Nru 13,623
It-Tnejn, 23 ta‘ Di/embru, 2013 €0.80 www.maltarightnow.com
Qabda kbira ta’ sigaretti f’G[awdex li tqajjem mistoqsijiet Tmien xhur wara ebda inkjesta ma;isterjali u ebda stqarrija mill-Pulizija hekk kif hu allegat li sar intervent minn ministru li wassal biex it-trakk ma jkunx sekwestrat Kenneth Xuereb Qabda kbira ta’ sigaretti talkuntrabandu f’G[awdex baqg[et mistura u mdawra b’mistoqsijiet kbar u b’rapporti li g[adhom mhux konfermati ta’ intervent minn Ministru tal-Gvern fil-ka]. Il-ka] imur lura g[al April li g[adda meta madwar nofs ixxahar il-pulizija f’G[awdex qabdet mat-13,900 grossa – jew madwar ]ew; miljun sigarett talkuntrabandu. Sorsi li tkellmu ma’ In-Nazzjon qalu li l-qabda saret fil-Qala u s-sigaretti kienu fi trakk bi pjan/i tar-re;istrazzjoni barranin.
Minn informazzjoni li g[andu In-Nazzjon, jidher li s-sigaretti tg[abbew fuq xarabank u tni]]lu lejn id-Depot tal-Pulizija filFurjana fuq ordni diretta talKummissarju tal-Pulizija Peter Paul Zammit. Min-na[a l-o[ra, it-trakk li fih kienu s-sigaretti tal-kuntrabandu ma kienx sekwestrat u dan, allegatament wara intervent ta’ Ministru partikolari tal-Gvern. Mhux mag[ruf x’sar mit-trakk u lanqas mis-sigaretti wara li kien ordnat li dawn ikunu trasportati lejn Malta. Fatt kurju] li jqajjem numru ta’
Trasport Pubbliku
In/ertezza
Il-PN jappella lill-Gvern biex jiddikjara b’mod /ar l-intenzjonijiet u l-pjani tieg[u dwar is-servizz tat-trasport pubbliku u jesprimi solidarjetà mal-[addiema talArriva. Jappella lill-Gvern biex jag[ti prijorità lill-interessi tal[addiema. Ara pa;na 32 Il-Gvern
Jie[u lura artijiet
Il-Gvern jie[u lura artijiet li ng[ataw lil asso/jazzjonijiet sportivi. }ew; ka]i jinvolvu klabbs tal-futbol tal-Premier u ka] ie[or jinvolvi l-Federazzjoni tal-Motorsport Ara pa;na 3 Il-Libja
Twe;iba mill-Ministru tal-Intern Manwel Mallia g[al mistoqsija parlamentari tad-deputat Nazzjonalista Jason Azzopardi waslet sitt xhur wara u qalet biss li l-investigazzjoni tal-Pulizija g[adha mhux konklu]a
mistoqsijiet, hu li l-pulizija ma [ar;et ebda stqarrija dwar din ilqabda kbira, li wara kollox tfisser su//ess fil-[idma tal-pulizija kontra l-kuntrabandu. F’:unju li g[adda, il-kelliem talOppozizzjoni dwar l-Intern Jason Azzopardi, g[amel Mistoqsija Parlamentari dwar dan il-ka] u fost l-o[rajn staqsa x’sar millvettura u mill-persuni suspettati. It-twe;iba min-na[a talMinistru tal-Intern Manwel Mallia waslet sitt xhur wara –
aktar kmieni l-;img[a li g[addiet – imma tg[id biss li l-investigazzjoni mill-Pulizija dwar ilka] imsemmi u tmien xhur wara li se[[ il-ka] – “g[adha mhux konklu]a” u g[aldaqstant ma j[ossx li t-tag[rif g[andu jkun ippubblikat. Fatt ie[or li jqajjem mistoqsijiet hu kif ma saritx inkjesta millMa;istrat dwar dan il-ka]. Meta g[al ka]i ferm i]g[ar is-soltu dejjem isiru inkjesti Ma;isterjali. Fid-dawl ta’ dan kollu, In-
Nazzjon bag[at numru ta’ mistoqsijiet lill-Ministru Manwel Mallia dwar dan il-ka] li aspetti minnhom ilhom mistura g[al diversi xhur. Imma b[alma g[amel fil-Parlament, Mallia ma we;ibx il-mistoqsijiet li bg[attnielu u kelliema talMinisteru rreferietna g[and ilpulizija biex nistaqsu lilhom. In-Nazzjon hekk g[amel i]da 48 sieg[a wara li bag[tna dawn il-mistoqsijiet, ma ng[ata ebda twe;iba mill-Korp tal-Pulizija.
Tkompli l-vjolenza Numru ta’ persuni jinqatlu f’attakk suwi/ida f’Benga]i filwaqt li s-servizz tal-internet ji;i interrott min[abba l-inkwiet. Ara pa;na 15
Futbol
B’Kara jkabbru l-vanta;; b’reb[a fuq Hibs Ara pa;na 31
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
2
LOKALI
Sejba ta’ katavru fil-ba[ar f’Sa Maison Barrani i]da mhux immigrant irregolari Il-Pulizija qed tinvestiga ssejba ta’ katavru fil-ba[ar flin[awi ta’ Sa Maison f’TalPietà. Kmieni lbiera[ waranofsinhar il-Pulizija r/eviet rapport li f’wi// il-ba[ar deher dak li kien qisu gisem ta’ persuna. Membri tal-Forzi Armati ta’ Malta marru fil-post permezz ta’ patrol boat fejn instab katavru ta’ ra;el li madwar ]aqqu kellu [abel. Wara aktar investigazzjonijiet, il-Pulizija kkonfermat li rra;el hu barrani imma mhux immigrant irregolari. S’issa g[adu ma kienx identifikat. Illum mistennija ssir l-awtopsja fuq il-katavru biex tkun mag[rufa l-kaw]a tal-mewt tieg[u. Il-Pulizija qed tkompli tinvestiga l-ka].
SmartCity Malta l-g[ada tal-Milied se tkun qed tilqa’ L-iStrina g[at-tieni sena konsekuttiva f’esperjenza unika u e//itanti g[all-familja kollha
Divertiment g[all-familja fi SmartCity Malta waqt L-iStrina 2013 G[al darba o[ra, L-iStrina 2013 qed toqrob u din is-sena, g[at-tieni sena konsekuttiva, SmartCity Malta se tilqa’ lil L-iStrina 2013 b[ala l-post li se jkun trasmess bissatellita nhar is-26 ta’ Di/embru minn nofsinhar sad-9.30pm, sabiex tifta[ il-bibien tag[ha g[allpubbliku g[al ;urnata mimlija attivitajiet sbie[ u divertiment.
L-avveniment se jsir fil-Laguna Walk fi SmartCity Malta li se tkun miftu[a g[all-pubbliku g[allewwel darba sabiex titgawda u ti;i esperjenzata matul l-ista;un festiv. Il-Laguna Walk se ti;i inawgurata uffi/jalment firRebbieg[a li ;ejja. L-avveniment hu mistenni li jkun esperjenza unika u e//itanti g[all-familja li tinkludi attivitajiet sbie[, prestazzjonijiet mu]ikali live u atmosfera mill-isba[. G[allewwel darba, il-Laguna Walk se tkun qed tilqa’ s-suq Malti popolari, patches li ji;bor flimkien artisti, disinjaturi, stilisti u nies tas-snajja’ b’talent kbir. B[al dejjem, is-suq se jesebixxi talent lokali u kreazzjonijiet sbie[ g[allvi]itaturi tal-Laguna Walk nhar is26 ta’ Di/embru. L-iStrina fi SmartCity Malta se tkun avveniment meravilju] wkoll g[at-tfal li se jkunu jistg[u jgawdu l-playstation area, dg[ajjes /kejknin fil-laguna, kif ukoll Dazzle, musical tat-tfal ispirattiv b’kanzunetti ta’ kwalità West End, u Centre Stage g[ad-divertiment ta’ kul[add waqt l-avveniment.
Il-Laguna Walk fi SmartCity Malta se tkun miftu[a g[all-pubbliku g[all-ewwel darba sabiex titgawda u ti;i esperjenzata matul l-ista;un festiv Adulti u tfal se jkunu jistg[u ji//aqalqu wkoll grazzi g[a]]umba ma’ Maria u Pedro, kif ukoll se jiddevertu ma’ diversi mu]i/isti u kantanti lokali fosthom Footprints, Klinsmann, Pamela Bezzina, Kantilena, Lyndsay and Lulu, Eleanor Cassar, Adrian, Gloriana Arpa Belli, Nadine Axisa, Tiziana Calleja, Neville, Amber, Dario Mifsud Bonnici, Pamela Schembri, Gaia Cauchi u o[rajn. Se jkun hemm ukoll esebizzjoni tal-Harley Davidson u spettaklu bil-funtana fil-laguna li ti]fen malmu]ika, li bla dubju se jie[u gost bihom kul[add. Vi]itaturi se jkunu jistg[u jg[inu wkoll lil tfal fil-b]onn, grazzi g[al Locks of Love li se jkunu fuq il-post waqt lavveniment. Locks of Love hija entità karitattiva li tipprovdi bi//iet taxxag[ar lil tfal li huma finanzjarja-
ment ]vanta;;jati li jsofru minn telf ta’ xag[ar fit-tul g[al ra;unijiet medi/i ta’ kull tip. G[aldaqstant, kull min i]ur SmartCity Malta se jkun jista’ jg[in lil dawn it-tfal i[ossuhom kunfidenti u normali. Filwaqt li kien qed jitkellem dwar l-avveniment filantropiku, il-Kap E]ekuttiv ta’ SmartCity Malta, Anthony Tabone, qal li SmartCity Malta hi onorata li qed tilqa’ L-iStrina g[at-tieni darba fi SmartCity Malta. It-tim ta’ LiStrina laqa’ lil SmartCity Malta bis-s[i[ g[all-organizzazzjoni talavveniment u flimkien qed issir [afna [idma sabiex dan ikun wie[ed ta’ su//ess kbir g[allfamilji kollha Maltin. Il-pa;na ta’ Facebook ‘SmartCity News’ se tkun qed ta;;orna b’aktar dettalji e//itanti dwar l-avveniment tal-g[ada talMilied.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
3
LOKALI
Il-Gvern jie[u lura artijiet li ng[ataw lil asso/jazzjonijiet sportivi }ew; ka]i jinvolvu klabbs tal-futbol li b[alissa jilag[bu fil-kampjonat Premier u ka] ie[or jinvolvi l-Federazzjoni tal-Motorsport Kenneth Xuereb
Il-Gvern Laburista jidher li qed ire;;a’ lura ftehim li kien g[amel il-Gvern pre/edenti ma’ diversi asso/jazzjonijiet sportivi li permezz tag[hom, dawn lasso/jazzjonijiet ing[ataw art pubblika sabiex ikunu jistg[u jipprattikaw id-dixxiplina sportiva tag[hom. In-Nazzjon hu infurmat b’millinqas tliet ka]i fejn dan qed isse[[, tnejn minnhom jinvolvu klabbs tal-futbol li b[alissa jilag[bu fil-kampjonat Premier u l-ie[or jinvolvi l-Federazzjoni tal-Motorsport. Dan minbarra li l-art li fuqha lGvern pre/edenti kien qed jippjana li jibni kumpless sportivi re;jonali fil-Qawra ttie[det millGvern u ng[atat lura lidDipartiment tal-Artijiet. Il-klabb tal-Football Valletta FC ilu j[allas il-kera fuq art f’{al Farrug sa mill-2011 meta kienet mg[oddija mill-Gvern pre/edenti. Il-klabb g[andu l-[sieb li jibni grawnd full-size u wie[ed ftit i]g[ar biex fuqhom isir it-ta[ri;. Issa jidher li qed iberraq fuq ilpjani tal-Belt. Dan g[aliex ilGvern Laburista qed jikkunsidra li din l-art tittie[ed lura sabiex tintu]a g[al pro;etti relatati malavjazzjoni. S’issa, il-Kumitat tal-Belt Valletta jinsab fil-g[ama u sema’ biss xnig[at dwar il-pjani talGvern. Dan il-;urnal hu infurmat li f’dawn il-;ranet intalbet laqg[a ur;enti mal-Ministru Karmenu Vella, li hu responsabbli mill-qasam tal-avjazzjoni; i]da g[ad mhux mag[ruf jekk ilMinistru a//ettax li ssir din illaqg[a.
Art li fuqha l-Gvern pre/edenti kien qed jippjana li jibni kumpless sportiv re;jonali fil-Qawra ttie[det mill-Gvern u ng[atat lura lid-Dipartiment tal-Artijiet Ta’ min ifakkar li minbarra lkera fuq dan is-sit, Valletta FC ukoll qed jid[lu fi spejje] biex ju]aw il-fa/ilitajiet tal-Gudja g[at-ta[ri; tat-tim. Ka] ie[or hu involut il-klabb Naxxar Lions FC. Wara li iktar minn sena ilu kien iffirmat ftehim bejn il-Kunsill Malti g[allIsport u l-klabb ta’ Naxxar Lions, bil-pjanti jkunu diskussi wkoll quddiem l-Awtorità g[allAmbjent u l-Ippjanar (MEPA), issa jidher li l-Gvern donnu jrid jibdel kollox. Fil-fatt kien anki [are; Avvi] Legali f’dan is-sens is-sena li g[addiet. Fi twe;ibiet g[al mistoqsijiet parlamentari mag[mula mill-Kelliem tal-Oppo]izzjoni g[all-Isport, Robert Cutajar, ilMinistru g[all-Edukazzjoni u xXog[ol Evarist Bartolo qal li g[addejjin ta[ditiet sabiex jinstab sit alternattiv g[aliex skont il-Ministru Bartolo, dan ilpro;ett ta’ fa/ilitajiet sportivi “jista’ jkollu impatt negattiv fuq l-ambjent tal-madwar”.
Waqt mistoqsijiet supplimentari fil-Parlament il-;img[a li g[addiet mid-Deputati Nazzjonalisti Robert Cutajar u Jason Azzopardi, is-Segretarju Parlamentari responsabbli millMEPA, Michael Farrugia, li hu wkoll id-Deputat tad-Distrett li jinkludi n-Naxxar, ta ra;uni differenti dwar i/-/aqliq g[al sit
ie[or g[all-fa/ilitajiet sportivi ta’ Naxxar Lions. Skont Michael Farrugia, is-sit pre]enti jinsab fuq art li hi ta’ terzi persuni. Madanakollu, qed iqumu mistoqsijiet fuq l-art il;dida li kienet identifikat. Fost dawn hemm li l-art imwieg[da tmiss ma’ wied u hi vi/in [afna ta’ fejn jin[araq in-nar tal-festa. Minn informazzjoni li g[andu In-Nazzjon, jidher li din idde/i]joni xejn ma ni]let tajjeb mad-diri;enza tal-klabb tant li lPresident ta’ Naxxar Lions, Dione Drago, kien irrappurtat jg[id li jekk din il-kwistjoni ma ti;ix ri]olta sa Marzu li ;ej, hu
jirri]enja minn President tanNaxxar. It-tielet ka] hu marbut malBarriera tal-A[rax, fil-Mellie[a, u jinvolvi lill-Malta Motorsport Federation. Il-Gvern pre/edenti kien g[adda barriera tal-A[rax tal-Mellie[a lill-Malta Motorsport Federation sabiex din tintu]a g[al attivitajiet sportivi. Kuntrarju g[al dak li ntqal mill-Gvern, il-Federazzjoni kienet g[amlet xi xog[ol ta’ tindif f’din il-barriera bl-g[ajnuna tal-Kunsill Lokali tal-Mellie[a fi]-]mien meta d-Deputat Nazzjonalista Robert Cutajar kien Sindku tal-lokalità u anki saru xi attivitajiet fosthom offroading u attivitajiet bilmuturi. Fi twe;iba g[all-Mistoqsijiet Parlamentari mag[mula minn Robert Cutajar, il-Ministru Evarist Bartolo qal li l-Gvern qieg[ed f’diskussjoni malFederazzjoni tal-Motorsport biex “ji;u analizzati l-possibbiltajiet tal-a[jar u]u g[al dan issit”.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
4
LOKALI
Il-bidla g[all-ewro fil-Latvja Presepju
Il-Bank ?entrali ta’ Malta se jsarraf bla spejje] karti tal-flus tal-lats f’ewro wara li l-Latvja ting[aqad maz-zona tal-ewro fl-1 ta’ Jannar 2014. Fil-Latvja, l-ewro se jie[u post il-lats b[ala munita nazzjonali tal - Latvjani . B[ala servizz lill - pubbliku , matul Jannar u Frar 2014, il-banek
/entrali kollha taz - zona tal ewro se jkunu qed isarrfu karti tal-flus tal-lats fl-ewro. Il - karti tal - flus tal - lats jistg[u jissarrfu mit - 2 ta ’ Jannar sat-28 ta’ Frar 2014 flAnnexe tal-Bank ?entrali ta’ Malta fil-Belt Valletta, mitTnejn sal-:img[a mit-8.30am sas-1pm.
[aj fin-Nadur bis-sehem ta’ 30 voluntier Inizjattiva li bdiet din is-sena fin-Nadur hi dik ta’ presepju [aj, li qed isir ghall-ewwel darba mill-G[aqda {bieb talPresepji, fin-Nadur. F’dan il-presepju qed li jittella ’ fi Triq it - Ti;rija , jipparte/ipaw fih mat-30 voluntier . Anton Said , wie[ed mill-organizatturi spjega ma’ In-Nazzjon il-kun/ett wara dan il-presepju [aj li qed I;ib lisem ‘In Presepio’, u fisser kif attività b[al din tirrekjedi ammont kbir ta’ xog[ol. L - attivita fin - Nadur tkun miftuha fi tmiem il-;imgha u tibqa ’ g[addejja sal - 5 ta ’ Jannar. Nhar is-Sibt li ;ej, 28 ta ’ Di/embru il - presepju[aj ikun miftu[ mill-5.30pm sat8pm; il-[add 29 ta’ Di/embru mit - 3pm sat - 8pm ; is - Sibt 4 ta’Jannar mill-5.30pm sat-8pm u l-a[[ar jum, il-[add 5 ta’ Jannar bejn it-3 u t-8pm.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
5
LOKALI
F’serata li fiha tfakkar Nerik Mizzi f’g[eluq it-63 sena mill-mewt tieg[u, il-Kap Nazzjonalista Simon Busuttil u l-Professur Oliver Friggieri tkellmu dwar kif Nerik Mizzi fil-[idma politika tieg[u g[araf l-identità Ewropea tal-poplu Malti
Il-poplu Malti hu kburi bi/-/ittadinanza tieg[u u ma jridx li tkun g[all-bejg[ F’tifkira f’g[eluq it-63 sena mill-mewt ta’ Nerik Mizzi tfisser kif Malta hi nazzjon s[i[ u Ewropew kif xprunaha bl-Italjanità tieg[u Nerik Mizzi Il-kwistjoni li tqanqlet filpajji] wara li l-Gvern g[adda lli;i dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza, uriet li l-poplu Malti, anke jekk ma jafx jag[ti definizzjoni, hu kburi bi/-/ittadinanza tieg[u u ma jridx li tkun g[all-bejg[. Dan is-sentiment dwar l-indentità tal-poplu Malti kien ukoll matul is-snin meta l-poplu kien maqsum bejn il-lingwa Taljana jew Ingli]a, kif ukoll meta lGvern ta’ Mintoff ried li jqarreb lil Malta aktar lejn id-dinja G[arbija. Anke jekk sal-lum g[adu diffi/li li ting[ata definizzjoni dwar l-identità Maltija, hu fatt li Malta hi nazzjon s[i[, nazzjon Ewropew kif xprunaha bl-italjanità tieg[u Nerik Mizzi. F’serata li fiha tfakkar dan ilpolitiku Malti f’g[eluq it-63 sena
Il-Fondazzjoni Fortunato u Nerik Mizzi [adet [sieb id-di;itizzazzjoni tal-arkivju kollu ta’ Nerik Mizzi u issa jmiss li d-dar fejn g[ex fil-Belt ting[ata d-dinjità li jixirqilha mill-mewt tieg[u, il-Kap Nazzjonalista Simon Busuttil u Oliver Friggieri tkellmu dwar kif Nerik Mizzi fil-[idma politika tieg[u g[araf l-identità Ewropea tal-poplu Malti. Oliver Friggieri tkellem dwar il-pre;udizzju li je]isti meta wie[ed jitkellem dwar Nerik Mizzi. Dak i]-]mien kienet issir il-mistoqsija “A[na min a[na?” Din il-mistoqsija g[adha ssir sallum u jekk hu fatt li pajji]na avvanza [afna fil-livell talg[ajxien, g[ad g[andu problema
kbira dwar l-identità e]istenzjali. Oliver Friggieri qal li s-so/jetà llum g[andha problemi o[ra, fosthom il-problema tad-dimentia storika kollettiva. Jin[tie; li lpoliti/i janalizzaw sewwa s-sitwazzjoni fil-pajji] u jfittxu twe;iba g[all-mistoqsija “A[na min a[na llum?” Mhix problema ta’ identità jekk a[niex Ewropej jew le, i]da l-problema ta’ pajji] li tant g[addej minn bidliet mg[a;;la li tilef kull kontroll talaffarijiet. Simon Busuttil qal li d-diskors
ta’ Oliver Friggieri fakkru fiddiskors li g[amel fil-Parlament meta rrea;ixxa g[al-li;i dwar ilbejg[ ta/-/ittadinanza. Wara dak id-diskors irrealizza li l-poplu Malti esprima ru[u ming[ajr ebda dubju li ma jridx li /-/ittadinanza u l-identità tieg[u ikunu g[all-bejg[. Jidher /ar li l-poplu Malti j[oss b’qawwa l-identità Maltija tieg[u anke jekk mhux f’po]izzjoni li jiddefiniha. G[all-mistoqsija “A[na min a[na?” Nerik Mizzi wie;eb blitaljanità tieg[u. Illum nag[rfu li pajji]na hu indipendenti u Ewropew ming[ajr l-ebda dubju. Lanqas l-Ewropa qatt ma ddubitat mill-identità Ewropea talpoplu Malti u kontra dak li [asbu [afna, l-UE a//ettat mill-ewwel li l-lingwa Maltija tkun wa[da mil-lingwi uffi/jali.
L-eks-Im[allef Giovanni Bonello, li kien moderatur tasserata, qal li din l-okka]joni kienet organizzata mill-Partit Nazzjonalista u millFondazzjoni Fortunato u Nerik Mizzi. Qal ukoll li l-Fondazzjoni [adet [sieb id-di;itizzazzjoni tal-arkivju kollu ta’ Nerik Mizzi u issa jmiss li d-dar fejn g[ex Nerik Mizzi fi Triq San :wann il-Belt ter;a’ ting[ata d-dinjità li jixirqilha. Pre]enti g[as-serata ta’ tifkira kien hemm ukoll il-President Emeritus Eddie Fenech Adami, l-eks-Kap Nazzjonalista Lawrence Gonzi, il-Vi/i Kap g[all-{idma tal-Partit Beppe Fenech Adami u l-Vi/i Kap g[all-{idma tal-PN filParlament Mario de Marco, diversi deputati u mistiedna o[ra.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
6
IVVJA::AR
Kull passi;;ier, li qed jivvja;;a fuq negozju jew g[all-pja/ir, hu uniku hekk kif l-Emirates ti]gura li l-vja;; ikun ta’ pja/ir daqs id-destinazzjoni
L-Emirates tkompli ti]viluppa l-ivvja;;ar f’esperjenza rilassanti u ta’ kumdità Il-linja tal-ajru Emirates qed tkompli tikseb aktar ri]ultati fissettur tal-avjazzjoni li dejjem qieg[ed isir aktar kompetittiv u bi sfidi akbar hekk kif qed tkompli tintrodu/i inizjattivi u progrmmi innovattivi li tag[mel l-ivvja;;ar esperjenza unika ta’ rilassament u ta’ kumdità. F’laqg[a mal-media f’Malta, Paul Fleri Soler, Country Manager tal-Emirates f’malta, tkellem dwar l-a[[ar ]viluppi tal-kumpanija – ewlenin fosthom i]-]ieda ta’ 2% tal-profitti g[allewwel sitt xhur tas-sena 2013\2014, u d-destinazzjonijiet ;odda fil-firxa globali tag[ha li jinkludu t-tnedija ta’ titjira transatlantika ta’ Emirates minn Milan g[al New York u li hi ta’ interess ukoll g[all-Malitn. Emirates qed tg[in sew lekonomija u l-industrija tatturi]mu f’Malta b’opportunitajiet lill-vja;;aturi Maltin g[annegozju u g[all-btala billi tipprovdi rabta kuljum g[al firxa globali ta’ Emirates permezz ta//entru tag[ha f’Dubaj, spe/jalment g[al destinazzjonijiet lejn lOrjent, li jinkludu l-Lvant Nofsani u l-Awstralja.
