In-Nazzjon - Is-Sibt 28 ta' Diċembru 2013

Page 1

Nru 13,626

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013 €0.80 www.maltarightnow.com

Korp tal-Pulizija bi tliet deputati kummissarji

L-Istrina

Il-President jirringrazzja Fir-reazzjoni tieg[u l-g[ada talIstrina l-President ta’ Malta rringrazzja lill-poplu Malti u G[awdxi g[all-qalb kbir li wera Ara pa;na 2

Fil-;ranet li ;ejjin mistennija li jin[atru wkoll sitt Assistenti Kumissarji Fs-sig[at li ;ejjin mistennija jsiru [atriet fil-Korp tal-Pulizija b’xi w[ud ji;u deskritti minn persuni li tkellmu ma’ InNazzjon b[ala mhux tas-soltu g[al pajji]na u g[all-forzi simili tal-ordni f’pajji]i o[ra. Dan hekk kif minn informazzjoni li ghandu in-Nazzjon jirri]ulta li fil-Korp tal-Pulizija imexxi millKummissarju ma[tur mill-Gvern Laburista, Peter Paul Zammit u li kien fi/-/entru ta’ diversi stejjer kontroversjali fl-a[[ar xhur, mistennija jin[atru tliet Deputati Kummissarji. Dan il-;urnal hu infurmat li lAssistenti Kummissarji talPulizija, Ray Zammit, Andrew Seychell u Pierre Calleja se jin[atru Deputati Kummissarji. Din se tkun l-ewwel darba flistorja tal-Korp tal-Pulizija f’Malta li se jkun hemm tliet Deputati Kummissarji talPulizija. Persuna li ssegwi mill-qrib il[idma tal-Pulizija u li tkellmet ma’ din il-gazzetta qaltilna li din l-istruttura tistona meta mqabbla ma’ korpi tal-Pulizija f’pajji]i o[ra. Il-persuna li tkellmet ma’ In-Nazzjon qaltilna li lMetropolitan Police fl-Ingilterra g[andu madwar 50,000 uffi/jal tal-Pulizija u impjegat u hemm Deputat Kummissarju wie[ed, filwaqt li f’Hong Kong hemm

Il-Libanu

Stra;i f’Bejrut

Eks-Ministru tal-Finanzi jitlef [ajtu fi splu]joni ta’ bomba fost kaos kbir fil-qalba ta’ belt kapitali Ara pa;na 13

Futbol

Ike//u l-kow/

Din id-de/i]joni hi o[ra meqjusa stramba mill-Kumissarju tal-Pulizija Peter Paul Zammit

korp tal-Pulizija ta’ madwar 40,000 ru[ u hemm ]ew; Deputati Kummissarji. Madankollu, f’Malta f’korp ta’ inqas minn 2,000 ru[, ilKummissarju tal-Pulizija Peter Paul Zammit, g[all-ewwel darba fl-istorja, se ja[tar tliet Deputati

Kummissarji biex jassistuh. In-Nazzjon hu nfurmat ukoll li wara d-Deputati Kummissarji, fil-;ranet li ;ejjin mistennija jing[ataw il-[atra wkoll numru ta’ Assistenti Kummissarji ;odda li se jing[ataw promozzjoni minn Supretendenti.

Fost o[rajn mistennija jin[atru f’din il-kariga, li hija t-tielet log[la wa[da fil-Korp, Mario Spiteri, Norbert Ciappara, Laurence Cutajar, Carmel Magri, Martin Sammut u r-ra;el tadDeputata Laburista Justyne Caruana, Silvio Valletta.

Cardiff ike//u lill-manager Malky Mackay, jum wara li tilef bi skor ta’ 3-0 kontra Southampton. Cardiff qeg[din fis-16-il post, punt ‘il bog[od miz-zona tar-relegazzjoni. Ara pa;na 31


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

2

LOKALI

Il-President qal li kien privile;; li matul il-Presidenza tieg[u, il-poplu irrisponda bi [;aru g[all-attivitajiet b[all-Istrina u rringrazzja lill-poplu Malti tal-appo;; tieg[u

Il-President George Abela jirringrazzja lill-poplu Malti g[all-appo;; fl-Istrina 2013 “Jiena kburi [afna bil-Maltin u l-G[awdxin li rrispondew bi [;arhom biex tin;abar somma rekord g[all-Istrina.” Dan kien il-messa;; ewlieni tal-President ta’ Malta, George Abela hekk kif l-g[ada tal-Istrina iltaqa’ mal-;urnalisti biex jg[addi messa;; lill-pubbliku dwar is-sinifikat ta’ din l-attivitá filantropika. Il-President u t-tim li jorganizza l-Istrina irringrazzjaw lill-poplu Malti tal-appo;; li wera fl-Istrina sena wara l-o[ra. Il-President qal li l-Istrina qed issir bla rigali i]da tag[ti l-aqwa rigal g[aliex twassal biex ting[ata g[ajnuna lil min hu fil-

b]onn jew lil min hu marid. IlPresident semma ka]ijiet partikolari ta’ persuni fil-b]onn li taw sehemhom fl-Istrina matul la[[ar [ames snin u li huma stess kellhom b]onn l-g[ajnuna. Semma fost o[rajn, tifel li qed jitlef id-dawl t’g[ajnejh u li ma kienx qed jo[ro; mid-dar u li i]da g[amel il-kura;; u mar jag[ti sehmu fl-Istrina. IlPresident irrefera wkoll g[al persuni vulnerabbli li g[amlu kura;; u qatg[u l-Istrina kollha mal-volontiera fil-qalba talattivita’ li ssir l-g[ada tal-Milied. Il-President qal li g[al dawn ilpersuni minbarra li hija attivita’

ta’ ;bir ta’ fondi, hija wkoll attivita’ li tag[tihom fer[ u tama. Il-President fakkar li l-Istrina tinkludi kampanja ta’ tlett xhur qabel l-attivitá prin/ipali li ssir lg[ada tal-Milied. Hu qal li hu stmat li fl-a[[ar [ames snin, ilPresidenza tieg[u ;abret fondi li jammontaw g[al madwar 15-ilmiljun ewro, b’10 miljuni di;a’ ;ew imqassma lill-organizzajonijiet biex jg[inu persuni fil-b]onn. Hu spjega li il-bqija tal-fondi se jin]ammu g[all-Presidenza li se titmexxa mis-su//essur tieg[u u tenna li b’hekk il-Presidenza mmexxija minnu se tkun [alliet pedamenti sodi g[all-finanzi.

Attivitá li tag[ti fer[ u tama lil dawk fil-b]onn Il-President qal ukoll li ssomma ta’ aktar minn 3.4 miljun ewro tfisser li kull dar qisu ikkontribwiet 22 ewro g[allkaw]a filantropika. Hu fakkar li ftit gimg[at o[ra mistenni jinfeta[ i/-/entru Kenn g[all-Sa[[tek li qed isir fuq inizjattiva tal-Uffi//ju tal-President b’investiment ta’ ?2 miljun mill-Malta Community Chest Fund u li se jkun /entru g[al nies li jbag[tu minn eating disorders.

Mistoqsi mill-;urnalisti dwar x’messa;; jg[addi lis-su//essur tieg[u, George Abela qal li jawgura li l-President li jin[atar warajh ikompli fuq il-[idma li saret fl-a[[ar snin g[aliex ilpoplu wera li jilqa’ b’mod po]ittiv attivitajiet b[all-Istrina. Il-President qal li kien privile;; li matul il-Presidenza tieg[u, il-poplu irrisponda bi [;aru g[all-attivitajiet b[allIstrina u rringrazzja lill-poplu Malti tal-appo;; tieg[u.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

3

LOKALI

IL-PN jilmenta mal-PBS fuq edizzjoni tal-programm TVAM Il - Partit Nazzjonalista g[amel ilment formali mal Manager tal-A[barijiet u ;rajjiet Kurrenti tal - PBS , Reno Bugeja permezz ta ’ ittra li g[amlet referenza g[all-intervista fil-programm TVAM u li xxandret lejliet il-Milied. IlPartit Nazzjonalista spjega li f’din l-intervista n[oloq ]bilanc hekk kif g[all-intervista fuq ittrasport pubbliku ;ie mistieden il-Ministru Joe Mizzi izda ma ;iex mistieden kelliem tal Oppo]izzjoni. Il-Partit Nazzjonalista spjega li l-intervista mal-Ministru Joe Mizzi damet aktar minn 18-ilminuta u matulha ;ie diskuss is-servizz tat-trasport pubbliku u l - bidliet li ser ikunu qed jid[lu fis-se[[ fil-jiem li ;ejjin. L - ittra bl - ilment formali tg[id li waqt il-programm ilMinistru Joe Mizzi tkellem dwar il - politika tal - Partit Nazzjonalista fil - Gvern fos thom b’referenza g[ar-rotot u liskema tat - tariffi tat - trasport pubbliku. L-ittra tg[id li filprogramm ma ;iex mistiedem kelliem tal-Oppozizzjoni biex iwassal il - po]izzjoni tal Oppo]izzjoni fuq it - trasport pubbliku u biex jag[ti r-reazzjoni g[al dak li tkellem dwaru Joe Mizzi kif ukoll g[al dak li dde/ieda l-Gvern fuq dan ilqasam.

Ka] ta’ ]bilan/ jin[oloq meta xandar jag[]el li jwassal na[a wa[da tal-istorja Il-Partit Nazzjonalista qal li ka] ta’ ]bilan/ jin[oloq meta xandar jag[]el li jwassal na[a wa[da tal-istorja u jeskludi lparti l-o[ra. I]id li l-intervista imsemmija [olqot ]bilan/ kontra l-Partit Nazzjonalista u g[alhekk l-a;ir tal-Kamra tal-A[barijiet tal-PBS huwa abbu]iv u llegali. Il-Partit Nazzjonalista talab rimedju effettiv lill-PBS, skont il-li;i, biex jag[mel tajjeb g[alli]bilan/. Intant, wara li ntbghat dan lilment il-Kelliem talOppozizzjoni ghat-Trasport Toni Bezzina ;ie mistieden g[all-intervista dwar it-trasport pubbliku fuq il-programm TVAM tal-;img[a 27 ta’ Di/embru 2013. L-intervista mal-Kelliem tal-Oppo]izzjoni damet 13-il- minuta.

Attentat ta’ hold-up fi spi]erija f’[al Qormi Minn informazzjoni li g[andha In-Nazzjon jirri]ulta li g[all[abta tat-8.30 tal-[amis filg[axija, ]ew; persuni armati da[lu fi spi]erija f’[al Qormi u talbu lit-tlieta min-nies li humq s-sidien u li kienu fil-post biex jag[tuhom il-flus. Is-sidien irre]istew lill-persuni li da[lu fl-ispi]erija minkejja li kienu armati, u insistew li ma jag[tuhom xejn. Dan wassal biex il-persuni li jidher li da[lu biex jag[mlu hold-up biex jitilqu mill-post b’idhom f’idhom,

Is-sidien irre]istew lill-[allelin ming[ajr ma rnexxilhom iwettqu s-serqa. L-attentat ta’ hold-up sar fi spi]erija fi Vjal de la Cruz flin[awi ta’ San Bastjan f’[al Qormi. Fil-[in tal-attentat tas-serqa ma kienx hemm klijenti talispi]erija fil-post.

Ma tridx tkun sinjur biex tag[ti d-demm... trid biss ftit kura;;

L-MUMN tenniet il-po]izzjoni tag[ha li l-infermiera u l-qwiebel m’g[andhomx ikunu sfurzati jag[mlu tajjeb g[al sentenzi tal-Qorti, [lief f’ka]i ta’ atti kriminali

L-MUMN twissi li lesta tie[u passi industrijali Jekk id-Divi]joni tas-Sa[[a ma t[abbarx il-po]izzjoni tag[ha dwar il-polza tal-assigurazzjoni tal-professjonisti tas-sa[[a sa nofs Jannar li ;ej, il-Union talInfermieri u l-Qwiebel, lMUMN, se jkollha tikkunsidra tie[u passi industrijali. Hekk stqarr il-President talMUMN Paul Pace, f’/irkulari b’reazzjoni g[all-a[bar li dDivi]joni tas-Sa[[a qed tistenna s-su;;erimenti tal-Avukat ;enerali dwar din is-sitwazzjoni. LMUMN qalet li tkun xi tkun lpo]izzjoni tal-Avukat ;enerali, il-po]izzjoni tal-union tibqa’ listess. L-MUMN tenniet il-po]izzjoni tag[ha li l-infermiera u l-qwiebel m’g[andhomx ikunu sfurzati jag[mlu tajjeb g[al sentenzi talQorti, [lief f’ka]i ta’ atti kriminali, ji;ifieri meta dawn jag[mlu xi [a;a bl-intenzjoni li jwe;;g[u

lil pazjenti. I]da f’ka]i o[rajn, meta dawn il-professjonisti jkunu qed jaqdu dmirhom mal-pazjent, l-MUMN qed tistenna li l-ispejje] kollha nvoluti fil-pro/ess ;udizzjarju jkunu koperti mid-Divi]joni tasSa[[a, li timpjega lill-istess infermiera u qwiebel. L-MUMN fakkret li din ilkwistjoni tal-assigurazzjoni ilha g[addejja g[al dawn l-a[[ar tliet xhur. I/-/irkolari jg[id li, bilmod kif inhuma l-affarijiet issa, linfermiera u l-qwiebel jinsabu f’riskju li jitilfu xog[olhom jew djarhom min[abba din l-assigurazzjoni ;dida. Hi temmet i/-/irkolari tag[ha billi fakkret li din il-kwistjoni setg[et tkun evitata, kieku idDivi]joni tas-Sa[[a, min[abba li t[addem lil professjonisti tassa[[a, a//ettat li ;;orr fuqha lispejje] tal-assigurazzjoni.

Minflok, id-Divi]joni tas-Sa[[a qed tfittex mezzi biex ta[rab mirresponsabbiltajiet tag[ha, tenniet il-Unjin. G[alhekk jekk l-affarijiet ma jittran;awx mill-aktar fis, taf to[ro; direttivi lill-membri tag[ha f’kull sptar u /entru tassa[[a f’Malta, wissiet l-MUMN. Dwar din l-istess kwistjoni fil;img[at li g[addew tkellmu wkoll il-Kamra tal-Ispi]jara u lAsso/jazzjoni Medika Maltija, ilMAM. Il-Kamra tal-Ispi]jara sa[ansitra [ar;et direttivi lillispi]jara biex ma ji[dux il-polza g[ax l-avvi] legali in[are; ming[ajr konsultazzjoni mag[ha. Waqt li l-Asso/jazzjoni tatTobba wissiet li din il-polza se tfisser spi]a addizzjonali ta’ madwar 1,600 eweo fis-sena g[attobba tal-familja li ja[dmu b’mod privat. Dan, tenniet ilMAM, jista’ jwassal g[al ]ieda fil-mi]ati g[all-pazjenti.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

4

LOKALI

Ir-ra;el u t-tfajla li kienu rappurtati nieqsa

Tfajla u ra;el irrapurtati nieqsa Delegazzjoni mill-Partit Nazzjonalista lbiera[ filg[odu ]aru /-?entru tal-G[oti tad-Demm f’Tal-Pietà biex jag[mlu g[otja ta’ demm. Din l-attività saret biex tin[oloq aktar kuxjenza dwar l-importanza tal-g[oti tad-demm. Id-delegazzjoni, li kienet mag[mula minn Membri Parlamentari, Uffi/jali u kandidati tal-Partit, tmexxiet mill-Vi/i Kap g[all-[idma tal-Parlament Mario de Marco. Huma ntlaqg[u minn Dr Alex Aquilina, il-Konsulent responsabbli mi/-?entru. F’kumment qasir tal-okka]joni, il-Vi/i Kap Nazzjonalista qal li l-Partit organizza din l-attività f’dawn il-jiem biex iwassal il-messa;; tal-importanza li l-poplu jag[ti d-demm g[ax b’hekk tkun tista’ ssalva l-[ajjiet. Biex tag[ti d-demm irid ikollok mill-anqas 18-il sena u hu mportanti li tippre]enta l-Karta tal-Identità. I/-?entru tal-G[oti tad-Demm jifta[ kuljum sas-6 p.m., fosthom fil-{dud u l-Festi.

Is-sajjieda jbatu minn nuqqas ta’ bejg[ tal-pixxispad {afna sajjieda li l-g[ixien tag[hom jiddependi biss minn fuq is-sajd jinsabu ddi]appuntati g[all-fatt li minkejja li fla[[ar ;img[at g[amlu sieg[at twal jistadu g[all - pixxispad , dan mhux qed jinbieg[ fil g]ejjer Maltin . Fil - fatt , fl a[[ar jiem, is-sajjieda jidher li qatg[u qalbhom u waqfu jo[or;u jistadu g[all-pixxispad g[aliex indunaw li l - [in li kienu qed iqattg[u fuq il-ba[ar ma kienx qed i[allilhom profitt. Fil-fatt, dan il-;urnal hu nfurmat li l-prezz fiss tal-pixxispadd matul is-snin kien dak ta’ bejn 9 u 10 ewro. Madanakollu, min[abba n-nuqqas ta’ bejg[, din is - sena , l - prezz kellu jitni]]el g[al 4 ewro g[al kull

kilo, i]da xorta wa[da l-pixxispad mhuwiex jinbieg[ bl-istess rata tas-soltu. Dan minbarra lfatt li l - [ut mhux qed ji;i esportat kif kien isir qabel. In-Nazzjon hu nfurmat li ssajjieda huma rrabjati wkoll g[all-fatt li minkejja li kienu mweg[da li se jing[ataw kumpens g[al meta l-ista;un tal-pixxispad ikun diffi/li, b[al dak ta’ din is-sena, s-sajjieda g[adhom ming[ajr flus. Filfatt, skont l-informazzjoni li g[andu dan il-;urnal, il-Gvern kien wieg[ed lis - sajjieda kumpens ta’ 1,000 ewro g[al kull bastiment f’xahar wie[ed, i]da sa issa l-Gvern g[adu ma ta l-ebda flus lis-sajjieda. Fl - 20 1 0 , is - sajjieda kienu ng[ataw 800 ewro kull wie[ed,

waqt li sid il-lan/a kienu [a ddoppju, ji;ifieri s-somma ta’ 1,600 ewro. Diversi sajjieda li tkellmu ma’ dan il-;urnal esprimew iddi]appunt tag[hom ukoll g[allfatt li l-weg[da li l-politiku responsabbli mis-sajd kien se jiltaqa’ mag[hom kull xahrejn, di;à nkisret minkejja li l-Gvern ilu fil-poter biss 9 xhur. Fil-fatt, In-Nazzjon hu nfurmat li sSegretarju Parlamentari Roderick Galdes, politikament responsabbli mis - settur tas sajd, ma ]ammx ma’ din ilweg[da u ta x’jifhem lis-sajjieda li l-Gvern mhux se jkun f ’ po]izzjoni matul il - [ames snin li j]omm mal-weg[diet li Joseph Muscat g[amel qabel lelezzjoni ;enerali.

F ’ ]ewgt ka]i separati , f’dawn l-a[[ar jumejn ;ew rrapurtati nieqsa tfajla ta’ 15 -il sena u anzjan ta’ 77 sena. Angele Galea, tfajla ta’ 15 -il sena kienet irrapuratat nieqsa nhar is-26 ta’ Di/embru. It-tfajla dehret l-a[[ar fil-Mosta il[amis g[all-[abta tas-2.30pm u kienet libsa jeans ta’ lewn blu skur, flok ro]a/vjola rrigat bilblue b’logo fuq quddiem. It-Tfajla hija twila madwar 5”3 (1.3m) u g[andha xag[ra ta kulur [amrani twil sa spallejha.

F’Ka] ie[or, Giovanni Battista Catania, ta’ 77 sena ;ie rrapurtat nieqes nhar is-27 ta’ Di/embru. Huwa kien deher l-a[[ar fiddisg[a ta’ filg[odu tal-;img[a fejn id-dar tieg[u f’Ra[al ;did u kien liebes flokk blu, qalziet kanella, ;aketta sewda u sandli. I]da aktar tard filg[axija il-pulizija qalet li kien irritorna d-dar. Kull min g[andu informazzjoni dwar it-tfajla huwa ;entilment mitlub jikkuntatja lil Pulizija, anke jekk b’mod kunfidenzjali, billi j/empel fuq 21224001-9 jew i]ur l-eqreb g[assa tal-pulizija.

