Nru 13,596
Il-{amis, 21 ta’ Novembru, 2013 €0.80 www.maltarightnow.com
Spi//a l-va//in g[at-tilqima ta’ kontra l-influwenza
Deputat Laburista
{afna pazjenti qed ikollhom jixtru l-va//in huma
Deputat Laburista akku]at fuq Facebook li kien qed i]omm fondi mi;bura g[all-karità g[alih personali. Eksassistent tadDeputat Laburista Silvio Parnis ifisser kif Silvio Parnis ke//ieh u injora kull weg[da li g[amillu
Il-va//in g[at-tilqima kontra l- din is-sena se jkollhom jixtru Minn informazzjoni li g[andu minn djarhom, u li s’issa influwenza spi//a u kull min qed huma l-va//in g[at-tilqima ta’ In-Nazzjon jirri]ulta li dawk il- g[adhom ma ng[atawx it-tilqima imur fi/-?entri tas-Sa[[a qed kontra l-influwenza. persuni li ma jifil[ux jo[or;u ikompli f’pa;na 6 ikun infurmat li ma jistax jir/ievi l-va//in g[aliex spi//a. Fi tmiem il-;img[a l-Gvern [are; stqarrija li fiha fta[ar li lkampanja g[at-tilqim kontra linfluwenza sta;jonali li fet[et fil21 t’Ottubru kienet su//ess b’konkorrenza qawwija millpubbliku. L-istess stqarrija kien fiha avvi] li ma fadalx wisq do]i mittotal ta’ 75,000 li ordna l-Gvern, u min g[adu ma [ax it-tilqima ;ie m[e;;e; imur je[odha millbidu ta’ din il-;img[a fi/-?entri tas-Sa[[a tal-Mosta, il-Furjana u Ra[al :did. Minkejja f’dan, fl-a[[ar sig[at persuni li tkellmu ma’ InNazzjon qalu li minn na[a tag[hom g[amlu kif qalilhom ilgvern u marru jie[du t-tilqima fi/-?entru tas-Sa[[a, imma baqg[u b’xiber imnie[er g[ax kollha ng[ataw ir-risposta li lva//in spi//a u ma jistg[ux jag[tuhom it-tilqima. Jirri]ulta li l-ag[ar li marru Il-Parlament Ewropew ilbiera[ ippre]enta l-premju Sakharova lil tfajla starordinarja ta’ 16-il sena huma l-anzjani, il-morda u per- li qed tippromwovi d-dritt tal-edukazzjoni, Malala Yousafzai, li ttenni li ma tridx tibqa’ mfakkra b[ala suni b’di]abbiltà, li ma jistg[ux t-tfajla li sparawlha t-Talibani imma b[ala t-tfajla li ;;ieldet g[ad-dritt tal-edukazzjoni. Il-premju jo[or;u minn djarhom, g[aliex li r/eviet ilbiera[ iddedikatu g[all-persuni li f’pajji]ha, fil-Pakistan, m’g[andhomx vu/i. Ara pa;na 7.
Akku]i li ]amm fondi g[all-karità g[alih
Ara pa;na 2
Nuqqas ta’xog[ol
:img[a ta’ erbat ijiem :img[a ta’ erbat ijiem xog[ol g[all-[addiema ta’ Nylon Knitting minn Jannar li ;ej. Issitwazzjoni mhix sabi[a lanqas g[all-impjegati fil-linja tal-produzzjoni ta’ Carlo Gavazzi Ara pa;na 5
?ittadinanza
Il-U{M kontra Il-Kunsill tal-U{M iddikjara li hu kategorikament kontra kull bejg[ ta’ /ittadinanza g[ax sostniet li /-/ittadinanza ma tistax titqies b[ala attività ekonomika Ara pa;na 6
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 21 ta’ Novembru, 2013
2
LOKALI
Deputat Laburista akku]at fuq Facebook li kien qed i]omm fondi mi;bura g[all-karità g[alih personali Il-;img[a l-o[ra t[abbar li l-Prim Ministru Joseph Muscat [atar lil Silvio Parnis Chairman tal-Kumitat Konsultattiv g[an-Nofsinhar ta’ Malta Vincent De Bono, l-eksassistent tad-Deputat Laburista Silvio Parnis, qieg[ed jakku]a b’mod pubbliku lid-Deputat Laburista li kien qed i]omm g[alih fondi li suppost ;ew mi;bura g[all-karità biex minnhom igawdu l-anzjani u l-aktar nies vulnerabbli. De Bono akku]a lil Parnis li qed jie[u vanta;; minn dawn innies biex jakkwista l-flus u lpropjetà tag[hom. De Bono qal li wara li [adem g[al [ames snin g[ad-Deputat Laburista, hu kien imwieg[ed li se ji;i appuntat segretarju privat tieg[u meta Parnis ji;i appuntat Ministru tas-South. I]da e]att wara l-elezzjoni, kiteb De Bono fuq Facebook, Silvio Parnis ke//ieh u beda ja[arbu waqt li injora kull weg[da li g[amillu. Issa, pubblikament De Bono qieg[ed jakku]a lil Parnis li ]amm il-flus li suppost in;abru g[all-karità waqt programm televi]iv. Is-somma ta’ flus tla[[aq l-ammont ta’ ¤100,000. L-eksassistent tad-Deputat Laburista jidher li qed jirreferi g[all-programm ‘Mintix Wa[dek’ li g[adu jixxandar fuq stazzjon lokali u li jitmexxa minn Silvio Parnis. De Bono allega pubblikament li l-flus kienu qed jintu]aw b’mod in;ust biex jit[allas linternet tal-uffi//ju, tit[allas ilkera ta’ garraxxijiet g[all-u]u personali u biex jinxtraw affarijiet personali. Fil-post fuq Facebook, De Bono g[amel appell lill-Professur Kenneth Wain, li jmexxi l-Kunsill talNGOs, biex jinvestiga x’sar minnhom il-fondi li n;abru waqt il-programm televi]iv. L-eksassistent ta’ Silvio Parnis
L-eksassistent ta’ Silvio Parnis allega li d-Deputat Laburista kien ju]a l-fondi minn coffee mornings u attivitajiet elettorali g[all-u]u personali u mhux biex jiffinanzja il-kampanja ta’ qabel l-elezzjoni
Pubblikament fuq Facebook Silvio Parnis kien akku]a li ]amm il-flus li suppost in;abru g[all-karità waqt programm televi]iv. Is-somma ta’ flus tla[[aq l-ammont ta’ €100,000. esprima r-rabja tieg[u li g[amel [ames snin ja[dem mis-6amu sal-10pm b’xejn g[ad-Deputat Laburista. Hu sa[aq li kien trattat b’mod [a]in [afna u meta ;ie lmument tal-elezzjoni, id-deputat
[allih bla xog[ol lampa stampa. Hu qal li stenna [afna a[jar wara sig[at li g[amel iqassam ilflyers tad-deputat fix-xemx u [afna xog[ol ie[or li kien jag[mel b’xejn g[al dak i]-]mien
kandidat g[all-Partit Laburista. L-eksassistent esprima id-diffikultà li g[adda minnha wara li spi//a bla xog[ol, u ma sab lebda g[ajnuna mill eks[addiem tieg[u. Kiteb ukoll li hu qal b’kollox lid-Deputat Laburista Chris Fearne, kompetitur ta’ Parnis fuq l-istess distrett, u infurmah b’dak li kollu li kien qed ji;ri. Fost l-ohrajn De Bono jirrakkonta l-;urnata meta familja b’tarbija talbithom l-g[ajnuna, i]da Silvio Parnis irrifjuta li jg[inhom. De Bono talab €20
lill-;enituri tieg[u biex jag[tiha lill-familja g[al dak illejl. Sa[aq ukoll li r/ieva diversi talbiet g[al g[ajnunha simili g[al din. Leksassistent jis[aq li l-atti filantropi/i ta’ San Katald – illaqam li jag[ti lil Silvio Parnis – huma biss atti, u mhux talli ma saritx karità i]da qed jallega li kien hemm serq ta’ fondi li suppost marru g[al min hu fil-b]onn. Hu jallega wkoll li d-Deputat Laburista kien ju]a l-fondi minn coffee mornings u attivitajiet elettorali g[all-u]u personali u mhux biex jiffinanzja ilkampanja ta’ qabel l-elezzjoni. L-eksassistent qal li mhuwiex lest li j[alli l-korruzzjoni u burokrazija g[addejja u se jag[mel minn kollox biex ilverità to[ro; u titla’ f’wi// lilma. Dak li kiteb De Bono fuq Facebook qanqal [afna reazzjonijiet, b’De Bono jg[id li kellu numru ta’ telefonati ming[and individwi o[ra dwar l-im;iba [a]ina lejhom minna[a ta’ Silvio Parnis. Sa[ansitra jg[id, g[andu appo;; minn persuni li jixtiequ jmorru mieg[u jkellmu lill-Prim Ministru dwar dan. G[add ta’ persuni kienu rrabjati g[all-fatt li l-flus li huma taw g[al karità jista’ jkun ;ew u]ati b’mod in;ust. Il-;img[a l-o[ra t[abbar li Silvio Parnis in[atar mill-Prim Ministru Joseph Muscat Chairman tal-Kumitat Konsultattiv g[an-Nofsinhar ta’ Malta – kumitat li twaqqaf fuq insistenza ta’ Silvio Parnis stess li dejjem insista li qabel l-elezzjoni Muscat weg[du li ja[tru Ministru tas-South.
www.maltarightnow.com
LOKALI
Gradwati j]uru lill-Kap tal-PN Simon Busuttil
Il-grupp ta’ nutara li lbiera[ kienu qed ji//elebraw il-gradwazzjoni tag[hom ]aru d-Dar ?entrali tal-Partit Nazzjoalista u ltaqg[u ma’ Simon B|usuttil, ilKap tal-PN. Hekk kif f’dawn il-jiem qed isiru l-gradwazzjonijiet tal-istudenti, numru minn dawn jg[addu ;urnata ta’ /elebrazzjonijiet iduru min lokalità g[al o[ra fuq karozzi tal-linja li jikru u j]ejnu g[all-okka]joni. Fost postijiet o[rajn, dawn i]uru d-Dar ?entrali tal-Partit Nazzjonalista, fejn ikunu milqug[a minn numru ta’ uffi/jali tal-Partit. In-nutara li lbiera[ ]aru d-Dar ?entrali tal-PN kienu milqug[a fost l-o[rajn mill-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil, u mis-Segretarju :enerali tal-PN, Chris Said. Filwaqt li awguralhom g[allgradwazzjoni tag[hom, Simon Busuttil fakkar f’kemm il-Partit Nazzjonalista [adem biex dawn l-istudenti setg[u jgawdu milla[jar edukazzjoni possibbli. (Ritratti: Martin Agius)
Il-{amis, 21 ta’ Novembru, 2013
3
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 21 ta’ Novembru, 2013
4
QORTI
Argument fuq spazju ta’ parke;;
Ir-ra;el li kiteb il-bijografija ta’ Mintoff [ati fuq frodi Josef Grech, ir-ra;el li kiteb il-bijografija mhux uffi/jali taleks-Prim Ministru ta’ Malta Dom Mintoff, kellu s-sentenza sospi]a tieg[u ta’ [abs esti]a g[al 16-il xahar sospi]i g[al sentejn wara li nstab [ati li ffroda lill-kumpanija Homemate li tinsab l-Imrie[el. Hu nstab [ati li ffroda lillkumpanija tad-do it yourself b’madwar €2,500 permezz ta’ /ekkijiet li ma setg[ux jissarrfu. Il-ka] kien se[[ tliet snin ilu.
u g[amel qlig[ ta’ €221 u €1,344 rispettivament, g[addannu tal-istess [anut. Il-Qorti preseduta millMa;istrat Carol Peralta, sabet lil Grech [ati fejn ikkunsidrat diversi fatturi, fosthom li limputat qieg[ed jag[mel [iltu kollha biex jirriforma ru[u u lfatt li [allas is-somma lura lill[anut Homemate. Ka]ijiet li Grech kellu fil-passat kienu allegat frodi ta’ €44,500 g[ad-dannu ta’ negozjant tal-karozzi. Il-frodi sar billi Fil-passat bidel i/-/ifri fuq i/-/ekkijiet. Grech kien ukoll skonta sentenkellu ka]i za ta’ [abs fuq ka] ta’ frodi ta’ frodi ie[or fil-konfront tal-Bank of Valletta. wkoll ma’ Fil-ka] tan-negozjant taldealer karozzi, huwa kien allegatament tal-karozzi bidel i/-/ifri fuq erba’ /ekkijiet u mal-BOV meta bieg[ ]ew; karozzi lil Victor Muscat, li g[andu nnegozju “Fajsu Auto Dealer”. Josef Grech ta’ 32 sena millGrech kien g[amel erba’ Fgura, instab [ati li wettaq reat /ekkijiet lil Grech, kif qallu hu, waqt perjodu operattiv ta’ sen- u peress li n-negozjant ma jafx tenza sospi]a. Il-ka] se[[ nhar jikteb dan qallu biex ini]]el ilil-15 u s-16 ta’ Di/embru tas- kliem hu, filwaqt li Grech ni]]el sena 2010. i/-/ifra. G[alih deher l-Avukat Jirri]ulta li fid-dati msemmija, Mark Mifsud Cutajar. IlGrech kien fil-[anut Homemate, Prosekuzzjoni tmexxiet millfi Triq San :wakkin fl-Imrie[el, Ispettur Sandra Zammit.
Josef Grech fir-ritratt jidher fl-okka]joni tal-kxif ta’ lapida mar-residenza tal-eksmexxej Laburista Dom Mintoff
Argument fuq spazju g[al parke;; fi Spinola, f’San :iljan, wassal biex anzjan kellu jittie[ed malajr l-isptar u ji;i operat min[abba frattura f’;embejh. Filwaqt li l-allegat agressur, Paul Spiteri ta’ 39 sena misSwieqi, jinsab akku]at li kka;una ;rie[i serji fuq Luigi Dalli, l-Avukat Stefano Filletti li qed jidher g[al Spiteri argument li Dalli ta daqqa ta’ ponn fl-arja, tilef il-bilan/ u b’konsegwenza we;;a’ lilu nniffsu. Luigi Dalli xehed fil-ka] fejn qal li fit-12 ta’ Lulju li g[adda, martu talbitu biex jixtri xi [ut u mar fejn il-bajja ta’ Spinola. Hu stenna madwar kwarta min[abba li ma kienx hemm fejn jipparkja. Meta kien hemm karozza li [alliet il-parke;;, hu saq biex jipparkja minflokha, i]da kien hemm ra;el li qallu biex ma jipparkjax hemm, g[ax sie[bu kien se jipparkja fl-istess post. “G[edtlu biex jitlaq minn fejn kien ;ie, inkella kien se j;ib lill-pulizija. Hu resaq u jien ipparkjajt, qal l-anzjan. Mumenti wara, kien hemm spazju ie[or g[al parke;; ta’ karozza u r-ra;el kien deher li telaq. Hekk kif [ri;t millkarozza, ra;el ie[or, l-akku]at innifsu ;ie fuqi, u tag[ni daqqa ta’ minkeb. “Dak il-[in ]ammejt malkarozza, u bqajt fuq saqajja u bdejt miexi lejn il-karozza talakku]at biex nitlob spjegazzjoni g[al dak li kien ;ara. Fi ftit [in qabadni minn g[onqi u tefag[ni mal-art fejn f’mumenti bdejt nintlef minn sensija u mumenti o[rajn ni;i f’sensija,” qal l-anzjan. Joseph Briffa, ir-ra;el li beda jinsisti ma’ Luigi Dalli biex ma jipparkjax, ta ver]joni differenti tal-fatti. Meta tela’ fuq ilpedana tax-xhieda qal li l-anzjan da[al fil-parke;; b’mod traskurat fejn baraxlu xi ftit irkuptejh, u g[alhekk kellu jersaq. Wara huwa ra lil sie[bu jipparkja f’parke;; ie[or u telaq. L-anzjan wara mar fuqhom u hekk kif Spiteri [are; millkarozza, Dalli pprova jag[tih daqqa ta’ ponn, i]da dan [a ddaqqa fil-vojt u waqa’ mal-art. Briffa /a[ad li b’xi mod ipprovoka lill-anzjan. Il-ka] instema’ quddiem ilMa;istrat Carol Peralta filwaqt li l-Avukat Alessandro Lia deher g[all-allegat vittma.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 21 ta’ Novembru, 2013
5
LOKALI
:img[a ta’ erbat ijiem xog[ol g[all-[addiema ta’ Nylon Knitting minn Jannar li ;ej Is-sitwazzjoni mhix sabi[a lanqas g[all-impjegati fil-linja tal-produzzjoni ta’ Carlo Gavazzi It-300 [addiem tal-fabbrika tat-tessuti Nylon Knitting, minn Jannar li ;ej se jibdew ja[dmu b’sistema ta’ 4-day-week. Il[addiema tal-fabbrika saru jafu b’dan b’messa;; ming[and ilmanagement li twasslilhom din il-;img[a stess. Minn informazzjoni li kiseb In-Nazzjon, jirri]ulta li s-sitwazzjoni tant hi gravi li se tid[ol fiha wkoll il-General Workers’ Union. Jirri]ulta li nhar it-Tlieta mistennija ti;i organizzata laqg[a g[all-[addiema kollha tal-fabbrika. Jirri]ulta li s’issa l-Gvern baqa’ fommu sieket dwar din issitwazzjoni nkwetanti, b’[addiema li tkellmu malgazzetta jg[idu li qed jistennew xi intervent tal-Gvern, kif kien isir fis-snin li g[addew f’/irkustanzi b[al dawn. Sadanittant, qed jirri]ulta wkoll li s-sitwazzjoni mhix sabi[a lanqas g[all-impjegati fil-linja tal-produzzjoni talkumpannija Carlo Gavazzi, li tinsab fil-Qasam Industrijali ta’ Bulebel. Dan hekk kif jinsabu ferm urtati u mwe;;g[in g[all-
Nhar it-Tlieta mistennija ti;i organizzata laqg[a g[all-[addiema kollha tal-fabbrika Nylon Knitting
mod kif qed ji;u trattati millmanagement. Sorsi li tkellmu ma’ InNazzjon sa[ansitra qalu li qed i[ossuhom trattati b[a]-]minijiet ta’ Charles Dickens. Impjegati li g[amlu kuntatt mag[na infurmawna li minn xi tliet ;img[at ilu ‘l hawn, kull impjegat fil-
linja tal-produzzjoni, li lma;;oranza tag[hom huma nisa, ;ew ordnati biex fil-ka] li jkollhom b]onn imorru t-toilet, iridu jiffirmaw u ma jistg[ux idumu aktar minn tliet minuti. Jirri]ulta li din id-direttiva ma [ar;itx bil-miktub, i]da lProduction Manager sejja[
laqg[a g[as-supervisors, li fiha talabhom jinfurmaw b’din lordni lill-impjegati tag[hom b’mod immedjat. Jidher li din l-ordni talkumpanija [ar;et b’ritaljazzjoni g[al rapport li xxandar f’dan il;urnal fil-bidu ta’ Novembru, li fih ]velajna kif b[al sajjetta fil-
bnazzi, l-impjieg ta’ sitt [addiema tal-kumpanija ;ie terminat. Il-kumpanija Carlo Gavazzi timpjega madwar 200 [addiem u timmanifattura motor controllers, switches elettroni/i u components elettroni/i industrijali o[ra.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 21 ta’ Novembru, 2013
6
LOKALI
Il-U{M kategorikament kontra Twissija mill-MFSA L Awtorità ta Malta dwar is wie[ed m g[andux jid[ol g[al xi Servizzi Finanzjarji MFSA) wissi servizz finanzjarju sakemm ma kull bejg[ ta’ /ittadinanza et lill pubbliku dwar e mails li qed jkunx /ert li l entità li jkollhom -
’
(
Il-Union {addiema Mag[qudin (U{M) iddikjarat li hija kategorigament kontra kull bejg[ ta’ /ittadinanza. Wara li l-Kunsill :enerali talU{M iltaqa’ lbiera[ filg[odu fejn iddiskuta l-kwistjoni ta//ittadinanza, fi stqarrija, il-U{M iddikjarat li l-Kunsill huwa talfehma li bi prin/ipju li tkun Malti m’g[andhiex tkun mezz ta’ kif tixpruna l-ekonomija Maltija. Il-U{M qalet li l-bejg[ ta//ittadinanza, minnha nnifisha, ma tistax titqies b[ala attività ekonomika. Mhux kull ma jrendi
-
l-flus hu moralment ;ust u lanqas jista’ jissejja[ b[ala attività ekonomika. Il-U{M qalet li qed tibg[at messa; /ar lill-Gvern ta’ Joseph Muscat biex flimkien mad-dritt tal-poter, i]ewwe; l-obbligu taddover li jisma’ l-Maltin u lG[awdxin. Il-U{M ;ibdet l-attenzjoni
lill-Gvern, li ma;;oranza assoluta ta’ disa’ si;;ijiet fil-Parlament jistg[u jag[tu sens ta’ poter assolut lill-Gvern. I]da sabiex ilGvern jirrispetta l-prin/ipju taddemokrazija, sostniet il-U{M, hu propju f’dan il-mument li g[andu d-dover li jisma’ lpo]izzjoni tal-poplu Malti u G[awdxi
Telecare Plus g[all-anzjani Il-Gvern nieda l-pro;ett telecare plus bl-iskop li jsa[[a[ isservizz li jing[ata fil-komunità lill-anzjani u lil persuni b’di]abbiltà. Franco Mercieca, is-Segretarju Parlamentari g[ad-Drittijiet ta’ Persuni b’Di]abbiltà u lAnzjanità Attiva, ]ar id-dar ta’ Alfred Agius, anzjan minn Bir]ebbu;a, li fisser li permezz ta’ dan is-servizz, persuni li
jg[ixu wa[edhom jistg[u jserr[u rashom fi djarhom stess. It-telecare plus hu apparat b’teknolo;ija mill-aktar avvanzata u moderna li tinkludi funzjonijiet ba]i/i b[al intruder alarm, panic alarm u tfakkar lill-anzjani biex jie[du l-pilloli. Is-Segretarju Parlamentari Mercieca qal li dan is-servizz se jkun b’xejn g[al min g[andu l-karta r-ro]a. Ivan Bartolo, i/-Chairman ta’ 6
P.M., g[an-nom tal-kumpanija Emcare, li se tkun qed tipprovdi dan is-servizz, qal li permezz ta’ Telecare Plus l-anzjani se jkollhom aktar kumdità g[ax se jfakkarhom jag[mlu affarijiet ta’ rutina u j[arishom mill-periklu. Yiannos Michaelides, il-Kap E]ekuttiv ta’ GO, qal li l-apparat hu l-a[[ar generazzjoni ta’ telecare – servizz li minnu qed igawdu 9,000 persuna.
,
-
-
jintbag[tu lil persuni f’Malta joffrulhom diversi tipi ta’ servizzi finanzjarji fosthom self b’rati vanta;;ju]i mmens. Fi stqarrija, l-MFSA av]at lillpubbliku biex ma jirrispondux lura g[al dawn it-tip ta’ e-mails u fuq kollox biex ma jipprovdux id-dettalji personali tag[hom. L-MFSA tfakkar lill-pubbliku li
’
-
x’jaqsmu mag[ha jkollha li/enzja mill-MFSA jew xi regolatur ie[or li tista’ tipprovdi dawn it-tip ta’ servizzi. Il-lista uffi/jali tal-entitajiet li huma li/enzjati mill-MFSA biex jipprovdu servizzi finanzjarji tista’ tinkiseb mill-Awtorità Maltija g[asServizzi Finanzjarji jew billi wie[ed i]ur is-sit www.mfsa.com.mt.
