Nru 13,597
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013 €0.80 www.maltarightnow.com
Muscat f’Miami biex ibig[ skema sospi]a
Bejg[ ta/-/ittadinanza
Aktar reazzjonijiet kontra
Aktar g[aqdiet jitkellmu kontra l-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza Hekk kif il-biera[ wara nofsinhar f’Malta kienet qed issir laqg[a bejn il-Gvern u lOppo]izzjoni, wara l-insistenza tal-kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil biex jintla[aq kunsens fuq l-iskema ta’ bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija, il-Prim Ministru Joseph Muscat xorta wa[dha baqa’ g[addej bil-programm tieg[u ta’ bejg[ tal-iskema fi vja;; lejn Miami li jsegwi dak li di;a g[amel f’Londra aktar kmieni dan ix-xahar. Wara d-diversi appelli tal-Kap tal-Oppo]izzjoni, kif ukoll ilpressjoni li qed issir minn diversi g[aqdiet u korpi kostitwiti, birre]istenza tkompli tikber kull ma jmur kontra din l-iskema ta’ bejg[, il-media internazzjonali li fl-a[[ar jiem ikkritikat il-bejg[ ta’ din l-iskema, il-biera[ rrappurtat ukoll li din l-iskema issa hi sospi]a. Fost il-media li taw prominenza lil din l-a[bar hemm il-Miami Herald li f’artiklu ppublikat qalet li Joseph Muscat ppospona dd[ul ta’ din l-iskema. G[aldaqstant mhux /ar g[aliex Joseph Muscat kompla jippersisti bil-vja;; lejn Miami meta jaf li g[alissa ma jista’ jbieg[ xejn min[abba li l-iskema hi sospi]a, xi [a;a li [abbar hu stess filParlament aktar kmieni din il-
;img[a. Fl-istess waqt li Joseph Muscat jinsab f’Miami, il-biera[ wara nofsinhar saret l-ewwel laqg[a, bejn il-Gvern u l-Oppo]izzjoni bil-g[an li jintla[aq kunsens liema laqg[a n]ammet b’mod
kunfidenzjali bi ftehim bejn i]]ew; na[at. Mitlub jikkummenta dwar ilfatt li l-biera[ saret l-ewwel laqg[a, il-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil qal ma InNazzjon li l-Partit Nazzjonalist
jibqa’ lest jiddiskuti bidliet filli;i dwar i/-/ittadinanza sakemm il-bidliet proposti ma jinvolvux lbejg[ ta/-/ittadinanza i]da jkunu marbuta ma’ impenn biex isir ikompli f’pa;na 3
Ikomplu r-reazzjonijiet kontra liskema tal-bejg[ ta/-/iitadinanza, il-Kunsill Nazzjonali tanNisa kkundanna kull forma ta’ skema ta’ /ittadinanza bba]ata biss fuq bejg[ biex idda[[al ilflus ta’ malajr. Il-FELTOM qalet li temmen li l-pubbli/ita’ internazzjonali negattiva li tqanqlet mill-iskema ta/-/ittadinanza se jkollha effett [a]in. L-ELSA kkundannat l-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza u qalet li tinsab im[assba dwar in-nuqqas ta’ konsultazzjoni. Ara pa;na 3
Futbol
Jikkwalifikaw g[all-fa]i finali
L-ISTATI UNITI> Kamera fuq ‘tripod’ ji;bed filmat tal-President John F. Kennedy fis-Sixth Floor Museum ta’ Dallas. Il-mu]ew kien mag[ruf b[ala t-Texas Book Depository Building minfejn Lee Harvey Oswald kien spara t-tiri ‘stori/i’ li qatlu lil Kennedy fit-22 ta’ Novembru tal-1963. Illum, mijiet tal-eluf tal-Amerikani qeg[din ifakkru l-[amsin anniversarju tal-assassinar ta’ Kennedy li se[[ meta l-President kien g[addej, dakinar, minn Dealey Plaza (f’Dallas) (ritratt> EPA)
L-Urugwaj isir l-a[[ar tim li ikkwalifika g[at-Tazza tad-Dinja tal-2014 Ara pa;na 30
www.maltarightnow.com
Il-Gimg[a, 22 ta’ Novembru, 2013
2
LOKALI
Aktar droga fil-[abs Il-biera[ wara nofsinhar instabet aktar droga fil-[abs. Stqarrija tal-Ministeru tal-Intern u sSigurta’ Nazzjonali li [ar;et wara li In-Nazzjon bag[at mistoqsijiet lill-Gvern dwar din issejba, [abbret li nstabu b’kollox [amest iqratas b’sustanza suspettu]a f’wa[da mi/-/elel talFa/ilità Korrettiva ta’ Kordin.
Skont l-istqarrija s-sejba saret wara spezzjoni o[ra g[allg[arrieda. Is-sustanza, qalet listqarrija, g[adha qed ti;i analizzata mill-pulizija li kompliet b’aktar tfittxijiet fi/-/elel. Aktar tard fi stqarrija o[ra ing[ad li kien qed ikun investigat ukoll pri;unier wara li deher jibla’ xi sustanza.
Il-PN jilqa’ l-a[bar li se jitkompla l-pro;ett tal-Mu]ew Nazzjonali tal-Arti Il-Partit Nazzjonalista, permezz tal-Kelliem g[alKultura Francis Zammit Dimech, laqa’ b’mod po]ittiv l-a[bar li l-pro;ett tal-Mu]ew Nazzjonali tal-Arti se jkompli g[addej kif kien ori;inarjament ippjanat, ji;ifieri li ji;i rilokat kif jixraqlu fil-Ber;a tal-Italja. Dan wara li fil-jiem li g[addew, il-Gvern Laburista kien [abbar li kien se jirtira dan il-pro;ett, minkejja li kien di;à sar [afna xog[ol ta’ preparazzjoni fuqu fille;i]latura li g[addiet. L-idea li tintu]a l-Ber;a talItalja g[al dan il-pro;ett kienet torbot mal-fatt li din tinsab f’post aktar /entrali u li l-Mu]ew Nazzjonali tal-Arti ji;i ]viluppat f’attrazzjoni turistika tal-og[la livell minflok ma l-Ber;a tal-Italja tit[alla b[ala Ministeru. Dan meta lMinisteru jista’ fa/ilment ji;i rilokat f’bini ie[or li di;à kien
indikat g[alih. Barra minn hekk, di;à te]isti rabta storika bejn ilBer;a tal-Italja u l-pro;ett talMu]ew Nazzjonali tal-Arti g[aliex fil-fatt il-kollezzjoni tal-arti ori;inarjament kienet mi]muma f’din l-istess Ber;a. Il-Partit Nazzjonalista jfakkar li fil-Parlament, waqt id-diskussjoni dwar l-Estimi tal-Ministeru tat-Turi]mu, li jkopri l-kultura, ;ie osservat li meta l-Gvern jg[id li g[andu jfittex post alternattiv, dak li g[andu jg[id hu li jfittex post alternattiv mhux g[allMu]ew Nazzjonali tal-Arti, li jixraqlu jmur fil-Ber;a talItalja, imma g[all-Ministeru tat-Turi]mu jekk il-Gvern ma jridx li dan jimxi g[al Admiralty House. L-a[bar mog[tija turi li lGvern issa laqa’ dan issu;;eriment /ar min-na[a talOppo]izzjoni u mill-artisti Maltin u G[awdxin.
Il-Professur Albert Fenech li ressaq dan il-protest g[andu esperjenza twila fit-tmexxija ta’ dan id-dipartiment
Protest ;udizzjarju biex titwaqqaf is-separazzjoni tad-dipartiment tal-kardjolo;ija Il-Professur Albert Fenech, Membru Parlamentari tal-Partit Nazzjonalista, feta[ pro/eduri legali fil-Prim Awla tal-Qorti ?ivili fuq de/izjoni me[uda mill - Ministeru tas - Sa[[a li jer;a ’ jaqsam fi tnejn id Dipartiment tal-Kardjolo;ija. Fl-1995 il-Professur Fenech kien beda jmexxi d-Dipartiment tal-Operazzjonijiet tal-Qalb filwaqt li l - Professur Alex Manchè beda jmexxi d Dipartiment tal-Kardjolo;ija. Imma ftit snin wara, jg[id ilkirurgu tal - qalb fil - protest ;udizzjarju, min[abba problemi ta’ kordinazzjoni u amministrattivi li kellhom impatt fuq il-
De/i]joni li disg[a mill-[dax-il konsulent huma kontrieha pazjenti, ittie[det id-de/i]joni li dawn jing[aqdu u hu n[atar biex imexxi d-Dipartiment. Meta hu la[aq l-eta’ tal-irtirar, in[atar floku l-Professur Alex Manchè. :img[atejn ilu , i]da , il Gvern Laburista [are; sej[a filGazzetta tal - Gvern biex jin[atar Kap g[ad-Dipartiment tal - Kardjolo;ija - mossa li tindika li se jer;[u jkunu mifrudin i]-]ew; dipartimenti.
Xi [a;a li tie[u l-arlo;; lura dsatax-il sena u de/i]joni li disg[a mill-[dax-il konsulent huma kontriha. Il - konsulent Albert Fenech tenna wkoll li din id-de/i]joni ttie[det ming[ajr konsultaz zjoni, u qal ukoll li tmur kontra l-pratti/i medi/i moderni. L - Avukat Andrew Borg Cardona iffirma l-protest li jsejja[ biex il-Gvern iwaqqaf dan il-pro/ess
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013
3
LOKALI
Issir l-ewwel laqg[a bejn il-Gvern u l-Oppo]izzjoni minn pa;na 1
Dak li deher fil-Miami Herald, fl-istess jum li Joseph Muscat mar hemm biex ibig[ skema sospi]a
investiment reali li jo[loq ixxog[ol u perjodu ta’ residenza f’pajji]na. G[al dawn laqg[at qed jattendu ]ew; rappre]entanti minn kull na[a. Dwar din il-li;i issa tkellem ukoll il-President ta’ Malta George Abela.Hu ddikjara li kostituzzjonalment ma kellux triq o[ra [lief li jiffirma l-li;i talbejg[ ta/-/ittadinanza u mexa skont l-obbligi tieg[u b’rispett lejn il-Parlament u l-poplu. “Il-President qieg[ed hemm, irid jirrispetta lill-Parlament
g[ax hu l-Parlament li hu sovran. U l-President fil-poteri li g[andu llum, bil-ftit poteri kostituzzjonali li g[andu llum, ma kienx hemm triq o[ra [lief jiffirma dik il-li;i,” sostna l-President Abela. U kompla li se jibqa’ jiffirma li;ijiet sakemm dawn ma jid[lux f’kunflitt mal-kuxjenza tieg[u. Hawnhekk qal li din kienet li;i politika u mhux ta’ kuxjenza, u ;ab l-e]empju ta’ li;i g[all-abort li g[amilha /ara li ma jkunx lest jiffirma li;i b[al din. George Abela appella biex il-kunsens jinstab qabel ma l-li;ijiet jitressqu quddiem il-Parlament.
Il-Kunsill Nazzjonali tan-Nisa, il-FELTOM u l-ELSA kontra wkoll Ikomplu r-reazzjonijiet ta’ di]approvazzjoni u kundanna g[all-iskema tal-bejg[ ta//ittadinanza tal-Gvern Laburista li g[addiet mill-Parlament il;img[a li g[addiet. Il-Kunsill Nazzjonali tan-Nisa kkundanna kull forma ta’ skema ta’ /ittadinanza bba]ata biss fuq bejg[ biex idda[[al il-flus ta’ malajr. G[alkemm il-klawsola dwar is-segretezza kienet irtirata - s’issa mill-Prim Ministru bilfomm biss u mhux millParlament - dan ftit li xejn inaqqas mill-g[an a[[ari taliskema u l-mod kif din se titmexxa minn kumpanija barranija. Il-Kunsill Nazzjonali tan-Nisa hu nkwetat [afna dwar irriperkussjonijiet ta’ dan l-iskema, l-iktar fuq l-ekonomija
Maltija. Fost dawn hemm is-settur tas-servizzi finanzjarji u rrelazzjonijiet mal-Unjoni Ewropea u ma’ pajji]i o[rajn li jistg[u ji;u pperikolati. Din mhix biss kwistjoni ta’ reputazzjoni, tkompli l-istqarrija, i]da kwistjoni ta’ fidu/ja u kredibilitá li kienu fost l-aqwa kwalitajiet ta’ Malta. Il-Kunsill Nazzjonali tan-Nisa jg[id li l-attitudni li ]]id id-d[ul bi kwalunkwe mezz hi wa[da perikolu]a li g[andha titwaqqaf. Anki l-Federazzjoni talIskejjel li jg[allmu l-Ingli], esprimiet it-t[assib tag[ha dwar din l-iskema. Fi stqarrija, ilFELTOM qalet li s-su//ess ta’ Malta hu bba]at fuq reputazzjoni ta’ pajji] stabbli u dan issu//ess ikkontribwixxa g[all[olqien ta’ setturi spe/jalizzati
ta’ tag[lim tal-Ingli] b[al fisservizzi finanzjarji, l-avjazzjoni u l-medi/ina. Il-FELTOM qalet li temmen li l-pubbli/ita’ internazzjonali negattiva li tqanqlet mill-iskema ta/-/ittadinanza se jkollha effett [a]in fuq ir-reputazzjoni ta’ Malta u b’konsegwenza ta’ dan, fuq diversi setturi ekonomi/i li nbnew b’tant sagrifi//ju. Anke L-Asso/jazzjoni Ewropea tal-Istudenti tal-Li;i (ELSA) kkundannat l-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza u qalet li tinsab im[assba dwar innuqqas ta’ konsultazzjoni qabel ma ;iet introdotta din l-iskema. Qalet ukoll li topponi l-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija g[allflus, u nnutat li fl-iskema ma ssir l-ebda referenza g[al investiment.
Fil - po]izzjoni uffi/jali tag[ha, l-ELSA esprimiet ukoll di]]appunt g[ar - rappurta;; negattiv dwar Malta fil-midja
internazzjonali - u ]iedet tg[id li dan jista’ jkollu konsegwenzi serji fuq l - ekonomija Maltija.
L-g[aqdiet li tkellmu sa issa kontra l-bejg[ ta/-/ittadinanza ■ Kamra tal-Avukati ■ L-Asso/jazzjoni ta’ Min I[addem (MEA) ■ Il-Kamra tal-Kummer/, l-Intrapri]a u l-Industrija (sa[qet li
g[andu jkun hemm kunsens)
■ Alternattiva Demokratika ■ Union {addiema Mag[qudin (U?M) ■ Il-Federazzjoni tal-Iskejjel li jg?allmu l-Ingli? (FELTOM) ■ Kunsill Nazzjonali tan-Nisa ■ L-Asso/jazjoni Ewropea tal-Istudent tal-Li;i (ELSA)
www.maltarightnow.com
Il-Gimg[a, 22 ta’ Novembru, 2013
4
LOKALI
Kuntistabbli mmultat 4,000 ewro fuq sparatura a//identali Il-Kuntistabbli Shawn Asciak ;ie mmultat 4,000 ewro fuq in/ident fejn kollega tieg[u spi//a biex we;;a’ sew wara li qala’ tir f’sidru fil-kumpless White Rocks fl-2009 waqt e]er/izzjui li kien sar ming[ajr ebda awtori]azzjoni. Il-Pulizija flimkien ma’ [ames kollegi o[ra, kienu [adu sehem f’e]er/izzju organizzat misSur;ent tal-Pulizija Jonathan Ransley, illum Spettur talPulizija, li kien g[adu kemm jattendi kors dwar infurzar fil-li;i li kien tmexxa mis-Servizz Investigattiv Kriminali tas-sezzjoni Navali ta’ l-Istati Uniti. Is-Sur;ent Ransley [a lill-kollegi tieg[u fil-kumpless White Rocks Complex g[all-[abta tat- 3 p.m. “biex jurihom x’kien
tg[allem ming[and lAmerikani”. Fil-[in tal-in/ident, il-Pulizija li kienu nvoluti suppost kienu xog[ol, u t-tliet karozzi talPulizija li ntu]aw kienu nqalg[u mir-rutina tax-xog[ol fejn dawn kienu jintu]aw g[al “patrol”. Dan kollu ming[ajr awtorizazzjoni uffi/jali. Waqt dan le]er/izzju l-Pulizija pprattikaw kif je[duha kontra l-[allelin ;ewwa binja fil-kumpless dilapitat, meta tir kien ;ie sparat u l-kuntistabbli ta’ 41 sena, Peter Sammut intlaqat f’sidru. Mill-inkejsta Ma;isterjali [are; li Asciak u Sammut kienu [bieb kbar. Kienu l-istess kollegi ta’ Sammut li tawh l-ewwel g[ajnuna sakemm waslet ambulanza li [aditu l-isptar, fejn instab li kien ferut serjament, imma qatt
ma kien fil-periklu li jitlef [ajtu. Il-kollega tieg[u li l-pistola [aditlu, u li ma kienx ilu [afna filKorp tal-Pulizija, kien trattat ukoll l-isptar g[al xokk qawwi li kien sofra. Fis-sentenza tag[ha l-Qorti preseduta mill-Ma;istrat Edwina Grima qalet li dan ma kienx attentat ta’ qtil. Il-Qorti pero’ innutat, li Shawn Asciak injora l-ordnijiet li qatt m’g[andu jikkarga arma waqt it-ta[ri; meta l-istess Asciak assuma li l-e]er/izzju kien spi//a. L-Avukat Caroline Farrugia deheret g[al Asciak filwaqt li lProsekuzzjoni tmexxiet millIspettur Chris Pullicino. G[al Peter Paul Sammut b[ala avukati tal-parti /ivili Michael TantiDougall u Mario Calleja.
“Il-parti kbira minn [ajti qattajthom il-[abs. G[andi 42 sena u uliedi qeg[din jikbru u minhiex qed ingawdihom. Mort il-[abs meta kelli 15-il sena, wara li nqbadt nisraq li stereos. Blajt 16il sena [abs kontinwi fuq serq ie[or u dan kollu min[abba lproblema akuta tad-droga li kelli. Issa ili “clean” ma nie[ux droga g[al sena u nofs”. Michael Zahra, residenti filFa/ilita Korrettiva ta’ Kordin qal dan il-kliem lill-Ma;istrat Carol Peralta hekk kif huwa ammetta lakku]a ta’ attentat ta’ serq fuq il[anut tad-deheb Zampa Jewellers. Huwa ;ie kundannat tliet snin [abs wara li ammetta li fit-18 ta’ Settembru tal-2010 ipprova jikkommetti “hold-up”
fuq anzjan ta’ 79 sena, u li kien fil-[anut ta’ ibnu. Frank Zampa, li kien fil-[anut g[all-[abta tat-8.15 a.m. fi Triq Santa Lu/ia, l-Belt, Valletta kien irre]ista dan il-“hold-up”. Zahra ammetta wkoll li ]amm lill-anzjan kontra l-volonta’ tieg[u, we;;g[u sew, li kien fil-pusses ta’ arma u li sar re/idiv. Mieg[u qed ji;i mixli wkoll Jason Galea ta’ 39 sena minn Bir]ebbu;ia. Galea hu akku]at ukoll bil-qtil doppju ta’ Mario Camilleri ta’ 51 sena mag[ruf b[ala “LImnie[ru” u ta’ ibnu, wkoll Mario Camilleri. Meta sema’ dwar dak li kellu xi jg[id Zahra, il-Ma;istrat Peralta qallu li meta jrid lest li jg[inu u jag[tih il-pariri li
g[andu b]onn. G[al Zahra deher l-Avukat Anthony Cutajar. IlProsekuzzjoni tmexxiet millIspettur Joe Mercieca. Sadanittant il-kaw]a li kellha ssir ta’ Jason Galea, wkoll fuq lattentat ta’ “hold-up” fil-[anut tad-deheb ta’ Zampa ma saritx min[abba li bidel l-Avukat u issa qabbad lil l-Avukati Noel Bianco u Anthony Stellini. Galea qal lill-Ma;istrat Peralta li g[adu ma ng[atax “bail” u kaw]a ta’ hekk uliedu qeg[din imutu bil-;u[ g[ax kellu jwaqqaf in-negozju tieg[u. Ra;el ie[or, Marcus John Calleja kien ukoll ikkundannat tliet snin [abs fuq listess ka] wara li ammetta linvolviment tieg[u f’Lulju tal2011.
Simon Grech kien ;ie rrappurtat nieqes fil-5 ta’ April, 2005 u nstab mejjet ;img[a wara
Il-Qorti twiddeb xhud u Jammetti attentat ta’ serqa o[ra theddu li se tarrestah Rino Vella, xufier tat-taxi, kien imwissi mill-Qorti li jekk ma jg[idx il-verità kien se jispi//a [a]in. Seta’ jispi//a arrestat g[ax dak li jsir il-Qorti hu ta’ importanza kbira. Dan [are; hekk kif kompliet tinstema’ l-kumpilazzjoni quddiem il-Ma;istrat Carol Peralta dwar il-qtil ta’ Simon Grech ta’ 20 sena mis-Si;;iewi li kien instab fil-Marsa fl-2005. Vella beda jg[id li ftit jiftakar minn dak li ;ara tmien snin ilu. Vella kien qed jg[id li hu ra lil xi [add die[el fil-ka]in Marsa White Stars li kellu d-demm f’subg[ajh u li f’idu kellu flixkun Heineken. Qal ukoll li dan kien da[al fil-[anut fejn kien ilu mis6.00 p.m. Qal li ma jiftakarx x[in din il-persuna kienet da[let u talbet lill-barman “bi//a tissue”. Mistoqsi mill-Prosekutur Chris Pullicino dwar kif meta mistoqsi mill-Pulizija kien ta aktar informazzjoni filwaqt li quddiem ilMa;istrat Peralta qed jg[id ftit li xejn, Vella qal li kien qed jinsa. Hawn qam ukoll battibekk bejn lAvukat Joe Ellis u l-Ispettur Chris Pullicino, min[abba li skont Ellis, Pullicino kien qed jag[mel mistoqsijiet diretti. IlQorti qalet li l-Prosekuzzjoni kellha dritt tag[mel dawn il-mistoqsijiet u ssospenda l-kaw]a g[al [ames minuti biex forsi xxhud jiftakar. }ew;t ir;iel g[addejjin kumpilazzjoni b’rabta ma’ qtil li se[[ lura fl-2005. Kien fit-13 ta’ April 2005 li Simon Grech kien instab maqtul il-Marsa. Ismael Habesh ta’ 42
sena, imwieled Tripli u residenti l-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin u Faical Mohouachi ta’ 46 sena, imwieled it-Tune]ija u residenti f’Suret il-Bniedem fil-G]ira huma akku]ati b’dan il-qtil. Il-vittma Simon Grech kien ;ie rrappurtat nieqes fil-5 ta’ April 2005 u tmint ijiem wara kien instab fi stat qawwi ta’ dekompo]izzjoni fl-g[elieqi, wara li kien miet kaw]a ta’ 19-il daqqa ta’ arma bil-ponta. Meta kompliet is-seduta Rino Vella qal li fil-;urnata inkwistjoni, f’April tal-2005 kien hemm xi partiti tal-futbol relatati ma/-Champions League u g[all[abta tat-8 p.m. kien da[al Ismael Habesh u qallu biex iwasslu l-Mosta. Qal li hu ma riedx u l-barman qallu biex tal-anqas iwasslu sa fejn il-Knisja ta’ San Gejtanu fil{amrun u minn hemm jaqbad ilkarozza tal-linja g[all-Mosta. L-Ispettur Pullicino qal lil Vella li meta kien tkellem malPulizija dan kien qalilhom li lil Grech kien rah drabi qabel u anke x’kien liebes qabel. Fuq dan il-punt Vella qal li ma tantx jiftakar. Fis-seduta tal-biera[ kien hemm diversi xhieda o[ra li rrakkontaw l-esperjenza tag[hom ta’ dakinhar tal-qtil. Il-Ma;istrat Peralta ordna li fis-seduta li jmiss, fil-21 ta’ Jannar li ;ej jitressqu Ronald Grima u Dorianne Galea b’mandat ta’ arrest. L-Avukat Edward Gatt qed jidher g[al Habesh filwaqt li l-Avukat Joe Ellis qed jidher g[al Faical Mohouachi.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013
5
LOKALI
Joseph Muscat kien xettiku dwar i/-CHOGM fl-2005 Id-deputat Kristy Debono issaqsi jekk Muscat issa g[amilx l-istess mistoqsijiet lilu nnifsu Madwar g[axar snin ilu, esponent tal-Partit Laburista kiteb artiklu fuq ;urnal lokali li fih staqsa jekk il-pajji] jifla[x g[allispi]a jew g[andux b]onn li jospita s-Summit tal-Kapijiet talGvern tal-Commonwealth (CHOGM) li tlaqqa’ f’Malta fl2005. L-istess esponent staqsa wkoll jekk il-Gvern evalwax x’benefi//ji se jie[u minn dan isSummit. Jista’ jkun li l-Gvern ma g[amilx dan l-e]er/izzju qabel ma ssottometta n-nomina ta’ Malta u jekk dan kien il-ka], dan hu a;ir irresponsabbli, kien kiteb dan l-esponent. Dan l-esponent m’hu [add [lief Joseph Muscat, illum Prim Ministru ta’ Malta u li l-;img[a l-o[ra offra li Malta tospita illaqg[a ta/-CHOGM tal-2015 wara li Mauritius irtira. L-artiklu minn Joseph Muscat miktub fil-;urnal The Times fit22 ta’ Dicembru 2003, kien ikkwotat mid-Deputata Nazzjonalista Kristy Debono waqt l-a[[ar seduta talParlament li ddibattiet l-estimi tal-Ba;it. Fl-artiklu, bit-titlu “Incompetence by default” Joseph Muscat kien qal li lGvern kien irresponsabbli jekk da[al g[all-bi//a xog[ol li jospita /-CHOGM ming[ajr m’g[amel e]er/izzju biex jara jekk finanzjarjament jifla[x g[all-ispi]a u jekk hemmx benefi//ji g[all-pajji] li jospita dan is-summit. Fl-intervent tag[ha, idDeputat Kristy Debono staqsiet
jekk Muscat g[amilx dawn ilmistoqsijiet li kien g[amel g[axar snin ilu lilu nnifsu, spe/jalment meta wie[ed iqis li d-de/i]joni li Malta tospita /CHOGM tal-2015 kienet wa[da tal-a[[ar minuta waqt is-summit fi Sri Lanka min[abba li Mauritius irtira milli jospita llaqg[a li jmiss.
Id-de/i]joni li Malta tospita /-CHOGM tal-2015 kienet wa[da tal-a[[ar minuta Il-Prim Ministru ta’ Mauritius Navin Ramgoolam, li kumbinazzjoni jmexxi Gvern Laburista, qal li pajji]u ma jridx jospita sSummit li jmiss ta/-CHOGM fuq kwistjoni ta’ prin/ipju, min[abba r-reati kontra l-umanita’ u l-abbu]i mid-drittijiet talbniedem imwettqa fix-Sri Lanka. Ramgoolan qal li kieku pajji]u a//etta li jospita /-CHOGM kien ikun qed jag[ti l-impressjoni li kollox hu normali, meta x-Sri Lanka g[adu pajji] mifni b’akku]i ta’ ksur tad-drittijiet tal-bniedem. U g[alhekk idde/ieda li lanqas g[as-Summit ta’ din is-sena ma jattendi, u jekk irid, is-Summit li jmiss jag[mlu [addie[or.
