Nru 13,614
Il-{amis, 12 ta‘ Di/embru, 2013 €0.80 www.maltarightnow.com
L-Oppo]izzjoni qed tkun po]ittiva b’emendi konkreti u ra;unati Tressaq fil-Parlament emendi g[all-Abbozz ta’ li;i dwar l-Unjoni ?ivili u tipproponi studju dwar il-qag[da tal-adozzjonijiet f’Malta L-Oppo]izzjoni Nazzjonalista qed tkun po]ittiva dwar lAbbozz ta’ Li;i li qed jipproponi l-introduzzjoni tal-Unjoni Civili g[al koppji tal-istess sess u koppji ta’ sess differenti f’pajjizna, hekk kif ilbiera[ fil-Parlament ressqet diversi emendi u pproponiet affarijiet konkreti u ra;unati. L-emendi tressqu lbiera[ filg[axija fil-Parlament midDeputat Nazzjonalista, Chris Said, li qal li l-emendi huma intenzjonati biex juru li l-unjoni /ivili u ]-]wie; huma ]ew; istituzzjonijiet distinti minn xulxin. It-tnejn g[andhom id-dinjità tag[hom. Huma differenti minn xulxin u mhux wa[da a[jar jew ag[ar mill-o[ra. Filwaqtl li appella lill-Gvern biex ma jg[a;;ilx u jisma’ lillOppo]izzjoni, Chris Said fisser li l-li;i g[andha tkun /ara. Lemendi proposti huma intenzjonati li j;ibu /-/arezza fiddawl tal-weg[diet li saru kemm mill-Gvern kif ukoll millOppo]izzjoni qabel l-a[[ar elezzjoni. Chris Said qal li lOppo]izzjoni qed tipproponi wkoll li l-Kumitat tal-Parlament g[all-Affarijiet tal-Familja g[andu jistudja l-qag[da taladozzjonijiet f’Malta u f’dan lambitu jistudja wkoll l-adozzjonijiet minn koppji tal-istess sess. Fuq kollox l-Oppo]izzjoni qed tg[id li xi [a;a li hemm qbil mag[ha fil-prin/ipju g[andu jkun hemm [idma flimkien biex ikun hemm qbil anke fid-dettall. Dawn l-emendi, spjega Chris Said, ma jnaqqsu bl-ebda mod id-dinjità tal-istituzzjoni talunjoni /ivili jew id-dinjità tar-
relazzjoni bejn persuni tal-istess sess. L-Oppo]izzjoni temmen li min jid[ol f’relazzjoni jag[mel hekk g[ax g[alih jew g[aliha din hija relazzjoni umanament rikka u li g[andha twassal g[all-fulfilment bejn i]-]ew; persuni. Dawn lemendi jag[mluha possibbli biex min ikun irid pubblikment jid-
dikjara din ir-relazzjoni u jintrabat legalment g[ad-drittijiet u ddmirijiet li ;;ib mag[ha unjoni /ivili mog[nija bid-dinjità proprja tag[ha. Id-Deputat Nazzjonalista Chris Said fakkar kif gvernijiet Nazzjonalisti wessg[u r-’remit’ tal-Kummissjoni Nazzjonali dwar l-Ugwaljanza biex tkun
Abort
Vot konfu] mill-MEPs Laburisti
L-Ewro Parlamentari Laburista Marlene Mizzi vvutat kontra ri]oluzzjoni mressqa filParlament Ewropew biex policies dwar l-abort u s-sa[[a sesswali jibqg[u kompetenza tal-Istati Membri tal-UE. Wara qalet li kien hemm problemi tekni/i. LMEPs Laburisti Claudette Abela Baldacchino u Joseph Cuschieri vvutaw favur u John Attard Montaldo ma kienx pre]enti.
tkopri wkoll il-kwistjoni talorjentazzjoni sesswali. LAra pa;na 2 amministrazzjoni Nazzjonalista biddlet il-li;i biex meta persuna twettaq reat ta’ vjolenza g[al Ekonomija ra;unijiet ta’ omofobija tibda Twissija o[ra ting[ata piena aktar [arxa milli lill-Gvern kienet ting[ata qabel. L-indikaturi ekonomi/i qeg[din ikomplu jag[tu stampa differenikompli f’pa;na 6 ti minn dik li qed jipprova jpin;i l-Gvern Laburista. Il-produzzjoni industrijali ni]let b’aktar minn 13% f’Ottubru meta mqabbel mas-sena li g[addiet Ara pa;na 3 Partit Laburista
Karozza b[ala rigal George Farrugia qal f’xhieda li ta fil-Parlament ilbiera[ li fost rigali li kien jag[ti kien ta karozza lill-Partit Laburista. Ara pa;na 5
Il-Parlament Ewropew
Jiddiskuti l-li;i dwar i/-/ittadinanza f’Jannar Il-Parlament Ewropew [abbar li fil-15 ta’ Jannar li ;ej mistenni jkun qed jiddiskuti l-iskema kontroversjali tal-bejg[ ta//ittadinanza Maltija, kif imnedija mill-Gvern Laburista Ara pa;na 7
Il-Papa
L-UKRAJNA> Xena li kien hemm matul il-;urnata tal-biera[ madwar Pjazza Indipendenza fil-kapitali tal-Ukrajna Kiev hekk kif il-Pulizija ppruvaw ibattlu d-dimostranti minn xi bini li kienu qed jokkupaw. Sforz li twaqqaf wara ftit sieghat, wara li n-nies bdew imorru juru solidarjeta mad-dimostranti.(ritratt EPA)
Il-persuna tas-sena Wara biss disa’ xhur fil-poter, ilPapa Fran;isku ntg[a]el mirrivista influwenti Amerikana ‘Time’ b[ala l-Persuna tas-Sena. Dan wara li l-impatt kbir li qed i[alli fix-xena internazzjonali bil-kliem u azzjonijiet tieg[u Ara pa;na 13
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
2
LOKALI
Protest fil-Qorti kontra Konsulent Vot konfu] u b’ta[wid mis-So/jalisti Maltin Kirurgu fl-Isptar ta’ G[awdex u fil-Parlament Ewropew l-Ministru tas-Sa[[a Rene Rossignaud ippre]enta protest fil-Prim Awla tal-Qorti ?ivili kontra l-Konsulent Kirurgu Rachel Abela u l-Ministru tasSa[[a wara li allegatament ing[ata trattament [a]in fl-Isptar ta’ G[awdex kemm mil-lat mediku kif ukoll wara li l-istess konsulent li kellha tikkurah spi//at toffendieh. Tant kemm ;ie trattat [a]in, Rossignaud [ass li kellu jaqbad u jitlaq mill-Isptar dak il-[in stess u ji;i lura Malta fejn spi//a g[amel operazzjoni privata. Fil-protest Rene Rossignaud jg[id li nhar it-Tlieta 10 ta’ Di/embru 2013 huwa kellu appuntament fl-Isptar :enerali t’G[awdex sabiex isirlu intervent kirurgiku minuri, madanakollu ur;enti, wara li kellu infezzjoni f’irkobbtu. Rossignaud, li g[andu residenza f’G[awdex, qal li lappuntament ing[ata lilu fl-Isptar :enerali t’G[awdex fid-9 ta’ Di/embru 2013 meta hu da[al flemer;enza g[all-[abta tas-6.00 p.m. Dak il-[in ;ie nfurmat li ma kienx hemm kirurgu disponibbli u g[alhekk g[amlulu t-testijiet me[tie;a u talbuh sabiex imur lg[ada f’nofs inhar. Meta da[al l-isptar fil-[in indikat, huwa informa lin-nurse li huwa kien ibati minn kundizzjoni partikolari li jg[idulha “hiatus hernia”, li setg[et twassal g[al xi kumplikazzjonijiet waqt jew wara l-intervent. Huwa g[alhekk talab lill-infermier sabiex dan jav]a lillkirurgu dwar din il-kundizzjoni. Din il-kundizzjoni tirrikjedi li min isofri minnha jitrejjaq darba kull sag[tejn jew tlieta. Din il-kundizzjoni tag[mel differenza x’tip ta’ “anaesthetic” kellu jing[ata pazjent, hux “local” jew “general”, u g[alhekk huwa talab lil-infermier sabiex isaqsi lill-kirurgu dwar x’tip ta’ “anaesthetic” kien ser jing[ata.
Il-Konsulent Kirurgu Rachel Abela involuta fl-in/ident
L-infermier g[all-ewwel irrifjuta li jmur jav]a lill-kirurgu dwar dan u talbu biex jispjega lillkirurgu meta jid[ol fit-teatru g[all-operazzjoni. Rene Rossignaud madanakollu insista li l-infermier imur jinforma lillkirurgu qabel ma jidda[[al fitteatru, u fil-fatt dan hekk g[amel.
Telaq mill-Isptar f’G[awdex u mar fil-privat L-infermier sab lill-konsulent kirurgu, Dr. Rachel Abela, filkuritur barra l-kamra li fiha kien jinstab hu, li kien lest g[all-operazzjoni wara li re;g[u sarulu ttestijiet ne/essarji, u din bdiet tg[ajjat kemm tifla[, b’lingwagg oxxen, umiljanti u inde/enti. Rossignaud qal li g[alhekk [are; mill-kamra fejn kien qieg[ed sabiex ikellem lill-Konsulent Rachel Abela direttament. Din madanakollu minflok ma kellmitu, tag[tu daharha u filwaqt li bdiet tg[ajjat mal-infermier “[a noqtlok, [a noqtlok”, telqet l’hemm. Fil-protest tieg[u Rene Rossignaud qal li kien g[alhekk li qabad
u telaq ‘’il barra mill-Isptar t’G[awdex minn jeddu, rikeb filkarrozza tieg[u, u saq lejn lIm;arr biex jaqbad il-vapur g[al Malta. Waqt li kien fuq il-vapur huwa /empel sptar privat u infurmahom dwar dak kollu li kien ;ara. Hu mar l-isptar direttament kif intalab jag[mel u malli wasal sab teatru lest jistennieh u sarlu l-intervent minnufih. Huwa qal li g[alhekk sofra spejje] inutli u safa redikolat u vittma ta’ insulti fi sptar pubbliku, u dan kollu intortamnent. Rossignaud qal ukoll li kien kostrett ukoll jitlef ;urnata xog[ol inutilment, dovuta unikament g[all-arroganza u nuqqas ta’ professjonalità tal-konsulent kirurgu Dr.Rachel Abela. Qal li dan il-ka] huwa responsabbli g[alih ukoll ilMinistru tas-Sa[[a li minnufih qieg[ed jitolbu jinvestiga dan ilka]. G[aldaqstant il-pazjent qal li filwaqt li jirri]erva kull dritt ta’ azzjoni ulterjuri inklu] quddiem il-Kunsill Mediku, qieg[ed i]omm lill-kirurgu Rachel Abela u lill-Ministru tas-Sa[[a responsabbli g[ad-danni kollha li sofra u li jista’ jsofri fil-futur minn[abba l-a;ir irresponsabbli tag[hom. LAvukat Jan Karl Farrugia ippre]enta l-protest.
L-Ewro Parlamentari Laburista Marlene Mizzi vvutat kontra ri]oluzzjoni mressqa mill-Partit Popolari Ewropew (PPE) filParlament Ewropew biex policies dwar l-abort u s-sa[[a sesswali jibqg[u kompetenza tal-Istati Membri tal-Unjoni Ewropea ji;ifieri li de/i]jonijiet dwar dan jibqg[u jittie[du minn kull pajji] membru tal-UE. Fi stqarrija dwar dan il-vot, Marlene Mizzi qalet li kien hemm problemi tekni/i fil-vot u l–vot tag[ha kien immarkat b’mod differenti minn kif ivvutat. Hi qalet li [adet passi u l-vot ;ie mibdul fuq ir-rekord uffi/jali u sa[qet li se tikteb lill-President tal-Parlament Ewropew biex issir investigazzjoni fuq il-ka].
mas-sa[[a sesswali u r-riproduzzjoni u dwar l-edukazzjoni sesswali, jibqg[u l-kompetenza talistati membri tal-UE. L-MEP’s Laburisti Claudette Abela Baldacchino u Joseph Cuschieri vvutaw favur din irri]oluzzjoni. Spikka wkoll innuqqas tar-raba’ Ewro Parlamentari Laburista, John Attard Montaldo li ma kienx pre]enti g[as-seduta. Ir-rapport ori;inali li ma tte[idx vot fuqu wara li g[addiet rri]oluzzjoni mressqa mill-PPE, kien tressaq mill-membru Parlamentari So/jalista Portugiza, Edite Estrela. Dwar il-fatt li kellu jkun il-PPE li jressaq ri]oluzzjoni kontra l-abort biex jemenda dan ir-rapport, tkellimna mal-Ewro
Marlene Mizzi tivvota kontra biex l-abort jibqa’ kompetenza tal-istati membri u wara tg[id li kien hemm problemi tekni/i Hi sa[qet li hi favur il-[ajja u kontra l-abbort u dejjem ivvutat favur id-dritt tal-[ajja u kontra labbort. Ir-ri]oluzzjoni tal-PPE tressqet qabel vot li kellu jittie[ed fuq rapport biex l-abort isir dritt fundamentali tal-mara kif ukoll ikun aktar a//essibli fil-pajji]i talUnjoni Ewropea. Ri]ultat ta’ din ir-ri]oluzzjoni li ;iet approvata ma tti[idx vot fuq ir-rapport inizzjali u g[alhekk dan ma ;iex approvat mill-Parlament Ewropew. Dan kollu ;ara fissessjoni Plenarja tal-Parlament Ewropew tat-Tlieta filg[axija fi Strasburgu. Ir-ri]oluzzjoni tal-Partit Popolari Ewropew kienet tg[id li t-tfassil u l-implimentazzjoni ta’ policies dwar id-drittijiet marbuta
Parlamentari David Casa u Roberta Metsola. F’kumment lil In-Nazzjon, lEwro Parlamentari Nazzjonalisti fa[[ru r-ri]oluzzjoni mressqa mill-Partit Popolari Ewropew biex policies dwar l-abort jibqg[u ji;u de/i]i minn kull pajji] membru fl-Unjoni Ewropea. David Casa qal li l-vot seta’ ntilef g[aliex kien hemm differenza ta’ ftit voti u tenna li allura kien iktar kru/jali li kull deputat li verament jemmen fil-[ajja kellu jkun pre]enti biex jivvota favur ir-ri]oluzzjoni tal-PPE. Roberta Metsola qalet li kienet tistenna li kull MEP Malti jkun pre]enti u jivvota favur li xi [a;a b[al din tit[alla f’idejn il-Maltin biex jidde/iedu jekk l-abort hux se jissejja[ dritt jew le.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
3
LOKALI
Twissija ekonomika o[ra lill-Gvern Il-produzzjoni industrijali ni]let b’aktar minn 13% f’Ottubru Il-produzzjoni industrijali, li turi l-prestazzjoni tal-fabbriki u l-kumpaniji ewlenin f’pajji]-na, f’Ottubru li g[adda rat tnaqqis ta’ 13.3% meta mqabbel malistess xahar is-sena li g[addiet. Dan [are; minn statistika ppubblikata mill-NSO, l-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika, li turi wkoll kif kien hemm tnaqqis ta’ 7% meta mqabbel ma’ Settembru ta’ din is-sena.
Wara n-numri hemm [addiema u familji Fost prodotti li tnaqqsu l-produzzjonijiet tag[hom kien hemm il-prodotti g[all-konsum u l-prodotti industrijali, filwaqt li kien hemm ]ieda fil-produzzjoni ta’ servizzi, fosthom talener;ija. Il-Partit Nazzjonalista qal li l-indikaturi ekonomi/i pubblikati jum wara l-ie[or mill-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika qeg[din ikomplu jag[tu stampa differenti minn dik li qed jipprova jpin;i l-Gvern Laburista. L-Uffi//ju Nazzjonali talIstatistika lbiera[ fi stqarrija wera kif il-produzzjoni industrijali – li hija indikatur impor-
tanti tal-performance tal-fabbriki u l-kumpaniji ewlenin ta’ pajji]na – u li fuqhom jiddependu eluf ta’ [addiema, ni]let b’aktar minn 13% matul ix-xa-har ta’ Ottubru meta mqabbel mal-istess xahar matul is-sena li g[addiet. Mario de Marco, il-Vi/i Kap tal-PN g[all-{idma fil-Parlament u Kelliem g[all-Ekonomija, l-Investiment u l-Intrapri]i ]-}g[ar, fi stqarrija qal li din l-informazzjoni ti]died ma’ pubblikazzjonijiet o[rajn talUffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika li fl-a[[ar ftit jiem biss urew tnaqqis kbir fl-esportazzjoni, tnaqqis fit-tkabbir ekonomiku ta’ bosta setturi produttivi tal-ekonomija ta’ pajji]na, u ]ieda fil-qg[ad. Dan kollu jorbot mad-de/i]jonijiet me[uda minn numru ta’ fabbriki ewlenin f’pajji]na li jnaqqsu l-[addiema tag[hom jew jaqilbu g[al four-day week, u d-de/i]joni wisq aktar diskutibbli tal-Gvern Laburista li jinjora dawn ir-realtajiet daqslikieku xejn mhu xejn. Din l-istatistika g[andha sservi ta’ twissija o[ra g[allGvern Laburista biex jibda jie[u l-ekonomija ta’ pajji]na bis-serjetà, u lil hinn mill-istatistika jag[raf li wara dawn innumri hemm familji Maltin u l[ob]a ta’ kuljum tag[hom.
Il-Ministru tas-Sa[[a jammetti Il-Ministru g[as-Sa[[a Godfery Farrugia ammetta li hemm problema ta’ nuqqas ta’ sodod fl-Isptar Mater Dei li g[adha mhux solvuta, u wa[[al fl-amministrazzjoni pre/edenti. Il-Ministru qal li fl-a[[ar jiem da[lu iktar pazjenti milli mistennija li [olqot sitwazzjoni kaotika u li min[abba fiha ;ew posposti 17-il operazzjoni. Huwa qal ukoll li l-Isptar Mater Dei mhuwiex kbir bi]]ejjed biex jospita n-numru ta’ pazjenti li jkollu. Meta mistoqsi dwar irreazzjoni li g[amlet l-MUMN dwar ur;enza ta’ /ertu pazjenti li mhux ji;u moqdija, il-Ministru qal li mhux qed ippo;;u lill-pazjenti f’riskju. Il-Ministru qal li g[andu pjan biex i]id in-numru ta’ sodod flIsptar b’21% sal-2015 li se jkunu
mqassmin f’56 sodda fis-sena li ;ejja u 68 o[ra fis-sena ta’ wara. Il-Ministru qal li hemm 70 pazjent long-term li qed jokkupaw sodod g[aliex m’g[andhomx iktar fejn imorru. Il-Ministru qal li ser jistenna rrapport tal-Organizazzjoni Dinjija tas-Sa[[a li se ji;i ppublikat f’Jannar li ;ej biex ifassal soluzzjonijiet aktar fit-tul. Il-Ministru qal dan waqt konferenza ta’ l-a[barijiet li saret waqt ]jara fid-Dipartiment talBreast Screening fil-Belt Valletta, pro;ett li beda Gvern Nazzjonalista li wassal biex kull sena 14,000 mara jir/ievu stedina biex jag[mlu l-iscreening tas-sider. Il-Ministru Farrugia [abbar li kwazi 70% ta’ dawk li r/ivew invit g[al screening b’xejn laqg[u l-istedina.
Il-kwistjoni bejn il-Gvern u l-Arriva qed tkompli tkarkar u tie[u aktar ]mien hekk kif il-Gvern qed jibqa’ jsostni li ma jridx il-bendy buses jirritornaw fit-toroq
In-negozjati bejn il-Gvern u l-Arriva g[adhom g[addejjin L-Arriva kkonfermat li nnegozjati mal-Gvern dwar loperat tag[ha f’Malta g[adhom g[addejjin u ma ttie[det l-ebda de/i]joni s’issa fuq il-futur talkumpanija f’Malta. Kelliem g[all-Arriva wie;eb mistoqsijiet li bag[at In-Nazzjon lill-kumpanija wara rapporti ppublikati online u li qalu li tta[ditiet bejn il-Gvern u lkumpanija Arriva jidher li ma wasslu mkien. Ir-rapporti kienu jg[idu wkoll li l-kumpanija [adet de/i]joni li titlaq minn Malta, u li dan jista’ jse[[ sa Marzu 2014.
Fir-risposta tag[ha, l-Arriva qalet li mhux se tikkummenta fuq spekulazzjonijiet u li n-negozjati mal-Gvern g[adhom g[addejjin. B’hekk f’dan l-istadju la /a[det u lanqas ikkonfermat dak li qed jing[ad fil-media online. Sadanittant, ilbiera[ filg[odu, fuq l-istazzjon Laburista One, ilMinistru responsabbli mittrasport pubbliku, Joe Mizzi, qal li r-rapporti tekni/i li saru dwar il-ka]i ta’ nirien fuq bendy buses jeskludu li kien hemm [ruq intenzjonat ta’ dawn il-vetturi. Hu ]ied li l-Gvern qed jistenna konferma mill-Avukat :enerali
biex jippubblika partijiet mirrapport li sar wara li kien talab lil Transport Malta biex ta[tar kummissjoni ta’ esperti tekni/i [alli tinvestiga x’;ara f’numru ta’ ka]i ta’ bendy buses li [adu n-nar u li se[[ew fi ftit granet matul is-sajf li g[adda. Il-Ministru Joe Mizzi kkonferma li l-bendy buses xorta mhux se jirritornaw fit-toroq min[abba ra;unijiet ta’ sigurtà u min[abba li [olqu kon;estjoni ta’ traffiku filwaqt li tenna li Transport Malta se tintrodu/i mi]uri g[all-immani;;jar a[jar tattrasport.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
4
QORTI
Kien qed jipponta “laser” biex juri l-istilel lin-neputi It-tifel ta’ “air traffic controller” irtirat ammetta quddiem il-Ma;istrat Carol Peralta li kien g[addej ajruplan meta kien qed jipponta “laser” biex juri lin-neputi tieg[u ta’ seba’ snin l-istilel. David Camilleri mir-Rabat, membru fis-So/jeta talAstronomija Maltija u li huwa mag[ruf g[all-passjoni tieg[u f’dan il-qasam qed ji;i mixli li kien ta periklu lejn l-ajruplan u lpassi;;ieri tieg[u permezz ta’ negli;enza meta pponta apparat ta’ “laser” g[al fuq l-ajruplan li kien wasal biex jillandja. Fuq il-pedana tax-xhieda, l-istess David Camilleri mir-Rabat spjega kif fis-16 ta’ :unju li g[adda g[all-[abta tad-9.30 p.m. huwa kien fuq il-bejt tar-residenza ta’ [uh fil-Mosta ji//elebra Jum il-Missier. Qal li dakinhar kienu jidhru Saturn u Mars u pponta lejhom biex juri s-sbu[ija tag[hom lin-neputi tieg[u. Fil-Qorti huwa esebixxa 10 ri/evuti tal-ebay u spe/ifikazzjonijiet ta’ 10 “lasers” li u]a minn fuq il-bejt. Camilleri qal li l-pjaneti kienu lejn Lbi/ tar-residenza. “Hekk kif kont qed nu]a l“laser” g[adda ajruplan millpo]izzjoni li kont fiha jien, u li jien i]da ma tfejtx il- “laser”. Stajt ilqatt l-ajruplan fil-;emb, i]da qatt ma ippuntajt lejn il-“cockpit”. Qal ukoll li skont l-ispe/ifikazzjoni tal-“laser” g[andu “range” ta’ tliet kilometri, meta fix-xhieda tieg[u l-kaptan tal-ajruplan qal li meta l“laser” laqat il-“cockpit” huwa kien qed itir fuq ilMellie[a, villa;; li jinsab disa’ kilometri ‘l bog[od minn
fejn kien hu dak il-[in. F’xhieda pre/edenti il-“copilot” kien qal li l-“beam” kienet da[let fil- “cockpit” meta t-titjira bdiet riesqa biex tillandja. Meta kkwota u esebixxa d-dokumenti li kellu l-akku]at Camilleri spjega li l-ajruplan mal-wasla tieg[u jkun l-bog[od madwar tliet kilomentri mit-“taxiway”, “mandankollu dan kien ifisser ukoll li l-ajruplan dak il-[in kien qabad {al-Qormi u jkun g[adda sew mill-Mosta. Anke kieku ppuntajt direttament lejn l-ajruplan, kont nolqotlu dembu u mhux il- |cockpit”, huwa qal. Mistoqsi mid-difi]a dwar kemm jifhem fuq it-traffiku tal-ajru, Camilleri qal li missieru huwa “air traffic controller” irtirat, u li g[allmu [afna fuq din il-professjoni. Il-Prosekuzzjoni mmexxija millIspettur Martin Sammut o;;ezzjonat g[all-informazzjoni li kienet qed ting[ata mix-xhud, u qal li dan mhuwiex espert fis-su;;ett. Dwar l-ispe/ifikazzjoni dwar lu]u tal-“laser”, il-Prosekuzzjoni staq-siet lil Camilleri biex jaqra ttwissija li hemm dwar l-u]u tal“laser”. Dan jg[id li meta wie[ed jipponta “lasers” lejn ajruplani hi xi [a;a llegali u dawk li jag[mlu hekk jistg[u jitressqu l-Qorti min[abba dan l-a;ir. Aktar minn hekk jing[ad ukoll li att b[al dawn jistg[u jtellfu t-titjira tal-ajruplan. Il-Ma;istrate Carol Peralta ippospona l-ka] g[al 25 ta’ Frar li ;ej filwaqt li l-istess Qorti qalet li se ta[tar espert tal-Qorti indipendenti fuq l-avjazzjoni biex jispjega t-termini. L-Avukat Chris Cilia qed jidher g[all-akku]at.
