Nru 13,592
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013 €0.80 www.maltarightnow.com
Il-Kummissjoni Ewropea tag[ti ra;un lill-Kap tal-Oppo]izzjoni Matthew Mamo
Wara li pajji]na ;ie rredikolat mad-dinja kollha dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza, issa l-Gvern Malti qala’ daqqa ta’ [arta o[ra hekk kif il-Kummissjoni Ewropea esprimiet il-preokkupazzjoni tag[ha dwar il-Ba;it li ressaq il-Gvern Laburista filParlament g[as-sena d-die[la, u ddikjarat li l-pjan li ppre]entalha l-Gvern Malti fih [afna dettalji nieqsa. F’konferenza tal-a[barijiet b’reazzjoni g[ar-rapport li [ar;et aktar kmieni tul il-;urnata l-Unjoni Ewropea dwar ilBa;it, il-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil qal li dan juri li g[al darba o[ra l-Unjoni Ewropea mhix temmen lillGvern Malti. U li l-Oppo]izzjoni kellha ra;un minkejja li l-Prim Ministru fil-Parlament ikkritika lill-Oppo]izzjoni. Wara li analizzat id-dokumenti li bag[tilha l-Ministeru talFinanzi fuq il-Ba;it 2014, ilKummissjoni kkonkludiet li hemm riskju li Malta ma til[aqx il-miri stabbiliti biex tni]]el li]bilan/ ta[t it-3% kif mitlub mir-regolamenti finanzjarji Ewropej, u b’hekk il-pro/edura ta’ defi/it e//essiv li nfet[et kontra Malta aktar kmieni dissena ma tkunx tista’ ting[alaq. Il-pjani li ppre]enta l-Gvern Malti, tg[id il-Kummissjoni Ewropea, ma jispe/ifikawx fiddettall il-mi]uri li g[andhom iwasslu biex il-Gvern jil[aq ilmiri tieg[u f’dak li hu d[ul u nfiq g[as-sena d-die[la. G[aldaqstant, l-Unjoni Ewropea appellat lill-Gvern Malti biex jindirizza numru ta’ riskji li identifikatlu fl-anali]i li g[amlet u jie[u azzjoni kemm jista’ jkun malajr. L-g[ada tal-Ba;it, fit-tbassir ekonomiku tag[ha dwar l-istati membri g[all-{arifa, fil-ka] ta’
Malta, il-Kummissjoni di;à kienet wissiet lil pajji]na fuq li]bilan/. U qalet li qed tipprevedi li s-sena d-die[la Malta xorta jkollha ]bilan/ ta’ aktar minn 3%. Previ]joni li kienet tistona ma’ dik li g[amel il-Gvern filBa;it ;urnata qabel. Dak ir-rapport in[adem qabel ;ie ppre]entat il-Ba;it tal-Gvern Malti, imma fil-ka] tar-rapport li [are; il-:img[a, il-konklu]joni-
jiet tal-Kummissjoni din iddarba huma bba]ati fuq id-dettalji tal-Ba;it li g[addielha lGvern Malti stess. Dan kollu, qal il-kap tal-PN Simon Busuttil, jitfa’ dubji serji fuq il-kompetenza tal-Prim Ministru u l-Ministru talFinanzi. Fakkar ukoll li l-Gvern ikkonferma li l-ba;it ippre]entat minnu fih biss tibdil ]g[ir millAbbozz tal-Ba;it li analizzat il-
Kummissjoni – u dan ifisser li l;udizzju finali mhux se jkun wisq differenti. Imma minkejja d-dubji talKummissjoni Ewropea, f’konferenza stampa o[ra b’reazzjoni li ta malli [are; ir-rapport aktar kmieni, il-Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna qal li hu kuntent u mimli kura;; li l-Gvern qieg[ed fit-triq it-tajba. g[al pa;na 2
?ittadinanza
Muscat iwebbes rasu
Il-Vi/i Prim Ministru Louis Grech, qal li l-Gvern se jkun qed jemenda l-li;i li se tbig[ i//ittadinanza u se jkun qed jirtira l-klawsola tas-segretezza. F’reazzjoni g[al dan il-PN qal li l-Prim Ministru Joseph Muscat g[adu jwebbes rasu li xorta jbig[ i/-/ittadinanza Maltija. Ara pa;na 2
Il-Libja
Vjolenza ;dida fost l-inkwiet dwar i]-]ejt
Inqatlu aktar nies fost vjolenza ;dida fi Tripli u meta mag[ruf li t-taqlib u l-in/ertezza fl-in[awi tal-portijiet ta]-]ejt tellfu 'l fuq minn sitt biljun dollaru lillpajji] Ara pa;na 13
Futbol U21
Telfa kbira
Ilbiera[ filg[axija beda jiltaqa’ l-Kunsill :enerali tal-Partit Nazzjonalista. Il-Kunsill feta[ bi pre]entazzjoni tas-Segretarju :enerali li ppre]enta u fisser mozzjoni mressqa bit-tema ‘Xog[ol, Serjetà, Identità’. L-ewwel sessjoni tal-Kunsill :enerali ;iet fi tmiemha b’diskors minn Francis Zammit Dimech. Il-Kunsill :enerali jkompli l-{add bil-qofol jintla[aq bid-diskors tal-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil. Ara pa;ni 3, 4 u 5. (Ritratt> Trevor Sollars)
Malta ssofri telfa bkira ta’ 5-1 f’Ta’ Qali kontra l-Polonja f’partita mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[all-Euro 2015. Ara pa;na 29
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
2
LOKALI
Muscat g[adu jwebbes rasu li jrid ibig[ i/-/ittadinanza Se jirtira l-klawsola tas-segretezza
Il-Kap tal-PN sa[aq li l-Gvern g[andu jerfa ir-responsabbiltá, jibda jiggverna sew u jie[u kontroll tas-sitwazzjoni qabel ikun tard wisq (Ritratt> Trevor Sollars)
L-Unjoni Ewropea mhux temmen lill-Gvern Malti minn pa;na 1
Hu qal li d-differenza fli]bilan/ bejn dak li qed tbassar l-Ewropa u dak li qed ibassar ilGvern hu kaw]a tal-elasti/ita’ fit-taxxa u g[ax ilKummissjoni Ewropea qed tie[u stima iktar pessimista. Scicluna re;a’ wa[[al filGvern pre/edenti u qal li lUnjoni Ewropea qed issibha diffi/li li temmen lill-Gvern Malti li kapa/i j]omm ma’ dak li qed iwieg[ed. Min-naha tieg[u, Simon
Busuttil iddeskriva din ir-reazzjoni ta’ Edward Scicluna b[ala inkredibbli u qal li l-Prim Ministru u l-Ministru tieg[u ja[sbu li kul[add jibla’ dak kollu li jg[idu. “Dan jikkonferma dak li qalet l-Oppo]izzjoni li l-mod kif ippre]enta l-Ba;it dan il-Gvern ma sarx b’mod onest,” tenna Simon Busuttil filwaqt li appella lill-Gvern Laburista biex jieqaf iwa[[al fl-Oppo]izzjoni u jirrealizza li l-Kummissjoni issa qed ti;;udika s-snin li
Hemm riskju li Malta ma til[aqx il-miri biex tni]]el l-i]bilan/ ;ejjin fuq Ba;it ippre]entat minnu stess. “G[alhekk g[andu jerfa r-responsabbiltá, jibda jiggverna sew u jie[u kontroll tassitwazzjoni qabel ikun tard wisq. Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista rrimarka wkoll li l-Kummissjoni Ewropea mhix kuntenta li l-Gvern m’g[andux pjanijiet la dwar is-sa[[a u lan-
qas il-pensjonijiet. Simon Busuttil tkellem ukoll dwar il-kwistjoni ta/-/ittadinanza u qal li l-fatt li l-;urnali madwar id-dinja qed ifissru lbejg[ ta/-/ittadinanza b[ala mi]ura ta’ pajji] li g[andu b]onn il-flus jikkofnerma dak li qalet l-Oppo]izzjoni; li l-bejg[ ta/-/ittadinanza hu bejg[ u mhux investiment.
Il-Vi/i Prim Ministru Louis Grech, il-biera[ f’kumment li ta’ lil sit elettroniku lokali qal li l-Gvern se jkun qed jemenda lli;i li se tbieg[ i/-/ittadinanza Maltija u se jkun qed jirtira lklawsola tas-segretezza. F’reazzjoni g[al dan il-Partit Nazzjonalista qal li dak li qal Louis Grech jikkonferma li lPrim Ministru Joseph Muscat g[adu jwebbes rasu li jbig[ i//ittadinanza ta’ pajji]na. Wara l-insistenza ma taqta’ xejn tal-Oppo]izzjoni filParlament u barra, kif ukoll lattenzjoni negattiva li ng[atat mill-mezzi tax-xandir internazzjonali, il-Prim Ministru spi//a dahru mal-[ajt u kellu jag[mel l-ewwel irtirata billi a//etta li lOppo]izzjoni g[andha ra;un li l-ismijiet ta’ dawk kollha li jsiru /ittadini Maltin g[andhom ikunu pubbli/i.
Il-Prim Ministru spi//a dahru mal-[ajt u kellu jag[mel l-ewwel irtirata G[all-Partit Nazzjonalista dan mhux bi]]ejjed u d-de/i]joni tal-Prim Ministru hija ftit wisq fid-dawl tal-[sara li la[qet saret lir-reputazzjoni ta’ pajji]na flEwropa u fil-bqija tad-dinja. G[alhekk l-unika g[a]la li fadallu l-Prim Ministru hi li jisma mill-moviment li qam filpajji] kontra l-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija u jirtira din l-iskema bl-aktar mod s[i[ biex ma jkomplix jag[mel aktar [sara lil pajji]na. Il-Partit Nazzjonalista jibqa’ fil-prin/ipju kontra il-bejg[ ta//ittadinanza u g[alhekk l-irtirata nofs qalb ta’ Joseph Muscat ma tbiddel xejn millo;;ezzjonijiet serji li qajmet lOppo]izzjoni kontra l-iskema tieg[u. Din il-li;i il-biera[ kienet iffirmata wkoll mill-President ta’ Malta George Abela, tant li kienet ippublikata fil-Gazzetta tal-Gvern.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
3
KUNSILL :ENERALI PN
Il-PN bi proposti g[all-[olqien tax-xog[ol, g[al tmexxija serja u g[all-[arsien tal-identitá Il-Gvern wera li hu bla vi]joni g[at-tkattir tax-xog[ol, nieqes mis-serjetá u kisser l-identitá ta’ Malta L-ewwel tmien xhur ta’ Gvern Laburista wrew li dan hu gvern li m’g[andux vi]joni taxxog[ol, hu gvern b’nuqqas ta’ serjetá u hu gvern li qed ikisser l-identitá u r-reputazzjoni ta’ Malta. Dan sostnieh is-Segretajru :enerali tal-PN Chris Said meta lbiera[ filg[axija feta[ ilKunsill :enerali tal-PN bit-tema ‘Xog[ol, Serjeta, Identitá li qed jiltaqa’ fid-Dar ?entrali tal-PN. Id-diskors tas-Segretarju :enerali tal-PN iffoka fuq ilmozzjoni mressqa fil-Kunsill u li tiffoka fuq il-[olqien taxxog[ol, l-importanza tas-serjetá fil-politika u l-identitá Maltija. Chris Said qal li l-a[[ar tmien xhur kienu xhur ta’ sfidi kbar li l-PN rnexxielu jdawwarhom f’opportunitajiet. Dan suppost kellu jkun Gvern Laburista ;dida li wieg[ed li Malta se tkun tag[na lkoll. Il-fatti huma, sostna Chris Said, li l-Gvern Laburista qed ja[seb li g[ax g[andu l-ma;;oranza jista’ jibqa’ jirrombla fuq kul[add inklu] l-Oppo]izzjoni, is-so/jeta /ivili u l-poplu. Is-Segretarju :enerali tal-PN tratta l-mozzjoni mressqa quddiem il-Kunsill :enerali tal-PN u qal li l-Gvern Laburista m’g[andu l-ebda vi]joni dwar kif se jo[loq ix-xog[ol fil-pajji]. Dan hu ba;it li g[andu fa//ata sabi[a i]da li minn ;ewwa ma joffri xejn anzi ja[bi l-verita, sostna Chris Said, li kompla li issa l-Kummissjoni Ewropea (KE) qed tag[ti ra;un lill-Kap tal-PN Simon Busuttil li kkritika l-ba;it u l-konklu]jonijiet li qed jasal g[alihom il-Gvern. Chris Said sostna li r-rapport tal-KE qed jiddikjara li dan hu ba;it ta’ in/ertezza, li hemm dubju kbar dwar id-dikjarazzjonijiet u l-istimi li qed jag[mel il-Gvern Laburista u li hemm t[assib dwar l-effetti ekonomi/i tat-taxxi indiretti li da[[al ilGvern. Dan ir-rapport jikkonkludi wkoll li, kontrarjament g[al dak li kien iwettaq Gvern Nazzjonalista, il-Gvern Laburista mhux jag[ti dettalji spe/ifi/i dwar il-pjan finanzjarju. Il-KE esprimiet ukoll t[assib li je]isti riskju kbir dwar il-mod kif il-Gvern Laburista qed jipproponi li jnaqqas l-i]bilan/ talpajji].
Chris Said qal li l-a[[ar tmien xhur kienu xhur ta’ sfidi kbar li l-PN rnexxielu jdawwarhom f’opportunitajiet
Meta tkellem dar ix-xog[ol, Chris Said qal li l-mozzjoni ma tikkritikax biss lill-Gvern i]da tipproponi setturi ;odda li fihom il-pajji] jista’ jkompli jinvesti bl-iskop li jo[loq iktar impjiegi. Dwar is-serjeta, Chris Said qal li l-ewwel tmien xhur ta’ Gvern Laburista wrew kemm dan hu gvern irresponsabbli, mhux trasparenti u jabbu]a mill-poteri. Fost il-ka]i msemmija misSegretarju :enerali tal-PN biex jipprova dan l-argument, Chris Said semma d-dikjarazzjonijiet tal-Ministri u l-mod kif qed jing[ataw promozzjonijiet lil tal-qalba u kif esponenti Laburisti qed jieklu b’iktar minn [alq wie[ed. Fost dawn hemm mara ta’ ministru, li ng[atat konsulenza ta’ 13,000 ewro fix-xahar. Dawn da[lu fil-politika biex jiffangaw huma u dawk ta’ madwarhom,
Il-mozzjoni ma tikkritikax biss lill-Gvern i]da tipproponi setturi ;odda li fihom il-pajji] jista’ jkompli jo[loq ix-xog[ol sostna Chris Said, li kompla li min-na[a l-o[ra, l-PN irid jibqa’ jkun ta’ servizz g[all-pajji]. Is-Segretarju :enerali Nazzjonalista tkellem dwar i//ittadinanza u qal li l-bejg[ ta//ittadinanza Maltija ma kienet imkien fil-programm elettorali Laburista u dwarha l-Gvern Laburista ma kkonsulta ma [add. Chris Said fakkar fil-[idma li wettqu l-mexxejja Nazzjonalisti biex il-pajji] jikseb u jsa[[a[ lidentita tieg[u. Hu semma lkisba tal-Indipendenza u ss[ubija ta’ Malta l-UE u sostna li l-PN se jibqa’ jopponi g[al din
il-li;i. I/-/ittadinanza hi dritt li ma jinxtarax, sostna Chris Said. F’dan il-mument fid-diskors tieg[u Chris Said qal li ftit minuti qabel, minn Sri Lanka, l-Prim Ministru Joseph Muscat [abbar li l-Gvern kien se jiritra klawsola dwar is-segretezza fil-li;i dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza. Dan qed isir wara tliet jiem biss minn meta l-li;i kienet approvata mill-parlament u wara li din il-li;i bdiet tkisser irreputazzjoni ta’ Malta internazzjonalment. Fi 48 sieg[a, l-Gvern Laburista beda jkisser ir-reputazzjoni tant tajba li kien bena
l-gvern Nazzjonalista u li tant ;abet ;id g[al Malta, sostna Chris Said, li kompla li anki l;urnali barranin qed jikkritikaw bil-qawwi l-li;i tal-bjeg[ ta//ittadinanza Maltija. Chris Said semma kif il-Gvern Nazzjonalista kien irnexxielu jkabbar ir-reputazzjoni ta’ Malta meta a;ixxa b’responsabbilta kbira fil-kri]i Libjana. Kuntrarjament g[al dan, ilGvern Laburista qed ikisser irreputazzjoni ta’ Malta. Din hi skema responsabbli u lPN se jibqa’ ji;;ieled kontrieha, sostna Chris Said, li apella lillgvern biex isib konsenus malOppo]izzjoni biex l-iskema tkun wa[da ta’ investiment. Is-Segretarju :enerali sostna li Malta g[anda tibqa’ vetrina awtentika tal-identitá tag[ha biex ikun assigurat li l-pajji] jibqa’ jo[loq il-;did.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
4
KUNSILL :ENERALI PN
Fl-ewwel sessjoni tal-Kunsill :enerali tkellmu erbatax-il Kunsillier li trattaw it-temi tax-xog[ol, is-serjetá u l-identitá kif qed ikunu trattati mill-Gvern Laburista b’kuntrast ma dak li qed jipproponi l-PN f’dan il-Kunsill
Il-poplu Malti m’g[andux is-ser[an tal-mo[[ fuq il-libertà tieg[u Fl-ewwel sessjoni tal-Kunsill :enerali tal-Partit Nazzjonalista kienu bosta l -interventi millKunsilliera tal-Partit li tkellmu dwar diversi temi kurrenti li qed jiddominaw l-a;enda fil-pajji]. Fost o[rajn issemmew il-bejg[ ta/-/ittadinanza, il-[olqien taxxog[ol u l-abbu] mill-awtoritajiet. Il-Kunsillier Raymond Caruana qal li d-dokument imressaq mill-Partit Nazzjonalista huwa msejjes fuq tliet pilastri li fuqhom trid tinbena s-so/jetà Maltija. Huwa sa[aq li l-Partit Nazzjonalista dejjem [adem biex i;ib ix-xog[ol u jsalva l-impjiegi kuntrarju g[allGvern Laburista li ma g[andux proposti fuq ix-xog[ol. Huwa qal li s-serjetà sparixxiet minn fuq l-a;enda tal-Partit Laburista li mhux i]omm mal-weg[di elettorali. Dwar l-identità Raymond Caruana rrefera g[al dak li sejja[ b[ala l-pa;na s-sewda fl-istorja ta’ pajji]na meta pajji]na g[a]el li jbig[ i/-/ittadinanza ta’ pajji]na. Fid-diskors tieg[u l-kunsillier Edward Torpiano rrefera g[allka] tal-arrest tal-;urnalist Norman Vella u wera s-solidarjetà tieg[u mal-;urnalist wara larrest tieg[u. Edward Torpiano appella lill-Kummissarju talPulizija biex jimxi fuq il-valuri tal-;ustizzja u l-imparzjalità fit-
twettiq tal-[idma tieg[u. Huwa ssu;;erixxa wkoll biex il-Partit Nazzjonalista jilqa’ s-su;;erimenti tal-eks kunsilliera lokali tal-Partit Nazzjonalista huwa u jfassal il-politika tieg[u. Il-kunsillier Angelo Micallef beda l-intervent tieg[u billi rrefera g[at-titli tal-artikli li dehru fil-media barranija dwar liskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza. Huwa qal li dan huwa gvern li lest iwaqqa’ lil pajji]na g[arridikolu biex jil[aq l-g[anijiet tieg[u. Huwa sa[aq li kif Gvernijiet Nazzjonalista issieltu biex jiksbu l-Indipendenza, ida[[lu lil pajji]na fl-Unjoni Ewropea u jda[[lu l-Ewro, issa l-Gvern Nazzjonalista g[andu sfida ikbar quddiemu biex jiddefendi /-/ittadinanza ta’ pajji]na. Il-kandidata tal-Partit Nazzjonalista g[all-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew Therese Comodini Cachia qalet li l-arrest politiku ta’ Norman Vella juri larroganza ta’ dan il-gvern u talKummissarju tal-Pulizija. Hija qalet li t[ossha kburija li mill1997 ilha tiddefendi vittmi ta’ abbu] i]da qatt ma ltaqg[et ma’ ka] b[al dan fejn Kummissarju tal-Pulizija jiddefendi abbu] li sar minnu stess. Hija sa[qet li llum il-poplu Malti ma g[andux is-ser[an tal-mo[[ fuq il-libertà tieg[u. Hija qalet ukoll li kaw]a elettorali li beda l-Partit
Nazzjonalista tindika wkoll li ddrittijiet tal-bniedem ma g[andhomx valur g[all-Partit Laburista. Il-kunsillier Edwin Vassallo sa[aq li quddiem il-politika talGvern Laburista l-Partit Nazzjonalista jrid juri li mhuwiex mag[mul minn salesmen di]onesti imma minn politi/i onesti. Huwa fakkar li lPartit Nazzjonalista dejjem kien garanzija g[all-[olqien taxxog[ol. Huwa sostna li wara ttmexxija tal-Gvern Laburista l-
tal-Heavy Fuel Oil li [alliet [afna nies fin-Nofsinhar ta’ Malta migduma. B’referenza g[all-bejg[ ta/-/ittadinanza huwa qal li din l-iskema kixfet ilvaluri tal-Gvern Laburista li u]a l-pushbacks ma’ nies ta’ ;ilda sewda li ;ew fuq dg[ajsa u ta //ittadinanza lil nies ta’ ;ilda sewda li g[andhom 650,000 ewro. Il-kandidat tal-Partit Nazzjonalista g[all-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew Kevin Plumpton irringrazzja li]-
Xog[ol, serjetá u identitá huma tliet temi li qed ji;u mkasbra mill-Gvern poplu issa g[andu g[atx g[al politika onesta. Edwin Vassallo qal li l-valuri tal-libertà u ddemokrazija g[andhom isawru lidentità tag[na b[ala poplu filwaqt li l-Partit Nazzjonalista g[andu jsa[[a[ l-g[eruq u l-valuri tieg[u li jsawru l-identità tieg[u. Fid-diskors tieg[u Hermann Schiavone qal li l-ba;it talGvern Laburista huwa nieqes minn in/entivi li jo[olqu xxog[ol. Huwa sa[aq li l-Gvern Laburista ma uriex tmexxija serja g[ax g[amel weg[di li ma jistax i]omm b[all-weg[da li jwaqqaf b’mod immedjat l-u]u
]g[a]ag[ li n;abru quddiem ilParlament biex jipprotestaw kontra l-iskema ta/-/ittadinanza. Huwa qal li g[alkemm in-nies mi;bura g[all-kunsilli huma kburin li huma Nazzjonalisti llum kollha kburin li Maltin. Huwa appella g[all-kura;; kif wera l-Kap tal-Partit Nazzjonalista li ma be]ax jieqaf li min ma ddejjaqx ibig[ ru[na g[all-flus minkejja li l-Gvern Laburista ma g[andux il-mandat elettorali biex jag[mel dan. Stefano Mallia, kandidat g[all-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew qal li 30 sena wara lmotto xog[ol, ;ustizzja u libertá,
il-Partit Nazzjonalista qed ju]a lmotto xog[ol, serjetá u identitá, tliet temi li qed ji;u mkasbra. Hu qal li ma jistax jifhem kif ilMinistru tal-Finanzi jg[id li rrapport tal-Kummissoni Ewropea dwar l-estimi tal-ba;it hu pozittiv. Il-PL wiret ;id kbir mill-kapijiet Nazzjonalisti blidentita Maltija u Ewropea imma issa bil-bejg[ ta/-/ittadinanza qed ibieg[ dan kollu ming[ajr irbit u bir-ribass. Grazzi g[al Muscat l-identita tag[na qed tittappan. Kif kien jg[id il-kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil qabel l-elezzjoni, il-Partit Nazzjonalista se jda[[alna gass down ;ol-[ajt. U b’dan il-programm tal-bejg[ ta/-/ittadinanza, il-Partit Laburista qed jag[mel propju dan. Kien dan ilmessa;; ta’ Tony Abela li fisser kif l-identita ta’ kull persuna tibda meta dan jitwieled u tkompli titrabba mieg[u. Imma Muscat qed jimxi b[al munita b’]ew; u/u[ u b[al mexxejja Laburisti fil-passat qed jag[mel azzjonijiet li malli l-poplu jidra jkomplu ji[raxu sa ma jkun hemm ir-riskju li jinbidlu fi vjolenza b[all-episodju f’TalBarrani. Mal-Partit Nazzjonalista kburi li int Malti, mal-Partit Laburista tist[i tg[id li int Malti. Antoine g[al pa;na 5
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
5
KUNSILL :ENERALI PN
Il-Kunsilliera jesprimu dak li qed i[oss il-poplu minn pa;na 4
Francis Zammit Dimech kien il-kelliem li ;ab fi tmiemha l-ewwel sessjoni tal-Kunsill :enerali talPartit Nazzjonalista. F’diskors imqanqal spjega l -importanza tas-sehem li qed jag[ti il-Partit Nazzjonalista biex i[ares id-drittijiet tal-Maltin u l-G[awdxin
Mument storiku ie[or g[all-PN li ji;;ieled favur l-identitá Maltija Id-Deputat Nazzjonalista Francis Zammit Dimech qal li dan hu mument storiku ie[or g[all-PN bie jiddefendi l-identita Maltija. Meta kien qed jag[laq l-ewwel sessjoni tal-Kunsill :enerali talbiera[, Francis Zammit Dimech qal li l-bejg[ ta/-/ittadinanza hu mument ie[or b[all-kisba talIndipendena, il-;lieda favur illibertá u d-demokrazija u ss[ubija ta’ Malta fl-UE li fih ilPN jrid ji;;ieled favurr l-identita Maalttija . Francis Zammit Dimech qal li li l-a[[ar xhur urew li l-Gvern Laburiata tilef is-sens ta’ mist[ija i]da ;ab lill-poplu jis[ti minn de/i]jonijiet li qed jittie[du. Hu sostna li l-Gvern Laburista tilef kull sens ta’ meritokrazija tant li wasal biex g[amel l-akbar Kabinett, ta konsulenzi lil nies tal-qalba u impjega iktar persuni mal-Ministeri meta qabel kien hemm limittu fuq dawn l-impjiegi. Jirri]ulta li l-Kabinet wa[du se jiswa 100 ewro miljun f’[ames snin, sostna Francis Zammit Dimech, li semma wkoll id-dikjarazzjonijiet tal-ministrri. Francis Zammit Dimech semma d-dikjarazzjonijiet tal-
Ministru Manwel Mallia u kkritika il-mod kif il-Ministru Mallia ddikjara li g[andu 500,000 ewro id-dar i]da ma jafx jekk dawn ;abhomx minn bejg[ ta’ propjetá jew mill-professjoni.