Festa ta’ Kristu Ré Minn g[ada l-:img[a sal{add, il-Knisja se tkun qed ti//elebra l-festa ta’ Kristu Ré. I/-/elebrazzjonijiet se jing[ataw bidu g[ada l-:img[a 22 ta’ Novembru, b’attività ‘Meeteen’ g[all-adoloxxenti ta’ bejn it-12 u 16-il sena, organizzata mill-grupp }g[a]ag[ Azzjoni Kattolika (ZAK) tas-Si;;iewi fil kumpless :wanni Pawlu II f’{‘Attard. F’din l-attività bit-tema ‘Follow Him’, l-Ar/isqof se jkun qed imexxi mument ta’ talb u adorazzjoni. L-attività se ssir bejn is-7pm u d-9pm. Nhar is-Sibt ser ikun hemm
quddiesa g[at-tfal fil-knisja ta’ San :iljan fl-4.30pm, u li se tkun immexxija mill-Ar/isqof u animata minn gruppi ta’ tfal minn parro//i u g[aqdiet. I/-/elebrazzjoni ewlenija se ssir nhar il-{add, fil-Knisja ta’ Maria Assunta fil-Mosta. Din i//elebrazzjoni se tfakkar l-g[eluq tas-Sena tal-Fidi li bdiet is-sena lo[ra. Din l-attività se tinkludi animazzjoni ta’ kant u talb litur;iku. I/-/elebrazzjoni se tkun mmexxija mill-Ar/isqof Pawlu Cremona u l-Isqof Aw]iljarju Charles Scicluna. Se jkun pre]enti wkoll l-Ar/isqof Emeritu Gu]eppi Mercieca.
Ibatu l-aktar il-persuni vulnerabbli minn pa;na 1
b’xejn mill-gvern permezz tasservizzi tas-sa[[a, din id-darba qed jintalbu j[allsu minn buthom g[al dan it-tilqima. Jirri]ulta wkoll li dda[[let pro/edura ;dida biex dawn in-nies jie[du din it-tilqima li suppost ting[ata b’xejn.
S’issa l-prassi dejjem kienet li anzjan, marid jew persuna b’di]abbilità li ma tistax to[ro; mid-dar kienet i//empel lMMDNA direttament hi, je[dulha d-dettalji u jag[tuha appuntament meta se tmur linfermiera f’daru biex tag[tiha ttilqima. I]da, mill-informazzjoni li
g[andu In-Nazzjon, issa jidher li dawn in-nies qed ikollhom i;ibu tabib, jew jitolbu lit-tabib tag[hom biex jag[mlilhom ri/etta, inkella j;ibu ri/etta mi//entri tas-sa[[a, u jmorru huma jixtru t-tilqima personalment. Imbag[ad qed ikollhom jag[mlu kuntatt mal-Commcare, li huwa l-unit apposta nkarigat
mis-servizzi ta’ kura g[all-anzjani fi djarhom u g[al dawk dipendenti fuq [addie[or, biex imbag[ad dawn min-na[a tag[ho, ikunu huma li jg[addu rrikjesta g[at-tilqima lillMMDNA li g[andha l-inkarigu li tibg[at lill-infermier fid-dar ta’ dak li jkun. Dan qed iwassal biex [afna
persuni vulnerabbli, u li huma laktar f’riskju min[abba linfluwenza qed jaqtg[u qalbhom li jie[du din it-tilqima. Dan minbarra l-problema li jekk se jkomplu jtawlu biex jie[du t-tilqima, se jkunu qed jirriskjaw ukoll li jibqg[u b’xejn min[abba li l-gvern jidher li spi//alu l-va//in.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 21 ta’ Novembru, 2013
7
PREMJU SAKHAROV
Tiddedika l-premju g[all-persuni fil-Pakistan bla vu/i Alessia Psaila Zammit minn Strasburgu
Fil-bini tal-Parlament Ewropew fi Strasburgu lbiera[ sar seminar g[all-;urnalisti fuq il-premju Sakharov li hu premju li tag[ti kull sena l-Unjoni Ewropea biex tirrikonoxxi l[idma favur id-drittijiet fundamentali tal-bniedem. Din is-sena qed ji;i //elebrat il-25 sena minn meta twaqqaf il-premju fl-1988. G[all-[abta ta’ nofinshar ilpremju ng[ata lil Malala Yousafzai, it-tfajla ta’ 16-il sena mill-Pakistan li kienet vi/in ilmewt wara li t-Taliban sparalha f’rasha fi triqtha mill-iskola lejn id-dar g[aliex kienet qed tag[mel kampanja favur id-dritt taledukazzjoni g[all-bniet filPakistan. Fil-ktieb taghha ‘I am Malala’ tirrakkonta li fid-9 ta’ Ottubru 2012, fit-triq lura lejn d-dar, ixxarabank bl-istudenti li hi kienet fiha, twaqqfet minn ra;el li kellu wi//u nofsu mg[otti u li tela’ fuq ix-xarabank jistaqsi ‘Min hi Malala?’. Il-[abiba tag[ha kienet g[adha kif qaltilha li dan x’aktarx huwa ;urnalist li jrid jintervistaha min[abba l-kaw]a li kienet qed tippromwovi favur edukazzjoni g[al bniet fil-Pakistan. I]da meta dan ir-ra;el [are; pistola, [ajjitha u l-[ajja tat-tfajliet f’dik ix-xarabank inbidlet fi ftit sekondi. Tliet tiri waslu biex Malala ssofri feriti f’rasha minn wie[ed mill-bullets filwaqt li ttnejn l-o[ra laqtu ]ew; tfajliet o[rajn f’dirg[ajhom u spallejhom. Malala ng[atat kura medika fl-Ingilterra fejn g[adha tg[ix sal-lum.
edukazzjoni. Qalet li b[alissa fiddinja hawn madwar 57 miljun tifel u tifla li m’g[andhomx a//ess g[all-edukazzjoni. Malala qalet li dawn it-tfal qed ibatu imma g[ad hawn tama. “Hawn it-tama g[ax a[na g[andna nitkellmu biex nag[tuhom vu/i”, tenniet Malala. Hi temmet id-diskors tag[ha billi qalet li miljuni tat-tfal li huma m/a[[da mill-edukazzjoni mhux qed jistennew rigali bi prezz g[oli ta’ teknolo;ija moderna imma ktieb u pinna biex jitg[allmu. Fil-ftu[ ta/-/erimonja, ilPresident tal-Parlament Ewropew, Martin Schultz, qal li l-premju qed jing[ata lil tfajla starordinarja li qed tippromwovi d-dritt tal-edukazzjoni. Hu kkowta partijiet mill-ktieb
Esperjenza li suppost qerditilha [ajjitha waslet biex sa[[et il-kaw]a tag[ha favur id-dritt tal-edukazzjoni g[all-bniet L-istorja tag[ha attirat attenzjoni mid-dinja kollha u l-esperjenza li suppost qerditilha [ajjitha waslet biex sa[[et il-kaw]a tag[ha favur id-dritt tal-edukazzjoni g[all-bniet. Waqt i/-/erimonja tal-premju, Malala qalet li qed tiddedika dan l-premju g[all-persuni filPakistan li m’g[andhomx vu/i u g[al dawk li qed ibatu minn nuqqas ta’ protezzjoni tad-drittijiet tag[hom. Hi qalet li tispera li l-Parlament Ewropew i[ares lil hinn millParlament Ewropew fejn hemm tfal m’g[andhomx x’jieklu u ilma x’jixorbu. Tenniet li dawn it-tfal qed ji/u m/a[da wkoll mill-
‘I
am Malala’ fosthom meta tg[id: ‘Ma rridx nibqa’ mfakkra b[ala t-tfajla li sparalha tTaliban imma b[ala t-tfajla li ;;ieldet g[ad-dritt tal-edukazzjoni. Din irrid li jkun l-iskop ta’ [ajti.’ Hu rrefera wkoll g[all-blog ta’ Malala g[all-BBC fejn ta[t isem fitizzju kienet tikteb dwar l-isfidi ta’ tfajla li tg[ix ta[t it-Taliban. Hu qal li d-dritt tal-edukazzjoni hu dritt fundamentali. Martin Schultz qal li Malala tat vu/i lil bosta tfal li m’g[andhomx a//ess g[all-edukazzjoni. Hu qal li hu unur ghall-Parlament Ewropew li Malala a//ettat ilpremju Sakharov.
Fis-seminar tal-biera[ filg[odu tkellmu ]ew; persuni o[ra li nghataw il-premju Sakharov fissnin passati. Wei Jingsheng li ng[ata l-premju fl-1996, tkellem fuq il-b]onn li l-pajji]i tal-Punent jag[tu iktar attenzjoni lid-drittijiet fundamentali tal-bniedem fi/?ina. Hu qal li minkejja li fla[[ar snin il-Punent sa[[a[ irrabtiet kummer/jali ma/-?ina, je[tie; li l-pajji]i tal-Punent jiffukaw l-attenzjoni wkoll fuq il[arsien tad-drittijiet fundamentali tal-bniedem. Jingsheng hu l-fundattur ta/-Chinese Democratic Movement li qed jopponi ttmexxija kommunista fi/-?ina. Min[abba l-[idma politika tieg[u, Jingsheng kien ing[ata ]ew; sentenzi ta’ [abs li jammontaw g[al 29 sena u li kienu jinkludu sej[a biex jing[ata lpiena kapitali u snin ta’ xog[ol sfurzat. Hu g[amel 18-il-sena l[abs. Jingsheng in[eles mill-[abs u mar jg[ix l-Istati Uniti wara li /-?ina riedet tapplika g[allog[ob Olimpiku fis-sena 2000. Hu ;ie arrestat sitt xhur wara imma re;a’ n[eles wara pressjoni internazzjonali. Fis-seminar tkellmet ukoll Taslima Nasreen li nghatat il-premju Sakharov fl-1994. Nasreen hija mill-Bangladesh u kitbet diversi kotba favur id-drittijiet tan-nisa u l-libertà fit-twemmin reli;ju]. Min[abba l-kitba tag[ha hija ;iet e]iljata minn pajji]ha fl1994 u l-kotba tag]ha huma /ensurati f’Bangladesh. Fl-1998 irritornat lejn pajji]ha biex i]]ur lil ommha li kienet qed tmut u meta ;riet il-kelma li tinsab f’Bangladesh [are; mandat g[all-arrest tag[ha segwiet minn theddid li ti;i kkonfiskata l-propjetà kollha tag[ha kif ukoll sej[iet minn gruppi fundamentalist biex tinqatel.
Malala Yousafzai, it-tfajla ta’ 16-il sena mill-Pakistan li lbiera[ ir/eviet il-premju Sakharov mill-Parlament Ewropew, flimkien mal-;urnalista Alessia Zammit Psaila, fil-katidral ta’ Strasburgu (Ritratt> Dylan Farrell)
Il-Parlament Ewropew kien g[amel sej[a g[all-[elsien tag[ha u hi min[abba li ppersistiet it-theddid, kellha ter;a’ titlaq minn pajji]ha fl-1999. Waqt is-seminar g[all-;urnalisti, Nasreen qalet li minkejja lesperjenzi ta’ theddid, hi se tibqa’ ta[dem favur id-drittijiet fundamentali tal-bniedem. Sostniet li ttheddid mhux se jsikket l-vu/i tag[ha favur id-drittijiet tan-nisa u l-libertà tal-espressjoni. G[all-premju ta’ din is-sena ;ie nominat ukoll Edward Snowden, li fl-a[[ar ;img[at issemma filmedia internazzjonali b[ala per-
suna li xerred informazzjoni fuq l-inter/ezzjoni ta’ miljuni ta’ telefonati fl-Ewropa mis-Servizzi Sigrieti tal-Istati Uniti fosthom miljuni ta’ telefonati fi Franza u t-telefonati tal-Kan/illier :ermani] Angela Merkel. Hu qed ji;i meqjus minn xi w[ud b[ala Whistleblower. Snowden ;ie fost l-ewwel tliet persuni kkunsidrati g[all-premju Sakharov 2013. Il-premju Sakharov twaqqaf fl1988 u jonora lil attivist Russu tad-drittijiet umani u xjentist filqasam nukleari Andrei Sakharov.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 21 ta’ Novembru, 2013
8
PARLAMENT
Aktar [atriet politi/i milli diplomati/i fl-ambaxxati Fost il-[atriet tal-ambaxxaturi li saru mill-Gvern Laburista hemm aktar persuni b’[atriet politi/i milli b’[atriet ta’ karriera diplomatika.
B]onn ta’ kontinwità fil-politika barranija – Carm Mifsud Bonnici
Id-Deputat Nazzjonalista Carmelo Mifsud Bonnici lbiera[ fil-Parlament sejja[ u[ud minn dawn il-[atriet b[ala skandalu]i g[aliex f’postijiet delikati ma kinux appuntati nies ta’ esperjenza i]da nies li ng[ataw il-golden handshake. Carmelo Mifsud Bonnici qal meta kien qed jitkellem dwar ilvoti li jaqg[u ta[t il-Ministeru tal-Affarijiet Barranin, li flewwel xhur tal-amministrazzjoni pre]enti g[ad ma kienx hemm okka]joni li fiha lParlament seta’ jiddiskuti xi su;;ett partikolari marbut malpolitika barranija. Appella lillGvern biex ikun hemm aktar
okka]jonijiet ta’ diskussjoni biex ikun hemm aktar ideat [alli jintla[aq kunsens. Carmelo Mifsud Bonnici qal li l-kontinwità fil-politika barranija hi importanti g[aliex tkabbar il-fidu/ja ta’ gvernijiet barranin kif ukoll tal-investituri. Pass importanti hu t-twaqqif tal-Kunsill li jirrappre]enta lillMaltin li jg[ixu barra. Il-fatt li dan sar b’kunsens qed i[alli ri]ultati tajbin. Il-Gvern irid ji//ara d-dikjarazzjonijiet talPrim Ministru dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza li xebba[ha ma/-/ittadinanza ta’ dawk li g[andhom parentela Maltija. Hu importanti li tin]amm po]izzjoni ugwali bejn i]-]ew; na[at tal-Kamra dwar il-Lvant Nofsani. Meta rrefera g[arrelazzjonijiet mal-Istati Uniti, Carmelo Mifsud Bonnici qal li jittama li min[abba l-li;i dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza ma jintmissx il-ftehim dwar il-visa waiver. Id-Deputat Nazzjonalista qal li dak li nkiteb fil-ba;it m’hemm xejn ;did dikjarat g[aliex huma kollha proposti li di;à ilhom snin jitwettqu. Dwar l-organizzazzjoni ta/-CHOGM, qal li l-Oppo]izzjoni taqbel imma g[andu jitpo;;a /ar li Malta mhix b’xi mod favur ilksur tad-drittijiet tal-bniedem. Carmelo Mifsud Bonnici [e;;e; lill-Ministru biex i]id lg[ajnuna lis-Somalja g[aliex aktar stabbiltà fir-re;jun ifisser
Ebda ftehim ma’ xi pajji] li offra li jie[u refu;jati
g[aliex qed tnigg]u l-kuxjenza g[all-mod kif ;ab ru[u fil-kri]i tal-Libja. Id-Deputat Nazzjonalista Marthese Portelli qalet li l-politika Maltija g[al snin twal kienet mibnija fuq politika barranija ta’ relazzjoni diplomatika msejsa fuq serjetà. G[alhekk qatt [add ma [aseb li pajji]na se jkun pajji] li jidde/iedi li jbig[ i/-/ittadinanza g[al g[otja ta’
– Ryan Callus
li tista’ ttaffi mill-problema talimmigrazzjoni. Semma wkoll limma;ni [a]ina li ng[atat Malta bl-approvazzjoni tal-li;i dwar i/-/ittadinanza. Id-Deputat Nazzjonalista Ryan Callus qal li l-Gvern pre]enti wiret ministeru talaffarijiet barranin li seta’ jifta[ar b’pajji] li ssemma madwar id-dinja g[aliex irnexxielu jeg[leb kri]i ekonomika internazzjonali u anke g[all-mod kif ;ab ru[u fil-kri]i tal-Libja. Il-Gvern pre]enti ta e]empju ikrah meta [ejja kollox biex jibg[at lura immigranti li kienu g[adhom kemm jaslu bil-ba[ar. Sadanittant, il-Gvern pre]enti g[adu ma rnexxilux jil[aq ftehim ma’ xi pajji] li offra li jie[u refu;jati. Illum il-Gvern qed jipprova jintog[;ob mal-komunità Libjana f’Malta forsi
Il-politika barranija trid tkun mibnija fuq is-serjetà
kien aktar interessat li ma j[allix persuni jid[lu lMinisteru bil-mowbajl fuqhom. Marthese Portelli qalet li dde/i]joni li jsiru [atriet politi/i g[all-karigi ta’ ambaxxaturi, m’hi se sservi xejn ta’ in/entiv g[all-persuni li jit[ajru jag[]lu l-karriera diplomatika u jkabbru l-istudju tag[hom f’din il-linja. Id-Deputat Nazzjonalista Albert Fenech tkellem dwar ilkun/ett tar-ri/erka u l-innovazzjoni b’rabta mad-diskussjoni li saret dwar il-vot tal-Ministeru tal-Edukazzjoni u qal li g[alkemm kien il-Gvern pre/edenti li beda jittratta dan il-kun/ett, g[ad fadal [afna x’isir. Malta g[adha lura filkontribut tar-ri/erka u l-innovazzjoni u hu pass tajjeb li qed ji;i mwieg[ed kontribut akbar g[al dan il-kun/ett.
– Marthese Portelli
flus. Hi tal-mist[ija li lMinistru tal-Affarijiet Barranin ivvota favur li;i b[al din. B’din il-li;i, Malta spi//at imsemmija g[al ra;unijiet negattivi. Marthese Portelli qalet li mill-elezzjoni ‘l hawn, il-politika barranija ta’ pajji]na marret il-ba[ar. Minflok ifittex soluzzjonijiet biex refu;jati minn Malta jintbag[tu f’pajji]i o[ra, fl-ewwel xhur tieg[u l-Ministru
B]onn ta’ kontribut akbar g[ar-ri/erka – Albert Fenech
Il-Gvern jg[id li hu [a]in li ssir 20 sena mit-twaqqif kritika fl-g[a]la tal-ambaxxaturi tal-Kunsilli Lokali Biex iddefenda l-g[a]la ta’ /erti ambaxxaturi mal-bidla filGvern, il-Ministru tal-Affarijiet Barranin George Vella kkwota bidliet li kienu saru fl-1987 u qal li l-importanti f’dawn il-[atriet hi l-lealtà lejn il-pajji]. Il-Ministru George Vella lbiera[ wie;eb g[all-krtiika li saret fid-diskussjoni dwar il-vot fil-ba;it 2014 g[all-Minsiteru tal-Affarijiet Barranin u qal li lkritika dwar l-ambaxxaturi tag[ti stampa [a]ina lill-ambaxxaturi barranin f’pajji]na g[aliex din ilkritika turi nuqqas ta’ rispett. Qal ukoll li bl-istess mod issir [sara lill-pajji] meta ssir kritika dwar il-li;i ta/-/ittadinanza u sostna li l-kritika negattiva li saret kienet imbuttata minn hawn Malta. Id-Deputat Laburista Justyne
Il-Ministru George Vella jg[id li bl-istess mod issir [sara bil-kritika dwar i/-/ittadinanza u fisser li l-kritika negattiva li saret kienet imbuttata minn hawn Malta Caruana sej[et b[ala battibekki tat-tfal il-kummenti u l-mistoqsijiet li saru mill-kelliema talOppo]izzjoni dwar mi]uri li ttie[du fil-Ministeru talAffarijiet Barranin. Meta rreferiet g[ar-rwol talambaxxaturi, id-Deputat Laburista qalet li dan ir-rwol mhux mezz kif wie[ed ji;i ppremjat g[al paga tajba fl-a[[ar tax-xahar, i]da g[andu jkun hemm korp diplomatiku m[arre; li jg[in biex jikber l-investiment
f’pajji]na. Id-Deputat Laburista Chris Fearne qal li r-rwol tal-Ministeru tal-Affarijiet Barranin hu li j;ib lejn il-pajji] il-;id g[all-poplu. Anke wara d-diskors tal-Prim Ministru li se jissospendi d-d[ul tal-bejg[ ta/-/ittadinanza, Chris Fearne iddefenda din il-li;i b[ala li;i li ;;ib il-flus u l-investiment g[all-poplu Malti. L-alternattiva g[al dan il-;id, sostna, hi ]-]ieda fit-taxxi u lkontijiet.
Fil-bidu tas-seduta parlamentari tal - biera[ , id - Deputat Nazzjonalista David Agius fakkar l-20 sena mit-twaqqif tal-Kunsilli Lokali. Hu esprima ringrazzjament lil dawk kollha, matul dawn is - snin taw sehemhom fit - tmexxija tal Kunsilli Lokali. L-Oppo]izzjoni hi favur li flelezzjonijiet tal - Kunsilli Lokali tal-2015 jivvutaw dawk li jkunu g[alqu 16-il sena. Is - Segretarju Parlamentari José Herrera, semma t-t[addim tal-Kunsilli Lokali u ]-]ieda fir-responsabbiltajiet tag[hom matul is-snin. Hu rringrazzja lill-Oppo]izzjoni li kkollaborat biex ikun hemm abbozz ta’ li;i dwar dawn it-tibdiliet. Ma]]mien wie[ed ikun jista ’ jikkunsidra wkoll jekk
Abbozz ta’ Li;i li jemenda l-Att dwar il-Kunsilli Lokali g[andux jing[ata d-dritt li persuni ta’ 16-il sena jikkontestaw l - elezzjonijiet tal - Kunsilli Lokali. José Herrera ressaq g[all ewwel qari l-abbozz li jemenda l-att dwar l-elezzjonijiet ;enerali. Ressaq ukoll l-abbozz ta’ Li;i li jemenda l-Att dwar ilKunsilli Lokali.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 21 ta’ Novembru, 2013
9
PARLAMENT
Il-Gvern qed jipprova jostor is-su//ess li l-PN g[amel fl-edukazzjoni Il-Gvern qed jipprova jostor is-su//ess li l-PN g[amel fledukazzjoni matul is-snin. Dan kien enfasizzat minn Joe Cassar, il-Kelliem talOppo]izzjoni g[allEdukazzjoni waqt dibattitu dwar l-estimi tal-Ba;it g[allMinisteru tal-Edukazzjoni u xXog[ol fil-Parlament ilbiera[ filg[odu. Il-Kelliem tal-Oppo]izzjoni g[all-Edukazzjoni Joe Cassar fakkar li l-edukazzjoni hi wa[da mill-pilastri ewlenin li l-PN dejjem sa[aq fihom. Gvern Nazzjonalista dejjem ta prijorita’ lill-edukazzjoni u t-ta[ri; biex [add ma jibqa’ lura. Ledukazzjoni kienet wa[da millflagships ewlenin tal-PN f’25 sena. Joe Cassar qal li l-PL qed jipprova jostor is-su//ess li l-PN g[amel fl-edukazzjoni matul issnin. Hu staqsa x’inhuma l-inizjattivi ;odda li se jittie[du f’dan il-qasam fil-[ames snin li ;ejjin. Joe Cassar staqsa fejn hi l-famu]a roadmap fil-qasam edukattiv matul din il-le;i]latura.
qal li mindu kiseb il-poter, gvern Laburista ma kellux iddi/enza li jo[loq /entru ;did. Hu staqsa g[aliex il-vot dwar i/-child care centres inqasam fi tnejn, kif ukoll kemm se jibbenefikaw tfal u ;enituri mill-mi]uri l-;odda. Hu qal li hemm nuqqas ta’ informazzjoni u konsultazzjoni dwar il-futur ta’ diversi skejjel, tant li qed ja[kem sens ta’ in/ertezza. Joe Cassar stqarr li l-Ministru jrid jidde/iedi u ja;ixxi u mhux ikompli jisma’ dak li qed jg[idulu l-konsulenti tieg[u.