Vittma f’ka] ta’ attentat ta’ qtil jirrinunzja l-ka] Ra;el ta’ 32 sena mir-Rabat, u li kien jo[ro; ma’ tfajla ta’ 16-il sena, informa lill-Qorti li kien se jwaqqa’ l-ka] u l-akku]i kontra n-nannu u z-ziju tal-ex tfajla tieg[u li allegatament kienu attakkawh b’min;el wara li [asbu li t-tfajla li kienet telqet mid-dar, kienet [arbet mieg[u. Josef Grech mir-Rabat, u li waqqaf il-Fondazzjonji Dom Mintoff, u awtur ta’ biografija tal-ex PrimMinistru ta’ Malta, kien instab [ati fuq ka]ijiet ta’ frodi u g[adu qed jistenna ka]ijiet o[ra li wkoll jirrelataw ma’ frodi. Grech kien allega li John Vassallo ta’ 61 sena, u ibnu ta’ 25 sena Johann, minn {adDingli, ippruvaw joqtluh f’:unju tal-2011. Fix-xhieda li kien ta dan l-a[[ar fuq dan ilka], Grech kien qal li r-relazzjoni li kellu mat-tfajla ma kienitx wa[da intima jew li kien hemm relazzjoni sesswali bejn it-tnejn. Kien qal li omm it-tfajla tieg[u kienet sa[ansitra t[allihom jorqdu fl-istess kamra u flistess sodda. Madankollu, kien tenna li meta beda jg[addi ]-]mien lomm bdiet to[loq diversi problemi wara li hu u t-tfajla tieg[u kienu qabduha tifflertja ma’ ra;el ie[or fuq “Facebook”. “Kienet anke tipprova taqbad mieg[i,” qal Josef Grech. Fil-;urnata tal-in/ident innannu tat-tifla /empel lil Grech
B’sorpri]a, Josef Grech informa lill-Ma;istrat Carol Peralta li ma kienx interessat i]jed li jkompli jippro/edi
u dan kien allega li t-tifla kienet [arbet mid-dar biex tmur mieg[u. Biex jipprova li dan ma kienx minnu lill-familka Grech, huwa kien mar ifittxa fi ;nien pubbliku ;ewwa l-Imtarfa. Kien hemm li ltaqa’ ma’ nannuha u zijuha li ;rew warajh b’min;el. Grech allega li meta dawn la[quh wara li ;rew warajh, izziju tat-tfajla tieg[u beda’ jag[tih bis-sieq sakemm tefg[u ma’ l-art, filwaqt li John Vassallo rabtu permezz ta’ bi//a “nylon” u li dawwarilu ma’ g[onqu u qallu li kien se jorbot in-na[a l-o[ra tan-“nylon” ma’ vann u jsuq bih b’kollox. Ftit tal-[in wara fuq il-post
waslu l-Pulizija u kkalmaw issitwazzjoni. Waqt il-;lieda Grech kien sofra minn ;rie[i [fief u dan min[abba li kien intlaqat bil-min;el. Grech kien anke /a[ad filQorti li huwa kien jaf li t-tifla g[anda 16-il sena u /a[ad dak li qal l-avukat difensur ta’ John Vassallo u Johann Vassallo li huwa kien organizza l-party tal“birthday” tat-tifla meta kienet g[alqet 16-il sena. B’sorpri]a, Josef Grech informa lill-Ma;istrat Carol Peralta li ma kienx interessat i]jed li jkompli jippro/edi kontra in-nannu u z-ziju tal-ex tfajla tieg[u. L-Avukati Franco Debono u Marion Camilleri deheru g[all-akku]ati.
Il-Qorti ma tilqax talba ta/-?aqnu Il-Qorti tal-Appell ma laqg[etx talba ta’ Charles Polidano mag[ruf b[ala /?aqnu, dwar o;;ezzjoni li g[amel f’appell, dwar multa ta’ 100,000 ewro li ng[ata millMa;istrat Anthony Vella. Ilmulta qawwija kienet ng[atat
wara li Polidano nstab ;ati li qa//at si;ar protetti. Polidano ilmenta fuq l-Avukat Rueben Farrugia, li kien deher mal-Prosekuzzjoni, f’din ilkaw]a. Polidano qal li Farrugia ma kellux jidher g[ax la huwa membru tal-Korp tal-Pulizija u
lanqas ing[ata xi nkarigu mog[ti mill-MEPA. L-Im[allef David Scicluna i]da /a[ad it-talba ta’ Polidano, hekk kif qal li l-propjetà nkwistjoni f’{al Balzan tmiss ma’ propjetà ta’ l-Avukat Farrugia, li g[alhekk g[andu jibqa’ fil-kaw]a. Fl-appell li ppre]enta Polidano f’Lulju li g[adda qal li l-aktar regoli ba]i/i filpro/eduri kriminali ma ;ewx osservati meta ng[atat is-sentenza fil-konfront tieg[u. Polidano qal ukoll li ma kellu l-ebda obligazzjoni jew dmir li jipprova xejn, imma li dde/ieda li jag[ti prova dokumentata li hu ma kienx marbut mas-sit u li lkumpaniji li ntqal li hu kien iddirettur tag[hom kienu trassferew il-propjetà lill-kumpaniji o[rajn fl-2006. Sadanittant ilprovi dwar l-appell fuq il-multa se jkomplu jinstemg[u.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
5
LOKALI
Il-Partit Laburista r/ieva karozza b[ala rigal ming[and George Farrugia Fix-xhieda tieg[u George Farrugia qal li qatt ma tkellem mal-Ministru Austin Gatt dwar dak li kien qed ji;ri fix-xiri ta]-]ejt Matthew Mamo
George Farrugia xehed ilbiera[ quddiem il-Kumitat tal-Parlament dwar il-Kontijiet Pubbli/i u ftakar li fost ir-rigali li kien jag[ti lil numru ta’ nies b[ala apprezzament, kien ta karozza lill-Partit Laburista. Waqt li kien qed jixhed quddiem il-Kumitat dwar il-Kontijiet Pubbli/i, George Farrugia spjega li hu jimporta lubrikanti u joffri servizzi lill-petrol stations. Qal ukoll li fil-passat offra servizzi lil kumpaniji multinazzjonali u rrappre]enta wkoll lill-kumpanija Fran/i]a Total. Hu qal li Total bdiet tu]a post f’{as-Saptan g[all-[a]na tal-fuels, u hu kien ikollu j[allas 12-il /ente]mu g[al kull tunnellata ma[]una lill-Enemalta, min[abba li dan il-post kien propjetà talEnemalta wara ftehim ma’ Alfred Mallia, Petroleum Division Manager tal-kumpanija. Farrugia qal li biex kiseb il-permess jibda ju]a dan is-sit, kien [allas madwar $10,000 lil Mallia. Hu kien ing[ata din l-opportunità sakemm ixa[[am lil Mallia. Farrugia qal li l-ftehim tieg[u ma’ Total kien jie[u madwar 50 /ente]mu fuq kull cargo, xi kultant dollaru, li minnhom kien jg[addi nofs lil Mallia g[al kull tender li kien jirba[. Qal li ma kienx i[allas lil Mallia meta ma kienx jintreba[ tender. “Jew t[allas jew inkella ma kontx ta[dem. Kont dejjem bittheddid.” Qal li sal-2003, meta ;ie liberat is-suq, kien [allas millinqas Lm40,000 fuq kull tender li kien jintreba[ wara li kien jie[u l[las minn Total. Meta darba Mallia kien ma jifla[x, Farrugia spjega li mar jiltaqa’ ma’ Tarcisio Mifsud fluffi//ju tieg[u fuq parir ta’ Mallia stess. Mifsud qallu li hu kien jaqsam il-flus li Farrugia kien jg[addi lil Mallia u li minn dakinhar kellu jibda jg[addi l-flus kollha lilu. George Farrugia qal li hu kien tkellem l-ewwel ma’ Frank Sammut, il-konsulent ta/Chairman tal-MOB, dwar dak li kien g[addej. Sammut minn na[a tieg[u kien informa lil Tancred Tabone dwar dak li kien qallu Farrugia u Tabone staqsa lil Farrugia jekk kienx g[addej xi [a;a. Farrugia qal li ma’ Frank Sammut kien ftiehem dwar somma ta’ madwar $2,500 kull xahar millkummissjonijiet fuq konsulenzi li hu kien jag[mel g[al Total. Farrugia qal li darba minnhom,
Alfred Mallia
Tarcisio Mifsud
F’laqg[a li George Farrugia kellu ma’ Tarcisio Mifsud, dan qallu biex il-flus li kien jag[ti lil Alfred Mallia jibdew jg[addu kollha lilu Tim Waters, ir-rappre]entant ta’ Trafigura f’Malta, wasal f’pajji]na u wara laqg[a ma’ Sammut, Waters kien qal lil Farrugia li jinsab di]gustat li jekk jid[lu g[at-tender biex Trafigura tissupplixxi fuel lill-Enemalta u jie[u l-kuntratt, ried i[allas 50 /ente]mu g[al kull tunnellata lil Sammut b’mod dirett. Minkejja dan Trafigura xorta tefg[et it-tender. Farrugia qal li Trafigura [allsu madwar $18,000 minkejja li kienu di]gustati “biex ma jkabbrux is-sitwazzjoni”, imma g[amluha /ara li din se tkun l-ewwel u l-a[[ar darba. Frank Sammut qallu li jekk Trafigura ma jridux hekk, hu kien se jkellem lil Tancred Tabone. Is-Segretarju Parlamentari u Deputat Laburista Owen Bonnici qallu li din il-[a;a ma tag[milx sens li kumpanija b[al Trafigura tikkorrompi uffi/jal “g[al bi//a kuntratt f’Malta.” Staqsa lil Farrugia x’g[andu xi jg[id jekk jg[idlu li Waters mhux vera kien imdejjaq li j[allas biex jirba[ kuntratt. Minn na[a tieg[u Farrugia qal li dak kien li qallu Waters stess, u li ma jistax jg[id x’kienu qed ja[sbu verament. Minkejja dan, qal li llum il;urnata rrealizza li kien qed i[allas g[alxejn g[ax il-kuntratti xorta kienu jing[ataw lill-ir[as. Farrugia qal li Total kienu r/ivew telf ta’ madwar 600 tunellata mill-[a]na tag[hom biex lEnemalta tirkupra t-telf li kien re;istrat. Malli ;ara dan, Total qabbdu kumpanija ta’ spezzjonar biex jaraw dak kollu li jid[ol u
jo[ro; f’{as-Saptan. I]da ma rri]ultax li kien hemm telf minn dan is-sit min[abba evaporazzjoni, imma wisq probabbli min[abba serq. George Farrugia informa lil Sammut li Trafigura kienu m[assba b’din is-sitwazzjoni, Sammut heddu li se jinforma lil Tancred Tabone jekk Trafigura ma j[allsux, u li s-sitwazzjoni ma tistax tibqa’ sejra hekk. Kien hawn li Farrugia, biex ma jitkabbrux l-affarijiet, qal li beda j[allas lil Sammut minn butu sa meta Sammut wasal biex jispi//a.
Hawn, Tabone qallu li hu g[andu jibda jir/ievi wkoll is-sehem ta’ Sammut. Farrugia baqa’ j[allas ma’ kull tender li kien jintreba[ lil Tancred Tabone imma kien talab li jitnaqqsu r-rati li kien i[allsu. Hawn ;ie ffirmat kuntratt ;did bejn it-tnejn fuq rata iktar baxxa – flus li George Farrugia qal li lanqas biss jaf g[aliex kien i[allashom g[ax il-kuntratti ta’ Trafigura kienu jkunu l-ir[as u l-iktar vanta;;u]i. Qal li kien hemm bi]a’ li jinqalg[u problemi f’xog[lu, tant li semma’ li darba Tabone qallu li jekk Trafigura jag[]lu li jwaqqg[u ilkuntratt, hemm kumpanija o[ra li kienet tie[u x-xog[ol. B’kollox, George Farrugia [allas madwar $300,000 lil Tabone u Sammut g[all-offerti talEnemalta u $100,000 lil Tabone g[all-offerti tal-MOBC. Farrugia qal li hu baqa’ j[allas lil Tabone sa sena wara li kien waqaf millEnemalta g[ax kien qallu li xorta g[adu fil-kontroll. Dan iwasslu biex jemmen li hu kien qed jibblaffja. Fil-Kumitat [are; li meta waqfet l-MOBC u beda jopera l-IBOL, u allura twaqqaf is-servizz talbunkering, Frank Sammut baqa’ dejjem fil-kontroll ta’ kollox. Wara ftit ]mien, Frank Sammut waqaf mit-tmexxija tal-IBOL u spi//a wkoll minn konsulent ta/Chairman fl-istess ]mien. George Farrugia qal li ta numru ta’ rigali lil numru ta’ nies b[ala
apprezzament pero mhux biex jixtri lil xi [add bihom. Il-Kumitat qabel li George Farrugia jg[addi lista li fiha jelenka l-o;;etti kollha li ta u lil min g[addihom – liema lista g[addiha wkoll lill-Pulizija. George Farrugia jiftakar li kien ta arlo;; tal-lira, mhux antik, u li kien sar mill-mara ta’ o[tu lil Austin Gatt, ]ew; arlo;;i tal-istess tip lill-Partit Nazzjonalista imma tispikka wkoll karozza li kien ta lill-Partit Laburista. Farrugia qal ukoll li hu qatt ma tkellem mal-Ministru Austin Gatt dwar il-prokurament tax-xiti ta]]ejt. Tenna wkoll li hu qatt ma informa lil Austin Gatt dwar dak li Tancred Tabone kien qed jag[millu fl-Enemalta g[ax be]a’ min[abba li dak li kien qed jag[mel kien illegali. Iktar kmieni, fil-bidu tal-laqg[a, Tancred Tabone, l-eks-Chairman tal-Enemalta, permezz tal-avukat tieg[u Henri Mizzi, g[a]el li ma jirrispondix g[all-mistoqsijiet li sarulu meta ;ie mg[ajjat biex jixhed quddiem il-Kumitat dwar ilKontijiet Pubbli/i. Il-President tal-Kumitat, idDeputat Nazzjonalista Jason Azzopardi, fakkar li l-Ispeaker ta ruling li hu g[andu jirrispondi lmistoqsijiet li ma jinkriminawhx. Jason Azzopardi qal li l-Kumitat m’g[andu l-ebda problema jekk Tancred Tabone jag[]el li jixhed f’;urnata o[ra. Tancred Tabone mistenni jidher quddiem il-Kumitat f’data o[ra.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
PARLAMENT
6
Il-li;i dwar l-unjoni /ivili g[andha tkun /ara minn pa;na 1
Chris Said qal li fil-programm elettorali, i]-]ew; partiti weg[du li ji;u legalizzati r-relazzjonijiet bejn persuni tal-istess sess. Filwaqt li l-PN wieg[ed li jda[[al il-kun/ett ta’ civil partnership, il-PL wieg[ed il-kun/ett tal-unjoni /ivili ming[ajr ma ng[ataw [afna dettalji. Il-PN kien wieg[ed ukoll li ssir bidla fil-Kostituzzjoni biex ma jkunx hemm diskriminazzjoni aba]i tal-orjentazzjoni sesswali. Chris Said qal li ladarba ]]ew; na[at iridu l-istess [a;a, flistadju ta’ Kumitat g[andu jkun hemm koperazzjoni biex jintla[aq kunsens. Id-Deputat Nazzjonalista qal li l-emendi li se tipproponi lOppo]izzjoni huma nti]i biex jassiguraw kemm id-distinzjoni bejn i]-]wie; u unjoni /ivili kif ukoll id-dinjità billi ma jnaqqsu xejn mid-drittijiet ta’ koppja li tid[ol f’unjoni /ivili.
Irridu naraw li s-sistema tal-adozzjoni ta[dem g[all-akbar ;id tat-tfal
Unjoni /ivili, darba tkun re;istrata, g[andha safejn hu applikabbli, ikollha l-effetti u lkonsegwenzi li jikkorrispondu fil-li;i ta’ ]wie; /ivili mag[mul skont l-Att. Qed tintu]a l-fra]i ‘fejn applikabbli’ g[aliex fil-li;i ta]-]wie; hemm affarijiet ovvji li ma jistg[ux japplikaw g[al unjoni /ivili. Chris Said enfasizza li ma jrid jitnaqqas l-ebda dritt. L-Oppo]izzjoni se tipproponi emenda li r-re;istrazzjoni talunjoni /ivili hi essenzjali g[allvalidità tal-unjoni /ivili u l-effetti /ivili tal-istess unjoni. Proposta o[ra hi li unjoni
/ivili, sew jekk issir f’Malta jew jekk issir barra minn Malta, tkun valida g[all-finijiet kollha tal-li;i f’Malta sakemm tkun saret b’mod validu u legali fil-post fejn twettqet. Emenda o[ra hi li jkunu biss persuni adulti u mhux minuri li jistg[u jid[lu g[al unjoni /ivili. Dwar l-adozzjoni, Chris Said qal li l-Oppo]izzjoni temmen li din issir l-ewwel u qabel kollox g[all-akbar ;id tat-tfal. Qed ji;i su;;erit li jitne[[a mil-li;i rriferenza g[all-adozzjoni millkoppji tal-istess sess. Din lemenda qed tintalab g[aliex lOppo]izzjoni temmen li fuq din
L-unjoni /ivili hi kwistjoni dwar ugwaljanza fid-drittijiet Il-Prim Ministru Joseph Muscat qal li l-li;i dwar l-unjoni /ivili mhix biss kwistjoni ta’ unjoni /ivili i]da hi kwistjoni dwar ugwaljanza fid-drittijiet. Hu qal li matul il-kampanja elettorali kien /ar li l-[sieb talPartit Laburista hu li l-unjoni /ivili tkun fuq l-istess linja ta]-]wie;. Qal ukoll li fuq [a;a ta’ prin/ipju anke jekk jibqa’ wa[da, jibqa’ jemmen fiha u jibqa’ jsostniha. Il-Prim Ministru qal li g[adu ma jistax jifhem il-po]izzjoni talOppo]izzjoni. Qal ukoll li hu dejjem lest jaqbel fuq kunsens i]da dan ma jifhmux b[ala xi [a;a li jrid jaqbel bilfors ma’ dak li tg[id in-na[a l-o[ra. Lest jaqbel mattibdil fid-dettalji, i]da mhux lest jil[aq kompromess fuq ilprin/ipju tal-ugwaljanza. Meta tkellem dwar l-adozzjonijiet tal-koppji gay, qal li ma je]isti
ebda dritt g[all-adozzjoni. Je]isti dritt li persuna tapplika g[alladozzjoni. Illum jistg[u japplikaw koppji ta’ mara u ra;el u persuni wa[edhom. Il-Gvern qed jg[id li g[andhom dritt japplikaw biex ji;u kkunsidrati persuni tal-istess sess. Kul[add jaf li di;à hawn ka]i fejn tfal qed jg[ixu ma’ koppji talistess sess. Is-sistema kif inhi llum ma tipprote;ix bi]]ejjed id-drittijiet tat-tfal. Dak li qed tipproponi l-li;i se toffri protezzjoni akbar lid-drittijiet tat-tfal. Il-Prim Ministru qal li ma jarax g[aliex l-Oppo]izzjoni llum qed tinsisti fuq social impact assessment meta ma wrietx l-istess ur;enza f’25 sena ta’ amministrazzjoni nazzjonalista. Joseph Muscat qal li fle]er/izzju li se jsir, se jsir impact assessment individwali u mhux wie[ed kollettiv.
Id-Deputat Laburista Deborah Schembri qalet li permezz ta’ dak li qed isir s’issa, persuna single tista’ tapplika g[al adozzjoni. Din tista’ ting[ata d-dritt li tadotta mbag[ad tifforma koppja ma’ persuna tal-istess sess u t-tifel jew tifla adottati jikbru ma’ koppja talistess sess. Dan ifisser ukoll li fle]er/izzju tal-adozzjoni, tkun persuna wa[da li sar assessment dwarha. Bil-proposti fil-li;i, f’ka] li koppji tal-istess sess japplikaw biex jadottaw, allura jsir assessement fuq it-tnejn. Deborah Schembri qalet li ma tifhimx g[aliex qed jintalab social impact assessment dwar il-gays meta qatt ma ntalab assessement simili f’/irkostanzi o[ra b[alma huma adozzjoni ta’ tfal ta’ ta[lit interrazzjali. Qatt ma sar studju dwar limpatt fuq it-tfal l-adozzjoni ta’ tfal minn persuni single li jkunugay.
Chris Said
il-materja tant sensittiva, g[andu jkun assigurat li kwalunkwe pass li jsir, isir b’responsabbiltà u dak li jsir bl-ebda mod ma jippre;udika d-drittijiet tat-tfal. Chris Said qal li lOppo]izzjoni qed tipproponi li ddiskussjoni li tqanqlet dwar ladozzjoni minn koppji tal-istess sess, g[andu jsir diskussjoni wiesg[a u ma jsir xejn blg[a;;la. L-Oppo]izzjoni qed tipproponi li din il-materja tkun g[al anali]i
serja quddiem il-Kumitat Parlamentari g[all-Affarijiet talFamilja. Il-Kumitat g[andu janalizza fil-fond l-implikazzjonijiet kollha ta’ dan il-pass u jirrapporta lill-Parlament. Chris Said appella lill-Gvern biex ma jimxix b’g[a;;la. IlGvern jaf li l-adozzjoni minn koppji tal-istes sess hi de/i]joni kbira. Studji li saru f’pajji]i o[rajn g[andhom rilevanza g[al pajji]na. G[andu jsir studju li jie[u inkunsiderazzjoni /-/irkustanzi kollha ta’ pajji]na llum u fil-futur qrib, u jara x’irid isir. Irridu naraw li s-sistema taladozzjoni ta[dem g[all-akbar ;id tat-tfal. G[andu jkollna lkura;; li ma niddejqux nag[mlu l-affarijiet sew anke jekk idumu xi ftit i]jed biex isiru. Kull min g[andu g[al qalbu lill-uliedu u lit-tfal kollha, g[andu jinisisti li impact assessment dettaljat hu dover u mhux kapri//.
I]-]wie; u l-unjoni /ivili mhumiex l-istess Ma jfissirx li wa[da hi a[jar jew ag[ar mill-o[ra Id-Deputat Nazzjonalista Frederick Azzopardi qal li labbozz ta’ li;i dwar l-unjoni /ivili jag[ti l-istess drittijiet ta]-]wie; lil persuni li jing[aqdu f’unjoni /ivili. Hu qal li dawn mhumiex l-istess [a;a. Id-diskriminazzjoni ma tistax tintu]a b[ala pretest biex tattakka ddiversità. Frederick Azzopardi qal li lmod kif ni]]el il-kliem fil-programm elettorali tieg[u, ilPartit Laburista qatt ma ni]]el fid-dettal il-[sibijiet tieg[u u qatt ma ddikjara li kien qed iqis
l-unjoni /ivili u ]-]wie; b[ala listess [a;a. Id-Deputat Nazzjonalista qal li hu jirrispetta lill-persuni gay u d-drittijiet tag[hom. Sostna li, i]da, ma jistax iqis li ]-]wie; u l-unjoni /ivili huma l-istess [a;a. Hemm definizzjonijiet fil-li;i li jiddistingwu bejn wa[da u o[ra. Dan ma jfissirx li wa[da hi a[jar jew ag[ar millo[ra. Filwaqt li kul[add jitkellem fuq il-;id komuni, dan il-;id ma jistax jitqies jekk kul[add ji;bed lejh u lejn dak li jippretendi hu.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
7
PARLAMENT
Il-Periti ma jaqblux mar-riformi li jrid jintrodu/i l-Gvern
Il-Parlament Ewropew mistenni jiddiskuti l-li;i dwar i/-/ittadinanza fil-15 ta’ Jannar
Il-membri tal-Kamra talPeriti vvutaw f’laqg[a ;enenrali b’mod qawwi kontra t-tibdil li jrid jintrodu/i l-Gvern rigward il-kompo]izzjoni tal-Bord dwar ir-rekwi]iti g[all-periti. Id-Deputat Nazzjonalista George Pullicino qal dan fla;;ornament tas-seduta ta’ nhar it-Tlieta fil-Parlament fejn tkellem ukoll dwar il-pitkalija u l-bi//erija li skont id-diskors tal-Ba;it, il-Gvern qal li sab f’abbandun totali. Fil-pitkalija saret it-tinda ;dida tal-akbar koperattiva talbdiewa. Tfasslet ir-riforma u sar qbil bil-miktub bejn il-bdiewa u l-pitkala. Saret ir-riforma u n;iebu erba’ miljun ewro biex tibda ta[dem ir-riforma talpitkalija.
