Nru 13,601
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013 €0.80 www.maltarightnow.com
Tony Zarb im[asseb dwar i]-]ieda fil-qg[ad
Il-Vatikan
Im[e;;a riforma radikali
Charles Muscat Is-Segretarju :enerali
talGWU Tony Zarb qal li [add ma jkun kuntent jekk ir-rata talqg[ad tkompli tielg[a u l-GWU tinsisti li jin[olqu aktar impjiegi biex ir-rata tal-qg[ad ma tkomplix tielg[a. Imma fl-istess [in, hu wa[[al fi gvernijiet pre/edenti li skont hu ma laqg[ux proposti tal-GWU biex jitkattar aktar xog[ol f’pajji]na. Tony Zarb qal dan f’kummenti lil In-Nazzjon meta kien mistoqsi dwar i]-]ieda fir-rata talqg[ad fl-a[[ar xhur. Skont /ifri ma[ru;a millUffi//ju Nazzjonali talIstatistika (NSO), matul is-seba’ xhur li g[addew, ir-rata talqg[ad ]diedet kull xahar, b’]idiet li jvarjaw minn 400 f’April, g[al 750 f’Settembru. Jirri]ulta li f’April il-persuni jfittxu impjieg ]diedu b’madwar 400 jew sitta fil-mija fuq April tal-2012, f’Mejju, :unju, Lulju u Awwissu ]-]ieda kienet ta’ madwar 600 li tfisser ]ieda ta’ aktar minn disg[a fil-mija. L-istess /ifri tal-NSO juru li f’Settembru ]-]ieda fin-numru ta’ persuni jfittxu impjieg kienet l-ikbar wa[da – ta’ 750, jew [dax fil-mija, filwaqt li f’Ottubru l-qg[ad re;a’ ]died bi kwa]i 600, jew tmienja fil-mija. Imma g[alkemm dawn i/-/ifri tal-NSO juru li r-rata tal-qg[ad ]diedet b’mod konsistenti fl-
Il-Papa Fran;isku, permezz ta’ e]ortazzjoni appostolika, sejja[ g[all-bidliet importanti fejn ilpoteri tal-knisja ma jibqg[ux /entralizzati u jkunu ttrasferiti ‘l hinn mill-Vatikan Ara pa;na 17
Weightlifting
Bron] g[al Nicole Gatt
Tony Zarb qed jipprova jitfa’ l-[tija fuq Gvern Nazzjonalista g[ax skont hu ma laqax proposti tal-GWU i]da f’dak i]-]mien il-qg[ad f’Malta kien qed jonqos
a[[ar tmien xhur ta’ Gvern Laburista, Tony Zarb tefa’ tort fuq il-gvernijiet pre/edenti minkejja li dak i]-]mien ir-rata tal-qg[ad kienet nie]la u mhux tielg[a. Wara din id-dikjarazzjoni tasSegretarju :enerali tal-GWU, staqsejna lil Tony Zarb jekk ilGWU issa hix tressaq dawn ilproposti lill-Gvern pre]enti. Hu qal li l-GWU bdiet titkellem ma’ dan il-Gvern u ma’ xi nies li
huma interessati ji;u Malta u awgura li jkun hemm ri]ultati po]ittivi. Sadattat ilbiera[ il-GWU organizzat attività bit-tema, Bniedem Av]at Nofsu Armat, flimkien mal-A;enzija Sedqa, bl-iskop li [addiema li jkollhom il-vizzju tad-droga u tal-alko[ol jing[ataw l-g[ajnuna fil-post tax-xog[ol tag[hom. Uffi/jali tas-Sedqa qalu li hemm b]onn policy miktuba f’kull post tax-
xog[ol dwar kif dawn il[addiema jing[ataw l-g[ajnuna. L-A;enzija Sedqa g[andha lProgramm Safe li jinkludi laqg[at mal-management u malimpjegati, esibizzjonijiet u promozzjoni tal-policy fil-postijiet tax-xog[ol. Tony Zarb qal li hemm b]onn li ]g[a]ag[ li jispi//aw milliskola jsibu impjieg mill-ewwel biex ma jaqg[ux fil-vizzju taddroga u tal-alko[ol.
Il-weightlifter ]ag[]ug[a Nicole Gatt reb[et midalja talBron] fil-log[ob talCommonwealth li qed isir filMalasja Ara pa;na 30
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
2
LOKALI
L-ebda [jiel li l-Gvern lest jintervjeni g[all-[addiema tal-Arrow Pharm Robert Cremona “S’issa g[ad m’g[andniex informazzjoni li l-Gvern se jintervjeni biex jiggarantixxi xxog[ol tal-[addiema tal-Arrow Pharm”. Hekk sostna l-President tal-U{M Jesmond Bonello f’kummenti li g[adda lbiera[ waqt il-programm .net fuq Net
TV fejn kien qed jitkellem dwar i]-]ieda allarmanti fin-numru ta’ nies bla xog[ol. Fl-intervent tieg[u, Bonello sa[aq li b[alissa hawn “diversi” kumpaniji li jinsabu f’diffikultajiet. U dwar l-Arrow Pharm, esprima d-dispja/ir tieg[u g[all-fatt li l-union kitbet direttament lil Chris Cardona biex jintervjeni, i]da baqg[et bla risposta jekk jistax jag[mel dan jew le. Dan hekk kif b[alissa g[addejjin laqg[at ur;enti bejn ilmani;ment tal-kumpanija u lUnion {addiema Mag[qudin bil-g[an li tinstab soluzzjoni g[all-[addiema li jinsabu f’riskju li jispi//aw bla xog[ol. Fil-fatt, il-kumpanija qed tippjana li tittrasferixxi s-sezzjoni tal-ippakke;;jar barra minn Malta – de/i]joni li l-kumpanija ilha numru ta’ snin tikkunsidraha, i]da fil-passat dejjem ;iet konvinta biex ma tie[ux dan ilpass.
Fil-laqg[at mal-U{M, ilunion qed titlob li jintla[aq kunsens biex g[allinqas, il[addiema li jinsabu fir-riskju li jispi//aw bla xog[ol, jing[ataw xog[ol alternattiv jew mal-istess kumpanija f’sezzjoni differenti, jew inkella ma’ xi kumpanija o[ra relatata malArrow Pharm.
B[alissa hemm diversi fabbriki li qedg[in f’diffikulta Fuq Net TV Jesmond Bonello sostna li meta nitkellmu dwar nies li spi//aw bla xog[ol mhux qed nirreferu sempli/iment g[al numri – dawn huma nies u familji, sostna l-President talU{M. Hu qal ukoll li b[ala union ilU{M se tara kif din il-fabbrika u l-[addiema tag[ha jibqg[u kompetittivi, u dan huwa wkoll l-g[an a[[ari tal-managment. Bonello sa[aq li s-sitwazzjoni tal-Arrow Pharm “mhix unika”. “B[alissa hemm diversi fabbriki li qedg[in f’diffikulta’, u dawn qed insegwuhom mill-qrib”.
Il-President tal-U{M Josef Bonello, dwar l-Arrow Pharm, esprima d-dispja/ir tieg[u g[all-fatt li l-union kitbet direttament lil Chris Cardona biex jintervjeni, i]da baqg[et bla risposta jekk jistax jag[mel dan jew le
Dan ix-xahar sfortunatament kien dominata minn a[barijiet relatati ma’ problemi fil-qasam tax-xog[ol. Aktar kmieni t[abbar li l-kumpanija Nylon Knitting [adet id-de/i]joni li minn Jannar li ;ej, it-300 [addiem tag[ha jibdew ja[dmu bil-4-day-week. U anke l-kumpanija Carlo Gavazzi ke//iet numru ta’
[addiema, bil-[addiema li baqa’ jinsabu urtati mhux ftit g[allmod kif qed ji;u trattati millmani;ment. Ix-xahar li g[adda [are; ukoll li anke l-kumpanija Toly Products se tnaqqas il[addiema. Dan wara li ttie[det de/i]joni sabiex il-kumpanija tnaqqas madwar 30 [addiem billi toffrilhom skemi ta’ irtirar
kmieni. Fl-istess ]mien kien ]velat li anke fl-ST Microelectronics, lakbar kumpanija fis-settur privat ta’ pajji]na, madwar mitt [addiem g[al xi jiem kellhom jo[or;u fuq forced leave. Dan minbarra s-sensji mill-bank internazzjonali Raiffeisen u millukanda Topaz li tat in-notice lil madwar erbg[in [addiem.
Simon Busuttil f’konferenza internazzjonali dwar id-dijabete fl-Awstralja Il-Kap tal-Oppo]izzjoni u Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil il-biera[ [alla Malta lejn l-Awstralja g[al ]jara ta’ ;img[a li matulha se jitkellem f’konferenza internazzjonali dwar iddijabete u se jiltaqa’ wkoll malkomunitajiet Maltin f’Sydney u f’Melbourne. Simon Bsuttil kien mistieden mill-Federazzjoni Internazzjonali tad-Dijabete biex jindirizza l-Global Forum of Parliamentary Champions for Diabetes. Il-konferenza se tlaqqa’ politi/i, professjionisti u personalitajiet li qed jikkontribwixxu biex ti]died
il-kuxjenza pubblika dwar din ilkundizzjoni bil-g[an li d-dijabete tkompli titpo;;a fuq nett tal-a;enda politika. Matul i]-]jara tieg[u flAwstralja, Simon Busuttil se jiltaqa’ mal-Community Council ta’ Sydney u mal-Council of Maltese Living Abroad f’Melbourne. Hu mistenni jiltaqa’ wkoll masSenatur ta’ New South Wales, Arthur Sinodinos li hu membru tal-Kabinett tal-Prim Ministru, Tony Abbott. Simon Busuttil jinsab akkumpanjat minn Joe Cassar, ix-Shadow Minister g[all-Edukazzjoni.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
3
LOKALI
Il-kredibbilta` li tgawdi Malta trid tkun im[arsa akkost ta’ kollox L-industrija tas-servizzi finanzjarji kibret u kompliet tissa[[a[ matul l-10 snin li g[addew u mis-s[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea fl-2004, Malta stabbiliet ru[ha b[ala /entru ta’ servizzi finanzjarji effi/jenti b’a//ess g[as-suq Ewropew. G[alhekk din il-kredibbilta` li tgawdi Malta trid tkun im[arsa akkost ta’ kollox. Mario de Marco, il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista g[all{idma tal-Parlament u Shadow Minister g[al Ekonomija, lInvestiment u n-Negozji }g[ar qal dan il-biera[ fl-a[[ar sessjoni tal-konferenza bijennali dwar is-servizzi finanzjarji talkumpanija KPMG. It-tema tal-konferenza li saret fil-lukanda Hilton Malta kienet, Shaping the Future of Financial Services in Malta. Kelliema o[ra kienu jinkludu l-Prim Ministru Joseph Muscat, ilMinistru tal-Finanzi Edward Scicluna, il-Gvernatur tal-Bank ?entrali, Josef Bonnici u Joseph Bannister, i/-Chairman talAwtorita` dwar is-Servizzi Finanzjarji. Mario de Marco qal li Malta
g[adha fost l-aqwa ;urisdizzjoni finanzjarja fid-dinja u din lindustrija t[addem madwar 10,000 ru[. Hu qal li l-Gvern u l-Oppo]izzjoni jaraw il-b]onn ta’ kunsens dwar dan is-settur. Mario de Marco qal li Malta g[andha ekonomija stabbli u stabbilta` finanzjarja, bil-mira li d-defi/it ikun ta[t it-3 fil-mija. Mario de Marco qal li Malta irnexxielha tiffa//ja l-kri]i ekonomika u finanzjarja internazzjonali b’mod tajjeb u kienet fost l-ewwel pajji]i li [ar;u mirri/essjoni. Fakkar ukoll li Malta kienet fost l-aqwa [ames pajji]i li kellhom l-inqas rata ta’ qg[ad. Appella li jkompli jsir aktar investiment fl-edukazzjoni u fitta[ri;, inklu[ fis-servizzi finanzjarji. Hu appella biex il-Gvern pre]enti jkompli jibni fuq it-tajjeb li sab u [e;;e; lil Gvern biex isa[[a[ it-think tank li waqqaf il-gvern pre/identi li kien g[amel madwar 150 rakkomandazzjoni dwar is-servizzi finanzjarji. Min-na[a tieg[u, il-Prim Ministru Joseph Muscat qal li biex l-industrija tas-servizzi
Mario de Marco appella biex il-Gvern pre]enti jkompli jibni fuq it-tajjeb li sab u [e;;e; lil Gvern biex isa[[a[ it-think tank li waqqaf il-gvern pre/identi li kien g[amel madwar 150 rakkomandazzjoni dwar is-servizzi finanzjarji
finanzjarji tkompli miexja ‘il quddiem hemm b]onn ta’ kunsens bejn il-forzi politi/i kollha. Hu rrefera g[all-bejg[ ta//ittadinanza Maltija li issa saret li;i u qal li l-Gvern qed jisma’ tt[assib tal-poplu u qal li hi idea tajba li d-dettalji tal-li;i qed ikunu diskussi malOppo]izzjoni biex l-iskema tkun kemm jista’ jkun trasparenti u akkontabbli. Hu qal li jittama li jintla[aq kunsens u qal li r-rep-
I]-]iemel marbut ma kan/ell wara li kien ikkontrollat mill-Pulizija tal-RIU
}iemel ja[rab u jolqot karozza f’Santa Venera Il-Pulizija qed tinvestiga in/ident li se[[ g[all-[abta tat3.10pm li se[[ fi Fleur de Lys u li fih ]iemel (ritratt) [arab u g[amel [sarat estensivi f’vettura. Jirri]ulta li ]-]iemel kien
g[addej fid-direzzjoni lejn lIstazzjon ta’ Birkirkara meta laqat il-vettura tat-tip BMW. Blimpatt, kisser il-windscreen u lparti ta’ quddiem tal-vettura. I]]iemel kien maqbud u kkontrol-
lat minn ]ew; Pulizija mirRapid Intervention Unit qrib idda[la tal-;nien tal-Istazzjon. [add ma we;;a’ fl-in/ident, g[alkemm jirri]ulta li ]-]iemel sofra xi feriti [fief.
utazzjoni ta’ pajji]na rridu nie[du [siebha. Fis-sezzjoni tal-ftu[, ilMinistru tal-Finanzi Edward Scicluna wera s-sodisfazzjon tieg[u g[al fejn jinsab is-settur tas-servizzi finanzjarji llum u dan grazzi g[all-vi]joni li kellhom gvernijiet pre/identi li [admu bis-s[i[ biex illum wasalna fejn wasalna. Hu qal li l-futur tas-servizzi finanzjarji f’Malta jiddependi
mi]-]ew; pilastri fl-agenda talpolitika ekonomika Ewropea, ji;ifieri l-istabbilta` finanzjarja u t-tkabbir sostenibbli. Hu qal li pajji]na jrid i]omm ir-reputazzjoni tajba u l-kompetittivita` tieg[u b[ala /entru ta’ e//ellenza fis-servizzi finanzjarji. Edward Scicluna qal li qed isiru studji mill-Ministeru talFinanzi [alli l-konsumatur li jixtri prodotti finanzjarji jkollu ddrittijiet tieg[u im[arsa.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
4
LOKALI
Tfajla m[e;;a ti]vela fejn jinsabu pistoli misruqin Tfajla li waslet biex tag[laq it18-il sena kienet imwissija mill-
Ma;istrat Tonio Micallef Trigona biex ti]vela x’;ara minn ]ew; pistol li allegatament hija serqet, inkella taffa//ja lkonsegwenzi. Twissija simili kienet ing[atat lit-tfajla meta madwar 15-il ;urnata ilu kienet tressqet quddiem il-Ma;istrat Consuelo Scerri Herrera. It-tfajla kienet fuq fomm kul[add fil-passat meta lmenti kienu saru lill-Qorti fil-konfront tag[ha li ma kienx hemm fejn wie[ed i]]ommha, ble//ezzjoni tal-Fa/ilita’
Korrettiva ta’ Kordin. Meta kien g[ad kellha 16-il sena, hija kienet in]ammet il[abs wara li kienet mixlija flimkien ma’ ]ag[]ug[ tal-istess eta’ tag[ha, li kienu serqu ilpensjoni ta’ anzjan li kienet tammonta g[al 400 ewro. Hija kienet ma obdietx bl-iskop li tmur tg[ix ;ewwa xelter. It-tfajla issa qed ti;i mixlija li serqet ]ew; pistol, wie[ed talmarka Berretta u l-ie[or Walther, ming[and ra;el li kien qabbadha tnaddaflu d-dar tieg[u. Hija qed twie;eb li mhijiex [atja bil-Prosekuzzjoni
tg[id li hija kienet ammettiet flistqarrija tal-Pulizija, li kienet serqet l-armi.
hija ta’ mportanza kbira li jekk kienet konxja ta’ fejn qeg[din larmi tan-nar, g[andha tinforma
G[andha tinforma lill-Pulizija fejn qeg[din min[abba li dawn l-armi tan-nar jistg[u ikunu ta’ [sara g[al xi [add Minkejja t-tfittxija li saret minn na[a tal-Pulizija, din ma tag[tx il-frott mixtieq. {mistaxil ;urnata ilu l-Ma;istrat Miriam Hayman kienet qalet lit-tfajla li filwaqt li hija nno/enti qabel ma tista’ ti;i ppruvata li hija [atja,
lill-Pulizija min[abba li dawn jistg[u ikunu ta’ [sara lil xi [add. Il-Ma;istrat Antonio Micallef Trigona, qal lit-tfajla li kien fl-interess tag[ha lit g[id lill-Pulizija fejn jinsabu l-pistoli. L-Avukat Difensur tag[ha
Peter Fenech, qal li l-kwistjoni hija aktar kumplikata minn hekk, imma hu kien qieg[ed ja[dem fuqha. Il-Qorti qalet li ttfajla mhux se tkun trattata bil[elu sakemm tibqa’ ma tikkoperax. Mistoqsija fejn kienet se torqod jekk ting[ata l-liberta’ provi]orja, l-akku]ata qalet li kienet se tmur tg[ix ma’ ommha f’Bir]ebbu;a. Il-Ma;istrat qal li l-ewwel ommha trid tixhed biex ikun jaf aktar fuq il-ka]. Il-ka] ikompli fl-1 ta’ Di/embru li ;ej u g[alissa l-liberta’ provio]orja kienet mi/[uda.
}ew; Libjani jitressqu l-qorti wara s-sejba tad-droga ecstasy Haithem Nassreddin Abu Rawin ta’ 22 sena u Hanibal Mohamed Al Mabrouk ta’ 21 sena, ]ew; student Libjani, u ttnejn minn Tripli tressqu l-Qorti quddiem il-Ma;istrat Dr Miriam Hayman b’konnessjoni massejba ta’ 20,000 pillola ecstasy u 397 gramma kokaina. L-Ispettur Malcolm Bondin mill-Iskwadra ta’ Kontra dDroga akku]a lil- Libjani quddiem il-Ma;istrat Miriam Hayman li asso//jaw ru[hom
ma’ persuni o[rajn f’Malta biex ibieg[u jew jittrafikaw il-pilloli ecstasy u d-droga kokaina. I]-]ew; Libjani nqabdu waqt operazzjoni kon;unta bejn idDipartiment tad-Dwana ta’ Malta u l-Pulizija mal-wasla tag[hom fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta fejn ;ew fuq titijiera minn Brussells. Id-droga nstabet kollha filpussess ta’ Abu Rawin. L-Ispettur Bondin akku]a wkoll lil Abu Rawin u lil Al
Mabrouk bl-importazzjoni taddroga. Abu Rawin wa[du ;ie akku]at ukoll li kellu fil-pussess tieg[u d-droga koakina u ecstasy f’/irkostanzi li juru li ma kinitx g[all-u]u esklussiv tieg[u. Il-Libjani wie;bu li mhumiex [atjin tal-akku]i mi;jubin kontrihom u permezz tal-Avukat Martin Fenech talbu biex jin[elsu mill-arrest, liema talba ;iet mi/[uda u l-Qorti ordnat li jibqg[u mi]mumin ta[t arrest preventiv fil-{abs ta’ Kordin.
{abs wara li spara tir fil-pubbliku Stephen Borg ta’ 32 sena minn Birkirkara mar sena u nofs [abs u kien immultat 700 ewro wara li nstab [ati li fis-6 ta’ Jannar 2011 g[all-[abta tat-8.30 p.m. fi Triq ilFarinal fil-Mosta spara tir ta’ arma tan-nar fil-pubbliku. Il-ka] kien se[[ meta Borg kellu argument ma’ persuni o[rajn u biex ibe]]ahom mar ;ab l-arma u spara tir. Fis-sentenza lQorti preseduta mill-Ma;istrat Doreen Clarke qalet li dakinhar Borg kien g[and Terence Cini u
Chantelle Mallia meta f’xi [in Cini [are; biex jixtri xi [a;a. Meta Cini kien barra marru Francis Formosa u Darren Spiteri fejn dan tal-a[[ar beda jinsisti ma’ Borg biex jag[tih is-senter li hu kien ta lil Cini. Borg irrifjuta u minkejja li g[all-ewwel Spiteri beda jinsisti li jie[u s-senter lura, telaq ’l hemm ming[ajr ma [a s-senter. Meta Cini rritorna d-dar, Stephen Borg qallu x’kien ;ara, i]da l-kwistjoni ma waqfitx hemm. Kien hawn li Borg qabad
is-senter li ried Spiteri u telaq ‘l barra bih u Cini mar ji;ri warajh. Hekk kif wasal fi Triq il-Farinal Mosta, Borg ni]el mill-karozza bis-senter f’idejh u [abbat i]da ma feta[ [add. Ftit wara [ar;u fil-gallerija Formosa u Spiteri li bdew jilletikaw ma’ Cini li kien la[aq wasal fuq il-post ukoll u kien hawn li Borg spara tir bis-senter. Malli g[amel hekk Formosa u Spiteri da[lu ’l ?ewwa u Borg u Cini telqu minn fuq il-post.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
5
LOKALI
Il-Malta Developers Association fost dawk li g[amlu talba biex jissie[bu fl-MCESD Il-Ministeru g[ad-Djalogu So/jali ma jg[idx meta se jkunu diskussi dawn it-talbiet
Il-Malta Developers Association g[amlet talba formali biex issir membru filKunsill Malti g[all-I]vilupp Ekonomiku u So/jali. In-Nazzjon tkellem malPresident tal-Malta Developers Association Michael Falzon li spjega li l-Asso/jazzjoni Maltija tal-I]viluppaturi [asset li kellha tag[mel din it-talba biex tissie[eb fl-MCESD min[abba li l-industrija tal-kostruzzjoni u s-suq tal-proprjetà, li huma settur importanti mill-ekonomija, mhumiex rappre]entati flMCESD. Michael Falzon spjega li minkejja li l-MDA g[amlet din
id-darba bejn xahrejn u tliet xhur ilu s’issa r/eviet biss acknowledgement. Dan il-;urnal talab ir-reazzjoni tal-Ministru g[ad-Djalogu So/jali, Affarijiet talKonsumatur u Libertajiet /ivili Helena Dalli dwar din it-talba. Kelliem g[all-Ministeru kkonferma li l-Asso/jazzjoni Maltija tal-I]viluppaturi g[amlet din it-talba u qal ukoll li din mhijiex l-uniku talba li g[andu quddiemu l-MCESD minn organizzazzjonijiet biex isiru membri. Fit-twe;iba tieg[u l-kelliem g[all-Ministeru qalilna li dawn it-talbiet g[adhom ma ttellg[ux
g[ad-diskussjoni fil-Kunsill. I]da meta dan l-istazzjon re;a’ staqsa lill-Ministeru ta’ min huma t-talbiet l-o[ra li hemm quddiem l-MCESD u dawn meta se jittellg[u g[addiskussjoni, il-Kelliem g[allMinisteru ma riedx jg[id x’talbiet hemm quddiem dan ilKumitat u lanqas ried iwie;eb dwar meta dawn it-talbiet se ji;i diskussi f’dan il-Kumitat. Ma qalx lanqas x’inhi lpo]izzjoni tal-Ministru dwar dawn it-talbiet – jekk taqbilx mag[hom jew le. It-twe;iba tal-Kelliem g[allMinistru Helena Dalli kienet tg[id biss li ‘meta t-talbiet jit-
Michael Falzon spjega li minkejja li l-MDA g[amlet din id-darba bejn xahrejn u tliet xhur ilu s’issa r/eviet biss acknowledgement
tellg[u g[ad-diskussjoni flMCESD ting[ata l-informaz-
zjoni kollha lill-mezzi taxxandir’.
L-Alternattiva Demokratika kontra l-abbozz ta’ politika m[abbar mill-MEPA Il - kilba biex inkomplu n]idu l-g[oli tal-bini se tkompli teqred l-iskyline ta’ pajji] /kejken b[al Malta. Bliet stori/i mdawrin bisswar, b[all-Imdina, il-Belt, ilKottonera u / - ?ittadella
f’G[awdex se jindifnu b’dan il - bini g[oli li aktar huwa tipiku ta’ pajji]i b[al Dubaj, Hong Kong u Singapore li m ’ g[andhom l - ebda partri monju storiku u antik rikonoxxut mill - UNESCO
x’jipprote;u. Kienet din ir-reazzjoni talAlternattiva Demokratika wara li l-MEPA din il-;img[a nediet g[all - konsultazzjoni pubblika policy dwar l-g[oli tal-bini f’Malta.
