Nru 13,585
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013 €0.80 www.maltarightnow.com
Muscat ma jwe;ibx
Ba;it
...dwar jekk iwaqqafx kumpanija ?ini]a blacklisted milli tag[mel studju fuq il-pont bejn Malta u G[awdex
Il-Partit Nazzjonalista qal li lba;it tal-gvern ta’ Muscat hu illuzjoni u mhux ta’ vi]joni g[aliex ir-responsabbiltà talGvern hi kif se jo[loq ix-xog[ol u l-;id fil-pajji].
Claire Mifsud Il-Prim Ministru
Joseph Muscat ma jridx iwie;eb dwar jekk hux se jwaqqaf lillkumpanija /ini]a, China Communications Contruction Company, mill-istudju li qed tag[mel g[all-Gvern fuq il-possibilità ta’ pont bejn Malta u G[awdex min[abba li din hija blacklisted mill-Bank Dinji min[abba frodi. Meta l-Prim Ministru kien mistoqsi minn ;urnalist ta’ InNazzjon jekk hux se jkun qed iwaqqaf lill-kumpanija, kif qal li se jag[mel fil-ka] tal-konsulent Shiv Nair, li wkoll kien ]velat li hu blacklisted, Muscat g[a]el li jirredikola lill-;urnalist bi kliem b[al “ara taqa’” minflok ma jwie;eb il-mistoqsija li g[amilnielu. Lil Muscat staqsejnieh ukoll dwar Shiv Nair wara li meta [are; li hu wkoll blacklisted mill-Bank Dinji, Muscat kien iddikjara li mhux se jkun qed i[allsu. Staqsejna lil Muscat x ’ irri]ulta mill - investigaz zjoni li Muscat qal li se jag[mel fuq Nair i]da Muscat g[a]el li ma jwe;ibx lanqas g[al din il-mistoqsija. Fil-bidu tax-xahar li g[adda l-Prim Ministru, ikkonfrontat bl - a[bar tal - blacklisting tal konsulent Indjan ; farfar ir responsabbiltà minn fuqu u qal li hu u l-Gvern ma kinux jafu li Nair kien blacklisted g[aliex fid-due diligence dan ma rri]ultax. In-Nazzjon ilu minn :unju – meta kien iffirmat il-ftehim malkumpanija tal-Gvern ?ini] – jipprova jistaqsi lil Muscat hux se jwaqqaf lill-kumpanija China Communications Construction Company milli tag[mel l-istudju dwar il-vijabbiltà ta’ pont bejn Malta u G[awdex. Il-Gvern kien qal li l-kumpanija offriet hi li tag[mel dan l-istudju. Muscat [arab ukoll milli jirreferi g[all-blacklisting talkumpanija meta ftit wara l-iffirmar tal-ftehim, fil-Parlament kien g[amel stqarrija ministerjali dwar dan il-ftehim. B[al
Muscat, anki l-Ministru responsabbli mill-Ener;ija, Konrad Mizzi, mhux iwie;eb dwar x’se jag[mel il-Gvern fuq ilkumpanija ?ini]a li mag[ha ffirma l-ftehim. Is-silenzju tal-Prim Ministru u
tal-Ministru Konrad Mizzi jistona mal-weg[da elettorali talPartit Laburista li jekk ikun elett fil-Gvern ma jag[tix kuntratti lil kumpaniji blacklisted. L-Oppo]izzjoni Nazzjonalista fil-Parlament kienet esprimiet
t[assib ukoll dwar il-fatt li, minbarra li din il-kumpanija hi blacklisted, il-ftehim ma jeskludihiex milli titfa’ offerta fil-pro/ess ta’ tendering jekk tittie[ed de/i]joni li dan il-pont isir.
Illu]joni u mhux vi]joni
Ara pa;na 3
?ittadinanza
Skont ta’ 70%
Maga]in Russu ji]vela kif filproposta tal-Gvern Laburista //ittadinanza ta’ Malta tista’ tinbieg[ bi skont ta’ 70% jekk tinxtara minn familja ta’ [amsa Ara pa;na 4
Armata
Ma kellux rakkomandazzjoni Il-Ministru Mallia ma we;ibx iva jew le g[al mistoqsija jekk kellux rakkomandazzjoni bilmiktub dwar il-[atriet fl-armata. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni sostna li l-konklu]joni hi li l-Ministru ma kellux rakkomandazzjoni bilmiktub Ara pa;na 6
Champions League
Atletico Madrid jikkwalifikaw
Tifel Sirjan (ritratt) b’espressjoni mill-aktar inno/enti fuq wi//u, ilbiera[ [alla Malta flimkien ma’ missieru lejn l-Italja bit-tama li jing[aqad ma’ [uh u dan wara li tilef lil ommu u ]ew; [utu fittra;edja tax-xahar li g[adda qrib Lampedusa waqt li l-familja tieg[u kienet qed ta[rab minn pajji]ha lejn l-Ewropa. It-tifel u l-missier kienu salvati mill-g[arqa mill-Forzi Armati ta’ Malta i]da kienu nfirdu mill-kumplament tal-familja meta d-dg[ajsa li kienu fiha g[erqet (Ritratt> Martin Agius) Ara wkoll pa;na 5
Atletico Madrid sar it-tielet klabb li kkwalifika g[al mala[[ar 16 meta g[eleb lil Austria Vienna 4-0 u g[andu punti massimi wara erba’ partiti. Ara pa;na 31
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 5 ta’ Novembru, 2013
2
BA:IT 2014
}ieda ta’ aktar minn €170 miljun f’taxxi Matul is-sena d-die[la lGvern mistenni jda[[al aktar minn 170 miljun ewro aktar mit-taxxi fosthom d[ul ta’ 72 miljun ewro f’taxxi indiretti. Dan [are; waqt il-pre]entazzjoni li l-Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna g[amel lil ;urnalisti qabel ma ppre]enta lBa;it 2014 fil-Parlament. Ittema tal-Ba;it hi, Malta aktar b’sa[[itha, Malta aktar ;usta. Hu qal li min[abba li Malta g[andha l-Excessive Deficit Procedure imdendla fuq rasha, hemm inqas spazju fejn ilGvern jimmanuvra. Dwar il-weg[da tat-tablet lillistudenti, is-sena d-die[la se jibda pro;ett pilota g[ax dan je[tie; [afna preparazzjoni. Liskema tar-refu]joni tat-taxxa fuq il-karozzi se ssir fuq medda ta’ seba’ snin. Se jkun hemm ]idiet fil-prezzijiet tas-sigaretti, fl-alko[ol inklu] fil-prezz talbirra, fil-petrol u fid-diesel u anke fil-prezz tas-siment. Se jog[lew ukoll il-li/enzji talkarozzi. Il-Ministru Edward Scicluna qal li l-Ba;it fih 250 mi]ura u lGvern iffoka fuq li jin/entiva lil min irid ja[dem u r-ri]orsi marru biex aktar nies jid[lu fiddinja tax-xog[ol. Hu qal li l-mira tal-Ba;it hi li jattakka l-problema tal-ener;ija u jaqleb is-sors tal-ener;ija u jnaqqas l-ispi]a tal-produzzjoni. Hu qal li minn Marzu li ;ej se jnaqqas il-prezz talener;ija b’25% u 5% fil-prezz tal-ilma. Il-Ministru Scicluna qal li lqtug[ se jintrefa’ mill-kuntrattur filwaqt li se jibda l-pro;ett tal-pipeline tal-gass ma’ Sqallija.
L-ispi]a tal-Gvern se ti]died b’200 miljun Dwar it-tkabbir ekonomiku, il-mira g[as-sena 2014 hi li lekonomija tikber b’1.7% b’mod reali u 3.1% b’mod nominali. Parti mid-d[ul li Malta se dda[[al mill-fondi tal-UE se jkunu inklu]i fin-Non Tax Revenue. Matul is-sena 2012 id-defi/it kien ta’ 3.3%, din is-sena se tag[laq b’defi/it ta’ 2.7% u ssena d-die[la tag[laq b’defi/it ta’ 2.1%. Dan jista’ jwassal
biex Malta to[ro; millExcessive Deficit Procedure. L-ispi]a tal-Gvern se ti]died b’200 miljun ewro li 38 miljun ewro minnhom huma min[abba ]ieda fil-COLA, se jkun hemm ]ieda ta’ 17-il miljun ewro filpagi u fis-salarji, ]ieda ta’ 20 miljun ewro fil-pensjonijiet, ]ieda ta’ 59 miljun ewro finnefqa kapitali u ]ieda ta’ 11-il miljun ewro f’affarijiet o[ra.
Il-Gvern se jda[[al €72 miljun ewro f’taxxi indiretti Il-Ministru tal-Finanzi qal li l-prijoritajiet huma t - tnaqqis fil-prezz tal-ener;ija, i]-]ieda fil-potenzjal tal-ekonomija, lintrapri]a u l - kompetittività , ix-xog[ol, il-familji u l-housing , il - qasam so/jali , il [arsien tal-ambjent u l-kultura u l-arti. Se tibda s-sistema ta’ childcare b’xejn g[al min g[andu tfal ta[t it-tliet snin biex aktar ommijiet jit[ajru ja[dmu . Dawk li jibag[tu lil uliedhom f ’ childcare privati , se jkoll hom tax credit li minn 1,300 ewro jitla’ g[al 2,000 ewro. Listipendju se jissa[[a[ pro rata skont il-COLA. {abbar ukoll li l-monti talBelt se ji//alqlaq g[al Triq lOrdinanza. Il-Ministru Edward Scicluna qal li se jibdew diskussjonijiet biex jitwalu l-[inijiet tal-ftu[ tal-[wienet u biex dawn jibdew jift[u wkoll nhar ta ’ {add. L-Income Tax se tin]el minn 32% g[al 29% g[al dawk li jaqilg[u bejn 19,501 ewro u 60,000 ewro fis-sena. Il-komputazzjoni ;enitur se titwessa minn 9,300 ewro g[al 9,800 ewro. Is-sena d-die[la se tkun introdotta l-pensjoni tat-tielet pilastru. Is-sena d-die[la biss, dawk li jixtru proprjetà residenzjali g[all - ewwel darba mhux se j[allsu t - taxxa tal - boll ta ’ 3 . 5% fuq l - ewwel 1 50 , 000 ewro tal-prezz tal-proprjetà li jixtru. Se jkun hemm witholding tax ta’ 15% fuq il-kera ta’ proprjetà residenzjali. F’G[awdex se jinbena Qorti ;did u dar g[all-anzjani b’140 sodda. I]-]ieda tal-COLA se tkun ta’ 3.49 ewro fil-;img[a.
Muscat b’pompo]itá indirizza konferenza tal-a[barijiet ta[t tinda kbira armata fi Pjazza San :or; barra l-bini tal-Parlament
Il-Prim Ministru jikkonferma ]-]ieda fit-taxxi Il-Prim Ministru Joseph Muscat ikkonferma li fil-ba;it li kien ppre]entat ilbiera[ kien hemm ]ieda fit-taxxi. F’konferenza tal-a[barijiet fi Pjazza San :or; ilbiera[ wara ddiskors tal-ba;it, il-Prim Ministru qal li l-gvern se jkun qed inaqqas l-i]bilan/ ta[t it-tlieta fil-mija u sa[aq li l-impenn tal-gvern hu li jibni fuq ilb]ulija. Fost il-mi]uri li semma l-Prim Ministru kien hemm irro[s ta’ 25 fil-mija fil-kontijiet tad-dawl u l-ilma; li se jitla’ g[al 35 fil-mija g[al /ertu familji. Dawn huma inizjattivi li g[andhom l-iskop li jkabbru lekonomija, sostna l-Prim Ministru, li kompla li minkejja li s-sisa fuq id-diesel se ti]died bi tnejn fil-mija dan mhux se jkun rifless fil-prezz. Il-Gvern se jkun qed jibg[at numru ta’ esperti fid-djar biex jg[inu lill-familji jikkonsmaw l-
ener;ija bl-a[jar mod. Filwaqt li sostna li l-arja nadifa hi prijoritá g[all-Gvern, il-Prim Ministru qal li l-gvern hu mpenjat li jin/entiva l-industrija tal-kostruzzjoni i]da din l-industirja se tkun repsonsabbli wkoll biex t[allas g[at-tni;;i] li se itkka;una.
L-opinjoni tal-UE dwar il-ba;it fi ]mien ;imag[tejn Joseph Muscat qal li dan hu ba;it li se jinkora;;ixxi l-impjiegi, fosthom bi skema li se tg[in lill-persuni li ilhom jirrre;istraw iktar minn sentejn. Dan filwaqt li se jsir investiment ta’ 2 miljun ewro fi 350 ]ag[]ug[ u ]ag[]ug[a li jinsabu bla xog[ol.
Gvern li ma kienx ippreparat jiggverna Il-Moviment Nisa Partit Nazzjonalista (MNPN) j[oss li dan hu Ba;it ta’ Gvern li ma kienx ippreparat biex jiggverna. L-akbar weg[diet, minbarra t-tnaqqis tal-kontijiet tad-dawl u l-ilma, ;ew kollha ippre]entati b[ala issues li fuqhom jew se ti;i ippubblikata white paper (i/-childcare centres b’xejn, il-medi/ini out of stock u s-servizz tal-POYC), issir diskussjoni dwar is-sabatical g[al g[alliema, pro;ett
Dan hu gvern li qed i]omm ilkelma tieg[u, sostna l-Prim Ministru, li kompla li fost ilweg[di mwettqu hemm dawk ta/-Child Care Centres. Dwar ledukazzjoni, il-Prim Ministru qal li l-Gvern se jkun qed i]id listipendji kull sena tul din ille;islatura. Dak li l-Gvern Nazzjonalista m’g[amilx f’25 sena, a[na g[amilnieh f’sena, sostna l-Prim Ministru. Meta tkellem dwar is-sa[[a lPrim Ministru qal li l-Gvern qed jistudja u jalanizza s-sitwazzjoni biex jittie[du l-mi]uri me[tie;a. Hu semma wkoll ilpersuni b’di]abbilta u qal li se ji]diedu 200 post fi/-?entri g[al Matul il-Jum. Dwar l-approvazzjoni millUE, il-Prim Ministru qal li lindikazzjonijiet huma li l-UE se tikkummenta b’mod favorevoli. Hu mistenni li l-opinjoni tal-UE tkun espressa f’;imag[tejn o[ra.
- MNPN
pilota g[at-tablets u seba’ snin biex jing[ata lura l-[las ]ejjed tal-VAT fuq ir-re;istrazzjoni tal-karrozzi. G[al dawn in-nuqqasijiet, ilMinistru tal-Finanzi ;ab lisku]a li Gvern Laburista jikkonsulta qabel ma jie[u de/i]jonijiet, waqt li f’dawn la[[ar tmien xhur, ma saret lebda konsultazzjoni biex tkabbar il-Kabinett li jfisser ]ieda ta’ 130 miljun ewro aktar fille;i]latura, biex il-pulizija u l-
armata ji;u monopolizzati millLaburisti, biex tinbidel il-li;i [alli l-Ministri u s-Segretarji Parlamentari ikunu jistg[u jag[mlu xog[lijiet differenti, biex tinbig[ i/-/ittadinanza Maltija. Il-fatt li l-ebda [in waqt ilqari tal-Ba;it ma ntu]a s-slogan Malta Tag[na Lkoll juri b’mod /ar in-nuqqas ta’ kapa/ita’ ta’ Gvern li jo[ro; b’ideat ;odda, li jin/entiva l-investiment u jo[loq ix-xog[ol.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 5 ta’ Novembru, 2013
3
BA:IT 2014
Il-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Bususttil sa[aq immedjatament wara d-diskors tal-ba;it tal-Gvern Laburista, li jekk fis-sena li ;ejja ma jin[olqux l-opportunitajiet ta’ xog[ol, ma jkunx hemm opportunitajiet fejn wie[ed jo[ro; ja[dem (Ritratt> Joseph Galea)
Ebda vi]joni ekonomika ;dida mill-Gvern ta’ Muscat minn pa;na 1
Il-qg[ad f’Settembru li g[adda ]died bi 13% fuq Settembru tas-sena li g[addiet
Il-PN jinsab kuntent li fil-ka] tal-edukazzjoni l-gvern kkonferma l-pjani li kellu Gvern Nazzjonalista g[all-bini ta’ [ames skejjel ;odda
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
2
LOKALI
L-MUBE takku]a lill-GWU b’a;ir irresponsabbli Il-Union tal-{addiema talBanek, l-MUBE, [ar;et stqarrija biex tikkundanna kampanja o[ra min-na[a tat-taqsima Professjonali tas-Servizzi u lFinanzi tal-General Workers’ Union bl-iskop li tinfluwenza istituzzjonijiet li ja[dmu filqasam tas-servizzi finanzjarji. L-MUBE qed issostni li din ittaqsima tal-GWU qed tag[mel pretensjonijiet foloz biex tkun rikonoxxuta fl-istituzzjonijiet finanzjarji li b[alissa g[addejjin b’ta[ditiet u negozjati dwar ftehim kollettiv g[all-[addiema tag[hom mal-MUBE u dan qed isir minn Cory Greenland, Segretarju tat-Taqsima, li lMUBE qalet qed javvi/ina banek u anke kumpaniji tal-assigurazzjoni. Fi stqarrija, il-union tal-impjegati tal-banek issostni li dak li qed tag[mel il-GWU hu a;ir irresponsabbli bl-iskop li timmina t-ta[ditiet li g[addejjin b[alissa g[ad-detriment tal-[addiema u anke g[ad-detriment ta’ min i[addem. L-MUBE qalet li se tkompli tiddefendi l-interessi tal[addiema u li min-na[a tag[ha di;à infurmat imsie[ba internazzjonali dwar dan il-ka].
Chairman ;did g[al-LGA Joseph Cuschieri n[atar Chairman E]ekuttiv tal Awtorità g[al - Log[ob u l Lotteriji (LGA). Il - [atra t[abbret wara r ri]enja ta’ Reuben Portanier mill-post ta’ Chief Executive Officer, u r-ri]enja ta’ Mario Galea minn Chairman tal-Bord tal-LGA. Joseph Cuschieri , li hu Public Accountant , okkupa diversi karigi e]ekuttivi fis-settur privat, bl-a[[ar kariga tkun dik ta ’ Chief Commercial Officer ma’ Vodafone Malta. Fi stqarrija l-Gvern qal li firrwol il-;did tieg[u Cuschieri se jkun qed jiffoka fost affarijiet o[ra fuq ir - riforma tal Awtorità u fuq it-tis[i[ tarrelazzjonijiet mal - partijiet interessati kollha.
Il-Ministru Konrad Mizzi talab lill-;urnalisti jag[mlu l-mistoqsija dwar l-ispi]a marbuta mat-tinda li rama l-gvern fi Pjazza San :or; g[all-propaganda, lill-Ministeru kon/ernat
Tkompli tintu]a t-tinda fi Pjazza San :or; g[all-propaganda tal-gvern Il-Ministru Konrad Mizzi ma jwe;ibx g[al mistoqsijiet dwar it-tinda li tinkludi sufani u sigurtà kontinwa mag[ha It-tinda fi Pjazza San :org filBelt li fiha l-Prim Ministru Joseph Muscat nhar it-Tnejn g[amel il-konferenza tal-a[barijiet tal-Gvern e]att wara li t[abbar il-ba;it, ilbiera[ re;g[et intu]at f’konferenza tal-a[barijiet o[ra tal-Gvern, mill-Ministru
Konrad Mizzi. In-Nazzjon staqsa lill-Ministru Konrad Mizzi jekk din it-tinda, li tinkludi sufani u sigurtà kontinwa mag[ha, saritx minn flus ilpoplu, kemm swiet u jekk kienx hemm sej[a g[all-offerti g[aliha. Hu qal li din qed tit[allas mill-
fondi pubbli/i imma, u skont hu, ma swietx [afna imma ma qalx kemm qed tiswa u min hu l-kuntrattur. Konrad Mizzi talabna nag[mlu l-mistoqsija lill-Ministeru kon/ernat. Fil-konferenza tal-a[barijiet,
il-Ministru Mizzi ippre]enta tabella li minnha [are; li g[al xi nies li ja[lu ammonti sostanzjli ta’ elettriku, il-prezz se jonqos mhux b’25% b[alma wieg[ed ilLabour qabel l-elezzjoni, imma se jonqos biss jew bi 15% jew bi 2%.
Dazji u taxxi g[oljin fis-sisa jwasslu g[al ]ieda fil-kummer/ illegali Wara li d-diskors tal-Ba;it ikkonferma ]idiet fid-dazju u ttaxxi fis-sisa fuq varjetà ta’ prodotti u servizzi, fosthom fuq il-birra, l-ispirti u t-tabakk; ilKamra Maltija tal-Kummer/, lIntrapri]a u l-Industrija esprimiet it-t[assib tag[ha dwar il-probabbiltà ta’ ]ieda fil-kummer/ illegali li die[el f’Malta, kaw]a tattrack record fqir fl-infurzar tattaxxi indiretti. Il-Kamra qalet li l-pajji] hu nieqes minn sistema effettiva u ;usta ta’ sorveljanza tas-suq, b’detriment g[ad-d[ul tal-gvern, g[all-konsumtaur u g[an-negozji
Il-Kamra Maltija tal-Kummer/, l-Intrapri]a u l-Industrija qed tinsisti g[at-twaqqif ta’ entità li ti;;ieled il-kummer/ illegali li j[allsu t-taxxi. Il-Kamra fissret li ming[ajr sistema effettiva u ;usta fissorveljanza tas-suq, huma t-tax compliant operators li jerfg[u lpi] ta’ aktar investigazzjonijiet g[ax jippre]entaw mira i]jed konvenjenti lill-awtoritajiet. Il-Kamra fissret li dawn loperaturi jridu j[abbtu wi//hom
ma’ kompetizzjoni in;usta minn negozjanti li ja[dmu illegalment li, ta’ kuljum, jit[allew ipo;;u o;;etti li jikkompetu fis-suq Malti ming[ajr ma jonoraw xi obbligu fiskali, ambjentali jew sigurtà lill-konsumatur. B’aktar dazji u taxxi g[oljin fis-sisa, il-Kamra Maltija talKummer/, l-Intrapri]a u l-
Industrija qed tinsisti dwar ittwaqqif ta’ entità mag[quda li tkun responsabbli fl-organizzazzjoni ta’ sorveljanza effettiva tas-suq, fil-livelli fiskali u tekni/i fi sforz biex tkun mi;;ielda l-problema tal-kummer/ illegali. Il-Kamra ]iedet li l-awtorità trid tkun armata bir-ri]orsi ne/essarji u l-poteri e]ekuttivi sabiex tkun f’po]izzjoni li, darba g[al dejjem, tinforza t-taxxi, illi;ijiet u r-regolamenti b’mod proattiv fuq dawk li ja[dmu lil hinn minn kull g[arfien ta’ xi awtorità, inklu]a dik fiskali.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
3
LOKALI
Ba;it ta’ illu]joni u mhux ta’ vi]joni Charles Muscat
Ir-responsabbiltà tal-Gvern hi mhux biss kif jonfoq il-flus imma wkoll kif se jo[loq il-;id i]da filBa;it 2014 hemm [afna e]empji kif il-Gvern se jonfoq il-flus imma mhux kif se jo[loq il-;id. G[alhekk il-ba;it tal-gvern ta’ Muscat hu illuzjoni u mhux ta’ vi]joni. Il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista Mario de Marco u l-kelliem tal-Oppo]izzjoni g[allEner;ija u l-Konservazzjoni talIlma, George Pullicino, fissru dan ilbiera[ waqt konferenza tala[barijiet fi Pjazza San :or; b’risposta g[all-konferenza tala[barijiet tal-Ministru Konrad Mizzi li saret ftit qabel.