Il-Parlament Ewropew [abbar li fil-15 ta’ Jannar li ;ej mistenni jkun qed jiddiskuti l-iskema kontroversjali tal-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija, kif imnedija millGvern Laburista. Dan [are; minn Konferenza talPresidenti, li ltaqg[et fi Strasburgu u li tilqa’ fiha lill-Presidenti talgruppi politi/i fil-Parlament Ewropew, bid-de/i]joni finali mistennija tittie[ed dalg[odu waqt il-laqg[a tal-Presidenza talParlament Ewropew. Id-dibattitu, li se jkun jismu “?ittadinanza Ewropea g[allBejg[“, intalbet minn g[add ta’ gruppi politi/i, spe/jalment millPartit Popolari Ewropew u lPresident tieg[u Joseph Daul. Il-pressjoni mill-gruppi politi/i g[amilha diffi/li li dan is-su;;ett ma jkunx inklu] fl-a;enda tassessjoni plenarja ta’ Jannar.
ta’ dawn ix-xog[lijiet hu insult mhux g[all-Ministru pre/edenti, i]da g[an-nies li [admu u uffi/jali li kienu responsabbli mix-xog[ol li sar. Lanqas mhu ;ust mal-bdiewa u r-ra[[ala. Fadal [afna x’isir, i]da dan ma jfissirx li ma sar xejn jew kien hemm abbandun. George Pullicino qal li minbarra x-xog[ol f’dawn i]-]ew; postijiet saru xog[lijiet ukoll flirziezet tar-ra[[ala biex ittejjeb il-livell. Dan sar b’g[ajnuna mill-UE. Permezz tal-g[ajnuna sar ukoll impjant g[all-produzzjoni tal-[alib mill-aktar modern. Fl-a;;ornament tkellem ukoll id-Deputat Nazzjonalista Stephen Spiteri li rrefera g[all[idma tal-Kummissjoni
In-nuqqas tar-rikonoxximent tax-xog[lijiet mill-gvern pre/edenti, hu insult g[an-nies li [admu u uffi/jali li kienu responsabbli mix-xog[ol li sar
Anke fil-bi//erija saru affarijiet tul l-amministrazzjoni pre/edenti li l-Gvern qed jevita li jsemmi. Fost affarijiet o[ra sar investiment biex isir qtil talbhejjem skont ir-rit musulman. Ing[alqet il-bi//erija talemer;enza biex issir bi//erija tal-fniek. Inbidlet is-sistema talcold rooms. :iet infurzata lcold chain. In;iebu permessi biex isiru changing rooms g[al min ja[dem hemm. In[atar manager biex l-impjant jopera skont ir-regoli Ewropej, u saret sistema g[all-konservazzjoni tal-ilma. In-nuqqas tar-rikonoxximent
Nazzjonali g[all-Persuni b’Di]abbiltà. It-tema mag[]ula din is-sena hi a//essibbiltà, inklu]joni u parte/ipazzjoni. Dawn jirriflettu l-mod kif g[andha ssir il-[idma g[aliex permezz tal-a//essibbiltà, ilpersuni b’di]abbiltà jistg[u jintegraw ru[hom aktar fis-so/jetà u jie[du sehem billi jipparte/ipaw. Stephen Spiteri qal li l-istat g[andu jkun fuq quddiem biex jg[in fil-livell ta’ skola [alli lpersuni b’di]abbiltà jkunu jistg[u jintegraw aktar fid-dinja tax-xog[ol. Ma g[andix tonqos l-g[ajnuna tas-so/jetà.
Id-dibattitu bit-titlu “?ittadinanza Ewropea g[all-Bejg[“, intalbet minn g[add ta’ gruppi politi/i, spe/jalment mill-Partit Popolari Ewropew u l-President tieg[u Joseph Daul F’kumment b’rabta ma’ din la[bar, David Casa, il-Kap tad-delegazzjoni tal-Partit Nazzjonalista fil-Parlament Ewropew, qal li din il-kwistjoni ma kelliex tasal sa dan il-livell. Hi [asra li l-Prim Ministru Malti ma tax ka] l-appelli tal-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil u li din il-li;i da[let fisse[[ bil-mod kif da[let. Li kieku l-Gvern Laburista rrispetta l-pro/ess demokratiku bi djalogu kif me[tie;, dan il-fjask ma kienx ise[[, ikkummenta
David Casa. Roberta Metsola, il-Membru Parlamentari Ewropew f’isem ilPartit Nazzjonalista, qalet li kien hemm numru kbir ta’ Membri Parlamentari Ewropej li esprimew it-t[assib tag[hom u o;;ezzjonaw g[al din l-iskema. Hi qalet li din wasslet biex pajji]na sar il-farsa tad-dinja kollha min[abba l-mod kif kienet rappurtata mill-media internazzjonali, tant li issa din il-li;i se jkollha ti;i diskussa fil-Parlament Ewropew.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
9
LOKALI
L-ittra li Nirvana Azzopardi kitbet qabel mewtha twassal biex jin;abru €4,000 L-ittra li Nirvana Azzopardi kitbet qabel mewtha u li nqrat waqt il-funeral tag[ha wasslet biex in;abru € 4,000 b’risq Hospice Malta matul l-edizzjoni ta’ din is-sena ta’ Teatru Unplugged. Jonathan Shaw, li flimkien ma’ Nirvana Azzopardi nieda Teatru Unplugged, xtaq li lmemorja ta’ Nirvana Azzopardi tibqa’ [ajja matul l-edizzjonijiet futuri ta’ Teatru Unplugged u wera din ix-xewqa lill-;enituri ta’ Nirvana. Kienet omm Nirvana, Anna, li ssu;;eriet li l-ittra li kitbet Nirvana qabel il-mewt tag[ha tkun ippubblikata u mqassma g[all-[las ta’ donazzjoni. Blg[ajnuna ta’ Jonathan Shaw innifsu u ta’ ]ew; kumpaniji lokali, l-ittra kienet iddisinjata u ppubblikata f’fuljetti ]g[ar. Il-fuljetti tqassmu lil dawk kollha li attendew g[at-tliet rappre]entazzjonijiet ta’ Teatru Unplugged li ntalbu biex jag[tu donazzjoni. Dan wassal biex tin;abar is-somma ta’ €3,000 li sejra kollha g[all-g[aqda Hospice Malta. Din is-somma mbag[ad ]diedet g[al € 4,000 wara g[otja minn negozjant lokali li xtaq jibqa’ anonimu. Sa mill-1988, Teatru Unplugged, il-pro;ett imwelled minn Jonathan Shaw u Nirvana Azzopardi, kellu tliet g[anijiet li jservi b[ala pjattaforma g[allmu]i/isti lokali, li jesponi lil dawk li jattendu g[al ;eneri differenti ta’ mu]ika u biex ikun ta’ okka]joni ta’ divertiment.
Illum Teatru Unplugged huwa wa[da mill-attivitajiet mu]ikali l-iktar mistennija fil-kalendarju kulturali ta’ pajji]na. Matul l-a[[ar xhur ta’ Nirvana, il-familja u l-[bieb ta’ Nirvana kienu qrib tag[ha – kif kienet l-g[aqda Hopice Malta li tat appo;; fi]iku lil Nirvana u sostenn morali lill-familja tag[ha. Skont il-;enituri ta’ Nirvana Hospice saret it-tieni familja ta’ Nirvana. Hospice Malta kienet imwaqqfa fl-1989 bil-g[an li tag[ti appo;; lill-pazjenti milquta mill-marda tal-kan/er u llum tie[u [sieb madwar 900 pazjent u l-familji tag[hom. Ilkura ting[ata minn tim multidixxiplinarju mag[mul minn [addiema m[arr;a fil-kura talmarda tal-kan/er. Fost l-g[ajnuna li toffri hemm g[ajnuna fl-isptar, servizzi ta’ respite, [idma so/jali u appo;; spiritwali, terapija, appo;; wara l-mewt talpazjent kif ukoll self ta’ apparat mediku. L-g[aqda torganizza wkoll attivitajiet fis-sajf g[attfal ta’ pazjenti milquta millmarda tal-kan/er. Jonathan Shaw tenna limpenn tieg[u li, flimkien malfamilja ta’ Nirvana Azzopardi, ikompli jappo;;ja u jorganizza attivitajiet biex jg[in lil Hospice Malta. Huwa sa[aq li dan huwa l-inqas li nistg[u nag[mlu biex nappo;;jaw lil din l-g[aqda li tag[mel daqshekk [idma malpazjenti milquta mill-marda tal-kan/er.
Jonathan Shaw, li flimkien ma’ Nirvana Azzopardi nieda Teatru Unplugged, xtaq li l-memorja ta’ Nirvana Azzopardi tibqa’ [ajja matul l-edizzjonijiet futuri ta’ Teatru Unplugged
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
10
OPINJONI
Insiru forza politika qawwija fin-Nofsinhar ukoll L-idea lir-re;jun tanNofsinhar hu tal-Labour trid tispi//a. Dan ir-re;jun hu tan-nies li jg[ixu fih, ja[dmu fih, jiddevertu fih, mhux tal-Labour. Min hu b[ali, frott in-Nofsinhar, jemmen fil-potenzjal enormi li je]isti f’din il-parti ta’ pajji]na. L-isfida li po;;a quddiemu lPartit Nazzjonalista hija /ara: fin-Nofsinhar irridu nsiru forza politika qawwija; forza politika rilevanti; forza politika popolari. Nemmen li din l-isfida tista’ ti;bor warajha kotra ;dida ta’ nies ;aladarba a[na nifhmu tajjeb l-aspirazzjonijiet tan-nies u no[olqu politika li ddawwar dawn l-aspirazzjonijiet f’realtà. Realtà li ma hija xejn differ-
enti mir-realtà li jridu l-Maltin kollha. Realtà mibnija fuq ilprin/ipju tal-libertà mhux taddipendenza. L-idea li n-nies tan-na[a t’isfel huma xi settur ta’ nies differenti hija biss per/ezzjoni sfumata. Per/ezzjoni li kompla jimbuttaha ’l quddiem il-Partit Laburista g[all-opportuni]mu politiku tieg[u. Per/ezzjoni li lPartit Laburista baqa’ jirkeb fuqha g[al sena wara l-o[ra billi [oloq politika li ;;ieg[el lin-nies jemmnu li huma f’xi klassi inferjuri mill-kumplament tal-popolazzjoni. Per/ezzjoni li ]lugat l-istorja wkoll B’[arsa lura lejn il-;rajja
ta’pajji]na, li titlaq minn ]mien il-
L-idea li n-nies tan-na[a t’isfel huma xi settur ta’ nies differenti hija biss per/ezzjoni sfumata. Per/ezzjoni li kompla jimbuttaha ’l quddiem il-Partit Laburista g[all-opportuni]mu politiku tieg[u
L-ener;ija ;dida li hemm b]onn li tqum fin-Nofsinhar qieg[da fil-valuri li j[addan il-Partit Nazzjonalista. Il-valur li jag[mlek temmen fit-talenti tieg[ek. Il-valur li jag[tik l-ener;ija biex tinvesti fl-abbiltajiet tieg[ek Charlot Cassar cassarcharlot01@gmail.com
qedem sa ]minijiet aktar ri/enti, l-istorja turina li din ilper/ezzjoni li n[olqot hi g[alkollox in;usta. It-tempji stori/i, il-palazzi, id-djar mill-isba[ u r-rikkezzi li g[andna f’din il-parti ta’ g]iritna huma xhieda [ajja li naraw u mmissu b’idejna kuljum. Xhieda li nNofsinhar kien mill-bidu nett igawdi stima u rispett mill-aqwa. Min rikeb u g[adu jirkeb fuq din il-per/ezzjoni in;usta m’g[andu xejn biex jifta[ar…
Vi]jonijiet /ari g[an-Nofsinhar
Ng[id dan b’konvinzjoni kbira g[ax nemmen li s-soluzzjonijiet veri g[al dan ir-re;jun jinsabu fit-twemmin tag[na. Lener;ija ;dida li hemm b]onn li tqum fin-Nofsinhar qieg[da filvaluri li j[addan il-Partit Nazzjonalista. Il-valur li jag[mlek temmen fit-talenti tieg[ek. Il-valur li jag[tik l-ener;ija biex tinvesti fl-abbiltajiet tieg[ek. Il-valur li jippermettilek tu]a l-attributi kollha li g[andek biex til[aq il-milja tieg[ek. Din hi l-politika li jrid inNofsinhar. Din hi l- vi]joni
tag[na. Dan hu li jiddistingwina minn [addie[or. Il-vi]joni tag[na hi li nkabbru mhux inka]bru; li no[olqu mhux li nisfruttaw; li nag[tuk il-libertà mhux in]ommuk dipendenti. Dan hu li lili jimlieni blentu]ja]mu. Entu]ja]mu li jin[ass f’kull wie[ed u wa[da minna. Entu]ja]mu li issa jrid ikompli jinfirex ma’ kull triq, jid[ol f’kull dar. Entu]ja]mu li jrid iwassal sabiex kotra ;dida ta’ nies b’mod kburi tg[id: Hu privile;; li jien min-Nofsinhar i]da fuq kollox, hu privile;; akbar li jien persuna Maltija u nemmen fil-potenzjal ta’ pajji]i.
PBS> Public Bias Services Fi ]mien ir-re;im So/jalista tal-Perit Dom Mintoff u sie[bu Karmenu Mifsud Bonnici Malta kellha b[ala l-fornitur ewlieni tal-media fil-pajji], Xandir Malta. L-istess Xandir Malta li blakbar sens ta’ newtralità politika u xandir bilan/jat kien ipprojbixxa milli jsemmi l-isem Eddie Fenech Adami u li ma dejjaq xejn fl-1981 ixandar id-diska ‘Run Rabbit Run’ b’sens ta’ disprezz lejn l-istess Eddie Fenech Adami li minkejja li bl-aktar mod /ar fl-1981 kien l-g[a]la tal-poplu g[al Prim Ministru, ;ie m/a[[ad milli jie[u l-poter mirre;im So/jalista. I]-]minijiet inbidlu u llum forsi l-g[a]la li ma jisemmix lisem ta’ Simon Busuttil fuq issu//essur ta’ Xandir Malta, ji;ifieri l-Public Broadcasting Services m’g[adhiex g[a]la. Illum ma jag[mel ebda sens li tipprova tinjora b’mod assolut le]istenza tal-oppo]izzjoni Nazzjonalista b[alma kien isir fi
]mien Xandir Malta. I]da b[alma jg[idu, some things never change u g[ad li b’mod differenti jidher li g[al darb’o[ra Gvern Laburista qieg[ed jirridu/i x-xandir talistat g[al sempli/i bullettin talGvern.
Jing[ad li some things never change, u g[ad li b’mod differenti, jidher li g[al darb’o[ra Gvern Laburista qieg[ed jirridu/i x-xandir tal-istat g[al sempli/i bullettin tal-Gvern
A[barijiet uni/i
Kull min isegwi l-bullettin prin/ipali tal-a[barijiet tal-PBS u dak ta’ One TV sar jinnota similarità enormi fl-g[a]la ta’ liema stejjer jing[ataw prijorità u liema stejjer jit[allew barra kompletament. Aktar u aktar interessanti meta l-PBS i[alli storja barra u jg[id li g[amel hekk g[ax ma kellha ebda valur ;urnalistiku meta kmamar o[ra tal-a[barijiet b[al The Times, The Malta Independent, MaltaToday u Newsbook ikunu g[a]lu li jag[tu /erta importanza lil din l-a[bar. Naturalment, dejjem kumbinazzjoni, dawn l-okka]jonijiet ikunu dejjem jirrigwardaw
Illum ma jag[mel ebda sens li tipprova tinjora b’mod assolut l-e]istenza tal-oppo]izzjoni Nazzjonalista b[alma kien isir fi ]mien Xandir Malta
Angelo Micallef angelo.micallef@gmail.com
a[barijiet li jkunu jew imbarazzanti g[all-gvern Laburista jew ipo;;u f’dawl po]ittiv lill-Partit Nazzjonalista. Ka] klassiku kien dak dwar dak li qal l-Ministru Edward Scicluna fil-Parlament Ewropew fejn ammetta li l-Gvern Laburista ]balja, a[bar li g[ajr ilmedia Laburista u l-PBS, kul[add [ass li kellha importanza. Programmi ‘Tag[na Lkoll’
Nixtieq minn hawn nifra[ lil sie[bi Kevin Cutajar g[all-mod kif tkellem fuq il-programm Reporter fuq TVM wara li lMinistru Anton Refalo t[alla jitkellem fl-istudio wa[du ming[ajr ebda rappre]entant tal-
PN g[al aktar minn g[oxrin minuta minkejja li l-istess Cutajar kien fl-istudios ta’ PBS sa[ansitra qabel il-Ministru Refalo. G[amel sew li wera ddi]approvazzjoni /ara tieg[u u kixef il-mod kif jimxi l-PBS malmistednin li ;ejjin mill-Partit Nazzjonalista. :urnalisti newtrali
Se nag[]el li ma ng[addi ebda kumment dwar xi rekluti ;odda fi [dan il-Kamra tal-A[barijiet tal-PBS u nag[]el li nikkwota artiklu li deher fuq MaltaToday g[aliex nemmen li wa[du jitkellem bi]]ejed u juri l-istat li fih qieg[ed ji;i ridott ix-xandir nazzjonali. “After ministers and parliamentary secretaries hoarded most of the Labour Party’s experienced journalists at One TV, the newsroom has once again suffered another reduction in
numbers with three of its journalists migrating to the Public Broadcasting Services. Senior journalists Brandon Pisani, Rodney Vassallo and Dorothy Falzon are among the latest journalists to leave the Labour Party’s television station.” Il-Milied f’Marsaxlokk
Nag[laq billi nistieden lill-qarreja ta’ In-Nazzjon biex fi tmiem din il-;img[a jaslu wasla sa Marsaxlokk fejn is-Sibt u l-{add filg[odu se jkunu qed isiru attivitajiet tal-Milied organizzati mill-Kumitat ta]-}g[a]ag[, Sport u Kultura fi [dan il-Kunsill Lokali ta’ Marsaxlokk, kumitat li hu mmexxi minni. Minn hawn, minn qalbi nirringrazzja lil dawk kollha li g[enuna fosthom bosta g[aqdiet tal-lokal. Matul l-attivitajiet se jsir ;bir b’risq id-Dar talProvidenza.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
11
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
Dawl li je[tie; jibqa’ jiddi Id-dinja kollha f’dal-;ranet qed tag[ti l-a[[ar tislima lil Nelson Mandela, bniedem li kien dawl g[all-mexxejja madwar id-dinja u g[all-bnedmin kollha fit-twemmin li a[na bnedmin ilkoll indaqs u bi drittijiet li huma tag[na mhux g[ax tahomlna xi [add imma min-natura umana nnifisha; drittijiet li ma jista’ jo[odhomlna l-ebda bniedem. Dawl li ma seta’ jitfih [add Id-dawl ta’ Nelson Mandela ma seta’ jitfih [add, lanqas min qaflu f’[abs fost l-ag[ar fid-dinja g[al 27 sena s[a[. Anzi, mi/-/ella tal-[abs f’Robben Island, id-dawl ta’ Mandela xeg[el sa[ansitra aktar l - imma;inazzjoni u l - [erqa ta ’ [afna madwar id-dinja li emmnu u jemmnu li l-bniedem ma jing[arafx mill - kulur tal - ;ilda imma mill - fond ta ’ qalbu. Idea li kienet rivoluzzjonarja f’pajji]u, l-Afrika t’Isfel, li kien tella’ s-segregazzjoni bejn il-bojod u s-suwed sal-livell mhux biss ta’ razzi]mu istituzzjonalizzat, imma wkoll ta’ ideolo;ija, l-apartheid, li biha l-Afrika t’Isfel inqasmet f’re;juni, kull wie[ed minnhom ri]ervat g[al razza wa[da b’mod li rrazez ma setg[u jit[alltu f’xejn. :lieda non-vjolenti lir-razzi]mu istituzzjonalizzat Wara reazzjoni dinjija g[all-apartheid li i]olat lill-Afrika t’Isfel f’[afna oqsma, anke fl-isport li kellu sehem ewlieni filwaqg[a tal-apartheid, u wara l-[elsien tieg[u mill-[abs, Nelson Mandela ma fittixx it-triq tat-tpattija, imma dik tarrikon/iljazzjoni, g[annaq lil min kien tefg[u l-[abs, sar president ta’ Afrika t’Isfel wa[da, u reba[ il-premju Nobel ma’ F. Willem de Klerk li kien fehem x’ideolo;ija [a]ina hu r-razzi]mu. U g[alhekk id-dawl ta’ Nelson Mandela xeg[el sa[ansitra aktar nies madwar id-dinja, g[ax g[a]el it-triq non-vjolenti li tissielet g[al-libertà billi tkun lesta titlef il-libertà tag[ha f’[abs biex [addie[or igawdi l-libertà mhux bil-vjolenza jew xi gwerra /ivili kif kien hemm il-periklu fl-Afrika t’Isfel 20 sena ilu, imma bit-tfittxija g[all-pa/i. Dawl tal-integrità li tag[mel s[a[ dak li nemmnu u dak li nwettqu Dan kien Nelson Mandela. Imma d-dawl tieg[u je[tie; jibqa’ jixg[el u jiddi g[ax minkejja l-paroli ta’ [afna nies u anke politi/i, ir-razzi]mu g[adu sfortunatament iqanqal lil u[ud li jo[duha kontra bnedmin o[rajn g[ax ikunu suwed, anke jekk jippruvaw ilibbsu r-razzi]mu tag[hom b’xi kriterji o[rajn. Ag[ar minn dawn, hemm mexxejja politi/i li sa[ansitra jippruvaw jirkbu fuq il - karru razzista biex jiksbu l-popolarità u l-voti. Lil dawn il-politi/i, Nelson Mandela jisfidahom g[al virtù o[ra kbira li kellu : l - integrità , li wie[ed ikun s[i[, u jg[ix u jwettaq dak li jemmen, mhux jippo]a u jparla g[all-mument imma jwettaq mod ie[or. G[alhekk, meta jintfew id-dwal tal-cameras fl-Afrika t’Isfel ftit ;ranet o[ra, id-dawl ta’ Nelson Mandela je[tie; jibqa’ jiddi biex jisfida lil kull wie[ed u wa[da minna u lill-mexxejja politi/i jfittxu d-drittijiet indaqs ta’ kul[add, ir-rikon/iljazzjoni bejn il-bnedmin u l-integrità li tag[mel [a;a s[i[a bejn dak li jg[idu li jemmnu u dak li fil-fatt iwettqu.
Fro;a o[ra tal-Gvern li [aqqha :ie[ ir-Repubblika Ma kull ;urnata li tg[addi lgvern dejjem jibbrilla b’xi uturn kolossali biex juri kemm hu amateur fit-tmexxija. L-ewwel jag[mel xi fro;a mbag[ad wara li jaqla’ xebg[a kritika jipprova jara kif iwa[[al f’[addie[or u jirran;aha mill-a[jar li jista’. Imma l-fro;a tkun di;à saret u jkun kwa]i impossibbli li jirrimedja g[all-]balji kbar li jkun g[amel. Na[seb li kien ikun a[jar kieku l-partit biddel ismu g[al ‘Malta U-Turn Party’ g[ax kien ikun isem li iktar jixraq lil dan il-gvern. L-a[[ar fro;a g[amilha Edward Scicluna meta fi Brussell kien im;ieg[el jammetti li l-gvern tieg[u g[a;;el [afna biex jintrodu/i l-li;i infami ta//ittadinanza. Ma kellux il-wi// jg[id l-istess kliem hawn Malta g[ax il-partit tieg[u kellu seba’ mitt sena biex jg[addi din il-li;i li [ammret wi// Malta maddinja kollha. Dan minkejja li lOppo]izzjoni fet[et g[ajnejn ilgvern stinat li kien qed jag[mel di]unur lil pajji]na u jag[milna tallaba mal-erba’ kontinenti. U ]gur li b’li g[amel il-gvern [oloq [afna dubji u mistoqsijiet.