Passi;;ieri tal-Emirates g[al Malta ji;u fost l-o[rajn milLvant Nofsani u l-Asja, u l-og[la per/enta;; huma mill-Awstralja. Mill-1 ta’ Settembru 2013, Emirates re;g[et bdiet it-titjiriet g[al Tripli tliet darbiet fil;img[a, b’turija tal-importanza tal-Libja fil-firxa globali talEmirates, u l-impenn tal-linja lejn il-pajji]. Bl-ajruplani akbar Boeing 777200ER (li jesa’ 274 passi;;ier) li beda joperaw bejn Malta u Dubaj fi Frar li g[adda biex tintlaqa’ ddomanda tikber mill-passi;;ieri u wkoll biex ji]died l-appo;; g[an-negozju, Emirates ]iedet aktar minn 27,000 f’seats fl-2013 meta mqabbla mal-2012. Din is-sena wkoll ]diedet tag[bija g[al 17-il tunellata metrika l-kapa/ità g[al ;arr ta’ merkanzija, minn 13-il tunellata metrika fl-2012. Is-servizz ta’ kuljum ta’ Emirates jipprovdi rabta importanti [afna g[all-industrija talmanifattura u industriji o[ra b[all-esportazzjoni tat-tonn. Permezz tal-flotta tag[na tat-tip freighters wide-bodied g[al merkanzija Emirates toffri lill-
L-Emirates [abbret ordni o[ra ta’ 50 ajruplan A380, biex issa l-ordnijiet kollha tal-A380 ila[[qu 101 ajruplan industrija s-servizz ta’ ;arr ta’ merkanzija goffa, tqila u voluminu]a minn punt g[all-ie[or. Matul is - snin l - Emirates ;arret g[add sew ta’ karozzi ta’ valur g[oli. I;;orr regolarment farma/ewti/i , materja prima g[all-industrija, [ut tropiku u frisk kollu b’kontroll tat-temperatura , u merkanzija ta ’ valur. Aktar firxa ta’ qlig[ g[annegozji mill-operazzjonijiet talEmirates f ’ Malta jinkludu akkommodazzjoni ta’ 5 stilel g[all-ekwipa;; – 15-il kamra kuljum; trasport kuljum g[allekwipa;;; servizz ta’ Chauffer Drive g[al passi;;ieri First Class jew Business Class ; b]onnijiet ta’ catering b’medja ta’ 300 ikla kuljum; fjuwil; ground handling; servizzi ta’ reklami u relazzjonijiet pub-
bli/i; u servizzi ta’ IT g[alluffi//ju f’Malta. Emirates kompliet bit-tkabbir qawwi tag[ha billi ]iedet mhux anqas minn seba’ destinazzjonijiet ;odda fil-firxa minn Jannar 2013, biex b’hekk ;abet pajji]i, kulturi u esperjenzi ;odda x’jesperjenzaw g[al klijenti tag[ha. Il-lista tinkludi Varsavja; Algiers; Haneda f’Tokjo; Stokkolma; Clark fil-Filippini; Conakry f’Guinea; Sialkot filPakistan; u t-titjira ;dida transatlantika bejn Milan u New York. L-Emirates g[alqet is-sena b’servizz ;did lejn Kabul flAfganistan) li tnieda fl-4 ta’ Di/embru. Servizzi o[ra ;odda fl-ewwel kwart tal-2014 se jinkludu Kiev, Taipei u Boston. Emirates g[aqqdet l-Amerka ta’ Fuq mal-Ewropa meta nidiet servizz dirett bejn Milan u New
York, fl-1 ta’ Ottubru 2013, li ta lill-vja;;aturi g[all-btala u tannegozju g[a]la akbar u aktar konvenjenza. It-titjira diretta tie[u biss disa’ sig[at u 20 minuta. Il-Boeing 777-300ER talEmirates joffri l-og[la livelli ta’ kumdità g[all-passi;;ieri bi tmien suites privati lussu]i flEwwel Klassi; 42 sodod lie-flat fil-Klassi tan-Negozju; u 310 seats b’wisa’ ;eneru]a fil-Klassi Ekonomija, fuq is-servizz MilanNew York. L-innovazzjonijiet abbord jinkludu mood-lighting li jg[in jissettja mill-;did l-arlo;;i tal;isem u jnaqqas il-jetlag, is-sistema ice ta’ Emirates li toffri sa 1,600 kanali ta’ video, awdjo u log[ob skont ix-xewqa, headsets li jnaqqsu l-[sejjes, SMS u email mis-seat, u sistema in-seat five-zone massage, li ti]gura li lvja;;aturi jaslu rilassati u ffriskati. Emirates g[andha wkoll wa[da mill-policies l-aktar ;eneru]i fid-dinja dwar ilvali;;ja. g[al pa;na 7
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
7
IVVJA::AR
Ji]died id-d[ul u l-qlig[ nett fl-ewwel nofs tas-sena fiskali minn pa;na 6
Kull passi;;ier, li qed jivvja;;a fuq ngeozju jew g[allpja/ir, hu uniku. Is-servizzi tag[na First jew Business Class jie[du [sieb il-b]onnjiet ta’ kull passi;;ier il-[in kollu, minn meta jsir il-booking sal-wasla fid-destinazzjoni finali. Emirates ti]gura li l-vja;; ikun ta’ pja/ir daqs id-destinazzjoni. Fuq il-Boeing 777-200ER hemm il-kumdit 12-il suites privati fl-Ewwel Klassi u kumdità ta’ 42 sodda lie-flat fil-Klassi tan-Negozju. Premium Il-passi;;ieri jing[ataw check-in, boarding, u twassil ta’ vali;;ja kollha bi prijorità, allowance rispettivament ta’ 50 u 40 kilogramm, ikliet gourmet u nbejjed u spirti esklussivi, is-sistema ice ta’ divertiment abbord li g[andha sa 1,600 kanal ta’ divertiment, li kollha jg[inuhom jirrilassaw jew ila[qu man-negozju tag[hom. Bid-divertiment abbord fuq lEmirates, il-passi;;ieri jsibu [afna x’jag[mlu waqt it-titjira minn Malta g[al Dubaj, jew it-titjira relattivament qasira g[al ?ipru. Aktar vja;;aturi llum qed jesperjenzaw il-kumdità ta’ titjir fuq l-ajruplan double decker A380 ta’ Emirates. Dan l-ajruplan, ilflagship tal-Emirates re;a’ qajjem is-se[er pja/ir ta’ titjir. Mimli innovazzjonijiet. Il-punt prin/ipali tal-konversazzjoni bejn dawk li taru flupper deck tal-A380 hu l-Lounge ta’ waqt it-titjira, fejn vja;;aturi tal-Ewwel Klassi u tan-Negozju jistg[u jitkellmu bejniethom fuq dak li jridu waqt li jie[du bibita 40,000 pied ’il fuq mill-art. LA380 kollha ta’ Emirates g[andhom il-Wi-Fi, li jag[mel possibbli konnettività kompleta mal-art u wkoll l-u]u tal-mowbajl. L-Emirates [abbret ukoll dan l-a[[ar ordni o[ra ta’ 50 ajruplan A380, biex issa l-ordnijiet kollha tal-A380 ila[[qu 101 ajruplan, li jiswew US$ 45 biljun. L-A380 b[alissa jtir lejn 22 destinazzjoni. G[all-familji li jivvja;;aw bi tfal ]g[ar, jing[ata konsiderazzjonijiet spe/jali biex tipprovdi lill-familiji vja;;ar komdu u ming[ajr xkiel u ng[inu lillEmirates topera erba ’ titjiriet skedati fil - ;img[a minn Malta g[al Dubaj b ’ waqfa f ’ Larnaka , /ipru , nhar ta’ Tnejn, l-Erbg[a, il:img[a u s - Sibt . Nhar ta ’
L-aqwa divertiment g[at-tfal waqt it-titjiriet bl-Emirates tkompli bit-tkabbir qawwi tag[ha b’seba’ destinazzjonijiet ;odda minn Jannar 2013
familja kollha tistrie[ u tgawdi lbidu tal-vja;; tal-btala tag[ha. Hemm ukoll prijorità g[alla//ess fuq l-ajruplan, prezzijiet spe/jali lit-tfal ta’ bejn is-sentejn u 11-il sena, servizz g[at-trabi u servizz ta’ stroller fl-Ajruport Internazzjonali ta’ Dubaj, apparti minn menus spe/jali g[at-tfal iddisinjati biex jappellaw lillpassi;;ieri minn kull pajji]. Jing[ata wkoll l-aqwa divertiment g[at-tfal waqt it-tijira fuq ice Widescreen Di;itali. Il-varjetà ta’ films, cartoons, log[ob u mu]ika hi fost l-aqwa u garanzija li ]]omm it-tfal jiddevertu matul it-titjira kollha. L-Emirates qed kontinwament tintrodu/i programmi innovattivi. Qed nintrodu/u f’Malta skema ;dida g[an-negozji, Business Rewards – programm ta’ vvja;;ar ta’ tgawdija imfassal apposta biex tilqa’ g[al [ti;iet ta’ kull SME u organizzazzjonijiet tal-istess daqs talSMEs.
Business Rewards joffri lopportunità li tgawdi minn titjiriet tal-impjegati. Kull [in re;istrat li l-impjegati jibbukkjaw it-titjira tag[hom mal-Emirates permezz tal-Business Rewards, innegozju jew l-organizzazzjoni takkwista Business Rewards Miles, filwaqt li l-individwu jkompli jakkwista l-mili millprogramm Skywards. Innegozju\organizzazzjoni tkun tista’ ssarraf il-mili mi;bura Business mill-programm Rewards ma’ kull darba li ttir mal-Emirates. L-Awstralja hi wa[da minn tliet destinazzjonijiet fin-network tal-Emirates, popolari kemm mas-settur tan-negozju kif ukoll ma’ dawk li jivvja;;aw g[all-
btala u mistrie[. Bis-s[ubija ;dida bejn lEmirates u Qantas imnedija f’April 2013, i]-]ew; linji talajru qed jikkolaboraw u jwasslu l-a[jar networks, lounges, ilbenefi//ji ta’ min jivvja;;a ta’ spiss flimkien mal-esperjenza tal-ivvja;;ar g[all-klijenti tag[na. Is-s[ubija ;dida issa qed twassal lill-passi;;ieri minn Malta lejn l-Awstralja u New Zealand man-network domestika ta’ iktar minn 55 destinazzjoni, b[alma huma destinazzjonijiet re;jonali lejn il-Gold Coast u Hobart fl-Awstralja lejn Wellington u Queenstown fi New Zealand. Bejniethom i]-]ew; linji tal-
{add , it - Tlieta u nhar ta ’ {amis , Emirates topera titjiriet diretti minn Dubaj g[al Malta bir-ritorn jag[mlu waqfa fi Tripli. Minn Dubaj , Emirates
b[alissa tg[aqqad il passi;;ieri ma’ 137 destinazzjoni f’77 pajji] mifruxa f’sitt kontinenti , b ’konnessjonijiet konvenjenti fil-[in g[al destinazzjonijiet imbeg[da.
B ’ 60 , 000 impjegat minn iktar minn 160 nazzjonalità, l-Emirates Group hu wie[ed mill-ikbar organizzazzjonijiet multikulturali fid-dinja. Emirates timpjega 1 30
Is-s[ubija ;dida bejn l-Emirates u Qantas qed twassal l-a[jar networks u lounges g[al kull min ikun qed jivvja;;a
ajru qed joffru iktar minn 100 titjira fil-;img[a bejn lAwstralja, New Zealand u Dubaj. Dan ix-xahar, l-Emirates [abbret ir-ri]ultati tal-ewwel nofs is-sena fiskali 2013-2014, fejn irre;istrat qlig[ nett ta’ US$ 475 miljun, ]ieda ta’ 2% fuq listess perjodu tas-sena ta’ qabel. Id-d[ul tal-Emirates Group la[aq US$ 11.5 biljun g[allewwel sitt xhur, ]ieda ta’ 13% fuq US$ 10.2 biljun. Il-linja talajru ;arrett 21.5 miljun passi;;ier mill-1 ta’ April 2013, ]ieda ta’ 15% fuq l-istess perjodu tas-sena li g[addiet. L-Emirates t[addem flotta moderna u effi/jenti ta’ 208 ajruplan kollha wide-bodied. Wara l-a[bar fl-Air Show ta’ Dubaj, il-linja tal-ajru issa g[andha ordnat 385 ajruplan, li jikkonsistu minn 101 Airbus A380s, 70 Airbus A350s, 150 Boeing 777Xs, 61 777-300 ERs u tliet Boeing freighters, b’kollox jiswew iktar US$ 166 biljun. Malti , li jinkludu 89 ekwipa;; tal-kabina u 11-il ekwipa;; tal - flight deck li huma bba]ati l-aktar f’Dubaj, waqt li 13 huma impjegati fluffi//ju f’Malta.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
8
OPINJONI
Bla triq u bla mappa (14) Mil-lenti ta’ analista
Harold Wilson, eks-Prim Ministru Ingli], kien qal li ;img[a hi ]mien twil fil-politika. Mid-9 ta’ Marzu g[addew aktar minn disa’ xhur. Disa’ xhur huma twal bi]]ejjed biex ni;;udikaw xi jsarrfu l-wieg[di elettorali ta’ Joseph Muscat. Malta tag[na lkoll, meritokrazija, trasparenza, kontabbilità, roadmap, mag[na tista ma taqbilx i]da mag[na tista’ ta[dem. Muscat g[amel dawn ilweg[diet biex iwassluh sa reb[a elettorali. Fid-disa’ xhur li g[addew rajna l-weg[di jintnesew, jintremew u josfru.
Introduzzjoni minn Joseph Muscat (pa;na iii) – MALTA TAG[NA LKOLL – “G[alina Malta mhux ta’ dak jew talie[or. Mhux ta’ xi klikka. Malta lanqas ma hi ta’ xi politiku jew ta’ xi Partit.”
Wara l-weg[diet elettorali ta’ Joseph Muscat, il-poplu stenna [afna. Ippretenda aktar u aktar meta, fil-ftu[ ta’ din il-le;islatu-
ra, sema’ d-diskors ippreparat mill-Gvern Laburista u moqri mill-President ta’ Malta. “Bdejna kapitlu ;did fl-istorja ta’ dan il-poplu. I]-]mien talpiki, tal-parti;;jani]mu, tal-arroganza fit-tmexxija, f’kull saff tattmexxija, trid issir parti mill-passat.” Mill-kliem g[all-fatti hemm ba[ar jikkumbatti. Id-disa’ xhur li g[addew kienu karatterizzati minn de/i]jonijiet li [olqu kontroversji u di]appunt kbir. Il-[addiema fis-servizz pubbliku li emmnu fil-meritokrazija u li belg[u il-lixka ta’ Joseph Muscat li “mag[na tista ma taqbilx i]da mag[na tista ta[dem” jinsabu di]illu]i, jinsabu mwe;;g[in. Illum jafu li Muscat da[ak bihom, serqilhom il-vot u issa rmiehom. Joseph Muscat qasam ir-riga tal-meritokrazija f’elf bi//a. Ilkredenzjali biex tikkwalifika g[al kariga pubblika ta[t ilGvern ta’ Muscat nafu li huma jew li tkun fil-klikka ta’ Muscat, jew li fl-elezzjoni kont fuq bill-
MALTA TAG{NA LKOLL Manifest Elettorali PL 2013
board tal-Labour tg[id li se tivvota Labour. L-g[ajta ta’ ‘Malta Tag[na Lkoll’ sparixxiet malli Joseph Muscat rifes it-tara; ta’ Kastilja. Kellna disa’ xhur ta’ transfers li xi w[ud minnhom kien hemm min sej[ilhom vendikattivi. Rajna promozzjonijiet oxxeni u Segretarji Permanenti mibdulin b’riskju li s-servizz pubbliku ji;i politi/izzat. Muscat wieg[ed li “Il-politi/i ma jie[du l-ebda ]ieda matul din il-le;islatura” u nsibu politi/i li qed jieklu b’aktar minn [alq wie[ed. Smajna b’[atriet li jg[a;;buk, [atriet li qalulna li saru mill-Kabinett – [atra partikolari li min [adha lanqas taf x’laqatha. Il-poplu jistaqsi x’mertu kellha Phyllis Muscat biex tin[atar [alli torganizza /-CHOGM? X’kalibru ta’ persuna hi? Muscat qalilna li “Malta mhux
ta’ dak jew tal-ie[or”. Tabil[aqq, g[ax g[alih ’Malta Tag[na Lkoll’ saret ’Malta tal-Labour Biss’. U jiddependi x’Labour inti g[ax hemm Laburusti wkoll mwe;;g[in.
Taqsima 17 (pa;na 153 artiklu 7) – GVERN EFFI/JENTI EQREB TA//ITTADIN – GVERN B’BIBIEN MIFTU[A G[ALIK (OPEN GOVERNMENT) – “Naddottaw il-kun/ett ta’ open government, pro/ess li permezz tieg[u nsa[[u t-trasparenza u l-kontabbilità.” Minkejja l-weg[diet ta’ Joseph Muscat dwar gvern miftu[, gvern trasparenti, gvern ta’ kontabbilità, lista ta’ mistoqsijiet parlamentari mressqa millOppo]izzjoni Nazzjonalista li rrisposta g[alihom kienet “irrisposta ting[ata f’seduta o[ra”, sa llum g[ad ma hemmx risposta
g[alihom. Mistoqsijiet minn /erti ;urnalisti baqg[u ming[ajr risposta jew ing[atat risposta li ma kelliex x’taqsam jew li ma tag[milx sens. G[ad ma hemmx risposta g[all-ka]i b[al tal-mara talMinistru Konrad Mizzi, il-ka] talMinistru Anton Refalo u l-vapur tal-Gozo Channel li ddawwar lura, id-dikjarazzjonijiet tal-assi tal-Ministri u s-Segretarji Parlamentari, il-promozzjonijiet fil-Forzi Armati u fil-Korp talPulizija, is-Segretarju Parlamentari li baqa’ jisfida u jag[mel xog[ol professjonali privat kontra l-kodi/i ta’ etika, il-ka] ta’ Shiv Nair il-konsulent blacklisted mill-Bank Dinji. “Gvern immexxi minni jkun gvern nadif u trasparenti,” wieg[ed Joseph Muscat qabel lelezzjoni. Il-Gvern ta’ Joseph Muscat la hu gvern miftu[ u lanqas ma hu trasparenti. Dawk li emmnu lil Muscat qabel l-elezzjoni, illum irrealizzaw li lGvern ta’ Muscat hu Gvern arro-
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
9
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
?anfira u tag[lima g[all-PBS Ix-xandir nazzjonali tal-istat, il-PBS, il-;img[a li g[addiet ing[ata tbe]bi]a b’/anfira g[al mod kif [a de/i]joni dwar dak li l-PBS [ass li ma kinitx a[bar. Il-ka] jittratta d-diskors li g[amel il-Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna fil-Parlament Ewropew b’rabta mal-kontroversja li qamet mhux biss f’pajji]na, i]da malEwropa u f’pajji]i o[ra madwar id-dinja g[all-mod kif il-Gvern Laburista ta’ Muscat g[adda li;i biex ibig[ i/-/ittadinanza Maltija. L-Awtorità tax-Xandir i//anfar lill-PBS Din it-tbe]bi]a ng[atat lix-xandir nazzjonali tal-istat fuq ilment li ppre]enta l-Partit Nazzjonalista lill-Awtorità tax-Xandir. Birra;un il-PN ipprotesta. Ma kinitx ;usta li x-xandir tal-istat jinjora l-ammissjoni /ara li g[amel il-ministru Laburista Edward Scicluna li l-Gvern tieg[u kien ]abljat, g[a;;el u issa qed ifittex li jikkonsulta mal-Oppo]izzjoni. Din id-dikjarazzjoni l-Gvern ta’ Muscat tefag[ha fuq il-Ministru Scicluna wara li sab ru[u dahru mal-[ajt, u kellu j[abbar il-u-turn meta irtira dak li kien ilu jsabbat saqajh dwaru biex ibig[ i/-/ittadinanza Maltija bil-mod li ried ibig[ha. U dan g[amlu mhux f’pajji]na. G[a]el il-Parlament Ewropew biex jammetti dak li kien ilha tg[idlu l-Oppo]izzjoni Nazzjonalista biex il-Gvern jieqaf u jisma’, u ma jibqax g[addej bit-tisbit tas-saqajn u bl-arroganza biex ibig[ i/-/ittadinanza Maltija bil-mod kif kien qed jipproponi. U wara li ma ta kas [add, sab il-kundanna tal-Ewropa u ta’ [afna media internazzjonali. Sa[ansitra l-Parlament Ewropew di;à ftiehem fuq data, f’Jananr li ;ej, biex jiddiskuti l-mod li l-Gvern ta’ Muscat irid ibig[ i//ittadinanza. U dan g[aliex l-Ewropa qed taqbel li l-Gvern ta’ Muscat qieg[ed jabbu]a mi/-/ittadinanza Ewropea meta jrid ibig[ i/-/ittadinanza Maltija. Jitkellem fuqha kul[add barra x-xandir tal-istat Kienet tal-mist[ija kif il-PBS g[a]el li ma jarax l-ammissjoni tal-ministru Laburista Edward Scicluna dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija b[ala a[bar. L-Awtorità tax-Xandir tat ra;un lillPN li pprotesta dwar din id-de/i]joni konxja tal-PBS li ma jirrappurtax l-ammissjoni tal-minsitru Laburista g[aliex ma rax a[bar fiha. U dan meta l-poplu tag[na kien qieg[ed jitkellem dwar din id-dikjarazzjoni u jistaqsi elf mistoqsija dwar din il-u-turn talGvern u x’se tkun tfisser. Fid-de/i]joni tag[ha, l-Awtorità kkonkludiet li l-PBS g[amel [a]en meta qies dak li qal il-ministru tal-finanzi b[ala li ma kellux valur ta’ a[bar. L-Awtorità qalet ukoll li l-PBS kellu jara x’kien id-diskors tal-ministru tal-Finanzi, u jwasslu lit-telespettaturi. Quddiem din id-de/i]joni tal-Awtorità tax-Xadir dwar il-mod li bih mexa l-PBS fl-anali]i u d-de/i]joni tieg[u dwar x’inhu a[bar u x’mhux, ix-xandir tal-Istat g[andu, u hu fid-dmir, li janalizza lmod li bih qed ifassal u jipprodu/i l-bulettin tal-a[barijiet. U dan biex il-poplu jkun infurmat b’dak li jkun g[addej u dak li jkun qieg[ed jing[ad fid-dibattitu li jkun g[addej f’pajji]na. Il-PBS g[andu jammetti jekk irid ikun serju Minn din i/-/anfira li tat l-Awtorità tax-Xandir, il-PBS g[andu jie[u tag[lima. G[andu wkoll jammetti jekk irid ikun serju, u mhux jilg[ab bil-log[ba tal-imparzjalità fl-a[bar i]da jkun stazzjon tassew nazzjonali li jsemmi l-vu/ijiet kollha dwar dak li jkun g[addej fid-dibattitu politiku u mhux jag[]el, sfa//atament, li jg[atti xtur il-gvern.
L-Oppo]izzjoni wriet li kapa/i tkun serja u kostruttiva Minkejja dak li g[adda minnu l-PN wara l-elezzjoni, issa li g[addej it-ti;did fi [danu qieg[ed dejjem aktar jissa[[a[ u jkun sod fid-de/i]jonijiet tieg[u. Dan wassal lill-Gvern ta’ Joseph Muscat ibiddel ittoroq tieg[u wara li b’arroganza kien g[adda b’romblu minn fuq l-Oppo]izzjoni fil-Parlament meta ma semax mill-appelli biex ma jg[a;;ilx fil-li;i dwar i//ittadinanza. Kien sod ukoll fuq de/i]jonijiet o[ra li [a l-Gvern, fosthom dwar l-immigrazzjoni irregolari. Ressaq ukoll proposti u abbozzi ta’ li;ijiet filParlament. Dan bla dubju huma passi fiddirezzjoni t-tajba. I]da l-PN irid ikompli ji;;edded u jsir partit tan-nies, g[an-nies u man-nies kif tkellem u fisser b’tant entu]ja]mu l-Kap ;did tal-PN Simon Busuttil fil-bidu li [a ttmexxija tat-tim ;did tal-PN. Dawn l-a[[ar disa’ xhur huma mera ta’ kif se tkun din ille;i]latura ta[t il-Gvern ta’ Muscat. I]da daqstant ie[or lOppo]izzjoni wriet li kapa/i tkun Oppo]izzjoni serja,
kostruttiva i]da soda u b’sa[[itha fejn ma taqbilx u li twassal biex il-Gvern, kif se[[ fil-ka] ta/-/ittadinanza, jisma’ mill-Oppo]]izzjoni.