Sa Marzu l-power station il-;dida ta’ Delimara se tiffranka €64 miljun fi fuels Huma spjegaw li filwaqt li lGvern qal li t-tnaqqis fil-prezz tad-dawl u l-ilma se jkun 25 miljun ewro, sa meta dan ittnaqqis jid[ol fis-se[[ f’Marzu li ;ej il-Gvern se jkun iffranka 64 miljun ewro fi fuel g[all-power station ta’ Delimara li saret millGvern Nazzjonalista. Dan min[abba li din il-power station il-;dida li bdiet ta[dem lejn la[[ar tas-sena li g[addiet, hi aktar effi/jenti u ta[li inqas fuel. Mario de Marco fakkar li lGvern ]ied id-d[ul mit-taxxi b’170 miljun ewro, fosthom 72
F’konferenza tal-a[barijiet li saret barra fi Pjazza San :or;, il-Vi/i Kap tal-PN g[all-{idma fil-Parlament, Mario de Marco, u d-Deputat Nazzjonalista George Pullicino tkellmu dwar dak li ma ntqalx mill-gvern fil-ba;it, fost l-o[rajn li l-feed in tariff g[al min ibig[ l-ener;ija lill-grid tal-Gvern, tnaqqset
miljun ewro f’taxxi indiretti, 55 ewro miljun f’taxxi tad-dwana u s-sisa u 17-il miljun ewro milli/enzji tal-karozzi. Mario de Marco qal li ]-]ieda ta’ ]ew; /ente]mi fuq il-fuel, ilGvern g[addiha fuq l-Enemalta u staqsa x’se jkun il-pi] ta]-]ieda tat-taxxi fuq il fuel fuq lEnemalta. Filwaqt li hu tajjeb li jitnaqqas il-prezz tal-ener;ija g[all-familji, il-Gvern Laburista waqqaf l-iskema ta’ 5.5 miljun ewro ta’ fondi mill-UE g[all-industrija biex tinvesti f’ener;ija nadifa u fil-ba;it ma ssemma xejn dwar dan. Ma semma xejn ukoll dwar iddiversifikazzjoni tal-ekonomija [lief il-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija. Hu qal li ftit li xejn
Il-vot g[all-Ministeru tal-ekonomija tnaqqas minn €70 miljun g[al €48 miljun, 20% inqas u li se jfisser inqas skemi favur l-industrija hemm skemi biex jitkattar ixxog[ol f’pajji]na. Mario de Marco qal li l-vot g[all-Ministeru tal-ekonomija tnaqqas minn 70 miljun ewro g[al 48 miljun ewro, ji;ifieri 20% inqas fil-vot kapitali u dan se jfisser inqas skemi favur l-industrija. George Pullicino fakkar li minbarra l-effi/jenza tal-power sta-
tion il-;dida li saret mill-Gvern Nazzjonalista, dan il-Gvern se jkollu wkoll l-interconnector ma’ Sqallija li se jwassal g[al tariffi or[os. Dan hu wkoll pro;ett talGvern Nazzjonalista. Hu qal li meta wie[ed ifittex iddettalji fil-ba;it ma jsib xejn u g[alhekk il-Prim Ministru Muscat qed jonfoq [afna flus minn flus il-poplu biex ibig[
illu]joni ta’ ba;it tajjeb. Hu fakkar fil-weg[da ta’ Joseph Muscat li malli jkun filGvern il-power station ta’ Delimara tibda ta[dem bid-diesel u mhux bil-heavy fuel oil min[abba li qal li din kienet fabbrika tal-kan/er. Imma l-Gvern Laburista g[amel ]ew; talbiet lill-MEPA biex ikompli ju]a lheavy fuel oil u g[alhekk il-fabbrika tal-kan/er kienet imbierka minn Muscat. George Pullicino talab lillGvern jippubblika l-ftehim ma/?ina g[ax il-[addiema talEnemalta qed jiffa//jaw ansjetà dwar il-futur tag[hom. Hu fakkar ukoll li l-feed in tariff g[al min ibig[ l-ener;ija lill-grid talGvern, tnaqqset.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
4
LOKALI
Skont ta’ 70% jekk i/-/ittadinanza tinxtara minn familja ta’ [amsa Maga]in Russu ji]vela dan f’artiklu dwar il-proposta tal-Gvern Laburista Claire Mifsud
Il-Gvern Malti se jkun qed jag[ti skont spe/jali ta’ 70% jekk i/-/ittadinanza Maltija tinxtara minn familja ta’ [amsa min-nies. Dan kien ]velat f’maga]in Russu li ddedika artiklu s[i[ g[all-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza mill-Gvern Malti. L-artiklu jg[id li filwaqt li l-[las minimu huwa ta’ 650,000 ewro, dan ilprezz ji;i mnaqqas g[al 185,000 ewro g[al familja ta’ [amsa. Dan ifisser li l-Gvern se jkun qed jag[ti skont ta’ iktar minn 70%. L-artiklu jg[id li din i/-/ittadinanza – jew kif isej[ilha l-awtur il-“golden passport” tippermettilek li tie[u sehem fil-votazzjonijiet kollha li jsiru fil-pajji] kif ukoll hi komda g[all-ivvja;;ar ming[ajr il-[tie;a ta’ visa madwar l-Unjoni Ewropea. Filwaqt li jis[aq li l-iskema mhix /ara, l-artiklu jiddistingwi bejn i/-/ittadinanza b’naturalizzazzjoni li g[andha numru ta’ kundizzjonijiet u l-iskema proposta mill-Gvern Laburista li hi bejg[ bla kundizzjonijiet – “an unconditional purchase” – kif jikkwota lartiklu. L-artiklu fil-maga]in Russu jis[aq li l-ismijiet ta’ dawk li se jiksbu /-/ittadinanza f’din l-iskema mhux se jkunu ppubblikati. L-artiklu j[ares ukoll lejn l-
o;;ezzjonijiet g[all-proposta talGvern Laburista mressqa minn Nuri Katz, espert Kanadi] f’dan ilqasam li kien ukoll intervistat minn dan il-magazin, u l-o;;ezzjonijiet imressqa mill-Oppo]izzjoni Nazzjonalista waqt li jirreferi g[ad-dikjarazzjoni tal-Kap tal-Oppo]izzjoni li jekk il-Partit Nazzjonalista jkun fil-Gvern jirtira /-/ittadinanza mixtrija b’din l-iskema.
L-artiklu jittimbra /-/ittadinanza Maltija b[ala l-golden passport li tippermetti s-sehem fil-votazzjonijiet kollha li jsiru fil-pajji] u b[ala kumdità g[all-ivvja;;ar ming[ajr il-[tie;a ta’ visa madwar l-Unjoni Ewropea
Fl-a[[ar sig[at, l-Individual Investor Programme qala’ kritika [arxa wkoll fil-media lokali, din id-darba mill-artikolista u opinjonista Martin Scicluna, li f’artiklu intitolat Money for Citizenship f’ The Times of Malta, ressaq numru ta’ o;;ezzjonijiet g[al din l-iskema li hu jg[id li g[andha isem li jqarraq. Scicluna jikkritika n-nuqqas ta’ trasparenza tal-iskema u jg[id li dan huwa aspett li mhuwiex mixtieq u lanqas a//ettabbli. Fl-artiklu tieg[u Martin Scicluna jwissi wkoll dwar kif din il-proposta hi ta’ theddida g[allqasam tas-servizzi finanzjarji ta’ pajji]na, qasam li Scicluna sa[aq li nbena b’[afna tbatija matul issnin. It-tielet o;;ezzjoni ta’ Martin Scicluna hi dwar il-kunflitt ta’ interess tal-kumpanija Henley & Partners li se tkun responsabbli g[all-bejg[ ta/-/ittadinanzi kif ukoll mill-e]er/izzju ta’ due diligence. Martin Scicluna jtemm l-artiklu b’mistoqsija ta’ prin/ipju: id-dritt g[an-nazzjonalità g[andu jinbiegh g[all-flus daqs li kieku huwa xi bond tal-Gvern? Mistoqsija li, jis[aq Martin Scicluna, b[alissa qed issir mill400,000 /ittadin Malti.
Il-PN jsellem lil Joe G. P. Bonello Il-Partit Nazzjonalista sellem lill - konsulent finanzjarju Joe G. P. Bonello li miet illbiera[, fl-età ta’ 69 sena. Joe G. P. Bonello se jibqa’ mfakkar b[ala wie[ed mill esperti l - aktar rinomati fil qasam tas-servizzi finanzjarji. Hu stabilixxa wa[da mill -
aktar kumpaniji b’sa[[ithom fis - settur finanzjarju ta ’ pajji]na. G[al diversi snin kien ukoll kontributur regolari dwar issettur tas-servizzi finanzjarji fil - programmi ta ’ NET Television u Radio 101. F ’ ismu u f ’ isem il - Partit
Nazzjonalista, Simon Busuttil, esprima s-sog[ba tieg[u g[allmewt ta’ Joe G. P. Bonello. Joe G.P. Bonello kien direttur mani;erjali ta’ Financial Planning Services Ltd, u ta[t it-tmexxija tieg[u saret wa[da mill-aktar kumpaniji stabbiliti fis-settur finanzjarju.
Hu kien ukoll wie[ed millfundaturi tal - Kulle;; tal i Stockbrokers u serva fil Kunsill Konsultattiv tas Servizzi Finanzjarji. Joe GP Bonello miet g[allg[arrieda wara li fl-a[[ar jiem kien idda[[al l - Isptar g[al intervent mediku.
Joe G. P. Bonello
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
5
LOKALI
Sirjani jing[aqdu mal-familji tag[hom fl-Italja wara t-tra;edja qrib Lampedusa Charles Muscat
Seba’ immigranti irregolari Sirjani li kienu fost 143 immigrant li kienu salvati mill-Forzi Armati ta’ Malta ‘l barra minn Lampedusa fil-11 ta’ Ottubru li g[adda, ilbiera[ marru Sqallija biex jing[aqdu mal-familji tag[hom flItalja, li wkoll kienu salvati millqawwiet navali Taljani. Fost dawn l-immigranti hemm Haitem, missier ta’ familja ta’ erbat itfal, fosthom Hajder ta’ erba’ snin li wkoll kien salvat millg[arqa u issa se jing[aqad ma [uh ta’ [ames snin fl-Italja li kien salvat mill-qawwiet navali Taljani. Sfortunatament, Haitem ma jafx s’sar minn martu u minn wie[ed minn uliedu g[ax ibnu ie[or miet fit-tra;edja. Il-familja kollha kienet mieg[u fuq iddg[ajsa li g[erqet qrib Lampedusa imma nfirdet meta g[erqet iddg[ajsa. F’dak l-in/ident, il-qawwiet Taljani kienu salvaw 56 immigrant filwaqt li madwar 50 o[ra g[erqu. Hasan Al Malul, Sirjan li ilu jg[ix f’Malta 12-il sena u li kien qed jakkumpanja lis-Sirjani flajruport, qal li l-familja ta’ Haitem telqet mis-Sirja lejn il-Libja min[abba l-inkwiet li kien hemm fejn kienu jg[ixu. Fil-Libja l-familja ta’ Haitem damet madwar sena imma ma sabitx [ajja a[jar u g[alhekk Haitem idde/ieda li jitlaq lejn lItalja. Imma meta d-dg[ajsa li kienu fuqha kienet qrib Lampedusa, se[[et it-tra;edja u lfamilja nfirdet. Omar Adam mill-Komunità Sirjana f’Malta, qal li s-Sirjani saru jafu bi qrabathom li salvaw u li jinsabu fl-Italja wara koperazzjoni bejn il-Gvern Malti u lGvern Taljan fejn irri]ulta li g[andhom nieshom salvati flItalja. Dan kien konfermat kemm minn ritratti li ntwerew kif ukoll minn testijiet tad-DNA li saru fuqhom. Manwel Mallia, il-Ministru g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali, ]ar lis-Sirjani fl-ajruport ftit qabel ma [allew Malta lejn Katanja. Hu qal li l-Gvern Malti qed jiffinanzja l-vja;; lejn Sqallija ta’ dawn is-seba’ Sirjani. Fisser ukoll li l-Gvern qed ikompli g[addej biex jg[aqqad il-familji tas-Sirjani li kienu salvati millforzi Maltin u Taljani. Is-Sirjani li [allew Malta, irringrazzjaw lill-awtoritajiet u lillForzi Armati ta’ Malta g[al dak kollu li g[amlu mag[hom fil;img[at li g[addew.
Tislima kommoventi minn Sirjani li jg[ixu Malta lis-Sirjani li lbiera[ [allew Malta biex jing[aqdu mal-familjari tag[hom fl-Italja wara li kienu nfirdu fit-tra;edja fuq il-ba[ar qrib Lampedusa fejn kienu salvati mill-Forzi Armati Maltin (Ritratt> Martin Agius)
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
6
PARLAMENT
Ingassa ma’ g[onq Ma kellux rakkomandazzjoni id-dinjità ta’ pajji]na mill-Brigadier – Simon Busuttil – Antoine Borg
Id-Deputat Nazzjonalista Antoine Borg qal li l-li;i dwar i/-/ittadinanza ta’ Malta qed tag[mel ingassa ma’ g[onq iddinjità ta’ pajji]na. Fisser kif b’din il-li;i, il-Gvern qata’ qalbu mill-kompetittività ta’ pajji]na u dan jo[ro; anke minn diskors tal-Prim Ministru Joseph Muscat meta f’Londra mar jg[id li din hi skema biex tattira t-talent lejn pajji]na. Din hi turija ta’ nuqqas ta’ fidu/ja filpoplu Malti.
Nuqqas ta’ fidu/ja fil-poplu Malti Il-Gvern ma g[andu qatt jo[loq skema b[al din biex jattira t-talent. G[andu jo[loq ambjent tajjeb g[all-investiment u jkun dan l-investiment li joffri lambjent li fih ji]viluppa t-talent ta’ pajji]na. Antoine Borg qal li l-Prim Ministru stqarr li b’din l-inizjat-
tiva l-Gvern Laburista qed jo[ro; lill-pajji] mill-era ta’ ekonomija ta’ preistorja. Dan hu insult lejn min wassal lill-pajji] fejn jinsab illum u jikkontradixxi dak li l-Prim Ministru stess mar jg[id fl-Istati Uniti fejn mar jifta[ar bl-ekonomija ta’ pajji]na. Id-Deputat Nazzjonalista qal li jiskanta kif din l-iskema ma kinitx inklu]a fil-programm elettorali. Forsi dan g[amlu g[aliex jinsab konvint li m’g[andux lappo;; tal-poplu Malti g[al dan l-abbozz. Antoine Borg qal li l-;img[a l-o[ra, il-Prim Ministru kien arroganti meta mar jitkellem Londra dwar din il-li;i b[alli kieku kellu l-appo;; tal-poplu kollu. B’dan wera nuqqas kbir ta’ rispett lejn l-og[la istituzzjoni tal-pajji]. Id-Deputat Nazzjonalista qal li bl-isku]a li jkollu kontroll fuq kull [a;a, il-Gvern ra kif ivvinta [alli jirdoppja l-istrutturi li janalizzaw u jikkontrollaw. Allura f’din il-li;i jaraha stramba li kollox se jkun ikkontrollat minn kumpannija wa[da.
Il-Gvern [arab u baqa’ ma we;ibx g[al mistoqsijiet /ari u sempli/i tal-Oppo]izzjoni dwar il[atriet li se[[ew fl-og[la karigi tal-Armata u g[all-mistoqsija /ara jekk il-Ministru responsabbli millarmata kellux ir-rakkomandazzjoni mill-Brigadier, bl|Oppo]izzjoni ssostni li mittwe;ibiet li fihom ma qalx iva jew le, il-konklu]joni hi li l-Ministru Mallia ma kellux rakkomandazzjoni bil-mitkub mill-Brigadier. Quddiem dan l-a;ir tal-gvern Laburista u tal-Ministru Manwel Mallia, il-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil iddikjara li l-konklu]joni wara n-nuqqas ta’ twe;ibiet /ari hi li ma kienx hemm rakkomandazzjoni millBrigadier bil-miktub g[all-promozzjonijiet li saru fl-Armata hekk kif ikkwota xi tg[id il-li;i u fakkar li f’temp ta’ ftit ;img[at Ma;;ur la[aq Logtenent Kurunell, minn Logutenent g[al Kurnell u g[al Deputat Kmandant tal-Armata. G[al sensiela ta’ mistoqsijiet li saru mill-Oppo]izzjoni lbiera[ fil[in tal-mistoqsijiet fis-seduta ta’ filg[axija fil-Parlament, biex ilMinistru Manwel Mallia jg[id jekk kellux ir-rakkomandazzjoni bil-miktub tal-Brigadier g[all-promozzjonijiet a//ellarati fl-armata u dan skont kif tg[id il-li;i, ilMinistru Mallia baqa’ jwie;eb li kellu [afna ta[ditiet u li hu skjav tal-li;i u skont hu mexa skont illi;i. Quddiem dan l-a;ir u l-mod kif
Jeffry Curmi [a tliet promozzjonijiet f’temp ta’ tliet ;img[at
Il-Ministru Mallia ma we;ibx iva jew le g[al mistoqsija jekk kellux rakkomandazzjoni bil-miktub dwar il-[atriet fl-armata beda ma jwe;ibx il-Ministru Mallia g[al mistoqsijiet li irrepeta aktar minn darba l-Kap talOppo]izzjoni Simon Busuttil b’rabta mal-promozzjonijiet flarmata, il-Ministru Manwel Mallia baqa’ jg[id li l-gvern mexa skont il-li;i u li l-Oppo]izzjoni qed tinterpreta l-li;i b’mod mhux korrett. Madankollu, baqa’ jirrifjuta li jwie;eb iva jew le g[all-mistoqsi-
ja jekk kellux ir-rakkomandazzjoni tal-Brigadier dwar il-promozzjonijiet a//ellarati li saru fla[[ar ;img[at fl-armata. Il-Ministru Mallia qal ukoll li lGvern se jwie;eb g[all-protest li ppre]enta fil-Qorti l-Partit Nazzjonalista dwar il-promozzjonijiet fl-Armata hekk kif kompla jiddefendi u jg[id li l-promozzjonijiet fl-armata, ma sarux blg[a;;la.
Il-gvern irid jisma’ mill-poplu – Giovanna Debono
Id - Deputat Nazzjonalista Giovanna Debono sostniet li bil - li;i li l - gvern irid jg[addi dwar i/ - ittadinanza , Malta se tkun iggwadanjat ftit miljuni imma l - konsegwenzi , fl a[[ar mill - a[[ar , se jkunu serji . Hi staqsiet g[aliex din l -
g[a;;la u appellat biex jin stab kunsens [alli din l - iske ma twassal g[all - [olqien tal impjiegi u ti;;enera l - inves timent f ’ pajji]na . Il - Kelliem tal - Oppo]izzjoni g[al G[awdex sa[qet li r - rep utazzjoni ta ’ pajji]na se tit naqqar u allura dan kollu
jista ’ ji;i evitat . Giovanna Debono qalet li l kritika lejn din l - iskema mhix ;ejja biss min - na[a tal Oppo]izzjoni u jekk il - Gvern hu verament ‘ Gvern li jisma ’, g[andu jisma ’ dak li qed jg[idlu l - poplu Malti qabel ma jag[mel il - pass li jmiss .
Il-Parlament ja;;orna g[al g[ada Il-Parlament ;ie a;;ornat g[al g[ada l-:img[a fejn hu mistenni li tkompli d-diskussjoni dwar labbozz ta’ li;i li jemenda l-att dwar i/-/ittadinanza. F’seduta li se ssir filg[odu bejn id-9am u nofsinhar, mistennija tintemm id-diskussjoni dwar l-abbozz fi stadju tat-Tieni Qari bl-a[[ar kummenti min-na[a
tal-Kelliema tal-Oppo]izzjoni u bir-risposta min-na[a tal-Gvern. F’seduta o[ra li se ssir bejn l4pm u s-7 pm, mistennija ssir diskussjoni fl-istadju ta’ Kumitat fejn l-abbozz ikun analizzat klawsola klawsola. Il-whip tal-Grupp Parlamentari tal-Oppo]izzjoni David Agius appella biex kemm
fis-seduta ta’ filg[odu kif ukoll dik ta’ waranofsinhar, tkun tista’ tittie[ed estensjoni ta’ [in jekk ikun hemm b]onn. Il-whip tal-Grupp Parlamentari Laburista Carmelo Abela qal li jittama li jsir dak kollu possibbli biex fis-seduta ta’ filg[axija id-diskussjoni ting[alaq sas-7pm.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
7
PARLAMENT
Malta m’g[andhiex tipprostitwixxi ru[ha g[all-flus Gvern Laburista hu lest li ‘jipprostitwixxi’ lil Malta biex jiffinanzja l-kapri//i tal-’ba]u]li]mu sfrenat. Dan qalu Clyde Puli, ilKelliem tal-Oppo]izzjoni g[allFamilja u s-Solidarjetà So/jali, meta lbiera[ kompla d-dibattitu fil-Parlament dwar l-Abbozz ta’ Li;i li jemenda l-Att dwar i/?ittadinanza Maltija. Id-Deputat Nazzjonalista Clyde Puli stieden lill-Gvern li jekk verament jemmen fil-bidla, jing[aqad mal-Oppo]izzjoni fiddirezzjoni li hi qed tipproponi g[all-;id ta’ pajji]na. Il-Kelliem tal-Oppo]izzjoni
Il-li;i kif proposta hi insult – Clyde Puli
stqarr li jekk il-li;i tg[addi, allura l-gvern ikun stieden lil pajji]na g[all-era tad-disposables. G[alhekk hu sa[aq li /-/ittadinanza mhix g[all-bejg[, u tenna
li l-li;i kif proposta mill-gvern hi insult lejn l-ispirtu tan-nazzjonalità tag[na. Din hi li;i, sostna Clyde Puli, li timsa[ saqajha fuq il-bandiera tag[na; li;i li tikkum-
mer/jalizza wa[da mill-ftit affarijiet li jibqg[u f’idejn l-istat. Hu qal li din hi li;i li tag[mel [sara lir-reputazzjoni li gvernijiet pre/edenti bnew matul is-snin, u li l-Oppo]izzjoni qed to;;ezzjona fuq ba]i ta’ prin/ipju g[ax tiddiskrimina fuq min jista’ j[allas u min ma jifla[x g[aliha. Clyde Puli qal li Gvern Laburista m’g[andux mandat biex jag[mel din il-li;i g[ax ma ssemmitx fil-programm elettorali. L-Oppo]izzjoni kienet qed tippretendi li jkun hemm konsultazzjoni wiesg[a dwar din il-li;i. Il-Partit Laburista qed jippre]enta l-bejg[ ‘vulgari’ ta/-
/ittadinanza b[ala l-innovazzjoni li tmiss ir-ristrutturar talekonomija tag[na. Dan il-bejg[ hu biss ni//a tal-medjokrità, talambizzjoni m[allta man-nuqqas ta’ [ila u ta’ ideat; ni//a ta’ disperazzjoni li twasslek biex tiffinanzja l-vizzji u l-kapri//i. Clyde Puli qal li l-PL irid ibig[ l-aktar [a;a g[a]i]a g[alina lMaltin – l-identità tag[na u stqarr li /-/ittadinanza mhix trattat legali u lanqas mhi xi log[ba tannegozjant jew tal-avukat. I//ittadinanza g[andha valur sentimentali u m’g[andhiex prezz. Hu qal li pajji]na hu miftu[ biss g[al min hu lest li jevolvi mag[na.
L-iskema trid tinbidel g[al wa[da li tattira x-xog[ol Id-Deputat Nazzjonalista Kristy Debono filwaqt li qalet li hu ina//ettabli g[all-Prim Ministru li jmur Londra biex ibig[ i/-/ittadinanza, qisa xi done deal, appellat lill-Gvern ibiddel il-li;i dwar i//itatdinanza u jwarrab il-ferne]ija u l-g[a;;la u minflok iniedi skema li tattira investiment li jkattar ixxog[ol. Fid-dibattitu dwar il-li;i ta//ittadinanza, il-Kelliema talOppo]izzjoni g[all-Kompetittività u t-Tkabbir Ekonomiku qalet li quddiem id-dikjarazzjonijiet talGvern li qed jg[id li l-li;i proposta hi ‘idea intelli;enti’ u ‘ekonomija moderna fl-Ewropa’, staqsiet g[aliex din il-proposta ma kinitx fil-Programm Elettorali tal-PL qabel l-elezzjoni
Fissret li l-poplu hu nkwetat u [osbien dwar din l-iskema g[ax ilgvern se jkun qed jag[ti dritt talvot lill-barranin. Appellat lillgvern biex ma jg[a;;ilx g[ax i//ittadinanza Maltija hi g[a]i]a g[alina u m’g[andhiex tkun g[all-bejg[. Kristy Debono qalet li ma jistax ikun li l-Prim Ministru jbig[ il-passaport Malti u appellatlu biex japprezza xi tfisser li tkun Malti. Min-na[a l-o[ra, lOppo]izzjoni tapprezza l-identità ta’ pajji]na u se tkun qed tinvesti l-ener;ija kollha biex i;;ib lillGvern f’sensih. Dan g[ax pajji]na mhux for sale, on sale jew b’discount. Hi ]iedet li l-istatistika qed turi li l-qg[ad qed jirranka u sostniet
Argumenti fis-seduta ta’ filg[odu dwar il-[in tad-dibattitu Fis-seduta tal-biera[ filg[odu qamu diversi argumenti mi]]ew; na[at tal-Kamra dwar il[in allokat g[all-konklu]joni talAbbozz ta’ Li;i dwar i/-?ittadinanza. Il-Whip tal-Grupp Parla-mentari Nazzjonalista David Agius talab ruling ming[and l-Ispeaker biex il-Parlament jimxi fuq dak li kien miftiehem fil-Kumitat Permanenti dwar ix-Xog[ol tal-Kamra l-;img[a li g[addiet. Il-Ministru Joe Mizzi ukoll talab ruling ming[and l-Ispeaker dwar meta u kif g[andu jiltaqa’ l-Parlament, b’referenza g[all-
iStanding Orders tal-Kamra tarRappre]entanti. Wara li l-Kamra ;iet sospi]a g[al madwar tliet kwarti, liSpeaker qal fid-de/i]joni tieg[u li l-Parlament jista’ jitlaqqa’ wkoll waranofsinhar. Ir-ruling kien jg[id li hu f’idejn il-Gvern g[al meta ja;;orna l-Parlament. Minkejja f’dan, lOppo]izzjoni nsistiet li l-ftehim maqbul bil-konferma ta’ Louis Grech, il-Kap tal-Kamra u Vi/i Prim Ministru kien li l-Parlament jerga’ jiltaqa’ fis-6pm. Il-Kamra tar-Rappre]entanti ;iet a;;ornata g[as-seduta li saret ilbiera[ filg[axija.