Il-gvern wera nuqqas ta’ pjan dwar il-[olqien tax-xog[ol – Stephen Spiteri
G[addew 8 xhur u dan il-Gvern g[adu ma qalx liema skejjel bi [siebu jibni – Joe Cassar
Gvern Nazzjonalista bena skola ;dida kull sena, g[addew tmien xhur u dan il-Gvern g[adu ma qalx liema huma liskejjel li bi [siebu jibni fil[ames snin li ;ejjin. Hu appella lill-Gvern biex ittfal kollha jkollhom i/-/ans li jiggwadanjaw mis-servizz ta/Child Care Centres. Il-PN filgvern [oloq 14-il /entru u kien qed jippjana biex jitwaqqfu i]jed. Id-Deputat Nazzjonalista
Id-Deputat Nazzjonalista Stephen Spiteri qal li s-su//ess li pajji]na kiseb fix-xog[ol hu laktar dovut mill-qab]a kbira li saret fis-sistema edukattiva qab]a a[jar u ta’ kwalita. Illum aktar ]g[a]ag[ qed ikomplu jit[arr;u u jistudjaw biex jiksbu i]jed [iliet. Hu semma li]viluppi li saru fl-MCAST u flITS, b’[afna korsijiet li ;ew organizzati anki wara l-[in. Dwar l-Universita’, illum listudenti g[andhom diversi korsijiet minn fejn jag[]lu u sostna li minn MCAST mag[luq, illum hawn diversi studenti li qed joqog[du g[al korsijiet ta’ kull tip u su;;ett. Hu qal li, fis-snin li g[addew, l-ETC [arr;et aktar minn 40,000 persuna f’[afna apprentistati u llum l-ETC qed tonqos milli tipprovdi aktar apprentistati b’detriment g[at-trainers u wisq aktar g[al min joqg[od g[alihom. Rigward l-edukazzjoni inklussiva, Stephen Spiteri semma r-riformi, inizjattivi u korsijiet li saru minn
gvern pre/edenti f’dan ilqasam. Id-Deputat Nazzjonalista stqarr li fil-ba;it il-gvern wera nuqqas ta’ pjan dwar il-[olqien tax-xog[ol. Gvern pre/edenti, fil-bidu ta’ din is-sena, nieda strate;ija /ara dwar i]-]g[a]ag[ u l-[idma g[ax-xog[ol. Fakkar kif dan il-pajji] irid jo[loq 25,000 post tax-xog[ol ;did fil[ames snin li ;ejjin.
Fil-KMS hemm instabbiltá kbira
ng[ataw fondi lil asso/jazzjonijiet sportivi. Id-Deputat Nazzjonalista rrefera g[al numru ta’ mistoqsijiet parlamentari li saru lillgvern dwar diversi dixxiplini sportivi, fejn kien hemm [afna ine]attezzi. Rigward il-pixxina nazzjonali, Robert Cutajar irrea;ixxa g[all-kritika li saret mill-Gvern li l-kumpless jinsab fi stat [a]in u dan meta kien hemm numru ta’ kampjonati fl-g[awm u sar tif[ir minn media internazzjonali. Il-Kelliem tal-Oppo]izzjoni staqsa x’se ji;ri mill-Isports Promotion Unit u jekk l-instructors fi [dan din it-taqsima g[andhomx il-kwalifiki biex jg[allmu lit-tfal. Robert Cutajar tkellem ukoll dwar l-obesita’ u [e;;e; lillGvern biex isa[[a[ inizjattivi kontra din il-kundizzjoni li llum qed tolqot mhux biss lill-kbar i]da wkoll lit-tfal.
– Robert Cutajar
Id-Deputat Nazzjonalista Robert Cutajar beda l-intervent tieg[u billi ddikjara li l-isport g[andu jintrefa’ ‘l fuq millpolitika. Hu qal li hemm tliet deputati min-na[a tal-gvern li qed jieklu mis-settur tal-isport. Robert Cutajar qal li ma jistax jifhem kif il-gvern se jinvesti fil-qasam sportiv meta mbag[ad se jkun hemm tnaqqis ta’ 50,000 ewro u li dawn il-flus se jittie[du mid-diversi g[aqdiet u asso/jazzjonijiet. Dwar il-Kunsill Malti g[allIsport (KMS), id-Deputat Nazzjonalista qal li fih qed tirrenja instabbilta’ kbira; fl-istess nifs sellem, fost o[rajn, lill-eks Chairman Bernard Vassallo li, minkejja li kien ;ej mill-kamp oppost, [adem qatig[ mal-gvern pre/edenti biex sa[[a[ l-isport. Hu staqsa lis-Segretarju Parlamentari Buontempo x’se jsir minn dan il-Kunsill. Il-Kelliem tal-Oppo]izzjoni g[a]-}g[a]ag[ u l-Isport qal li hemm aktar minn mitt g[aqda li qed jistennew [lasijiet dovuti lilhom u tenna li n[olqot kummissjoni g[al xejn b’xejn. Hu jinkwieta kif fl-ebda [in li l-KMS u kummissjoni li twaqqfet apposta ma ltaqg[ux darba. Robert Cutajar qal li ;ew sparpaljati eluf ta’ ewro fir-rivista “l-Isportiv” minflok ma
u ]-]g[a]ag[. Hu jixtieq jara x’hemm differenti mill-garanzija ta]]g[a]ag[ kif ukoll o;;ettivi biex i]-]g[a]ag[ ikunu kollha fid-dinja tax-xog[ol u fit-ta[ri;. Clyde Puli tkellem dwar listrate;ija tal-litteri]mu li ]gur tg[in kontra l-faqar. Hu qal li /child care m’g[andhiex tkun g[odda g[all-;enituri li ja[dmu t-tnejn, i]da sors ta’ tag[lim g[at-tfal.
Edukazzjoni ta’ kwalità twassal g[al tkabbir ekonomiku – Frederick Azzopardi
L-edukazzjoni hi g[odda mill-aktar importanti – Clyde Puli
Id-Deputat Nazzjonalista Clyde Puli qal li l-edukazzjoni hi importanti g[ax, fost o[rajn, tipprepara lin-nies g[all-[ajja tax-xog[ol. Hu qal li s-sistema tag[na g[amlet diversi kisbiet minkejja xi nuqqasijiet; hawnhekk sellem lill-eks ministri taledukazzjoni b[al Ugo Mifsud Bonnici, Michael Falzon, Louis Galea u Dolores Cristina u sa[aq li l-impenn tag[hom, bittnedija ta’ diversi riformi, wera l-frott mixtieq Il-Kelliem tal-Oppo]izzjoni g[all-Familja u s-Solidarjeta’ So/jali qal li l-edukazzjoni hi g[odda mill-aktar importanti f’dik li hi strate;ija kontra lfaqar kif ukoll l-i]vilupp tat-tfal
Id - Deputat Nazzjonalista Frederick Azzopardi qal li jekk irridu nibnu l - ekonomija ta ’ Malta fuq is - servizzi , allu ra s - sistema edukattiva g[andha tissa[[a[ . Hu stqarr li jrid isir i]jed investiment fir - ri]orsa tan - nies u tenna li edukazzjoni ta ’ kwalita ’ twassal g[al tkabbir ekonomiku . Il - Kelliem tal - Oppo]izzjoni g[as - Servizzi tas - Sa[[a u l Edukazzjoni f ’ G[awdex fakkar kif gvern nazzjonalista dejjem investa fl - edukazzjoni g[ax jitgawda mhux biss fil pre]ent i]da g[andu potenzjal g[al kisbiet fil - futur . Hu semma kif il - gvern tal lum qed jimxi fuq inizjattivi u l - [afna tajjeb li twettaq mill amministrazzjoni pre/edenti . Il - Kelliem tal - Oppo]izzjoni qal li ming[ajr it - ta[ri; ma tistax tintreba[ il - kompetiz zjoni ma ’ pajji]i o[rajn fl - UE u f ’ kontinenti o[rajn . Allura g[andu jkun hemm i]jed impenn u appo;; biex is - set tur tar - ri/erka u l - innovaz zjoni jissa[[a[ b ’ ri]q il [olqien tal - impjiegi .
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 21 ta‘ Novembru, 2013
10
OPINJONI
Iswed fuq l-Abjad Ma jfissirx li g[atxan g[all-PN
B[alissa d-Deputati Nazzjonalisti qed jiddedikaw [afna mill-[in tag[hom jopponu, u bir-ra;un, il-bejg[ ta/-/ittadinanza. I]da fl-istess waqt li jag[mlu dan , je[ti;ilhom jixprunaw diskussjoni wiesa’ fi [dan ilPN - u lil hinn minnu, dwar fejn sejjer il-Partit u kif se jer;a’ jakkwista l-fidu/ja talpoplu. Stennejt li jkun hemm interventi f’dan is-sens meta u[ud mid - Deputati indirizzaw il Kunsill :enerali . Il - poplu di]appuntat bil-PL – imma ma jfissirx li hu g[atxan g[all-PN. Il-PN irid jirba[ il-fidu/ja tal-poplu kuljum u biex dan isir, il-messa;; li jo[ro; mill-Partit g[andu jkun li l-PN qed jinbidel kuljum - g[all-a[jar.
Mhux l-Ewropa li vvutajt g[aliha
Muscat qed jibdel kif issir /ittadin tal-UE - jekk g[andek ilflus tista’ tixtri /-/ittadinanza Maltija u ssir, awtomatikament, /ittadin tal-UE. Mhux l-istess min m’g[andhux mezzi finanzjarji - f’kelma wa[da se jkollna /ittadini tal-ewwel u tat-tieni klassi. Dan imur kontra l-prin/ipji fundamentali tal-Ewropa mag[quda – l-ugwaljanza u ddritt ta’ opportunitajiet indaqs. Ina//ettabbli, g[alija, li lKummissjoni Ewropea g[alqet g[ajnejha g[al dan – din mhix lUnjoni Ewropea li vvutajt g[aliha. Il-PN u r-Referendum
G[amel sew Simon Busuttil li ma g[a;;ilx dwar referendum fuq il-bejg[ ta/-/ittadinanza.
Il-poplu di]appuntat bil-PL – imma ma jfissirx li hu g[atxan g[all-PN
Ina//ettabli li l-Kumissjoni Ewropea g[alqet g[ajnejha quddiem il-bejg[ ta/-/ittadinanza. Din mhix l-Ewropa li vvutajt g[aliha
Frank Psaila frankpsaila.blogspot.com
Qed jer;a’ jappella lill-Gvern biex ja[sibha mill-;did, anke jekk ftit hemm tama li Muscat jag[mel irtirata. Hemm punt ie[or li l-PN g[andu jikkunsidra bis-serjetà – jekk imexxi hu l-kampanja tarreferendum din se tinbidel fi sfida diretta bejn il-PN u l-PL. Jekk ji;ri hekk ir-referendum se jaqsam pajji] u bosta votanti se jpo;;u l-interess tal-Partit qabel dak tal-pajji]. Dan ipo;;i f’riskju l-iskop talistess referendum – dak li din liskema ta’ bejg[ ti;i rtirata. Ikun
ferm aktar g[aqli li, jekk se mmorru g[al referendum, jin[oloq ‘Moviment’ bis-sehem tas-so/jetà /ivili, NGOs u bissehem tal-Partit Nazzjonalista. Imma m’g[andhux ikun il-PN li jippilota dan ir-referendum. Astrid Vella
Se torganizza protesta dwar ilmod xejn dinjitu] li bih il-Gvern Laburista qed jitratta l-ambjent. B[allikieku la ma kienx ovvju bi]]ejjed - qabel l-Elezzjoni :enerali, li l-PL kien fis-sodda ma ]viluppaturi kbar. Dakinhar Astrid Vella ma tkellmitx. Issa tard wisq. Droga
Meta l-Prim Ministru kien qed jirrispondi g[ad-diskors tal-Kap
tal-Oppo]izzjoni dwar il-ba;it, ]ellaqha li kien qed jikkunsidra ddekriminilizzazzjoni tad-droga meta din tkun g[all-u]u personali. Naqbel ma’ dan il-pass. Je[tie; diskussjoni nazzjonali matura dwar dan u n[allu s-sens komun jiggwidana. Ma jistax ikun li min jinqabad fil-pussess tad-droga g[all-u]u personali jispi//a jitressaq il-Qorti qisu l-akbar kriminal. Filfrattemp, i]-]ag[]ug[ Daniel Holmes ikompli jiskonta s-sentenza ta’ g[axar snin [abs – minsi mill-politi/i ta]-]ew; na[at li dwar dan il-ka] ikkonfermaw – bis-skiet tag[hom, li ma jimpurtahomx. Se nanalizza l-ka] ta’ Holmes fil-Mument ta’ nhar il-{add li gej.
Il-Gvern li umilja lil Malta Fi tmiem il-;img[a li g[addiet il-Partit Nazzjonalista laqqa’ l - Kunsill :enerali bit - tema ’ ‘ Xog[ol , Serjetà , Identità ’. Kunsill :enerali li kelli l opportunità nindirizza u li qieg[ed hawn nirriprodu/i ddiskors li jien g[amilt. Il-media internazzjonali Fil - media internazzjonali matul dawn l-a[[ar ;img[at kellna g[add kbir ta’ artikli li wrew bi/-/ar il-livell assolut ta’ banalità li la[aq il - Gvern Malti bid - de/i]joni tieg[u li jbig[ l - identità ta ’ pajji]na g[al prezz li l - istess media
internazzjonali tiddeskrivih b[ala baxx [afna . Dan huwa l - ewwel frott immedjat tal - ewwel ba;it ta ’ dan il - Gvern Laburista . Dan
huwa dak li ji;ri meta pajji] ikollu gvern li ma jrid jisma ’ minn [add u minn xejn u jin sisti li jag[mel ta ’ rasu akkost ta ’ kollox . Gvern li lest jesponi lil pajji]na g[ar - redikolu basta jasal g[al miri , s ’ issa inspje gabbli tieg[u . Gvern li ma jiddejjaq xejn jintrodu/i mi]uri li bihom is - segretezzi , il - [abi u n - nuqqas ta ’ trasparenza jkunu san/iti mil li;i . Gvern li meta tmur barra minn Malta flok in - nies ikell muk dwar il - miraklu ekonomiku li qed tag[mel Malta , flok ikellmuk dwar l mod mill - aktar kurra;;u] kif il - gvern Malti [a po]izzjoni /ara kontra d - dittatur Libjan Muammar Gaddafi , b[alma
Fil-media internazzjonali matul dawn l-a[[ar ;img[at kellna g[add kbir ta’ artikli li wrew bi/-/ar il-livell assolut ta’ banalità li la[aq il-Gvern Malti bid-de/i]joni tieg[u li jbig[ l-identità ta’ pajji]na g[al prezz li l-istess media internazzjonali tiddeskrivih b[ala baxx [afna.
X’[asra li flok skema serja li ;;ib l-investiment, g[andna skema li sa[ansitra toffri prezzijiet bi skont meta wie[ed jag[mel passaport lill-mara u lit-tfal ukoll!
Angelo Micallef angelo.micallef@gmail.com
;ara ta[t Gvern Nazzjonalista issa jkellmuk dwar il - gvern tal - push backs u tat - teleshop ping tal - identità Maltija . Politika tat-teleshopping X ’ [asra li l - Partit Laburista biddel il - politika tieg[u mill g[ajta ta ’ ‘ Malta l - Ewwel u Qabel Kollox ’ g[al g[ajta li na[seb il - bejjieg[a tat -
teleshopping daqt jibdew jit[ajru minnha . X ’ [asra li flok skema serja li ;;ib l - investiment g[andna skema li sa[ansitra toffri prezzijiet bi skont meta wie[ed jag[mel passaport lill-mara u lit-tfal ukoll. Skema li trid tkun Prim Ministru salesman; skema ta’ Prim Ministru li b[al donnu a[jar jittanta xortih jag[mel xi
spot ta’ teleshopping fuq One Television g[ax donnu g[andu talent g[all-bejg[. Politika ta’ persistenza Fl-istorja politika tieg[u lPartit Nazzjonalista mhux l-
ewwel darba li kellu ji;;ieled g[all-unur ta’ pajji]na. Sabiex fl -1 964 il - Prim Ministru George Borg Olivier kiseb l-Indipendenza u g[amilna nazzjon, kellu jissielet malqawwa Laburista li riditna nkunu biss county fi [dan irRenju Unit. Sabiex fl - 2003 il - Prim Ministru Eddie Fenech Adami mar jiffirma t-trattat ta’ Ateni kellu jissielet mal - qawwa Laburista li [ar;et bl-g[ajta li l-Malti hu makku u mhux postu mal-mejda tad-de/i]jonijiet fi Brussell. Sabiex ta[t il-Gvern immexi mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi Malta adottat il-munita ewro u b’hekk kisbet vanta;;i
ekonomi/i kbar, kellu jissielet mal-qawwiet Laburisti li xerrdu d-dubju. Din id-darba rridu nissieltu mill - Oppo]izzjoni . Din id darba g[andna sfida akbar quddiemna. I]da a[na partit li lisfidi qatt ma’ be]]awna. Partit li g[al Malta tag[na nibqg[u nirsistu u nippersistu. Nag[laq bil-kliem li kull wie[ed minna hawn ;ew jg[o]], “Lesti g[al kollox, jekk inti tridna, ru[ wa[da l-g[aqda, minn tag[na tkun . Ejjew Nazzjonalisti , ejjew bl - eluf minn tag[kom , ejjew bil bnadar tag[kom, f’dis-sieg[a tat-taqbid. Mill-bliet u millkampanja, g[all-;lieda tal-art tag[na . Ejjew g[ax Alla mag[na , ejjew biex nirb[u ]gur!”
(Angelo Micallef hu Kunsillier f ’ isem il - Partit Nazzjonalista fil-Kunsill Lokali ta’ Marsaxlokk.)
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 21 ta’ Novembru, 2013
11
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR EDITORJAL
Gvern ta’ Muscat dahru mal-[ajt Nhar il-:img[a se[[ ]vilupp li juri x’tip ta’ gvern g[andu lpajji] illum. Il-vi/i prim ministru Louis Grech qal lil ;urnalist li l-gvern se jirtira l-klawsola tas-segretezza li kien g[adu kemm da[[al fil-li;i tal-bejg[ ta/-/ittadinanza. X’;ara sitt ijiem biss qabel
Biex tinduna xi gvern g[andna, trid tqis x’;ara ftit ;ranet qabel. Sitt ijiem biss qabel, fl-istadju ta’ kumitat fil-Parlament meta lli;i kienet diskussa fid-dettall, klawsola klawsola, l-Oppo]izzjoni ressqet emendi fosthom propju biex il-lista tkun ippubblikata. Sa dakinhar, il-li;i kienet tg[id li min isir /ittadin ta’ Malta, ismu ried ikun ippubblikat fi ]mien tliet xhur fil-gazzetta tal-gvern. Ilgvern Laburista, flok dik il-klawsola, da[[al o[ra dwar min se jimmani;;ja l-bejg[ tal-passaporti. Il-gvern ma kellux id-di/enza jg[id x’se jne[[i X[in l-Oppo]izzjoni talbet lill-ministru Manwel Mallia jaqra lklawsola li kien qed ine[[i, Manwel Mallia lanqas biss kellu ddi/enza jaqra l-klawsola tat-trasparenza li kien hemm fil-li;i sa dakinhar. U hu, Louis Grech u Joseph Muscat ivvutaw kontra lemenda tal-Oppo]izzjoni biex l-ismijiet ta/-/ittadinanza mixtrija jkunu ppubblikati. Segretezza ta/-/ittadinanza mixtrija fil-livell tas-servizzi sigrieti Aktar minn hekk, il-gvern da[[al klawsola ;dida li jkun hemm bord li fih ikun hemm il-ministru, il-prim ministru u l-kap taloppo]izzjoni, biex jissorveljaw dil-li;i b[alma hemm l-istess [a;a e]att fil-li;i tas-servizzi sigrieti. Is-segretezza ta/-/ittadinanza mixtrija l-gvern Laburista ried ipo;;iha fl-istess livell tasservizzi sigrieti. Mossa eleganti u intelli;enti minn Simon Busuttil Imma sab quddiemu Kap tal-Oppo]izzjoni attent u serju. G[ax jekk Joseph Muscat [aseb li se jda[[al lil Simon Busuttil fl-ixko-
ra billi jag[mlu parti minn bord li jmexxi /ittadinanza sigrieta u mixtrija, ;ara e]att bil-maqlub g[ax Simon Busuttil, b’eleganza u intelli;enza, qal lill-gvern: fil-bord ni;i, imma biex nie[u l-lista u nippubblikaha.
Gvern bla g[a]la g[ax dahru mal-[ajt U l-gvern ta’ Muscat, dahru mal-[ajt, ma kellux g[a]la [lief idoqq bi//a rtirata fuq is-segretezza biss – bla ebda konvinzjoni, g[ax sitt ijiem qabel kien ivvota bis-sa[[a kollha tieg[u g[as-segretezza – imma g[ax hekk jew hekk kien se jikxef l-ismijiet Simon Busuttil. Li;i li tinten kollha, mhux bi//a Dan hu l-gvern li g[andna llum, tar-roadmap suppost, tattrasparenza suppost, li jag[milna l-aqwa fl-Ewropa suppost, imma kif qal Simon Busuttil tant tajjeb, gvern li qed jag[milna lag[ar fid-dinja, ibig[ passaport Ewropew li hu stess ma riedx, u jwaqqa’ isem Malta fil-kontinenti kollha kif ;ara mindu g[adda lli;i. Li;i mnawra kollha mhux bi//a, tinten kollha mhux bi//a, li trid titlaq kollha mhux bi//a, biex Malta tibda tin;abar xi ftit mill-fama [a]ina li waqqag[ha fiha l-gvern ta’ Muscat.
