Nru 13,609
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013 €0.80 www.maltarightnow.com
Konna ]baljati – Edward Scicluna fi Brussell dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza “L-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza kif inhi u l-mod kif imxejna fuqha kien ]ball min-na[a talGvern Laburista. ]ball li [oloq [afna dubju u mistoqsijiet.” Hekk iddikjara fi Brussel ilMinistru tal-Finanzi Edward Scicluna li wara nofsinhar kien mistieden tal-Kumitat talAffarijiet Ekonomi/i tal-Unjoni Ewropea biex iwie;eb mistoqsijiet fuq il-Ba;it li ressaq il-Gvern Malti u fuq l-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza. L-istorja [ar;et fil-bera[ wara li l-MEP Roberta Metsola tellg[et il-kumment ta’ Scicluna fuq Facebook. Edward Scicluna qal li ma jag[ti tort lil [add, l-anqas lillMembri Parlamentari Ewropej li ja[sbu li f’Malta se jinbieg[u lpassaport g[all-flus - g[ax kif saru l-affarijiet, l-iskema hekk [ar;et - anke’ jekk issa qed ti;i rran;ata. “Ma ntikomx tort - kieku jien kont MEP u nisma’ li Malta qed tbieg[ il-passaporti, kont ng[id li ma nistenniex hekk minn Malta.” Filwaqt li Scicluna qal li g[addejjin ta[didiet bejn ilGvern u l-Oppo]izzjoni, IlMinistru tal-Finanzi kompla jispjega li l-Gvern ne[[a mill-ewwel il-klaw]ola tas-segretezza wara li issa qed jisma’ - u kien hawn li re;a’ ammetta li messu g[amel dan qabel.
Yanukovich f’Malta
Simon Busuttil se jesprimi t[assib
Simon Busuttil se jesprimi personalment it-t[assib dwar dak li hu g[addej fl-Ukrajna. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni waqt i]-]jara ta’ Yanukovich f’Malta se jirrifjuta stediniet g[al ikliet jew attivitajiet uffi/jali o[ra. Ara pa;na 32
Futbol
Lill-Membri Ewroparlamentari Edward Scicluna qalihom “Ma ntikomx tort - kieku jien kont MEP u nisma’ li Malta qed tbieg[ il-passaporti, kont ng[id li ma nistenniex hekk minn Malta.”
Matul is-smig[, il-Ministru tal-Finanzi ]vela l-affarijiet li s’issa ma [ar;ux fil-bera[ f’Malta fuq din l-iskema, li dwarha g[addejjin it-ta[didiet bejn il-Gvern u l-Oppo]izzjoni biex ti;i emendata. Fost l-o[rajn, [abbar li sej kun hemm ‘capping’ fuq kemm jin[ar;u /ittadinanzi fis-sena, u li min japplika jrid ji;i Malta, jg[ix f’pajji]na u idealment
ikollu wkoll propjeta’. “Se jkun hemm ‘capping’ pere]empju mhux aktar minn 50 fis-sena - u din qed ti;i kkunsidrata bis-serjeta,” kompla jg[id li “mhux veru li Malta se tkun post fejn i/-/ini]i kollha se jkunu qed ji;u Malta, jixtru lpassaport biex jid[lu flEwropa.” Scicluna kompla jispjega li lGvern [are; sej[a u nga;;a
kumpanija internazzjonali biex t[addem l-iskema. “ Li ;ara kien li konsulent internazzjonali tqabbad permezz ta’ sej[a pubblika biex jatratta dawn l-investituri - Henley and something Associates” qal il-Ministru Scicluna biex jiddeskrivi l-kumpanija “Henley and Partners.” ikompli f’pa;na 3
Jitilg[u l-poloz
Illum fil-5pm fil-belt ta’ Bahia fil-Bra]il jittellg[u l-poloz talfa]i finali tat-Tazza tad-Dinja tal-2014. Ara pa;na 30
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
2
LOKALI
Il-MEPA ma tilqax talbiet ta’ rikonsiderazzjoni ta’ skedar B’vot unanimu il-Bord talMEPA, il-biera[ wara nofsinhar idde/ieda li ]ew; partijiet tal;nien ta’ Villa Mekrech f’[al G[axaq jibqg[u skedati bi Grad 2 kif kien idde/ieda l-Bord f’Lulju 2013. Dawn i]-]ew; partijiet huma l-propjetà ta’ ]ew; sidien differenti li g[amlu talba lill-Bord tal-MEPA g[ar-rikonsiderazzjoni tad-de/i]joni ta’ skedar li [a f’Lulju 2013. Il-Bord kellu wkoll talba o[ra minn sid ta’ parti o[ra tal-;nien li g[alih fl-2012 il-MEPA kienet [ar;et permess biex f’din il-parti seta’ jsir ]vilupp ta’ tlett blokki ta’ apartamenti li jkunu g[olja ]ew; sulari. Dan il-permess kien in[are; b’kundizzjonijiet li ji;u salvagwardjati aspetti ta’ valur arkitetoniku kif ukoll b’kundizzjonjiet dwar id-disinn u d-dehra tal-i]vilupp. L-iskedar millBord tal-MEPA fl-2012 ma kienx inkluda din il-parti tal;nien fejn in[are; permess g[all-i]vilupp i]da f’Lulju 2013 il-Bord tal-MEPA idde/ieda li ssit kollu inklu] fejn kien hemm permess g[all-bini ta’ apartamenti g[andu jkun skedat. Fissessjoni tal-[amis, il-Bord talMEPA idde/ieda b’disa’ voti favur u wie[ed kontra li jiddefir-
ixxi id-de/i]joni tieg[u dwar jekk jilqax jew le din it-talba hekk kif il-Bord irid jikkunsidra pariri legali dwar il-konsegwenza tad-de/izjoni tieg[u. Qabel ittie[ed il-vot, ilPresident tal-g[aqda ambjentali Flimkien g[al Ambjent A[jar, Astrid Vella qalet li dawn ilpropjetajiet huma uni/i u g[andhom aspetti ta’ arkitetura storika li g[andha ti;i m[arsa. Hi appellat lill-Gvern biex jg[in is-sidien jirrestawraw dawn il-propjetajiet. Ir-rappre]entanti tas-sidien li t-talba tag[hom ;iet irrifjutata mill-Bord tal-MEPA argumentaw li l-;nien mhux qieg[ed fi stat tajjeb u b’hekk m’g[adx g[andu xi valur uniku filwaqt li r-rappre]entanti tal-parti tal;nien fejn kien in[areg permess g[all-]vilupp qalu li jekk ilMEPA tirrifjuta ir-rikonsiderazzjoni se tkun qed itappan ilper/ezzjoni pubblika dwar ilpermessi tal-MEPA. Il-biera[ wara nofsinhar, ilBord tal-MEPA irrifjuta wkoll b’mod unanimu talba g[arrikonsiderazzjoni tal-iskedar ta’Grad 2 ta’ parti mill-;nien Villa Giannin li wkoll tinsab f’{al G[axaq.
Anki l-Kap tal-Oppozizzjoni Simon Busuttil, fuq twitter ikkummenta dwar dan ir-rapport u staqsa “fejn hu s-sugu^ Il-Gvern ma kiseb xejn ;did dwar l-immigrazzjoni, f’dawn il-proposti.”
Il-punti li nsista fuqhom Muscat ma jidhrux fir-rapport tat-Task Force Minkejja li l-Prim Ministru Joseph Muscat qal li Malta kisbet su//ess fis-Summit ta’ Ottubru dwar il-po]izzjoni tag[ha dwar l-immigrazzjoni, ilpunti li nsistiet fuqhom Malta, fosthom ]mien definit biex pajji]i o[ra jaqsmu l-pi] talimmigrazzjoni u g[ar-ritorn ta’ immigranti li ma jkunux [adu listatus ta’ refu;jat, ma jidhru mkien fi proposti li [abbret fissig[at li g[addew ilKummissarju Ewropew responsabbli minn dan il-qasam Cecilia Malmstrom. Permezz tat-Task Force dwar il-Mediterran li twaqqfet f’Ottubru, il-Kummissjoni qed tipproponi fost o[rajn iktar rondi minn Frontex minn April li ;ej. Dwar il-burden sharing, ilKummissjoni tg[id biss li pajji]i g[andhom ikunu m[e;;a biex i]idu l-impenn tag[hom fuq ba]i
volontarja u li jikkunsidraw i]idu l-kwoti tag[hom. Dwar ir-ritorn tal-immigranti li ma jikkwalifikawx b[ala refu;jati, il-Kummissjoni tg[id biss li se tid[ol f’dikussjonijiet iktar intensivi bejn il-pajji]i talori;ini u l-pajji]i ta’ transitu u enfasizzat li l-prijorita’ hi li rritorn ikun fuq ba]i volontarja. Imma fi stqarrija, il-Gvern qal li hu sodisfatt bix-xog[ol li sar u qal li issa hemm impenn konkret iktar milli paroli biss fuq l-immigrazzjoni. Fil-Kunsill Ewropew t’Ottubru, li fih twaqqfet it-Task Force wara t-tra;edja ta’ Lampedusa, Muscat kien iddikjara li mhux se jo[ro; misSummit jekk ma jkollux soluzzjonijiet konkreti f’idejh. U issa iddikjara li l-proposti li ressqet ilKummissjoni Ewropea fl-a[[ar sig[at jinkludu u[ud li ressqet Malta.
Imma waqt il-konferenza tala[barijiet li matulha kien ippre]entat ir-rapport, ilKummissarju Ewropew ghallIntern Cecilia Malmstrom ammettiet li ebda mill-proposti m’huma ;odda u ilhom fuq ilmejda g[al [afna ]mien i]da dan huwa mezz kif dawn il-proposti jing[ataw imbuttatura ;dida [alli jkunu evitati tra;edji b[al dik li se[[et qrib Lampedusa, u li fiha kienet involuta Malta. Il-pass li jmiss issa hu li jkun hemm diskussjonijiet dwar dan ir-rapport fost il-Ministri talIntern tal-Istati Membri tal-UE u eventwalment fis-Summit tal-UE iktar tard dan ix-xahar. U fi stqarrija, il-kelliem talOpposizzjoni g[all-Intern Jason Azzopardi qal li l-Gvern g[a]el li jesprimi s-sodisfazzjon g[al dan ir-rapport meta dan ma jsemmi xejn dwar l-iktar [a;a ta’ importanza g[al Malta, ji;ifieri irrilokazzjoni ta’ immigranti irregolari. Jason Azzopardi fakkar li dan kien l-iktar punt li dwaru lPartit Laburista kien jag[mel kritika mill-Opposizzjoni. L-istqarrija tal-PN tfakkar ukoll li fuq dan il-punt, il-Prim Ministru Muscat beda jsabbat saqajh u li min[abba fih hu ried li “l-Ewropa tqum mir-raqda u xxomm il-kafe’.” Anki l-Kap tal-Oppozizzjoni Simon Busuttil, fuq twitter ikkummenta dwar dan ir-rapport u staqsa: “fejn hu ssugu? Il-Gvern ma kiseb xejn ;did dwar l-immigrazzjoni, f’dawn il-proposti.” qal il-Kap tal-PN.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
3
LOKALI
Skont Scicluna Malta hi nieqsa Mara fil-periklu tal-mewt Mara ta 46 sena minn Aktar tard f in/ident separat minn persuni ta’ /ertu kalibru Pembroke tinsab fil periklu tal Taljan ta 35 sena ;arrab ;rie[i ’
’
-
minn pa;na 1
Il-Ministru Scicluna qal li liskema m’g[andha x’taqsam xejn mal-Ba;it u mal-i]bilan/ - u ddikkjara li idejn il-Gvern huma marbutin g[ax irid inaqqas iddefi/it ta[t it-tlieta fil-mija - u allura ried mezz fit-tul kif jassigura l-investiment. U kien hawnekk li [ar;et l-idea ta’ din l-iskema. Scicluna qal li l-[sieb talGvern hu li jda[[al [mistax-il
Il-PN jistenna li l-li;i finali tkun tirrifletti dak li jrid il-poplu B[ala reazzjoni inizjali g[ad-diskors li ta l-Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna quddiem il-Membri Parlamentari Ewropej illum, il-Partit Nazzjonalista nnota li Edward Scicluna ammetta quddiem il-Parlament Ewropew dak li ma jridx jammetti l-Prim Ministru Muscat quddiem il-poplu Malti u G[awdxi, ji;ifieri li l-iskema tal-bejg[ ta//ittadinanza hija ]baljata. Minkejja li lOppo]izzjoni u s-so/jetà /ivili semmg[et iddi]approvazzjoni tag[ha qabel ma l-iskema saret li;i, il-Prim Ministru webbes rasu u nsista li jibqa’ g[addej bl-iskema kif inhi akkost ta’ kollox, sa[ansitra anke billi ppromwova din liskema barra minn Malta. Sal-lum, il-Partit Nazzjonalista g[adu qed jir/ievi rapporti ta’ kumpaniji li qed ikomplu jippromwovu din l-iskema kif inhi barra minn xtutna. Il-Partit Nazzjonalista jistenna li l-Gvern issa jkompli d-diskussjonijiet sabiex illi;i finali dwar din l-iskema tkun tirrifletti dak li jixtieq il-poplu Malti u G[awdxi, u /ioe li /-/ittadinanza Maltija bl-ebda mod ma titpo;;a g[all-bejg[.
miljun, li skont hu, lKummissjoni Ewropea qed tg[id li g[andhom ikunu tmien miljuni - ammont li ddeskrivieh b[ala ‘token’ li m’g[andu l-ebda impatt fuq il-Ba;it li g[adu kif ressaq il-Gvern. Waqt li kien qed jipprova jispjega Edward Scicluna qal ukoll li Malta hi nieqsa min-numru ta’ nies ta’ /ertu kalibru u allura din l-iskema se tattira aktar nies ta’
din il-kwalitá. Dan huwa kliem li jikkuntrasta ma’ dak li kiteb fil-gazzetta ‘The Malta Independent’ din il-;img[a Mario Farrugia Borg - uffi/jal g[oli fis-Segretarjat Privat talPrim Ministru f’Kastilja u kandidat Laburista g[all-Parlament Ewropew - li ddikjara li s-su//ess tal-Ba;it 2014 jiddependi missu//ess tal-iskema tal-bejg[ ta//ittadinanza.
fir-
mewt wara in/ident sfortunat residenza tag[ha kmieni ilbiera[ filg[odu. Fi stqarrija, il-Pulizija qalet li lin/ident se[[ g[all-[abta tal-5a.m. meta l-mara waqg[et erba’ tar;iet tar-residenza tag[ha fi Triq Giorgio Mitrovich bil-konsegwenza li [abtet rasha. Il-Mara ittie[det l-Isptar Mater Dei b’ambulanza fejn kienet /ertifikata li tinsab f’qag[da kritika.
’
,
gravi hekk kif intlaqat minn karozza. L-in/ident se[[ g[all-[abta ta’ nofsinhar, fi Triq in-Naxxar, Birkirkara. U f’in/ident ie[or anzjan minn {al Qormi jista’ jg[oddha b’wa[da wara li waqa’ g[oli ta’ madwar ]ew; sulari f’residenza f’{al Qormi. Jidher li l-anzjan kien g[addej minn fuq xi /inta ta’ bejt meta g[eleb g[al isfel bil-konsegwenza li kiser idejh.
www.maltarightnow.com
Il-Gimg[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
4
LOKALI
George Farrugia jg[id li kien mhedded “Tony Debono li kien l-konsulent tal-kumpanija John’s Group ried li nag[tih il-flus fuq [afna mix-xog[ol li l-kumpanija kellha u taqla’ l-flus minnu. Jien qatt ma a//ettajt li nag[tih xi kummissjoni u g[alhekk beda’ jheddidni. Qalli li kien jaf in-nies u li talli ma tajtux dak li ried kien se jkissirli n-negozju, jfarrakkni minn mal-familja u anke minn mal-mara. “Irnexxielu tnejn minn tlieta, dik li jkisser in-negozju u j;ellidni min mal-familja. Niftakar li kien da[al ja[dem mal-kumpanija tieg[i u ta’ [uti bejn l-2001 u l2003 u wara ftit li kien qed jag[milha ta’ konsulent, beda jsejja[ lilu nniffsu b[ala Direttur E]ekuttiv tal-kumpanija, xi [a;a li vvinta hu stess”. Dan xehdu George Farrugia fil-kumpilazzjoni li kompliet quddiem il-Ma;istrat Claire Stafrace Zammit ta’ Tancred Tabone, ta’ 61 sena minn TasSliema, li jinsab mixli b’involviment fl-iskandlu tat-tix[im fixxiri ta]-]ejt, allegazzjoni li huwa qed ji/[ad u fejn qed jg[id li m’g[andu b’ebda nvolviment ma’ xiri rregolari ta’ ]ejt. George Farrugia li ng[ata lproklama Presidenzjali rigward diversi ka]ijiet ta’ rregolaritajiet fix-xiri ta]-]ejt g[all-ewwel ma riedx isemmi l-persuna li kienet qed theddu, u jib]a’ minnu laktar g[aliex huwa membru ta’ xi g[aqda li ma riedx isemmi. Waqt il-kontro-e]ami li kien qed isir mill-Avukat Giannella Demarco, li qed tidher g[al Tancred Tabone, l-avukat Demarco sa[qet li l-persuna li kienet qed thedded lix-xhud kellha tissemma, g[aliex jekk Farrugia kien qed jiddejjeaq millmedia, allura messu talab li xxhieda tieg[u tinstema’ bilmag[luq mill-bidu sa l-a[[ar.
Kien hawn li George Farrugia ]vela l-isem ta’ Tony Debono, li qal li kien jheddu li jaf [afna nies u li kien se jag[millu l-[sara. Kien anke i[[ekkjalu l-kompjuter biex [a l-informazzjoni kollha li ried minnu. L-Avukat Demarco staqsietu wkoll fuq il-kaw]a li g[amlulu lfamilja tieg[u g[ax skont huma hu kien qed jiffrodahom billi kien qed jag[mel qlieg[ u li lilhom ma kien jg[idilhom b’xejn. Farrugia /a[ad li ma kien jg[id b’xejn lill-familja tieg[u dwar innegozju u li ffrodahom. Dwar ilfatt li hu spi//a li tahom miljun ewro biex jag[laq il-ka], qal li huwa minnu, i]da hu g[amel dan g[ax [eles minn fuq dejn malbank Volksbank u xi flus o[ra li ried jissettilja, fosthom bollol tal[addiema tal-John’s Group.
xog[ol lil MOBC. Farrugia qal li ;urnata fost o[rajn Sammut talbu biex jitkellmu barra u dawn kienu daru dawra l-Marsa. Kien talbu x’hemm g[alih u qallu “li tag[tini, nag[tik nofshom”. Qal li Trafigura kienu nteressati li jbieg[u “fuel oil” peress li kellhom l-“oil tanking”. Darba kien ;ie Malta, Tim Waters, u Sammut riedu, kienu g[amlu [in jitkellmu. Aktar tard meta George Farrugia iltaqa’ ma’ Walters filg[axija. G[al xi [in ma tkellmux i]da aktar tard Walters qallu li kien di]gustat b’dak loi qallu Sammut, biex jibda j[lassu b’mod dirett. Trafigura ma riedux jag[mlu dan u Walters qallu wkoll, li dawn l-affarijiet ma jag[mluhomx. Kompla jg[id li jiftakar li t-tender tal- Enemalta
Sammut u Tabone [adu 400,000 dollaru f’kummissjonijiet George Farrugia beda x-xhieda tieg[u billi qal li g[al [afna ]mien kien joffri servizzi lillkumpanija kbar ta]-]ejt, l-aktar it-Total u Trafigura. Qal li kien ja[dmilhom biex joffrilhom servizzi g[al xog[ol lokali. Tenna li kien ilu ja[dem f’dan ittip ta’ xog[ol sa mill-1995. Kompla jg[id li lil Tancred Tabone jafu bil-Forestals u Chairman tal-MOBC fejn kien hemm ukoll mieg[u Frank Sammut, ukoll mixli b’irregolaritajiet, u li hu ma kienx jaf li Sammut u Tabone kienu nvoluti flimkien. Kien jaf ukoll li Sammut sar Chairman tal-Enemalta, u qal li kien imur [dejh [afna drabi biex jipprova jkabbrilhom s-swieq lokali tag[hom u biex ibieg[u
kienu reb[uha Trafigura, g[ax kienu kompettitivi. Sammut millewwel bag[at invoice tal-ewwel “shipment” u Trafigura qalulu li din kienu se j[allsuha, i]da din hija l-ewwel u l-a[[ar. Farrugia qal li fuq “supplies” lil MOBC kien hemm 50 /ente]mu dollaru g[al kull tunnellata, u listess fuq is-supplies talEnemalta. Kien mar ikellem lil Frank Sammut, u kif qallu li Trafigura mhux lest li j[allsu, u qallu li se jkellem lil Tancred Tabone u jara x’se ji;ri. “Spi//ajt no[ro; il-flus li kienu qeg[din jitolbu mill-“fees” tieg[i. biex ma titg[arraqx is-situwazzjoni. Qal ukoll li ma’ Tancred Tabone kien iltaqa’ f’:inevra, lIsvizzera u dan tah il-flus hemm. G[adda ]-]mien wara li [allas lil Tancred Tabone kien i[allas ukoll lil Frank Sammut. Meta Sammut spi//a millMOBC u l-Enemlata, /empillu Tabone u qallu li dak li kont tg[addi lil Sammut, issa huwa tieg[i”. It-tnejn flimkien, ji;ifieri Tabone u Sammut, Farrugia qal li tahom madwar 400,000 dollaru Amerikan f’kummissjonijiet. George Farrugia qal li dak kollu li [allas kien g[alxejn, i]da g[amilhom min[abba li kien rikkattat, g[ax jew hekk jew ma ta[dimx. Qal li Tabone, kien i/empillu u jkellmu fuq tenders g[and il-Forestals, “daqqa kien jg[idli biex nid[ol minn quddiem u daqqa minn wara”, qal ix-xhud.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
5
LOKALI
Kaos fl-iskema tal-Ispi]erija tal-G[a]la Tieg[ek Kaos fl-iskema tal-Ispizerija tal-G[a]la Tieg[ek hekk kif malproblemi di;a’ e]istenti ta’ nuqqas ta’ medi/ini b’lista dejjem titwal ta’ out-of-stock, issa laffarijiet komplew jiggravaw hekk kif ]diedu azzjonijiet industrijali li da[lu fis-se[[ fuq direttiva tal-Union [addiema Mag[qudin (U{M). Azzjonijiet li jinvolvu lillPharmacy Technicians, kategorija ta’ [addiema essenzjali biex tit[addem l-iskema tal-POYC, u li [ar;u fuq strajk. U li wasslu biex mill-biera[ filg[odu, is-servizz tal-Ispi]erija tal-G[a]la Tieg[ek qed jing[ata b’forma ridotta hekk kif dawn ddirettivi tat-taqsima tas-Sa[[a tal-U{M jillimitaw it-tqassim ta’ medi/ini lill-ispi]eriji membri fliskema tal-POYC. Tant li t-tmexxija tal-POYC, f’/irkolari li bag[tet lill-212-il spi]erija li j[addmu din l-iskema madwar Malta u G[awdex, av]athom li min[abba din lazzjoni industrijali, fil-jiem li ;ejjin se jkun qed jit[addem biss servizz ta’ emer;enza. L-ispi]jara ;ew mitluba jiden-
tifikaw u jibag[tu lista tal-iktar medi/ini li huma ur;enti – bejn tmienja u g[axra, u qalulhom li jekk ikun possibbli, dawn jitqassmu skont l-iskeda normali. I//irkolari tenfasizza li t-talba g[andha tasal qabel is-sebg[a ta’ filg[odu, permezz ta’ email immarkata “Industrial Action Order” u mhux se ji;u a//ettati ordnijiet ta’ medi/ini fuq it-telefon. L-ispi]jara ;ew infurmati wkoll li f’din is-sitwazzjoni ta’ kri]i mhux se ji;u accettati returns ta’ medi/ini skaduti jew prodotti o[ra. Din is-sitwazzjoni, li se twassal biex pazjenti u anzjani jsibu inqas medi/ina li jkollhom b]onn fl-ispi]erija tag[hom, ti]died ma’ o[rajn li [ar;u f’dawn l-a[[ar ;img[at li permezz tag[hom, pazjenti jing[ataw il-minimu ta’ pilloli biex jinqdew u mbag[ad ikollhom jer;g[u imorru lispi]erija g[al iktar pilloli. Per e]empju, jekk pazjent hu intitolat g[al 28 pillola ta’ medi/ina partikolari fix-xahar, lispi]jara g[andhom struzzjonijiet biex jag[tu lill-pazjenti seba’ pil-
Fil-jiem li ;ejjin se jkun qed jit[addem biss servizz ta’ emer;enza
loli u mbag[ad jer;g[u imorru lispi]erija l-;img[a ta’ wara u jing[ataw seba’ pilloli o[ra. Apparti minn hekk, pazjenti li mhux jinqdew g[ax medicina li jkunu jridu tkun out-of-stock issa ma jistg[ux imorru iktar flispi]eriji tal-Gvern b[ala alternattiva, g[ax l-ispi]jara ng[ataw struzzjonijiet /ari biex ma jibqg[ux jibag[tu pazjenti flispi]eriji /entrali meta ma jkunux jistg[u jaqduhom huma.