Malta mhix for sale, on sale jew b’discount - Kristy Debono
li l-Gvern hu bla vi]joni dwar limpjiegi u l-[olqien tax-xog[ol. Kristy Debono qalet li wie[ed ikun kontra l-investiment meta lGvern jadotta politika mg[a;;la [alli jikseb 30 miljun ewro f’[akka t’g[ajn. Kristy Debono qalet li kuntrarju
g[al investiment serju, qed nisimg[u bi flus li jid[lu malajr ming[ajr ma nafu fejn se jmorru. L-Oppo]izzjoni trid li ji;u flus nodfa biex minnhom jibbenefika lpoplu u mhux skema li tnissel sfidu/ja u suspett. Il-Kelliema tal-Oppo]izzjoni
qalet li l-gvern qed jirrovina r-reputazzjoni ta’ pajji]na g[ax qed iqabblu ma’ tax havens ta’ pajji]i fil-Karibew. L-ebda pajji] fl-UE m’hu qed joffri skemi ta’ bejg[ ta’ /ittadinanza b[alma qed jipproponi gvern immexxi minn Joseph Muscat – skemi ta’ free for all. Appellat lill-gvern biex ma jda[[alx lil Malta b[ala tax haven g[ax inkella pajji]na jinbieg[ birribass, bla ebda pjan ta’ investiment. Din l-iskema se tkun qed to[loq tliet klassijiet ta’ nies – il-VIPs, dawk li jie[du /ittadinanza permezz ta’ ]wie; jew g[ax ikunu g[exu f’Malta g[al xi 15-il sena, u t-tielet lil persuni li jkunu [arbu minn pajji]hom min[abba gwerer jew qag[da ekonomija mwieg[ra.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
8
QORTI
Ma ridtx niltaqa’ mal-Im[allef Pace g[ax kelli fidu/ja g[amja fl-avukati “Bdejt insib kull sku]a possibbli. Qatt ma ridt niltaqa’ malIm[allef Ray Pace, biex skont kif qalli Sandro Psaila ning[ata piena baxxa fuq ka] ta’ traffikar ta’ droga. Dan g[aliex kelli fidu/ji g[amja fl-avukati Giannella de Marco, Joseph Giglio u Stephen Tonna Lowell. “L-avukati difensuri tieg[i bdew jiddiskutu mal-avukati fluffi//ju tal-Avukat :enerali biex nammetti u ning[ata piena ta’ bejn 10 u 12-il sena [abs. LAvukat :enerali ried li nirran;aw fuq 15-il sena [abs u kien hemm nuqqas ta’ qbil, u ;ie de/i] li n[allu f’idejn l-Im[allef Laurence Quintano fuq lammont ta’ [abs.” Dan xehdu Darren Desira quddiem il-Ma;istrat Edwina Grima fil-kumpilazzjoni ta’ Sandro Psaila ta’ 40 sena millManikata, u Raymond Caruana ta’ 51 sena minn {a]-}ebbu;, akku]ati b’kompli/ità ta’ tix[im fil-konfront tal-Im[allef Ray Pace. L-Im[allef Pace wkoll kien g[addej pro/eduri li pprova jinfluwenza pro/eduri biex ti]died sentenza fil-konfront ta’ Desira. Madankollu l-ka] tal-Ima[allef Pace ta’ 54 sena, waqa wara li fil-bidu ta’ Mejju li g[adda kien instab mejjet fir-residenza tieg[u f’{’Attard. Darren Desira kien mar 18-il sena [abs u mmultat 46,000 ewro. Desira qal li kien jaf lil Raymond Caruana, u f’Novembru tal-2011 kien ir/ieva telefonata ming[andu biex jg[inu g[ax xi [add kien serqu u [ebb g[alih. Dan kien
– Darren Desira
Meta lbiera[ kompliet il-kumpilazzjoni ta]-]ew; ir;iel mixlijin li xa[[mu lill-Im[allef Pace, xehed Darren Desira u qal kif wie[ed millakku]ati ried ilaqqg[u mal-Im[allef Pace
fl-istess xahar li kellu l-;uri. Qal li kien [adu /-?entru tas-Sa[[a tal-Mosta fejn kienu g[amlulu xi punti. Desira kompla jixhed li Raymond Caruana kien [ada kontrih, i]da g[ax da[[alha f’rasu li kien jaf min kien serqu u g[alhekk beda jag[mel minn kollox biex ipattihielu. Millbanda l-o[ra Sandro Psaila, li kien [abib kbir ta’ Caruana, ing[aqad mieg[u biex jag[mlulu l-[sara g[ax Psaila kien ried il-flus ming[andu biex jirran;alu fuq is-sentenza malIm[allef Ray Pace, u l-istess Desira baqa’ ma marx. Darren Desira qal ukoll li Sandro Psaila kien jaf b[alu d-
Meta l-Im[allef [are; bis-sentenza g[idt bejni u bejn ru[i mela vera Raymond Caruana g[amilli l-[sara u ried ipattihieli u rnexxielu – Darren Desira data tal-;uri. Psaila kien jaf ukoll min kien se jkun lIm[allef li se jag[ti s-sentenza, u fil-fatt qallu li kien Laurence Quintano li se jippresiedi l-;uri tieg[u fis-26 ta’ Novembru 2011. Tenna wkoll li Psaila ried ilaqqg[u mal-Im[allef Pace firristorant tieg[u li jinsab f’Bu;ibba. Darren Desira qal li waqt it-
trattazzjoni g[all-piena tieg[u quddiem l-Im[allef Quintano, hu beda jxomm li mhux kollox kien sejjer sew. Dan g[aliex ilQorti dakinhar ma bditx tag[ti ka] il-punti tad-difi]a Beda jinkwieta g[ax Raymond Caruana beda jg[id ukoll minn qabel li se jmur 18-il sena [abs, u beda wkoll jibg[atlu risposti man-nies fuq dan.
Ix-xhud qal li dan il-[sieb qajmu mal-eskorta tieg[u fejn qallu, li kollox jindika li kien se jmur 18-il sena. Dik il-piena qatt ma ssemmiet. Is-sentenza ng[atat tard u mhux fil-[in assenjat u hekk ;ara. Desira qal li meta [are; biha lIm[allef hu qal bejnu u bejn ru[u, “mela vera Raymond Caruana g[amilli l-[sara u ried ipattihieli u rnexxielu, u peress lil Sandro Psaila ma tajtux il-flus biex jirran;ali mal-Im[allef, irran;awni g[all-frisk.” L-Avukati Franco Debono, Veronique Dalli, Edward Gatt u Jason Grima qed jidhru g[al Raymond Caruana u Sandro Psaila.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
9
QORTI
Mi/[uda t-talba g[al-libertà provi]orja ta’ Ronald Urry Il-Qorti preseduta millMa;istrat Edwina Grima, /a[det it-talba g[al libertà provi]orja mitluba minn Ronald Urry min[abba li g[ad baqa’ numru ta’ xhieda importanti fil-ka]. Din id-de/i]joni ng[atat meta kompliet il-kumpilazzjoni ta’ Jason Galea ta’ 39 sena minn Bir]ebbu;ia, u Ronald Urry ta’ 49 sena minn Ra[al :did, li huma akku]ati bil-qtil ta’ Matthew Zahra f’g[alqa f’Bir]ebbu;a. Matthew Zahra kien sparixxa fil-15 ta’ Awwissu tas-sena lo[ra u nstab qalb id-demel midfun waqt li kienet qed issir ittfittxija ta’ Mario Camilleri u ibnu Mario Camilleri junior. Kemm Jason Galea kif ukoll Ronald Urry qeg[din iwie;bu li mhumiex [atja tal-akku]i mi;jubin kontrihom. Huma mixlijin li f’jum Santa Marija tal-2012, flimkien ma’ persuna jew persuni o[rajn, qatlu lil Matthew Zahra billi sparawlu tiri ta’ arma tan-nar u li [bew il-katavru tieg[u. It-tnejn ukoll huma mixlijin li minn fuqu serqu o;;etti li jaqb]u 2,300 ewro; li kellhom arma tan-nar bla li/enzja; u li sparaw l-istess arma f’post pubbliku. Xehed Carmelo Zammit, li qal li hu ja[dem b[ala xufier malGvern u li wara l-[in isewwi lkarozzi f’garaxx li hu g[andu. Fisser li x’aktarx li kien fi ]mien il-festa ta’ Santa Marija, meta kien mar il-garaxx tieg[u Jason Galea li ried jissellef 10,000 ewro u tah ;i]irina b[ala garanzija, fejn kien qallu li din tiswa aktar minn 10,000 ewro . Zammit staqsa lil Galea jekk il-;i]irana kinitx misruqa, u dan tah il-kelma tieg[u li ma kinitx g[al diversi drabi.
Meta lbiera[ kompliet il-kumpilazzjoni dwar il-qtil ta’ Matthew Zahra f’g[alqa f’Bir]ebbu;a, il-Qorti /a[det il-libertà provi]orja ta’ Ronald Urry
L-akku]at Jason Galea kien issellef €9,500 u b[ala garanzija kien tah ;iri]ana li tiswa aktar minn hekk
Ftit tal-[in wara tah is-somma ta’ 9,500 ewro fi flus kontanti u li lanqas qag[ad jistaqsih g[allinteressi, anke peress li Jason Galea kien qallu li fi ftit jiem o[ra kien se jag[tih il-flus li silfu lura. Ix-xhud qal li hu kien ukoll mar g[and [anut tad-deheb u dan qallu li l-;i]irina tiswa 11, 500 ewro . Tenna li ma kienx qallu g[aliex ried il-flus u hu lanqas biss staqsieh g[aliex . Kull ma g[amel staqsieh jekk kinitx misruqa u qallu le. Zammit qal li wara li kienu g[addew xi tliet ;img[at, kien mar il-garaxx tieg[u biex kellmu Spettur tal-Pulizija, u dan kellmu fuq il - ;i]irnana . Ix xhud qal li hu dlonk qallu li sa fejn kien jaf hu, din ma kinitx misruqa . Qal ukoll li lill Pulizija hu g[addielu l-ir/evuti dwar din il-;i]irana. Xehdet ukoll Mary Grace Farrugia, li qalet li kellha ]ew; linji ma’ ]ew; kumpaniji differenti tal-mowbajl u li wa[da minnhom binha kien bieg[ha binha lil Ronald Urry – xi [a;a li kkonferma binha stess Leslie Farrugia. Xehdet ukoll rappre]entanta tal-G[assa tal-Belt Valletta, isSur;ent Christabelle Mallia, li ppre]entat fil-Qorti l-bail book ta’ Matthew Zahra. Din qalet li l-a[[ar ;urnata li kien iffirma kien fit-13 ta’ Awwissu, 2012, wara s-7pm. G[al Jason Galea qed jidher l-Avukat Joe Giglio u Gianluca Caruana Curran filwaqt li g[al Ronald qed jidher il-Prokuratur Legali Mario Mifsud Bonnici. Il-Prosekuzzjoni qed titmexxa mill-Ispetturi Chris Pullicino, Michael Mallia, Louise Calleja, Fabian Fleri.
Jammetti li [ebb g[al sidien ta’ [anut Ra;el ta’ 27 sena minn San Pawl il-Ba[ar in]amm ta[t arrest preventiv mill-Ma;istrat Giovanni Griscti wara li tressaq il-Qorti mixli li nhar it-Tnejn li g[adda, ftit wara t-8pm, [ebb g[as-sidien ta’ [anut wara li dawn qalulu biex jo[ro; millproprjetà tag[hom. Ir-ra;el ammetta l-akku]i kollha mi;jubin kontrih bis-sentenza mistennija ting[ata lejn l-a[[ar tal-;img[a.
Ikkaw]a wkoll ;rie[i fuq zew; pulizija Ir - ra;el li kellu diversi in/identi mal - Pulizija , u li i]da g[andu problemi psiko lo;i/i , ;ie mixli li [ebb g[al /erta Cezary Relis u Milan Zelman , li kka;unalhom ;rie[i [fief u li bl - im;iba tieg[u be]ag[hom . Huwa ;ie mixli wkoll li rre]ista bi vjolenza Sur;ent u Kuntistabbli tal - Pulizija . Kien mixli wkoll li fera [afif li] ]ew; membri tal - Pulizija . Il - pulizija akku]atu wkoll li kka;una [sara fuq l - arlo;; personali tas - Sur;ent ; irre]ista l - arrest ; li kellu fil pusses tieg[u strument li jaqta ’ u bil - ponta ming[ajr li/enzja tal - Kummissarju tal Pulizija ; u li kiser l - ordni u l pa/i pubblika . Kien mixli wkoll li sar re/idiv b ’ sentenza mog[tija mill - Qorti tal - Ma;istrati . Il - Prosekuzzjoni tmexxiet mill - Ispettur Sandra Zammit .
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
10
OPINJONI
Malta aktar b’sa[[itha, Malta aktar ;usta^ Nhar it-Tnejn li g[adda lMinistru tal - Finanzi Edward Scicluna ppre]enta l - ewwel ba;it tal - Gvern Laburista mmexxi minn Joseph Muscat. Ba;it li l - Prim Ministru Joseph Muscat iddeskrivieh b[ala ba;it g[al min hu bie]el filwaqt li l - Partit Laburista [are; bl-g[ajta ta’ ‘Malta aktar b’sa[[itha, Malta aktar ;usta.’ Fuq il-widnejn ]gur li dan il - ba;it jin]el g[asel g[all ewwel. Kwa]i, kwa]i wie[ed jasal jg[id li l-Gvern Laburista kien ;eneru] u qalbu tajba malpoplu Malti . Ba;it li b[ala e]ercizzju tal-PR ]gur li [aqqu g[axar marki minn g[axra . I]da meta wie[ed jibda jg[arbel ftit, malajr jibda jsib li , kif jg[idu , mhux kulma jleqq hu deheb. Ba;it bla vi]joni g[all-impjiegi Hu /ar li s-su//ess tal-ba;it ta ’ Gvern Laburista jistrie[
[afna fuq attività qawwija ekonomika . Hu g[alhekk kemxejn inkonsistenti min na[a tal - Gvern li g[a]el li f’dan il-ba;it ma jindirizzax il-
[olqien tal - impjiegi u dan f’kuntest fejn il-qg[ad qieg[ed ji]died. F ’ ba;it mimli mi]uri g[al g[ajn in - nies il - Gvern Laburista re;a ’ [arab milli jg[id kif se jo[loq l-impjiegi. Dan g[alhekk ma jawgura xejn tajjeb fejn jid[ol il-futur tal[olqien tal-impjiegi f’Malta u r - rata tal - qg[ad mid - 9 ta ’ Marzu ’l hawn bdiet tispara ’l fuq. Konsegwentement l-awgurji huma m/ajpra [afna wkoll fejn tid[ol l-attività ekonomika li fuqha jistrie[ it - tkabbir ekonomiku pro;ettat minn Gvern Laburista. Robbing Paul to pay Paul L-istorja ta’ Robin Hood hi dwar dak ir-ra;el li kien jisraq lis-sinjur biex jag[ti lill-fqir jew b[alma ng[idu bl-Ingli], robbing Peter to pay Paul. Il-ba;it ta’ Gvern Laburista
ma jistax ji;i mixli li g[amel hekk. Minflok [are; b’kun/ett ;did, robbing Paul to pay Paul. Il-Gvern Laburista ]amm ilweg[da elettorali tieg[u u ra[[as il-kontijiet tad-dawl u l-
Dan il-ba;it ma jawgura xejn tajjeb fejn jid[ol il-futur tal-[olqien tal-impjiegi f’Malta u r-rata tal-qg[ad mid-9 ta’ Marzu ’l hawn bdiet tispara ’l fuq Kollox dlam^
Angelo Micallef angelo.micallef@gmail.com
ilma i]da min - na[a l - o[ra g[olla affarijiet o[ra b[al li/enzji tal-karozzi u l-fjuwil. Ka] li minflok t[allas lillGvern mal-kont tad-dawl issa se t[allsu kull darba li tid[ol fil - karozza tieg[ek jew kull darba li mal-ikel tie[u tazza nbid jew kull darba li tag[mel xi xog[ol ;ewwa darek u tkun kostrett tu]a s-siment. Meta wie[ed ja[dem is somom mhux diffi/li tinduna li fir-realtà dak li se ji;i ffrankat mir - ro[s fid - dawl u l - ilma malajr se ji;i assorbit minn affarijiet o[ra.
Naturalment [add ma jista ’ jg[id li l - ba;it kien kollu [a]in . Kellu l - aspetti po]ittivi tieg[u fosthom vot qawwi ta ’ fondi lill Università ta ’ Malta u l - G . F . Abela Junior College kif ukoll fondi g[all - MCAST . Pass ie[or po]ittiv kien li l istipendju issa se jog[la pro rata mal - COLA . Mi]uri o[ra po]ittivi kienu dawk li jg[inu lill - first time buyers u t - tkom plija ta ’ bosta inizjattivi ta ’ Gvern Nazzjonalista fosthom il - bini ta ’ skejjel ;odda . Dwar dawn il - punti wie[ed jista ’ biss jesprimi sodisfaz zjon u jlissen kliem po]ittiv . Naturalment kollox irid jit tie[ed b ’ mod [olistiku ma nistg[ux in[allu l - po]ittiv jag[mina g[all - prodott s[i[ .
Attitudni infantili
Donnu li g[al numru ta’ attivisti Laburisti online l-ba;it kien, mhux biss e]er/izzju annwali finanzjarju tal-Gvern ta’ Malta, i]da opportunità biex jitlissen kliem ta’ [dura u mibeg[da lejn il-Partit Nazzjonalista. Kliem ta’ [dura fil-konfront ta’ partitarji Nazzjonalisti li semmg[u le[inhom u esprimew il-[sibijiet tag[hom. Kliem ta’ [dura lejn mistiedna li qalu lopinjoni tag[hom fuq il-programm .net fuq Net Television u lejn il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil. Tassew attitudni infantili millMoviment Tag[na Lkoll!
(Angelo Micallef hu Kunsillier tal-Partit Nazzjonalista filKunsill Lokali Marsaxlokk.)
Iswed fuq l-Abjad L-Isqof Scicluna u t-twitter F’]ew; okka]jonijiet differenti - dwar l-unjoni /ivili u dwar ilbejg[ ta/-/ittadinanza Maltija - l-
Isqof Charles Scicluna esprima ru[u permezz tat-twitter. {asad lil bosta - ma stennewx li l-Isqof se jesprimi ru[u fuq ]ew; su;;etti tant ja[arqu u li spi//aw fi/-/entru tal-kontroversja parti;jana. G[amel sew, anke jekk tista’ ma taqbilx mieg[u - g[alkemm nistqarr li dwar l-unjoni /ivili kont nistenna iktar sustanza . Ma stennejtx li l - argument kontra jkun sostnut b ’ dak li qalu l - koppja /elebri u gay Dolce u Gabbana . Imma l - kontribut tieg[u fid diskussjoni hu arja friska minn Knisja fejn il - ;erarkija tag[ha , taqta ’ l - Isqof ta ’ G[awdex , ]ammew , u jkom plu j]ommu fommhom sieket dwar su;;etti ta’ importanza
nazzjonali; b[all-immigrazzjoni.
Meta wie[ed jid[ol fid-dettall tal-ba;it jaf jasal g[all-konklu]joni li l-individwu se jispi//a j;orr pi]ijiet finanzjarji mhux ]g[ar. Biss l-ikbar inkwiet hu s-sostenibbiltà ta’ dan il-bagit.
Kurja b’fommha sieket Fl-istess ]mien li l-Papa Fran;isku qed i[e;;e; lillKnisja biex issemma’ le[inha u ma tib]ax titkellem, il-Kurja Maltija, taqta’ l-Isqfijiet Scicluna u Grech ta’ G[awdex g[andha tid[ol aktar f’qoxritha. Il-Kurja tajjeb li tinteba[ li s-
skiet itarrax fuq diversi oqsma mhux apprezzat b[ala prudenza, imma interpretat b[ala Knisja li tilfet le[inha u li l-ebda xokk, lanqas dak li qed jipprova j;ib ilPapa Fran;isku, mhu qed i;ibha f’sensiha. Il-bagit ta’ Muscat
Hemm reazzjoni po]ittiva g[al dan l-ewwel ba;it tal-Gvern Laburista - ]gur li l-mod kif ;ie ppre]entat kien e]er/izzju tajjeb ta’ bejg[. Konferenza tal-a[barijiet blistess tfassila ta’ dawk li konna
La Muscat u lanqas il-Partit tieg[u ma kienu /ari dwar l-adozzjoni tat-tfal minn koppji gay qabel l-elezzjoni generali - tant li lanqas biss tissemma’ fil-programm elettorali
Frank Psaila frankpsaila@gmail.com
naraw fil-kampanja elettorali diskorsi mirqumin tajjeb u li jqanqlu. Imma meta wie[ed jid[ol fiddettall jaf jasal g[all-konklu]joni li l-individwu se jispi//a j;orr pi]ijiet finanzjarji mhux ]g[ar. Biss l-ikbar inkwiet tieg[i hu ssostenibbiltà ta’ dan il-bagit pajji]na jifla[ isostni l-mi]uri m[abbra? Jidher li, xi mkien, xeg[let bozza [amra. Muscat dwar l-adozzjoni Waqt Iswed fuq l-Abjad Chris Fearne /a[ad li Muscat kien kontra l-adozzjoni tat-tfal minn koppji gay. Xi [add bag[atli link
g[al programm fejn Muscat kien esprima ru[u bl-iktar mod /ar
kontra l-adozzjoni tat-tfal minn koppji gay. Jekk tid[ol fuq youtube issibu - kien waqt programm ma’ John Bundy fuq il-One. Personalment nilqa’ b’mod po]ittiv din il-uturn ta’ Muscat, imma s-sewwa jg[allimni li meta tkun temmen f’xi [a;a tg[idha u tkun /ar dwarha. La Muscat u lanqas il-Partit tieg[u ma kienu /ari dwar ladozzjoni tat-tfal minn koppji gay qabel l-elezzjoni generali tant li lanqas biss tissemma’ filprogramm elettorali. Issa se jwettaqha daqt. Id-dekriminalizzazzjoni tad-droga Ma jistax ikun li fil-[absijiet
tag[na nibqg[u naqflu g[al snin twal nies b[al Daniel Holmes li fuq ftit pjanti tal-kannabis we[el g[axar snin u nofs [abs.
Dwar dan je[tie; diskussjoni u azzjoni immedjata min-na[a talpoliti/i. Is-Segretarju Parlamentari Owen Bonnici di;à stqarr li jaqbel mad-dekriminalizzazzjoni ta’ /erta droga meta din tkun g[allu]u personali. Sfortunatament ma ;ara xejn wara dak li qal Bonnici - li kellu l-kura;; politiku li jipprova jniedi diskussjoni. {asra li l-ebda politiku fi [dan il-Partit Nazzjonalista ma lissen kelma wa[da dwar dan. Konvint li hemm min jaqbel ma’ dak li qal Owen Bonnici. Fil-frattemp, Daniel Holmes jibqa’ maqful il-[abs fl-a[jar ta’ ]g[o]itu.
(Il-programm Iswed fuq lAbjad jixxandar fuq Net Television is-Sibt fit-20.30 u l{add fl-16.30.)
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta‘ Novembru, 2013
11
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR EDITORJAL
Dak li ma ntqalx fil-ba;it Qed jo[ro; dejjem aktar /ar li d-diskors tal-ba;it moqri millministru tal-finanzi imma miktub b[ala e]er/izzju ta’ marketing, [eba [afna /ifri li jridu jkunu spjegati. Diskors li [eba t-tnaqqis fil-flus li l-gvern jag[ti lil numru ta’ a;enziji so/jali tal-gvern, u diskors li qal li se j]id numru ta’ taxxi bla ma spjega kif u kemm se j]idhom. L-ebda spjegazzjoni tal-mi]uri li mhumiex se jintg[o;bu, anzi [abi Kif qal il-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil, il-problema ta’ dal-ba;it hi meta tara /-/ifri fl-estimi; ‘the devil’s in the detail’. Diskors serju tal-ba;it kien jispjega t-taxxi ;odda li impona kif jispjega l-mi]uri l-o[rajn li [a, kemm jekk jintg[o;bu min-nies kif ukoll jekk ma jintg[o;bux. Kien jispjega wkoll it-tnaqqis li qed jirri]uilta li hemm fil-flus ivvutati g[al numru ta’ oqsma so/jali u [idmiet o[ra tal-gvern. Taxxi mag[mulin apposta biex ma tindunax bihom fil-ba;it Imma d-diskors ta’ dal-ba;it kien ilu indirizzat li t-taxxi li g[amel ma tarahomx fil-ba;it imma wara, x[in tmur t[allas illi/enzja tal-karozza, x[in timla l-karozza bil-petrol jew biddiesel, billi meta ]-]ejt jog[la t[allas inti imma meta qed jor[os igawdi l-gvern, u billi servizzi kru/jali tal-gvern jinqatg[ulhom il-flus. L-UE mhix temmen dak li qalilha l-gvern qabel il-ba;it Min jid[ol fid-dettall fi/-/ifri jsib [afna f’dal-ba;it li ma jitwemminx. Kif sabet l-Unjoni Ewropea f’rapport li [ar;et lg[ada tal-ba;it. Qabel il-ba;it, il-gvern Malti tkellem mal-UE dwar il-ba;it, imma ma jidhirx li minn dak li qalilha qabel, lUnjoni emmnet xi bi//a g[ax bassret l-g[ada tal-ba;it kif li]bilan/ tal-gvern Malti g[as-snin li ;ejjin se jkompli fuq it-3% u kif id-dejn tal-pajji] se jkompli ji]died. G[aliex hemm b]onn mini-kampanja elettorali biex tikkonvin/ina^
U biex tinduna kemm g[andna b]onn inkunu nafu aktar, ilprim ministru Muscat e]att wara l-ba;it beda kampanja s[i[a biex jikkonvin/i lin-nies kemm hu tajjeb il-ba;it – e]att b[al kampanja elettorali bil-billboards u t-tined u l-konferenzi u ]]jarat, issa naturalment im[allsin minn flusna lkoll – u fit-tieni konferenza li g[amel ilbiera[, il-fatt li l-Unjoni Ewropea mhix temmen dak li qalilha qabel il-ba;it, Muscat ipprova jitfg[u fuq il-gvern ta’ qabel. E]er/izzju li ma jitwemminx u li qed jibda jsir redikolu kieku mhux il-mod kif qed jiggverna Muscat u allura qed isir gravi. Nhar it-Tnejn Simon Busuttil g[andu jg[id dak li l-ministru Scicluna naqas li jg[id {afna g[alhekk iridu jisimg[u x’ma qalx id-diskors tal-ba;it, g[aliex dal-b]onn ta’ mini-kampanja elettorali biex Muscat jikkonvin/ina kemm hu tajjeb dal-ba;it. U g[alhekk [afna issa jistennew id-diskors tal-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil nhar it-Tnejn fil-Parlament fejn l-Oppo]izzjoni, b’mod li ma jkunx hemm g[alfejn kampanja s[i[a g[alih, tg[id dak li ma qalx id-diskors tal-ba;it.
X’pompo]ità u kemm xenxilli u]a l-Prim Ministru Joseph Muscat biex ta konferenza tal-a[barijiet imxandra dirett fuq l-istazzjon nazzjonali, biex tkellem dwar il-ba;it. Il-Gvern rama tinda kbira quddiem il-Palazz tal-President fejn hemm il-bini tal-Parlament fi Pjazza San :or;. Possibbli l-bini tal-Palazz tal-President, ma jesahx u ma sabx kamra^ Jekk ma [assux komdu fil-bini tal-Parlament, dejjem seta’ jimxi passejn sal-Ber;a ta’ Kastilja. I]da minflok g[a]el il-pompo]ità u x-xenxilli, kif rajnieh jag[mel ukoll aktar kmieni din is-sena fil-kampanja elettorali tieg[u.
Ba;it bla sustanza Il-{ibs Konna qed nistennew [afna
f’dan l-ewwel ba;it li fassal ilGvern Laburista ta’ Muscat. Ba;it li ma kien fih xejn spe/jali. Dak li wieg[ed fil-kampanja elettorali, nistennewh bi dritt. Irid, i]da jurina s-sustanza filpolitika tieg[u, li f’dan il-ba;it ma werihiex. G[aliex b’hekk biss pajji]na jista’ jibqa’ jo[loq ix-xog[ol, ikabbar l-ekonomija u jgawdi kul[add. Dan, il-Gvern ta’ Muscat, naqas li jag[mlu, u wisq nib]a’ li pajji]na jibda t-triq tan-ni]la u jbati kul[add.
