In-Nazzjon 7 ta' Dicembru 2013

Nru 13,610

Is-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013 €0.80 www.maltarightnow.com

Partit Nazzjonalista

Sidien ta’ negozji mhedda li jitwaqqfu milli ja[dmu

G[ada l-{add il-Partit Nazzjonalista se jkun qed jorganizza l-maratona tieg[u bl-iskop li jin;abru fondi. G[al dan ilg[an t[ejja programm mimli attivitajiet.

Charles Muscat Numru ta’ sidien

Il-M}PN jikkundanna

ta’ [wienet ikkuntattjaw lil In-Nazzjon u urew it-t[assib tag[hom dwar /irkulari li r/ievew midDipartiment tal-Kummer/ filMinisteru g[all-Ekonomija, lInvestiment u Intrapri]i }g[ar.

F’din i/-/irkulari jew Avvi] ta’ {las 2013, is-sidien tal-[wienet qed ikunu mhedda li ma jistg[u jwettqu l-ebda attivita` kummer/jali jekk ma jkunux t[allsu d-drittijiet g[all-li/enzja kollha dovuti.

Din hi l-ewwel darba li dawn is-sidien tal-[wienet qed ikunu mhedda li jag[lqulhom il[wienet tag[hom jekk sas-16 ta’ dan ix-xahar ma jkunux [allsu ilmi]ati dovuti.

Fi/-/irkulari, id-Direttur Servizzi tal-Kummer/ ifakkar lis-sidien tan-negozji li ma kinux [allsu il-mi]ati sa 40 jum minn meta r/evew l-ewwel avvi], biex issa ing[ataw /ans sas-16 ta’ Di/embru, qabel jg[addi biex jie[u passi o[ra.

Kien hawn li d-Dipartiment fakkar lis-sidien tan-negozji li ma jistg[u jwettqu l-ebda attivita kummer/jali kemm-il darba ma jkunux t[allsu d-drittijiet g[alli/enzja kollha dovuti.

Is-sidien tan-negozji li tkellmu ma In-Nazzjon qalu li fl-a[[ar xhur il-bejg[ naqsielhom drastikament u issa qed ikunu wkoll mhedda li jing[alqilhom in-negozju tag[hom jekk forsi min[abba nuqqas ta’ cash flow jittardjaw xi ftit biex i[allsu lli/enzja lid-Dipartiment tal-

Kummer/.

Fuq kollox dawn l-istess sidien qalu li fl-a[[ar jiem ir/evew ittra mill-Partit Laburista fejn kienu infurmati li rappre]entanti ta/?entru Laburista se jduru [anut, [anut g[all-gbir ta’ fondi li se jsir f’Jum ir-Repubblika. Huma kienu infurmati li l-;bir se jsir

bejn is-6 u t-12 ta’ Di/embru. Littra kienet iffirmata minn Mario Camenzuli, Koordinatur. }gur li dawn m’humiex ]minijiet sbie[ g[as-sidien tal-[wienet meta suppost jinsabu fl-aqwa ;ranet ta’ negozju marbuta malfesti tal-Milied u l-Ewwel tassena.

G[ada l-maratona

Ara pa;ni 9, 10, 11

Australia Hall

Il-Moviment }g[a]ag[ Partit Nazzjonalista qal li f’Malta [add m’g[andu jkun og[la millQrati, u g[alhekk, Joseph Muscat messu [alla l-Qorti tidde/iedi l-ka] dwar Australia Hall u mhux waqqa’ l-kaw]a qabel il-Qorti tat is-sentenza Ara pa;na 2

Tazza tad-Dinja 2014

Italja vs Ingilterra Tifkira ta’ Nelson Mandela li saret minn tfal Pakistani f’Karachi. Mandela, mag[ruf f’pajji]u b[ala ‘Madiba’ u li kien l-ewwel President iswed tal-Afrika t’Isfel kif ukoll rebbie[ tal-Premju Nobel g[al Pa/i, miet il-{amis filg[axija f’eta ta’ 95 sena. A[bar li qanqlet sog[ba kbira madwar id-dinja.

Ara storja Pa;na 14

L-Italja u l-Ingilterra jitilg[u flistess grupp fil-fa]i finali tatTazza tad-Dinja. L-edizzjoni tibda bil-log[ba Bra]il v Kroazja.

Ara pa;na 31

www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013

2

LOKALI

Il-President tal-Moviment }g[a]ag[ Partit Nazzjonalista, Kevin Plumpton qal li f’Malta [add m’g[andu jkun og[la mill-Qrati, u g[alhekk, Joseph Muscat messu [alla l-Qorti tidde/iedi l-ka] u mhux waqqa’ l-kaw]a qabel il-Qorti tat is-sentenza (ritratt> Roberto Runza)

Il-M}PN b’appell lill-Gvern biex ma ju]ax flus il-poplu biex jag[ti r-rigali lill-PL Matthew Bonett

Fl-iskandlu tal-Australia Hall f’Pembroke, l-Gvern Laburista mmexxi minn Joseph Muscat ta rigal ta’ 10 miljun ewro lill-Partit Laburista mmexxi mill-istess Joseph Muscat.

Dan qalu l-President talMoviment }g[a]ag[ Partit Nazzjonalista Kevin Plumpton, li hu wkoll kandidat g[all-elezzjoni tal-Parlament Ewropew f’konferenza tal-a[barijiet quddiem Australia Hall li ;iet imdawra b’/off u armata b’mod li jissimbolizza r-rigal li l-Gvern ta lill-Partit Laburista. Kevin Plumpton sostna li l-mod kif ilGvern ta’ Joseph Muscat waqqa’ l-ka] fil-Qorti kontra l-Partit

Laburista huwa wie[ed skandalu].

F’isem il-poplu Malti u G[awdxi, l-M}PN bag[at kartolina tal-Milied lill-membri talamministrazzjoni tal-Partit Laburista, li fiha, filwaqt li awguralhom il-Milied it-tajjeb, sostna li dan se jkun Milied tajjeb ]gur g[aliex g[adhom kif ir/evew rigal ta’ 10 miljun ewro.

Kevin Plumpton spjega kif fissnin 70, Gvern Laburista kien g[adda l-art tal-Australia Hall lill-Partit Laburista bil-kundizzjoni li tin]amm fi stat tajjeb.

Madanakollu, kif anke setg[u josservaw il-;urnalisti pre]enti, l-istat li tinsab fih Australia Hall

huwa wie[ed di]astru], tant li anke dehru xi siringi li jindikaw li f’dan il-bini, jsir l-abbu] middroga. Kien g[alhekk li l-Gvern pre/edenti feta[ kaw]a fil-Qorti biex din l-art ter;a’ tg[addi f’idejn il-poplu Malti u G[awdxi.

Madanakollu, sostna Kevin Plumpton, il-Partit Laburista g[amel minn kollox biex itawwal il-kaw]a sa wara l-elezzjoni ;enerali meta mbag[ad qabad u waqqa l-kaw]a kontrieh stess.

Il-President tal-moviment ta]]g[a]ag[ tal-Partit Nazzjonalista qal li f’Malta [add m’g[andu jkun g[ola mill-Qrati, u g[alhekk, Joseph Muscat messu

[alla l-Qorti tidde/iedi l-ka] u mhux waqqa l-kaw]a qabel ilQorti tat is-sentenza.

F’isem i]-]g[a]ag[ li n;abru g[all-konferenza tal-a[barijiet, Kevin Plumpton qal li ]]g[a]ag[ kollha jafu kemm iridu jag[mlu sagrifi//ji biex jixtru proprjeta’, u g[alhekk huwa aktar skandalu] kif il-Partit Laburista, ming[ajr ebda sagrifi//ju, ng[ata proprjeta’ li tiswa’ 10 miljun ewro.

In/identalment jew le, waqt li kienet qed issir il-konferenza tala[barijiet, g[addew minn [dejn Australia Hall kemm il-Prim Ministru Joseph Muscat kif ukoll il-kandidat Laburista g[all-

Parlament Ewropew Cyrus Engerer.

Din il-konferenza tal-a[barijiet xejn ma ni]let tajjeb mal-Partit Laburista tant li fi ftit minuti [are; stqarrija li fiha qal li ma sabx bi]]ejjed ]igarelli biex idawwar il-vera skandli li hawn fil-pajji]. Anqas minn sag[tejn wara, il-Partit Laburista bag[at il-[addiema tieg[u biex i]armaw dak li kien ;ie armat aktar kmieni mal-Australia Hall. Dwar dan, f’kumment fuq Facebook, ilM}PN qal li kien ikun a[jar li kieku l-Partit Laburista bag[at lill-[addiema tieg[u jnaddfu u jikkonservaw kif jixraq lil wirt storiku b[all-Australia Hall.

www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013

3

LOKALI

Il-PN se jkompli j]omm g[al qalbu l-politika favur il-persuni b’di]abbiltá Il - Partit Nazzjonalista fl Oppo]izzjoni se jkompli j]omm g[al qalbu l-politika favur ilpersuni b ’ di]abbilta ` g[ax wie[ed irid jikkon/entra aktar dwar l-abbilta` tal-persuna milli d-di]abbilta` tag[ha.

Il - Kap tal - Partit Nazzjonalista Simon Busuttil qal dan il-biera[ waqt ]jara li g[amel fi/-?entru Sonia Tanti g[all-{ajja Indipendenti f’{al

Yanukovych jipposponi ]-]jara f’Malta Il-Gvern [abbar li ]-]jara talPresident tal-Ukrajna f’Malta Viktor Yanukovych qed ti;i posposta. L-istqarrija tg[id li Yanukovych innifsu talab li din i]-]jara ti;i posposta biex ikun jista’ jiffoka fuq kwistjonijiet domesti/i f’pajji]u.

Din l-istqarrija tikkonferma rapporti li [ar;u iktar kmieni filwebsajt tal-President Ukren li kienet tg[id li l-President talUkrajna ppospona ]-]jara tieg[u f’Malta min[abba l[tie;a li jiffoka fuq il-kwistjonijiet li g[andu f’pajji]u.

Qabel i]-]jara statali li kellu jag[mel f’Malta Yanukovych g[adu kif temm ]jara uffi/jali fi/-?ina fejn qal li jrid isa[[a[ ir-rabta bejn i]-]ew; pajji]i.

Dan hekk kif f’pajji]u qed ikomplu l-protesti kontra lGvern li jmexxi l-aktar min[abba li rrifjuta li jiffirma ftehim ta’ asso/jazzjoni malUE. Fl-a[[ar sig[at t[abbar li delegazzjoni tal-Partit Popolari Ewropew fi tmiem dil-;img[a se ]]ur Kiev biex il-PPE juri ssolidarjeta’ tieg[u mal-poplu tal-Ukrajna u l-aspirazzjonijiet Ewropej tieg[u.

Fi]-]jara statali li kien mistenni jag[mel f’Malta bejn it-Tnejn u t-Tlieta il-President talUkrajna kien mistenni jkollu laqg[at mal-og[la awtoritajiet ta’ pajji]na. Il-Gvern Malti kien se jorganizza /ena statali u anke kun/ert ad unur tieg[u. Fissig[at li g[addew il-Kap tal-PN Simon Busuttil ikkummenta li kien lest jiltaqa’ ma’ Yanukovych biex jesprimi ilpreokkupazzjoni talOppo]izzjoni g[al dak li qed ji;ri fl-Ukrajna imma kien se jirrifjuta stediniet biex jattendi ikliet uffi/jali jew attivitajiet o[rajn.

Far fl - okka]joni tal - :imgha Dedikata lil Persuni b’Di]abbilta`.

Simon Busuttil kien akkumpanjat minn Stephen Spiteri , il - kelliem tal - Partit Nazzjonalista dwar ix-Xog[ol u l-Persuni b’Di]abbilta` u minn Kevin Cutajar, kandidat tal-PN g[al Elezzjoni tal - Parlament Ewropew. Huma ntlaqg[u minn Joe Camilleri, il-President tal-

Kummissjoni Nazzjonali Persuni b’Dizabbilta` (KNPD).

Il-Kap tal-PN iddawwar ma//entru li joffri servizzi ta ’ assessjar u assistenza lil persuni b’di]abbilta` biex ikunu jistg[u jakkwistaw apparat adattat g[ad - di]abbilta ` tag[hom . L - apparat jinkludi wheelchairs, apparat tal-k/ina u anke simulator g[as - sewqan tal-karozzi bl-iskop li jkollhom

karozzi adattati g[al b]onnijiet tag[hom.

I/-/entru infeta[ f’:unju tassena 2011 u sar bil-g[ajnuna tal - fondi tal - Unjoni Ewropea tant li 1.5 miljun ewro ;ew minn fondi Ewropej.

Joe Camilleri spjega li / /entru hu ma[sub biex itejjeb il-kwalita` tal-[ajja ta’ persuni b’di/abbilta` u biex kemm jista’ jkun jg[ixu [ajja indipendenti.

Simon Busuttil fera[ lil KNPD g[al [idma li twettaq matul is-sena kollha. Hu qal li /-/entru joffri possibbilta` biex persuni b ’ di]abbilta ` jg[ixu [ajja indipendenti. Fakkar li Malta g[andha l-akbar ammont ta’ persuni b’di]abbilta` fl-UE li jattendu fis-sistema edukattiva mainstream. Dan jg[in biex wara huma jid[lu fid-dinja taxxog[ol.

www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013

4

LOKALI

Ra;el akku]at b’serqa jallega li l-Pulizija u]at forza e//essiva fil-konfront tieg[u Mario Camilleri ta’ 44 sena minn {a]-}ebbu; ippre]enta protest ;udizzjarju fejn qed i]omm lill-Pulizija responbsabbli wara li allega li ntu]at forza e//essiva fil-konfront tieg[u.

Skont hu din il-forza ntu]at waqt pro/edura li kienet qed isir filkonfront tieg[u waqt li kien qed jitt[e[ed kampjun tad-DNA. Camilleri kellu jittie[ed l-isptar Mater Dei, il-:img[a 6 ta’ Di/embru g[al “DNA swab”, i]da hu g[adu jinsisti li persuna o[ra suspettatata li hija nvoluta fl-istess serqa, kellha ti;i trattata l-isptar meta saret l-istess pro/edura.

Mario Camilleri u Chris Scerri kienu nqabdu fil-fatt mill-Pulizia

Mario Camilleri u Chris Scerri kienu nqabdu fil-fatt mill-Pulizia wara li allegatament da[lu f’dar f’{a]-}ebbu; fl-4 ta’ Settembru li g[adda. Il-Pulizija kienu sabu sinjali li juri li xi [add kien sgassa l-bieb ;ewwa u li kienu ;ew wi// imb’wi// mal-akku]ati hekk kif da[lu fid-dar.

Ma kien insteraq xejn, i]da wie[ed mill-ir;iel kellu f’idejh turnavit. Sid il-post, mara ta’ 76 sena, ma kienitx id-dar dak il-[in li da[lulha. Il-protest li ;ie pre]entat fil-Prim Awla tal-Qorti ?ivili u ffirmat mill-Avukati

Franco Debono u Marion Camilleri, jg[id ukoll li l-Pulizija jistg[u ju]aw biss forza moderata biex jie[du kampjuni tadDNA. Minn na[a tieg[u i]da, Chris Scerri kien ittie[ed l-isptar g[al trattament meta l-Pulziija, ppruvaw jie[duh l-isptar Mater Dei g[all-kampjun tad-DNA. Camilleri qal li se j]omm lillKummissarju responsabbli g[al xi danni li jista’ jsofri min[abba dan l-avveniment.

Sentenza ta’ [abs mibdula f’multa Il-Qorti tal-Appell preseduta mill-Im[allef Lawrence Quintano bidlet sentenza ta’ xahar [abs mog[tija mill-Qorti tal-Ma;istrati g[al multa wara li ddikjara li l-ewwel sentenza kienet wa[da e//essiva.

Fit-18 ta’ Frar li g[adda Carmel Pace, ta’ 51 sena kien mar xahar [abs wara li kien instab [ati li naqas jag[ti lill-eks mara tieg[u manteniment stipulat skont il-li;i. L-Avukati ta’ Pace kienu ppre]entaw rikors fil-Qorti fejn talbuha biex tnaqqas is-sentenza. Kien

ing[ad li sentenza hija wa[da e//essiva meta wie[ed jikkumparha ma’ sentenzi o[rajn simili.

Pace qal li hu ma [allasx ilmanteniment min[abba ra;unijiet finanzjari u mhux biex jisfida lill-Qorti. L-ex mara tieg[u, Anna Calleja ikkonfermat li minn dak i]-]mien li bdiet ilkaw]a, hija r/eviet il-pagamenti.

Filwaqt li l-Qorti kkonfermat li Pace naqas li j[allas g[al manteniment fil-[in, il-Qorti bidlet is-sensentenza g[al multa ta’ 100 ewro.

17-il sena [abs g[al koppja Pollakka fuq importazzjoni ta’ eroina Koppja Pollakka ;ew ikkundannati 17-il sena [abs bejniethom u mmultati 23,000 ewro wara li ammettew flok g[addew ;uri li mportaw ftit aktar minn 700 gramma eroina ftit aktar minn sentejn ilu. Bartosz Jacek Goldzinski u Weronika Jakubowska kienu ;ew arrestati fit-3 Ottubru tal- 2011mal-wasla tag[hom minn Brussel.

Sentejn ilu importaw ftit aktar minn 700 gramma eroina Kienet saret tftixxija fuqhom fl-ajruport internazzjonali ta’ Malta mill-iskwadra tal-Pulizija ta’ kontra d-Droga wara li kienu nqabdu mill-uffi/jali taddwana. Huma mill-ewwel kienu ammettew li kellhom fuqhom id-droga.

Ir-ra;el, Goldinzski kien bela’ 92 kapsola filwaqt li l-mara, Jakubowska, kellha kapsola kbira fil-parti privata tag[ha. Ilkapsoli b’kollox kien fihom 764 gramma eroina, b’purita’ ta’ 23 fil-mija u jiswew fit-triq issomma ta’ 55,852 ewro.

Mill - investigazzjoninjiet irri]ulta li l-Pollakki kienu ;ew offruti somma konsiderevoli ta’ flus biex jimportaw id-droga f’Malta. B[al kif ji;ri f’ka]ijiet b[al dawn l-Avukat :enerali talab piena ta’ g[omor il-[abs, i]da l-fatt li l-Pollakki ammettew fi stadju bikri tal-pro/eduri g[amel id-differenza fil-piena.

L-Im[allef laqa’ t-talba li finalment kienet maqbula bejn difi]a u prosekuzzjoni wara li sar ftehim u Goldinzski ;ie kundannat disa’ snin [abs filwaqt li l-mara Jakubowska kienet kundannata g[al tmienja.

Huma kienu ordnati wkoll i[allsu s-somma ta’ 1,400 ewro fi spejje] tal-Qorti. L-Imn[allef Lawrence Quintano ippreseda lka].

Tony Debono jikkjarifika Issir riferenza g[ar rapport li deher f ’ In - Nazzjon tal biera[ dwar ix - xhieda ta ’ George Farrugia fil kumpialazzjoni ta ’ Tancred Tabone . Tony Debono stqarr li kien qieg[ed jistenna li jaqra x - xhieda ori;inali ta ’ Farrugia qabel ma jesprimi il -

po]izzjoni tieg[u u rriserva d dritt li jie[u kwalsiasi passi li tippermetti l - li;i }ied jg[id g[al fini ta ’ kjar ifika li waqt l - impjieg tieg[u mal - kumpanija John ’ s Group bejn is - snin 2008 u 20 1 0 , qatt ma talab xi kumpens illegali ta ’ kwalunkwe tip .

www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013

5

LOKALI

Edward Scicluna jg[id mod i]da Henley & Partners kienet qalet mod ie[or Fi Brussell, meta kien qed iwie;eb il-mistoqsijiet talMembri tal-Parlament Ewropew dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija din il-;img[a, l-Ministru tal-Finanzi Malti Edward Scicluna qal li kienet il-kumpanija internazzjonali Henley & Partners li g[a;;let biex din liskema tid[ol fis-se[[.

Madanakollu, Henley & Partners mhux hekk qalet, anzi rrappre]entanta ta’ din ilkumpanija Daniela Bugeja waqt il-programm Xarabank ftit tal;img[at ilu, qalet li kien il-Gvern li ried jg[a;;el biex ida[[al din l-iskema. Ir-rappre]entanta ta’ Henley & Partners kienet qalet ukoll li l-kumpanija proponiet li /-/ittadinanza ting[ata lil min jinvesti f’Malta u mhux lil min jixtriha.

Dawn i]-]ew; dikjarazzjonijiet jikkontradixxu kompletament lil xulxin peress li fuq na[a lMinistru Scicluna jg[id li Henley & Partners riedet tg[a;;el biex idda[[al l-iskema, u fuq in-na[a l-o[ra, l-kumpanija twa[[al filGvern li hu ried jg[a;;el biex

jibda jbieg[ il-passaporti.

Fi stqarrija ta’ pa;na u nofs li [are; wara li Edward Scicluna deher quddiem il-Kumitat talAffarijiet Ekonomi/i u Monetarji tal-Unjoni Ewropea fi Brussell, il-Gvern ma semma xejn fuq liskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza [lief fi tliet linji, li fihom qal li lGvern inizjalment ried iwaqqaf dak li sejja[lu Fond tal-I]vilupp li skema b[al din tkun tista’ torbot mieg[u.

Kien il-Gvern li ried jg[a;;el biex ida[[al din l-iskema Madanakollu, dak li ;ara, qalet Il-pubbliku Malti u G[awdxi g[andu quddiemu ]ew; dikjarazzjonijiet li jgiddbu lil xulxin, u l-istqarrija tad-Dipartiment tal- g[alhekk wie[ed jistenna li jew il-Gvern jew il-kumpanija Henley & Partners ji//araw il-po]izzjoni Informazzjoni, kien li t-team tag[hom inkarigat biex jipromwovi l-iske- f’Henley & Partners li kienu Malti u G[awdxi g[andu qud- jew il-kumpanija Henley & ma lesta xog[lu qabel ma huma li g[a;;lu biex tid[ol din diemu ]ew; dikjarazzjonijiet li Partners ji//araw il-po]izzjoni jgiddbu lil xulxin, u g[alhekk tag[hom u jg[idu min qed jg[id twaqqaf dan il-Fond. Anke l-iskema.

F’dan il-punt, il-pubbliku wie[ed jistenna li jew il-Gvern il-verita’ u min le. hawnhekk, il-Gvern waqqaf

Direttivi tal-MUMN fid-Dipartiment tal-Emer;enza Ftehim tal-U{M dwar Pharmacy Technicians L-MUMN [ar;et direttivi lillmembri tag[ha fid-Dipartiment tal-Emer;enza tal-Isptar Mater Dei. Dan wara li kitbet lillGvern u akku]atu li kiser ftehim li kellu mag[ha u feta[ Area Two ta’ dan id-Dipartiment importanti fl-isptar ming[ajr ma ;ew assenjati tmien infermieri addizzjonali f’din iz-zona. Dan il-ftehim kien intla[aq wara diskussjonijiet twal bi qbil bejn kul[add.

Ming[ajr dawn it-tmien infermieri, skont il-Union talInfermieri u l-Qwiebel, il-com-

plement e]istenti mhux bi]]ejjed biex ji;i provdut servizz adegwat lill-pazjenti, u l-pi] kollu qed jaqa’ in;ustament fuq inqas staff milli suppost. Il-Union ikkummentat li l-infermieri di;a’ qed jag[mlu l-mirakli biex ila[[qu mad-dipartiment kollu.

G[aldaqstat l-MUMN tat direttivi lill-infermieri membri tag[ha biex ma jag[mlu l-ebda xog[ol f’Area Two – anke jekk ji;u ordnati jag[mlu dan mittobba jew mill-Management.

