep) u Tom (David Strathaim) ikunu koppja mi]]ew;a li g[addejjin minn kri]i f’dik li hi r-relazzjoni ta’ bejniethom. Biex forsi jer;g[u joqorbu lejn xulxin, jidde/iedu li flimkien ma]-]ew; uliedhom imorru g[al btala fil-Montana. Jag[mlu [biberija ma’ tliet ]g[a]ag[ li jispi//aw jing[aqdu mag[hom, i]da… Streep f’dan il-film tag[ti interpretazzjoni mill-aqwa. Il-film in[adem fl-1995 b’re;ija ta’ Curtis Hanson u hu twil sieg[a u 50 minuta. TVM 1

07:00 - TVAM 09:00 - Niskata 11:00 - G[awdex illum (r) 11:30 - Mixage (r) 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 - TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 - Teleshopping 16:20 Madwarna 16:30 - Teleshopping 16:45 - It-Triq 16:50 - Leonardo 17:20 - Xpla[[mal[ajt 17:35 - Waqtiet 17:40 - Teleshopping 18:00 - A[barijiet 18:10 - Ba;it 2014 20:40 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 21:25 - Ba;it 2014 23:15 A[barijiet 23:30 - X-Factor. TVM 2

07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 - Amazon with Bruce Perry 11:50 - It-Triq 11:55 - Waqtiet 12:00 - Purée 12.45 - Animal Diaries 13:45 - Madwarna 14:15 - .EU 14:45 - Servizz minn Malta u Lil Hinn Minnha 15:00 - Amazon with Bruce Perry 15:50 - It-Triq 16:00 - Niskata (r) 18:00 - Kontrattakk 20:00 Champions League Magazine Programme 20:30 - A[barijiet g[al Dawk Neqsin mis-Smig[ 20:45 Ba;it 2014 21:20 - }afira 22:20 Headline News 22:25 - Mattia 23:00 A[barijiet bl-Ingli] 23:10 - Gadgets.

ONE

07:00 - Breakfast News 08:45 Teleshopping 09:00 - Sieg[a }mien 10:30 - Teleshopping 11:15 - Aroma Mattina 12:30 - ONE News 12:40 Kalamita 16:15 - Teleshopping 16:30 - Fil-K/ina ma’ Fabrizio 17:00 Flimkien ma’ Nancy 17:30 - ONE News 17:40 - Min-Na[a g[all-O[ra (spe/jali Ba;it) 18:15 - Ba;it 2014 19:30 - ONE News 20:30 - Min-Na[a g[all-O[ra (spe/jali Ba;it) 23:30 ONE News. Smash

07:00 - A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 - A[barijiet 09:00 - {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 10:50 - TSN Teleshopping 13:10 - AtoZ

Teleshopping 14:20 - Ma’ Majsi (live) 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ Barra 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - A[barijiet 19:30 - Minn Mara g[al Mara 20:30 Forum 21:30 - Dokumentarju 22:00 A[barijiet 22:30 - Poker.

Aspettando Geo 16:40 - Geo magazine 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:15 - Sconosciuti - La nostra personale ricerca della felicita 20:35 Un posto al sole (soap) 21:05 - Report 22:50 - Sfide 24:00 - Tg 3 linea notte 00:10 - Tg regione 01:05 - Fuore orario.

Raiuno

Canale 5

06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis07:00, it-08:00 u d-09:00) 09:05 - Tg 1 della Storia 10:00 - Unomattina storie vere 10:30 - Unomattina verde 10:55 - Roma: Quirinale, cermonia di Consegna delle insegne dell’Ordine Militare d’Italia 11:35 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:20 - La vita in diretta 18:50 L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari tuoi 21:10 - Il coraggio di una donna (fiction) 23:30 - Porta a porta (attwalità) 01:00 - Tg 1 notte 01:20 Sottovoce.

08:00 - Tg 5 - mattina 08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 - Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 Centovetrine (soap) 14:45 - Uomini e donne (talk show) 16:10 - Il segreto (soap) 16:55 - Pomeriggio cinque 18:50 - Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 Squadra Antimafia (fiction) 23:30 - Io non ho paura. Film 2002 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Striscia la notizia.

Raidue

07:00 - Cartoons 08:05 - Sorgente di vita (attwalita) 08:35 - Heartland (TF) 09:20 - Settimo cielo (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 E…state con costume e societa 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Detto fatto 16:15 Ghost Whisperer (TF) 17:00 - Private practice (TF) 17:50 - Tg 2 Sport 18:15 - Tg 2 Notizie 18:45 - NCIS (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:00 - Una mamma imperfetta 21:10 - Pechino Express 2 23:15 - Tg 2 notizie 23:30 - Made in Sud 00:40 - Rai Parlamento 00:50 - Protestantesimo. Raitre

07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agorà 10:00 - Mi manda Raitre 11:10 - Elisir 12:00 - Tg 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Pane quotidiano 13:10 - Terra nostra (TN) 14:00 - Tg Regione # meteo # Tg 3 # meteo 3 14:20 - Tg 3 15:05 - Tgr piazza affari 15:10 - La signora del West (TF) 16:00 -

Rete 4 06:50 -

Chips (TF) 07:20 - Charlie’s Angels (TF) 08:20 - Siska (TF) 09:45 - Carabinieri 2 (fiction) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 Hamburg distretto 21 16:35 - My Life - segreti e passioni (TN) 17:45 - Perry Mason: The case of the fatal framing. Film ’92 18:55 - Tg 4 19:35 Tempesta d’amore (soap) 20:30 Quinta colonna il quotidiano 21:10 Quinta colonna 23:50 - Terra. Italia 1

06:55 - Friends (sitcom) 07:50 - La vita secondo Jim (sitcom) 08:45 Provaci ancoera Gary (sitcom) 09:45 Royal Pains (TF) 10:35 - Dr House (TF) 12:25 - Studio aperto 13:00 Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:30 - Salvi chi può 15:40 - 2 Broke Girls 16:10 - E alla fine arriva mamma! (sitcom) 17:05 - Community (sitcom) 18:00 - Mike & Molly (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:20 CSI Miami (TF) 21:10 - Colorado. (varjeta) 23:20 - Tiki taka 01:45 Studio aperto.


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

21

TV#RADJU F. Living

07.00 - Teleshopping 08:00 – Ipokriti 09:00 – One Star Hotel 10:00 – Fil:nien ma’ Melo 10:30 - Madagascar 12:00 - Teleshopping 13:00 – F Living Magazine 15:00 - Teleshopping 16:00 Niltaqg[u 18:00 – Teleshopping 20:30 – Belle Donne 23:00 – F. Living Magazine 01:30 - Teleshopping. Xejk

07:30 – Just for Laughs 07:45 – Total Request Show 09:50 – Shout Out 10:00 – Love and Romance 10:45 – Teleshopping 11:45 – Just for Laughs 12:00 – Frux (r) 13:30 – The 80s 14:00 – The Local Angle (r) 15:00 – The 90s 15:30 – Teleshopping 16:30 – Hits 16:50 – Shout Out 17:00 – Local Issues 17:45 – Maltese Music 18:00 – Total Requests Show (live) 20:00 – Just for Laughs 20:15 – Shout Out 20:30 – Frux 21:55 – Football 22:00 – Golden Oldies 23:00 – Local Issues (r) 23:45 – The 60s and 70s. La 5 13.10 - Una mamma per amica (TF) 14.00 - Sweet Sardinia (reality) 14.30 Torte d’autore 14.55 - Che trucco! (reality) 15.25 - Sposa Extralarge 15.50 Extreme Makeover Home Edition 16.45 - Rachel Zoe project 17.35 - Torte d’autore 18.10 - Sweet Sardinia 18.30 Spose extralarge 18.55 Love bugs 1 20.20 - The Chef - Scelgo e creo in cucina 20.30 Un mama per amica (tf) 21.10 The Chef 22.20 - The Taste 23.05 Uomini e donne 00.10 - Rachel Zoe project. BBC Entertainment

07:15 - Me Too! 07:35 - Green Balloon Club 08:00 - 3rd & Bird 08:10 - Nuzzle and Scratch 08:30 - The Impressions Show With Culshaw and Stephenson 09:00 - Gates 09:30 - The Weakest Link 10:15 - Big Cat Diary 10:45 - Doctors 11:15 - Daddy Daycare 12:05 - Casualty

12:55 - The Impressions Show With Culshaw and Stephenson 13:25 - The Weakest Link 14:10 - Gates 14:35 - Big Cat Diary 15:05 - Doctors 15:35 Casualty 16:25 - Daddy Daycare 17:15 - The World’s Toughest Driving Tests 18:10 - EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - The Weakest Link 20:00 - My Family 20:30 - Little Britain 21:00 Spooks 21:50 - Threesome 22:15 - The Children 23:05 - South Riding 23:55 Roger and Val Have Just Got In. TCM

08:05 - The Human Comedy 10:00 - The Wonderful World of the Brothers Grimm 12:10 - Postman’s Knock 13:40 - Cabin in the Cotton 15:00 - The V.I.P.’s 16:55 - Come Fly With Me 18:35 - The Brothers Karamazov 21:05 - The Wild Bunch 23:25 - Something of Value. MGM Movies

08:00 - Chilly Scenes of Winter 09:35 Paper Lion 11:25 - The Raven 12:55 Dancehall Queen 14:40 - Clean Slate 16:30 - A Family Thing 18:20 - Death Wish II 20:00 - L.A. Streetfighter 21:20 - MGM’s Big Screen 21:35 - Bright Angel 23:05 - There Goes My Baby. GO Stars

07:20 - Baraka 08:55 - A Smile As Big As The Moon 10:30 - Monk 11:15 - Life As We Know It 13:05 - The Bourne Legacy 15:15 - Up 16:50 - The Watch 18:35 - Good Morning Vietnam 20:30 The Office 21:00 - Mrs. Brown’s Boys 21:30 - The River Wild 23:20 - Jeff, Who Lives at Home 00:45 - Fright Night. Diva Universal

07:00 - Quincy, M.E. 08:00 - Agatha Christie’s Poirot 09:45 - Parole D’Amore 09:50 - Kojak 10:50 - Quincy, M.E. 11:45 - Matilde 12:00 - Agatha Christie’s Poirot 13:48 - Great Women

14:00 - Strong Medicine 14:50 - ER 15:45 - Meglio Se Stai Zitta 16:00 Quincy, M.E. 17:00 - Agatha Christie’s Poirot 18:50 - Wallflower Tango 19:00 - Strong Medicine 19:50 - JAG 20:49 Great Women 21:00 - Strong Medicine 22:40 - Great Women 22:55 - Complici del Silenzio. Discovery Channel

07:15 - Dirty Jobs: Steel Mill Worker 08:10 - Deadliest Catch: Everything on the Line 09:05 - Gold Rush: Alaska: The Ultimate Price 09:55 - Coal: Down ’n Out 10:50 - How Do They Do It?: Produce Power from Waste, Customize Supercars, Make Super Steel Swords 11:15 - How It’s Made 11:40 MythBusters: Wheel of Mythfortune 12:35 - Extreme Engineering: NASA 13:30 - American Chopper: Senior vs. Junior: Chicago Blackhawks Bike, Part 1 # Bling Star Bike, Part 2 14:25 - Strip the City: Ancient City: Rome 15:20 - Naked and Afraid: Terror in Tanzania 16:15 Naked and Marooned With Ed Stafford: Stranded 17:10 - Ultimate Survival: Arctic Circle 18:05 - Auction Kings: Ship’s Cannon # Vitapulser 18:35 Auction Hunters: Fake Punt Payoff 19:00 - How It’s Made 20:00 - Dual Survival: Trouble in Paradise 21:00 Bear Grylls: Escape From Hell 22:00 River Monsters: Untold Stories: Killer Weapons 23:00 - I Shouldn’t Be Alive: Death in the Sea of Cortez.

