Nru 13,606
It-Tlieta, 3 ta‘ Di/embru, 2013 €0.80 www.maltarightnow.com
€7,000 fuq safra wa[da mill-Ministru g[al G[awdex Il-Ministeru g[al G[awdex nefaq xejn inqas minn 7,048 ewro minn fondi pubbli/i fuq safra wa[da tal-Ministru g[al G[awdex biex f’Settembru li g[adda, Anton Refalo u l-konsulent tieg[u marru erbat ijiem fl-Iskozja g[al konferenza li fi kliem il - Ministeru stess, serviet ta’ kontinwita’ fuq konferenzi o[ra li saru filpassat. Fi kliem ie[or, konferenza li ma swiet g[al xejn g[ax minnha ma [are; xejn ;did, imma kienet biss kontinwazzjoni ta’ konferenzi simili li saru fl-img[oddi. Dan jo[ro; minn twe;ibiet li r/ieva In-Nazzjon g[al mistoqsijiet li bag[at lill-Ministeru g[al G[awdex , wara li fil Parlament, minn informazzjoni li tpo;;iet fuq il-mejda talKamra, [areg kif bejn :unju u Settembru ta’ din is-sena lMinisteru g[al G[awdex nefaq aktar minn 13,300 ewro fuq safar tal-Ministru – u fuq vja;; wie[ed biss – dan il-vja;; lejn Orkney f’Kirkwall fl-Iskozja, l-ispi]a telg[et g[al aktar minn 5,300 ewro. Issa rri]ulta li dawn il-flejjes
kienu fuq titjiriet tal-ajru biss, tant li meta staqsejna xi spejje] o[ra kien jinvolvi dan il-vja;; partikolari, ir/evejna t-twe;iba
li b’kollox din is-safra swiet ftit aktar minn 7 , 000 ewro . Dawn kienu 2,650 ewro ir-ras g[all-biljetti g[all-Ministru u
l-konsulent tieg[u, g[al total ta’ 5,300 ewro u 1,750 ewro o[ra fi spejje] addizzjonali. ikompli f’pa;na 3
Qorti
{atja ta’ swat
Erba’ gwardjani tal-[abs intbag[tu [ames snin [abs wara li nstabu [atja li sawtu pri;unier. Il-ka] kien se[[ wara li pri;unier kien prova ja[rab mill-Fa/ilità Korrettiva ta’ Kordin. Il-Gwardjani appellaw mis-sentenza. Ara pa;na 5
L-Ukrajna
Ti]died il-pressjoni
Il-biera[ t[abbret il-mewt ta’ wie[ed mill-aqwa atturi li qatt raw il-g]ejjer Maltin. Lino Grech miet fl-eta ta’ 83 sena. Hu jibqa’ msemmi g[ad-diversi rappre]entazzjonijiet li [a sehem fihom i]da fuq kollox jibqa’ famu] g[as-serje televi]iva ‘F’Ba[ar Wie[ed’ li g[amlet su//ess kbir. Ara pa;na 6
F’Kiev u bliet o[ra fl-Ukrajna matul il-;urnata tal-biera[ ]diedet il-pressjoni beix jirri]enja l-President Viktor Yanukovych. Dimostranti matul il-;urnata talbiera[ imblukkaw l-a//ess g[allbini tal-Gvern fil-kapitali u kien hemm in/identi mal-pulizija ta’ kontra l-irvellijiet. Ara pa;na 16
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
2
LOKALI
John Dalli jsostni li g[adu Kummissarju Ewropew
450 mi]ura g[ar-riforma [olistika tal-;ustizzja
Charles Muscat
Il-Kummissjoni g[ar-Riforma {olistika fil-Qasam tal-:ustizzja ippre]entat ir-rapport finali dwar il-mi]uri li g[andhom jittie[du biex il-;ustizzja ssir a[jar u biex tidher li qed issir a[jar. Ir-rapport jipproponi 450 mi]ura li u[ud jistg[u jkunu implimentati fi ]mien qasir u o[rajn huma aktar diffi/li u je[tiegu bidla filKostituzzjoni. Ir-rapport kien ippre]entat ilbiera[ lil Owen Bonnici, isSegretarju Parlamentari g[al:ustizzja mill-Im[allef Emeritu, Giovanni Bonello, i/-Chairman tal-Kummissjoni waqt konferenza tal-a[barijiet. Attendew ukoll il-membri l-o[ra talKummissjoni. Dan ir-rapport [are; wara li fix-xhur li g[addew ilKummissjoni kienet ippre]entat ]ewg rapporti o[ra g[all-konsultazzjoni. U[ud mill-proposti jistg[u jkunu implimentati fi ]mien qasir u o[rajn huma aktar diffi/li u je[tie;u bidla filKostituzzjoni. G[alhekk, isSegretarju Parlamentari Owen Bonnici qal li l-Gvern se jfittex il-kunsens tal-Oppo]izzjoni. Hu qal li hemm koperazzjoni s[i[a u sostnuta bejn il-Gvern u lOppo]izzjoni dwar ir-riforma tal;ustizzja u kull mi]ura se tkun diskussa fid-dettall malOppo]izzjoni. Fost il-mi]uri diffi/li hemm dawn marbutin mal-
Waqt il-programm Reporter fuq TVM, il-konsulent tal-Gvern dwar is-sa[[a John Dalli sostna li hu g[adu Kummissarju Ewropew u qed jikkontesta l-kariga tieg[u fil-Qorti Ewropea tal-:ustizzja g[ax ma rri]enjax. Matul il-programm li fih [a sehem ukoll Martin Balzan, ilPresident tal-Asso/jazzjoni Medika Maltija (MAM) kien diskuss ir-rapport li John Dalli g[amel g[al Gvern dwar l-Isptar Mater Dei. John Dalli qal li g[andna Sptar tajjeb [afna, g[andu ri]orsi umani tajbin [afna, imma hu [a]in g[ax m’hemmx min jg[aqqad ir-ri]orsi flimkien g[ax il-management hu difettu]. Dwar ir-rapport ta’ Johns Hopkins li sar fi ]mien l-amministrazzjoni lo[ra qal li r-riforma fl-Isptar Mater Dei kienet bdiet snin ilu fosthom biex tinbena sistema ta’ IT u organizzazzjoni tal-management. Hu qal li dwar ir-rapport ta’ Johns Hopkins jid[ol fid-dettall fil-qasam kliniku u kien hemm il-[sieb li jkun hemm twinning mag[hom. John Dalli qal li r-rapport hu ma[sub kif jing[ata valur a[jar lill-pazjent mill-Isptar. Qal li flIsptar m’hemmx sistema ta’ accounting. Hu qal li hu ma a//ettax il-[las g[ax ried jag[mel xi [a;a favur il-pajji] u sostna li hu Martin Balzan, il-President
tal-MAM qal li trid tinstab soluzzjoni biex dak li jimplimenta lmanagment isir u minnha jgawdi l-pazjent, il-management u ttobba. Hu spjega li meta t-tobba bdew ja[dmu anke wara nofsinhar l-operazzjonijiet ]diedu b’10 fil-mija imma kien hemm problemi. Hu fakkar li 85 fil-mija talpoplu Malti huma kuntenti bisservizz fl-Isptar u dan jo[ro; minn st[arri; tal-Eurobarometer. Il-Ministru tas-Sa[[a Godfrey Farrugia f’kollegament bit-telefon qal li r-rapport wera l-aspett po]ittiv u negattiv u s-Sibt iltaqa’ kumitat iffurmat minn [amsa min-nies li qed jara l-aspetti tarrapport ta’ John Dalli. Il-Kumitat qed jiddefinixxi l-aspetti tar-rapport u se jressaq proposti biex ikunu implimentati. Wara jkun hemm pjan ta’ azzjoni biex jissa[[a[ l-Isptar Mater Dei. IlMinistru Farrugia qal li kull bidla ;;ib re]istenza, imma jekk irriformi huma biex itejbu l-Isptar, kull min ja[dem fis-sa[[a g[andu jag[ti dak kollu li jaf. Claudio Grech, ix-Shadow Minister dwar is-Sa[[a li mieg[u sar kollegament qasir bit-telefon, qal li r-reazzjoni tal-PN g[ar-rapport ta’ Dalli kienet li kienu elenkati seba’ punti li dwarhom ilPN jaqbel u l-parti l-o[ra li l-PN ma qabilx mag[ha hi mod kif irrapport kien konfrontazzjonali filkonfront tal-[addiema u tal-unions.
Charles Muscat
L-a//essibbilta` g[as-sistema ;udizzjarja u li wie[ed isib avukat tal-fidu/ja tieg[u, huma a[jar mill-medja Ewropea Kummissjoni g[allAmministrazzjoni tal-:ustizzja. Dawn je[tiegu aktar studju qabel jitwettqu imma hemm mi]uri o[ra li se jkunu implimentati b’mod immedjat. Meta f’Ottubru kien ippubblikat it-tieni Rapport g[allKonsultazzjoni Pubblika talKummissjoni g[ar-Riforma [olistika fil-Qasam tal-;ustizzja ma[tura mill-Gvern u li kien ippubblikat ming[ajr konsultazzjoni mal-;udikatura, il:udikatura kienet qalet li r-rapport fih proposti li huma mmirati lejn it-tifrik tal-Kummissjoni g[all-Amministrazzjoni tal;ustizzja, minflok lejn it-tis[i[ tag[ha. Fost ir-ra;unijiet g[al dan, il-:udikatura qalet li dawn il-proposti huma kontra standards fundamentali Ewropej u g[alhekk huma ina//ettabbli. Jidher li wara l-kritika li g[amlet il-:udikatura, saru laqg[at u jidher li hemm rieda biex il-bidliet ikunu implimentati. L-Imhallef Giovanni Bonello qal li issa i]-]ew; partijiet waslu aktar vi/in li jinstab
bilan/ bejn l-indipendenza tal:udikatura u l-kontabbilta`. Hu qal li riformi li ma jkunux a//ettati mill-ma;;oranza talpoplu, ma ja[dmux. Fost il-mi]uri li jistghu jitwettqu malajr hemm dawk dwar ilmod kif ti;i appuntata kaw]a u emendi ta’ natura pro/edurali. Il-mira a[[arija hi li lma;;oranza tal-poplu Malti jkollha fidu/ja fis-sistema tal;ustizzja. Skont rapport filEurobarometer dwar il-;ustizzja fl-Unjoni Ewropea, jo[ro; li hemm oqsma li fihom Malta hi a[jar minn [addie[or, fosthom la//essibbilta` g[as-sistema ;udizzjarja u li wie[ed isib avukat tal-fidu/ja tieg[u, li huma a[jar mill-medja Ewropea u l[idma tal-Gvern kontra l-korruzzjoni, li wkoll hi a[jar mill-medja Ewropea. Imma l-istudju talEurobarometer juri li 45 fil-mija biss tal-poplu Malti g[andu fidu/ja fis-sistema tal-;ustizzja, filwaqt li fil-Fillandja huma 85 fil-mija li g[andhom fidu/ja fissistema ;udizzjarja tag[hom.
:ie[ ir-Repubblika g[al Gaia Cauchi
Il-Prim Ministru Joseph Muscat [abbar li /-/kejkna Gaia Cauchi li s-Sibt li g[adda reb[et il-Junior Eurovision Song Contest se tkun qed ting[ata lunur ta’ :ie[ ir-Repubblika- log[la unur fil-pajji]. It-tifla reb[et il-Junior Eurovision Song Contest fid-9 darba li pajji]na pparte/ipa f’dan il-festival, li din is-sena sar
f’Kiev, l-Ukranja. Din l-a[bar [ar;et wara li Gaia Cauchi kienet qed tag[mel ]jara lill-Prim Ministru f’Kastilja wara li rritornat lura Malta. Il-{add filg[axija t-tifla ng[atat mer[ba kbira fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Malta. Gaia Cauchi se tkun l-i]g[ar persuna li qatt ir/iviet dan l-unur, fl-eta’ ta’ 11-il sena.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
3
LOKALI
Kunsilliera ta’ Pembroke tikkundanna l-gvern dwar Australia Hall
Il-biljetti g[all-vja;;i tal-ajru biss kienu jammonta g[al 5,300 ewro
Ma jridx jg[id min kien il-konsulent li mar mal-Ministru Indikazzjoni li seta’ kien l-eks segretarju permanenti Frank Psaila minn pa;na 1
In-Nazzjon staqsa wkoll g[aliex il-biljetti tal-ajru wa[idhom swew daqshekk u rrisposta tal-Ministeru kienet li lpost fejn saret il-konferenza, li laqqg[et delegati minn g]ejjer li jinsabu fil-periferija tal-Ewropa, jinsab f’zona remota, u allura lMinistru u l-konsulent tieg[u [ti;ilhom jie[du numru ta’ titjiriet o[ra biex jaslu g[al-laqg[a. G[al xi ra;uni, l-kelliem talMinisteru ma riedx jg[idilna min hu l-konsulent li akkumpanja lillMinistru Refalo g[al din il-konferenza u li jirri]ulta li minn :unju sal-lum dejjem akkumpanjah f’kull safra li g[amel [lief f’wa[da, imma we;ibna biss li huwa l-istess persuna li fil-passat akkumpanjat lill-Ministri Giovanna Debono u Anton Tabone fl-istess konferenzi barra minn Malta. Din hi indikazzjoni /ara li Anton Refalo kull darba li jsiefer qed jie[u mieg[u lil Frank Psaila
kwotazzjonijiet biex ikun ]gurat li jin;iebu l-ir[as prezzijiet. F’dan il-ka] l-ewwel twe;iba li ng[atajna kienet li dawn jinxtraw bl-istess metodu li kien jintu]a qabel. Imbag[ad qalulna li lpro/edura hi li jin[argu quotations u tintag[]el l-ir[as wa[da. Il-vja;;i Waqt li aktar tard l-istess kelliem nxtraw re;a’ kitbilna biex jippre/i]a li mill-Untours, f’xi ka]i saru quotations, waqt li f’o[rajn, le. l-A;enzija Madanakollu, id-dokument li tal-ivvja;;ar tpo;;a fuq il-mejda tal-Kamra bl-elenku tal-vja;;i li kellu ltal-GWU Ministru Refalo minn :unju ‘l hawn, juri b’mod /ar li dan mhux Il-Ministeru qalilna li hu /ert li il-ka]. Dan g[ax fis-sitt safriet li nifhmu u napprezzaw li l- kellu f’dawn l-erba’ xhur – lejn lMinistru jkollu b]onn ta’ I]vezja, Sardinja, Brussell, lg[ajnuna teknika fid- Ungerija, Franza u appuntu dan diskussjonijiet u l-laqg[at li jkol- il-vja;; lejn l-Iskozja, id-dokulu waqt li jkun barra minn xtutna ment jg[id iswed fuq l-abjad li lu g[alhekk jie[u mieg[u lill- biljetti kollha nxtraw b’direct order, u fil-ka] tas-safra konsulent. Staqsejna wkoll xi pro/edura f’Kirkwall li swiet b’kollox aktar tintu]a biex isiru l-bookings u minn 7,000 ewro, il-vja;;i jinxtraw il-biljetti g[as-safar tal- nxtraw mill-Untours, l-A;enzija Ministru, ji;ifieri jin;abrux tal-ivvja;;ar tal-GWU. – l-eks segretarju permanenti tal-
Ministeru g[al G[awdex li wara li [adimlu fl-a[[ar elezzjoni, Anton Refalo inga;;a[ b[ala konsulent tieg[u b’salarju li jitla’ sa 44,500 ewro fis-sena.
Il-Kunsilliera ta’ Pembroke, Evelyn Vella Brincat ressqet mozzjoni waqt laqg[a tal-kunsill fejn ikkundannat lill-gvern li waqqa’ l-ka] dwar ksur ta’ kuntratt tal-propjetá Australia Hall u l-art ta’ madwarha. Art li tiswa aktar minn 10 miljun ewro. Fi stqarrija pubblika l-kunsilliera qalet li din l-art intirtet lillPartit Laburista mill-Gvern ta’ Mintoff fi snin sebg[inijiet. Ilpropjetá t[alliet f’ kundizzjonijiet [ziena g[al-snin twal. Issaqaf kien tfarrak kompletament wara li l-post kien [a n-nar. Wara li l-Partit Laburista sarulu diversi avvi]i biex ilpropjetá tin]am fi stat xieraq, li ;ew injorati, kienet nfet[et kaw]a kontra l-Partit Laburista. I]da ftit xhur wara l-elezzjoni, il-ka] twaqqa, wara li l-Gvern qal li la[aq ftehim mal-Partit Laburista, li l-Partit g[andhu j]omm il-propjeta. Il-mozzjoni li resqet Evelyn Vella Brincat ma ;ietx a/etttata g[aliex it-tlett kunsillieri l-o[ra ivvutaw kontrija, azzjoni li fissret li huma jaqblu madde/izjoni li [a l-Prim Ministru.
Il-Vi/i kap tal-Partit Nazzjonalista ftit jiem ilu g[amel talba lill-Kumitat talKontijiet Pubbli/i biex issir e]eminazzjoni dwar g[aliex waqa’ l-ka]. Huwa fakkar li lKummisarju ta l-Artijiet kien xehed diversi drabi dwar g[aliex din l-art g[anda ting[ata lura lill- Gvern. Il-kunsilliera qalet li l-proposta g[all-Ambaxxata /ini]a filmadswar ta’ dan is-sit tista’ to[loq riskji g[ar-residenti ta’ Pembroke. Fil-vi/inanzi talpropjetá ta’ Australia Hall hemm ukoll numru ta’ skejjel. Evelyn Vella Brincat qalet li din il-proposta ilha ti;i kkunsidrata u hi minn dejjem kienet kontrieha min[abba li din hija parti resedenzjali ta’ Pembroke. Il-Kunsilliera tinsab m[assba ukoll dwar il-policy li [arget ilMEPA dwar bini g[oli, u tistaqsi jekk dan hux ser ikun il-ka] f’din il-propjetá. Evelyn Vella Brincat tis[aq li l-Kunsill Lokali ta Pembroke qieg[ed hemm biex jassigura l-interessi tar-re]identi ta’ Pembroke u mhux biex jappo;a l-interessi tal-Partit Laburista.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
4
LOKALI
Sentenza sospi]a g[al fattiga li serqet deheb Fattiga ta’ 28 sena mixXemxija, li isimha ma jistax jixxandar fuq ordni tal-Qorti ;iet ikkundannata sentejn [abs sospi]i g[al erba’ snin wara li ammettiet li serqet deheb minn dar fil-{amrun. Il-ka] ;ara fl-20 ta’ Novembru tal-2013. Quddiem il-Ma;istrat Claire Stafrace Zammit irri]ulta li waqt li kienet qed tnaddaf f’residenza, il-mara, serqet ammont ta’ deheb. Il-vittmi qeg[din isostnu li l-ammont ta’ deheb misruq jammonta g[al 50,000 ewro. Madankollu l-fattiga /a[det dan kollu u qalet li bieg[et id-deheb g[al ftit mijiet ta’ ewro. Kollox jindika li l-persuna li xtrat id-deheb ;iet identifikata u
mistennija titressaq il-Qorti filjiem li ;ejjin. L-Ispettur Sarah Magri li ressqet lill-mara qalet li l-fattiga g[addejja minn ]mien diffi/li u g[andha diversi kaw]i /ivili li kissruha finanzjarjament. L-Ispettur Magri qalet li lmara kkoperat [afna malPulizija. Id-difi]a fil-bidu tasseduta qalet li l-mara se tammetti u l-Qorti ntalbet li ting[ata sentenza sospi]a, kif fil-fatt ;ara, u ntalab divjett fuq il-pubblikazzjoni fuq isimha, g[ax g[adhom g[addejjin l-investigazzjonijiet fuq min xtara d-deheb. Wara li kkunsidrat l-ammissjoni, il-Qorti kkundannat lill-imputati g[al sentejn ?abs sospi]i g[al erba’ snin.
Bormli] mixli b’attentat ta’ qtil f’Paceville Bormli] ta’ 48 sena kien mixli quddiem il-Ma;istrat Claire Stafrace Zammit bl-attentat ta’ qtil ta’ Paul Galea wara li allegatament tah daqqiet ta’ sikkina f’Paceville. L-in/ident se[[ fillejl ta’ bejn is-Sibt u l-{add wara argument. Spiridione Costa kien mixli li bil-[sieb li joqtol lil Paul Galea jew li jqieg[ed il-?ajja tieg?u f’periklu kka;unalu ;rie[i gravi u anke ;rie[i ta’ natura [afifa lil persuna o[ra bl-isem ta’ Sean Borg. Huwa kien mixli wkoll li hedded lil diversi persuni, li kien fis-sakra u li kiser il-pa/i pubblika b’g[ajjat u ;lied. L-Avukat ta’ Costa, Yana Micallef Stafrace talbet lill-Qorti biex l-klijent tag[ha ikun e]aminat mit-tabib Mario Scerri min[abba l-;rie[i li g[andu
f’wi//u. Costa deher fil-Qorti bil-;rie[i f’imnie[ru u f’sidru. Huwa qal li g[andu wkoll g[adma mqabb]a f’sidru u qed i?oss u;ig[ kull meta jie[u nnifs. Il-Prosekuzzjoni mmexxija minn l-Ispettur Trevor Micallef ma o;;ezzjonatx g[al dan min[abba li t-tabib li e]amina lill-imputat lanqas iddikjara x’inhi n-natura tal-;rie[i li g[andu u jekk humiex gravi jew [fief. Apparti minn hekk, il-prosekuzzjoni qalet l l-imputat lanqas jaf min g[amillu l-;rie[i. Kien mixli wkoll li u]a arma ming[ajr li/enzja tal-Kummissarju talPulizija. Il-Qorti /a[det it-talba g[al liberta’ provi]orja u Costa ttie[ed mill-ewwel fil-Fa/ilita’ Korrettiva ta’ Kordin.
It-tra;edja kienet se[[et fit-12 ta’ Lulju tal-2009, f’Ta’ Fra Ben fil-Qawra
}ew;t ir;iel mixlijin bi qtil involontarju Tfajla kienet tilfet [ajjitha meta kienet qed tg[odos f’attività g[all-karità }ew;t ir;iel li fl-2009 organizzaw g[adsa biex ji;bru l-flus g[all-karitá spi//aw mixlijin filQorti fuq omi/idju involontarju ta’ mara ]ag[]ug[a li kienet mietet waqt li marret tg[odos fejn ta’ Fra Ben, fil-Qawra. Il-Qorti ordnat li l-ismijiet talakku]ati ma ji;ux mxandra mill-media min[abba s-sensittivita’ tal-ka] u anke min[abba li dan huwa perjodu vi/in ilfesti tal-Milied, meta fil-pajji] ikun g[addej [afna ;bir g[allkarita’. Il-patolo;ista forensiku Mario Scerri xehed fil-Qorti fejn qal li fir-rapport tieg[u huwa elenka l-fatt li l-mara ta’ 24 sena kienet ivvolontarjat biex tie[u sehem f’din l-attivita’ u g[alhekk marret tg[odos fuq xewqa tag[ha. Ir-rapport ta’ Scerri jg[id ukoll li waqt li t-tfajla kienet xi tliet metri ta[t l-ilma, ppanikk-
jat u g[erqet. Tabib ie[or, Alan Drago, qal li huwa e]amina lillvittma, madankollu kienet di;a mejta meta waslet l-isptar. It-tra;edja li kienet se[[et fit12 ta’ Lulju tal-2009. }ew; persuni li kienu jag[mlu parti millorganizzazzjoni ta’ din l-attività, jinsabu g[addejjin pro/eduri fil-Qorti. Dawn huma ra;el ta’ 49 sena minn San Pawl il-Ba[ar u ie[or ta’ 61 sena mi]-}urrieq. Huma jinsabu mixlija li bi traskur;ani, jew b’nuqqas ta’ t[aris ta’ regolamenti kka;unaw il-mewt tattfajla. Xehed ukoll l-g[arus talvittma, li spjega fuq dak li wassal g[all-in/ident. Huwa rrakonta kif waqt li kienu fil-ba[ar ma rahiex aktar ma;enbu u li g[amel sinjal lill-“instructor”. Kompla jg[id li hekk kif tellg[uha mal-moll ma’ ra l-
ebda sinjal ta’ [ajja. Dwar dak in-nhar tal-in/ident qal li huma kienu ftit bog[od mill-“instructors” u li mxew fuq in-na[a tax-xellug. “Hekk kif imxejna ftit ma rajtiex aktar. La[[ar darba li rajtha kienet ma;enbi fil-ba[ar. Konna la[[ar tnejn a[na.” L-Avukat Michael Sciriha li qed jidher g[all-akku]ati qal li biex ma ji;ix irrovinat kollox, spe/jalment f’dan ix-xahar, meta jkun hemm [afna attivitajiet ta’ ;bir ta’ fondi, g[andu jkun hemm divjet fuq il-pubblikazzjoni tal-isem tal-organizzazzjoni li tellg[et dan l-avveniment. “Tal-anqas g[al issa”. Il-Prosekuzzjoni ma qablitx ma’ dan. Madankollu l-Qorti ordnat li jkun hemm divjet fuq lismijiet kollha ta’ dan il-ka], anke tal-organizzazzjoni li qed jirrapre]entaw.