Il-Belt Valletta mal-aqwa 20 sit storiku dinji Jidher li anki wara li kienet iddikjarata b[ala l-Belt Kapitali Ewropea tal-Kultura g[all-2018, il-Belt Valletta baqg[et taffaxxina lil [afna g[all-wirt storiku u kulturali li toffri. Issa l-Belt Valletta sabet postha wkoll fil-klassifika talaqwa 20 sit storiku dinji talUNESCO – klassifika li tinsab fuq is-sit elettroniku tal-a;enzija tal-a[barijiet CNN. Il-Belt Valletta kienet ikklassifikata fit-tmintax-il post. Is-sit jag[mel referenza g[all-

fatt li pajji]na huwa a//essibli minn numru kbir ta’ pajji]i Ewropej u jag[ti wkoll link g[assit Visit Malta – is-sit uffi/jali tal-Awtorità Maltija g[atTuri]mu. Fil-qu//ata tal-klassifika hemm il-belt ta’ Angkor filKambodja segwita millAkropolis fil-Gre/ja u Bagan filMyanmar. Il-Belt Valletta taqbe] sa[ansitra lill-belt ta’ Venezja fl-Italja kif ukoll lill-Park Nazzjonali ta’ Yellowstone fl-Istati Uniti.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

5

LOKALI

Kwestjonarju dwar il-potenzjal u l-problemi fil-familji g[as-Sinodu tal-Isqfijiet It-trasmissjoni tal-kultura u allura anke tar-reli;jon, tiddependi [afna fuq il-familja Charles Muscat

B[alissa fid-djar kollha f’Malta u f’G[awdex qed jitqassam kwestjonarju g[as-Sinodu talIsqfijiet li se jsir fuq firxa ta’ sentejn, is-sena d-die[la u s-sena ta’ wara. F’intervista ma InNazzjon, Fr Joe Inguanez, idDirettur E]ekuttiv tal-Istitut talKnisja dwar is-Sinjali ta]-}minijiet (DISCERN) spjega li l-iskop tal-kwestjonarju hu li l-Knisja tie[u idea ;enerali ta’ x’potenzjal u xi problemi jara fil-familja lpoplu in-;enerali. Fr Joe Inguanez qal li din hi lewwel darba li l-Knisja Kattolika spe/jalment bi preparazzjoni g[as-Sinodu tal-Isqfijiet, permezz tas-Segretarjat tas-Sinodu ippreparat dokument li jidher li sSegretarjat ried jibag[tu lil Isqfijiet. Imma malli l-Papa Fran;isku ra dan id-dokument, xtaq li dan ikun aktar immirat g[al laj/i madwar id-dinja kollha. Fil-fatt dan il-kwstjonarju hu parti mit-tielet parti ta’ dokument preparatorju g[as-Sinodu. Fr Joe Inguanez spjega li lIsqfijiet qabdu din it-tielet parti tad-dokument u l-Isqfijiet madwar id-dinja nisranija ippruvaw jikkuntattjaw lill-poplu tag[hom. F’Malta, il-konferenza episkopali idde/iediet li l-kwestjonarju jitqassam f’kull dar permerzz tal-posta. Min[abba lkwantitá kbira ta’ kwestjonarji li qed jitqassmu, dawn ma jaslux fid-djar kollha f’daqqa, imma se jkun hemm ]mien bi]]ejjed biex sal-a[[ar tas-sena wie[ed ikun jista’ jwie;eb il-kwestjonarju. Hu spjega li l-kwestjonarju hu mibg[ut lin-nies li jixtiequ jg[inu lil Knisja u g[alkemm se jintbag[at lil familji kollha f’pajji]na. Dawk li jwie;bu lkwestjonarju jag[mlu dan g[ax iridu jg[inu lill-Knisja u jixtiequ jsemmu le[inhom fil-Knisja.

Fr Joe Inguanez qal li tliet ijiem wara li kien impustat il-kwestjonarju, il-Knisja ir/eviet madwar 50 risposta permezz tal-posta u dan ifisser li dawn il-familji irrispondew il-kwestjonarju f’;urnata u bag[tuh lura. Hu spjega li l-idea li l-kwestjonarju hu twil u wie[ed ma jkollux [in jirrispondieh min[abba kwistjoni ta’ [in, irid iqis li fil[ajja hemm il-prijoritajiet, g[ax g[al dawk li vera jridu jg[inu lil Knisja fuq x’ja[sbu fuq il-familja, g[andhom jimlew il-kwestjonarju. Permezz tal-kwestjonarju, wie[ed ikun qed jg[id x’jaf fuq it-tag[lim tal-Knisja, u jekk ma jkunx jaf, g[andu jg[id li ma jafx u mhux imur jistaqsi lil xi qassis jew ifittex l-informazzjoni f’xi en/iklopedija Kattolika. Min ma jkunx jaf iwie;eb xi mistoqsija jew ma jifhimx id-domanda, g[andu jg[id li ma jafx jew li ma fehemx. Hu spjega li meta jkun hemm min jg[id li ma fehemx ilmistoqsija, il-Knisja tkun trid te]amina ru[ha dwar kif qed tkellem lin-nies. Fr Joe Inguanez spjega li qamet il-kwistjoni fejn issemmiet il-li;i naturali. Il-li;i naturali jew issemmieha jew ma ssemmihiex. Fid-dokumenti tal-Knsija tissemma l-[in kollu. Fil-filosofija dan hu kun/ett dibattibbli [afna u wie[ed jista’ jg[id li ma jaqbilx jew li ma fehemx dan il-kun/ett. Hu qal li l-Knsija lin-nies m’g[abbithomx b’[afna domandi fuq din il-[a;a, jekk ma jifhmuhiex. Hu qal li fil-kwestjonarju li qed jintbag[at f’Malta – [a;a li ma te]istix fid-dokument tal-Vatikan - ]diedet dik imsej[a filter question. Din hi domanda li jekk wie[ed ma jkunx jaf iwe;ibha, jaqbe] tlieta o[ra biex ma jitilfx

L-iskop tal-kwestjonarju hu li l-Knisja tie[u idea ;enerali ta’ x’potenzjal u xi problemi jara fil-familja l-poplu in-;enerali

]mien dwarhom. G[alhekk qal li saret id-domanda, int taf x’inhi lli;i naturali? u min ma jafx x’inhi, jaqbe] erba’ domandi millkwestjonarju u ma jirrispondihomx g[ax la ma jaf iwie;eb, ma jistax iwie;eb il-kumplament talmistoqsijiet dwar dan. Id-Direttur E]ekuttiv ta’ DISCERN qal li l-kwestjonarji hu wkoll online u wie[ed jista’ jirrispondieh direttament u dan ikun ta’ vanta;; biex tin;abar l-informazzjoni b’mod iktar fa/li. Hu qal li wie[ed g[andu /ans sal-31 ta’ Di/embru biex jirrispondi u jibg[at lura l-kwestjonarju. Fittliet ;img[at ta’ wara, irid jitlesta r-rapport g[al Isqfijiet Maltin biex fl-a[[ar ta’ Jannar jintbag[at Ruma biex hemm titpo;;a l-valutazzjoni tal-Vatikan. Hu qal li s-Segretarjat tasSinodu f’Ruma se jir/ievi lkwestjonarju minn kull djo/esi madwar id-Dinja. Hemm ikun hemm tim apposta li ji;bor l-

S’issa l-Knisja di;a’ ir/eviet madwar 600 kwestjonarju mimli, kemm bil-posta kif ukoll online ideat prin/ipali g[ax wara kollox [afna nies ja[sbuha l-istess anke jekk huma mxerrdin madwar iddinja. L-ideat jkunu ippre]entati lil Papa Fran;isku u dawn iservu ta’ ba]i g[all-ewwel diskussjoni tas-Sinodu li se jsir is-sena ddie[la. Sena wara se jsir Sinodu fuq il-preparazzjoni li tkun saret fl-ewwel Sinodu. Fr Joe Inguanez qal li dan il-Papa qed jimxi b’mod sistematiku [afna u jider li l-issue tal-familja, g[ax isSinodu hu dwar il-familja, qed jag[tiha importanza kbira g[ax it-trasmissjoni tal-kultura u allura anke tar-reli;jon, tiddependi [afna fuq il-familja. Id-Direttur E]ekuttiv ta’ DISCERN appella biex kemm jista’

jkun il-kwestjonarju jirrisponduh l-akbar ammont ta’ familji possibbli. Hu qal li s’issa l-Knisja di;a’ ir/eviet madwar 600 kwestjonarju mimli, kemm bil-posta kif ukoll online. Hu appella wkoll li fejn familja ssib xi domanda li tkun diffi/li biex twe;ibha, g[andha tni]]el dan b’mod /ar jew tg[id li ma taf twe;ibha. Dan biex il-Knisja tkun taf x’lingwa;; qed tu]a, x’filosofija qed tu]a u x’lingwa;; trid tibdel u x’filosofija o[ra triq tu]a minbarra dik li qed tu]a. Hu qal li importanti li t-twe;ibiet g[andhom ikunu ta min qed jimla l-kwestjonarju u mhux ta’ [addie[or u kul[add g[andu jirrispondi kif jaf hu.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

6

LOKALI

Stefano Mallia fi ]jara fl-Ukrajna b[ala parti minn delegazzjoni tal-UE I[abbar li se jkun qed jappella g[al missjoni o[ra Il-kandidat tal-Partit Nazzjonalista g[all-Parlament Ewropew Stefano Mallia rritorna lura minn ]jara fl-Ukranja b[ala parti minn delegazzjoni talKumitat Ewropew g[all-Affarijiet Ekonomi/i u So/jali. Mar-ritorn lura, Stefano Mallia [abbar, f’kumment ma’ dan il;urnal, li wara l-esperjenza taddelegazzjoni Ewropea fil-kapitali Kiev, hu se jkun qed jipproponi li ssir missjoni ohra fl-Ukranja, din id-darba biex il-kumitat Ewropew jiddiskuti ma’ min i[addem flUkranja biex dawn jag[tu kontribut akbar fil-pro/ess biex lUkranja tersaq aktar qrib l-Unjoni Ewropea – xi [a;a li Stefano Mallia, b[ala parti mid-delegazzjoni, ra nuqqas tag[ha matul i]]jara tieg[u. Hu qal li Min I[addem g[andu rwol akbar x’jag[ti fil-pro/ess li lUkranja tintegra mal-Unjoni Ewropea u minkejja ddiskussjonijiet li saru masSo/jeta’ /ivili b[ala parti minn din il-missjoni, kien hemm nuqqas ta’ ta[didiet ma’ Min I[addem. Stefano Mallia kien f’missjoni mibg[uta mill-Unjoni Ewropea fil-pajji] fejn b[alissa hemm protesti kbar kontra l-Gvern talPresident Viktor Yanukovych, li minflok ma jqarreb lill-pajji]u lejn l-Ewropa, qed jie[u lill-Ukranja fid-direzzjoni ta’ koperazzjoni

akbar mar-Russja. Hu spjega li matul i]-]jara taddelegazzjoni Ewropea, ltaqa’ mas-So/jeta’ /ivili, mal-Unjoni Ewropea kif ukoll mal-poplu Ukren li qed isemma’ le[nu favur integrazzjoni mal-Unjoni Ewropea. Stefano Mallia spjega x’hini ssitwazzjoni b[alissa fil-kapitali Kiev, fejn l-oppo]izzjoni talGvern waqqfet villa;; ;ol-kapitali Kiev biex tkompli topponi lillGvern, billi bniet barrikati b’kull tip t’o;;ett sabiex ikunu jistg[u jibqg[u jopponu l-Gvern Propju waqt li Stefano Mallia kien fi Kiev mal-bqija tad-delegazzjoni Ewropea, lOppo]izzjoni tal-Gvern [adet ]ew; de/i]jonijiet importanti. Fost id-de/i]jonijiet li ttie[du kien hemm dik li jitwaqqaf moviment li se jkun qed i;ib l-isem talbelt fejn qed ise[[u l-protest. De/i]joni o[ra kienet li dan ilmovument g[andu jkompli ji;;ieled u jipprotesta. Il-kandidat tal-Partit Nazzjonalista Stefano Mallia spjega wkoll li jidher li l-movument favur l-integrazzjoni mal-Unjoni Ewropea qed ikompli jikber, anke’ wara arresti li saru ta’ diversi persuni li qed jitkellmu kontra lGvern Ukren, arresti li qed i]idu s-sentiment fost il-poplu Ukren biex tissejja[ elezzjoni bikrijia.

G[all-ewwel darba din is-sena, tfal barranin li g[andhom ;enituri b’dixxendenza Maltija wkoll [adu sehem f’din l-atttivitá

Kolazzjon ma’ Santa Klaws Inizjattiva mill-isba[ millkumpanija Playmobil laqqg[et 70 tifel u tifla ma’ Santa Klaws g[al kolazzjon jumejn wara lfesta tal-Milied. Wara l-kolazzjon, it-tfal [adu sehem f’numru ta’ attivitajiet flimkien mal-animators u [addiema tal-post. Il;enituri wkoll kellhom kolazzjon ippreparat apposta g[alihom. Din kienet it-tlettax-il edizzjoni tal-attivita’ “Breakfast With Santa” li ssir kull sena fi ]mien il-festi fil-Playmobil Fun

Park f’{al Far. L-ewwel wa[da kienet saret lura fis-sena 2001 wara l-attakk terroristiku fuq it-Twin Towers. L-idea wara l-attivitá hi li tfakkar lit-tfal li wara kull maltempata, to[rog il-qawsalla. Qabel il-;urnata tal-attivita’, it-tfal li pparte/ipaw [adu sehem f’kompetizzjoni fejn kitbu l-ittri tag[hom lil Santa Klaws. I]]ew; rebbie[a mbag[ad kellhom /-/ans jaqraw l-ittra tag[hom quddiem Santa Klaws nnifsu u

jaqilg[u r-rigali li talbu g[alihom fl-ittra. G[all-ewwel darba din is-sena, tfal barranin li g[andhom ;enituri b’dixxendenza Maltija wkoll [adu sehem f’din l-atttivitá. Lejn l-a[[ar tal-attivita Santa Klaws ta l-messa;; tieg[u lit-tfal fejn qal li g[andhom jaqsmu rrigali ma’ l-o[rajn. Lill-adulti, Santa Klaws qalilhom, li l-ikbar rigal li jistg[u jg[atu lit-tfal tag[hom hu l-[in tag[hom u m[ux affarijiet materjalisti/i!

79% tad-djar Maltin jag[mlu u]u minn broadband internet 79% tad-djar Maltin jag[mlu u]u minn broadband connection tal - internet , 3% iktar mill medja tal-Unjoni Ewropea. Dan [areg f ’ rapport tal - EuroStat ippublikat il-;img[a li g[addiet. Ir - rata ta ’ u]u ta ’ internet minn ;enerazzjoni anzjani i]da, hija iktar baxxa mill-medja talUnjoni Ewropea . 28% tal Maltin qatt ma u]aw l-internet. 66% tal-Maltin ju]aw l-internet iktar minn darba f’;img[a, bil-persenta;; tal-Ewropej ikun ta 72%. Waqt li iktar nisa ta ’ eta zg[ira jag[mlu u]u mill-internet mill-ir;iel, f’eta avvanzata hemm iktar ir;iel li ju]aw linternet milli nisa.

Il-Maltin ju]aw [afna is-siti so/jali b[al facebook u twitter {afna minn dawk il - Maltin li ju]aw l - internet jag[mlu u]u minn siti hekk msejj[a Social Networking Sites, siti popolari b[al Facebook u Twitter – 7% iktar mill - medja tal - Unjoni Ewropea . 30% fil mija tal - Maltin ju]aw l - inter net biex jag[mlu kollegament ma qraba u [bieb barra min Malta .

48% tal-Maltin, l-istess rata tal-medja tal-Unjoni Ewropeja, jaqraw il - gazzetti online . Persenta;; g[oli jag[mlu u]u mill - internet biex jibbukjaw titjiriet u akkomodazzjoni barra minn-Malta. Kienet re;istrata ]ieda fin-numru ta’ Maltin li jixtru prodotti minn fuq Internet, spe/jalment dawk ta’ eta ]ag[]ug[a. L - awtorita tal Kommunikazjoni f’Malta qalet li dawn ir-ri]ultati juru bi/-/ar li Malta tinsab fid-direzzjoni ttajba biex tibni so/jeta u ekonomija di;ilizata. L-awtorita toffri programmi tal - u]u tal - internet u teknolo;ija g[all persuni li g[andhom 45 sena jew iktar.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

7

G{AWDEX

Is-Sena 2013 mill-lenti G[awdxija Le[en G[awdex

Hekk kif illum hu l-a[[ar Sibt g[as-sena 2013 hu xieraq li wie[ed jag[mel anali]i ta’ x’;ara matul dawn it-tnax-il xahar ;ewwa il-g]ira ta’ G[awdex. Kif kul[add jaf is-sena bdiet bilkampanja elettorali g[all-elezzjonaji generali tad-9 ta’ Marzu. F’din l-elezzjoni rajna lill-Partit Laburista jirba[ din l-elezzjoni ;enerali b’ma;;oranza b’sa[[ita. Fil-kuntest G[awdxi g[alkemm ma l-ewwel g[add il-Partit Laburista ma ;abx il-ma;;oranza tal-voti rnexxielu jie[u lma;;oranza tas-si;;ijiet eletti f’ismu. F’dan ir-rigward l-elezzjoni tat-tielet si;;u g[adha su;;etta g[al kaw]a li hemm pendenti quddiem il-Qorti Kostituzzjonali min[abba li xi voti tal-Partit Nazzjonalista spi//aw intilfu u dan irri]ulta biex il-Partit Laburista [a t-tielet si;;u f’G[awdex. Malli [a l-;urament il-Kabinett il-;did tal-Ministri Maltin ;ie mag[ruf li Anton Refalo kien ser ikun il-Ministru il-;did g[al G[awdex. I]da b’sorpri]a g[al [afna il-Ministeru g[al G[awdex ;ie mne]]a minn ]ew; pilastri fundamentali g[all-progress f’G[awdex u /ioe l-oqsma tassa[[a u l-edukazzjoni li spi//aw ta[t il-kontroll dirett tal-Ministri Godfrey Farrugia u Evarist Bartolo f’Malta. Hawn wie[ed mil-ewwel jinnota n-nuqqas ta’ fidu/ja tal-Gvern fil-konfront ta’ l-G[awdxin u l-kapa/itá tag[na li nkunu a[na stess li mmexxu laffarijiet l-aktar affarijiet essenzjali g[all-progress tal-g]ira tag[na. Ftit tax-xhur u mil-ewwel beda attakk biex diversi servizzi fl-isptar :enerali ta’ G[awdex ji;u mnaqqsa fosthom is-servizz ta’ ECG u l-g[eluq tal-Blood Donation Unit, beda wkoll pjan biex jing[alaq i/-/entru tas-sa[[a fir-Rabat. Bdew ukoll transfers vendikattivi fosthom tal-kandidat Nazzjonalista Paul Buttigieg li ;ie mog[ti transfer lejn Malta u persuna o[ra li g[anda parentela stretta ma esponenti ta’ loppo]izzjoni minn Dipartiment ta-Sa[[a g[al iehor ming[ajr ma l-ebda persuna minnhom ma g[amlet talba g[al tali transfer. Fil qasam tal-edukazzjoni rajna erba’g[alliema ji;u wkoll trasferita minn G[awdex g[al Malta. Ta’ min jg[id li dawn ittransfers jiksru l-weg[da ta’ qabel l-elezzjoni fejn Joseph Muscat wieg[ed li [add ma kien ser ji;i trasferit ming[ajr it-talba tieg[u stess.