Sadanittant, il-Gvern [abbar li wara laqg[a mal-U{M, instabet

soluzzjoni g[all-kwistjoni li fla[[ar jumejn [olqot kaos fis-sistema tal-Iskema tal-Ispi]erija tal-G[a]la Tieg[ek wara li lPharmacy Technicians [ar;u fuq strajk ordnat mill-union. IlGvern qal li d-direttivi issa gew irtirati.

Dwar din il-kwistjoni, aktar kmieni l-Kamra tal-Ispi]jara u tTaqsima tal-Ispi]jara tal-GRTU kienu kitbu lill-Kap E]ekuttiv tal-Iskema tal-POYC Roseanne Camilleri, u appellawlha biex i//irkolari li ntbag[tet lil 212-il spi]erija f’Malta u G[awdex li

j[addmu l-iskema - dwar isservizz ta’ emergenza li kien qed jigi m[addem min[abba l-istrajk - tigi rtirata g[ax mhix konformi mar-regolamenti.

I]-]ew; unions fl-ittra tag[hom qalu li f’ka] ta’ strajk minn professjonisti tal-kura tassa[[a, il-POYC g[andha tassigura li jibqa’ ji;i pprovdut isservizz s[i[ mog[ti ssoltu lillispi]jara kollha fil-komunita’ li j[addmu l-iskema. U mhux servizz ridott u ta’ emer;enza.

Dan biex, skont il-li;i u l-kodi/i ta’ etika, jigi assigurat li l-paz-

jenti ma jit[allewx ming[ajr ilmedi/ini.

Il-President tal-Kamra talIspi]jara Mary Ann Sant Fournier u dak tat-Taqsima tal-Ispi]jara tal-GRTU Mario Debono g[aldaqstant insistew li l-POYC tassigura li tipprovdi servizz kontinwu u mhux tqassim ridott talaktar medi/ini ur;enti kif kien qed ji;ri min[abba l-azzjonijiet industrijali. Jidher li issa li ddirettivi tal-Union {addiema Maghqudin gew irtirati, is-sitwazzjoni re;g[et lura g[an-normal.

www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013

6

LOKALI

Il-Kumitat Sezzjonali tal-Partit Nazzjonalista tal-Gudja lbiera[ filg[axija organizza attivita’ sabiex ifakkar l-anniversarju mill-qtil ta’ Raymond Caruana. Il-programm beda bi tqeg[id tal-fjuri fuq il-qabar ta’ Raymond Caruana fi/-?imiterju. Wara kienet /elebrata quddiesa fil-Knisja Parrokjali tal-lokalita’ segwita b’tifkira fil-Ka]in tal-Partit.

G[al dan il-programm attendew l-og[la uffi/jali tal-Partit Nazzjonalista, fosthom il-Kap tal-PN Simon Busuttil. (ritratt> Trevor Sollars)

L-NSO jer;a’ jikkonferma tnaqqis fl-esportazzjoni

Malta ma kisbet xejn ;did

L-Uffi//ju Nazzjonali talIstatistika (NSO) il-biera[ [abbar li matul ix-xahar ta’ Ottubru, l-esportazzjoni minn pajji]na re;g[et naqset, din iddarba b’36%, li jfisser tnaqqis ta’ aktar minn terz, meta mqabbel mal-istess perjodu ssena li g[addiet. Din i/-/ifra tikkonferma dak li ilu jsostni lPartit Nazzjonalista, ji;ifieri li lekonomija u l-industrija ta’ pajji]na qeg[din jiffa//jaw diffikultajiet li m’humiex ji;u indirizzati mill-Gvern. Tnaqqis flesportazzjoni ma jfisser xejn [lief tnaqqis fl-attività tal-fabbriki, u allura tnaqqis fixxog[ol.

Fi stqarrija l-Partit

Minkejja li l-Gvern qed ikompli g[addej jifta[ar u jesprimi sodisfazzjon li l-proposti li [arget it-Task Force dwar ilMediterran fuq l-immigrazzjoni wara t-tra;edja ta’ Lampedusa jinkludu dawk li ressqet Malta, issa anke l-Alternattiva Demokratika [ar;et tiddikjara ddi]appunt tag[ha li f’dawn ilproposti ma jissemma xejn dwar ir-responsabbiltá u l-Burden Sharing.

Fi stqarrija c-Chairperson talAD Arnold Cassola qal li waqt li sar xi progress dwar persuni li ma jikkwalifikawx g[all-a]il, lAlternattiva hi di]appuntata [afna li fid-dokument m’hemm l-

Nazzjonalista qal li din hi /ifra li tkompli tqajjem t[assib fid-dawl tas-sitwazzjoni rrappurtata fla[[ar jiem ta’ numru ta’ fabbriki ewlenin li [abbru li se jnaqqsu sostanzjalment il-[addiema tag[hom jew li sa[ansitra kienu kostretti jpo;;u lill-[addiema tag[hom fuq sistema ta’ fourday week. Dan qed idg[ajjef issitwazzjoni finanzjarja ta’ eluf ta’ familji Maltin u G[awdxin, u qed ikompli jda[[al element ta’ in/ertezza, li ma tawgurax tajjeb g[all-ekonomija ta’ pajji]na.

L-istqarrija tal-NSO ixxejjen ukoll l-isku]a li tipikament jo[ro; biha l-Ministru talFinanzi Edward Scicluna, li ji;;ustifika dan it-tnaqqis billi

jg[id li dan ;ej mit-tnaqqis ta’ ri-esportazzjoni ta’ tipi differenti ta’ fjuwil. Fil-fatt, l-NSO jag[milha /ara li anke meta tne[[i l-fjuwils mit-total talesportazzjoni, pajji]na xorta rre;istra tnaqqis kbir ta’ 23% fuq l-istess perjodu s-sena li g[addiet.

L-istqarrija ttemm li l-appell tal-Partit Nazzjonalista jibqa’ wie[ed /ar, il-Gvern g[andu ja;ixxi qabel ma jkun tard wisq.

Il-Gvern g[andu jieqaf iwebbes rasu u jo[loq pjan serju dwar ixxog[ol biex isib is-soluzzjonijiet g[all-industrija, g[as-sidien tannegozji u finalment g[all[addiema Maltin u G[awdxin u l-familji tag[hom.

ebda riferenza g[al dak li l-aktar li nsistiet fuqu Malta.

Fis-Summit ta’ Ottubru l-Prim Ministru Muscat kien iddikjara li se jsabbat saqajh u mhux se jitlaq mis-Summit qabel ma Malta tie[u dak li trid. Imbag[ad wara s-Summit, kien iddikjara li dan kien su//ess g[al Malta.

Min-na[a tag[ha, l-AD appellat lil Muscat biex jipperswadi lill-kollegi tieg[u l-Prim Ministri l-o[ra Ewropej biex jg[inu pajji]i ]g[ar fuq il-fruntiera b[alma hi Malta. L-Alternattiva g[amlet appell simili anke lillKap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil biex jag[mel l-istess fillivell tal-PPE.

www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013

7

ANALI}I

G[asfur ta/-?omb Le[en G[awdex

Kif wie[ed forsi jaf, ‘G[asfur ta/-Comb’ hu wiehed mill-aktar drammi mag[rufa tal-litteratura Maltija f’era moderna, dan ;ie miktub minn Oreste Calleja filbidu tas-snin sebg[in. I]da lartiklu tal-lum ma g[andu xejn x’jaqsam ma’ dan id-dramm, i]da jista’ jkollu ftit xebh mal-istorja tal-Ministru g[al G[awdex Anton Refalo. Fil-fatt dan ilMinistru jidher li re;a’ g[amilha u dejjem jara x’jivvinta ;did, din id-darba jidher li tg[allem isiefer sewwa minn fuq it-taxxi talpoplu Malti.

Fil-ka] tas-safra tal-Ministru Anton Refalo f’Kirkwall li swiet b’kollox aktar minn €7,000, il-vja;;i nxtraw mill-Untours, l-A;enzija tal-ivvja;;ar tal-GWU mowbajl u l-ADSL, expense allowance u dik li tissejja[ expertise allowance. Il-veru ka] li ‘Malta Taghna Lkoll’ basta tkun [dimt g[al-Labour biex jie[u l-poter u wara ti;i ppremjat.

b[alma g[amel fil-ka] tal-Gozo Channel meta dan tal-a[[ar ordna l-vapur ji;i lura g[alih.

Aktar u aktar meta fil-ka] tassafra f’Kirkwall li swiet b’kollox aktar minn 7,000 ewro, ilvja;;i nxtraw mill-Untours, lIs-safar tal-Ministru Refalo A;enzija tal-ivvja;;ar talSkandlu Fil-;img[at li g[addew ;ie Mid-dokument li tpo;;a fuq il- GWU. Jidher li wara li l-Partit ]velat li bejn :unju u Settembru mejda tal-Kamra bl-elenku tal- Laburista u GWU iddivorzjaw, ta’ din is-sena, il-Ministeru g[al vja;;i li kellu l-Ministru Refalo issa re;g[u ]]ewgu g[al konG[awdex nefaq mill-anqas minn :unju ‘l hawn, juri b’mod venjenza.

13,300 ewro fuq safar tal/ar li fis-sitt safriet li kellu lMinistru Anton Refalo biss Ministru Refalo f’dawn l-erba’ Il-poter tela’ sew g[al ras f’titjiriet li g[alihom, Refalo dejxhur lejn l-I]vezja, Sardinja, il-Laburisti jem, jew kwa]i, [a mieg[u konBrussell, l-Ungerija, Franza u Fuq tema differenti, filsulent partikolari tal-Ministeru appuntu dan il-vja;; lejn l- ;img[at li g[addew din il-pa;na tieg[u. Fuq vja;; wie[ed biss, li Iskozja, il-biljetti kollha nxtraw kienet ]velat li s-Sindku sar f’Settembru li g[adda, il- Hu /ar li Anton Refalo kull darba li jsiefer qed jie[u mieg[u xejn b’direct order. Dan hu skandlu u Laburista ta’ {al Qormi Ministru u dan il-konsulent nefqu g[ajr lis-Sur Frank Psaila (ritratt it-tieni mix-xellug), li hu jikser kull regolament finanzjaru Rosianne Cutajar, kienet ippruPermanenti tal-Ministeru g[al G[awdex li wara bejniethom aktar minn 5,300 l-eks-Segretarju ta’ kif g[andom isiru l-affarijiet vat taqbe] il-kju tal-vapur tal[adimlu fl-a[[ar elezzjoni, Anton Refalo inga;;ah b[ala ewro fit-titjira tal-ajru biss biex likonsulent b’mod legali.

Gozo Channel. F’dak l-artiklu tieg[u marru g[al konferenza ta’ ftit Issa wasal il-mument li Joseph kien ]velat li Cutajar /emplet jiem fl-Iskozja. F’dan il-ka] u fis- zi. L-aktar wa[da li ;iet tiswa Wara din ir-risposta issa hu /ar Muscat jurina kemm se j]omm il- uffi/jal g[oli fil-korp sabiex safriet l-o[ra li g[alihom attenda lill-poplu Malti tkun ]jara li li Anton Refalo kull darba li weg[da tieg[u ta’ accountability. jordna lil Pulizija j[alluha l-Ministru Refalo, il-biljetti tal- g[amel fl-Iskozja f’Settembru, jsiefer qed jie[u mieg[u xejn Jekk Muscat jixtieq i]omm il-ftit taqbe] il-kju tal-vapur. Issa ;ie ajru nxtraw b’direct order, mal-konsulent tieg[u, u li fissret g[ajr lis-Sur Frank Psaila li hu l- kredibbiltà li fadallu, g[andu ]velat fil-mieda li dan l-uffi/jal ji;ifieri ming[ajr sej[a g[all- nefqa ta’ xejn inqas minn 7,048 eks-Segretarju Permanenti tal- jifta[ inkjesta sabiex jistabbilixxi g[oli ma kien [add g[ajr ilofferti u bla ma n;abru kwotaz- ewro minn fondi pubbli/i fuq Kummissarju tal-Pulizija nnifsu zjonijiet biex ikun ]gurat li safra wa[da, Anton Refalo u lPeter Paul Zammit. jin;ieb l-or[os prezz. konsulent tieg[u marru erbat Jidher li wara l-intervent talIl-verità [ar;et fil-Parlament ijiem fl-Iskozja g[al konferenza Kummissarju, il-karozza li wara Mistoqsija Parlamentari li li fi kliem il-Ministeru stess, Cutajar kienet qed issuq t[alliet saret mid-Deputat Nazzjonalista serviet ta’ kontinwità fuq kontaqbe] lil kul[add u din da[let Charlò Bonnici lill-Ministru g[al ferenzi o[ra li saru fil-passat fil-marshalling area biex tirkeb il-vapur qabel il-karozzi l-o[ra li kienu qed jistennew g[allJidher li l-poter tela’ sewwa g[al vapur.

L-informazzjoni li g[andna ras il-Laburisti u qed ja[sbu li tg[id li dan il-ka] se[[ qrib l-4 jistg[u jag[mlu li jridu ming[ajr ta’ Novembru, id-data meta tressaq il-Ba;it fil-Parlament millma jkellimhom u jwaqqafhom Ministru tal-Finanzi. Jidher [add u xejn ukoll li l-Kummissarju talPulizija, falla milli wie;eb sett G[awdex. Bonnici staqsa lill- ming[ajr ma spe/ifika x’ri]ultati ta’ mistoqsijiet dwar li l-ka] li Ministru biex jg[id jekk il-biljet- jew effett po]ittiv kien se jkollu g[amillu l-portal elettroniku ti tal-ajru li nxtraw g[as-safar li g[al G[awdex.

Maltarightnow. Dan issa hu ka] kellu bejn :unju u Settembru Xi [a;a stramba li ;rat hu li /ar fejn ikompli jikkonferma nxtrawx b’direct order jew wara meta mistoqsi mill-gazzetti dak li l-PN kien jg[id qabel lsej[a g[all-offerti. Hu talab ukoll lokali, il-kelliem tal-Ministeru elezzjoni – dak li l-Partit g[ar-risposti fuq kull safra u ma riedx jg[id min hu l-kon- L-uffi/jal g[oli li tkellem mieg[u s-Sindku Laburista ta’ {al Laburista l-poter biss irid akkost Rosianne Cutajar, biex t[alliet taqbe] il-kju tal-vapur kemm sewa kull biljett tal-ajru, sulent li akkumpanja lill-Ministru Qormi ta’ kollox u mhux l-interess nazChannel, ma kien [add g[ajr il-Kummissarju tal-Pulizija g[al kull passi;;ier, g[al kull Refalo g[al din il-konferenza, u li tal-Gozo zjonali . U issa jidher li l-poter nnifsu Peter Paul Zammit safra. jirri]ulta li minn :unju sal-lum tela’ sewwa g[al ras il-Laburisti dejjem akkumpanjah f’kull safra Ministeru g[al G[awdex li wara jekk il-Ministeru g[al G[awdex u qed ja[sbu li jistg[u jag[mlu Ma riedx jg[id min hu li g[amel [lief f’wa[da, imma li [adimlu fl-a[[ar elezzjoni, kisirx jew le ir-regolamenti li jridu ming[ajr ma jkellimhom l-konsulent li akkumpanjah wie;eb biss li huwa l-istess per- Anton Refalo inga;;ah b[ala finanzjarji. u jwaqqafhom [add u xejn!

Mill-informazzjoni pprovduta, suna li fil-passat akkumpanjat konsulent tieg[u b’salarju li jitla’ Jekk ikun il-ka], Muscat Tassew li saru ‘G[asafar ta/jirri]ulta li f’erba’ xhur Refalo lill-Ministri Giovanna Debono u sa 44,500 ewro fis-sena. Ji;ifieri g[andu jitlob lil Refalo biex ?omb. kellu sitt impenji barra minnn Anton Tabone fl-istess konferen- salarju Skala 3 ta/-/ivil, bl- jerfa’ r-responsabbiltà politika u lehenghawdex@gmail.com Malta g[al laqg[at jew konferen- zi barra minn Malta. allowance tal-karozza, [las g[all- mhux ikompli jiddefendih

www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013

8

OPINJONI

Il-fer[ tal-Van;elu Niddubita f’dawn l-a[[ar snin kienx hemm dokument ie[or ta’ Papa li kien mistenni daqs lE]ortazzjoni Appostolika li [are; il-Papa Fran;isku l;img[a l-o[ra bl-isem Evangelii Gaudium (Il-Fer[ tal-Van;elu).

Kien hemm diversi en/ikli/i ta’ profondità kbira li tul is-snin qanqlu interess u diskussjoni, imma normalment dan l-interess ikun ftit jew wisq ristrett g[al /rieki akkademi/i u ekkle]jasti/i.

I]da din l-e]ortazzjoni kienet mistennija b’[e;;a kbira g[ax hija l-ewwel kitba li dan il-Papa [are; wa[du.

L-En/iklika Lumen Fidei niftakru, kienet a quattro mani, kollaborazzjoni bejn Fran;isku u lprede/essur tieg[u l-Papa Benedittu XVI li kien [ejja [afna mill-kontenut tag[ha.

L-istag[;ib g[all-interess li qajmet ikompli ji]died meta n]ommu f’mo[[na li l-Evangelii Gaudium hi E]ortazzjoni Appostolika, li mhix l-og[la livell ta’ dokument papali: normalment hu tip ta’ dokument li niltaqg[u mieg[u wara xi sinodu, meta l-Papa ji;bor fih dak li jkun intqal jew ;ie propost f’dawn il-

laqg[at li kull tant ]mien ise[[u fil-Knisja Universali fuq temi partikulari.

Fil-fatt din l-e]ortazzjoni ti;bor fiha [afna millkonklu]jonijiet li [ar;u fisSinodu tal-2012 dwar lEvan;elizzazzjoni l-:dida.

I]da Evangelii Gaudium hi aktar minn hekk ukoll. {afna qed jarawha b[ala mission statement ta’ dan il-Papa, it-timbru ta’ liema direzzjoni hu jixtieq jag[ti lill-Pontifikat tieg[u, u xi Knisja jrid i[alli warajh.

Dawk li regolarment isegwu lomeliji li l-Papa Fran;isku jag[mel waqt il-quddies ta’ filg[odu fir-residenza Santa Marta g[arfu f’din l-e]ortazzjoni diversi su;;etti g[al qalbu, b’mod spe/jali l-foqra u l-imwarrbin, u l-[tie;a li l-Knisja g[andha tkun qrib tag[hom u li twassal il-bxara t-tajba bi stil li jinftiehem minn kul[add.

Punt li laqatni f’dan ir-rigward hu l-enfasi tal-Papa fuq il-b]onn li min jevan;elizza (u allura kull Nisrani li jrid jaqsam mal-o[rajn l-esperjenza tieg[u ta’ fidi) ma jistax ikollu [arsa qisu sejjer funeral.

Ftakart fi fra]i li kont smajt ming[and predikatur Kapu//in fl-Amerika fis-sena 2000> “Jekk g[andek lil :esù f’qalbek, [u pa/enzja av]a lil wi//ek!”

Dun Brendan M. Gatt brendissimo@gmail.com

Ftakart fi fra]i li kont smajt ming[and predikatur Kapu//in fl-Amerika fis-sena 2000: “Jekk g[andek lil :esù f’qalbek, [u pa/enzja av]a lil wi//ek!”

Kien jg[id li bosta Nsara jitkellmu dwar il-fidi tag[hom b’attitudni ta’ dwejjaq, qishom se jg[idulek “b’sog[ba kbira n[abbarlek li :esù Kristu qam mill-mewt.”

G[andna xorti li l-;enerazzjoni tag[na rat papiet li juru lfer[ u l-konvinzjoni tal-fidi. :wanni Pawlu II, minkejja l-età avvanzata u l-mard tieg[u, kien kapa/i jqanqal folol kbar ta’ nies, b’mod spe/jali ]g[a]ag[.

Benedittu XVI, li b’dik it-tbissima kwa]i mist[ija, kien dejjem (prattikament f’kull diskors jew tislima) jitkellem dwar il“gioia”, il-fer[ tal-[biberija ma’ Alla.

U issa Fran;isku li f’qasir ]mien uriena kif dan l-istess fer[ hu possibbli anki fl-eqqel tbatija li toffri din id-dinja.

L-istint ta’ missier li j[obb lil uliedu kollha – huma min huma u g[amlu x’g[amlu – huwa element ie[or li jispikka f’dan iddokument.

Il-[niena u t-tenerezza li j[obb isemmi Fran;isku ssibhom kwa]i f’kull pa;na. Anzi, ji;u ppre]entati b[ala sine qua non (xi [a;a li ma tistax tg[addi ming[ajrha) g[all-missjoni talKnisja li tevan;elizza.

Ifakkarna li l-[niena tinsab filqu//ata tal-virtujiet u tpatti g[al

Hemm b]onn nibqg[u komunità ugwali Dan kien l-istess kliem li [are; minn fomm il-Kummissarju Ewropew g[as-Sa[[a u Politika talKonsumatur Tonio Borg waqt intervista li saret minn Patrick Cooke.

Fiha l-istess Kummissarju esprima t-twemmin tieg[u fuq l-Unjoni Ewropea b[ala forza g[all-;id fil[ajja ta’ kuljum tal-abitanti tag[ha u d-dinja.

Dan l-artiklu li se jkompli fl-edizzjoni li jmiss se ja//ena g[ad-djalogu li l-istess Kummissarju kien parti sostanzjali minnu b[ala parti mis-Sena Ewropea ta/-?ittadini nhar il-{amis, 7 ta’ Novembru, 2013 f’attività organizzata millUffi//ju ta’ Informazzjoni talParlament Ewropew Malti.

Mistoqsi kif ‘/ittadini komuni’ jinstigaw de/i]jonijiet fuq livell Ewropew fejn jaslu jkunu responsabbli g[all-azzjonijiet tag[hom, il-Kummissarju sa[aq li hemm diversi modi li bihom ir-responsabbiltà tista’ ti;i e]er/itata.

L-ewwel pass kru/jali g[a/-/ittadini biex jesprimu ru[hom huwa permezz tal-pro/ess elettorali.

Kwistjoni meqjusa ina//ettabbli

Hemm ukoll modi o[ra fejn i//ittadini jintera;ixxu ma’ istituzzjonijiet b[all-Kummissjoni. Fil-

ka] jekk hemm kwistjoni meqjusa ina//ettabbli mi/-/ittadini rigward l-applikazzjoni jew il-modalitajiet ta’ le;i]lazzjoni tal-Unjoni Ewropea, huma jistg[u jibag[tu lilmenti tag[hom lill-Kummissjoni Ewropea li mbag[ad t[ares lejn ilkwistjoni u tivvaluta jekk l-implimentazzjoni ta’ le;i]lazzjoni partikolari tal-Unjoni Ewropea kinitx korretta jew le u jekk il-pro/edura ta’ ksur je[tie;x li tinfeta[.

Dan jista’, f’ka]ijiet ta’ nuqqas ripetuti ta’ konformità jwasslu g[al referenza lill-Qorti Ewropea tal-;ustizzja kontra Stat Membru g[all-interpretazzjoni korretta.

Imma je]istu mezzi o[ra b[allOmbudsman Ewropew li jittratta kwistjonijiet ta’ amministrazzjoni mill-Kummissjoni, jew il-Kumitat g[all-Petizzjonijiet fil-Parlament Ewropew fejn grupp ta’ /ittadini li j[ossuhom ;ew inflitta minn aspett spe/ifiku tal-li;i tal-Unjoni Ewropea jistg[u jissottomettu lkwistjoni tag[hom g[all-konsiderazzjoni ukoll.

Importanti li na//ennaw ukoll g[at-Trattat ta’ Lisbona fejn hemm a//enn g[all-inizjattiva ta//ittadin fejn wara li mxiet ma’ pro/edura spe/ifika, numru ta’ /ittadini jistg[u jitolbu lill-Kummissjoni biex jie[du inizjattivi ;odda jew i[assru dik e]istenti.

[afna nuqqasijiet.

E]empju wie[ed bi]]ejjed biex nifhmu l-istil tal-Papa: ju]a kliem iebes kontra l-abort, u jsemmih fost id-dnubiet kontra d-dinjità tal-bniedem, offi]i li jsej[u lil Alla g[all-vendetta.