L-a[[ar xhur urew li l-Gvern Laburista tilef is-sens ta’ mist[ija Francis Zammit Dimech kkritika koll il-fatt li l-Ministru Mallia hu responsabbli millIntern u x-Xandir Nazzjonali meta l-li;li tax-xandir tispe/ifika li x-xandir g[andu jkun fiddekasteru tal-kultura. Dan g[aliex f’kull pajji] demokratiku x-xandir jitpo;;a mal-kultura u hu biss f’pajji]i fejn hemm problemi ta’ demokrazija li x-xandir jitpo;;a mal-intern u s-sigurta nazjzonali. Id-Deputat Nazzjonalista tkellem ukoll dwar il-Forzi Armati Maltin u kkritika l-mod kif jing[ataw il-promozzjonijiet fejn suldati Laburisti mag[]ula ng[ataw promozzjonijiet kbar fi
spajzu ta’ ftit ;img[at. Zammit Dimech kkritika wkoll il-mod kif il-Prim Ministru Muscat jag[]el li j[abbar il-privatizzazzjoni parzjali tal-Enemalta mi/-?ina. Meta tkellem dwar is-serjeta fil-politika, Francis Zammit Dimech semma l-opinjoni talKummissjoni Ewropea fuq ilba;it u qal li din hi opinjoni li turi kemm je]istu diffikultajiet filpolitika tal-Gvern.. Dwar il-konrtoversja tal-bejg[ ta/-/ittadinanza, Francis Zammit Dimech qal li l-Gvern Laburista baqa’ juri g[ebusija tar-ras u qal li issa l-Prim Ministru qed jiddikjara li se jne[[i l-emenda dwar is-segretezza. L-iskema tmur ag[ar minn hekk, sostna Francis Zammit Dimech, li staqas jekk issa lgvern hux se jer;a’ jmur il-parlament biex jer;a’ jda[[al l-emenda li kien hemm qabel dwar lobbligu ta’ pubblikazzjoni talpersuni li jing[ataw i/-/ittadinanza. Filwaqt li kkritika lill-Gvern g[all-g[a;;la fenominali li biha qed ida[[al din il-li;i, Francis Zammit Dimech sostna li immedjatament meta g[addiet illi;i l-gvern da[[al l-emendi kollha online.
Borg ikkwota dan il-kliem tal-eks Prim Ministru Lawrence Gonzi; kliem profetiku li jixhed dak li qed ji;ri llum. Wara li ksibna /ittadinanza u sa[[aniha, issa qed nispi//aw niddiskutu l-bejg[ tag[ha. A;ir ie[or oxxen tal-ministri tal-gvern b[all-a;ir tag[hom fil-Parlament u l-attitudni malUnjoni Ewropea. Hu fisser ilmozzjoni li ressaq il-PN b[ala wa[da relevanti g[ax intilef dak li kien /ertezza mal-PN, min[abba gvern bla pjan u soluzzjonijiet li stupra l-identita ta’ pajji]na bla kunsens ta/-/ittadin. Il-kandidat tal-Partit Nazzjonalista g[all-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew Jonathan Shaw sa[aq li g[alih ittliet kelmiet xog[ol, serjeta u identita flimkien jo[or;u l-kliem Partit Nazzjonalista. Fisser kif b[ala pajji] qed nitilfu l-identitá, qed nitilfu s-serjeta u fix-xog[ol qed iberraq. Qal li t-telfa li ;arrab il-partit ;ab ti;did u ristrutturar. Il-Partit jista’ jikkopja lill-PL u jwieg[ed kollox, tattika fa/li li wriet li ta[dem imma l-partit minflok irid li jfittex issewwa u rispett, ming[ajr bi]a ja;ixxi skont il-valuri. Caroline Galea fissret li kull ;enerazzjoni hi mmarkata bissu//essi u di]appunti tag[ha. I]]g[a]ag[ issa qed jie[du tog[ma ta’ xi jfisser gvern Laburista u dan jixhdu r-rapport talKummissjoni Ewropea. Tkellmet ukoll dwar in-nuqqas ta’ trasparenza fil-bejg[ ta/-
/ittadinanza. Wara li Muscat ma riedx ida[[alna fl-Unjoni Ewropea kellu jkun hu, Malti li jbieg[ha. Hi qalet li twieldet lIngilterra minn ;enituri Maltin imma rrinunzjat dik Ingli]a minkejja li Malta kellha ftit li xejn opportunitajiet. Il-ba;it fih [afna kliem [elu imma kif tag[sru ma ssib xejn. Qal dan Toni Bezzina li filmessa;; tieg[u qal li kien qed jittama li jisma lill-gvern kif se jo[loq ix-xog[ol u kif se jtejjeb il-klima ekonomika. Fisser li lgvern tefa’ l-flus f’but i/-/ittadin u [adhom minn but ie[or. Ried isolvi l-problema tal-parking u minflok bla konsultazzjoni ppospona l-parking schemes. Ried isolvi t-trasport pubbliku, u ;abu ag[ar waqt li naqqas diversi ba;its li jew se jpo;;u f’riskju x-xog[ol, jew se jnaqqsu millpro;etti. Mill-Oppo]izzjoni, il-PN fla[[ar xhur g[amel konsultazzjoni tar-ri]ultat elettorali, waqqaf kummissjoni biex issolvi l-problemi finanzjarji u kummissjoni g[ar-riformi fl-istatut. FilGvern, il-Partit Laburista g[adu jrid iwettaq il-konsultazzjonijiet, jo[ro; il-white papersu jwettaq pro;etti pilota. Din hi d-differenza bejn il-PN u l-PL spjegat Marion Pace Axiaq. Hi elenkat numru ta’ de/i]jonijiet li ttie[du wara elezzjoni, b[al kabinett kbir, tne[[ija tas-servizzi tassa[[a, tnaqqis ta’ fondi u bejg[ ta/-/ittadinanza ming[ajr konsultazzjoni.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
6
LOKALI
Sforz mill-PL biex jiskredita’ l-integrità tal-Prim Awla tal-Qorti ?ivili Meta l-:img[a kompliet tinstema ’ l - kaw]a li l - Partit Nazzjonalista qed jag[mel kontra l - Kummissjoni Elettorali min[abba nuqqassijiet li seta’ kien hemm fuq ittmienja u t-13-il distrett fla[[ar elezzjoni ;enerali, sar sforz mill-Partit Laburista biex jiskredita’ l-integrita’ tal-Prim Awla tal - Qorti ?ivili meta a//enna li l-kaw]a quddiem din il - Qorti qed tinstema ’ g[alxejn. Il-Partit Laburista permezz tal-Avukat tieg[u Pawlu Lia qal li l-Prim’Awla tal-Qorti ?ivili ma g[andhiex dritt tisma l-kaw]a g[aliex kwistjonijet li jolqtu l - validitatal - [atra ta ’ Membri fil-Parlament, bil-kostituzzjon u l - li;i elettorali , tista’ tismag[hom biss il-Qorti Kostituzzjonali. Fil - fatt kif sar anke fis sessjonijiet ta’ qabel min-na[a tal - Partit Laburista qeg[din isiru [afna tentattivi biex ilka] jieqaf jew jie[u ]mien twil . Li kien g[ar rappre]entanti legali tal-Partit Laburista, lanqas ma messet xehdet dwar il-ka] Claudette Buttigieg. G[at - tieni darba wara li kellu din it-talba mi/[uda millIm[allef Jacqueline Padovani Grima, l-Avukat Lia talab lillQorti biex hi ma tkomplix
tisma’ l-ka]. Dwar dan ilQorti qalet li se tie[u de/i]joni fis-27 ta’ Novembru li ;ej. Minkejja li nstemg[u diversi xhieda , l - Avukat Lia talab ukoll lill-Qorti biex sakemm ting[ata d-de/i]joni l-Qorti ma tismax aktar xhieda , g[ax skont hu tkun qed ta[li ] -
Sitwazzjoni li wasslet biex il-Partit Laburista jkollu distakk ta’ 9 si;;ijiet u mhux 7 ]mien . Din it - talba kienet mi/[uda mill - ewwel mill Im[allef Padovani Grima. Meta bdiet tixhed id Deputata Nazzjonalista Cluadette Buttigieg, l-Avukat Pawlu Lia beda jkun sarkastiku, u jlissen kliem b[al “dan huwa show g[al media ” u beda wkoll jintervjeni u jipprova jpo;;i kliem f ’ [alq Claudette Buttigieg , tant , li f ’ [in minnhom l - Im[allef Jacqueline Padovani Grima , waqfitu u staqsiet min kien ixxhud f’dan il-ka], jekk hux hu jew is-Sinjura Buttigieg . Il-
Partit Nazzjonalista feta[ ka] permezz ta’ rikors kostituz zjonali kontra l-Kummissjoni Elettorali fuq l - e]itu tar ri]ultat tal-elezzjoni ;enerali f’]ew; distretti, t-tmienja u t13. Fir-rikors li tressaq filkonfront tal - Kummissjoni Elettorali qed jing[ad li l-elezzjoni ;enerali tat ri]ultat li ma jirriflettix ir-rieda tal-votanti meta kkommettiet ]balji fittrasferiment tal-voti b’konsegwenza li ]ew; kandidati tal-PN ma ;ewx dikjarati eletti skont il-voti li;abu. Dan wassal sabiex flok irrieda tal-votanti li jkunu eletti, ji;ifieri Claudette Buttigieg u Frederick Azzopardi b[ala kandidati tal - Partit Nazzjonalista , ;ew eletti Edward Scicluna u Justyne Caruana f ’ isem il - Partit Laburista. Dan wassal ukoll sabiex ;ab sitwazzjoni fejn id - distakk bejn il - Partit Laburista fil Gvern u l-Partit Nazzjonalista fl-Oppo]izzjoni huwa ta’ disa’ si;;ijiet minflok ta’ sebg[a. Fix-xhieda tag[ha, Claudette Buttigieg qalet li fl-elezzjoni tal-2103 kienet kandidata fuq it-8 u 12-il distrett f’isem ilPN. Hi rrakkontat dak li ;ara dakinhar u s[jegat kif [assitha meta ndunat b’dan l-i]ball li baqa’ ma ;iex rimedjat.
“Jien illum Deputata g[ax hemm li;i li tag[tini l-opportunita u mhux g[ax g[andi nkun hemm ( fuq il - merti tieg[i) . In[ossni qisni qieg[da hemm g[ax xi [add g[amilli pja/ir legali” qalet ix-xhud. U g[al dan il-g[an qed tinsisti li ssir ;ustizzja Fir-rikors li l-ewwel kien sar quddiem il - Prim Awla tal Qorti ?ivili , il - Partit Nazzjonalista u l - kandidati jsostnu li bl - i]balji tal Kummissjoni Elettorali , ;ie vjolat id-dritt g[al elezzjonijiet [ielsa li jirriflettu r-rieda talvotanti. L-i]balji saru meta 50 vot li l - ewwel preferenza tag[hom ing[atat lil Claudette Buttigieg ma ;ewx mi]juda mal-voti li kienet di;à kisbet listess Claudette Buttigieg, u nnumru ta’ voti g[alhekk hu skorrett. B’mod simili a;;ixxiet ilKummissjoni Elettorali fuq it13-il Distrett Elettorali , fejn mal - g[axar g[add telg[et Justyne Caruana minflok Frederick Azzopardi, b’dan li hemm 10 voti li huma nieqsa mill-g[add. G[al PN qeg[din jidhru lAvukati Therese Comodini Cachia u Paul Borg Olivier filwaqt li g[all - Kummissjoni Elettorali qed jidher il Professur Ian Refalo.
MEP Olandi] jitlob investigazzjoni dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza Wim Van de Camp, il-Kap tad-Delegazzjoni Olandi]a fi [dan il-Partit Popolari Ewropew stqarr li g[alih l-iskema talbejg[ ta/-?ittadinanza kif proposta mill-Gvern Laburista f’Malta tmur kontra l-prin/ipji tal-Unjoni Ewropea, u spe/ifikament kontra r-regolamenti taxSchengen. Il-programm .net, li jixxandar fuq NET Television, ilbiera[ filg[axija xandar kumment millMembru Parlamentari Ewropew Olandi], li qal li l-Li;i g[andha nuqqas ta’ trasparenza jekk lismijiet ta’ min se jixtri /-/ittadinanza ma jkunux ippubblikati. Hu sostna li jekk Malta trid ilflus, dan mhuwiex il-mod kif i;;ibhom. G[aldaqstant, je[tie; li l-Unjoni Ewropea tinvestiga, sostna Van de Camp, waqt li [abbar li talab formalment investigazzjoni. Min-na[a tieg[u, il-Membru Parlamentari Ewropew Malti David Casa, li hu l-Kap tadDelegazzjoni Nazzjonalista filParlament Ewropew, qal li Malta qed ti;i redikolata internazzjonalment. Casa spjega kif il-fatt li Malta tifforma parti mi]-}ona Schengen, jag[ti /-/ans lil min hu residenti barra l-Unjoni Ewropea u li jixtri /-?ittadinanza Maltija biex jivvja;;a it-territorju Schengen ming[ajr kontrolli tal-fruntieri. Dan jista’ jwassal ukoll g[al abbu] tal-privile;;i li pajji]na akkwista meta ssie[eb fl-Unjoni Ewropea u nuqqas ta’ rispett lejn l-istati membri l-o[ra. Casa qal li dan kollu qed iwassal lillParlament Ewropew biex jinkwieta b’din il-Li;i adottata mill-Parlament Malti t-Tlieta li g[adda, minkejja l-oppo]izzjoni tal-Grupp Parlamentari Nazzjonalista u tal-ma;;oranza tal-poplu Malti.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
7
BA:IT 2014
Gvern li /ekken il-Ministeru ta’ G[awdex u ne[[a minnu ]ew; pilastri importanti Il-Kelliem tal-Oppo]izzjoni g[al G[awdex Giovanna Debono qalet li minkejja li fih mi]uri tajbin, il-ba;it ma fihx dawk il-mi]uri mistennija g[al g]ira G[awdxija. Meta kienet qed titkellem fisseduta Parlamentari tal-biera[ li ddiskutiet l-estimi g[al G[awdex, Giovanna Debono qalet li dan il-gvern /ekken ilMinisteru g[al G[awdex billi minnu ne[[a l-edukazzjoni u ssa[[a; ]ew; pilastri ta’ importanza kbira.
Gvern Nazzjonalista dejjem ]ied l-allokazzjoni g[al G[awdex – Giovanna Debono
Giovanna Debono qalet li Gvern Nazzjonalista dejjem ]ied l-allokazzjoni g[al G[awdex waqt li din is-sena ]]ieda ta’ 3 miljun ewro qieg[da biss fil-parti rikorrenti. 1.5 miljun ewro minnhom huma biss ]ieda fi [lasijiet tas-salarji, pagi u allowances tal-[addiema. Dan min[abba n-nies li ]diedu fil-Ministeru g[al G[awdex. Waqt li semmiet il-konsulenti fil-Ministeru g[al G[awdex, Debono qalet li hemm ]ew; konsulenti li t[allsu 28,400 ewro bejniethom f’sitt xhur. Il-
Gvern naqqas il-flus ivvotati g[all-pro;etti f’G[awdex b’250,000 ewro; fosthom anki f’eko-G[awdex. Gvern Nazzjonalista investa 3.5 miljun ewro g[al eko-G[awdex i]da issa Gvern Laburista ivvota biss 1.5 miljun ewro. Fil-biedja u ssajd kien hemm tnaqqis ta’ iktar minn 100,000 ewro minn dak li nvesta Gvern Nazzjonalista. Jekk tkun inklu]a l-bi//erija ttnaqqis jammonta g[al 150,000 ewro. Gvern Laburista naqqas ukoll il-voti f’diversi setturi o[ra inklu] in/entivi lill-industrija, toroq, sport u turi]mu. Dan hu nuqqas ta’ rispett lejn i/-/ittadini G[awdxin, sostniet Giovanna Debono, hi kompliet li l-gvern jidher li mhux jinvesti fi pro;etti tant importanti g[al G[awdex. Dwar il-qorti l-;did jidher li m’hemmx flus ivvotati g[alih, sostniet id-Deputat Nazzjonalista, li kompliet li anki l-Ministru tal-Finanizi ammetta li m’hemmx flus ivvvotati g[alihom u li g[alhekk l-indikazzjonijiet huma li dan il-pro;ett se jibda fl-2015. Giovanna Debono tkellmet dwar il-fondi mill-UE u dwar ilKunsill Re;jonali ta]-}g[a]ag[ G[awdxin, li t-tfassil tieg[u sar is-sena li g[addiet. Fl-a[[ar sitt xhur kien hemm ]ew; G[awdxin biss li kienu trasferiti g[al G[awdex. Gvern Nazzjonalista kien ittrasferixxa g[exieren ta’ [addiema G[awdxin minn Malta lura lejn G[awdex. Jirri]ulta li l-qag[ad f’G[awdex re;a’ beda tiela’, sostniet Giovanna Debono,. Id-Deputat Nazzjonalista Fredrick Azzopardi tkellem dwar il-[olqien tax-xog[ol f’G[awdex u tkellem dwar diversi programmi li kienu
Appell biex il-Gvern ma jadottax politika ta’ konvenjenza – Frederick Azzopardi
introdotti minn Gvern Nazzjonalista fosthom dak dwar persuni li jkunu je[tie;u ji;u integrati fis-so/jeta, Id-Deputat Nazzjonalista qal li Gvern Nazzjonalista dejjem investa biex jin[oloq ix-xog[ol f’G[awdex u sostna li kuntrarjment g[al dan, il-Gvern Laburista qed jippro;etta biss fuq xog[ol dipartimentali u trasferimenti. Hu semma l-investiment li Gvern Nazzjonalista g[amel flinfrastruttura u l-manifattura f’G[awdex biex komplew ji]diedu l-impjiegi. Fredrick Azzopardi appella biex il-politika g[al G[awdex tkun wa[da ta’ g[a]la bejn valuri ba]i/i u espressjoni ta’ twemmin u mhux politika ta’ konvenjenza. Hu kompla li l-Gvern m’g[andu l-ebda pjan dwar l-air-strip f’G[awdex billi l-Gvern g[adu se jikkummissjona studju. Fredrick Azzopardi tratta linvestiment li kien g[amel Gvern Nazzjonalista f’G[awdex, fosthom fis-settur tas-sa[[a u qal li hemm differenza kbira bejn dak li wettaq
Gvern Nazzjonalista u dak li qed jippro;etta l-Gvern Laburista. Hu qal li Gvern Laburista qed jivvota biss 45,000 ewro biex jinxtara apparat fl-iskejjel G[awdxin. Mhux minnu li kien hemm ]ieda ta’ tmienja fil-mija fil-vot g[al G[awdex, sostna Fredrick Azzopardi. Id-Deputat Nazzjonalista Chris Said qal li dan hu ba;it b’fa//ata sabi[a i]da minn ;ewwa hu wie[ed ta’ ta[t fuq. Hu kompla li l-Kummissjoni Ewropea di;a qed tg[id li dan hu ba;it b’miri li jistg[u ma jintla[qux fosthom bl-effett tattaxxi indiretta fuq l-ekonomija, Il-Kummisjoni Ewropea qed tg[id ukol li dan hu ba;it bla dettall, kuntrarju g[al dak li ;ara fl-2012-13. Hu qal li lKummisjoni Ewropea qed tg[id ukoll li d-defi/it jidher li mhux se jkun kontrollat kif ippjanat. Chris Said qal li l-Kummisjoni Ewropea qed issosnti dak li filfatt qed tg[id l-Oppo]izzjoni. Il-Ministeru g[al G[awdex ;ie ridott g[al kunsill lokali g[aliex minnu tne[[ew irresponabbiltajiet tas-sa[[a u tal-edukazzjoni. Hu semma diversi servizzi li qabel kienu jing[ataw minn G[awdex u qal li dawn is-seviziz, fosthom itte[id tad-demm, issa tnaqqas. Quddiem dawn is-sitwazzjonijiet, il-Ministeru g[al G[awdex ma jista’ jagg[mel xejn. Dwar l-edukazzjoni, Chris Said qal li hemm ukoll di;a’ tnaqqis fin-numru ta’ studenti li jattendu l-iskola tal-arti f’G[ajnsielem. Ing[alaq ukol luffi//ju tal-MEUSAC f’G[awdex, li kien ta servizz g[all-kunsilli lokali u entitajiet o[ra. Il-Gvern ma ppre]enta l-ebda pjan dwar kif se jinstab xog[ol
g[all-G[awdxin kollha f’G[awdex, kif il-PL kien wieg[ed qabel l-a[[ar elezzjoni, sostna Chris Said, li kompla li l-investiment mhux se jkun attirat lejn G[awdex. Dwar il-proposta ta’ qorti f’G[awdex u d-dar g[all-anzjani, Chris Said qal li l-gvern mhux jispe/ifika l-ammonti flestimi u qed i;ib ra;unjiet bla ba]i g[aliex fil-fatt dawn ilpro;etti m’humiex ippjanati. Gvern Nazzjonalista kien ivvota 500,000 ewro biex tintfea[ lewwel dar g[all-persuni
Ba;it b’fa//ata sabi[a i]da minn ;ewwa hu wie[ed ta’ ta[t fuq - Chris Said
b’di]abbilta f’G[awdex. Dan lammont tni]]el g[al 300,000 ewro mill-Gvern Laburista flewwel ba;it u issa dan il-vot tni]]el g[al 70,000 ewro. Dwar il-fondi tal-UE, Chris Said qal li Gvern Nazzjonalista kien idde/ieda li 10 fil-mija talfondi jintefqu f’G[awdex. Hu staqsa jekk hux se ti;i kumpanija Pollakka dwar l-air strip u kkritika lill-Gvern li baqa’ jitratta ma’ kumpanija blacklisted dwar il-proposta ta’ pont bejn Malta u G[awdex.
Ma jissemmiex it-tnaqqis fil-ba;it g[al G[awdex Il-Ministru g[al G[awdex Anton Refalo qal li l-Gvern Laburista se jkun qed ifittex li jda[[al l-g[aqda fejn hemm ilfirda u /-/ertezza fejn hemm lin/ertezza. Meta kien qed jitkellem fisseduta tal-biera[ Parlamentari tal-biera[, il-Ministru Anton Refalo qal li l-Gvern hu impenjat li G[awdex jie[u l-benefi//ji mill-UE . Anton Refalo qal li l-Gvern tkellem mal-Knisja biex isir
pro;ett kbir g[al G[awdex li jakkomoda l-anzjani. Se jkun hemm iktar minn 70 kamra f’din id-dar g[all-anzjani u se tkun lewwel dar so/jali tal-Gvern f’G[awdex. Hu i]da ma semmiexit-tnaqqis fil-ba;it allokat g[al G[awdex. Il-Ministru Refalo qal li fost ilpjanijiet tal-Gvern g[al G[awdex hu li jsir parke;;. Jekk il-privat ma jkunx interssat, il-Gvern iwettaq il-pro;ett hu. Il-pjani talgvern huma wkoll li f’G[awdex
ikun hemm cruise liner terminal u marina tal-jottijiet. Hu appella lill-Oppo]izzjoni biex titkkontrbiwixxi biex fixxitwa l-ekonomija Maltija tissa[[a[ billi ji]died it-turi]mu. Il-Gvern jemmen fit-turi]mu reli;ju] g[aliex dik hi ni//a mportanti, sostna l-Ministru Refalo, li kompla li G[awdex irid jimxi flimkien mal-Knisja u lg[aqdiet volontarji f’G[awdex. Id-Deputat Laburista Justyne Caruana qalet li f’G[awdex
hemm [afna abbu]i dwar irre;istrazzjoni tax-xog[ol. Kien hemm ]ieda ta’ 2.1 fil-mija filpersuni li qed jirre;istraw f’G[awdex, sostniet Justine Caruana, li kompliet li dan hu wirt ta’ Gvern Nazzjonalista. Justin Caruana sostniet li lpro;etti f’G[awdex se jitwettqu. Gvern Nazzjonalista ma rnexxielux i;ib ba;it seperat g[al G[awdex u l-g]ira kellha tiddependi minn dak li tidde/iedi Malta.
Is-Segretarju Parlamentari g[all-Anzjani Franco Mercieca tkellem dwar is-settur tas-sa[[a f’G[awdex u qal li l-gvern di;a’ beda pro/ess biex i]id isservizzi. Hu tkellem dwar is-segregazzjoni tal-pazjenti biex l-G[awdxin ikollhom servizz a[jar. Franco Mercieca tkellem dwar l-accessibbilta u semma l-mod it-turi]mu hu essenzjali g[al G[awdex. G[alhekk se jsir cruise liner teminal.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
8
BA:IT 2014
Ba;it dg[ajjef [afna fuq pro;etti infrastrutturali Il-ba;it imressaq mill-Gvern Laburista huwa dg[ajjef [afna fuq bini ta’ toroq u pro;etti infrastrutturali u qal li kien qed jittama li l-Gvern kien se j[abbar numru ta’ pro;etti infrastrutturali ;odda. Il-Kelliem tal-Oppo]izzjoni g[at-Trasport u l-Infrastruttura Toni Bezzina sa[aq dan waqt li kien qed jitkellem fil-Parlament dwar l-estimi tal-ba;it g[allMinisteru tat-Trasport.
tal-Kunsill Lokali tar-Rabat. Hu appella biex ir-repsonabbiltajiet ikunu //arati min[abba li hemm kunsilli lokali li m’g[andhomx ri]orsi bi]]ejjed bei iwerttqu xxog[lijiet. Hu semma wkoll Triq Testaferrata f’Ta Xbiex u qal li anki hawn twaqqaf ix-xog[ol li qed isir.
Il-Gvern g[a]el kumpannija ?ini]a li hi black listed biex tag[mel l-istudju dwar il-pont bejn Malta u G[awdex
Il-Gvern ivvota inqas flus g[at-trasport pubbliku – Toni Bezzina
Id-Deputat Toni Bezzina fakkar li l-Gvern Nazzjonalista ta numru ta’ postijiet ta’ rikreazzjoni ;odda lill-familji Maltin b[all-park tal-Familja f’Wied ilG[ajn, ;nien George Bonello Du Puis’f’Tas-Sliema u Pjazza San ;or; fil-Belt. Hu staqsa x’inhi d-direzzjoni tal-Gvern f’dan il-qasam filwaqt li fakkar li [afna mill-pro;etti li saru minn Gvern Nazzjonalista saru bl-g[ajnuna finanzjarja talUE. Toni Bezzina qal li jittama li l-Gvern jibqa’ g[addej bl-istess pass tal-Gvern Nazzjonalista li kien g[amel 500 triq residenzjali ;dida. Hu fakkar li l-pro;ett talfly over tal-Kappara li qal li se jag[mel il-Gvern huwa pro;ett imfassal minn Gvern Nazzjonalista. B’referenza g[all-istudju dwar il-pont bejn Malta u G[awdex, Toni Bezzina fakkar li l-
kumpanija /ini]a li se tag[mel dan l-istudju hi blacklisted. Meta kien qed jitkellem dwar l-iskemi tal-parke;;i huwa qal li fil-Ba;it ma hemmx flus ivvutati g[al skemi ta’ parke;;i. Hu staqsa wkoll x’effett se tkun qed t[alli lbidla fis-sistema tas-CVA fiddawl tal-fatt li l-[wienet ikunu mag[luqin fis-2 pm meta lkarozzi se jit[allew jid[lu b’xejn fil-belt kapitali. Dwar it-trasport pubbliku, ilKelliem tal-Oppo]izzjoni qal li lGvern ivvota inqas flus g[attrasport pubbliku u qal li jittama li dan ma jfissirx li se jitnaqqas is-servizz li jing[ata. Id-Deputat Toni Bezzina fakkar ukoll li lpitch tal-waterpolo f’Bir]ebbu;a kien pro;ett ta’ Gvern Nazzjonalista li ma setax jinbeda
Imporatnti li l-pajji] ma jie[ux mi]uri li jkollhom effetti negattivi - ?ensu Galea
min[abba rikorsi li saru fil-Qorti u qal li l-Gvern Laburista issa jrid jag[ti x’jifhem li dan huwa pro;ett tieg[u. Hu fakkar ukoll fil-pro;ett imniedi minn Gvern Nazzjonalista biex tittaffa l-problema tal-g[arar u qal li jittama li l-Gvern Laburista issa ma jg[idx ukoll li dan il-pro;ett huwa tieg[u. Id-Deputat Nazzjonlaista ?ensu Galea qal li kul[add jaqbel li ]-]wiemel g[andhom jitne[[ew mit-toroq ewlenin u trattax wkoll it-trasport fl-isfond tal-industrija tal-kostruzzjoni. IdDeputat Nazzjonalista qal li hu importanti li l-pajji] ma jie[ux mi]uri li jkollhom effetti negattivi u spjega kif il-lokalitajiet llum m’g[adx g[andhom distinzjoni minn xulxin g[aliex ilbini qed imiss. ?ensu Galea qal li [afna mit-toroq f’Malta ma jistax ikollom karre;;jati g[all-karrozzi tal-linja u spjega li l-wtoritajiet g[andhom jikkunsidraw ilkonsegwenzi qabel jittie[du de/i]jonijiet. Hawn 80,000 persuna li l-uniku mezz ta’ trasport tag]hom hu dak pubbliku. ?ensu Galea tkellem dwar ittraffiku fix-Xemxija u semma lpro;etti proposti li qabel kienu ji;u kkritikati u issa qed ikun hemm opinjonijiet favorevoli. Hu semma wkoll Transport Malta u kompla qal li jdher li m’hemmx pjani biex it-triq proposta tinfeta[. Id-Deputat Nazzjonalista semma l-under-
ground f’pajji]na u sostna li din tista tkun wa[da mis-soluzzjonijiet u tratta wkoll l-iskemi g[arresidenzi fejn il-Gvern qed jg[id li dawn mhux se jirritornaw. Je[tie; li l-Gvern jirrealizza lproblemi li qed ikollhom diversi lokalitajiet min[abba l-problemi tat-trasport.