Matul l-2013 il-Ministru g[al G[awdex Anton Refalo ma naqasx milli jkun il-protagonist ta’ diversi kontroversji politi/i ta’ natura serja

Min-na[a tieg[u l-Ministru g[al G[awdex Anton Refalo ma naqas milli jkun il-protagonist ta’ diversi kontroversji politi/i ta’ natura serja. L-ewwel kontroversja tkun propju dik tad-dikjarazzjoni ta’ lassi tal-Ministri. Refalo meta mistoqsi g[al diversi drabi naqas milli jwie;eb kif kien ser jirnexxielu j[allas dejn ta’ madwar 800,000 Euro meta hu kien qed jiddikjara d[ul ta’ madwar 6,000 ewro fis-sena mill-professjoni tieg[u ta’ avukat. Hu kien mistoqsija ukoll g[al diversi drabi minn fejn kien origina lpatrimonju tieg[u li fih jinkludi diversi villel u appartamenti lussu]i. G[al dawn il-mistoqsijiet kollha l-Ministru Refalo baqa’ ma wie;eb xejn g[ajr li skond hu ddikjarazzjoni ta’ l-assi nnifisha tag[ti spjegazzjoni ta’ kollox. Laktar [a;a nkwetanti pero hi l-fatt li Muscat baqa’ sieket quddiem din is-sitwazzjoni. It-tieni episodju li fih kien involut l-Ministru Refalo matul din issena kien il-fahmu] ka] tal-vapur tal-Gozo Channel. F’;urnata ta’

s[ana sajfija fis-sikta tal-lejl wasal il-Ministru Anton Refalo i/-?irkewwa u meta ra li l-vapur tal-Gozo Channel ma kienx stennieh u telaq, ra kif g[amel u /empel lil kanvaser tieg[u /ertu Raymond Borg li ja[dem malkumpanija Gozo Channel u dan

tal-Partit Laburista irrifjuta li jid[ol fl-istorja minkejja li kien u g[adu obbligu tieg[u li jara li affarijiet b[al dawn ma jse[[ux. Min-na[a tieghu l-Prim Ministru Joseph Muscat kien pront u [are; jiddefendi l-a;ir tal-Ministru Refalo kontra kull etika u moral-

Tispikka l-aktar id-dikjarazzjoni tal-assi tal-Ministru Refalo ordna l-vapur jirritorna lura [alli ji;bor lill-Ministru Refalo u lfamilja minkejja li l-vapur kien di;a jinsab f’nofs il-fliegu. Refalo fil-konfu]joni ra kif g[amel u meta induna li kien da[[al lilu nnifsu ;o skandlu wa[[al fid-duty manager Teddie Pace , b’dan jispi//a sospi] minn xog[olu g[al diversi ;ranet. Storja tassew ta’ g[ajb u li g[aliha sal-lum baqa’ ma refa’ rresponsabiltá tag[ha [add. Jidher li anke i/-Chairman tal-kumpanija Gozo Channel [asel idejh wa[da u sewwa. Joe Cordina li barra li hu i/-Chairman talkumpanija hu wkoll is-Sindku Laburista tax-Xag[ra u kandidat

itá. Ka]ijiet b[al dawn barra minn xtutna kien jwaslu g[al ri]enja minnufih tal-Ministru responsabbli spe/jalment meta dan kien il-protagonist ta’ liskandlu. Jidher li wara dawn l-iskandli Refalo baqa’ ma tg[allem xejn u baqa’ g[addej i[awwad u jg[affe; kif jaf hu. Refalo lewwel ra kif g[amel u [atar Segretarju Permanenti talMinisteru tieg[u lil Joyce Dimech persuna mag[rufa g[al kemm hi qrib tal-Partit Laburista u /ertu konsulenti tal-Ministru Refalo. Sussegwentament irri]ulta li l-Ministeru g[al G[awdex xtara ming[ajr ma

[are; tender b’kemm jiswa b’eluf ta’ ewro g[amara g[al Ministeru. Kanvaser tal-Ministru intu]a biex tinxtara l-g[amara filwaqt li canvasser ie[or intu]a biex inxtara fuel bi kwantitá sostanzjali minn fuq dahar il-Ministeru g[al karozza privata tieg[u. Dan kollu se[[ bil-barka tal-Ministru u bi ksur /ar tar-regolamenti finanzjarji ta’ pajji]na. Hawn wie[ed jer;a’ jistaqsi x’passi [a Muscat? Kif jg[id tajjeb l-Malti x-xemx minn filg[odu turik. G[adhom mank g[addew tnaxil xahar u sa issa f’G[awdex ma rajniex g[ajr skandli, tg[affi; u ksur tar-regolamenti. Wie[ed hawn jistaqsi fejn hi r-Road Map g[al G[awdex biex jin[olqu limpjiegi ;odda. Niftakru meta Muscat ta[t it-tinda waqt il-kampanja elettorali f’G[awdex saqsa lil dawk pre]enti minn xtaqt minnhom xog[ol f’G[awdex stess u kul[add refg[a idu. Issa wasal il-mumenti tal-veritá u hawn ta’ min jer;a jsaqsi lil Muscat u lil Refalo kif kellhom il-[sieb li jo[olqu u j;ibu investiment barrani lejn il-g]ira tag[na. Nistennew u nittamaw.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

8

OPINJONI

Alla g[adu ma qatax qalbu! Il-poeta Indjan Rabindranath Tagore, li mitt sena ilu reba[ ilPremju Nobel g[al-Letteratura, darba qal: “Kull tarbija li titwieled hija sinjal li Alla g[adu ma qatax qalbu mid-dinja.” Din ir-riflessjoni [elwa kont ilni li smajtha numru ta’ snin, imma f’dawn il-jiem [adet tifsira ;dida g[alija. B[alissa ninsab Malta, inqatta’ l-Milied malfamiljari tieg[i. Din is-sena, b’differenza minn Milidijiet o[ra, g[andna ]jieda mal-familja, tarbija /kejkna biex nitg[axxqu u nifir[u biha: inneputija tieg[i Kimberly li kelli x-xorti ng[ammidha b[al-lum ;img[a. Meta n[ares lejha, tassew nifhem aqwa minn qatt qabel dak li ilhom jg[iduli l-[bieb tieg[i li kellhom xorti jsiru ;enituri: il-[ajja hija tassew miraklu u rigal. It-tbissima inno/enti ta’ tarbija tassew i;;eg[lek tifra[ u tittama. Ovvjament g[alina l-Insara dan it-twemmin jie[u sens iktar qawwi meta niftakru f’dik it-tarbija partikolari li t-twelid tag[ha mhux biss kien sinjal li Alla g[adu ma qatax qalbu middinja, imma anzi, kien twelid li offra tama ;dida lill-[olqien

kollu. Hija tassew barka g[alina li lbidu ta’ sena ;dida ji;i fl-aqwa tal-festi tat-twelid ta’ :esù: ifakkarna li a[na u nibdew sena ;dida m’a[niex we[idna! G[andna lil G[immanu-El, Alla mag[na, jimxi mag[na fittoroq tal-[ajja. It-tamiet, ilpjanijiet u wkoll il-bi]g[at tag[na g[all-;ejjieni jinsabu ta[t il-[arsien ta’ Dak li g[andu l-univers kollu f’idejh. Din hiha ra;uni qawwija sabiex in[arsu lejn l-2014 b’tama u kura;;. Ri]oluzzjonijiet

Qatt ma kont xi wie[ed li nemmen [afna bir-ri]oluzzjonijiet tal-bidu tas-sena. Normalment – meta provajt nag[mel xi wa[da – irnexxieli n]ommha biss mill-Milied sa San Stiefnu. Madanakollu xorta wa[da n[oss li huwa importanti, sew b[ala persuni, u sew b[ala so/jetà, li nag[mlu e]ami talkuxjenza profond dwar is-sena li g[addiet: g[ax b[alma qal ilfilosofu George Santayana, “min ma jiftakarx l-img[oddi huwa kkundannat li jirrepetih”. I]da anki f’din ir-riflessjoni, il-fidi hija g[ajnuna biex ma naqtg[ux qalbna. Meta na[sbu dwar il-persekuzzjonijiet li

In[oss li huwa importanti, sew b[ala persuni, u sew b[ala so/jetà, li nag[mlu e]ami tal-kuxjenza profond dwar is-sena li g[addiet

Dun Brendan M. Gatt brendissimo@gmail.com

[utna l-Insara madwar id-dinja komplew isofru matul din issena, u meta niftakru f’tant ;rajjiet mill-2013 li komplew jikkonfermaw li s-sekolari]mu jaf ikun totalitarist daqs (u iktar) minn kull reli;jon, fa/li nib]g[u. I]da l-fidi tg[inna nifhmu li lIspirtu g[adu qed jonfo[, jekk a[na nkunu kapa/i ntellg[u lqlug[ u n[alluh imexxina. Dan rajnieh b’qawwa kbira fil-;est storiku tar-ri]enja tal-Papa Benedittu XVI u l-elezzjoni talPapa Fran;isku. Kienu sinjal /ar li l-Knisja g[adha kapa/i tag[raf is-sinjali ta]-]minijiet, kienu ;esti li qanqlu l-ottimi]mu ta’ [afna, mhux biss Kattoli/i.

“Il-Kon/ilju Vatikan itTieni> fejn it-Tradizzjoni u tTi;did iltaqg[u” Mhux soltu nu]a dawn ilkliem tieg[i biex nag[mel riklam g[al attivitajiet jew inizjattivi partikolari, i]da did-darba se nag[mel e//ezzjoni, proprju g[ax marbuta ma’ dan li ktibt hawn fuq. Il-:img[a, 3 ta’ Jannar 2014 fit-8pm, fil-knisja ta’ San Injazju, Triq il-Kulle;; ilQadim, Tas-Sliema, sejra ssir konferenza bl-isem “Il-Kon/ilju Vatikan it-Tieni: fejn itTradizzjoni u t-Ti;did iltaqg[u”. Din il-konferenza qed ti;i organizzata mill-Komunità Abramo (g[aqda Taljana li f’dawn l-

a[[ar xhur stabiliet pre]enza sabi[a u attiva f’pajji]na), b’kollaborazzjoni mal-Knisja f’Malta. Il-kelliem prin/ipali se jkun Monsinjur Agostino Marchetto, storiku Taljan li l[idma tieg[u sabiex jinterpreta l - Kon/ilju Vatikan it - Tieni

;iet imfa[[ra mill - Papa Fran;isku proprju ftit ;img[at ilu . Fran;isku sa[ansitra sejja[lu l-aqwa “ermenewta” (ji;ifieri interpretu tal-istorja) tal-Kon/ilju li se[[ fis-snin sittin. Nafu li kienu [afna listudju]i li kitbu dwar din il;rajja tant importanti fil-[ajja tal-Knisja. Xi w[ud minnhom g[andhom tendenza jaraw il-Kon/ilju Vatikan it-Tieni b[ala qasma radikali mill-Knisja li kienet te]isti qabel. Bil-maqlub ta’ dawn, Marchetto j[addan l-idea li lKon/ilju kien tassew mument ta’ ti;did fil-[ajja tal-Knisja, i]da f’kontinwità u rabta ma’ dak li ;ie qabel. }gur li se joffrilna riflessjoni interessanti dwar il-Knisja Kattolika, l-istorja tag[ha, u fuq kollox il-;ejjieni tag[ha. Riflessjoni li ]gur tqajjem punti li joffrulna sfida, imma wkoll bosta ra;unijiet biex nittamaw.

Hemm b]onn nibqg[u komunità ugwali (4) Tul l-intervista, Cooke po;;a domanda dwar l-evoluzzjoni talUE fir-rigward ta’ Malta fejn ilqawwa Ewropea hija l-kapa/ità li ;;ib bidla u tadatta biex tirrea;ixxi g[ad-diversi sfidi sa[ansitra tibni diversi opportunitajiet. Il-Kummissarju jg[idilna li lesperjenza tal-pro/ess tat-tkabbir tal-2004 g[adu mnaqqax flim[u[ ta/-/ittadini Maltin - dan it-tkabbir kien fih innifsu a;ent tal-bidla u t-trasformazzjoni mhux biss g[al Malta u d-disa’ pajji]i l-o[ra li ng[aqdu f’dak i]-]mien i]da ukoll g[all-Unjoni Ewropea u l-istituzzjonijiet tag[ha. F’kuntrast kienu [afna dawk li bassru tnaqqir fuq i/-/entralità tal-istituzzjonijiet mat-tkabbir tal-2004 imma ntwera li kienu zbaljati. L-istati membri ;odda huma effettivi u membri s[a[ u attivi tal-Unjoni. L-iktar perjodu ta’ sfida u transformazzjoni tqajmet millkri]i ekonomika fejn azzjoni f’waqtha kienet me[tie;a biex tistabbilizza l-muniti u s-swieq waqt li tappo;;ja l-koe]joni

ta ’ diversi stati membri li ffa//jaw krizijiet ming[ajr pre/edent. Nibnu sistema effettiva fejn tikkordina l-munita komuni tag[na kienet sfida ferm kru/jali. L-i]gurar li s-settur bankarju tag[na ;ie lura f’po]izzjoni stabbli kienet kru/jali, il-fatt li jekk is-settur bankarju ;;arraf l-ekonomiji kienu fa/ilment ji;;arrfu u //ittadini jitg[abbew b’pi] ikbar. Riformi strutturali miftiehma fi Brussell mill-istati membri huma parti mis-soluzzjoni fejn ji]guraw tkabbir sostenibbli u rkupru ekonomiku. Il-Kummissarju Borg jistaqsi: “Fejn se mmorru minn hawn?” Huwa semma x’qal ilPresident José Manuel Barroso fejn l-istess Barroso stqarr li lisfidi li ;ejjin g[ar-riforma u l[olqien ta’ integrazzjoni iktar profonda tista’ tistabblixxi ru[ha. Tul id-diskors tal-Unjoni lillParlament Ewropew ippropona “federazzjoni ta’ stati sovrani”. Dan jista’ jinstema b[ala dikjarazzjoni kontradittorju i]da hu

Maria Portelli marpor2489@gmail.com

msejjes fuq is-suppo]izzjoni ta’ integrazzjoni b’sa[[itha fejn hija me[tie;a u fl-istess waqt tkun /ara li l-istati membri u //ittadini tag[hom huma mg[ammra b’mod tajjeb biex jimxu ’l quddiem. Tonio Borg jemmen li jista’ jinstab il-bilan/ bejn dawn i]-]ew; poli g[ax ikun kru/jali g[al kwalunkwe dibattitu g[all-evoluzzjoni talUnjoni. Integrazzjoni M’g[andniex naqsmu bejn ]ew; livelli ta’ UE jistqarr ilKummissarju. Il-kri]i ekonomi-

ka uriet bi/-/ar li l-pajji]i tazzona Ewro g[andhom jintegraw ilkoll flimkien biex b’hekk ilmunita tissa[[a[. L-approfondiment tal-Unjoni Monetarja Ewropea g[andha tibni fuq it-Trattati u l-instrumenti tal-Unjoni Ewropea kollha. Jekk /ertu mi]uri spe/ifi/i ji;u proposti dawn g[andhom ikunu miftuha g[all-istati membri l-o[ra kull fejn legalment hu possibbli. Din kienet il-linja talKummissjoni Ewropea meta tressaq id-diversi proposti tag[ha f’dawn l-oqsma. Tabil[aqq dan huwa l-ka] malUnjoni Bankarja fejn pajji]i mhux parti miz-zona Ewro urew ix-xewqa li jipparte/ipaw. Il-Kummissjoni hija lKummissjoni tal-Unjoni Ewropea kollha u din ti]gura koe]joni. L-Unjoni Ewropea m’g[andiex tinqasam minn differenzi bejn iz-zona tal-Ewro u dawk barra minnha jew bejn i//entru u l-periferija. L-Unjoni Ewropea trid tkun pro;ett g[allmembri kollha u tkun komunità ugwali g[al kulhadd.

Kri]ijiet ekonomi/i Nhar il-{amis, Novembru, 2013,

7

ta’ ilKummissarju Tonio Borg kien il-kelliem ewlieni g[ad-djalogu ta/-/ittadini f’Malta fejn tkellem dwar l-aspettativi u t-t[assib ta//ittadini. Jemmen li l-immigrazzjoni rregolari hija wa[da mill-kwistjonijiet immedjati g[a/-/ittadini Maltin biex jiddiskutu u jaqbdu dibattitu fuqu. Sa[ansitra lkri]ijiet ekonomi/i huma ukoll qasam ta’ interess g[all-Malti. Diversi Maltin g[andhom g[arfien g[oli u l-opinjoni dwar dibattiti attwali tal-Unjoni Ewropea b[al kwistjonijiet talpolitika g[at-tkabbir ekonomiku u impjiegi, xog[ol u awsterità u d-diversi sitwazzjonijiet li jiffa//jaw l-istati membri. Fuq livell ;enerali u anke g[al terminu fit-tul, il-Kummissarju jistenna li /-/ittadini jkollhom interess iktar profond fuq l-istat attwali pero’ ukoll mal-prospetti futuristi/i tal-Unjoni Ewropea g[al profondiment u ftuh floperat ta’ iktar stati membri filpro/ess ta’ s[ubija.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

9

EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL

Ri]ultati negattivi fl-immigrazzjoni Kemm smajnieh lill-prim ministru Joseph Muscat iparla fuq limmigrazzjoni! “It-tisbit tas-saqajn ja[dem”, qal: “xommuh il-kafè”, [e;;e; lill-mexxejja Ewropej. F’Ottubru qal li ma jitlaqx mis-summit jekk ma ji;ix bir-ri]ultati, ji;ifieri li lpajji]i Ewropej jintrabtu li jie[du tabilfors immigranti minn Malta. Imma wara li ma ;ab xejn f’Ottubru, qal li jistenna rri]ultati fis-summit ta’ Di/embru. X’irrappurtat mis-summit il-media internazzjonali U x’;ara fis-summit li g[adu kemm sar? Jekk tag[ti daqqa t’g[ajn lill-media dinjija – mhux dik Maltija li ;;ib dak li jg[id il-gvern t’hawn – malajr tkun taf x’iddiskuta s-summit Ewropew: l-g[aqda bankarja u l-koperazzjoni fid-difi]a jiddominaw is-summit, qalu l-BBC u l-Euronews. Su;;etti o[rajn imsemmijin minn a;enziji tal-a[barijiet trattaw ilqg[ad, in-negozji ]-]g[ar, il-kompetittività, is-Sirja u lUkrajna. Martin Schulz jitkellem, imma fuq l-g[aqda bankarja Lanqas Martin Schulz ma tkellem fuq l-immigrazzjoni. Ma tistennihiex mill-[abib li Muscat kien ;ab Malta biex jil[aq leader tal-Labour. Schulz tkellem, imma fuq l-g[aqda bankarja u kif il-Parlament Ewropew irid ferm aktar minn dak miftiehem. Cameron lanqas Ewropej regolari u bi dritt ma jrid Xi media Ingli]i tkellmu fuq l-immigrazzjoni, imma – jer;a’ – bil-maqlub ta’ li ried Muscat. Ikkwotaw lill-prim ministru Ingli] Cameron jg[id li lanqas li/-/ittadini Ewropej mirRumanija u l-Bulgarija, ji;ifieri immigranti bi dritt, ma jrid, a[seb u ara kemm qabel ma’ Muscat biex jie[u tabilfors immigranti irregolari minn Malta. X’kienu jg[idu l-Ewropej lil Muscat kieku ddiskutew dak li ried

U din mhix [a;a li g[andna nistag[;bu biha. G[ax kieku fissummit tkellmu fuq x’irid Muscat fl-immigrazzjoni, il-mexxejja Ewropej kienu jinterrogawh fuq il-pushbacks illegali li ried jag[mel; fuq kif il-270 immigrant li mietu mg[arrqin qrib Lampedusa kellhom jistennew erba’ sig[at g[alxejn lill-gvern Malti jitlob l-g[ajnuna tat-Taljani sakemm g[erqu; u fuq listampar tal-passporti Maltin g[all-flus. Ri]ultati ta’ Muscat fl-immigrazzjoni li huma ag[ar minn xejn Ir-ri]ultati ta’ Muscat fl-a[[ar disa’ xhur dwar l-immigrazzjoni mhumiex xejn, huma ag[ar. G[ax fejn qabel Malta kienet tissemma fil-konklu]jonijiet uffi/jali tas-summit, issa lanqas biss issemmiet. U fejn qabel fil-konklu]jonijiet kien ikun hemm l-impenn tal-pajji]i l-o[rajn biex jie[du immigranti minn Malta – kif fil-fatt [adu l-bi//a l-kbira ta’ elfejn f’[ames snin – issa ma kienx hemm, lanqas dan l-impenn volontarju. Muscat fl-immigrazzjoni lanqas imqar ]ammna fejn konna Dawn huma r-ri]ultati ta’ Muscat fl-immigrazzjoni – biss xejn; ag[ar minn xejn. Mhux avvanzana, lanqas ]ammna fejn konna, imma sa[ansitra tefag[na lura.

Tal-mist[ija Vera li ninsabu fi ]mien ilMilied u l-festi li j;ib mieg[u. Imma mid-dehera l-Gvern da[al sew f’dan l-ispirtu g[ax qed ikun ;eneru] ma min ma jist[oqlux. Iva qed ng[id g[alliskema li biha se jbieg[ I//ittadinanza tag]na u g[alkemm wara li d-diskussjonijiet fallew bejn il-Gvern u l-Oppo]izzjoni, il-Gvern kontra t-talba ta’ bosta se jibqa’ g[addej ibieg[ lg[e]e] [a;a li g[andna b[ala poplu. Il-Gvern ried li minn din l-

iskema jpatti g[al dawk ilweg[di kollha li g[amel filba;it. U g[alhekk ma setax imur minn din l-iskema. Tajjeb ukoll nanalizzaw ftit jekk dan il-ftehim dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza ilux ibereren f’mo[[ ilGvern minn qabel l-elezzjoni :enerali ta’ Marzu li g[adda. Sfortunatament dawn il-festi kienu imtappna mhux [a]in b’din id-de/i]joni ]baljata minn Joseph Muscat, hekk kif anke lmedia internazzjonali kompliet tg[addina bi]-]mien. U issa dak li ksibna matul is-snin, reputazzjoni u r-rispett intilef g[ax dan il-Gvern mhu qed jara xejn [lief

li jda[[al kemxa flus fil-kaxxa ta’ Malta biex tag[mel tajjeb g[al xi [a;a o[ra. . Mizzi

S

Mosta

L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bilposta (Ittri lill-Editur, InNazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt.