Jag[milha /ara wkoll li lKnisja qatt mhi se tibdel ittag[lim tag[ha f’dan ir-rigward.

I]da mbag[ad jag[ti dimensjoni o[ra: Jg[id li g[adna m’g[amilniex bi]]ejjed biex nakkumpanjaw lil tant ommijiet li forsi jaraw l-abort b[ala l-unika possibbiltà wara xi stupru jew min[abba faqar estrem.

B[alma ddikara kemm-il darba, il-Papa mhux qed jibdel il-valuri li l-Knisja dejjem [addnet. Pjuttost qed jurihom filglorja kollha tag[hom b[ala parti minn xena ferm akbar u isba[: il{niena t’Alla li tfarra; u tfejjaq.

(1)

Huwa tort tal-Unjoni Ewropea li xi stati membri g[andhom ]bilan/i e//essivi, jew dejn pubbliku enormi fir-rigward tal-Prodott Gross Domestiku tag[hom^

Maria Portelli marpo2489@gmail.com

L-elezzjonijiet Ewropej Min-na[a l-o[ra meta tmiss ittema tal-elezzjonijiet Ewropej,

issib li hemm nuqqas sostanzjali ta’ /ittadini li jo[or;u je]er/itaw id-dritt tal-vot f’xi stati membri.

Jista’ jkun il-ka] li dan jirrifletti li l-Unjoni Ewropea hija remota g[all-[ajja ta’ kuljum ta/-/ittadini^ Li hu ]gur hu li meta mmissu ttema Ewropea je[tie; inkunu ferm realisti/i spe/jalment fi ]minijiet ta’ in/ertezza ekonomika fejn itt[assib ta/-/ittadini kulma jag[mel dejjem jawmenta.

Fuq kollox, hemm tendenza li //ittadini stess jesprimu t[assib billi ma jivvutawx fl-elezzjonijiet jew sa[ansitra jaslu jivvutaw g[allmovimenti l-aktar estremi fuq ilfirxa tal-ispettru politiku. St[arri;

b[al dawk imwettqa mill-Eurobarometer juri li l-ma;;oranza ta//ittadini j[ossu li le[inhom mhux mismug[ fuq livell Ewropew.

Il-Kummissarju Borg jis[aq li dejjem hemm lok g[al titjib filmod kif iwasslu l-messa;; ilKummissarji stess.

Jekk insemmu l-benefi//ji tassuq intern jew id-drittijiet ta//ittadini, il-politika ta’ ener;ija g[all-Unjoni Ewropea jew ilbenefi//ji ta’ kummer/ miftu[ mal-bqija tad-dinja - il-messa;; je[tie; li jitqieg[ed iktar b’sa[[tu u b’mod aktar konkret.

St[arri; juri li /-/ittadini jemmnu fid-demokrazija rappre]entattiva Ewropea u huma lesti li jivvutaw fl-2014. Pere]empju, ilkandidati tal-partiti politi/i Ewropej g[all-presidenza li jmiss tal-Kummissjoni jew sa[ansitra elezzjoni diretta tal-President talKummissjoni mi/-/ittadini jintlaqg[u tajjeb minn kwa]i ]-]ew;

terzi ta/-/ittadini.

Sentimenti kontra l-UE

Meta ;ie mistoqsi dwar lg[aliex sentimenti anti-UE qed jinfirxu f’diversi stati membri kbar u x’jista’ jsir biex ire;;g[u lura dan kollu, hu enfasizza li ju]aw ilKummissjoni Ewropea b[ala g[odda utli.

Meta xi [a;a tmur [a]ina fi stat membru huwa normali li tipponta sebg[ek barra minn pajji]ek.

Huwa tort tal-Unjoni Ewropea li xi stati membri g[andhom ]bilan/i e//essivi, jew dejn pubbliku enormi fir-rigward tal-Prodott Gross Domestiku tag[hom^ Mi]uri ta’ awsterità u l-ftehim kompatt fiskali ;ew iffirmati millistati membri b’mod volontarju. Ilpartiti principali li g[andhom perspettiva pro-UE g[andhom jing[aqdu kontra l-gruppi marginali li jopponu ming[ajr ma jipproponu xejn konkret.

www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013

9

EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL

Maratona ta’ azzjoni u messa;; G[ada l-{add, il-Partit Nazzjonalista se jkun qed ji;bor il-flus f’maratona li tlaqqa’ [afna nies flimkien f’divertiment u azzjoni, fid-djar u fid-Dar ?entrali tal-Partit Nazzjonalista – maratona li liskop prin/ipali tag[ha hu li l-Partit Nazzjonalista jkollu l-fondi bi]]ejjed biex ja[dem b[ala partit politiku serju u Oppo]izzjoni effettiva.

F’Malta, il-gvern ma jag[tix flus lill-partiti politi/i, kif isir f’[afna pajji]i. G[alhekk il-partiti politi/i jridu ji;bru l-flus g[ax illum, waqt li l-politika fiha element kbir u tajjeb [afna li hu volontarju, trid tkun wa[da professjonali li te[tie; [afna ri]orsi.

Il-periklu ta’ influwenzi ille/iti bil-flus Dan jifta[ lill-partiti politi/i g[al influwenzi li jistg[u ma jkunux tajbin jekk il-partiti jkunu jiddependu fuq donazzjonijiet qawwijin minn interessi li jippruvaw jinfluwenzaw il-politika bil-flus, flok bissewwa u bir-ra;uni. Hu g[alhekk li hu importanti li l-partiti ji;bru lftit ming[and il-[afna, u mhux il-[afna ming[and il-ftit.

De/i]jonijiet qabel l-elezzjoni imma li n]ammew mo[bijin B’xorti [a]ina, kemm fl-elezzjoni ;enerali kif ukoll wara, rajna lill-Partit Laburista jiddandan bil-flus kbar li jidher li g[andu u li jag[tu xamma ta’ influwenzi li mhumiex tajbin. Dak li ;ara wara lelezzjoni b’de/i]jonijiet favur /erti interessi – de/i]jonijiet li hu /ar li ttie[du qabel l-elezzjoni imma li n]ammew mo[bijin sal-elezzjoni – i;ieg[lu lil min jit[asseb.

Interessi li jag[tu l-impressjoni li huma vanta;;jati Id-de/i]jonijiet li donnhom iridu jimlew lil Malta bit-torrijiet talkonkos, power station privata li mag[ha l-poplu Malti se jintrabat g[al 18-il sena imma hi se tintrabat biss g[al [amsa, u l-fatt li d-ditta barranija li se tkun qed tbig[ i/-/ittadinanza g[andha wkoll ferg[a li tmexxi l-elezzjonijiet f’pajji]i ]g[ar u ltaqg[et mal-Partit Laburista qabel l-elezzjoni – dawn kollha jag[tu lok g[all-inkwiet.

Partit Nazzjonalista li jrid jibqa’ jkun serju u Oppo]izzjoni effettiva Min-na[a l-o[ra, illum hu /ar li l-Partit Nazzjonalista ]gur mhux partit sinjur. Hu /ar ukoll li l-pajji] g[andu b]onn Oppo]izzjoni serja u effettiva li jirnexxilha – kif irnexxielha dan l-a[[ar fil-kwistjoni tal-bejg[ ta/-/ittadinanza – turi lill-pajji] u lill-Gvern stess li qed jag[mel [a]in u ;;ib lill-Gvern jammetti dan u jiddiskuti.

Tfassil ta’ politika tajba favur il-[afna G[alhekk, id-donazzjoni tal-[afna ta’ g[ada hi azzjoni ferm akbar minn sempli/i ;bir. Id-donazzjoni tieg[ek g[ada il-{add hi messa;; importanti li dan il-pajji] g[andu b]onn politika serja li sseddaq lidentità tag[na ta’ pajji] demokratiku, liberu u Ewropew, u li turi li ma tridx lil min jixtri l-influwenza ta’ xi partit jew ta’ xi gvern imma li l-partiti g[andhom ifasslu l-politika tag[hom mhux favur il-ftit imma favur il-[afna.

Politika ta’ solidarjetà ma’ min hu fil-b]onn u wkoll ma’ popli o[rajn kif qed jag[mel ukoll il-Partit Nazzjonalista mal-poplu talUkrajna u kif se jag[mel ukoll personalment mal-President Yanukovych meta l-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil jesprimi personlament it-t[assib dwar dak li qed ji;ri fl-Ukrajna fejn intu]at il-forza u l-vjolenza kontra dimostranti, i]da jirrifjuta li jkun parte/epi f’attivitajiet u ikliet uffi/jali o[rajn mal-President Yanukovych waqt li jkun Malta fuq stedina tal-Prim Ministru Muscat.

Mistoqsija lil Reno Bugeja Nag[mel referenza g[ar-rapport tal-;urnalist Jerome Caruana Cilia fil-konfront ta’ Reno Bugeja (‘Illum’, 24 ta’ Novembru, 2013).

Fl-intervista Reno Bugeja, b[ala editur ta’ Public Broadcasting Services Limited u b[ala Kap talKamra tal-A[barijiet, fta[ar li fixxandir dejjem i;ib ru[u b’mod seren, o;;ettiv u imparzjali.

Fl-isfond ta’ dan il-fta[ir kollu, nistaqsi lil Reno Bugeja kif baqa’ qatt ma sab [in jintervista lill;urnalist Norman Vella, li ;ie arbitrarjament arrestat fl-ajruport fis-27 ta’ Ottubru, 2013 fuq ritratt li qatt ma kien je]isti, (kif konfermat b’sentenza mill-Qorti tal’Ma;istrati’ nhar it-30 ta’ Ottubru, 2013.

Edward Torpiano Il-Furjana

Lino Grech Apprezzament Nistqarr li n[sadt meta nhar itTnejn sirt naf li Lino Grech g[adda g[all-[ajja ta’ dejjem.

B[all-ma;;oranza tal-Maltin, kelli ammirazzjoni kbira lejn Lino Grech, attur, direttur u kittieb ta’ bosta drammi televi]ivi. Min jaf kemm paxxa telespettaturi bilbattuti [elwin tieg[u li kienu jnisslu tbissima!

Lino Grech

Niftakar il-bidu tas-snin 90 meta r-ra;el tieg[i li kien Kordinatur tal-Kaw]a talBeatifikazzjoni ta’ Sr M. Adeodata Pisani (illum Beata), ;ie[ f’rasu li javvi/ina lil xi [add kapa/i biex jikteb dramm dwar Adeodata Pisani biex wara tittella’ fl-Istitut Kattoliku. U min kien l-a[jar u l-aktar persuna adattata g[al bi//a xog[ol b[al din? {add, g[ajr Lino Grech.

Iltqajna mieg[u ftit jiem wara u [allejnielu l-bijografija tag[ha.

Snin wara stqarr mag[na, li dakinhar li kellimnieh ma qalilniex le, g[ax sta[a minna. Wara, ma setax jorqod bil-preokkupazzjoni li kellu fuqu dwar x’seta’ jg[id fuq soru tal-klawsura! Fuq xewqa tieg[u u bl-approvazzjoni talBadessa, g[amel ]jara lillMonasteru biex jiffamiljarizza ru[u mal-ambjent fejn g[exet Adeodata.

Aktar tard, Lino Grech tag[na

l-manuskritt biex naraw x’jidhrilna u g[o;obna. Sab l-atturi. Saru l-arran;amenti mal-Istitut Kattoliku biex jittellg[u tliet rappre]entazzjonijiet li kienu su//ess. Fuq talba tag[na Lino Grech a//etta wkoll li jtella’ lplay fil-Monasteru tal-Imdina g[as-sorijiet. Ma setax jintu]a xenarju, imma kienet esperjenza li la s-sorijiet u anqas l-atturi ma nsew. Ta’ dan kollu, la Lino Grech u lanqas l-atturi ma riedu xi [las. Aktar tard bg[attlu group photo g[al kull attur u attri/i li kollha [adu gost bih.

Ftit xhur ilu, kelli l-okka]joni li nkellem lil Lino Grech wara li qara l-ktieb tieg[i ‘Siltiet millimg[oddi ta’ [ajti’. ?empilli biex jg[idli prosit u kemm g[amilt sewwa li [ri;t il-verità fil-bera[.

Fit-2 ta’ Di/embru 2013, Lino Grech ;ie msejja[ mill-Mulej fletà ta’ 83 sena, biex jir/ievi ming[andu l-premju talli g[araf i[addem it-talenti li bih ]ejnu Alla l-Imbierek g[all-;id tal-proxxmu tieg[u. Inwieg[du lill-familjari tieg[u li nibqg[u niftakru fih.

Emily Barbaro-Sant Il-Mosta

L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bilposta (Ittri lill-Editur, InNazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt.

25 sena ilu f’In-Nazzjon Il-;urnal ji]vela l-ipokresija tas-So/jalisti dwar l-g[oli tal-[ajja meta fid-diskors tieg[u bi twe;iba g[all-ba;it, il-mexxej So/jalista Karmenu Mifsud Bonnici kkritika lill-Gvern g[ax skont hu ]-]idiet li ng[ataw ma kinux jirriflettu ]-]ieda li kien hemm fl-g[oli tal-[ajja fl-ewwel disa’ xhur tas-sena. Il-qerq jo[ro; g[all-fatt li fl-a[[ar sena ta’ Gvern So/jalista ma kienet ing[atat l-ebda ]ieda g[all-g[oli tal-[ajja minkejja li l-[ajja kienet g[oliet b’1.8 punt. U dan minkejja l-kontrolli kollha li kien jg[id li jag[mel gvern So/jalista, minkejja l-fri]a fuq il-prezzijiet u l-pagi. Dwar dan il-GWU ukoll qatt ma kienet tniffset.

L-Air Europe talbet li/enzja biex topera titjiriet bejn Malta u Londra, minn Gatwick u Manchester.

Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013

10

MARATONA PN

Kollox lest g[all-Maratona :bir ta’ Fondi 2013...

Maratona ta’ divertiment g[all-familja kollha Clinton Sammut

Familja wa[da – din kienet ilfra]i meta ]ort is-sala u l-uffi/ini minn fejn qieg[da ssir il-[idma fid-Dar ?entrali g[all-a[[ar preparamenti qabel il-Maratona :bir ta’ Fondi 2013. Atmosfera mill-isba[ fejn g[exieren ta’ voluntiera flimkien mal-[addiema u uffi/jali qeg[din ja[dmu biex ledizzjoni ta’ din is-sena tkun edizzjoni o[ra su//ess.

Milli stajt nara x-xog[ol ivarja minn armar sa telefonati, minn idea sa lo;istika, i]da meta dawn l-ingredjenti kollha jing[aqdu flimkien u b’mod g[aqli, nesperjenzaw festa ]g[ira li tattira mijiet ta’ familji Maltin u G[awdxin fid-Dar ?entrali matul dawk ittnax-il sieg[a li matulhom tkun organizzata.

Din is-sena mhix se tkun inqas mis-snin ta’ qabel, g[ax il-maratona ta’ din is-sena se toffri spettaklu mill-isba[ fosthom biddiversi kantanti kemm stabbiliti u Il-Maratona :bir ta’ Fondi hi festa ]g[ira li fiha jin;abru l-familji Maltin, filwaqt li jgawdu minn spettaklu mill-isba[ inklu] kantanti ]g[ar b’talent mill-isba[

g[al pa;na 11

www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013

11

MARATONA PN

Xena mill-a[[ar edizzjoni tal-maratona meta kor mill-isba[ ferra[ lill-udjenza b’kant relatat mal-festi tal-Milied

Illum G[awdex se jkun protagonist fil-ftu[ tal-Maratona f’Marsalforn minn pa;na 10

o[rajn ;odda li se jkunu qeg[din iferr[u lill-pubbliku li se jkun pre]enti fis-sala i]da wkoll lilleluf l-o[ra li se jkunu qeg[din isegwuna mid-djar tag[hom.

Rigali mhux se jkunu neqsin g[al din is-sena, fejn barra rrigali li se jkunu qeg[din jittellg[u kull tant [in, dawk li se jattendu d-Dar ?entrali waqt ilmaratona u j[allu d-donazzjonijiet tag[hom se jing[ataw diversi rigali, rigali ta’ apprezzament ta]-]jara u d-donazzjoni li taw lill-Partit Nazzjonalista.

Il-Partit Nazzjonalista kien u g[adu partit b’sa[[tu, [aj u partit li qieg[ed jinbidel u jissa[[a[ minkejja d-diffikultajiet li kien u g[adu jiffa//ja matul dan il-perjodu diffi/li.

I]da l-qalb ;eneru]a tag[kom il-Maltin u l-G[awdxin kompliet tg[in lill-Partit Nazzjonalista

jqum fuq saqajh, ja[dem b’mod effettiv fil-riorganizzazzjoni tieg[u i]da fuq kollox jibqa’ lpartit li minkejja li qieg[ed flOppo]izzjoni jkompli ja[dem g[all-;id tieg[ek u ta’ wliedek, billi jsemma’ le[nek filParlament.

Il-pubbliku hu m[e;;e; jattendi g[al din il-festa ta’ divertiment waqt il-maratona li se ssir g[ada l-{add 8 ta’ Di/embru 2013, i]da l-G[awdxin huma m[e;;a jattendu llum fis-7:30pm Marsalforn, G[awdex, biex jag[tu d-donazzjonijiet personali jew kollettivi lill-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busutill.

Matul dawn l-attivitajiet ilpubbliku se jkollu wkoll l-opportunità li jiltaqa’ mat-tmexxija l;dida tal-Partit Nazzjonalista, jiddiskuti mag[hom u fuq kollox, b[al dejjem, iwassal il-messa;; tieg[u biex inkomplu nissa[[u fil-[sieb u l-politika tag[na.

Il-maratona ta’ din is-sena se toffri spettaklu mill-isba[, inklu] talent ta’ diversi kantanti stabbiliti u o[rajn ;odda li se jferr[u lill-pubbliku li se jkun pre]enti fis-sala lill-eluf l-o[ra li se jkunu qeg[din isegwuna mid-djar tag[hom

Divertiment garantit waqt it-tnax-il sieg[a tal-Maratona :bir ta’ Fondi

www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013

A{BARIJIET TA’ BARRA

13

Nelson Mandela – il-bniedem tas-sewwa

?ittadini mitlufin fil-luttu fl-in[awi ta’ Cape Town, fl-Afrika t’Isfel (ritratt> EPA)

Id-dinja tibki t-telfa ta’ Nelson Mandela L-AFRIKA T’ISFEL Il-mewt tal-eks-President talAfrika t’Isfel, Nelson Mandela, fl-eta ta’ 95 sena, intlaqg[et b’mew;a ta’ emozzjoni minn kull rokna tad-dinja fost it-tislimiet sin/ieri tal-Mexxejja ta’ pajji]i, u bi/-/ittadini jfakkru dan is-simbolu tar-rikon/iljazzjoni li stinka bla heda kontra rrazzi]mu.

Nelson Mandela – li fl-1993 kien onorat bil-Premju Nobel g[all-Pa/i, flimkien ma’ F.W. De Klerk, l-a[[ar President abjad tal-Afrika t’Isfel – kien ilu jbati bi problemi tas-sa[[a u rari deher fil-pubbliku mindu rtira uffi/jalment mill-[ajja pubblika fl-2004.

Intant, Mandela ilu lg[exieren tas-snin meqjus b[ala personalita internazzjonali u fost l-aktar nies rispettati tad-dinja, mindu mexxa l-Partit talKungress Nazzjonali Afrikan (ANC) fil-kampanja kontra lapartheid – is-sistema li ddiskriminat bejn il-bojod u ssuwed – fl-Afrika t’Isfel.

Fil-fatt, Mandela kellu jiskonta 27 sena pri;unerija wara li qorti tal-era apartheid, fl-1964, ikkundannatu g[al g[omru l[abs dwar ‘sabuta;;’ u sakemm in[eles fl-1990. Intant, ilpro/ess lejn it-tmiem talapartheid la[aq punt storiku blelezzjonijiet tal-1994 (fl-Afrika t’Isfel) li kienu miftu[a g[al kul[add u b’Mandela jservi mandat wie[ed b[ala President qabel irtira fl-1999 – u fejn sar laktar ambaxxatur ‘ta’ profil g[oli’ g[al pajji]u.

Malli l-President tal-Afrika

t’Isfel, Jacob Zuma [abbar ilmewt ta’ Mandela, fil-lejl tal{amis, follol ta’ nies in;abru quddiem dar fl-in[awi ta’ Soweto fejn kien jg[ix il-mexxej mag[ruf b[ala ‘Madiba’ u fejn raddewlu ;ieh b’kant u ]fin tradizzjonali li dam l-lejl kollu u li kompla anki lbiera[.

I/-/ittadini Afrikani minn kull qasam tal-[ajja qalu, waqt lintervisti, li qed ji//elebraw il[ajja ta’ Nelson Mandela u ‘kulma g[amel g[alihom’, bilfollol jin;abru wkoll barra r-residenza ta’ Mandela fil-belt ta’ Johannesburg.

Intant, il-President Zuma – li lbiera[ iltaqa’ mal-qraba ta’ Nelson Mandela – [abbar li lfuneral ta’ ‘Madiba’ g[andu jsir nhar il-{add, il-15 ta’ Di/embru u li l-pajji] se josserva g[axart ijiem ta’ luttu nazzjonali.

Il-funeral fuq livell statali mistenni ji]vol;i f’avveniment li l-

poplu tal-Afrika t’Isfel qatt ma ra b[alu u mistennija jkunu kbar l-isfidi ta’ lo;istika. Mistenni wkoll li l-mexxejja u d-distinti tad-dinja jattendu bi [;arhom g[all-funeral, u meta n-nies, b[alissa, qed jiffirmaw il-kotba tal-kondoljanzi fil-bini pubbli/i u l-ambaxxati kollha (tal-Afrika t’Isfel) fid-diversi pajji]i.

L-awtoritajiet tal-Afrika t’Isfel, nhar it-Tlieta, se jorganizzaw servizz ta’ luttu nazzjonali ;o stadium fil-limiti ta’ Johannesburg, bil-katavru ta’ Mandela jkun espost lill-pubbliku g[al diversi jiem fil-belt kapitali ta’ Pretorja, qabel ilfuneral statali fil-villa;; ta’ Qunu, fejn kien trabba l-eroj talera apartheid.

Intant, il-bnadar fuq il-bini talGvern fl-Istati Uniti u l-pajji]i tal-Unjoni Ewropea, qed jittajjru mezz-asta b[ala rispett g[allmemorja ta’ Mandela.

Nelson Mandela jxejjer lill-folol waqt kun/ert li kien sar f’Johannesburg, f’Lulju tal-2005 (ritratt> EPA)

Wara l-mewt ta’ Nelson Mandela, anki f’Malta bdew [er;in ir-reazzjonijiet g[al din la[bar li tefg[et lid-dinja f’luttu.

Partiti, g[aqdiet u personalitajiet tkellmu dwar Mandela li qed ikun deskritt b[ala ;gant talumanita’ g[at-timbru qawwi li [alla fuq id-dinja.

Il-President Emeritu Eddie Fenech Adami fisser lil Nelson Mandela b[ala wie[ed mill-personalitajiet li [alla l-marka flistorja ri/enti tad-dinja. Eddie Fenech Adami qal li hu kellu xxorti li jiltaqa ma Mandela ftit wara li l-Mexxej Afrikan kien in[eles mill-[abs u qabel la[aq b[ala l-ewwel President iswed ta pajji]u. Fenech Adami jiftakar kif kien ippranza mieg[u waqt laqg[a tal-Commonwealth fi]}imbabwe fl-1991 u fejn Mandela kien impressjonah b[ala bniedem tant umli, minkejja l-istatus tieg[u b[ala personalita fuq livell dinji.