07>00 08>30 10>00 12>00 13>30 15>30 17>00 18>00 18>05 23>00

Sport fuq il-Cable Eurosport 1

Melita More

09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 Glee 12:00 - SMASH 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 - Whitney 15:00 - Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 - Chicago Fire 17:15 - Psych 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Amazing Race 19:45 Supernatural 20:30 - The Mentalist 21:15 - Person of Interest 22:00 - So You Think You Can Dance 23:00 - Game of Thrones 00:00 - Suburgatory 00:30 SMASH 01:15 - Glee.

NET News .net Eli in the morining Telebejg[ Flimkien Accordo Sibtilfidi (r) NET News .net - Ba;it 2014 NET News

08:30 - Motorsports Weekend 08:50 - New York, Marathon 10:20 - FIFA U#17 World Cup Football 11:20 - FIFA U#17 World Cup Football 12:20 - FIA World Touring Championships 1 3 : 05 - FIA World Touring Championships 1 3 : 50 International Championship Snooker 15:30 - FIFA U#17 World Cup Football 16:30 - FIFA U#17 World Cup Football 17:30 Eurogoals 18:15 - International Championship Snooker 20:45 WATTS 21:00 - This Week on World Wrestling Entertainment 21:30 - Pro Wrestling 22:30 Eurogoals 23:15 - Pass Sport 23:30 International Championship Snooker.

Barclays ATP World Tour Finals, London: Match 1 (live) 17:00 Trans World Sport #1383 18:00 FIFA Futbol Mundial #441 18:30 PGA European Tour: WGC HSBC Champions – Highlights 19:30 ATP Masters 1000: BNP Paribas Masters, Paris: Highlights 20:45 Serie A: Rd 11: Bologna v Chievo (live) 22:45 - Barclays Premier League: Wk 12: Premier League Review 00:00 - Barclays Premier League: Week 12: West Brom Albion v Crystal Palace 02:00 RaboDirect Pro12: Rd 7: Munster v Ospreys. GO sports 2

21:00 - ATP World Tour Finals: Barclays ATP World Tour Finals, London: Match 2 (live) 23:00 Milan Channel.

Eurosport 2

07:00 - FIFA U#17 World Cup Football 08:00 - FIA World Touring Championships 08:45 FIA World Touring Championships 09:30 International Championship Snooker 11:30 - New York, Marathon 1 3 : 00 - College Football 15:00 - FIFA U#17 World Cup Football 16:00 International Championship Snooker 18:00 - FIA World Touring Championships 20:30 College Football 21:00 - FIFA U#17 World Cup Football 22:30 Fight Club. GO sports 1

Io non ho paura – Canale 5, 23>30 Film Taljan li n[adem fl-2003 b’sre;ija ta’ Gabriele Salvatores u li hu bba]at fuq rumanz ta’ Niccolò Ammaniti. Naraw kif Michele (parti interpretata minn Giuseppe Cristiano, fir-ritratt) waqt li jkun qed jilg[ab ma’ o[tu u xi [bieb. Naraw kif jispi//a jid[ol f’dar fejn jinteba[ li hemm xi [add ;o bir. Jirri]ulta li dan ikun tifel tal-età tieg[u u li min[abba d-dlam tal-post fejn jinsab, ikun kwa]i tilef id-dawl. X’jag[mel?

07:00 - Barclays Premier League: Wk 12: Hull City v Sunderland 09:00 - Ligue 1: Rd 12: LOSC Lille v AS Monaco 11:00 - Aviva Premiership: Rd 7: Worcester Warriors v Bath Rugby 13:00 Serie A: Rd 11: Napoli v Catania 15:00 - ATP World Tour Finals:

GO sports 7

07:00 - ATP Masters 1000: BNP Paribas Masters, Paris: QF 15:00 Vincennes Horseracing 16:30 Barclays Premier League: Wk 12: Man. C. v Norwich City 18:30 Ligue 1: Rd 12: Highlights 19:30 - Barclays Premier League: Wk 12: Premier League Review 20:30 - PGA European Tour : WGC HSBC Champions: Day 1 01:30 Serie A: Rd 11: Hellas Verona v Cagliari. GO sports 8

09:00 - ATP Masters 1000: BNP Paribas Masters, Paris: QF 17:00 Vincennes Horseracing 18:30 Barclays Premier League: Wk 12: Man. C. v Norwich City 20:30 Ligue 1: Rd 12 – Highlights 21:30 - Barclays Premier League: Wk 12: Premier League Review 22:30 - PGA European Tour : WGC HSBC Champions: Day 1.


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

22 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun

KLASSIFIKATI Alamango. Prezz negozjabbli. ?emplu 99200354.

Pushchair

GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu 77200983.

NEONATO Reverso Sport - 3 Wheeler f’kundizzjoni perfetta, kwa]i ;dida. ?emplu 79409398.

G{ALL-KIRI

TAT-tafal, sett fih 20 pastur, stil antik ta’ ]mien il-MUSEUM. Prezz €20 kull sett. Presepji kull daqs ma[dumin kollha g[erien, prezz jibda minn €20. ?emplu 21495253.

{a]-}ebbu; ’il barra minn Triq l-Imdina

GARAXX basement 40 pied x 50 pied, jista’ jintu]a g[al gym, store, uffi//ju e//. ?emplu 79211659.

AVVI}I G[al kull xog[ol

TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi tal-;ibs, ]ebg[a u gypsum boards, e//. ?emplu 77433390.

Garage sale

FID-9 u l-10 ta’ Novembru f’19 Triq Reggie Miller, il-G]ira. Affarijiet tad-dar, white goods, g[odda, kompressur, magna talinjam (Kitty) u aktar. Prezzijiet tajbin [afna. {in bejn it-8am u s1pm. ?emplu 79294403.

{adid

KAN?ELL, po;;aman, bieb ta’ garaxx, tara;, strutturi o[ra u tiswija. Injam – xkaffar, tiswija ta’ gallariji u ]ebg[a. Plumbing – geyser tank e//. Alterazzjonijiet fil-bini. ?emplu 99279582.

Mario Colours

G{AL kull xog[ol ta’ kisi u tibjid, kisi bil-;ibs, kisi bir-ramel u siment, kisi u tibjid fuq il-pont u ]ebg[a, tik[il fuq il-fil, tik[il fuq l-antik, graffiato, silicato, gypsum boards, madum u katusi. ?emplu 99468622. Esperjenza ta’ 16-il sena u stima b’xejn.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

G{ALL-BEJG{ G[amara antika

TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bilmera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.

Libsa ta’ tie;

:DIDA fjamanta, qatt ma ntu]at, mixtrija ming[and

Pasturi

Tapit

KULUR cream bil-burdura wine, 90 ins (228cms) x 66 ins (168cms) f’kundizzjoni tajba. Prezz €60. ?emplu 21242180.

Tombla sheets

B’numri kbar u kuluri differenti. Kalendarji kbar tat-2014, 29/m

x 42/m. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (bonnici printing press)– 3 Triq Melita, ilBelt Valletta. Kif issibuna – minna[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tattie;, invoices, posters u brochures bil-kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.c om

JIN{TIE:U Tower Aluminium Ltd

TE{TIE: [addiema b’esperjenza biex ja[dmu full-time fuq xog[ol tal-aluminju u [;ie;, billi/enzja tas-sewqan. ?emplu 99457965 jew 99470635 lil Tower Aluminium Ltd, {a]}ebbu;.


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

23

TISLIBA

TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1

2

5

3

4

Rapport tat-temp

6

7

UV INDEX

8

4

9

10

IT-TEMP Ftit imsa[[ab b’waqtiet xemxin VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ {afif BA{AR {afif g[al moderat IMBATT Ftit li xejn TEMPERATURA L-og[la 24˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 3.3mm Xita mill-1 ta’ Settembru 95.3mm IX-XEMX titla’ fis-06.26 u tin]el fit-17.05

11

Il-[amest ijiem li ;ejjin 12

13

14

15

16

17

Mimdudin> 5. Blata f’wi// l-ilma (5) 6. {ofor [dejn dar li fihom kien jg[addi l[mie; (5) 7. Snin ilu kienu j[abbtuhom ma’ xulxin biex iqabbdu n-nar (5) 10. Vista (5) 11. Razza ta’ nies f’komunità g[aliha (5) 12. Sinna twila ta’ kelb jew ta’ lupu (5) 14. Ma [allejtx vojt (5) 16. Dan jg[arrex fuq [addie[or (5) 17. Dak li g[amel wara li sema’ /-/ajta (5) 18. Iktar [a]in (5)

18

Weqfin> 1. Maqlug[ jew im[olli barra (6) 2. {uta b[al tonna b’;ewna[ aktar tawwali (6) 3. Konsegwenza, ri]ultat ta’ g[emil (6) 4. u 15. Akkost ta’ kollox (12) 8. Tid[ol fih persuna biex tin[asel (5) 9. u 14. Katavru (5, 6) 12. Razza ta’ nies li jterrqu minn post g[al ie[or (6) 13. Annimal mammiferu tal-Amerka tanNofs (6) 14. Ara 9.

Soluzzjoni tat-Tisliba tal-:img[a Mimdudin> 5. Astu]; 6. Ditta; 7. {jara; 10. Spaga; 11. Russu; 12. Fided; 14. Si;ar; 16. Falla; 17. u 18. Alimentari. Weqfin> 1. ?allas; 2. G]ejra; 3. Adurar; 4. ?ap/pu; 8. Bandu; 9. Esi;a; 12. Farrad; 13. Drasek; 14. Salini; 15. Rabtin.

Sudoku qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali talkwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta. :

Fa/li

Soluzzjoni Sudoku

IT-TNEJN L-og[la 25˚C L-inqas 21˚C

IT-TLIETA L-og[la 23˚C L-inqas 18˚C

L-ERBG{A L-og[la 25˚C L-inqas 18˚C

IL-{AMIS L-og[la 26˚C L-inqas 18˚C

IL-:IMG{A L-og[la 26˚C L-inqas 18˚C

UV

UV

UV

UV

UV

4

3

4

4

4

Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 23˚ xemxi, Al;eri 27˚C xemxi, Amsterdam 10˚C imsa[[ab, Ateni 23˚C xemxi, Li]bona 20˚C ftit imsa[[ab, Berlin 10˚ imsa[[ab, Brussell 8˚C [albiet tax-xita, il-Kajr 26˚C ftit imsa[[ab, Dublin 8˚C xemxi, Kopen[agen 11˚C imsa[[ab, Frankfurt 11˚C ftit imsa[[ab, Milan 16˚C ftit imsa[[ab, Istanbul 16˚C imsa[[ab, Londra 12˚C ftit imsa[[ab, Madrid 15˚C imsa[[ab, Moska 8˚C xita, Pari;i 11˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 20˚C imsa[[ab, Ruma 23˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 29˚C xemxi, Tripli 31˚C xemxi, Tune] 26˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 11˚C xita, Zurich 9˚C imsa[[ab, Munich 9˚C imsa[[ab, St. Petersburg 8˚C imsa[[ab

Tag[rif Fiera ta’ kotba u o;;etti reli;ju]i Sal-{add, 10 Novembru fisSeminarju ta’ G[awdex qed issir fiera ta’ kotba u o;;etti reli;ju]a organizzata mil-Librerija Preca. {inijiet tal-ftu[ kuljum mit08:30 san-12:30 u mill-16:00 sas-19:00 u l-{add filg[odu biss. Timbru spe/jali minn MaltaPost Fil-ferg[a postali talMellie[a, g[ada se jintu]a timbru spe/jali fl-okka]joni tal-XIil edizzjoni tal-European Marian Network Conference. Dan ittimbru jista’ jkun ordnat millBureau Filateliku tal-MaltaPost fi Triq {al Qormi, fil-Marsa. Kittieba Ingli]a f’Malta Anna Wilson, awtri/i Ingli]a ta’ kotba g[at-tfal, il-;img[a ddie[la se tkun hawn Malta u lErbgha, 6 ta’ Novembru bejn il17:00 u s-18:00 se tkun fil-[anut tal-Agenda, f’The Point, biex tiffirma l-kotba tag[ha li jkunu qed jinbieg[u minn hemmhekk. Appell minn Din l-Art {elwa F’nofs Di/embru se ssir fiera tal-Milied b’risq il-[idma ta’ Din l-Art {elwa. Kull min g[andu xi o;;etti li jista’

jag[tihom biex jinbieg[u waqt

din il-fiera, jista’ jew jo[odhom fi :nien il-Mistrie[ (eks Msida Bastion Cemetery) kull nhar ta’ Tlieta, {amis jew Sibt jew inkella fl-ewwel {add ta’ kull xahar bejn id-09:30 u nofsinhar, jew inkella j/empel lil Mary Aldred fuq 79067374. Unur Sqalli g[al Malti Ray Bondin, li sa Lulju li g[adda kien l-Ambaxxatur ta’ Malta g[all-Unesco, kien l-

uniku persuna mhux Sqalli li ng[ata l-unur Heritage Sicilia. Dan ing[atalu g[ax-xog[ol li wettaq fi Sqallija fil-qasam talwirt dinji u li wassal biex erba’ siti ikunu rikonoxxuti b[ala World Heritage Sites.