25 sena ilu f’In-Nazzjon Fil-[ar;a ta’ ‘In-Nazzjon tag[na’ talErbg[a 28 ta’ Di/embru 1988 kienet irrappurtata bi prominenza ]ieda qawwija fid-d[ul mill-impjiegi. Dan [are; minn /ifri ppublikati mill-Gvern li juru li fl-ewwel disa’ xhur ta’ din is-sena d-d[ul mill-impjiegi ]died bi kwa]i Lm10 miljun. Kien rappurtat ukoll li lGvern g[amel rappre]entazzjonijiet dwar ilbini ta’ fabbrika ta’ armi kemikali fil-Libja. Rapporti o[ra kienu dwar l-awguri talewwel tas-sena, il-ftu[ tal-inga;; g[al suldati tal-FAM kif ukoll rapport dwar Filippini li nqabdu minn pulizija Taljana wara li pprovaw jid[lu Sqallija llegalment.

mhux imqar

Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrum {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

10

L-ISTRINA 2013

Banif Bank jag[mel l-akbar donazzjoni lill-Istrina Banif Bank ]amm mat-tradizzjoni li jkun l-akbar donatur talIstrina, b’kontribuzzjoni li tammonta g[al ¤321,800.00. Din is-somma n;abret waqt il;irja tal-President li saret aktar kmieni dan ix-xahar – avveniment li ;ibed rekord ta’ 14,600 parte/ipant li sfidaw il-possibbiltà ta’ xita qliel biex i]ommu lappuntament ta’ kull sena. Bil-weg[da li jirdoppja lammont mi;bur mill-Fun Run, tim mill-Banif, immexxi mi//ermen Michael Frendo, telg[u fuq il-palk ta/-/entru talMediterran g[all-Konferenzi, biex jag[mlu d-donazzjoni sinifikanti lil George Abela,

biex b’hekk kompla tiela sew lammont li kien di;à n;abar matul il-;urnata. “Kull sena, b’sens kbir ta’ kompassjoni, u motivati mirreazzjoni tal-pubbliku, it-tim talBanif jing[aqad aktar minn qabel biex ja[dem fuq dan ilpro;ett so/jali ta’ karità, xprunat mir-relazzjoni b’sa[[itha li lBank g[andu mal-Uffi//ju talPresident.” Bl-appo;; tieg[u lejn il-;irja tal-President sa mill-bidu nett tag[ha, f’[ames snin, il-Bank g[amel kontribuzzjoni ta’ €1,106,274 lill-Malta Community Chest Fund, permezz tal-Istrina.

Parte/ipazzjoni rekord fil-Fun Run b’risq l-Istrina li saret fil-bidu ta’ dan ix-xahar

SmartCity Malta tag[ti donazzjoni ta’ €100,000

SmartCity Malta tat donazzjoni ta’ ¤100,000 lill-Istrina mill-Qalb 2013 – l-akbar inizjattiva filantropika ta’ Malta. Flispirtu li jsir aktar b’risq il-karità, g[at-tieni sena konsekuttiva, SmartCity Malta laqg[et parti mill-Istrina ta’ din is-sena fi [danha b[ala post trasmess bissatellita. L-avveniment sar fil-Laguna Walk fi [dan SmartCity Malta li kienet miftu[a g[all-ewwel darba g[all-pubbliku biex titgawda minn kul[add waqt lista;un festiv. Destinazzjoni

mill-isba[ g[all-familji biex iqattg[u [in flimkien, il-Laguna Walk fi SmartCity Malta hija post mill-aqwa g[all-organizzazzjoni tal-Istrina 2013 li timmira biex tag[ti lura lill-komunità Maltija u torganizza attivitajiet ta’ divertiment. Il-Laguna Walk se ti;i inawgurata uffi/jalment ir-Rebbieg[a li ;ejja. Il-President irringrazzja lillKap E]ekuttiv ta’ SmartCity Malta, Anthony Tabone g[allkontribuzzjoni u l-appo;; sinifikanti ta’ SmartCity Malta lejn l-Istrina mill-Qalb 2013.

Mument sabi[ waqt id-donazzjoni tal-Bank of Valletta b’risq l-Istrina ta’ din is-sena

Il-BOV b’donazzjoni ta’ €200,000 Il-Bank of Valletta ppre]enta s-somma ta’ ¤200,000 lillIstrina. Din i/-/ifra hija ddoppju tal-flus li n;abru milliskejjel primarji u sekondarji kif ukoll minn diversi [wienet madwar Malta u G[awdex tul il-kampanja L-Istrina BOV Piggy Bank. Charles Borg, il-Kap E]ekuttiv tal-Bank of Valletta, akkumpanjat minn diversi tfal i]ommu piggy bank b[al ma jintu]a tul il-kampanja,

ippre]enta d-donazzjoni lillPresident ta’ Malta George Abela waqt il-;abra g[allIstrina. Aktar minn 5,000 piggy bank ;ew imqassma fi-iskejjel kollha ta’ Malta u G[awdex kif ukoll f’numru ta [wienet. Numru ta’ piggy banks kbar, li llum il-;urnata saru sinonimi ma’ din il-kampanja, kienu mpo;;ija fi stabbilimenti kummer/jali ewlenin biex ig[inu f’din il-;abra.

Din is - sena hija l - g[axar sena konsekuttiva li fiha lBank of Valletta ing[aqad mal-Malta Community Chest Fund f’din il-kampanja nazzjonali biex tg[in tkabbar lg[arfien u ti;bor fondi g[allIstrina. Aktar minn ¤930,000 ;ew ippre]zentati lill-Istrina millkampanja tal-L-Istrina BOV Piggy Bank minn meta din ilkampanja ;iet imnedija fl2004.

Il-President ta’ Malta jilqa’ d-donazzjoni minn SmartCity Malta


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

11

?INEKRITIKA Joe Calleja - jocal@me.com

47 RONIN

10 snin wara Tom Cruise …Keanu Reeves Direzzjoni> Carl Rinsch< [in> 119-il minuta< /ert.> 12A< KRS Kwa]i e]att g[axar snin ilu Tom Cruise kien issorprendiena bl-interpretazzjoni tieg[u ta’ Samurai fil-;appun tas-Seklu Dsatax fil-film The Last Samurai. Issa jmiss idolu ie[or Amerikan ta’ ]mienna, Keanu Reeves jilbes l-istess ilbies ;appuni] ta’ 300 sena ilu. I]da din id-darba l-;rajja hija mnebb[a minn fatti li se[[ew fil;appun, g[alkemm kien hemm min [ass li dak ir-rakkont storiku hawn ;ie kummer/jalizzat i]]ejjed. Il-film jibda bis-sejba ta’ tfajjel abbandunat li jitrabba minn familja tat-tajjeb b[al wie[ed minnhom. Ji;i m[arre; daqs Samuraj, il-gwerrieri ta’ qabel il;appun modern, meqjusa b[ala laktar klassi g[olja, nobbli ta’ dak il-perjodu. Dan Kia (Reeves) isir ferm kapa/i fil-;lied bix-xwabel, qwas u vle;e;, g[alkemm mhux kul[add ja//ettah b[ala wie[ed minnhom, u fost dawn ikun hemm il-[ajjem Kira (Asano Tadanobu), minkejja li f’wa[da mill-ewwel sekwenzi ta’ azzjoni u grafika kompjuterizzata, isalvalu [ajtu minn mostru fero/i ;gantesk, u jispi//a jie[u l-mertu Kira talli suppost qatlu hu lill-mostru

Jg[addu s-snin u dan Kira, blg[ajnuna tas-se[er u l-mag[mul jipprovoka l-mewt ta’ Asano, limg[allem tas-Samuraj jew “ronin”, biex immedjatament jie[u l-kmand hju, u wara s-sena ta’ luttu, ji]]ewwe; lill-bintu Mika (Shibasaki Ko). Din però trabbiet ma’ Kai u bejn it-tnejn kien hemm ;ibda kbira, g[alkemm hu dejjem qag[ad lura min[abba d-differenza ta’ klassi. Issa li spi//aw bla mexxej tag[hom ir-ronin ji;u e]iljati, imma 47 minnhom ja[ilfu li jivvendikaw il-mewt ta’ Asano – avolja njafu li b’hekk humamkienu jispi//aw jinqatlu. Imma dan kien je[ti;ilhim jag[mluh fi ]mien sena, qabel Mika jkollha ti]]ewwe; bilfors lil Kira. G[alhekk mag[hom jing[qad Kai, li jg[inhom isibu x-xwabel spe/jali li bihom ikunu kwa]i invin/ibbli… 47 Ronin jing[ad li sewa mal$170 Miljun u r-ri]ultat juri dan. Il-film in;ibed fl-Ungerija, u jinkludi w[ud mill-aktar sets impressjonanti, kostumi kuluriti jg[ajjtu u ruxxmata effetti spe/jali mill-aqwa grazzi g[asCGI (jew il-computer graphic imagery).

Kai (Keanu Reeves) jiddefendi lil Mika (Shibasaki Ko) f’47 Ronin

FREE BIRDS

Storja banali, imma xorta ]]omm li/-/kejknin Direzzjoni> Jimmy Hayward< [in> 91 minuta< /ert.> U.< KRS

Reggie f’sekwenza minn Free Birds

G[alkemm ridikola g[alla[[ar, din l-avventura komika animata hija mi]g[uda b’umori]mu “tal-;enn” li ma jistax jonqos milli j;ieg[el ludjenza tid[ak, l-aktar dawk /kejknin, li wara kollox huwa mmirat g[alihom. Hemm ukoll ir-ritmu mg[a;;el biex dawn ma jiddejqux u ma jaljenawx ru[hom, minkejja, li r-rakkont ma jag[milx sens jew lo;ika millbidu sal-a[[ar. Reggie (b’le[en Owen Wilson) huwa dundjan ]g[ir, intelli;emnti i]da fl-istess [in mhux f’sensih g[al kollox. Hu kien kemmxejn imwarrab anki minn s[abu, l-aktar g[ax kellu rasu ta’ kulur blu. Imma tkun proprju din id-differenza li ssalvalu [ajtu. B[alma forsi tafu hija drawwa l-aktar popolari u komuni fl-

Istati Uniti li g[al wa[da millikbar festi t’hemmhekk joqtliu u jieklu d-dundjan. Imma skont dan il-film ilPresident Amerikan kull sena jmur jag[]el dundjan biex ji;i salvat mill-qatla. Min[abba, li proprju malli jin]el il[elikopter tal-President firrazzett, Reggie jispi//a mke//i barra mid-dundjani l-o[ra, tarah il-bint ]g[ira talPresident u ;ieg[lu jag[]el lilu. B’hekk ibda g[addej [ajja ta’ re fil-White Hiuse, ui]dfa ma jdumx wisq. Jitfa//a dundjan stupidu, Jake (Woody Harrelson) li ja[taf lil Reggie, biex i;ieg[lu jing[aqad mieg[u f’missjoni biuex jiuvvja;;aw lura fi]]mien, e]attament fl-1621 fi Plymouth fejn xi pellegrini kienu da[[lu t-tradizzjoni li

joqtlu u jieklu d-dundjani b[ala ringrazzjament. L-iskop ikun li ma j[allux li tibda dik it-tradizzjoni! B[alma qed taraw bla sens, apparti l-fatt li huwa rakkont Amerikanizzat g[al kollox: dan g[ax fil-fatt kullimkien, mhux fl-Amerika biss, jittiekel [afna aktar dundjan minn perjodi o[ra tas-sena. Imma r-re;ista Hayward i]omm ritmu g[addej, hekk kif hawn g[andna ta[lita tal-film ta’ Indiana Jones, u sa[ansitra Dr. Strangelove tas-Snin Sittin b’Peter Sellers, f’rakkont ma[sub ukoll b[ala xi Western tas-Seklu 19. Dan kollu m[awwar b’“messa;;i” ta’ lealtà, kunfidenza fik innifsek u l-vanta;;i li dak li jkun isir ve;itarjan! Imma kemm se jaslu dawn g[and i]-}g[ar?!


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

12

A{BARIJIET TA’ BARRA

Twissijiet fost l-irwiefen u x-xita IR-RENJU UNIT

Mara timxi mal-kelb ;o park qrib ix-Xmara Wye li faqg[et l-art fl-in[awi ta’ Byfleet, f’Surrey, u fejn il-passa;; qed jidher i//irkondat minn g[arg[ar (ritratt> EPA)

Il-poplu Britanniku ma jistax jistrie[ mill-maltemp qawwi li rritorna b’aktar qilla minn qatt qabel u bir-ri]ultat li t[arbtu lprogrammi tat-trasport fost in/idenzi ta’ g[arg[ar ;odda fid-diversi bnadi tal-pajji]. L-a[[ar rapporti rreferew g[al madwar 13,000 djar li g[adhom neqsin mis-servizz tad-dawl u minkejja li l-kelliema g[an-networks responsabbli sostnew li ‘rnexxielhom jirristawraw lelettriku’ g[al eluf ta’ residenzi o[ra. Intant, g[adhom fis-se[[ ittwissijiet lill-pubbliku biex je]er/ita l-massimu tal-kawtela fost l-elementi perikolu]i u wara li rwiefen ‘ta’ velo/ita straordinarja’ assedjaw l-in[awi ta’ Wales. Fl-istess [in, baqg[u effettivi g[exieren ta’ flood warnings g[al numru kbir ta’ zoni flIngilterra, l-Iskozja u Wales, blawtoritajiet tas-servizzi tal-ferroviji jirrappurtaw t[arbit sostanzjali g[all-iskedi. Dan meta kellhom jing[alqu la//essi minn diversi toroq prin/ipali madwar ir-Renju Unit wara li tqa//tu s-si;ar millg[eruq fl-eqqel tal-maltemp. Sadanittant, l-in[awi talPunent ta’ Wales, l-Irlanda ta’ Fuq, iz-zoni Sko//i]i tanNofsinar u r-re;jun tal-

Midlands, fl-Ingilterra, salbiera[ bil-lejl kienu qed josservaw stat ta’ alert mag[ruf b[ala yellow warning u li jindika ‘livell ftit anqas ta’ periklu’ millirwiefen.

Diffi/li li jipprote;u d-djar Il-Prim Ministru Britanniku, David Cameron, ]ar il-villa;; ta’ Yalding, f’Kent, li ;arrab g[arg[ar qawwi g[al Lejliet ilMilied u fejn ikkonfrontatu mara li qaltlu li l-kunsill lokali tag[ha ma g[amel xejn biex jg[in lir-residenti tal-in[awi waqt l-ag[ar emer;enza. Min-na[a tieg[u, Cameron ammetta li dawn huma ‘avvenimenti tra;i/i’ u li s-sitwazzjoni tal-g[arg[ar fiz-zona spe/ifika tant hi gravi li hu diffi/li [afna g[all-awtoritajiet li ja//ertaw protezzjoni xierqa g[ad-djar talin[awi. L-a[[ar rapporti komplew li llivelli tax-xmajjar – wara l-in]ul tax-xita konsistenti – baqg[u g[olja madwar Somerset, Dorset, Surrey u Kent; blawtoritajiet qed jikkon/entraw laktar fuq ‘is-sitwazzjoni potenzjali g[al Kent u n-na[at t’isfel, ma;enb ix-Xmara Thames’.

Stuprata ‘minn gruppi ta’ r;iel’ f’ka] ie[or xokkanti L-INDJA Madwar g[axart ir;iel qed jg[inu l-investigazzjonijiet talpulizija f’ka] fejn mara ta’ 21 sena spi//at stuprata minn ]ew; gruppi ta’ r;iel ‘li ma kellhomx x’jaqsmu ma xulxin’ g[al Lejliet il-Milied. Skont ir-rapporti, l-vittma rrakkuntat li kienet qed i]]ur lill-[bieb tag[ha f’Pondicherry meta spi//at f’idejn ‘l-ewwel grupp ta’ tlett ir;iel’ u birri]ultat li stupraha wie[ed minnhom. Il-Pulizija, intant, qalet li meta l-mara, mbag[ad, irnexxielha ssib lil [biebha, huma ‘spi//aw ikkonfrontati minn grupp ie[or ta’ r;iel li kkon/entraw fuq ilvittma inkwistjoni u fejn ukoll waslu biex jistuprawha, wie[ed wara l-ie[or’.

Intant, l-a[[ar suspettat spi//a arrestat ilbiera[, b’kelliema g[all-Pulizija f’Pondicherry jg[idu li l-g[axar ir;iel imsemmija ammettew dwar dan iddelitt.

Attakki li ma kenux relatati L-awtoritajiet lokali sostnew li l-mara spi//at vittma ta’ ‘sensiela mill-aktar stramba ta’ avvenimenti brutali’ u waqt li s-suspettati se jin]ammu ta[t arrest g[al [mistax-il jum, g[ad iridu jitressqu lqorti g[all-akku]i formali. Jidher ukoll li l-vittma ma kienet taf lil [add mill-aggressuri u li l-attakki li ;arrbet ma kienu

bl-ebda mod relatati ma’ xulxin. {add fost is-suspettati ma kkummenta dwar l-allegazzjonijiet fil-konfront tag[hom minna[a tal-vittma, li wara l-esperjenza kerha dda[[let l-isptar biex ting[ata kura g[all-;rie[i u meta qed jing[ad li hi tinsab f’kundizzjoni stabbli. Il-ka] xokkanti se[[ ftit jiem biss qabel l-Indja tfakkar lewwel anniversarju mill-qtil ta’ studenta li mietet ;ranet wara li spi//at stuprata minn grupp ta’ r;iel fuq xarabank. Id-destin tra;iku ta’ dik l-istudenta kien wassal g[al g[adab bla pre/edent fost il-poplu, u fejn saru d-dimostrazzjonijiet pubbli/i li rri]ultaw fil-bidliet g[alli;ijiet tal-Indja inti]i biex ira]]nu l-vjolenza sesswali.

IL-PAKISTAN> Sostenituri tal-eks-Prim Ministru tal-Pakistan, Benazir Bhutto, jidhru quddiem poster tag[ha fil-belt ta’ Rawalpindi u fis-sit proprju fejn hi spi//at assassinata, sitt snin ilu. Bhutto kienet sfat mira g[al assassini waqt li kienet g[addejja bil-kampanja elettorali fl-in[awi partikolari (ritratt> EPA)


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

A{BARIJIET TA’ BARRA

13

Se tibqa’ barra mill-politika IT-TURKIJA

L-Armata tat-Turkija g[amlitha /ara li ma tridx tinvolvi ru[ha ‘fl-argumenti politi/i’, u meta g[adu qed ji]viluppa l-iskandlu kbir attwali dwar il-korruzzjoni fil-politika lokali. Il-kri]i wasslet biex il-Prim Ministru Tork, Recep Tayyip Erdogan, iwettaq reshuffle filKabinett wara r-ri]enja ta’ tlett Ministri li uliedhom kienu spi//aw fost numru sostanzjali ta’ persuni li sfaw arrestati b[ala parti minn investigazzjoni intensiva rigward il-korruzzjoni. Min[abba l-iskandlu, l-lira tat-Turkija kompliet titlef ilvalur kontra d-dollaru Amerikan, bil-Pulizija Torka qed tinvestiga allegazzjonijiet dwar trasferimenti ta’ flus illegali lejn l-Iran u tix[im konness ma’ pro;etti tal-bini. Sadanittant, l-Armata tatTurkija qed ti//ara l-po]izzjoni tag[ha wara s-su;;erimenti, flistampa, li l-iskandlu partikolari jista’ qed ji]vol;i b[ala ‘parti minn kumplott inti] biex iwassal g[al kolp ta’ stat fil-pajji]’. Din l-allegazzjoni [ari;ha alleat tal-Prim Ministru Erdogan, li nhar l-Erbg[a [atar g[axar Ministri ;odda, wara konsultazzjonijiet mal-President tat-Turkija Abdullah Gul. Madankollu, l-Armata qalet li se tkompli ssegwi l-i]viluppi, b’wie[ed mill-Ministri li rri]enja – Erdogan Bayraktar li kellu responsabbilta g[allAmbjent – i[e;;e; biex il-Prim Ministru Tork ‘iwarrab huwa wkoll’. It-Turkija g[andha storja ta’ interventi mill-Armata f’sitwazzjonijiet ta’ kri]i politika, i]da hu minnu li l-militar tilef [afna mis-sa[[a tieg[u tul l-g[axar snin li ilu fil-poter Tayyip Erdogan.

L-iskwadri g[all-emer;enza jitfu n-nirien li [akmu wa[da mill-vetturi li nqabdu fl-eqqel tal-isplu]joni qattiela talbiera[, fil-qalba tal-kapitali Lebani]a (ritratt> EPA)

Eks-Ministru maqtul minn bomba f’Bejrut IL-LIBANU L-eks-Ministru tal-Finanzi Lebani], Mohamad Chatah, inqatel fi splu]joni ta’ bomba qawwija li [alliet [erba fi//entru ta’ Bejrut u bis-suspetti jaqg[u fuq il-grupp Hezbollah tal-militanti X’iti I]lami/i. Chatah, Musulman ta’ nisel Sunni, kien konsulent g[all-eksPrim Ministru tal-Libanu, Saad Hariri, minbarra li kritiku kbir tal-President Sirjan Bashar alAssad u tal-moviment Hezbollah li hu sostenitur talistess Assad. Meta se[[et l-isplu]joni, Chatah kien qed jivvja;;a, b[ala parti minn konvoj, lejn laqg[a tal-grupp anti-Sirjan ‘14 ta’ Marzu’ li jmexxi Hariri.