Fuq safra wa[da partikolari, lejn l-Iskozja, intefqu aktar minn 5,300 ewro g[al ftit jiem
Il-Ministru g[al G[awdex nefaq €13,300 fuq safar minn :unju sa Settembru Kwa]i f’kull safra [a mieg[u konsulent, u l-vja;;i kollha nxtraw b’direct order Il-Ministeru g[al Ghawdex, minn :unju ‘l hawn, nefaq ‘il fuq minn13,300 ewro fuq safar talMinistru Anton Refalo biss – titjiriet u vja;;i li g[alihom, Refalo dejjem, jew kwa]i dejjem, [a mieg[u konsulent partikolari tal-Ministeru tieg[u. F’safra minnhom – fuq vja;; wie[ed biss - f’Settembru, ilMinistru u dan il-konsulent nefqu bejniethom ‘il fuq minn 5,300 ewro biex marru g[al konferenza ta’ ftit jiem fl-Iskozja. Ag[ar minn hekk, b[al f’[afna missafriet li g[alihom attenda lMinistru Refalo, il-biljetti talajru nxtraw b’direct order, ji;ifieri ming[ajr sej[a g[allofferti bla ma n;abru kwotazzjonijiet biex ikun ]gurat li jin;ieb l-ir[as prezz. U l-vja;;i ;ew ibbukkjati mala;enzija tal-ivvja;;jar tal-GWU, l-Untours. Din l-informazzjoni to[ro; minn dokument li tpo;;a fuq il-
mejda tal-kamra wara mistoqsija parlamentari li saret lill-Ministru g[al Ghawdex fl-a[[ar jiem middeputat Nazzjonalista Charlo Bonnici li staqsa lill-Ministru jg[id jekk il-biljetti tal-ajru li nxtraw g[as-safar li kellu bejn :unju u Settembru nxtrawx b’direct order jew wara sej[a g[allofferti. Bonnici talab g[ar-risposti fuq kull safra u kemm sewa kull biljett tal-ajru, g[al kull passi;;ier, g[al kull safra. Mill-informazzjoni provduta, jirri]ulta li f’erba’ xhur Anton Refalo kellu 6 impenji barra minnn Malta g[al laqg[at jew konferenzi. Bl-aktar wa[da li ;iet tiswa lill-kaxxa ta’ Malta tkun ]jara li g[amel fl-Iskozja f’Settembru, mal-konsulent tieg[u, u li fissret nefqa ta’ 2,650 ewro r-ras. F’Settembru kellu wkoll safra lejn Franza li swiet 1,600 ewro b’kollox. Waqt li f’:unju ]ar l-
Izvezja bi spi]a totali ta’ 1,600 ewro ohra, u Sardinja ghall-prezz ta’ 1,600 ewro wkoll, f’Lulju mar Brussell – vja;; li sewa b’kollox 2,400 ewro, u f’Awwissu kellu laqg[a fl-Ungerija li minkejja li kienet im[allsa mill-organizzaturi g[ax il-Ministru kien mistieden, xorta fissret nefqa ta’ kwa]i 800 ewro ghall-Ministeru g[ax il-Ministru u l-konsulent tieg[u [assew li kellhom jag[mlu upgrade li sewa 380 ewro-il wiehed. Il-konsulent, x’aktarx mhu hadd hlief Frank Psaila, l-eks Segretarju Permanenti talMinisteru ghal Ghawdex li wara li [adimlu fl-a[[ar elezzjoni kien inga;;at b[ala konsulent talMinistru Anton Refalo b’salarju li jitla’ sa 44,500 ewro fis-sena. Dan il-konsulent siefer malMinistru fis-safriet kollha li kellu minn :unju ‘l hawn [lief g[al wa[da meta l-Ministru ha mieg[u lic-Chief of Staff.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013
6
BA:IT 2004
F’dan il-ba;it il-Gvern qed i[awwad l-im[u[ L-a[[ar seduta li wasslet fi tmiemhom id-dibattiti dwar lestimi tal-ba;it infet[et midDeputat Nazzjonalista Kristy Debono li qalet li l-Prim Ministru Joseph Muscat qed jikkritika l-Oppo]izzjoni li mhux qed titkellem dwar ilBa;it, i]da min-na[a l-o[ra, ilGvern g[amel e]er/izzju qawwi li sewa l-eluf biex ibig[ kemm kien tajjeb il-Ba;it permezz ta’ billboards, reklami u roadshow bit-tinda li matulu iktar attakki kontra l-Partit Nazzjonalista milli diskorsi dwar il-Ba;it.
L-unika [a;a li saret kienet ]ieda fit-tariffi tal-MFSA – Kristy Debono
Id-Deputat Debono qalet li lOppo]izzjoni fa[[ret fejn hemm mi]uri tajbin i]da kkritikat fejn kien hemm [abi ta’ mi]uri u log[ob fi/-/ifri b’differenza minn dak li kien jag[mel il-Partit Laburista meta kien fl-Oppo]izzjoni. Il-Labour hu fi klassi g[alih fejn tid[ol linkonsistenza, sostniet Kristy Debono Id-Deputat Nazzjonalista kompliet li kien il-Gvern stess li fl-istess ]mien tal-Ba;it g[a]el li jbiddel il-li;i ta/-/ittadinanza. I]da sab Oppo]izzjoni b’sa[[itha u organizzata fuq kemm fuq il-bejg[ ta/-/ittadinanza u kif ukoll fuq il-Ba;it. Hi tenniet li l-Oppo]izzjoni
mhix se t[alli lill-Gvern jirrombla minn fuqha u minn fuq il-poplu Malti. Kristy Debono qalet li lGvern qed jipprova j[awwad lim[u[ fil-figuri bit-taxxi talalko[ol, tabakk, li/enzji talkarozzi billi ja[bihom wara ruxxmata tabelli. Hi kompliet li wara li ]armaw tliet banek barranin stenniet li lGvern ji]vela pjan. I]da l-unika [a;a li saret kienet ]ieda fit-tariffi tal-MFSA wara li rema rreputazzjoni ta’ Malta l-ba[ar min[abba l-iskema ta’ /ittadinanza. Kristy Debono staqsiet ukoll jekk il-Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna jikkonfermax jekk il-li/enzja tas-sewqan hix se ti]died b’iktar minn 50%. Hi rreferiet ukoll g[a/-/ifri li juru ]ieda fil-qg[ad matul ixxhur tas-sajf kif ukoll it-tnaqqis fl-importazzjoni u l-esportazzjoni. Kollha sintomi ta’ tnaqqis fir-ritmu ekonomiku. Kristy Debono tkellmet ukoll dwar ir-rapport talKummissjoni Ewropea li kkritikat il-Ba;it b[ala wie[ed li ma jikkonvin/ix u nieqes mid-dettalji. Ag[ar minn hekk, ilKummissjoni Ewropea ma taqbilx mal-estimi tal-Gvern u baqg[et issostni li l-i]bilan/ ta’ Malta se jibqa’ iktar minn 3% mill-PDG u li b’konsegwenza ta’ dan, Malta se tibqa’ ta[t ilPro/edura ta’ Defi/it E//essiv tal-UE. Il-Kelliem tal-Oppo]izzjoni dwar il-Finanzi Tonio Fenech sostna li fil-verità dan il-ba;itt juri kemm il-gvern mhux i]omm il-weg[di elettorali tieg[u u qed ida[[al taxxi ;odda. Meta kien qed jitkellem fisseduta parlamentari tal-biera[, id-Deputat Nazzjonalista Tonio Fenech tkellem dwar it-tnaqqis tal-i]bilan/ u sostna li anki lKE qed tg[id lill-gvern li mhux se jirnexxilu j]omm mal-miri li
Il-KE qed tg[id lill-gvern li mhux se jirnexxilu j]omm mal-miri – Tonio Fenech
hu stess po;;a. Hu qal li l-KE qed tg[id lill-gvern li l-mi]uri li qed jie[u huma ftit wisq. Dak li qed jag[mel dan il-gvern mhux bi]]ejjed, sostna Tonio Fenech, li kompla li hemm ta[wid anki fuq kemm qed ji]diedu lli/enzji tal-karozzi. Hu sostna li l-Gvern se ji;bor 2.6 miljun ewro jekk ikun ikkunsidrat kemm hawn karozzi i]da fil-ba;it il-gvern qed jg[id li se ji;bor 17-il miljun ewro. IlKE mhix taqbel mal-Gvern dwar kif se j]omm il-miri u kompla li fi tmiem xhur il-gvern ]elaq diversi drabi fosthom billi da[[al lill-pajji] fil-kategorija ta’ pajji] bi ]bilan/ e//essiv. IlKE tat sentejn /ans lill-gvern u ma kinitx iebsa mal-gvern Tonio Fenech qal li anki la;enzija Fitch g[amlet downgrade g[alkemm Moody’s ]ammew ir-rating ta’ Malta. Hu sostna li fil-passat Malta qatt ma kienet tpo;;iet mal-pajji]i li kienu f’diffikultà finanzjarja. Id-Deputat Nazzjonalista kompla li d-de/i]jonijiet jeffettwaw l-ekonomija ;enerali, kif qed isir bil-bejg[ ta/-/ittadinanza. Hu appella biex tinstab soluzzjoni dwar il-bejg[ ta//ittadinanza u sostna li l-
Oppo]izzjoni dejjem riedet li jinstab kunsens i]da kien ilgvern li qatt ma ried jiddiskuti. Sal-2016, il-pajji] se jkollu ]ieda ta’ 500 miljun ewro fiddejn meta kieku baqa’ fit-triq li kien miexi fiha l-pajji] kien jista’ jil[aq bilan/ fuq medda ta’ tliet snin. I]da l-Gvern g[a]el li j]id l-ispi]a b’inga;;i, konsulenti u [lasijiet li ried jag[mel. Tonio Fenech qal li lill-UE, il-gvern qalilha li kien qed i]id it-taxxi. Hu semma d-diversi taxxi li ]ied il-gvern Labuirsta u kkritika l-mod kif dawn idda[[lu g[aliex u[ud minnhom mhumiex reali fidd[ul pro;ettat tant li l-gvern se jkollu jikkore;i. B[alissa jirri]ulta li l-li/enzji ta’ xufiera li jsuqu vetturi kummer/jali se tirdoppja g[aliex il-li/enzja issa saret g[al [ames snin flok g[al g[axar snin. Tonio Fenech qal li l-gvern intaxxa lil min kien qed ifaddal u semma ]-]idiet li se jsiru fuq is-servizzi finanzjarji. Je[tie; li l-Gvern jikkonsulta malOppo]izzjoni jekk irid il-kunsens dwar dan is-servizz, sostna Tonio Fenech, li appella biex jonqsu ]-]idiet li da[[al ilGvern. Id-Deputat Nazzjonalista kompla li qed isir tentattiv biex il-[las lura tal-VAT jing[ata fuq karozzi u]ati meta l-weg[da elettorali Laburista kienet tittratta l-karozzi kollha u mhux dawk u]ati. Hu appella lillGvern biex jippubblika d-dettalji u staqsa meta se jibdew jing[ataw ir-rifu]jonijiet. Id-Deputat Nazzjonalista Antoine Borg qal li dan hu ba;it superfi/jali u sostna li dan hu ba;it li fih il-gvern qed iwettaq dak li ma weg[idx. Hu kompla li l-gvern naqqqas ir-rata talincome tax kontra qalbu. Antoine Borg sostna li dan hu gvern li ]ied it-taxxi, u qal li lGvern naqqas it-taxxi filwaqt li
Il-qg[ad fil-pajji] qed ji]died u dan se j;ib diffikultajiet fl-ekonomija – Antoine Borg
dan kien skedat minn Gvern Nazzjonalista i]da fl-istess waqt da[[al taxxi ;odda biex jag[mel tajjeb. Id-Deputat Nazzjonalista qal li dan hu ba;it di]onest g[ax ja[bi d-dettall u allura qed ja[bi l-verità. Hu ttratta l-opinjoni tal-Kummissjoni Ewropea u qal li din l-opinjoni tat ra;un lillOppo]izzjoni. Dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza qal li qed tag[mel [sara kbira lir-reputazzjoni ta’ Malta. IdDeputat Nazzjonalista kompla li din qed ittellef fil-possibbiltà ta’ investiment lejn Malta u semma wkoll il-flus li l-pajji] se jissellef. Antoine Borg semma wkoll il-mod kif il-qg[ad fil-pajji] qed ji]died u dan se j;ib diffikultajiet fl-ekonomija u fidd[ul tal-pajji]. Akar u aktar meta l-gvern m’g[andux pjan [olisitiku g[ax-xog[ol. Kjarifika B’referenza
g[ar-rapport ippubblikat ilbiera[ dwar ilMinisteru g[all-Edukazzjoni, irid ikun kjarifikat li d-Deputat Nazzjonalista Robert Cutajar qal li l-vot g[at-turi]mu sportiv tnaqqas f’dan il-ba;it b’50,000 ewro.
Il-Ba;it g[as-sena d-die[la approvat Ilbiera[ il - Parlament approva l - Bagit g[as - sena d die[la mill - istadji kollha . I]da nieqsa mill - Parlament kien hemm [ames membri Parlamentari tal - Gvern , fos thom il - Prim Ministru Joseph Muscat , Ministru u Segretarju Parlamentari . Il - vot finali fuq il - Ba;it 20 1 4 ittie[ed il - {amis f ’ nof sinhar wara li ntemm id -
dibattitu fuq l - estimi tal Ministeri kollha . Dibattitu li ilu g[addej mill - Erbg[a tal ;img[a l - o[ra f ’ seduti filg[odu , wara nofsinhar u filg[axija . Il - Ba;it g[as - sena d - die[la tressaq fil - Parlament nhar it Tnejn 4 ta ’ Novembru bil Kap tal - Oppo]izzjoni jwie;eb g[all - Ba;it e]att ;img[a wara u l - Prim
Ministru jag[mel ir - replika tieg[u l - g[ada t - Tlieta . Mill - g[ada l - Erbg[a 1 3 tax - xahar beda d - dibattitu fuq il - voti ta ’ kull Ministeru li ntemm il - {amis filg[odu b ’ seduta li matulha ;ew diskussi l - estimi tal Ministeru tal - Finanzi . Wara , f ’ nofsinhar , il - membri parla mentari vvutaw fuq dik li tis sejja[ l - Appropjazzjoni ,
ji;ifieri l - Ba;it b ’ mod s[i[ bl - estimi tal - Ministeri koll ha . Is - seduta tal - biera[ ;iet fi tmiemha b ’ diskors tal Ministru tal - Finanzi Edward Scicluna li kien hu li feta[ il pro/eduri parlamentari mar butin mal - Bagit bil - qari tad diskors tal - Ba;it fl - 4 ta ’ Novembru . Fid - diskors tieg[u l -
Ministru Edward Scicluna qal li mhux minnu li l - anali]i tal Kummissjoni Ewropea dwar il - Ba;it imressaq mill - Gvern Laburista hi negattiva u qal li l - kummenti negattivi tal Kummissjoni huma marbutin mal - passat u g[alhekk huma tort tal - Gvern Nazzjonalista . Il - Ministru Scicluna sostna li l - pjan tal - Gvern se jwassal biex jitnaqqas id - dejn .
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013
7
KUNSILLI LOKALI Kumment
G[ada ssir il-Konferenza Nazzjonali tal-Kunsilli Lokali
Attitudni skandalu]a Ir-rivelazzjoni tal-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista g[all-Affarijiet tal-Partit Beppe Fenech Adami li lGvern Laburista ried li tul din il-le;i]latura, ji;ifieri sas-sena 2018, ma jsiru ebda elezzjonijiet talKunsilli Lokali ma hi xejn g[ajr skandlu li g[andu j[ammar wi// il-Partit Laburista. A[bar li tne[[i darba g[al dejjem il-maskra tal-Partit Laburista u tikxef bera[ partit li g[adu e]att b[alma kien ta[t l-eks Mexxej Laburista Alfred Sant, partit totalment xettiku fuq l-utilità tal-Kunsilli Lokali. Il-proposta tal-Partit Laburista, li bir-ra;un kollu ;iet assolutament rifjutata mill-Partit Nazzjonalista, tmur mhux biss kontra kull sens ta’ demokrazija i]da tnaqqar g[alkollox il-valur tal-Kunsilli Lokali. Evidentement g[all-Gvern Laburista l-Kunsilli huma skari;; ]ejjed li fa/li wie[ed jg[addi ming[ajru u mhux g[odda essenzjali kif kien u g[adu jarahom ilPartit Nazzjonalista. Wie[ed jiskanta kif fiddawl ta’ dan kollu lAsso/jazzjoni tal-Kunsilli Lokali ta[t it-tmexxija ta’ Marc Sant, li hu wkoll qarib tal-eks Mexxej Laburista Alfred Sant, baqg[et siekta g[alkollox. Possibbli li a[bar b[al din bl-ebda mod ma tinkwieta lill-Asso/jazzjoni? Naturalment din l-attitudni forsi tispjega ttnaqqis qawwi fil-ba;it talKunsilli Lokali mill-Gvern Laburista! Interessanti huwa l-fatt li jidher li lPartit Laburista ried ine[[i s-sens demokratiku talKunsilli Lokali g[all[ames snin s[a[ min[abba l-impenji internazzjonali ta’ Malta. Ming[ajr dubju l-Gvern irid tassew jimpenja ru[u fuq il-front internazzjonali i]da hemm b]onn ji;i mi/[ud l-aspett lokali? Tul is-snin ta’ Gvern Nazzjonalista l-impenji internazzjonali ta’ Malta kienu bosta i]da g[ax kellna gvern g[aqli, la ;ie m/a[[ad l-aspett internazzjonali u lanqas dak lokali.
Konferenza organizzata mill-Partit Nazzjonalista
Il-President tal-KKPN Graziella Galea qalet li l-Kunsilli Lokali qatt ma jistg[u jaqdu l-funzjonijiet tag[hom jekk ma jkollhomx ir-ri]orsi u l-finanzi biex jag[mlu dan
Reazzjoni negattiva g[ax-xe[[a tal-Gvern mal-Kunsilli Lokali Il-Kulle;; Kunsilliera Partit Nazzjonalista (KKPN) kien minn ta’ quddiem li permezz ta’ stqarrija sa[aq li l-Gvern Laburista kien qieg[ed iwarrab lill-Kunsilli Lokali. Fi stqarrija l-KKPN esprima d-di]appunt tieg[u g[all-mod kif il-Gvern Laburista qieg[ed, g[al darb’o[ra, jittratta l-Kunsilli Lokali. Il-ba;it tassena d-die[la, u d-dibattitu li sar dwaru fil-Parlament, sa[aq ilKKPN, juri d-differenza bejn ilmod kif il-Partit Nazzjonalista u l-Partit Laburista jittrattaw ilKunsilli Lokali. Filwaqt li l-Partit Nazzjonalista dejjem emmen filKunsilli Lokali u dejjem ra kif sa[[a[hom, illum g[andna sitwazzjoni fejn il-Kunsilli Lokali g[alkemm jixtiequ jkomplu j]idu l-[idma tag[hom fil-lokalitajiet, dan mhux possibbli min[abba nuqqas ta’ ri]orsi u finanzi, sostniet l-istqarrija tal-KKPN.
Fl-istess stqarrija jing[ad kif lAsso/azzjoni tal-Kunsilli Lokali baqg[et siekta g[alkollox dwar dan. Fil-pre]ent l-Asso/jazzjoni tal-Kunsilli Lokali g[andha ma;;oranza tal-Partit Laburista u hija mmexxija minn Marc Sant, Kunsillier tal-Partit Laburista f’{al Lija. In-Nazzjon [a l-kummenti talPresident tal-KKPN Graziella Galea li qaltilna li “Il-Kunsilli Lokali qatt ma jistg[u jaqdu lfunzjonijiet tag[hom jekk ma jkollhomx ir-ri]orsi u l-finanzi biex jag[mlu dan. Il-Partit Nazzjonalista dejjem emmen filKunsilli Lokali u matul is-snin li g[addew mhux biss ]idilhom ilfunzjonijiet tag[hom i]da wkoll il-fondi, anke permezz ta’ diversi skemi u inizjattivi, sabiex ikunu jistg[u jaqdu dawn l-istess funzjonijiet. Sfortunatament, g[alkemm il-Kunsilli Lokali jxi-
tiequ jkomplu j]idu l-[idma tag[hom, dan mhux ser ikun possibbli min[abba l-problema ta’ nuqqas ta’ fondi”. Sentiment simili esprimieh ma’ In-Nazzjon is-Sindku tar-Rabat (G[awdex) Samuel Azzopardi li huwa wkoll membru talAsso/jazzjoni tal-Kunsilli In-Nazzjon Lokali. Ma’ Azzopardi sa[aq li “kull tnaqqis minn vot finanzjarju lill-Kunsilli Lokali kif sar fl-a[[ar ba;it huwa tnaqqis f’servizzi utli u effi/jenti lir-residenti tal-bliet u l-ir[ula lilna lkoll. Tnaqqis ifisser ukoll tnaqqis tal-awtonomija g[aliex ilKunsilli jiddependu fuq il-vot /entrali biss. Il-Partit Laburista fil-gvern dejjem kien /entralista fil-passat u nawgura li l-passi li saru tul dawn l-a[[ar g[oxrin sena ma jitnaqqsux bil- mod ilmod.”
Tkompli l-politika tas-skiet mill-Kunsilli Laburisti F’Mistoqsija Parlamentari mag[mula mid-deputat Nazzjonalista Mario Galea lillMinistru Leo Brincat, id-deputat Nazzjonalista staqsa jekk kemm dam mag[luq il-Park tal-Familja f’Wied il-G[ajn l-Ministru r/eviex xi korrispondenza biex jinfeta[ dan il-park mill-Kunsill Lokali ta]-}ejtun, tal-Fgura u ta’
Marsaskala? Il-Ministru Brincat min-na[a tieg[u f’risposta xotta wie;eb li l-ebda wie[ed minn dawn ilKunsilli Lokali ma kien g[amel kuntatt mieg[u. Wie[ed jiskanta kif irrenja sskiet fuq kwistjoni li kellha tkun hekk g[al qalb dawn il-Kunsilli Lokali. Mhux hekk biss, i]da
sa[ansitra l-Vi/i Sindku Laburista ta’ Marsaskala Desiree Attard fuq il-pa;na tag[ha ta’ Facebook kienet wa[[let fi Gvern Nazzjonalista g[allg[eluq tal-Park tal-Familja u ma tkellmet qatt dwar id-dewmien tal-Gvern Laburista biex jifta[ dan il-park ming[ajr qatt ma ng[atat ra;uni.
Nhar is-Sibt li ;ej fid-Dar ?entrali tal-Partit Nazzjonalista se ssir ilKonferenza Nazzjonali dwar il-Kunsilli Lokali, organizzata mill-Partit Nazzjonalista. Din il-konferenza li qed issir flokka]joni tal-20 sena mittwaqqif tal-Kunsilli Lokali se jkollha t-tema ‘Wellidniehom – Sa[[a[niehom u Issa...’. Din il-Konferenza li se tara s-sehem minn Sindki u Kunsilliera mill-Partit Ewlenin kif ukoll dawk indipendenti se tittratta diversi temi.
Qed issir fl-okka]joni tal-20 sena mit-twaqqif tal-KL Fost dawn it-temi se jkun hemm id-demokrazija u ssussidjarjetà, ir-responsabbiltà tal-Kunsilli Lokali, ilKunsilli Lokali b[ala ttwettiq ta’ politika ta’ servizz, is-sehem talKunsilli Lokali kemm fuq ba]i re;jonali, nazzjonali u internazzjonali kif ukoll ilgovernanza u l-kontabbiltà. Din il-konferenza se jkollha numru ta’ kelliema differenti li kollha se jirrakkontaw l-esperjenzi tag[hom f’dawn l-entitajiet li wellidhom il-Partit Nazzjonalista. Il-qofol tal-konferenza jintla[aq lejn it-tmiem fejn se jkun hemm diskorsi kemm mill-Kelliem g[allKunsilli Lokali tal-Partit Nazzjonalista David Agius, mis-Segretarju Parlamentari g[all-Kunsilli Lokali Jose Herrera u jag[laq il-Konferenza lKap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil. G[al din il-konferenza huwa mistieden kul[add.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta‘ Novembru, 2013
8
OPINJONI
Il-kwistjoni dwar l-g[oti ta/-/ittadinanza> Id-deni lil pajji]na sar... ji;ri x’ji;ri Tiftakru kif il-Partit Laburista fl-Oppo]izzjoni kien jibni xenarji mudlama mibnija biss fuq ilper/ezzjoni. Joseph Muscat, b[ala l-Kap talPartit Laburista, kien sar professur dwar kif sempli/i per/ezzjoni kienet ti;i ppre]entata lill-poplu Malti b[ala realtà, b[ala fatt. Illum il-folja nqalbet. Tajjar mar-ri[ il-bi]a’ u madwar iddinja n[olqot per/ezzjoni differenti dwar Malta u l-mod mhux sewwa kif kienu qed isiru l-affarijiet f’pajji]na dwar l-akkwist ta/-/ittadinan]a Maltija. Qatt ma rajna isem Malta ji;i mka]bar daqshekk. Qatt ma smajna daqshekk kummenti negattivi dwar pajji]na. Isem Malta twaqqa’ g[arredikolu, ;ie kkalpestat b[ala isem ta’ pajji] f’xifer l-irdum ta’ xi kri]i finanzjarja, ;ie akku]at li seta’ jag[ti fara; lil min irid illibertà, lil min ried li jkun kapa/i ji;ri fil-kontinet Ewropew u aktar ’il bog[od, g[all-finijiet susspettu]i tieg[u. Tarka possibbli g[al terroristi
Issemma wkoll b[ala tarka possibbli g[al terroristi jew persuni kriminali li jkunu jistg[u ja[dmu ming[ajr il-bi]a’ li wi//hom jew isimhom ikun mag[ruf ma’ kul[add. Dan fid-dawl ta’ dak li ntqal u ;ie stampat barra minn xtutna fuq kull xorta ta’ midja. Hemm ukoll dak li qed jin[ass u qed jing[ad f’pajji]na. M’iniex nirreferi g[all-arena politika. Qed nirreferi g[al dak li ntqal minn operatur fis-servizzi finanzjarji b’kundizzjoni ta’ anonimità dwar il-bi]a’ li se jog[lew il-mi]ati li x’aktarx se jkollhom i[allsu operaturi u investituri f’dan il-qasam, li kien u g[adu su//ess kbir g[al Malta. Dan l-operatur spjega, kif rappurtat f’The Times of Malta ta’ nhar l-Erbg[a li “dan is-settur qed jipprova janalizza fil-fond iddeni li sar lil isem Malta min[abba l-iskema tal-bejg[ ta//ittadinan]a g[al somma ta’ flus. ?entri finanzjarji b[allLussemburgu u l-Irlanda qed jag[mlu [ilithom kollha biex jikkapitalizzaw mill-effetti kka;unati mill-iskema tal-bejg[ tal-passaport Malti...” Per/ezzjoni serja [afna
Din hi per/ezzjoni serja [afna g[ax hi bba]ata fuq fatti. Lekonomija tag[na, fi/-/okon tag[ha, hija min-natura tag[ha vulnerabbli g[al xokkijiet li ji;u
L-g[oti, anzi, il-bejg[ bix-xejn, ta/-/ittadinanza lill-barranin ;ab reazzjonijiet negattivi fuq pajji]na... politika ]baljata minn Joseph Muscat li jibqa’ jwebbes rasu
Qatt ma rajna isem Malta ji;i mka]bar daqshekk. Qatt ma smajna daqshekk kummenti negattivi dwar pajji]na. Isem Malta twaqqa’ g[ar-redikolu, ;ie kkalpestat b[ala isem ta’ pajji] f’xifer l-irdum ta’ xi kri]i finanzjarja minn barra u l-anqas [a;a li g[andha b]onn hija palata minn idejn politi/i irresponsabbli b[al Joseph Muscat u l-membri talKabinett u l-Parlament Malti li g[adda din il-li;i. Issa di;à tard wisq biex jissewwa d-deni kollu li sar. Imma;inaw lir-Re;ina Eli]abetta tiffirma li;i li jkun g[adda lParlament Ingli] u fl-istess ;urnata l-Prim Ministru j[abbar li parti minn dik il-li;i, parti importanti [afna, se titne[[a minnufih. Il-;urnali Ingli]i kienu jo[or;u b’g[ajta wa[da u mag[quda li lPrim Ministru kellu jikkonsidra lpo]izzjoni tieg[u. Dak hu li ;ara f’Malta. Il-firma tal-President tarRepubblika twaqqg[et g[a/-/ajt. Fejn hi s-serjetà li tintalab minn stat sovran s[ab fl-Unjoni Ewropea? X’se jg[idilhom ilPrim Ministru Malti li dawk li n;abru f’Londra meta jiem qabel ma g[addiet il-li;i, weg[idhom lanonimità? Hemm ramifikazzjonijiet o[rajn li se jkollhom effetti di]astru]i dwar il-politika Ewropea ta’ Malta, b’mod spe/jali fil-qasam tal-immigrazzjoni irregolari. Reazzjoni kontra pajji]na
Muscat issa jrid jistenna li g[emilu jista’ j;ib backlash, ji;ifieri reazzjoni kontrina minn
fost pajji]i Ewropej u o[rajn, u hawn ti;ini f’mo[[i l-Amerka, li kienu bdew jissimpatizzaw mag[na bil-fatti dwar din il-problema. Dawn g[andhom kull dritt jargumentaw li Malta kienet lesta tifta[ il-bibien tag[ha g[al min jista’ j[allas u mhix lesta li tag[mel l-istess ma’ persuni filb]onn ta’ kenn. Issa Joseph Muscat lest li jikkonsulta, issa jrid ikellem lill-Oppo]izzjoni. Issa jista’ jitkellem kemm irid. Id-deni sar. L-intenzjoni ta’ Muscat kienet dik li kienet u lebda u-turn mhu se j[assar dak li di;à twettaq. Muscat, kif jg[idu l-Ingli]i, “is on the run”, Simon Busuttil qatag[lu nifsu. Is-sewwa qieg[ed g[al darb’o[ra man-na[a talPartit Nazzjonalista li jinsab mag[qud u determinat li jiddefendi l-identità Maltija minn dawk li ma jafu japprezzaw xejn u minn dawk li saru amorali flazzjonijiet u l-politika tag[hom. Muscat ja[rab milli jwie;eb Nhar il-{add il-Prim Ministru
Joseph Muscat ta intervista lil The Sunday Times of Malta. Filbi//a l-kbira [arab kemm fela[ milli jirrispondi l-mistoqsijiet li sarulu. Mhux biss, i]da meta l;urnalista waqqaf lil Muscat g[ax dan ma kienx qed jirrispondi dak li kien qed ji;i mistoqsi, xorta wa[da webbes rasu u
rripeta dak li ried hu biex ming[alih jidher li qed jg[id issewwa. Muscat irid i[awwad l-im[u[ kif kien jag[mel meta kien ;urnalist mal-Partit Laburista. Ikoll niftakruh ju]a argumenti zoppi kemm biex Malta ma tisse[ibx mal-Unjoni Ewropea kif ukoll biex jiddefendi lpo]izzjoni li li kien [a l-Partit Laburista wara r-referendum, li lpartnership kien reba[. Snin wara biss Muscat kien ammetta li l-partnership kien tilef u dan kien g[amlu g[ax hekk kien jaqbel lilu. Illum bir-responsabbiltà kollha li l-poplu fdalu f’idejh f’Marzu li g[adda, Muscat g[adu ja;ixxi bl-istess mod. L-intervista naturalment ikkon/entrat kemm fuq il-ba;it kif ukoll dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija. Dwar din tal-a[[ar, il-Prim Ministru insista li l-iskema talGvern dwar l-g[oti ta/-/ittadinanza Maltija lil barrani bi [las ta’ somma ta’ flus mhix differenti minn dik li tag[ti /-/ittadinanza Maltija lil dawk li jkunu ]]ewgu Malti jew Maltija wara [ames snin ta’ ]wie;. Kien g[alxejn li l;urnalista insista li m’hemmx paragun bejn dawn i]-]ew; sitwazzjonijiet. Muscat webbes rasu, baqa’ g[addej jirrepeti dak li huwa lo;ikament ]baljat u ovvjament [a]in. Hawn tid[ol il-malizzja. Muscat jaf li mara li ti]]ewwe; ra;el Malti jew bil-kontra, dawn i[allsu biss ftit flus g[all-amministrazzjoni ta’ servizz li jinkludi l[ru; ta’ passaport Malti. Il-paragun ta’ Muscat huwa wie[ed banali u jirrendi lill-Prim Ministru Malti persuna li jog[xa fil-kliem vojt u bla sens. Wara li fil-forums Muscat qala’ kemm fela[ kritika g[al din lassurdità, nhar it-Tlieta re;a’ u]a l-istess paragun meta ]ag[]ug[ kburi li hu Malti g[amillu sfida quddiem il-Parlament qabel ma ltaqa’ biex, fost l-o[rajn, jittie[ed l-a[[ar vot dwar din l-iskema talbejg[ tal-identità Maltija, skema li kif qal sewwa Simon Busuttil, tinten. Muscat rasu iebsa Sab dahru mal-[ajt u b’din lebusija qed jag[ti l-kredibbiltà lil dak li [afna minna nemmnu, li qabel l-elezzjoni saru weg[di lil diversi barranin li l-bidla filGvern se ssarraf lilhom f’passaport Malti u Ewropej. X’g[adda
Salvu Felice Pace sfelicep@go.net.mt
bejn Muscat u dawn l-individwi jew gruppi, s’issa ma nafux, i]da a[na quddiem din id-di]onestà u nuqqas ta’ trasparenza g[andna d-dritt li nemmnu li rridu. Il-fatt li din il-li;i infami g[addiet mill-Parlament bla ebda kompromessi, ma jfissirx li a[na se na//ettawha. Il-[a]in ma jsirx tajjeb g[ax ittie[ed vot filParlament Malti. Irridu nkunu konsistenti u ni;;ieldu kontra din il-li;i bl-argumenti kollha g[ad-dispo]izzjoni tag[na. Nhar it-Tlieta artikolist bl-isem ta’ Ivan Fenech kiteb f’The Times of Malta dwar kif b’din il-li;i a[na l-Maltin u G[awdxin se ni;u stmati b[ala /ittadini Ewropej tat-tieni klassi. “/ittadini Ewropej iridu jistennew [ames snin mhux biex jakkwistaw passaport Malti, i]da g[as-sempli/i ra;uni li jixtru proprjetà f’Malta.” Dan l-arran;ament mal-Unjoni Ewropea kien sar biex ma jkunx hemm abbu] minn /ittadini Ewropej bix-xiri ta’ [afna proprjetà f’Malta u b’hekk jo[olqu problemi g[as-suq. Bil-li;i ta’ Joseph Muscat ilbarranin bla wi//, g[ax a[na lMaltin mhux se nkunu nafu min huma, dawn jistg[u wara li j[allsu g[all-passaport Malti jixtru kemm iridu proprjetà f’Malta u G[awdex. Din hija in;ustizzja ma’ kull /ittadin Ewropew. Ivan Fenech argumenta wkoll li l-Partit Laburista tilef ru[u g[all-flus. Tassew jaf x’jikteb dan l-artikolista. Meta niftakru li l-Partit Laburista suppost li jg[o]] ilprin/ipji tal-;ustizzja so/jali, b’din il-li;i waqqa’ l-maskra li ilu jilbes, g[ax se jag[ti privile;;i bla limitu lil dawk li jistg[u j[allsu biss. Dan huwa pass li g[andu j[ammar wi// kull Laburist ;enwin. Nappella lil kull Malti tassew li jkompli juri d-di]onestà fl-argumenti ta’ Joseph Muscat u jkompli jirre]isti li;i, li b[al dik tal-ind[il barrani, kienet wasslet biex is-So/jali]mu tas-snin 70 u 80 jindifen darba g[al dejjem. Irre]istejna fil-passat. Qed ni;u msej[a biex ner;g[u nag[mlu listess.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013
9
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR EDITORJAL
Doublespeak L-Ingli]i g[andhom terminu e//ellenti g[al dak li qed ji;ri f’Malta b[alissa fil-lingwa;; politiku: doublespeak – meta politiku, jew nies fil-marketing, ju]aw kliem biex jiddeskrivu dak li fil-fatt ikunu qed jag[mlu bil-maqlub, biex iqarrqu bin-nies. Dopublespeak kontinwu ta’ Joseph Muscat ‘Trasparenza’, pere]empju, li fid-doublespeak
ta’ Joseph Muscat tfisser li [eba u qed ja[bi [afna affarijiet li ilu miftiehem fuqhom ma’ [afna nies minn qabel l-elezzjoni. ‘Accountability’, li fid-doublespeak ta’ Muscat tfisser li n-nies li [atar f’karigi g[oljin [afna ja[arbu kull responsabbiltà. ‘Meritokrazija’, li fiddoublespeak ta’ Muscat tfisser nies tal-qalba f’kompetizzjoni ta’ min jiffanga l-aktar.