Lura g[all-kwistjoni bejn ilGvern u l-U{M, din iddur ma’ ftehim kollettiv iffirmat bejn ilGvern u l-Pharmacy Technicians f’Novembru tassena li g[addiet. Ftehim li tejjeb il-kundizzjonijiet ta’ dawn il-[addiema. Filwaqt li l-Ministeru tasSa[[a qed jg[id li l-U{M trid ter;a’ tifta[ in-negozjati dwar il-ftehim kollettiv, il-U{M /a[det dan u qalet li l-azzjoni
industrijali kienet ordnata g[aliex il-Gvern qed jonora dan il-ftehim parzjalment. Din hi t-tieni azzjoni industrijali fis-settur tas-sa[[a ordnata minn Union li tirrappre]enta [addiema f’dan is-settur wara rrapport tal-konsulent tal-Gvern John Dalli dwar l-Isptar Mater Dei. B[alissa g[addejjin ukoll azzjonijiet li ordnat l-MUMN lill-infermieri li ja[dmu fitteatri tal-operazzjonijiet.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
6
PARLAMENT
Abbozz ta’ li;i mill-Oppo]izzjoni g[al protezzjoni akbar lill-uffi/jali tal-ordni u uffi/jali pubbli/i Id-Deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi ressaq g[atTieni Qari l-Abbozz ta’ Li;i li jemenda l-Kodi/i Kriminali. Dan l-abbozz ta’ membru privat g[andu l-g[an li j[arrax il-pieni g[al min jinstab [ati ta’ reati kontra uffi/jali pubbli/i waqt li dawn ikunu qed jaqdu jew min[abba li jkunu qed jaqdu ddoveri tag[hom. L-abbozz ma jippermettix li lQorti tin]el ta[t il-minimu talpiena, jew li tag[ti l-libertà kundizzjonata jew sentenza sospi]a. Min jinstab [ati ta’ reati kontra uffi/jali pubbli/i jkun kundannat g[al multa jew [abs jew it-tnejn flimkien. Jason Azzopardi qal li l-protezzjoni li jrid joffri dan l-abbozz mhux biss fil-konfront talPulizija i]da tapplika g[al kull uffi/jali pubbliku li jisfa’ vittma ta’ xi aggressjoni min[abba li jkun qed iwettaq id-doveri tieg[u. Id-Deputat Nazzjonalista qal li l-uffi/jali pubbli/i [aqqhom kull rispett u semma d-diffikultajiet li jiltaqg[u mag[hom il-Membri tal-Korp tal-Pulizija kif ukoll ittobba fost o[rajn. Hu qal li l[sieb tal-abbozz hu li jwassal messa;; li mhu se jkun hemm lebda tolleranza g[al min jattakka uffi/jali pubbli/i. Jason Azzopardi qal li statistika turi li fl-2007 kien hemm 117-il ka] ta’ vjolenza, attakk jew re]istenza. Fl-2008 kien hemm 125 ka], fl-2009 kien
Messa;; li ma jkun hemm ebda tolleranza g[al min jattakka uffi/jali pubbli/i – Jason Azzopardi
Jason Azzopardi
hemm 181 ka], fl-2010 kien hemm 168 ka] u fl-2011 kien hemm 208 ka]i. Fil-parti kbira dawn kienu jinvolvu attakki kontra Pulizija i]da kien hemm ka]i wkoll kontra tobba, infermiera u g[alliema. Id-Deputat Nazzjonalista sellem lill-Pulizija li mietu jew inqatlu waqt il-qadi tas-servizz. Matul l-intervent tieg[u, Jason Azzopardi qal li hu ppre]enta dan l-abbozz b[ala Membru Privat ftit jiem wara li numru ta’ Pulizija kienu ordnati jag[mlu xog[ol ta’ waiters u fi ]mien
nies, fosthom l-arrest ta’ persuna g[aliex allegatament [adet ritratt; il-kundanna tal-Qorti g[all-a;ir tal-Kummissarju talPulizija fil-ka]; il-kummenti talistess Kummsisarju fil-konfront tal-Qorti, l-ist[arri; li sar millKummissarju biex isir jaf min [a ritratt ta’ tarbija mitluba fuq ilbankina fil-bit[a tad-Depot talPulizija; u ka]i o[rajn. IdDeputat Nazzjonalista ]ied li lPulizija jixirqilhom kull rispett f’kull [in. Is-Segretarju Parlamentari Owen Bonnici qal li l-Gvern jaq-
mettix lill-Qorti tnaqqas il-piena inqas mill-minimu. Lanqas ma g[andu jkun esklu] l-g[oti talprobation. Dawn g[andhom japplikaw f’ka]i e//ezzjonali. I]da ma g[andhiex titne[[a ddiskrezzjoni tal-Qorti li timxi skont i/-/irkustanzi tal-ka]. Owen Bonnici rringrazzja lill-Oppo]izzjoni li tat is-sehem tag[ha fl-e]er/izzju tat-t[ejjija g[ar-rapport tal-Kummissjoni g[ar-Riforma dwar lAmministrazzjoni tal-:ustizzja.
Il-;ustizzja m’g[andhix issir ballun politiku kif g[amlitha l-Oppo]izzjoni matul l-amministrazzjoni pre/edenti g[al skopijiet /ari – Carm Mifsud Bonnic
meta fil-Korp tal-Pulizija kienu qed isiru trasferimenti bl-addo//. Hu semma d-diversi ka]i li fihom il-Pulizija ;ew f’ilsien in-
bel li ji[raxu l-pieni fil-ka] ta’ reati kontra kull uffi/jal pubbliku. Hu sostna ma j[ossx li jista’ jaqbel mal-klawsola li ma tipper-
Carm Mifsud Bonnici
Tkellem fit-tul dwar ir-riformi fl-amministrazzjoni tal;ustizzja u sostna li dan kien me[tie; min[abba l-istat li fih
il-Gvern pre]enti sab is-sitwazzjoni fil-Qorti. Id-Deputat Nazzjonalista Carm Mifsud Bonnici qal li dan l-abbozz jipprote;i lill-uffi/jali pubbli/i kollha li f’diversi ka]i ji;u mhedda u anke msawta waqt il-qadi ta’ dmirijiethom. Labbozz qed jibg[at messa;; /ar li l-membri tal-Korp tal-Pulizija se jing[ataw l-akbar protezzjoni kif se jing[ataw l-uffi/jali kollha pubbli/i. Carm Mifsud Bonnici qal li lklawsola tat-tne[[ija tal-probation saret g[aliex kien hemm diversi ka]i fejn il-Qrati kienu qed jag[tu sentenzi baxxi wara aggressjonijiet gravi kontra membri tal-Korp tal-Pulizija. Il-Qrati urew nuqqas ta’ sensittività anke f’ka]i serji. Meta jkun hemm dawn it-tip ta’ sentenzi jintbag[at messa;; negattiv li jiskora;ixxi lil min hu d-dmir tieg[u li j]omm l-ordni u jipprote;i li/-/ittadini. Karm Mifsud Bonnici rribatta l-kritika li saret kontrih misSegretarju Parlamentari Owen Bonnici u sostna li l-Gvern imissu jist[i jag[mel attakki kontrih u jakku]ah b’letar;ija meta twettqu bidliet kbar li r-ri]ultati tag[hom qed jidhru llum ukoll. Hu appella lill-Gvern biex ikompli ja[dem fuq dak li sab. Carm Mifsud Bonnici qal li l;ustizzja m’g[andhix issir ballun politiku kif g[amlitha lOppo]izzjoni matul l-amministrazzjoni pre/edenti g[al skopijiet /ari.
Ag[ti d-demm… u tkun qed tag[ti tama lil [addie[or
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
7
KUNSILLI LOKALI Kumment
Nistennew u naraw Is-Sergetarju Parlamentari Jose ’ Herrera dan l-a[[ar g[al darba darbtejn tenna li f’White Paper li ser ikun qieg[ed jippre]enta f’qasir ]mien ser tkun qed issir bidla radikali fil Kunsilli Lokali. A[bar b[al din ma’ tistax ma tqanqalx l-interess ta’ kull min g[andu g[al qalbu l - Kunsilli Lokali . L-a[[ar darba li sar tibdil qawwi fil - Kunsilli Lokali , ta[t Gvern Nazzjonalista , l - istess Kunsilli Lokali kien issa[[ew fl-importanza u r - rwol tag[hom fis so/jeta’ kompla jikber. Listess Kunsilli Lokali komplew jing[ataw aktar ix-xejra ta’ Gvern Lokali. Din id - darba i]da , t track record tal-gvern tal;urnata huwa kemm xejn differenti fir-rigward talKunsilli Lokali. Sa minn Marzu dan il - gvern , naqqas il - ba;it tal Kunsilli Lokali, ppropona li ma jsirux elezzjonijiet tal - Kunsilli Lokali g[al [ames snin s[a[ , [a de/i]jonijiet li bihom [assar de/i]jonijiet me[uda mill - istess Kunsilli Lokali kif ukoll bl-aktar mod sottili i]da fl-istess [in /ar kixef lintenzjoni tieg[u li jnaqqar mil - poteri tal Kunsilli Lokali fid-diskors tal - ba;it ta ’ Edward Scicluna. Huwa bir - ra;un g[alhekk li wie[ed ma’ jistax [lief jit[asseb u jistaqsi x’qed jifhem biha isSegretarju Parlamentari Jose’ Herrera meta jg[id li ser issir tibdila radikali! Naturalment wie[ed jawgura li forsi sa fl a[[ar tfe;; l-ewwel sinjal min - na[a tal - Gvern Laburista li tassew jemmen fit-tis[i[ tal-Kunsilli Lokali u mhux bil-kliem biss. Wie[ed jawgura li lWhite Paper tkun il-ba]i ta’ pro/ess li jwassal g[al [idma kon;unta g[al ;id tal-istess Kunsilli Lokali u fuq kollox tar-residenti tal-lokalitajiet differenti. J ’ alla il - White Paper tkun pass il - quddiem u mhux sitta b’lura!
Qarrej ta’ dan il-;urnal bag[tilna dan ir-ritratt mill-aktar interessanti. Ir-ritratt juri il-bieb tal-garaxx tal-Kunsill Lokali ta’ San Pawl il-Ba[ar miftu[ bera[ u fi dlam /appa, tard filg[axija. Jidher li l-bieb tal-istess garaxx tal-Kunsill Lokali ta’ San Pawl il-Ba[ar t[alla miftu[ g[al [in twil ming[ajr ma’ kien hemm [add fl-istess garaxx u ming[ajr ebda spjegazzjoni lo;ika. Fortunatament jidher li ma kien hemm ebda konsegwenza negattiva g[al dan l-att li setg[a wassal sabiex l-istess Kunsill Lokali, ta[t tmexxija Laburista, isofri danni finanzjarji.
G[a]la kurju]a mill-Kunsill Lokali ta’ Pembroke Il - Kunsill Lokali ta ’ Pembroke fil - ;img[at li g[addew kellu , b[al kull Kunsill Lokali ie[or , ja[tar Ambaxxatur ta] - ]g[a]ag[ fi [dan l-istess Kunsill Lokali. Lg[a]la ta’ dan il-Kunsill Lokali waqg[et fuq iben Ray Mizzi leks Vi/i Sindku Laburista talistess lokalitá. Li kien interessanti huwa li flimkien ma’ iben Ray Mizzi kienu esprimew l-
interess tag[hom f ’ din il posizzjoni ]ew; ]g[a]ag[ o[ra. Fil - ka] ta ’ wa[da ta ’ min dawn i] - ]ew; ]g[a]ag[ l g[a]la tag[ha kienet impossibli min[abba kwistjoni ta’ etá. Filka] ta]-]ag[]ug[a l-o[ra i]da, ma’ kien hemm ebda kwistjoni ta ’ eta ’ x ’ i]omm l - istess Kunsill Lokali ta’ Pembroke milli tag[]ilha. Anzi, l-persuna
kon/ernata kienet [adet sehem fil - programm tal - Kunsilli Lokali ta]-]g[a]ag[ tal-A;enzija ]g[a]ag[ u l - Kunsill Nazzjonali ta] - ]g[a]ag[ u kienet parti mit-tim li wassal sabiex il - Kunsill Lokali ta ’ Pembroke reba[ g[axart elef ewro, fost kompetizzjoni iebsa minn bosta kunsilli o[ra. Bosta g[alhekk staqsew x’wassal biex il-Kunsill Lokali
ta’ Pembroke g[a]el iben l-eks Vi/i Sindku Laburista minflok persuna b’esperjenza /ara ta’ [idma f ’ livell ta ’ Kunsill Lokali. Interessanti li mkejjen infurmati qalulna li fl-ittra tieg[u lil Kunsill Lokali ta’ Pembroke iben l-istess eks Vi/i Sindku jifta[ar li missieru kien Vi/i Sindku u li dan il-fatt jag[mlu idoneju g[al po]izzjoni.
Is-Sindku ta’ {al Safi Il-Milied u Lejlet l-Ewwel tas-Sena u l-Majjalati Is Sindku Laburista ta [al Safi Sindku da[al g[al sfida mhux fil-belt Victoria Francis Callus tul i] ]mien bena [a]in hekk kif ser jipprova jirba[ -
’
-
reputazzjoni mhux [a]in g[al fatt li b[al donnu j[obb jorganizza l-majjalati. Fil-fatt kemm ilu Sindku organizza majjalati filpjazza tar-ra[al, barra l-uffi//ju tal-Kunsill Lokali u sa[ansitra anke fil-bit[a tal-iskola. Jidher li dan il-passatemp [elu tas-Sindku Laburista issa sab ru[u wkoll flattivitajit ta’ MiliedSafi mtella mill-One for All & All For One Organisation fejn jidher li l-istess
it-titlu nazzjonali g[ar-rekord tal-akbar majjal f’Malta msajjar fuq spit. Naturalment l-a[bar qanqlet tbissima mhux [a]in fuq fomm bosta. Min hawn nawguraw lisSindku Laburista, l-attentat tieg[u u l-attivita’ nnifisha kull su//ess filwaqt li nawgurawl li listess Francis Callus jie[u xog[olu b[ala Sindku bl-istess livell ta’ entu]ja]mu u impenn.
Il-Kunsill Lokali tal-belt Victoria f’G[awdex ser ikun qed itella serje ta’ attivitajiet talMilied fi Pjazza San ;or; bejn it13 u l-15 ta’ Di/embru. L-attivitajiet li qeg[din jissej[u Artisan Christmas Village jinkludu attivitajiet ta’ story telling g[at-tfal, kun/ert minn gospel choir, tip differenti ta’ ]fin u bosta attivitajiet o[ra g[al gosti ta’ kull[add.
L-istess Kunsill Lokali ser ikun qieg[ed itella ukoll in-New Year’s Eve in the City lejlet lewwel tas-sena fejn fi Pjazza Indipendenza u Pjazza San ;or; ser ikun hemm xi [a;a g[al gosti ta’ kull[add. Fost l-aktar aspetti interessanti g[al lejliet l-ewwel tas-sena f’din il-belt G[awdxija ser ikun hemm l-presenza ta’ Gianluca Bezzina & Band u Fakawi.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
8
OPINJONI
B[a/-?irasa
- Guido de Marco
Anniversarju B[all-biera[
27 sena nqatel Raymond Caruana. Kien qieg[ed g[all-kwiet ma erba’ ]g[a]ag[ o[ra fil-ka]in tal-Partit Nazzjonalista tal-Gudja. Raymond Caruana nqatel tort tal-gvern Laburista ta’ dak i]]mien. Gvern Laburista li baqa’ jiggverna u ggranfat mal-poter minkejja li kien tilef lelezzzjoni. Gvern li kien ju]a lvjolenza biex jipprova jsikket lill-Oppo]izzjoni. Qabel il-qtil ta’ Raymond Caruana kien hemm numru ta’ in/identi serji. Novembru 1986: Il-Partit Nazzjonalista kellu jag[mel mass meeting fi]-}ejtun. IlGvern Laburista mmexxi millg[aref Karmenu Mifsud Bonnici, iritra l-permess. Il-PN jag[mel kaw]a l-qorti u reba[ha. Il-qorti tg[id li l-PN g[andu dritt jag[mel mass meeting fi]}ejtun. Tg[id li l-gvern Laburista kellu dmir li jikkontrolla l-partitarji vjolenti Laburisti u jara li dan il- mass meeting isir. Il-gvern Laburista jappella mis-sentenza. Il-Partit Nazzjonalista jer;a’ jirba[ lappell. 29 ta’ Novembru 1986: It-toroq kollha li jag[tu g[a]}ejtun ing[alqu u ;ew inmbarrati minn partitarji Laburisti. Bil-barka tal-gvern u tal-pulizija ta’ dak i]-]mien. Intu]aw trakkijiet u vetturi tal-gvern. Xi minisitri Laburisti ]aru ]-}ejtun biex jaraw din il-bravura ta’ partitarji Laburisti. 30 ta’ Novembru 1986: Partitarji Laburisti flimkien ma’ pulizija armati jattakkaw folla ta’ partitarji Nazzjoanlisti li kienu sejrin g[all-mass meeting. Pulizija tal-SMU jqassmu armi tan-nar tal-pulizija lil kriminali Laburisti. Il-folla Nazzjonalista ti;i attakkata bil-gass taddmug[. Partitarji Nazzjonalisti jispi//aw feruti. U[ud serjament. Ministru tal-Gvern Laburista jinstema fuq ir-radio tal-pulizija jg[id lill-pulizija biex ikomplu jattakkaw lil folla Nazzjonalista. 1 ta’ Di/embru 1986. Carcade ta’ partitarji Laburisti titlaq millparlament. Fosthom ikun hemm partitarji Laburisti }wieten mag[rufa. Il-carcade Laburista tieqaf quddiem il-ka]in tal-PN ta’ {al Tarxien. Ji;u sparati tiri ta’ sub machine gun lejn il-ka]in tal-PN. Jirri]ulta li din kienet listess arma li erbat ijiem wara qatlet lil Raymond Caruana. Il-pulzija ma tinvestigax bis-serjetà din l-isparatura.
“{obbuh lill-Partit Nazzjonalista”
Mario Galea mario.galea@gov.mt
5 ta’ Di/embru 1986 . Raymond Caruana jinqatel b’tiri ta’ sub machine gun waqt li kien ma’ s[abu fil-ka]in tal-Partit Nazzjonalista tal-Gudja. Ilpulizija ddum [afna ma tasal fuq il-post tad-delitt. Ma tinvestigax bis-serjetà. Ftit [in qabel inqatel Raymond Caruana, l-istess sub machine gun kien g[and partitarju Laburista fl-in[awi talka]in Laburista ta’ Ra[al :did. Il-Pulizija, minflok jinvestigaw bis-serjetà l-qtil ta’ Raymond Caruana, jag[mlu frame-up lil Pietru Pawl Busuttil. Jakku]awh intortament li qatel lil Raymond Caruana. Il-qorti tillibera lil Pietru Pawl Busuttil u tg[id li dan kien frame-up. Ta’ dan kollu g[andu resposnabbiltà kbira l-gvern Laburista ta’ dak i]-]mien. Li kien kompli/i mat-terroristi Laburisti li kienu jitterrorizzaw lill-pajji]. Politi/i li dak i]]mien kienu parti mill-gvern Laburista jew uffi/jali g[olja talPartit Laburista, illum huma ministri jew deputati fil-gvern tal-Prim Ministru Muscat. Bis-serjetà^ M’ilux sifirt.
Kelli biss sag[tejn /ans u mort ;irja nixtri xi [a;a ]g[ira lit-tfal. It-tifla llum g[andha 17-il sena. Riedet ]ew; tops. Staqsejtha s-size. Qaltli li tilbes size 7\8. Mort ;o dan l-istabbiliment. Xtrajt jeans lit-tifel. U g[a]ilt ]ew; tops mill-isba[ lit-tifla. Vera kienu sbie[. X[in ;ejt minn barra u wasalt id-dar kont pront fta[t ilbagalja. Tajt il-jeans lit-tifel. G[o;bu [afna. Imbag[ad [ri;t it-tops tat-tifla. G[idtilha “Hawn ara kemm huma sbie[ u talmoda”. {adithom f’idejha. U baqg[et t[ares /assa lejn it-tops. Imbag[ad qaltli “Pa int bis-serjetà. Mela ma tarax?”. “Iva x’;ara issa. M’g[o;bukx? Imma kif ma tapprezzaw xejn”, kont pront [taftha. “Taf x’qed napprezza Pa li ;ibtli ]ew; tops ]g[ar [afna li fuq il-label g[andhom miktub 7 to 8 years. Dawn fejn tridni nda[[alhom jien?”.
