In-Nazzjon 18 ta' Novembru by maltarightnow dotcom

Nru 13,593

It-Tnejn, 18 ta‘ Novembru, 2013 €0.80 www.maltarightnow.com

?ittadinanza

Appell nazzjonali g[al kunsens

Il-Gvern ikompli jwebbes rasu

L-a[[ar /ans g[all-gvern ta’ Muscat biex ibiddel il-li;i dwar i/-/ittadinanza minn bejg[ g[al investiment g[ax jekk le l-PN lest jing[aqad f’alleanza nazzjonali kontra din il-li;i F’appell nazzjonali g[al kunsens dwar il-li;i ta/-/ittadinanza, il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil qal ilbiera[ li lOppo]izzjoni Nazzjonalista qed toffri opportunità o[ra lill-Gvern Laburista biex ladarba trid tinbidel il-li;i biex titne[[a s-segretezza, l-iskema ma tit[allhiex wa[da ta’ bejg[ ta’ /ittadinanza i]da tinbidel f’wa[da ta’ investiment veru. Fid-diskors tieg[u f’g[eluq ilKunsill :enerali lbiera[, il-Kap Nazzjonalista Simon Busuttil qal li l-PN se jkompli jirsisti biex jikkonvin/i lill-Gvern [alli l-li;i kif inhi ma tit[addimx u jintla[aq kunsens nazzjonali. I]da jekk Muscat ikompli jwebbes rasu anke quddiem lg[ajta tal-poplu li hu kontra lbejg[ ta/-/ittadinanza Maltija, ilPN mhu jeskludi xejn u lest jing[aqad f’alleanza nazzjonali kontra din il-li;i li l-gvern di;à approva bil-ma;;oranza li g[andu l-gvern fil-Parlament. Simon Busttil qal li l-lezzjoni li wie[ed jie[u minn dak li se[[ matul il-;im[ga li g[addiet hi li biex wie[ed jibni jrid [afna ]mien, impenn u tbatija. Il-PN dam 25 sena jibni fidu/ja filpajji]. “I]da biex t[ott u tkisser tista’ tag[milha f’24 sieg[a kif g[amel il-Gvern Laburista.” Il-Kap Nazzjonalista qal li ttliet kelmiet fit-tema tal-Kunsill :enerali “Xog[ol, Serjetà, Identità” jispiraw [sieb li, jekk hemm xi [a;a [a]ina fit-tmien xhur tal-Gvern Laburista, hi li g[adu ma kkonvin/iex fuq ixxog[ol, ma hemmx serjetà u qed ibig[ l-identità. “Jekk hemm xi [a;a li tiddistingwi lill-Partit Laburista millPartit Nazzjonalista huma xxog[ol, is-serjetà u lidentità,”qal Simon Busuttil. Il-PN sa[[a[ l-identità u

Il-Gvern jiddikjara li mhux se jer;a’ jressaq il-li;i dwar i//ittadinanza fil-Parlament filwaqt li l-PN isostni l-po]izzjoni favur skema ta/-/ittadinanza marbuta ma’ investiment u jtenni l-appell ;enwin tal-Oppo]izzjoni sabiex il-Gvern jisma’ mill-poplu Ara pa;na 7 CHOGM

I/-CHOGM g[at-tieni darba f’Malta Il-g]ejjer Maltin ;ew mag[]ula biex jorganizzaw il-laqg[a talmexejja tal-Commonwealth mag[rufa b[ala /-CHOGM, wara li rtira mill-ftehim ilMauritius Ara pa;na 7 Ir-Russja

Imutu fi tra;edja bl-ajruplan G[exieren ta’ persuni jitilfu [ajjithom wara li ajruplan talpassi;;ieri sploda mal-in]ul flajruport ta’ Kazan Ara pa;na 13

Tennis

Tazza Davis Fuq l-g[atba ta’ sena mimlija anniversarji sbie[, il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil appella lill-Gvern g[al kunsens nazzjonali dwar il-li;i ta/-/ittadinanza, i]da wissa li ma jeskludi xejn jekk il-gvern ta’ Muscat ikompli jwebbes rasu u lest idur fuq il-poplu biex jidde/iedi hu (Ritratt> Joseph Galea)

g[amel lill-poplu Malti u G[awdxi kburi. I]da l-PL qed ibig[ l-identità, qed inawwar ilfidu/ja tal-poplu fih innifsu kif ukoll il-fidu/ja tal-pajji]i barranin fil-poplu Malti. “Qed inawwar il-valuri fuq ilprin/ipji. Gvern li mhux qed jag[raf id-differenza bejn dak li hu tajjeb u dak li hu [a]in. Bejn dak li hu morali u dak li hu

immorali. Dan hu [a]in u rridu nitkellmu fuqu.” Fir-rigward tax-xog[ol, Simon Busuttil qal li l-PN ilu ]mien jappella lill-Gvern biex jo[ro; bi pjan. Kien jistenna li fl-ewwel ba;it kompletament tieg[u, ilGvern ta’ Joseph Muscat jo[ro; bi pjan u jg[id liema huma s-setturi biex jo[loq ix-xog[ol u fejn sejra l-ekonomija. Il-ba;it isem-

mi diversi mi]uri biex i[ajru linnies ifittxu x-xog[ol. I]da x’jiswew l-in/entivi meta ma hemmx xog[ol. Sadanittant ilqg[ad qed jikber kif juru /-/ifri ta’ Lulju, Awwissu u Settembru meta mqabbla mal-istess xhur issena li g[addiet. “Digà qata’ qalbu? Mhux kapa/i jo[loq ix-xog[ol. ikompli f’pa;na 2

Ir-Republika ?eka teg[leb lis-Serbja u ]]omm it-Tazza Davis Ara pa;na 28

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

KUNSILL :ENERALI PN

Muscat ma kkonvin/iex fuq ix-xog[ol, qed imur kontra s-serjetà u jarmi l-identità minn pa;na 1

G[andu biss idea wa[da dik li jbig[ i/-/ittadinanza”, qal Simon Busuttil li kompla li fl-a[[ar [ames minuti tad-diskors tieg[u dwar il-Ba;it, il-Prim Ministru semma tliet pro;etti li lanqas kienu ssemmew fil-ba;it. Dan juri li ma kellux ideat. I]da xog[ol g[al tal-qalba n[oloq [afna. G[ar-reporters tas-Super One, g[an-nies li daru bihom filkampanja elettorali, u g[all-mara ta’ ministru li qed tit[allas 13,000 ewro fix-xahar. Il-Gvern qed juri nuqqas ta’ serjetà. Fid-diskorsi tag[hom, ilKunsillieri taw e]empji fejn Gvern qed juri nuqqas ta’ serjetà kbira. Hu skandlu li l-Gvern i/edi kaw]a kontra l-Partit Laburista u l-partit jiggwadanja proprjetà li tiswa 10 miljun ewro. Hu skandlu li l-Kummissarju tal-Pulizija jitlef kaw]a fuq abbu] ta’ poter u jg[ajjar lillQorti “the lowest of the lowest court.” Hu skandlu li lKummissarju tal-Pulizija jit[alla jg[id dan u qisu xejn mhu xejn. Hu skandlu jing[ataw promozzjonijiet b’mod illegali flArmata li hi tal-poplu kollu. Simon Busuttil sellem lill-eksBrigadier Martin Xuereb. Hu fakkar li nhar is-Sibt [ar;et la[bar li l-eks-Brigadier ma a//ettax offerta ta’ xog[ol li g[amillu l-Gvern. Din l-offerta saritlu biex jaqilg[u mill-kariga u jsoddlu [alqu. “Il-lezzjoni li ta Martin Xuereb,” qal il-Kap Nazzjonalista, “hi li n-nies ma jinxtarawx.” Simon Busuttil qal li hu skandlu li l-Gvern fil-kampanja elettorali g[amel weg[diet u issa li g[addiet l-elezzjoni qed jiksirhom. Hu skandlu li nqeda b’familja, kif g[amel fil-ka] ta’ dak li Joseph Muscat kien isejja[ b[ala fabbrika tal-kan/er u issa se j[alliha tkompli topera.

Il-Kap tal-PN Simon Busuttil filwaqt li kkwota l-media internazzjonali li irredikolatna dwar il-li;i ta/-/ittadinanza, qal li l-Gvern ta’ Muscat qed inawwar il-valuri fuq il-prin/ipji, mhux qed jag[raf id-differenza bejn dak li hu tajjeb u dak li hu [a]in< u bejn dak li hu morali u dak li hu immorali (Ritratt> Joseph Galea)

Skandlu li nqeda b’familja. “X’se jag[mel? Jg[id li mhix fabbrika tal-kan/er? Jew li da[aq bil-poplu Malti u G[awdi u b’dik il-familja?” Weg[da o[ra, kompla Simon Busuttil kienet, li mhux se jipprivatizza l - Enemalta mbag[ad imur in-na[a l-o[ra tad-dinja u j[abbar li se jipprivatizza l-korporazzjoni. “Wara kampanja s[i[a li fiha kien imwieg[ed li s - servizzi tas sa[[a se jibqg[u b’xejn, kellu jkun Gvern Laburista li jer;a’ jda[[al [las fis - servizz tas sa[[a kif se jag[mlu fuq isservizz tal - IVF .” Il - Kap Nazzjonalista semma wkoll it-

Fi tmien xhur flok l-aqwa fl-Ewropa kif wieg[ed Muscat, sirna l-ag[ar fid-dinja transfers fi/-/ivil u esprima solidarjetà mal - [addiema li huma diskriminati min[abba twemmin. Esrpima wkoll solidarjetà mal - [addiema Laburisti li qed ikunu diskriminati, biex minflokhom igawdu dawk tal - qalba . Il - PN qedi segwi kollox mill-vi/in u se jkun it - tarka ta ’ dawn il [addiema. Fid-diskors tieg[u dwar l-

identità, Simon Busuttil qal li nhar it - Tlieta kien jum tal mist[ija g[ad - demokrazija meta fil-Parlament g[addiet illi;i li temenda l-att dwar i//ittadinanza. G[addiet minkejja li l-PL ma kellu ebda mandat li jda[[al skema biex ibig[ i//ittadinanza u minkejja sforzi kbar u re]istenza li g[amlet lOppo]izzjoni fil-Parlament. Simon Busuttil qal li l-PN

qed jo;;ezzjona fuq prin/ipju. Il-Prim Ministru ;ie fdat bi//avetta tal-pajji] u issa qed jag[mel kopja ta’ dik i/-/avetta u jag[tiha lil min jg[addi lill-Gvern somma flus. Il-;ustifikazzjoni tal-Gvern hi li qed jag[mel dan biex jag[mel pro;etti so/jali. “Li tag[mel Kabinett ta’ 23 ministru, hu pro;ett so/jali?” staqsa l-Kap Nazzjonalista. Li tag[ti 13,000 ewro fix-xahar lil mart Ministru . Li tag[ti Deputat jiekol b’erbat i[luq, huma pro;etti so/jali kompla jistaqsi Simon Busuttil. ikompli f’pa;na 3

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

KUNSILL :ENERALI PN

Il-Kap tal-PN Simon Busuttil qal li l-istorja trid li jer;a’ jkun il-PN li jiddefendi s-sens ta’ identità u quddiem din l-isfida “ninsabu mag[qudin aktar minn qatt qabel u li aktar ma jattakkaw l-identità tag[na, aktar jissa[[a[ il-PN (Ritratt> Joseph Galea)

Appell lil kull Malti> Stand up to be counted minn pa;na 2

“ Hi ipokresija ta’ dawn in-nies li jg[idu li PN ma jridx li j;ibu flus u li jsiru pro;etti so/jali. IlPN hu kburi bi pro;etti li g[amel u bi twemmin ta’ ;ustizzja so/jali u mhux se j[alli PL itebba’ l-isem tal-PN fil-qasam so/jali.” Il-Kap Nazzjonalista qal li lPN kompla jsejja[ g[all-kunsens. “Ejja nibdluha. Lesti ng[inu u flok skema ta’ bejg[, ikollna skema li tattira lin-nies. Ma g[andna xejn kontra min irid jinvesti u jsir parti mis-so/jetà.” Il-Gvern ma //aqalaqx pulzier. Il-PN g[amel emendi, inklu] tassegretezza, i]da vvutaw kontra. Il-PN kellu ra;un, kompla Simon Busuttil, “ma g[addewx 24 sieg[a minn meta g[addiet illi;i u araw fejn spi//at ir-reputazzjoni ta’ pajji]na. L-a;enziji tal-a[barijiet madwar id-dinja ddie[ku bina u rredikolawna. Imisskom tist[u li ;ibtuna f’din is-sitwazzjoni. {sibtuna xi bi//a g[amara li tbig[ha b’offerta spe/jali. Il-poplu Malti ma jinbig[x b’offerta spe/jali.” Simon Busuttil qal li g[allistazzjon nazzjonali tax-xandir, il-fatt li l-a;enziji tal-a[barijiet madwar id-dinja irredikolaw lil pajji]na, mhix a[bar. Simon Busuttil qal li l-PN mhux se j[alli lill-Partit Laburista jarmi d-dinjità talpoplu Malti. “G[ad hawn xi [add jemmen lill-Prim Ministru li jrid jag[mel lil Malta l-aqwa flEwropa? G[amluna l-ag[ar fid-

dinja. Trid tkun Gvern inkompetenti biex l-isem li tant [dima g[alih tarmih u tkissru. “Ma konniex nistennew li fi tmien xhur jag[mlu kollox, i]da lanqas ma konna nistennew li fi tmien xhur ikissru kollox. “Possibbli xi [add jemmen li dawn ir-rapporti ;ew g[aliex xewwex il-PN? Li tipprotesta kontra skema hu [a]in, i]da skema li kul[add qed jirredikolha mad-dinja kollha, dik mhix [a]ina,” qal il-Kap Nazzjonalista. Il-poplu jaf li dak li qed jipprova jbig[ il-PL mhux veru. Hu [a]in li l-Gvern jipprova jinsulta l-intelli;enza tan-nies. “Issa daqq l-irtirata wara ;img[at nippruvaw nikkonvin/uh. Qal li se jne[[i s-segretazza u se jippubblika l-ismijiet.” Simon Busuttil qal li l-Gvern se jag[mel dan wara li b[ala Kap talOppo]izzjoni lest jid[ol fil-Bord ta’ monitera;; u jippubblika lismijiet. “Irrealizzaw li a[jar jippubblikahom hu milli tippubblikahom l-Oppo]izzjoni.” Il-Kap Nazzjonalista qal li filli;i ma kienx hemm referenza g[al dan il-Bord ta’ monitera;;. Qalu li kienu se jda[[lu fih lillKap tal-Oppo]izzjoni biex hekk ming[alihom ida[[luh f’nasba. “Qbadna dik in-nasba u fqajniha f’wi//hom. Qal li ne[[iha g[aliex sema’ lin-nies. Dam ftit biex sema’!.” Jekk il-Gvern irid jisma’, kompla Simon Busuttil, g[andu jne[[i l-iskema oxxena ta’ bejg[

Tim PN mag[qud li se jiddefendi l-identità ta’ pajji]na li ma jistax ikun imkasbar u i]olat ta/-/ittadinanza u jwaqqafha qabel ma tibda. Mhux bi]]ejjed li jne[[i s-segretezza. Lo;;ezzjoni hi l-bjeg[ ta/-/ittadinanza g[aliex g[adha hemm. “Jekk lesti li tne[[u l-bejg[, lesti nisimg[u,” Qal Simon Busuttil. Biex titne[[a s-segretezza, ilGvern irid jer;a’ jmur filParlament u jibdel il-li;i. Jekk jonqsu milli ja[gmlu dan, birra;un in-nies jirrabjaw u j[ossuhom imkasbrin u mwe;;g[in g[aliex din hi d-dinjità tal-poplu kollu li qed ikasbru u jattakkaw. “Il-kwistjoni mhix se tieqaf hawn, la g[all-PN, la g[all-poplu u lanqas g[as-socjeà /ivili.” Simon Busuttil sellem li]]g[a]ag[ li nhar it-Tlieta marru jipprotestaw u jiddefendu //ittadinanza qabel l-a[[ar vot filParlament. Hu appella lis-so/jetà /ivili biex tqum u titkellem u ting[aqad kontra din l-iskema. Din mhux kwistjoni tal-PN kontra l-PL i]da kwistjoni nazzjonali g[aliex i/-/ittadinanza hi ta’ kul[add. I/-/ittadinanza hi talpoplu Malti u G[awdxi kollha. I/-/ittadinanza hi tag[na lkoll. “G[alhekk lest niddefendi din i//ittadinanza.” “Il-PN mhux se jistenna sakemm ikun fil-Gvern. LOppo]izzjoni se tkompli timmili-

ta u ti;;ieled kontra l-iskema sakemm tibqa’ skema ta’ bejg[ ta’ /ittadinanza. Meta jitressaq lavvi] legali, l-Oppo]izzjoni se tippre]enta mozzjoni biex tattakka l-validità legali ta’ din l-iskema ta’ bejg[.” “Hemm min irid referendum. Minflok, il-PN se jag[mel appell nazzjonali g[all-kunsens. Jag[mel dan b’sens ta’ responsabbiltà biex ikun sar minn kollox li jista’ jwassal g[all-kunsens. {add ma jista’ jg[id li lOppo]ijzzoni mhix tikkollabora u li m’hix kostruttiva. Se jag[ti /ans ie[or u ladarba se jkollu jibdel il-li;i, ibiddilha biex minn wa[da ta’ bejg[ issir wa[da ta’ investiment u tag[mel kriterji /ari ta’ investiment u residenza.” Simon Busuttil appella mill;did lill-Prim Ministru biex Gvern u Oppo]izzjoni flimkien jibdlu l-li;i u ssir wa[da li jkun hawn qbil wiesa’ fil-pajji]. “Lesti nag[mlu dan fl-interess nazzjonali. Nippretendu li sakemm tinbidel, din il-li;i ma tit[addimx. Jekk il-Gvern mhux lest jasal g[all-kunsens u jibqa’ g[addej li jbig[ i/-/ittadinanza, l-Oppo]izzjoni m’hi se teskludi xejn.” L-Oppo]izzjoni mhix se teskludi li ddur fuq il-poplu biex jidde/iedi jekk iridx li l-li;i tibqa’ fis-se[[. “Lesta ting[aqad

mas-so/jetà /ivili f’alleanza nazzjonali biex din il-li;i ma tibqax fis-se[[. Lesta tag[mlu jekk ilGvern jibqa’ ma jridx jisma’.” Simon Busuttil qal li jittama li jirba[ is-sens komun u jirba[ issens nazzjonali. Il-Kap Nazzjonalista qal li qeg[din fuq l-g[atba ta’ sena mimlija anniversarji sbie[. Lg[axar anniversarju mis-s[ubija fl-UE. Il-35 sena minn Jum il{elsien. L-40 sena minn Jum irRepubblika u l-50 sena millkisba tal-Indipendenza “Sena li fiha rridu nuru li a[na kburin li a[na Maltin u nuru wkoll lesti nqumu biex niddefendu l-identità u nuru kemm a[na kburin li a[na Maltin.” Simon Busuttil qal li l-istorja trid li jer;a’ jkun il-PN li jiddefendi s-sens ta’ identità. Quddiem din l-isfida “ninsabu mag[qudin aktar minn qatt qabel. Aktar ma jattakkaw lidentità tag[na, aktar jissa[[a[ il-PN.” Il-Kap Nazzjonalista sejja[ lill-poplu u lis-so/jetà /ivili biex ikunu lesti j]omm milli //ittadinanza tinbieg[ u ma j[allux lill-Gvern ji]ola lil pajji]na mill-Ewropa jew li jkasbar isem pajji]na. “Ejja nkunu t-tarka tal-poplu Malti u G[awdxi. Ejja nkunu ttarka ta’ pajji]na. Viva Malta. Viva Malta Ewropea,” temm iddiskors tieg[u Simon Busuttil fost l-ovazzjoni ta’ dawk kollha pre]enti.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

KUNSILL :ENERALI PN

Messa;; ta’ kritika u kundanna lill-Gvern Laburista ta’ Muscat Il-mozzjoni li l-Kunsill :enerali tal-Partit Nazzjonalista kompla jiddiskuti lbiera[ u approva bit-tema ‘Xog[ol, Serjetà u Identità’, qanqlet diskussjoni li wasslet messa;; /ar ta’ kundanna g[all-mod kif wara biss tmien xhur mill-elezzjoni, il-gvern ta’ Muscat qieg[ed i]id il-qg[ad, imexxi b’arroganza u b’nuqqas ta’ serjetá, u g[all-mod kif qed jarmi l-identità bil-bejg[ ta//ittadinanza ta’ pajji]na – liema bejg[ kien irredikolat mill-media internazzjonali g[ad-detriment kbir tar-reputazzjoni tal-poplu u ta’ pajji]na. Id-Deputat Nazzjonalista Robert Cutajar tkellem dwar ilkontroversja marbuta mal-bejg[ ta/-/ittadinanzja Maltija, [a;a li kissret ir-reputazzjoni ta’ Malta, filwaqt li qal li hija din l-iskema li turi is-serjetà li tiddistingwi Gvern Nazzjonalista minn dak Laburista. Hu kkritika wkoll lewwel tmien xhur ta’ Gvern Laburista li qal li huma mimlija inkonsistenzi u kontroversja. Sellem ukoll lill-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil g[all-[idma tieg[u filParlament. Is-Segretarju Internazzjonali tal-Partit Nazzjonalista Trevor Degiorgio qal li l-iskema talbejg[ ta/-/ittadinanza kif proposta mill-Gvern Laburista wasslet g[al kritika kbira millmedia internazzjonali, filwaqt li l-Gvern baqa’ jwebbes rasu u issa qed jipprova jirran;a s-sitwazzjoni li [olqot din l-iskema li [ammret wi// il-Maltin. Tkellem dwar in-nuqqas ta’ [olqien tax-xog[ol, filwaqt li tenna li ix-xog[ol jista’ jin[oloq biss permezz ta’ investiment. Hu sa[aq ukoll li t-tim tal-Partit Nazzjonalista g[andu b]onn lappo;; tal-pubbliku biex iwassal il-messa;; tieg[u. Id-Deputat Nazzjonalista Stephen Spiteri g[amel anali]i tal-messa;; tal-Partit Laburista qabel l-elezzjoni ;enerali u talmessa;; li Gvern Labursita beda jag[ti mill-g[ada tal-elezzjoni tieg[u. Fost l-o[rajn, hu staqsa fejn spi//at l-g[ajta tal-Partit Labursita favur il-meritokrazija u t-trasparenza li g[ebu flimkien mal-g[ajta ta’ Malta Tag[na Lkoll? Stephen Spiteri tkellem ukoll fuq ir-ri]ultati po]ittivi li kiseb il-Partit Nazzjonalsita filGvern fil-qasam tal-ekonomija, u kif l-ewwel xhur ta’ Gvern Laburista sarrfu f’rati dejjem ji]diedu ta’ qg[ad. L-uffi/jal finanzjarju tal-Partit Nazzjonalista, Alex Perici

Il-Kap tal-PN Simon Busuttil flimkien mal-Vi/i Kapijiet tal-PN, isegwu b’attenzjoni l-interventi talkunsilliera tal-PN (Ritratt> Joseph Galea)

Calascione, tkellem fuq ilkun/ett tal-bejg[ ta/-/ittadinanza u l-effetti negattivi ta’ din liskema fuq ir-reputazzjoni talg]ejjer Maltin. Hu sa[aq kif filParlament, dakinhar tal-vot dwar l-iskema ta/-/ittadinanza, kienu biss id-deputati tal-PN li ddefendew l-identità u n-nazzjonalità Maltija fil-Parlament. Semma wkoll id-diskorsi tal-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil u qal li dawn jorbtu malistorja tal-Partit Nazzjonalista f’sens ta’ kontinwità. Id-Deputat Nazzjonalista Carmelo Mifsud Bonnici sa[aq dwar il-valuri tal-Partit Nazzjonalista u tenna li l-PN minn dejjem kien partit li j[ares il-valuri tieg[u, g[al kuntrarju ta’ min kien lest li jarmihom. Kien g[alhekk li l-PN qatt ma seta’ jivvota favur il-li;i dwar ilbejg[ ta/-/ittadinanza. Hu semma wkoll is-sitwazzjoni flambaxxati ta’ Malta madwar iddinja, u kkritika lill-Gvern Laburista g[al mod kif qed jag[]el persuni tal-qalba biex iservu ta’ ambaxxaturi. Id-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi sa[aq li qatt ma’ kien hemm elezzjoni ;enerali o[ra fejn il-votanti kienu qed i[ossuhom daqshekk traduti mill-Gvern. Jason Azzopardi tkellem fit-tul dwar il-problemi

Ir-rapporti negattivi mill-media internazzjonali g[andhom jinkwetaw lil Muscat jekk hu Prim Ministru serju b[alma g[andha tinkwetah l-g[ajta tal-poplu kontra l-iskema ta/-/ittadinanza fil-korp tal-Pulizija u l-Armata, li qal saret wa[da parti;jana g[alla[[ar. Hu g[amel referenza wkoll lejn id-dikjarazzjonijiet tal-assi li saru mill-membri talGvern Laburista, dikajrazzjoni li ddeskriviha b[ala farsa u mhux kredibbli. Id-Deputat Nazzjonalista Joe Cassar tkellem dwar in-nuqqas ta’ [olqien ta’ xog[ol li ddominaw l-ewwel xhur ta’ Gvern Laburista u n-nuqqas ta’ vi]joni f’dan il-qasam. Irrefera wkoll g[all-kontroversja marbuta malli;i dwar i/-/ittadinanza, u sa[aq li minkejja li l-Gvern kien qed jorganizza konsulenza fuq l-uniformijiet fl-iskejjel, hu naqas milli jikkonsulta dwar din l-iskema importanti, [a;a li turi inkostistenza. Hu sa[aq ukoll dwar is-serjetà fil-politika, kun/ett im[addan mill-Partit Nazzjonalista. Id-Deputat Censu Galea qal li mill-elezzjoni ;enerali, il-Partit