Wirja e//ezzjonali ta’ doublespeak mill-Prim Ministru Nhar it-Tlieta filg[axija fil-Parlament smajna re/ta e//ezzjonali ta’ doublespeak mill-Prim Ministru Muscat meta qal li fuq i//ittadinanza jixtieq jil[aq kunsens. Doublespeak. G[ax ;img[a biss qabel kellu l-opportunità fil-Parlament jil[aq kunsens fuq emendi mressqin mill-Oppo]izzjoni biex i/-/ittadinanza ting[ata biss lil min ikollu rabta ma’ Malta billi jkun ilu hawn g[al /ertu ]mien, ikun investa u [oloq l-impjiegi hawnhekk, u ismu jkun ippubblikat [alli jkun jaf bih kul[add. Jitlob il-kunsens meta /a[du b’qawwa ;img[a qabel Fuq dawn l-emendi kollha, Muscat ivvota kontra u mexxa lil s[abu jivvutaw kontra bis-sa[[a u ma laqa’ l-ebda su;;eriment tal-Oppo]izzjoni. Min ;img[a qabel irre]ista b’qawwa kull sforz g[al ftehim, issa qed jitkellem fuq il-qbil, b’doublespeak tipiku. Fuq li;i li di;à da[let fis-se[[, u kif inhi b[alissa tbig[ i/-/ittadinanza bil-mo[bi. ‘L-aqwa tim’ lanqas biss xamm xi [sara kbira g[amlet i/-/ittadinanza mixtrija u sigrieta Qabel l-elezzjoni konna smajna [afna doublespeak. ‘Serjetà fittmexxija’, kien qal Muscat, u bil-mod bombastiku tieg[u kien qal li se jkollu ‘l-aqwa tim ekonomiku li qatt mexxa lil Malta’. Tim li lanqas biss xamm xi [sara kbira kienet se tag[mel i/-/ittadinanza mixtrija u sigrieta lir-reputazzjoni ta’ Malta f’industriji li j[addmu l-eluf. ‘Ji;bed it-talent’ b’sale ta/-/ittadinanza fuq l-internet ‘buy one, get one (almost) free’ U aktar doublespeak issa. Muscat f’Londra qal li jrid ibig[ i//ittadinanza bil-mo[bi biex ‘jattira lejn Malta nies ta’ talent’. Doublespeak li g[all-inqas ma qarraqx bil-media barranija li indunat xinhi veru l-iskema ta’ Muscat: sale ta/-/ittadinanza fuq l-internet, tixtri wa[da u l-bqija te[odhom bi r[is [afna, u lanqas biss tersaq lejn Malta. Li;i li trid titne[[a, mhux bid-doublespeak, imma bis-serjetà Il-li;i ta/-/ittadinanza mixtrija u sigrieta mhux bid-doublespeak trid titne[[a imma bis-serjetà u bi qbil veru mal-Partit Nazzjonalista li – difetti g[andu – imma ]gur m’g[amilx l-i]ball o[xon li l-identità Maltija u Ewropea u l-ugwaljanza ta’ bejnietna b[ala Maltin indaqs, iwaqqag[ha tant fil-baxx u g[a]-]uffjett qawwi u dinji.
Hu veru li G[awdex hu i]g[ar minn Malta, i]da biex tag[mel bi//a xog[ol b[alma sejjer jag[mel Monsinjur Isqof ta’ G[awdex, ]gur li hija battikata kbira. Nawgura sa[[a fi]ika u spiritwali lil Monsinjur Mario Grech.
Jinkixef l-istil ta’ Muscat Issa nkixef l-istil politiku ta’ Muscat. Jekk qabel kien u seta’ jin[eba wara xi sku]a, anke jekk hi infantili jew banali, bittg[affi;a li g[amel u l-[ni]rija li g[amel Muscat bil-li;i li se tbig[ i/-/ittadinanza ta’ pajji]na, [are; u tassew inkixfet il-politika u l-istil politiku ta’ Muscat. Muscat weg[idna stil ta’ politika ;dida. U hekk hu. L-istil hu li l-ewwel iwebbes rasu u jg[addi b’sa[[a u b’arroganza li;i fil-Parlament g[ax g[andu ma;;oranza qawwija ta’ deputati, u wara, biex ming[alih jg[addi ]-]mien bin-nies u ji]]uffjetta bl-Oppo]izzjoni, jg[id li jrid ifittex il-kunsens. I]da l-kunsens iridu bil-kliem u l-paroli biss u mhux bil-fatti. Irid ifittex kunsens, u allura nifhem li jrid ji//aqlaq millpo]izzjoni tieg[u, i]da ma jridx ibiddel il-li;i. Xi stil ta’ politika ;did hu dan ta’ Muscat? B[al dan il-log[ob, filpolitika ma kellniex fl-a[[ar snin. Il-poplu jistenna serjetà u mhux ]uffjett bil-politika.
A. Muscat Il-G]ira
John Tonna Birkirkara
L-Isqof Mario Grech
}jarat pastorali bieb bieb M’ilux l-Isqof Mario Grech qal li l-isptar huwa parro//a o[ra. Dan hu veru g[ax issib minn kollox. Hi [a;a sabi[a ]-]jara pastorali li se jag[mel bieb, bieb. }gur li se t[alli [afna ;id spiritwali. Jien in[oss li kemm ilhom li nqatg[u l-vi]ti fid-djar millKappillan tal-parro//a, il-poplu bired fil-fidi nisranija. }gur li din i]-]jara se t[alli [afna ;id spiritwali lill-poplu u strapazz lil Monsinjur Isqof. Jalla l-Mulej jag[tih is-sa[[a [alli jwettaq din il-[idma g[allglorja ta’ Alla u g[all-;id talerwie[.
Dawk bl-ispaga biss favur Il-vu/ijiet kontra l-li;i li g[adda l-Prim Minsitru Joseph Muscat u li permezz tag[ha //ittadinanza Maltija se tkun tista’ tinxtara, huma b’sa[[ithom u ;ejjin minn kull na[a u minn kull settur. Huma biss favur din il-li;i dawk li g[andhom l-ispaga ta’ Muscat u li jg[idu biss dak li jkun qieg[ed jg[id Muscat. Il-kumplament kul[add kontra. U dan g[andu j[assibna tassew. G[alhekk il-vu/i tag[na lkoll, mhux tal-Labour biss, g[andha tkompli tissa[[a[ kontra dak li jrid jg[addina minnu Muscat g[aliex g[andu l-ma;;oranza filParlament.
A. Cutajar
San :wann
25 sena ilu f’In-Nazzjon Il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami qal li l-Gvern Malti jrid u hu impenjat biex il-politika ta’ Malta filqasam tal-anzjani tkun segwita fil-livell internazzjonali. Dan il-messa;; sar fi/-/erimonja tal-ftu[ tas-simpo]ju annwali tal-Federazzjoni Internazzjonali tal-Asso/jazzjonijiet tal-Anzjani li ltaqa’ f’Malta. Il-Qorti kkundannat lill-editur ta’ ‘Ix-Xewka 2’, Ronnie Pellegrini, i[allas multa ta’ Lm100 wara li nstab [ati li mmalafama lil Louis Galea b[ala Segretarju :enerali tal-PN. Il-Qorti qalet li mill-provi rri]ulta li l-PN hu kontra l-Faxxi]mu u n-Na]i]mu. Il-gazzetta fakkret il-25 sena millqtil f’Dallas tal-President Amerikan John Fitzgerald Kennedy.
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrum {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta‘ Novembru, 2013
10
OPINJONI
L-investiment fin-nisa jag[mel sens ekonomiku Jekk irridu nkabbru l-ekonomija hu essenzjali li ninvestu aktar fin-nisa. Min[abba li l-ammont ta’ nies li kapa/i ja[dmu bi qlig[ qieg[ed dejjem jonqos, it-tkabbir fir-rata ta’ parte/ipazzjoni fis-suq taxxog[ol, spe/jalment tan-nisa, je[tie; li jing[ata prijorità. G[alkemm sar progress biex aktar nisa jid[lu fid-dinja taxxog[ol, wie[ed ma jistax ma jg[idx li g[ad hemm potenzjal kbir li mhux qed ikun utilizzat. Dawk il-pajji]i li rnexxielhom i]idu l-parte/ipazzjoni tan-nisa fid-dinja tax-xog[ol mhux biss ibbenefikaw minn livell akbar ta’ ;ustizzja so/jali u stabbiltà, imma kabbru l-ekonomija kif ukoll saru iktar kompetittivi. G[alhekk, je[tie; nirrikonoxxu l-fatt li progress g[an-nisa jfisser progress g[al kul[add. X’inhi l-qag[da f’Malta^ G[alkemm dan l-a[[ar kien hemm ]ieda ]g[ira fl-ammont ta’ nisa li ja[dmu, Malta tinsab ferm ta[t il-medja Ewropea, b’53.8 fil-mija ta’ nisa li ma ja[dmux meta mqabbla mas-16.6 fil-mija ta’ r;iel qieg[da. Il-Bank Dinji jirreferi g[allinvestiment fin-nisa b[ala “investiment li jag[mel sens ekonomiku”. Ri/erka turi li linvestiment fin-nisa jkabbar u jkattar l-ekonomija, u li n-nisa huma aktar disposti li jaqsmu lkisbiet ekonomi/i tag[hom malfamilji tag[hom u mal-komunità b’mod ;enerali. Illum il-;urnata dan il-fatt huwa a//ettat mill-politi/i u mill-industrija madwar lEwropa. Allura g[alfejn in-nisa
g[adhom isibuha diffi/li biex jutilizzaw l-potenzjal s[i[ tag[hom fl-ekonomiji? Ir-responsabbiltà tal-familja Ir-responsabbiltà tal-familja hija wie[ed mill-fatturi ewlenin li jwassal g[ad-distakk fl-impjie-
Min[abba li l-ammont ta’ nies li kapa/i ja[dmu bi qlig[ qieg[ed dejjem jonqos, it-tkabbir fir-rata ta’ parte/ipazzjoni fis-suq tax-xog[ol, spe/jalment tan-nisa, je[tie; li jing[ata prijorità
gi bejn in-nisa u l-ir;iel. Statistika Ewropea turi li f’[afna mill-istati membri (inklu] f’Malta), ir-rata ta’ nisa li g[andhom it-tfal u li ja[dmu hi [afna aktar baxxa minn dik ta’ nisa bla tfal, filwaqt li g[all-ir;iel dan huwa bil-maqlub. Ir-responsabbiltà tal-familja g[andha effett simetriku fuq limpjiegi tal-ir;iel u tan-nisa, min[abba li huma n-nisa li laktar li jie[du [sieb it-tfal meta servizzi ta’childcare jkunu nieqsa jew ma jissodisfawx il[ti;ijiet tal-;enituri li ja[dmu full-time, kif jidher li hu l-ka] f’[afna stati membri. Imma g[aliex ir-responsabbiltajiet familjari g[andhom ikunu ta’ ostaklu g[an-nisa li jixtiequ jid[lu fid-dinja tax-xog[ol? G[alkemm huwa minnu li lokalment twettqu diversi inizjattivi biex ikun ]gurat li jkun hemm bilan/ bejn il-[ajja u xxog[ol, b[all-introduzzjoni ta’ mi]uri favur il-familja, fosthom servizzi ta’ childcare b’xejn jew bi prezzijiet aktar a//essibbli, g[ad hemm iktar x’jista’ jsir f’dan ir-rigward. Mhux bi]]ejjed li nkomplu
n]idu dawn il-fa/ilitajiet b’mod ;enerali, imma je[tie; li nipprovduhom ukoll fix-xhur tassajf u matul il-;urnata kollha g[all-benefi//ju ta’ dawk li ja[dmu bix-xift. Problema ta’ mentalità Madankollu, g[andna nammettu li l-problema li qeg[din
niffa//jaw hija ba]ikament wa[da ta’ mentalità, fejn isso/jetà Maltija g[adha t[ares lejn ir-rwoli tal-ir;iel u tan-nisa b’mod sterjotipat, bir-ra;el jibqa’ jkun meqjus b[ala l-kap tal-familja filwaqt li l-mara hija dik li tie[u [sieb id-dar u tindokra l-familja. Dan huwa rifless fil-pagi: innisa b’livell ta’ edukazzjoni baxx jew medju ;eneralment jaqilg[u [mistax fil-mija anqas mill-ir;iel bl-istess livell, differenza ta’ madwar 2,000 ewro. Id-differenza fid-d[ul bejn nisa u r;iel li jkunu komplew javvanzaw fl-istudji tag[hom hija ta’ 20 fil-mija, jew madwar 5,000 ewro. Barra minn hekk, jidher li d-d[ul tal-ir;iel - irrispettivament millivell ta’ edukazzjoni tag[hom jibqa’ jikber sakemm jirtiraw
mix-xog[ol, filwaqt li dak tannisa jidher li ma tantx ji]died. Dan japplika g[an-nisa irrispettivament mil-livel ta’ edukazzjoni tag[hom. Bla dubju, il-mudell ta’ familja tradizzjonali ]amm lura lil [afna nisa milli jkollhom karriera waqt li jrabbu familja. Biex dan jinbidel, je[tie; bidla fil-mentalità. Din il-bidla di;à tidher li qed isse[[ fil-;enerazzjoni ]ag[]ug[a - fejn [afna jqisu lfamilja b[ala s[ubija, fejn i]]ew; imsie[ba jistg[u ji]viluppaw il-karriera tag[hom, fejn ilfinanzi jit[addmu flimkien, u ddmirijiet tag[hom b[ala ;enituri jin;arru bejniethom it-tnejn. Il-qsim tar-responsabbiltajiet familjari
Je[tie; li ninkora;;ixxu linnisa u l-ir;iel ]g[a]ag[ biex jaqsmu r-responsabbiltajiet familjari ;odda tag[hom b’mod indaqs. Hemm b]onn in[e;;uhom jiksbu flimkien bilan/ fil-familja, u nnisslu fihom l-idea li m’hemmx responsabbiltajiet li huma tarra;el jew tal-mara biss. Il-formazzjoni ta’ familja, li ;;ib it-tfal fid-dinja u li trabbihom bl-a[jar mod possibbli hija r-responsabbiltà kon;unta ta]]ew; ;enituri. Dan ifisser li lmissier m’g[andux jiddedika [ajtu biss g[ax-xog[ol ming[ajr ma jinvolvi ru[u fl-i]vilupp tattfal, u j[alli f’idejn il-mara biex tie[u [sieb id-dar u l-familja. Je[tie; li nappo;;jaw aktar lill-koppji ]g[a]ag[ billi ni]guraw li jkun hemm dawk ilfa/ilitajiet u l-istrutturi me[tie;a, b[al fa/ilitajiet g[a/childcare u g[all-kura ta’ membri anzjani tal-familja. G[andna b]onn nikkonvin/u lil min i[addem li l-flessibbiltà u l-introduzzjoni ta’ arran;amenti innovattivi ta’ kif isir ix-xog[ol jistg[u jkunu ta’
Helga Ellul hellul@pn.org.mt
benefi//ju kemm g[allkumpanija kif ukoll g[all-impjegat. E]empji ta’ prattiki tajba ta’ Responsabbiltà So/jali Korporattiva, kemm fl-Ewropa kif ukoll f’Malta, juru kif intraprendituri di;à raw il-benefi//ji li jirri]ultaw mill-mudelli ;odda ta’ xog[ol b[al teleworking, job-sharing u kundizzjonijiet tax-xog[ol ;eneralment aktar flessibbli. Je[tie; li no[olqu ambjent fejn in-nisa jibqg[u fid-dinja tax-xog[ol, u dan jista’ jsir billi nag[mlu dak kollu li hemm b]onn biex in-nisa u l-ir;iel ikollhom l-istess kundizzjonijiet. Dan kollu g[andu jkun mibni fuq il-kun/ett ta’ s[ubija ugwali bejn ir-ra;el u l-mara. Wara kollox, “fit-tajjeb jew fil-[a]in” huwa l-qofol tal-[ajja mi]]ew;a. Imma biex dan kollu jse[[, sabiex in-nisa jkunu jistg[u jibdew u jibnu karriera, irridu nkunu kreattivi, u fuq kollox irridu ninvestu f’istrutturi li jippermettu lin-nisa li g[andhom responsabbiltajiet familjari li jag[mlu dan. Jekk jirnexxilna n[addnu dan il-kun/ett u nie[du mi]uri pratti/i biex jirnexxi, pajji]na jkun ferm aktar produttiv u teknikament aktar kompetenti. Fl-a[[ar milla[[ar, ingawdu lkoll kemm a[na.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013
11
ILLUM IL-:IMG{A
Jikber il-qg[ad u n-numru ta’ [addiema mal-Gvern ?ifri ppubblikati mill Uffi//ju Nazzjonali tal Istatistika juru li bejn la[[ar ta’ Frar u Settembru ta’ din is-sena n-numru ta’ Gvernijiet immexxija millPartit Nazzjonalista, le;i]latura wa[da wara l-o[ra, naqqsu nnumru ta’ [addiema fis-Settur Pubbliku u kabbru dak fisSettur Privat. Infakkar li fl-1971, meta nbidel il-Gvern u tela’ l-Partit Laburista kien hemm ma/-?ivil inqas minn g[oxrin fil-mija tal[addiema kollha tal-pajji]. Meta spi//a l-Gvern Laburista f’Mejju 1987, is-Settur Pubbliku kien tela’ g[al [amsin fil-mija tal-[addiema kollha bi qlig[. Dan tni]]el g[al 41,507 minn 154,1 37 ja[dmu bi qlig[ sa Marzu li g[adda. Dan ifisser li f’Marzu l-[addiema ja[dmu mal-Gvern kienu 26.9 fil-mija tal-[addiema kollha f’Malta u G[awdex. Issa f’erba’ xhur biss, in-numru ta’ [addiema fisSettur Pubbliku di;à ]died bi kwa]i 400! L-ekonomija tikber bl-impjiegi produttivi L-ekonomija tal-pajji] ma tikbirx billi ji]diedu l-impjiegi mal-Gvern. Tikber jekk ikun hemm ]ieda fl-impjiegi produttivi b’mod spe/jali fis-settur pubbliku, kif se[[ ta[t gvernijiet Nazzjonalisti. Barra minn hekk, l-impjiegi mal-Gvern jfissru pi] ikbar fuq il-finanzi talpajji]. Jekk nie[du l-flus li l-Gvern jo[ro; f’pagi u salarji malajr nifhmu kemm dan il-pi] hu kbir. U kemm kompla kiber fl-ewwel disa’ xhur ta’ din is-sena. Fl2012 il-Gvern [are; 609 miljun ewro f’pagi u salarji. Fl-ewwel disa’ xhur tal-2012 il-pagi u s-salarji tal-Gvern ]diedu bi 13.6-il miljun ewro fuq l-istess perijodu tal-2011 i]da fl-ewwel disa’ xhur ta’ din is-sena ]-]ieda kienet ta’ 29.6 miljun ewro, iktar mid-doppju ta’ dak li se[[ is-sena ta’ qabel. Din i]-]ieda nistg[u nqisuha fl-isfond ta]-]ieda fin-numru ta’
dawk jirre;istraw g[ax xog[ol ]died bi 340 g[al 7,619. Fl-istess waqt, minn /ifri o[rajn jirri]ulta li bejn
Marzu u :unju, il-perjodu li tieg[u g[andna l-a[[ar /ifri ta’ persuni ja[dmu bi qlig[ , in - numru ta ’ [addiema fis-settur pubb-
liku ]died bi 376, jew 1.23 fil-mija, minn 41.510 g[al 41,831. L-ikbar ]ieda kienet floqsma tal-amministrazzjoni
pubblika , edukazzjoni u sa[[a fejn l-impjiegi bejn Frar u :unju ta’ din is-sena ]diedu bi 334, minn 30,636 g[al 30,970.
{addiema fis-Settur Pubbliku Frar 2013
Marzu 2013
:unju 2013
Settur Pubbliku
41,510
41,507
41,831
Amministrazzjoni Pubblika, Edukazzjoni u Sa[[a
30,636
30,594
30,970
:unju fuq Frar +334 [addiem jew 1.1 fil-mija :unju fuq Marzu +376 [addiem jew 1.2 fil-mija
Joe M. Zahra joe.zahra@live.co.uk
Pagi u salarji
Jannar#Settembru 2011
€405.9 miljun
Jannar#Settembru 2012
€419.6-il miljun
+ €13.6-il miljun
Jannar#Settembru 2013
€449.1 miljun
+ €29.6 miljun
[addiema mal-Gvern li fi tliet xhur biss ]diedu bi 376. Dawn jirrappre]entaw ]ieda ta’ kull sena f’pagi u salarji ta’ madwar tmien miljun ewro! Flok jonqos, il-qg[ad qed ji]died Biss, filwaqt li l-[addiema mal-Gvern re;g[u bdew ji]diedu fin-numru, il-qg[ad flok jonqos qed ji]died. U qed ji]died fi ]mien meta messu jonqos spe/jalmemt g[all-fatt li din is-sena kellna sena o[ra rekord fit-turi]mu b[ala ri]ultat ta]]ieda fir-rotot li kienu t[abbru mill-Gvern Nazzjonalista.
Jekk nie[du minn Frar lil hawn insibu li fi Frar in-numru ta’ dawk jirre;istraw g[axxog[ol kien ta’ 7,279. F’Marzu tela’ g[al 7,350. Ni]el g[al 7,176 f’April. Imbag[ad f’Mejju kellna 7,292 jirre;istraw g[ax-xog[ol; 7,279 f’:unju; 7,425 f’Awwissu u 7,619 f’Settembru. ?ifri li g[andhom jippreokkupaw
Daqwn huma /ifri li j[assbuk g[aliex gvern ;did, u li tela’
b’ma;;oranza hekk kbira, suppost jispira fidu/ja li ti;i riflessa f’investiment u ]ieda ta’ impjiegi. I]da mhux hekk ;ara. Il-qg[ad re;a’ beda jg[olli rasu u dan xejn mhu sinjal tajjeb. Aktar u aktar meta dan ilGvern ma jidhirx li g[andu pjani g[all-[olqien ta’ impjiegi ;odda. Dan il-Gvern ma jidher li m’g[andu ebda inizjattiva ;dida, [lief dik tal-bejg[ talpassaporti li jien nemmen tista’ tag[mlilna iktar [sara milli ;id. Il-Partit Laburista, ne[[i g[all-intervall ta’ sentejn, kellu 26 sena biex ja[seb u jippjana kif se jo[loq l-impjiegi. Dik kienet l-impressjoni li ta lillelettorat qabel l-a[[ar elezzjoni: impressjoni li kien lest bi pjani serji li se jibdew ja[dmu mill-g[ada li jkun fil-gvern biex ikabbar l-ekonomija u j]id l-impjiegi. Jidher i]da li ma kellu xejn lest. Tant li anke llum, wara tmien xhur fil-Gvern [lief bi green papers, white papers u studji m’a[niex nisimg[u. L-impjiegi to[loqhom billi jkollok pjani sodi. Il-qg[ad jonqos biss darba to[loq l-impjiegi.
