Nru 13,602
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013 €0.80 www.maltarightnow.com
Rapport kodard, ta’ konfrontazzjoni u konvenjenza L-MUMN tag[ti direttivi lill-infermieri u tiddikjara li mhux se tie[u sehem f’laqg[at qabel John Dalli jissostanzja jew jirtira l-allegazzjonijiet fil-konfront tal-infermieri u l-qwiebel Il-Union Maltija talInfermiera u Qwiebel (MUMN) sostniet li l-eks-Kummissarju Ewropew John Dalli g[andu jissostanzja l-allegazzjonijiet li g[amel fir-rapport dwar l-Isptar Mater Dei fil-konfront tal-infermiera u l-qwiebel jew inkella jirtirahom. “Qabel ma jag[mel dan, lMUMN mhux se tipparte/ipa f’ebda laqg[a ma’ John Dalli jew fejn ikun hu pre]enti. Lanqas mhi se tie[u sehem f’laqg[at jew ta[ditiet dwar dan ir-rapport ma’ [add, inklu] ilMinistru tas-Sa[[a u l-Prim Ministru. Din kienet l-ewwel reazzjoni uffi/jali tal-union tal-infermiera u l-qwiebel f’konferenza tala[barijiet li matulha l-President tal-MUMN, Paul Pace, iddeskriva r-rapport ta’ John Dalli kkummissjonat mill-Prim g[al pa;na 2
Berlusconi jitke//a mill-Parlament
Ilbiera[ filg[axija s-Senat Taljan ivvota biex l-eks-Prim Ministru Taljan Silvio Berlusconi jitke//a millParlament b’effett immedjat. Dan wara li kien instab [ati ta’ frodi. Berlusconi, li ddomina x-xena politika g[al dawn l-a[[ar 20 sena, b[ala konsegwnza ta’ din id-de/i]joni tilef l-immunità li kien igawdi b[ala rappre]entant tal-Parlament Taljan u g[alhekk issa jista’ ji;i arrestat min[abba ka]i kriminali o[ra. Ftit qabel id-de/i]joni, Berlusconi indirizza rally politiku fejn qal li l-;urnata talbiera[ kienet wa[da ta’ luttu g[ad-demokrazija fl-Italja. U*BET FA TROPHY
Tal-Premier ma jfallux
Il-President tal-MUMN, Paul Pace, iddeskriva r-rapport ta’ John Dalli dwar l-Isptar Mater Dei u li kkummissjonat mill-Prim Ministru Joseph Muscat b[ala wie[ed kodard, ta’ konfrontazzjoni u ta’ konvenjenza (Ritratt> Martin Agius)
Il-klabbs tal-Premier kollha rnexxielhom javanzaw g[arraba’ round tal-U*Bet FA Trophy hekk kif ilbiera[ kienu re;istrati reb[iet g[al Valletta, Tarxien, Sliema, Mosta, Floriana u Qormi. Ara Pa;na 30
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
2
LOKALI
L-MUMN mhux se tipparte/ipa f’laqg[at dwar ir-rapport ta’ John Dalli inla[[qu mad-domanda tasservizz u allura ma jista’ qatt ikejjel ]ieda fil-produttività jekk l-infermieri qed ja[dmu iktar biex ikun provdut is-servizz,” qal Paul Pace.
minn pa;na 1
Ministru Joseph Muscat b[ala wie[ed “kodard, ta’ konfrontazzjoni u ta’ konvenjenza”. F’messa;; indirizzat lill-Prim Ministru Joseph Muscat, lMUMN qaltu li hi konvinta li lPrim Ministru ma jridx konfrontazzjoni mal-infermiera u lqwiebel imma wissiet li jekk ilGvern jaddotta dan ir-rapport, se to[ro; direttivi ta’ azzjonijiet industrijali fl-isptarijiet kollha biex tiddefendi u tirre]isti lmi]uri ;odda li qed ji;u proposti fir-rapport Dalli. Il-union qalet li jekk il-Gvern irid konfrontazzjoni, hi lesta g[all-konfrontazzjoni. L-uffi/jali tal-union qalu li hu /ar li dan ir-rapport g[andu a;enda – li jtappan ir-reputazzjoni tal-infermiera u fakkru kif l-infermiera fit-teatri tal-operazzjonijiet ;ew mg[ajra f’;urnal lokali li rrapporta l-pre]entazzjoni tar-rapport ta’ John Dalli b[ala “infermieri ta’ nofs operazzjoni”. L-MUMN qalet li minflok ji;u rringrazzjati tas-sagrifi//ji li jag[mlu kuljum u g[ax imorru ‘l barra minn triqithom biex ma ji;ux im[assra operazzjonijiet, l-infermieri qed ji;u ridikolati. Paul Pace qal li dan ir-rapport tant qanqal rabja li wassal biex il-Ministru tas-Sa[[a Godfrey Farrugia kmieni lbiera[ filg[odu kellu jitla’ jkellem lill-infermieri tat-teatri tal-operazzjonijiet biex jipprova jikkalma s-sitwazzjoni. Il-union di;à [ar;et direttivi g[al dawn l-infermieri li jistg[u jwasslu biex jit[assru xi operazzjonijiet. Id-direttivi jg[idu li l-membri tal-union m’g[andhomx jibdew operazzjonijiet li jkunu jirrikjedu bidla fl-infermieri tul l-operazzjoni, li jekk ma jkunx hemm complement ta’ tliet infermieri kif suppost g[al kull operazzjoni ma;;uri, l-ebda infermier ma jipparte/ipa, u li l-gradwati ;odda li qed jit[arr;u jirrifjutaw li jibdew jag[mlu xog[ol wara sitt ;img[at, minflok wara tliet xhur kif suppost. Matul il - konferenza tal a[barijiet, Paul Pace iddeskriva dan ir-rapport b[ala wie[ed ta’ konvenjenza. Hu sostna li John Dalli jisfidu/ja l Ministru tas - Sa[[a Godfrey Farrugia u l-istruttura tal-management pre]enti. Hu akku]a lil John Dalli li g[andu interess biex jag[mel dan u biex isejja[ g[al struttura indipendenti mi/-/ivil biex tmexxi lIsptar Mater Dei.
Rosters
Il-President tal-MUMN qal li r-rapport ta’ John Dalli tant qanqal rabja li wassal biex il-Ministru tas-Sa[[a Godfrey Farrugia kellu jitla’ jkellem lill-infermieri tat-teatri tal-operazzjonijiet biex jipprova jikkalma s-sitwazzjoni
“G[edt li hu rapport ta’ konvenjenza g[aliex fir-rakkomandazzjoni li g[amel is-Sur John Dalli lill-Prim Ministru, kif jid[lu nies b[all-istess John Dalli jew l-appostli tieg[u jew nies tat-tip tieg[u, se jissolvew il-problemi kollha. Qed jg[id lill-politi/i “hands off”, biex i[alli l-burokrati/i jid[lu u ma j[alli lil [add mi/-/ivil. Dan qed jg[id li l-Ministru tas-Sa[[a tallum u n-nies li g[andu, ukoll m’humiex tajbin. John Dalli qed jg[id li dawn in-nies qatt mhu se jsolvu l-problemi i]da xi [add b[alna,” qal Paul Pace. Matul il-konferenza tal-a[barijiet, Paul Pace irribatta lallegazzjonijiet tar-rapport dwar ir-ri]orsi umani fejn g[andhom x’jaqsmu l-infermieri u lqwiebel, dwar il-ftehim kollettiv, il-pagi u s-sahra, ir-rosters u l-allegazzjoni li l-unions jippretendu li jmexxu l-isptar. Ftehim kollettiv
Paul Pace qal li kuntrarju g[al dak li allega John Dalli fir-rapport, il-ftehim kollettiv bejn il-
L-MUMN qalet li jekk il-Gvern irid konfrontazzjoni, hi lesta g[all-konfrontazzjoni union u gvernijiet pre/edenti ma kinux tal-a[[ar minuta u li huma frott ta’ pressjoni politika. Hu qal li l-ftehim kollettiv iffirmat fi Frar li g[adda ntla[aq wara sentejn ta’ ta[ditiet. “Li ;ara i]da hi li l-a[[ar sena kienet wa[da movimentata [afna fuq livell politiku bilkwistjonijiet imqajma daqqa minn Franco Debono, daqqa minn Jeffrey Pullicino Orlando u li spi//at bil-ba;it ma jg[addix. Fl-isfond ta’ dan kollu, it-ta[ditiet dwar il-ftehim kollettiv waqg[u lura.” Paul Pace /a[ad li kien hemm xi pressjoni politika mill-union g[aliex kienet qorbot l-elezzjoni u lanqas ma ttie[ed mileage politiku dwar dan il-ftehim. Xhieda ta’ dan hu li l-ftehim kollettiv li spi//a kien iffirmat xahar qabel l-elezzjoni, bilkemm issemma matul il-kampanja elettorali.
Pagi u sahra Il-President tal-MUMN qal li g[al dak li g[andu x’jaqsam ma’ pagi, ir-rapport ta impressjoni ]baljata li l-infermieri u lqwiebel qed jie[du ]idiet bladdo// u m’hemmx kontroll flinfieq tal-pagi tag[hom. Hu qal li kuntrarju g[all-impressjoni li ng[atat, mhux talli l-infermieri
ma ji[dux flus ]ejda i]da talli f’[afna ka]i jing[ataw paga nieqsa min[abba ]balji. Dwar is-sahra, Paul Pace qal li r-rapport ta’ John Dalli pprova jitfa’ dell ikrah fuq l-infermieri li qed ja[dmu f’sistema iddisinjata biex minna nnifisha ti;;enera s-sahra u li s-sahra ma tirriflettix f’]ieda fil-produttività. Hu sostna li s-sahra qed issir sabiex ikun indirizzat in-nuqqas kroniku ta’ infermieri fid-dipartimenti kollha. “Is-sahra qed issir biex
Dwar ir-rosters, il-President tal-MUMN irrefera wkoll b’mod partikolari kif kienu attakkati l-family friendly measures. Hu qal li l-infermieri u lqwiebel ja[dmu bejn seba’ u tmien rosters differenti skont iddipartimenti li ja[dmu fih. Ma’ dawn ji]diedu rosters ta’ infermieri part-time u o[rajn b’reduced hours. Dwar il-mi]uri favur il-familja Paul Pace fakkar li 75% talinfermieri u l-qwiebel huma nisa u minn dawn, iktar minn 55% huma ta’ età li jkollhom, jew irabbu t-tfal ]g[ar. “Ming[ajr dawn il-mi]uri, dawn l-infermieri jirri]enjaw u s-sistema, li di;à hi mifnija kif inhi b’nuqqas serju ta’ infermieri, tikkollassa,” tenna l-President tal-MUMN. Fakkar ukoll li kuntrarju g[all-impressjoni li ng[atat li linfermieri jid[lu u jo[or;u mixxog[ol x[in iridu, is-superjuri tal-infermieri, inklu] top management jag[mlu spezzjonijiet g[al g[arrieda, inklu] billejl. “Ebda midwife jew infermier u infermiera ma kienu dixxiplinati fuq skartar minn fuq il-post taxxog[ol.” Paul Pace irredikola l-allegazzjoni tar-rapport li l-unions jippretendu li jmexxu l-isptar. “Tant mhux veru dan,” kompla Pace, “li d-direttri/i l-;dida tarRi]orsi Umani talbitna hi biex niltaqg[u mag[ha g[ax f’dawn id-disa’ xhur lanqas kien hemm laqg[a wa[da.” Jirrea;ixxi John Dalli Iktar tard matul il-;urnata talbiera[, fi stqarrija l-eks-
Kummissarju Ewropew John Dalli qal li mhux xi [a;a taliskantament li meta wie[ed ipo;;i subg[ajh fuq il-ferita, ikun hemm min jg[id “ajma”. John Dalli qal li waqt il-konferenza stampa tal-MUMN, ma ;ewx mi/[uda l-fatti i]da sar attentat li jsiru spjegazzjonijiet dwar stat ta’ fatt. Hu qal li ma sar ebda attakk fuq il [addiema i]da kritika fuq pratti/i ta’ xog[ol li g[andhom jinbidlu. It-triq ‘il quddiem mhix dik ta’ direttivi imma ta’ djalogu kostruttiv , tenna John Dalli
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
3
LOKALI
Appell dwar il-protesta ambjentali tas-Sibt li ;ej Inizjattivi ambjentali tan;ibbli li jippromwovu l-kura tas-sa[[a
Is-sitwazzjoni ta’ nuqqas ta’ va//in qed twassal lil [afna individwi jixtru huma l-va//in g[aliex filwaqt li l-gvern m’g[andux, fil-privat il-va//in jista’ jinxtara
Il-Gvern ordna eluf inqas ta’ va//in tal-influwenza Fl-a[[ar jiem In-Nazzjon ir/ieva diversi lmenti ming[and persuni li g[amlu kif qalilhom il-Gvern u marru jie[du t-tilqima kontra l-influwenza fi/?entri tas-Sa[[a i]da baqg[u ming[ajr il-va//in g[ax spi//at il-provvista li ordna l-Gvern. Dan il-;urnal hu infurmat li din is-sitwazzjoni ;iet ikkaw]ata hekk kif il-Gvern ordna eluf inqas ta’ va//in talinfluwenza fl-ordni li g[amel din is-sena. In-Nazzjon hu infurmat li filpassat kienu ji;u ordnati 80,000 va//in jew iktar, i]da jidher li biex inaqqas l-ispi]a l-Gvern Laburista din is-sena ordna 75,000 va//in biss, ji;ifieri millinqas 5,000 va//in inqas missnin l-img[oddija. Dan minkejja li fi stqarrija li [are; fis-16 ta’ Novembru 2013, il-Gvern qal li ordna do]i daqs kemm kienu ordnati s-sena li g[addiet. Fl-istqarrija l-Gvern kien fta[ar li l-kampanja g[at-tilqim kontra l-influwenza sta;jonali li fet[et fil-21 t’Ottubru 2013, kienet su//ess b’konkorrenza qawwija mill-pubbliku. Listqarrija kienet t[e;;e; lil min ma [ax it-tilqima biex imur
{afna qed jixtru huma l-va//in u jmorru jitolbu fi/-?entru tas-Sa[[a biex ting[atalhom it-tilqima je[odha fi/-?entri tas-Sa[[a talMosta, tal-Furjana u ta’ Ra[al Gdid. Madankollu, issa qed jirri]ulta li min imur g[at-tilqima f’dawn i/-/entri qed jg[idulu li m’g[andhomx il-va//in talinfluwenza. Fl-istess ]mien dan l-istazzjon kien ir/ieva wkoll diversi lmenti ming[and anzjani, persuni morda u persuni bi b]onnijiet spe/jali li ma jistg[ux jo[or;u minn djarhom, li din iddarba qed ikollhom jixtru minn buthom it-tilqima li suppost ting[ata b’xejn, biex imbag[ad i/emplu f’uffi//ju apposta [alli jibg[atulhom lin-nies talMMDNA biex jag[tuhom ilva//in. Intant, ilbiera[ il-Gvern [are; stqarrija li fiha /a[ad li fis-snin img[oddija kien jinxtara ammont ikbar ta’ do]i tal-va//in tal-influwenza. Il-Gvern qed jg[id li din is-sena g[amel kampanja li wasslet g[all-konkorrenza qawwija i]da ma spjegax g[alfejn min qed imur fi/-?entri
tas-Sa[[a mhux qed isib ilva//in tal-influwenza. Is-sitwazzjoni ta’ nuqqas ta’ va//in qed twassal lil [afna individwi li jixtru huma l-va//in, g[aliex fl-ispi]eriji hawn ilva//in tal-influwenza u tista’ tinxtara. Kullmin qed jixtri hu lva//in tal-influwenza mill-privat, qed ikollu jmur fi/-?entri tas-Sa[[a u jistaqsi lill-infermiera biex jag[tuhom it-tilqima huma. {afna li tkellmu ma’ InNazzjon fissru dan b[ala sitwazzjoni li qatt ma konna fiha qabel – dik li wie[ed jixtri l-va//in hu u jmur jitlob fi/-?entri tasSa[[a biex jag[tuh it-tilqima. Anzjani fissru din is-sitwazzjoni b[ala sitwazzjoni li mhux talli mhux qed tasal il-medi/ina fiddjar kif twieg[ed minn dan ilgvern, i]da trid tag[ti l-medi/ina (f’dan il-ka] il-va//in talinfluwenza) int li/-?entru tasSa[[a biex tkun tista’ tie[u lprevenzjoni li ssoltu ting[atalhom b’xejn.
Jissaportu l-kes[a f’San Vin/enz de Paul Il-management ta’ San Vin/enz de Paul g[adu ma xeg[elx is-sistema tal-arja kundizzjonata fuq is-s[ana bil-konsegwenza li anzjani qed ikolhom jissaportu l-kes[a fis-swali u filkuriduri.
Fl-a[[ar jiem In-Nazzjon ir/ieva lmenti dwar San Vincenz de Paul minn qraba ta’ anzjani residenti f’dan il-post li qalu li lanzjani qed ikollhom jissaportu l-kes[a g[aliex jidher li l-management g[adu ma r/eviex id-
direzzjoni biex jixg[el l-arja kundizzjonata fuq is-s[ana. Fis-sajf, In-Nazzjon kien ir/ieva lmenti bil-kontra, ji;ifieri li fl-eqqel tas-s[ana wkoll ma nxteg[litx l-arja kundizzjonata.
‘Flimkien g[al {ajja A[jar’ u l-g[aqdiet ambjentali li nhar isSibt 30 ta’ Novembru 2013 se jipprotestaw fil-Belt qed tappella lill-politi/i biex jiffukaw inizjattivi ambjentali tan;ibbli li jippromwovu l-kura tas-sa[[a u li jnaqqsu l-investiment waqt li jippromwovu l-kwalità tal-[ajja. Fi stqarrija, ‘Flimkien g[al {ajja A[jar’ qalu li l-prevenzjoni hi iktar effettiva mit-trattament mediku. L-G[aqda tkellmet dwar l-effetti tal-ambjent fuq is-sa[[a tal-bniedem u qalet li l-awtoritajiet g[andhom ikunu konxji mir-rabta bejn id-disinn urban u s-sa[[a, u dwar dak li
qed isir biex jitnaqqas l-impatt negattiv fuq is-sa[[a tan-nies. ‘Flimkien G[al {ajja A[jar’ semmew kif Malta g[andha log[la rata ta’ obe]ità fl-adulti u fit-tfal, li hi element ta’ t[assib g[all-futur. Appell ie[or ta’ ‘Flimkien G[all-’{ajja A[jar’ kien dak dwar l-importanza tad-disinn urban li jiddetermina d-dipendenza tal-komunitajiet fuq ilkarozzi. Il-protesta ta’ nhar is-Sibt li ;ej se tibda fl-10am mid-da[la tal-Belt u fiha se jie[du sehem 13-il g[aqda ambjentali blappo;; ta’ Tribali.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
4
QORTI
Wara 23 sena kaw]a ti;i preskritta Il-Qorti tal-Ma;istrati dde/idiet li kaw]a li ilha g[addejjha 23 sena, issa ;iet preskritta u g[alhekk l-akku]at issa ;ie lliberat minnha. Raymond Bonnici u Ronald Urry minn Ra[al :did, dan tala[[ar akku]at bil-qtil ta’ Matthew Zahra f’g[alqa ;ewwa Bir]ebbu;ia, kienu mixlijin li serqu /ekk ta’ Lm93.35, illum ekwivalenti g[al 217.50 ewro. Ix-xahar li g[adda Bonnici u Urry iffirmaw talba fil-Qorti Kostituzzjonali fejn qalu li d-
drittijiet umani tag[hom kienu ;ew mittiefsa min[abba dewmien esa;erat mill-Qrati Maltin. Urry u Bonnici qalu li l-parti lkbira tad-dewmien kien dak ta’ stennija kbira biex ting[ata sentenza. Il-Ma;istrat Natasha Galea Sciberras, li ftit ilu [adet il-[atra f’din il-kariga u assumiet ir-responsabbilitá ta’ din ilkaw]a qalet li din kienet preskritta bi 15-il sena. LAvukati Franco Debono u Marion Camilleri deheru g[al Bonnici u Urry.
Kaw]a baqg[et sejra minkejja li nbidlet il-li;i Il-Qorti preseduta millMa;istrat Natasha Galea Sciberras illiberat lill-a[wa Andrew Ellul Sullivan u lil Joseph Ellul Sullivan, Diretturi tal-kumpanija Aquatess Ltd. wara li dawn kienu qeg[din ji;u mixlijin li bieg[u xorb mhux alko[oliku li ma kienx ibbottiljat u mferra’ fil-kontenituri tal[;ie;. Il-ka] imur lura g[ad-19 ta’ Novembru 1996 meta waqt li kienu g[addejjin il-pro/eduri filkonfront tal-a[wa, da[lu emendi ;odda fis-se[[, bil-kaw]a tibqa’
g[addejja. Dak i]-[mien ma kienx permess ibbottiljar ta’ ilma jew xorb ie[or fil-plastik. G[aldaqstant ried ikun ibbottiljat f ’ kontenitur tal [;ie; li jista’ jer;a’ jimtela’. L-a[wa Sullivan ;ew illiberati wkoll mill-akku]a li matul ixxhur ta ’ qabel id -1 9 ta ’ Novembru tal -1 996 , b[ala persuni fin-negozju, applikaw deskrizzjoni kummer/jali falza g[al xi o;;etti li pprovdew . G[ad - Diretturi tal-kumpanija Aquatess, deher l-Avukat Jonathan Abela.
Ir-ra;el kien jikri affarijiet b[al karozzi u jiekol fir-ristoranti u jitfa’ l-kontijiet fuq l-uffi//ju tal-Prim Ministru
Frodi fil-konfront tal-uffi//ju tal-Prim Ministru min[abba droga Ra;el ta’ 38 sena, residenti Tas-Sliema ;ie mixli quddiem il-Ma;istrat Anthony Vella li wettaq atti ta’ frodi min[abba lproblema ta’ droga li g[andu u li din wasslitu g[all-problemi psikjatri/i f’livell ta’ “bi polar disorder”. Ir-ra;el kien jikri affarijiet b[al karozzi u jiekol fir-ristoranti u jitfa’ l-kontijiet fuq luffi//ju tal-Prim Ministru. Lakku]at ;ie mixli li kera karozza BMW ming[and RG Motors u Ruben Galea u dan wara li kien informa lill-kumpanija li din il-
karozza se tinkera lill-Prim Ministru Joseph Muscat. Huwa ;ie mixli mill-Ispettur Ian Abdilla u Kylie Borg li fuq l-uffi//ju tal-Prim Ministru kien tefa’ kontijiet o[ra li b[al kiri tal-karozza, kien tella’ lkont g[al eluf ta’ ewro fosthom li anke kien imur jiekol f’ristoranti u jitfa’ l-kont fuq lOPM. Fil-fatt huwa ;ie mixli li ffroda lir-ristorant Rizzu f’Marsaxlokk g[ad-dannu ta’ Emmanuel Farrugia. Kien mixli wkoll li kiser il-kundizzjonijiet
imposti mill-Qorti tal-Ma;istrati ppreseduta mill-Ma;istrat Natasha Galea Sciberras u li kiser kundizzjoni o[ra mog[tija mill-Ma;istra Tonio Micallef Trigona u o[ra mill-Ma;istrat Giovanni Griscti. Ir-ra;el, li jg[ix Tigne ;ie mixli wkoll li sar re/idiv. Huwa n]amm arrestat sas-6 ta’ Di/embru meta l-uffi/jal talprobation li qieg[da tie[u [siebu g[andha tippre]enta rapport dwar l-akku]at. G[allakku]at deher l-Avukat Jason Azzopardi.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
5
LOKALI
Iktar [atriet g[al tal-qalba li qed jieklu b’diversi [luq Iktar [atriet g[al tal-qalba u iktar esponenti Laburisti jieklu b’diversi [luq minn karigi pubbli/i. L-a[[ar wa[da minn din is-sensiela ta’ [atriet li ilha sejra mill-bidla fl-amministrazzjoni, hi l-[atra ta’ Phyllis Muscat b[ala l-Kap tat-Task Force Nazzjonali fl-Uffi//ju tal-Prim Ministru biex tikkordina t-t[ejjijiet g[al-laqg[a tal-Kapijiet talGvern tal-pajji]i talCommonwealth, i/-CHOGM, tal-2015 li se ssir f’pajji]na. Skont stqarrija li [are; ilGvern, din il-[atra saret blapprovazzjoni tal-Kabinett. Phyllis Muscat hi qrib [afna tal-familja Muscat tant li takkumpanjahom f’attivitajiet uffi/jali anki barra mill-pajji] u tie[u [sieb lil uliedhom. Hi kienet wa[da mill-assisten-
ti ta’ Joseph Muscat tul l-a[[ar kampanja elettorali u skont rapporti, il-Prim Ministru Joseph Muscat mhux l-ewwel darba li qatta’ [in fuq il-jott tag[ha u tarra;el tag[ha. Din mhix l-unika [atra g[al Phyllis Muscat, li toqg[od ilMellie[a. Sa qabel t[abbret din l-a[[ar [atra, Phyllis Muscat di;à kienet qed tiekol b’]ew;t i[luq. F’Mejju li g[adda, Phyllis Muscat in[atret Chairperson talBord li jikkordina pro;etti kulturali filwaqt li f’Awwissu li g[adda kienet ma[tura membru tal-Kunsill dwar ilProfessjonijiet Kumplimentari fil-Qasam Mediku li /-chairperson tieg[u hi s-Segretarja talE]ekuttiv tal-Partit Laburista Lydia Abela.