Nazzjonalista kien partit li baqa’ ja[dem biex g[andna partit im;edded u b’iktar ener;ija. Hu sostna li ta[t Gvern Laburista hemm nies li qed jie[du dak li mhux tag[hom filwaqt li hemm o[rajn li mhux qed jie[du dak li hu tag[hom. Hu tenna li l-Partit Nazzjonalista jemmen f’kull /ittadin Malti u issa g[andu sfida, quddiem Gvern li ja[seb li jista’ jag[mel li jrid g[ax g[andu l-ma;;oranza – dik li j[ares i//ittadinanza. Id-Deputat Tonio Fenech qal li x-xog[ol, is-serjetà u l-identità ma jissimbolizzawx lill-Gvern Laburista li jag[ti xog[ol lil talqalba filwaqt li l-poplu fix-xhur tas-sajf 2013 esperjenza ]ieda fil-qg[ad u issa g[amel skema li tbig[ i/-/ittadinanza li waslet g[all-rappurta;; negattiv millmedia internazzjonali. Tonio Fenech qal li fl-a[[ar xhur il-Gvern irnexxilu jkisser ir-

reputazzjoni ta’ pajji]na billi da[[al lil pajji]na fl-Excessive Deficit Procedure, ing[ata downgrade mill-A;enzija Fitch filwaqt li l-Kummissjoni Ewropea ppubblikat rapport li juri li mhux qed temmen li d-defi/it mhux se ji]died. Id-Deputat George Pullicino qal li sa ftit ]mien ilu s-slogan tal-PN bit-tema tax-xog[ol kien ji;i diskuss b’entu]ja]mu kif se nkomplu no[olqu x-xog[ol f’oqsma b[as-servizzi finanzjarji, ligaming, l-avjazzjoni, ix-shipping u l-ambjent, fost l-o[rajn. Tenna li s-slogan ta’ dan ilKunsill :enerali, i]da, jesprimi t[assib fix-xog[ol kif jesprimi t[assib fuq elementi taddemokrazija g[aliex iddemokrazija tista’ tintreba[ u tintilef. Hu rrefera g[all-iskema ta//ittadinanza u qal li din il-li;i li l-Gvern g[adda mill-Parlament hi attakk fuq is-s[ubija ta’ pajji]na fl-Unjoni Ewropea. Il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista, Mario de Marco, qal li l-Partit Nazzjonalista jemmen fil-[ila tal-[addiema, fil[olqien tax-xog[ol, fl-ispirtu talimprenditur, fil-kapa/ità ta]]g[a]ag[, fil-valur tas-solidarjetà kif ukoll fis-sewwa u l;ustizzja. Hu qal li l-Gvern Laburista nesa x’se jag[mel biex ikattar ixxog[ol. Hu staqsa fejn hi s-serjetà tal-Gvern fid-dikjarazzjonijiet tal-Ministri, fost azzjonijiet o[ra li di;à wettaq b’arroganza dan il-gvern. Dwar l-iskema ta/-/ittadinanza qal li l-PL ftit snin ilu ried jag[mel lil pajji]na ‘}vizerra filMediterran’ u issa irid jag[mel lil pajji]na Karibew filMediterran. Appella lill-Gvern biex jisma’ s-sej[a tal-poplu Malti biex ma jbig[x i/-/ittadinanza tag[na. Id-Deputat Kristy Debono qalet li s-s[ubija ta’ Malta flUnjoni Ewropea g[amlitna kburin filwaqt li issa pajji]na qed jing[ata rappurta;; negattiv madwar id-dinja kollha. Hi rreferiet g[ar-rapport talKummissjoni Ewropea li j;ib mist[ija lil pajji]na. Sostniet li l-Oppo]izzjoni qed tappo;;ja lill-Kap tal-PN filkwistjoni ta/-/ittadinanza u tenniet li l-Partit Nazzjonalista dejjem qam g[all-okkazzjoni. Hi qalet li l-Partit Nazzjonalista kien, g[adu u se jibqa’ l-partit tal-poplu Malti u G[awdxi. g[al pa;na 5

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

KUNSILL :ENERALI PN

Il-Vi/i Kap tal-PN g[all-{idma fil-Parlament, Mario de Marco, fisser kif il-PL ftit snin ilu ried jag[mel lil pajji]na ‘}vizerra fil-Mediterran’ u issa jrid jag[mel lil pajji]na Karibew fil-Mediterran< waqt li l-Vi/i Kap tal-PN g[all-{idma tal-Partit, Beppe Fenech Adami, elenka n-nuqqasijiet serji tal-gvern Laburista bil-Prim Ministru nnifsu jikri l-karrozza tieg[u lill-gvern tieg[u stess u jda[[al 70,000 ewro, u kif f’erba’ xhur il-mara tal-Ministru Mizzi di;à da[[let 50,000 ewro i]da mhux mag[ruf x’kisbiet g[amlet g[all-pajji] (Ritratt> Joseph Galea)

Ix-xog[ol, is-serjetà u l-identità tal-pajji] jinsabu mhedda minn pa;na 4

Il-President tal-Amministrattiv tal-PN, Karol Aquilina, qal li meta ti;i mtappna r-reputazzjoni ta’ pajji] ikun hemm effett dirett u immedjat fuq il-pajji]. Hu qal li, g[alhekk ir-rapporti negattivi internazzjonali mill-media g[andhom jinkwetaw lill-Prim Ministru Joseph Muscat jekk hu Prim Ministru serju b[alma g[andha tinkwetah l-g[ajta talpoplu kontra l-iskema ta/-/ittadinanza. Karol Aquilina qal li qabel lelezzjoni ;enerali Joseph Muscat bieg[ lilu nnifsu tajjeb [afna, i]da ma qalilnix li se jkun qed ibig[ lilna billi jbig[ i/-/ittadinanza tag[na. Sostna li fi ftit xhur l-g[ajta ‘Malta Tag[na Lkoll’ inbidlet f’g[ajta ta’ ‘Malta mhix g[all-bejg[‘. Id-Deputat Clyde Puli qal li lGvern irid ibig[ i/-/ittadinanza g[aliex il-programm tieg[u mhux sostenibbli ming[ajr din liskema. Hu qal li din hi r-ra;uni g[aliex il-Gvern qed jippro;etta b[ala inizjattiva ekonomika u so/jali. Hu qal li /-/ittadinanza g[andha valur u tg[aqqad lillpoplu tag[na li jaqsam storja, lingwa, kultura, bandiera u g[andu passaport MaltiEwropew. Iddeskriva l-iskema tal-Gvern b[ala prostituzzjoni tal-identità tag[na u sejja[ lillPartit Nazzjonalista ta[t it-

L-Ewroparlamentari Nazzjonalisti se ja[dmu fil-Parlament Ewropew biex il-li;i dwar i/-/ittadinanza f’Malta ma tid[olx tmexxija tal-Kap Simon Busuttil kif ukoll lill-poplu Malti biex jing[aqad favur pajji]na. Id-Deputat Nazzjonalista Ryan Callus qal li d-dikjarazzjoni elettorali Laburista li ‘Malta se ssirr l-aqwa fl-Ewropa’ issa spi//at g[aliex bl-iskema ta/-/ittadinanza, Malta fil-fatt saret i/-/ajta tal-Ewropa. Hu sostna li l-paragun ma/-/ittadinanza li ting[ata lill-Maltin li jg[ixu barra ma jre;ix g[aliex dak li qed jag[mel il-Gvern Laburista hu li jbig[ i//ittadinanza. Ryan Callus ssotna li fuq ilkwistjoni tal-bjeg[ ta/-/ittadinanza, il-PN g[andu l-appo;; tal-ma;;oranza tal-poplu. G[alhekk, quddiem din is-sitwazzjoni, il-Gvern g[andu jid[ol f’diskussjonijiet u konsultazzjonijiet mal-Oppo]izzjoni biex tinstab soluzzjoni. L-Ewroparlamentari Nazzjonalista Roberta Metsola qalet li permezz tas-s[ubija flUE Malta tista’ tissalvagwardja u tipprote;i l-identità tag[ha quddiem l-iskema tal-bejg[ ta//ittadinza. Hi sostniet li l-PL qed jer;a’ jmur g[all-vizzji tal-passat u qalet li l-Gven Laburista qed

jikser id-drittijiet ta/-/ittadini. LEwroparlamentari qalet li l-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadianza g[amlet [sara kbira lill-pajji]na. Kritika o[ra talEwroparlamentari Roberta Metsola kienet dwar ir-rigal ta’ 10 miljun ewro li l-Gvern Laburista ta lill-PL bil-ftehim dwar l-Australia Hall. Id-Deputat Nazzjonalista Charló Bonnici qal li fl-a[[ar tmien xhur il-Gvern waqqa’ lmaskra tal-meritokrazija u tattrasparenza u qed jattwa politika li biha jgawdu biss in-nies Laburisti tal-klikka. Dan hu gvern li qed ibig[ ir-reputazzjoni tajba li Malta kellha, sostna Charló Bonnici, li kompla li fla[[ar tmien xhur il-poplu qed jinduna bid-differenza bejn il-PN u l-PL; fejn il-PN qed jo[ro; b[ala partit tal-valuri. Charló Bonnici kritika wkoll in-nuqqas ta’ vi]joni li l-Gvern g[andu dwar ix-xog[ol. L-Ewroparlamentari David Casa sostna li permezz tal-UE, Malta sa[[et l-identità tag[ha meta l-PL kien ibe]]a’ lin-nies li s-s[ubija se ttellef l-identità talpoplu Malti. Hu qal li kien bissa[[a tal-PN li l-Gvern issa qed

jirtira s-segretezza tal-ismijiet tal-persuni li jixtru /-/ittadinanza. David Casa qal li jekk il-Gvern Laburista mhux se jiddjaloga u jibdel din il-li;i, allura lEwroparlamentari Nazzjonalisti se ja[dmu fil-Parlament Ewropew biex din ma tid[olx. Appella lill-Ewroparlamentari Laburisti biex jing[aqdu flimkien biex din l-iskema titwaqqaf. Il-Vi/i Kap tal-PN, Beppe Fenech Adami, qal li x-xog[ol, is-serjetà u l-identità tal-pajji] jinsabu mhedda. Hu qal li gvernijiet Nazzjonalisti g[andhom rekord ta’ [olqien ta’ xog[ol waqt li l-Gvern Laburista m’g[andux vi]joni kif jo[loq ixxog[ol. Dwar is-serjetà politika, Beppe Fenech Adami sostna li l-a[[ar tmien xhur urew li l-Gvern Laburista mhux jattwa politika ta’ serjetà, tant li l-klikka Laburista qed tiffanga bil-Prim Ministru nnifsu jikri l-karrozza tieg[u lill-gvern tieg[u stess u jda[[al 70,000 ewro. F’erba’ xhur il-mara tal-Ministru Mizzi di;à da[[let 50,000 ewro i]da mhux mag[ruf x’kisbiet g[amlet g[all-pajji], sostna Beppe Fenech Adami, li kompla li lGvern Laburista ta wkoll rigal ta’ 10 miljun ewro lill-PL bil-ka] tal-Australia Hall. Il-PN hu favur li;i tal-finanzjament tal-partit, dment li din tkun serja.

Lill-istudenti l-Gvern Laburista tahom erba’ /ente]mi u tliet mille]mi kuljum waqt li nefaq iktar minn hekk fil-kampanja tal-billboards, sostna l-Vi/i Kap Nazzjonalista, li sostna li lPL qed ikasbar l-identità u g[alhekk g[andu jitwaqqaf minn din l-azzjoni. Il-Kunsillier Matthew Agius qal li l-Gvern Laburista tellef irreputazzjoni li l-Gvern Nazzjonalista kien bena g[al Malta fosthom bid-de/i]jonijiet politi/i me[uda fil-kri]i tal-Libja u bis-s[ubija fl-UE. Matthew Agius qal li l-Gvern Laburista m’g[andux pjani kif jo[loq ixxog[ol spe/jalment g[a]]g[a]ag[ li jridu x-xog[ol u mhux e]er/izzju ta’ lag[qi]mu, sostna l-Kunsillier Matthew Agius. Il-Kunsillier Mark Anthony Sammut sostna li l-iskema talbejg[ ta/-/ittadinanza kissret irreputazzjoni li Gvern Nazzjonalista bena f’25 sena u kompla li /-/ittadinanza hi riflessjoni ta’ identità kollettiva u anki individwali. Din hi skema immorali daqs i]-]wi;ijiet ta’ konvenjenza, li fihom ukoll ting[ata /-/ittadinanza. Mark Anthony Sammut qal li l-PN hu kontra l-g[oti ta’ kull /ittadinanza ta’ konvenjenza li ting[ata. B’din l-iskema tal-bejg[ ta//ittadinanza, sostna Mark Anthony Sammut, il-flus saru lkejl ta/-/ittadinanza Maltija.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

PARLAMENT

Inkwiet u t[assib dwar l-ambjent

Il-weg[di li g[amel qabel lelezzjoni l-Gvern Laburista b’detriment g[all-ambjent di;à qeg[din jinkwetaw lil [afna, fosthom g[aqdiet ambjentali li wara biss tmien xhur se jorganizzaw protesta. Dan filwaqt li bil-politika li qed jattwa l-Gvern, hemm ukoll it-tendenza li jkun permess ]vilupp fl-ispazji barra miz-zona ta’ ]vilupp. L-Oppo]izzjoni ressqet din ilkritika lill-Gvern fil-Parlament fid-diskussjoni dwar il-voti li jaqg[u ta[t il-Ministeru talAmbjent, Tibdil fil-Klima u lI]vilupp Sostenibbli.

Permessi sfa//ati mill-MEPA – Charlò Bonnici

Id-Deputat Nazzjonalista Charlò Bonnici qal li fl-a[[ar tmien xhur il-Gvern jidher li jrid jibda mill-bidu fl-ambjent flok jirran;a dak li ja[seb li jista’ jtejjeb. Hu semma l-inizjattivi li [a Gvern Nazzjonalista b’direzzjoni ambjentali. Fl-ewwel perjodu ta’ Gvern Laburista l-g[aqdiet ambjentali

di;à mhux jafdawh, sostna Charlò Bonnici, li kompla li l-ambjentalisti jridu wkoll jipprotestaw. Dan juri li l-ambjentalisti mhux jafdaw lill-Gvern g[aliex mhux impenjat li jissalvagwardja l-ambjent g[aliex qabel l-elezzjoni dan g[amel weg[di kbar lill-i]viluppaturi. Il-MEPA qed to[ro; permessi sfa//ati fosthom dawk f’zoni barra z-zoni ta’ ]vilupp u dak massi// tal-Mistra. Charlò Bonnici qal li l-Gvern se jippro/edi bi pjani li jibni fuq ilba[ar minkejja li hawn eluf ta’ postijiet battala. F’riklam barra minn Malta l-Gvern qed jitlob ideat g[al pro;etti fuq medda kbira ta’ art fil-grigal ta’ Malta nna[a ta’ Pembroke. Dwar il-proposta ta’ marina taljottijiet f’G[awdex, Charlò Bonnici qal li l-Gvern qed i[alli f’idejn l-ispekulaturi biex jo[or;u bl-ideat tag[hom g[al dak ilpro;ett. Filwaqt li ammetta li Gvern Nazzjonalista g[amel ]balji fl-ambjent, Charlò Bonnici qal li jrid ikun rikonoxxut li kien Gvern Nazzjonalista li fl-1987 ;ab regolamentazzjoni fl-ippjanar wara d-di]astru li kien [alla lGvern So/jalista. Charlò Bonnici tkellem dwar ilkwalità tal-arja u qal li g[andhom jittie[du l-azzjonijiet me[tie;a fosthom dwar it-trabijiet li jo[or;u mill-industrija talkostruzzjoni. Hu staqsa x’direzzjoni se jie[u l-Gvern dwar ittni;;is mit-traffiku u kompla li rrotot billejl tal-Arriva tnaqqsu u g[alhekk qed jintu]aw iktar karozzi privati. Id-Deputat Nazzjonalista kom-

pla li l-ba;it ma fihx inizjattivi biex il-poplu jixtri iktar karozzi li ma jni;;sux. Dwar is-CVA qal li bl-inizjattivi tal-Gvern iktar karozzi se jid[lu l-Belt b’konsegwenzi negattivi anki fuq ir-residenti.

T[assib fost il-pitkala – ?ensu Galea

Id-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea qal li x-xog[ol tas-sajjied, tal-bidwi u tar-ra[[al hu ferm i]jed mill-1.5% tal-prodott domestiku gross li juru /-/ifri. Dawn huma persuni li ja[dmu kontinwament bla heda u jin[tie; li l-[idma tag[hom tkun apprezzata ‘l hinn mill-kalkoli ta/-/ifri. Il-ba;it li ppre]enta l-Ministru tal-Finanzi jitkellem ftit li xejn dwar dan is-settur ta’ [addiema. Filwaqt li [add ma jistenna mirakli, [add ma jista’ ja[rab mill-fatt li dan hu settur li jrid ikun indirizzat. Id-diskors tal-ba;it i[alli [afna x’wie[ed jistenna g[aliex hu nieqes mid-dettal ta’ dak li hu mistenni. ?ensu Galea qal li kien hemm inkwiet fost l-operaturi g[addiskors tal-Ministru meta qal li fir-

riforma tal-pitkalija se tkun tinkludi interessi privati. It-t[assib talbdiewa f’dan il-ka] hu dwar innuqqas ta’ konsultazzjoni u l-bi]a’ li minflok l-interessi tal-bdiewa jkunu m[arsa l-interessi ta’ xi [add. Dwar il-bi//erija, ?ensu Galea qal li fis-snin li g[addew intefqu flejjes kbar biex il-bi//erija tkun modernizzata u staqsa xi pjani hemm g[at-titjib li ssir riferenza g[alih fid-diskors tal-ba;it. Id-Deputat Nazzjonalista [e;;e; ukoll biex ikomplu lisforzi [alli l-industrija tal-majjal tkompli tespandi u possibbilment tesporta l-prodott tajjeb Malti. ?ensu Galea qal li jidher li t-tendenza hi li jkun permess ]vilupp flispazji mag[rufa b[ala barra mizzona ta’ ]vilupp. Dan jista’ jwassal biex eventwalment jikber li]vilupp u bdiewa u ra[[ala jkunu kostretti j/edu l-art fejn joperaw. Meta rrefera g[as-sajd, ?ensu Galea qal li l-koperattivi tas-sajjieda g[amlu [afna sforzi matul issnin li g[addew biex jaddattaw g[at-tibdil li kien qed isir. Jin[tie; li f’dan is-settur ukoll wie[ed jara fejn hu sejjer. G[andu jara li lg[ajnuna ma tkunx biss g[as-sajd tal-pixxispad. L-ammont ta’ elf ewro b[ala g[ajnuna lis-sajjieda g[al kull bastiment matul l-ista;un mag[luq hu ammont ]g[ir [afna. Id-Deputat Nazzjonalista Michael Gonzi tkellem dwar il[arsien tad-drittijiet tal-annimali. L-ammont propost fil-ba;it hu ]g[ir wisq u mhux se jil[aq liskop li ting[ata g[ajnuna lillg[aqdiet mhux governattivi li ja[dmu f’dan is-settur.

Ftit wisq g[all-[arsien tal-annimali – Michael Gonzi

Hu po]ittiv li se jitkomplew ilprogrammi ta’ neutering u micro chipping. I]da hemm mistoqsijiet x’isiru dwar kif se titkompla din il-kampanja meta wie[ed jara nuqqas ta’ konsultazzjoni malveterinarji professjonisti. Staqsa wkoll x’kampanji hemm ma[suba g[all-u]u mis-servizzi ta/-?entru tal-Annimali San Fran;isk. Il-voti g[al dan i/?entru tnaqqas b[allikieku naqset il-[tie;a tal-kura u l-attenzjoni lill-annimali. Michael Gonzi qal li fil-lista ta’ avvi]i legali aktar [are; direttivi favur il-ka//a milli favur il[arsien tal-annimali. Id-Deputat Nazzjonalista fa[[ar il-proposta tal-Gvern li jinbena /imiterju tal-annimali domesti/i. Hu qal li meta wie[ed i[ares fil-fond lejn dak li hemm fil-ba;it, isib li l-interess talGvern hu aktar lejn l-annimali mejtin milli lejn il-[arsien talannimali [ajjin.

Kien hemm ra;unijiet bi]]ejjed biex il-permess tal-Mistra jkun irtirat Id-Deputat Laburista Marlene Farrugia qalet kien hemm ra;unijiet bi]]ejjed biex il-permess g[all-i]vilupp tal-Mistra jkun irtirat. Filwaqt li ta[t lamministrazzjoni pre/edenti kien approvat il-permess outline, kien hemm [afna mistoqsijiet x’ji;u mwie;ba. Hi qalet li l-gwadann ]g[ir li qed isir illum, se j[allsu g[alih il-;enerazzjoni tal-lum u l-;enerazzjonijiet li ;ejjin. Marlene Farrugia qalet li llum qed tisma’ lill-kelliema talOppo]izzjoni jilmentaw dwar ]balji tal-passat i]da kienet tistennihom jammettu l-i]balji li saru mill-amministrazzjoni pre/edenti meta kienu fil-Gvern u mhux issa. Hi appellat biex l-awtoritajiet joqog[du attenti u l-i]vilupp li

jkun permess fiz-zoni barra milli]vilupp ikunu skrutinati b’reqqa u jsiru g[al skop ta’ agroturi]mu biss biex ma jkomplix jittiekel ilftit spazju miftu[ li fadal. Fid-diskors ta’ g[eluq tieg[u, il-Ministru Leo Brincat qal li min[abba l-egoi]mu li jista’ jkun hemm minn /erti setturi, tibqa’ l[tie;a li jkun hemm dixxiplina iebsa biex jibqa’ m[ares l-ambjent. Il-qasam tal-MEPA bejn lippjanar u l-ambjent mhux se t[alli li dan tal-a[[ar ikun sagrifikat. Hu qal li biex dan l-g[an jintla[aq jin[tie; kordinazzjoni bejn il-ministeri u entitajiet governattivi u istituzzjonijiet o[rajn inklu] il-Kunsilli Lokali u g[aqdiet volontarji. Il-Ministru Leo Brincat qal li g[adu g[addej sfre;ju kontra l-

Dwar il-permess approvat mill-MEPA g[all-i]vilupp fil-Mistra kien hemm [afna mistoqsijiet x’ji;u mwie;ba

Id-Deputat Laburista Marlene Farrugia

ambjent min[abba kilba ta’ ]vilupp. Il-Ministru qal li hu im[asseb dwar il-biodiversità u sostna li meta ssir il-qasma filMEPA se jara personalment li titwettaq il-politika ambjentali u mhux tibqa’ kliem fuq il-karta. Dwar il-green jobs, il-Ministru

qal li jrid li s-sena d-die[la tkun is-sena li fiha jitpo;;ew sisien sodi biex dan il-qasam jinbena biex ji]viluppa fil-futur. Is-Segretarju Parlamentari Roderick Galdes qal li mhux minnu li l-Gvern mhux qed jag[ti kas il-[arsien tal-annimali. Hu semma l-programm ta’ neutering li qed isir u sostna li dan qed isir bi spi]a inqas minn dak li sar qabel. Semma wkoll il-bini ta’ shelters g[a]-]wiemel

f’postijiet diversi. Hu ddefenda wkoll l-ist[arri; li kien sar dwar is-servizz mi/-?entru Sant’ Antnin. Sostna li dan sar b’mod xjentifiku u jirrifletti dak li ja[sbu n-nies. Ir-ri]ultati ta’ dan l-ist[arri; se jkun diskuss maloperatur biex isir titjib skont ixxewqa tal-pubbliku. In-nies ja[sbu li dan hu /entru talGvern i]da fil-fatt hu tal-privat li sar b’g[ajnuna finanzjarja minn fondi pubbli/i.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

LOKALI

Il-PN isostni l-po]izzjoni favur skema ta/-/ittadinanza marbuta ma’ investiment Il-Gvern jiddikjara li mhux se jer;a’ jressaq il-li;i dwar i/-/ittadinanza fil-Parlament Il-Partit Nazzjonalista tenna fi stqarrija li d-de/i]joni talPrim Ministru Joseph Muscat li jirtira l - prin/ipju tas - seg retezza mill-iskema ta/-/ittadinanza, hu biss att ta’ konvenjenza wara li l-Oppo]izzjoni ddikjarat li se tippubblika hi lismijiet tal-individwi li jie[du /-/ittadinanza ta[t l-iskema kif approvata mill-Gvern. Il - PN fakkar li l - Gvern g[amel ;img[at s[a[ jinjora lkritika qawwija tal - poplu Malti u G[awdxi dwar l-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza. Il - Partit Nazzjonalista rrefera g[all - istqarrija tal Gvern li fiha l-Gvern qal li hu flessibbli u ra;onevoli g[aliex qal li se jne[[i s-segretezza mill - iskema . Il - Gvern qal li biex dan ise[[ mhux se jkun me[tie; li l - li;i prin/ipali terga ’ tittella ’ l - Parlament g[aliex din issir fil-le;i]lazzjoni sussidjarja. Min - na[a tag[ha lOppo]izzjoni qalet li jekk il-

Jaqa’ f’irdum

Ra;el ta’ 23 sena millAwstralja waqa’ fl-irdum ta’ G[ajn Tuffie[a mag[rufa b[ala ‘It-Taflija’, fl-in[awi bejn G[ajn Tuffie[a u l-:nejna. L-in/ident se[[ ilbiera[ waranofsinhar. Membri talProtezzjoni ?ivili, pulizija membri tal-Forzi Armati u t-tim mediku tal-ambulanza taw lewwel g[ajnuna lir-ra;el li ttie[ed permezz tal’ [elikopter [dejn lukanda vi/in u wara ttie[ed l-Isptar Mater Dei.

Il-PN tenna l-appell ;enwin tal-Oppo]izzjoni sabiex il-Gvern jisma’ mill-poplu Gvern hu serju jer;a’ jmur filParlament u jer;a’ jda[[al lArtiklu 25 tal-Li;i ta/-?ittadinanza li hu rtira bil-[sieb li ma jippubblikax l-ismijiet. L-istqarrija tg[id li “kien ilGvern li [assar parti mil-li;i prin/ipali ta’ pajji]na fejn kien hemm l-obbligu /ar favur ittrasparenza u g[alhekk g[andu jer;a’ jda[[al dik il-parti talli;i prin/ipali kif kienet u mhux jipprova issa jraqqa lpannu bil-qarg[a a[mar.” Il-Partit Nazzjonalista sostna li l-Prim Ministru Muscat jaf li l-poplu hu mag[qud kontra din l-iskema. Tenna li fil-;img[at li g[addew , l - Oppo]izzjoni g[amlet appell wara l - ie[or biex i/ - /ittadinanza ta ’

pajji]na ma tinbig[x b’dan ilmod. Il-PN qal li l-Prim Ministru fl-istqarrija tieg[u qed jitlob lill - Oppo]izzjoni “ tkun lesta ti//aqlaq ” mill - po]izzjoni tag[ha biex jintla[aq ftehim. Sa[aq li /-/ittadinanza mhix o;;ett li hu su;;ett g[an negozjar u f’din il-li;i nqab]u l-parametri /ari dwar x’nifhmu b’/ittadinanza. Fid - dawl ta ’ dan , il - Partit Nazzjonalista tenna lpo]izzjoni tieg[u li kull skema ta/-/ittadinanza g[andha tkun marbuta mal-investiment u perjodu ta’ residenza f’pajji]na. Il-PN sostna l-appell ;enwin tal - Oppo]izzjoni sabiex il Gvern jisma’ mill-poplu.