L-ekonomija tal-pajji] ma tikbirx billi ji]diedu l-impjiegi mal-Gvern. Tikber jekk ikun hemm ]ieda fl-impjiegi produttivi b’mod spe/jali fis-settur pubbliku, kif se[[ ta[t gvernijiet Nazzjonalisti. Barra minn hekk, l-impjiegi mal-Gvern jfissru pi] ikbar fuq il-finanzi tal-pajji]
Filwaqt li l-[addiema mal-Gvern re;g[u bdew ji]diedu fin-numru, il-qg[ad flok jonqos qed ji]died. U qed ji]died fi ]mien meta messu jonqos spe/jalmemt g[all-fatt li din is-sena kellna sena o[ra rekord fit-turi]mu
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013
12
OPINJONI
B[a/-?irasa Dun Nikol
Irrid nifra[ lill-Ar/ipriet il;did ta]-}ejtun Dun Nikol Pace. Nag[tuh mer[ba fil-bidu tal[idma tieg[u fostna ]-}wieten. Kif tafu, i]-}ejtun konna spi//ajna ltiema. F’temp ta’ ftit xhur tlifna kemm lill-Vi/i Fr Rene, kif ukoll lill-Ar/ipriet Fr Eric Overend. Nawgura minn qalbi lil Dun Nikol. Mu]ew Fil-Knisja Parrokkjali ta]-
}ejtun ;ie inawgurat mu]ew. Kienet [olma tal-Ar/ipriet Fr Eric Overend. Wara l-mewt [esrem ta’ Fr Eric imnalla da[al Dun :ino biex kompla dan ixxog[ol. Meg[jun mill-Perit Magro u o[rajn, wassal ilpro;ett sat-tmiem tieg[u. Fr Eric la[aq kellimni fit-tul dwar dan il-mu]ew. Kellu entu]ja]mu kbir g[al dan il-pro;ett. Dan il-mu]ew probabbli hu lakbar u l-isba[ monument [aj lil Fr Eric.
Parlament Fil-Palrament kellna d-dibattiti fuq il-budget. Kien hemm Ministri li meta tkellmu l-
istrangers gallery kienet mimlija nies. {a;a tajba li ji;u n-nies isegwu d-dibattitu fil-Parlament. Imma kien hemm fejn partitarji Laburisti fl-istrangers gallery infexxew i/ap/pu. Tant li kellhom ji;u msikkta millmessa;;iera tal-Parlament. U anki mill-President tal-Kamra. Ner;a’ ng[id, tajjeb li ji;u nnies fl-istrangers gallery. Imbasta min i;ibhom ja//erta li j;ibu ru[hom kif suppost. G[ax is-seduti parlamentari mhumiex coffee morning.
Qerq Is-Segretarju
Parlamentari Franco Mercieca na[seb ried ji//ajta. Fid-dibattitu fuq lanzjani po;;a ritratti fuq ilmejda tal-Kamra. Ried jag[ti l-impressjoni li f’San Vin/enz de Paule [allejna xi di]astru. L-erba’ ritratti li po;;a kienu
ta’ xi toilet. U ta’ xi suffett maqlug[. Nistqarr li fejn kien hemm [sara, [a]in jekk ma ;ietx irran;ata. Imma llum kul[add jaf li San Vin/enz biddilnieh. Forsi Franco Mercieca ma jafx. G[ax kemm ilu Segretarju Parlamentari ftit li xejn resaq lejn San Vin/enz. Imma ]gur jaf li kwa]i s-swali kollha huma ;odda. Jew ;ew irran;ati. Mg[ammra b’arja kundizzjonata. Kull min imur San Vin/enz de Paule jista’ jikkonferma dan. Ovvajment fadal xi swali li g[ad iridu ji;u rran;ati. Hu fatt li qabel l-anzjani kienu jibku meta jibag[tuhom San Vin/enz. Illum jibku biex imorru. {a;a wa[da ma qalx Franco Mercieca. Li kemm ilu Segretarju Parlamentari hu luniku xog[ol li sar s’issa f’San Vin/enz de Paule hu biex ji;u rran;ati uffi/ini komdi g[al tal-klikka. Kemm ilhom fil-gvern nefqu eluf kbar ta’ ewro f’dan l-isptar.
Imma biex jistag[new il-ftit ba]u]li. Nistaqsi: g[aliex Franco Mercieca ma rran;ax it-toilets u s-suffett minflok luffi/ini g[al tal-klikka? Tabil[aqq dan hu gvern ta’ ftit li jinsa lil [afna! Decietful
Meta jien kont g[edt li lgvern Laburista hu deceitful il-Ministru Coliero Preca o;;ezzjonat u insistiet li nirtiraha. Nhar it-Tlieta li g[adda l-istess ministru nfexxet tg[ajjar lill-Oppo]izzjoni qarrieqa. Li bl-Ingli] tfisser deceitful. In[oss li kellha dritt. Anki jekk assolutament ma naqbilx mal-;udizzju tag[ha. Daqskemm in[oss li kelli dritt nu]a l-kelma deceitful jien. Ilveru qerq hu li to;;ezzjona li [addie[or ju]a kelma mbag[ad tu]aha int. Alla[ares no[onqu l-libertà talespressjoni fil-Parlament ukoll.
Mario Galea mario.galea@teampn.org
Paniku
Joe Muscat mhux veru ried ifittex qbil fuq il-li;i ta//ittadinanza. Simon Busuttil ilu xhur jitlob g[al ftehim. Irreazzjoni tal-Gvern dejjem kienet “A[na fil-gvern. A[na nikkmandaw.” Fil-Parlament konna /ari. Lill-Gvern g[ednielu li bil-bejg[ ta//ittadinanza se jag[mel [sara kbira lil pajji]na. Malta se tispi//a m]ebil[a. Appellajna g[all-ftehim. Imma min-na[a ta’ Muscat u s[abu sibna biss ]ebli[. Sa[ansitra l-Ministru Manuel Mallia fil-Parlament g[ajjarna “pappagalli”. Qalilna li a[na “reqdin”. Qalilna li qed nikkritikawh fuq i/-/ittadinanza g[ax konna g[ajjurin g[alih. Ressaqna emendi. U l-Prim Minsitru u s[abu vvutaw bi [;arhom kontra l-emendi tag[na. Il-li;i g[adewwa kif riedu huma. U issa ;ew fi kliemna. Issa indunaw xi [sara kbira saret u qed issir lil Malta. U jinsabu f’paniku. Issa wara li g[aff;uha, iridu jiftiehmu. Il-Prim Ministru Muscat l-ewwel da[al fi sqaq. U issa jrid ’l-Oppo]izzjoni to[or;u minnu.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013
13
A{BARIJIET TA’ BARRA
L-aggressur ta’ Pari;i maqbud u identifikat FRANZA Il-Ministru tal-Intern Fran/i], Manuel Valls, [abbar li l-kampjuni tad-DNA li ttie[du millin[awi tal-kapitali Fran/i]a fejn se[[ew l-isparaturi ta’ jiem ilu jaqblu mad-DNA ta’ ra;el suspettat li nqabad mill-pulizija matul il-lejl tal-Erbg[a. Is-suspettat, imlaqqam ‘lAggressur ta’ Pari;i’, instab ;o sit g[all-parke;; lejn itTramuntana ta’ Pari;i wara tfittxija intensiva mill-pulizija u fejn kien identifikat b[ala Abdelhakim Dekhar; ra;el b’rekord kriminali u li fiddisg[inijiet kien involut f’sensiela ta’ omi/idji li kienu paralizzaw il-pajji]. Il-Prosekutur ta’ Pari;i, sadanittant, qal li Dekhar, li g[andu 48 sena, hu f’kundizzjoni li jg[addi minn investigazzjoni u meta dan ir-ra;el tpo;;a ta[t investigazzjoni formali b’konnessjoni ma’ attentat ta’ qtil u [tif ta’ persuni. Abdelhakim Dekhar, nhar itTnejn, kien qabad jispara b’senter fl-uffi/ini tal-gazzetta
Liberation f’Pari;i u bir-ri]ultat li fotografu spi//a ferut kritikament. Wara dan l-attakk, l-armat kien mar fid-distrett ta’ La Defense fejn spara xi tiri barra lkwartieri tal-bank Societe Generale u fejn ma rri]ultawx il-vittmi – b’Dekhar, imbag[ad, jaggredixxi ra;el li kien fil-karrozza u li spi//a jwasslu flin[awi ta’ Champs-Elysees, fejn g[ab mix-xena. Il-Pulizija, intant, sabu lil Dekhar ;o vettura fiz-zona talparke;; li tinsab ta[t l-art fissobborg ta’ Bois-Colombes, u fejn hu deher ibati bl-effetti ta’ overdose – bl-uffi/jali tal-li;i jinnutaw ‘il-kapsuli tal-pilloli’ ma;enbu. L-aggressur ittie[ed dritt l-isptar fejn qed jin]amm ta[t g[assa stretta u bl-a[[ar rapporti jg[idu li l-pulizija li fittxew fil-karrozza elevaw ‘ittra miktuba minn Dekhar li ma tag[milx [afna sens’ u fejn jilmenta ‘dwar ilproblemi so/jali fi Franza u lgwerrer fis-Sirja u l-Libja’. Dan
meta l-analisti tal-pulizija qed jg[idu li l-kontenut tal-ittra jindika ‘nuqqas ta’ koerenza mentali’. Intant, il-Ministru Valls fa[[ar l-intervent fil-pront tal-pulizija, bl-arrest ta’ Dekhar isir possibbli wara li ra;el avvi/ina lillawtoritajiet biex jinformahom li ipprovdielu l-akkommodazzjoni u li kien g[arrfu mir-ritratti li ;ew i//irkolati lill-pubbliku. Listess ra;el anki informa lillpulizija li Dekhar infurmah li ‘ kien wettaq ]ball redikolu’. Fl-1998, qorti fi Franza kkundannat lil Abdelhakim Dekhar dwar ix-xiri tal- arma li ntu]at fl-isparatura li wettqu l-istudenta Florence Rey u l-ma[bub tag[ha, Audry Maupin, u fejn kienu nqatlu tlett pulizija u xufier tat-taxi. Dak i]-]mien Dekhar insista li s-servizzi sigrieti tal-Al;erija ‘kienu qabbduh’ biex jinfiltra lentitajiet estremisti tax-xellug fi Franza, u li kienu involuti mag[hom l-istess Rey u Maupin.
Ritratt tas-suspettat armat me[ud mill-kameras tas-sorveljanza f’Pari;i u li ng[ata pubbli/ita kbira fl-a[[ar jiem (ritratt> EPA)
Jirrifjutaw li je[ilsu lil Tymoshenko L-UKRAJNA
IR-RENJU UNIT> L-a[bar li l-grupp komiku ‘Monty Python’ se jer;a’ jing[aqad wara daqstant snin qanqlet interess kbir fid-dinja tal-ispettaklu u meta r-’reunion’ qed ise[[ wara xhur ta’ ta[ditiet sigrieti. Ir-ritratt juri l-membri ori;inali tal-grupp – Michael Palin, Terry Gilliam, Terry Jones, Eric Idle u John Cleese – qed jippu]aw g[al ritratt f’Londra. Graham Chapman, il-membru ori;inali l-ie[or ta’ Monty Python, kien miet fl-1989 (ritratt> EPA)
Jin[elsu minn 30 sena ta’ skjavitù IR-RENJU UNIT Il-Pulizija f’Londra bdiet investigazzjoni estensiva dwar ‘allegazzjonijiet serji [afna’ u meta tlett nisa qeg[din jg[idu li kienu n]ammu b[ala skjavi go dar (fil-kapitali) g[al madwar tletin sena. Intant, ]ew; suspettati – ra;el u mara ta’ 67 sena – qeg[din jg[inu fl-ist[arri; u wara li l-pulizija kienu kkuntattjati dwar il-ka]
mill-organizzazzjoni Freedom Charity . Mifhum ukoll li lattivisti ta’ din l-organizzazzjoni kienu r/evew telefonata ming[and mara li sostniet li spi//at mi]muma kontra l-volonta tag[ha g[al ‘g[exieren ta’ snin’. Il-pulizija li qed imexxu linvestigazzjoni qalu li Malasjana ta’ 69 sena, Irlandi]a ta’ 57 sena u Britannika ta’ tletin sena lkoll
‘kienu
salvati’ mid-dar u fejn instab li t-tlieta kienu qed ibatu minn trawma kbira. Mifhum li t-tlett nisa, issa, ng[ataw akkommodazzjoni ;dida u fejn jistg[u jserr[u rashom mis-sigurta personali – bl-Uffi/jali tal-Pulizija jfa[[ru lazzjoni ta’ Freedom Charity li tidher li salvat lil dawn il-vittmi minn aktar snin ta’ pri;unerija.
Id-Deputati Parlamentari fi Kjev irrifjutaw abbozz ta’ li;i li kien jippermetti g[all-[elsien talKap tal-Oppo]izzjoni Ukrajna, Yulia Tymoshenko, u bl-i]vilupp ifisser daqqa ta’ [arta g[at-tamiet li l-Ukrajna til[aq ftehim kummer/jali mal-Unjoni Ewropea. Ir-rapporti qalu li d-deputati mal-Partit tar-Re;juni (filGvern) tal-President Viktor Yanukovich ]ammew lura milli jivvutaw dwar kwalunkwe fost is- sitt forom tal-abbozz li kienu proposti bl-iskop li Tymoshenko tkun tista’ ssiefer g[al trattament mediku. Yulia Tymoshenko qed tiskon-
ta seba’ snin [abs wara li qorti kkundannatha dwar ‘abbu] ta’ poter’ fi ]mienha b[ala Prim Ministru tal-Ukrajna u b’dan ilverdett qed ikompli jqajjem kontroversja kbira. Intant, l-UE insistiet dwar ‘il[elsien ta’ Tymoshenko’ b[ala kundizzjoni biex, il-;img[a ddie[la, tiffirma ftehim storiku g[al rabtiet eqreb mal-Ukrajna – u bi Kjev jispi//a ta[t pressjoni intensiva mir-Russja biex l-iffirmar ma jsirx. Dan meta Moska trid li l-Ukrajna tissie[eb f’unjoni doganali flimkien marRussja, l-Belarus u lKazakhstan.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013
14
A{BARIJIET TA’ BARRA
IL-POLONJA> Truppi spe/jali mill-Polonja, in-Norve;ja u l-Finlandja jie[du sehem f’ta[ri; imlaqqam ‘Cobra-13’ fil-Bajja ta’ Gdansk, fi Gdynia. Aktar minn 2,000 membru tat-taqsimiet spe/jali minn 15-il pajji] membru tan-NATO u l-Unjoni Ewropea qed jie[du sehem f’dan it-ta[ri; li hu l-akbar tax-xorta tieg[u li sar din is-sena (ritratt EPA)
F’xifer ta’ ;eno/idju IR-REPUBBLIKA ?ENTRALI AFRIKANA Ban Ki-moon, is-Segretarju :enerali tan-Nazzjonijiet Uniti, wissa li l-;lied bejn il-;ellieda Musulmani u l-Insara firRepubblika ?entrali Afrikana qed ikompli sejjer g[all-ag[ar u jekk ma jintbag[tux it-truppi g[a]-]amma tal-pa/i fil-pajji], hemm il-possibbilta li l-poplu jg[addi minn ;eno/idju. Xhur ta’ ;lied po;;a lill-pajji] f’xifer ta’ anarkija, b’eluf kbar ta’ nies jinqatlu jew jin[atfu u bi kwa]i nofs-miljun ru[ ikunu kostretti li ja[arbu minn djarhom. Ftit qabel l-appell ta’ Ban Kimoon, Amnesty International wissiet li t-truppi tan-NU g[andhom jintbag[tu minnufih firRepubblika ?entrali Afrikana min[abba l-[ruxijiet li qed jitwettqu fl-in[awi ta’ dan ilpajji].
Ban [e;;e; biex il-Kunsill tas-Si;urta tan-NU jawtorizza ming[ajr telf ta’ ]mien li jintbag[tu 6,000 suldat g[a]]amma tal-pa/i biex isa[[u lkontin;ent tas-suldati tan-NU li di;a hemm fil-pajji] u li jammontaw g[al 2,500 suldat. Dawn is-suldati huma l-unika qawwa li kapa/i tikkontrolla s-sitwazzjoni bejn il-;ellieda Musulmani u lInsara, li saret dejjem aktar perikolu]a. Ban qal li g[andhom ikunu awtorizzati mat-3,000 suldati o[ra li jkunu fuq standby fil-ka] li s-sitwazzjoni taqleb g [ a l l - a g [ a r . Is-Segretarju :enerali tan-NU qal li jekk is-sitwazzjoni ma tkunx indirizzata malajr, se jkun hemm splu]joni ta’ vjolenza filpajji] fuq linji reli;ju]i u etni/i u fejn imbag[ad ikun diffi/li li
wie[ed jikkontrollaha. Dan minbarra l-implikazzjonijiet g[arre;jun partikolari f’ka] li //irkostanzi ‘ikomplu fuq din ittriq’. Minkejja li r-Repubblika ?entrali Afrikana tipprodu/i [afna deheb, djamanti u uranju, il-pajji] hu fost l-ifqar fid-dinja. L-inkwiet beda wara kolp ta’ stat li kien se[[ f’Marzu u fejn ]broffat l-ag[ar vjolenza li qatt kien hawn fil-pajji] u fejn g[allewwel darba spikka l-aspett tarreli;jon fost it-tixrid tad-demm. Fuq na[a, hemm ribelli Musulmani appo;;jati minn ;ellieda li ;ejjin mi/-Chad u sSudan li qeg[din jattakkaw diversi villa;;i u jwettqu l-massakri u — fuq in-na[a l-o[ra — l-Insara, li huma fil-ma;;oranza, u li qed jarmaw ru[hom biex ji;;ieldu lura.
Kampanja kontra s-souvenirs tal-Buddha IT-TAJLANDJA
Grupp ta’ attivisti fit-Tajlandja qed isejja[ biex it-turisti ma jkomplux jixtru souvenirs tal-Buddha jew o;;etti ‘asso/jati’, fuq il-ba]i li dan il-kummer/ ‘sfa//at’ qed isir b’di]rispett g[ar-reli;jon tag[hom. Fit-Tajlandja je]istu numru ta’ swieq bla ra]an fejn jinbieg[u listatwi tal-Buddha ta’ kull daqs u g[amla, flimkien mal-pitturi u rritratti tal-Buddha ‘minn diversi angoli’. Intant, il-bottegini jag[mlu wkoll il-bejg[ qawwi minn t-shirts u [wejje; o[ra rrakkmati bix-xbig[a ta’ dan issimbolu. Filwaqt li t-Tajlandi]i g[andhom im[abba spe/jali g[allBuddha, [afna minnhom ma jiddejjqux li jisfruttaw l-aspett kummer/jali tieg[u u llum attivisti malOrganizzazzjoni Knowing Buddha
qeg[din imexxu l-kampanja ‘biex jikkontrollaw dan l-a;ir’ u fejn anki [allsu g[all-irreklamar li jidher fuq il-billboards u li j[e;;e; lit-turisti ‘ biex juru rispett akbar g[ar-reli;jon’. L-appell, f’dan il-ka], hu biex itturisti ma jixtrux ‘is-souvenirs vulgari b[all-arlo;;i bil-wi// talBuddha’ u fejn il-membri talgrupp jinsistu li r-reli;jonijiet lo[rajn – fosthom l-I]lam u lKristjani]mu – m’huma se jaslu qatt biex jittolleraw ‘it-tip ta’ kummer/jali]mu li ma jag[rafx fruntieri’. Kelliema g[al Knowing Buddha qalu wkoll li x-xbig[a tal-Buddha ilha ‘]-]ejjed’ tintu]a b’disrispett, b’[afna nies qeg[din jikkontribwixxu g[al dan ming[ajr ma jag[tu ka] ta’ x’inhu xieraq.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
Jg[idu li l-Prin/ep Karlu hu bully IR-RENJU UNIT Residenti ta’ ra[al fi Stoke Climsland, ra[al f’Cornwall, akku]aw lill-Prin/ep Karlu li qed ju]a tattiki ta’ bully wara li g[amel u]u minn dritt antik biex i[affer xi minjieri ta[t djarhom. Ir-ra[al tag[hom jinsab f’art li taqa’ ta[t il-Prin/ep Karlu u luffi//ju tieg[u din il-;img[a kiteb lir-residenti beix jinfurmahom, li l-art ta[t ir-residenzi tag[hom hi tieg[u u jridhom jalternaw il-kuntratti tax-xiri talproprjetà biex jirriflettu d-dritt tieg[u g[al dak kollu li hemm ta[t l-art. F’Cornwall hu ma[sub li hemm [a]niet kbar ta[t l-art ta’ metalli u minerali u qed issir [idma biex ter;a’ ting[ata l-[ajja lill-industrja g[at-t[affir g[allanda. Ir-residenti ta’ Stoke
Climsland, fejn jg[ixu 1,600 persuna, qed isostnu li l-a;ir talPrin/ep hu dak ta’ bully u ]iedu li huma ng[ataw sat-3 ta’ Di/embru biex iwie;bu. Jekk ma jaqblux, dawn se jkollhom jie[du parir legali kif ukoll jipprovdu d-dokumentazzjonijiet kollha marbutin maxxiri tal-proprjetà tag[hom. Dan aktarx iwassal g[al spejje] legali ta’ eluf ta’ liri Sterlini. Jekk ma jwi;bux, dan se jkun kunsidrat li qablu mat-talba tal-Prin/ep. Cornwall hi art li l-Prin/ep kien wiret b[ala parti mit-titli li g[andu b[ala membru talmonarkija Ingli]a u dak ta’ Cornwall imur lura g[all-1337. Uffi/jali mill-uffi//ju tieg[u qalu li hu sempli/ement qed je]er/ita d-dritt ta’ dak li hu tieg[u.
IL-:APPUN> Ritratt li juri l-mument ftit wara li fe;;et g]ira barra l-kosta ta’ Nishinoshima, madwar 1,000 kilometru bog[od minn Tokjo. Dan wara ]broff ta’ vulkan ta[t il-ba[ar kmieni lbiera[ filg[odu. Il-Gvern :appuni] qal li kien qed jittama li din il-g]ira tibqa’ hemm biex ikunu jistg[u jitkabbru l-ib[ra territorjali tal-pajji] (ritratt> EPA)
Jivvutaw kontra t-trasferiment tal-Parlament lejn Strasburgu L-UNJONI EWROPEA
L-ISTATI UNITI> Il-kantant u attur Miguel Bose, li hu ta’ nisel Taljan u Spanjol, bil-premju ‘Persuna tas-Sena’ mil-Latin Recording Academy li ng[ata waqt serata fil-Mandalay Bay Resort & Casino f’Las Vegas. Dan bi t[ejjija g[all-14-il edizzjoni tal-Latin Grammy Awards li se ssir fl-istess post matul il-lejl bejn il-{amis u l-:img[a (ritratt> EPA)
Il-Parlament Ewropew ivvota b’ma;;oranza kbira biex jibda jiltaqa’ biss fi Brussell u jitwaqqaf it-trasferiment li jiswa [afna flus kull xahar lejn Strasburgu. Il-membri Parlamentari Ewropej g[andhom ]ew; uffi//ji, wie[ed fi Brussell u ie[or fi Strasburgu – tradizzjoni li ;ejja mill-bidu tal-Unjoni Ewropea meta Franza u l:ermanja riedu jag[mlu xi [a;a simbolika tar-rikon/iljazzjoni bejn i]-]ew; pajji]i wara t-Tieni Gwerra Dinjija. I]da llum [afna jsostnu li dan m’g[adux ne/essarju g[aliex jiswa [afna flus. 483 MEP ivvutaw favur li jkun il-Parlament Ewropew li jidde/iedi fejn g[andu jiltaqa’ u 141 ivvutaw kontra. Imma din ilproposta trid l-approvazzjoni tat-
28 Gvern tal-Unjoni Ewropea u l-probabbiltà hi li Franza se tivvota kontra. L-Unjoni Ewropea tonfoq madwar 180 miljun ewro kull sena g[al dan it-trasferiment ta’ kull xahar biex l-MEPs iqattg[u erbat ijiem fi Strasburgu. Minbarra l-ispi]a, l-MEPs qalu li t-tni;;is li dan qed jikkaw]a qieg[ed ji]died hekk kif ilParlament Ewropew qed ikompli jikber. Issa l-MEPs iridu bidla fit-trattat li kien stabbilixxa dan ittrasferiment imma g[al dan hemm b]onn vot unanimu u g[alhekk, Franza tista’ timblokka kollox. G[al dan it-trasferiment kull xahar lejn Brussell hu me[tie; li s-766 Membru Parlamentari Ewropew u aktar minn 3,000 impjegat i/aqilqu dak kollu li
jkollhom fl-uffi//ji fi Brussell lejn il-belt Fran/i]a g[al ftit ;ranet kull xahar. Strasburgu hi simbolu tarrinkon/iljazzjoni Ewropea wara t-Tieni Gwerra Dinjija bil:ermanja fuq in-na[a l-or[a taxXmara Rhine u l-belt tg[ix fuq dan it-trasferiment. Is-sena li g[addiet il-Gvern Fran/i] kien [a azzjoni legali meta l-Membri Parlamentari Ewropej ippruvaw inaqqsu nnumru ta’ laqg[at fi Strasburgu u hu mistenni li din timblokka kull sforz biex il-Parlament ma jkomplix ji;i trasferit hemmhekk. I]da di;à kien hemm aktar minn miljun persuna li ffirmaw petizzjoni beix il-Parlament jiltaqa’ f’post wie[ed permezz tasCitizen’s Initiative Procedure li tista’ twassal biex l-UE tie[u passi.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013
16
A{BARIJIET TA’ BARRA
Qed jirkupra s-senatur aggredit minn ibnu L-ISTATI UNITI Is-Senatur tal-Istat ta’ Virginia, Creigh Deeds, qed jikrupra tajjeb l-isptar wara li allegatament spi//a aggredit minn ibnu li tah diversi daqqiet ta’ sikkina qabel ne[[a [ajtu b’idejh. Il-kundizzjoni ta’ Deeds qalbet g[all-a[jar wara li kien idda[[al l-isptar isofri minn diversi ;rie[i ‘kriti/i’ f’rasu u f’partijiet o[ra ta’ ;ismu. Intant, il-pulizija tissuspetta li iben Deeds, Gus – li kien ibati bi problemi mentali — wettaq lattakk qabel spi//a jispara g[alih
innifsu b’arma tan-nar (li qed jing[ad li kienet azzarin), u fejn il-provi qed jindikaw ka] li kien jinvolvi attentat ta’ qtil u suwidju Kelliema g[all-Pulizija qalu wkoll li m’humiex ifittxu g[al suspettati f’dan il-ka], g[alkemm l-investigaturi qeg[din xorta wa[da jridu jiddeterminaw l-iskop wara l-attakk, flimkien ‘mas-sekwenza tali]viluppi’. Dan meta mifhum li s-senatur u ibnu kienu involuti ‘f’tilwima ta[raq’ qabel il-konklu]joni tra;ika.