Gvern Nazzjonalista investa fir-restawr tas-swar madwar Malta u G[awdex – Kristy Debono
Il-kunsilli lokali g[andhom irwol importani x’iwettqu – Antoine Borg
Id-Deputat Nazzjonalista Antoine Borg tkellem dwar ittoroq u t-trasport u qal li l-kunsilli lokali g[andhom rwol importani x’iwettqu. Hu appella biex ikun koordinazzjoni bejn il-gvern u l-kunsilli lokali. Hu tkellem dwar problemi li hemm fir-Rabat u spjega kif Vjal il-{addiem kienet indikata b[ala responabbilta tal-Gvern ?entrali g[alkemm din hi responabbilta
Id-Deputat Nazzjonalista Kristy Debono tkellmet dwar ilmod kif fl-infrastruttura ma sar xejn fl-a[[ar xhur. Hi sostniet li Gvern Nazzjonalista nvesta firrestawr tas-swar madwar Malta u G[awdex. Dan waqt li nbeba wkol il-progett tar-rijabiltazzjoni tas-Salini. Id-Deputat Nazzjonalista ikkritikat il-proposti ta’ tnaqqis ta’ vetturi li ji;u minn barra l-UE u sostniet li dawn il-mi]uri misshom da[lu fuq karrozzi li ma jikka;uanwx [sara ambjentali. Kristy Debono tkellmet dwar it-taxxa fuq il-bunkering u qalet li din se teffettwa negattivament dan is-settur. Hi staqsiet jekk dan is-settur hux se jibqa’ vijabbli g[all-pajji]. Dwar it-trasport pubbliku, Debono appellat biex ma jkunx hemm sorpri]i negattivi dwar dan is-settur.
Kontinwazzjoni ta’ numru ta’ pro;etti Il-Ministru Joe Mizzi qal li lGvern investa 5 miljun ewro g[all-pro;ett ta’ Bormla, 11-il miljun ewro g[all-pro;etti talg[arg[ar u 35 miljun ewro g[attoroq TNT minn fondi Ewropej. Hu qal li t-Triq tax-Xemxija mhix prijoritá u sostna li l-gvern se jinvesti Hu qal li l-Gvern Laburista se jinvesti 13-il miljun ewro iktar minn Gvern Nazzjonalista.
Joe Mizzi qal li se jsiru xxog[lijiet me[tie;a biex ikunu salvati l-kampnari tal-Knisja ta’ Bormla g[aliex dawn jinsabu f’periklu li jaqg[u. Il-Gvern hu impenjat li jsiru x-xog[lijiet madwar Maalta kollha. Hu qal li l-Gvern hu impenjat ukoll li jda[[al mi]uri biex inaqqas il-kon;estjoni tattraffiku f’toroq arterjali. Prijorita huma l-fly over fil-
Kappara u l-mina fi Triq Di/embru 13 fil-Marsa. Hemm ukoll pjan u studju g[al pontt bejn Malta u G[awdex u studju biex jikkunsidra modi ;odda ta’ trasport fosthom ta[t l-art u bilba[ar. Dwar il-parke;;, ilMinistru Mizzi qal li l-gvern qed ja[dem fuq parke;; f’zoni differenti fil-pajji]. L-ewwel mira tal-Gvern dwar it-trasport hu li dan jibqa’ g[addej biex wra dan
it-trasport ikun wie[ed attraeni li jintu]a mill-poplu. Id-Deputat Laburista Silvio Parnis tkellem in-na[a t’isfel ta’ Malta u qal li l-gvern se ja[dem mal-kunsilli lokali biex jitwettqu pro;etti. Hu tkellem dwar ilpro;ett ta’ Bormla u l-bidliet fittrasport pubbliku. Il-gvern hu impenjat li jsa[[a[ in-nofsinhar ta’ Malta Id-Deputat Laburista Charles
Buhagiar tkellem dwar l-industrija tal-kostruzzjoni u qal li lBICC g[andu jing[ata vi]joni differenti. Hu tkellem dwar limportanza ta/-/ertiifkazzjoni lill-[addiema fl-industrija talkostrruzzjoni. Je[tie; isir pass kbir ‘l quddiem fl-industrija talkostruzzjoni u l-BICC hu lorganu tal-Gvern li jixpruna dan il-modernizzar, sostna Charles Buhagiar.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
ANALI}I
U l-kotra g[anniet f’daqqa Le[en G[awdex
Matul din il-;img[a smajna ddikorsi tal-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil u tal-Prim Ministru Joseph Muscat filParlament inkonnesjoni malpre]entazzjoni tal-ba;it Laburista. Meta wie[ed iqabbel dak li qalu ]-]ew; mexxejja wie[ed mill-ewwel jinduna b’differenzi drasti/i. Filwaqt li kif qal tajjeb il-Kap Nazzjonalista lba;it mal-ewwel daqqa ta’ g[ajn jidher b[ala wie[ed tajjeb, filverità dan jonqos mil-onestà. Li tkun onest ifisser li tg[id il-verità kollha, mhux dak li jaqbillek tg[idu u dak li ma jaqbillekx t[allih barra. Biex tkun onest trid tag[ti l-istampa kollha tal-affarijiet. Kif jg[id il-Malti nofs verità hi ag[ar minn gidba. Mal-kritika Simon Busuttil ressaq il-proposti Il-familji G[awdxin, b[al dawk Maltin, setg[u jaraw kif f’daqqa wa[da l-Prim Ministru tag[na lkoll, b[al donnu kkonverta fuq bosta affarijiet. Kif qal tajjeb il-Kap Nazzjonalista Simon Busuttil, fit-triq lejn Damasku l-Prim Ministru waqa’ mi]-]iemel u kkonverta fuq [afna affarijiet li meta kien Kap talOppo]izzjoni kien jikkritika bl-
zjali li jaffettwaw il-[ajja tag[na ta’ kuljum, fosthom hawn insibu l-ambjent. Jidher li fl-a[[ar tmien xhur l-ambjent safa fil-mira talGvern ;did Laburista. Fil-fatt anke f’G[awdex qeg[din naraw kif il- Mepa ftit ftit qeg[da tispi//a biex issir awtorità parti;jana, li sservi b[ala magna ta’ pja/iri g[an-nies tal-qalba. F’dan il-kuntest jidher li parti mill-[las g[all-kampanja elettorali Laburista se jkun qed i[allasha propju l-ambjent ta’ pajji]na.
L-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza tal-Maltin u l-G[awdxin kollha kif varata mill-Gvern ta’ Muscat, hi l-akbar att ta’ tradiment kontra l-;id komuni tag[na lkoll
to[loq l-opportunitajiet ta’ xog[ol, b’hekk kul[add ikun jista’ jg[ix [ajja dinjitu]a fejn ji]viluppa l-potenzjal tieg[u. Hu f’dan il-kuntest li l-ba;it laburista g[andu nuqqasijiet kbar u dan g[aliex ma nsibu l-ebda mi]ura ta’ kif se jin[olqu postijiet taxxog[ol ;odda. L-istess jista’ jing[ad fil-kuntest G[awdxi, fejn a[na konna nippretendu li G[awdex jing[ataw in/entivi ;odda sabiex ji;i attirat investiment ;did lejn il-g]ira tag[na. Fil-fehma tag[na, Muscat we[el mit-test fejn jid[ol il[olqien tax-xog[ol spe/jalment f’G[awdex fejn g[andek l-isfida tal-insularità doppja. U hawn fejn jo[ro; issa evidenti l-kliem fierag[ ta’ qabel l-elezzjoni ;enerali fejn Muscat kien qalilna li g[andu road map g[al kull settur tas-so/jetà.
a[rax u jivvota kontra tag[hom fil-Parlament. Fost dawn l-affarijiet li joqltu mill-qrib in-nies insibu t-tnaqqis tal-income tax, pjan li kien beda Gvern Nazzjonalista, in/entivi favur il-[addiema biex jid[lu lura fid-dinja tax-xog[ol, u fl-a[[ar u mhux l-inqas in/entivi lil pensjonanti biex jibqg[u fiddinja tax-xog[ol, dawn kollha huma frott il-mi]uri li kien beda Gvern Nazzjonalista pre/edenti. Huma dawn il-fatti li jag[mlu /ertu aspetti minn dan il-ba;it kontinwità ta’ dawk li saru qablu minn diversi gvernijiet Nazzjonalisti. Wie[ed hawn jasal g[all-konklu]joni li dan il gvern ;did Laburista rrikonoxxa bilprovi li l-Partit Nazzjonalista filGvern kien g[amel [afna tajjeb. Xejn g[ajr paroli Smajna wkoll kif il-Kap ta l- dwar il-faqar It-tieni pilastru li semma lOppo]izzjoni, minn barra li jkkrimexxej Nazzjonalista fid-diskors tika l-ba;it, [are; bi proposti li tieg[u fil -Parlament hu d-dmir jixtieq jara li jitwettqu g[all-;id tas so/jetà li tg[in lil min hu vulta’ pajji]na. nerabbli. Deher evidenti filpre]entazjoni tal-ba;it li dwar ilMuscat we[el mit-test Simon Busuttil qasam il- ;lieda kontra l-faqar ma ssib xejn vi]joni tieg[u g[al Malta fuq tliet g[ajr paroli. Wie[ed hawn irid pilastri ewlenin. L-ewwel pilastru jiftakar fil-[afna teatrini fuq iljittratta l-[olqien tal-opportunita- faqar orkestrati mil-midja jiet g[al kul[add. Dan jista’ jse[[ Laburista, i]da issa li dawn [adu biss meta g[andek soc/jetà li l-poter, il-problema g[alihom tag[ti spazju lil kulhadd biex sparixxiet. L-istess jista’ jing[ad dwar iljitg[allem u jeduka ru[u. Wara listess so/jetà trid tkun kapa/i familji bi d[ul baxx u medju. Din
Il-Prim Ministru Muscat b’mod pompu] u isteriku pprova jbig[ il-ba;it b[alma jag[mel kwalunkwe salesman biex forsi jirba[ xi voti g[all-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew f’Mejju il-faxxa tivvota tradizzjonalment l-aktar lill-Partit Laburista, allura wie[ed kien jistenna li dan ilGvern jag[ti kas tag[ha, i]da xi ssib fil-ba;it? Xejn g[ajr il-[afna g[ajjat dwar il-kontijiet tad-dawl u l-ilma fejn familja se tiffranka b[ala medja madwar 75 ewro fissena! Da[ak b’kul[add dwar il-medi/ini out of stock Anke fejn tid[ol is-sa[[a,
ilGvern da[ak mhux biss bilMaltin i]da anke b’G[awdxin. Ilproblema tal-medi/ina out of stock qeg[da tolqot il-popolazzjoni kollha u minkejja l-[afna show fil-Parlament min-na[a talPrim Ministru, dawn il-medi/ini xorta g[adhom neqsin. Xi ng[idu dwar l-Isptar :enerali ta’ G[awdex? Hawn qed naraw pjan sistematiku fejn bosta servizzi qed jitnaqqru b[asservizz tal-blood donation unit u dak tal-ECG. Mill-banda l-o[ra, rajna kif fl-Isptar :enerali ta’ G[awdex qed jing[ataw transfers vendikattivi ta’ [addiema lejn Malta u mhux progress. Hu tassew ta’ g[ajb g[all-Prim
Ministru Muscat li tant g[ajjat li “tista’ ma taqbilx mag[na imma tista’ ta[dem mag[na”, kif bniedem partikulari min[abba l-kulur politiku tieg[u spi//a vittma ta’ diskriminazzjoni politika. Hu talmist[ija kif kontra kull weg[da elettorali, dan il-Gvern se jda[[al il-[las fuq is-servizz tal-IVF. Xi ng[idu dwar l-anzjani f’G[awdex? Dan il-Gvern qed jag[mel farsa. Wara li b’[afna pompa ;ie pre]entat il-pro;ett sabiex flimkien mal-Knisja tinbeda dar tal-anzjani bi spi]a ta’ miljun ewro, fil-ba;it ma ssib lebda ewro allokat g[aliha. Anke fejn jid[ol il-bini ta’ dar residenzjali g[al persuni b’di]abbiltà f’G[awdex dan il-Gvern tqammel mag[na l-G[awdxin u naqqas il-ba;it minn nofs miljun ewro g[al 70,000 ewro biss g[assena d-die[la. L-ambjent fil-mira tal-gvern It-tielet pilastru li esplora l-Kap Nazzjonalista fid-diskors tieg[u jkun dak dwar kif is-socjetà g[andha t[ares il-;id komuni. Din is-su;;ett hu important g[ax marbut ma’ [afna affarijiet essen-
I/-/ittadinanza l-vittma ta’ Muscat I]da l-aktar o;;ett li spi//a vittma ta’ Joseph Muscat jidher li hu l-bejg[ ta/-/ittadinanza ta’ pajji]na. L-iskema varata millGvern hi l-akbar att ta’ tradiment kontra l-;id komuni tag[na lkoll. Skema li mikejja kull rikavat ta’ flus li tista’ ;;ib mag[ha, se tkisser ir-reputazzjoni ta’ pajji]na madwar id-dinja kollha. Il-mod kif tfasslet din l-iskema jqajjem [afna dubji anke peress li min se jing[ata //ittadinanza ismu se jibqa’ mo[bi. Ma’ kull min tkellimna f’G[awdex ir-risposta kienet wa[da negattiva. Ma g[andna l-
ebda dubju li kieku jsir survey fost l-G[awdxin, l-per/entwal ta’ dawk li jg[idu li huma kontra jkun ferm g[ola minn dak ta 53% li sar f’Malta. Min-na[a l-o[ra rajna Prim Ministru li matul id-diskors talba;it tieg[u, aktar kien mo[[u biex jattakka lill-Oppo]izzjoni u jsemmi l-img[oddi milli biex jg[idilna kif se jgib il-progress u l-ekonomija ‘l quddiem. Kif qal tajjeb il-Kap talOppozizzjoni, l-unika mi]ura ;dida inkonnesjoni mal-ekonomija tkun propju dik tal-bejg[ ta//ittadinanza ta’ pajji]na. Wara din il-;img[a l-poplu G[awdxi u Malti seta’ jara d-differenza lampanti bejn Simon Busuttil, li wera listatura tieg[u b[ala l-kap tat-tieni l-akbar partit f’Malta. U dan g[aliex mhux biss ikkritika l-ba;it i]da wera l-vi]joni tieg[u g[al Malta. Filwaqt li fuq in-na[a l-o[ra rajna l-Prim Ministru li b’mod pompu] u isteriku kien qed jipprova jbig[ il-ba;it b[alma jag[mel kwalunkwe salesman biex forsi jirba[ xi voti g[all-elezzjonijiet talParlament Ewropew f’Mejju li ;ej! A[na perswa]i li dwar l-bejg[ ta/-/ittadinanza, kif qal tajjeb ilpoeta Ru]ar Briffa, il-poplu ser jg[ajjat “Issa fl-a[[ar – jiena se nsib is-sabar.”
lehenghawdex@gmail.com
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
10
OPINJONI
“Pap-olari” Ftit jiem ilu l-a;enzija Forbes semmiet lill-Papa b[ala r-raba’ l-aktar bniedem “powerful” fiddinja wara l-presidenti tarRussja, l-Amerka u /-?ina, u qabel Angel Merkel u Bill Gates. Perswa] li din il-po]izzjoni qajment kur]ità (jekk mhux ukoll rabja) fost dawk li jemmnu li lKnisja m’g[andhiex tinda[al [lief f’dak li hu purament spiritwali. I]da d-diskors qawwi talPapa favur dawk bla xog[ol, limmigranti, u kontra l-gwerra fis-Sirja juri li dan mhux minnu. Popolari aktar minn Edward Snowden
Smajna wkoll a[bar o[ra: ilPapa Fran;isku huwa uffi/jalment l-iktar bniedem imsemmi fuq l-internet! Minn anali]i talkliem u t-tiftix li jintu]aw online, [are; li Fran;isku huwa popolari aktar minn Edward Snowden (minkejja l-informazzjoni sigrieta li dan kixef, u li [ammret wi// l-Amerka); iktar minn Kate
Middleton (minkejja li welldet leredi g[at-tron Ingli]); iktar ukoll minn Miley Cyrus (minkejja li xebg[et i]]egleg il-warrani b’mod provokanti fil-kun/erti tag[ha). I]da nafu wkoll li l-Papa mhux popolari ma’ kul[add. Hemm [afna, anki fi [dan il-Knisja, li ma jin]lilhomx l-istil sempli/i tieg[u. Forsi jarawh theddida g[al dak li j[ossu li g[andha tkun u tag[mel il-Knisja. Skoprejna wkoll li l-Mafja xejn mhi kuntenta b’dan il-Papa. Ftit jiem ilu hu qal li min jitma’ lil uliedu b’[ob] ;ej minn qlig[ [a]in u korrott ikun qed inaqqsilhom id-dinjità. Issa l-papiet ta’ qablu ;ieli kkundannaw il-Mafja u l-korruzzjoni, imma dan il-Papa qed imur pass ie[or: qieg[ed jag[mel sforz biex inaddaf il-qag[da finanzjarja tal-Vatikan. U din ukoll hi theddida g[all-Mafja li g[andha subg[ajha mda[[lin f’[afna istituzzjonijiet finanzjarji, fl-Italja u madwar id-dinja.
Nafu wkoll li l-Papa mhux popolari ma’ kul[add. Hemm [afna, anki fi [dan il-Knisja, li ma jin]lilhomx l-istil sempli/i tieg[u
Il-missjoni tal-Papa mhix li jkun popolari, u s-su//ess tieg[u ma nistg[ux nikkalkulawh mill-hits li jir/ievi fuq l-internet
Dun Brendan M. Gatt brendissimo@gmail.com
Papa li rifes il-kallu tal-Mafja Il - missjoni tal - Papa mhix li jkun popolari , u s - su//ess tieg[u ma nistg[ux nikkalku lawh mill - hits li jir/ievi fuq l internet . Kristu ma sej[ilniex biex inkunu popolari , i]da biex inkunu fidili lejh . B[alma l - Papa rifes il - kallu tal - Mafja , ]gur li fix - xhur u s -
snin li ;ejjin se jirfes kallijiet o[rajn . I]da jekk din il - popo larità temporanja tieg[u tiswa ta ’ ;id , allura Deo Gratias ! U hekk ;ara b ’ dik ix - xbieha qawwija l - ;img[a l - o[ra , tal Papa Fran;isku j[addan mieg[u ra;el mifni minn kun dizzjoni medika li ;iet
Il-mixja Ewropea sal-2020 Mis-7 sat-8 ta’ Frar 2013, meta l-Kapijiet tal-Istati tal-Unjoni Ewropea u l-Gvernijiet (talKunsill Ewropew) innegozjaw ilpo]izzjoni tag[hom dwar ilQafas Finanzjarju Multiannwali tal-UE (MFF) g[all-perjodu ba;itarju 2014-2020, il-Kunsill tal-Ministri, il-Kummissjoni Ewropea u l-Parlament Ewropew ;ew dikjarati b[ala “trilogu” biex jaqblu dwar il-MFF, fejn jistabbilixxi l-limiti ta’ nfiq g[al kull sena u g[al kull politika talUE g[as-seba’ snin li ;ejjin. Fl-aqwa tieg[u Fil-[in tal-kitba, it-trilogu kien g[adu fl-aqwa tieg[u. It-trilogu
kien jikkon/erna kwistjonijiet b[al: flessibbiltà tal-ba;it tal-UE (fejn jag[milha possibbli jittrasferixxu fondi mhux minfuqa f’qasam wie[ed g[al oqsma o[ra jew li ju]awhom fis-snin li ;ejjin); jintrodu/u klawsola ta’ revi]joni f’nofs it-terminu (jieqfu nofs triq u jivverifikaw jekk ilprijoritajiet politi/i u /-/ifri allokati mil-limiti tal-infiq g[andhomx ji;u riveduti); jekk lUE jkollha b]onn ri]orsi ;odda
tag[ha stess biex inaqqsu l-kontribuzzjonjiet nazzjonali tal-Istati Membri; filwaqt li jippre]entaw dak kollu li hu marbut mal-ispejje] u d-d[ul tal-UE f’dokument wie[ed (inklu], pere]empju informazzjoni dwar l-operazzjonijiet ta’ self imwettqa millUE). L-istituzzjonijiet tal-UE kellhom ukoll jaqblu dwar proposti le;i]lattivi g[al kull zona koperta li tmiss mal-MFF. Fil-qasam tal-impjiegi, l-affarijiet so/jali u l-politika inklu]iva, dawn il-proposti jikkon/ernaw b’mod partikolari l-Fond So/jali Ewropew, il-Fond Ewropew ta’ A;;ustament g[allGlobalizzazzjoni, il-Fond g[allG[ajnuna Ewropea g[all-individwi l-aktar fil-b]onn u lImpjiegi tal-Kummissjoni Ewropea u l-Innovazzjoni Socjali. X’riedet il-Kummissjoni F’:unju 2011, il-Kummissjoni pproponiet li l-Fond So/jali Ewropew allokat g[andu jammonta g[al mill-inqas 84 biljun ewro li jridu jintefqu g[at-titjib
deskritta b[ala “ lebbra ” mod erna . Na[seb li lkoll rajnieha : il [lewwa tal - [arsa u tal - ;esti tal - Papa li jg[annaq ma ’ sidru lil dan il - bniedem li tista ’ biss issejja[lu “ sfigurat ”. Kienet impressjonanti wkoll ir - reazzjoni tal - media sekulari , mhux biss dik reli;ju]a , li fil - captions tag[hom g[ar - ritratt g[amlu riferiment g[al San Fran;isk ibus il - lebbru] , jew ikkwotaw il - kliem ta ’ Kristu dwar l im[abba li g[andu jkollna g[all - foqra , il - morda u l imwarrbin . Mhux se nin[eba wara subg[ajja : l - ewwel darba li rajt dan ir - ritratt in;bidt lura , u staqsejt lili nnifsi jekk kontx se nkun kapa/i nag[mel ;est b[al dak . Jalla , nitkellem g[alina b[ala Knisja , meta l Mulej jippre]entalna sitwaz zjonijiet b[al dawn , a[na wkoll inkunu kapa/i nilqg[u lil dawn il - persuni bl - istess [lewwa u m[abba .
Reazzjoni po]ittiva
U mhux biss lil dawk “sfigurati” fi]ikament, i]da wkoll lil dawk li forsi nistkerrhuhom moralment. Anzi, nestendi din ix-xewqa anki g[al min mhux Nisrani, u min ma jemminx. G[ax ir-reazzjoni po]ittiva li r/ieva dan il-;est ta’ Fran;isku ;;eg[lni nittama li b’dik ittg[anniqa kien qed jixg[el fanal, u jwie;eb g[al xewqa fil-qalb ta’ kull bniedem, reli;ju] jew mhux. U forsi dan ir-ritratt ikun lisba[ rikordju li nistg[u nie[du mag[na mis-Sena tal-Fidi. Kienet providenzjali li ]-]ew; Papiet li mmarkaw din is-sena ttnejn urewna elementi essenzjali ta’ x’inhi l-fidi: Benedittu XVI li bit-tag[lim profond teolo;iku tieg[u re;a’ ppre]entalna l-kontenut tal-fidi, ji;ifieri x’inhu (anzi, min Hu) dak li nemmnu fih. U Fran;isku li jurina x’g[andha tkun il-konsegwenza tal-fidi li n[addnu: g[ax il-fidi ming[ajr ;esti konkreti ta’ m[abba hija vojta u mejta.
(1) 84 biljun ewro jridu jintefqu g[at-titjib f’opportunitajiet ta’ impjiegi, jippromwovu l-edukazzjoni u anke tag[lim tul il-[ajja u l-i]vilupp ta’ politika ta’ inklu]joni li hi wa[da attiva
Maria Portelli marpor2489@gmail.com
f’opportunitajiet ta’ impjiegi, jippromwovu l-edukazzjoni u anke tag[lim tul il-[ajja u l-i]vilupp ta’ politika ta’ inklu]joni li hi wa[da attiva. Il-FSE g[andu jkollu sehem minimu ta’ 25 fil-mija mill-iffinanzjar ;enerali tal-politika ta’ koe]joni. Fi [dan dan is-sehem minimu, g[oxrin fil-mija g[andhom ikunu ddedikati g[allpro;etti fejn jippromwovu linklu]joni so/jali.