M Azzopardi Ir-Rabat
Nag[mlu Milied qaddis Huwa fa/li li f’dawn il-;ranet tal-Milied ninqabdu f’ambjent materjalista waqt li a[na nafu fil-qalb tag[na li dan hu suppost ]mien li jg[ina na[sbu fuq ilvera m[abba, kemm Alla [abbna, x’rigal tag[na fil-persuna ta’ :esù tarbija. Il-fidi tag[na tag[tina [afna tradizzjonijiet li jg[inuna nibqg[u mixjin fid-direzzjoni ttajba. Matthew West kantant, meta kien ]g[ir, jiftakar li l-;enituri tieg[u dejjem qrawlu l-istorja tal-Milied f’San Luqa, il-Milied filg[odu kmieni qabel jibda jifta[ ir-rigali li r/ieva. F’dak i]]mien kien ja[seb li dan kien kastig g[alih, i]da issa li kiber jirrealizza li m’hemmx rigal akbar mir-rigal li tana Alla f’:esù salvatur. Matthew jg[id li dan ilmessa;; g[andha b]onn ur;enti s-so/jetà tag[na. F’dinja li qed
tipprova to[ro; lil :esù millMilied, jiena u marti, ikompli jg[id dan il-kantant, irridu li :esù jkun prijorità f’din il-festa tieg[u, jekk irridu lit-tfal tag[na jikbru jafu l-Milied x’tifsira veru g[andu g[all-bniedem, u fejn insibu l-veru fer[ u pa/i, mhux biss fil-Milied, i]da matul is-sena kollha. Mons. Charles Pope, li ja[dem fil-parro//a ta’ San Cipirjano ;ewwa Washington jikteb, “g[amlu l-wisa’ g[al :esù, iva g[amlu l-wisa’ lil :esù fil-qalb tag[kom g[ax ilqalb tag[kom tkun id-dar ta’ :esù, u jiena nwieg[edkom dak li jg[id l-Eavn;elu, “Dawk li r/evew lil :esù, dawk li laqg[u l-:esù fil-qalb tag[hom, dawk li emmnu f’ismu, huwa tag[hom il-qawwa li jsiru wlied Alla”. J’Alla ikollna Milied is-sena kollha, j’Alla nkunu nies verament ewkaristi/i [ajjitna kollha sabiex ingawdu l-veru fer[ li jaf jag[ti biss :esù f’qalbna.
Carmel Caruana L-ittri f’din il-pa;na
L-ittri f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu fl-indirizza elettroniku alex.attard@media.link.com.mt jew fl-indirizz ta’ Media.Link Communications li jidher aktar ‘l isfel fil-pa;na
25 sena ilu f’In-Nazzjon Il-Prim Ministru Eddie Fenech Adami appella f’laqg[a mal-edituri tal-gazzetti u tax-xandir kif ukoll mat-trade unions u lil dawk li jirrappre]entaw lil min i[addem, g[as - sin/erità u objettività fl - g[a]liet tag[hom ta ‘ kuljum, g[aliex dan ikun ta’ ;id g[alihom u g[all-pajji]. Is-Segretarju Parlamentaeri g[all-Posta u t - Telokmunikazzjoni [abbar li l [addiema kollha tal - Korporazzjoni Telemalta, minn barra l-bonus ta’ Lm25 li se jing[ataw, se jkunu e]entati wkoll mill-[las tal-kera tat-telefown. F’inizjattiva ori;inali b’;est ta’ solidarjetà mad-Dar tal-Providenza, il-komunità f’Tal-Ibra;;, imemxxija mill-Kanonku Dun Vincenz Demicoli , ippre]entat g[otja sabi[a ta’ Lm1,000 fi flus minflok ma ]]ejnu t-toroq tar-residenti f’TalIbra;;.
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrum {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
10
INTERVISTA
Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’ (80)
Insiru nafu a[jar min a[na Fil-[ar;a tal-lum ta’ InNazzjon qed nippubblikaw ittmenin parti fis-sensiela ta’ konversazzjonijiet ma’ Oliver Friggieri li fihom qed nittrattaw temi u realtajiet differenti. Illum se nitkellmu dwar ilMilied u l-festi li qed ni//elebraw (l-ewwel parti) u dan bliskop pre/i] li nkomplu nittrattaw temi attwali. Temi li bosta drabi niddiskutu u ng[arblu blaktar mod akkanit, i]da li bosta Oliver Friggieri
drabi wkoll nag[]lu li ninjorawhom. Imma tajjeb li fil-[ajja mg[a;;la li qed ng[ixu nieqfu ftit u nirriflettu fuq temi attwali u li huma ta’ rilevanza. Bla dubju ta’ xejn, Oliver Friggieri, bis-sa[[a tal-kapa/itajiet indiskussi tieg[u, kapa/i janalizza u jid[ol fil-fond ta’ dawn it-temi li g[andhom jg[inuna aktar biex niskopru a[jar min a[na, fejn a[na u fejn tissokta triqitna.
Joe Mikallef
Ninsabu fl-ista;un talMilied. {afna nies illum isostnu li l-Milied sar festa kummer/jali, u li l-ispirtu reli;ju] tieg[u naqas bil-kbir.
Fl-epoka teknolo;ika kollox huwa kummer/jali: mg[a;;el, virtwali, prattiku. Hi dinja ta’ kompetittività g[aliex hi dinja li tipprodu/i u tikkonsma [afna. Ninsabu fid-dinja tal-bnedmin, u l-bnedmin huma dejjem l-istess, anki jekk il-progress xjentifiku jidher li b[allikieku qieg[ed ibiddel ukoll lill-qofol tal-karattru tal-bniedem. Le! L-epoka tag[na, liberali kif inhi fil-prin/ipji, g[andha listess sfidi ta’ kull epoka o[ra. Id-distinzjoni bejn tradizzjonali u modern hi biss sforz dg[ajjef tal-mo[[ li jrid jiddetermina kollox bir-regoli tal-arlo;;. L-arlo;; qieg[ed hemm biex il-bniedem jiddobba. Il-veritajiet assoluti huma eqdem mill-individwu u se jkomplu warajh ukoll. Il-Milied fil-qofol tieg[u hu sfida lill-Istorja g[aliex jipprovdi twe;iba eterna. Il-bniedem ma g[andu xejn a[jar minn daqsxejn ta’ ventilatur li jittawwal minnu biex forsi jilma[ rokna fejn jista’ jibni t-tinda tieg[u – g[al dejjem.
Ji;ifieri l-aspett reli;ju] u laspett kummer/jali ma humiex kontra xulxin.
B[al kull festa o[ra, il-Milied ise[[ f’ambjent immexxi milli;ijiet tas-suq. Ma hemm xejn [a]in f’dan, g[aliex kull ]mien g[andu l-impo]izzjonijiet tieg[u. Le, anzi l-kummer/ tal-Milied juri kemm-il Milied reli;ju] hu importanti: hu anki l-kaw]a ta’ kummer/ kbir. In-nies jg[ixu bil-kummer/. F’dan il-kuntest ilMilied irid jitqies b[ala
Ma’ Oliver Friggieri qed niltaqa’ b’mod regolari biex niddiskuti g[add ta’ temi, sitwazzjonijiet u mistoqsijiet. Il-qarrejja huma mistiedna jipparte/ipaw billi huma wkoll jibag[tulna l-[sibijiet tag[hom. Kull korrispondenza u email g[al dan l-iskop g[andha tintbag[at f’dan l-indirizz elettroniku hawn imni]]el: joe.mikallef@media.link .com.mt.
jo[loq alternattivi g[all-monotonija tal-[ajja tul is-sena kollha. Aktar ma ;;arrfu s-sisien li fuqhom il-bniedem bena //ertezzi u l-ambizzjonijiet tieg[u, huwa aktar inteba[ li ming[ajr /ertezzi ma hemmx futur. Id-divertiment ta’ kull xorta sar b]onn. L-ista;un tal-Milied ittawwal mhux biss g[aliex iddinja tal-kummer/ tfittex dejjem opportunitajiet ;odda, i]da wkoll g[aliex il-bniedem jixtieq jifra[ kemm jifla[. Dan id-divertiment kollu, anki jekk iwarrab it-tifkira storika tattwelid ta’ Kristu, hu minnu stess prova tal-vojt li hemm fil-qalb umana. Dan il-vojt ma timlieh ebda teknolo;ija.
Allura, min-na[a l-o[ra, kif nistg[u nispjegaw il-fatt li l-Milied xorta wa[da g[andu t-tifsira reli;ju]a tieg[u^
It-twelid ta’ Kristu Tarbija elfejn sena ilu jwasslilna messa;; ta’ m[abba vera u tama g[all-;ejjieni msejsa fuq l-im[abba ;enwina u re/iproka
okka]joni li ma hix biss reli;ju]a. Hi epoka li qieg[da tirre]isti lir-reli;jon, g[alkemm kollox juri li hawn interess ;did firreli;jon, hi liema hi. Aktar minn qatt qabel, il-bniedem komdu tal-lum qieg[ed jistaqsi x’inhu lskop ta’ dan kollu, wara kollox. I]jed ma jikber il-gost li tkun [aj fid-dinja tal-kumditajiet ta’ ]mienna, aktar tikber iddelu]joni ta’ min jaf li minn [in g[all-ie[or se jkollu j[alli dan kollu warajh. Il-frustrazzjoni ewlenija tasseklu tag[na tinsab fil-fatt li lbniedem effi/jenti u komdu ta’ llum hu wkoll sempli/i turist
g[al ftit ]mien biss f’din ilpjaneta. Il-problema e]istenzjali hi aktar minn antikwata; hi dejjiema, permanenti, eterna.
Dan kollu huwa veru, imma ma jidhirlekx li l-Milied spi//a biex tilef is-sinifikat veru tieg[u^
Il-Milied ma jistax jitqies b[ala xi storja ]g[ira, inno/enti li qieg[da sse[[ we[idha, maqtug[a mill-kumplament taddinja. Hu okka]joni li tirrifletti lmoda ta’ ]mienna: l-indifferenza quddiem it-twemmin reli;ju]. Ilprogress kbir li se[[ fil-qasam xjentifiku f’dawn l-a[[ar ftit
snin wassal ukoll biex il-bniedem ;enneb il-mistoqsijiet filosofi/i li huma mitwielda mieg[u. In-natura umana stess turi li lbniedem hu annimal reli;ju] – g[aliex jistaqsi dwar l-iskop tal[ajja. Il-bniedem hu minnu nnifsu mistoqsija. Donnu l-bniedem qata’ qalbu li jsib il-kuntentizza issa u hawn, u qieg[ed jit[abat [afna biex jorqom il-modi lqodma tad-divertiment u jo[loq o[rajn ;odda. ?irku vizzju], u antik daqs il-bniedem. Aktar mal-bniedem isir g[aref, aktar jin]el g[arkopptejh. L-akbar b]onn tal-bniedem post-modern hu li jinsa, u li
L-aspett lajk, pagan hu minsu; g[al kollox mal-aspett ori;inali tal-Milied, li hu t-tifkira tat-twelid ta’ Sidna :esù Kristu. Wara elfejn sena. Hu g[adu l-persuna;; ewlieni flIstorja ta’ din il-pjaneta, u linteress fil-figura tieg[u jikber dejjem. Qatt ma [ar;u kotba ;odda fuqu daqskemm [ar;u f’dawn la[[ar snin. Kemm meta huma kotba pre;udikati u motivati minn idea jew o[ra, u kemm meta huma kotba akkademikament serji, dawn huma b[ala regola l-kotba l-aktar imfittxa. Hekk ukoll ;ara fil-ka] talfilms. Kristu hu bniedem li jsostni li Hu Alla, u jag[ti prova ta’ dan sa minn twelidu: ;rajja b[al din ma tistax ma tid[olx fid-dinja tal-kummer/ – g[ax hi kalamità g[all-umanità, razza qadima mg[obbija dejjem blistess mistoqsijiet tal-bidu.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
11
INTERVISTA Kif tispjegah dan il-fatt^
Hemm g[atx kbir fil-bniedem li jistaqsi l-mistoqsijiet dejjiema, fundamentali, biex isib tifsira lillesperjenza tieg[u, li hi dejjem paradossali, u hi sikwit kattiva u kapri//u]a. Hemm imbag[ad l-awtenti/ità ta’ Kristu, xi [add bla dell ta’ [tija, li ji;bor fih it-tribulazzjonijiet ta’ umanità s[i[a. L-element kostanti f’dan kollu hu t-tbatija li tibda minn Betlem u tissokta salGolgota. Din it-tbatija tirrendi lil Kristu dejjem attwali, rilevanti u konvin/enti.
It-tbatija li tibda minn Betlem, qieg[ed tg[id^ Fejn hi t-tbatija f’Betlem^ G[alina l-Milied huwa festa ta’ fer[. Il-fer[ g[andu prezz g[oli. Hi festa ta’ fer[ fis-sens Teolo;iku tag[ha, imma fis-sens storiku, personali, hi ;rajja li tintrodu/i sa mill-bidu lil Kristu b[ala vittma, xi [add li qieg[ed ibati [afna, kemm fil-mo[[ u kemm fil;isem.
F’liema sens il-Milied hu /elebrazzjoni tat-tbatija^
Il-;rajja tinvolvi s-sofferenzi ta’ familja /kejkna u umli: it-tqala misterju]a ta’ Marija; l-inkwiet ta’ :u]eppi; il-kundizzjoni li twieled fiha :esù; il-persekuzzjoni min-na[a ta’ Erodi; il-[arba fl-E;ittu; il-qtil tat-trabi inno/enti. Il-Milied ifakkar sa minn kmieni l-wasla f’din id-dinja ta’ xi [add li ma huwiex mixtieq. :esù Bambin jinsab fil-periklu li jinqatel (sempli/iment g[aliex twieled); matul [ajtu mbag[ad Kristu jiffa//ja s-sentenza li jinqatel (g[aliex sostna li Hu Alla). Dan hu biss il-qafas ta’ ;rajja e//ezzjonali li tista’ tkun mifhuma u studjata f’kull dettal tag[ha f’dan id-dawl. L-importanza kbira li g[andha t-tbatija fil-;rajja kollha ta’ Kristu tispjega g[ala Hu rilevanti dejjem. Il-preokkupazzjonijiet ta’ din ilpjaneta jin;abru kollha fil-mistoqsija: x’inhu s-sens tat-tbatija? Mill-Milied sal-Kru/ifissjoni hemm twe;iba kontinwa g[al din il-we;g[a permanenti ta’ kul[add, kemm ta’ min jemmen u
Il-Milied i;ib mieg[u [afna /elebrazzjonijiet u festi... imma l-aktar [a;a importanti g[andha tkun li l-bniedem jg[ix fil-pa/i mieg[u nnifsu stess u li f’qalbu jkollu tassew il-fer[ veru tal-Milied... f’dan ir-rigward [afna drabi l-aqwa e]empju huma t-tfal g[ax ;enwini
kemm tal-ateu u tal-anjostiku. Ilkoll qeg[din i[abbtu l-istess bieb, u jistennew l-istess twe;iba.
Inti temmen f’Alla. Il-kitbiet tieg[ek kollha, kemm kotba u kemm poe]iji u kemm artikili fil-gazzetti, jindikaw li inti temmen f’Alla. Hekk hu^
Iva, nemmen f’Alla bil-konvinzjoni tieg[i kollha. Matul i]]mien bdejt nikkonkludi dejjem aktar li l-e]istenza ta’ kollox, minn [axixa sa annimal u sa bniedem, te[tie; spjegazzjoni. Hemm ordni matematika flunivers li te[tie; spjegazzjoni. Xi si;ar jg[ixu eluf ta’ snin… u lbniedem kemm? Anki fil-limiti mi]erabbli tieg[u, il-mo[[ uman hu g[aref bi]]ejjed biex g[allinqas jinteba[ li huwa f’din id-dinja hu sempli/i turista, osservatur ta’ sta;un tassew qasir. Ma hix tieg[u, imma hi mislufa lilu b’mod temporanju, xejn aktar. Dan kollu juri l-inkompletezza tal-e]istenza, li aktar toffri mistoqsija milli twe;iba. Ixxjenza hi l-isforz tag[na l-bnedmin biex nifhmu kif u meta. Imma biex nersqu lejn g[aliex u g[alfejn irridu n[abbtu xi bieb ie[or. Jekk na[sbu li ma hemm ebda bieb ie[or, allura ninsabu tabil[aqq we[idna. B’mo[[na nafu xi [a;a, u nafu li dwar mo[[na g[ad fadal [afna xi jkun mag[ruf. Il-kontinent l-
aktar imbieg[ed hu sewwasew din il-magna li n;orru mag[na. Mo[[na hu mag[mul b’mod li josserva, jistaqsi, jiddubita, jikkonkludi, u anki jifhem li hemm fina verità aktar fonda mill-kliem. Kull lingwa, anki f’idejn laqwa kittieb, hi fqira wisq. Ilkoll ng[addu minn dan is-sens ta’ g[aliex, g[alfejn, u meta u min u kif… u l-aktar kull meta n;arrbu t-tbatija, kemm fina stess u kemm fi [lejjaq o[rajn, b[all-annimali u l-bnedmin. Ilkoll in[ossu kemm it-tbatija hi realtà in;usta, u kemm allura ma jistax ikun li hi g[alxejn, mo[lija. Ma nasalx nemmen li hawn xi tbatija li hi mo[lija. Idea b[al din i;;orrr [afna konsegwenzi gravi fil-[sieb tag[na dwar il-[olqien kollu. Kull reli;jon hi forma ta’ twe;iba g[all-unika problema f’din il-pjaneta: it-tbatija, il-li;i li tmexxi kollox. Kristu joffri konferma storika, twe;iba personali. Il-Kristjanita’ hi konferma li, ta[t l-asurdità tal-wi//, hemm is-sens. Ir-reli;jonijiet l-o[rajn joffru huma wkoll twe;iba unika g[allmistoqsija unika.
Imma xi jfisser g[alik li temmen f’Alla^
Hemm fina lkoll ix-xewqa, ilb]onn li nsibu s-sens tal-[ajja. Il[ajja fiha nnifisha, b[ala rutina ta’
jum wara ie[or f’mixja lejn ittmiem, ma fiha ebda sens komplet. Hi ikla li tifta[lek l-aptit u mbag[ad tispi//a biex t[allik bil;u[, tittewweb – anzi fiha ‘ssens’ li dan hu kollu g[alxejn, [ela, pja/ir bla gost min[abba li jrid jispi//a.
Jekk [a;a trid tispi//a, allura, din ma hix sabi[a^
Hi sabi[a fiha nnifisha - imma l-bniedem min-natura tieg[u jixtieqha tibqa’ g[al dejjem. Aktar ma hi sabi[a, aktar hi kbira lwe;g[a. Il-firda tvarja fil-prezz. Kull [a;a li tog[;obna, a[na rriduha tibqa’ g[al dejjem. L-Arti kollha hi mnissla minn dan il-b]onn naturali li tinkiseb xi forma ta’ immortalità. Dan hu [sieb komuni [afna fost l-artisti, l-i]jed il-poeti, ta’ kull ]mien. G[all-kuntrarju, wa[da mill-veritajiet li jiskopri l-bniedem hi sewwasew li xejn u [add ma huma permanenti. Din hi l-ba]i li hu mibni fuqha t-torri kbir tad-delu]joni umana, f’kull ]mien u f’kull /iviltà. Aktar ma nifhmu li l-[ajja hi sabi[a, aktar se twe;;ag[na l-verità li xejn minn dan kollu ma hu g[al dejjem.
Trid tg[id li allura s-sodisfazzjon tal-progress hu defi/jenti, g[ax tonqsu xi [a;a, u dik hi [a;a li l-progress xjentifiku ma
Fl-isfond tat-trilo;ija ‘Hekk T[abbat il-Qalb Maltija’
Insiru nafu a[jar min a[na Il-Milied ifakkar sa minn kmieni l-wasla f’din id-dinja ta’ xi [add li ma huwiex mixtieq. :esù Bambin jinsab fil-periklu li jinqatel
jistax jag[tiha… Ix-xjenza ma hix bi]]ejjed^ Trid tg[id li lprogress ma huwiex bi]]ejjed^
Iva. L-epoka tag[na hi sikwit imwe;;g[a, g[ajjiena, delu]a. Hi l-epoka tal-jeddijiet u wkoll lepoka tal-gwerer. Fuq kollox, hi lepoka l-aktar effi/jenti fil-mezzi kif persuna tista’ tinsa, tintilef, tfittex alternattiva g[ad-dieqa talpre]ent. Il-kaw]a tad-droga ma hix id-droga. L-akbar industrija ta’ ]mienna hi, lejl u nhar, lindustrija tad-divertiment. Demenzja organizzata, me[tie;a. Hi [arba, imma minn xiex? Dan is-sens - il-b]onn ta’ e]istenza s[i[a - hu mitwieled mag[na u jg[ix mag[na sa la[[ar. Il-bniedem post-modern ukoll, wisq aktar minn ta’ qablu, ikollu jg[ix imjassar minn dan ilparadoss: fuq na[a, igawdi lvanta;;i kbar tat-teknolo;ija, u fuq in-na[a l-o[ra jkollu jkompli jammetti li t-teknolo;ija ma tiswa xejn u xejn biex tbiddillu t-termini tal-kuntratt mal-e]istenza: il[ajja hi biss ftit ]mien, hu ]mien mimli sfidi, u jispicca bit-tluq. Sfida ewlenija tal-kultura ta’ ]mienna hi li tnessi dan, li hu lqofol. L-akbar assurdità storika – il-gwerra – hi l-akbar e]empju li juri li l-bniedem hu dejjem xi [add li qieg[ed ifittex xi [a;a, o[ra, a[jar, alternattiva. Hi epoka spe/jalizzata f’bosta forom ta’ escapism.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
12
ANALI}I
Il-Milied irid ikun mument ta’ riflessjoni... }mien il-Milied, hu ]mien li g[al [afna minna jtina l-opportunita’ li nnaqsu ftit il-pass mag[;;el ta’ kuljum filwaqt li nkunu nistg[u ngawdu ftit aktar mis-soltu l-g[e]ie] tag[na spe/jalment il-familja u l-[bieb. G[al o[rajn il-Milied hu mument ta’ aktar xog[ol u ;enn, spe/jalment fejn jid[lu /ertu setturi relatati mal-ikel, trasport u turi]mu. Filwaqt li g[allma;;oranza l-Milied hu mument ta’ fer[, insibu li hemm u[ud minn fostna li dan il-Milied partikulari jew b’mod ;enerali j;ib mieg[u /ertu niket u dwejjaq kemm min[abba /irkustanzi li jkunu ;raw matul din is-sena jew sa[ansitra ]-]mien tal-Milied ifakkarhom f’anniversarju li tilfu lil xi [add g[a]i] g[alihom. Lil dawn il-persuni nawgurawlhom li jsibu s-ser[an u lfarra; li tant g[andhom b]onn u li jkunu dejjem fit-talb tag[na.