Sitt xhur [abs g[al Somalu fuq pussess ta’ re]ina tal-kannabis Mahad Mohamoued Ali ta’ 28 sena mis-Somalja, mar sitt xhur [abs wara li ammetta li kellu filpusses tieg[u re]ina mill-pjanta kannabis. Id-drogi nstabu fl-isp-
tar Monte Carmeli. Ali kien immultat ukoll 500 ewro. Huwa ammetta l-akku]i mi;jubin kontrieh, bil-Qorti tqis il-fatt li s-Somali ikkopera bis-
s[i[ mal-Pulizija. Kien rakkomandat li Ali, li g[andu karta talidentità Maltija, jin[amm fisSala Forensika tal-isptar Monte Carmeli.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
5
LOKALI
{ames snin [abs g[al erba’ gwardjani wara li sawtu pri;unier Erba’ eks-gwardjani tal-[abs kienu kkundannati prattikament [ames snin [abs kull wie[ed wara li nstabu [atja li sawtu pri;unier Olandi]. Francis Debono ta’ 41 sena minn {al-Safi u Francis Meli ta’ 38 sena minn Bir]ebbu;a marru [ames snin [abs u tliet xhur kull wie[ed. Minn na[a tieg[u, George Falzon ta’ 29 sena minn {al Qormi u Daniel Cuschieri ta’ 27 sena minn Ra[al :did, kienu kkundannati g[al [ames snin [abs. Il-ka] kien se[[ fid-9 ta’ Awwissu tal-2008 u l-vittma huwa l-pri?unier ta’ nazzjonalita Olandi]a, Perry Ingnomar Toornstra, li kien qed jiskonta sentenza ta’ 15-il sena [abs fuq traffikar ta’ droga, wara li mporta d-droga ecstacy. Dakinhar li se[[ hu ng[ata l-“prison leave” biex i]ur xi qraba li kienu jinsabu fil-Qawra Hotel. Il-gwardjani Debono u Meli kienu inkarigati li jmorru skorta mieg[u. Huma u sejrin lura l-[abs, g[al [abta tas-7.00 p.m. il-pri;unier talabhom biex jifta[ it-tieqa.
Meli ma sabx o;;ezzjoni u ni]]el il-[;ie;a. Meta l-karozza kienet [dejn l-ewwel bieb tal-[abs, lOlandi] feta[ il-bieba minn barra u [arab ji;ri. Debono u Meli marru ji;ru warajh u la[quh. Dwar x’;ara dak inhar kien hemm ver]joni differenti. Ilpri;unier jg[id li tawh xebg[a kbira x’[in qabduh u li meta da[al fil[abs bdew isawtuh l-erbg[a li huma. L-in/ident inqabad fuq isCCTV camera tal-[abs, bidDirettur tal-[abs Sandro Gatt kellu jirre]enja min[abba l-in/ident. Il-gwardjani qalu li hu kien aggressiv mag[hom minn x’[in arrestawh u kien g[alhekk li we;;a’ l-g[aksa u sofra iktar ;rie[i waqt li kienu qeg[din jipprovaw jikkontrollawh. L-Olandi] kien g[adda pro/eduri separati fejn kien mixli li [ebb g[all-erba’ gwardjani, i]da kien [are; illiberat. Il-Qorti emmnet il-ver]joni talpri;unier u tat is-sentenza ta’ [abs. Il-Gwardjani mistennija jappellaw mis-sentenza.
Il-Qorti emmnet il-ver]joni tal-pri;unier u tat is-sentenza ta’ [abs
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
6
LOKALI
Lino Grech kiteb F’Ba[ar Wie[ed – l-ewwel teleserje bil-Malti – madwar 37 sena ilu, u li kien in[adem mill-;did fuq NET Television
Imut l-attur Lino Grech T[abbret il-mewt tal-kittieb, attur u direttur ta’ diversi drammi u serje televi]ivi Lino Grech. Hu miet fl-età ta’ 83 sena, imdawwar mill-qraba tieg[u flIsptar Mater Dei matul il-lejl ta’ bejn il-{add u t-Tnejn. Lino Grech twieled f’TasSliema fl-1930. Hu kien strumentali [afna fit-tis[i[ taxxog[lijiet teatrali u televi]ivi f’Malta. B[ala attur, hu interpreta partijiet prin/ipali fit-teatru b’xog[lijiet, fost o[rajn, ta’ Chekov, Lope de Vega u Arthur Miller. Lino Grech [adem ukoll diversi xog[lijiet g[al Net Television. Lino Grech kien fost l-aktar
atturi li baqg[u ja[dmu fuq ilpalk kif ukoll fuq it-televi]joni. I]da [afna nies jiftakruh l-aktar fit-teleserje F’Ba[ar Wie[ed, li kien kiseb popolarità kbira fuq Xandir Malta fis-snin sebg[in kif ukoll, b’ver]joni moderna, fuq NET Television fis-snin li g[addew. Lino Grech kiteb F’Ba[ar Wie[ed – l-ewwel teleserje bilMalti - madwar 37 sena ilu. Ori;inarjament, id-dramm F’Ba[ar Wie[ed kien inkiteb g[al fuq ir-Rediffusion u meta kien ixxandar fuq it-televi]joni kien [alla lil kul[add imwa[[al mal-iskrin, bis-sitwazzjonijiet realisti/i li kienu ddominaw dak
i]-]mien. Barra minn hekk, Lino kiteb xog[lijiet popolari o[rajn g[al fuq it-televi]joni, b[al Ipokriti, Simpati/i, Il-Familja Grech u Issa Naraw. Lino Grech idderie;a diversi drammi fit-Teatru De Porres, flIstitut Kattoliku u fil-Politeatru. Ma naqsux numru ta’ pubblikazzjonijiet mill-pinna tieg[u, fosthom, l-ewwel parti ta’ F’Ba[ar Wie[ed, Il-:uri Tag[kom u ddramm L-A[[ar Log[ba. Fuq Facebook, ibnu Eric qal li l-a[[ar kliem ta’ missieru kien biex ikunu grati lejn il-Mulej u ma jiddejqu xejn jitolbuh ma[fra.
Fost it-tislimiet li ng[ataw fuq dan il-qafas so/jali, l-attur Manuel Cutajar sellem lil Lino Grech li kien l-ewwel direttur li tah parti fi dramm li ttella’ flIstitut Kattoliku, il-Furjana. Intant, fi stqarrija, s-Segretarju Parlamentari Josè Herrera qal li d-drama f’pajji]na tilfet pilastru. Hu kien bniedem li wi//u jibqa’ sinonimu ma’ [afna pro;etti teatrali u awdjovi]ivi. IsSegretarju Parlamentari Herrera stqarr li l-attur u d-direttur Lino Grech se jibqa’ mmarkat f’qalbna. Francis Zammit Dimech, ilKelliem tal-Oppo]izzjoni g[allKultura stqarr li Lino Grech
jibqa’ ikona fil-qasam tat-teatru u anki tat-teledramm Malti. Ixxog[ol televi]iv tieg[u F’Ba[ar Wie[ed jibqa’ mfakkar, mhux biss b[ala wie[ed mill-ewwel teledrammi l-aktar segwiti fuq ittelevi]joni Malti, i]da anke e]empju [aj ta’ dak li kien inebba[ lil Lino Grech fix-xog[ol tieg[u: sens ta’ tag[lim so/jali ispirat mill-og[la valuri umani u kristjani li hu kien i[addan. Hu qal li Lino Grech kien millaktar kapa/i b[ala kittieb, b[ala attur u b[ala direttur. Fil-fatt il[idma tieg[u serviet ukoll ta’ g[ajnuna kbira lill-u[ud millaqwa esponenti fil-qasam teatrali ta’ pajji]na.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
7
LOKALI
Imfakkar il-Jum Internazzjonali tal-Persuni b’Di]abbiltà Illum ikun i//elebrat il-Jum Internazzjonali tal-Persuni b’Di]abbiltà u l-Kummissjoni Nazzjonali Persuni b’Di]abbilta` (KNPD) qed torganizza ;img[a ta’ attivitajiet biex isso/jetá ssir taf iktar dwar il-persuni b’di]abbilta’, id-drittijiet tag[hom u x-xkiel kontinwu li huma jridu jeg[lbu kull [in tul [ajjithom. It-tema mag[]ula mill-KNPD g[al din is-sena hi, Fuq Tlieta Toqg[od il-Borma: A//essibbilta`, Inklu]joni u Parte/ipazzjoni. F’messa;; tal-KNPD flokka]joni tal-;img[a tal-persuni b’di]abbiltà bejn illum u nhar it-Tlieta, intqal li forsi lakbar differenza minn nies o[rajn hi li nies li g[andhom di]abbilta`, sikwit ikollhom b]onn aktar support, ta[ri; u preparamenti biex ikunu jistg[u jsibu l-milja tag[hom fil-[ajja. Is-su//ess g[all-persuni b’di]abbiltà qieg[ed fuq trepied, l-a//essibbilta`, inklu]joni u
:img[a ta’ attivitajiet bl-iskop li s-so/jeta’ issir taf aktar dwar dawn in-nies parte/ipazzjoni. Il-KNPD qalet li dawn huma l-ba]i li fuqhom huma msejsa lLi;i Opportunitajiet Indaqs (Persuni b’Di]abbiltà) tas-sena 2000 u l-Konvenzjoni dwar idDrittijiet tal-Persuni b’Di]abbiltà tas-sena 2006. Dawn huma ]ew; g[odod mportanti [afna, imma wa[edhom ma jag[mlu xejn u g[alhekk iridu jintu]aw b’mod tajjeb [alli b’attitudni po]ittiva, azzjoni f’waqtha u ma[suba, flimkien insawru futur sod fuq it-tliet prin/ipji ta’ a//essibbiltà, inklu]joni u parte/ipazzjoni.
Il-Ministru Mallia ma jafx jekk il-Pulizija ‘waiters’ t[allsux
Il-Ministru Manwel Mallia ma kienx f’po]izzjoni jikkonferma jew ji/[ad jekk il-Pulizija li kienu g[amlu xog[ol ta’ waiters fit-28 ta’ :unju fil-Girgenti, t[allsux g[al dak is-servizz. Fuq mistoqsijiet supplementari tad-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi, il-Ministru Mallia qal li ma kellux dik l-informazzjoni
u lanqas ma kellu informazzjoni jekk il-Pulizija kinux t[allsu ta’ xog[ol ta’ sahra li kienu g[amlu qabel l-elezzjoni. Jason Azzopardi qal li l-Pulizija kienu qed ji;i mweg[da xahar wara ie[or li kienu se jit[allsu ta’ dan ix-xog[ol. Hu staqsa lillMinistru jekk jafx li dawn g[adhom ma t[allsux.
il-Kummissjoni laqg[et b’sodisfazzjon il-proposta tal-lifetime homes kif tressqet mill-Malta Developers’ Association
L-MDA tipproponi l-kun/ett tal-lifetime houses Wara numru ta’ laqg[at malKummissjoni Nazzjonali g[al Persuni b’Di]abbiltà (KNPD), l - Asso/jazzjoni Maltija tal I]viluppaturi qed tipproponi lkun/ett ta’ lifetime houses – djar li jinbnew b’mod normali i]da li jistg[u jsiru alterazzjonijiet fihom, f’ka] li persuna tispi//a bi b]onnijiet spe/jali. Michael Falzon, il-President tal-MDA qal f’konferenza tala[barijiet li hu qed jittama li jkun hemm studji bl-iskop li li]viluppaturi jit[ajru jibnu dawn l-istrutturi. Sandro Chetcuti , il - Vi/i President tal - MDA qal li l Asso/jazzjoni trid tifhem aktar lill-Kummissjoni filwaqt li tapprezza i]jed il-policies biex li]viluppaturi ja[dmu g[all-;id ta’ persuni b’di]abbilta’. Hu qal li kemm l-MDA kif ukoll il - KNPD innegozjaw flimkien biex il - problemi
Il-Kummissjoni laqg[et b’sodisfazzjon il-proposta tal-lifetime homes e]istenti dwar l-a//ess ikunu solvuti bla ebda pre;udizzju. Il - MDA ukoll innegozjat mal-Kummissjoni biex fit-Test of Reasonableness Board talistess Kummissjoni jkun hemm rappre]entant mill - i]viluppa turi biex, fost o[rajn, jesprimi opinjonijiet pratti/i dwar a//ess. Joe Camilleri , il - President tal - KNPD tkellem dwar l importanza tal - prin/ipju tal a//ess. Hu rrikonoxxxa li ]]ew; na[at raw diversi affarijiet li kien hemm qbil dwarhom u ]ied kif il - Kummissjoni laqg[et b’sodisfazzjon il-pro-
posta tal-lifetime homes. Madankollu Joe Camilleri stqarr li l - Kummissjoni tag[mel distinzjoni bejn bini ;did u bini antik. Hu qal li djar ;odda g[andhom assolutament ikunu a//essibbli i]da fejn jid[lu djar antiki jridu jsiru lkompromessi. Hu fakkar li l-qasam taddi]abbilta’ ma jinkludix biss aspett wie[ed g[ax fejn persuna bil-krozzi, minn hawn u minn hemm , titla ’ diversi tur;ien u tasal fejn gh[ndha tmur , mhux l - istess jing[ad ghal persuna o[ra li tkun fuq si;;u tar-roti.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
8
LOKALI
Kun/ert mill-Banda tal-FAM b’risq id-Dar tal-Providenza Il-Banda tal-Forzi Armati ta’ Malta se tie[u sehem f’kun/ert b’risq id-Dar tal-Providenza filKattidral tal-Imdina illeja. L-avveniment se jsir bil-kollaborazzjoni ta’ RTK4Charity u bil-kortesija tal-Kapitlu talKatidral. Dan il-kuncert se jittella’ flokkazjoni tal-Jum Internazzjonali ta’ Persuni b’Dizabbilta’ li proprju hu imfakkar illum. Fil-kuncert, ta[t il-patrocinju tal-President ta’ Malta, se jie[du sehem is-sopran Rosabelle Bianchi u l-Coro Bel Canto. Dan il-;urnal tkellem massurmast tal-Banda tal-Forzi Armati, il-Kaptan John Ivan Borg dwar ir-ripertorju li se jindaqq fil-kun/ert. Hu fisser li lkun/ert se jkun ibba]at fuq mu]ika klassika u sagra filwaqt li l-Banda ppruvat tag[mlu g[all-gosti ta’ kul[add. Hu stqarr li l-udjenza se tkun ta’ etajiet differenti u ]ied li min ;ie ssena l-o[ra jaf x’tip ta’ programm se jistenna g[al din issena. In-Nazzjon staqsa lill-Kaptan Borg jekk hemmx xi novita’ filprogramm ta’ din is-sena. Hu qal li jixtieq i[alliha sorpri]a [alli dak li jkun jistenna xi [a;a; “bilbanda tal-Forzi Armati dejjem se
tistenna xi [a;a differenti....u iva, min g[andu ji;i u jekk irid ikun jaf x’inhi din in-novita’ g[andu jattendi u jisma’ il-programm [alli xejn, xejn ikun qed jag[ti daqqa’ t’id maghna,” sostna s-Surmast tal-FAM. Il-Kaptan Borg jinsab kburi li l-Banda tal-Armata, g[al darb’o[ra, se tkun qed tesegwixxi kun/ert bi skop nobbli. Hu qal li aktar milli hu kburi iktar jg[id li dan hu dover li l-Banda tal-FAM g[andha tag[mlu lejn min hu vulnerabbli. Is-Surmast talBanda tal-FAM spjega li jekk wie[ed jara s-CV tal-Banda jara li din hi msemmija g[al dawn ittip ta’ programmi. Hu stqarr li g[andu jkun kburi li qed jag[ti sehem biex jin;abru fondi g[al dan l-g[an nobbli. Intant matul din is-serata se jing[ata l-Premju Monsinjur Mikiel Azzopardi. Dan il-premju jirrikonoxxi x-xog[ol li jsir minn individwi u gruppi biex ikunu meg[juna persuni b’di]abbilta’. L-istess premju juri apprezzament lejn dawk li jag[tu appo;; volontarju g[ax-xog[ol li jsir fid-Dar tal-Providenza. Il-kun/ert b’risq id-Dar talProvidenza hu parti mill-attivitajiet li Radju RTK qed i[ejji qabel ma tkun organizzata u mxandra l-maratona annwali b’risq din listituzzjoni karitattiva fl-ewwel
Ftehim dwar il-pensjoni bejn Malta u New Zealand Fl-ewwel ta’ dan ix-xahar da[al fis-se[[ ftehim bilaterali bejn Malta u New Zealand li permezz tieg[u persuni li [admu g[al perijodu f’Malta u fi New Zealand u [allsu l-kontribuzzjonijiet tas-sigurta` so/jali, jistg[u jibbenefikaw
mill-pensjoni. Il-[idma biex jintla[aq dan ilftehim ilha g[addejja madwar 12-il sena imma min[abba t-tibdil li kien hemm fil-gvernijiet ta’ New Zealand, il-ftehim dam biex kien konklu].
L-unur ;ie ppre]entat minn Dr. Edward Woods, i/-Chairman tal- Awtorita’ tal-Kommunikazzjoni Maltija lit-tim ta’ Senior Executives mill-Bank of Valletta
Bank of Valletta jirba[ l-unur g[all-aqwa strate;ija Multi-Channel Bank of Valletta reba[ l-unur tal- MCA eBusiness Award g[all-aqwa strate;ija MultiChannel matul l-eBusiness Awards organizzati millAwtoritá tal-Kommunikazzjoni Maltija. L-unur ;ie ppre]entat minn Dr. Edward Woods, i/-Chairman talAwtorita’ tal-Kommunikazzjoni Maltija lit-tim ta’ Senior Executives mill-Bank of Valletta, primarjament, Michael Galea, Chief Officer Operations u Ivo Camilleri, Executive Head Electronic Banking. L-istrate;ija multi channel talBank of Valletta g[andha sfond
b’sa[[tu peress li l-Bank kien pijunier f’numru ta’pro;etti b[al l-ewwel ATMs fl-1989 u l-ewwel Internet banking fl-2002. IlBOV nieda l-istrate;ija Multichannel Banking 2.0 – strate;ija immirata biex tipprovdi lill-klijenti b’esperjenza pozittiva. L-ewwel parti ta’ din listrate;ija inovattiva li tinvolvi lBOV mobile billi jintrodu/i pagamenti permezz tal-mobile u mod ie[or kif wie[ed jag[mel banking. Il-pass li jmiss talistrate;ija hija l-introduzzjoni ta’ pjattaforma ta’ internet skedata fl-2014. Permezz tal-istrate;ija, Bank
of Valletta jiffoka li jkompli jpo;;i g[ad-di]po]izzjoni l-kompetenza tieg[u fis-servizzi finanzjarji li jittradu/u ru[hom f’innovazzjoni u servizz ta’ valur mi]jud li l-klijenti tal-bank japprezzaw. Din is-sena, l-Awtorita’ ir/eviet 35 sottomissjoni g[al eBusiness Awards 2013 f’diversi kategoriji. L-a;;udikazzjoni tmexxiet minn kumitat independenti mag[mul minn rappre]entanti mill-industrija, Gvern u akkademja, li e]amina s-soluzzjonijiet kontra kriterji li fuqhom il-kumitat ibba]a l;udizzju finali.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
9
LOKALI
Jikkundannaw lil Transport Malta
Fi stqarrija il-Kumitat Amministrattiv tal-Kappara (KAK) ikkundanna l-a;ir ta’ Transport Malta (TM) li wara numru ta’ xhur baqa ma tax risposta, u lanqas ma a;ixxa dwar ]ew; talbiet le;ittimi mressqa mill-KAK wa[da f’Jannar 2012 u l-o[ra f’Mejju 2012. L-ewwel ka] jikkon/erna talba ta’ Jannar 2012 li l-Kumitat Amministrattiv tal-Kappara, f’isem ir-residenti li ele;ewh, g[amel lil Transport Malta (TM) biex Triq il-Gardell issir oneway peress li hi dejqa [afna u ma takkomodax traffiku f’]ew; direzzjonijiet. Wara numru ta’ laqg[at ma’ uffi/jali ta’ Transport Malta (TM), ]ew; laqg[at ta’ konsultzzjoni pubbli/i msejj[a minn TM stess mar-residenti u numru ta’ reminders, TM baqg[et tinjora lill-Kumitat Amministrattiv u ma tag[tix risposta. Ir-residenti, filpre]enza tal-membri tal-KAK, kienu ;ew infurmati minn uffi/jali g[olja ta’ TM li din ittriq kellha ssir one-way bi prova g[al perjodu ta’ tliet xhur xi [a;a li TM qatt ma g[amlet g[alkemm g[addew ix-xhur. Laqg[a mal-Ministru Joe Mizzi u ma/-Chairman ta’ Transport Malta ma [allewx il-frott mixtieq. It-tieni ka] jikkon/erna zebra crossing fi Triq tas-Sliema li g[amlet TM nnifisha f’Mejju 2012 i]da [allietha ming[ajr dawl b’periklu g[an-nies li jkunu jridu jaqsmu kif ukoll g[axxufiera. L-istqarrija ttem billi tg[id li filwaqt li l-KAK tikkundanna dan l-a;ir irresponsabbli minn Transport Malta, tinsisti li flewwel ka] ting[ata risposta u li fit-tieni ka] TM tie[u l-passi me[tie;a qabel ise[[ xi in/ident u li r-responsabbilta tieg[u titpo;;a fuq Transport Malta.
Bl-g[ajnuna tal-Ajurport Internazzjonali ta’ Malta, l-isfida ta/-/iklisti kienet maratona ta’ 820 kilometru li bdiet minn Londra, kompliet lejn Brussell u ntemmet f’ Pari;i.