A. Muscat
{al Balzan
Tony Bezzina u l-kow/ evitaw in/identi waqt il-partita [alli ma jkunx hemm xi [add nieqes waqt il-log[ob. Komplu ag[tuna pre]enza sabi[a fil - ground [alli Ili nissapportja l-klabb tal- kul[add jitpaxxa bikom u Hibs minn mindu kont ;uvni u nkomplu mixjin tajjeb ’il quddejjem [adt gost narahom diem kif a[na sejrin. jilag[bu , kemm Schreiber G. Busuttil Ground ta ’ Ra[al :did kif In-Naxxar ukoll l-istadium il-G]ira. Bdew il-kampjonat fuq nota tajba u rba[na punti sbie[ , L-ittri f’din il-pa;na jistg[u imma f’]ew; partiti li lag[bu jintbag[tu fl-indirizz elettroniku wara , marru naqra ]mer/ u alex . attard@media .link.com.mt tlifna punti prezzju]i. jew fl indirizz ta ’ Media.Link {bieb , komplu ag[mlu Communications li jidher aktar ‘l kura;; lil xulxin flimkien , isfel fil pa;na inklu] il - [abrieki president .
fil kampjonat din is sena
25 sena ilu f’In-Nazzjon Il - Gvern [abbar li jrid li dwar it - tib dil ne/essarju fil - Kostituzzjoni jkun hemm qbil bejn il - Gvern u l Oppo]izzjoni fil - Kamra tar Rappre]entanti , u g[alhekk se jitkom pla x - xog[ol tas - Select Committee . T[abbar ukoll fil - Parlament li fl ewwel seba ’ xhur tas - sena l - Gvern [are; Lm2 . 3 miljun f ’ medi/ini u tag[mir mediku . F ’ informazzjoni o[ra li ng[atat fil Parlament kien mag[ruf li fit - tmien snin ta ’ qabel bejn l -1 98 1 u l -1 988 , kienu g[ebu minn Malta 1 6 - il persuna , fosthom [amsa ta ’ nazzjonalità bar ranija . F ’ in/ident tat - traffiku li se[[ fi Triq Rel;jonali kien miet ra;el filwaqt li tnejn o[ra we;;g[u gravi . L - in/ident kien se[[ tard filg[axija g[all - [abta tal -11.1 5pm .
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrum {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
12
ANALI}I
Meta r-rieda tal-bniedem teg[leb lin-natura Fil-mument hawn f’Malta ferment dwar il-li;i li se tintrodu/i l-unjoni /ivili. Din il-li;i se to[loq sett ta’ drittijiet u dmirijiet biex ji;u regolati, fost l-o[rajn, relazzjonijiet bejn persuni tal-istess sess. Fuq il-b]onn ta’ din il-li;i, donnu li hemm kunsens wiesa’, i]da ninnota li fuq is-sustanza tag[ha, g[ad hemm konfu]joni. Dan qed ji;ri g[aliex g[al darb’o[ra fl-istorja tal-poplu tag[na, g[andna sitwazzjoni fejn ir-rieda tal-bniedem qed teg[leb lin-natura. Ng[id dan g[aliex sa ]minijiet ri/enti, fil-mo[[ tas-so/jetà Maltija, il-kun/ett ta’ relazzjoni kien jirrigwarda mara u ra;el li jipprokreaw biex ikollhom ittfal. Dan kien kun/ett stabbilit u b’g[eruq fondi. Konna nsegwu dan il-kun/ett g[aliex konna na[sbu li b’dan il-mod, qed nimxu skont dak li n-natura tag[na titlob. Essenzjalment ma konniex qed na[sbu [a]in. Fil-fatt, t[ares fejn t[ares madwarek, hu dan il-pjan li ssegwi n-natura u r-razza tal-bnedmin /ertament li mhix e//ezzjoni. :ibda lejn l-istess sess Madanakollu, fis-so/jetà tag[na, dejjem kien hemm persuni li flok lejn persuni tas-sess oppost, kienu j[ossuhom mi;buda lejn persuni tal-istess sess. B’dan il-mod, dawn in-nies ma setg[u qatt jaslu g[all-iskop a[[ari ta’ relazzjoni, ji;ifieri t-
tfal u allura kienu ji;u ttimbrati b[ala persuni li mhumiex skont il-pjan tan-natura. Din il-fehma kienet issib ilprova tag[ha fil-fatt li b[allbqija tal-bnedmin, dawn il-persuni j[ossu x-xewqa li jsiru ;enituri, liema xewqa ma setg[u qatt jissodisfaw sakemm kienu se jibqg[u jsegwu l-;ibda sesswali tag[hom. Il-konsegwenza ta’ dan kollu kienet [afna sofferenza psikolo;ika g[al dawn il-persuni, f’tentattiv biex ja[bu s-sesswalità tag[hom u b’hekk ma ji;ux esklu]i mis-so/jetà. Orjentazzjoni sesswali differenti Issa, jekk naslu nag[mlu largument li l-persuni b’orjen-
tazzjoni sesswali differenti mhumiex skont il-pjan tannatura, ]gur li qatt ma nistg[u naslu ni;bdu l-konklu]joni li dawn il-persuni mhumiex [olqien divers tan-natura.
Kevin Cutajar kcutajar@pn.org.mt
wari li m’g[andhomx di]abbiltà. Ovvjament, jien dan ma rridux g[ax naf li l-inklu]joni tieg[i fis-so/jetà tiddependi mhux biss fuq kemm in[ossni kunfidenti jien mad-di]abbiltà, i]da wkoll fuq kemm i[ossuhom kunfidenti maddi]abbiltà dawk ta’ madwari. Tendenzi sesswali partikulari B’dan il-paragun,
B[alissa fil-pajji] qed issir diskussjoni ;mielha dwar l-unjoni /ivili... jalla li din l-anali]i ssir b’mod matur u lil hinn minn kull pre;udizzju
L-edukazzjoni hi /-/avetta tal-[sieb u b[ala tali, l-edukazzjoni fet[et il-[sieb tag[na l-Maltin, tant li wasalna biex nibdew in[arsu lejn nies ta’ orjentazzjoni sesswali differenti minn lenti aktar po]ittiva Sfortunatament, imma, isso/jetà tag[na bdiet tag[mel din id-distinzjoni biss fi ]minijiet ri/enti. G[alkemm forsi [afna ma jammettux, sa ftit ilu, kien hemm konvinzjoni mifruxa li persuni b’orjentazzjoni sesswali differenti kienu xi forma ta’ tra;edja tan-natura. Dan /ertament li qatt ma kien il-ka] u argument b’sa[[tu kontra din il-konvinzjoni hu lfatt li ladarba [alqithom b[ala bnedmin, dawn in-nies jixirqilhom ir-rispett b[ala tali u wkoll li jg[ixu [ajjithom skont kif jixtiequ. Rivoluzzjoni siekta Li dan l-i]vilupp qed isir fi ]minijietna, /ertament li mhix kumbinazzjoni. Jien norbot dan ma’ ]vilupp ie[or li [afna drabi ma nag[tux kasu, i]da li se[[ fl-a[[ar [amsa u g[oxrin sena u f’pajji]na wassal g[al rivo-
luzzjoni
siekta
i]da
bla
pre/edent. Qed nirreferi g[all-investiment massi// li pajji]na g[amel fl-edukazzjoni. Hu fatt li l-edukazzjoni hi /-/avetta tal-[sieb u b[ala tali, l-edukazzjoni fet[et il-[sieb tag[na lMaltin, tant li wasalna biex nibdew in[arsu lejn nies ta’ orjentazzjoni sesswali differenti minn lenti aktar po]ittiva. Fi kliem ie[or, l-edukazzjoni, tatna l-opportunità li nissuperaw dak li jissu;;erilna listint, ji;ifieri li neskludu u sa[ansitra niddiskriminaw kontra dawn in-nies u minflok insegwu r-rieda skont kif jissu;;erilna l-[sieb, ji;ifieri li lil dawn in-nies na//ettawhom u nilqg[uhom. Il-pjan tan-natura
Lil hemm minn dan il-punt, xorta tibqa’ l-kwistjoni jekk issesswalità ta’ dawn il-persuni hix skont il-pjan tan-natura. Issuspett tieg[i personali hu li r-
risposta hija le g[ax dak li kien minn dejjem fin-natura, g[adu llum u se jibqa’. Nifhem li [a;a b[al din forsi ma tinstemax iddoqq sabi[, i]da r-realtà hi wa[da u g[alkemm xi drabi ma tkunx skont ix-xewqat tag[na, ma jkun hemm ebda di]unur jekk wie[ed jirrikonixxiha u ja//ettaha. Dan l-argument in[oss li nista’ nag[mlu b’/erta kunfidenza. G[al min fost il-qarrejja ma jafnix, jien bniedem nieqes mid-dawl u g[alkemm ir-realtà ta’ [ajti mhix dik ideali, ji;ifieri wa[da ming[ajr iddi]abbiltà, jien dejjem i;;ilidt mieg[i nnifsi biex din ir-realtà ma na[rabx minnha u minflok nirrikonoxxiha u na//ettaha. Nammetti li t-tentazzjoni li na[rab mir-realtà tad-di]abbiltà ti;ini spiss, i]da rre]istejtha dejjem g[ax naf li jekk na[rabha jien, ja[arbuha [afna aktar minni l-persuni ta’ mad-
bl-ebda mod ma jien ng[id li l-persuni b’orjentazzjoni sesswali differenti g[andhom xi di]abbiltà. Li qed ng[id hu li dawn il-persuni g[andhom tendenzi sesswali partikulari li g[alkemm mhumiex skont dawk tal-ma;;oranza tan-nies, je[tie; li huma stess, jirrikonoxxuhom aktar. Je[tie; li jirreferu aktar g[alihom ming[ajr mist[ija u anke jiddibattuhom aktar pubblikament. Nifhem li dan mhux pass fa/li g[ax is-sesswalità hi [a;a delikata u intima, i]da jien konvint li jekk jirnexxilhom jag[mlu dan, jg[in [afna flinklu]joni so/jali tag[hom. Dik li g[andhom quddiemhom dawn il-persuni hi bla ebda dubju sfida so/jali, i]da li /ertament tista’ tintreba[, u biex dan ise[[, je[tie; li dawn il-persuni jinsistu aktar fuq ittriq li qabdu, triq fejn ir-rieda tal-bniedem teg[leb il-pjan tannatura. Di;à saru passi sostanzjali f’din id-direzzjoni u l-fatt li wasalna biex nintrodu/u l-li;i dwar l-unjoni /ivili hu indikazzjoni ta’ dan. Imma g[adna ma wasalniex u kien g[alhekk li [abbart li b[ala Membru Parlamentari Ewropew prospettiv, wa[da mill-miri ta’ [idmieti, se tkun aktar g[ajnuna lil min qed jaffronta sfida so/jali. Fl-Unjoni Ewropea hemm [afna drittijiet, anke g[all-persuni b’orjentazzjoni sesswali differenti u rrid li na[dem biex dawn id-drittijiet jitgawdew aktar.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
13
X’NARA U X’NISMA’
X’Qalilna l-G[asfur Balle/ Anton Refalo ma kellux g[alfejn jaqsam lejn Malta! ➤ Tal-Gozo Channel re;g[u g[amluha! Nhar il-{add, 20 ta’ Ottubru tal-Gozo Channel
Ewropa tielg[a u Ewropa nie]la imma l-miljuni ;abuhom g[idlu lil dan,” qalet il-mara. Pront pront ir-ra;el b’musta//i rqaq u xag[ru abjad sil; qalilha:
Fejn naf min hu ra;el jien! Taf x’naf ]gur li kieku konna ta[t Mintoff, ]gur ma kienx i[allina seba’ xhur biex nie[du post talHousing. {a naraw x[in jispi//a xi sku]a se jer;a’ j;ibilna llum!” L-G[asfur fehem li dawn kienu mwieg[da l-;enna fl-art qabel lelezzjoni u mid-dehra issa qed ji;ru wara sehemhom! Allura pespsilhom: “Wara lBa;it sinjuri, g[ax issa din la[[ar sku]a!” u ttajjar ’il barra.
Minn dak li kien hemm miktub mal-karozza, GVN202 hija seconded mal-Ministeru tal-Finanzi u sa fejn jaf l-G[asfur ix-xufier ma kienx ix-xufier tal-Ministru u lanqas il-karozza ma kienet ilkarozza tal-Ministru. “Tg[id min kien, waqaf jistaqsiha jekk hix qieg[da tag[ti r/evuti tal-VAT?” staqsiena lG[asfur. Ta’ kurju] li hu l-G[asfur kompla jistaqsi: “Dak il-[in, ix-xufier kien g[adu xog[ol? Dawk lin[awi huma triqatu? U min kien
re;g[u g[amlu e]er/izzju ta’ qamel liema b[alu. B[al kull nhar ta’ {add, minn waranofsinhar bdew jin;abru numru ta’ karozzi biex jaqsmu lura lejn Malta. Biex ma jda[[lux crew overtime, il-management idde/ieda li ma j[addimx vapuri shuttle, bil-konsegwenza li vapur wara lie[or bdew i[allu numru ta’ karozzi jistennew lIm;arr. L-G[asfur innota li aktar ma beda jg[addi l-[in, il-kju tal-karozzi beda dejjem ji]died. G[alxejn in-nies ittamaw li l-[aruf tas-sagrifi//ju, ji;ifieri l-Ministru Anton Refalo, jintervjeni, g[ax kollu kien g[alxejn. “{asra li ma kellux b]onn jaqsam lejn Malta lOnorevoli [aruf,” qalilna lG[asfur. Lanqas il-konsulent li tawh it-tieni /ans ma intervjena jew ma kellu b]onn jaqsam lejn Malta u sa x[in dalam il-kju kien wasal sat-tarf ta’ G[ajnsielem! Veru kellhom jitni]]lu [afna pulizija l-Im;arr biex jikkontrollaw il-kaos li nqala’? L-aqwa li skont il-[aruf tas-sagrifi//ju, lg[erf ta/-Chairman Laburist li jid[ak dejjem u l-illuminat konsulent tat-tieni /ans, [allejna vapur marbut l-Im;arr biex ma nda[[lux crew bl-overtime. “Viva l-qamel li jaf jo[loq ilLabour ma’ dak kollu relatat m’G[awdex!!! L-aqwa li Malta Tag[na Lkoll u l-G[awdxin jie[du pa/enzja!” qalilna lG[asfur.
Fredu Sant kontra kien u kontra g[adu... sal-lum ➤ Dan l-a[[ar, biex ji;;ustifika n-negozju bil-[abi li qed jag[mel ma/-?ina, il-Prim Ministru Joseph tag[na lkoll, qal f’Ra[al :did li n-Nazzjonalisti kienu mo[[hom biss fl-Ewropa. L-G[asfur kien hemm fuq
wara u nnota koppja mda[[lin fi]-]mien li kienu qed jisimg[u lil Muscat u jikkummentaw minn ta[t l-ilsien g[al kulma jg[id. “Veru li n-Nazzjonalisti
Joseph wieg[ed kollox u lil kul[add ➤ Nhar il-{add, 20
ta’ Ottubru filg[odu waqt li lG[asfur kien miexi fi Triq irRepubblika l-Belt sema’ ]ew;t ir;iel irrabjati jitkellmu. Wie[ed minnhom qal: “Tib]ax [a nistenna sa wara l-Ba;it u jaraw.” L-G[asfur po;;a fuq l-ATM tal-BOV biex ji;bed xi flus, waqt li sema’ lir-ra;el l-ie[or: “Mhux hekk qalulna biex inkellmuhom wara l-ba;it? Mela hekk se nag[mel u mhux se joqog[du kwieti bija wara, g[ax mhux sew li qed jag[mlu lil tal-klikka sinjuri u lilna ]-]g[ar i[alluna lampa stampa.” L-G[asfur tg[idx x’toppu qajjem x[in sema’ lill-ewwel wie[ed, fost [afna kliem [a]in jg[id: “Kemm da[ak bina tajjeb Joseph. Nesa kemm [dimna g[alih!” Sorpri] l-G[asfur ra li]-]ew;t ir;iel de[lin il-Ka]in tal-Labour! “Mhux ta’ b’xejn li anke l-Laburisti akkaniti qed i[ossuhom traduti mill-weg[di li sarulhom qabel l-elezzjoni,” qalilna l-G[asfur. “Issa biex jg[adduhom bi]-]mien qed jg[idulhom biex ikellmuhom wara l-Ba;it. Laqwa li qabel l-elezzjoni weg[du kollox lil kul[add. ?ap/pu, /ap/pu Laburisti!!!” pespsilna lG[asfur. Champion ie[or tal-arroganza ➤ L-G[asfur g[addielu
“Dan l-ewwel kien kontra lEwropa, imbag[ad mar hemm u l-bambin biss jaf kemm qala’ eluf. Xi jrid iparla fuq l-Ewropa dan? Fredu Sant kien ra;el g[ax kien kontra u baqa’ dejjem kontra l-Ewropa.” Il-mara, attenta li l-cameras ma jaqbduhiex tparla, b’a//ent talKottonera qaltlu: “Dak Fredu g[axxaqha wkoll ta’... mela nsejt li issa [iere; g[all-elezzjoni talParlament Ewropew? “Kul[add ja[seb g[al tieg[u.
Il-GVN202 fil-Marsa tard filg[axija! ➤ Nhar l-Erbg[a, 23 ta’ Ottubru g[all-[abta tat-8pm l-
G[asfur kien g[addej minn Racecourse Street kantuniera ma’ Derby Street fil-Marsa u ra mara, li minn ilbiesha kienet tidher li qieg[da titlajja g[al skopijiet ta’ prostituzzjoni! Fil-pront waqfet karozza binnumru GVN202 u x-xufier beda jkellem lil din il-mara li nstemg[et issemmi “23 ewro”.
ix-xufier? Fil-kas ma kienx g[adu xog[ol, dan intitolat li jie[u l-karozza tal-Gvern mieg[u? Jew forsi nzerta jafha lil dik il-mara?” “Li hu ]gur hu,” qalilna lG[asfur, “li jekk dil-mara biex tipprostitwixxi lilha nnifisha tie[u 23 ewro biss, kemm i]jed hu cheap il-Gvern tal-Labour li se jipprostitwixxi lil pajji]na g[al 650,000 ewro? Malta Tag[na Lkoll mhux tieg[u biss, g[idlu lil Muscat!
minn g[ala widnejh li tg[idx kemm intqal diskors fuq il-Ministru li jag[mlu laffarijiet minn wara dahru, ji;ifieri Evarist Bartolo, dakinhar li kellu jirri]enja Tonio Briguglio minn Chairman talBord tal-istipendji. “G[ax, ng[iduha kif inhi,” qalilna l-G[asfur, “trid tkun champion tal-arroganza biex tag[mel persuna li [tart int stess [aruf tas-sagrifi//ju, billi ;;ieg[lu jirri]enja [alli jg[attilek il-fro;a li tkun pruvajt tag[mel int u nkxift!” Sa[ansitra l-G[asfur qalilna li fil-Ministeru tal-Edukazzjoni stess kien hemm min instema’ jg[id: “Dan g[affe; hekk lil min hu ta’ ;ewwa mieg[u, a[seb u ara x’jag[mel lil min mhux ta’ ;ewwa!” Insomma kif kien qalilna darba Joseph: The End Justifies The Means. L-aqwa li nil[qu l-iskop tag[na, f’dan il-ka] li nsalvaw wi// il-Ministru. {alli ng[aff;u lil kull min insibu quddiemna!
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
14
A{BARIJIET TA’ BARRA
Inkwiet fit-terminal tal-gass ta’ Mellitah IL-LIBJA L-esportazzjoni tal-gass naturali mil-Libja lejn l-Italja hu filperiklu li jieqaf min[abba inkwiet li hemm fit-terminal ta’ Mellitah. Barraminhekk Paolo Scaroni, I/-Chief Executive tal-ENI, ilkumpannija tal-ener;ija Taljana, ilbiera[ wissa li hemm periklu kbir li min[abba linkwiet li hemm fil-Libja, l-
esportazzjoni ta’ provisti b]onnju]i ta’ gass lejn l-Ewropa jistg[u ji;u interotti. Scaroni qal li l-inkwiet li hemm f’Mellitah jista’ jwaqqaf g[al kollox l-esportazzjoni talgass lejn l-Italja. It-terminal ta’ Mellitah, li jitmexxa mill-ENI u l-Libyan National Olil Company, hu kru/jali g[all-esportazzjoni ta’
gass permezz tal-Greenstream Pipeline mil-Libja lejn l-Italja. Tul dawn l-a[[ar xhur lindustrja tal-ener;ija fil-Libja kwa]i krollat min[abba sensiela ta’ protesti u inkwiet li qed ikun hemm. Fost dawn hemm minoran]i li fi ]mien id-ditattura ta’ Gaddafi kienu imwarrba u issa jridu parti mill-qlieg[. Dan qed isse[[ fl-isfond tal-
i]vilupp li kien hemm f’Benga]i fejn kien dikjarat Gvern re;jonali awtonomu bi sfida g[all-Gvern /entrali fi Tripli. F’dan il-Gvern, imlaqqam Barqa jew ?irinajka, hemm Ibrahim Jathran, l-eks kap tas-sigurta mal-bjar ta]-]ejt Libjani. Dan g[andu f’idej[ ilkontroll ta’ Ras Lanuf u EsSider, l-akbar portijiet fil-Lvant
u kru/jali g[all-esportazzjoni ta]-]ejt. Il-Gvern qed jitmexxa minn Abd-Rabbo al-Barassi, eks kmandant tal-Qawwa tal-Ajru Libjan. Il-protesti u inkwiet fil-qasam tal-ener;ija Libjan tant kiber li issa l-produzzjoni hi biss ta’ g[axra fil-mija [dejn dik li kienet.
Bidla fil-poter fi New York L-ISTATI UNITI G[all-ewwel darba mill-1993, fit-tmexxija tal-belt ta’ New York se jkun hemm Sindku mill-Partit Demokratiku. Dan wara li l-elezzjoni biex jinstab is-su//essur ta’ Michael Bloomberg intreb[et minn Bill de Blasio. Fl-istess ;urnata saret ukoll, fost l-o[rajn, l-elezzjoni g[all-Gvernatur ta’ New Jersey u din intreb[et mir-Repubblikan Chris Christie, li kien konfermat fil-poter. L-elezzjonijiet li saru t-Tlieta jitqiesu b[ala e]ami g[as-sa[[a ta]-]ew; partiti hekk kif is-sena ddie[la se jsiru l-elezzjonijiet g[allKungress Amerikan mag[rufa b[ala l-Midterm Elections – g[allKamra tar-Rappre]entanti u g[al ter] tas-Senat. Dawn kienu wkoll l-ewwel elezzjonijiet importanti minn mindu fl2012, il-President Barack Obama kien konfermat fil-poter. Fi New York, de Blasio reba[ 73 fil-mija tal-voti. L-g[ajta ewlenija ta’ de Blasio, li g[andu nisel Taljan, kienet li kien se ji;;ieled lin;ustizzji so/jali f’New York. Hu se jkun l-ewwel Sindku Demokratiku fi new York mill1993. Obama kellu wkoll sodisfazzjoni mill-Istat ta’ Virginia li hi meqjusha b[ala fortizza Repubblikana. Hawn l-elezzjoni
Bill de Blasio, (lemin) il-kandidat Demokratiku g[all-kariga ta’ Sindku ta’ New York jg[annaq lil ibnu Dante, wara li reba[ l-elezzjoni kontra l-kandidat Repubblikan Joe Lhota. (ritratt EPA)
g[all-Gvernatur intreb[et midDemokratiku Terry McAuliffe. G[alkemm Virginia tradizzjonalment titqies b[ala Repubblikana,
fl-a[[ar ]ew; elezzjoni Presidenzjali din intreb[et minn Obama. I]da F’New Jersey, fejn hemm
tendenza li l-ma;;oranza tal-elettorat hu Demokratiku, Christie kien konfermat fil-poter. Christie i]da hu popolari [afna f’dan l-Istat u
qed jitqies minn [afna b[ala kandidat ewlieni g[al kandidat Repubblikan g[all-elezzjoni Presidenzjali.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
IL-KOREA T’ISFEL> Ajruplan tat-tip MK-58 Hawker Hunter tal-Qawwa tal-Ajru Amerikana ‘llesti g[at-tluq mill-ba]i tal-ajru ta’ Gunsan waqt il-manuvri mlaqqma Max Thunder. (ritratt EPA)
Attakk terroristiku ie[or I?-?INA Persuna nqatlet wara sensiela ta’ splu]jonijiet ]g[ar madwar ilkwartieri ;enerali provin/jali talPartit Kommunista f’Taiyuan filprovin/ja ta’ Shanxi. Apparti l-persuna maqtula, kien hemm seba’ persuni o[ra li ndarbu u ]ew; karrozzi li sofrew
[sarat kbar. Jidher li madwar seba’ bombi mimlija ball-bearings splodew fi qsari tal-fjuri madwar il-bini u f’xi vetturi. Jidher li l-bombi kellhom timer biex jisplodu fil[in meta uffi/jali tal-partit jibdew di[lin fil-bini.
Il-bini spiss ikun mira ta’ protesti li kwa]i dejjem ikunu ostili [afna lejn it-tmexxija Kommunista. F’Taiyuan hemm wa[da mill-ikbar distakki fi/?ina bejn dawk li huma sinjuri u dawk li huma fqar u [afna filbelt huma rrabjati g[al diversi
in;ustizzji li saru mag[hom. Dan kollu se[[ fl-isfond ta’ dak li ;ara fil-kapitali meta l;img[a li g[addiet f’Beijing, karrozza baqg[et die[la f’folla nies fi Pjazza Tienanmen, f’dak li l-awtoritajiet qalu kien attakk terroristiku b’rabta mal-estrem-
isti mir-re;jun ta’ Xinjiang. l-isplu]jonijiet se[[ew f’mument sensittiv g[all-Partit Kommunista peress li f’dawn il;ranet l-og[la uffi/jali tal-partit se jibdew jiltaqg[u biex jidde/iedu t-triq tal-ekonomija ?ini]a.