Thriller surreali F’Dar il-Mediterran, il-Belt nhar il-{amis, 14 ta’ Novembru se jkun imniedi l-ktieb FilMerg[at tal-Impossibbli ta’ John A. Bonello, ippubblikat minn Merlin Publishers. Dan hu thriller surreali, irrakkontat millvu/i ta’ Steve Ebejer ta’ 35 sena, mi]]ewwe; u missier ta’ ]ew;t ibniet. Jum minnhom, wara nofstanhar xog[ol, Steve jaqbad tallinja mill-Belt fi triqtu lejn iddar. I]da kif imidd siequ barra mill-karozza, isib ru[u f’Malta tas-sena 2141. X’kien ;ara u kif se jmur lura mnejn ;ie?


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

24

SPORT

Vettel ji//elebra wara r-reb[a f’Abu Dhabi

FORMULA 1

Is-seba’ reb[a konsekuttiva g[al Sebastien Vettel I/-champions tad-dinja Sebastien Vettel iddomina lGrand Prix ta’ Abu Dhabi biex kiseb is-seba’ reb[a konsekuttiva f’dan il-kampjonat mondjali li hu a//erta mir-raba’ reb[a tieg[u fil-Grand prix tal-Indja l-;img[a l-o[ra. Vettel iddomina t-tellieqa millbidu sat-tmiem u spi//a quddiem Mark webber ukoll fiq Red Bull, Nico Rosberg fuq Mercedse u Romain Grosjaen fuq Lotus. Fernando Alonso fuq Ferrari irkupra fl-a[[ar dawriet biex taffa xi ftit mid-dia]opopunt ta’

Ferrari u kiseb il-[ames post. Mark Webber beda mill-pole f’dan il-Grand Prix i]da l-bidu ta’ Sebastien Vettel kien e//ezjonali u l-:ermani] kien di;a’ fl-ewwel post sa tmiem lewwel dawra. Fi tmiem it-tellieqa Vettel qal li l-karozza kienet perfetta u hu ma seta’ jag[mel xejn [lief jirba[. Vettel g[amel l-ewwel pit stop ferm wara Webber, Rosberg, u Grosjaen, fejn dam l-14-il dawra biex da[al jibdel it-tyres u kien di;a’ bena vanta;; sostanzjali biex baqa’ fl-ewwel post meta

[are; mill-pit lane. G[al Vettel din kienet il-11-il reb[a tas-sena biex la[aq ir-rekord tieg[u tas-sena 2011 meta kien reba[ g[at-tieni darba lkampjonat mondjali tal-Formula 1. Is-sewwieq :ermani] ta’ 26 sena g[adu bi/-/ans li jil[aq ]ew; rekords o[ra. Dawn huma 13-il reb[a f’sena wa[da, rekord li jinsab g[and Michael Schumacher, kif ukoll g[adu bi/-/ans li jirba[ disa’ Grand Prixs konsekuttivi f’sena wa[da, rekord ta’ Alberto Ascari li twaqqaf sittin sena ilu.

Kif spi//aw

Klassifika sewwieqa

Klassifika kostrutturi

Vettel (Red Bull) Webber (Red Bull) Rosberg (Mercedes) Grosjaen (Lotus) Alonso (Ferrari) Di Resta (Force-India) Hamilton (Mercedes) Massa (Ferrari) Perez (McLaren) Sutil (Force-India)

Il-karozza Red Bull ta’ Vettel

Vettel Alonso Raikkonen Hamilton Webber Rosberg Grosjaen Massa Button Di Resta

347 217 183 175 166 159 114 106 60 48

Red Bull Mercedese Ferrari Lotus McLaren Force-India Sauber STR Williams

513 334 323 297 95 77 45 32 1


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

25

SPORT

Parti mit-tielet tellieqa li kienet mirbu[ minn Julian farrugia fuq i]-]iemel Nerlo Villetot – Ritratt Joseph Galea

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL

Julian Farrugia jirba[ it-ti;rijiet internazzjonali Kenneth Vella

L-aktar ]ew; ti;rijiet mistennija li saru l-biera[ wara nofsinhar fil-korsa tal-Marsa kienu nternazzjonali, mag[rufa b[ala lMalta-Alkmaar Amateur Races li fihom i]-]wiemel kienu misjuqa minn sewwieqa Maltin u o[rajn dilettanti Olandi]i millkorsa ta’ Alkmaar fuq distanza qasira ta’ 2140m. Dawn it-tnejn intreb[u mill-G[awdxi Julian Farrugia permezz ta’ Nerlo Villetot u Quio De Nappes. Farrugia temm ukoll l-a[jar sewwieq bi tliet reb[iet. Fl-ewwel minn ]ew; ti;rijiet internazzjonali kien l-Olandi] Paul Wals li beda’ velo/i ferm permezz ta’ Rybo Juvel. Din iddebba fet[et vanta;; ta’ aktar minn seba’ tulijiet minn Fuolo Nel Fuoco (Willem Breuwer) u Caddie Drink (Charles Farrugia). Madwar 700m mit-tmiem Rybo Juvel bdiet tnaqqas mill-;iri u dlonk inqab]et minn Caddie Drink. I]da fid-dritta finali anki Caddie Drink ra il-vanta;; tieg[u jisfuma fix-xejn. Kien

Julian Farrugia b’Nerlo Villetot li mar quddiem u qasam il-linja finali l-ewwel. Buckens Stjarna (Tony Tanti) u Kaki de Peyrahout (Peter Wisker) temmew fit-tielet u r-raba’ post rispettivament. Farrugia re;a’ kien protagonist fit-tieni ti;rija nternazzjonali. Permezz tal-kwotat Quio De Nappes, dan is-sewwieq G[awdxi [alla kollox g[alla[[ar 600m biex ittrijonfa fa/ilment b’vanta;; ta’ aktar minn erba’ tulijiet quddiem tliet sewwieqa o[ra Maltin. Dawn kienu Eugenio Bondin b’Pirate d’Urzy, Marco Tanti b’Darco As u Shawn Formosa b’Queen Streamline. Fi tmiem dawn i]]ew; ti;rijiet is-sewwieqa u ssidien ta]-]wiemel rebbie]a ;ew pre]entati b’g[ata mog[tija millkumpanija Peter u Mario Farrugia mag[rufa b[ala TanNiger li huma importaturi ta’ prodotti li jintu[aw fl-isport ekwestriju. Il-programm inkluda wkoll

ti[rija normali tal-klassi Premier fuq distanza twila ta’ 2640m. Hawnhekk Rodney Gatt talab lill-I]vedi] The Bad Rock biex i[affef fil-pass dawra mil-linja finali. B’hekk dan [a l-ewwel reb[a fi xtutna minn Nabab du Chatelet (Charles Camilleri), Ourasi Diams (Emmanuel Fenech) u TX Zoogood (Clint Vassallo). Fl-uniku ti;rija tal-klassi Gold, id-debuttant Oeillet De Phens (Rodney Gatt) kien il-[in kollu quddiem u qasam il-linja finali lewwel b’tul minn XRay Hornline (Donio Vella). Fit-tliet ti;rijiet tal-klassi Silver kien hemm ittieni su//ess ta’ Ocean Brillouard (Noel Baldacchino) wara li mar quddiem dawra mittmiem ta’ Quartz Clayettois (Carl Caruana) li rre;istra l-ewwel reb[a fi xtutna wara taqtieg[a bejn erba’ ]wiemel fl-a[[ar metri. Laqg[a o[ra fuq tmien ti;rijiet issir illejla fil-korsa tal-Marsa. Lewwel tigrija tibda fis-6.30pm.

Ir-ri]ultati kollha –

I Ti;rija. Klassi Bronze. Dist 2640m. 1. Quintin Malin (J.

Farrugia) {in – 3.29.7” (1.19.4”) 2. Qualou Chouan (E. Bezzina) 3. Emil Brebro (C. Caruana) 4. Zerbin (S. Cassar)

II Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2640m. 1. Ocean Brillouard (N. Baldacchino) {in – 3.29.1” (1.19. 2”) 2. Baronello (J. Vassallo) 3. Ogor (A. Cassar) 4. Newman (K. Sciberras) III Ti;rija. Malta – Alkmaar Amateur Race. Klassi Open. Dist – 2140m. 1. Nerlo Villetot (J. Farrugia) {in – 2.48.2” (1.18.6”) 2. Caddie Drink (C. Farrugia) 3. Buckens Stjarna (T. Tanti) 4. Kaki de Peyrahout (P. Wisker)

IV Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2640m. 1. Quartz Clayettois (C. Caruana) {in – 3.28.2” (1.18.9”) 2. Petrus du Vivier (M. Desira) 3. Pared An Hoel (I. Bilocca) 4. Target Player (J. Farrugia) V Ti;rija. Malta – Alkmaar

Amateur Race. Klassi Open. Dist – 2140m. 1. Quio De

Nappes (J. Farrugia) {in – 2.46.5” (1.17.8”) 2. Pirate d’Urzy (E. Bondin) 3. Darco As (M. Tanti) 4. Queen Streamline (S. Formosa)

VI Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 2640m. 1. Oeillet De Phens (R. Gatt) {in – 3.21.8” (1.17.2”) 2. Xray Hornline (D. Vella) 3. Nophenio De Lune (C. Farrugia) 4. Pan De Couperies (C.

Camilleri)

VII Ti;rija. Klassi Premier. Dist – 2640m. 1. The Bad Rock

(R. Gatt) {in – 3.23.1” (1.16.9”) 2. Nabab du Chatelet (C. Camilleri) 3. Ourasi Diams (E. Fenech) 4. TX Zoogood (C. Vassallo)

VIII Ti;rija. Klassi Silver. Dist – 2640m. 1. Sandrone (J.

Vassallo) {in – 3.28.2” (1.18.9”) 2. Mealington (N. Baldacchino) 3. Quatre De Coeur (J. Seychell) 4. Wonderofyou (J. Farrugia)


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

26

SPORT

BASKETBALL- ST JAMES HOSPITAL SHIELD S#F

Fianl bejn Athleta u Floriana Il-finali tas-St James Hospital Shield se tkun bejn Athleta A to Z Electronics u Royce Floriana wara li fis-semi-finali g[elbu lisfida ta’ Bupa Luxol u Starlites. Ma kellhomx risposta

Athleta A to Z Electronics.....80 Bupa Luxol.............................51 (20-10, 13-8, 24-13, 23-20 ) Athleta - M . Naudi 26, M.