I]-]g[a]ag[ li attwalment ja[slu jkunu la fl-edukazzjoni u lanqas fl-impjieg jew ta[ri; (NEETs) ikun prijorità ta’ investiment g[all-FSE, b’mod partikolari permezz tal-Inizjattiva Impjiegi g[a]-}g[a]ag[ li ;iet ipproponuta ri/entement (YEI – Youth Employment Initiative). Il-YEI jkun miftu[ g[ar-re;juni kollha fejn jil[qu livelli ta’ qg[ad fost i]-]g[a]ag[ ’il fuq minn 25 fil-mija (dejjem fuq ilba]i tal-figuri ta’ statistika talUE g[all-2012). Dan se jikkomplimenta Fondi o[ra tal-ESF u azzjonijiet nazzjonali me[uda g[all-implimentazzjoni tal-iskema Garanzija g[a]-}g[a]ag[ tal-UE. Lejn siner;ija akbar Il-Youth Guarantee
timmira
biex ti]gura li fi ]mien erba’ xhur minn meta j[allu l-edukazzjoni formali jew jispi//aw qieg[da, i]-]g[a]ag[ sal-età ta’ 25 sena jir/ievu offerta ta’ kwalità tajba g[all-impjieg, edukazzjoni kontinwa, apprendistat jew ta[ri;. Il-politika ta’ koe]joni ;dida g[all-2014-20 se tiffoka fuq prijoritajiet ta’ investiment inqas milli kien il-ka] fil-passat. Il-koezjoni se tag[ti prijorità fl-implimentazzjoni tal-A;enda tat-Tkabbir tal-Ewropa u lImpjiegi, l-Ewropa 2020, li ;ie miftiehem fl-2010. Siner;ija akbar bejn il-fondi kollha se tkun assigurata mill-Kummissjoni fejn jiffirmaw ftehim ta’ s[ubija ma’ kull stat membru tal-UE li se tkopri l-kwistjonijiet ta’ politika ta’ koe]joni.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
11
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
Gideb sfa//at
I/-/ittadinanza sigrieta u ]-]uffjett dinji
Nifra[lek Norman mill-qalb g[al dak kollu li g[addejt minnu u g[all-[ila li wrejt biex ikkumbattejt il-gideb kemm tal-gvern u anke tal-kummissarju talpulizija filwaqt li fuq kollox reb[et l-ir;ulija u l-onestà, u li ma [adux dak li xtaqu. G[ax riedu biss li j[amm;ulek ismek. Issa fid-dawl ta’ dan kollu, min minn dawn it-tnejn se jne[[i l-kappell l-ewwel u jin]el [alli juri l-ir;ulija tieg[u? Imma ma na[sibx li xi [add minnhom jasal biex jag[mel dan g[aliex is-si;;u tajjeb g[al kul[add! Norman, kompli fil-[idma tieg[ek u t[alli lil [add, millkbir sa]-]g[ir, i[ammi;lek ismek u nawguralek li l-kaw]a lo[ra li g[andek mal-gvern tirba[ha wkoll. Fuq kollox, ng[id prosit lillAvukati tieg[ek, Karol Aquilina u Therese Comodini Cachia, g[all-kapa/ità li wrew f’xog[olhom biex reb[u l-kaw]a kontra l-Gvern u l-Kummissarju. G. Busuttil In-Naxxar
L-iskema ta/-/ittadinanza Maltija Ewropea li se tag[ti passaport sigriet lil min i[allas il-flus intlaqg[et b’]uffjett mill-aktar pubbliku madwar id-dinja kollha. Dak li l-oppo]izzjoni g[al din l-iskema – mhux il-Partit Nazzjonalista biss imma g[aqdiet o[rajn ukoll – kienu wissew dwar il-fama ta’ Malta, beda jse[[ malajr u b’qawwa. Rapporti jwaqqg[u g[a/-/ajt lil Malta madwar id-dinja Il-media madwar id-dinja kollha malajr indunat xi skema hi din tax-xiri bil-mo[bi ta/-/ittadinanza Ewropea u telg[u rapporti filkontinenti kollha jwaqqg[u g[a/-/ajt lil Malta, diversi minnhom a[barijiet ewlenin fi stazzjonijiet u gazzetti importanti. ‘Malta ma tifla[x immigranti’, issa passaporti igrieti bil-mijiet Diversi rapporti u]aw ritratti ta’ immigranti de[lin bid-dg[ajjes. Il-;urnali barranin ma [arbilhomx il-fatt li l-Prim Ministru Muscat l-ewwel qal li Malta ma tifla[x immigranti, imma issa se jag[ti /ittadinanza lil mijiet jew eluf ta’ barranin anonimi. Ibig[ lid-dinja /ittadinanza li la ried g[alih innifsu u lanqas g[alina Naturalment, il-media barranija fehmet mill-ewwel li dan mhux ix-xiri ta/-/ittadinanza Maltija imma ta/-/ittadinanza Ewropea li tag[ti drittijiet kbar lil kull min igawdiha; il-passaport Ewropew li
Muscat ma riedx g[alih innifsu u g[alina imma li issa qed ibig[u lil nies minn barra l-Ewropa.
{sara reali g[all-fama tajba ta’ Malta f’industriji importanti Apparti li pajji]na qed ikun trattat b[ala joke madwar id-dinja, hemm ukoll il-[sara reali g[all-fama tajba li Malta tant g[andha
b]onn biex tkompli ssostni industriji li bena gvern Nazzjonalista b[as-servizzi finanzjarji li j[allu d[ul kbir g[all-pajji].
Impressjoni ta’ pajji] fallut imqabbel ma’ pajji]i ta’ [abi u [asil il-flus B’din l-iskema, Muscat qed jag[ti l-impressjoni li Malta hi pajji] fallut li qed jirrikorri g[all-prostituzzjoni tal-identità tieg[u. U, ag[ar, qed i;ib lil min iqabbilna ma’ /erti pajji]i fejn imbroljuni internazzjonali jmorru ja[bu u ja[slu flushom. Kien irnexxielna nnaddfu l-fama ta’ Malta u tal-passaport Malti Malta kienet [adet 26 sena s[a[ biex tibni r-reputazzjoni tajba tag[ha [alli ti;bed l-investiment f’industriji ;odda bba]ati fuq ilfidu/ja u l-indafa u tne[[i t-tbajja’ tal-qrubija li l-Partit Laburista kellu ma’ dittaturi b[al Ceaucescu, Gaddafi u Kim Il Sung u kontrolli politi/i u ekonomi/i li kienu g[amlu l-passaport Malti wie[ed di]rispettat. ‘Tie[u g[oxrin sena biex tibni fama tajba imma [ames minuti biss biex titlifha’ L-investitur kbir Amerikan Warren Buffett
Mertu lil min jist[oqqlu! Kont ili xhur s[a[ nikteb biex [ajt li waqa’ fa//ata ta/-?imiter-
Fil-ka] ta’ Norman Vella reb[et l-ir;ulija u l-onestà
ju ta’ Santa Marija, fejn hemm midfuna l-ma;;oranza tarRabtin, limiti tax-Xewkija, jer;a’ jinbena biex tit[assar iddehra kerha u ta’ abbandun li kienet qed ting[ata, apparti lfatt li kienet qed tin;arr u tintilef il-[amrija ma’ kull bexxa xita li tag[mel u /-/aflis li kien jin[oloq, ta’ periklu kemm g[all-karozzi kif ukoll g[al tant nies li j]uru dan i/-/imiterju u dak ta’ biswitu b’mod spe/jali matul dan ix-xahar g[a]i] talerwie[. Dawn il-jiem b[al [afna nies o[ra mort nitlob fuq il-qabar tal;enituri tieg[i u b’sodisfazzjon innutajt li fl-a[[ar dan il-[ajt qed jer;a’ jinbena u tnaddaf dak it-terrapien u allura n[ossni fid-
dmir li issa ng[id ‘Prosit’ lil min [a l-inkarigu biex kollox jer;a’ g[an-normal f’dawn l-in[awi. Hekk g[andhom isiru dawn laffarijiet imma jidhirli li ma kellix g[alfejn nikteb iktar minn darba biex dan l-ilment jinstema’. Wara kollox nemmen li din l-operazzjoni ma kinitx tinvolvi xi spi]a enormi! Imma kif jg[idu l-Ingli]i, ‘all is well that ends well’! Joe M. Attard Ir-Rabat, G[awdex
L-ittri f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu fl-indirizz elettroniku alex.attard@media.link.com.mt jew fl-indirizz ta’ Media.Link Communications li jidher aktar ’l isfel fil-pa;na
25 sena ilu f’In-Nazzjon Fil-[ar;a ta’ In-Nazzjon tal-Erbg[a 16 ta’ Settembru, kien ippublikat artiklu li kompla jikxef l-ipokresija tas-So/jalisti. Dan se[[ b’rabta ma ka] ta’ vapur “Karin B” li f’Awwissu l-Orizzont kien qal li lAwtoritajiet ta’ Ravenna kienu g[amlu sew li ma [allewx jid[ol dan il-vapur min[abba materjal tossiku, i]da ;ara li wara, din il-kampanja, l-Gvern So/jalista kien qed jiddiskuti biex i[alli dan il-vapur jid[ol fit-tarzna biex jin[att l-iskart li hemm fuqu. Dan kien se jsir g[ad-detriment tal[addiema tat-Tarzna u l-poplu Malti.
jg[id li tie[u g[oxrin sena biex tibni fama tajba imma [ames minuti biss biex titlifha. Dak li rajna f’dal-jiem fil-media dinjija g[andu jinkwieta lil kull min – hu ta’ liema fehma politika hu – irid jippre]enta passaport rispettat kull fejn imur u jgawdi /-/ittadinanza ta’ pajji] meqjus b[ala wie[ed serju. Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrum {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
13
A{BARIJIET TA’ BARRA
It-taqlib itellef ‘il-biljuni’ IL-LIBJA
Il-protesti li qed jiddominaw fil-portijiet ta]-]ejt swew ‘il fuq minn sitt biljun dollaru lil-Libja u fost impatt partikolari g[allprovvisti tal-ener;ija f’pajji] fejn il-kaos politiku affettwa wkoll il-fondi g[all-importazzjoni tal-qam[. Is-sitwazzjoni qed issir aktar diffi/li wara li l-Gvern Libjan immexxi mill-Prim Ministru Ali Zeidan ma rnexxilux ira]]an id-diversi gruppi ta’ Libjani armati li fl-2011 g[enu jwaqqg[u r-re;im tal-eks dittatur Muammar Gaddafi – u meta dawn l-entitajiet, issa, qeg[din jikkontrollaw numru kbir ta’ artijiet fil-Libja, li sa ftit ilu kienet mag[rufa b[ala produttur ta]-]ejt ewlieni.
Minn Awwissu ‘l hawn, numru ta’ tribujiet, milizjani armati u membri tal-minoranza tal-Berberi [atfu l-ma;;oranza tal-portijiet u t-territorji Libjani li jipprodu/u ]-]ejt fost l-insistenza g[al ‘drittijiet jew salarji a[jar’. Dan kollu ]ied mat-taqlib filLibja li sallum tilfet kwa]i tmien biljun dinar – l-ekwivalenti ta’ 6.43 biljun dollaru Amerikan – f’bejg[ ta]-]ejt potenzjali b’ka;un tal-protesti li qeg[din isiru fil-portijiet u z-zoni li jipprodu/u ]-]ejt. Dan meta l-produzzjoni tarri]ors naqas bil-kbir u ‘sa per/entwali biss’ tal-1.25 biljun barmil li l-Libja kienet to[ro; kuljum, sa xhur ilu.
IL-FILIPPINI> Dehra mill-ajru ta’ ftit mill-[erba li hemm f’Tacloban. :img[a wara li l-pajji] intlaqat mit-Tifun Haiyan, l-g[ajnuna umanitarja bdiet tasal lin-nies fil-b]onn i]da l-a;enziji umanitarji qed iwissu dwar il-kobor tal-impenn u dwar id-diffikultajiet g[all-[idma biex l-g[ajnuna tasal g[and kul[add fi ]mien qasir. (ritratt EPA)
Ittaffi l-li;i tal-wild wie[ed I?-?INA
Aktar imwiet fi Tripli Talanqas ]ew; persuni mietu fil-belt kapitali ta’ Tripli wara li milizjani armati fet[u n-nar fuq dimostranti waqt protesta. Qabel l - in/identi , d dimostranti kienu avvi/inaw il-kwartieri-;enerali tal-milizja ta’ Misurata fejn insistew biex dawn l - armati ‘ jitilqu minn Tripli minnufih’ – u bla[[ar rapporti jikkonfermaw madwar tletin midruba fl isparaturi. Il-milizjani ta’ Misurata kienu
anki involuti fil-konfronti vjolenti tal-;img[a l-o[ra fi Tripli u fejn ukoll irri]ultaw il-mejtin u l-midruba. Dan meta l-Gvern Libjan ma jistax jikkontrolla l-[afna gruppi ta’ milizjani li ma jridux i/edu larmi lill-amministrazzjoni /entrali u waqt li ]diedu ddomandi ta/-/ivili biex dawn ilgruppi armati jxolju inkella jissie[bu mal-Armata skont deadline li jibqa’ effettiv sala[[ar tas-sena.
Summit ta’ CHOGM fost id-di]gwid IS-SRI LANKA
Is-summit g[all-mexxejja talpajji]i tal-Commonwealth – jew CHOGM – kien inawgurat f’Kolombo, fost l-evalwazzjoni kontinwa tar-rekord tas-Sri Lanka fil-qasam tad-drittijiet umani. Dan meta l-President tas-Sri Lanka, Mahinda Rajapaksa, kemm-il darba /a[ad g[all-kritika rigward l-azzjonijiet tal-Gvern tieg[u waqt il-kampanja militari li fl-2009 kienet g[elbet lir-ribelli ‘Tigri’ tat-Tamili f’minoranza. Intant, Rajapaksa se jservi Chairman talb[ala Commowealth g[as-sentejn li jmiss u meta l-Mexxejja talKanada, l-Indja u Mauritius ibbojkottjaw dan is-summit li kien
inawgurat mill-Prin/ep Charles tar-Renju Unit. Din kienet anki l-ewwel darba li l-prin/ep irrappre]enta lil ommu, r-Re;ina Eli]abetta, b[ala kap tal-Commonwealth, bil-korrispondenti, g[alissa, qeg[din ifissru l-avveniment ta’ CHOGM (li qed isir fuq tlett ijiem) b[ala ‘di]astru g[as-Sri Lanka mil-lat ta’ e]er/izzju pubbliku’ L-Amministrazzjoni f’Kolombo qed tittama li tista’ turi ‘pajji] li qed iqum fuq saqajh wara lgwerra’, i]da d-diskors inawgurali tal-President Rajapaksa, waqt is-summit, re;a’ [are; b[ala difi]a g[ar-rekord tal-Gvern Srilankan.
I/ - ?ina g[andha tnaqqas mir-ri;idita tal-li;i li tillimita l-ma;;oranza tal-koppji ?ini]i g[al wild wie[ed u fejn filfutur il-familji f’dan il-pajji] ikunu jistg[u jrabbu ]ew;t itfal fil-ka]i fejn ;enitur partikolari jkun tfajjel uniku. Intant, ir-residenti taz-zoni rurali u l-membri tal-minoranzi etni/i huma di;a e]enti millpolitika tal-wild wie[ed li /?ina introdu/iet fl-a[[ar tassnin sebg[in bl-iskop li tra]]an l-i]vilupp mg[a;;el tal-popolazzjoni – u li tul is-snin kienet infurzata bl-aktar mod strett. Il - bidla fil - li;i g[andha
sse[[ wara l-laqg[a ta’ jiem ilu g[all - membri tal - Kumitat ?entrali li jfassal id-de/i]jonijiet g[all-Partit Komunista filGvern. Dan meta riformi o[ra huma inti]i biex jitwarrbu l-kampijiet fejn eluf ta’ nies li allegatament ikunu kisru l-li;i jg[addu minn pro/essi ‘fejn jedukaw ru[hom mill-;did permezz tax-xog[ol’ – u b’dawn il-kampijiet juffurmaw parti min-network li kien twaqqaf nofs-seklu ilu. Il-kumitati tal-pulizija fi/?ina g[andhom is-sa[[a biex jikkundannaw in - nies g[all [ajja f ’ dawn il - kampijiet
ming[ajr ma jg[adduhom minn pro/ess tal-qorti u fejn listess persuni ;ieli jdumu residenti g[al snin. Il - Mexxejja ?ini]i kienu qalu minn qabel li riedu jirriformaw is-sistema u bl-istampa ta/ - ?ina tg[id li ‘ d de/i]joni biex jitwarrbu dawn il - kampijiet tinkwadra fl isforzi (ta’ Beijing) lejn it titjib tad-drittijiet umani filpajji]’. Sadanittant, riformi o[rajn li t[abbru lbiera[ jinkludu tnaqqis fl-ammont tad-delitti li huma su;;etti g[all-piena talmewt fi/-?ina.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
14
A{BARIJIET TA’ BARRA
G[exieren ta’ Awstraljani jinqabdu fix-xibka g[all-pedofeli L-AWSTRALJA
L-OLANDA> Bu]]ieqa enormi forma ta’ [an]ir tispikka fi pjazza ewlenija ta’ Amsterdam waqt protesta kontra l-prattiki illegali li jintu]aw fl-irziezet tal-Ewropa fejn jitrabbew il-[nie]er. L-azzjoni saret b[ala parti minn kampanja internazzjonali tal-organizzazzjoni g[all-protezzjoni tal-annimali bl-isem ‘Compassion in World Farming’ (ritratt> EPA)
L-awtoritajiet li qeg[din jikkumbattu l-pedofelija qalu li numru ta’ professjonisti – fosthom tobba, g[alliema u avukati – qeg[din jg[inu fl-investigazzjonijiet wara li l-Pulizija Kanadi]a rnexxielha tkisser /irku ta’ nies li kienu qeg[din jabbu]aw mit-tfal g[all-gwadann finanzjarju. L-ewwel rapporti li [ar;u fillejl tal-{amis qalu li rnexxiet linvestigazzjoni ta’ tliet snin li farrket ‘supermarket ibba]at fuq il-pornografija tat-tfal’ u spi//aw salvati l-mijiet tat-tfal, inklu]i sitta li ;ejjin mill-Awstralja. Ing[ad li hemm anki l-qassisin fost xi 341 arrestati, u hu mifhum li tal-anqas 65 arrest saru fit-territorji Awstraljani. Fil-pre]ent qeg[din jin]ammu wkoll malerbg[in g[alliem tal-iskejjel, disa’ tobba u infermieri, ’il fuq minn tletin ru[ li kienu jag[mlu x-xog[ol volontarju fost it-tfal, sitt membri tal-istaff g[allinfurzar tal-li;i u tliet ;enituri tar-rispett. Dan ]velawh il-pulizija mattaqsima li tikkumbatti d-delitti sesswali fil-belt Kanadi]a ta’ Toronto, u l-Kmandant talPulizija Federali Awstraljana, Glen McEwen, a;;orna lillistampa dwar l-arresti li saru fl-
Awstralja b[ala parti minn Operation Thunderer li kienet tinkwadra fl-impenn internazzjonali kontra l-pedofelija blisem Project Spade. Mistennija jsiru aktar arresti b’konnessjoni mal-ka] u lAwstraljani li qeg[din jg[inu flist[arri; tal-pulizija jinkludu 33 resident ta’ Queensland. Hu mifhum ukoll li tal-anqas sitt itfal Awstraljani kienu salvati minn idejn il-membri ta/-/irku tal-pedofoli, bl-awtoritajiet filKanada jarrestaw 108 persuni lPulizija Amerikana jarrestaw 76 persuna o[ra b’konnessjoni malabbu]. Intant, mistenni li l-arresti ji]diedu ladarba l-pulizija tevalwa l-provi forensi/i, bilKmandant McEwen jikkonferma li n-nies kollha li spi//aw arrestati waqt Project Spade (li beda fl-Awstralja fl-2012) huma kollha r;iel li kienu klijenti ta’ websajt b’materjal li jittratta labbu] sesswali tat-tfal u li kienet ibba]ata f’Toronto. Kull min jid[ol fil-websajt partikolari kellu jipprodu/i l-materjal ;did li juri t-tfal f’sitwazzjonjiiet indi/enti minbarra li jid[ol f’sistema g[all-iskambju ta’ dan il-materjal biex ikun jista’ jara u ju]a l-kontenut ;did f’dan is-sit.
It-toroq ta’ Madrid qed jeg[rqu ta[t l-iskart SPANJA Ir-residenti u t-turisti f’Madrid ta’ kuljum qeg[din jikkonfrontaw il-munzelli taliskart fit-toroq meta l-[addiema li s-soltu jkunu inkarigati mittindif jinsabu g[addejjin bittieni ;img[a ta’ azzjoni industrijali.
Intant, is-Sindku ta’ Madrid, Ana Botella, /a[det li s-sitwazzjoni qed thedded lis-sa[[a fi ]mien meta l-awtoritajiet lokali qeg[din jippruvaw jaqtg[u mill-ispejje] tas-servizzi pubbli/i. Il-[addiema inkwistjoni [ar;u
fuq strajk wara li saru jafu dwar il-pjani inti]i g[all-mijiet tassensji u meta hemm anki pjan biex jitnaqqsu s-salarji ta’ dawk li jibqg[u ja[dmu g[all-awtoritajiet muni/ipali. L-a[[ar laqg[a bejn il-unions u l-azjendi tal-[addiema ma
pprodu/ietx ir-ri]ultati u llum it-3.3 miljun residenti ta’ Madrid jistg[u jaraw l-iskart ‘qed ifur’ mil-laned, u ‘jag[qad’ tul it-toroq u l-bankini tal-belt kapitali Spanjola. F’Awwissu tke//ew xi 335 minn dawn il-[addiema, bir-
rappre]entanti tal-unions jg[idu li l-qtug[ li qeg[din ja[sbu biex iwettqu l-kumpaniji tat-tindif li ng[ataw il-kuntratti millawtoritajiet ta’ Madrid ‘se jitfg[u lill-[addiema fi stat ta’ faqar u se jispi//aw f’xifer lesklu]joni so/jali’.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
Twissija li l-Insara qed jg[ibu IR-RENJU UNIT
L-INDJA> Uffi/jali Indjani jispezzjonaw il-karkassa ta’ ljunfant li nqatel wara li ntlaqat minn ferrovija fuq pont f’Jalpaiguri fil-Punent tal-Bengal. F’dan l-in/ident inqatlu seba’ ljunfanti u ndarbu g[axra o[ra (ritratt> EPA)
L-Ar/isqof Vincent Nichols, il-Kap tal-Knisja Kattolika firRenju Unit, wissa li l-Insara filLvant Nofsani waslu biex jg[ibu fil-Lvant Nofsani. Filwaqt li fa[[ar ir-rwol li lInsara jkollhom bejn setet I]lami/i differenti, hu [e;;e; lill-gvernijiet tal-Punent biex ma jappo;;jawx lil dawk il-gvernijiet fir-re;jun tal-Lvant Nofsani li kienu intolleranti. L-Ar/isqof ta’ Westminister qal dan b’reazzjoni g[all-kummenti mill-Barunessa Warsi, ilMinistru tal-Affarijiet Barranin responsabbli wkoll g[all-affarijiet reli;ju]i, li wissiet li f’/erti partijiet tad-dinja, ir-reli;jon Nisranija kienet qed tg[ib. Warsi, waqt diskors
f’Georgetown University f’Washington, l-Istati Uniti, qalet li f’/erti re;juni tad-dinja qed ikun hemm esodu tal-Insara fuq skala biblika. Dan l-a[[ar kien hemm diversi ka]i kemm fil-Pakistan, l-E;ittu u n-Ni;erja li fihom l-Insara spi//aw maqtulin min[abba ttwemmin tag[hom. F’artiklu fid-Daily Telegraph, Warsi qalet li hemm partijiet taddinja fejn li tkun Nisrani jfisser li wie[ed ipo;;i [ajtu fil-periklu u madwar id-dinja, l-Insara qed ikunu diskriminati u sa[ansitra torturati u maqtulin. Hi semmiet kif fl-Iraq, ilkomunità Nisranija naqset minn 1.2 miljun fl-1990 g[al 200,000 illum il-;urnata.
Truppi tal-Korea ta’ Fuq qed jg[inu lir-re;im IS-SIRJA Diversi sorsi qed jirrappurtaw il-pre]enza ta’ truppi mill-Korea ta’ Fuq li qed jg[inu lir-re;im talPresident Sirjan Bashar al-Assad fil-;lied kontra r-ribelli. Il-Korea ta’ Fuq, wie[ed millftit pajji]i alleati ta’ Assad, /a[ad li qed jag[mel dan. Rapporti fil-media ta’ diversi pajji]i ;irien tas-Sirja dawn la[[ar ;ranet irrappurtaw li fisSirja hemm diversi bdoti ta’ [elikopter militari mill-Korea ta’ Fuq u rapport fil-Jerusalem Post isostni li b’kollox hemm 15. Dan kien konfermat mis-Syrian Observatory for Human Rights li j]omm rendikont ta’ dak li qed ji;ri fis-Sirja. Kien hemm rapporti o[ra li sostnew li uffi/jali militari mirre;im Korean kienu stazzjonati
mat-taqsimiet tal-artillerija Sirjana imma ntqal li dawn ma kinux qed jipparte/ipaw direttament fil-;lied. Il-Korea ta’ Fuq kienet bdiet reattur nukleari fis-Sirja imma dan kien inqered minn I]rael fl2007. Ir-re;im Korean g[andu wkoll rabtiet fil-programm g[allproduzzjoni tal-armi kimi/i fisSirja. F’Awwissu, il-media :appuni]a kienet irrappurtat li lawtoritajiet Torok kienu inter/ettaw konsenja ta’ maskri tal-gass u armi varji mill-Korea ta’ Fuq diretti lejn is-Sirja. Sadattant, fil-kapitali Albani]a Tirana qed ikun hemm protesti wara li sar mag[ruf li l-Istati Uniti kienet talbet lill-Gvern ta’ dan il-pajji] biex jeqred l-armi kimi/i Sirjani.
Il-Prim Ministru Albani] Edi Rama, li ilu xahrejn fil-poter, insista li s’issa ma kinitx ittie[det de/i]joni imma indika li kien favur partikolarment peress li l-Istati Uniti kienet se t[allas sew lillGvern Albani] g[al dan il-pass. Ir-re;im Sirjan a//etta f’dawn l-a[[ar xhur biex jeqred il-[a]na ta’ armi kimi/i wara li l-Istati Uniti u diversi pajji] kienu pass ’il bog[od milli jattakkaw ilpajji]. Dan wara li f’Awwissu rre;im u]a dawn l-armi kontra lpopolazzjoni /ivili u kienu nqatlu l-mijiet. Skont il-pjan mil[uq bejn irRussja u l-Istati Uniti dwar l-armi kimi/i Sirjani, il-[a]na kollha trid tinqered sal-a[[ar tas-sena bl-e//ezzjoni ta’ tip ta’ kimika li g[andha tinqered f’Marzu.
IL-:ERMANJA> Skeletru ta’ mara mdawwar fl-arzell g[all-wiri fil-Mu]ew ta’ Halle. Dan jifforma parti minn wirja li fet[et bl-isem ‘3,000 Qabel Kristu – id-Dinja Misterju]a tal-Mejtin fi }mien il-{a;ar’ (ritratt> EPA)
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
16
KULTURA
}ew; xeni mid-dramm dwar Dun :or; Preca li hu l-ewwel qaddis Malti. Dun :or; Preca hu wkoll qaddis ta’ ]mienna
}ew; rappre]entazzjonijiet o[ra tad-dramm ‘Dun :or; - il-musical’ Il - produzzjoni teatrali ori;inali live bil - Malti ‘ Dun :or; - il - Musical ’ intweriet g[all - ewwel darba fit - teatru tal - Oratorju Don Bosco f ’ G[awdex nhar is - Sibt li
g[adda . B ’ lirika ta ’ Mark Laurence Zammit li kellu f ’ idejh ukoll id - direzzjoni artistika , u fuq kompo]izzjoni ta ’ Francesco Grech li f ’ idejh kienet id -
direzzjoni mu]ikali ,‘ Dun :or; - il - musical ’, b ’ kast ta ’ madwar mitt persuna , jir rakkonta l - ;rajja tal - ewwel qaddis Malti San :or; Preca u l - [ajja so/jali ta ’ ]mienu .
Il - musical intwera f ’ teatru mimli s - Sibt li g[adda u kien milqug[ tajjeb [afna mill pubbliku prezenti . ‘ Dun :or; - il - musical ’ se jer;a ’ jin twera llum is - Sibt , 1 6 ta ’
Novembru fis - 7 . 30pm u g[ada l - {add 1 7 ta ’ Novembru fis - 2 . 00pm . Il - booking jista ’ jsir billi //emplu 2 1 5566 1 6 jew 9948775 1.