Mumenti minn kif in[olqot ix-xbiha ta’ “Sweetie”, it-tifla virtwali ta’ g[axar snin. (ritratt EPA)
Tifla virtwali taqbad eluf ta’ pedofili L-OLANDA G[aqda li ta[dem favur it-tfal irnexxeilha tikxef eluf ta’ pedofili permezz ta’ tifla ;enerata mill-komputer. L-g[aqda Olandi]a Terre des Hommes, [olqot ix-xbiha ta’ tifla Filippina ta’ g[axar snin, li ng[atat l-isem ta’ “Sweetie” u po;;ietha fi/-chatrooms fuq lInternet biex tara x’ji;ri. Xbiha
li hi diffi/li [afna biex wie[ed jiddisntingwi minn tifla ta’ veru. F’temp ta’ g[axar ;img[at, aktar minn 20,000 pedofilu minn 71 pajji] g[amlu kuntatt mag[ha biex twettaq atti sesswali g[alihom fuq l-Internet. Minn dawn, 1,000 ra;el inqabdu joffru l-flus lit-tifla virtwali biex twettaq atti sesswali u d-dettalji
tag[hom issa se jing[ataw lillInterpol. Hans Guyt, direttur malHommes de Terres, qal li millmument li Sweetie tpo;;iet online, kien hemm valanga ta’ ir;iel li g[amlu kuntatt mag[ha minkejja li ma sar xejn biex i[ajruhom. Hu qal li [afna nies fuq l-Internet ja[sbu li dak kollu
li jag[mlu [add m’hu se jara[ u li jistg[u jag[mlu li jridu. Mill-persuni identifikati f’din l-investigazzjoni kien hemm 254 mill-Istati Uniti, 110 mirRenju Unit, 103 mill-Indja, 54 mill-Kanada, 46 mill-Awstralja u 44 mill-:ermanja. Guyt [e;;e; l - awtoritajiet madwar id-dinja biex jag[mlu
aktar biex jipprote;u t - tfal mill-abbu] sesswali permezz tal-Internet, spe/jalment peress li t-tfal li jispi//aw vittma rarament jitkellmu. Hu wissa li jekk ma jsir xejn, dalwaqt ikun tard wisq biex jinstab tarf ilpedofelija permezz tal - web cam li kull ma jg[addi ]-]mien qed tikber.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
16
A{BARIJIET TA’ BARRA
Irvellijiet madwar Buckingham Palace IR-RENJU UNIT Il-Pulizija arrestat 11-il persuna wara li matul il-lejl bejn itTlieta u l-Erbg[a kien hemm protesta madwar Buckingham Palace u l-bini tal-Parlament f’Londra mill-moviment Anonymous. Matul din il-protesta, mijiet ta’ dimostranti bdew nar qrib ilpalazz u mblukkaw l-a//ess lejn Parlament Square b’rabta mattradizzjoni ta’ Bonfire Night. Protesta li saret wkoll fi kapitali madwar id-dinja u li kienu karaterizzati minn dimostranti lebsin
maskri tal-karattru ewlieni talfilm “V for Vendetta”. Dawn saru bi protesta kontra lmi]uri ta’ awsterita li kienu introdotti madwar id-dinja, ilkorruzzjoni u l-g[assa li qed ikun hemm mill-forzi tas-sigurta fuq l-Internet. Bonfire Night hi marbuta mal;rajja tal-attentat li kien g[amel Guy Fawkes li fil-5 ta’ Novembru tal-1605 u li kien inqabad ta[t il-Parlament b’kwantita ta’ splussiv lest biex jg[olli l-bini bi[.
L-I}VIZZERA> Kontestanti jag[mlu l-a[[ar thejjijiet g[all-wirja tag[hom waqt il-Cosplay World Masters Grand Finale 2013 f’Sion. Cosplay hi g[aqda tal-kliem Costume u Play fejn il-parte/ipanti jilbsu kostumi ta’ xi karattru jew ba]at fuq il-fantasija tag[hom. (ritratt EPA)
Iz-zija ta’ Kim Jong-un kienet [arbet lejn l-Istati Uniti IL-KOREA TA’ FUQ
L-INDONE}JA> Terapista libsa ta’ gorilla tag[ti l-Gorilla Massage fil-Bali Heritage Reflexology and Spa f’Jakarta. Dan it-trattament hu wie[ed minn madwar 300 li jing[ataw f’dan l-istabbiliment. (ritratt EPA)
Kien svelat li z-zija ta’ Kim Jong-un, id-ditattur tal-Korea ta’ Fuq, fl-1998 kienet [arbet lejn lIstati Uniti flimkien mar-ra;el tag[ha. Skont rapport fil-media talKorea t’Isfel, Ko Yung-suk, li ti;i o[t omm il-mexxej talKorea ta’ Fuq, kienet [arbet meta kienet fl-I]vizzera flimkien ma’ Kim. Bejn l-1996 u l-2001, Kim kien intbag[at jisstudja fi skola presti;ju]a f’Berne fl-I]vizzera u mieg[u kienet intbag[tet zitu biex tie[u [siebu. Imma Ko u r-ra;el tag[ha kienu g[ebu fil-bidu ta’ Mejju tal-1998. Dak I]-]mien kien suspettat li dawn kienu sej[u lura f’pajji]hom mir-re;im Korean. Imma issa rapporti fil-media
Koreana qalu li l-koppja kienu marru bil-mo[bi fl-Ambaxxata Amerikana f’:inevra u talbu g[al kenn politiku. Skont eks a;ent tas-servizzi sigrieti tal-Korea t’Isfel, il-NIS, Ko u r-ra;el tag[ha kellhom ittalba tag[hom a//ettata u ttie[du lejn ba]i militari Amerikana f’Frankfurt fil-:ermanja. Minn hemm imbag[ad itti[du lejn lIstati Uniti. Intqal li meta kienu l-Istati Uniti, il-koppja wie;bu g[al [afna mistoqsijiet dwar ittmexxija tal-Korea ta’ Fuq. Wara, min[abba l-bi]a kbira li a;enti sigrieti tal-Korea ta’ Fuq isibuhom, saritilhom operazzjoni biex jinbidlulhom il-fattizzji ta’ wi//hom u jing[ataw identita ;dida.
Intqal li t-t[assib li seta ji;rilhom xi [a;a tant kienet kbira, li s-servizzi sigrieti Amerikani stennew sakemm il-koppja kienu fl-Istati Uniti biex infurmaw lillkollegi tag[hom fil-Korea t’Isfel b’dak li kien ;ara. Sa fejn hu mag[ruf Ko hi laktar membru importanti talfamilja Kim li [arbet mill-pajji]. L-e//ezzjoni hu ta’ Kim JongNam, [u Kim Jong-un u li darba kien qed jissemma’ biex ikun ilmexxej tal-Korea ta’ Fuq minflok missieru. Kim Jong-Nam kien kisira ma’ missier, Kim Jong-Il, wara li fl-2001 inqabad jipprova jid[ol fil-mo[bi fil:appun biex imur Disneyland. Minn dakinhar, il-familja tieg[u marret g[aix fl-e]ilju f’Macau, Singapore u /-?ina.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
17
A{BARIJIET TA’ BARRA
SPANJA> Mara tippo]a g[al ritratt ma’;enb balena ta’ 20 metru li nstabet fil-bajja ta’ Seixal f’Tal. Il-balena kienet intlem[et fil-ba[ar u wara l-maltemp ta’ dawn l-a[[ar ;ranet tkaxkret mill-mew; fuq l-art. (ritratt EPA)
Wikileaks dwar il-Mafja L-ITALJA Fl-Italja kien varat sit eletroniku ;did bl-isem “MafiaLeaks” li se sservi ta’ ba]i biex wie[ed jikxef informazzjoni dwar ilMafja fil-pajji]. Is-sit hu mmirat lejn vittmi jew eks kriminali li jib]g[u jmorru
g[and il-Pulizija jew il-;urnalisti bl-informazzjoni li g[andhom. It-teknolo;ija li se tintu]a se tippermetti li l-identita ta’ min jag[ti l-informazzjoni, tibqa’ mo[bija. Is-sit hu l-idea ta’ grupp ta’
volontiera li huma esperti talkomputers u qed jittama li dan se ji;;enera minjiera ta’ informazzjoni. Anki l-istess nies li varaw is-sit qed i]ommu l-identita tag[hom sigrieta, biex jipprote;u lilhom infushom minn atti ta’
tpatija mill-Mafja g[al dak li qed jag[mlu. Wie[ed mill-grupp qal li b’kollox hemm madwar g[axar voluntiera li qed ja[dmu fuq dan is-sit u l-finanzjament kollu ;ej minn buthom.
Il-pro;ett i]da g[andu linja fina li fuqha jrid jibbilan/ja dan peress li hemm t[assib li l-istess Mafja tista’ tu]a dan is-sit biex ti]vija investigazzjonijiet lejn nies inno/enti jew kontra xi [add li trid tpattiha.
Issa l - Pulizija Ingli]a ng[aqdet mas - servizzi sigrieti u l - Border Agency biex isibu lil Mohamed . Mohamed , li hu ta ’ nisel Somalu , hu suspetta tli g[andu rabtiet mill - qrib mal grupp al - Shabab , il - grupp li
wettaq l - attakk ta ’ Settembru fil - kumpless kummer/jali f ’ Najrobi fil - Kenja u li fih nqatlu 67 persuna . I]da uffi/jali qalu li s ’ issa ma kienx hemm provi bi]]ejjed biex jitressaq il - qorti . Il - Gvern Ingli] jistma ’ li
hemm madwar 50 /ittadin Ingli] li qed ji;;ieldu mal - al Shabab fis - Somalja filwaqt li hemm numru ferm akbar li qed imorru s - Sirja biex ji;;ieldu ma ’ gruppi b ’ rabtiet mal - al - Qaeda , kontra r - re;im Sirjan .
Ja[rab mo[bi f’burka IR-RENJU UNIT Il - forzi tas - sigurta Ingli]i qed jag[mlu tfitxija kbira g[al ra;el suspettat li hu terrorista li [arab mo[bi ta[t burka - dik il - libsa Islamika li tg[atti lmara mir - ras ‘ lisfel . Mohammed Ahmed Mohamed ta ’ 27 sena kien
ta[t g[assa mill - Pulizija u l movimenti tieg[u kienu mra]]na lejn /erti postijiet peress li kien qed ikun inves tigat . Imma nhar il - :img[a , hu rnexxielu ja[rab minn moskeja mo[bi ta[t burka f ’ Acton f ’ Londra .
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
18
www.maltarightnow.com
A{BARIJIET TA’ BARRA
IR-RUSSJA> Suldati Russi libsin ta’ truppi tat-Tieni Gwerra Dinjija jlestu fil-Pjazza l-{amra g[all-parata li se ssir illum biex tfakkar it-72 anniversarju minn meta fit-Tieni Gwerra t-truppi kienu marru direttament minn Moska lejn il-front tal-gwerra (ritratt> EPA)
L-ITALJA> Waiter iservi lin-nies fi Piazza San Marco wara li din spi//at mg[arrqa min[abba l-ba[ar li far (ritratt> EPA)
L-AWSTRALJA> Il-mudella Coco Rocha tasal g[all-Melbourne Cup Day fil-Flemington Racecourse f’Melbourne (ritratt> EPA)
IR-RENJU UNIT Il-Prin/ep Phillip jitkellem mal-President tal-Korea t’Isfel Park Geun-hye waqt l-ispezzjoni tal-Queen’s Guards. Il-President tal-Korea t’Isfel tinsab fuq ]jara statali ta’ erbat ijiem fir-Renju Unit (ritratt> EPA)
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
20
MADWARNA
Edizzjoni o[ra tal-festival L-G[anja tal-Poplu L-G[anja tal-Poplu 2014 se ssir fil-15 ta’ Marzu 2014 fit-Teatru Sir Temi Zammit tal-Università. Il-parte/ipanti rebbie[a fl-ewwel tliet postijiet se ji;u ppre]entati bi trofej artisti/i u se jir/ievu €1,000, €600 u € 400 rispettivament. Il-persuna jew grupp li jirba[ il-premju tal-kantawtur jing[ata wkoll premju ta’ €500. B[al snin o[ra, hu mistenni s-sehem ta’ [afna mu]i/isti g[ax ilparte/ipanti se jie[du [sieb l-akkumpanjament talkanzunetti tag[hom. Awturi, kompo]ituri, kantawturi u gruppi mu]ikali huma mistiedna jissottomettu l-kanzunetti tag[hom fl-24 ta’ Jannar 2014. Il-kontribuzzjoni biex wie[ed jipparte/ipa hi minima (€25) u n-numru ta’ kanzunetti li jistg[u ji;u sottomessi mhux limitat. It-38 edizzjoni ta’ LG[anja tal-Poplu se tixxandar live fuq it-televi]joni u r-radju. Dan il-festival qed jittella’ bil-kollaborazzjoni ta’ Studio 7 u bl-g[ajnuna talMalta Arts Fund. Ir-regolamenti u applikazzjoni jinstabu fil-website www.ghanjafest.com
B’Ottubru meqjus b[ala x-xahar li jqajjem kuxjenza dwar il-kan/er tas-sider, Vodafone Malta Foundation assistiet lill-Breast Care Support Group Europa Donna Malta billi pprovdiet fondi g[all-istampar tal-ktieb ‘Year of the Pale Sunflower’ bil-Malti. Vodafone Malta Foundation organizzat ukoll ta[dita g[all-impjegati biex ji]diedu l-attenzjoni u l-appo;; kif ukoll titqajjem kuxjenza b’informazzjoni fuq kif tinduna kmieni u t-trattament tal-kan/er tas-sider. Gertrude Abela, il-President ta’ Europa Donna Malta, irringrazzjat lil Vodafone Malta Foundation u qalet li permezz ta’ dawn il-fondi huma jistg[u jkomplu jg[inu u jappo;;jaw lill-komunità. Il-Breast Care Support Group Europa Donna Malta hi NGO volontarja u ilha topera mill-1989. Il-missjoni tag[ha hi li tqajjem kuxjenza u appo;; g[all-pazjenti u l-familji li jkunu g[addejjin mit-tramwa tal-kan/er tas-sider.
Meta Morna tal-Mellie[a fit-Teatru Manoel Fl-okka]joni tal-g[oxrin sena mill-mewt tad-drammaturgu mag[ruf Francis Ebejer, itTeatru Manoel, flimkien malkumpanija ‘Talenti’, se jippre]entaw il-kummiedja so/jali tieg[u ‘Meta Morna talMellie[a’. Ebejer kien kiteb dan ixxog[ol fl-1976. Dan sa jittella’ fil-15, 16 u 17 ta’ Novembru, fitTeatru Manoel fit-8.00pm. (?ert: 12+). F’din il-kummiedja so/jali niltaqg[u ma’ tliet ;enerazzjonijiet, dejjem fl-istess familja. F’dan ixxog[ol to[ro; /ara l-bidla li saret fil-[ajja so/jali tal-poplu Malti matul l-a[[ar snin. Ir-relazzjonijiet ta’ bejn ilbnedmin, l-aktar b[ala individwi li jg[ixu flimkien, jo[or;u tant tajjeb f’dan ix-xog[ol. B[alma g[amel f’Il-{add Fuq il-Bejt u f’Imnarja }mien il-Qtil, Ebejer ilaqqag[na ma’ individwi Maltin b[alna, li a[na nistg[u nag[rfu aktar mill-qrib. F’dar fil-Mellie[a niltaqg[u man-Nanna ?ens, mara xi[a talkampanja li g[exet il-[ajja tarraba’, flimkien ma’ ]ew;ha. {ajjithom g[addewha fl-g[alqa li kellhom biswit id-dar tag[hom. G[alqa, li bix-xog[ol iebes u ta’ tbatija u bid-dedikazzjoni tag[hom kienet tag[ti l-frott
L-atturi li se jie[du sehem fil-kummiedja so/jali ‘Meta Morna tal-Mellie[a’ li se tittella’ fit-Teatru Manoel aktar tard dan ix-xahar
mixtieq, u kienet l-g[ajxien talfamilja tag[hom. I]da ]-]mien jg[addi minn fuq kul[add, u wasal ]mien, meta min[abba lmewt ta’ ]ew;ha, u min[abba li hi kibret sew fl-età, ix-xog[ol tar-raba’ ma baqax jg[odd g[aliha, u kellha tin;abar f’darha flimkien ma’ wliedha Rikkard u Maria. L-g[alqa, li kienet il-mimmi t’g[ajnejha, t[alliet ]dingata u abbandunata, u ming[ajr ebda [ajja. Kien hemm min t[ajjar jixtri l-g[alqa g[all-i]vilupp. Imma l-nanna ?ens qatt ma riedet tbig[ l-g[alqa. Dejjem ittamat li permezz tan-neputi tag[ha Mario, l-
g[alqa g[ad ter;a’ tie[u r-ru[ u ter;a’ tibda t[addar b[alma kienet qabel. Rikkard, iben in-nanna ?ens, huwa g[a]eb, mo[[u fl-i]balji ta’ [addiehor. Maria, o[tu, jkollha ]ew;t itfal, Louise u Mario, il-fessud tan-nanna ?ens. It-tama tan-nanna, kienet fih li ter;a’ tara l-g[alqa tag[ha tibda t[addar. Imma Mario g[a]el l-iskola, milli x-xog[ol iebes tar-raba’. X’kienet ir-ra;uni tal-wasla ta’ Pawlu u wliedu Yvette u :or;, fid-dar tan-nanna? X’messa;; kellha din i]-]jara? L-iskop ta’ Pawlu, irnexxa? U x’kienu jfissru t-ti;ie; bojod g[al Maria? U
fuq kollox, in-nanna, qatg[etha xewqitha li qabel tag[laq g[ajnejha darba g[al dejjem, ter;a’ tara l-g[alqa tag[ha tie[u l-[ajja? F’din il-kummiedja so/jali jie[du sehem Theresa Gauci, Michael Tabone, Rita Camilleri, Carlos Farrugia, Simone Debattista, Michael Sciortino, Elaine Saliba u Clive Piscopo. Id-direzzjoni hija f’idejn Mario Micallef. Il-booking jinsab miftu[ millbooking tat-Teatru Manoel Tel: 21246389. Email: bookings@teatrumanoel.com.mt Jew online: www.teatrumanoel.com.mt
Imnedija moduli addizzjonali g[as-Sage Evolution
Bdew it-t[ejjijiet g[all-edizzjoni li jmiss tal-festival L-G[anja tal-Poplu
ICT Solutions, kumpanija Maltija ewlenija g[all-integrazzjoni ta’ sistemi teknolo;i/i, u lunika msie[ba Platinum tas-Sage Evolution f’Malta, nediet l-a[[ar ver]joni tal-moduli li g[adha kemm ]viluppat lokalment g[asSage Evolution. Il-moduli jiffurmaw parti mill-
prodotti tas-Smart Suite li kienu ]viluppati biex itejbu l-produttività tal-moduli ewlenin. Il-modulu Smart Correct jippermetti l-korrezzjoni ta’ ]ball waqt l-inputtjar tad-data ba]ika ming[ajr ma tkun kompromessa d-data ewlenija. Din il-karatteristika tippermet-
ti li ]balji tal-ittajpjar jitran;aw malajr f’g[add ta’ stadji fejn ikun hemm b]onn ta’ data input, filwaqt li ti]gura li l-ledger postings huma siguri. Il-modulu Smart Sales Tax Return jippermetti li jsir formatting fuq ir-rapporti tal-VAT ibba]ati skont listandard format tad-Dipartiment
tal-VAT ta’ Malta. Dan il-modulu hu flessibbli [afna u jippermetti konfigurazzjoni tat-template tar-rapporti tal-VAT skont il-[ti;iet spe/ifi/i tal-kumpanija. G[al aktar tag[rif, wie[ed jista’ jibg[at email lil sales@ictsolutions.com.mt
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
21
?INEKRITIKA Joe Calleja jocal@me.com
GRAVITY
B’]ew; atturi biss u fil-ba[[ i]da j]ommok Direzzjoni> Alfonso Cuaron< {in> 91 minuta< ?ert.> 12A< KRS Irid ikollok kura;;, imma mbag[ad kapa/ità biex ta//etta li ta[dem film ambjentat fil-vojt, kwa]i wa[dek, g[ajr g[al kollega ie[or, g[al sieg[a u nofs s[a[. Imma mbag[ad g[andek produzzjoni mill-aqwa li ti]viluppa fi thriller ibba]at fuq ix-xejn, ilba[[, li tispi//a taqtag[lek nifsek hekk kif mill-istess sensazzjoni jg[addu ]-]ew; protagonisti. Imma dan hu li rnexxielhom jag[mlu Sandra Bullock u George Clooney ta[t ir-re;ija ta’ Alfonso Cuaron li minbarra ddirezzjoni kien responsabbli wkoll g[all-produzzjoni u l-editjar, u kiteb ukoll l-iscript millaktar inventiv meta tqis il-limitazzjonijiet fejn ise[[u l-avvenimenti fl-ispazju. Hemmhekk tmur l-in;inier Ryan (Bullock) fl-ewwel missjoni spazjali tag[ha biex tag[mel xi tiswijiet fuq satellita,
ta[t is-supervi]joni tal-astronawta veteran li wasal biex jirtira Matt (Clooney). I]da waqt ‘passi;;ata’ ta’ rutina fl-ispazju x-shuttle tag[hom tintlaqat minn tifrik ta’ satellita Russa. B’hekk huma jispi//aw imwie]na fl-ajru ming[ajr gravità, trasport jew mezzi ta’ komunikazzjoni mal-Mission Control (b’Ed Harris b[ala Houston, tislima sabi[a lil Apollo 13). Bl-ossi;nu limitat jonqos u ttheddida ta’ aktar tifrik riesaq lejhom fl-orbita li jmiss, Ryan u Matt jridu jaraw kif se jirritornaw fid-dinja qabel jg[addi aktar [in. L-unika tama li jkollhom tkun li jivvja;;aw fil-vojt talispazju, biex jaslu fuq l-istazzjon spazjali Russu, imma Ryan ma tkunx konvinta li se jirnexxilhom… G[all-ewwel ta[seb li dik ta’ Sandra Bullock hija g[a]la mhux tas-soltu g[al parti b[al din, i]da ma ddumx ma tirrealizza kemm
Ryan (Sandra Bullock) xejn ma tmur tajjeb fl-ewwel missjoni spazjali tag[ha
fil-fatt kienet g[aqlija l-g[a]la. Dan l-aktar g[ax g[andha karattru li ji;bdek, vulnerabbli li j;ieg[lek tissimpatizza mag[ha ming[ajr ebda riservi.
Imma l-aqwa element ta’ Gravity huma ]gur l-effetti vi]wali fejn fl-ebda mument ma jidhru ;enerati bil-kompjuter (kif fil-fatt huma), minbarra l-bravu-
ra fl-u]u tat-3D li j;eg[luk t[ossok verament fl-ispazju – fuq na[a s-sbu[ija blu [adrana taddinja u l-ba[[ iswed tal-ispazju fuq na[a o[ra.
ESCAPE PLAN
Stallone jer;a’ jippjana [arba minn [abs Direzzjoni> Mikael Hafstrom< {in> 91 minuta< ?ert.> 15< KRS F ’ nofs is - su//essi li kien qed jikseb bil - films ta ’ Rocky Sylvester Stallone kien [adem film differenti g[alkollox b[ala pri;unier f ’ [abs tal - :ermanja Na]ista , fejn waqt partita football bejn il - pri;unieri u l - gward jani , jippjana [arba minn hemm . Min kellu jg[idlu li 32 sena
L-Aqwa Films f’Malta (Bejn it-30 ta’ Ottubru u t-3 ta’ Novembru – KRS) 1. (–) Thor 2: The Dark World 2. (1) Captain Phillips 3. (2) Turbo 4. (re) The Smurfs 2 5. (–) Runner Runner 6. (–) Cloudy with a Chance of Meatballs 2 7. (4) Rush 8. (7) We’re the Millers 9. (5) Monsters University 10 (re) One Direction: This Is Us (re = re entry)
wara kellu jer;a ’ ja[dem parti simili , u fuq kollox , ma ’ attur meqjus b[ala ‘ rival ’ tieg[u … [add inqas mir -‘ rival ’ /inematografiku u eks gvernatur ta ’ California , Arnold Schwarzenegger ! Stallone jinterpreta l - parti ta ’ Breslin , espert fis - sigurtà strutturali , li spiss jitqabbad biex je]amina u jipprova per sonalment is - sigurtà fil [absijiet , u dan jag[mlu billi taparsi qed jiskonta sentenza ta ’ pri;unerija , u hemmhekk jistudja l - ambjent tal - [abs li jkun fih u / - /aqliq tal - gward jani biex jippjana l - [arba li dejjem jirnexxilu jwettaq . Din il - fama twasslu biex ji;i offrut miljuni ta ’ dollari jekk jirnexxilu ja[rab mill aktar [abs sigriet u ]gur fid dinja . I]da din id - darba mhux kollox imur kif ma[sub , u malli Breslin , issa bl - isem falz ta ’ “ Portos ” isib ru[u fil - [abs jibda jirrealizza li xi [add lag[bu . Dan jikkonfermawh anki l assistenti tieg[u Abigail u Hush ( Amy Ryan u Curtis ’ 50 cent ’ Jacskon) wara li lil Breslin titne[[ielu wkoll tracking device li kellu mda[[la f’g[onqu.
B’hekk issa “Portos” ikollu bi//a ferm aktar iebsa milli stenna, anki g[ax il-[abs kien jikkonsisti f’g[add ta’ kmamar ]g[ar tal-plexiglass (trasparenti), imdendla fl-arja, u g[assies b’wi//hom mg[ammad. Imma hu xorta wa[da jkun de/i] li jsib kif se ja[rab , g[alkemm , meta kwa]i jirnexxilu jag[mel dan isib sorpri]a kbira tistennieh … mhux lilu biss imma anki lil min qed jara l - films , u g[alhekk in[e;;e; lil min jara biex ma jikxifx din lil min jit[ajjar imur jarah. Fil - [abs , però , isib l g[ajnuna ta’ pri;unier ie[or [erqan li ja[rab. Dan ikun ilmisrerju] Rottmayer (Schwarzenegger), li d-direttur sadiku tal-[abs Hobbes (Jim Caveziel) ikun irid jaf fejn jinstab finanzier korrott internazzjonali li Rottmayer kien kollega tieg[u. Escape Plan i]ommok millbidu sal-a[[ar, avolja tkun taf li Stallone se ja[rab ( skont script daqsxejn esa;erat, biex ng[id is-sewwa) bi Stallone u Schwarzenegger jikkumpli mentaw lil xulxin perfettament, sekwenzi ta ’ ;lied fil - [abs kredibbli, u vjolenti.
Breslin (Sylvester Stallone) u Rottmayer (Arnold Schwarzenegger) jaqilg[u ;lieda apposta f’Escape Plan
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
22
TV#RADJU
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-6>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 22>00 23>00 00>25
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar Fuzzbox - Lito Talk Time Newsdesk (r) Wavelength (r)
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel
Jim Jam
07:00 - Minnie’s Bow-Toons 07:05 - Mickey Mouse Clubhouse 07:30 - A.N.T. Farm 08:15 - Jessie 09:05 - The Suite Life on Deck 09:50 - Shake It Up! 10:35 - Austin & Ally 11:00 - A.N.T. Farm 11:25 That’s So Raven 11:45 - Dog With a Blog 12:10 - Good Luck Charlie 12:35 - Disney Fairies 13:05 - That’s So Raven 13:25 Good Luck Charlie 14:10 Violetta 15:00 - Dog With a Blog 15:15 - Minnie and You 15:20 - Austin & Ally 15:45 Gravity Falls 16:10 - Shake It Up! 16:30 - Good Luck Charlie 16:55 - A.N.T. Farm 17:20 Violetta 18:05 - Monsters University: Behind the Screams 18:30 - Good Luck Charlie 19:15 - Gravity Falls 19:40 Shake It Up! 20:00 - Austin & Ally 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 - Good Luck Charlie 21:10 Wizards of Waverly Place 22:00 - The Suite Life of Zack & Cody 22:45 - Sonny With a Chance.