Phyllis Muscat, li fir-ritratt tidher tispjega lill-Prim Ministru Muscat, hi qrib [afna tal-familja tal-Prim Ministru Muscat tant li takkumpanjahom f’attivitajiet uffi/jali anki barra mill-pajji]
Meta wie[ed iqis ukoll li ]ew;ha Paul Muscat in[atar fuq
il-bord ta’ Transport Malta, huma erbg[a l-[luq li qed tiekol
minnhom din il-familja tal-qalba li hi qrib [afna tal-Prim Ministru Joseph Muscat u l-familja tieg[u. Malta se tospita /-CHOGM tal-2015 fuq offerta minn Joseph Muscat wara li Mauritius irtira milli jospita dan is-summit fuq punt ta’ prin/ipju. Dan g[aliex il-pajji] li ospita s-summit ta’ din is-sena, is-Sri Lanka, hu akku]at b’reati tal-gwerra u ksur tad-drittijiet tal-bniedem. Din hi t-tieni darba li Malta se tospita s-summit tal-mexxejja tal-Commonwealth. G[a/CHOGM tal-2005, il-Gvern pre/edenti kien [atar lillAmbaxxatur Salvu Stellini, diplomatiku ta’ esperjenza kbira u li serva g[al diversi snin b[ala Kummissarju G[oli f’Londra, biex jikkordina t-t[ejjijiet.
Il-Gvern g[andu jg[id liema pro;etti ffinanzjati mill-Fond g[all-Kaw]i :usti ma jaqbilx mag[hom Il-Partit Nazzjonalista jilqa’ lkummenti tal-Awditur :enerali li fir-rapport tieg[u dwar il[idma tal-Fond g[all-Kaw]i :usti jiddikjara b’mod kategoriku li l-“NAO considers the funding of most of the aforementioned initiatives as a valid means of supporting deserving causes that are of benefit to many and which tie in with the broader national objectives.” Din il-konklu]joni /ara tmur kompletament kontra l-mod qarrieqi ta’ kif il-Gvern prova jdawwar x’qal dan ir-rapport flistqarrija ppubblikata minnu lbiera[ stess. Disa’ xhur minn mindu [a lamministrazzjoni tal-Gvern f’idejh, il-Partit Laburista g[adu ma jistax jifhem kif ja[dem dan il-Fond u l-kun/ett ta’ commitment letters. Din is-sistema kienet
idda[[let proprju fuq rakkomandazzjoni tal-istess Awditur :enerali, li dak i]-]mien kien ;ibed l-attenzjoni li l-fondi m’g[andhomx jing[ataw qabel jitwettaq il-pro;ett, i]da wara li l-benefi/jarju jkun pre]enta evidenza /ara li dan il-pro;ett ikun fil-fatt sar. Permezz tal-commitment letters, il-benefi/jarji jkunu jistg[u jissellfu l-ammont me[tie; millbanek, biex imbag[ad jir/ievu lg[ajnuna proprju wara t-twettiq tal-pro;ett. B’mod qarrieqi, ilGvern jag[ti l-impressjoni li lfatt li l-commitment letters jin[ar;u numru ta’ xhur qabel ittwettiq tal-pro;ett b[ala xi [a;a skandalu]a. G[all-kuntrarju, qal il-PN, dan hu pro/ess normali li jie[u ammont ta’ ]mien, mill-perjodu ta’ preparazzjoni u disinn talpro;ett, l-g[oti tas-self me[tie;
mill-banek, u l-[idma [afna drabi infrastrutturali li tkun me[tie;a fuq il-pro;ett innifsu. Hu evidenti li tali pro/ess je[tie; perjodu mhux qasir biex jitwettaq kollu.
saru qabel Marzu 2013, “after honouring all the commitments entered into before March 2013, the year 2014 is expected to end with a balance of € 129 , 000 , approximately
Ka] ie[or fejn il-Gvern rema kull prin/ipju ta’ trasparenza u kontabbiltà fit-tmexxija tieg[u Fl-g[a;;la tieg[u li jdawwar dan ir-rapport b’mod li jaqbel lilu, il-Gvern lanqas biss indenja ru[u jaqra r-rapport kollu, u jikkwota kumment mhux pre/i] li deher f’taqsima tal-media lbiera[, u g[alhekk allega li lfondi g[all-2014 di;à spi//aw kollha. G[all-kuntrarju, punt 3.4.12 tal-istess rapport jg[id /ar li dan mhux minnu, u li anke wara li jit[allsu l-commitments li
which could then be used to pay any commitments made after March 2013.” Dwar it-tliet /irkostanzi fejn, kif tipprevedi l-li;i, il-Ministru approva li jinqabe] l-ammont massimu li normalment jing[ata lill-benefi/jarji skont il-linji gwida tal-istess Fond, bil-kritika tieg[u l-Gvern qed jg[id li hu kontra li jsiru dawn ilpro;etti. G[alhekk, il-PN stieden lill-
Gvern jg[id, liema huma lpro;etti li ma jaqbilx mag[hom. Jekk hux il-ftehim mal-Malta Football Association biex jinbnew numru ta’ grawnds madwar Malta u G[awdex; ilftehim mal g[all-organizzazzjoni tal-Malta Airshow; jew lg[otjiet lill-Fondazzjoni Wirt Artna g[ar-restawr ta’ bini storiku madwar Malta u G[awdex. Dan huwa ka] ie[or fejn ilGvern pre]enti, li rema kull prin/ipju ta’ trasparenza u kontabbiltà fit-tmexxija tieg[u, jipprova jag[ti lil [addie[or dak li hu tieg[u; jipprova j[amme; fejn m’hemmx biex, g[aliex kif irrimarka l-Awditur :enerali stess, minn dan il-Fond ibbenefikaw diversi g[aqdiet volontarji li jag[mlu [idma sfiqa f’oqsma so/jali, stori/i, edukattivi u filantropi/i f’pajji]na.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
6
PARLAMENT
Il-PN hu favur li;i biex persuni tal-istess sess ikollhom relazzjoni rikonoxxuta u legalizzazzjoni /ara G[al darb’o[ra l-Gvern qed ida[[al “li;i o[ra li sfortunatament ma saritx konsultazzjoni bi]]ejjed dwarha.” Waqt il-kontinwazzjoni taddiskussjoni dwar l-abbozz ta’ li;i dwar l-unjoni /ivili, Claudette Buttigieg tkellmet fuq in-nuqqas ta’ konsultazzjoni mill-Gvern qabel tressaq dan labbozz. Hi fakkret li l-Partit Nazzjonalista hu favur li;i li permezz tag[ha persuni tal-istess sess ikollhom relazzjoni rikonoxxuta u legalizazzjoni /ara. Sa[qet li dan hu rifless f’numru ta’ emendi u li;ijiet li g[addew gvernijiet Nazzjonalisti biex minoranzi filpajji] itejbu [ajjithom.
Li;i li tressqet ming[ajr konsultazzjoni miftu[a – Claudette Buttigieg
Claudette Buttigieg qalet li jekk i/ekken flok twessa’ ddiskussjoni, biex tisma biss lil dawk li jog[;buk, dik ma tkunx konsultazzjoni tajba. Qalet li minkejja li l-PN talab konsultazzjoni, ;ie njorat. Staqsiet g[alhekk ma’ min saret il-konsultazzjoni u sa[qet li hemm membri minn na[a talgvern hemm persuni li mhux komdi bl-abbozz ippre]entat. Staqsiet g[alhekk kemm saru laqg[at, min attenda, x’;ie de/i]
u jekk hux kul[add ra din il-li;i qabel il-vot. “Kont nistenna li li;i b[al din ti;i ppre]entata lis-Social Affairs Committee jew ilKumitat tal-Familja. Tlabna li membri tal-PN, u mhux membri Parlamentari, jkunu konsultati. Intqal li a[na ;ejna mistiedna u m’a//ettajniex. Mhux vera. Imbag[ad qalu li m’g[andniex grupp LGBT imma fil-PN hemm nies li jew ;ejjin minn komunitajiet jew g[andhom interess f’dan is-su;;ett imma ;ew injorati.” Claudette Buttigieg tkellmet ukoll fuq l-adozzjoni u qalet li fuq din hi li;i tant importanti kien jag[mel iktar sens li kieku l-li;i tal-adozzjoni ;iet diskussa bejn i]-]ew; na[at tal-kamra mal-esperti. “Ejja ninsew il-fatt li qed nitkellmu fuq persuni omosesswali. Id-dritt tal-adozzjoni hu dritt tat-tfal u allura m’g[andux jidda[[al f’li;i ta’ g[aqda bejn persuni adulti.” Hi wriet it-t[assib tag[ha li lesperti qed jg[idu wkoll li din hi li;i li hi miftu[a g[all-interpretazzjoni u hemm numru ta’ anomaliji li jpo;;u f’riskju li tin[oloq ugwaljanza falza. Semmiet ukoll il - ka] tat twaqqif tal - adozzjoni mir Russja fejn koppji li kienu se jadottaw , twaqqfilhom il pro/ess . Staqsiet jekk kienx jag[mel iktar sens li kieku ma dda[[litx l - issue tal adozzjoni fil - li;i tal - unjoni /ivili . Claudette Buttigieg appellat biex isir social impact assessment biex tkun /erta li verament sar studju tajjeb fuq dawn lissues. Fakkret ukoll li l-PN ressaq Private Members Bill biex jimxi mal-weg[da tieg[u li jda[[al l-a[jar li;ijiet possibbli g[as-so/jeta’. Id-Deputat ?ensu Galea min-
na[a tieg[u tkellem fuq irra;unijiet u l-g[anijiet ta’ dan labbozz ta’ li;i. Hu qal li l-Partit Nazzjonalista dejjem sa[[a[ u a;ixxa biex il-persuni kollha f’pajji]na ji;u protetti. Staqsa x’qed jag[mel ilParlament u l-istat dwar lil min se jing[ataw xi drittijiet li qabel ma kinux jing[ataw. “Ma nistax nifhem fejn qieg[da r-rabta ta’ persuni tal-istess sess f’din illi;i.” Waqt li rrefera g[ad-diskors tal-Ministru Helena Dalli, qal li ppruvat tikkwota rapport talFRA fuq x’inhuma s-sitwazzjonijiet ta’ kif ja[sbu persuni mhux eterosesswali dwar iddiskriminazzjoni. Censu Galea qal li wie[ed irid joqg[od attent meta wie[ed jikkwota rapport b[al dan. Anke’ jekk dan ir-rapport jistudja 39,000 persuna, li jidher numru kbir, dan hu numru ]g[ir meta mqabbel mal-popolazzjoni flUnjoni Ewropea. Allura wissa’ dwar il - konklu]joni tal Ministru li qalet li f’pajji]na g[andna so/jeta’ mhux inklussiva . Semma ’ numru ta ’ diskriminazzjonijiet o[ra b[arreli;jon u politika f’kull livell tal-[ajja u mhux biss fuq ba]i ta’ sesswalita.
Ma nistg[ux nissugraw ng[a;;lu fuq li;i delikata b[al din - ?ensu Galea
Tkellem ukoll dwar in nuqqas ta’ konsultazzjoni manna[a tal-Oppo]izzjoni. “Dan jistona ma’ dak li g[amel il-PN fejn il - Grupp Parlamentari Nazzjonalista ltaqa’ g[al sitt sig[at u nofs, b’/ans g[all-idejat minn kul[add, biex illum ilPN [are; b’po/izzjoni /ara u flimkien ippre]entajna numru ta’ emendi li jirriflettu r-realta’ tal - [ajja ta ’ llum ,” sostna ?ensu Galea. Hu qal li minn na[a l - o[ra , meta jkollok ma;;oranza ta’ si;;ijiet kif g[andu l-gvern, ikollok persuni fi [dan il-gvern li jib]g[u jag[tu l-opinjoni tag[hom. ?ensu Galea fakkar li issa g[addew ;img[at mindu g[addiet il-li;i ta/-/ittadinanza u g[ad qed ti;i diskussa issa, wara li saret li;i. “Irridu ni]guraw li dak li jg[addi millParlament, ikun qed jibbenefika minnu l-poplu u mhux isir biex nifta[ru kemm qed ja[dem u jg[a;;el il-gvern.” Id - Deputat Mario Galea staqsa g[aliex il - Ministru Helena Dalli qalet li ma jistax isir social impact assessment. “Hu [a]in li nitkellmu mannies u no[or;u t-tajjeb u l[a]in?” staqsa Mario Galea filwaqt li tenna l-impenn talPartit Nazzjonalista li l-li;i tidda[[al biex tag[ti drittijiet li hemm b]onn imma fl-istess [in tidda[[al l-a[jar li;i possibbli. Hu kkwota lil Karl Marx li qal li d-demokrazija tag[ti lillpoplu d-dritt jag[]el min se joppressah. Qal li Marx dak i]]mien forsi ma fehemx li ddemokrazija mhix sistema statika g[ax pajji]i b[al tag[na ]viluppaw id-demokrazija talpajji] biex tag[ti iktar drittijiet lil nies differenti. Imma Mario Galea qabbel dan mal-mod kif mexa l-gvern fil-li;i ta/-/ittadinanza u issa
Kieku saret konsultazzjoni qabel kienu jitwarrbu /ertu dubji – Mario Galea
f’din il-li;i tal-unjonijiet /ivili – li ddeskrivihom b[ala li;ijiet li tressqu b’g[a;;la ]ejda u ming[ajr konsultazzjoni. Qal li fil-ka] tal-li;i ta/-/ittadinanza, wara li dda[[let u l -
oppo]izzjoni ;iet mg[ajjra u akku]ata li qed tipprova xxewwex, wara l-gvern xtaq jibda konsultazzjoni biex jil[aq kunsens. Qal li din l-g[a;;la hi riflessa fl-ag[a fost is-so/jeta’ dwar l-adozzjoni minn persuni tal - istess sess . Kieku saret konsultazzjoni qabel dawn iddubji kienu ji;u ttekilajti . “Imma l-Gvern jag[mel green paper jew white paper meta jkollu b]onn jirba[ il - [in . Imma f ’ li;i b[al din , tant importanti ma sarx dan,” sostsna Mario Galea. Mario Galea qal li dan l-a;ir tal-gvern b[al donnu juri li issa li ;ie elett m’g[andux b]onn jikkonsulta . Fakkar li l Oppo]izzjoni tirrappre]enta ftit inqas minn nofs il-poplu u l - membri eletti mill - poplu kellhom punti xi jqajmu u jiddiskutu. Hu ddeskriva l-konsultazzjoni b[ala opportunita’ li l - gvern jindirizza idejat foloz fost il-poplu.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
7
LOKALI
Evidenza li /ilindri tal-gass imtlew b’mod illegali
Il-Gvern ta’ Muscat g[a]el kampanja pubbli/itarja bombastika u b’[afna xenxilli b’tinda enormi quddiem il-bini tal-Parlament u sensiela ta’ billboards fi-toroq biex jirreklama l-Ba;it 2014
Il-Prim Ministru ja[rab milli jwie;eb dwar kemm swew il-billboards u t-tinda g[all-Ba;it 2014 Il-Prim Ministru Joseph Muscat qed ja[rab milli jwie;eb mistoqsijiet dwar kemm ;iet tiswa l-kampanja pubbli/itarja g[all-Ba;it, b’mod partikolari lu]u tal-billboards u t-tinda li ntramat fi Pjazza San :or; biex fiha jsiru l-konferenzi tal-a[barijiet dwar il-mi]uri tal-Ba;it 2014. Id-Deputat Nazzjonalista Charló Bonnici g[amel diversi mistoqsijiet fil-Parlament lillPrim Ministru dwar dan millbidu ta’ dan ix-xahar ‘l hawn, i]da Muscat qed jevita milli jwie;eb. Fil-Parlament, Charló Bonnici staqsa lill-Prim Ministru jg[id kemm [allas il-Gvern g[at-tinda
Minkejja li l-Prim Ministru indika li jaf kemm ;iet tiswa l-kampanja pubbli/itarja tal-Ba;it fid-diskors li g[amel fil-Parlament, baqa’ ma we;ibx mistoqsijiet parlamentari li ntramat fi Pjazza San :or;, liema kumpanija pprovdiet din it-tinda u l-armar tag[ha u jekk [ar;itx sej[a g[all-kwotazzjonijiet jew tender biex inxtara dan is-servizz. Id-Deputat Nazzjonalista staqsa l-istess dwar il-kirja talbillboards fit-toroq u l-posters. Ji;ifieri kemm ;ew jiswew; liema kumpanija pprovdiet dan is-servizz; u jekk [ar;itx sej[a g[all-kwotazzjonijiet jew tender
biex ing[ata dan is-servizz. Nhar it-Tnejn li g[adda, ilPrim Ministru Joseph Muscat wie;eb biss li l-informazzjoni g[adha qed tin;abar. It-twe;iba tal-Prim Ministru wassal lid-Deputat Charló Bonnici biex jag[mel mistoqsijijiet o[ra. Id-Deputat Nazzjonalista staqsa li wara li fid-diskors tieg[u b’replika g[at-twegiba tal-Kap tal-Oppo]izzjoni g[all-
Ba;it, il-Prim Ministru indika li jaf kemm ;iet tiswa l-kampanja pubbli/itarja tal-Ba;it, il-Prim Ministru ntalab jag[ti twe;iba g[all-mistoqsijiet pre/edenti. Il-Prim Ministru ntalab jg[id ukoll kemm ;ew kommessi fondi g[al din il-kampanja b’mod s[i[. Imma dawn s’issa wkoll g[adhom bla twe;iba. Fid - dawl tad - dikjarazzjoni tal - Prim Ministru fit -1 2 ta ’ Novembru li jaf kemm tiswa din il-kampanja pubbli/itarja, jidher li Joseph Muscat allura jrid ja[rab milli jwie;eb kemm nefaq minn flus il-poplu biex ibig[ u jippromwovi lBa;it.
Liquigas ir/eviet evidenza li qed isir mili ta’ /ilindri tal-gass LPG b’mod illegali u mhux regolat fi propjetà ta’ terzi persuni, u b’effett immedjat waqqfet tissuplixxi /-/ilindri tag[ha lil numru ta’ distributuri. L-evidenza li n;abret fuq perjodu ta’ ]mien, turi numru ta’ distributuri jimlew i/-/ilindri b’mod li jmur kontra n-normi ta’ sigurtà u kontra l-prassi ta’ din lindustrija. Id-distributuri involuti kienu mg[arrfa b’mod uffi/jali u Liquigas ippre]entat ukoll din levidenza lill-Pulizija u lillawtoritajiet kon/ernati biex ikunu jistg[u jinvestigaw dan ilka] b’aktar reqqa. “{adna dan il-pass g[aliex ma stajniex nikkompromettu s-sigurtà kemm tal-klijenti ta’ Liquigas kif ukoll tal-pubbliku ;enerali min[abba mili ta/-/ilindri b’mod irregolari,” spje;a kelliem g[al Liquigas. Liquigas sej[et dan il-ka] ta’ attività kummer/jali in;usta, kif ukoll tentattiv biex jitqarraq ilkonsumatur. Liquigas qed tie[u l-mi]uri kollha me[tie;a biex tassigura li d-distribuzzjoni ta/-/ilindri tag[ha tkompli g[addejja ming[ajr xkiel u li s-servizz lillklijenti tag[ha ma jkunx affettwat.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
8
LOKALI
Tliet seminaristi jir/ievu l-ministeru tal-Akkolitat L-Ar/isqof Pawlu Cremona O.P. se jistitwixxi tliet seminaristi fil-ministeru tal-Akkolitat waqt /elebrazzjoni li ser issir g[ada l-:img[a, fis-6.30pm, fil-Knisja Parrokkjali ta’ Stella Maris, f’Tas-Sliema. It-tliet seminaristi, li jinsabu fis-sitt sena tal-formazzjoni tag[hom fis-Seminarju talAr/isqof, huma Carlo Calleja
mill-parro//a ta’ Stella Maris, f’Tas-Sliema; Christopher Ellul mill-parro//a ta’ Kristu Re f’Ra[al :did; u Mark J. Zammit mill-parro//a ta’ Marija Annunzjata f’{al Tarxien. L-g[oti tal-Ministeru talAkkolitat jimmarka pass ie[or importanti fil-mixja ta’ dawn i]]g[a]ag[ lejn is-sa/erdozju. B[ala akkoliti huma se
jing[atalhom l-uffi//ju li jg[inu lis-sa/erdot u lid-djakni fil-qadi tal-ministeru tag[hom waqt i//elebrazzjoni tal-Ewkaristija, iqarbnu lil [uthom Insara, fosthom ukoll lill-morda, jit[e;;u fl-im[abba personali tag[hom lejn l-Ewkaristija, u fuq kollox jg[ixu b’mod li jkun jixirqilhom iservu fil-mejda tal-Mulej u talKnisja.
Appo;; lill-intrapri]i ]-]g[ar b’software tal-finanzi L-intrapri]i ]-]g[ar f’Malta jistg[u jgawdu minn s[ubija b’xejn g[al 100 pakkett b’software talaccounts offruti minn Clever Solutions Ltd. Dan is-software elettroniku, Clever Accounting, hu mfassal biex jintu]a bla diffikultà ta’ xejn mis-sidien tan-negozji ]]g[ar u mill-accountants lokali. Biex tikkwalifika g[al wa[da minn dawn il-100 abbonament tas-software, l-intrapri]a jrid ikollha inqas minn g[axar impjegati. Il-formola tal-applikazzjoni tinkiseb mis-sit www.cleveraccounting.com\free100. Id-Direttur Mani;erjali ta’ Clever Solutions Ltd, Carmelo Romano, qal li [afna kumpanniji ]g[ar jsibuha diffi/li biex jimmani;;jaw il-finanzi tag[hom kif jixraq, meta kul[add jaf li l-
immani;;jar tal-finanzi hu [a;a kru/jali g[al kull negozju. Is-software jag[mel ix-xog[ol tal-accounting aktar komdu g[assidien tan-negozji u jg[inhom jiksbu aktar valur mill-informazzjoni fl-accounts tag[hom. Bissoftware, is-sidien tan-negozji ma jkollhomx g[alfejn jiddependu fuq [addie[or biex jo[or;u l-kontijiet lill-klijenti kif ukoll g[arrapporti finanzjarji tag[hom. Il-prodott Clever Accounting jaqdi l-[ti;ijiet kollha fejn g[andhom x’jaqsmu accounts. Dan jinkludi servizzi g[all-[ru; tal-kontijiet, g[all-ippro/essar tad-dikjarazzjonijiet tal-VAT, g[at-tqabbil mal-bank, g[al [ru; ta’ noti ta’ kreditu, servizzi g[all[ru; ta’ stimi g[al pro;etti, u kontroll ba]iku tal-konsenja. Is-
software jag[mel back-ups awtomati/i tal-informazzjoni, u jista’ jkun a//essat minn diversi persuni fl-istess [in. Dan kollu jag[ti l-opportunità lis-sidien tannegozji biex jiddiskutu r-rapporti finanzjarji mal-accountant tag[hom permezz ta’ telefonata, g[aliex l-informazzjoni finanzjarja tista’ tkun a//essata fl-istess [in minn postijiet differenti. Is-software hu fa/li biex tu]ah u bi spi]a ferm ra;onevoli li biha n-negozji jkunu jistg[u j]ommu l-kotba tag[hom a;;ornati. Il-[sieb wara l-prodott isegwi x-xejra globali li biha s-software tradizzjonali, ibba]at fuq kompjuters tat-tip desktop qed jinbidel ma’ soluzzjonijiet aktar flessibbli u affordabbli, ibba]ati fuq it-teknolo;ija cloud.