Il-President Emeritu Ugo Mifsud Bonnici fisser kif ftit wara li hu n[atar President ta’ Malta kellu jattendi l-inawgurazzjoni tal-Presidenza ta’ Nelson Mandela. F’Mejju tal-1994, hu kien iltaqa’ mieg[u, flimkien ma’ [afna Presidenti u Kapijiet ta’ Stat tad-dinja, l-ewwel fi Pretoria, mbag[ad f’Johannesburg. Ugo Mifsud Bonnici jiftakar li waqt it-ta[ditiet ma Mandela, induna kemm hu kien bniedem kbir u fejn spikka fih is-sens tal-moralita’ profonda.

Il-President attwali ta’ Malta George Abela fisser lil Mandela b[ala ikona u e]empju, mhux biss g[all-Afrika i]da g[ad-dinja kollha. Hu sostna li Mandela ma ]amm qatt f’qalbu minkejja li bata d-diskriminazzjoni fuq ba]i razzista. Intant, il-President ta Malta tenna li din g[andha tibqa b[ala wa[da mill-akbar lezzjonijiet ta Mandela, peress li hu [are; mill-[abs minghajr rieda ta’ tpattija u bl-impenn li jkattar l-g[aqda fil-pajji] u fejn irnexxielu.

Fi stqarrija l-Ispeaker talKamra tar-Rappre]entanti An;lu Farrugia qal li Mandela mhux biss po;;a lil pajji]u fit-triq taddemokrazija vera i]da baqa’ sala[[ar e]empju [aj, fejn kien jispira lil kul[add dwar kemm hu sew li l-popli jg[ixu flimkien filpa/i.

Il-Gvern, fi stqarrija, o[ra sejja[ lil Mandela b[ala bniedem li se jibqa’ mfakkar g[all-mod uniku kif kien jag[mel il-politika. Ispirat minn ;gant politiku ie[or li mexa fit-toroq tal-Indja,

Mahatma Gandhi, Mandela kkonfronta lil dawk li kienu jafu j[addmu biss l-aggressjoni, lumiljazzjoni u l-vjolenza. Dan g[amlu b’determinazzjoni, sempli/ita’, umilta’ u kari]ma.

Min-na[a tieg[u l-Partit Nazzjonalista, fi stqarrija ffirmamill-Kap tal-Partit ta Nazzjonalista Simon Busuttil, ddikjara li din hi telfa ta’ mexxej kbir u statista. Kemm fil-;lieda tieg[u biex ikunu rikonoxxuti ddrittijiet tal-bniedem u anke filkampanji numeru]i li mexxa, u l[idma filantropika wara li kien President, Mandela ppriedka rrikon/iljazzjoni u s-sens /iviku.

Simon Busuttil iddeskriva lil Mandela b[ala “simbolu tal-liberta’ u tal-g[aqda”.

Il-Partit Laburista ukoll sellem il-memorja ta’ Nelson Mandela u, fi stqarrija, rrefera g[all-[idma ta’ Mandela li, permezz tarrikon/iljazzjoni u d-djalogu [adem biex i;ib l-g[aqda bejn niesu.

L-Alternattiva Demokratika, min-na[a tag[ha, qalet li d-dinja tilfet bniedem ta’ prin/ipju. I/Chairperson tal-AD Arnold Cassola qal li Mandela bata g[all-ideali tieg[u u qatt ma bieg[ twemminu. Fl-istqarrija lAD irringrazzjat lil Mandela g[aliex g[allem x’xinhi d-dinjita’ tal-bniedem.

Fil-qasam internazzjonali kien hemm ba[ar ta’ messa;;i ta’ kondoljanzi g[all-mewt ta’ Mandela.

Il-President Amerikan Barack Obama radd ;ieh emozzjonali lil Mandela u qal li ma setg[ax jimma;ina [ajtu ming[ajr l-eks President tal-Afrika t’Isfel. Hu qal li issa kien i]-]mien biex innies jie[du pawsa u “jonoraw ilfatt li Nelson Mandela g[ex.” Hu qal li l-ewwel attivita politika tieg[u kienet rally b’appo;; g[al Mandela.

Il-Papa Fran;isku qal li jittama li l-e]empju ta’ Mandela kien se jservi biex l-Afrika t’Isfel tissielet g[all-;id komuni u l;ustizzja u fa[[ar lil Mandela g[al dak li g[amel g[ad-dinjita umana.

Is-Segretarju :enerali tanNazzjonijiet Uniti Ban Ki-moon qal li qatt ma kien se jinsa s-sens profond ta’ dedikazzjoni g[all;id komuni ta’ Mandela.

Ir-Re;ina Eli]abetta II qalet li Mandela [adem bla ra]an g[all;id ta’ pajji]u filwaqt li l-Prim Ministru Ingli] David Cameron qal li s-sens profond ta’ ma[fra ta’ Mandela kien lezzjoni g[al kull[add li biha g[andu jg[ix.

www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013

14

A{BARIJIET TA’ BARRA

Titrieg[ed ta[t il-maltemp b’qawwa ta’ uragan L-EWROPA

Ferry ta’ linja Skandinava tikkonfronta l-mew; qawwi tal-ba[ar hi u die[la fil-port ta’ Rostock, fil-:ermanja (ritratt> EPA)

Die[la g[all-gwerra ‘biex issalva l-[ajja’

Wasal il-mument tad-destin g[az-zija ta’ Kim^’

IR-REPUBBLIKA AFRIKANA ?ENTRALI

Il-KOREA TA’ FUQ

Il-President ta’ Franza, Francois Hollande, [abbar intervent militari ie[or fl-Afrika – din id-darba fir-Repubblika Afrikana ?entrali – i]da mhux mistenni li jkunu realizzati pjani partikolari g[all-istazzjonar ta’ battle-group mill-Unjoni Ewropea.

Meta tkellem dwar il-pjani biex jintbag[tu membri tal-militar Fran/i]i lejn dan il-pajji], Hollande tenna li l-missjoni mhix tat-tip li jie[du fit-tul u dan l-intervent m’g[andu l-ebda skop ie[or [lief li jsalva l-[ajja.

Il-Kunsill tas-Sigurtà tanNazzjonijiet Uniti appo;;ja l-

Rapporti mill-Korea t’Isfel qed jindikaw li z-zija ta’ Kim Jong-un setg[et spi//at ukoll fil-mira talMexxej tal-Korea ta’ Fuq, li qed iwarrab u jelimina lill-membri anzjani tal-;erarkija Komunista, bl-iskop li jda[[al ‘;enerazzjoni ;dida’ ta’ uffi/jali biex jie[du [sieb l-affarijiet tal-Istat.

Kim Kyong-hui, li g[andha 65 sena, hi l-mara ta’ Jang Songthaek, li proprju dan ix-xahar tne[[a minn Vi/i Chairman talKummissjoni g[ad-Difi]a Nazzjonali (fi Pyongyang) u qatt ma deher aktar.

Hu mifhum li Kyong-hui u Jang Song-thaek, fl-a[[ar snin, kienu

intervent ta’ qawwa kon;unta ‘Fran/i]a-Afrikana’ (ta’ 4,800 element) biex twaqqaf il-vjolenza fir-Repubblika Afrikana ?entrali, li intensifikat mindu lgruppi tar-ribelli qa//tu lillPresident Francois Bozize, f’Marzu li g[adda.

L-a[[ar rapporti minn Bangui, il-kapitali tarRepubblika Afrikana ?entrali, irreferew g[all-qtil kontinwu ta’ persuni waqt attakki mis-sostenituri ta’ Bozize u meta Franza qed ta[dem biex tirdoppja millaktar fis il-kontin;ent tas-600 suldati li di;a jinsabu fil-pajji] Afrikan.

familji miz-zona ta’ Great Yarmouth.

T[assru wkoll it-titjiriet minn Amsterdam, fl-Olanda, u millajruporti ta’ Glasgow, Edinburgh u Aberdeen, flIskozja; bis-servizzi tal-ferrovija fl-I]vezja u d-Danimarka jwaqqfu l-vja;;i tas-soltu lejn il-:ermanja.

bnadi lejn it-Tramuntana u lMajjistral, bir-rapporti dwar lin/identi fatali jkomplu de[lin mid-diversi bnadi tal-Ewropa.

Il-pulizija f’Nottinghamshire, fl-Ingilterra, ikkonfermat ilmewta ta’ ra;el li /ediet si;ra g[al fuqu waqt il-qilla tal-maltemp, bl-awtoritajiet Britanni/i jinsabu fuq ix-xwiek g[al g[arg[ar sinifikanti fl-artijiet tal-kosta, hekk kif sa[ansitra ng[alaq it-Thames Barrier, b[ala mi]ura inti]a biex tipprote;i lil Londra.

Da[lu wkoll rapporti dwar in/ident partikolari meta lmew; tal-ba[ar terribbli kaxkar ]ew; ba[rin minn vapur, ftit g[exieren ta’ kilometri ’l barra mill-I]vezja. Dawn il-ba[arin baqg[u ma nstabux minkejja tfittxija intensiva fiz-zona misservizzi tal-ajru u tal-ba[ar li jie[du [sieb dawn lemer;enzi.

Il-maltemp qalil li nhar il{amis [alla kaos f’diversi bnadi tar-Renju Unit kompla javvanza tul l-Ewropa tat-Tramuntana, b’ri]ultati katastrofi/i g[al pajji]i b[all-:ermanja u dDanimarka – u bit-tbassir meteorolo;iku jindika l-ag[ar in/idenzi ta’ g[arg[ar g[al g[exieren ta’ snin.

L-elementi b’qilla ta’ uragan sal-biera[ kienu qed jolqtu liddiversi zoni fost aktar rapporti ta’ mwiet fid-Danimarka. Dan meta l-port ta’ Hamburg, fil:ermanja, kien qed jistenna laktar g[arg[ar intensiv millin/idenza tra;ika tal-1962 li swiet il-[ajja ta’ xi 300 resident tal-belt.

Il-maltemp imlaqqam ‘Xaver’ [alla eluf kbar ta’ djar ming[ajr dawl, u fl-Ingilterra, l-in[awi tal-East Coast qed jiffa//jaw laktar g[arg[ar serju f’sittin sena, fost l-evakwazzjonijiet ta’

Bi]à minn g[arg[ar fir-Renju Unit, il-:ermanja u l-Olanda

Intant, l-Olanda [ar;et laktar twissija serja dwar g[arg[ar potenzjali g[al diversi

qed jg[ixu separati u l-a[[ar rapporti qed jg[idu wkoll li ]ew; kollegi ta’ Jang spi//aw ;ustizzjati fuq direttiva tar-re;im wara li nstabu [atja dwar korruzzjoni.

L-osservaturi tal-Korea ta’ Fuq ilhom jinnotaw li kemm ilu li [a lpoter Kim Jong-un (wara l-mewt ta’ missieru Kim Jong-il) il-membri anzjani tar-re;im Komunista qed jg[addu, ftit ftit, minn ‘pro/ess ta’ giljottina’.

Intant, ir-rapporti mill-Korea t’Isfel qalu li Kim Jong-un qed ja[seb biex o[tu ]-]g[ira, Kim Yo-jong, ’il quddiem, tassumi rrwol ta’ Kim Kyong-hui fi [dan ir-re;im. Dan fost l-g[ajdut li

Kyong-hui qed tbati bil-kan/er u l-alko[oli]mu, kif ukoll minn stat ta’ dipressjoni li ilha g[al snin tbati minnu mindu bintha kkommettiet suwi/idju fl-Ewropa, fl2006.

L-allegati movimenti huma partikolarment indikattivi peress li Kim Kyong-hui hi t-tifla ta’ Kim Il-sung, in-nannu ta’ Kim Jong-un u l-fundatur tal-Korea ta’ Fuq Komunista. Fil-fatt, iz-zija ta’ Jong-un ilha meqjusa b[ala ‘simbolu sagrosant tar-re;im’ mid-diversi gruppi tal-Politburo fi Pyongyang u mhix esklu]a ;lieda ta[raq o[ra g[all-poter, f’ka] li hi kellha tmut jew ‘tisparixxi’.

www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013

15

A{BARIJIET TA’ BARRA

L-istampa [ielsa ta[t theddida I?-?INA In-New York Times u Bloomberg, li tipprovdi l-a[barijiet mid-dinja tal-kummer/ u lfinanzi, qed jiffa//jaw ilprospett li jing[alqulhom luffi/ini fi/-?ina, u wara li dawn ippubblikaw sensiela ta’ rapporti investigattivi li [ammru wi// il-Partit Komunista ta’ Beijing.

Mifhum li 24 ;urnalisti manNew York Times u Bloomberg jistg[u jkunu sfurzati ‘l barra mi/-?ina fil-;img[at li jmiss u wara li uffi/jali ‘baqg[u jitnikkru’ dwar it-ti;did tal-visas relevanti. Filwaqt li /-?ina, filpassat, kienet /a[det jew ]ammet lura l-visas g[all;urnalisti individwali, din hi lewwel darba li fe;;et theddida g[all-istaff ta’ ]ew; organizzazzjonijiet s[a[.

Is-sitwazzjoni tant hi gravi li l-Vi/i-President tal-Istati Uniti, Joe Biden, iltaqa’ mal-;urnalisti inkwistjoni, f’Beijing, waqt li kien g[addej bi ]jara fi/-?ina.

Biden anki informa udjenza ta’ negozjanti Amerikani f’din ilbelt li kien esprima ‘n-nuqqas ta’ qbil profond mal-uffi/jali ?ini]i dwar il-mod kif huma trattaw lill-membri Amerikani tal-istampa’.

F’ka] li l-Gvern ?ini] ikompli jinsisti bil-po]izzjoni, l-pro/ess tat-tke//ijiet mistenni jibda f’anqas minn ;img[atejn u jikkonkludi fl-a[[ar tax-xahar u ladarba l-;urnalisti tiskadilhom il-visa.

In-New York Times investitiet bil-kbir fin-network tag[ha fi/-?ina, i]da l-Gvern ta’ Beijing hu irrabjat dwar rapport li kien deher f’Ottubru u li ]vela l-fortuna sigrieta (ekwivalenti g[al 1.65 biljun dollaru) talfamilja tal-eks-Prim Ministru ?ini], Wen Jiabao.

Mara miexja minn quddiem il-pulizija g[al kontra l-irvellijiet fi Kjev, waqt rally li tappo;;ja l-integrazzjoni tal-poplu Ukrajn mal-Ewropa (ritratt> EPA)

Lejn it-tkattir tal-’partnership’ ma/-?ina L-UKRAJNA L-Ukrajna qed ta[seb biex tistimola l-is[ubija strate;ika ma/?ina, bil-President Ukrajn, Viktor Yanukovich, ji]vela li pajji]u hu lest biex jintrodu/i ‘kontenut ;did’ g[al din il-partnership ma’ Beijing.

Yanukovich g[adu kemm temm ]jara uffi/jali fi/-?ina fejn iltaqa’ mal-President ?ini], Xi Jinping, u fejn iffirma ftehim bilaterali li qed jittama li jsostnu l-ekonomija kwa]i falluta talUkrajna. Intant, Yanukovich insista dwar l-importanza li lftehim e]istenti ma/-?ina jkunu implimentati minbarra li sa[aq dwar ‘il-[biberija antika’ li te]isti bejn l-Ukrajna u Beijing.

Min-na[a tieg[u, l-Prim Ministru ta/-?ina, Li Keqiang, a//etta l-istedina ta’ Yanukovich biex i]ur l-Ukrajna u meta mistennija l-konsultaz-

zjonijiet relevanti bejn ii lMinisteri g[all-Affarijiet Barranin ta’ Beijing u Kjev.

Li Keqiang ukoll ikkonferma li l-Ukrajna u /-?ina qed i]ommu l-is[ubija bilaterali strate;ika u qal li ]-]jara ta’ Yanukovich serviet biex tkattar il-ba]i g[all-kooperazzjoni u li]vilupp tar-relazzjonijiet.

Madankollu, t-tensjoni kompliet tbaqbaq fit-toroq ta’ Kjev fejn l-g[exieren tal-eluf taddimostranti ]g[a]ag[ favur lUnjoni Ewropea qed jinsistu li jwasslu le[inhom ‘mit-toroq’ u minkejja li l-Gvern u l-pulizija ta’ Yanukovich qed jheddu ‘lmi]uri [orox’ biex jinfurzaw direttiva tal-qorti li tesi;i biex il-follol ma jkomplux b’dawn id-dimostrazzjonijiet.

Id-de/i]joni li [a Yanukovich, fil-21 ta’

Ji[rax it-theddid kontra d-dimostranti favur l-UE Novembru, biex iwarrab g[allftehim li kellu jifta[ g[all-kummer/ u l-integrazzjoni mal-UE, intlaqg[et b’rabja kbira millUkrajni u fl-a[[ar jiem [ar;u lmijiet tal-eluf tad-dimostranti biex jipprotestaw fi Kjev u bliet o[rajn tal-pajji].

Il-follol tellg[u l-ostakoli quddiem il-bini tal-Gvern fi Kjev waqt li okkupaw il-bini muni/ipali ta’ din il-belt kapitali – bil - Prim Ministru Ukrajn , Mykola Azarov, jg[ajjar lillOppo]izzjoni u d-dimostranti b[ala ‘Na]isti u kriminali’.

Min-na[a tieg[u, l-Kap talPulizija fi Kjev, Valery Mazan, hedded li l-qawwiet tas-sigurta tieg[u lesti ja;ixxu ‘b’mod

de/i]iv’, f’ka] li d-dimostranti jkomplu jisfidaw id-direttiva tal-qorti biex itemmu l-okkupazzjoni tal-bini tal-amministrazzjoni – u bil-follol qed jidhru de/i]i li jibqg[u fejn qeg[din.

Il-kri]i fl-Ukrajna ]velat ukoll di]gwid bejn l-Ukrajni talPunent li jridu javvin/inaw l-UE u Ukrajni residenti fiz-zoni talLvant li jemmnu fir-Russja b[ala ‘garanzija tal-istabbilita’.

Fl-istess [in, l-avversarji u numru ta’ eks-sostenituri ta’ Yanukovich huma mg[addbin tassew ‘bit-tradiment’ talPresident Yanukovich li kien ilu jwieg[ed integrazzjoni malEwropa.

www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013

16

FESTI

G[ada l-festa ta’ Marija Immakulata Kun/izzjoni F’diversi lokalitajiet f’Malta u f’G[awdex matul tmiem din il;img[a qed tkun /elebrata bilkbir il-festa ta’ Marija Immakulata Kun/izzjoni.

Bormla F’Bormla,

b’mod spe/jali, g[ada se tkun /elebrata l-festa ta’ Marija Immakulata Kun/izzjoni.

G[ada, jum il-festa, fid-9.30 a.m. tibda l-quddiesa solenni kon/elebrata mill-Ar/ipriet Dun Reuben Micallef u l-kapitlu tal-knisja kolle;;jata. Il-pane;ierku se jsir mill-Kanonku Ar/ipriet Dun Joseph Sultana. Wara titkanta lantifona.

Fil-5 p.m. jibda l-g[asar u fis-6 p.m. tibda [ier;a l-pur/issjoni blistatwa ta’ Marija Immakulata Kun/izzjoni. Fid-d[ul talpur/issjoni titkanta l-antifona u ssir /elebrazzjoni Ewkaristika.

Il-mu]ika se tkun tas-Surmast Carlo Diacono u se tkun ta[t iddirezzjoni tas-Surmast Monsinjur Dun :wann Galea. ’ : Fis-1 p.m. ilBanda San :or; ta’ Bormla tibda l-mar/ tradizzjonali minn [dejn il-kappella ta’ San :wann t’G[uxa.

Il-baned mistiedna g[al g[ada filg[axija huma l-Banda Imperial tal-Mellie[a, il-Banda tal-G[aqda Karmelitana Queen Victoria ta]}urrieq u l-Banda Prince of Wales Own tal-Birgu.

Festi ta

barra

Tal-Ibra; Fil-knisja

parrokkjali ta’ TalIbra; qed issir il-festa talImmakulata Kun/izzjoni. Illum, fis-6.30 p.m. tibda quddiesa kantata bil-prietka li titmexxa millKappillan Fr Tony Agius. Waqt din il-quddiesa se jing[ata l-mandat lil dawk li jag[mlu [idma ta’ ministeri fil-parro//a.

L-Isla Fil-knisja

ta’ San :iljan fl-Isla qed tkun /elebrata l-festa talImmakulata Kun/izzjoni. G[ada, jum il-festa, fl-10.30 a.m. tibda quddiesa segwita b’espo]izzjoni quddiem :esù Sagramentat. F’12 p.m. ting[ata l-barka sagramentali.

Il-{amrun Fl-okka]joni

tal-festa tal-Immakulata Kun/izzjoni li se tkun /elebrata fil-knisja dedikata lilha fil-{amrun g[ada fis-5.45 p.m. jibda ru]arju meditat f’pellegrina;; aux flambaux ming[and isSorijiet tal-E;ittu sal-parro//a u fis-6.30 p.m. tibda kon/elebrazzjoni tal-quddiesa mmexxija minn Monsinjur Isqof Aw]iljarju Charles Scicluna li se jag[mel il-prietka. Se jie[u sehem il-kor tal-parro//a Immakulata Kun/izzjoni.

Beng[ajsa F’Beng[ajsa, limiti ta’ Bir]ebbu;a, vi/in il-Port {ieles, qed tkun /elebrata l-festa ta’ Marija Immakulata Kun/izzjoni.

Ikun interessanti [afna li wie[ed i]ur din il-kappella b’mod spe/jali fil-;urnata tal-festa biex jara kif din il-knisja [elwa tkun im]ejna g[all-festa.

Din il-knisja nbniet mill-;did fl-1861 minn Dun :u]epp Gauci, sa/erdot mi]-}urrieq. Il-kappella tbierket b’mod solenni s-sena ta’ wara fil-15 ta’ Jannar 1862 millIsqof Monsinjur Gaetano Pace Forno.

G[ada, jum il-festa, fis-7 a.m. tibda quddiesa mmexxija minn Dun :u]epp Berry. Fil-5 p.m. jing[ad ir-ru]arju u fil-5.30 p.m. tibda quddiesa kantata minn Fr Stephen Magro. Wara ssir /elebrazzjoni Ewkaristika.

In-Naxxar Fil-knisja mill-isba[ immexxija mis-Sorijiet Dumnikani li tinsab fi Triq il-Kbira fin-Naxxar qed issir il-festa tal-Immkulata Kun/izzjoni. G[ada, fis-7 a.m.

tibda quddiesa li se titmexxa minn Patri David Bonello OP. Min[abba li b[alissa qed isir restawr fil-kappella, din is-sena mhux se jsiru funzjonijiet fil-knisja b[as-snin pre/edenti.

Min jixtieq jag[ti xi donazzjoni g[all-ispejje] tar-restawr tal-kappella jista’ jag[tiha direttament lill-Madre fil-Kunvent tas-Sorijiet Dumnikani fi Triq il-Kbira, inNaxxar.

Il-Belt Valletta Fil-Knisja ta’ San

Fran;isk filBelt Valletta li tinsab fi Triq irRepubblika qed issir il-festa ta’ Marija Immakulata Kun/izzjoni.

Din il-festa hi organizzata millPatrijiet Fran;iskani Konventwali flimkien mal-Ar/ikonfraternità tal-Immakulata Kun/izzjoni.

G[ada l-quddies ikun fis-7.30 a.m., fit-8.30 a.m. u fid-9.30 a.m.

Fl-10.30 a.m. tibda kon/elebrazzjoni solenni mmexxija minn Patri Alfred Calleja OFM Conv, Ministru Provin/jal. Il-prietka se ssir minn Patri Baskal Magro OFM Conv.

Wara, isir l-Att tal-Konsagrazzjoni tal-Ordni Fran;iskan lillMadonna u ssir /elebrazzjoni Ewkaristika.

Il-Qala, G[awdex Fis-santwarju li jinsab fit-tarf tal-Qala, G[awdex, qed tkun /elebrata l-festa tal-Immakulata Kun/izzjoni. G[ada fid-9.30 a.m.

tibda kon/elebrazzjoni pontifikali solenni li se titmexxa minn Monsinjur Isqof Mario Grech.