55,000 ewro b’risq ri/erka f’Malta dwar il-kan/er tas-sider Attivitajiet ta’ ;bir ta’ fondi biex jg[inu lil dawk li huma filb]onn isiru [afna, i]da matul issajf li g[adda saret attivita’ b’differenza. Attivita’ ta’ ;bir ta’ fondi li l-g[an tag[ha kienet irri/erka. Fil-fatt, 38 /iklist mill-ALIVE Charity Foundation ;abru 55,000 ewro b’risq pro;ett ta’ ri/erka dwar il-kan/er tas-sider
iffa/ilitat mill-Fond tar-Ricerka, l-Innovazzjoni u l-Izilupp (RIDT) fl-Universita’ ta’ Malta. Bl-g[ajnuna tal-Ajurport Internazzjonali ta’ Malta, l-isfida ta/-/iklisti kienet maratona ta’ 820 kilometru li bdiet minn Londra, kompliet lejn Brussell u ntemmet f’ Pari;i. I/-Chairman tal-Fondazzjoni Alive Nicky Camilleri qal li
llum hi ;urnata ta’ sodisfazzjon g[all-Fondazzjoni u /-/iklisti di;a’ qed i[ejju g[all-attivita’ li jmiss. Nicky Camilleri qal li kienet ix-xewqa ta’ Helen Muscat, kofundatrici tal-fondazzjoni li llum m’g[adhiex mag[na, li tara li lfondi jmorru lejn i]jed ri/erka dwar il-kan/er tas-sider f’Malta. L-g[otja ta’ 55,000 ewro
kienet ippre]entata lir-Rettur talUniversita’ ta’ Malta, ilProfessur Juanito Camilleri u lProfessur Christian Scerri, li qed imexxi din ir-ri/erka, filpre]enza ta’ Esther Sant millAction for Breast Cancer Foundation u Markus Klaushofer, il-Kap E]ekuttiv talAjruport Internazzjonali ta’ Malta.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
10
OPINJONI
Xejn ma jsir b’kumbinazzjoni 1. Jien qatt m’emmint filkumbinazzjonijiet. Xejn ma jsir bla ra;uni jew spjega fil-[ajja, anke jekk mhux dejjem tinduna bihom dak il-[in. Il-ka]walità ma te]istix flaffarijiet tal-bnedmin u fil-[ajja u dejjem tg[allimt nipprova nara x’hemm wara l-paraventu. Ir-rabta bejn kaw]a u effett tinsab hemm u sta g[alina nsibuha u nag[mlu sens mill-katina ta’ avvenimenti li jse[[u. Dan japplika iktar u iktar fil[ajja politika. Li hu ]gur hu li filpolitika, appena inti tolqot filla[am il-[aj lill-avversarji tieg[ek bil-verità, ir-refu;ju tag[hom ikun il-gideb u l-qerq. Jivvintaw [abel biex ming[alihom bih tie[u gambetta, i]da jispi//aw huma jitgerbu fih g[ax il-[a]in qatt ma g[andu l-a[[ar kelma. 2. Inzertajt, sal-lum, l-iktar Deputat fil-Parlament li g[amilt
Mistoqsijiet Parlamentari, g[odda mill-iprem biex i]]omm ta[t skrutinju n-na[a l-o[ra. Jekk m’iniex sejjer ]ball, s’issa g[amilt qrib is-seba’ mitt mistoqsija lil diversi Ministri, partikolarment lill-Ministeru tal-Intern, i]da mhux biss. Bihom [ar;u [afna fatti, apparti l-inkomptenza, qerq u [ela ta’ dal-Gvern li qisu dar mibnija fuq ir-ramel ta’ politika opportunista li trid tog[;ob lil kul[add f’kollox. 3. Inzertajt ukoll fost dawk li laktar li kkritikaw lill-Gvern g[an-nuqqasijiet f’[idmietu u g[ad-di]onestà intellettwali tieg[u. G[al kemm qed jag[mel l-oppost ta’ dak li wieg[ed qabel Marzu. G[al kemm qed jiffangaw dawk li g[alihom il-politika hi biss mezz biex jistag[na l-ego tag[hom u fiha jsibu l-milja tag[hom. G[al kemm kisru
M’g[andi xejn x’na[bi, m’g[andi xejn minn xiex nib]a’ u m’g[andi xejn minn xiex nist[i minn [idmieti fil-politika. M’hemmx sostituzzjoni g[all-onestà
Inzertajt, sal-lum, l-iktar Deputat fil-Parlament li g[amilt Mistoqsijiet Parlamentari, g[odda mill-iprem biex i]]omm ta[t skrutinju n-na[a l-o[ra. Jekk m’iniex sejjer ]ball, s’issa g[amilt qrib is-seba’ mitt mistoqsija lil diversi Ministri, partikolarment lill-Ministeru tal-Intern, i]da mhux biss
Jason Azzopardi jason.azzopardi@gov.mt
li;ijiet biex jaqdu lil tal-qalba. Niftakar ftit qabel il-waqfa tassajf tal-Parlament xi [add tarrafli li kien qed jin[ema pjan elaborat u di]onest b’de/i]joni li ma tte[ditx minn isfel, li jinkludi wkoll elementi fi [dan il-Korp tal-Pulizija, biex ti;i mminata lkredibbiltà u l-unur tieg[i b’qerq u gideb b[ala tpattija tal-kritika qawwija tieg[i lill-Gvern. B[alma g[edt lilu, ng[id hawn: m’g[andi xejn x’na[bi, m’g[andi xejn minn xiex nib]a’ u m’g[andi xejn minn xiex nist[i minn [idmieti fil-politika. G[alija m’hemmx sostituzzjoni g[allonestà.
4. Dawn l-a[[ar jiem, il-media li tappo;;ja lill-PL bdiet attakk patetiku u fqir, anke jekk qarrieqi, kontrija appena a[na wrejna l-iskandlu li g[amel dan ilGvern meta /eda l-kaw]a kontrih stess fil-Qorti dwar il-propjetà f’Pembroka, kaw]a li kienet infet[et fuq ordni tieg[i g[annom tal-Gvern fl-2010, u appena jien idde/idejt din il-;img[a li lParlament juri dak li l-Enemalta riedet jibqa’ mistur dwar ix-xiri ta]-]ejt illum. Peress li jien qed nokkupa kariga ta’ Chairman tal-Kumitat g[all-Kontijiet Pubbli/i dwar
dan il-ka] tal-Enemalta, se n]omm lura milli nikkummenta iktar sakemm jintemmu s-seduti. Is-serjetà hekk titlob, anke jekk g[andi [afna xi ng[id dwar kemm hemm differenza kbira bejn dak li l-poplu ;ie mitmug[ fi propaganda giddieba, u l-vera verità. 5. Xi [add darba kien qal li iktar ma jkollok g[edewwa, iktar ikollok unuri. Minn hawn ng[idilhom: dmiri se nibqa’ nag[mlu b’sa[[ti kollha. Anzi, in[ossni seren [afna li biex jikkritikawni jkollhom jigdbu u jivvintaw. G[alhekk tilfu qabel biss bdew.
Luttu fil-qasam tal-arti u l-kultura Jekk f’dawn l-a[[ar jiem kien hawn de/i]joni tal-Gvern li kisbet kundanna unanima kienet dik tas-Segretarju Parlamentari responsabbli mill-Kultura, Josè Herrera, li jqa//at lil Davinia Galea minn Kap E]ekuttiv talKunsill Malti g[all-Kultura u lArti. Bla dubju ta’ xejn din idde/i]joni kompliet turi l-ipokresija ta’ Gvern li qabel l-a[[ar elezzjoni ;enerali wieg[ed li se jmexxi fuq il-prin/ipju tal-meritokrazija. F’kariga li timmerita
Jekk kien hawn kariga filpajji] li kienet okkupata minn persuna li kienet timmerita li tkun f’dik il-po]izzjoni, kienet proprju l-kariga li kienet tokkupa Davinia Galea. Jien kelli x-xorti li na[dem g[al xi ]mien ma’ Davinia Galea fil-Kunsill Malti g[all-Kultura u l-Arti. Sibtha persuna
intelli;enti, preparata u kwalifikata g[ax-xog[ol fdat lilha. Bdiet biex tat kunfidenza ;dida lin-numru ]g[ir ta’ impjegati tal-Kunsill li ta[t id-direzzjoni tag[ha [admu bla heda, [afna drabi [afna aktar minn dak mistenni minnhom, biex assiguraw is-su//ess tal-attivitajiet li kienu involuti fihom. Davinia Galea, flimkien ma’ Doriana Bezzina u numru ]g[ir ta’ persuni o[ra, kienet responsabbli g[at-tfassil u t-tnedija talPolitika Kulturali Nazzjonali. Il[idma tag[ha b’risq il-kultura u l-arti kienet apprezzata minn dawk kollha involuti f’dan ilqasam. Issa[[ew numru ta’ attivitajiet Ta[t id-direzzjoni tag[ha kom-
plew issa[[ew attivitajiet b[alma huma l-Festival tal-Arti, in-Notte Bianca, il-Festival tal-G[ana u
Lil Davinia Galea fil-Kunsill Malti g[all-Kultura u l-Arti dejjem sibtha persuna intelli;enti, preparata u kwalifikata g[ax-xog[ol li kien fdat lilha
Davinia Galea kellha “difett” wie[ed. Li qatt ma involviet ru[ha fil-politika parti;jana. Qatt ma silfet l-imma;ni tag[ha g[al fuq xi billboard qabel l-a[[ar elezzjoni ;enerali
Mario Schiavone mario.p.schiavone@gmail.com
bosta inizjattivi kulturali u artisti/i o[ra. Imqar id-Dilettanti tal-Karnival, grupp ta’ nies passjonati li j[obbu ferm ilKarnival i]da li kultant jafu jkunu diffi/li [afna, sabuha fiha interlokutur li ppruvat tifhimhom u [admet mag[hom. Davinia Galea kellha “difett” wie[ed. Li qatt ma involviet ru[ha fil-politika parti;;jana. Qatt ma silfet l-imma;ni tag[ha g[al fuq xi billboard qabel la[[ar elezzjoni ;enerali. Qatt ma kienet involuta f’xi kontroversja la kulturali u wisq anqas politika. Persuna li qdiet dmirha b’kompetenza u bi m[abba lejn il-kultura u l-arti. F’daqqa wa[da, b[al sajjetta
fil-bnazzi, waslet tag[ha wkoll. B’de/i]joni arbitrarja u aktarx illegali me[uda ]gur mhux fuq il-ba]i ta’ meritokrazija imma skont il-kultura ta’ “a[na filGvern u nag[mlu li rridu”, tne[[iet minn kariga li kienet ilha tokkupa g[al sitt snin, li kienet kwalifikata g[aliha u li tat ir-ri]ultati. Il-kultura u l-arti tilfu ambaxxatur mill-aqwa I]da din ma kinitx l-unika
de/i]joni [a]ina u kontroversjali li [a Josè Herrera flimkien ma’ Jason Azzopardi, f’dawn l-a[[ar jiem. Kien hemm id-de/i]joni l-o[ra li jitne[[ew id-Diretturi Artisti/i li kienu di;à bdew ja[dmu u jag[tu l-frott biex nassiguraw li s-sena 2018 meta Malta tkun ilBelt Kapitali Ewropea talKultura, tkun wa[da ta’ su//ess
li tag[mel ;ie[ lil pajji]na u t[alli effetti benefi/i anke fuq lekonomija u fuq l-isem ta’ pajji]na, li f’dawn l-a[[ar ;img[at kien im]ebla[ mal-erbat irjie[ tad-dinja. De/i]joni arbitrarja
Din ukoll kienet de/i]joni arbitrarja ta’ min ja[seb li g[ax g[andu s-sa[[a tal-Gvern jista’ jag[mel li jrid u jirrombla minn fuq kul[add. Il-komunità kulturali u artistika Maltija, jew almenu dik ilparti kbira [afna tag[ha li g[ad ma bieg[etx ru[ha g[all-politika, ing[aqdet f’kor wie[ed biex tikkundanna dawn i]-]ew; de/i]jonijiet []iena u arbitrarji. Irrid ning[aqad ma’ din il-kundanna. Din kienet ;img[a kerha g[all-arti u l-kultura f’pajji]na.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
11
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
Pantomimi u tra;edji L-ista;un tal-Milied li die[el ;mielu j;ib mieg[u l-pantomima. U nhar il-{amis li g[adda kellna l-premiere tal-pantomima dwar fairytale ta’ infurzar f’realtà ta’ bini. Pantomima fit-teatru ta’ {al Farru; It-teatru tal-pantomima kien {al Farru;, hi u nie]la x-xemx. Teatrin fil-fatt, g[ax ma tmurx ;o [wejje; [addie[or f’post ma tafux, twaqqag[lu fid-dlam. Teatrin aktar meta tqis li qabel [ar;et id-dama, xi [add kien di;à av]a lil min kien se jsir l-infurzar fuqu biex seta’ jimblokka kullimkien. Teatrin ma[sub g[al qabel ilprotesta fuq l-ambjent. Show kbir mill-ma[turin politi/i tal-gvern U show kbir – suldati bl-azzarini, pulizija ma’ kullimkien, sa[ansitra ajruplan idur fis-smewwiet. Kien importanti jissemmew ukoll id-diretturi, il-ma[turin politi/i tal-gvern – il-kummissarju tal-pulizija u d-deputat kmandant tal-armata – biex anke tkun ;ustifikata l-promozzjoni tripla ta’ dan tal-a[[ar. Il-pantomima kompliet f’teatri o[rajn Il-;urnalisti ma t[allewx jid[lu [alli josservaw l-operazzjoni. Ma tantx kellhom x’jaraw g[ax ma twaqqa’ xejn. Imma l-pantomima kompliet wara. F’teatri o[rajn. Fil-MEPA, tg[id li tista’ tasal g[al arran;ament ma’ min sar fuqu l-infurzar. U b’ittra lillPrim Ministru Muscat. Wara d-da[k, tibda s-serjetà li tinkwieta lil kul[add U hawn hu fejn tieqaf il-pantomima li da[[ket lil kul[add u tibda s-serjetà li tinkwieta lil kul[add. G[ax l-ittra, la deffset lillPrim Ministru fin-nofs, messha kienet imwie;ba b’mod li jassigura lill-pajji] li l-MEPA hi awtorità indipendenti vera u li ma wasalniex fi stat fejn l-infurzar isir show biex jidher sabi[ xi [add meta jaqbillu. Policies g[al fabbrika ta’ permessi u torrijiet tal-konkos L-ambjent u l-ekonomija tag[na la g[andhom jitmexxew bilpantomimi u lanqas bil-b]ie]aq tal-propjetà. G[ax waqt li l{amis kellna serata fit-teatru ta’ {al Farru;, min-na[a l-o[ra, filFurjana, il-policies tal-MEPA qed jinqalbu biex effettivament ilMEPA ;ejja fabbrika tal-permessi f’pajji] mimli torrijiet talkonkos u bini kullimkien. L-ispekulazzjoni u l-bini ]ejjed huma ta’ [sara ekonomika u so/jali Dal-gvern jidher li l-unika policy ekonomika li [iere; biha hi lbini. Hemm ukoll xamma tinten ta’ influwenza ]ejda fuq il-gvern u fuq il-Partit Laburista mil-lobby tal-bini. L-i]vilupp, fejn u meta hemm b]onnu, hu tajjeb. Imma l-ispekulazzjoni u l-bini ]ejjed u vojt huma rovina ekonomika u so/jali wkoll, apparti ambjentali.
Ministri Laburisti be]]ieg[a Malta ma[suda u mnikkta fuq dan kollu li qieg[ed jag[mel ilGvern rigward i/-/ittadinanza ta’ pajji]na biex ibig[ha lill-barranin. Akkost ta’ kollox biex jakkwista l-flus ming[ajr ftehim mal-poplu Malti. Qabel kien jg[id u jifta[ar li Malta tag[na lkoll imma issa ssir tal-barranin ukoll, kollox [abi bil-kbir kontra l-poplu. Pajji]i barranin kollha qalulu li qieg[ed jag[mel ]ball imma bi sfida kbira qieg[ed ikompli jwebbes rasu u ma jimpurtah minn [add. Il-membri parlamentari tieg[u qeg[din i[ossuhom kuntenti b’dan l-ingann? Mo[[hom mistrie[ u fer[ana talli vvutaw favur? Kul[add madwaru jib]a’ jitkellem jekk jivvota kontra g[ax jista’ jsib ru[u mke//i millParlament – ministri wi//hom bla ]ejt u bla serjetà basta kollha po]i. Votanti li riedu l-bidla, qeg[din g[al qalbhom kif sejrin l-affarijiet? {sibtu li kontu se tkunu a[jar milli konna qabel imma g[arralkom g[ax issa qed insiru nafu xi jfisser fil-verità lPartit Laburista. Issa kulma g[andna ng[idu hu li t-tort
Il-bejg[ ta/-/ittadinanza ;ab isem pajji]na fuq fomm kul[add
tag[na g[ax fdajna lil dan il- na[seb li issa huwa ]mien li lGvern u fuq kollox da[aq bina. pajji] jid[ol f’atmosfera li ti;i biss f’xahar wie[ed tas-sena, dak tal-Milied. G. Busuttil In-Naxxar
B. Camilleri
Appell lill-Gvern
Il-{amrun
Nixtieq nag[mel appell lillGvern biex issa li ;ej ]mien ilMilied iwarrab il-politika parti;jana mit-toroq u jni]]el dawk il-billboards minn hemm. Huwa veru li l-Gvern baqa’ g[addej b’kampanja elettorali u se jibqa’ g[addej sa Mejju li ;ej meta jkun hemm l-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew i]da
L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bilposta (Ittri lill-Editur, InNazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt.
25 sena ilu f’In-Nazzjon Il-[ar;a ta’ In-Nazzjon tat-3 ta’ Di/embru tal-1988 irrappurtat bi prominenza l-kommemorazzjoni ta’ Raymond Caruana fl-g[eluq tat-tieni anniversarju mill-mewt tieg[u. Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Eddie Fenech Adami qal li l-poplu jistenna lil kull min jista’ jag[ti [jiel dwar min qatel lil dan i]-]ag[]ug[. Kien rappurtat ukoll tnaqqis kbir fl-g[oli tal-[ajja g[ax-xahar ta’ Ottubru. Storja o[ra tkellmet dwar kif kellu jsir il-bdil tal-ittri tal-Protokoll Finanzjarju Taljan.
Nitg[allmu minn [addie[or li g[adda minn tra;edja Tajjeb nitg[allmu minn [addie[or – minn dak li ;ara m’ilu xejn u qribna. Pajji]i li fallew meta nfaqg[etilhom il-bu]]ieqa ta’ [afna propjetà vojta – b[al Spanja u l-Irlanda – mhux jid[ku f’pantomima kienu, imma jibku fi tra;edja.
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrum {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
12
G{AWDEX
L-G[arb f’G[awdex fejn hemm id-dar tax-xbejba Karmni Grima li issa ng[atat id-dehra li tixirqilha u kienet konvertita f’mu]ew
Il-Mu]ew tad-Dar ta’ Karmni Grima fl-G[arb jinfeta[ mill-;did nhar is-Sibt li ;ej Il-Mu]ew tad-Dar ta’ Karmni Grima fl-G[arb se jinfeta[ mill;did nhar is-Sibt li ;ej. Matul l-a[[ar snin f’din id-dar
sar pro;ett estensiv ta’ restawr biex din id-dar, li ma kinitx flistat li wie[ed jixtieq, ter;a’ ting[ata d-dehra li tixirqilha.
Matul l-a[[ar snin f’din id-dar li fiha kienet toqg[od Karmni Grima sar pro;ett estensiv ta’ restawr biex din id-dar, li ma kinitx fl-istat li wie[ed jixtieq, ter;a’ ting[ata d-dehra li tixirqilha
Ix-xog[ol ta’ restawr fuq din id-dar kien koordinat misSantwarju Nazzjonali Ta’ Pinu li [adem biex din id-dar partikulari tkun kovertita f’mu]ew. Din iddar g[andha sinifikat spe/jali min[abba li fiha g[exet ix-xbejba Karmni Grima li semg[et issej[ilha l-Madonna millkwadru tag[ha f’Ta’ Pinu. Dan il-pro;ett kien parzjalment iffinanzjat mill-Unjoni Ewropea ta[t il-Fondi ta’
Dettall minn ]ew;t ikmamar fid-dar sempli/i li g[exet fiha x-xbejba Karmni Grima
Koe]joni g[al Malta 2007 – 2013. Ix-xog[ol kien jikkonsisti wkoll fir-restawr, li issa tlesta, ta’ tnax-il pittura, xog[ol l-artist Malti :u]eppi Briffa. Lg[ajnuna ta’ fondi Ewropej li ng[atat hija ta’ 85 fil-mija fuq pro;ett ta’ 400,000 ewro. Ix-xog[ol fid-dar ta’ Karmni Grima, li [afna minnu kien jikkonsisti f’xi xog[ol strutturali, sistemi ;odda ta’ dwal,
pre]entazzjoni awdjo-vi]iva tal[ajja ta’ Karmni Grima u lmessa;; li r/eviet ming[and ilMadonna. Twa[[lu wkoll ]ew; lifts biex il-kamamar fejn se jkun hemm g[all-wiri l-affarijiet konnessi mal-[ajja ta’ Karmni Grima jkunu a//essibbli g[al kul[add. Twa[[let ukoll sistema ta’ u]u mill-ener;ija solari biex hekk • g[al pa;na 13
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
13
G{AWDEX
Titwila lejn [ajjet Karmni Grima Ta[t ir-ri[ tal-G[olja talG[ammar, madwar mil u nofs mir-Rabat ta’ G[awdex, qalb ittwapet tal-g[elieqi g[ammiela, jog[la ’l fuq maestu], insibu santwarju mill-isba[, mag[ruf b[ala s-Santwarju talMadonna Ta’ Pinu. Ma’ dan issantwarju hemm marbuta storja [elwa. Kollox jaf il-bidu tieg[u lill;rajja li se[[et fl-g[axra ta’ filg[odu ta’ nhar it-22 ta’ :unju, 1883, meta Karmni Grima, xbejba ta’ 45 sena mill-G[arb, kienet ;ejja mill-g[alqa, li kienet fillimiti mag[rufa ‘Ta’ :ordan’. Kif waslet qrib il-kappella ‘Ta’ Pinu’, b[al semg[et le[en isej[ilha: ‘Ejja! Ejja!’. Billi ma kien jidher [add, kienet se tkompli triqtha, meta re;g[et semg[et il-le[en isej[ilha, ‘Ejja llum, g[ax ma tkunx tista’ ter;a’ ti;i qabel sena o[ra’. Tittawwal minn toqba tal-muftie[ Karmni marret lejn il-bieb kappella, ittawlet mit-toqba
taltalmuftie[, imma ma deher xejn li ma kienx tas-soltu. {adet ilmuftie[ minn ta[t ;ebla, fejn kien jin]amm, u fet[et. Qag[det titlob bil-qalb, waqt li [asset fer[
li ma jitfissirx. Imbag[ad semg[et le[en li qalilha: ‘G[id tliet Ave Marijiet, f’;ie[ it-tlett ijiem li l-;isem tieg[i dam filqabar.’ B’devozzjoni kbira Karmni g[amlet kif ;iet ordnata, u mbag[ad, kollha [osbiena fuq dak li ;ara, marret lura lejn darha. Min[abba l-mard, Karmni, verament g[al madwar sena, ma resqitx lejn ‘Ta’ Pinu’. }ammet fommha sieket min kul[add
Hi ma qalet lil [add dwar dak li semg[et f’Ta’ Pinu. Kien wara xi sentejn, li hi fet[et qalbha ma’ /ertu Fran;isk Portelli, g[a]eb u bniedem tar-ru[ mill-G[arb, li qalilha li hu wkoll ;ieli kellu xi esperjenzi mhux tas-soltu f’Ta’ Pinu. Min-na[a tieg[u, Fren/, g[ax hekk isej[u ’l dawk li jisimhom Fran;isk, stqarrilha, li hu wkoll sema’ l-le[en tal-Madonna, g[al sitt darbiet, li kien i[e;;u biex ikollu devozzjoni lejn it-tbatijiet ta’ Kristu fil-passjoni. Ftit ta’ ]mien wara, f’Ottubru tal-1886, ;ara li omm Fren/, Vin/enza Portelli, li kellha 75 sena, kienet marida serjament.
Uliedha g[amlu weg[da lillMadonna Ta’ Pinu g[all-fejqan ta’ ommhom, u b’mod meravilju], din fieqet. Din il-;rajja xeg[let lil G[awdex u ’l Malta, u l-;rajja ta’ Karmni Grima bdiet tinxtered fost kul[add. Hawnhekk, l-Isqof ta’ G[awdex, Mons. Pietro Pace, g[arbel lil Karmni Grima, u din, ta[t ;urament, xehdet dak kollu li kienet semg[et nhar it-22 ta’ :unju, 1883. L-istess ;ara minn Fran;isk Portelli. Fir-ra[al tal-G[arb, dawn i]-]ew; persuni kienu mi]mumin b[ala nies tar-ru[, ta’ fommhom sieket u ta’ rispett kbir. Fl-1887 imxija tal-kolera laqtet lil Malta. Il-bi]a’ kien li din tie[u wkoll f’G[awdex min[abba li xi Maltin fittxew ilkenn f’din il-g]ira. G[alhekk, lG[awdxin g[amlu weg[da lill-Madonna Ta’ Pinu biex tiskansahom minn dan il-fla;ell. Wara erba’ xhur, il-kolera battiet u ntemmet minn Malta, waqt li G[awdex [elisha b’wi// il;id. F’pellegrina;; kbir, lG[awdxin raddew [ajr lillMadonna Ta’ Pinu g[al din ilgrazzja.