L-ITALJA> L-attri/i /elebri Taljana, Sofija Loren, titfa bewsa lejn in-nies waqt li ]]ur boutique tal-;ojjellerija u l-arlo;;i presti;ju]i ;o wie[ed mill-kumplessi ta’ Via Condotti, f’Ruma (ritratt> EPA)
Barack Obama jrodd ;ie[ lil John F. Kennedy L-ISTATI UNITI
L-eks-President Amerikan. Bill Clinton, jing[ata l-’Presidential Medal of Freedom’ ming[and il-President Obama waqt l-avveniment ta’ Washington. (ritratt> EPA)
Il-President tal-Istati Uniti, Barack Obama, radd ;ieh lillPresident assassinat John F. Kennedy fejn a//enna g[allmemorja tieg[u kif ukoll g[all’wirt’ li [alla lil pajji]u. Dan meta bl-Istati Uniti tinsab g[addejja minn perijodu ta’ luttu, fost diversi avvenimenti ta’ tifkira, waqt il-50 anniversarju tal-qtil ta’ Kennedy, f’Dallas (Texas). Obama tenna li Kennedy kien xempju tal-ideali]mu li ma ddejjaq qatt milli jisfida //irkostanzi li setg[u dehru impossibbli u fejn fuq kollox kien determinat li ‘jsawwar iddinja mill-;did’. Il-President tal-Istati Uniti kien qed jag[mel l-ewlo;ju waqt pranzu formali g[ar-rebbie[a tal-Presidential Medal of Freedom ( premju li kien waqqaf l-istess John F. Kennedy) li sar f’Washington, fejn sostna li lPresident maqtul g[a]el li jg[ix
[ajtu ‘f’arena’ fejn kellhom jittie[du d-de/i]jonijiet diffi/li u fost ‘il-kurrenti tar-ri[ li spi//aw jonfhu kontra tieg[u’. Obama kompla li din hi rra;uni g[alfejn Kennedy baqa’ jgawdi profil daqstant g[oli – [amsin sena wara li nqatel minn tiri ta’ arma waqt li kien g[addej bil-karrozza minn Dallas – u fejn tispikka l-memorja tieg[u b[ala President ]g[a]ug[, kura;;ju] u ‘bniedem li kien i[obb il-[ajja’. Il-President tal-Istati Uniti kellu biss sentejn meta se[[ ilqtil ta’ Kennedy fit-22 ta’ Novembru tal-1963 u qal li kien unur g[alih li seta’ ju]a din lokka]joni biex jonora ‘s-servizz tal-familja ta’ dan il-President lill-Istati Uniti u li g[adha tkompli sallum’. Obama, f’dan id-diskors, semma lil Caroline Kennedy, ittifla ta’ John F. Kennedy li ftit tal-jiem ilu kienet ikkonfermata
b[ala l-Ambaxxatur tal-Istati Uniti g[all-:appun, kif ukoll lil Joe Kennedy III, li g[andu 33 sena u li hu membru talKungress Amerikan. F’dan l-avveniment tkellem anki Jack Schlossberg, student tal-universita ta’ g[oxrin sena, u l-uniku neputi ta’ John F. Kennedy, fejn [e;;e; biex i]]g[a]ag[ tal-;enerazzjoni tieg[u ‘jiftakru fi President li mhux talli laqa’ l-isfidi ta’ ]mienu i]da g[araf ukoll limportanza li tkun vi]jonarju u li tid[ol g[al xi [a;a minn qalbek’. Aktar kmieni fil-jum, Barack Obama kien qieg[ed girlanda tal-fjuri fuq il-qabar ta’ John F. Kennedy fi/-/imiterju nazzjonali ta’ Arlington u waqt /erimonja li anki attendiet g[aliha lfamilja tal-eks President Amerikan Bill Clinton – fost lakbar protagonisti tal-politika tal-Partit Demokratiku, l-istess b[al Kennedy u Obama.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013
17
MADWARNA
300 persuna se jie[du sehem f’maratona ta’ 34 sieg[a abseiling b’risq id-Dar tal-Providenza Tliet mitt persuna se jie[du sehem f’maratona ta’ 34 sieg[a abseiling organizzat mill-iScouts tal-Mosta b’kollaborazzjoni ma’ RTK4Charity. Dan se jsir fuq il-pont talMosta bejn is-Sibt 23 u l-{add 24 ta’ Novembru 2013 kollox b’risq id-Dar tal-Providenza. Dan t[abbar waqt konferenza tal-a[barijiet minn Edward Vella, mill-Grupp tal-iScouts talMosta li qal ukoll li f’din l-attività se jkunu qed jie[du sehem mal-[amsa u g[oxrin voluntier biex jg[inu fl-organizzazzjoni u t-tmexxija tag[ha. Huwa fakkar li fl-edizzjonijiet ta’ din il-maratona kienet in;abret is-somma ta’ 7,000
ewro g[ad-Dar tal-Providenza. Il-flus li se jin;abru din is-sena se ji;u ppre]entati waqt il-Festa ta’ :enero]ità organizzata flewwel tas-sena millRTK4Charity u d-Dar talProvidenza. Fr. Martin Micallef, idDirettur tad-Dar, qal li maratona b[al din hija aprrezzata [afna kemm g[ax tirrifletti l-appo;; tas-so/jetà Maltija g[all-[idma tad-Dar tal-Providenza kif ukoll g[ax se tg[in biex jin;abru lfondi me[tie;a biex id-Dar tkun tista’ tkompli din il-[idma u ttejjibha. Stefan Buontempo, isSegretarju Parlamentari g[arRi/erka, Innovazzjoni, }g[a]ag[
Robert Cutajar, Stefan Buontempo, Fr. Martin Micallef u Edward Vella meta taw id-dettalji dwar il-maratona ta’ 34 sieg[a abseiling b’risq id-Dar tal-Providenza
u Sport, qal li attivitajiet b[al dawn g[andhom ikunu inkora;;uti aktar, filwaqt li rringrazzja ukoll lid-Dar tal-Providenza u l-istazzjon RTK tax-xog[ol siewi li jag[mlu. Robert Cutajar, ix-Shadow Minister tal-Oppo]izzjoni, [e;;e; biex aktar persuni jie[du
sehem f’din il-maratona u qal li anke meta kien Sindku talMellie[a ra kif g[en lid-Dar talProvidenza. Dawk kollha li jixtiequ jie[du sehem f’din il-maratona se jkunu mitluba jag[tu donazzjoni ta’ tnax-il ewro matul il-;urnata jew donazzjoni ta’ sitt ewro matul il-
lejl. Kull min se jipparte/ipa se jing[ata t-ta[ri; me[tie; kif ukoll l-g[a]la li jixxabbat mal[ajt tal-pont jew ma’ wa[da millarkati f’dik li tisejja[ free fall. Kull min jixtieq jie[u sehem jew irid aktar informazzjoni jista’ j/empel 7970724 jew 99233207
Soho with the Stars b’risq id-Dar tal-Providenza Nhar il-:img[a, 29 ta’ Novembru f’Soho Lounge f’Paceville se ssir attività filantropika bil-g[an li jingabru fondi g[ad-Dar tal- Providenza. L-attività, li qed ti;i organizzata mit-tim tal-Kalkara Charity Swim bil-kollaborazzjoni ta’ Soho Lounge, se tlaqqa’ diversi personalitajiet fosthom kantanti, atturi, DJs, atleti u politi/i lokali li se jservu lill-klijenti minn wara l-bar u kif ukoll jiltaqg[u mill-qrib u jie[du ritratti mal-pubbliku. Is-serata se tibda fid-9pm bi prestazzjoni mill-kantanti Lyndsay Pace u Malcolm Pisani u kif ukoll acoustic set millband Plan Zero. Wara se jid[lu fix-xena tnejn mill-aqwa DJs li g[andna f’Malta u li huma wkoll mag[rufa internazzjonal-
Membri tal-Kalkara Charity Swim li b[alissa qed jag[mlu l-a[[ar preparamenti g[all-attività Soho with the Stars
ment – J Joy u DJ Mykill. Dawn l-artisti kollha offrew isservizzi tag[hom b’xejn. Dawk li se jattendu se jkunu
qed jintalbu donazzjoni ta’ [ames ewro li tinkludi wkoll drink b’xejn grazzi g[al Soho Lounge u se jing[ataw ukoll
‘Skart Mu]ikali’
It-tmien edizzjoni ta’ ‘Kantanapoli’ Il - Valletta Dramatic Company b[alissa g[addejja bl - a[[ar t[ejjijiet g[all - ediz zjoni ta ’ din is - sena ta ’ ‘ Kantanapoli ’ li se ssir fl Istitut Kattoliku fil - Furjana nhar is - Sibt , 30 ta ’ Novembru u nhar il - {add , l -1 ta ’ Di/embru 20 1 3 . George Micallef se jmexxi dawn i] - ]ew; serati li fihom se jie[du sehem u[ud mill aqwa kantanti fix - xena lokali
u li lkoll se jinterpretaw u[ud mill - aqwa kanzunetti Naplitani ta ’ kull ]mien . Fost dawk li se jie[u sehem fl - edizzjoni ta ’ din is - sena hemm Joseph Aquilina , Laura Bruno u Angele Cristina . Mag[hom se jie[du sehem ukoll Debbie Scerri u Ludwig Galea li fil - karriera kell hom ukoll l - opportunità li
prodotti tax-xag[ar lin-nisa kollha grazzi g[al Schwarzkopf. U[ud mill-personalitajiet li
kkonfermaw l-attendenza tag[hom huma: Ronald Briffa, Amber, parte/ipanti ta’ Conquest, atturi mill-Klikka, Miss u Mr Malta, Dorian Cassar, Nathan Darmanin u lfutboler mit-tim Nazzjonali Luke Dimech. Il-pubbliku g[andu jattendi bi [;aru g[al Soho with the Stars, li mhux biss hija okka]joni sabiex wie[ed ikun jista’ jiltaqa’ mill-qrib mal-personalitajiet favoriti tieg[u, i]da wkoll sabiex jin;abru kemm jista’ jkun fondi g[ad-Dar talProvidenza. Il-Kalkara Charity Swim tirringrazzja lil Brown’s Pharmacy, Soho Lounge, URSA Creative, Schwarzkopf Malta u M. Demajo Wines & Spirits g[all-g[ajnuna tag[hom.
jirrappre]entaw lil Malta fil - Eurovision Song Contest . Dawn il - kantanti se jkunu akkumpanjati minn orkestra mag[mula minn 24 mu ]i/ist ta[t id - direzzjoni ta ’ Maestro Arcibald Mizzi . Booking jista ’ jsir mill Istitut Kattoliku u aktar informazzjoni tista ’ tinkiseb ukoll billi //emplu 2 1 234555 u 99429447 .
Is-So/jetà Filarmonika La Vincitrice A.D. 1871, fl-Isla qed tipparte/ipa fil-:img[a Ewropea g[at-Tnaqqis tal-Iskart 2013, b’enfasi fuq it-tema ta’ din issena: ir-ri/ikla;;. L-g[an ta’ dan il-pro;ett huwa li l-iskart tal-ka]in ji;i rri/iklat fi strumenti mu]ikali. Biex nag[tu xi ftit e]empji: fliexken vojta talplastik se jkunu mibdula fi strumenti tal-perkussjoni, filwaqt li l-qxur tal-bebbux (li ji;u rri/iklati minn appetizers tipi/i Maltin) se jintu]aw ;ewwa bott b[ala rain stick.
Wirja ta’ dawn l-istrumenti se ssir fl-24 ta’ Novembru fil-ka]in. Dawn l-istrumenti se ji;u murija u ntu]ati wkoll mit-tfal li jattendu g[all-festin tal-Milied li jorganizza l-ka]in. Is-So/jetà Filarmonika La Vincitrice A.D. 1871 hi l-uniku ka]in tal-banda fil-lokalità storika tal-Isla u huwa kburi li jhejji din l-attività b[ala xhieda li lka]ini g[ad g[andhom rwol so/jali u edukattiv importanti [afna fil-komunità. Il-pubbliku huwa mistieden jipparte/ipa u jattendi.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013
18
:RAJJIET UMANI FIL-VATIKAN
Wi// il-Vatikan (20)
Impenn biex jitnaddfu t-tbajja’ Nhar l-1 ta’ Ottubru 2013, filLibrerija Privata talAppartamenti tal-Papa filVatikan, il-Papa Fran;isku ta mer[ba lit-tmien membri ta’ Kunsill tal-Kardinali ma[turin minnu fit-13 ta’ April li g[adda u konfermati b’dokument imsejja[ L-iktar [a;a li tkellmu dwarha l-membri tal-Kunsill talKardinali fl-ewwel laqg[a tag[hom kienet ir-riforma talKurja f’Ruma. G[al [afna nies, din ma kenitx sorpri]a, g[aliex huwa /ar li l-Papa Fran;isku jrid li x-xbieha tal-Vatikan fil-Knisja u quddiem id-dinja tissaffa mittbajja’ tal-img[oddi u ssir organizzazzjoni effi/jenti u konvin/enti b’wi// ;did i]jed frisk u trasparenti. Is-sens ta’ direzzjoni li [a xxog[ol tal-Kunsill tal-Kardinali ma kienx lejn xi a;;ornament tal-Kostituzzjoni Apostolika Pastor Bonus b’xi tibdil mar;inali ’l hawn u ’l hemm, i]da lejn kostituzzjoni ;dida b’aspetti ;odda sinifikanti. Mhux mag[ruf kemm ilKardinali se jkunu jin[tie;u ]mien biex jaslu fejn jixtiequ jaslu. Li huwa ]gur hu li huma m’g[andhom ebda [sieb jieqfu fuq xi tibdil kosmetiku jew /aqliq ]g[ir fil-Kostituzzjoni, li l-Kurja Rumana trid timxi filparametri tag[ha. {are; /ar li l-intenzjoni talKardinali hija li jenfasizzaw innatura ta’ servizz min-na[a talKurja kif ukoll il-Knisja universali u lokali. F’mo[[hom g[andhom servizz f’termini ta’ solidarjetà aktar milli t-t[addim ta’ poter /entralizzat. F’mo[[hom g[andhom ukoll li dan ikun jista’ jitqieg[ed fil-prattika g[all-qadi tal-Knisja fid-dimensjonijiet kollha tag[ha. Il-Kardinali ddiskutew ukoll innatura u l-funzjonijiet tasSegretarjat tal-Istat tal-Vatikan. Hawnhekk, is-sens ta’ direzzjoni huwa li dan ikun is-segretarjat talPapa u li l-kelma ‘Stat’ ma tkunx il-kaw]a ta’ xi dubju dwar dan. Min-na[a tieg[u, il-Papa kien ferm attent g[al dak li kellhom xi jg[idu l-Kardinali fuq dan is-segretarjat, g[aliex fl-ewwel ;imag[tejn ta’ Ottubru huwa kien
‘Kirografu’
ma[ru; fit-28 ta’ Settembru ta’ wara. Il-Papa dde/ieda li ja[tar dan il-Kunsill biex jg[inu fliggvernar tal-Knisja u biex flimkien jistudjaw pro;ett g[arrevi]joni tal-Kostituzzjoni Apostolika Pastor Bonus dwar il-
Kurja Rumana. L-ewwel laqg[a tal-Kunsill kienet mifruxa fuq tlett ijiem, sat3 ta’ Ottubru. G[alkemm min[abba l-impenji l-o[rajn li jkollu, il-Papa ma setax ikun pre]enti l-[in kollu, huwa segwa kollox mill-qrib. Fi tmiem id-
diskussjonijiet t[abbar li l-laqg[a li jmiss tal-Kunsill se ssir bejn it3 u l-5 ta’ Di/embru 2013, u dik ta’ warajha fi Frar 2014. Kien spjegat li din it-time-table qed issir biex ix-xog[ol talKunsill, spe/jalment fil-fa]i tieg[u tal-bidu, jit[affef kemm
jista’ jkun. Kien spjegat ukoll li bejn laqg[a u o[ra x-xog[ol se jkun g[adu g[addej, g[aliex ilKardinali u l-Papa se jkomplu jg[addu l-fehmiet u l-messa;;i tag[hom lil xulxin bil-[sieb li rrota lejn ir-riforma ]]omm irritmu fid-dawrien tag[ha.
Charles Buttigieg kb@erremme.com.mt
ting[ata attenzjoni spe/ifika u fonda lill-kwistjoni tal-laj/i, bil[sieb li din id-dimensjoni fil[ajja tal-Knisja ting[ata g[arfien xieraq u effettiv fl-iggvernar talKnisja. Fil-mument, je]isti l-Kunsill Pontifi/ju g[al-Laj/i. I]da lKardinali j[ossu li xorta wa[da hu possibbli li ji;u studjati modi ;odda ta’ kif dan l-aspett jissa[[a[. Il-Kunsill qed jir/ievi [afna su;;erimenti fuq dan laspett.
L-Isqof Franz-Peter Tebartz-van Elst ta’ Limburg, li g[andu 54 sena, ibbumbardjat bid-domandi mill-;urnalisti appena [ar;et l-a[bar mill-Vatikan li kien sospi] milli jkompli je]er/ita l-ministeru episkopali tieg[u
qed ja[seb fuq il-gwida li ried jag[ti lis-Segretarju tal-Istat il;did, l-Ar/isqof Pietro Parolin. Mons. Parolin kien ippjanat li jid[ol fil-kariga fil-15 ta’ Ottubru, i]da kellu jipposponi l-bidu tal[idma tieg[u min[abba li kellu jid[ol l-isptar g[al intervent kirur;iku. Jistennieh, fl-uffi//ju ;did tieg[u, hemm sfidi kbar. Moderatur tal-Kurja Rigward l-operat tal-Kurja, ilKardinali jridu jsibu soluzzjonijiet ;odda wkoll g[all-kamp tarrelazzjonijiet bejn il-kapijiet tad-
Il-Papa Fran;isku> Il-flus imarrdulna mo[[na, jivvelenaw [sibijietna u wkoll il-fidi tag[na, u jqabbduna t-triq tal-g[ira, it-tilwim, is-suspett u l-konflitt
dikasteri u l-Papa, u dak tal-koordinament bejn id-diversi entitajiet. Fost il-Kardinali kien hemm min ammetta pubblikament li [afna mill-problemi fl-operat talKurja Rumana huma ka;unati minn nuqqas ta’ komunikazzjoni bi]]ejjed bejn il-Papa, il-Kurja u l-Isqfijiet lokali. Kien hemm min qal li filwaqt li l-Knisja Kattolika hija organizzazzjoni mondjali li m’hawnx o[ra b[alha, aktarx li g[adha ma la[qitx tassew il-livell ta’ ]vilupp li tin[tie; organizzazzjoni mondjali. F’dan il-kontest, fosthom kien hemm min [are; bl-idea ta’ Moderatur tal-Kurja. Nibtet diskussjoni dwar il-funzjonijiet li jista’ jkollu min jing[ata kariga b[al din. Dan il-kun/ett s’issa g[adu fuq il-mejda tad-dja-
logu. Ma ttie[det ebda de/i]joni dwar jekk g[andux jifforma parti mir-riformi. Madankollu, hu ]gur li lKunsill qed jara din il-kariga b[ala wa[da mill-possibbiltajiet li jista’ jipproponi. Dan huwa biss wie[ed millpunti li l-Kunsill tal-Kardinali g[ad irid jimmatura [sibijietu dwaru. Punt ie[or fl-istess ilma huwa jekk g[andhiex issir riorganizzazzjoni tal-amministrazzjoni tal-;id temporali u, fil-ka], kif. Jidher li l-Kardinali mhux se jg[a;;lu fuq din il-[a;a, g[aliex iridu li qabel ikollhom f’idejhom ir-rapporti tal-kummissjonijiet li kienu inkarigati biex jg[arblu dan il-qasam. {a;a li l-Kunsill tal-Kardinali jidher li g[andu mo[[u /ar dwarha hija l-b]onn li fir-riforma tal-Kurja u l-istituzzjoni tag[ha
Minn fomm Kardinal Il-Kardinal Reinhard Marx ta’ Munich, fil-:ermanja, li huwa membru tal-Kunsill talKardinali, jag[raf il-b]onn li rriforma twassal biex titjieb ixxbieha negattiva li [a l-Vatikan spe/jalment min[abba /erti stejjer. Jag[raf ukoll il-b]onn li titjieb il-fama tas-Santa Sede. “Irridu n;ibu bidla po]ittiva fix-xbieha tal-Vatkan. M’g[andux jibqa’ possibbli g[all-membri tal-Knisja li j[arsu lejn il-Vatikan b[ala [a;a primarjament negattiva. G[andna
g[al darba o[ra nkunu kapa/i li nkunu kburin bil-kwartieri prin/ipali tag[na,” qal ilKardinal Marx, li mill-2012 huwa wkoll il-President talKummissjoni tal-Konferenzi talIsqfijiet tal-Komunità Ewropea. Il-Kardinal :ermani], li fil-21 ta’ Settembru 2013 g[alaq 60 sena, qal li [afna mill-membri tal-Knisja jaraw il-burokrazija b[ala [a;a [a]ina u huwa stess jiddejjaq [afna meta l-affarijiet ikunu organizzati [a]in. g[al pa;na 19
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013
:RAJJIET UMANI FIL-VATIKAN minn pa;na 18
Huwa jemmen li l-Knisja je[tie; li tkun trasparenti u verifikabbli. Jemmen ukoll li [a;a b[al din ta[dem biss jekk ikollok amministrazzjoni effi/jenti. Meta r-rg[ajja jsiru lpup G[adma iebsa fix-xog[ol talKardinali mag[]ulin mill-Papa
biex jag[tuh pariri se tkun kif ji]guraw ilqug[ tajjeb fi [dan ilKnisja kontra /erti tentazzjonijiet li lill-bniedem jafu jfixkluh u ji]gwidawh fil-qadi tajjeb ta’ dmirijietu b’sens ta’ servizz f’termini ta’ solidarjetà. Quddiem nett fost dawn it-tentazzjonijiet, li g[andhom [abta kif jittestjaw il-fra;ilità umana, hemm il-karrieri u l-flus. Il-Papa Fran;isku huwa konxju [afna dwar dan il-periklu, anke fil-Knisja. Tant li fil-15 ta’ Mejju 2013 huwa wissa li lisqfijiet u s-sa/erdoti li j/edu g[at-tentazzjonijiet tal-flus u lvanità tal-karriri]mu jinbidlu fi lpup “li jiddivoraw il-la[am tannag[a; tag[hom stess”. Il-Papa kien /ar. Ma qag[adx jilg[ab bil-kliem fil-kundanna tieg[u g[al kull min jie[u lla[am tan-nag[a; biex jieklu, jesplojtah inkella jinnegozjah; jew min tant ikun marbut malflus li jsir x[i[ u spiss anke simonista (jinnegozja f’servizzi tal-Knisja); jew ju]a s-suf tannag[a; g[all-vanità tieg[u stess biex jifta[ar. Fran;isku qal li lisqfijiet u s-sa/erdoti jridu jitolbu biex ma j/edux g[al dawn ittentazzjonijiet “veri u proprji”. ?erti ;ibdiet, jekk mhux kilbiet, jafu ji]irg[u l-[erba flim;iba tal-bniedem u fir-relazzjonijiet tieg[u ma’ o[rajn. Irrabta mal-flus, imbag[ad, hija meqjusa b[ala l-ag[ar [a]en. F’riflessjoni dwar il-mod kif il-kilba g[all-flus tista’ tikkorrompi qalb il-bniedem u ddg[ajjiflu l-fidi, fl-20 ta’ Settembru 2013 Fran;isku wissa li “a[na qatt ma nistg[u naqdu lil Alla u l-flus fl-istess [in.” Huwa wissa wkoll li l-flus imarrdulna mo[[na, jivvelenaw [sibijietna u wkoll il-fidi tag[na, u jqabbduna t-triq talg[ira, it-tilwim, is-suspett u l-
19
konflitt. G[all-bidu, il-flus joffru lillbniedem sens ta’ sodisfazzjon. Madankollu, jekk il-bniedem ma jkunx attent il-;id malajr jista’ jwassal g[all-vanità, limportanza tag[na nfusna u ddnub tal-kburija. Fil-21 ta’ Ottubru 2013, ilPapa re;a’ tkellem dwar il-flus. Huwa qal li l-flus ma g[andhomx ji;u demonizzati. Huwa spjega li “l-flus jg[inu l-bniedem jimxi ’l quddiem b’[afna [wejje; tajbin, b’[afna [idmiet tajbin g[all-i]vilupp tar-razza umana.” Dak li jist[oqqlu kundanna, qal Fran;isku, hu meta l-flus jintu]aw [a]in. Jumejn wara, il-Papa kellu jie[u azzjoni dwar Isqof :ermani] li nqabad f’nofs kontroversja kbira min[abba li allegatament kien qed jg[ix [ajja lussu]a u li biex jirran;a u jsebba[ ir-residenza tieg[u nefaq fuq 31 miljun ewro, ferm aktar milli kien tassew me[tie;. Nhar it-23 ta’ Ottubru 2013, il-Vatikan [abbar li dan l-Isqof, Mons. Franz-Peter Tebartz-van Elst ta’ Limburg, li g[andu 54 sena, kien ;ie sospi] u “ma jistax, fil-mument, ikompli je]er/ita l-ministeru episkopali tieg[u.” Fil-media tal-:ermanja bdew isibuh b[ala “l-Isqof tal-Lussu”. Awditjar u konsultazzjoni Il-finanzi, din id-darba tasSanta Sede u tal-Vatikan, re;g[u kienu fl-a[barijiet f’nofs Novembru 2013, meta l-Papa
Fran;isku approva statuti ;odda g[all-hekk imsej[a Financial Intelligence Authority (FIA). Dawn l-istatuti da[lu fis-se[[ proprju fil-21 ta’ Novembru 2013. T[abbar ukoll li l-Governorat tal-Istat tal-Belt tal-Vatikan, bi ftehim mal-Kummissjoni Pontifi/ja g[ar-Referenza dwar l-Organizzazzjoni tal-Istruttura Ekonomika u Amministrattiva tas-Santa Sede, wara pro/ess ta’ g[a]la inkariga tim internazzjonali minn Ernst & Young biex jag[mlu awditjar u konsultazzjoni rigward l-attivitajiet ekonomi/i u l-pro/eduri ta’ mmani;;jar amministrattivi talGovernorat.
Il-Papa Fran;isku> Il-flus joffru lill-bniedem sens ta’ sodisfazzjon... Madankollu, jekk il-bniedem ma jkunx attent, il-;id malajr jista’ jwassal g[all-vanità, l-importanza tag[na nfusna u d-dnub tal-kburija
Il-famu]a residenza li fuqha l-Isqof Franz-Peter Tebartz-van Elst nefaq flejjes kbar mhux biss f’restawr, imma anki f’lussu stravaganti
Fil-media tal-:ermanja, lill-Isqof Franz-Peter Tebartz-van Elst bdew isibuh b[ala “l-Isqof tal-Lussu”
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013
20
AVVI}I PN
Il-Kelliema Ewlenin tal-PN Simon Busuttil simon.busuttil@teampn.org
Kap tal-Oppo]izzjoni
Mario de Marco mario.demarco@teampn.org
Kelliem g[all-Ekonomija, l-Investiment u l-Intrapri]i ]-}g[ar
Beppe Fenech Adami Kelliem g[all-:ustizzja beppe.fenechadami@teampn.org Chris Said chris.said@teampn.org
Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista
?ensu Galea /ensu.galea@teampn.org
Deputat Speaker u Kelliem g[all-Agrikultura u s-Sajd
David Agius david.agius@teampn.org
Whip tal-Grupp Parlamentari u Kelliem g[all-Gvern Lokali
Frederick Azzopardi Deputat Whip u Kelliem frederick.azzopardi@teampn.org g[as-Servizzi tas-Sa[[a u l-Edukazzjoni f’G[awdex
Giovanna Debono Kelliema g[al G[awdex giovanna.debono@teampn.org George Pullicino Kelliem g[all-Ener;ija george.pullicino@teampn.org u l-Konservazzjoni tal-Ilma Tonio Fenech tonio.fenech@teampn.org
Kelliem g[all-Finanzi
Joe Cassar joe.cassar@teampn.org
Kelliem dwar l-Edukazzjoni
Jason Azzopardi jason.azzopardi@teampn.org
Kelliem g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali
Francis Zammit Dimech francis.zammitdimech @teampn.org
Kelliem g[all-Kultura u l-Komunikazzjoni
Carm Mifsud Bonnici Kelliem g[all-Affarijiet Barranin carm.mifsudbonnici@teampn.org Clyde Puli clyde.puli@teampn.org
Kelliem g[all-Familja u s-Solidarjetà So/jali
Mario Galea mario.galea@teampn.org
Kelliem g[all-Anzjani
Robert Arrigo robert.arrigo@teampn.org
Kelliem g[at-Turi]mu
Charlò Bonnici charlo.bonnici@teampn.org
Kelliem g[all-I]vilupp So/jali, l-Ambjent u t-Tibdil fil-Klima
Stephen Spiteri stephen.spiteri@teampn.org
Kelliem g[all-Impjiegi u l-Persuni b’Di]abbiltà
Michael Gonzi michael.gonzi@teampn.org
Kelliem g[ad-Drittijiet tal-Annimali
Toni Bezzina toni.bezzina@teampn.org
Kelliem g[at-Trasport u l-Infrastruttura
Antoine Borg antoine.borg@teampn.org
Kelliem g[all-Presidenza tal-Unjoni Ewropea 2017 u l-Fondi Ewropej
Claudette Buttigieg Kelliema g[ad-Djalogu So/jali claudette.buttigieg@teampn.org u l-Libertajiet ?ivili Ryan Callus ryan.callus@teampn.org
Kelliem g[all-Ippjanar u s-Simplifikazzjoni tal-Pro/essi Amministrattivi
Robert Cutajar robert.cutajar@teampn.org
Kelliem g[a]-}g[a]ag[ u l-Isport
Kristy Debono kristy.debono@teampn.org
Kelliema g[all-Kompetittività u t-Tkabbir Ekonomiku
Albert Fenech albert.fenech@teampn.org
Kelliem g[ar-Ri/erka u l-Innovazzjoni
Claudio Grech claudio.grech@teampn.org
Kelliem g[as-Sa[[a
Paula Mifsud Bonnici Kelliema g[all-Kompetizzjoni paula.mifsudbonnici@teampn.org u d-Drittijiet tal-Konsumatur Marthese Portelli Kelliema g[all-Affarijiet Ewropej marthese.portelli@teampn.org
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-MELLIE{A. Kull nhar
ta’ {amis bejn il-5 p.m. u s-7 p . m . fl - Uffi//ju PN . G[al appuntament /emplu 79990757.