Ammetti Ministru u Professur Scicluna li int u l-gvern tieg[ek g[amiltu fro;a o[ra bil-li;i li di;à g[addejtu mill-Parlament
U allura g[ax il-gvern tieg[ek ma qag[adx iktar attent meta kul[add kien qed jifta[lu g[ajnejh? Suppervja ta’ min g[andu rasu iebsa u ma jammettix li jkun ]balja. Issa ma jiswa xejn li Scicluna jmur jokrob li lgvern tieg[u g[amel ]ball kolossali g[ax il-fro;a di;à saret. Jekk issa din il-fro;a qed tkun irran;ata, kollu bis-sa[[a talOppo]izzjoni li fil-Parlament u barra baqg[et tinsisti li l-affarijiet saru bl-g[a;la u kien hemm b]onn ta’ bidla kompleta kif ji;u attirati nies li jistg[u jag[mlu ;id lil pajji]na. Kieku ma kellux b]onn jag[mel l-irtirata li jne[[i s-segretezza tal-ismijiet li se jie[du /-/ittadinanza. U dwar kemm se naqilg[u
minn dan il-bejg[ skandalu] kemm issemmew /ifri? 15, 30 miljun, biljun ewro qalu lg[orrief differenti tal-gvern. Imma issa Scicluna qed jg[id li din il-li;i infami se ;;ib tmien miljuni biss. Tafu x’qed tag[mlu sinjuri membri tal-kabinett? Sabi[a o[ra kienet id-dikjarazzjoni ta’ dan il-Professur meta wa[[al f’Henley and something Associate li qaltlu x’jag[mel meta din il-kumpanija qalet li kien il-gvern supperv Malti li ried /erti kundizzjonijiet. Lil min se nemmnu? Imbag[ad hemm gidba o[ra. Il-Ministru Mallia qal li jekk ma tid[olx din il-li;i jkollhom ji]diedu ttaxxi…u issa Scicluna qal li din il-li;i ma g[andha x’taqsam xejn mal-ba;it. Imma l-ikbar insult li Scicluna g[amel lill-poplu Malti kien meta qal li Malta hi nieqsa minn nies ta’ /ertu kalibru! Sku]i, g[andna tant professuri b[alek Sur Scicluna? G[aliex irridu iktar? Ammetti li int u l-gvern tieg[ek g[amiltu fro;a o[ra mal-[afna li di;à g[amiltu. Tag[mlu tajjeb jekk tie[du lpariri siewja tal-Oppo]izzjoni u ta’ kull min g[andu rasu fuq g[onqu [alli tnaqqsu mill-frejje; li sirtu sinonimi g[alihom! Ta’ din il-fro;a [aqqek :ie[ irRepubblika! :or; Calleja San :iljan
25 sena ilu f’In-Nazzjon Il-Partit Nazzjonalista lest jimmobilizza l-poplu b’reazzjoni g[at-theddida li g[amlet il-General Workers’ Union ta’ strajk ;enerali. Dwar dan tkellem il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami li qal li jekk isir hekk, dan ikun jaqbel lill-PN g[ax b’hekk is-So/jalisti jkompli jitfarrku. I]da l-Gvern, g[ax hu responsabbli, qal il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami, jara l-;id tal-pajji] li /ertament mhux fl-interess tieg[u li jkun hawn strajk. Il-GWU kienet qed thedded bi strajk min[abba dak li kienet qed issejja[ b[ala g[oli tal-[ajja u min[abba f’hekk kienet idde/idiet li tibda serje ta’ azzjonijiet industrijali li jwasslu g[al strajk ;enerali. It-tim nazzjonali Malti tal-futbol kiseb ri]ultat presti;ju] meta ;ie draw ta’ 2-2 mal-Ungerija.
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
12
X’NARA U X’NISMA’
X’Qalilna l-G[asfur Silvio Parnis ‘il-King’ f’The Point ➤ 1. Nhar it-Tnejn, 2 ta’ Di/embru filg[axija, l-G[asfur kien qieg[ed f’The Point TasSliema meta f’daqqa wa[da lema[ ;ej bil-karozza lil dak li kellu jkun il-Ministru tas-South
u li mbag[ad kellu jikkuntenta billi jmexxi kumitat, ji;ifieri Silvio Parnis. L-onorevoli ma tantx [abbel rasu fejn u kif jipparkja g[ax waqaf fuq id-double line isfar, [are; mill-karozza, sakkarha, [are; karta u fuqha kiteb: HON SILVIO PARNIS. Wa[[alha mal-wiper u da[al fl-istabbiliment qisu mhux hu. LG[asfur lanqas ried jemmen lil g[ajnejh jara mossa b[al din minn persuna tant e]emplari, i]da mbag[ad ftakar fi storja ri/enti u malajr fehem. “Jekk is-Sindku ta’ {al Qormi, is-sabi[a Rosianne Cutajar,” qalilna l-G[asfur, “tista’ taqbe] il-kju u x[in i]ommha l-pulizija tkun pronta //empel fuq il-hotline lill-aktar Kummissarju talPulizija serju li qatt kellha Malta, kemm iktar jista’ jipparkja kif irid Silvio Parnis? Jekk Rosianne hi l-isba[ sindka, Silvio Parnis mhux Onorevoli Deputat tal-Labour jew?” “Id-differenza hi,” kompla lG[asfur, “li wa[da qabadha isteri]mu g[ax m’g[arfuhiex, u /emplet lil Peter Paul, u l-ie[or bil-kalma kollha [alla messa;; li bil-pulit kien jg[id: Dil-karozza ta’ Silvio Parnis tal-Labour u jekk xi [add ifettillu jtini /itazzjoni, jien ukoll kapa/i n/empel lil Peter Paul. Mela Malta mhux tag[na lLaburisti lkoll?” Viva l-arroganza istituzzjonalizzata! Pinokkju g[andu kompetizzjoni kbira ➤ 2. L-G[asfur kien ftit di]appuntat g[ax dan l-a[[ar kien hawn xnig[at li l-pantomima tal-Milied hemm /ans li ma ssirx min[abba li l-protagonista ta’ dis-sena, Pinocchio, [a g[alih
g[ax hawn wisq min qed jikkompetilu f’dak li hu mag[ruf g[alih. Mela f’;urnata tat-Tnejn ilPrim Ministru Joseph qalilna li fuq qbil tal-Kabinett se jag[ti :ie[ ir-Repubblika lil Gaia Cauchi, meta l-Kabinett jiltaqa’ nhar ta’ Tlieta.
“M’g[andux ra;un Pinocchio? Mela din mhix kompetizzjoni diretta?” staqsiena l-G[asfur. Imbag[ad ;ie John Dalli u b’ton solenni iktar minn talPapa, qalilna li hu g[adu Kummissarju Ewropew, tant li kellu jikteb lillKummissjoni Ewropea biex tag[tih permess jag[mel bi//a xog[ol b’xejn lillGvern Malti. Il-verità hi li l-Kum-missjoni Ewropea bl-iktar mod /ar ikkonfermat li John Dalli assolutament m’g[adux Kummissarju Ewropew. Qalet li hu talabha permess g[ax il-prassi, letika jew ir-regola, ilkodi/i, g[idilha li trid, tg[id /ar u tond li kull Kummissarju Ewropew li jkun spi//a mill-kariga, kemm jekk b’ri]enja, bi]-]mien jew b’kull [a;a o[ra, jibqa’ obbligat li jitlob permessi simili lill-Kummissjoni Ewropea sa 18-il xahar wara li jkun spi//a. Mela John Dalli jrid jew ma jridx, ikollu jibqa’ jitlob permessi simili lill-Kum-missjoni Ewropea sa April li ;ej avolja spi//a minn Kummissarju Ewropew. “Jekk jibqg[u sejrin hekk,” qalilna l-G[asfur, “Pinocchio se jispi//a mill-istorja u jkun diffi/li [afna jintg[a]el dak li je[odlu postu, g[ax hawn wisq min hu espert filqasam!” Il-Professur stilla li m’g[adux jiddi ➤ 3. L-ikbar ]ball tal-g[aref u l-Professur
g[amel wa[da ;enjali. IlProfs Ministru Stilla Edward Scicluna kien Brussell jirris-pondi domandi li g[amlulu Membri
Parlamentari Ewropej fuq ilfro;a tal-bejg[ ta/-/ittadinanza. “:ietu [a]ina,” qalilna lG[asfur, “g[ax fejn kien jobsor li dak li kien qed jipprova jg[id, kien se jasal Malta!” Minn kollox ipprova jg[id imma qabad in-ni]la u beda jg[affe; wa[da fuq l-o[ra
sakemm il-fro;a [araqha u ;abha soppa. Qalilhom li kien ]ball, qalilhom li ma kellhiex x’taqsam mal-ba;it u mbag[ad re;a’ [awwadha. Sa[ansitra qalilhom li ma jtihomx tort g[ax kieku hu kien Membru tal-Parla-ment Ewropew, ukoll kien jistag[;eb b’din il-fro;a
“Imma dan,” staqsiena lG[asfur, “mhux l-istess Professur Stilla li meta l-li;i g[addiet b’g[a;la kbira millParlament Malti, ivvota favuriha kif inhi, bl-oxxenitajiet tag[ha kollha? Kif issa lill-MEP’s qalilhom bil-maqlub?” “Issa tridu taraw x’se jag[mel Joseph!” kompla lG[asfur, “Kemm se jg[ajjat u jsabbat saqajh li l-Profs fottielu kollox, ne]]ag[lu l-qalziet u kixiflu l-warrani quddiem lEwropa! Dik kien jonqosna! Mhux talli hekk, talli issa Joseph g[andu problema o[ra, g[ax billi l-Profs Scicluna kien wie[ed mill-istar candidates tal-elezzjoni, kien se jdendlu b[ala stilla tiddi talMilied mal-gallarija ta/-?entru Nazzjonali Laburista. Issa addio wara di]-]elqa. Tg[id minfloku jdendel lil Manuel Mallia b[ala stilla tiddi? Dak mhux ukoll star candidate? Fil-ka] imma, a[jar ifittex idendlu qabel ma jag[millu xi fro;a o[ra tramite xi Silvio Scerri jew xi Peter Paul Zammit!” Fro;a o[ra grassa u tal-mist[ija ➤ 4. Il-Gvern tal-Labour ma jistax jaqa’ i]jed g[ar-redikolu. Flimkien mal-Ministru talAffarijiet Barranin u l-Ministru tal-EU, min[abba l-inkompetenza ta’ dawn il-Ministri, Joseph
‘made in Malta by Labour’. T a n t t[awwad li lanqas lismijiet ma baqa’ jiftakar. Sa wasal biex qalilhom li la[jar ikun hemm limitu ta’ kemm isir bejg[ u min jixtri ji;i jg[ix Malta u jekk jista’ jkun ikollu propjetà hawn.
Muscat se jkollu jkompli jkabbar il-kabinett u jag[mel Ministru g[all-Kontinent Afrikan. L-G[asfur infurmat li nhar il:img[a, 6 ta’ Di/embru, wara li t[abbret il-mewt ta’ Nelson Mandela, il-Gvern tal-Labour [are; stqarrija g[all-istampa mid-DOI bir-referenza PR2743, fejn fiha nkiteb li ‘Mandela kien ispirat minn ;gant politiku ie[or li mexa fit-toroq tal-Afrika t’Isfel’. Wara, l-g[orrief Laburisti stenb[u li din dag[wa fa[xija u bag[tu korrezzzjoni g[ax ovvjament riedet tkun ‘fit-toroq talIndja’, b’referenza g[al Mahatma Gandhi. Filwaqt li wriena kopja ta]-]ew; stqarrijiet, l-G[asfur qalilna: “Insomma, tg[affi;a o[ra Labour style. Ma jafux [lief jaqg[u g[ar-redikolu u mag[hom jirredikolaw lillpoplu Malti u G[awdxi. L-aqwa li issa Joseph, flimkien ma’ Michelle, imur jirrappre]entana fil-funeral statali fl-Afrika t’Isfel. Nittama li min jorganizzalu l-biljetti tas-safar ma jibag[tux l-Indja bi ]ball.” B’sog[ba kbira n[abbru lmewt g[al g[arrieda tas-serjetà li tant [dimna g[aliha f’Malta! 5. {alliet jibku t-telfa tag[ha lill-eluf kbar ta’ Maltin u G[awdxin!
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
13
A{BARIJIET TA’ BARRA
:lied fit-toroq ta’ Kiev L-UKRAJNA Il-;urnata tal-biera[ bdiet bi ;lied fil-qalba tal-kapitali talUkrajna Kiev wara li l-Pulizija ta’ kontra l-Irvellijiet da[let flazzjoni biex tipprova tke//i ddimostranti favur l-Unjoni Ewropea li ilhom ;img[at jipprotestaw. Mira ewlenija tal-inkwiet kien il-bini tal-kunsill lokali ta’ Kiev, li kien ilu ;ranet okkupat mid-dimostranti. Imma wara sieg[at ta’ ;lied bejn i]-]ew; na[at, il-Pulizija kellhom jirtiraw mill-akwati ta’ Pjazza Indipendenza – il-qalba talprotesti kontra l-President Viktor Yanukovych. Issa l-Ministeru tal-Intern ta l-assigurazzjoni tieg[u li ma kienitx se ter;a’ tintu]a l-forza kontra d-dimostranti. Waqt l-intervent tal-biera[, id-dimostranti sparaw ilma bi pressa qawwija lejn il-Pulizija.
Hekk kif inxterdet l-a[bar ta’ x’kien qed ji;ri, [afna nies ni]lu fit-toroq b[ala appo;; mad-dimostranti u l-Pulizija imbag[ad irtiraw.
Il-kantanta Ruslana fost il-mexxejja tad-dimostranti Vitali Zakharchenko, ilMinistru tal-Intern, assigura ma kienx se jinkiser id-dritt li wie[ed jipprotesta pa/ifikament imma fl-istess [in [e;;e; id-dimostranti biex ma jinjorawx id-drittijiet ta/-/ittadini li mhux qed jipprotestaw. Il-protesti bdew wara li lGvern irrifjuta li jiffirma ftehim g[al rabtiet aktar mill-qrib mal-Unjoni Ewropea. Dan wara pressjoni li saret mir-Russja. Issa lbiera[, il-Prim Ministru
L-interpretu fal] waqt id-diskors ta’ Obama, f’Johannesburg waqt l-attivita ta’ nhar it-Tlieta.
L-interpretu kien falz L-AFRIKA T’ISFEL Fl-Afrika t’Isfel infet[et investigazzjoni wara li sar mag[ruf li l-interpretu g[al dawk nieqsa mis-smieg[, li kien fuq il-palk, waqt li d-dinjirtarji g[amlu d-diskorsi tag[hom dwar Nelson Mandela waqt isservizz ta’ tifkira ta’ nhar itTlieta, kien sempli/ement qed jag[mel sinjali bl-ado// u ma kienx interpretu. Id-Deaf Federation of South Africa qalet li dan il-persuna kien qed jivinta s-sinjali talkliem li kien qed jintqal fosthom minn nies b[all-President Amerikan Barack Obama u fi ftit kliem, dan kien interpretu
tal-Ukrajna Mykola Azarov qal li l-Ukrajna riedet 20 biljun ewro mill-Unjoni Ewropea, bi tpatija g[all-iffirmar tal-ftehim mal-UE.
fal]. Tal-istess opinjoni kienet il-World Association of Sign Language Interpreters (WASLI). Sheena Walters, mill-WASLI, qalet li l-;esti li kien qed jag[mel l-interpretu kienu totalment bla sens fihom, kemm fillinga tas-sinjali g[an-nieqsa mis-smieg[ fl-Afrika t’Isfel kif ukoll madwar id-dinja. S’issa mhux mag[ruf min hu imma rapporti qalu li hu kien ukoll g[amilha ta’ interpretu g[all-President Jacob Zuma waqt attivita tal-Kungress Nazzjonali Afrikan (ANC), il-partit fil-Gvern.
Matul il-lejl bejn it-Tlieta u lErbg[a, il-Pulizija kienu ne[[ew xi barrikati li po;;ew id-dimostranti madwar Pjazza Indipendenza fejn hemm mi;bura mijiet ta’ dimostranti li [olqu spe/i ta’ ra[al ]g[ir bittined. Fost dawk li [e;;ew il-pulizija biex i]ommu pass lura kien hemm il-kantanta li kienet reb[et l-Eurovision, Ruslana, li issa hi wkoll membru prominenti tal-Oppo]izzjoni fl-Ukrajna.
Mument mill-konfrontazzjoni li kien hemm ilbiera[ f’Kiev bejn iddimostranti u l-pulizija. (ritratt EPA)
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
14
A{BARIJIET TA’ BARRA
L-ISTATI UNITI> Danny McWilliams ta’ 56 sena ja[dem fuq kopja tas-sottomarin ‘Nautilus’ tal-film ta’ Walt Disney ‘20,000 Leagues Under the Sea’ mill-ktieb ta’ Jules Verne. McWilliams, li g[andu di]abbiltà, hu ffissat fuq il-film u qed jippjana li jag[ti s-sottomarin, li ma jistax jintu]a fil-ba[ar, lil xi mu]ew (ritratt> EPA)
G[assa mal-pompi tal-petrol IL-LIBJA Pulizija u suldati qed jg[assu pompi tal-petrol fil-belt kapitali Libjana Tripli fi sforz biex isibu tarf tal-kri]i li qed thedded li tipparalizza l-kapitali. F’dawn l-a[[ar ;ranet [afna mill-pompi tal-petrol g[alqu wara li l-impjegati f’numru minnhom kienu attakkati minn sewwieqa rrabjati. Dan wara li [afna
minnhom kienu ilhom aktar minn sitt sig[at jistennew biex jixtru lpetrol. Dan kien ir-ri]ultat ta’ xiri bladdo// ta’ petrol min[abba paniku wara g[ajdut li r-raffinerija f’Zawia kienet waqfet ta[dem. Fil-fatt i]da, ma kien hemm ebda skarsezza ta’ petrol jew diesel. F’xi zoni kien hemm tal-anqas
kju ta’ kilometru quddiem xi pompi tal-petrol. Kien hemm rapport li millinqas persuna wa[da nqatlet flargumenti li nqalg[u. Jirri]ulta li [afna mill-inkwiet inqala’ meta xi sewwieqa ppruvaw jaqb]u lkju. Din il-kri]i wasslet biex jonqsu l-karozzi mit-toroq ta’ Tripli u x-
xufiera tat-taxis qed jg[ollu sew il-prezz. Hemm xi nies li saqu sa Khoms fil-Lvant u Zawia biex ifittxu l-petrol. L-g[assa mal-pompi tal-petrol saret wara li ;urnata qabel ilGvern Libjan [abbar li kienu ntg[a]lu 15-il pompa tal-petrol fil-kapitali biex jibqg[u miftu[in g[al 24 sieg[a biex tittaffa t-talba.
Minkejja dan i]da, xi xhieda qalu li dawn il-pompi xorta ma fet[ux. Is-sitwazzjoni fil-kapitali Libjana kompliet tmur lura min[abba l-qtug[ kontinwu talelettriku li qed ikun hemm. Dan qed iwassal biex il-pompi talpetrol ikollhom jieqfu jaqdu linnies g[aliex m’hemmx elettriku biex i[addmu l-pompi.
Ministeri Ewropej fil-mira ta’ hackers ?ini]i L-UNJONI EWROPEA Kumpanija spe/jalizzata fissi;urtà fuq l-internet ]velat li hackers ?ini]i kienu qed jispjunaw fuq is-sistema tal-kompjuters ta’ [ames Ministeri tal-Affarijiet Barranin Ewropej.
Skont il-FireEye, dan se[[ issajf li g[adda. Dan wara li l-hackers bag[tu emails b’informazzjoni li suppost kienet dwar intervent militari Amerikan fis-Sirja imma fil-fatt dawn kellhom virus
mo[bi li infetta l-kompjuters. Skont il-FireEye, disa’ kompjuters kienu infettati u dan sar qabel is-summit f’Settembru talG20 – li jinkludu li/-?ina – f’San Pietruburgu fir-Russja.
F’dan is-summit kien di;à fe;; ka] ta’ spjuna;; fuq id-delegati mis-servizzi sigrieti Russi. G[al ;img[a f’Awwissu, ilFireEye rnexxielhom jg[assu wie[ed mit-23 server tal-kompjuters li
kienu qed jintu]aw mill-hackers, li laqqmu Ke3chang, imma sabu li f’dan il-ka] ebda dokument ma kien insteraq. Huma qalu li fil-ka] talkompjuter li kienu qed jg[assu, deher li aktar kienet qed issir g[assa.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
Il-Papa l-‘Persuna tas-Sena’ L-ISTATI UNITI Il-Papa Fran;isku, li bil-kemm ilu sena fil-kariga, kien mag[]ul b[ala l-Persuna tas-Sena mir-rivista influwenti Amerikana Time. Il-Papa mill-Ar;entina li kien elett fil-kariga f’Marzu ;ab bdil radikali fit-tmexxija tal-Knisja Kattolika . Ir-rivista Amerikana qalet li rarament meta jfe;; mexxej ;did fix-xena internazzjonali jirnexxielu jisraq daqshekk atten]joni daqs kemm g[amel ilPapa Fran;isku. Intqal li tul id-disa’ xhur li ilu Papa, [afna minn dak li g[amel f’dan il-perjodu qasir biddel it-ton ta’ kif jitkellem il-Vatikan.
Il-Persuna tas-Sena tat-Time jkun dik li l-edituri ta’ din ir-rivista presti;ju]a Amerikana jemmnu jkun [alla l-akbar impatt fix-xena tal-a[barijiet internazzjonali kemm fit-tajjeb kif ukoll fil-[a]in. L-unur is-sena li g[addiet intreba[ mill-President Amerikan Barack Obama. Hu kien reba[ dan il-premju anki fl-2008. Nancy Gibbs, editur tat-Time, qalet li f’dan il-perjodu qasir, ilPapa po;;a lilu nnifsu fi/-/entru tad-diskussjonijiet ewlenin ta’ ]minijietna fosthom dwar il-faqar, il-;ustizzja, it-trasparenza, il-globali]azzjoni, ir-rwol tan-nisa, i]-
]wie; u t-tentazzjonijiet tal-poter. Kien hemm [afna spekulazzjoni, u bi]a, li dan it-titlu seta’ jibng[ata lill-kantanta kotnroversjali Miley Cyrus wara li saret wkoll votazzjoni online. Cyrus kienet fost l-aktar popolari u wara l-President Sirjan Bashar Assad u lil Edward Snowden, l-eks impjegat tasservizzi sigrieti Amerikani. Kelliem g[all-Vatikan qal li lPapa ma kienx qed ifittex unuri u lanqas li jsir famu]. Imma dan ittitlu jg[in biex jinfirex il-messa;; li qed jipprova jwassal u /ertament kien se jkun kuntent.
Tillegalizza l-kummer/ fil-[axixa L-URUGWAJ L-Urugwaj sar l-ewwel pajji] fid-dinja fejn sar legali li wiehed ikabbar, ibig[ u jpejjep il-[axixa. Wara kwa]i 12-il sieg[a ta’ dibattitu, Senaturi taw l-appo;; g[all-abbozz imressaq millGvern. Issa permezz ta din il-li;i, li trid tid[ol fis-se[[ qabel April
tal-2014, /ittadini tal-pajji] li g[andhom aktar minn 18-il sena jistg[u jixtru 40 gramma taddroga kull xahar. Il-Gvern jittama li dan se jeffettwa l-kummer/ tat-traffikanti tad-droga imma kriti/i jsostnu li dan se jwassal biex aktar nies
jaqbdu l-vizzju. Il-li;i kienet proposta millPresident Jose Mujica u g[addiet bi 16-il vot favur kontra 13. Dan il-pass mill-Urugwaj apparti kritika kbira millOppo]izzjoni kien kritikat fixxena internazzjonali.
IL-:ERMANJA> Sajjied juri tip ta’ [uta li tinqabad fix-xmajjar Ewropej u li f’dan il-ka] inqabdet fil-lag ta’ Gross Schauen. Il-[ut hu ikla tradizzjonali g[al ]mien il-Milied g[al [afna familji :ermani]i. (ritratt EPA)
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
16
A{BARIJIET TA’ BARRA
‘Merry Christmas Everybody’ hi l-aktar kanzunetta li dda[[al flus fil-Milied IR-RENJU UNIT Wa[da mit-tradizzjonijiet talMilied hi l-kanzunetti li jo[or;u f’dan i]-]mien minn gruppi u kantanti stabbiliti u li malajr jiksbu su//ess. St[arri; li sar sab li ‘Merry Christmas Everybody’ tal-grupp Ingli] Slade kienet l-aktar kanzunetta li da[[let flus filMilied ta’ din is-sena – 500,000 lira Sterlina. Dan hekk kif g[ad fadal ;imag[tejn g[all-Milied. Ilkantant ewlieni tal-grupp Noddy Holder, li kien kiteb il-kanzunetta, g[adu qed ida[[al il-flus millkanzunetta li n[ar;et fl-1973. Hu stmat li sal-Milied, id-d[ul ta’ Holder minn din il-kanzunetta jista’ ji]died bi 300,000 lira Sterlina o[ra. Holder f’intervista darba qal li bil-kanzunetta ‘Merry Christmas Everybody’ i[ossu qisu qed jirba[ il-lotterija kull Milied. Dan jirri]ulta minn st[arri; li sar mill-Prezzybox Christmas Song Royalty Calculator wara studju ta’ /ifri mill-Performing Rights Society (PRS). Il-PRS temmen ukoll li din ilkanzunetta hi dik li tindaqq laktar madwar id-dinja. Fit-tieni post kien hemm ‘Fairytale of New York’ millgrupp The Pogues li tul din issena da[[let 390,000 lira Sterlina filwaqt li ‘All I Want For Christmas Is You’ ta’ Mariah Carey, li [ar;et fl-1994, kienet fit-tielet post bi 347,615-il lira Sterlina.