L-AD sostniet li huwa /ar li ta[t dan il-Gvern wasal i]]mien li l - industrija tal kostruzzjoni ti;i ppremjata. L-Alternattiva Demokratika ddeskriviet din il - proposta tal - Awtorita ’ Maltija tal -
Ambjent u l - Ippjanar b[ala ra;uni o[ra g[ala s-so/jeta’ /ivili g[andha tappo;;ja l mixja ta ’ protesta favur l ambjent li se ssir nhar is-Sibt li ;ej mill-g[aqdiet ambjentali u l-NGOs.
}ieda fl-akkomodazzjoni kollettiva u fl-iljieli Matul Settembru li g[adda kienet re;istrata ]ieda ta’ 6.8 filmija f’wasliet ta’ turisti f’akkomdazzjoni kollettiva filwaqt li kien hemm ]ieda ta’ 6.6 fil-mija fl-iljieli f’akkomodazzjoni kollettiva. Dan meta mqabbel mal-istess xahar issena ta’ qabel. Skont /ifri ma[ru;a millUffi//ju Nazzjonali talIstatistika, jirri]ulta li n-numru
ta’ turisti li waslu f’akkomodazzjoni kollettiva ammontaw g[al 150,907 filwaqt li l-ammont ta’ iljieli li qattg[u kien ta’ 893,601. L-ammont ta’ iljieli ]died flistabbilimenti kollha ta’ akkomodazzjoni kollettiva bl-akbar ]idiet kienu f’lukandi 3 Star. Lakbar numru ta’ iljieli kien f’lukandi 4 Star u ammontaw g[al 404,094 jew 45.2 fil-mija
tal-iljieli kollha. B[ala medja kull ]jara flistabbiliment ta’ akkomodazzjoni kollettiva kienet ta’ 5.9 iljieli ji;ifieri l-istess b[as-sena ta’ qabel. L-u]u tas-sodod kien ta’ 73 fil-mija li tfisser ]ieda ta’ 2.2 punt per/entwali fuq l-istess xahar is-sena li g[addiet. Matul Settembru kien hemm 159 stabbiliment ta’ akkomodazzjoni kollettiva attivi
L-akbar numru ta’ iljieli kien f’lukandi 4 Star b’kapa/ita ta’ 18.472 kamra tassodda u b’40,832 sodda. B[ala medja kull stabbiliment kellu 2.2 sodda g[al kull kamra. Bejn Lulju u Settembru nnumru ta’ turisti li waslu kien 466,990 li tfisser ]ieda ta’ 6.8 fil-mija fuq l-istess tliet xhur is-
sena li g[addiet. Min-na[a lo[ra il-Maltin li u]aw il-lukandi naqas bi 3.8 fil-mija g[al total ta’ 32,099. L-ammont totali ta’ iljieli bejn Lulju u Settembru qabe] it-3 miljuni jew 5.7 fil-mija aktar mis-sena li g[addiet.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
6
PARLAMENT
Il-Parlament ikompli jiddibatti l-g[oti ta’ :ie[ ir-Repubblika Waqt it-tkomplija taddiskussjoni dwar l-abbozz ta’ li;i li jemenda l-att dwar ir-repubblika, id-Deputat ?ensu Galea staqsa jekk il-punt f’dan l-abbozz li jne[[i l-limitu minn fuq lammont ta’ Maltin li jie[du xi onorifi/enzi mir-Repubblika ta’ pajji]na hux qed isir bi skop. Hu kkwota diskors ta’ Anton Buttigieg fl-1975 meta f’diskors fil-Parlament kien qal li l-onorifi/enzi g[andhom jing[ataw lil dawk li jkunu taw servizz kbir lejn Malta jew lejn l-umanità u nnumru jrid ikun ristrett.
ng[ataw, hu fakkar li dejjem kien baqa’ limitu biex ikun hemm limitu kemm jing[ataw xi ;ie[ jew ie[or mir-Repubblika ta’ pajji]na. Hu fakkar fid-diskors li kien sar fl-1975 fil-Parlament meta largument kien li g[andu jing[ata unur lil min ikun wettaq xog[ol tajjeb, imma kien intqal li hemm b]onn limitu biex ma’ jonqosx il-
G[a;la ]ejda b[al ta//ittadinanza – Charlo Bonnici
E[fef kieku l-Gvern po;;a biss limitu fuq l-ammont ta’ barranin li jing[ataw onorifi/enzi - ?ensu Galea
?ensu Galea qal li llum qed ji;i propost il-kuntrarju ta’ dan. “Jekk l-g[an tal-gvern kien li jne[[i diskriminazzjoni bejn barranin u Maltin, kien ikun e[fef li l-Gvern ipo;;i biss limitu fuq l-ammont ta’ barranin li jistg[u jing[ataw onorifi/enzi. Imma l-Gvern g[a]el li jne[[i capping fuq ilMaltin flok jag[mel limitu fuq lammont ta’ barranin. Hu staqsa jekk dan jirriflettix xi messa;; li nifhmuh f’Jum ir-Repubblika ta’ din is-sena. Filwaqt li fakkar li minn dak i]]mien ]diedu b’mod sostanzjali n-numru ta’ onorifi/enzi li
valur tal-onorifi/enzi mog[tija. Charlo Bonnici sa[aq li persuna li tkun rikonoxxuta t[alli sodisfazzjon. Hu fakkar li flewwel emendi tal-1975 kien tpo;;a numru ristrett – erbg[a g[all-ewwel sena, imbag[ad tlieta kull sentejn sakemm in-numru ma jaqbi]x l-g[oxrin u sakemm ma jonqosx xi [add b’mewt jew ri]enja. Anke n-numru tal-midalji kienu limitati “biex dawn innumri ma jitra[[sux.” Semma kif anke meta saru tibdiliet biex ji]died l-ammont ta’ onorifi/enzi li jing[ataw, kien in]amm limitu. Dawn l-emendi tal-2008 kienu saru min[abba li lbniedem qed jg[ix iktar fit-tul u lammont ta’ onorifi/enzi la[aq illimitu skont il-li;i. Imma f’dawn l-emendi xorta n]amm /ertu bilan/. Charlo Bonnici kkwota lisSegretarju Parlamentari Owen Bonnici li fil-Parlament kien qal li l-emendi proposti se jsiru biex titne[[a anomalija dwar kemm persuni barranin jistg[u jidda[[lu
fix-Xirka :ie[ ir-Repubblika imma m’hemmx fuq l-ammont ta’ Maltin. Charlo Bonnici qal li g[alhekk il-Gvern qed jipproponi li jitne[[ew numru ta’ klawsoli u b’hekk il-Gvern jonqsulu restrizzjonijiet li qabel kienu jirrestrin;u lill-Gvern u g[alhekk kien ikollu ja[sibha darbtejn qabel jag[ti onorifi/enza. “Donnu l-Gvern irid jag[mel f’[ames snin dak li m’g[amilx ta’ qablu fi [mistax,” kompla Charlo Bonnici li ddeskriva dan b[ala g[a;la ]ejda b[al ta/-/ittadinanza. Tkellem ukoll dwar l-emendi biex il-Kumpann tal-Ordni Nazzjonali tal-Mertu tibda ting[ata wara mewt dak li jkun u allura Charlo Bonnici kkonkluda li din qed issir biex jing[ata dan lunur lil Pawlu Xuereb. Hu fakkar persuni b[al Anton Buttigieg u :or; Borg Olivier li ma ng[atawx dan l-unur g[ax kienu la[qu mietu. “Din li ni;u nag[mlu emenda biex naqdu talba li tkun saret hi farsa li twaqqa’ l-livell tal-istess unuri,” kompla Charlo Bonnici. Id-Deputat Nazzjonalista Robert Cutajar qal li ma setax ma jinnotax il-mod differenti kif is-Segretarju Parlamentari Owen Bonnici tkellem dwar lunuri ta’ :ie[ ir-Repubblika u l-
li;i dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza. Robert Cutajar ikkwota siltiet mill-interventi li s-Segretarju Parlamentari g[amel fl-introduzzjoni tieg[u dwar dan labbozz li matulu rrikonoxxa fatti mill-istorja ta’ pajji]na li kien ikun tajjeb li wie[ed kien jirrikonoxxihom ukoll meta se[[ew. Semma fost o[rajn iddiffikultajiet li g[adda minnhom pajji]na b’periklu g[addemokrazija. Qal ukoll li jkun tajjeb li fir-ra;unamenti li wie[ed jag[mel jara mhux linteress tal-partit i]da tal-pajji]. Id-Deputat Nazzjonalista qal li jaqbel mas-su;;eriment li g[amel il-President tarRepubblika dwar il-festi nazzjonali u sostna li l-mod kif is-
Din i]-]ieda tkun qed tnaqqas mill-valur tal-unuri e]istenti – Claudette Buttigieg
Jaqbel massu;;eriment li g[amel il-President dwar il-festi nazzjonali – Robert Cutajar
jing[ata :ie[ ir-Repubblika jew unuri o[ra. Dan g[aliex meta wie[ed i[ares lejn min ing[ata dan il-;ie[ fil-passat, b[al Gaddafi u Kim il-Sung, jiddubita dwar kemm hu ;enwin id-diskors tas-Segretarju Parlamentari meta qal li g[andu jing[ata lil min jag[mel unur lil pajji]na. Claudette Buttigieg issu;;eriet li dak li g[adda minnu l-pajji] ftit tal-;img[at ilu jindika kemm hu importanti li jkun hemm diskussjonijiet qabel jittie[du /erti de/i]jonijiet u mhux jin[olqu sitwazzjonijiet fejn wie[ed ikollu jirtira minn de/i]jonijiet li jkun impona. F’dan is-sens staqsiet jekk hemmx il-b]onn li ji]diedu lunuri g[aliex din i]-]ieda tkun qed tnaqqas mill-valur tal-unuri e]istenti. Id-Deputat Nazzjonalista Carm Mifsud Bonnici qal li l-unur ta’ :ie[ ir-Repubblika ng[ata wara li Malta saret Repubblika. Dan jixbah lil dak li kien sar wara rRivoluzzjoni Fran/i]a meta lunuri kienu jing[ataw fuq l-unur u l-mertu biex jissostitwixxu lmonarkija u unuri li kienu jintirtu.
Segretarju Parlamentari tkellem dwar tliet dati, jista’ jindika li mhux qed jaqbel mas-su;;eriment li dwar jista’ jkun hemm ba]i ta’ ftehim. Id-Deputat Nazzjonalista Claudette Buttigieg qalet li din illi;i kienet wa[da mil-li;ijiet li donnu li l-Gvern kellu g[a;la biex jg[addihom qabel il-ba;it. Hi qalet li tara kontradizzjoni bejn il-kliem li ng[ad min-na[a tal-Gvern dwar min g[andu
Ma ntellfux mill-valur ta’ dawn l-unuri – Carm Mifsud Bonnici
Carm Mifsud Bonnici qal li meta l-unuri jing[ataw b’/erta frekwenza, jitilfu mill-valur tag[hom. Hu importanti li nies li ng[ataw unur ma j[ossuhomx li dak l-unur qed jitnaqqas il-valur tieg[u.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
7
PARLAMENT
}ew; kumitati biex jinvestigaw dak li qal ir-rapport Dalli Jista’ jkun hemm dewmien fit-tlestija ta/-/entru tal-Onkolo;ija
Fl-Im;arr hemm l-akbar numru ta’ bdiewa li g[andhom 60 tomna jew aktar art agrikola, b’19-il bidwi
111-il bidwi g[andhom 60 tomna jew aktar art agrikola F’Malta u f’G[awdex hawn 111- il bidwi re;istrati li g[andhom 60 tomna jew aktar art agrikola. Fl-Im;arr hemm l-akbar numru ta’ bdiewa li g[andhom 60 tomna jew aktar art agrikola b ’1 9 - il bidwi . Wara hemm ir - Rabat u l Mosta bi tmien bdiewa f’kull
lokalita` u wara s-Si;;iewi b’7 bdiewa. Dan [are; minn risposta talMinistru g[all-I]vilupp Sostenibbli, l-Ambjent u tTibdil fil-Klima Leo Brincat g[al mistoqsija Parlamentari tad-Deputat Nazzjonalista ?ensu Galea.
Fil-;img[at li g[addew ilGvern [abbar li l-MEPA se tibda tag[ti permess li jsir ]vilupp f’]oni ‘il barra milli]vilupp (ODZ) g[al skop ta’ agri-turi]mu g[al bdiewa jew persuni li wa[edhom jew bejniethom ikollhom 60 tomna art agrikola.
Il-Ministru tas-Sa[[a Godfrey Farrugia qal li se jkun qed iwaqqaf ]ew; bordijiet tal-investigazzjoni li se jkunu qed jinvestigaw l-iskorrettezzi li kienu rrappurtati fir-rapport ta’ John Dalli dwar l-Isptar Mater Dei. Wie[ed mill-kumitati se jkun qed jinvestiga s-sistema tal-procurement ta’ prodotti medi/inali, consumables u apparat li jintu]a fl-isptarijiet. It-tieni kumitat se jkun qed jinvestiga l-g[oti talkuntratti. Il-Ministru Farrugia qal li jekk il-kumitati jsibu persuni [atja prima facie se jkunu qed jirreferu l-ka]ijiet lillPulizija. Il-Ministru tas-Sa[[a g[amel din id-dikjarazzjoni meta kien qed iwie;eb mistoqsijiet fil-bidu tas-seduta parlamentari dwar irrapport ta’ John Dalli dwar lIsptar Mater Dei. Meta kien mistoqsi midDeputat Laburista Anthony Agius Decelis dwar x’inhi l-po]izzjoni tal-Gvern dwar dan ir-rapport, ilMinistru Godfrey Farrugia qal li
dan ir-rapport huwa ta’ John Dalli nnifsu u jirrifletti l-fehmiet tieg[u. Il-Kelliem tal-Oppo]izzjoni g[as-Sa[[a Claudio Grech staqsa jekk kienx ikkunsidrat li lAwditur ;enerali jag[mel followup tal-konklu]jonijiet tar-rapport ta’ John Dalli. Il-Ministru tasSa[[a wie;eb li l-working group se jkun qed ja[dem ukoll malAwditur ;enerali. Il-Kelliem tal-Oppo]izzjoni g[as-Sa[[a Claudio Grech staqsa x’inhi l-po]izzjoni tal-Gvern wara d-dikjarazzjonijiet ta’ numru ta’ stakeholders importanti fis-sa[[a li qiesu li dan ir-rapport huwa wie[ed konfrontazzjonali. Il-Ministru qal li hu dejjem fittex li ja[dem mal-unions biex ifassal it-triq ‘il quddiem. Huwa qal li l-Isptar talOnkolo;ija huwa sfida o[ra min[abba kwistjoni ta’ appell li jista’ jkun hemm marbuta ma’ a;;udikazzjoni ta’ tender u dan jista’ jwassal g[al dewmien f’dan il-pro;ett.
Il-Gvern g[adu ma bediex jiggverna fil-qasam tax-xog[ol Id-Deputat Nazzjonalista Antoine Borg qal li l-Gvern g[ad ma g[andux pjan g[all[olqien tax-xog[ol u latte;;jament tieg[u juri li g[adu lanqas irrealizza li g[andu jibda jiggverna. Fl-a;;ornament tas-seduta ta’ nhar it-Tnejn, Antoine Borg qal li hu importanti li l-pajji] ma jitlifx l-interess fuq dak li jipprovdi l-g[ajxien lill-familji.
Irrefera g[all-intrapri]i ]g[ar u medji, li hu l-aktar settur li j[addem nies. Hu qal li l-politi/i jridu jag[tu s-sehem tag[hom lis-settur ta’ dawk li ja[dmu g[al rashom. G[andu jitne[[a l-ostakolu talburokrazija. Dan hu pass li g[andu jing[ata attenzjoni kontinwament. Importanti wkoll li jkun hemm a//ess g[al-likwidita’
min[abba l-investiment li jkun me[tie; isir. Mhux dejjem fa/li li dan is-settur jissellef g[aliex isib li jekk ikun hemm img[axijiet g[oljin, wie[ed ma jkunx jista’ jid[ol g[al self. Antoine Borg semma lin/entivi offruti mill-amministrazzjoni pre/edenti u [e;;e; lill-Gvern isegwu fuq l-istess passi. Id-Deputat Nazzjonalista qal li dak li g[amel il-Gvern
bil-Ba;it mhux bi]]ejjed. }ied li l-Gvern ma g[andux idum milli j[allas lin-negozjanti ]]g[ar meta jipprovdu s-servizzi tag[hom g[aliex dan ipo;;ihom f’diffikultajiet akbar b’pi] li jkun qed jo[loq il-Gvern. Antoine Borg qal li llum qed jara nuqqas ta’ kunfidenza flinfiq tal-flus u [afna operaturi mhux qed jaraw l-attivita’
ekonomika li wie[ed kien qed jistenna. Hu appella lill-Kunsilli Lokali biex jorganizzaw attivitajiet li jqanqlu attivita’ ekonomika. Id-Deputat Nazzjonalista semma d-diffikultajiet ta’ /erti fabbriki u qal li l-Gvern g[andu l-e]empju tal-Gvern pre/edenti dwar kif g[andu ja;ixxi biex i[ares il-postijiet tax-xog[ol u linteress tal-[addiema.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
8
LOKALI
L-Isqfijiet Maltin fi pro/ess ta’ konsultazzjoni dwar il-Kurja Rumana
Il-Gvern Malti hu mistenni jidentifika l-pro;etti ;odda li se jimplimenta f’dan il-qasam biex titkompla l-[idma fuq il-mitigazzjoni u l-adattament g[at-tibdil fil-klima
Il-PN ifakkar 25 sena ta’ [idma relatata mat-tibdil fil-klima Il-Partit Nazzjonalista qed ifakkar il-25 anniversarju millproposta tal-Gvern ta’ Malta lillAssemblea :enerali tanNazzjonijiet Uniti dwar il-protezzjoni tal-klima. Din il-proposta kienet saret fl-1988 flewwel sena tal-amministrazzjoni Nazzjonalista eletta fl1987. Kien il-Ministru tal-Affarijiet Barranin ta’ dak i]-]mien ?ensu Tabone li ppilota din l-inizjattiva, u fuq insistenza tieg[u din ittellg[et fuq l-a;enda tanNazzjonijiet Uniti u ;iet diskussa. Fi stqarrija ma[ru;a minn Charlo Bonnici, ix-Shadow Minister g[all-I]vilupp Sostenibbli, l-Ambjent u tTibdil fil-Klima, intqal li b[ala Partit li g[andu g[al qalbu lklima u l-ambjent u l-[arsien tag[hom, in[ossuna kburin li lvi]joni ta’ Malta u anki ta’ nies b[all-Professur David Attard illum wasslet biex g[andna
Konvenzjoni dwar il-Bidla filKlima. G[al din il-[idma l-Partit Nazzjonalista jirrikonoxxi wkoll is-sehem ta’ persuni b[all-eks Ambaxxatur Micheal Zammit Cutajar, l-Ambaxxatri/i pre]enti Dr Simone Borg, u ministri ta’ amministrazzjonijiet differenti li [admu u g[adhom qeg[din ja[dmu biex isem Malta jibqa’ rispettat f’dan il-kuntest. Il - Partit Nazzjonalista awgura li l - Gvern ikompli jpo;;i l-mitigazzjoni u l-adattament g[at - tibdil fil - klima fuq nett tal-a;enda nazzjonali u internazzjonali. G[al dan ilg[an, il-Gvern Malti g[andu jsa[[a[ l - Uffi//ju tal Ambaxxatur g[at - Tibdil fil Klima u jestendi r-responsabbiltajiet tieg[u biex ikun aktar effettiv fuq livell Ewropew u internazzjonali. Charlo Bonnici qal li pajji]na jista’ jkun effettiv [afna kemm
fuq livell Ewropew kif ukoll internazzjonali billi jintrodu/i uffi//ju spe/ifiku ffukat fuq negozjati ambjentali li jmur lil hinn mill-environment desk li je]isti pre]entement fil-Ministru tal-Affarijiet Barranin. Fuq kollox, il-Gvern Malti hu mistenni jidentifika l-pro;etti ;odda li se jimplimenta f’dan il-qasam biex titkompla l-[idma fuq il-mitigazzjoni u l-adattament g[attibdil fil-klima. Il-Partit Nazzjonalista awgura li pajji]na jkompli jag[ti ssehem tieg[u kemm lokalment kif ukoll internazzjonalment biex ikomplu jinstabu s-soluzzjonijiet g[al din il-problema dinjija, bil-g[an li wliedna wkoll igawdu minn arja aktar nadifa u livell ta’ sa[[a a[jar. L-istqarrija ttemm li l-ambjent u l-[arsien tieg[u kienu, g[adhom u jibqg[u pilastru li fuqu jibba]a lpolitika tieg[u l-Partit Nazzjonalista.
L-Isqfijiet Maltin intalbu millAr/isqof ta’ Munich u Freising, il-Kardinal Reinhard Marx, biex jag[tu s-su;;erimenti tag[hom dwar it-tmexxija tal-Knisja Universali. Marx hu wkoll membru tal-Kunsill tal-Kardinali, imwaqqaf mill-Papa Fran;isku. Fl-ittra tieg[u lill-Isqfijiet Maltin, il-Kardinal Marx fisser kif dan hu mument importanti flistorja tal-Knisja, li fih le[en ilknejjes lokali g[andu jing[ata lispazju me[tie;. Din il-konsultazzjoni, li qed issir qabel il-Kardinali jiltaqg[u g[at-tieni sessjoni, qed issir ukoll ma’ diversi Isqfijiet fi djo/esijiet o[rajn madwar iddinja. Il-Kunsill ta’ tmien Kardinali g[andu jg[in lill-Papa billi joffri
pariri dwar ir-riforma tal-Kurja Rumana u t-tmexxija tal-Knisja Universali. L-Isqfijiet Maltin idde/idew li, fi spirtu ta’ komunjoni, din ilkonsultazzjoni ma ssirx biss bejniethom, i]da tkun tinkludi g[add ta’ sa/erdoti u laj/i. G[al dan il-g[an, is-Sibt li g[adda saret laqg[a ta’ konsultazzjoni li g[aliha kienu pre]enti wkoll lIsqfijiet Maltin. Din il-laqg[a tmexxiet millIsqof Mario Grech b[ala President tal-Konferenza Episkopali Maltija. Fil-jiem li ;ejjin, il-konklu]jonijiet ta’ din il-laqg[a ta’ konsultazzjoni mistennija jintbag[tu lill-Kardinal Marx bi t[ejjija g[al-laqg[a talKunsill tal-Kardinali li se ssir filbidu ta’ Di/embru.
Il-Gvern Malti jag[ti €40,000 f’g[ajnuna lill-Filippini Fil-jiem li g[addew it-tifun Haiyan li kien wie[ed mill-iktar fatali fl-istorja tal-Filippini [alla bosta nies mejta, kri]i umanitarja u [erba’ s[i[a fil-pajji]. {afna bini tfarrak u [afna nies spi//aw bla saqaf fuq rashom u m/a[[da mill-affarijiet personali tag[hom. G[alhekk il-Gvern Malti dde/ieda li jibg[at 40,000 ewro lil dan il-pajji] bi twe;iba g[assej[a tan-Nazzjonijiet Uniti g[al
g[ajnuna ur;enti lejn ir-re;juni milquta. Fi stqarrija mill-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika ntqal li l-Gvern wera solidarjetà s[i[a mal-Gvern u mal-poplu talFilippini u jittama li l-g[ajnuna umanitarja li ng[atat minn madwar id-dinja twassal biex tg[in lil dan il-pajji] jeg[leb is-sa[[a qerrieda ta’ dan it-tifun u jibni mill-;did ir-re;juni milquta fliqsar ]mien possibbli.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
9
LOKALI
Il-film hu ffukat fuq il-;rajja tal-konver]joni ta’ San Pawl ftit ‘il barra minn Damasku, meta kien ukoll biddel ismu, minn Sawlu g[al Pawlu (Ritratt> Martin Agius)
Jin;ibdu l-ewwel xeni tal-film Saul Mistenni jintwera fuq it-televi]joni internazzjonali fi ]mien l-G[id il-Kbir Matthew Bonett Ilbiera[ filg[odu, bdiet attività mhux [a]in fil-Forti Rinella l-Kalkara hekk kif bdew jin;ibdu xeni tal-film Saul li se
jkun qed jin;ibed kollu Malti sal-15 ta’ Di/embru li ;ej. Ilfilm hu ffukat fuq il-;rajja talkonver]joni ta’ San Pawl ftit ‘il barra minn Damasku, meta kien ukoll biddel ismu, minn Sawlu g[al Pawlu. Fil-fatt, g[alhekk, lisem tal-film huwa Saul. Il-film qed ji;i prodott kemm minn kumpanija Maltija kif ukoll minn kumpanija Kanadi]a, i]da filwaqt li hemm xi atturi li huma barranin, il-kumplament
tal-film se jkun qed isir millMaltin, kemm f’dak li g[andu x’jaqsam mal-kitba, kemm f’dak li g[andu x’jaqsam mal-atturi u l-crew, kif ukoll f’dak li g[andu x’jaqsam mal-mu]ika u l-editing. F’kummenti ma’ dan il;urnal, il-kittieb u d-direttur ta’ dan il-film, Mario Philip Azzopardi spjega li Saul huwa wie[ed minn sensiela ta’ films dwar il-[ajja ta’ San Pawl li mistennija jin;ibdu Malta fix-xhur li ;ejjin. Hu esprima s-sodisfazzjoni tieg[u g[all-fatt li dde/i]jonijiet dwar dan il-film mhux qed jittie[du biss mill-
barranin, i]da anke mill-Maltin, u dan peress li l-produzzjoni hija maqsuma bejn il-Maltin u lKanadi]i.