G[awdex minsi mill-gvern
Ma jafux x’inhuma jag[mlu
Veru kif jg[idu li meta tikber rasek tikbirlek b[alma qed jag[mlu ministri u nies tal-qalba tal-gvern Laburista ta’ Muscat. Hekk ;ralu Joe Debono Grech meta kien l-ajruport u qabe] ilkju u g[ajjar mara. Kien hemm il-ka] tal-Ministru Refalo meta ta ordni biex idawwar il-vapur talGozo Channel g[alih. Kien hem il-ka] ukoll tasSindku ta’ {al Qormi Rosianne Cutajar, li ppruvat titla’ l-ewwel fuq il-vapur ta’ G[awdex g[ax qaltilhom li ta[dem il-parlament fejn fuq kollox kul[add g[amlilha t-tapit l-a[mar inklu] il-pulizija u g[addiet lil kul[add bi]]mien – pru]unzjonijiet sfa//ati. Rajna lil Transport Malta fejn injorat lill-Kunsill tal-Belt meta wa[[let tabelli biex jipparkjaw f’parti minn Triq Melita ming[ajr avvi] ta’ [add. Insult sfa//at g[al min ikun qieg[ed ja[dem g[al ;id tal-lokalitá. Il-Gvern f’dan il-ba;it lillG[awdxin urihom kemm verament ma tax kashom billi b[ala ringrazzjament naqqsilhom drastikament il-flus allokati g[all-isports minn 150,000 ewro g[al 90,000 ewro; u g[all-industrija minn 275,000 ewro g[al
Il-u-turn li g[amel Muscat li issa qed jg[id li mhux se j]omm l-ismijiet sigrieti ta’ min se jixtri /-/ittadinanza Maltija, hu veru ka] li l-Gvern ta’ Muscat ma jafx x’inhu jag[mel. Ma jistax ikun li quddiem appelli kontinwi li ilhom g[addejjin mill-Oppo]izzjoni dwar is-segretezza li ried jag[mel il-gvern ta’ Muscat, Muscat jibqa’ jwebbes rasu u appena g[addiet il-li;i u l-gevrn kollu ivvota biex l-ismijiet jibqg[u sigrieti, jirtira minn din il-po]izzjoni. Wisq nib]a’ li Muscat irid i]omm fil-li;i iebes u tg[addi tieg[u, u bil-kliem jg[id li jippubblikahom beix meta jaqbillu jimxi mal-li;i u m ajippubblikax l-ismijiet li ma jkunx komdu bihom.
Il-Ministru Anton Refalo baqa’ sieket dwar it-tnaqqis fil-ba;it g[al G[awdex
185,000 ewro.
Qalilhom ukoll li se jibni qorti fejn ;ejja tiswa 12-il miljun g[ax se jinduraha bid-deheb meta m’hemmx flus allokati g[aliha u lanqaas g[ad-dar tal-anzjani f’G[ajnsielem. Il-Ministru Anton Refalo, fuq dak kollu li naqqas lil G[awdex il-gvern tieg[u, ma qal xejn – baqa’ frisk b[al [assa u waqa’ fil-muta u ma ddefenda xejn lil pajji]u b[ala ministru jekk verament i[obb lill-pajji]u. Nistaqsi lil Refalo jekk fuq dan kollu li sar, hux lest jirri]enja mill-poter g[al dan l-insult kbir li g[amlilkom u ma t[alillhx jg[addi ]-]mien aktar bikom?
G Busuttil In-Naxxar
A Azzopardi Ir-Rabat
L-ittri f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu fl-indirizza elettroniku alex.attard@media.link.com.mt jew fl-indirizz ta’ Media.Link Communications li jidher aktar ‘l isfel fil-pa;na
25 sena ilu f’In-Nazzjon Il-Vi/i Prim Ministru Guido de Marco qal li l-politika barranija ta’ Malta ta[t Gvern Nazzjonalista hi wa[da /ara li biha Malta ma tkun dominata minn [add. Malta trid tkun [abiba ta’ kul[add u g[adu ta’ [add u mhux flinteress tag[na li ti;;ieled ma’ xi pajji]. T[abbar ukoll li l-Gvern qieg[ed jabbozza l-le;i]lazzjoni ne/essarja dwar il-kunsilli lokali. Fl-okka]joni tal-festa ta’ Kristu Ré, l-Ar/isqof :u]eppi Mercieca tkellem dwar il-[tie;a li Kristu jsaltan f’qalbna u fil-pajji] u dan jista’ jse[[ billi nilqg[u s-sej[a tieg[u g[allkonver]joni kontinwa tal-qalb li hi lpedament u l-bidu ta’ kull riforma tajba.
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrum {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 21 ta‘ Novembru, 2013
12
OPINJONI
Nibqg[u l-partit tas-sewwa u s-serjetà Il-Kunsill :enerali tal-;img[a li g[addiet ;ie f’mument meta lpajji] jinsab mifxul wara biss tmien xhur f’idejn Joseph Muscat. L-g[a]la tat-tema ‘Xog[ol Serjetà – Identità’ hi g[alhekk mhux biss f’waqtha imma tirrifletti l-aspettattiva tal-poplu tag[na. Fl-intervent tieg[i sostnejt li g[alija jekk inpo;;i dawn ittliet kelmiet flimkien, minnhom jo[or;u ]ew; kelmiet: Partit Nazzjonalista. G[aliex il-Partit Nazzjonalista fl-istorja glorju]a tieg[u kien ilpartit li ;ab xog[ol u xog[ol tajjeb! Kien il-partit li da[[al isserjetà fit-tmexxija ta’ pajji]na, u l-partit li sa[[a[ l-identità tag[na bil-kisba talIndipendenza u s-s[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea. Ilpartit wettaq dan kollu filwaq li kabbar l-isem ta’ pajji]na u lidentità tag[na b[ala poplu Malti. Il-;id nazzjonali F’pajji]na konna
drajna bi gvernijiet wie[ed wara l-ie[or li l-prijorità tal-[idma tag[hom kienet il-;id nazzjonali. Konna kwa]i no[duha for granted, i]da
issa qed jin[ass sew li din innorma ]]armat u l-pajji] jinsab mifxul. Ninsabu tmien xhur biss wara Elezzjoni :enerali u di;à qed jidher li hemm b]onn li l-partit nazzjonalista ikompli ji;;ieled sabiex dak li l-pajji] akkwista, ma jintilifx. Ninsabu f’sitwazzjoni fejn di;à beda jbberaq fuq ix-xog[ol. Ninsabu f’sitwazzjoni fejn is-serjetà fit-tmexxija tfajnieha barra mit-tieqa. U fl-istess [in fta[na l-bieb bera[ g[al kul[add u l-identità tag[na issa qieg[da bis-sale! It-telfa eletorrali li ;arrab ilPartit Nazzjonalista f’Marzu li g[adda ;abet mag[ha sens ta’ dispja/ir. Dispja/ir kbir fost dawk kollha li kellhom u g[andhom g[al qalbhom lil dan ilPartit. Imma ma nistg[ux nibqg[u b’qalbna tqila u ddispja/uti g[al dejjem. Tibdil kbir fl-istrutturi tal-Partit Kif nafu lkoll, minn ftit granet wara r-ri]ultat tal-elezzjoni, il-
Partit Nazzjonalista beda pro/ess biex ji;;edded u biex jing[ata entu]ja]mu ;did. Dan kollu grazzi g[all-Kap tag[na Simon Busuttil u t-tim
Il-PN g[andu jkun dak il-partit li jibqa’ dejjem ifittex is-sewwa, ifittex il-valuri, u jfittex ir-rispett lejn l-intelli;enza tag[na. U ma jridx jiddejjaq jew jib]a’ jie[u po]izzjoni biex dak li hu tajjeb ng[idulu tajjeb imma dak li hu [a]in ng[idulu [a]in Jonathan Shaw jshaw@pn.org.mt
kollu tieg[u li matul dawn la[[ar xhur wettqu tibdil kbir flistrutturi tal-Partit u issa qeg[din naraw mill-;did lentu]ja]mu jikber fost il-kunsillieri, fost it-tesserati u fost inNazzjonalisti kollha, kemm dawk vi/in u wkoll dawk li kienu tbieg[du. Dan mhux xenarju ;did g[allPartit Nazzjonalista. Din mhix lewwel darba li dan il-partit, wara li wassal lil Malta filqu//ata, spi//a fl-Oppo]izzjoni! I]da l-istorja turina wkoll li lPartit Nazzjonalista dejjem qam, issa[[a[ u qabad it-triq biex jer;a’ jkun dik il-forza li ti;bor madwarha lill-poplu Malti. L-aktar [a;a fa/li li jista’
jag[mel il-Partit Nazzjonalista hija li jimita lill-Partit Laburista u jibda jwieg[ed is-sema fl-art lil kul[add. Fa/li. U kif rajna, din ir-ri/etta ta[dem. Dan hu l-fast track li jista’ jwassalna biex in;ibu lura dawk il-voti kollha li telqu u marru mal-Labour. Imma b’hekk inkunu sirna kopja tal-Partit Laburista u l-Partit Nazzjonalista m’g[andu g[alfejn ikun kopja ta’ [add. Il-Partit Nazzjonalista g[andu jkun dak il-partit li jibqa’ dejjem ifittex is-sewwa, ifittex ilvaluri, u jfittex ir-rispett lejn lintelli;enza tag[na. U ma jridx jiddejjaq jew jib]a’ jie[u po]izzjoni biex dak li hu tajjeb ng[idulu tajjeb imma dak li hu [a]in ng[idulu [a]in.
{adt pja/ir nisma’ lil Simon Busuttil li ming[ajr diffikultà fa[[ar dak li kien tajjeb filba;it u kkritika dak li kien [a]in jew li kien mo[bi. Dan huwa l-istil li rridu nintg[arfu minnu a[na tal-Partit Nazzjonalista. Li ma niddejqux ng[idu x’inhu tajjeb, jag[mlu min jag[mlu, u x’inhu [a]in, ji;i mnejn ji;i. Dan lili jag[milni kburi li llum nag[mel parti minn dan il-Partit. Il-Partit li dejjem mexa fuq prin/ipji sodi ta’ x’inhu sewwa u x’inhu l-a[jar g[all-;id talpoplu Malti. Il-voti importanti, u hemm b]onn li n;ibuhom lura. I]da mhux akkost li nitilfu lidentità tag[na b[ala partit serju li dejjem [adem sabiex jo[loq ix-xog[ol g[all-poplu Malti.
Ba;it ’14> Bil-leminija jtik u bix-xellugija je[odlok Il-Gvern Laburista g[adu kemm [abbar dak li hu l-ewwel ba;it li g[amel hu stess. Ba;it ippre]entat mill-Ministru talFinanzi li rnexxielu j]ewwaq iddiskors bi kliem sabi[, atittudni rilassata u xi botta lejn il-Gvern pre/edenti ma naqsitx. Ta’ min wie[ed jikkongratula lill-Ministru tal-Finanzi g[aliex irnexxielu jg[id dak li riedu jisimg[u n-nies. Minkejja dan, dak li ma ntqalx jag[mel iktar [oss – il-gidma qieg[da fid-dettall. Waqt il-ba;it smajna x’se jag[tina u ftit fuq dak li se jo[dilna, imma ta’ min ifakkar li s-somom jin[admu fl-a[[ar tassena fejn tg[odd id-d[ul u minnu tnaqqas il-[ru; u to[ro; il-bilan/ finali. Il-fejn se ji;bed il-mi]ien?
Ba;it li laqat diversi oqsma tas-so/jetà – il-mistoqsija imma tibqa’ dik li l-istess Partit Laburista dejjem evita li jirrispondi anke waqt il-kampanja elettorali – il-famu]a “kif?”. Meta wie[ed jikkunsidra li lGvern mill-ewwel ;urnata pprova jag[ti l-impressjoni li wiret pajji] fallut u b’finanzi altru milli fis-sod, ma jistax ma jistaqsix [afna mistoqsijiet meta jisma’ d-diskors tal-ba;it. Il-possibblitajiet huma tnejn – jew il-Partit Laburista pprova jqarraq meta kien jg[id li lfinanzi tal-pajji] mhumiex fissod jew inkella l-Gvern Laburista qed jipprova jqarraq billi fid-diskors tal-ba;it qal dak li l-poplu jrid jisma’ u mhux dak li fil-verità l-Gvern qed jippjana.
Waqt il-ba;it smajna x’se jag[tina u ftit fuq dak li se jo[dilna, imma ta’ min ifakkar li s-somom jin[admu fl-a[[ar tas-sena fejn tg[odd id-d[ul u minnu tnaqqas il-[ru; u to[ro; il-bilan/ finali. Il-fejn se ji;bed il-mi]ien^
L-ewwel li qed ji;u mqarrqa huma l-istudenti bl-g[ajta ta’ ]ieda fl-istipendju
Antonello Cuschieri antonello.cuschieri@gmail.com
Dan huwa ba;it li fih il-Gvern se jtik xi [a;a b’idu l-leminija u je[odlok b’idu x-xellugija – imma t-tieni bi//a ma tissemmiex fil-billboards madwar Malta - li qed jit[allsu mit-taxxi tal-poplu - biex il-Gvern ikompli jinsisti li ji;bed l-attenzjoni fuq il-po]ittiv sabiex il-poplu ma jindunax li qed jingidem. Studenti L-ewwel li qed ji;u mqarrqa huma l-istudenti bl-g[ajta ta’ ]ieda fl-istipendju. G[all-korrettezza, l-istipendju nnifsu ma ]diedx imma l-istudenti ng[ataw per/enta;; (]g[ir) talg[oli tal-[ajja li di;à turik li
b’xi mod din se je[odhielek lura. Dan ifisser li student se jkollu f’idu madwar 16-il ewro iktar fis-sena. Student li g[andu karozza di;à tilef 10 ewro minnhom li/enzja u s-sitt ewro li fadallu se jo[odlu lilhom u iktar mit-taxxi indiretti li jolqtu lil kul[add. }ieda li tant hi minima, li biex l-istudenti jindunaw biha, il-Gvern kellu jag[mlilhom billboard biex jinfurmahom. Child care centres
Apparti li din g[adha white paper li se titpo;;a g[addiskussjoni – sa fejn nafu a[na jista’ jo[ro; li s-sistema mhix sostenibbli u ma jsir xejn. Imma anke jekk tid[ol fis-se[[, l-g[an ta’ din l-inizjattiva hu li aktar nisa jo[or;u ja[dmu, i]da lba;it stess ma jg[idx kif se jin[oloq xog[ol g[al dawn innies.
Dan il-punt hu iktar inkwetanti meta wie[ed iqis li fl-a[[ar xhur il-qg[ad ]died b’mod regolari. Qisu l-Gvern g[amilli reserved parking quddiem ilbieb imma jien m’g[andix karozza. Taxxi
Inizjattiva o[ra hi dik li nisa ’l fuq minn 40 sena li ilhom barra mix-xog[ol g[al [ames snin ma j[allsux taxxa. Hi inizjattiva tajba – imma ta’ min wie[ed jirrimarka li anke bniedem li jintemmlu l-impjieg ta’ dik l-età, isibha diffi/li [afna jsib xog[ol ie[or, a[seb u ara kemm se tkun iktar diffi/li g[al persuna maqtug[a mid-dinja tax-xog[ol g[al mill-inqas [ames snin, li ssib min jer;a’ jimpjegaha. (Antonello Cuschieri huwa sSegretarju tal-Kumitat Sezzjonali PN tal-{amrun.)
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 21 ta’ Novembru, 2013
13
X’NARA U X’NISMA’
X’qalilna l-g[asfur Xi Prim Ministru umli g[andna! ➤ Nhar il-{add, 17 ta’ Novembru f’xi nofsinhar lG[asfur kien qed josserva t-traffiku fit-triq ewlenija ta’ Burmarrad. {aseb li kien hemm
xi in/ident i]da wara ftit nduna li t-traffiku kien min[abba l-Maltin li kienu sejrin G[awdex b’xejn. F’daqqa wa[da lG[asfur in[asad bis-sirena ta’ karozza u bix-xufier ixejjer idejh b’ton ta’ arroganza li donnu ried jg[id: “Warrbu min-nofs g[ax ;ej JIEN u mg[a;;el!!” {afna warrbu mal-;enb u x’[in il-karozza tas-sirena g[addiet, l-G[asfur induna li warajha kien hemm Joseph tag[na lkoll. “Tg[id g[aliex dik lg[a;;la?” staqsa l-G[asfur. “Tg[id Joseph kien mg[a;;el biex imur jiekol is-soppa talarmla li lestietlu Michelle? G[ax kollu /ajt mhux sew jasal u tkun kes[et. Wara kollox Michelle kemm ilhom ilLabour fil-Gvern, qed taffordja titfalha l-;bejniet u jkun dnub jekk tarmiha!!!” L-G[asfur fettillu jtir g[al quddiem id-dar ta’ Joseph u ppretenda li l-Prim tant kien mg[a;;el u bil-;u[ li sa dak il-[in kellu jkun bilqeg[da jiekol is-soppa b’Michelle fa//ata tieg[u titbissimlu bil-[arsa ta’ ;uljetta b[al ]mien il-kampanja elettorali. I]da mar imqarraq l-G[asfur, g[ax Joseph baqa’ fil-karozza, bis-security ji//ekkjaw larea qabel jin]el. St[ajjilthom is-SEALS Amerikani se jaqbdu lil Bin Laden. “Xi Prim Ministru umli g[andna,” qalilna lG[asfur, “u kemm g[amlilna politika ;dida u politi/i jin]lu fil-livell tan-nies!!”
Kurt Farrugia jg[axxaqha bl-a[jar mod! ➤ Il-Kap tal-Kommu-nikazzjoni fl-Uffi//ju tal-Prim Ministru Kurt Farrugia, dak li mar Londra ma’ Ramona Attard, u min[abba fihom spi//a arrestat Norman Vella, kiteb fuq it-twitter li d-de/i]joni li l-laqg[a ta/-CHOGM li jmiss, issir f’Malta fl-2015, tikkonferma r-rispett lejn Malta fost il-
kapijiet internazzjonali. “Ma setax jg[axxaqha a[jar Farrugia,” qalilna l-G[asfur. Ma jafx li l-g[a]la daret fuq Malta wara li rrifjutaw ilMauritius bil-konsegwenza li
Komunikazzjoni fl-Uffi//ju talPrim Ministru jmissu jaf x’qalu l-media madwar id-dinja fuqna min[abba dil-farsa tal-bejg[ ta/-/ittadinanza. “Sa[ansitra,” qalilna lG[asfur, “li fuq stazzjon tarradju Taljan sema’ pre]entatur jg[id li Malta qed tbieg[ i//ittadinanza bix-xejn, imma bi [siebu jistenna sa Jannar forsi jag[mlu sale g[ax jidhru ddisprati g[all-flus. Dak hu r-rispett li g[adu jgawdi pajji]na wara li Joseph, il-prim ministru liberali u progressiv idde/iedha li jag[mel stil ta’ politika ;dida g[ax m’g[andux [ila jo[loq ixxog[ol u jkabbar l-ekonomija!! Spi//ajna /ajta madwar iddinja. L-aqwa li ni;bru ftit miljuni, imqar jekk mill-prostituzzjoni tal-identita tag[na”
nies g[ax ma qablux mag[ha.” Qabe] l-ie[or: “Li jtini f’g[ajni hu l-fatt li fattar ming[ajr ma kkonsulta mag[na, biex x’[in ;ie dahru mal-[ajt, ne[[a l-klawsola tas-segretezza b’telefonata minn Sri Lanka. Laffarijiet mhux hekk u issa trid ter;a’ tersaq fil-Parlament.”
tkellmitx u qaltilhom: “Araw min minnkom se j[allas il-kafè u l-pastizzi g[ax l-im[atra rba[tielkom. Kont g[edtilkom jien li mhux billi jg[id hu, tassegretezza jkollu jne[[ieha.” Toni Abela veru [elu! ➤ Il-portal inews.com
li kul[add jafu b[ala for/ina g[alLabour tg[idx kemm tka]a g[ax fi ]mien Gvernijiet Nazzjonalisti kopji tallaqg[at tal-Kabinett kienu jg[addu g[and il-PN. L-G[asfur jiskanta kif meta fid-dinja biex tiskon;ra trid tkun pur, hawn min jinten seba’ pesti u jrid jg[ajjar lil [addie[or. Irid ikollok jew wi//ek b[all-g[atba tal-Qorti jew ta[seb li l-poplu Malti u G[awdxi ba[nan. X’inhu jsir ta[t il-Labour? Toni Abela, il-Vi/i Kap g[all-affarijiet tal-Partit talLabour mhux biss ikollu ddokumenti tal-Kabinett, i]da hu parti mill-Kabinett ming[ajr ma hu Ministru jew Segretarju Parlamentari. Mhux biss, i]da dan jattendi l-laqg[at kollha talKabinett. “Ara sewwa jg[idu,” qalilna l-G[asfur, “li dik il-mara mne]]a’ titlajja fit-toroq, milli jkollha tag[tik!!!” Tal-Gozo Channel jag[mlu fro;a o[ra! ➤ Tal-Gozo Channel ma jag[mlux wa[da dritta. Nhar itTnejn li g[adda filg[odu ambulanza u coach bl-outpatients
Tlett backbenchers /i//i beqqi f’[anut tal-kafè! ➤ M’ilux l-G[asfur kien qieg[ed f’[anut popolari talkafè l-Belt u f’rokna lema[ tlett Deputati Laburisti back-
[addie[or kien ikollu erba’ snin biex jipprepara, waqt li Malta se jkollha sentejn? Farrugia fta[ar bir-rispett li ngawdu fost il-kapijiet internazzjonali. L-iktar wara li Joseph irnexxielu jirredikolana mal-kumplament tad-dinja, meta qed joffri g[all-bejg[ birribass i/-/ittadinanza u l-passaport Malti. L-G[asfur jiskanta kif Kurt Farrugia g[amel kumment b[al dak g[ax b[ala l-Kap tal-
benchers li safejn hu mag[ruf huma fost il-ftit li g[adhom ma ng[ataw l-ebda kariga jew konsulenza biex ikunu jistg[u ja[tfu b’[afna [luq. Kienu ]ew;t ir;iel u mara u waqt li kienu jie[du kafè bdew jitkellmu fuq il-li;i tal-bejg[ ta/-/ittadinanza li fl-a[[ar milla[[ar it-tlieta li huma vvutaw favuriha! “Din kienet ]ejda,” qal wie[ed minnhom, “u ma jmissux g[amilha la ma kenitx filProgramm Elettorali. Lanqas [aqq li fid-distrett ;ennewni n-
L-ewwel onorevoli re;a’: “Imbag[ad g[ax id-dinja kollha qed tg[id bina, kellna xi ]ew; bravi u qalu li dawk immanipulawhom inNazzjonalisti. Kemm sar tajjeb Chris Said u s[abu biex immanipulaw lill-media internazzjonali f’jumejn!! {alluna. Jekk m’g[andhomx jemmnuha din in-nies!” Qab]et l-Onorevoli mara, li s’issa kienet g[adha ma
G[awdxin kienu sejrin Malta mal-vapur tas-7.30. Sakemm ixxufier tal-coach mar jaqta’ l-biljetti, l-ambulanza telg[et u g[alkemm ix-xufier tag[ha qal lil tal-Gozo Channel biex jistenna lixxufier l-ie[or, il-vapur g[alaq u [alla l-coach l-art. Wara dak, kien imiss ilvapur tat-8.15 i]da xi w[ud mill-pazjenti ni]lu u telqu g[ax kienu /erti li mhux se jkunu fil-[in g[all-appuntament Mater Dei. Fost it-tgergir talpazjenti G[awdxin instama’ wie[ed partikulari jg[id: “Meta g[amlu l-vapuri b’xejn stennew u estendew sa ma spi//a l-kju, imma lilna ma stennewniex minuta u telfuna appuntament. Billi tie[du mil-lum g[allg[ada appuntament f’Materi Dei!! Mhux bi]]ejjed g[andna kedda biex immorru u ni;u. Dak ir-rispett li g[andhom g[alina l-G[awdxin tal-Labour.” Waqt din ix-xena l-G[asfur stenna l-intervent tal-[aruf tassagrifi//ju, /ioè Anton Refalo jew tal-konsulent tat-tieni /ans, imma kien kollu g[alxejn.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 21 ta’ Novembru, 2013
16
A{BARIJIET TA’ BARRA
IL-:APPUN> Hidetoshi Matsubara jidher flimkien ma’ ajkla quddiem ir-residenza tieg[u f’Tsuruoka. Matsubara ilu falkunier g[al aktar minn 40 sena imma se jkollu jieqaf min[abba li;i ;dida li se twaqqaf il-pusses ta’ annimali perikolu]i. G[alkemm il-falkunerija hi tradizzjoni antika fil-:appun, ma saret ebda e//ezzjoni fil-li;i u issa qed isir isir petizzjoni biex dan isir fil-ka] ta’ Matsubara. (ritratt EPA)
74 miljun Lira Sterlina f’/itazzjonijiet IR-RENJU UNIT F’Londra, diversi Ambaxxati akkumulaw 74 miljun Lira Sterlina f’/itazzjonijiet li g[adhom ma t[allsux. Dawn ;ejjin minn dik mag[rufa b[ala l-Congestion Charge li wie[ed irid i[allas meta jid[ol f’/erti zoni tal-kapitali fil[in meta jkun hemm l-akbar ammont ta’ traffiku.Tul dawn la[[ar g[axar snin, ter] talAmbaxxati f’Londra, injoraw ilCongestion Charge peress li jsostnu li hi taxxa lokali u g[alhekk b[ala dipolmati/i barranin m’humiex intitolati li j[alsuha.