Malta mag[]ula g[a/-CHOGM fl-2015 wara li rtira l-Mauritius Il-g]ejjer Maltin ;ew mag[]ula biex jorganizzaw illaqg[a tal-mexejja talCommonwealth mag[rufa b[ala /-CHOGM. Din id-de/i]joni ttie[det bi qbil unanimu waqt is-sessjoni ta/-CHOGM li qed issir din issena fi Sri Lanka u se tkun ittieni darba li Malta se tkun qed torganizza din il-laqg[a wara li di;à organizzat i/-CHOGM g[all-ewwel darba g[axar snin ilu, fl-2005. Il-Prim Ministru Joseph Muscat ;ie mitlub jikkunsidra jekk Malta kinitx lesta li torga-

nizza din il-laqg[a wara li ilMauritius, li kellu jorganizza din il-laqg[a, irtira mill-ftehim. Dan l-avveniment se jkompli jkattar il-preparamenti g[allavvenimenti o[rajn li se ji;u organizzati fis-snin li ;ejjin, fosthom il-Presidenza tal-Unjoni Ewropea fis-sena 2017 u il-Belt Valletta b[ala l-Belt Kapitali talKultura g[as-sena 2018. Normalment pajji] ikollu erba’ snin biex jag[mel il-preparamenti kollha me[tie;a g[al din illaqg[a, li g[aliha jattendu lmexxejja tal-pajji]i membri filCommonwealth.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

OPINJONI

Konsegwenzi qarsa g[al de/i]jonijiet ]baljati Il-poplu Malti hu poplu li minn dejjem kien intelli;enti. Jaf jg[arbel dak kollu li jara fiddettall u jo[ro; bil-konklu]jonijiet tieg[u b’mod g[aqli. Forsi din kienet wa[da mill-karatteristi/i tag[na li matul is-snin g[enuna nimxu ’l quddiem, kemm fil-[ajja personali tag[na i]da wkoll f’dik ekonomika u nazzjonali. Il-poplu Malti meta jrid jaf kif mid-diffikultajiet u l-isfidi jo[ro; b’opportunitajiet millisba[ u tad-deheb u ju]ahom biex ikun f’po]izzjoni a[jar u stabbli spe/jalment fl-aspett ekonomiku, l-isfida tal-kri]i finanzjarja internazzjonali li kellna hi monument ta’ dan li qieg[ed ng[id. Poplu li jara fit-tul I]da daqskemm il-poplu hu g[aqli biex jag[mel dan, daqs-

tant ie[or hu g[aqli li jag[]el u jg[arbel mumenti u /irkustanzi li quddiem l-g[ajnejn jidhru jleqqu u tajbin [afna i]da meta tanalizzahom fid-dettall tinduna x’nassa tkun die[el fiha.

Wa[da minn dawn l-e]empji hi dik tal-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija, aspett importanti ta’ dak li jag[milna Maltin i]da li issa l-Partit Laburista fil-Gvern idde/ieda li jbig[ha b[al xi fanfru fil-vann tal-[ut. Il-poplu kemm dawk Nazzjonalisti i]da b’mod spe/jali l-Laburisti qalu lillGvern “tajjeb li tattira l-investiment lejn pajji]na, g[ax kul[add jifra[ bix-xog[ol u l;id komuni,” i]da fl-istess [in kul[add qieg[ed jg[idlu “i]da mhux bil-bejg[ ta/-/ittadinanza g[ax dik tag[na u hi dik li tg[aqqadna u tag[tina identità.” G[all-Gvern dan kollu [ela ta’ b]ieq. Ta’ rasu kien, g[adu u jibqa’ u b[al romblu tat-tarmak g[adu u jibqa’ g[addej minn fuq il-poplu bir-riskju li qed ipo;;i fih lir-reputazzjoni tieg[ek u tieg[i u ta’ dawk kollha li g[ad iridu jitwieldu, birriskju li nitilfu kollox fi ftit minuti. Il-passaport Malti Il-passaport Malti li hu pass-

Muscat se jpo;;ina fi kri]i jekk mhux se jifta[ g[ajnejh, imbag[ad g[alxejn nippruvaw indawru kollox fuq l-amministrazzjoni l-antika, kif imdorri jag[mel, g[ax g[al din is-sitwazzjoni b’mod spe/jali jista’ jipprepara biex i[abbat fuq sidru u jg[id “culpa mia, mia culpa”

Clinton Sammut clinton.sammut@media.link.com.mt

aport Ewropew, min se jixtrih g[al 650,000 ewro se jkun qieg[ed jog[rok idu g[ax Muscat mhux bieb ]g[ir f’pajji]na feta[lu i]da sa[ansitra [att il-fa//ata kollha biex jibqa’ die[el fis-swieq komuni. Issa rridu naraw kemm se ;;ib investiment din l-iskema. Fa/li ng[idu li se jkun hawn investiment lokali minn barra, i]da rridu naraw g[ad-detriment ta’ min. Kif se jkunu effettwati l-intrapri]i ]g[ar u medji jekk ti;i kumpanija ?ini]a bi prodotti ?ini]i u li

kollox jin[adem fi/-?ina mhux bil-prekarjat i]da ag[ar minn hekk? Se jkunu kapa/i s-sidien lokali jfendu ma’ tali sfida? Irrisposta fl-opinjoni tieg[i hi le. Dan g[aliex jekk sid ta’ negozju jrid josserva l-li;i Maltija biex i[addem persuna bi [las ;ust u dak kollu li titlob minnu l-li;i, allura l-prodott se jkun jiswa ammont ta’ flus akbar. Mill-banda l-o[ra jekk kumpanija li ;ejja minn barra u li f’dak il-pajji] ma hemmx regoli li jirregolaw ix-xog[ol u jsir sfruttar tal-[addiema

spe/jalment permezz ta/-cheap labour jew child labour, fejn [addiema jit[allsu 50 /ente]mu tal-ewro g[al ;urnata xog[ol, g[idli kif a[na se nkunu kapa/i nikkompetu ma’ dawn il-prezzijiet. Muscat se jpo;;ina fi kri]i jekk mhux se jifta[ g[ajnejh, imbag[ad g[alxejn nippruvaw indawru kollox fuq l-amministrazzjoni l-antika, kif imdorri jag[mel, g[ax g[al din is-sitwazzjoni b’mod spe/jali jista’ jipprepara biex i[abbat fuq sidru u jg[id “culpa mia, mia culpa”.

Bla triq u bla mappa (9) Mil-lenti ta’ analista “Parlament Qrib i/-?ittadin” stqarr il-Manifest Laburista f’pa;na 154. Kemm ilParlament huwa qrib ta//ittadin se[[ nhar it-Tlieta meta 37 membru tal-Gvern immexxija minn Joseph Muscat injoraw l-opinjoni pubblika talma;;oranza tal-poplu Malti u G[awdxi kif ukoll l-appelli talOppo]izzjoni. B[al romblu g[addew minn fuq kul[add u vvutaw favur ilLi;i ta/-?ittadinanza – li ma kinitx kontemplata fil-manifest u Muscat qatt ma semmieha. Tg[id Muscat be]a’ li jitlef ilvoti? Fid-diskors tal-President filftu[ tal-Parlament intqal li kien “Spi//a ]mien l-arroganza”. Ma jafux xi tfisser mist[ija. Prova o[ra li l-weg[diet elettorali Laburisti kienu biss gimmick b[alma ilna naraw u se nkomplu naraw.

Taqsima 5 (pa;na 62 artiklu 23) – SA{{A – “NINVESTU FIR-RI}ORSI UMANI” – “Nassiguraw aktar opportunitajiet ta’ career progression fil-professjonijiet medi/i blispirtu ewlieni jkun il-meritokrazija u l-inizjattiva”.

Joseph Muscat, dak li llum huwa Prim Ministru, ma tilef lebda okka]joni qabel l-elezzjoni biex jis[aq kemm-il Gvern tieg[u se jimxi fuq ir-riga talmeritokrazija. Fil-kampanja elettorali Malta u G[awdex imlewhom b’billboards b’wi// Ramona Frendo tid[ak dwar il-meritokrazija li, fuq kollox, hi ukoll, gawdiet mill-meritokrazija kif jifhmu biha Muscat u s[abu. Kellna lg[ajta ta’ “Malta Tag[na Lkoll”. Slogans sbie[. Slogans li kkonvin/ew lil [afna. Slogans li bihom Muscat la[aq l-g[an tieg[u, li jsir Prim Ministru. I]da, dawn is-slogans taru marri[ mar-reb[a tal-elezzjoni. Ilbillboards Laburisti tne[[ew u Muscat kisser ir-riga tal-meritokrazija f’[afna bi//iet. Ir-riga ta’ Muscat tkejlek kemm inti tal-qalba. Il-Manifest Laburista, fejn g[andu x’jaqsam mas-sa[[a, stqarr li se jkunu assigurati career progressions ibba]ati fuq il-meritokrazija u l-inizjattiva. Kemm ;iet ippremjata l-meritokrazija fil-qasam tas-sa[[a rajnieha b[alma rajnieha f’oqsma o[ra.

MALTA TAG{NA LKOLL Manifest Elettorali PL 2013

Sparixxa d-dmug[ li xerred Muscat g[all-koppji bi problema ta’ fertilità. Muscat inqeda bihom sal-elezzjoni u [a li ried ming[andhom – [adilhom il-vot Madwar xahar ilu tne[[iet mill-kariga tag[ha l-Kap E]ekuttiv tal-Isptar Monte Carmeli biex postha ng[ata lil Clinton Grima, eks-Sindku Laburista u kandidat Laburista fl-a[[ar elezzjoni. Dan wara li, xahar qabel, il-Ministru tasSa[[a qal li “kien i[ossu ddispja/ut bl-ispekulazzjoni tal-[atra ta’ Clinton Grima g[ax ma kien ma[sub l-ebda /aqliq fl-Isptar”. Dan mhux kollox. Ftit ;ranet ilu Ray Busuttil ma ;iex konfermat fil-kariga ta’ Superintendent tas-Sa[[a Pubblika wara li skadielu l-kuntratt. Busuttil probabbilment kien l-aktar persuna kwalifikata fejn tid[ol isSa[[a Pubblika. Il-kuntratt tieg[u ma ;;eddidx. ?aqliq ie[or fis-settur

tas-sa[[a fl-a[[ar ;ranet kien ittne[[ija ta’ John Attard Kingswell mill-kariga ta’ Direttur tas-Sa[[a Pubblika. “Tista ma taqbilx mag[na, i]da mag[na tista’ ta[dem” stqarr Muscat. Tisma’ g[ax bilfors i]da temmen ma tistax.

Taqsima 5 (pa;na 64 artiklu 43) – SA{{A – “IVF” – “Na//ertaw li jing[ataw irri]orsi kollha ne/essarji lillawtorità kompetenti sabiex lIVF tit[addem bla xkiel u ting[ata b’xejn lill-koppji kollha li jkollhom b]onn dan il-pro/ess”.

“Nemmnu li servizz tas-sa[[a e//ellenti b’xejn huwa dritt talpoplu, xprunat u msejjes fuq ilvalur tal-;ustizzja so/jali”.

Mhux hekk biss. Il-manifest Laburista jg[id ukoll “Il-politika ta’ Gvern ;did hi dik li nibqg[u nag[tu servizz tas-sa[[a b’xejn lill-poplu Malti u G[awdxi.” Fit-28 ta’ Ottubru waqt programm fuq ix-xandir nazzjonali il-Ministru tas-Sa[[a deher skomdu u ma /a[adx li se jkun hemm [las g[all-IVF. Jidher li Joseph Muscat se jsegwi ttwemmin li dejjem kellu lMinistru tal-Finanzi li “s-sa[[a b’xejn hi lussu”. :urnal lokali qal li kiseb konferma uffi/jali mill-Gvern li koppji li jixtiequ jag[mlu l-IVF fl-Isptar Mater Dei se jkollhom i[allsu bejn 1,800 ewro u 2,580 ewro, meta l-Manifest Laburista jg[id li l-IVF jing[ata b’xejn lill-koppji li jkollhom b]onnu. Sparixxa d-dmug[ li xerred Muscat g[all-koppji bi problema ta’ fertilità. Muscat inqeda bihom sal-elezzjoni u [a li ried ming[andhom – [adilhom ilvot. Issa se jarmihom. Imma Muscat imdorri jag[mel hekk. Qabel l-elezzjoni, kien u]a lmarda tal-kan/er u l-a]ma biex ibe]]a’ lin-nies bil-heavy fuel oil. Issa nafu li l-HFO se j]ommu g[al aktar ]mien. Ju]ak u jarmik.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL

Il-PN> forza politika ta’ servizz b’ideat ;odda u tajbin Il-Prim Ministru Joseph Muscat u l-Gvern tieg[u g[arralhom meta [asbu li se jsibu quddiemhom, fil-Parlament, Oppo]izzjoni li jistg[u jg[addu minn fuqha kif u meta jridu. Il-Gvern ta’ Muscat jista’ jirrombla biss bil-voti li jikseb filParlament ri]ultat tal-ma;;oranza li g[andu fid-deputati filParlament. I]da ]gur li l-Oppo]izzjoni mhux se jag[lqilha [alqha sempli/ement g[aliex g[andu l-ma;;oranza tas-si;;ijiet filParlament. Oppo]izzjoni mag[quda u b’sa[[itha L-Oppo]izzjoni tat prova li hi b’sa[[itha fil-Parlament meta tressqet il-li;i dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanzna fl-istess waqt li kien qed jitressaq ukoll l-ewwel ba;it tal-gvern ta’ Muscat. F’dawn i]-]ew; okka]jonijiet, l-Oppo]izzjoni wasslet il-vu/i tag[ha b’sa[[a. Qabel ma l-Parlament waqaf g[all-vaganzi tas-sajf, ukoll lOppo]izzjoni kienet tat l-ewwel [jiel tag[ha li mhux se tkun Oppo]izzjoni li minn fuqha l-Gvern jg[addi kif ;ieb u la[aq meta waqaf g[all-im;iba li kien wera Muscat u l-kabinett tieg[u meta [ejja pjan biex jibg[at bl-ajruplani, immigranti irregolari lura lejn pajji]hom ftit sig[at biss wara li kienu salvati minn fuq il-ba[ar. I]da f’dawn l-a[[ar ;ranet, wara biss tmien xhur fil-gvern, Muscat u l-kabinett tieg[u ressqu fil-Parlament li;i li t[ares biss lejn il-flus li l-gvern se jkun qieg[ed ida[[al mil-bejg[ ta/-/ittadinanza tal-poplu Malti u G[awdxi u tarmi u ]]ebla[ l-identità u sserjetà ta’ pajji]na. Mhix tikkritika biss i]da tressaq l-ideat ta’ tmexxija serja u onesta Quddiem il-maskra li kixef fil-Parlament il-Gvern ta’ Muscat – bil-ba;it li ma joffri ebda pjan dwar ix-xog[ol u d-de/i]joni li jbig[ i/-/ittadinanza ta’ pajji]na lil kull min irid jixtriha bil-flus – il-Gvern ta’ Muscat sab Oppo]izzjoni mag[quda u b’sa[[itha filvu/i tag[ha. Sab ukoll quddiemu ma;;oranza tal-elettorat kontrih g[al mod kif qed ibig[ l-identitá tal-poplu. Fid-dawl tal-mod kif il-gvern qieg[ed imexxi lill-pajji]na f’dawn l-ewwel tmien xhur tieg[u, issa li bdew jinxteg[lu l-bozoz [omor fit-tmexxija ta’ dal-gvern, il-Partit Nazzjonalista mhux qieg[ed biss jikkritika u jwiddeb lill-gvern g[ad-de/i]jonijiet li qieg[ed jie[u kontra r-rieda tal-poplu, i]da wkoll qieg[ed iressaq ideat ;odda u juri lill-gvern it-triq tal-kunsens u t-triq tat-tmexxija onesta u serja. Partit Nazzjonaista li jibqa’ jkun ta’ servizz g[all-pajji] kollu Il-mozzjoni dwar ix-xog[ol, is-serjetà fit-tmexxija, u dwar lidentità ta’ pajji]na, li approva lbiera[ il-Kunsill :enerali talPartit Nazzjonalista mressqa mis-Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista Chris Said, hi inizjattiva li permezz tag[ha l-PN qieg[ed juri verament li l-politika ma titmexxiex biss bin-numru ta’ deputati fil-Parlament, i]da titmexxa ‘l quddiem bl-ideat, blinizjattivi, bil-vi]joni g[all-[olqien tax-xog[ol, bi tmexxija serja u b’politika li jkollha identità mhux dik ta’ konvenjenza i]da ta’ konvinzjoni. Partit Nazzjonalista li qieg[ed juri, li minkejja li hu flOppo]izzjoni hu forza politika ta’ ideat ;odda u tajbin.

Di]onestà politika

Ning[aqad ma’ eluf o[ra li n[ossuna urtati kif il-gvern pre]enti injora kompletament lg[ajta tag[na kontra l-li;i li g[adda biex ibig[ i/-/ittadinanza Maltija. Nixtieq naf kif ma kellu ebda mandat mill-poplu biex jag[mel din il-li;i skandalu]a u ;ie jaqa’ u jqum billi g[addiha millParlament b’[effa liema b[ala. Din il-li;i qed tirredikola l-pajji] mal-erba’ rji[at tad-dinja u baxxiet il-presti;ju tal-pajji] ma’ kullimkien. Il-midja internazzjonali qed ting[aqad malma;;oranza tal-poplu Malti biex tiddeplora dan l-a;ir viljakk ta’ Joseph Muscat u s[abu. Imma l-iktar [a;a li qed turta lin-nies hi li din i/-/ittadinanza qed tinbieg[ bil-mo[bi u [add mhu se jkun jaf min huma dawn in-nies. G[alfejn g[andu wie[ed jin[eba li xtara /-/ittadinanza meta a[na l-Maltin u G[awdxin ta’ veru nifta[ru li a[na wlied din l-art? Iktar u iktar dawn i/-/ittadini ‘fatati’ se jkollhom l-istess drittijiet b[alna, inklu] il-vot f’kull elezzjoni li ssir. B’din ilmossa l-gvern se jkun qed jixtri l-vot ta’ dawn in-nies g[ax huma obbligati lejh g[ax irnexxielhom jid[lu fl-Ewropa u l-Istati Uniti baxx baxx. Meta wie[ed jaf li ;eneralment elezzjoni tintreba[

Ta’ Xbiex issa mhux biss qed teg[req bl-ilma tax-xita meta jkollna maltempati b’xita qlil, i]da issa wkoll bid-drena;; [iere; mit-toroq ta’ din il-lokalità

bi ftit voti. Allura dan il-gvern qed kwa]i jiggarantixxi r-reb[a kull darba li ssir elezzjoni? Hemm b]onn nenfasizzaw dan il-punt dwar il-vot g[ax dawn il‘fatati’ se jkollhom l-istess dritt jele;;u l-gvern tal-pajji] ming[ajr ma jkunu qatt rifsu Malta u ma kkontribixxew ebda ewro fil-pajji]. Il-Partit Laburista kien ressaq il-Qorti Maltin u G[awdxin biex ma jivvutawx g[ax ikunu xhur barra minn pajji]na….imma se j[alli lil

dawn il-‘fatati’ jivvutaw ming[ajr ma jkunu rifsu din l-art. :or; Calleja San :iljan

L-ittri f’din il-pa;na

L-ittri f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu fl-indirizza elettroniku alex.attard@media.link.com.mt jew fl-indirizz ta’ Media.Link Communications li jidher aktar ‘l isfel fil-pa;na

25 sena ilu f’In-Nazzjon Id-Deputat Laburista Lorry Sant re;a’ kien sospi] mis-servizzi tal-Kamra tadDeputati g[al [mistax-il ;urnata wara li naqas li jirtira kliem li kien qal fil-konfront tal-Ispeaker f’seduta tal-Parlament li fiha, waqt li kien [iere; mill-Kamra g[adda rimarki dwar l-atte;;jament tal-Ispeaker. Kien t[abbar ukoll li f’erba’ ka]i li tressqu quddiem il-Kummissjoni g[allInvestigazzoni tal-In;ustizzji u li fihom kien issemma l-eks Ministru Lorry Sant, ilKummissjoni tat ra;un lil min ressaq lilment Tat-Tarzna kienu rikonoxxenti gadde/i]joni tal-Gvern li ma jid[olx il-vapur tal-veleni Karin B. Li kieku l-Gvern [alla jid[ol dan il-vapur biex jitnaddaf f’Malta kienet issir [sara mhux biss lill-[addiema i]da wkoll lill-makkinarju tar-Ricasoli Tank Cleaning Installation li normalment tkun fdata b’xog[lijiet simili.

Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrum {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

INTERVISTA

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’ (75)

Insiru nafu a[jar min a[na Fil-[ar;a tal-lum ta’ InNazzjon qed nippubblikaw il[amsa u sebg[in parti fis-sensiela ta’ konversazzjonijiet ma’ Oliver Friggieri li fihom qed nittrattaw temi u realtajiet differenti. Illum se nitkellmu dwar l-epoki, i/-/okon ta’ pajji]na u l-pre;udizzji (l-ewwel parti) u dan bl-iskop pre/i] li nkomplu nittrattaw temi attwali. Temi li bosta drabi niddiskutu u ng[arblu bl-aktar mod akkanit, i]da li Oliver Friggieri

bosta drabi wkoll nag[]lu li ninjorawhom. Imma tajjeb li fil-[ajja mg[a;;la li qed ng[ixu nieqfu ftit u nirriflettu fuq temi attwali u li huma ta’ rilevanza. Bla dubju ta’ xejn, Oliver Friggieri, bis-sa[[a tal-kapa/itajiet indis-kussi tieg[u, kapa/i janalizza u jid[ol fil-fond ta’ dawn it-temi li g[andhom jg[inuna aktar biex niskopru a[jar min a[na, fejn a[na u fejn tissokta triqitna.

Joe Mikallef

f ’ dik li llum tissejja[ l - era post - moderna , i] - ]mien tal globalizzazzjoni.

Sikwit nitkellmu dwar ‘i]]mien tal-lum’, ‘il-[ajja tallum’. X’nifhmu b’dan ilkliem^ Kull ]mien g[andu x-xejriet partikolari tieg[u. Biex nifhmu lIstorja, minn sekli ilu sal-lum, inqassmuha f’sensiela ta’ epoki differenti wa[da wara l-o[ra skont i]-]mien. Ng[idu a[na, dawn huma la[[ar ftit epoki: il-Medjuevu, irRinaxximent, il-Barokk, lIllumini]mu, ir-Romanti/i]mu, ir-Reali]mu… Huma perijodi li jorbtu flimkien lil dawn l-aspetti essenzjali tal-[ajja tal-bniedem: politika, reli;jo]ità, filosofija, arti, kultura. Kull epoka g[andha karattru li jidher b’modi diversi f’dawn l-oqsma, i]da dawn ilmodi diversi huma varjazzjonijiet tal-istess tema. Ji;ifieri nistg[u ng[idu li l-aspetti differenti tal-[ajja ta’ /ertu ]mien ikunu jixxiebhu u jaqblu bejniethom^ Iva, ix-xejriet differenti huma partijiet ta’ mu]ajk kumpless wie[ed. Nie[du l-perijodu kbir tas-seklu dsatax, mag[ruf b[ala ‘romantiku’. Il-bniedem tas-seklu dsatax, ftit qabel u ftit wara wkoll,

kien xi [add li nistg[u niddefinuh hekk: (1) bniedem emottiv, sentimentali; (2) b[ala sentimentali huwa individwu uniku, sensittiv, differenti minn kull persuna o[ra; (3) l-individwali]mu tal-persuna huwa l-ba]i li g[andu jinbena fuqu l-individwali]mu kollettiv, ta’ poplu s[i[; (4) huwa mnebba[ mill-img[oddi, u l-aktar mi]}minijiet tan-Nofs, waqt li huwa [erqan li jbiddel lis-so/jetà millqieg[; (5) huwa demokraitku, konvint li l-poplu huwa sovran. Dawn huma biss ftit mix-xejriet essenzjali tal-bniedem roman-

Ma’ Oliver Friggieri qed niltaqa’ b’mod regolari biex niddiskuti g[add ta’ temi, sitwazzjonijiet u mistoqsijiet. Il-qarrejja huma mistiedna jipparte/ipaw billi huma wkoll jibag[tulna l-[sibijiet tag[hom. Kull korrispondenza u email g[al dan l-iskop g[andha tintbag[at f’dan l-indirizz elettroniku hawn imni]]el: joe.mikallef@media.link .com.mt.

Tajjeb, mela issa ni;u g[al ]mienna. Qeg[din ng[idu li kull epoka g[andha x-xejriet tipi/i tag[ha. Meta tibda u tispi//a epoka^ Hi kwisjtoni ta’ studju u ma hemmx li;i fissa li tirregola larlo;; tal-mixja kulturali talbniedem . Studju]i differenti jag[tu interpretazzjonijiet differenti ta’ meta bdiet l-hekk imsej[a modernità. Fil-fehma tieg[i, kull epoka tista ’ titqies b[ala ]mien mag[mul minn tliet fa]ijiet: ilbidu gradwali , il - qofol , it tmiem gradwali – il-bidu, innofs , it - tmiem . Ejja nsej[ulhom A-B-?. Kurrent ta’ [sieb u g[ajxien jibda qajl qajl, jil[aq l-aqwa tieg[u, imbag[ad jibda jin[all u jisfuma fix-xejn.

Wara t-Tieni Gwerra Dinjija Malta, b[al [afna pajji]i o[ra, kellha tid[ol f’fa]i ;dida ta’ [ajja

tiku, tipiku tas-seklu dsatax, g[alkemm jistg[u jinstabu fina lkoll, fi ]mienna wkoll, l-aktar jekk nemmnu li s-sentiment hu wisq aqwa mir-ra;uni, u r-ra;uni hi biss il-ba]i li fuqu jinbena ssens l-i]jed nobbli, is-sentiment. Il - qofol jinsab fil - fatt li ladarba l-epoka hi romantika, allura l - politika , l - arti , ir reli;jo]ità, il-modi tal-g[ajxien huma lkoll romanti/i, elementi li jixxiebhu fid-diversità tag[hom u li bejniethom isawru lill - bniedem ‘ roman tiku’ tipiku tas-seklu dsatax.

Il-movimenti g[all-unfikazzjoni tal - pajji]i , g[all - kisba tal - indipendenza , g[all qawmien tad - demokrazija u tal - jeddijiet tal - klassi ta ’ isfel... dawn huma ftit mixxejriet politi/i li mbag[ad huma riflessi fil-mu]ika, filpittura, fl-iskultura, fl-arkitettura, fil-mu]ika, fil-letteratura, fil-moda u l-bqija. Huma riflessi qabelxejn filpolitika . F ’ dan il - kuntest Ewropew trawwem in Nazzjonali]mu Malti fil-bidu tas-seklu dsatax.