Produzzjoni hija maqsuma bejn il-Maltin u l-Kanadi]i Il-munta;; ta’ dan il-film se jkun qed isir minn Stephen Dalli, waqt li Elton Zarb se jkun qed jie[u [sieb il-mu]ika. Fost l-atturi lokali li wie[ed isib f’dan il-film hemm John Suda,
Godwin Scerri, Joe Quatromani u Larissa Bonaci fost [afna o[ra. Dawn l-atturi qeg[din ja[dmu id f’id ma’ atturi barranin, [afna minnhom popolari. Fil-fatt, b[alissa f’Malta hawn John Rhys-Davies, li g[alih mhux l-ewwel darba li qed jie[u sehem f’film li qed jin;ibed hawn Malta. Fil-fatt, ma’ dan il-;urnal, Rhys-Davies irrakkonta li l-ewwel darba li ;ie Malta kien tletin sena ilu meta [a sehem fil-film Reilly, Aids of Spies fl-1983. Sa minn dak i]-]mien, Rhys-Davies [a sehem f’numru ta’ films o[ra li n;ibdu f’pajji]na, fost l-o[rajn
Helen of Troy. L-attur minn Wales, li hu mag[ruf g[all-parti tieg[u ta’ Gimli fil-film Lord of the Rings, kellu kliem ta’ tif[ir mhux biss g[all-artisti Maltin, i]da anke g[all-membri tal-crew kif ukoll g[al Mario Philip Azzopardi, g[at-talent tieg[u kemm filkitba tal-films kif ukoll f’dak li g[andu x’jaqsam mad-direzzjoni. Il-film mistenni jibda jixxandar fuq diversi stazzjonijiet televi]ivi internazzjonali f’April li ;ej, fil-perjodu li fih il-Knisja Kattolika tkun qed ti//elebra lG[id il-Kbir.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
10
OPINJONI
Il-Partit Nazzjonalista jibqa’ l-Partit tal-Libertà Mhux kul[add g[adu jiftakar dak li se[[ fil-lejl ta’ bejn is-26 u s-27 ta’ Novembru tal-1983 meta kien sar raid mill-Pulizija fuq id-Dar ?entrali tal-Partit Nazzjonalista. Dakinhar kien sar attakk fuq il-libertà hekk kif pajji]na kien
qed jg[ix ]mien ikrah meta llibertà kienet litteralment ta[t theddida. Kellu jkun il-Partit Nazzjonalista li ja[dem sabiex i;ib il - bidla li kien hemm b]onn f’pajji]na u eventwalment imxejna lejn id demokrazija u l - i]vilupp
Il-PN dejjem kien interessat li jkattar il-;id biex [add ma jibqa’ lura u biex inkunu tassew pajji] li nattiraw l-investiment barrani biex il-[addiem Malti jimxi ’l quddiem
ekonomiku . G[addew tletin sena minn anniversarju ie[or ikrah li [assejt li kelli nie[u linizjattiva personalment sabiex infakkru. Serata kommemorattiva Nhar is-Sibt li g[adda fidDar ?entrali tal - PN , kienet organizzata serata kommemorattiva li fakkret ukoll kemm ilPN dejjem kien b’sa[[tu filmumenti l-aktar diffi/li u meta l - libertà ta ’ pajji]na kienet imtappna mill-Gvern stess.
Fuq kollox din kienet serata li re;g[et fakkret fil-kliem tant sabi[ u profetiku tal-President Emeritus u eks Kap tal-Partit Nazzjonalista , Eddie Fenech Adami meta kien jg[id li ‘ssewwa jirba[ ]gur’. Kien gost u pja/ir tieg[i li niltaqa’ ma’ Nazzjonalisti antiki fil-pre]enza tal-Kap tal-PN Simon Busuttil , Deputati , Uffi/jali u eks uffi/jali talPartit. Fuq kollox [adt gost nara l-parte/ipazzjoni ta’ diversi ]g[a]ag[ li g[alkemm ma g[exux dan i]-]mien ikrah, u wisq aktar dan l-episodju partikolari , xorta wa[da urew interess fil-parti kerha tal-istorja politika ta’ pajji]na u li turi bl-aktar mod /ar kif il-PL kien jabbu]a mill-poter fdat lilu. Ag[ar min hekk dawn l-affarijiet, g[alkemm s’issa mhux fuq l - istess skala , qed narawhom jer;g[u jse[[u b’nies li g[andhom l-awtorità fi rwoli importanti fil - pajji] u xorta jag[]lu li jabbu]aw millpoter. Meta se[[ ir-raid fuq id-Dar /entrali, il-PN issa[[a[ u mhux id-dg[ajjef u dan g[aliex il-partit kien iggwidat minn tmexxija
tajba u li fehmet li riedet tkompli ta[dem aktar sabiex millOppo]izzjoni twassal messa;; b’sa[[tu bba]at fuq il-prin/ipji tad-demokrazija. Dakinhar kien sar abbu] fa[xi meta allegatament kienu tpo;;ew armi apposta fid-Dar ?entrali sabiex il-Pulizija to[ro; tg[id li l-PN kien qieg[ed i]omm armi kontra lli;i fil-proprjetà tieg[u. Kif tenna l-eks Kap tasSigurtà tad-Dar ?entrali, Gejtu Cushieri, ri/entament uffi/jal li dakinhar tar-raid kien pre]enti fid-Dar ?entrali, bag[at messa;; mat-tifel tieg[u u qallu biex jg[idlu li l-armi dakinhar kienu dda[[lu minnhom, ji;ifieri mill-Pulizija. Dan hu lmod ta’ kif kien jitmexxa l-korp tal-Pulizija ta’ dak i]-]mien! Episodji koroh L-iskop ta’ din l-attività
ma kienx li noqg[od insemmi lepisodji koroh fit-tmexxija So/jalista tas-snin 80 i]da li nuri d-differenza bejn il-Malta Labour Party u l-Partit Nazzjonalista u l-mod kif bittmexxija tieg[u, Eddie Fenech Adami kien irriforma l-pajji] billi warrab dawn l-abbu]i li kienu qed ise[[u u mexxa lil pajji]na lejn id-d[ul ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea u bi ]viluppi fl-oqsma ekonomi/i. Din hija d-differenza bejn ilLabour u l-PN; il-PN dejjem kien interessat li jkattar il-;id biex [add ma jibqa’ lura u biex inkunu tassew pajji] li nattiraw l-investiment barrani biex il[addiem Malti jimxi ’l quddiem. Il-Labour dejjem kien partit li kull darba li kien filGvern g[araf kif jabbu]a mill-
David Casa david.casa@europarl.europa.eu
poter i]da d-dnub ma jorqodx u kull darba li saru dawn l-oxxenitajiet dejjem sab lill-PN iwaqqfu fil-[in milli jkompli jag[mel aktar [sara lil Malta tag[na. Ma n[allu lill-ebda gvern jabbu]a Fuq kollox il-messa;; a[[ari f’din l-attività g[andu jkun li [add m’g[andu jib]a’ mill-ebda gvern tal-;urnata, wisq aktar dak il-gvern li vilment jabbu]a mill-poter fdat lilu. L-istorja politika ta’ pajji]na turi bl-aktar mod /ar li l-PN dejjem kien it-tarka g[al dawk li sofrew dawn l-abbu]i u kif 30 sena ilu l-PN [are; rebbie[ minn dan ir-raid, l-istess g[ad jer;a’ jo[rog fl-isfond ta’ abbu]i o[ra li qed isiru millGvern tal-;urnata bil-[sieb li jiskreditaw lill-PN flOppo]izzjoni. Nixtieq nie[u din l-opportu-
nità biex nirringrazzja lil kull min b’xi mod ta’ sehmu f’din is-serata. Bla dubju dawn huma serati importanti u li g[andhom jibqg[u jsiru biex infakkru listorja politika ta ’ pajji]na spe/jalment g[al min ma jiftakarx dawn il-;rajjiet.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
11
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
Xejra /ara ta’ ]ieda fil-qg[ad Ilbiera[ [ar;u /ifri tal-qg[ad li jag[mlu qari inkwetanti. Ilqg[ad fl-a[[ar sena ]died b’600 g[al 7,600 – ]ieda ta’ tmienja filmija – u din i]-]ieda se[[et kwa]i kollha fl-a[[ar sitt xhur. L-ebda ra;uni internazzjonali g[a]-]ieda fil-qg[ad Din i]-]ieda fil-qg[ad tqanqal t[assib mhux biss fiha nnifisha – dejjem hu ta’ inkwiet li ji]died il-qg[ad g[ax is-7,600 huma nies mhux numru – imma wkoll g[ax m’hemm l-ebda ra;uni internazzjonali g[ala kellu jkun hemm ]ieda b[al din fil-qg[ad f’Malta. L-ekonomija dinjija qed tikber kollha f’daqqa g[all-ewwel darba f’sitt snin Il-qg[ad hawnhekk qed ji]died waqt li l-ekonomija dinjija, g[all-ewwel darba f’sitt snin, qed tikber kollha f’daqqa. Anke qribna, l-ekonomija Ewropea qed tikber u sa[ansitra pajji]i li sa ftit ilu kienu fi/-/entru tal-kri]i ekonomika u tad-djun, issa lekonomija tag[hom qed tikber. }ieda ta’ 500 fin-nies jirre;istraw g[ax-xog[ol fl-a[[ar sitt xhur Imma f’Malta, minkejja t-temp ji//ara madwar id-dinja wara l-burraxka ekonomika tal-a[[ar snin – l-ag[ar wa[da fi tmenin sena – f’Malta re;a’ g[andna /ifri li juru ]ieda konsistenti filqg[ad li fl-a[[ar sitt xhur ]died minn ftit aktar minn 7,100 g[al 7,600 issa, skont dawn l-a[[ar /ifri g[al Ottubru. S[aba sewda fuq ]ew; fabbriki li j[addmu kwa]i 600 ru[ Ma’ dan, hemm s[aba sewda fuq ]ew; fabbriki importanti li g[andna f’Malta. Wa[da, in-Nylon Knitting li t[addem mat-300 ru[, g[adha kemm marret fuq ;img[a ta’ erbat ijiem, u l-o[ra, l-Arrow Pharma li t[addem 250 ru[, qed tikkonsidra li tag[ti ssensja lil [amsin minnhom u qed tag[mel ta[ditiet mal-union tag[hom dwar dan. L-Unjoni Ewropea di;à tat ra;un lil Simon Busuttil fuq il-ba;it
Dawn huma a[barijiet li jikkonfermaw kritika ewlenija talKap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil g[all-ba;it. Il-Kap talOppo]izzjoni di;à ng[ata ra;un mill-Unjoni Ewropea dwar ilkritika tieg[u g[al ba;it li wara l-fa//ata tieg[u m’hemmx dettalji, qalet l-Unjoni Ewropea, anzi Malta qed tissogra li ma tni]]ilx l-i]bilan/ ta[t it-tlieta fil-mija. L-ebda pjan g[all-[olqien tax-xog[ol mill-gvern ta’ Muscat Il-kritika l-o[ra tal-Kap tal-Oppo]izzjoni g[all-ba;it kienet li l-Prim Ministru Muscat ma [are; bl-ebda pjan g[all-[olqien tax-xog[ol. Kulma semma huma pro;etti ta’ gvern
Nazzjonalista u ditti mi;budin lejn Malta minn gvern Nazzjonalista. I/-/ifri qed jag[tu ra;un lil Simon Busuttil dwar il-b]onn ta’ pjan g[ax-xog[ol Waqt li l-Unjoni Ewropea tat ra;un lil Simon Busuttil fuq i//ifri tal-ba;it, fuq ix-xog[ol qed jag[tuh ra;un i/-/ifri talqg[ad. Li juru l-kuntrast: ta[t gvern Nazzjonalista ;o burraxka dinjija, Malta [olqot ix-xog[ol, waqt li issa, bl-ekonomija dinjija tikber u wara li wiret ekonomija Maltija miexja tajjeb, ta[t gvern Laburista qed ji]died il-qg[ad.
Rapport li jqajjem id-dubji Is-Sibt li g[adda kont qed nistenna bil-[erqa li nisma’ r-rapport dwar is-settur tas-sa[[a, [alli naraw x’fih u kif se nsolvu l-problemi tal-kjuwijiet u l-problemi kollha f’dan is-settur. Imma na[seb stennejt [afna g[aliex dan ir-rapport ma tana xejn ;did li ma konniex nafu. Rapport li kien be[siebu iktar jattakka l-[idma ta’ dawk kollha involuti f’Mater Dei milli tana soluzzjonijiet li nistg[u nerr[u mo[[na li dan il-Gvern issa sab is-soluzzjoni. Niskanta kif il-problema tassodod dan ir-rapport jitfag[ha
kwa]i kollha kemm hi fuq il-problemi so/jali. Imma allura fejn huma s-soluzzjonijiet Dr. Muscat? Jien meta bdejt nipprova nifhem x’kien qed jing[ad allura malajr bdew iqumu dubji fija jekk dan hux [jiel li eventwalment is-sa[[a ma tibqax b’xejn. Di;à rajna lewwel ka] fejn intalab [las g[assettur tas-sa[[a, qed nirreferi g[all-IVF imma allura issa bdejna mexjin lejn il-punt fejn kollox isir bi [las? Nittama li le! Skantajt ukoll kif il-Ministru Farrugia ma riedx li jasso/ja ru[u ma’ dan ir-rapport. {assejt li pjuttost ]amm distanza minn dak li ntqal. G[aliex? X’qed jindika dan kollu? Nistennew u naraw, biss nitta-
ma li dan il-Gvern ma jilg[abx mas-servizzi tas-sa[[a g[aliex ikun qed ikompli jdg[ajjef lillpajji]. .
T Borg
Birkirkara
L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bilposta (Ittri lill-Editur, InNazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt.
25 sena ilu f’il-mument Fil-[ar;a ta’ il-mument tal-{add 27 ta’ Novembru, iddominat l-a[bar li l-Air Malta ma tistax tilqa’ t-talbiet tal-GWU. Id-diskussjonijiet bejn it-tnejn li huma kienu fallew wara li l-GWU baqg[et tinsisti li [addiema li n[atru qabel l-1986 in;ustament ikomplu jgawdu minn seniority. Dan se[[ fl-istess waqt li l-GWU ordnat strajk ta’ tliet sig[at fl-ajruport. Guido de Marco wissa wkoll lil min qed ja;ixxi b’irresponsabbiltà. Hu wissa lil dawk li kienu qed ipo;;u f’periklu lajruport li hu post sensittiv [afna g[al pajji]na. Dan qalu waqt li kien qed jindirizza laqg[a ;enerali annwali talKumitat sezzjonali tal-{amrun
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrum {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
12
OPINJONI
‘Those who stand for nothing, fall for anything’ Din ma [ri;tx biha jien, u filfatt lanqas ma hu /ert jekk dan stqarrux Alexander Hamilton, li kien l-ewwel Secretary of Treasury tal-Istati Uniti talAmerika, jew il-;urnalist Ingli] Alex Hamilton. Qalha min qalha ma nistax nieqaf na[seb dwar dak li tfisser. {alli ng[idha bil-Malti: g[alija min ma g[andux prin/ipji jaqa’ g[al kollox jew ikun lest li jag[mel kollox. U hekk na[seb li qed ji;rilu dan ilGvern. Wieg[ed minn kollox lil kul[add, jew a[jar lil min kien lest li jemmen il-weg[diet. Wieg[ed li jimxi fuq il-prin/ipji tat-trasparenza, meritokrazija u kontabbilità fit-tmexxija, i]da meta ti;i g[all-fatti ssib li qieg[ed jag[mel mod ie[or. Ma hemmx g[alfejn infakkarkom jien dwar dawk kollha li sa issa di;à [adu xi promozzjoni, ing[atalhom xi mezz ie[or ta’ introjtu jew sa[ansitra ng[ataw karigi uffi/jali. Ma fih xejn [a]in li persuna ting[ata promozzjoni jew xi kariga kieku dak tkun akkwistatu bil-kapa/ità tag[ha, i]da jidher li g[al dan il-Gvern mhux il-kapa/ità jara i]da kemm lest li taqdih billi ;;iblu l-appo;; tannies. I]da fejn l-aktar li nemmen li qieg[ed juri nuqqas ta’ prin/ipji huwa fejn tid[ol il-kwistjoni ta/-/ittadinanza. Qisu hawnhekk l-unika prin/ipju li qieg[ed quddiem g[ajnejn ilGvern huwa l-karrotta tal-flus. Tajjeb li l-Gvern ja[seb kif se jdawwar l-ekonomija u jda[[al introjtu, i]da l-kwistjoni hi wa[da ta’ prin/ipju g[aliex ma
G[all-Prim Ministru Joseph Muscat il-valur tal-flus hu ferm og[la minn dak li jag[milna Maltin u G[awdxin... g[alhekk irid ibig[ i/-/ittadinanza Maltija, g[ax g[alih tfisser mezz biex ida[[al xi ftit flus ]ejda
tistax tag[mel i/-/ittadinanza komodità qisek qed twa[[al ittabella tal-prezz fuq bi//a g[amara g[all-bejg[ fil-vetrina. A[na poplu distint minn popli o[ra Jien nemmen bis-s[i[ fl-identità Maltija. Veru li b[ala Maltin a[na g[andna l-istorja tag[na,
hekk kif g[andu kull nazzjon ie[or. Imma b[al kull nazzjon ie[or hija dik l-istorja politika, so/jali u demografika li tag[milna Maltin distinti minn popli o[ra. Anke jekk hemm xi in/identi fl-istorja politika ta’ pajji]na li nippreferu ninsew u na[bu (g[alkemm diffi/li li tinsa u ta[bi dak li tkun g[ext), i]da xorta wa[da a[na l-Maltin tallum ukoll min[abba dawk l-
in/identi. {afna minnkom g[andkom familjari li emigraw jew marru jg[ixu g[al ]mien fiss barra minn Malta u tafu li huma wkoll kburin li huma Maltin u j[ossuhom li huma Maltin. Anke jekk u[ud minnhom ilhom jg[ixu barra, xorta wa[da ]ammew dak li bl-Ingli] ng[idulu sense of belonging u jidentifikaw lilhom infushom b[ala Maltin. So/jetà tevolvi u ti]viluppa Huwa minnu li l-identità Maltija bidlet matul i]-]mien. Kull so/jetà tevolvi u ti]viluppa.
I]da kull wie[ed minna xorta j[ossu Malti. Xi kultant lanqas tkun taf kif se taqbad tispjega dan is-sens li inti Malti, g[aliex huwa tant parti minnha li kwa]i
kwa]i [afna qatt ma waqfu ja[sbu dwaru. Is-sabi[ tag[ha din ilkwistjoni hija li a[na mhux talli a[na Maltin i]da ukoll Ewropej. U g[alkemm [afna kienu jg[idu li se nitilfu l-identità tag[na kif inkunu fl-Unjoni Ewropea, dan l-a[[ar deher bi/-/ar li a[na konna u bqajna Maltin. Fil-fatt dan huwa ukoll is-sabi[ talUnjoni Ewropea li hija unjoni ta’ pajji]i li kull wie[ed minnhom huwa differenti u g[andu l-karattru tieg[u. G[alhekk fl-Unjoni Ewropea a[na uniti fid-diversità. Imma ner;a’ lura g[assu;;ett. Allura meta jkollok gvern li lanqas jirrealizza li lidentità Maltija hija mi]muma b’tant g[o]]a mill-poplu dan xi jg[id fuq dak il-Gvern? Aktar u aktar meta jkollok Prim Ministru Malti b[al Joseph Muscat, li jaqbadlek l-identità tieg[ek iwa[[lilha tikketta ta’ prezz u jqeg[edha fuq l-ixkaffa g[allbejg[, dan xi jg[id dwaru? Jimxi mal-valur tal-flus
Sfortunatament kul[add jispi//a ja[seb li dan huwa Gvern li jimxi mal-valur tal-flus minflok mal-valur tal-prin/ipju. Ng[iduha kif inhi, ruxxmata ;urnalisti barranin ukoll hekk [asbu. {afna minnhom sa[ansitra kitbu li Malta tant g[andha b]onn il-flus li qed tbig[ i//ittadinanza Maltija-Ewropea. I]da mbag[ad is-sitwazzjoni ssir ag[ar meta tirrealizza li lGvern qieg[ed ixebbah il-bejg[ ta/-/ittadinanza mal-pro/ess ta’ naturalizzazzjoni li g[addew minnu bosta matul is-snin. Imma kif tista’ xxebbah lakkwist ta/-/ittadinanza fuq [las
Therese Comodini Cachia therese@comodinicachia.eu
ta’ 650,000 ewro mal-g[oti ta//ittadinanza lil dawk li isiru parti mis-so/jetà Maltija, jg[ixu u jikkontribwixxu fiha b[ala dawk li ]]ew;u lil persuna Maltija! Forsi vera jinbidel il-wi// i]da mhux il-fehma g[aliex din fakkritni fid-dispja/ir li kellu lkunjatu meta rrakkontali l-umiljazzjoni li kien jg[addi minnha kull meta kellu jmur g[and ilGvern sabiex jippermettilu jirrisjedi ma’ martu u t-tfal tieg[u hawn Malta. Ma nistax ma ng[idx allura li l-Partit Laburista g[adda minn Partit li ma jirrispettax id-dritt g[al familja billi kien i/a[[ad lil ;enituri ta’ tfal Maltin sa[ansitra mis-ser[an tal-mo[[ li jistg[u jibqg[u jabitaw f’dan ilpajji] mat-tfal tag[hom, g[al wie[ed li lest jag[ti l-liebsa talidentità Maltija lil kull min lest i[allas g[aliha anke jekk mhux lest jilbes dik il-libsa. Nikkonkludi li dan kollu mhux biss jumilja lill-pajji] u lil- poplu, i]da dak li huwa aktar serju huwa x’turi din is-sitwazzjoni fuq dan il-Gvern immexxi mill-Prim Ministru Joseph Muscat.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
13
LIL HINN MINN XTUTNA
L-Ukrajna> Qrati biex je[ilsu mill-avversarji politi/i Dan l-a[[ar qed nisimg[u spiss kif illum ir-re;imi awtoritarji saru ferm aktar fini u sofistikati, u g[alkemm ma jinbidlux f’dittatorjati proprji, xorta wa[da qed jil[qu l-g[anijiet tag[hom biex inaqqru l-libertajiet u jdg[ajfu kull oppo]izzjoni politika g[all-aspirazzjonijiet-konfoffi awtoritarji tag[hom. Biex demokrazija tkun b’sa[[itha, regola ewlenija hija sseparazzjoni bejn il-poteri esekuttivi, le;i]lattivi u ;udizzjarji, u huwa dan tal-a[[ar li qed ji;i abbu]at biex dak li jkun isa[[a[ il-poter billi je[les mill-avversarji politi/i. Ta[sbux li dan qed isir biss f’xi pajji]i-demokraziji li g[adhom qed ji]viluppaw fil-kontinent Afrikan, Asjatiku jew fl-Amerika Latina, u lanqas f’o[rajn awtoritarji jew semiawtoritarji b[al, pere]empju, i/-?ina, l-E;ittu, ilMalasja, ir-Russja jew ilVene]wela. Attentati Xellugin
Attentati liberti/idi b[al dawk li semmejt, fejn l-apparat ;udizzarju intu]a u qed jintu]a biex dak li jkun jeqred l-avversarji jew potenzjali avversarji tieg[u, se[[ew u qed ise[[u fl-istess Unjoni Ewropea u fil-kontinent Ewropew. Interessanti, imbag[ad, kif minn ta’ quddiem nett, jekk mhux ukoll esklussivament, dan l-abbu] qed jitwettaq minn partiti u gvernijiet Xellugin. Dan l-a[[ar ktibt dwar il-Lussemburgu u rRepubblika ?eka, minbarra l-ka] ta’ Berlusconi fl-Italja. I]da forsi l-aktar e]empju, ka] serju, g[alkemm x’aktarx ma nag[tax limportanza li jixraqlu, huwa dak li qed ise[[ fl-Ukrajna, li dan la[[ar issemmiet ukoll filParlament Malti. Il-Kelliem g[all-Oppo]izzjoni dwar il-Politika Barranija Carmelo Mifsud Bonnici kien staqsa lill-Ministru George Vella jekk waqt i]-]jara tieg[u flUkrajna kienx qam il-ka] tal-Kap tal-Oppo]izzjoni Julja Timoxenko, u x’po]izzjoni [a dwaru. Timoxenko qed tiskonta sentenza ta’ seba’ snin [abs, li l-oppo]izzjoni u l-Punent qed isostnu li dik kienet sentenza motivata politikament. Il-Ministru Vella kien wie;eb li waqt i]-]jara ltaqg[u wkoll malOppo]izzjoni, u li “Hemm pajji]i tal-UE li qed jg[idu li kien hemm selective justice, li trattawha (lil Timoxenko) b’mod differenti. LUkranja trid li din, jekk trid hi, tista’ tmur barra l-pajji] biex tikkura ru[ha minn tobba :ermani]i, u hi ma tridx to[ro; barra minn pajji]ha, u l-istorja
Julja Timoxenko waqt ]jara li g[amlitilha fil-[abs Dalia Grybauskaite, il-President tal-Litwanja, hekk kif minn g[ada kellu ji;i ffirmat ftehim kummer/jali mal-Unjoni Ewropea
ddur. Però a[na l-iskop tag[na ma kienx li ninda[lu bejniethom, li ng[idulhom ‘ag[mlu hekk u ag[mlu hekk’. A[na sempli/iment urejniehom li nixtiequ li jkunu n-na[a tal-UE.” Timoxenko fl-2011 kienet kundannata l-[abs fuq allegat abbu] tal-poter fi ftehim dwar ilprovvista tal-gass mir-Russja lillUkrajna fl-2009, meta hi kienet prim ministru. Kemm ilha l-[abs sa[[itha marret lura, u min[abba li hi ma fdatx lit-tobba li ried ilgvern, fuq insistenza tag[ha (appo;;jata mill-Punent) in;iebu tobba :ermani]i, li //ertifikaw li te[tie; trattament mediku ur;enti li ma jistax isir fl-Ukrajna. Minkejja appell ta’ dawn ittobba u minn mexxejja Ewropej lill-President eks Komunista Viktor Janukovic, dan baqa’ ma tahiex permess to[ro; mill-pajji], minkejja li Timoxenko ddikjarat li hi lesta li tmur – wara li g[all-bidu kellha dubji g[ax tib]a’ li jekk tmur ma j[alluhiex tid[ol lura filpajji], jekk mhux b[ala pri;uniera. B’hekk hi ma tkunx tista’ tikkontesta kontra Janukovic g[all-President tar-Repubblika fl2015. Inkisrulha d-drittijiet Il-Qorti Ewropea tad-Drittijiet Umani kienet iddikjarat li d-drittijiet ta’ Timoxenko nkisru, u dan kien wassal lill-Unjoni Ewropea biex twaqqaf it-ta[ditiet dwar Ftehim ta’ Asso/jazzjoni u aktar
“Hemm pajji]i tal-UE li qed jg[idu li kien hemm selective justice, li trattawha (lil Timoxenko) b’mod differenti … Però a[na l-iskop tag[na ma kienx li ninda[lu bejniethom, li ng[idulhom ‘ag[mlu hekk u ag[mlu hekk’ ...” – Il-Ministru George Vella
Joe Calleja jocal@me.com
kummer/ re/iproku, sakemm Timoxenko tibqa’ mi]muma l[abs. Infatti bejn g[ada l-{amis u l:img[a suppost kellu jsir summit bejn l-Ukrajna u l-Unjoni Ewopea biex ji;i ffirmat il-ftehim. Imma l{amis li g[adda l-parlament Ukrajn dominat mill-partiti favur Janukovic, ivvota kontra li Timoxenko tit[alla tmur il:ermanja g[all-kura. Janukovic kien ipprova ja[taf ilPresidenza fl-2004 minkejja li ma kienx reba[ l-elezzjoni, u dan wassal g[ar-“Rivoluzzjoni Oran;o”, immexxija minn Timoxenko u l-alleati tag[ha, b’Janukovic ikollu jwarrab. I]da min[abba tilwim fl-alleanza tar-rivoluzzjoni, l-partit Xellugi ta’ Janukovic, il-pro-Russja “Partit tar-Re;juni”, kiseb ma;;oranza fil-Parlament fl-elezzjoni tal-2007, u Janukovic g[eleb lil Timoxenko, biex le[aq
President fl-2010, bil-partit tieg[u jer;a’ jikseb il-ma;;oranza flelezzjoni f’Di/embru tas-sena lo[ra, Dan minkejja li naqqas ilvoti minn 41.7 fil-mija g[al 30 filmija, kontra l-25.6 fil-mija talPartit tal-Patrija ta’ Timoxenko, li flimkien mal-24.4 fil-mija ta’ ]ew; partiti o[ra ta//entruLemin, ifisser li dawn it-tlieta flimkien kienu kisbu 50 filmija tal-voti. G[alhekk biex il-partit ta’ Janukovic baqa’ jiggverna kellu jing[aqad ma’ dak Komunista u xi deputati indipendenti, [alli ;ab ma;;oranza relattiva ta’ 227 mill445 si;;u fil-Parlament Ukrajn. Pass lura g[ad-demokrazija Filwaqt li l-Istati Uniti qieset lelezzjoni “pass lura g[addemokrazija fl-Ukrajna, ri]oluzzjoni approvata mill-Parlament Ewropew (li mag[ha qablu lgruppi kollha, inklu] dak tas-
So/jalisti) iddikjarat sog[ba g[allfatt li skont l-osservaturi tal-istess parlament, l-OSCE, il-PACE u lAssemblea Parlamentari tanNATO, il-kampanja elettorali (bilKap tal-Oppo]izzjoni fil-[abs), lelezzjoni u l-pro/ess postelettorali naqqsu li jil[qu standards ewlenin internazzjonali, u fissru pass lura mill-elezzjonijiet ta’ qabel, filwaqt li appellat biex l-Ukjrajna ttemm il-;ustizzja selettiva. Minn dakinhar il-popolarità ta’ Janukovic – li fis-snin tmenin kien uffi/jal tal-Partit Komunist Russu sat-tmiem tal-Unjoni Sovjetika – baqg[et dejjem tonqos, u l-partit tieg[u qed dejjem aktar jitlef lappo;;. Tg[id x’se jag[mel issa Janukovic^ Lest ja[fer lil Timoxenko u jissogra l-poter fl2015, jew se jissagrifika lasso/jazzjoni ta’ pajji]u fl-Unjoni Ewopea – b’sodisfazzjon g[arRussja, li qatt ma [biet li xejn ma tkun kuntenta biha^
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
Irtirati l-akku]i dwar l-HIV IL-GRE?JA
L - Organizzazzjoni Dinjija tas - Sa[[a ( WHO) irtirat l akku]a fis-sens li numru ta’ Griegi qeg[din jinfettaw lilhom infushom ‘apposta’ bilvirus tal-HIV u bl-intenzjoni li jiggwadanjaw minn benefi//ji li jg[inuhom ida[[lu l-mijiet tal-ewro. Il-WHO kienet sostniet li //ifri tal-HIV ( il-virus li jwassal g[all-AIDS) ]diedu b’mod sinifikanti fil - Gre/ja u fejn ing[ad li ‘madwar nofs’ talinfezzjonijiet ;odda ‘ kienu twettqu dolo]ament mill-persuni (fuqhom infushom)’ bliskop li huma jie[du l-benefi//ji ekwivalenti g[al aktar minn 800 ewro fix-xahar. Ir - rapport im[ejji mill University College London’s Institute of Health Equity qal li kienu rrankaw ir-rati tal-HIV u l - u]u tad - droga eroina ( fil Gre/ja) u meta dan kien jibba]a fuq l-a;ir ma[sub ta’ /erti nies li b ’ hekk ikunu qeg[din iwittu t - triq g[all benefi//ji finanzjarji u daqstant ie[or medi/i. Ir-ri]ultati kienu rrappurtati mill - organizzazzjonijiet tal a[barijiet madwar id - dinja , i]da wara analizi bir-reqqa, lWHO kellha tirtira mill po]izzjoni ori;inali u tammetti dwar ‘]ball fir-rapport’ – li suppost kien jaqra li ‘nofs ilka]i ;odda tal-HIV qeg[din isiru minn rikors g[al-labar (injezzjonijiet) u fejn in-nies m ’ humiex jinfettaw ru[hom apposta bil-virus biex jie[du limsemmija benefi//ji’.