Dan kien kliem il-mibki u qatt minsi Guido de Marco meta kien mistieden biex jag[ti ta[dita f’G[awdex ftit snin qabel mewtu. Kien qed jit[addet dwar l-istorja glorju]a tal-Partit Nazzjonalista mill-bidu tieg[u fis-seklu 19, li]viluppi kostituzzjonali li se[[ew matul is-snin biex Malta kienet akkwistat l-ewwel le;i]latura tag[ha fil-bidu tas-seklu 20, ilmixja lejn l-Indipendenza, ittwaqqif tar-Repubblika, il-;lieda g[ad-demokrazija fil-g]ejjer tag[na fis-snin 70 u 80, il-mixja lejn is-s[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea u s-s[ubija nnifisha kwa]i g[axar snin ilu. Protagonist f’diversi avvenimenti
Guido kien g[ex parti kbira minn dawn l-avvenimenti. Kien sofra mill-vjolenza tal-Laburisti li kienu jaraw fih avversarju politiku formidabbli. Niftakru jg[id li dik id-daqqa li kien qala’ fuq rasu kienet ippjanata. Ma kien [alla xejn jifirdu minn twemminu u mill-im[abba li kellu g[al pajji]u l-ewwel u g[all-Partit Nazzjonalista. Guido kien jara lill-Partit b[ala g[odda li biha tista’ tintwera lim[abba g[all-istess patrija. G[alih il-Partit kien b[ala familja li tag[mel minn kollox biex uliedha jikbru fl-g[erf, biex jil[qu lambizzjonijiet tag[hom u biex itejbu [ajjithom. Ma kienx jib]a’ jit[addet malavversarji politi/i tieg[u biex ida[[al is-sens ta’ dinjità tal-bniedem f’kull azzjoni li kienu jie[du meta dawn kellhom il-poter f’idejhom kemm b’mod le;ittimu u anke ille;ittimu b[alma kien ;ara wara r-ri]ultat tal-elezzjoni ;enerali tal-1981.
Salvu Felice Pace sfelicep@go.net.mt
Ta[ditiet importanti ma’ Mintoff Fl-a[[ar snin ta’ dik il-le;i]latu-
ra Guido de Marco kellu ta[didiet mill-aktar importanti ma’ Duminku Mintoff bl-iskop li tidda[[al fil-Kostituzzjoni l-klawsola li tag[ti l-ma;;oran]a lil dak il-partit li j;ib aktar minn [amsin fil-mija tal-voti. Id-diplomazija tieg[u kienet reb[et g[ax Mintoff ma riedx li jin]el fl-istorja b[ala g[adu tad-demokrazija vera. U fit-ta[dita f’G[awdex Guido kien qalilna kif Mintoff kien ftiehem mieg[u kif bir-retorika tieg[u fil-Parlament kien se jg[ajjar lill-PN, i]da fl-istess seduta meta dDeputati Laburisti jkunu f’dag[dig[a, spe/jalment l-estremesti fosthom, ifaqqa’ l-ftehim li kien intla[aq dwar ir-riformi filKostituzzjoni mal-PN, bis-sa[[a ta’ Guido de Marco. U hekk kien sar. Il-Partit Nazzjona-lista kien [are; rebbie[ u mieg[u kien reba[ il-poplu Malti u G[awdxi.
Ma nistg[ux ninsew il-passat Jekk il-PN illum jinsab
flOppo]izzjoni wara kwa]i [amsa u g[oxrin sena ta’ tmexxija, dan ma jfissirx li issa ninsew dan il-passat glorju] li ssarraf f’tant ;id lil
pajji]na, spe/jalment bis-s[ubija ta’ pajji]na fl-Unjoni Ewropea. Anke hawn sehem Guido de Marco kien indispensabbli. Ma kien a//etta qatt li Malta tkun membru tat-tieni klassi. Ma kienx qata’ qalbu wara l-iffri]ar tal-applikazzjoni ta’ Malta g[as-s[ubija minn Alfred Sant, b’Joseph Muscat b[ala l-vu/i tieg[u filPartit Laburista. Mar-reb[a tal-PN fl-1998, Guido de Marco kien re;a’ da[al g[all-akbar sfida politika tieg[u. Reba[ il-PN meta bis-sa[[a ta’ Guido de Marco u ta’ Eddie Fenech Adami u l-[idma assidwa ta’ Simon Busuttil, il-pajji] kien re;a’ reba[ il-fidu/ja tal-pajji]i membri tal-UE. Joseph Muscat kontra l-UE L-istorja mbag[ad g[amilha lpoplu Malti meta kontra l-pariri ta’
Joseph Muscat kien ivvota favur is-s[ubija f’referendum u ftit wara f’elezzjoni ;enerali kien re;a’ kkonferma l-g[a]la sovrana li kien g[amel. Kellu [afna ra;unijiet g[ala Guido kien tant [abb lill-PN. Bilkapa/itajiet tieg[u Guido de Marco [adem fil-Partit biex seddaq lil din l-art li tatna isimha. Kien g[amel dan tul il-[ajja politika tieg[u b’lealtà u b’dedikazzjoni kompleta. Hekk kif din il-;img[a l-PN qed jitlob lillpoplu biex fil-;enero]ità tieg[u jda[[al idu fil-but u jag[ti donazzjoni, irid jiftakar li Malta hi li hi llum g[ax kellna partit li emmen tassew fil-poplu Malti. Il-PN kien il-protagonist ewlieni f’pajji]na mis-seklu dsatax. Ta[t it-tmexxija ta’ Simon Busuttil u s[abu rridu li dan il-Partit jibqa’ dan it-tip ta’ protagonist. Id-donazzjoni tieg[ek tg[in biex dan jibqa’ jse[[.
Guido de Marco, flimkien ma’ o[rajn, jista’ jitqies b[ala protagonist ta’ g[add ;mielu ta’ avvenimenti importanti fl-istorja politika re/enti ta’ pajji]na. F’dan ir-ritratt Guido de Marco jidher mal-Papa :wanni Pawlu II li dalwaqt ikun dikjarat qaddis u hekk jittella’ g[all-glorja tal-Artali
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
9
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
Politika ta’ azzjoni prattika favur in-nies F’dawn l-a[[ar jiem, il-Kap tal-Partit Nazzjonalista, Simon Busuttil, kien qieg[ed Melbourne, l-Awstralja, jie[u sehem filKungress tal-Federazzjoni Internazzjonali tad-Dijabete. Hemmhekk hu kien elett vi/i president tal-organizzazzjoni li tlaqqa’ membri parlamentari mid-dinja kollha biex ja[dmu b’mod a[jar kontra d-dijabete. Kundizzjoni li tolqot 42,000 ru[ f’Malta Iz-zokkor – kif nafuh – hu kundizzjoni li tolqot miljuni kbar ta’ nies madwar id-dinja u f’Malta nbatu minnha aktar min-normal, b’rata ta’ 10 fil-mija tal-popolazzjoni, ji;ifieri xejn anqas minn 42,000 ru[. {idma ta’ Simon Busuttil li g[aliha reba[ il-premju tal-Ewroparlamentari tas-sena Simon Busuttil hu mpennjat [afna favur in-nies li jbatu minn din ilkundizzjoni u s-sena l-o[ra, meta kien g[adu Ewroparlamentari, organizza fora u [a l-inizjattiva biex il-Parlament Ewropew g[adda ri]oluzzjoni [alli d-dijabete tkun prijorità fil-[idma Ewropea tas-sa[[a u tittie[ed aktar azzjoni prattika dwarha. G[al din il-[idma, Simon Busuttil reba[ il-premju ta’ Membru Parlamentari Ewropew tas-Sena. Politika prattika favur in-nies li tkompli fl-a[jar tradizzjoni tal-avvanzi tal-a[[ar snin Din hi t-tip ta’ politika prattika favur in-nies, u tkompli fla[jar tradizzjoni tal-avvanzi li saru minn gvernijiet Nazzjonalisti f’dan il-qasam li jmiss direttament kwa]i lill-familji kollha f’Malta li kollha aktarx g[andhom xi membru li jbati minn din il-kundizzjoni. ‘?entru e//ellenti’ – l-Università Johns Hopkins dwar id-dipartiment tad-dijabete Il-Gvern Nazzjonalista fl-a[[ar snin kien organizza programm spe/jalizzat g[all-kura tad-dijabeti/i biex dawn ikunu segwiti u kkurati fi/-/entri tas-sa[[a. G[al dan, id-dipartiment tad-dijabete fl-Isptar Mater Dei ;ie mfa[[ar b[ala ‘/entru e//ellenti ‘mill-Università Amerikana ewlenija ta’ ri/erka dwar is-sa[[a, Johns Hopkins. Id-dijabete fost il-mard kroniku li min ibati minnu jie[u l-medi/ini g[alih b’xejn Il-Gvern Nazzjonalista kien da[[al ukoll id-dijabete fost il-mard kroniku li min ibati minnu jie[u l-medi/ini g[alih b’xejn. U l-Partit Nazzjonalista fl-elezzjoni wieg[ed li jqawwi l-programmi ta’ prevenzjoni u jag[mel id-dijabete prijorità akbar fis-sa[[a. Tnaqqis fil-fondi u nuqqas ta’ medi/ini f’dawn l-a[[ar xhur B’kuntrast ma’ dan, il-Gvern Laburista fil-ba;it naqqas il-fondi g[all-istrate;ija kontra l-[xuna ]ejda li hi parti importanti mill;lieda kontra d-dijabete. Naqqas ukoll il-fondi g[a/-/entri tassa[[a li huma l-ewwel linja fil-kura. Fil-Jum Dinji Kontra dDijabete, tliet ;img[at ilu il-Gvern Laburista ma g[amel l-ebda inizjattiva jew tifkira. U nafu bin-nuqqas – f’/erti ka]in allarmanti – ta’ medi/ini li hawn b[alissa. {idma importanti ta’ Simon Busuttil favur 42,000 ru[ u l-familji tag[hom Hu g[alhekk li l-impenn ta’ Simon Busuttil, li ilu li beda u li qed jissokta, favur dawk li jbatu mid-dijabete jikber fl-importanza g[al 42,000 elf ru[ u l-familji tag[hom.
li [add mhu ha ja//ettaha! Na[seb aktar hu kien ‘selettiv’ dwar dak li fil-fatt ;ara.
Ma nibilg[ux irross bil-labra Qrajt b’interess dak li kiteb Leonard Sacco, i/-Chief of Staff tal-Ministru George Vella fejn spjega g[alfejn il-Ministru ma attendiex g[al-laqg[a straordinarja tal-Ministri fuq il-qag[da talE;ittu, b’risposta g[all-artiklu li deher f’dan il-;urnal. Dwar dak li qal Sacco g[andi ftit rimarki u mistoqsijiet x’nag[mel dwar l-ispjegazzjoni tieg[u. Il-Ministru li kien fuq btala ma setax isib mezz biex imur g[al din il-laqg[a! Mela din il-laqg[a kienet skedata xi jumejn qabel biss? Mela Sacco jrid ibellag[lna rross bil-labra, u nesa li qed ng[ixu fl-2013 u mhux fis-sebg[inijiet? Din hi sku]a zoppa li anqas tifel ta’ [ames snin ma kien jo[ro; biha! Bil-flus tag[mel triq fil-ba[ar, jg[idu,u allura ng[id jien, jekk kien hemm flus bi]]ejjed biex sie[bu Refalo nefaq ‘il-fuq minn 7,000 ewro fuq vja;; wie[ed, g[al George Vella ma kienx hemm flus? Sku]a o[ra mba]wra talMinisteru kienet li ta[t gvern Nazzjonalista kien hemm erba’ okka]jonijiet meta ministri ma attendewx g[al laqg[at importanti u bag[tu lil xi [add ie[or biex jirrappre]entaw lil Malta! Ara dan tassew hu re;im ta’ dilettanti li jridu jg[addu n-nies bi]-]mien.
Joe Martinelli
Is-swali qeg[din jissa[[nu
Bi sforz il-Ministru Goerge Vella kien isib mezz kif jattenda l-laqg[a dwar l-E;ittu
Mela nesa is-Sur Sacco li b’ma;;oranza ta’ wie[ed g[allGvern, l-Oppo]izzjoni Laburista ma tatx il-pairing, u li mo[[ha kien biss li twaqqa’ l-gvern? Issa l-Labour ixxamplati u jistg[u jag[mlu li jridu b[alma qed jag[mlu, imma l-im[u[ f’lokom jiftakru dan kollu u la jasal il-waqt ma jer;g[ux jag[mlu l-i]ball li g[amlu f’Marzu 2013. Punt ie[or hu li, li kieku lMinistru g[amel daqsxejn ta’ sforz u verament il-konferenza kienet daqshekk importanti, kieku kien isib mezz, imma b[alma rrimarka l-artiklu ta’ In-Nazzjon, kien aktar facli jkompli l-vaganza milli jiskomoda ru[u u jirkeb xi ajruplan jew tnejn, imbaghad wara, kif ;ara, isib xi tapp biex isodd il-[luq tal-;urnali, bhalma fil-fatt qed jipprova jag[mel permezz ta/-Chief of Staff tieg[u! Din ir-risposta ta’ Sacco hi mibnija fuq nuqqas ta’ verità u mhux denja ta’ Chief of Staff ta’ ebda ministeru. Ittra ta’ mist[ija u
B’referenza g[all-artiklu ppubblikat fil-[ar;a ta’ In-Nazzjon tal{amis 3 ta’ Novembru, 2013, ta[t it-titlu ‘Jissaportu l-kes[a f’San Vin/enz de Paul’, is-Segretarjat Parlamentari g[ad-Drittijiet ta’ Persuni b’Di]abbilità u Anzjanità Attiva ji/[ad b’mod kategoriku li l-Management tar-Residenza g[adu ma xeg[elx is-sistema talarja kkundizzjonata fuq is-s[ana. Minn e]er/izzju li sar irri]ulta li s-sistema tal-arja kundizzjonata qieg[da ta[dem tajjeb u li lma;;oranza assoluta tas-swali qeg[din jissa[[nu g[all-kumdità u l-benesseri tal-anzjani residenti. Madankollu b[alma ji;ri fi strutturi kbar b[alma hi dik ta’ San Vin/enz de Paul, minn ]mien g[al ie[or ti]viluppa [sara i]olata f’units ta’ arja kkundizzjonata u b[alma hija l-prassi dawn ilka]ijiet ji;u rran;ati fl-iqsar ]mien possibbli. Hu g[ajb lil-gazzetta tallarma lill-qraba tal-anzjani bi stejjer inveritieri bla ma tindenja ru[ha tivverifika l-fatti qabel tippubblikahom. Owen Galea
Uffi/jal fis-Segretarjat Parlamentari
25 sena ilu fin-Nazzjon Missier Raymond Caruana ]vela f’intervista ma’ In-Nazzjon, li Karmenu Mifsud Bonnici ftit jiem wara l-qtil ta’ Raymond Caruana fil-Ka]in Nazzjonalista tal-Gudja, kien wieg[ed lill-;enituri u l-qraba ta’ Raymond li jekk il-Pulizija Maltija ma taqbadx lil min qatel lil Raymond Caruana kien se j;ib Pulizija minn barra biex jag[mlu dan. U ftit sig[at biss wara li l-Prim Ministru ta’ dak i]-]mien kien g[amel din ilwieg[da, il-Puliizja tar-re;im immexxi minnu kienu g[amlu l-frame-up infami kontra Pietru Pawl Busuttil u aktar tard KMB kien pre]enti fil-kwartieri tal-Puliizja waqt il-crime conference li fiha kien de/i] li Pietru Pawl Busuttil jitressaq il-qorti mixli bil-qtil ta’ Raymond Caruana. Jg[id ukoll li meta kien jaf lil min se jressqu bid-delitt ta’ ibnu, ma emminx g[aliex lil Pietru Pawl Busuttil kien jafu tajjeb. Il-Bank of Valletta kien [abbar qlig[ qabel ittaxxa ta’ Lm2.2 miljun, li jfisser ]ieda ta’ 49% fuq is-sena ta’ qabel.
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
ILLUM IL-:IMG{A
11
Meta pajji]na nfeta[ g[ad-dinja {afna istituzzjonijiet li g[andu pajji]na llum ne[duhom for granted. I]da kull pass li g[amel pajji]na, kull akkwist li g[amilna kellu l-bidu tieg[u. Illum bir-ra;un nifta[ru bir-
relazzjonijiet li g[andna ma’ tant pajji]i fid-dinja. I]da mhux dejjem kien hekk. Kien hemm ]mien li biex nitkellmu ma’ pajji] ie[or ridna l-permess tal-Gvern Ingli]. G[aliex konna kolonja.
Hekk pere]empju fil-bidu ta’ Di/embru 1962, meta konna g[adna kolonja, kelliem talGvern Fran/i] waqt laqg[a bejn Ministri Ingli]i (ji;ifieri qabel ma r-Renju Unit issie[eb flistess Komunità Ewropea) u
Ministri tas-Suq Komuni qal li kienu se jitolbu lill-Gvern Ingli] g[all-protokoll spe/jali li jippermetti li prodotti Maltin jid[lu f’Komunità mkabbra dwar tariffi preferenzjali. Hekk konna ttrattati!
I]da darba [adna lIndipendenza, kellna rajna f’idejna u stajna nidde/iedu a[na ma’ min nitkellmu, ma’ min ikollna relazzzjonijiet diplomati/i u kummer/jali. Ma’ min nag[mlu n-negozju.
Mill-Oppo]izzjoni l-Partit Laburista mmexxi minn Joseph Muscat tkellem biss meta Gaddafi kien /ar li ser jitlef. Mhux hekk il-Gvern Nazzjonalista. Dan g[ax jemmen bis-serjetà fil-libertà tal-popli [are; favur il-poplu Libjan fil;lieda tieg[u kontra Gaddafi sa mill-bidunett tar-rivoluzzjoni. Il-Gvern ta’ Lawrence Gonzi ssogra. Issogra meta ]ew; piloti Libjani ni]lu Malta bl-ajruplani tag[hom tal-gwerra g[aliex ma ridux jibbumbardjaw u joqtlu lill-[uthom Libjani. Dawn ni]lu Malta u minkejja lpressjoni li kellu l-Gvern Malti biex jibg[athom lura flimkien mal-ajruplani li kienu ni]]lu Malta, il-Gvern Malta ma /ediex. G[ajnuna umanitarja
Mhux talli ma /ediex i]da beda jag[ti g[ajnuna umanitarja lil-Libjani b’kunsinni ta’ medi/ini u ikel li kienu jaslu f’portijiet Libjani b’mod regolari. Beda j;ib lejn pajji]na /ittadini Libjani biex jitfejqu. Ta’ dan kollu l-Gvern Libjan li [are; wara r-rivoluzzjoni wera kemmil darba l-gratitudni tieg[u lejn il-poplu Malti. Il-ftehim malGvern pre]enti dwar i]-]ejt kien parti minn dan is-sinjal ta’ gratitudni li l-Gvern Libjan ried juri lejn il-poplu Malti. F’nofs ir-rivoluzzjoni Libjana mijiet ta’ eluf ta’ [addiema barranin inqabdu fil-Libja. Fost dawn kien hemm madwar 30,000 [addiem ?ini]. {idma id f’id mal-Gvern ?ini]
Dawn saret [idma mill-Gvern Malti flimkien mal-Gvern ?ini] biex jin;iebu Malta minfejn
Fit-2 ta’ Di/embru 1964 il-bandiera Maltija ttellg[et /erimonjalment fil-Kwartier :enerali tan-Nazzjonijiet Uniti
imbag[ad komplew fi triqthom lejn i/-?ina. Din kienet bi//a xog[ol iebsa, i]da li rnexxiet. Ta’ dan il-Gvern ?ini] kemmil darba stqarr il-gratitudni tieg[u lejn il-Gvern immexxi minn Lawrence Gonzi. Din il-gratitudni ssemmiet mill-;did meta ntla[aq il-memorandum of understanding dwar lKorporazzjoni Enemalta. G[alhekk meta nitkellmu dwar dawn i]-]ew; ftehim mil[uqa mill-Gvern Laburista ng[idu li dawn qed jiddandnu b’rix [addie[or. Iva, qed jiddandnu b’dak li g[amel Gvern Nazzjonalista.
Illum Malta g[andha rappre]entanza diplomatika f’aktar minn 170 pajji] u organizzazzjoni internazzjonali u re;jonali. Dawn huma [afna u jiswew lil pajji] miljuni ta’ ewro. I]da bla dubju ta’ xejn jikkontribwixxu lejn l-i]vilupp mhux biss diplomatiku ta’ pajji]na, i]da anki lejn l-i]vilupp ekonomiku u finanzjarju
jkun verament [ieles. Dan irnexxielu jwettqu fl-elezzjoni tal-1987, i]da wara li bosta Maltin b[alna ;ew midruba u ]ag[]ug[ inqatel.
Favur il-libertà tal-poplu Malti u ta’ popli o[rajn Il-gvernijiet Nazzjonalisti dejjem kienu favur il-libertà, sew tal-poplu Malti kif ukoll ta’ popli o[rajn.