Saufin, D. Bugeja 2, C. Patus 12, M. Giosti, W. Spiteri, O. Said 21, S. Pace 2, B. Bartoli 2, D. Ross 2, S. Schembri 13. Luxol - C J Cordina 4, M. Merceica 8, A. Micallef 4, C. Cassar, A. Micallef Trigona, J.P. Schembri, N. Vasovic 8, T. Paris, M. Meyers Keitt 27, J. Willoughby, J.P. Bonnici, S. Capello. Referees - E. Mangani, C. Terribile u S. Micallef. Kien mistenni aktar mil Luxol biss wara l-ewwel minuti, Athleta kienu l-a[jar u ftit taw cans lil Luxol. Luxol kienu fil-vanta;; fl-ewwel minuti 42. Athleta tjiebu biex bdew jidomminaw u sat - tmiem l ewwel sessjoni kienu 20 -1 0 minn fuq. G[alkemm Luxol tjiebu fittieni g[axar minuti , Athleta xorta baqg[u xi ftit a[jar u salmistrie[ il - vanta;; tag[hom kiber g[al 33-18. Bir-reazzjoni tal-Luxol ma tasalx wara l-interval, id-distakk tal-Athleta kompla jikber biex bdew l - a[[ar g[axar minuti b’vanta;; tajjeb 57-31. Fl - a[[ar sessjoni Athleta kkontrollaw ming[ajr wisq tbatija l-vanta;; tag[hom. L-inesperjenza determinanti Floriana Royce......................79 Starlites..................................58 (18-15, 27-12, 15-16, 19-15 ) Floriana - O. Shamala, D. Elston 33, D. Camilleri 10, P.

Shoults 8, S. Borg 6, C. Calleja 1, D. Schembri 17,. Saakian 2 , S. Dofin Sclin 2, D. Agius. Starlites - M. Todorovic 20, R. Loporto 11, R. Bonnici 10, S. Bonnici 13, J. Curmi, G. Coleiro , M . Vassallo , G . Szokery , B . Soler , A . Schembri 2, A. Cutajar 2. Referees - B . Vassallo , E.Mangani u S. Gouder. Kif kien mistenni Floriana kisbu post fil-finali g[as-spejje] tas - Starlites . Starlites ]ammew il-pass g[all-ewwel erbatax-il minuta, imma meta Floriana bdew jippressaw ilplaymaker, kienet evidenti linesperjenza ta]-]g[a]ag[ tasStarlites li minflokk bdew iqassmu l-ballun komplew jiddribiljaw sakemm tilfu l-pusses. Il - Bidu kien bilan/jat bi Florjana jippruvaw jift[u vanta;; u mal-ewwel tasal irrisposta tal-Florjana fejn M. Todorovic [adem ta[t il-board minbarra xutts mil - bog[od biex il-vanta;; sat-tmiem lewwel sessjoni kien ta ’ 1 8 -15 . Starlites kellhom bidu tajjeb g[at-tieni g[axar minuti u seb’ punti ming[ajr risposta g[enuhom jmorru 22-18 minn fuq. Ir-reazzjoni u aktar determinazzjoni ta ’ Florjana g[enithom jisirqu pusses biex marru 3 1- 22 minn fuq . Starlites dehru mifxula bi Floriana jie[du vanta;; u jkabbru l-vanta;; g[al 45-27 sal-mistrie[. Starlities tjiebu wara l-intervall u bil - mod bdew jersqu vi/in u waslu sa 56 - 43 . Floriana da[lu l-a[jar [amsa u din g[enithom biex jg[addu minn dan il-mument diffi/li u kkontrollaw il - vanta;; tag[hom ming[ajr diffikulta sat-tmiem.

Azzjoni mil-log[ba Floriana vs Starlites

NISA

Finali bejn Depiro u Athleta Fl - iktar log[ba mistennija Honey Athleta ssorprendew lil Caffe Moak Luxol fejn ir rimonta tal - Luxol fl - a[[ar g[axar minuti falliet g[al ftit. Fil - finali se jilag[bu kontra Pavi Depiro li g[elbu lil Starlites Sports Experience. Depiro wara bidu kwiet ]iedu fil - log[ob u g[al Starlites ftit kien hemm /ans li jissorprendu. Depiro [adu kontroll wara l-[ames minuta biex spi//aw l-ewwel sessjoni 19-7

minn fuq. Starlites tjiebu biss sal-interval ma setg[ux jersqu vi/in 32-22. Starlites komplew jaqsmu l-log[ob biss kif bdew la[[ar g[axar minuti, Depiro ]iedu l-isforzi biex a//ertaw mir-reb[a 62-46. L-a[[ar sforzi tal-Luxol ma kienux bi]]ejjed biex jirkupraw l - i]vanta;; ta ’ sbatax-il punt fl-a[[ar g[axar minuti. Athleta wara l-ewwel minuti bdew jilag[bu a[jar

biex wara li kienu 13-6 minn fuq fi tmiem l-ewwel sessjoni marru jistrie[u 34-18 minn fuq. Luxol tjiebu wara l-interval imma Athleta ]ammew il vanta;; tag[hom g[all-a[[ar g[axar minuti 46-29. Fl-a[[ar erba’ minuti Luxol ippressaw u Athleta tfixklu. Luxol anki fl - a[[ar sekondi g[afsu biex jisforzaw il - [in barrani , imma l - ewwel P . Brtdge u wara G. Costa fallew it-tentattivi.


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

27

SPORT BO??I

}ew; medalji tad-deheb g[al Malta fit-Turkija F ’ Kemer , Antalya fit Turkija su//ess doppju tattim Malti tal-bo//e mag[mul mill - a[wa David u Rennie Farrugia . Bejn l-1 u 3 ta’ Novembru , it - tim Malti li kien qed jie[u sehem fil-5 Edizzjoni tat - Tournament Internazzjonali Open tat Turkija fil-finali g[eleb litTurkija 1 2 – 2 filwaqt li l -

Libja spi//at fit-tielet post. Sabiex waslu sal - finali , David u Rennie Farrugia g[elbu lit-timijiet nazzjonali tat-Tune]ija, Latvija, E;ittu, Slovakkja u Algerija. David Farrugia kompla fejn [alla fl-a[[ar edizzjoni tal - Log[ob tal - Mediterran fejn fil - finali tas - singles f’Kemer irnexxielu jirba[ il-

medalja tad - deheb wara li fil - finali g[eleb lil parte/ipant tas - Slovakkja 12-3 b ’ dak tal - Latvija jispi//a fit - tielet post . It-tim Taljan rebbie[ tal-Federation Cup Sabiex wasal sal - finali TENNIS – FED CUP David Farrugia g[eleb lir rappre]entanti tal - E;ittu , Tune]ija , Slovakkja u Mongolja kif wkoll lil dak tat-Turkija fis-semi finali.

L-Italja tirba[ha g[ar-raba’ darba

Andre Schembri jkompli jiskorja f’?ipru Matthew Mamo

F’?ipru gowl ie[or g[allinternazzjonali Malti Andre Schembri li skorja l-[ames goal tieg[u tal-ista;un ma’ Omonia Nicosia. Omonia g[elbu lil Nea Salamis bl-iskor ta’ 3-0 biex b’hekk telg[u fir-raba’ post talklassifika b’16-il punt. Omonia fet[u l-iskor permezz ta’ Nuno Assis fit-tnax-il minuta u Schembri g[amilhom tnejn mal-kwarta log[ob. Fit-33 minuta l-attakkant Pollakk Cukasz Gikiewicz skorja t-tielet gowl g[al Omonia u g[alaq il-partita. Fl-Italja, Sassari Torres taddifensur Malti Andrei Agius reb[u bl-iskor ta’ 1-0 kontra Bellaria. Agius lag[ab il-partita kollha. B’din ir-reb[a Torres jinsabu fl-14-il post tas-Serie C2#A b’g[axar punti. Intant il-captain tat-tim nazzjonali Malti ta’ ta[t is-17-il sena, Conor Borg, li f’Awwissu li g[adda ffirma mal-klabb Taljan ta’ Chievo Verona, lag[ab 88 minuta fil-log[ba talAllievi bejn Chievo u Modena. It-tim ta’ Connor reba[ bl-iskor ta’ 1-0. Telfa o[ra g[al Melbourne

Heart fl-Awstralja, it-tim li ssie[eb mieg[u l-captain internazzjonali Malti Michael Mifsud ftit tal-;img[at ilu. Melbourne Heart tilfu bl-iskor ta’ 3-0 barra minn dahrom kontra Brisbane Roar u issa jinsabu fl-a[[ar post b’]ew; punti. Mifsud lag[ab il-log[ba kollha imma g[at-tieni ;img[a konsekuttiva kellu partita di]appuntanti hekk kif fil-log[ba kontra Brisbane falla ]ew; okka]jonijiet ta’ gowl g[at-tim tieg[u. Diversi rapporti fl-Awstralja semmew lill-Malti Michael Mifsud kif ukoll il-midfielder Sko//i] Iain Ramsay b[ala ]ew; players li naqsu milli jisfruttaw l-opportunitajiet biex jiskurjaw g[al Melbourne. F’azzjoni minnhom, ]ball difensiv ta’ Matt Smith li tilef ilballun, Mifsud ja[rab lejn ilkaxxa u jixxuttja lejn il-lasta, bil-ballun jg[addi ftit g[oli. Fit68 minuta, xutt ie[or ta’ Michael Mifsud li mar barra. Minn na[a l-o[ra, Brisbane sfruttaw l-opportunitajiet tag[hom u reb[u b’dopjetta ta’ Henrique u volley ta’ Matt

Smith g[al skor finali ta’ 3-0 b’xejn. Din kienet is-16-il log[ba li fiha Melbourne Heart naqsu milli jiskbu t-tliet punti waqt li Brisbane kisbu l-ewwel post fil-klassifika. Fl-Awstralja wkoll, John Hutchinson lag[ab il-log[ba kollha fid-derby bejn Newcastle Jets u Central Coast Mariners li ntlag[bet is-Sibt u spi//at fi draw ta’ 2-2. Il-captain ta’ Central Coast Mariners lag[ab il-log[ba kollha. Il-Malti Awstraljan l-ie[or Manny Muscat mistenni jibda llog[ba bejn Melbourne Victory u Wellington Phoenix li tintlag[ab illum. Fl-Amerka, fin-North American Soccer League, Tampa Bay Rowdies talattakkant Malti Etienne Barbara tilfu l-a[[ar log[ba tal-ista;un bl-iskor ta’ 4-6 kontra Minnesota. Etienne Barbara lag[ab 75 minuta li matulhom reba[ ukoll penalty li wassal g[all-ewwel gowl ta’ Tampa Bay. Barbara nbidel ma’ Evans Frimpong li skurja t-tielet u rraba’ gowl g[at-tim tieg[u.

L-Italja reb[et g[ar-raba’ darba l-Federation Cup tatTennis meta Sara Errani tat ittielet punt lill-Italja meta g[elbet lil Alisa Kleybanova 61, 6-1. Fil-final li qed tintlag[ab f’Cagliari, l-Italja kienet bniet vanta;; ta’ 2-0 wara ]-]ew; log[biet tas-Sibt kontra rRussja. Ir-Russi li huma wkoll reb[u din it-tazza erba’ darbiet ukoll, kellhom g[add ta’ plejers regolari nieqsa fosthom Maria Sharapova, u Ekaterina Makarova, filwaqt li Svetlana

Kuznetsova u Nadia Petrova m’g[adhoms jilag[bu filFederations Cup. Fil-log[ba tal-biera[ Errani ftit li xejn kellha problemi kontra r-Russa li tokkupa l-183 post fir-rankings mondjali, fejn hi reb[et bl-iktar mod fa/li biex tat il-punt de/i]iv lill-Italja. L-a[[ar singles bejn Roberta Vinci u Irina Khromacheva u llog[ba tad-doubles bejn Flavia Pennetta u Karin Knapp kontra Kleybanova u Margarita Gasparyan, ma kellhomx effett fuq ir-ri]ultat finali.