Clinton Sammut clinton.sammut@media.link.com.mt
biex isawru futur a[jar qeg[din ji;u sfruttati u m[addma bissoldi. Nemmn li f’dawn il-festi spe/jalment dak tal-Milied wie[ed g[andu jiffoka fejn jista’ jag[mel id-differenza fil-[ajja mhux biss tieg[u i]da f’dawk ta’ madwaru, ]gur li kul[add issib xi mod jew ie[or. Il-Korp, il-Protezzjoni ?ivili u l-Isptar
L-anzjani huma parti minnha
Messa;; li laqatni [afna marbut ma’ dawn i]-]minijiet hu dak li qal l-ispeaker tal-Parlament meta l-parlament feta[ u laqa’ fi [danu n-nanniet. Filwaqt li naf /ert li l-ma;;oranza tag[na jistiednu lin-nanniet u l-;enituri tag[hom g[all-ikliet spe/jalment dawk marbutin ma’ dawn il-festi, sfortunatament meta tmur fiddjar tal-anzjani g[adek issib xi individwi li qalbhom tkun trid to[ro; g[aliex dawn ma jkunux inklu]i f’dawn l-ikliet. Din hi [asra u nuqqas ta’ rispett min-na[a tas-so/jeta’ lejn dawn l-aktar persuni, kultant vulnerabbli, g[aliex ir-ringrazzjament li g[andha nag[tuhom wara snin s[a[ ta’ servizz dirett lejn is-so/jeta’ g[andu jkun premjat a[jar spe/jalment f’dan l-istadju ta’ [ajjithom. L-anzjani tag[na kienu funadamentali f’[idmiethom kemm b[ala xog[ol formali u tkabbari tal-familja biex illum qeg[din ingawdu so/jeta’ u pajji] kif inhu llum. Hawn wie[ed ma jridx jinsa’ u jirringrazzja lill-ka]ini tal-baned fid-diversi lokalitajiet li f’dawn il-mumenti sbie[ ta’ matul is-sena, jaqbdu l-bandisti u l-membri tal-kumitat u jmorru jallegraw mhux biss it-toroq, b’innijiet tal-Milied i]da anke ddjar tal-anzjani. Hi esperjenza mill-isba[ li tara wi// anzjan jixg[el bil-fer[ meta ji;u j]uruh dawn il-persuni u jallegrawhom ftit bl-innjijiet, jinsew it-tbatija fi]ika u interna g[al dawk il-ftit mumenti u tfe;; tbissima mill-isba[. I]da l-Milied g[andu sinifikat
It-twelid ta’ Sidna :esu’ Kristu g[andu jibqa’ l-punt kru/jali fi/-/elebrazzjonijiet tal-Milied
L-anzjani tag[na g[andhom ikunu parti mill-familja f’dawn il-jiem, spe/jalment meta dawn taw trobbija xierqa lil uliedhom u fuq kollox sawru permezz ta’ [idmiethom lil pajji]na ie[or importanti dak li ni//elebraw twelid Kristu u mieg[u rreli;jon Nisranija g[al dawk li huma Nsara. Il-qofol minkejja kollox g[andu jibqa’ ffukat fuq it-twelid ta’ Kristu qabel ix-xalar kollu, li biex inkun onest illum hu ftit diffi/li min[abba li laljenzazzjoni kibret ukoll. Il-Milied b[ala mument ta’ riflessjoni Irridu nu]aw il-Milied b[ala mezz ta’ riflessjoni interna u ;enerali mhux biss f’dak li ji;ri madwarna u jolqot lilna diretta-
ment i]da dak li qieg[ed ji;ri madwar id-dinja u naraw li permezz ta’ g[emilna, fejn dejjem hu possibli nnaqsu dan l-impatt. {a;a li laqtitni imens u [assejt li g[andi naqsama mag[kom kienet l-affari tal-tix[im fix-xiri
ta]-]ejt, mhux mill-azzjoni i]da bil-mod kif in-nies donnhom qeg[da ta//etta tali sitwazzjoni b[ala stat ta’ fatt. Qeg[din aktar iffukati fuq minn se jinqabad u jekk hux ta’ kulur mod jew ie[or milli niffukaw fuq it-t[assir u tkissir talvaluri molari u prin/ipji li sso/jeta’ suppost qeg[da tistrie[ fuqhom. Il-korruzzjoni ma g[andha qatt tkun mhux i;ustifikata g[ax dik xi [a;a llegali, i]da lanqas biss g[andha ne[duha forgranted jew li hi lordni ta’ kuljum. Punt ie[or hu kemm lesti li na//ettaw id-differenza fi [dana. Din is-sena, jie[u g[alih minn irrid g[ax qatt ma ddejjaqt ng[id kif na[siba, na[seb il[aqna lqieg[ meta b’g[emilna u b[ala pajji] urejna kemm a[na razzisti
ma’ l-immigranti rregolari li ;ew f’pajji]na. Nemmen li [are; dan is-sens ta’ razzi]mu min[abba kif a;;ixxew /ertu persuni, spe/jalment bil-pushback policy, minix ng[id li s-sitwazzjoni f’pajji]na g[andha tkun li nibqg[u nilqg[u nie[du fina, spe/jalment meta tqis i/-/okon tag[na, i]da wie[ed g[andu jipprovdi [ajt ta’ kenn u solidarjeta’ ma minn hu l-aktar fil-b]onn. Irridu nitg[almu nkunu aktar solidari ma’ xulxin, anke minn mhux tal-istess kulur tag[na, g[ax imbag[ad meta ;ejjna affa/jati bil-mewt ta’ g[exieren mag[hom kul[add in[assad g[ax imbag[ad donnha missejna marrealta’. Hawn ta’ minn jirringrazzja dawk il-voluntiera kollha li [admu ma’ dawn in-nies, minkejja l-ostakkli kollha li jsibu misso/jeta’, biex ituhom futur a[jar. Imbag[ad hemm punti o[ra ta’ riflessjonijiet fosthom fil-konsum tal-ikel u prodotti o[ra li qeg[din ji;u mill-[idma ta’ eluf ta’ nies fl-Afrika b’pagi mi]eri imens u b’sa[ansitra b’[idmet tfal ]g[ar li flok imorru l-iskola
Filwaqt li [afna minnha jkunu qeg[din ji//elebraw, hemm mijiet ta’ persuni o[ra li jkunu qeg[din fit-toroq g[assa u j[arsu s-sigurta tag[na u f’ka] ta’ diffikulta jew in/ident jintervjenu b’mod immedjat bil-g[an li jsalvaw il-[ajja ta’ dak li jkun. Dawn minkejja li jkunu xog[ol u qed jit[allsu tas-sieg[at tag[hom, xorta wa[da qed jag[mlu dan b’dedikazzjoni kbira u b’sagriffi/ju personali, li jkunu qeg[din ikunu m/a[da mill-familja tag[hom. L-isptar mill-banda l-o[ra, linfermiera u t-tobba jkunu qeg[din ja[dmu b[al dejjem bla qattieg[ mhux biss biex isalvaw [ajjet in-nies, i]da li jag[tu ambjent komdu, dinjita’ u jnaqqsu ttbatija ta’ dawk li qeg[din l-isptar f’dawn il-mumenti l-aktar diffi/li fosthom tfal u anzjani. Lil dan is-settur mhux biss nirringrazzjahom u nawguralhom il-festi t-tajba, i]da lkoll irridu napprezzaw [idmiethom f’kull ;urnata li tg[addi, spe/jalment meta tikkonsidra li mhux kul[add kapa/i jag[mel xog[olhom b’dak il-mod. Awguri L-a[[ar kelmtejn lejkom il-qarreja fejn lilkom u lill-g[e]i]
imorru nawgura tag[kom Milied [ieni u Sena mimlija barka u risq. Nestendi l-awguri tieg[i lir-ra[al twelidi n-Naxxar, ir-residenti kollha, l-g[aqdiet u lKunsill Lokali u nirringrazzjahom tal-[idma siewja li dejjem taw matul is-sena biex insa[[u lidentita’ u l-kultura tag[na nNaxxarin.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
13
ATTWALITÅ
Ebda persuna mhi ;ebla skartata Biex nifhmu liema direzzjoni nixtiequ nag[tu lis-so/jetà f’dak li g[andu x’jaqsam mal-persuni b’di]abbiltà, hu importanti li n]ommu quddiem g[ajnejna minn fejn tlaqna – g[ax mhux dak kollu li nkiseb fis-snin li g[addew huwa garantit li jibqa’. Per e]empju, fi Sparta, tfajjel li kien ikollu xi nuqqas kien jinqatel, imbag[ad f’kulturi o[ra – anke dawk aktar re/enti – persuna b’di]abbiltà kienet ti;i skartata u mo[bija. Irridu nammettu li llum mhux biss g[ad g[andna [jiel ta’ din ilkultura li terma;ina lill-persuni b’di]abbiltà – kultura li tkaxkar saqajha biex tag[raf id-drittijiet fundamentali ta’ dawn i/-/ittadini bi b]onnijiet spe/jali, imma sa[ansitra qed jer;a’ jerfa’ rasu lispettru tal-qerda tal-[ajja li skont /erti kalkoli titqies li mhix perfetta! Bi]]ejjed insemmu l-proposta ta’ li;i approvata dan l-a[[ar mis-Senat tal-Bel;ju li tirrikonoxxi d-dritt tal-ewtanasja lill-minuri li jkunu f’qag[da ta’ tbatija fi]ika, inkurabbli u f’fa]i terminali. F’dawn il-kazi, il-kunsens tal-minuri jrid ikun akkumpanjat b’/erifikat talpsikologu li ji//ertifika li l-minuri g[andnu “kapa/ità ta’ ;udizzju”. Naqbel ma min sejja[ din illi;i b[ala “qab]a lura fil-livell ta/-/iviltà”.
L-Isqof Mario Grech bishopmgrech@gmail.com
Kul[add g[andu rwol fis-so/jetà. Kul[add g[andu sehem x’jag[ti skont l-abbiltajiet tieg[u u jkun [a]in ferm li xi [add, min[abba xi ra;uni jew o[ra, ma jit[alliex jag[ti l-kontribut tieg[u
il-kontribut li tag[ti l-familja f’dawn il-ka]ijiet, jibqa’ però fatt li jista’ isir aktar ma’ dawn ilfamilji biex bis-sussidji li jir/ievu mill-Istat ikunu jistg[u jkomplu jg[inu fil-pro/ess ta’ formazzjoni u so/jalizzazzjoni ta’ dawn ilpersuni. F’dan il-kuntest, l-akbar preokkupazzjoni hija l-instabbiltà tal-familja. G[alhekk kull mi]ura ma[suba biex tg[in g[attis[i[ ta]-]wie; u l-familja hija wa[da li indirettament tg[in biex il-persuni b’di]abbiltà jkollhom kemm jista’ ikun mo[[hom mistrie[ li mhux ser isibu ru[hom L-integrazzjoni tal-persuni “depositati” jew “ipparkjati” f’xi b’di]abbiltà G[alkemm fis-so/jetà tag[na istituzzjoni. rajna ]viluppi dwar l-integrazzjoni tal-persuni b’di]abbiltà fid- L-appo;; tal-familja F’dawk il-ka]ijiet fejn imbag[ad dinja tal-adulti, jibqa’ l-fatt li hemm [afna li jista’ jnissel l-appo;; familjari ji;i nieqes, t[assib fil-;enituri dwar il-futur illum aktar huwa rakkommandat li ta’ uliedhom li g[andhom jin[olqu /elluli ]g[ar fejn jilqg[u lil dawn il-persuni u joffrulhom di]abbiltà. Huwa fatt li sa llum il-familja ambjent familjari possibbilment flkienet toffri assigurazzjoni solida istess ambjent li fih ikunu telg[u u lil dawk li g[andhom diffikultà la[qu bnew relazzjonijiet. Qed isir [afna fil-qasam talbiex jg[ixu [ajja indipendenti wa[idhom. G[alkemm mal- edukazzjoni biex persuni di]abbli medda tas-snin il-politika so/jali jir/ievu formazzjoni akkademika m[addma f’pajji]na rrikonoxxiet u teknika li t[ejjijhom biex bil-
awtonomija u j[ossuhom realizzati huwa l-qasam tal-impjieg. Huwa fatt li llum g[andna li;ijiet li jindirizzaw l-inseriment ta’ dawn il-persuni fid-dinja taxxog[ol, imma hemm b]onn li din l-g[odda le;islattiva ti;i infurzata aktar, ukoll fis-settur privat, g[ax sfortunatament il-li;i tassuq u d-dettami tal-ekonomija xi drabi jitolbu kwalifiki li b’mod pulit jeliminaw lill-persuni b’di]abbiltà. F’dan il-kuntest jidher dejjem aktar il-b]onn ta’ rivoluzzjoni kulturali “Kopernikana” – li mhux il-bniedem huwa g[asSibt, imma s-Sibt huwa g[allbniedem, mhux il-bniedem huwa rota fl-ingrana;;i tal-ekonomija, imma l-ekonomija hija g[allbniedem, partikularment g[allbniedem dg[ajjef. Il-futur tal-persuni b’di]abbiltà qieg[ed miktub fuq il-[ajt quddiemna. Inridu nkunu konvinti li ebda persuna ma g[andha t[oss li hija xi ;ebla mwarrba, imma a[na lkoll ;ebel midnun ma’ xulxin b’sens qawwi ta’ solidarOpportunitajiet jetà u g[alhekk flimkien niffurfid-dinja tax-xog[ol Fattur ie[or li jg[in lill-persuni maw binja s[i[a. Il-Knisja f’pajji]na g[andha b’di]abbiltà [alli jiksbu /erta
mod il-mod jinserixxu ru[hom fid-dinja tal-kbar. Ftit li xejn jag[mel sens l-argument ta’ min isostni li dawn il-persuni g[andhom dritt g[all-g[ajnuna biss sakemm g[adhom fil-livell ta’ edukazzjoni obligatorja, liema g[ajnuna tieqaf jekk dawn ikollhom ikomplu edukazzjoni ter]jarja. So/jetà verament [anina ma tistax tkun x[i[a ma’ dawn i/-/ittadini li g[andhom [tie;ijiet spe/jali. Dan kollu jitlob investiment qawwi mill-Istat. Wie[ed millmodi kif l-Istat g[andu ji;;enera fondi g[al dawn il-pro;etti huwa billi jindirizza l-fenomenu in;ust ta’ dawk li taparsi di]abbli jew di]abbli foloz. Ma nistg[ux nibqg[u nag[lqu g[ajnejna quddiem prassi ftit jew wisq mifruxa ta’ [ru; ta’ /ertifikati ta’ di]abbiltà imma;inarja. Min jipparte/ipa f’din il-prassi korrotta qieg[ed jisfrutta lil dawk li laktar je[tie;u l-g[ajnuna biex i[arsu b’fidu/ja lejn il-futur.
passat sabi[ meta wie[ed iqis dak li hija g[amlet biex t[ares u tippromovi lill-persuni b’di]abbiltà u lill-familji tag[hom. Bi]]ejjed insemmi lil Dun Manwel Curmi, pijunier f’dak li g[andu x’jaqsam maleman/ipazzjoni tal-persuni b’di]abbiltà. Anke fil-Knisja hemm futur g[al dawn il-persuni. Aktar a//essibbiltà fil-Knisja Meta sitt snin ilu waqqaft fiddjo/esi l-Kummissjoni biex ilPersuni b’Bi]abbiltà ikollhom aktar a//essibbilità fil-Knisja, ma kontx qed nirreferi biss g[alla//essibilità fi]ika, imma wkoll kif dawn il-persuni ser jie[du sehem attiv fil-[ajja tal-komunità ekkle]jali. Mhux bi]]ejjed dak li g[amilna. Hemm aktar x’isir. Nag[ti ]ew; e]empji: Dan l-a[[ar akkwistajna lBibbja bil-Braille g[all-librerija tas-Seminarju Ma;;uri u nittama
li din tiffa/ilità biex dawk neqsin mid-dawl ikunu jistg[u je]er/itaw il-ministeru ta’ Letturi fil-litur;ija. Nixtieq nara rappre]entanza tal-persuni b’di]abbiltà fl-istrutturi parrokkjali u djo/esani b[alma huma l-Kunsill Parrokkjali u l-Kummissjonijiet Djo/esani biex dawn jie[du sehem fil-fa]i ta’ riflessjoni u ta’ de/i]joni fil-[ajja tal-Knisja. Tajjeb g[alhekk li nag[mlu appell lis-so/jetà, partikularment lil dawk li g[andhom funzjoni ta’ tmexxija u le;islattiva, biex tkompli tin[oloq kuxjenza favur il-[ajja umana, spe/jalment b’risq dawk li huma ]g[ar u dg[ajfa.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
14
A{BARIJIET TA’ BARRA
Se jibqa’ barra mill-politika IL-:ERMANJA L-eks miljunarju Russu Mikhail Khodorkovsky, li g[adu kemm ing[ata ma[fra wara g[axar snin fil-[abs fir-Russja, qal li ma kienx se jer;a’ jinvolvi ru[u fil-politika g[aliex il-;lied g[all-poter ma kinitx xi [a;a li kienet tg[odd g[ali[. Khodorkovsky kien wie[ed mill-aktar nies sinjuri fir-Russja qabel ma ntbg[at il-[abs fuq akku]i ta’ frodi, imma [afna huma tal-opinjoni li hu kien intbag[at il-[abs g[aliex kien kritiku [afna tal-President Vladimir Putin. Waqt konferneza tal-a[barijiet li ta f’Berlin ilbiera[, hu qal
ukoll li kien se jisstinka biex ilpri;unieri politi/i li hemm firRussja jin[elsu. Khodorkovsky qal li sar jaf li kien se jmur Belrin biss il-;urnata stess li n[eles u ]ied li hu kien lest imur lura r-Russja biss jekk ikun assigurat li seta’ jitlaq meta jrid. Khodorkovsky ing[ata ma[fra fi tmiem il-;img[a u dejjem insista li l-akku]i kontri[ kienu motivati politikament. Meta kien arrestat kien l-aktar bniedem sinjur fir-Russja min[abba nnegozju t]-]ejt u imbag[ad sar ilpri;unier politiku l-aktar mag[ruf fir-Russja.
L-eks miljunarju Russu Mikhail Khodorkovsky (xellug) jindirizza konferenza tal-a[barijiet fil-Berlin Wall Musuem fil-kapitali :ermani], jumejn wara li ng[ata ma[fra wara g[axar snin [abs. (ritratt EPA)
Attakk suwi/ida barra Benga]i IL-LIBJA
IL-MALASJA> Mara tippo]a ma’ tpin;ija 3D f’The Atmosphere f’Kuala Lumpur. Fil-kapitali tal-Malasja, it-tpin;ija tat-tip 3D saret popolari [afna, b’[afna artisti imorru hemm biex juru l-kapa/ita tag[hom u o[rajn biex jie[du ritratti mag[hom. (ritratt EPA)
Sitt persuni nqatlu meta twettaq attakk suwi/ida f’checkpoint tul triq li twassal lejn Benga]i, it-tieni l-akbar belt Libjana. Flistess attakk kien hemm tmien persuni o[ra li ndarbu. Is-sitwazzjoni f’Benga]i m’hi qed turi ebda [jiel li qed titjieb hekk kif gruppi militanti qed jissieltu bejnithom g[all-kontroll tal-belt kif ukoll kontra lGvern /entrali. Aktar kmieni dan ix-xahar tliet suldati u g[alliem Amerikan inqatlu f’Benga]i f’in/identi separati filwaqt li f’Settembru tal-2012 inqatel lAmbaxxatur Amerikan g[alLIbja. Sadattant fi tmiem il-;img[a partijiet tal-Libja kienu bla
servizz tal-Internet. Dan wara li grupp ta’ ir;iel armati s-Sibt da[lu fl-uffi/ini tal-ikbar Internet provider filpajji] u g[alqu s-servizzi. Folla nies armati bi skieken u bsaten da[lu fil-bini tal-Libyan Telecoms and Technology Company (LTT) fil-kapitali Tripli u sfur]aw lill-impjegati jitfu s-servizz. Dan effettwa laktar is-servizzi tal-Internet g[all-Punent u /-?entru talLibja. Xhieda qalu li dawk li da[lu fil-bini riedu li s-servizz jitwaqqaf fi sfor] li ssir pressjoni biex jirri]enja l-Prim Ministru Libjan Ali Zeidan – li ftit ;img[at ilu kien mira ta’ [tif ta’ ftit sieg[at g[al istess ra;uni.
Intqal li dawk li da[lu fikl-bini ma riedux jinnegozjaw u tlett impjegati mill-Ministeru tatTelekommunikazzjonijiet li ppruvaw jitkellmu mag[hom sfaw imsawta. G[alkemm id-dimostranti salbiera[ kienu g[adhom fil-bini, is-serbizz tal-Internet kien restawrat. Dan wara li l-LTT g[amlu w]u minn servizz ta’ backup. S’issa ftit li xejn kien hemm su//ess fl-isforzi biex jissa[[u lforzi tas-sigurta Libjani. Sar mag[ruf li fid-de]ert tasSahara f’Jufra, il-forzi tas-sigurta g[andhom biss tliet vetturi tat-tip jeep biex jg[assu zona vasta fejn hemm aktar minn 120 ma[]en tal-armi mifruxa fiz-zona.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
I[itu xufftejhom bi protesta L-ITALJA Erba’ immigranti mitTramuntana tal-Afrika li kienu qed jin]ammu f’/entru g[addeten]joni g[all-immigranti barra Ruma, [etu xufftejhom flimkien bi protesta g[at-tul ta’ ]mien li n]ammu maqfulin. L-ir;iel, li g[andhom bejn l20 u t-30 sena, u]aw [ajta milli]ari u g[amlu labra mill-[adid li sabu fil-lighters. Il-ka] se[[ fi/-/entru ta’ deten]joni ta’
Ponte Galeria u issa dawn qed jing[ataw kura medika. Wie[ed mill-erba’ li qed jag[mlu din il-protesta, kellu jintbag[at lura pajji]u llum itTnejn. I/-/entru ta’ Ponte Galeria, li jinsab qrib l-ajruport ta’ Fiumicino, g[andu mijiet ta’ immi;ranti irre;olari fi[. B’reazzjoni g[al dak li ;ara, is-Sindku ta’ Ruma Ignazio
Minn Ottubru ]barkaw 33,000 immigrant
Marino qal li hemm b]onn dibattitu dwar dawn i/-/entri ta’ deten]joni u kif jimxi l-pajji] fil-konfront ta’ dawk li qed ja[arbu minn gwerrer.
Il-Papa Fran;isku b’]ew;t itfal waqt ]jara li g[amel is-Sibt fl-Isptar tat-tfal ‘Bambin Gesu’ f’Ruma. Il-biera[ waqt l-Angelus, fejn fil-folla kien hemm pre]enti [addiema li qed jag[mlu dimostrazzjonijiet ta’ kull jum f’Ruma, il-Papa appella biex jiddefendu d-drittijiet tag[hom imma ming[ajr vjolenza. Hu wkoll g[amel appell lill-awtoritajiet Taljani biex jassiguraw li l-familji kollha jkollhom saqaf fuq rashom. (ritratt EPA)
:arraf ajruplan apposta IL-MOZAMBIQUE Investigazzjoni sabet li ajruplan tal-Mozambican Airlines li kien I;;arraf f’Novembru finNamibia bil-konsegwnza li 33 passi;;ier tilfu [ajjiethomkien. i;;arraf apposta mill-bdot. Invesitgaturi qalu li minn anali]i tal-kaxxex is-suwed tal-
ajruplan, jo[ro; bi/-/ar li l-bdot, Herminio dos Santos Fernandes ried jag[mel suwi/idju i]da g[aliex mhux mag[ruf. S’issa l-awtoritajiet kienu qed jissuspettaw li l-ajruplan i;;arraf min[abba l-maltemp li kien hemm dik il-;urnata jew
min[abba nuqqas ta’ manuten]joni tal-ajruplan. I]da issa nstab li l-bdot inqafel filkamra l-pilota;; u ma’ [allix lassistent tieg[u lura ;ewwa sa ftit qabel ma ;;arraf apparti li manuvra l-ajruplan b’tali mod li dan ji;;arraf.
Imblukkat pro;ett ewlieni min[abba d-drittijiet tal-elves L-I}LANDA L-Qorti Suprema fl-I]landa se tidde/iedi dwar pro;ett ta’ bini ta’ triq ewlenija fil-pajji] min[abba ilment legali li dan se jkollu effett fuq l-elves – dawk il-kreaturi qieshom nies ]g[ar tal-le;;endi. Dawk li jemmnu fl-elves flI]landa ng[aqdu mal-ambjentalisti biex i[e;;u lill-awtoritajiet jabandunaw il-bini tat-triq li
qalu kien se j[arbat iz-zona fejn ig[ixu dawn il-kreaturi. Issa l - pro;ett twaqqaf sakemm il - Qorti Suprema tidde/iedi. Dawk li jemmnu flelves spiss in;abru bil-mijiet biex jimblukkaw il-gaffef waqt il - bini tat - triq . Tilwim min[abba l - Huldufolk , “ in Nies Mo[bija ” kif inhuma mag[rufa l - elves , fil - passat
imblokka de/i]jonijiet ta’ bini ie[or u l - awtoritajiet spiss i[abbru li xi pro;ett se jitwaqqaf temporanjament biex jing[ata /ans lill - elves ji//aqalqu lejn post ie[or. St[arri; li kien sar millUniversita tal-I]landa fl-2007 sab li 62 fil-mija tal-popolazzjoni kien jemmen li kien hemm possibbilta li l-elves je]istu.
Minn Ottubru fl-Italja ]barkaw aktar minn 33,000 immigrant irregolari – kwa]i tliet darbiet aktar mit-total g[all-2012 kollu.