Gvern Nazzjonalista mmexxi minn :or; Borg Olivier fl-1964 kiseb l-Indipendenza g[al pajji]na u hekk g[amel minn Malta pajji] sovran, li jikkmanda d-destini tieg[u. I]da :or; Borg Olivier ma kisibx l-libertà g[al pajji]u u ;ie jaqa’ u jqum minn [addie[or. Meta fl-1966 :or; Borg Olivier, b[ala Prim Ministru ta’ Malta kien qed jattendi l-laqg[a talMexxejja tal-Commonwealth fin-Ni;erja u qamet il-kwestjoni dwar ir-Rodesja, il-laqg[a [ar;et komunikat li :or; Borg Olivier ma qabilx mieg[u u insista li nnuqqas ta’ qbil tieg[u ji;i rre;istrat. :or; Borg Olivier ma qabilx mar-riferenza li nsistew dwarha l-Mexxejja tal-Commonwealth, ji;ifieri li darba jaqa’ r-regim ta’ Ian Smith ikun hemm perijodu ta’ tmexxija diretta mill-Uffi//ju Kolonjali Ingli]. :or; Borg Olivier stqarr li f’Malta kellna esperjenza xejn
Kontra r-re;im ta’ Gaddafi
Joe M. Zahra joe.zahra@live.co.uk
feli/i ta’ tmexxija diretta u g[alhekk kien jemmen li qatt m’g[andna naqblu li pajji] li hu bog[od mir-Renju Unit ikun direttament amministrat millGvern Ingli]. Hu tenna li kull pajji] g[andu jkollu l-gvern tieg[u u li g[alih dak kien prin/ipju sagrosant li dejjem ]amm. Meta fis-snin tmenin il-gvernijiet Laburisti ta’ Mintoff, u wara ta’ Karmenu Mifsud Bonnici, kienu qed imexxu b’mod li kien qed iqarreb lejn id-dittatura, Eddie Fenech Adami g[amel ;lieda qawwija biex pajji]na
G[alhekk ma kienx g[a;eb li Prim Ministru ie[or Nazzjonalista, Lawence Gonzi, idde/ieda sa mill-bidunett tal;lieda tal-poplu Libjan kontra rre;im ta’ Gaddafi, li jappo;;ja b’kull mezz possibbli lil min kien qed ji;;ieled g[allibertà. Dan mhux ming[ajr perikli. I]da fl-a[[ar mill-a[[ar il-poplu Libjan reba[. Mieg[u anki lpoplu Malti li wera li fejn tid[ol il-libertà m’hemmx kompromessi. Illum pajji]i b[al-Libja u /?ina qed juru r-rikonoxxenza tag[hom lejn il-poplu Malti. Sadattant, g[aliex Gvern Nazzjonalista jemmen bis-serjetà fil-libertà u d-demokrazija, g[adda l-poter ming[ajr skossi lill-Partit Laburista. Mieg[u g[addilhom ukoll rrieda kollha tajba li ;ibed lejn pajji]na minn mexxejja ta’ pajji]i mid-dinja kollha.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
12
A{BARIJIET TA’ BARRA
U[ud minn folla ta’ dimostranti j;orru bandiera twila bil-messa;; ‘A[na lkoll /ittadini tal-UE’ waqt li jimmar/jaw fil-belt ta’ Kjev (ritratt> EPA)
Determinati li jirre]istu g[all-intimidazzjoni tal-Istat L-UKRAJNA Il-Mexxejja tal-Oppo]izzjoni Ukrajna u l-poplu huma determinati li jkomplu bil-protesti talmassa biex pajji]hom, ‘il quddiem, jiffirma g[all-asso/jazzjoni storika mal-Unjoni Ewropea. Dan meta l-Ukrajni jridu jwasslu l-messa;; li m’humiex lesti biex ibaxxu rashom ‘g[all-intimidazzjoni’ tal-Gvern immexxi mill-President Viktor Yanukovich. Mijiet tal-eluf tad-dimostranti qed jo[or;u, kuljum, fit-toroq ta’ Kjev fost l-g[ajjat tas-slogans favur id-demokrazija u kontra lattentati ta’ Yanukovich biex ira]]an ir-rieda ta’ poplu li hu ddeterminat li jsir parti mill-UE. Id-dimostranti – fil-ma;;oranza tag[hom ]g[a]ag[ – qed iqisu l-azzjonijiet ta’ Yanukovich b[ala parti minn programm inti]
g[al bidliet fundamentali li jiffri]aw il-progress tal-Ukrajna b[ala pajji] Ewropew u modern u fejn huma jispi//aw b[ala ‘lpupazzi tar-Russja’. Minbarra l-ka]i fejn il-Pulizija tal-Istat attakkaw u sawwtu bla [niena lid-dimostranti fit-toroq, l-osservaturi Ewropej huma wkoll inkwetati dwar id-diskors tal-Prim Ministru Ukrajn, Mykola Azarov, li fl-a[[ar sessjoni tal-Parlament talab sku]a g[all-a;ir tal-pulizija u, flistess nifs, hedded li ‘jirrea;;ixxi (g[ad-dimostrazzjonijiet) bilforza’. L-osservaturi jqisu t-twissija ta’ Azarov b[ala attentat ta’ intimidazzjoni u meta l-Prim Ministru Ukrajn enfasizza li ‘g[andhom bi]]ejjed forza’ biex jikkontrollaw din is-sitwazzjoni.
Intant, l-azzjoni li bdiet jiem ilu b[ala ‘reazzjoni’ g[a/-/a[da tal-ftehim mal-UE min-na[a ta’ Yanukovich ]vol;iet f’sensiela ta’ dimostrazzjonijiet popolari kontra l-Gvern u fejn in-nies saru aktar determinati li jsemmg[u le[inhom wara li w[ud, flimkien ma’ ;urnalisti, sofrew il-brutalita tal-iskwadri tal-pulizija Ukrajni mag[rufa b[ala Berkut. I]-]g[a]ag[ Ukrajni huma konvinti li qed ji;;ieldu g[allfutur ta’ pajji]hom u minkejja li Viktor Yanukovich – li g[andu jasal Malta nhar it-Tnejn wara ]jara fi/-?ina – insista li g[adu dispost g[al negozjati mal-UE. Ir-rapporti qalu li Yanukovich mar i/-?ina bl-iskop li jkattar irrelazzjonijiet ekonomi/i ma’ Beijing u bil-kollaboraturi tieg[u ji/[du li hu wettaq ‘]ball
I]-]g[a]ag[ Ukrajni qed ji;;ieldu g[al futur a[jar fi [dan l-Ewropa strate;iku’, meta l-Ukrajna qed teg[req dejjem aktar fil-kaos politiku. Irri]enjaw talanqas ]ew; membri tal-Partit tar-Re;juni ta’ Yanukovich min[abba f’kif ilGvern Ukrajn irrea;;ixxa g[addimostrazzjonijiet u bi]]g[a]ag[ Ukrajni, issa, jwaqqfu /-’/entri tat-tined’ fi Kjev, fost sinjali li l-protesti g[andhom ikomplu fit-tul minkejja l-fri]a qalila. Filwaqt li [afna Ukrajni jg[idu li l-protesti g[andhom l-g[eruq fir-Rivoluzzjoni Oran;jo tal2004, huma jinsistu li dan il-
moviment popolari hu jer;a’ aktar b’sa[[tu. Dan g[aliex waqt li, snin ilu, kienu l-partiti politi/i li organizzaw il-poplu, /-/ittadini Ukrajni, llum, qed jie[du [sieb huma li jorganizzaw lilhom infushom ‘g[all-;id ta’ pajji]hom’. Min-na[a tag[ha, r-Russja – li trid li l-Ukrajna tissie[eb flUnjoni Doganali mmexxija minn Moska – [e;;et biex il-Punent ‘ma jinda[alx’ fl-affarijiet interni tal-Ukrajni u wara li n-NATO wkoll ikkundannat ‘il-forza e//essiva’ li ntu]at maddimostranti favur l-UE, fi Kjev.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
13
A{BARIJIET TA’ BARRA
G[alliem Amerikan maqtul f’Benghazi IL-LIBJA Ir;iel armati lbiera[ qatlu g[alliem tal-kimika Amerikan li kien impjegaat ma’ skola internazzjonali fil-belt ta’ Benghazi. Id-dettalji kienu g[adhom de[lin sal-[in li morna g[allistampa, u meta l-ebda grupp ma [a responsabbilta g[all-qtil, li liskop tieg[u g[adu mhux mag[ruf. Intant, l-Ambaxxata Amerikana fil-Libja lanqas ma [ar;et stqarrija spe/ifika dwar lin/ident. Id-diretturi tal-iskola – istitut immexxi mil-Libjani u li jsegwi l-programmi edukattivi talAmerikani – qalu li l-vittma, residenti ta’ Texas, kien g[addej b’sessjoni ta’ jogging fid-distrett ta’ Fweihat meta l-armati sparawlu diversi tiri fatali. Il-belt ta’ Benghazi hi wa[da
mill-aktar bliet perikolu]i talLibja u meta l-;img[a l-o[ra, numru ta’ nies inqatlu waqt konfronti bejn l-Armata Libjana u lmilizzji ta’ Ansar al-Sharia – ilgrupp tal-militanti suspettat dwar il-qtil tal-Ambaxxatur Amerikan Chris Stevens, li se[[ f’Settembru tal-2012. Dawn il-konfronti g[adhom g[adejjin u b’imkejjen tas-sigurta, lbiera[, jirreferu anki g[allqtil ta’ tlett suldati waqt attakki separati f’Benghazi. Sentejn wara li l-Libjani warrbu r-re;im tal-eks-dittatur Muammar Gaddafi, l-qawwiet armati tal-Libja qeg[din ifallu fit-tentattivi biex ira]]nu liddiversi gruppi tal-milizzji u lmilitanti I]lami/i li qed jikkontrollaw diversi bnadi tal-pajji].
Appell biex jieqfu l-atro/itajiet IL-KOREA TA’ FUQ Il-grupp Amnesty International [e;;e; biex ilKorea ta’ Fuq komunista tag[laq ]ew; kampijiet g[allpri;unieri politi/i fejn it-tortura la[qet livell ‘rampanti’ u meta numru ta’ nies qed jispi//aw ;ustizzjati fuq ba]i regolari. L-Amnesty [ar;et ritratti bissatellita tal-kampijiet 15 u 16 ta’ Kwanliso u fejn tikkwota eks-uffi/jal ta’ kamp li rrakkontalha dwar pri;unieri ‘li jkunu m;ieg[lha jidfnu l-oqbra tag[hom stess’ u pri;unieri nisa li ‘jisparixxu’ wara li jkunu ;ew sfurzati g[al [ajja ta’ skjavitu sesswali. L-entita internazzjonali allegat li mijiet tal-eluf ta’
pri;unieri qed jin]ammu filfa/ilitajiet spe/ifi/i madwar ilKorea ta’ Fuq, bl-attivisti ta’ Amnesty jg[addu l-a[[ar provi lill-Kummissjoni tanNazzjonijiet Uniti li tinvestiga l-abbu]i tad-drittijiet umani. Mifhum li numru ta’ pri;unieri politi/i qed jispi//aw mg[allqin u msawwtin ‘sakemm jinqatlu’ mill-uffi/jali ta’ dawn il-kumplessi. Intant, lAmnesty qalet li ma setg[etx tivverifika l-kwantita tar-residenti fil-kampijiet, bl-awturi tar-rapport itennu li ‘l-Korea ta’ Fuq, ta[t il-Mexxej Kim Jongun, qed tabbu]a kwalunkwe dritt uman li wie[ed jista’ ja[seb fih’.
Ambulanza ssuq minn Sanaa waqt li fl-isfond jidhru d-d[a[en mill-isplu]joni tal-karozza-bomba wara l-attakk fuq il-kumpless tal-Ministeru (ritratt> EPA)
Attakki qattiela fuq il-Ministeru tad-Difi]a IL-JEMEN Sensiela ta’ attakki fuq ilMinisteru tad-Difi]a f’Sanaa [allew g[exieren ta’ mejtin u midruba u meta l-korrispondenti tal-pajji] qalu li l-istra;i kellha ‘l-karatteristi/i kollha’ tal-grupp Al-Qaida fil-Penisola G[arbija (AQAP). L-ewwel rapporti mill-belt kapitali qalu li vettura bl-isplussivi li kien qed isuqha terrorista suwi/ida splodiet quddiem ilkumpless tal-Ministeru fid-distrett ta’ Bab al-Yaman, u blazzjoni tkun segwita minn battalja mdemmija fi sptar tal-kumpless li grupp ta’ aggressuri armati rnexxielhom jokkupaw g[al
numru ta’ sig[at. Il-mejtin f’dawn l-attakki jinkludu l-medi/i barranin u salbiera[, l-ebda grupp armat ma [are; jassumi responsabbilta konkreta g[all-istra;i. Il-qawwiet tas-sigurta filJemen, fil-pre]ent, qed jikkumbattu kontra l-militanti tal-AlQaida u ribelli li ;ejjin minn re;juni spe/ifi/i tal-pajji]. Problemi o[ra g[as-sigurta ;ejjin minn zoni tal-Jemen fejn je]isti stat ta’ anarkija u meta hemm ukoll ‘id-di]gwid u l-firda’ fost il-membri tal-Armata. Intant, il-qawwiet tas-sigurta rnexxielhom jikkontrollaw is-sit-
wazzjoni fl-in[awi tal-Ministeru tad-Difi]a, bl-awtoritajiet jg[idu li la[qu eliminaw il-ma;;oranza tal-aggressuri li kienu lebsin luniformi militari. Rapporti o[ra, mbag[ad, semmew ‘sparaturi kontinwi’ fid-distrett ta’ Bab al-Yaman u li baqg[u g[addejjin tul l-g[odwa talbiera[. L-in[awi spe/ifi/i ta’ kuljum huma attivi u mimlijin bix-xerrejja li jduru mad-diversi [wienet. Il-Jemen ilu mill-2011 g[addej minn tran]izzjoni diffi/li u mindu l-eks-President, Ali Abdullah Saleh, kien sfurzat li jwarrab mill-poter.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
14
A{BARIJIET TA’ BARRA
Maltemp qattiel u kaos IR-RENJU UNIT
IT-TAJLANDJA> Mara tidher g[addejja minn quddiem ;ugarell ta’ qattus enormi li jservi b[ala attrazzjoni g[al wie[ed mill-kumplessi kummer/jali ta’ Bangkok. Fuq il-lemin tidher anki si;ra tal-Milied im]ejna, bil-kaxxi tar-rigali tipi/i g[al dan i]-]mien tas-sena (ritratt> EPA)
L-NSA qed tissorvelja l-mijiet tal-miljuni tat-telefons /ellulari L-ISTATI UNITI Il-gazzetta Washington Post irrappurtat li r-rekords tal-lokalitajiet ta’ kwa]i [ames biljun telefon /ellulari qeg[din ikunu ‘rre;istrati’ kuljum mis-servizzi tan-National Security Agency (NSA). Filwaqt li jing[ad li r-rekords inkwistjoni qeg[din jg[inu biex l-NSA tissorvelja ‘individwi’ b[ala parti mill-[idma anti-terroristika, il-gruppi favur ‘id-drittijiet di;itali’ ikkundannaw l-a;ir imlaqqam ‘dragnet surveillance’,
b’kelliema g[all-gruppi jinsistu biex in-NSA tra]]an din l-attivita. L-a[bar [ar;et meta lkumpannija Microsoft qed tippjana biex tu]a sistemi aktar effettivi (ta’ encryption) biex tag[milha aktar diffi/li g[anNSA li tispjuna fuqha u l-klijenti tag[ha. Sadanittant, ir-rapport talWashington Post jg[id li d-database enormi li rnexxielha tibni lNSA qed ta//erta l-monitera;;
‘ta’ mijiet tal-miljuni’ ta’ telefons /ellulari u li jippermetti biex l-a;enzija ssegwi l-movimenti ‘u r-relazzjonijiet’ b’mod li wie[ed ma setax jimma;ina, ftit ta]]mien ilu. Ir-rapport ikompli li l-programm g[andu l-potenzjal li jg[addi kull pro;ett ie[or tanNSA fejn jid[ol l-impatt talattivitajiet fuq il-privatezza. L-informazzjoni dwar il-programm to[ro; mid-dokumenti li Edward Snowden, l-eks-kuntrat-
tur tan-NSA, kien g[adda lillPost – u qed jing[ad li l-a;enzija sigrieta tant akkumulat data, li listaff tag[ha qeg[din isibuha impossibbli biex janalizzaw din l-informazzjoni fi]-]mien xieraq. L-anali]i – li ssir permezz ta’ sistema tal-kompjuter li jisimha Co-Traveller – hi ne/essarja, g[aliex parti ]g[ira biss ‘talwie[ed fil-mija tal-informazzjoni li tin;abar mill-a;enti’ tista’ titqies b[ala utli g[all-attivitajiet anti-terroristi/i.
Xufier ta’ trakk tilef [ajtu wara li rwiefen mill-aktar qawwija qalbu l-vettura tieg[u g[al fuq karozzi o[rajn flin[awi ta’ West Lothian u waqt maltemp straordinarju li salbiera[ kien qed javvanza minn taf sa tarf tal-Iskozja u ‘l hinn minnha. Kelliema g[al Transport Scotland wissew biex in-nies ma ju]awx it-trasport personali u bil-kumpannija Network Rail twaqqaf is-servizzi kollha talferrovija. L-a[[ar rapporti, lbiera[, qalu li l-kumplament tar-Renju Unit kien qed jistenna li jintlaqat mill-’maltemp terribbli’, bl-elementi ddominati mill-irwiefen (b’velo/ita ekwivalenti g[al mitt mil fis-sieg[a) ji//irkolaw lejn l-artijiet tan-Nofsinar. Intant, fl-Ingilterra saret levakwazzjoni ta’ mijiet ta’ familji minn Essex, meta l-ba[ar madwar iz-zoni tal-east coast kien mistenni li jitla’ sal-og[la livelli g[al dawn l-a[[ar tletin sena. Fil-fatt, uffi/jali mal-A;enzija g[all-{arsien tal-Ambjent kienu qed jistennew li talanqas 3,000 djar kellhom ‘jinfaqg[u mill-g[arg[ar’ f’perijodu ta’ 24 sieg[a – bir-rapporti mill-Iskozja jg[idu wkoll li sa 100,000 residenza spi//aw ming[ajr dawl ‘b’ka;un tal-kaos dovut g[all-maltemp’. L-iskwadri g[all-emer;enza fit-Tramuntana ta’ Wales ukoll kienu qed i[ejju g[all-in/idenzi tal-g[arg[ar, filwaqt li [ar;u ‘l fuq minn mitt twissija ta’ alert u flood warnings – inklu]i diversi twissijiet g[ar-re;jun ta’ East Anglia, fl-Ingilterra.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
L-ISTATI UNITI> Numru ta’ ‘pilot whales’ spi//aw ‘inkaljati u i]olati’ tul ix-xatt tal-Everglades National Park ta’ Florida, bl-Uffi/jali Federali jsostnu li la[qu mietu talanqas g[axra minn dawn il-baleni. Mifhum li l-baleni inkwistjoni kienu ilhom l-a[[ar jumejn jippruvaw jinqalg[u minn mal-ixtut ta’ bajja remota, bix-xjenzati jemmnu li l-fenomenu kien dovut g[all-kurrenti tal-ba[ar li g[amluha impossibbli biex il-baleni jo[or;u miz-zona u jirritornaw lejn ib[ra aktar fondi (ritratt> EPA)
Kumitat g[al kontra Jinstab il-materjal radjuattiv l-abbu] tat-tfal li nsteraq jiem ilu IL-BELT TAL-VATIKAN
IL-MESSIKU
Il-Papa Fran;isku g[andu jwaqqaf kumitat tal-Vatikan biex jikkumbatti l-abbu] tat-tfal ‘fi [dan il-Knisja’ u minbarra li joffri l-g[ajnuna lillvittmi sussegwenti. Dan t[abbar mill-Kardinal Sean O’Malley, l-Ar/isqof ta’ Boston, u wara li laqg[a bejn ilPapa u t-tmien kardinali li jservuh ta’ konsulenti. Il-Papa Fran;isku dejjem insista dwar l-importanza li jikkonfrontaw il-pjaga tal-abbu]
L-awtoritajiet Messikani rnexxielhom isibu kunsinna ta’ materjal radjuattiv li kien qed jin;arr fi trakk u li nsteraq ftit taljiem ilu qrib il-Belt tal-Messiku. Dan wara li kien [are; alert spe/ifiku min[abba l-potenzjal perikolu] tal-materjal li jintu]a g[at-trattament tal-pazjenti li huma morda bil-kan/er. Il-materjal inkwistjoni, tat-tip cobalt 60, instab abbandunat wara li kien in[are; minn ;o container reinfurzat, u bl-awtoritajiet
sesswali u bil-Kardinal O’Malley itenni li l-kumitat ;did jista’ jipprovdi l-kodi/i ta’ kondotta g[all-membri tal-kleru, minbarra l-linji gwida g[all-Uffi/jali tal-Knisja u ‘evalwazzjoni a[jar’ tasseminaristi. Il-kumitat ;did – li l-Papa approva proprju lbiera[ – hu lfrott tas- su;;eriment tal-Kunsill tal-Kardinali li kien twaqqaf biex jiddiskuti r-riformi g[allKnisja Kattolika.
isostnu li l-[allelin setg[u spi//aw esposti g[al livelli ta’ radjazzjoni ‘li ;isimhom ma jifla[x g[alihom’. Intant, ma jidhirx hemm sogru g[ar-residenti fl-in[awi ta’ Hueypoxtia, fejn instab dan ilmaterjal radjuattiv ‘ta’ intensita mill-aktar qawwija’. L-a[[ar rapporti qalu li lmaterjal, issa, ‘jinsab f’idejn lawtoritajiet’ u bil-militar Messikan jissi;illa l-in[awi fejn instab b[ala prekawzjoni.
Qabel is-sejba, l-kelliema g[all-International Atomic Energy Agency (IAEA) kienu ]velaw is-sitwazzjoni preokkupanti u fost l-inkwiet li fi//irkostanzi setg[u kienu injorati r-regoli tas-sigurta importanti. Ir-rapporti pre/edenti qalu li ttrakk in[ataf waqt li l-materjal kien qed jitwassal minn sptar filbelt ta’ Tijuana lejn /entru fejn lawtoritajiet relevanti kienu qed jippjanaw li jiddisponu minnu, skont il-kriterji stabbiliti.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
17
MADWARNA
Xini u mutur ta/-/ikkulata b’risq l-Istrina L-Embassy Shopping Complex g[adu kemm feta[ wirja tal-Milied b’risq l-Istrina fejn wie[ed jista’ japprezza numru ta’ skulturi mag[mulin bi/-/ikkulata kif ukoll numru ta’ presepji. Min i]ur din il-wirja se jkollu l-opportunità li jara kopja identika ta’ mutur Harley Davidson Fat Boy kif ukoll ta’ xini Spanjol, mag[mulin minn /ikkulata Bel;jana. Dawn il-mudelli ta/-/ikkulata saru mill-g[alliem tal-ITS
Andrew Farrugia u ;ew esibiti g[all-ewwel darba fil-festival ta/-/ikkulata li sar fil-{amrun f’Ottubru li g[adda. Fl-Embassy Complex il-Belt, wie[ed jista’ jara wkoll numru ta’ presepji tal-Milied ta’ qisien kif ukoll materjal differenti b[al sufra u polystyrene. Dawn ilpresepji saru minn membri talG[aqda {bieb tal-Presepji. Il-wirja se tibqa’ miftu[a sas26 ta’ Di/embru u d-donazzjonijiet kollha se jing[ataw lillIstrina.