TwistTease> Ikonografija Maltija b’xejra mhix tas-soltu Ramona Portelli
Is-soltu, meta fir-rigward talmaterja tal-arti xi diskors jibda b’dan il-mod, jonqosli immedjatament l-interess biex inkompli niskopri aktar. F’dan il-ka] imma sibt li lartista Diane Buttigieg tat sinifikat ulterjuri g[al su;;ett li kien sar wie[ed bil-wisq komuni fix-xena lokali artistika. L-ama tal-istil f’din il-wirja huwa sempli/iment differenti u waqt il-ftu[ innutajt kemm-il darba xi wie[ed jew wa[da mill-udjenza pre]enti li kkummentaw b’enfasi dwar dan ilfatt. G[al mument tfajt l-attenzjoni tieg[i fuq wa[da mill-opri, u pproponejt mistoqsija lill-artista: hawn tidher kappella fil-kampanja; g[ajr dak li hu evidenti x’hemm aktar li wie[ed jista’ jara jew jiskopri? Fil-bidu dehret donnha se toqg[od lura milli taqsam dak li verament kellha f’mo[[ha, i]da
wara ftit kompliet: normalment post b[all-kappella, ji;ifieri wie[ed sagru, jie[u prominenza, i]da f’dan il-ka]? Le, f’dan ilka] hija l-ve;etazzjoni naturali stess li qieg[da tiddomina. Iva, g[alija, hawn, il-pjanti jirrappre]entaw in-nies, u filwaqt li l-kappella ma hix wa[da li tinsab f’xi lokalità partikolari u ma hix fi]ikament qieg[da tispikka, fis-semplicità u lumiltà tag[ha, hi g[andha sinifikat profond fejn wie[ed irid jara lil hinn mill-pjanti biex jag[raf it-tifsira li tinsab fil-kappella stess! Il-pjanti jispikkaw b’kuluri li jg[ammxu l-g[ajnejn. Ilwien li s-soltu madankollu huma ma jipposedux. Hemm kaktus a[mar pere]empju fejn normalment u de/i]ament huwa jkun a[dar. L-importanza tieg[u nnifsu tispikka: irid ikun hu l-aktar li jidher. U g[alhekk hawn hu lqofol tat-tag[lima wara ttpin;ija. Ta[seb li tista’ tag[mel il-
Mument waqt il-ftu[ tal-wirja artistika bl-isem TwistTease oganizzata minn Diane Buttigieg f’San :iljan
vja;; tul din il-;abra artistika ikonografika, ta’ forom imdawra u linji delikati, im]ewqa b’kuluri kwa]i kwa]i jridu jtiru u daqsxejn tosti, filwaqt li tibqa’ mi;bur fik innifsek?
Tista’ tmur lil hinn minnek innifsek u tid[ol fil-misteru li je]isti aktar fil-fond? Fond b[al dak ta’ dik il-kappella kwieta, li g[alkemm umli, fiha hemm issinifikat profond.
Wie[ed jista’ j]ur din il-wirja f’Café Juliani, fid-da[la talLukanda Juliani, fil-Bajja ta’ Spinola, San :iljan. L-esibizzjoni hi miftu[a sal-a[[ar ta’ Jannar 2014.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
17
MU}IKA
Parte/ipazzjoni rekord fil-Festival Internazzjonali Malti tal-Korijiet George Maggi
Il-[ames edizzjoni tal-Festival Malti tal-Korijiet, li saret bejn il{amis 31 ta’ Ottubru u l-{add 3 ta’ Novembru, tat mer[ba lil 28 kor barrani u [ames korijiet Maltin biex hekk kisret ir-rekord ta’ dawk li [adu sehem. Il-Festival, li kien organizzat b’su//ess mill-Ministeru g[atTuri]mu flimkien mal-Awtorità Maltija tat-Turi]mu u lInterkultur tal-:ermanja, prin/ipalment sar fl-Istitut Kattoliku, il-Furjana b’;urija ta’ g[axar esperti fil-qasam talmu]ika korali. Ir-rebbie[ kien isSwedish Choir Riddarholmens Kammarkör ta[t it-tmexxija ta’ Stefan Bostrom. Il-festival beda nhar il-{amis bi sfilata tal-imse[bin fil-festival mill-Ber;a tal-Italja fi Triq ilMerkanti fejn hemm il-Ministeru tat-Turi]mu u l-Awtorità Maltija tat-Turi]mu g[al Triq irRepubblika flimkien ma’ banda Maltija u ntemmet filKonkatidral ta’ San :wann fejn saret /erimonja spe/jali reli;ju]a li fiha diversi mexxejja ta’ denominazzjonijiet reli;ju]i talbu flimkien g[as-sliem. Wara kienu esegwiti mill-korijiet bosta kompo]izzjonijiet reli;ju]i li tkantaw minn g[add ta’ korijiet minn madwar iddinja. Sadattant, il-:img[a, is-Sibt u
Wie[ed mill-korijiet li [adu sehem fl-edizzjoni ta’ din is-sena tal-Festival Malti tal-Korijiet
l-{add saru kompetizzjonijiet minn mu]ika sekulari fl-Istitut Kattoliku filwaqt li l-kompetizzjonijiet g[all-mu]ika reli;ju]a saru fil-Knisja Ar/ipretali ta’ San Publju l-Furjana.
Il-kor rebbie[ fl-edizzjoni ta’ din is-sena kien is-Swedish Choir Riddarholmens Kammarkör ta[t it-tmexxija ta’ Stefan Bostrom
Biex tin[oloq atmosfera ferri[ija madwar il-Belt Valletta, waranofsinhar kemm il-:img[a kif ukoll is-Sibt saru Kun/erti ta’ {biberija filBarrakka ta’ Fuq kif ukoll fi Pjazza De Valette u fil-Palazz tal-Gran Mastru. Fi/-?entru tal-Mediterran g[all-Konferenzi, il-Belt Valletta nhar is-Sibt sar Grand Concert u li min[abba li f’dawn il-jiem qed ikunu mfakkra l-200
sena mit-twelid ta’ Giuseppe Verdi u Richard Wagner, il-kor, mag[mul minn mitt korist kantaw siltiet minn korijiet talopri ta]-]ew; kompo]ituri. L-Orkestra Filarmonika Maltija ta[t it-tmexxija talUngeri] Gabor Hollerung, kofundatur tal-festival, akkumpanjat il-kor tal-festival filwaqt li ndaqqew kompo]izzjonijiet ta’ Verdi u Wagner kif ukoll
kompo]izzjonijiet talkompo]ituri Maltin Nicolo Isouard u Paolino Vassallo. G[all-Festival Internazzjonali Malti tal-Korijiet [adu sehem mhux biss madwar 1,000 korist i]da wkoll il-pubbliku in;enerali flimkien ma’ bosta turisti li kienu Malta matul din l-attività. Huma lkoll kellhom kliem ta’ tif[ir kemm g[all-organizzazzjoni kif ukoll g[ad-diversi wirjiet mill-korijiet dinjin.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
18
LETTERATURA
Klieb, sriep u nies []iena o[ra Ommi kemm-il darba [adet lili u lil [uti l-{add waranofsinhar il-Marsa biex naraw it-tlielaq ta]-]wiemel bil-karettun u rrugby ta’ suldati Ingli]i. }mien wara ltqajt mal-‘Marsa tal-Ingli]i’, ‘Il-{annex talMenqa’ f’gazzetta ta’ partit, laqam goff mill-bniedem li jist[oqqlu a[jar, ‘Il-Port Ruman’ li ma nafx x’;ara minnu. Fis-sittinijiet, Edwin Busuttil [adna hemm biex jg[allimna u niddiskutu mieg[u xi xog[ol li [ejjejna dwar id-dritt kostituzzjonali. Il-bera[ a[jar millg[eluq tal-università fi Triq San Pawl fil-Belt Valletta. Tlielaq tal-klieb, il-Marsa qatt ma rajt. B’dan kollu xorta sibt ru[u mag[hom f’;abra ta’ novelli ta’ Roald Dahl, nisel Norve;i] (1916-1990) ta[t l-isem Someone Like You. Fost in-novelli hemm ;abra ta’ stejjer ta[t l-isem ‘Claud’s Dog’. ?ertu Claud Cubbage, li jekk
ibiddel it-tieni ittra ta’ kunjomu jsib ru[u f’g[alqa, g[andu kelb g[a]i] li jismu Jackie. Darba, fost l-o[rajn, waqt li qed idawru jiltaqa’ ma’ impjegat tal-gvern li xog[lu hu li joqtol il;rieden. Mhux xi bniedem li ji;bdu: “is-sura tal-g[ajnejn li kellu, suwed, i[arsu bis-serqa kienu dawk ta’ annimal li jg[ix [ajtu jg[arrex u jg[asses il-[in kollu minn ta[t l-art.” Il-kampanja hi sabi[a waqt li qed jin;arr it-tiben. “Ix-xemx kienet ’il fuq mill-g[oljiet u //par kien i//ara u kien tassew sabi[ fil-bidu tal-g[odwa timxi b’passi kbar matul it-triq bilkelb, l-aktar fil-[arifa, bil-weraq li jbiddlu lewnhom, isiru taddeheb u ta’ lewn isfar, u xi drabi wa[da minnhom, titlaq u taqa’ bil-mod, iddur [afifa fl-arja u taqa’ bla [oss quddiemu, lejn il[axix qrib it-triq. ’Il fuq kien g[addej ri[ [afif u hu seta’ jisma’ s-si;ar tal-fagu
j[axwxu u jlissnu minn ta[t ittiben b[all-;emg[a nies.” Ta[t it-tiben ma hemmx biss ;rieden! }ew; ma[bubin Claud, barra li j[obb
il-kelb, i[obb lil Clarice bint negozjant. Il-missier jiltaqa’ ma]-]ew; ma[bubin f’daru biex jara x’ja[dem il-ma[bub biex bintu tkun fi]-]gur. Imma dan Claud g[andu rasu fl-arja wara li x-xi[ jag[millu mistoqsijiet wa[da wara l-o[ra ji;i daru mal-[ajt. Jistqarr li se jag[mel fabbrika biex ji;bor ;ol-landi dud /kejken tad-dubbien biex ibig[u b[ala lixka lis-sajjieda. Claud b’xi mod irid il-flus. Kellu kelb li jda[[lu g[at-ti;rijiet, kelb imsejken li jintemm la[[ar, imma issa g[andu lil Jackie kwa]i tewmi mal-kelb lie[or, li g[all-;iri hu tassew ]iemel. Jie[u lill-kelb il-;did g[at-ti;rijiet biex in-nies ta[seb li hu l-istess kelb ta’ qabel hekk
hu jirba[ ko// im[atri. Il-kelb jirba[ fost it-ta[wid ta’ nies mixtrija u mxa[[ma. Claud qieg[ed fost l-ag[ar nies tal-belt. I[obb l-im[atri Il-kittieb Roald Dahl jidher li kien i[obb l-im[atri. Fin-novella ‘Taste’ jitfa//a Richard Pratt mistieden g[all-ikel mill-familja Schofield. Pratt jibda jag[mel lim[atri dwar minn fejn ;ej linbid li qed jitqassam u l-marka tieg[u. Jg[idilna l-kittieb li dan Pratt “kien mitluq fuq is-si;;u… [u;bejh img[ollija, g[ajnejh nofshom mag[luqa, tbissima ]g[ira tmiss il-kantunieri ta’ xofftejh. U er;ajt rajt, jew [sibt li rajt, xi [a;a m[ejma u mwieg[ra fuq il-wi// ta’ dak ir-ra;el, dak id-dell qawwi bejn l-g[ajnejn u lg[ajnejn infushom, sewwa ;ewwa nofshom fejn kien iswed, xrara tassew ]g[ira.” Im[atra o[ra qalb nies o[ra.
Joe Cassar stcassar@maltanet.net
Jekk lighter tixg[el g[al g[axar darbiet wara xulxin, sidha jirba[ Cadillac, jekk le jkollu j[alli lillag[ab jaqtag[lu saba’. Il-log[ba tibda, il-lighter tixg[el. F’daqqa titfa//a mart is-sid tal-Cadillac, tistqarr li ]ew;ha ma g[andu xejn tieg[u g[ax hi reb[itlu kollox bil-log[ob. Di;à qata’ seba’ u g[oxrin saba’, wa[da millidejn tag[ha fiha biss is-saba’ lkbir u saba’ ie[or. (‘Man From the South’). Kwa]i m[atra. Fuq vapur talpassi;;ieri ta’ sikwit isiru lotteriji, irkanti marbuta ma’ kemm jimxi l-vapur. Passi;;ier ja[seb kif se jag[mel biex jirba[ somma kbira ta’ flus u hekk meta jasal f’pajji]u jixtri karozza millaqwa, imur biha d-dar, jg[a;;eb lil martu x[in jg[idilha li kienet tag[hom. Fuq il-vapur “ir-ri[ [abat biss[i[ fuq wi//u hekk kif midd ilpass fuq il-gverta miftu[a talbastiment. Ixxengel u [ataf lilqug[ u ]amm sod b’idejh ittnejn u qag[ad hemm i[ares lejn il-ba[ar sewdieni fejn il-mew; il-kbir kien qed ifur u ]-]wiemel bojod kienu qed jirkbu kontra lpjumi tar-raxx warajhom waqt li kienu g[addejjin.” (‘Dip in the Pool’). Is-srieq ibe]]g[u Is-sriep ta’ min jib]a’ minnhom. Tifel irid ;eru g[alljum ta’ g[eluq sninu. Jara tapit b’[afna lwien, a[mar, iswed, isfar. Jibda jaqbe] minn lewn g[all-ie[or basta ma jmissx l-
iswed g[ax jekk jag[mel hekk jigdmu serp u joqtlu. “Il-[sieb biss tas-sriep kien jibg[at bi]a’ fin tal-elettriku ji;ri b[al tingi] ’l isfel lejn il-wara ta’ saqajh u ta[t il-qieg[ ta’ saqajh.” F’daqqa ommu tg[ajjatlu. (‘The Wish’). Bniedem fis-sodda mwerwer. Fuqu ta[t il-gvieret jg[id li da[allu serp. Inmalla jsib lil sie[bu li j;iblu tabib li b[ala kura jibag[tu jie[u btala (‘Poison’). Imma tabib ie[or ikollu jdewwi si;ra (‘The Sound Machine’). Kos, il-mo[[ talbniedem!
{ajr lil Agenda Book Shop
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
19
MADWARNA Ta’ Xbiex
San :wann tas-Salib F’Ta’ Xbiex qed tkun i//elebrata l-festa ta’ San :wann tasSalib. Illejla fis-6 p.m. tibda translazzjoni solenni u wara tibda kon/elebrazzjoni solenni. Se jie[u sehem il-kor talparro//a. G[ada, jum il-festa, il-[in talquddies se jkun fis-7, 8.30, 10, u fil-11.30 ta’ filg[odu. Fis-6 p.m. tibda kon/elebrazzjoni solenni bil-pane;ierku. Se jie[u sehem il-kor Bormli] Tota Pulchra mmexxi minn Walter Tonna. Il-Mosta
Il-Madonna tal-Isperanza
Fil-Mosta qed tkun i//elebrata l-festa tal-Madonna talIsperanza. Illejla fil-5 p.m. jibda r-ru]arju u fil-5.30 p.m. tibda quddiesa kantata bl-omelija. Se jmexxi Dun Edgar Vella. Wara, titkanta l-antifona u ssir /elebrazzjoni Ewkaristika. Dettall mill-istatwa li turi lil San :wann tas-Salib meqjuma G[ada, jum il-festa, fil-5 p.m. f’Ta’ Xbiex jing[ad ir-ru]arju u fil-5.30 p.m. I]-}ebbu; – G[awdex minn Monsinjur Arcipriet Joseph tibda quddiesa bil-prietka fuq ilSultana. Madonna tal-Isperanza. Se San Fortunatu Se tie[u sehem l-orkestra li se jmexxi Dun George Schembri. Martri tkun ta[t id-direzzjoni ta’ Mro Wara, titkanta l-antifona u /eleFil-parro//a matri/i santwarju :u]eppi Mallia flimkien malbrazzjoni Ewkaristika. u ar/ipretali ta’ Santa Marija fi]- korijiet Santa Marija u Regina }ebbu; G[awdex qed tkun Angelorum. Wara tibda [ier;a lIl-Belt Valletta i//elebrata l-festa ta’ San pur/issjoni bir-Relikwi Insinji ta’ Fortunatu Martri. Il-Pre]entazzjoni San Fortunatu Martri u se jmexxi Illejla fil-5.30 p.m. jibda r- Monsinjur Salv Tabone. tal-Madonna ru]arju u wara ssir /elebrazzjoni Se tie[u sehem il-Banda Santa fit-Tempju Ewkaristika. Fis-6 p.m. tibda Marija ta]-}ebbu; G[awdex. Nhar il-{amis li ;ej hu jum il- quddiesa kon/elebrata bl-omelija Fid-d[ul tal-pur/issjoni ssir /elefesta tal-Pre]entazzjoni tal- fuq il-qaddis martri li se jmexxi l- brazzjoni Ewkaristika u jsir ilMadonna fit-Tempju fil-knisja Kanonku Dun :wann Sultana. Se bews tar-relikwa ta’ San monasteru ta’ Santa Katarina jie[u sehem il-kor Santa Marija. Fortunatu Martri. Ver;ni u Martri fil-Belt li Fis-7.30 p.m. jibda pasta night qieg[da fi Triq ir-Repubblika. fi/-/entru parrokkjali organizzat Ra[al :did Fis-7.25 a.m. tibda quddiesa kon- mill-G[aqda tal-Armar Santa Kun/ert mu]ikali ventwali bil-kant. Marija. Fis-6 p.m. jibda r-ru]arju u fisG[ada, jum il-festa, il-[in tal- mill-Banda 6.30 p.m. tibda quddiesa kantan- quddies se jkun fil-5, 6, 7, fit-8, tas-So/jetà ta solenni bl-omelija li se jmexxi 10 (din tkun fi/-/imiterju) u filMonsinjur Cavalli, Nunzju 11 ta’ filghodu. Fit-3.30 p.m. Filarmonika G.M. Appostoliku. Fil-bidu tal-qud- tibda kon/elebrazzjoni pontifikali Fra Antoine de Paul diesa se jitbierek ir-restawr u fiha se jitwassal il-messa;; Illejla fis-7.30 p.m. se jittelestensiv li sar fil-kappella. dwar San Fortunatu mmexxija la’ l-kun/ert annwali mill-Banda
tas-So/jetà Filarmonika G.M. Fra Antoine de Paul fit-Teatru Sir Temi Zammit l-Università ta’ Malta. Dan il-kun/ert se jfakkar il-25 sena mir-reb[ tal-Festival talKonkors tal-Baned u se tindaqq bosta mu]ika li se tkun indaqqet g[all-ewwel darba f’Malta u bosta sorpri]i o[ra. Il-Banda tas-So/jetà Filarmonika G.M. Fra Antoine de Paul se tkun ta[t id-direzzjoni tas-Surmast David Joseph Sammut. I]-}urrieq
Akkademja Mu]ikali mis-So/jetà Mu]ikali Santa Katarina V.M.
Biex titfakkar il-150 sena mit-twaqqif tas-So/jetà Mu]ikali Santa Katarina V.M. ta]-}urrieq nhar il-:img[a li ;ej 22 ta’ Novembru fil-Knisja Ar/ipretali ta]-}urrieq se tittella’ Akkademja Mu]ikali li se tmur lura fl-ewwel snin talBanda Santa Katarina meta kienet g[adha f’forma ta’ orkestra. Fl-ewwel parti tal-Akkademja se nassistu g[al siltiet millVespri e Messa per una Vergine e Martire. Din il-kompo]izzjoni ori;inali hi xog[ol g[allorkestra ta’ Chris Role. Waqt din il-parti, bandisti mill-Banda Santa Katarina V.M. se jkunu akkumpanjati minn strumenti tal-orkestra filwaqt li fit-tieni parti l-banda se tkun qed tesegwixxi siltiet mill-oratorju ‘Santa Katarina’ ta’ Lixandra, kliem ta’ Fr John Curmi u mu]ika talmibki Surmast Francis Falzon. Il-Banda Santa Katarina V.M. f’din l-Akkademja se tkun ta[t id-direzzjoni tas-Surmast Josef Grech bis-sehem tal-Kor Coro Bel Canto ta[t id-direzzjoni tas
Joe Chetcuti joechetcuti@onvol.net
Surmast Hermann Farrugia Frantz, kif ukoll tas-sopran Claire Caruana, il-mezzosopran Catherine Portelli, it-tenur Charles Vincenti u l-baritonu Albert Buttigieg. Din l-Akkademja Mu]ikali se tkun ta[t il-Presidenza ta’ Monsinjur Anton Vella, lAr/ipriet tal-Katidral Metropolitan ta’ San Pawl talImdina. L-Akkademja se tibda fit-7.45 p.m. u kul[add huwa mistieden jattendi. Id-d[ul hu ming[ajr [las.
Massed band fil-Belt
Din is-sena ]ew; g[aqdiet mu]ikali - il-Banda tal-G[aqda So/jo-Mu]ikali Anici ta’ {al Qormi kif ukoll il - Banda Spinola ta’ San :iljan - qed ji//elebraw il-25 anniversarju. G[aldaqstant dalg[odu se ssir ]jara kon;unta ta’ kortesija lill-President ta’ Malta George Abela fil-Palazz Presidenzjali fil-Belt Valletta mill-kumitati u l-baned rispettivi. Fl -1 0 a . m . se jibda mar/ minn massed band komposta apposta mill-bandisti rispettivi. Dan il-mar/ se jibda mid-da[la tal-Belt Valletta, [dejn il-binja tal-Parlament il-;did, g[al Triq ir - Repubblika , Pjazza San :or; sal-Palazz Presidenzjali. Wara, il-banda se tid[ol filbit[a tal - Palazz fejn se ti;i milqug[a mill - President George Abela u ssir /erimonja ta’ tifkira.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
20
RIFLESSJONIJIET
Allura hekk sewwa^ Ix-xahar ta’ Novembru jlaqqag[na ma’ argument millaktar interessanti u li g[andu x’jaqsam mal-im[abba u r-rispett tag[na lejn [utna l-mejtin. Largument ji//entra fuq l-intenzjonijiet tal-quddies. G[all-grazzja ta’ Alla huma [afna fostna dawk li j[obbu jag[mlu l-quddies g[all-g[e]ie] mejtin tag[hom. U[ud minnhom jibbukkjawhom minn [afna ]mien qabel bil-g[an li jil[qu l-jiem li fihom ikunu jixtiequ li jitqaddes il-quddies b’suffra;ju g[all-mejtin tag[hom. Dan jag[mluh g[aliex jemmnu bis-s[i[ fil-qawwa li g[andha lquddiesa. Sabiex nissokta n[e;;e; lil dawn it-talin g[all;est sabi[ u nobbli tag[hom, nixtieq minn qalbi nfakkarhom f’dak li kiteb il-Papa Ljun XIII flEn/iklika tieg[u Mirae caritatis tal-1902 dwar dan. Im[abba re/iproka “Il-grazzja tal-im[abba re/iproka bejn il-[ajjin hija msa[[a u mkattra bis-sagrament tal-Ewkaristija li jfur permezz tas-Sagrifi//ju tal-Quddiesa g[al dawk li jappartjenu lillkomunjoni tal-qaddisin. G[ax ilkomunjoni tal-qaddisin hija sempli/iment… il-qsim re/iproku talg[ajnuna, tat-tpattija, tat-talb u lbenefi//ji qalb dawk li jemmnu. Dawk li qeg[din di;à fil-patrija tas-sema, dawk mog[tija lin-nar li jsaffi u dawk li g[adhom f’pellegrina;; hawnhekk fid-dinja.
Ilkoll kemm huma jiffurmaw belt wa[da, li r-ras tag[ha huwa Kristu u li l-prin/ipju vitali tag[ha hu l-im[abba. Il-fidi tg[allem li g[alkemm isSagrifi//ju l-kbir jista’ ji;i offrut lil Alla wa[du, madankollu jista’ ji;i //elebrat ukoll f’;ie[ il-qaddisin li issa qeg[din isaltnu fisSema ma’ Alla li inkurunahom biex ming[andhom a[na niksbu t-talb tag[hom u anki, skont ittradizzjoni appostolika, biex ittbajja’ tad-dnubiet ta’ dawn [utna li mietu fil-Mulej u li s’issa g[adhom mhumiex g[alkollox imsoffija, jin[aslu.” Il-merti infiniti tal-quddiesa huma tabil[aqq kbar! U, g[aliex
Il-Knisja, b[ala omm tassew, ta[seb fl-erwie[ abbandunati permezz ta’ fondi li jmorru biex jitqaddsu quddisiet apposta g[alihom. Interessanti wie[ed isemmi li meta dari, anki f’pajji]na, persuni kienu ji;u mog[tija s-sentenza tal-mewt, kien isir ;bir apposta biex wara mewthom isirilhom il-quddies g[al ru[hom. Min iservi fit-tempju jiekol mit-tempju
Tislima lill-mejtin tag[na li turi r-rispett mill-qraba f’mumenti diffi/li
huma bla tarf, [afna jixtiequ li ji;u mrg[juna wara mewthom permezz tas-Sagrifi//ju talKalvarju li jibqa’ ji;;edded sala[[ar ta]-]minijiet. B’qasma ta’ qalb ng[id li anki fil-[wejje; ta’ Alla l-bniedem jibqa’ bniedem. Ji;ifieri jibqa’ mkaxkar mix-xewqa di]ordinata tieg[u li ji;bed g[al xawwatu! Investiment fil-;ejjieni
Filwaqt li huwa g[aqli li wie[ed jinvesti kemm jifla[ fil;ejjieni ta’ ru[u, anki wara mewtu, b’daqshekk ma jfissirx li wie[ed se jixtri l-[ajja ta’ dejjem bi flusu! Je]istu sinjuruni li j[allu somom kbar biex isirulhom [afna quddisiet b’suffra;ju g[al ru[hom wara mewthom. B’daqshekk ma jfissirx li se jirtu s-Saltna ta’ Alla! Fl-a[[ar milla[[ar huwa l-kejl ta’ Alla li hu rett u ;ust! G[aliex qieg[ed ng[id hekk? Xi w[ud ;ustament jistaqsuni:“Hekk sewwa Patri! Mela jekk jien inkun fqir u ma jkollix flus xi n[alli wara li mmut biex isirli l-quddies, allura dak ifisser li se nibqa’ ankrat fil-purgatorju?” L-argument ta’ dawn it-talin huwa validissimu! Alla[ares min
Je]istu sinjuruni li j[allsu somom kbar biex isirulhom [afna quddisiet b’suffra;ju g[al ru[hom wara mewthom. B’daqshekk ma jfissirx li se jirtu s-Saltna ta’ Alla! Fl-a[[ar mill-a[[ar, huwa l-kejl ta’ Alla li hu rett u ;ust!