{AL TARXIEN. Kull nhar ta’ Tnejn u :img[a bejn il-5 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 7777 1 529, 7970449 1 jew 99262634.
llum il - :img[a, 22 ta ’ Novembru fl-uffi//ju tal-Partit mis-7pm ’il quddiem. G[allbiljetti /emplu 79281438 jew ming[and il-helpers u membri tal-kumitat.
ROBERTA METSOLA. Il{bieb ta’ Roberta Metsola se jorganizzaw Coffee Morning, nhar il - {amis, 28 ta ’ Novembru, fil - Lukanda Vivaldi, f’San :iljan. Trasport provdut. Prezz 7 ewro. G[allbiljetti ming[and il-helpers tassoltu jew /emplu 99240514.
{AL BALZAN. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza Pasta Night illum il-:img[a, 22 ta’ Novembru fl-uffi//ju tal-partit fi Pjazza Bertu Fenech, {al Balzan fis-7.30pm. Prezz 10 ewro . G[all - biljetti /emplu 99848644.
MARIO GALEA. Il-{bieb ta’ Mario Galea se jorganizzaw ikla ravjul nhar il-:img[a, 29 ta’ Novembru fl-uffi//ju talPartit Nazzjonalista, i]-}ejtun. Prezz 5 ewro . Mistieden spe/jali l - eks Ministru Nazzjonalista, Alexander Cachia Zammit li se jkun qed jiffirma l-kotba tal-awtobijografija tieg[u . Biljetti mill uffi//ji tal - PN tat - Tielet Distrett, ming[and il-helpers tas - soltu jew /emplu 99487 1 02, 99465295, 99427673, 99862141.
IS-SI::IEWI. Il-Kumitt Sezzjonali se jorganizza ikla
PAULA MIFSUD BONNICI. Il-{bieb ta’ Paula Mifsud
AVVI}I SO?JALI
Bonnici se jorganizzaw ri/evment fl - g[eluq sninha, nhar is-Sibt, 30 ta’ Novembru fit - 8pm f ’ The Palms¸ f ’ San :iljan. Prezz 15-il ewro. G[allbiljetti /emplu 2 1 2392 1 0, 79797178 jew 99242945.
EDWIN VASSALLO. Il{bieb ta’ Edwin Vassallo se jorganizzaw Ikla Buffet tal Milied nhar is - Sibt, 30 ta ’ Novembru fit - 8 . 30pm fil Lukanda Lavalieri, San :iljan. Prezz 23 ewro u jinkludi ttrasport jew il - parking f’Portomaso. G[al aktar informazzjoni /emplu 21 433869. L-IM:ARR. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza bibita mal - kandidati g[all - elezzjoni tal-Parlament Ewropew, nhar is-Sibt, 30 ta’ Novembru fis7pm fl - uffi//ju tal - partit . Jattendu d-deputati tas-Seba’ Distrett. DAVID CASA u CLYDE PULI. Il-{bieb ta’ David Casa
u Clyde Puli se jorganizzaw Coffee Morning, nhar it-Tlieta, 3 ta’ Di/embru. Prezz 6 ewro. Trasport jitlaq fid-9am. Biljetti ming[and il - helpers jew /emplu 21490643.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013
21
AVVI}I PN ROBERT CUTAJAR. Il {bieb ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Coffee Morning nhar it-Tlieta, 3 ta’ Di/embru fil - Lukanda Seabank , fil Mellie[a fid-9am. Prezz 7 ewro li jinkludi l-ikel u 10 log[biet tombla. Biljetti ming[and ilhelpers tas-soltu jew /emplu 79262101 jew 99824570 jew email robertcutajar72@ gmail.com. Din l-attività se ssir sabiex jin;abru fondi b’risq ilPN. RYAN CALLUS. Il-{bieb ta’ Ryan Callus se jorganizzaw Coffee Morning, nhar it-Tlieta, 3 ta ’ Di/embru fil - Lukanda Soreda, il - Qawra . Trasport provdut. G[all-biljetti /emplu 99594 1 97, 7946 1 207 jew 21461002. SITT DISTRETT. Il Kumitat tas-Sitt Distrett se jorganizza Ikla Buffet, nhar il:img[a, 6 ta’ Di/embru filLukanda Soreda, il - Qawra . Prezz 20 ewro g[all-adulti u 10 ewro g[at-tfal. Il-prezz jinkludi wkoll it-trasport . G[all - bil jetti /emplu lill - membri tal kumitati sezzjonali tal lokalità jew /emplu 795947 1 3 jew 796 11 977 . ROBERT ARRIGO. Il {bieb ta ’ Robert Arrigo se jorganizzaw ikla f ’ g[eluq sninu, il - :img[a, 6 ta ’ Di/embru fit - 8 p . m . fil Lukanda Dolmen, il - Qawra . Prezz 22 ewro g[all - kbar u 1 2 ewro g[at - tfal . G[all - book ings /emplu 23285000 . SAN :WANN. Il - Kumitat Sezzjonali se jorganizza ikla, il - :img[a, 6 ta ’ Di/embru fit - 8 . 30pm fil - Lukanda Soreda , il - Qawra . Din l - attiv ità se ssir biex jin;abru fondi g[all - partit . Prezz 20 ewro g[all - kbar, 1 0 ewro g[al tfal ta[t it -1 2 - il sena . Trasport jiswa ewro . G[all - biljetti /emplu 77805 1 73 jew 99824086.
SAN PAWL IL-BA{AR. IlKumitat Sezzjonali ta ’ San Pawl il - Ba[ar se jorganizza Buffett tal - Milied b ’ risq il Partit, nhar il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, fil - Lukanda Canifor , il - Qawra . Prezz 20 ewro g[all - kbar u 1 0 ewro g[a] - ]g[ar . G[all - biljetti /emplu 99824570 jew 99456411. TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw Get Together is-Sibt, 7 ta’ Di/embru mit-8.30pm ’il quddiem fil-Garden of Eden, fi]}urrieq. Prezz 10 ewro kbar u 5 ewro g[at-tfal ta[t it-tnax-il sena, bit - trasport inklu] . Jattendi l-Kap tal-PN Simon Busuttil. G[all-biljetti /emplu 21490826 jew 99430012. ANTOINE BORG. Il-{bieb ta’ Antoine Borg se jorganizzaw Christmas Buffet Dinner nhar is-Sibt, 7 ta’ Di/embru filLukanda The Palace, tas Sliema fit - 8 . 30pm . Trasport b’xejn. G[all-bookings /emplu 79092845 jew ming[and il helpers tas-soltu.
Night nhar is - Sibt, 7 ta ’ Di/embru fl-uffi//jut tal-partit, l-iMsida fit-8pm. Prezz 15-il ewro. G[all-biljetti rrikorru fluffi//ju tal - partit jew mill membri tal-kumitat sezzjonali. Il-qlig[ kollu se jmur g[allpartit.
{AL LUQA. Il-Bar fluffi//ju tal-Partit f’{al Luqa se jorganizza serata lejlet ilMilied fl - uffi//ju tal - partit b’open bar u [afna finger food g[all-prezz ta’ 25 ewro. G[allbiljetti /emplu 79259768.
{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Ikla Buffet tal Milied nhar il-:img[a, 13 ta’ Di/embru fil-Lukanda Martim Antonin , Mellie[a fis -1 pm . Prezz 20 ewro g[all-kbar u 10 ewro g[at - tfal . G[al - biljetti /emplu 2 1 666736 jew 99841333.
Tombla Party g[all - anzjani, nhar it-Tlieta, 7 ta’ Jannar fluffi//ju tal-partit, Dar Carmelo Caruana, i]-}urrieq mis-2pm ’il quddiem. Biljetti b’xejn.
I} - }URRIEQ. Il - Kumitat JASON AZZOPARDI. Il- Sezzjonali se jorganizza
CHARLÒ BONNICI. Il {bieb ta’ Charlò Bonnici se jorganizzaw Christmas Buffet nhar il - :img[a, 1 3 ta ’ Di/embru fil - Lukanda Cavalieri, f’San :iljan. Prezz 20 ewro g[all-kbar u 10 ewro g[at - tfal . Il - biljetti jistg[u jinkisbu ming[and il-helpers tas-soltu jew /emplu fuq 21 430752 jew 79796667 . Trasport provdut.
SANTA VENERA. Il RYAN CALLUS. Il-{bieb Kumitat Sezzjonali se jorga-
ta’ Ryan Callus se jorgranizzaw Buffet tal-Milied nhar is-Sibt, 7 ta ’ Di/embru fil - Lukanda Soreda, il - Qawra . Trasport provdut. G[all-biljetti /emplu 99594197, 99430121 jew 21 461002.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw Ikla tal-Milied is-Sibt, 7 ta ’ Di/embru fit - 8pm fil Lukanda Cavalieri , f ’ San :iljan. Prezz 25 ewro kbar u 15-il ewro g[al tfal ta[t it-12-il sena, bit-trasport inklu] millpostijiet tas - soltu . Se jkun hemm parking provdut ;ewwa Portomaso . G[all - biljetti /emplu 79927302 jew email fuq fenechtonio@gmail.com . L - IMSIDA. Il - Kumitat Sezzjonali se jorganizza Pasta
nizza ikla nhar il-:img[a, 13 ta’ Di/embru fl-uffi//ju talpartit Dar il - {addiem, Triq Fleur de Lys fit - 8pm . Prezz 1 4 - il ewro g[all - kbar u 5 ewro g[at - tfal . G[all - biljetti tistg[u tmorru fl - uffi//ju tal partit, /emplu lill - membri tal kumitat sezzjonali jew /emplu 99847028 . Il - qlig[ kollu jmur g[all - finanzi tal partit .
STEPHEN SPITERI. Il Il - {bieb ta ’ Stephen Spiteri se jorganizzaw ri/eviment nhar il - :img[a, 20 ta ’ Di/embru fil-Garden of Eden, i]-}urrieq fit - 8pm . Jattendi l - Kap tal Partit, Simon Busuttil. Prezz 8 ewro g[all-kbar u tfal b’xejn. Trasport b’xejn. G[all-biljetti tistg[u //emplu 99424827, 99886394 jew 77424828.
I} - }URRIEQ. Il - Kumitat Sezzjonali se jorganizza Get Together g[an - Nazzjonalisti ta]-}urrieq u l-[bieb nhar isSibt, 18 ta’ Jannar fl-Aida Hall, i]-}urrieq mis-7.30pm ’il quddiem. Prezz 3 ewro. Tfal minn 3 sa 10 snin b’xejn. Jing[ataw rigali lit-tfal kollha li jattendu. Biljetti ming[and il - membri tal-kumitat. AVVI}I O{RA L-ISLA.
Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-Bar talUffi//ju PN qed jitmexxa minn Management ;did. Qed ikun miftu[ kuljum sa tard filg[axija, u s-Sibt u l-{add jifta[ fid-9 a.m. Qed ikunu servuti wkoll appetizers.
IL-KALKARA. Il-Kumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-Bar talUffi//ju PN. Dawk interessati huma mitluba jibag[tu l-offerti tag[hom lis-Segretarju, Kumitat Sezzjonali PN Kalkara, Ka]in PN, Xatt tal-Kalkara, il-Kalkara. Il-Kumitat jirriserva d-dritt li jag[]el kwalunkwe offerta, anke dik l-anqas vanta;;u]a. IL-G}IRA. Il-Kumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-Bar talUffi//ju PN. Dawk interessati huma mitluba jibag[tu l-offerti tag[hom indirizzati lisSegretarju Kumitat Sezzjonali
PN G]ira, Ka]in PN, Triq irReb[a, il-G]ira. Il-Kumitat jirriserva d-dritt li jag[]el kwalunkwe offerta, anke dik lanqas vanta;;u]a.
IL - QRENDI. Il - Kumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at - tmexxija tal - Bar tal Uffi//ju PN. Dawk interessati huma mitluba jibg[atu l-offerti tag[hom flimkien mad-dettalji kollha sa nhar il-:img[a, 29 ta ’ Novembru fis - 7pm, lis Segretarju Kumitat Sezzjonali PN Qrendi, Dar il-Pa/i, 1, Triq il-Kurat Mizzi, il-Qrendi. IlKumitat jirriserva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta anke l-aktar wa[da vanta;;u]a. {AL TARXIEN. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-Bar talUffi//ju PN tal-lokalità issa hu miftu[ ta[t Management ;did. Il-Bar qed jifta[ mit-Tnejn sasSibt mis-7 p.m. ’il quddiem, kif ukoll il-{add filg[odu. Ji;u servuti appetizers. TA ’ XBIEX. Il - Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-Bar tal - Uffi//ju PN tal - lokalità qed jitmexxa minn Management ;did u b’esperjenza . B[alissa qed ikun miftu[ kuljum bejn il-5 p.m. u l-10 p.m. mit-Tnejn sas-Sibt u l-{add bejn id-9 a.m. u t-3 p . m . Qed jitqassmu wkoll appetizers. Min jixtieq jorganizza xi fenkata jew ikla, jista’ j/empel 79813505. I} - }URRIEQ. Il - Kumitat Sezzjonali PN jav]a li qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija talBar tal - Uffi//ju PN . Dawk interessati huma mitluba jibag[tu l - offerti tag[hom flimkien mad-dettalji kollha sa nhar it-Tnejn, 2 ta’ Di/embru fis-7pm, lis-Segretarju Kumitat Sezzjonali PN }urrieq, 60 Sardinella, Triq San Pawl, }urrieq }RQ 163. Il-Kumitat jirriserva d - dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta anke l aktar wa[da vanta;;u]a.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta‘ Novembru, 2013
22
TV#RADJU
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-6>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>55 18>00 18>30 19>00 20>30 22>00 23>00 00>25 01>20
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mu]ajk Rockna Fuzzbox - George Galea Talk Time Newsdesk (r) Wavelength (r) Mu]ika kontinwa
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel
Jim Jam
07:00 - Minnie’s Bow-Toons 07:05 Mickey Mouse Clubhouse 07:30 A.N.T. Farm 08:15 - Jessie 09:05 The Suite Life on Deck 09:50 - Shake It Up! 10:35 - Austin & Ally 11:00 A.N.T. Farm 11:25 - That’s So Raven 11:45 - Dog With a Blog 12:10 Good Luck Charlie 12:35 - My Babysitter’s a Vampire 13:00 - That’s So Raven 13:25 - Gravity Falls 13:50 - Jessie 14:10 - Violetta 15:00 Mickey Mouse 15:05 - Meet the Robinsons 16:30 - Good Luck Charlie 16:55 - A.N.T. Farm 17:20 - Violetta 18:05 - Jessie 18:30 - My Babysitter’s a Vampire 18:50 - Good Luck Charlie 19:15 - Gravity Falls 19:40 - Shake It Up! 20:00 - Austin & Ally 20:25 A.N.T. Farm 20:50 - Good Luck Charlie 21:10 - Wizards of Waverly Place 22:00 - The Suite Life of Zack & Cody 22:45 - Sonny With a Chance 23:30 - The Suite Life on Deck.
07:00 - Nouky & Friends 07:05 Rubbadubbers 07:15 - Oswald 07:30 - Fluffy Gardens 07:45 - Jarmies 08:00 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:30 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See the Sea 10:05 Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 Thomas and Friends 10:55 - Nouky & Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 Pingu 11:25 - Tiny Planets 11:30 Monkey See, Monkey Do 11:40 Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:25 - Jarmies 12:40 - Mio Mao 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:50 Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 - Fluffy Gardens 15:15 Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 Igloo-Gloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Tork 17:45 Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 - Heroes of the City 18:20 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - Benjamin’s Farm 18:50 - Nouky & Friends 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 - Lots & Lots Of... 19:30 Monkey See, Monkey Do 19:40 Barney & Friends 20:10 Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 Heroes of the City 21:40 - Pingu 21:45 - Tiny Planets 21:50 - Pingu 21:55 - Tiny Planets 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 Thomas and Friends 22:35 - Dougie in Disguise 22:45 - Slim Pig 22:55 Connie the Cow 23:05 - Tork 23:15 Benjamin’s Farm 23:20 - My Animal Friends 23:35 - Nouky & Friends 23:40 - Wobblyland.
Nickelodeon
07:05 - Winx Club 07:30 SpongeBob SquarePants 07:55 - The Fairly OddParents 08:20 - Go, Diego, Go! 08:45 - Umizoomis 09:10 Tickety Toc 09:28 Little Kingdom 09:35 - Dora the Explorer 10:25 Little Kingdom 10:35 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - The Fairly OddParents 11:40 - T.U.F.F. Puppy 12:05 - Totally Spies! 12:30 - iCarly 12:55 Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - SpongeBob SquarePants 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:30 - SpongeBob SquarePants 16:20 - Victorious 16:45 - iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 - Robot and Monster 19:40 Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:45 Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 23:00 - iCarly.
I guardiani del destino (The Adjustment Bureau) – Italia 1, 21>10
Matt Damon u Emily Blunt (it-tnejn fir-ritratt) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Amerikan li n[adem fl-2011 b’re;ija ta’ George Nolfi. David ikun qed jittama li jikseb post ta’ Senatur tal-Istati Uniti. Isir jaf lill-ballerina Elise u jitlef g[aqlu g[al warajha. Din se jkollha xi riperkussjoni fuq il-fatt li hu involut fil-politika? TVM 1
Smash
07:00 - TVAM 09:00 - Niskata 11:00 Mattia (r) 11:30 - Gadgets 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 Teleshopping 16:20 - Malta u lil hinn minnha 16:30 - Teleshopping 16:45 It-Triq 16:50 - Labrats 17:20 Xpla[[mal[ajt 17:35 - Waqtiet 17:40 - Teleshopping 18:00 - A[barijiet 18:10 - Purée 18:55 - Focus 20:00 A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:45 - Xarabank 21:45 - Headline News 21:50 - (ikompli) Xarabank 23:15 - A[barijiet 23:30 - Starsky and Hutch. Film 2004.
07:00 - A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 - A[barijiet 09:00 - {abbejtek 10:00 - K/ina ma’ Farah 10:50 Teleshopping 14:20 - Ma’ Majsi (live) 16:10 - K/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 (live) 18:40 Teleshopping 19:00 - A[barijiet 19:20 - A[barijiet ta’ barra 19:30 {abbejtek (r) 20:30 - Grand Lottery (live) 20:40 - Qeg[din Sew! 21:30 Malta u l-Unjoni Ewropea 22:00 A[barijiet 22:30 - Poker.
-
TVM 2
06:15 - Dissett (r) 07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 - Planets 11:50 - ItTriq 11:55 - Waqtiet 12:00 Purée 12:45 - Malta u lil hinn minnha (r) 14:15 - Tuffi[at migduma 14:45 -
Servizz minn Malta u Lil Hinn Minnha 15:00 - Planets 15:50 - It-Triq 16:00 Niskata (r) 18:00 - Sports Panorama 19:30 - Waqtiet 19:40 - Planets 20:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin missmig[ 20:40 - Rajt ma Rajtx 21:10 Dinja Mo[bija ta[t il-Mew; 21:40 Headline News 21:45 - Tuffi[at Migduma 22:15 - Focus 23:00 A[barijiet bl-Ingli] 23:10 - Venere. ONE
07:00 - Breakfast News 08:45 Teleshopping 09:00 - Sieg[a }mien 10:30 - Teleshopping 11:15 - Aroma Mattina 12:30 - ONE News 12:40 Kalamita 16:15 - Teleshopping 16:30 - Popcorn 17:00 - La Nikber 17:30 ONE News 17:40 - Teleshopping 18:00 - In D House 19:00 - Aqrali Storja 19:30 - ONE News 20:15 Ieqaf 20 Minuta 20:45 - Maskra 21:50 - Fresh & Funky 22:35 - Midinbin 23:30 - ONE News.
Raiuno
06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis07:00, it-08:00 u d-09:00) 10:30 - Una mattina verde 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:20 - La vita in diretta 18:50 L’eredità 20:00 - Tg 1 21:10 - Tale e quale show 23:25 - TV7 00:30 - Tg1 notte 01:05 - Cinematografo 02:00 Sottovoce. Raidue
07:00 - Cartoons 08:35 - Heartland (TF) 09:20 - Settimo cielo (TF) 10:00 - Tg 2 insieme estate 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 Eat Parade 13:50 - Tg 2 Sì, viaggiare 14:00 - Detto fatto 16:15 - Ghost Whisperer (TF) 16:55 - Private practice (TF) 17:55 - Tg2 notizie 18:45 NCIS (TF) 20:30 - Tg 2 21:00 LOL:-) (varjeta) 21:10 - Virus - Il contagio delle idee 23:20 - Tg 2 notizie 23:35 - Rogue - Il solitario. Film 2007 01:10 - Rai Parlamento 01:20 - Il clown (TF). Raitre
07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agora 10:00 - Mi manda Raitre 11:15 - Elisir 12:00 - Tg 3 # Meteo 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Pane quotidiano 13:10 - Rai educational 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 15:15 - La Signora del
West (TF) 16:05 - Aspettando Geo 16:40 - Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:15 Sconosciuti - La nostra personale ricerca della felicità 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Parkland. Film 2013 22:55 - Agora 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 - Tg 3 chi è di scena. Canale 5
08:00 - Tg 5 mattina 08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 - Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 Centovetrine (soap) 14:40 - Uomini e donne 16:10 - Il segreto (soap) 16:55 - Pomeriggio cinque (attwalita) 18:50 - Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - Ferrari (Fiction) 23:45 - Matrix 01:30 - Tg 5 Notte # Meteo 02:00 - Striscia la notizia (r). Rete 4
06:50 - Chips (TF) 07:20 - Charlie’s Angels (TF) 08:20 - Siska (TF) 09:45 - Carabinieri 4 (fiction) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:35 My life - segreti e passioni (TN) 16.05 - PT 109, posto di combattimento. Film ’63 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (TF) 21:10 - Quarto Grado 24:00 - Paura. Film ’96 Italia 1
06:45 - Friends (TF) 07:40 - La vita secondo Jim (sitcom) 08:35 - The Middle (sitcom) 09:30 - Royal Pains (TF) 10:20 - Dr House (TF) 12:25 Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:00 - Naruto shippuden 15:30 - Salvi chi puo 16:10 - E alla fine arriva mamma! 17:05 - Le regole dell’amore (sitcom) 18:00 Mike & Molly (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI Miami (TF) 21:10 - I guardiani del destino. Film 2011 23:25 - Il prescelto. Film 2005 01:25 - Sport Mediaset 01:50 - Studio aperto.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013
23
TV#RADJU F. Living
07.00 - Teleshopping 08:00 - Ipokriti 09:00 - Nintrefa ’l Fuq 10:00 - Jien u Int 12:00 - Teleshopping 13:00 - F Living Magazine 15:00 Teleshopping 16:00 - Fil-:nien ma’ Melo 18:00 - Teleshopping 20:30 Belle Donne 23:30 - F. Living Magazine 01:30 - Teleshopping. Xejk
07:30 - Just for Laughs 07:45 - Total Request Show 09:50 - Shout Out 10:00 - Love and Romance 10:45 Teleshopping 11:45 - Just for Laughs 12:00 - Kontra r-Ri[ (r) 13:30 - The 80s 14:00 - Jazz # Pop# Rock concerts 15:00 - The 90s 15:30 - Teleshopping 16:30 - Hits 16:50 - Shout Out 17:00 - Local Issues 17:45 - Maltese Music 18:00 - Total Requests Show (live) 20:00 - Just for Laughs 20:15 - Shout Out 20:30 Frux 21:55 - Football 22:00 - Country 23:00 - Local Issues (r) 23:45 - The 60s and 70s. La 5 13:10 - Una mamma per amica (TF) 14:00 - Find My Family 15:00 - Lina’s Hair! 15:25 - Fashion Style Tutorial 16:05 - Extreme Makeover Home Edition 17:00 - Rachel Zoe Project 17:50 - Fashion Style Tutorial 18:05 Lina’s Hair 18:30 - My Beautiful Dog (reality) 18:55 Love Bugs 1 19:30 Grey’s Anatomy (TF) 20:20 - Una mamma per amica (TF) 21:10 - Miss Detective. Film 2000 23:15 - Uomini e donne 00:20 - Rachel Zoe Project. BBC Entertainment
07:10 - Nina and the Neurons 07:25 Poetry Pie 07:30 - Green Balloon Club 07:55 - Bobinogs 08:00 - Tweenies 08:30 - Keeping Up Appearances 09:00 - Gavin and Stacey 09:30 Doctor Who 10:20 - EastEnders 10:50 - Doctors 11:20 - Daddy Daycare 12:10 - The Weakest Link 12:55 Keeping Up Appearances 13:25 Doctor Who 14:15 - Gavin and Stacey 14:45 - EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - Daddy Daycare 16:35 - Doctor
Who 17:25 - The Weakest Link 18:10 - Big Cat Diary 18:40 - Doctors 19:10 - Casualty 20:00 - The Impressions
Show With Culshaw and Stephenson 20:30 - Hebburn 21:00 - Doctor Who Explained 21:50 - Ideal 22:20 Afterlife 23:10 - Alan Carr: Chatty Man 23:55 - DCI Banks. TCM
07:50 - Mogambo 09:45 - Travels With My Aunt 11:30 - The Hanging Tree 13:15 - The Perfect Specimen 15:00 - Mr Skeffington 17:10 - A Patch of Blue 18:55 - The Searchers 21:00 - Meet Me in St Louis 22:55 Hotel Paradiso. MGM Movies
07:20 - The Care Bears Movie 08:35 Dancehall Queen 10:15 - Access Code 11:40 - Paper Lion 13:25 - Making Mr Right 15:00 - Signs of Life 16:30 Nothing Personal 18:10 - Men at Work 19:45 - MGM’s Big Screen 20:00 Keaton’s Cop 21:40 - Special Effects 23:25 - Moonlight and Valentino. Diva Universal
07:00 - Quincy, M.E. 07:55 - Agatha Christie’s Poirot 09:45 - Movie 09:50 - Kojak 10:50 - Quincy, M.E. 11:45 Movie 12:00 - Agatha Christie’s Poirot 13:48 - Great Women 14:00 Strong Medicine 14:50 - ER 15:45 Movie 16:00 - Quincy, M.E. 17:00 Agatha Christie’s Poirot 18:48 Movie 19:00 - Strong Medicine 20:50 - Great Women 21:00 - ER 22:45 Great Women 23:00 - Strong Medicine. GO Stars
07:20 - Seabicuit 09:35 - African Cats: Kingdom of Courage 11:00 - Monk 11:45 - The River Wild 13:35 Batteries Not Included 15:25 - We Bought A Zoo 17:35 - Contraband 19:25 - Mrs. Biggs Part 5 of 5 20:30 The Big Bang Theory 21:00 - JKF 00:05 - Beyond JFK - The Question of Conspiracy 01:35 - Quantum of Solace.
Melita More
09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - Supernatural 12:00 SMASH 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 - How I Met Your Mother 15:00 - Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 - Suits 17:15 - Psych 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Mike & Molly 19:30 - GO ON 20:00 - Whitney 20:30 - Glee 21:15 - SMASH 22:00 - Not Another Teen Movie 23:30 - Whitney 00:00 - The Mentalist 00:45 - How I Met Your Mother 01:15 - Fringe.
07>00 08>30 10>00 12>00 13>30 14>00 14>05 15>30 15>45 16>45 17>00 18>00 18>05 18>30 19>30 20.00 20>30 21>00 21>30 21>35 23>00
Iris
09:40 - Gran bollito. Film ’77 11:50 Action Jackson. Film ’87 13:40 Professionisti per un massacro. Film ’67 15:30 - I giudici. Film ’99 17:25 - A tu per tu. Film ’84 19.30 - Supercar (TF) 20:15 - Hazzard (TF) 21:05 Ancora 48 ore. Film ’90 22:55 Smokin’aces. Film 2006 00:55 Trauma (TF).