Ix-xini ma[dum mi/-/ukkulata li b[alissa jinsab g[all-wiri fl-Embassy Shopping Complex fil-Belt Valletta (ritratt - Martin Attard - DOI)
Open day f’Dar :u]eppa Debono Dar :u]eppa Debono se tifta[ il-bibien tag[ha g[all-pubbliku nhar il-{add, 15 ta’ Di/embru 2013, bejn it-8.30am u t-8.30pm. L-g[an tal-attività hu biex in-nies ikollha aktar tag[rif dwar isservizzi li toffri d-Dar. {afna g[ad g[andhom l-idea li Dar :u]eppa Debono hi residenza g[at-tfajliet-ommijiet li jitke//ew minn darhom jew li jag[]lu li j[allu d-dar min[abba l-pressjoni ta’ dawk ta’ madwarhom. Sa mill-ftu[ uffi/jali tag[ha mill-mibki Isqof Nikol :. Cauchi fit-8 ta’ Di/embru 1985, il-missjoni tad-Dar g[addiet minn ]vilupp kbir hekk kif ippruvat dejjem taqra s-sinjali ta]-]minijiet u wie;bet g[alihom bi pro;etti innovattivi g[all-;enerazzjonijiet ]g[a]ag[ u l-familji ]g[ar tag[na. Is-so/jetà Maltija llum lesta li tilqa’ [afna i]jed minn qabel ittfajliet-ommijiet u b’xorti tajba huma m’g[adhomx i;orru l-istigma li kellhom qabel. Dan ma jfissirx li ma j[abbtux wi//hom ma’
Minn ]mien g[al ]mien ikunu organizzati attivitajiet ta’ ;bir ta’ fondi b’risq Dar :u]eppa Debono
diffikultajiet u sfidi. G[alhekk idDar g[adha hemm biex toffri sistema ta’ sapport minn tîm professjonali li qieg[ed hemm g[asservizz tag[hom. Wie[ed mis-sinjali ta]-]minijiet hu l-[tie;a ur;enti li l-istudenti fl-iskejjel sekondarji jir/ievu formazzjoni b’sa[[itha f’dak li g[andu x’jaqsam ma’ relazzjoni-
jiet sani, kif in]ommu l-fruntieri, kif wie[ed jifhem il-bidliet drammati/i tal-adolexxenza, ir-rispett lejn l-uni/ità tal-persuna u lg[o]]a tad-don tal-[ajja. G[alhekk in[oloq programm g[all-istudenti kollha mill-Form 1 sal-Form 5 biex huma u telg[in minn klassi g[all-o[ra huma jsibu s-sapport ta’ kelliema professjon-
ali li jindirizzaw ukoll lill-;enituri ta’ l-istudenti. Dan qed isir bis-sapport kontinwu tal-Kulle;; ta’ G[awdex, ilkapijiet tal-iskejjel u l-g[alliema dedikati, u permezz tal-Pro;ett Lwien li hu ffinanzjat mill-Fond So/jali Ewropew tal-UE. L-istudenti kollha G[awdxin tal-Form 5 jattendu g[al seminar
ta’ ;urnata fid-Dar. Dan jag[mluh fi gruppi ta’ madwar [amsin, subien u bniet, ;ejjin minn skejjel differenti, li flimkien isegwu programm interessanti ta’ diskussjonijiet u pre]entazzjonijiet. Issu;;ett hu l-;miel tal-[ajja. Inizjattiva o[ra mnedija midDar hi dik tal-adozzjoni spiritwali ta’ tarbija fil-;uf li l-istudenti huma m[e;;a jissapportjaw bit-talb g[al disa’ xhur s[a[. Dawk li jidde/iedu li jag[mlu din l-adozzjoni, li huma [afna, id-Dar tqassmilhom sett ta’ kartolini u torganizzalhom attivitajiet li wie[ed jista’ jag[mel matul dan il-perjodu. Matul is-sena skolastika jing[ata kors ta’ parenting skills, ibda minn dawk il-;enituri li wliedhom ikunu fl-ewwel snin tal-iskola sa dawk fis-sitt sena. Minn kamra g[all-o[ra wie[ed jista’ jakkwista tag[rif fuq dawn is-servizzi kollha u i]jed. Il-vja;; madwar Dar :u]eppa Debono, jintemm b’attività talMilied. Kul[add jista’ jattendi.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
18
:RAJJIET UMANI FIL-VATIKAN
Nhar it-Tnejn li ;ej ikun /elebrat il-Jum Internazzjonali Kontra l-Korruzzjoni (23)
Intri//i, mani;;i u rikatti Nhar it-Tnejn li ;ej, 9 ta’ Di/embru, id-dinja tfakkar il-Jum Internazzjonali Kontra l-Korruzzjoni: fenomenu kumpless li jeffettwa [afna pajji]i u li spiss inissel u jifrex [erba, spe/jalment fost il-vittmi F’Washington hemm stazzjon tal-metro li jismu Farragut North. Jinsab qrib i/-/entru distrettwali ta’ gruppi ta’ [assieba u nies li jkunu qed jippruvaw imexxu ’l quddiem xi opinjoni jew a;enda. L-isem ta’ dan l-istazzjon sar ukoll it-titlu tad-dramm teatrali ta’ natura politika miktub minn Beau Willimon fl-2008 u li dwaru sar ukoll il-film Ides of March. Karattru /entrali tad-dramm ta’ Willimon huwa Stephen, ]ag[]ug[ attraenti ta’ 25 sena li hu bniedem kapa/i, stu] u ta’ seng[a kbira fl-intri//i, ilmani;;i u l-brikkunati politi/i. Fost l-g[odod importanti ta’ Stephen hemm il-[biberija b’sa[[itha li bena ma’ reporter mara ta’ ;urnal mill-i]jed prominenti. B’[ila manipulattiva mhux komuni, huma j[okku dahar xulxin: huwa jag[tiha xi stejjer esklussivi, waqt li hija twassal dak li jixtieq hu, skont kif ikun irid hu. Jinzerta li l-politiku li g[alih ikun qed ja[dem Stephen ikun f’riskju li jitlef l-appo;; tal-kontendent fl-istess, tellieqa politika, li jkun /ar li huwa t-tielet l-inqas b’sa[[tu u li g[alhekk ikun fit-triq li jibqa’ l-art. Jinzerta wkoll li l-appo;; ta’ dan il-kontendent ikun kru/jali biex il-mi]ien ixaqleb lejn politiku jew ie[or fit-tellieqa elettorali bejn it-tnejn l-o[ra. Barra minn hekk, dan it-tielet kontendent iktar ikun inklinat li jxaqleb lejn it-tim politiku rivali g[al dak ta’ Stephen. Is-sitwazzjoni ma tantx tkun tog[;bu lil Stephen. Bl-ambizzjonijiet u l-aspirazzjonijiet li jkun i[addan, huwa bl-ebda mod ma jkun jrid jispi//a mal-kontendent tellief. Trabokk
Ji;ri li l-mo[[ prin/ipali filkampanja elettorali tal-kontendent rivali g[al dak ta’ Stephen
diretti tieg[u. Il-qrubija ta’ dan il-jum fakkritni fi dramm Amerikan li hemm min iqisu b[ala wie[ed mill-a[jar drammi politi/i li qatt waslu sa fuq il-palk. Fl-istess [in, huwa wkoll dramm li mhux
g[al snien kul[add, spe/jalment jekk dak li jkun ma tantx ikun [erqan isir jaf x’ingredjenti jista’ jkun hemm fil-borma ta’ log[ba politika m[awda. F’log[ba simili, taf issib lil xi [add jew xi w[ud li g[alihom l-
ebda ingann ma jkun wisq ma[mu;, l-ebda gidba ma tkun wisq goffa, u l-ebda tbag[bis ma jkun wisq qarrieq jekk xi wa[da minn dawn jew flimkien ikunu jg[inuh jasal fejn irid. Id-dramm jittratta kontest
politiku, i]da t-tgerfix u lmani;; li jitkellem dwarhom taf issib rifless tag[hom kull fejn ikun hemm l-g[atx jew ittaqbid uman, fid-dieher jew fil-mo[bi, g[al xi poter jew ie[or.
Il-poster li kien in[are; biex jirreklama l-film ‘Ides of March
ikun ra;el makakk, misjur filmestier, jismu Tom. Dan jinduna li fl-g[atx tieg[u g[as-su//ess u bil-[ila li g[andu, Stephen jaf jo[olqilhom problemi kbar. G[alhekk, ikun irid jara kif jaqilg[u ’l barra mill-kamp talo[rajn. Darba minnhom, [abta u sabta, Tom i/empel lil Stephen. Jg[idlu li jrid ikellmu, i]da mhux fuq ittelefown. Jipproponilu li jiltaqg[u b’mod sigriet. G[all-ewwel
Nies li jintreb[u mill-kilba tal-poter ikunu lesti li jag[mlu kollox biex i;ibu l-bo//a tag[hom qrib il-likk. Ma jkunux jistg[u jg[addu ming[ajr ma jkunu f’po]izzjoni li jikkmandaw jew ikollhom sehem influwenti ewlieni fil-kmand
Stephen i]omm lura, imma mbag[ad ja//etta. Qabel imur jiltaqa’ ma’ Tom, Stephen ikun se jg[id lill-kap tieg[u Paul, i]da jag[]el li dan ma jag[mlux. Fil-laqg[a sigrieta, Tom jis[aq ma’ Stephen li l-politiku li kien qed ja[dem g[alih Stephen ikun se jitlef. Jg[idlu, b’ton ta’ perswa]joni, li kien /ert li l-kontendent fit-tielet post tat-tellieqa kien se jappo;;ja lit-tim tieg[u (ta’ Tom) g[aliex kienu g[amlulu offerta kbira [afna. Jg[idlu wkoll x’inhi din l-offerta. Tom i]id jg[id lil Stephen li huwa ma jixtieqx jara bniedem daqstant kapa/i, b[alma kien hu, jispi//a ma’ tim tellief. Tom joffri lil Stephen kariga b’sa[[itha mattim tieg[u. Wara l-laqg[a, Stephen jibda ja[seb li l-informazzjoni li tah Tom jista’ ju]aha biex isa[[a[ i/-
/ans li t-tim tieg[u jikseb lappo;; tas-senatur li jkun inqas b’sa[[tu mit-tnejn l-o[ra, billi joffrulu xi [a;a a[jar. F’laqg[a sigrieta, Stephen jispjega kollox lill-politiku li jkun qed ja[dem g[alih u lill-kap tieg[u Paul. Li ma jkejjilx Stephen f’din ilmossa kollha huwa li fl-esperjenza tieg[u, Tom kien jaf li Stephen kien se jmur jg[id lil Paul dwar illaqg[a tag[hom, u li Paul, minna[a tieg[u, ma kien se ja//etta qatt li xi [add fit-tim tieg[u jag[mel dak li g[amel Stephen: ji;ifieri li jiltaqa’ bil-mo[bi u minn wara dahru mal-mexxej talkampanja tal-politiku rivali. Il-pjan ta’ Tom jirnexxi b’mod perfett: Paul jg[addi l-informazzjoni tal-laqg[a sigrieta ta’ Stephen ma’ Tom lill-media, biex hekk kif ti;i ppubblikata Stephen ikollu jirri]enja minn kollox.
Charles Buttigieg kb@erremme.com.mt
Min-na[a tieg[u, imbag[ad, Tom ikun jista’ jg[id lil Stephen li issa huwa ma jistax ja//ettah mattim tieg[u g[aliex ikun inkon/epibbli li fi [danu jilqa’ lil xi [add li jkun tke//a mit-tim rivali. g[al pa;na 19
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
19
:RAJJIET UMANI FIL-VATIKAN
Il-korruzzjoni hi l-g[erq ta’ [afna problemi serji u gravi li darba wie[ed jid[ol fihom, qajla jkun jista’ jo[ro; minnhom minn pa;na 18
Xibka ta’ [a]en
Stephen ikun fix-xifer li jispi//a lampa stampa. Ji;ri, però, li tfajla fit-tim tal-kampanja politika li kien jag[mel parti minnha turih li hi kienet tqila. It-tfajla tg[idlu li missier it-tarbija kien ilpolitiku li huma t-tnejn kienu qed ja[dmu g[alih, u li dan kien qed jg[inha biex tag[mel abort. Wara li tkun qalet dan kollu lil Stephen, it-tfajla tmut tra;ikament. Bit-tag[rif li tatu t-tfajla f’idejh, wara l-mewt tra;ika tat-tfajla Stephen i[ejji xibka ta’ [a]en.
Darba kien hemm xi [add li qal li mhux il-poter b[ala tali jikkorrompi, i]da l-g[atx g[all-poter u l-bi]a’ li jkollhom xi w[ud li l-poter ja[arbilhom minn idejhom Stephen imur fuq il-politiku li kien ja[dem g[alih, u li Paul ried ike//ih mill-kamp tieg[u, u jurih li kien jaf bit-tqala tat-tfajla u bilkwistjoni tal-abort. Biex jg[in lil Stephen i]omm [alqu mag[luq, il-politiku mhux talli ma jke//ihx mit-tim, talli bil-
maqlub ike//i lil Paul u l-kariga ta’ Paul jag[tiha lil Stephen. Bit-tmexxija tal-kampanja f’idejh, Stephen jirnexxilu jikseb l-appo;; tat-tielet kontendent fittellieqa biex lil sidu jag[tih reb[a fuq platt.
Minn hemmhekk ’il quddiem, ir-riedni tal-poter ikunu f’idejn Stephen daqskemm ikun f’idejn il-kontendent rebbie[ li huwa kien qed jirrikatta. Kilba g[all-poter Meta l-kilba g[all-poter - f’kull
forma tieg[u u ]gur mhux biss f’sens politiku - ta[kem lil dak li jkun, addio skrupli. Nies li jintreb[u minn kilba b[al din ikunu lesti li jag[mlu kollox biex i;ibu l-bo//a tag[hom qrib il-likk. Ma jkunux jistg[u jg[addu ming[ajr ma jkunu f’po]izzjoni li jikkmandaw jew ikollhom sehem influwenti
ewlieni fil-kmand. Fit-tgerfix tag[hom, spiss ikunu lesti wkoll li ja;evolaw lil min jinkina quddiemhom u jilg[aqhom, waqt li miskin ikun min ma jin/ensahomx u jag[mel biss u dejjem dak li jkunu jridu huma biex jibqg[u bir-riedni f’idejhom. Il-kriterju tag[hom jaf isir wie[ed gravi [afna: li l-iskop awtomatikament ji;;ustifika lmezz. Darba kien hemm xi [add li qal li mhux il-poter b[ala tali jikkorrompi, i]da l-g[atx g[allpoter u l-bi]a’ li jkollhom xi w[ud li l-poter ja[arbilhom minn idejhom.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
20
AVVI}I PN
Il-Kelliema Ewlenin tal-PN Simon Busuttil simon.busuttil@teampn.org
Kap tal-Oppo]izzjoni
Mario de Marco mario.demarco@teampn.org
Kelliem g[all-Ekonomija, l-Investiment u l-Intrapri]i ]-}g[ar
Beppe Fenech Adami Kelliem g[all-:ustizzja beppe.fenechadami@teampn.org Chris Said chris.said@teampn.org
Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista
?ensu Galea /ensu.galea@teampn.org
Deputat Speaker u Kelliem g[all-Agrikultura u s-Sajd
David Agius david.agius@teampn.org
Whip tal-Grupp Parlamentari u Kelliem g[all-Gvern Lokali
Frederick Azzopardi Deputat Whip u Kelliem frederick.azzopardi@teampn.org g[as-Servizzi tas-Sa[[a u l-Edukazzjoni f’G[awdex
Giovanna Debono Kelliema g[al G[awdex giovanna.debono@teampn.org George Pullicino Kelliem g[all-Ener;ija george.pullicino@teampn.org u l-Konservazzjoni tal-Ilma Tonio Fenech tonio.fenech@teampn.org
Kelliem g[all-Finanzi
Joe Cassar joe.cassar@teampn.org
Kelliem dwar l-Edukazzjoni
Jason Azzopardi jason.azzopardi@teampn.org
Kelliem g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali
Francis Zammit Dimech francis.zammitdimech @teampn.org
Kelliem g[all-Kultura u l-Komunikazzjoni
Carm Mifsud Bonnici Kelliem g[all-Affarijiet Barranin carm.mifsudbonnici@teampn.org Clyde Puli clyde.puli@teampn.org
Kelliem g[all-Familja u s-Solidarjetà So/jali
Mario Galea mario.galea@teampn.org
Kelliem g[all-Anzjani
Robert Arrigo robert.arrigo@teampn.org
Kelliem g[at-Turi]mu
Charlò Bonnici charlo.bonnici@teampn.org
Kelliem g[all-I]vilupp So/jali, l-Ambjent u t-Tibdil fil-Klima
Stephen Spiteri stephen.spiteri@teampn.org
Kelliem g[all-Impjiegi u l-Persuni b’Di]abbiltà
Michael Gonzi michael.gonzi@teampn.org
Kelliem g[ad-Drittijiet tal-Annimali
Toni Bezzina toni.bezzina@teampn.org
Kelliem g[at-Trasport u l-Infrastruttura
Antoine Borg antoine.borg@teampn.org
Kelliem g[all-Presidenza tal-Unjoni Ewropea 2017 u l-Fondi Ewropej
Claudette Buttigieg Kelliema g[ad-Djalogu So/jali claudette.buttigieg@teampn.org u l-Libertajiet ?ivili Ryan Callus ryan.callus@teampn.org
Kelliem g[all-Ippjanar u s-Simplifikazzjoni tal-Pro/essi Amministrattivi
Robert Cutajar robert.cutajar@teampn.org
Kelliem g[a]-}g[a]ag[ u l-Isport
Kristy Debono kristy.debono@teampn.org
Kelliema g[all-Kompetittività u t-Tkabbir Ekonomiku
Albert Fenech albert.fenech@teampn.org
Kelliem g[ar-Ri/erka u l-Innovazzjoni
Claudio Grech claudio.grech@teampn.org
Kelliem g[as-Sa[[a
Paula Mifsud Bonnici Kelliema g[all-Kompetizzjoni paula.mifsudbonnici@teampn.org u d-Drittijiet tal-Konsumatur Marthese Portelli Kelliema g[all-Affarijiet Ewropej marthese.portelli@teampn.org
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN IL-MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. IL-MELLIE{A. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 79990757. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ Tnejn u :img[a bejn il-5 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 77771529, 79704491 jew 99262634. AVVI}I SO?JALI SITT
DISTRETT.
IlKumitat tas-sitt distrett se jorganizza Ikla Buffet, illum il:img[a, 6 ta’ Di/embru filLukanda Soreda, il-Qawra. Prezz 20 ewro g[all-adulti u 10 ewro g[at-tfal. Il-prezz jinkludi ukoll it-trasport. G[all-biljetti /emplu lill-membri tal-kumitati sezzjonali tal-lokalità jew /emplu 79594713 jew 79611977.
ROBERT ARRIGO. Il{bieb ta’ Robert Arrigo se jorganizzaw ikla f’g[eluq sninu, illum il-:img[a, 6 ta’ Di/embru fit-8 p.m. filLukanda Dolmen, il-Qawra. Prezz 22 ewro g[all-kbar u 12 ewro g[at-tfal. G[all-bookings /emplu 23285000. BORMLA. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza Get Together illum il-:img[a, 6 ta’ Di/embru fl-okka]joni tal-festa Maria Immakultata fl-uffi//ju tal-partit fit-8pm. Prezz 8 ewro g[all-kbar u t-tfal b’xejn. G[all-biljetti /emplu 79914618 jew 27895262 jew ag[mlu kuntatt dirett ma’ xi membru talKumitat. SAN :WANN. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza ikla, illum il-:img[a, 6 ta’ Di/embru fit-8.30pm filLukanda Soreda, il-Qawra. Din l-attività se ssir biex jin;abru fondi g[all-partit. Prezz 20 ewro g[all-kbar, 1 0 ewro g[al tfal ta[t it-12-il sena. Trasport jiswa ewro. G[all-biljetti /emplu 77805173 jew 99824086.
SAN PAWL IL-BA{AR. IlKumitat Sezzjonali ta’ San Pawl il-Ba[ar se jorganizza Buffett tal-Milied b’risq ilPartit, illum il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, fil-Lukanda Canifor, il-Qawra. Prezz 20 ewro g[allkbar u 10 ewro g[a]-]g[ar. G[all-biljetti /emplu 99824570 jew 99456411. TONI BEZZINA. Il-{bieb ta’ Toni Bezzina se jorganizzaw Get Together g[ada s-Sibt, 7 ta’ Di/embru mit-8.30pm ’il quddiem fil-Garden of Eden, fi]}urrieq. Prezz 10 ewro kbar u 5 ewro g[at-tfal ta[t it-12-il sena, bit-trasport inklu]. Jattendi lKap tal-PN Simon Busuttil. G[all-biljetti /emplu 21490826 jew 99430012. ANTOINE BORG. Il-{bieb ta’ Antoine Borg se jorganizzaw Christmas Buffet Dinner g[ada s-Sibt, 7 ta’ Di/embru fil-Lukanda The Palace, TasSliema fit-8.30pm. Trasport b’xejn. G[all-bookings /emplu 79092845 jew ming[and ilhelpers tas-soltu. RYAN CALLUS. Il-{bieb ta’ Ryan Callus se jorgranizzaw
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
21
AVVI}I PN Buffet tal-Milied g[ada s-Sibt, 7 ta’ Di/embru fil-Lukanda Soreda, il-Qawra. Trasport provdut. G[all-biljetti /emplu 99594197, 99430121 jew 21 461002.
TONIO FENECH. Il-{bieb ta’ Tonio Fenech se jorganizzaw Ikla tal-Milied g[ada sSibt, 7 ta’ Di/embru fit-8pm filLukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz 25 ewro kbar u 15-il ewro g[al tfal ta[t it-12-il sena, bittrasport inklu] mill-postijiet tas-soltu. Se jkun hemm parking provdut ;ewwa Portomaso. G[all-biljetti /emplu 79927302 jew email fuq fenechtonio@gmail.com. L-IMSIDA. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza Pasta Night nhar g[ada s-Sibt, 7 ta’ Di/embru fl-uffi//ju tal-partit, l-Imsida fit-8pm. Prezz 15-il ewro. G[all-biljetti rrikorru fluffi//ju tal-partit jew ming[and il-membri tal-kumitat sezzjonali. Il-qlig[ kollu se jmur g[all-partit.
tas-soltu jew /emplu 21430752 jew 79796667. Trasport provdut.
IL-BIRGU. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza ikla familjari fl-okka]joni tal-50 anniversarju mil-ftu[ taluffi//ju tal-Partit fil-Birgu, nhar il-:img[a 13 ta’ Di/embru fi Swan Lake Restaurant, Marsaskala fit-8pm. Prezz 20 ewro. Jattendi l-Kap Simon Busuttil. G[all-biljetti /emplu 99440428. SANTA VENERA. IlKumitat Sezzjonali se jorganizza ikla nhar il-:img[a, 13 ta’ Di/embru fl-uffi//ju tal-partit Dar il-{addiem, Triq Fleur de Lys fit-8pm. Prezz 14-il ewro g[all-kbar u 5 ewro g[at-tfal. G[all-biljetti tistg[u tmorru fluffi//ju tal-partit, /emplu lillmembri tal-kumitat sezzjonali jew /emplu 99847028. Il-qlig[ kollu jmur g[all-finanzi tal-partit.
Comodini Cachia se jorganizzaw Christmas Party nhar il{amis, 12 ta’ Di/embru f’Villa Maria, ir-Rabat. G[all-biljetti /emplu 79435907.
JOE CASSAR. Il-{bieb ta’ Joe Cassar se jorganizzaw ikla buffett tal-Milied nhar is-Sibt 14 ta’ Di/embru fil-Lukanda Preluna, Tas-Sliema fis7.30pm. Prezz 22 ewro g[allkbar u 11-il ewro g[at-tfal. G[all-biljetti /emplu 99468624 jew 79459227.
JASON AZZOPARDI. Il{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Ikla Buffet talMilied nhar il-:img[a, 13 ta’ Di/embru fil-Lukanda Martim Antonin, il-Mellie[a fis-1pm. Prezz 20 ewro g[all-kbar u 10 ewro g[at-tfal. G[al-biljetti /emplu 21666736 jew 99841333.
MARSASKALA. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza ikla nhar is-Sibt, 14 ta’ Di/embru fi]-}onqor Point Restaurant, Marsaskala. Prezz 20 ewro g[all-kbar u 5 ewro g[at-tfal ta[t it-12-il sena. Biljetti ming[and il-membri tal-kumitat jew /emplu 79873668, 79425259, 99860247.