07:00 - Kipper 07:20 - Mio Mao 07:30 - Gazoon 07:40 Wobblyland 07:45 - Igloo-Gloo 08:00 - Heroes of the City 08:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 08:40 Benjamin’s Farm 08:45 - My Animal Family 09:00 - Bob the Builder 09:25 - Barney and Friends 09:50 - Oswald 10:00 Lots & Lots Of... 10:15 - Tiny Planets 10:20 - Pingu 10:25 Tiny Planets 10:30 - Monkey See, Monkey Do 10:40 - Barney and Friends 11:10 - Fluffy Gardens 11:25 - The Mighty Jungle 11:40 - Mio Mao 11:50 Heroes of the City 12:05 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 12:30 - Kipper 12:50 - Gazoon 13:00 Wobblyland 13:05 - Igloo-Gloo 13:20 - Benjamin’s Farm 13:25 My Animal Family 13:40 - See the Sea 13:45 - Lots & Lots Of... 14:00 - Fluffy Gardens 14:15 The Mighty Jungle 14:30 Angelina Ballerina 14:45 Monkey See, Monkey Do 14:55 - Barney and Friends 15:25 Pingu 15:30 - Tiny Planets 15:35 - Pingu 15:40 - Tiny Planets 15:45 - Igloo-Gloo 16:00 - Bob the Builder 16:25 Barney and Friends 16:50 - Slim Pig 17:00 - Oswald 17:15 Wobblyland 17:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 17:45 - Benjamin’s Farm 17:55 My Animal Family 18:10 - See the Sea 18:15 - Lots & Lots Of... 18:30 - Monkey See, Monkey Do 18:40 - Barney and Friends 19:10 - Wobblyland 19:15 Dougie in Disguise 19:25 - Slim Pig 19:35 - Connie the Cow 19:45 - Angelina Ballerina 20:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 20:25 - Heroes of the City 20:40 - Pingu 20:45 Tiny Planets 20:50 - Pingu 20:55 - Tiny Planets 21:00 - Bob the Builder 21:10 - Fireman Sam 21:20 - Thomas and Friends 21:35 - Dougie in Disguise 21:45 - Slim Pig 21:55 - Connie the Cow 22:05 - Tork 22:15 Benjamin’s Farm 22:20 - My Animal Family 22:35 - See the Sea 22:40 - Wobblyland 22:50 Barney and Friends 23:15 Monkey See, Monkey Do 23:25 - Kipper.
Nickelodeon
07:05 - Winx Club 07:30 SpongeBob SquarePants 07:55 The Fairly OddParents 08:20 Go, Diego, Go! 08:45 Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 Dora the Explorer 10:25 - Little Kingdom 10:35 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - The Fairly OddParents 11:40 - T.U.F.F. Puppy 12:05 Totally Spies! 12:30 - iCarly 12:55 - Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - SpongeBob SquarePants 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:30 SpongeBob SquarePants 16:20 Victorious 16:45 - iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 - Robot and Monster 19:40 - Victorious 20:05 iCarly 20:30 - SpongeBob SquarePants 20:55 - Avatar: The Legend of Aang 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar.
Per un pugno di dollari
– Rete 4, 21>25
Film Western li n[adem fl-1964 u li llum hu meqjus b[ala klassiku. Fost l-atturi nsibu lil Clint Eastwood (li jidher fir-ritratt) u lil Marianne Koch. TVM 1
07:00 - TVAM 09:00 - Niskata 11:00 .EU 11:30 - Paqpaq Lifestyle 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 Teleshopping 16:20 - Madwarna 16:30 - Teleshopping 16:45 - Twelid il-Kelma 16:50 - Leonardo 17:20 Xpla[[mal[ajt 17:35 - Waqtiet 17:40 Teleshopping 18:00 - A[barijiet 18:10 - Purée 18:55 - Dissett 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:45 - Katrina 21:45 Headline News 21:50 - Rajt ma Rajtx 22:20 - Mixage 22:45 - Venere 23:15 A[barijiet 23:30 - Merlin. TVM 2
07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 - Wonders of the Solar System 11:50 Twelid il-Kelma 11:55 - Waqtiet 12:00 - Purée 12.45 - 3 Pointer 13:15 Paqpaq Motor Sports 13:45 - Rajt ma Rajtx 14:15 - Gadgets 14:45 - Servizz minn Malta u Lil Hinn Minnha 15:00 Wonders of the Solar System 15:50 Twelid il-Kelma 16:00 - Niskata (r) 18:00 - MEA 18:30 - 3 Pointer 19:00 Paqpaq Motor Sports 19:30 - Animal Diaries 20:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:40 - Madwarna 21:40 - Headline News 21:05 - Europa League 22:50 - Europa League Highlights 23:20 - News in English 23:30 - Dissett 00.30 - MEA (r). ONE
07:00 - Breakfast News 08:45 Teleshopping 09:00 - Sieg[a }mien 10:30 - Teleshopping 11:15 - Aroma Mattina 12:30 - ONE News 12:40 Kalamita 16:15 - Teleshopping 17:30 - ONE News 17:40 - Aroma Kitchen 19:00 - Aqrali Storja 19:30 - ONE News 20:15 - Snajja’ Maltin 20:35 - IlKlikka 21:45 - Ilsien in-Nisa 23:30 ONE News. Smash
07:00 - A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 - A[barijiet 09:00 - {abbejtek
(r)
10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 TSN Teleshopping 13:10 - A to Z Teleshopping 14:20 - Ma’ Majsi. Live 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 - A[barijiet 19:30 Dokumentarju 20:30 - Il-Parlament talPoplu 21:30 - CNI 22:00 - A[barijiet 22:30 - Motordrome. Raiuno
06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis07:00, it-08:00 u d-09:00) 09:30 - Tg1 flash 10:00 - Unomattina storie vere 10:30 - Unomattina verde 11:00 - Tg 1 11:30 - Unomattina Magazine 12:00 La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:20 - La vita in diretta 18:50 L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari tuoi 21:10 - Una grande famiglia 2 (Fiction) 23:25 - Porta a porta 00:55 Tg 1 notte 01:30 - Sottovoce 02:00 Rai Educational- Scrittori per un anno. Raidue
07:00 - Cartoons 08:10 - Art Attack 08:35 - Heartland (TF) 09:20 - Settimo cielo (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 E…state con costume 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Detto Fatto 16:15 - Ghost Whisperer (TF) 17:50 Tg Sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 NCIS (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:00 Una mamma imperfetta 21:10 - Unici 23:35 - Il grande cocomero 00:35 - Rai Parlamento 00:45 - Il clown (TF) 01:35 - Iqbal. Raitre
08:00 - Agorà 10:00 - Mi manda Raitre 11:10 - Elisir 12:00 - Tg 3 # meteo 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Pane quotidiano 13:10 - Terra nostra (TN) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 # meteo 14:50 - Tgr Leonardo. Attwalità 15:10 - La signora del west (TF) 15:50 Aspettando Geo 16:40 - Geo 19:00 Tg 3 19:30 - Tg regione#meteo 20:00 Blob 20:15 - Sconosciuti - la nostra personle ricerca della felicita 20:35 - Un
posto al sole (soap) 21.05 - Scandal (TF) 21:55 - The NJewsroom (TF) 23:00 - Gazebo 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 - Rai Educational 01:35 - La musica di Raitre. Canale 5
08:00 - Tg 5 mattina 08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 - Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 Cenovetrine (soap) 14:40 - Uomini e donne 16:10 - Il segreto (soap) 16:55 Pomeriggio cinque 18:50 - Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - I soliti idioti. Film 2011 23:15 - Supercinema 24:00 - Tg 5 notte 00:30 - Striscia la notizia 01:00 Uomini e donne. Rete 4
07:20 - Charlie’s Angels (TF) 08:20 Siska (TF) 09:45 - Carabinieri 2 (fiction) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - Murder she wrote (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Hamburg distretto 21 (TF) 16:35 - My Life - Segreti e passioni 16:50 - Scosse mortali. Fiolm 2000 18:40 - Tg 4 18.55 - UEFA Europa League: Panduri v Fiorentina 21:00 - Quinta colonna il Quotidiano 21:25 - Per un pugno di dollari. Film ’64 23:25 - The Outlaw Josey Walex. Film ’76 01:45 - Speciale Europa League. Italia 1
06:55 - Friends (sitcom) 07:50 - La vita secondo Jim (sitcom) 08:45 - The Middle (sitcom) 09:45 - Royal Pains (TF) 10:35 - Dr House (TF) 12:25 Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:30 - 2 Broke Girls (sitcom) 16:10 - E alla fine arriva mamma! (sitcom) 16:55 - Community (sitcom) 17:50 - Mike & Molly (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI Miami (TF) 21:10 - CSI: New York (TF) 22:05 - The Following (TF) 23.55 - Le iene 01:25 - Sport Mediaset 01:50 - Studio aperto.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
23
TV#RADJU F. Living
07.00 - Teleshopping 08:00 - Ipokriti 09:00 - Ftakar 10:00 - Bejnietna 12:00 - Teleshopping 13:00 - F Living Magazine 15:00 - Teleshopping 16:00 - Jien u Int 18:00 - Teleshopping 20:30 - Tie; tal-{olm 21:30 - Sfera 23:30 - F. Living Magazine 01:30 Teleshopping. Xejk
07:30 - Just for Laughs 07:45 - Total Request Show 09:50 - Shout Out 10:00 - Love and Romance 10:45 Teleshopping 11:45 - Just for Laughs 12:00 - Frux (r) 13:30 - The 80s 14:00 - Mill-Italia (r) 15:00 - The 90s 15:30 - Teleshopping 16:30 - Hits 16:50 Shout Out 17:00 - Local Issues 17:45 - Maltese Music 18:00 - Total Requests Show (live) 20:00 - Just for Laughs 20:15 - Shout Out 20:30 Kontra ir-Ri[ 21:55 - Football 22:00 Xi {lomt??? 23:00 - Local Issues (r) 23:45 - The 60s and 70s. La 5 12:15 -
Grey’s Anatomy (TF) 13:10 Gilmore Girls (TF) 14:00 - Sweet Sardinia (reality) 14:25 - Torte d’autore (reality) 14:55 - Che Trucco 15:50 - Extreme Makeover Home Edition 16:45 - Rachel Zoe Project (reality) 17:35 - Torte d’autore - Autunno (reality) 18:10 - Sweet Sardinia (reality) 18:30 - Spose Extralarge 19:30 Grey’s Anatomy (TF) 20:25 - Gilmore Girls (TF) 21:10 - Sweet Sardinia 22:10 - Extreme Makeover Home Edition 23:00 - Uomini e donne 00:15 - Extreme Makeover Home Edition (reality). BBC Entertainment
07:15 - Me Too! 07:35 - Green Balloon Club 08:00 - Jollywobbles 08:10 - Nuzzle and Scratch: Frock and Roll 08:25 - One Foot in the Grave 08:55 - Lead Balloon 09:25 - The World’s Toughest Driving Tests 10:20 - EastEnders 10:45 - Doctors 11:15 Drop Zone 12:10 - The Weakest Link 12:55 - One Foot in the Grave 13:25 The World’s Toughest Driving Tests 14:15 - Lead Balloon 14:45 -
EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 The Weakest Link 16:30 - Drop Zone 17:20 - Kidnapped 18:10 - EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - The Weakest Link 20:00 - Keeping Up Appearances 20:30 - Alan Partridge’s Mid Morning Matters 21:00 - Luther 21:50 - Gavin and Stacey 22:20 - The Café 22:50 Gates 23:15 - Daddy Daycare. TCM
07:35 - Where Eagles Dare 10:10 Robin and the 7 Hoods 12:10 Cheyenne Autumn 15:00 - The Sandpiper 16:55 - The Treasure of the Sierra Madre 19:10 - Roberta 21:00 Our Mother’s House 22:50 Westworld. MGM Movies
06:55 - Sibling Rivalry 08:19 - Catch Me if You Can 10:01 - MGM’s Big Screen 10:15 - One Summer Love 11:50 - Alias Jesse James 13:20 Ghoulies II 14:50 - Hang ’Em High 16:40 - Wuthering Heights 18:20 Scream Blacula Scream 20:00 - Car 54, Where Are You? 21:30 - Cotton Comes to Harlem 23:10 - The Program. GO Stars
06:30 - Jaws 08:30 - The Help 11:00 Monk 11:45 - Taken 2 13:25 - A Thousand Words 15:00 - Rise of the Guardians 16:40 - Die Another Day 19:00 - A Mother’s Son 20:30 - The Middle 21:00 - Animal Kingdom 22:50 - Ted 00:40 - The Help. -
Diva Universal
07:00 - Quincy, M.E. 08:00 - Agatha Christie’s Poirot 09:45 - Parole D’Amore 09:50 - Kojak 10:50 Quincy, M.E. 11:45 - Great Women 12:00 - Agatha Christie’s Poirot 13:45 - Great Women 14:00 - Strong Medicine 14:50 - ER 15:45 - Great Women 16:00 - Quincy, M.E. 17:00 Agatha Christie’s Poirot 18:48 - Great Women 19:00 - Strong Medicine 19:50 - JAG 20:50 - Matilde 21:00 Great Women 22:15 - How to Keep Your Day Job 22:30 - Agatha Christie’s Poirot.
Iris 11:35 -
Note di cinema 11:50 American Graffiti. Film ’73 13:50 - I quattro dell’apocalisse. Film ’75 15:55 - Sbatti il mostro in prima pagina. Film ’72 17:30 - Il teribile ispettore. Film ’69 19:30 - Supercar (TF) 20:15 Hazzard (TF) 21:05 - Bandits. Film 2001 23:10 - Adesso cinema! 23:40 Un marito ideale. Film ’99 01:30 L’albero di Guernica. Film ’75.
07>00 08>30 10>00 12>00 13>30 14>00 14>05 15>30 15>45 16>45 17>00 18>00 18>05 18>30 19>30 20.00 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00
Melita More
09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - Amazing Race 12:00 SMASH 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 - VEEP 15:00 - Private Practice 15:45 Criminal Minds 16:30 - Dallas 17:15 - Psych 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Chicago Fire 19:45 - Glee 20:30 - Suburgatory 21:00 Supernatural 21:45 - True Blood 22:45 - The Mentalist 23:30 - Chicago Fire 00:15 - Spartacus 01:15 - Suits. Discovery Channel
07:15 - Dirty Jobs: Cranberry Farmer 08:10 - Deadliest Catch: Put Up or Shut Up 09:05 - Gold Rush: Alaska: Going For Broke 09:55 - Swamp Logge Árs: Cutting It Up in the Muck 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 - MythBusters: Battle of the Sexes 12:35 - Extreme Engineering: New Orleans Surge Barrier 13:30 American Chopper: Senior vs. Junior: Mikey’s Art Opening 14:25 - Through the Wormhole with Morgan Freeman: Parallel Universes 15:20 - You Have Been Warned: Dukes of Havoc 16:15 What Happened Next? 16:45 - Factory Line 17:10 - Ultimate Survival: Alaska 18:05 - Auction Kings: Rick Fairless Chopper # Gas-Powered Blender 18:35 - Auction Hunters: The Jersey Score 19:00 - How It’s Made 20:00 - Auction Hunters: Choo-Choo Cha-Ching 20:30 - Auction Hunters: Drumming Up Cash 21:00 - Auction Kings: Rick Fairless Chopper # Gas-Powered Blender 21:30 - Auction Kings: Edison Phonograph # Ali-Frazier Boxing Gloves 22:00 Bear Grylls: Escape From Hell: Canyons 23:00 - Man, Woman, Wild: Newts and Roots.
Sport fuq il-Cable Eurosport 1
GO sports 2
08:30 - Inside World Touring Cars 09:00 - UEFA Youth League Football 10:30 - FIFA U#17 World Cup Football 13:00 - UEFA Youth League Football 14:00 - WATTS 15:00 - FIFA U#17 World Cup Football 18:00 - UEFA Youth League Football 19:00 Champions League World’s Strongest Man 20:00 - Fight Club 23:05 - FIFA U#17 World Cup Football.
15:00 -
Eurosport 2
06:00 - Eurocup Basketball 07:00 - The Euroleague Basketball Show 07:30 - FIFA U#17 World Cup Football 10:30 - UEFA Youth League Football 12:00 - Eurocup Basketball 14:00 - The Euroleague Basketball Show 14:30 - UEFA Youth League Football 16:00 WATTS 17:00 - FIFA U#17 World Cup Football 18:30 - GTA Next Level 18:45 - Sepaktakraw 20:00 - Arm Wrestling 20:30 - Street Workout 21:00 - Bowling 22:00 Table Soccer 22:30 - This Week on World Wrestling Entertainment 23:00 - Pro Wrestling. GO sports 1
Ted
NET News .net (r) Eli in the morining Telebejg[ Flimkien NET News (ikompli) Flimkien Telebejg[ Teeny Break Telebejg[ Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla .net NET News .net Mitqlu Deheb NET News (ikompli) Mitqlu Deheb Elle (r) NET News
– GO Stars, 22>50
Film li n[adem is-sena li g[addiet b’re;ija ta’ Seth MacFarlane u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Mark Wahlberg, Mila Kunis u Giovanni Ribisi. Min[abba xewqa li kien esprima meta John kien g[adu ]g[ir, itteddy bear tieg[u [a l-[ajja u baqa’ dejjem qisu d-dell tieg[u. Intant John kiber u g[andu relazzjoni mattfajla. X’se ji;ri minn Ted?
07:00 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 4: Barcelona v Milan 09:00 - Trans World Sport #1384 10:00 - PGA European Tour: Turkish Airlines Open: Day 1 (live) 15:00 Barclays Premier League: Premier League World #20 15:30 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 4: Borussia Dortmund v Arsenal 17:30 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 4: Matchnight Review 18:00 Barclays Premier League: Wk 12: Arsenal v Liverpool 20:00 - PGA European Tour: WGC HSBC Champions – Highlights 21:00 ATP World Tour Finals: Barclays ATP World Tour Finals, London: Match 8 (live) 23:00 - Barclays Premier League: Wk 13: Premier League Match Pack 23:30 - Ligue 1: Rd 13: The Ligue 1 Show 00:00 - Barclays Premier League: Wk 12: Everton v Tottenham H 02:00 Serie A: Rd 11: Sampdoria v Sassuolo.
ATP World Tour Finals: Barclays ATP World Tour Finals, London: Match 7 (live) 17:00 Milan Channel. GO sports 7
07 : 00 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 4 : Napoli v Olympique de Marseille 09 : 00 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 4: FC Basel 1893 v Steauaa Bucaresti 11: 00 Barclays Premier League : Premier League World #20 11:30 - UEFA Champions League : Group Stage: Matchday 4: FC Zenit v FC Porto 13:30 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 4: Chelsea v Schalke 04 15:30 - Serie A: Rd 11: Udinese v Inter 17:30 - Barclays Premier League; Wk 12: Cardiff City v Swansea City 19:30 Barclays Premier League: Wk 13: Premier League Match Pack 20:00 - Ligue 1: Rd 13: The Ligue 1 Show 20:30 - PGA European Tour : WGC HSBC Champions: Day 4 01:30 - FIFA Futbol Mundial #442 02:00 ATP Masters 1000: BNP Paribas Masters, Paris – Final. GO sports 8
09 : 00 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 4 : Napoli v Olympique de Marseille 11: 00 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 4: FC Basel 1893 v Steauaa Bucaresti 1 3 : 00 Barclays Premier League : Premier League World #20 13:30 - UEFA Champions League : Group Stage: Matchday 4: FC Zenit v FC Porto 15:30 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 4: Chelsea v Schalke 04 17:30 - Serie A: Rd 11: Udinese v Inter 19:30 - Barclays Premier League: Wk 12: Cardiff City v Swansea City 21:30 Barclays Premier League: Wk 13: Premier League Match Pack 22:00 - Ligue 1: Rd 13: The Ligue 1 Show 22:30 - PGA European Tour : WGC HSBC Champions: Day 4.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
24
TV # RADJU
Fil-qosor Un marito ideale – Iris, 23>40 Film Ingli] tal1999 b’re;ija ta’ Oliver Parker li hu bba]at fuq ktieb ta’ Oscar Wilde li di;à kien in[adem g[a/-/inema lura fl-1948. Sir Robert Chiltern ikun mi]]ewwe; ma’ Lady Gertrude u jkun se jibda karriera politika. I]da Mrs Chevely, tara kif tag[mel u tirrikattah dwar affarijiet tal-passat imbieg[ed. Fost l-atturi Jeremy Northam, Minnie Driver (fir-ritratt), Cate Blanchett u Julianne Moore.
L-artista Josette Fenech Malta Lejla – NET Television, 17>00 Jumejn o[ra, fir-Razzett tal-Marki] Mallia Tabone fil-Mosta se tkun inawgurata l-wirja artistika Riflessi b’xog[olijiet ta’ Josette Fenech (fir-ritratt). Stephanie Spiteri se tlaqqag[na mag[ha biex insiru nafuha a[jar. Se jkun hemm ukoll ilkontribuzzjonijiet regolari ta’ Fr Karm Debattista MSSP li tikkonsisti f’diskussjoni spiritwali u dik dwar nutrizzjoni ma’ Antoinette Pickard u Nancy Buhagiar.
Ittestjar ta’ armi nukleari Scossi mortali (Ground Zero) – Rete 4, 16>50
Bandits – Iris, 21>05 }ew; [absin li kienu wettqu serqa bl-armi, ja[arbu flimkien mill-[abs u jer;g[u g[all-[ajja ta’ qabel, dik li jwettqu serqiet
mill-banek. Jidher li [add ma jkun jista’ g[alihom. I]da x’ji;ri meta f’[ajjithom tid[ol Kate (Cate Blanchett, fir-ritratt)?
Film tal-2000 b’re;ija ta’ Richard Friedman u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Janet Gunn, Scott Terra, Martin Hewitt, Jack Scalia, Vladimir Kulich u Reginald VelJohnson. Kimberley Stevenson tkun qeg[da f’foresta f’Los Angeles ma’ binha tinvestiga sensiela ta’ terremoti misterju]i. Jin]el [dejhom minn [elikopter, ra;el li jg[idilhom li jinsabu f’]ona ta’ periklu min[abba li qed isir ittestjar ta’ armi nukleari...
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
25
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX
8
4
9
10
IT-TEMP Ftit imsa[[ab b’waqtiet xemxin VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ {afif BA{AR {afif g[al moderat IMBATT Baxx g[al moderat TEMPERATURA L-og[la 26˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 12.5mm Xita mill-1 ta’ Settembru 118.4mm IX-XEMX titla’ fis-06.30 u tin]el fit-17.01
11
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
16
17
Mimdudin> 5. I]-]mien li jie[du xi ;rajjiet f’sensiela wara xulxin (5) 6. Ippurifika (5) 7. Tin[all (5) 10. Hekk ;ralu l-ikel barra mill-fri;; (5) 11. Ma ssibux malajr fis-suq (5) 12. Verandi tad-dwana (5) 14. Konkos li jag[laq kamra minn fuq (5) 16. Kmamar kbar fejn isiru t-ti;ijiet (5) 17. Tintrabat fuq ferita ma’ parti mill-;isem (5) 18. Sura (5)
18
Weqfin> 1. Festa ]g[ira fil-familja (6) 2. Din u dan jag[mlu tpaxxija ta’ wie[ed bih innifsu? (6) 3. Imke//i ’l barra mnejn kien (6) 4. Twieled u [are; minn ;o qoxortu (6) 8. Ma kantax tajjeb (5) 9. Ta[bita b’martell fuq xi [a;a (5) 12. Ma tibqg[ux imxarrbin (6) 13. Illumina (6) 14. Kunjom (6) 15. G[amel povru (6)
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin> 5. Eredi; 6. Difer; 7. ?inku; 10. Mibdi; 11. Travu; 12. Dabra; 14. Baned; 16. ?kien; 17. Lapes; 18. Damma. Weqfin> 1. Dejjem; 2. ?ivili; 3. Edukat; 4. Oraklu; 8. }biba; 9. Dannu; 12. Da[[lu; 13. Akkost; 14. Brenda; 15. Dallam.
Sudoku Bejn [afifa u moderata: qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.
IL-{AMIS L-og[la 25˚C L-inqas 17˚C
IL-:IMG{A L-og[la 25˚C L-inqas 18˚C
IS-SIBT L-og[la 25˚C L-inqas 19˚C
IL-{ADD L-og[la 24˚C L-inqas 18˚C
IT-TNEJN L-og[la 21˚C L-inqas 18˚C
UV
UV
UV
UV
UV
4
4
4
3
3
Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 23˚ xemxi, Al;eri 25˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 12˚C ftit imsa[[ab, Ateni 16˚C bir-rag[ad, Li]bona 18˚C imsa[[ab, Berlin 9˚ imsa[[ab, Brussell 11˚C xita, il-Kajr 27˚C xemxi, Dublin 9˚C xita, Kopen[agen 7˚C [albiet tax-xita, Frankfurt 12˚C xita, Milan 18˚C xemxi, Istanbul 22˚C ftit imsa[[ab, Londra 12˚C xita, Madrid 19˚C xemxi, Moska 16˚C ftit imsa[[ab, Pari;i 16˚C imsa[[ab, Bar/ellona 23˚C xemxi, Ruma 20˚C xemxi, Tel Aviv 26˚C sabi[ bi nhar, Tripli 23˚C imsa[[ab, Tune] 23˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 11˚C xita, Zurich 13˚C imsa[[ab, Munich 9˚C xita [afifq, St. Petersburg 7˚C imsa[[ab
Tag[rif Fraternità Charles de Foucauld Il-fraternità ta’ Charles
de Foucauold se torganizza irtir fisSeminarju f’Tal-Virtù bejn il:img[a, 8 ta’ Novembru fis18:00 u l-{add fl-16:30. Imexxi Mons. :u]epp Mifsud Bonnici. It-tema hi ‘Qsim tal-Kelma, {ob], {ajja’. Min jixtieq jattendi g[andu j/empel fuq 21336198, 21311165 jew 21343024. Laqg[a tal-Caritas Malta Epilepsy Association G[ada l-:img[a, 8 ta’ Novembru fl-uffi//ji tal-Caritas Malta, f’5 Triq l-Iljun, il-Furjana fis-18:00 se ssir il-laqg[a ta’ kull xahrejn tal-Caritas Malta Epilepsy Association. Kull min hu interessat jista’ jattendi. Kun/ert
Soluzzjoni Sudoku
Nhar is-Sibt, 9 ta’ Novembru fis-Sala Sir Temi Zammit, flUniversità ta’ Malta f’TalQroqq, b[ala parti mill-open week tal-Università, se jsir kun/ert mill-kantanta Naplitana ta’ fama Teresa De Sio u lkwartett tag[ha. Id-d[ul hu bla [las, i]da tajjeb li jsir ibbukkjar minn qabel permezz tal-email comms@um.edu.mt. Innocent Flesh
TAC Theatre mis-Sibt, 9 ta’
Novembru fil-Valletta Waterfront se jtellg[u rappre]entazzjonijiet tal-produzzjoni Innocent Flesh. Latturi huma Nadia Vella, Tina Rizzo, Simone Alamango u Sarah Jane Mallia. Id-direzzjoni hi ta’ Marc Cabourdin. Il-biljetti, g[all-prezz ta’ 10 ewro g[ad9 u l-10 ta’ Novembru u 15-il ewro g[all-15, 16 u 17 ta’ Novembru, jistg[u jinkisbu mill-box office tal-Embassy Cinema. Bazaar
Bejn il-15 u s-17 ta’ Novembru f’garaxx li jinsab fi 22 Triq Idmejda, {al Balzan se jsir bazaar b’risq Dar Mer[ba Bik, li tag[ti kenn lil nisa abbu]ati u t-tfal tag[hom.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
26 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu 77200983.