{afna ;ejjin mi/-/entru talAfrika imma f’dawn l-a[[ar xhur [afna bdew ;ejjin misSirja. Dan l-in/ident se[[ ftit wara li l-Unjoni Ewropea kundannat issitwazzjoni f’xi w[ud mi//entri ta’ deten]joni g[all-immigranti fl-Italja u wara li xxandar filmat dwar il-mod kif qed ikunu stmati l-immigranti fi/-/entru ta’ deten]joni f’Lampedusa.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
16
A{BARIJIET TA’ BARRA
IL-:ERMANJA> Koppja jimxu tul pont ]g[ir li hemm tul il-Lag ta’ Starnberg fil-:ermanja. (ritratt EPA)
Inkwiet serju g[ax-chef Nigella Lawson IR-RENJU UNIT Rapporti fil - media Ingli]a qed isostnu li aktarx, Scotland Yard se tifta[ investigazzjoni fil-konfront tax-chef televi]iv Nigella Lawson (ritratt) wara li fi pro/ess li qed isir, intqal li hi kienet tag[mel u]u kbir taddroga kokaina. Dan [are; waqt pro/ess dwar
frodi li qed isir fil-konfront ta’ ]ew; assistenti personali tag[ha . Lawson amettit li g[amlet u]u tal-kokaina diversi drabi kif ukoll il - cannabis imma /a[det li g[andha problema. I]da ] - ]ew; eks assistenti tag[ha, Francesca u Elisabetta
Grillo, qed sostnew li hi kienet tag[mel u]u regolari tal kokaina. Issa l-Pulizija Ingli]a qalet li kienet se te]amina l-eviden]a li hemm u imbag[ad la darba dan isir, tittie[ed de/i]joni dwar dak li g[andu ssir. Sorsi qalu li jekk ikun hemm
investigazzjoni, din aktarx tkun immirata aktar lejn min kien jag[tiha d - droga milli lejn Lason innifisha. Dan kollu fe;; hekk kif Lawson u r - ra;el tag[ha Charles Saatachi sseparaw u lka] domina l-;urnali Ingli]i. Ka] li sploda wara li f’:unju
{sara spazjali
Posta tossika
L-ISTATI UNITI
I?-?INA
}ew; astronawti Amerikani damu kwa]i sitt sieg[at flispazju jirran;aw [sara barra lIstazzjon Spazjali Internazzjonali (ISS) wara li ]viluppat [sara fis-sistema ta’ kontroll tat-temperatura fuq inna[a Amerikana tal-istazzjon. Din kienet l-ewwel spacewalk g[an-NASA minn mindu f’Lulju, l-elmu tal-astronawt Taljan Luca Parmitano bdiet
tnixxi l-ilma u hu sogra li jmut. Issa din il-;img[a se ssir spacewalk o[ra bit-tama li lastronawti jirnexxielhom itemmu it-tiswijiet li hemm b]onn. Din se ssir it-Tlieta. Abbord l-istazzjoni hemm sitt persuni u dawn ma jinsabux f’periklu min[abba l-[sara li hemm g[alkemm [afna mill[idma tag[hom kellha tkun imra]]na
Ra;el miet u seba’ o[ra kellhom jidda[[lu l-isptar wara li r/evew paketti minn kumpannija ?ini]a li kienu kontaminati b’kimika tossika Ir - ra;el mill - provin/ja ta ’ Shandong miet wara li r/eva par ]raben li kienu kontaminati bil-kimika methyl fluoroacetate , kimika perikolu]a [afna . Wara investigazzjoni instab li erba’ paketti li tqassmu mill-kumpannija Shanghai
YTO Express kienu kontaminati b’din il-kimika. Dan wassal biex [ames [addiema tal - kumpannija li tqassam il - posta kif ukoll ]ew; persuni li ng[ataw paketti mardu u kellhom b]onn kura. Skont uffi/jali tal-YTO, ilkontaminazzjoni se[[et wara li pakett li kien fi[ din is-sustanza tossika beda jnixxi lkimika waqt it-trasport.
kienu ttie[du ritratti tar-ra;el tag[ha jaqbad g[onq Lawson f’restaurant f’Londra. Lawson hi kok popolari [afna fir-renju Unit u l-Istati Uniti u awtri/i ta’ diversi kotba tattisjir ta ’ su//ess kif ukoll prota;onista ta ’ programmi televi]i popolari dwar it-tisjira.
Intqal li l-pakett bil-kimika kien intbag[at minn impjant kimiku f’Hubei u fuq il-pakett kien intqal li dan kienx perikolu]. Skont l-a;enzija tal-a[barijiet ?ini]ia Xinhua, il-kumpanniji privati g[at - tqassim ta ’ paketti u posta kienet wa[da li aktar qed tikber fi/-?ina imma esperti qalu li s - settur kien mifni minn servizz fqir u nuqqas ta’ professjonalita.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
A{BARIJIET TA’ BARRA
17
9 minn kull 10 trabi g[andhom ;enitur barrani IR-RENJU UNIT Skont /ifri uffi/jali li g[adhom kemm [ar;u fl-Ingilterra, disa’ minn kull g[axar trabi li jitwieldu fir-Renju Unit g[andhom ilmissier jew l-omm li hu barrani. Skont l-Uffi/ju Nazzjonali talIstatistika, fl-2012 aktar minn 80 fil-mija tat-trabi li twieldu fi tliet distreti tal-kapitali Londra kellhom i]-]ew; ;enituri jew wie[ed minnhom li kien barrani. F’Londra kollha imbag[ad //ifra hi ta’ seba’ minn kull g[axar trabi li twieldu filwaqt li g[all-Ingitlerra u Wales, dan japplika g[al tarbija minn kull tlieta. L-ikbar grupp ta’ barranin filpajji] huma dawk mill-Indja u wara l-Polakki. Dawn i/-/ifri kienu pubblikati fost t[assib li l-pajji] se jispi//a mira ta’ inva]joni ta’ nies mirRumanija u l-Bulgarija la darba fl-Ewwel tas-Sena jitne[[ew restrizzjoni fuq i/-/aqliq ta’ nies minn dawn i]-]ew; pajji]i. Dawn huma l-ifqar ]ew;
pajji]i fl-Unjoni Ewropea u hemm t[assib li [afna /ittadini ta’ dawn il-pajji]i se jmorru jg[ixu fir-Renju Unit u pajji]i o[ra tal-UE biex ja[dmu imma aktar biex jie[du kura medika b’xejn u s-servizzi so/jali. Ilbiera[ Ian Duncan Smith, isSegretarju Ingli] g[ax-Xog[ol u Pensjonijiet, insista li kien se jipprote;i l-pajji] minn dawk innies li jippruvaw jie[du vanta;; mis-sistemi tal-pajji]. Hu qal li lbibien tal-pajji] huma miftuha g[al dawk li jridu jikkontribixxu i]da mhux g[al dawk li jridu approfittaw u jie[du biss il-benefi/ji so/jali. Dan ix - xahar il - Prim Ministru David Cameron [abbar sensiela ta’ mi]uri biex ikun evitata li barranin imorru r-Renju Unit biss biex jiksbu l - benefi/ji so/jali . Fost dawn hemm li jekk lIngli] tag[hom mhux tajjeb, dawn mhux se jing[ataw benefi/ji.
Mariah Carey fl-inkwiet L-ISTATI UNITI Il-kantanta popolari Mariah Carey qed tkun kritikata millHuman Rights Foundation talli re/entament marret tag[ti kun/ert g[all-President tal-Angola, persuna li kien deskritt b[ala wie[ed millmexxejja l-aktar korrotti u fost lag[ar mexxejja li hemm fil-kontinent Afrikan. Carey tat kun/ert ta’ sag[tejn flAngola f’attivita li saret kemm g[all-President Jose Eduardo dos Santos kif ukoll g[all-ferg[a lokali tas-Salib l-A[mar. Dos Santos ilu jmexxi l-Angola mill-1979 u matul dan i]-]mien ordna l-qtil ta’ diversi
avversarji politi/i kif ukoll ;urnalisti skont il-Human Rights Foundation. Ritratti ta’ dakinhar juru lil Carey tippo]a g[ar-ritratti flimkien ma’ dos Santos kif ukoll il-familja tieg[u u tg[id li kienet onorata li qasmet dan ix-show mal-President tal-Angola. Is-sponsor tal-kun/ert kienet kumpannija fl-Angola li hi tat-tifla tal-President. Carey fil-passat kienet kritikata talli marret tag[mel kun/ert [ames snin ilu g[ad-ditattur Libjan Muammar Gaddafi g[alkemm wara li kienet g[amlet apolo;ija g[al dan il-kun/ert.
IL-MILIED> Attività popolari matul il-festi tal-Milied madwar id-dinja huma skulturi mis-sil;. Fir-ritratt ta’ fuq jidher presepju mag[mul mis-sil; li jinsab g[all-wiri f’Gdansk fil-Polonja. Il-presepju hu mag[mul minn 14-il blokka sil;. Fir-ritratt l-ie[or tidher skultura tas-sil; tal-karattru Tintin. Din hi parti minn wirja ta’ skulturi tas-sil; tal-karattri tal-komiks f’wirja fil-kapitaliBel;jana bl-isem, Brussels Ice Magic Festival, Madwar 20 artist minn madwar id-dinja g[amlu skulturi minn 420 tunellata sil; g[al dan il-festival li u jibqa’ sejjer sal-09 ta’ Frar. (ritratt EPA)
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
18
TV#RADJU
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-06>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
17>55 18>00 18>30 20>00 22>00 23>00
Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Replay ikompli Fuzzbox - Michael Bugeja Talk Time Mu]ika kontinwa
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel
07:05 - Dog With a Blog 07:30 Lemonade Mouth 09:15 PrankStars 09:25 - Wolfblood 09:50 - The Suite Life on Deck 10:15 - A.N.T. Farm 10:35 Austin & Ally 11:00 - Shake It Up! 11:25 - That’s So Raven 11:45 - Jessie 12:10 - Good Luck Charlie 12:35 - Dog With a Blog 13:00 - Wolfblood 13:25 - Gravity Falls 13:50 - Jessie 14:10 Violetta 15:00 - Toy Story 2 16:30 - Good Luck Charlie 16:55 - Dog With a Blog 17:20 - Violetta 18:05 - Jessie 18:30 - My Babysitter’s a Vampire 18:50 Wolfblood 19:15 - Gravity Falls 19:40 - Shake It Up! 20:00 Austin & Ally 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 - Good Luck Charlie 21:10 - Wizards of Waverly Place 22:00 - The Suite Life of Zack & Cody. Nickelodeon
07:05 - Winx Club 07:30 SpongeBob SquarePants 07:55 The Fairly OddParents 08:20 - Go, Diego, Go! 08:45 - Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Dora the Explorer 10:25 Little Kingdom 10:35 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - The Fairly OddParents 11:40 - T.U.F.F. Puppy 12:05 Totally Spies! 12:30 - iCarly 12:55 - Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 - SpongeBob SquarePants 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 16:20 - Victorious 16:45 - iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - Victorious 18:00 Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 The Fairly OddParents 19:15 Robot and Monster 19:40 Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:45 - Big Time Rush 22:10 The Penguins of Madagascar. Jim Jam
07:00 - Nouky & Friends Rubbadubbers 07:15 07:30 - Fluffy Gardens Jarmies 08:00 - Kipper
07:05 Oswald 07:45 08:20 -
Mio Mao 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 - Gazoon 08:40 Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 - Heroes of the City 09:15 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 - Tiny Planets 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:25 - Jarmies 12:40 Mio Mao 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 - Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:50 - Gazoon 14:00 Wobblyland 14:05 - Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 - Fluffy Gardens 15:15 Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 - Tork 17:45 Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 - Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - What’s The Big Idea? 18:50 - Nouky & Friends 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 - Lots & Lots Of... 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney & Friends 20:10 - Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 - Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - Pingu 21:50 - Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 - Dougie in Disguise 22:45 - Slim Pig 22:55 Connie the Cow 23:05 - Tork 23:15 - Benjamin’s Farm 23:20 My Animal Friends 23:35 - Nouky & Friends 23:40 - What’s The Big Idea? 23:45 - Wobblyland 23:50 Barney & Friends.
Ma Tinbidel Qatt
– NET Television, 20>30
X’se tag[mel Chelsey? Se ta//etta li ti]]ewwe; lil Luca biex lil Jake i[alluh bi kwietu? X’se jag[mel Sean issa li jaf li se jsir missier? X’se ji;ri bejn Chloe u Jake? Chelsey se tkun qed tippre]enta l-ewwel programm tag[ha live. Kif se tmur u x‘se tag[mel meta tkun [dejn Russell l-isptar? Din id-drama televi]iva g[andha kitba ta’ Manila Bottone. TVM 1
07:00 - TVAM 09:00 - Niskata 11:00 - G[awdex illum (r) 11:30 Mixage (r) 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 - TVPM 14:00 - A[barijiet 14:05 - TVPM 16:00 A[barijiet 16:05 - Teleshopping 16:20 - Madwarna 17:20 Xplahhmal[ajt 17:35 - Waqtiet 17:40 - Teleshopping 18:00 A[barijiet 18:10 - Puree 20:40 A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:40 Izd’mmamentripero 21:50 Bijografiji 22:45 - Mattia 23:15 A[barijiet 23:30 - X-Factor. TVM 2
07:00 - News 09:00 - TVAM (r) 11:00 - Beast legends 11:50 - ItTriq 11:55 - Waqtiet 12:00 Puree 12.45 - Animal Diaries 13:45 - Madwarna 14:15 - .EU 14:45 - Servizz minn Malta u Lil Hinn Minnha 15:00 - Amazon with Bruce Perry 15:50 - It-Triq 16:00 Niskata (r) 18:00 - Kontrattakk 20:00 - Champions League Magazine Programme 20:30 A[barijiet g[al dawk neqsin missmig[ 20:40 - }afira 21:40 Headline News 21:45 - Mattia 22:15 - Reporter 23:00 - A[barijiet bl-Ingli] 23:10 - BOV match. ONE
07:00 - Breakfast News 08:45 Teleshopping 09:00 - Sieg[a }mien 10:30 - Teleshopping 11:15 - Aroma Mattina 12:30 - ONE News 12:40 - Kalamita 16:15 Teleshopping 16:30 - Fil-K/ina ma’ Fabrizio 17:00 - Flimkien ma’ Nancy 17:30 - ONE News 17:40 Teleshopping 18:00 - Celebrations 19:00 - Aqrali Storja 19:30 - ONE News 20:15 - Ieqaf 20 Minuta 20:45 - Arani Issa 22:50 - Joe’s kitchen 23:30 - ONE News. Smash
07:00 - A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 - A[barijiet 09:00 -
{abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 10:50 - Teleshopping 14:20 - Ma’ Majsi (live) 16:10 Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ Barra 18:15 - Bingo 75 18:40 Teleshopping 19:00 - A[barijiet 19:30 - {abbejtek 20:30 - Forum 21:30 - Dokumentarju 22:00 A[barijiet 22:30 - Poker. Raiuno
06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00 u d-09:00) 09:05 - Tg 1 della Storia 10:00 Unomattina storie vere 10:30 Unomattina verde 10:55 - Che tempo fa 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Winter Solstice. Film 17:00 - TG1 17:10 - Che tempo fa 17:15 - La mostra perfetta. Film 2009 18:50 - L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari tuoi 21:10 - Tangled. Film 2010 23:15 The Nanny Diaries. Film 2006. Raidue
06:35 - Cartoons 08:05 - Sorgente di vita (attwalita) 08:35 - 7th heaven (TF) 10:05 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 costume e società 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Detto fatto 16:15 - Love’s Christmas Journey. Film 2011 17:50 - Tg 2 Sport 18:15 - Tg 2 Notizie 18:45 - Eloise at the Plaza. Film 2003 20:30 - Tg 2 notizie 21:00 - LOL :-) 21:10 - Speciale voyager: Natale a Gerusalemme 23:15 - Tg 2 notizie 23:30 Emozioni. Raitre
07:00 - Tgr Buongiorno Italia 07:30 - Tgr Buongiorno regione 08:00 - Maddalena: zero in condotta. Film 1940 09:15 - Toto e i re di Roma. Film 1951 11:15 - New York New York 12:00 - Tg 3 12:25 - Tg 3 fuori tg 12:45 - Pane quotidiano 13:35 - Laurel and Hardy 14:00 - Tg Regione # meteo
# Tg 3 # meteo 3 14:20 - Tg 3 15:05 - Tgr piazza affari 15:10 Terra nostra (TN) 16:00 Aspettando Geo 16:40 - Geo magazine 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 - Blob 20:15 Simpatiche canaglie 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 Serendipity. Film 2001 22:45 - Tg 3 linea notte 22:50 - Tg regione 23:00 - Io sono li. Film 2011. Canale 5
08:00 - Tg 5 - mattina 08:45 Caterina e le sue figlie 11:00 Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Miss Congeniality 2: Armed and Fabulous. Film 2005 14:27 TGCom 16:00 - A Christmas Wedding Tail. Film 2011 18:00 The Christmas Pageant. Film 2011 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - The Holiday. Film 2006 23:20 - Il peccato e la vergogna. Rete 4
07:20 - Demetrius and the Gladiators. Film 1954 09:45 Carabinieri 4 (fiction) 10:50 Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Diagnosis murder 12:55 Murder she wrote 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Hamburg distretto 21 16:35 - Perry Mason 18:55 - Tg 4 19:35 - Il segreto 20:30 - Tempesta d’amore 21:10 - The Untouchables. Film 1987 23:55 Terra! 01:00 - Tg4 nightnews. Italia 1
07:00 - Friends (sitcom) 08:20 The Middle (sitcom) 09:15 - Bugs bunny - Road Runner Movie.Film 10:25 - The Little Rascals. Film 12:25 - Studio aperto 13:00 - Sport Mediaset 13:40 - Cartoons 15:00 Naruto shippuden 15:30 Christmas in Wonderland. Film 17:35 - Top one 18:30 - Studio aperto 19:00 - Polar Express. Film 2004 21:10 - Zelig 23:40 - Tiki taka 01:45 - Studio aperto.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
19
TV#RADJU F. Living
07.00 - Teleshopping 08:00 – Ipokriti 09:00 – One Star Hotel 10:00 – Fil:nien ma’ Melo 10:30 - Madagascar 12:00 - Teleshopping 13:00 – F Living Magazine 15:00 Teleshopping 16:00 - Niltaqg[u 18:00 – Teleshopping 20:30 – Belle Donne 23:00 – F. Living Magazine 01:30 - Teleshopping. Xejk
07:30 – Just for Laughs 07:45 – Total Request Show 09:50 – Shout Out 10:00 – Love and Romance 10:45 – Teleshopping 11:45 – Just for Laughs 12:00 – Frux (r) 13:30 – The 80s 14:00 – The Local Angle (r) 15:00 – The 90s 15:30 – Teleshopping 16:30 – Hits 16:50 – Shout Out 17:00 – Local Issues 17:45 – Maltese Music 18:00 – Total Requests Show (live) 20:00 – Just for Laughs 20:15 – Shout Out 20:30 – Frux 21:55 – Football 22:00 – Golden Oldies 23:00 – Local Issues (r) 23:45 – The 60s and 70s.
The Weakest Link 10:50 - Doctors Casualty 12:10 - 2point4 Children 15:10 - Hebburn 15:40 Doctors 16:10 - Casualty 17:00 Lapland 18:15 - EastEnders 18:45 Doctors 19:15 - Rock and Chips 20:10 - As Time Goes By 21:00 Sally Lockhart Mysteries 22:35 Last of the Summer Wine 23:05 Lapland. 11:20 -
TCM
07:50 - The Girl and the General 09:35 - The Prize 11:50 - Postman’s Knock 13:15 - The Roaring Twenties 15:00 - The Adventures of Huckleberry Finn 16:50 - Conagher 18:50 - The Champ 21:00 - The Year of Living Dangerously 22:55 - Giant. MGM Movies
La 5
08:00 - Road House 2: Last Call 09:25 - How I Won the War 11:15 Flight From Ashiya 12:55 - Rage 14:25 - Wuthering Heights 16:10 Romantic Comedy 17:50 - Eureka 20:00 - Kalifornia 22:00 - MGM’s Big Screen 22:15 - Straight Out of Brooklyn 23:40 - Crack House.
10:30 -
Diva Universal
BBC Entertainment
07:00 - Quincy, M.E. 08:00 - Agatha Christie’s Poirot 09:45 - Movie 09:50 - Kojak 10:50 - Quincy, M.E. 11:45 - Movie 12:00 - Agatha Christie’s Poirot 13:48 Great Women 14:00 - Strong Medicine 14:50 - ER 15:45 - Movie 16:00 Quincy, M.E. 17:00 - Agatha Christie’s Poirot 18:50 - Movie 19:00 - Strong Medicine 19:50 - JAG 20:49 - Great Women 21:00 - Strong Medicine 22:40 - Great Women 22:55 - Movie.
Tempesta d’amore 11:55 Centrovetrine 12:15 - Grey’s Anatomy 13:10 - Gilmore Girls 14:00 - Non ditelo alla sposa 15:00 Che trucco! 15:30 - Il cibo si fa bello 16:00 - Bye bye Cinderella 16:30 Extreme Makeover Home Edition 17:30 - Find My Family 18:30 - Non ditelo alla sposa 19.30 - Grey’s Anatomy 20:20 - Gilmore Girls 21:10 - Amarsi un po. Film 1984 22:40 - Tacco 12... 23:00 - Find the Family. 07:10 - Buzz and Tell 07:15 - Me Too! 07:35 - Balamory 07:55 - Buzz and Tell 08:00 - Teletubbies 08:25 Buzz and Tell 08:30 - Kidnapped 09:20 - David Copperfield 10:05 -
Melita More
09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - Glee 12:00 - SMASH
13:00 - Days of Our Lives 13:45 Grey’s Anatomy 14:30 - Whitney 15:00 - Private Practice 15:45 Criminal Minds 16:30 - Chicago Fire 17:15 - Psych 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - Amazing Race 19:45 Supernatural 20:30 - The Mentalist 21:15 - Person of Interest 22:00 - So You Think You Can Dance 23:00 Game of Thrones 00:00 Suburgatory 00:30 - SMASH 01:15 - Glee
07>00 08>30 10>00 12>00 13>30 15>30 17>00 18>00 18>05 18>30 19>30 20.00 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00
GO Stars
06:45 - Black Gold 09:00 - Rango 10:45 - Journey 2: The Mysterious Island 12:25 - The Hobbit: An Unexpected Journey 15:15 - The Muppets 17:00 - Andrew Lloyd Webber’s By Jeeves 19:30 - Dear Santa 21:00 - Merry In-Laws 23:30 Perfect Sense 01:00 - Journey 2: The Mysterious Island. Discovery Channel
07:15 - Born Survivor: Bear Grylls: Sahara 08:10 - Gold Divers: Go Big or Go Home 09:05 - Gold Rush: The Night Shift 09:55 - Fast N’ Loud: Ford Galaxie - Part 2 # Nash Healey 10:50 - Fast N’ Loud: Dale Jr.’s Sick Nomad 11:40 - Fast N’ Loud: Chopped Cabriolet and ‘Vette Rescue’ 12:35 - Fast N’ Loud: Killer COPO Camaro 13:30 - Jungle Gold: Culture Shock 14:25 - Jungle Gold: Hell and High Water 15:20 - Naked and Marooned With Ed Stafford: Stranded 16:15 - Dual Survival: The Green Hell 17:10 - Born Survivor: Bear Grylls: Panama 18:05 - Auction Kings: Headhunter Ax #Vintage Coke Machine 18:35 - Auction Hunters: Everything’s Bigger in Texas 19:00 How It’s Made: Gut Strings # Absinthe # Belt Buckles # Lever Locks 19:30 - How It’s Made 20:00 - Dual Survival: Misty Mountain Drop 21:00 - Get Out Alive With Bear Grylls: The Tough Get Going 22:00 The Unexplained Files.
Sport fuq il-Cable Eurosport 1
08:30 - Motorsports Weekend 08:45 - FIFA U#17 World Cup Football 10:00 - ISU Grand Prix, Figure Skating 12:00 - UEFA Women’s Champions League Football 14:00 - Scottish International Open, Bowls 18:15 - Eurogoals 19:00 - ISU Grand Prix, Figure Skating 20:45 WATTS 21:00 - This Week on World Wrestling Entertainment 21:30 - Pro Wrestling 22:30 Horse Racing Time 23:30 UEFA Women’s Champions League Football. Eurosport 2
07:00 - Motorsports Weekend 07:15 - FIFA U#17 World Cup Football 08:45 - UEFA Women’s Champions League Football 11:45 - ISU Grand Prix, Figure Skating 13:15 - Freestyle Skiing 14:00 - UEFA Women’s Champions League Football 17:00 - FIFA U#17 World Cup Football 18:30 - College Football 20:30 - Superkombat 22:00 - Total KO 23:00 Scottish International Open Bowls. GO sports 1
Serendipity
NET News .net (r) Eli in the morining Telebejg[ Flimkien Accordo Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla .net NET News .net Ma Tinbidel Qatt NET News Wheelspin Nis;a Maltija (r) NET News
– Raitre, 21>05
Kate Beckinsale (fir-ritratt), hi e//ezzjonali fil-parti ta’ Sara Thomas f’dan il-film li n[adem fl-2001 b’re;ija ta’ Peter Chelsom. Meta [admet dan il-film hi kellha 28 sena. Sara tkun iltaqg[et g[all-ewwel darba ma’ Jonathan Trager (John Cusack) f’[anut li jbieg[ l-ingwanti fi New York. Dakinhar huma kienu marru fil-[anut biex jixtru rigal tal-Milied g[all-g[arajjes rispettivi tag[hom. I]da donnu mal-ewwel jin;ibdu lejn xulxin. Jidde/iedu li jekk id-destin g[andu jkun hekk, avolja issa mhux se jibqg[u jaraw lil xulxin, g[ad jer;g[u jiltaqg[u. Tg[id ikomplu bit-toroq separati tag[hom jew it-triqat tag[hom jer;g[u jid[lu wa[da fl-o[ra?