Liema nistg[u ng[idu li huma, fil-fehma tieg[ek, il-perijodi re/enti fl-Istorja ta’ pajji]na^

Nie[du lil Malta minn wara t-Tieni Gwerra Dinjija ’l hawn, ji;ifieri minn madwar it-tieni nofs tas-seklu g[oxrin sa issa. Fil-qosor hemm dawn il-perijodi: is-snin ta’ wara l-Gwerra; i] - ]mien pre - Indipendenza ; ]mien l-Indipendenza u wara. Dan kollu jfisser li g[addejna mill-fa]i pre-Indipendenza sal - fazi post - kolonjali . F ’ termini kulturali ninsabu

U mbag[ad tibda epoka o[ra^ Kull epoka tista’ tirritorna. Nie[du l-arti: diversi xejriet ta’ ]mienna huma revivals ta’ stili mg[oddija . L - aqwa e]empju huwa l - moda tal ilbies ; stil jidher g[al xi ]mien, u mbag[ad jiqdiem u jintesa, u forsi ftit wara jer;a’ jixref. Hekk ukoll l-esperjenza filqasam reli;ju] . Ikun hemm ]mien meta r-reli;jon tidher li se tmur lura u titwarrab, imma mbag[ad ikun hawn ritorn , [ajja ;dida, revival li sikwit ikun mertu ta]-]g[a]ag[. Ilb]onn reli;ju] tal - bniedem huwa universali u etern , ji;ifieri jinsab f’kull epoka u f’kull ]mien.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

INTERVISTA Lil ]mienna nsej[ulu postmodern^ G[aliex u liema huma x-xejriet ewlenin ta’ ]mienna^ Fil-parti tag[na tal-Ewropa g[all-inqas, il-modernità n[liet, la[qet l-og[la ]vilupp tag[ha u g[addiet. Modernità: hi kelma antika li ju]awha di;à l-Griegi qabel i]-]mien ta’ Kristu, u timplika dak kollu li huwa ;did, frisk, differenti, issa u hawn.

Hu terminu li jindika ]mien aktar milli kontenut, u g[alhekk ma huwiex terminu pre/i]. Filqofol ta’ kollox nifhem li hemm ]ew; realtajiet: (1) l-e]awriment tal-[sieb modern, il-kri]i intellettwali, riflessa l-aktar filfilosofija u fil-letteratura; (2) il[akma tat-teknolo;ija, ilmog[dija mill-fa]i industrijali g[all-fa]i teknolo;ika. Sikwit inqassmu lill-bnedmin b[ala moderni jew tradizzjonali, b[ala moderni jew konservattivi. Il-modern g[andu l-g[eruq tieg[u fit-tradizzjoni (kemm flarti u kemm fix-xjenza) waqt li ttradizzjonali kien xi darba modern. Kulma hu modern b[alissa se jsir tradizzjonali meta jg[addi ]mienu. Qisna qeg[din ng[idu li tifel tal-lum huwa ra;el ta’ g[ada, u ra;el tal-lum hu tifel tal-biera[. }ag[]ug[ tal-lum hu tifel talbiera[, u anzjan ta’ g[ada. Anzjan tal-lum hu ]ag[]ug[ talbiera[. L-Istorja umana sikwit tidher li hi /iklika, hi mixja ’l quddiem u, kif ukoll, mixja lura fi]-]mien. Ninsabu fl-era teknolo;ika. Nistg[u ng[idu li ddiskors fuq id-dinja jg[odd g[al Malta wkoll^ Huwa diskors wie[ed^ Hi dinja wa[da, epoka wa[da. Malta kienet dejjem parti middinja, u llum ukoll, u b’rabta akbar. Mill-;did, il-pajji]i jvarjaw biss fir-ritmu, u mhux fiddirezzjoni tal-vja;; tag[hom.

Din hi essenzjalment epoka xjentifika, teknolo;ika. F’dawn l-a[[ar g[exieren ta’ snin iddinja stess ;iet b[allikieku kompjuterizzata, dinja ta’ ‘robots kuntenti’ (skont Mills). Hi mmexxija minn mezzi ta’

Malta, b[all-kumplament tad-dinja, g[addiet minn epoka g[all-o[ra f’bosta oqsma... anki fl-istil tal-ilbies li nilbsu

informazzjoni u kommunikazzjoni li qabelxejn biddlu s-sens ta]-]mien u tad-distanza. Lg[a;la, il-velo/ità, il-[effa: kollox qabelxejn g[andu jsir malajr. Dan is-sens ‘;did’ spi//a biex qassar is-sens tal-[ajja, u l-bniedem hu mwebbel sa mill-bidu bil-b]onn li jg[a;;el u ma jistenniex. Kun/ett differenti ta]]mien ibiddel kollox, anki lillidea tal-permanenza fir-relazzjonijiet (e.]. i]-]wie;). Id-dinja hi katina wa[da biss. U l-effett ta’ dan kollu, filqosor, x’inhu^ Dan kollu jfisser li l-bniedem huwa wisq aktar effi/jenti, u komdu minn qatt qabel. U allura l-bniedem tallum suppost li huwa aktar kuntent minn qabel… Ma jidhirx li huwa aktar kuntent minn qabel. Il-problema ewlenija ta’ ]mienna hi lfeli/ità, u sewwasew hi problema fil-pajji]i l-aktar immodernizzati. Il-[ajja Ewropea u Amerikana ta’ ]mienna turi li l-effi/jenza tat-teknolo;ija ma hix garanzija lil hinn mill-effi/jenza. Il-bniedem ta’ ]mienna g[adu mg[obbi

bl-istess mistoqsijiet e]istenzjali li ilna ntennu g[all-inqas minn ]mien il-filosfi Griegi bikrija. Sokrate, Platun u Aristotli, fost bosta o[rajn, huma rilevanti llum anki aktar minn qabel. U g[aliex^ Il-bniedem

teknikament komdu huwa l-istess bniedem li jrid il-feli/ità, li ma hix kwistjoni ta’ teknolo;ija meravilju]a. Sadanittant il-bniedem sikwit tilef is-sens tal-misteru, u beda jfittex mezzi li bihom jista’ jinqata’ mid-dinja komda – u jinsa. Hi l-epoka tad-demensja – imposta daqskemm mixtieqa. Lakbar industrija fi ]mienna hi ddivertiment, u dan hu minnu nnifsu prova li l-bniedem talbravura xjentifika huwa dejjem it-tifel tal-kindergarten li jissokta jistaqsi l-mistoqsijiet: kif u g[aliex, g[alfejn. Il-preokkupazzjonijiet eterni tal-bniedem huma eterni, u t-teknolo;ija ma g[andhiex [akma fuqhom. Is-seklu tag[na huwa l-aktar imdemmi. Qatt ma se[[u gwerer kbar u kattivi daqs fi ]mienna. Qatt ma kien hawn mezzi qerrieda effi/jenti daqs fi [mienna. Il-bniedem huwa dak

Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’

Insiru nafu a[jar min a[na }ag[]ug[ tal-lum hu tifel tal-biera[, u anzjan ta’ g[ada. Anzjan tal-lum hu ]ag[]ug[ tal-biera[. L-Istorja umana sikwit tidher li hi /iklika, hi mixja ’l quddiem u mixja wkoll lura

li hu: kien kapa/i jibni katidrali, daqskemm huwa kapa/i jibni kampijiet ta’ kon/entrament. Huwa l-istess bniedem, u n-nostal;ija g[all-;ungla tinsab fih dejjem. Huwa qaddis daqskemm huwa mostru. Il-globalizzazzjoni ;abitna biex sirna dinja wa[da. Nistg[u ng[idu li l-globalizzazzjoni hi rifless tal-epoka li ninsabu fiha^ Id-dinja saret pjaneta wa[da, i]da l-in;ustizzja so/jali baqg[et xorta wa[da fl-aqwa tag[ha. Ilkri]i tal-;u[ f’bosta pajji]i hi tremenda. Il-konflitti politi/i u

kulturali g[adhom jissarrfu fi gwerer. A[na l-post-moderni a[na lulied tas-seklu l-aktar kriminali fl-Istorja kollha. Il-progress fixxjenza ma joffri ebda garanzija ta’ progress fil-qasam morali. Ilbieb tal-;ungla jinsab dejjem miftu[, u kull sfida tintreba[ jew tintilef fil-qalb. Hemm hi l-akbar sfida ta’ ]mienna. Qed nitkellmu dwar kif iddinja saret qisha villa;; wie[ed. Sadattant a[na lMaltin kwa]i a[na

ossessjonati bil-fatt li Malta hi pajji] /kejken. Hi [a;a normali li n[ossuna tant ]g[ar^ Iva, a[na ossessjonati bil-fatt li Malta hi pajji] /kejken, b’popolazzjoni ]g[ira. Il-bniedem, b[all-[axix u b[all-annimali, huwa influwenzat millpost fejn jinsab. L-ambjent i[alli l-effett kontinwu tieg[u fuqna fl-aspetti tag[na kollha, fil;isem daqskemm fil-mo[[. A[na lkoll xtieli skont it-temp u l-[amrija. B[alma [uta tiddependi mill-kwalità tal-ilma li tinsab fih, hekk ukoll il-bniedem. Dan il-fatt sikwit intesa matul it-tradizzjoni, i]da l-kultura moderna favur l-ambjent qeg[da turi li s-sa[[a tal-mo[[ u tal-

;isem tiddependi kwa]i g[al kollox mill-post. Kulma hu madwarna se jid[ol fina, sikwit darba g[al dejjem. Fil-qasam tal-ambjent Malta qeg[da tilg[ab bl-ikrah massa[[a tag[ha u tal-;enerazzjonijiet ta’ g[ada. Mhux sewwa. Iddinja ma hix tal-bniedem, u wisq inqas ma hi g[alina biss. Qeg[din nissograw li nkunu pajji] marid. Dan beda jidher di;à.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

ANNIVERSARJU

It-tra;edja tat-30 ta’ Ottubru 1948 Kien is-Sibt, 30 ta’ Ottubru pre/i]ament 65 sena ilu, meta numru ta’ G[awdxin kienu se jirritornaw lejn djarhom fejn kellhom jistennewhom lillg[e]ie] familjari tag[hom. It-temp kien wie[ed xejn sabi[, waqt li l-ba[ar kien imqalleb wa[da sew, tant li lvapur (il-Ban/inu), li kien jopera ]ew; vja;;i biss fil-;urnata, dakinhar kellu j[assar dawn il-vja;;i kaw]a tal-qilla tal-ba[ar li kien ja[kem fil-fliegi ta’ bejn i]-]ew; g]ejjer. Peress li t-Tnejn u tTlieta ta’ wara kienu festi pubbli/i tal-Qaddisin Kollha u talErwie[ Qaddisa tal-Purgatorju, dawn l-G[awdxin kellhom ;enn aktar mis-soltu biex jin;abru lura f’darhom ma’ familthom. Waqt li bosta mill-G[awdxin irrassenjaw ru[hom u daru lura lejn il-kamra li kellhom f’Malta bit-tama li jaqsmu lejn G[awdex hekk kif ja[dem il-vapur, 25 minnhom baqg[u hemm fuq ilmoll tal-Marfa jippruvaw jaraw jikkuntattjawx lil xi sajjied G[awdxi biex ji;i ji;borhom u je[odhom G[awdex. Hekk g[amlu u ;ie g[alihom /ertu Karmnu Grima (ta’ {ariru) mill-Qala bil-luzzu tieg[u u mieg[u kellu lil sie[bu /ertu Salvu Refalo (ta’ {arbat) minn G[ajnsielem. Il-luzzu kien 21 pied u fih ippakkjaw ru[hom il-25 ru[ li kien hemm jistennew fil-Marfa. Telqu /eklem /eklem u ;ibdu g[al wara Kemmuna. Fost ilpassi;;ieri kien hemm wie[ed minnhom li kien Malti, Leli Camilleri membru tal-Museum mi]-}urrieq, Malta, li hekk kif telqu [are; il-kuruna u beda rre/ita tar-ru]arju bit-tama li lMadonna twassalhom fis-sliem. I]da hekk kif il-luzzu [are; minn wara Kemmuna fa//ata ta’ {ondoq ir-Rummien, il-pruwa bdiet tog[la mal-mew; u beda wkoll die[el l-ilma fid-dg[ajsa. Sid il-luzzu tahom il-parir li jkun a[jar li jid[lu fid-da[la ta’ {ondoq u ma jibqg[ux sejrin lejn l-Im;arr, g[ax kien jaf sewwa x’joffri l-ba[ar [dejn ‘ta/-?awl’. Il-ma;;oranza imma nsistew li huma [allsu sal-Im;arr, allura g[andhom ikomplu triqthom lejn l-Imgarr u hekk sar. Tajjeb ng[idu wkoll li dawn kienu di;à ftehmu dwar il-[las li kellhom i[allsu tal-vja;;. Is-sid kien talab erba’ xelini u huma o;;ezzjonaw u qablu li jag[tuh tliet xelini kull wie[ed. Ftit [in biss wara, [dejn ta//awl, beda die[el l-ilma u l-luzzu nqaleb. Kienu salvaw biss erbg[a, li kienu Karmnu Attard – 1948,

Il-Monument fi]-}ewwieqa li jfakkar it-tra;edja meta 23 persuna g[erqu [dejn Ta/-?awl

(i]-}g[ajar)

mill-Qala, ?ikku Gauci minn Ta’ Ker/em, Pawlu Zammit mix-Xag[ra u Michael Buttigieg min-Nadur, u t-23 lo[ra, inklu] mag[hom, sid illuzzu, g[erqu kollha. B[ala tifkira ta’ din it-tra;edja kbira kien sar monument fi]}ewwieqa. Karmnu Attard, li]g[ar fosthom u li kif g[edna kien mill-Qala u allura kien jaf tajjeb il-post, ra kif [eles millpaniku ta’ s[abu u g[am lejn ilbajja ta’ {ondoq li min jaf kemm-il darba kien g[amilha f’[ajtu. Fil-fatt huwa rnexxielu jaqbad l-art u baqa’ tiela’ lejn ilQala u mar l-G[assa tal-Pulizija fejn ta r-rapport formali ta’ dak li kien ;ara. Pawlu Zammit (tal-Kusi) mixXag[ra g[adda kwa]i l-lejl kollu mqabbad mal-blat sa ma kien salvat minn numru ta’ nies li fosthom kien hemm [utu Salvu u lKanonku Dun :u]epp. Il-vittmi ta’ din l-ikbar tra;edja tal-ba[ar li qatt kien hawn f’G[awdex kienu: Duminku Attard u Manwel Sultana mixXag[ra, Karmnu Azzopardi, Mikiel Azzopardi, Rita Buttigieg, Salvu Buttigieg, :u]eppi Dingli, Wistin Magro, Karmnu Spiteri u Manwel Zammit ilkoll mix-Xewkija. :or; Curmi, Grezzju Magro u Manwel Vella, min-Nadur. Karmnu Grima – (ta’ {ariru), sid il-Luzzu u Pawlu Vella –

Euchar Mizzi mizzieuchar@gmail.com

(tal-Pajpaj)

it-tnejn mill-Qala. Salvu Refalo u Baskal Sammut it-tnejn minn G[ajnsielem. Fran;isku Portelli u :u]eppi Scicluna mill-Belt Victoria. Manwel Camilleri – membru tas-So/jetà tal-Museum mi]}urrieq, :u]eppi Gatt millG[arb, :or; Galea mi]-}ebbu; u :anni Mercieca minn Ta’ Sannat. L-uni/i ]ew; ir[ula li ma kellhomx vittmi f’din ittra;edja kienu San Lawrenz u lG[asri. L-Erbg[a ta’ wara, ji;ifieri fit3 ta’ Novembru 1948, G[awdex seba[ f’luttu nazzjonali, kien jum ta’ niket, kullimkien liebes l-iswed, bil-bnadar fuq il-bjut iperpru l-bandiera f’nofs l-arblu, djar, [wienet, ka]ini u postijiet o[ra. Qniepen b’le[en ta’ swied il-qalb kienu jinstemg[u jdoqqu ta’ sikwit fil-kampnari tal-knejjes kollha ta’ G[awdex.

Waqt li bosta mill-G[awdxin irrassenjaw ru[hom u daru lura lejn il-kamra li kellhom f’Malta bit-tama li jaqsmu lejn G[awdex hekk kif ja[dem il-vapur, 25 minnhom baqg[u hemm fuq il-moll tal-Marfa jippruvaw jaraw jikkuntattjawx lil xi sajjied G[awdxi biex ji;i ji;borhom u je[odhom G[awdex Dakinhar sar il-funeral talmejtin kollha fil-Knisja Katidrali tal-Belt Victoria, waqt li folla li qatt ma rajna b[alha mliet ilKatidral, il-pjazez u t-toroq minn fejn g[adda l-korteo funebri. Mexxa l-kon/elebrazzjoni solenni :u]eppi Pace, l-Isqof ta’ G[awdex. Fit-3 ta’ Novembru tal-1948, l-Assemblea Nazzjonali wkoll sellmet lil dawn il-vittmi billi ssospendiet l-Assemblea g[al xi [in b’rispett lejhom. Dakinhar kien twaqqaf ukoll Kumitat sabiex ji;bor il-flus biex jitqassmu lill-familji fqar milquta minn dik it-tra;edja. Fuq talba tal-Avukat Masini, li kien imexxi l-Partit ta’ G[awdex, saret Inkjesta Pubblika sabiex ti;i stabbilita rra;uni vera g[aliex ;rat dik iddi]grazzja hekk kbira. Ir-rapport ta’ din il-kummissjoni kien

ippubblikat fit-12 ta’ Di/embru, 1949, tlettax-il xahar wara li se[[et it-tra;edja. Fis-sena 1956, l-Awtoritajiet waqqfu lapida tal-ir[am flIm;arr, G[awdex, bl-ismjiet tat23 persuna li g[erqu f’din ittra;edja tal-ba[ar, b[ala tifkira dejjiema. Fil-Qala ssemmiet triq li tfakkar din it-tra;edja li Malta u G[awdex qatt ma raw b[alha. Ittriq jisimha “Triq it-Tletin ta’ Ottubru 1948” li tinsab fl-area mag[rufa b[ala Ta’ Kassia, vi/in l-in[awi Ta/-?awl. Ftit tas-snin ilu, vi/in il-blata msemmija, fit-tarf tal-Yatch Marina fi]-}ewwieqa, ttella’ Monument li jikkommemora lil dawn il-vittmi – madwar [amsin sena wara. Jalla G[awdex u Malta qatt u qatt ma jer;g[u jesperjenzaw avveniment iswed b[al dak.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

A{BARIJIET TA’ BARRA

Jin[ataf il-vi/i kap tas-servizzi sigrieti IL-LIBJA L-ebda grupp ma [a responsabbilta g[all-[tif tal-vi/i kap tasservizzi sigrieti Libjani, Mustafa Nuh, li se[[ ilbiera[ fil-limiti tal-ajruport ta’ Tripli u fi ]mien meta l-belt kapitali tinsab f’morsa ta’ tensjoni wara l-a[[ar battalji bejn dimostranti u gruppi ta’ milizjani li [allew g[exieren tal-maqtula u midruba. Intant, il-Gvern Libjan ma kkonfermax ir-rapporti li qalu li Nuh ‘idda[[al ;o vettura’ li kienet t[alliet ;o zona riservata g[all-parke;; u li l-vi/i-kap tas-servizzi sigrieti, dak il-[in, ma kienx akkumpanjat millgwardjani personali tieg[u. Imkejjen uffi/jali fi Tripli lanqas ma ]velaw ‘l-iskop wara

l-[tif’, u meta b[alissa, fil-kapitali, g[addej strajk ;enerali fuq tlett ijiem bi protesta kontra lpre]enza tal-gruppi tal-milizjani fl-in[awi. L-in[awi ta’ Tripli g[adhom mhe]]a wara l-mew;a ta’ vjolenza li laqtet l-in[awi fi tmiem il-;img[a u meta l-Gvern Libjan ma jistax ira]]an il-gruppi tal-milizjani li jikkontrollaw medda ta’ territorju u li ma jridux i/edu l-armi. L-istess gruppi ta’ milizjani kienu ffurmati biex ji;;ieldu lill-eks re;im tad-dittatur Muammar Gaddafi i]da llum qeg[din jinsistu g[al aktar poter u huma lesti biex jie[duha bilforza.

L-ebda referenza g[al allegati abbu]i IS-SRI LANKA Il-Mexxejja tal-pajji]i talCommonwealth (CHOGM) ikkonkludew is-summit ta’ tlett ijiem f’dan il-pajji] u ming[ajr ma rreferew g[all-allegati abbu]i tad-drittijiet umani mill-Gvern tas-Sri Lanka fl-istqarrija finali. Il-komunikat re;a tenna limpenn tal-Mexxejja biex jippromwovu l-’valuri ba]i/i’ talCommonwealth u meta lPresident Srilankan Mahinda Rajapaksa insista li s-Sri Lanka ‘te[tie; i]-]mien biex tfieq mill;rie[i tal-gwerra /ivili’. It-trattament tat-Tamili (f’minoranza) lejn l-a[[ar tal-gwerra /ivili fis-Sri Lanka (li spi//at fl2009) tefa’ dell fuq dan is-summit u waqt li l-qawwiet talGvern u l-;ellieda separatisti Tamili mag[rufa b[ala ‘Tigri’ akku]aw lil xulxin dwar atro/itajiet, in-Nazzjonijiet Uniti qalet li

setg[u nqatlu l-g[exieren tal-eluf ta’ /ivili Tamili – bil-Gvern ta’ Rajapaksa ji/[ad l-akku]a. Intant, is-Segretarju g[allAffarijiet Barranin Britanniku, William Hague, jemmen li hu possibbli biex il-Gvern tas-Sri Lanka jwaqqaf inkjesta dwar id-delitti tal-gwerra qabel Marzu. Dan wara li l-Prim Ministru tar-Renju Unit, David Cameron, sejja[ biex ilPresident Rajapaksa jwaqqaf investigazzjoni indipendenti dwar l-allegati delitti jew jiffa//ja inkjesta min-na[a tan-NU. Il-Gvern Srilankan ma laqax lisfida, bil-[amsin pajji] talCommonwealth irrappre]entati f’Kolombo – u li ddiskutew li]vilupp, il-klima u l-impenn g[all-qerda tal-faqar — ma jsemmux il-fatt li l-Mexxejja talKanada, l-Indja u Mauritius ibbojkottjaw dan is-summit.

Mara b’numru ta’ b]ie]aq f’idejha timxi mill-in[awi straxxnati ta’ Tacloban, fil-provin/ja ta’ Leyte (ritratt> EPA)

Kritika g[all-awtoritajiet lokali IL-FILIPPINI Il-President tal-Filippini, Benigno Aquino, kkritika lawtoritajiet lokali fl-ibnadi ta’ pajji]u talli ma kenux ‘lesti biex jilqg[u’ g[all-qerda tat-Tifun Haiyan u wara li l-istess Aquino wkoll kellu jiffa//ja l-kundanna g[all-mod kif il-Gvern irrea;;ixxa g[at-tra;edja. Meta, lbiera[, ]ar il-belt ta’ Guiuan, li tinsab fil-provin/ja ta’ Samar, Benigno fa[[ar lilluffi/jali lokali talli mexxew evakwazzjoni tan-nies effi/jenti i]da g[amilha /ara wkoll li dan sar ‘b’kuntrast g[al dak li kien se[[ fi bliet o[ra’. Il-President anki ]ar l-in[awi ta’ Tacloban , fil-provin/ja ta’ Leyte, u qal li l-Gvern g[andu jipprovdi

‘kulma

je[tie;u n-nies’ wara lmaltemp storiku ta’ g[axart ijiem ilu li fost o[rajn qered ir-residenzi ta’ madwar 500,000 ru[. Intant, il-Filippini li g[exu millistra;i ta’ Haiyan (li [alla ‘l fuq minn 3,600 mejtin) attendew servizzi reli;ju]i li saru lbiera[ filknejjes madwar il-pajji] u fejn eluf qiemu l-memorja tal-g[e]ie] mitlufa. F’Tacloban, sar servizz g[al mijiet ta’ residenti fil-knisja ta’ Santo Nino li ;arrbet [sarat terribbli mit-tifun u waqt li komplew limpenji tal-g[ajnuna fuq skala internazzjonali, bil-[elikopters iwasslu l-ikel u l-provvisti medi/i g[and il-Filippini mill-aircraft carrier Amerikan USS George

Washington. Il-[addiema u l-iskwadri inkarigati mill-fejda qeg[din jippruvaw jil[qu z-zoni remoti tal-Filippini li wkoll intlaqtu minn Haiyan u fejn g[ad iridu jiddeterminaw il-livelli tal-mewt fl-in[awi inkwistjoni. L-a[[ar rapporti qalu wkoll li [afna Filippini residenti firre;juni ddominati mill-muntanji baqg[u jbatu l-;uh u meta l-aircraft carrier HMS Illustrious, tarRenju Unit, qed jivvja;;a lejn ilFilippini biex jissie[eb malimpenn ta’ fejda. Intant, il-vapur tal-qawwiet Britanni/i HMS Daring ilbiera[ wasal fl-ib[ra ‘l hinn mill-Belt ta’ Cebu u fejn ukoll qed jg[in il-[idma talemer;enza.

Ti;rif ta’ ajruplan fatali IR-RUSSJA

Ajruplan tal-passi;;ieri tat-tip Boeing 737 i;;arraf fl-ajruport ta’ Kazan, li hu l-belt kapitali tarRepubblika Russa ta’ Tatarstan, u fost rapporti li mietu talanqas 44 fost il-persuni li kienu abbord.

L-ajruplan kien telaq minn Moska u skont ir-rapporti kien qed jipprova jin]el fil-mitjar ta’ Ka]an meta ‘sploda f’ballun nar malli mess mal-art’. I/-/irkustanzi tat-tra;edja

kienu g[adhom konfu]i sal-[in li morna g[all-istampa u bluffi/jali Russi fl-in[awi jinfurmaw lill-istampa lokali li ‘ma salva [add’ fost in-nies li kien hemm fuq l-ajruplan.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

A{BARIJIET TA’ BARRA

Bachelet ‘il-favorita’ I?-?ILE

Il-poplu ?ilen ivvota fl-elezzjonijiet g[all-Presidenza u fejn Michelle Bachelet – li serviet darb’o[ra b[ala President (bejn l-2006 u l-2010) – issemmiet b[ala l-favorita ‘netta’ li ssir lewwel Mexxejja tal-pajji] li tkun reb[et ]ew; mandati ta’ poter f’aktar minn [amsin sena. Bachelet dehret qed tgawdi vanta;; kbir fuq Evelyn Matthei, kandidat tal-lemin u l-akbar rivali tag[ha, i]da l-osservaturi (sal-biera[) ma eskludewx li lelezzjoni tista’ anki tkun de/i]a minn tieni round li jsir ix-xahar id-die[el. Bachelet, li tmexxi alleanza tas-So/jalisti (tag[ha), dDemokristjani u l-Komunisti, [admet fuq kampanja biex jonqos id-distakk bejn il-fqir u ssinjur f’dan il-pajji].