Joe Chetcuti joechetcuti@onvol.net

Il-funzjonijiet kollha se jixxandru dirett fuq Radju Le[en il-Belt Victoria (104.0 FM), ir-radju komunitarju tal-Parro//a ta’ San :or;. Ir-radju tal-katidral (90.9 FM) se jxandar ukoll il-funzjonijiet ta’ lejlet u jum il-festa. Anke Radju Lauretana ta’ G[ajnsielem (89.3 FM) se jxandar il-quddiesa solenni ta’ nhar il-festa.

Dettall mill-istatwa sabi[a ta’ Marija Immakulata Kun/izzjoni meqjuma f’Bormla

Fis-1.30 p.m. isir it-tluq tad-59 edizzjoni tal-pellegrina;; tradizzjonali tal-muturi u l-karozzi millPjazza tas-Santwarju talMadonna Ta’ Pinu. Mal-wasla tal-pellegrina;; fil-Pjazza tasSantwarju tal-Kun/izzjoni isir ittberik tal-vetturi mill-Ar/ipriet ilKanonku Dun Joe Zammit u jitqassam rikordju lis-sewwieqa.

Fl-4 p.m. jibda mar/ millBanda Ite Ad Joseph tal-Qala mittriq prin/ipali li tag[ti g[as-santwarju.

Fl-4 p.m. jibda l-g[asar solenni li se jmexxi Monsinjur Lawrenz Xerri tal-Kapitlu tal-Katidral flimkien mal-kleru tal-parro//a.

Fil-5 p.m. isir il-[ru; tal-pur/issjoni aux flambaux bl-istatwa talKun/izzjoni mmexxija minn Monsinjur :u]eppi Farrugia.

Fil-[ru; tal-pur/issjoni l-Banda Ite Ad Joseph se ddoqq l-Innu lillVer;ni Marija Bla Tebg[a talQala, mu]ika tas-Surmast Vincenzo Ciappara, fuq versi tal-poeta G[awdxi :or; Pisani bis-sehem tal-kor parrokkjali San :u]epp.

Il-Banda Ite Ad Joseph se takkumpanja l-pur/issjoni. Fidd[ul tal-pur/issjoni titkanta l-Ave Maria, antifona, /elebrazzjoni Ewkaristika, jitkanta l-innu popolari u jsir il-bews tar-relikwa. Il-mu]ika se tkun ta[t id-direzzjoni ta’ Mro Frankie Debono. Radju Le[en ilQala (106.3 FM) se jxandar il-funzjonijijet kollha.

Il-Belt Victoria, G[awdex Fil-Knisja ta’ San Fran;isk filBelt Victoria, G[awdex, qed tkun /elebrata l-festa ta’ Marija Immakulata Kun/izzjoni. G[ada,

jum il-festa, fid-9.30 a.m. tibda kon/elebrazzjoni solenni mmexxija minn Monsinjur Isqof Charles Scicluna, Vigarju tal-Ar/isqof, li se jinse; il-pane;ierku.

Se jie[u sehem il-kor :or;jan Laudate Pueri tal-Ba]ilika :or;jana tal-Belt Victoria, G[awdex, immexxi mill-Maestro Kanonku Dun :or; Frendo. Fit-3 p.m. tibda adorazzjoni solenni mmexxija mill-membri tal-Le;jun ta’ Marija. Fl-4 p.m. quddiesa mmexxija minn Dun Daniel Xerri.

Fil-5 p.m. g[asar solenni mmexxi Monsinjur Giovanni Bosco Cremona bis-sehem tal-kor Laudate Pueri. Fis-5.45 p.m. tibda [ier;a l-pur/issjoni bl-istatwa ta’ Marija Immakulata Kun/izzjoni, xog[ol li [adem l-istatwarju Salvatore Psaila fl-1848. Se jmexxi Monsinjur Giovanni Bosco Cremona bis-sehem tal-Komunità Fran;iskana Konventwali u l-Fra-tellanza tal-Immakulata Kun/izzjoni.

Fil-[ru; tal-pur/issjoni l-Banda ?ittadina La Stella tal-Belt Victoria se ddoqq l-innu Lodate Maria fuq mu]ika tas-Surmast G. Flamingo ta[t id-direzzjoni tasSurmast Joseph Vella bis-sehem tal-kor, tenur u baritonu.

Mad-d[ul tal-pur/issjoni filknisja jsir it-ti;did tal-konsagrazzjoni tal-Komunità Fran;iskana lejn l-Immakulata Kun/izzjoni filwaqt li tindaqq l-antifona Hodie Egressa Est 1844 ta’ Monsinjur :u]eppi Farrugia. Issir /elebrazzjoni Ewkaristika, bews tar-relikwa u jitkanta l-innu popolari. Se jie[u sehem il-kor :or;jan Laudate Pueri dirett minn Mro Kanonku Dun :or; Frendo.

L-Imqabba G[ada fl-Imqabba se tkun /elebrata l-festa tal-Immakulata Kun/izzjoni. Fit-8.30 a.m. tibda quddiesa kantata u fl-10 a.m. tibda quddiesa fil-knisja parrokkjali bis-sehem ta’ diversi ferg[at li jikkomponu s-So/jetà Mu]ikali Madonna tal-:ilju, partikularment is-Sezzjoni }g[a]ag[.

Wara l-quddiesa jsir it-tqeg[id ta’ kuruni tal-fjuri f’ri;lejn ilmonument tal-Madonna tal-:ilju li jinsab fil-by-pass tal-Imqabba.

Fl-4 p.m. quddiesa kantata mmexxija minn Dun Karm Zammit fl-okka]joni tas-60 anniversarju mill-ordinazzjoni sa/erdotali tieg[u. Fil-5 p.m. tibda [ier;a l-pur/issjoni bl-istatwa talMadonna tal-:ilju mmexxija mill-fratellanza tal-Immakulata Kun/izzjoni bil-parte/ipazzjoni tal-fratellanzi l-o[ra tal-parro//a u se jmexxi l-Kanonku Dun George Spiteri. Mad-d[ul talpur/issjoni titkanta l-antifona u ssir /elebrazzjoni Ewkaristika.

F’Wied Ger]uma fir-Rabat F’Wied Ger]uma, fiz-zona talKun/izzjoni fir-Rabat, Malta, ukoll qed issir il-festa talKun/izzjoni. Illejla fis-7 p.m.

tibda quddiesa li se titmexxa minn Patri :u]i Mifsud OSA. G[ada, jum il-festa, fl-10 a.m. quddiesa mmexxija mill-Kanonku Dun Louis Suban. Fl-4 p.m. tibda quddiesa li tkun bil-prietka u se jmexxi Dun Dione Cutajar.

Wara to[ro; il-pur/issjoni blistatwa ta’ Marija Immakulata Kun/izzjoni akkumpanjata millBanda Konti Ru;;ieru. Fid-d[ul tal-pur/issjoni ssir /elebrazzjoni Ewkaristika bis-sehem ta’ St Mary’s Choir tal-Ba[rija.

www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013

18

LETTERATURA

:rajjiet ta’ qaddisin u midinbin “Issa li re;a’ wasal id-dlam u li kul[add jinsab jew jong[os jew i[ejji g[all-vi;ilja ta’ talb filmag[luq, jien qieg[ed nikteb, biex nibqa’ sal-a[[ar nara fil-kitba, kif ser nifhem it-tifsira.”

Tumas minn Akwinu, iterraq flEwropa, ifittex kenn biex itemm il-kitba tas-Summa. Mieg[u l-konfessur Reginaldu minn Piperno.

Tumas marid, ma jafx ser[an, ilmewt qrib, ma jafx kif ser ilesti ixxog[ol li beda. “Matul il-lejl kien i[a]]e] notamenti g[al dak li baqag[lu jittratta [alli jwassal sala[[ar il-kitba tieg[u. Ix-xitan jibg[atlu nies li jitolbuh jag[mlilhom xog[ol ie[or, imma le, hu jrid

U hekk ta[t l-isem ta’ ‘?par’, Alfred Sant ;abar g[axar novelli ’l bog[od mis-sil; ta’ Kemmuna biex jg[addihom lil George Bush f’restorant biss jag[laq is-Summa. Il-qaddis jg[addi minn estasi g[all-o[ra.

Ja[seb u ja[seb kif ser isib ir-rabta bejn twemmin u ra;uni. Ti;i ilmewt.

Jg[addi ]-]mien. Patri li kien ikun mieg[u jasal g[all-mewt.

Jibda jifli x-xog[ol ta’ dak li g[allmu. Ji;ih id-dubju, jistaqsi

x’inhi l-fortuna, x’g[andha x’taqsam ma’ twemmin u ra;uni.

Jirba[ il-[sieb li l-fortuna mi;nuna, g[amja u stupida hija kollox fid-dinja. Tumas seta’ kien bniedem li jhewden, ma kellu lebda estasi, is-Summa hi frott tatthewdin dejjem jekk tassew kitibha Tumas.

Eluf ta’ snin qabel is-Summa qalb il-pjanuri u widien g[exu sa minn ]minijiet imbeg[da il-;gajtiet tal-Ebrahi. Qeg[din fid-de]ert ix-xita ma tridx issaqqi l-art. Lg[aks, il-;lied bejn tribuwiet, ilmewt. Sara u Abram ja[arbu flimkien lejn artijiet o[ra fejn jg[ammru l-i;mla. Wara vja;; twil isibu oasi, si;ar bil-frott.

Hemm jibqg[u [a jnisslu wlied.

Din tista’ tkun le;;enda jew ;rajja b[al dawk li j;ibu l-gazzetti tajbin ta’ ]mienna billi [add ma jaf sewwa x’;ara.

Avventuri fi Brussell

{afna Maltin imorru Brussell.

Fosthom il-Portellijiet, Paula, Mauro, Alex u Tessie. Min dera, min le. Paula tilfet ix-xog[ol g[aliex uffi/jal g[oli li kienet ta[dem mieg[u miet b’attakk talqalb. Imdejqa ddur mal-[wienet.

Mhux a[jar issib xi xog[ol.

Jg[inha Mauro r-ra;el ta’ Tessie li qieg[da Malta. Alex ikollu jmur fuq xog[ol barra Brussell. Paula u Mauro wara li jmorru stedina jsibu ru[hom f’tempesta. i/-/par i;ibhom flimkien meta ma j[alli-

Joe Cassar stcassar@gmail.com

Il-qoxra tal-ktieb ‘?par’ miktub minn Alfred Sant

homx jaslu fejn xtaqu.

Carabott imur sa Playa Almeira. ?ensu jmur warajh biex je[odlu xi pilloli li [alla warajh g[ax ming[ajrhom ma jistax jg[addi.

Carabott jikri kamra f’lukanda li dalwaqt tag[laq. }ew; tfajliet li wa[da mietet u l-o[ra g[ebet Jisma’ ;rajja dwar ]ew; tfajliet li wa[da minnhom mietet u l-o[ra g[ebet. Darba, fost l-o[rajn, jer[ilha b’karozza mikrija biex jara il-Kastell tal-Kru/jati.

Jinqabad f’maltempata kbira.

B’xorti jirnexxilu jsib kenn.

Jorqod fil-karozza, xi [add i[abbatlu fuq il-[;ie; tag[ha.

Ra;el li dejjem [assu imbe]]a’ fi/-/okon tieg[u, li jara lilu nnifsu

mdawwar minn bnedmin itwal minnu qed jg[addi ;uri. L-avukat difensur, meta qed jindirazza l;urati ifehmhom li /ertu tabib kien jag[ti lill-pazjenti pilloli li [allew

effetti koroh fuqhom kif kien ;ara lill-klient tieg[u. Dan wara li telaq mill-università tg[allem it-teknika dwar vetturi kbar.

Beda jsuq trakkijiet li kienu jwittu l-qasma li dejjem [ass f’[ajtu bejn min hu g[oli u min hu baxx.

L-a[[ar vja;; ser tag[mlu Santa Chiara patruna ta’ ra[al bla isem fejn issemma ka]in g[aliha li lis[ab tieg[u kienu jissej[u Chiari.

Ji//elebraw anniversarju bil-kbir Il-qaddisa tinteba[ li uliedha fil-ka]in g[andhom [afna proble-

mi minkejja li g[adhom kif i//elebraw anniversarju bil-kbir.

Prob-lemi jew a[jar piki. G[alfejn iridu j;ellduha ma’ San Kristoforu.

Il-qaddisin tkellmu, ftehmu li billi l-qaddis kien g[ejja jaqsam widien bla ilma, il-qaddisa kellha tmur hi ghal ftit ]mien fid-dinja.

U hekk ta[t l-isem ta’ ‘?par’, Alfred Sant ;abar g[axar novelli ’l bog[od mis-sil; ta’ Kemmuna biex jg[addihom lil George Bush f’restorant fejn jiltaqg[u ;eneral u s[abu u koppja mi]]ew;a li qed issewwi il-problemi. Dan ser ise[[ fi pjaneta o[ra.

www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013

19

ATTWALITÀ

L-istatwa tal-Immakulata Kun/izzjoni tar-Rabat ta’ G[awdex xog[ol l-iskultur Salvatore Psaila Il-Patrijiet Minuri Konventwali g[andhom ferm g[al qalbhom il-kult lejn lImmakulat Kun/epiment ta’ Marija Santissma.

Mis-seba’ knejjes u kunventi tag[hom mifruxa f’dawn ilg]ejjer, ;mielhom ikattru ta’ kuljum id-devozzjoni lejn din ilPatruna Spe/jali tal-Ordni tag[hom. Dan forsi jidher /ar fil-Knisja ta’ San Fran;isk li lpatrijiet g[andhom ;ewwa rRabat ta’ G[awdex.

Jekk wie[ed i]ur din il-knisja, g[andu jsib hemm artal g[a]i] daqskemm qadim, iddedikat lil din l-Omm imnissla ming[ajr [tija, flimkien ma’ statwa talImmakulata Kun/izzjoni minquxa fl-injam mill-iskultur Salvatore Psaila.

Anthony Farrugia farrugiaanthony@melita.com

;rajjiet marbuta mieg[u, jer;a’ jara d-dawl.

Is-sejba tal-kuntratt fuq l-istatwa tal-Immakulata Kun/izzjoni li naqax Salvatore Psaila Kienet ix-xewqa tal-fratelli li wasslet lill-Prokuratur Calcedonio Speranza, Kirurgu mirRabat ta’ G[awdex, u lir-Rettur Publio Refalo, espert tar-raba’ u l-bhejjem, li jmorru jfittxu skultur g[al dan ix-xog[ol.

350 sena mit-twaqqif tal-Fratellanza tal-Immakulata Kun/izzjoni Il-patrijiet li g[exu f’dan limkien sa minn tarf is-seklu

[mistax raw kif xettlu u rawmu f’qalb il-poplu l-im[abba lejn Dik li d-dnub ma [akimha qatt.

Din il-[idma rat lill-Gwardjan tal-Kunvent, Patri Eugenio Ruggier, jit[abat biex titwaqqaf fil-knisja l-Fratellanza talImmakulata Kun/izzjoni. Mieg[u ;abar sebg[a u sebg[in fratell li ssie[bu fil-Fratellanza li twaqqfet nhar id-29 ta’ Jannar 1663 b’digriet tal-Isqof Balaguer.

Dak li se[[ dakinhar baqa’ mag[na sal-lum. Din is-sena li qieg[din fiha, hija g[all-Fratellanza, it-350 sena ta’ [ajjitha.

Fi]-]minijiet tal-bidu, lillfratelli kont ter[ilhom ixiddu fuqhom kunfratija bajda u muzzetta ka[la, lewn is-sema /ar binhar, g[albiex jie[du sehem fl-E]er/izzi Spiritwali.

It-tieni [add ta’ kull xahar kien ifisser jum li jin;abru flimkien g[all-quddiesa filg[odu, biex filg[axija jie[du sehem f’pur/issjoni qasira li kienu jag[mlu mad-dawra tal-Kunvent.

F’Mejju kienu j]ejnu knisja bil-;ilji u fjuri sabiex ji//elebraw festa o[ra ta’ ;urnata, f’;ie[ il-Madonna tal-:ilju.

Kienu imbag[ad jaqbdu jg[ixu is-Sibtijiet fit-talb u l-adorazzjoni tas-Sagrament, bil-kant tal-Litaniji li kienu jwassluhom g[all-aktar festa mistennija minnhom, dik tal-Immakulata Kun/izzjoni tat-8 ta’ Di/embru.

Isqof wara ie[or li ;ie j]ur ilKonventwali ta’ G[awdex [alla miktub fil-Vi]ti Pastorali, b’kemm il-fratelli kienu jaraw li jkun imferra[ dan jum il-festa

Dettall mill-istatwa tal-Immakulata Kun/izzjoni li wie[ed isib fir-Rabat, G[awdex

ta’ artalhom.

Ma kinux g[alhekk i[allu festa tg[addi li ma jag[mlux ]ew; g[osrien u quddiesa sollenni filg[odu nhar jum il-festa.

Kienet tkun mistennija funzjoni [elwa, [inha kien wara ttieni g[asar, meta isem xebba fqira kien jittella’ bil-polza g[alLegat Angolin Spiteri. Ix-xebba kienet tie[u erbatax-il uqija b’dota.

L-istatwi tal-Fratellanza Mat-toroq Rabtija, nhar jum il-festa, kienet tiddawwar statwa tal-Immakulata Kun/izzjoni. Bi

[jielha nafu li dan kien ilu jse[[ sa mis-sena 1657.

F’dawk i]-]minijiet kienet tintrefa’ fuq l-ispallejn daqsxejn ta’ statwa li kienet titlibbes ilbies mill-a[jar. G[al din listatwa, il-Prokuratur talFratellanza, kien darba [aseb jixtri libsa u mant ming[and ilfratelli tal-Immakulata Kun/izzjoni mwaqqfa filKunvent tal-istess patrijiet, filBelt Valletta.

L-istatwa kienet ti]]ejjen b’dijadema tal-fidda, u ri;lejha kienu jserr[u fuq qamar fiddien.

Is-snin li ;ew wara, ;abu

mag[hom li l-fratelli j]an]nu statwa o[ra flok din, li kellha tkun mag[mula s[i[a millinjam. Kien [a [sieb li ssir /ertu Kapural Ignazio Vacchieri, fissena 1815.

Imma x-xewqat tal-fratelli ma birdux u l-[olm tag[hom wassal biex ter;a’ ssir statwa ;dida talImmakulata Kun/izzjoni, dik li nafu biha llum, li naqax Salvatore Psaila. ;rajjet din listatwa, ftit li xejn waslet g[andna bil-fomm. G[aldaqstant, tiftix li sar dan l-a[[ar wassal, biex il-kuntratt fuq din listatwa li kien g[adu mitluf, bil-

G[ajnhom waqg[et fuq statwi o[ra li naqax il-Bormli] Salvatore Psaila, li [abat kellu qrabatu min-Nadur. Meta Psaila nzerta li kien G[awdex, dawn i]-]ew; uffi//jali dehru f’isem il-Fratellanza tal-Immakulata Kun/izzjoni fuq kuntratt, sabiex g[aqqdu n-negozju ma’ dan liskultur u ordnaw g[andu statwa tal-Immakulata Kun/izzjoni, skont ix-xebh li fissrulu, bilprezz miftiehem ta’ 350 skut.

L-istatwa tal-Immakulata n[admet fil-ma[]en ta’ Psaila f’Birkirkara, bi tbatija kbira g[all-fratelli biex [allsuha bil[bub, b’dehbiethom u b’g[ajnuniet o[ra li sabu fi [biebhom.

Il-Gwardjan Vincenso Pisani ma’ s[abu l-patrijiet l-o[ra, sog[bien fuq il-mewt ta’ Patri Majjistru Mikelan; Axisa, ilPadre Spirituale li qawwa qalb il-fratelli sabiex issir din l-opra, laqg[a t-talba li g[amlu l-fratelli fl-1847, biex l-istatwa tinqiem f’ni//a ;ewwa l-Knisja ta’ San Fran;isk fir-Rabat ta’ G[awdex.

L-Immakulata Kun/izzjoni li naqax Salvatore Psaila ;abret tul is-snin, it-tif[ir ta’ bosta li jg[o]]u l-arti. ]jara lilha u lillknisja fejn g[adha meqjuma, taf t[alli [lewwet is-sbu[ija f’qalb li jkun, l-aktar fil-jiem tal-festa tag[ha f’Di/embru, meta lfratelli tag[ha jer;g[u jag[mlu festa f’;ie[ha, din ta’ issa, it350 wa[da minn mindu ;iet imwaqqfa l-Fratellanza talImmakulata Kun/izzjoni.

www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013

20

TEATRU

}fin mill-Yada fil-pantomima Pinokkio Il-koreografija g[al darb’o[ra hi fdata f’idejn Felix Busuttil

M’hemmx dubju li l-pantomima tal-Milied bil-Malti fl-Istitut Kattoliku, fil-Furjana, saret wa[da mill-attrazzjonijiet prin/ipali ta’ divertiment tul il;ranet sbie[ tal-Milied u din issena mhix e//ezzjoni meta lKumpanija Teatru Rjal [asbet biex toffri produzzjoni o[ra mimlija spettaklu, fantasija, ]fin, kant, kulur u da[k g[all-familja kollha meta matul dan ix-xahar u Jannar tlaqqag[na ma’ Pinokkio... il-pupazz li meta jigdeb, jikbirlu mnie[ru.

Pinokkio jlaqqag[na ma’ diversi karattri mag[rufa b[al Geppetto, Antonio (Kuxjenza ta’ Pinokkio), il-Wolf, il-Pussy, Sa[[ara l-{a]ina u l-Fairy ittajba, fortune teller u segretarja tieg[u, Kamran, u ovvjament iddama g[ax jekk ma jkunx iddama ma tkunx panto.

Il-koreografija g[al darb’o[ra hi fdata f’idejn Felix Busuttil li wkoll f’xena minnhom ikollu wkoll ]ifna bit-tfal li jg[allem hu meta Pinokkio jidde/iedi li jmur. Imma a[jar daqshekk.

Il-cast hu wie[ed formidabbli, b’Toni Busuttil b[ala d-dama, Snits b[ala Pinokkio; flimkien ma’ Ina Robinich, Brian Farrugia, Simon Curmi, J Anvil,

Felix Busuttil, Julie Pomorski, Mario Camilleri, Franky Borg, Alan Falzon, Bernice Darmanin u o[rajn. Il-band b[as-soltu tkun live ta[t id-direzzjoni ta’ Abigail Brown b’arran;amenti mu]ikali ta’ Joe Brown.

Pinokkio g[andu kitba ori;inali ta’ Toni Busuttil u Snits. Id-direzzjoni hi ta’ Ray Abdilla bil-produzzjoni tkun b[as-soltu ta’ Pawlu Testa.

Se ssir rappre]entazzjoni l{add 22 ta’ Di/embru fl-10am bi prezz verament spe/jali, b’rappre]entazzjoni o[ra fl-istess ;urnata fil-[in tant popolari tal-4pm. Ir-rappre]entazzjonijiet f’Di/embru jkomplu l-{amis 26 fis-2.30pm u s-7.30pm; il:img[a 27 fis-7pm; is-Sibt 28 fis-7.30pm; il-{add 29 fis-2 u s6.30pm; u t-Tnejn 30 fis-7pm.

F’Jannar ikun hemm il-:img[a 3 fis-7.30pm; is-Sibt 4 fis-7pm; il-{add 5 fis-2pm u fis-6.30pm, u s-Sibt 11 fis-7.00pm.

Booking jinsab miftu[ u l-biljetti jistg[u jinkisbu ming[and Pawlu Testa Travel, mill-Istitut Kattoliku, minn Carmen Azzopardi tar-Rabat u Tereza Bazaar ta’ {a]-}abbar; jew online www.kumpanijateatrurjal.com u www.istitutkattoliku.com.

www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013

RIFLESSJONIJIET

21

Il-Papa li qal xi jrid u ma qalx fejn sejjer Sorpi]a. Kien ilu ftit xhur Papa meta [are; l-En/iklika fuq ilFidi. Tista’ tg[id bi s[ubija ma’ Benedittu XVI. Issa, g[adna fl-ewwel sena talPapat tieg[u, kitba o[ra, Il-Fer[ tal-Van;elu. Ma konniex qed nistennew dokument hekk wiesg[a, profond u esti]. Donnu programm tal-[ajja sa/erdotali tieg[u. Qisu dokument li ilu jin;arr fil-[sieb g[omor s[i[.