Ri]ultati lokali Premier

GFA – Div I

Naxxar L v Vittoriosa S B’Kara v Floriana

1-1 3-1

Oratory Y v Victoria H Nadur Y v Xewkija T

0-2 1-1

Pieta H v St Andrews Zurrieq v {amrun S

4-3 1-3

Marsa SM v Zejtun RS Valletta SP v Valletta S

1-2 5-1

Mdina v Dingli S San Gwann v Fgura M’Skala v Zabbar SP Kirkop v mellie[a Mqabba v Marsa G[arg[ur v Pembroke Siggiewi v Senglea

3-2 2-4 0-0 2-4 1-0 1-2 0-1

Cospicua STR v Zurrieq W Floriana A v Burmarrad

7-0 1-0

Mtarfa v St Venera Qrendi v G[axaq Swieqi v Attard M’Xlokk v Xg[ajra St.Lucia v Mgarr U

0-1 1-4 2-1 2-1 2-2

Div I

Div II

Div III

MAFA IASC

YFA Under-15

San Gwann v Dingli Melita v Mqabba Mosta v Marsa St Andrews v St Venera Mellieha v Rabat Zabbar v Mgarr

Under-17

Naxxar v Dingli Sirens v Xghajra G[axaq v Mgarr St Venera v Siggiewi

2-3 4-2 10-0 9-0 0-3 2-0 2-3 4-3 1-3 0-2


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

28

SPORT

TENNIS

L-aqwa tmienja jissieltu g[all-a[[ar unur Illum f’Londra jing[ata bidu g[all-a[[ar tournament tas-sena, l-ATP World Tour Finals, fejn laqwa tmienja fir-rankings mondjali jissieltu g[al dan l-a[[ar unur tas-sena. Dan hu tournament mill-iktar presti;ju] li massnin kiber sewwa fl-importanza tieg[u. Dan l-avveniment beda jsir fl1970 u kien mag[ruf b[ala –Masters Grand Prix u kien jifforma parti mill-Grand Prix Tennis Circuit. Hu kien organizzat mill-ILTF (International Lawn Tennis Federation). Dan kien isir fi tmiem is-sena bejn laqwa tennisti anki jekk ma kienux ikunu assenjati punti g[ar-rankings mondjali. Fl-1990 l-ATP (Association of Tennis Professionals), [adet ittmexxija ta’ dan it-tournament li beda jissejja[ ATP World Tour Championship. Minn hawn ‘l quddiem bdew jing[ataw ukoll punti g[ar-rankings mondjali, fejn min jirba[ dan it-tournament beda jing[ata punti fir-rankings daqs wie[ed mill-erba’ Grand Slams. Minn na[a l-ITF xorta wa[da

baqg[et torganizza tournament simili ta’ tmiem is-sena li kien jissejja[ Grand Slam Cup u li fih kienu jipparte/ipaw l-a[jar 16-il tennista skont kif ikunu marru fit-tournaments Grand Slam biss, ji;ifieri, l-Open ta’ Pari;I, lOpen tal-Awstralja, l-Open talIstati Uniti u t-tournament ta’ Wimbledon. F’Di/embru 1999 intla[aq ftehim bejn l-ATP u l-ITF biex ma jibqg[ux ikunu organizzati ]ew; tournaments fi tmiem is-sena i]da wie[ed li beda jissejja[ Tennis Masters Cup. G[axar snin wara fis-sena 2009 dan it-tournament beda jissejja[ bl-isem ta’ ATP World Tour Finals u kien stabbilit li dan jie[du sehem fih l-aqwa tmien tennisti fir-rankings mondjali. Il-format tat-tournament huwa differenti minn tournaments normali tat-tennis li jintlag[bu fuq sistema ta’ eliminazzjoni diretta. It-tmien finalisti jinqasmu f’]ew; gruppi ta’ erbg[a f’kull grupp u jintlag[bu log[biet fuq sistema round-robbin, u b’hekk kull finalist jilg[ab tal-inqas tliet log[biet.

Rafael Nadal in-numru wie[ed tad-dinja li qatt ma reba[ dan ittournament

Federer qed ifittex rekord ta’ seba’ reb[iet f’dan it-tournament

L-ewwel tnejn klassifikati f’kull grupp jg[addu g[as-semi finali, fejn ir-rebbie[ tal-ewwel grupp jilg[ab mat-tieni klassifikat tat-tieni grupp, u r-rebbie[ tat-tieni grupp jiltaqa’ mat-tieni klassifikat tal-ewwel grupp. Irrebbie[a ta]-]ew; semi finali jiltaqg[u fil-finalissima. Mis-sena 2009 dan it-tournament beda jsir fl-O2 Arena ta’ Londra, u s-sena l-o[ra l-organizzaturi la[qu ftehim ;did biex b’hekk dan it-tournament se jibqa’ jintlag[ab fil-kapitali Ngli]a sas-sena 2015. L-ewwel edizzjoni kienet saret f’Tokyo fl-970 u fis-snin ta’ wara t-tournament sar fi bliet differenti, fejn wara Tokyo kien organizzat f’Pari;I, Barcelona, Boston, Melbourne, Stokkolma u Houston. Fl-1977 dan it-tournament beda jintlag[ab stabbilment fil-belt Amerikana ta’ New York fejn dam isir hawnhekk g[al tlettaxil sena sal-1989. Wara l-esperjenza twila flAmerika it-tournament mexa lejn l-Ewropa fejn g[al g[axar snin dan sar fil-:ermanja, sitt snin fil-belt ta’ Frankfurt u g[al erba’ snin fil-belt ta’ Hannover. Fis-sena 200 it-tournament intlag[ab f’Lisbona, u wara f’Sydney, f’Shanghai u sentejn fi Houston. G[al erba’ snin bejn l-2005 u l-2008 it-tournament intlag[ab f’Shanghai, u sena

wara beda jsir f’Londra fejn g[andu mill-inqas sal-2015. L-ewwel rebbie[ ta’ dan ittournament kien l-Amerikan Stan Smith, u warajh intreba[ minn g[add ta’ plejers ta’ fama fosthom Bjorn Borg, Ivan Lendl, Pete Sampras, John McEnro u Roger Federer. Kienu tnejn biss li reb[u dan it-tournament g[al tliet darbiet wara xulxin u dawn kienu r-Rumen Ilie Nastese bejn l-1971 u l1973, u Ivan Lendl li reba[ dan it-tournament bejn l-1985 u l1987. L-iktar li reba[ dan it-tournament hu l-I]vizzeru Roger Federer li reba[ dan it-tournament g[al sitt darbiet minbarra li tilef ukoll ]ew; finali fosthom dik tas-sena l-o[ra kontra Novak Djokovic. Wara Federer insibu lil Ivan Lendl u Pete Sampras b’[ames su//essi kull wie[ed. Lendl minbarra dawn is-su//essi tilef erba’ finali o[ra, u g[andu wkoll record ta’ pre]enza ta’ disa’ finali konsekuttivi bejn l-1980 u l-1988. L-iktar tennista li tilef finali hu l-:ermani] Boris Becker li tilef [ames finali, kontra Ivan Lendl fl-1985 u fl-1986, tliet snin wara kontra Stefan Edberg, u fis-snin disg[in tilef ]ew; finali kontra Pete Sampras. Becker reba[ it-tournament tliet darbiet kontra Ivan Lendl, Jim Courier u Michael Chang.

Fl-edizzjoni ta’ din is-sena Novak Djokovic se jkun qed jiddefendi t-titlu li reb[u g[allewwel darba s-sena l-o[ra. Hu kkwalifika bis-sa[[a tat-tieni post fir-rankings fejn g[andu total ta’ 9700 punt. Fl-ewwel post hemm Rafael Nadal li g[andu 11,760 punt u se jie[u sehem g[as-sitt darba, i]da g[adu qatt ma reba[ dan it-tournament fejn resaq qrib tliet snin ilu meta tilef il-final kontra Federer. Fit-tielet post fir-rankings jinsab Andy Murray, i]da r-rebbie[ ta’ Wimbledon u l-favorit tal-pubbliku Brittaniku mhux se jie[u sehem min[abba problemi f’darhu. Ikkwalifikaw ukoll David Ferrer finalist tellief fl2007, u Juan Martin Del Potro finalist tellief fl-2009. Tomas Berdych se jkun qed jie[u sehem g[ar-raba’ sena konsekuttiva f’dan it-tournament, filwaqt li Roger Federer kellu jistenna sa ftit ;ranet ilu biex ja//erta mill-pre]enza tieg[u f’dan it-tournament. Din se tkun it-12-il sena konsekuttiva li Federer se jkun pre]enti ma’ l-aqwa tmienja, anki jekk din kienet l-iktar sena diffi/lifilkarriera tieg[u, fejn din tista’ tkun ukoll l-a[[ar possibilita’ li dan it-tennista rebbie[ ta’ numru record ta’ 17-il titlu Grand Slam, ikollu biex jilg[ab ma’ l-aqwa tmienja.


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

29

SPORT FUTBOL TALJAN

Roma jitilfu l-ewwel punti Wara g[axar reb[iet konsekuttivi Roma tilfu l-ewwel punti meta kienu fi draw ta’ 1-1 minn Torino wara log[ba missielta. Issa l-vanta;; ta’ Roma filqu//ata ni]el g[al tliet punti hekk kif is-Sibt Napoli u Juventus komplew jirb[u. Fil-log[biet l-o[ra Inter kisbu reb[a mpressjonanti g[and Udinese filwaqt li Sassuolo kisbu reb[a g[and Sampdoria, f’log[ba li pprodu/iet seba’ goals. It-tim lie[or ta’ Genova, Genoa kisbu reb[a sorpri]a fl-Olimpico kontra Lazio, filwaqt li s-sorpri]a Verona kisbu reb[a o[ra biex issa jinsabu fil-[ames post tal-klassifika. LIVORNO – Livorno kisbu punti mportanti meta g[elbu lil Atalanta 1-0 grazzi g[al goal skorjat fil-bidu tal-log[ba. Il-goal rebbie[ ta’ Livorno kien skorjat minn Paulinho fil-11-il minuta. G[al Atalanta il-konfront sar iktar diffi/li meta Carmona dabbar it-tieni karta safra fil-35 minuta tal-ewwel taqsima. VERONA – Issa verona m’g[adhoms sorpri]a fejn ilbiera[ kisbu reb[a o[ra meta g[elbu lil Cagliari 2-1 biex issa Verona jinsabu fil-[ames post talklassifika. Kien il-veteran Luca Toni li feta[ l-iskor g[al Verona wara biss tmien minuti u fil-bidu tat-tieni taqsima Verona skorjaw it-tieni goal permezz ta’ Bosko Jankovic. Il-goal ta’ konsolazzjoni ta’ Cagliari li l-biera[ sofrew it-tieni telfa konsekuttiva,

kien skorjat mill-captain Daniele Conti fid-90 minuta. RUMA – Lazio kienu sorprendentement meg[luba f’darhom minn Genoa, biex it-tmexxija talcoach Petkovic issa re;g[et tinsab ta[t pressjoni wara li Lazio kienu kisbu punt g[and Milan fost il-;img[a. Il-goals de/i]ivi ta’ Genoa waslu fit-tieni taqsima fejn kien Kucka li feta[ l-iskor mas-sieg[a log[ob, filwaqt li Gilardino minn penalty g[alaq illog[ba [dax-il minuta mit-tmiem. GENOVA – Log[ba spettaklu f’Genova bejn Sampdoria u Sassuolo bit-tim promoss jo[ro; rebbie[ 4-3 biex sassuolo la[qu lill-istess Sampdoria fin na[a t’isfel tal-klassifika. Sampdoria da[lu jistrie[u 1-0 sal-intervall grazzi g[al goal ta’ Pozzi wara 19-il minuta. Il-log[ba splodiet fit-tieni taqsima fejn wara erba’ minuti Domenico Berardi kiseb id-draw u l-istess plejer skorja minn penalty tliet minuti wara. Fl-istess azzjoni Sampdoria kellhom lil Costa mke//i. Il-log[ba dehret mitlufa g[al sampdoria l-iktar meta Floro Flores skorja t-tielet goal ta’ sassuolo fit-63 minuta. I]da Sampdoria kellhom determinazzjoni u minkejja li b’ra;el inqas u ]ew; goals minn ta[t irnexxielhom jiksbu d-draw b’goals ta’ Eder fil-65 minuta u minn de Silvestri disa’ minuti mit-tmiem. I]da ]ew; minuti mit-tmiem penalty ie[or ikkundanna lil Sampdoria g[at-telfa u re;a’ kien