L-akbar ammont dovut hu millAmbaxxata Amerikana, li minn mindu kien introdott dan il-[las, akkumulat 7.8 miljun Lira Sterlina – aktar minn g[axra fil-mija tattotal. Wara hemm l-Ambaxxata tal-:appun li trid t[allas 5.4 miljun Lira Stelrina u l-Ambaxxata Russa li akkumulat [ames miljun Lira Sterlina. B[alissa wie[ed irid i[allas g[axar Liri Sterlina biex jid[ol filCongestion Zone bejn is-7am u s6pm fi tmiem il-;img[a. Dawk li ma j[allsux fi ]mien 28 ;urnata
jing[ataw multa ta’ 130 Lira Sterlina. Filwaqt li diversi Ambaxxati jqiesu dan b[ala taxxa lokali, itTransport for London isostni li dan hu [las g[al servizz u mhux taxxa. Mill-Congestion Charge kull sena jidda[[lu 110 miljun Lira Sterlina u minn mindu kienet introdotta da[[lu total ta’ 1.2 biljun Lira Sterlina. Madwar 960 miljun Lira Stelrina minnhom intu]aw biex titran;a s-sistema talkarrozzi tal-linja u l-kumplament fuq toroq a[jar u sigurta akbar.
Mietet bint Walt Disney L-ISTATI UNITI Diane
Disney
Miller
(ritratt), bint Walt Disney u fost ir-ra;unijiet ewlenin talli
kien idde/ieda li jibni Disneyland fi Florida, mietet f’eta ta’ 79 sena fir-residenza tag[ha fi North Carolina. Hi mietet wara kumplikazzjonijiet wara li kienet waqg[et f’Settembru. Miller kienet it-tifla il-kbira ta’ Walt u Lillian Disney u kienet twieldet fit -1 8 ta ’ Di/embru tal -1 933 . Walt Disney kellu tifla o[ra Sharon, li kienet adottata, u li fl-1993
kienet mietet min[abba kan/er. Miller kienet [olqot il-Walt Disney Family Museum li kien feta[ fl-2009 f’San Francisco wara li fl-a[[ar snin kienet im[assba li isem missierha kien sar sinonimu aktar ma’ kumpannija kbira milli malbniedem. Hi kienet mag[rufa [afna fl-Istati Uniti g[all-karita li kienet tag[mel. Millier kienet mi]]ew;a lil Ronald li hu sid is-Silverado Vineyards Winery fin - Napa Valley u kellhom sebat itfal.
Se jispi//a sors ewlieni ta’ ingravajjet IR-RENJU UNIT Wie[ed mill-istabbilimenti laktar mag[rufa g[all-bejg[ talingravajjet, it-Tie Rack, se jirtira mill-Ingilterra min[abba tnaqqis drastiku fil-bejg[. Mil-lum fid-diversi [wienet ta’ din il-kumpannija Taljana madwar il-pajji] beda closing down sale u sal-a[[ar tas-sena madwar 40 [anut tat-Tie Rack se jg[alqu u 200 post tax-xog[ol se jintilfu. Il-[wienet tat-Tie Rack kienu
dehra komuni fl-istazzjonijiet tal-ferrovija u ajruporti minn mindu n[olqot il-kumpannija fl1981 u l-qofol intla[aq fl-1998 meta fil-pajji] kien hemm 450 [anut. Jidher li l-kumpannija qed tipprova tbieg[ ukoll il-[wienet li g[andha madwar id-dinja. Il-bdil fil-moda kif ukoll ilbejg[ minn fuq l-Internet u ]ieda fl-ispejje] [allew l-effett fuq ilkumpannija.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 21 ta‘ Novembru, 2013
18
G{AWDEX
}ew; in/i]jonijiet ta’ xog[lijiet minn Mattia Preti Il-Fundazzjoni Belt Victoria, li kienet twaqqfet biex t[ares u tippromwovi l-wirt storiku u artistiku tal-belt l-antika tarRabat ta’ G[awdex, qed tippubblika ]ew; in/i]jonijiet mag[mula mill-artist ]ag[]ug[ G[awdxi Justin Falzon. Dawn i]-]ew; in/i]jonijiet jirrappre]entaw ]ew; xog[lijiet kapulavuri tal - artisti Taljan Mattia Preti u li jinsabu filBa]ilika ta’ San :or; fil-Belt Victoria, G[awdex. L-ewwel wa[da turi lil ‘San :or; Rebbie[ fuq id-Dragun’. Dan il-kwadru kien ikkummissjonat fl-1678 mill-Gvernatur ta’ G[awdex Fra Francesco de Corduba u t-tieni wie[ed huwa l - kwadru tal -‘ Madonna tal Erwie[ fil-Purgatorju’ li kien ikkummissjonat minn Giovanni Gourgion fl-1688. Ta’ min jg[id li Giovanni Gourgion kien segretarju talGran Mastru Adrien de Wignacourt fl-1688. L-artist inkluda fl-in/i]jonijiet l-altari sbie[ tal-ir[am fejn i]-]ew; xog[lijiet jinsabu esposti. L-in/i]jonijiet huma r-raba’ u l-[ames f’sensiela ta’ in/i]jonijiet ikkummissjonati mill Fundazzjoni Belt Victoria. It-tlieta tal-bidu kienu saru mill - artista Taljana Rosalia Ferreri u kienu juri t-Torri ta’ :or;jun fix-Xewkija li llum m ’ g[adux je]isti , il - belt il qadima tar - Rabat bil - Gran Kastell u t-tempji tal-;gantija. Dawn l - in/i]jonijiet li juri
L-in/i]joni li turi l-kwadru tal-‘Madonna tal-Erwie[ fil-Purgatorju’ li kien ikkummissjonat minn Giovanni Gourgion fl-1688
L-in/i]joni li turi lil ‘San :or; Rebbie[ fuq id-Dragun’. Dan ilkwadru kien ikkummissjonat fl-1678 mill-Gvernatur ta’ G[awdex Fra Francesco de Corduba
monumenti u xeni o[ra f ’ G[awdex intlaqg[u tajjeb ferm mill-pubbliku in;enerali u jiffurmaw parti mill-Melitensja lokali. L-inawgurazzjoni uffi/jali ta’ dawn l-in/i]jonijiet se ta[bat
nhar is-Sibt 23 ta’ Novembru fit-8pm. Is-serata se tinkludi messa;;i minn ]ew; kelliema u s-sehem tal-Kor Laudate Pueri. I]-]ew; in/i]jonijiet li huma uni/i fil-g]ejjer Maltin se jkunu ma[ru;a f’numru limitat ta’ 99
ma’ serata spe/jali organizzata mill-Kunsill tal-Kultura g[al G[awdex li se ssir bl-g[an li tfakkar ir-raba’ /entinarju mittwelid ta’ Mattia Preti. Is-serata se ssir fil-Ba]ilika ta’ San :or; fil-Belt Victoria
kopja. Jistg[u jinkisbu middesk office tal-Parro//a ta’ San :or; (tel: 21556377) jew direttament mill-mu]ew ‘Il-{a;ar Heart of Gozo’ (tel: 21557504) jew ming[and Marylin Axiak (mob: 79058305)
Sar is-seminar annwali tal-G[aqda {bieb tal-Presepju G[awdex-Malta Nhar il-{add li g[adda lG[aqda {bieb tal-Presepju tat bidu g[all-attivitajiet tag[ha talMilied billi organizzat is-seminar annwali tag[ha. Ta’ kull sena l-G[aqda tmur f’parro//a differenti biex b’hekk tkompli tifrex ix-xewqa tag[ha li f’kull dar G[awdxija jintrama lpresepju. Din is-sena kien imiss ir-ra[al tal-Munxar. L-g[odwa fet[et b’quddiesa
mill-Kappillan tar-ra[al, il-Kan Dun Michael Said li [e;;e; lillparru//ani tieg[u biex ma j[allux il-Milied jg[addi bla ma jibnu dik id-daqsxejn ta’ grotta li hija lqofol ta’ kull Milied. Wara l-quddiesa g[add sabi[ ta’ membri u parru//ani attendew g[al ]ew; laqg[at fi/-?entru Parrokkjali tar-ra[al. Fl-ewwel laqg[a, il-presepista ]ag[]ug[ min-Nadur Charles Camilleri
L-attività li jmiss issa hi l-Wirja Annwali tal-Presepji u l-Grotti, li tintrama fis-sala ewlenija tal-Ministeru g[al G[awdex, li se tkun inawgurata nhar l-Erbg[a 18, ta’ Di/embru 2013
deher armat tajjeb bil-materjal u bl-ideat u tkellem u wera fil-prattika kif isir presepju mill-gazzetti, kolla bajda, ;ibs ver;ni, injam, kartun, ;ablo u materjal ri/iklat ie[or. Fit-tieni parti tal-programm, Antonio Bartolo mill-Imdina tkellem u wara mexxa diskussjoni dwar x’jag[mel presepju validu biex ji;i ppremjat u lejn xiex t[ares il-;urija waqt l-g[oti talpunti lill-Presepji u Grotti. Hu spjega kif wie[ed qabel kollox irid ikollu l-im[abba u x-xewqa u xi ftit tal-fantasija li jibni l-presepju u kif jista’ jag[]el dak li jkun li jibni presepju fuq l-istil talPalestina fejn twieled u kiber :esù inkella jippreferi xi [a;a lokali. Wie[ed irid jag[ti attenzjoni
lid-dawl, il-[oss tal-ilma, id-daqs tal-pasturi, il-qies tal-presepju, ilpo]izzjoni tal-g[ar fejn twieled ilBambin flimkien ma’ [afna dettalji o[ra. Il-kelliem ma naqasx li jitkellem dwar il-kwalitajiet ta’ presepji li naraw, humiex stati/i, mekkani/i inkella life-size. Semma wkoll xi presepji li ra f’G[awdex matul is-snin u kif dawn qed ikomplu jog[lew fillivell. Wara din l-attività kollha li kif stajt nara ntlaqg[et ferm tajjeb minn dawk kollha li attendew fosthom tfal u ]g[a]ag[ millMunxar, il-membri u l-[bieb tag[hom baqg[u ne]lin ix-Xlendi biex flimkien jag[mlu l-Ikla talMilied im]ewqa b[as-soltu bilqari tal-poe]ija tal-Milied li din is-sena kien jisimha Er;a’ twieled
fil-qalb tag[na. L-attività li jmiss issa hija lWirja Annwali tal-Presepji u lGrotti, li tintrama fis-sala ewlenija tal-Ministeru g[al G[awdex, li se tkun inawgurata nhar l-Erbg[a 18, ta’ Di/embru 2013. Dawk kollha li jixtiequ li juru l-presepju jew il-grotta tag[hom f’din ilwirja huma mitluba jie[du xxog[ol tag[hom fis-sala nhar itTlieta 17 ta’ Di/embru matul innofstanhar ta’ filg[odu. Intant fi/-?entru tal-G[aqda fi Triq ir-Repubblika, ir-Rabat, ta[t il-Kurja tal-Isqof, fa//ata tatTeatru Astra, hemm g[all-wiri Wirja Permanenti tal-Presepju li se tkun miftu[a mis-Sibt 21, ta’ Di/embru 2013 sal-Erbg[a l-1 tas-sena l-;dida bejn il-5pm u s7pm.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 21 ta’ Novembru, 2013
19
ARTI
Malta Comic Con 2013 – divertiment g[al kul[add Christoper Muscat
Malta Comic Convention 2013 – l-akbar avveniment relatat malcomics fil-g]ejjer Maltin se jsir f’anqas minn xahar. Dan l-avveniment qed ji;i organizzat mill-NGO lokali Wicked Comics li hi organizzazzjoni li l-g[an tag[ha hu li tippromwovi l-comics fuq skala internazzjonali. Wicked Comics tixtieq tirringrazzja lill-isponsors uffi/jali tag[ha u l-entitajiet li jie[du sehem, fosthom lill-British Council, l-Ambaxxata Franciza, l-Istitut tal-Kultura Taljan, lillMinisteru tal-Kultura Malti, lil Heritage Malta u l-Kavallier ta’ San :akbu.
Minn mindu ;ie kon/epit dan l-avveniment annwali, Malta Comic Con bdiet toffri pjattaforma g[al artisti lokali biex jesibixxu u jbig[u x-xog[ol tag[hom. Din is-sena se jkun hemm bosta artisti Maltin fosthom, kittieba, disinjaturi u arti;jani. Flimkien mal-artisti lokali se jing[aqdu bosta artisti barranin mag[rufa li jinkludu ta[lita ta’ artisti stabbiliti kif ukoll artisti li qed jikbru f’dan il-qasam. Filwaqt li din is-sena se jkun hawn numru sostanzjali ta’ artisti, se jkun hawn ukoll artisti li jvarjaw [afna fl-istil bejniethom. Uhud minn dawn l-artisti jinkludu lil Ian Churchill, Mike Carey, Sean Phillips u Charlie Adlard mill-Ingilterra, William Simpson mill-Irlanda, il-grupp SOB minn Wales, Rebekah Isaacs u Ales Kot mill-Amerika, Marco Santucci, Emanuela Lupacchino u Stefano Cardoselli mill-Italja, Grafimated School minn Sqallija, Guillermo Ortego minn Spanja, Rosalys u Joel Alessandra minn Franza, Esad Ribic mill-Kroazja, Michael Dialynas mill-Gre/ja, Tasos Anastasiades minn ?ipru u Dave Lung min-Nofsinhar tal-Afrika. Dawn kollha jistennew bil[erqa li jiltaqg[u mas-segwa/i tag[hom u jiffirmawlhom ilkotba tag[hom. Minbarra li jbig[u xog[olhom lill-fans lokali, il-ma;;oranza ta’ dawn lartisti lesti li jpin;u xi sketches b’xejn lill-fans tag[hom waqt lesibizzjoni. Din hi opportunità li kemm il-kollezzjonisti kif ukoll nies li j[obbu l-arti m’g[andhomx jitilfu.
Il-[ames anniversarju Din is-sena Malta Comic Con se tkun qed ti//elebra l-[ames
sena anniversarju tag[ha u qed toffri jumejn ta’ divertiment edukattiv. Fi]-]ew; ;ranet se jkun hemm materjal adattat g[at-tfal u ie[or li jkun adattat g[all-pubbliku adult. L-artist Tim Perkins li g[andu kumpanija tal-comics g[all-etajiet kollha se jag[mel workshop immirat g[all-;enituri u wliedom, mentri Dave Windett li [adem fuq bosta karattri g[attfal se jkun qed jiddisinja dawn il-karattri kemm g[at-tfal kif ukoll g[all-kbar. Filmati ta’ animazzjoni Fi/-/inema se jintwerew filmati tal-animazzjoni matul iljumejn. Bi//iet tal-arti u kollezzjonijiet se jkunu murija fis-sala prin/ipali u l-mistiedna se jkunu qed jipparte/ipaw f’bosta panels ta’ diskussjoni pre]entati minn Chris J Thompson, ;urnalist talkultura pop. Mike Carey se jag[mel xi qari min-novella tieg[u The Girl with all the gifts. Is-sezzjoni tal-Gaming se tittella’ bil-kollaborazzjoni ta’ Video Game People. Il-
parte/ipanti jistg[u ji;u jilag[bu fuq varjetà ta’ consoles jew jid[lu f’tournaments f’dawk iljumejn. Fans ta’ Minecraft, Pokemon u Nintendo se jkollom fuqiex jedhew g[ax l-g[aqdiet uffi/ali se jkunu pre]enti. Se jkun hemm ukoll log[ob ta’ strate;ija u tabletop gaming ippre]entati mill-grupp W.A.R.S. In-nies huma m[e;;a jattendu bi lbies ta’ supereroj mag[mulin minnhom . Jekk ikunu jridu jistg[u wkoll jipparte/ipaw fil - kompetizzjoni uffi/jali Maltija tal-Cosplay li se ssir waqt il-Malta Comic Con . Ti;;udika ;urija pro fessjonali, inklu] Federica di Nardo, cosplayer professjonali li barra mill - konsultazzjoni tag[ha dejjem lesta li tie[u ritratti mal-fans tag[ha. G[all-ewwel darba l-artista tal-makeup Mary Samele minn Media Movie Makeup se tkun lesta biex tittrasforma lin-nies fil-karattri favoriti tag[hom u Ruben Buhagiar, fotografu professjonali, se jkun lest biex jie[u
Waqt il-Malta Comic Con 2013 se jkun hemm tliet esibizzjonijiet esklussivi ta’ arti madwar il-Kavallier ta’ San :akbu
Erba’ posters ma[ru;in g[all-okka]joni li se tinvolvi artisti Maltin u o[rajn ta’ fama internazzjonali
ritratti professjonali lin-nies. Xi stands kummer/jali se jkunu pre]enti u jikkumplimentaw dan l-avventiment. Tliet wirjiet esklussivi Waqt il-Malta Comic Con 2013 se jkun hemm tliet esibizzjonijiet esklussivi ta’ arti madwar il-Kavallier ta’ San :akbu. Will Simpson, l-artist tal-istoryboards ta’ Game of Thrones talHBO, se juri xi xog[ol ori;inali tieg[u minn din is-serje.
Esad Ribic li b[alissa qieg[ed ja[dem mal-Marvel fuq Thor se
jesibixxi xi bi//iet ta’ arti ori;inali. Min jattendi se jkun jista’ jara pro/essi differenti ta’ pencilling u inking f’esibizzjoni o[ra minn Emanuela Lupacchino fuq lapsijiet u linka ta’ Guillermo Ortego. Dawn i]-]ew; artisti se jag[tu wirja personalizzata taxxog[ol tag[hom u se jkunu lesti li jwiegbu d-domandi tal-fans tag[hom. B[ala avveniment g[allfamilja kollha, Malta Comic Con qed toffri xi [a;a g[al kul[add, kemm g[al dawk li juru interess okka]jonalment kif ukoll g[all-
fans il-kbar. Wicked Comics tiggarantixxi jumejn ta’ divertiment g[al kul[add. Malta Comic Con 2013 se ssir is-Sibt 30 ta’ Novembru u l{add 1 ta’ Dicembru filKavallier ta’ San :akbu, il-Belt Valletta bejn l-10am u s-6pm (isSibt) u bejn il-11am u s-7pm (il{add). Tfal ta[t il-[dax-il sena jid[lu b’xejn. G[al informazzjoni dettaljata id[lu fis-sit elettroniku ta’ Malta Comic Con http : ##www . maltacomic con.com.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 21 ta‘ Novembru, 2013
20
MADWARNA
‘:wanni Pawlu II – It-Triq tal-Qdusija’ ‘:wanni Pawlu II – It-Triq talQdusija’ hu l-isem ta’ ktieb ;did li jie[u lill-qarrej fi vja;; fil-[in, fil-Pontifikat tal-Beatu :wanni Pawlu II. Il-vja;; jitlaq bid-de/i]joni kura;;u]a tal-kardinali nhar is16 ta’ Ottubru 1978 bl-elezzjoni tal-Ar/isqof ta’ Krakovja, ilKardinal Karol Jozef Wojtyla g[as-Servizz Petrin. Ji;u trattati wkoll punti importanti minn dan il-Pontifikat. Protagonisti li assistewh f’xog[lu jispjegaw lill-qarrejja [afna stejjer. Fost l-o[rajn ilktieb jittratta d-devozzjoni Marjana tieg[u, it-terrur li kien twettaq fi Pjazza San Pietru fiddawl tax-xemx, tmiem il-Gwerra l-Bierda, il-Vja;;i Appostoli/i, il-komunikazzjoni so/jali, is-sofferenza li g[adda minnha u [afna
aktar. Ta’ min jaqrah ... B’esperjenza ta’ [amsa u g[oxrin sena tad-Dinja Vatikana, Frank Zammit hu meqjus b[ala vatikanista ta’ esperjenza kbira. Tul dawn l-a[[ar snin Frank Zammit ikkontribwixxa b’artikli li jirrelataw mas-Santa Sede filgazzetti ewlenin Maltin, kif ukoll f’g[add ta’ programmi televi]ivi. Tul il-karriera tieg[u Frank Zammit irnexxielu wkoll jintervista g[add ;mielu ta’ kardinali kif ukoll prelati o[ra kemm f’Ruma kif ukoll minn madwar il-globu. Hu dderie;a wkoll tliet dokumentarji televi]ivi, tnejn li jittrattaw il-beatifikazzjoni ta’ :wanni Pawlu II kif ukoll it-tielet wie[ed jirrelata mal-elevazzjoni kardinalizja tal-Ar/isqof Monsinjur Prospero Grech, O.S.A.
L-artist Antoine Paul Camilleri se jtella’ wirja ta’ arti fil-bini tas-So/jetà Maltija g[all-Manifattura lKummer/ fi Triq ir-Repubblika fil-Belt Valletta. Il-wirja se tinkludi xog[lijiet bil-watercolour u skulturi. Il-wirja se ssir bejn it-22 ta’ Novembru u l-20 ta’ Di/embru.
Wirja ta’ g[asafar tal-g[ana
Il-Papa :wanni Pawlu II
Salmi Responsorjali u Akklamazzjonijiet Qabel l-Evan;elju (Sena A) Il-Kummissjoni Litur;ija Interdjo/esana fi [dan lAr/idjo/esi ta’ Malta ppubblikat l-a[[ar minn serje ta’ tliet pubblikazzjonijiet ta’ Salmi Responsorjali u Akklamazzjonijiet Qabel lEvan;elju (Sena A) immu]ikati g[all-{dud u s-solennitajiet, biex issa dal-pro;ett ta’ sitt kotba ;ie fi tmiemu u komplet biex ikun jista’ jintu]a mill-komunitajiet parrokkjali fil-quddies tal{dud, solennitajiet u laqg[at paralitur;i/i o[ra. L-istess b[al dak ta’ Sena B u ?, din il-pubblikazzjoni tikkonsisti f’]ew; kotba, wie[ed g[all-
orgni u l-ie[or g[all-kor, bilmu]ika komposta minn Ray Sciberras f’koordinazzjoni maledituri Dun Jesmond Manicaro (delegat tal-Ar/isqof g[alLitur;ija) u Joseph Casha, biex issa l-komunità Nisranija Maltija g[andha f’idejha /-/iklu s[i[ ta’ salmi responsorjali g[all-{dud u s-solennitajiet skont l-Ordni g[all-Qari tal-Quddiesa (2009). G[al aktar tag[rif wie[ed jista’ jikkuntattja lil Fr. Jesmond Manicaro manicaro@onvol.net. Il-pro;ett s[i[ jinkorpora: tliet kotba g[all-orgni, supplimentati bi tliet kotba g[all-;emg[a u ]ew; settijiet ta’ CDs.