IL-KOLOMBJA> Morini Kolombjani jidhru waqt ir-ronda f’Lleras, settur fil-port ta’ Buenaventura u fejn b[alissa te]isti kri]i tas-sigurta min[abba gwerra li g[addejja bejn il-gruppi tat-traffikanti tad-droga rivali (ritratt> EPA)

Jer;g[u jivvutaw IL-KOSOVO

Mijiet ta’ pedofeli ji]gi//aw l-arrest IR-RENJU UNIT Mijiet ta’ suspettati pedofeli fir-Renju Unit g[adhom ma ;ewx arrestati minkejja li lPulizija fil-Kanada [ar;et alert dwarhom daqs tmintax-il xahar ilu u bl-awtoritajiet lokali jtennu li ‘m’humiex daqstant sorpri]i b’din is-sitwazzjoni’. Id-detektivs Kanadi]i qalu li bag[tu (lill-pulizija) ‘l-mijiet talismijiet’ ta’ persuni li raw u ni]]lu videos ‘mill-aktar xokkanti’ dwar tfal li jkunu su;;etti g[all-abbu] sesswali u meta /irku kriminali f’Toronto kien qed jie[u [sieb id-distribuzzjoni ta’ dawk il-filmati. S’issa saru madwar 350 arresti madwar id-dinja b’konnessjoni

ma’ dan il-ka] bl-awtoritajiet u lpulizija jirnexxilhom isalvaw ilmijiet tat-tfal minn [alq l-abbu]. Madankollu, l-awtoritajiet firRenju Unit ]velaw li ma sarx ‘imqar arrest wie[ed’ f’arthom minkejja li d-dettalji tas-suspettati pedofeli ng[ataw li/-Child Exploitation and Online Protection Centre li jsegwi lmovimenti ta’ dawn in-nies. Fil-fatt, l-esperti jg[idu li lpulizija ‘ma tistax tla[[aq malammonti inkredibbli’ tan-nies li huma suspettati li raw l-abbu] tat-tfal fuq l-Internet. St[arri; li sar din is-sena firRenju Unit ]vela li, b[ala medja, il-Pulizija Britannika jirnexxilha

Je[tie;u l-mezzi ‘superjuri’ biex jikkumbattu l-kriminali tarresta persuna wa[da biss minn kull [mistax li jinqabdu jsegwu dan il-materjal ipprojbit u blesperti li qeg[din jippruvaw ira]]nu l-abbu]i online jammettu l-[tie;a li jsibu l-mezzi ;odda u ‘superjuri’ biex jikkumbattu dan it-tip ta’ kriminalita. Il-ka//a g[all-pedofeli fil-

Kanada bdiet fl-2010 ta[t Operation Spade u bl-uffi/jali responsabbli g[al dan l-impenn jikkollaboraw mal-Interpol f’aktar minn [amsin pajji]. Dan meta nstabu ‘l fuq minn 350,000 ritratti u madwar 9,000 video li jibba]aw fuq l-abbu] sesswali tat-tfal. L-a[[ar rapporti dwar Operation Spade anki kkonfermaw li numru ta’ tobba, infermiera, g[alliema, qassisin u avukati qeg[din jg[inu flist[arri; tal-Pulizija u meta lawtoritajiet jittamaw li jiksbu aktar informazzjoni li biha jistg[u jkissru /-/irki tal-pedofeli f’numru ta’ pajji]i.

Is-Serbi etni/i fit-Tramuntana ta’ Mitrovica vvutaw mill-;did f’elezzjonijiet li ;img[atejn ilu spi//aw fil-kaos u meta l-qawwiet u l-pulizija tal-Unjoni Ewropea wieg[du ‘mi]uri tassigurta’ qawwija biex il-vot isir bil-kwiet. Ir;iel mg[amdin, fit-3 ta’ Novembru, kienu tefg[u l-gass tad-dmug[ u kissru l-kaxxi talvoti ;o /entru tal-votazzjoni f’din il-belt u meta l-ma;;oranza tas-Serbi etni/i f’Mitrovica ma [adux sehem fl-elezzjonijiet lokali – kuntrarju g[all-Albani]i etni/i fin-Nofsinar tal-Kosovo. Intant, il-Gvern tas-Serbja, g[all-ewwel darba, wettaq ilpressjoni fuq is-Serbi tal-Kosovo biex jitfg[u l-voti tag[hom flelezzjoni tal-biera[ li saret fi tlett /entri spe/ifi/i lejn in-na[a ta’ fuq ta’ Mitrovica.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

A{BARIJIET TA’ BARRA

Polemika dwar arti misruqa IL-:ERMANJA Ra;el :ermani] li ssemma b[ala l-proprjetarju ta’ ‘l fuq minn 1,400 bi//a tal-arti li [afna minnhom ja[sbu li nsterqu min-Na]isti, g[amilha /ara li m ’ hux se j/edihom ‘volontarjament’. Filwaqt li rrankaw l-investigazzjonijiet inti]i li jistabbilixxu ‘darba g[al dejjem’ issid jew sidien ori;inali ta’ din l - arti prezzju]a , ir - ra;el – Cornelius Gurlitt - insista mal-;urnal Der Spiegel li hu kien kiseb il - bi//iet ‘ legal ment’ u wara li l-istess o;;etti kienu nstabu s-sena l-o[ra, flappartament tieg[u. Il-valur ta’ dawn l-o;;etti tal - arti hu stmat mal -1. 35 biljun dollaru , u meta jin kludu pitturi minn artisti rinomati Marc Chagall , Pablo Picasso, Henri Matisse, Otto Dix u Max Liebermann. L - esperti tal - arti qeg[din jg[idu li [afna mill-pitturi u li sketches inkwistjoni huma ta ’ kwalita ’ e//ezzjonali , u [afna minnhom kienu nstabu ‘ming[ajr gwarni/’ fid-dar ta’ Gurlitt waqt spezzjoni ta ’ rutina li kienu g[amlu l-ispetturi tat - taxxa fil - belt ta ’ Munich, f’Marzu tal-2012. Mifhum li fit-Tieni Gwerra Dinija, in-Na]isti [atfu [afna minn dawn l - o;;etti minn idejn id - sidien ori;inali u jing[ad li missier Gurlitt kien negozjant tal-arti li ‘bieg[ ilpitturi li nsterqu jew spi//aw ikkonfiskati min - Na]isti ’, minbarra li ]amm diversi minn dawn l-o;;etti g[alih. Madankollu , Cornelius Gurlitt , li jg[ix wa[du , m’g[andu l-ebda intenzjoni li j/edi g[al din l-arti u jinsisti li di;a’ pprovda bi]]ejjed provi lill-awtoritajiet ‘biex i[alluh bi kwietu’.

L-EMIRATI G{ARAB MAG{QUDA> L-iskwadra tal-ajruplani ‘Al Fursan’ (taqsima tal-qawwiet tal-ajru tal-Emirati) tag[ti spettaklu waqt dimostrazzjoni u b[ala parti mill-’Air-show’ tad-Dubaj li qed issir fl-ajruport internazzjonali ta’ Al Maktoum, f’Jebel Ali. F’dan l-avveniment, li jibqa’ g[addej sa nhar il-{amis, qeg[din jintwerew mhux inqas 150 tip ta’ ajruplan differenti (ritratt> EPA)

Imutu waqt attakk fuq g[assa tal-pulizija I?-?INA L-istampa fil-provin/ja ta’ Xinjiang qalet li nqatlu numru ta’ aggressuri li attakkaw g[assa tal-pulizija u fejn anki tilfu [ajjithom ]ew; membri aw]iljarji tal-korp lokali. Skont ir-rapporti, almenu disa’ agressuri ‘li kienu armati bilmannaretti’ wettqu l-attakk fuq l-g[assa li tinsab qrib il-belt ta’ Kashgar u fost it-tensjoni li ilha x-xhur tiddomina f’Xinjiang –

fejn il-komunita tal-Uighur Musulmana tifforma parti kbira mill-popolazzjoni. Dawn l-in[awi g[addew minn diversi konfronti vjolenti din issena, u meta l-awtoritajiet f’Beijing qeg[din iwa[[lu filMoviment I]lamiku tal-Lvant ta’ Turkestan – entita’ separatista – g[all-in/identi li jinqalg[u f’Xinjiang u spe/jalment g[allin/ident tax-xahar li g[adda,

meta karrozza da[let fuq folla nies fi Pjazza Tiananmen (f’Beijing) fejn kienu mietu [ames persuni. I/-?ina tiddeskrivi lill-membri ta’ dan il-moviment b[ala ‘terroristi’, i]da korrispondenti barranin jg[idu li ftit huma dawk li jemmnu tassew li l-grupp g[andu l-kapa/ita’ biex iwettaq azzjonijiet ewlenin ta’ terrori]mu filpajji].

Il-gruppi tal-Uighur jg[idu li lawtoritajiet komunisti ta/-?ina qeg[din ju]aw il-Moviment ta’ Turkestan b[ala sku]a biex ji;;ustifikaw il-mezzi ripressivi g[a]-]amma tas-sigurta’ f’Xinjiang. Intant, u filwaqt li xi disa’ miljun Musulmani Uighur qed jg[ixu fil-provin/ja ta’ Xinjiang, dawn illum spi//aw b[ala minoranza fir-re;jun spe/ifiku.

Nelson Mandela ‘ma jistax jitkellem’ L-AFRIKA T’ISFEL L-eks-mara tal-ewwel President iswed tal-Afrika t’Isfel, Nelson Mandela, qalet li hu, filpre]ent, ‘ma jistax jitkellem’ u fejn qed ikollu ju]a l-espressjonijiet tal-wi// ‘biex jikkomunika’. Winnie Madikizela-Mandela ]velat dan lil gazzetta lokali u fil-

waqt li sostniet li Nelson Mandela ‘g[adu marid mhux [a]in’, warrbet g[all-ispekulazzjoni li qieg[ed jin]amm [aj fuq il-magna. F’Settembru li g[adda, Mandela rritorna d-dar wara li kien qatta’ kwa]i tlett xhur fl-isp-

tar biex jing[ata trattament g[al infezzjoni fil-pulmun – u bilGvern Afrikan jis[aq li l-kundizzjoni tieg[u hi ‘kritika u kultant instabbli’. Intant, Winnie MadikizelaMandela qalet li l-eks ra;el tag[ha ma jistax jitkellem

‘min[abba t-tubi li g[andu f’[alqu biex inaddfulu l-pulmun’ u fejn ikollu ju]a l-muskoli ta’ wi//u biex ‘iwassal messa;;’. Madankollu hi kompliet li ttobba qeg[din jittamaw li l-eks President ma jdumx ma jirkupra le[nu.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

A{BARIJIET TA’ BARRA

L-INDJA> Subien tal-komunita tas-Sikh jaqb]u fl-ajru waqt forma tal-arti marzjali mag[rufa b[ala ‘Gatka’ u li qed issir waqt pur/issjoni reli;ju]a li fakkret l-anniversarju mit-twelid tal-’Guru’ Nanak Dev Ji. Dan il-’Guru’ kien il-fundatur tar-reli;jon mag[ruf b[ala ‘Sikhism’ u li jipprattikkaw il-membri tal-komunita partikolari (ritratt< EPA)

Lejn konfronti minflok tindif^ SPANJA L-awtoritajiet f’Madrid huma m[assbin dwar inkwiet potenzjali fil-kapitali Spanjola wara li ttie[det de/i]joni biex [addiema tal-emer;enza – li jkunu akkumpanjati bi skorta – jibdew inaddfu t-toroq ta’ Madrid mill-iskart enormi li la[aq akkumula fuq diversi jiem. Dan wara li l-kuntratturi privati naqsu milli jiggarantixxu lminimu tas-servizz fi ]mien 48 sieg[a u fuq direttiva tasSindku tal-belt, Ana Botella.

Fil-pre]ent, it-toroq u l-parks ta’ Madrid qeg[din ifuru bilmunzelli tal-iskart, f’sitwazzjoni meqjusa b[ala theddida g[as-sa[[a pubblika. Jidher anki li l-kwistjoni se tkompli tbaqbaq u wara li l-[addiema li kienu inkarigati mit-tindif tattoroq [ar;u fuq strajk bi protesta kontra l-pjani tal-awtoritajiet biex jing[ataw is-sensji lil 1,134 minn xi 6,000 [addiem. Il-unions /a[du wkoll l-offerta tal-a]jendi biex is-sensji jonqsu g[al ‘ta[t it-300’ u meta

‘ma jeskludux in/identi’ bejn il-[addiema li [ar;u fuq strajk u l-iskwadri li jridu jitqabbdu biex jag[mlu t-tindif minflokhom. L-awtoritajiet lokali (f’Madrid) qeg[din jippruvaw inaqqsu mill-ispejje] tas-

servizzi pubbli/i fost ]menijiet ta’ awsterita u meta issa hemm kull possibbilta ta’ ‘konfronti’ bejn il-[addiema li g[addejjin bl-azzjoni industrijali u l-membri tal-iskwadri li se jikkonfrontaw l-emer;enza attwali.

In-nies g[addejjin ma;enb il-munzelli tal-iskart li qed ifuru fit-toroq ta’ Madrid (ritratt> EPA)

Tikber ir-rabja tan-Naplitani dwar l-iskart tossiku L-ITALJA Numru akbar ta’ residenti filbelt ta’ Napli qeg[din isemmg[u le[inhom kontra r-rimi tal-iskart tossiku li qed ini;;e] l-arja u meta s-swaba qeg[din jippuntaw direttament g[all-gruppi talmafju]i lokali. Intant, ir-residenti tal-in[awi qeg[din jinsistu g[at-tindif ‘minnufih’ tal-artijiet kontaminati u b’g[exieren tal-eluf tan-nies jipprotestaw (f’Napli) fi tmiem il;img[a u fejn – waqt il-mar/ijiet organizzati – ;arrew ir-ritratti tal- g[e]ie] li qalu kienu mietu minn tipi tal-kan/er li jirri]ultaw mill-arja mni;;]a. I]-zoni tal-iskart jinsabu bejn Napli u Caserta, u n-nies laqqmuhom ‘it-Trijanglu tal-Mewt’ min[abba li l-in[awi huma ddominati mid-d[a[en velenu]i kka;unati mill-[ruq tal-iskart. Mifhum ukoll li ‘xi nies u a]jendi partikulari’ ddisponew minn g[axar miljun tunnellata ta’ skart industrijali fir-re;jun spe/ifku tul dawn l-a[[ar

g[oxrin sena. Intant, il-grupp Legambiente – li organizza l-a[[ar protesti f’Napli – sostna li kwa]i 440 negozju fi/-/entru u tTramuntana tal-Italja ‘kienu qed jie[du sehem fl-attivita illegali’ u meta skont il-kelliema tal-grupp ‘hu daqstant ie[or importanti li tinkixef il-verita dwar in-nies responsabbli g[all-a;ir. Min-na[a tieg[u, l-Gvern Taljan qal li qed jibda pro;ett estensiv g[at-tindif tal-in[awi kontaminati u meta qeg[din ji]diedu ]-zoni ‘tal-iskart tossiku’. Fl-istess [in, il-Mafja Naplitana mag[rufa b[ala Camorra hi suspettata li kisbet ilkuntratti li jirrendu l-flejjes kbar biex tiddisponi mill-iskart tossiku u fejn qed ‘te[les minnu bil-mezzi illegali’. Hu anki minnu, li t-tobba ilhom is-snin jinnutaw ]ieda flin/idenza tal-kan/er fl-ibliet ta’ madwar Napli.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

KONSUMATUR

Informazzjoni li l-konsumaturi g[andhom jing[ataw meta jixtru mill-bog[od Meta konsumatur jag[]el li jixtri l-prodotti jew servizzi li g[andu b]onn ming[and bejjieg[ mill-bog[od, u g[alhekk jag[]el li jixtri permezz tat-telefon, internet, jew katalgu, il-li;i tag[tih iddritt li ji;i pprovdut b’informazzjoni /ara dwar ix-xiri li qed jag[mel. Ir-Regolamenti dwar Bejg[ mill-Bog[od jispe/ifikaw it-tip ta’ informazzjoni li konsumatur g[andu jing[ata qabel ma jikkonkludi x-xiri, u kif ukoll l-informazzjoni li g[andu jing[ata ladarba jsir ix-xiri. Rigward l-informazzjoni li lbejjieg[ g[andu jipprovdi qabel ix-xiri, din g[andha tinkludi: iddettalji tal-bejjieg[ u kif jista’ ji;i kkuntattjat; informazzjoni fuq ilprodotti jew servizzi li qed ji;u ordnati; kif ser isir il-[las; u informazzjoni dwar id-drittijiet legali tal-konsumatur. Lista ta’ informazzjoni importanti Dwar l-o;;etti jew servizzi, ilbejjieg[ g[andu jipprovdi din linformazzjoni: • deskrizzjoni tal-karatteristi/i ewlenin tal-o;;ett jew servizz; • il-prezz tal-o;;ett jew servizz, inklu] it-taxxi; • l-ispejje] tal-kunsinna, jekk applikabbli; • sakemm l-offerta jew il-prezz jibqg[u validi; • kif se ssir il-kunsinna tal-o;;ett jew esegwit is-servizz; u • f’ka] ta’ kuntratt biex ji;u pprovduti prodotti jew servizzi, il-minimu ta’ ]mien sakemm jibqa’ validu l-kuntratt. Rigward [las, l-informazzjoni pprovduta g[andha tinkludi lmetodu kif ser isir il-[las, u lispi]a biex jintu]a l-mezz ta’

komunikazzjoni li permezz tieg[u qieg[ed isir ix-xiri, jekk din l-ispi]a hija og[la mir-rata ba]ika. Ir-Regolamenti dwar Bejg[ mill-Bog[od jipprovdu li jekk din l-informazzjoni ma ti;ix ipprovduta lill-konsumaturi, ilkuntratt tax-xiri ma jkunx jista’ ji;i infurzat, u g[alhekk il-konsumaturi jkunu jistg[u j[assruh u jitolbu flushom lura. Meta tikkan/ella x-xiri Il-konsumaturi g[andhom

ukoll ji;u infurmati dwar id-dritt tag[hom li jikkan/ellaw ix-xiri. Dan id-dritt jag[ti lill-konsumaturi perjodu ta’ ]mien li matulu jista’ jer;a jibdielhom mix-xiri li jkunu g[amlu u jikkan/ellaw ix-xiri. Meta xiri mill-bog[od ji;i kon-

Meta nixtru permezz tal-internet [afna drabi niffrankaw [afna ;iri u flus ukoll... imma tajjeb li nassiguraw li nkunu qed nag[mlu xiri bil-g[aqal u li l-bejjieg[ hu serju u li tista’ tafdah

klu] ma’ bejjieg[ lokali, it-tul talCooling off Period ikun ta’ [mistax-il ;urnata li jibdew jg[oddu minn meta l-o;;etti ordnati jaslu g[and il-konsumatur. Rigward bejjieg[a barranin, jekk dawn ikunu qed ibig[u l-prodotti jew servizzi tag[hom minn pajji] membru tal-Unjoni Ewropea, ilperjodu ta’ kan/ellament huwa mill-inqas sebat ijiem. Meta jsir xiri ta’ servizzi, ilperjodu ta’ kan/ellament jibda jg[odd mid-data meta ;ie konklu] il-kuntratt tax-xiri. Imma ladarba servizz jew o;;ett jibda jintu]a, id-dritt g[all-kan/ellament ma jibqax japplika, anke jekk ikun g[adu ma skadiex. Il-konsumaturi g[andhom ukoll id-dritt li ji;u infurmati bilkundizzjonijiet u pro/eduri li jridu ji;u osservati jekk jidde/iedu li je]er/itaw id-dritt tag[hom g[all-kan/ellament.

Fost dawn insibu; o;;etti mag[mula skont l-ispe/ifikazzjonijiet tal-konsumatur jew personalizzati; prodotti friski li g[andhom [ajja qasira b[al ikel u fjuri friski; prodotti b[al gazzetti, perjodi/i u rivisti; u software tal-kompjuter, log[ob elettroniku, CDs li s-si;ill tag[hom ;ie miftu[ mill-konsumatur.

Meta nirritornaw l-o;;etti

Meta ni;u g[all-kuntratti

g[al xiri ta’ servizzi marbutin ma’ ]mien jew data partikolari b[al pere]empju: akkomodazzjoni, trasport, biljetti ta’ kun/erti, e//. Il-konsumaturi li ma ji;ux ipprovduti b’din l-informazzjoni kollha, hekk kif stipulat firRegolamenti dwar Bejg[ millBog[od, g[andhom id-dritt li jikkan/ellaw il-kuntratt tax-xiri. Jekk il-bejjieg[ ma ja//ettax li jsir il-kan/ellament, il-konsumaturi jistg[u jag[mlu lment malUffi//ju g[all-Affarijiet talKonsumatur fi [dan l-Awtorità ta’ Malta g[all-Kompetizzjoni u g[all-Affarijiet tal-Konsumatur. Jekk il-bejjieg[ ikun barrani bba]at f’pajji] membru talUnjoni Ewropea, l-ilment ikun

•

Odette Vella odette.vella@mccaa.org.

G[andhom ukoll jing[ataw Ir-Regolamenti dwar Bejg[ isem u indirizz fejn iressqu l- mill-Bog[od, u g[aldaqstant idilmenti tag[hom f’ka] ta’ proble- dritt g[all-kan/ellament, ma japma u kif ukoll informazzjoni plikax ukoll f’ka] ta’ kuntratti: dwar l-ispi]a involuta biex jirri- • konklu]i permezz ta’ magni taltornaw l-o;;etti li ma jridux. Filbejg[ awtomati/i jew postijiet fatt din tal-a[[ar hija l-unika kummer/jali li joperaw b’mod spi]a li tista’ ti;i imposta fuq ilawtomat; konsumaturi jekk jidde/iedu li • mag[mulin ma’ operaturi tatjikkan/ellaw ix-xiri. telekomunikazzjonijiet permeLadarba jkun ikkan/ellat ixzz tal-u]u ta’ payphones pubxiri, il-bejjieg[ g[andu l-obbligu bli/i; li jirrifondi l-flus lill-konsumatur • mag[mulin g[all-kostruzzjoni fi ]mien massimu ta’ tletin u l-bejg[ ta’ proprjetà immob;urnata mid-data tal-kan/ellabli jew li jkollhom x’jaqsmu ment. ma’ jeddijiet o[ra ta’ proprjetà Huwa wkoll fl-interess talimmobbli, [lief g[al kirja; konsumatur li ji;i infurmat fuq • mag[mulin f’xi rkant; liema tip ta’ xiri ma japplikax id- • g[all-provvista ta’ ikel, xorb, dritt g[all-kan/ellament. jew o;;etti o[ra fornuti fid-dar Il-li;i tispe/ifika liema tip ta’ tal-konsumatur jew fil-post o;;etti u servizzi ma jistg[ux tax-xog[ol tieg[u minn kurriji;u ritornati jew ikkan/ellati. era regolari, u

jista’ jsir ma/-?entru talKonsumatur Ewropew f’Malta.

L-iskop ta’ dan l-artiklu huwa biss li jipprovdi informazzjoni u mhux li jag[ti parir legali. F’ka] ta’ lment jew b]onn ta’ aktar informazzjoni tista’ tikkuntattja lill-Uffi//ju g[all-Affarijiet talKonsumatur fi [dan l-Awtorità ta’ Malta g[all-Kompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur fuq il-freephone 8007 4400 jew innumru tat-telefown 2395 2000. (Odette Vella hi Senior Information Officer fl-Uffi//ju g[all-Affarijiet tal-Konsumatur fi [dan l-Awtorità ta’ Malta g[all-Kompetizzjoni u lAffarijiet tal-Konsumatur.)

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

MILL-UNIVERSITÀ

L-G[aqda Studenti tal-Li;i torganizza esperjenza Spi]jara ta’ familjarizzazzjoni g[all-istudenti mal-g[alliema prospettivi

mressqa aktar vi/in in-nies

Nigel Micallef

Dan l-a[[ar grupp ta’ studenti li qed jattendu l-ewwel sena filkors tal-li;i attendew g[al seminar ta’ tlett ijiem bit-tema ‘Lawyered Up’ li kellu l-iskop li jservi ta’ familjarizzazzjoni g[all-istudenti mhux biss malUniversità ta’ Malta, imma anki mal-istess kors tal-Li;i. Dan is-seminar kien organizzat mill-G[aqda Studenti tal-Li;i (G{.S.L) li kienet qed torganizza din l-attività g[all-ewwel darba minn meta twaqqfet u lparte/ipazzjoni mill-isudenti kienet wa[da sabi[a [afna kemm b[ala g[add ta’ studenti li attendew g[as-seminar, kif ukoll issehem fid-diskussjonijiet li saru waqt it-tlett ijiem tal-istess seminar li kien organizzat firResidenza tal-Università li tinsab f’{al Lija. Il-kors tal-li;i mhux xi wie[ed [afif, i]da g[alkemm hu wie[ed impenjattiv u jirrikjedi [afna ri/erka u studju fuq aspetti varji tal-Li;i, hu wkoll wie[ed e//itanti li jlaqqa’ lill-istess studenti ma’ diversi esperjenzi ;odda fil-[ajja tag[ha. Bla dubju ta’ xejn li dawn l-istess esperjenzi jwasslu lill-istess parte/ipanti biex jimmaturaw fil-[sibijiet tag[hom u fl-istess waqt jakkumulaw g[erf li se ji;u b]onnu ]gur aktar ma javvanzaw fil-karriera tag[hom. Matul is-seminar kienu organizzati numru ta’ sessjonijiet fejn l-istudenti kellhom l-opportunità li jsiru jafu aktar mill-qrib lil u[ud mill-g[alliema tag[hom, fosthom lil Kevin Aquilina li hu d-Dekan tal-Fakultà tal-Li;i li waqt id-diskors tieg[u tkellem dwar l-opportunitajiet akkademi/i li je]istu g[all-istudenti talLi;i fl-Università ta’ Malta, b’mod partikulari in vista talMasters Programme u lProgramm PhD li toffri l-Fakultà

Il-grupp ta’ studenti li [adu sehem fl-attività organizzata mill-G[aqda Studenti tal-Li;i li, fost l-o[rajn, kienet tinkludi wkoll interventi minn diversi personalitajiet stabbiliti filqasam legali

tal-Li;i. Sessjoni o[ra interessanti kienet dik meta l-istudenti ltaqg[u ma’ personalitajiet filqasam Legali u anki fil-qasam :udizzjarju fejn, fost l-o[rajn, sarulhom interventi mill-Avukati James Grech, Reuben Balzan li jokkupa l-kariga ta’ President talKamra tal-Avukati, l-Im[allef Emeritu Giovanni Bonello li hu wkoll awtur ta’ bosta ri/erki u minn Peter Grech li jokkupa lkariga ta’ Avukat :enerali tarRepubblika. Sessjoni o[ra kienet dik meta listudenti kellhom i/-/ans li filwaqt li jiltaqg[u f’ambjent differenti mal-g[alliema tag[hom,

jifhmu wkoll dak li l-istess g[alliema jkunu qed jistennew minnhom waqt il-kors li qed isegwu u l-istudji li jkunu qed jag[mlu. F’din is-sessjoni [adu sehem lAvukat David Zammit li hu lKap tad-Dipartiment dwar il-Li;i ?ivili u l-Avukat Austin Benici li hu l-Kap tad-Dipartiment dwar il-Li;i Pubblika. Kienet organizzata wkoll spe/i ta’ sessjoni fil-Qorti u din kienet koordinata mill-Young Entrepreneurs and Leaders (YEL) Matul dawn it-tlett ijiem ta’ dan is-seminar ipparte/ipaw ukoll il-Junior Chamber of

Advocates, li hi ferg[a millKamra tal-Avukati, u u rappre]entanti tal-istudenti filBord tal-Fakultà. Fil-;img[at li ;ejjin l-G[aqda Studenti tal-Li;i g[andha ppjanati g[add ta’ attivitajiet o[ra g[all-membri tag[ha, fosthom ukoll seminar ie[or ‘Lawyered Up’ immirat g[all-istudenti tattieni sena. Sadattant l-G[aqda Studenti tal-Li;i se tipparte/ipa bis-s[i[ fil-Fun Run tal-President b’risq il-karità li se ssir nhar il-{add, l1 ta’ Di/embru, 2013 u li g[andha l-iskop li jin;abru fondi biex imorru g[all-Malta Community Chest Fund.