{ru; ta’ munita numi]matika b’tifkira ta’ Sir Paul Boffa Wirja g[al ]mien temporanju se tesebixxi dokumenti u memorabilia relatati ma’ Sir Paul Boffa Il-Bank ?entrali ta’ Malta llum se jo[ro; munita numi]matika tal-fidda sabiex jitfakkar Sir Paul Boffa, l-ewwel Prim Ministru wara l-gwerra. Ilmunita g[andha valur nominali ta’ 10 ewro u hija l-a[[ar prodott ma[ru; mill-Bank filprogramm g[all-2013 dwar [ru; ta’ muniti. Il-munita kienet stampata firRoyal Dutch Mint. Il-fa//ata talmunita turi l-emblema nazzjonali ta’ Malta u s-sena tal-[ru; 2013. Il-fa//ata ta’ wara turi xbieha ta’ bust ta’ Sir Paul Boffa. Sir Paul Boffa, li kien tabib, serva b[ala Prim Ministru ta’ Malta mill-4 ta’ Novembru 1947 sas-26 ta’ Settembru 1950. Il-munita hi ma[duma f’0.925 fidda, ti]en 28.28 grammi u
g[andha dijametru ta’ 38.61 millimetri. Il-munita hi ma[duma f’ver]joni proof u listampar tag[ha hu limitat g[al 2,500 munita. Il-munita tista’ tinxtara millMalta Coins Distribution Centre fil-bini ewlieni tal-Bank ?entrali ta’ Malta fil-Belt Valletta, jew billi timtela’ l-formola li tinstab fuq is-sit tal-Bank. Flimkien mal-[ru; tal-munita, il-Mu]ew tal-Flus tal-Bank ?entrali ta’ Malta ser itella’ wirja li, g[al ]mien temporanju, se tesebixxi dokumenti u memorabilia relatati ma’ Sir Paul Boffa. Il-wirja se tkun miftu[a g[all-pubbliku mit-Tnejn sal:img[a waqt il-[inijiet taluffi//ju. Il-wirja tag[laq fil-31 ta’ Di/embru 2013.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
9
SA{{A
Id-dijabete fost il-Maltin Maria Angela Grima f’isem l-G[aqda tal-Istudenti tal-Medi/ina ta’ Malta (MMSA)
X’inhi d-dijabete^
Id-dijabete hija kundizzjoni fejn il-;isem ma jibqax jikkontrolla z-zokkor fid-demm tieg[u. Din tista’ tkun min[abba li lfrixa tieqaf tipprodu/i l-insulina g[ax il-;isem stess jattakkaha (dijabete tal-ewwel tip), jew il;isem jibda jsir re]istenti g[allazzjoni tal-insulina (dijabete tattieni tip). {afna drabi, it-tieni tip ta’ dijabete tibda ta’ età kbira, imma iktar kemm qed jg[addi ]]mien, iktar qed ji]died innumru ta’ nies biha t’età ]g[ira. F’Malta, 16.7% tal-popolazzjoni tbati b’din il-kundizzjoni, g[alhekk huwa importanti li din il-problema ti;i rikonoxxuta u pprevenuta.
Kif se tinduna li g[andek iddijabete^
Dawk li jkollhom l-ewwel tip jitilfu [afna pi] ming[ajr ma jag[mlu dieta stretta, i[ossuhom g[ajjenin il-[in kollu, anke wara raqda tajba. Se jkunu wkoll bilg[atx li ma jinqata’ bl-ebda mod, lanqas wara xarba kbira t’ilma. Is-soltu dawk li j[ossu dawn is-sintomi jkunu tfal u ]g[a]ag[, i]da mhux bilfors.
U dawk li taqbadhom iddijabete ta’ /ertu età^
Sfortunatament, [afna drabi dawk li jkollhom it-tieni tip ma j[ossux sintomi b[al dawn, g[alhekk huwa iktar diffi/li li xi [add jinduna b’din il-marda. Iddijabete ;;ib kumplikazzjonijiet kbar, u ;ieli jkun tard wisq biex titne[[a l-[sara li tkun di;à se[[et meta jmorru g[and ittabib. Id-dijabete ddejjaq l-arterji tal-qalb, u g[al din ir-ra;uni lattakki tal-qalb huma erba’ darbiet iktar komuni fid-dijabeti/i. Iz-zokkor fid-demm jaffettwa
Id-dijabete hija kundizzjoni fejn il-;isem ma jibqax jikkontrolla z-zokkor fid-demm tieg[u
wkoll l-arterji tal-mo[[, g[alhekk il-puplesija hija darbtejn iktar komuni fid-dijabeti/i. Iz-zokkor i[assar ukoll in-nervituri, g[alhekk jista’ jkollok tnemnim jew nuqqas ta’ sensazzjoni fis-saqajn, li j;ibu konsegwenzi koroh b[al ul/eri li ma jkunux jistg[u jfiequ. Il-vista tal-g[ajnejn ukoll ti;i affettwata u tista’ twassal lill-persuna biex tag[ma. Madankollu, id-dijabete t[assar il-kliewi wkoll bla ebda sinjal, u tista’ twassal g[all-u]u tad-dijali]i. G[al dawn irra;unijiet kollha ma nistg[ux nieqfu nenfasizzaw l-importanza li wie[ed ji//ekkja z-zokkor fid-demm qabel ma ssir din il[sara kollha.
G[andi lil xi [add fil-familja li jbati biz-zokkor. X’g[andi nag[mel^
Jekk xi [add fil-familja tieg[ek g[andu d-dijabete, mela
M’hemmx kura li tfejqek mid-dijabete kompletament, imma persuna li tikkontrolla z-zokkor jista’ jkollha kwalità ta’ [ajja tajba [afna se jkun iktar fa/li biex il-qraba jaqbadhom din il-kundizzjoni. G[alhekk huwa ferm iktar importanti li jekk ikollok lil xi [add fil-familja li jbati biha, ti//ekkja z-zokkor fid-demm regolarment.
Kif nista’ ni//ekkja zzokkor fid-demm^
Iz-zokkor fid-demm tista’ ti//ekkjah billi tistaqsi lit-tabib tad-dar tieg[ek u jkun jista’ itaqqablek sebg[ek b’labra ]g[ira biex to[ro; qatra demm, u ji//ekkjah bil-magna spe/jali. Normalment, meta tkun sajjem iz-zokkor fid-demm irid ikun
madwar 5.6 mmol\L. Jekk ikun iktar minn 6.1 mmol\L f’]ew; okka]jonijiet separati meta tkun sajjem, dan ifisser li probabbilment g[andek id-dijabete. Biex jikkonferma, it-tabib jibag[tek tie[u d-dmija fil-poliklinika wara lejl sajjem, u jiggwidak skont ir-ri]ultat. Jista’ wkoll jistaqsik biex tag[mel test fejn trid tixrob tazza ilma biz-zokkor biex jara jekk ;ismek hux qieg[ed jipprodu/i bi]]ejjed insulina biex inti tirregola zzokkor f’demmek.
X’g[andi nag[mel jekk ninqabad biz-zokkor g[oli^
Meta jkollok il-konferma mittabib, hu jista’ l-ewwel jissu;;erilek biex tipprova tnaqqas ftit pi], tiekol ikel iktar bnin g[al ;ismek u tag[mel iktar e]er/izzju qabel ma jibdiek fuq kura medika. Il-[xuna, il-pressjoni g[olja, il-kolesterol g[oli fid-demm u ssess maskili huma kollha fatturi li jag[mluha iktar fa/li biex to[ro; id-dijabete. G[alhekk l-ewwel [a;a li trid tag[mel hija li tiekol dieta bilan/jata li tinkludi la[am abjad, [axix u frott minflok [afna g[a;in, [ob] u la[am a[mar. Ma nistg[ux ma nenfasizzawx li t-tipjip jag[mel [afna [sara u j]id il-kumplikazzjonijiet li ;;ib mag[ha d-dijabete. G[alhekk tista’ tistaqsi lit-tabib biex jiggwidak bil-mod il-mod biex twaqqaf dan il-vizzju. L-e]er/izzju jrid ikun parti minn [ajtek biex tg[ix tajjeb, infatti huwa rakkomandat li nimxu nofs sieg[a kuljum. Din tg[in mhux biss biex il-pi] ikun stabbli, imma anke biex jitnaqqas l-istress tal-;urnata. Meta dawn kollha ma jkunux bi]]ejjed biex inaqqsu z-zokkor fid-demm, imbag[ad it-tabib ikun jista’ jibdielek ilmedi/ina, e]empju lMetformina li tittie[ed malikla. Hemm iktar medi/ini li jista’ jag[tik jekk din ma tkunx bi]]ejjed, e]empju l-insulina, imma dawn bl-ebda mod ma jissostitwixxu l-e]er/izzju u ddieta bilan/jata.
X’kura hemm g[ad-dijabete^
S’issa m’hemmx kura li tfejqek mid-dijabete kompletament, imma persuna li tikkontrolla z-zokkor jista’ jkollha kwalità ta’ [ajja tajba [afna. Ilkumplikazzjonijiet tad-dijabete jistg[u ji;u pprevenuti jekk izzokkor ikun irregolat u //ekkjat regolarment, u jekk il-persuna tg[ix b’mod san.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
10
OPINJONI
Iswed fuq l-Abjad John Dalli u Godfrey Farrugia
John Dalli g[amel rapport dwar Mater Dei. Qal li l-Ministru tas-Sa[[a m’g[andux ikollu uffi//ju fl-Isptar. Fuq il-One smajt lil Godfrey Farrugia jg[id li l-Gvern se jimplimenta dak li qed jirrakkomda l-eks Kummissarju Ewropew imke//i mill-kariga. B’dan nifhem li Farrugia se jag[laq l-uffi//ju li g[andu f’Mater Dei. Il-kredibbiltà ta’ Dalli M’hemmx dubju li r-rapport ta’ Dalli fih hafna punti validi i]da sakemm is-s[aba fuq ras Dalli ma ti//arax, il-poplu ftit li xejn jista’ jkollu fidu/ja fih. Hemm wisq mistoqsijiet marbutin mal-ka] ta’ Dalli li g[adhom ming[ajr twe;iba. Claudio Grech
Qed jag[mel bi//a xog[ol tajba – jog[;obni l-istil ;did ta’ politika li qed jipprova jintrodu/i. Hekk qed jistenna lpoplu mill-Oppo]izzjoni - stil aktar proattiv.
{asra li xi drabi tisma’ Deputati tal-Oppo]izzjoni jitkellmu daqslikieku l-PN ma tilifx l-elezzjoni b’distakk enormi.
Godfrey Farrugia jaqbel mar-rapport ta’ Dalli. Dalli kontra li Farrugia jkollu uffi//ju fl-Isptar Mater Dei. La jaqbel ma’ Dalli, Farrugia issa jag[laq l-uffi//ju
Owen Bonnici Waqt ‘Iswed fuq l-Abjad’, isSibt li g[adda, is-Segretarju
Parlamentari Owen Bonnici qal li jittama li d-dekriminilizzazzjoni tad-droga g[all-u]u personali sse[[ is-sena ddie[la. Kemm Bonnici kif ukoll ilPrim Ministru Muscat jaqblu li dan ise[[. Naqbel mag[hom u nistenna li l-Oppo]izzjoni Nazzjonalista tikser is-silenzju dwar dan issu;;ett u tal-inqas tibda tiddiskutih. Dan l-a[[ar iltqajt ma’ omm li binha nqabad bi ftit joints g[allu]u personali. Qaltli li ;ie trattat qisu l-ikbar kriminal u li binha g[ajnuna g[andu b]onn mhux pri;unerija. G[andha ra;un – imma nispera li hi, u [afna o[rajn b[alha, ma jibqg[ux birra;un biss.
Frank Psaila frankpsaila.blogspot.com
David Agius Is-Sibt filg[odu, fuq stedina tad-Deputat David Agius, g[amiltha ta’ chairman waqt seminar dwar il-Kunsilli Lokali organizzat mill-Partit Nazzjonalista. Iltqajna fis-sala tal-E]ekuttiv u l-udjenza kienet im[allta – PN, PL U AD. Tkellmu l-Kap tal-PN, Simon Busuttil u s-Segretarju Parlamentari Josè Herrera. Inizjattiva f’waqtha. Prosit. Muscat u l-qg[ad Il-qg[ad qed jer;a’
jerfa’
rasu. }died b’600 g[al 7,600 – ]ieda ta’ tmienja fil-mija – u din i]-]ieda se[[et kwa]i kollha fla[[ar sitt xhur. Dan g[andu jinkwetana lkoll - qed nitkellmu dwar ir;iel u nisa tal-familja, u ]g[a]ag[ li g[adhom qed jibdew id-dinja. Xi [a;a [a]ina qed ti;ri, u mhux diffi/li ssib l-g[erq tal-problema. Il-verità hi li dan hu Gvern ming[ajr politika /ara ta’ kif se jo[loq ix-xog[ol. George Vella
Waqt TimesTalk, fuq PBS, ilMinistru tal-Affarijiet Barranin, George Vella qal li hu ‘personalment’ konvint li l-Libjan Abdelbaset al-Megrahi, li kien instab [ati tal-bomba li tpo;;iet
fuq ajruplan li sploda fuq il-belt ta’ Lockerbie, fl-Iskozja, kien inno/enti. Minnu li hemm dubji kbar dwar x’;ara f’dan il-ka], i]da ddikjarazzjoni ta’ Vella fiha pi] kbir – Ministru ma jitkellimx f’ismu fuq ka] b[al dan – wie[ed jassumi li din hi l-po]izzjoni talGvern Laburista. Wara din iddikjarazzjoni, x’se jag[mel ilGvern Malti? Se ja[dem biex inaddaf isem Megrahi – anke jekk illum mejjet.
(Il-programm Iswed fuq lAbjad jixxandar fuq NetTV nhar ta’ Sibt fit-20.30 b’ripetizzjoni l{add fl-16.30.)
Roadmap lejn Timbuktu Fil-Malti idjomatiku spiss kien jintu]a l-isem ta’ Timbuktu b[ala sinjal ta’ xi [add jew xi [a;a li ma jkollux idea fejn hu sejjer jew inkella ma jkollux idea fejn jinstab. Forsi [afna ja[sbu li l-isem Timbuktu huwa xi isem ivvintat. Fir-realtà i]da, Timbuktu huwa villa;; ]g[ir u remot filMali, fl-Afrika. I]da g[alina lMaltin ]gur jibqa’ aktar asso/jat ma’ dak is-sens ta’ nuqqas ta’ direzzjoni /ara u post remot li wie[ed a[jar ma joqrobx lejh. U meta wie[ed jitkellem dwar telfien ta’ direzzjoni, wie[ed ]gur ma jistax ma jiftakarx fil-Gvern Laburista ta’ Joseph Muscat. Gvern li qabel l-elezzjoni ;enerali qalilna li g[andu road map g[al kull problema i]da issa dejjem qed jinkixef aktar /ar kemm l-unika road map li kien hemm hi ta’ kif il-Partit Laburista se jo[ro; rebbie[ fid-9 ta’ Marzu.
Il-qg[ad li jkompli jerfa’ rasu L-a[bar din il-;img[a li lqg[ad f’pajji]na kompla jerfa’
rasu hija a[bar li [add m’g[andu jitbissem dwarha. Hi a[bar ta’ niket kbir li ;;ib aktar tbatija u pi]ijiet fuq ilfamilji tal-[addiema u fuq i]]g[a]ag[ li jinstabu qieg[da. A[bar li hi ta’ g[ajb g[alina b[ala pajji]. A[bar li gvern responsabbli jag[tiha prijorità assoluta u jindirizzaha billi jie[u mi]uri li jo[olqu xxog[ol. Minflok i]da g[andna Gvern li donnu tefa’ din il-problema on the back burner daqslikieku ma te]istix. Gvern li bl-ebda mod mhu qed jag[raf il-periklu assolut tal-qg[ad dejjem ji]died f’pajji]na. Gvern li hu insensittiv lejn it-tbatija li bl-aktar mod /ar qieg[da ti]died. Il-Gvern Laburista g[andu ja//etta li naqas minn dmiru s’issa u jibda jindirizza din il-
Il-Gvern g[andu jieqaf jag[ti l-ener;ija tieg[u lil mi]uri banali b[all-bejg[ ta/-/ittadinanza u minflok jitfa’ l-ener;ija tieg[u fuq il-[olqien tax-xog[ol
Hu /ar ukoll li jekk il-President Ukren Yanukovich, alleat tal-President Russu Putin, m’g[andux il-kura;; ji;;ieled kontra dan ir-rikatt, mela allura g[andu jwarrab
Angelo Micallef angelo.micallef@gmail.com
problema llum qabel g[ada. IlGvern g[andu jieqaf jag[ti lener;ija tieg[u lil mi]uri banali b[all-bejg[ ta/-/ittadinanza u minflok jitfa’ l-ener;ija tieg[u fuq il-[olqien tax-xog[ol. Arroganza Russa bla limitu Fix - xena Ewropea l ;img[a li g[addiet, l-a[barijiet mill-Ukrajna kienu tassew ta ’ g[ajb . Dan l - istat eks
Sovjetiku g[a]el li jabbanduna ftehim li kien se jiffirma malUnjoni Ewropea g[aliex il Gvern ta’ Moska bl-aktar mod /ar irrikattah ekonomikament u politikament . Filwaqt li wie[ed jifhem li r-Russja se t[ares l-interessi tag[ha, ]gur mhuwiex a//ettabbli li l-istat
sovran tal-Ukrajna ji;i su;;ett g[al dan it-tip ta’ rikatt. Hu /ar ukoll li jekk il President Ukren Yanukovich, alleat tal - President Russu Putin , m ’ g[andux il - kura;; ji;;ieled kontra dan ir-rikatt, mela allura g[andu jwarrab illum qabel g[ada u j[alli ttmexxija f ’ idejn xi [add li jie[u lill-Ukrajna lejn id-dar naturali tag[ha, l-Ewropa. Triq Melqart f’Marsaxlokk Hu rari li nu]a din il-pa;na g[all - ilmenti g[aliex spiss
n[oss li lmenti amministrattivi mhux posthom f ’ artiklu ta ’ opinjoni. Ma nistax i]da ma nressaqx il - bosta lmenti ;ustifikati li qed iressqu r-residenti ta’ Triq Melqart f’Marsaxlokk. Din hi triq prin/ipali f’Marsaxlokk li fuqha qed isir xog[ol mill Gvern. Triq li t[alliet nofs le[ja u
donnu m’hemm ebda sinjal /ar ta ’ progress . L - apatija li qieg[da tirrenja min-na[a talGvern Laburista f’dan ir-rigward hi tal-bi]a’ tant kemm hi di]rispettu]a lejn ix Xlukkajri. I/ - /irasa fuq il - kejk ;iet f ’ email li bag[tet /erta Charlene Bonnici f ’ isem Transport Malta nhar it-Tnejn li g[adda. Lill-Kunsill Lokali ta’ Marsaxlokk kitbitlu, “I am aware of the inconvenience this delay in works is causing but please ask the residents to be patient a little longer. As soon as the way forward is decided, works onsite shall resume immediately.” Sadanittant, ix-Xlukkajri jistennew!
(Angelo Micallef hu Kunsillier f’isem il-Partit Nazzjonalista fil-Kunsill Lokali ta’ Marsaxlokk.)
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
13
X’NARA U X’NISMA’
X’qalilna l-g[asfur }i]i ]i]i lill-eks Sindku ta’ Bormla Pawlu Muscat ➤ L-G[asfur g[andu informazzjoni li l-Labour [ass il-
b]onn li jag[mel xi [a;a biex lill-eks Sindku ta’ Bormla, Pawlu Muscat, li tant kien qala’ inkwiet lillPartit Laburista, jirrimedjawlu xi [a;a bittama li j;ibuh lura filPartit b[al meta kien flaqwa tieg[u fi ]mien Mintoff. “Veru?” staqsiena lG[asfur, “li s-Sur Pawlu Muscat qieg[ed filCustomer Care tal-Prim Ministru Joseph f’Kastilja?” M’hemmx limitu ta’ fejn jaslu tal-Labour basta jakkommodaw lil tal-qalba u jag[lqu [alq kull min xi darba jew o[ra esprima li ma jaqbilx mag[hom. “Sewwa kien jg[id Joseph,” qalilna l-G[asfur, “Tista’ ma taqbilx mag[na imma xorta ta[dem mag[na! Biss importanti li tag[laq [alqek u jekk ma tag[mlilniex ;id, g[all-inqas ma tag[mlilniex [sara, li ma mmorrux ner;g[u nispi//aw flOppo]izzjoni!” Dan g[adu fil-bidu, a[seb u ara x’;ej qrib l-elezzjoni. Dawn ikunu esperti bla skrupli talPower of Incumbency!
x’imissek tiftakar int? Li daqs g[axar snin ilu Joseph tag[na lkoll, li dak i]-]mien kien ;urnalista ma’ Super One, kien g[amel minn kollox biex a[na ma jkollniex /ans ta’
jibag[tu e-mail.” L-G[asfur g[amel /ert li ma ja[rablu xejn minn dik iddiskursata u fil-pront qabe] ie[or, “Imma issa saru allat, pagi m’og[la s-sema u mhux biss [add ma jista’ g[alihom imma lanqas biss ikellmuk. A[na bqajna /-/wie/ g[ax kien hemm ]mien meta konna na[dmu hawn lejl u nhar b[ala voluntieri u issa ilna xhur ma nie[du paga sura.” Biex ]gur ikun intqal minn kollox qabe] ie[or u qal: “Taf x’naf jien? Li
Voluntieri fis-Super One b’geddumhom sal-art ➤ Dan l-a[[ar l-G[asfur kellu b]onn imur sal-kumpless tasSuper One fil-Marsa u ;ab g[ajnejh wara widnejh b’dak li ra u sema’. Telqa ma’ kullimkien, nies mill-inqas, u l-ftit nies li baqa’ kollha bil-geddum u [add ma jaf x’inhu jag[mel.
Kontra l-passaport Ewropew imma favur il-bejg[ tal-passaport Malti ➤ Il-;img[a l-o[ra bdew i/-/erimonji talgradwazzjoni ta’ eluf ta’
studenti Maltin u G[awdxin li temmew b’su//ess listudji tag[hom flUniversità. It-Tnejn, 18 ta’ Novembru l-G[asfur attenda fil-Knisja tal-:i]witi l-Belt g[allewwel /erimonja fejn, fost lo[rajn, jiggradwaw l-istudenti tal-Istudji Ewropej. Wara /-/erimonja, l-G[asfur sab ru[u f’nofs dawn l-istudenti. Fost [afna awguri lil xulxin, ilgradwati ;odda qabduha fuq ilfarsa forma ta’ pantomima tra;ika tal-bejg[ ta/-/ittadinanza. Minn ma nafx kemm studenti, wa[da qalet li ma tara xejn [a]in i]da student ie[or qalilha: “Taf
daqshiex x[in qab]et gradwata o[ra u qalet: “Mela tajjeb. Joseph il-;urnalist ried i/a[[ad lilna minn passaport Ewropew u issa l-istess Joseph il-Prim Ministru jrid ibig[ il-passaporti Ewropej lil kull min ji;i, basta j[allas /u/ata. Jista’ jkun l-ikbar terrorist, kriminal, baruni taddroga jew frodist.” L-G[asfur ma fela[x ma jg[addix kumment u qabel tar qalilhom: “Nispera li intom ma kontux ma’ dawk li qag[du jg[ajtu lil Gonzi, Shame on you. Qeg[din taraw issa shame on min?”
passaport Ewropew. Kieku l-;enituri tag[na semg[u minnu, kieku llum iggradwajna g[alxejn g[ax ma kien ikollna l-ebda /ans li mmorru na[dmu Brussell jew xi mkien ie[or fl-Ewropa.” L-G[asfur qajjem toppu
F’[in minnhom da[al f’wie[ed mill-uffi/ini u sema’ konversazzjoni interessanti. Kienu qeg[din jiddiskutu kif Joseph, li beda b[ala ;urnalist minn hemm ;ew, irnexxielu jippremja lil dawk kollha li dejjem kienu l-aktar qrib tieg[u. Bdew isemmu kif [afna minn eks s[abhom spi//aw fis-Segretarjati Privati tal-Ministri b’salarju tajjeb [afna, min spi//a ambaxxatur, min konsulent, min Chairman, u min mar mieg[u f’Kastilja. “U isma’,” instema’ jg[id wie[ed minnhom, “dawn mhux xi ;enji tafux, g[ax xi w[ud minnhom hawn ;ew jien g[allimthom jaqraw sura ta’ nies u jag[mlu rapport jew
hawn ;ew sejjer lura kuljum. {add minna ma jaf x’qed jag[mel u telquna g[al ri[na. G[ax issa g[addiet il-kampanja elettorali u l-elezzjoni. Tag[na lkoll sabi[! Lanqas tag[na lLaburisti lkoll, a[seb u ara, g[ax min qed jifga bi tlett i[luq
u min b[alna [allewh hawn abbandunat.” “Tinkwetax sie[bi,” ikkonkluda l-ie[or, “Jg[addi l-Milied u l-ewwel tas-sena u nibdew b’kampanja o[ra. Imbag[ad jaraw min se joqg[od voluntier wara l-[in, fil-{dud u billejl. Lili jistg[u jinsewni!” Le g[all-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija fuq l-eBay! ➤ Fost il-kontroversja li lGvern tal-Labour ivvinta fuq ilbejg[ ta/-/ittadinanza Maltija u Ewropea, kien hawn min la[aq il-qu//ata tarredikola;ni. Il-Ministru talArti;janat, dak li ja[dem kollox bizzilla , ji;ifieri Manuel Mallia , li se jkun il - Ministru responsabbli minn din l - oxxenità , dan l a[[ar tefa ’ ]ew; battuti li j;eg[luk tid[ak u tibki fl istess [in . L - ewwel tana x ’ nifhmu li din l - iskema saret biex tis sostitwixxi t - taxxi . Ji;ifieri jekk ma ssirx din , bi[siebu j]idilna t - taxxi ? “ Mela dan [asibna b[alu , b ’ xi nofs miljun ewro cash id -
dar li ma nafux jekk ;ewx minn bejg[ ta ’ proprjetà jew minn xi mkien ie[or ?” staqsiena l - G[asfur . “ Dawk huma n - nies li jifil[u g[at taxxi , mela a[na !” Imbag[ad bis - solennità kollha , Mallia qalilna li min jazzarda ji//ajta bil - bejg[ ta/ - /ittadinanza u pere]empju j;ib xi reklam fuq eBay , ikun qed jikkommetti reat . F ’ dak il - ka] , Mallia jew l - ajjutant tieg[u Silvio Scerri ji;bdu l ispaga tal - aktar Kummissarju tal - Pulizija serju li qatt kellha Malta u jippro/edi kontrih. G[ax skont Mallia, dan i/ - /ajt jag[mel [sara lil pajji]na . “ Dan bis - serjetà ?” staqsiena l-G[asfur, “ Mela kemm g[amel i]jed [sara lil pajji]na, min g[ax m ’ g[andux [ila jo[loq ix-xog[ol u jkabbar l-ekonomija, jrid ibig[ i/-/ittadinanza u lidentità tag[na g[al prezz redikolu li bejn wie[ed u ie[or jiswa daqskemm i/ - ?ini]i jit[allsu biex jikru panda ?ini]a lil zoo Ewropew g[al sena?” Issa veru ;abuna fi stat talmist[ija. Tal-Labour ;abu lidentità tag[na l-Maltin tiswa daqs kirja ta ’ panda ?ini]a g[al sena. Liema hu l-ikbar reat tg[id?