Mara Ukrajna tg[ajjat favur l-asso/jazzjoni ta’ pajji]ha mal-UE waqt attivita fi/-/entru ta’ Kjev (ritratt> EPA)
Protesti fost il-pressjoni tar-Russja L-UKRAJNA
Il-Prim Ministru Ukrajn, Mykola Azarov, ]vela li r-Russja qed t[e;;e; biex il-Gvern tieg[u j]omm lura milli jiffirma ftehim importanti mal-Unjoni Ewropea waqt li fl-Ukrajna komplew iddimostrazzjonijiet tal-massa favur il-ftehim li jifta[ g[allkummer/ [ieles u asso/jazzjoni eqreb ma’ Brussell. Azarov ammetta dwar ‘ilpressjoni tar-Russja’ u qal li Moska offriet, ‘ming[ajr ma
imponiet ultimatum’, li torganizza t-ta[ditiet dwar il-kwistjoni li g[andhom jinvolvu rrappre]entanti tag[ha, talUkrajna u tal-UE. Azarov anki jinkwieta li pajji]u qed jispi//a daqslikieku ‘/entru g[all-battalja bejn irRussja u l-UE’, u qal li l-Gvern fi Kjev g[ad ma ffinalizzax ftehim ma’ Moska rigward il-possibilta ta’ appo;; finanzjarju ‘;did’.
L-Ukrajna, l-;img[a l-o[ra, ffri]at il-ftehim storiku g[allkummer/ mal-UE bir-ri]ultat li kelliema fi Brussell akku]aw lirRussja b’li qed twettaq ilpressjoni intensiva fuq dan ilpoplu. Dan waqt li splodew iddimostrazzjonijiet popolari favur l-UE fi Kjev u bliet Ukrajni o[ra. Intant – u minkejja li lPresident Russu Vladimir Putin /a[ad dwar din il-pressjoni – Mykola Azarov, ilbiera[, tenna
li r-Russja ssu;;eriet ‘li lUkrajna g[andha tibqa’ lura milli tiffirma t-trattat inkwistjoni’ u meta Moska hi anki lesta biex tmexxi n-negozjati relattati mal-UE u l-Ukrajni. Fl-istess [in, il-President talUkrajna, Viktor Yanukovich, din il-;img[a mistenni jattendi ssummit tal-UE fil-Litwanja biex jiddiskuti l-konsultazzjonijiet potenzjali bejn Kjev, Moska u lUnjoni Ewropea.
Jitlob sentenza twila ta’ [abs g[al Knox L-ITALJA
Prosekutur Taljan ilbiera[ qal li l-Amerikana Amanda Knox g[andha ting[ata sentenza ta’ tletin sena [abs b’konnessjoni mal-qtil, fl-2007, tal-istudenta Britannika, Meredith Kercher. Hu qal dan waqt il-pro/ess ;did li qed jinstama’ fil-qorti talappell fil-belt ta’ Firenze u meta
Knox u l-eks-ma[bub tag[ha, Raffaele Sollecito, qeg[din jinsistu li huma inno/enti minn kwalunkwe rabta mal-omi/idju inkwistjoni. Intant, il-prosekutur Alessandro Crini anki sejja[ biex Sollecito jing[ata sentenza ta’ 26 sena [abs u wara li l-kun-
danna ta’ dan it-Taljan u ta’ Knox, fl-2011, spi//at annullata fuq nuqqas ta’ provi. Sollecito u Knox, fl-2009, kienu nstabu [atja dwar il-qtil ta’ Kercher li sentejn qabel instabet f’g[adira demm ;olvilla li hi u l-imputati (studenti b[alha) kienu qeg[din jikru fil-
belt ta’ Perugia. Intant, u wara li huma spi//aw illiberati, l-Qorti Suprema Taljana, s-sena l-o[ra, dde/idiet li l-ka] g[andu jg[addi minn pro/ess ;did u ladarba l-;uri li kienet [afret lil Knox u Sollecito ‘naqset milli tikkunsidra l-provi kollha’.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
16
A{BARIJIET TA’ BARRA
Aktar nisa su;;etti g[at-tortura IS-SIRJA
Il-Pulizija Tajlandi]i jkantaw l-innu nazzjonali waqt li j[arsu t-toroq ta’ Bangkok li jwasslu g[all-bini tal-Parlament (ritratt> EPA)
Tensjoni u nkwiet f’Bangkok IT-TAJLANDJA
Dimostranti f’Bangkok i//irkondaw numru ta’ Ministeri tal-Gvern fost il-protesti konsistenti kontra l-Gvern tal-Prim Ministru Yingluck Shinawatra. It-Tajlandi]i qed isej[u g[arri]enja tal-Prim Ministru u lamministrazzjoni li jg[idu hi kkontrollata minn [uha – l-eksPrim Ministru Tajlandi], Thaksin Shinawatra ( li kien tke//a waqt il-kolp ta’ stat tal2006) — u meta l-protesti ilhom
i]idu fl-intensita min-nhar il{add li g[adda. Intant, Yingluck Shinawatra rrikorriet g[all-poteri spe/jali li jippermettu l-impo]izzjoni talcurfews mill-qawwiet tas-sigurta, i]da g[amlitha /ara wkoll li l-awtoritajiet ‘m’g[andhom ju]aw l-ebda forma ta’ vjolenza’ man-nies. Il-Prim Ministru qed tis[aq biex il-pajji] ‘jirritorna g[addjalogu’, bit-tensjoni tirranka
mindu l-qorti kriminali fitTajlandja [ar;et mandat g[allarrest tal-eks-deputat parlamentari tal-Oppo]izzjoni, Suthep Thaugsuban. L-ex deputat hu protagonista fil-protesti li jirrigwardaw abbozz ta’ li;i kontroversjali g[al amnestija politika u li kellha tippermetti biex Thaksin Shinawatra jirritorna pajji]u ming[ajr ma jiskonta l-[abs g[all-korruzzjoni.
Rapport tal-Euro Mediterranean Human Rights Network (EMHRN) sostna li aktar nisa fis-Sirja qeg[din jispi//aw su;;etti g[all-abbu] vjolenti u t-tortura ta[t id-idejn is-suldati tal-Gvern Sirjan u daqstant ie[or mill-membri talgruppi armati li qed ji;;ielddu biex iwaqqg[u lill-President Bashar al-Assad. Skont ir-rapport, mas-6,000 nisa Sirjani spi//aw stuprati mindu ]broffa l-konflitt /ivili tas-Sirja f’Marzu tal-2011 u birri]ultat li dawn saru wkoll vittmi ta’ stigma so/jali – b’[afna jkunu kostretti li ja[arbu minn djarhom. Ir-rapport ji]vela wkoll li nnisa qed jispi//aw dejjem aktar b[ala mira g[al snipers u meta lgruppi armati ‘ta’ kull na[a (f’din il-gwerra /ivili)’ ma jiddejjqux milli ju]aw lin-nisa u uliedhom daqslikieku xi tarka umana. Ir-rapport bit-tema ‘Vjolenza kontra n-Nisa: :er[a Miftu[a fil-Konflitt tas-Sirja’ jibba]a fuq l-intervisti mal-vittmi u l-membri tal-iskwadri medi/i, li kienu saru fl-ewwel sitt xhur ta’ din issena.
Jo[ro; ukoll il-fatt li l-mijiet tan-nisa Sirjani qed jispi//aw su;;etti g[all-arresti ta[t sistema arbitrarja u meta hemm ukoll il-ka]i ‘tan-nisa li qed jisparixxu ’ fiz - zoni tal - kon flitt. Hu anki kkonfermat li numru kbir ta’ nisa g[addew minn diversi forom ta’ tortura fil-fa/ilitajiet tas-sigurta talIstat. F’[afna drabi, n-nisa jkunu abbu]ati b’mod vjolenti ‘min[abba r-relazzjoni malmembri tal-Oppo]izzjoni jew tal-Gvern’ u meta jispikka l-fatt li dawn huma vittmi vulnerabbli ‘li jservu wkoll biex jitwassal ilmessa;; politiku’. Ir-rapport ikompli li l-[tif tannisa fis-Sirja ]viluppa fi strate;ija li tifta[ g[all-iskambju ta’ pri;unieri bejn it-truppi talGvern u r-ribelli. Imbag[ad jispikka anki l-element tat-tpattija, bin-numru qed ji]died tal-istupri qed i[allu dejjem aktar nisa ‘i]olati u mwarrbin mis-so/jeta’. Hu kkalkulat li ‘l fuq minn 100,000 ru[ inqatlu fil-konflitt tas-Sirja, bin-NU qed tg[id li [arbu ‘l fuq minn ]ew; miljun Sirjani minn pajji]hom.
Alex Salmond jippre]enta l-pjan g[all-Indipendenza L-ISKOZJA
L-Ewwel Ministru Sko//i], Alex Salmond, ilbiera[ ippre]enta l-white paper tal-Gvern li jfassal ‘il-vi]joni tal-futur’ g[all-Iskozja b[ala entita indipendenti. L-Isko//i]i, fit-18 ta’ Settembru li ;ej, jivvutaw f’referendum fejn jistqarru jekk iridux l-indipendenza mirRenju Unit; b’dan il-pjan tal-Gvern Sko//i] qed iwieg[ed ‘rivoluzzjoni’ fil-politika so/jali fejn il-priorita g[andha ting[ata lit-trobbija u l-kura tat-tfal. Il-mistoqsija sempli/i fir-referendum hi jekk ‘l-Iskozja g[andhiex tkun pajji] indipendenti’ u meta ppre]enta lwhite paper, Alex Salmond tenna li dan hu l-aktar blueprint (pjan) komprensiv g[al pajji] indipendenti li qatt kien ippubblikat. Salmond fisser id-dokument b[ala mission statement li jinkorpora l-linji gwida minbarra li jfassal pjan iddettaljat dwar it-tip ta’ pajji] ‘li g[andha tkun l-Iskozja skont idtwemmin tal-Gvern (Sko//i]) ibba]at f’Edinburgh’. Il-vi]joni ta’ Salmond u l-Partit Nazzjonali Sko//i] (SNP) fil-Gvern tirrigwarda pajji] indipendenti ‘li jie[u postu b[ala membru ugwali tal-familja tan-nazzjonijiet’ – b’Salmond itenni li l-indipendenza m’g[andhiex tkun l-uniku skop, i]da t-tragward spe/ifiku li jwitti t-triq g[all-bidliet po]ittivi fuq livell nazzjonali. Sadanittant, il-white paper ifassal anki sensiela ta’ wieg[diet u impenji politi/i li l-SNP (b[ala l-akbar partit fil-Parlament Sko//i]) be[iebsu ja[dem fuqhom f’ka] li jkun ikkonfermat b[ala l-Gvern ta’ Skozja indipendenti.
Alex Salmond> ‘L-aktar pjan komprensiv g[al pajji] indipendenti’ (ritratt> EPA)
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
17
A{BARIJIET TA’ BARRA
Il-Papa jsa[[a[ l-impenn g[al riforma IL-BELT TAL-VATIKAN
Il-Papa Fran;isku sejja[ – permezz ta’ e]ortazzjoni appostolika – biex il-poteri tal-Knisja jkunu ttrasferiti lil hinn millVatikan, is-sede talAmministrazzjoni Kattolika, u jsostni li hu dispost li jikkunsidra s-su;;erimenti g[all-bidliet dwar il-poteri tal-Uffi//ju talPapa. L-e]ortazzjoni hi l-ewwel wa[da importanti li kiteb il-Papa mindu assuma t-tmexxija talKnisja. Fran;isku qed iwissi wkoll dwar i]-]ieda fl-inugwaljanzi ekonomi/i fuq livell internazzjonali u li xi darba g[andhom ‘jisplodu fuq ba]i ta’ konflitt’. Il-Papa jikteb li /-/entralizzazzjoni e//essiva tal-poter g[andha tikkumplika l-[ajja u limpenn missjunarju tal-Knisja u ma jemminx li l-Uffi//ju talPapa g[andu jipprovdi dejjem ilkelma ‘definittiva’ dwar kwalunkwe kwistjoni li teffettwa lill-Knisja u lid-dinja, Mindu la[aq Papa f’Marzu, Fran;isku – l-eks Ar/isqof ta’ Buenos Aires, fl-Ar;entina – g[amel l-almu tieg[u biex jirri-
forma l-Knisja b’mod sinifikanti u f’din l-e]ortazzjoni jg[id li jippreferi Istituzzjoni (tal-Knisja) li tbati mill-effetti tal-kuntatti u ssiner;ija mad-dinja ta’ barra milli Knisja mag[luqa fiha nnfisha u li [siebha biss fis-sigurtà tag[ha. Fil-fatt, l-e]ortazzjoni appostolika tissu;;erixxi li l-Knisja Kattolika qabdet it-triq g[al bidliet kbar, u dan bil-Papa Fran;isku li qed iwassal ilmessa;; – dejjem skont l-anali]i tal-osservaturi – li l-Knisja g[andha twarrab l-attitudni li twassal il-messa;; li [admet dejjem fuq il-mudell partikolari. Intant, il-qofol ta’ kollox jibqa’ programm ambizzju] inti] biex ikattar ‘ir-ru[ missjunarja’ tal-Knisja, u qed ting[ata limportanza mist[oqqa lir-relazzjonijiet bejn id-diversi denominazzjonijiet reli;ju]i. F’dan il-ka], il-Kristjani qed ikunu m[e;;a jilqg[u u jirrispettaw lill-immigranti Musulmani f’pajji]hom, bl-istess mod li jittamaw li huma stess jistg[u jkunu milqug[in u rrispettati filpajji]i bi tradizzjoni I]lamika.
Il-Papa Fran;isku jsellem lill-qassisin fil-bit[a tal-Ba]ilika ta’ San Pietru, f’Ruma... Il-Kap tal-Kattoli/i qed jinsisti biex jixpruna l-aspett missjunarju tal-Knisja u jibqa’ dispost li jikkunsidra l-bidliet kollha li jqis li huma ne/essarji (ritratt> EPA)
Jikkontesta r-regoli tal-ajru imposti mi/-?ina IL-:APPUN
L-awtoritajiet :appuni]i qeg[din i[e;;u biex il-linji talajru ma jsegwux ir-regoli imposti mi/-?ina b’konnessjoni mazzona g[al difi]a kontra attakki mill-ajru potenzjali. Dan meta numru ta’ linji internazzjonali di;à bdew jirrispettaw il-kriterji ;odda, kif stabbiliti minn Beijing. L-Uffi/jali :appuni]i jinsistu li z-zona ‘g[all-indentifikazzjoni tal-ajruplani’ li jg[addu mirre;jun indikat mhix valida u
g[andha tkun injorata, avolja lkumpaniji tal-ajru li jinkludu lil All Nippon Airways, Japan Airlines u Qantas sostenew li qeg[din jinfurmaw li/-?ina dwar l-iskedi tat-titjiriet rispettivi. I/-?ina, nhar is-Sibt, [abbret li kienet qed twaqqaf din iz-zona g[al difi]a li tkopri parti millBa[ar ?ini] tan-Nofsinhar u lg]ejjer li spi//aw b[ala punt ta’ di]gwid ja[raq bejn il-gvernijiet ta’ Beijing u Tokjo. I/-?ini]i jsej[u dawn il-g]ejjer
b[ala Diaoyu u l-:appuni]i – li jikkontrollaw l-istess g]ejjer – jirreferu g[alihom b[ala Senkaku. Intant, f’dawn l-a[[ar xhur, kibret il-polemika bejn il;irien rigward id-dritt tas-sovranità fuq il-g]ejjer meta t-Tajwan ukoll qed jikkontesta dan id-dritt. Illum i/-?ina qed tinsisti biex kull ajruplan li jid[ol fiz-zona ‘;dida’ jimxi mad-direttivi fejn il-pilota je[tie; jipprovdi l-identifikazzjoni u d-dettalji dwar ittitjira, minbarra li j]omm il-
komunikazzjoni regolari birradju. F’ka] li l-pilota ta’ xi ajruplan ma jikkooperax, g[andu jispi//a su;;ett g[al mi]uri difensivi ta’ emer;enza u skont ma tenna lMinisteru tad-Difi]a ?ini], il:appun ikkundanna t-twaqqif illegali taz-zona, u l-Prim Ministru :appuni], Shinzo Abe, fisser il-mi]ura b[ala azzjoni perikolu]a. Intant, il-Ministru tat-Trasport :appuni], Akihiro Ota, qal li d-
dikjarazzjoni taz-zona minn Beijing m’g[andhiex titqies b[ala wa[da valida u sa[aq biex il-linji tal-ajru :appuni]i ma jimxux mad-direttivi. Filwaqt li l-uffi/jali tal-Gvern :appuni] jinsabu g[addejjin bilkuntatti mal-linji tal-ajru, kelliema g[al All Nippon Airways qalu li qeg[din jissottomettu lpjani dwar it-titjiriet tag[hom li/?ina meta s-sigurtà tibqa’ l-og[la prijorità u meta je[tie; li jevitaw l-ag[ar f’din is-sitwazzjoni.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
18
A{BARIJIET TA’ BARRA
L-INDONESJA> Mara liebsa maskra ;;orr tarbija hi u miexja fil-villa;; ta’ Berastepu, fit-Tramuntana ta’ Sumatra. Fl-isfond jidhru l-;mied u d-d[a[en vulkani/i huma u jbew;u mill-Muntanja Sinabung. L-awtoritajiet Indonesjani qalu li aktar minn 18,000 ru[ [arbu minn djarhom wara l-a[[ar ]broff ta’ Sinabung, u l-istess awtoritajiet qeg[din isegwu din is-sitwazzjoni bl-akbar attenzjoni (ritratt> EPA)
Im[e;;a azzjoni ur;enti biex ma jeg[rqux fil-kaos IR-REPUBBLIKA ?ENTRALI AFRIKANA
Il-Vi/i Segretarju :enerali tan-Nazzjonijiet Uniti, Jan Eliasson, qed i[e;;e; g[al azzjoni ur;enti ‘biex isalvaw’ irRepubblika ?entrali Afrikana li, aktar ma jmur, aktar qed teg[req f’kaos totali. Eliasson talab biex il-Kunsill tas-Sigurtà tan-NU isa[[a[ ilqawwa mmexxija mill-Unjoni Afrikana f’dan il-pajji] b’mod li din tassumi l-livell ta’ entità g[a]-]amma tal-pa/i – birRepubblika ?entrali Afrikana ilha tbati minn taqlib u kaos mindu r-ribelli [atfu l-poter f’Marzu li g[adda.
Is-sitwazzjoni f’din ir-repubblika – fost l-ifqar tad-dinja – hi tant li ]diedu t-twissijiet dwar ;eno/idju potenzjali, bi Franza tikkommetti almenu elf suldat ie[or g[al mal-kontin;ent militari tag[ha fl-in[awi. Franza di;à g[andha xi 400 suldat stazzjonati f’Bangui u qeg[din jipprote;u li/-/ittadini Fran/i]i fit-territorji partikolari. L-uffi/jali Fran/i]i u tan-NU ilhom jg[idu li /-/iklu ta’ vjolenza bejn il-minoranza talMususlmani (fil-poter) u lma;;oranza tal-Kristjani firRepubblika ?entrali Afrikana
kapa/i ji]vol;i f’;eno/idju terribbli, bil-konflitt fil-pajji] Afrikan, s’issa, jissarraf f’aktar minn 200,000 refu;jat.