CHARLO BONNICI. Il{bieb ta’ Charlo Bonnici se jorganizzaw Christmas Buffet nhar il-:img[a, 13 ta’ Di/embru filLukanda Cavalieri, San :iljan. Prezz 20 ewro g[all-kbar u 10 ewro g[at-tfal. Il-biljetti jistg[u jinkisbu ming[and il-helpers
IN-NADUR. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza Pizza and Tombla Night nhar itTnejn, 16 ta’ Di/embru f’Ta’ Kenuna Bar and Restaurant, inNadur. G[al aktar informazzjoni /emplu 79562158 jew 99228688.
THERESE COMODINI CACHIA. Il-{bieb ta’ Therese
STEPHEN SPITERI. Il{bieb ta’ Stephen Spiteri se jorganizzaw ri/eviment nhar il:img[a, 20 ta’ Di/embru filGarden of Eden, i]-}urrieq fit8pm. Jattendi l-Kap tal-Partit, Simon Busuttil. Prezz 8 ewro g[all-kbar u tfal b’xejn. Trasport b’xejn. G[all-biljetti tistg[u //emplu 99424827, 99886394 jew 77424828.
I}-}URRIEQ. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza Get Together g[an-Nazzjonalisti ta]-}urrieq u l-[bieb nhar isSibt, 18 ta’ Jannar fl-Aida Hall, i]-}urrieq mis-7.30pm ’il quddiem. Prezz 3 ewro. Tfal minn 3 snin sa 10 snin b’xejn. Jing[ataw rigali lit-tfal kollha li jattendu. Biljetti ming[and il-membri tal-kumitat.
IL-MARSA. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza Christmas Dinner il-:img[a, 20 ta’ Di/em-bru f’Sirens Bistro, San Pawl il-Ba[ar fit-8pm. Prezz 18-il ewro g[all-kbar u t-tfal ta[t it-12-il sena 10 ewro. G[al aktar informazzjoni kellmu lillmembri tal-kumitat.
AVVI}I O{RA
{AL LUQA. Il-Bar fluffi//ju tal-Partit f’{al Luqa se jorganizza serata lejlet il-Milied fl-uffi//ju tal-partit b’open bar u [afna finger food g[all-prezz ta’ 25 ewro. G[all-biljetti /emplu 79259768. BORMLA. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza Christmas Dinner nhar is-Sibt, 28 ta’ Di/embru fil-Lukanda Euro Club, il-Qawra fit-8pm. Prezz 23 ewro g[all-kbar u 10 ewro g[at-tfal. Trasport inklu]. G[all-biljetti /emplu 79914618 jew 27895262 jew g[amlu kuntatt dirett ma’ xi membru tal-Kumitat. {AL SAFI. Il-Kumitat Sezzjo-nali se jorganizza ikla tal-Milied, nhar is-Sibt 28 ta’ Di/embru fl-uffi//ju tal-partit fit-8pm. Jattendi l-Kap Simon Busuttil. Prezz 15-il ewro. G[all-biljetti /emplu jew ibag[tu SMS fuq 79051529. I}-}URRIEQ. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza Tombla Party g[all-anzjani, nhar it-Tlieta, 7 ta’ Jannar fl-uffi//ju tal-partit, Dar Carmelo Caruana, i]-}urrieq mis-2pm ’il quddiem. Biljetti b’xejn.
L-ISLA.
Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-Bar talUffi//ju PN qed jitmexxa minn Management ;did. Qed ikun miftu[ kuljum sa tard filg[axija, u s-Sibt u l-{add jifta[ fid-9 a.m. Qed ikunu servuti wkoll appetizers.
IL-KALKARA. Il-Kumitat
Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-Bar talUffi//ju PN. Dawk interessati huma mitluba jibag[tu l-offerti tag[hom lis-Segretarju Kumitat Sezzjonali PN Kalkara, Ka]in PN, Xatt tal-Kalkara, ilKalkara. Il-Kumitat jirriserva ddritt li jag[]el kwalunkwe offerta, anke dik
l-anqas vanta;;u]a.
IL-G}IRA. Il-Kumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-Bar talUffi//ju PN. Dawk interessati huma mitluba jibag[tu l-offerti tag[hom indirizzati lis-Segretarju Kumitat Sezzjonali PN G]ira, Ka]in PN, Triq ir-Reb[a, il-G]ira. Il-Kumitat jirriserva ddritt li jag[]el kwalunkwe offerta, anke dik l-anqas vanta;;u]a. {AL TARXIEN. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-Bar talUffi//ju PN tal-lokalità issa hu miftu[ ta[t Management ;did. Il-Bar qed jifta[ mit-Tnejn sasSibt mis-7 p.m. ’il quddiem, kif ukoll il-{add filg[odu. Ji;u servuti appetizers. TA’ XBIEX. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-Bar tal-Uffi//ju PN tal-lokalità qed jitmexxa minn Management ;did u b’esperjenza. B[alissa qed ikun miftu[ kuljum bejn il5 p.m. u l-10 p.m. mit-Tnejn sas-Sibt u l-{add bejn id-9 a.m. u t-3 p.m. Qed jitqassmu wkoll appetizers. Min jixtieq jorganizza xi fenkata jew ikla, jista’ j/empel 79813505.
Coffee Morning organizzat mill-APAN nhar it-Tlieta 17 ta’ Di/embru fi Spash and Fun Park. Prezz: 7 ewro G[all-biljetti /emplu 79040544 jew 21420513
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
22
TV#RADJU
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-6>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>55 18>00 18>30 19>00 20>30 22>00 23>00 00>25
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mu]ajk Rockna Fuzzbox - George Galea Talk Time Newsdesk (r) Wavelength (r)
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel
07:00 - Minnie’s Bow-Toons 07:05 - Mickey Mouse Clubhouse 07:30 Shake It Up! 07:55 - Austin & Ally 08:15 - A.N.T. Farm 08:40 - Dog With a Blog 09:05 - Jessie 09:25 The Suite Life on Deck 10:15 A.N.T. Farm 10:35 - Austin & Ally 11:00 - Shake It Up! 11:25 - That’s So Raven 11:45 - Jessie 12:10 Good Luck Charlie 12:35 - Dog With a Blog 13:00 - That’s So Raven 13:25 - Gravity Falls 13:50 Jessie 14:10 - Violetta 15:00 Mickey Mouse 15:05 - Camp Rock 2: The Final Jam 16:30 - Good Luck Charlie 16:55 - Dog With a Blog 17:20 - Violetta 18:05 - Jessie 18:30 - My Babysitter’s a Vampire 18:50 Good Luck Charlie 19:15 - Gravity Falls 19:40 - Shake It Up! 20:00 Austin & Ally 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 - Good Luck Charlie 21:10 Wizards of Waverly Place 22:00 The Suite Life of Zack & Cody 22:45 - Sonny With a Chance. Nickelodeon
07:05 - Winx Club 07:30 SpongeBob SquarePants 07:55 - The Fairly OddParents 08:20 - Go, Diego, Go! 08:45 - Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 - Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Dora the Explorer 10:25 - Little Kingdom 10:35 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - The Fairly OddParents 11:40 - T.U.F.F. Puppy 12:05 - Totally Spies! 12:30 - iCarly 12:55 - Victorious 13:20 Big Time Rush 13:45 - SpongeBob SquarePants 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 The Penguins of Madagascar 15:30 SpongeBob SquarePants 16:20 Victorious 16:45 - iCarly 17:10 Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 The Penguins of Madagascar 18:50 The Fairly OddParents 19:15 Robot and Monster 19:40 Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:45 Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 23:00 iCarly. Jim Jam
07:00 - Nouky & Friends 07:05 Rubbadubbers 07:15 - Oswald
07:30 - Fluffy Gardens 07:45 Jarmies 08:00 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:25 - What’s The Big Idea^ 08:30 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 - Tiny Planets 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney & Friends 12:10 Fluffy Gardens 12:25 - Jarmies 12:40 - Mio Mao 12:45 - What’s The Big Idea^ 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:50 - Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 - Igloo-Gloo 14:20 Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 Fluffy Gardens 15:15 - Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 Monkey See, Monkey Do 15:55 Barney & Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - IglooGloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 Tork 17:45 - Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 - Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - What’s The Big Idea^ 18:50 Nouky & Friends 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 - Lots & Lots Of... 19:30 Monkey See, Monkey Do 19:40 Barney & Friends 20:10 Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea^ 21:45 - Pingu 21:50 - Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 - Dougie in Disguise 22:45 - Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 - Tork 23:15 - Benjamin’s Farm 23:20 - My Animal Friends 23:35 - Nouky & Friends 23:40 - What’s The Big Idea^ 23:45 - Wobblyland 23:50 Barney & Friends.
Nostra Signora di Fatima (The Miracle of Our Lady of Fatima) – Rete 4, 16>55 Film biografiku tal-1952 b’re;ija ta’ John Brahm dwar dak li se[[ fil-Portugall fl-1917 meta f’Fatima lMadonna dehret lit-tfajla Lucia Dos Santos u ]-]ew; ku;ini tag[ha i]g[ar minnha. Fost l-atturi nsibu lil Gilbert Roland, Angela Clark, Frank Silvera u Susan Whitney. TVM 1
Smash
07:00 - TVAM 09:00 - Niskata 11:00 Mattia (r) 11:30 - Gadgets 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 Teleshopping 16:20 - Malta u lil hinn minnha 16:30 - Teleshopping 16:45 It-Triq 16:50 - Labrats 17:20 Xpla[[mal[ajt 17:35 - Waqtiet 17:40 - Teleshopping 18:00 - A[barijiet 18:10 - Purée 18:55 - Focus 20:00 A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:50 Xarabank 21:45 - Headline News 21:50 - (ikompli) Xarabank 23:15 A[barijiet.
07:00 - A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 - A[barijiet 09:00 - {abbejtek 10:00 - K/ina ma’ Farah 10:50 Teleshopping 14:20 - Ma’ Majsi (live) 16:10 - K/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 (live) 18:40 Teleshopping 19:00 - A[barijiet 19:20 - A[barijiet ta’ barra 19:30 {abbejtek (r) 20:30 - Grand Lottery (live) 20:40 - Qeg[din Sew! 21:30 Malta u l-Unjoni Ewropea 22:00 A[barijiet 22:30 - Poker.
-
TVM 2
07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 - Aushwitz 11:50 - Joussour Tourism in Wistful Bizerte 11:55 - Waqtiet 12:00 - Purée 12:45 - Malta u lil hinn minnha (r) 14:15 - Tuffi[at Migduma 14:45 - Servizz minn Malta u Lil Hinn Minnha 15:00 - Aushwitz 15:50 - It-Triq 16:00 - Meander 16:45 - Poloz g[al-Log[ob tat-Tazza tadDInja 18:00 - Sports Panorama 19:30 - Waqtiet 19:40 - Aushwitz 20:30 A[barijiet g[al dawk neqsin missmig[ 20:40 - Rajt ma Rajtx 21:10 World Cup Programme Magazine 21:40 - Headline News 21:45 Tuffie[at Migduma 22:15 - Focus 23:00 - A[barijiet bl-Ingli] 23:10 Venere. ONE
07:00 - Breakfast News 08:45 Teleshopping 09:00 - Sieg[a }mien 10:30 - Teleshopping 11:15 - Aroma Mattina 12:30 - ONE News 12:40 Kalamita 16:15 - Teleshopping 16:30 - Popcorn 17:00 - La Nikber 17:30 ONE News 17:40 - Teleshopping 18:00 - In D House 19:00 Aqrali Storja 19:30 - ONE News 20:15 - Ieqaf 20 Minuta 20:45 Maskra 21:50 - Fresh & Funky 22:35 - Midinbin 23:30 - ONE News.
Raiuno
06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis07:00, it-08:00 u d-09:00) 10:30 - Una mattina verde 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:20 - La vita in diretta 18:50 L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari tuoi 21:10 - Tale e quale show 23:25 - TV7 00:30 - Tg1 notte 01:05 Cinematografo 01:55 - Sottovoce. Raidue
07:00 - Cartoons 08:35 - Settimo cielo (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 Eat Parade 13:50 - Tg 2 Sì, viaggiare 14:00 - Detto fatto 16:15 Ghost Whisperer (TF) 17:00 Sorteggio Campionalti Mondiali di Calcio Brasile 2014 17:30 - Tg2 notizie 18:45 - NCIS (TF) 20:30 - Tg 2 21:00 - LOL:-) (varjeta) 21:10 Virus - Il contagio delle idee 23:20 Tg 2 notizie 23:35 - Cella 211. Film 2009 01:20 - Rai Parlamento 01:30 Il Puma (TF). Raitre
07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 Tgr Buongiorno regione 08:00 Agora 10:00 - Mi manda raitre 11:15 - Elisir 12:00 - Tg 3 # Meteo 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Pane quotidiano 13:10 - Rai educational 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 15:15 - Terra nostra (TN) 16:05 - Aspettando Geo 16:40 - Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg
regione 20:00 - Blob 20:15 Sconosciuti - La nostra personale ricerca della felicità 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Scandal (TF) 22:35 The Newsroom (TF) 23:35 - Blob 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 - Tg 3 chi è di scena 02:20 - Fuori orario. Canale 5
08:00 - Tg 5 mattina 08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 - Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 Centovetrine (soap) 14:40 - Uomini e donne 16:10 - Il segreto (soap) 16:55 - Pomeriggio cinque (attwalita) 18:50 - Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - Il papa buono 00:15 - Matrix 01:30 - Tg 5 Notte # Meteo 02:00 - Striscia la notizia (r). Rete 4
07:20 - Charlie’s Angels (TF) 08:20 Siska (TF) 09:45 - Carabinieri 4 (fiction) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Un detective in corsia (TF) 13:00 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Hamburg Distretto 21 (TF) 16:35 - My Life - segreti e passioni (TN) 16.55 - Nostra Signora di Fatima. Film ’52 18:55 - Tg 4 19:35 Tempesta d’amore (TF) 21:10 Quarto grado 24:00 - Nightwatch. Film ’98 01:55 - Tg 4. Italia 1
07:00 - Friends (TF) 07:30 - La vita secondo Jim (sitcom) 08:20 - The Middle (sitcom) 09:10 - Royal Pains (TF) 10:10 - Dr House (TF) 12:10 Cotto e magniato 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 Cartoons 15:00 - Naruto shippuden 15:30 - Salvi chi puo 15:45 - E alla fine arriva mamma! 16:40 - Le regole dell’amore (sitcom) 17:35 - Top One 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI Miami (TF) 21:10 - Zampa e la magia del natale. Film 2010 23:05 - Appuntamento sotto il vischio. Film 2006 00:55 - Sport Mediaset 01:20 - Studio aperto 01:50 - Heroes.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
23
TV#RADJU F. Living
07.00 - Teleshopping 08:00 - Ipokriti 09:00 - Nintrefa ’l Fuq 10:00 - Jien u Int 12:00 - Teleshopping 13:00 - F Living Magazine 15:00 - Teleshopping 16:00 Fil-:nien ma’ Melo 18:00 Teleshopping 20:30 - Belle Donne 23:30 - F. Living Magazine 01:30 Teleshopping. Xejk
07:30 - Just for Laughs 07:45 - Total Request Show 09:50 - Shout Out 10:00 - Love and Romance 10:45 Teleshopping 11:45 - Just for Laughs 12:00 - Kontra r-Ri[ (r) 13:30 - The 80s 14:00 - Jazz # Pop# Rock concerts 15:00 The 90s 15:30 - Teleshopping 16:30 Hits 16:50 - Shout Out 17:00 - Local Issues 17:45 - Maltese Music 18:00 Total Requests Show (live) 20:00 - Just for Laughs 20:15 - Shout Out 20:30 Frux 21:55 - Football 22:00 - Country 23:00 - Local Issues (r) 23:45 - The 60s and 70s. La 5 12:20 - Grey’s Anatomy (TF) 13:10 Una mamma per amica (TF) 14:00 - Find My Family 15:00 - Lina’s Hair 15:25 Fashion Style Tutorial 15:40 - My Beautiful Dog 16:05 - Extreme Makeover Home Edition 17:00 - Find My Family 17:50 - Fashion Style Tutorial 18:05 - Lina’s Hair 18:30 - My Beautiful Dog 18:55 - Love Bugs 1 19:30 - Grey’s Anatomy (TF) 20:20 Una mamma per amica (TF) 21:10 L’amore e altri luoghi impossibili. Film 2009 23:15 - Uomini e donne 00:20 Find My Family. BBC Entertainment
07:10 - Buzz and Tell 07:15 - Nina and the Neurons 07:30 - Poetry Pie 07:35 Mr Bloom’s Nursery 07:55 - Little Human Planet 08:00 - Show Me Show Me 08:25 - Buzz and Tell 08:30 Keeping Up Appearances 09:00 - The Impressions Show With Culshaw and Stephenson 09:30 - Doctor Who 10:15 EastEnders 10:45 - Doctors 11:15 Hustle 12:05 - Young, Foreign and Over Here 12:55 - Keeping Up Appearances 13:25 - Doctor Who 14:10 - The
Impressions Show With Culshaw and Stephenson 14:40 - EastEnders 15:10 Doctors 15:40 - Hustle 16:30 - Doctor Who 17:20 - Keeping Up Appearances 17:50 - Elephant Diaries 18:40 - Doctors 19:10 - Casualty 20:00 - The Impressions Show With Culshaw and Stephenson 20:30 - Hebburn 21:00 - Famous, Rich and Jobless 21:55 - Ideal 22:25 Survivors 23:15 - Alan Carr: Chatty Man. TCM
07:14 The Golden Arrow 08:20 Speedway 10:20 - The Swan 12:05 - The King’s Thief 13:20 - Light in the Piazza 15:00 - Live a Little, Love a Little 16:30 - Young Tom Edison 18:15 - Valley of the Kings 19:45 - Village of the Damned 21:00 - Brass Target 22:50 - The Night of the Iguana. MGM Movies
06:30 - Foxfire Light 08:05 - Bio-Dome 09:40 - Dominick and Eugene 11:30 - A Home of Our Own 13:15 - Club Fed 14:50 - Martin’s Day 16:30 - Race for the Yankee Zephyr 18:20 - Armed Response 19:45 - MGM’s Big Screen 20:00 Semi-Tough 21:50 - Keaton’s Cop 23:25 - Blame It on Rio. Diva Universal
07:00 - Quincy, M.E. 07:55 - Agatha Christie’s Poirot 09:45 - Movie 09:50 Kojak 10:50 - Quincy, M.E. 11:45 Movie 12:00 - Agatha Christie’s Poirot 13:48 - Great Women 14:00 - Strong Medicine 14:50 - ER 15:45 - Movie 16:00 - Quincy, M.E. 17:00 - Agatha Christie’s Poirot 18:48 - Movie 19:00 Strong Medicine 20:50 - Great Women 21:00 - ER 22:45 - Great Women 23:00 - Strong Medicine. GO Stars
07:40 - The Recruit 09:30 - Jeff, Who Lives at Home 11:00 - I Am Number Four 12:50 - Up in the Air 14:40 - Come Rain Come Shine 16:10 - Source Code 17:45 - The Horse Whisperer 20:30 - The Big Bang Theory 21:00 - The Hurt Locker 23:10 - Prometheus 01:10 Be-yond JFK: The Question of Conspiracy.
Melita More
09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 Supernatural 12:00 - SMASH 13:00 Days of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 - How I Met Your Mother 15:00 - Private Practice 15:45 Criminal Minds 16:30 - Suits 17:15 Psych 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Mike & Molly 19:30 - GO ON 20:00 Whitney 20:30 - Glee 21:15 - SMASH 22:00 - Flicka 3: Best Friends 23:35 Whitney 00:05 - The Mentalist 00:50 How I Met Your Mother 01:20 - Fringe.
07>00 08>30 10>00 12>00 13>30 14>00 14>05 15>30 15>45 16>45 17>00 18>00 18>05 18>30 19>30 20.00 20>30 21>00 21>30 21>35 23>00
Discovery Channel
07:15 - Born Survivor: Bear Grylls: Alaskan Mountain Range 08:10 - Gold Divers: Captaincy 09:05 - Gold Rush: The Wrong Claim 09:55 - American Guns: Diamond Anniversary 1911 # Shotgun Willy 10:50 - How Do They Do It?: Fire Extinguisher # Cruise Liner 11:15 - How It’s Made 11:40 MythBusters: Snow Special 12:35 Extreme Engineering: Tunneling Under the Alps 13:30 - Overhaulin’: Brushtang 14:25 - Auction Hunters: Gangs of New York 14:55 - Auction Hunters: The Jersey Score 15:20 - Auction Kings: Ms. Pac-Man Arcade Game # Military Short Sword 15:50 - Auction Kings: Bomb Squad Suit # WWI Binoculars 16:15 James May’s Man Lab: Christmas Special 17:10 - Born Survivor: Bear Grylls: Malaysian Archipelago 18:05 Auction Kings: Hand Cannon # Faberge Pencil 18:35 - Auction Hunters: Sink or Swim 19:00 - How It’s Made 20:00 Crisis Control 21:00 - Curiosity: Alien Invasion: Are We Ready? 22:00 Forbidden: Facing Fear 23:00 - Dynamo: Magician Impossible. Iris 11:40 - Noi du3e sconsciuti. FIlm 2007 13:50 - Una ragione per viivere e una per morire. Film ’73 16:00 - Afyon Oppio. Film ’72 17:45 - Italiani a Rio. Film ’87 19:30 - Supercar (TF) 20:15 - Hazzard (TF) 21:05 - L’ultima alba. FIlm 2003 23:10 - Unbreakable. Film 2000 01:10 Trauma (TF).
Sport fuq il-Cable Eurosport 1
08:30 - ISU GP, Figure Skating 12:35 - FIFA U#17 World Cup Football 19:00 - WATTS 19:30 Timbersports 20:00 - Timbersports 20:30 - Boxing 22:30 - Horse Racing Time 22:45 - PBA Bowling 23:45 - WATTS. Eurosport 2
07:00 - Freestyle Skiing 07:45 Freestyle Skiing 08:30 - Judo 09:00 - UEFA U#21 International Championship Futsal 17:30 - ISU GP, Figure Skating 19:45 - FIS World Cup Alpine Skiing 20:15 ISU GP, Figure Skating 21:30 Fight Club 23:00 - Scottish International Open Bowls. GO sports 1
07:00 - Ligue 1: Rd 16: Olympique Lyonnais v Toulouse 09:00 PGA European Tour: Nedbank Golf Challenge: Day 2 (live) 15:30 Trans World Sport #1388 16:00 FIFA Futbol Mundial #446 17:00 Ligue 1: Rd 16: Highlights 18:00 Barclays PL: Wk 16: Arsenal v Hull City 20:00 - UEFA Champions League: Magazine Programme 16 20:45 - Serie A: Rd 15: Bologna v Juventus (live) 22:45 - Barclays PL: Wk 17: PL Preview 23:15 Ligue 1: Rd 16: Highlights 00:15 Vincennes Horseracing. GO sports 7
07:00 - Vincennes Horseracing 09:30 - Ligue 1: Rd 16: OGC Nice v AS Monaco 11:30 - PGA European Tour: UBS Hong Kong Open: Day 2 15:30 - Barclays PL: Wk 16: Man. Utd v Everton 17:30 - Barclays PL: Wk 17: PL Preview 18:00 - Serie A: Rd 14: Catania v Milan 20:00 - Barclays PL: Wk 16: Southampton v Aston Villa 22:00 - PGA European Tour: Nedbank Golf Challenge: Day 2.