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
14
A{BARIJIET TA’ BARRA
I?-?INA> }ew; ajruplani tat-tip B-52 taru minn fuq ;]ejjer fil-Ba[ar ?ini] tal-Lvant u li dwarhom hemm polemika bejn il-:appun u /-?ina. Dan wara li /-?ina [abbret li kienet kabbret dik li tissejja[ Air Defence Identification Zone (ADIZ) fil-Ba[ar ?ini] tal-Lvant. Fl-ADIZ ?ini]a hemm g]ejjer :appuni]i li /-?ina trid. Id-de/i]joni teffettwa anki l-ib[ra territorjali tal-Korera t’Isfel u t-Tajwan. B’dan il-pass i/-?ina trid li tibda ting[ata informazzjoni minn qabel ta’ kull ajruplan li jkun se jittajjar minn din iz-zona kif ukoll dettalji o[ra. (ritratt EPA)
Il-[addiema ta]-]ejt jo[or;u fuq strajk IL-LIBJA
{addiema fl-industrja ta]-]ejt kif ukoll dawk ta/-/ivil u tassettur privat [ar;u fuq strajk f’Benga]i bi protesta g[annuqqas ta’ sigurta li hemm f’din it-tieni l-akbar belt Libjana. Dan wara li fil-bidu tal-;img[a kien hemm ;lied qalil bejn l-Armata Libjana u militanti Islami/i. Ftit ta’ ;ranet ilu kien hemm azzjoni simili fil-kapitali Tripli li waslet g[all-irtirar tal-gruppi ta’ militanti mill-belt. I]da hemm t[assib kbir g[assitwazzjoni f’Benga]i u z-zona ta’ madwar fejn hu lokalizzat 60 fil-mija tal-produzzjoni ta]a-]ejt Libjan. Skejjel, universitajiet u [afna [wienet ukoll g[alqu f’dan l-
istrajk ta’ tliet ijiem. L-organizzaturi tal-istrajka qalu li riedu li l-gruppi armati jitilqu minn Benga]i. Nhar it-Tnejn tal-anqas disa’ persuni nqatlu fi sparatura bejn truppi tal-Gvern u l-militanti Islami/i f’Benga]i. Uffi/jali qalu li l-militanti kienu millAnsar al-Sharia, grupp ta’ estremisti Islami/i li kienu wara l-attakk tas-sena li g[addiet kontra l-Konsulat Amerikan f’din ilbelt u li fih inqatel lAmbaxxatur Amerikan u tliet Amerikani o[ra. L-Ansar al-Sharia b[ala konsegwenza tal-;lied li nqala’ tTnejn telqu minn Benga]i imma mhux mag[ruf lejn fejn.
L-Armata Libjana, li fiha [afna mit-truppi g[adhom qed jit[arr;u, qed isibha diffi/li biex tistabbilixxi l-awtorita u spiss spi//at fil-mira ta’ gruppi militanti. Diversi pajji]i tal-Punent iridu jg[inu lill-Prim Minsitru Ali Zeiadan jibni l-forzi tas-sigurta mill-;did. Imma dawn l-isfor]i spiss qed ikunu imfixkla mirrabtiet li hemm bejn politi/i u lgrupp armati nnfushom. {afna pajji]i g[alqu r-rappre]entanza diplomatika tag[hom f’Benga]i wara sensiela ta’ attakk li kien hemm u xi linji tal-ajru barranin ukoll waqfu t-titjiriet lejn hemm hekk.
Pass eqreb li tippermetti l-ewtanasja g[at-tfal Il-Bel;ju g[amel pass ie[or biex isir l-ewwel pajji] li jag[ti d-dritt lit-tfal b’marda terminali li jitolbu li jmutu. Dan wara li l-abbozz ta’ li;i g[adda b’ma;;oranza kbira minn kumitat parlamentari. Il-li;i g[add trid tg[addi minn vot quddiem il-Parlament kollu u l-indikazzjonijiet huma li dan jg[addi. Bekk il-Bel;ju jsir l-ewwel pajji] fid-dinja biex ine[[i limititazzjoni fuq l-eta g[allewtanasija. Il-li;i titlob li qabel tfal jinqatlu permezz tal-ewtanasja, irid ikun hemm il-kunsens tal-;enituri u li jkun hemm psikolo;ista li jevalwa l-g[a]la tat-tifel jew tifla li titlob li trid tmut. I]da kriti/i ta’ din il-li;i qalu li kien impossibbli li wie[ed jiddetermina jekk tfal humiex kapa/i jg[afru l-pi] ta’ de/i]joni de/i]joni b[al din.
L-Olanda, pajji] ;ar talBel;ju, di;a tippermetti li titwettaq il-pro/edura tal-ewtanisja g[al tfal mhux akbar minn 12-il sena u mill-2002 kienu re;istrati [ames ka]i. I]da fil-Bel;ju se titne[[a kull limitazzjoni tal-eta. Il-vot ikkaw]a firda fil-Gvern tal-Prim Ministru Elio Di Rupo bid-Demokristjani jivvutaw kontra filwaqt li s-separatisti Fjammingi u l-{odor, it-tnejn flOppo]izzjoniivvutaw favur flimkien mas-So/jalisti taw lappo;; g[al-li;i. Analisti qalu li la l-vot g[adda mill-kumitat, dan se jg[addi mill-Parlament, peress li l-kumitat jirrappre]enta l-propor]jon tas-si;;ijiet fil-Parlament. Il-Bel;ju di;a hu wie[ed millaktar pajji]i liberali fid-dinja fejn tid[ol l-ewtanasija fejn wie[ed jista’ jitlob li jinqatel anki meta ma jkunux morda terminalment.
Il-:ERMANJA> Il-kejk tradizzjonali :ermani] tal-Milied, mag[ruf b[ala Stollen, jinqata’ fil-ftu[ tas-suq tal-Milied f’Spandau f’Berlin. Il-kejk kien twil 40 metru u d-d[ul se jing[ata lil fa/ilita so/jali fil-kapitali :ermani]a. (ritratt EPA)
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
Merkel til[aq ftehim mal-SPD dwar Gvern IL-:ERMANJA
Il-Vatikan> Il-Papa Fran;isku jit;ezzez waqt l-udjenza ;enerali fi Pjazza San Pietru lbiera[ f’temperatura kies[a [afna. B[alissa l-Italja tinsab maqbuda f’morsa ta’ kes[a kbira. (ritratt EPA)
Jirri]enja l-Gvern IL-LATVJA
Vladis Dombrovskis, il-Prim Ministru tal-Latvja, ilbiera[ [abbar ir-ri]enja tieg[u. Dan sar b’reazzjoni g[at-tra;edja li kien hemm fil-kapitali Riga meta sfronda s-saqaf tal-ikbar supermarket. Hu [abbar dan wara laqg[a mal-President Andris Berzins. Tal-anqas 54 persuna tilfu [ajjiethom meta ;img[a ilu krolla ssupermarket Maxima li kien meqjus b[ala xempju tal-arkitettura moderna f’dan il-pajji] Baltiku. Aktar qabel , il - President Berzins qal li dak li ;ara f ’ Riga kien “ qtil ” u sejja[ biex ikun hemm investigazzjoni b’esperti barranin biex
ikun mag[ruf x’;ara. Kelliem g[all-Prim Ministru qal li l-Gvern kien se j;orr irresponsabbilta politika g[al dak li ;ara. Dombrovskis kien tela’ filpoter fl-2009 u wettaq riformi kbar biex solva l-kri]i ekonomika li [akmet il-pajji] u [afna jsostnu li hu salva l-Lavtja mill-falliment. L-elezzjoni ;enerali li jmiss kienet mistennija li ssir f’Ottubru tal-2014. It-tra;edja tal-Maxima kienet lakbar wa[da fil-Latvja minn mindu [adet l-indipendenza millUnjoni Sovjetika fl-1991. Esperti jemmnu li l-bini kien disinjat [a]in u aktarx is-saqaf ma fela[x g[all-;nien li nbena fuqu.
Sekwestrat [elu perikolu] L-ITALJA
Il-forzi tas-sigurta Taljani sekwestraw kwantita kbira ta’ [elu li kien qed jinbieg[ madwar ilpajji] u li kien mag[mul fi/?ina g[aliex meqjus b[ala perikolu] g[as-sa[[a. B’kollox il-forzi tas-sigurta Taljani sekwestraw 140,000 prodott tal-[elu li kienu immirati lejn it-tfal, xi w[ud minn anki g[at-tfal ta’ eta ]g[ira [afna minn madwar 800 [anut. Jidher li dan il-[elu kien miksi
b’kimika li tista’ tikkaw]a problemi mentali kif ukoll tumuri u problemi o[ra g[as-sa[[a partikolarment fit-tfal. Fil-[idma mlaqqma, “Scuola Sicura”, il-[elu kienu miksija b’kimika biex tag[tihom l-kulur li kienet tossika. Issa l-persuna li kienet qed timporta dan il-[elu fl-Italja se jitressaq il-qorti u jekk jinstab [ati qed jissogra li jintbag[at il[abs.
Xahrejn wara li saret l-elezzjoni ;enerali fil-:ermanja, Angela Merkel la[qet ftehim mal-avversarji politi/i ewlenin tag[ha, il-Partit So/jalDemokratiku, (SPD), biex jing[aqdu f’koalizzjoni talGvern. Il-ftehim intla[aq tard itTlieta filg[axija wara ta[ditiet iebsa bejn il-Partit Demokristjan (CDU) ta’ Merkel u l-partit alleat, id-Demokristjani talBavarja, is-CSU. Sigmar Gabriel, il-mexxej talSPD, qal li l-ftehim li kien intla[aq bejn i]-]ew; partiti kien wie[ed ;ust. Issa, la darba l-ftehim ikun ratifikat mill-SPD, il-Gvern ;did imexxi minn Merkel mistenni jie[u l-;urament tal-[atra flewwel ;img[a ta’ Di/embru. Fl-elezzjoni ta’ Settembru, minkejja li s-CDU u s-CSU ;abu l-akbar ammont ta’ voti, dawn naqsu li jirb[u l-ma;;oranza u l-
partit alleat tradizzjoni tas-CDU, il-liberali tal-FDP, naqsu li jkun elett fil-Parlament. Il-ftehim intla[aq wara 17-il sieg[a ta’ negozjati iebsa. Hi qalet li din il-koalizzjoni talGvern kienet se tkun wa[da li se tirrappre]enta finanzi fis-sod, ilprosperita u sigurta so/jali u kontra ]ieda fid-dejn fl-Ewropa. Hi qalet li l-Kabinett kien se jit[abbar la darba l-SPD jikkonferma l-ftehim. B[ala parti mill-ftehim g[al koalizzjoni t al-Gvern, il-partiti la[qu ftehim biex ibaxxu l-eta pensjonabbli u bidliet fil-li;i dwar I/-/ittadinanza doppja. Il-SPD reb[ut alba ewlenija biex ikun hemm paga minima nazzjonali lis e tkun minimu ta’ 8.50 ewro fissieg[a u se tid[ol fis-se[[ fl-2015. Il-partiti qablu wkoll li matul ilmandat ta’ dan il-Gvern m’g[andu jkun hemm ebda ]iedit fit-taxxi – talba ewlenija tas-CDU u s-CSU.
Statwa tax-xama’ ta’ Angela Merkel libsa ta’ Santa Claus fil-Musew ta’ Madame Tussaud f’Berlin. L-istatwa tinsab f’kamra m]ejna apposta g[all-festi tal-Milied. (ritratt EPA)
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
16
A{BARIJIET TA’ BARRA
It-terremoti dg[ajfu wi// id-dinja NEW ZEALAND
Sensiela ta’ terremoti li kien hemm fi New Zealand bejn l-2010 u l-2011 aktarx dg[ajfet wi// iddinja. Ix-xjenzjati sabu li t-terremoti li kien hemm fi New Zealand matul dak il-perjodu wasslu g[all-[ru; ta’ ener;ija ta’ livell g[oli aktar mis-soltu. Fl-2011, fost l-o[rajn kien hemm terremot tal-qawwa ta’ 6.3 fuq l-Iskala Richter barra Christchurch, it-tieni l-akbar belt fil-pajji], li [alla 185 persuna mejta. Dan it-terremot kien it-tieni l-ag[ar fl-istorja tal-pajji] u g[amel [sara ta’ madwar 20 biljun ewro. Proprjament, dan it-terremot kien aftershock ta’ terremot li kien se[[ 172 ;urnata qabel u li kellu
qawwa ta’ 7.1 fuq l-Iskala Richter li kien ikkaw]a [sara kbira imma fih mietu ]ew; persuni biss. Issa skont ri/erka minn Live Science, kienet indentifikata zona kbira ta’ blat madwar g[axar kilometri ta[t wi// id-dinja li ddg[ajfet [afna wara t-terremoti li kien hemm matul dak il-perjodu ta’ ]mien. Din iz-zona ta’ art hi mwa[[la ma’ wi// id-dinja imma issa fiha [afna qsim ta’ madwar tliet mili kull wa[da. Dawn jinsabu flin[awi ta’ dik li mag[rufa b[ala lfault line tat-terremot. Sa fejn hu mag[ruf, terremoti tal-istess qawwa fi bnadi o[ra taddinja kienu kkaw]aw biss zoni ta’ blat maqsum ta’ medja ta’ 100 metru biss.
IL-BA{AMAS> Ritratt ma[ru; mill-Coast Guard Amerikana li juri madwar 100 immigrant minn {aiti fuq lan/a li nqalbet f’ba[ar imqalleb madwar 20 kilometru mill-kosta tal-Ba[amas. Tal-anqas 30 persuna tilfu [ajjithom f’dan l-in/ident waqt vja;; biex jil[qu l-Istati Uniti jew il-Ba[amas (ritratt> EPA)
Arrestati g[add ta’ militanti I]lami/i IR-RUSSJA
Il-Pulizija f’Moska [abbret li kienet arrestat grupp ta’ estremisti I]lami/i fil-belt kapitali Russa li fil-pussess tag[hom kellhom diversi tipi ta’ bombi kif ukoll armi tan-nar. Il-Pulizija qalet li b’kollox kienu arrestati 15-il membru talgrupp At-Takfir Wal-Hijra, grupp militanti I]lamiku li n[oloq flE;ittu. Intqal li dawn kienu arrestati waqt sensiela ta’ rejds li saru fil-Lvant tal-belt kapitali Russa. Il-grupp kien dikjarat illegali fl2010 mill-awtoritajiet Russi talli kien qed ixewwex il-mibeg[da. Hekk kif g[ad fadal ftit aktar minn xahrejn g[al-Log[ob Olimpiku f’Sochi tul il-Ba[ar lIswed, militanti I]lami/i bba]ati fir-re;jun tal-Kawkasu qed i]idu d-do]a ta’ t[eddid ta’ attakki
waqt dan il-log[ob. Fl-istess [in il-forzi tas-sigurtà Russi qed i]idu l-[idma kontrihom biex jevitaw kull possibbiltà li azzjoni minnhom t[arbat il-log[ob ta’ Sochi. Minn mindu kien hemm it-tieni intervent militari Russu fi/?e/enja, l-attakki terroristi/i f’Moska naqsu. Imma issa lvjolenza nfirxet madwar itTramuntana tal-Kawkasu biex bdiet teffettwa wkoll l-Ingushezja u d-Dagestan, ]ew; territorji ;irien ta/-?e/enja fejn ilma;;oranza tal-popolazzjoni hi ta’ twemmin Musulman. Imma minkejja li l-attakki terroristi/i f’Moska naqsu, il-ftit li saru kienu fatali. Fost dawn kien hemm l-attakk suwi/ida fl-ajruport internazzjonali ta’ Domodedovo f’Jannar tal-2011. F’dak l-attakk inqatlu 37 persuna.
L-aktar ismijiet popolari L-ITALJA
Francesco baqa’ l-aktar isem popolari fost is-subien li jitwieldu fl-Italja filwaqt li g[at-tielet sena konsekuttiva, g[all-bniet hu Sofia. Min-na[a l-o[ra l-ismijiet popolari ma’ ;enituri barranin li jwelldu fl-Italja huma Adam, Rayan, Mohamed u Matteo, kif ukoll Alessandro. Fil-ka] talbniet, dawn huma Sara, Sofia,
Malak u Melissa. Dan jirri]ulta skont informazzjoni ma[ru;a mill-uffi/ju talistatistika ISTAT. Intqal li ;enituri ?ini]i li jwelldu fl-Italja jippreferu li jag[tu ismijiet Taljani g[al uliedhom filwaqt li dawk Marokkini, Tune]ini u Indjani jippreferu ismijiet minn pajji]hom.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
17
A{BARIJIET TA’ BARRA
Im[assbin dwar id-dokumenti li g[andu Snowden L-ISTATI UNITI
IL-KUWAJT> Ir-Red Arrows jg[addu minn wara l-Kuwait Towers f’Kuwait City. Il-grupp ta’ ajruplani mir-Royal Air Force b[alissa jinsab fil-Lvant Nofsani b’wirjiet ippjanati fl-Arabja Sawdija, il-Qatar, il-:ordan, l-Oman u l-Emirati G[arab Mag[quda (ritratt> EPA)
Is-servizzi sigrieti Amerikani u Ingli]i huma m[assbin [afna min[abba sensiela ta’ dokumenti li jinsabu g[and Edward Snowden, l-eks impjegat tanNational Security Agency (NSA). Sorsi qalu li Snowden g[andu dokumenti mill-NSA u servizzi sigrieti o[ra li fihom informazzjoni li tista’ tag[mel [sara kbira. Imma dawn id-dokumenti g[andhom b]onn diversi passwords biex wie[ed jifta[hom u dawn qeg[din g[and tliet persuni biss, minbarra li hemm mi]uri ta’ sigurtà o[rajn biex ikun diffi/li li wie[ed jifta[hom ming[ajr permess. Ing[ad li g[al Snowden dawn id-dokumenti huma b[al assigurazzjoni kontra l-arrest jew li ti;rilu xi [a;a. Uffi/jali Amerikani qalu li s’issa Snowden ippubblika biss ammont ]g[ir tad-dokumenti sigrieti li seraq. Xi uffi/jali
Amerikani qalu li Snowden g[andu bi]]ejjed dokumenti biex fil-media internazzjonali jkun hemm stejjer minnhom g[al sentejn. Intqal li s’issa laktar informazzjoni perikolu]a fil-pussess ta’ Snowden ma kinitx pubblikata. Hu stmat li Snowden [a mieg[u bejn 50,000 u 200,000 dokument sigriet li kienu talNSA. Hu issa ng[ata kenn firRussja, hekk kif kien [arab minn Hong Kong wara li l-Istati Uniti [ar;et mandat ta’ arrest kontrih. Esperti fil-qasam isostnu li minkejja dak kollu li kien pubblikat dwar il-ka] ta’ Snowden, hu ]vela biss madwar 50 dokument lill-media internazzjonali. Hu mifhum li dawn id-dokumenti huma ma[]unin xi mkien fuq l-internet u mhumiex filpussess fi]iku ta’ Snowden imma l-indikazzjonijiet huma li hu Snowden biss li jaf fejn huma.
Gwerra kontra l-BBQ I?-?INA
L-awtoritajiet fil-belt kapitali ?ini]a Beijing iddikjaraw gwerra kontra l-BBQ b[ala parti minn [idma kontra t-tni;;is tal-ajra. B[ala parti minn din l-inizjattiva di;à nqerdu 500 BBQ, fi sforz biex ji;i kkontrollat it-tni;;is talarja minn parti/ella mag[rufa b[ala PM2.5 li tista’ tid[ol filfond tal-pulmun tal-bniedem. Imma [afna ?ini]i qed isostnu li din l-inizjattiva hi redikola u lawtoritajiet g[andhom jikkon/entraw fuq sorsi akbar ta’ tni;;is tal-arja fil-pajji]. Uffi/jal fid-distrett ta’ Xicheng f’Beijing qal li tul tliet xhur, kienu sekwestrati mijiet ta’ BBQs. Imma studju]i ?ini]i qalu li filwaqt li azzjoni simili kienet pass ’il quddiem biex titjieb ilkwalità tal-arja fil-belt kapitali ?ini]a, hemm b]onn il-prijoritajiet u fil-qu//ata tal-lista g[andu jkun hemm id-d[a[en ikkaw]ati mill-vetturi fit-toroq. Hu qal li lawtoritajiet g[andhom ja[dmu biex ikun hemm kwalità a[jar ta’ fjuwil u kontroll fuq id-d[a[en mit-trakkijiet, u dan g[andu jin-
firex lil hinn minn Beijing. It-tni;;is tal-arja f’Beijing spiss til[aq livelli perikolu]i u xxahar li g[adda t[abbru mi]uri ta’ emer;enza b[all-g[eluq temporanju ta’ fabbriki u tra]]in talu]u tal-karozzi fit-toroq meta llivell ta’ tni;;is ikun g[oli. Uffi/jali ?ini]i qalu li min[abba l-livell allarmanti ta’ tni;;is fl-arja f’Beijing, fejn jg[ixu 20 miljun persuna, ir-rata ta’ nies li qed jimirdu bil-kan/er qieg[ed kulma jmur ji]died. Hemm t[assib li din ix-xitwa se jkun hemm sitwazzjoni kritika f’Beijing u l-Grigal ta/-?ina min[abba l-livell g[oli ta’ tni;;is tal-arja. Hemm suspetti li din il-kampanja kontra l-BBQs g[andha wkoll rabtiet politi/i. Dan peress li [afna minnhom kienu ta’ ?ini] ta’ nisel Uighur, li huma Musulmani u ;ejjin millprovin/ja ta’ Xinjiang. Tul dawn l-a[[ar xhur kien hemm diversi attentati terroristi/i, fosthom anki f’Beijing, li l-awtoritajiet ?ini]i qalu kienu xog[ol nies millprovin/ja ta’ Xinjiang.