Twerwir dwar dak li jista’ jse[[ Fil-pre]ent, g[exieren ta’ eluf ta’ nies qeg[din jing[ataw ilkenn fil-missjoni Kattolika ta’ Bossangoa, wa[da mill-aktar zoni mifnijin bl-inkwiet li tinsab
lejn it-Tramuntana mill-kapitali Bangui. Il-qassisin tal-missjoni, intant, ikkonfermaw li t-tensjoni fl-in[awi ‘tista’ tinqata’ b’sikkina’ u li n-nies huma mwerwrin dwar dak li jista’ jse[[ fil-jiem li ;ejjin. Min-na[a tieg[u, Eliasson rrapporta spinta ta’ vjolenza sesswali, tortura, vjolenza bejn il-gruppi u e]ekuzzjonijiet ta’ nies fir-Repubblika ?entrali Afrikana, li qed ti]viluppa f’/entru g[all-estremisti u l-entitajiet armati li g[andhom i]idu mal-instabbiltà ta’ re;jun di;à mifni bil-konflitti.
In-Nazzjonijiet Uniti qed tinkwieta l-aktar li r-Repubblika ?entrali Afrikana tit[alla ti]viluppa f’/entru g[all-konflitt etniku u reli;ju], bil-konsegwenzi (hekk kif mhix esklu]a gwerra /ivili) jeffettwaw ukoll lillpajji]i ;irien. Dan meta w[ud mill-;irien tarRepubblika ?entrali Afrikana – fosthom is-Sudan t’Isfel, irre;jun Sudani] ta’ Darfur, u /Chad – qeg[din jippruvaw jistejqru minn snin ta’ konflitt u g[adhom ibatu n-nuqqas akut ta’ stabbiltà f’dawn i//irkostanzi.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
19
MADWARNA
}omm Mo[[ok ?ar> TSG iniedi mill-;did il-kampanja dwar ix-xorb u s-sewqan g[all-Milied Il-messa;; tal-kampanja ta’ The Sense Group (TSG) www . drinkawaremalta . com huwa “}omm Mo[[ok ?ar” spe/jalment fi ]mien il-Milied. Hekk kif qed joqrob l-ista;un tal-festi tal-a[[ar tas-sena, ittentazzjoni li ma tag[tix kas basta ti//elebra, tikber. G[al dawk li qed jippjanaw xi ljieli twal barra, jag[mel sens li wie[ed jorganizza persuna biex issuq lura, jikri taxi jew, a[jar, jibbukkja wa[da minn qabel. Mill-1997, TSG ilu jag[mel appuntament annwali biex jibg[at messa;; b’sa[[tu biex jg[in lill-pubbliku jkollu perjodu tal-Milied pja/evoli u sigur. “Ir-rekord li g[andha tul issnin li g[addew kien wie[ed po]ittiv. G[andna fidu/ja li lpubbliku, fosthom il-[bieb u lqraba ta’ min isuq, qed japprezza u jifhem il-messa;;i so/jali u sensibbli tag[na. Il-fatt iebes hu li wie[ed jista’ jinjora lmessa;;i tag[na i]da r-riskju hu li jitlef [ajtu jew isofri xi di]abbiltà permanenti, barra mit-telf finanzjarju. }gur li wie[ed irid jiftakar dan il-
Il-kampanja tat-TSG twassal il-messa;; “}omm Mo[[ok ?ar” g[all-ista;un tal-festi 2013
Milied u l-festi tal-Ewwel tasSena g[al ra;unijiet o[ra ferrie[a u iktar po]ittivi,” qal Ray Grech, id-Direttur ;enerali tatTSG. “Filwaqt li l-ma;;oranza tannies jixorbu b’mod responsab-
Diversi kategoriji fil-kompetizzjoni nazzjonali tal-presepji
Imnedija l-kompetizzjoni nazzjonali tal-presepji g[all-Milied 2013 Il-Kunsill Malti g[all-Kultura u l-Arti j[abbar li fet[u l-applikazzjonijiet g[all-kompetizzjoni Nazzjonali tal-Presepji talMilied. Il-kompetizzjoni se tkun imqassma f’erba’ kategoriji: presepju mekkaniku kbir kif ukoll presepji stati/i kbar u ]g[ar u lpresepju [aj jew life size. Ir-regolamenti flimkien malapplikazzjoni jistg[u jin;abru mill-uffi//ju tal-Kunsill Malti g[all-Kultura u l-Arti, 230 Triq
ir-Repubblika, il-Belt Valletta, matul il-[inijiet tal-uffi//ju. Wie[ed jista’ wkoll jikseb din l-informazzjoni billi j]ur is-sit elettroniku www.maltaculture. com jew billi jibg[at korrispondenza fuq noel.damato@maltaculture.com G[al aktar tag[rif wie[ed jista’ jikkuntatja lil Noel D’Amato fuq 21232515 jew 21247913. Id-data tal-g[eluq g[all-applikazzjonijiet hija fil-11am tatTnejn, 9 ta’ Di/embru 2013.
bli, irridu nenfasizzaw ilmessa;; ta’ xorb responsabbli. Dan jg[odd iktar matul dan i]]mien tas-sena meta l-probabbiltà li wie[ed jixrob i]jed tikber konsiderevolment,” qal Ray Grech.
Imwaqqaf minn produtturi u importaturi ta’ xorb alko[oliku, l-g[an ewlieni ta’ The Sense Group huwa li jnaqqas il-[sara relatata mal-alko[ol billi j[e;;e; xorb moderat permezz ta’ g[add ta’ inizjattivi fokalizzati li huma
rikonoxxuti b[ala l-a[jar e]empji ta’ Responsabbiltà Korporattiva So/jali f’Malta. Fosthom hemm kampanji regolari kontra x-xorb u s-sewqan, xorb ta[t l-età u abbu] ta’ xorb ]ejjed. }uru s-sit www.drinkawaremalta.com.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
20
MADWARNA
GO Teatru Unplugged fit-Teatru Manoel
(Mix-xellug) Il-kofundatur ta’ Teatru Unplugged, Jonathan Shaw u l-Kap Kummer/jali ta’ GO, Markus Golder waqt il-pre]entazzjoni tal-isponsorship finanzjarju ta’ GO g[as-sittax-il edizzjoni ta’ Teatru Unplugged fit-Teatru Manoel fil-Belt Valletta
GO plc qed tisponsorja Teatru Unplugged . Din is serje ta ’ kun/erti annwali , issa fis -1 6 - il edizzjoni tag[ha , se ssir fit - Teatru Manoel fis - 6 , is - 7 u t - 8 ta ’ Di/embru . Ippre]entat minn Josef Bonello , it - talent mu]ikali Malti ta ’ din is - sena jinkludi lil Stalko , Chris Grech , Gianluca , Red Electrick , The Crowns , Rachel Fabri u Raquela . Teatru Unplugged twaqqaf fl -1 998 minn Jonathan Shaw u Nirvana Azzopardi li [allietna dan l - a[[ar , u matul i] - ]mien sar avveniment mis tenni mid - dilettanti tal mu]ika u tat - teatru . Markus Golder , l - Kap Kummer/jali ta ’ GO , qal li “ GO hi impen jata li toffri appo;; lill mu]i/isti Maltin u g[alhekk li ning[aqdu flimkien mal organizzaturi ta ’ dan l - avven iment daqshekk importanti jag[mel sens perfett . Teatru Unplugged igawdi minn popolarità kbira u kull sena jattira udjenzi ;odda lejn it Teatru Manoel . GO ma g[andha l - ebda dubju li l kun/ert ta ’ din is - sena , g[al darb ’ o[ra , se jg[in biex jag[ti spinta lill - mu]i/isti u kantanti ta ’ talent li se jie[du sehem .” Il - lista tal - artisti g[al Teatru Unplugged ta ’ din is sena se jie[du lill - udjenza
fuq vja;; mu]ikali ta ’ rock , pop , u diski klassi/i . L - udjen za se jkollha / - /ans li tiddev erti ru[ha bil - band Stalko li jippre]entaw vokali sbie[ u delikati ; bil - vu/i ta ’ Chris Grech bid - diski rock u l - feel good vibe sinonimu ma ’ Gianluca . Red Electrick , mag[rufin g[al live perform ances vibranti tag[hom u l band pop#rock The Crowns ser ukoll isemmg[u le[inhom ukoll fl - edizzjoni ta ’ din is sena . Rachel Fabri u Raquela wkoll se jie[du sehem . Il - kofundatur ta ’ Teatru Unplugged , Jonathan Shaw , qal , “ Dan l - ispettaklu g[andu jkompli u permezz ta ’ Teatru Unplugged ser inkomplu n]ommu l - memorja ta ’ Nirvana [ajja . G[al darb ’ o[ra g[andna lista ta ’ artisti li jir rappre]entaw [afna mit - talent lokali li hawn f ’ Malta . Li tor ganizza Teatru Unplugged jirrikjedi [afna xog[ol , u nir ringrazzjaw lill - kumpaniji b[al GO li nsibuhom ta ’ g[ajnuna kbira g[ax peress li jifhmu dak li qed nippruvaw niksbu , joffrulna appo;; taj jeb .” Teatru Unplugged se jsir nhar is - 6 , 7 , u 8 ta ’ Di/embru 20 1 3 fit - Teatru Manoel . Il biljetti ta ’ € 20 , €1 5 u €1 0 jinkisbu mis - sit http : ##book ing . teatrumanoel . com . mt . Hu rakkomandat li dak li jkun jibbukkja kmieni .
iPad Air issa disponibbli ming[and GO L-a[[ar iPad ta’ Apple, iPad Air, issa hu disponibbli ming[and GO. Bi prezz ta’ €649, dan liPad jista’ jinkiseb ukoll g[al €50 g[al dawk il-klijenti ta’ GO li huma abbonati mal-Limitless 99 Plan. L-iPad Air, li tnieda xxahar li g[adda, ja[dem b’64-bit Apple A7 chipset li jfisser li hu iktar b’sa[[tu minkejja li hu irqaq u e[fef mill-prede/essuri tieg[u. Meta kien qed jitkellem dwar liPad Air, Sandro Gauci, Senior Manager – Consumer Sales ma’ GO qal, “GO hi l-ewwel wa[da f’Malta li qed toffri l-iPad Air lill-klijenti tag[ha. L-iPad Air hu tassew mudell li trid i]]ommu f’idejk biex temmen. Wiesa’ 7.5 millimetri biss u ji]en 478 gramma. L-iskrin Retina ta’ 2,048 b’1,536 pixels mag[mul b’bezel irqaq ikompli jtejjeb u jiffa/ilita l-esperjenza ta’ kif persuna tara l-iskrin. L-apparat, li g[andu ddoppju tal-processing power talprede/essuri tieg[u u ja[dem bl-
L-iPad Air
iOS 7, hu tassew fa/li biex tu]ah.” GO qed toffri l-mudell tal-Wi-Fi + Cellular tal-iPad Air. Dan ilmudell ju]a’ ]ew; antenni minflok wa[da u ju]a t-teknolo;ija ta’ MIMO (Multiple Input and Multiple Output), li tippermetti li ammont sinifikanti ta’ data tkun
ippro/essata ming[ajr ma titwessa’ l-bandwidth. Min[abba f’hekk meta mqabbel mal-precedessuri tieg[u l-iPad Air Wi-Fi + Cellular jag[ti d-doppju talprestazzjoni u joffri aktar appo;; g[al aktar LTE (Long Term Evolution) bands. Dan ifisser li lutenti jistg[u jing[aqdu iktar malajr u bmod aktar fa/li middinja kollha. G[al aktar dettalji dwar l-iPad Air, il-klijenti qed ikunu mistiedna j]uru wie[ed mill-[wienet ta’ GO jew resellers esklussivi f’Malta u G[awdex fejn jistg[u jabbonaw mal-pjan LIMITLESS ta’ GO. Il-klijenti jistg[u j/emplu fuq il-konnessjoni ta’ GO fuq numru 146 – servizz offrut ming[ajr [las 24 sieg[a kuljum, inkella fuq in-numru 7922 2146 minn fuq linji o[ra. Barra minn hekk, wie[ed jista’ wkoll i/empel fuq il-Freephone 8007 2121 jew i]ur is-sit www.go.com.mt. Termini u kundizzjonijiet japplikaw.
Emirates fakkret il-Jum Dinji tat-Tfal Universali bit-tnedija tala[[ar ]ieda mal-familja kulurita ta’ Fly with Me Monsters. Il-vja;;aturi ]g[ar issa jistg[u j[arsu ’l quddiem biex meta jer;g[u jivvja;;aw mal-Emirates jiltaqg[u ma’ Zaive, Oggie, AirBoe, u Fangdango, li jissie[bu ma’ tmien karattri ori;inali ta’ mostri li di;à jinsabu abbord. Emirates t[addem erba’ titjiriet skedati fil-;img[a minn Malta g[al Dubaj via Larnaka, ?ipru, nhar ta’ Tnejn, nhar ta’ Erbg[a, nhar ta’ :img[a u nhar ta’ Sibt, filwaqt li fil-{dud, nhar ta’ Tlieta u nhar ta’ {amis, l-Emirates t[addem titjiriet diretti minn Dubaj g[al Malta u t-titjiriet bir-ritorn via Tripli. Fir-ritratt jidher Oggie – il-vja;;atur, [dejn il-Great Wall of China, ma’ membri tal-ekwipa;; tal-Emirates.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
21
MADWARNA
Lejla mu]iko-letterarja ‘Adeste Fideles’ G[al ]mien il-Milied b[assnin l-img[oddija se ssir l-attività filantropika, lejla mu]iko-lettararja ‘Adeste Fideles, nhar il:img[a, 6 ta’ Di/embru filKnisja Ar/imatri/i tal-Parro//a San :or; Martri {al Qormi, li tibda fis-7.30 pm. G[al dawn l-a[[ar tliet snin, is-Sezzjoni }g[a]ag[ fi [dan ilKumitat Festi Esterni San :or; Martri, b’kollaborazzjoni malKunsill Lokali, organizzaw din lattivita biex jin;abru fondi g[allfamilji Qriema fil-b]onn, proprju l-Fondazzjoni Familji Qriema. Din is-sena se jie[du sehem ilkor }abbari Notre Dame b’selezzjoni ta’ kant Marjan kif ukoll kant attribwit ma’ ]mien ilMilied.
Din is-sena se tkun ta[t ilpatro/inju ta’ Monsinjur :u]eppi Mercieca.
Kun/ert mill-Banda Sant’Andrija Il-Banda Sant’Andrija fi [dan l-G[aqda Mu]ikali Sant’Andrija se ttella’ l-programm annwali tag[ha fl-okka]joni tal-Festa Litur;ika tal-Appostlu Sant’Andrija. Il-programm se jkun propju f’nhar il-Festa Litur;ika, is-Sibt, 30 ta’ Novembru 2013, fit-Teatru Metanoia, {al Luqa fis-7.30pm. Il-banda, ta[t d-direzzjoni ta’ Mro Paul Schembri se tesegwixxi fost l-o[rajn, l-Overture ta’ G. Verdi (arr. Mro Carmelo Caruana), ‘Oberto Conte di San Bonifacio’, ‘Legends of the Glass Mountain’ ta’ Nino Rota, ‘Glenn Miller Story’ (arr. Paul
Meinhold), ‘Escape to Victory’ (Billy Conti) u ‘Music for a Darkened Theatre’ (Danny Efman). Flimkien mal-banda se jie[u sehem talent ]ag[]ug[ minn {al Luqa - Sarah Camilleri li se tkanta ‘I Dreamed a Dream’ (Les Misrables), Charlene Cardona se tkanta ‘One Night Only’ (Jennifer Hudson) u Sarah Anne Cassar li se tkanta ‘Jar of Hearts’ (Christina Perri). Mal-banda wkoll se jkanta Ozzy Lino, ‘Human’ (The Killers), ‘Bohemian Rhapsody’ (Queen) u ‘Xemx’ (D. Grech, arr. J Debrincat).
Inizjattiva minn BeeSmart Child Care Centre b’risq l-Istrina Matul is-sena, BeeSmart Child Care Centre organizza attivitajiet varji fi/-/entru stess biex il-fondi li jin;abru jing[ataw b’risq lIstrina. S’issa n;abru aktar min €600 grazzi g[all-;enituri tat-tfal li jattendu dan i/-/entru f’Santa Venera li dejjem urew l-appo;; tag[hom billi jipparte/ipaw flattivitajiet li jorganizza t-tim. F’din l-okka]joni spe/jali ta’ g[eluq l-ewwel sena, it-tim ta’
BeeSmart qed jippubblika ktieb g[at-tfal li jismu Mia and Milo’s Day Out biex il-fondi li se jin;abru minn dan il-ktieb imorru b’risq l-Istrina 2013. Dan se jkun g[all-bejg[ minn BeeSmart Cild Care Centre, is-Sibt, 30 ta’ Novembru. Dawk interessati jixtru lktieb, jistg[u jattendu l-open day mal-qraba u l-[bieb jew i/emplu lil Fabianne Galea fuq 79251910.
U[ud mill-atturi li se ja[dmu fil-pantomima ‘Aladdin u l-lampa tal-gass’
Aladdin u l-lampa tal-gass B[alissa Bronk Productions g[addejja bi t[ejjijiet intensivi dwar il-pantomima ‘Aladdin u llampa tal-gass’ li se tittella’ fi ]mien il-Milied. Din il-pantomima, li g[andha kitba u direzzjoni ta’ Tonio Vella, lirika tal-kanzunetti ta’ Vince Fabri, ]fin u koreografija ta’ Keith Dance Studio, kostumi kkuluriti u elaborati u xenarju mill-isba[, fiha l-ingredjenti kollha g[al garanzija ta’ tliet sig[at divertiment g[all-familja kollha. Jie[du sehem: :or; (Dama),
Tonio Vella, Stephanie Grech Mallia, Dorian Micallef, Doreen Cini, Noel Calleja, Pauline Busuttil Domenici, Josette Ellul, Hilary Desira, Redeemer Galea, Elliot Micallef, Chris Xerri, Mariah Casha, Keith Casha u o[rajn. ‘Aladdin u l-lampa tal-gass’ se tittella’ fit-Teatru Sir Temi Zammit fl-Università ta’ Malta nhar is-Sibt, 21 ta’ Di/embru fis7.30pm, il-{add, 22 ta’ Di/embru fil-5.00pm, il-{amis, 26 ta’ Di/embru, fit-3.00pm u fis-
7.00pm, is-Sibt, 28 ta’ Di/embru fis-7.30pm il-{add, 29 ta’ Di/embru fl-4.00pm, is-Sibt, 4 ta’ Jannar 2014 fis-7.00pm u l{add, 5 ta’ Jannar 2014 fil5.00pm. It-tfal kollha ta[t l-10 snin jing[ataw rigal. Booking miftu[ minn Bronk Productions 21223347 jew 27223347, Bar talIstitut Kattoliku 21242551, Tereza Bazaar }abbar 21892730, Lion King G’Man;a 21240007, Viri’s Take Away, il-Kalkara 21802993.
Bdew it-t[ejjijiet g[al-Leone Grand Christmas Show Waqt li jibqa’ mag[ruf g[allopra annwali, it-Teatru Aurora, l-akbar wie[ed f’Malta b’kapa/ità ta’ 1600 ru[, jinsab impenjat bil-produzzjoni tal-varjetà tal-Milied. {afna teatri kbar madwar id-dinja, itellg[u l-ispettakli tag[hom tal-Milied – min f’forma ta’ musical, min kun/ert sinfoniku. Il-Leone Grand Christmas Show hija spettaklu mmudellat fuq ri/etti tal-ispettaklu barranin, impurtata f’Malta u mlibbsa llibsa Maltija tal-Milied. L-isfond u l-kuntest ta’ din isserata huma ssettajti minn band ta’ 80 ru[ – il-Banda Leone, lewwel wa[da f’G[awdex. Hija se tkun meg[juna u sostnuta minn kantanti lokali, ]effiena u korijiet. Il-line-up, li soltu jinklu-
di medleys sta;jonali, kanzunetti festivi, umori]mu u spettaklu, ji;i m[abbar aktar ’il quddiem. I]da, it-Teatru Aurora di;à g[andu msie[ba mieg[u u[ud
fost l-aqwa talenti fil-qasam talispettaklu u g[alhekk qed iwieg[ed produzzjoni ta’ livell g[oli. Il-Leone Grand Christmas Show se jsir fl-a[[ar Sibt tassena – fil-qalba tal-aktar tmiem il-;img[a mdawwal – e]att bejn il-Milied u l-a[[ar tas-sena. G[alhekk, immarkaw il-kalendarji, nhar is-Sibt 28 ta’ Di/embru 2013, fit-8pm. Il-biljetti regolari jiswew €5. Biljetti g[at-tfal ta[t l-10 snin huma b’xejn. Ma’ kull erba’ biljetti bi [las, jing[ata l-[ames biljett b’xejn. Dawn (u aktar informazzjoni) jinkisbu minn fuq www.teatruaurora.com jew millbox office tat-teatru billi wie[ed i/empel 21559452 jew b’email fuq info@leone.org.mt.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
22
TV#RADJU
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-6>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 22>00 23>00 00>25 01>20
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The 60’s Sound Fuzzbox - Christian Azzopardi Talk Time Newsdesk (r) Wavelength (r) Mu]ika kontinwa
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel
Jim Jam
07:00 - Minnie’s Bow-Toons 07:05 - Mickey Mouse Clubhouse 07:30 A.N.T. Farm 08:15 - Jessie 09:05 The Suite Life on Deck 09:50 Shake It Up! 10:35 - Austin & Ally 11:00 - A.N.T. Farm 11:25 - That’s So Raven 11:45 - Dog With a Blog 12:10 - Good Luck Charlie 12:35 My Babysitter’s a Vampire 13:00 That’s So Raven 13:25 - Gravity Falls 13:50 - Jessie 14:10 - Violetta 15:00 - Dog With a Blog 15:15 Minnie and You 15:20 - Austin & Ally 15:45 - Wolfblood 16:10 Shake It Up! 16:30 - Good Luck Charlie 16:55 - A.N.T. Farm 17:20 - Violetta 18:05 - Jessie 18:30 - My Babysitter’s a Vampire 18:50 Good Luck Charlie 19:15 - Gravity Falls 19:40 - Shake It Up! 20:00 Austin & Ally 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 - Good Luck Charlie 21:10 Wizards of Waverly Place 22:00 The Suite Life of Zack & Cody 22:45 - Sonny With a Chance 23:30 - The Suite Life on Deck.
07:00 - Nouky & Friends 07:05 Rubbadubbers 07:15 - Oswald 07:30 - Fluffy Gardens 07:45 Jarmies 08:00 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:30 - Gazoon 08:40 Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 - Heroes of the City 09:15 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:55 - Nouky & Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 Pingu 11:25 - Tiny Planets 11:30 Monkey See, Monkey Do 11:40 Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:25 - Jarmies 12:40 Mio Mao 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:50 - Gazoon 14:00 Wobblyland 14:05 - Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 - Fluffy Gardens 15:15 - Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 Monkey See, Monkey Do 15:55 Barney & Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - IglooGloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Tork 17:45 Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 - Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - Benjamin’s Farm 18:50 - Nouky & Friends 18:55 - My Animal Friends 19:10 See the Sea 19:15 - Lots & Lots Of... 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney & Friends 20:10 - Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - Pingu 21:45 - Tiny Planets 21:50 - Pingu 21:55 - Tiny Planets 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:35 Dougie in Disguise 22:45 - Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 - Tork 23:15 - Benjamin’s Farm 23:20 - My Animal Friends 23:35 Nouky & Friends 23:40 Wobblyland.
Nickelodeon
07:05 - Winx Club 07:30 SpongeBob SquarePants 07:55 The Fairly OddParents 08:20 - Go, Diego, Go! 08:45 - Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 Little Kingdom 09:35 - Dora the Explorer 10:25 - Little Kingdom 10:35 Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - The Fairly OddParents 11:40 - T.U.F.F. Puppy 12:05 - Totally Spies! 12:30 iCarly 12:55 - Victorious 13:20 Big Time Rush 13:45 - SpongeBob SquarePants 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:30 - SpongeBob SquarePants 16:20 - Victorious 16:45 - iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 The Fairly OddParents 19:15 Robot and Monster 19:40 Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 23:00 iCarly.
Il mio grosso grasso matgrimonio greco (My Big Fat Greek Wedding) – Raidue, 21>10 Film komiku li n[adem fl-Istati Uniti fl-2002 b’re;ija ta’ Joel Zwick. Il-film ilaqqag[na ma’ tfajla ta’ fuq it-30 sena ta’ ori;ini Griega li tkun tg[ix fl-Istati Uniti li tkun trid issib ra;el adattat g[aliha biex ti]]ewwe;. Li kien g[all-;enituri tag[ha jibag[tuha l-Gre/ja biex isib xi [add minn hemm. I]da hi ma taqbilx mal-fehma tag[hom. Tag[mel face-lift u tidde/iedi li tibda ta[dem. Ma ddumx ma ssib impjieg ma ’ a;enzija tal-ivvja;;ar u bis-sa[[a ta’ dan tal-a[[ar issir taf lil Ian. Jibdew jiffrekwentaw lil xulxin u naraw x’ji;ri meta jidde/iedu li jridu ji]]ew;u. TVM 1
Smash
07:00 - TVAM 09:00 - Niskata 11:00 MEA 11:30 - Venere 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - TVPM 14:00 A[barijiet 14:05 - TVPM 16:00 A[barijiet 16:05 - Teleshopping 16:20 Papqpaq on test 16:30 - Teleshopping 16:45 - It-Triq 16:50 - History Hunters 17:20 - Xpla[[mal[ajt 17:35 – Waqtiet 17:40 - Teleshopping 18:00 - A[barijiet 18:10 - Purée 18:55 - G[andi xi Ng[id 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tattemp# rapport finanzjarju 20:45 - Merlin 21:45 - Headline News 21:50 - Pellikola 22:45 - Paqpaq lifestyle 23:15 - A[barijiet. 23:30 - I]d’immamentriperò.