Patri Mario Attard OFM Cap frmarioa@gmail.com
m’g[andux flus ma ji;ix applikat lilu l-merti tal-quddies li jitqaddes g[all-erwie[ ta’ dawk li fihom xi tmexmex g[aliex li kieku min bata’ f’din il-[ajja se jibqa’ jbati fl-o[ra! Bi]]ejjed niftakru fl-istorja talg[ani u Lazzru. L-g[ani tpaxxa kemm fela[ f’din id-dinja. I]da lg[aliex g[alaq qalbu g[all-fqir kellu ta’ bilfors jaffa//ja l-konsegwenzi [orox ta’ g[emilu! Min-na[a l-o[ra kien g[al kollox ;ust li Lazzru jgawdi wara mejtu. Jekk f’[ajtu [lief mo[qrija ma r/evihiex? U, jekk il-;ustizzja ta’ Alla ma tatux it-tgawdija wara din il-[ajja x’;ustizzja kienet tkun?
iqassam il-merti kollha tal-quddies li jitqaddes b’suffra;ju g[allerwie[ tal-purgatorju. Il-Profeta I]aija jfakkarna li “l-Mulej ma ji;;udikax skont ma jidher flg[ajnejn u ma jag[tix sentenza skont ma jisma’ i]da ji;;udika limsejknin skont il-;ustizzja u jag[ti sentenza skont is-sewwa lill-fqajrin tal-art” (Isa 11:3-4). Mela ]gur li mhux se jinfluwenza ru[u minn kemm wie[ed se jofoq g[al ru[u f’quddies! U lanqas mhu se jfassal il;udizzju tieg[u skont l-istat so/jali tal-individwu! Li kieku iqassam [nientu fuq min int aktar milli x’g[amilt ikun qarrieq b[alma xi drabi nkunu jiena u int!
Dan kollu juri kemm mhux min g[andu l-aktar flus g[andu a//ess g[all-[niena ta’ Alla i]da min tassew jemmen fiha u jridha tibdlu f’din il-[ajja u anki f’dik li ;ejja. Jekk il-grazzja ta’ Alla hija mog[tija lilna b’xejn g[alfejn nag[tu donazzjoni flis-sa/erdot kull darba li noffru quddiesa g[al xi [add? Fl-ewwel Ittra tieg[u lill-Korintin San Pawl ifisser lg[aliex: “Ma tafux li min iservi fit-tempju jiekol mit-tempju, u dawk li jservu l-artal jaqsmu malartal? Hekk ukoll il-Mulej ordna li dawk li jxandru l-Evan;elju jg[ixu mill-Evan;elju (1 Kor 9:13-14). Huwa bix-xieraq li lis-sa/erdot ting[atalu donazzjoni. Irid jg[ix b[alma ng[ixu int u jien. Madankollu biex is-sistema ma ti;ix abbu]ata l-li;i tal-Knisja tg[id li hija fir-responsabbiltà tal“kunsill provin/jali jew tal-kunsill provin/jali tal-Isqfijiet” li jiddetermina l-ammont tad-donazzjoni li g[andha ti;i mitluba missa/erdot g[al kull quddiesa li jqaddes g[all-intenzjoni partikulari. Hekk sewwa ]gur!
Ruxxmata quddisiet g[al ru[hom Mela x’ji;ri mill-quddies
li jitqaddes g[al dawk li j[allu ruxxmata quddisiet g[al ru[hom wara mewthom? Il-merti infiniti li hemm marbuta ma’ kull quddiesa l-Mulej jag[raf iqassam Hu skont il-merti li jkollha b]onn kull ru[. Fil-;udizzju provvidenzjali tieg[u l-Mulej jag[raf b’;ustizzja
{afna jemmnu fil-qawwa li g[andha l-quddiesa g[al ru[ il-mejtin tag[hom u jag[]lu minn qabel ;ranet li fihom g[andhom jitqaddsu l-quddisiet b’suffra;ju g[al ru[hom
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
21
RIFLESSJONIJIET
Il-Knisja tistaqsi Niffrekwenta università lajka f’Ruma. Insib persuni li jistaqsuni dwar punti li ma jifhmux dwar il-Knisja jew it-tag[lim tag[ha. Mistoqsija komuni hi g[aliex koppji ddivorzjati ma jistg[ux jitqarbnu. Ng[idilhom li dik hi l-li;i ta’ Alla u tal-Knisja Kattolika. Hemm min ja//etta t-twe;iba imma hemm min ikun aktar inti] fis-su;;ett u jkompli jistaqsi. Persuna minn dawn wara li we;ibtha qaltli: “Allura g[aliex il-Knisja Ortodossa ma timxix fuq l-istess linja? Mela l-Knisja Ortodossa mhix il-Knisja ta’ Kristu wkoll? Mela Kristu mhux Knisja wa[da waqqaf?” Tiskanta kemm hawn min jirra;una! Nipprova nfiehem li lKnisja g[andha l-ma;isteru tag[ha imma mhux fa/li g[ax imbag[ad nid[lu f’qasam ikkomplikat.
trabbew f’kull parti tal-Knisja Kattolika. Nafu li l-Ar;entin kien jit[allat man-nies tal-belt daqslikieku kien /ittadin komuni. }gur li mistoqsijiet li jag[mluli l-kollegi tieg[i kien isib min jag[milhomlu u g[alhekk huwa j[oss il-polz tal-poplu g[ax mhux mag[luq bejn erba’ [itan. Sorpri]i rajna bla g[add minnu, u min jaf kemm g[ad irridu naraw. Sorpri]a kbira hija l-kwestjonarju li [are; dan l-a[[ar. Dan il-kwestjonarju fih 38 mistoqsija dwar bosta temi attwali, temi ja[arqu li kultant qeg[din ibieg[du lin-nies millKnisja ta’ Kristu. Dan l-ist[arri; se jsir fid-dinja Kattolika kollha u di;à ntbag[at lill-konferenzi Episkopali sabiex jaraw b’liema mod jistg[u sala[[ar ta’ Jannar li ;ej jibag[tu lura dan ix-xog[ol lest.
Arja ;dida
38 mistoqsija Dan l-ist[arri; fih 38 mistoqsi-
Kemm ilu li ntg[a]el Bergoglio b[ala Papa, donnha nfet[et tieqa fil-Knisja li minnha die[la arja ;dida li qieg[da tnaddaf l-g[anqbut u l-moffa li
ja dwar problemi li kuljum qeg[din ji]diedu. L-ewwel domandi jirrigwardaw direttament ir-relazzjoni tal-Knisja
Kemm ilu li ntg[a]el Bergoglio b[ala Papa, donnha nfet[et tieqa fil-Knisja li minnha die[la arja ;dida li qieg[da tnaddaf l-g[anqbut u l-moffa li trabbew f’kull parti tal-Knisja Kattolika
Fr Reno Muscat OP renosop@gmail.com
Kattolika mal-poplu. Imbag[ad insibu mistoqsijiet dwar koppji f’sitwazzjoni matrimonjali diffi/li u sa[ansitra jittratta wkoll i]-]wie; bejn koppi tal-istess sess. Jistaqsi wkoll dwar kemm ilfamilji huma miftu[in g[all-[ajja – il-kontra/ettivi u l-abort. Dawn huma punti ja[arqu u li l-Knisja qieg[da b’g[ajnejha miftu[in bera[ g[ax taf li je]istu u ma tistax tibqa’ titfa’ t-trab ta[t it-tapit. Ma;isteru
Billi qieg[ed isir dan list[arri; wie[ed ma g[andux
ja[seb li se jinqaleb kollox ta’ ta[t fuq. L-ewwel [a;a mhux dan huwa l-iskop tal-ist[arri; u t-tieni ma ninsewx li l-Knisja g[andha t-tag[lim tag[ha li ma tistax tibdlu. Je]isti l-Ma;isteru tal-Knsija, l-uffi//ju li jnterpreta b’mod awtentiku l-Kelma ta’ Alla. L-awtorità tal-ma;isteru ;ejja minn :esù Kristu stess g[ax flEvan;elju nsibu “Min jisma’ lilkom ikun jisma’ lili, u min iwarrab lilkom ikun iwarrab lili; imma min iwarrab lili jkun iwarrab lil dak li bag[atni.” Il-Ma;isteru ma huwa [add g[ajr l-isqfijiet imxerrdin madwar id-dinja mag[qudin malPapa. G[alhekk l-ist[arri; intbg[at lill-isqfijiet kollha
sabiex jekk jittie[du xi de/i]jonijiet dawn jittie[du mill-ma;isteru. St[arri; li l - g[an tieg[u huwa li jintmiss il-polz talpoplu ta’ Alla. }gur li mhux possibbli li kull Nisrani jg[id tieg[u g[al ra;unijiet ovvji , imma dan kien pass kura;;u] li [adet il - Knisja sabiex tkun tassew Kattolika, ji;ifieri universali. Ma g[andniex na[sbu li se jinbidel kollox. Ma g[andniex ninsew kliem Papa Fran;isku stess biex ma nibqg[ux marbutin mal-passat, imma lanqas nistg[u nitilqu ni;ru lejn il - futur . G[andna nsibu t-triq tan-nofs. L-ist[arri; li se jsir sejjer jg[in biex insibu din it-triq.
}ew; kolossi Nhar il-{add, 13 ta’ Ottubru, kelli stedina mill - Kunsill Lokali ta ’ {al Qormi ( li g[o;bu jag[tini ‘ :ie[ {al Qormi’ xi snin ilu) biex nattendi g[all-inawgurazzjoni tattiswija mill - ;did tal - monu ment lil :u]è Muscat Azzopardi, li xi vandali [uti Qriema kissru u ]lugaw matul dawn l-a[[ar g[oxrin sena li dan il-monument ilu mwaqqaf. Qatt smajtuha din, li monument ikollu t-tieni inawgurazzjoni? Imma hekk ;ara f’belti fejn twelidt . Vandali ? Injuranza? X’ma ssejja[lux? Jiddispja/ik li g[adna nsibu nies b[al dawn bil-midja kollha li g[andna madwarna tg[allem u tinforma. Imma... milli jidher g[adna ’l bog[od biex ng[idu ‘fl-a[[ar wasalna u g[allimna !’ Nag[ti prosit lill - Kunsill Lokali ta ’ {al Qormi. Kommemorazzjoni o[ra Imma ftit ’l isfel minn hemm, [dejn il-knisja ta’ San :or;, {al Qormi stess, kien hemm kommemorazzjoni o[ra li b’xi mod tixbah lil ta’ fuq. F’dik il-pjazza ta’ quddiem il-knisja, inkixfet lapida biex tfakkar meta f’Jannar
ta’ mitt sena ilu, ji;ifieri fl-1912, missirijieti Qriema, imsa[[na mill-Istituzzjonijiet g[olja ta’ Malta (biex tkunu tafu min kienu, aqraw il-[ajja ta’ Manwel Dimech), [ar;u j[a;;ru lil Manwel Dimech hu u nie]el biex jag[mel l-ewwel meeting tieg[u hemm. Manwel Dimech kellu idea g[olja tal-Qriema dak i]]mien. L-idea tieg[u kienet idea sublimi: nit[abtu biex nag[mlu Malta [ielsa, na[sbu fil-fqar u ng[ollu mo[[ il-Maltin biex jibda ja[seb g[al pajji]u. Dawn l-ideat kienu xi [a;a ;dida g[al dak i]-]mien. Dan g[amel minn Manwel Dimech bniedem mibg[ud minn min kien qed jirrenja, kemm min-na[a tal-Gvern Ingli] kif ukoll min-na[a tal-Knisja, d-duo li quddiemhom kul[add kellu jbaxxi rasu bla jilmenta xejn. Manwel Dimech ma kienx wie[ed minn dawn. Dak li [aseb qalu u [adem biex xi darba jse[[, b[alma se[[ aktar ’il quddiem laktar illum. :u]è Muscat Azzopardi Il-kurju]a ta’ dawn i]-]ew; ;rajjiet f’{al Qormi kwa]i flistess [in - ma nafx sarux apposta - kienet li wkoll
Qatt smajtuha din, li monument ikollu t-tieni inawgurazzjoni^ Imma hekk ;ara f’belti fejn twelidt. Vandali^ Injuranza^ X’ma ssejja[lux^
Karmenu Mallia lavojo@maltanet.net
f ’ [ajjithom , :u]è Muscat Azzopardi, imsejja[: ‘Missier il-letteratura Maltija’ u l-akbar awtur Qormi , u l - patrijott Manwel Dimech, it-tnejn kellhom x’jaqsmu ma’ {al Qormi. G[alkemm Manwel twieled il - Belt Valletta , il - familja tieg[u kif spi//at il-pesta marret toqg[od Santa Venera li dak i]-]mien kienet parti minn {al Qormi. Imma t-tnejn kienu qed ja[dmu g[al g[an wie[ed , ji;ifieri biex imexxu ’l quddiem kemm il-letteratura kif ukoll il-politika. :u]è xaqleb aktar lejn il - letteratura bil kotba li [are;: rumanzi, traduzzjonijiet u xi ftit poe]ija ; Manwel xaqleb aktar lejn ilpolitika, imma kiteb ukoll xi poe]ija mhux biss bil-Malti u
[alla wkoll rumanz u kotba o[ra fuq il-lingwi. Meta l-Istituzzjonijiet Maltin daru kontra Dimech, :u]è Muscat Azzopardi dar kontra tieg[u wkoll, sa xehed kontrih fil-Qorti, g[alkemm :u]è ma jidhirx li kien emmnut millma;istrat. L-idea ]baljata dak i]-]mien kienet: neqirdu ’l-bniedem f’isem Alla. Hekk g[amlulu ’l Dimech, u g[an-naqra ma [alliex [ajtu fir-ra[al fejn twelidt jien. Dan lili j[ammarli wi//i. Nistaqsi: g[aliex twa[[let dik il-lapida? Jien ng[id, m’hemmx l-Istorja li tg[allem u turi? Int biex tfakkar li xi [add li m’g[o;bokx b’dak li jkun g[amel, hemm b]onn tid[ollu f’daru u toqg[od tg[ajru u tfakkru f’dak li jkun g[amel? Il-kitba fuq Dimech li hawn illum mhix bi]]ejjed biex tixli lill-Qriema u t[ammrilhom wi//hom b’dak kollu li g[amlu
mitt sena ilu? Li ssemmi x’;ara mhux bi]]ejjed? Biex tag[qad ilpoplu ma kienx ja[ti. Kien im;ieg[el biex i[a;;ar ’il Dimech. Min suppost mexxieh, ’il-poplu, kompla jg[arrqu. Imma rridu ng[idu wkoll li kien ]mien ie[or. Jien ’il Dimech tant nammirah, li qlibt g[all-Esperanto u ppubblikajt il-ktieb l-isfar (il-[ajja ta’ Dimech) ta’ P. Mark Montebello u ktibt ukoll artiklu bl-Esperanto fuqu fir-rivista internazzjonali Literatura Foiro (Fiera Letterarja). Hawn ng[id prosit g[all-ktieb ;did li g[adu kemm [are; P. Mark Montebello u nawguralu kull su//ess. :u]è Muscat Azzopardi u Manwel Dimech huma ]ew; kolossi li [abtu ras ma’ ras mitt sena ilu u ;eddew il-memorja nar il-{add, 13 ta’ Ottubru li g[adda b’]ew; /erimonji fl-istess [in. Tg[id kumbinazzjoni?
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
22
TV#RADJU
06>00
Bon;u 101 Weekend (b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 08>30 Anali]i tal-:urnali)
09>00
A[barijiet
09>05
Wara l-Breakfast
10>30
A[barijiet
10>35
Il-Fatti Kollha
11>55
Avvi]i tal-Mewt
12>00
A[barijiet
12.30
Mil-Lenti }ag[]ug[a
13>30
Italomix
15>00
A[barijiet fil-qosor
15>05
Skor (b’waqfiet g[all-A[barijiet fl-16>00 u fil-17>00)
17>55
Avvi]i tal-Mewt
18>00
A[barijiet
18>30
Hits Parade
20>30
Country Music Club
21>00
Fuzzbox Saturday Special
22>30
Il-Fatti Kollha (r).
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel
07:05 - Gravity Falls 07:30 Jessie 07:55 - Austin & Ally 08:15 - A.N.T. Farm 08:40 Dear Dracula 09:25 - Austin & Ally 09:50 - Jessie 10:15 - Shake It Up! 10:35 - Good Luck Charlie 11:00 - A.N.T. Farm 11:25 Jessie 11:45 - That’s So Raven 12:10 - Shake It Up! 12:35 - Dog With a Blog 13:00 - Mickey Mouse 13:05 - Monsters, Inc. 14:35 - A.N.T. Farm 15:00 Shake It Up! 15:20 - Austin & Ally 15:45 - Gravity Falls 16:10 - Dog With a Blog 16:30 - Jessie 16:55 - A.N.T. Farm 17:20 Good Luck Charlie 17:40 - Dog With a Blog 18:05 - Shake It Up! 18:30 - Jessie 18:50 - The Suite Life on Deck 19:40 - Good Luck Charlie 20:25 - A.N.T. Farm 21:10 - Wizards of Waverly Place 22:00 - The Suite Life of Zack & Cody 22:45 - Jonas 23:30 - The Suite Life on Deck. Nickelodeon
07:05 - Little Kingdom 07:30 Bubble Guppies 07:55 - Go, Diego, Go! 08:20 - Winx Club 08:45 - The Fairly OddParents 09:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 10:00 - Turtles 10:25 - The Penguins of Madagascar 10:50 - SpongeBob SquarePants 11:15 - Winx Club 11:40 - iCarly 12:30 - Victorious 12:55 - Big Time Rush 13:20 Marvin Marvin 13:45 SpongeBob SquarePants 14:40 The Penguins of Madagascar 15:30 - The Fairly OddParents 15:55 - iCarly 16:20 - Big Time Rush 16:45 - Victorious 17:10 Life With Boys 17:35 SpongeBob SquarePants 18:00 Turtles 18:25 - The Penguins of Madagascar 19:15 - Marvin Marvin 19:40 - Victorious 20:05 - iCarly 20:30 - SpongeBob SquarePants 20:55 - Avatar: The Legend of Aang 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 23:00 - iCarly. Jim Jam
07:00 - Nouky & Friends 07:05 Rubbadubbers 07:15 - Oswald
-
07:30 - Fluffy Gardens 07:45 Jarmies 08:00 - Kipper 08:20 Mio Mao 08:30 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - IglooGloo 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - Bob the Builder 10:50 - Nouky & Friends 10:55 - Nouky & Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 Tiny Planets 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:25 - Jarmies 12:40 Mio Mao 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:50 - Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 - Fluffy Gardens 15:15 - Jarmies 1 5 : 30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 - Bob the Builder 17:50 Pingu 17:55 - Slim Pig 18:05 Heroes of the City 18:20 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 1 8 : 45 Benjamin’s Farm 18:50 - Nouky & Friends 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 - Lots & Lots Of... 19:30 - Monkey See , Monkey Do 19:40 - Barney & Friends 20:10 - Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 - Connie the Cow 20 : 45 Angelina Ballerina 21:00 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - Pingu 21:45 Tiny Planets 21:50 - Pingu 21:55 - Tiny Planets 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:35 - Dougie in Disguise 22:45 - Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 - Tork 23:15 Benjamin’s Farm 23:20 - My Animal Friends 23:35 - Nouky & Friends 23:40 - Wobblyland.
Il professore matto (The Nutty Professor) – Italia1, 15>30
Film komiku Amerikan li n[adem fl-1996 b’re;ija ta’ Tom Shadyac u li g[andu b[ala atturi ewlenin lil Eddie Murphy, Jada Pinkett, James Coburn u Larry Miller. Sherman ikun g[alliem tax-xjenzja o[xon. Meta jie[u grazzja ma’ assistenta, jidde/iedi li jesperimenta fuqu stess biex forsi jse[[lu jibdel id-DNA tieg[u u jsir irqiq… TVM 1
07:00 - Morning News loop 07:30 Great Crimes and Trials (dok.) 08:00 Malta u lil Hinn Minnha 09:30 - Click 10:00 - MEA (r) 10:30 - Madwarna (r) 11:00 - The Wedding Battle (r) 12:00 A[barijiet 12:10 - Paqpaq lifestyle (r) 12:45 - Sibtek 14:00 - A[barijiet filqosor 14:05 - (ikompli) Sibtek 16:00 A[barijiet 16:05 - Luxdesign 17:10 Rajt ma Rajtx 17:45 - Kelmag[all[ajja 18:00 - A[barijiet 18:10 - Paqpaq on test 18:20 - Gadgets 18:55 - Animal Diaries 20:00 - L-A[barijiet 20:45 - Starsky and Hutch. Film 2004 22:20 - True Stories 23:10 - A[barijiet 23:30 - Sibtek. TVM 2
08:30 - Great Crimes and Trials 09:00 Click 09:30 - MEA 10:00 - G[awdex illum (r) 10:30 - Tuffi[at Migduma 11:00 - Bijografiji (r) 12:00 - 3-Pointer 12:30 - Ruggers 13:00 - GFA Roundup 13:30 - Ti;rijiet biss 14.00 - Champions League Magazine Programme 14:30 Starboard 15:00 - Paqpaq Motor Sport 15:30 - Dwarna 16:30 - Gadgets 17.00 Venere 18:00 - Mixage 18:30 Quddiesa minn ta’ Pinu 19:20 - Paqpaq on test 19:30 - Dinja Mo[bija ta[t ilMew; 20:00 - Great Crimes and Trial 20:30 - A[barijiet g[al Dawk Neqsin mis-Smig[ 20:40 - Realtà 21:45 Kurrenti 22:30 - Malta u Lil Hinn Minnha (r) 23:00 - A[barijiet bl-Ingli] 23:05 - Malta u lil Hinn Minnha (r). ONE
08:00 - Teleshopping 08:30 - Breakfast News 09:30 - Pink Panther (r) 10:00 On D Road (r) 10:30 - Teleshopping 11:00 - Sieg[a ]mien weekend 12:10 Teleshopping 12:30 - ONE News 12:40 - Looks 13:45 - Arani issa (r) 16:00 Living Room 17:30 - ONE News 17:40 - Pink Panther 18:15 - On D Road 19:00 - Te]ori 19:30 - ONE News 20:15 Zona sport (r) 20:45 - Saturday Xpress 22:15 - Bin 61 (r) 23.00 - Popcorn (r) 23:30 - ONE News. Smash
09:30 - A to Z Teleshopping 13:00 - Fil-
K/ina ma’ Farah (r) 14:00 - Er;a’ Lura 15:30 - Dokumentarju 16:00 - M’intix Wa[dek 16:30 - D Bride 17:30 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 18:40 Dokumentarju 19:00 - A[barijiet 19:30 - Nursery stars 20:30 - Forum 21:30 Dokumentarju 22:00 - A[barijiet 22:30 - Poker. Raiuno
07:00 - Tg 1 07:05 - Rai Parlamento 08:00 - Tg 1 08:25 - Unomattina in famiglia 09:00 - Tg 1 09:05 - Rai Educational 10:00 - Tg 1 L.I.S. 10:20 Linea verde orizzonti 11:10 - Dreams Road 2013 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Easy Driver 14:30 - Lineablu 15:25 - Le amiche del sabato 17:00 - Tg 1 17:15 - A sua immagine 17:45 - Passagio a Nord-Ovest 18:50 L’eredità 20:00 - Tg 1 20:35 - Affari tuoi 21:10 - Ballando con le stelle 00:30 - L’altra 01:30 - Tg 1 notte 01:45 Cinematografo speciale Festival Internazionale del film di Roma. Raidue
06:00 - Due uomini e mezzo (TF) 07.00 The Wild Soccer Bunch 08.10 - Spike Team 08:35 - Voyager Factory: Inside the World 09:30 - Rai Parlamento Punto Europa 10:10 - Sulla via di Damasco 10:35 - Il nostro amico Charly (TF) 11.15 - Mezzogorno in famiglia 13:00 - Tg 2 giorno 13:25 - Rai Sport Dribbling 14:00 - L’indice verde (attwalità) 14:50 - L’amore trova casa. Film 2009 16:25 - Sea Patrol (TF) 17:10 Sereno variabile 18:05 - Squadra Speciale Cobra 11 18:40 - Pit Lane 18:55 - GP F1 Stati Uniti 20:30 - Tg 2 21:05 - Castle (TF) 22:40 - Senza traccia (TF) 23:45 - Tg 2 Dossier 00:30 - Tg 2 Storie 01:10 - Tg 2 Mizar 01:35 - Tg 2 Si, Cinematineé 01:45 - Tg 2, Sì, Viaggiare 01:55 - Tg 2 Eat Parade. -
Raitre
07:00 - La granda vallata (TF) 07:55 Nel segno di Roma. Film ’58 09:30 - I due pompieri. Film ’68 11:00 - Tgr Bellitalia 11:30 - Tgr prodotto Italia 12:00 - Tg 3 12:25 - Tgr il Settimanale 12:55 - Tgr ambiente Italia 14:00 - TG
regione 14:45 - Tg 3 pixel 14:55 - Rai Educational 16:45 - The Newsroom (TF) 17:55 - I misteri di Murdoch (TF) 18:45 - Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg 3 regione 20:00 - Blob 20:10 - Che tempo che fa 21:30 - Ulisse: Il piacere della scoperta 23:35 - Tg 3 23:50 - Tg regione 23:55 Un giorno in pretura 01:00 - Tg 3 01:10 - Tg 3 agenda del mondo 01:40 - L’uomo che mente. Film ’68. Canale 5
08:00 - Tg 5 mattina 09:10 Supercinema 10:00 - Melaverde 11:00 Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Rosamunde Pilcher: La camera azzurra. Film ’98 15:25 - Il segreto (soap) 16:15 Verissimo 18:50 - Avanti un altro! (kwi]]) 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - Il viaggio di Italia’s Got Talent 00:30 - Speciale Tg5 01:25 Supercinema 01:55 - Tg 5 notte. Rete 4
07:20 - La figlia del Maharajah 09:10 Carbinieri 3 10:15 - Accademia del benessere 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - La signora in giallo 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Come si cambia celebrity 16:10 - Ieri e oggi in TV speciale 17:00 - Poirot e la salma. Film 2004 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 21:30 - Lo specialista. Film ’94 23:40 - Il cacciatore. Film ’78. Italia 1
06:55 - I maghi di Waverly (sitcom) 07:45 - Hannah Montana (sitcom) 08:40 - Le cose che amo di te (sitcom) 09:45 Suburgatory 10:35 - Glee (TF) 12:25 Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Le comiche. Film ’90 15:30 - Il professore matto. Film ’96 17:25 - La vita secondo Jim (sitcom) 17.55 Magazine Champions League 18:30 Studio aperto 19:00 - La vita secondo Jim (sitcom) 19:25 - Ant Bully - Una vita da formica. Film cartoon 2006 21:10 - Il gatto con gli stivali. Film cartoon 2011 22:55 - Uno sbirro tuttofare. Film ’96 01:05 - Sport Mediaset 01:30 - Studio aperto 01:45 - Non si sevizia un paperino. Film ’72.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
23
TV#RADJU F. Living
07:00 - Ashram 09:00 - F. Living Magazine 10:00 - Belle Donne 12:00 - Teleshopping 13:00 Niltaqg[u 15:00 - Teleshopping 16:00 - Bejnietna 18:00 - Teleshopping 20:30 - Tie; tal{olm 21:30 - Bejnietna 23:30 - Fil:nien ma’ Melo 24:00 - Madagascar 01:30 - Teleshopping. Xejk
07:30 - Just for Laughs 07:45 - Total Request Show 09:50 - Shout Out 10:00 - Love and Romance 10:45 Teleshopping 11:45 - Just for Laughs 12:00 - Kontra r-Ri[ (r) 13:30 - The 80s 14:00 - Local Angle 15:00 - The 90s 15:30 - Teleshopping 16:30 - Hits 16:50 - Shout Out 17:00 - Local Issues (r) 17:45 - Maltese Music 18:00 Total Requests Show (live) 20:00 Just for Laughs 20:15 - Shout Out 20:30 - Just for Laughs 21:55 Football 22:00 - Music Documentary 23:00 - Local Issues (r) 23:45 - The 60s and 70s. La 5
08:30 - Centovetrine 10:05 - The Chef - scelgo e creo in cucina 11:00 Mediashopping 11:25 - Tacco 12... si nasce 12:10 - The Taste 13:00 - The Chef- Scelgo e creo in cucina 14:00 Parenthood (TF) 15:30 - Mamma che torta! (reality) 16:00 - Amore con interessi. Film ’93 18:40 - The Taste 19:30 - Extreme Makeover Home Edition 21:10 - Catrolina d’estate. Film 2007 23:25 Make Me Perfect 00:45 Parenthood. BBC Entertainment
07:10 - Me Too! 07:30 - Green Balloon Club 07:55 - Jollywobbles 08:05 - Tweenies 08:25 - My Family 08:55 - Last of the Summer Wine 09:25 - One Foot in the Grave 09:55 Keeping Up Appearances 10:25 -
Kidnapped 11:15 - Robin Hood 12:00 - Outcasts 12:50 - My Family 13:20 Casualty 14:10 - EastEnders 16:05 Outcasts 17:00 - Doctor Who 17:45 Doctor Who 18:30 - Doctor Who: Best Of 19:15 - Doctor Who 20:00 - Live at the Apollo 20:45 - Alan Carr: Chatty Man 21:30 - DCI Banks 22:15 Pramface 22:45 - Absolutely Fabulous 23:15 - The Office 23:45 - Daddy Daycare. TCM
08:20 - Mildred Pierce 10:10 - Stars in My Crown 11:40 - Dr Jekyll and Mr Hyde 13:45 - Arena 15:00 - The Younger Brothers 16:20 - Cimarron 18:50 - The Wonderful World of the Brothers Grimm 21:00 - Alice Doesn’t Live Here Anymore 22:50 - Double Trouble. MGM Movies
08:00 - Flight From Ashiya 09:40 Kes 11:30 - One Summer Love 13:05 - Romantic Comedy 14:45 - A Family Thing 16:30 - Roadie 18:15 - MGM’s Big Screen 18:30 - Walk Like a Man 20:00 - Madhouse 21:35 - The Pope Must Die 23:15 - Secret Admirer. Diva Universal
06:55 - Rex: A Cop’s Friend 08:45 Great Women 09:00 - Strong Medicine 10:40 - Movie 11:00 - ER 12:40 - Great Women 12:55 - Movie 14:35 - Great Women 15:00 - Law & Order 16:46 - Great Women 17:00 Mr Selfridge 18:40 - Great Women 18:48 - Movie 19:10 - Great Women 21:00 - JAG 22:40 - Great Women 22:55 - Downton Abbey. GO Stars
07:25 - Wicked Love 09:00 - The Middle 09:30 - Up 11:10 - Dragonheart 12:50 - Goldeneye 15:00 - Mars Needs Mom! 16:30 - The Recruit 18:25 -
Taken 2 20:00 - Two and A Half Men 20:30 - Parks & Recreation 21:00 Cirque Du Soleil: Worlds Away 22:30 - A Very Harold and Kumar 3D Xmas 00:00 - The Color of Money 02:00 Two and A Half Men. Melita More 07>00 08>30 12>30 13>30 14>00 14>05 16>00 17>00 17>30 18>00 18>05 19>10 19>30 20>15 20>30 21>30 21>35 22>00 23>00
09:00 - Private Practice 12:45 SMASH 13:30 - 17:15 - Mike & Molly 17:45 - Whitney 18:30 - Chicago Fire 19:15 - Grey’s Anatomy 20:00 - How I Met Your Mother 20:30 - Amazing Race 21:15 - Game of Thrones 22:15 - Spartacus 23:15 - Suits 00:00 - GO ON 00:30 - Dallas 01:15 - Alcatraz. Iris 11:15 - Airport. Film ’70 14.05 - We are Marshall. Film 2006 16:50 Gorilla nella nebbia. Film ’88 19:10 Il principe e il pirata. Film 2001 21:05 - Maledetto il giorno che t’ho incontrato. Film ’92 23:05 - La moglie in vacanza, L’amante in città. Film ’80 00.55 - Storie di cinema 01:25 - Sono posittivo. Film ’99.