IL-BEL:JU> L-Amerikan Nathan Sawaya jippo]a [dejn skultura minn tieg[u bl-isem ‘Yellow’ mag[mula kollha kemm hi mil-Lego. Din l-iskultura partikolari hi parti mill-wirja ‘The Art of Bricks’ li qed isir fil-Bor]a ta’ Brussell. Fil-wirja hemm aktar minn 70 xog[ol tal-arti minn Sawaya mag[mulin mil-Lego (ritratt> EPA)
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
18
MILIED 2013
Milied Mellie[i 2013 Il-Kunsill Lokali tal-Mellie[a se jorganizza l-attività annwali Milied Mellie[i bejn il-:img[a, 20 ta’ Di/embru 2013 u l-Erbg[a, 25 ta’ Di/embru 2013. Din l-attività se tittella’ b’risq lIstrina. Il-fondi kollha mi;bura mill-bejg[ li jsir matul dawn lerbat ijiem imorru kollha kemm huma g[al din il-kaw]a ;usta. Il-ftu[ ta’ din l-attività se jsir fil-knisja tal-Manikata fejn se jittella’ kun/ert vokali u strumentali nhar il-:img[a, 20 ta’ Di/embru. G[all-ewwel darba parti minn din l-attività se tkun organizzata filManikata, fejn il-komunità kollha se ting[aqad flimkien g[al dan i]]mien [elu tal-Milied. Mis-Sibt, 21 ta’ Di/embru lattivitajiet jibdew jittellg[u filPjazza tal-Parro//a tal-Mellie[a ta[t tinda armata apposta g[al din l-okka]joni. Kant u varjetà, fost l-
o[rajn bis-sehem tal-grupp Mellie[i MELBRASS, u l-Kor tal-G[aqda Mu]ikali Imperial. Il-{add, 22 ta’ Di/embru 2013 l-attività tkun matul il-;urnata kollha, fejn tibda b’attività g[allanzjani kollha bis-sehem talgrupp folkloristiku Mellie[i SIMAR, isegwi festin tal-Milied g[at-tfal u fil-g[axija ma tonqosx il-varjetà ta[t it-tinda. Dan bis-sehem tal-iskola ta]]fin Artemocion u se jittella’ kun/ert mill-band Melle[ija JAMM, bl-isem ta’ Canzoni vs Songs. Hawnhekk in[e;;u lil dawk kollha li j]ommu matTaljani jew mal-Ingli]i biex jilbsu l-flokkijiet tat-timijiet favoriti tag[hom u ji;u jag[tu l-appo;; tag[hom lid-diski favoriti tag[hom. It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru lpubbliku hu m[e;;e; jing[aqad
Din l-attività se tittella’ b’risq l-Istrina u l-fondi kollha mi;bura mill-bejg[ li jsir matul dawn l-erbat ijiem imorru kollha g[al din il-kaw]a ;usta
Milied Mellie[i hu okka]joni ta’ fer[ g[all-familja... illum sar appuntament fiss fil-kalendarju tal-attivitajiet marbutin mal-Milied u l-Ewwel tas-Sena
mal-folla ta[t it-tinda g[al serata mtellg[a mill-Junior Choir & Orchestra tal-Kor u Orkestra Maria Bambina, il-Big Friends Guggen Musik, Joe Grech (ex New Cuorey) u Alice, u jag[lqu lBig Band Brothers. It-Tlieta, 24 ta’ Di/embru kul[add hu m[e;;e; jattendi g[all-a[[ar serata qabel il-qud-
diesa ta’ nofsillejl fejn kul[add jing[aqad g[all-pur/issjoni tradizzjonali mtellg[a misSo/jetà tal-MUSEUM, u kif ukoll kant u daqq bis-sehem tal-Kor Vu/ijiet Vittorjani u kun/ert millG[aqda Mu]ikali Imperial. Wara l-quddiesa ta’ nofsillejl ikun servut kolazzjoni tal-Milied ta[t it-tinda.
L-attrazzjonijiet ivarjaw minn kant g[al ]fin, esebizzjonijiet ta’ arti, crafts u wirja tal-presepji, bejg[ ta’ kotba, pony rides, area tat-tfal, presepju [aj, u bejg[ ta’ prodotti lokali. Ma jonqosx ukoll il-bejg[ ta’ ikel u xorb varjat middiversi g[aqdiet Melle[in li se jkunu qeg[din jag[tu sehemhom waqt din l-attività.
Attività tal-Milied f’{al Qormi Il - Kummissjoni }g[a]ag[ Bastjani]i bil-kollaborazzjoni tal - Kunsill Lokali Qormi se torganizza attività g[al ]mien il - Milied, Il - Milied f ’ {al Qormi. Din se ssir nhar il:img[a, 13 ta’ Di/embru 2013 mit-3pm ’il quddiem. Din l - attività ser issir f’wa[da mit-triqat antiki talparro//a, Triq San :u]epp, biswit il - Ka]in tas - So/jetà Filarmonika Pinto, Banda San Sebastjan. Permezz ta’ din l-attività se naraw kif din it-triq antika se tkun qed tie[u xejra kompletament differenti mill-[ajja ta’ kuljum. L-iskop ta’ din l-attività hu li din it-triq tinbidel f ’ villa;; uniku tal - Milied… maqtug[ u kompletament differenti minn dawk li s-soltu naraw f’toroq sekondarji b[al dawn. Waqt ‘ Il - Milied f ’ {al Qormi’ wie[ed se jkun jista’ jara jew jixtri: ■ Programm b’g[anjiet talMilied mis - So/ . Fil . Pinto, Banda San Sebastjan ■ Wirja ta’ diversi presepji fil-Ka]in Pinto ■ Presepju [aj tul is-serata kollha ■ Wirja ta’ bambini ■ Diversi korijiet ta’ tfal
■ Bejg[ ta’ qastan mixwi kif ukoll qastan nej ■ Bejg[ ta’ ponsjetti ■ Bejg[ ta’ [elu tal-Milied ■ Christmas log twil b’risq L-Istrina ■ Diversi gruppi ta’ ]fin ■ Diversi snajja’ u prodotti relatati mal-Milied ■ Diversi karattri ta’ cartoons janimaw lit-tfal ■ Palk b’divertiment kontinwu minn talent lokali ■ Id-Dar ta’ Santa Klaws f ’ xelter tat - Tieni Gwerra Dinjija
L-organizzaturi [asbu biex waqt din l - attività ting[ata importanza lill-wirt u l-patrimonju Malti spe/jalment sabiex minn età ]g[ira, it-tfal jibdew japprezzaw dan. Dan se jkun possibbli bil-[sieb li xelter tat-Tieni Gwerra Dinjija li jinsab ftit ’l isfel mill-g[assa tal-Pulizija ta’ {al Qormi, ji;i konvertit fid - dar ta ’ Santa Klaws. Hawn it-tfal ]gur li se jkunu jistg[u jintilfu fil-fantasija tal-Milied. Se jkunu jistg[u jiltaqg[u ma’ Santa Klaws waqt li jkun qed jipprepara biex g[all-Milied jo[ro; iqassam ir-rigali. Imma se n[allukom bil-ku]ita ta’ x’se tkunu tistg[u ssibu i]jed, i]da
Il-poster ma[ru; mill-Kummissjoni }g[a]ag[ Bastjani]i dwar l-attivitajiet tal-Milied li se jkunu organizzati f’{al Qormi aktar tard dan ix-xahar
n[e;;u lit-tfal kollha biex jil[qu jikbtu l-ittra tag[hom lil Santa Klaws. G[al waqt l-attività l-Milied f’{al Qormi l-Kummissjoni }g[a]ag[ Bastjanizi [asbet sabiex g[al sena o[ra tkun minn ta’ quddiem nett li tg[in u tkun parti mill-kaw]a ;usta u ti;bor
flus b’risq l-Istrina. Din is-sena dan se jsir permezz ta’ bejg[ ta’ Christmas log twil li se jkun wa[da mill-attrazzjonijiet prin/ipali. Dan il-Christmas log se ji;i ppreparat millKumpanija Maypole. Flimkien, ejjew inkunu parti minn din ilkaw]a ;usta u ng[inu mill-qalb
g[all-Istrina 2013. G[alhekk in[e;;ukom biex nhar it-13 ta’ Di/embru ting[aqdu g[al ‘Il-Milied f’{al Qormi’ fejn se tkunu tistg[u tgawdu atmosfera unika li j;ib mieg[u dan i]-]mien tas-sena f’villa;; uniku u trankwill talMilied.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
19
MADWARNA
}ew; mudelli Maltin jirb[u unuri presti;ju]i f’Londra }ew; ]g[a]ag[ Maltin Lucienne Gusman ta’ 31 sena minn Santa Lu/ija, u Justin Chircop, ]ag[]ug[ ta’ 27 sena mill-G]ira - g[amlu unur kbir lil Malta wara li ;ew inkurunati b[ala Ms u Mr Commonwealth 2013 f’Londra waqt kompetizzjoni tas-sbu[ija li saret nhar isSibt, 16 ta’ Novembru. Lucienne Gusman ikkompetiet ma’ 25 mudella mill-pajji]i talCommonwealth, filwaqt li Justin Chircop ikkompeta ma’ erbg[in ]ag[u]g[ ie[or. Il-kompetizzjoni ta’ Mr Commonwealth saret l-ewwel darba u g[alhekk l-ewwel rebbie[ ta’ din il-kompetizzjoni huwa ]ag[]ug[ Malti. }ag[zug[a Maltija o[ra, Sarah Zahra ta’ erbatax il-sena minn {ad Dingli, ukoll g[amlet unur g[al Malta g[ax wara kompetizzjoni diffi/li ;iet inkurunata fittielet post fil-kategorija Miss Teen Commonwealth 2014. Ma’ dawn il-mudelli kien hemm ukoll Alexia Fenech li rrappre]entat lil Malta fis-sezzjoni tat-tfajliet ta’ bejn l-20 u d29 sena, u g[amlet ukoll sfilata mill-isba[. Din ma kenitx l-ewwel darba li dawn il-mudelli rrappre]entaw lil pajji]na f’konkorsi tassbu[ija. Dawn il-mudelli reb[u d-dritt li jirrappre]entaw lil Malta f’dan il-konkors wara li reb[u konkors nazzjonali tas-sbu[ija mtella’
Ritratt kommemorattiv tar-rebbie[a tad-diversi unuri waqt kompetizzjoni tas-sbu[ija li saret fil-jiem li g[addew f’Londra. Fir-ritratt ta’ isfel fuq ix-xellug tidher Lucienne Gusman minn Santa Lu/ija u fuq il-lemin jidher Justin Chircop mill-G]ira
minn Glamorous Entertainment, wa[da mil-a;enziji ewlenin ta’ konkorsi tas-sbu[ija f’Malta, immexxija minn Vince Taliana. Min jixtieq iktar dettalji ta’ kif wie[ed jista’ jipparte/ipa f’konkorsi b[al dawn jista’ jibg[at korrispondenza lil mail.glamorous@gmail.com
Membri tal-IPMS Malta jirb[u 30 unur f’Telford
Il-membri tal-IPMS Malta li reb[u g[add sabi[ ta’ unuri waqt il-kompetizzjoni ta’ Telford li saret fil-jiem li g[addew
Membri tal-IPMS Malta (The Society for Scale Modellers - 1981) siefru sa Telford fl-Ingilterra biex jie[du sehem fi Scale Model World, l-akbar wirja ta’ mudelli fi skala fid-dinja li ssir kull sena f’Novembru. Ilwirja tittella’ millInternational Plastic Modellers’ Society UK li din is-sena ti//elebra l-50 anniversarju tat-twaqqif tag[ha. Il-wirja tinkludi wkoll lIPMS (UK) Annual Model Competition, kompetizzjoni li din is-sena rat madwar 1,200 mudell minn madwar id-dinja mqassma f’aktar minn 100 klassi differenti. Dsatax-il modeller Malti da[lu g[al din il-kompetizzjoni u reb[u total ta’ 30 pre-
mju li jinkludu: [dax-il midalja (tmienja deheb, wa[da fidda u tnejn bron]); ]ew; trofej; sbatax-il commendation kif ukoll Best in Show fil-kategorija tal-figurini. Ilmudelli rebbie[a jinkludu ajruplani u vetturi militari u /ivili, figurini, vapuri u dioramas. L-a[[ar darba li IPMS Malta [adet sehem f’din ilkompetizzjoni kien tlettax ilsena ilu. IPMS Malta tixtieq tirringrazzja lill-Air Malta g[allg[ajnuna li tat biex ji;i a//ertat li l-mudelli jaslu qawwijin u s[a[ g[al din ilkompetizzjoni. Grazzi wkoll lill-Mdina Glass talli [admu ttrofej Maltin li ;ew mog[tija mill-IPMS Malta fl-a[[ar talkompetizzjoni.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
20
KUMMER?
L-HSBC jappo;;ja t-t[awwil ta’ si;ar indi;eni f’{al G[arg[ur Iktar minn erbg[in si;ra indi;ena g[al Malta t[awlu fil - Batterija ta ’ {al G[arg[ur f ’ Tal - Fer[a . Din l - inizjattiva saret b ’ kollaborazzjoni bejn l istudenti tal - Iskola Primarja ta ’ {al G[arg[ur, il - Kunsill Lokali ta ’ {al G[arg[ur, u voluntieri minn HSBC Malta . Din l - attività, bl - appo;; tas - Segretarju Parlamentari g[all - Gvern Lokali u Kultura Josè Herrera, il - Kap tal Business Management ta ’ HSBC Malta Matt Macdona, u s - Sindku ta ’ {al G[arg[ur Mario Gauci, fakkret l g[oxrin sena minn mindu twaqqfu l - Kunsilli Lokali f ’ Malta . Josè Herrera qal li “ biex nimmarkaw din l - okka]joni spe/jali qed ni//elebrawha billi qed ni]irg[u [ajja ;dida . Nispera li flimkien max - xog[ol li di;à sar matul dawn l - g[oxrin sena, il kun/ett ta ’ gvern lokali
Inizjattiva simbolika tfakkar l-g[oxrin sena mit-twaqqif tal-Kunsilli Lokali f’Malta jwessa ’ l - parametri tieg[u fil - futur qrib u jsir isti tuzzjoni li ta[dem eqreb lejn il - komunitajiet tag[na . B[alissa qed na[dmu biex nevolvu l - kun/ett ta ’ devoluzzjoni [alli nag[tu aktar awtorità re;jonali li qed tg[in lill - kunsilli tag[na jevolvu l - identitajiet tag[hom .” “ Hu tassew sabi[ li tara l istudenti, il - Kunsill Lokali, u l - impjegati ta ’ HSBC Malta jikkoperaw u ja[dmu id f ’ id f ’ isem is - sostenib biltà ambjentali, ” qal il - Kap tal - Business Management ta ’ HSBC Malta Matt Macdona . “ Impenn g[al t[awwil ta ’ si;ar hu tassew effettiv . B ’ azzjoni wa[da, din l - attiv ità qed tqajjem kuxjenza dwar l - ambjent u l - ap -
prezzament tan - natura, tin kura;;ixxi lill - istudenti u lill - adulti biex isiru membri attivi fis - so/jetà, fil waqt li qed issa[[a[ l - eko sistema u tkompli ssebba[ iz - zona .” F ’ isem il - Kunsill Lokali ta ’ {al G[arg[ur, is - Sindku rringrazzja lill - parte/ipanti kollha g[all - [idma tag[hom . “ Dan l - impenn flimkien juri kemm hu effettiv ix - xog[ol voluntarju fil - [idma lejn sostenibbiltà ikbar, ” qal Mario Gauci . “ Ringrazzjament spe/jali jmur g[all - impjegati ta ’ HSBC Malta g[ax - xog[ol volontarju li jag[mlu matul is - sena biex itejbu u jip prote;u din iz - zona ta ’ valur storiku u ambjentali spe/jali .”
Impjegati voluntieri ta’ HSBC Malta flimkien mal-istudenti tal-Iskola Primarja ta’ {al G[arg[ur qed isebb[u z-zona tal-Batterija ta’ {al G[arg[ur f’Tal-Fer[a
L-Emirates se tg[in g[al aktar piloti fil-Lvant Nofsani Il-Flight Academy ta’ Emirates se tg[in fil-b]onn g[al 40,000 pilota fil-Lvant Nofsani matul l-g[oxrin sena li ;ejjin, b’appo;; g[as-settur tal-avjazzjoni li dejjem qed jikber b’g[a;la. Rappre]entanti tal-akkademja spjegaw l-a[[ar ]viluppi waqt id-Dubai Air Show, li sar f’Al Maktoum International, Dubai World Central f’Jebel Ali. Il-Boeing Pilot & Technician Outlook g[all-2013 qed ifassal li se jkun hemm b]onn g[al kwa]i nofs miljun pilota globalment
matul l-20 sena li ;ejjin, b’40,000 minnhom ikun hemm b]onnhom fil-Lvant Nofsani. “Bit-tkabbir drammatiku tassettur tal-avjazzjoni, it-talba g[al piloti ;odda hi /ara. Emirates qieg[da fuq quddiem u qed tippjana g[all-;ejjieni. Din lakkademja hi impenn kbir milllinja tal-ajru g[all-industrija talavjazzjoni tal-EG[M, u tappo;;ja l-b]onn tal-industrija globali g[al ;enerazzjoni ;dida ta’ piloti,” qal Adel Al Redha, ilVi/i President E]ekuttiv u Chief Operations Officer ta’ Emirates.
Il-President ta’ Malta George Abela jitkellem ma’ impjegati tal-Banif Bank waqt ]jara li g[amel fl-uffi/ini tal-bank fil-G]ira
Il-President ta’ Malta ]ar uffi/ini ta’ Banif Bank Il - President ta ’ Malta George Abela ng[ata akkoljenza kordjali mill-impjegati ta’ Banif fl-uffi/ini tal-bank filG]ira li kienu [erqana biex jiltaqg[u mieg[u u jkellmuh fuq il-[ajja tax-xog[ol tag[hom. Il-President g[amel ]jara ta’
kortesija lill - bank u kien ;entili bi]]ejjed biex jieqaf jitkellem ma’ kull impjegat, bil - manjiera tipika d[ulija tieg[u. Il - President ta ’ Malta George Abela kixef plakka kommemorattiva biex ikunu
mfakkrin il-[ames snin ta’ kollaborazzjoni bejn Banif Bank u l - Presidenza fil - :irja tal President. Il-Kap E]ekuttiv ta’ Banif Joaquim F . Silva Pinto ppre]entalu wkoll tifkira talokka]joni.
Il-mudell tal-Emirates Flight Academy hu video [olografiku li jispjega l-kun/ett innovattiv ta’ ta[ri; tal-piloti fl-istand ta’ Emirates fid-Dubai Air Show 2013
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
21
?INEKRITIKA Joe Calleja - jocal@me.com
PRISONERS
G[ajnejk u widnejk miftu[in sal-a[[ar Direzzjoni> Denis Villeneuve< {in> 153 minuta< ?ert.> 15< KRS Ili ftit ma nara thriller li ]ammni attent mill-ewwel sal-a[[ar minuta u niggarantilkom li dan huwa wie[ed minnhom filwaqt li n[e;;i;kom biex i]]ommu g[ajnejkom u widnejkom miftu[in bera[ il-[in kollu, sattmiem, anzi mhux l-inqas l-a[[ar minuti g[ax allura fa/li to[or;u b’tog[ma [a]ina u titilfu l-gost tas-sag[tejn u nofs li qatt ma jin[assu twal i]]ejjed jew im;ebbda. M’g[andi l-ebda dubju lanqas li jekk dan il-film ma jkunx fil-lista tan-nominazzjonijet g[all-Oscar, jekk mhux ukoll fost ir-rebbie[a, allura veru ma te]istix ;ustizzja fi [dan din is-seba’ arti. Kif issiru tafu dwar xiex tittratta l-;rajja ma nag[tikomx tort ta[sbu li se taraw xi film ta’ vendetta u azzjoni b[al dawk li kien ta bidu g[alihom Charles Bronson bissensiela ta’ films Deathwish. Imma dan mhuwiex e]attament hekk. Hugh Jackman u Maria Bello jidhru b[ala l-koppja Dover. Nirrealizzaw mill-bidu li Keller kien ferm reli;ju] u ta’ dixxiplina
Keller (Hugh Jackman) ikun konvint li Alex (Paul Dano) kien [ataflu lil bintu fi Prisoners
mal-familja. I]da dan kollu jisfa mhedded meta bintu ]-]g[ira tg[ib flimkien ma’ tifla o[ra ta’
;irien [bieb. Hu jkun /ert li dawn insterqu, u fir-rapport lill-pulizija jiddikjara li
kellu suspett f’xi [add li dakinhar kien qrib id-dar tag[hom f’karavan. Id-ditektiv Loki (Jake
Gyllenhaal) jarresta li]-]ag[]ug[ daqsxejn fidil Alex (Paul Dano) li pprova ja[rab bil-karavan meta javvin/inawh il-pulizija. Imma dan lanqas biss kellu li/enzja, u wara li jg[addu t-48 sieg[a li seta’ jin]amm arrestat, Loki jkollu je[ilsu. Din xejn ma jie[u gost biha Keller, li g[alhekk jie[u l-li;i f’idejh ... S’hawn tara x-xebh mal-films ta’ Bronson, g[ax hawnhekk jo[ro; aktar qawwi l-element biex insejja[lu hekk “morali” fi script kumplikat li ja[kimlek l-attenzjoni u fl-istess [in “provokattiv”, hekk kif i;ieg[lek tirrifletti kieku int kont minflok Keller x’kont tag[mel. Imma apparti dan, il-film i]ommok grazzi g[all-interpretazzjonijiet ferm kredibbli ta’ Jackman, imma wkoll Gyllenhaal, Dano u Terrence Howard b[ala missier it-tifla l-o[ra misruqa. Ma nistax ma nsemmix ir-re;ija tal-Kanadi] Villeneuve li to[loq tensjoni sat-tmiem li j[allik bla nifs, u l-fotografija mill-aqwa ta’ Roger Deakins.
SAVING MR. BANKS
L-istorja vera wara Mary Poppins Direzzjoni> John Lee Hancock< {in> 125 minuta< ?ert.> U< KRS Ori;inarjament Mary Poppins kienu sensiela ta’ kotba illustrati g[at-tfal miktuba millAwstraljana P.L. Travers bejn l1934 u l-1988 dwar governantisa[[ara twajba li titfa//a minn imkien biex tg[in lil familja f’diffikultà. Dawk il-;rajjiet, i]da, kisbu fama internazzjonali wara li Walt Disney fl-1964 [adem film mu]ikali mnebba[ minnhom, g[alkemm Travers xejn ma kienet kuntenta bih. Dan dwar dak li g[andu x’jaqsam mieg[u dak il-film – li nistqarr li nsejtu, anki g[ax ilmusicals mhumiex fost il-films favoriti tieg[i. I]da dil-;img[a jasal dan li hawn Malta qed narawh qabel [afna pajji]i, fosthom l-istess Stati Uniti u lAwstralja li kkoprodu/ewh marRenju Unit. Saving Mr. Banks ]gur se j;eg[ilna n[arsu lejn din il-[rafa b’mod differenti li qatt ma konna bsarna. Infatti, hawnhekk insiru nafu min kienet din Travers, u kif filfatt [afna minn dak li rrakkuntat f’Mary Poppins kien awtobijografiku, jew g[all-inqas ispirat
Disney (Tom Hanks) jitlob bil-[niena lil Pamela (Emma Thompson) t[allih jiffilmja Mary Poppins f’Saving Mr. Banks
minn mumenti mill-[ajja tag[ha – li ma kinitx kollha [lewwa, mu]ika, kant u ]fin, b[alma kien urieha l-film b’Julie Andrews u Dick van Dyke. Din il-[arsa ;dida kienet irrakkuntat Valerie Lawson fil-
bijografija ta’ Travers, li ppubblikat fl-1999 (u re;g[et [ar;et fl2008) bl-isem ta’ Mary Poppins, I Wrote, filwaqt li l-film jittratta laktar dak li ;ara meta Disney twebbel jiffilmja Mary Poppins, u kellu bi//a xog[ol mhux [a]in
biex ikkonvin/a lil Travers tiffirma l-kuntratt biex ja[dem il-film, b’diversi kundizzjonijiet. B’hekk naraw lil Emma Thompson tinterpreta l-parti ta’ Pamela L. Travers, hekk kif fla[[ar tmur fl-Amerika biex tin-
negozja l-ftehim ma’ Disney (Tom Hanks, bilkemm jing[araf) u tg[in fil-kitba tal-iscript. Sadanittant, permezz ta’ flashbacks, minn mument g[al ie[or, nassistu g[all-mumenti tat-tfulija ta’ Pamela (hawn interpretata b’mod impressjonanti mi/-/kejkna Annie Buckley) fl-Awstralja li tant t[obb lil missierha (Colin Farrell), i]da li jkollu problema serja tax-xorb, bil-familja tispi//a tiddependenti fuq zija sinjura, li fil-fatt serviet ta’ ispirazzjoni g[all-karattru ta’ Poppins. G[alhekk wie[ed jibda jifhem ir-re]istenza ta’ Travers li rrakkont drammatiku tag[ha jinbidel fi musical. B[as-soltu Thompson hi sempli/iment stupenda (u b’/ans sabi[ g[all-Oscar) b[ala Travers, u recording ta’ Travers vera fi tmiem il-film waqt il-credits talg[eluq jikkonferma kemm l-interpretazzjoni tag[ha kienet pre/i]a. Hanks huwa daqstant delizzju], grazzi wkoll g[al script e//ellenti b’mumenti tad-da[k, i]da wkoll o[rajn li jqanqluk, b’editjar ta’ seng[a, l-aktar fis-sekwenzi talflashbacks.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
22
TV#RADJU
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-06>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 22>00 23>00 00>25 01>20
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar Fuzzbox - Lito Talk Time Newsdesk (r) Wavelength (r) Mu]ika kontinwa
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel
Jim Jam
07:00 - Minnie’s Bow-Toons 07:05 - Mickey Mouse Clubhouse 07:30 A.N.T. Farm 08:15 - Jessie 09:05 The Suite Life on Deck 09:50 Shake It Up! 10:35 - Austin & Ally 11:00 - A.N.T. Farm 11:25 - That’s So Raven 11:45 - Dog With a Blog 12:10 - Good Luck Charlie 12:35 My Babysitter’s a Vampire 13:00 That’s So Raven 13:25 - Gravity Falls 13:50 - Jessie 14:10 - Violetta 15:00 - Dog With a Blog 15:15 Minnie and You 15:20 - Austin & Ally 15:45 - Gravity Falls 16:10 Shake It Up! 16:30 - Good Luck Charlie 16:55 - A.N.T. Farm 17:20 - Violetta 18:05 - Jessie 18:30 - My Babysitter’s a Vampire 18:50 Good Luck Charlie 19:15 - Gravity Falls 19:40 - Shake It Up! 20:00 Austin & Ally 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 - Good Luck Charlie 21:10 Wizards of Waverly Place 22:00 The Suite Life of Zack & Cody 22:45 - Sonny With a Chance.