Karmni Grima
Impenn g[all-[arsien tal-wirt storiku u kulturali G[awdxi • minn pa;na 12
Il-Mu]ew tad-Dar ta’ Karmni Grima fl-G[arb se jinfeta[ mill;did nhar is-Sibt li ;ej. Matul l-a[[ar snin f’din id-dar sar pro;ett estensiv ta’ restawr biex din id-dar, li ma kinitx fl-
istat li wie[ed jixtieq, ter;a’ ting[ata d-dehra li tixirqilha. Ix-xog[ol ta’ restawr fuq din id-dar kien koordinat misSantwarju Nazzjonali Ta’ Pinu li [adem biex din id-dar partikulari tkun kovertita f’mu]ew. Din iddar g[andha sinifikat spe/jali
min[abba li fiha g[exet ix-xbejba Karmni Grima li semg[et issej[ilha l-Madonna millkwadru tag[ha f’Ta’ Pinu. Dan il-pro;ett kien parzjalment iffinanzjat mill-Unjoni Ewropea ta[t il-Fondi ta’ Koe]joni g[al Malta 2007 –
Bla dubju, permezz ta’ dan il-progett, is-Santwarju Ta’ Pinu qed jing[aqad ma’ entitajiet o[rajn f’G[awdex f’[idma kollettiva li t[ares u tippromwovi l-wirt storiku u kulturali G[awdxi
Aktar dettalji mid-dar ta’ Karmni Grima li b’investiment g[aqli mhux biss kienet restawrata u kienet konvertita f’mu]ew, imma issa tista’ titgawda minn kul[add
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
15
ANALI}I
Fil-qasam tal-edukazzjoni, Gvern immexxi mill-Partit Nazzjonalista dejjem g[amel investimenti kbar biex uliedna jissoktaw bl-istudji tag[hom u jimxu ’l quddiem biex hekk g[ada pitg[ada jag[mlu karriera ta’ su//ess
L-edukazzjoni m’g[andhiex età Aktar ma jg[addi ]-]mien, aktar inkompli ninduna li taf kemm taf fil-[ajja, qatt ma tkun taf bi]]ejjed. Fil-[ajja m’hemm ebda limitu g[at-tag[lim u kull ;urnata hija opportunità ;dida sabiex kul[add jitg[allem xi [a;a ;dida. Ledukazzjoni hi /-/avetta g[assu//ess individwali tag[na i]da wisq aktar ta’ pajji]na g[alhekk hu fl-interess ta’ kul[add li kull wie[ed u wa[da minna kontinwament infittxu sabiex intejbu l[iliet tag[na f’oqsma importanti u bl-g[an li nfittxu l-progress. L-edukazzjoni hi kru/jali biex jitkattar il-;id, ix-xog[ol u lekonomija u g[alhekk dan is-settur dejjem g[andu jibqa’ g[al qalb kull partit politiku f’pajji]na g[aliex l-edukazzjoni hi pilastru importanti tal-politika ta’ kull pajji], wisq aktar g[al Malta ladarba pajji]na jiddependi [afna mill-[iliet tal-[addiem lokali. Nie[u gost ninnota li f’dawn la[[ar jiem komplew jiggradwaw
aktar studenti, [afna minnhom [bieb tieg[i u li g[a]lu li jispe/jalizzaw f’setturi differenti u li huma b]onju]i f’pajji]na.
Il-PN dejjem [addan politika favur edukazzjoni tajba u li tifta[ il-bibien bera[ tat-tag[lim g[aliex l-edukazzjoni g[andha tkun ta’ kwalità biex [add fis-so/jetà tag[na ma jibqa’ lura
G[all-PN l-edukazzjoni hi l-aqwa prijorità
Wie[ed irid jirrikonoxxi li dawn l-istudenti huma prodott tal-[idma edukattiva tal-Partit Nazzjonalista fil-Gvern. B[al dawn l-istudenti, jien ukoll kelli l-opportunità li jkolli l-aqwa edukazzjoni possibbli fl-iskejjel tag[na u fl-Università tag[na. Flimkien ma’ eluf ta’ studenti o[ra, il-Gvern mexa l-mixja studenteska tag[na mag[na u llum qed na[sdu l-frott ta’ dak li tant [dimna g[alih. Wie[ed irid jirrikonoxxi dak li sar f’pajji]na mill-amministrazzjonijiet pre/edenti, partikolarment fl-era ta’ Lawrence Gonzi b[ala Prim Ministru ta’ Malta. Il-PN dejjem [addan politika favur edukazzjoni tajba u li tifta[ il-bibien bera[ tat-tag[lim
L-edukazzjoni hi wa[da mill-ftit affarijiet fi-[ajja li [add ma jista’ je[odlok u tibqa’ mieg[ek sal-a[[ar ta’ [ajtek. G[aldaqstant dan hu l-aqwa investiment li wliedna jistg[u jag[mlu
Christian Micallef micallef_christian@yahoo.co.uk
g[aliex l-edukazzjoni g[andha tkun ta’ kwalità biex [add fisso/jetà tag[na ma jibqa’ lura. Investiment s[i[ fl-edukazzjoni Fl-isfond ta’ dan kollu, irrelevanti mill-kuluri politi/i li wie[ed i[addan, wie[ed g[andu
jirrikonoxxi li kienu Gvernijiet tal-PN li kabbru l-Università u lMCAST waqt li investew fl-iskejjel, fl-ITS, il-Higher Secondary u g[enu /-/entri ta’ tag[lim talprivat u tal-Knisja u taw listipendju lill-istudenti. Dan sar g[aliex il-PN jemmen fl-istudenti u fi]-]g[a]ag[ tag[na. L-indikazzjonijiet li [adna s’issa, jidher li dan il-Gvern g[andu l-[sieb li jkompli fuq ittajjeb li sar mill-Gvern pre/edenti waqt li jtejjeb dak li seta’ sar a[jar. Dan hu l-mod ta’ kif
g[andha ssir il-politika u g[alhekk nawgura tassew li kif f’dawn l-a[[ar snin dejjem kellna ]ieda fin-numru ta’ studenti li jkomplu l-istudju tag[hom u eventwalment jiggradwaw, pajji]na jkompli jkollu dawn i]]idiet fil-futur qarib ta[t Gvern Laburista. L-edukazzjoni mhijiex ta’ partit jew ie[or, i]da hi ta’ kul[add u g[alhekk kul[add g[andu jfittex li jitg[allem u jsa[[a[ lg[arfien tieg[u possibbilment f’kollox. L-edukazzjoni hi wa[da millftit affarijiet fil-[ajja li [add ma jista’ je[odlok u tibqa’ mieg[ek sal-a[[ar ta’ [ajtek. G[aldaqstant dan hu l-aqwa investiment li wliedna jistg[u jag[mlu g[allfutur tag[hom. Rwol importanti mill-Kunsilli Lokali
B[ala Vi/i Sindku fil-lokalità tieg[i, nemmen ukoll li l-Kunsilli Lokali tag[na g[andhom rwol importanti x’jaqdu f’dan is-set-
tur. Kif nemmen li kull Gvern g[andu jippromwovi l-a[jar edukazzjoni g[al kul[add, ilKunsilli Lokali g[andhom jag[mlu l-istess fuq inizjattiva tag[hom. B’dan il-mod inkunu qed ninvestu fl-edukazzjoni tar-residenti tal-lokal spe/jalment fost l-anzjani. L-edukazzjoni m’g[andhiex età u qatt mhu tard biex wie[ed jitg[allem. Nemmen bis-s[i[ li lKunsilli Lokali tag[na g[andhom ikomplu jfittxu biex jorganizzaw korsijiet apposta b’tag[lim f’oqsma differenti sabiex kul[add ikun qed i]omm il-pass mad-dinja li qed kontinwament qed tinbidel. Nie[u gost ninnota li llum huma [afna dawk il-Kunsilli Lokali li qed ifittxu li jorganizzaw korsijiet ta’ kull xorta waqt li jippromwovu t-tag[lim fost /ittadini ta’ kull età. M’g[andix dubju li dawn se jkunu qed isibu l-g[ajnuna tal-Gvern biex pajji]na jibqa’ jinvesti kontinwament fl-edukazzjoni ta’ kul[add.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
16
A{BARIJIET TA’ BARRA
Tkompli tikber il-protesta kontra l-President L-UKRAJNA
Mument mill-inkwiet li qed ikun hemm ta’ kull jum fil-kapitali tal-Ukrajna, Kiev. (ritratt EPA)
Is-sitwazzjoni fl-Ukrajna qed tkompli tmur g[all-ag[ar hekk kif qed ti[rax dejjem aktar ilprotesta popolari kontra ttmexxija tal-President Viktor Yanukovych. Matul il-;urnata tal-biera[, id-dimostranti po;;ew barrikati madwar Pjazza Indipendenza, wa[da mill-ewlenin tal-kapitali Kiev, kif ukoll imblukkaw ru[hom ;ewwa l-bini tal-kunsill lokali tal-kapitali. Il-bini tal-Kabinett f’Kiev ukoll spi//a mblukkat mill-follol u l-[addiema ma setg[ux jid[lu g[ax-xog[ol. Min[abba s-serjeta tas-sitwazzjoni, pulizija minn madwar l-Ukrajna qed jintbag[atu lejn Kiev biex isa[[u l-pre]enza talforzi tas-sigurta. Suppost fil-pajji] ma jistg[u jsiru dimostrazzjonijiet wara ordni ta’ Yanukovych, imma
dawn xorta qed isiru, i]da spiss il-pulizija qed tintervjeni bi brutalita kbira kontra d-dimostranti. Qed ji]diedu wkoll l-indikazzjonijiet li l-Pulizija Ukrajna, qed ikollhom il-;urnalisti u fotografi fil-mira tag[hom waqt dawn il-protest. Dan hekk kif f’dawn l-a[[ar ;ranet tal-anqas 40 ;urnalist sfaw midruba wara li [ebbew g[alihom il-pulizija. L-inkwiet beda f’Novembru wara li Yanukovych [asad lil kull[add meta [abbar li ma kienx se jiffirma ftehim g[al rabta aktar mill-qrib mal-Unjoni Ewropea u minflok kien se jsa[[a[ ir-relazzjonijiet marRussja. Il-ftehim kellu jkun il-qofol ta’ summit li sar il-;img[a li g[addiet fil-Litwanja u Yanukovych defenda l-pass li [a billi qal li l-UE ma kinitx qed
Il-;urnalisti fil-mira ta’ attakki brutali mill-Pulizija toffri g[ajnuna finanzjarja bi]]ejjed kif ukoll li l-pajji] ma riedx jissagrifika r-rabtiet kummer/jali mar-Russja. Issa l-Oppo]izzjoni qed ting[aqad dejjem aktar u titlob g[ar-ri]enja ta’ Yanukovych u biex iwaqqaf ir-respressjoni talavversarji tieg[u. Intalab ukoll li g[andha tin[eles l-eks Prim Ministru Yulia Tymoshenko li kienet intbag[at il-[abs blakku]a ta’ abbu] ta’ poter. Qed isir [idma wkoll biex filpajji] ikun hemm strajk ;enerali.
Assad implikat f’reati tal-gwerra IN-NAZZJONIJIET UNITI G[all-ewwel darba, ilPresident tas-Sirja Bashar alAssad kien implikat direttament f’reati tal-gwerra fil-kunflitt Sirjan. Navi Pillay, il-kap g[at-taqsima tan-Nazzjonijiet Uniti g[addrittijiet tal-bniedem, qalet li inkjesta kienet sabet provi li reati tal-gwerra fil-kunflitt Sirjan kienu awtori]ati millog[la livell tar-re;im fosthom mill-istess Assad. Din hi l-ewwel darba li din ittaqsima tan-Nazzjonijiet Uniti implikat direttament lil Assad f’reati tal-gwerra fil-pajji].
Pillay qalet li apparti Assad, kien hemm o[rajn li kienu implikati. Hu stmat li f’dawn is-sentejn ta’ kunflitt fis-Sirja, tal-anqas 100,000 persuna nqatlu. Pillay qal li fl-inkjesta li saret nstabu [afna provi ta’ reati serji [afna fis-Sirja fosthom reati talgwerra kif ukoll reati kontra lumanita. L-inkjesta kienet sabet ukoll li l-forzi ribelli fis-Sirja kienu responsabbli g[al sensiela ta’ abbu]i tad-drittijiet tal-bniedem imma mhux fuq il-kobor ta’ dawk imwettqa mir-re;im.
Sadattant hemm indikazzjonijiet li l-bastiment Amerikan li fuqu ammont tal-armi kimi/i li g[andha s-Sirja se jinqerdu se jkun il-MV Cape Ray. L-Organizzazzjoni g[allProjbizzjoni tal-Armi Kimi/i (OPCW) konfermat li xi w[ud minn dawk l-armi se jinqerdu abbord bastiment Amerikan. LOPCW qalet li 35 kumpannija kienu wrew interess fil-qerda tal-armi kimi/i Sirjani filwaqt li l-Istati Uniti se tipprovdi lfinanzjament u t-teknolo;ija. Il-pro/ess g[andu jitlesta sal31 ta’ Di/embru.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
17
A{BARIJIET TA’ BARRA
NEW ZEALAND> Ajruplan Boeing 777-300 ta’ Air New Zealand bid-dragun “Smaug” mill-ktieb The Hobbit ta’ J.R.R. Tolkien. Id-dragun tpo;;a fuq l-ajruplan b[ala reklam g[at-tieni parti tal-film bl-istess isem tal-ktieb u li n[adem fil-parti l-kbira fi New Zealand. (ritratt EPA)
Salvat grupp ta’ immigranti L-ITALJA Il-forzi tas-sigurta Taljani rnexxielhom issalvaw grupp ta’ aktar minn 100 immigrant. Dawn kienu abbord lan/a li kienet qed tin;arr mill-kurrenti barra Crotone f’Calabria. L-awtoritajiet Taljani kienu ilhom jistennew mill-{add biex jippruvaw issalvaw l-immigranti imma ma setg[ux min[abba lba[ar imqalleb [afna. Imma matul il-;urnata tatTnejn irnexxielhom jittrasfer-
uhom abbord ]ew; lane/ talGwardja tal-Kosta u [aduhom lejn Roccella Jonica. Abbord il-lan/a kien hemm 40 bejn nisa u tfal u kien hemm t[assib li l-lan/a setg[et tinqaleb fil-ba[ar imqalleb. Sakemm sar is-salvata;;, l-awtoritajiet Taljani taw lill-immigranti lifevests u provisti u kienu qed i]omm g[assa kontinwa tal-lan/a. Abord kien hemm 120 persuna mis-Sirja.
Posta bid-drones L-ISTATI UNITI Jeff Bezos, il-kap tal-kumpannija Amazon, qal li l-kumpannija qed tesprimenta bil-possibbilta li tibda twassal /erti affarijiet li nnies jordnaw minn fuq is-sit fuq l-Internet permezz ta’ drones. Hu qal li t-tir hu li fi ]mien massimu ta’ [ames snin, ilkumpannija tkun tista’ twassal affarijiet ta’ pi] massimu ta’ 2.5
kilogramma (li hu 86 fil-mija tal-pi] tal-affarijiet li tbieg[) sa distan]a ta’ 16-il kilometru mi//entri tal-kumpannija. Hu qal li la darba jkun hemm re;oli mill-Federal Aviation Administration tal-Istati Uniti, dawn id-drones, imlaqqma octocopter, ikunu jistg[u jibdew jintu]aw fl-Istati Uniti.
Le g[a]-]wie; bejn omosesswali Il-KROAZJA F’referendum li sar nhar il{add fil-Kroazja, il-ma;;oranza approvaw proposti biex ikun projbit fil-pajji] i]-]wie; bejn nies tal-istess sess. }ew; ter]i ta’ dawk li [ar;u jivvutaw approvaw li g[andu jkun hemm bidliet fil-Kostituzzjoni talpajji] biex i]-]wie; ji;i definit b[ala g[aqda bejn ra;el u mara. Kelliem tal-Gvern konferma li b[ala ri]ultat ta’ dan ir-referendum, il-Kostituzzjoni tal-Kroazja se tinbidel biex tirrifletti dak li kien mitlub mill-elettorat.
Petizzjoni biex isir ir-referendum minn grupp Kattoliku kiseb aktar minn 700,000 firma. Ir-referendum talab jekk il-Kostituzzjoni tal-pajjiz g[andiex ti;i emendata biex tiddifinixxi ]-]wie; b[ala “g[aqda bejn mara u ra;el”. Madwar 90 fil-mija tal-popolazzjoni Kroata hi ta’ fidi Kattolika u l-Knisja fil-pajji] g[amlet kampanja biex in-nies japprovaw l-emenda filKostituzzjoni. L-emenda kellha wkoll l-appo;; ta’ 104 minn 151 membru tal-Parlament Kroat. Il-
Gvern u diversi personalitajiet Kroati tkellmu kontra vot favur fir-referendum. Il-Prim Ministru Zoran Milanovic kien sostna li r-referendum kien theddida g[ad-dritt tan-nies g[all-g[a]la u [ajja kuntenta. Hu qabel kien [abbar li kien se jag[ti drittijiet akbar lillkoppji tal-istess sess. Il-President Ivo Josipovic qal li kien disappuntat bir-ri]utlat talvot i]da mhux sorpri]. Il-Kroazja saret membru talUnjoni Ewropea f’Lulju.
Tkompli tin[akem mill-maltemp L-ITALJA Diversi zoni tal-Italja ntlaqtu minn maltemp qalil li fost lo[rajn ikkaw]aw il-mewt ta’ mara f’Pescara. Ir-re;juni milquta l-ag[ar kienu dawk ta’ L’Abruzzo, Basilicata u Puglia kif ukoll f’Liguria. F’Pescara, il-mara ta’ 57 sena mietet wara li nqabdet mill-ilmijiet tal-g[arg[ar f’subway filwaqt li madwar 1,000 persuna fl-istess belt kienu evakwati
min[abba l-possibbilta kbira ta’g a[rg[ar fl-in[awi fejn ig[ixu. Ta min ig[id li l-allarm min[abba l-maltemp ing[ata wkoll permezz tad-daqq tal-qniepel tal-knisja parrokkjali. Kien hemm ferrovija fuq irrotta bejn Potenza u Foggia li [ar;et mil-linji qrib Cervaro, aktarx wara li /ediet l-art min[abba l-kwantita ta’ xita li ni]let. Ix-xuffier u impjegat ie[or
abbord il-ferrovija ndarbu serjament f’dan l-in/ident. Abbord ilferrovija fil-[in tal-in/ident kien hemm biss ]ew; passi;;ieri li ndarbu [afif. Fil-provin/ja ta’ Basilicata kien hemm [afna toroq li kienu mblukkati min[abba l-ilmijiet u l-affarijiet li kaxkru mag[hom. {afna kienu wkoll l-iskejjel li n]ammu mag[luqa min[abba lammont ta’ xita li ni]let.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
18
A{BARIJIET TA’ BARRA
Iwissu li qed tg[ib il-pantomima IR-RENJU UNIT Esperti fir-Renju Unit wissew li qed tg[ib it-tradizzjoni talpantomima, dik ir-re/ta tradizzjonali ta’ ]mien il-Milied. Anali]i tal-produzzjonijiet ta’ din is-sena fir-Renju Unit uriet li [afna fatturi tradizzjonali ta’ din ir-re/ta tipika Ingli]a mag[rufa wkoll b[ala l-panto qed jg[ibu, b’[afna produzzjonijiet iwarrbu t-tradizzjoni li jkun hemm mara li ta[dem il-parti ewlenija tarra;el u xi w[ud anki jwarrbu li ra;el ja[dem il-parti tal-mara ewlenija fl-istorja. Esperti qalu li wa[da mirra;unijiet tista’ tkun li hekk kif ludjenzi tal-lum, li trabbew fi ]minijiet meta relazzjoni omosesswali hi normali, ma jifhmux l-element komiku li r;iel jilbsu ta’ nisa u bil-kontra, kif ukoll biex ma jkun hemm offi]a g[al [add fl-udjenza. Dan jirri]ulta kemm minn ri/erka li saret min-National Database of Panto Performance u ktieb li g[adu kemm [are; minn Maureen Hughes bit-titlu
A History of Pantomime. Hughes, direttur mu]ikali u g[alliema tad-drama, qalet ukoll li /erti pantos tradizzjonali, b[al Mother Goose u Puss in Boots, li saru l-ewwel darba b[ala pantomina fl-1806 u l-1817 rispettivament, qed isiru dejjem aktar rari. Minflok qed isiru pantomimi b[al Peter Pan u Robin Hood li mhumiex meqjusin b[ala parti mit-tradizzjoni. Minn 251 pantomima professjonali dan il-Milied fir-Renju Unit, hemm biss tnejn ta’ Puss in Boots u wa[da ta’ Mother Goose. I]da hemm 15 ta’Peter Pan, tmienja ta’ Robin Hood u 13 ta’ Beauty and the Beast. It-tradizzjoni fejn mraa tag[mel il-parti tar-ra;el ewlieni fil-panto tmur lura g[as-seklu 19 filwaqt dik tar-ra;el tmur aktar lura g[al meta ma kinitx xi [a;a adattata li mara titla’ fuq palk. L-g[eruq tal-pantomima kienu ]viluppati minn atturi Taljani li waslu fir-Renju Unit minn Franza fis-seklu 17.
Miet Umberto Panini il-mo[[ wara l-Calciatori L-ITALJA F’Modena, fl-età ta’ 83 sena, miet Umberto Panini, l-a[[ar wie[ed mill-erba’ a[wa li kienu [olqu dawk l-istickers tal-players tal-football Taljan mag[rufa b[ala “Calciatori” li wie[ed iwa[[alhom f’album apposta. Umberto, eks mekkanik talMaserati, kien emigra lejn ilVene]wela fl-1957 i]da [uh Giuseppe, wara seba’ snin qallu biex imur lura Modena biex jibdew in-negozju tal-Calciatori. Kien hu l-mo[[ wara l-makkinarju li n[oloq biex jipprodu/u lCalciatori u dan tahom vanta;;
fuq il-kompetizzjoni. Filwaqt li [uh Giuseppe kien ilwi// mag[ruf tal-Panini, Umberto kien responsabbli millat tekniku tal-kumpanija. La[wa l-o[ra kienu Franco li kien jie[u [sieb l-amministrazzjoni tal-kumpanija u Benito, responsabbli g[ad-distribuzzjoni. Mas-snin hu kien [oloq kumpanija tal-ikel prodott b’mod responsabbli. Umberto ma]]mien kien bena wkoll kollezzjoni kbira ta’ karozzi klassi/i. Hu [alla warajh lil martu Adriana u erbat itfal.
IL-KOREA T’ISFEL> Si;ra tal-Milied enormi tidher fis-Seoul Plaza quddiem il-bini tal-kunsill lokali tal-belt kapitali tal-Korea t’Isfel. Fil-Korea t’Isfel hemm madwar 29 fil-mija tal-popolazzjoni Nsara (ritratt> EPA)
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
19
A{BARIJIET TA’ BARRA
G[arg[ar fi Tripli IL-LIBJA Il-maltemp li [akem il-belt kapitali Libjana Tripli kkaw]a kaos fil-belt. Dan hekk kif diversi toroq spi//aw mg[arrqa u n[oloq kaos li dewwem it-traffiku ;;ammjat g[al diversi sig[at. Dan wara li fuq Tripli ni]let xita kontinwa g[al 24 sieg[a. Tant kien hemm kaos li lawtoritajiet f’Zawia [abbru li dawk li spi//aw maqbudin filkarozzi setg[u jmorru jorqdu lejl fl-isptar lokali. Kien hemm ukoll [afna residenzi madwar Tripli li spi//aw mg[arrqa. Dan wassal ukoll biex l-ilma tax-xorb jit[allat mad-drena;;. Skont il-kunsill lokali ta’ Tripli, kien hemm tal-anqas 50 dar li sofrew xi [sara fid-distrett ta’ Garibouli i]da ma kien hemm ebda rapport ta’ vittmi. F’Janzour intqal li kien hemm [afna toroq li kienu mg[arrqa g[alkollox bl-ilmijiet tax-xita. Min[abba l-[erba li ;ab mieg[u l-maltemp, fi Tripli kien hemm [afna bnadi tal-kapitali li kienu ming[ajr provvista tal-elettriku u dan effettwa wkoll il-komunikazzjoni bilmowbajl. Sadattant fi ]vilupp ie[or, madwar 50 persuna [arbu mill-[abs ta’ Sebha matul il-lejl bejn il-{amis u l-:img[a. Jidher li membri tat-tribù Hasnawa marru l-[abs armati sa snienhom biex joqtlu lil wie[ed mill-pri;unieri. Hekk kif il-pulizija g[assa fil-bini wie;bu g[all-attakk inqala’ [afna kaos u xi pri;unieri rnexxielhom ja[arbu. Din kienet is-seba’ darba fi ftit xhur li [arbu xi [absin minn Sebha.
)L-ISTATI UNITI> Bu]]ieqa forma ta’ T-Rex jin;arr tul Hollywood Boulevard matul it-82 edizzjoni tal-Annual Hollywood Christmas Parade f’Hollywood, California (ritratt> EPA)
Tonqos il-popolarità L-a[jar Trento u ta’ ismijiet irjali l-ag[ar Napli IR-RENJU UNIT Mill-aktar ismijiet popolari g[at-trabi tat-twelid fl-2013, jirri]ulta li battiet il-popolarità tal-ismijiet ta’ membri tal-familja rjali Ingli]a. Dan jirri]ulta minn st[arri; mill-website BabyCentre li ppubblikat l-iktar mitt isem popolari g[all-2013. Harry kien l-uniku isem ta’ membru tal-familja rjali Ingli]a fost l-ewwel g[axra. I]da kien hemm [afna ismijiet mis-serje televi]iva Amerikana Breaking Bad. Fost dawn kien hemm Skyler u Jesse li raw ]ieda fil-preferenza tal-
L-ITALJA
;enituri ta’ 70 u 13 fil-mija rispettivament. L-isem Brody, mis-serje televi]a Amerikana Homeland ]died fil-popolarità b’40 fil-mija. Fil-lista tal-aktar mitt isem popolari kien hemm ukoll g[all-ewwel darba l-isem Arya mis-serje Game of Thrones. L-aktar ismijiet popolari g[assubien kienu Oliver, Jack, Charlie, Harry, Oscar, Thomas, Jacob, Ethan, Noah u James. Filwaqt li g[all-bniet huma Olivia, Emily, Sophia, Lily, Isabella, Isabelle, Amelia, Isla, Sophie u Ava.