07:00 - A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 - A[barijiet 09:00 - {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - TSN Teleshopping 13:00 AtoZ Teleshopping 14:20 - Ma’ Majsi (live) 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 - A[barijiet 19:30 - Dokumentarju 20:30 - D Bride 21:30 - M’intix Wa[dek 22:00 - A[barijiet 22:30 - Poker.
TVM 2
07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 Earth Flight 11:50 – Joussour – The Fight of Poala the Fisherman 11:55 Waqtiet 12:00 – Purée 12.45 - GFA Round Up 13:15 - Ruggers 13:45 Mixage 14:15 - Paqpaq Lifestyles 14:45 - Servizz minn Malta u Lil Hinn Minnha 15:00 - Earth Flight 15:50 - It-Triq 16:00 - Niskata (r) 18:00 - Click 18:30 GFA Round Up 19:00 - Ruggers 19:30 - Waqtiet 19:40 - Earth Flight 20:30 A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:45 – Football. Champions League. Bayer Leverkusen v Man. Utd 21:30 Headline News 21:45 - Champions League 22:39 – Champions League Highlights 23:00 - A[barijiet bl-Ingli] 23:05 – G[andi Xi Ng[id 23.55 - DOT EU. ONE
07:00 - Breakfast News 08:45 Teleshopping 09:00 - Sieg[a }mien 10:30 - Teleshopping 11:15 - Aroma Mattina 12:30 - ONE News 12:40 Kalamita 16:15 - Teleshopping 17:00 Sal-:ister 17:30 - ONE News 17:40 Kif Inti^ 19:10 - Aqrali Storja 19:30 ONE News 20:30 - Conquest 21:30 - TX 22.30 - Maskra 23:30 - ONE News.
Raiuno
06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis07:00, it-08:00 u d-09:00) 09:30 - Tg1 flash 10:00 - Unomattina storie vere 10:30 - Unomattina verde 11:00 - Tg 1 11:30 - Unomattina Magazine 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:20 - La vita in diretta 16:50 - Rai Parlamento 17:00 - Tg 1 18:50 L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari tuoi 21:10 - I tre moschettieri. Film 2011 23:20 - Porta a porta 00:55 - Tg 1 notte 01:30 - Cinematografo 02:00 Magazzini Einstein. Raidue
06:55 - Cartoons 08:35 - Heartland (TF) 09:20 - Settimo cielo (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 E…state con costume 13:50 - Tg 2 Medicina 14:00 Detto fatto (TF) 16:15 - Ghost Whisperer (TF) 17.00 - Private Practice (TF) 17:50 - Tg Sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 NCIS (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:00 Lol:-) (varjeta) 21:10 - Il mio grosso grasso matrimonio greco. Film 2002 22:55 - Tg 2 notizie 00:30 - Rai Parlamento 00:40 - Il clown (TF). Raitre
07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 Tgr Buongiorno regione 08:00 - Agorà 10:00 - Mi manda Raitre 11:15 - Elisir 12:00 - Tg 3 # meteo 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12.45 - Pane quotidiano 13:10 - Rai Educational 14:00 - Tg regione 14:20 Tg 3 15:05 - Tgr Piazza affari 15:10 -
Terra nostra (TN) 16:00 - Aspettando Geo 16:40 - Geo 19:00 - Tg 3 19:30 Tg 3 regione 20:00 - Blob 20:15 Sconosciuti - La nostra personale ricerca della felicità. Dokumentarju 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Chi l’ha visto^ 23:15 - Gazebo 24:00 - Tg 3 linea notte 02:05 - Fuore orario. Canale 5
08:00 - Tg 5 mattina 08.40 - La telefonata di Belpietro (attwalità) 08:50 Mattino cinque 09:10 - Tg 5 - Ore 10 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 Beautiful 14:10 - Centovetrine 14:40 Uomini e donne 16:10 - Il segreto (soap) 16:55 - Pomeriggio cinque 18:50 Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 telegiornale 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - Le tre rose di Eva 2 23:30 - Io ti assolvo. Film 2007 01:30 - Tg 5 Notte # Meteo 02:00 - Striscia la notizia. Rete 4 07:20 -
Charlie’s Angels (TF) 08:20 Siska (TF) 09:45 - Carabinieri 4 (TF) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - La signora in giallo (TF) 14:00 Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Hamburg Distretto 21 (TF) 16:35 - Riccardo cuor di leone. Film ’54 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 20:35 - Quinta colonna il quotidiano 21:10 - The Mentalist (TF) 23.05 Rizzoli & Isles (TF) 23:55 - Dentro la notizia 01:30 – Film d’amore e d’anarchia, ovvero: stamattina alle 10 in via dei Fiori nella nota casa di tolleranza… Film ’73. Italia 1
07:00 - Friends (sitcom) 07:30 - La vita secondo Jim (sitcom) 08:20 - The Middle (sitcom) 09:10 - Royal Pains (TF) 10:10 - Dr House (TF) 12:25 Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:45 - 2 Broke Girls (TF) 16:10 - E alla fine arriva mamma! (sitcom) 17:05 - Le regole dell’amore (sitcom) 18:00 - Mike & Molly (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI Miami (TF) 20:20 – Football. Champions League. Juventus v Copenaghen 23:00 Champions League - speciale 01:50 Studio aperto.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
23
TV#RADJU F. Living
07.00 - Teleshopping 08:00 - Ipokriti 09:00 - Design Workshop 10:00 - {in g[al Kollox 12:00 - Teleshopping 13:00 - F Living Magazine 15:00 Teleshopping 16:00 - Bejnietna 18:00 Teleshopping 20:30 - Belle Donne 23:30 - F. Living magazine 01:30 Teleshopping. Xejk
07:30 - Just for Laughs 07:45 - Total Request Show 09:50 - Shout Out 10:00 - Love and Romance 10:45 Teleshopping 11:45 - Just for Laughs 12:00 - Frux (r) 13:30 - The 80s 14:00 The Golden Oldies (r) 15:00 - The 90s 15:30 - Teleshopping 16:30 - Hits 16:50 - Shout Out 17:00 - Local Issues 17:45 Maltese Music 18:00 - Total Requests Show (live) 20:00 - Just for Laughs 20:15 - Shout Out 20:30 - Kontra ir-Ri[ 21:55 - Football 22:00 - Local Angle 23:00 - Local Issues (r) 23:45 - The 60s and 70s. La 5 13:10 - Una mamma per amica (TF) 14:00 - Find My Family (reality) 15:00 Lina’s Hair (reality) 15:25 - Fashion Style Tutorial 15: 40 My Beautiful Dog 16:05 - Extreme Makeover Home 17:00 - Rachel Zoe Project (reality) 17:50 Fashion Style Tutorial 18:05 - Lina’s hair (reality) 18:30 - My Beautiful Dog (reality) 18.55 - Love Bugs 1 19:30 - Grey’s Anatomy (TF) 20:20 - Una mamma per amica (TF) 21:10 - Vincere insieme. Film 2010 23:00 - Uomini e donne 00:05 - Rachel Zoe Project (reality). BBC Entertainment
07:10 - Nina and the Neurons 07:25 Poetry Pie 07:30 - Green Balloon Club 07:55 - Bobinogs 08:00 - Tweenies 08:30 - Last of the Summer Wine 09:00 - Absolutely Fabulous 09:30 - David Copperfield 10:20 - EastEnders 10:50 Doctors 11:20 - Full Circle with Michael Palin 12:10 - The Weakest Link 12:55 Last of the Summer Wine 13:25 - David
Copperfield 14:15 - Absolutely Fabulous 14:45 - EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - The Weakest Link 16:30 - Full Circle with Michael Palin 17:20 - David Copperfield 18:10 - EastEnders 18:40 Doctors 19:10 - The Weakest Link 20:00 - One Foot in the Grave 20:30 Absolutely Fabulous 21:00 - Paradox 21:50 - Come Fly with Me 22:20 - Alan Carr: Chatty Man 23:05 - The Office 23:35 - Luther.
09:40 Il domestico. Film ’74 11:40 - Un marito ideale. Film ’99 13:40 - La legge della violenza. Film ’69; 15:15 L’avvertimento. Film ’80 17:10 Zucchero, miele e peperoncino. Film ’80 19:25 - Supercar (TF) 20:10 - Hazzard (TF) 21:05 - L’ultimo Re di Scozia. Film 2006 23:25 - Il tunnel della libertà. Film 2003 01:40 - Valentin. Film 2002.
TCM
Discovery Channel
07:45 - On the Town 09:25 - Robin and the 7 Hoods 11:25 - East Side, West Side 13:15 - The Roaring Twenties 15:00 High Society 16:45 - 4 for Texas 18:50 - The Three Musketeers 21:00 - Rogue Cop 22:30 - Mister Buddwing.
07:15 - Dirty Jobs: Mannequin Factory 08:10 - Deadliest Catch: Breaking ’Em In 09:05 - Gold Rush: Rock Bottom 09:55 Moonshiners: Cannonball Run 10:50 How Do They Do It?: Paper 11:15 - How It’s Made: Clay # Pitted Prunes # Spurs 11:40 - MythBusters: More Myths Reopened 12:35 - Extreme Engineering: Building Mumbai’s Modern Airport 13:30 - Fast N’ Loud: Double Trouble Galaxie 14:25 - FantomWorks 15:20 You Have Been Warned: Zeroes to Heroes 16:15 - Car Vs Wild: Not a Beach After All 17:10 - Ultimate Survival: Extreme Desert 18:05 Auction Kings: Beatles “Butcher” Album # Fire Grenade 18:35 - Auction Hunters: Ton’s Got a Gun 19:00 - How It’s Made: Dream Cars: Rolls-Royce Phantom 19:30 - How It’s Made 20:00 Through the Wormhole with Morgan Freeman: Can We Live Forever? 21:00 The Unexplained Files 22:00 - Alien Mysteries: Rendlesham Forest 23:00 Daredevils: The Human Spider Returns.
MGM Movies
07:20 10:50 15:05 -
Arena 09:00 - The Playboys The Alamo 13:30 - Bio-Dome Ghoulies 16:30 - MGM’s Big Screen 16:50 - The Heavenly Kid 18:25 - The Dunwich Horror 20:00 - Criminal Law 21:50 - Species III 23:40 - After Dark, My Sweet. GO Stars
07:05 - The Help 09:30 - Mars Needs Mom! 11:00 - Monk 11:45 - Two and A Half Men 12:30 - Armageddon 15:00 - Déjà Vu 17:05 - In the Loop 18:50 - Edward Scissorhands 20:40 Parks & Recreation 21:10 - Gangster Squad 23:00 - Love Actually 01:15 Prometheus. Diva Universal
07:00 - Quincy, M.E. 08:00 - Agatha Christie’s Poirot 09:45 - Movie 09:50 - Kojak 10:50 - Quincy, M.E. 11:45 Great Women 1 2 : 00 - Agatha Christie’s Poirot 13:45 - Great Women 14:00 - Strong Medicine 14:50 - ER 15:45 - Great Women 16:00 - Quincy, M.E. 17:00 - Agatha Christie’s Poirot 18:48 - Great Women 19:00 - Strong Medicine 19:50 - JAG 20:50 - Great Women 21:00 - Downton Abbey 23:00 Mr Selfridge.
Iris
Melita More
09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 Chicago Fire 12:00 - SMASH 13:00 Days of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 - 2 Broke Girls 15:00 Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 - Person of Interest 17:15 - Psych 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Suits 19:45 - The Mentalist 20:30 - How I Met Your Mother 21:00 - Whitney 21:25 - 2 Broke Girls 22:00 - Mike & Molly 22:30 - VEEP 23:00 - 30 Rock 23:30 Dallas 00:15 - True Blood 01:15 SMASH.
07>00 08>30 10>00 12>00 13>30 14>00 14>05 15>30 15>45 16>45 17>00 18>00 18>05 18>30 19>30 20.00 20>30 21>30 21>35 22>00 22>30 23>00
Sport fuq il-Cable Eurosport 1
08:30 - GTA Next Level 08:45 - World Series by Renault 09:35 - FIFA U#17 World Cup Football 11:35 International Championship Snooker 13:00 - WATTS 13:45 - FIFA U#17 World Cup Football 15:45 - UEFA Youth League Football (live) 18:00 FIFA U#17 World Cup Football 20:30 Brothers in Sport 21:00 - Wednesday Selection 21:05 - Riders Club 21:10 CIMB Asia Pacific Classic, US PGA Tour Golf 22:10 - Golf 23:10 - Golf Club 23:15 - Rolex Middle Sea Race, Yachting 23:45 - Yacht Club 23:50 Wednesday Selection. Eurosport 2
07:00 - College Football 09:00 - UEFA U#21 International Championship Futsal 10:30 - WATTS 11:00 - UEFA U#21 International Championship Futsal 12:30 - WATTS 12:45 - GTA Next Level 13:00 - UEFA U#21 International Championship Futsal 14:30 - J League Football 15:00 - UEFA Women’s Champions League Football 16:00 UEFA U#21 International Championship Futsal 17:30 - The Euroleague Basketball Show 18:00 EuroCup Basketball (live) 19:45 WATTS 20:00 - This Week on World Wrestling Entertainment 20:30 - Pro Wrestling 21:30 - Boxing 23:00 Scottish International Open Bowls. GO sports 1
Io ti assolvo – Canale 5, 23>30 Film drammatiku Taljan li n[adem fl-2007 b’re;ija ta’ Monica Vullo u li g[andu lil Gabriel Garko filparti ewlenija ta’ Padre Francesco. Dan ikun intbag[at lura fil-villa;; fejn twieled biex jie[u post il-kappillan li kien hemm u li ;ie maqtul. Biss minbarra l-qadi tieg[u b[ala reli;ju], ikun determinat li jsir jaf min fil-fatt qatel lil ta’ qablu…
NET News .net (r) Eli in the morining Telebejg[ Flimkien NET News (ikompli) Flimkien Telebejg[ Teeny Break Telebejg[ Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla .net NET News .net Premier NET News Distinti Rafiki G[alik fl-Ewropa NET News
07:00 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 5: Borussia Dortmund v Napoli 09:00 - Barclays PL: Wk 15: PL Review 10:00 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 5: Ajax v Barcelona 12:00 Serie A: Rd 13: Sampdoria v Lazio 14:00 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 5: Arsenal v Olympique de Marseille 16:00 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 5: Matchnight Review 16:30 - Trans World Sport #1387 18:00 UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 5: CSKA Moskva v Bayern Munchen (live) 20:00 Barclays PL: PL World #23 20:45 UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 5: Real Madrid v Galatasaray A.S. (live) 22:45 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 5: Matchnight Review 23:30 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 5: CSKA Moskva v Bayern Munchen 01:30 - FIFA Futbol Mundial #445 02:00 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 5: RSC Anderlecht v SL
Benfica. GO sports 2
20:45 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 5: Bayer 04 Leverkusen v Man. Utd (live) 22:45 Milan Channel. GO sports 3
20:45 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 5: Man. C. v Viktoria Plzen (live) 22:45 - Inter Channel. GO sports 4
20:45 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 5: Juventus v FC Kobenhavn (live) 22:45 - Juve Channel. GO sports 5
20:45 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 5: Paris SaintGermain v Olympiacos (live) 22:45 LFC TV. GO sports 6
20:45 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 5: Shakhtar Donetsk v Real Sociedad (live) 22:45 MUTV. GO sports 7
07:00 - PGA European Tour: South African Open Championship: Day 3 11:00 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 5: Celtic v Milan 13:00 - PGA European Tour: ISPS Handa World Cup of Golf: Day 3 18:00 - FIFA Futbol Mundial #445 18:30 - Serie A: Rd 13: Napoli v Parma 20:45 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 5: RSC Anderlecht v SL Benfica (live) 23:00 Barclays PL: Wk 15: Fulham v Swansea City 01:00 - Ligue 1: Rd 14: OGC Nice v AS Saint-Etienne. GO sports 8
09:00 - PGA European Tour: South African Open Championship: Day 3 13:00 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 5: Celtic v Milan 15:00 - PGA European Tour: ISPS Handa World Cup of Golf: Day 3 20:00 - FIFA Futbol Mundial #445 20:30 - Serie A: Rd 13: Napoli v Parma 22:30 - Barclays PL: PL World #23 23:00 - Trans World Sport #1387 01:00 - Barclays PL: Wk 15: Fulham v Swansea City.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
24
TV # RADJU
Fil-qosor Distinti, NET Television 21>30 Il-mistieden g[al-lum se jkun Norman Vella (firritratt), sa ftit ilu pre]entatur fuq l-istazzjon televi]iv nazzjonali, li tne[[a wara l-Elezzjoni :enerali u g[al dan l-a;ir, fl-opinjoni tieg[u, in;ust, feta[ kaw]a fil-Qorti. Insi-ru nafu a[jar min hu, billi naraw x’g[andu xi jwie;eb g[al mistoqsijiet li jag[millu Jean Claude Micallef.
Vincere insieme (The Cutting Edge> Fire and Ice) – Raidue, 21>10 Film Amerikan li n[adem fl-2010 b’re;ija ta’ Stephen Herek u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Stephen Amell, Abdul Ayoola, Brendan Fehr u Russell Yuen. Tfajla li tkun tipprometti sew fl-ice skating, ikollha in/ident ]g[ir u ma tkunx tista’ tibqa’ tipprattika. G[alhekk tag[]el li minflok issir g[alliema. I]da atleta ]ag[]ug[ jikkonvin/iha biex ter;a’ lura g[all-ice skating.
Il-kantant }abbari Mike Spiteri Premier – NET Television, 20>30 Il-protagonist fl-edizzjoni tallum se jkun Mike Spiteri. Dan il-kantant }abbar hu mag[ruf b[ala l-Wirki. Missieru kellu l-g[alqa fejn kien waqa’ l-ajruplan Vulcan Bomber fl-1975.
Malta Llejla – NET Television, 17>00 Nhar ta’ Erbg[a f’dan il-programm tispikka d-diskussjoni, li g[al-lum se tkun dwar il-koalizzjoni ;dida Men Against Violence li twaqqfet dan ixxahar. Mark Pellicano u l-kollegi
tieg[u jag[tu iktar informazzjoni ewar din il-inizjattiva. Intant, ukoll fil-programm, ikun hemm il-pariri medi/i li jwassal regolarment Godfrey Agius.
L’ultimo re di Scozia – Iris, 21>05 Film drammatiku Ingli] li n[adem fl2006 b’re;ija ta’ Kevin MacDonald u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Forest Whitaker (fir-ritratt) li narawh b[ala d-dittatur Idi Amin Dada.
Beda jkanta ma’ xi ;irien u spi//a membru ma’ diversi bands b[al Dragsters, Slug, Stratkast u Mirage. G[amel [ames snin ikanta fitTune]ija. Fl-1995 irrappre]enta lil Malta
fil-Eurovision Song Contest bilkanzunetta Keep Me in Mind. Ikun hemm takkumpanja lil Mike Spiteri, il-band immexxija minn Joe Brown. Jippre]entaw il-programm Hermann Bonaci u Frida Cauchi.
Il-kura tal-annimali Rafiki – NET Television, 22>00 Evelyn Vella Brincat b’edizzjoni o[ra ta’ dan il-programm dwar lannimali, li issa qed ikollu wkoll ripetizzjoni kull nhar ta’ Sibt fil-16:50. Il-mistednin tal-lum biex jitkellmu dwar ilkura tal-annimali se jkunu Miriam Casha (firritratt) li hi Home Manager mal-SPCA (Malta), Rosalind Agius mill-Asso/jazzjoni g[all-Annimali Abbandunati (AAA) u xi persuna li tirrappre]enta lil Funny Farm, li sakemm morna g[all-istampa ma kenitx g[adha mag[rufa.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
25
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX
8
2
9
10
IT-TEMP Ftit imsa[[ab li jsir imsa[[ab kultant VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ Moderat g[al ftit qawwi mill-Majjistral li jsir [afif BA{AR Qawwi li jsir moderat g[al qawwi IMBATT Ftit li xejn li jsir baxx lokalment baxx g[al moderat mill-Majjistral TEMPERATURA L-og[la 15˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 2.9mm Xita mill-1 ta’ Settembru 176.5mm IX-XEMX titla’ fis-06.50 u tin]el fil-16.49
11
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
16
17
Mimdudin> 5. Tag[milha fi knisja lil :esù Sagramentat (5) 6. Tis[on biha, g[alkemm mhix kutra (5) 7. Isofri? (5) 10. Ma jonqsu xejn i]jed (5) 11. M’humiex ta/-/ajt (5) 12. I/-/anga l-la[am tieg[u (5) 14. Fis-Swejz jittajjar dan l-g[asfur? (5) 16. Kul[add biha jiknes (5) 17. Vu/i (5) 18. Joqg[od g[all-ordnijiet (5)
18
Weqfin> 1. Ma marx lura, naturalment (6) 2. G[amel [afna [sara (6) 3. B’xejn, ng[idu a[na (6) 4. Jimitaw [afna dawn (6) 8. Dell li jitla’ minn borma? (5) 9. Frotta, ;ieli ssibha mqadda (5) 12. {abrieka (6) 13. Hawn isir bejg[ bl-offerti (6) 14. Ra;el u mara mi]]ew;in (6) 15. Spirtu bil-lampi quddiem ras il-kok? (6)
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin> 5. I;mla; 6. Mixli; 7. Spija; 10. {arir; 11. A[rax; 12. Xilep; 14. Blokk; 16. Frisk; 17. Namur; 18. A[jar. Weqfin> 1. Tifla[; 2. Parpar; 3. Kmajra; 4. Sittax; 8. Qroll; 9. Orbot; 12. Xadini; 13. Pariri; 14. Baskal; 15. Kikkra.
Sudoku Bejn [afifa u moderata:
qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.
Soluzzjoni Sudoku
L-ERBG{A L-og[la 15˚C L-inqas 10˚C
IL-{AMIS L-og[la 17˚C L-inqas 10˚C
IL-:IMG{A L-og[la 16˚C L-inqas 10˚C
IS-SIBT L-og[la 16˚C L-inqas 10˚C
IL-{ADD L-og[la 18˚C L-inqas 14˚C
UV
UV
UV
UV
UV
2
2
2
2
2
Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 14˚ ftit imsa[[ab, Al;eri 14˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 8˚C imsa[[ab, Ateni 19˚C imsa[[ab, Li]bona 11˚C xemxi, Berlin 3˚ xemxi, Brussell 7˚C imsa[[ab, il-Kajr 33˚C xemxi, Dublin 7˚C xemxi, Kopen[agen 4˚C xemxi, Frankfurt 4˚C xemxi, Milan 17˚C xemxi, Istanbul 20˚C xemxi, Londra 11˚C xita, Madrid 19˚C xemxi, Moska 8˚C xemxi, Pari;i 6˚C imsa[[ab, Bar/ellona 11˚C xemxi, Ruma 7˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 33˚C xemxi, Tripli 18˚C ftit imsa[[ab, Tune] 15˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 1˚C borra, Zurich 1˚C ftit imsa[[ab, Munich -1˚C ftit imsa[[ab, St. Petersburg -2˚C xemxi
Tag[rif Film Russu G[ada l-{amis, 28 ta’ Novembru fis-19:00 fi/-?entru Russu g[ax-Xjenza u l-Kultura ta’ 36 Triq il-Merkanti, il-Belt se jintwera l-film Daddy, li n[adem fl-2004 b’re;ija ta’ Vladimir Mashkov. Dan jintwera bir-Russu i]da jkollu ssottotitli bl-Ingli]. Kul[add jista’ jattendi. Ta[dita dwar l-Ikel Organiku G[ada l-{amis, 28 ta’ Novembru fis-19:00 fi/-/entru tal-Youth Travel Circle (YTC) fi Triq il-Merkanti, il-Belt se ssir
ta[dita pubblika minn David Pace dwar l-Ikel Organiku organizzata mis-Society for Investigating the Credibility of Extraordinary Claims (SICEC). Importanti li min jidde/iedi li jattendi jkun hemm qabel il-[in, g[ax g[al ra;unijiet ta’ sigurtà fis-19:00 il-bieb jing[alaq. Cineforum Nhar il-:img[a, 29 ta’ Novembru fis-Sala talKonferenzi ta/-?entru
Animazzjoni u Komunikazzjoni (?AK) fi Triq S. Sommier, Birkirkara se jsir cineforum u se jintwera l-film tal-2006 The Nativity Story. Ir-re;ija hi ta’ Catherine Hardwicke u fil-parti-
jiet ta’ Marija u ta’ :u]eppi naraw lil Keisha Castle-Hughes u lil Oscar Isaac rispettivament. D[ul b’donazzjoni ta’ ]ew; ewro. Kun/ert mill-Orkestra Filarmonika Nhar il-:img[a, 29 ta’ Novembru fis-Sala Sir Temi Zammit, fl-Università f’TalQroqq fis-19:30 se jsir kun/ert mill-Orkestra Filarmonika ta’
Malta li se tkun diretta minn Mro Joseph Sammut. Fost o[rajn se tindaqq g[all-ewwel darba l-Heritage Suite, li hi laktar kompo]izzjoni ri/enti ta Sammut. Il-kun/ert se jservi wkoll b[ala tribut g[all-klarinettista Freddie Mizzi, li tieg[u wkoll se tindaqq kompo]izzjoni bis-sehem tas-solist Godfrey Mifsud, kif ukoll f’;ie[ Mro Sammut g[all-40 sena kontribut li ta fix-xena mu]ikali lokali. D[ul bla [las. Sej[a g[al Volontieri Is-So/jetà Maltija tas-Salib l-
A[mar tixtieq tinga;;a aktar volontieri. Dawk li huma interssati g[andhom jattendu g[al laqg[a li se ssir apposta nhar il:img[a, 29 ta’ Novembru fis19:00 fi/-/entru li din is-so/jetà g[andha f’Pembroke. Il-volontieri jing[ataw it-ta[ri; me[tie;.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
26 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu 77200983.