07:00 - Ligue 1: Rd 19: AS SaintEtienne v Nantes 09:00 Barclays PL: Wk 19: Sunderland v Norwich City 11:00 - Serie A: Rd 17: Livorno v Udinese 13:00 - Aviva Premiership: Rd 10: Saracens v Leicester Tigers 15:00 - Barclays PL: Wk 19: Swansea City v Everton 17:00 Ligue 1: Rd 19: Olympique de Marseille v Girondins de Bordeaux 19:00 - Serie A: Rd 17: Atalanta v Juventus LIVE 21:00 - Barclays PL: Wk 19: Arsenal v Chelsea 23:00 Barclays PL: Wk 19: PL Review 00:00 - Vincennes. GO sports 7
07:00 - Vincennes Horseracing 09:30 - Barclays PL: PL World
#26 10:00 - Serie A: Rd 17: Roma v Catania 12:00 - Ligue 1: Rd 19: Stade de Reims v AC Ajaccio 14:00 FIFA Futbol Mundial #448 14:30 - Barclays PL: Wk 19: Stoke City v Aston Villa 16:30 - RaboDirect Pro12: Rd 10: Ulster v Zebre 18:30 Ligue 1: Rd 19 – Highlights 19:30 - Barclays PL: Wk 19: PL Review 20:30 - Serie A: Rd 17: Sassuolo v Fiorentina 22:30 Ligue 1: Rd 19: Lorient v Olympique Lyonnais 00:30 Barclays PL: Wk 19: Southampton v Tottenham. GO sports 8
09:00 - Vincennes Horseracing 11:30 - Barclays PL: PL World #26 12:00 - Serie A: Rd 17: Roma v Catania 14:00 - Ligue 1: Rd 19: Stade de Reims v AC Ajaccio 16:00 - FIFA Futbol Mundial #448 16:30 - Barclays PL: Wk 19: Stoke City v Aston Villa 18:30 - RaboDirect Pro12: Rd 10: Ulster v Zebre 20:30 Ligue 1: Rd 19 – Highlights 21:30 - Barclays PL: Wk 19: PL Review 22:30 - Serie A: Rd 17: Sassuolo v Fiorentina 00:30 Ligue 1 - Round 19: Lorient v Olympique Lyonnais. Melita Sports 1
08:00 - Bundesliga (r) 09:55 2012 Alpari World Match Tour (r) 12:00 - FA Cup (r) 13:55 Bundesliga (r) 15:50 - FA Cup (r) 17:50 - UIPM (r) 19:00 Bundesliga - Highlights 20:05 Bundesliga (r) 22:00 - FA Cup (r) 00:05 - Bundesliga (r). Melita Sports 2 12:00 - Bundesliga (r) 14:00 Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:05 Bundesliga (r) 17:00 Bundesliga (r) 18:55 - America’s Cup: World Series (r) 21:00 Bundesliga - Highlights 22:05 Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 00:40 - 2012 Alpari World Match Tour (r).
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
20
MADWARNA
Il-Kartolina kommemorattiva ma[ru;a mis-Santwarju Nazzjonali Ta’ Pinu
Il-Patrijiet Karmelitani f’ritratt ta’ tifkira waqt il-Kapitlu Provin/jali li sar fir-Rabat fil-jiem li g[addew u li fih g[a]lu lil Patri Alexander Vella O.Carm biex ikun il-Pirjol Provin/jali tal-Provin/ja Karmelitana Maltija
Kartolina kommemorattiva mis-Santwarju Ta’ Pinu
Pirjol Provin/jali ;did tal-Provin/ja Karmelitana Maltija Il-Patrijiet Karmelitani nhar il:img[a, 13 ta’ Di/embru i//elebraw Kapitlu Provin/jali fid-Dar tat-Talb Lunzjata, ir-Rabat. Dan il-Kapitlu kien immexxi u ppresedut mill-Pirjol :enerali tal-Ordni Karmelitan Patri
Fernando Millan Romeral O.Carm.. Hu kien akkumpanjat mill-Kunsillier :enerali Patri John Keating. Waqt dan il-Kapitlu, Patri Alexander Vella O.Carm. ;ie mag[]ul Pirjol Provin/jali tal-
Provin/ja Karmelitana Maltija, wara li Patri Michael Farrugia O.Carm., li serva b[ala Provin/jal g[al dawn l-a[[ar erba’ snin, f’Settembru li g[adda ;ie mag[]ul Prokuratur :enerali tal-Ordni Karmelitan.
Nhar is-Sibt, 7 ta’ Di/embru 2013, fl-okka]joni tal-ftu[ mill;did tal-Mu]ew Dar Karmni Grima, is-Santwarju Nazzjonali Ta’ Pinu [are; Kartolina spe/jali biex tfakkar din il-;rajja, fis-sena li qed jitfakkar il-175 anniversarju mit-twelid ta’ Karmni Grima, ix-xebba li semg[et il-le[en talMadonna mill-kwadru Ta’ Pinu nhar it-22 ta’ ;unju 1883. Fuq din il-kartolina stampata f’edizzjoni limitata ta’ 250 kopja, wie[ed g[andu wkoll it-timbru
spe/jali ma[ru; mill-MaltaPost plc biex ifakkar din l-okka]joni. Kemm il-kartolina u kemm ittimbru postali ;ew iddisinjati mis-Sur Anthony Grech, membru tal-Gozo Philatelic Society. Il-kartolina tista’ tinkiseb misSantwarju Ta’ Pinu, mill-Mu]ew Dar Karmni Grima f’Nru 1, Triq l-G[arb, l-G[arb, G[awdex, kif ukoll mill-Gozo Philatelic Society. G[al kull informazzjoni ara www.tapinu.org jew www.stamps-gozo.org.
Wirja tal-arti fir-Rabat b’risq id-Dar tal-Providenza L-Isqof Aw]iljarju Mons Charles J. Scicluna inawgura wirja tal-arti fil-Mu]ew Wignacourt fa//ata tal-;enb tal-Knisja ta’ San Pawl firRabat. Madwar sittin artist lokali taw bi//iet tal-arti biex ji;u rkantati fl - Ewwel tas - Sena b[ala parti mill - Festa ta ’ ;enero]ità organizzata minn RTK4Charity b ’ risq id - Dar tal-Providenza. Meta kien qed jifta[ uffi/jalment il-Wirja, l-Isqof Scicluna wera l - gratitudni tieg[u lejn l - artisti li dde/idew li jinfatmu mix xog[lijiet tag[hom tal - arti biex jinbieg[u waqt irkant g[al kaw]a ;usta li hi d-Dar tal-Providenza. Il - wirja se tkun miftu[a kuljum bejn l-10 u t-28 ta’ Di/embru (minbarra f’Jum ilMilied) bejn id-9.30am u l4.30pm.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
21
MADWARNA
Apprezzament g[all-arti u l-mu]ika mit-tfal B[ala parti mill-isforz tag[ha biex tkompli tippromwovi u tappo;;ja l-arti u l-mu]ika filkomunità, GasanMamo appo;;jat workshops tal-arti u lmu]ika g[at-tfal organizzati mill-Ars Vitae Ensemble b[ala parti mill-pro;ett ;gantija 2013. “Il-workshops kienu su//ess kbir mat-tfal,” qal Julian Mamo, Direttur Mani;erjali ta’ GasanMamo. “Li tara lit-tfal jitg[allmu u jiddevertu permezz tal-arti u lmu]ika hu dak li jag[milna tant kburin. Minbarra li nuru lappo;; kontinwu tag[na lejn artisti lokali f’Malta qed ng[inu wkoll fil-priservazzjoni u l-promozzjoni tal-wirt straordinarju tag[na spe/jalment ma’ persuni li huma l-generazzjonijiet talfutur.” B[ala parti mill-pro;ett ;gantija 2013, Heritage Malta flimkien ma’ Ars Vitae Ensemble organizzaw numru ta’ workshops fil-Mu]ew talArkeolo;ija fil-Belt Valletta u fil-;gantija Interpretation Centre
Xog[lijiet ma[duma fit-terracotta minn tfal ta’ bejn id-disa’ snin u t-tnax-il sena
fix-Xag[ra, G[awdex. Dawn il-workshops inkludew pre]entazzjoni vi]wali b’siltiet mill-istallazzjoni ;gantija 2013, pro;ett ikkurat minn Vince Briffa u li ttella’ fit-tempji tal;gantija f’;unju li g[adda. L-
Emirates tniedi servizz bl-A380 ta’ kuljum g[al Mauritius Emirates, li tg[aqqad nies u postijiet globalment, niediet l24-il rotta tal-A380, b’[idma mal - imsie[ba tag[ha fil Mauritius biex tg[id “ Hello A380” bi stil. Waqt i/ - /erimonja li tat mer[ba lil ewwel servizz talA380, Emirates iffirmat ftehim ;did u mtejjeb ta’ koperazzjoni kummer/jali g[al g[axar snin mal - Air Mauritius , u Memorandum of Understanding im;edded malAwtorità ta’ Promozzjoni tatTuri]mu tal-Mauritius. L-A380 jag[milha possibbli lil Emirates li twassal 1 53 passi;;ier ie[or kuljum lejn ilg]ira sabi[a fin-nofs tal-O/ean Indjan. Hi l-ewwel linja tal-ajru fid-dinja li qed topera servizz bl-A380 lejn destinazzjoni flO/ean Indjan. It - talba g[as - safar lejn il g]ira qed tikber, u Emirates wasslet fl - 20 1 2 aktar minn 350 , 000 passi;;ier u 6 , 000 tunellati metri/i ta’ merkanzija bejn Mauritius u l-firxa globali tag[ha ta’ aktar minn 130 desti-
nazzjoni fi 78 pajji]. Is - servizz inawgurali tal A380 ta’ kuljum wasal fl-ajruport internazzjonali ta ’ Mauritius , Sir Seewoosagur Ramgoolam, b’aktar minn 500 passi;;ier u delegazzjoni ta’ VIPs minn Emirates. “Minn Awissu 2008 Emirates qdiet aktar minn 18-il miljun passi;;ier bl-A380s tag[na. Ilklijenti tag[na i[obbuh , u g[adna qed naraw talba kbira g[at - titjir bl - ajruplan ,” qal Thierry Antinori , Executive Vice - President u Chief Commercial Officer ta ’ Emirates Airline. “ Is - servizz tag[na bl - A380 g[al Mauritius ifisser li vja;;aturi minn swieq importanti b[al Londra , Pari;i , Moscow u Shanghai, li jtiru permezz ta/ - /entru tag[na f’Dubaj, issa g[andhom i/-/ans ta’ titjira bla xkiel tal-A380 ta’ Emirates, ta’ servizz u prodott ta’ klassi dinjija fil-First Class, Business Class u Economy Class li l - linja hi mag[rufa g[alihom.”
istudenti ta’ bejn id-9 u 12-il sena li attendew g[al dan ilworkshop setg[u jisimg[u s-silta li daqqu Ars Vitae fit-tempji tal;gantija f’;unju. Intwera wkoll slideshow ta’ skulturi u wirjiet ta’ dwal li kienu parti mill-wirja
fit-tempji f’;unju li g[adda. Wara dawn il-pre]entazzjonijiet l-istudenti kellhom diskussjoni u daqq ta’ strumenti talperkussjoni u attivitajiet kreattivi o[ra b[al improvizzazzjoni ta’ mu]ika fejn l-istudenti [olqu
ritmi sempli/i billi w]aw strumenti tal-mu]ika u o;;etti o[ra. L-istudenti kellhom ukoll i//ans jo[olqu u j]ejnu skulturi tatterrakotta b’]ebg[a naturali li ;ew spirati mill-wirt storiku Malti. Il-parte/ipanti kellhom ukoll ]jara gwidata madwar ilMu]ew tal-Arkeolo;ija fil-Belt u fil-;gantija Visitor’s Centre fixXag[ra. L-iskulturi li n[olqu in[mew ;o forn ta/-/eramika u ng[ata /ertifikat ta’ attendenza lil kull min attenda. Il-Pro;ett ;gantija 2013 hu mtella’ minn Heritage Malta blappo;; tal-Malta Arts Fund, Banif Bank (Malta) plc, GasanMamo Insurance, Gozo Culture & Information Office, Xag[ra Local Council, Abraham’s Supplies u The Janatha Stubbs Foundation. Il-parti finali ta’ dan il-pro;ett se jkun esebit is-sena d-die[la. G[al aktar informazzjoni fuq ilPro;ett ;gantija 2013 ]ur ilpa;na Facebook fuq https#.www.facebook.com.ArsVi taeEnsemble.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
22 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu 77200983.
G{ALL-KIRI {a]-}ebbu; ’il barra minn Triq l-Imdina
GARAXX basement 40 pied x 50 pied, jista’ jintu]a g[al gym,
KLASSIFIKATI store, uffi//ju e//. ?emplu Ni]barazzaw – trasport 79211659. – kull xog[ol ALL CLEARANCE TRANSAVVI}I PORT innaddfu djar, fabbriki e// minn kull tip ta’ skart anke materMario Colours jal tal-kostruzzjoni. Innaddfu G{AL kull xog[ol ta’ kisi u tib- ;onna. Nag[mlu qlug[ ta’ jid, kisi bil-;ibs, kisi bir-ramel u madum tal-art u tal-kmamar talsiment, kisi u tibjid fuq il-pont u banju. Tindif u tiswijiet ta’ bjar, ]ebg[a, tik[il fuq il-fil, tik[il tik[il u tibjid, gypsum, xog[ol ta’ fuq l-antik, graffiato, silikato, alterazzjonijiet fuq l-antik, bdil gypsum boards, madum u ta’ soqfa, e//. Servizzi bil-highkatusi. ?emplu 99468622. up. Xog[ol b’esperjenza kbira. Esperjenza ta’ 16-il sena u stima ?emplu 79081719 jew 21433352. b’xejn. www.allclearancemalta.com
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Prezz €20 kull set. Presepji kull daqs ma[dumin kollha g[erien, prezz jibda minn €20. ?emplu 21495253.
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differenti. Kalendarji kbar tat-2014, 29/m x 42/m. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici G{ALL-BEJG{ Printing Press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – G[amara antika min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq TINKLUDI twaletta bil-mera, g[al Triq Sant’Ursula. G[al lavaman, komodina, gradenza xog[ol ta’ digital printing u offbil-mera u wi// tal-ir[am u gwar- set, inviti tat-tie;, invoices, darobba kbira. Jistg[u jinbieg[u posters u brochures bil-kulur etc u separati. ?emplu 99800607. xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew Kamra tal-pranzu ibag[tu email fuq pbonnici@bonTAL-kawba mastizz, antika, niciprintingpress.com b’mejda u sitt si;;ijiet tal-;ilda, vetrina bi [;ie; immullat, sideboard u vetrina zg[ira. Kundizzjoni tajba. ?emplu 21242180.
Libsa ta’ Tie;
:DIDA fjamanta, qatt ma intu]at, mixtrija ming[and ALAMANGO. Prezz negozjabbli. ?emplu fuq 99200354.
Pasturi
TAT-tafal, set fih 20 pastur, stil antik ta’ ]mien il-MUSEUM.
Kun parti mis-su//ess ta’ operazzjoni... ag[ti d-demm
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
23
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX
8
2
9
10
11
IT-TEMP Il-bi//a l-kbira msa[[ab bil-possibbilta ta’ [albiet tax-xita i]olati li jistg[u jkunu bir-rag[ad VI}IBBILTÀ :eneralment tajba IR-RI{ Moderat g[al ftit qawwi mil-Lvant BA{AR Il-Lvant g[al Grigal moderat g[al ftit qawwi IMBATT Barra mix-Xlokk TEMPERATURA L-og[la 16˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0mm Xita mill-1 ta’ Settembru 272.7mm IX-XEMX titla’ fis-07.09 u tin]el fil-16.52
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
16
17
Mimdudin> 5. Furja tad-demm (5) 6. Jekk ta’ kanun t[alli [erba warajha (5) 7. Bandu, proklama (5) 10. Iz-zalza tieg[u tajba g[al fuq platt spagetti (5) 11. Naqqas il-qilla tieg[u (5) 12. Fe;; minn xi mkien (5) 14. Il-parti ta’ quddiem tal-;isem (5) 16. Dg[ajsa ]g[ira, dejqa u twila (5) 17. Taf ti;i wa[da wara telfa (5) 18. Insetti be]lin [afna (5).
18
Weqfin> 1. Saret tkemmex il-[alq u tqarras il-wi// (6) 2. Mag[mul bis-seng[a (6) 3. G[ammret (6) 4. I]-]ejt tag[ha jindilek kontra l-u;ig[ (6) 8. Juriha t-tirann (5) 9. Tefa’ l-ingwanta (5) 12. E]aminaw u flew bil-[sieb (6) 13. :ieb fil-memorja (6) 14. Isem ta’ ]ew; vini f’sieq il-bniedem li jkunu jidhrumqabb]in ’il barra (6) 15. Jaf iqajjem rewwixta s[i[a (6).
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-:img[a Mimdudin> 5. Rabbi; 6. Sej[a; 7. {ataf; 10. Sfera; 11. Tilar; 12. Ta//i; 14. Tikek; 16. Fta[t; 17. Seqer; 18. A[dar. Weqfin> 1. Qratas; 2. Mi]ata; 3. Assalt; 4. Tajjar; 8. Ke//a; 9. Flokk; 12. Tirfsu; 13. Intern; 14. Ta[[an; 15. Kontra.
Sudoku Bejn [afifa u moderata:
qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.
Soluzzjoni Sudoku
IT-TNEJN L-og[la 16˚C L-inqas 13˚C
IT-TLIETA L-og[la 16˚C L-inqas 12˚C
L-ERBG{A L-og[la 17˚C L-inqas 11˚C
IL-{AMIS L-og[la 16˚C L-inqas 13˚C
IL-:IMG{A L-og[la 16˚C L-inqas 13˚C
UV
UV
UV
UV
2UV
2
2
2
2
2
Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 16˚ imsa[[ab, Al;eri 16˚C imsa[[ab, Amsterdam 10˚C xita [afifa, Ateni 13˚C xemxi, Li]bona 9˚C xemxi, Berlin 9˚ xemxi, Brussell 10˚C imsa[[ab, il-Kajr 19˚C ftit imsa[[ab, Dublin 1˚C [albiet tax-xita, Kopen[agen 8˚C imsa[[ab, Frankfurt 9˚C xita, Milan 8˚C xita [afifa, Istanbul 10˚C ftit imsa[[ab, Londra 10˚C xemxi, Madrid 7˚C xemxi, Moska 2˚C im/ajpar, Pari;i 9˚C imsa[[ab, Bar/ellona 14˚C ftit imsa[[ab, Ruma 14˚C im/ajpar, Tel Aviv 20˚C xemxi, Tripli 19˚C ftit imsa[[ab, Tune] 15˚C xita, Vjenna 2˚C /par, Zurich 10˚C imsa[[ab, Munich 9˚C imsa[[ab, St. Petersburg 5˚C xita, Stokkolma 7˚C imsa[[ab
Tag[rif }jara ta’ kortesija
Andrian Yelemessov, lAmbaxxatur tal-Kazakhstan akkredidat g[al pajji]na, g[amel ]jara ta’ kortesija lillIspeaker tal-Kamra tadDeputati An;lu Farrugia. Fost id-diversi temi li ;ew diskussi, l-Ispeaker irrimarka dwar l-i]viluppi po]ittivi firrigward tar-relazzjoni bejn lUnjoni Ewropea u lKazakhstan. L-Ispeaker tenna li din irrelazzjoni bejn l-Unjoni Ewropea u l-Kazakhstan tista’ tkompli titjieb permess taddiversi inizjattivi u riformi, u li pajji]na, b[ala pajji] Ewropew, ser jara li jag[mel dak kollu possibbli sabiex din ir-relazzjoni tkompli tissa[[a[ filwaqt li tirrispetta d-drittijiet fundamentali.
Christmas Breakfast Din is-sena il-grupp LINK, grupp ta]-]g[a]ag[ fi [dan ilParro//a ta’ San :or; f’{al Qormi, qed jorganizza Christmas Breakfast, wara lQuddies ta’ nofs il-lejl, flOratorju Sagra Familja tal-istess parro//a. Laqg[a g[ar-residenti Il-Kunsill Lokali ta’
{al Tarxien jav]a li ser issir laqg[a
g[ar-residenti nhar is-Sibt, 4 ta’ Jannar, 2014 fl-10am ;ewwa lUffi//ji tal-Kunsilli Lokali fejn ser tkun mistiedna sSupretendent Sharon Tanti. G[al aktar informazzjoni tistg[u tikkuntatjaw lil Kunsillier Keith Darmanin fuq in-numru tal-mobile 79894316. Fondi g[ad-distribuzzjoni ta’ armi kimi/i fis-Sirja Fis-6 ta’ Di/embru 2013, lAmbaxxatur Martin Valentino, ir-Rappre]entant Permanenti tar-Repubblika ta’ Malta g[allOrganizzazzjoni g[all-
Projbizzjoni ta Armi Kimi/i (OPCW) u l-Ambaxxatur Ahmet Üzümcü, id-Direttur :enerali tal-OPCW, iffirmaw f’The Hague, il-Ftehim ta Kontribuzzjoni Volontarja g[al attivitajiet relatati mal-qerda ta armi kimi/i Sirjani barra mitterritorju tas-Sirja. Mobile blood donation unit Il-mobile blood
donation unit se tkun ma;enb il-Knisja Parrokkjali ta’ {ad-Dingli nhar il-{add 29 ta’ Di/embru 2013. Il-[in g[all-g[oti tad-demm ikun mit-8.30am sas-1.00pm. Kullmin imur jagti d-demm irid jie[u mieg[u l-karta tal-identità.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
24
SPORT
FUTBOL – TAZZA TAD-DINJA TAL-KLABBS
Nuqqas ta’ interess mill-Ewropa fil-kompetizzjoni Filwaqt li Bayern Munich komplew bit-trijonfi tag[hom meta s-Sibt saru /ampjins taddinja, il-kontinent li minnu ;ejjin Bayern Munich, ji;ifieri l-ewropa, bilkemm taw ka] ta’ dak li kien qed ji;ri fil-Marokk. U dan minkejja li fl-a[[ar snin kienu dejjem it-timijiet mill-ewropa li ddominaw din ilkompetizzjoni. Bayern is-Sibt g[elbu lil Raja 2-0 biex kisbu l[ames titlu fis-sena 2013, sena memorabbli g[al Bayern li tilfu biss is-Super Cup :ermani]a meta f’Awwissu kienu meg[luba minn Borussia Dortmund. G[al Bayern dan it-titlu kien formalita g[aliex kienet opinjoni ta’ kul[add li Bayern filpre]ent huma l-aqwa tim fiddinja.Minkejja dan kollu g[alkemm kien hemm interess qawwi madwar id-dinja fuq din il-manifestazzjoni, tista’ tg[id li fl-ewropa kien hemm indifferenza ;enerali. Mhux l-istess jista’ jing[ad g[all-entu]ja]mu li kien hermm fil-Marokk fejn Raja waslu salfinalissima wara li eliminaw lillfavoriti g[al post fil-final lil Atletico Mineiro li finalment kellhom jikkuntenta bit-tielet post. Atletico Mineiro immexxija mill-istilla Ronaldinho kellhom 10 elef partitarju Bra]iljan li g[amel il-vja;; sal-Marokk, vja;; li spi//a f’di]appunt kbir g[alihom fejn tal-inqas kienu qed jistennew li jilag[bu lfinalissima kontra Bayern Munich. G[al kuntrarju ftit partitarji :ermani]i segwew li Bayern sat-tramuntana talAfrika fi vja;; relattivament ferm iqsar milli kellhim jag[mlu s-segwa/i ta’ Atletico Mineiro. In-nuqqas ta’ interess millewropej kien innutat mill-president tal-FIFA Sepp Blatter, li qal li kien jifhem li kien hemm nuqqas ta’ interess mill-ewropej
Il-plejers ta’ Bayern ji//elebraw ir-reb[a fil-Marokk is-Sibt
meta din il-kompetizzjoni kienet qed issir fil-:appun jew flEmiratai G[arab, i]da qal li jinsab ferm di]appuntat kif anki meta l-kompetizzjoni saret fuq l-g[atba tal-ewropa, l-interess baqa’ ma ]diedx. Blatter qal li l-livell ta’ log[ob li kien hemm fil-kompetizzjoni fil-Marokk kien wie[ed g[oli [afna u ma jistax jifhem g[aliex il-kontinent ewropew mhux jag[ti ka] din il-kompetizzjoni.