L-g[asafar tal-g[ana li jinkludu l-Vrieden, il-Griedel, lEkri, Ta]-}ebbu;, il-Kru/jati u lKardinali, fost o[rajn, kif ukoll varjetà ta’ mutazzjonijiet u ibridi tag[hom, se jkunu g[all-wiri matul is-seba’ edizzjoni tal-Wirja Annwali tal-G[asafar tal-G[ana. Tliet membri tal-;urija internazzjonali se jevalwaw l-g[asafar u jippremjaw diversi premjijiet. Il-membri tal-klabb u dilettanti tal-g[asafar tal-g[ana huma mistiedna jipparte/ipaw. Il-wirja se tkun miftu[a g[all-pubbliku nhar is-Sibt 23, ta’ Novembru mid9am sat-8pm, u l-{add 24, ta’ Novembru mit-8.30am sal-5pm fit-Teatru tal-Isptar Monte Carmeli, {’Attard. Din il-wirja hi organizzata misSong Bird Association Malta (SBAM) b’kollaborazzjoni malMount Carmel Hospital Sports
F’pajji]na hawn g[add ;mielu ta’ dilettanti tal-g[asafar tal-g[ana
and Culture Club u lOccupational Therapy Department li se jkunu pre]enti bi stand informattiv. Diversi importaturi se jesi-
bixxu varjetà ta’ prodotti spe/jalizzati. Se jkun hemm ukoll sezzjoni b’g[asafar g[all-bejg[ ta’ dilettanti Maltin u o[rajn impurtati.
Ta[dita pubblika dwar Dun Karm Nhar l-Erbg[a 27 ta’ Novembru 2013 fis-6.30pm, se ssir ta[dita pubblika dwar ‘Dun Karm: Tamietu bejn Nazzjon u Fidi’ mill-istudju] CharlòCarmel Camilleri O.Carm. Din se ssir fl-Università, TalQroqq, fi/-?entru g[allKonferenzi Mikiel Anton Vassalli (Gateway, Sala A). Kul[add hu mistieden u d-d[ul huwa b’xejn. Din it-ta[dita qed issir bl-inizjattiva tad-Dipartiment tal-Malti tal-Università u l-Fondazzjoni Karmen Mikallef Bu[a;ar. Din il-Konferenza Karmen Mikallef
Bu[a;ar issir kull sentejn bilg[an li ;;edded l-istudji dwar ilkitbiet u l-personalità letterarja tal-poeta nazzjonali. It-ta[dita ta’ Patri CharlòCarmel Camilleri se ssir f’g[eluq il-mitt sena mill-34 Kungress Ewkaristiku Internazzjonali li sar f’Malta fl-1913 u l-kxif talmafkar tal-Kungress, xog[ol Antonio Sciortino. L-g[an tag[ha hu li tg[arrex il-bixriet inqas mag[rufin tal-[ajja u lkitba ta’ Dun Karm, li b[ala kittieb Malti b’sej[a ta’ qassis u b’qalb ta’ poeta kellu tamiet nazzjonali li jist[oqqilhom [arsa
mill-qrib. Il-vi]joni ta’ Dun Karm tal“Omm [elwa li tatna isimha” hija wkoll frott is-sinte]i fih ta’ sentiment uman, nazzjonalità Maltija, u vokazzjoni reli;ju]a. Meta din is-sinte]i ting[aqad mal-[ila tieg[u b[ala oratur u kittieb, ife;; il-profil s[i[ ta’ Dun Karm li se ji;i ttrattat f’dan id-diskors b’avvi/inament ;did. Hemm aktar tag[rif dwar din it-ta[dita pubblika, ikkoordinata minn George Farrugia, fuq ilpa;na tal-Facebook tadDipartiment tal-Malti talUniversità.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 21 ta’ Novembru, 2013
21
?INEKRITIKA Joe Calleja- jocal@me.com
THE HUNGER GAMES> CATCHING FIRE
Minn log[ba fatali g[al xifer rivoluzzjoni Direzzjoni> Francis Lawrence< {in> 146 minuta< ?ert.> 12A< KRS L-ewwel Hunger Games kien su//ess kbir, anki meta [are; hawn Malta s-sena l-o[ra, tant li spi//a fil-qu//ata tal-box office u anki dik tal-favoriti tieg[i g[all2012. Imnebba[ mill-ewwel ktieb minn sensiela ta’ tliet kotba ta’ Suzanne Collins mill-ewwel kien t[abbar li kienu se jin[admu film, u s-su//ess, forsi aktar milli mistenni tal-ewwel wie[ed, kompla kkonvin/a lill-producers ikomplu ja[dmu dan is-sequel. Ba]ikament dan hu kopja talewwel wie[ed bi ftit ]viluppi firrakkont, u g[aldaqstant il-[afna li rawh jafu e]attament dak li se jsibu. G[all-o[rajn xieraq nag[tu [jiel ta’ fiex jikkonsistu r-rakkont ta’ Collins. Id-dinja, anzi l-Istati Uniti imma;inata minnha, hija wa[da futuristika, meta g[al xi ra;uni mhix /ara bi]]ejjed, l-Amerika ta’ Fuq inqerdet f’xi avveniment apokalittiku u minflokha hemm Panem maqsuma fi tnax-il distrett. B[ala twissija u tpattija g[al rewwixta kontra l-kapitali Capitol, il-President-dittatur Snow (Donald Sutherland) jordna l-qirda tat-13-il distrett ribellu], u kull sena ]ew; adolexxenti bejn
it-12 u t-18-il sena minn kull distrett jintg[a]lu bix-xorti biex jikkompetu kontra xulxin f’Hunger Games, fejn dawk li jie[du sehem, imsej[a tributi, ji;;ieldu kontra xulxin sal-mewt u jirba[ min minnhom jirnexxilu jibqa’ [aj “jirba[” id-dritt li jibqa’ jg[ix, b’kollox jintwera direttament bit-televi]joni, bi skop /ar li l-poplu ji;i aljenat u jinsa dak kollu li kien qed ji;i m/a[[ad minnu, l-ewwel u fuq kollox illibertà. L-ewwel ktieb-film segwa laktar l-a;ir ta’ ]ew; ]g[a]ag[ mill-istess distrett, Katmiss (Jennifer Lawrence) li tid[ol filkompetizzjoni minflok o[tha i]g[ar minnha, u Peeta (Josh Hutcherson), fejn kienu [ar;u rebbie[a t-tnejn li huma meta baqg[u jirre]istu u jirrifjutaw li joqtlu lil xulxin. Issa naraw li biex jg[atti din iddisfatta, ir-re;im jibda juri lillkoppja b[ala reb[a g[all-im[abba bejn i]-]ew; ]g[a]ag[, u dawn isiru eroj iduru minn distrett g[all-ie[or. Imma issa Snow jibda jib]a’ li fil-fatt il-poplu qed jilqag[hom aktar b[ala simboli tar-re]istenza, li jistg[u jkomplu jrawmu aktar ix-xrar tar-rivoluzzjoni li bdjet tbaqbaq.
Katmiss (Jennifer Lawrence) u Peeta (Josh Hutcherson) i[ejju biex jer;g[u jikkompetu f’The Hunger Games> Catching Fire
G[alhekk jivvinta edizzjoni o[ra tal-Hunger Games, fejn jikkompetu mill-;did Katmiss u Peeta kontra rebbie[ ohra talimg[oddi, u din id-darba j]ied aktar id- diffikultajiet u t- tfixkil dirett tal-organizzaturi (b[al fi
Grande Fratello fejn ;ieli jinbidlu r-regolamenti) bl-iskop li jurihom b[ala tradituri, egoisti, ambizzju]i u ‘allat foloz’. Imma mhux kollox imur kif jippjana Snow… Is-sequel re;a’ g[andna tta[lita ta’ tensjoni, avventura,
azzjoni u sentimentali]mu blinterpretazzjonijiet konvin/enti minn ta’ quddiem nett ta’ Jennifer Lawrence, mg[ejunin bi ffilmjar impressjonanti, b’sets u sekwenzi li jwasslu perfettament il-kitba ta’ Collins.
JUSTIN AND THE KNIGHTS OF VALOUR
Film [elu g[al dawk minn tmien snin sa tnax-il sena Direzzjoni> Manuel Sicilia< {in> 96 minuta< ?ert.> PG< KRS F’suq dominat minn films animati lussu]i tal-Pixar u Disney, jew dawk :appuni]i, huwa inkura;;anti tara kumpanija Ewropea tittanta xortiha fl-istess suq. Minkejja l-cast tal-vu/ijiet Ingli] dan huwa produzzjoni Spanjola tal-Kandoor Graphics. Il-[rafa din id-darba te[odna lura fi ]mien il-kavallieri f’renju fejn però l-kavallieri jkunu ;ew e]iljati mir-Re;ina, u minflokom kien hemm l-avukati bil-li;ijiet stretti tag[hom. Dan ma jaqtax qalb ittfajjel Justin (le[en Freddie Highmore) li kien dejjem jo[lom li jsir kavallier b[al-le;;endarju nannuh Sir Ronald. I]da wara li j]ur lil nannuh, Justin aktar jikkonvin/i ru[u mill-‘missjoni’ tieg[u. G[alhekk isellem lill-ma[buba tieg[u Lara u jmur jit[arre; biex isir kavallier. Fi triqtu jiltaqa’ massbej[a, i]da ener;ika u kumbattiva Talia (Saoirse Ronana), is-sa[[ar Melquiades, li]-]ag[]ug[ Sir Clorex u, malli jasal fit-Torri talG[erf ji;i m[arre; minn tliet patrijiet g[orrief, Blucher, Legantur u
Justin jiltaqa’ ma’ Talia f’Justin and the Knights of Valour
Braulio. Imma Justin ma jdumx ma jsir jaf li l-kavallier imke//i Sir Heraclio jkun qed jg[aqqad armata, bl-g[ajnuna tal-assistent fidil Sota biex jaqlibha lir-Re;ina u ja[taf ir-Renju. G[alhekk issa jkol-
lu jilqa’ din l-isfida u jrabbi lkura;; [alli jsir il-Kavallier li dejjem xtaq isir. Forsi xi ;enituri ma tantx ikunu lesti jesponu lil uliedhom g[allmessa;; fil-film li s-saltna tad-dritt (Rule of Law) hija xi [a;a [a]ina.
Kurju] il-fatt li b[ala producer insibu lill-attur stilla ta/-/inema Antonio Banderas, fejn ukoll jislef le[nu lill-karattru ta’ kavallier mimli bih innifsu. Banderas kien silef ukoll il-vu/i tieg[u fil-films Shrek, g[alkemm Justin ma n[ossx
li hu divertenti daqskemm kienet dik is-sensiela superjuri. Justin and the Knights of Valour huwa divertiment [elu passabbli g[at-tfal ta’ bejn it-8 u t-12-il sena msebba[ bl-animazzjoni bit-3D g[al [rafa dwar unur u lealtà.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 21 ta‘ Novembru, 2013
22
TV#RADJU
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-6>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 22>00 23>00 00>25 01>20
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar Fuzzbox - Lito Talk Time Newsdesk (r) Wavelength (r) Mu]ika kontinwa
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel
Jim Jam
07:00 - Minnie’s Bow-Toons 07:05 - Mickey Mouse Clubhouse 07:30 A.N.T. Farm 08:15 - Jessie 09:05 The Suite Life on Deck 09:50 Shake It Up! 10:35 - Austin & Ally 11:00 - A.N.T. Farm 11:25 - That’s So Raven 11:45 - Dog With a Blog 12:10 - Good Luck Charlie 12:35 My Babysitter’s a Vampire 13:00 That’s So Raven 13:25 - Gravity Falls 13:50 - Jessie 14:10 - Violetta 15:00 - Dog With a Blog 15:15 Minnie and You 15:20 - Austin & Ally 15:45 - Gravity Falls 16:10 Shake It Up! 16:30 - Good Luck Charlie 16:55 - A.N.T. Farm 17:20 - Violetta 18:05 - Jessie 18:30 - My Babysitter’s a Vampire 18:50 Good Luck Charlie 19:15 - Gravity Falls 19:40 - Shake It Up! 20:00 Austin & Ally 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 - Good Luck Charlie 21:10 Wizards of Waverly Place 22:00 The Suite Life of Zack & Cody.
07:00 - Nouky & Friends 07:05 Rubbadubbers 07:15 - Oswald 07:30 - Fluffy Gardens 07:45 Jarmies 08:00 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:30 - Gazoon 08:40 Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 - Heroes of the City 09:15 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:55 - Nouky & Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 Pingu 11:25 - Tiny Planets 11:30 Monkey See, Monkey Do 11:40 Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:25 - Jarmies 12:40 Mio Mao 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:50 - Gazoon 14:00 Wobblyland 14:05 - Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 - Fluffy Gardens 15:15 - Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 Monkey See, Monkey Do 15:55 Barney & Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - IglooGloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Tork 17:45 Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 - Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - Benjamin’s Farm 18:50 - Nouky & Friends 18:55 - My Animal Friends 19:10 See the Sea 19:15 - Lots & Lots Of... 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney & Friends 20:10 - Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - Pingu 21:45 - Tiny Planets 21:50 - Pingu 21:55 - Tiny Planets 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:35 Dougie in Disguise 22:45 - Slim Pig 22:55 - Connie the Cow.
Nickelodeon
07:05 - Winx Club 07:30 SpongeBob SquarePants 07:55 The Fairly OddParents 08:20 - Go, Diego, Go! 08:45 - Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 - Dora the Explorer 10:00 - Dora the Explorer 10:25 Little Kingdom 10:35 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - The Fairly OddParents 11:40 - T.U.F.F. Puppy 12:05 Totally Spies! 12:30 - iCarly 12:55 - Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - SpongeBob SquarePants 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:30 SpongeBob SquarePants 16:20 Victorious 16:45 - iCarly 17:10 Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 Robot and Monster 19:40 Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar.
The Conspirator
– Raitre, 21>05
TVM 1
Smash
07:00 - TVAM 09:00 - Niskata 11: 00 - . EU 11: 30 - Paqpaq Lifestyle 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - TVPM 14:00 A[barijiet 14:05 - TVPM 16:00 A[barijiet 16:05 - Teleshopping 1 6 : 20 - Madwarna 1 6 . 30 Teleshopping 16:45 - Twelid ilKelma 16:50 - Monsuno 17:20 Xpla[[mal[ajt 1 7 : 35 - Waqtiet 1 7 : 40 - Teleshopping 1 8 : 00 A[barijiet 18:10 - Purée 18:55 Dissett 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:45 - Katrina 21:45 - Headline News 21:50 - Rajt ma Rajtx 22:20 - Mixage 22 :45 - Venere 23 :15 A[barijiet 23:30 - Merlin.
07:00 - A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 - A[barijiet 09:00 - {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 - Ma’ Majsi. Live 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:00 A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 - A[barijiet 19:30 - Dokumentarju 20:30 - IlParlament tal-Poplu 21:30 - CNI 22:00 - A[barijiet 22:30 Motordrome.
Robin Wright u James McAvoy (it-tnejn fir-ritratt) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film drammatiku tal-2010 li g[andu storja ambjentata f’Washington fl-1865. Wara l-qtil ta’ Abraham Lincoln, President talIstati Uniti, ikunu arrestati tmien persuni. Wa[da minnhom tkun Mary Surratt, l-unika mara fosthom. Naraw x’ji;ri waqt il-;uri tag[ha.
TVM 2
07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 - Wonder of the Solar System 11:50 - Twelid il-Kelma 11: 55 - Waqtiet 12:00 - Purée 12.45 - 3 Pointer 1 3 :1 5 - Paqpaq Motor Sports 13:45 - Rajt ma Rajtx 14:15 - Gadgets 14:45 - Servizz minn Malta u Lil Hinn Minnha 15:00 Wonders of the Solar System 15:50 - Twelid il-Kelma 16:00 - Niskata (r) 18:00 - MEA 18:30 - 3 Pointer 19:00 - Paqpaq Motor Sports 19:30 - Animal Diaries 20:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:40 - Dwarna 2 1:45 - Headline News 21:50 - Meander 22:15 - Dissett 23:00 - News in English 23.10 MEA. ONE
07:00 - Breakfast News 08:45 Teleshopping 09:00 - Sieg[a }mien 1 0 : 30 - Teleshopping 11:1 5 Aroma Mattina 12:30 - ONE News 1 2 : 40 - Kalamita 1 6 :1 5 Teleshopping 17:30 - ONE News 17:40 - Aroma Kitchen 19:00 Aqrali Storja 19:30 - ONE News 20:15 - Snajja’ Maltin 20:35 - IlKlikka 21:45 - Ilsien in-Nisa 23:30 - ONE News.
(r)
Raiuno
06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis07:00, it-08:00 u d-09:00) 09:30 - Tg1 flash 10:00 - Unomattina storie vere 10:30 - Unomattina verde 11:00 - Tg 1 11:30 - Unomattina Magazine 12:00 La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:20 - La vita in diretta 17:00 - 56˚ Zecchino d’oro 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari tuoi 21:10 - Una grande famiglia 2 (fiction) 23:20 - Porta a porta 01:05 - Tg 1 notte 01:40 - Sottovoce. Raidue
07:00 - Cartoons 08:35 - Heartland (TF) 09:20 - Settimo cielo (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Detto fatto 16:15 - Ghost Whisperer (TF) 17:00 - Private Practice (TF) 17:50 - Tg sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - NCIS (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:00 - Lol:-) (varjeta) 21:10 - Tutto le strade protano a... 23:30 - Il grande cocomero 00:30 - Rai Parlamento 00:40 - Il clown (TF). Raitre
08:00 - Agorà 10:00 - Mi manda Raitre 11:15 - Elisir 12:00 - Tg 3 # meteo 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Pane quotidiano 13:10 - Terra nostra (TN) 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 # meteo 14:50 - Tgr Leonardo (attwalità) 15:10 - Terra nostra (TN) 16:00 - Aspettando
Geo 16:40 - Geo 19:00 - Tg 3 19:30 Tg regione#meteo 20:00 - Blob 20:15 - Sconosciuti - la nostra personle ricerca della felicità 20:35 - Un posto al sole (soap) 21.05 - The Conspirator. Film 2010 23:15 - Gazebo 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 - Rai Educational 01:35 - La musica di Raitre. Canale 5
08:00 - Tg 5 mattina 08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 - Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 Cenovetrine (soap) 14:40 - Uomini e donne 16:10 - Il segreto (soap) 16:55 - Pomeriggio cinque 18:50 - Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - A natale mi sposo. Film 2010 23:30 - Supercinema 24:00 - Tg 5 notte 00:30 - Striscia la notizia 01:05 - Uomini e donne. Rete 4
07:20 - Charlie’s Angels (TF) 08:20 Siska (TF) 09:45 - Carabinieri 3 (fiction) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Magnum P.I (TF) 12:55 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 Hamburg distretto 21 (TF) 16:35 Storia di una capinera. Film ’94 18:51 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore 20:35 - Quinta colonna il Quotidiano 21:10 - Il buono, il brutto, il cattivo. Film ’66 00:45 - Black Dog. Film ’98. Italia 1
07:00 - Friends (sitcom) 07:40 - La vita secondo Jim (sitcom) 08:35 - The Middle (sitcom) 09:30 - Royal Pains (TF) 10:20 - Dr House (TF) 12:25 Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:45 - 2 Broke Girls (sitcom) 16:10 - E alla fine arriva mamma! (sitcom) 17:05 - Le regole dell’amore (sitcom) 18:00 - Mike & Molly (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI Miami (TF) 21:10 - CSI: New York (TF) 22:05 - The Following (TF) 23.55 - Le iene 01:25 - Sport Mediaset 01:50 - Studio aperto.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 21 ta’ Novembru, 2013
23
TV#RADJU F. Living
07.00 - Teleshopping 08:00 - Ipokriti 09:00 - Ftakar 10:00 - Bejnietna 12:00 - Teleshopping 13:00 - F Living Magazine 15:00 - Teleshopping 16:00 - Jien u Int 18:00 - Teleshopping 20:30 - Tie; tal-{olm 21:30 - Sfera 23:30 - F. Living Magazine 01:30 Teleshopping. Xejk
EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 The Weakest Link 20:00 - Keeping Up Appearances 20:30 - The Office 21:00 - Luther 21:50 - Gavin and Stacey 22:20 - The Café 22:45 - Hebburn 23:20 - Daddy Daycare. TCM
07:20 - Bachelor in Paradise 09:10 - In This Our Life 10:50 - The Glass Bottom Boat 13:05 - The Sunshine Boys 15:00 - Mogambo 16:55 - The Hanging Tree 18:50 - The Unsinkable Molly Brown 21:00 - Pink Floyd: The Wall 22:35 - Penelope.
07:30 - Just for Laughs 07:45 - Total Request Show 09:50 - Shout Out 10:00 - Love and Romance 10:45 Teleshopping 11:45 - Just for Laughs 12:00 - Frux (r) 13:30 - The 80s 14:00 - Mill-Italia (r) 15:00 - The 90s 15:30 - Teleshopping 16:30 - Hits 16:50 Shout Out 17:00 - Local Issues 17:45 - Maltese Music 18:00 - Total Requests Show (live) 20:00 - Just for Laughs 20:15 - Shout Out 20:30 Kontra ir-Ri[ 21:55 - Football 22:00 Xi {lomt??? 23:00 - Local Issues (r) 23:45 - The 60s and 70s.
08:35 - Catch Me if You Can 10:20 MGM’s Big Screen 10:35 - Back to School 12:10 - Outback 13:45 - The Abominable Dr. Phibes 15:20 Access Code 16:50 - A Doll’s House 18:25 - National Lampoon’s Movie Madness 20:00 - Men at Work 21:35 - 3 Ninjas 23:10 - Dark Tower.
La 5
GO Stars
12:15 - Grey’s Anatomy (TF) 13:10 Una mamma per amica (TF) 14:00 Find My Family (reality) 15:00 Lina’s Hair 16:05 - Extreme Makeover Home Edition 17:00 - Rachel Zoe Project (reality) 17:50 - Fashion Style Tutorial (reality) 18:05 - Lina’s hair (reality) 18:30 - My Beautiful Dog 19:30 - Grey’s Anatomy (TF) 20:20 Una mamma per amica (TF) 21:10 Gli ostacoli del cuore. Film 2009 23:00 - Uomini e donne 00:05 - Rachel Zoe Project (reality).
07:30 - Unknown 09:25 - Cheerful Weather For The Wedding 11:00 Monk 11:45 - John Carter 14:00 - The Oranges 15:30 - Seabicuit 17:45 The River Wild 19:35 - Mrs Biggs Part 4 of 5 20:30 - The Middle 21:00 - We Bought A Zoo 23:10 - V For Vendetta 01:25 - John Carter.