KLASSIFIKATI G{ALL-KIRI
AVVI}I
{a]-}ebbu; ’il barra minn G[al kull xog[ol Triq l-Imdina TA’ madum tal-art u tal-[ajt, GARAXX basement 40 pied x 50 pied, jista’ jintu]a g[al gym, store, uffi//ju e//. ?emplu 79211659.
qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi tal-;ibs, ]ebg[a u gypsum boards, e//. ?emplu 77433390.
Garage sale
FID-9 u l-10 ta’ Novembru f’19 Triq Reggie Miller, il-G]ira. Affarijiet tad-dar, white goods, g[odda, kompressur, magna talinjam (Kitty) u aktar. Prezzijiet tajbin [afna. {in: bejn it-8am u s1pm. ?emplu 79294403.
Mario Colours
G{AL kull xog[ol ta’ kisi u tibjid, kisi bil-;ibs, kisi bir-ramel u siment, kisi u tibjid fuq il-pont u ]ebg[a, tik[il fuq il-fil, tik[il fuq l-antik, graffiato, silicato, gypsum boards, madum u katusi. ?emplu 99468622. Esperjenza ta’ 16-il sena u stima b’xejn.
mixtrija ming[and Alamango. Prezz negozjabbli. ?emplu 99200354.
Pushchair
NEONATO Reverso Sport - 3 Wheeler f’kundizzjoni perfetta, kwa]i ;dida. ?emplu 79409398.
Pasturi
TAT-tafal, sett fih 20 pastur, stil antik ta’ ]mien il-MUSEUM. Prezz €20 kull sett. Presepji kull daqs ma[dumin kollha g[erien, prezz jibda minn €20. ?emplu 21495253.
Tapit
KULUR cream bil-burdura wine, 90 ins (228cms) x 66 ins TA’ fridges, freezers, washing (168cms) f’kundizzjoni tajba. machines, tumble dryers u dehu- Prezz €60. ?emplu 21242180. midifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as Tombla sheets prezzijiet. Stima b’xejn minn B’numri kbar u kuluri differenti. qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ Kalendarji kbar tat-2014, 29/m x appliances. ?emplu 21371559, 42/m. Free delivery g[al 27371559, 21493285, 79884497 G[awdex ukoll. Morru g[and jew 99472570. Servizz fil-pront. PAWLU BONNICI (bonnici printing press)– 3 Triq Melita, G{ALL-BEJG{ il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq G[amara antika g[al Triq Sant’Ursula. G[al TINKLUDI twaletta bil-mera, xog[ol ta’ digital printing u offlavaman, komodina, gradenza set, inviti tat-tie;, invoices, bil-mera u wi// tal-ir[am u gwar- posters u brochures bil-kulur e// darobba kbira. Jistg[u jinbieg[u u xog[ol ta’ embossing. ?emplu separati. ?emplu 99800607. 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq
Tiswijiet fil-pront u fil-post
Libsa ta’ tie;
:DIDA fjamanta, qatt ma ntu]at,
pbonnici@bonniciprintingpress.com
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
27
SPORT KAMPJONAT MELITA TAL-EWWEL DIVI}JONI
Il-liders Nadur jiksbu draw drammatiku Nadur Y...................................1 Xewkija T................................1 Nadur Y: M. Grima, J.
Buttigieg, F. Camilleri, A. Pulis, C. Mercieca, A. Simoncic, C. Hili, M. Stojanovic (S. Attard), D. Fenech, J. Soares (J. Portelli), B. Said. Xewkija T: A. Parnis, M. Xerri, F. Apap, J. Vella, J. Cefai, R. Buttigieg, J. Portelli (P. Rapa), C. Bugeja, G. Agius (P. Buttigieg), G. Hili (K. Mercieca), D. Shields. Referee: Clayton Pisani Il-log[ba tant mistennija li temmet l-ewwel rawnd talKampjonat Melita tal-Ewwel Divi]joni spi//at fi draw drammatiku g[a/-Champions u liders Nadur Youngsters. Kien gowl sitt minuti fuq il-[in li bih evitaw telfa u dan meta kienu bi plejer inqas. Partita ferm akkanita u li baqg[et in/erta sal-a[[ar. G[al Nadur dawn kienu l-ewwel telf ta’ punti u issa l-vanta;; hu ta’ erba’ punti fuq l-istess Xewkija u anke SK Victoria. G[al Nadur li kienu ming[ajr il-captian Anthony Portelli min[abba sospensjoni, irritorna Joseph Portelli li g[amel l-ewwel dehra tieg[u f’dan l-ista;un. Ma’ Xewkija ddebutta b’mod feli/i Gilbert Agius (ex-Valletta). Fil-21 minuta Xewkija kienu sfortunati meta Shields g[adda tajjeb i]da laqat il-lasta bi Grima
Kif Jinsabu Nadur Y SK Victoria W Xewkija T Victoria H Ker/em A Oratory Y Munxar F Xag[ra Utd
L R D T F K Pt 7 7 7 7 7 7 7 7
6 1 0 16 5 19 5 0 2 13 5 15 4 3 0 15 4 15 4 1 2 16 5 13 2 2 3 17 10 8 2 1 4 8 12 7 1 0 6 6 33 3 0 0 7 3 21 0
meg[lub. Fit-23 minuta Xewkija ]blukkaw l-iskor meta Xerri kompla lejn Gilbert Agius li b’pass perfett sab lil DENE SHIELDS li b’xutt angulat xe[et ;ewwa. G[at-tieni taqsima Xewkija kellhom penalty wara li Frankie Camilleri waqqa’ lil Rodney Buttigieg i]da mill-11-il metru Dene Shields ra t-tentattiv tieg[u jispi//a ma’ sieq il-lasta. Fit-23 minuta Shields g[al ftit ma rduppjax i]da l-lob tieg[u ssupera lil Grima i]da l-ballun kien ikklerjat minn fuq il-linja fatali minn Josef Buttigieg. Fit-28 minuta Nadur tke//ielhom Frankie Camilleri wara li kien muri t-tieni karta safra. Mad-90 minuta Pulis kompla lejn Fenech u mill-kross tieg[u Joseph Portelli bir-ras inkredibbilment g[olla l-mira. Fis-sitt minuta ta’ [in mog[ti ]ejjed, Nadur ;ew ippremjati bil-gowl tad-draw meta minn kross ta’ Josef Buttigieg, CHARLES MERCIECA xe[et fir-rokna fost il-fer[ tal-partitarji tag[hom.
Reb[a kbira SK Victoria W.........................6 Munxar F.................................1 SK Victoria W: S. Agius, E.
Bugeja (J. P. Grima), D. Monday, S. F. Bajada, A. Adesina, C. Sciortino, F. Giarrizzo, P. Anizoba (J. Xuereb), J. Vella (N. Vella), S. Sultana, E. Nkwocha. Munxar F: D. Spiteri, A. Williams, G. Sillato, K. Borg (O. Curmi), C. Bugeja, M. Pace, R. Spiteri, P. A. Attard, J. Grima (J. Mizzi), J. Mercieca (J. Calleja), D. Farrugia. Referee: Trustin Farrugia Cann SK Victoria Wanderers temmew l-impenji tal-ewwel rawnd b’reb[a tennistika u kisbu tliet punti importanti g[all-fini ta’ klassifika. Ir-ri]ultat finali ma j[alli l-ebda dubju dwar minn kien l-a[jar. Ftu[ qawwi mill-Wanderers li wara ]ew; minuti fet[u l-iskor meta d-difi]a tal-Falcons ikklerjat qasir u approfitta JOSEPH VELLA li ma falliex. Fit-22 minuta l-Falcons kisbu d-draw
meta minn pass ta’ Williams, DARREN FARRUGIA anti/ipa f’lasti vojta l-[ar;a ta’ Agius. Fit-42 minuta l-Wanderers re;g[u marru minn fuq meta PETER ANIZOBA wara azzjoni personali g[eleb lil Spiteri. Fit-tieni taqsima l-Wanderers re;g[u [ar;u a[jar fejn wara erba’ minuti kabbru l-vanta;; meta xutt ta’ EJOFIR NKWOCHA [abat mad-difensur Bugeja u spi//a ;ewwa. Imbag[ad PETER ANIZOBA fit-22 minuta kiseb doppjetta meta wara azzjoni personali xe[et ;ewwa. Erba’ minuti wara skurjaw il-[ames wie[ed permezz ta’ EJOFIR NKWOCHA li wkoll kiseb doppjetta personali. Fit-33 minuta g[aqqdu n-nofs tu]]ana meta Adesina ]marka lis-sostitut JOEL XUEREB li wa[du fil-kaxxa ni]]el ismu fost l-iskorers. }ew; minuti mittmiem Munxar spi//aw bi plejer inqas meta tke//ielhom Paul Anthony Attard wara fawl fuq Ajibade Adesina.
Dene Shields jara t-tentattiv tieg[u jispi//a ma’ sieq il-lasta minn penalty g[al Xewkija
De/i]a fl-ewwel fa]i Xag[ra Utd. …........................0 Ker/em A.................................4 Xag[ra Utd: D. Galea, I.
Borg, M. Galea, V. J. Saliba (S. Galea), J. Bartolo, S. Baala, J. Achokwu, M. Buhagiar (O. Pogukay), J. Galea, M. Scerri (C. Bugja), J. Buhagiar. Ker/em A: L. Camilleri, A. Buttigieg, K. Bonello, J. Camilleri (O. Spiteri), J. P. Mizzi, M. Mifsud, K. Mifsud, A. Mizzi, P. Kyumyurdzhiev, M. Vella (M. Tabone), J. Chetcuti (S. Rais). Referee: Emmanuel Grech Ker/em Ajax kisbu reb[a fa/li kontra Xag[ra United biex irregistraw it-tieni reb[a. Huma mhux biss kienu a[jar mill-avversarji
i]da wkoll approfittaw minn ]balji fid-difi]a opposta u prattikament g[amlu /ert mill-punti fl-ewwel taqsima. Ftu[ qawwi minn Ker/em meta fl-10 minuta frikik ta’ Chetcuti [abat mal-mimduda u mir-rebound Andrew Mizzi kompla lejn KEITH BONELLO li b’daqqa ta’ ras /entrali feta[ liskor. Ker/em baqg[u l-a[jar tant li rduppjaw fis-17-il minuta b’xutt fil-baxx ta’ JOHN CAMILLERI li approfitta minn nuqqas fid-difi]a ta’ Xag[ra. Fil35 minuta l-Ajax kabbru lvanta;; b’xutt sabi[ minn barra l-kaxxa ta’ JEAN PAUL MIZZI wara su;;eriment ta’ Malcolm Vella.
Wara l-intervall Xag[ra kienu nsidju]i fit-12-il minuta bi frikik ta’ Sunday Baala li kien salvat mal-mimduda mill-gowlkiper Leonard Camilleri. Fit-22 minuta Ker/em ing[ataw penalty wara fawl ta’ Bartolo fuq John Camilleri i]da Joseph Chetcuti mill-[dax-il metru ra lil Daniel Galea jsalvalu. Pero erba’ minuti huma g[amluhom erba’ b’xutt fil-baxx minn tarf il-kaxxa ta’ JOHN CAMILLERI biex kiseb doppjetta. Fit-28 minuta Xag[ra kienu sfortunati li ma skurjawx meta Sunday Baala kellu ]ew; tentattivi konsekuttivi salvati minn Camilleri bl-a[[ar xutt ja[bat mal-lasta u jispi//a korner.
Gowls wara l-intervall Oratory Y.................................0 Victoria H................................2 Oratory Y: E. Fenech, K.
Farrugia, M. Stojanovic, G. Vella, C. Cardona, J. Attard, A. Camilleri, S. Attard, M. Gauci (A. Azzopardi), J. Tabone, O. Farrugia (A. Debrincat). Victoria H: G. Vella, M. Muscat, D. Camilleri, W. Chircop, J. Farrugia, A. Tramboo (J. Agius), D. Farrugia, D. Mercieca, J. Pace, S. Nanapere (D. Bellotti), M. Bezzina (R. Grech). Referee: Fyodor Zammit F’derby ie[or Rabti, Victoria Hotspurs b’]ew; gowls wara lintervall issuperaw lil Oratory
Youths u issa jinsabu sitt punti ta[t il-liders. Wara tliet minuti minn pass ta’ Nanapere, Michael Bezzina ra t-tentattiv tieg[u li spi//a ftit barra. Fis-26 minuta Hotspurs re;g[u marru vi/in meta kien Elliot Fenech li salva parzjalment fuq Warren Chircop u mir - rebound kien Manwel Gauci li evita l - gowl meta kklerja bir-ras minn fuq il-linja t-tentattiv ta’ Muscat, bil-ballun jassal g[and Nanapere li g[olla ferm il-mira mill-vi/in. Oratory wie;bu fid-39 minuta b’pass ta’ Camilleri lejn Shaun Attard li kellu x - xutt minn barra l - kaxxa jistampa mal -
mimduda u mir - rebound Cardona xe[et g[oli. Ftu[ qawwi minn Hotspurs wara l-intervall fejn wara erba’ minuti ]blukkaw ir-ri]ultat meta Chircop kompla lejn Bezzina filkaxxa u mill-kross tieg[u DAVID CAMILLERI ]marka tajjeb u bir-ras g[eleb lil Fenech mill-vi/in. Fid-9 minuta kien listess David Camilleri li falla bi ftit milli jirdoppja bix-xutt tieg[u jispi//a ftit g[oli. Fit-22 minuta Hotspurs irduppjaw meta minn kross ta’ Nanapere, MICHAEL BEZZINA b’xutt fil-baxx xe[et ;ewwa. Sat-tmiem Hotspurs g[arfu jikkontrollaw il-vanta;; doppju li kellhom.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
28
SPORT
Hibs, Valletta u Sliema fil-Gozo Cup
La Salle BHS reb[u l-MHA Cup
HANDBALL
La Salle BHS jirb[u t-Tazza MHA La Salle BHS ]ammew ir-rekord ta’ su//essi wara reb[a impressjonanti fuq ir-rivali Aloysians Von Taine. B’din ir-reb[a, La Salle BHS kisbu t-tieni unur tal-ista;un hekk kif ftit tal-;img[at ilu reb[u s-Super Cup. Il-plejer xellugi Peter Naudi kien nieqes g[al Aloysians
filwaqt li l-captain ta’ La Salle BHS Andrew Said ma’ setax jilg[ab peress li kien imwe;;a’. Sa mill-bidu tal-log[ba, La Salle [adu r-riedni f’idejhom u ddominaw il-partita bi prestazzjoni soda. Dan huwa l-g[axar unur konsekuttiv g[al La Salle. Aloysians urew
titjib konsiderevoli f’din il-kompetizzjoni. Il-log[ba ntemmet 33-24. Chris Magro, l-aqwa skorer b’9 gowls, ;ie ivvutat l-a[jar plejer tal-log[ba. Is-Sibt 9 ta’ Novembru jifta[ isseparju fuq il-Kampjonat talir;iel.
Il-liders tal-Premier Hibernians, Valletta u Sliema Wanderers se jkunu qed jie[du sehem fir-raba’ edizzjoni talGozo Cup li se ssir fil-Gozo Stadium bejn il-15 u s-17 ta’ Novembru, perjodu li fih ma jkunx hemm impenji millKampjonat lokali min[abba partiti internazzjonali, fosthom ittim nazzjonali Malti. Ir-raba’ tim fil-kompetizzjoni se jkun iffurmat minn selezzjoni mill-futbol G[awdxi.
Is-semi-finali se jintlag[bu l:img[a 15 ta’ Novembru blewwel log[ba tkub bejn Gozo XI u Sliema Wanderers fis-6 p.m. Waqt li warajhom Hibs jiltaqg[u kontra Valletta. il-{add imbag[ad jintlag[bu lfinali g[at-tielet post li tibda fit3 p.m. Bejn i]-]ew; telliefa waqt li l-finali tibda fil-5 p.m. Dan l-avveniment hu organizzat mill-GFA u l-Ministeru g[al G[awdex bil-kollaborazzjoni mal-Gozo Channel fost l-o[rajn.
Edizzjoni o[ra ta’ Grappling Challenge Is-Sibt se jsir it-tieni turnament mill-Malta Grappling Challenge. Dan se jkun it-tieni No-Gi turnament li qatt sar Malta u g[all-ewwel darba se jie[du sehem ukoll fih in-nisa. It-turnament se jsir fuq forma ta’ knock-out b’]ew; kategoriji ta’ pi] differenti fil-Juniors u erbg[a g[all-adulti. Se jkunu qed jing[ataw midalji lill-ewwel tlieta. Kull round se jkun ta’ [ames minuti u dan jintreba[ billi wie[ed mill-kompetituri jag[]el
li j/edi meta jkun ta[t il-morsa tal-avversarju jew inkella bilpunti. Dan hu sport relattivament ;did f’pajji]na imma ferm e//itanti u dinamiku g[aliex jintlag[ab fuq l-istess format tal-UK America u l-Lvant Nofsani. Is-sena l-o[ra t-turnament kien su//ess kbir b’attendenza numeru]a. L-avveniment se jsir is-Sibt 9 tax-xahar fl-akkademja tal-Warriors fil-Mosta bejn l-10 a.m. u l-5 p.m.
CASLA
Jibda l-44 sta;un L-44 sta;un tal-Asso/jazzjoni tal-CASLA sponsorjat minn C&M Gypsum Solutions, feta[ bil-log[ba mill-Aggegate Shield fejn b’sorpri]a r-rebbie[a tanKnock-out Blackpool, [asdu li/Champions Sliema City u reb[ulhom 5-2. Skor esa;erat ta’ 12-10 ta l-ewwel punti lil Everton kontra Qawra Town.
Fit-tieni ;urnata ta’ log[ob Blackpool re;g[u taw lezzjoni ta’ futbol lil Sliema City u reb[ulhom 4-1 filwaqt li dawn tal-a[[ar irkupraw meta g[elbu lil Qawra 3-0 b’gowls ta’ Lewis, Aquilina u Borg. : Everton 3, Blackpool 3, Sliema C. 2, Qawra T. 0. Kif
Jinsabu
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
29
SPORT
Hugo Lloris stordut wara in/ident ma’ Lukaku
X’laqatna din il-;img[a Il-Pruvjan ta’ Fiorentina Juan Manuel Vargas ji//elebra ma’ s[abu r-reb[a fuq Milan fis-Serie A u l-forma tajba li g[addej minnha b[alissa t-tim
EUROPA LEAGUE
{ames klabbs b’/ans li jkunu mal-a[[ar 32 Fiorentina, Eintracht Frankfurt, Ludogorets Razgard, Salzburg u Tottenham kollha huma bi/-/ans li ja//ertaw post mal-a[[ar 32 talEuropa League meta tintlag[ab irraba’ ;ERurnata. Eintracht, Ludogorets u Tottenham jistg[u anke jiksru rekord hekk kif g[adhom ma qalg[ux gowl u l-ebda klabb millEuropa League ma g[adda l-fa]i tal-gruppi ming[ajr ma qala’ gowl f’sitt partiti. Il-plejers ta’ Andre Villas-Boas tilfu biss tnejn mill-a[[ar 22 log[ba fl-Ewropa f’White Hart Lane u g[elbu fa/ilment lit-tim millMoldova ta’ Sheriff 2-0 meta ltaqg[u f’Tiraspol ix-xahar l-ie[or b’gowls ta’ Vertonghen u Defoe. Sheriff qatt ma reb[u barra minn darhom. Jekk jiirb[u, Tottenham ikunu mal-a[[ar 32 ikun xi jkun ir-ri]ultat bejn Tromso u Anzhi Makhachkala mill-istess Grupp K. Din se tkun issitt log[ba g[al Tottenham fi 18-il ;urnata u l-manager Villas-Boas mistenni li jserra[ xi plejers, fosthom il-goalkeeper Hugo Lloris li kellu concussion is-Sibt. Il-kisbiet tat-tim ta’ Stoicho Stoev, Ludogorets, jistg[u jkunu akbar. Il-liders ta’ Grupp B se jilqg[u lil Chornomorets Odesa wara li di;a` g[elbu lil timijiet aktar kwotati b[al PSV Eindhoven u Dinamo Zagreb. Dan hu t-tieni sta;un fl-Ewropa g[ad-darbtejn Champions Bulgari.
Fiorentina jmorru r-Rumanija g[and id-debuttanti Pandurii Targu fi Grupp E bit-tama li jirrepetu rreb[a komda 3-0 f’Firenze. Eintracht Frankfurt imisshom log[ba f’I]rael kontra Maccabi TelAviv fi Grupp F wara r-reb[a 2-0 fil-:ermanja u mhux mistennija jfallu hekk kif l-ebda tim I]raeljan qatt ma reba[ kontra avversarji :ermani]i. Swansea City wkoll jafu li reb[a kontra Kuban Krasnodar tista’ tarahom javvanzaw fil-kompetizzjoni. It-tim ta’ Michael Laudrup se jmur ir-Russja konxju mill-fat li reb[a flimkien ma’ su//ess g[al Valencia fuq St. Gallen fl-I]vizzera tpo;;ihom mal-a[[ar 32. Swansea li ;ejjin minn telfa kontra Cardiff, se jkollhom lura fit-tim lil-left back Ben Davies imma se jkun nieqes Michu. Fi Grupp D Rubin Kazan jistg[u jag[mlu pass kbir lejn l-a[[ar 32 jekk jeg[lbu lil Wigan Athletic. Wara tliet partiti l-klabb Russu jinsab fl-ewwel post b’seba’ punti. Luniku draw wasal kontra Wigan 11 f’Ottubru. Reb[a kontra t-tim minn The Championship tpo;;ihom f’po]izzjoni perfetta li javvanzaw. A[ F’partita o[ra Lazio jilqg[u lil Apollon Limassol ming[ajr Biglia u Diego Novaretti li jinsabu mwe;;g[in u b[alissa qed jokkupaw it-tieni post wara l-liders Trabzonspor wara draw ming[ajr gowls f’?ipru.
Il-programm kollu
Grupp A
K. Krasnodar v Swansea St Gallen v Valencia CF
Grupp B
Ludogorets R. v Chornomorets PSV v Dinamo Zagreb
Grupp C
Esbjerg fB v Elfsborg S. Liege v RB Salzburg
Grupp D
Rubin Kazan v Wigan NK Maribor v Z. Waregem
Grupp E
Dnipro v Pacos de F. Pandurii TJ v Fiorentina
Grupp F
A. Nicosia v Bordeaux M. Tel Aviv v E. Frankfurt
Grupp G
FC Thun v D. Kiev R. Vienna v KRC Genk
Grupp H
Estoril-Praia v Freiburg Sevilla v Slovan Liberec
Grupp I
HNK Rijeka v Lyon V. Guimaraes v Real Betis
Grupp J
Lazio v A. Limassol L. Warsaw v Trabzonspor
Grupp K
Tottenham v Sheriff Tiraspol Tromso v A. Makhachkala
Grupp L
AZ Alkmaar v Sh. Karagandy M. Haifa v PAOK Salonika
➤ Il-{add li g[adda il-goalkeeper ta’ Tottenham Hugo Lloris spi//a mitluf minn sensih wara da[la a//identali ta’ Romelu Lukaku ta’ Everton. Wara li ;ie medikat fil-grawnd, Lloris insista li jibqa’ jilg[ab, u l-mani;er ta’ Spurs Andre Villas Boas qabel mieg[u. Tottenham ;ew kritikati li ssograw is-sa[[a ta’ Lloris, fejn il-kamp mediku qabel li meta plejer jintilef minn sensih m’g[andux jit[alla jkompli jilg[ab. Il-klabb qal li t-tim mediku ra li Lloris seta’ jkompli, u Villas Boas qal li Lloris indika l-istess. Dawn huma ]ew; argumenti li ma jre;ux. Lloris wa[du qatt ma seta’ jie[u din id-de/i]joni, u ttim mediku fil-grawnd qatt ma seta’ jiddetermina jekk Lloris kellux concussion u kienx qed jissogra aktar. Dan apparti l-fatt li l-medi/i dehru jippruvaw jikkonvin/u lil Lloris jo[ro;, u qatt ma dehru konvinti li Lloris seta’ jkompli kif qed jg[id ilklabb. F’dan il-ka] ir-ri]ultat tpo;;a qabel is-sa[[a tal-plejer, u l-fatt li Lukaku kellu jinbidel jg[id kollox fuq id-daqqa li qala’ Lloris.