Il - kow/ ta ’ Bayern Pep Guardiola qal li l - ewropej donnhom ma jag[tux wisq importanza lil din il-kompetizzjoni. Guardiola qal li t-tim ta’ Bayern kien ferm motivat u taw importanza kbira lil din ilkompetizzjoni . Hu qal li g[alih u g[al Bayern it-trijonf tas-Sibt kien muiment importanti u wasal wara sta;un memorabbli g[al Bayern. Guardiola reba[ din il-kom-
petizzjoni tliet darbiet, darbtejn minnhom ma’ Barcelona, u qabel bdiet il - kompetizzjoni deher li ma tantx kien se jtiha mportanza g[aliex hu kien qed ikompli fuq is-su//essi miksub mill - prede/essur tieg[u Jupp Heynckes. Minkejja dan l-attenzjoni flewropa u fil-mezzi tal-medja fl-ewropa kienet wa[da fjakka, fejn it-TV :ermani] wera biss il-final u g[aliex g[addew
g[al din il - final Bayern Munich. L - organizzjoni tal - kompe tizzjoni ma tantx g[amlitha fa/li ghall-ewropej biex jivvja;;aw, fejn it-trasport lejn listadiums fejn intlag[bu l log[biet kien wie[ed fqir . Anki l - edizzjoni tas - sena d die[la se ssir fil-Marokk fejn ikun ittamat li l-organizzajoni tkun a[jar u l-interess millewropej jikber ukoll.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
25
SPORT
Fa]i mill-[ames ti;rija mill-programm tal-biera[ (Ritratt> John Paul Bonanno)
TI:RIJIET TA}-}WIEMEL
Absolut Spender impressjonanti fil-finali ewlenija Kenneth Vella
L-aktar finali importanti li saret il-biera[ wara nofsinhar filkorsa tal-Marsa kienet wa[da riservata g[al ]wiemel tal-klassi Premier fuq distanza ta’ mil. Din il-finali kienet tag[mel parti mill-festival ekwestru, festival li nkluda diversi attivitajiet fosthom tberik ta]-]wiemel, ti;rijiet tal-ponijiet, tournament tal-polo, show jumping, dressage, ti;rija bi xrieret bl-involviment ta’ ;urnalisti sportivi, sitt finali g[al ]wiemel tat-trott fuq distanza ta’ mil u finali tal-galopp g[atTazza Coronation. Il-finali ewlenija, tal-klassi Premier, intreb[et minn Absolut Spender misjuq minn Mark Desira. F’din il-finali ewlenija [adu sehem b’kollox tmien ]wiemel. Kif mistenni kien Totti T Dream (Charles Degiorgio) l-aktar velo/i wara l-karozza tat-tluq fejn dan feta[ vanta;; ]g[ir minn Madam di Poggio (Shawn Portelli) u Vejby Boom (Charles Camilleri). I]da madwar 300m mit-tmiem, Totti T Dream beda’ jnaqqas mill-;iri u dlonk inqabe]
minn numru ta’ ]wiemel, fosthom mir-rebbie[ Absolut Spender (Mark Desira) li [a l[ames reb[a tas-sena b’nofs tul minn Vejby Boom u Madam Di Poggio. Oran (Carmelo Farrugia) temm ir-raba’. Ilmedja tar-rebbie[ kienet ukoll wa[da tajba ta’ 1.13.2” fil-kilometru. Fi tmiem il-finali sSegretarju Parlamentari Stefan Buontempo ppremja lil Mark Desira, is-sewwieq ta’ Absolut Spender. Charm Hammering (Gilbert Farrugia) kien il-[in kollu quddiem matul il-finali Gold. Hu kkontrolla lill-kumplament talparte/ipanti tul id-distanza u qasam il-linja finali l-ewwel quddiem Phenix De La Roque (Frencu Cassar) u Power Night Star (Charles Degiorgio). Pan Des Couperies (Charles Camilleri) da[al fir-raba’ po]izzjoni. Din it-ti;rija ukoll kienet verament velo/i fejn irrebbie[ kellu medja impressjonanti ta’ 1.13.2”, e]att b[al dik re;istrata mir-rebbie[ tal-klassi Premier. Il-programm inkluda wkoll
]ew; finali tal-klassi Silver, mirbu[a minn ]ew; dwieb. Filfinali Silver A, Side Spin (Julian Farrugia), wara li ddomina tul id-distanza safa’ skwalifikat biex ir-reb[a ng[atat lit-tieni pjazzata Damita f’idejn Marco Debono. Fil-finali B, Megiddo (Charles Camilleri) [adet it-tieni reb[a konsekuttiva wara li Pile Ou Face li kien quddiem, ]balja fl-a[[ar metri. Il-finali tal-galopp kienet wa[da in/erta u e//itanti sattmiem. Bil-favorit Kimberley Downs, Michael Sultana jibda lavvanz fuq in-na[[a ta’ barra 400m mit-tmiem biex wassal lil dan i]-]iemel [alli jie[u s-sitt reb[a tas-sena u l-[ames wa[da konsekuttiva b’nofs tul minn Timolin (Jean Paul Caruana) u Gold As Good (Eric Zammit). Darielli (Charles Pace) temm irraba’. Fi tmiem il-finali, re;a’ kien is-Segretarju Parlamentari Buontempo u l-Kummissarju G[oli Ingli] ghal Malta Rob Luke, ippre]entaw it-Tazza Coronation lil Michael Sultana u Jonathan Borg, jockey u sidien taz-ziemel rebbieh.
It-ti;rija li nvolviet ;urnalisti sportivi u sewwieqa stabbliti intreb[et minn Lys Des Etroits misjuq minn Brian Hili akkumpanjat minn Cristian Muscat. Pre]enti wkoll il-biera[ wara nofsinhar fil-Marsa kien hemm il-kelliem taloppo]izzjoni dwar l-isport Robert Cutajar.
Ir-ri]ultati kollha. I Ti;rija. Finali Festival Ekwestru. Klassi Copper. Dist – 1640m. 1. Buckens Stjarna (T.
Tanti) {in – 2.02.7” (1.14.8”) 2. Kulls Nero (C. Camilleri) 3. Friendly Frazer (N. Baldacchino) 4. Monticello (E. Bonello)
II Ti;rija. Finali Festival Ekwestru. Klassi Bronze. Dist – 1640m. 1. Pema (C.
Degiorgio) {in – 2.02.1” (1.14.5”) 2. Lass John (S. Portelli) 3. Caddie Drink (C. Camilleri) 4. Napolitano Sun (D. Ellul)
III Ti;rija. Finali Tazza Coronation. Klassi Galopp. Dist – 1250m. 1. Kimberley
Downs (M. Sultana) {in – 1.12.9” 2. Timolin (J.P.
Caruana) 3. Gold As Good (E. Zammit) 4. Darielli (C. Pace)
IV Ti;rija. Finali Festival Ekwestru. Klassi Gold. Dist – 1640m. 1. Charm Hammering
(G. Farrugia) {in – 1.59.9” (1.13.2”) 2. Phenix De La Roque (F. Cassar) 3. Power Night Star (C. Degiorgio) 4. Pan Des Couperies (C. Camilleri) V Ti;rija. Finali Festival Ekwestru. Klassi Premier. Dist – 1640m. 1. Absolut Spender (M. Desira) {in – 2.00.1” (1.13.2”) 2. Vejby Boom (C. Camilleri) 3. Madam Di Poggio (S. Portelli) 4. Oran (C.
Farrugia)
VI Ti;rija. Finali Festival Ekwestru. Klassi Silver B. Dist – 1640m. 1. Megiddo (C.
Camilleri) {in – 2.01.8” (1.14.3”) 2. Mr Snowman (D. Ellul) 3. Alf Eme (P. Galea) 4. Novak (T. Demanuele)
VII Ti;rija. Finali Festival Ekwestru. Klassi Silver A. Dist – 1640m. 1.Damita (M. Debono)
{in – 2.01.4” (1.14”) 2. Pissaro (C. Vassallo) - Norman d’Avril (M. Ellul) 4. Notice As (C. Degiorgio)
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
26
SPORT
FOOTBALL – L-EWWEL DIVI}JONI
Pieta jiksbu lura l-ewwel post Christopher Cassar
PIETA H. ………………….. 2 BIRZEBBUGA SP ……..…. 0 Pieta H – D . Cassar , C .
Attard, O. Anonam, C. Grech, J. Pisani, M. Borg, Q. Refalo, C . Frendo ( L . Mutasi) , T . Agius (K. Micallef), R. Kooh Sohna (K. Cesare), R. Costa Varella. Birzebbuga SP – C. Cassar, A. Shennowo, P. Grima, P. Camilleri, D. Baldacchino, D. Grech (J.C. Da Silva), K. Borg, G. Caruana (C. Calleja), G. Goodlip , M . Deanov , R . Celeste (R. Zammit). Referee – Sandro Spiteri Pieta kisbu lura l-ewwel post b’wirja mpressjonanti kontra Birzebbuga f ’ reb[a meritata ferm iktar milli jindika l-iskor g[aliex ir - reb[a ta ’ Pieta setg[et kienet wa[da kbira , fejn minbarra l-gowls u s-saves kbar tal - goalkeeper Cassar kien hemm ukoll ballun mallasta u ]ew; tentattivi salvati minn fuq il-linja. Il-bidu tal-log[ba kien ferm bilan/jat fejn Birzebbuga kellhom gowl im[assar filwaqt li fl-g[axar minuti Pieta jmorru qrib meta kross shot ta’ Costa Varella [abat mal - mimduda . Fl-24 minuta azzjoni tajba ta’ Pieta b’xutt angolat ta’ Kooh Sohna salvat minn Cassar. Fit-32 minuta Pieta marru fil-vanta;; meta Ricardo Costa Varella qassam lejn RAPHAEL KOOH SOHNA li minn po]izzjoni dubju]a avvanza u g[eleb lil Cassar b’xutt fil-baxx. Pieta komplew jilag[bu a[jar u daqa ta’ ras ta’ Costa Varella g[addiet ftit g[oli biex fil-41 minuta Pieta kabbru l - iskor meta RAPHAEL KOOH SOHNA da[al tajjeb fil-kaxxa u g[eleb lil Cassar b’xutt fil-baxx. Pieta komplew jattakaw fittieni taqsima u xutt ta ’ Christian Grech kien maqlug[ minn fuq il-linja minn Kevin Borg u daqqa ta’ ras ta’ Kooh Sohna stampat mal-mimduda. L-assedju ta’ Pieta kompla u Cassar salva goal /ert meta /a[[ad lil Terence Agius. Fl64 minuta Terence Agius mill;did protagonist bix - xutt tieg[u maqlug[ minn fuq illinja minn Paul Camilleri. Pieta naqqsu xi ftit mir-ritmu tag[hom lejn tmiem il-log[ba g[alkemm xorta baqg[u perikolu]I quddiem Cassar, filwaqt li Birzebbuga resqu wkoll qrib l - iktar permezz ta ’ Da Silva.
Kif Jinsabu Pieta H Zebbug R Lija A Melita St.George’s Gzira U Gudja U Birzebbuga St.Andrew’s Zejtun C Zurrieq Msida SJ Hamrun S
L R D T F K Pti
10 11 10 10 10 10 10 11 10 10 10 10 10
7 7 6 5 4 3 4 4 3 3 2 1 1
3 0 22 2 2 26 1 3 20 2 3 15 3 3 16 5 2 10 2 4 15 2 5 16 3 4 17 1 6 14 2 6 13 2 7 11 4 5 14
8 24
16 23 11 19 11 17 16 15 9 14 19 14 21 14 19 12 24 10 17 8 19 5 19 -1
Lija jkomplu bl-isfida LIJA A……………….…….. 3 MSIDA SJ ………………..... 1 Lija A – K. Calleja, T. Fleri Soler, M. Fleri Soler, C. Giordimaina, D. Vukovic, D. Scerri, E. Briffa, P. Babic, B. Antignolo (D. Mintoff), K.Aleksandrov, A. Ige, Msida S.J. - J. Agius, L. Micallef, G. Gesualdi, F. Gusman (S. Vella), I. Schembri, M. Caruana (D. Attard), A. Azzopardi, A. Pellegrino, A, Laudisi, J.L. Nogueira (M. Tape), S. Magro Referee - Stefan Pace Lija komplew bl-isfida tag[hom fl-ewwel postijiet talklassifika b’reb[a tajba u
mist[oqqa kontra Msida li sofrew it-tieni telfa konsekuttiva, fejn jidher li t-tne[[ija tal-kow/ Todor Raykov ma [allietx leffett mixtieq. Lija kienu a[jar fl-ewwel taqsima fejn kienu prattikament il-[in kollu fuq l-avversarji tag[hom. Wara sitt minuti xutt ta’ Aleksandrov mar ftit barra u [ames minuti wara xutt ie[or bomba ta’ Aleksandrov kien salvat b’diffikulta mill-goalkeeper Agius. L-ewwel azzjoni ta’ Msida waslet fis-26 minuta meta Ariel Laudisi reba[ ballun tajjeb filmidfield, avvanza u mpenja lil Calleja li salva tajjeb fil-baxx. Lija [adu l-vanta;; meritat fit33 minuta meta minn korner mog[ti minn Beppe Antignolo kien ABDULLAHI IGE li birras xe[et fix-xibka. Msida [ar;u determinati fittieni taqsima u wara erba’ minuti kisbu d-draw meta Kris Calleja mblokka xutt ta’ Laudisi u millvi/in AYRTON AZZOPARDI kompla l-ballun g[al ;ewwa. Msida ma tantx gawdew da nilgowl g[aliex minuta wara Lija mill-;did fil-vanta;; meta Ige twaqqa’ fil-kaxxa minn Micallef u mill-11-il metro ALEKSANDROV spara fix-xibka. Fl-54 minuta Msida vi/in iddraw meta freekick ta’ Nogueira
Raphael Kooh Sohna ta’ Pieta jimpenja lill-goalkeeper Cassar ta’ Birzebbuga (Ritratt John Paul Bonanno)
[oloq paniku fid-difi]a ta’ Lija i]da kien Ige li tajjar minn fuq illinja. L-istess Ige ftit wara kelu xutt imur ftit barra. Fis-70 minuta xutt fil-baxx ta’ Babic [abat mal-lasta u fis-77 minuta Lija g[alqu l-log[ba meta f’attentat li jikklerja Ian Schembri anti/ipa lil-goalkeeper tieg[u stess g[al autogoal sfortunat. Jirb[u b’penalty lejn it-tmiem ST. ANDREW’S ……..……. 0 GUDJA U. ….……………… 1 St. Andrews - M. Towns, N. Chetcuti, M. Johnson, B. Said, D. Gera, J. Briscoe White, A. Amato, N. Vella Petroni, M. Grima (K. Nwoko), E. Lattes, T.
Grozev
Gudja U – M. Xerxen, R. Buhagiar, S. Agius, C. Fenech, F. Scozzese, M. Brincat, G. Chircop, M. Groves, G. Cauchi, R. Dalli, A. Ewurun. Referee - Adrian Azzopardi Gudja United g[elbu lil St Andrew’s 1-0 grazzi g[al penalty skorjat minn Mauro Brincat li fl-a[[ar tal-log[ba spi/a wkol imke//I, fejn kien it-tielet plejer imke//I f’log[ba li fiha wkoll tke//ew ]ew; plejers ta’ St. Andrew’s. L-ewwel azzjoni kienet ta’ Gudja permezz ta’ Ryan Dalli li dar tajjeb ma’ difensur i]da xe[et ftit barra. Mal-kwarta log[ob risposta ta’ St Andrew’s
u daqqa ta’ ras ta’ Trayo Grozev imtajjra minn fuq il-linja minn George Chircop. Fid-19-il minuta azzjoni o[ra tas-Saints u xutt ta’ Lattes ftit barra. Fit-28 minuta penalty favur St Andrew’s meta Steve Agius mess il-ballun b’idu, i]da mill-11-il metro ix-xutt ta’ Trayo Grozev [abat ma’ sieq il-lasta. Fit-tieni taqsima l-log[ba kienet wa[da kwieta u fis-67 minuta Groves falla /ans tajjeb quddiem Towns. G[axar minuti mit-tmiem Matthew Groves twaqqa’ fil-kaxxa minn Michael Johnson li kien muri wkoll karta [amra. Mill-11-il metro MAURO BRINCAT xe[et fixxibka. Fl-a[[ar [inijiet Ryan Dalli falla /ans tad-deheb ie[or g[al Gudja filwaqt li St Andrew’s tilfu rashom u spi//aw b’disa’ plejers meta tke//a wkoll Nicky Vella Petroni flimkien mal-awtur tal-gowl Mauro Brincat. Iktar inkwiet g[all-Ispartans {AMRUN S. ……….……… 1 ST. GEORGE’S …...………. 2 {amrun S – A. Cassar, G. Formosa (J. Grech), M. Busuttil, D. Nazzam, L. Grech, R. Mangion (M. Busuttil), M. Cornago Del Pedro (R. Refalo), A. Micallef, R. Spiteri, A. Pignataro, J. Felice. St. George’s – R. Marmara, E. Sevasta, A. Ellul, A. Bonello,
M. Razak, J. Bernardo Mariano, D. Sammut, J. Emeka, J. Gerada (R. Brignone), K. Tanti, C. Grech Referee – Karl Frendo Cumbo {amrun Spartans [adu daqqa ta’ [arta o[ra fIl-;lieda tag[hom biex jevitaw ir-relegation meta ma [adu l-ebda punt fil-log[bat al-biera[ kontra St George’s. G[al St George’s determinant g[al darb’o[ra l-attakant Bernardo Mariano fil-bidu tallog[ba. Minkejja li {amrun naqqsu liskor fil-bidu tat-tieni taqsima, huma qatt ma taw l-impressjoni li setg[u isalvaw il-log[ba anki jekk fl-a[ar sekondi Pignataro falla /ans tad-deheb. I]da lBormli]I ma serqu xejn g[ax kienu bla dubju l-a[jar tim filgrawnd. St. George’s skorjaw darbtejn b’]ew; gowls ta’ BERNARDO MARIANO, l-ewwel gowl fit18-il minuta u l-ie[or ]ew; minuti wara b’azzjoni personali. Il-{amruni]I dehru ma[suda u damu ma qag[du. {amrun naqqsu l-iskor fil-55 minuta meta PIGNATARO skorja wara pass tajjeb ta’ Jake Grech. {amrun ]iedu l-isforzi i]da kien kollu ta’ xejn g[ax St. George’s ikkontrollaw tajjeb u kien biss fil-[in mi]jud li {amrun resqu qrib permezz ta’ Pignataro li llobbja fuq Marmara i]da l-ballun mar barra.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
27
SPORT WARA l-PROGRAMM REPLAY
Se jitne[[a kow/ tal-Kampjonat Premier Wara l-programm Replay talbiera[ [ar;et l-a[bar li skont sorsi kreddibli u affidabbli li llum wie[ed mill-kow/is filKampjonat Premier se jkun qed jitne[[a u l-a[bar g[ad trid ti;i komunikata lilu mill-President tal-klabb. Iktar dettalji se jixxandru llejla waqt il-programm Replay Ikompli fuq Radio 101. L-MFA twaqqaf il-pagi tat-ta[ri; tar-referees Din il-;img[a r-referees kollha f’pajji]na ;ew mg[arfa mill-Kap tad-Dipartiment tar-Referees, Adrian Casha li l-MFA idde/idiet li mhux se tibqa’ t[allas aktar lirreferees g[at-ta[ri; li huma jag[mlu matul il-;img[a. Ag[ar min hekk din id-de/i]joni hija datata lura g[all-ewwel ta’ ;unju li g[adda fuq de/i]joni talPresident tal-MFA Norman Darmanin Demajo. Din idde/i]joni xejn ma ni]let tajba mar-
referees tant li kienu bosta dawk li tkelmu mag[na u esprimew iddi]appunt g[ad-de/i]joni me[uda mill-MFA. Sa[ansitra kien hemm min waqt il-laqg[a qam u staqsa g[alfejn din id-de/i]joni ma kienitx komunikata lilhom minn Darmanin Demajo innifsu. Din idde/i]joni tfisser li r-referees mhux se jit[alsu g[at-ta[ri; li g[amlu f’dawn l-a[[ar sitt xhur u nofs. Intant sorsi fi [dan l-MFA qalulna li f’Mejju li g[adda l-President tal-Malta Referees Football Association Lorry Sammut kien di;a’ mg[arraf bid-de/i]joni me[uda mill-President Darmanin Demajo i]da d-de/i]joni ma kienet ikkomunikata qatt lir-referees qabel din il-;img[a. Mhux mag[ruf g[alfejn ir-referees ma kienux ikkomunikati b’din idde/i]joni. Ir-referees jikkonsidraw strajk Replay jista’ jikkonferma
li rreferees qed jikkonsidraw li jie[du azzjoni dwar din id-de/i]joni u mhux esklu]a l-possibilta’ li jkun
hemm strajk mir-referees f’Jannar li ;ej. Il-[las g[al dan it-ta[ri; kien ta’ 21 ewro g[al kull sessjoni g[al referees fl-Elite Group, u 7 ewro g[al kull sessjoni g[all-bqija tar-referees. Fl-istess waqt wie[ed irid i]omm f’mo[[u li f’dawn la[[ar tliet snin l-MFA ]idet issalajri tar-referees kollha f’Malta fuq il-partiti li jikkontrollaw b’medja ta’ ftit aktar minn 70%. Fil-ka] tar-referes tal-Premier dawn [adu ]ieda ta’ 100 fil-mija la darba referee qabel kien jit[allas 100 ewro g[ak kull partita u issa qed jit[allas 200 ewro. Fil-ka] ta’ assistant referee u referee addizzjonali fil-Kampjoant Premier dawn jie[du 100 ewro kull wie[ed.Intant numru ta’ referees li tkelmu mag[na esprimew ukoll id-di]appunt tag[hom lejn it-tmexxija tal-President tal-Malta Referees Football Association Lorry Sammut li xejn m’g[adu popolari mar-referees b’[afna jg[idu li g[andu kunflitt ta’ interess la darba hu jinsab fuq il-payroll tal-MFA g[al xog[ol awdjo vi]wali li jag[mel b’rabta malprestazzjonijiet tar-referees. Fla[[ar tal-ista;un li g[adda Sammut re;a’ kien konfermat President ta’ din l-asso/jazzjoni wara li [add ma ikkontesta[. Klabbs li mhux qed i[alsu l-plejers tag[hom Il-problema finazjarja ta’ /ertu
klabbs qed tikber tant li mhux biss qed jaqg[u lura bil-pagi ma’ numru ta’ plejers Maltin i]da sa[anistra mhux qed i[alsu l-plejers barranin li l-g[ejxin tag[hom jiddependi esklussivament fuq ilfutbol. Fl-a[[ar sig[at Replay kien f’kuntatt ma’ ]ew; plejers partikolari minn klabb partikolari li qalulna li g[ada se jkunu qed i[allu pajji]na g[al vaganzi tal-Milied u g[alkemm ilhom ji;u imweg[da mill-President tag[hom li se jit[alsu sal-lum g[adhom ma t[alsux. Illum mhux se ni]velaw dan l-isem i]da Replay jistenna li kul[add g[andu jit[allas ta’
Il-Kap tad-Dipartiment tar-Referees, Adrian Casha
xog[lu spe/jalment min il-paga full-time tieg[u hija mill-futbol. Din il-problema tinstab f’diversi klabbs, fosthom numru ta’ klabbs mill-Kampjoant Premier.
ex Vittoriosa Stars. It-trasferiment ta’ William Barbosa ma’ Balzan g[adu dubju] i]da g[al Barbosa hemm interess min numru ta’ klabbs o[ra fosthom Qormi.