Id - Dipartiment tal Farma/ija tal - Università ta ’ Malta ( UoM) b ’ kollaboraz zjoni mal - Asso/jazzjoni Maltija tal - Istudenti tal Farma/ewtika ( Malta Pharmaceutical Students Association – MPSA ) u l Asso/jazzjoni Maltija tal Farma/ewtika ( Malta Pharmaceutical Association – MPhA), din is-sena //elebrat il-Jum Dinji tal-Ispi]jara blappo;; ta’ Actavis. Il - Jum Dinji tal - Ispi]jara kien ikkoordinat mill Federazzjoni Internazzjonali tal-Farma/ewtika (International Pharmaceutical Federation – FIP ) u t - tema mag[]ula g[al din is - sena kienet ‘L-Ispi]jara – jissimplifikawlek l - u]u tal - medi/ini , minkejja l - kumplessità ’ ( Pharmacists – simplifying your medicines use, no matter how complex’). L-attivitajiet f’Malta kienu organizzati f’diversi lokalitajiet biex ti;i kkomunikata lillpubbliku ;enerali l-importanza tal - ispi]jara b[ala pro fessjonisti fil-kura tas-sa[[a a//essibbli, fdati u stmati, li jg[inu biex jinkisbu ri]ultati a[jar ta’ sa[[a, u jtejbu s-sigurtà tal - pazjenti u l - kwalità tal-[ajja in;enerali. Permezz ta’ din l-attività, listudenti tal - farma/ija , l ispi]jara u d-Dipartiment talFarma/ija tal - UoM , kienu qeg[din jersqu lejn il-pubbliku biex jenfasizzaw is servizzi professjonali tal ispi]jara biex jassiguraw l-u]u sigur tal-medi/ini.

Il-pro;ett STREETS biex itejjeb l-a//essibbiltà g[al Malta u Sqallija Il - pro;ett STREETS tnieda f ’ Ottubru 20 1 3 f ’ Vittoria , Sqallija . STREETS ( STRatEgia IntEgrata per un Trasporto Sostenibile : Italia - Malta – Strate;ija Integrata g[al Trasport Sostenibbli : Italja Malta) huwa pro;ett ta ’ tliet snin iffinanzjat parzjalment mill - Fond Ewropew g[all I]vilupp Re;jonali ( FE}R) li jaqa ’ ta[t il - Programm Operattiv Italja - Malta 2007 -

20 1 3 . Il-pro;ett g[andu l-g[an li jtejjeb l - a//essibilità g[a] ]ew; g]ejjer, waqt li jeg[leb lostakoli serji attwali identi fikati bejn i] - ]ew; g]ejjer . STREETS jinvolvi sitt imsie[ba, bis-sie[ba ewlenija r - Regione Sicilia (Dipartimento Regionale delle infrastrutture, della mobilità e dei trasporti ) , flimkien mal Collegio Universitario ARCES, il-Kunsill Lokali ta’

Vittoria, l-Awtorità tal-Port ta’ Catania, Transport Malta u lIstitut g[all-Bidla fil-Klima u l - I]vilupp Sostenibbli fl Università ta’ Malta. L - Istitut hu responsabbli g[al numru ta ’ [idmiet li jin kludu anali]i tat - territorju u l flussi tat - traffiku ;ewwa u barra l - in[awi tal - port ta ’ Catania u Malta ; il - proposta g[al abbozz ta ’ strate;ija kon;unta biex tiddetermina problemi territorjali attwali ; l -

identifikazzjoni ta ’ mezzi tat trasport intermodali fl - amb jent Sqalli - Malti ; anali]i tal flussi ta ’ passi;;ieri u merkanzija bejn Malta u Sqallija ; u l - promozzjoni ta ’ soluzzjoni g[al trasport inte grat u sostenibbli . Il-konferenza tat-tnedija ta’ STREETS saret f’Vittoria blimsie[ba kollha tal-pro;ett jiddiskutu l-progress li sar s’issa. L-Università ta’ Malta kienet irrappre]entata minn Maria

Attard ( project coordinator ) , Luana Chetcuti Zammit , Nicolette Formosa u Deborah Mifsud (project research officers) u Boglarka Toth (project administrator). Waqt il - konferenza Maria Attard ippre]entat ix-xog[ol li qed isir dwar l - i]vilupp ta ’ mappa di;itali tan-netwerk tattrasport u r-ri]ultati ta’ st[arri; mi;bur s’issa dwar il-fluss ta’ passi;;ieri bl-ajru lejn u minn Catania u Trapani.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

TV # RADJU

Fil-qosor

Tg[id Christabelle qed tigdeb^

Fost il-mistednin ta’ Stephanie Spiteri g[al-lum se jkun hemm Charlene Vella li se tag[ti tag[rif dwar pro;ett ta’ restawr ta’ pitturi li jinsabu fil-knisja ta’ :ie]u fir-Rabat. Naraw ukoll dwar il-pro;ett

Comenius minn studenti talIskola Giovanni Curmi finNaxxar. Ikun hemm ukoll l-irkejjen regolari dwar l-ivvja;;ar ma’ Noel Farrugia u dik b’pariri finanzjarji ma’ Geoffrey Bezzina.

The Mothman Prophecies Voci dall’ombra – Canale 5, 23>30 Debra

Messing Richard Gere u Laura Linney huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film thriller Amerikan li n[adem fl-2002 b’re;ija ta’ Mark Pellington. :urnalist ikun qed jindaga dwar xi fenomeni paranormali li qed ise[[u f’villa;; fil-Virginia. Sadanittant martu, li tkun mietet sentejn qabel, tag[mel kuntatt mieg[u... (fir-ritratt),

Ma Tinbidel Qatt – NET Television, 20>30 Danny u Luca se ja[dmu fuq bi//a xog[ol flimkien. X’qabbdu jag[mel Danny? X’se ssir taf Chelsey dwar il-passat ta’ Jake? Min kien qabel ma sar jaf lilha? G[aliex Jake se jhedded lil Christabelle u x’se jag[mel biex t[allih bi kwietu darba g[al dejjem? Christabelle se tg[id lil Chelsey li huma a[wa. Qed tg[id il-verità jew qed tigdeb? U jekk qed tg[id il-verità, min huma l-;enituri ta’ Chelsey? X’se ji;ri waqt l-open day? X‘se tara Annie? U g[aliex Sean se ji;;ieled bl-idejn ma’ Jake. Kitba ta’ Manila Bottone.

Minn ktieb ta’ awtur Ingli] li kien jg[ix Malta

Accordo – NET Television, 15>30 Mary Tabone (fir-ritratt) tiltqa’ numru ta’ esperti b[ala mistiedna, fosthom lil Chris Grech dwar madum u a//essorji o[ra, lill-interior designer Mark Frendo u lil Zakaria. Naraw kif g[andek tag[ti dehra ;dida lill-kamra talbanju tieg[ek. Se jkun hemm ukoll dwar g[amara antika. It-tieni parti tal-programm se tkun dwar it-ti;ijiet.

Nis;a Maltija – NET Television, 22>30 Il-programm ta’ din il-;img[a, fost o[rajn se jittratta t-tra;edja talvapur Ban/inu li kienet se[[et f’Ottubru 1948 (ara artiklu ta’ Euchar Mizzi f’dan il-;urnal f’pa;na 12). Dan il-vapur, li kien jaqsam bejn Malta u G[awdex, kellu storja pjuttost sfortunata, g[ax f’Jannar 1957 kien involut f’in/ident ie[or, u wara kien inbieg[ il-Gre/ja.

Ritratt - Gino Galea Photography - Mosta

Malta Llejla – NET Television, 17>00

Arancia meccanica (Clockwork Orange) – Iris, 21>00 Film drammatiku li n[adem fl-1971 b’re;ija ta’ Stanley Kubrick u li hu bba]at fuq ktieb ta’ Anthony Burgess, Ingli] li g[amel xi snin jg[ix f’Malta. Alex (Malcolm McDowell, fir-ritratt) ikun kap ta’ klikka ta’ kriminali li jrid jo[odha kontra kollox u kul[add. Naraw dak li jg[addi minnu wara li jisfa arrestat.

Il-mini tlaqqa’ Maltin u Taljani Wheelspin – NET Television, 21>35 Grupp ta’ nies waslu Malta minn Sqallija g[al attività li laqqg[et Maltin u Taljani li jsuqu l-karozzi mini. Din l-attività saret dan l-a[[ar u kienet tabil[aqq [a;a sabi[a tara ta[t

saqaf wie[ed g[add imdaqqas ta’ karozzi tal-istess ditta. Naraw ukoll fit-toroq Maltin il-Land Rover Evoque, kif ukoll is-Citroen C3, li dan il-programm se jkun qed jag[mel

fuqha long term test drive. Jintwerew ukoll aktar servizzi li [ar;u mill-Fiera ta’ Frankfurt li saret aktar kmieni din is-sena. Tippre]enta Fleur Balzan, bissehem ukoll ta’ Pierre Vella.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

TV#RADJU

06>00

Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-06>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)

08>00 08>05 09>00 09>05

A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05

Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 22>00 23>00 00>25 01>20

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay ikompli Fuzzbox - Michael Bugeja Talk Time Newsdesk (r) Wavelength (r) Mu]ika kontinwa

G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel

Jim Jam

07:00 - Minnie’s Bow-Toons 07:05 Mickey Mouse Clubhouse 07:30 A.N.T. Farm 08:15 - Jessie 09:05 The Suite Life on Deck 09:50 Shake It Up! 10:35 - Austin & Ally 11: 00 - Frenemies 1 2 : 25 PrankStars 12:35 - My Babysitter’s a Vampire 13:00 - That’s So Raven 13:25 - Gravity Falls 13:50 - Jessie 14:10 - Violetta 15:00 - Dog With a Blog 15:15 - Minnie and You 15:20 - Austin & Ally 15:45 - Gravity Falls 16:10 - Shake It Up! 16:30 Good Luck Charlie 16:55 - A.N.T. Farm 17:20 - Violetta 18:05 - Jessie 18:30 - My Babysitter’s a Vampire 18:50 - Good Luck Charlie 19:15 Gravity Falls 19:40 - Shake It Up! 20:00 - Austin & Ally 20:25 A.N.T. Farm 20:50 - Good Luck Charlie 21:10 - Wizards of Waverly Place 22:00 - The Suite Life of Zack & Cody 22:45 - Sonny With a Chance 23:30 - The Suite Life on Deck.

07:00 - Nouky & Friends 07:05 Rubbadubbers 07:15 - Oswald 07:30 - Fluffy Gardens 07:45 - Jarmies 08:00 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:30 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See the Sea 10:05 Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 Thomas and Friends 10:55 - Nouky & Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 Pingu 11:25 - Tiny Planets 11:30 Monkey See, Monkey Do 11:40 Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:25 - Jarmies 12:40 - Mio Mao 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:50 - Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 - IglooGloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 Fluffy Gardens 15:15 - Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:35 Tork 17:45 - Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 - Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - Benjamin’s Farm 18:50 - Nouky & Friends 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 - Lots & Lots Of... 19:30 Monkey See, Monkey Do 19:40 Barney & Friends 20:10 - Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 Slim Pig 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - Pingu 21:45 - Tiny Planets 21:50 - Pingu 21:55 - Tiny Planets 22:00 - Bob the Builder 22:10 Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:35 - Dougie in Disguise 22:45 - Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 - Tork 23:15 - Benjamin’s Farm 23:20 - My Animal Friends 23:35 - Nouky & Friends 23:40 Wobblyland.

Nickelodeon

07:05 - Winx Club 07:30 SpongeBob SquarePants 07:55 - The Fairly OddParents 08:20 - Go, Diego, Go! 08:45 - Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 Little Kingdom 09:35 - Dora the Explorer 10:25 - Little Kingdom 10:35 Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:1 5 - The Fairly OddParents 11:40 - T.U.F.F. Puppy 12:05 - Totally Spies! 12:30 - iCarly 12:55 - Victorious 13:20 - Big Time Rush 1 3 : 45 - SpongeBob SquarePants 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 The Penguins of Madagascar 15:30 SpongeBob SquarePants 16:20 Victorious 16:45 - iCarly 17:10 Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 The Penguins of Madagascar 18:50 The Fairly OddParents 19:15 Robot and Monster 1 9 : 40 Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:45 Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 23:00 iCarly.

Il muro di gomma

– Iris, 15>15

Film drammatiku Taljan li n[adem fl-1991 b’re;ija ta’ Marco Risi u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Corso Salani (li sfortunatament kien miet fl-2010 meta kellu biss 48 sena), Angela Finocchiaro u Antonello Fassari. Il-film jittratta l-ka] tal-ajruplan li kien sploda fuq Ustica fis-27 ta’ :unju 1980 u li [alla 81 persuna mejta. Naraw dak li jg[addi minnu ;urnalist li jinvestiga dwar il-ka]. TVM 1

07:00 - TVAM 09:00 - Niskata 11:00 G[awdex illum (r) 11:30 - Mixage (r) 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 - TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 Teleshopping 16:20 - Madwarna 16:30 Teleshopping 16:45 - It-Triq 16:50 Monsuno 17:20 - Xplahhmal[ajt 17:35 Waqtiet 17:40 - Teleshopping 18:00 A[barijiet 18:10 - Purée 18:55 Reporter 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 I]d’mmamentriperò 21:45 - Headline News 21:50 - Bijografiji 22:45 - Mattia 23:15 - A[barijiet 23:30 - X-Factor (r). TVM 2

07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 Amazon with Bruce Perry 11:50 - It-Triq 11:55 - Waqtiet 12:00 - Purée 12.45 Animal Diaries 13:45 - Madwarna 14:15 - .EU 14:45 - Servizz minn Malta u Lil Hinn Minnha 15:00 - Amazon with Bruce Perry 15:50 - It-Triq 16:00 Niskata (r) 18:00 - Kontrattakk 20:00 Champions League Magazine Programme 20:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:45 - }afira 21:40 Headline News 21:45 - Mattia 22:15 Reporter 23:00 - A[barijiet bl-Ingli] 23:10 - Gadgets. ONE

07:00 - Breakfast News 08:45 Teleshopping 09:00 - Sieg[a }mien 10:30 - Teleshopping 11:15 - Aroma Mattina 12:30 - ONE News 12:40 Kalamita 16:15 - Teleshopping 16:30 Fil-K/ina ma’ Fabrizio 17:00 - Flimkien ma’ Nancy 17:30 - ONE News 17:40 Teleshopping 18:00 - Celebrations 19:00 - Aqrali Storja 19:30 - ONE News 20:15 - Ieqaf 20 Minuta 20:45 - Arani Issa 22:50 - Joe’s Kitchen 23:30 - ONE News. Smash

07:00 - A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 - A[barijiet 09:00 - {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 10:50 -

TSN Teleshopping 13:10 - AtoZ Teleshopping 14:20 - Ma’ Majsi (live) 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ Barra 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 - A[barijiet 19:30 - Minn Mara g[al Mara 20:30 - Forum 21:30 Dokumentarju 22:00 - A[barijiet 22:30 - Poker. Raiuno

06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis07:00, it-08:00 u d-09:00) 09:05 - Tg 1 della Storia 09:30 - Unomattina storie vere 10:30 - Unomattina verde 10:55 Che tempo fa 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:20 - La vita in diretta 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Football Friendly. Italja v Ni;erja 23:10 - Porta a porta (attwalità) 00:45 Tg 1 notte 01:20 - Sottovoce 01:50 - Rai Educational. Raidue

07:00 - Cartoons 08:05 - Protestantesimo (attwalita) 08:35 - Heartland (TF) 09:20 - Settimo cielo (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e societa 13:50 Tg 2 medicina 33 14:00 - Detto fatto 16:15 - Ghost Whisperer (TF) 17:00 Private Practice (TF) 17:50 - Tg 2 Sport 18:15 - Tg 2 Notizie 18:45 - NCIS (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:00 - Lol :-) 21:10 - Made in sud 23:15 - Tg 2 notizie 23:30 - Emozioni 00:55 - Rai Parlamento 01:05 - Sorgente di vita 01:40 - L’ospite inatteso. Film 2007. Raitre

07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agorà 10:00 - Mi manda Raitre 11:10 - Elisir 12:00 - Tg 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Pane quotidiano 13:10 - Rai educational 14:00 - Tg Regione # Tg 3 # meteo 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:10 - Terra nostra (TN) 16:00 - Aspettando Geo 16:40 - Geo magazine 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:15 - Sconosciuti - La nostra personale ricerca della felicita

20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 Report 22:50 - Sfide 24:00 - Tg 3 linea notte 00:10 - Tg regione 01:05 - Fuori orario 01:15 - Pietra. Film ’92. Canale 5

08:00 - Tg 5 - mattina 08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 - Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 Centovetrine (soap) 14:45 - Uomini e donne (talk show) 16:10 - Il segreto (soap) 16:55 - Pomeriggio cinque 18:50 - Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 20:40 Striscia la notizia 21:10 - Squadra Antimafia (Fiction) 23:30 - The Mothman Prophecies - Voci dall’ombra. Film 2002 01:30 - Tg 5 notte 02:00 Striscia la notizia. Rete 4

07:20 - Charlie’s Angels (TF) 08:20 Siska (TF) 09:45 - Carabinieri 3 (fiction) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 Hamburg distretto 21 16:35 - My Life segreti e passioni (TN) 16:50 - Agatha Christie: 13 a tavola. Film ’85 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:35- Quinta colonna il quotidiano 21:10 - Quinta colonna 23:55 - Terra! 01:00 - Tg4 01:20 - Music line speciale Superclassifica Show 1980. Italia 1

07:00 - Friends (sitcom) 07:40 - La vita secondo Jim (sitcom) 08:35 - The Middle (sitcom) 09:30 - Royal Pains (TF) 10:20 - Dr House (TF) 12:10 Cotto e mangiato - Il menu del giorno 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:30 - Salvi chi può 15:45 - 2 Broke Girls (sitcom) 16:10 - E alla fine arriva mamma! (sitcom) 17:05 - Le regole dell’amore (sitcom) 18:00 - Mike & Molly (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI Miami (TF) 21:10 - Colorado (varjetà) 00:15 Tiki taka 01:45 - Studio aperto 02:00 Sport Mediaset.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

TV#RADJU F. Living

07.00 - Teleshopping 08:00 – Ipokriti 09:00 – One Star Hotel 10:00 – Fil:nien ma’ Melo 10:30 - Madagascar 12:00 - Teleshopping 13:00 – F Living Magazine 15:00 - Teleshopping 16:00 - Niltaqg[u 1 8 : 00 – Teleshopping 20:30 – Belle Donne 23:00 – F. Living Magazine 01:30 - Teleshopping. Xejk

07:30 – Just for Laughs 07:45 – Total Request Show 09:50 – Shout Out 10:00 – Love and Romance 10:45 – Teleshopping 11:45 – Just for Laughs 12:00 – Frux (r) 13:30 – The 80s 14:00 – The Local Angle (r) 15:00 – The 90s 15:30 – Teleshopping 16:30 – Hits 16:50 – Shout Out 17:00 – Local Issues 17:45 – Maltese Music 18:00 – Total Requests Show (live) 20:00 – Just for Laughs 20:15 – Shout Out 20:30 – Frux 21:55 – Football 22:00 – Golden Oldies 23:00 – Local Issues (r) 23:45 – The 60s and 70s. La 5 11:55 - Centovetrine (soap) 12:15 Grey’s Anatomy (TF) 13.10 - Una mamma per amica (TF) 14.00 - Find My Family - Finalmente insieme 15:00 - Lina’s Hair (reality) 15.25 - Fashion Style Tutorial 15.40 - My Beautiful Dog ( reality) 1 6 : 05 - Extreme Makeover Home Edition 1 7 . 00 Rachel Zoe project 17.50 - Fashion Style Tutorial 18:05 - Lina’s Hair 18.30 - My Beautiful Dog 18.55 Love Bugs 1 19:30 - Grey’s Anatomy (TF) 20.20 - Un mama per amica (TF) 21.10 - Fashion Style 22.40 - Tacco 12...si nasce 23.10 - Uomini e donne 00.25 - Rachel Zoe project. BBC Entertainment

07:15 - Me Too! 07:35 - Green Balloon Club 07:55 - Jollywobbles 08:05 Tweenies 08:25 - The Impressions Show With Culshaw and Stephenson 08:55 - Hebburn 09:25 - Doctor Who 10:10 - Big Cat Diary 10:35 - Doctors

11: 05 -

Daddy Daycare 11: 55 Casualty 12:45 - The Impressions Show With Culshaw and Stephenson 13:15 - Doctor Who 14:00 - Doctor Who: Best Of 14:45 - Hebburn 15:15 Doctors 15:45 - Casualty 16:35 Daddy Daycare 17:25 - Doctor Who 18:10 - EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - The Weakest Link 20:00 - My Family 20:30 - Blackadder II 21:00 Spooks 21:50 - Threesome 22:15 Jekyll 23:05 - Walter’s War 23:55 Beautiful People.

07:00 - Quincy, M.E. 08:00 - Agatha Christie’s Poirot 09:45 - Movie 09:50 Kojak 10:50 - Quincy, M.E. 11:45 Movie 12:00 - Agatha Christie’s Poirot 13:48 - Great Women 14:00 - Strong Medicine 14:50 - ER 15:45 - Movie 16:00 - Quincy, M.E. 17:00 - Agatha Christie’s Poirot 18:50 - Movie 19:00 Strong Medicine 19:50 - JAG 20:49 Great Women 21:00 - Strong Medicine 22:40 - Great Women 22:55 - Movie.

TCM

Discovery Channel

07:55 - Rio Bravo 10:15 - Little Caesar 11:35 - Mildred Pierce 13:20 - Key Largo 15:00 - Show Boat 16:50 - The Philadelphia Story 18:45 - Designing Woman 21:00 - Straight Time 22:55 The Girl and the General.

07:15 - Dirty Jobs: Ice Salvage Crew 08:10 - Deadliest Catch: Lockout 09:05 Gold Rush: Slippery Slope 09:55 - Coal: Into the Heart of Darkness 10:50 - How Do They Do It?: Airplane Parachutes # Create Solar Power # Photochromic Lenses 11:15 - How It’s Made: Canvas Wall Tents, Peace Pipes, Cannons 11:40 MythBusters: Hail Hijinx 12:35 - Extreme Engineering: Port of Rotterdam 13:30 American Chopper: Senior vs. Junior: Hair Club for Men, Part 1 # Carolina Carports, Part 2 14:25 - Machines of Glory: Dig & Destroy! 15:20 - Bear Grylls: Escape From Hell: Snow 16:15 - Bear Grylls: Escape From Hell 17:10 - Bear Grylls: Escape From Hell: Desert 18:05 - Bear Grylls: Escape From Hell: Canyons 19:00 - Bear Grylls: Escape From Hell 21:00 Get Out Alive With Bear Grylls 22:00 River Monsters: Untold Stories: Deadliest Encounters 23:00 - I Shouldn’t Be Alive: Alone in the Amazon.

MGM Movies

06:40 - Hang ’Em High 08:35 - Play Dirty 10:30 - Ghoulies II 12:00 - The Alamo 14:40 - Burn! 16:30 - Ghoulies 17:50 - The Moderns 20:00 - Safari 3000 21:30 - MGM’s Big Screen 21:45 - Soldier Boyz 23:15 - Species III. GO Stars

07:30 - Happy Feet Two 09:10 - Top Gun 11:00 - Monk 11:45 - Moonraker 13:55 - Edward Scissorhands 15:45 The Rock 18:00 - Cats & Dogs 2 19:25 - Mrs. Biggs Part 1 of 5 20:30 - The Office 21:00 - Mrs. Brown’s Boys 21:30 - Pitch Perfect 23:20 - Animal Kingdom 01:15 - Dream House. Iris 11:05 - Tutte pazze per ken. Film ‘96 13.05 - O tutto o niente. Film ‘68 14:45 - Ti racconto un libro 15:15 - Il muro di gomma. Film ‘91 17:35 - Dimmi che fai tutto per me. Film ‘76 19:35 Supercar (TF) 20:15 - Hazzard (TF) 2`1:00 - Arancia meccanica. Film ‘71 23:25 - Gosford Park. Film 2001 02:00 - Il tagliagole. Film ‘69.

Diva Universal

Melita More

09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 Glee 12:00 - SMASH 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 - Whitney 15:00 - Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 - Chicago Fire 17:15 - Psych 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Amazing Race 19:45 Supernatural 20:30 - The Mentalist 21:15 - Person of Interest 22:00 - So You Think You Can Dance 23:00 - Game of Thrones 00:00 - Suburgatory 00:30 - SMASH 01:15 - Glee.

07>00 10>00 12>00 13>30 15>30 17>00 18>00 18>05 18>30 19>30 20.00 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00

Sport fuq il-Cable Eurosport 1

08:30 - Motorsports Weekend 08:45 - FIFA U#17 World Cup Football 10:00 - ISU GP, Figure Skating 12:00 - UEFA Women’s Champions League Football 14:00 - Scottish International Open, Bowls 18:15 - Eurogoals 19:00 - ISU GP, Figure Skating 20:45 - WATTS 21:00 - This Week on World Wrestling Entertainment 21:30 - Pro Wrestling 22:30 - Horse Racing Time 23:30 - UEFA Women’s Champions League Football. Eurosport 2

07:00 - Motorsports Weekend 07:15 - FIFA U#17 World Cup Football 08:45 - UEFA Women’s Champions League Football 11:45 - ISU GP, Figure Skating 13:15 - Freestyle Skiing 14:00 UEFA Women’s Champions League Football 17:00 - FIFA U#17 World Cup Football 18:30 College Football 20:30 Superkombat 22:00 - Total KO 23:00 - Scottish International Open Bowls. GO sports 1

07:00 - F1: United States GP Race 09:30 - FIFA Futbol Mundial #443 10:00 - Barclays ATP World Tour Finals, London: SF: Djokovic v Wawrinka 12:00 - Ligue 1: Rd 13: AS SaintEtienne v Olympique Lyonnais 14:00 - PGA European Tour: DP World Tour Championship, Dubai: Day 1 19:00 - Barclays PL: Wk 13: Tottenham H v Newcastle Utd 21:00 - Autumn Internationals: Wales v Argentina 23:00 - Vincennes Horseracing 01:00 - Serie A: Rd 12: Genoa v Hellas Verona. GO sports 7

Agatha Christie> 13 a tavola

– Rete 4, 16>50

Peter Ustinov (fir-ritratt fil-parti ta’ Hercule Poirot) u Faye Dunaway huma fost l-atturi ewlenin f’dan ilfilm Amerikan tal-1985 b’re;ija ta’ Lou Antonio. Adattat mill-ktieb ta’ Agatha Christie Lord Edgare Dies, l-istorja tittratta attri/i bjonda li tkun suspettata minn Scotland Yard li tista’ tkun involuta, jew sa[ansitra wettqet, delitt fuq ]ew;ha. Hercule Poirot jkun determinat li jikxef il-verità kollha.