Balzaretti u Darmian f’azzjoni mil-log[ba tal-biera[

Berardi li skorja mill-11-il metru g[all-goal tar-reb[a. UDINE – F’Udine wirja kbira minn Inter li kisbu ri]ultat komdu ta’ 3-0 fuq Udinese biex sa[[ew ir-raba’ po]izzjoni. Inter skorjaw darbtejn fl-ewwel nofs sieg[a b’daqqa ta’ ras ta’ palacio u xutt mill-vi/in ta’ Ranocchia. Inter ikkontrollaw tajjeb l-attakki ta’ Udinese u wara li laqtu l-lasta skorjaw it-tielet goal fid-90 minuta permezz ta’ Alvarez TURIN - Roma waqqg[u lewwel punti tag[hom meta ma rnexxielhomx jirb[u kontra Torino biex il-mixja trijonfali tag[hom u rekord ta’ reb[ waqfu mal-g[axar log[biet. Roma marru fil-vanta;; fl-ewwel taqsima permezz ta’ Strootman wara azzjoni tajba u Torino kisbu ddraw fit-63 minuta b’azzjoni simili fejn kien Cerci li xe[et fixxibka mill-vi/in.

FUTBOL INGLI}

Cardiff jirb[u d-derby ta’ Wales }ew; log[biet importanti lbiera[ mill - Premiership fl Ingilterra fejn spikkat id-derby ta’ Wales bejn Cardiff City u Swansea City fejn kienu Cardiff li [ar;u rebbie[a 1-0. Il - goal de/i]iv tal - log[ba kien skorjat minn Caulker fit62 minuta. Swansea temmew il - log[ba b ’ g[axar plejers meta kellhom lil Vorm imke//i fl-a[[ar sekondi tallog[ba. F’Goodsion Park draw ta’ ming[ajr goals bejn Everton u Tottenham f’log[ba minn na[a ta’ fuq tal-klassifika. B’dan irri]ultat Tottenham issa jinsabu fir - raba ’ post tal - klassifika b’20 punt daqs Chelsea u Liverpool li g[andhom differenza ta’ goals a[jar. Arsenal fl-

Ri]ultati u klassifiki Serie A

Milan v Fiorentina Napoli v Catania Parma v Juventus Verona v Cagliari Lazio v Genoa Livorno v Atalanta Sampdoria v Sassuolo Torino v Roma Udinese v Inter

0-2 2-1 0-1 2-1 0-2 1-0 3-4

Bologna v Verona

Siena v Cittadella Varese v Juve S. Cesena v Ternana Crotone v Novara Latina v Reggina Padova v Spezia Pescara v Brescia Trapani v Carpi Modena v Virtus L. Empoli v Bari Avellino v Palermo

Kif Jinsabu

Kif Jinsabu

1-1 0-3

Illum

AS Roma Napoli Juventus Inter Verona Fiorentina Lazio Genoa Atalanta Udinese Milan Parma Livorno Torino Cagliari Sassuolo Sampdoria Bologna Catania Chievo

L R D T F K Pt

11 10 11 9 11 9 11 6 11 7 11 6 11 4 11 4 11 4 11 4 11 3 11 3 11 3 11 2 11 2 11 2 11 2 10 2 11 1 10 1

1 1 1

4 1

3 3 2 1 1

3 3 3 6 4 3 3 3 3 1

0 25 1 24 1 23 1 27 3 22 2 22 4 15 5 11 6 12 6 11 5 17 5 16 5 13 3 17 5 11 6 12 6 12 5 13 7 7 8 7

2 8 10 12 17 13 15 14 14 14 19 19 16 19 19 27 20 22 19 18

31 28 28 22 22 21 15 14 13 13 12 12 12 12 10 9 9 9 6 4

Log[ob li jmiss Is-Sibt 9-11

Catania v Udinese Inter v Livorno Il-{add 10-11 Genoa v Verona Atalanta v Bologna Cagliari v Torino Chievo v Milan Parma v Lazio Roma v Sassuolo Fiorentina v Sampdoria Juventus v Napoli

L-aqwa skorers

L-azzjoni tal-goal rebbie[ ta’ Cardiff

ewwel post g[andhom [ames punti vanta;; fuq Chelsea, Liverpool u Tottenham. Minn na[a tag[hom Everton bid-draw miksub issa jinsabu fis-

seba’ po]izzjoni b’19-il punt. Ri]ultati Premiership

Everton v Tottenham Cardiff v Swansea

0-0 1-0

Serie B

9 goals – G. Rossi (Fiorentina) 7 goals – Cerci (Torino), Palacio (Inter), 6 goals – Callejon (Napoli), Tevez (Juventus), Hamsik (Napoli) 5 goals – Berardi (Sassuolo), Denis (Atalanta), Gilardino (Genoa), Higuain (Napoli), Jorginho (Verona), Parolo (Parma), Paulinho (Livorno), Toni (Verona), Vidal (Juventus)

1-2 2-2 1-1 2-2 1-0 1-0 3-3 0-1 1-0 1-1 0-2

L R D T F K Pt

Virtus Lanciano12 Empoli 12 Cesena 12 Palermo 12 Avellino 12 Crotone 12 Modena 12 Varese 12 Spezia 12 Latina 12 Brescia 12 Cittadella 12 Carpi 11 Siena 12 Trapani 12 Pescara 12 Novara 12 Ternana 12 Bari 12 Padova 11 Reggina 12 Juve Stabia 12

7 7 6 6 6 6 5 4 4 3 2 3 4 4 2 2 2 2 3 3 2 1

4 3 4 3 3 2 3 5 5 7 8 5 2 6 6 6 6 5 4

1 14 2 19 2 17 3 18 3 14 4 21 4 17 3 15 3 11

2 8 2 18 4 10 5 8 2 23 4 14 4 18 4 11 5 17 5 10 1 7 8 3 7 9 3 8 10

Lega Pro Grupp A

Carrarese v Savona Como v Propatria Cremonese v Pro Vercelli Entella v Feralpisalo` Pavia v Lumezzane San Marino v Albinoleffe Venezia v Reggiana Vicenza v Suditrol

Grupp B

Barletta v Perugia Catanzaro v Pontedera Frosinone v Benevento Lecce v Viareggio L’Aquila v Paganese Nocerina v Gubbio Pisa v Ascoli Salernitana v Grosseto

6 9 10 10 12 19 12 13 11

9

25 24 22 21 21 20 18 17 17 16 14 14 14 13 12 12 12

17 15 13 17 13 18 19 16 11 12 10 17 10 19 9

23 6 1-4 0-0 0-1 2-2 2-2 1-0 2-1 3-1

0-0 1-0 0-0 3-0 2-0 1-2 2-1 0-1


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

30

SPORT

FUTBOL – L-EWWEL DIVI}JONI

Pieta we[idhom fl-ewwel post PIETA H. …........................ 4 ST.ANDREW’S ….............. 3 Pieta H. - D. Cassar, C. Cassar, O. Anonam, C. Grech, A. Spiteri, Q. Refalo (K. Cesare), L. Mutasi, J. Pisani, T. Agius (T. Agius), R. Velludo Varella, R.

Kooh Sohna

St. Andrews - S. Bartolo, C. Cumbo, B. Said, D. Gera, J. Briscoe White (W. Camilleri), J. Farrugia, J. Falzon (N. Vella Petroni), M. Grima, W. Barbosa (A. Podda), E. Lattes, T. Grozev Referee - Paul Caruana Pieta re;g[u qab]u fl-ewwel post tal-klassifika meta f’log[ba mill-iktar spettakolari g[elbu l-isfida ta’ St. Andrew’s f’log[ba li pprodu/iet seba’ goals. G[al darba o[ra kellu log[ba mill-aqwa l-attakkant ta’ Pieta Rpahael Kooh Sohan, i]da liskwadra kollha ta’ Pieta tat wirja mill-aqwa anki g[al fatt li Pieta lag[bu kwa[i t-tieni taqsima kollha bi plejer inqas. G[al St. Andrew’s daqqa ta’ [arta fl-aspirazzjonijiet tag[hom li jkomplu jisfidaw ma’ ta’ fuq anki jekk il-kampjonat huwa wie[ed twil u xejn mhu mitluf. Bidu nteressanti bi]-]ew; na[at ifittxu li jift[u l-iskor. L-ewwel azzjoni kienet ta’ Kooh Sohna li kellu xutt fil-baxx salvat mill-goalkeeper ta’ St. Andrew’s Bartolo u fuq in-na[a konklu]joni ta’ Trayo Grozev u save ta’ Cassar. Fis-seba’ minuta /ans tad-deheb g[al Pieta b’Kooh Sohna jfalli minn qag[da tajba. Erba’ minuti wara l-attakkant mill-Kamerun ma falliex meta minn freekick pre/i] ta’ Quilin Refalo, KOOH SOHNA g[eleb lil Bartolo b’daqqa ta’ ras. Appena minuta wara Pieta skorjaw it-tieni goal meta minn pass ta’ Jurgen Pisani re;a’ kien l-attakkant KOOH SOHNA li spara fix-xibka. Pieta baqg[u jattakkaw u fil-21 minuta resqu qrib it-tielet goal meta Pisani qassam lejn Terence Agius li wa[da dam ja[sibha xi ftit biex la[aq fuqu d-difensur Brian said li evita goal /ert. Fl-a[[ar azzjoni tal-ewwel taqsima dominata minn Pieta kien Varella li mpenja lil Bartolo b’xutt bomba minn 30 metru. Kif bdiet it-tieni taqsima St Andrew’s da[lu mill-;did fillog[ba meta Luciano Mutasi tajjar banalment il-ballun b’idu filkaxxa, bir-referee jordna l-penalty u juri t-tieni karta safra lid-difensur ta’ Pieta. Mill-11-il metru TRAY GROZEV skorja b’xutt pre/i]. Fis-67 minuta daqqa ta’ ras ta’ Kooh Sohna kienet salvata minn Bartolo u minuta wara Pieta kabbru l-iskor meta OROSCO ANONAM

Azzjoni mil-log[ba mirbu[a minn {amrun li kisbu l-ewwel reb[a tag[hom – Joseph Galea

Kif Jinsabu

Pieta H Melita St. Andrew’s Lija A Bir]ebbu;a SP St. George’s G]ira U }ebbu; R }urrieq Gudja U }ejtun C Msida SJ {amrun S

L R D T F K Pt 6 6 6 6 6 5 5 6 6 5 5 5 5

4 4 3 3 3 2 2 2 2

2 0 15 1 9 2 1 13 0 3 12 0 3 9 2 1 7 2 1 4 2 2 11 1 3 9 1 1 3 3 1 1 3 5 0 1 4 5 1 1 3 7 1

6 4 10 8 9 6 3 13 9 9 12 10 10

14 13 11

9 9 8 8 8 7 4 4

1 -4

skorja b’lob pre/i] bil-goalkeeper Bartolo barra minn postu. {ames minuti wara St Andrew’s da[lu mill-;did fil-log[ba meta TRAYO GROZEV skorja t-tieni goal tieg[u meta g[eleb mill-vi/in lil Cassar wara azzjoni ta’ Nicky Vella Petroni. I]da wara appena ]ew; minuti Pieta re;g[u kabbru l-vanta;; meta VARELLA skorja b’xutt sabi[ bid-dawra. Il-goals ma waqfux u wara biss ]ew; minuti St. Andrew’s mill-;did da[lu fillog[ba b’xutt bomba ta’ EMILIANO LATTES li spi//a fis-saqaf tax-xibka. Fl-a[[ar minuti l-emozzjonijiet ma waqfux bit-tim ta’ Pieta jolqot il-lasta bi freekick pre/i] ta’ Christian Grech u fil-[in mi]jud St Andrew’s vi/in dro drammatiku permezz ta’ Brian Said bix-xutt tieg[u ja[bat man na[a ta’ barra tax-xibka.