Pedro Calcado se jer;a’ jilg[ab ma’ Balzan Nhar il-{add mistenni jasal f’pajji]na l-Bra]iljan Pedro
Qormi – Minn Volpi g[al Zeman Dwar Qormi, kien Replay
Calcado hekk kif dan la[aq ftehim sabiex jiffirma mal-President Onorarju ta’ Balzan, il-Malti Awstraljan Anton Tagliaferro sabiex jiffirma ma’ Balzan. Replay jista’ jikkonferma li Calcado mistenni jkun wie[ed mill-aktar plejers li qatt t[alsu min klabb Malti hekk kif se jkun l-isponsor ewlieni ta’ Balzan li se jag[mel tajjeb sabiex dan il-plejer jin;ieb lura f’pajji]na. Intant Balzan mhux mistennija j]ommu lid-difensur Rodrigo Perreira li jinsab sospi] mill-klabb 28 ;urnata wara li telaq min Malta bla permess, il-goalkeeper Spanjol Dani Miguelez li baqa’ ma rkuprax mill-injury, lAlbaniz Erjon Beu u l-Bra]iljan Joselito. Fil-jiem li ;ejjien se jkun qed jasal f’pajji]na l-ex Qormi Zarate li se jkun qed jiffirma malklabb waqt li di;a’ intal[aq ftehim mad-difesnur Ramon Dos Santos
li fuq Facebook mhux biss [abbarna esklussivament li dan il-klabb ne[[a l-kow/ Tomasso Volpi i]da fis-sieg[at ta’ wara ]velajna l-isem ta’ Karel Zeman, iben Zdenek Zeman b[ala l-kow/ prospettiv tal-klabb. Qormi qed jin[allu min kull rabta li g[andhom ma’ Solo Football, li f’pajji]na l-avventura tag[hom xejn ma kienet wa[da po]ittiva malklabbs li huma [admu mag[hom, u eventwalment jag[lqu l-ftehim finanzjarju ma’ Zeman Junior. Karel Zeman mistenni jin[atar kow/ ta’ Qormi wara l-Milied. Pereria ma’ Naxxar Lions
Naxxar Lions mistennija jiffirmaw lill-attakkant ta’ Vittoriosa Stars Marcelo Pereira li kien ukoll f’diskussjonijiet ma’ Balzan. Madankollu dawn tala[[ar mistennija j]ommu lil Negrin spe/jalment wara li l-
biera[ re;a’ irritorna g[all-goal. Jacob Borg jista’ jbiddel klabb
Sliema Wanderes mhux mistennija j]ommu lid-difensur internazzjonali Malti Jacob Borg u jing[ad li Mosta qed juru interess f’dan il-plejer. Wara l-wasla ta’ Admir Vladavic ma’ Sliema, il-klabb mistenni jne[[i tnejn mill-barranin pre]enti. L-aktar tnejn probabli huma l-attakkant Pape Gueye u d-difensur Alessandro Rapino. Fil-ka] ta’ Gueye jidher li fost il-klabbs interessati hemm Tarxien Rainbows. Nyang se jirritorna Il-winger ta’ Valletta Aziz Corr Nyang, mistenni jirritorna fil-[in g[all-partita li jmisshom Valletta kontra Tarxien Rainbows filKampjonat Premier. Fl-a[[ar
jiem kien hemm in/ertezza dwar dan il-plejer peress li siefer lejn pajji]u sabiex jassisti lill-mara tieg[u g[al operazzjoni serja li kellha tag[mel. Nyang kellu jirritorna g[all-partita kontra Naxxar Lions i]da kellu jipposponi lwasla tieg[u. Minkejja dan ta kelma lill-klabb li se jkun qed ikompli l-ista;un ma’ Valletta.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
28
SPORT
FUTBOL INGLI}
Reb[iet g[al Tottenham u Everton Fi]-]ew; log[biet li ntlag[bu lbiera[ fil-premiership kien hemm ir-reb[iet barra minn darhom g[al Tottenham Hotspur u Everton kontra Southampton u Swansea rispettivament. Tottenham li l-;img[a l-o[ra ke//ew lill-manager Andre Villas Boas marru minn ta[t wara 13-il minuta meta kien Lallana li feta[ l-iskor g[al Southampton i]da Adebayor kiseb il-gowl tad-draw fil-25 minuta. Fit-tieni taqsima Tottenham Hotspur marru g[all-ewwel darba fil-vanta;; grazzi g[al autogowl skorjat minn Hooiveld disa’ minuti mill-ftu[ tat-tieni taqsima. I]da l-vanta;; ta’ Tottenham dam biss [ames minuti g[aliex Lambert kiseb il-gowl tad-draw g[al Southampton [ames minuti wara. I]da fl-64 minuta Tottenham skorjaw dak li kellu jkun il-gowl tar-reb[a meta re;a’ kien Emanuel Adebayor li skorja l-gowl rebbie[ ta’ Spurs. Bis-sa[[a ta’ din ir-reb[a
Tottenham Hotspur issa jinsabu fis-seba’ post tal-klassifika bi 30 punt, l-istess punti ta’ Newcastle United, i]da Newcastle g[andhom differenza ta’ gowls a[jar. Tottenham g[andhom vanta;; ta’ ]ew; punti fuq Manchester United. Fil-log[ba l-o[ra Everton g[elbu lil Swansea 2-1 bil-gowls kollha jaslu fit-tieni parti tat-tieni taqsima. Everton marru filvanta;; b’gowl ta’ Coleman fis66 minuta u erba’ minuti wara Swansea g[amlu l-iskor indaqs grazzi g[al autogowl ta’ Oviedo. Il-gowel rebbie[ ta’ Everton wasal sitt minuti minn tmiem illog[ba u kien skorjat minn Barkley. B’din ir-reb[a Everton issa jinsabu fir-raba’ post b’34 punt, punt inqas minn Manchester City u Arsenal li g[andhom 35 punt. Il-kampjonat Premiershhip ikompli llum b’log[ba ferm mistennija, derby ta’ Londra bejn Arsenal u Chelsea.
Plejers ta’ Tottenham jifir[u b’Adebayor li skorja doppjetta
FUTBOL EWROPEW
KAROZZI
{amsa minn Barcelona
Demolition Derby b’risq l-Istrina
Barcelona telg[u fl-ewwel post fil-Liga anki bl-istess punti ta’ Atletico Madrid meta g[elbu lil Getafe 5-2 wara li kienu ]ew; gowls minn ta[t fil-bidu tallog[ba. Getafe skorjaw darbtejn flewwel kwarta tal-log[ba i]da Barcelona wettqu rimonta u sa tmiem l-ewwel taqsima Barcelona kienu minn fuq b’hat trick ta’ Pedro Rodriguez. Fit-tieni taqsima Barcelona a//ertaw mir-reb[a b’doppjetta ta’ Fabregas, bikl-[ames u la[[ar gowl skorjat minn penalty. Fil-:ermanja Borussia Moenchengladbach u Wolfsburg spi//aw fi draw ta’ 2-2 fejn bissa[[a ta’ dan il-punt miksub Borussia Moenchengladcah issa jinsabu we[idhom fit-tielet post tal-klassifika.
Azzjoni mid-draw ta’ 2-2 bejn Borussia u Wolfsburg
Il-{add kienet gurnata prominenti g[all- Asso/jazzjoni Sport Muturi u Karozzi fil-kalendarju sportiv fejn se ti;i organizza l-20 edizzjoni ta’ ‘Gurnata attivitajiet b’risq l-ISTRINA’. G[al din il-;urnata l-Asso/jazzjoni fasslet programm mimli attivitajiet li bdew fl-10 am bitti;rijiet tal-karozzi Autocross tal-Maltin u l-G[awdxin. Dan kien il-[ames round millKampjonati Pasta Poiatti. Is-sezzjoni tal-Muturi saqu ti;rijiet Fun Race inklu] wa[da g[al Muturi Motocross antiki. Is-Sezzjoni Autocross organizzat ‘Autocross Rides’ ghallispettaturi. Dawn il-karozzi kienu maghmmra bit-tieni seat
komplut bis-sigurta biex il-pubbliku pre]enti seta’ jdur dawra bilkarozza li jixtieq. Wara saret il-famu]a Demolition Derby b’risq l-istrina. F’din l-edizzjoni [adu sehem 18 il-karozza li taw spettaklu kif jixraq. Fost il-karozzi li [adu sehem kien hemm Toyota Stellar, Volvo, Toyota Corda, Toyota Crown, Toyota Corona, BMW, Mercedes, Lada, Peugeot, Ford, Hunter, Seat Terra u Ford Orion. Ta’ min jirrimarka li biex set[gu jie[du sehem il-karozzi kollha g[addew min numru ta spezzjonijiet fejn jirigwardja issigurta tas-sewwieq u li jkunu konformi mar-regolamenti.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
30
SPORT
Reb[a drammatika g[al Floriana Matthew Mamo
Floriana …………........….3 (1) Rabat……… ……........….2 (0) Floriana - D. Hanford, G.
Muir, A. Scicluna, I. Edet, D. Baldachino, C. Borg, J. Borg, D. Pinheiro De Sousa, C. Caruana, I. Coronado, S. Pisani Sost - B. Farrugia flok C. Caruana 57 min., Pinheiro De Sousa G. Fiavero 89 min. Rabat - J. Azzopardi, S. Gauci, Z. Tanti, J. Caruana, D. Falzon, C. Gauci, D. Carrillo Pendas, D. Pelaez Bellido, M. Avila Perez, R. Micallef, D. Azzopardi Sost - M. Licari flok Z. Tanti 69 min. Imwissija - R. Micallef 37 min., D. Falzon 45 min. A. Perez 90 min. (R), B. Farrugia 76 min., C. Caruana 39min. (F) Tke//a – I. Edet 87 min. Skorjaw - I. Goronado 28 min., I. Coronado 50 min., G. Muir 90 min. (F) R. Micallef 81 min., D. P. Bellido 88 min. (R) Referee - Chris Lautier
In-Nazzjon Plejer Log[ba - Igor Coronado
tal-
Floriana komplew bis-serje po]ittiva tag[hom meta b’reb[a drammatika fl-a[[ar minuta tallog[ba g[elbu lit-tim tal-a[[ar post, Rabat Ajax bl-iskor ta’ 32 biex b’hekk kisbu l-[ames log[ba mill-a[[ar sitta, b’telfa biss kontra Valletta. Il-Furjani]i mill-ewwel [ar;u fuq l-attakk. Fl-10 minuta, korner lejn nofs il-kaxxa minn Chris Caruana, imma d-daqqa ta’ ras Edet ma kinitx perikolu]a. Ftit minuti biss wara, Pinheiro De Sousa [ela /ans tajjeb meta minn quddiem il-lasta difi]a minn Azzopardi rema’ l-ballun barra. Fl-14-il minuta, Steve Pisani qabe] lill-goalkeeper Azzopardi imma x-xutt tieg[u ;ie mblukkat minn idejn id-difensur ta’ Rabat Shaun Gauci. Protesti kbar mill-plejers u ssapporters Furjani]i g[al dak li deher hands ball /ar u possibil-
Kif Jinsabu Birkirkara Valletta Hibernians Sliema W. Mosta Floriana (-6) Naxxar L. Balzan Qormi Tarxien R. Vittoriosa S. Rabat A.
L R D T F K Pt
16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16 16
13 12 11
8 7 8 6 4 4 3 3 1
2
1
3 2 3 5 3 1 8 3 5 3 7 4 8 2 10 4 9 3 10 2 13 1
30 37 40 31 31 26 22 17 20 17 18 13
13 11 18 19
30 20 24 25 31 32 36 43
41 37 35 29 22 21 21 16 14 13 12 5
ment anke’ tke//ija. Imma rreferee [alla l-log[ob g[addej. Fid-19-il minuta, g[al darb’o[ra korner tajjeb ta’ Chris Caruana, imma x-xutt ta’ Pinheiro De Sousa mblukkat minn Azzopardi. Floriana komplew jattakkaw u fit-29 minuta fet[u l-iskor wara li Azzopardi mblokka tajjeb l-ewwel xutt ta’ Steve Pisani, mir-rebound, Igor CORONADO xe[et fix-xibka u tefa’ lill-partitarji Furjani]i f’dellirju ta’ fer[. Floriana re;g[u kienu perikolu]i fit-36 minuta meta minn throw in ta’ Joseph Borg, Ibok Edet ta’ daqqa ta’ ras b’lura minn po]izzjoni angolata u mpenja lil Azzopardi li g[al darb’o[ra salva lil Rabat. Fit-tieni taqsima Floriana komplew jattakkaw. Fit-48 minuta, C. Caruana qassam lejn S. Pisani imma x-xutt tieg[u ma [oloqx problemi g[al Azzopardi. Minn na[a l-o[ra Rabat taw l-ewwel xutt tag[hom fil-lasta f’din illog[ba imma x-xutt ta’ Avila Perez a kienx perikolu]. Imma mill-kontrattakk g[an-na[a lo[ra, Floriana rduppjaw meta Pisani qassam lejn Igor CORONADO li g[eleb lil Azzopardi wara li ;ie wa[du quddiem ilgoaler hekk J. Caruana ]elaq x’[in ;ie biex jimblokka lkross. Rabat ippruvaw reazzjoni timida fit-62 meta Pelaez ta’ pass mill-isba[ lejn Carrillo imma tefa’ barra. Minn hawn il-log[ba kompliet b’ritmi baxxi, bi
Igor Coronado ta’ Floriana issikkat minnShaun Gauci ta’ Rabat Ajax (Ritratt Trevor Sollars)
Floriana li deheru kuntenti birri]ultat u Rabat li bdew i]idu firritmu tag[hom, sakhemm fil-81 minuta, Ryan MICALLEF [arab ;irja lejn il-lasta Furjani]a u wa[du minn quddiem il-goaler xe[et ;ewwa. Floriana kienu qrib it-tielet gowl meta b’rabuxxata ta’ Pinheiro, D. Falzon g[al ftit ma g[amilx awto gowl. Imma fit-88 minuta skurjaw Rabat wara li Edet waqqa’ lil Carrillo fil-kaxxa u tke//a b’[amra diretta. BELLIDO millpenalty ma ]baljax u ;ab iddraw. Imma meta l-log[ba dehret li se tispi//a fi draw, ]ew; minuti biss wara, A. Perez waqqa’ lil
Steve Pisani fil-kaxxa. Ir-referee ordna penalty g[axar sekondi biss mid-90 minuta u MUIR ;ab ir-reb[a g[al Floriana. B’hekk permezz ta’ din irreb[a Floriana la[qu lil Naxxar
Lions li fil-log[ba tas-Sibt issorprendew u g[elbu lil Valletta. Minn na[a l-o[ra, il-problemi g[al Rabat ikomplu hekk kif dawn baqg[u ankrati f’qieg[ ilklassifika b’[ames punti biss.
Ri]ultati Lokali Futbol – Premier
Floriana v Rabat A Hibs v B’Kara
3-2 1-2
Lija v Msida Pieta H v B’Bugia St.Andrew’s v Gudja {amrun v St.George’s
3-1 2-0 0-1 1-2
Div I
GFA
Munxar v Oratory Y
0-5
Xag[ra U v SK Victoria
MAFA Xmas Cup Final
Zejtun RS v Valletta SP
Handball Ir;iel
Aloysians v La Salle Luxol v Kavallieri
Nisa
Luxol v Aloysians
0-1 3-0 23-15 6-32 8-28
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
31
SPORT
Birkirkara jsa[[u posthom fil-qu//ata tal-Premier Matthew Mamo
Hibernians ……...….…1 (0) Birkirkara.… ……...…2 (0) Hibernians - M. Muscat,
M.Camilleri, R. Soares, J. De Lima, A. Cohen, B. Kristensen, C. Failla, C. Failla, Z. Levnaic, M. Bartolo, E. L. Dos Santos, O. Obiefule Sost - M. Dias flok R. Soares 63 min., J. P. Farrugia flok A. Cohen 84 min. Birkirkara - J. Haber, Z. Muscat, A. Mendoza, N. Vukanac, R. Camenzuli, G. Sciberras, J. Benites, R. Muscat, S. Haruna Shola, P. Fenech, E. Herrera Sost - R. Scicluna flok G. Sciberras 71 min., D. Toure flok J. Benites 75 min., F. Temile flok S. Haruna Shola 83 min. Imwissija - J. Benites 12 min., R. Scicluna 75 min., S. Haruna Shola 80 min., Z. Muscat 86 min. (B) C. Failla, E. L. Dos Santos 85 min. (H) Skurja - E. Herrera 51 min., B. Jhonattann 59 min. (B) E. L. Dos Santos 65 min. (H) Referee - Alan Mario Sant
Edward Herrera jipprova xutt lejn il-lasta ta’ Hibernians (Ritratt Trevor Sollars)
Il-mument Plejer tal- iskor ta’ 2-1 f’log[ba kum- Valletta biex ikomplu jkab- taqsima kienet totalment fadlilha x’tofffri hekk kif filLog[ba - Edward Herrera battuta bejn it-timijiet fl- bru d-distakk. xort’o[ra hekk kif i]-]ew; 65 minuta Clayton Failla ta’ Birkirkara sa[[ew posthom ewwel postijiet tal-klassifika I]-]ew; timijiet [ar;u fuq fuq nett tal-klassifika Premier li riedu japprofittaw mi]- l-attakk u Hibernians millmeta g[elbu lil Hibernians bl- ]elqa mhux mistennija ta’ ewwel kienu perikolu]i meta fit-3 minuta Jackson De Lima stampa ballun mal-mimduda minn barra l-kaxxa. Imma minkejja li l-log[ba kienet wa[da velo/i, ftit li xejn se[[ew azzjonijiet fl-ewwel nofs tal-log[ba bil-goalkeepers kwa]i qatt impenjati. Fit-23 minuta Ryan Camenzuli qassam lejn Jhonnathan li ma kkontrollax tajjeb u [ela /ans tajjeb g[al Birkirkara waqt li fit-30 minuta, Clayton Failla ta freekick angolat imma ftit li xejn perikolu] u Justin Haber tajjar ‘il barra. Fis-36 minuta, wara li Shodiya tilef il-ballun, Hibernians [arbu b’kontrattakk u Obinna Obiefule dar ma numru ta’ plejers, qassam lejn Edison Dos Santos imma l-konklu]joni tieg[u tmur barra minn po]izzjoni tajba. B’hekk i]-]ew; timijiet da[lu jistrie[u fi draw ta’ Dwell bejn Marcelo Dias u Ryan Camenzuli ming[ajr gowls. Imma t-tieni
timijiet i;;ieldu g[all-punti u offrew spettaklu, b’xejn inqas minn tliet gowls. L-ewwel azzjoni perikolu]a immedjatament fid-49 meta Hibernians g[al darb’o[ra raw il-mimduda //a[[adhom milli jift[u l-iskor hekk kif Bartolo ta lejn Obiefule li stampa l-ballun mal-lasta. Imma ]ew; minuti biss wara Birkirkara g[amlu dak li naqsu li jag[mlu Hibernians. Dan hekk kif Edward HERREREA skurja gowl spettakolari, xutt tremend ta’ Herrera li b’first timer millisba[ g[eleb lil Mario Muscat wara kross perfett ta’ Ryan Camenzuli. Fis-57 minuta, Levniac kellu l-ballun tad-draw f’saqajh imma x-xutt tieg[u g[adda j[akkek mal-lasta. ]ew; minuti biss wara Birkirkara jirduppjaw meta Shodiya ;ab lil JHONATTANN wa[du u spara fissaqaf tax-xibka minn quddiem Muscat. Imma l-log[ba kien g[ad
kross lejn in-nofs, Jackson Lima ni]]el il-ballun b’sidru u Edison Luis DOS SANTOS xe[et ;ewwa biex naqqas iddistakk u re;a’ ta’ tama ;dida g[all-Hibs. I]-]ew; timijiet komplew jattakkaw u jippressaw. Fis68 minuta Mario Muscat salva lil Hibernians darbtejn fl-istess azzjoni meta l-ewwel tajjar kross fin-nofs tal-kaxxa imbag[ad laqa’ xutt minn barra l-kaxxa ta’ Shodiya. Imma minkejja li Hibernians ippruvaw i;ibu ddraw, il-Karkari]i ma /edewx u rnexxielhom jie[du mag[hom it-tliet punti tant mixtieqa. B’hekk wara r-rigal li Naxxar taw lil dawn it-timijiet fil-qu//ata tal-klassifika, kienu Birkirkara li fost lg[ajta ta’ Campioni, Campioni mill-partitarji tag[hom [atfu l-okka]joni u ssudaw l-ewwel post Kampjonat Premier hekk kif issa jinsabu 6 punti fuq l-istess Hibernians.
www.maltarightnow.com
It-Tnejn, 23 ta’ Di/embru, 2013
32
LOKALI
Fl-Istitut Kattoliku lbiera[ tela’ s-siparju g[all-pantomima annwali tal-Milied imtella’ mill-Kumpanija Teatru Rjal li g[al darb’o[ra qed toffri produzzjoni o[ra bil-Malti mimlija spettaklu, fantasija, ]fin, kant u kulur bit-t-tema g[al din is-sena tlaqqag[na ma’ Pinokkio u ma’ diversi karattri mag[rufa b[al Geppetto. Il-koreografija g[al darb’o[ra hi fdata f’idejn Felix Busuttil.
Il-PN jappella lill-Gvern biex jiddikjara b’mod /ar l-intenzjonijiet u l-pjani tieg[u Il-PN jesprimi solidarjetà mal-[addiema tal-Arriva u jappella lill-Gvern biex jag[ti prijorità lill-interessi tal-[addiema Il-Partit Nazzjonalista esprima s-solidarjetà tieg[u mal[addiema li jistg[u jintlaqtu b’mod negattiv bid-de/i]joni talGvern li l-Arriva ma tibqax topera s-servizz tat-trasport pubbliku f’pajji]na u appella lillGvern jiddikjara b’mod /ar lintenzjonijiet u l-pjani tieg[u. Danl-appell sar b’rabta mala[bar ]velata lbiera[ f’The Sunday Times of Malta li lkumpanija Arriva se titlaq minn Malta fl-ewwel tliet xhur tas-sena d-die[la. Dan hekk kif qed ikun finalizzat ftehim ta’ tran]izzjoni bejn il-kumpanija u Transport Malta. Skont dan ir-rapport, Transport Malta u Arriva Malta qed jinnegozjaw id-dettlaji tal-ftehim li permezz tieg[u Transport Malta tie[u l-kumpanija ta[t idejha u parti mid-djun sostanzjali tag[ha permezz ta’ bejg[. Wara Transport Malta mistennija to[rog sej[a g[all-offerti biex operatur ;did ikun jista’ jing[ata li/enzja biex jipprovdi sservizz tat-trasport pubbliku. Ir-rapport jg[id li jekk ikun hemm ftehim b[al dan tkun evitata l-possibbiltà li Arriva Malta tkun likwidata u b’hekk tkun evi-
tata l-possibbiltà ta’ [afna aktar problemi kemm g[all-Arriva u anke g[all-Gvern. L-indikazzjonijiet huma li minn meta bdiet ta[dem f’Malta f’Lulju tal-2011, Arriva Malta tilfet madwar 35 miljun ewro u din is-sena mistennija jkollha telf ta’ madwar 25 miljun ewro.
ti]gura li l-ebda [addiem talkumpanija ma jitlef il-post taxxog[ol tieg[u. Il-Partit Nazzjonalista appella lill-Gvern biex fl-interess tal[addiema u ta’ dawk kollha li jag[mlu u]u mis-servizz tattrasport pubbliku, jiddikjara b’mod /ar x’inhuma l-intenzjoni-
Madwar 1,200 [addiem tal-kumpanija jinsabu nkwetati dwar il-futur tag[hom Fix-xhur li g[addew kienu g[addejjin ta[ditiet bejn il-Gvern u l-Arriva biex ji]diedu r-rotot kif ukoll biex ikun hemm karozzi o[ra minflok it-68 bendy bus li twaqqfu mis-servizz minn Transport Malta wara tliet ka]i ta’ nirien fihom. Dwar dawn in-negozjati Arriva Malta qalet li dawn jinsabu fla[[ar stadju u l-prijorita` tag[ha hi li jkun hemm l-a[jar soluzzjoni g[al kull min hu involut. Fir-reazzjoni dwar din l-a[bar, il-Partit Nazzjonalista sa[aq li kull de/i]joni tal-Gvern g[andha mhux biss twassal g[al titjib fisservizz tat-trasport pubbliku, i]da
jiet u l-pjani tieg[u filwaqt li jfittex li jwettaq pro/ess ta’ konsultazzjoni mill-iktar wiesg[a ma’ dawk kollha involuti fis-settur. IlPartit Nazzjonalista enfasizza wkoll li l-Gvern g[andu ji]gura li jwettaq pro/ess pubbliku trasparenti fl-g[a]la tal-operatur il-gdid tas-servizz tat-trasport pubbliku. In-Nazzjon [a wkoll il-kummenti ta’ Toni Bezzina, il-kelliem tal-Oppo]izzjoni dwar itTrasport, li fisser li fil-kwistjoni li g[addejja b[alissa dwar il-futur tal-operat tal-kumpanija Arriva Malta f’pajji]na trid ting[ata prijorità lill-interessi tal-[addiema matul in-negozjati li g[addejjin
bejn il-Gvern u l-kumpanija. Sfortunatament f’dan il-perijodu tal-festi, madwar 1,200 [addiem tal-kumpanija jinsabu inkwetati dwar il-futur tag[hom u g[alhekk il-prijorità g[andha tkun il[addiema. Toni Bezzina qal li hu inkwetat bl-iskorrettezza politika talMinistru Joe Mizzi li minkejja li sarulu bosta mistoqsijiet filParlament dwar it-ta[ditiet bejn il-Gvern u l-Arriva, hu jippreferi ji]vela dettalji dwar is-servizz tat-trasport pubbliku f’intervisti fuq it-televi]joni jew fil-gazzetti minflok fil-Parlament. Toni Bezzina qal li hu inkwetanti kif ir-rigal tal-Milied talGvern lill-[addiema ta’ Arriva Malta hi in/ertezza kbira g[ax ma jafux x’se ji;ri fil-jiem li ;ejjin. Hu qal li b[alma sar fi ]mien lamministrazzjoni Nazzjonalista meta saret ir-riforma fis-servizz tat-trasport pubbliku, il-[addiema g[andhom ikunu prijorità f’kull negozjati u f’kull ftehim. Min-na[a tieg[u, Joe Mizzi, ilMinistru g[at-Trasport u Infrastruttura b[al-lum ;img[a kien qal li t-ta[ditiet bejn ilGvern u Arriva Malta kienu e]awriti. Imma dan kien mi/hud
mill-kumpanija Arriva. In-Nazzjon ilbiera[ ma rnexxilux jikkuntattja lillMinistrui Joe Mizzi permezz tattelefon, minkejja t-tentattivi li saru tul il-;urnata kollha. Skont ir-rapport ippubblikat f’The Sunday Times of Malta, ilkumpanija tal-coaches Paramount tal-Mosta ddikjarat li g[andha interess li tie[u f’idejha s-servizz tat-trasport pubbliku. B’reazzjoni g[al din l-a[bar, ilGWU fi stqarrija [abbret li se tkun qed tiltaqa’ mal-Ministru Joe Mizzi biex tara li l-[addiema kollha, minkejja dawn it-tibdiliet i]ommu l-impjieg tag[hom. Ilunion appellat lill-[addiema kollha biex jag[tu l-almu kollu tag[hom u weg[dithom li se tkun qed ta[dem biex ti]guralhom ser[an-il mo[[.
media•link COMMUNICATIONS