Dan huwa Papa li ma jissaportix fit-tul, li ma jidhirx u ma jinstemax. Papa li jaf xi jrid jag[mel u ma jafx xi jrid jag[mel. Imma l-a[jar nispjegaw ru[na li ma jkunx hemm min ja[seb li rridu nonqsu mir-rispett dovut.

Din l-E]ortazzjoni Appostolika (hekk tissejja[ il-kitba) tibda bil-kliem li jawgura “il-fer[ talVan;elu jimla l-qlub u l-[ajja ta’ dawk kollha li jiltaqg[u ma’ Kristu”. L-enfasi huwa fuq il-

laqg[a ma’ Kristu g[ax-xandir ta’ Kristu fid-dinja moderna.

L-importanti huwa dan, li niltaqg[u ma’ Kristu, li nxandru lil Kristu li j[obbna, twieled g[alina u miet g[alina. Irxoxta u mar lura s-sema. L-affarijiet lo[ra ji;u wara. L-importanti hu li kul[add jifhem li :esù miet g[ax i[obbni, midneb kemm jien midneb.

Id-Dokument juri li l-Papa qed jibda mid-dinja kif tinsab illum, imkissra, imdejna, mibjug[a, bla nifs, qalba maqtug[a, bla direzzjoni, bla fidi, jew fidi g[ajjiena, skura;;ita u qed i//edi (defeatist, jg[idu l-Ingli]i). Minn hemm irid jibda. Id-dinja mimlija feriti wara battalja, u dawn je[tie;u l-isptar u l-infermieri.

Intqal [afna fuq dan id-dokument b[alma ntqal fuq il-Papa.

Xi jrid, fejn hu sejjer? Fejn se je[odna? Bilkemm ma nistennewx it-tne[[ija ta’ xi kmanda-

In-Nisrani veru huwa dak li jilqa’ lil :esù f’[ajtu, u bis-serjetà.

Imbag[ad jibda vja;; jew pellegrina;;. Il-[ajja hija avventura ta’ pellegrina;;

Sigriet ta’ San Fran;isk kien li ma [adha kontra [add.

Ma kienx kontestatorju, ji;ifieri ma qag[adx i[aqqaqha.

Ma g[ajjar lil [add

Norbert Ellul-Vincenti nibit2@gmail.com

ment jew tnejn.

Kif narah jien, dan hu dokument, programm, ta’ Papa li g[andu g[ajnejh fuq San Fran;isk. Dak kull ma ried kien li ner;g[u nitg[allmu millVan;elu. Sigriet ta’ San Fran;isk kien li ma [adha kontra [add.

Ma kienx kontestatorju, ji;ifieri ma qag[adx i[aqqaqha. Ma g[ajjar lil [add. San Fran;isk, lanqas ma’ Suleiman ma [aqqaqha imma bil-[lewwa kollha qallu li kien mar g[andu mhux bix-xabla imma bl-a[bar li Kristu miet g[alih.

Jidher li l-Papa jrid ji;bed lil kul[add lejn il-Van;elu. Je[tie; li l-A[bar tit[abbar minn min jismag[ha. Kif se nag[mlu dan?

L-ewwel bi//a l-Papa jafha sewwa. Jaf. Anke l-istess Papat, qal, irid jikkonverti. Il-“kif”, jidher li il-Papa g[adu ma jafx. U g[alhekk g[adna ma nistg[ux naqbdu d-direzzjoni e]atta tieg[u. G[ax hu po;;a ru[u f’idejn l-Ispirtu s-Santu, li hu biss jaf fejn irridu mmorru u kif.

Hemm [tie;a tax-Xandir talEvan;elju (Il-Kelma ta’ Alla) g[ax [afna minna rqadna, tlifna d-direzzjoni, jew g[amejna. {afna minna Insara tal-boll.

M’hemm xejn f’qalbna. Qatt ma bnejna relazzjoni personali ma’ :esù. U dik hija l-ewwel esi;enza, li niltaqg[u ma’ :esù hanin.

In-Nisrani veru huwa dak li jilqa’ lil :esù f’[ajtu, u bis-serjetà. Imbag[ad jibda vja;; jew pellegrina;;. Il-[ajja hija avventura ta’ pellegrina;;. Ma nafux

fejn sejrin, imma nafu fejn, sa /ertu punt, g[ax po;;ejna ru[na f’idejn l-Ispirtu s-Santu. Hu jaf sewwa fejn irridu naslu u kif. Hu biss.

Il-Papa, narah li qed iqis ilPapat tieg[u b[ala pellegrina;;, avventura li bilfors tissorprendina bis-sbu[ija tag[ha, g[ax lIspirtu s-Santu [wejje; sbie[ jag[mel. Minn hawn ;ej li l;urnalisti ma jistg[ux jaqbdu art mieg[u fit-tbassir tag[hom. U qatt mhu se jifhmuh jekk jistennew li se jimxi mal-moda. Jimxi mal-Ispirtu s-Santu.

Il-Papa Fran;isku, jien nilma[ fih wie[ed li qed ifittex, qed jistad fil-qieg[, qed iba[[ar filfond. B[al Pietru li kien ilu jistad g[alxejn, imma g[all-kliem ta’ :esù (u g[ax kellu fidu/ja fih), [all minn mal-moll u re;a’ xe[et ix-xbiek. U x’qabda qabad.

Sindromu NIMBY Fost il-bosta kliem ;did li minn ]mien g[al ]mien jitwieled, sirna nisimg[u bissindromu NIMBY. NIMBY hija akronomu talfra]i Ingli]a “Not in my back yard!”

Din mhix xi marda kif forsi g[all-bidu nistg[u na[sbu imma hija biss kampanja ta’ oppo]izzjoni minn grupp ta’ nies li jistg[u jkunu ;irien jew li jg[ixu f’zona qrib xulxin.

Dawn it-talin jing[aqdu biex jipprotestaw kontra xi pro;ett li jkun sejjer isir fil-qrib ta’ darhom. Huma ma jitolbux li dan il-pro;ett ma jsirx imma jipprotestaw li jsir qrib tag[hom.

G[alihom il-pro;ett jista’ jsir imma mhux fil-bit[a tag[om – Not in my back yard! F’ka]i b[al dawn tassew jg[odd ilqawl Malti – Il-pulizija [add ma jridha wara biebu.

X’ma rridux fil-bit[a tag[na^

:eneralment protesti b[al dawn isiru kontra bini ta’ impjanti kimi/i, zoni industrijali, power stations, [absijiet, mi]bliet, ba]ijiet militari, ajruporti, stazzjonijiet jew linji talferrovija u pro;etti kbar b[al dawn.

Imma mhux biss, kultant isiru protesti min[abba s-sindromu NIMBY fuq skala wisq i]g[ar minn dawn li semmejna. ;ieli jinqala’ di]gwid fuq djar li jkunu sejrin isiru djar li jilqg[u nies bla saqaf fuq rashom, fuq postijiet ta’ divertiment b[al barijiet jew klini/i privati ]g[ar.

Ka]i partikolari Xi w[ud mill-aktar ka]i popolari tas-sindromu NIMBY huma l-protesti li spiss nisimg[u dwarhom fl-Italja kontra tTreno Alta Velocità (TAV).

I/-/ittadin g[andu jing[ata le[en, g[andu jing[ata [in sabiex jg[id dak li j[oss, fejn jaqbel u fejn le

Kull deci]joni, kull pro;ett, kull bini, kull tibdil, li g[andu mnejn jolqot lil xi [add, g[andu ji;i diskuss mal-partijiet kollha kon/ernati li smajna bihom dawn l-a[[ar snin.

Fr Reno Muscat OP renosop@gmail.com

Bosta huma dawk li mhux ma jridux it-TAV, g[ax fil-verità huwa servizz komdu, imma ma jriduhiex tg[addi qrib ta’ darhom min[abba l-istrobju li tag[mel u dan ikun ta’ inkonvenjent g[alihom u g[all-familji tag[hom.

Barra l-inkonvenjent hemm ukoll il-fatt li l-valur tal-bini jonqos drastikament g[ax hemm ka]i fejn minn djar tal-kampanja jispi//aw djar imdawrin bi storbju ta’ ferroviji g[addejjin lejl u nhar.

Ka] ie[or kienu l-protesti li kienu saru meta kienet sejra tinbena it-tielet runway fl-ajruport ta’ Heathrow f’Londra. Dawn huma biss tnejn mill-bosta ka]i

BANANA

Sintomu ag[ar minn dak ta’ NIMBY huwa s-sintomu BANANA li jfisser: “Build Absolutely Nothing, Anywhere Near Anything”. Sindromu li jwaqqaf kull forma ta’ progress.

Ma jistax ikun li ma jinbena xejn u mkien. Mhux sewwa li jsir bini bla kontroll imma lanqas tista’ twaqqaf il-progress.

Dan ma huwiex is-sindromu talekolo;isti g[ax kull min g[andu rasu fuq g[onqu jaf li l-progress ma jista’ j]ommu [add imma huwa sindromu tal-ambjentalisti estremisti.

Le[en li/-/ittadin Kull de/i]joni, kull pro;ett, kull bini, kull tibdil, li g[andu mnejn jolqot lil xi [add, g[andu ji;i diskuss mal-partijiet kollha

kon/ernati.

I/-/ittadin g[andu jing[ata le[en, g[andu jing[ata [in sabiex jg[id dak li j[oss, fejn jaqbel u fejn le. Kull proposta g[andha tittie[ed in konsiderazzjoni u ma g[andhomx jittie[du de/i]jonijiet bil-g[a;la jew b’ arroganza. Wara kollox i//ittadin huwa l-klijent.

Kultant ikollna ng[idu iva g[al NIMBY

Hemm imbag[ad ka]i fejn tabil[aqq dak li jkun g[andu jqum u jg[id “Le” g[al dak ilpro;ett. Qieg[ed nirreferi g[al bini ta’ mi]bliet li jilqg[u fihom skart tossiku u skat ie[or perikolu].

Dawn il-ka]i g[andhom ji;u trattati bl-akbar serjetà g[ax hemm is-sa[[a mhux ta’ dawk biss li llum jg[ixu qrib imma ta’ dawk li g[ad iridu ji;u warajna.

www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013

22

TV#RADJU

06>00

Bon;u 101 Weekend (b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 08>30 Anali]i tal-:urnali)

09>00

A[barijiet

09>05

Wara l-Breakfast

10>30

A[barijiet

10>35

Il-Fatti Kollha

11>55

Avvi]i tal-Mewt

12>00

A[barijiet

12.30

Mil-Lenti }ag[]ug[a

13>30

Italomix

15>00

A[barijiet fil-qosor

15>05

Skor (b’waqfiet g[all-A[barijiet fl-16>00 u fil-17>00)

17>55

Avvi]i tal-Mewt

18>00

A[barijiet

18>30

Hits Parade

20>30

Country Music Club

21>00

Fuzzbox Saturday Special

22>30

Il-Fatti Kollha (r).

G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel

Jim Jam

07:05 - Shake It Up! 07:30 - Dog With a Blog 07:55 - Austin & Ally 08:15 - Good Luck Charlie 08:40 Cars Toons 08:45 - Teen Beach Movie 10:15 - That’s So Raven 10:35 - Shake It Up! 11:00 - Dear Dracula 11:45 - Austin & Ally 12:10 - Good Luck Charlie 12:35 Dog With a Blog 13:00 - Mickey Mouse 13:05 - Good Luck Charlie: The Road Trip Movie!

14:25 - PrankStars 14:35 - A.N.T. Farm 15:00 - Good Luck Charlie 15:20 - Austin & Ally 15:45 - Dog With a Blog 16:10 - My Babysitter’s a Vampire 16:30 Wolfblood 16:55 - Gravity Falls 17:20 - Good Luck Charlie 17:40 - Jessie 18:05 Austin & Ally 18:30 - Shake It Up! 18:50 - The Suite Life on Deck 19:40 - Shake It Up! 20:00 - Austin & Ally 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 - Good Luck Charlie 21:10 Wizards of Waverly Place 22:00 The Suite Life of Zack & Cody 22:45 - Jonas.

07:00 - Nouky & Friends 07:05 Rubbadubbers 07:15 - Oswald 07:30 - Fluffy Gardens 07:45 Jarmies 08:00 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:25 - What’s The Big Idea^ 08:30 - Gazoon 08:40 Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 - Heroes of the City 09:15 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 Bob the Builder 10:55 - Nouky & Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 - Tiny Planets 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney & Friends 12:10 Fluffy Gardens 12:25 - Jarmies 12:40 - Mio Mao 12:45 - What’s The Big Idea^ 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:50 - Gazoon 14:00 Wobblyland 14:05 - Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 - Fluffy Gardens 15:15 - Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 Monkey See, Monkey Do 15:55 Barney & Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - IglooGloo 17:00 - Bob the Builder 17:55 - Slim Pig 18:05 - Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - What’s The Big Idea^ 18:50 Nouky & Friends 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 - Lots & Lots Of... 19:30 Monkey See, Monkey Do 19:40 Barney & Friends 20:10 Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea^ 21:45 - Pingu 21:50 - Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 - Dougie in Disguise 22:45 - Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 - Tork 23:15 - Benjamin’s Farm 23:20 My Animal Friends 23:35 - Nouky & Friends 23:40 - What’s The Big Idea^ 23:45 - Wobblyland 23:50 Barney & Friends.

Nickelodeon

07:05 - Little Kingdom 07:30 Bubble Guppies 07:55 - Go, Diego, Go! 08:20 - Winx Club 08:45 - The Fairly OddParents 09:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 09:35 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 10:00 - Turtles 10:25 - The Penguins of Madagascar 10:50 - SpongeBob SquarePants 11:15 - Winx Club 11:40 - iCarly 12:05 - iCarly 12:30 - Victorious 12:55 - Big Time Rush 13:20 - Marvin Marvin 13:45 - SpongeBob SquarePants 14:10 SpongeBob SquarePants 14:40 The Penguins of Madagascar 15:30 - The Fairly OddParents 15:55 iCarly 16:20 - Big Time Rush 16:45 - Victorious 17:10 - Life With Boys 17:35 - SpongeBob SquarePants 18:00 - Turtles 18:25 - The Penguins of Madagascar 19:15 - Marvin Marvin 19:40 - Victorious 20:05 iCarly 20:30 - SpongeBob SquarePants 20:55 - Avatar: The Legend of Aang 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 23:00 iCarly.

Elle

– NET Television, 17>30

Dan il-programm ippre]entat minn Claudia Calleja ji//elebra l-femminilità fl-aqwa tag[ha. Ninsabu fi]]mien ta’ festi u /elebrazzjonijiet. G[aldaqstant it-tim ta’ esperti tal-programm [asbu biex jag[tu informazzjoni li b’xi mod jew ie[or hi relatata mat-tema Christmas Staff Party. Diane Nikolic (li tidher firritratt) tag[ti informazzjoni kif g[andna nag[mlu make up addattat, Sue Caruana turi kuluri innovattivi g[ad-dwiefer, filwaqt li l-istilisti tax-xag[ar jag[tu pariri ta’ stili differenti tax-xag[ar ideali g[all-festi.

TVM 1

Smash

07:00 - Morning News loop 07:30 Great Crimes and Trials (dok.) 08:00 Malta u lil Hinn Minnha 09:30 - Click 10:00 - MEA (r) 10:30 - Madwarna (r) 11:00 - The Wedding Battle (r) 12:00 A[barijiet 12:10 - Paqpaq lifestyle (r) 12:45 - Sibtek 14:00 - A[barijiet filqosor 14:05 - (ikompli) Sibtek 16:00 A[barijiet 16:05 - Luxdesign 17:10 Rajt ma Rajtx 17:45 - Kelmag[all[ajja 18:00 - A[barijiet 18:10 - Paqpaq on test 18:20 - Gadgets 18:55 - Animal Diaries 20:00 - L-A[barijiet 20:45 – Cider House Rules. Film 23:00 - A[barijiet 23:20 - Sibtek.

09:30 - Teleshopping 13:00 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 14:00 - Er;a’ Lura 15:30 - Dokumentarju 16:00 - M’intix Wa[dek 16:30 - D bride 17:30 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 18:40 Dokumentarju 19:00 - A[barijiet 19:30 - Nursery Stars 20:30 - Forum 21:30 Dokumentarju 22:00 - A[barijiet 22:30 - Poker.

ambiente Italia 14:00 - TG regione Tg 3 pixel 14:55 - Rai Educational 16:45 - The Newsroom (TF) 17:50 - Un caso per due (TF) 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg 3 regione 20:00 - Blob 20:10 - Che tempo che fa 21:30 – Adventures of Arsenio Lupin. Film 2005 23:35 - Tg 3 23:50 - Tg regione 23:55 Un giorno in pretura 01:10 - Tg 3 agenda del mondo 01:40 - Oltre l’Eden. Film ’70.

Raiuno

Canale 5

07:00 - Tg 1 07:05 - Rai Parlamento 08:00 - Tg 1 08:25 - Uno mattina in famiglia 09:00 - Tg 1 09:30 - Tg 1 L.I.S. 10:20 - Linea verde orizzonti 11:10 Dream Road 2013 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Easy Driver 14:30 - Lineablu 15:25 - Le amiche del sabato 17:00 - Tg 1 17:15 - A sua immagine 17:45 – Passaggio a Nord Ovest 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:35 - Affari tuoi 21:10 - Ballando con le stelle 00:45 – La tv d’autore.

08:00 - Tg 5 mattina 09:10 Supercinema 10:05 - Melaverde 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Happy Endings (TF) 14:10 - Amici 16:00 Verissimo 18:50 - Avanti un altro! (kwi]]) 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 – Io, loro e Lara. Film 2009 23:40 - Speciale Tg5 00:35 - Tg 5 notte 01:05 - Striscia la notizia.

TVM 2

08:30 - Great Crimes and Trials 09:00 Click 09:30 – MEA 10:00 - G[awdex illum (r) 10:30 - Tuffi[at Migduma 11:00 - Bijografiji (r) 12:00 - 3-Pointer 12:30 - Ruggers 13:00 - Ti;rijiet biss 14.00 - Champions League Magazine Programme 14:30 - Starboard 15:00 Paqpaq Motor Sport 15:30 - Dwarna 16:30 - Gadgets 17.00 - Venere 17:30 Paqpaq lifstyle 18:00 - Mixage 18:30 – Quddiesa mis-Santwarju ta’ Pinu 19:15 – Paqpaq on test 19:30 – Rajt Ma Rajtx 20:00 – Great Crimes and Trials 20:30 – A[barijiet g[al Dawk Neqsin mis-Smig[ 20:40 – Realtà 21:40 – Headline News 21:45 - Kurrenti 22:30 - Malta u Lil Hinn Minnha (r) 23:00 - A[barijiet blIngli] 23:05 - Malta u lil Hinn Minnha (r).

ONE

08:00 - Teleshopping 08:30 - Breakfast News 09:30 - Pink Panther (r) 10:00 On D Road (r) 10:30 - Teleshopping 11:00 - Sieg[a }mien weekend 12:10 Teleshopping 12:30 - ONE News 12:40 - Looks 13:45 - Arani issa 16:00 Living Room 17:30 - ONE News 17:40 - Pink Panther 18:15 - On D Road 19:00 - Te]ori 19:10 - Lottu 19:30 - ONE News 20:15 - Zona sport (r) 20:45 Saturday Xpress 22:15 - Bin 61 (r) 23:00 - Popcorn (r) 23:30 - ONE News.

Raidue

07.00 - The Wild Soccer Bunch 08.10 Spike Team 08:35 - Voyager Factory: Inside the World 09:30 - Rai Parlamento - Punto Europa 10:10 - Sulla via di Damasco 10:35 - Il nostro amico Charlie 11.15 - Mezzogiorno famiglia 13:00 - Tg 2 giorno 13:25 - Rai sport dribbling 14:00 - L’indice verde 14:50 - Squadra omicidi 16:25 - Sea Patrol (TF) 17:10 Sereno variabile 18:05 - 90˚ minuto Serie B (sport) 18:50 - Squadra Speciale Cobra 11 20:30 - Tg 2 21:05 - Castle (TF) 21:50 – Body of Proof (TF) 22:40 - Tg 2 notizie 23.00 - Rai sport sabato sprint 23:45 - Tg 2 Dossier 00:30 - Tg 2 Storie 01:10 - Tg 2 Mizar 01:35 - Tg 2 Si, Cinematinee 01:45 - Tg 2, Sì, Viaggiare 01:55 - Tg 2 Eat Parade.

Raitre

07:10 - La granda vallata (TF) 08:05Cinema d’oggi 08:15 - Sabotage. Film ’36 09:30 – Tbe Black Tent. Film ’756 11:00 - Tgr - Bellitalia 12:00 - Tg 3 12:25 - Tgr il Settimanale 12:55 - Tgr

14:45 -

Rete 4

07:20 - Il rosso e il nero 09:10 Carabinieri 4 10:15 - Accademia de benessere 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - La signora in giallo 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 16:10 - Ieri e oggi in TV speciale 17:00 - Poirot: Corpi al sole. Film 2001 18:55 - Tg 4 19:35 - Tempesta d’amore (soap) 21:30 - The Bourne Ultimatum.

Film 2007 23:540 – Nuclear Target.

Film 2005.

Italia 1

06:55 - I maghi di Waverly 07:45 Hannah Montana 09:10 - Suburgatory 10:35 - Glee (TF) 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 Get Smart.

Film 2008 15:50 – Chestnut: Hero of Central Park. Film 2004 17:20 - La vita secondo Jim 17.55 - Magazine Champions League 18:30 - Studio aperto 19:00 - Life bites - pillole di vita 19:15 - Casper. Film ’95 21:10 - Shrek Forever After. Film 2010 22:55 – Lissy: Principessa alla riscossa. Film 2007 00:45 - Sport Mediaset 01:10 - Studio aperto.

www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013

23

TV#RADJU F. Living

07:00 - Ashram 09:00 - F. Living Magazine 10:00 - Belle Donne 12:00 Teleshopping 13:00 Niltaqg[u 15:00 Teleshopping 16:00 - Bejnietna 18:00 Teleshopping 20:30 - Tie; tal-{olm 21:30 - Bejnietna 23:30 - Fil-:nien ma’ Melo 24:00 - Madagascar 01:30 Teleshopping.

Xejk

07:30 - Just for Laughs 07:45 - Total Request Show 09:50 - Shout Out 10:00 - Love and Romance 10:45 Teleshopping 11:45 - Just for Laughs 12:00 - Kontra r-Ri[ (r) 13:30 - The 80s 14:00 - Local Angle 15:00 - The 90s 15:30 - Teleshopping 16:30 - Hits 16:50 - Shout Out 17:00 - Local Issues (r) 17:45 - Maltese Music 18:00 - Total Requests Show (live) 20:00 - Just for Laughs 20:15 - Shout Out 20:30 - Just for Laughs 21:55 - Football 22:00 Music Documentary 23:00 - Local Issues (r) 23:45 - The 60s and 70s.

La 5

07:30 - Giro Giro Bimbo 08:30 Centevetrine 10:50 - The Chef 11:00 Mediashpping 11:25 - Tacco 12... Si nasci 12:10 - Extreme Makeover Home Edition 14:00 - Parenthood 15:30 mamma che torta! 16:00 - The In-Laws.

Film 2003 18:00 - Amici 19:30 Extreme Makeover Home Edition 21:10 - The Last Christmas. Film 2010 23:00 X-Style.