Din il-kanzunetta ta’ Carey g[adha kemm telg[et fil-qu//ata tal-US Billboard Christmas Chart u dan ifisser aktar d[ul g[all-kantanta Amerikana. Il-grupp Ingli] Wham da[[al 300,000 lira Sterlina din is-sena bil-kanzunetta ‘Last Christmas’ filwaqt li fil-[ames post hemm Cliff Richard bil-kanzunetta tal1988 ‘Mistletoe & Wine’ li biha da[[al 98,408 liri Sterlina. Fl-aqwa g[axra hemm ukoll ‘Do They Know It’s Christmas’ mill-grupp Band Aid kif ukoll ‘Stay Another Day’ tal-East 17 g[alkemm g[al din il-kanzunetta tal-a[[ar hemm min isostni li din proprjament mhix kanzunetta talMilied peress li m’hemmx referiment wie[ed fil-kanzunetta g[allMilied. Dawn dan il-Milied qed i[abbtuha ma’ kanzunetti ;odda li g[adhom kemm [ar;u g[allMilied ta’ din is-sena. Il-favorita hi dik ta’ Lily Allen b’‘Somewhere Only We Know’ u li qed tintu]a fir-reklam ta’ katina ewlenija ta’ [wienet fir-Renju Unit. I]da mhux g[al kul[add kanzunetta tal-Milied ta’ su//ess tfisser fortuna. Liz Mitchell talBoney M, qalet li hi bilkemm idda[[al flus mill-kanzunetta ‘Mary’s Boy Child’ minkejja li hi wa[da mill-aktar kanzunetti li qatt inbieg[u fir-Renju Unit. Dan peress li d-d[ul qed imur kwa]i kollu kemm hu g[all-kumpanija tad-diski tag[ha.
IR-RENJU UNIT> Il-Funky Voices, kor mill-komunitajiet ta’ Essex u Suffolk u li kien ivvutat b[ala fost l-aqwa fil-pajji], waqt wirja g[all-pubbliku fi Trafalgar Square f’Londra (ritratt> EPA)
Jit[assru t-titjiriet min[abba /-/par IR-RENJU UNIT Kienu tal-anqas 50 it-titjiriet li t[assru lbiera[ mill-ajruport internazzjonali ta’ Heathrow min[abba /-/par kbir li kien hemm fil-kapitali Ingli]a. Dan wara li l-uffi//ju meteorolo;iku Ingli] wissa li lvi]ibbiltà f’/erti partijiet fixXlokk tal-Ingilterra kienet ta’ anqas minn 50 metru min[abba /-/par li kien hemm.
Dan wassal ukoll biex diversi titjiriet jitilqu jew jaslu tard. Ajruport ie[or li kien effettwat mi/-/par kien is-City Airport minn fejn t[assru madwar 20 titjira. Fl-ajruport ta’ Southampton, ebda titjira ma t[alliet tin]el min[abba /-/par filwaqt li sitt titjiriet li kellhom jitilqu millajruport, t[assru.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
17
FESTI
Il-festa ta’ Santa Lu/ija Ver;ni u Martri Joe Chetcuti - joechetcuti@onvol.net
Fil-knisja mill-isba[ fil-Belt Valletta g[ada l-:img[a, 13 ta’ Di/embru se tkun /elebrata lfesta ta’ Santa Lu/ija Ver;ni u Martri li hija l-patruna tal-belt ta’ Siraku]a kif ukoll il-protettri/i tal-g[omja u l-mard fl-g[ajnejn. Illum il-{amis, lejlet il-festa, fis-6 p.m. tibda translazzjoni solenni, antifona, /elebrazzjoni Ewkaristika u ting[ad ilkurunella. Wara, tibda kon/elebrazzjoni solenni li se jmexxi l Kanonku Dun Vin/enz Borg. Ilpane;ierku se jsir minn Patri Joe Caruana OFM. Wara, isir ilbews tar-relikwa. G[ada l-:img[a, jum il-festa, il-[in tal-quddies se jkun fit8.30 a.m. fid-9.30 a.m.fl-10.30 u fil-11.30 a.m. Fis-6 p.m. tibda kon/elebrazzjoni Ewkaristika u se jmexxi l-Kanonku Ar/ipriet Dun Charles Cordina flimkien mal-Kanonku Dun :wann Borg. Il-pane;ierku se jsir minn Patri Pawl Galea OFM. Wara, ting[ad il-kurunella, innu, antifona, /elebrazzjoni Ewkaristika
u jsir il-bews tar-relikwa. Filjiem tal-festa l-mu]ika se tkun kollha tas-Surmast Mro Paolo Nani ta[t id-direzzjoni ta’ Mro Joseph Gatt. Fin-Naxxar Fin-Naxxar ukoll i//elebrata l-festa Lu/ija fil-kappella
qed tkun ta’ Santa tag[ha li tinsab fi Triq Santa Lu/ija. Illum il-{amis li ;ej fil-5 p.m. tibda quddiesa. G[ada l-:img[a, jum il-festa, il-[in tal-quddies se jkun fis-6 a.m. fis-7.30 a.m. u fid-9.30 a.m. Fil-5 p.m. tibda quddiesa kantata bl-omelija li se jmexxi Dun Gerald Buhagiar. Wara, titkanta l-antifona u ssir /elebrazzjoni Ewkaristika. F’Tal-Barrani Il-kappella ta’ Santa Lu/ija li tinsab f’Tal-Barrani, bejn {al Tarxien u l-Gudja hi wa[da minn dawk il-kappelli li g[al xi ra;uni kienu abbandunati. Kien g[alhekk li bl-g[ajnuna tal-Kappillan ta’ {al G[axaq u
bl-g[ajnuna ta’ xi nies o[ra mirra[al idde/idew li jnaddfu din ilkappella u jarmawha mill-;did g[all-quddies. Kienet vera [asra li min[abba li din il-kappella ;iet misruqa diversi drabi dak kollu li kien fadal fiha ntrefa’ fil-Katidral tal-Imdina u filparro//a ta’ {al G[axaq. G[ada l-:img[a, jum il-festa, fil-11 a.m. issir quddiesa li se tkun g[ad-devoti kollha ta’ Santa Lu/ija. Fl-Imtarfa Fl-Imtarfa wkoll qed issir ilfesta ta’ Santa Lu/ija Ver;ni u Martri. Illum fis-6.30 p.m. tibda quddiesa li se ssir fi/-/entru u wara tibda serata f’;ie[ Santa Lu/ija V.M. li tibda g[all-[abta tas-7.30 p.m. G[ada l-:img[a, jum issolennità ta’ Santa Lu/ija V.M. fid-9 a.m. tibda quddiesa li se ssir fil-kappella ta’ Santa Lu/ija. Fis-6.30 p.m. tibda l-quddiesa tal-festa u se jmexxi l-Kappillan Fr Dennis Schembri.
L-istatwa ta’ Santa Lu/ija Ver;ni u Martri
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
18
MADWARNA
Tnejn mill-atturi li se jie[du sehem fil-pantomima ‘Little Red Riding Hood and You-Know-Who’
Little Red Riding Hood fit-Teatru Manoel Masquerade tirritorna fit-Teatru Manoel bil-pantomima Little Red Riding Hood and You-KnowWho. Wara s-su//essi li kisbu Jack and the Beanstalk (2008), Aladdin (2009) u The Curse of Snow White (2012), Masquerade tirritorna bil-pantomima Little Red Riding Hood and You-Know-Who fit-Teatru Manoel. Bi storja ambjentata f’villa;; Nordiku miksi bis-sil;, flimkien se nsegwu l-avventura li se tg[addi minnha t-tifla tal-kap tal-villa;; Little Red Riding Hood, mibg[uta minn ommha sabiex i]]ur linnanna li toqg[od wa[edha f’nofs foresta msa[[ra. Madankollu, min[abba l-pjanijiet malizzju]i tal-karattru l-[a]in, l-istorja malajr tinbidel f’avventura perikolu]a g[ad-dawl tal-qamar kwinta. Little Red Riding Hood and You-Know-Who ti;bor l-elementi tradizzjonali tal-pantomima fitTeatru Nazzonali ta’ Malta. Imtellg[a mill-Masquerade, miktuba minn Malcolm Galea u b’direzzjoni ta’ Anthony Bezzina din l-avventura ma;ika hi mimlija b’karat-
tri fantasti/i u mi]g[uda b’diski li jolqtu l-gosti ta’ kul[add mill-kbar sa]-]g[ar. Familji u tfal se jkollhom /ans jid[lu fl-istorja billi jg[inu lil Little Red Riding Hood u lil s[abha t-Three Little Pigs jeg[lbu l-forzi tal-[a]en, u ja[arbu minn ta[t idejn il-Big Bad Wolf! Id-direzzjoni mu]ikali g[al darb’o[ra tinsab f’idejn Kevin Abela waqt li d-dipartiment tal-kant hu mmexxi minn Rachel Fabri. Ilkast hu mag[mul minn Malcolm Galea li g[andu l-parti tad-dama Auntie Patka, Lisa Mifsud hi Little Red Riding Hood, Luke Dalli filparti tal-Big Bad Wolf, Ema Attard, Sean Borg u Becky Brincat huma t-Three Little Pigs, filwaqt li Catherine Brown u Marta Vella huma n-Nanna u Chief Big Red rispettivament. Little Red Riding Hood se tittella’ fit-Teatru Manoel mis-Sibt, 22 ta’ Di/embru sal-{add, 5 ta’ Jannar, b’wirjiet fit-3pm kif ukoll fit8pm. Biljetti jistg[u jinxtraw minn www.teatrumanoel.com.mt jew /emplu 21246619. Iktar informazzjoni minn www.masquerademalta.com jew /emplu 79793737.
Mument waqt l-Akkademja Mu]iko-Letterarja li saret fl-okka]joni tat-350 sena mit-twaqqif tal-Fratellanza tal-Immakulata Kun/izzjoni li g[aliha attendew g[add ;mielu ta’ personalitajiet li ng[aqdu mal-kongregazzjoni fi/-/elebrazzjoni ta’ dan l-anniversarju sabi[
Il-Fratellanza tal-Immakulata Kun/izzjoni f’G[awdex tfakkar it-350 sena
Il-Fratellanza tal-Immakulata Kun/izzjoni fi [dan il-komunità tal-Patrijiet Fran;iskani Konventwali fil-Belt Victoria qieg[da tfakkar it-350 sena mittwaqqif tag[ha. Minkejja l-qedem tag[ha, hi wa[da mill-fratellanzi li g[adhom [ajjin sa ]mienna, b’membri u attivitajiet matul is-sena kollha. Il-Fratellanza, li sa ftit tas-snin ilu kellha f’idejha l-organizzazzjoni tal-festa tal-Immakulata flistess knisja, twaqqfet fuq l-Altar tal-Kun/izzjoni mill-Isqof Gargallo fid-29 ta’ Jannar 1663, bil-[idma ta’ Patri Ew;enju
Ruggier u fuq il-mudell talAr/ikonfraternità li hemm bl-istess isem fil-Belt Valletta. L-anniversarju tfakkar b’Akkademja Mu]iko-Letterarja li n]ammet fil-knisja konventwali ta’ San Fran;isk, il-Belt Victoria, nhar il-{add 1 ta’ Di/embru, filkuntest tal-programm ta’ festi f’;ie[ il-Kun/izzjoni li ji;u //elebrati b’solennità kbira f’din ilkomunità /kejkna fir-Rabat ta’ G[awdex qabel it-8 ta’ Di/embru. Is-serata kienet ta[t il-patro/inju tal-Isqof Mario Grech, Patri Alfred Calleja, il-Provin/jal tal-Konventwali Maltin, u Anton Refalo, il-Ministru
g[al G[awdex. Saru dikorsi stori/i minn Paul G. Pisani, Andrew Gatt u Joe Camilleri, li ppre]enta wkoll, waqt li Joe M. Attard qara poe]ija g[all-okka]joni. Il-Kor Gaulitanus, ta[t id-direzzjoni tal-Mro Colin Attard, ]ewwaq il-lejla b’siltiet sbie[ ta’ mu]ika sagra. Lejn tmiem l-akkademja, ilGwardjan Patri Joe Xerri g[amel pre]entazzjoni ta’ in/i]joni talmedaljun tal-Fratellanza – li juri x-xbieha sabi[a tal-Immakulata – waqt li nkixfet lapida ta’ tifkira flOratorju tal-Fratellanza ma;enb il-knisja.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
19
MADWARNA
Konkors ta’ kanzunetti b’risq id-Dar tal-Providenza L-G[aqda Festi Esterni Santissma Trinità tal-Marsa b[alissa g[addejja bl-a[[ar preparamenti g[ar-raba’ edizzjoni tal-Konkors ta’ Kanzunetti ‘G[anjiet tal-Milied’. Dan qieg[ed ikun organizzat biex, b[al fis-snin l-img[oddija, joffri l-opportunità lill-kantanti ]g[a]ag[ u stabbiliti biex ikomplu jkabbru t-talent tag[hom talkant u anke jesponuh fil-pubbliku, i]da g[andu wkoll skop filantropiku. Dan billi din issena, il-fondi li jin;abru jmorru b’risq id-Dar tal-Providenza tasSi;;iewi. L-edizzjoni ta’ din is-sena talKonkors ‘G[anjiet tal-Milied’ se ssir nhar il-{add, 22 ta’ Di/embru, fis-7 p.m. fit-Teatru tar-Residenza San Vin/enz de Paule. B[al fil-ka] tal-edizzjonijiet img[oddija, il-festival se jkun imqassam f’kategoriji differenti skont l-età tal-kantanti parte/ipanti li se jkantaw kanzunetti mag[]ulin minnhom, li jistg[u jkunu ori;inali jew
cover versions. Il-kanzunetti interpretati jistg[u jkunu bilMalti jew b’xi lingwa o[ra barranija i]da kollha jridu jkunu jittrattaw it-tema tal-Milied. B[al fil-ka] tal-attivitajiet lo[rajn li l-G[aqda Festi Esterni Santissma Trinità tal-Marsa g[andha ppreparati g[al matul il-jiem tal-festi tal-Milied, ilKonkors ta’ Kanzunetti ‘G[anjiet tal-Milied’ dejjem ikollu liskop li ji;abru fondi li jmorru g[al xi kaw]a ;usta. Hekk naraw kif matul is-snin li g[addew in;abru fondi b’risq L-Istrina, id-Dar tal-Providenza tas-Si;;iewi, l-Istituti tat-Tfal immexxijin mis-Sorijiet Ulied il-Qalb ta’ :esù, waqt li s-sena li g[addiet in;abru fondi b’risq familja li g[andha tifel fi b]onn ta’ kura medika spe/jali. Wara talba li saritlu, il-Kumitat idde/ieda li l-fondi li jin;abru din is-sena jer;g[u jmorru biex jittaffew ftit mill-ispejje] kbar li huma me[tie;a g[at-tmexxija tad-Dar tal-Providenza. Kien de/i] ukoll li d-Dar tal-
Il-President tal-G[aqda Festi Esterni Santissma Trinità tal-Marsa, Saviour Micallef, jidher jippre]enta trofew lil wa[da mir-rebbie[a tal-konkors tas-sena l-o[ra
Providenza g[andha ting[ata wkoll il-fondi li hemm il-[sieb li jin;abru matul l-attività talVilla;; tal-Milied li wara ssu//ess miksub is-sena li g[addiet bl-ewwel edizzjoni, lG[aqda Festi Esterni SSma Trinità se ter;a’ torganizza filMarsa nhar il-{add, 15 ta’ Di/embru, bit-tema ‘Il-Marsa g[ad-Dawl tal-Milied’. Din lattività se tibda fid-9 a.m. u kollox juri li din se tkun festa ta’
divertiment g[all-familja kollha. Billi fadal xi postijiet g[allKonkors ‘G[anjiet tal-Milied 2013’, dawk il-kantanti li jixtiequ jie[du sehem i]da g[adhom ma applikawx, huma mitlubin jibag[tu messa;; privat lil Carlos Vella fuq il-pa;na tieg[u fuq Facebook jew i/emplu 79326229. Jistg[u wkoll jirrikorru fis-sede talG[aqda Festi Esterni SSma Trinità jew fl-istudios tar-radju
komunitarju Trinitarji 89.3FM Radio fi Triq Balbi, il-Marsa. Intant, il-pubbliku hu mistieden jattendi g[al din ir-raba’ edizzjoni tal-festival ‘G[anjiet tal-Milied’ fit-Teatru tarResidenza San Vin/enz de Paule. Id-d[ul se jkun bla [las i]da tintalab donazzjoni b’risq id-Dar tal-Providenza. Min jixtieq aktar dettalji jista’ jibg[at email fuq trinitarjifm.com.mt jew i/empel 21237345.
Il-Barumbati ta’ Betta Trombetta Isem Carmel G. Cauchi mni]]el fl-istorja tal-letteratura Maltija g[at-tfal anki g[annumru ta’ karattri li [oloq li kollha – wie[ed wara l-ie[or – saru karattri klassi/i tul is-snin, ma[buba minn ;enerazzjonijiet ta’ tfal u li donnhom qatt ma jispi//aw mill-moda. Min ma jafx b’Mastru Gerfex u l-praspar tieg[u? Jew b’Pietru Pitravu, klassiku ie[or? Jew b’Betta Trombetta? Filwaqt li l-praspar miti/i ta’ Betta Trombetta huma mi;bura fi tliet volumi, l-ewwel volum – /joè dak li ta bidu g[al dan il-
karattru indimentikabbli – kien [are; fl-1983 però ilu snin twal mhux fl-istampa u g[alhekk telg[u ;enerazzjonijiet ta’ tfal li ma setg[ux jaqrawh jekk mhux minn xi kopja antika. Dan l-a[[ar, tletin sena wara l-ewwel [ar;a tieg[u, Merlin Publishers ippubblikaw proprju dan l-ewwel ktieb, Il-Barumbati ta’ Betta Trombetta, f’edizzjoni ;dida u riveduta, bl-ortografija a;;ornata tal-Malti u b’illustrazzjonijiet ;odda ta’ Frank Schembri li però j]ommu mal-istil ori;inali tassensiela.
Il-praspar – jew kif isej[ilhom l-awtur ‘barumbati’ – ta’ Betta huma fil-;eneru klassiku talpraspar tat-tfal li bi ftit imqarberija u b’[afna le;;erezza jikkaw]aw l-u;ig[ijiet ta’ ras lill-;enituri, nanniet u g[alliema tag[hom. Ir-realtà tal-istejjer ta’ Betta hi dik tar-ra[al Malti tletin sena ilu, ambjent li llum il-;urnata spi//a u li g[alhekk ukoll huma affaxxinanti g[at-tfal tal-lum: g[ax juru dinja [elwa, i]jed inno/enti u bla [sibijiet u b’inqas distrazzjonijiet, li t-tfal jistg[u jesperjenzaw biss
permezz ta’ dawn it-tip ta’ stejjer u praspar. Carmel G. Cauchi huwa wie[ed mill-awturi g[at-tfal li]jed ma[buba tul is-snin, b’pinna impekkabbli u sens ta’ atmosfera qawwi. Cauchi g[adu kif reba[ il-Premju Nazzjonali tal-Ktieb g[al ktieb ie[or li kien [are; is-sena l-o[ra. L-illustrazzjonijiet huma ta’ Frank Schembri, monument ie[or fix-xena Maltija tal-kotba g[at-tfal, li w[ud mill-i]jed kotba popolari tul is-snin jinkludu l-illustrazzjonijiet tieg[u. Il-Barumbati ta’ Betta
Il-qoxra tal-ktieb ‘Il-Barumbati ta’ Betta Trombetta’
Trombetta jinsab g[all-bejg[ mill-[wienet tal-kotba kollha.
■ Numru ta’ impjegati ta’ GasanMamo ng[aqdu ma’ eluf o[ra f’toroq iffullati g[all-edizzjoni ta’ din is-sena ta/-Charity Fun Run tal-President b’risq il-Malta Community Chest Fund g[all-Istrina. L-impjegati ta’ Gasan Mamo ng[aqdu mal-President fil-[ames edizzjoni tal-fun run li bdiet minn San Anton f’{’Attard u rat numru rekord ta’ 14,500 parte/ipant ji;ru u jimxu lejn l-uffi//ju tal-President fil-Belt Valletta.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
20
?INEKRITIKA
Joe Calleja - jocal@me.com
THE HOBBIT> THE DESOLATION OF SMAUG
Fantasija mdallma i]da spettakolari u effettiva Direzzjoni> Peter Jackson< {in> 161 minuta< ?ert. 12A> KRS Maratona o[ra ta’ aktar minn minuta g[at-tkomplija tarrakkuntar tal-[rafa epika ta’ J.R.R. Naraw lil Tolkien fil-Middle Earth, skont kif adattatawha l-istess re;ista Jackson, flimkien ma’ Guillermo del Toro u tnejn millproducers, fejn allura limma;inazzjoni tag[hom ilkoll ma setg[etx ma tirri]ultax fi spettaklu li g[alkemm imdallam b[allewwel film, jirri]ulta ferm effettiv. Naturalment dan kollu ma kienx ikun possibbli li kieku ma kienx g[all-avvanzi enormi li saru filgrafika mwassla bil-kompjuter, ukoll bit-3D, u allura hu fier li lewwel apprezzament u tif[ir g[andu jmur lid-dipartiment talanimazzjoni mag[mul minn 22 tekniku, warajhom lil madwar 150 dipartiment ie[or tal-effetti spe/jali u vi]wali – mhux ta’ b’xejn li l-lista s[i[a tal-credits kollha 160
finali ddum mal-g[axar minuti! B’dan ma rridx innaqqas millmertu tal-atturi li komplew g[amlu din il-[rafa realistika, g[alkemm mhux kredibbli … g[ax wara kollox, din hija [rafa, i]da li sa ftit snin ilu ma kinitx tkun possibbli tin[adem f’film. Fil-fatt, l-ewwel tentattiv biex mill-ktieb ti;i adattata f’xi media o[ra kien b[ala adventure game, u mhux video game. Wara laqg[a bejn Gandalf (Ian McKellen) u Thorin (Richard Armitage) fejn is-sa[[ar i[e;;u jkompli l-missjoni ma’ Bilbo Baggins (Martin Freeman) u t-tlettax-il nanu [alli jiksbu lura l-wirt u l-art tag[hom, fejn ikun importanti li Bilbo jsib djamant kbir minn kastell dominat minn dragun blisem ta’ Smaug, il-film ikompli mill-ewwel b’ritmu aktar mg[a;;el mill-ewwel film. Insibu ru[na fl-imsa;ar ta’
Bilbo (Martin Freeman) ma’ Thorin (Richard Armitage) f’The Hobbit> The Desolation of Smaug
Mirkwood fejn Bilbo u n-nani jinqabdu fix-xbiki ta’ brimb ;ganteski, fejn imnalla jkunu Thorin, Bard (Luke Evans) u s-sbej[a Tauriel (Evangeline Lilly), it-tnejn ferm kapa/i bil-qaws, vle;e; u xwabel,
li jsalvawhom. I]da issa jkollhom jaffrontaw likbar perikli, u wara li jixxabbtu mal-Misty Mountains, jaslu filkastell mimli deheb tad-dragun Smaug (b’le[en tal-bi]a’ ta’
Benedict Cumberbatch) li, g[allewwel Bilbo jirnexxilu jaffrontah bid-djalogu biss, i]da mbag[ad nassistu g[ad-dwell finali ferm realistiku bejn Bilbo, in-nani u ddragun.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
21
?INEKRITIKA BATTLE OF THE YEAR
Strettament g[al dawk iffissati fuq il-hip hop Direzzjoni> John Lee Hancock< {in> 112-il minuta< ?ert.> 12A< KRS Kull meta jo[ro; film b[al dan ikolli dejjem nosserva li dawn ikun ovvju li n[admu g[al sezzjoni partikulari tal-udjenza. F’dan il-ka] g[al dawk iffissati fuq dik li hemm min isej[ilha ‘kultura’ tal-hip hop, anzi e]attament i]-]fin breakdance, li hawn jissejja[B-boying, avolja fil-Battle of the Year ti]fen tfajla wkoll. Din il-Battle of the Year tkun kompetizzjoni inernazzjonali fejn ji;i dikjarat l-aqwa grupp tal-breakdance, li tkun il-[olma ta]-]effiena fid-dinja kollha. Fost dawn ikun hemm is-sinjurun fl-industrija tal-hip hop Dante (Laz Alonso) li jkun de/i] li wara 15-il sena j;ib it-trofej ta’ rebbie[a tal-Battle of the Year lura fl-Istati Uniti fejn twieled i]-]fin. G[alhekk jikkonvin/i lil eks [abib ]effien tieg[u u eks kow/ tal-basketball Jason (Josh Holloway) biex i[arre; tim ;did tal-breakdance biex jikkompeti, u jirba[ il-Battle of the Year li
u dawk kontra l-omosesswalità. B[al fl-okka]joni ta’ films b[al dan, nemmen li t-twe;iba tafuha.