L’amore e altri luoghi impossibili (The Other Woman) – La 5, 21>10 Film drammatiku Amerikan li n[adem fl-2009 b’re;ija ta’ Don Roos u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Natalie Portman, Lisa Kudrow, Lauren Ambrose u Charlie Tahan. Mara ]ag[]ug[a, tkun g[addejja minn kri]i wara li tmutilha tarbija tat-twelid. Tifel ie[or, wild ]ew;ha mill-ewwel mara tieg[u, jg[inha biex to[ro; minn din il-kri]i.
NET News .net (r) Eli in the morining Telebejg[ Flimkien NET News (ikompli) Flimkien Telebejg[ Teeny Break Telebejg[ Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla .net NET News .net Flusek Distinti (r) NET News Mieg[ek (r) NET News
GO sports 8
09:00 - Vincennes Horseracing 11:30 - Ligue 1: Rd 16: OGC Nice v AS Monaco 13:30 - PGA European Tour: UBS Hong Kong Open: Day 2 17:30 - Barclays PL: Wk 16: Man. Utd v Everton 19:30 - Barclays PL: Wk 17: PL Preview 20:00 - Serie A: Rd 14: Catania v
Milan 22:00 - Barclays PL: Wk 16: Southampton v Aston Villa 00:00 - PGA European Tour: Nedbank Golf Challenge: Day 2. GO sports 2
06:00 - PGA European Tour: UBS Hong Kong Open: Day 2 (live) 10:00 - Milan Channel 20:30 Ligue 1: Rd 17: Olympique de Marseille v Nantes (live) 22:30 Milan Channel. GO sports 3
21:00 - Heineken Cup: Rd 3: Castres Olympique v Ospreys (live) 23:00 - Inter Channel. Melita Sports 1
08:00 - Bundesliga (r) 09:50 Bundesliga (r) 11:45 - FIFA Beach Soccer WC Qualifier (r) 13:05 - FA Cup (r) 15:00 - 2012 UIPM Pentathlon (r) 16:05 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 18:10 - FA Cup 20:00 - Bundesliga - Preview (r) 20:30 - Bundesliga 1. FC Nurnberg v 1. FSV Mainz 05 [LIVE] 22:35 - 2012 UIPM Pentathlon (r) 23:40 - FA Cup (r) 01:45 - Bundesliga - Preview (r). Melita Sports 2 12:00 - FA Cup (r) 14:05 - Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:10 - Bundesliga (r) 17:05 - America’s Cup (r) 19:10 Volleyball Champions League Magazine The Big Hit 19:40 - FA Cup (r) 21:35 - Vendee Globe 2012/13 Weekly Highlights 21:55 - Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 00:30 - Bundesliga (r).Malta Stars Malta Stars
08:00 - Malta Handball Association (r) 09:20 - Melita GFA 1st Division (r) 11:05 - BOV Premier League (r) 13:20 - MFA Futsal League (r) 14:45 - Malta Rugby Football Union (r) 16:20 - Malta Basketball Association (r) 17:45 - Malta Handball Association (r) 19:05 Football Nurseries (r) 19:40 Melita GFA 1st Division (r) 21:25 - BOV Premier League (r) 23:40 MFA Futsal League (r) 01:00 - Malta Rugby Football Union (r).
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
24
Fil-qosor Rockna - Radio 101, 19>00 Michael Bugeja llum se jlaqqag[na mal-grupp ]ag[]ug[ Clandestines (firritratt) li llejla se jniedu l-album debuttanti tag[hom Saturday as Usual waqt kun/ert fixXemxija. Il-;img[a ddie[la mbag[ad se jkunu qed iniedu listess album b’numru ta’ kun/erti fir-Renju Unit. Dan se jsir blg[ajnuna tat-tikketta Ingli]a Philophobia Music.
TV # RADJU
Kollox dwar moda Malta Llejla - NET Television, 17>00 Kull nhar ta’ :img[a, dan ilprogramm ippre]entat minn Stephanie Spiteri jiffoka fuq ilmoda, bil-mistednin regolari ewlenin ikunu Marisa Grima (fir-ritratt hawn ta[t) u Noelene Miggiani, li se jitkellmu dwar
aspetti differenti tal-moda. Fl-ewwel parti tal-programm se jkun ukoll Mark Vassallo li se jitkellem dwar il-;ojjellerija. Fl-edizzjoni tal-lum se jkun hemm ukoll dwar il-kura talg[ajnejn.
Thriller tajjeb :wanni XXIII Unbreakable (Il predestinato) – Iris, 23>10 Film thriller tajjeb li n[ade flIstati Uniti fl-2000 b’re;ija ta’ M. Night Shyamalan b’atturi b[al Bruce Willis, Samuel L. Jackson u Robin Wright Penn fil-partijiet ewlenin. Il-protagonist hu David Dunn, li jkun salva minn in/ident gravi tal-ferrovija.
Il papa buono – Canale 5, 21>10 Fit-3 ta’ :unju 1963 miet ilPapa :wanni XXIII, li f’din ilfiction narawh interpretat minn Bob Hoskins. Imlaqam il-Papa t-tajjeb, filwaqt li l-Kattoli/i jkunu qed jibku l-mewt tieg[u, naraw [ajtu mit-tfulija tieg[u meta kien g[adu Angelo Roncalli, minn Sotto il Monte ta’ Bergamo.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
25
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
7
8
UV INDEX
9
10
2
11
IT-TEMP Ftit jew wisq imsa[[ab, li jsir imsa[[ab b’[albiet tax-xita i]olati VI}IBBILTÀ :eneralment Tajba IR-RI{ [afif g[al moderat mill-Majjistral, li jsir ftit qawwi mill-Punent Majjistru. BA{AR [afif g[al moderat li jsir qawwi IMBATT Ftit li xejn li jsir baxx mill-Punent Majjistru TEMPERATURA L-og[la 17˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.2mm Xita mill-1 ta’ Settembru 271.9mm IX-XEMX titla’ fis-06.58 u tin]el fil-16.48
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
16
17
18
IL-:IMG{A L-og[la 17˚C L-inqas 10˚C
IS-SIBT L-og[la 17˚C L-inqas 12˚C
IL-{ADD L-og[la 17˚C L-inqas 10˚C
IT-TNEJN L-og[la 17˚C L-inqas 10˚C
IT-TLIETA L-og[la 17˚C L-inqas 10C
UV
UV
UV
UV
UV
2
2
2
2
2
Temperaturi fi bliet barranin Mimdudin> 5. Il-[ar;a tal-musrana (5) 6. Sinjal ;ej minn kamra? (5) 7. Sakkart ;ewwa (5) 10. Saru pallidi (5) 11. Tie[u l-assoluzzjoni ming[and il-konfessur (5) 12. Kanzunetta bejn tnejn biss (5) 14. Li ma jg[awwi;x il-fatti g[ax onest (5) 16. Tmiem ta’ xog[ol teatrali (5) 17. Jara x’pi] hemm (5) 18. X’jistg[u jsiru l-palmi biex juru? (5). Weqfin> 1. G[ajjat b[all-fellus (6)
2. Il-[uta li jaqbad wie[ed li j[obb jifta[ar? (6) 3. B’tal-emu imitat b’g[ira xierqa? (6) 4. L-ilma [are; u ni]el mill- ;nieb tal-g[onq ta’ flixkun (6) 8. Mew;iet kbar tal-ba[ar (5) 9. Fin le, imma g[andu x’jaqsam mal-;ens tal-qattus? (5) 12. Li hu mag[mul minn tnejn b[al xulxin (6) 13. Ma rba[niex (6) 14. L-i]g[ar kelb il-ba[ar mag[ruf b[ala l-‘mazzola tax-xewka’ (6) 15. T[e;;i; g[all-;lied bi kliem kontra [addie[or (6)
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin> 5. Aqleb; 6. Mi;ja; 7. Sargu; 10. Krikk; 11. April; 12. :ej]a; 14. Divi]; 16. Fanal; 17. I[okk; 18. Jimxu. Weqfin> 1. Makakk; 2. Ebrajk; 3. Emigra; 4. Maqjel; 8. Diwja; 9. Provi; 12. :enwin; 13. Alaska; 14. Djarju; 15. }ubrun.
Sudoku : qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali talkwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta. Fa/li
Soluzzjoni Sudoku
It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 17˚ ftit imsa[[ab, Al;eri 18˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 7˚C xita, Ateni 14˚C xemxi, Li]bona 14˚C xemxi, Berlin 4˚ imsa[[ab, Brussell 5˚C imsa[[ab, il-Kajr 20˚C xemxi, Dublin 8˚C imsa[[ab, Kopen[agen 5˚C xita, Frankfurt 5˚C imsa[[ab, Milan 11˚C ftit imsa[[ab, Istanbul 9˚C xemxi, Londra 8˚C ftit imsa[[ab, Madrid 12˚C xemxi, Moska -1˚C borra, Pari;i 8˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 13˚C xemxi, Ruma 13˚C xemxi, Tel Aviv 17˚C ftit imsa[[ab, Tripli 14˚C xita, Tune] 17˚C xita, Vjenna 6˚C ftit im[assab, Zurich 4˚C sabi[ bi nhar, Munich 3˚C imsa[[ab, St. Petersburg 0˚C ftit imsa[[ab
Tag[rif Wirja ta’ presepji fil-Belt Valletta Bejn it-Tnejn, 16 ta’ Di/embru u l-5 ta’ Jannar filkurituri ta’ isfel fil-Ber;a talItalja, fil-Ministeru tat-Turi]mu, Triq Merkanti l-Belt Valletta se ter;a’ ssir il-wirja tal-Presepji u Arti Tal-Milied. Aktar informazzjoni dwar din il-wirja u kif wie[ed jista’ jipparte/ipa fiha
tinkiseb billi jikkuntattja lil Martin Morana, il-Manager Events & Customer Care flAwtorità Maltija tat-Turi]mu fuq emejl: martin.morana@visitmalta.com jew telefon 22915136. Kunsill Lokali }ebbu; Il-laqg[a li jmiss tal-Kunsill Lokali }ebbu;, G[awdex, se ssir nhar it-Tlieta, 10 ta’ Di/embru fil-17.30.
Premju Nazzjonali tal-Ktieb Is-So/jetà Mu]ikali Madonna tal-:ilju tal-Imqabba rnexxielha tikkwalifika fit-tieni post filPremju Nazzjonali tal-Ktieb 2013, imniedi mill-Kunsill Nazzjonali tal-Ktieb. Is-So/jetà kkompetiet bil-pubblikazzjoni akkademika Sicut Lilium: Devozzjoni u Ritwal tul is-Sekli, imniedi fi Frar 2012, fl-okka]joni ta/-/elebrazzjonijiet /entinar-
ji mit-twaqqif tal-istess So/jetà. Korporazzjoni g[as-Servizzi tal-Ilma Il-Korporazzjoni ghasServizzi tal-Ilma reb[et lEngineering Excellence Award, premju presti;ju] mog[ti millKamra tal-In;iniera. IlKorporazzjoni kisbet l-ewwel post segwita mill-kumpanija Trelleborg, li ;iet klassifikata fit-tieni post. A4U }g[a]ag[
Kienet imnedija skema ;dida A4U ]g[a]ag[ - skema inti]a biex tg[in lil gruppi ta’ ]g[a]ag[ jo[or;u b’inizjattivi biex itejbu l-ambjent fejn jiltaqg[u, i]idu r-ri]orsi tag[hom u ji]viluppaw ta[ri; g[al-leaders jew g[al dawk li jkunu jixtiequ jsiru leaders. A;enzija }g[a]ag[ L-g[aqdiet ta]-]g[a]ag[
huma m[e;;a biex jirre;istraw lg[aqda tag[hom mal-A;enzija }g[a]ag[ biex ikunu jistg[u jgawdu minn skemi u programmi fil-futur. L-g[aqdiet ta]]g[a]ag[ joffru ambjent li minnu ]-]g[a]ag[ jakkwistaw [iliet li ji;u b]onnhom fil-[ajja ta’ kuljum, b[al leadership, communication, u interpersonal skills.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
26 G{ALL-KIRI {a]-}ebbu; ’il barra minn Triq l-Imdina
GARAXX basement 40 pied x 50 pied, jista’ jintu]a g[al gym, store, uffi//ju e//. ?emplu 79211659.
Qormi
PROPJETA’ tajba b[ala ware-
KLASSIFIKATI house qies 98 metru kwadru. ?emplu 77285793
AVVI}I
PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI
G{AL kull xog[ol ta’ kisi u tibjid, kisi bil-;ibs, kisi bir-ramel u siment, kisi u tibjid fuq il-pont u ]ebg[a, tik[il fuq il-fil, tik[il fuq l-antik, graffiato, silikato, gypsum boards, madum u katusi. ?emplu 99468622. Esperjenza ta’ 16-il sena u stima b’xejn.
Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu 77200983.
Mario Colours
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
G{ALL-BEJG{ Fniek tal-Mejda
?EMPLU 21809761 wara l4.00pm jew 27807314 wara it8.00pm.
MANGO. Prezz negozjabbli. ?emplu fuq 99200354.
Pasturi
TAT-tafal, set fih 20 pastur, stil antik ta’ ]mien il-MUSEUM. Prezz E20 kull set. Presepji kull daqs ma[dumin kollha g[erien, prezz jibda minn E20. ?emplu 21495253.
Pushchair
NEONATO Reverso Sport - 3 Wheeler f’kundizzjoni perfetta, kwa]i ;dida. ?emplu 79409398.
Tombla sheets
TAL-kawba mastizz, antika, b’mejda u sitt si;;ijiet tal-;ilda, vetrina bi [;ie; immullat, sideboard u vetrina zg[ira. Kundizzjoni tajba. ?emplu 21242180.
B’numri kbar u kuluri differenti. Kalendarji kbar tat-2014, 29/m x 42/m. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur etc u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com
Libsa ta’ Tie;
Wallunit
G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Kamra tal-pranzu
:DIDA fjamanta, qatt ma intu]at, mixtrija ming[and ALA-
SOLID Oak, 270/m x 42/m. ?emplu 79436225.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
27
SPORT TABLE FOOTBALL - CARDIFF GRAND PRIX
Valletta Lions eliminati fil-K-F Dan l-a[[ar, wara s-su//ess li kisbu fi/-Champions League, Valletta Lions [adu sehem filGrand Prix ta’ Cardiff fejn sfaw eliminati fil-fa]i tal-kwart finali imma telg[u sitt po]izzjonijiet fir-rankings. Fil-kompetizzjoni tat-timijiet, fil-grupp reb[u kontra Cardiff bliskor ta’ 4-0 u kontra Manchester Swifts reb[u 3-1. Fl-a[[ar partita mill-fa]i tal-gruppi Valletta Lions tilfu 2-1 kontra t-tim Bel;jan ta’ Hennuyer. Fil-kwarti tal-finali t-tim ;ie draw kontra Bristol i]da tilef biddifferenza ta’ gowls wara li Bristol skurjaw gowl fl-a[[ar sekondi. Fir-rankings issa
Valletta Lions TFC telg[u jokkupaw il-35 post mill-41 post li kienu sa qabel il-kompetizzjoni, b’total ta’ 398 punt. Fi tmiem il-;img[a l-players tal-Lions kienu impenjati filkompetizzjonijiet individwali tal-Open u tal-Veterani. Fil-kategorija tal-veterani, il-captain Joseph Mifsud u Charles Aquilina t-tnejn li huma waslu sas-semi finali. Il-players l-o[ra li lag[bu fil-kategorija Open waslu sa stadji differenti. Steve Austin wasal sal-kwarti tal-finali, filwaqt li l-Olandi] Jerrel van Keimpema wasal sala[[ar 16 u Roderick Vassallo ma g[addiex mill-fa]i tal-gruppi.
KAMPJONATI EWROPEJ TAL-U17
Jitniehda l-programm tal-voluntiera Dan l-a[[ar, l-MFA nehdiet il-programm tal-voluntiera li se jkunu qed jassistu lill-Asso/jazzjoni fil-Kampjonati Ewropej ta’ ta[t is-17-il sena li se jsiru f’Malta f’Mejju 2014. Bjorn Vassallo, Kap E]ekuttiv tal-MFA, indirizza lil dawk pre]enti g[al din il-konferenza u ta aktar dettalji fuq kif se ja[dem dan il-programm. Hu ]vela li l-Asso/jazzjoni se tkun qed idda[[al mag[ha madwar 250 voluntier li kollha se jkollhom rwol importanti f’diversi setturi fl-organizazzjoni ta’ dan l-avveniment. Dawn apparti l-g[ajnuna li ;iet mitluba lill-Gvern Malti biex jipprovdi numru ta’ volunteira mis-servizz /ivil u entatjiet governativi. Huma se jinvolvu ru[hom fil-match-day operations u f’po]izzjonijiet o[ra b’kuntatt dirett mat-timijiet li se jipparte/ipaw f’dawn il-
finali.” Fl-a[[ar il-Kap E]ekuttiv, tenna li dan l-avveniment mistenni joffri sfida tajba fl-organizazzjoni, liema sfida g[andha t[alli effett importanti u po]ittiv fuq il-vi]ibilita’ tal-futbol f’pajji]na. Joe Cassar, id-Direttur ta’ dan it-turnament, spjega l-importanza li qed tag[ti l-UEFA lil dan lavveniment. Hu qal li kollox hu skjedat skont id-dati u l-[in u g[alhekk talab lil dawk kollha li se jkunu involuti biex jie[du xxog[ol tag[hom b’serjeta’ kbira. Fil-jiem li ;ejjin, nies mag[]ula mill-MFA se jibdew il-pro/ess biex jintg[a]lu dawn il-voluntiera u l-bidu ta’ kollox se tkun intervista individwali ma’ kull wie[ed minnhom. Il-formola ta’ l-Applikazzjoni tista’ titni]]el mis-sit tal-MFA, www.mfa.com.mt/
Il-membri tat-tim ta’ Valletta Lions
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
28
SPORT TRASFERIMENTI
Suarez irid jibqa’ ma’ Liverpool
Azzjoni mill-partita bejn La Salle u Kavallieri
HANDBALL – I DIV
La Salle jeg[lbu lil Kavallieri Fi tmiem il-;img[a tkompla lkampjonat tal-Ewwel Divi]joni tal-handball fejn I/-champions renjanti La Salle BHS g[elbu lil Kavallieri RS2 bi skor ta’ 3126. F’din il-partita, ]-]ew; timijiet offrew spettaklu u kienu Kavallieri RS2 li [ar;u l-aktar b’sa[[ithom meta marru filvanta;;. I]da mal-[in, La Salle BHS urew is-superjorita`
tag[hom meta marru fil-vanta;; u iddefendew dan il-vanta;; sa tmiem il-log[ba. Aloysians Von Taine kisbu ttieni reb[a konsekuttiva meta g[elbu lil Luxol 22 -28. Sa millbidu tal-log[ba, Aloysians urew log[ob tajjeb, [adu l-kontroll u ]ammew sodi sa l-a[[ar. Swieqi Phoenix Menrad tilfu l-konfront kontra Sayitmalta HMS 21-14. Swieqi Phoenix
Menrad naqqsu milli jimpressjonaw u sa[ansitra ]]g[a]ag[ ta’ Sayitmalta HMS kienu aktar aggressivi u determinati li jirb[u din l-isfida. B’dawn ir-ri]ultati, La Salle BHS issa jinsabu f’ras il-klassifika flimkien ma’ Aloysians Von Taine b’sitt punti kull wie[ed. Sayitmalta HMS u Luxol qeg[din fit-tieni post bi tliet punti.
Jum wara li skurja erba’ gowls kontra Fulham, l-attakkant ta’ Liverpool Luis Suarez qal li jrid jibqa’ mat-tim sa tmiem lista;un. Matul l-a[[ar jiem kien hemm spekulazzjonijiet li Suarez se jitlaq lir-Reds f’Jannar li ;ej imma f’kummenti li ta Suarez qal, “Kuntent li qed nilg[ab flaqwa kampjonat tad-dinja u rrid nibqa’ nilg[ab fil-Premiership. Kuntent ukoll bil-fatt li qed niskurja u npatti g[all-partiti li tlift.” Suarez, li fis-sena li ;ejja se jkun qed jikkompeti fit-Tazza tad-Dinja mal-Urugwaj qal li lg[an prin/ipali ta’ Liverpool hu li t-tim jispi//a mal-ewwel erbg[a. Fis-sajf li g[adda Arsenal kienu ferm vi/in li jakkwistaw lil Suarez imma Liverpool ma [allewhx jitlaq. REINA – Il-goalkeeper ta’ Napoli Pepe Reina qal li jixtieq
jer;a’ jkollu /-/ans jilg[ab ma’ Barcelona. Dan l-ista;un Reina hu misluf lil Napoli ming[and Liverpool imma dan qed jimmira li jimla l-post vakant li se j[alli lgoalkeeper attwali ta’ Barcelona Victor Valdes la darba dan i[alli lill-klabb Katalan fi tmiem lista;un. Valdes ilu li ]vela li mhux se jibqa’ ma’ Barcelona u Reina, li g[andu 31 sena qal, “Li tilg[ab ma’ Barcelona hu privile;;. Nemmen li Barcelona g[andhom lista ta’ goalkeepers biex jie[du post Valdes u nittama li jer;a’ jkolli /-/ans nilg[ab ma’ dan il-klabb. B[alissa mhux qed na[seb dwar it-trasferimenti u qed na[seb biss f’Napoli.” Reina g[adu marbut b’kuntratt ta’ tliet snin ma’ Liverpool imma jidher li dawn mhux se j]ommuh min[abba li l-manager Rodgers jippreferi jibda b’Mignolet bejn il-lasti.