BBC Entertainment

07:10 - Buzz and Tell 07:15 - Nina and the Neurons 07:30 - Poetry Pie 07:35 Mr Bloom’s Nursery 07:55 - Little

Human Planet 08:00 - Show Me Show Me 08:25 - Buzz and Tell 08:30 - My Family 09:00 - Last of the Summer Wine 09:30 - One Foot in the Grave 10:00 Keeping Up Appearances 10:30 - Doctor Who 11:15 - Doctor Who: Best Of 12:00 - The Weakest Link 12:45 - The Invisible Leopard 13:40 - Casualty 14:30 EastEnders 16:30 - My Family 17:00 Absolutely Fabulous 18:30 - Robin Hood 19:15 - Doctor Who 20:00 - Live at the Apollo 20:45 - Alan Carr: Chatty Man 21:30 - Zen 23:00 - Absolutely Fabulous 23:30 - The Office.

TCM

07:25 - Live a Little, Love a Little 08:55 - Young Tom Edison 10:45 - Light in the Piazza 12:25 - Village of the Damned 13:40 - The Public Enemy 15:00 - High Society 17:00 - 4 for Texas 19:00 Captains Courageous 21:00 - Scarecrow 22:50 - Mildred Pierce.

MGM Movies

07:35 - Kings of the Sun 09:20 - Martin’s Day 10:55 - Paper Lion 12:40 - Making Mr. Right 14:15 - Kes 16:05 - Hang ’Em High 17:55 - MGM’s Big Screen 18:10 - Semi-Tough 20:00 - Stay Hungry 21:40 - Enter the Ninja 23:20 - The Dogs of War. Diva Universal

06:55 - Rex: A Cop’s Friend 08:45 Great Women 09:00 - Strong Medicine 10:40 - Movie 11:00 - ER 12:40 - Great Women 12:55 - Movie 14:35 - Great Women 15:00 - Law & Order 16:46 Great Women 17:00 - Mr Selfridge 18:40 - Great Women 18:48 - Movie 19:10 - Great Women 21:00 - JAG 22:40 - Great Women 22:55 - Downton Abbey.

GO Stars

07:00 - War of the Worlds 09:00 - The Adventures of Tintin 10:45 - The Lost World: Jurassic Park 12:50 - Minority Report 15:10 - E.T. The Extra Terrestrial 17:05 - The Terminal 19:10 - War of the Worlds 21:05 - War Horse 23:30 Saving Private Ryan 02:15 - Schindler’s List.

07>00 08>30 11>30 12>30 13>30 14>00 14>05 16>00 17>00 17>30 18>00 18>05 19>10 19>30 20>15 20>30 21>30 21>35 22>00 23>00

Melita More

09:00 - Private Practice 12:45 - SMASH 13:30 - Supernatural 17:15 - Mike & Molly 17:45 - Whitney 18:30 - Chicago Fire 19:15 - Grey’s Anatomy 20:00 How I Met Your Mother 20:30 Amazing Race 21:15 - Game of Thrones 22:15 - Spartacus 23:15 - Suits 00:00 GO ON 00:30 - Dallas 01:15 Alcatraz.

Discovery Channel

07:15 - Fifth Gear 08:10 - Mega Builders: Sinking Wings 09:05 Machines of Glory: Carmageddon! 09:55 - Dangerous Flights: Turn and Burn 10:50 - Dangerous Flights: Flight From Hell 11:40 - Dangerous Flights: Fuel Critical 12:35 - Dangerous Flights: Fear Factor 13:30 - Dangerous Flights: Dark Skies 14:25 - Bear Grylls: Escape From Hell: Snow 15:20 - Crisis Control 16:15 - Wheeler Dealers: Aston Martin DB7 17:10 - Wheeler Dealers: Trading Up: Mexico and USA 18:05 - Dallas Car Sharks: Seeing Red 18:35 - Chasing Classic Cars: Amelia Island 19:00 - Fifth Gear 20:00 - Storage Hunters 21:00 Auction Hunters: Ton’s Got a Gun 21:30 - Auction Hunters: Strat’ed for Cash 22:00 - World’s Top 5: Toughest Trucks 23:00 - Mighty Planes: SOFIA

Sport fuq il-Cable Eurosport 1

GO sports 2

08:30 - ISU GP, Figure Skating 09:45 - ISU GP, Figure Skating 10:30 - ISU GP, Figure Skating 11:15 - ISU GP, Figure Skating 12:45 - FIFA U#17 WC Football 14:00 - UEFA Women’s Champions League Football (live) 16:00 - FIFA U#17 WC Football 17:00 - ISU GP, Figure Skating 18:00 - ISU GP, Figure Skating 19:00 - FIFA U#17 WC Football 20:00 Boxing 21:00 - Live Superkombat Fighting Championship Kickboxing.

06:00 - PGA European Tour: UBS Hong Kong Open: Day 3 (live) 10:00 - Milan Channel 12:30 - Barclays PL: Wk 17: PL Match Pack 13:00 Barclays PL: Wk 17: PL Preview 13:45 - Barclays PL: Wk 17: Man. Utd v Newcastle Utd (live) 16:00 Barclays PL: Wk 17: Southampton v Man. C. (live) 18:30 - Barclays PL: Wk 17: Sunderland v Tottenham H (live) 20:45 - Serie A: Rd 15: Napoli v Udinese (live) 22:45 - Milan Ch.

Eurosport 2

GO sports 3

06:30 - UEFA U#21 Intern. Champ.

Futsal 07:30 - WC Qualifier Football 10:00 - WC, World Tour 11:00 Summer GP Ski Jumping 12:30 - FIS WC Alpine Skiing 13:30 - European Tour Snooker 15:30 - WC, World Tour 16:30 - UEFA U#21 Intern.

Champ. Futsal 17:30 - Summer GP Ski Jumping 19:00 - WC Qualifier Football 20:00 - WC, World Tour 21:00 - UEFA U#21 Intern. Champ.

Futsal 22:00 - Total KO.

14:35 - Heineken Cup: Rd 3: Exeter Chiefs v Toulon (live) 16:40 Heineken Cup: Rd 3: Racing Metro 92 v Harlequins (live) 19:00 - Heineken Cup: Rd 3: Northampton Saints v Leinster (live) 21:00 - Inter Channel.

GO sports 1

07:00 - Barclays PL: Wk 16: Sun-derland v Chelsea 09:00 - PGA European Tour: Nedbank Golf Challenge: Day 3 (live) 15:30 - UEFA Champ.

League: Magazine Programme 16 16:00 - Barclays PL: Wk 17: Stoke City v Chelsea (live) 18:00 Serie A: Rd 15: Livorno v Milan (live) 20:00 - Ligue 1: Rd 17: Stade de Reims v OGC Nice (live) 22:00 Barclays PL: Wk 17: Man. Utd v Newcastle Utd 00:00 - Heineken Cup: Rd 3: Racing Metro 92 v Harlequins 02:00 - Vincennes Horseracing.

GO sports 7

Sibt Familja – NET Television, 13>30 Il-protagonisti waqt il-log[ob fl-edizzjoni tal-lum ta’ dan il-programm ippre]entat minn Ray Attard u minn Debbie Scerri, se jkunu Keith Demicoli, ;urnalist u newscaster u Daniel Chircop, komiku. mag[hom ikun hemm familjari tag[hom. L-intervista tal-VIP seat g[al-lum se tkun ma’ Pawlu Testa, li f’dawn i]]minijiet tas-sena dejjem jie[u [sieb itella’ pantomima bil-Malti fl-Istitut Kattoliku, il-Furjana. Mistednin mhux tas-soltu se jkun hemm il-band mu]ikali lokali The Crowns (fir-ritratt). Il-kantanti g[al-lum, li jkantaw live akkumpanjati mill-band ta’ Mark Spiteri Lucas se jkunu Franklin Calleja, Neville Refalo, Ivan Spiteri Lucas u Amelia Hope.

NET News Telebejg[ Chit Chat (r) Jekk Jog[;obkom Sibt Familja NET News (ikompli) Sibt Familja Paprati Rafiki (r) Elle NET News Sibtilfidi Tlug[ tal-Lottu NET News G[alik fl-Ewropa Iswed fuq l-Abjad NET News (ikompli) Iswed fuq l-Abjad Mhux Bondi (r) NET News

07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Ligue 1: Rd 17: Olympique de Marseille v Nantes 11:00 - Serie A: Rd 15: Bologna v Juventus 13:00 PGA European Tour: UBS Hong Kong Open: Day 3 17:00 - Heineken Cup: Rd 3: Castres Olympique v Ospreys 19:00 - PGA European Tour: Nedbank Golf Challenge: Day 3 01:30 - Football’s Greatest 02:00 Barclays PL: Wk 17: Crystal Palace v Cardiff City.

GO sports 8

09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - Ligue 1: Rd 17: Olympique de Marseille v Nantes 13:00 - Serie A: Rd 15: Bologna v Juventus 15:00 PGA European Tour: UBS Hong Kong Open: Day 3 19:00 - Heineken Cup: Rd 3: Castres Olympique v Ospreys 21:00 - PGA European Tour: Nedbank Golf Challenge: Day 3.

GO sports 4 16:00 - Barclays PL: Wk 17: Crystal Palace v Cardiff C. (live) 18:00 Ligue 1: Rd 17: Paris Saint-Germain v Sochaux-Montbeliard (live +1) 20:00 - Juve Channel.

Melita Sports 1

08:00 - Bundesliga - Preview (r) 08:30 - FA Cup (r) 10:35 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 12:45 America’s Cup: World Series (r) 14:25 - Volleyball Champ. League Magazine The Big Hit (r) 14:55 Bundesliga - Preview (r) 15:30 - Bundesliga SV Werder Bremen v FC Bayern Munchen (live) 17:35 - Bundesliga - Highlights (r) 18:30 - Bundesliga Borussia Dortmund v Bayer 04 Leverkusen (live) 20:35 - Bundesliga - Highlights (r) 21:25 - Bundesliga (r) 23:20 - Vendee Globe 2012-13 Weekly Highlights (r) 23:40 - Bundesliga (r).

Melita Sports 2 12:00 -

Vendee Globe 2012-13 Weekly Highlights (r) 12:50 - FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 14:10 FIFA Beach Soccer WC Qual. (r) 15:30 - Bundesliga Borussia M’bach v FC Schalke 04 (live) 17:35 - FA Cup 19:40 - Swedish ATG Horse Racing V75 Race Meetings 23:45 - Bundesliga - Highlights (r) 00:35 - 2012 Alpari World Match Tour (r) .

Malta Stars

09:35 - Malta Rugby Football Union (r) 11:10 - Malta Handball Assoc. (r) 12:30 - MFA Futsal League (r) 13:50 - Melita GFA 1st Div. (r) 15:35 BOV PL(r) 17:50 - Malta Basketball Assoc. (r) 19:25 - Malta Rugby Football Union (r) 21:00 - Malta Handball Assoc. (r).

www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013

25

TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF Mimdudin> 1. Bajja f’qala fid-da[la ta’ San Pawl il-Ba[ar (6) 4. Tarbija [elwa u mba//a, qisha wa[da, ng[idu (8) 9. Tad-da[k jew wie[ed li jda[[ak (6) 10. “Ful, /i/ri u …”, kien jg[ajjat il-bejjieg[ (8) 12. Keffa dejqa mad-dawra tad-dublett (4) 13. Dabbar rasek! (5) 14. I]-]g[ira nett fil-log[ob talbo//i (4) 17. Du[[an ifu[ u jfewwa[ f’xi /erimonja tal-knisja (6) 18. u 20. Fuq il-bastiment (6) 20. Ara 18.

21. Fl-ittri tal-ma[bubin dawn ifissru bews (6) 27. Li g[andu medda ;mielha, mhux qasir (4) 28. Benedizzjoni (5) 29. Xi [add hekk idejqek, daqs id-dubbien (4) 32. Bejn qam[et il-lewn u ismar [amrani (8) 33. Sustanza ta’ [sara g[all-;isem u li tikka;una l-mewt (6) 34. Slaten matul ir-renji li jkollhom (8) 35. Kattoli/i (6) Weqfin> 1. Parassiti

2.

3.

5.

6.

7.

8.

11.

15.

16.

19.

22.

23.

24.

25.

26.

30.

31.

li jidhru biss ta[t mikroskopju (7) Li ma fihx ta[bil ir-ras, [afif u fa/li biex jin[adem (8) Il-brikkun g[andu fih il-;id tad-dinja? (4) Maltempata ta’ qilla kbira (6) Pro;ett, idea ta’ x’g[andu jsir jekk jinqala’ xi [a;a (4) }ew; tu]]ani u nofs (6) Lampa hekk, i;;ib [afna flus f’irkant (6) u 26. Ma tilg[abx biljard ming[ajrha (6) Tinxte[et b’katina minn fuq bastiment biex isor;i (5) Bihom nitg[allqu u bihom insalvaw (5) Ta l-[elsien lil xi [add minn jasar (8) Illum tag[fas wa[da u kollox isir wa[du! (7) :ieb f’mo[[u dak li kien nesa (6) Mhux marid minn mo[[u g[ax mog[mi wara xi [add! (6) Kif jispi//a kummer/jant li jkun g[amel bankarotta (6) Ara 11.

365 jum (4) Log[ba bi tliet numri g[and tal-lottu (4)

1

2

3

4

9

6

7

8

10 11

12

13

14

15

16

17

18 19 20

23

21

24

25

27

22

26

28

29

30

31

32

33

34

35

Spi]eriji li jift[u g[ada

VALLETTA: Collis Williams Pharmacy, 15, Triq ir-Repubblika; IL-MARSA: Vivien Pharmacy, Triq Patri Magri; {AL QORMI: Brown’s Pharmacy, 278, Triq il-Vitorja; BIRKIRKARA: Fleurde-Lys Pharmacy, 32, Triq Fleur-de-Lys; L-IMSIDA: Deby’s Pharmacy, 1, Misra[ il-Barrieri; SWIEQI: J.V.’s Pharmacy, Wied is-Swieqi; TAS-SLIEMA: Norman’s Pharmacy, 133, High Street; {AL BALZAN: Balzan Pharmacy, 70, Triq San Fran;isk; INNAXXAR: Victory Pharmacy, 16, Pjazza il-Vitorja; IL-QAWRA: Qawra Pharmacy, Earl’s Court|1, Triq l-Im[ar; PAOLA: De Paola Pharmacy, 36, Pjazza Antoine De Paule; IL-KALKARA: Kalkara Pharmacy, 8, Misra[ l-Ar/isqof Gonzi; {A}-}ABBAR: Felice Pharmacy, 95, Triq is-Santwarju; BIR}EBBU:A: Blossoms Pharmacy, Triq il-Gurgier; L-IMQABBA: Kristianne Pharmacy, Triq il-Cavi; {A}-}EBBU:: De Rohan Pharmacy, Triq Sant’Antnin; IR-RABAT: Nigret Pharmacy, Triq i]-}ahar; VICTORIA: Castle Pharmacy, 2, Misra[ l-Indipendenza; G{AJNSIELEM: Lauretana Pharmacy, 36, Triq l-Im;arr.

Mobile Blood Donation Unit

G[ada l-{add, 8 ta’ Di/embru 2013, il-mobile blood donation unit se tkun ma;enb il-Knisja Parrokkjali tal-G[arg[ur. Il-[in g[allg[oti tad-demm ikun mit-08:30 sas-13.00. Infakkru li min imur biex jag[ti d-demm irid ikollu fuqu l-karta tal-identità.

Soluzzjoni tat-Tisliba li dehret is-Sibt li g[adda Mimdudin> 1. Fixklu; 4.

Skappajt; 9. Ammont; 10.

Komplott; 12. Xrar; 13. Pizza; 14. Vjal; 17. Unjoni; 18. u 20.

Blokka; 21. A;enti; 27. Ajru; 28.

Attiv; 29. Bews; 32. Kunserva; 33. Na[taf; 34. Katalett; 35.

Sparli.

Weqfin> 1. Fraxxnu; 2.

Xampanja; 3. Lina; 5. Krozzi; 6.

5

Pipa; 7. Avorju; 8. Totali; 11. u 26. Sittin; 15. Uniku; 16. Ple;;; 19. Inventur; 22. Issaffi; 23.

Ma[kuk; 24. :ranet; 25. Stivat; 30. Dell; 31. Tapp.

Irba[ sett tal-platti ming[and JB Stores Indirizzaw is-soluzzjoni tag[kom hekk: Tisliba JB Stores, In-

Nazzjon, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, Tal-Pieta PTA 1450, u g[andkom ]mien sa nhar is-Sibt li ;ej.

Ir-rebbie[#a jit[abbar [mistax o[ra.

L-a[[ar premju ntreba[ minn Marion Fenech ta’ 3 Blossom, Flat 2, Triq Alexandra, {al Qormi, QRM 2595.

Rapport tat-temp

UV INDEX

6

IT-TEMP Pjuttost imsa[[ab b’waqtiet xemxin VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ Ftit qawwi mill-Majjistral li jsir [afif g[al moderat mill-Grigal BA{AR Qawwi IMBATT Baxx mill-Majjistral li jsir moderat TEMPERATURA L-og[la 17˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0mm Xita mill-1 ta’ Settembru 271.9mm IX-XEMX titla’ fis-06.59 u tin]el fil-16.48

Il-[amest ijiem li ;ejjin

IS-SIBT L-og[la 17˚C L-inqas 11˚C

IL-{ADD L-og[la 16˚C L-inqas 11˚C

IT-TNEJN L-og[la 17˚C L-inqas 8˚C

IT-TLIETA L-og[la 17˚C L-inqas 9˚C

L-ERBG{A L-og[la 15˚C L-inqas 11˚C

UV

UV

UV

UV

UV

6

6

7

6

6

Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 17˚ ftit imsa[[ab, Al;eri 17˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 5˚C ftit imsa[[ab, Ateni 15˚C xemxi, Li]bona 12˚C xemxi, Berlin 1˚ imsa[[ab, Brussell 4˚C imsa[[ab, il-Kajr 20˚C xemxi, Dublin 8˚C ftit imsa[[ab, Kopen[agen 4˚C xita, Frankfurt 5˚C imsa[[ab, Milan 12˚C xemxi, Istanbul 12˚C xemxi, Londra 7˚C imsa[[ab, Madrid 12˚C xemxi, Moska 0˚C im/ajpar, Pari;i 8˚C ftit imsa[[ab, Bar/ellona 12˚C xemxi, Ruma 13˚C imsa[[ab, Tel Aviv 18˚C imsa[[ab, Tripli 14˚C xita, Tune] 16˚C imsa[[ab, Vjenna 4˚C im[assab, Zurich 3˚C xita, Munich 0˚C borra, St. Petersburg 1˚C borra

www.maltarightnow.com

IIs-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013

26 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun

GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu 77200983.

KLASSIFIKATI G{ALL-KIRI {a]-}ebbu; ’il barra minn Triq l-Imdina

GARAXX basement 40 pied x 50 pied, jista’ jintu]a g[al gym, store, uffi//ju e//. ?emplu 79211659.

I]-}urrieq

{ANUT bil-permess Klassi 4 fi Vjal l-Indipendenza. Ideali g[al uffi/ini, hair salon, e//. ?emplu 79306052 jew 79431926.

{al Qormi

PROPRJETÀ tajba b[ala ware-

house, 98 metru kwadru. ?emplu 77285793.

board u vetrina ]g[ira. Kundizzjoni tajba. ?emplu 21242180.

AVVI}I

Libsa ta’ tie;

Mario Colours

G{AL kull xog[ol ta’ kisi u tibjid, kisi bil-;ibs, kisi bir-ramel u siment, kisi u tibjid fuq il-pont u ]ebg[a, tik[il fuq il-fil, tik[il fuq lantik, graffiato, silicato, gypsum boards, madum u katusi. ?emplu 99468622. Esperjenza ta’ 16-il sena u stima b’xejn.

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

G{ALL-BEJG{ Fniek tal-mejda

?EMPLU 21809761 wara l-4pm jew 27807314 wara t-8pm.

G[amara antika

TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bilmera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.

Kamra tal-pranzu

TAL-kawba mastizz, antika, b’mejda u sitt si;;ijiet tal-;ilda, vetrina bi [;ie; immullat, side-

:DIDA fjamanta, qatt ma ntu]at, mixtrija ming[and Alamango.

Prezz negozjabbli. ?emplu 99200354.

Pasturi

TAT-tafal, sett fih 20 pastur, stil antik ta’ ]mien il-MUSEUM. Prezz €20 kull sett. Presepji kull daqs ma[dumin kollha g[erien, prezz jibda minn €20. ?emplu 21495253.

Pushchair

NEONATO Reverso Sport - 3 Wheeler f’kundizzjoni perfetta, kwa]i ;dida. ?emplu 79409398.

Tombla sheets

B’numri kbar u kuluri differenti.

Kalendarji kbar tat-2014, 29cm x 42cm. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press) – 3 Triq Melita, ilBelt Valletta. Kif issibuna – minna[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tattie;, invoices, posters u brochures bil-kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.c om

Wallunit

SOLID oak, 270cm x 42cm. ?emplu 79436225.

www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013

28

SPORT

Sport lokali g[al tmiem il-;img[a

Dan l-a[[ar it-tim tal-g[awm sinkronizzat tal-ASA [a sehen fl-Open tal-Flanders, kompetizzjoni presti;ju]a li saret fil-Bel;ju fejn [adu sehem 11-il tim mill-Ewropa. Il-bniet [adu sehem fi tliet kategoriji, (Solo, Duet u Team). Fid-Duet, Mya Azzopardi u Mike Riolo kellhom wrija mill-aqwa u spi//aw it-tielet imma ni]lu g[as-seba’ post meta in[admu l-punti overall tal-kompetizzjoni. Dan min[abba l-esperjenza tat-timijiet avversarji. Fis-Solo it-tim Malti spi//a fil-[ames post filwaqt li Mya Azzopardi spi//at fl-10 post. Fil-klassifika overall it-tim Malti spi//a fid-disa’ post. It-tim Malti (ritratt) kien kompost minn Mya Azzopardi, Mikela Riolo, Alessia Cardona Taliana, Pearl Calleja, Gail Gauci, Melanie Borg Cardona, Ingrid Djincharadze, Andria Friggeri, Martina Fitzgerald u Lisa Fenech.

BASKETBALL- KAMPJONAT BOV

Si;;iewi u Athleta jridu jiddefendu l-ewwel post Bejn illum u g[ada jitkompla lkampjonat tal-Ewwel Divi]joni tal-ir;iel tal-Basketball fejn Remax Si;;iewi u Athleta A to Z Electronics jiltaqg[u kontra xulxin biex jiddefendu l-ewwel post. Royce Floriana jilag[bu kontra Bupa Luxol. G[ada rraba’ tim fil-klassifika, Pavi Depiro jmissu kontra Starlites.

Wara li sofrew l-ewwel telfa kontra /-Champions Floriana, Athleta jipprovaw jirritornaw g[ar-reb[ meta jilag[bu kontra Si;;iewi li g[alkemm reb[u kontra Starlites iridu juru titjib fillog[ob.

Athleta jittamaw li x-shooters tag[hom ikunu f’burdata a[jar imma wisq probbabli l-kes[a kienet protagnista g[ax kull team

bag[ta xi ftit il-;img[a l-o[ra.

Si;;iewi g[andhom it-tul ta’ I. Heogner biss ma tantx ju]awh tajjeb.

Floriana, wara reb[a fuq Athleta jipprovaw ikomplu b’dan ir-ritmu kontra Luxol li min-na[a tag[hom qed ibatu biex jiksbu rri]ultati.

Minbarra li jbatu ta[t il-boards, i]-]g[a]ag[ tag[hom mhux qed irendu kif jixtieq il-kow/ J. Tabone. Luxol jittamaw li N. Vasovic jirkupra wara li we;;a’ fl-a[[ar log[ba.

Il-kow/ ta’ Floriana P. Ferrante jittama li l-plejers juru l-istess [e;;a b[alma wrew kontra Athleta, spe/jalment fid-difi]a.

Depiro mhux suppost ifallu milli jiksbu reb[a kontra Starlites

li g[adhom qed ifittxu l-ewwel reb[a fil-kampjonat.