BBC Entertainment
07:10 - Nina and the Neurons 07:25 Poetry Pie 07:30 - Green Balloon Club 07:50 - Bobinogs 08:00 - Tweenies 08:25 - One Foot in the Grave 09:00 Come Fly with Me 09:30 - Doctor Who 10:15 - EastEnders 10:45 Doctors 11:15 - Drop Zone 12:05 The Weakest Link 12:50 - One Foot in the Grave 13:20 - Doctor Who 14:10 - Come Fly with Me 14:40 EastEnders 15:10 - Doctors 15:45 The Weakest Link 16:30 - Drop Zone 17:25 - Doctor Who 18:10 -
MGM Movies
Diva Universal
07:00 - Quincy, M.E. 08:00 - Agatha Christie’s Poirot 09:45 - Movie 09:50 - Kojak 10:50 - Quincy, M.E. 11:45 Great Women 12:00 - Agatha Christie’s Poirot 13:45 - Great Women 14:00 - Strong Medicine 14:50 - ER 15:45 - Great Women 16:00 - Quincy, M.E. 17:00 - Agatha Christie’s Poirot 18:48 Great Women 19:00 - Strong Medicine 19:50 - JAG 20:50 - Movie 21:00 - Great Women 22:15 - Movie 22:30 - Agatha Christie’s Poirot. Iris
09.50 - Bisturi, la mafia bianca. Film ’73 11.45 - Le ultime 56 ore. Film
2010 13:55 - Uccidi o muori. Film ’67 15:45 - Un eroe borghese. Film ’95 17:25 - Spaghetti a mezzanotte. Film ’81 19:30 - Supercar (TF) 20:15 Hazzard (TF) 21:10 - Casino. Film ’95 00:15 - Adesso cinema! 00:35 - La sposa americana. Film ’86.
07>00 08>30 10>00 12>00 13>30 14>00 14>05 15>30 15>45 16>45 17>00 18>00 18>05 18>30 19>30 20.00 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00
Melita More
09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - Amazing Race 12:00 SMASH 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 VEEP 15:00 - Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 - Dallas 17:15 - Psych 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Chicago Fire 19:45 Glee 20:30 - Suburgatory 21:00 Supernatural 21:45 - True Blood 22:45 - The Mentalist 23:30 - Chicago Fire 00:15 - Spartacus 01:15 - Suits. Discovery Channel
07:15 - Dirty Jobs: Tar Rigger 08:10 Deadliest Catch: Bitter Tears 09:05 Gold Rush: Gold At Last 09:55 Swamp Loggers: Only the Strong Survive 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 MythBusters: Hindenburg Mystery 12:35 - Extreme Engineering: Constructing Serbia’s Largest Bridge 13:30 - American Chopper: Senior vs. Junior: Judgement Day 14:25 Through the Wormhole with Morgan Freeman: Can We Travel Faster Than Light? 15:20 - You Have Been Warned: Kings of Carnage 16:15 One Car Too Far: Rainforest 17:10 Ultimate Survival: Bear’s Top 25 Man Moments 18:05 - Auction Kings: Eric Clapton Replica Guitar # 1952 Andy Pafko Baseball Card 18:35 - Auction Hunters: Money Makin’ Monster Machines 19:00 - How It’s Made 20:00 - Auction Hunters: Mr Haff Goes to Washington 20:30 - Auction Hunters: Sidecar Surprise 21:00 Auction Kings: Signed Drumstick Collection # Trans Am GTA 21:30 Auction Kings: Pop Culture Pick # Footloose Race Car 22:00 - Bear Grylls: Escape From Hell 23:00 - Man, Woman, Wild: Scottish Highlands Peril.
Sport fuq il-Cable Eurosport 1
08:30 - Inside World Touring Cars 09:00 - UEFA Youth League Football 10:30 - FIFA U#17 World Cup Football 13:00 - UEFA Youth League Football 14:00 - WATTS 15:00 - FIFA U#17 World Cup Football 18:00 - UEFA Youth League Football 19:00 - Champions League World’s Strongest Man 20:00 - Fight Club 23:05 - FIFA U#17 World Cup Football. Eurosport 2
07:00 - Eurocup Basketball 08:00 Freestyle Skiing 08:45 - WATTS 09:00 - UEFA U#21 International Championship Futsal 17:30 WATTS 17:45 - GTA Next Level 18:00 - Scottish International Open Bowls 20:00 - Arm Wrestling 20:30 - PBA Bowling 21:30 - World Championship Series Table Soccer 22:00 - Giants Live Series World’s Strongest Man 23:00 - Scottish International Open Bowls. GO sports 1
08:00 - Serie A: Rd 12: Fiorentina v Sampdoria 10:00 - Autumn Internationals: Wales v Argentina 12:00 - Barclays PL: PL World #22 12:30 - PGA European Tour: South African Open Championship: Day 1 (live) 16:30 - PGA European Tour: ISPS Handa World Cup of Golf: Day 1 21:30 - ATP World Tour Finals: Barclays ATP World Tour Finals, London: Highlights 22:30 - Barclays PL: Wk 15: PL Match Pack 23:00 Ligue 1: Rd 14: The Ligue 1 Show 23:30 - Vincennes Horseracing 01:30 - Trans World Sport #1386. GO sports 7
Storia di una capinera
– Rete 4, 16>35
Film drammatiku Taljan li n[adem fl-1994 b’re;ija ta’ Franco Zeffirelli u li g[andu b[ala attri/i protagonista lil Angela Marie Bettis (fir-ritratt), li kien g[ad g[andha biss 18-il sena u li dan il-film serva b[ala d-debutt /inematografiku tag[ha. L-istorja hi bba]ata fuq ktieb ta’ Giovanni Verga, dwar tfajla li tkun im;eg[lha mill-familja tag[ha tid[ol soru biex jisfrattawlha r-relazzjoni ta’ m[abba li kellha ma’ ra;el li huma ma japprovawx.
NET News .net (r) Eli in the morining Telebejg[ Flimkien NET News (ikompli) Flimkien Telebejg[ Teeny Break Telebejg[ Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla .net NET News .net Mitqlu Deheb NET News (ikompli) Mitqlu Deheb Elle (r) NET News
07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Barclays ATP World Tour Finals, London: Final: Nadal v Djokovic 1 2 : 00 - Autumn Internationals : England v New Zealand 1 4 : 00 - FIFA Futbol Mundial #444 14:30 - Serie A: Rd 12: Parma v Lazio 16:30 - Ligue 1: Rd 1 3 : Highlights 1 7 : 30 Barclays PL: Wk 13: Southampton v Hull City 19:30 - Barclays PL: Wk 15: PL Match Pack 20:00 Ligue 1: Rd 14: The Ligue 1 Show 20:30 - PGA European Tour: South African Open Championship: Day 1
00:30 - Ligue 1: Rd 13: AS Monaco v Evian TG . GO sports 8
09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - Barclays ATP World Tour Finals, London: Final: Nadal v Djokovic 14:00 - Autumn Internationals: England v New Zealand 16:00 - FIFA Futbol Mundial #444 16:30 - Serie A: Rd 12: Parma v Lazio 18:30 - Ligue 1: Rd 13: Highlights 19:30 - Barclays PL: Wk 13: Southampton v Hull City 21:30 - Barclays PL: Wk 15: PL Match Pack 22:00 - Ligue 1: Rd 14: The Ligue 1 Show 22:30 - PGA European Tour: South African Open Championship: Day 1. Melita Sports 1
08:00 - Bundesliga (r) 11:50 - FA Cup (r) 13:55 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 16:00 - Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r)16:35 - America’s Cup (r) 18:15 - Bundesliga (r) 20:15 - FA Cup (r) 22:20 - FIFA Beach Soccer World Cup Qualifier (r) 23:40 America’s Cup (r) 01:14 Bundesliga (r). Melita Sports 2 12:00 - America’s Cup (r) 14:05 Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:10 - Bundesliga (r) 17:05 - FA Cup (r) 19:10 Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r) 19:40 FIFA Beach Soccer World Cup Qualifier (r) 21:00 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 23:05 Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 01:40 - Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r). Malta Stars
08:00 - Malta Rugby Football Union (r) 09:35 - MFA Futsal League (r) 11:00 BOV Premier League (r) 13:15 Melita GFA 1st Division (r) 15:05 Football Nurseries (r)15:40 - Malta Handball Association (r) 17:00 - Malta Basketball Association (r) 18:25 Malta Rugby Football Union (r) 20:05 - Football Nurseries (r) 20:40 - Melita GFA 1st Division 22:25 - BOV Premier League (r) 00:40 - Malta Handball Association (r).
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 21 ta’ Novembru, 2013
24
TV # RADJU
Fil-qosor Il buono, il brutto, il cattivo – Rete 4, 21>10 Film Western Taljan li n[adem fl-1966 b’re;ija ta’ Sergio Leone u li g[andu b[ala protagonist lil Clint Eastwood (fir-ritratt). Tliet pistoleri jg[aqqdu lforzi tag[hom biex flimkien jippruvaw isibu [a]na kbira ta’ ingotti. Atturi o[ra fil-film jinkludu lil Eli Wallach u Lee Van Cleef. Il-film hu wie[ed pjuttost twil – tliet sig[at neqsin tmien minuti.
Tisjir u l-valur nutrittiv Malta Lejla – NET Television, 17>00
Rubrika regolari u mistennija minn bosta telespettaturi kull nhar ta’ {amis hi dik tat-tisjir flimkien ma’ Nancy Buhagiar (fir-ritratt) u abbinat mag[ha ssehem ta’ Antoinette Pickard li tag[ti tag[rif dwar il-valur nutrittiv ta’ dak li tkun qed tag[mel Nancy. Mistieden g[al-lum biss se jkun Roderick Grima, li se jitkellem dwar ilVilla;; tal-Milied li se jkun qed jittella’ b’risq il-Fondazzjoni Qalb it-Tfal. Ikun hemm ukoll il-kontribut ta’ Fr Karm Debattista MSSP dwar il-Van;elu tal-{add li ;ej.
La sposa americana – Iris, 00>35 Film tal-1988 li g[andu re;ija ta’ Giovanni Soldati, Edoardo, ra;el Taljan ta’ fuq it-30 sena li jkun ja[dem fl-Istati Uniti, jiltaqa’ ma’ Edith u tant jitlef g[aqlu g[al warajha li jkun determinat li jrid isir /ittadin Amerikan. Kollox ikun t[ejja biex it-tnejn ji]]ew;u, i]da lil Edoardo jid[lulu bosta dubji wara li jiltaqa’ ma’ Anna, li tkun ukoll Taljana u [abiba ta’ Edith. Is-sitwazzjoni xejn ma tkun wa[da pja/evoli.
Gli ostacoli del cuore (The Greatest) – La 5, 21>10 Aaron Johnson u Carey Mulligan (it-tnejn fir-ritratt) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film drammatiku Amerikan li
n[adem fl-2005 b’re;ija ta’ Shana Feste, }ag[]ug[ ta’ 19-il sena jinqatel. Il-familja tieg[u ma tkunx
tista’ ssib sabar. X’ji;ri meta ftit xhur wara, t[abbat il-bieb lg[arusa li kellu u tg[idilhom li hi tqila bit-tarbija ta’ binhom?
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 21 ta’ Novembru, 2013
26
KLASSIFIKATI
PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ G[awdex
TA’ ?en/ u Sannat. Offerta spe/jali fuq penthouses, maisonettes u appartamenti kbar [afna, bil-lift u garaxxijiet. Plots ukoll g[all-bejg[. ?emplu 79891819.
G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun
GARAXX jew store,
115-il
pied tul u 24 pied wisa ’, bil bit[a , dawl , ilma u toilet . Bil - permess Class B. ?emplu 77200983 .
G{ALL - KIRI {a] - }ebbu; ’ il barra minn Triq l - Imdina
GARAXX basement 40 pied x 50 pied , jista ’ jintu]a g[al gym , store , uffi//ju e// . ?emplu 792 11 659 .
AVVI}I G[al kull xog[ol
TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi tal-;ibs, ]ebg[a u gypsum boards, e//. ?emplu 77433390.
Mario Colours
G{AL kull xog[ol ta’ kisi u tibjid, kisi bil-;ibs, kisi bir-ramel u siment, kisi u tibjid fuq il-pont u ]ebg[a, tik[il fuq il-fil, tik[il fuq l-antik, graffiato, silikato,
gypsum boards, madum u katusi. ?emplu 99468622. Esperjenza ta’ 16-il sena u stima b’xejn.
Ra;el separat
Ta’ 53 sena jixtieq jiltaqa’ ma’ mara ta’ bejn il-45 u l-50 sena g[al relazzjoni serja . Ikteb P.O. 287, Media.Link, Triq Herbert Ganado , Tal Pietà.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 2 1 37 1 559 , 2737 1 559 , 2 1 493285 , 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
G{ALL-BEJG{ Fniek tal-Mejda
?EMPLU 21809761 wara l4.00pm jew 27807314 wara it8.00pm.
G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil mera , lavaman , komodina , gradenza bil-mera u wi// talir[am u gwardarobba kbira . Jistg[u jinbieg[u separati . ?emplu 99800607.
Libsa ta’ Tie;
:DIDA fjamanta , qatt ma intu]at , mixtrija ming[and ALAMANGO. Prezz negozjabbli. ?emplu fuq 99200354.
Pasturi
TAT-tafal, set fih 20 pastur, stil antik ta’ ]mien il-MUSEUM. Prezz €20 kull set. Presepji kull daqs ma[dumin kollha g[erien, prezz jibda minn €20. ?emplu 21495253.
Pushchair
NEONATO Reverso Sport - 3 Wheeler f’kundizzjoni perfetta, kwa]i ;dida. ?emplu 79409398.
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differenti. Kalendarji kbar tat-2014, 29/m x 42/m. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur etc u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com
Wallunit
SOLID Oak, 270/m x 42/m. ?emplu 79436225.
JIN{TIE:U Kok
BIEX ja[dem f’Rooney’s Snack Bar Tal-Pieta’. Esperjenza me[tie;a. ?emplu 21230034 jew 99818717.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 21 ta’ Novembru, 2013
27
SPORT JUDO
Bron] g[al Marcon Bezzina f’Bergamo Dawn l-a[[ar ;img[at kienu impenjattivi g[all-Federazzjoni Maltija tal-Judo (MJF) fejn ittimijiet tal-Kadetti, Junior u Senior ipparte/ipaw f’diversi avvenimenti internazzjonali. L-ewwel avveniment wara lwaqfa tas-sajf kienet ilparte/ipazzjoni tal-Judoka kadett Francesco Aufieri fil-Judo Cup Koper fis-Slovenja. Francesco lag[ab kontra Triplat Alja? (SLO) u Pattelis Alexandros (GRE). Huwas kien akkumpanjat minn Marcon Bezzina u Murman Korchilava li wara marru Ruma g[all-ta[ri; Olimpiku (OTC) – Going for Gold. Il-Federazzjoni Taljana talJudo, f’isem l- Unjoni Ewropea tal-Judo (EJU), ospitat 120 judoka minn 17-il pajji] fi/-/entru internazzjonali tal-Judo f’Ostia, f’Ruma. Id-delegazzjoni Maltija kienet tikkonsisti f’Murman Korchilava, Isaac Bezzina u Marcon Bezzina, akkumpanjati mill-kow/ Nazzjonali Alex Bezzina. 15-il nazzjon, inklu] Malta,
mbag[ad ikkompetew fl-Open Ewropew tan-Nisa. Fil-kategorija ta’ ta[t it-63kgs, Marcon telg[et kontra t-Taljana Valentina Giorgis (3 post fil-Kampjonati Ewropej U23). Marcon kienet sejra tajjeb fl-anti/ipazzjoni u lkontroll tal-attakki ta’ Giorgis, i]da l-esperjenza estensiva ta’ Giorgis fissret illi Marcon kellha i//edi g[at-throw tag[ha, u tilfet il-log[ba. Giorgis kompliet biex reb[et il-midalja tal-bron]. Envic Galea, President talFederazzjoni u Segretarju :enerali tal-Unjoni Ewropea Judo (EJU), attenda l-avveniment f’isem l-EJU. Louisa Galea, Segretarja tal-Federazzjoni, kienet mistiedna milFederazzjoni Taljana biex tg[in fl-organizzazzjoni u l-protokoll. Avveniment ie[or kien lKampjonat tad-Dinja tal-Juniors. Isaac Bezzina, li qieg[ed fla[[ar sena b[ala Junior, ikkompeta f’Ljubljana, fis-Slovenja. Isaac kien akkumpanjat millkow/ tieg[u u missieru Alex Bezzina. L-avveniment organiz-
Isaac Bezzina fil-Kampjonati Mondjali kontra l-Olandi] De Vreeze (Rirtratt> Gabriella Sabau)
Marcon Bezzina tattakka lil Valentina Giorgis (Ritratt> Emanuele Difeliceantonio)
zat fuq [amest’ijiem ra 611 judoka minn 75 pajji] jikkompetu g[al-16-il titlu dinji individwali u 2 titli tat-timijiet. 40 Judoka kkontestaw il-kategorija tad-90 Kg. Isaac ta prestazzjoni tajba fuq it-tapit, i]da /eda g[at-teknika b’sa[[itha ta’ De Vreeze (Ola) (Champion Ewropew Kadett u Bron] fil-Kampjonati Ewropej Junior). Waqt dawn il-kampjonati ;raw ukoll avvenimenti li kitbu l-istorja, b[all-ewwel midalja dinjija tad-deheb g[allJudoka Taljan, mirbu[a minn Antonio Esposito, u l-ewwel midalja dinjija tad-deheb g[allKroazja, mirbu[a minn Barbara Matic. It-Turnament Internazzjonali tal-Judo Sankaku, laqa’ aktar minn 1000 atleti minn 9 pajji]i f’Bergamo. Id-delegazzjoni Maltija kienet tikkonsisti f’Marcon Bezzina, Francesco Aufieri u Cormack Spiteri, akkumpanjati minn Alexis Milne, Te]orier tal-Federazzjoni Maltija Judo. Peress li Marcon
kienet g[adha kif ni]let fil-pi] g[all-kategorija tag[ha g[allOpen Ewropew, ikkompetiet filkategorija ta’ ta[t is-70 kilo. Marcon telg[et bye fl-ewwel round, u allura l-ewwel log[ba tag[ha kienet kontra Elizabeth García mill-Messiku. Garcia hi membru tal-Iskwadra Nazzjonali Junior Messikana, u kienu g[adhom kif ikkompetew filKampjonati tad-Dinja Junior f’Ljubljana. Ma kien hemm ebda vanta;; evidenti g[all-ebda minnisa tul il-log[ba, li fisser li llog[ba kellha tkompli sakemm wa[da mill-atleti tiskorja lpunte;; tad-deheb (golden score). Ftit sekondi fil-Golden Score, Marcon irmiet lil Garcia g[al Wazari (10 punti) biex b’hekk mxiet g[all-fa]i li jmiss. Fis-semi-finali, Marcon kienet kontra t-Taljana Margherita Truglia (6 podjums filKampjonati Nazzjonali Junior u Senior Taljani), membru tat-tim ta/-Centro Sportivo Fiamme Oro. Truglia rmiet lil Marcon g[al Wazari (10 punti). Iktar tard,
Marcon ippruvat tarmi lil Truglia, i]da din b’teknika o[ra kontriha rmiet lil Marcon g[al Wazari u g[addiet g[all-finali. Peress li Marcon kienet g[addiet il-kwarti tal-finali, kellha l-opportunità li tilg[ab g[allbron]. Din il-log[ba kienet kontra t-Taljana Dalilda Sina. Marcon g[amlet nofs il-log[ba tistudja lill-avversarja tag[ha sakemm sabet l-opportunita` li ni]]litha fl-art u kkontrollata sakemm Sina /ediet. Filwaqt li Marcon kienet qed tilg[ab f’kategorija 7 kilos iktar minn tas-soltu, ir-reb[a tal-midalja tal-bron] f’dawn il-kampjonati kienet ta’ su//ess kbir g[aliha. Sadanittant f’Malta, saru ]ew; Ranking Tournaments, prin/ipalment g[all-avvenimenti Espoir u Cadet. Il-President, Envic Galea, u d-Direttur Sportiv, Alex Bezzina, segwew il-kompetizzjonijiet u b’mod ;enerali kellhom kliem po]ittiv [afna lejn ilfutur tal-isport, hekk kif hemm diversi Judokas ]g[a]ag[ b’talent.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 21 ta‘ Novembru, 2013
28
SPORT SWAN
Senglea Gunners jibqg[u b’punti massimi
L-a[wa Sarah (xellug) u Lauren Azzopardi finalisti fil-kategorija ta[t il-11-il sena
BADMINTON
Wirja po]ittiva minn Msida BC In-National Junior Championships huma parti mill-kalendarju sportiv ta’ Badminton Malta u jservu biex jiffukaw l-attenzjoni fuq it-talenti ta]-]g[a]ag[. Dawn il-Kampjonati normalBment ikunu imfasslin fuq tlett kategoriji – U13, U16 u U19. Ir-reb[ ta’ kategorija jfisser ittitlu nazzjonali rispettiv, fs-Singles u d-Doubles u g[all-ewwel darba din is-sena, saru kategoriji separati tas-Singles g[all-kompetituri subien u bniet ta[t il-11-il sena. Dan
fisser numru rekord ta’ 60 parte/ipant fl-avveniment kollu. Il-membri ]g[a]ag[ ta’ Msida Arrows Badminton Club [allew il-marka tag[hom fejn it-ta[ri; intensiv li sar fil-;img[at ta’ qabel ;ab ir-ri]ultat mixtieq birreb[ ta’ titlu nazzjonali. Ir-ri]ultati miksuba mill-plejers tal-Imsida Arrows kienu dawn: U11 Bniet Champion - Sarah Azzopardi; Runner-Up - Lauren Azzopardi U16 Subien Runner-Up - Kyle
Sciberras U16 Subien Doubles Champions - Kyle Sciberras u Nigel Degaetano U19 Subien Champion - Kyle Sciberras U19 Subien Doubles RunnersUp - Kyle Sciberras u Nigel Degaetano Minbarra dan, diversi plejer so[ra tal-klabb kisbu t-tielet jew ir-raba’ post fil-kategorija rispettiva. Dawn kienu Lauren Sciberras, Katya Cachia u Michela Lia.