Skont il-lista tal-a[jar u lag[ar postijiet biex wie[ed jg[ix fihom fl-Italja, fil-qu//ata tallista g[al sena o[ra hemm Trentino Alto Adige u wara Bolzano filwaqt li fl-a[[ar post hemm Napli. Il-postijiet kienu klassifikati skont 36 kriterju li kienu jvarjaw mil-livell ta’ kura tas-sa[[a, ixxog[ol, l-ordni pubblika u lammont ta’ popolazzjoni. Fit-tielet post hemm Bologna u wara Belluno u Siena. Wara hemm Ravenna, Firenze, Macerata, Aosta u Milan. Napli kienet fl-a[[ar tal-lista
u kienet klassifikata l-a[[ar g[al dak li hu livell ta’ g[ajxien, kobor tal-popolazzjoni u biex wie[ed jag[mel innegozju. Filwaqt li t-Tramuntana talItalja okkupa l-qu//ata tal-klassifika, in-Nofsinhar okkupa la[[ar parti tal-klassifika. Milan kien l-a[jar post g[allivell ta’ g[ajxien filwaqt li Messina kienet fl-a[[ar. G[al dik li hi ordni pubblika, l-ewwel post ing[ata lil Oristano fejn ji;u rappurtati ftit reati filwaqt li fuq in-na[a opposta hemm Pescara u Torino.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
20
AVVI}I PN
Il-Kelliema Ewlenin tal-PN Simon Busuttil simon.busuttil@teampn.org
Kap tal-Oppo]izzjoni
Mario de Marco mario.demarco@teampn.org
Kelliem g[all-Ekonomija, l-Investiment u l-Intrapri]i ]-}g[ar
Beppe Fenech Adami Kelliem g[all-:ustizzja beppe.fenechadami@teampn.org Chris Said chris.said@teampn.org
Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista
?ensu Galea /ensu.galea@teampn.org
Deputat Speaker u Kelliem g[all-Agrikultura u s-Sajd
David Agius david.agius@teampn.org
Whip tal-Grupp Parlamentari u Kelliem g[all-Gvern Lokali
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN IL-MARSA. Kull nhar ta’
Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN.
IL-MELLIE{A. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 79990757.
Giovanna Debono Kelliema g[al G[awdex giovanna.debono@teampn.org
{AL TARXIEN. Kull nhar ta’ Tnejn u :img[a bejn il-5 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 77771529, 79704491 jew 99262634.
George Pullicino Kelliem g[all-Ener;ija george.pullicino@teampn.org u l-Konservazzjoni tal-Ilma
AVVI}I SO?JALI
Tonio Fenech tonio.fenech@teampn.org
Kelliem g[all-Finanzi
Joe Cassar joe.cassar@teampn.org
Kelliem dwar l-Edukazzjoni
DAVID CASA u CLYDE PULI. Il-{bieb ta’ David Casa u
Jason Azzopardi jason.azzopardi@teampn.org
Kelliem g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali
Francis Zammit Dimech francis.zammitdimech @teampn.org
Kelliem g[all-Kultura u l-Komunikazzjoni
Frederick Azzopardi Deputat Whip u Kelliem frederick.azzopardi@teampn.org g[as-Servizzi tas-Sa[[a u l-Edukazzjoni f’G[awdex
Carm Mifsud Bonnici Kelliem g[all-Affarijiet Barranin carm.mifsudbonnici@teampn.org Clyde Puli clyde.puli@teampn.org
Kelliem g[all-Familja u s-Solidarjetà So/jali
Mario Galea mario.galea@teampn.org
Kelliem g[all-Anzjani
Robert Arrigo robert.arrigo@teampn.org
Kelliem g[at-Turi]mu
Charlò Bonnici charlo.bonnici@teampn.org
Kelliem g[all-I]vilupp So/jali, l-Ambjent u t-Tibdil fil-Klima
Stephen Spiteri stephen.spiteri@teampn.org
Kelliem g[all-Impjiegi u l-Persuni b’Di]abbiltà
Michael Gonzi michael.gonzi@teampn.org
Kelliem g[ad-Drittijiet tal-Annimali
Toni Bezzina toni.bezzina@teampn.org
Kelliem g[at-Trasport u l-Infrastruttura
Antoine Borg antoine.borg@teampn.org
Kelliem g[all-Presidenza tal-Unjoni Ewropea 2017 u l-Fondi Ewropej
Claudette Buttigieg Kelliema g[ad-Djalogu So/jali claudette.buttigieg@teampn.org u l-Libertajiet ?ivili Ryan Callus ryan.callus@teampn.org
Kelliem g[all-Ippjanar u s-Simplifikazzjoni tal-Pro/essi Amministrattivi
Robert Cutajar robert.cutajar@teampn.org
Kelliem g[a]-}g[a]ag[ u l-Isport
Kristy Debono kristy.debono@teampn.org
Kelliema g[all-Kompetittività u t-Tkabbir Ekonomiku
Albert Fenech albert.fenech@teampn.org
Kelliem g[ar-Ri/erka u l-Innovazzjoni
Claudio Grech claudio.grech@teampn.org
Kelliem g[as-Sa[[a
Paula Mifsud Bonnici Kelliema g[all-Kompetizzjoni paula.mifsudbonnici@teampn.org u d-Drittijiet tal-Konsumatur Marthese Portelli Kelliema g[all-Affarijiet Ewropej marthese.portelli@teampn.org
Clyde Puli se jorganizzaw Coffee Morning, illum it-Tlieta, 3 ta’ Di/embru. Prezz 6 ewro. Trasport jitlaq fid-9am. Biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 21490643.
fid-9am. Prezz 7 ewro li jinkludi l-ikel u 10 log[biet tombla. Biljetti ming[and il-helpers tassoltu jew /emplu 79262101 jew 99824570 jew email robertcutajar72@gmail.com. Din l-attività se ssir sabiex jin;abru fondi b’risq il-PN.
RYAN CALLUS. Il-{bieb ta’ Ryan Callus se jorganizzaw Coffee Morning, illum it-Tlieta, 3 ta’ Di/embru fil-Lukanda Soreda, il-Qawra. Trasport provdut. G[all-biljetti /emplu 99594197, 79461207 jew 21461002. SITT DISTRETT. Il-Kumitat tas-sitt distrett se jorganizza Ikla Buffet, nhar il-:img[a, 6 ta’ Di/embru fil-Lukanda Soreda, il-Qawra. Prezz 20 ewro g[alladulti u 10 ewro g[at-tfal. Ilprezz jinkludi ukoll it-trasport. G[all-biljetti /emplu lill-membri tal-kumitati sezzjonali tallokalità jew /emplu 79594713 jew 79611977.
ROBERT ARRIGO. IlROBERT CUTAJAR. Il- {bieb ta’ Robert Arrigo se jorga-
{bieb ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Coffee Morning illum it-Tlieta, 3 ta’ Di/embru filLukanda Seabank, fil-Mellie[a
nizzaw ikla f’g[eluq sninu, il:img[a, 6 ta’ Di/embru fit-8 p.m. fil-Lukanda Dolmen, ilQawra. Prezz 22 ewro g[all-kbar
u 12 ewro g[at-tfal. G[all-bookings /emplu 23285000.
BORMLA. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza Get Together nhar il-:img[a, 6 ta’ Di/embru fl-okka]joni tal-festa Maria Immakultata fl-uffi//ju tal-partit fit-8pm. Prezz 8 ewro g[all-kbar u t-tfal b’xejn. G[allbiljetti /emplu 79914618 jew 27895262 jew ag[mlu kuntatt dirett ma’ xi membru talKumitat. SAN :WANN. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza ikla, il:img[a, 6 ta’ Di/embru fit8.30pm fil-Lukanda Soreda, ilQawra. Din l-attività se ssir biex jin;abru fondi g[all-partit. Prezz 20 ewro g[all-kbar, 10 ewro g[al tfal ta[t it-12-il sena. Trasport jiswa ewro. G[all-biljetti /emplu 77805173 jew 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. IlKumitat Sezzjonali ta’ San Pawl il-Ba[ar se jorganizza Buffett tal-Milied b’risq il-Partit, nhar il:img[a, 6 ta’ Di/embru, filLukanda Canifor, il-Qawra. Prezz 20 ewro g[all-kbar u 10 ewro g[a]-]g[ar. G[all-biljetti /emplu 99824570 jew 99456411.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
21
AVVI}I PN SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. IL-MELLIE{A. Kull nhar ta’
{amis bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 79990757.
{AL TARXIEN. Kull nhar ta’ Tnejn u :img[a bejn il-5 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 77771529, 79704491 jew 99262634. AVVI}I SO?JALI DAVID CASA u CLYDE PULI. Il-{bieb ta’ David Casa u
Clyde Puli se jorganizzaw Coffee Morning, illum it-Tlieta, 3 ta’ Di/embru. Prezz 6 ewro. Trasport jitlaq fid-9am. Biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 21490643.
ROBERT CUTAJAR. Il{bieb ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Coffee Morning illum it-Tlieta, 3 ta’ Di/embru filLukanda Seabank, fil-Mellie[a fid-9am. Prezz 7 ewro li jinkludi l-ikel u 10 log[biet tombla. Biljetti ming[and il-helpers tassoltu jew /emplu 79262101 jew 99824570 jew email robertcutajar72@gmail.com. Din l-attività se ssir sabiex jin;abru fondi b’risq il-PN. RYAN CALLUS. Il-{bieb ta’
Ryan Callus se jorganizzaw Coffee Morning, illum it-Tlieta, 3 ta’ Di/embru fil-Lukanda Soreda, il-Qawra. Trasport provdut. G[all-biljetti /emplu 99594197, 79461207 jew 21461002.
SITT DISTRETT. Il-Kumitat tas-sitt distrett se jorganizza Ikla Buffet, nhar il-:img[a, 6 ta’ Di/embru fil-Lukanda Soreda, il-Qawra. Prezz 20 ewro g[all-
adulti u 10 ewro g[at-tfal. Ilprezz jinkludi ukoll it-trasport. G[all-biljetti /emplu lill-membri tal-kumitati sezzjonali tallokalità jew /emplu 79594713 jew 79611977.
ROBERT ARRIGO. Il-{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw ikla f’g[eluq sninu, il-:img[a, 6 ta’ Di/embru fit-8 p.m. filLukanda Dolmen, il-Qawra. Prezz 22 ewro g[all-kbar u 12 ewro g[at-tfal. G[all-bookings /emplu 23285000. BORMLA. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza Get Together nhar il-:img[a, 6 ta’ Di/embru fl-okka]joni tal-festa Maria Immakultata fl-uffi//ju tal-partit fit-8pm. Prezz 8 ewro g[all-kbar u t-tfal b’xejn. G[allbiljetti /emplu 79914618 jew 27895262 jew ag[mlu kuntatt dirett ma’ xi membru talKumitat. SAN :WANN. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza ikla, il:img[a, 6 ta’ Di/embru fit8.30pm fil-Lukanda Soreda, ilQawra. Din l-attività se ssir biex jin;abru fondi g[all-partit. Prezz 20 ewro g[all-kbar, 10 ewro g[al tfal ta[t it-12-il sena. Trasport jiswa ewro. G[all-biljetti /emplu 77805173 jew 99824086. SAN PAWL IL-BA{AR. IlKumitat Sezzjonali ta’ San Pawl il-Ba[ar se jorganizza Buffett tal-Milied b’risq il-Partit, nhar il:img[a, 6 ta’ Di/embru, filLukanda Canifor, il-Qawra. Prezz 20 ewro g[all-kbar u 10 ewro g[a]-]g[ar. G[all-biljetti /emplu 99824570 jew 99456411. TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw Get Together is-Sibt, 7 ta’ Di/embru mit-8.30pm ’il quddiem filGarden of Eden, fi]-}urrieq. Prezz 10 ewro kbar u 5 ewro g[attfal ta[t it-12-il sena, bit-trasport inklu]. Jattendi l-Kap tal-PN Simon Busuttil. G[all-biljetti /emplu 21490826 jew 99430012.
ANTOINE BORG. Il-{bieb
ta’ Antoine Borg se jorganizzaw Christmas Buffet Dinner nhar isSibt, 7 ta’ Di/embru fil-Lukanda The Palace, Tas-Sliema fit8.30pm. Trasport b’xejn. G[allbookings /emplu 79092845 jew ming[and il-helpers tas-soltu.
RYAN CALLUS. Il-{bieb ta’ Ryan Callus se jorgranizzaw Buffet tal-Milied nhar is-Sibt, 7 ta’ Di/embru fil-Lukanda Soreda, il-Qawra. Trasport provdut. G[all-biljetti /emplu 99594197, 99430121 jew 21 461002. TONIO FENECH. Il-{bieb
ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw Ikla tal-Milied is-Sibt, 7 ta’ Di/embru fit-8pm fil-Lukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz 25 ewro kbar u 15-il ewro g[al tfal ta[t it-12-il sena, bit-trasport inklu] mill-postijiet tas-soltu. Se jkun hemm parking provdut ;ewwa Portomaso. G[all-biljetti /emplu 79927302 jew email fuq fenechtonio@gmail.com.
L-IMSIDA. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza Pasta Night nhar is-Sibt, 7 ta’ Di/embru fl-uffi//ju tal-partit, l-Imsida fit8pm. Prezz 15-il ewro. G[all-biljetti rrikorru fl-uffi//ju tal-partit jew ming[and ilmembri tal-kumitat sezzjonali. Ilqlig[ kollu se jmur g[allpartit.
CHARLO BONNICI. Il{bieb ta’ Charlo Bonnici se jorganizzaw Christmas Buffet nhar il-:img[a, 13 ta’ Di/embru filLukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz 20 ewro g[all-kbar u 10 ewro g[at-tfal. Il-biljetti jistg[u jinkisbu ming[and il-helpers tassoltu jew /emplu 21430752 jew 79796667. Trasport provdut. IL-BIRGU. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza ikla familjari fl-okka]joni tal-50 anniversarju mil-ftu[ tal-uffi//ju tal-Partit fil-Birgu, nhar il:img[a 13 ta’ Di/embru fi Swan Lake Restaurant, Marsaskala fit8pm. Prezz 20 ewro. Jattendi lKap Simon Busuttil. G[all-biljetti /emplu 99440428. SANTA VENERA. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza ikla nhar il-:img[a, 13 ta’ Di/embru fluffi//ju tal-partit Dar il-{addiem, Triq Fleur de Lys fit-8pm. Prezz 14-il ewro g[all-kbar u 5 ewro g[at-tfal. G[all-biljetti tistg[u tmorru fl-uffi//ju tal-partit, /emplu lill-membri tal-kumitat sezzjonali jew /emplu 99847028. Il-qlig[ kollu jmur g[all-finanzi tal-partit. JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe Cassar se jorganizzaw ikla
buffett tal-Milied nhar is-Sibt 14 ta’ Di/embru fil-Lukanda Preluna, Tas-Sliema fis-7.30pm. Prezz 22 ewro g[all-kbar u 11-il ewro g[at-tfal. G[all-biljetti /emplu 99468624 jew 79459227.
MARSASKALA. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza ikla nhar is-Sibt, 14 ta’ Di/embru fi]}onqor Point Restaurant, Marsaskala. Prezz 20 ewro g[allkbar u 5 ewro g[at-tfal ta[t it-12il sena. Biljetti ming[and il-membri tal-kumitat jew /emplu 79873668, 79425259, 99860247. IN-NADUR. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza Pizza and Tombla Night nhar it-Tnejn, 16 ta’ Di/embru f’Ta’ Kenuna Bar and Restaurant, in-Nadur. G[al aktar informazzjoni /emplu 79562158 jew 99228688. STEPHEN SPITERI. Il{bieb ta’ Stephen Spiteri se jorganizzaw ri/eviment nhar il:img[a, 20 ta’ Di/embru filGarden of Eden, i]-}urrieq fit8pm. Jattendi l-Kap tal-Partit, Simon Busuttil. Prezz 8 ewro g[all-kbar u tfal b’xejn. Trasport b’xejn. G[all-biljetti tistg[u //emplu 99424827, 99886394 jew 77424828.
THERESE COMODINI CACHIA. Il-{bieb ta’ Therese
Comodini Cachia se jorganizzaw Christmas Party nhar il-{amis, 12 ta’ Di/embru f’Villa Maria, irRabat. G[all-biljetti /emplu 79435907. JASON AZZOPARDI. Il{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Ikla Buffet tal-Milied nhar il-:img[a, 13 ta’ Di/embru fil-Lukanda Martim Antonin, ilMellie[a fis-1pm. Prezz 20 ewro g[all-kbar u 10 ewro g[at-tfal. G[al-biljetti /emplu 21666736 jew 99841333.
Coffee Morning organizzat mill-APAN nhar it-Tlieta 17 ta’ Di/embru fi Spash and Fun Park. Prezz: 7 ewro G[all-biljetti /emplu 79040544 jew 21420513
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
22
TV#RADJU
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-06>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 22>00 23>00 00>25 01>20
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar Fuzzbox - Eric Montfort Talk Time Newsdesk (r) Wavelength (r) Mu]ika kontinwa
La tempesta perfetta (The Perfect Storm) – Rete 4, 23>25
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel
07:00 - Minnie’s Bow-Toons 07:05 - Mickey Mouse Clubhouse 07:30 Shake It Up! 07:55 - Austin & Ally 08:15 - A.N.T. Farm 08:40 - Dog With a Blog 09:05 - Jessie 09:25 The Suite Life on Deck 10:15 A.N.T. Farm 10:35 - Austin & Ally 11:00 - Shake It Up! 11:25 - That’s So Raven 11:45 - Jessie 12:10 Good Luck Charlie 12:35 - Dog With a Blog 13:00 - That’s So Raven 13:25 - Gravity Falls 13:50 Jessie 14:10 - Violetta 15:00 A.N.T. Farm 15:20 - Austin & Ally 15:45 - Gravity Falls 16:10 - Shake It Up! 16:30 - Good Luck Charlie 16:55 - Dog With a Blog 17:20 Violetta 18:05 - Jessie 18:30 - My Babysitter’s a Vampire 18:50 Good Luck Charlie 19:15 - Gravity Falls 19:40 - Shake It Up! 20:00 Austin & Ally 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 - Good Luck Charlie 21:10 Wizards of Waverly Place 22:00 -
The Suite Life of Zack & Cody 22:45 - Sonny With a Chance. Nickelodeon
07:05 - Winx Club 07:30 - Sponge Bob SquarePants 07:55 - The Fairly OddParents 08:20 - Go, Diego, Go! 08:45 - Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 PAW Patrol 10:00 - Dora the Explorer 10:25 - Little Kingdom 10:35 - Olive the Ostrich 10:50 Bubble Guppies 11:15 - The Fairly OddParents 11:40 - T.U.F.F. Puppy 12:05 - Totally Spies! 12:30 - iCarly 12:55 - Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - SpongeBob Square Pants 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 The Penguins of Madagascar 15:30 - SpongeBob SquarePants 16:20 Victorious 16:45 - iCarly 17:10 Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 Robot and Monster 19:40 Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob Square Pants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 23:00 iCarly. Jim Jam
07:00 - Nouky & Friends 07:05 Rubbadubbers 07:15 - Oswald
07:30 - Fluffy Gardens 07:45 Jarmies 08:00 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:25 - What’s The Big Idea^ 08:30 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 - Tiny Planets 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney & Friends 12:10 Fluffy Gardens 12:25 - Jarmies 12:40 - Mio Mao 12:45 - What’s The Big Idea^ 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:50 - Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 - Igloo-Gloo 14:20 Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 Fluffy Gardens 15:15 - Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 Monkey See, Monkey Do 15:55 Barney & Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - IglooGloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 Tork 17:45 - Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 - Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - What’s The Big Idea^ 18:50 - Nouky & Friends 18:55 My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 - Lots & Lots Of... 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 Barney & Friends 20:10 Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 What’s The Big Idea^ 21:45 - Pingu 21:50 - Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 Dougie in Disguise 22:45 - Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 Tork 23:15 - Benjamin’s Farm 23:20 - My Animal Friends 23:35 - Nouky & Friends 23:40 What’s The Big Idea^ 23:45 Wobblyland 23:50 - Barney & Friends
Film tas-sena 2000 b’re;ija ta’ Wolfgang Petersen li partijiet importanti minnu n;ibdu hawn Malta fittank tar-Rinella Il-kaptan Bill (George Clooney) jo[ro; bil-bastiment tieg[u ‘Andrea Gail’ biex imur jistad. Biss waqt li jkun sejjer lura fil-port, jinqabad f’tempesta qawwija. G[alkemm jo[or;u nies im[arr;a fis-salvata;; biex jag[tu l-g[ajnuna lil Bill u lill-ekwipa;; li jkollu mieg[u, xejn ma tkun [a;a fa/li. Fost l-atturi nsibu lil Mark Wahlberg, John C. Reilly, Diane Lane u Allen Payne. TVM 1
Smash
07:00 - TVAM 09:00 - Niskata 11:00 - Click 11:30 - Tuffi[at Migduma 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 - TVPM 15:55 - Waqtiet 16:00 - A[barijiet 16:05 - Teleshopping 16:50 - Labrats 17:20 - Xpla[[mal[ajt 17:40 - Teleshopping 18:00 - A[barijiet 18:10 - Messa;;i Ministerjali flOkka]joni ta’ Jum id-Di]abbiltà 18:20 - Purée 18:55 - Timestalk 20:40 A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:45 - I/-?aqqufa 21:45 - Headline News 21:50 The Wedding Battle 22:45 G[awdex Illum (r) 23:30 -
07:00 - A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 - A[barijiet 09:00 - {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 10:50 - Teleshopping 14:20 - Ma’ Majsi 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ Barra 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - A[barijiet 19:30 - Nursery Stars 20:30 - Drama 21:30 - Malta u l-Unjoni Ewropea 22:00 - A[barijiet 22:30 - Poker.
Bijografiji. TVM 2
07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 - How Earth Made Up 11:50 Joussour-Neighbouring Fuel Support 11:55 - Purée 12:00 - Paqpaq lifestyle 12.45 - Starboard 13:15 - Ti;rijiet Biss 13:45 - G[awdex Illum 14:45 -
Servizz minn Malta u Lil Hinn Minnha 15:00 - How Earth Made Up 15:50 - Twelid il-Kelma 16:00 Niskata (r) 18:00 - Madwarna 18:30 - Starboard 19:00 - Ti;rijiet Biss 19:30 - Waqtiet 19:40 How Earth Made Up 20:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:40 - The Wedding Battle 21:40 Headline News 21:45 - Paqpaq lifestyle 22:15 - Times Talk 23:00 A[barijiet bl-Ingli] 23:10 - Football. BOV PL. ONE
07:00 - Breakfast News 08:45 Teleshopping 09:00 - Sieg[a }mien 10:30 - Teleshopping 11:15 Aroma Mattina 12:30 - ONE News 12:40 - Kalamita 16:15 Teleshopping 17:30 - ONE News 17:35 - Teleshopping 17:50 - Dak li Jg[odd 19:00 - Aqrali Storja 19:30 ONE News 20:15 - Snajja Maltin 20:30 - Min-na[a g[all-o[ra 21:15 Ieqaf 20 minuta 21:45 - One Night Stand 22:50 - Bin 61 23:30 - ONE News.