In-nuqqas ta’ esperjenza qed taffettwa lil Stralites minbarra lfatt li t-twil M. Todorovic mhux qed ikun konsistenti matul illog[ob. Ix-shooters ta’ Depiro qed jil[qu l-aqwa forma tag[hom.

Mill-kampjonat St. James Hospital tan-nisa, Starlites Sports Experience mistennija jiksbu lewwel reb[a kontra Petrus Phoenix Loyola.

Pavi Depiro jipprovaw jirritornaw g[ar-reb[ kontra wie[ed mil-leaders Honey Athleta waqt li Caffe Moak Luxol, wara rreb[a kontra Depiro, jipprovaw ikomplu jirkupraw kontra Hibs li g[adhom bla telfa.

Illum MFA Kordin – 2pm. BOV Premier.

Naxxar v Sliema W., 4pm. BOV Premier. Balzan v B’Kara Victor Tedesco Std – 2pm. BOV Premier. Hibs v Vittoriosa S., 4.15pm. BOV Premier. Mosta v Rabat Centenary Stadium – 2pm. I Div. Lija A. v St George’s., 4pm. I Div. Msida SJ v G]ira Utd Charles Abela Std – 2pm. I Div. G[axaq v Attard., 4.15pm. I Div. Xg[ajra T v Swieqi Luxol Std – 2pm. III Div. Santa Lucia v Mtarfa, 4.15pm. III Div. Luqa SA v Qrendi Sirens Stadium – 2pm. III Div. Marsaxlokk v Kalkara, 4.15pm. III Div. Sirens v St Venera YFA }abbar Grd- 1pm. U17. }abbar v Floriana, 2.45pm. U17. Marsaskala v St Venera, 4.30pm. U15. St Lucia v Attard Melita Grd – 2pm. U17. Fgura Utd v Sirens., 3.45pm. U17. San :wann v Mosta, 5.30pm. U15. LijaIklin v Kalkara Rabat Grd – 1pm. U17. Tarxien v Balzan, 2.45pm. U17. St Andrew v Pieta`, 4.30pm. U15. Valletta v {amrun Pembroke Grd – 1pm. U17.

Msida v }ejtun., 2.45pm. U17.

Pembroke v B’Kara, 4.30pm. U15.

Luqa v Mqabba GFA Ker/em Grd – 1pm. GFA Cup. Kwarti tal-Finali Munxar F v Victoria H., 3pm. Oratory Y v Qala S MAFA Sta Margerita – 2pm. Xmas Cup Kwarti tal-Finali Vittoriosa L v Valletta S., 3.45pm. }ejtun RS v Marsa SM. SWAN }ebbu; Grd – 1.45pm. Xmas Cup Kwarti tal-Finali Senglea G v Ta’ Giorni W., 3.15pm. San :wann K v }ejtun AFC Qormi Grd – 1.45pm. Xmas Cup Kwarti tal-Finali Ba[rija AFC v Fleur-De-Lys AFC., 3.15pm.

Valletta SP v Dingli E HANDBALL Universita` - 2pm. Lig. HMS v Kavallieri RS2., 3.30pm. Lig. Swieqi v Aloyians., 5pm. Lig. La Salle v Luxol BASKETBALL Ta’ Qali – 2.30 pm. Lig (N).

Phoenix v Starlites, 4.30pm. Lig (I).

Athleta v Si;;iewi, 6.15pm. Lig (I).

Floriana v Luxol

G[ada MFA Ta’ Qali – 2pm. BOV Premier.

Qormi v Tarxien R., 4pm. BOV Premier. Floriana v Valletta Luxol Std – 2pm. I Div. Melita v }urrieq., 4.15pm. I Div. St Andrews v Bir]ebbugia Victor Tedesco Std – 2pm. I Div. }ejtun C. v }ebbu; R., 4.15pm. I Div. {amrun S v Gudja Utd Centenary Stadium – 2pm. II Div. Dingli S v Fgura Utd., 4pm. II Div. Mdina K v Pembroke A Charles Abela Std – 2pm. II Div. Marsaskala v Mellie[a., 4.15pm. II Div. Mqabba v Kirkop Utd Sirens Std – 2pm. II Div. San :wann v Marsa., 4.15pm. II Div. Si;;iewi v G[arg[ur YFA Si;;iewi Grd – 9am. U17. Luqa v M;arr Utd., 10.45am. U17. Si;;iewi v }urrieq, 12.30pm. U15. Cottonera v Rabat Rabat Grd – 9am. U17. Valletta v Sliema, 10.45am. U17. {amrun v Paola, 12.30pm. U15. Marsa v Xg[ajra T St Lucia Grd – 1pm. U17.

Xg[ajra v Mtarfa, 2.45pm. U15.

G]ira Utd v Msida, 4.30pm. U15. }abbar SP v Tarxien R Mellie[a Grd – 1pm. U17.

Mellie[a v St Lucia, 2.45pm. U17.

Attard v }ebbu; R., 4.30pm. U15.

Balzan v Pembroke GFA Sannat Grd – 1pm. GFA Cup Kwarti tal-Finali Ker/em A v SK Victoria W., 3pm. Nadur Y v Xag[ra Utd IASC Msida Grd – 8.30am. II Div. Senglea Y v Safi AFC., 9.45am. II Div. B’Bugia T v Mqabba A., 11am.

II Div. }abbar CB v Rovers Utd MAFA Sta Margerita – 2pm. Xmas Cup Kwarti tal-Finali Vittoriosa L v Valletta S., 3.45pm. }ejtun RS v Marsa SM., 9.30am. Mqabba RA v Valletta SP TI:RIJIET TA}-}WIEMEL Marsa – 1.15 p.m. It-48 laqg[a tal-ista;un li se tkun tikkonsisti minn 14-il ti;rija kollha g[al ]wiemel tattrott BASKETBALL Ta’ Qali – 11.15pmam. Lig (N).

Athleta v Depiro., 1pm. Lig (I).

Depiro v Starlites., 2.45pm. Lig (N).

Luxol v Hibs HOCKEY Kordin – 9am. Lig. Rabat v Qormi., 11am. Lig. Sliema HS v Floriana YS

www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013

29

SPORT

Il-Programm Premiership Illum

Man Utd v Newcastle (13.45) Crystal Palace v Cardiff (16.00) Liverpool v West Ham (16.00) Southampton v Man City (16.00) Stoke v Chelsea (16.00) West Brom v Norwich (16.00) Sunderland v Tottenham (16.30)

G[ada

Fulham v A. Villa (14.30) Arsenal v Everton (17.00)

It-Tnejn Swansea v Hull (21.00) The Championship

Derby v Blackpool Birmingham v M’Boro Bolton v Doncaster Brighton v Leicester Burnley v Barnsley Ipswich v Huddersfield Leeds v Watford Millwall v Wigan QPR v Blackburn Reading v Bournemouth Sheff Wed v Nottm Forest Yeovil v Charlton

FA Cup - II Rd Illum

Mesut Ozil li qed ikun strumentali g[al Arsenal dan l-ista;un

FUTBOL INGLI}

Prova diffi/li g[al-liders Arsenal

Bejn illum u nhar it-Tnejn jintlag[ab programm ie[or millPremiership u l-aktar li tispikka se tkun il-log[ba fl-Emirates Stadium g[ada bejn il-liders Arsenal u Everton li jinsabu fil[ames post u sofrew biss telfa, kontra Man City. Matul il;img[a l-erba’ timijiet ta’ fuq kollha reb[u.

It-tim ta’ Arsene Wenger, reba[ bla tbatija 2-0 kontra Hull u issa jilg[ab kontra tim g[andu moral g[oli wara r-reb[a f’Old Trafford kontra /-Champions Man Utd. Everton kienu ilhom sa mill-1992 ma jirb[u kontra Man Utd u g[amlu dan b’gowl fla[[ar minuti. :img[a o[ra, Arsenal iridu jilag[bu wkoll fi/Champions League barra minn darhom kontra Napoli.

Arsenal iridu reb[a kontra Everton biex tal-anqas jibqg[u erba’ punti fuq l-eqreb rivali

tag[hom Chelsea qabel tibda liskeda mpenjttiva tal-Milied.

Chelsea kellhom jit[abtu biex reb[u 4-3 kontra Sunderland u llum jilag[bu log[ba o[ra barra minn darhom, din id-darba g[and Stoke. Minkejja li jinsabu fittieni post, problema g[at-tim ta’ Jose Mourinho hi li t-tim qed i;arrab [afna gowls. Chelsea s’issa qalg[u 14-il gowl f’14-il partita u [afna drabi l-gowls qed jaslu fil-bidu tal-partita.

Chelsea di;a` g[addew g[arrawnd li jmiss ta/-Champions League u b’hekk illum jistg[u jilag[bu bl-aqwa tim disponibbli kontra Stoke. Fuq il-karta lBlues m’g[andhomx ifallu milli ji;bru t-tliet punti kontra tim li jinsab fl-14-il post u li milla[[ar [ames partiti reba[ biss log[ba.

Manchester City illum jilag[bu barra minn darhom kontra

Southampton u din se tkun log[ba delikata g[at-tim ta’ Pellegrini. L-akbar theddida g[al Southampton se jkun l-attakkant Sergio Aguero li s’issa skurja 11il gowl fil-Premiership filwaqt li t-tim tieg[u skurja 40 gowl. City tilfu erba’ partiti dan l-ista;un u xorta jinsabu mal-ewwel erbg[a.

Dan juri l-bilan/ assolut li hemm fil-Premiership din is-sena. Minna[a tag[hom Southampton ;ejjin minn telfa 2-3 f’darhom kontra Aston Villa. Kienet ittielet telfa konsekuttiva li sofrew Southampton.

Illum Liverpool jilag[bu kontra West Ham Utd u jridu jkomplu fejn komplew kontra Norwich meta reb[u 5-1. Erbg[a minn dawn il-[ames gowls skurjahom Luis Suarez li issa qed jokkupa l-ewwel post tal-klassifika tal-aqwa skorers u dan hu mistenni jibda mal-ewwel 11

kontra West Ham. Dawn tala[[ar se jkunu ;ejjin minn telfa ta’ 1-0 kontra Crystal Palace u fuq il-karta t-tim ta’ Brendan Rodgers m’g[andux ifalli milli jie[u t-tliet punti.

Iridu jwettqu reazzjoni I/-champions Man Utd

illum iridu jwettqu reazzjoni kontra Newcastle wara li matul il;img[a tilfu 1-0 f’darhom kontra Everton. Kienet ir-raba’ telfa li ;arrab it-tim ta’ David Moyes li issa jinsab fid-disa’ post.

Minkejja li g[adu kmieni, Man Utd se jkollhom bi//a xog[ol iebsa jiddefendu t-titlu li reb[u f’Mejju.

Minkejja li Newcastle tilfu la[[ar partita 3-0 kontra Swansea, kienu kisbu erba’ reb[iet konsekuttivi qabel din il-log[ba u dan juri kemm ir-Red Devils se jkollhom ostaklu ie[or diffi/li.

Bristol Rovers v Crawley Carlisle v Brentford Chesterfield v Southend Fleetwood v Burton Grimsby v Northampton Hartlepool v Coventry Kidderminster v Newport Leyton Orient v Walsall Macclesfield v Brackley Town MK Dons v Dover Athletic Oldham v Mansfield Peterborough v Tranmere Plymouth v Welling Rotherham v Rochdale Stevenage v Stourbridge Wycombe v Preston

G[ada Tamworth v Bristol City League One Notts County v Gillingham League Two Morecambe v Cheltenham

Premier Sko//i]

Dundee Utd v Hearts Hibernian v Partick Thistle Ross County v Kilmarnock St Johnstone v Aberdeen St Mirren v Inverness CT

Championship Sko//i]

Cowdenbeath v Livingston Dumbarton v Queen of Sth Falkirk v Raith Rovers Hamilton v Alloa Morton v Dundee

I Div

Arbroath v Stranraer Brechin v Airdrieonians Dunfermline v Forfar East Fife v Stenhousemuir Rangers v Ayr

II Div

Albion v Stirling Clyde v Peterhead East Stirling v Annan A. Elgin v Berwick Queen’s Park v Montrose

Plejers Ingli]i [atja ta’ korruzzjoni fl-Awstralja }ew; plejers Ingli]i ammettew li g[enu sabiex jimmanipuilaw partiti fl-Awstrtalja g[al /irku globali krininali talim[atri.

Reiss Noel u Joe Wolley li ttnejn g[andhom 24 sena kienu mmultati wara li ammettew quddiem Qorti tal-Ma;istrati f’Melbourne, li kienu nvoluti biex jirran;aw ir-ri]ultat a[[ari tal-partiti.

I]-]ew; plejers li kienu jilag[bu ma’ Southern Stars fil-

Premier League ta’ Victoria a//ettaw li jg[inu lill-prosekuturi fil-ka].

Segran Gsubramaniam talMalasja li g[andu 45 sena u hu l-mexxej ta’ grupp kriminali, ukoll ammetta l-akku]i u s-sentenza tieg[u se ting[ata s-sena d-die[la.

Kow/ u ]ew; plejers o[ra ta’ Southern Stars qed jistennew li jitressqu l-qorti u sadanittant ;ew sospi]i mill-FIFA u millFederazzjoni tal-Futbol

Awstraljan.

Is-serje ta’ partiti manipulati, allegatament tinvolvi erba’ partiti li fihom it-tim, li jilg[ab fittieni divi]joni Awstraljana, ;arrab 13-il gowl ming[ajr ma skorja gowl.

Noel u Woolley kienu jirrappre]entaw lil AFC Hornchurch fin-non league Ingli] u ;ew immultati $2,000 u £1,200 rispettivament.

Il-prosekutur Peter Rose qal fil-Qorti li ]-]ew; plejers, li

huma ferm tekni/i u g[andhom talent, kienu mmanipulaw ilpartiti skont l-istruzzjonijiet li ng[ataw.

L-Avukat difensur Anthony Brand qal li ]-]ew; plejers ir/evew struzzjonijiet ming[and il-mani;er tat-tim Zia Younan.

Huwa qal li ]-]ew; plejers iffurmaw parti minn operazzjoni ta’ darba u t-tnejn jafu li lkarriera tag[hom fl-isport kienet ‘kompletament mitmuma’.

Dan i/-/irku multi miljunarju li g[andu wkoll rabtiet flUngerija, kien skopert millpulizija f’Settembru b’Gsubramaniam deskritt b[ala l-pilastru tal-operazzjoni flAwstralja.

Younan li g[andu 36 sena flimkien mal-plejers, David Obaze li g[andu 23 u Nicholas Mckoy ta’ 27 sena, ukoll ;ew akku]ati b’manipular ta’ partiti u se jkunu qed jidhru l-Qorti fl20 ta’ Di/embru.

www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 7 ta’ Di/embru, 2013

31

SPORT

Bra]il v Kroazja tifta[ l-20 edizzjoni Italja u l-Ingilterra fl-istess grupp L-20 edizzjoni tat-Tazza tadDinja se tibda bil-partita tat-12 ta’ :unju bejn il-Bra]il, il-pajji] li se jkun qed jorganizza l-edizzjoni u l-Kroazja. Dan sar mag[ruf il-biera[ meta fil-belt ta’ Bahia ittellg[u l-poloz tal-fa]i tal-gruppi.

Il-Bra]il u l-Kroazja, li qeg[din fi Grupp A telg[u flimkien mal-Messiku u lKamerun.

Log[ba li ]gur se tkun tant mistennija se tkun ta’ Grupp D bejn l-Italja u l-Ingilterra wara li dawn telg[u fl-istess grupp flimkien mal-Costa Rica u malUrugwaj. Il-log[ba bejn itTaljani u l-Ingli]i, log[ba li tintlag[ab fil-lejl bejn l-14 u l-15 ta’ :unju, fit-3am, se tkun l-ewwel log[ba ta’ dan il-grupp.

L-a[[ar darba li dawn i]-]ew; timijiet lag[bu kontra xulxin kien fil-kwarti tal-finali tal-Euro 2012 fejn dakinhar l-Italja eliminat lill-Ingilterra bil-penalties.

Il-holders Spanja se jer;g[u jaffrontaw lill-Olanda f’ripetizzjoni tal-finali tat-Tazza tadDinja tal-2010.

Dawn telg[u fi Grupp B flimkien ma/-?ili u l-Awstralja.

Fl-2010, it-tim immexxi minn Del Bosque kien ;ie inkurunat champion tad-dinja meta reba[ b’gowl fil-[in barrani.

Grupp diffi/li se jkun Grupp :

li hu mag[mul mill-:ermanja, mill-Portugall, mill-Ghana u mill-Istati Uniti. Dan ifisser li lkow/ :ermani] tal-Istati Uniti Juergen Klinsmann se jkun qed jaffronta lil pajji]u stess. Din issena, l-Istati Uniti kellhom sena mill-aqwa fejn fiha reb[u lCONCACF Gold Cup. L-akbat theddida g[all-:ermanja f’dan il-grupp mistennija jkunu lPortugall, tim li g[adda millplay-offs kontra l-I]vezja grazzi g[all-wirjiet mill-aqwa ta’ Cristiano Ronaldo.

Franza, tim ie[or li g[adda bilplay-offs telg[u fi Grupp E flimkien mal-I]vizzera, malEkwador u mal-Honduras.

Wie[ed jista’ jg[id li l-fortuna da[ket kemmxejn lill-Fran/i]i filwaqt li pajji] ie[or li jista’ jg[id ;ietu tajba hu dak talBel;ju. Il-Bel;jani telg[u fi Grupp { flimkien mal-Al;erija, mar-Russja u mal-Korea t’Isfel.

L-Ar;entina telg[u fi Grupp F, grupp li se jkollu fih lill-Bo]nijaHerzegovia, l-uniku pajji] mit32 li se jkun qed jiddebutta fitTazza tad-Dinja. Flimkien ma’ dawn it-tnejn se jkun hemm lIran u n-Ni;erja. Matul l-a[[ar edizzjonijiet diversi kienu diversi d-drabi li l-Ar;entina lag[bu kontra n-Ni;erja, pajji] li din issena reba[ it-Tazza tanNazzjonijiet Afrikani.

Il-biera[ f’Bahia ittellg[u l-poloz tat-Tazza tad-Dinja u log[ba li tispikka se tkun dik bejn l-Ingilterra u l-Italja li telg[u t-tnejn li huma fi Grupp D

L-ewwel reazzjonijiet tal-kow/is Hekk kif telg[u l-poloz, ilkow/ nazzjonali tal-Bra]il, Felipe Scolari qal li kien kuntent bil-fatt li t-tim tieg[u se jibda b’partita kontra tim Ewropew.

F’kumment li ta l-kow/ tat-tim nazzjonali Ingli], Roy Hodgson qal li ma kienx sorpri] bil-fatt li l-Ingilterra spi//at fi grupp diffi/li kompost mill-Italja, millUrugwaj u mill-Costa Rica.

“Nafu xi kwalita` g[andhom itTaljani g[ax sena ilu tlifna kontrihom. Barra minn hekk g[andha lill-Urugwaj u wie[ed jista’ jg[id li ;ejna kontra ]ew;

timijiet li huma ta’ kalibru talog[la seeds,” qal Hodgson.

Minn na[a tieg[u l-kow/ nazzjonali tal-Italja Cesare Prandelli qal li m’huwiex inkwetat, anke jekk ammetta li l-grupp hu wie[ed diffi/li. “M’inix inkwetat bit-timijiet li se nilag[bu kontrihom imma bil-kundizzjonijiet tat-temp li se nilag[bu fihom. Il-Costa Rica huma l-aktar avversarju diffi/li g[ax huma l-inqas avversarju li nafu dwaru,” qal Prandelli.

Joachim Loew, kow/ tal:ermanja qal li minkejja li l:ermani]i telg[u fi grupp diffi/li

esprima s-sodisfazzjon tieg[u g[all-fatt li se jilg[ab kontra lIstati Uniti, tim immexxi millkow/ :ermani] Juergen Klinsmann. Il-:ermanja se jtilg[ab kontra l-Istati Uniti, lPortugall u l-Ghana.

Il-kow/ ta’ Spanja Vicente Del Bosque qal li importanti se jkun il-fatt li Spanja mhux biss tg[addi mir-rawnd li jmiss imma li tirba[ il-grupp biex b’hekk tevita riskju li tiltaqa` mal-Bra]il fir-rawnd ta’ wara. Spanja trid tilg[ab kontra l-Olanda, /-?ili u l-Awstralja.

Il-programm kollu tal-ewwel fa]i GRUPP A BRA}IL, KROAZJA, MESSIKU, KAMERUN 12 :unju 2014

2200 Brazil v Kroazja 13 :unju 2014 1800 Messiku v Kamerun 17 :unju 2014 2100 Bra]il v Messiku 18 :unju 2014 2100 Kamerun v Kroazja 23 :unju 2014 2200 Kamerun v Bra]il 2200 Kroazja v Messiku

GRUPP ?

GRUPP E

GRUPP G

14 :unju 2014 1800 Kolombja v Gre/ja 15 :unju 2014

15 :unju 2014 1800 }vizzera v Ekwador 2100 Franza v Honduras 20 :unju 2014

16 :unju 2014 1900 :ermanja v Portugall 17 :unju 2014

KOLOMBJA, GRE?JA, IVORY COAST, :APPUN 0000 Ivory Coast v :appun 19 :unju 2014 1800 Kolombja v Ivory Coast 20 :unju 2014 0000 :appun v Gre/ja 24 :unju 2014 2200 :appun v Kolombja 2200 Gre/ja v Ivory Coast

}VIZZERA, EKWADOR, FRANZA, HONDURAS

2200 }vizzera v Franza 21:unju 2014 0000 Honduras v Ekwador 25 :unju 2014 2200 Honduras v }vizzera 2200 Ekwador v Franza

:ERMANJA, PORTUGALL, GHANA, STATI UNITI 0000 Ghana v Stati Uniti 21 :unju 2014 2100 :ermanja v Ghana 22 :unju 2014 2100 Stati Uniti v Portugall 26 :unju 2014 1800 Stati Uniti v :ermanja 1800 Portugall v Ghana

GRUPP F GRUPP B SPANJA, OLANDA, ?ILE, AWSTRALJA 13 :unju 2014

2200 Spanja v Olanda 0000 ?ile v Awstralja 18 :unju 2014 1800 Awstralja v Olanda 19 :unju 2014 0000 Spanja v ?ile 23 :unju 2014 1800 Awstralja v Spanja 1800 Olanda v ?ile

GRUPP D

URUGWAJ, COSTA RICA, INGILTERRA, ITALJA 14 :unju 2014 2100 Urugwaj v Costa Rica 15 :unju 2014

0300 Ingilterra v Italja 19 :unju 2014 2100 Urugwaj v Ingilterra 20 :unju 2014 1800 Italja v Costa Rica 24 :unju 2014 1800 Italja v Urugwaj 1800 Costa Rica v Ingilterra *Il-[inijiet li g[ad iridu ji;u konfermati mill-FIFA huma skond il-[in ta’ Malta

AR:ENTINA, BOSNJAHERZEGOVINA, IRAN, NI:ERJA 16 :unju 2014

0000 Ar;entina v Bosnja-Herzegovina 16 :unju 2014 2100 Iran v Ni;erja 21 :unju 2014 1800 Ar;entina v Iran 22 :unju 2014 0000 Ni;erja v Bosnja-Herzegovina 25 :unju 2014 1800 Ni;erja v Ar;entina 1900 Bosnja-Herzegovina v Iran

GRUPP { BEL:JU, AL:ERIJA, RUSSJA, KOREA T’ISFEL 17 :unju 2014 1800 Bel;ju v Al;erija 18 :unju 2014 0000 Russja v Korea t’Isfel 22 :unju 2104 1800 Korea t’Isfel v Al;erija 23 :unju 2014

0000 Bel;ju v Russja 26 :unju 2014 2200 Korea t’Isfel v Bel;ju 2200 Al;erija v Russja