It-tliet timijiet li jinsabu fl-ewwel postijiet fil-Kampjonat tal-Ewwel divi]joni tas-SWAN komplew jirb[u bil-liders Senglea Gunners jeg[lbu lil G[arg[ur Bushwackers 2-1 u kisbu l-[ames reb[a konsekuttiva. G[arg[ur jistg[u j[ossuhom sfortunati li ma kisbux tal-anqas punt minn din il-partita g[ax wara li kienu ]ew; gowls minn ta[t g[amlu rimonta u kellha tkun illasti li /a[[dithom fi tliet okka]jonijiet milli jisbu d-draw biex baqg[u b’erba’ punti minn [ames partiti. Kien fit-33 minuta li Senglea Gunners marru fil-vanta;; permezz ta’ Eric Saliba. Fit-tieni taqsima G[arg[ur [ar;u a[jar imma kontra ix-xejra tallog[ob Senglea Gunners kabbru lvanta;; meta fid-49 minuta Carmel Formosa avvanza u tefa’ fir-rokna tax-xibka. G[arg[ur g[amlu rimonta u fis-56 minuta naqqsu l-iskor permezz ta’ Adrian Dominicus u sat-tmiem laqtu l-lasti fi tliet okka]jonijiet. I/-Champions Valletta St. Pauli Mint g[elbu lil Dingli Eagles 4-0 u ]ammew il-pass mal-liders. Fil-11il minuta l-Beltin marru fil-vanta;; meta minn free-kick ta’ Alan Spiteri Jonathan Buttigieg b’daqqa ta’ ras skorja. Fl-34 minuta Valletta kellhom penalti li minnu Glenn Barry ma falliex. Fit-tieni taqsima St. Pauli komplew superjuri u skurjaw darbtejn o[ra permezz ta’ Glenn Barry fl-44 u fit-48 minuta. Lija-Iklin Mr.Clean komplew
MESA
Grech jirba[ il-5km fl-Imtarfa Andrew Grech (Malta Police) reba[ it-ti;rija ta’ 5 kilometri organizzata mill-MESA fil-ByPass tal-Imtarfa. Huwa ddomina t-ti;rija u reba[ f’16-il minuta u sekonda – l-a[jar [in miksub minn atleta Malti fuq din ir-rotta din is-sena. Huwa tejjeb il-[in li kien irre;istra f’Mejju li g[adda fuq l-istess rotta b’14-il sekonda. Infatti l-a[[ar edizzjoni ta’ din it-ti;rija organizzata millMESA fit-23 ta’ Mejju li g[adda kienet intreb[et mill-istess Grech f’16-il minuta u 15-il sekonda. Fit-tieni post da[al Adrian Mifsud (Health) aktar minn minuta u nofs wara Grech fi 17il minuta u 33 sekonda, waqt li Wayne Spiteri (AFM) da[al ittielet fi 17-il minuta u 46 sekonda.
Interessanti l-fatt li fir-raba’ post spi//a l-atleta mag[ruf Dermot Galea, li xahar ilu sar lewwel triatleta Malti li [a sehem fl-Ironman World Championships f’Kailua-Kona, fil-Hawaii. Galea kellu [in ta’ 17-il minuta u 56 sekonda. Fil-kategorija tan-nisa, ir-rebbie[a kienet Margaret Seguna (Health) f’[in ta’ 19-il minuta u 31 sekonda. Fit-tieni post da[let Gianella Bugeja (Transport Malta), li kienet reb[et it-ti;rija ta’ Mejju li g[adda. Hija tejbet il[in tag[ha minn 20.57 min g[al 19-il minuta u 37 sekonda. Fittielet post da[let Jessica Galea (AFM) f’21.01 min. B’kollox [adu sehem 55 atleta – fosthom tmien nisa – u dan kien l-akbar ammont ta’ atleti li qatt [adu sehem minn kemm ilha ssir din it-ti;rija mill-MESA.
Il-parte/ipanti qabel it-tluq tat-ti;rija ta’ 5 km
jisfidaw meta dawru telfa f’reb[a u g[elbu lil San Gwann Knights 3-2. San Gwann [ar;u aggressivi u fl-10 minuta marru fil-vanta;; permezz ta’ Ryan Cauchi. Fit-tieni taqsima Lija-Iklin kisbu d-draw fit-38 minuta permezz ta’ Aleksandar Kristoni Jevic, imma San Gwann re;g[u tefg[u kollox fuq l-attakk u fil-41 minuta re;g[u marru fil-vanta;; permezz ta’ Stephen Pace Asciak. Imma LijaIklin dawru telfa f’reb[a meta skurjaw darbtejn permezz ta’ Aleksander Kristoni Jevic fis-60 u t-68 minuta g[al hat-trick u skor finali ta’ 3-2. Zejtun AFC u TalQroqq Versity Kasco spi//aw 1-1 u l-aktar li gawdew minn dan iddraw kienu Tal-Qroqq li telg[u f’nofs il-klassifika b’[ames punti. Fl-ewwel taqsima Zejtun kienu aktar avventuruzi u kmandi assoluti g[al [afna [in biex fit-23 minuta marru fil-vanta;; permezz ta’ Liam Vidal. Fit-tieni taqsima l-loghob kien bilan/jat u kien biss fl-a[[ar [inijiet li ;ustament Tal-Qroqq kisbu lgowl tad-draw fil-65 minuta permezz ta’ Jeanbert Gatt wara ]ball fid-difi]a Zejtunija. Mill-Kampjonat tat-Tieni Divi]joni saru]ew; log[biet fejn Ba[rija AFC g[elbu lil Tarxien Cavalieri Hotel 5-1 u kisbu lewwel reb[a sta;jonali waqt li Mqabba AFC g[elbu lil Cospicua Dynamos 2-0 u da[lu bi/-/ans ukoll g[ar-reb[ tal-promozzjoni flimkien ma’ Cospicua Dynamos, Tarxien u Mrie[el.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 21 ta’ Novembru, 2013
29
SPORT
X’laqatna din il-;img[a
It-tim Belti wara r-reb[ tal-Gozo Cup
➤ {afna nies li kienu fuq ittube ta’ Londra bejn Embankment u Baker Street, u bejn Baker Street u Wembley Park nhar it-Tnejn li g[adda [adu s-sorpri]a ta’ [ajjithom meta mag[hom rikbet liskwadra :ermaniza li t-Tlieta lag[bet log[ba ta’ [biberija kontra l-Ingilterra. Il-Federazzjoni :ermani]a qalet li l-iskwadra g[a]let li tmur g[al sessjoni ta’ ta[ri; f’Wembley bit-tube biex ji;i evitat it-traffiku. Mhux esklu] pero li din kienet mossa ta’ relazzjonijet pubbli/i fl-okka]joni tal150 anniversarju tal-FA Ingli]a u tas -sistema tal-underground difi]a G[awdxija waqfet g[al f ’Londra. offside bil-ballun jispi//a g[and OBINNA OBIEFULE li wa[du ➤ Fi studju intitolat ‘Future quddiem Grima ma ]baljax u City – London 2062’, grupp ta’ spi//a l-aqwa skorer tal-kompestudenti minn University College tizzjoni b’erba’ gowls. Seba’ of London qed ibassru li l-veri minuti fit-tieni taqsima SATURpotenzi ekonomi/i ta’ Londra flDAY NANAPERE kiseb id2062 mhux se jkunu l-istituzzjonidraw. Fil-21 minuta l-G[awdxin jiet finanzjarji f ’The City, i]da lqalbu r-ri]ultat meta Saturday Nanapere baqa’ die[el mal-linja klabbs tal-futbol Arsenal u fil-kaxxa u mill-kross fil-baxx Chelsea. Skont dawn l-istudenti tieghu, d-difensur Pawlist Manchester United mhux se Dunstan Vella fl-attentat li jibqg[u marbuta esklussivament jikklerja xe[et fil-lasti tieg[u mal-belt ta’ Manchester, u huma stess. Fit-32 minuta s-Selezzjoni wkoll se jkunu sa[[a finanzjarja G[awdxija a//ertat mit-tielet qawwija f’Londra. L-istudju xi post meta Milos Stojanovic ftit fantastiku jipprevedi li dawn ]marka lil SUNDAY BAALA li it-tlett klabbs tant se jkunu anti/ipa f’lasti vojta l-[ar;a tas- f’sa[[ithom li prattikament se jkunu huma li jiggvernaw Londra. sostitut gowlkiper Rudy Briffa. Gozo XI: M. Grima (L. Fantaxjenza?
Valletta j]ommu l-Gozo Cup Sliema W..................................1 Valletta FC...............................3
Il-holders Valleta reb[u edizzjoni o[ra tal-Gozo Cup wara li s-sena l-o[ra kienu g[elbu bilpenalties lis-Selezzjoni G[awdxija. Din ir-raba’ edizzjoni offriet g[al darb’o[ra finali //itanti quddiem attendenza numeru]a. Fis-semi-finali Sliema kienu g[elbu lil Gozo XI 1-0 b’gowl ta’ Alex Xuereb waqt li Valletta reb[u 5-3 lil Hibnernians. G[allBeltin skorjaw id-debuttant Raimi Bakere, Lateef Elford, Debnnis Dos Santos (2) u Luke Montebello, waqt li Obiefule skorja t-tliet gowls tal-Pawlisti. Intant Valletta fet[u l-iskor meta minn azzjoni ta’ korner tassostitut Jean Pierre Mifsud Triganza, l-ballun wasal g[and LUKE DIMECH li mill-vi/in ma falliex. Sliema wettqu reazzjoni u fl-20 minuta kisbu d-draw meta Pietro Marino banalment ma ]ammx il-frikik ta’ Barbetti u approfitta PAPE GUEYE. }ew; minuti biss wara Mifsud Triganza kompla lejn ABDELKARIM NAFTI li da[al fil-kaxxa u b’xutt fil-baxx xe[et ;ewwa. Fid-29 minuta Valletta
a//ertaw permezz ta’ JEAN PIERRE MIFSUD TRIGANZA u fl-a[[ar [inijiet Marino /a[[ad lil Matias Muchardi milli jag[mel it-telfa iktar rispettabbli. Fi tmiem il-finali l-Ministru g[al G[awdex Dr. Anton Refalo, assistit minn uffi/jali g[olja talGFA ippre]enta l-Gozo Cup lil Ian Zammit captain ta’ Valletta. Sliema W: H. Bonello (G.
Zammit), C. Psaila (G. Aquilina), A. Rapino, C. Cassar (A. Xuereb), A. Bello Osagie, T. Cilia, P. Gueye, P. Barbetti, M. Muchardi, B. Muscat, S. Biancardi. Valletta FC: S. P. Marino, S. Borg (Y. Camilleri), L. Dimech, J. Vandelannoite, S. Bajada, R. Bakare (L. Cremona), O. Reyes Sanchez (D. Dos Santos), I. Zammit (A. Nafti), S. Jovovic (E. Agius), L. Elford (L. Montebello), D. Falzon (J.P. Mifsud Triganza). Referee: Mario Apap
G[awdex fit-tielet post Gozo XI....................................3 Hibernians FC.........................1 Is-Selezzjoni G[awdxija spi//at fit-tielet b’reb[a 3-1 fuq Hiberninas li taw iktar spazju li]]g[a]ag[ tag[hom. Fis-26 minuta Hibernians fet[u l-iskor meta Jackson Lima g[adda b’azzjoni personali, d-
Camilleri), J. M. Ruiz Prez (D. Mercieca), A. Williams, D. Stojanovic, P. Kyumyurdzhiev, C. Mercieca, R. Spiteri, M. Stojanovic, S. Baala (O. Farrugia), S. Nanapere, R. Buttigieg (M. Bezzina). Hibernians: D. Balzan (R. Briffa), S. Chircop (J. Sultana), D. Vella, J. Lima, (T. Desira), J. Pearson (N. Falzon), M. Dias (A. Azzopardi), J. Degabriele (C. Gauci), Z. Scerri, M. Bartolo, O. Obiefule, E. Dos Santos (K. Cutajar). Referee: Trustin Farrugia Cann
➤ Il-kuntratt biex il-klabb ta’ Inter jg[addi f’idejn Erik Thohir issa sar, u l-biljunarju Indone]jan sar il-President ta’ Inter. Hekk, wara James Pallotta ta’ Roma, Thohir sar it-tieni president u sid barrani ta’ klabb fis-Serie A. Thohir u Pallotta ;abu fi tmiemhom l-eri tal-familja Moratti ma’ Inter u l-familja Sensi ma’ Roma. Dan huwa lbidu tat-tmiem tar-rabta tradiz-
zjonali ta’ familji Taljani li huma sidien tal-klabbs li jappo;;jaw? It-tradizzjonijiet huma sbie[ imma s-suq isuq u ma nkunux sorpri]i jekk issa jkunu Milan li jsegwu t-triq ta’ Roma u Inter. ➤ La qed nitkellmu fuq tradizzjonijiet, fl-Ingilterra da[let ilmoda li l-istejdja jing[ataw l-isem tal-isponsor. Issa qed ji;ru xnieg[at li l-kumpanija Red Bull trid tinvolvi ru[ha ma’ klabb talPremier League u jkollha isimha b[ala parti mill-isem tat-tim. Wara l-[olma tas-sid ta’ Hull li jibdel l-isem g[al Hull Tigers, nittamaw li malajr kemm jista’ jkun ji;u ntrodotti regoli biex iwaqqfu affarijiet b[al dawn li huma daqqa f’wi// l-istorja u t-tradizzjoni ta’ “the beautifil game”. ➤ Jannar qed joqrob u l-istejjer dwar trasferimenti bdew jintensifikaw. Napoli jinsabu f’ta[didiet avanzati biex jakkwistaw liddifensur laterali ta’ Genoa Luca Antonelli li g[andu 26 sena. FlIngilterra Swansea se jag[mlu attentat ie[or biex jakkwistaw ilwinger Tom Ince ming[and Blackpool, i]da /a[du li se jippruvaw jie[du lil Wilfred Zaha b’self ming[and Manchester United. ➤ Rekord ]g[ir fl-Italja g[al Torino li jistg[u jifta[ru li l-gowls tag[hom ;ew skurjati kwa]i kollha minn plejers Taljani. Apparti lgowls ta’ Alexander Farnerud kontra Inter u ta’ Kamil Glik kontra Livorno, il-gowls kollha ta’ Torino ;ew skurjati minn plejers Taljani. Dan ifisser li l-plejers Taljani skurjaw 16 minn 18-il gowl tal-Granata. Fuq quddiem tal-lista hemm Alessio Cerci li skorja 8 gowls (4 penaltis) u Ciro Immobile li skorja 4.
TABLE FOOTBALL
Cremona u F.illi Bari Reggio Emilia jirb[u wkoll il-Coppa Italia Fi tmien il-:img[a f’Chainciano Terme fit-Toscana, saret il-Coppa Italia g[at-timijiet tat-Table Football. Massimo Cremona ma’ F.illi Bari Reggio Emilia u Angelo Borg ma’ CCT Roma [adu sehem mal-klabbs rispettivi tag[hom. L-aqwa sittax il-tim Taljan [adu sehem b’format ta’ erba’ gruppi ta’ erba’ timijiet fejn l-ewwel tnejn minn kull grupp avvanzaw. Wara r-reb[ ta/-Champions League tliet ;img[at ilu, F.illi Bari Reggio Emilia reb[u t-tielet
Coppa Italia fl-istorja tag[hom meta fil-finali finali g[elbu lil Pisa 4-0. Kienet ripetizzjoni tal-finali ta/-Champions League. F.illi Bari Reggio Emilia iddominaw il-kompetizzjoni millbiduu fil-fa]i tal-gruppi g[elbu lil Perugia 4-0, Rieti 4-0 u Salernitana 2-1. Fil-kwarti talfinali reb[u lil Sessana 4-0 waqt li fis-Semi Finali ssuperaw lil Napoli 4-0. CCT Roma fil-fa]i tal-gruppi reb[u kontra Pierce u Catania 2-1 u sofrew talfa kontra Napoli 0-2
biex g[addew ghall-kwarti finali u tilfu kontra l-finalisti Pisa bilgolden goal wara li l-log[ba ntemmet 0-0. “Din ir-reb[a ikkonfermat ilqawwa tat-tim tag[na. Meta kollha inkunu fil-forma ]gur li g[andna l-aqwa tim fid-Dinja. G[andna grupp tajjeb u mag[qud [afna. Minn 24 loghba individwali li lg[abna, rba[na 22 li mhix fa/li fl-Italja. Issa irridu n]ommu saqajna mal-art u na[sbu g[allKampjonat Taljan,” qal Cremona.
Il-kow/ nazzjonali :ermani] Joachim Loew u l-assistent tieg[u Hansi Flick fit-tube f’Londra
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 21 ta’ Novembru, 2013
30
SPORT
TAZZA TAD-DINJA
Il-Messiku g[all-15-il darba fil-finali Hat - trick fl - ewwel taqsima minn Oribe Peralta g[en lill Messiku jeg[leb lil New Zealand 4 - 2 u javvanza 9 - 3 aggregate g[all - finali tat Tazza tad - Dinja . Il - plejers ta ’ Miguel Herrera kienu kwa]i garantiti g[all - Bra]il qabel it - tieni leg f ’ Wellington , wara reb[a kbira 5 -1 f ’ pajji]hom il ;img[a l - o[ra . Kull tama li seta ’ kien faldilhom New Zealand intemmet kmieni meta Peralta skorja fl -1 4 , fid - 29 u fit - 33 minuta biex g[amel ]gur g[all - Messikani . New Zealand raw lil Jeremy Brockie jkollu penal ty salvat fid - 39 minuta imma
almenu kellhom il - konsolaz zjoni li skorjaw ]ew; gowls lejn it - tmiem minn Chris James u Rory Fallon g[alkemm kienu l - Messiku li skorjaw l - a[[ar gowl tal - par tita fis - 86 minuta minn Carlos Alberto Pena . B ’ hekk il - Messikani li ]ammew ritmu g[oli tul il partita kollha , se jkunu qed jilag[bu fil - finali tat - Tazza tad - Dinja g[all -1 5 - il darba , imma l - kow/ ta ’ New Zealand Ricki Herbert , li se jkun qed itemm il - kariga tieg[u , jista ’ j[ossu sodisfatt bil - prestazzjoni li ta t - tim tieg[u fit - tieni taqsima kon tra tim li jinsab 55 post fuqu fir - ranking mondjali .
Chris James ta’ New Zealand i;ebbed lill-Messikan Alonso Escoboza fil-Westpac Stadium.
FUTBOL
Deschamps i]omm postu ma’ Franza Il-kow/ nazzjonali ta’ Franza Didier Deschamps, kellu l-kuntratt tieg[u im;edded sal-2016 wara li mexxa lit-tim lejn ilfinali tat-Tazza tad-Dinja filBra]il. Wara li tilfu l-ewwel leg 2-0 fl-Ukrajna, t-Tlieta l-Fran/i]i rnexxielhom idawru l-iskor u jirb[u 3-2 biex g[addew g[allfinali b’gowls ta’ Mamadou Sakho, Karim Benzema u awtogowl ta’ Opleh Husyev g[al rimonta memorabbli fi Stade de France. Il-kuntratt ta’ Deschamps kien se jiskadi wara t-Tazza tad-Dinja ta’ sena o[ra imma issa se jibqa’ fit-tmexxija salEuro 2016 li se jsir fi Franza stess. Wara r-reb[a tat-Tlieta, ilPresident tal-Federazzjoni Fran/i]a, Noel Le Graet qal lillmedia li l-kuntratt ta’ Deschamps se jkun im;edded. “Didier kellu l-fidu/ja kollha tieg[i u se jibqa’ jmexxi lil Les Bleus sal-Euro 2016,” qal La Graet fi Stade de France. Deschamps kien mistenni jirri]enja jekk Franza tonqos milli tikkwalifika g[all-finali fil-Bra]il imma r-rimonta nkredibbli tag[hom wasslet biex kellu l-kuntratt im;edded. Piturca ja//etta t-telfa Il-kow/ tar-Rumanija Victor
Il-kuntrtatt ta’ Hamren kien jiskadi fi tmiem is-sena u t-Tlieta filg[axija kien rappurtat li t-tieni leg kien se jfisser it-tmiem tarrenju tieg[u jekk jonqsu milli jikkwalifikaw. Madankollu, l-President talFA }vedi]a Karl-Erik Nilsson ]vela li di;a` bdew negozjati biex il-kow/ ta’ 56 sena jibqa’ fil-kariga. “Stabbilejna li hemm interess re/iproku li nkomplu bil-[idma u d-diskussjonijiet. Imma l-ewwel irridu niddi;erixxu din it-telfa,” qal Nilsson.
Didier Deschamps – il-kwalifikazzjoni g[all-Bra]il g[enitu j]omm postu sal-2016
Piturca ammetta li t-tim tieg[u kien injferjuri fil-play-offs kontra l-Gre/ja u wara telfa 3-1 f’Ateni fl-ewwel leg spi//aw eliminati 4-2 aggregate. “Sfortunatament il-Griegi kienu a[jar. Kellna [afna pussess imma ming[ajr qatt ma kellna /ansijiet kbar,” qal Piturca wara d-draw f’Bucharest. “Tlifna l-kwalifikazzjoni f’Ateni. Hija [asra li ma rba[niex u avvanzajna. IrRumeni kienu nferjuri f’din ilkampanja.”
Hamren jibqa’ mal-I]vezja
Intant Erik Hamren jista’ jibqa’ kow/ tal-I]vezja minkejja li naqas li jwassal lit-tim salfinali fil-Bra]il. Cristiano Ronaldo re;a’ kien il-matador tal-I]vezja meta skorja hat-trick fir-reb[a 3-2 f’Solna biex il-Portugall avvanza 4-2 aggregate. G[all-I]vezja Ibrahimovic kien g[amel laggregate skor temporanju 2-2 meta skorja doppjetta u po;;ihom 2-1 minn fuq. Imma finalment g[at-tieni Tazza tadDinja konsekuttiva l-I]vezja naqsu li jikkwalifikaw.
Bradley jitne[[a mill-E;ittu Il-kow/ tal-E;ittu Bob Bradley tne[[a mill-kariga wara li naqas milli jwassal lit-tim sal-finali tatTazza tad-Dinja fil-Bra]il. L-eks-kow/ tal-Istati Uniti mexxa lit-tim lejn reb[a 2-1 fuq Ghana t-Tlieta, imma kienu eliminati 7-3 aggregate wara telfa mbarazzanti fl-ewwel leg millplay-off Afrikana. Huwa kien ilu ftit aktar minn sentejn imexxi littim. “Il-kuntratt ta’ Bob Bradley ntemm illum u mhux se n;edduh. Se nfittxu kow/ ;did,” qal i/Chairman tal-FA E;izzjana Gamal Allam. “Issa se jkollna kow/ E;izzjan. Imma g[alissa ma nistax ni]vela min se jkun. Imma ]gur mhux kow/ barrani,” qal Allam.
Il-FIFA testendi l-votazzjoni tal-Ballon d’Or
Il-FIFA g[a]let li testendi lperjodu ta’ votazzjoni tal-Ballon d’Or wara li ma kelliex rispons tajjeb. Il-votazzjoni kellha tag[laq il:img[a imma l-votanti issa g[andhom sad-29 ta’ Novembru biex jag[mlu lg[a]la tag[hom g[all-premju finali li se jkun pre]entat fi Zurich fit-13 ta’ Jannar. B[ala parti mid-de/i]joni talFIFA, dawk li di;a` vvutaw g[andhom /ans li jibdlu fehemthom u jer;g[u jivvutaw. “Min[abba nuqqas ta’ rispons fil-voti mill-kow/is nazzjonali, l-captains, kif ukoll minn rappre]entanti tal-media u biex ta//erta numru adekwat ta’ voti g[all-FIFA Ballon d’Or, ilPlejer tas-Sena tan-nisa tal-FIFA u l-Kow/ tal-FIFA tas-sena kif ukoll dak tan-nisa, il-FIFA u lFrance Football estendew iddata tal-votazzjoni sad-29 ta’ Novembru,” qal kelliem talFIFA. L-a[bar [ar;et wara li Cristiano Ronaldo, wie[ed millfavoriti g[al dan l-unur, skorja hat-trick kontra l-I]vezja. Lionel Messi, rebbie[ ta’ dan l-unur erba’ darbiet, jinsab barra min[abba injury fil-hamstring.