B[alma bdejt nikteb, Battle of the Year g[andu jissodisfa lillb-boys u girls li lilhom ji;u limportanza tat-talenti u t-teamwork, l-aktar dan tal-a[[ar, filwaqt li [addie[or jista’ jkollu jipprova jissaporti l-mu]ika tg[ajjat u /-/aqliq sfrenat ta]]effiena, tant li ta[sibhom li m’g[andhomx muskoli u ma jwe;;g[u qatt fil-qbi] jew it-tisbit u tidwir spiss fuq rashom mal-art. Jag[mlu tajjeb ukoll jekk ma jistennewx xi [a;a differenti minn films simili fejn dak li jidher l-iktar ]vanta;;jat fl-a[[ar dejjem, u kif mistenni, jirba[, b[attim ikkow/jat minn Holloway. Mil-lat tekniku, spe/ifikament is-sekwenzi ta]-]fin: dawn huma ta[lita wkoll ta’ splitscreens (terz minnhom) fi sforz biex l-element tat-3D jidher aktar mimli u okkupat, bis-sekwenzi tal-kompetizzjoni bi quick cuts b[al fi Step Up: Revolution, kontra dawk aktar rotob ta’ Step Up 3D.
jer[ilha lejn Londra biex jibda ja[dem b[ala avukat. G[allewwel jibda jg[ix ma’ Harry
(Tom Hillander), qarib li xog[lu jikteb id-drammi u bniedem mill-aktar /iniku. Hemm Tim ji;ih l-ewwel cans jivvja;;a lura fi]-]mien, wara li jiltaqa’ mal-Amerikana Mary (Rachel McAdams), u l-iskop tieg[u ikun li jisraqha lillma[bub pre]enti tag[ha li kien la[aq iltaqa’ mag[ha qablu. Dan jirnexxilu jag[mlu, jibda relazzjoni mag[ha, u filwaqt li ma jg[idilha xejn bis-sigriet tieg[u, jitlobha ti]]ew;u. Il-[ila sigrieta tieg[u ju]aha wkoll biex jg[in lil Harry, lil o[tu kemxejn im[awda u b[ala gratitudni lejn missieru. L-a[jar [a;a f’din il-kummiedja hi linterpretazzjoni affaxxinanti ta’ Gleeson li g[andha tg[inu jsir stilla ta/-/inema Brittaniku. Lag[ar hi li forsi ma sfruttax bi]]ejjed il-premessa tarrakkont.
Wa[da mid-diversi sekwenzi ta’ ]fin akrobatiku f’Battle of the Year
kien imiss issir fi Franza. Jirnexxilu Jason jeg[leb ilvizzju tax-xorb li jkollu x’jaqsam ma’ trawma li tinvolvi
lill-familja tieg[u^ Jirnexxilhom ]-]effiena (li jinkludi lill-attur]effien Chris Brown) jeg[lbu ttendenzi ta’ tba[rid mat-tfajliet
ABOUT TIME
Jibda jre;;a’ l-arlo;; lura Direzzjoni> Richard Curtis< {in> 123 minuta< ?ert.> 12A< KRS Issa drajna mmexxu l-arlo;; lura fi tmiem l-ista;un talvaganzi tas-sajf, avolja hemm [afna li ftit jie[du gost li sakemm jaslu d-dar lura mixxog[ol kwa]i jkun dalam. Imma probabbli ma jirra;unawx hekk kieku mhux biss ikunu jistg[u jre;;g[u l-arlo;; tag[hom lura, imma jbiddlu dak li jkun ;ralhom flimg[oddi. L-idea li l-bniedem jivvja;;a fi]-]mien mhi ;dida xejn filfilms, l-aktar minn wara s-sensiela Back to the Future. Anki lidea li dak li jkun jipprova jbiddel l-img[oddi mhix ;dida g[alkollox, i]da f’About Time dan isir b’mod inqas spettakolari, u aktar ‘familjari’. Differenza o[ra kbira hi li lvja;;i fl-img[oddi hawnhekk ;eneralment ma jkunux lejn img[oddi mbieg[ed imma immedjat, anki ta’ ftit minuti. Imma [alli naraw xi jse[[ firrakkont biex nifhmu a[jar. Tim (Domhnall Gleeson) jg[ix f’Cornwall ma’ missieru (Bill Nighy), professur irtirat dejjem jaqra l-kotba, ommu (Lindsay Duncan) li tg[addi l[in fil-;nien, o[tu Kit Kat
Tim (Domhnall Gleeson) lest imur lura fi]-]mien f’About Time
(Lydia Wilson) u zijuh (Richard Cordery) dejjem liebes pulit, imma jinsa [afna. Meta jag[laq il-21 sena, missieru jg[idlu b’sigriet talfamilja: l-ir;iel fil-familja kellhom il-kapa/ità jivvja;;aw lura fi]-]mien. I]uru mumenti millimg[oddi, anki dak immedjat, u wkoll jibdlu xi ]balji li jkunu g[amlu, jew anki li g[adhom kif wettqu.
Issa Tim hu ;uvni ta’ g[alih wa[du, li ftit li xejn jikseb su//ess mat-tfajliet, u narawh
L-aqwa films f’Malta 1. (1) 2. (–) 3. (2) 4. (7) 5. (–)
(Bejn l-4 u t-8 ta’ Di/embru – KRS) The Hunger Games: Catching Fire 6. (3) Captain Phillips Frozen 7. (9) Prisoners Thor 2: The Dark World 8. (4) Gravity Saving Mr. Banks 9 (5) The Counsellor The Family 10. (6) Escape Plan
www.maltarightnow.com
il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
22
TV#RADJU
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-6>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 22>00 23>00 00>25 01>20
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The 60’s Sound Fuzzbox - Christian Azzopardi Talk Time Newsdesk (r) Wavelength (r) Mu]ika kontinwa
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel
07:05 - Dog With a Blog 07:30 Shake It Up! 07:55 - Austin & Ally 08:15 - A.N.T. Farm 08:40 - Dog With a Blog 09:05 - Jessie 09:25 Wolfblood 09:50 - The Suite Life on Deck 10:15 - A.N.T. Farm 10:35 Austin & Ally 11:00 - Shake It Up! 11:25 - That’s So Raven 11:45 Jessie 12:10 - Good Luck Charlie 12:35 - Dog With a Blog 13:00 Wolfblood 13:25 - Gravity Falls 13:50 - Jessie 14:10 - Violetta 15:00 - A.N.T. Farm 15:20 - Austin & Ally 15:45 - Gravity Falls 16:10 - Shake It Up! 16:30 - Good Luck Charlie 16:55 - Dog With a Blog 17:20 Violetta 18:05 - Jessie 18:30 - My Babysitter’s a Vampire 18:50 Wolfblood 19:15 - Gravity Falls 19:40 - Shake It Up! 20:00 - Austin & Ally 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 Good Luck Charlie 21:10 - Wizards of Waverly Place 22:00 - The Suite Life of Zack & Cody 22:45 - Sonny With a Chance. Nickelodeon
07:05 - Winx Club 07:30 SpongeBob SquarePants 07:55 - The Fairly OddParents 08:20 - Go, Diego, Go! 08:45 - Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Dora the Explorer 10:25 - Little Kingdom 10:35 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - The Fairly OddParents 11:40 - T.U.F.F. Puppy 12:05 - Totally Spies! 12:30 - iCarly 12:55 - Victorious 13:20 Big Time Rush 13:45 - SpongeBob SquarePants 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 The Penguins of Madagascar 15:30 SpongeBob SquarePants 16:20 Victorious 16:45 - iCarly 17:10 Big Time Rush 17:35 - Victorious 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 - Robot and Monster 19:40 - Victorious 20:05 iCarly 20:30 - SpongeBob SquarePants 20:55 - Avatar: The Legend of Aang 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar. Jim Jam
07:00 - Nouky & Friends 07:05 Rubbadubbers 07:15 - Oswald
07:30 - Fluffy Gardens 07:45 Jarmies 08:00 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:25 - What’s The Big Idea^ 08:30 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 - Tiny Planets 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney & Friends 12:10 Fluffy Gardens 12:25 - Jarmies 12:40 - Mio Mao 12:45 - What’s The Big Idea^ 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:50 - Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 - Igloo-Gloo 14:20 Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 Fluffy Gardens 15:15 Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 Igloo-Gloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 - Tork 17:45 - Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - What’s The Big Idea^ 18:50 - Nouky & Friends 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 - Lots & Lots Of... 19:30 Monkey See, Monkey Do 19:40 Barney & Friends 20:10 Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 What’s The Big Idea^ 21:45 - Pingu 21:50 - Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 Dougie in Disguise 22:45 - Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 Tork 23:15 - Benjamin’s Farm 23:20 - My Animal Friends 23:35 - Nouky & Friends.
Seta (Silk)
– Iris, 23>40
Film drammatiku tal-2007 li hu koproduzzjoni Kanadi]a, Taljana, :appuni]a, Fran/i]a u Ingli]a. Ir-e;ija hi ta’ Francois Girard u fost l-atturi ewlenin insibu lil Keira Knightley (li tabil[aqq qaxxret il-parti fdata lilha) u lil Michael Pitt. L-istorja hi ambjentata fi Franza tal-1850 u hi bba]ata fuq rumanz ta’ Alessandro Baricco. Naraw dak li tg[addi minnu koppja mi]]ew;a li jkollha negozju tal-[arir, meta tfaqqa’ epidemija serja li tkun qed teqred kollox. TVM 1
07:00 - TVAM 09:00 - Niskata 11:00 .EU 11:30 - Paqpaq Lifestyle 12:00 A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 TVPM 16:00 - A[barijiet 16:05 Teleshopping 16.45 - Twelid il-kelma 16:50 - Monsumo 17:20 Xpla[[mal[ajt 17:35 - Waqtiet 17:40 - Teleshopping 18:00 - A[barijiet 18:10 - Purée 18:55 - Dissett 20:00 A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:45 - Katrina 21:45 - Headline News 21:50 - Rajt ma Rajtx 22:20 - Mixage 22:45 - Venere 23:15 - A[barijiet 23:30 - Merlin. -
TVM 2
07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 Planet dinosours 11:50 - Twelid ilKelma 11:55 - Waqtiet 12:00 Pureè 12.45 - 3 Pointer 13:15 - Paqpaq Motor Sports 13:45 - Rajt ma rajtx 14:15 - Gadgets 14:45 - Servizz minn Malta u Lil Hinn Minnha 15:00 Planet Dinosours 15:50 - Twelid ilKelma 16:00 - Niskata (r) 18:00 MEA 18:30 - 3 Pointer 19:00 - Paqpaq Motor Sports 19:30 - Waqtiet 19:40 Wonders of the solar system 20:30 A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:40 - Madwarna 21:40 - Headline News 21:05 - Europa League 22:50 Europa League Highlights 23:20 News in English 23:35 - Dissett. -
ONE
07:00 - Breakfast News 08:45 Teleshopping 09:00 - Sieg[a }mien 10:30 - Teleshopping 11:15 - Aroma Mattina 12:30 - ONE News 12:40 Kalamita 16:15 - Teleshopping 17:30 - ONE News 17:40 - Aroma Kitchen 19:00 - Aqrali Storja 19:30 - ONE News 20:15 - Snajja’ Maltin 20:35 Il-Klikka 21:45 - Ilsien in-Nisa 23:30 - ONE News. Smash
07:00 - A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura (r) 08:40 - A[barijiet 09:00 - {abbe-
jtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 Teleshopping 14:20 - Ma’ Majsi. Live 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - A[barijiet 19:30 - Dokumentarju 20:30 - Il-Parlament tal-poplu 21:30 - CNI 22:00 - A[barijiet 22:30 - Motordrome. -
Raiuno
06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis07:00, it-08:00 u d-09:00) 09:30 - Tg1 flash 10:00 - Unomattina verde 10:55 - Tg 1 11:00 - Unomattina Magazine 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 Verdetto finale 15:20 - La vita in diretta 17:10 - Che tempo fa 18:50 L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari tuoi 21:10 - Mission 23:25 - Porta a porta 00:55 - Tg 1 notte 01:30 Sottovoce 02:30 - Maradona di krusturica.Film 2008 Raidue
06:55 - Cartoons 08:35 - Heartland (TF) 09:20 - Settimo cielo (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 Costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Detto Fatto 16:15 Ghost Whisperer (TF) 17:00 - Private practice (TF) 17:50 - Tg Sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - NCIS (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:00 - Lol:-) (varjeta) 21:10 - Tutto le strade portano a... 23:30 - Il grande cocomero 00:30 - Rai Parlamento 00:40 - Il puma (TF). Raitre
07:00 - TGR Buongiorno Italia 08:00 Agorà 10:15 - Mi manda Raitre 11:15 - Elisir 12:00 - Tg 3 # meteo 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Pane quotidiano 13:10 - Rai Educational - il tempo e la storia 14:00 - Tg regione 14:20 - Tg 3 meteo 14:50 - Tgr Leonardo. Attwalità 15:10 - Terra nostra (TN) 16:00 Aspettando Geo 16:40 - Geo 19:00 Tg 3 19:30 - Tg regione#meteo 20:00 - Blob 20:15 - Sconosciuti - la nostra
personle ricerca della felicita 20:35 Un posto al sole (soap) 21.05 - Il grinta. Film 2010 23:10 - Gazebo 24:00 - Tg 3 linea notte 01:05 - Rai Educational 01:35 - La musica di Raitre. Canale 5
08:00 - Tg 5 mattina 08:40 - La telefonata di Belpietro 08:50 - Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 Cenovetrine (soap) 14:40 - Uomini e donne 16:10 - Il segreto (soap) 16:55 - Pomeriggio cinque 18:50 - Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - Il peggior natale della mia vita. Film 2012 23:10 Supercinema 23:40 - Tg 5 notte 00:10 - Striscia la notizia 00:40 - Uomini e donne. Rete 4
08:20 - Siska (TF) 09:45 - Carabinieri 4 (fiction) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 13:00 - La signora in giallo (TF) 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Hamburg distretto 21 (TF) 16:35 - Indovina chi viene a cena^. Film68 18:55 - Tg4 20:45 - Europa League. Lazio Trabzonspor 23:00 - Commedia sexy. Film 2001 00:45 -Speciale Europa League. Italia 1
07:00 - Friends (sitcom) 07:30 - La vita secondo Jim (sitcom) 08:20 - The middle (sitcom) 09:10 - Royal Pains (TF) 10:10 - Dr House (TF) 12:25 Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:45 - 2 Broke Girls (sitcom) 16:10 - E alla fine arriva mamma! (sitcom) 16:40 - Le regole dell’amore (sitcom) 17:35 - Top one 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI Miami (TF) 21:10 - CSI: New York (TF) 22:05 - Sherlock - uno studio in rosa. Film 00.05 - Inserzione pericolosa 2. Film 2005 01:55 - Sport Mediaset 02:20 - Studio aperto.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
23
TV#RADJU F. Living
07.00 - Teleshopping 08:00 - Ipokriti 09:00 - Ftakar 10:00 - Bejnietna 12:00 - Teleshopping 13:00 - F Living Magazine 15:00 Teleshopping 16:00 - Jien u Int 18:00 - Teleshopping 20:30 - Tie; tal-{olm 21:30 - Sfera 23:30 - F. Living Magazine 01:30 Teleshopping. Xejk
07:30 - Just for Laughs 07:45 - Total Request Show 09:50 - Shout Out 10:00 - Love and Romance 10:45 Teleshopping 11:45 - Just for Laughs 12:00 - Frux (r) 13:30 - The 80s 14:00 - Mill-Italia (r) 15:00 - The 90s 15:30 - Teleshopping 16:30 - Hits 16:50 - Shout Out 17:00 - Local Issues 17:45 - Maltese Music 18:00 - Total Requests Show (live) 20:00 Just for Laughs 20:15 - Shout Out 20:30 - Kontra ir-Ri[ 21:55 Football 22:00 - Xi {lomt??? 23:00 - Local Issues (r) 23:45 - The 60s and 70s. La 5 12:20 - Grey’s Anatomy (TF) 13:10 Una mamma per amica (TF) 14:00 Find My Family (reality) 15:00 Lina’s hair 15:30 - Il cibo si fa bello 17:40 - Find my family 18:30 - My Beautiful Dog 19:30 - Grey’s Anatomy (TF) 20:20 - Una mamma per amica (TF) 21:10 - The Vampire Diaries (TF) 23:00 - Uomini e donne 00:15 - Find My Family (reality). BBC Entertainment
07:10 - Buzz and Tell 07:15 - Nina and the Neurons 07:30 - Poetry Pie 07:35 - Balamory 07:55 - Spot’s Musical Adventures 08:00 - Show Me Show Me 08:25 - Buzz and Tell 08:30 - One Foot in the Grave 09:00 - Come Fly with Me 09:30 - The Weakest Link 10:15 - EastEnders 10:45 - Doctors 11:15 - Hustle 12:05 - King George & Queen Mary: The Royals Who Rescued the Monarchy 13:00 - One Foot in the Grave 13:30 - The Weakest Link 14:15 - Come Fly with Me 14:45 - EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - Hustle 16:35 - Prison, My Family and Me 17:25 The Weakest Link 18:10 -
EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 Hustle 20:00 - Keeping Up Appearances 20:30 - The Office 21:00 - The Night Watch 22:30 - The Café 22:55 - Hebburn 23:25 Famous, Rich and Jobless. TCM
07:45 - An American in Paris 09:55 Bhowani Junction 11:45 - Bad Day at Black Rock 13:05 - Mogambo 15:00 - On the Town 16:45 - Mr Skeffington 18:55 - The Treasure of the Sierra Madre 21:00 - Shaft 22:45 - Operation Crossbow. 07:20 - A West Side Story: The Film and the Philharmonic 08:15 - Italian Movie 09:50 - MGM’s Big Screen 10:05 - Dreamchild 11:40 - The Abominable Dr Phibes 13:15 Desperate Moves 14:55 - Electric Dreams 16:30 - Roadie 18:15 Defiance 20:00 - North of Chiang Mai 21:35 - Timerider: The Adventure of Lyle Swann 23:10 Dead On. Diva Universal
07:00 - Quincy, M.E. 08:00 - Agatha Christie’s Poirot 09:45 - Movie 09:50 - Kojak 10:50 - Quincy, M.E. 11:45 - Great Women 12:00 - Agatha Christie’s Poirot 13:45 - Great Women 14:00 - Strong Medicine 14:50 - ER 15:45 - Great Women 16:00 - Quincy, M.E. 17:00 - Agatha Christie’s Poirot 18:48 - Great Women 19:00 - Strong Medicine 19:50 - JAG 20:50 - Movie 21:00 Great Women 22:15 - Movie 22:30 Agatha Christie’s Poirot. GO Stars
07:35 - The Three Stooges 09:10 Earthbound 10:50 - Unbreakable 12:40 - Licence to Kill 14:50 - Pretty Woman 16:50 - Three Weeks, Three Kids 18:15 - The Rock 20:30 - The Middle 21:00 - Tinker Tailor Soldier Spy 23:05 - Goldeneye 01:15 - A Mother’s Son 02:00 - Earthbound. Melita More -
Grey’s Anatomy 09:45
07>00 08>30 10>00 12>00 13>30 14>00 14>05 15>30 15>45 16>45 17>00 18>00 18>05 18>30 19>30 20.00 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00
Iris
2.10 - Torna el grinta. Film 75 14:15 Roy Colt & Winchester Jack. Film 70 15:40 - Il santo prende la mira. Film ’67 17:40 - Mezzo destro mezzo sinistro. Film ’85 19:30 - Supercar (TF) 20:10 - Hazzard (TF) 21:00 L’intrigo della collana. Film 2001 23:10 - Adesso cinema! 23:40 - Seta. Film 2004 01:50 - L’idolo della citta. Film ’75. -
MGM Movies
09:00
Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - Amazing Race 12:00 - SMASH 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 VEEP 15:00 - Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 - Dallas 17:15 - Psych 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Chicago Fire 19:45 Glee 20:30 - Suburgatory 21:00 Supernatural 21:45 - True Blood 22:45 - The Mentalist 23:30 Chicago Fire 00:15 - Spartacus 01:15 - Suits.
-
NET News .net (r) Eli in the morining Telebejg[ Flimkien NET News (ikompli) Flimkien Telebejg[ Teeny Break Telebejg[ Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla .net NET News .net Mitqlu Deheb NET News (ikompli) Mitqlu Deheb Elle (r) NET News
Discovery Channel
07:15 - Born Survivor: Bear Grylls: The Everglades 08:10 - Gold Divers: Gold Stress 09:05 - Gold Rush: Game Changer 09:55 - Swamp Loggers: Money Pit 10:50 - How Do They Do It?: Crash Testing # Books Etc # Margarine 11:15 - How It’s Made 11:40 - MythBusters: Superhero Hour 12:35 - Extreme Engineering: Boston’s Big Dig 13:30 - American Chopper: Senior vs. Junior: Cadillac Build-Off, Part 2 14:25 Curiosity: X-Ray: Yellowstone 15:20 - You Have Been Warned: Zeroes to Heroes 16:15 One Car Too Far: Under the Hood 17:10 - Born Survivor: Bear Grylls: Men vs Wild With Jake Gyllenhaal 18:05 - Auction Kings: Triumph Chopper # Ruby Necklace 18:35 Auction Hunters: The Chicago Grand Slam 19:00 - How It’s Made 20:00 Auction Hunters: Bowling Pin Payday 20:30 - Auction Hunters: Allen’s Got Balls 21:00 - Auction Kings: Eric Clapton Replica Guitar # 1952 Andy Pafko Baseball Card 21:30 - Auction Kings: Chastity Belts # Georgia Land Deed 22:00 - Get Out Alive With Bear Grylls: Leave No Man Behind 23:00 - Car Vs Wild: River Crossing.
Sport fuq il-Cable Eurosport 1
08:30 - Inside World Touring Cars 09:00 - UEFA Youth League Football 10:30 - FIFA U#17 World Cup Football 11:45 - FIFA U#17 World Cup Football 13:00 - UEFA Youth League Football 14:00 - WATTS 15:00 - FIFA U#17 World Cup Football 18:00 - UEFA Youth League Football 19:00 - Champions League World’s Strongest Man 20:00 - Fight Club 22:00 - Fight Club 23:05 FIFA U#17 World Cup Football. Eurosport 2
07:00 - Eurocup Basketball 08:00 Freestyle Skiing 08:45 - WATTS 09:00 - UEFA U#21 International Championship Futsal 17:30 WATTS 17:45 - GTA Next Level 18:00 - Scottish International Open Bowls 20:00 - Arm Wrestling 20:30 - PBA Bowling 21:30 - World Championship Series Table Soccer 22:00 - Giants Live Series World’s Strongest Man 23:00 - Scottish International Open Bowls. GO sports 1
07:00 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 6: Napoli v Arsenal 09:00 - Barclays PL: PL World #25 09:30 - Trans World Sport #1389 10:30 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 6: Olympique de Marseille v Borussia Dortmund 12:30 - PGA European Tour: Nelson Mandela Championship presented by ISPS: Day 1 (live) 16:30 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 6: Barcelona v Celtic 18:30 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 6: Matchnight Review 19:30 - Serie A: Rd 15: Roma v Fiorentina 21:30 - Barclays PL: Wk 17: Stoke City v Chelsea 23:30 Barclays PL: Wk 18: PL Match Pack 00:00 - Ligue 1: Rd 18: The Ligue 1 Show 00:30 - PGA European Tour: UBS Hong Kong Open: Day 4. GO sports 7
Indovina chi viene a cena^ (Guess Who’s Coming to DInner^) – Rete 4, 16>35 Il-koppja Matt u Christina Drayton, partijiet interpretati minn Specer Tracy u Katharine Hepburn (li g[al din il-parti reb[et l-Oscar), suppost li kienu ;enituri progressivi, g[ax hekk dejjem fta[ru. Biss meta binthom Joey (Katharine Houghton, fir-ritratt ma’ Sidney Poitier) [adet id-dar lill-g[arus tag[ha li jkun tabib iswed, bla ma tg[arrafhom qabel, iqumu l-irwiefen kollha. Il-film in[adem fl-1967 b’re;ija ta’ Stanley Kramer.