{amrun jiksbu l-ewwel reb[a ZURRIEQ …........................ 1 {AMRUN S. ….................. 3 }urrieq - J. Alden, J. Garnier (G. Inguanez), K. Sacco, S. Wellman, J. Lia, S. Giglio, J. Briffa, G. Bonello, Z. Vukovic, M. Schembri, O.L. Agboebina (D. Zammit) {amrun S. - A. Cassar, A. Borg, D. Nazari, M. Busuttil, L. Grech, J.P. Kameni, R. Mangion, J. Grech (G. Formosa), R. Spiteri(G. Scerri) , A. Pignataro (M. Cornago Del Pedro), J.

Felice

Referee - Chris Lautier

{amrun Spartans sa fl-a[[ar kisbu l-ewwel reb[a tal-ista;un meta g[elbu lil Zurrieq 3-1 f’log[ba ferm interessanti. Irri]ultat ta’ {amrun kien wie[ed mist[oqq u wasal wara wirja verament tajba tal-[amruni]i prattikament l-a[jar wa[da tag[hom f’dan l-ista;un. {amrun iddominaw il-log[ba spe/jalment fl-ewwel taqsima i]da fit-tieni taqsima minkejja li kellhom superjorita numerika fejn kienu qed jilag[bu kontra disa’ plejers, g[addew minn mumenti ta’ tensjoni hekk kif Zurrieq g[amlu l-a[jar sforz

tag[hom. Dawn il-punti huma manna mis-sema g[al {amrun Spartans issa g[andhom 4 punti ta[t i]-]ero wara li bdew bi tmien punti mnaqqsa. {amrun [ar;u tajjeb u xe[tu lill-avversarji fin-nofs tag[hom fejn }urrieq ma kellhomx risposta g[al-log[ob pre/i] talIspartans. Minkejja dan {amrun kellhom jistennew sal-25 minuta biex kellhom l-ewwel /ans ta’ skor, u dan kien /ans taddeheb mitluf mi]-]ag[]ug[ Jake Grech wara xog[ol siewi ta’ Pignataro. I]da minuta wara {amrun fet[u l-iskor b’azzjoni o[ra mibdija minn Pignataro li ]marka lil JUSTIN FELICE li mill-vi/in ma ]baljax. Fit-t38 minuta {amrun ]iedu goal ie[or permezz ta’ l-aqwa plejer tag[hom ANTONIO PIGNATARO li b’azzjoni personali wara li qabe] g[add ta’ plejers spara fix-xibka. Kif bdiet it-tieni taqsima daqqa ta’ [arta g[al }urrieq meta Stephen Wellman waqqa’ lil Justin Felice li kien sejjer dritt lejn il-lasta, bir-referee juri mill-ewwel karta [amra lill-ex

plejer tat-tim nazzjonali. Kollox deher issa iktar fa/li g[all-Ispartans li resqu qrib ittielet goal g[al darb’o[ra permezz ta’ Pignataro li veneven xutt sabi[ bil-goalkeeper ta’ Zurrieq Alden jirnexxielu jxellef il-ballun li spi//a mallasta. Mas-sieg[a log[ob }urrieq da[lu mill-;didi fil-log[ba meta GLENN BONELLO approfitta minn inde/i]joni kbira fiddifi]a {amruni]a u skorja ming[ajr diffikulta. Disa’ minuti wara daqqa ta’ [arta o[ra g[al }urrieq meta Karl Sacco kien muri karta [amra diretta wara fawl ikrah fuq Pignataro li litteralment kien inkontrollabli. Mionkejja dan in-nuqqas doppju }urrieq ma qatg[ux qalbhom u xe[tu inkredibilment lil {amruni]i fil-kaxxa tag[hom, fejn l-Ispartans dehru ta[t pressjoni u tilfu l-kunfidenza kollha li bnew matul illog[ba. I]da solva kollox il-plejer tallog[ba PIGNATARO li fil-[in mi]jud mir-referee qabe] lil Vukovic u g[eleb lil Jeremy Alden biex ta l-ewwel reb[a talista;un lil {amrun Spartans.


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

31

SPORT

Draw bejn it-timijiet promossi Roderick Vella NAXXAR L. ….............. (0) 1 VITTORIOSA S. .......… (1) 1

NAXXAR L. - J.Azzopardi, J.Ani, V.Bellia, D.Bonnici, A.Buhagiar, R.G.Cassar, M.Del Negro, P.Doffo, T.Lopes De Souza, Evaldo, O.Zongo. Sost - 62 Rocha Sa Silva flok D.Bonnici, 79 J.Debono flok V.Bellia, 85 Gilmar flok O.Zongo VITTORIOSA S. - S.Cini, R.Dos Santos, F.Aguiar, M.Perreira, M.Camilleri, S.Arab, O.Guerrero, M.Buttigieg, M.Teruel, C.Brincat, C.Spiteri. Sost - 33 Siraj Arab flok C.Brincat. 59 R.Mifsud flok M.Camilleri. 69 M.Barbara flok Teruel Imwissija - Pereira, M.Camilleri, Siraj Arab, R.Mifsud, Samir Arab, Aguiar (V) Doffo, Evaldo, A.Buhagiar (N) Tke//ija - Del Negro (N) Skurjaw - 42min J.Ani (N), 76min Samir Arab (V) Referee - Adrian Azzopardi

In-Nazzjon plejer tal-log[ba

J.Azzopardi (N)

-

Karta [amra diretta u wisq [arxa lil Del Negro ta’ Naxxar fit32 minuta tag[at ]volta o[ra lillpartita. G[alkemm minuti wara lLions, b’g[axar plejers, xorta skurjaw il-gowl li g[al ftit ma tahomx ir-reb[a. Wara l-isfidi kontra xulxin l-ista;un li g[adda

fl-Ewwel Divi]joni, i]-]ew; neopromossi Naxxar Lions u Vittoriosa re;g[u iltaqg[u kontra xulxin g[all-ewwel darba dan lista;un, din id-darba fl-og[la divi]joni Maltija. Bir-ri]ultat finali jkun draw, li kif ]vol;iet ilpartita, b’Naxxar li g[amlu sieg[a b’ra;el inqas u Vittoriosa li ;abu draw biss fl-a[[ar minuti, wisq probabli ikkuntenta li]-]ew; na[at. Ma kkuntenta lil [add minnhom il-kontroll tar-referee Azzopardi. Wisq episodji dubju]i u de?i]jonijiet li setg[u ;ew jew ma ;ewx msaffra. Il-Lions bi flokk abjad, apparti s-soliti imwe;;g[in, illum kienu wkoll ming[ajr Briffa, waqt li Rocha Da Silva u Gilmar ikunu fost ir-riservi. G[all-Birgu bejn il-lasti Cini flok l-imwe;;a Vella. Vittoriosa kellhom l-ewwel ]ewg okka]]jonijiet tal-partita, lewwel minn skema ta’ free-kick mg[oti minn Teruel fil-baxx lejn Ramon Dos Santos, li Azzopardi, bl-g[ajnuna tal-lasta, wettaq lewwel save tal-partita. Ftit wara l-istess goaler ?a[[ad lil Guerrero, l-iktar wie[ed attiv fl-

ewwel minuti. Fit-32 minuta l-episodju talkarta [amra. Del Negro ta’ Naxxar g[ola fuq Clive Brincat. G[ar-referee Azzopardi kien hemm l-estremi ta’ karta [amra diretta. Brincat li waqa’ [azin we;;a spalltu u kellu ji;i mibdul. L-Istars li m’approfittawx millplejer i]jed, anzi g[axar minuti wara soffrew il-gowl, meta Bonnici fil pront qassam lil ANI li qabe] il-goaler u tefa’ f’ xibka vojta. Naxxar marru fil-vanta;;. Minuta qabel tmiem l-ewwel taqsima, Guerrero kellu f’saqajh i?-?ans tad-draw immedjat, imma spara g[oli. Fit-tieni taqsima Vittoriosa b’ra;el i]jed imma b’gowl inqas, [ar;u i]jed determinati u f’temp ta’ minuta, mas-siegha log[ob, setg[u ;abu l-gowl tad-draw b’azzjonijiet ta’ Guerrero u Pereira, li i]da darbtejn salva lplejer tal-log[ba Azzopardi. Preludju tal-gowl tad-draw li wasal fis-76 minuta, meta minn korner tas-sostitut Brincat, g[ola wa[du bir-ras SAMIR ARAB li ma ]baljax. Fl-a[[ar minuti il-

Il-goal tad-draw ta’ Vittoriosa skorjat minn Samir Arab – Ritratt Joseph Galea

partita setg[et marret fuq i]-]ew; na[at. Vittoriosa perikolu]i bi freekick in]idju] ta’ Mark Barbara waqt li fuq in-na[a lo[ra, l-ewwel is-sostitut l-ie[or Andre Rocha li prova jqabbe] fuq il-goaler, u fl-a[[ar sekondi Ani ]markat ixxuttja ferm barra.

Kollox ma’ kollox kien draw gust, f’log[ba nervu]a, b’disa’ karti sofor u wa[da [amra u li fiha ]-]ew; timijiet setg[u [adu t-tliet punti. Naxxar baqg[u mal-ewwel sitta, waqt li l-Birgu telg[u wa[idhom fis-seba’ post tal-klassifika.