L-attakkant ta’ Liverpool Luis Suarez
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
29
SPORT FUTBOL TALJAN
Juventus jistg[u jkabbru d-distakk Bejn illum u nhar il-{add jitkompla l-kampjonat Taljan u /champions Juventus jistg[u jkabbru l-vanta;; fuq Roma li qeg[din fit-tieni post. Dan g[aliex illejla lBianconeri m’g[andhomx ifallu milli jie[du t-tliet punti meta jilag[bu barra minn darhom kontra Bologna filwaqt li Roma, nhar il-{add jilag[bu kontra Fiorentina fl-Olimpico. It-tim ta’ Antonio Conte, illejla se jkun qed ifittex is-seba’ reb[a konsekuttiva fil-kampjonat. B[alissa Juventus g[andhom vanta;; ta’ tliet punti fuq Roma. Dawn tal-a[[ar, wara li waqqfu rekord ta’ 10 reb[iet konsekuttivi [adu erba’ drojiet u dawn id-drojiet tefg[u lura lit-tim ta’ Rudi Garcia. Wie[ed irid jara b’liema formazzjoni se jin]el Conte g[al kontra Bologna min[abba li matul il-;img[a li ;ejja l-Bianconeri g[andhom partita kru/jali fi/Champions League kontra Galatasaray. Juventus g[andhom b]onn draw jew reb[a biex jg[addu g[ar-rawnd li jmiss. Fla[[ar [ar;a tag[hom ilBianconeri reb[u 1-0 kontra Udinese u [afna kienu dawk li qalu li draw bejn i]-]ew; timijiet kien ikun ri]ultat aktar ;ust. Minn na[a tag[hom Bologna se jkunu ;ejjin minn ]ew; drojiet konsekuttivi ta’ 1-1. L-ewwel draw ta’ 1-1 wasal kontra Inter filwaqt li fi tmiem il-;img[a dawn ;ew draw 1-1 barra minn darhom kontra Parma. Fuq il-karta Juventus jibdew favoriti li jie[du t-tliet punti kontra tim li qieg[ed fis-17-il post tal-klassifika u li mill-a[[ar [ames log[biet tieg[u reba[ biss partita. Intant, g[ada jkun hemm flazzjoni Milan u Napoli. Milan jilag[bu barra minn darhom kontra Livorno u din ]gur li se tkun log[ba delikata g[at-tim ta’ Massimiliano Allegri. IrRossoneri b[alissa qeg[din fittmien post wara li fi tmiem il;img[a reb[u 3-1 barra minn darhom kontra Catania. Minn na[a tag[hom Livorno tilfu 3-0 kontra Chievo u ]gur li jridu jwettqu reazzjoni kontra Milan . Dawn tal-a[[ar, mill-a[[ar [ames log[biet li lag[bu reb[u biss partita. Wara l-log[ba kontra Livorno Milan ikunu involuti fi/Champions League kontra Ajax. G[ada Napoli jridu jkomplu minn fejn [allew kontra Lazio meta jilqg[u f’darhom lil Udinese. It-tim ta’ Rafa Benitez reba[ 4-2 fl-Olimpico kontra Lazio wara li kienu tilfu ]ew; log[biet konsekuttivi fil-kampjonat. B[alissa
Napoli qeg[din sitt punti ta[t illeaders Juventus u ma jistg[ux iwaqqg[u l-punti jekk be[siebhom jibqg[u fin-na[a ta’ fuq talklassifika. G[al Napoli ]gur mhux se tkun fa/li kontra Udinese, tim li kellu wirja tajba kontra Juventus. Barra minn hekk, wie[ed irid jiftakar li Napoli, ;img[a o[ra jkunu impenjati fi/-Champions League meta jilag[bu kontra Arsenal fisSan Paolo. Il-{add Roma jilqg[u lil Fiorentina fl-Olimpico ta’ Ruma u dawn ma jistg[ux jibqg[u jwaqqg[u l-punti jekk be[siebhom jissieltu g[ar-reb[ tal-kampjonat. Kollox kien sejjer tajjeb g[al Roma meta dawn ;abru 30 punt f’daqqa imma minn meta ;ew draw kontra Torino, ;ew draw tliet darbiet o[ra u issa se jkunu qed ifittxu l-ewwel reb[a fix-xahar ta’ Di/embru. Fl-a[[ar [ar;a tag[hom Roma ;ew draw 11 barra minn darhom kontra Atalanta filwaqt li Fiorentina kellhom jit[abtu biex reb[u 4-3 kontra Verona. Jekk il-Viola jirb[u u Inter ifallu kontra Parma, Fiorentina jaqb]u wa[edhom firraba’ post. Inter jilqg[u lil Parma f’San Siro u jittamaw li jitjiebu milla[[ar wirja li kellhom kontra Sampdoria. Inter ;ew mi]muma draw 1-1 minn Sampdoria u setg[u sa[anistra tilfu li kieku lavversarji tag[hom ma fallewx penalty fit-tieni taqsima. Jekk Inter jie[du t-tliet punti kontra Parma din tkun l-ewwel reb[a tag[hom b’Thohir b[ala President il-;did. Parma se jkunu ;ejjin minn draw kontra Bologna.
Il-Programm Serie A Illum Bologna v Juventus (20.45) G[ada Livorno v Milan (18.00) Napoli v Udinese (20.45)
Il-{add
Roma v Fiorentina (12.30) Cagliari v Genoa (15.00) Verona v Atalanta (15.00) Sampdoria v Catania (15.00) Sassuolo v Chievo (15.00) Torino v Lazio (15.00) Inter v Parma (20.45)
Serie B
Brescia v Reggina Carpi v Varese Cittadella v Trapani Crotone v Empoli Juve Stabia v Bari Novara v Modena Siena v Pescara Ternana v Latina V.Lanciano v Palermo
It-Tnejn
Spezia v Avellino
Il-leaders Juventus iridu jkomplu minn fejn [allew wara r-reb[a kontra Udinese
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
30
SPORT
Illum jitilg[u l-poloz tat-Tazza tad-Dinja Illum, fil-5pm [in lokali, filbelt ta’ Bahia fil-Bra]il se jittellg[u l-poloz tal-fa]i finali tatTazza tad-Dinja tal-2014. Wie[ed jista’ jg[id li minkejja li fadal aktar minn 150 jum sakemm tibda t-Tazza tadDinja, l-avventura tat-timijiet tibda mil-lum stess fejn dawn isiru jafu kontra min se jilag[bu u kontra min jistg[u ji;u jekk jag[mluha g[ar-rawnd li jmiss. Is-serata fejn waqtha se jittellg[u l-poloz se tkun ippre]entata mill-atturi Bra]iljani, Fernanda Lima u Rodrigo Hilbert. Barra minn hekk, fost u/u[ popolari relatati ma’ dan l-isport li se jkunu pre]enti fis-sala se jkun hemm eks players le;;endarji b[al ma huma Fabio Cannavaro, Mario Kempes, Lothar Matthaus, Zinedine Zidane, Geoff Hurst u Cafu. Dan tal-a[[ar kien il-captain tat-tim nazzjonali Bra]il li fl-2002 reba[ it-Tazza tadDinja. Dik fil-fatt kienet l-a[[ar darba li dan in-nazzjon reba[ itTazza tad-Dinja u bla dubju sena o[ra se jkun qed jipprova jirba[ it-trofew g[as-sitt darba fl-istorja meta se jkun qed jilg[ab quddiem il-pubbliku tieg[u stess. It-Tazza tad-Dinja se tibda fit12 ta’ :unju u di;a’ hu mag[ruf li l-Bra]il se jkun involut fillog[ba li tinawgura din il-festa ta’ sport. Il-fa]i tal-gruppi jintemmu fis-26 ta’ :unju u dakinhar jintlag[abu l-a[[ar ]ew; partiti validi minn Grupp {.
Jumejn wara jintlag[abu lewwel paritit mill-fa]i tal-a[[ar 16 fil-bliet ta’ Belo Horizonte u Rio de Janeiro. Fl-1 ta’ Lulju tintlag[ab l-a[[ar log[ba millewwel fa]i tan-knockout u lpartiti mill-kwarti tal-finali jsiru bejn l-4 u l-5 ta’ Lulju. Is-semi finali jintlag[abu fit-8 u fid-9 ta’ Lulju u l-finali tant mistennija tintlag[ab fit-13 ta’ Lulju. It-timijiet f’erba’ urni Waqt it-tlug[ tal-poloz it-timijiet se jkunu mqassma f’ erba’ urni. Fl-ewwel urna hemm tmien timijiet, fit-tieni urna hemm seba’ timijiet, fit-tielet urna hemm tmien timijiet filwaqt li rraba’ urna hi mag[mula minn disa’ timijiet kollha ;ejjin millEwropa. Hu g[alhekk li qabel ma jittellg[u l-poloz, se tittella’ polza biex minn dawn id-disa’
timijiet Ewropej jintg[a]el wie[ed u jitpo;;a fit-tieni urna (***). Barra minn hekk, se ssir urna temporanja u fiha se jkun hemm l-erba’ timijiet mill-Amerika t’Isfel (Bra]il, Uurgwaj, Kolombja u Ar;entina). Minn dawn l-erba’ timijiet se jintg[a]el wie[ed u jkun hemm skambju bejn it-tim Ewropew u t-tim mill-Amerika t’isfel li jkun intg[a]el mill-polza. Dan kollu se jsir biex fil-gruppi ma jkunx hemm aktar minn ]ew; timijiet Ewropej f’kull grupp u fl-istess [in jin]amm ilbilan/ ;eografiku.
Illum f’Bahia se se jittellg[u l-poloz tal-fa]i finali tal-edizzjoni finali tal-2014.
L-ewwel urna - Bra]il, Spanja, :ermanja, Ar;entina, Kolombja, Bel;ju, Urugwaj, }vizzera It-tieni urna - ?ile, Ekwador, Ivory Coast, Ghana, Al;erija, Ni;erja, Kamerun, (***) It-tielet urna - Awstralja, Iran,:appun, Korea t’Isfel, Costa Rica, Messiku, Honduras, Stati Uniti Ir-raba’ urna - Bo]nija, Kroazja, Ingilterra, Franza, Gre/ja Italja, Olanda, Portugall, Russja
Timijiet fl-ewwel urna li mistennija joffru sfida denja lil kul[add huma l-Bel;ju u l-Kolombja. Dawn i]-]ew; pajji]i huma mimlija talent imma wie[ed jista’ jg[id li g[andhom nuqqas ta’ esperjenza. }gur li [add ma stenna li tim b[all-I]vizzera se jkun fl-ewwel urna. Dan it-tim jibba]a fuq difi]a soda imma wie[ed jistaqsi jekk dan it-tim hux se jkun kapa/i jiskurja l-gowls kontra timijiet kbar. Fit-tieni urna jista’ jag[ti l-ka] li jkun hemm wie[ed mit-timijiet Bla dubju l-akbar favoriti g[ar- il-kbar tal-Ewropa. Barra minn reb[ tat-Tazza tad-Dinja jinsabu hekk hemm il-Ghana, tim fl-ewwel urna. Spanja huma l- Afrikan li ]gur li se jkun ta’ holders filwaqt li l-Bra]il se jkun periklu g[al kul[add. Filwaqt li qed jilg[ab f’pajji]u stess. dawn g[andhom attakka qawwi,
l-akbar sfida g[alihom se tkun dik li jikkon/endu minn tal-anqas gowls. Minbarra l-Ghana se jkun hemm ukoll in-Ni;erja, il-pajji] li f’Jannar li g[adda ;ie inkurunat champion tal-Afrika. Fit-tielet urna hemm bilan/ ta’ timijiet ;ejjin mill-Amerika ?entrali u mill-Asja. Waqt irrawnd ta’ kwalifikazzjoni l-Istati Uniti, il-Korea t’Isfel u l-:appun kollha urew log[ob mill-aqwa filwaqt li mhux l-istess jista’ jing[id g[all-Messiku. It-tim Messikan hu mimli talent imma jekk jilag[bu b[ala tim jistg[u joffru sfida denja lil kul[add. L-a[[ar urna fiha disa’ timijiet Ewropej u wie[ed minnhom se jmur fit-tieni urna.
TAZZA TAD-DINJA 2014
Il-finalisti fl-urna tal-lum fil-Bra]il (2) Illum fil - Bra]il jkunu mag[rufa kif se jkunu l-gruppi fil—finali tat-Tazza tad-Dinja li se tintlag[ab matul is-sajf li ;ej. Din hi t-tieni parti tal-artiklu li qed jag[ti [arsa [afifa f’ordni alfabetika lejn min huma t-32 tim finalisti, min hu l-plejer li jista ’ jag[mel id - differenza f’kull tim, kif waslu sal-finali u x’kienu l-wirjiet tag[hom fitTazza tad-Dinja fl-img[oddi, jekk qatt ikkwalifikaw. Fil-[ar;a tal-biera[ dehru lewwel 20 tim u llum qed jidhru l-a[[ar 12.
IVORY COAST
:APPUN
Plejer importanti : Keisuke Honda (CSKA Moscow) Kif ikkwalifikaw : Reb[u Grupp B fl-Asja Kow/: Alberto Zaccheroni L-a[jar wirja fil-finali: Mala[[ar 16 (2002, 2010)
MESSIKU
Plejer importanti : Oribe Peralta (Santos Laguna) Kif ikkwalifikaw: Reb[u lplay-off kontra New Zealand Kow/ : Miguel Herrera ( interim) L - a[jar wirja fil - finali : Kwarti tal-Finali (1970, 1986)
Plejer importanti : Yaya Toure (Manchester City) OLANDA Kif ikkwalifikaw: Reb[u lPlejer importanti : Arjen play-off kontra Senegal Robben (Bayern Munich) Kow/: Sabri Lamouchi Kif ikkwalifikaw : Reb[u L-a[jar wirja fil-finali: Fa]i Grupp D fl-Ewropa tal-Gruppi (2006, 2010) Kow/: Louis van Gaal
L - a[jar wirja fil - finali : Kif ikkwalifikaw : Reb[u Runners - up (1 974 , 1 978 , Grupp F fl-Ewropa 2010) Kow/: Fabio Capello L-a[jar wirja fil-finali: IrNI:ERJA raba ’ post * b[ala Unjoni Plejer importanti: Emmanuel Sovjetika (1966) Emenike (Fenerbahce) Kif ikkwalifikaw: Reb[u l- KOREA T’ISFEL Plejer importanti : Lee play-off kontra Ethiopia Chung - Yong ( Bolton Kow/: Stephen Keshi L-a[jar wirja fil-finali: Mal- Wanderers) Kif ikkwalifikaw: t-tieni fi a[[ar 16 (1994, 1998) Grupp A fl-Asja Kow/: Hong Myung-Bo PORTUGALL L-a[jar wirja fil-finali: IrPlejer importanti: Cristiano raba’ post (2002) Ronaldo (Real Madrid) Kif ikkwalifikaw: Reb[u lSPANJA play-off kontra l-I]vezja Plejer importanti : Andres Kow/: Paulo Bento L - a[jar wirja fil - finali : It - Iniesta (Barcelona) Kif ikkwalifikaw : Reb[u tielet post (1966) Grupp I fl-Ewropa Kow/: Vicente del Bosque RUSSJA L - a[jar wirja fil - finali : Plejer importanti : Igor Rebbie[a (2010) Denisov (Dinamo Moscow)
}VIZZERA
Plejer importanti: Xherdan Shaqiri (Bayern Munich) Kif ikkwalifikaw: Reb[u Grupp E fl-Ewropa Kow/: Ottmar Hitzfeld L-a[jar wirja fil-finali: Kwarti tal-Finali (1934, 1938, 1954)
STATI UNITI
Plejer importanti: Landon Donovan (LA Galaxy) Kif ikkwalifikaw: Reb[u lgrupp tal-CONCACAF Kow/: Jurgen Klinsmann L-a[jar wirja fil-finali: It-tielet post (1930)
URUGWAJ
Plejer importanti: Luis Suarez
(Liverpool)
Kif ikkwalifikaw: Reb[u lplay-off kontra l-:ordan Kow/: Oscar Tabarez L-a[jar wirja fil-finali: Rebbie[a (1930, 1950)
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 6 ta’ Di/embru, 2013
31
SPORT TAZZA TAD-DINJA 2014
Sitt grawnds mhux lesti L-uffi/jali tal-kumitat li se jorganizza t-Tazza tad-Dinja lbiera[ [abbru li s-sitt grawnds li fadal biex jinbnew g[all-edizzjoni finali mhux se jkunu lesti sa]-]mien stipulat mill-FIFA, ji;ifieri sal-a[[ar tas-sena. Madankollu, Aldo Rebelo, ilMinistru g[all-Isport tal-Bra]il qal li xorta wa[da kollox se jsir kif pjanat. F’kummenti li ta Rebelo xebba[ is-sitwazzjoni pre]enti ma’ tie; fejn qal li jekk
l-g[arusa ti;i tard g[at-tie;, fla[[ar mill-a[[ar din ti]]ewwe; xorta wa[da. Nhar l-Erbg[a s-Segretarju :enerali tal-FIFA Jerome Valcke qal li tliet grawnds mhux se jkunu lesti sal-a[[ar tas-sena imma jum wara ;ie ]velat li l-affarijiet qeg[din aktar lura milli [asbet il-FIFA. Il-log[ob tat-Tazza tad-Dinja se jsir fi 11-il grawnd u l-[ames grawnd l-o[ra huma lesti
L-MFA fi ;lieda kontra l-korruzzjoni Il-Malta Football Association, b’kollaborazzjoni ma’ Sportradar u Betaland, se tniedi programm edukattiv bl-isem ta’ ‘Say No To Match Fixing’ li se jkun qed indirizza l-problema ta’ log[ob immanipulat u im[atri illegali fil-futbol Malti. Hu g[alhekk li minn Jannar sa nofs Frar se jibdew isiru sessjonijiet fil-fa/ilitajiet tal-klabbs lokali tal-Premier u tal-Ewwel Divi]joni, fejn waqthom se jkun hemm diversi kelliema li huma esperti f’dan ilqasam li se jedukaw lill-players u uffi/jali ta’ dawn il-klabbs. L-MFA ilha g[al dawn l-a[[ar snin ti;;ieled kontra l-korruzzjoni u dan hu pass ie[or importanti biex kemm jista’ jkun, ilfutbol lokali jkun wie[ed nadif. Il-programm ta’ lezzjonijiet hu sponsorjat minn Betaland, kumpanija tal-im[atri li g[andha uffi/ini f’pajji]na. Sportradar hi wa[da mill-akbar kumpaniji li ti;bor informazzjoni li hi relatata mal-im[atri fl-isports. Id-dettalji kollha ta’ dan il-programm inga[taw waqt konferenza tal-a[barijiet li saret il-biera[ fejn g[aliha kien hemm pre]enti Norman Darmanin Demajo, President tal-MFA u Emilio Garcia, UEFA Head of Disciplinary & Integrity.
Mag[hom kien hemm ukoll Andreas Krannich, Direttur fi [dan Sportradar, Antonio Ricci, Kap E]ekuttiv ta’ Betaland, Franz Tabone, MFA Integrity Officer, Chris Bonett Vi/i President tal-MFA u lProsekutur tal-MFA, Adrian Camilleri. Minn Jannar li ;ej, il-membri tal-25 klabb ;ejjin mill-Premier u mill-Ewwel Divi]joni se jattendu sessjoni li se ddum bejn sieg[a u sieg[a u kwart. Dawn is-sessjonijiet se jdumu g[addejin sitt ;img[at. Jum qabel ma saret il-konferenza tal-biera[, ji;ifieri fl-4 ta’ Di/embru, ir-referees Maltin attendew sessjoni marbuta ma’ dan il-programm. Il-kontenut tas-sessjonijiet li se jattendu g[alihom il-membri tal-klabbs se jirrigwarda l-industrija internazzjonali tal-im[atri, il-log[ob immanipulat, u kif wie[ed jinduna bit-tentattivi ta’ nies li jkunu qed jipprovaw jimmanipulaw il-partiti. Il-kelliem ta’ dawn issessjonijiet se jkun Ben Paterson, Integrity Manager fi [dan Sportradar filwaqt li l-kelliem tas-sessjoni li attendew g[aliha r-referees fl-4 ta’ Di/embru kien Andreas Krannich.
min[abba li dawn ospitaw ilpartiti tat-Tazza talKonfederazzjonijiet li saret fissajf li g[adda. Luis Fernandes, membru fi [dan il-Ministeru tal-Isport Bra]iljan, qal li f’Marzu li g[adda, is-sitwazzjoni kienet aktar allarmanti u minkejja dan, it-Tazza tal-Konfederazzjonijiet saret ming[ajr ebda problemi. Skond Fernandes il-grawnds se jkunu lesti bejn Jannar u Frar.
Il-Ministru g[all-Isport tal-Bra]il Aldo Rebelo qal li l-grawnds mhux se jkunu lesti sal-a[[ar tas-sena
www.maltarightnow.com
Il-:img[a 6 ta’ Di/embru, 2013
32
LOKALI
Il-PN ikkundanna bla ebda ri]ervi id-de/i]joni tal-Gvern tal-Ukrajna immexxi mill-President Viktor Yanukovych li ju]a l-vjolenza kontra l-poplu tieg[u stess
Simon Busuttil se jesprimi personalment it-t[assib dwar dak li qed ji;ri fl-Ukrajna Se jirrifjuta stediniet g[al ikliet jew attivitajiet uffi/jali o[ra mal-President Yanukovych waqt li jkun f’Malta Filwaqt li f’pajji]u hemm problemi kbar bi protesti ma jieqfu xejn kontra t-tmexxija tieg[u, imma b’mod partikolari kontra dde/i]joni li ma jiffirmax ftehim ta’ asso/jazzjoni mal-Unjoni Ewropea li kien qed ji;i meqjus b[ala l-ewwel pass lejn s[ubija fl-Ewropa, il-President Ukren Viktor Yanukovych jinsab fi triqtu lejn Malta. Fejn nhar it-Tnejn u t-Tlieta se jag[mel ]jara uffi/jali b’laqg[at mal-og[la awtoritajiet ta’ pajji]na. Fuq Twitter il-Kap talOppo]izzjoni Simon Busuttil
ikkummenta li lest jiltaqa’ mieg[u biex jesprimi personalment il-preokkupazzjoni talOppo]izzjoni g[al dak li qed ji;ri fl-Ukrajna. Imma se jirrifjuta stediniet biex jattendi mieg[u ikliet uffi//jali jew attivitajiet o[ra. De/i]joni li t[abbret ukoll formalment fi stqarrija ma[ru;a mill-PN li fiha esprima s-solidarjeta’ tieg[u mal-poplu u sso/jeta’ /ivili tal-Ukrajna li filjiem li g[addew ;ew imfixkla b’mod vjolenti mill-forzi talordni milli jesprimu d-di]appunt u d-di]approvazzjoni tag[hom
g[ad-de/i]joni tal-Gvern talUkrajna li ma jiffirmax it-Trattat mal-UE. Il-PN ikkundanna bla ebda ri]ervi id-de/i]joni tal-Gvern talUkrajna immexxi mill-President Viktor Yanukovych li ju]a lvjolenza kontra l-poplu tieg[u stess li g[a]el li je]er/ita d-drittijiet fundamentali tieg[u g[allliberta’ tal-espressjoni, tal-liberta’ tal-assemblea u l-liberta’ talasso/jazzjoni. L-istqarrija tkompli l-PN jappo;;ja s-sej[a talOppo]izzjoni u tal-poplu talUkrajna sabiex ji;i iffirmat il-fte-
him ta’ asso/jazzjoni mal-UE . Il-PN sejja[ g[at-twaqqif ta’ missjoni ta’ medjazzjoni mill-UE simili g[al dik li kienet twaqqfet waqt ir-rivoluzzjoni oran;jo bilg[an li jinstemg[u l-aspirazzjonijiet le;ittimi tal-poplu talUkrajna inklu] li ji;u garantiti u m[arsa d-drittijiet fundamentali tal-poplu tal-Ukrajna kif ukoll ji;u garantiti pro/essi liberi u demokrati/i ta’ elezzjonijiet. Il-Partit Nazzjonalista tenna li Simon Busuttil se jkun qed iwassal dawn il-punti matul il-laqg[a li se jkollu mal-President talUkrajna l-;img[a d-die[la.
Imma fl-istess waqt, b[ala espressjoni ta’ solidarjetà ma’ dawk li qed ibatu fl-Ukrajna, lOppo]izzjoni se tirrifjuta kull invit g[al ikliet statali u kun/erti li se ji;u organizzati b’rabta ma’ din i]-]jara.
media•link COMMUNICATIONS