NET News Eli in the morining Telebejg[ Flimkien Accordo Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla .net NET News .net Ma Tinbidel Qatt NET News Wheelspin Nis;a Maltija (r) NET News

07:00 - PGA European Tour: DP World Tour Championship, Dubai: Day 1 12:00 - Vincennes Horseracing 14:00 - Barclays PL: Wk 13: Liverpool v Fulham

16:00 Paribas:

Davis Cup by BNP Final: Serbia v Czech Republic: Day 1 23:00 - Serie A: Rd 12: Catania v Udinese 01:00 Ligue 1: Rd 13: Girondins de Bordeaux v Nantes. GO sports 8

09:00 - PGA European Tour: DP World Tour Championship, Dubai: Day 1 14:00 - Vincennes Horseracing 16:00 - Barclays PL: Wk 13: Liverpool v Fulham 18:00 - Davis Cup by BNP Paribas: Final: Serbia v Czech Republic: Day 1 01:00 - Serie A: Rd 12: Catania v Udinese. Melita Sports 1

08:00 - Bundesliga (r) 09:55 2012 Alpari World Match Tour (r) 12:00 - FA Cup (r) 13:55 Bundesliga (r) 15:50 - FA Cup (r) 17:50 - UIPM (r) 19:00 Bundesliga: Highlights 20:05 Bundesliga (r) 22:00 - FA Cup (r) 00:05 - Bundesliga (r). Melita Sports 2 12:00 - Bundesliga (r) 14:00 Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:05 Bundesliga (r) 17:00 Bundesliga (r) 18:55 - America’s Cup: World Series (r) 21:00Bundesliga: Highlights 22:05 - Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 00:40 - 2012 Alpari World Match Tour (r). Malta Stars

08:00 - BOV Premier League (r) 10:15 - Melita GFA 1st Division (r) 12:00 - Malta Handball Association (r) 13:25 - Malta Basketball Association (r) 14:50 - Malta Rugby Football Union (r) 16:25 - MFA Futsal League (r) 17:45 - Melita GFA 1st Division (r) 19:35 - Malta Handball Association (r) 21:00 - BOV Premier League 23:15 - Malta Basketball Association (r) 00:40 - Malta Rugby Football Union (r).

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

22 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-Mosta

APPARTAMENT 180 mk, lest minn kollox, minbarra l-bibien ta’ ;ewwa u l-kmamar tal-banju, bi tliet kmamar tas-sodda, b’u]u ta’ parti mill-bejt u garaxx ta’ karozza wa[da inklu], bil-lift jin]el sal-livell tal-garaxxijiet. Prezz €188,000. ?emplu 99431195.

G[awdex

TA’ ?en/ u Ta’ Sannat. Offerta spe/jali fuq penthouses,

KLASSIFIKATI maisonettes u appartamenti kbar [afna, bil-lift u garaxxijiet. Plots g[all-bejg[ ukoll. ?emplu 79891819.

qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi tal-;ibs, ]ebg[a u gypsum boards, e//. ?emplu 77433390.

machines , tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Mario Colours kull tip ta’ appliances. ?emplu G{AL kull xog[ol ta’ kisi u tib- 2 1 37 1 559 , 2737 1 559 , Il-{amrun jid, kisi bil-;ibs, kisi bir-ramel u 2 1 493285 , 79884497 jew GARAXX jew store, 115-il pied siment, kisi u tibjid fuq il-pont u 99472570. Servizz fil-pront. tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, ]ebg[a, tik[il fuq il-fil, tik[il dawl, ilma u toilet. Bil-permess fuq l-antik, graffiato, silicato, G{ALL-BEJG{ Class B. ?emplu 77200983. gypsum boards, madum u katusi. ?emplu 99468622. Esperjenza Fniek tal-mejda ?EMPLU 2 1 80976 1 wara l AVVI}I ta’ 16-il sena u stima b’xejn. 4pm jew 278073 1 4 wara t G[al kull xog[ol Tiswijiet fil-pront u fil-post 8pm. TA’ madum tal-art u tal-[ajt, TA’ fridges, freezers, washing

Pushchair

NEONATO Reverso Sport - 3 Wheeler f’kundizzjoni perfetta, kwa]i ;dida. ?emplu 79409398.

Tombla sheets

B’numri kbar u kuluri differenti . Kalendarji kbar tat - 20 1 4 , 29/m x 42/m. Free delivery g[al G[awdex ukoll . Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press) – 3

Triq Melita, il-Belt Valletta.

Kif issibuna – min-na[a talBarrakka ta ’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ G[amara antika digital printing u offset, inviti TINKLUDI twaletta bil-mera, tat - tie; , invoices , posters u lavaman, komodina, gradenza brochures bil - kulur e// u bil-mera u wi// tal-ir[am u xog[ol ta’ embossing. ?emplu gwardarobba kbira. Jistg[u jin- 21244627 jew 79373700 jew bieg[u separati . ?emplu ibag[tu email fuq 99800607. pbonnici@bonniciprinting-

Libsa ta’ tie;

press.com

:DIDA fjamanta , qatt ma Wallunit ntu]at , mixtrija ming[and SOLID oak, 270cm x 42cm. Alamango. Prezz negozjabbli. ?emplu 79436225. ?emplu 99200354.

Pasturi

TAT-tafal, sett fih 20 pastur, stil antik ta’ ]mien il-MUSEUM . Prezz € 20 kull sett . Presepji kull daqs ma[dumin kollha g[erien , prezz jibda minn € 20. ?emplu 21495253.

G{ALL-KIRI

{a]-}ebbu; ’il barra minn Triq l-Imdina

GARAXX basement 40 pied x 50 pied, jista’ jintu]a g[al gym, store , uffi//ju e// . ?emplu 79211659.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

TISLIBA

TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1

Rapport tat-temp

UV INDEX

IT-TEMP Imsa[[ab b’[albiet I]olati tax-xita VI}IBBILTÀ Tajba minbarra fil-[albiet taxxita IR-RI{ Moderat g[al ftit qawwi BA{AR Moderat li jsir qawwi IMBATT Baxx min-Nofsinhar g[ax-Xlokk li jsir baxx g[al moderat TEMPERATURA L-og[la 23˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.01mm Xita mill-1 ta’ Settembru 155.2mm IX-XEMX titla’ fis-06.41 u tin]el fit-16.53

Il-[amest ijiem li ;ejjin 12

Mimdudin> 5. Qattiel ta’ [afna tfal subien g[adhom jitwieldu (5) 6. Li g[andhom forma ta’ /irku (5) 7. {bej]a mfattra (5) 10. Naska (5) 11. Tag[ti lura dak li mhux tieg[ek (5) 12. Issibhom fl-iskart mal-bottijiet (5) 14. Hawn il-bebbux tal-gran/ u tal-…… (5) 16. Tkissirha u tiekol ta’ ;ewwa mat-tin imqadded (5) 17. Skjavitù (5) 18. {a;ra [amra trasparenti (5)

Weqfin> 1. Xe[et ’l hawn u ’l hinn (6) 2. Xi [add jg[idulu hekk g[ax fitt u jdejjaq (6) 3. Mi;bud wa[da sew (6) 4. Li ma jista’ jg[addi xejn minnu (6) 8. Qawwija (5) 9. Sa[[a fil-;isem (5) 12. G[otja u kisba ta’ grad universitarju (6) 13. Dar ]g[ira (6) 14. :ebla tqila f’qieg[ il-ba[ar li mag[ha tintrabat dg[ajsa (6) 15. G[all-inqas (6)

Soluzzjoni tat-Tisliba tal-:img[a Mimdudin> 5. Unuri; 6. Passi; 7. Feles; 10. Wenzu; 11. A[dar; 12. Serah; 14. Fetaq; 16. Fta[t; 17. Lew]a; 18. Rabja. Weqfin> 1. :ublew; 2. Mi]eru; 3. Appena; 4. Fisser; 8. Uniti; 9. Bdoti; 12. Skolla; 13. {uttab; 14. Fa[[ru; 15. Qastan.

Sudoku : qieg[ed fil-kaxxi vojta nnumri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali talkwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta. Fa/li

Soluzzjoni Sudoku

IT-TNEJN L-og[la 23˚C L-inqas 15˚C

IT-TLIETA L-og[la 21˚C L-inqas 16˚C

L-ERBG{A L-og[la 21˚C L-inqas 15˚C

IL-{AMIS L-og[la 21˚C L-inqas 15˚C

IL-:IMG{A L-og[la 20˚C L-inqas 14˚C

Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 20˚ xemxi, Al;eri 13˚C imsa[[ab, Amsterdam 10˚C imsa[[ab, Ateni 15˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 15˚C sabi[ bi nhar, Berlin 7˚ imsa[[ab, Brussell 6˚C imsa[[ab, il-Kajr 24˚C imsa[[ab, Dublin 12˚C xita [afifa, Kopen[agen 10˚C sabi[ bi nhar, Frankfurt 5˚C imsa[[ab, Milan 12˚C imsa[[ab, Istanbul 14˚C ftit imsa[[ab, Londra 10˚C imsa[[ab, Madrid 6˚C xita, Moska 7˚C imsa[[ab, Pari;i 5˚C imsa[[ab, Bar/ellona 14˚C imsa[[ab, Ruma 19˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 23˚C ftit imsa[[ab, Tripli 25˚C xemxi, Tune] 22˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 6˚C imsa[[ab, Zurich 5˚C imsa[[ab, Munich 4˚C imsa[[ab, St. Petersburg 7˚C imsa[[ab

Tag[rif Appuntamenti tal-President Il-President ta’ Malta George Abela llum fis-14:00 fil-Palazz il-Belt se jippresiedi laqg[a talKummissjoni g[allAmministrazzjoni tal-:ustizzja. Fis-19:00 se jinawgura Mu]ew ta’ Storja u Arti fil-Knisja Parrokkjali ta]-}ejtun. Kummiedja Mu]ikali Nhar il-:img[a u s-Sibt, 22 u 23 ta’ Novembru fis-Sala talIskola Primarja ta’ Marsaxlokk fit-20:00 l-G[aqda 8 ta’ Mejju se tkun qed ittella’ kummiedja Alex mu]ikali bl-isem Alexandra. Il-kitba u d-direzzjoni hji ta’ Robert Busuttil, filwaqt li l-korjografija hi ta’ Jorin u Lorraine Gauci. Il-prezzijiet jibdew minn 10 ewro, tfal ta[t il-15-il sena j[allsu 5 ewro. {ar;iet Kulturali Il-Kunsill Malti g[all-Arti u l-

Kultura se jorganizza [ar;iet kulutrali, bl-ewwel wa[da se tkun nhar il-{add, 24 ta’ Novembru li se tie[u lillparte/ipanti fir-Rabat g[allMu]ew ta’ Wignacourt, ilGrotta ta’ San Pawl, il-knisja ]g[ira ta’ San Publiju, xelters tat-Tieni Gwerra Dinjija u lkatakombi ta’ San Katald. Tluq fid-08:45 minn quddiem ilLukanda Phoenicia. G[al app-

likazzjonijniet u aktar dettalji araw is-sit www.maltaculture.com, jew /emplu fuq 21232515 jew 21245167, jew tistg[u tibag[tu email fuq noel.damato@maltaculture.com. Ta[dita pubblika Nhar l-Erbg[a, 27 ta’ Novembru f’Palazzo Santa Sofia (ftit lil hinn minn Palazzo Falson, li qabel konna nafuha b[ala d-Dar in-Normanna) fl-

Imdina se ssir ta[dita pubblika minn Liam Gauci bit-titlu The Maltese Corsair saved on Christmas Day. Jag[ti dettalji mill-aktar interessanti ta’ ka] li se[[ fl-1778. D[ul bla [las u kul[add jista’ jattendi. Bazaar tal-Milied fl-Imqabba Bejn il-:img[a, 29 ta’ Novembru u l-{add, 1 ta’ Di/embru u bejn il-:img[a, 6 ta’ Di/embru u l-{add, 8 ta’ Di/embru fil-bini l-;did talKa]in tas-So/jetà Mu]ikali Madonna tal-:ilju, fil-pjazza ewlenija tal-Imqabba, se jsir bazaar tal-Milied. Se jkun hemm g[all-bejg[, fost o[rajn, o;;etti u [elu tal-Milied, pjanti, kotba, ;ugarelli u affarijiet g[ad-dar. Kollox bi prezz moderat.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

SPORT

RUGBY

New Zealand jibqg[u l-aqwa fid-dinja It-telfa tal-All Blacks kontra lIngilterra f’Di/embru li g[adda kienet l-a[[ar telfa li sofrew New Zealand, pajji] li miexi lejn sena rekord. Fil-fatt wara r-reb[a tas-Sibt fi Twickenham kontra lIngilterra fejn g[al New Zealand din kienet tpattija ta’ l-a[[ar telfa li sofrew, jekk New Zealand jirb[u l-{add li ;ej kontra lIrlanda ikunu reb[u l-log[biet kollha din is-sena. Mill-a[[ar edizzjoni tat-Tazza tad-Dinja tas-sena 2011 ‘l hawn New Zealand lag[bu 33 log[ba li minnhom reb[u 31 u ;ew draw f’log[ba o[ra minbarra t-telfa kontra l-Ingilterra sena ilu. New Zealand la[qu l-livell ta’ e//ellenza fl-isport u [afna esperti jqisu lil dan it-tim b[ala laqwa ta’ kull ]mien. Il-kow/

Ingli] Stuart Lancaster qal li lAll Blacks huma l-iktar tim li kiseb su//ess fi sport tat-timijiet. Anki l-ex captain Sean Fitzpatrick jemmen li t-tim ta’ din is-sena hu aqwa minn dak tas-sena 2010 u tas-sena 2011. Il-kow/ ta’ New Zealand Steve hansen jemmen li New Zealand issa immatura f’tim kwa]i perfett u dan minkejja ]ew; kolonni meqjusa ndispensabbli b[al ma huma Dan Carter u Ritchie McCaw. Dawn it-tnejn ftit li xejn setg[u ikunu utilizzati din issena. McCaw g[amel ir-ritorn wara waqfa ta’ sitt xhur fejn lag[ab biss f’sitta mit-12-il log[ba ta’ [biberija tal-{arifa ta’ New Zealand, filwaqt li Carter lag[ab biss [ames log[biet wara li kiser

It-im ta’ New Zealand rebbie[ tat-Tazza tad-Dinja sentejn ilu

Azzjoni minn log[ba bejn New Zealand u l-Ingilterra

idu, u anki kellu injuries fi spalltu. In-nuqqas ta’ Carter feta[ spazju g[at-talent Aaron Cruden who kiseb post regolari fl-a[[ar sitt log[biet ta’ New Zealand. Beauden Barrett li g[ad g[andu biss 22 sena ukoll ]ied dinami]mu ;did lit-tim kull meta kien imsejja[ minn fuq il-bank. }ag[]ug[ ie[or li spikka u [a rwol importanti fit-tim kien Sam Cane li ta’ 21 sena mela b’perfezzjoni n-nuqqas li [alla McCaw, u jidher li dan il-plejer se jkun l-eredi naturali tal-plejer bin-numru sebg[a meta dan jirtira mix-xena agonistika. }ew; plejers o[ra li lag[bu

iktar minn log[ba g[al pajji]hom huma Tony Woodcock u Keven Mealamu, filwaqt li Sam Whitlock is-Sibt fi Twickenham lag[ab il-50 log[ba tieg[u. L-All Blacks kienu minn dejjem mi/idjali fl-attakki tag[hom, i]da donnu li din is-sena ilmekkani]mu offensiv tag[hom kompla tjieb, xi [a;a li dehret impossibli fl-a[[ar snin i]da din issa qieg[da sse[[ quddiem g[ajnejn kukl[add. Il-fa/ilita’ li biha t-tim ta’ New Zealand sar jag[mel it-trys tieg[u hi xi [a;a fenomenali. Zinzan Brooke ex le;;enda ta’ dan it-tim formidabbli qal li l-prestazzjoni ta’ kontra l-Afrika t’Isfel il-;img[a l-o[ra

kienet xi [a;a spe/jali, kwa]i ma titwemminx anki jekk tkun rajtha quddiem g[ajnejk. Forsi l-veru sigriet ta’ dan ittim hu li dan dejjem jinbidel ming[ajr forsi [add ma jinduna. id-d[ul regolari ta’ demm frisk u ]ag[]ug[ huwa forsi s-sigriet ta’ kollox. Prova ta’ dan hu l-fatt li minn grupp ta’ 36 plejer li ffurmaw it-tim li dar id-dinja matul din is-sena, 13 biss kienu fit-tim li reba[ it-Tazza tad-Dinja tassena 2011. Dan ifisser li f’inqas minn sentejn kwa]i ]ew; terzi taliskwadra inbidlet bir-ri]ultati jibqg[u ;ejjin, anzi jibqg[u jitjiebu.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

SPORT FUTBOL

Appuntament ewropew g[ar-referee Pisani Ir-referee Malti Clayton Pisani kien appuntat mill-UEFA biex jikkontrolla log[ba mill-kwalifikazzjomni tal-kampjonat ewropew tal-kategorija ta’ ta[t il-21 sena bejn il-Ma/edonja u nNorve;ja. Din il-log[ba li hi minn 8 ta’ kwalifikazzjoni se tintlag[ab fi Skopje l-Ma/edonja nhar itTlieta 19 ta’ Novembru u tibda fis-7.30 ta’ filg[axija. Ir-referee Clayton Pisani se jkun assistit mill-assistenti referees Maltin Christopher Francalanza u Thomas Debono,

filwaqt li Chris Lautier se jkun ir-raba’ uffi/jal tal-log[ba. Grupp 8 hu dominat minn I]rael u l-Portugall li jinsabu flewwel post b’disa’ punti kull wie[ed anki jekk l-I]raeljani g[andhom log[ba inqas. IlMa/edonja u n-Norve;ja jinsabu fl-a[[ar ]ew; postijiet tal-grupp fejn il-Ma/edonja g[andhom erba’ punti u n-Norve;ja g[andha punt inqas. L-uni/i tliet punti li g[andhom in-Norve;i]i ;ew fir-reb[a ta’ 2-1 li dawn kisbu fl-ewwel leg kontra l-istess Ma/edonja.

Andros Townsend f’azzjoni mil-log[ba bejn l-Ingilterra u /-?ili

FUTBOL

Sturridge se jilg[ab kontra l-:ermanja

Ir-referee Clayton Pisani

FUTBOL

L-Italja tiltaqa’ man-Ni;erja Illejla f’Londra l-Italja tilg[ab log[ba ta’ [biberija kontra nNi;erja. Il-log[ba se tintlag[ab fl-istadium ta’ Fulham Craven Cottage. Din se tkun l-a[[ar log[ba talAzzurri din is-sena, erbat ijiem wara r-ri]ultat ta’ draw f’San Siro kontra l-:ermanja. Il-kow/ nazzjonali Taljan Prandelli ]gur

se jkun ming[ajr id-difensur ta’ Juventus Barzagli li we;;a kontra l-:ermanja. Din se tkun log[ba bejn ]ew; pajji]i finalisti g[all-fa]i finali tat-Tazza tad-Dinja fil-Bra]il f’:unju li ;ej, dan g[aliex inNi;erja sar l-ewwel pajji] millAfrika li g[adda g[all-fa]i finali tat-Tazza tad-Dinja.

L-attakkant Ingli] Daniel Sturridge jinsab f’sikktu u mistenni li jilg[ab kontra l-:ermanja g[ada f’log[ba ta’ [biberija f’Wembley Stadium. L-attakkant ta’ Liverpool li g[andu 24 sena tilef il-log[ba ta’ [biberija li lIngilterra lag[bet kontra /-?ili f’Wembley nhar il-;img[a, log[ba li /-?ileni reb[u 2-0. Minn na[a tag[hom il:ermanja li l-:img[a kisbu draw ta’ 1-1 kontra l-Italja f’log[ba ta’ [biberija f’San Siro, se jkunu ming[ajr Mesut Ozil ta’ Arsenal, u l-koppja ta/-champions ewropej Bayern Munich Philipp Lahm u Manuel Neuer. Plejers o[ra li se jkunu nieqsa minn din il-log[ba huma Phil Jones g[all-Ingilterra u l:ermani] Khedira li /arrat il-ligamenti ta’ rkobbtu fil-log[ba kontra l-Italja u se jdum barra g[al bosta xhur ukoll bir-riskju li

jitlef la-ppuntament importanti tat-Tazza tad-Dinja fil-Bra]il f’:unju li ;ej. Minkejja li din hi log[ba ta’ [biberija fir-realta’ log[ba bejn l-Ingilterra u l-:ermanja ma tista’ qatt titqies b[ala log[ba ta’ [biberija min[abba r-rivalita’ kbira li hemm bejn dawn i]]ew; pajji]i, rivalita’ li tmur ferm lil hinn minn sempli/i log[ba futbol. Roy Hodgson qed jittama li jkun jista’ jirkupra xi plejers li kienu nieqsa fil-log[ba kontra /?ili u dan g[aliex il-:ermanja minkejja l-[afna plejers nieqsa huma meqjusa b[ala avversarju ferm iktar diffi/li milli kienu lavversarji Sud Amerikani nhar il-;img[a. Fost il-plejers li qed jittama li jirkupra Roy Hodgson hemm iddifensur ta’ Tottenham Hotspur Kyle Walker filwaqt li Steven

Gerrard u Ritchie Lambert se jsirulhom l-a[[ar testijiet illum f’Watford. Il-kow/ :ermani] Loew minkejja li g[andu wkoll problemi ta’ formazzjoni dejjem jista’ jserra[ fuq plejers ta’ kalibru mondjali b[al ma huma Thomas Mueller, Mario Goetze u Marco Reus, filwaqt li se jirkupra wkoll lid-difensur ta’ Arsenal Per Mertesacker li tilef il-log[ba f’San Siro min[abba li kien ma jifla[x. Michael Ballack li lag[ab flIngilterra ma’ Chelsea qal li log[ba bejn l-Ingilterra u l:ermanja ma hi qatt log[ba ta’ [biberija u qal ukoll li ma jarax lill-Ingilterra fuq l-istess livell ta’ pajji]i b[al Spanja u l-:ernmanja. Minkejja dan Ballack qal li l-Ingilterra dejjem jibqa tim b’sa[[tu u ta’ kull rispett fixxena internazzjonali.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

SPORT

BASKETBALL

Athleta l-uniku tim mhux meg[lub Athleta A to ZA Electronics kisbu t-tieni reb[a meta g[elbu lil Pavi Depiro u /- /ampjins Royce Floriana kienu meg[luba minn Remax Si;;iewi. Bupa Luxol [allew lil Starlites l-uniku team ming[ajr reb[a .

Athleta A to Z El..................82 Pavi Depiro...........................76 (14-24, 27-14, 19-14, 22-24 ) Athleta - M. Naudi 16, H.

Soufian, D. Bugeja 7, C. Patus 36, O. Said 15, S. Pace 1, B. Bartolo, S. Bischoff , D. Ross , S. Schembri 7. Depiro - R. Vella 11, B. Zammit, N. Sultana 8, T. Morris 24, A. Aquilina 8, A. Portelli 4, S. Bartolo 11, A. Axiaq 4, E.Lupo 2, I. Tanti 4. Referees - B. Vassallo , E. Mangani u C. Terribile. F’log[ba kumbattuta, Depiro wara bidu tajjeb, ma setg[ux ikomplu bir-ritmu fit-tieni sessjoni biex Athleta mhux biss irkupraw, imma marru jistrie[u minn fuq. Il-coach J. Galea talAthleta dawwar l-andament meta qaleb g[a]-]ona bid-Depiro jsibuha diffi/li biex jinfdu hekk kif l-Amerikan T. Morris kien mi]mum tajjeb minn S. Schembri meg[jun minn s[abu. Depiro ddi]appuntaw ta[t ilboard bl’Athleta jni]]lu ddoppju tar-rebounds fejn mhux darba taw i/-/ans lil Athleta jiksbu basket mat-tielet tenttativ. Wie[ed isaqsi g[alfejn T. Morris beda jiddefendi fuq quddiem u ftit beda jid[ol g[ar-rebounds fejn spikka l-Kanadi] C.Patus. Depiro ma’ setg[ux jkollhom bidu a[jar meta ?asdu lil Athleta u marru 16-6 minn fuq. Athleta sej[u time-out u da[al l-ex D. Bugeja . Athleta tjiebu biex qasmu l-log[ob sat-tmiem issessjoni 24-14. G[at-tieni g[axar minuti Athleta ?iedu l-aggressivita fiddifi]a. Dan flimkien mal-fatt li Depiro, spe/jalment I. Tanti, bdew jg[a;;lu fix-xutts g[enu biex Athleta jie[du kontroll u zew; minuti qabel l-interval jmorru minn fuq 35-33. It-tielet sessjoni bdiet bilAthleta 41-38 minn fuq. G[alkemm Athleta naqsu xi ftit mir-ritmu xorta kien a[jar minn Depiro biex bdew l-a[[ar g[axar minuti tmien punti vanta;; 6052. Kien bl-a[[ar sforzi tag[hom li Depiro bdew jersqu vi/in lAthleta u kellhom i/-/ans li jag?mlu l-iskor indaqs u ta’ dan pattew qares g[ax Athleta kisbu la[[ar zew; basket biex a//ertaw mir-reb[a.

Sfida nteressanti Remax Si;;iewi.....................63 Royce Floriana......................58 (14-13, 17-19, 15-15, 17-11) Si;;iewi - C. Doublet, A. Debattista, S. Sammut 20, N. Falzon, L. Camilleri 2, A. Borg 3, L. Ross 15, J.P. Antoncich, I. Honger 23, M. Mallia. Floriana - O. Shamala, D. Elston 39,m D. Camilleri 6, P. Shoults 5, S. Borg, C. Calleja , D. Schembri 6, S. Saakian 2, S. Dofan Salai, D. Agius. Referees - E. Mangani, C. Terribile u T. Helenius. F’log[ba o[ra kumbatuta, din id-darba Si;;iewi g[alkemm kienu ming[ajr l-play-maker C. Sammut, rnexxilhom jdawwru rrizultat fl-a[[ar minuti. G[as-Si;;iewi re;a’ kellu log[ba tajba L. Ross li b[ala playmaker dawwar il-ballun tajjeb. Floriana battew kontra t-tul ta’ I. Hoegner b’D. Schembri l-

aktar li sofra u g?alxejn kienet il-wirja kbira ta’ D. Elston li wa[du kiseb aktar minn nofs ilpunti. Ix-xutters D. Camilleri u lex P. Shoults ma kienux fil-vena. Wara li Floriana kisbu l-ewwel sitt punti, Si;;iewi bdew jitjiebu biex break ta’ disa’ punti kontra wie[ed marru minn fuq 9-7 u spi//aw l-ewwel sessjoni punt vanta;; 14-13. Il-bidu tat-tieni sessjoni rat lisSi;;iewi jkabbru l-vanta;; g[al 22-15. Wara time-out u sostituzzjoni, Floriana bdew jilag[bu a[jar biex mhux biss irkupraw, imma anki kienu 28-23 minn fuq. Kien jmiss lil coach tasSi;;iewi jie[u time-out u bdew jilag[bu a[jar biex Floriana marru jistrie[u punt vanta;; 3231. Il-log[oba kompliet tkun movimentata u lejn nofs issessjoni Si;;iewi kienu basket minn fuq 37-35, biss kienu Floriana li bdew l-a[[ar g[axar minuti fuq quddiem 47-46. Kif bdiet l-a[[ar sessjoni, Si;;iewi marru fuq quddiem u g[alkemm Floriana resqu basket il-bog[od kienu Si;;iewi li fla[[ar minuta a//ertaw millewwel reb[a. Luxol ma tawhomx /ans Starlites..................................65 Bupa Luxol............................84 (11-26, 12-17, 13-19, 31-22 ) Starlites - M. Todorovic 24, R. Loporto 6, R. Bonnici 4, D. Mossu, S. Bonnici 5, A. Cutajar, J. Curmi 5, B. Soler 5, G. Szkerney 6, G. Coleiro 8, A. Schembri 2. Luxol - J.C. Cordina 3, M.