KLASSIFIKATI G{ALL-KIRI {a]-}ebbu; ’il barra minn Triq l-Imdina
GARAXX basement 40 pied x 50 pied, jista’ jintu]a g[al gym, store, uffi//ju e//. ?emplu 79211659.
AVVI}I G[al kull xog[ol
TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi tal-;ibs, ]ebg[a u gypsum boards, e//. ?emplu 77433390.
Mario Colours
G{AL kull xog[ol ta’ kisi u tibjid, kisi bil-;ibs, kisi bir-ramel u siment, kisi u tibjid fuq il-pont u ]ebg[a, tik[il fuq il-fil, tik[il fuq l-antik, graffiato, silicato, gypsum boards, madum u katusi. ?emplu 99468622. Esperjenza ta’ 16-il sena u stima b’xejn.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
G{ALL-BEJG{ Fniek tal-mejda
?EMPLU 21809761 wara l4pm jew 27807314 wara t-8pm.
G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Kamra tal-pranzu
TAL-kawba mastizz, antika, b’mejda u sitt si;;ijiet tal-;ilda, vetrina bi [;ie; immullat, sideboard u vetrina ]g[ira. Kundizzjoni tajba. ?emplu 21242180.
Libsa ta’ tie;
:DIDA fjamanta, qatt ma ntu]at, mixtrija ming[and
Alamango. Prezz negozjabbli. ?emplu 99200354.
Pasturi
TAT-tafal, sett fih 20 pastur, stil antik ta’ ]mien il-MUSEUM. Prezz € 20 kull sett. Presepji kull daqs ma[dumin kollha g[erien, prezz jibda minn €20. ?emplu 21495253.
Pushchair
NEONATO Reverso Sport 3 Wheeler f’kundizzjoni perfetta, kwa]i ;dida. ?emplu 79409398.
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differenti. Kalendarji kbar tat-2014, 29cm x 42cm. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com
Wallunit
SOLID oak, 270cm x 42cm. ?emplu 79436225.
JIN{TIE:U Kok
BIEX ja[dem f’Rooney’s Snack Bar, Tal-Pietà. Esperjenza me[tie;a. ?emplu 21230034 jew 99818717.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
27
SPORT FOOTBALL F’G{AWDEX BOV GFA CUP RD PRELIMINARI
Qala jikkwalifikaw b’gowl fl-a[[ar Qala S......................................1 St Lawrence S.........................0
: F. Buttigieg, N. Portelli, M. Cefai (J. Rapa), M. Buttigieg, C. Attard, C. Caruana, M. Mumford, A. Vella, F. Attard, F. Mumford, M. Mamo. : G. Micallef, K. Caruana (F. Grima), C. Caudros Silva, A. Cauchi, M. Cutajar (J. Hili), J. Theuma, S. Cauchi, M. Vella, W. Portelli (D. Pace), C. Cauchi, D. Micallef. : Etienne Mangion Qala S.
St Lawrence S.
Referee
Partita nteressanti fet[et llog[biet tar-rawnd preliminari tal-41 edizzjoni tal-BOV GFA Cup, konfront li laqqa’ flimkien ]ew; timijiet mit-Tieni Divi]joni. Kien gowl [ames minuti mit-tmiem li dde/ieda dan il-konfront biex b’hekk Qala g[addew g[al fa]i o[ra. Kienu Qala li [olqu l-ewwel periklu fejn kienu anke sfortunati meta tentattiv ta’ Marlon Mamo spi//a mal-mimduda. St Lawrence wie;bu b’]ew; okka]jonijiet fejn Stephan Cauchi darbtejn ;ie wa[du qud-
diem il-gowlkiper i]da Franco Buttigieg kien attent. Man-nofs sieg[a kien Nathan Portelli li falla l-mira b’xutt minn barra lkaxxa. E]att ma’ tmiem it-taqsima f’attakk ie[or ta’ Qala xutt ta’ Frank Attard spi//a mallasta bil-gowlkiper meg[lub. Wara l-intervall Spurs resqu vi/in wara [ames minuti bi frikik g[oli ta’ Jason Thewma. Tliet minuti wara minn korner tal-istess Thewma, xutt mallewwel tad-debuttant Spanjol Christian Caudros Silva g[adda ftit barra. Fid-29 minuta f’iktar insistenza tas-Saints, minn frikik ta’ Michael Mumford, iddaqqa ta’ ras ta’ Manwel Buttigieg kienet imblukkta minn Micallef. Meta l-[in kien qed joqrob bl-eventwalita` tal[in barrani, Qala kisbu l-gowl kwalifikazzjoni fl-40 minuta meta Frank Attard qassam lejn FRANCISCO MUMFORD li b’xutt fil-baxx g[eleb lil Godwin Micallef.
Xag[ra javanzaw Xag[ra Utd. …........................1 }ebbu; R. …...........................0
: D. Galea, J. Bartolo, I. Borg, M. Galea, J. Scerri, C. Achokwu, J. Buhagiar, V.J. Saliba, M. Scerri (M. Buhagiar), O. Pogukay, S. Baala. : B. Saliba, A. Zammit, C. Cassar, M. Formosa, P. Cardona, S. Galea, G. Portelli (F. Cassar), P. Gierti, , M. Zerafa, N. Theuma (O. Saliba), M. Cordina. : Martin Borg Xag[ra Utd
}ebbu; R.
Referee
Xag[ra United b’gowl lejn ittmiem eliminaw lil }ebbu; Rovers u issa fil-kwarti finali jaffrontaw lil Nadur Youngsters. Partita kkontestata bejn l-a[[ar ]ew; timijiet ta]-]ew; divi]jonijiet. Xag[ra tal-ewwel divi]joni kellhom jistennew sal-a[[ar biex a//ertaw mill-kwalifikazzjoni. Fil-25 minuta Xag[ra nsidju]i b’tentattiv ta’ Sunday Baala salvat g[al korner minn Baskal Saliba. }ew; minuti wara gowl tal-istess Sunday Baala kien
im[assar g[al offside. }ebbu; wie;bu fid-39 minuta b’azzjoni tad-debuttant Cek Pavol Gierti i]da l-kross tieg[u ma sab lil [add minn s[abu. Fit-tieni taqsima }ebbu; kienu nsidju]i wara [ames minuti meta minn pass ta’ Giorgi Portelli, Sylvan Galea xxuttja ftit barra minn madwar 30 metru. Xag[ra wie;bu tliet minuti wara meta minn su;;eriment ta’ Baala, Oleg Pogukay kellu x-xutt imtajjar minn Baskal Saliba. Fis-37 minuta Xag[ra evitaw il-[in barrani meta skurjaw ilgowl de/i]iv meta wara kross tas-sostitut Mark Buhagiar, OLEG POGUKAY b’xutt millewwel mill-vi/in g[eleb lil Saliba. Minuta mit-tmiem }ebbu; resqu vi/in li jiksbu ddraw i]da Daniel Galea salva ttentattiv ta’ Pavol Gierti wara korner ta’ Manwel Cordina
Andrea Debrincat jiskorja l-gowl wa[dani li bih Oratory g[elbu lil Sannat Lions
Reb[a stretta g[al Oratory Oratory Y.................................1 Sannat L. …............................0
: A.Brignoli, P. Camilleri, A. Debono, M. Saliba, D. Borg, J. Buttigieg, S. Mizzi, N. Micallef, L. Attard, C. Azzopardi, F. De Andrade. : F. Vella, G. Vella (M. Gauci), A. Debrincat, C. Cardona (O. Farrugia), A. Azzopardi, K. Farrugia, D. Stojanovic, M. Grech, A. Camilleri, J. Attard, J. Tabone. : Darryl Agius Sannat
Oratory
L.
Y.
Referee
Oratory Youths kisbu reb[a b’gowl bikri u eliminaw lil
Sannat Lions tat-Tieni Divi]joni. Issa fil-kwarti finali jaffrontaw lil Qala Saints, tim ie[or tat-Tieni Divi]joni. Oratory Youths fet[u l-iskor wara 9 minuti meta minn pass ta’ Johann Attard, ANDREA DEBRINCAT wa[du quddiem Brignoli ma ]baljax . Fit - 32 minuta l-Youths re;g[u resqu vi/in meta minn kross ta ’ Johann Attard, Darko Stojanovic kompla lejn Debrincat li kellu x-xutt mill-
vi/in imblukkat minn fuq illinja minn Brignoli. Fit - tieni taqsima Sannat [ar;u a[jar minkejja li ftit impenjaw lill - gowlkiper avversarju Vella. Fis-26 minuta s - sostitut Oliver Farrugia kompla lejn Antoine Camilleri li kellu x - xutt fuq il - ;irja jistampa mal - mimduda, bid difi]a Sannatija tbieg[ed ilperiklu u ftit wara frikik ta’ Darko Stojanovic spi//a mallasta.
Tripletta ta’ Bellotti Victoria H. …..........................5 G[arb R. ….............................0
: G. Vella, M. Muscat (J. Farrugia), D. Camilleri (N. Mercieca), D. Farrugia, D. Mercieca, J. Pace, S. Nanapere (A. Bezzina), M. Bezzina, D. Bellotti, J. Agius, R. Grech. : D. Spiteri, S.Attard, C. Pace, T. Bartolo, C. Gafa (K. Buttigieg), M. Grech, D. Portelli, J. Muscat (J. Muscat), C. Attard, J. Anyanwu, J. Xerri (J. Portelli). : Dusan Petrovic Victoria H.
G[arb R.
Referee
F’partita ming[ajr storja Victoria Hotspurs ftit sabu diffikulta` jissuperaw lil G[arb Rangers tat-Tieni Divi]joni. U biex l-affarijiet isiru iktar fa/li g[alihom, G[arb kienu kostretti li jilag[bu g[al iktar minn taqsima
bi plejer inqas g[at-tke//ija talbarrani tag[hom Jerry Anyanwu. Protagonista g[al Hotspurs kien Dylan Bellotti li skorja tripletta. Hotspurs [ar;u jattakkaw fejn wara tliet minuti Michael Bezzina laqat il-mimduda wara pass ta’ Nanapere. Mal-kwarta Hotspursfet[u l-iskor permezz ta’ xutt fil-baxx mill-vi/in ta’ MICHAEL BEZZINA wara kross ta’ Nanapere. Fis-17-il minuta minn korner ta’ Jason Pace, ddaqqa ta’ ras ta’ Nanapere kienet ikklerjata minn fuq il-linja minn Christopher Pace. Fis-36 minuta Hotspurs irduppjaw meta f’azzjoni ta’ kontrattakk Bezzina ]marka lil SATURDAY
NANAPERE li avvanza u b’xutt fil-baxx xe[et fir-rokna. Wara Jerry Anyanwu ta’ G[arb tke//a bit-tieni karta safra. E]att ma’ tmiem it-taqsima Hotspurs ]iedu l-iskor meta minn pass ta’ Bezzina, DYLAN BELLOTTI xe[et ;ewwa. Fit-tieni taqsima l-andament baqa’ l-istess u fil-31 minuta minn pass ta’ Nicholas Mercieca, x-xutt tas-sostitut Aleandro Bezzina kien imblukkat u approfitta DYLAN BELLOTTI li b’xutt fil-baxx kiseb doppjetta personali. Fis-37 minuta DYLAN BELLOTTI kiseb tripletta personali meta xe[et ;ewwa b’xutt filbaxx.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
28
SPORT
Messi interessat fil-[ajja f’Manchester
Ha Dae-Sung (xellug) tal-Korea t’Isfel u l-Iranjan Javad Nekounman jie[du b’idejn xulxin wara konferenza fi Kuala Lumpur fil-Malasja. I]-]ew; plejers flimkien ma/-?ini] Zheng Hi kienu mag[]ula b[ala l-finalisti g[all-unur tal-Plejer tas-Sena tal-Konfederazzjoni A]jatika.
Skont sie[bu l-Ar;entin Pablo Zabaleta, Lionel Messi qed juri interess f’Manchester City. Id-difensur ta’ City Zabaleta, li sie[eb l-Ettihad Stadium fl-2008 ming[and Espanyol, qed jg[id li Messi kemm il-darba jistaqsih dwar il-klabb sa minn meta ng[aqad mieg[u. Zabaleta mhux l-ewwel plejer ta’ City li ddiskuta dan mal-istilla Ar;entina u dan l-a[[ar lattakkant Alvaro Negredo qal li fil-futur jara lil Messi jilg[ab f’Manchester jekk jiddejjaq bil[ajja f’Katalunja. Messi li kien inkurunat l-aqwa plejer tad-dinja erba’ darbiet dan l-a[[ar qed jissemma li jista’ jitlaq lil Barcelona u Bayern
Baines jista’ jitlef 6 ;img[at Id-difensur ta’ Everton Leighton Baines jista’ ja[gmel sitt ;img[at barra wara li kiser subg[u ta’ saqajh fid-derby ta’ Mersyside is-sibt. L-internazzjonali Ingli] kien mibdul [ames minuti fit-tieni taqsima min[abba din l-injury. Baines dan l-ista;un lag[ab ilpartiti kollha ta’ Everton waqt li lag[ab ukoll kull log[ba l-ista;un li g[adda. “Irridu nikkurawh u naraw x’se ji;ri. Dan jista’ jfisser minn sitt ;img[at barra sa g[axart’ijiem. Jiddependi kif se jfiq il-ksur li jinsab f’post spe/ifiku,” qal ilmanager Roberto Martinez.
Bendtner fl-inkwiet L-attakkant Dani] ta’
Arsenal Nicklas Bendtner li ma tantx g[addej minn forma tajba malklabb, kien arrestat fuq suspett li g[amel [sara f’appartament lussu]. Dan kien konfermat mill-pulizija Bendtner li g[andu 25 sena, kien arrestat it-Tnejn inkonnessjoni ma’ appartament fejn jg[ix f’]ona lussu]a u l-pulizija qalet li l-attakkant Dani] ;ie mwissi imma mhux se jitressaq il-Qorti fuq dan il-ka]. Stqarrija ma[ru;a mil-pulizija qalet li l-plejer kien arrestat, imwissi u rilaxxat.
Bendtner irritorna ma’ Arsenal fis-sajf wara li kien misluf lill-;ganti Taljani Juventus fejn naqas milli j[alli impatt u ma skorjax gowl f’g[axar partiti. Minn dakinhar sar plejer regolari fuq il-bank tal-Gunners b[ala sostitut ta’ Olivier Giroud u f’seba’ partiti li lag[ab dan l-ista;un ma skorjax gowl. Din mhux l-ewwel darba li Bendtner jinsab fl-inkwiet wara li kien sospi] log[ba u mmultat £100,000 talli ni]]el il-qalziet waqt log[ba mill-Euro 2012 biex juri reklam ta’ kumpannija talbookmakers.
Munich u City huma fost dawk rappurtati nteressati fih. Zabaleta qal li spiss jiddiskuti ma’ Messi kif inhi l-[ajja f’Manchester. “Niftakar li meta konna Barcelona konna [bieb kbar u ng[ixu fl-istess belt waqt li konna nafu lil xulxin g[al numru ta’ snin. Kont g[adni se nibda ma’ Espnayol u Lionel kien ma’ Barca. Meta ffirmajt ma’ City, jumejn wara [ar;et l-a[bar li xSheikh Mansour xtara l-klabb u Lionel dejjem jg[idli li mort filmument opportun. Staqsieni [afna fuq Manchester imma ma stajtx ng[idlu wisq g[ax kont g[adni ;did. Imma din hi xi [a;a li nitkellmu dwarha spiss. Minbarra l-fatt li g[adni hawn,”
qal Zabaleta. Sadanittant il-midfieldfer ta’ City Yaya Toure qal li kien iddiskors tal-manager Manuel Pellegrini qabel il-log[ba li spira lit-tim jikseb reb[a kbira 6-0 fuq Tottenham il-{add u kien hu li g[enhom jirkupraw mit-telfa kontra Sunderland. “Id-diskors tal-manager qabel il-log[ba kien inkredibbli. Dejjem hu diffi/li b[ala tim meta titlef log[ba b[al dik g[and Sunderland. Il-futbol hu stramb. Imma ng[aqadna flimkien g[aliex irridu ner;g[u nirb[u l-Premier League,” qal Toure. “Qed nippruvaw insibu bilan/ g[aliex hu importanti li nibdew nirb[u wkoll anke barra minn darna.”
FIFA BALLON D’OR
Ribery fidu/ju] L-attakkant ta’ Bayern Munich Franck Ribery jinsab fidu/ju] li jista’ jirba[ il-FIFA Ballon d’Or quddiem Cristiano Ronaldo ta’ Real Madrid. Il-Portugi] hu meqjus b[ala lakbar favorit wara li skorja l-erba’ gowls kollha ta’ pajji]u fil-playoff g[at-Tazza tad-Dinja kontra lI]vezja biex g[addew 4-2 aggregate. Il-votazzjoni g[al dan l-unur ittawlet wara li l-FIFA qalet li [adet din id-de/i]joni min[abba li ftit kienu dawk intitolati g[all-vot li vvutaw sad-data tal-g[eluq. Imma Ribery rrifjuta li ja//etta
l-fatt li din id-de/i]joni se tkun favur Ronaldo u qal li hu g[amel ‘id-differenza’ ma’ Bayern u g[enhom jirb[u treble storiku bilBundesliga, t-Tazza :ermani]a u /-Champions League. “Hu veru li Cristiano Ronaldo skorja [afna gowls imma anke jien skorjajt. Jista’ jkun li skorja aktar minni imma l-profil tal-partiti ma kienux l-istess. Jekk t[ares lejn il-prestazzjoni tieg[i tul issena kollha, g[amilt id-differenza. A[na plejers differenti. Ma niskorjax spiss u daqsu imma nag[mel il-[ajja diffi/li g[ad-difensuri,” qal Ribery lil Le Monde.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
29
SPORT MOC SPORTS AWARDS 2013
Is-serata finali se ssir nhar is-Sibt 45 atleta individwali u 20 tim flimkien mal-atleti li ffurmaw parti minnhom minn 23 dixxiplina sportiva differenti kienu nominati mill-Kumitat Olimpiku Malti g[at12-il Edizzjoni tal-MOC Sports Awards. Dettalji dwar l-edizzjoni ta’ din is-sena ing[ataw minn Julian Pace Bonello, President tal-KOM li filwaqt li g[amel enfa]i dwar il-kriterji li l-KOM u]a sabiex saru dawn in-nominazzjonijiet, tenna li dan lavveniment hu l-qofol ta’ sena o[ra ta’ sport g[all-Kumitat Olimpiku Malti. Il-KOM se jippremja lil dawk nominati kemm b’rikonoxximent spe/jali, kif ukoll f’kategoriji li jvarjaw minn bron], fidda, deheb u platinum. Din is-sena numru rekord ta’ 14 il-Kunsill Lokali ressaq innomina g[all-g[a]la fil-5 edizzjoni tal-kategorija riservata g[allKunsill Lokali li jkun organizza xi attivita’ fil-komunita`. Il-Kunsilli Lokali nominati huma dawk ta’ {’Attard, Bir]ebbu;a, Fgura, Floriana, G[ajnsielem, Gudja, Marsascala, Mellie[a, Pembroke, Qormi, Safi, San Pawl il-Ba[ar, }abbar u }urrieq. Din is-sena wkoll il-Kumitat Olimpiku Malti se jda[[al tliet membri ;odda fil-Hall of Fame li isimhom jit[abbar fis-serata. Is-serata ta’ premjazzjoni se ssir nhar is-Sibt 30 ta’ Novembru filLukanda Hilton, San :iljan u se
Il-President tal-KOM Julian Pace Bonello [abbar li t-12-il edizzjoni tal-MOC Awards se jkollha b[ala mistiedna spe/jali lit-Taljani Pino Porzio, Mara Santangelo u AnnaMaria Marasi (ritratt> Martin Agius)
toffri wkoll l-aqwa talent mu]ikali f’pajji]na filwaqt li mistiedna spe/jali se tkun il-kantanta Taljana Irene Fargo. Pre]enti wkoll g[all-konfernza stampa kien hemm il-Vi/i President tal-KOM Mark Cutajar kif ukoll iddirettur tal-isport Mario Micallef. Pace Bonello [abbar ukoll li lmistiedna spe/jali g[al din is-sena se jkunu l-eksplejer u captain tattim Nazzjonali Taljan tal-waterpolo Pino Porzio, rebbie[ tal-midalja tad-deheb fl-Olimpjadi tal-1992; Mara Santangelo, wa[da mill-aqwa
tennisti li fl-2007 kienet reb[et iddoubles fl-Open ta’ Franza kif ukoll AnnaMaria Marasi, ekscaptain tattim Nazzjonali Taljan tal-volleyball. Il-mawra ta’ dawn l-atleti saret bil-kollaborazzjoni tal-CONI u talFondazzjoni Milleculure. Chairman tal-Kumitat Organizzattiv tal-MOC Sports Awards kien g[al darb’o[ra lKummissarju G[oli Malti fir-Renju Unit Norman Hamilton filwaqt li kan/illier tal-Hall of Fame g[al darb’o[ra hu l-membru parlamentari Robert Arrigo.
L-atleti kollha nominati huma dawn> ASMK: Andrew Cassar, Nicolai Abela Atletika: Kevin Moore, Rebecca Camilleri, Rebecca Sare’, Giselle Camilleri, Andy Grech, Luke Farrugia, Bradley Mifsud; Relay Team (Nisa) 4x100m - Laura Sammut, Janet Richards, Nicole Gatt, Nadine Gatt; Relay Team (Nisa) 4x400m - Francesca Borg, Lara Scerri, Janet Richard, Nicole Gatt; Relay Team (Ir;iel) 4x100m- Luke Bezzina,Rachid Chouhal,Steve Camilleri, Andy Grech; Relay Team (Ir;iel) 4x400m - Neil Brimmer, Steve Camilleri, Matthew Croker, Kevin Moore Bodybuilding: Luke Debono Boxing: Billy Corito ?ikli]mu: Etienne Bonello, Jason Vella :innastika: Team - Peppijna Dalli, Suzanne Buttigieg, Sana Grillo, Claire Azzopardi Peppijna Dalli, Suzanne Buttigieg Judo: Jeremy Saywell, Murman Korchilava, Francesco
Aufieri, Isaac Bezzina, Marcon Bezzina, Joanna Camilleri; Team (Ir;iel) - Murman Korchilava, Jeremy Saywell, Isaac Bezzina; Team (Nisa) Marcon Bezzina, Joanna Camilleri Kick-Boxing: Daniel Zahra Lawn Bowls: Carmen Spiteri Netball: Francesca Farrugia Pool: Team - Clayton Attard, Anton Cuschieri, Mario Cutajar, Philip Coleiro, Raymond Caruana, Johan Attard, Carmel Cilia, Anton Cuschieri Raffa: Doubles - David Farrugia, Stefan Farrugia Sparar: William Chetcuti, Nathan Lee Xuereb, Eleonor Bezzina Squash: Colette Sultana; Team - Theresa Brousson, Colette Sultana, Johanna Rizzo, Cecilia Farrugia, Kimberley Cauchi G[awm: Andrew Chetcuti, Neil Muscat, Andrea Bellia; Relay Team - Neil Muscat, Michael Stafrace, Jordan Calleja, Gabriel Dimech
Table-Football: Angelo Borg, Derek Conti, Samuel Bartolo, Hansel Mallia - Valletta Subutteo Club Table Tennis: Team Victoria Lucenkova, Lu Peng Fei, Jessica Pace; Doubles (Ir;iel) - Simon Gerada, Daniel Bajada; Doubles (Nisa) Victoria Luncekova, Lu Peng Fei Ten-pin Bowling: Sue Abela, Joanna Attard; Mixed Doubles Sue Abela , Justin Caruana Scicluna; Doubles (Nisa) Tiziana Carannante, Sue Abela; Team - Rankin Luke Camilleri, Justin Caruana Scicluna, Tiziana Carannante, Sarah Xuereb, Matthew Magro, Edward Xuereb Tennis: Doubles (Nisa) Elaine Genovese, Rosanne Dimech; Mixed Doubles Matthew Axiaq, Elaine Genovese Triathlon: Hannah Pace, Keith Galea Waterpolo: Stevie Camilleri Weightlifting: Rodmar Pulis Lotta: Adam Vella
WATERPOLO
Impenn ie[or g[ar-referee Balzan Ir-referee internazzjonali Malti tal-WaterpolReo Peter Balzan li hu wkoll referee tal-FINA u lLEN in[atar mil-LEN biex jikkontrolla partiti fir-round ta’ kwalifikazzjoni mill-Euro League tan-nisa li se jintlag[ab f’Manchester fl-Ingilterra bejn illum u t-Tnjen 2 ta’ Di/embru. It-timijiet li se jkunu qed jie[du sehem huma Vouliagmeni NC (Gre/ja), Egri Vizilabda
Klub (Ungerija), Hungerit Vizisport Tamogato Szentes (Ungerija), Olympiacos SFP (Gre/ja), Geymonat Orizzonete Catania (Italja), Skif CSP Izmailovo (Russja), ZVL Leiden (Olanda), NGM Firenze Pallanuoto (Italja), City of Manchester WPC (Ingilterra) u City of Liverpool (Ingilterra). Id-delegat tal-LEN se jkun ilFran/i] Demmey.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
30
SPORT WEIGHTLIFTING
Bron] g[al Gatt fil-Malasja Il-weightlifter Maltija ta’ 17-il sena Nicole Gatt reb[et midalja tal-bron] storika g[al Malta f’din id-dixxiplina waqt ilKampjonati tal-Commonwealth li qed isiru f’Penang fil-Malasja u li jintemmu s-Sibt. Gatt li kienet qed tie[u sehem fil-kategorija 53 kg tal-Youths spi//at it-tielet wara kompetituri min-Ni;erja u l-Indja. Gatt kellha sfida diffi/li partikolarment mill-avversarja mill-Malasja li kellha l-vanta;; li kienet qed tikkompeti f’darha. Nicole kienet 2 kg
Nicole Gatt bil-midalja tal-bron]
lura fil- fa]i Snatch tal-kompetizzjoni, peress li refg[et inqas mir-rivali tag[ha. G[alhekk riedet mill-inqas terfa’ 3Kg aktar mir-rivali tag[ha filClean u Jerk biex ikollha /ans g[all-midalja. Dan partikolarment min[abba li Gatt kellha lpi] tag[ha og[la, li mbag[ad jiri]ulta f’punti inqas. Bl - inkora;;iment tal President tal - Weightlifting Malti li kien ukoll il-kow/ tag[ha, Jesmond Caruana, Gatt g[alqet il-kompetizzjoni b’total ta’ 118 kg. Kilo aktar mir-
rivali tag[ha. Nicole kisret ukoll 15-il rekord nazzjonali Malti fil-Youths, Juniors u Seniors. Dawn il-kompetizzjonijiet servew b[ala preparazzjoni tajba g[al-Log[ob Olimpiku g[a]-}g[a]ag[ tassena d-die[la li se jsiru f’Nanjing, i/-?ina, fejn Gatt mistenija tie[u sehem. Il-parte/ipazzjoni Maltija kienet possibli bl-g[ajnuna talKumitat Olimpiku Malti, ilKunsill Malti g[all-Isport u lFederazzjoni tal-Weightlifting tal-Malasja.