Intant, il-konferma ta’ mewtu ng[atat fost l-investigazzjonijiet tal-qerda, u waqt li l-iskwadri g[all-emer;enza ppruvaw jitfu l-vetturi li [adu n-nar flisplu]joni. Fl-istess [in, [add ma assuma responsabbilta g[all-attakk li [alla numru ta’ mejtin o[ra, minbarra g[exieren ta’ midruba – bl-isplu]joni anki tikka;una [sarat estensivi filbini taz-zona, vi/in il-Lukanda Phoenicia. Saad Hariri qed jakku]a ‘ spe/ifikament ’ lill - militanti tal-Hezbollah b[ala ‘l-awturi ta’ dan id-delitt’ u meta l-Libanu ilu l-a[[ar xhur ibati minn mew;a ta’ attakki marbuta mattensjoni li qed tbaqbaq bejn il-

Ministru tal-Libanu, Rafik Hariri, li spi//a jitlef [ajtu fi splu]joni ta’ karozza-bomba li se[[et fi Frar tal-2005. Il-grupp Hezbollah dejjem /a[ad li kellu Lejn ;uri x’jaqsam mal-assassinar ta’ ta’ suspettati Rafik Hariri li tant kien qajjem tal-’Hezbollah’ g[adab li s-Sirja dde/idiet biex tirtira l-qawwiet tag[ha mit-territorji tal-Libanu. Jista’ jkun anki indikattiv ilIntant, Hariri qed jitkellem regolarment dwar ‘elementi messa;; li [alla Mohamad armati li ]gi//aw il-;ustizzja Chatac fuq Twitter, ftit qabel internazzjonali u li qed iferrxu inqatel, u fejn qal li ‘l-grupp Hezbollah qed jinsisti biex l-vjolenza fil-Libanu’. Dan meta fi ]mien tlett jing[ata poteri simili, fl-aspetti ;img[at jibda l-;uri ta’ [ames tas-sigurta u l-politika barranija, suspettati tal-Hezbollah li huma g[al dawk li s-Sirja e]er/itat akku]ati b’konnessjoni mal-qtil g[al [mistax-il sena s[a[ filta’ missier Saad, l-eks-Prim Libanu’. komunitajiet rivali tax-X’iti u sSunni min[abba l-gwerra attwali fis-Sirja.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

14

A{BARIJIET TA’ BARRA

Arrestati dwar aggressjoni fuq attivista L-UKRAJNA

IR-RENJU UNIT> I]-]mien tas-’sales’ ta’ wara l-Milied qed jirranka bis-sig[at, b’dan ir-ritratt, mi;bud fid-department store ta’ Selfridges, fi/-/entru ta’ Londra, jaqbad e]att l-intensita fuq l-u/uh tax-xerrejja waqt ‘il-ka//a’ g[al prodotti li qed jitilqu g[al prezzijiet imbattibbli. Il-perijodu tas-sales feta[ l-g[ada tal-Milied u fejn re;g[u ma naqsux il-folol tan-nies u t-turisti, li, ta’ kuljum, qed jo[onqu l-kumplessi kummer/jali ewlenin fil-kapitali Britannika (EPA)

Il-Pulizija Ukrajna arrestaw tlett suspettati b’konnessjoni ma’ attakk vjolenti fuq Tetyana Chornovol, ;urnalista u attivista kontra l-Gvern, li kellha tittie[ed l-isptar biex jittrattawha g[al ;rie[i serji f’rasha. L-attakk fuq il-;urnalista se[[ matul il-lejl tal-Erbg[a u wara li l-aggressuri, li kienu f’karozza, baqg[u de[lin fil-vettura tag[ha lejn il-limiti ta’ Kjev. Il-ka] ta’ aggressjoni – fejn Chornovol spi//at b’imne[irha mkisser – se[[ wara aktar minn xahar ta’ dimostrazzjonijiet talmassa kontra l-President Ukrajn, Viktor Yanukovich, talli baqa’ ma ffirmax ftehim g[al asso/jazzjoni mal-Unjoni Ewropea. Illum, l-g[exieren tal-eluf talUkrajni jridu li pajji]hom javvi/ina l-UE u jnaqqas millirbit mar-Russja, i]da Yanukovich qed jidher determinat li j;orr il-poplu tieg[u ‘fiddirezzjoni opposta’. Min-na[a tag[ha, Tetyana Chornovol qed torbot laggressjoni fil-konfront tag[ha mal-;urnali]mu investigattiv li g[addejja bih b[alissa, bit-tlett arrestati qed jiffa//jaw akku]i ta’ ‘aggressjoni bi skop partikolari’.

Mijiet ta’ dimostranti, nhar il-{amis, esprimew rabja kbira g[al dan l-attakk waqt rally quddiem il-Ministeru tal-Intern fi Kjev, b’Yanukovich innifsu jikkundanna l-esperjenza kerha li g[addiet minnha l-attivista. Il-Gvern tal-Istati Uniti u lOrganizzazzjoni tas - Sigurta Internazzjonali OSCE lanqas ma baqg[u lura fl-espressjonijiet ta ’ kundanna rispettivi , b ’ Yulia Tymoshenko , l - eks Prim Ministru tal-Ukrajna li llum qed tiskonta l-[abs f’pajji]ha, wkoll titkellem kontra ‘dan l-att ta’ intimidazzjoni’. L-aggressjoni fuq Chornovol hi l-a[[ar f’sensiela ta’ attakki fuq attivisti tal-Oppo]izzjoni u meta din il - ;urnalista saret mag[rufa g[ar-rapporti investigattivi tag[ha rigward l-a;ir ta’ Uffi/jali Ukrajni ewlenin, li qed tg[id huma ‘involuti finnegozju dubju]’. Chornovol anki kixfet l-assi u l-;id li akkumulaw dawn lUffi/jali , u ftit qabel sfat attakkata kienet ippubblikat blog fejn kitbet dwar residenza qalb il - kampanja , vi/in ta ’ Kjev, li allegatament ‘qed tinbena g[all-Ministru tal-Intern Ukrajn , Vitaliy Zakharchenko’.

Konsulent politiku investigat g[all-korruzzjoni I?-?INA L-awtoritjiet ta/-?ina qed jinvestigaw lil Yang Gang, konsulent politiku ewlieni u eksVi/i-Kap Komunista fir-re;jun awtonomu ta’ Xinjiang, dwar korruzzjoni u meta fost o[rajn qed jindagaw ‘abbu]i serji dixxi-

plinarji u legali’ min-na[a talistess uffi/jal. Mifhum li Yang hu s-sbatax-il uffi/jal ewlieni li qed ikun su;;ett g[al investigazzjoni ta’ dan it-tip mindu /-?ina g[addiet g[al tmexxija ;dida, f’Novembru

tal-2012, fejn il-President Xi Jinping kien ikkonfermat b[ala lMexxej tal-pajji]. Intant, Xi Jinping wissa li lPartit Komunista fil-Gvern kapa/i jikkrolla ‘min[abba l-korruzzjoni’ u insista b’kampanja

inti]a li ‘taqbad u tikkontrolla lill-uffi/jali g[oljin u anqas g[oljin’ li jiffurmaw il-Gvern. Anki l-abbonaturi tal-Internet qed jippruvaw – permezz talkampanji online – biex jixkfu littalin li ‘ja[sbu’ jistg[u huma

involuti fil-korruzzjoni, i]da llum fe;;ew is-sinjali li huma wkoll qed jinkwetaw lill-awtoritajiet ?ini]i; b’numru ta’ ;urnalisti jispi//aw arrestati fi/-?ina fuq akku]i li ‘//irkolaw l-g[ajdut u l-ispekulazzjoni’.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

15

A{BARIJIET TA’ BARRA

IT-TAJWAN> Dehra spettakolari ta’ festival tradizzjonali organizzat mill-Monasteru ta’ Fo Guang Shan, fil-provin/ja ta’ Kaohsiung, lejn in-Nofsinar tal-pajji]. ‘Il fuq minn elfejn tempji Buddisti u Taoisti mit-Tajwan u /-?ina ipparte/ipaw bid-diversi simboli tag[hom f’din l-unjoni tad-denominazzjonijiet reli;ju]i (ritratt> EPA)

Stennija Mistennija sena po]ittiva g[all-qawwiet g[all-industrija tal-ivvja;;ar UNIT tan-Nazzjonijiet Uniti IR-RENJU Ir Rapport Industrijali tal a[[ar sitt snin) matul l 20 4 World Tourism Organization -

IS-SUDAN T’ISFEL

L-ewwel reinforzi tanNazzjonijiet Uniti mistennija jaslu f’dan il-pajji] fi tmiem il;img[a biex jippruvaw i]ommu l-pa/i u meta l-Mexxejja talpajji]i Afrikani tal-Lvant iltaqg[u, lbiera[, fil-Kenja biex jiddiskutu l-vjolenza li qed i]]id fis-Sudan t’Isfel u li s’issa swiet il-[ajja ta’ ‘l fuq minn elf ru[. Dawn it-ta[ditiet ]vol;ew, f’Najrobi, l-g[ada li l-President tas-Sudan t’Isfel, Salva Kiir, iltaqa’ mal-President tal-Kenja, Uhuru Kenyatta, u l-Prim Ministru tal-Etjopja, Hailemariam Desalegn. Intant, tmien Mexxejja talpajji]i fir-re;jun tal-Afrika talLvant – ilkoll membri ta’ grupp mag[ruf b[ala Igad – qed isegwu l-kwistjonijiet li tqajmu waqt it-

ta[ditiet ta’ nhar il-{amis, f’Juba, bejn Kiir, Kenyatta u Desalegn. Dan waqt li qed issir evalwazzjoni ‘mill-aktar kostruttiva’ tas-sitwazzjoni.

Kri]i li wasslet g[al aktar minn 100,000 refugjat Il-vjolenza fis-Sudan t’Isfel ]bruffat kwa]i ;img[atejn ilu bejn il-qawwiet leali g[allPresident Kiir u qawwiet o[ra li qed jappo;;jaw lill-eks-Vi/iMexxej tieg[u, Riek Machar, bil-;lied sussegwenti jwassal ukoll g[al aktar minn 100,000 refu;jat.

-

World Travael Market (WTM) qed i[ares b’ottimi]mu lejn lindustrija dinjija tal-ivvja;;ar u tturi]mu g[as-sena l-;dida. Skont ir-rapport, il-protagonisti f’dan is-settur mistennija jaraw diversi avvenimenti po]ittivi u ladarba l-ekonomija globali qed tirkupra bil-mod mill-kri]i finanzjarja ri/enti. Ir-rapport jinnota li /-/ifri talqg[ad fl-Istati Uniti huma l-aktar baxxi minn Di/embru tal-2009 ‘il hawn waqt li l-istatistika g[annies li ma ja[dmux fir-Renju Unit tindika l-aktar /ifri baxxi minn Frar tal-2009. Fl-istess [in, il-Gre/ja, li fla[[ar snin tant g[addiet minn riformi diffi/li wara li kienet kostretta li tie[u bailout ming[and l-istituzzjonijiet fiskali, qed tbassar li jirnexxilha to[ro; mir-ri/essjoni (li ilha g[al dawn l-

- 1 .

Intant, hemm arja ;dida ta’ ottimi]mu rigward l-industrija tal-ivvja;;ar, bl-2012 tkun lewwel sena fejn kienu bbukkjati ‘l fuq minn 1,035 biljun vja;;. Fl-istess [in, i/-/ifri g[all-2013 mistennija jkunu jer;a’ aqwa, bil-

(WTO)

tan-Nazzjonijiet Uniti qed tbassar ]ieda ta’ erba’ fil-mija fuq l-ammont tal-vja;;i, wara li kienu saru mal-500 miljun vja;; g[all-ewwel sitt xhur ta’ din issena u li jirriflettu ]ieda ta’ [amsa fil-mija.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

16

FESTI

Imniedi l-kalendarju 2014 tal-programm ‘Mar/i u Bandalori’ fuq Radio 101 G[all-[dax-il sena konsekuttiva l-programm popolari ‘Mar/i u Bandalori’ fuq Radio 101 qed iniedi l-kalendarju g[as-sena 2014. Dan il-kalendarju hu xhieda tal-appo;; li jgawdi dan l-istazzjon u dan il-programm. G[alhekk permezz ta’ dan ilkalendarju qed ji;;edded limpenn biex g[as-sena d-die[la jibqa’ jing[ata l-aqwa materjal possibbli fil-programm ‘Mar/i u Bandalori’. Dan l-a[[ar kien ippre]entat il-kalendarju l-;did lill-Kap talOppo]izzjoni u tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil fejn ng[ata ringrazzjament li sab il-[in biex setg[et issir din ilpre]entazzjoni u g[all-appo;; li jag[ti lil Radio 101. Issa dan il-programm da[al fit-13-il sena tieg[u u millewwel deher li kien se jkollu popolarita’ kontinwa. Dan ilprogramm serva ta’ vetrina g[all-ka]ini tal-banda u pjattaforma g[all-mar/i moderni kif ukoll antiki. L-ittri, l-emails, l-awguri u ttelefonati u issa l-facebook jixhdu dan. Fi ]mien sentejn filfacebook l-ammont ta’ nies edjati fil-grupp tal-programm

Joe Chetcuti joechetcuti@onvol.net

F’dawn il-jiem kien imniedi l-kalendarju 2014 tal-programm popolari ‘Mar/i u Bandalori’ fuq Radio 101 mill-producer u pre]entatur tal-istess programm Joe Chetcuti lill-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil

‘Mar/i

u Bandalori’ tela’ g[allammont sabi[ ta’ 3,711 persuna. Dan kollu jawgura tajjeb [afna u jikkonferma kemm issemmieg[a jsegwu kull puntata ta’ dan il-programm b’attenzjoni. Ta’ dan kollu jixraq ir-

Il-Mosta

Il-festa ta’ San Silvestru Papa Nhar it-Tlieta, 31 ta’ Di/embru fil-Mosta se tkun i//elebrata l-festa ta’ San Silvestru Papa. Fil-fatt din hi la[[ar festa g[al din is-sena. Din il-kappella [elwa tinsab fin-nofs ta’ Vjal l-Indipendenza int u die[el lejn il-Mosta. Il-programm ta’ din il-festa se jissokta nhar it-Tnejn li ;ej’ Fl4.30 p.m. jibda r-ru]arju u fil-5

p.m. tibda quddiesa li se titmexxa minn Dun Charlon Muscat. Nhar it-Tlieta, jum ilfesta, fl-4.30 p.m. jibda rru]arju u fil-5 p.m. tibda quddiesa kantata bil-prietka fuq ilqaddis. Se jmexxi Dun Blake Camilleri. Wara li tintemm ilquddiesa titkanta l-antifona, Te Deum u ssir /elebrazzjoni Ewkaristika.

ringrazzjament lil kul[add. Dan ukoll i]id il-kura;; biex inkomplu nwasslu lill-Maltin u G[awdxin it-tajjeb u s-sabi[ li g[andhom il-baned tag[na. Hu ta’ awgurju tajjeb id-diversi ;emella;;i ta’ baned u inizjattivi ta’ so/jetajiet mu]ikali li kisbu l-g[ajnuna minn diversi programmi tal-Unjoni Ewropea fil-[idma tag[[om. Ringrazzjament imur lillisponsors kollha biex seta’ jkun pubblikat g[al darb’o[ra dan ilkalendarju. Ringrazzjament ukoll lis-Segretarju ;enerali talPartit Nazzjonalista Chris Said u lill-koordintur ta’ Radio 101 Charles Saliba g[all-g[ajnuna siewja tag[[om. Xejn inqas lil John Bruno g[as-sehem importanti tieg[u mill-aspett tekniku. Ringrazzjament ukoll lill-Perit ]ebbu;i Anthony Gatt g[allmod e//ellenti li ddisinja dan ilkalendarju u lill-[addiema talkumpanija Bestprint Co. Ltd talQrendi fejn sar il-kalendarju, kif ukoll lil Phyllis u lil Pauline Marie, mart u bint il-producer u pre]entatur, g[all-appo;; kontinwu tag[hom. Min-na[a tieg[u l-Kap talPartit Nazzjonalista Simon Busuttil fa[[ar l-inizjattiva biex ikun pubblikat dan il-kalendarju u [e;;e; iktar pre]entaturi u nies li ja[dmu fi programmi ta’ dan it-tip biex huma wkoll jie[du inizjattivi simili u jippromwovu t-talenti tag[hom u fuq kollox il-wirt artistiku u kulturali g[ani li jo[ro; misso/jetajiet mu]ikali Maltin u

G[awdxin. Simon Busuttil spjega li l-pubblikazzjoni ta’ dan il-kalendarju turi l-impenn, is-serjetà u ddedikazzjoni li nies dedikati jie[du fix-xog[ol tag[[om li jmiss is-sinsla tal-identita’ Maltija. Hu qal li f’pajji]na hawn eluf ta’ Maltin li jipparte/ipaw fil-[idma tal-

ka]ini tal-banda li huma m]ejnin b’libreriji mimlija arkivji ta’ dokumenti li minnhom infushom huma te]ori kbar mill passat. Simon Busuttil qal li matul issajf li g[adda ]ar aktar minn 30 lokalità f’Malta u G[awdex u segwa l-festi kif ukoll ]ar ka]ini tal-banda. G[alhekk japprezza aktar ir-rabta tal-festi u tal-baned mal-kultura ta’ pajji]na filwaqt li qal li l-Partit Nazzjonalista qed ikun dejjem aktar vi/in in-nies. Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista awgura li l-programm ‘Mar/i u Bandalori’ ikompli jsir aktar popolari b[alma di;a’ hu li da[al tista’ tg[id f’kull familja Maltija u G[awdxija. G[all-pre]entazzjoni talkalendarju attendew fost lo[rajn il-Vi/i Kap tal-Partit Nazzjonalista Beppe Fenech Adami, is-Segretarju ;enerali Chris Said, l-Assistent Segretarju ;enerali Jean Pierre Debono u l-koordintur ta’ Radio 101 Charles Saliba.

Victoria – G[awdex

Rigal tal-Milied mill-kor G[awdxi Santa ?e/ilja Wara s-su//ess sorprendenti li kieseb bl-ewwel prestazzjoni filfesta ta’ San ;u]epp ta’ Copertino nhar it-12 ta’ Ottubru 2013, il-kor issa re;a’ da[al g[al impenn mu]ikali ie[or. Il-kor G[awdxi Santa /e/ilja g[andu direzzjoni ta’ Mro Antoine Mercieca. F’kollaborazzjoni mal-knisja ta’ San Fran;isk ta’ Assisi tarRabat G[awdex, idde/ieda li jag[ti rigal tal-Milied lill-poplu Malti u G[awdxi u barranin billi g[ada l-[add se jtella’ kun/ert straordinarju b’mu]ika u qari ta’ letteratura marbuta ma’ dan lista;un festiv tal-Milied. Dan il-kun/ert li se jibda fis-6 p.m. se j;ib it-tema ‘Christus Natus Est’. Flimkien mal-kor se jie[du sehem is-soprani Patricia

Butti;ie; u Rosabelle Pavia kif ukoll it-tenur Mario Portelli, li huma membri tal-kor flimkien mal-bqija tal-Kor Santa /e/ilja Brass Ensemble. L-g[an tad-diri;enti tal-kor hu biex jitqajmu emozzjonijiet sbie[ ta’ fer[. Is-sabi[ talMilied hu li tag[ti u mhux tir/ievi biss, g[alhekk il-kor [ass li jkun xieraq li jintu]a ttalent me[tie; biex jitwassal lispirtu ta’ pa/i u hena lil kul[add. Dan mhux se jkun l-uniku kun/ert li se jittella’ peress li lkumitat tad-direzzjoni ta’ Santa /e/ilja, di;a’ beda jimpenja ru[u bis-s[i[ biex fil-;img[at li ;ejjin jing[ata bidu g[al sensiela ta’ provi g[al attivitajiet o[ra li l-kor se jtella’ fix-xhur li ;ejjin.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

ARKITETTURA

17

F’Pari;i b[alissa> Wirja dwar l-ispirtu arkitettoniku rikk tal-Belt Valletta Reasonable Dreams – Valletta, from Renaissance to Renzo Piano hija t-tema ta’ wirja li qed tittella’ b[alissa mill-kumpanija Architecture Project (AP) ;ewwa Pari;i matul Di/embru sa Jannar li ;ej, wirja li tesplora l-ispirtu arkitettoniku rikk tal-Belt Valletta. Il-wirja kienet meg[juna minn Express Trailers li pprovdiet lg[ajnuna lo;istika u t-trasport tal-wirja, fosthom il-mudelli arkitettoni/i, l-iskulturi u lkwadri kif ukoll pjanti stori/i u l-g[amara g[all-wiri. Express Trailers g[enet ukoll fl-ippakkjar tal-o;;etti kif ukoll g[all[a]na temporanja tag[hom kemm f’Malta kif ukoll barra minn Malta. “A[na kuntenti li kellna lopportunità li ng[inu lil din ilwirja presti;;ju]a u [adna gost nisimg[u li din il-wirja qed tintlaqa’ tajjeb [afna. Express Trailers uriet l-impenn tag[ha lejn dan il-pro;ett mill-bidu nett u g[amilna mezz li titwassal lg[ajnuna lo;istika kollha li kien hemm b]onn g[as-su//ess ta’ din il-wirja,” qal kelliem g[al Express Trailers. “L-g[ajnuna li tatna lkumpanija Express Trailers kienet importanti [afna sa millbidu ta’ dan il-pro;ett. Sa minn meta kkommettew l-g[ajnuna tag[hom, offrewlna servizz u g[ajnuna mill-i]jed professjon-

ali li kienu kri/jali g[all-organizzazzjoni tal-wirja,” qal Guillaume Dreyfuss millkumpanija AP. Il-wirja li qed tittella’ ;ewwa La Galerie d’Architecture sal-11 ta’ Jannar, qed tkun imfissra b[ala “vja;; bejn ir-realtà u lfittizju, img[oddi utopjan u dak li jista’ jkun possibbli fil;ejjieni, dak li hu teoretiku u dak li fil-fatt twettaq.” Din il-wirja qed tfittex li tippre]enta l-mod kif kumpanija ta’ arkitettura qed tidentifika ru[ha mal-vi]joni u l-aspirazzjoni ta’ w[ud mill-i]jed pro;etti arkitettoni/i importanti fil-Belt Valletta. B’kun/ett ma[sub kollu kemm hu minn Architecture Project (AP), il-wirja hija vja;; ta’ [sieb fit-trasformazzjoni talBelt filwaqt li to[loq rabta bejn l-img[oddi u l-;ejjieni madwar tlett kun/etti ewlenin: [olm storiku, [olm li sar reali u lframmentazzjoni ta]-]mien u lispazju permezz ta’ [olm artistiku. Dan kollu jibqa’ bba]at fuq irrispett lejn il-[sieb ori;inali wara tant pro;etti kapitali li raw l-evoluzzjoni tal-Belt Valletta mill-bidu Rinaxximentali tag[ha g[all-pro;etti ta’ llum fosthom dak ta’ Bieb il-Belt ma[sub minn Renzo Piano g[all-pro;ett tal-Lift tal-Barakka ta’ Fuq ma[sub minn AP.