07:00 - Nouky & Friends 07:05 Rubbadubbers 07:15 - Oswald 07:30 - Fluffy Gardens 07:45 Jarmies 08:00 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:30 - Gazoon 08:40 Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 - Heroes of the City 09:15 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:55 - Nouky & Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 Pingu 11:25 - Tiny Planets 11:30 Monkey See, Monkey Do 11:40 Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:25 - Jarmies 12:40 Mio Mao 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:50 - Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 - Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 - Fluffy Gardens 15:15 - Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:35 - Tork 17:45 - Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - Benjamin’s Farm 18:50 Nouky & Friends 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 Lots & Lots Of... 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney & Friends 20:10 - Wobblyland 20:15 Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 - Connie the Cow 20:45 Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 Pingu 21:45 - Tiny Planets 21:50 Pingu 21:55 - Tiny Planets 22:00 Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:35 - Dougie in Disguise 22:45 Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 - Tork 23:15 - Benjamin’s Farm 23:20 - My Animal Friends 23:35 - Nouky & Friends 23:40 Wobblyland.
Nickelodeon
07:05 - Winx Club 07:30 SpongeBob SquarePants 07:55 The Fairly OddParents 08:20 - Go, Diego, Go! 08:45 - Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 - Dora the Explorer 10:25 - Little Kingdom 10:35 Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - The Fairly OddParents 11:40 - T.U.F.F. Puppy 12:05 - Totally Spies! 12:30 iCarly 12:55 - Victorious 13:20 Big Time Rush 13:45 - SpongeBob SquarePants 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:30 - SpongeBob SquarePants 16:20 - Victorious 16:45 - iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 The Fairly OddParents 19:15 Robot and Monster 19:40 Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 23:00 iCarly.
John Q
– Raitre, 21>05
John Q, g[all-im[abba ta’ ibnu jasal biex jag[mel affarijiet li kieku qatt ma kienu jaslu biex jg[addu minn mo[[u. Ibnu Mike (Daniel E. Smith) jikkollassa waqt log[ba baseball u wara li jittie[ed l-isptar jirri]ulta li jkollu b]onn isirlu trapjant li jkun iqum [afna flus. Il-missier ma tantx ikollu xog[ol tajjeb, u t-tifel ma jkunx assigurat fuq sa[[tu. Jappella g[al g[ajnuna finanzjarja biex it-tifel ikun jista’ jag[mel loperazzjoni me[tie;a, i]da l-appell jaqa’ fuq widnejn torox. Determinat li lil ibnu jag[tih dak kollu li je[tie;, naraw x’jag[mel il-missier… Il-film in[adem fl-2002 b’re;ija ta’ Nick Cassavetes. TVM 1
Smash
07:00 - TVAM 09:00 - Niskata 11:00 .EU 11:30 - Paqpaq Lifestyle 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 - TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 - Teleshopping 16:20 - Madwarna 16:30 - Teleshopping 16.45 - Twelid il-Kelma 16:50 Monsuno 17:20 - Xpla[[mal[ajt 17:35 Waqtiet 17:40 - Teleshopping 18:00 A[barijiet 18:10 - Purée 18:55 - Dissett 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tattemp# rapport finanzjarju 20:45 - Katrina 21:45 - Headline News 21:50 - Rajt ma Rajtx 22:20 - Mixage 22:45 - Venere 23:15 - A[barijiet 23:30 - Merlin.
07:00 - A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura (r) 08:40 - A[barijiet 09:00 - {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 Teleshopping 14:20 - Ma’ Majsi. Live 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 18:40 - Teleshopping 19:00 - A[barijiet 19:30 - Dokumentarju 20:30 - Il-Parlament tal-Poplu 21:30 - CNI 22:00 - A[barijiet 22:30 - Motordrome.
TVM 2
07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 Planet Dinosaurs 11:50 - Jousoour - Junk Music 11:55 - Waqtiet 12:00 Purée 12.45 - 3 Pointer 13:15 - Paqpaq Motor Sports 13:45 - Rajt ma Rajtx 14:15 - Gadgets 14:45 - Servizz minn Malta u Lil Hinn Minnha 15:00 - Planet Dinosaurs 15:50 - Twelid il-Kelma 16:00 - Niskata (r) 18:00 - MEA 18:30 3 Pointer 19:00 - Paqpaq Motor Sports 19:30 - Waqtiet 19:40 - Planet Dinosaurs 20:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin missmig[ 20:40 - Madwarna 21:05 Football. Europa League. Swansea v Valencia (b’waqfa g[al Headline News fl-21:50) 22:50 - Europa League highlights 23:30 - News in English 23:35 Dissett. ONE
07:00 - Breakfast News 08:45 Teleshopping 09:00 - Sieg[a }mien 10:30 - Teleshopping 11:15 - Aroma Mattina 12:30 - ONE News 12:40 Kalamita 16:15 - Teleshopping 17:30 ONE News 17:40 - Aroma Kitchen 19:00 - Aqrali Storja 19:30 - ONE News 20:15 - Snajja Maltin 20:35 - Il-Klikka 21:45 - Ilsien in-Nisa 23:30 - ONE News.
Raiuno
06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00 u d-09:00) 09:30 - Tg1 flash 10:00 Unomattina verde 10:55 - Tg 1 11:00 Unomattina Magazine 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:20 - La vita in diretta 17:10 - Che tempo fa 18:50 L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari tuoi 21:10 - Una grande famiglia 2 (Fiction) 23:25 - Porta a porta 01:00 - Tg 1 notte 01:30 Cinemtografo. Raidue
07:00 - Cartoons 08:35 - Heartland (TF) 09:20 - Settimo cielo (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Detto Fatto 16:15 - Ghost Whisperer (TF) 17:00 - Private Practice (TF) 17:50 - Tg Sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - NCIS (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:00 - Lol:-) (varjeta) 21:10 - Tutto le strade portano a... 23:30 - Il grande cocomero 00:30 - Rai Parlamento 00:40 - Il clown (TF) 01:35 - Provincia segreta. Raitre
07:00 - TGR Buongiorno Italia 08:00 - Agorà 10:00 - Mi manda Raitre 11:15 - Elisir 12:00 - Tg 3 # meteo 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 Pane quotidiano 13:10 - Rai educational - il tempo e la storia 14:00 - Tg regione 14:20 Tg 3 # meteo 14:50 - Tgr Leonardo. Attwalità 15:10 - Terra nostra (TN) 16:00 - Aspettando
Geo 16:40 - Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione#meteo 20:00 - Blob 20:15 Sconosciuti - la nostra personle ricerca della felicità 20:35 - Un posto al sole (soap) 21.05 - John Q. Film 2002 23:10 - Gazebo 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 - Rai Educational 01:35 - La musica di Raitre. Canale 5
08:00 - Tg 5 mattina 08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 - Mattino cinque 11:00 Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Cenovetrine (soap) 14:40 - Uomini e donne 16:10 - Il segreto (soap) 16:55 Pomeriggio cinque 18:50 - Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - Anche se è amore non si vede. Film 2011 23:30 - Supercinema 24:00 - Tg 5 notte 00:30 - Striscia la notizia 01:05 - Uomini e donne. Rete 4
07:20 - Charlie’s Angels (TF) 08:20 - Siska (TF) 09:45 - Carabinieri 4 (fiction) 10:50 Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Hamburg distretto 21 (TF) 16:35 - Air Force - aquile d’acciaio 3. Film 1992 18:55 - Football. Europa League. Legia Varsavia v Lazio 21:00 Quinta colonna il Quotidiano 21:30 - C’era una volta il west. Film ’68 00:50 - Django 2 - il grande ritorna. Film ’87. Italia 1
07:00 - Friends (sitcom) 07:30 - La vita secondo Jim (sitcom) 08:20 - The Middle (sitcom) 09:10 - Royal Pains (TF) 10:10 - Dr House (TF) 12:25 - Studio aperto 13:00 Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:45 - 2 Broke Girls (sitcom) 16:10 - E alla fine arriva mamma! (sitcom) 17:05 - Le regole dell’amore (sitcom) 18:00 - Mike & Molly (sitcom) 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI Miami (TF) 21:10 - CSI: New York (TF) 22:05 - The Following (TF) 23.55 - Le iene 01:25 - Sport Mediaset 01:50 - Studio aperto.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
23
TV#RADJU F. Living
07.00 - Teleshopping 08:00 - Ipokriti 09:00 - Ftakar 10:00 - Bejnietna 12:00 Teleshopping 13:00 - F Living Magazine 15:00 - Teleshopping 16:00 - Jien u Int 18:00 - Teleshopping 20:30 - Tie; tal{olm 21:30 - Sfera 23:30 - F. Living Magazine 01:30 - Teleshopping. Xejk
07:30 - Just for Laughs 07:45 - Total Request Show 09:50 - Shout Out 10:00 - Love and Romance 10:45 Teleshopping 11:45 - Just for Laughs 12:00 - Frux (r) 13:30 - The 80s 14:00 Mill-Italia (r) 15:00 - The 90s 15:30 Teleshopping 16:30 - Hits 16:50 Shout Out 17:00 - Local Issues 17:45 Maltese Music 18:00 - Total Requests Show (live) 20:00 - Just for Laughs 20:15 - Shout Out 20:30 - Kontra ir-Ri[ 21:55 - Football 22:00 - Xi {lomt??? 23:00 - Local Issues (r) 23:45 - The 60s and 70s. La 5 12:25 - Grey’s Anatomy (TF) 13:10 Una mamma per amica (TF) 14:00 Find My Family (reality) 15:00 - Lina’s Hair 15:40 - My Beautiful Dog 17:00 Rachel Zoe Project (reality) 17:50 Fashion Style Tutorial (reality) 18:05 Lina’s Hair (reality) 18:30 - My Beautiful Dog 19:30 - Grey’s Anatomy (TF) 20:20 - Una mamma per amica (TF) 21:10 - Autumn in New York. Film 2000 23:00 - Uomini e donne 00:15 - Find My Family (reality).
Zone 17:25 - Doctor Who: Best Of 18:10 - EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - The Weakest Link 20:00 Keeping Up Appearances 20:30 - The Office 21:00 - Luther 21:50 - Money 22:45 - The Café 23:10 - Hebburn 23:40 - Doctor Who Explained. TCM
07:45 - High Society 09:30 - 4 for Texas 11:25 - The Three Musketeers 13:35 - Texas Carnival 15:00 - Some Came Running 17:15 - 3 Godfathers 19:05 - Sunday in New York 21:00 Kismet 22:50 - The Time Machine. MGM Movies
07:05 - The Heavenly Kid 08:35 Ghoulies II 10:01 MGM’s Big Screen 10:15 - Ghoulies 11:35 - Yours, Mine and Ours 13:25 - Convicts 14:55 Killer Klowns From Outer Space 16:20 - Clean Slate 18:05 - Criminal Law 20:00 - O.C. & Stiggs 21:50 - True Heart 23:25 - The Comfort of Strangers. GO Stars
07:25 - Edward Scissorhands 09:15 The Watch 11:00 - Monk 11:45 - Déjà Vu 13:50 - Two and A Half Men 14:35 - The Living Daylights 18:55 - Legend of the Guardians 16:45 - The Count of Monte Cristo 20:30 - The Middle 21:00 - Cirque Du Soleil: Worlds Away 22:30 - Taken 2 00:05 - United 01:40 - The Count of Monte Cristo.
BBC Entertainment
Diva Universal
07:10 - Nina and the Neurons 07:25 Poetry Pie 07:30 - Green Balloon Club 07:50 - Bobinogs 08:00 - Tweenies 08:30 - One Foot in the Grave 09:00 Come Fly with Me 09:30 - Doctor Who: Best Of 10:20 - EastEnders 10:50 - Doctors 11:20 - Drop Zone 12:10 - The Weakest Link 12:55 - One Foot in the Grave 13:25 - Doctor Who: Best Of 14:15 - Come Fly with Me 14:45 - EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - The Weakest Link 16:30 - Drop
07:00 - Quincy, M.E. 08:00 - Agatha Christie’s Poirot 09:45 - Movie 09:50 Kojak 10:50 - Quincy, M.E. 11:45 Great Women 12:00 - Agatha Christie’s Poirot 13:45 - Great Women 14:00 Strong Medicine 14:50 - ER 15:45 Great Women 16:00 - Quincy, M.E. 17:00 - Agatha Christie’s Poirot 18:48 Great Women 19:00 - Strong Medicine 19:50 - JAG 20:50 - Movie 21:00 - Great Women 22:15 - Movie 22:30 - Agatha Christie’s Poirot.
Iris
09.40 - Passi furtivi in una note boia. Film ’76 11.25 - Il solitario di Rio grande. Film ’71 13:15 - Al di la della legge. Film ’68 15:25 - Il sole buio. Film ’89 17:25 - Noi uomini duri. Film ’87 19:30 - Supercar (TF) 20:10 - Hazzard (TF) 21:00 - Gloria. Film ’99 22:55 - Adesso cinema! 23:20 - Love Affair - Un grande amore. Film ’94 01:30 - La gabbia. Film ’86.
07>00 08>30 10>00 12>00 13>30 14>00 14>05 15>30 15>45 16>45 17>00 18>00 18>05 18>30 19>30 20.00 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00
Melita More
09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 Amazing Race 12:00 - SMASH 13:00 Days of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 - VEEP 15:00 - Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 - Dallas 17:15 Psych 18:15 - Days of Our Lives 19:00 Chicago Fire 19:45 - Glee 20:30 Suburgatory 21:00 - Supernatural 21:45 True Blood 22:45 - The Mentalist 23:30 Chicago Fire 00:15 - Spartacus 01:15 Suits. Discovery Channel
07:15 - Dirty Jobs: Egg Farm 08:10 Deadliest Catch: Sea Tested 09:05 - Gold Rush: Bedrock Gold 09:55 - Swamp Loggers: Tough Times Ahead 10:50 - How Do They Do It? 11:15 - How It’s Made 11:40 - MythBusters: Voice Flame Extinguisher 12:35 - Extreme Engineering: Turkey’s Mammoth Hydropowered Deriner Dam 13:30 - American Chopper: Senior vs. Junior: Offer Denied 14:25 - Through the Wormhole with Morgan Freeman: Can We Live Forever? 15:20 - You Have Been Warned: Show-Offs 16:15 - One Car Too Far: Mountain 17:10 - Ultimate Survival: Fan vs. Wild with Bear Grylls 18:05 Auction Kings: Wild West Memorabilia # NFL Helmet 18:35 - Auction Hunters: Strat’ed for Cash 19:00 - How It’s Made: Dream Cars: Maserati Quattroporte 19:30 How It’s Made 20:00 - Auction Hunters: Fake Punt Payoff 20:30 - Auction Hunters: Hidden Hot Wheels 21:00 - Auction Kings: Plank Cannon # Calliope 21:30 Auction Kings: Motorized Bar Stool # Confederate Sword 22:00 - Get Out Alive With Bear Grylls 23:00 - Car Vs Wild: Not a Beach After All.
Sport fuq il-Cable Eurosport 1
08:30 - Inside World Touring Cars 09:00 - UEFA Youth League Football 10:30 - FIFA U#17 World Cup Football 13:00 - UEFA Youth League Football 14:00 - WATTS 15:00 FIFA U#17 World Cup Football 18:00 - UEFA Youth League Football 19:00 - Champions League World’s Strongest Man 20:00 - Fight Club 23:05 - FIFA U#17 World Cup Football. 07:00 - Eurocup Basketball 08:00 Freestyle Skiing 08:45 - WATTS 09:00 - UEFA U#21 International Championship Futsal 17:30 WATTS 17:45 - GTA Next Level 18:00 - Scottish International Open Bowls 20:00 - Arm Wrestling 20:30 - PBA Bowling 21:30 - World Championship Series Table Soccer 22:00 - Giants Live Series World’s Strongest Man 23:00 - Scottish International Open Bowls. 07:00 - Trans World Sport #1387 08:00 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 5: Juventus v FC Kobenhavn 10:00 - Barclays PL: PL World #23 10:30 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 5: Bayer 04 Leverkusen v Man. Utd 12:30 - PGA European Tour: Alfred Dunhill Championship: Day 1 (live) 16:30 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 5: Matchnight Review 17:00 - Barclays PL: Wk 15: PL Review 18:00 - PGA European Tour: ISPS Handa World Cup of Golf: Highlights 20:00 - FIFA Futbol Mundial #445 20:30 - Barclays PL: Wk 15: Cardiff City v Man. Utd 22:30 - Barclays PL: Wk 16: PL Match Pack 23:00 - Ligue 1: Rd 15: The Ligue 1 Show 23:30 - Vincennes Horseracing 01:30 - Barclays PL: Wk 15: Newcastle Utd v Norwich City.
– Canale 5, 21>10
Film komiku Taljan li n[adem fl-2011 u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Salvo Ficarra, Valentino Picone u lil Ambra Angiolini. Tnejn, illum ]g[a]ag[, ikunu ilhom [bieb sa minn tfulithom u issa g[andhom negozju ]g[ir flimkien fil-qasam turistiku. Meta lil Valentino titilqu l-g[arusa, l-ie[or jag[mel minn kollox biex jipprova jsiblu namrata ;dida…
Madrid v Galatasaray A.S. 13:00 Vincennes Horseracing 15:00 UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 5: Man. C. v Viktoria Plzen 17:00 - FIFA Futbol Mundial #445 17:30 - Barclays PL: Wk 15: Stoke City v Sunderland 19:30 - Barclays PL: Wk 16: PL Match Pack 20:00 - Ligue 1: Rd 15: The Ligue 1 Show 20:30 - PGA European Tour: ISPS Handa World Cup of Golf: Day 4 01:30 RaboDirect Pro12: Rd 8: Ulster v Edinburgh Rugby.
Eurosport 2
GO sports 1
Anche se è amore non si vede
NET News .net (r) Eli in the morining Telebejg[ Flimkien NET News (ikompli) Flimkien Telebejg[ Teeny Break Telebejg[ Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla .net NET News .net Mitqlu Deheb NET News (ikompli) Mitqlu Deheb Elle (r) NET News
GO sports 7
07:00 - PGA European Tour: South African Open Championship: Day 4 11:00 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 5: Real
GO sports 8
09:00 - PGA European Tour: South African Open Championship: Day 4 13:00 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 5: Real Madrid v Galatasaray A.S. 15:00 Vincennes Horseracing 17:00 UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 5: Man. C. v Viktoria Plzen 19:00 - FIFA Futbol Mundial #445 19:30 - Barclays PL: Wk 15: Stoke City v Sunderland 21:30 - Barclays PL: Wk 16: PL Match Pack 22:00 - Ligue 1: Rd 15: The Ligue 1 Show 22:30 - PGA European Tour: ISPS Handa World Cup of Golf: Day 4. Melita Sports 1
08:00 - Bundesliga (r) 11:50 - FA Cup (r) 13:55 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 16:00 - Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r) 16:35 - America’s Cup (r) 18:15 - Bundesliga (r) 20:15 - FA Cup (r) 22:20 - FIFA Beach Soccer World Cup Qualifier (r) 23:40 America’s Cup (r) 01:14 - Bundesliga (r). Melita Sports 2 12:00 - America’s Cup (r) 14:05 Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:10 - Bundesliga (r) 17:05 - FA Cup (r) 19:10 - Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r) 19:40 - FIFA Beach Soccer World Cup Qualifier (r) 21:00 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 23:05 Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 01:40 - Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r).
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
24
TV # RADJU
Fil-qosor Autumn in New York – La 5, 21>10 Film li n[adem fissena 2000 b’re;ija ta’ Joan Chen li g[andu b[ala protagonisti lil Richard Gere u lil Winona Ryder (ittnejn fir-ritratt filpartijiet ta’ Will Keane u u Charlotte rispettivament). Hu jkun proprjetarju ta’ ristorant mag[ruf fi New York, ikollu madwar 50 sena u jkollu l-fama ta’ playboy. I]da donnu jkun dispost li jinbidel meta jsir jaf lil Charlotte, li tkun bint eks ma[buba tieg[u.
Konvenzjoni importanti fil-kalendarju kulturali Malti Malta Lejla – NET Television, 17>00 Stephanie Spiteri se jkollha b[ala mistednin rappre]entanti tal-Malta Comic Con 2013 li tista’ tg[id sab postu fil-kalendarju kulturali Malti ta’ kull sena. Ukoll fil-programm ikun hemm tisjir minn Nancy Buhagiar u tag[rif dwar in-nutrizzjoni minn Antoinette Pickard, u Fr Karm Debattista dwar il-Van;elu tal-{add li ;ej.
Love Affair - Un grande amore – Iris, 23>20 Mike Gambril (Warren Beatty, fir-ritratt ma’ Annette Bening), li ja[dem b[ala ;urnalist sportiv, ikun qieg[ed fuq ajruplan fi triqtu lejn Sydney. Ikun wasal biex ji]]ewwe;. Fuq l-ajruplan jiltaqa’ ma’ Terry McKay (Benning) li wkoll tkun g[arusa. L-ajruplan ikollu jag[mel
in]ul ta’ emer;enza fuq g]ira ]g[ira fil-Pa/ifiku. It-tnejn jitkellmu [afna u jin;ibdu lejn xulxin. Jidde/iedu li jekk irrelazzjoni tag[hom kellha sse[[, jer;g[u jiltaqg[u tliet xhur wara fl-Empire State Building wara li jkunu solvew affarijiet o[ra. X’ji;ri fil-fatt?
L-ewwel su//ess kbir g[al Depp Edward Scissorhands – GO Stars, 07>25 Film Amerikan tal-1990 li n[adem b’re;ija ta’ Tim Burton li fih naraw lil Johnny Depp flewwel su//ess kbir tieg[u, fejn
jinterpreta l-karattru ta’ Edward, ra;el li n[oloq b’mod artifi/jali. I]da l-kreatur tieg[u jil[aq imut bla ma jtemmu.