Il-goal ta’ Wayne Rooney ta’ Manchester United kontra Fulham fi tmiem il-;img[a kien l-g[axar wie[ed tieg[u kontra lCottagers. Hekk issa Fulham huwa l-aktar tim li Rooney skorja kontrih. ➤ Fil-karriera tieg[u il-kow/ ta’ Napoli Rafa Benitez ir/ieva diversi ‘titli’, kemm minn dawk li j[obbuh u kif ukoll minn dawk li jikkritikawh. I]da Benitez ]gur qatt ma stenna li se jsir qaddis. Hekk iddikjaratu l-belt ta’ Napli fejn ;iet pubblikata rivista bl-isem ta’ San Rafè, u b’ritratt tal-kow/ ta’ Napoli liebes b[all-
patrun ta’ Napli San Gennaro. X’jissejja[ Benitez jekk Napoli jirb[u l-kampjonat in[alluh g[all-imma;inazzjoni tal-qarrejja. ➤ B[al li kieku r-rekords li kisru l-ista;un li g[adda ma kienux bi]]ejjed, Bayern Munich komplew fejn [allew, u bir-reb[a ta’ 2-1 fuq Hoffenheim la[qu rrekord ta’ 36 log[ba mhux meg[luba imwaqqaf minn Hamburg 30 sena ilu. Bayern issa mistennija jaqb]u dan irrekord fi tmiem il-;img[a b’log[ba f’darhom kontra Augsburg. ➤ :est mill-isba[ g[amlu Loic Remy ta’ Newcastle United, li hekk kif skorja t-tieni gowl kontra Chelsea mar ji;ri jifra[ ma’ tifel b’di]abilità li kien qed isegwi l-log[ba mill-fillieri ta’ quddiem. :est ta’ min ifa[[ru u li ]gur po;;a lil dak ilpartitarju fis-seba’ sema. ➤ Alessio Cerci waqqaf irrekord ta’ 100% ta’ Roma bilgowl tad-dro fil-log[ba tal-{add f’Turin. B’hekk Roma naqsu li jil[qu r-rekord tal-a[jar bidu flEwropa, rekord li jibqa’ g[and Tottenham tal-1960-61 li bdew bi 11-il reb[a konsekuttiva. Cerci beda l-karriera tieg[u ma’ Roma minn fejn ;ie misluf lil Brescia, Pisa u Atalanta. Minn ma’ Roma Cerci ;ie trasferit ma’ Fioerntina u eventwalment ing[aqad ma’ Giampiero Ventura ma’ Torino fejn qed jer;a’ jilg[ab ir-rwol li lag[ab ma’ Pisa b’ri]ultati ferm po]ittivi. Ri]ultati po]ittivi wkoll g[at-tim nazzjonali Taljan fid-dawl tal-fatt li l-plejers Taljani skurjaw biss madwar 40.7% tal-gowls fis-Serie A dan l-ista;un.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
30
SPORT
RUGBY
TENNIS
Kontra l-Kroazja se nirb[u ]gur Nhar is-Sibt fis-2 p.m. filground tal-Hibs f’Kordin, it-tim Nazzjonali Malti tar-Rugby se jer;a’ jkun impenjat f’partita o[ra f’pajji]na minn Divi]joni 2A tal-FIRA-AER, ;img[a biss wara r-reb[a ferm importanti filLitwanja 13-10 fil-Kampjonat Ewropew. Il-kow/ nazzjonali Damian Niell ma setax jattendi g[al din il-konferenza peress li kien qed i[arre; lill-plejers tieg[u filMarsa. Dan g[aliex min[abba xxita li g[amlet matul it-Tlieta, ilplejers ma t[allewx ju]aw ilpitch tal-Hibernians ground fejn se tkun qed tintlag[ab il-log[ba. Floku attenda Danny Sacco li flimkien mat-tim manager Steve Busuttil u l-President Brian Dalton fost l-o[rajn, tkellmu dwar din il-partita kontra lKroazja. Sacco qal li din hi log[ba ferm importanti g[at-tim Malti li jrid jirba[ bilfors biex jevita r-relegation play-off u j]omm postu fidDivi]joni 2A. “Se nirb[u ]gur kontra lKroazja. Lanqas biss qed nikkunsidraw ri]ultat ie[or. Ninsabu konvinti li bl-iskwadra li g[andna u wara l-wirja e//ellenti fil-Litwanja, t-tim se jkun qed jirba[ hawnhekk quddiem il-
pubbliku tag[na,” qal Danny Sacco. Il-Kroazja ;ejjin minn telfa 2611 fl-I]vizzera u wkoll g[andhom pressjoni kbira fuqhom biex jervitaw ir-relegation. Steve Busuttil qal li Malta b[alissa tinsab tokkupa t-tielet post f’din id-divi]joni wara l-liders l-Olanda u l-I]vizzera li ttnejn g[andhom 18-il punt kull wie[ed waqt li Malta g[andha 9 punti, tnejn aktar mill-Kroazja. Huwa qal li bir-reb[a li ksibna l;img[a l-o[ra kontra l-Litwanja, Malta avvanzat erba’ po]izzjonijiet fir-ranking u issa tinsab
DIXXIPLINA
CHAMPIONS LEAGUE
– Danny Sacco
Steve Busuttil u Danny Sacco huma konvinti li Malta se tie[u mill-anqas erba’ punti o[ra b’reb[a fuq il-Kroazja (ritratt> Martin Agius)
tokkupa l-45 post waqt li l-Kroati jinsabu fil-55 post. L-Olanda qed tokkupa s-37 post u l-I]vizzera d-39 post. Huwa qal li Malta trid tibqa’ tilg[ab f’din id-Divi]joni fejn sena o[ra jista’ jkun hemm it-tim qawwi tar-Repubblika ?eka li jista jitlef postu minn Divi]joni 1B u anke dak ta’ I]rael li jista’ ji;i promoss. Semma wkoll kif l-a[wa Tom u Bob Holloway li jinsabu mwe;;g[in, se jaslu Malta g[al din il-partita sempli/iment biex jag[tu l-appo;; tag[hom lil s[abhom u jkunu mal-iskwadra g[al din il-partita.
Danny Sacco qal li g[allewwel darba wara [afna ]mien, it-tim Malti g[andu kwa]i skwadra s[i[a ming[ajr injuries u dan i[alli lill-kow/ Damien Neill b’g[a]la vasta. Huwa semma kif fi skwadra ta’ 23, 12 ;ejjin mill-Kampjonat lokali u dan jikkonferma kemm il-livell f’Malta qed jog[la. Sacco qal li xhieda ta’ dan hi linklu]joni ta’ plejers b[al Christian Schranz Vince Stivala u James Morris li kollha taw sehem importanti fost l-o[rajn. Qabel din il-partita b[as-soltu se jindaqq l-innu Malti li din id-
It-timijiet se jkunu jridu Sospi]i mill-MFA jevitawna – Pellegrini (Man City) Mattia Del Negro ta’ Naxxar Lions u Shaun Gauci ta’ Rabat Ajax ;ew sospi]i ]ew; partiti kull wie[ed mill-Kummissarju tad-Dixxiplina tal-MFA. Angus Buhagiar ta’ Naxxar, Clifford Gauci ta’ Rabat Ajax u Michael Camilleri ta ’ Vittoriosa Stars huma sospi]i log[ba kull wie[ed. Mill-Ewwel Divi]joni Sunny Scerri (Lija A), Karl Sacco u Stephen Wellmen ( }urrieq) ;ew sospi]i ]ew; partiti kull wie[ed , l - istess b[all President ta ’ Pieta ` Joseph Sammut, waqt li Bjorn Bondin (G]ira Utd), Luciano Mutasi Mba ( Pieta ` H . ) , Miguel Francica ( }ebbu; R) huma sospi]i log[ba. Jonathan Bugeja ( Fgura Utd) , Andrew Hili ( Kirkop Utd) , u Andre Cassar (Mqabba) mit-Tieni Divi]joni u Shawn D’Amato (Sta Lucia) fit - Tielet Divi]joni huma sospi]i log[ba kull wie[ed.
Il-manager ta’ Manchester City Manuel Pellegrini qal li t-tim tieg[u kapa/i jirba[ kwalunkwe tim li fadal fi/-Champions League. Hu qal dan wara li g[allewwel darba City rnexxielhom jag[mluha mal-a[[ar 16 tal-kompetizzjoni b’reb[a kbira 5-2 fuq CSKA Moscow. Meta mistoqsi wara il-log[ba jekk it-tm tieg[u hux kapa/i jissupera wkoll irround li jmiss qal, “Na[seb. Imma dan hu livell fejn [afna timijiet ukoll jistg[u jirb[ulna. ?ert li ttim li se jkun qed jilg[ab mag[na fir-round tal-a[[ar 16, mhux se jie[u gost. G[andna tim qawwi u l-mira kienet li nikkwalifikaw g[ar-round li jmiss. Imma mhux lunika mira. Ma nafx hux soljev imma l-ewwel mira kienet li nkunu mal-a[[ar 16. Dejjem kelli fidu/ja. Mhux fa/li imma g[amilna dan ]ew; partiti qabel tmiem ilfa]i. Issa se nippruvaw nispi//aw l-ewwel fil-grupp. Irridu nidde/ieu l-grupp fi Munich kontra Bayern,” temm Pellegrini.
Negredo li skorja hat-trick g[al Man City fl-azzjoni ma’ Nababkin
Nadal ja//erta mill-ewwel post Rafael Nadal a//erta li se jkun qed itemm is-sena b[ala n-numru 1 fir-ranking meta g[eleb lil Stanislas Wawrinka waqt l-ATP World Tour Final f’Londra. L-Ispanjol reba[ 7-6, 7-6 u a//erta post fis-semi-finali waqt li hu garantit li ma jistax jinqabe] min-numru 2 Novak Djokovic. Din se tkun it-tielet darba li Nadal se jtemm is-sena fl-ewwel post. Djokovic qg[eleb lil Roger Federer g[at-tieni darba fi tliet ijiem hekk kif beda jiddefendi bla[jar mod it-titlu ATP f’Londra. Wara s-su//ess fis-semi-finali ta’ Pari;i s-Sibt, it-Tlieta filg[axija Djokovic g[eleb lillI]vizzeru 6-4, 6-7, 7-2 fl-O2 Arena. Intant Djokovic qal li s-sopensjoni ta’ Viktor Troicki talli naqas illi jag[mel e]ami tad-doping hi “in;ustizzja kbira” u li tilef il-fidu/ja fis-sistema ta’ lanti-doping. Troicki kellu sospensjoni ta’ 18-il xahar - talli naqas milli jipprovdi kampjun tad-demm waqt il-Monte Carlo Masters f’April imnaqqsa g[al 12-il xahar.
WATERPOLO
Malta tibda kontra l-Belarus It-tim nazzjonali Malti talWaterpolo immexxi minn Karl Izzo illum se jkun qed jifta[ limpenji tieg[u kontra l-Belarus fl-a[[ar minn tliet turnaments ta’ kwalifikazzjoni g[allKampjonati Ewropej. Dan it-turnament se jkun qed jintlag[ab f’Porto fil-Portugall fejn se jkunu qed jie[du sehem ukoll Georgia, s-Slovakkja, lI]vizzera u l-istess Portugall. Malta llum fis-6.30 p.m. tilg[ab kontra l-Belarus, tim li kien tellifna punti importanti waqt it-turnament li sar f’Malta. Il-:img[a Malta tilg[ab kontra l-Georgia fil-11 a.m. u sSlovakkja fil-5 p.m., is-Sibt kontra l-Portugall fit-8 p.m. u l{add kontra l-I]vizzera fid-9.30 a.m. Matul il-;img[a l-o[ra t-tim Malti pprepara g[al dawn limpenji b’turnament kwadrangulari f’pajji]na fejn [adu sehem ilGran Brittanja, l-Olanda, l-I]rael u selezzjoni minn Sqallija.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
31
SPORT
Dani Alvez ta’ Barcelona jdur ma’ Robinho ta’ Milan
Sokratis ta’ Dortmund (xellug) fl-azzjoni ma’ Olivier Giroud ta’ Arsenal
CHAMPIONS LEAGUE
Atletico Madrid jaqtg[u passa;; mal-a[[ar 16 Atletico Madrid ing[aqdu mal-holders Bayern Munich u Manchester City mal - a[[ar 1 6 ta/ - Champions League b ’ ]ew; partiti g[al tmiem l ewwel fa]i u b ’ punti massimi minn erba ’ partiti . Arsenal sar l - ewwel klabb Ingli] li reba[ g[and Borussia Dortmund fi/ Champions League u flimkien ma ’ Napoli telg[u fl - ewwel post waqt li Chelsea wkoll g[andhom sieq wa[da fil - fa]i li jmiss , l - istess b[al Barcelona . GRUPP E
Chelsea kkontrollaw mill bidu kontra Schalke fi Stamford Bridge u kien Samuel Eto ’ o li po;;ihom fil - vanta;; fil - 3 1 minuta meta approfitta minn rigal tal - goalkeeper Hildebrand li dam ja[sibha fuq il - ballun . Fit - tieni taqsima kien l - istess Eto ’ o li bi pre/i]joni rdoppja minn kontra - attakk velo/i wara su;;eriment ta ’ Willian u fiit - 83 minuta Demba Ba g[amilhom 3 - 0 wara su;;eri ment ta ’ Frank Lampard . Steaua Bucharest kienu m/a[[da mill - ewwel reb[a fil - fa]i tal - gruppi meta barra minn darhom kienu fil vanta;; kontra Basel b ’ gowl wara 1 7 - il minuta ta ’ Federico Piovaccari . Imma fil - [in mi]jud , l - I]vizzeru kisbu d - draw minn Giovanni Sio biex baqg[u fit-tielet post.
GRUPP F
Log[ba e//itanti bejn Borussia Dortmund u Arsenal li kellhom aktar pussess imma kienu Dortmund l-aktar perikolu]i bilgoalkeeper tal-Gunners Szczesny iwettaq bosta saves de/i]ivi sakemm fit-62 minuta kontra x-xejra tal-log[ob cross ta’ Ozil, Giroud kompla bir-ras u Aaron Ramsey li bir-ras ukoll po;;a lil Arsenal fil-vanta;;. Dortmund ippruvaw reazzjoni imma Arsenal ]ammew sod biex [adu l-ewwel post. Napoli [adu [asda bikrija meta wara 10 minuti Andre Ayew po;;a lil Olympique Marseille fil-vanta;;. Imma f’temp ta’ ]ew; minuti s-San Paolo nbidel f’festa meta Gokhan Inler kiseb id-draw fit22 minuta u fl-24 minuta lAr;entin Gonzalo Higuain po;;a t-tim ta’ Benitez filvanta;;. Fl-64 minuta Florian Thauvin kiseb id-draw g[al Marseille imma kwarta mittmiem re;a’ kien Higuain li po;;a lil Napoli fl-ewwel post ma’ Arsenal b’reb[a 3-2. GRUPP G
Atletico Madrid g[addew mala[[ar 16 meta g[elbu lil Austria Vienna 4-0. Joao Miranda po;;ihom fil-vanta;; fil-11-il minuta u Raul Garcia rdoppja fil-25 minuta wara su;;eriment ta’ Diego Costa. Sekondi qabel il-mistrie[ Filipe Luis Kasmirski skorja t-tielet gowl g[allIspanjoli u Diego Costa ssi;;illa
l-post fil-fa]i tan-knock-out g[all-Ispanjoli. Zenit St. Petersburg fallew /ans tajjeb li jift[u vanta;; sostanzjali fuq Porto meta kienu mi]muma 1-1 f’darhom mi/Champions Portugi]i. Kien Lucho Gonzalez li bir-ras po;;a lil Porto meritatament filvanta;; fit-23 minuta imma [ames minuti wara l-eks Hulk kiseb id-draw wara ]ball difensiv. Fit-tieni taqsima Zenit kellhom /ans jiksbu r-reb[a meta ng[ataw penalty imma mill-11-il metru l-istess Hulk ra lill-eks sie[bu Helton isalvalu x-xutt fjakk. Ri]ultat li j[alli lil Zenit punt fuq l-istess Porto. GRUPP H
Barcelona ddominaw mill-bidu sat-tmiem u taw l-ewwel telfa lil Milan. Imma kellhom b]onn penalty ta’ Messi fit-30 minuta biex marru fil-vanta;;. Fl-40 minuta Busquets rdoppja bir-ras minn freekick ta’ Xavi imma e]att qabel il-mistrie[ Milan da[lu fil-log[ba b’awto-gowl ta’ Pique wara azzjoni personali ta’ Kaka. Fit-83 minuta Messi g[alaq il-log[ba bit-tieni gowl personali wara li bidel ma’ Fabregas g[al 3-1. Ajax kisbu l-ewwel reb[a u g[elbu lil Celtic f’Amsterdam b’gowl fil-51 minuta skorjat minn Lasse Schone biex inqalg[u mill-a[[ar post talgrupp u qab]u lill-istess Celtic. Ajax issa re;[u da[lu bi/-/ans li jg[addu g[at-tieni fa]i.
Ri]ultati u klassifiki Grupp A
Shakhtar D v B. Leverkusen R. Sociedad v Man Utd Man Utd B. Leverkusen Shakhtar D. R. Sociedad
L R D T F K Pt 4 2 2 0 6 3 8 4 2 1 1 8 5 7 4 1 2 1 3 5 5 4 0 1 3 1 5 1
Grupp B
Copenhagen v Galatasaray Juventus v R. Madrid R. Madrid Galatasaray Copenhagen Juventus
0-0 0-0
1-0 2-2
L R D T F K Pt
4 3 1 0 14 4 10 4 1 1 2 6 10 4 4 1 1 2 3 8 4 4 0 3 1 6 7 3
Grupp C
Paris SG v Anderlecht Olympiakos v Benfica Paris SG Olympiakos Benfica Anderlecht
1-1 1-0
L R D T F K Pt 4 3 4 2 4 1 4 0
1 0 13 2 10 1 1 6 5 7 1 2 3 5 4 1 3 1 11 1
Grupp D
Man City v CSKA M. Vik. Plzen v B Munich *B. Munich *Man City
5-2 0-1
L R D T F K Pt
4 4 0 0 12 1 12 4 3 0 1 11 6 9 CSKA Moscow 4 1 0 3 6 12 3 Viktoria Plzen 4 0 0 4 2 12 0
Grupp E
Chelsea v Schalke 04 Basel v S. Bucharest Chelsea Schalke Basel S. Bucharest
4-0 1-1
L R D T F K Pt 4 3 0 1 11 4 2 0 2 4 4 1 2 1 4 4 0 2 2 2
2 6 4 9
9 6 5 2
Grupp F
B. Dortmund v Arsenal Napoli v Oly. Marseille Arsenal Napoli B. Dortmund Oly. Marseille
0-1 3-2
L R D T F K Pt 4 4 4 4
3 3 2 0
0 1 6 0 1 7 0 2 6 0 4 4
Grupp G
A. Madrid v A. Vienna Zenit SP v FC Porto *A. Madrid
Zenit SP FC Porto A Vienna
9 9 6 0
4-0 1-1
L R D T F K Pt 4 4 0 0 12 4 1 2 1 3 4 1 1 2 3 4 0 1 3 0
Grupp H
Barcelona v AC Milan Ajax v Celtic Barcelona AC Milan Ajax Celtic
3 6 4 10
2 12 4 5 4 4 8 1
3-1 1-0
L R D T F K Pt 4 3 1 0 9 4 1 2 1 4 4 1 1 2 3 4 1 0 3 2
* G[addew mal-a[[ar 16.
2 10 5 5 7 4 5 3
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013
32
LOKALI
Mill-ba;it li ressaq il-Gvern Laburista nhar it-Tnejn fil-Parlament, ]gur li marru [a]in l-G[awdxin
Tnaqqis f’[afna setturi g[al G[awdex u l-G[awdxin Fil-ba;it g[as-sena d-die[la hemm tnaqqis fil-flus g[all-pro;etti kapitali, g[all-isport, g[all-industrija, g[all-kunsilli lokali u g[all-istrate;ija Eko-Ghawdex Fil-ba;it g[as-sena d-die[la li ppre]enta l-Gvern Laburista din il-;img[a fil-Parlament, jispikka tnaqqis fil-fondi vvutati g[al G[awdex, tnaqqi] kwa]i f’kull qasam. Minn dak li kien ippre]entat mad-diskors tal-ba;it, jo[ro; /ar kif il-Gvern Laburista f’dan lewwel ba;it tieg[u, naqqas il-vot fil-flus g[all-pro;etti kapitali, g[all-isport, g[all-industrija, g[all-kunsilli lokali u g[allistrate;ija Eko-Ghawdex. Minnaha l-o[ra ma jidhru mkien ivvutati fl-estimi tal-Miniteru g[al G[awdex il-fondi g[al pro;etti li qal li se jag[mel ilGvern – b[all-bini ta’ Qorti ;dida f’G[awdex u l-ftu[ ta’ Dar tal-Anzjani bi s[ubija malKnisja. Dak li ddikjara l-Gvern ta’ Muscat fil-ba;it g[as-sena ddie[la juri li jekk hemm kategoriji li marru [a]in fil-ba;it li ressaq il-Gvern nhar it-Tnejn filParlament, ]gur li fosthom hemm l-G[awdxin. {arsa fid-dettal lejn l-estimi tal-ba;it, qasam b’qasam u ministeru b’ministeru, xi [a;a li ma to[ro;x mid-diskors li qara lMinistru tal-Finanzi filParlament, turi li l-Gvern naqqas il-flus ivvutati g[al G[awdex f’[afna oqsma, inklu] il-vot kap-
itali, ji;ifieri l-flus ivvutati g[allpro;etti f’G[awdex. Mill-vot tal-estimi talMinisteru g[al G[awdex jo[ro; li minn kwa]i 13-il miljun ewro fl-2012, l-a[[ar sena s[i[a ta’ Gvern Nazzjonalista, tnaqqas g[al 9.6 miljun ewro g[as-sena li ;ejja. Ta[t dan il-vot ma jidhru mkien pro;etti spe/ifi/i ;odda li se jag[mel il-Gvern. L-uni/i pro;etti li g[alihom hemm flus ivvutati huma dawk li qed isiru jew se jsiru b’fondi Ewropej. Ilbqija huma flus ivvutati g[axxog[lijiet tas-soltu li jaqg[u ta[t il-vot kapitali, fosthom g[attoroq, li jirri]ulta wkoll li anke f’dan il-ka], l-ammont ivvutat tnaqqas fuq is-sena li ninsabu fiha, minn 1.5 miljun ewro g[al 1.3 miljun ewro. Ta[t il-vot kapitali wkoll jispikka l-akbar tnaqqis, dak talflus ivvutati g[all-istrate;ija Eko-G[awdex. Hawnhekk ilGvern naqqas il-flus ivvutati minn 3.5 miljun ewro fl-2012 g[al 1.4 miljun din is-sena – tnaqqis ta’ 2 miljun ewro. Tnaqqis ie[or sinifikanti filfondi allokati g[al G[awdex, hu dak g[at-titjib tal-fa/ilitajiet turisti/i; g[all-mu]ewijiet; g[allpro;etti ambjentali fejn il-vot tnaqqis g[al kwart il-fondi li
estimi tal-Ministeru ta’ Anton Refalo hemm imni]]el li tul l2014 se j[allsu lura 180,000 ewro lill-Ministeru g[al G[awdex. Mhux /ar ta’ xiex se jda[[al dan l-ammont ilMinisteru ta’ Anton Refalo u x’inhuma dawn il-flus. Ammont simili, ta’ 180,000 ewro, qed ji;i vvutat g[asservizzi kuntrattwali tal-konsulenti. Dan ifisser li kwa]i terz ta’ dak ivvutat g[all-konsulenzi mill-Ministeru g[al Ghawdex qed imur g[all-konsulent Frank Psaila li ;ie nga;;at minn Anton Jispikka Refalo wara li g[enu fil-kampanl-akbar ja elettorali. Fl-unika pa;na li kellu fidtnaqqis diskors tal-bagit iddedikata g[al fil-flus Ghawdex, il-Ministru tal-Finanzi [abbar li l-Gvern se jibni qorti ivvutati ;did f’G[awdex, li se tiswa 12-il fl-istrate;ija miljun ewro. Dan minkejja li flEko-G[awdex estimi tal-ba;it m’hemm l-ebda /ente]mu vvutat g[al dan ilpro;ett. B[alma ma jidhirx lanAnke l-kunsilli G[awdxin qas fil-voti finanzjarji, il-vot mhux se je[ilsuha [afif ta[t il- g[ad-Dar tal-Anzjani li l-Gvern gvern ta’ Muscat. Il-flus ivvutati [abbar ftit ilu li se jifta[ bi g[all-Gvern Lokali ta[t l-estimi s[ubija mal-Knisja fejn illum tas-Segretarjat Parlamentari ta’ hemm l-Istitut ta’ San :u]epp José Herrera, tnaqqsu bi kwa]i f’G[ajnsielem – pro;ett li lmiljun ewro. Dan it-tnaqqis se Gvern qal li se jsir b’investiment jbatuh il-kunsilli lokali kollha ta’ aktar minn miljun ewro. ta]-]ew; g]ejjer, inklu] dawk Dwar id-Djar Residenzjali, flG[awdxin, li min-na[a l-o[ra fl- a[[ar ba;it ta’ Gvern
kienu vvutati din is-sena; g[allimmani;;jar tal-iskart, u g[allhousing fejn ukoll ;ew ivvutati kwart tal-fondi li ;ew ivvutati fla[[ar bagit. Anke l-isport f’G[awdex f’dan l-ewwel ba;it tal-Gvern ta’ Muscat, tnaqqaslu l-vot – minn 150,000 ewro g[al 90,000 ewro – flus li ssoltu jmorru g[allfa/ilitajiet sportivi. Tnaqqsu wkoll il-fondi g[all-in/entivi li jing[ataw lill-industrija – minn 275,000 ewro g[al 185,000 ewro.
Nazzjonalista kienet ivvutata ssomma ta’ nofs miljun ewro g[ad-djar g[all-persuni b’di]abbiltà. Dawn il-fondi issa tnaqqsu g[al 70,000 ewro wara li jidher li l-flus li kien hemm ivvutati g[all-2013 ma ntu]awx. Il-ba;it ftit li xejn jg[id dwar il-[olqien tax-xog[ol u kif ilGvern se jo[loq l-impjiegi f’G[awdex. L-unika inizjattiva prattika li tissemma hi li l-Gvern se ja[dem biex fejn jista’ xog[ol ta’ backoffice fid-dipartimenti tieg[u ji;i trasferit lejn G[awdex u jibda jsir hemmhekk – inizjattiva li di;à ilha ssir b’mod regolari g[al dawn l-a[[ar snin minn Gvernijiet immexxija mill-PN. Jirri]ulta wkoll minn dak li qal il-Ministru Scicluna nhar itTnejn, li l-Gvern se jwaqqaf Kunsill Re;jonali ta]-}g[a]ag[ f’G[awdex. Meta dan twaqqaf mill-Gvern pre/ edenti fi Frar tal-2012.
media•link COMMUNICATIONS