Raiuno
06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis07:00, it-08:00 u d-09:00) 09:05 - Tg 1 della Storia 10:00 - Unomattina storie vere 10:30 - Unomattina verde 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 Verdetto finale 15:20 - La vita in diretta 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari tuoi 21:10 - Anna Karenina 23:20 - Porta a porta (attwalità) 00:55 - Tg 1 notte 01:30 Sottovoce. Raidue
08:10 - Cuori rubati (TN) 08:35 Heartland (TF) 09:20 - Settimo Cielo (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Detto fatto 16:15 - Ghost Whisperer (TF) 17:00 Private practice (TF) 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - NCIS (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:00 - Lol:-) 21:10 Criminal Minds (TF) 23:30 - Tg 2 notizie 23:45 - 2 next economia e futuro 00:40 - Rai Parlamento 00:50 Il clown (TF). Raitre
07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 Tgr Buongiorno regione 08:00 Agorà 10:00 - Mi manda Raitre 11:15 - Elisir 12:00 - Tg 3 # meteo 3 12:25 Tg 3 fuori tg 12:45 - Pane quotidiano (attwalità) 13:10 - Rai educational 14:00 - Tg Regione 14:20 - Tg 3 # meteo 3 14:50 - Tgr Leonardo 15:10 - Terra nostra 16:00 - Aspettando Geo
16:40 -
Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:15 Sconosciuti - La nostra personale ricerca della felicità 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Ballaró 23:30 Gazebo 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 - Rai Educational 01:35 - Fuori orario 02:00 - Rai News. Canale 5
08:00 - Tg 5 - mattina 08:40 - La telefonata di Belpietro (attwalità) 08:50 Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful 14:10 Centovetrine 14:40 - Uomini e donne 16:10 - Il segreto (soap) 16:55 Pomeriggio cinque 18:50 - Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - Una moglie bellissima. Film 2007 23:15 - Matrix (attwalità) 01:30 - Tg 5 notte 02:00 - Striscia la notizia. Rete 4
07:20 - Charlie’s Angels (TF) 08:20 Siska (TF) 09:45 - Carabinieri 2 (fiction) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 13:00 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Hamburg Distretto 21 16:35 - My life segreti e passioni 17:00 - Lo sperono nudo. Film ’53 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (TF) 20:35 - Quinta Colonna il quotidiano 21:10 - Tempesta d’amore 23:25 - La tempesta perfetta. Film 2000 01:55 - Tg4 02:20 - Certo certissimo anzi... probabile. Film ’69. Italia 1
07:00 - Friends (TF) 07.55 - La vita secondo Jim (sitcom) 08:20 - The Middle (sitcom) 09:10 - Royal Pains (TF) 10:10 - Dr House (TF) 12:25 Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Futurama 14:10 - Cartoons 15:30 - Salvi chi può (sitcom) 15:45 2 Broke Girls 16:10 - E alla fine arriva mamma! 17:35 - Top one 18:00 - Mike & Molly (sitcom) 19:20 - CSI Miami (TF) 21:10 - Le iene show 00:35 Itunes Festival Speciale Lady Gaga Katy Perry 01:30 - Sport Mediaset.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
23
TV#RADJU 07.00 - Teleshopping 08:00 – Ipokriti 09:00 Fitness Galore 10:00 – Niltaqg[u 12:00 - Teleshopping 13:00 – F Living Magazine 15:00 - Teleshopping 16:00 – {in g[al Kollox 18:00 – Teleshopping 20:30 – Tie; tal-{olm 21:30 – Niltqg[u 23:30 – F. Living magazine 01:30 Teleshopping.
14:40 - EastEnders 15:10 - Doctors 15:40 - Young, Foreign and Over Here 16:30 - David Copperfield 17:25 - The Weakest Link 18:10 - EastEnders 18:40 - Doctors 19:05 - Hustle 20:00 - Last of the Summer Wine 20:30 - Beautiful People 21:00 - David Copperfield 21:45 - Victoria Wood: What Larks! 22:30 Paradox 23:25 - Absolutely Fabulous 23:55 - Hustle.
Xejk
TCM
07:30 – Just for Laughs 07:45 – Total Request Show 09:50 – Shout Out 10:00 – Love and Romance 10:45 – Teleshopping 11:45 – Just for Laughs 12:00 – Frux (r) 13:30 – The 80s 14:00 – The Local Angle (r) 15:00 – The 90s 15:30 – Teleshopping 16:30 – Hits 16:50 – Shout Out 17:00 – Local Issues 17:45 – Maltese Music 18:00 – Total Requests Show (live) 20:00 – Just for Laughs 20:15 – Shout Out 20:30 – Frux 21:55 – Football 22:00 – Mill-Italia 23:00 – Local Issues (r) 23:45 – The 60s and 70s.
07:55 - Three Daring Daughters 09:55 Seven Days in May 12:00 - Mutiny on the Bounty 15:00 - Stay Away, Joe 16:50 - Sweethearts 18:40 - Rio Bravo 21:00 - Pink Floyd: The Wall 22:35 Betrayed.
F. Living
La 5 12:10 - Grey’s Anatomy (TF) 13:10 Una mamma per amica (TF) 14:00 Find My Family 15:00 - Lina’s Hair 15:25 Fashion Style Tutorial 15:40 - My Beautiful Dog 16:05 - Extreme Makeover Home Edition 17:00 - Find My Family 17:50 - Fashion Style Tutorial 18:05 - Lina’s hair 18:30 - My Beautiful Dog 18:55 - Love Bugs 1 20:20 - Una mamma per amica 21:10 Matrimonio impossibile. Film 2003 23:00 - Uomini e donne 00:30 - Find My Family. BBC Entertainment
07:15 - Nina and the Neurons 07:30 Poetry Pie 07:35 - Mr Bloom’s Nursery 07:55 - Little Human Planet 08:00 Bobinogs 08:10 - Tweenies 08:30 - My Family 09:00 - Blackadder II 09:30 The Weakest Link 10:15 - EastEnders 10:45 - Doctors 11:15 - David Copperfield 12:05 - Young, Foreign and Over Here 12:55 - My Family 13:25 Blackadder II 13:55 - The Weakest Link
MGM Movies
07:15 - Joey 08:50 - Car 54, Where Are You? 10:20 - One Summer Love 12:00 The Fall of the House of Usher 13:20 Scream Blacula Scream 14:55 Romantic Comedy 16:35 - Wuthering Heights 18:20 - The Lunatic 20:00 - The Extreme Adventures of Super Dave 21:30 - Special Effects 23:15 - MGM’s Big Screen 23:30 - Double Trouble. Diva Universal
07:00 - Quincy, M.E. 08:00 - Agatha Christie’s Poirot 09:45 - Movie 09:50 Kojak 10:50 - Quincy, M.E. 11:45 - Movie 12:00 - Agatha Christie’s Poirot 13:50 Movie 14:00 - Strong Medicine 14:50 ER 15:42 Movie 16:00 - Quincy, M.E. 17:00 - Agatha Christie’s Poirot 18:48 Great Women 19:00 - Strong Medicine 19:50 - JAG 20:50 - Great Women 21:00 - Wolff’s Turf 22:55 - Movie. GO Stars
07:05 - The Odd Life of Timothy Green 08:50 - The Tale of Despereaux 10:20 The Story of Us 11:55 - Remember the Titans 13:45 - Mulan 15:10 - A Good Day to Die Hard 16:50 - Million Dollar Murder 18:15 - Black Gold 20:30 - Two And A Half Men 21:00 - Carnage 22:20 - The Holiday 00:35 - Sucker Punch.
Iris 11:40 - Gioventu bruciata. Film ’55 13:45 - Oggi a me...domani a te. Film ’68 15:30 - I familiari delle vittime saranno avvertiti. Film ’72 17:20 - Grandi magazzini 19:20 - Supercar (TF) 20:15 Hazzard (TF) 21:05 - Il grinta. Film ’69 23:45 - Tomahawk, scure di guerra. Film ’51 01:25 - Dio perdona..io no!. Film ’67.
07>00 08>30 10>00 12>00 13>30 15>30 15>45 16>45 17>00 18>00 18>05 18>30 19>30 20.00 20>30 21>30 21>35 23>00
Discovery Channel
06:50 - Baggage Battles: California Scheming 07:15 - Born Survivor: Bear Grylls: Costa Rican Rainforest 08:10 Gold Divers: One Bad Deal 09:05 - Gold Rush: Frozen Out 09:55 - Gold Divers: No Snivelin’ 10:50 - How Do They Do It?: Peanut Butter # Breaking Point 11:15 - How It’s Made 11:40 - MythBusters: Walking on Water 12:35 - Extreme Engineering: Subways in America 13:30 - Fifth Gear 14:25 - Dual Survival: Rocky Mountain High 15:20 - Get Out Alive With Bear Grylls: Leave No Man Behind 16:15 - River Monsters: Untold Stories: Killer Sharks and Rays 17:10 Ultimate Survival 18:05 - Auction Kings: Yankee Stadium Ticket Light # Vintage Watch Collection 18:35 - Auction Hunters: Gangster Whiskey 19:00 - How It’s Made: Dream Cars: Jaguar F-Type 19:30 - How It’s Made 20:00 - Worlds Strangest: Vehicles 21:00 - You Have Been Warned: When Nature Calls 22:00 - Car Vs Wild: Climb to Sky Platform 23:00 - Deadliest Catch: The Final Battle. Melita More
09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 Dallas 12:00 - SMASH 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 - GO ON 15:00 - Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 - The Mentalist 17:15 - Psych 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - SMASH 19:45 Dallas 20:30 - Suits 21:15 - Chicago Fire 22:00 - Spartacus 23:00 - Boardwalk Empire 00:00 - Person of Interest 00:45 - 30 Rock 01:15 - Gossip Girl.
Sport fuq il-Cable Eurosport 1
08:35 - Eurogoals 09:20 - WATTS 10:20 - International Championship Snooker 11:15 - Horse Racing Time 11:30 - FIFA U#17 World Cup Football 19:00 - Sports Excellence 19:15 - WATTS 20:00 - Boxing 23:00 - GTA Next Level 23:15 Inside World Touring Cars 23:50 FIFA U#17 World Cup Football. Eurosport 2
07:00 - FIFA U#17 World Cup Football 08:30 - ISU GP, Figure Skating 10:00 - WATTS 10:15 UEFA Women’s Champions League Football 13:15 - Freestyle Skiing 14:00 - ISU GP, Figure Skating 16:00 - FIFA U#17 World Cup Football 17:30 - WATTS 18:00 The Euroleague Basketball Show 18:30 - EuroCup Basketball 22:00 College Football 23:00 - Scottish International Open Bowls. GO sports 1
07:00 - Barclays PL: Wk 16: Hull City v Liverpool 09:00 - Serie A: Rd 14: Fiorentina v Hellas Verona 11:00 - Aviva Premiership: Rd 9: Bath Rugby v Exeter Chiefs 13:00 Ligue 1: Rd 15: Paris Saint-Germain v Olympique Lyonnais 15:00 - Serie A: Rd 14: Lazio v Napoli 17:00 Ligue 1: Rd 15: Highlights 18:00 Ligue 1: Rd 16: The Ligue 1 Show 19:00 - Ligue 1: Rd 16: LOSC Lille v Olympique de Marseille (live) 21:00 - Barclays PL: Wk 16: Crystal Palace v West Ham Utd (live) 23:00 - FIFA Futbol Mundial #446 23:30 Vincennes Horseracing 02:00 - Serie A: Rd 14: Cagliari v Sassuolo. GO sports 2 19:00 - Ligue 1: Rd 16: Nantes v Valenciennes (live) 21:00 - Ligue 1: Rd 16: OGC Nice v AS Monaco (live) 23:00 - Milan Channel.
GO sports 7
Una moglie bellissima – Canale 5, 21>10 Leonardo Pieraccioni u Laura Torrisi (it-tnejn fir-ritratt) huma fost l-atturi ewlenin f’dan il-film Taljan tal-2007. Lil dawn it-tnejn narawhom b[ala koppja mi]]ew;a. Hu, Mariano, ikun ibig[ il-frott minn gabbana. Hi, Miranda, spiss tkun tag[tih daqqa t’id. I]da l-armonija ta’ bejniethom tit[arbat meta l-fotografu Andrea (Gabriel Garko), jinnota s-sbu[ija ta’ Miranda u jistaqsiha biex tippo]a bla [wejje; g[al kalendarju.
NET News .net (r) Eli in the morining Telebejg[ Flimkien Telebejg[ Chit Chat Telebejg[ Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla .net NET News .net Mhux Bondi NET News Mieg[ek NET News
07:00 - Vincennes Horseracing 09:30 - PGA European Tour: Alfred Dunhill Championship: Day 2 13:30 - Barclays PL: PL World #23 14:00 Serie A: Rd 14: Inter v Sampdoria 16:00 - Ligue 1: Rd 15: AS Monaco v Stade Rennais 18:00 - Barclays PL: Wk 16: Chelsea v Southampton
20:00 - FIFA Futbol Mundial #446 20:30 - Serie A: Rd 14: Catania v Milan 22:30 - Aviva Premiership: Rd 9: Newcastle Falcons v Harlequins 00:30 - Barclays PL: Wk 16: Everton v Stoke City 01:00 Ligue 1: Rd 15: Olympique de Marseille v Montpellier Herault SC. GO sports 8
09:00 - Vincennes Horseracing 11:30 - PGA European Tour: Alfred Dunhill Championship: Day 2 15:30 - Barclays PL: PL World #23 16:00 Serie A: Rd 14: Inter v Sampdoria 18:00 - Ligue 1: Rd 15: AS Monaco v Stade Rennais 20:00 - Barclays PL: Wk 16: Chelsea v Southampton 22:00 - FIFA Futbol Mundial #446 22:30 - Serie A -Round 14: Catania v Milan 00:30 - Aviva Premiership: Rd 9: Newcastle Falcons v Harlequins . Melita Sports 1
08:00 - Bundesliga (r) 11:50 - FA Cup (r) 13:55 - America’s Cup: World Series (r) 16:00 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 18:05 Bundesliga - Highlights (r) 19:00 Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r) 19:30 Bundesliga (r) 21:25 - European Le Mans Series 2012 (r) 22:30 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 00:35 FA Cup (r). Melita Sports 2 12:00 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 14:00 - Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:05 FA Cup (r) 17:10 - 2012 UIPM Pentathlon (r) 18:15 - America’s Cup: World Series (r) 20:20 Bundesliga (r) 22:15 - Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 00:50 - FA Cup (r).
Malta Stars
08:00 - Melita GFA 1st Division (r) 09:40 - Malta Handball Association (r) 11:00 - Malta Basketball Association (r) 12:25 - Malta Rugby Football Union (r) 14:00 - BOV PL (r) 16:00 - MFA Futsal League (r) 17:20 - Melita GFA 1st Division (r) 19:00 - Football Nurseries 19:35 MFA Futsal League 21:00 - Malta Rugby Football Union (r) 22:35 BOV PL (r).
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
24
TV # RADJU
Fil-qosor Mhux Bondi – NET Television, 20>30 Il-personalità li se tkun il-mistiedna ta’ Ronald Briffa g[al-lum hu l-;urnalist u pre]entatur televi]iv Keith Demicoli (fir-ritratt). Niskopru, fost o[rajn, dwar kif qabad mal-mara, dwar meta raqad fuq tren, u x’;ara meta kien imsiefer u [are; wie[ed g[alih b’sikkina kbira. Il-mu]ika waqt il-programm tkun ipprovduta minn Cheryl.
Malta Llejla – NET Television, 17>00 Fost il-mistednin ta’ Stephanie Spiteri g[al-lum ikun hemm l-avukat popolari mat-telespettaturi Nickie Vella de Fremaux (fir-ritratt). Issa li wara l-Fun Run tal-{add li g[adda, l-attivitajiet tal-Istrina tista’ tg[id dejjem g[addejjin, fi tmiem din il-;img[a se jkun Paqpaqli imiss g[all-Istrina. Insiru nafu aktar dwarha. Ikun hemm ukoll il-kontribuzzjonijiet regolari tal-psikjatra Anton Grech u ta’ Corinne Farrugia.
Il-pazjent u dawk ta’ madwaru Mieg[ek – NET Television, 21>35 Mhux l-ewwel darba li xi wie[ed mill-familjari tag[na jkollu jid[ol l-isptar g[all-kura. Din l-esperjenza ;;ib mag[ha numru ta’ problemi, ta’ bi]g[at, u l-pazjenti spiss iduru g[allfamiljari biex jag[tuhom il-kura;;.
I]da x’valur g[andha lkumpanija tal-familjari mal-pazjent? U l-professjonisti tassa[[a, it-tobba, l-infermiera, ilcarers, b’liema mod g[andhom i;ibu ru[hom mal-pazjent? Id-diskussjoni waqt il-programm tal-lum se tkun dwar
il-pazjent u r-relazzjoni li g[andu jkollu ma’ dawk ta’ madwaru meta jkun l-isptar. Int qatt g[addejt minn din l-esperjenza? Qatt [assejtek wa[dek fi sptar mimli nies? Imexxu l-programm Lisa Spiteri u Fr Karm Debattista.
G[amel lil James Dean popolari Gioventù bruciata (Rebel Without a Cause) – Iris,11>40 Film drammatiku tal-1955 b’re;ija ta’ Nicholas Ray li g[amel lil James Dean (firritratt), li sfortunament miet ]g[ir, attur mill-aktar popolari. Naraw tliet ]g[a]ag[ - Jim, Judy u Plato – li xejn ma jkollhom [ajja fa/li min[abba dak li tkun g[addejja minnu l-familja rispettiva tag[hom. Naraw kif ;ennata ta’ tellieqa bil-karozzi, tispi//a biex t[alli wie[ed mejjet u lill-o[rajn ixxukkjati tant li [ajjithom tinbidel. Il-film hu twil 111-il minuta.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
25
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX
8
9
10
2
11
IT-TEMP Il-bi//a l-kbira msa[[ab b’[albiet i]olati taxxita, lokalment bir-rag[ad u possibilment bis-sil; f’xi waqtiet VI}IBBILTÀ Tajba minbarra f’xi [albiet tax-xita IR-RI{ [afif mill-Punent, kultant ikun [afif g[al moderat, li jdur mill-Majjistral it-Tramuntana BA{AR Moderat IMBATT Baxx mil-Lvant TEMPERATURA L-og[la 17˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 11.2mm Xita mill-1 ta’ Settembru 255.7mm IX-XEMX titla’ fis-06.55 u tin]el fil-16.48
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
16
17
IT-TLIETA L-og[la 17˚C L-inqas 12˚C
L-ERBG{A L-og[la 17˚C L-inqas 12˚C
IL-{AMIS L-og[la 18˚C L-inqas 12˚C
IL-:IMG{A L-og[la 18˚C L-inqas 13˚C
IS-SIBT L-og[la 16˚C L-inqas 11˚C
UV
UV
UV
UV
UV
2
2
2
3
2
18
Temperaturi fi bliet barranin Mimdudin> 5. Tidra tiekol din il-[uta? (5) 6. Kull xorta ta’ g[odda li tiswa biex issakkar (5) 7. }arbun tal-i]g[ar daqs g[al tfal ]g[ar (5) 10. Fidil lejn sidu (5) 11. Ir-raba’ parti (5) 12. Isem komuni fis-Si;;iewi (5) 14. {a n-nar (5) 16. Ta[rika fit-tond (4) 17. Obbligat (5) 18. It-tifla tieg[i (5). Weqfin> 1. Kmamar fejn jorqdu ]-]wiemel (6)
2. G[asafar li jtiru mnejn jg[addi [afna ilma? (6) 3. Jekk iridek, ifittxek, u g[andu mnejn …… (6) 4. Mag[mul minn g[add ta’ diversi ingredjenti (6) 8. Wa[da tal-lottu ma tinvestix flusek fiha! (5) 9. Kelma o[ra g[az-ziju (5) 12. Nies tar-razza li ma jieqfu mkien u jibqg[u dejjem sejrin (6) 13. Fedeltà (6) 14. Ti;i minnek din (6) 15. Il-qawl jg[id li ma tixtrihx b’karlin (6).
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin> 5. Wi]na; 6. Oqbra; 7. Santi; 10. Ateni; 11. Armar; 12. Toqob; 14. 16. Berqa; 17. Legat; 18. Razez. Weqfin> 1. Dwejra; 2. Parati; 3. Kontra; 4. Ta[qar; 8. Menqa; 9. Kmand; 12. 13. Bnejtu; 14. Buqari; 15. U]anzi.
Sudoku Bejn [afifa u moderata:
qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.
Soluzzjoni Sudoku
Banju; Totali;
It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 17˚ imsa[[ab, Al;eri 12˚C imsa[[ab, Amsterdam 8˚C ftit imsa[[ab, Ateni 17˚C imsa[[ab, Li]bona 11˚C xemxi, Berlin 7˚ /par, Brussell 8˚C ftit imsa[[ab, il-Kajr 30˚C xemxi, Dublin 8˚C imsa[[ab, Kopen[agen 8˚C imsa[[ab, Frankfurt 8˚C ftit imsa[[ab, Milan -1˚C imsa[[ab, Istanbul 12˚C xita, Londra 10˚C xita, Madrid 7˚C xemxi, Moska -1˚C imsa[[ab, Pari;i 8˚C imsa[[ab, Bar/ellona 8˚C imsa[[ab, Ruma 19˚C imsa[[ab, Tel Aviv 28˚C xemxi, Tripli 15˚C ftit imsa[[ab, Tune] 14˚C imsa[[ab, Vjenna 7˚C ftit im[assab, Zurich 6˚C xemxi, Munich 6˚C imsa[[ab, St. Petersburg -5˚C xemxi
Tag[rif Appuntamenti tal-President Il-President ta’ Malta George Abela llum fl-10:30 fil-Palazz ilBelt, jospita /-/erimonja talg[oti tal-Ekoskola Green Flag Award. Din issir bil-kollaborazzjoni tan-Nature Trust (Malta). Fis-18:15 jattendi g[a/-/erimonja tal-mixg[ela tas-si;ra talMilied fl-MIA. Fis-19:30 filKatidral tal-Mdina jattendi gal kun/ert b’risq id-Dar talProvidenza. Impenji tal-Ar/isqof L-Ar/isqof Mons Cremona llum fl-16:00
Pawlu se jipparte/ipa fi programm live fuq Radju Marija. Fl-19:30 jattendi g[al kun/ert fil-Katidral talImdina li se jkun qed isir b’risq id-Dar tal-Providenza. Bazaar fil-Fgura Fis-Sala San :or; Preca, Triq il-Karmelitani, il-Fgura b[alissa qed isir bazaar tal-Milied b’risq il-knisja parrokkjali tal-imsemmija lokalità. Tistg[u ssibu pjanti, xorb, /ikkultani, groceries, fajjenza, [wejje; ;odda u
affarijiet o[ra bi prezzijiet ra;onevoli. G[andu miftu[ sat-8 ta’ Di/embru bil-[inijiet ikunu bejn it-08:00 u nofsinhar u bejn l-16:00 u t-20:00.
Ta[dita pubblika G[ada l-Erbg[a, 4 ta’ Di/embru f’Palazzo Santa Sofia fl-Imdina fis-18:30 se ssir ta[dita pubblika dwar il-pittura astratta minn Patricia Bernar,
pittri/i Spanjola li tg[ix hawn Malta. D[ul bla [las. Kun/ert Il-{amis,
5 ta’ Di/embru fisSala Isouard tat-Teatru Manoel, il-Belt fit-20:00 se jsir kun/ert mill-flawtista Fiorella Camilleri u mill-kitarrist Luca Lucini. Biljetti 10 ewro, i]da studenti, dawk li ma g[alqux 25 sena jew anzjani j[allsu nofs prezz, filwaqt li tfal tal-iskola primarja jistg[u jid[lu bla ma j[allsu. 25 sena tal-G[aqda Anici Nhar il-{amis, 12 ta’ Di/embru se jsir l-g[eluq talfesti tal-25 anniversarju talG[aqda So/jo-Mu]ikali Anici ta’ {al Qormi. Fis-18:30 se jkun hemm quddiesa fil-Knisja tal-
Vitorja u wara se jinfeta[ xelter fi Pjazza tal-Vitorja, {al Qormi. L-G[aqda Qawmien se tkun qed ittella’ reanactment dwar ilMilied fi ]mien it-Tieni Gwerra Dinjija. Kul[add jista’ jattendi u d-d[ul fix-xelter se jkun bla [las.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
26 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu 77200983.
KLASSIFIKATI G{ALL-KIRI
AVVI}I
{a]-}ebbu; ’il barra minn Triq l-Imdina
Mario Colours
GARAXX basement 40 pied x 50 pied, jista’ jintu]a g[al gym, store, uffi//ju e//. ?emplu 79211659.
G{AL kull xog[ol ta’ kisi u tibjid, kisi bil-;ibs, kisi bir-ramel u siment, kisi u tibjid fuq il-pont u ]ebg[a, tik[il fuq il-fil, tik[il fuq l-antik, graffiato, silicato, gyp-
sum boards, madum u katusi. ?emplu 99468622. Esperjenza ta’ 16-il sena u stima b’xejn.
mixtrija ming[and Alamango. Prezz negozjabbli. ?emplu 99200354.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
Pasturi
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
TAT-tafal, sett fih 20 pastur, stil antik ta’ ]mien il-MUSEUM. Prezz €20 kull sett. Presepji kull daqs ma[dumin kollha g[erien, prezz jibda minn €20. ?emplu 21495253.
Pushchair
G{ALL-BEJG{
NEONATO Reverso Sport 3 Wheeler f’kundizzjoni perfetta, kwa]i ;dida. ?emplu 79409398.
Fniek tal-mejda
Tombla sheets
?EMPLU 21809761 wara l-4pm jew 27807314 wara t-8pm.
G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Kamra tal-pranzu
TAL-kawba mastizz, antika, b’mejda u sitt si;;ijiet tal-;ilda, vetrina bi [;ie; immullat, sideboard u vetrina ]g[ira. Kundizzjoni tajba. ?emplu 21242180.