Ikun mistmell u ma[rub tista’ tg[id minn kul[add, i]da Kim (Winona Ryder) tin;ibed lejh u ssir t[obbu.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
25
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp IT-TEMP Ftit imsa[[ab bil-possibbiltå ta’ [albiet tax-xita VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ {afif li jsir moderat mill-Punent tard waranofsin-
6
har 7
UV INDEX
8
2
9
10
BA{AR Moderat IMBATT Baxx mill-Majjistral TEMPERATURA L-og[la 17˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.1mm Xita mill-1 ta’ Settembru 176.6mm IX-XEMX titla’ fis-06.51 u tin]el fit-16.49
11
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
16
17
Mimdudin> 5. Ma kienx imdejjaq (5) 6. Titlag[ha u tin]ilha quddiem il-bieb ta’ barra (5) 7. Li jitg[affe; malajr (5) 10. Pilastru (5) 11. Tajt l-ordnijiet minn kamarti? (5) 12. Dar kbira u lussu]a (5) 14. Tat-ti;ie;a, kul[add irid jiekolhom hu! (5) 16. Tat-tadam tkun ukoll fil-bottijiet (5) 17. Xi [a;a tal-Maestà tieg[u (5) 18. Tal-……, iba[[ar, ng[idu (5)
18
Weqfin> 1. Taqleb ix-xorb (6) 2. Hekk ag[mlu intom fl-g[elieqi (6) 3. Forni, fil-Belt (6) 4. Mimli demm u ]bib. Issa m’g[adhomx jag[mluh (6) 8. Lenez u …… (5) 9. Idawwarha madwar il-ferita (5) 12. Dawn jid[lu u jo[or;u mill- Port il-Kbir (6) 13. G[asfur ma[bub g[ax i[obb (6) 14. Mal-[ob] bi]-]ejt, jieklu lmexxej bi tnejn warajh? (6) 15. Ippubblikalu ismu f’gazzetta? (6)
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin> 5. Vista; 6. Rabja; 7. Tbati; 10. Armat; 11. Serji; 12. Barri; 14. Kanali; 16. Xkupa; 17. Le[en; 18. Jobdi. Weqfin> 1. Avanza; 2. {arbat; 3. Gratis; 4. Xadini; 8. Ombra; 9. Pruna; 12. Bie]la; 13. Irkant; 14. Koppja; 15. Lampik.
Sudoku : qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali talkwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta. Fa/li
Soluzzjoni Sudoku
IL-{AMIS L-og[la 17˚C L-inqas 12˚C
IL-:IMG{A L-og[la 18˚C L-inqas 11˚C
IS-SIBT L-og[la 17˚C L-inqas 13˚C
IL-{ADD L-og[la 18˚C L-inqas 12˚C
IT-TNEJN L-og[la 18˚C L-inqas 12˚C
UV
UV
UV
UV
UV
2
2
2
2
2
Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 15˚ ftit imsa[[ab, Al;eri 10˚C imsa[[ab, Amsterdam 9˚C imsa[[ab, Ateni 16˚C xemxi, Li]bona 10˚C xemxi, Berlin 10˚ imsa[[ab, Brussell 7˚C imsa[[ab, il-Kajr 31˚C ftit imsa[[ab, Dublin 8˚C imsa[[ab , Kopen[agen 9˚C xita [afif, Frankfurt -2˚C imsa[[ab, Milan 9˚C xemxi, Istanbul 17˚C imsa[[ab, Londra 9˚C imsa[[ab, Madrid 9˚C xemxi, Moska -6˚C imsa[[ab, Pari;i 6˚C imsa[[ab , Bar/ellona 10˚C xemxi, Ruma 7˚C imsa[[ab, Tel Aviv 29˚C imsa[[ab, Tripli 17˚C imsa[[ab, Tune] 15˚C imsa[[ab, Vjenna 3˚C sabi[ bi nhar, Zurich 0˚C xemxi, Munich -4˚C im/ajpar, St. Petersburg 2˚C imsa[[ab, Stokkolma 7˚C xemxi
Tag[rif G[all-Bormli]i li m’g[adhomx joqog[du Bormla G[ada l-:img[a, 29 ta’ Novembru fis-18:30, qabel ilfesta ta’ Marija Immakulata li ssir f’Bormla, se ssir quddiesa fil-Kolle;;jata apposta g[al dawk il-Bormli]i li llum ma g[adhomx joqog[du f’din illokalita. Hu kalkulat li minn dawn hemm aktar minn 6,000 persuna. Wara l-quddiesa jkun hemm laqg[a so/jali flOratorju tal-Parro//a. Irtir tal-Avvent Nhar il-{add, 1 ta’ Di/embru f’Porziuncola House, Ba[ar i/?ag[ak se jsir irtir tal-Avvent organizzat mix-Xirka tal-Isem Imqaddes ta’ Alla. Minbarra talb u diskussjonijiet, g[al min irid ikun hemm l-ikla ta’ nofsinhar. Ix-Xirka toffri trasport minn diversi lokalitajiet. G[al aktar dettalji, /empel lil Fr Joe Vassallo fuq 99275198 jew 21233620 jew lil Joseph Borg fuq 77701672. Serata b’mu]ika differenti Nhar il-{amis, 5 ta’ Di/embru fit-20:00 f’Sala Isouard tat-Teatru Manoel, il-
Belt se ssir serata bi stili mu]ikali differenti li jinkludu mu]ika Mediterranja, Latina,
klassika u mill-Ewropa talLvant. Idoqqu l-flawtista Fiorella Camilleri u l-kitarrista Luca Lucini. Kun/ert tal-Milied Nhar il-:mg[a, 13 ta’ Di/embru fil-Knisja ta’ San Ba]ilju fl-Imqabba, li tinsab wara l-Knisja Parrokkjali, fis18:45 se jsir kun/ert tal-Milied mill-Banda Madonna tal-:ilju
diretta minn Mro Andrew Calleja. Minbarra diversi siltiet mu]ikali mill-Banda, se jkun hemm ukoll kant mis-sopran Doreen Camilleri, kif ukoll qari ta’ poe]iji u xog[ol letterarju ie[or relatat mal-festa talMilied.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
26 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu 77200983.
KLASSIFIKATI G{ALL-KIRI {a]-}ebbu; ’il barra minn Triq l-Imdina
GARAXX basement 40 pied x 50 pied, jista’ jintu]a g[al gym, store, uffi//ju e//. ?emplu 79211659.
AVVI}I G[al kull xog[ol
TA’ madum tal-art u tal-[ajt, qlug[ ta’ kmamar tal-banju, plumbing, kisi tal-;ibs, ]ebg[a u gypsum boards, e//. ?emplu 77433390.
Mario Colours
G{AL kull xog[ol ta’ kisi u tibjid, kisi bil-;ibs, kisi birramel u siment, kisi u tibjid fuq il-pont u ]ebg[a, tik[il fuq il-fil, tik[il fuq l-antik, graffiato, silicato, gypsum boards, madum u katusi. ?emplu 99468622. Esperjenza ta’ 16-il sena u stima b’xejn.
Nixtri
BANK tax-xog[ol mhux itwal minn [ames piedi, preferibbilment b’morsa ]g[ira tal-[adid. ?emplu 79334898.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
G{ALL-BEJG{ Fniek tal-mejda
?EMPLU 21809761 wara l4pm jew 27807314 wara t-8pm.
G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Kamra tal-pranzu
TAL-kawba mastizz, antika, b’mejda u sitt si;;ijiet tal-;ilda, vetrina bi [;ie; immullat, side-
board u vetrina ]g[ira. Kundizzjoni tajba. ?emplu 21242180.
Libsa ta’ tie;
:DIDA fjamanta, qatt ma ntu]at, mixtrija ming[and Alamango. Prezz negozjabbli. ?emplu 99200354.
Pasturi
TAT-tafal, sett fih 20 pastur, stil antik ta’ ]mien il-MUSEUM. Prezz € 20 kull sett. Presepji kull daqs ma[dumin kollha g[erien, prezz jibda minn €20. ?emplu 21495253.
Pushchair
NEONATO Reverso Sport 3 Wheeler f’kundizzjoni perfetta, kwa]i ;dida. ?emplu 79409398.
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differenti. Kalendarji kbar tat-2014, 29cm x 42cm. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press) – 3
Triq Melita, il-Belt Valletta.
Kif issibuna – min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com
Wallunit
SOLID oak, 270cm x 42cm. ?emplu 79436225.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
27
SPORT VOLLEYBALL NISA
Jirb[u Flyers u FDLV Flyers …..................................3 Toyota Playvolley...................0
(25-23,25-19,27-25) L-ewwel set kien bilan/jat [afna bl-ebda tim ma jirnexxielu jifta[ vanta;;. I]]ew; timijiet issieltu g[al kull punt u kellu jkun l-a[[ar punt li dde/ieda s-set b’service tajjeb ta’ Amanda Agius. Fit-tieni set Flyers [arbu fuq quddiem 6-1 b’services tajbin minn Dorianne Bonnici u Liz Gaerty. Bi Blokks tajbin ta’ Belinda Milton u Dorianne Grech, Flyers fet[u vanta;; ta’ 11-4. Playvolley kienu ta[t pressjoni kontinwa, wettqu [afna ]balji u Flyers g[alqu s-set 25-19. It-tielet set kien simili b[all-ewwel wie[ed u wara li Flyers fet[u vanta;; tajjeb, ilkow/ Charles Gauci ta esperjenza lill-plejers kollha tieg[u. Imma Playvolley irkupraw u ;abu l-iskor indaqs 23-23
hekk kif i]-]ew; timijiet kellhom /ans jag[lqu s-set favurihom, imma ]balji fid-difi]a min-na[a ta’ Playvolley g[alqu l-log[ba favur Flyers. FDL Office Group..................3 Paola Hibs...............................0
(25-8, 25-16, 25-10) Paola bdew il - log[ba b ’ tim ]ag[]ug[ b ’ Delicia Farrugia tkun l - iktar plejer ta ’ esper jenza . It - tim ]ag[]ug[ ta ’ Paola kien kontinwament ta[t pressjoni u FDL ma taw l ebda /ans lil Paola li jat takkaw . Paola kellhom lura lil Roxette Caruana b[ala setter imma min[abba problema fl - irkoppa Roxette ma setg[etx tag[laq il - log[ba . FDL kellhom numru ta ’ ple jers stabbiliti neqsin imma xorta kkontrollaw il - log[ba u reb[u fa/ilment 3 - 0 .
U[ud mit-tiraturi waqt il-kompetizzjoni tar-Rifle
SPARAR
Azzopardi jirba[ b’punte;; rekord Patrick Azzopardi tal-On Target Shooting Club li hu affiljat malFederazzjoni Maltija tal-Isparar reba[ b’mod konvin/enti kompetizzjoni Benchrest tar-Rifle 0.22 li saret fir-range ta’ 50m filMag[tab. Tmien tiraturi [adu sehem filkompetizzjoni u minkejja temp xejn favorevoli kienu re;istrati punte;;i tajbin. Patrick Azzopardi temm l-ewwel bi kwa]i punte;;
perfett ta’ 399 minn 400 li hu wkoll rekord. Fit-tieni post spi//at il-mara tieg[u Suzanne b’punte;; tajjeb [afna ta’ 392 waqt li Mario Spiteri temm it-tielet bi skor ie[or g[oli ta’ 387. Il-;urija fil-kompetizzjoni tmexxiet minn Lawrence Darmanin assistit minn Sonia Bezzina tar-range tal-isparar filBidnija u kienet l-ewwel wa[da minn serje ta’ tlieta li saret ta[t l-
awspi/i tan-National Smallbore Rifle Association tar-Renju Unit u sponsorjata mid-ditta Brittannika tal-munizzjon Eley Ltd. Dawn ir-ri]ultati issa jintbag[tu lill-asso/jazzjoni Ingli]a Smallbore Rifle sabiex b’hekk ittiraturi Maltin ikunu jistg[u ji;u klassifikati ma’ mijiet ta’ tiraturi o[ra barranin f’din il-kompetizzjoni tant popolari ma’ diversi klabbs mifruxa fir-Renju Unit.
SWAN
Valletta SP i]ommu l-pass ma’ Senglea Gunners Fl-a[[ar round ta’ partiti millEwwel Divi]joni tas-SWAN qabel il-kampjonat jag[mel lewwel waqfa tieg[u min[abba lkompetizzjoni ta’t-Tazza talMilied. Il-leaders Senglea Gunners kellhom jit[abtu biex g[elbu lil Tal-Qroqq Versity Kasco 1-0 u kisbu s-sitt reb[a konsekuttiva. Fit-tieni partita /-Champions Valletta St. Pauli Mint komplew i]ommu l-pass mal-leaders meta g[elbu lil San Gwann Knights 4-1 I]-]ew; Champions tal-ista;un l-ie[or ta]-]ew; divi]jonijiet iltaqg[u kontra xulxin u kienu Valletta St. Pauli Mint li komplew i]ommu l-pass mal-leaders meta g[elbu lil San Gwann Knights 4-1
u baqg[u tliet punti biss ta[t illeaders Senglea Gunners. San Gwann issa jinsabu fl-a[[ar post. Valletta St. Pauli marru filvanta;; fit-13-il minuta mis-solitu Glenn Barry. Fit-tieni taqsima l-Beltin komplew l-a[jar u fil-50 minuta kabbru l-iskor b’daqqa ta’ ras tal-istess Glenn Barry li sa[[a[ postu b[ala l-aqwa skorer bi 13-il gowl. Fis-57minuta ]iedu ie[or permezz ta’ Pierre Spiteri u fil-61minuta Ryan Fenech kompla kabbar liskor. Fit-68 minuta San Gwann naqqsu l-iskor ninn auto gowl. Il-leaders Senglea Gunners kisbu reb[a siewja g[all-fini talklassifika, imma kellhom jit[abtu biex issuperaw lil Tal-Qroqq
Versity Kasco. Fl-ewwel taqsima Senglea dehru a[jar u [adu lvanta;; wara 15-il minuta meta minn xutt ta’ Stephen Said ilgowlkiper ma ]ammx u George Frendo mill-vi/in ma ]baljax. Fittieni taqsima Tal-Qroqq [ar;u fuq l-offensiva u dehru a[jar g[al [afna [in bil-gowlkiper talGunners Elvin Attard i/a[[adhom f’diversi okka]jonijiet. Dingli Eagles u G[arg[ur Buskwackers spi//aw 4-4. Partita fejn kull tim kellu taqsima kull wie[ed. Fl-ewwel taqsima Dingli Eagles wara 7 minuti marru fil-vanta;; permezz ta’ Edson Falzon, imma G[arg[ur kisbu d-draw permezz ta’ Adrian Dominicius. Qabel intemmet it-
taqsima Ezzedden Muftah Saih re;a’ ta l-vanta;; lil Dingli. Fit-tieni taqsima G[arg[ur aktar aggressivi u fl-44 minuta kisbu d-draw permezz ta’ Adrian Dominicius. Dingli re;g[u marru fil-vanta;; fis46minuta permezz ta’ Ezzedden Muftah Saih imma G[arg[ur skurjaw tnejn o[ra u dawru rri]ultat minn Emil Andrei Raducu u Marc Areny Albert. Fit-63 minuta Dingli kisbu lgowl tad-draw permezz ta’ Ezzedden Muftah Saih li kiseb tripletta g[al 4-4. Zejtun AFC wettqu s-sorpri]a tal-;urnata meta kontra kull mistenni g[elbu lil Lija-Iklin Mr.Clean 2-1 biex inqalg[u
mill-a[[ar post. Fil-21 minuta }ejtun fil-vanta;; permezz ta’ Gabriel Farrugia u rduppjaw fis60 minuta b’sutt ta’ Liam Vidal imxellef mid-difensur Matthew Vassallo. Lija-Iklin wettqu reazzjoni biex isalvaw ir-ri]ultat u naqqsu l-iskor fl-64 minuta permezz ta’ Daniel Cremona. Mill-Kampjonat tat-Tieni Divizjoni saret partita wa[da bejn tnejn li qed jisfidaw g[arreb[ tal-promozzjoni. Mrie[el Cuore Bianconero g[elbu lil Mqabba AFC 4-1. Fl-a[[ar partita fil-programm mill-ewwel rawnd tat-Tazza tal-Milied Ta’ :iorni Wolves g[elbu lil Cospicua Dynamos 4-1u qatghu passa;; g[all-kwarti tal-finali.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
29
SPORT EUROPA LEAGUE
Swansea u Betis fost dawk li qed ifittxu l-kwalifikazzjoni It-32 tim li mistennija jkunu fil-fa]i li jmiss tal-Ewropa League g[andhom ikunu mag[rufa llum jekk ma jkunx hemm sorpri]i kbar. Swansea City jilqg[u lil Valencia f’wa[da mill-partiti importanti. Il-klabb Spanjol di;a` hu /ert minn post fir-round li jmiss imma jista’ jinqabe] f’ras il-klassifika ta’ Grupp A mit-tim ta’ Michael Laudrup jekk it-tim minn Wales jie[u punti massimi. Swansea huma fidu/ju]i li jag[mlu dan wara li l-ewwel leg fl-ewwel ;urnata kienet intemmet f’reb[a sorpri]a 3-0 g[allvi]itaturi b’Wilfried Bony, Michu u Jonathan de Guzman jiskorjaw il-gowls. Madankollu St. Gallen u Kuban Krasnodar g[adhom ma qatg[ux qalbhom li javanzaw u r-rebbie[ minn dan il-konfront se jkun qed jittama f’telfa g[al Swansea biex i]omm it-tamiet [ajjin. Draw bejn it-timijiet fit-tielet u r-raba’ post ja//erta li Swansea javanzaw ]gur. Fi Grupp I, hemm konfront ie[or bejn ]ew; klabbs li g[adhom jittamaw li ja//ertaw il-kwalifikazzjoni b’Lyon jilqg[u lil Real Betis fi Stade de Gerland. Il-klabb minn La Liga jista’ jikkwalifika b’reb[a waqt li ttnejn javanzaw jekk Lyon jirb[u u Vitoria Guimaraes jitilfu l-konfront kontra t-tim tal-qieg[ Rijeka. Fi Grupp F Eintracht Frankfurt u Maccabi Tel Aviv imisshom vja;;i g[and Bordeaux u APOEL rispettivament u t-tnejn jafu li reb[a tiggarantilhom post fil-fa]i li jmiss. Ix-xenarju hu simili fi Grupp H g[alkemm Sevilla u Slovan Liberec se jkunu qed igawdu lvanta;; ta’ darhom hekk kif se jippruvaw ja//ertaw il-kwalifikazzjoni kontra Freiburg u Estoril rispettivament. Anzhi jridu jippruvaw jinsew il-wirjiet fjakki fil-kampjonat domestiku biex ifittxu post mala[[ar 32 u punt kontra Sheriff ikun bi]]ejjed g[alihom fi Grupp K. Tottenham reb[u l-erba’ konfronti li lag[bu s’issa u jistg[u ja//ertaw mill-ewwel post b’reb[a kontra t-tim Norve;i] ta’ Tromso li di;a` hu eliminat. Trabzonspor iridu biss draw g[and Apollon fi Grupp J waqt li Lazio wkoll jistg[u javanzaw jekk jeg[lbu lil Legia Warsaw li
Il-captain Ingli] Billy Wight u Ferenc Puskas qabel il-log[ba tal-1953 f’Wembley
X’laqatna din il-;img[a
Michu li qed jag[mel id-differenza g[al Swansea
g[ad iridu jie[du punt fil-kompetizzjoni. Fi Grupp B, PSV Eindoven iridu jiksbu ri]ultat a[jar minn dak ta’ Chornomorets Odesa biex ja//ertaw post fil-fa]i tanknock-out. PSV imorru g[and Ludogorets Razgard li di;a` kkwalifikaw waqt li Chornomorets se jkunu qed jilag[bu kontra t-tim eliminat ta’ Dinamo Zagreb. PAOK u AZ b[alissa jokkupaw l-ewwel ]ew; postijiet fi Grupp L u jridu punt kull wie[ed kontra Shakhter Karagandy u Maccabi Haifa rispettivament. Ir-rebbie[ mill-konfront bejn Genk u Dynamo Kiev ikun garantit li jg[addi minn Grupp G waqt li t-tellief mil-log[ba bejn Rapid Vienna u Thun ikun eliminat. Wigan Athletic u Zulte Waregem jiltaqg[u fid-DW Stadium u Wigan javanzaw minn Grupp D b’reb[a jekk Maribor jonqsu milli jirb[u lil Rubin Kazan li di;a` kkwalifikaw. Fi Grupp C kollox hu de/i] fejn il-leaders Red Bull Salzburg imorru Elfsborg bi/-/ans li jsiru l-ewwel tim li jirba[ darbtejn issitt partiti kollha mill-fa]i talgruppi tal-Europa League. Esbjerg fit-tieni post jilqg[u lil Standard Liege. Anke fi Grupp E huma mag[rufa t-timijiet li avanzaw g[alkemm Fiorentina jistg[u ja//ertaw mill-ewwel post jekk ikabbru l-vanta;; fuq Dnipro
Dnipropetrovsk. It-Taljani jilag[bu kontra Pacos de Ferreira fil-Portugall waqt li l-Ukrajni jilqg[u lil Pandurii Targu Jiu. Il-programm
Grupp A
Kuban K. v St.Gallen Swansea C. v Valencia
Grupp B
Chornomorets v D. Zagreb Ludogorets v PSV Eindhoven
Grupp C
Elfsborg v Salzburg Esbjerg v S. Liege
Grupp D
Rubin Kazan v Maribor Wigan A. v Zulte-Waregem
Grupp E
Dnipro v Pandurii P. Ferreira v Fiorentina
Grupp F
APOEL N. v Maccabi TA Bordeaux v Eintracht F.
Grupp G
Genk v D. Kiev R. Vienna v Thun
Grupp H
Liberec v Freiburg Sevilla v Estoril
Grupp I
Oly Lyon v R. Betis Rijeka v V. Guimaraes
Grupp J
L. Warsaw v Lazio Trabzonspor v Apollon L.
Grupp K
Anzhi M. v FC Sheriff Tromso v Tottenham
Grupp L
Shakhter K. v PAOK AZ Alkmaar v Maccabi H.
➤ Sittin sena ilu l-Ungerija kisbet dik ir-reb[a famu]a ta’ 63 fuq l-Ingilterra f’Wembley. Li [afna ma jafux dwar din ir-reb[a hu li l-futbol tal-Ungeri]i kien ispirat minn Ingli] jismu Jimmy Hogan. Kow/ li esporta idejat ta’ futbol rivoluzzjonarju u meqjus b[ala l-prede/essur tat-Total Football, i]da li fl-Ingilterra qatt ma kien apprezzat. ➤ Fl-1914 Hogan ikkow/ja lil MTK Budapest u ntrodu/a stil ta’ log[ob li sar mag[ruf b[ala ‘Danubian Style’ u xeg[el inni//a ta’ ossessjoni g[all-futbol fl-Ungerija. Huwa kkow/ja wkoll fl-I]vizzera fejn wasal salfinali tal-Olimpjadi fl-1926, fil:ermanja u lura fl-Ungerija fejn reba[ aktar titli ma’ MTK. Fittletinijet Hogan [adem ma’ Hugo Meisl mat-tim nazzjonali Awstrijakk li kien mag[ruf b[ala ‘Wunderteam’. Wara esperjenza xejn apprezzata ma’ Fulham, huwa re;a’ mar lAwstrija fejn wasal sal-finali talOlimpjadi tal-1936. ➤ L-influwenza tieg[u kienet [alliet impatt kbir fuq il-futbol Ungeri], legat li baqa’ jin;arr anki mit-tim nazzjonali famu] ta’ Ferenc Puskas u s[abu, tant li wara r-reb[a storika f’Wembley, il-president tal-Federazzjoni Ungeri]a, Sandor Barcs qal, “Jimmy Hogan g[allimna dak kollu li nafu dwar il-futbol”. {asra li l-idejat ta’ Hogan qatt ma sabu art fertili f’pajji]u. ➤ L-inkwiet tal-kow/ ta’ Bayern Munich Pep Guardiola mhux ir-ri]ultati imma l-ispjuna;;. Il-fatt li xi [add qieg[ed kontinwament ji]vela dettalji dwar il-formazzjoni u t-tattika ta’ Bayern qed jirrabja [afna lil Guardiola, tant li qal li meta jsir jaf min, “se jitke//a u mieg[i ma jilg[abx aktar”.