Michael Myers Keitt ta’ Luxol u Robert Bonnici ta’ Starlites

Merceica 6 A. Micallef 5, A. Micallef Trigona 2, C. Cassar 2, J.P. Schembri 6, N. Vasovic 18, T. Paris, M. Meyers Keitt 42, J. Willoughby , S. Capello. Referees - B. Vassallo, C. Terribile u S. Gouder. L-isperanzi tas-Starlites majnaw mill-ewwel minuti meta lpress tal-Luxol rathom jirkupraw kemm il-darba pusses u b’ M.

Meyers Keitt b’mirja tajba Luxol wara li fet[u vanta;; ta’ 14-6, spi//aw l-ewwel sessjoni 26-11 minn fuq. Bl-a[jar plejers tas-Starlites M. Todorovic u R. Bonnici mhux f’burdata tajba, huma bdew jsiebuha diffi/li biex jommu l-pass tal-Luxol li komplew jiddominaw u b’log[ob velo/i kienu 43-23 minn fuq fl-

interval. Il-log[ob komplew tkun domminati minn Luxol fejn spikkaw d-dunks ta’ M. Meyers Keitt biex jibdew l-a[[ar g[axar minuti 6234 minn fuq. Bil-Luxol ida[[lu s-sostituti llog[ba saret bilancjata bil-Luxol jikkontrollaw tajjeb il-vanta;; sat-tmiem.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

SPORT

I]-]wiemel fl-a[[ar dawra tas-seba’ ti;rija Klassi Gold - Ritratt Alex Degabriele

TI:RIJIET TA}-}WIEMEL

Ir-ri]ultati kollha

Mag[rufa aktar semi-finalisti ta’ diversi kampjonati Kenneth Vella

Matul il-45 laqgh[a tas-sena li saret il-biera[ wara nofsinhar fil-korsa tal-Marsa saru [dax–il ti;rija kollha g[al ]wiemel tattrott fuq distanza twila ta’ 2640m. Dawn kienu kollha heats minn kampjonati diversi g[al ]wiemel Fran/i]i. Minn dawn, l-aktar erbg[a mistennija kienu heats millkampjonat Prix d’Enghien g[al ]wiemel tal-klassi Gold li minnhom g[oxrin ]iemel ikkwalifikaw g[as-semi finali. Il-kwotat Pitchpin Des Bois (Keith Grima) kellu bidu tajjeb wara l-karozza tat-tluq waqt lewwel heat Gold, bidu li g[inu jmur quddiem wara ftit metri u j]omm il-kmand sat-tmiem. Dan i]-]iemel [are; rebbie[ fa/ilment bi tliet tulijiet quddiem Prince Gaillard (Charles Camilleri), id-debuttant Rapide Du Matin (David Ellul), Nacarat Campbell (Rodney Gatt) u Pepito Flash (Julian Farrugia). G[al Pitchpin Des

Bois dan kien it-tielet su//ess tas-sena. Clint Vassallo po;;a lil Quel Noir tlieta fuq in-na[a ta’ barra madwar 600m mil-linja finali tat-tieni heat Gold. Dan i]]iemel mar fl-ewwel post u fla[[ar metri rnexxilu jxejjen lisfida ta’ Pan Des Couperies (Charles Camilleri). Quid De La Muette (Mark Desira), Orage Du Pont (Julian Farrugia) u Niky Du Donjon (Joe Vella) ukoll kellhom wirja tajba. B’hekk Quel Noir akkwista l-ewwel reb[a fi xtutna. It-tielet heat tal-klassi Gold kienet ikkaratterizzata minn dwell kontinwu fid-dritta finali bejn Onyx Lucernais (Jason Cordina) u Nitesco d’Antony (David Ellul) li kien g[al [afna [in quddiem. Kien tal-ewwel li [a t-tielet reb[a tas-sena b’Produit Fier (Emmanuel Fenech), Orion De Chapeau ( Chris Vassallo) u Oolong

(Noel

Baldacchino) jikkwalifikaw ukoll g[as-semi finali. Attakk mibdi meta ]wiemel qabdu l-a[[ar kurva tag[hom wassal lill-;did Fran/i] Reader JYL (Charles Camilleri) biex jie[u l-ewwel reb[a fi xtutna fir-raba’ u l-a[[ar heat Gold. Dan quddiem Olympien Major (Anthony Spagnol), Phenix De La Roque (Noel Baldacchino), Nophenio De Lune (Charles Farrugia) u Oeillet De Phens (Rodney Gatt). Prezentazzjoni lis-sidien ta’ Orcas Bac Matul il-laqg[a tal-bierah, saret ukoll pre]entazzjoni lis-Sur Anglu Cassar, sid i]-]iemel Orcas Bac li waqt il-laqg[a tattlettax ta’ Ottubru li g[adda kien waqqaf medja rekord nazzjonali ta’ 1’13”4 fil-kilometru fuq distanza ta’ 2140m. Il-

pre]entazzjoni tmexxiet minn Mark Vella, wie[ed mid-diretturi tal-Malta Racing Club.

I Ti;rija. Heat Prix De Cagnes Sur Mer. Klassi Bronze. Dist – 2640m. 1. Kaki de

Peyrahout (Ch. Farrugia) {in – 3.27.4” (1.18.6”) 2. Notre Joyeaux (N. Baldacchino) 3. Quella Des Moyeux (T. Demanuele) 4. Qualou Chouan (E. Bezzina)

II Ti;rija. Heat Prix d’Enghien. Klassi Gold. Dist – 2640m. 1. Pitchpin Des Bois (K.

Grima) {in – 3.19.9” (1.15.7”) 2. Prince Gaillard (C. Camilleri) 3. Rapide Du Matin (D. Ellul) 4. Nacarat Cambell (R. Gatt) 5. Pepito Flash (J. Farrugia)

III Ti;rija. Heat Prix De Cagnes Sur Mer. Klassi Bronze. Dist – 2640m. 1. Poete De La

Sarthe (K. Saliba) {in – 3.26.5” (1.18.2”) 2. Quasar De Subligny (R. Cassar) 3. Nemrod Du Ruisseau (S. Schembri) 4. Quid De Bellevue (J. Gafa’) IV Ti;rija. Heat Prix d’Enghien. Klassi Gold. Dist – 2640m. 1. Quel Noir (C. Vassallo) {in – 3.24” (1.17.3”) 2. Pan Des Couperies (C. Camilleri) 3. Quid De La Muette (M. Desira) 4. Orage du Pont (J. Farrugia) 5. Niky du Donjon (J. Vella) V Ti;rija. Heat Prix de Cabourg. Klassi Silver. Dist – 2640m. 1. Pared An Hoel (I. Bilocca) {in – 3.23.1” (1.16.9”) 2. Pile Ou Face (J. Schembri) 3. Quaid Tejy (M. Falzon) 4. Octobre En Fete (C. Camilleri) VI Ti;rija. Heat Prix De Cagnes Sur Mer. Klassi Bronze. Dist – 2640m. 1. Quo Vadis

Phedo (C. Calleja) {in – 3.24.7” (1.17.6”) 2. Quintin Malin (J. Farrugia) 3. Magnum (B. Hili) 4. Or Noir Mabon (F. Cassar) VII Ti;rija. Heat Prix d’Enghien. Klassi Gold. Dist – 2640m. 1. Onyx Lucernais (J. Cordina) {in – 3.20.4” (1.15.9”) 2. Nitesco d’Antony (D. Ellul) 3. Produit Fier (E. Fenech) 4. Orion de Chapeau (C. Vassallo) 5. Oolong (N. Baldacchino) VIII Ti;rija. Heat Prix de Cabourg. Klassi Silver. Dist – 2640m. 1. Pactolgo (A. Farrugia) {in – 3.23.4” (1.17”) 2. Reve De Nieul (C. Farrugia) 3. Pancho Villa (And. Farrugia) 4. Notre Allegro (M. Ghigo) IX Ti;rija. Heat Prix d’Enghien. Klassi Gold. Dist – 2640m. 1. Reader JYL (C. Camilleri) {in – 3.19.7” (1.15.6”) 2. Olympien Major (A. Spagnol) 3. Phenix De La Roque (N. Baldacchino) 4. Nophenio de Lune (C. Farrugia) 5. Oeillet De Phens (R. Gatt) X Ti;rija. Heat Prix de Cabourg. Klassi Silver. Dist – 2640m. 1. Quarborandum (P. Calleja) {in – 3.24.3” (1.17.4”) 2. Quipson (R. Gatt) 3. Paolin De Bannes (N. Baldacchino) 4. Reveal Champ Blanc (T. Cauchi) XI –il Tigrija. Heat Prix de Cabourg. Klassi Silver. Dist – 2640m. 1. Quoazak Prior (N. Baldacchino) Hin – 3.22.8” (1.16.8”) 2. Partner Blue (C. Xerri) 3. Poustouf Du Blouet (D. Ellul) 4. Qurieux Du Ponchet (J. Farrugia)

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

SPORT

MILL-PROGRAMM REPLAY

Pietro Ghedin di]appuntant bil-ftehim mil[uq mal-klabbs G[add ta’ a[barijiet interessanti mill-programm Replay fuq NET TV il-biera[.Din il-;img[a, l-MFA la[qet fte[im mal-klabbs dwar it-ta[ri; tat-timijiet nazzjonali Maltin. Kif kien ]velat ;img[a ilu fuq dan l-istess programm, it-tim nazzjonali mhux se jibqa’ jit[arre; tliet darbiet fil;img[a i]da ;img[a biss qabel impenn internazzjonali. Replay hu infurmat li l-kow/ nazzjonali Malti, Pietro Ghedin xejn m’hu kuntent bil-qbil li l-MFA la[qet mal-klabbs. Hu mifhum li Ghedin esprima dan id-di]appunt ma’ u[ud mill-kow/is talKampjonat Premier li riedu din il-bidla. Dan juri bl-aktar mod /ar li Ghedin xtaq li tin]amm liskema pre/identi dik li l-plejers jibqg[u jit[ar;u nhar ta’ Tnejn u darbtejn nhar ta’ Tlieta mat-tim nazzjonali Malti. Bl-iskema l;dida l-kow/ nazzjonali se jkollu inqas [in mal-plejers nazzjonali g[alkemm dawn se jkunu ;img[a s[i[a mal-kow/ u l-istaff tekniku ;img[a qabel partita internazzjonali. L-ironija f’dan kollu kienet li qabel il-konfront ta’ nhar it-Tlieta kontra l-Gzejjer Faroes, il-plejers tat-tim nazzjonali t[ar;u mat-tim nazzjonali tTnejn u t-Tlieta imbag[ad intbag[tu mal-klabbs l-Erbg[a u l[amis biex re;g[u ing[aqdu mat-tim nazzjonali l-;img[a.

Bogdanovic jirba[ il-ka] kontra Floriana

Il-Complaints Board tal-MFA

idde/ieda li jag[ti unconditional free release lil Daniel Bogdanovic minn ma’ Floriana wara l-kwistjoni li kienet qamet bejn il-klabb u l-plejer wara li dan kien sospi] mill-klabb. Xahar ilu, pre/i]ament fis-16 ta’ Ottubru, Bogdanovic kien sospi] mill-klabb ta’ Floriana g[al 28 ;uranta wara li dan kien involut f’in/ident ma’ Jonathan Xerri, kollega fl-istess tim. Floriana ;ew ordnati li j[alsu s-salarji ta’ Bogdanovic g[al Awwissu, Settembru u Ottubru li jammontaw g[al 4,500 ewro sa la[[ar ta’ dan ix-xahar. Jidher li f’Bogdanovic issa hemm interess qawwi mill-klabb tal-Ewwel Divizjoni, Zurrieq. Jit[allas Tony Warner i]da Floriana xorta g[andhom prjobizzjoni Intant dwar il-ka] tal-goalkeeper Brittaniku Tony Warner, din il;img[a Floriana [alsu l-ammont dovut lill-ex plejer tag[hom, jew a[jar kwa]i l-ammont kollu dovut lilu. Jirri]ulta li l-ammont dovut lil dan il-plejer t[allas tard. Quddiem il-Complaints Board tal-MFA, Vaughan Junior insista illi dawk il-flejjes li kienu intbg[atu lil Warner, skont ddokumenti ppre]entanti fis-seduta ta’ qabel min kont bankarju Spanjol, kienu ;ewwa ‘Suspense Account’ u g[ahekk Warner biss jista’ jag[tu struzzjonijiet sabiex tali flus jintbg[atu lura lilu. G[an nom ta’ Tony Warner tkellem Carlo Mamo u dan tenna li

Warner qatt ma ir/ieva flus li lPresident Stephen Vaughan Junior qed jg[id li [allas. Ir-rappre]entant ta’ Warner qal li peress li l-[las minn Floriana sar f’munita sterlina u mhux f’munita ewro, il-plejer baqalu jie[u 291 ewro ming[and Floriana u dan skont kalkolu bba]at fuq irriferenza ta’ European Central Bank. Fid-dawl ta’ dan il-fatt Floriana iridu j[alsu multa ta’ 250 ewro min[abba dan innuqqas, il[alsu lill-plejer l-interessi ta’ 8 fil-mija fuq l-ammont li ori;inarjament kellu jie[u, i[alsu lill-plejer minnufi[ il-bilan/ ta’ 291 ewro u l-interessi fuq dan lammont, kif ukoll jirrikomanda projbizzjoni fuq ir-re;istrazzjoni sakemm dawn il-[lasijiet isiru kollha. Kelliem g[all-klabb ta’ Floriana u li tkellem ma’ Replay qal li l-klabb mistenni j[allas lammonti kollha dovuti fil-jiem li ;ejjien sabiex titne[[a l-projbizzjoni.

Ex plejer ta’ Real Madrid bi prova ma’ Valletta

F’dawn il-jiem f’G[awdex Valletta taw prova lil tliet plejers barranin ;odda tnejn minhom li semmejna u li ]velajna l-isem tag[hom fil-jiem li g[addew fuq dan l-istess programm u permezz tal-Facebook page ta’ Replay. Dawn huma l-Ingli] Lateef Elfrod-Alliyu u s-Serb Jovovic Sasa. It-tielet isem hu dak taddifensur Spanjol ta’ 25 ena, Oscar Reyes. L-ista;un li g[adda Reyes lag[ab ma/-champions tal-

Il-kow/ nazzjonali Malti, Pietro Ghedin

Litwanja, FK Ekranas. Ma’ dan il-klabb Reyes lag[ab ukoll filfa]i preliminari tal-UEFA Champions League. Reyes g[andu CV interessati u jista’ jilg[ab fir-rwol ta’ difensur /enrali, difensur fuq il-linja taxxellug kif ukoll b[ala midfielder quddiem id-difi]a. Il-plejer hu prodott ta’ Espanyol u sa[ansitra lag[ab ma’ Real Madrid u kien captain tat-tim nazzjonali Spanjol ta’ ta[t id-19-il sena. Il-plejer in;ib f’Malta mid-direttur tekniku ta’ Valletta, Jeffrey Farrugia.

L-MFA twaqqa de/i]joni ta’ Zurrieq kontra Vukanic

Il-Complaints Board tal-MFA waqqa’ d-de/i]joni tal-kumitat ta’ ]urrieq FC li jissospendu lillplejer tag[hom Jovan Vukanic talli skont il-klabb ma kienx qed jilg[ab tajjeb. Vukanic kien sospi] mill-klabb g[al 28 ;urnata wara l-partita li Zurrieq tilfu kontra St. George’s fis-6 ta’ Ottubru li g[adda u l-plejer qal li ma ng[atax ra;uni uffi/jali millklabb g[ala kien qed ji;i sospi]. Waqt is-seduta, is-segretarju tal-

asso/jazzjoni tal-plejers, Carlo Mamo sa[aq li kuntratt ta’ plejer ma jistax ikun terimnat fuq wirjiet fil-log[ob. Il-Bord idde/ieda li s-sospensjoni imposta minn Zurrieq fuq Vukanic g[andha tkun nulla u bla effett u l-plejer hu intitolat g[al paga tieg[u skont il-kuntratt li g[andu.

Mosta jridu j[allsu lill-eks kow/ D’Amato sal-a[[ar tassena

Din il-;img[a Mosta FC qablu li sal-a[[ar ta’ din is-sena se jkunu [alsu s-somma ta’ 10,000 ewro lill-eks kow/ tag[hom Steve D’Amato wara li dan kiteb lill-Complaints Board tal-MFA sabiex jintervjenu dwar [las li g[andu jie[u ming[and Mosta. Fil-presenza tal-President talklabb, George Galea, Mosta [alsu mill-ewwel nofs is-somma b’cheque waqt li l-kumplament tal-bilan/ se jkun qed jit[allas sa mhux aktar minn nhar il-;img[a 27 ta’ Di/embru. D’Amato kien tne[[a minn kow/ ta’ Mosta lejn nofs l-ista;un li g[adda biex minflokku in[atar Danilo Doncic.

Ri]ultati Lokali Div II

Kirkop v Marsa Dingli v Zabbar Fgura v M’Skala San Gwann v Mellie[a Senglea v Mdina Siggiewi v Pembroke

G[awdex

1-2 0-2 3-0 1-1 5-2 3-4

Gozoz U-19 v Malta U-17 2-4

Gozo Cup Tielet u raba’ post

MAFA

Mqabba RA v Marsa SM Valletta SP v Marsa WS

Basketball Div I R;iel

Siggiewi v Floriana Starlites v Luxol

63-58 65-84

Starlites v Athleta Hibs v Depiro

41-45 51-48

Kavallieri v La Salle Seminary v Starmax

9-17 12-30

La Salle v Kavallieri

20-17

Swieqi v Kavallieri Starmax v La Salle

4-18 13-9

Nisa

Handball U-15

Gozo XI v Hibs

3-1

Sliema W v Valletta

1-3

Div II

Hamrun L v Mgarr F Marsa T v Zurrieq W Mosta G v Msida RS

2-2 2-1 1-4

U-17

Final

IASC

0-3 1-3

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 18 ta’ Novembru, 2013

SPORT FUTBOL

Il-Kamerun g[as-sitt darba fil-finali Wara l-kwalifikazzjoni tanNi;erja u Ivoru Coast is-Sibt, ilbiera[ kien imiss il-Kamerun li jaqta’ l-passa;; g[all-fa]i finali tat-Tazza tad-Dinja fil-Bra]il f’:unju li ;ej meta fit-tieni leg g[eleb lit-Tune]ija biex ikkwalifika b’aggregate ta’ 4-1 wara ddraw ta’ ming[ajr goals flewwel leg. G[all-Kamerun din kienet issitt kwalifikazzjoni tag[hom fla[[ar seba’ edizzjonijiet tatTazza tad-Dinja fejn issa lpre]enza tal-Kamerun f’din ilmanifestazzjoni saret b[ala xi [a;a regolari u naturali. Kamerun bnew vanta;; doppju sa tmiem l-erwwel taqsima b’goals skrojati minn Pierr Webo u Benjamin Moudandjo, i]da goal ta’ Ahmed Akaichi feta[ it-tamiet tat-Tune]ini kmieni fit-tieni taqsima. I]da Kamerun serr[u rashom meta Jean Makoun skorja doppjetta biex xe[et lill-Kamerun filfinali. Wara li falla /ans fa/li ta’ skor, Webo patta g[al dan meta [ataf in/ertezz tad-difi]a Tune]ina. It-Tune]ini ma setg[ux jaqbdu art u Kamerun kienu g[al kollox superjuri. ItTune]ini bdew jag[mlu wkoll g[add ta’ ]balji fid-difi]a u ma

Aurelien Chedjou tal-Kamerun jg[ola fuq Amine Chermiti tat-Tune]ija

kinitx sorpri]a li l-attakkant ta’ Nancy Moudandjo jiskorja ttieni goal. Il-partitarji ta’ Kamerun millewwel bdew ji//elebraw irreb[a f’Yaounde i]da sitt minuti mill-ftu[ tat-tieni taqsima dawn siktu [esrem hekk kif itTune]ija naqqsu l-iskor permezz

ta’ Akaichi li kien da[al b[ala sostitut fl-intervall u skorja b’xutt sabi[ minn tarf il-kaxxa. Issa l-pressjoni kollha waqg[et fuq il-Kamerun, bit-Tune]ini jemmnu li jistg[u jiksbu l-kwalifikazzjoni b’goal ie[or. Akaichi g[al fit m’g[amilx autgoal fuq daqqa ta’ ras ta’ M’Bia. Jean

Makoun serrah ras il-partitarji tal-Kamerun fis-66 minuta meta skorja b’daqqa ta’ ras minn azzjoni ta’ korner. Issa kamerun kienu mill-;did fil-kontroll u Samuel Eto’o falla /ans tad-deheb li jiskorja wa[du duddiem il-lasta biex erba’ minuti mit-tmiem re;a’ kien

Jean Makoun li skorja t-tieni goal personali tieg[u g[al skor finali ta’ 4-1. L-a[[ar ]ew; pajji]i Afrikani li jikkwalifikaw g[all-Bra]il ikunu mag[rufa nhar it-tlieta wara t-tieni legs tal-konfronti bejn l-E;ittu u l-Ghana u bejn lAl;erija u Burkina Faso.

RALLY

Ogier jirba[ ir-rally ta’ Wales I/-/ampion tad-dinja Sebastien Ogier temm sta;un memorabbli meta reba[ ukoll irRally ta’ wales il-biera[. Ilfran/i] b’hekk reba[ it-13 u la[[ar rally tas-sena fuq Volkswagen Polo biex kiseb ukoll id-disa’ reba[ tieg[u din is-sena. L-ex /ampion tad-dinja

sevastien loeb g[amel a[jar minn Ogier. Il-Fillandi] Jari-Matti ukoll fuq Polo kiseb it-tieni po]izzjoni fir-rally ta’ Wales quddiem ilFord Fiesta misjuqa minn Thierry Neuville, biex b’hekk issewwieq Bel;jan kellu jikkuntenta bit-tielet po]izzjoni.

www.maltarightnow.com

It-Tnejn, 18 ta’ Novembru, 2013

LOKALI

It-tim mag[qud tal-PN immexxi mill-Kap tal-PN Simon Busuttil se jkompli jiddefendi l-identità tal-poplu Malti u G[awdxi kollu g[aliex jemmen bil-qawwa li Malta ma jist[oqqilhiex li tkun i]olata u mwarrba kaw]a ta’ de/i]jonijiet ]baljati u immorali tal-gvern ta’ Muscat li g[andu jieqaf u jirtira l-li;i dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza u jibda pro/ess ta’ konsultazzjoni mas-so/jetà /ivili (Ritratt> Joseph Galea)

Ix-xog[ol, is-serjetà u l-identità jiddistingwu lill-PN mill-PL – Is-Segretarju :enerali tal-PN, Chris Said Is-Segretarju :enerali talPartit Nazzjonalista Chris Said qal li x-xog[ol, is-serjetà filpolitika u l-identità nazzjonali huma tliet setturi li jiddistinwgu bi/-/ar lill-Partit Nazzjonalista mill-Partit Laburista. Chris Said tkellem ilbiera[ meta kien qed jag[laq iddiskussjoni fil-Kunsill :enerali tal-PN dwar il-mozzjoni li titkellem dwar ix-xog[ol, is-serjetà u l-identità li ressaq fil-bidu tal-Kunsill :enerali nhar il:img[a li g[addiet, u li kienet approvata fi tmiem il-Kunsill :enerali tal-PN ilbiera[. Il-mozzjoni tikkritika lillGvern Laburista g[adde/i]jonijiet li [a u li permezz tag[hom ix-xog[ol, is-serjetà u l-identità huma ta[t theddida,

Il-mara tal-Ministru Konrad Mizzi f’kull kwarta taqla’ iktar flus mit-tnaqqis li familji se jkunu qed jie[du f’sena mit-tra[[is tal-kontijiet tad-dawl u l-ilma i]da wkoll tipproponi inizjattivi kostruttivi dwar kif jin[oloq ixxog[ol, kif tissa[[a[ is-serjetà politika u ma tixxekkilx l-identità nazzjonali. Il-Gvern Laburista m’g[andu l-ebda proposti kif jin[oloq ixxog[ol, sostna s-Segretarju :enerali tal-PN, li kompla li lill-Prim Ministrru Joseph Muscat il-Kummissjoni Ewropea qaltlu /ar li l-ba;it li

ppre]enta hu wie[ed li j;ib in/ertezza, li ma fihx dettalji, li j;ib riskji fuq l-ekonomija u li ttaxxi li se jda[[al se jkollhom effett negattiv fuq l-ekonomija. Chri Said tkellem dwar is-serjetà politika u qal li l-Gvern Laburista qed iwettaq abbu] ta’ poter kontinwu b’diversi azzjonijiet fosthom il-mod kif il-mara tal-Ministru Konrad Mizzi ng[atat paga li biha,

f’kull kwarta, se taqla’ iktar flus mit-tnaqqis li familji se jkunu qed jie[du f’sena mit-tra[[is tal-kontijiet tad-dawl u l-ilma. Is-Segretarju :enerali tal-PN qal li l-propaganda kollha li lGvern Laburista qed jag[mel dwar l-inrtoduzzjoni tal-whistle blower kienet imkissra bil-mod kif is-Segretarju E]ekuttiv ta’ Kunsill Lokali b’ma;;oranza Laburista tne[[a wara li g[adda informazzjoni lill-Kummissarju tal-Pulizija. Dwar il-kwistjoni tal-identità nazzjonali, is-Segretarju :enerali tal-PN qal li l-iskema talbjeg[ ta/-/ittadinanza hi li;i infami li turi l-mod kif il-Gvern Laburista jie[u d-de/i]jonijiet. Fisser kif li ftit xhur qabel lanniversarji ta’ avvenimenti

importanti li pajji]na se ji//elebra s-sena d-die[la marbuta mal-Indipendenza, marRepubblika, mal-31 ta’ Marzu 1979 u mas-s[ubija ta’ Malta flUE, il-Gvern Laburista qed ibig[ l-identità ta’ Malta. Chris Said appella lill-Gvern biex jieqaf u jirtira din il-li;i u jibda por/ess ta’ konsultazzjoni mas-so/jetà /ivili.

media•link COMMUNICATIONS