Libsa ta’ tie;
:DIDA fjamanta, qatt ma ntu]at,
B’numri kbar u kuluri differenti. Kalendarji kbar tat-2014, 29cm x 42cm. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com
Wallunit
SOLID oak, 270cm x 42cm. ?emplu 79436225.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
27
SPORT HOCKEY
Reb[a kbira g[al Qormi Qormi …..................................7 f’wie[ed mill-attakki rari tuti imma mal-[in Rabat ukoll White Hart …..........................0 tag[hom, White Hart kienu bdew i[allu t-timbru tag[hom. Umpires: Reno Camilleri u g[oddhom naqqsu l-iskor imma Fl-ewwel minuti Young Stars
Robert Aquilina Din kienet log[ba ming[ajr storja fejn Qormi litteralment ;abu fix-xejn lil White Hart. Huma marru fil-vanta;; wara biss tliet minuti minn Juan Sarcia wara penalty corner. Il-Qriema komplew jippressaw u wara kwarta l-iskor sar 2-0 meta Steve Tanti kkonklua fix-xibka azzjoni sabi[a bejn Keith Calleja u Kyle Micallef. Tanti skorja t-tieni gowl tieg[u u t-tielet wie[ed ta’ Qormi fl-20 minuta meta skorja wara li [a rebound. It-tieni taqsima ntlag[bet ta[t xita kontinwa u Qormi komplew i]ommu l-pressjoni minkejja li fallew milli japprofittaw minn numru ta’ penalty corners. Madankollu xorta skorjaw erba’ darbiet o[ra. Fl-54 minuta
Gareth Dimech tajjar minn fuq illinja bil-gowlkiper meg[lub. Qormi malajr qamu u Tanti skorja t-tielet gowl personali g[al 4-0. Minn hawn il-quddiem illog[ba kienet mitmuma u Juan Sarcia skorja l-[ames u s-sitt gowl it-tnejn minn penalty corner biex g[aqqad hat-trick bl-a[[ar gowl jasal minn Kyle Micallef fla[[ar minuta.
Young Stars …........................1 Rabat........................................1 Umpires: Luke Busuttil
Leaver u Manuel Imbroll :mg[a biss wara li ]-]ew; na[at iltaqg[u fil-final ta/Challenge Cup, re;g[u affrontaw lil xulxin fil-kampjonat fejn offrew log[ba pja/evoli. Young Srtars kienu l-a[jar fl-ewwel bat-
[olqu diversi perikli u fl-20 minuta Edward Hughes kellu reverse hit salvata tajjeb. Erba’ minuti wara Rabat ma kienux kapa/i jie[du vanta;; hekk kif ilgowlkiper ta’ Young Stars James Mizzi imblokka tajjeb fil-lasta. Tmien minuti fit-tieni taqsima Yound Stars reb[u penalty corner u Mark Camilleri xe[et firrokna tax-xibka. Hawnhekk i]-]ew; timijiet fet[u pressjoni fuq id-difi]i avversarji imma ma kienx qabel l-54 minuta li Rabat reb[u penalty corner li minnu ma [adu xejn. Tliet minuti wara Mark Camilleri [ela okka]joni tajba g[al Young Stars u ta’ dan pattew qares meta fit-63 minuta Shawn Falzon kiseb id-draw minn penalty corner g[al Rabat biex il-log[ba ntemmet draw.
Alvin Vella ippremjat minn Edwin Vella PRO tal-MSSF
SPARAR
Ta[ri; minn Chievo f’B’Kara FC Vella jirba[ Chievo Verona se jkunu qed tal Infetti g[all kow/is jorganizzaw Winter Camp bil Kow/is minn Chievo Verona Aktar informazzjoni fuq part/eipazzjoni ta Birkirkara assistiti minn dawk ta B Kara 99096729 jew billi wie[ed jikteb il-Belsun Trophy -
‘
’
.
-
.
-
’
’
’
FC g[at-tfal kollha mill-U6 sal- FC se jkunu qed imexxu t- lin-nursery@birkirkarafc.com LU17. Dan it-ta[ri; se jsir bejn it- ta[ri;. Fl-istess ]mien se jsir applikazzjonijiet jag[lqu fit-13 3 u l-5 ta’ Jannar fil-ground ukoll kors ta’ ta[ri; ta’ Di/embru.
BOWLING
Fina inkurunati Champions Fina ;ew inkurunati Champions ;img[atejn qabel tmiem il-kampjonat meta kisbu reb[a 8-0 kontra Ramis. Okmalta.com, fit-tieni post ;arrbu telfa 8-0 kontra Turu’s Knights u kien g[alhekk li Fina a//ertaw mit-titlu meta fet[u vanta;; ta’ 20 punt. Sa tmiem ilkampjonat fadal total ta’ 16-il punt x’jintreb[u. Okmalta.com u Ramis issa jridu jisfidaw g[attieni post. Ramis kienu g[adhom qed jittamaw li jisfidaw g[ar-reb[ talkampjonat imma Fina kellhom wirja mill-aqwa. I/-Champions il-;odda reb[u l-ewwel sessjoni 815-812 u fit-tieni sessjoni komplew fejn [allew 784-766. Fla[[ar sessjoni g[amlu l-iskor 8-0 meta reb[u 822-795. Strumentali f’din ir-reb[a ta’ Fina kien Justin Caruana Scicluna li b’punte;; ta’ 671 kien ivvutat b[ala lAqwa Bowler ra;el tal-;img[a. Filwaqt li Fina reb[u l-konfront tag[hom, l-eqreb rivali, okmalta.com tilfu 8-0 kontra
Turu’s Knights. L-ewwel sessjoni kienet bilan/jata u Turu’s Knights reb[u 766-753. It-tieni sessjoni wkoll kienet bilan/jata u Turu’s Knights reb[uha 758-747. Minn hawn Turu’s Knights iddominaw u sabuha fa/li jirb[u t-tielet sessjoni 795-717. Melissa Swift ta’ Turu’s Knights ;iet ivvuatata l-Aqwa Bowler mara. Royal Shock, fir-raba’ post g[amlu pass falz meta tilfu 8-0 kontra Bowlers On Strike. Huma reb[u l-ewwel sessjoni 754-744 filwaqt li fit-tieni sessjoni reb[u 803-760. Bir-reazzjoni ta’ Royal Shock ma tasalx, kienu Bowlers On Strike li re;g[u reb[u l-a[[ar sessjoni 796-713. Fin-na[a ta’ isfel tal-klassifika tliet timijiet qed jissieltu biex isalvaw posthom fl-Ewwel Divi]joni u MIA reb[u l-konfront dirett kontra St James Hospital 6-2. Fl-a[[ar partita tal;img[a Gladiators, fil-qieg[ talklassifika tilfu 6-2 kontra Hep02Acorn.
Kif Jinsabu I Div: Fina – 108 (Champions),
okmalta.com – 88, Ramis – 86, Royal Shock – 78, Turu’s Knights – 66, Bowlers on Strike – 60, HepO2 Acorn – 58, MIA – 34, St. James Hospital – 34, Gladiators – 24
Alvin Vella reba[ il-Belsun Trophy li kienet kompetizzjoni Trap organizzata millFederazzjoni Maltija tal-Isparar fi tmiem il-;img[a fil-Bidnija. L-Isparatura kienet fuq 50 plattina Trap bl-a[jar sitta jg[addu g[as-semi-finali fuq 15il plattina u 15 o[ra g[allmidalji. Vella spi//a l-ewwel meta laqat 39, 11 u 11 b’Matthew Busuttil jirba[ il-fidda b’39, 11 u 7 u Paul Vella jie[u l-bron] b’44, 10 u 10. Mir-raba’ sas-sitt post spi//aw
Frank Scorfna (38-9-9), Ray Micallef (38-8) u Stephen Aquilina (39-5). Nazzareno Attard reba[ Klassi A b’39, Paul Vella reba[ Klassi B b’44 u Stephen Aquilina temm l-ewwel fi Klassi b’39 plattina wkoll minn 50. Fi tmiem il-;img[a lFederazzjoni Maltija tal-Isparar se tkun qed torganizza l-Mira g[all-Istrina bil-finali tadDouble Trap jibdew fis-1 p.m. u fis-2 p.m. ikun hemm l-ispettaklu ta’ Sparar Dinamiku minn Renato Lamera li tibda fis-2 p.m.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
28
SPORT
VALLETTA FC
IASC
Inizjattivi g[all-partitarji Beltin
Reb[a kbira g[al Luqa Juniors
Il-;img[a l-o[ra Valletta [abbru numru ta’ inizjattivi ;odda g[all-partitarji tag[hom, primarjament credit card talklabb li minbarra li toffri sservizzi finanzjarji tradizzjonali, toffri wkoll benefi//ji relatati mal-futbol. Barra minn hekk, se jkun ippubblikat ktieb maqsum f’]ew; volumi li fih se jkollhom mi;bura l-istorja tal-futbol fil-belt Valletta. Dan il-ktieb hu mitkub minn Carmel Baldacchino. Lewwel volum se jkun qed jittratta dwar il-perjodu sa minn meta beda l-futbol fil-kapitali salista;un 1963-64 filwaqt li t-tieni volum ikompli mill-ista;un 1963-64 sallum. L-ewwel volum mistenni jkun ippubblikat filbidu tas-sena. G[al dan il-g[an il-Vi/i President Alex Fenech qed jitlob lil dawk kollha li g[andhom
G]ira Utd..................................0 Mqabba wettqu reazzjoni tajba Luqa Juniors............................5 u resqu kemm-il darba vi/in li
Valletta [abbru numru ta’ inizjattivi g[all-partitarji tag[hom
ritratti tal-klabb biex javvi/inaw lill-membri tal-klabb. Intant, Valletta [abbru li bilkollaborazzjoni mal-kumpanija Insigna se jkunu qed joffru credit card g[all-partitarji. Dawk kollha li jkollhom din il-credit card igawdu minn benefi//ji relatati ma’ futbol u jid[lu wkoll bi//ans li jirb[u ]ew; biljetti g[allfinali ta/-Champions League. Sadanittant il-Vi/i President Paul Spiteri ]vela li l-klabb akkwista s-servizzi tad-difensur
Spanjol Oscar Reyes Sanchez. Reyes Sanchez hu t-tielet plejer li akkwista l-klabb f’dawn l-a[[ar ;img[at. Valletta akkwistaw ukoll lill-midfielder Ni;erjan Raimi Bakare u lill-attakkant Ingli] Lateef Elford-Alliyu. Spiteri sosnta li l-klabb, filfutur qarib, be[siebu jibda jag[mel programm fuq ir-radju li se jibda jsir kull ;img[a kif ukoll fakkar li fis-7 ta’ Di/embru se ssir ikla tal-Milied g[all-membri kollha.
Fi tmiem il-;img[a tkompla lKampjonat tat-Tieni Divi]joni fejn spikkat ir-reb[a kbira 5-0 li kisbu Luqa kontra G]ira Utd. Flewwel taqsima l-log[ob kien bilan/jat u [add ma basar li liskor a[[ari kien se jkun 5-0. Fl-a[[ar sekondi tal-ewwel taqsima, kien Marlon Farrugia li feta[ l-iskor g[al Luqa Juniors li da[lu jistrie[u minn fuq. It-tieni taqsima kienet storja o[ra g[al G]ira Utd. Huma bdew tajjeb imma fil-50 minuta kien Godwin Buttigieg li g[amel liskor 2-0. G]ira dehru mifxula u wara [ames minuti Keith Farrugia tefa’ lil Luqa Juniors 30 minn fuq. Fis-65 minuta, Marlon Farrugia [arab fuq ixxellug u g[amilhom 4-0 u ]ew; minuti wara issi;illa r-reb[a b’hat-trick personali. Referee - Jason Saliba
j;ibu d-draw. Fit-tieni taqsima, kienu Mqabba li re;g[u tefg[u kollox fuq l-attakk biex i;ibu dak ilgowl imma fil-51 minuta re;a’ kien Domenic Pullicino li skurja g[al }abbar u a//erta r-reb[a Referee - Lorry Sammut Fa/li g[al Rovers Rovers Utd...............................3 Birkirkara St Joseph...............0
Rovers Utd sabuha fa/li jirb[u 3-0 kontra B’Kara St Joseph. Kienet log[ba bejn ]ew; timijiet li kienu determinati li jie[du lpunti. Birkirkara [ar;u tajjeb [afna i]da wara seba’ minuti kienu Rovers Utd li marru fil-vanta;; permezz ta’ Kevin Vella. Ir-Rovers [ar;u b’aktar determinazzjoni fit-tieni taqsima u wara tliet minuti kien Jesmar Xuereb li ]ied l-iskor. Gowl f’kull taqsima Birkirkara dehru mifxula u }abbar Crystal Blues............2 wettqu reazzjoni tajba i]da sabu Mqabba Albions....................0 }abbar Crystal Blues reb[u 2-0 difi]a ferm attenta biex fil-65 kontra Mqabba Albions hekk kif minuta kien Daniel Vella li wara ftit sekondi marru fil- issi;illa r-reb[a g[al Rovers Utd vanta;; b’gowl ta’ Domenic 3-0. Referee - Elvio Degabriele Pullicino.
TENNIS
NexiaBT Christmas Junior Open fil-VLTC Il-Vittoriosa Lawn Tennis Club (VLTC) se jorganizza inNexiaBT Christmas Junior Open Tournament. Din il-kompetizzjoni, sponsorjata min-NexiaBT ta’ San :wann hija ‘ranking event’ u ssir ta[t l-awspi/i talMalta Tennis Federation. It-turnament huwa miftu[ g[at-tfal u ]g[a]ag[ minn ta[t l-10 snin sa 18-il sena u se jintlag[ab bejn l14 u t-30 ta’ Di/embru 2013.
Il-formoli ta’ l-applikazzjonijiet jinsabu fil-VLTC, Kordin, f’Ra[al :did u fi klabbs ewlenin o[ra tat-tennis. Id-data tal-g[eluq g[all-applikazzjoni hi nhar il-Tnejn 9 ta’ Di/embru. Il-poloz jitilg[u l{amis 12 ta’ Di/embru 2013 Aktar tag[rif dwar dan it-turnament fuq 21 696 978, jew permezz tal-website vltc@vltc.com.mt
Ri]ultati tad-Darts 8-a-side I Div.
Juventus VA v BelandBC 5-3 Marsa SM v Pawla W. 3-5 Man CB v KSI Zabbar 2-6 Ta’ Fuq: Pawla W. 19, Floriana 16, KSI Zabbar 13
II Div.
Juventutis D v Floriamna M 4-4 Cocks SB v St. Joseph BC 1-7
Duke of C. v Mqabba BC 6-2 Cospicua D. v PO’s B 2-6 Ta’ Fuq:St. Joseph BC 21, Cocks SB 14, PO’s B 12
III Div.
Floriana DG v Bormla A 2-6 Education A v Cocks SB 8-0 Xuereb Int. v Education B 2-6 Bormla B v Cospicua R 1-7 Ta’ Fuq: Bormla A 19, Education A 15, Floriana A 11
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
29
SPORT FORMULA 1
FUTBOL INGLI}
Vettel l-aqwa sewwieq tas-sena
Coyle u Wigan jinfirdu
Jules Bianchi vvutat l-a[jar debuttant I/-Champion tar-Red Bull Sebastian Vettel kien ivvutat b[ala l-aqwa sewwieq tas-sena waqt serata ta’ unuri li saret f’Londra mill-Auto Sports Awards. F’dan l-ista;un li g[adu kemm intemm Vettel reba[ ittitlu g[ar-raba’ darba konsekuttiva u sar l-i]g[ar sewwieq fl-istorja li qatt g[amel dan. Is-sewwieq :ermani] iddomina t-tieni parti tal-ista;un meta reba[ disa’ Grand Prix konsekuttivi u total ta’ 13-il Grand Prix. Leqreb rivali ta’ Vettel kien Fernando Alonso tal-Ferrari li spi//a 155 punt ta[tu. Hekk kif ir/ieva l-unur ming[and Sir Stirling Moss, Vettel qal li hu ferm spe/jali g[alih il-fatt li qed jirba[ sena wara l-o[ra u jil[aq rekords li kienu f’idejn il-le;;endarju Michael Schumacher. Vettel u Schumacher huma l-uniku ]ew; sewwieqa li reb[u 13-il Grand Prix fi sta;un wie[ed. “Ilni erba’ snin nirba[ dan lunur u mhux se niddejjaq jekk nirb[u g[al erba’ snin o[ra. Qed
niddomina f’dan l-isport u irrid napprezza dan il-mument g[ax ma nafx kemm se jdum. Irrid nibqa’ na[dem biex nibqa’ nirba[ kemm jista’ jkun,” qal Vettel. Filwaqt li Vettel ;ie ivvutat laqwa sewwieq tas-sena, Jules Bianchi tal-Marussia ing[ata lunur tal-aqwa debuttant talista;un. Bianchi spi//a fid-19-il post fil-klassifika tas-sewwieqa. L-a[jar ri]ultat li kiseb kien filGrand Prix tal-Malasja fejn da[al fit-13-il post. Intant Vettel qed jittama li lFormula 1 ma titlifx mill-e//itament tag[ha l-ista;un li ;ej meta se jibdew jintu]aw makni turbo V6. S’isa kien hemm t[assib kbir qabel tid[ol fis-se[[ dik li probabbilment hi l-aktar bidla radikali fir-regolamenti tal-isport b’makni i]g[ar li jistg[u ma jkunux daqstant storbju]i u e//itanti biex wie[ed isuqhom b[alma kienu lV8. Vettel wera wkoll dan it-t[assib u qed jittama li l-F1 jibqa’ sport intensiv g[all-partitarji u ssewwieqa.
Il-Fran/i] Jules Bianchi
“Ninsab xi ftit dispja/ut g[aliex l-ewwel test tieg[i fil-F1 kien b’makna V10. Niftakar tajjeb dak it-test u mbag[ad sena wara n]ilna g[al V8 u meta kelli t-tieni esperjenza fil-F1 stajt ninnota ddifferenza. Nittama biss li mhux se nkunu ne]lin l-isfel fejn tid[ol sa[[a ta’ makna. Se nitilfu r-revs u na[seb li dan hu [asra imma de[lin f’direzzjoni u teknolo;ija ;dida. Nittama li fil-futur ma nitilfux dan l-e//itament. Na[seb li lkarozzi jridu jinstemg[u u jtuk xi [a;a li ma tinsiex.”
Il-Formula 1 die[la f’territorju ;did b’dawn ir-regolamenti u Vettel ammetta li ma jista’ jipprevedi xejn dwar kif se tkun irRed Bull il-;dida sena o[ra. “Diffi/li li wie[ed ikun jaf b[alissa. Kull tim u kull manifattur ta’ makna probabbli g[andu ideja kif trid tkun il-karozza imma f’dan l-istadju kollox g[adu sorpri]a. Se jkun interessanti li naraw il-karozzi g[all-ewwel darba sena o[ra u mbag[ad naraw kemm makni se jisplodu jew le,” qal il:ermani].
Wigan [abbru li l-kow/ Owen Coyle ?alla lill-klabb bi qbil bejn i]-]ew; na?at. Coyle kien ilu biss sitt xhur imexxi lil Wigan wara li [a post Roberto Martinez f’:unju. Dan tal-a[[ar kien [alla lit-tim wara li mexxih g[ar-reb[ tal-FA Cup kontra Manchester City. Fi tmiem il-;img[a Wigan sofrew telfa 3-1 f’darhom stess kontra Derby u din kienet ir-raba’ telfa f’[ames partiti g[alihom biex issa qed jokkupaw l-14-il post f’The Championship. Coyle kien in[atar minn Wigan bil-g[an li jikseb il-promozzjoni g[all-Premiership imma mit-23 partita li mexxa lit-tim, Coyle reba[ biss sebg[a. Wigan kienu f’po]izzjoni tajba li jg[addu g[al mal-a[[ar 32 tal-Europa League imma sofrew telfiet kontra Rubin Kazan u Zulte Waregem u b’hekk se jkollhom jiddependu fuq ri]ultati ta’ timijiet o[ra biex jg[addu g[all-fa]i li jmiss. Graham Barrow u l-assistent tieg[u Sandy Stewart se jmexxu lit-tim fil-partita ta’ g[ada kontra Leeds.
LA LIGA
Barcelona j;arrbu l-ewwel telfa fil-kampjonat
Il-midfielder ta’ Bilbao Ander Iturraspe jisselet ma’ Neymar
Tard il-{add filg[axija Barcelona ;arrbu l-ewwel telfa fil-kampjonat meta ;ew meg[luba 1-0 barra minn darhom kontra Athletic Bilbao. Barcelona, leaders tal-kampjonat Spanjol issa g[andhom 40 punt daqs Atletico Madrid wara li dawn tal-a[[ar reb[u 2-0 barra minn darhom kontra Elche. Qabel il-log[ba kontra Athletic Bilbao, l-a[[ar telfa li kienu sofrew Barcelona filKampjonat kienet waslet f’Marzu kontra Real Madrid.
L-uniku gowl tal-partita skurjah Iker Muniain 20 minuta mittmiem wara li ir/ieva cross tajjeb ming[and Mark Susaeta. G[a/-Champions Spanjoli din kienet it-tieni telfa konsekuttiva wara li matul il-;img[a tilfu 2-1 kontra Ajax fi/-Champions League. Jidher li Barcelona qed i[ossu n-nuqqas tal-attakkant Lionel Messi li ilu barra b’injury g[al diversi ;img[at. Minkejja dawn i]-]ew; telfiet il-midfielder Busquets qal li t-tim xorta
wa[da qed juri log[ob tajjeb u b’hekk konvint li jirritorna g[arreb[. Ir-rivali ta’ Barcelona, Real Madrid jinsabu tliet punti ta[thom wara li fi tmiem il;img[a reb[u 4-0 kontra Valladolid. L-eroj g[allMadrileni kien l-akkwist il-;did Gareth Bale li skurja tliet gowls. Barcelona issa jmisshom jilag[bu kontra Villarreal filwaqt li Atletico Madrid u Real Madrid jilag[bu kontra Valencia u Osasuna rispettivament.
Balzan juru interess f’Pedro Calcado Dan l-a[[ar Balzan, kienu f’kuntatti mal-eks playmaker tag[hom il-Bra]iljan Pedro Calcado. Il-kuntatti saru permezz tal-President Onorarju Anton Tagliaferro. Madankollu t-talba finanzjarja ta’ dan il-plejer tidher li hi g[olja ferm. Dan kien rappurtat waqt il-programm Replay fuq Net TV il-{add. Balzan intant jidher li huma interessanti fil-plejer ta’ Valletta, Kurt Magro, li tilef postu mat-tim tieg[u waqt li mhux mistennija li j]ommu lill-midfielder offensiv Erjon Beu li ftit li xejn impressjona s’issa f’dan l-ista;un
mal-Balzani]i wara li kellu sena mill-aqwa ma’ Lija Athletic flEwwel Divi]joni. Intant Naxxar li wkoll qed jaspira li jikseb post fi/Championship Pool qed jittama li jakkwista attakkant barrani u ta’ livell. Attwalment il-klabb jinsab f’negozjati ma’ Ni;erjan li kien qed jilg[ab fil-Kuwajt.
j;edded l-g[ajnuna finanzjarja tieg[u. Sorsi vi/in il-klabb ikkonfermaw li l-klabb [a de/i]joni g[aqlija li b’mod immedjat iwaqqaf numru ta’ plejers barranin sabiex inaqqas lispi]a tag[hom. Fost dawn hemm il-Bra]iljan Marcio Teruel li mhux se jin]amm u se jkun qed i[alli pajji]na anke g[aliex il-mara tieg[u qed tistenna tarbija. Vittoriosa se jne[[u Plejer ie[or barrani li mhux l-barranin Vittoriosa Stars b[alissa xejn mistenni jin]amm hu d-difensur m’huma g[addejjin minn Ramon Dos Santos. Vittoriosa mument feli/i hekk kif l-ispon- qed jittamaw li jimlew in-nuqqas sor ewlieni mhux se jer;a’ ta’ dawn i]-]ew; plejers, u forsi
aktar, bi plejers ta’ kwalita` li i]da jkunu jiswew anqas. Wie[ed i]da irid jara x’futur se jkun hemm f’dan it-tim immexxi mill-kow/ Oliver Spiteri li qed jing[ad li qed jattira l-interess ta’ xi klabbs o[ra fil-Premier. Malta vs l-Italja Fit-18 ta’ dan ix-xahar it-tim nazzjonali Malti ta’ ta[t is-17-il
sena mmexxi minn Sergio Soldano se jkun qed jilg[ab f’Torre del Griffo, fi/-?entru Tekniku ta’ Catania kontra t-tim nazzjonali Taljan tal-istess kategorija.