NET News Telebejg[ Jekk Jog[;obkom Sibt Familja NET News (ikompli) Sibt Familja Ma Tinbidel Qatt (r) Nis;a Maltija (r) Elle NET News Sibtilfidi Tlug[ tal-Lottu NET News G[alik fl-Ewropa Iswed fuq l-Abjad NET News (ikompli) Iswed fuq l-Abjad Mhux Bondi (r) NET News
Discovery Channel
07:15 - Fifth Gear 08:10 - Mega Builders: Roller Coaster 09:05 Mighty Planes: C-5M Super Galaxy 09:55 - Ultimate Survival: Urban Survivor 10:50 - Ultimate Survival: Canadian Rockies 11:40 - Ultimate Survival: Shooting Survival 12:35 Ultimate Survival: North Africa 13:30 - Ultimate Survival: Bear’s Top 25 Man Moments 14:25 - World’s Scariest...: Animal Attacks 15:20 Crisis Control 16:15 - Wheeler Dealers: BMW Isetta Bubble 17:10 Wheeler Dealers: Trading Up: UK 18:05 - FantomWorks 19:00 - How It’s Made 20:00 - Storage Hunters 21:00 - Baggage Battles: Eye for an Eye - Toronto 21:30 - Baggage Battles 22:00 - World’s Top 5 23:00 - Mighty Planes: Blue Angels.
Sport fuq il-Cable Eurosport 1
GO sports 7
08:30 - ISU GP, Figure Skating 12:45 - FIFA U#17 World Cup Football 14:00 - UEFA Women’s Champions League Football (live) 16:00 - FIFA U#17 World Cup Football 17:00 - ISU GP, Figure Skating 19:00 - FIFA U#17 World Cup Football 20:00 - Boxing 21:00 Live Superkombat.
07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - F1: United States GP: Practice 1 & 2 12:30 - Serie A: Rd 12: Fiorentina v Sampdoria 14:30 - PGA European Tour: DP World Tour Championship, Dubai: Day 3 19:30 Barclays ATP World Tour Finals, London: SF 00:30 - Football’s Greatest 01:00 - Barclays PL: Wk 13: Chelsea v WBA.
Eurosport 2
07:00 - World Cup Qual. Football 08:00 - UEFA U#21 Intern. Champ. Futsal: SF (live) 09:30 - FIS World Cup Alpine Skiing 10:00 - FIL World Cup Luge: Lillehammer, Norway: Doubles, 2nd Run (live) 10:45 - European Tour Snooker: Antwerp, Belgium: Day 2 (live) 15:00 - UEFA U#21 Intern. Champ. Futsal: SF (live) 16:30 - UEFA U#21 Intern. Champ. Futsal 17:00 - UEFA U#21 Intern. Champ. Futsal: SF (live) 18:30 - Ski Pass 18:45 - ISU GP, Figure Skating: Trophée Eric Bompard: Free Dance (live) 20:00 ISU GP, Figure Skating 20:15 - ISU GP, Figure Skating: Trophée Eric Bompard: Ladies’ Free Programme (live) 21:45 - ISU GP, Figure Skating 23:15 - College Football. GO sports 1
07:00 - Serie A: Rd 12: Genoa v Hellas Verona 09:00 - PGA European Tour: DP World Tour Championship, Dubai: Day 3 (live) 14:00 - Barclays PL: Wk 13: Man. Utd v Arsenal 16:00 - F1: United States GP: Practice 3 (live) 17:30 UEFA Champions League: Magazine Programme 13 18:00 - Trans World Sport #1385 19:00 - F1: United States GP: Qual. (live) 20:30 - PGA European Tour: DP World Tour Championship, Dubai: Day 3 01:30 Ligue 1: Rd 13: Highlights. GO sports 2 15:30
- Autumn Internationals: England v New Zealand (live) 17:30 - Milan Channel 18:45 - Autumn Internationals: Ireland v Australia (live) 20:45 - Milan Channel. GO sports 3
Cartolina d’estate (Greetings from the Shore) – La 5, 21>10
Film romantiku li n[adem fl-2007 b’re;ija ta’ Greg Chwerchak li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Kim firritratt), Paul Sorvino u David Fumero. Tfajla, qabel ma tid[ol fl-università, tidde/iedi li tqatta’ sajf tiddeverti f’Jersey Shore. Naraw i]da g[aliex ikollha tispi//a tbiddel [afna mill-pjani li kellha…
16:00 - Davis Cup by BNP Paribas: F: Serbia v Czech Republic: Day 2 (live) 20:00 - Inter Channel. GO sports 4 15:30 - Autumn Internationals: Wales v Argentina (live) 17:30 - Inter Channel.
GO sports 8
09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - F1: United States GP: Practice 1 & 2 14:30 - Serie A: Rd 12: Fiorentina v Sampdoria 16:30 - PGA European Tour: DP World Tour Championship, Dubai: Day 3 21:30 Barclays ATP World Tour Finals, London: SF. Melita Sports 1
08:00 - Bundesliga: Preview (r) 08:30 - FA Cup (r) 10:35 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 12:45 America’s Cup: World Series (r) 14:25 - Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r) 14:55 - Bundesliga: Preview (r) 15:30 - Bundesliga (live) 17:35 Bundesliga: Highlights (r) 18:30 Bundesliga (live) 20:35 Bundesliga: Highlights (r) 21:25 Bundesliga (r) 23:20 - Vendee Globe 2012-13 Weekly Highlights (r) 23:40 - Bundesliga (r). Melita Sports 2 12:00 -
Vendee Globe 2012-13 Weekly Highlights (r) 12:50 - FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 14:10 FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 15:25 - Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r) 15:55 - FA Cup 18:00 - Swedish ATG Horse Racing V75 Race Meetings 22:05 - Bundesliga: Highlights (r) 22:55 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 01:00 America’s Cup: World Series (r). Malta Stars
08:00 - Malta Basketball Association (r) 09:35 - Malta Rugby Football Union (r) 11:10 - Malta Handball Association (r) 12:30 - MFA Futsal League (r) 13:50 - Melita GFA 1st Division (r) 15:35 - BOV PL (r) 17:50 - Malta Basketball Association (r) 19:25 - Malta Rugby Football Union (r) 21:00 - Malta Handball Association (r) 22:20 - MFA Futsal League (r) 23:40 - Melita GFA 1st Division (r) 01:25 - BOV PL (r).
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
24
TV # RADJU
Fil-qosor
Il cacciatore (Deer Hunter) – Rete 4, 23>40
Tlett i[bieb imorru b[ala suldati g[all-gwerra tal-Vjetnam. Jinqabdu mill-Vietcong u xejn ma jkollhom esperjenza sabi[a. Minkejja li wara xi ]mien jirnexxilhom ja[arbu, it-trawma tkun goffa wisq biex jinsuha qisu qatt ma kien xejn... Fost l-atturi ewlenin insibu lil Robert De Niro (fir-ritratt), Christopher Walken u Meryl Streep. Dan il-film drammatiku n[adem fl-1978 b’re;ija ta’ Michael Cimino.
Tenur mis-Si;;iewi Iswed fuq l-Abjad – NET Television, 20>30
Sibt Familja – NET Television, 13>30
Fl-ewwel parti talprogramm il-mistednin se jkunu Sandy Cachia Zammit u l-awtur talbijografija dwaru li g[adha kemm kienet ippubblikata, Sergio Grech, Sandy kien eks politiku tal-Partit Nazzjonalista u Ministru fil-Gvern tas-sittinijiet. Fit-tieni parti l-mistieden se jkun Paul Pace (fir-ritratt) tal-MUMN u s-su;;ett ittrattat se jkun il-qasam tas-sa[[a. Jippre]enta l-programm Frank Psaila.
L-intervista tal-programm tallum se tkun mat-tenur misSi;;iewi Joseph Aquilina. Il-log[ob tal-programm se jsir mill-pre]entaturi ta’ dan l-istazzjon Chris Micallef u Robert Cremona flimkien mat-tfajliet rispettivi tag[hom.
Il-kantanti g[al-lum se jkunu Laura Bruno, Christine Buttigieg, Ludwig Galea, Neville Refalo u Ivan Spiteri Lucas. Ma jonqsux l-isketches komi/i ta’ Toni Busuttil, is-sezzjoni tal-moda u kompetizzjonijiet.
Gorilla nella nebbia (Gorillas in the Mist) – Rete 4, 23>25 Film drammatiku Amerikan li n[adem fl-1998 b’re;ija ta’ Michael Apted li hu dwar il[ajja tal-istudju]a tan-natura li
g[exet realment Dian Fossey. Il-parti tag[ha fil-film narawha interpretata b’mod tajjeb [afna minn Sigourney Weaver.
Ma Tinbidel Qatt – NET Television, 16>00 Ripetizzjoni tal-a[[ar episodju li xxandar, li kien fit-28 ta’ Ottubru, min[abba li g[al ]ew; Tnejnijiet kien hemm il-Ba;it. Min hu Robert u xi jrid ming[and Meg? Kif se ssir taf li Victor miet u xi tkun ir-reazzjoni tag[ha? G[aliex Sean se jirrabja [afna ma’ Chelsey? X’g[amlet? Anki David ikun irrabjat [afna fuq Chelsey. G[aliex? U Gabriel, x’se jg[idilha dwar Jake? X’tiskopri Annie waqt li tkun qed tag[mel xi intervisti? G[aliex Rita tke//i lil Chelsey meta din tkun fid-dar tag[ha? Kitba ta’ Manila Bottone. It-Tnejn li ;ej jixxandar episodju ;did.
Joseph Aquilina
It-tmiem tad-dinja Lo specialista (The Specialist) – Rete 4, 21>30 Ray Quick (Sylvester Stallone), eks a;ent tas-CIA, ji;i kkuntattjat minn tfajla sabi[a (Sharon Stone) li tinkarigah biex jelimina lill-mafju] li jkun qatel
lill-;enituri tag[ha. L-affari jirri]ulta li tkun aktar perikolu]a milli ma[sub... Il-film in[adem fl-1994 b’re;ija ta’ Luis Llosa.
Sibtilfidi – NET Television, 18>05 Il-Van;elu ta’ g[ada, li dan ilprogramm se jkun idur madwaru, hu skont San Luqa u jittratta t-tmiem tad-dinja. :esù jitkellem dwar it-Tempju ta’ :erusalemm li kellu ji;;ar-
raf, dwar nies li jippriedkaw i]da mhux f’iskmu, dwar gwerer, ;u[, mard u persekuzzjoni lil dawk li jitkellmu favur :esù. Naraw xi spjega jag[ti Fr Martin Cilia MSSP.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
25
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF Mimdudin :
Fanta]mi jew dellijiet ta ’ mejtin ( 6) 4 . Tfarrakt bix - xog[ol , ng[idu a[na ( 8) 9 . Tal - iljunfant jag[milha wkoll ri[ qawwi ( 6) 1 0 . Tat - tfal tista ’ tkun wa[da [a]ina min[abba fsied ]ejjed ( 8) 1 2 . Twarrib mill - g[ajn ( 4) 1 3 . Garanzija jew kelma marbuta b ’ rahan ( 5) 1 4 . :ustizzja ( 4) 1 7 . Ma bqajtx fuq ( 6) 1 8 . :ardina bis - si;ar fil Portugall ? ( 3) 20 . Min jaf g[aliex in - nisa ma j[obbux juruha ? ( 3) 2 1. G[andu natural g[alih wa[du u xejn ma jaqbel mag[na ( 6) 27 . Mhumiex qosra ( 4) 28 . Il - [axixa li f ’ Jannar sup post li ttiha lill - [mar ? ( 5) 29 . Hekk g[amel biex qabad il - [ut ( 4) 32 . Tad - da[k , ta/ - /ajt jew ta] - ]ufjett ( 8) 33 . B]onju]i g[al wie[ed li ma jimxix sew ( 6) 34 . Qdumija li llum saret i;;ib [afna flus ( 8) 35 . Biha jsiru s - si;illi ( 6)
1
2
3
4
5
6
7
8
1.
Weqfin :
Dawwar i/ - /avetta biex ng[addi ;ewwa ( 7) 2 . Marda li ti;i billi jin;abru g[oqod fid demm li jtellfu / - /irko lazzjoni ( 8) 3 . Minn butu to[ro; wie[ed tad - dawl ? ( 4) 5 . G[in ru[ek , taqtax qal bek ! ( 6) 6 . Bejn il - :img[a u l - {add ( 4) 7 . Ag[mlu e]att b[alma jag[mel [addie[or ( 6) 8 . Tni]]el fl - art , kien umil jat ( 6) 11. Ming[ajr ( 3) 1 5 . Re/ipjent fond jew /att li fih jitqieg[ed l - ikel ( 5) 1 6 . Wieqaf qisu xemg[a , sin/ier u ma jxaqlibx ( 5) 1 9 . S[an tajbin tal - pi]elli jew tal - [axu ( 8) 22 . Din bija ( anagramma) tissawwar f ’ art li tinsab fil - bidu tal - wied ta ’ G[ajn Rihana ( 7) 23 . :rajja , rakkont ( 6) 24 . Sekwestru li jista ’ jkun wie[ed ta ’ qbid ( 6) 25 . Mag[mul irqiq u twil . Ftit i]g[ar minn misluta ? ( 6) 26 . Parti minn /irku fil - bidu tal - arkitettura ? ( 3) 30 . B/ejje/ mis - si;ar ( 4) 3 1. {al Qormi hemm [afna u l - Belt hemm triq imsem mija g[alihom ( 4) 1.
9
10 11
12
13
14
15
16
17
18 19 20
23
21
24
25
27
22
26
28
29
30
31
32
33
34
35
Spi]eriji li jift[u g[ada
FLORIANA: Waterfront Dispensary, Forni 2l, Pinto Wharf; IL{AMRUN: Thomas Pharmacy, 796, Triq il-Kbira San :u]epp; {AL QORMI: Pinto Pharmacy, 43, Triq San Bastjan; BIRKIRKARA: {erba Pharmacy,183, Triq il-Kbira; IL-G}IRA: Tony’s Pharmacy, 100, Triq Sir Patrick Stuart; PEMBROKE: San Giorgio Pharmacy, Triq Manwel Buhagiar; TAS-SLIEMA: Drug Store: Anglo Maltese Dispensary Ltd. 382, Triq Manwel Dimech; {AL-LIJA: St. Michael Pharmacy, Misra[ tatTransfigurazzjoni; IL-MOSTA: St. Mary Pharmacy, 14, Pjazza Rotunda; SAN PAWL IL-BA{AR: St. Paul’s Bay Pharmacy, 504, Triq il-Kbira; {AL TARXIEN: Tarxien Pharmacy, 59, Triq {al Tarxien; L-ISLA: Victory Pharmacy, 32, Triq il-Vitorja; MARSASKALA: San :wakkin Pharmacy, 1, Triq Sant Anna; MARSAXLOKK: Pompei Pharmacy, Xatt is-Sajjieda; IL-QRENDI: Chrysantemum Pharmacy, Triq San Nikola; {A}-}EBBU:: De Rohan Pharmacy, Triq Sant’Antnin; IR-RABAT: St. Anthony Pharmacy, 18, Triq il-Kbira; VICTORIA: Batu Pharmacy, 38, Triq l-Palma; IX-XEWKIJA: Gozo Chemists, M;arr Road.
Rapport tat-temp
UV INDEX
3
IT-TEMP Pjuttost imsa[[ab b’[albiet tax-xita i]olati g[allewwel, li jsir ftit imsa[[ab b’waqtiet xemxin. VI}IBBILTÀ Tajba minbarra f’xi [albiet tax-xita IR-RI{ Moderat g[al ftit qawwi mill-Punent il-Lbi/, li jsir [afif g[al moderat u jdur mill-Punent g[all-Majjistral. BA{AR Moderat li jsir [afif g[al moderat IMBATT Baxx mill-Majjistral TEMPERATURA L-og[la 24˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 6.6mm Xita mill-1 ta’ Settembru 152 mm IX-XEMX titla’ fis-06.39 u tin]el fil-16.54
Il-[amest ijiem li ;ejjin
Mobile Blood Donation Unit
G[ada l-{add 17 ta’ Novembru 2013, il-mobile blood donation unit se tkun f’Tas-Sliema ma;enb il-Brigata Salesjana. Il-[in g[all-g[oti taddemm ikun mit-08.30 sas-13.00. Importanti li min imur biex jag[ti d-demm Soluzzjoni tat-Tisliba li dehret is-Sibt li g[adda Mimdudin> 1. Slitta; 4. Identità; 9. Figaro; 10. Organdin; 12. Alan; 13. Birra; 14. Dawl; 17. Tifred; 18. u 20. Qroqqa; 21. :ranet; 27. Bnew; 28. Xkora; 29. {aqq; 32. Impostur; 33. Xlendi; 34. Astrakan; 35. Qastna. Weqfin> 1. Saffart; 2. Iggranfa; 3. Tork; 5. Dardru; 6. Njam; 7. Indjan; 8. Annali; 11. u 26. Timbru; 15. Telqa; 16. Qraba; 19. Indannat; 22. Taqbida; 23. Abdika; 24. Petpet; 25. Akku]a; 30. Issa; 31. Alba Irba[ sett tal-platti ming[and JB Stores Indirizzaw is-soluzzjoni tag[kom hekk: Tisliba JB Stores, InNazzjon, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450, u g[andkom ]mien sa nhar is-Sibt li ;ej. Ir-rebbie[#a jit[abbar [mistax o[ra. L-a[[ar premju ntreba[ minn Emanuel Borg, 111 Triq il-Miratur, ilFurjana FRN 1109.
IS-SIBT L-og[la 22˚C L-inqas 14˚C
IL-{ADD L-og[la 22˚C L-inqas 14˚C
IT-TNEJN L-og[la 22˚C L-inqas 15˚C
IT-TLIETA L-og[la 22C L-inqas 16˚C
L-ERBG{A L-og[la 22˚C L-inqas 15˚C
UV
UV
UV
UV
UV
3
3
3
3
3
Temperaturi fi bliet barranin Malta 21˚ xita, Al;eri 13˚C xita, Amsterdam 11˚C imsa[[ab, Ateni imsa[[ab, Li]bona 16˚C ftit imsa[[ab, Berlin 5˚ imsa[[ab, Brussell 7˚C imsa[[ab, il-Kajr 25˚C xemxi, Dublin 9˚C imsa[[ab, Kopen[agen 8˚C imcajpar, Frankfurt 7˚C xemxi, Milan 7˚C xita, Istanbul 15˚C imsa[[ab, Londra 9˚C xemxi, Madrid 12˚C ftit imsa[[ab, Moska 3˚C imsa[[ab, Pari;i 9˚C imsa[[ab, Bar/ellona 16˚C xemxi, Ruma 16˚C imsa[[ab, Tel Aviv 25˚C ftit imsa[[ab, Tripli 23˚C ftit imsa[[ab, Tune] 18˚C imsa[[ab, Vjenna 6˚C im[assab, Zurich 5˚C imsa[[ab, Munich 3˚C imsa[[ab, St. Petersburg 4˚C imsa[[ab 18˚C
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
26 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{
spe/jali fuq penthouses, maisonettes u appartamenti kbar [afna, bil-lift u l-garaxxijiet. Il-Mosta Plots g[all-bejg[ ukoll. ?emplu APPARTAMENT 180 mk, lest 79891819. minn kollox, minbarra l-bibien ta’ ;ewwa u l-kmamar tal-banju, AVVI}I bi tliet kmamar tas-sodda, b’u]u ta’ parti mill-bejt u garaxx ta’ Mario Colours karozza wa[da inklu], bil-lift G{AL kull xog[ol ta’ kisi u tibjin]el sal-livell tal-garaxxijiet. jid, kisi bil-;ibs, kisi bir-ramel u Prezz €188,000. ?emplu siment, kisi u tibjid fuq il-pont u 99431195. ]ebg[a, tik[il fuq il-fil, tik[il fuq l-antik, graffiato, silicato, G[awdex gypsum boards, madum u TA’ ?en/ u Ta’ Sannat. Offerta katusi. ?emplu 99468622.
KLASSIFIKATI Esperjenza ta’ 16-il sena u stima minn qabel. Spare parts g[al b’xejn. kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, G[al kull xog[ol 21493285, 79884497 jew TA’ madum tal-art u tal-[ajt, 99472570. Servizz fil-pront. qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi tal-;ibs, ]ebg[a G{ALL-BEJG{ u gypsum boards, e//. ?emplu CDs ori;inali 77433390. KAXXA tal-plastik li tikkonsisti fi 12-il CD ori;inali misTiswijiet fil-pront u fil-post TA’ fridges, freezers, washing sittinijiet sat-tmeninijiet li jinmachines, tumble dryers u kludu lil Helen Shapiro, Bay Rollers, Rubettes dehumidifiers, e//. B’sitt xhur City Foundations , Ricky Valens, garanzija fuq il-parts u labour. Mary Hopkins Bachelors , Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn Temptations, Supremes, Herman’s Hermits u o[rajn. Kwazi mitejn diska fuq 12-il CD. € 20 biss. Posta b’xejn. Ideali b[ala rigal g[all-Milied. ?emplu 796912325.
DVDs ori;inali
tag[]el bejn Elvis Presley, Kenny Rogers, The Crooners (Dean Martin, etc,) u Grand Prix Legends DVD. Jiswew €10. Ideali b[ala rigal g[allMilied. Posta b’xejn. ?emplu 79691235.
Pasturi
TAT-tafal, sett fih 20 pastur, stil antik ta’ ]mien il-MUSEUM. Prezz €20 kull sett. Presepji kull daqs ma[dumin kollha g[erien, prezz jibda minn €20. ?emplu 21495253.
Pushchair
NEONATO Reverso Sport - 3 Wheeler f’kundizzjoni perfetta, kwa]i ;dida. ?emplu 79409398.
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differenti. Kalendarji kbar tal-2014, 29cm x 42cm. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq Fniek tal-mejda g[al Triq Sant’Ursula. G[al ?EMPLU 21809761 wara l- xog[ol ta’ digital printing u off4pm jew 27807314 wara t-8pm. set, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur e// G[amara antika u xog[ol ta’ embossing. ?emplu TINKLUDI twaletta bil-mera, 21244627 jew 79373700 jew lavaman, komodina, gradenza ibag[tu email fuq bil-mera u wi// tal-ir[am u pbonnici@bonniciprintinggwardarobba kbira. Jistg[u jin- press.com bieg[u separati. ?emplu 99800607. Wallunit SOLID oak, 270cm x 42cm. Kotba ?emplu 79436225. KWA}I l-kotba kollha ta’ Anton Grasso li jinkludu G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Enigma, It-Tifla li G[erqet, IsSe[er ta’ Satana, {rafa Il-{amrun Msa[[ra, Jid[aq il-Lejl, Dinja GARAXX jew store, 115-il pied Perfetta, u o[rajn. Posta b’xejn. tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, ?emplu 79691235. dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu 77200983. WW2 files & DVD collections: kaxxa ta’ 12-il DVD ori;inali, kollha ssi;illati. €70 (Lm 30) biss. Posta b’xejn. Ideali b[ala rigal g[all-Milied. ?emplu 79691235.