NET News .net (r) Eli in the morining Telebejg[ Flimkien NET News (ikompli) Flimkien Telebejg[ Teeny Break Telebejg[ Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla .net NET News .net Flusek Distinti (r) NET News Mieg[ek (r) NET News
Discovery Channel
07:15 - Dirty Jobs: Dirty Chip Maker 08:10 - Deadliest Catch: Day of Reckoning 09:05 - Gold Rush: On the Gold 09:55 - American Guns: Hand Cannon # Pink Pistol 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 - MythBusters: Underwater Car 12:35 - Extreme Engineering: Azerbaijan’s Amazing Transformation 13:30 - Chop Shop: David Ginola’s Beauty and the Beast Car 14:25 Auction Hunters: Mr. Haff Goes to Washington 14:55 - Auction Hunters: Sidecar Surprise 15:20 - Auction Kings: Signed Drumstick Collection # Trans Am GTA 15:50 - Auction Kings: Pop Culture Pick # Footloose Race Car 16:15 - James May’s Man Lab 17:10 Ultimate Survival: Georgia-Eastern Europe 18:05 - Auction Kings: Chastity Belts # Georgia Land Deed 18:35 - Auction Hunters: Gold ’n’ Gloves 19:00 - How It’s Made 20:00 Crisis Control 21:00 - Hurricane Sandy: The Storm That Shook America 22:00 - Forbidden: Animal Mad 23:00 - Capturing Oswald.
Sport fuq il-Cable Eurosport 1
GO sports 1
08:30 - ISU GP, Figure Skating 12:35 - FIFA U#17 World Cup Football 19:00 - WATTS 19:30 - Timbersports 20:30 - Boxing 22:30 - Horse Racing Time 22:45 - PBA Bowling 23:45 WATTS.
08:00 - Autumn Internationals: Ireland v Australia 10:00 - Ligue 1: Rd 14: The Ligue 1 Show 10:30 - Barclays PL: Wk 15: PL Match Pack 11:00 Serie A: Rd 12: Juventus v Napoli 13:00 - F1: Brazilian GP: Practice 1 (live) 15:00 - Barclays PL: Wk 13: Man. Utd v Arsenal 17:00 - F1: Brazilian GP: Practice 2 (live) 19:00 Barclays ATP World Tour Finals, London: Highlights 20:00 - UEFA Champions League: Magazine Programme 14 20:45 - Aviva Premiership: Rd 8: Sale Sharks v Worcester Warriors (live) 22:45 Barclays PL: Wk 15: PL Preview 23:30 - Vincennes Horseracing 01:30 - Barclays PL: PL World #22 02:00 PGA European Tour: ISPS Handa World Cup of Golf: Day 3 (live).
Eurosport 2
07:00 - Freestyle Skiing 07:45 Freestyle Skiing 08:30 - Judo 09:00 UEFA U#21 International Championship Futsal 17:30 - ISU GP, Figure Skating 19:45 - FIS World Cup Alpine Skiing 20:15 - ISU GP, Figure Skating 21:30 - Fight Club 23:00 - Scottish International Open Bowls. Malta Stars 614
08:00 - Malta Handball Association (r) 09:20 - Melita GFA 1st Division (r) 11:05 - BOV Premier League (r) 13:20 - MFA Futsal League (r) 14:45 - Malta Rugby Football Union (r) 16:20 - Malta Basketball Association (r) 17:45 - Malta Handball Association (r) 19:05 - Football Nurseries (r) 19:40 - Melita GFA 1st Division (r) 21:25 - BOV Premier League (r) 23:40 - MFA Futsal League (r) 01:00 - Malta Rugby Football Union (r). Melita Sports 1
08:00 - Bundesliga (r) 11:45 - FIFA Beach Soccer WC Qualifier (r) 13:05 - FA Cup (r) 15:00 - 2012 UIPM Pentathlon (r) 16:05 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 18:10 - FA Cup 20:00 - Bundesliga: Preview (r) 20:30 - Bundesliga (live) 22:35 - 2012 UIPM Pentathlon (r) 23:40 - FA Cup (r) 01:45 - Bundesliga: Preview (r). Melita Sports 2
Miss Detective (Miss Congeniality)
– La 5, 21>10
Ra;el skwilibrat ikun qed jhedded li se jwettaq [erba waqt is-serata finali tal-konkors tas-sbu[ija li matulha jing[ata t-titlu ta’ Miss USA. Biex tara li dan ma jse[[x u tkun pre]enti fil-fa]ijiet kollha tal-konkors, l-FBI tidde/iedi li wa[da minnhom stess, Gracie (Sandra Bullock, fin-nofs fir-ritratt), wara li ting[ata facelift mhux [a]in, tid[ol b[ala konkorrenta fl-istess konkors. Il-film g[andu re;ija ta’ Donald Petrie.
12:00 - FA Cup (r) 14:05 - Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:10 - Bundesliga (r) 17:05 America’s Cup (r) 19:10 - Volleyball Champions League Magazine The Big Hit 19:40 - FA Cup (r) 21:35 Vendee Globe 2012-13 Weekly Highlights 21:55 - Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 00:30 - Bundesliga (r).
GO sports 2 12:30 - PGA European Tour: South African Open Championship: Day 2 (live) 16:30 - Milan Channel 20:30 Autumn Internationals: Wales v Tonga (live) 22:30 - Milan Channel. GO sports 3
20:15 - RaboDirect Pro12: Rd 8: Ulster v Edinburgh Rugby (live) 22:15 - Inter Channel. GO sports 4
20:30 - Ligue 1: Rd 14: AC Ajaccio v Olympique de Marseille (live) 22:30 Juve Channel. GO sports 7
07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Trans World Sport #1386 10:00 Ligue 1: Rd 13: Paris Saint-Germain v OGC Nice 12:00 - PGA European Tour: ISPS Handa World Cup of Golf: Day 2 17:00 - FIFA Futbol Mundial #444 17:30 - Barclays PL: Wk 13: Crystal Palace v Everton 19:30 Barclays PL: Wk 15: PL Preview 20:00 - F1: Brazilian GP: Practice 1 & 2 23:30 - PGA European Tour: South African Open Championship: Day 2.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013
24
TV # RADJU
Fil-qosor
Wara li sparaw fuq il-President Kennedy Parkland – Raitre, 21>05
Rockna - Radio 101, 19>00 Michael Bugeja llum se jlaqqag[na mal-membri talgrupp Karma Skies (fir-ritratt) li hu kompost minn sitt tfajliet — Annalise Bellizzi, Odelsie Camilleri, Loredana Grech, Mich-
ela Scerri, Sheryl Camilleri u Caroline Caruana. Matul is-sajf li g[adda, dan il-grupp li jaf ilbidu tieg[u minn soiree talKulle;; San Alwi;i, [are; issingle debuttanti tieg[u.
Se jkun hemm ukoll intervista mal-grupp No Snow No Alps li saret ftit ;img[at ilu, qabel ma dan il-grupp beda tour li matulu qed idoqq f’diversi pajji]i fl-Ewropa.
Mieg[ek - NE T Television, 21>35
Vu/i Missjunarja – Radju Marija, 21>00
Ripetizzjoni tal-programm li sar aktar kmieni dan ix-xahar dwar ilqdusija. Il-qdusija ti;i wara l-mewt biss jew wie[ed jista’ jitqies b[al qaddis anki f’[ajtu? Temmen li lqaddisin g[adhom jg[oddu g[all[ajja tal-lum?
Il-lum niltaqg[u ma’ Mario Scicluna (fir-ritratt), Segretarju talOpri Missjunarji Pontifi/ji u li fil-passat kellu esperjenzi f’artijiet tal-missjoni. Fost o[rajn jirrakkonta dwar meta kien fil-Kenja, fl-Indja, filMalawi, fl-Uganda u fit-Tanzanija.
Film drammatiku li n[adem aktar kmieni din is-sena stess li g[alkemm mhux dokumentarju jqarreb [afna lejn wie[ed. {amsin sena ilu pre/i], fit-22 ta’ Novembru 1963 ra;el spara
Thriller Paura – Rete 4, 24>00 Thriller li n[adem fl-1996 b’re;ija ta’ James Foley u li g[andu b[ala protagonisti lill-atturi Mark Wahlberg u Reese Witherspoon (firritratt). Hu jkun pulizija, biss ikun hemm xi [a;a misterju]a dwaru.
fuq il-President tal-Istati Uniti John F. Kennedy. L-istorja talfilm hi dwar dak li ;ara meta Kennedy dda[[al fl-Isptar Parkland fejn assistieh it-tabib Charles Carrico.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013
25
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX
8
2
9
10
IT-TEMP Ftit jew wisq imsa[[ab b’waqtiet xemxin VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ Moderat g[al ftit qawwi mill-Punent il-Lbi/ li jsir qawwi lokalment qawwi [afna BA{AR Moderat li jsir qawwi IMBATT Baxx mill-Punent Majjistru li jsir lokalment baxx g[al moderat TEMPERATURA L-og[la 20˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.1mm Xita mill-1 ta’ Settembru 155.3mm IX-XEMX titla’ fis-06.45 u tin]el fil-16.51
11
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
16
17
Mimdudin> 5. Ag[tu promozzjoni og[la lil xi [add (5) 6. Xejn mhi g[olja (5) 7. Sin/ier la hu hekk (5) 10. Trid t[allasha (5) 11. Tal-Amerika Uniti (5) 12. Intopp fil-Marsa? (5) 14. Il-ba[ar ma jag[millux deni (5) 16. Bramel tal-bjar (5) 17. Tag[ti post b’/ens (5) 18. Ne[[i l-[ajja – alla[ares! (5)
18
Weqfin> 1. Splodiet (6) 2. Frotta qarsa, tajba d-dar, ng[idu (6) 3. Fond bla tarf, b[al dak tal-infern (6) 4. Misjurin u kbar fl-età (6) 8. {allas biex tikseb (5) 9. Din aqwa mill-flus u minn kollox, ng[idu (5) 12. {arab minn dmiru (6) 13. Dawn jitpaxxew bir-Rotunda kuljum (6) 14. Qajl qajl (3-3) 15. Jitlaq il-[all bejn pilastri? (6)
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin> 5. :abru; 6. M[ara; 7. Itlef; 10. Abjad; 11. Tieqa; 12. Vireg; 14. Kwa]i; 16. Fdani; 17. Nikru; 18. Ra;un. Weqfin> 1. R;ajna; 2. Kustad; 3. Amment; 4. Sassla; 8. {jara; 9. Nefa[; 12. Velenu; 13. Geddum; 14. Kankru; 15. Intatt.
Sudoku : qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali talkwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta. Fa/li
Soluzzjoni Sudoku
IL-:IMG{A L-og[la 19˚C L-inqas 13˚C
IS-SIBT L-og[la 16˚C L-inqas 11˚C
IL-{ADD L-og[la 17˚C L-inqas 13˚C
IT-TNEJN L-og[la 18˚C L-inqas 13˚C
IT-TLIETA L-og[la 18˚C L-inqas 11˚C
UV
UV
UV
UV
UV
2
2
2
2
2
Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 17˚ ftit imsa[[ab, Al;eri 15˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 4˚C xemxi, Ateni 20˚C imsa[[ab, Li]bona 13˚C imsa[[ab, Berlin 4˚ imsa[[ab, Brussell 4˚C imsa[[ab, il-Kajr 24˚C ftit imsa[[ab, Dublin 6˚C imsa[[ab, Kopen[agen 4˚C imsa[[ab, Frankfurt 6˚C imsa[[ab, Milan 6˚C xita, Istanbul 19˚C imsa[[ab, Londra 7˚C xemxi, Madrid 11˚C xemxi, Moska 3˚C imsa[[ab, Pari;i 3˚C imsa[[ab, Bar/ellona 12˚C imsa[[ab, Ruma 15˚C imsa[[ab, Tel Aviv 23˚C xemxi, Tripli 23˚C xemxi, Tune] 16˚C imsa[[ab, Vjenna 6˚C im[assab, Zurich 3˚C imsa[[ab, Munich 3˚C imsa[[ab, St. Petersburg 6˚C xita.
Tag[rif Bazaar f’Tas-Sliema Illum, g[ada s-Sibt u l-{add fi/-?entru Sant’Antnin fi Triq San :wann Battista, f’TasSliema bejn it-08:00 u t-20:00 se jkun qed isir bazaar. Fost o[rajn g[all-bejg[ se jkun hemm affarijiet g[ad-dar, ;ugarelli, pjanti, [wejje; u kotba. Festa G[asel Nhar il-{add,
24 ta’ Novembru quddiem il-knisja ta’ Burmarrad mid-09:00 ’il quddiem se ssir Festa G[asel. Din se tkun organizzata millKunsill Lokali ta’ San Pawl ilBa[ar. Il-Festival tal-Films Lux Nhar l-Erbg[a, {amis u :img[a 27, 28 u 29 ta’ Novembru fil-Kavallier ta’ San :akbu, se jsir festival bi tliet films finalisti fil-kompetizzjoni g[all-premju presti;ju] Lux li jing[ata kull sena millParlament Ewropew. Il-films li se jintwerew huma Miele (l-Erbg[a fis-18:00 u l{amis fid-21:00) koproduz-
zjoni Fran/i]a u Taljana li n[admet din is-sena stess b’re;ija ta’ Valeria Golino, The Broken Circle Breakdown (lErbg[a fid-21:00 u l-:img[a fis-18:00), produzzjoni Bel;jana li n[admet fl-2012
b’re;ija ta’ Felix Van Groeningen u The Selfish Giant (il-{amis fis-18:00 u l:img[a fid - 2 1: 00) produz zjoni mir - Renju Uniti li n[admet fl-2013 b’re;ija ta’ Clio Barnard. Il-film Miele hu g[al udjenza minn 18-il sena ’l fuq, filwaqt li t-tnejn l-o[ra hu g[al persuni minn 15-il sena ’l fuq. Id-d[ul hu b’xejn, i]da tajjeb li wie[ed jirriserva post minn qabel billi jew i/empel fuq 21223200 jew jibg[at email fuq boxoffice@sjcav.org. Dan il - festival se jkun qed isir mill - Uffi//ju tal - Parlament Ewropew f’Malta bil-kollaborazzjoni tal-Euro Media Forum. Kun/ert Vokali u Strumentali Nhar is-Sibt, 30 ta’ Novembru fit-Teatru Metanoia, {al Luqa fis-19:30 se jsir
kun/ert vokali u strumentali mill-Banda Sant’Andrija. Ilbanda se tkun diretta minn Mro Paul Schembri. Flimkien malBanda se jie[du sehem il-kantanti ]g[a]ag[ minn {al Luqa stess Sarah Camilleri, Charlene Cardona u Sarah Anne Cassar. Kantant ie[or se jkun Ozzy Lino. Id-d[ul hu b’xejn u kul[add jista’ jattendi.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013
26 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.
G{ALL-KIRI {a]-}ebbu; ’il barra minn Triq l-Imdina
GARAXX basement 40 pied x 50 pied, jista’ jintu]a g[al gym, store, uffi//ju e//. ?emplu 79211659.
KLASSIFIKATI AVVI}I G[al kull xog[ol
TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi tal-;ibs, ]ebg[a u gypsum boards, e//. ?emplu 77433390.
Mario Colours
G{AL kull xog[ol ta’ kisi u tibjid, kisi bil-;ibs, kisi birramel u siment, kisi u tibjid fuq il-pont u ]ebg[a, tik[il fuq il-fil, tik[il fuq l-antik, graffiato, silicato, gypsum boards, madum u katusi. ?emplu 99468622. Esperjenza ta’ 16-il sena u stima b’xejn.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 2 1 37 1 559 , 2737 1 559 , 2 1 493285 , 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
G{ALL-BEJG{ Fniek tal-mejda
?EMPLU 21809761 wara l4pm jew 278073 1 4 wara t 8pm.
G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Libsa ta’ tie;
:DIDA fjamanta, qatt ma ntu]at, mixtrija ming[and Alamango. Prezz negozjabbli. ?emplu 99200354.
Pasturi
TAT-tafal, sett fih 20 pastur, stil antik ta’ ]mien il-MUSEUM. Prezz €20 kull sett. Presepji kull daqs ma[dumin kollha g[erien, prezz jibda minn €20. ?emplu 21495253.
Pushchair
NEONATO Reverso Sport - 3 Wheeler f’kundizzjoni perfetta, kwa]i ;dida. ?emplu 79409398.
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differen-
ti. Kalendarji kbar tat-2014, 29cm x 42cm. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com
Wallunit
SOLID oak, 270cm x 42cm. ?emplu 79436225.
JIN{TIE:U Kok
BIEX ja[dem f’Rooney’s Snack Bar, Tal-Pietà. Esperjenza me[tie;a. ?emplu 21230034 jew 99818717.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013
27
SPORT ASMK
Il-koppja Bonello jiddominaw Fi tmiem il-;img[a l-ASMK organizzat it-tieni attivita missezzjoni Moto Trials millKampjonat ASMK Pasta Poiatti u Damon Bonello u Rowen Bonello iddominaw il-klategoriji rispettivi tag[hom. L-attivita saret fil-barriera mag[rufa tas-Sg[ajtar, fil-limiti tan-Naxxar. Dan kien possibli grazzi g[al Blockrete Ltd u Thomas Smith Insurance. F’din l-attivita [adu sehem 13 il-kompetitur maqsuma fi Klassi B tannovizzi u Klassi A tal-esperti. Fi Klassi A rajna Damon Bonello fuq mutur Gas Gas, mill-ewwel sessjoni kellu bidu tajjeb [afna u dan kien segwit minnn James Zahra fuq Mutur Sherco. Minkejja li Zahra ma kellux ri]ultati tajba fl-ewwel sessjoni tejjeb il-prestazzjoni tieg[u fittieni sessjoni. Bonello, mit-tielet sessjoni beda jkabbar id-distakk fuq Zahra i]da dan tal-a[[ar
kompla bit-taqtija tieg[u g[attieni post minkejja li sab lil Robert Caruana fuq Gas Gas jag[mel pressjoni indiretta fuq Zahra. Bonello reba[ il-klassi b’vanta;; tajjeb fuq l-avversarji tieg[u u g[al darba o[ra [alla lil kull[add warjah b’total 16-il punt ta’ penalita. Zahra spi//a l;urnata fit-tieni post bi 33 punt waqt li Robert Caruana, fuq mutur Gas Gas spi//a l-gurnata fit-tielet post b’35 punt ta’ penalita. Fi Klassi B, g[al darba o[ra Rowen Bonello iddomina din ilklassi b’ri]ultati e//ezzjonali tul il-kompetizzjoni. Bonello spi//a l-gurnata b’9 punti biss ta’ penalita u kien segwit minnn Fredrick Bonello fuq Gas Gas li spi//a l-gurnata bi 17 il-punt. Tony Curmi fuq Beta spi//a fit-tielet post b’22 punt. L-attivitajiet l-o[ra tat-trials se
jkomplu l-{add 8 ta’ Di/embru 2013 fil-Barriera fl-A[rax talMellie[a. Intant nhar il-{add li ;ej, 24 ta’ Novembru l-Asso/jazzjoni tkompli l-programm tag[ha din id-darba bil-kampjonat ASMK Pasta Poiatti tas-Sezzjoni Autocross. Il-progamm jibda f’12pm fuq korsa bi-stil S-Bend. Jekk wie[ed jag[ti [arsa lejn il-klassifika ;enerali talAutocross isib lil Matthew Borg fuq Opel Nova b’50 punt u dan hu segwit minnn Gordon Johnson fuq Peugeot 106 b’46 punt u Christian Galea fuq Fiat Ritmo b’45 punt. Fil-Klassifika Autocross ta’ G[awdex wie[ed isib lil Domenic Zammit fuq Alfa Sud b’27 punt u dan hu segwit minn Joseph Agius fuq Ford Fiesta b’16 il-punt u Joseph Vella fuq Ford Fiesta wkoll b’10 punti. Fi Klassi A Christian Galea fuq Fiat Ritmo jinsab fuq qud-
Damon Bonello fuq Gas Gas
diem bi 13 il-punt u dan hu segwit minn Vince Farrugia fuq VW Polo, Melo Zammit fuq Ford Escort u Patrick Cassar fuq Opel Corsa li kollha jinsabu fittieni po]izzjoni b’9 punti kull wie[ed. Fi Klassi B Andrew Pisani fuq Opel Nova li qed jillidja din ilklassi b’16 il-punt b’vanta;; tajjeb fuq is-segwa/i tieg[u Josef Grech fuq Ford Fiesta, Philip
Joe Vella u Josef Abela, it-tnejn fuq Opel Nova li kollha qed isegwu lil Pisani b’9 punti kull wie[ed. Intant is-Sibt, lejliet it-ti;rija l-Asso/jazzjoni torganizza issezzjoni ta’ ta[ri; g[as-sezzjoni Autocross liema ta[ri; jibda mis-2pm ‘il quddiem. G[al aktar informazzjoni wie[ed jista’ j]ur is-sit elektroniku www.asmk.org.mt
BO??I
Paola jirb[u t-Tazza tal-An;lu g[all-[ames darba
Il-plejers ta’ Paola BC Emanuel Spiteri, Michael Casha, Renald Borg, Harold Galea, Paul Vassallo u Joe Gatt li reb[u t-Tazza tal-An;lu
Fi tmiem il-;img[a l-o[ra filpitch ta’ {a]-}ebbu; intlag[bet il-finali tan-K.O. 3x3 bejn ittimijiet ta’ Paola u l-Isla quddiem attendenza sabi[a ta’ spettaturi. Din il-kompetizzjoni hi aktar mag[rufa mad-dilettanti b[ala t-Tazza tal-An;lu. Il-log[ba kienet kumbattuta fejn fil-bidu it-tim ta’ Ra[al :did kien min ta[t fil-punti i]da mal-[in il-plejers ta’ Paola naqqsu d-distakk u minn hemm ilquddiem ma [arsux lura. Finalment il-Klabb Pawlist [are; rebbie[ bil-punte;; ta’ 2116.
It-tim ‘Supremes’ kien iffurmat, minn Emanuel Spiteri, Michael Casha, Renald Borg, Harold Galea, Paul Vassallo u Joe Gatt. Ta’ min jg[id ukoll li din kienet il-[ames darba li dan lunur intreba[ mill-Klabb Pawlist wara dawk fl-1992,1993,1999, 2010 u l-2013. Fi stqarrija ffirmata mis-segretarju Joseph Spiteri, il-Paola Bo//i Klabb wera l-apprezzament tal-Kumitat lejn dawk issupporters li taw l-appo;; mixtieq lit-team tul il-partita waqt li fet[a lit-tim.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013
28
SPORT NESTLÉ FITNESS MALTA INTERNATIONAL CHALLENGE MARATHON
150 atleta se ji;ru fit-23 edizzjoni
Dan l-a[[ar grupp ta’ [ames kow/is tan-nursery ta’ Paola Hibs attendew seminar fl-akkademja ta’ Bolton Wanderers. Il-grupp kien immexxi minn Darren Abdilla u dawn il-kow/is Maltin kellhom l-opportunita` ja[dmu f’wa[da mill-aqwa akkademji fl-Ewropa. L-g[an prin/ipali ta]-]jara li kellhom il-Maltin fl-Ingilterra kien biex jaraw mill-vi/in il-metodi li ju]aw kow/is barranin waqt li jkunu qed imexxu sessjonijiet ta’ ta[ri;. Is-sessjonijiet [a [siebhom Sammy Lee, eks player ta’ Liverpool u eksmanager ta’ Bolton.
FUTBOL
Valdes sitt ;img[at barra Il-goalkeeper ta’ Barcelona Victor Valdes se jkollu jdum madwar sitt ;img[at barra millazzjoni min[abba injury filpexxul. Vald,es li g[andu 31 sena we;;a’ waqt li kien qed jilg[ab log[ba mat-tim nazzjonali Spanjol u l-Afrika t’Isfel. Dawn tal-a[[ar reb[u l-konfront 1-0. Valdes kien ;ie mibdul mill-goalkeeper ta’ Napoli Pepe Reina. Min[abba din l-injury Valdes issa se jitlef tmien partiti, wa[da minnhom fi/-Champions League
kontra Celtic. Hu mifhum li Jose Manuel Pinto, li g[andu 38 sena se jie[u post Valdes. Manuel Pinto ilu ma jilg[ab minn Frar li g[adda. Aktar kmieni matul dan l-ista;un Valdes kien [abbar li wara dan l-ista;un se jitlaq lit-tim Katalan. Ta min jiftakar li Barcelona b[alissa huma wkoll ming[ajr l-attakkant Lionel Messi li g[andu madwar seba’ ;img[at barra. KAKA – It-tim il-;did fl-MLS, Orlando City huma interessati
biex jakkwistaw lill-playmaker ta’ Milan Kaka. Dan it-tim il-;did se jibda jikkompeti fl-MLS fl2015 u l-kuntratt ta’ Kaka ma’ Milan jintemm proprju f’dik issena. Flavio Augusto da Silva, wie[ed mis-sidien tal-klabb qal li l-g[an tad-diri;enti hu li sal-2015 ikun akkwistat player Bra]iljan u l-prijorita` hu Kaka. Matul dawn l-a[[ar snin diversi players ta’ fama mondjali fosthom David Beckham u Thierry Henry marru jilag[bu fl-Istati Uniti.
Il-Nestlé Fitness Malta International Challenge Marathon, ti;rija fuq distanza ta’ maratona maqsuma fuq tliet ijiem ser issir bejn il-llum il-:img[a u l-{add 24 ta’ Novembru. Lewwel stadju se jkun fuq distanza ta’ 11.195km li jibda minn quddiem il-:nien tal-Imdina u jispi//a r-Rabat. It-tieni parti ta’ 6km ser issir Bir]ebbu;a u la[[ar parti ser tie[u l-atleti minn San Pawl il-Ba[ar sa Misra[ il{elsien il-Belt fuq korsa ta’ 25km.
Barry Whitmore, il-fundatur u direttur tat-ti;rija ikkonferma li madwar 150 atleta ser jie[u sehem fit-ti;rija din is-sena. Irrebbie[ tas-sena l-o[ra u dak li ;ie t-tieni, il-Pollakk Bartek Mazerski u r-Russu Vladimir Sementsov kif ukoll it-Taljan Vincenzo Scuro se jkunu qed jie[du sehem flimkien mal-Maltija Carmen Hili li reb[et din it-ti;rija sitt darbiet. L-ewwel edizzjon tal-Malta International Challenge kienet saret fl-1991 u ntreb[et millIngli] David Mansbridge.
120 kow/ fil-kors tas-Solidarjeta` Olimpika 1 20 kow/ minn 22 asso/jaz zjoni sportiva nazzjonali affiljati mal - Kumitat Olimpiku Malti [adu sehem fil-kors tasSolidarjeta ` Olimpika g[all kow/is. Matul dan il-kors saru wkoll e]amijiet fil - psikolo;ija sportiva li tmexxew mit-tobba Ungeri]i Csaba Sos u Tibor Kozsla. Il-kors li kien mifrux fuq jumejn sar fil - kwartieri tal Kumitat Olimpiku Malti u kien inawgurat mill-President
Julian Pace Bonello li enfasizza fuq l-importanza ta’ korsijiet b[al dawn. Envic Galea , d - direttur fi [dan il - KOM responsabbli mill-Kors ta [arsa dwar x’kien jinvolvi kors b[al dan tal og[la livell u spjega wkoll irrwol ta]-]ew; tobba Ungeri]i. Sa Jannar dawk l-istudenti li jkollhom su//ess jikkwal ifkaw b[ala g[alliema fl isport rispettiv tag[hom u mbag[ad jibdew mill - ewwel jistudjaw biex isiru kow/is.