➤ Il-president ;did ta’ Inter Erik Thohir di;a` ]vela l-Bel;jan b’ori;ini Indonesjani, Radja Nainggolan ta’ Cagliari hu lewwel mira tieg[u fis-suq tattrasferimenti. Thohir ikkonferma wkoll li Inter se jkunu atttivi fis-suq ta’ Jannar. ➤ Fir-reb[a ta’ 4-3 li Real Sociedad kisbu fuq Celta Vigo, Carlos Vela sar l-ewwel plejer Messikan li skorja 4 gowls filkampjonat Spanjol. ➤ Meta tkellem ma’ ‘The Times’ ta’ Londra, il-kow/ attwali ta’ Real Madrid Carlo Ancelotti qal li ma’ Chelsea kellu plejer li naqsu mir-rispett bil-kbir. “Ippruvajt noqtlu imma ma kienx possibli g[ax il-plejer huwa propjetà tal-klabb u mhux dejjem tista’ tag[mel li trid”, qal Ancelotti b’ton bejn /ajtier u rrabjat. ‘The Times’ qalet li lisem tal-plejer ma jistax ji;i ]velat, “g[alkemm fid-dawl ta’ episodji o[ra ta’ nuqqas ta’ dixxiplina, l-isem m’g[andux ikun sorpri]a”. ➤ Fi Spanja Sevilla reb[u dderbi tal-belt kontra Real Betis 40. Dan kien it-tmien derbi konsekuttiv li fih tke//a plejer, irraba’ wie[ed li Sevilla skurjaw fl-ewwel g[axar minuti u t-tielet derbi konsekuttiv li fih skurjaw tlieta jew aktar. L-erba’ gowls ;ew skurjati kollha minn plejers differenti li kienu qed jilag[bu f’dan id-derbi g[all-ewwel darba. ➤ It-telfa ta’ 6-0 li Tottenham sofrew g[and Manchester City kienet l-ag[ar wa[da tag[hom fil-Premier League minn dik ta’ 7-1 kontra Newcastle kwa]i 17-il sena ilu. Il-gowl ta’ Jesus Navas li feta[ l-iskor kien il-[ames laktar gowl velo/i fl-istorja talPremier League.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
30
SPORT
Ta’ 8 snin qed jissejja[ ‘il-Messi tas-Sil;’ Tifel Ar;entin ta’ 8 snin minnofsinhar tal-Andes li jixba[ ferm lil Lionel Messi tant qed juri talent li ma jdumx ma jaqbad l-istess triq ta’ su//ess tal-istilla ta’ Barcelona. Claudio Nancufil, li g[adu ]g[ir g[all-eta` tieg[u, sar sensazzjoni fil-media sa minn meta wera talent mhux tas-soltu malklabb ta’ Martin Guemes li jinsab fis-resort tas-Ski f’Bariloche. “Minn meta beda jilg[ab ta’ 4 snin di;a` kien differenti millkumplament ta’ s[abu fejn tid[ol teknika, il-mod kif iwaqqaf il-ballun, ji;ri bih, jixxuttja u jiskorja. Huma kwalitajiet li kienu g[andu minn meta beda,” qal il-President tal-
klabb Marcelo Ernalz. Il-g;anti Spanjoli Barcelona, Real Madrid u Atletico Madrid di;a` wrew interess qawwi u ttifel jista’ jmur Spanja g[al prova fis-sena l-;dida skont il;urnal Spanjol El Confidential. L-a;ent tal-futbol ta’ Barcelona di;a` ]ar il-familja u offra li jkun ir-rappre]entant tag[ha. Klabbs kbar fl-Ar;entina wkoll huma nteressati hekk kif River Plate offrewlu li jmur jit[arre; mag[hom g[al ;img[a. Anke fl-Ingilterra qed jing[ad li Manchester United u Chelsea wkoll huma nteressati fit-tifel li qed ji;i mlaqqam ‘il-Messi tassil;’.
“Ninsabu kuntenti g[aliex ittifel u l-familja tieg[u jimmeritahom okka]joni b[al din. Fi]ikament hu ]g[ir u g[andu listess problema biex jikber li kellu Messi meta kien ]g[ir u qed jing[ata trattament ormonali,” qal Ernalz. Ommu Viviana qalet li Claudio li ;ew minn ori;ini talindjani Mapuche, ma setg[etx tispjega kif jilg[ab. “Meta nistaqsuh kif jag[mel /ertu affarijiet jg[id li ma jafx. Jghid li ti;ih xi [a;a f’mo[[u u saqajh jirrispondu wa[edhom. :ieli ni//ajtaw mie[gu u ng[idulu li jilg[ab bir-remote control. Ma nafx kif jilg[ab hekk,” qalet ommu.
Claudio Nancufil bil-ballun jidher ta’ statura i]g[ar minn tfal daqsu
U*BET FA TROPHY III RD.
Fa/li g[al Valletta u Floriana MELITA ...............................1 VALLETTA ..........................3
Valletta kif mistenni ma sabux diffikulta` biex javanzaw g[arraba’ rawnd tal-U*BET FA Trophy b’reb[a pjuttost fa/li fuq Melita. Valletta g[amlu kollox fl-ewwel nofs sieg[a tal-log[ba fejn skorjaw tliet darbiet u setg[u skorjaw iktar ukoll. Fit-tieni taqsima Valletta dehru ferm iktar rilassati u forsi xe[tu l-attenzjoni fuq il-log[ba mportanti tal-kampjonat Premier nhar il-{add kontra lliders Hibernians. Valletta fet[u l-iskor wara biss erba’ minuti b’daqqa ta’ ras ta’ RYAN FENECH li g[addej minn mument ta’ forma tajba. Wara dan il-gowl waslet doppjetta ta’ ELFORD-ALLIYU fi spazju ta’ [ames minuti bejn it23 u t-28 minuta, ]ew; goals verament sbie[. Bil-log[ba prattikament mitmuma, Valletta kienu ferm trankwilli fit-tieni taqsima, Melita naqqsu l-iskor kmieni permezz ta’ TUFEGDZIC, u wara komplew jinkwetaw lil Valletta li ]ammew il-vanta;; sat-tmiem. Doppjetta ta’ Casha FLORIANA ...........................4 VICTORIA H. .....................1
Kif mistenni Floriana g[addew g[ar-raba’ round meta minkejja li lag[bu g[al aktar minn taqsima bi plejer anqas, g[elbu fa/ilment lil Vicrtoria Hotspurs 4-1. Il-Green [adu biss 18-il minuta biex fet[u l-iskor minn LUCA CASHA u fit-33 minuta GIACOMO FAVERO rdoppja. I]da tliet minuti wara dan il-
Elford-Alliyu li skorja doppjetta g[al Valletta imdawwar mnillplejers ta’ Melita (ritratt> Jean Paul Bonanno)
gowl Floriana [adu daqqa ta’ [arta meta tke//ielhom Andre` Scicluna b’karta [amra diretta. Madankollu l-G[awdxin naqsu li japprofitta mill-vanta;; numeriku. Anzi mal-ftu[ tattieni taqsima IGOR CORONADO ma naqasx milli jni]]el ismu fost l-iskorers wara biss ]ew; minuti u g[amilhom 3-0 u ]ew; minuti biss wara l-log[ba kienet mitmuma bit-tieni gowl personali ta’ CASHA biex Floriana marru 4-0 minn fuq. Madankollu l-Hotspurs kisbu l-gowl tal-bandiera fl-64 minuta skorjat minn SATURDAY NANAPERE. Skurjaw b’g[axra MELLIE{A ..........................0 TARXIEN R. .........................1
Tarxien kellhom jit[abtu ferm aktar milli mistenni u forsi kien l-aktar tim tal-Premier li ffa//ja
oppo]izzjoni f’dan ir-round meta g[eleb 1-0 lil Mellie[a tatTieni Divi]joni. Wie[ed i]da jrid isemmi l-fatt li r-Rainbows lag[bu t-tieni taqsima kollha bi plejer anqas meta tke//a Menedez Hevia g[at-tieni karta safra fl-44 minuta. Madankollu wara taqsima bilan/jata, Tarxien irnexxielhom jiskorjaw il-gowl tar-reb[a [ames minuti fit-tieni taqsima meta kienu b’g[axra bil-gowl jasal mid-difensur LOPEZ ALCANTARA, il-plejer li se jkun sospi] fil-kampjonat fi tmiem il-;img[a. Minkejja t-telfa Mellie[a taw wirja denja.
LIJA A. ...................................1 MOSTA .................................2
Mosta kellhom log[ba ferm iebsa kontra Lija li taw kull ma kellhom i]da ma rnexxilhomx
jirrepetu l-avventura tas-sena lo[ra fejn waslu sas-semi finali. G[al Mosta determinanti ddoppjetta ta’ Piccioni bil-goal rebbie[ jasal mill-11-il metru. Mosta marru fil-vanta;; wara seba’ minuti meta PICCIONI da[al tajjeb u skorja b’xutt pre/i] fil-baxx. Huma kellhom fejn ikabbru l-iskor b’azzjonijiet tajba ta’ Farias u Ekani, i]da lgoalkeeper ta’ Lija Attard wettaq ]ew; interventi tajbin. Lija rrispondew b’xutt bid-dawra ta’ Babic li g[adda ftit g[oli. G[axar minuti fit-tieni taqsima Lija kisbu d-draw meta Ige qassam tajjeb lil ALEKSANDROV li minn qag[da angolata g[eleb lil Omar Borg. Kwarta mit-tmiem Messias twaqqa’ fil-kaxxa minn Timothy Fleri Soler li kien muri t-tieni karta safra u tke//a, u mill-11-il metru kien PICCIONI li skorja t-tieni gowl tieg[u. Lija g[amlu sforz iddisprat i]da l-Mostin g[addew g[ar-raba’ rawnd fejn issa jiltaqg[u kontra Valletta. Kollox fl-ewwel taqsima SLIEMA W. ..........................3 }EBBU: R. ..........................1 Sliema a//ertaw mill-kwali-
fikazzjoni tag[hom bi tliet gowls fl-ewwel taqsima kontra }ebbu; Rangers, tim li qed jaspira li jkun fil-Premier sta;un ie[or. Kienu fil-fatt }ebbu; li wara 7 minuti fet[ l-iskor minn BRITTO imma r-risposta ta’ Sliema waslet minn TREVOR CILIA li kiseb id-draw wara kwarta. Minn hawn Sliema ma [arsux lura u fit-30 minuta MUCHARDI po;;ihom g[all-ewwel darba fl-vanta;;.
Tmien minuti wara JOHN MINTOFF g[amilhom 3-1 biex it-tieni taqsima kienet biss formalita` g[alkemm Sliema tke//ielhom Barbetti g[al ]ew; karti sofor kwarta mit-tmiem. Qormi jirb[u fil-[in barrani QORMI .................................1 SK VICTORIA W.................0 (Wara l-[in barrani) Is-serje negattiva li g[adejjin minnha b[alissa Qormi FC kompliet tirrifletti ru[ha anke fit-
Trophy hekk kif kellhom jit[abtu ferm biex g[elbu lit-tim G[awdxi ta’ SK Victoria Wanderers. Fil-fatt Qormi kien l-uniku tim tal-Premier li g[adda g[ar-raba’ round wara l-[in barrani hekk lG[awdxin lag[bu fuq l-istess livell tal-Qriema g[al [in twil u ddefendew ukoll bil-g[aqal. Id-differenza g[amilha RODERICK BAJADA li skorja lgowl importanti fil-105 minuta. B’hekk it-timijiet kollha talPremier bl-e//ezzjoni ta’ Vittorioa S. g[addew g[ar-raba’ round waqt li Ker/em Ajax hu luniku tim G[awdxi li fadal filkompetizzjoni.
Kif se jilag[bu fir-raba’ round> St. Andrew’s v B’Kara Ker/em A. v Rabat A. Hibernianas v Pieta` H. G]ira Utd v St. George’s Floriana v Naxxar L.
Qormi v Tarxien Sliema W. v Balzan Valletta v Mosta Dawn il-partiti jintlag[bu bejn it-18 u t-22 ta’ Jannar
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
31
SPORT CHAMPIONS LEAGUE – IL-{AMES :URNATA
Man Utd, Real Madrid u PSG ma jfallux Manchester United, Paris Saint Germain u Real Madrid kienu ttliet timijiet li g[addew mal-a[[ar 16 ta/-Champions League ;urnata mit-tmiem wara li kollha reb[u lpartiti tag[hom. L-aktar sorprendenti i]da kien il-fatt li United kisbu l-akbar reb[a fil-kompetizzjoni barra minn darhom waqt li Real b’ra;el anqas xorta re;g[u umiljaw lil Galatasaray. Arturo Vidal kien l-eroj ta’ Juventus li telg[u fit-tieni post talgrupp b’hat-trick li tahom l-ewwel reb[a fil-grupp. Il-holders Bayern Munich kisru r-rekord ta’ Barcelona mwaqqaf fl-2002-03 fil-kompetizzjoni meta g[elbu lil CSKA u g[amluhom 10 r-reb[iet konsekuttivi. Grupp A
Man United lag[bu bil-vistu b’rispett lejn l-eks captain Bill Foulkes li miet din il-;img[a u dik li kellha tkun log[ba diffi/li f’Leverkusen irri]ultat aktar fa/li milli mistenni. LUIS ANTONIO VALENCIA feta[ l-iskor g[attim ta’ Moyes wara cross ta’ Rooney u tmien minuti wara Emir Spahic ikkommetta awto-gowl. United baqg[u superjuri u ma kinitx sorpri]a li JONNY EVANS skorja t-tielet wie[ed. CHRIS SMALLING g[amilhom 4-0 minn cross ie[or ta’ Rooney u NANI finalment skorja l-ewwel gowl sa minn Frar g[al 5-0. Shakhtar Donetsk [adu vanta;; mis-sitwazzjoni ta’ Leverkusen
BRA}IL
Imut wara li /eda stand Parti mill-istadium li g[andu jilqa’ fih il-partita tal-ftu][ mitTazza tad-Dinja tal-2014 filBra]il /ediet u qatlet [addiem li kien qed jag[mel xog[ol fuq ilpost. Is-saqaf fl-Arena de Sao Paulo fid-distrett ta’ Itaquerao, ukoll ;arrab [sarat b’dan l-in/ident li nvolva [addiem ta’ krejn. Skont stqarrija mill-klabb Bra]iljan ta’ Corinthians - li se jie[u l-istadium wara t-Tazza tad-Dinja - u l-kuntratturi Odebrecht, il-krejn li kien qed ipo;;i l-a[[ar parti tal-metall flistruttura tas-saqaf, /eda u wassal biex /ediet ukoll parti milbinja tal-Lvant. F’dan il-ground g[andha ssir il-partita tal-ftu[ mit-Tazza tadDinja fit-12 ta’ :unju u l-FIFA tat ultimatum li sal-a[[ar ta’ Di/embru l-istadia kollha jridu jkunu lesti.
billi g[elbu lil Real Sociedad 4-0 b’gowls ta’ LUIZ ADRIANO, ALEX TEIXEIRA u doppjetta ta’ DOUGLAS COSTA biex telg[u jokkupaw it-tieni post fi Grupp A. Grupp B
Juventus li riedu bilfors reb[a biex jibqg[u jittamaw li j]ommu posthom marru fil-vanta;; minn penalty skorjat minn ARTURO VIDAL fis-29 minuta. Madankollu fit-tieni taqsima waslet do//a kies[a g[at-tim ta’ Conte bil-gowl tad-draw tadDani]i skorjat minn OLOF MELLBERG. Imma minuta biss wara VIDAL re;a’ po;;a lil Conte fil-vanta;; minn penalty ie[or. }ew; minuti wara l-istess VIDAL bir-ras g[aqqad il-hattrick. Real Madrid ma kellhomx lil Ronaldo u lag[bu kwa]i sieg[a bi plejer anqas meta kellhom lil Sergio Ramos imke//i fis-26 minuta xorta kienu superjuri g[al Galatasaray. Real fet[u l-iskor minn freekick dirett minn 30 metru ta’ GARETH BALE imma minuta biss wara Didier Drogba ]marka lil UMUT BULUT li kiseb id-draw g[at-tim ta’ Mancini. Madankollu fil-51 minuta ALVARO ARBELOA re;a’ po;;a lil Real fil-vanta;;. ANGEL DI MARIA u ISCO g[amlu l-iskor finali 4-1 hekk kif Real skorjaw 10 gowls f’]ew; legs kontra t-Torok. Grupp C
Anderlecht u Benfica wkoll offrew spettaklu ta’ gowls. Kienu l-Bel;jani li marru fil-vanta;; minn CHANCEL MBEMBA MANGULU imma e]att qabel g[alqet it-taqsima NEMANJA MATIC kiseb id-draw g[allPortugi]i li mbag[ad marru filvanta;; b’awto-gowl tal-istess Mangulu. Massimo Bruno ;ab iddraw g[all-Bel;jani imma fid-9-0 minuta Arturo a//erta li lPortugi]i jibqg[u b’/ans tajjeb li
It-tieni gowl ta’ Man Utd kontra Leverkusen li wasal minn awto-goal ta’ Emir Spahic
javanzaw u elimina lil Anderlecjht. Goal tas-solitu ZLATAN IBRAHIMOVIC po;;a lil Paris Saint Germain kmieni fil-vanta;; wara seba’ minuti kontra Olympiakos. Appena minuta fittieni taqsima l-Fran/i]i tke//ielhom Marco Verratti u KONSTANTINOS MANOLAS kiseb id-draw g[all-Griegi g[axar minuti mit-tmiem. Madankollu fid-90 minuta CAVANI a//erta rreb[a li biha l-Fran/i]i mhux biss a//ertaw il-kwalifikazzjoni imma anke se jkunu huma li jirb[u Grupp C. Grupp D
Bayern Munich a//ertaw mirreb[ tal-grupp bil-[ames reb[a konsekuttiva meta marru r-Russja u g[elbu lil CSKA Moscow 3-1. Arjen Robben feta[ l-iskor flewwel taqsima u Mario Gotze rdoppja wara l-mistrie[. CSKA naqqsu l-iskor minn penalty ta’
Honda li kien [ela ]ew; /ansijiet qabel wara li Dante mess il-ballun b’idu, imma Bayern ukoll kellhom penalty g[al fawl fuq Robben li minnu Muller g[amilhom 3-1. Sat-tmiem Tosic laqat illasta g[ar-Russi. Manchester City marru filvanta;; kontra Viktoria Plzen minn penalty ta’ SERGIO
Ri]ultati u klassifiki Grupp A
B. Leverkusen v Man Utd 0-5 Sh. Donetsk v R. Sociedad 4-0
L 5 Shakhtar D. 5 B. Leverkusen 5 R. Sociedad 5 * Man Utd
R D T F K Pt 3 2 0 11 3 11 2 2 1 7 5 8 2 1 2 8 10 7 0 1 4 1 9 1
Grupp B
Juventus v Copenhagen R. Madrid v Galatasaray
L R D T F * R. Madrid 5 4 1 0 18 Juventus 5 1 3 1 9 Galatasaray 5 1 1 3 7 Copenhagen 5 1 1 3 4
Grupp C
Anderlecht v Benfica Paris SG v Olympiakos
L 5 Olympiakos 5 Benfica 5 Anderlecht 5 * Paris SG
CSKA M v B. Munich Man City v Vik. Plzen
L * B. Munich 5 * Man City 5 CSKA M. 5 Viktoria Plzen 5
3-1 4-1
K 5 8 14 11
R D T F 5 0 0 15 4 0 1 15 1 0 4 7 0 0 5 4
Pt 13 6 4 4
2-3 2-1
R D T F K 4 1 0 15 3 2 1 2 7 7 2 1 2 6 7 0 1 4 3 14
Grupp D
Arturo Vidal jiskorja g[al Juventus wie[ed mi]-]ew; penalties tieg[u kontra Copenhagen
AGUERO. }ew; minuti qabel ilmistrie[ TOMAS HORAVA ;ustament kiseb id-draw g[a/?eki. Fit-tieni taqsima Pellegrini ta spazju lil diversi plejers u SAMIR NASRI re;a’ po;;a lis-City filvanta;;. Plzen kisbu d-draw minn STANISLAV TECL imma ALVARO NEGREDO u s-sostitut EDIN DZEKO g[amluhom 4-2.
Pt
13
7 7 1
1-3 4-2
K 2 8 15 16
Pt 15 12 3 0
Grupp E
Basel v Chelsea 1-0 S. Bucharest v Schalke 04 0-0
L 5 Basel 5 Schalke 5 S. Bucharest 5 *Chelsea
R 3 2 2 0
D T F 0 2 11 2 1 5 1 2 4 3 2 2
Grupp F
Arsenal v Marseille B. Dortmund v Napoli
L Arsenal 5 B. Dortmund 5 Napoli 5 Oly. Marseille 5
R 4 3 3 0
D 0 0 0 0
T F 1 8 2 9 2 8 5 4
K 3 4 6 9
Pt 9 8 7 3
2-0 3-1
K 3 5 9 12
Pt
12
9 9 0
Grupp G
Zenit SP v A. Madrid Porto v A. Vienna * A. Madrid
Zenit SP FC Porto A Vienna
Grupp H
L R D T 5 4 1 0 5 1 3 1 5 1 2 2 5 0 2 3
Ajax v Barcelona Celtic v AC Milan
1-1 1-1
F K 3 4 5 4 5 1 9
13
Pt
13
6 5 2
2-1 0-3
L R D T F K Pt 5 3 1 1 10 4 10 AC Milan 5 2 2 1 8 5 8 Ajax 5 2 1 2 5 8 7 Celtic 5 1 0 4 2 8 3 * G[addew mal-a[[ar 16 * Barcelona
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 28 ta’ Novembru, 2013
32
LOKALI
Minn Marzu li g[adda s’issa dda[[lu ]ewg rigs ta]-]ejt fil-Port {ieles u hekk kif tne[[a l-ewwel rig ftit tax-xhur ilu, ftit sig[at wara dda[[al rig ta]-]ejt ie[or li g[adu hemm sal-lum (Ritratt> Martin Agius)
Ilmenti mir-residenti ta’ Bir]ebbu;a dwar tiswijiet ta’ rigs ta]-]ejt fil-Port {ieles minn Alessia Psaila Zammit
Minkejja po]izzjoni /ara millKunsill Lokali Laburista ta’ Bir]ebbu;a biex ma jibqg[ux jidda[[lu rigs ta]-]ejt fil-Port [ieles, attività li bdiet ti;i nnutata mir-residenti minn Marzu 2013, In-Nazzjon hu infurmat li l-MEPA [ar;et permess biex rig ta]-]ejt jidda[[al fil-Port Hieles. Jirri]ulta wkoll li r-rig ta]-]ejt jinsab fil-Port {ieles biex isirulu xog[lijiet ta’ tiswija u dan minkejja li sa ftit xhur ilu, propju f’Marzu 2013, il-MEPA kienet infurmat lil The Times of Malta li l-Port {ieles m’g[andux permess biex fih isiru tiswijiet ta’ vetturi talba[ar. F’risposta li bag[at lil dan il-
;urnal, is-Sindku Laburista ta’ Bir]ebbu;a, Joseph Farrugia, qal li l-Kunsill Lokali hu konxju mill-ilmenti tar-residenti dwar ir-rig ta]-]ejt li dda[[al fil-Port {ieles. Hu qal li l-Kunsill [a po]izzjoni kostanti dwar din ilmaterja. Is-Sindku Laburista qal li lKunsill Lokali hu kontra li jidda[[lu rigs ta]-]ejt fil-Port {ieles u kwalunkwe opra talba[ar o[ra li ma tag[milx u]u mis-servizzi tal-Port {ieles. IsSindku kkonferma li l-Kunsill Lokali jinsab infurmat li minkejja l-po]izzjoni tieg[u, il-MEPA tat permess biex dan ir-rig jid[ol fil-Port {ieles. Fuq ir-rig ta]-]ejt qed isiru xog[lijiet ta’ tiswija. Dan kien ikkonfermat mill-Kap E]ekuttiv tal-Malta Freeport Corporation,
Aaron Farrugia. Wara konferenza tal-a[barijiet dwar il-Ba;it 2014 li saret fil-Port {ieles ftit tal-gimg[at ilu, In-Nazzjon kien tkellem ma’ Aaron Farrugia, u staqsejnih x’kien l-iskop li qed jidda[[lu rigs ta]-]ejt fil-Port Pieles.
Il-MEPA u Transport Malta qed jibqg[u siekta Hu kkonferma ma’ dan l;urnal li [afna minn dawn irrigs qed jidda[[lu g[at-tiswija. Dan il-;urnal hu infurmat li minn Marzu 2013 s’issa dda[[lu ]ewg rigs ta]-]ejt filPort {ieles. Residenti li tkellmu
ma’ In-Nazzjon qalu li r-rig ta]]ejt li kien idda[[al f’Marzu tne[[a ftit tax-xhur ilu u ftit sig[at wara dda[[al rig ta]-]ejt ie[or li g[adu hemmhekk sallum. Huma qed jilmentaw dwar din l-attività li ]diedet f’zona fejn di;à hemm [afna attività industrijali. F’Marzu 2013, The Times of Malta kienet ippubblikat storja li fiha ntqal li l-MEPA g[amlet spezzjoni fil-Port {ieles li minnha rri]ulta li mhux qed isiru tiswijiet fuq ir-rig ta]-]ejt u fl-istess [in l-Awtorità kienet ikkonfermat mal-gazzetta li lPort {ieles m’g[andux permess biex iwettaq xog[ol ta’ tiswija ta’ vetturi tal-ba[ar. Jidher, i]da, li fl-a[[ar xhur il-MEPA [ar;et permess biex ir-rig ta]-]ejt li
hemm b[alissa jidda[[al fil-Port {ieles. Dwar dan il-ka], il-MEPA u Transport Malta qed jibqg[u siekta. In-Nazzjon staqsa lil dawn i]-]ewg awtoritajiet biex jikkonfermaw x’attività qed issir fuq ir-rig ta]-]ejt fil-Port {ieles u dwar jekk in[argux permessi g[al din l-attività i]da l-mistoqsijiet baqg[u ma ;ewx imwie;ba.
media•link COMMUNICATIONS