Libsa ta’ tie;
:DIDA fjamanta, qatt ma G{ALL-KIRI ntu]at, mixtrija ming[and Alamango. Prezz negozjabbli. {a]-}ebbu; ’il barra minn ?emplu 99200354. Triq l-Imdina GARAXX basement 40 pied x Pakkett pre]entabbli 50 pied, jista’ jintu]a g[al gym, LI jinkludi ktieb bil-fa//ata store, uffi//ju e//. ?emplu iebsa u CD ori;inali. Tista’ 79211659.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
28
SPORT MFA
{amrun jistg[u j[allsu l-multa f’]ew; pagamenti Tard il-{amis filg[axija, lKunsill tal-MFA irtira dde/i]joni li kien [a fl-a[[ar laqg[a dwar il-ka] ta’ {amrun Spartans u b’hekk il-klabb issa jista’ j[allas il-multa ta’ ¤10,000 f’darbtejn sa tmiem is-sena. LIspartans ;ew mitluba j[allsu din is-somma min[abba ka] li kellu x’jaqsam ma’ korruzzjoni u im[atri illegali. Ori;inarjament, il-Kumitat E]ekuttiv kien talab lil {amrun i[allsu l-multa
f’]ew; pagamenti sal-a[[ar tassena imma mbag[ad il-klabb kien ordnat i[allas is-somma totali sa mhux aktar tard mit-3 ta’ Novembru. Il-{amis ;ie irtirata din id-de/i]joni wara li saret votazzjoni. Kul[add ivvota favur li {amrun i[allsu l-multa f’darbtejn, bl-e//ezzjoni ta’ Adrian Delia ta’ B’Kara li ivvota kontra u Angelo Chetcuti ta’ B’Buga li astjena.
Intant, waqt l-istess laqg[a talKunsill, George Mallia ma ing[atax il-permess sabiex ida[[al lill-ex klabb tieg[u Qormi FC fil-qrati. Mallia qed jg[id li g[andu jie[u ¤11,900 ewro i]da kiteb lill-MFA wara lpreskrizzjoni. 35 membru ivvutaw kontra li jing[ata permess, 11-il membru astjenew u membru wie[ed, li kien Adrian Delia ta’ B’Kara, ivvota favur li jing[ata permess.
Ernesto Hoost
Sport lokali g[al tmiem il-;img[a
KICKBOXING
Ernesto Hoost se jmexxi seminars f’pajji]na L-erba’ darbiet champion mondjali tal-K1, Ernesto Fritz “Mr. Perfect” Hoost se jkun qieg[ed Malta fejn se jmexxi tliet seminars li se jiffokaw laktar fuq il-K1 u t-teknika talKickboxing. Dan kollu ;ie ]velat waqt konferenza tala[barijiet li saret il-:img[a filg[odu f’lukanda ewlenija f’Malta. Hoost hu wie[ed mill-aktar atleti popolari fl-arti marzjali u l-karriera tieg[u bdiet fl-1983 u intemmet fl-2006. Tul il-karriera tieg[u Hoost reba[ titli kemm fil-kickboxing, fil-K1, fil-Muay Thai u fis-Savate. B’kollox Hoost irre;istra 97 reb[a u tilef 21 darba u r-reb[iet li kiseb kienu ;eneralment b’knockout. Bla dubju dan l-atleta Olandi] hu l-aktar mag[ruf g[ar-reb[ tal-erba’ titli mondjali tal-K1. Hoost jinsab Malta grazzi g[al Master Noel Mercieca, il-fun-
datur ta’ Ying Yang Team Noel Kickboxing Club. Din m’hijiex l-ewwel darba li f’pajji]na in;ab atleta prominenti tal-K1 u tatThai Boxing. Fil-passat kien hawn Malta Osman Yigin u Andre Zeitun. Illum u g[ada se jsiru tliet seminars ta’ sag[tejn -il wie[ed fil-lukanda Radisson Golden Sands ta’ G[ajn Tuffie[a. Lewwel seminar ta’ llum jibda fl10am u jintemm fl-12pm. Ittieni wie[ed jibda fit-3pm u jintemm fil-5pm. Il-{add is-seminar jibda fl-10am u jintemm fl12pm. Biex wie[ed jattendi seminar i[allas ¤25 filwaqt li ]ew; seminars i[allas ¤40. Min irid jattendi t-tliet seminars i[allas ilprezz ta’ ¤55. Dawk kollha interessati biex jattendu g[al dan is-seminars jikkuntattjaw lil Master Noel Mercieca fuq 79208283.
Illum MFA Charles Abela Std – 2pm. III Div. Santa Lucia v Attard, 4.15pm. III Div. Mtarfa v Swieqi U t d Luxol Std – 2pm. III Div. Qrendi v Ta’ Xbiex, 4.15pm. III Div. Luqa SA v Kalkara Sirens Std – 2pm. III Div. G[axaq v M;arr Utd, 4.15pm. III Div. Xg[ajra T v St Venera L Centenary St – 3pm. II Div. Mqabba v Gharghur GFA Gozo Stadium – 3pm. Gozo Cup (N). Pembroke A v M;arr, 4pm. Gozo v Tellief log[ba 1 1, 5pm. Rebbie[ log[ba 1 v Gozo YFA G[axaq Grd – 1pm. U17. Kirkop Utd v Melita, 2.45pm. U15. G[axaq v Dingli, 4.30 pm. U15. }ejtun v Attard Rabat Grd – 1pm. U15. Floriana v Gozo, 2.45pm. U15. Mqabba v B’Bugia, 4.30pm. U17. Sirens v Naxxar Pembroke Grd - 1pm. U15. Pembroke v }ebbu;, 2.45pm. U15. Marsa v Xg[ajra, 4.30pm. U15. G]ira v Mtarfa SWAN St Lucia Grd – 1.45pm. I Div. Senglea G v Gharghur B, 3.15pm. I Div. }ejtun AFC v Tal-Qroqq VK }ebbu; Grd – 1.45pm. I Div. San :wann K v Lija-Iklin AFC, 3.15pm. I Div. Dingli E v Valletta
SP Tarxien Grd - 1.45pm. II Div. Ba[rija AFC v Tarxien CH, 3.15pm. II Div. Mqabba AFC v Cospicua D.
BASKETBALL Ta’ Qali – 2.45pm. Lig (N).
Luxol v Phoenix, 4.30pm. Lig (I). Athleta v Depiro
HANDBALL Universita` - 12.30pm. II Div
(N). Swieqi v Luxol, 2pm. I Div 9I). HMS v La Salle BHS, 3.30pm. I Div (I). Luxol v Swieqi, 5pm. I Div (I). Aloysians v Kavallieri
G[ada MFA Ch. Abela Stadium – 2pm. II Div. Mdina K v Senglea A, 4.15pm. II Div. San :wann v Mellie[a Luxol Stadium – 2pm. II Div. Kirkop Utd v Marsa, 4.15pm. II Div. }abbar SP v Dingli S Sirens Stadium – 2pm. II Div. Si;;iewi v Pembroke A, 4.15pm. II Div. Marsaskala v Fgura Utd YFA Victor Tedesco Std – 9am. U15. Paola v Valletta, 10.45pm. U15. Pieta v Qormi, 12.30pm. U15. Kalkara v Si;;iewi Rabat Grd – 9am. U15. Mosta v St Andrew, 10.45pm. U15. San :wann v {amrun, 12.30pm. U15. St Venera v St Lucia Pembroke Grd – 1pm. U17. Pembroke v Mosta, 2.45pm. U17.
Mtarfa v Luqa, 4.30pm. U15. Naxxar v Qrendi }ebbu; Grd – 1pm. U17. }ebbu; v Marsaskala, 2.45pm. U17. Xg[ajra v Dingli, 4.30pm. U15. Balzan v Kirkop Gozo Stadium – 1pm. Gozo U19 v Tim nazzjonali U17. 3pm. Gozo Cup. Semi Finali. 5pm. Finali
MAFA Sta Margerita
– 9.30am. Lig. Mqabba RA v Marsa SM, 11.15am. Lig. Valletta SP v Marsa WS
IASC Msida Grd – 8.30am. {amrun
L v M;arr F., 9.45am. Marsa T v }urrieq W, 11am. Mosta G v Msida RS
TI:RIJIET TA}-}WIEMEL Marsa – 1.15 p.m. Il-45 laqg[a
tas-sena fuq disa’ tigrijiet kollha ghal zwiemel tat-trott
BASKETBALL Ta’ Qali – 11.15am. Lig (N).
Hibs v Depiro, 1pm. Lig (I). Si;;iewi v Floriana, 2.45pm. Lig (N). Starlites v Athleta, 4.30pm. Lig (I). Luxol v Starlites
HANDBALL Universita` - 1.30pm. II Div
(N). La Salle v Kavallieri
HOCKEY Kordin – 9am. Challenge Cup.
Semi Finali. Ir-raba’ finalist v Rebbie[ Grupp A., 11am. Runner-Up Grupp A v Rebbie[ Grupp B.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
29
SPORT U21 - RAWND TA’ KWALIFIKAZZJONI EURO 2015
Malta umiljata mill-Polonja MALTA .................................1 POLONJA .......................5 (2) Malta – Y. Cini, Z. Muscat,
L. Micallef, B. Muscat, S. Pisani, S. Borg, C. Borg, R. Camenzuli, R. Scicluna, D. Zerafa Sost Polonja - Szumski, Janicki, Dziwniel, Bereszynski, Golla, Chrapek, Zielinski, Furman, Milik, Wszolek, Pawlowski Skurjaw – Milik 28, 43’, 66’, Chrapek 55’, Pawlowski 60’,(P), S. Pisani 90’ (M) Referee - Jari Jarvinen It-tim nazzjonali Malti ta’ ta[t il-21 sena safa` umiljat minn dak Pollakk meta tilef 5-1 f’Ta’ Qali f’log[ba valida minn Grupp 7 mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni g[all-Kampjonati Ewropej tal2015. Il-wirja li kellu t-tim Malti lbiera[ kienet ferm differenti g[all-wirja li kellu f’:unju li g[adda fil-Polonja meta dakinhar t-tim ta’ Ray Farrugia tilef 20 u l-gowls kienu waslu proprju fl-a[[ar [ames minuti. Din kienet ir-raba’ telfa konsekuttiva g[all-Maltin wara li
tilfu log[ba kontra t-Turkija u tnejn wara xulxin kontra lGre/ja. B’din it-telfa Malta issa baqg[et bla punt fil-grupp rispettiv tag[ha. L-impenn li jmiss ta’ Malta se jkun nhar itTlieta li ;ej barra minn darha kontra l-I]vezja. Bjorn Kristensen ta’ Hibernians u Christian Grech ta’ Pieta kienu indisponibbli min[abba li kienu sospi]i. Millewwel minuti l-avversarji tag[ha bdew jitfg[u pressjoni fuq id-difi]a Maltija u l-goalkeeper Yenz Cini kellu jag[mel xi interventi. Fit-28 minuta lPolonja fet[at l-iskor b’gowl ta’ MILIK li ir/ieva tajjeb ming[and Zielinski. }ew; minuti minn tmiem l-ewwel taqsima MILIK re;a’ sab ixxibka, din id-darba b’daqqa ta’ ras tajba u g[eleb lil Cini g[al skor ta’ 2-0. Hekk kif bdiet it-tieni taqsima mill-ewwel kien evidenti li landament tal-log[ba kien se jibqa’ l-istess u fil-55 minuta CHRAPEK skurja t-tielet gowl. Wara dan il-gowl il-kow/ nazzjonali Malti Ray Farrugia intro-
Milik tal-Polonja jiskurja t-tieni gowl g[at-tim tieg[u (Ritratt> Martin Agius)
du/a lil Jurgen Pisani u lil Godwin McKay imma r-reazzjoni tal-Maltin baqg[et ma waslitx. Dan g[aliex [ames minuti wara ilPollakki komplew ikabbru d-distakk, din id-darba b’gowl ta’ PAWLOWSKI. 10 minuti wara MILIK g[aqqad il-hat trick meta
skurja t-tielet gowl tieg[u u l-[ames wie[ed tat-tim tieg[u. }ew; minuti fuq il-[in regolamentari, wasal ilgowl ta’ konsolazzjoni g[all-Maltin. Bereszycski waqqa` lill-captain Zach Muscat fil-kaxxa u mill-11-il metru Stephen PISANI g[amel l-iskor finali dak ta’ 5-1. Ta min jinnota li Jurgen Borg,
Ryan Scicluna, Zach Muscat, Daniel Zerafa, Sacha Borg, Jean Paul Farrugia u Johann Bezzina, seba’ players li kienu karta safra ‘l bog[od minn sospensjoni ma ;ewx ammoniti u b’hekk kollha se jkunu disponibbli g[al log[ba ta’ nhar it-Tlieta kontra lI]vezja.
FORMULA 1
TENNIS – TAZZA DAVIS
Vanta;; g[as-Serbja kontra /-?eki Vettel l-aktar velo/i Novak Djokovic u Tomas Berdych reb[u l-konfronti rispettivi tag[hom fl-ewwel jum tal-finali tat-Tazza Davis kontra t-tennisti mir-Repubblika ?eka, Radek Stepanek u Dusan Lajovic. Il-finali qed issir filbelt ta’ Belgrade fis-Serbja u /?eki huma l-holders. Fl-ewwel log[ba Djokovic reba[ bi skor ta’ 7-5, 6-1, 6-4 kontra Stepanek biex issa nnumru ta’ log[biet bla telfa qed jammontaw g[al 25. G[al Djokovic din kienet i-tieni reb[a fi spazju ta’ ;img[a wara li g[eleb lil Rafael Nadal fil-finali tal-ATP World Tour.
Djokovic fl-azzjoni kontra Stepanek
Fit-tieni partita Berdych g[eleb lil Dusan Lajovic bi skor ta’ 6-3, 6-4, 6-3. Ta min jiftakar
li Lajovic qed jimla l-post vakant li [alla Janko Tipsarevic li kellu jirtira mit-turnament wara li xahar ilu we;;a’ f’Valencia. G[al Lajovic din kienet il-[ames telfa li sofra din is-sena. Qabel il-biera[ i/-?eki kienu ilhom ma jitilfu log[ba g[al dawn l-a[[ar 32 xahar. L-a[[ar telfa waslet f’Marzu tal-2011 kontra l-Kazakhstan. Illum jintlag[abu l-partiti taddoubles fejn Ilija Bozoljac u Nenad Zimonjic tas-Serbja jilag[bu kontra Jan Hajek u Lukas Rosol tar-Repubblika ?eka.
I/-champion tar-Red Bull Sebastian Vettel irre;istra la[jar [in waqt it-tieni sessjoni ta’ provi liberi g[all-Grand Prix tal-Istati Uniti. Sie[bu Mark Webber irre;istra t-tieni l-a[jar [in filwaqt li Fernando Alonso tal-Ferrari kien irre;istra l-a[jar [in fl-ewwel sessjoni. Il-Grand Prix ta’ nhar il-{add jibda fis7pm. Intant Sergio Perez qal li hu ‘ixxukkjat’ bl-a[bar li lMcLaren idde/idew li ma j]mmuhx g[all-ista;un li ;ej. Perez ing[aqad mal-McLaren qabel l-ista;un u dan kien qed jie[u post Lewis Hamilton li
mar mal-Mercedes. Il-McLaren [abbru li minflok Perez, isuq flimkien ma’ Jenson Button se jkun hemm Kevin Magnussen. Perez iddebutta fil-Formula 1 fl2011 mas-Sauber u dan l-ista;un iddi]appunta bil-kbir u qatt ma spi//a fuq il-podju. L-eks champion mondjali Michael Schumacher irrifjuta li jsuq mal-Lotus f’dawn l-a[[ar ]ew; Grand Prix tas-sena. IlLotus qed ifittxu sewwieq li jista’ jie[u post Kimi Raikkonen li se jkun operat f’dahru. Attwalment Schumacher hu irtirat u l-a[[ar li saq kien malMercedes.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
30
SPORT PARTITI TA’ {BIBERIJA
L-Ingilterra meg[luba f’Wembley
Mats Hummels jifta[ l-iskor g[all-:ermanja b’daqqa ta’ ras
L-Ingilterra tilfet 2-0 f’darha kontra /-?ili, tim li kien ilu ma jilg[ab kontrihom f’Wembley g[al dawn l-a[[ar 15-il sena. Ironikament, fl-1998 i/-?ili kien ukoll g[eleb lill-Ingilterra u din id-darba t-tim mill-Amerika t’Isfel reba[ kontra tim b’diversi players titulari neqsin min[abba injury. I]-]ew; tal-partita skurjahom SANCHEZ, wie[ed filbidu u l-ie[or fl-a[[ar minuta. G[all-Ingilterra din kienet lewwel telfa f’dawn l-a[[ar 11-il partita filwaqt li issa /-?ili ilhom ma jitilfu 10 log[biet. Il-:ermanja, g[al darba o[ra naqqset milli to[ro; rebbie[a kontra l-Italja meta f’San Siro ;iet draw 1-1. {arsa lejn l-istatistika turi li l-a[[ar darba li l-
:ermanja reb[et kontra l-Italja kien fl-1995 u minn dakinhar ‘l hawn spi//at draw tliet darbiet u tilfet erba’ darbiet. Wara tmien minuti l-:ermani]i marru filvanta;; b’gowl ta’ Matt HUMMELS li bir-ras g[eleb lil Buffon. 20 minuta l-Italja ;abet iddraw b’gowl ta’ ABATE li ikkontrolla l-ballun u b’mod stupend po;;a l-ballun fl-anglu tax-xibka. Il-kow/ nazzjonali tal-:ermanja Joachim Loew, ilbiera[, kien qed imexxi lit-tim nazzjonali :ermani] g[all-100 darba fil-karriera tieg[u. Ta min jinnota li qabel il-partita lPresident tal-FIGC, Ignazio Abate ]vela li f’San Siro, fl2016, se tkun qed tintlag[ab ilfinali ta/-Champions League. F’partiti o[ra d-Danimarka reb[u 2-1 kontra n-Norve;ja u lgowl de/i]iv wasal fl-a[[ar minuta. KVIST po;;a lid-Dani]i filvanta;; u PEDERSON ;ab iddraw 12-il minuta mit-tmiem. Hekk kif kollox deher li se jintemm fi draw BOILESEN g[amilhom 2-1 favur idDanimarka. L-Irlanda, ta[t it-tmexxija talkow/ il-;did Martin O’Neill kisbet reb[a ta’ 3-0 kontra l-Latvja. Is-solitu ROBBIE KEANE po;;a lill-Irlandi]i fil-vanta;; u MCGEADY u LONG ]iedu mal-iskor. Ri]ultati Korea t’Isfel v }vizzera
Belarus v Albanija Rep. ?eka v Kanada Russja v Serbja Estonja v A]erbaijan Danimarka v Norve;ja Turkija v Irlanda ta’ Fuq Italja v :ermanja Polonja v Slovakkja Irlanda v Latvja Ingilterra v ?ili Skozja v Stati Uniti
2-1 0-0 2-0 1-1
2-1 2-1 1-0
1-1
0-2 3-0 0-2 0-0
TRASFERIMENTI
Del Bosque i;edded il-kuntratt
Il-kow/ nazzjonali ta’ Spanja Vicente Del Bosque [abbar li ;edded il-kuntratt tieg[u sal2016. Il-kuntratt li kellu Del Bosque kien se jiskadi fis-sajf li ;ej, wara li tintemm it-Tazza tad-Dinja.
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
31
SPORT
Postiga tal-Portugall (fin-nofs) issikkat minn avversarji }vedi]i
Johann Gudmundsson tal-I]landa (xellug) u Danijel Pranjic tal-Kroazja
PLAY OFFS G{AT-TAZZA TAD-DINJA 2014
Ronaldo jag[ti vanta;; lill-Portugall kontra l-I]vezja Il-winger u captain tal-
Portugall, Cristiano Ronaldo
ma iddi]appuntax fil-mument tal-verita meta skurja l-gowl de/i]iv fl-ewwel leg tal-playoffs tat-Tazza tad-Dinja kontra l-I]vezja. Dawn tal-a[[ar issa jilag[bu kontra l-Portugall fittieni leg fl-I]vezja. Fl-a[[ar sitt minuti tal-partita RONALDO skurja b’daqqa ta’ ras wara li ir/ieva cross mingpand Veloso. Matul il-partita l-I]vedi]i kienu dixxiplinati u sodi fid-difi]a imma Ronaldo irnexxielu jag[ti reb[a importanti lill-Portugall li qed ifittex li jikkwalifika g[atTazza tad-Dinja g[ar-raba’ darba konsekuttiva. G[allPortugall din kienet it-tmien
log[ba konsekuttiva ming[ajr telfa. Ta min jinnota li din kienet l-ewwel darba li l-Portugall reba[ kontra l-I]vezja f’daru stess. L-I]landa kellha wirja millaqwa kontra l-Kroazja meta irnexxielha tie[u draw ta’ 0-0 u dan ir-ri]ultat hu wie[ed ferm po]ittiv, spe/jalment meta wie[ed iqis li l-I]alnda lag[bu b’10 players g[all-a[[ar 40 minuta. Minkejja li l-Kroazja kellha l-ma;;oranza tal-pussess tal-ballun ma setg[etx tinfed iddifi]a. Fil-50 minuta tke//a Skulason u l-Kroati ma g[arfux japprofittaw mis-superjorita` numerika. L-g[an tal-I]landa hu li issir l-
i]g[ar nazzjon ta[t il-kappa talFIFA li tikkwalifika g[all-fa]i finali tat-Tazza tad-Dinja u bla dubju, ikun x’ikun ir-ri]ultat tattieni leg, dan il-pajji] re;a’ ta konferma o[ra tal-progress kbir li g[ames f’dan l-isport. L-Ukrajna [asdet lill-Franza meta reb[itilha 2-0 u issa se tkun ferm diffi/li g[at-tim ta’ Deschamps biex nhar it-Tlieta jiskurja tnejn biex tal-anqas jisforza l-[in barrani. Fil-61 minuta ZOZULYA po;;a lill-Ukreni fil-vanta;; u bir-reazzjoni talFran/i]i ma tasalx re;g[u kienu l-Ukrajna li skurjaw. Din id-darba kien YARMOLENKO li skurja minn penalty. Fl-a[[ar minuta Franza
tke//ielohm Koscielny filwaqt li g[all-Ukrajna tke//a Kucher. Ironikament, Deschamps, meta kien player, kien parti milliskwadra Fran/i]a li tilfet 2-1 fil-play-offs kontra l-Bulgarija u b’hekk ma kinitx g[addiet g[allfa]i finali tat-Tazza tad-Dinja tal-1994. B’din ir-reb[a, issa lUkrajna ilha ma titlef 12-il partita. Kif kien mistenni, l-Gre/ja g[elbet lir-Rumanija 3-1 flewwel leg ta’ dawn il-play-offs u tidher li g[andha sieq wa[da fil-fa]i finali tat-Tazza tadDinja. Wara kwarta t-tim ta’ Fernando Santos mar filvanta;; b’gowl ta’ MITROGLOU imma [ames
minuti wara r-Rumeni skurjaw il-gowl li jaf ikun importanti fittieni leg. Dan il-gowl ;ie skurjat minn STANCU. Ir-Rumeni ftit damu jgawdu dan id-draw g[ax fil-21 minuta l-Griegi re;gu marru fil-vanta;; b’gowl ta’ SALPINGIDIS. Fis67 minuta l-iskor sar 3-1 meta listess MITROGLOU re;a’ sab ix-xibka. Ir-Rumanija spi//at tilg[ab b’10 meta tke//a Lazar fl-a[[ar minuta u dan se jkun sospi] fit-tieni leg.
Ri]ultati
I]landa v Kroazja Gre/ja v Rumanija Portugall v }vezja Ukrajna v Franza
0-0 3-1 1-0 2-0
www.maltarightnow.com
Is-Sibt, 16 ta’ Novembru, 2013
32
LOKALI
Kmieni il-biera[ filg[odu g[all-[abta tal-4.30am, trailer u li jidher li kien ipparkjat fi Triq ir-Reppublika fil-Belt Valletta, g[al xi ra;uni spi//a f’Misra[ San :or; il-Belt Valletta u g[eleb g[al isfel g[al ;o Triq L-Ar/isqof. It-trakk kien qed jintu]a g[at-tizjin tal-Milied fi Triq ir-Reppublika. It-trakk ikkawza [sarat fil-pjazza u [arat ]g[ar lil xi karrozzi li kienu ipparkjati fi Triq l-Ar/isqof, triq li tinsab ta[t wie[ed mill-;nub tal-pjazza tal-Palazz tal-President. {add ma we;;a’ f’dan l-in/ident li seta’ kellu konsegwenzi iktar gravi kieku se[[ f’[in meta jkun hemm [afna attivita’ g[addejja f’din iz-zona /entrali tal-Belt Valletta (Ritratt> Martin Agius)
Il-Partit Laburista hu galantom mieg[u nnifsu bi flus il-poplu Fir-reazzjoni tieg[u g[allkonferenza tal-a[barijiet talPartit Nazzjonalista, il-Partit Laburista ma /a[adx li l-Gvern immexxi mill-Prim Ministru Muscat ftiehem mal-Partit Laburista tal-istess Mexxej Muscat biex akkwista medda art ta’ aktar minn sitt elef metru kwadru f’Pembroke, li b’mod konservattiv tiswa mal-10 miljun ewro. G[al darb’o[ra, il-Partit Laburista qed ju]a’ lill-Gvern b[ala g[odda biex jie[u vanta;; kummer/jali u dan kollu g[ad-detriment ta//ittadin, it-taxpayer. Jidher li l-
Partit Laburista g[adu jemmen li hu ‘l fuq mil-li;i u li jista’ jie[u f’idejh dak li mhuwiex tieg[u. Fi stqarrija il-Partit Nazzjonalista fakkar li fl-1997, il-Gvern Laburista ta’ Sant kellu l-wi// iressaq mozzjoni fil-Parlament li permezz tag[ha, il-poplu Malti kien ser ji;i m/a[[ad minn Lm250,000 f’arretrati ta’ /nus sa mill-1979. Dan wara li fl-1979 il-Partit Laburista ng[ata tliet artijiet f’Pembroke bi tpartit ma’ art li kellu fil-Marsa, li kellha valur [afna inqas minn dak li ng[ata. Dakinhar, il-Partit Laburista
g[amel bi//a negozju tajba minn fuq dahar il-poplu Malti u G[awdxi. Bl-istqarrija tieg[u, il-Partit Laburista pprova ja[bi l-fatt li ta lilu nnifsu rigal permezz talGvern Laburista, li /eda kaw]a ftit ;ranet ilu fuq ksur ta’ kuntratt li jirregola /-/ens ta’ Australia Hall. Il-Partit Laburista kiser dan il-kuntratt g[ax [alla fi stat ta’ abbandun totali binja ta’ valur storiku meta kien obbligat li j]omm listess binja fi stat tajjeb. Il-Partit Laburista [eba wkoll mill-istqarrija tieg[u l-fatt li din id-de/i]joni tal-Gvern
Id-de/i]joni tal-Gvern Laburista tikkostitwixxi finanzjament bil-pulit tal-Istat lill-Partit Laburista Laburista ftit jiem ilu tikkostitwixxi finanzjament bil-pulit tal-Istat lill-Partit Laburista. Ilkliem tal-Prim Ministru Muscat fil-Parlament dwar il-finanzjament tal-partiti ma jista’ qatt jittie[ed bis-serjetà meta l-istess Prim Ministru qed isib mezzi kif jiffinanzja l-partit tieg[u stess. Dan hu simili [afna g[all-mod kif il-Prim Ministru Muscat qed ikun kreattiv fl-g[oti ta’ jobs fit-
tmexxija ta’ kummissjonijiet lid-deputati tieg[u stess.
media•link COMMUNICATIONS