Birkirkara jsibu l-forma offensiva FLORIANA …................. (0) 1 BIRKIRKARA ............… (2) 3

Floriana - D.Hanford, S.Pisani, C.Caruana, I.Coronado, C.Borg, J.Borg, B.Farrugia, F.Guzman, A.Scicluna, G.Muir, S.Borg Sost - 46 G.Favero flok B.Farrugia, 46 Pinheiro flok Guzman, 84 L.Casha flok C.Caruana Birkirkara - J.Haber, M.Bissi, A.Mendoza, Jhonnattan, R.Scicluna, J.Zerafa, P.Fenech, R.Muscat, S.Shodiya, T.Vella, Z.Muscat Sost - 64 F.Temile flok T.Vella, 64 D.Zerafa flok R.Scicluna, 77 K.Zammit flok S.Shodiya Imwissija - J.Borg, Favero (F) R.Scicluna (B) Skurjaw - 5min Jhonnattann (B), 41min Jhonnattann (B), 55min Coronado (F), 73min Temile (B) Referee - Mario Apap

In-Nazzjon plejer tal-loghba

Jhonnattan (B)

-

Qabel illum, darba wa[da biss f’dawn l-ewwel g[axar log[biet tal-kampjonat li /-champions Birkirkara skurjaw iktar minn ]ew; gowls u reb[u b’vanta;; ta’ iktar minn gowl wie[ed f’nofs Settembru kontra Mosta. B’hekk ji]died il-valur fir-reb[a ta’ llum kontra Floriana u g[andhom ji]diedu wkoll i/-/ertezzi g[allkow/ Paul Zammit. }ew; gowls fil-bidu u fl-a[[ar minuti talewwel taqsima wittew it-triq g[al din ir-reb[a Karkariza. L-avversarji, Floriana, ma kellhomx prestazzjoni [a]ina, anzi, wara lmistrie[ rnexxilhom jid[lu fillog[ba b’gowl tas-solitu

Coronado, u fl-a[[ar minuti, wara li qalg[u t-tielet gowl, kellhom ikunu ]ew; mirakli ta’ Haber li /a[duhom milli jer;g[u jift[uha. Il-Greens kienu ;ejjin minn tliet ri]ultati po]ittivi, fosthom id-draw kontra l-leaders Hibernians. Minn dik il-partita Ian Dawies, kow/ ta’ Floriana, kien obbligat jag[mel ]ew; bidliet min[abba s-sospensjoni tan-Nigerjan Emmanuel Ibok u tal-midfielder Ingli] Gary Roberts. Minflok irritorna Scicluna. Ritorn importanti wkoll g[al Paul Zammit f’nofs ilgrawnd, dak ta’ Fenech, g[alkemm g[adu nieqes Gareth Sciberras. Zammit [alla fuq il bank lil Herrera u Temile. Beda fl-attakk Terence Vella, li ;a mall-ewwel minuta seta’ [alla l-marka tieg[u, b’daqqa ta’ ras li g[addiet g[al ftit barra. Birkirkara determinati u ;a fet[u l-iskor fil-[ames minuta, Shola b’pass pre/i] ;ab lil JHONNATTANN wi// imb’wi// ma’ Hanford, bil-Braziljan li ma ]baljax. Ftit minuti wara, fl-unika azzjoni tag[hom f’din l-ewwel taqsima, Floriana skurjaw, imma l-gowl ta’ Pisani ;ie m[assar g[al offside. B’hekk baqg[u ikunu ikunu perikolu]i l-Istripes, b’Jhonnattann b’vena mill-aqwa li l-ewwel sab lil goaler Furjaniz Hanford jag[laqlu t-triq, sakemm

Kif Jinsabu

Hibernians Valletta Birkirkara Sliema W. Mosta Naxxar L. Vittoriosa S. Tarxien R. Qormi Balzan Floriana (-6) Rabat A.

L R D T F K Pt

10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10

8 8 7 5 5 4 2 2 2 2 3

2 0 2 3 0 2 3 2 2 2 3

1 1

0 25 2 21 1 15 2 18 5 19 4 14 5 11 6 13 6 12 6 9 4 13 8 5

10

7 7 12 16 13 18 22 18 16 14 22

26 24 23 18 15 14 9 8 8 8 6 4

fil-41-minuta wara pass fit-tul ta’ Muscat, il-Bra]iljan kien f’posizzjoni perfetta biex b’lob skurja ttieni gowl personali. Fit-tieni taqsima, Ian Dawies biddel ]ew; plejers, da[[al lil Favero u Pinheiro biex lag[ab b’formazzjoni aktar offensiva. Greens li pruvaw jid[lu fil-pront fil-partita minn Coronado li i]da spara g[oli. Fil-55 minuta, f’temp ta’ ftit sekondi, minn possibiliment 3-0 favur Birkirkara, naqqsu l-iskor Floriana. L-azzjoni bdiet minn freekick ta’ Jhonnattann, b’Hanford li b’diffikulta’ salva ddaqqa ta’ ras ta’ Bissi. Fil-pront kontrattakk Furjani], ballun g[and CORONADO, li avanza u g[eleb lil Haber. Dan hu l-futbol. Log[ba li dehret infet[et, imma re;g[et ing[alqet inqas minn g[axar minuti wara, fit-73 minuta. Il-plejer tal-log[ba, Jhonnattann, xxuttja l-korner, bil-ballun li wasal

Gary Muir jissielet g[all-ballun ma’ Rowen Muscat ta’ Birkirkara – Ritratt Joseph Galea

pre/iz g[and is-sositut TEMILE, bil-ballun devjat tieg[u spi//a fixxibka. A[bar o[ra ‘mportanti g[all-Karkari]i, ir-ritorn g[allgowl tan-Ni;erjan. Din il-partita setg[et baqg[et imni]]la wkoll filmemorja ta’ Kurt Zammit, lattakkant ]g[a]ug[ ta’ 17-il sena ta’ Birkirkara, li kieku l-lasta mimduda, fis-79 minuta, ma /a[ditux milli jiskurja l-ewwel gowl tieg[u fil-Premier.

Fl-a[[ar minuti, il-protagonist kien Justin Haber li wettaq ]ewg saves fantasti/i , l-ewwel b’qabza fuq xutt ta’ Pinheiro, imbag[ad filbaxx wara azzjoni personali ta’ Coronado. I/-Champions illum re;g[u sabu l-forma offensiva tag[hom, kienu aktar pre/i]i flattakk u meritatament [adu t-tliet punti, kontra tim Furjani] li kellu l-okka]jonijiet tieg[u imma pattew qares tal-i]balji li g[amlu.


www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 4 ta’ Novembru, 2013

32

LOKALI

Fi tmiem il-;img[a, familji u persuni b’interess fl-ajruplani attendew g[at-18-il edizzjoni tal-Wings Over Ta’ Qali organizzata mill-Malta Model Aircraft Association. Spikkaw it-titjiriet ta’ mudelli tal-ajruplani kkontrollati bir-radju kif ukoll wirjiet ta’ mudelli ]g[ar tal-ajruplani fosthom dawk aerobati/i u mudelli m[addma b’magna. Spikkat ukoll f’din l-attivitá l-;irja mit-tfal g[at-toffee mitfug[a minn fuq wie[ed mill-mudelli ta’ ajruplani li ttajjar kemm is-Sibt kif ukoll ilbiera[ il-{add. (Ritratt> Roberto Runza)

Malta reklamata b[ala l-aktar cheap Hu ming[ajr ebda dubju li Malta g[andha skema ta’ xiri ta//ittadinanza ferm aktar cheap min dik tal-Awstrija, fejn il-bejjieg[ qieg[ed jitfa’ fuq ix-xerrej ferm inqas obbligi marbuta ma’ investiment u [olqien ta’ xog[ol u bi pro/ess ferm aktar mg[a;;el li fla[[ar mill-a[[ar iwassal g[all-istess benefi//ji g[ax-xerrej. Huwa b’dan il-kliem li lkumpanija Henley and Partners qeg[da tipprova tbig[ i/-/ittadinanza Maltija lil dawk li di;à kitbu lil kumpanija mag[]ula mill-gvern Laburista sabiex tmexxi dan il-pro/ess wara li l-istess kumpanija bdiet tirreklema lbejg[ ta/-/ittadinanza Maltija fuq is-sit elettroniku tag[ha sa[ansitra qabel l-emenda fil-li;i ;iet approvata mill-Parlament Malti. Henley and Partners fir-reklamar tag[ha tenfasizza fuq kemm fl-iskema tal-Awstrija wie[ed irid jag[mel investiment sinifikanti flekonomija, fosthom [olqien talimpjiegi u kif il-pro/ess hu ferm aktar bil-mod u rigoru] minn dak li se jkun applikat bl-iskema ta’

Xandira spe/jali dwar il-ba;it fuq Net TV u Radio 101

Henley and Partners tenfasizza fuq kemm fl-iskema tal-Awstrija wie[ed irid jag[mel investiment sinifikanti fl-ekonomija bejg[ ta’ gvern Laburista. Minn dan il-bejg[ l-istess Henley and Partners g[andha qlig[ sostanzjali bi d[ul ta’ 70,000 ewro ming[and kull applikant, 15,000 ewro ming[and il-mara jew ir-ra;el tal-istess applikant, u bi d[ul li jvarja minn 10,000 ewro sa 15,000 ewro ming[and kull membru ie[or tal-familja. Dawn lammonti naturalment ma jinkludux il-[las li l-bejjieg[, f’dan il-ka] ilgvern Malti, se jkun qed jag[mel lill-istess Henley and Partners. Stqarrija tal-Ministeru tal-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali stess ammettiet li l-gvern se jkun qed jag[mel [las lil Henley and Partners ekwivalenti g[al 4% talkontribuzzjoni totali, ammont li jkompli ji]died mal-kontribuzzjoni li x-xerrej irid i[allas lil Henley and Partners.

L-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza li dwarha qed jippersisti gvern Laburista, kompliet tqanqal aktar vu/ijiet kriti/i, fosthom ilkritika tal-eks Kummissarju Ewropew Joe Borg f’artiklu f’The Sunday Times. L-eks Kummissarju Joe Borg jg[id li ma jistax ja//etta li /-/ittadinanza tag[na tkun g[ax-xiri. Isostni li dan il-bejg[ ]gur se jqajjem t[assib kbir barra minn xtutna fosthom fl-Unjoni Ewropea u fl-Istati Uniti. Joe Borg jikkritika wkoll l-g[oti tal-i//ekjar lil kumpanija barranija u jg[id li dan hu pass [a]in. Hu jis[aq li l-pro/ess g[andu jsir minn kumitat parlamentari filwaqt li jg[id li l-iskema missha ssir b’mod li jwassal g[al investiment ta’ vera fl-ekonomija u mhux sempli/i bejg[.

Illejla kemm Net Television kif ukoll Radio 101 se jkunu qed iwasslu programm spe/jali b’rabta mal-Ba;it 2014 li se jitressaq mill-Ministru talFinanzi Edward Scicluna. Il-programm se jibda fis-6pm u se jkun edizzjoni straordinarja ta’ .net li fih se jinkorpora d-diskors tal-Ministru Sciculna. Mill-bidu tad-diskors tal-Ba;it, g[all-[abta tas-6.30pm, Net TV jing[aqad f’xandira simultanja ma’ Radio 101. Ix-xandira tkompli e]att wara l-ba;it b’diversi kummentaturi politi/i, opinjonisti, rappre]entanti ta’ unions u ekonomisti li se jkunu qed jag[tu lewwel reazzjonijiet tag[hom. Pre]enti fl-istudios se jkun hemm Josef Vella (U{M), William Portelli (CMTU), Kevin Bonello (MUT), Joe Farrugia (MEA), Paul Abela (GRTU), u diversi kelliema o[rajn minn unions, g[aqdiet u korpi kostitwiti. O[rajn se jkunu qed jag[tu kumment irrekordjat lill;urnalisti tag[na, liema kummenti wkoll se jitwasslu waqt l-

edizzjoni spe/jali ta’ .net illejla. Wara l-ba;it se jkunu qed jixxandru l-kummenti tal-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil u tal-Prim Ministru Joseph Muscat. Innovazzjoni li se jkollu dan il-programm hu l-u]u tal-grafika, li permezz tag[ha se ji;u spjegati f’[in reali l-punti ewlenin li jo[or;u mid-diskors tal-lejla. Filwaqt li anke waqt iddiskussjoni nnifisha se jkun hemm screen li fuqu ssir spjegazzjoni grafika tad-diversi /ifri u persenta;;i li jkunu qed jissemmew. Dan sabiex it-telespettaturi jkunu jistg[u jifhmu a[jar x’fih il-ba;it.

media•link COMMUNICATIONS


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.