}ew; xog[lijiet artisti/i li jag[mlu parti mill-wirja mill-aqwa bl-isem Reasonable Dreams – Valletta, from Renaissance to Renzo Piano li b[alissa qed tittella’ f’Pari;i


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

18

LETTERATU-

Manwel Dimech qatt minsi Filli minsi, filli mqieg[ed fuq quddiem. {afna minn dak li kiteb Dimech qed ji;i mitbug[, hekk [assieba jistg[u ja[dmu fuq [ajtu u g[emilu. G[adha kemm [ar;et ;abra ta’ kitbiet dwar Manwel Dimech. “Ilbiera[, Illum, g[ada” mi;bura flimkien minn Mark Montebello li f’wie[ed mill-artikli jistqarr kif beda jinteressa ru[u f’dan il-bniedem. Il-;abra fiha t-ta[didiet li kienu saru meta n[are; ixxog[ol ta’ Dimech, “Ivan u Praskovja u kitbiet o[ra” fil-21 ta’ Ottubru 2012 fil-jum li fih mitt sena qabel twaqqfet “IxXirka tal-Imdawlin” , u publikazzjonijiet li saru qabel. {abib qalli li l-istampa fuq ilfa//ata tal-ktieb turi ritratt ta’ Dimech flimkien mar-ra[[al Darmanin imlaqqam ‘Manu’ li kien joqg[od fi Triq Xintill Hal Tarxien. Dimech kien g[alliem, ilbniedem li jitg[allem jinteba[ bil-qag[da li fiha qed jg[ix, ja[dem g[all-[elsien tieg[u u ta’ ;ensu. L-ewwel nett jitg[allem jaqra u jikteb bil-Malti g[aliex “nazzjon u lsien huma [a;a wa[da, titlef dik meta jintilef dan”.

jke//u arthom.

Il-Monument ta’ Manwel Dimech fil-Belt Valletta

Ta’ siwi g[all-Maltin li jitg[allmu ilsna o[ra biex ikunu b[al ;nus o[ra. Bil-gazzetta “IlBandiera tal-Maltin” g[araf ju]a il-medja ta’ ]mienu. Biex juri labbu]i tas-setg[ana kiteb ukoll g[all-palk “Mg[allaq Iva, {ati Le” li qatt ma rnwxxielu jtella’ min[abba /-/ensura.

Qatt ma ried vjolenza, [oloq utopija imdawla biex jinteg[leb id-dlam li g[assar lill - Maltin g[al snin twal . Malta kolonja, daqqa ta’ imperu , daqqa ta ’ ie[or . Min ja[kem ma jaqbillux jg[allem. Da[[alha f’rasu li l-Imperu Ingli] u l-qaddejja tieg[u riedu

lill - Maltin

minn

{adem g[all-jeddijiet tan-nisa {adem g[all-jeddijiet tan-nisa meta l-mara Maltija kellha biss twelled u ssajjar fil-k/ina, imqisa b[ala anqas mir-ra;el. Fix-Xirka setg[u jid[lu wkoll nisa. “Wasal i]-]mien, mara Maltija li inti trid tiddefendi lilek innifsek, jekk s’issa g[ad ma ried jiddefendik [add, wasal i]-]mien li tg[aqqad il-ponnijiet u tg[ajjat b’kemm seta’ g[andek. Malta tieg[ek ukoll.” (Il-Bandiera talMaltin tat- 30 ta’ Settembru 1911). Qawwija l-ispiritwalità ta’ Dimech. “L-ideolo;ija li kellu… g[ax-Xirka tal-Imdawlin kienet mitbug[a fl-ambitu u fil-kuntest tal-fidi li hu kellu fil-pre]enza eterna ta’ Alla, u l-fidu/ja s[i[a li rawwem biex /eda l-kontroll ta’ [ajtu u r[ieh fir-rieda ta’ Alla.” (Bniedem ta’ Spiritwalità Profonda - artiklu ta’ Maria u Michael Zammit) Da[al g[ax xog[ol biex jaqleb il-Kotba mqaddsa bil-Malti biex il-poplu jkun jista’ jaqrahom hu. Meta l[idma u l-kitba ta’ Dimech ;abulu l-iskomunika millKnisja, Dimech ;ie wa[du. Fit12 ta’ Awwissu 1912 wara medjazzjoni ta’ [bieb, g[amel abjura b’dikjarazzjoni ;enerali. Malti ta’ kul[add

Michael Grech jikteb dwar “ Ix-xejriet, xe[tiet u

Joe Cassar stcassar@gmail.com

dispo]izzjonijiet li hu ( Dimech) kien jaqsam ma’ bosta bnedmin o[ra ta’ ]mienu” ‘artiklu ta[t irras ‘Identità’ u Euro/entri]mu f’Dimech’. L-g[alliem ried “li Malta tie[u xi ftit mid-dawl tal-punent” g[ax [tija tal-Ewropa dan ma [aditux. G[alhekk il-Maltin kellhom ja[sbu u jilbsu b[al ulied l-Ewropa. Hekk setg[u jimxu ’l quddiem g[ax ma kenux iddestinati li jibg[u lura. Grech janalizza l-[sibijiet ta’ Dimech dwar kolonjali]mu, issimpatija li kellu g[al Franza, in-nuqqas tieg[u li ma g[arafx “ Il-qrubija tal-poplu tag[na ma’ dawk semiti/i. Il-ktieb juri l-qawwa tal-[sieb ta’ Dimech kif juru wkoll xi kontradizzjonijiet f’kitbietu. Ktieb li [are; mill-qalb biex jitfa’ dawl fuq bniedem li llum sar ta’ kul[add, Malti li ma jistax jitqieg[ed f’xi gar]ella ta’ partit g[ax jekk isir hekk ikun qed ji;i m/ekken.

Il-qoxra tal-ktieb “Ilbiera[, Illum, g[ada” minn Mark Montebello li jag[ti [arsa dettaljata lejn kitbiet dwar Manwel Dimech


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

19

ATTWALITÀ

Matul din is-sena komplejna nisimg[u b’[afna gwerer u tbatijiet f’g[add ;mielu ta’ pajji]i madwar id-dinja... fost l-o[rajn fis-Sirja fejn eluf ta’ persuni inno/enti tilfu dak kollu li kellhom. Il-mistoqsija tibqa’ wa[da> tmiem din is-sena jfisser tmiem ta’ kapitli koroh^ Jew mas-sbie[ ta’ sena ;dida nissoktaw bir-rutina ta’ aktar ;lied u gwerer^

Il-mewt u l-[ajja jmorru flimkien Xi [add (ma nafx jekk hux xi filosfu b[al Wittgenstein) qal li l-mewt mhix parti mill[ajja, g[ax mal-mewt m’hemmx [ajja. B[as-soltu, ng[idu li dan huwa veru u mhux veru. G[ax il-mewt hija parti mill-[ajja tag[na l-bnedmin, u fl-istess [in, il-mewt hija passa;; g[all[ajja ohra bla tmiem. Imma biex temmen hekk trid tkun temmen, inkella l-mewt ti;i biss xi [a;a wara li m’hemmx [ajja i]jed. Sena li riesqa lejn it-tmiem Dan l-a[[ar tajnieha g[allimwiet (a[na kollha minn dik irrazza li mmutu!). Din mhux [a;a [a]ina, meta qeg[din noqorbu lejn it-tarf tas-sena, u meta din is-sena li qed ng[ixu fiha, se tmut u tispi//a. Is-sena se tispi//a filwaqt li tibda sena o[ra, ;dida fjamanta. {a;a xierqa, g[ax inkunu g[adna kemm I//elebrajna lMilied, it-twelid per e//ellenza tal-istess {allieq tad-dinja mag[mul Bniedem. F’dawn l-a[[ar ;img[at, Malta kellna ponn ta’ mwiet li [allewna nibku t-telfa. Imma fix-xena internazzjonali kien

hemm o[rajn. Ejjew naraw xi w[ud: Doris Lessing, rebbie[a talPremju Nobel, li kitbet il-famu] u kontroversjali, The Golden Notebook u g[exieren ta’ rumanzi li jirriflettu rkejjen mbieg[da tal-Imperu Brittanniku. Mietet f’ Novembru meta kellha 94 sena. Ftit qabilha miet poeta kbir Irlandi], Kattoliku, Seamus Heaney. Barra mid-don talkelma f’postha, kellu passjoni g[al art twelidu, il-[amrija tag[ha, u l-kisba tal-pa/i minkejja t-tilwima mhux biss malIngilterra imma anke bejn la[wa. Rebbie[ ukoll tal-premju Nobel. Mix-xena tal-films, [allietna Joan Fontaine li l-anzjani jiftakruha sewwa b’nostal;ija ta’ ]mien romantiku li g[adda u mar, imma l-memorji baqg[u. Jg[idu li kellha sbu[ija delikata [afna. Reb[et l-Academy Award, u kienet te//ella f’partijiet romanti/i ta’ vulnerabbiltà f’films b[al Suspicion u Rebecca, tad-Direttur Alfred Hitchcock. Fuq Mandela u l-pa/i g[edna bi]]ejjed g[alissa, g[alhekk

Bniedem tajjeb, bilkemm ma ng[adduhx bi]-]mien f’[ajtu, g[ax ng[idu li jg[ix fil-qamar. Imma meta jmut nag[rfu kemm kien twajjeb jew tajjeb. F’[ajtu ma xtaqnix nimitawh, imma wara mewtu, nazzardaw infa[[ruh Norbert Ellul-Vincenti nibit2@gmail.com

infakkru lil Peter O’Toole, li baqa’ mag[ruf g[al Lawrence of Arabia u Becket, u bosta partijiet fil-films u fit-teatru. :ie Malta jiffilmja fi Troy, u [afna minna rajnieh u [adnilu b’idejh, jekk mhux ukoll kellimnieh. Mietet Eleanor Parker, famu]a g[all-parti tag[ha talbarunessa krudila fis-Sound of Music. Kellha 91 meta mietet. {ajja twila o[ra. U g[al min hu dilettant ta’ karrozzi sbie[, velo/i, u li jitfarrku, kien hemm il-mewt f’in/ident tat-traffiku, ta’ Paul Walker, l-istar tal-Fast & Furious movie series, li miet f’Los Angeles flimkien ma’

sie[bu li kien qed isuq. Miet jirrej]ja, g[alkemm mhux hu kien qed isuq. {asra, g[ax kellu biss 40. It-tra;edji fil-Libja u s-Sirja Kos , mietu tant nies , kif

baqg[u jissemmg[u dawn biss u xi ftit o[rajn. Ara kemm eluf mietu l-Libja u s-Sirja. Kif ilma;;oranza tag[na ng[ixu u mmutu ming[ajr ma n[allu marka internazzjonali warajna? Ix-xorti kollox, hemm min jg[id. Imma anke l-b]ulija. Ilmod kif xi w[ud ja[tfu l-opportunità meta tippre]enta ru[ha f’[ajjithom, filwaqt li o[rajn jitilfu anke l-isba[ okka]jonijiet min[abba n-nuqqas ta’ [e;;a. Forsi nibqg[u lura min[abba nnuqqas ta’ xi [add li jistimulana,

jew i[e;;i;na jew jinkura;;ina, jew jixprunana. Bniedem tajjeb, bilkemm ma ng[adduhx bi]-]mien f’[ajtu, g[ax ng[idu li jg[ix fil-qamar. Imma meta jmut nag[rfu kemm kien twajjeb jew tajjeb. F’[ajtu ma xtaqnix nimitawh, imma wara mewtu, nazzardaw infa[[ruh. Il-[ajjin ma tantx in[obbu nfa[[ruhom, g[ax nib]g[u li jog[lew i]jed minna. Forsi ng[iru g[alihom. U jista’ jkun ukoll li aktar nie[du pja/ir nikkritikawhom (nirridikolawhom) biex in[ossuna superjuri. Kos, il-mewt tal-kbarat kemm tg[allimna affarijiet, dwar x’inhu mportanti fil-[ajja tal-bniedem. Donnu meta jmutu napprezzawhom i]jed.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

20

RIFLESSJONIJIET

Ix-xorb u s-sewqan ma jmorrux flimkien F’dan i]-]mien tas-sena ji]diedu t-twissijiet biex jekk dak li jkun jo[ro; u jkun ser isuq ma jixrobx xorb alkol[oliku sabiex inaqqas ilperiklu g[alih u g[all-o[rajn. Dan huwa ]mien li fih il-[ru; ji]died u mal-[ru; ji]died ukoll il-konsum tal-alko[ol. Dawn iljiem jg[addu imma t-twissijiet tajjeb li n]ommuhom tul is-sena kollha. Periklu fit-toroq Li tkun fit-triq, issuq,

riekeb ;ewwa karozza jew miexi di;à hemm g[add ta’ riskji. Wa[da [abiba tieg[i ftit jiem ilu rrakkuntatli kif kienet fi triq ;ewwa Ruma, fil-karozza malfamilja tag[ha u [in bla waqt waqg[et si;ra u ;iet fuq mutur li kien g[addej minn l-istess triq. Is-sewwieq tal-mutur tilef [ajtu. Perikli b[al dawn imdawrin bihom bla ma ninteb[u. Fatt ie[or ;ara lili ftit xhur ilu ;ewwa Ruma wkoll. Kont g[addej minn triq u bdiet tqattar ix-xita, er;ajt lura biex in;ib umbrella. Buffura ri[ waqqg[et persjana minn xi [ames sulari g[oli u ;iet fuq mara ftit metri bog[od minni. B’xorti tajba din id-di]grazzja ma kienitx fatali u minkejja li lmara ttie[det l-isptar, intbag[tet lura d-dar wara fit [in. Bosta perikli o[ra jinstabu fit-toroq tag[na u ma nistg[ux neliminawhom. In]idu l-periklu Minbarra l-konsum talalko[ol u s-sewqan hemm ka]i o[ra fejn il-periklu, g[alina u g[all-o[rajn, no[olquh a[na

Kull sena f’dan i]-]mien tas-sena jsiru [afna appelli biex min se jixrob ikun prudenti bi]]ejjed u ma jsuqx... g[ax ix-xorb u s-sewqan ma jmorrux flimkien u tajjeb li dak li jkun jevita in/identi bla b]onn

stess. Kemm-il darba naraw peruni jsuqu l-karozza u fl-istess waqt jitkellmu fuq il-mowbajl jew ag[ar minn hekk jibg[atu xi sms? Dawn huma atti illegali li ji;u ippenalizzati meta dak li jkun jinqabad, imma l-pulizija u l - gwardjani lokali ma jitg[ux ikunu ma’ kull karozza. Fit-toroq tag[na fa/li nitilfu l - kon/entrazzjoni meta nkunu qeg[din insuqu , bi]]ejjed tara riklam jew tilma[ peruna.

Mhux diffi/li nnaqqsu l-periklu minn madwarna. Kieku kul[add jag[ti sehmu ikollna [afna iktar pa;ni fil-gazzetti mimlijin b’ a[barijiet sbie[ minflok a[barijiet li jniktuna

Nistg[u nitilfu lkon/entrazzjoni tag[na u dik il-frazzjoni ta’ sekonda tista’ tkun fatali g[alina jew g[al [addie[or. Anke kelma ming[and persuna li tkun riekna mag[na g[andha mnejn ittellifna. B’ dan kollu fit-toroq tag[na tajjeb li ma nkunux a[na li n]idu lperiklu fit-toroq tag[na. Festi bla xorb

Hawn min ja[seb li jekk ma jinxtorobx xorb alko[oliku ma jkunux i//elebrati sewwa l-festi tal-Milied. Jien ma nimma;inax li to[ro; u tixrob biss ilma imma hemm soluzzjoni wkoll g[al min jo[ro; u jsuq. Ftit ;img[at ilu kont mistieden tie; Malta. F’bar minnhom kien hemm g[a]la ta’

cocktails li bosta minnhom ma kienx fihom alko[ol. {ajruni nduq wie[ed u jkolli nammetti li ma ridtx nemmen li ma kiex fih alko[ol g[ax kellu tog[ma tassew tajba. Jien m’inix xi wie[ed li niffrekwenta l-barijiet imma nemmen li xarbiet b[al dawn issibhom fil-[wienet tax-xorb li normalment bosta jfittxu filfesti. Tkun idea tajba li min se jsuq jixrob cocktail bla alko[ol, wie[ed, tnejn u anke tlieta jekk ikollu aptit, imma jkun mo[[u mistrie[ li jkun f’qag[da li jsuq u jasal lura d-dar, hu u dawk li jkollu mieg[u, qawwijin u s[a[. Mhux diffi/li nnaqqsu lperiklu minn madwarna. Kieku kul[add jag[ti sehmu ikollna [afna iktar pa;ni fil-gazzetti mimlijin b’ a[barijiet sbie[

Fr. Reno Muscat OP Renosop@gmail.com

minflok a[barijiet li jniktuna. Ftit ta’ rieda tajba kull ma hemm b]onn. Mhux matul iljiem tal-festi biss imma matul is-sena kollha g[ax il-periklu jinsab ma’ saqajna dejjem u kullimkien.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

21

RIFLESSJONIJIET

Hemm b]onn ta’ ri]oluzzjonijiet g[as-sena 2014^ Mal-bidu ta’ sena ;dida lkelma tfaqqa’ ma’ widnejna. Issa ilna nisimg[uha! Forsi iddejjaqna. Tferra[na. Tif[ilna l-pjaga. Inkella tikkalmana l-g[aliex tfakkarna fis-su//ess li nkunu ;arrabna. Hu x’inhu l-ka] malbidu tas-sena l-ewwel kelma li titfa//a f’ mo[[na hija “ri]oluzzjoni.” Jew a[jar l-weg[da li nag[mlu mag[na nfsuna malbidu tas-sena l-;dida ‘ biex nibdew nag[mlu xi [a;a tajba jew li nieqfu minn xi [a;a [a]ina li nkunu qieg[din inwettqu. Diversi awturi u nies famu]i t[addtu dwar ir-ri]oluzzjonijiet. Bill Vaughn, kittieb Amerikan tas-seklu g[oxrin, kiteb: “Lottimist jibqa’ mqajjem sa’ nofsillejl biex jara s-sena l-;dida. U l-pessimist jibqa’ mqajjem [alli jkun /ert li s-sena l-qadima intemmet”. Il-kittieb Ingli] tasseklu dsatax, Charles Lamb, qal li “l-Jum tal-Ewwel tas-Sena huwa jum it-twelid ta’ kull bniedem”. Il-;urnalist Amerikan Hal Borland issokta jibni fuq l-ottimi]mu ta’ Charles Lamb meta qal li “tmiem is-sena la huwa t-tmiem u lanqas il-bidu i]da tkomplija filg[erf li l-esperjenza tista’ ti]ra’ fina”. Tal-istess [sieb huma Edward Payson Powel, ;urnalist Amerikan, u l-mag[rufa personalità fil-qasam tal-midja, Oprah Winfrey. G[al Powel, “is-sena lqadima g[addiet. [alli l-mejjet jidfen il-mejjet. Is-Sena l-;dida issa [akmet l-arlo;; ta]-]mien. Kul[add jirrakomanda d-dmirijiet u l-possibiltajiet tat-tnax-il xahar li jkunu ;ejjin!” Filwaqt li Winfrey tesklama: “Mer[ba lissena l-;dida u /ans ie[or g[alina li nag[mluha sewwa”. Intejbu lilna nfusna

{afna jippruvaw jie[u ssu;;eriment ta’ Winfrey bl-akbar serjetà. G[alhekk u[ud jippruvaw itejbu lilhom infushom fi]ikament billi jieklu ikel b’sa[[tu, jitiflu l-pi], jag[mlu i]jed e]er/izzju, jieklu a[jar, jixobru anqas alko[ol, jieqfu jpejpu jew jigdmu diffrejhom, inkella jabbandunaw vizzjijiet o[ra. Persuni o[ra jidde/iedu li malbidu tas-sena l-;dida jippruvaw itejbu s-sa[[a mentali tag[hom billi ja[sbu b’mod po]ittiv, jid[ku aktar spiss u jgawdu l[ajja. G[all-o[rajn sena ;dida tfisser impenn biex itejbu l-finanzi tag[hom billi jnaqqsu b’mod drastiku d-dejn li g[andhom, ifaddlu aktar flus, jag[mlu investimenti ]g[ar, itejbu l-karriera tag[hom, jew jistabbilixxu nnegozju tag[hom.