07:00 - PGA European Tour: Nedbank Golf Challenge: Day 4 13:30 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 6: Chelsea v Steaua Bucaresti 15:30 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 6: FK Austria Wien v FC Zenit 17:30 - Ligue 1: Rd 17: SC Bastia v Olympique Lyonnais 19:30 Barclays PL: Wk 18: PL Match Pack
20:00 Ligue 1: Rd 18: The Ligue 1 Show 20:30 - PGA European Tour: Nelson Mandela Championship presented by ISPS: Day 1 00:30 Barclays PL: PL World #25 01:00 Barclays PL: Wk 17: Swansea City v Hull City. GO sports 8
09:00 - PGA European Tour: Nedbank Golf Challenge: Day 4 15:30 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 6: Chelsea v Steaua Bucaresti 17:30 - UEFA Champions League: Group Stage: Matchday 6: FK Austria Wien v FC Zenit 19:30 - Ligue 1: Rd 17: SC Bastia v Olympique Lyonnais 21:30 Barclays PL: Wk 18: PL Match Pack 22:00 Ligue 1: Rd 18: The Ligue 1 Show 22:30 - PGA European Tour: Nelson Mandela Championship presented by ISPS: Day 1. Melita Sports 1
08:00 - Bundesliga (r) 11:50 - FA Cup (r) 13:55 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 16:00 - Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r) 16:35 - America’s Cup (r) 18:15 Bundesliga (r) 20:15 - FA Cup (r) 22:20 - FIFA Beach Soccer World Cup Qualifier (r) 23:40 - America’s Cup (r) 01:14 - Bundesliga (r). Melita Sports 2 12:00 - America’s Cup (r) 14:05 Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:10 - Bundesliga (r) 17:05 - FA Cup (r) 19:10 - Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r) 19:40 - FIFA Beach Soccer World Cup Qualifier (r) 21:00 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 23:05 Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 01:40 - Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r). Malta Stars
08:00 - Malta Rugby Football Union (r) 09:35 - MFA Futsal League (r) 11:00 - BOV Premier League (r) 13:15 - Melita GFA 1st Division (r) 15:05 Football Nurseries (r) 15:40 - Malta Handball Association (r) 17:00 - Malta Basketball Association (r) 18:25 Malta Rugby Football Union (r) 20:05 - Football Nurseries (r) 20:40 - Melita GFA 1st Division 22:25 - BOV Premier League (r) 00:40 - Malta Handball Association (r).
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
24
TV # RADJU
Malta Llejla – NET Television, 17>00 Fost il-mistednin ta’ Stephanie Spiteri kull nhar ta’ {amis ikun hemm Fr Karm Debattista MSSP (fir-ritratt), li dejjem jaqbad argumenti ta’ interess. Ukoll illum se jkun hemm irrokna dwar l-ikel u n-nutrizzjoni flimkien ma’ Nancy Buhagiar u Antoinette Pickard, kif ukoll pariri dwar l-Ewwel G[ajnuna minn rappre]entant tas-So/jetà tas-Salib l-A[mar.
Film drammatiku L’intrigo della collana (The Affair of the Necklace) – Iris, 21>05 Film drammatiku Amerikan li n[adem fl-2001 u li g[andu fost l-atturi ewlenin lil Hilary Swank u lil Jonathan Pryce. L-istorja hi ambjentata fi Franza tal-1789, ftit qabel ma bdiet ir-Rivoluzzjoni Fran/i]a. Lill-Kontessa Jeanne de la Motte Valois b’mod in;ust
jitte[dulha t-titli ta’ nobbiltà li jkollha. I]da hi ma tkunx lesta tibqa’ idha fuq ]aqqha g[al din il-[a;a, u naraw kif tinvolvi lir-Re;ina Marija Antoinette biex forsi jse[[ilha tie[u lura dak li hu tag[ha bi dritt. Il-film hu twil sag[tejn u g[andu re;ija ta’ Charles Shyer.
Teeny Break – NET Televison, 15>45 Illum u fil-jiem li ;ejjin dan ilprogramm bi pre]entazzjoni ta’ Francesca Zarb se jkun millAkkwarju Nazzjonali tal-Qawra f’edizzjonijiet spe/jali g[al dawn il-jiem li jwasslu sal-festa tal-Milied. Il-programm jinkludi a[barijiet, informazzjoni teknolo;ika u servizz im[ejji minn qabel dwar l-G[ajn ta’ Wignacourt li hemm fil-Furjana.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
25
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX
8
9
10
2
IT-TEMP Pjuttost imsa[[ab bil-possibbilta ta’ ftit xita VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ {afif BA{AR Moderat g[al qawwi IMBATT Baxx g[al moderat mill-Grigal TEMPERATURA L-og[la 17˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.1mm Xita mill-1 ta’ Settembru 272.5mm IX-XEMX titla’ fis-07.03 u tin]el fit-16.48
11
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
16
17
18
Mimdudin> Weqfin> 5. Ramla g[al wa[da vistu]a? (5) 1. Imla[[aq sew fl-armata (6) 6. Mhux biss min jie[u l-kafè qawwi bla 2. Mhux [a]in (6) zokkor iduqu fil-[ajja (5) 3. Tellef il-kliem (6) 7. Bil-;u[ (5) 4. {adna dak li mhux tag[na (6) 10. Tela’ fuq dahar i]-]iemel (5) 8. Wa[da vojta qatt ma waqfet (5) 11. Telaq qabel nota mu]ikali u spi//a f’dan 9. Dan jindika kemm hu l-o;;ett g[allil-post? (5) bejg[ (5) 12. Arkitett bir-rutella f’idu (5) 12. Jekk mhux mitlub nofsu mitluf (6) 14. Il-pizzar jag[mel u j[awwar [afna 13. Ittaqqab bih (6) minnhom (5) 14. Jg[iduhielek jekk tag[mel xi [a;a tajba 16. Norma tinbidel g[alih? (5) (6) 17. Tjur tal-pri]a li ma jbejtux fi qsari 15. Hawn min jag[mel [afna mat-tè jew mall-kafè (6) mkissra (5) 18. Tiltaqa’ mieg[u g[and Lolita Lofaro? (5) Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin> 5. Da[na; 6. Barra; 7. Btala; 10. Ismar; 11. Torok; 12. u 14. Iddejjaqna; 16. Skart; 17. Fa;ar; 18. {anin. Weqfin> 1. Idjoti; 2. Taqtir; 3. Abolut; 4. Da[[ak; 8. Smida; 9. Qroqq; 12. Indafa; 13. Jikbru; 14. Jirb[u; 15. Absint.
Sudoku : qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali talkwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta. Bejn
fa/li
Soluzzjoni Sudoku
IL-{AMIS L-og[la 17˚C L-inqas 12˚C
IL-:IMG{A L-og[la 17˚C L-inqas 11˚C
IS-SIBT L-og[la 18˚C L-inqas 11˚C
IL-{ADD L-og[la 18˚C L-inqas 12˚C
IT-TNEJN L-og[la 17˚C L-inqas 12˚C
UV
UV
UV
UV
UV
2
2
2
2
2
Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet> Malta 17˚C xemxi, Al;eri 18˚C xemxi, Amsterdam 6˚C xemxi, Ateni 9˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 14˚C imsa[[ab, Berlin 6˚ imsa[[ab , Brussell 8˚C xemxi , il-Kajr 15˚C ftit imsa[[ab, Dublin 10˚C imsa[[ab , Kopen[agen 6˚C imsa[[ab, Frankfurt 6˚C imsa[[ab, Milan 7C xemxi, Istanbul 1˚C borra, Londra 4˚C /par, Madrid 10˚C ftit imsa[[ab, Moska -8˚C imsa[[ab, Pari;i 4˚C xemxi, Bar/ellona 14˚C imsa[[ab, Ruma 15˚C xemxi, Tel Aviv 14˚C imsa[[ab, Tripli 14˚C xita, Tune] 19˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 1˚C imsa[[ab, Zurich -1˚C imsa[[ab, Munich 3˚C imsa[[ab, St. Petersburg 2˚C xita, Stokkolma 6˚C imsa[[ab.
Tag[rif Attività tal-Milied fl-Imtarfa G[ar-raba’ sena konsekuttiva fl-Imtarfa se tittella’ attività talMilied b’kollaborazzjoni bejn ilKunsill Lokali tal-Imtarfa u lImtarfa FC. Din l-attività, bl-isem talImtarfa Christmas Market, se ssir fl-Iskola Sekondarja talImtarfa nhar il-:img[a 13 ta’ Di/embru 2013 bejn id-09:00 u l-16:00. Se jkun hemm attivitajiet varji g[addejjin, b[al stalls tal-ikel u xorb, stall bil-mulled wine minn produtturi lokali, stalls tal-monti, stalls blarti;;janat, presepju [aj, zona g[at-tfal, Father Christmas, ]fin, kant u [afna affarijiet ko[ra. L-attività se ssir kollha madwar id-dawra tal-Iskola sabiex ma jkunx hemm problemi ta’
a//ess kif ukoll periklu minn xi vetturi. Milied li jimla’ l-qlub Fl-Iskola Sekondarja ta’ Francis f’Tas-Sliema nhar
St il{add li ;ej se tkun organizzata attività tal-Milied bl-isem ta’ ‘Milied li jimla’ l-qlub’. Matul din l-attività se jsir qtugh tax-xag[ar, bejg[ ta’ ikel u [elu tal-Milied u diversi attivitajit o[ra b[al-log[ob u kompetizzjonijiet.
Se jittella’ wkoll kun/ert. Idd[ul kollu se jmur b’risq lIstrina u d-Dar Fra Diegu. Kalendarju kommemorattiv Is-So/jetà Mu]ikali Madonna tal-:ilju tal-Imqabba g[adha kemm nediet il-kalendarju kommemorattiv g[as-sena 2014. Dan il-kalendarju b’format prattiku jinkludi ritratt mill-isba[ tal-vara tal-Madonna tal-:ilju li tinsab fil-Knisja Parrokkjali tal-Imqabba.
Kull min jixtieq li tintbag[tlu kopja ming[ajr [las ta’ dan ilkalendarju bil-posta, g[andu jibg[at sms bid-dettalji fuq 79853044.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
26 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu 77200983.
KLASSIFIKATI G{ALL-KIRI {a]-}ebbu; ’il barra minn Triq l-Imdina
GARAXX basement 40 pied x 50 pied, jista’ jintu]a g[al gym, store, uffi//ju e//. ?emplu 79211659.
{al Qormi
PROPRJETÀ tajba b[ala warehouse, 98 metru kwadru. ?emplu 77285793
AVVI}I Mario Colours
G{AL kull xog[ol ta’ kisi u tibjid, kisi bil-;ibs, kisi bir-ramel u siment, kisi u tibjid fuq il-pont u ]ebg[a, tik[il fuq il-fil, tik[il fuq l-antik, graffiato, silicato, gypsum boards, madum u katusi. ?emplu 99468622. Esperjenza ta’ 16-il sena u stima b’xejn.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
G{ALL-BEJG{ Fniek tal-mejda
?EMPLU 21809761 wara l-4pm jew 27807314 wara t-8pm.
G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Kamra tal-pranzu
TAL-kawba mastizz, antika, b’mejda u sitt si;;ijiet tal-;ilda, vetrina bi [;ie; immullat, sideboard u vetrina ]g[ira. Kundizzjoni tajba. ?emplu 21242180.
Libsa ta’ tie;
:DIDA fjamanta, qatt ma ntu]at, mixtrija ming[and Alamango. Prezz negozjabbli. ?emplu 99200354.
Pasturi
TAT-tafal, sett fih 20 pastur, stil antik ta’ ]mien il-MUSEUM. Prezz €20 kull sett. Presepji kull daqs ma[dumin kollha g[erien, prezz jibda minn €20. ?emplu 21495253.
Pushchair
NEONATO Reverso Sport - 3 Wheeler f’kundizzjoni perfetta, kwa]i ;dida. ?emplu 79409398.
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differenti. Kalendarji kbar tat-2014, 29cm x 42cm. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq pbonnici@bonniciprintingpress.com
Wallunit
SOLID oak, 270cm x 42cm. ?emplu 79436225.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
27
SPORT BOWLING
Tikber it-taqtig[a g[at-tieni post Bir-reb[ tal-kampjonat de/i], it-taqtig[a g[at-tieni post bejn okmalta.com u Ramis qed tkompli tikber. Fina li huma /Champions, sofrew telfa 6-2 kontra Bowlers On Strike filwaqt li okmalta.com u Ramis reb[u kontra Royal Shock u HepO2 Acorn. Fina kellhom wirja di]appuntanti kontra Bowlers on Strike. Minkejja li reb[u l-ewwel sessjoni 748-716 l-avversarji tag[hom ;abu d-draw meta reb[u t-tieni sessjoni 785-743. Bowlers On Strike komplew jissorprendu meta reb[u t-tielet sessjoni 708-701 biex issa b’din
ir-reb[a telg[u fis-sitt post. Sue Abela ta’ Fina ;iet ivvutata b[ala l-aqwa bowler mara tal;img[a. Okmalta.com g[elbu lil Royal Shock 8-0 u fet[u vanta;; ta’ erba’ punti fuq Ramis. Dan ifisser li kollox se jkun de/i] fla[[ar log[ba tal-kampjonat. Okmalta.com reb[u l-ewwel sessjoni 726-689 u t-tieni wa[da 757-735. Bir-reazzjoni ta’ Royal Shock ma tasalx, kienu okmalta.com li reb[u t-tielet sessjoni 790-728. Strumentali f’din irreb[a ta’ okmalta.com kien Neil Sullivan li ;ie ivvutat l-aqwa bowler ra;el tal-;img[a.
Minkejja li reb[u, Ramis waqqg[u ]ew; punti prezzju]i fir-reb[a ta’ 6-2 li kisbu fuq Hep02Acorn. Dawn tal-a[[ar reb[u l-ewwel sessjoni 815-756 imma Ramis mill-ewwel wie;bu u reb[u s-sessjoni 742-682. Ramis komplew fejn [allew fittieni sessjoni u reb[u t-tielet wa[da 784-744. Turu’s Knights g[adhom b’/ans li jispi//aw ir-raba’ wara li reb[u 8-0 kontra St James Hospital. Mill-bidu tal-partita nKnights dehru superjuri meta reb[u l-ewwel sessjoni 731-679. Fit-tieni sessjoni komplew jtijiebu u reb[uha 763-706. L-
It-tielet edizzjoni tal-Istrina EuroSport Football Nursery Fun Event Kwa]i 300 plejer ]g[ar se jikkontribwixxu g[all-Istrina ta’ din is-sena billi jilag[bu l-futbol matul attivita` organizzata millEurosport mal-Malta Community Chest Fund. Eurosport, li g[al darb’o[ra se jkunu qed jag[tu €10,000 lillIstrina, qed jistiednu lin-nurseries kollha involuti fil-Youth F.A. biex jie[du sehem fit-tielet edizzjoni tal-Istrina EuroSport Football Nursery Fun Event. L-attivita` se ssir nhar il-{add 15 ta’ Di/embru mid-9 am sas-1 pm ta[t il-patron/inju talPresident ta’ Malta George Abela, fil-Kulle;; ta’ San Alwi;i f’Birkirkara u fl-Infetti Grounds Birkirkara. L-attivita` mhix kompetittiva biex tag[ti lit-tfal lopportunita` li jipprattikaw lisport filwaqt li jie[du gost ji;bru l-flus g[an-nies fil-b]onn.
G[all - edizzjoni ta ’ din is sena kienu mistiedna jie[du sehem in - nurseries kollha fil Youth F . A . ta[t l -1 0 snin . Kull parte/ipant jir/ievi /ertfikat spe/jali ffirmat mill - President Abela u
medalja spe/jali g[all okka]joni . Fl - avveniment tas - sena l o[ra kien hemm 300 tfal jie[du sehem f ’ seba ’ grawnds differenti u fl - attivitajiet n;abru l - fuq minn € 5 , 000 .
IASC – II DIV
B’Bu;a jsa[[u l-ewwel post B’Bu;a Tigers.........................3 Mqabba Albions......................0
B’Bu;a sa[[ew posthom f’ras il-klassika tat-Tieni Divi]joni tal-IASC u jidhru resqin lejn ilpromozzjoni sta;un ie[or wara li g[elbu lil Mqabba Albions 3-0 f’log[ba ming[ajr storja. B’Bu;a fet[u l-iskor wara biss tliet minuti permezz ta’ Aaron Dalli u fid-19-il minuta Clayton Frendo irdoppja.Fil-50 minuta B’Bu;a g[alqu l-partita bit-tieni goal personali ta’ Clayton Frendo. Referee - Keith Buhagiar
Jirb[u l-konfront dirett Senglea Youngsters.................4 Safi AFC...................................1
Senglea Youngsters reb[u fa/ilment il-konfront dirett 4-1 kontra Safi AFC. Huma marru fil-vanta;; permezz ta’ Carlston Dimech imma Andrew Attard ;ab id-draw g[al Safi b’azzjoni personali. Safi kienu sfortunati fl-44 minuta meta Joseph Vassallo tefa’ fix-xibka tieg[u stess u fl-a[[ar ]ew; minuti Senglea issi;illaw il-log[ba b’gowls Timothy Thomas g[al reb[a 4-1. Referee - Lorry Sammut
Reb[a minima }abbar Crystal Blues.............0 Rovers United..........................1
Rovers Utd kisbu reb[a minima kontra }abbar Crystal Blues. Kienu }abbar li bdew tajjeb u kienu ta’ periklu kontinwu g[allasti tar-Rovers li i]da ikkontrollaw tajjeb u lag[bu bil-kontrattak. Fit-tieni taqsima, i]-]ew; difi]i dehru inpenetrabbli u meta kul[add stenna li l-log[ba kienet se tintemm fi draw, ir-Rovers marru fil-vanta;; fis-67 minuta u kien Clayton Godrum li skurja l-gowl de/i]iv. Referee - Jason Saliba 1-0
a[[ar sessjoni spi//at 782-639. MIA g[adhom b’/ans li jsalvaw wara li [adu draw 4-4 kontra Gladiators. B’dan id-draw Gladiators ;ew relegati. MIA reb[u l-ewwel sessjoni 669-649 u Gladiators ;abu d-draw meta reb[u s-sessjoni ta’ wara 766649. Fit-tielet sessjoni MIA reb[u 709-664.
Kif Jinsabu I Div: Fina – 110 (Champions), okmalta.com – 96, Ramis – 92, Royal Shock – 78, Turu’s Knights – 74, Bowlers on Strike – 66, HepO2 Acorn – 60, MIA – 38, St. James Hospital – 34, Gladiators (relegati) – 28
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
29
SPORT CHAMPIONS LEAGUE
Borussia Dortmund jg[addu fl-a[[ar Juventus u Napoli eliminati Il-finalisti telliefa ta’ sta;un ilu, Borussia Dortmund ikkwalifikaw mal-a[[ar 16 fl-a[[ar b’gowl fla[[ar minuti kontra Marseille u mhux biss g[addew imma reb[u lgrupp tag[hom. Napoli reb[u kontra Arsenal imma din ir-reb[a ma swiet g[alxejn g[ax Dortmund u Arsenal kellhom differenza ta’ gowls a[jar. F’partiti o[ra Juventus sfaw eliminati minn Galatasaray u Milan issa huma luniku tim Taljan mal-a[[ar 16 wara li g[addew bi draw kontra Ajax, anke jekk lag[bu g[al [in twil b’10 players. GRUPP E
Chelsea reb[u Grupp E meta fi Stamford Bridge reb[u 1-0 kontra Steaua Bucharest. L-uniku gowl tal-partita wasal wara 10 minuti u kien Dema BA li sab ix-xibka. Steaua Bucharest kienu di;a’ eliminati u l-attenzjoni kienet fuq il-log[ba l-o[ra bejn Schalke u Basel. Il-:ermani]i riedu bilfors jirb[u biex jg[addu u filfatt hekk g[amlu meta reb[u 2-0. Ivanov tke//a g[al Basel u minn dan Schalke approfittaw meta skurjaw tnejn fi spazju ta’ sitt minuti permezz ta’ DRAXLER u MATIP. GRUPP F
Borussia Dortmund ikkwalifikaw b’mod drammatiku meta reb[u 2-1 barra minn darhom kontra Marseille. Kollox deher li kien
se jkun fa/li g[alihom meta wara biss erba’ minuti LEWANDOWSKI po;;ihom fil-vanta;; kontra ttim li ma ;abarx punt f’dan ilgrupp. Wara 10 minuti waslet irreazzjoni ta’ Marseille li ;abu ddraw permezz ta’ DIAWARA. Payet tke//a g[al Marseille fit-34 minuta imma minkejja dan Dortmund ma setg[u jiskurjaw b’xejn sakemm tliet minuti mittmiem GROSSKREUTZ skurja lgowl de/i]iv. Dortmund kienu se jinqalg[u min[abba li Napoli kienu qed jirb[u kontra Arsenal u kienu vi/in li jikkwalifikaw flimkien mal-Gunners. Napoli kellhom b]onn reb[a u reb[u 2-0 kontra Arsenal. Kwarta mit-tmiem in-Naplitani marru filvanta;; kwarta b’gowl ta’ HIGUAIN. Minuta wara Arsenal spi//aw jilag[bu b’10 meta tke//a Arteta u CALLEJON g[amilhom 2-0 fid-90 minuta. Napoli spi//aw it-tielet fil-grupp min[abba li Dortmund u Arsenal, li spi//aw b’punti daqshom, g[andhom differenza ta’ gowls a[jar. GRUPP :
Zenit jistg[u j[ossuhom iffortunati li g[addew min[abba li dawn, minkejja li tilfu 4-1 kontra Vienna, g[addew g[ax Porto naqqsu milli jirb[u kontra Atletico Madrid. Dawn tal-a[[ar kienu di;a’ g[addew g[all-fa]i li jmiss u reb[u 2-0 kontra Porto grazzi g[al
Higuain ta’ Napoli jifta[ l-iskor kontra Arsenal. Ir-reb[a ta’ Napoli ma kinitx bi]]ejed biex dawn jg[addu g[all-fa]i li jmiss
gowls ta’ GARCIA u COSTA. GRUPP {
Minkejja li lag[bu g[al [in twil b’10 players wara li tke//ielhom Montolivo, Milan g[addew g[allfa]i li jmiss bi draw ta’ 0-0 f’San Siro kontra Ajax. L-eks player ta’ Fiorentina tke//a fit-22 minuta u minn hemm ‘il quddiem Milan iddefendew tajjeb u issa huma luniku klabb li qed jirrappre]enta lItalja f’din il-kompetizzjoni. Fillog[ba l-o[ra Barcelona umiljaw
lil Celtic meta reb[ulhom 6-1. Il-protagonist tas-serata bla dubju kien NEYMAR li skurja tlieta mis-sitt gowls tal-Katalani. GRUPP A
Galatasaray g[addew g[all-fa]i tal-a[[ar 16 ta/-Champions League meta g[elbu lil Juventus bi skor ta’ 1-0. Il-partita, li ;iet posposta minn nhar it-Tlieta tkompliet il-biera[ fis-2pm u g[al darba o[ra kienet karatterizzata mis-sil; u l-borra. Matul it-58 log[ob li
kien g[ada fadal jintlag[ab i]]ew; timijiet bilkemm setg[u jeprimu l-log[ob tag[hom min[abba l-kundizzjoijiet tat-temp u kien biss fl-a[[ar [ames mintui fejn it-Torok skurjaw il-gowl de/i]iv. Fit-85 minuta Drogba waqqa` ballun bir-ras lejn SNEIJDER u minkejja li kien issikkat minn ]ew; difensuri, irnexxielu jsib ix-xibka. Juventus issa jilag[bu fl-Europa League fejn jittammaw li jaslu sal-finali li se tintlag[ab f’darhom stess.