FUTBOL F’G{AWDEX – II DIVI}JONI
G[ajnsielem ikabbru l-vanta;; G[ajnsielem FC.......................7 }ebbu; Rovers FC..................0
}ebbu; Rovers FC - B. Saliba, A. Zammit (O. Saliba), C. Cassar (J.P. Saliba), M. Formosa, P. Cardona, S. Galea, C. Ghio, A. Zammit, M. Zerafa (G. Portelli), N. Theuma, M. Cordina. G[ajnsielem FC - L. Buttigieg, S. Azzopardi, D. Sakic, C. Grima, F.L. Galea (A. Attard), Ro. Grima (A. Xuereb), M. Portelli, K. Hili, D. Hili (Ry. Grima), C. Tabone, S. Azzopardi. Referee - Mario Apap
Il-leaders G[ajnsielem kisbu reb[a ferm kbira kontra }ebbu; Rovers biex kabbru l-vantagg f’ras il-klassifika. Ir-reb[a taghhom immaturat fit-tieni taqsima fejn huma skurjaw nofs tuzzana ming[ajr risposta. Protagonista g[alihom re;a’ kien l-attakkant Charlon Tabone li skorja trippletta biex issa qabe] fl-ewwel post fil-klassifika tal-aqwa skorers. Kienu }ebbu; li [olqu l-
ewwel periklu wara ]ew; minuti permezz ta’ xutt ta’ Sylvan Galea li kien salvat ghal corner minn Luke Buttigieg. G[ajnsielem wie;bu fit-13 il-minuta meta Damon Hili approfitta minn nuqqas fid-difi]a avversarja i]da falla l-konklu]joni tieg[u. Fil-35 minuta f’kontrattakk }ebbu;i, Galea falla l-mira. Billog[ob jalterna, konklu]joni ta’ Attard kienet imblukkata g[al corner u fuq in-na[a l-o[ra xutt ta’ Zerafa kien salvat minn Buttigieg. }ew; minuti mill-intervall G[anjsielem ]blukkaw irri]ultat meta minn cross ta’ Portelli, Kenny Hili bir-ras g[adda lejn ROBERT GRIMA li mill-vi/in g[eleb lil Saliba. Fit-tieni taqsima G[ajnsielem iddominaw fejn wara tliet minuti irduppjaw meta wara cross mit-tul ta’ Matthew Portelli,
JOSEPH ATTARD approfitta minn in/ertezza fid-difi]a opposta biex b’xutt fil-baxx xe[et ;ewwa. G[addiet minuta u bi]-}ebbu; kompletament mifxula, l-Blacks kabbru l-vanta;; meta Tabone kompla lejn Attard fejn dan ]marka lil KENNY HILI li mill-vi/in skurja. Fl-20 minuta CHARLON TABONE, b’daqqa ta’ ras wara cross millemin ta’ Stefan Azzopardi g[amilhom erbg[a. G[ajnsielem ]iedu ie[or fil-31 minuta meta wara cross millemin tas-sostitut Andrew Attard, CHARLON TABONE b’daqqa ta’ ras re;a’ g[eleb lil Saliba. Minuta wara wasal is-sitt wie[ed b’xutt mill-vi/in ta’ JOSEPH ATTARD wara cross mix-xellug ta’ ta’ Kenny Hili wara li kien ha pass mit-tul ta’ Portelli. Fil-41 minuta CHARLON TABONE issi;illa r-reb[a wara azzjoni personali.
Rimonta tal-Ispurs Qala Saints FC.....................1 St Lawrence Spurs FC.........2
Qala Saints FC - F. Buttigieg, J. Rapa, M. Cefai, M. Buttigieg, C. Attard, C. Caruana, M. Mumford, A. Vella, F. Attard, M. Mamo, A. Cini (K. Dyakov). St Lawrence Spurs FC - S. Micallef, J. Micallef, F. Grima, M. Cutajar, L. Buttigieg (M. Sciberras), J. Theuma, M. Vella, C. Cauchi, D. Pace (S. Cauchi), M. Boye, D. Micallef. Referee - Jules Ngangue
F’partita interessanti de/i]a b’gowls fit-tieni taqsima, St Lawrence Spurs g[elbu lil Qala Saints biex mhux biss issa qab]uhom fil-klassifika i]da issa jinsabu fit-tieni post. Il-mertu tarreb[a tag[hom jikber g[ax kien meta huma kienu bi player inqas li irnexxielhom jiksbu l-gowl de/i]iv. Qala [ar;u a[jar fejn fl-ewwel minuti ipprovaw b’xuttijiet mit-tul ta’ Michael Mumford u Marlon Mamo li spi//aw barra. Spurs
irrispondew fil-11 il-minuta b’daqqa ta’ ras ftit barra ta’ D. Pace wara freekick ta’ Cutajar. Wara erba’ minuti tat-tieni taqsima, Qala fet[u l-iskor meta MARLON MAMO reba[ ballun f’tarf ilkaxxa u wa[du quddiem Samwel Micallef ma falliex b’xutt fil-baxx. Spurs wettqu reazzjoni minkejja li kellhom jistennew sas-17 il-minuta biex g[amlu l-iskor indaqs permezz ta’ xutt minn tarf il-kaxxa ta’ FRANKLIN GRIMA. Qala wie;bu erba’ minuti wara b’xutt mit-tul ta’ Rapa li spi//a barra. }ew; minuti wara l-iSpurs spi//aw bi plejer inqas meta tke//ielhom Christopher Cauchi wara li kien muri t-tieni karta safra. Minkejja dan huma baqg[u jipprovaw fejn ]ew; minuti mittmiem kisbu l-gowl tar-reb[a meta l-cross mix-xellug ta’ Franklin Grima [abat mad-difensur tasSaints Manwel Buttigieg biex ikka;una awtogowl.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013
29
SPORT FORMULA 1
Jintemm l-ista;un bil-GP tal-Bra]il Fi tmiem il-;img[a ji;i fi tmiemu sta;un ie[or tal-Formula 1, sta;un li g[al darba o[ra re;a’ kien iddominat kwa]i mil-bidu sal-a[ar mis-sewwieq tar-Red Bull Seabstian Vettel. L-a[ar Grand Prix se jkun dak talBra]il. Sta;un ilu dan il-Grand Prix kien kru/jali biex idde/ieda min kien se jkun inkurunat champion imma din is-sena, dan il-Grand Prix hu biss formalita` g[ax Vettel ilu li a//erta ru[u mir-reb[ tat-titlu diversi ;img[at. Sta;un ilu Vettel kien spi//a fir-raba’ post fil-Bra]il biex spi//a reba[ it-titlu bi tliet punti aktar minn Fernando Alonso talFerrari f’dik li hi klassifika ;enerali. Sena wara dak il-Grand Prix l-affarijiet inbidlu [afna f’dak li hu distakk bejn Vettel u Alonso. B[alissa huma 145 punt li qed jifirdu lil Vettel, rebbie[ ta’ erba’ titli konsekuttivi u Fernando Alonso, l-uniku sewwieq li ‘sfida’ lil Vettel kwa]i sal-a[[ar. Madankolu, minn wara lwaqfa tas-sajf ‘l hawn Vettel reba[ tmien Grand Prix konsekuttivi u fil-fatt sar l-ewwel sewwieq fl-istorja li qatt reba[ tmien Grand Prix wara xulxin. Bit-titlu li reba[ ftit tal-;img[at ilu Vettel sar ukol l-i]g[ar sewwieq fl-istorja li qatt reba[ erba’ titli mondjali. Ir-rekord pre/edenti ta’ reb[iet konsekuttivi kien f’idejn idolu ta’ Vettel, l-eks sewwieq Michael Schumacher. Jekk Vettel jirba[ la[[ar Grand Prix ifisser li jkun qed ikompli jibni fuq ir-rekord li waqqaf hu stess ;img[a ilu meta reba[ il-Grand Prix tal-Istati Uniti. Il-mixja bdiet fit-23 ta’
Awwissu meta Vettel reba[ ilGrand Prix tal-Bel;ju u minn dakinhar ‘l hawn reba[ kul telieqa. Barra minn hekk, dan lista;un Vettel reba[ Grand Prix f’pajji]i li qabel ma kien qatt reba[ fihom fosthom il-Kanada u l-:ermanja stess. Dawn in-numri kollha juru kemm kienet kwa]i impossibbli g[al Alonso u l-kumplament ta’ s[abu biex jisfidaw lis-sewwieq ;ermani] u wie[ed jistaqsi jekk it-tradizzjoni hux se tibqa’ l-istess fl-ista;un li ;ej u anke fissnin li ;ejjin. Sena o[ra Vettel mhux se jkolu lil Mark Webber isuq mieg[u mar-Red Bull wara li dan tal-a[ar ]vela li kien se jirtira mill-Formula 1 u dan jista’ jfisser li d-dominju tar-Red Bull se jkompli jikber. It-tim ta’ Cristian Horner reba[ it-tielet titlu konsekuttiv tal-Kostrutturi. Meta wie[ed jara l-qawwa ta’ Vettel, wie[ed jista’ jasal g[al konklu]joni li Alonso kellu sta;un mil-aqwa, spe/jalment meta wie[ed iqis li l-kap talFerrari, Domenicali, ammetta hu stess li Alonso ma kelux karozza li kapa/i tla[[aq ma’ dik ta’ Vettel. Alonso, b[al Vettel, flista;un li ;ej se jkollu sewwieq ;did mieg[u. Dan g[aliex malFerrari sena o[ra se jkun hemm ir-ritorn ta’ Kimi Raikkonen li telaq lil Lotus biex jie[u post Felipe Massa, sewwieq li lFerrari g[a]lu ma j;eddulux ilkuntratt. Il-wirjiet tas-sewwieq Bra]iljan ma tantx kienu daqstant tajbin. Massa jittama li jsellem lil-partitarji tal-Ferrari bl-a[jar mod propjru fil-Grand Prix ta’ pajji]u u b’hekk ikun temm l-avventura ta’ tmien snin mal-Ferrari bl-aqwa mod.
Sebastian Vettel iddomina l-ista;un u reba[ it-titlu g[ar-raba’ darba konsekuttiva
Minn na[a tieg[u Alonso qed jittama li fi tmiem il-;img[a jkun f’kundizzjoni fi]ika a[jar minn dik li kien fiha ;img[a ilu flIstati Uniti. Alonso kelu in/ident ma’ Jean Eric-Vergne waqt ilGrand Prix ta’ Abu Dhabi u minn dakinhar ‘l hawn ilmenta minn u;ieg[ kontinwu f’rasu u f’darhu. :img[a ilu, f’Austin, Alonso spi//a fil-[ames post u dan kien bi]]ejjed g[alih biex ja//erta mit-tieni post f’dik li hi klassifika tas-sewwieqa. L-g[an ta’ Alonso u ta’ Massa issa se jkun li ji;bru punti bi]]ejjed bittama li jaqb]u lill-Mercedes filklassifika tal-Kostrutturi. Ta min jiftakar li ]-]ew; sewwieq tal-Lotus li se jkunu
Jenson Button (xelug) u Sergio Perez tal-McLaren iddi]appuntaw bil-kbir matul dan l-ista;un
qed isuqu fil-Bra]il huma Grosjean u Kovalainen. Dan tala[[ar qed jie[u post Kimi Raikkonen li g[adu kemm ;ie operat f’dahru u b’hekk issa ttellieqa li jmiss jie[u sehem fiha se tkun fi sta;un ie[or malFerrari. Iddi]appuntaw bil-kbir
}ew; sewwieqa li fi tmiem il;img[a se jkunu qed jittamaw li jiksbu ri]ultat tajjeb huma ttnejn tal-McLaren, Sergio Perez u Jenson Button. Ironikament, Button reba[ il-Grand Prix talBra]il fl-ista;un li g[adda imma dan l-ista;un, kemm hu kif ukoll Perez naqqsu mili jispi//aw darba mal-ewwel tlieta u [a;a
b[al din fi [dan it-tim talMcLaren ilha ma sse[ snin twal. Din il-;img[a [ar;et l-a[bar li l-McLaren ma kienx se j;eddu lkuntratt ta’ Perez li ing[aqad mag[hom qabel dan l-ista;un u dan juri kemm il-Messikan iddi]appunta b[al sie[bu Button. Qabel l-ista;un, meta Lewis Hamilton [alla lill-McLaren biex ing[aqad mal-Mercedes [afna kienu dawk li ikritikawh u qalu li kien g[amel pass lura minflok ‘il quddiem imma ]-]mien ta ra;un lil Hamilton. Dan tal-a[[ar b[alissa qed jokkupa t-tielet post fil-klassifika tas-sewwieqa filwaqt li t-tim tieg[u qieg[ed fittieni post fil-klassifika talKostrutturi.
Fernando Alonso tal-Ferrari kien l-uniku sewwieq li g[al xi perjodu tas-sena sfida lil Vettel
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013
30
SPORT
FUTBOL
L-Urugwaj l-a[[ar tim li jikkwalifika g[at-Tazza tad-Dinja Bi draw ta’ 0-0 fit-tieni leg talplay-off g[at-Tazza tad-Dinja kontra l-:ordan, l-Urugwaj sar l-a[[ar tim li ikkwalifika g[allfa]i finali tal-kompetizzjoni li se ssir sena o[ra fil-Bra]il. LUrugwaj kien reba[ l-ewwel leg 5-0 u b’hekk it-tieni log[ba kienet kwa]i biss formalita`. Fit-tieni leg it-tim millAmerka t’Isfel iddomina tul id90 minuta. L-Urugwaj kienu ferm sfortunati li ma sabux ixxibka meta Diego Godin laqat illasta b’daqqa ta’ ras. Din se tkun ir-raba’ darba konsekuttiva li l-Uurgwaj se jkun qed jikkompeti fil-fa]i finali tat-Tazza tad-Dinja. B[alissa l-Uurgwaj qieg[ed fissitt post f’dawk li huma rankings mondjali. Dan il-pajji] reba[ itTazza tad-Dinja darbtejn, darba fl-1930 u darba o[ra fl-1950. Erba’ snin ilu l-Urugwaj waslu
sas-semi finali tat-Tazza tadDinja li kienet saret fl-Afrika t’Isfel. Issa fis-6 ta’ Di/embru jitilg[u l-poloz tal-fa]i tal-gruppi tal-fa]i finali. It-32 pajji] li se jikkompeti fit-Tazza tad-Dinja AFRIKA - Al;erija, Kamerun, Ghana, Ivory Coast,
Ni;erja
ASJA - Awstralja, Iran, :appun, Korea t’Isfel EWROPA – Bel;ju, Bo]nijaHercegovina, Kroazja, Ingilterra, Franza, :ermanja, Gre/ja, Italja, Olanda, Portugall, Russja, }vizzera, Spanja AMERIKA TA’ FUQ U KARIBBEW - Costa Rica,
Honduras, Messiku, Stati Uniti
AMERIKA TA’ ISFEL –
Ar;entina, Bra]il, Kolombja, Ekwador, ?ile, Urugwaj
Luis Suarez tal-Urugwaj fl-azzjoni kontra l-:ordan
TAZZA TAD-DINJA 2014
G{AWM
Hodgson ma jridx lil Terry fl-iskwadra Ingli]a Phelps
Hodgson mistenni jeskludi lil Terry (xellug) mit-tim Ingli]
Il-kow/ tat-tim nazzjonali Ingli] Roy Hodgson qal li g[adu bl-idea li jmur g[atTazza tad-Dinja mingpajr iddifensur John Terry. Dan tala[[ar kien [abbar li se jirtira mill-futbol internazzjonali u meta Hodgson kien mistoqsi jsejja[x lil Terry f’ka] ta’ emer;enza dan qal li lest jg[addi ming[ajru. L-Ingilterra se tkun fost it-32 pajji] li sena o[ra se jkun qed jikkompeti filfa]i finali tat-Tazza tad-Dinja fil-Bra]il. John Terry kien lag[ab flewwel log[ba valida mir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni sena ilu kontra l-Moldova u kien we;;a’ f’dik il-partita. Min[abba dik linjury Terry kien tilef il-partita ta’ ftit jiem wara kontra lUkrajna. Il-player ta’ Chelsea [abbar li kien se jirtira mill-futbol internazzjonali. “Terry irtira fil-bidu tallog[ob ta’ kwalifikazzjoni. Minn dakinhar ‘l hawn lag[bna disa’ partiti u ma tlifniex wa[da minnhom. Kampajna sew ming[ajr Terry u Gary Cahill u Phil Jagielka urew log[ob tajjeb f’din l-a[[ar sena biex ma nsemmix ukoll lil Chris Smalling,” qal Hodgson. Dan tal-a[[ar kien qed jikkumenta wara li l-Ingilterra sofriet ]ew; telfiet fi spazju ta’ ftit jiem. :img[a ilu tilfet 2-0 kontra /?ile f’Wembley filwaqt li nhar it-Tlieta, fl-istess grawnd, tilfet
1-0 kontra l-:ermanja. Sena ilu, [afna sostnew li Terry irtira minn mat-tim nazzjonali min[abba li r-relazzjoni mal-eks Kap tal-FA David
Bernstein ma tantx kienet wa[da tajba, spe/jalment wara li dan tal-a[[ar ried jie[u passi dixxiplinarji kontra Terry wara li dan g[adda kummenti razzjali fil-konfront tad-difensur Anton Ferdinand. Greg Dyke [a post Bernstein b[ala Kap tal-FA u dal-a[[ar kien hemm spekulazzjonijiet li Terry seta’ jikkunsidra jer;a’ jibda jilbes il-flokk tat-tim nazzjonali Ingli] imma s’issa dan ma se[[x. Dan l-ista;un Terry, ma’ Chelsea qed ikollu wirjiet tajbin u s’issa dejjem beda mal-ewwel 11 f’kull log[ba tal-Premier. Wenger irrabjat Il-manager ta’ Arsenal Arsene
Wenger jinsab irrabjat min[abba li skond hu l-FA kisret il-wieg[da li g[amlet mieg[u dwar il-midfielder Jack Wilshere. Wenger qed jg[id li Arsenal u l-FA Ingli]a kienu laq[u ftehim li Wilshere jilg[ab f’wa[da mi]-]ew; partiti li lag[ab it-tim nazzjonali Ingli] imma ;ara li Hodgson g[amel u]u minn Wilshere kemm fillog[ba kontra /-?ile kif ukoll kontra l-:ermanja. Wilshere we;;a’ kemmxejn lg[aksa fil-partita mitlufa bi skor ta’ 1-0 kontra l-:ermanja.
jindika li jista’ jirritorna L-g[awwiem Amerikan Michael Phelps ta indikazzazzjoni li jista’ jirritorna flazzjoni wara li fl-a[[ar jiem re;a’ irre;istra mal-A;enzija Amerikana ta’ kontra d-Doping (USADA). Phelps, li g[andu 28 sena, sena ilu sar l-aktar atleta li qatt reba[ medalji flOlimpjadi. B’kollox Phelps reba[ total ta’ 18-il medalja tad-deheb, tnejn tal-fidda u tnejn tal-bron]. F’dawn l-a[[ar jiem Phelps beda jitt[arre; ma’ Bob Bowman. Phelps di;a’ g[amel it-testijiet kollha me[tie;a biex jer;a’ jinkiteb mal-USADA u la darba g[amel dawn it-testijiet hu eli;ibbli li jikkompeti fil-Kampjonati Mondjali li se jsiru sentejn o[ra. Skond spekulazzjonijiet Phelps qed jimmira wkoll li jie[u sehem fl-Olimpjadi tal2016 li se jsiru fil-belt ta’ Rio fil-Bra]il. Jekk jag[mel dan, din tkun il-[ames darba li Phelps ikun qed jie[u sehem flOlimpjadi. Meta kien mistoqsi jekk hux se jie[u sehem flOlimpjadi li jmiss Phelps ma ikkonfermax dan imma fl-istess [in ma /a[adx.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 22 ta’ Novembru, 2013
31
SPORT
Serata ta’ boxing f’lukanda ewlenija Illejla se ssir serata ta’ boxing fil - lukanda Dolmen f’Bu;ibba u din is-serata se ;;ib l-isem ta’ ‘We Will Rock You ’ u se tkun organizzata mill-Prize Boxing Promotions. Din is - serata se tkun mag[mula minn 12-il ;lieda u bla dubju l-aktar wa[da mistenniaj se tkun dik bejn Steve Martin u Slaibi Slaibi. Dan tala[[ar, f’Di/embru jag[laq 26 sena u jinsab fit -1 8 - il po]izzjoni f ’ dawk li huma rankings mondjali. :lieda o[ra li tispikka se tkun dik bejn Tyrone Borg ta’ Fight Factory kontra l-veteran Steve Aquilina . Aquilina hu mag[ruf anke fir-Renju Unit. Fuq in-na[a l-o[r Borg hu /champion tal - Light Heavyweight. F’din is-serata se ji;;ieldu / - champion tal - Heavyweight
Mark Cutajar, Michael Carter, Darren Borg u Malcolm Sciberras . Il-polza tal-;lidiet se tittella qabel is-serata. :lieda bejn ]ew; boxers femminili se tkun dik bejn Mandy Cortis u Kelly Young. Din il - ;lieda se tikkonsisti minn tliet rawnd ta’ ]ew; mintui kull wa[da. Fil - kategorija Lightweight Nico Sciberras se ji;;ieled kontra Christian Cefai filwaqt li fil-kategorija Welterweight James Borg ta’ Fight Facotry ji;;ieled kontra Karol Yates. Garth Galea se jaffrtona lil Alex Boswell fi ;lieda tal-kategorija Welterweight. Galea se jkun qed jipprova jkompli juri l - potenzjal li kul[add qed jitkellem dwaru dan l-a[[ar. Richard Vella u Dino Shields se jiltaqg[u kontra xulxin fi ;lieda ta’ sitt rawnd ta’ ]ew;
Prize Boxming Promotions se jorganizzaw serata ta’ boxing (Ritratt> Emanuel Azzopardi)
minuti kull wa[da . Richard Vella hu wie[ed mill - aktar boxers promettenti u l-uniku telfa li sofra kienet dik bilpunti kontra Clayton Vella . Din is-sena Vella kellu ]ew;
reb[iet mill - aqwa kontra l Ingli]i Ashley Friend u Mark Butler . G[al dawk li jridu jakkwistaw biljett jikkuntattjaw lil Demis Tonna fuq 99291720.
FUTBOL TAN-NISA
Impenn internazzjonali g[al Portelli L - assistant referee Malti Luke Portelli se jkun involut fil - partita bejn Malta u d Danimarka. Portelli se jkun irraba ’ uffi/jal f ’ log[ba li hi valida minn Grupp 3 tar-rawnd
preliminari g[at - Tazza tad Dinja tal-2015 li se ssir filKanada . Il - log[ba se tintlag[ab nhar il-{add li ;ej fis - 2pm fis - Centenary Stadium.
Filwaqt li Portelli se jkun irraba’ uffi/jal, Sofia Karagiorgi mill-FA ta’ ?ipru se tkun irreferee filwaqt li l-assitant referees se jkunu Angela Kyriakou u Niki Karagiorgi.
Ilonka Milanova Djaleva talBulgarija u Tamara Chichinadze tal - Goergia se jkunu l-Osservatur tar-referees u d-delegat tal-log[ba rispettivament.
BUNDESLIGA
Ribery barra kontra Borussia Dortmund Il-winger ta’ Bayern Munich Franck Ribery se jitlef il-log[ba ta’ g[ada kontra r-rivali Borussia Dortmund min[abba injury fil-kustilji. Ribery we;;a’ l-kustilji matul il-;img[a waqt li kien qed jig[ab mat-tim nazzjonali Fran/i] fil-play-offs tatTazza tad-Dinja kontra lUkrajna. Minbarra Ribery, Bayern se jkollhom ukoll neqsin lil Bastian Schweinsteiger, Claudio Pizarro, Xherdan
Shaqiri u Holger Badstuber i]da Jerome Boateng se jkun disponibbli g[al log[ob. Dortmund jilqg[u f’darhom littim li f’Mejju reb[ilhom fil-finali ta/-Champions League. It-tim ta’ Jurgen Klopp jittama li jer;a’ jirrepeti s-su//ess li kellu kontra Bayern Munich f’Awwissu li g[adda meta fil-finali tas-Super Cup :ermani]a reb[ulhom 4-2. Minkejja li Dortmund ma tantx serjin tajjeb wie[ed jista’ jg[id li
huma l-uniku tim li jista’ jwaqqaf lil Bayern. Dawn tal-a[[ar qeg[din fil-qu//ata tal-klassifika, erba’ putni fuq Dortmund. Fla[[ar [ar;a tagh[om Borussia Dortmund tilfu kontra Wolfsburg filwaqt li Bayern reb[u kontra Hoffenheim. S’issa, Bayern irre;istraw 10 reb[iet u ;ew draw darbtejn u llog[ba kontra Dortmund se tkun test importanti g[at-tim ta’ Pep Guardiola.
Il-Programm Illum
Stuttgart v B. Mon’bach
G[ada
Nürnberg v Wolfsburg E. Braunschweig v Freiburg E. Frankfurt v Schalke 04 Augsburg v Hoffenheim Hertha BSC v B. Leverkusen B. Dortmund v B. Munich
Il-{add
Hamburg v Hannover W. Bremen v Mainz 05
FUTBOL
Enrique se jkun operat Id-difensur ta’ Liverpool Jose Enrique se jkun oprat f’irkopptu u b’hekk se jdum diversi ;img[at barra mill-azzjoni. Iddifensur Spanjol kien we;;a’ irkopptu f’Settembru li g[adda kontra Man Utd u re;a’ we;;a’ l-istess post ;img[atejn ilu kontra Fulham. Ironikament Enrique, kontra Fulham, kien qed jirritorna g[al log[ob wara xahar. Fl-ewwel kummenti li ta lmanager Brendan Rodgers esprima d-di]appunt tieg[u u qal li din hi a[bar ferm [a]ina g[ax Enrique hu wie[ed mill-aktar players fundamentali tat-tim. Liverpool kienu akkwistaw lil Enrique g[as-somma ta’ sitt miljun lira sterlina ming[and Newcastle fl-2011. Enrieuq se jitlef il-log[ba ta’ g[ada kontra r-rivali Everton. B[alissa r-Reds qeg[din fit-tieni post fil-Premiership. Id-difensur Martin Skrtel, f’konferenza tal-a[barijiet qal li jinsab fidu/ju] li Liverpool se jkomplu g[addejin bl-istess ritmu u jissieltu g[ar-reb[ tattitlu.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a 22 ta’ Novembru, 2013
32
LOKALI
Il-Kumpanija Lufthansa Technik Malta kompliet bl-investiment tag[ha f’pajji]na hekk kif inawgurat l-estensjoni ta’ wie[ed mill-hangars li g[andha f’{al Farru;. B’din lestensjoni se jkun possibbli li l-kumpanija tkun iktar flessibli fejn tid[ol manutenzjoni ta’ ajruplani tat-tip wide bodied. Fid-diskors tieg[u, i/-Chairman tal-kumpanija, Thomas Stueger qal li l-10 snin tal-kumpanija f’pajji]na kienu su//ess. Hu rringrazzja lill-[addiema tax-xog[ol tag[hom u ddeskrivihom b[ala parti kbira mis-su//ess tal-kumpanija f’Malta. Semma li l-fatt li x-xog[ol fuq dan il-hangar il-;did [a biss 7 xhur u sar xog[ol ta’ kwalita g[olja [afna li jawgura tajjeb u jixhed il-kwalita’ tal-[addiema f’pajji]na. (Ritratt> Martin Agius)
Il-Kamra tal-Ispi]jara ma kinitx ikkonsultata dwar l-assigurazzjoni obbligatorja Il-Kamra tal-Ispi]jara [ar;et direttiva lill-ispi]jara sabiex ma jie[dux polza tal-assigurazzjoni professjonali li saret obbligu legali permezz ta’ Avvi] Legali ma[ru; mill-Gvern. F’/irkolari lill-membri tag[ha, il-Kamra tal-Ispi]jara qalet li dan l-Avvi] Legali in[are; ming[ajr konsultazzjoni mag[ha. Jidher li lanqas kien hemm konsultazzjoni ma’ asso/jazzjonijiet o[ra tal-professjonisti li ja[dmu fil-qasam tas-sa[[a, lawtoritajiet regolatori u lanqas
il-kumpaniji tal-assigurazzjoni infushom li g[andhom joffru din il-polza. Il-Kamra tal-Ispi]jara di;a’ kitbet lill-awtoritajiet dwar dan l-Avvi] Legali u qed titlob laqg[a biex tikkjarifika diversi punti g[aliex kif inhu, l-Avvi] Legali hu vag wisq u ma joffrix parametri /ari dwar l-obbligi ;odda fuq il-professjonisti. Il-Kamra di;a’ kellha laqg[at ma’ kumpaniji prospettivi talassigurazzjoni u qed tinnegozja fuq polza tal-assigurazzjoni kollettiva g[aliex polza individwali
tkun g]olja wisq kif ukoll g]aliex jistg[u iqumu diversi implikazzjonijiet li g[adhom m’humiex /ari. Minn dawn il-laqg[at, qalet ilKamra tal-Ispi]jara, [are; ukoll li anki l-kumpaniji tal-assigurazzjoni ma kienux ikkonsultati dwar dan l-avvi] legali fuq servizz li g[andhom obbligu legali li jipprovduh. Anki l-Asso/jazzjoni Medika Maltija il-MAM, ftit tal-jiem ilu ukoll ikkummentat dwar dan lavvi] legali u wissiet li t-tobba tal-familja li ja[dmu b’mod pri-
vat se jkollhom spi]a addizzjonali li tla[[aq 1,600 ewro fis-sena u dan jista’ jwassal g[al ]ieda fil-mi]ati g[all-pazjenti. Min-na[a tag[ha, il-Union talInfermiera u l-Qwiebel lMUMN bag[tet mistoqsijiet lillMinisteru tas-Sa[[a dwar dan lavvi] legali. Fost o[rajn, hi staqsiet jekk l-infermieri flIsptar Karin Grech, li huma impjegati tal-Fondazzjoni g[asServizzi Medi/i u mhux talKummissjoni g[as-Servizz Pubbliku, humiex koperti b[ala [addiema tas-servizz pubbliku u
jekk le, min se j[allas g[al din il-polza ta’ assigurazzjoni obbligatorja. Wara ]ew; emails, lMUMN baqg[et ming[ajr twe;iba.
media•link COMMUNICATIONS