Din il-partita hija parti milpreparazzjoni tat-tim nazzjonali Malti g[all-Kampjonati Ewropej ta’ ta[t is-17-il sena li l-finali tag[hom se jsiru Malta. Sadanittant tliet klabbs Taljani tas-Serie A urew ix-xewqa sabiex ji;u g[al training camp f’pajji]na lejn l-a[[ar ta’ dan ix-xahar kif kienu g[amlu anke fil-passat timijiet o[ra b[al Parma, Milan u Juventus. Mhux possibli i]da li dawn ji;u f’daqqa g[alhekk ilpossibilta` hi li wie[ed biss minnhom finalment ji;i g[al training camp f’Malta bejn ilMilied u l-ewwel tas-sena.
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
30
SPORT
Il-polza finali tat-Tazza tad-Dinja fil-Bra]il Il-polza finali g[at-Tazza tadDinja llum il-;urnata saret avveniment ma;;uri segwit minn eluf ta’ spettaturi li jattendu filpost fejn issir il-polza u miljuni o[ra madwar id-dinja li jkunu mwa[[lin quddiem it-televi]joni jew l-internet. Il-polza se tiddetermina min jilg[ab kontra min fil-fa]i tal-gruppi tal-finali filBra]il li se tkun qed tintlag[ab bejn it-12 ta’ :unju u t-13 ta’ Lulju. Il-finanzi u l-[in investiti filpreparazzjoni g[al avveniment b[al dan huma sinifikanti, u min[abba t-talbiet tekni/i me[tie;a, it-tlug[ tal-poloz issa jista’ jsir biss f’/entri ta’ kungress li jipprovdu tteknolo;ija u dak kollu me[tie;. Imma mhux dejjem kien il-ka]. Il-poloz finali kibru fuq din liskala madwar 20 sena ilu bl-edizzjoni tat-Tazza tad-Dinja flItalja fl-1990 fejn ma setg[ux jibqg[u jittellg[u aktar fi studios televi]ivi, lukandi jew ministeri kif kien sar dejjem fil-passat. Il-Bra]il [abbar tliet ismijiet kbar li se jkunu qed jattendu g[a/-/erimonja tat-tlug[ talpoloz nhar il-:img[a f’Costa do Sauipe f’Bahia. Dawn huma l-kantanti Alexandre Pires u Vanessa da Mata u ]-]effiena Companhia de Danca Deborah Colker. Dawn ittlieta se jing[aqdu ma’ Emicida, Alcione, Margareth Menezes u lgrupp ta’ perkussjonisti Olodum waqt is-serata li se tkun pre]entata mill-atturi Fernando Lima u Rodrigo Hilbert u se jkunu qed jirrappre]entaw id-diversita` u lkwalita` tal-kultura Bra]iljana. B’25 sena esperjenza, Pires hu fost l-aktar kantanti popolari filBra]il waqt li da Mata hi l-akbar rivelazzjoni fil-mu]ika popolari fl-a[[ar 10 snin u t-tnejn reb[u unuri nazzjonali u internazzjonali kif g[amlu wkoll i]-]effiena
Companhia de Danca Deborah Colker.
Intlag[bu 820 log[ba
Intant biex saru mag[rufa l-31 tim fil-fa]i finali li ng[aqdu malorganizzaturi l-Bra]il, intlag[bu b’kollox 820 log[ba madwar iddinja u kienu nvoluti 208 Asso/jazjzoni jew Federazzjoni tal-Futbol waqt li [adu sehem 203 parte/ipant. Dan peress li /ertu pajji]i ma t[allewx jie[du sehem jew irtiraw, fosthom ilMauritius, il-Bhutan, il-Bunej Darussalem, il-Guam u lBahamas li rtiraw wara ]ew; partiti. Dan ifisser li l-edizzjoni talAfrika t’Isfel fl-2010 s’issa g[adha l-aktar kompetizzjoni li fiha [adu sehem timijiet, 206 u ntlag[bu l-akbar ammont ta’ partiti 853, 33 aktar minn din l-edizzjoni. Mi]-]ona Asjatika b’kollox intlag[bu 148 partita, 152 mi]]ona Afrikana u 142 mi]-]ona CONCACAF. 72 partita ntlag[bu mi]-]ona tal-Amerika t’Isfel, 34 mill-O/eanja u l-akbar numru kif mistenni kien millEwropa fejn intlag[bu 268 partita. Barra dan intlag[bu wkoll 4 play-offs.
It-tim tal-Bra]il li se jkun qed jilg[ab fit-Tazza tad-Dinja f’pajji]u
Interessanti l-fatt li l-aktar ]ew; timijiet li qatt iltaqg[u kontra xulxin fil-fa]i fianli tat-tazza tad-Dinja huma l-I]vezja u lBra]il li ltaqg[u seba’ darbiet flistorja. Din is-sena i]da m’hemmx /ans li jkunu qed jiltaqg[u g[at-tmien darba hekk kif lI]vezja naqsu li jikkwalifikaw. Warajhom i]da b’sitt konfronti kull wie[ed hemm il-partiti Ar;entina v :ermanja u :ermanja v Jugoslavja. Imbag[ad hemm tmien kontronti o[ra b’[amsa kull wie[ed li jinkludu fost l-o[rajn Ar;entina v Ingilterra, Ar;entina v Italja, Bra]il v Italja, Ingilterra v :ermanja, Franza v Italja, Bra]il v Spanja u :ermanja v Italja. It-tlug[ tal-poloz se jkun qed jixxandar dirett fil-5 p.m. li jkunu s-1 p.m. fil-Bra]il u se jintwera f’193 pajji] differenti. G[al din lattivita` mistennija jattendu 1,300 mistieden flimkien ma’ 2,000 ;urnalist.
Min huma t-32 finalisti AMERIKA T’ISFEL (5+ organizzaturi) Tim
Ar;entina Bra]il ?ile Kolombja Ekwador Urugwaj
AFRIKA (5)
Al;erija Kamerun Ivory Coast Ghana Ni;erja
ASJA (4)
Awstralja Iran :appun Korea t’Isfel
EWROPA (13)
Bel;ju Bo]nja-Herzegovina Kroazja Ingilterra Franza :ermanja Gre/ja Italja Olanda Portugall Russja Spanja }vizzera
CONCACAF (4)
Il-palk li fuqu se jsir it-tlug[ tal-poloz fil-Bra]il il-:img[a
Costa Rica Honduras Messiku Stati Uniti
Kow/
Alejandro Sabella (Ar;) Luiz Felipe Scolari (Bra) Jorge Sampaoli (Ar;) Jose Pekerman (Ar;) Reinaldo Rueda (Kol) Oscar Tabarez (Uru) Vahid Hallilhodzic (Boz) Volker Finke (:er) Sabri Lamoucchi (Fra) Akwasi Appiah (Gha) Stephen Keshi (Ni;) Ange Postecoglou (Aws) Carlos Queiroz (Por) Alberto Zaccheroni (Ita) Myung Bo Hong (Kor)
Marc Wilmots (Bel) Safet Susic (Bo]) Nico Kovac (Kro) Roy Hodgson (Ing) Didier Deschamp (Fra) Joachim Loew (:er) Fernando Santos (Por) Cesare Prandelli (Ita) Louis Van Gaal (Ola) Paulo Bento (Por) Fabio Capello (Ita) Vicente del Bosque (Spa) Otmar Hitzfeld (:er) Jorge Luis Pinto (Kol) Luis Suarez (Kol) Miguel Herrera (Mes) Juergen Klinsmann (:er)
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Novembru, 2013
31
SPORT SERIE A
BOV PREMIERI
Higuain de/i]iv g[al Napoli fl-Olimpico
Il-partiti posposti g[all-;img[a d-die[la
Napoli [adu tliet punti flOlimpico g[and Lazio meta reb[u 4-2 u sa[[ew it-tielet post.. L-ewwel taqsima kienet karatterizzata minn ]ew; gowls fi minuta meta Napoli fet[u l-iskor minn Higuain wara cross ta’ Inler imma 60 sekonda wara Behrami kka;una awto-gowl u g[eleb lil Reina g[al 1-1. Fit-tieni taqsima Napoli marru fil-vanta;; fil-50 minuta permezz tal-eks Pandev wara cross ta’ Higuain. Fit-72 minuta Pandev ]marka lil Huguain li kiseb doppjetta qabel Keita Balde g[amilhom naqqas l-iskor b’azzjoni personali u Callejon g[amilhom 4-2 fla[[ar minuta. Fil-log[ba l-o[ra Fiorentina g[elbu lil Verona 4-3 biex issa la[qu lil Inter fir-raba’ post b’27 punt u [allew lil Verona warajhom bi 22 punt. Verona lag[bu g[al aktar minn nofs sieg[a bi plejer anqas meta tke//a Jankovic fit-53 minuta g[al ]ew; karti sofor bl-a[[ar wa[da twassal g[all-penalty skorjat millaqwa skorer tal-kampjonat Giuseppe Rossi. Il-Vjola fet[u l-iskor minn Borja Valero imma Romulo u Iturbe fi spazju ta’ seba’ minuti dawru l-iskor favur Verona. Minuta wara Borja Valero skorja t-tieni gowl u kiseb id-draw u Vargas g[amilhom 3-1 g[al Fiorentina qabel il-mistrie[. Rossi mill-11-il metru ]ied l-
Ri]ultati Serie A
Fiorentina v Verona Lazio v Napoli
4-3 2-4
Bari v Ternana
2-1
Serie B
Kif Jinsabu Juventus Roma Napoli Inter Fiorentina Verona Genoa Milan Lazio Parma Atalanta Udinese Torino Cagliari Sassuolo Chievo Bologna Livorno Sampdoria Catania
L R D T F K Pt
14 12 14 10 14 10 14 7 14 8 14 7 14 5 14 4 14 4 14 4 14 5 14 5 14 3 14 3 14 3 14 3 14 2 14 3 14 2 14 2
1
1
4 0 1 3 6 1 3 3 1 6 4 5 5 5 5 5 5 5 2 7 1 8 7 4 6 5 5 6 3 8 6 6 3 8 5 7 3 9
29 27 28 31 28 25 15 21 19 19 15 12 23 15 17 11 16 13 15 10
10
4 14 14 18 24 16 21 21 21 18 16 23 22 30 18 26 23 24 26
37 34 31 27 27 22 19 17 17 17 17 16 16 15 14 12 12 12
L-Ar;entin li ta’ Napoli Higuain li skorja darbtejn mg[asses mill-qrib minn Lorik Cana ta’ Lazio
11
9
iskor imma Verona g[amluhom 4-3 fit-72 minuta minn Jorginho. Pirlo we;;a’ l-ligamenti
Sadanittant kien konfermat li lplaymaker verteran ta’ Juventus Andrea Pirlo se jitlef il-kumplament tal-2013 wara li we;;a’ lligamenti ta’ rkobbtu kontra Udinese. Pirlo we;;a’ wara sitt minuti fir-reb[a ta’ Juventus 1-0 il{add wara da[la ta’ Andrea Lazzari. G[alkemm kompla jilg[ab kien mibdul tmien minuti wara. Juventus qed jittamaw li Pirlo jirritorna wara l-waqfa talfesti fis-6 ta’ Jannar.
FUTBOL
Alaba j;edded il-kuntratt Id-difensur ta’ Bayern Munich David Alaba ;edded il-kuntratt bi tliet snin u intrabat mal-klabb :ermani] sal-2018. Alaba ing[aqad ma’ Bayern fl2008 u minn dakinhar sar wie[ed mill-aktar plejers importanti tattim mill-Bavarja. Dan l-ista;un Alaba lag[ab kwa]i kull partita fil-kampjonat. :img[a ilu Bayern waqqfu rekord ta’ 10 reb[iet konsekuttivi fi/Champions League. Intant, id-difensur Philipp Lahm irritorna g[at-ta[ri; wara injury fil-hamstring ;img[a ilu
fil-log[ba ta/-Champions League kontra CSKA Moscow. Lahm tilef il-partita ta’ tmiem il-;img[a kontra Eintracht Braunschweig, mirbu[a minn Bayern 2-0. Lakbar probabbilta` hi li Lahm jer;a’ jkun fl-azzjoni nhar is-Sibt kontra Werder Bremen. TOURE – Yaya Toure reba[ l-unur tal-a[jar plejer Afrikan tas-sena tal-BBC. Il-plejer ta’ Manchester City u Ivory Coast g[eleb l-isfida ta’ Pierr-Emerick Aubameyang, Victor Moses, John Mikel Obi u Jonathan Pitroipa.
L-MFA [abbret id-dati l-;odda tal-partiti mit-13-il ;urnata talKampjonat BOV Premier li t[assru min[abba l-maltemp li laqat pajji]na fi tmiem il-;img[a. Is-sitt partiti se jintlag[bu bejn l-10 u l-11 ta’ Di/embru, ji;ifieri wara l-14-il ;urnata u l-log[ob se jsir fil-Victor Tedesco Stadium u fl-Istadium Nazzjonali. Il-Kap E]ekuttiv Bjorn Vassallo i]da qal jekk l-awtoritajiet tal-ground tal-Hibs jidde/iedu li l-ground ikun tajjeb g[allog[ob, hemm /ans kbir li l-partiti tal-Erbg[a 11 ta’ Di/embru bejn Naxxar u Qormi u Tarxien v Floriana, jintlag[bu f’dan ilground minflok fil-Victor Tedesco Stadium. I]da dan ji;i de/i] wara l-14-il ;urnata. Barra dan dawk il-plejers li kienu sospi]i g[al dawn il-partiti, issa se jiskontaw is-sospensjoni fil-partiti li jmiss fi tmiem il;img[a mill-14-il ;urnata. Il-programm hu dan:
It-Tlieta 10 V Tedesco Stadium
6pm Vittoriosa S v Mosta 8.15 pm Sliema W v B’Kara
L-Erbg[a 11 V Tedesco Stadium
6pm Naxxar L v Qormi 8.15pm Tarxien R v Floriana
Stadium Nazzjonali
6pm Rabat A v Balzan 8pm Valletta v Hibernians
TI:RIJIET TA}-}WIEMEL
Programm imwaqqaf [esrem min[abba l-maltemp Kenneth Vella
Is-47 laqg[a tal-ista;un fuq tmien ti;rijiet g[al ]wiemel tattrott, kellha ssir ilbierah filg[axija fil-Marsa. I]da sfortunatament il-programm twaqqaf [esrem wara r-raba’ ti;rija min[abba x-xita qawwija dak il[in. Mill-erba’ ti;rijiet li la[qu saru spikkat wa[da tal-klassi Gold fuq distanza twila ta’ 2640m. F’din it-ti;rija, id-debuttant Fran/i] Quota d’Achille (Christian Xerri) approfitta mittibdil fil-pass tal-favorit Prince Lu (Shawn Portelli), li ;ie skwalifikat madwar 200m mil-linja finali wara li kien g[al hafna [in quddiem. Quota d’Achille [a lkmand f’nofs id-dritta finali u reba[ quddiem Energy Launcher (Charles Camilleri) u Chippen Bob (Clint Vassallo). Niky De Memartin (Rodney Gatt) temm ir-raba’.
Fi tmiem din it-ti;rija, l-art talkorsa kienet f’kundizzjoni fqira [afna li wasslet biex il-;urija tidde/iedi li twaqqaf il-programm. :ie de/i] ukoll li lkumplament tat-ti;rijiet ji;u kan/ellati darba g[al dejjem war ali kienu di;a t[assru darbtejn o[ra. Ir-ri]ultati kollha I Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2640m. 1. Caddie Drink (C. Camilleri) {in – 3.27.9” (1.18.7”) 2. Take Out Blue (J. Galea) 3. Sjohultets Tigra (C. Calleja) 4. Jet Starline (M.
Fenech) II Ti;rija. Klassi Bronze. Dist – 2640m. 1. Quatrain De Retz (M. Ellul) {in – 3.29.2” (1.19.2”) 2. Emil Brebro (C. Caruana) 3. Solo d’Occagnes (A. Farrugia) 4. Man Quick (J. Cordina)
Tmiem tat-tieni ti;rija mirbu[a minn Quatrain De Retz misjuq minn Michael Ellul (ritratt> Mike Orland)
III Ti;rija. Maiden Race. Klassi Silver. Dist – 2640m. 1. Queen Du Sablier (K. Saliba) {in – 3.26.9” (1.18.4”) 2. Norman d’Avril (J.
Cordina) 3. Megiddo (C. Camilleri) 4. Frisco PE (R. Gatt) IV Ti;rija. Klassi Gold. Dist – 2640m. 1. Quota D’Achille (C.
Xerri) {in – 3.26.2” (1.18.1”) 2. Energy Launcher (C. Camilleri) 3. Chippen Bob (C. Vassallo) 4. Niky De Memartin (R. Gatt)
www.maltarightnow.com
It-Tlieta, 3 ta’ Di/embru, 2013
32
LOKALI
Simon Busuttil jin[atar Vi/i President tal-Forum Parlamentari g[ad-Dijabete Ilbiera[ filg[odu t[abbar li lKap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil in[atar Vi/i President tal-Forum Parlamentari g[ad-Dijabete. Din l-a[bar waslet mill-Awstralja fejn il-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil qieg[ed jattendi g[al Konferenza Internazzjonali dwar id-Dijabetè organizzata mill-Federazzjoni Internazzjonali tad-Dijabete f’Melbourne. Simon Busuttil kien mistieden spe/jali g[all-Global Forum of Parliamentary Champions for Diabetes min[abba l-[idma li wettaq meta kien Membru talParlament Ewropew biex ilb]onnijiet ta’ dawk li jbatu middijabete, ji;ifieri madwar 10% tal-popolazzjoni tad-dinja, jitpo;;ew fuq l-a;enda talUnjoni Ewropea. Fil-fatt, Simon Busuttil kien in[atar Vi/i President tal-Working Group talUnjoni Ewropea dwar id-dijabete fi [dan il-Parlament Ewropew. Simon Busuttil, li jinsab akkumpanjat mid-Deputat Nazzjonalista Joe Cassar, matul il-weekend li g[adda, indirizza lkonferenza li qed issir f’Melbourne u tkellem ukoll dwar il-[idma tieg[u b’risq dawk li jbatu minn din il-kundizzjoni f’intervista li saritlu fuq l-SBS Radio, minn Marlene Galea, li hija Maltija u tipprodu/i programmi bil-Malti ta’ dan l-istazzjon popolari mal-emigranti Maltin fl-Awstralja. F’dan l-intervent, Simon Busuttil tkellem dwar ir-ri]oluz-
zjoni li g[addiet mill-Parlament Ewropew f’Marzu tas-sena li g[addiet, li permezz tag[ha, ddijabete spi//at fuq l-a;enda talUnjoni Ewropea. Fil-fatt, meta g[amel referenza g[al din irri]oluzzjoni, Simon Busuttil spjega li hu ;ie mistieden g[allkonferenza fl-Awstralja proprju min[abba l-involviment tieg[u b’mod attiv fuq livell ta’ Parlament Ewropew fil-;lieda kontra d-dijabetè. Matul l-istess intervista, l-Kap tal-Partit Nazzjonalista tkellem ukoll dwar il-kwistjoni ta/-/ittadinanza, wara li l-Gvern Laburista f’Malta g[adda li;i li tippermetti l-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija minkejja l-Oppo]izzjoni qawwija li kien hawn f’pajji]na u barra minn xtutna. Din il-kwistjoni interessat ukoll lill-emigranti Maltin fl-Awstralja li huma wkoll /ittadini Maltin u talUnjoni Ewropea. Hawnhekk, Simon Busuttil spjega li l-Partit Nazzjonalista huwa kontra l-bejg[ ta/-/ittadinanza fil-prin/ipju, i]da b[alissa g[addej fi djalogu mal-Gvern biex il-prin/ipju tal-iskema jinbidel. Id-delegazzjoni mmexxija mill-Kap tal-Partit Nazzjonalista waslet f’Melbourne l-;img[a filg[axija u fil-ftu[ tal-konferenza tad-dijabetè, Simon Busuttil iltaqa’ wkoll mal-Vi/i Prim Ministru tal-Awstralja Julie Bishop. G[all-konferenza qieg[ed jattendi wkoll ilKummissarju Ewropew Tonio
Simon Busuttil ;ie mistieden g[all-konferenza fl-Awstralja proprju min[abba l-involviment tieg[u b’mod attiv fuq livell ta’ Parlament Ewropew fil-;lieda kontra d-dijabetè
Borg li hu responsabbli missa[[a. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni kien Fil-belt ta’ Melbourne, b[alma impenjat ukoll f’laqg[at kellu f’Sydney, il-Kap talOppo]izzjoni se jkollu wkoll mal-komunitajiet Maltin laqg[at mal-komunitajiet Maltin. Wara li l-;img[a li g[addiet, iltaqa’ ma’ Senatur li jifforma tard filg[axija, Simon Busuttil Malta fl-istat ta’ Victoria. Simon parti mill-Kabinett tal-Prim ]ar ukoll il-Parlament u se jil- Busuttil mistenni jasal lura Malta Ministru Tony Abbott, ilbiera[ taqa’ mal-Konslu ;enerali ta’ g[ada.
Il-protesta favur l-ambjent se ssir f’;urnata o[ra Tnax-il organizzazzjoni mhux governattivi, li qed jorganizzaw protesta favur l-ambjent, qed jikkomunikaw mal-Pulizija sabiex jiksbu l-permessi ne/essarji biex id-dimostrazzjoni ssir kif ippjanata. Ori;inarjament il-protesta kellha ssir nhar is-Sibt li g[adda i]da t[assret min[abba l-maltemp u l-g[arg[ar f’diversi toroq. L-g[aqdiet Birdlife Malta, Din l-Art {elwa, Flimkien g[al Ambjent A[jar, Friends of the Earth Malta, Gaia Foundation, Greenhouse Malta, Malta Organic Agriculture Movement, Moviment Graffitti, Nature Trust Malta, Ramblers Malta, Y4TE u Why Not? - fi stqarrija kon;unta qalu li data ;dida se tit[abbar malli jing[ata l-permess.
Dawk li qed jappo;;jaw din ilprotesta qed ikunu av]ati biex ikunu attenti g[al komunikat dwar i]-]amma ta’ din il-protesta f’data li mistennija tit[abbar dalwaqt. L-NGOs laqg[u b’mod po]ittiv dak li [abbar Michael Farrugia, is-Segretarju Parlamentari g[all-Ippjanar u sSimplifikazzjoni Amministrattiva, li ji]died linfurzar ta]-]oni ODZ. I]da dawn l-g[aqdiet ambjentali qed jis[qu dwar il-fatt li dak li jg[aqqad jew jg[arraq l-ambjent Malti huma l-policies il;odda li b[alissa jinsabu g[allkonsultazzjoni. Huma qed jg[idu li jista’ jkun il-ka] li ebda infurzar ma jse[[ g[ax l-abbu]i mwettqa fis-snin li g[addew, issa se jkunu kkunsidrati legali
ta[t re;im ;did ta’ ippjanar. Fl-istqarrija kon;unta tag[hom, dawn l-g[aqdiet ambjentali sostnew li jekk f’Malta wie[ed i[alli l-bini jog[la g[al g[axar sulari, ifisser li se jkun hemm implikazzjonijiet [afna i]jed serji, kemm g[ar-residenti kif ukoll g[all-ekonomija. Fil-jiem li ;ejjin, l-g[aqdiet ambjentali se jo[or;u manifest dwar ir-riforma fl-ippjanar favur il-progress reali, favur i/-/ittadini, il-[arsien ta; dak kollu li jsir tajjeb g[all-pubbliku llum u g[al ;enerazzjonijiet futuri. Intant ir-rapport konklussiv mill-Kummissarju g[allAmbjent u l-Ippjanar fl-Uffi//ju tal-Ombudsman - dwar l-investigazzjoni fl-g[oti ta’ permessi g[all-i]vilupp mill-MEPA g[al bini ta’ kumpless g[oli f’dak li
Jekk il-bini jog[la g[al g[axar sulari, ifisser li se jkun hemm implikazzjonijiet serji, kemm g[ar-residenti kif ukoll g[all-ekonomija kien il-Mistra Village – sab li lMEPA kienet tkun ;ustifikata kieku rtirat il-permessi. L-g[aqda ambjentali Din l-Art {elwa [abbret ir-ri]ultat ta’ din l-investigazzjoni wara li hi stess talbet li ssir din l-investigazzjoni. Din l-Art {elwa rreferiet g[al Artiklu 77 tal-Att dwar lAmbjent u l-Ippjanar g[al }vilupp u talbet lill-MEPA biex ti/[ad outline permit g[alli]vilupp fix-Xemxija. Ir-rapport tal-Kummissarju jikkonkludi li “l-fallimenti mit-
Taqsima tad-Direttorat dwar Pro;etti Prin/ipali u l-Bordijiet huma suffi/jenti biex ikun i;;ustifikat l-irtirar tal-permessi”.
media•link COMMUNICATIONS