Ir-ri]oluzzjonijiet – huma moda [afna b[alissa... min biex i]omm mad-dieta u jiekol bil-qies, min biex jaqta x-xorb jew is-sigaretti... tajjeb li nag[mlu ri]oluzzjonijiet realisti/i u nippruvaw in]ommuhom... imqar jekk ]g[ar u mhux ri]oluzzjonijiet bombasti/i... din ilkarikatura twassal messa;; mill-aktar interessanti

Niskorpru affarijiet ;odda G[all-istudenti sena ;dida tfisser li jtejbu l-livell tal-edukaz-

zjoni tag[hom billi jippruvaw i;ibu marki a[jar fl-e]amijiet, jie[du edukazzjoni a[jar, jitg[allmu xi [a;a ;dida b[alllingwa o[ra jew il-mu]ika, jistudjaw aktar spiss, jaqraw i]jed kotba jew ikabbru t-talenti li g[andhom. G[al min irid jie[u [ajtu b’aktar serjetà s-sena 2014 tista’ tfisser g[alih li jtejjeb lilu nnifsu billi jsir aktar organizzat, inaqqas l-istress, inaqqas il-geddum, iqassam [inu a[jar, ikun aktar indipendenti, iqatta’ anqas [in quddiem is-sett tat-televi]joni jew jilg[ab anqas il-log[ob fuq ilkompjuter. G[al o[rajn is-sena 2014 taf tkun wa[da fejn fiha jiskopri lvalur tas-safar! G[ax is-safar jifta[hom bera[ g[as-sejba ta’ kulturi, ikel, drawwiet, reli;jonijiet, u modi o[ra ta’ [ajja. Altruwi]mu

Xi w[ud jistennew is-sena 2014 bil-[erqa l-g[aliex fiha be[siebhom jiddedikaw parti minn [inhom biex jg[inu lill-o[rajn, i[addmu l-life skills, jikbru aktar fil-virtujiet /ivili, jag[tu aktar flus jew kull tip ta’ g[ajnuna lill-karitajiet. Sa[ansitra lesti li b’;enero]ità kbira ja[dmu fuq ba]i part-time f’NGO.

{abib kbir tieg[i ri/entement g[allimni li l-aqwa ri]oluzzjoni li nista’ nag[mel g[al 2014 hija dik li dak li nista’ nwettqu [a inwettqu. ]g[ir kemm hu ]g[ir! G[andu ra;un biex ibieg[!

Patri Mario Attard OFM Cap frmarioa@gmail.com

Persuni jaraw is-sena 2014 b[ala barka l-g[aliex fiha jixtiequ bil-bosta jtejbu r-relazzjonijiet li g[andhom mal-o[rajn, li jtejbu ssocial skills, li jkabbru lintelli;enza so/jali, li jag[mlu [bieb ;odda, li jqattg[u [in kwalitattiv mal-membri tal-familja tag[hom. M’g[andnix xi ng[idu je]i]tu wkoll dawk li g[alihom is-sena 2014 se tkun is-sena l-aktar importanti f’[ajjithom l-g[aliex fiha se jissetiljaw. U[ud minnhom se jitg[arrsu waqt li o[rajn se ji]]eww;u bil-g[an li jkollhom l-ulied. Nikbru spiritwalment Fl-a[[arnett je]istu dawk li, lg[aliex jafu kemm il-[ajja hija qasira u fra;li [afna, jinteb[u bl-

importanza li jitolbu aktar u li

jkunu aktar vi/in ta’ Alla. F’kelma wa[da li jikbru spiritwalment. G[ax tassew il-[ajja umana issib il-milja tag[ha f’relazzjoni intima ma’ Alla, l-Awtur tal-[ajja. Ming[ajru kollox jispi//a! G[aliex kollox jittie[ed for granted. Imma Bih f’[ajjitna kollox ji;;edded. Kollox jie[u r-Ru[, ji;ifieri f’kollox nibdew naraw lIm[abba provvidenzjali tieg[u. Mhux ta’ b’xejn mela li min jersaq lejH jibda’ jifra[ b’kollox. Lg[aliex mo[[u u qalbu jimtlew bl-ispirtu tar-radd il-[ajr. Bl-ispirtu mbierek tal-gratitudni! {abib kbir tieg[i ri/entement g[allimni li l-aqwa ri]oluzzjoni li nista’ nag[mel g[al 2014 hija dik li dak li nista’ nwettqu [a inwettqu. ]g[ir kemm hu ]g[ir! G[andu ra;un biex ibieg[! Fakkarni f’dak li l-Beata Madre Tere]a tant kienet t[obb tg[id: “Mhux ilkoll nistg[u nwettqu [wejje; kbar. Imma nistg[u nag[mlu [wejje; kbar bi m[abba kbira”.

Ri]oluzzjonijiet realisti/i Forsi fis-sena 2014

mhux dejjem [a jirnexxieli n]omm il-pi] tieg[i e]att. Inkella n[allas iddejn f’qasir ]mien. Jew li nsiefer fil-pajji]i kollha li nixtieq in]ur. Abbli lanqas m’hu [a jirnexxieli naqla’ qala’ d-dar u nag[milha kif nixtieq fi]-]mien li ppjanajt g[aliha. G[ax hemm [wejje; o[ra li ma jiddependux minni. Daqskemm jiddependi minni kemm se ng[ix! Imma li ninkora;;ixxi lil xi [add, li ng[id ‘Bon;u!’ bi tbissima sin/iera, li nifta[ g[ajnejn lo[rajn, li ma nxandarx id-dnub ta’ [ija, li nsib [in biex nitlob, li nqerr qrara tajba, li nag[ti daqqa’ t’id lil min hu msallab bixxog[ol, li na[fer, dawn huma ri]oluzzjonijiet li nista’ inwettaqhom dejjem, fis-sena 2014 u lil hinn minnha! [a nie[u l-parir ta’ Oprah Winfrey: [alli dawn il[wejje; li g[adni kemm semmejt inwettaqhom sewwa fis-sena 2014!


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

22

TV#RADJU

06:00 09:00 09:05 10:30 10:35 11:55 12:00 12.30 13:30 15:00 15:05 17:55 18:00 18:30 20:30 21:00 22:30

Bon;u 101 Weekend (b’waqfiet g[all-A[barijiet fis-07:00 u fit-08:00; 08:30 Anali]i tal-:urnali) A[barijiet Wara l-Breakfast A[barijiet Il-Fatti Kollha Avvi]i tal-Mewt A[barijiet Mil-Lenti }ag[]ug[a Italomix A[barijiet fil-qosor Skor (b’waqfiet g[all-A[barijiet fl-16:00 u fil-17:00) Avvi]i tal-Mewt A[barijiet Hits Parade Country Music Club Fuzzbox Saturday Special Il-Fatti Kollha (r).

G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel

07:05 - Gravity Falls 07:30 Jessie 07:55 - Austin & Ally 08:15 - A.N.T. Farm 08:40 - A Bug’s Life 10:15 - That’s So Raven 10:35 - Good Luck Charlie 11:00 - A.N.T. Farm 11:25 Jessie 11:45 - Austin & Ally 12:10 - Good Luck Charlie 12:35 - Dog With a Blog 13:00 - Mickey Mouse 13:05 - The Cheetah Girls 2 14:35 - A.N.T. Farm 15:00 Dog With a Blog 17:20 - Good Luck Charlie 17:40 - Jessie 18:05 - Austin & Ally 18:30 - Shake It Up! 18:50 - The Suite Life on Deck 19:40 - Shake It Up! 20:00 - Austin & Ally 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 - Good Luck Charlie 21:10 - Wizards of Waverly Place 22:00 - The Suite Life of Zack & Cody 22:45 - Jonas Los Angeles 23:30 - The Suite Life on Deck. Nickelodeon

07:05 - Little Kingdom 07:30 Bubble Guppies 07:55 - Go, Diego, Go! 08:20 - Winx Club 08:45 - The Fairly OddParents 09:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 10:00 - Turtles 10:25 - The Penguins of Madagascar 10:50 - SpongeBob SquarePants 11:15 - Winx Club 11:40 - iCarly 2:30 - Victorious 12:55 - Big Time Rush 13:20 Marvin Marvin 13:45 SpongeBob SquarePants 14:40 The Penguins of Madagascar 15:30 - The Fairly OddParents 15:55 - iCarly 16:20 - Big Time Rush 16:45 - Victorious 17:10 Life With Boys 17:35 SpongeBob SquarePants 18:00 Turtles 18:25 - The Penguins of Madagascar 19:15 - Marvin Marvin 19:40 - Victorious 20:05 - iCarly 20:30 - SpongeBob SquarePants 20:55 - Avatar: The Legend of Aang 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 23:00 - iCarly. Jim Jam

07:00 - Nouky & Friends 07:05 Rubbadubbers 07:15 - Oswald 07:30 - Fluffy Gardens 07:45 Jarmies 08:00 - Kipper 08:20 Mio Mao 08:25 - What’s The Big

Idea? 08:30 - Gazoon 08:40 Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 - Heroes of the City 09:15 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - The Night Before Christmas 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 Tiny Planets 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:25 - Jarmies 12:40 - Mio Mao 12:45 - What’s The Big Idea? 12:50 - Heroes of the City 13:05 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:50 Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 - Igloo-Gloo 14:20 Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 - Fluffy Gardens 15:15 Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 - Pingu 16:30 Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - Igloo-Gloo 17:00 - The Night Before Christmas 17:50 - See the Sea 17:55 - Slim Pig 18:05 - Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - What’s The Big Idea? 18:50 - Nouky & Friends 18:55 My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 - Lots & Lots Of... 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney & Friends 20:10 Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 - Connie the Cow 20:45 Angelina Ballerina 21:00 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - Pingu 21:50 - Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 Dougie in Disguise 22:45 - Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 - Tork 23:15 - Benjamin’s Farm 23:20 - My Animal Friends 23:35 - Nouky & Friends 23:40 What’s The Big Idea? 23:45 Wobblyland 23:50 - Barney & Friends.

Il Barone di Munchhausen

- Rai 2, 14>00

Il-film jibda fi gwerra lejn l-a[[ar tas-seklu 18, fejn splu]jonijiet u sparar minn armata kbira Torka barra l-bibien tal-belt. Hawn jinsab il-Baruni Munchhausen fejn jg[addi minn avventuri kbar, avventuri li jfissru [ajja jew mewt. TVM 1

07:00 - News Loop 07:30 - Great Crimes and Trials 08:00 - Malta u lil hinn minnha 09:30 - Click 10:00 - MEA 10:30 - Madwarna 11:00 - The Wedding Battle 12:00 - News 12:10 - Paqpaq 12:45 - Sibtek 14:00 - News 14:10 Sibtek (ikompli) 16:00 - News 16:05 Luxdesign 17:10 - Rajt Ma Rajtx 17:45 - Kelmag[al[ajja 18:00 - News 18:10 Paqpaq On Test 18:20 - Gadgets 18:55 - Animals Diary 20:00 - News 20:45 Emma, Film 1996 21:45 - A[barijiet (punti prin/ipali) 23:00 - News 23:20 Sibtek. TVM 2

08:30 - Great Crimes and Trials 09:00 Click 09:30 - MEA 10:00 - G[awdex illum 10:30 - Tuffi[at Migduma 11:00 Bijografiji 12:00 - 3 Pointers 12:30 Ruggers 13:00 - GFA Round Up 13:30 - Ti;rijiet Biss 14:00 - Champions League Magazine Programme 14:30 Starboard 15:00 - Paqpaq Motor Sport 15:30 - Dwarna 16:30 - Gadgets 17:00 - Venere 17:30 - Paqpaq Lifestyle 18:00 - Mixage 18:30 - Quddiesa misSantwarju ta’ Pinu 19:15 - Paqpaq on Test 19:30 - Rajt Ma Rajtx 20:00 Great Crimes and Trail 20:30 - A[barijiet g[all-persuni neqsien mis-smieg[ 20:40 - Realta’ 21:40 - A[barijiet (punti ewlenin) 21:45 - Kurrenti 22:30 - Malta u lil hinn minnha 23:00 - A[barijiet blIngli]. ONE

08:00 - Telebejg[ 08:30 - Breakfast News Week 09:30 - Pink Panther 10:00 - On D Road 10:30 - Telebejg[ 11:00 - Sieg[a }mien Weekend 12:10 Telebejg[ 12:30 - One News 12:40 Looks 13:45 - Arani isa 16:00 - Living News 17:30 - One News 17:40 - Pink Panther 18:15 - On D Road 19:00 Te]ori 19:10 - Lottu 19:30 - One News # Sports # Temp 20:15 - }ona Sports 20:45 - Saturday Xpress 22:15 - Bin 61 23:00 - Popcorn 23:30 - One News # Rapport tat-Temp. Smash

09:30 - Teleshopping 13:00 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 14:00 - Er;a’ Lura 15:30 - Dokumentarju 16:00 - M’intix Wa[dek 16:30 - D bride 17:30 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 18:40 Dokumentarju 19:00 - A[barijiet 19:30

- Nursery Stars 20:30 - Forum 21:30 Dokumentarju 22:00 - A[barijiet 22:30 - Poker. Raiuno

07:05 - UnoMattina in famiglia 08:00 TG1 08:18 - Tg 1 Dialogo 08:25 UnoMattina in famiglia 09:00 - TG 1 09:04 - UnoMattina in famiglia 09:30 TG 1 L.I.S 09:33 - UnoMattina in famiglia 10:15 - Che tempo fa 10:20 Linea Verde Orizzonti 11:10 - Dreams Road 2013 Portogallo 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tele;iornale 14:00 Wind Music Awards 2013 17:00 - TG1 17:10 - Che tempo fa 17:15 - Asua immagine 17:45 - Passaggio a NordOvest 18:50 - L’Eredita’ 20:00 Telegiornale 20:30 - Tg Sport 20:35 Affari Tuoi 21:10 - SuperBrain (Le Supermenti) 23:15 - TG1 secondi 23:19 - SuperBrain (Le Supermenti) 23:40 Padre Cicogna di Eduardo De Filippo 01:05 - TG 1 Notte. Raidue

06:00 - Due uomino e mezzo Salsicce Salsicce e pancetta 06:30 - Real School Il Divertinglese 07:00 - I Saurini e i racconti della Fonte Magica, Film 08:30 Tutto su Paperino 09:15 - Voyager Factory Inside the World 10:00 - Sulla via di Damasco 10:30 - Meteo 2 10:35 - Il nostro amico Charly fa piazza pulita 11:20 - Mezzogiorno in famiglia 13:00 TG 2 Giorno 13:25 - Buon Natale da Pippo e Dintorni, Film 14:00 - Barone di Munchausen, Film 17:10 - Sereno Variabile 18:00 - TG 2 L.I.S. 18:03 Meteo 2 18:05 - Sea Patrol Esercitazioni, Series 18:50 - Squadra Speciale Cobra 11 - L’auditorium 20:30 - TG 2 21:05 - Castle Guardiae e ladri (TF) 21:50 - Body of Proof - Il figlio del boss (TF) 22:40 - Senza traccia (TF) 23:25 - TG 2 23:40 - TG 2 Dossier 00:25 - TG 2 Storie. I racconti della settimana 01:05 - TG 2 Mizar 01:30 - TG 2 Cinematinee’. Raitre

06:00 - Fuori orario. Cose (mai) viste 07:00 - La grande vallata Il buon ladrone 07:55 - Non ti pago, Film 09:10 Ah!...La musica. 09:20 - I quattro moschettieri, Film 11:00 - TGR BellItalia 11:30 - TGR Prodotto Italia 12:00 - TG 3 12:25 - TGR - Il Settimanale 12:55 - TGR Ambiente Italia 14:00 - TG Regione # Meteo # TG 3 15:00 - Viaggio nell’Italia che cambia

Federico Fellini, un ritratto 15:50 - The Newsroom - Il grande folle 16:45 Squadra Speciale Vienna Con le buone o le cattive 17:30 - Uno zoo in fuga, Film 18:55 - Meteo 3 # TG 3 19:30 - TG Regione # TG Regione Meteo 20:00 Blob 20:10 - Stanlio e Ollio Noi siamo le colonne, Film 21:05 - La grande storia - La Chiesa, la donna e il Papa 23:20 - TG 3 # TG Regione 23:40 - Un giorno in pretura - Il vento di ponente 00:44 Meteo 3 Rete 4

06:10 - Televendita Media Shopping 06:25 - Vita da strega, Film 1964 06:57 - Sangue e arena 09:45 - Carabinieri 5 10:50 - Ricette all’Italiana - Natale 11:30 - TG4 - Meteo.it 12:00 Detective in corsia 12:55 - La signora in giallo 14:00 - Lo sportello di Forum 15:35 - Ieri e oggi in TV 16:15 - La stangata 18:55 - TG4 19:31 - Meteo.It 19:35 - Il segreto I 20:30 - Tempesta d’amore 21:10 - Life -uomo e natura natale 23:50 - Life - Storia 00:15 Disastri D’Italia - Terremotti 01:15 TG4 Night News 01:38 - 7 volte 7. Canale 5

06:00 - Prima pagina TG5 07:55 Traffico 07:58 - Meteo.It 07:59 - TG5 09:10 - Supercinema 10:00 - Melaverde 11:00 - Forum 13:00 - TG5 13:39 Meteo.It 13:41 - Come tu mi Vuoi 16:30 - La citta’ del Natale 18:00 - Tre bambini sotto l’albero 20:00 - TG5 20:39 - Mmeteo.it 20:40 - Striscia la notizia - La voce dell’insolvenza 21:11 - Io, loro e Lara 23:41 - Ma che colpa abbiamo noi 01:31 - TG5 01:50 Rassegna 02:00 - Meteo.It 02:01 Striscia la notizia - La Voce dell’ insolvenza 02:36 - Una donna molto speciale. Italia 1 06:35 - Televendita Media Shopping 06:55 - I maghi di waverly I 07:45 Hannah Montana 08:34 - Glee I 10:25 Gossip Girl 12:25 - Studio Aperto 13:02 - Sport Mediaset 13:40 - Rancer Una renna per amico 15:39 - Dragon Heart 17:25 - Tom e Jerry 17:38 - Top One 18:30 - Studio Aperto 18:58 Meteo. It 19:00 - Tom e Jerry 19:20 Un ponte per Terabithia 21:10 - Journey to the Christmas star 22:50 - Smooch 00:40 - Sport Mediaset 01:05 - Studio Aperto - La Giornata 01:20 MoonLight 02:50 - Televendita media Shopping.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

23

TV#RADJU F. Living

07:00 - Ashram 09:00 - F. Living Magazine 10:00 - Belle Donne 12:00 - Teleshopping 13:00 Niltaqg[u 15:00 - Teleshopping 16:00 Bejnietna 18:00 - Teleshopping 20:30 - Tie; tal-{olm 21:30 Bejnietna 23:30 - Fil-:nien ma’ Melo 24:00 - Madagascar 01:30 Teleshopping. Xejk

07:30 - Just for Laughs 07:45 - Total Request Show 09:50 - Shout Out 10:00 - Love and Romance 10:45 Teleshopping 11:45 - Just for Laughs 12:00 - Kontra r-Ri[ (r) 13:30 - The 80s 14:00 - Local Angle 15:00 - The 90s 15:30 - Teleshopping 16:30 Hits 16:50 - Shout Out 17:00 - Local Issues (r) 17:45 - Maltese Music 18:00 - Total Requests Show (live) 20:00 - Just for Laughs 20:15 - Shout Out 20:30 - Just for Laughs 21:55 Football 22:00 - Music Documentary 23:00 - Local Issues (r) 23:45 - The 60s and 70s. BBC Entertainment

07:00 - Little Robots 07:10 - Me Too! 07:30 - Balamory 07:50 Fimbles 08:10 - Little Robots 08:20 - Robbie the Reindeer 08:50 - My Family 12:50 - Casualty 13:40 EastEnders 14:10 - EastEnders 14:40 - EastEnders 15:10 EastEnders 15:40 - Lapland 16:55 Doctor Who 17:40 - Doctor Who 18:25 - Doctor Who 19:25 - Michael McIntyre’s Comedy Roadshow 20:15 - Alan Carr: Chatty Man 21:00

- Sally Lockhart Mysteries 22:35 Sherlock.