Ri]ultati u klassifiki Grupp A
Man Utd v S. Donetsk R. Sociedad v B. Leverkusen
1-0 0-1
L R D T F K Pt
* Man Utd 6 *B. Leverkusen 6 +Shakhtar D. 6 R. Sociedad 6
4 2 0 12 3 14 3 1 2 9 10 10 2 2 2 7 6 8 0 1 5 1 10 1
Grupp B
Copenhagen v R. Madrid Galatasaray v Juventus * R. Madrid * Galatasaray
+Juventus Copenhagen
0-2 1-0
L R D T F K Pt 6 5 1 0 6 2 1 3 6 1 3 2 6 1 1 4
20 8 9 4
5 14 9 13
Benfica v PSG Olympiakos v Anderlecht
+Benfica Anderlecht
2-1 3-1
L R D T F K Pt 6 6 6 6
4 3 3 0
1 1 1 1
1 16 2 10
5 13 9 10 2 8 8 10 5 4 17 1
Grupp D
B. Munich v Man City V. Plzen v CSKA Moscow *B. Munich *Man City
2-3 2-1
L R D T F K Pt
6 5 0 1 17 6 5 0 1 18 +Viktoria Plzen 6 1 0 5 6 CSKA Moscow 6 1 0 5 8 Sneijder, awtur tal-uniku gowl ta’ Galatasaray (fin-nofs) issikkat minn Llorente (xellug) u Pogba
7 6 4
Chelsea v S. Bucharest Schalke 04 v Basel *Chelsea *Schalke
+Basel S. Bucharest
1-0 2-0
L R D T F K Pt 6 6 6 6
4 0 2 12 3 12 3 1 2 6 6 10 2 2 2 5 6 8 0 3 3 2 10 3
Grupp F
Marseille v B. Dortmund Napoli v Arsenal *B. Dortmund *Arsenal
1-2 2-0
L R D T F K Pt
6 6 +Napoli 6 Oly. Marseille 6
4 4 4 0
0 0 0 0
2 11 6 12 2 8 5 12 2 10 9 12 6 5 14 0
Grupp G
Grupp C
* Paris SG *Olympiakos
16
Grupp E
5 10 17 17
15 15
3 3
A. Madrid v Porto A. Vienna v Zenit SP * A. Madrid *Zenit SP
+FC Porto A Vienna
2-0 4-1
L R D T F K Pt 6 5 1 0 15 6 1 3 2 5 6 1 2 3 4 6 1 2 3 5
Grupp H
Milan v Ajax Barcelona v Celtic * Barcelona
3 9 7 10
16
6 5 5
0-0 6-1
L R D T F K Pt
6 4 1 1 AC Milan 6 2 3 1 Ajax 6 2 2 2 Celtic 6 1 0 5 * G[addew mal-a[[ar 16 + Imorru fl-Europa League
16
5 13 8 5 9 5 8 8 3 14 3
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12ta’ Di/embru, 2013
31
SPORT
KAMPJONAT BOV PREMIER
Valletta iwettqu rimonta kontra Hibernians Roderick Vella
VALLETTA.......................2 (0) HIBERNIANS...................1 (1) Valletta - Y.Cini, J.Caruana,
S.Borg, R.Fenech, E.Agius, R.Briffa, O.Reyes, R.Bakare, A.Nyang, Denni, L.Dimech. Sost - 59 Nafti flok Bakare, 75 J.Mifsud Triganza flok Nyang, 79 S.Bajada flok E.Agius Hibs - M.Muscat, R.Camilleri, J.Pearson, J.Lima, R.Soares, M.Dias, A.Cohen, B.Kristensen, C.Failla, Z.Levnaic, E.Dos Santos. Sost - 56 M.Bartolo flok Dias, 79 J.Farrugia flok A.Cohen, 93 Obinna flok Kristensen Imwissija - Nyang, S.Borg, Denni, E.Agius, Mifsud Triganza (V) Dias, Levnaic, Failla, J.Lima (H) Tke//ija -85min Levnaic Skurjaw - 44min E.Dos Santos, 69min Briffa, 92min J.Mifsud Triganza Referee - Adrian Azzopardi In-Nazzjon plejer tal-log[ba R.Briffa Meta kollox deher li Birkirkara kienu se jgawdu l-i]jed mir-ri]ultat ta’ din il-partita, log[ba bejn Valletta u Hibernians li kienet riesqa g[al draw, l-ex Karkari] Mifsud Triganza, kellu [sibijiet o[ra u b’gowl fl-a[[ar minuta talpartita ta reb[a importantissima lill-Valletta biex qabb]u lill-istess Hibernians fil-klassifika. Quddiem folla mdaqqsa ta’ 1,420 persuna i]-]ew; kow/is g[amlu biddla wa[da kull wie[ed milla[[ar reb[iet konvin/enti tag[hom, b’Caruana li rritorna fiddifi]a Beltija u Kristensen irritorna g[al Hibernians. Valletta kellhom l-ewwel /ans
Dos Santos ta’ Valletta (lemin) jipprova jevita avversarji ta’ Hibernians (Ritratt> John Paul Bonanno)
tal-partita wara biss tliet minuti, b’Denni li ni]]el lejn Agius li bil;irja mpenja g[all-ewwel darba lil Muscat. Wara din l-azzjoni kellna nistennew sal-25 minuta biex naraw azzjoni o[ra, prova Cohen, b’Cini li salva b’diffikulta. Fit-32 minuta nuqqas ta’ ftehim bejn lIspanjol Reyes Sanchez u l-goaler Cini kien se jwassal g[al awtogowl Belti imma l-ballun g[adda barra bi ftit. Taqsima li nieqsa millazzjonijiet sakemm fl-a[[ar minuti tal-ewwel taqsima, wara xutt ta’ Fenech g[as-City li ta’ l-illu]joni tal-gowl, Hibernians marru filvanta;; fl-44 minuta. Freekick
in]idju] ta’ Failla, devjazzjoni ta’ Tarabai DOS SANTOS li g[eleb lil Cini. Hibernians dehru aktar determinati minn Valletta anki filbidu tat-tieni taqsima. B’hekk Miller biddel, da[[al lil Nafti flok Bakare u Mifsud Triganza flok Nyang. Valletta bdew jattakkaw i]jed u g[alkemm ma’ mpenjawx serjament lil Muscat wasal il-gowl tad-draw fid-69 minuta. Korner mg[oti proprju mis-sostitut Nafti, ballun li wasal g[and l-i]markat BRIFFA li minn ;ol-kaxxa ]g[ira ma’ ]baljax. Partita li ]diedet flintensita’ bil-partita li setg[et marret fuq i]-]ew; na[at. Fis-77 min-
uta /ans tad-deheb g[al Jackson Lima li r/ieva ming[and Cohen bid-difi]a Beltija li klirjat fl-a[[ar mument. Fuq in-na[a l-o[ra re;a prova Briffa fl-84 minuta b’xutt minn tarf il-kaxxa li g[adda barra. Minuta wara tal-Pagun spi//aw jilg[abu b’g[axar plejers wara li Levnaic qala’ t-tieni karta safra tieg[u. Is-City b’ra;el i]jed g[alla[[ar minuti rawwmu i]jed kura;; u ;ew premjati fil-[in mg[oti ]ejjed mir-referee Azzopardi. Kross ta’ Fenech mill-lemin u ssostitut MIFSUD TRIGANZA b’daqqa ta’ ras b’sa[[itha g[eleb g[at-tieni darba lil Muscat fost il-
Kif Jinsabu
L R D T F K Pt
Birkirkara 14 Valletta 14 Hibernians 14 Sliema W. 14 Mosta 14 Naxxar L. 14 Floriana (-6) 14 Qormi 14 Balzan 14 Tarxien R. 14 Vittoriosa S. 14 Rabat A. 14
11 11 10
7 7 4 6 4 3 3 2 1
2 1
2 4 1
3 3 2 4 3 3 2
1
2 2 3 6 7 5 8 7 8 9
11
26 32 35 28 30 18 20 19 15 17 15 10
11
9 15 19 26 23 17 25 22 30 32 36
35 34 32 25 22 15 15 14 13 12 9 5
fer[ tal-partitarji Beltin. Valletta kellhom il-mertu li emmnu li setg[u jeqilbu l-partita u Mifsud Triganza re;a wera kemm jista jkun importanti g[al dan it-tim Belti, b’gowl li sewa tliet punti.
Floriana jil[qu lil Naxxar fis-sitt post Stewart Said
TARXIEN R. .. …...................1 55’, L. Martinelli 61’, M. FLORIANA..............................3 Potezica 70’ (T), B. Farrugia 64’, Tarxien: A. Curmi, C. Mamo, C. Caruana 68’ (F) F. Lopez Alcantara, A. Agius, L. Skorjaw: S. Bonnici 27’ (T),
Martinelli, M. Potezica, R. Calheira Seara, E. Souza Santos, R. Sammut, C. Menendez Hevia, S. Bonnici Sost: J. Santos Silva flok F. Lopez Alcantara 60’ Floriana: D. Hanford, A. Scicluna, I. Edet, G. Favero, C. Caruana, I. Coronado, D. Baldacchino, C. Borg, L. Casha, B. Farrugia, G. Muir Sost: D. Pinheiro de Sousa flok G. Favero 58’, J. Borg flok B. Farrugia 66’, S. Pisani flok C. Caruana 80’ Imwissija: F. Lopez Alcantara
Auto-Goal S. Bonnici 31’ (F)
Referee: Philip Farrugia In-Nazzjon Plejer tal-Loghba Brooke Farrugia (F)
Floriana la[qu lil Naxxar Lions fis-sitt post meta b’wirja tajba g[elbu lil Tarxien Rainbows 3-1. It-tim ta’ Ian Dawes b’din irreb[a patta g[at-telfa li ;arrab flewwel rawnd. Tarxien re;g[u ddi]apuntaw b’wirja fqira li ma tawgurax tajjeb. Clive Mizzi g[amel erba’ tibdiliet mit-telfa kontra Qormi b’ Fernando Lopez Alcantara u
Luca Martinelli jirritornaw minn sospensjoni u Steve Bonnici u Anthony Curmi jibdew mill-bidu i]da kellhom lil Nicky Vella, Josef Mifsud u Miguel Ciantar sospi]i. Minn na[a l-o[ra il-kow/ ta’ Floriana Ian Dawes wettaq tliet tibdiliet mill-a[[ar konfront b’Gianluca Favero, Luca Casha u Brooke Farrugia bdew minflok Steve Pisani, D. Pinheiro de Sousa u Joseph Borg. Floriana kellhom l-ewwel azzjoni wara 4 minuta meta minn korner ta’ Christian Caruana, daqqa ta’ ras ta’ Brooke Farrugia ;iet salvata b’mod stupend minn Curmi. Tarxien wie;bu b’xutt ta’ Everton Souza Santos li g[adda fuq il-lasti.
Floriana marru vi/in li jift[u liskor fit-23 minuta meta xutt ta’ Brooke Farrugia minn barra lkaxxa stampa mal-mimduda. I]da kienu Tarxien li marru filvanta;; fit-28 minuta meta minn korner ta’ Carlo Mamo kien STEVE BONNICI li g[ola tajjeb u g[eleb bir-ras. Floriana irnexxilhom j;ibu l-iskor indaqs fil-31 minuta meta minn azzjoni konfu]a Anthony Curmi ma [atafx il-ballun u [abat ma’ Steve Bonni/i g[al awto-gowl sfortunat. Floriana marru fil-vanta;; fil-45 minuta meta xutt ta’ Coronado [abat ma’ idejn Ryan Sammut bir-referee jordna penalty. Mill-[dax-il metru GARY MUIR ma ]baljax.
Fil-55 minuta free-kick ta’ Coronado g[adda ftit barra milllasti ta’ Curmi. Floriana kabbru lvanta;; fid-59 minuta meta Brooke Farrugia qassam lejn Luca Casha li ni]]el bir-ras lejn IGOR CORONADO li tefa’ f’xibka vojta. Floriana marru vi/in il-poker fil-71 minuta meta xutt tas-sostitut Joseph Borg ;ie blokkat minn Curmi. Floriana kellhom azzjoni fil-85 minuta meta Coronado qassam lejn Pinheiro de Sousa li prova b’xutt fil-baxx li Curmi salva i]da ma ]ammx. Tarxien marru vi/in li jid[lu fil-partita meta xutt ta’ Jorge Santos Silva ;ie salvat minn Hanford.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 12 ta’ Di/embru, 2013
30
SPORT
KAMPJONAT BOV PREMIER
Qormi jiksbu t-tieni reb[a konsekuttiva Stewart Said
NAXXAR ..............................1 ji]vol;i f’nofs il-grawnd Q O R M I . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 b’Naxxar jippruvaw jid[lu filNaxxar: J. Azzopardi, V. Bellia, partita i]da dan ma rnexxilhomx.
M. Briffa, A. Buhagiar, R.G Cassar, G. Da Silva Ribeiro, M. Del Negro, T. Lopes de Souza, A. Rocha da Silva, E. Silva dos Santos, O. Zongo Sost: T. Scerri flok O. Zongo 51’, D. Falzon flok M. Del Negro 62’, J. Ani flok R.G. Cassar 79’ Qormi: M. Farrugia, R. Sammut, O. Bugeja, M. Petrassi, E. Vella, R. Bajada, J. Bondin, G. Nucera, G. Da Silva, A. Effiong, A. Issaka Sost: T. Caruana flok R. Sammut 46’, D. Pisani flok G. Nucera 59’, L. Grech flok G. Da Silva 76’ Imwissija: R. Sammut 28’ R. Bajada 68’ (Q), E. Dos Santos 30’, T. Lopes de Souza 70’ (N) Skorjaw: R. Bajada 4’, A. Effiong 12’, G. Nucera 20’ (Q), G. Da Silva Ribeiro 25’ (N) Referee: Sandro Spiteri In-Nazzjon Plejer tal-Loghba Alfred Effiong (Q)
Qormi kisbu t-tieni reb[a konsekuttiva fi spazju ta’ erbat ijiem meta b’wirja tajba spe/jalment flewwel taqsima g[elbu lil Naxxar Lions 3-1 biex pattew g[at-telfa li kienu ;arrbu fl-ewwel rawnd kontra l-istess Naxxar. Il-partita kellha ftu[ mill-aqwa b’erba’ gowls fi spazju ta’ 24 minuta i]da fit-tieni taqsima l-azzjonijiet kienu ftit b’[afna mil-log[ob
Il-kow/ ta’ Naxxar Winston Muscat wettaq ]ew; tibdiliet mill-a[[ar konfront kontra Sliema b’Victor Bellia u Ousseni Zongo jibdew minflok Jerry Ani u s-sospi] Pablo Doffo. Il-kow/ Tommaso Volpi g[a]el li g[amel bidla wa[da mir-reb[a kontra Tarxien bid-debuttant Isakka jibda minflok Leighton Grech filwaqt li Duncan Pisani u Giuseppe Bellucci li irritornaw minn sospensjoni kienu fuq il-bank. Qormi [ar;u fuq l-attakk minn kmieni u sa[ansitra marru filvanta;; fir-4 minuta meta Angus Buhagiar waqqa’ lil Abdulai filkaxxa u r-referee Sandro Spiteri ordna penalty. Mill-[dax-il metru kien RODERICK BAJADA li b’xutt b’sa[[tu fir-rokna g[eleb lil Azzopardi. Qormi irduppjaw fit-12-il minuta meta Gabriel da Silva feta[ lid-difi]a ta’ Naxxar b’passa;; /entrali b’ALFRED EFFIONG ji;ri wara d-difi]a u b’;irja solita tieg[u qabe] lil Azzopardi u xe[et f’xibka vojta. Il-Qriema g[amluhom tlieta fl-20 minuta meta Alfred Effiong g[adda tajjeb lejn GIANLUCA NUCERA li ]amm il-ballun u g[eleb lil Azzopardi b’xutt b’sa[[tu fir-rokna. Naxxar naqqsu l-mar;ni taliskor fil-25 minuta meta GILMAR DA SILVA RIBEIRO ir/ieva ballun tajjeb u wara li
Qormi kisbu r-raba’ reb[a ta’ dan l-ista;un meta g[elbu lil Nxxar. (Ritratt> John Paul Bonanno)
qabe] lil Roderick Sammut, f’tentattiv g[al kross, il-ballun [abat ma’ Petrassi bil-ballun iqarraq lil Farrugia u jispi//a fixxibka. Qormi marru vi/in ir-raba’ gowl fit-33 minuta meta Alfred Effiong g[adda tajjeb lejn Isakka i]da l-konklu]joni tieg[u ;iet blokkata tajjeb minn Azzopardi. Naxxar wie;bu fil-41 minuta meta Gilmar g[adda Andre Rocha da Silva i]da x-xutt fil-
baxx tieg[u g[adda j[akkek malwieqfa. Naxxar [ar;u fuq l-offensiva fil-bidu tat-tieni taqsima u g[al ftit ma skorjawx it-tieni gowl meta fis-47 minuta minn freekick ta’ Gilmar il-ballun qabe] lil Farrugia i]da [abat mal-mimduda bid-difi]a tbieg[ed il-periklu kif tista’. Il-partita da[let f’fa]i ta’ log[ob f’nofs il-grawnd u kellna nistennew sas-76 minuta
biex naraw konklu]joni b’xutt tas-sostitut Falzon li g[adda ftit barra. Tliet minuti wara Naxxar kellhom /ans tad-deheb meta Terence Scerri ;ie wi//imbwi// ma’ Farru;ia i]da l-konklu]joni fil-baxx tieg[u g[addiet ftit barra. Naxxar baqg[u jippruvaw sal-a[[ar b’xutt ta’ Victor Bellia fil-[in mi]jud li kien imdawwar f’korner minn Matthew Farrugia.
Darmanin isalva draw g[al Balzan Roderick Vella
Referee: Clayton Pisani sizzjoni regolari, i]da salva lejn Bajada li minnufih sab lil sonali, dribbling u xutt fil-baxx li RABAT A. …................... (2) 2 BALZAN...........................(0) 2 In-Nazzjon plejer tal-log[ba – Azzopardi. Fl-ewwel azzjoni MICALLEF li b’daqqa ta’ ras salva Guilherme. Fis-70 minuta tinfetah il-partita tag[hom, fit-13-il minuta, Rabat skurja d-doppjetta personali. LRabat A: J.Azzopardi, R.Micallef
S.Gauci, D.Azzopardi, D.Falzon, I.Carapic, C.Gauci, J.Bajada, D.Oelaez Bellido, M.Avila Perez, D.Carrillo Pendas, R.Micallef Sost - 77 J.Caruana flok C.Gauci Balzan: Guilherme, J.Grioli, S.Bezzina, R.Pereira, A.Scicluna, F.Vignaroli, D.Grima, L.Micallef, Joselito, J.Luis Negrin, G.Calabretta Sost - 46 R.Darmanin flok Joselito, 46 G.Mc Kay flok G.Calabretta 70 A.Agius flok S.Bezzina Imwissija: Moises, J.Caruana (R) Skurjaw: 13min, 26min R.Micallef (R) 70min, 85min R.Darmanin (B)
Okka]joni mitlufa minn Rabat li jirritornaw g[ar-reb[ wara sitt partiti meta fit-tieni taqsima tilfu vanta;; ta’ ]ew; gowls u kellhom biss jikkuntentaw b’punt wie[ed. Wa[da mill-a[jar prestazzjonijiet ta’ Rabat dan lista;un ma’ kinitx bizzejjed birri]ultat finali li ma’ jikkuntenta lil [add mi]-]ew; timijiet. Protagonisti i]-]ewg Ryans, Micallef g[al Rabat u Darmanin g[al Balzan, b’doppjetta kull wie[ed. Balzan [argu determinati li jie[du t-tliet punti biex ikomplu jittammaw f’post mal-ewwel sitta u wara inqas minn ]ewg minuti ;a kellhom l-ewwel /ans b’xutt bid-dawra ta’ Negrin li kien f’po-
Ajax fet[u l-iskor meta wara li r/ieva through-ball, MICALLEF qabbez fuq il-goaler Bra]iljan Guilherme u tefa’ fix-xibka b’lasta vojta. Ritorn mill-aqwa wara l-log[ba sospen]joni g[a]]g[a]ug[ Rabti. Risposta ta’ Balzan tasal [ames minuti wara, imma tkun wa[da fjakka b’xutt ta’ Lydon Micallef li Azzopardi salva fa/ilment. Rabat, msa[[in bilgowl favurihom komplew ikunu i]jed perikolu]i u fi 22 minuta Bajada wara li qabe] difensur ixxuttja imma ra lil Guilherme, fl-ewwel log[ba tieg[u fil-kampjonat ma’ Balzan, isalvalu f’korner. L-Ajax ma’ waqfux, anzi rduppjaw fis-26 minuta. Azzjoni li bdiet minn Carrillo, qassam
ebda reazzjoni minn Balzan, anzi [ames minuti mit-tmiem l-ewwel taqsima l-Magpies setg[u g[alqu l-partita meta kontrattakk mibdi minn Carrillo Pendas ma’ ;iex finalizzat minn Moises li xxuttja fil-goaler Guilherme. Fit-tieni taqsima Zerafa da[[al lil Mc Kay u Darmanin biex isa[[ah l-attakk, b’Mc Kay li kellu l-ewwel xutt fit-tieni taqsima wara erba’ minuti, li g[adda g[oli. Fit-tieni taqsima Balzan bdew ikunu i]jed perikolu]i u f’temp ta’ minuta kellhom ]ewg azzjonijiet, l-ewwel minn freekick ta’ Vignaroli u wara b’daqqa ta’ ras ta’ Darmanin li g[addew barra. Micallef l-a[jar plejer talpartita, re;a prova b’azzjoni per-
meta s-sostitut DARMANIN r/ieva ming[and Negrin u b’xutt fil-baxx tefa’ fix-xibka, b’Azzopardi li setg[a biss imiss qabel ra l-ballun ja[bat mal-lasta u jid[ol ;ewwa. Kwarta mittmiem l-Ajax setg[u skurjaw ilgowl li jag[laq il-partita, b’Carrillo Pendas li qassam lejn Pelaez li xutt tieg[u [akkek mallasta u g[adda barra. Tal-okka]jonijiet mitlufa Rabat pattew qares g[ax l-eroj tal-Balzanin ikun DARMANIN li [ames minuti minn tmiem il-partita b’xutt bid-dawra wara kross ta’ Agius ;ab id-draw. Fil-[in mizjud Rabat re;g[u pruvaw jiskurjaw b’Carrillo Pendas u Moises imma r-ri]ultat baqa’ ma’ nbidilix.
www.maltarightnow.com
Il-{amis 12 ta’ Di/embru, 2013
32
LOKALI
Galatasaray qatg[u passa;; g[all-fa]i tal-a[[ar 16 ta/-Champions League meta g[elbu lil Juventus bi skor ta’ 1-0. Il-partita, li ;iet posposta minn nhar it-Tlieta tkompliet ilbiera[ fis-2pm u g[al darba o[ra kienet karatterizzata mis-sil; u l-borra. Min[abba f’hekk, i]-]ew; timijiet bilkemm setg[u jesprimu l-log[ob tag[hom u kien biss fl-a[[ar [ames mintui fejn it-Torok skurjaw il-gowl de/i]iv. Fir-ritratt Chiellini ta’ Juventus (lemin) jidher mg[assaes minn Melo ta’ Galatasaray. Ara pa;na 29 (Ritratt> EPA)
Tkompli l-kritika mill-media internazzjonali dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza Matthew Mamo
Wara r-rapport li ppubblikat fil-fa//ata tag[ha fil-jiem li g[addew dwar l-iskema talbejg[ ta/-/ittadinanza, issa lFinancial Times ta’ Londra ddedikat ukoll l-editorjal tag[ha g[al dan is-su;;ett. Fl-artiklu ta’ din il-;img[a, ilFinancial Times g[amlet anali]i dettaljata tal-iskema u ]velat li lMinistri tal-Kabinett tal-Gvern Ingli] jinsabu ta[t pressjoni qawwija biex jintervjenu kontra l-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza mill-Gvern Malti, u l-ka] sa[anistra tqajjem fil-Parlament Ingli]. Issa fl-editorjal, il-Financial Times tg[id li waqt li l-Gvernijiet Ewropej qed ji;;ieldu malkonsegwenzi tal-kri]i finanzjarja, idea popolari hi li toffri d-
drittijiet tar-residenza u l-passaport lill-imprendituri sinjuri minn pajji]i b[ar-Russja u /-?ina. Imma filwaqt li ssemmi pajji]i b[all-Portugall li joffru /ittadinanza lil xi [add li jkun investi fil-pajji], il-Financial Times tg[id li Malta qed tbaxxi s-suq tal-passaporti b[all-ebda pajji] ie[or meta qed tbieg[om g[al 650,000 ewro-il wie[ed. U tg[id li l-uniku ostaklu hu test dwar jekk intix xi terrorist jew xi [add involut fil-[asil tal-flus, li jekk tg[addi minnu ti;i approvat b[ala /ittadin Malti. Il-Financial Times tkompli li din l-iskema qajmet t[assib flUnjoni Ewropea g[ax ?ini] jew Russu li jikseb passaport Malti awtomatikament jikseb a//ess
g[at-28 stat membru tal-Unjoni Ewropea. U l-artikli ma jiqfux hawn hekk kif l-iskema re;g[et qed tag[mel [oss fil-media internazzjonali. Anke d-Daily Mail talIngilterra fuq is-sit tag[ha ter;a’ tirrapporta dwar dan, u tag[]el ittitlu:‘Malta se tbieg[ i/-/ittadinanza g[al 500,000 lira sterlina bix-xerrejja jkunu jistg[u jg[ixu u ja[dmu kullimkien fl-Unjoni Ewropea’ ... b’enfasi fuq ilkelma kullimkien. Filwaqt li tg[id li din l-iskema se tag[ti d-dritt lil sinjuri Russi u ?ini]i li jg[ixu u ja[dmu flUnjoni Ewropea, tg[id li lMinisteru tal-Intern Ingli] qed iwissi li mhux se jittollera labbu] tal-moviment [ieles fl-
Unjoni Ewropea u qed ja[dem biex iwaqqaf persuni li jabbu]aw minn dawk li d-Daily Mail tiddeskrivihom b[ala loopholes biex jid[lu fir-Renju Unit. Rapport iehor dwar l-iskema ta/-/ittadinanza ;ie ppublikat f’The Guardian. L-artiklu jg[id li l-iskema Maltija tista’ tkun attraenti g[al nies sinjuri g[aliex jarawha inqas kkumplikata hekk kif b’differenza g[as-sistema Ingli]a mhix marbuta ma’ investiment u applikazzjoni g[al residenza permanenti. The Guardian tirreferi g[allskemi Ewropej li huma iktar fa/li biex wie[ed jakkwistahom fosthom skemi fil-Gre/ja, ?ipru, l-Ma/edonja u issa Malta. I]id li minn fost dawn l-iskema Maltija hi l-iktar miftu[a u fa/li
biex takkwistaha The Guardian tkompli li liktar li jibbenefikaw minn dawn l-iskemi huma /-?ini]i sinjuri. U anke l-Kommersantuk, gazzetta ewlenija Russa tal-kummer/ ippubblikata fl-Ingilterra fl-a[[ar sig[at tkellmet dwar din l-iskema. Fl-artiklu, jing[ad li lg[an tal-Gvern Malti hu li jattira ;enerazzjoni ta’ ?ini]i sinjuri biex jiksbu passaport Ewropew.
media•link COMMUNICATIONS