U*BET FA TROPHY III RD.
Fa/li g[al Birkirkara anki b’g[axar plejers BIRKIRKARA ...................... 4 VITTORIOSA S. ....................1
Fl-unika log[ba bejn timijiet tal-Premier i/-Champions Birkirkara g[elbu fa/ilment l-isfida ta’ Vittoriosa minkejja li lag[bu g[al kwa]i taqsima s[i[a bi plejer inqas u g[addew g[arraba’ round tal-U*Bet FA Trophy. Wara [asda fil-bidu Birkirkara iddominaw b’wirja konvin/enti u b’Jhonnattan flaqwa tieg[u. Fl-14-il minuta kontra x-xejra tal-log[ob Vittoriosa skorjaw f’azzjoni ta’ kontrattakk fejn GUERRERO anti/ipa lil Haber u xe[et f’lasta vojta. Ir-reazzjoni ta’ Birkirkara kienet qawwija u fet[u assedju fuq il-lasta ta’ Cini li beda jsalva kull ma ;ie lejh. I]da fi spazju ta’ tliet minuti bejn il-35 u t-38 minuta Birkirkara dawru r-ri]ultat. L-ewwel kien RYAN SCICLUNA li temm azzjoni konfu]a fil-kaxxa ta’ Vittoriosa u tliet minuta wara kien TERENCE VELLA li g[eleb lil Cini g[attieni darba. Minuta minn tmiem it-taqsima /ans tad-deheb g[al Birkirkara i]da Jhonnattan wa[du quddiem Cini xe[et barra. Fil-55 minuta Birkirkara spi//aw b’g[axra meta tke//a Herrera li waqqa’ lil Ebiesuwa li [arab lid-difi]a tal-Istripes. Minkejja dan in-nuqqas Birkirkara sfortunati fit-63 minuta meta xutt bomba ta’ Jhonnattan stampa mal-mimduda u minuta wara kabbru l-iskor meta Jhonnattan xe[et lejn TERENCE VELLA li skorja b’xutt fjakk li qarraq b’Cini. Fis-70 minuta Birkirkara ne[[ew kull dubju meta f’azzjoni o[ra ta’ kontrattakk Jhonnattan ;ab lis-sostitut RYAN CAMENZULI wa[du u dan ma kellux diffikulta` jkompli g[al ;ewwa.
Ja//ertaw fl-ewwel taqsima BIR}EBBUGA SP .................2 BALZAN ..................................5 Balzan a//ertaw mill-kwalifikazzjoni g[ar-raba’ round fl-
ewwel taqsima meta bnew vanta;; ta’ erba’ goals bil-protagonisti jkunu Calabretta u Darmanin li kellhom log[ba tajba. Balzan [ar;u g[al goal kmieni u dan irnexxielhom jag[mluh meta minn kross ta’ Calabretta kien ANDREW SCICLUNA li bir-ras xe[et fix-xibka. Wara li Calabretta laqat il-lasta l-istess plejer qassam lejn ERJON BEU li xe[et f’lasta vojta. Fit-38 minuta Balzan skorjaw it-tielet goal fejn Calabretta re;a’ kellu sehem fl-azzjoni u qassam g[an-nofs u Paul Camilleri xe[et fix-xibka tieg[u stess f’attentat li jikklerja. 60 sekonda wara wasal ukoll ir-raba’ u l-isba[ gowl meta RYAN DARMANIN spara fis-saqaf tax-xibka minn angolu kwa]i impossibli. Fit-tieni taqsima Bir]ebbu;a lag[bu a[jar u fit-63 minuta naqqsu l-iskor bi freekick millisba[ ta’ PIERRE GRIMA u ]iedu ie[or meta Aaron Agius mess il-ballun b’idu fil-kaxxa u mill-11-il metru kien CLAYTON CALLEJA spara fis-saqaf taxxibka. Fit-82 minuta azzjoni ta’ Calabretta li qassam lejn DARMANIN li bir-ras skorja l-[ames u l-a[[ar goal ta’ Balzan. Doppjetta ta’ Gilmar NAXXAR L .............................3 GUDJA UTD ...........................0
Naxxar Lions ftit t[abtu biex g[elbu lit-tim tal-Ewwel Divi]joni Gudja United bl-iskor ta’ 3-0 f’partita o[ra fejn it-tim tal-Premier kien superjuri g[allavversarji. It-tim immexxi minn Winston Muscat feta[ l-iskor wara appena
Il-gowlkiper ta’ Bir]ebbu;a Christian Cassar jo[ro; janti/ipa lil Ryan Darmanin ta’ Balzan (Ritratt> Brian Grech)
g[axar minuti minn DAREN FALZON. Gudja wettqu reazzjoni u ppruvaw jersqu vi/in biex bdew jaqsmu l-log[ob malavversarji. Madankollu Naxxar irdoppjaw fl-40 minuta minn GILMAR DA SILVA RIBEIRO, gowl li prattikament qatel illog[ba. Fit-tieni taqsima Naxxar g[arfu jikkontrollaw il-vanta;; doppju li kellhom u sa[ansitra re;a’ kien listess GILMAR DA SILVA RIBEIRO li skorja t-tieni gowl personali fit-58 minuta u g[alaq il-log[ba 3-0. B’hekk issa Naxxar jistennew il-konfront tal-lum bejn Floriana u Victoria H. biex jaraw min se jkunu l-avversarji tag[hom firraba’ round.
Kienu Mdina li [asdu lillG[awdxin wara biss [ames minuti minn EMILIO CORNAGO SAN PEDRO. Imma dan ilvanta;; gawdewh biss g[axar minuti hekk kif mal-kwarta JOHN CAMILLERI kiseb iddraw g[al Ker/em u l-istess plejer po;;ihom g[all-ewwel darba fil-vanta;; fit-32 minuta. }ew; minuti wara IAN XUEREB g[amilhom 3-1 g[al Ker/em u qabel g[alqet it-taqsima l-G[awdxin ne[[ew kull dubju mir-ri]ultat bir-raba’ gowl skorjat minn PETAR KHUMYURDZHIEV. It-tieni taqsima kienet bla storja b’JOSEPH CHETCUTI jni]]el ismu fost l-iskorers fis-60 minuta u g[axar minuti mit-tmiem tke//a Place g[al Mdina Knights.
Bla storja
MDINA K ................................1 KER?EM A. ...........................5
Ker/em Ajax sar l-ewwel klabb G[awdxi li g[adda g[ar-raba’ round tal-U*Bet FA Trophy meta g[eleb fa/ilment lil Mdina Knights 5-1 bit-tim tat-Tieni Divi]joni tal-MFA jispi//a l-partita b’10 plejers.
Wara [asda SIRENS ....................................1 RABAT A. ...............................3
Rabat [adu [asda bikrija kontra Sirens meta wara biss minuta GIOVANNI GALEA po;;a littim ta’ San Pawl il-Ba[ar filvanta;;. I]da wara li stejqru, Rabat wettqu rimonta mill-aqwa
b’DANI PALAEZ i;ib id-draw fit-38 minuta. Fit-tieni taqsima Rabat kienu ferm a[jar u skrojaw darbtejn o[ra minn DIEGO CARILLO fit62 minuta u ie[or minn DANI PELAEZ li g[alaq il-log[ba 3-1 g[ar-Rabtin. Fa/li g[all-holders HIBERNIANS..........................6 SENGLEA A. ...........................1 Il-holders Hibernians ma kellhomx problemi jeg[lbu lill-;irien mit-Tieni Divi]joni, Senglea Athetlic 6-1 bi Clayton Failla jiskorja darbtjen fil-15 u t-80 minuta, Jean Paul Farrugia fil-25 minuta, Edison Luis Dos Santos fis-70 minuta u ]-]ag[]ug[ Jurgen Degabriele fit-83 u d-90 minuta. Il-gowl tal-bandiera g[al
Senglea wasal minn James Audgustine Obaje fit-62 minuta.
Illum
Mellie[a v Tarxien Sliema v }ebbu; R. Floriana v Victoria H. Qormi v SK Victoria Melita v Valletta Lija v Mosta
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
31
SPORT CHAMPIONS LEAGUE – IL-{AMES :URNATA
Chelsea mal-a[[ar 16 minkejja telfa o[ra Chelsea avanzaw g[al mala[[ar 16 minkejja li re;g[u tilfu kontra Basel. Imma bis-sa[[a tad-draw fil-partita l-o[ra, t-tim ta’ Mourinho kien l-unika wie[ed li l-biera[ g[amilha mala[[ar 16. Kif mistenni Arsenal g[elbu lil Marseille imma xorta m’humiex /erti minn mal-a[[ar 16 ta/Champions League u issa jridu biss jevitaw telfa kbira kontra Napoli fl-a[[ar ;urnata wara li mill-istess grupp Dortmund [adu l-unika ri]ultat li riedu u g[elbu lil Napoli biex ikkomplikaw laffarijiet. GRUPP E
Chelsea li riedu biss punt g[and Basel biex ja//ertaw posthom g[a]lu log[ba ta’ pussess u fl-ewwel taqsima rari mpenjaw lill-gowlkiper avversarju. Fit-tieni taqsima t-tim ta’ Mourinho deher ftit a[jar imma patta qares tliet minuti mit-tmiem meta l-E;izzjan Mohamed Salah [a ballun fit-tul u g[eleb lil Cech biex l-I]vizzeri g[amlu double fuq Chelsea. Schalke 04 [adu biss punt kontra Steaua Buchaerest firRumanija fl-unika partita li ntemmet ming[ajr gowls. Ri]ultat li minnu gawdew biss Chelsea li avvanzaw.
GRUPP F
Arsenal [adu anqas minn minuta biex fet[u l-iskor kontra Olympique Marseille b’azzjoni personali ta ’ Jack Wilshere wara biss 33 sekonda. Huma setg[u irduppjaw minn penalty ta’ N’Koulou fuq Ramsey imma mill-11-il metru Ozil ixxuttja fjakk u Mandanda salva. Madankollu l-Gunners kienu g[al kollox superjuri u fit-tieni taqsima listess Wilshere rdoppja . Ri]ultat li xorta m’a//ertax lill-Gunners. Dan g[aliex Borussia Dortmund riedu bilfors reb[a kontra Napoli u marru fil vanta;; minn penalty ta ’ Marco Reus wara fawl talAr;entin Fernandez fuq Lewandowski wara 10 minuti. Jakub Blaszczykowski rdoppja minn kontra-attakk velo/i imma wara li l - :ermani]i [lew /ansijiet fa/li , Napoli naqqsu l - iskor mis - sostitut Insigne wara ]ball ta’ Kehl. Imma Dortmund mhux biss ]ammew sal - a[[ar biex evitaw li jmorru fl - Europa League imma skorjaw it-tielet gowl mis - sostitut Pierre Emerick Aubameyang u issa jridu bilfors reb[a o[ra kontra Marseille.
Programm, ri]ultati u klassifiki Illum Grupp A
Grupp E
B. Leverkusen v Man Utd Sh. Donetsk v R. Sociedad L Man Utd 4 B. Leverkusen 4 Shakhtar D. 4 R. Sociedad 4
R D T F 2 2 0 6 2 1 1 8 1 2 1 3 0 1 3 1
Basel v Chelsea 1-0 S. Bucharest v Schalke 04 0-0
K 3 5 5 5
Pt 8 7 5 1
Grupp B
Juventus v Copenhagen R. Madrid v Galatasaray
L R D * R. Madrid 4 3 1 Galatasaray 4 1 1 Copenhagen 4 1 1 Juventus 4 0 3
T 0 2 2 1
F 14 6 3 6
L 4 Olympiakos 4 Benfica 4 Anderlecht 4
* Paris SG
K 4 10 8 7
Pt 10 4 4 3
K 2 5 5
Pt
10
7 4
11 1
Grupp D
L * B. Munich 4 * Man City 4 CSKA Moscow4 Viktoria Plzen 4
R D T 4 0 0 3 0 1 1 0 3 0 0 4
D T F 0 2 11 2 1 5 1 2 4 3 2 2
Grupp F
L Arsenal 5 B. Dortmund 5 Napoli 5 Oly. Marseille 5
R 4 3 3 0
D 0 0 0 0
K 3 4 6 9
Pt 9 8 7 3
2-0 3-1
T F 1 8 2 9 2 8 5 4
K 3 5 9 12
Pt 12 9 9 0
Grupp G
R D T F 3 1 0 13 2 1 1 6 1 1 2 3 0 1 3 1
CSKA M v B. Munich Man City v Vik. Plzen
R 3 2 2 0
Arsenal v Marseille B. Dortmund v Napoli
Grupp C
Anderlecht v Benfica Paris SG v Olympiakos
L 5 Basel 5 Schalke 5 S. Bucharest 5 *Chelsea
Zenit SP v A. Madrid Porto v A. Vienna * A. Madrid
Zenit SP FC Porto A Vienna
Grupp H
L R D T 5 4 1 0 5 1 3 1 5 1 2 2 5 0 2 3
Ajax v Barcelona Celtic v AC Milan
F K Pt 12 1 12 11 6 9 6 12 3 2 12 0
1-1 1-1
F K 3 4 5 4 5 1 9
13
Pt
13
6 5 2
2-1 0-3
L R D T F K Pt 5 3 1 1 10 4 10 AC Milan 5 2 2 1 8 5 8 Ajax 5 2 1 2 5 8 7 Celtic 5 1 0 4 2 8 3 * G[addew mal-a[[ar 16 * Barcelona
Henrikh Mkhitaryan ta’ Dortmund isofri da[la kerha minn Raul Albiol ta’ Napoli f’azzjoni li wasslet g[al argumenti s[an fil-partita
GRUPP G
Austria Vienna skorjaw lewwel gowl tal-kompetizzjoni minn Roman Kienast bid-difi]a ta’ Porto kompli/i. Fit-tieni taqsima Jackson Martinez kiseb iddraw g[al Portugi]i b’gowl fa/li. Din kienet daqqa ta’ [arta kbira g[al Porto li naqsu milli japprofittaw mir-ri]ultat tal-partita lo[ra u issa kollox jiddependi mill-a[[ar partita biex forsi jaqb]u lir-Russi. Zenit St. Petersburg u Atletico Madrid spi//aw fi draw 1-1 liema ri]ultat i[alli lir-Russi jistennew l-a[[ar ;urnata kontra Austria Vienna biex ikunu jafu ddestin tag[hom. L-Ispanjoli li wrew l-a[jar futbol fet[u l-iskor minn kontra-attakk velo/i ta’
Adrian Lopez fl-54 minuta. Madankollu r-Russi ;abu d-draw fl-74 minuta minn awto-goal stramb ta’ Toby Alderweireld bil-gowlkiper Courtois ikollu parti sostanzjali mit-tort. B’hekk Atletico li di;a` kienu kkwalifikaw baqg[u mhux meg[luba imma t-tilfu r-rekord ta’ reb[. GRUPP H
Celtic fet[u tajjeb imma kienu Milan li skorjaw fl-ewwel attakk tag[hom minn Kaka wara 12-il minuta meta t[alla ]markat minn corner u bir-ras g[eleb lil Kayal. Fid-49 minuta wara li Van Dijk falla /ans inkredibbli g[al Celtic, Cristian Zapata kompletament ]markat irdoppja u taffa ftit il-pressjoni minn fuq
il-kow/ Allegri biex elimina kompletament lil Celtic. Minuti wara kien Mario Balotelli li g[alaq il-log[ba bit-tielet gowl hekk kif Milan issa jridu jilag[buha mal-Olandi]i g[attieni post. Ajax fil-b]onn iminenti ta’ reb[a [asdu lil Barcelona (di;a` kwalifikati) b’]ew; gowls flewwel taqsima minn Thulani Serero wara 19-il minuta u Danny Hoesen minn rebound fil41 minuta. Mal-ftu[ tat-tieni taqsima Neymar twaqqa’ fil-kaxxa minn Joel Veltman li tke//a u Xavi naqqas l-iskor. Din kienet lewwel telfa wara 20 log[ba g[al Gerardo Martino fit-tmexxija ta’ Barcelona.
DIXXIPLINA
Ri]ultati o[ra
Scerri sospi] ]ew; partiti
League 1
Mark Scerri ta’ Sliema Wanderers hu l-uniku plejer talPremier li ;ie sospi] ]ew; partiti mill-Kummissarju tadDixxiplina tal-MFA u se jitlef ilpartita li jmiss kontra Birkirkara li min-na[a tag[hom se jkunu ming[ajr Ryan Camenzuli li ;ie sospi] log[ba. Bjorn Kristensen ta’ Hibernians se jitlef il-log[ba importanti ta’ tmiem il-;img[a kontra Valletta wara li dabbar irraba’ karta safra fit-telfa tadderby kontra Tarxien. IrRainbows g[andhom sospi]i log[ba kull wie[ed lid-difensur Lopes Alcantara u Luca
Martinelli li se jkunu nieqsa kontra Floriana. Qormi se jkunu ming[ajr Duncan Pisani u Giuseppe Bellucci g[al-log[ba kontra Naxxar waqt li Rabat g[andhom sospi] lil Ryan Micallef fil-konfront kontra Balzan. }ew; plajers o[ra kienu sospi]i wara l-partiti tal-U*Bet FA Trophy fi tmiem il-;img[a. Dawn huma Pino Murgia ta’ St. Andrews li ;ie sospi] ]ew; partiti waqt li Josef Cutajar ta’ San :wann ;ie sospi] log[ba li jrid jiskonta fil-Kampjonat wara li ttim tieg[u kien eliminat millkompetizzjoni.
Bradford v Notts C. Brentford v P’Boro Bristol C. v Leyton O. Carlisle v Crewe A. Colchester v Milton K. Coventry v Rotherham Crawley v Swindon T. Gillingham v Stevenage Port Vale v Preston NE Sheff Utd v Walsall Shrewsbury v Oldham A. Wolves v Tranmere
League 2
1-1
3-2 2-2 2-1 3-1 0-3 0-0 3-2 0-2 1-1 1-2 2-0
Wimbledon v Dagenham 1-1 Accrington v Fleetwood 2-0 Burton v Mansfield 1-0 Bury v Hartlepool 1-0 Cheltenham v Bristol R. 0-0 Chesterfield v Northampton 0-0 Morecambe v York C. 0-0 Oxford Utd v Newport 0-0 Portsmouth v Southend 1-2 Rochdale v ScunthorpeR 0-4 Torquay v Plymouth 1-1 Wycombe v Exeter 1-1
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 27 ta’ Novembru, 2013
32
LOKALI
Ilbiera[ filg[odu, bdiet attività mhux [a]in fil-Forti Rinella l-Kalkara hekk kif bdew jin;ibdu xeni tal-film Saul li se jkun qed jin;ibed kollu Malta sal-15 ta’ Di/embru li ;ej. Ara storja f’pa;na 9 (Ritratt> Martin Agius)
L-Enemalta tibqa’ tadotta l-istess prassi fix-xiri ta]-]ejt Sakemm ma jinkisru l-ebda regolamenti, u bl-akbar responsabbiltà, il-Korporazzjoni Enemalta g[adha, anke llum, f’ka]i limitati, ta//etta konsenji ta’ ]ejt b’livell og[la ta’ kubrit minn dak stabbilit, g[all-Power Station, u l-politika tal-Gvern attwali li jnaqqas it-tariffi talener;ija, tkompli tikkonvin/iha biex tkompli tadotta din il-prassi, dejjem sakemm dan ma jkunx ta’ detriment la g[all-ambjent u lanqas g[all-impjant. Iddikjara dan, f’korrispondenza uffi/jali mibg[uta lillKumitat Parlamentari talKontijiet Pubbli/i, i/-Chairman tal-Enemalta Charles Mangion, li ;ie appuntat fit-tmexxija talKorporazzjoni mill-Gvern Laburista wara l-a[[ar elezzjoni. Mangion kien qed iwie;eb g[al talba li saret biex jissottometti din l-informazzjoni midDeputata Laburista Jusytne
Caruana li fil-Kumitat talKontijiet Pubbli/i, fejn g[al dawn l-a[[ar xhur kienet g[addejja d-diskussjoni fuq ilpro/ess tax-xiri ta]-]ejt millEnemalta, seduta wara l-o[ra, flimkien ma’ deputati o[ra tal-
Fit-twe;iba tieg[u, Charles Mangion elenka l-livelli ta’ kubrit fi]-]ejt fil-konsenji li saru minn Settembru 2011 lil hawn, u jirri]ulta li f’ebda /irkostanza ma nqabe] il-limitu ta’ 0.7% ta’ kubrit fi]-]ejt li da[al Malta.
F’ebda /irkostanza ma nqabe] il-limitu ta’ 0.7% ta’ kubrit fi]-]ejt li da[al Malta Gvern membri f’dan il-Kumitat, g[amlet diversi mistoqsijiet dwar il-procurement ta]-]ejt fi ]mien il-Gvern pre/edenti. Kien hemm ukoll mistoqsijiet dwar ilkwalità ta]-]ejt li nxtara millEnemalta matul is-snin g[allPower Station ta’ Delimara, inklu] fuq l-ammont ta’ kubrit li fih dan i]-]ejt. Justyne Caruana talbet lista ta’ kemm saru shipments u liema kienu, u fejn ;ie re;istrat li kellhom fuel li ma kienx skont ilkwalità miftehma bil-kuntratt.
Charles Mangion kompla li kien hemm /irkostanzi e//ezzjonali [afna fejn i]-]ejt li nxtara mill-Enemalta kellu kontenut ta’ kubrit og[la minn dan, u spjega liema kienu, waqt li qal li dan ;ie a//ettat mill-Enemalta min[abba li kieku rrifjutatu probabbli li s-supplier kien ifittex lill-Korporazzjoni g[addanni. Di;à kien hemm ka]i filpassat fejn ;ie rifjutat ]ejt u lesperjenza wriet li dan i[alli konsegwenzi negattivi fit-tul fuq l-Enemalta.
Mangion spjega li l-konsegwenzi l-aktar li jkunu gravi g[ax l-Enemalta mhix f’po]izzjoni li ]]omm riserva kbira ta’ ]ejt min[abba d-daqs tal-pajji], u le]er/izzju li wie[ed i]omm stock di;à wera li jkun ifisser nefqa ta’ g[exieren ta’ miljuni ta’ ewro. Bl-istess mod, tkompli l-ittra ta/-Chairman talEnemalta, li wie[ed jirrifjuta konsenja u b[ala alternattiva jag[]el li jmur g[al xiri immedjat fuq is-suq, ukoll mhux realistiku; l-ewwelnett g[ax ma jkollok l-ebda garanzija li ]-]ejt li tkun qed tixtri b’dan il-mod ikun skont l-ispe/ifikazzjonijiet inklu] fejn jid[ol il-kubrit; u ttieni g[ax l-ispi]a probabbilment tkun e]orbitanti, min[abba li min jipprovdi ]-]ejt ikun konxju tas-sitwazzjoni prekarja li tkun fiha dak il-[in tattran]azzjoni l-Enemalta u allura jiprova jie[u vanta;;. Charles Mangion talab lill-
Kumitat Parlamentari g[allKontijiet Pubbli/i biex din l-ispjegazzjoni ma ti;ix pubblikata, u tin]amm kunfidenzjali bejn ilmembri tal-Kumitat, g[aliex skont hu, fiha informazzjoni kummer/jalment sensittiva. Madanakollu, b’de/i]joni ta/Chairman tal-Kumitat Jason Azzopardi, id-dokument tpo;;a g[all-iskrutinju tal-pubbliku fuq is-sit elettroniku tal-Kumitat, i]da tne[[ew minnu dawk ilpartijiet li g[al Charles Mangion, kienu kummer/jalment sensittivi.
media•link COMMUNICATIONS