-

TCM

08:15 - The Glass Slipper 09:50 Designing Woman 11:45 - The Glass Bottom Boat 13:35 - In the Good Old Summertime 15:15 - In This Our Life 17:00 - Destination Tokyo 19:10 Dr. Jekyll and Mr Hyde 21:00 Beetlejuice 22:35 - Something of Value. MGM Movies

07:00 - A Home of Our Own 08:45 Burn! 10:40 - Italian Movie 12:15 Nothing Personal 13:55 - The Winter People 15:40 - Convicts 17:15 MGM’s Big Screen 17:35 - Chitty Chitty Bang Bang 20:00 - Battle of Britain 22:10 - Last Embrace 23:50 - The Comfort of Strangers. Diva Universal

06:55 - Rex: A Cop’s Friend 07:50 - Rex: A Cop’s Friend 08:45 - Great Women 09:00 - Strong Medicine 09:50 - Strong Medicine 10:40 Movie 11:00 - ER 11:50 - ER 12:40 - Great Women 12:55 - Movie 14:35 - Great Women 15:00 - Law & Order 15:53 Law & Order 16:46 Great Women 17:00 - Mr Selfridge 17:50 - Mr Selfridge 18:40 - Great Women 18:48 - Movie 19:10 - Great Women 21:00 - JAG 22:40 - Great Women 22:55 - Downton Abbey. Discovery Channel

07:15 - Fifth Gear 08:10 - Mega Builders: Raising the Roof: Rio

Stadium 09:05 - Crisis Control: Panama Canal, Panama City 09:55 The Real Hustle: Undercover 10:25 - The Real Hustle : Undercover 14:00 - The Real Hustle 14:25 Bear Grylls: Escape From Hell: Canyons 15:20 - Discovery Saved My Life 16:15 - Wheeler Dealers: Porsche Boxster 17:10 - Carfellas: Bocce Baller 17:40 - Carfellas: Eye Candy 18:05 - Dallas Car Sharks: Real Rat Rod 18:35 - Chasing Classic Cars: Utah Collection 19:00 - Fifth Gear 20:00 - Storage Hunters 20:30 - Storage Hunters: Deceptive Deals 21:00 - Auction Hunters: Quadzilla Attacks 21:30 - Auction Hunters: Sink or Swim 22:00 World’s Top 5: Monster Sea Machines 23:00 - Machines of Glory: Carmageddon!

07:00 Net News 08:30 Telebejg[ 11:30 Chit Chat 12:30 Jekk Jog[;obkom 13:30 Sibt Familja 14:00 Net News 14:05 Sibt Familja 16:00 Paprati 17:00 Nis;a Maltija 17:30 Elle 18:00 Net News 18:05 Sibtilfidi 19:10 Lottu 19:30 Net News 20:15 G[alik fl-Ewropa 20:30 Iswed Fuq l-Abjad 21:30 Net News 21:35 Iswed Fuq l-Abjad 22:00 – Premier 23:00 – Net News.

Go Stars

07:15 - The Proposal 09:00 - The Road to El Dorado 10:30 - Joyful Noise 12:30 - Christmas Hope 14:00 - People Like Us 15:35 - Hyde Park on Hudson 17:10 - Crazy, Stupid, Love 19:10 - A Perfect Murder 21:00 - Bel Ami 22:40 - The Dark Knight Rises 01:20 - For a Good Time, Call …. Melita more

09:00 - Private Practice 12:45 SMASH 13:30 - Smash 17:15 Mike & Molly 17:45 - Whitney 18:30 - Chicago Fire 19:15 - Grey’s Anatomy 20:00 - How I Met Your Mother 20:30 - Amazing Race 21:15 - Game of Thrones 22:15 - Spartacus 23:15 - Suits 00:00 - GO ON 00:30 - Dallas 01:15 - Alcatraz.

Sport fuq il-Cable Eurosport 1

08:30 - ISU Grand Prix, Figure Skating 12:45 - FIFA U#17 World Cup Football 14:00 - UEFA Women’s Champions League Football (live) 16:00 - FIFA U#17 World Cup Football 17:00 - ISU Grand Prix, Figure Skating 19:00 FIFA U#17 World Cup Football 20:00 - Boxing 21:00 - Live Superkombat Fighting Championship Kickboxing. Eurosport 2

07:30 - World Cup Qualifier Football 10:00 - World Cup, World Tour 11:00 - Summer Grand Prix Ski Jumping 12:30 - FIS World Cup Alpine Skiing 13:30 - European Tour Snooker 15:30 - World Cup, World Tour 16:30 - UEFA U#21 International Championship Futsal 17:30 - Summer Grand Prix Ski Jumping 19:00 - World Cup Qualifier Football 20:00 - World Cup, World Tour 21:00 - UEFA U#21 International Championship Futsal 22:00 - Total KO. GO sports 1

07:00 - Barclays PL: Wk 20: Cardiff City v Southampton 09:00 - Barclays PL: Wk 20: PL Preview 09:30 Ligue 1: Rd 19: AS Monaco v Valenciennes 11:30 - Barclays PL: Wk 20: Tottenham H v WBA 13:30 - Serie A: Rd 17: Livorno v Udinese 15:30 - Football’s Greatest 16:00 Barclays PL: Wk 20: Man. C. v Crystal Palace (live) 18:00 - Trans World Sport 19:00 - UEFA Champions League: Magazine Programme 17 19:45 - RaboDirect Pro12: Rd 11: Leinster v Ulster (live) 22:00 - Barclays PL: Wk 20: Aston Villa v Swansea City 00:00 Vincennes Horseracing 02:00 - Serie A: Rd 17: Inter v Milan. GO sports 7

Dragonheart

-Italia 1

Tifel u d-dragun tieg[u jing[aqdu flimkien g[al ;lieda kontra l-[a]en. Bowen (Dennis Quaid), kavallier ;ie mqabbad mir-re;ina Aislinn (Juilie Christie), biex jitlob lid-dragun biex itih bi//a fidda mill-qalb tal-aqwa dragun li je]isti biex binha Einon, jkun jista’ jg[ix wara li ;ie midrub. Id-Dragun jaqbel, i]da jordna lil Bowen biex la darba Einon issir Re, dan irrid jikmanda u jmexxi b’mod ;ust. Izda kelmet Bowen tinzamm? Einon jikber f’re ;ust?

07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Barclays PL: Wk 20: West Ham Utd v Arsenal 11:00 - Aviva Premiership: Rd 11: Newcastle Falcons v London Wasps 13:00 Barclays PL: Wk 20: PL Midweek Review 14:00 - RaboDirect Pro12: Rd 11: Munster v Connacht 16:00 Serie A: Rd 17: Atalanta v Juventus 18:00 - Barclays PL: Wk 20: West Ham Utd v WBA 20:00 - Aviva Premiership: Rd 11: Harlequins v Exeter Chiefs 22:00 - Barclays PL: Wk 20: Man. C. v Crystal Palace 00:00 - Serie A: Rd 17: Cagliari v Napoli 02:00 - RaboDirect Pro12: Rd 11: Leinster v Ulster. GO sports 8

09:00 - Vincennes Horseracing 11:00 - Barclays PL: Wk 20: West

Ham Utd v Arsenal 13:00 - Aviva Premiership: Rd 11: Newcastle Falcons v London Wasps 15:00 Barclays PL: Wk 20: PL Midweek Review 16:00 - RaboDirect Pro12: Rd 11: Munster v Connacht 18:00 Serie A: Rd 17: Atalanta v Juventus 20:00 - Barclays PL: Wk 20: West Ham Utd v WBA 22:00 - Aviva Premiership: Rd 11: Harlequins v Exeter Chiefs 00:00 - Barclays PL: Wk 20: Man. C. v Crystal Palace 02:00 - Serie A: Rd 17: Cagliari v Napoli. GO sports 2 13:15 - Barclays PL: Wk 20: PL Preview 13:45 - Barclays PL: Wk 20: West Ham Utd v WBA (live) 16:00 - Barclays PL: Wk 20: Norwich City v Man. Utd (live) 18:30 - Barclays PL: Wk 20: Cardiff City v Sunderland (live) 20:30 Milan Channel. GO sports 3 16:00 - Barclays PL: Wk 20: Aston Villa v Swansea City (live) 18:00 Inter Channel. GO sports 4 16:00 - Barclays PL: Wk 20: Hull City v Fulham (live) 18:00 - Juve Channel. GO sports 5 17:00 -

Aviva Premiership: Rd 11: Harlequins v Exeter Chiefs (live) 19:00 - LFC TV. Malta Stars

08:00 - Malta Basketball Association (r) 09:35 - Malta Rugby Football Union (r) 11:10 - Malta Handball Association (r) 12:30 - MFA Futsal League (r) 13:50 - Melita GFA 1st Division (r) 15:35 - BOV Premier League (r) 17:50 - Malta Basketball Association (r) 19:25 - Malta Rugby Football Union (r) 21:00 - Malta Handball Association (r) 22:20 MFA Futsal League (r) 23:40 Melita GFA 1st Division (r) 01:25 BOV Premier League (r). Melita Sports 1

08:00 - Bundesliga - Preview (r) 08:30 - FA Cup (r) 10:35 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 12:45 America’s Cup: World Series (r) 14:25 - Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r) 14:55 - Bundesliga - Preview (r) 15:30 - Bundesliga [LIVE] 17:35 Bundesliga - Highlights (r) 18:30 Bundesliga (live) 20:35 - Bundesliga - Highlights (r) 21:25 - Bundesliga (r) 23:20 - Vendee Globe 2012-13 Weekly Highlights (r) 23:40 Bundesliga (r).


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

24

TV#RADJU

Un ponte per Terabithia - Italia 1, 19>20 Niltaqg[u ma’ Jess Aarons, tifel ta’ 12-il sena, li jg[ix mal;enituri u erba’ a[wa bniet li tnejn huma akbar minnu u tnejn i]g[ar. It-tnejn il-kbar jisimhom Ellie u Brenda, li ji;;ieldu ma’ xulxin il-[in kollu. Filwaqt i]-]g[ar jisimhom Joyce

Anne u May Belle, liema ]ew; a[wa jkollhom rwol importanti lejn l-a[[ar tal-filmat. Dan hu ruman miktub fil-bidu tas-snin sebg[in i]da li minkejja ]-]mien baqa’ popolari imens. X’se ji;ri minn Kess? X’se jkun l-irwol ta’ [utu?

La citta’ del Natale - Canale 5, 16>30 Kollox jibda meta Liz McCann u t-tifel tag[ha, Mason, jidde/idu li jmorru vja;; biex i]uru lil missier Liz, Jack, g[al festi tal-Milied. Jack tag[hom istruzzjonijiet ta’ kif g[andhom jaslu i]da g[a; xi ra;uni jew o[ra ma setg[ux issibu t-triq.

Waqt li kienu qeg[din issuqu, Mason qal lill-ommu biex tieqaf, u ommu g[amlet dan g[ax [asbet li binha ra xi [a;a fit-triq. Mason [are; mill-karozza u [arab ji;ri wara /-/erva filforesta. Ftit wara ;ie lura u qal

lill-ommu li sab il-post, kien hemm belt ]g[ira fil-wied. Min[abba l-fatt li l-karozza ma setg[etx ter;a’ taqbad bdew mexjin fil-foresta. Fejn sabu ru[hom Liz u Maison? Sabuh lil Jack? Ma minn iltaqg[u? X’perikli sabu?


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

25

TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF Mimdudin: 1. Annimal li tarah [afna fiddjar u fil-;onna tag[na (6) 4. Ma t[allix li jista’ jinfeta[ kif ;ieb u la[aq (8) 9. Titjir ta’ skrata # jew balal minn armi tan-nar (6) 1 0 . Xarba mag[mula mill meraq tal-lumi ma[lul fizzokkor (8) 12. Il-vittma ta’ Kajjin (4) 13. Pi] ]g[ir u]at fil-mi]ien ta’ spi]jar (5) 14. Jekk il-Qadima, inkunu qed nirreferu g[all-Imdina (4) 17. {wawar bit-tewm g[al ma’ bebbuxata (6) 18. u 20. Grupp ta’ [bieb li soltu jin;abru flimkien (6) 20. Ara 18. 21. Min hu superstizzju] ma jg[addix minn ta[t wie[ed (6) 27. Bejn il-:img[a u l-{add (4) 28. Log[ob atletiku fejn wie[ed juri [iltu fil-[effa, fil-;iri, e//. (5) 29. Ma [aditx nifs aktar b’sadda tal-grie]em u l- imnifsejn (4) 32. Sustanza li minnha hu mag[mul l-abjad tal-bajd (8) 33. Timlieh meta tindafar sew (6) 34. Ma [allejtux jisma’ i]jed! (8) Mix[uta, ma tifla[x (6) Weqfin: 1. Pastizz tond tal-g[a;ina (7) 2. Di]grazzja tremenda jew tal-bi]a’ (8) 3. Ma [allietx ;did (4) 5. G[ata tar-ras, tas-suf, g[attrabi (6) 6. G[emil li ;ej mir-rieda u li ssibu mo[bi fit-tara;, Iris! (4) 7. ?nagen (6) 8. Tg[id Lea rat l-e]istenza vera tal-[a;a? (6) 11. u 26. Tistqarru dnubietkom (6) 15. Jekk ta’ ta[t, jintlibes ta[t qmis (5) 16. Tibqax imne]]a’ (5) 19. Pulit, li jaf jilbes u jaf i]ommha bla tkabbir (8) 22. Mara li tie[u [sieb ittmexxija tal-impjegati lo[ra fis-swali ta’ sptar (7) 23. Attakk g[al g[arrieda fuq xi [add, ;eneralment billejl (6) 24. Dabbar b’xi mod, /erti tbajja’! (6) 25. Ma[ru; fil-bera[ u m[olli g[all-wiri (6) 26. Ara 11. 30. T[allix vojt (4) Tibqax isfel! (4)

1

2

3

4

9

5

6

7

8

10 11

12

13

14

15

16

17

18 19 20

23

21

24

25

27

22

26

28

29

30

31

32

33

34

35

Soluzzjoni tat-Tisliba li dehret is-Sibt li g[adda

Rapport tat-temp

Mimdudin: - 1. Ku;ini, 4. Arrestat, 9. Rigali, 10. Skruplu], Ekru, 13. Xkuma, 14. Deni, 17. Tellaq, 18. u 20. Olanda, 21. Strina, 27. Assi, 28. Sfida, 29. }ejt, 32. Minestra, 33. ?estun, 34. Kmandata;, 35. Spirti. Weqfin:-- 1. Kurrent, 2. :ugarell, 3. Noli, 5. Rakkmu, 6. Eluf, 7. Tilbes, 8. Ti]jin, 11. u 26. Skalda, 15. Sajda, 16. Platt, 9. Direttur, 22. Attenti, 23. }ammek, 24. Osanna, 25. Sfaret, 30. {sad, 31. Temp.

Irba[ sett tal-platti ming[and JB Stores Indirizzaw is-soluzzjoni tag[kom hekk: Tisliba JB Stores, In-Nazzjon, Stamperija Indipendenza, Triq Herbert Ganado, Tal-Pieta PTA 1450, u g[andkom ]mien sa nhar is-Sibt

li ;ej. Ir-rebbie[#a jit[abbar [mistax o[ra. L-a[[ar premju ntreba[ minn J. Zammit, 207 Triq Bwieraq, Birkirkara.

?entru Nazzjonali g[at-Trasfu]joni tad-Demm St. Luke’s Square, G’Mangia Tel> 25951244, 21234767, 21238756

F’in/ident tat-traffiku ;ieli jintu]aw aktar minn tletin pinta demm fuq persuna wa[da. G[andna b]onnok. :ib il-karta ta’ l-identità u ejja ag[ti pinta. Ftu[ mit-8.00a.m. sas-7.00p.m. kuljum

UV INDEX

2

IT-TEMP Ftit jew wisq imsa[[ab bil-possibilta’ ta’ xi [albiet i]olati tax-xita li jsir ftit imsa[[ab VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ Moderat mill-Majjistral it-Tramuntana, lokalment moderat g[al ftit qawwi, li jsir [afif mill-Punent Majjistru sa tard wara nofsinhar BA{AR Qawwi li jsir moderat IMBATT Baxx g[al moderat mill-Punent Majjistru li jsir baxx TEMPERATURA L-og[la 16˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 17.6mm Xita mill-1 ta’ Settembru 295.8mm IX-XEMX titla’ fis-07.11u tin]el fil-16.55

Il-[amest ijiem li ;ejjin

IT-TNEJN L-og[la 16˚C L-inqas 9˚C

IT-TLIETA L-og[la 17˚C L-inqas 10˚C

L-ERBG{A L-og[la 16˚C L-inqas 11˚C

IL-{AMIS L-og[la 15˚C L-inqas 10˚C

IL-:IMG{A L-og[la 16˚C L-inqas 10˚C

UV

UV

UV

UV

UV

2

2

2

2

2

Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 10˚ xita, Al;eri 19˚C xemxi, Amsterdam 8˚C xita, Ateni 14˚C xita, Li]bona 16˚C imsa[[ab, Berlin 9˚ xemxi, Brussell 8˚C xita, il-Kajr 20˚C xemxi, Dublin 8˚C imsa[[ab, Kopen[agen 5˚C imsa[[ab, Frankfurt 7˚C imsa[[ab, Milan 11˚C xemxi, Istanbul 13˚C imsa[[ab, Londra 11˚C ftit imsa[[ab, Madrid 11˚C imsa[[ab, Moska 1˚C imsa[[ab, Pari;i 11˚C imsa[[ab, Bar/ellona 14˚C ftit imsa[[ab, Ruma 13˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 20˚C xemxi, Tripli 16˚C ftit imsa[[ab, Tune] 15˚C imsa[[ab, Vjenna 8˚C im[assab, Zurich 1˚C /par, Munich 6˚C xemxi, St. Petersburg 3˚C imsa[[ab


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

26 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun

GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu 77200983.

G{ALL-KIRI {a]-}ebbu; ’il barra minn

KLASSIFIKATI Triq l-Imdina

GARAXX basement 40 pied x 50 pied, jista’ jintu]a g[al gym, store, uffi//ju e//. ?emplu 79211659.

AVVI}I Mario Colours

G{AL kull xog[ol ta’ kisi u tibjid, kisi bil-;ibs, kisi bir-ramel u siment, kisi u tibjid fuq il-pont u

]ebg[a, tik[il fuq il-fil, tik[il fuq l-antik, graffiato, silikato, gypsum boards, madum u katusi. ?emplu 99468622. Esperjenza ta’ 16-il sena u stima b’xejn.

Ni]barazzaw – trasport – kull xog[ol

ALL CLEARANCE TRANSPORT innaddfu djar, fabbriki e// minn kull tip ta’ skart anke

materjal tal-kostruzzjoni. Innaddfu ;onna. Nag[mlu qlug[ ta’ madum tal-art u tal-kmamar tal-banju. Tindif u tiswijiet ta’ bjar, tik[il u tibjid, gypsum, xog[ol ta’ alterazzjonijiet fuq lantik, bdil ta’ soqfa, e//. Servizzi bil-high-up. Xog[ol b’esperjenza kbira. ?emplu 79081719 jew 21433352. www.allclearancemalta.com

Tiswijiet fil-pront u fil-post

TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

G{ALL-BEJG{ G[amara antika

TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu

99800607.

Libsa ta’ Tie;

:DIDA fjamanta, qatt ma intu]at, mixtrija ming[and ALAMANGO. Prezz negozjabbli. ?emplu fuq 99200354.

Sodda Sufan

TAS-suede, 60” wiesg[a blistorage. Prezz €400 jew leqreb offerta. ?emplu 99808356.

Tombla sheets

B’numri kbar u kuluri differenti. Kalendarji kbar tat-2014, 29/m x 42/m. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur etc u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq

pbonnici@bonniciprintingpress.com


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

27

SPORT ATLETIKA

Su//ess g[al Grech u Galea Nadrew Grech u Rita Galea, it-tnejn ta’ Mellie[a A.C kisbu su//ess fl-edizzjoni tat-tellieqa ta’ Fleur-de-Lys, kompetizzjoni li ssir kull sena organizzata millklabb ta’ B’Kara St Joseph. Fl-edizzjoni tat-tellieqa tal10km u tal-5km [adu sehem aktar minn 230 atleta li kellhom jg[addu minn B’Kara, {alBalzan, Hat-Attard u minn Fleur-de-Lys. Andrew Grech reba[ din ittellieqa f’[in ta’ 32 minuta u 36 sekonda biex spi//a quddiem

Steve Chetcuti ta’ B’Kara St Joseph li g[amel [in ta’ 33 minuta u 59 sekonda. Sie[bu Stephen Borg da[al it-tielet f’[in ta’ 34 minuta u 14-il sekonda. Fil-kategorija tan-nisa kienet Rita Galea li spi//at fuq quddiem f’in ta’ 40 minuta u 26 sekonda. Galea g[elbet l-isfida ta’ [abibta Gianella Bugeja li da[let 12-il sekonda wara Galea. Fit-tielet post da[let Denise Buttigieg li irre;istrat [in ta’ 41 minuta u e42 sekonda.

Ibrahim u Mercieca jiddominaw fil-5km

Hussen Ahmed Ibrahim ta’ St Patrick’s u Marthese Mercieca ta’ Mellie[a A.C iddominaw il-kategoriji rispettivi tag[hom fit-tellieqa tal5km. Ahmed Ibrahim reba[ ittellieqa f’[in ta’ 16-il minuta u ]ew; sekondi biex spi//a quddiem Mark Herrera ta’ Pembroke Athleta li g[amel [in ta’ 16-il minuta u disa’ sekondi. Fit-tielet post fil-kategorija tal-ir;iel spi//a Keith

Galea ta’ B’Kara St Joseph li g[amel [in ta’ 16-il minuta u 25 sekonda. Il-kategorija tan-nisa intreb[et minn Marthese Mercieca ta’ Mellie[a A.C u din g[amlet il-5km f’[in ta’ 19-il minuta u 20 sekonda. Mercieca spi//at quddiem Francesca Arrigo li irre;istrat [in ta’ 19-il minuta u 37 sekonda filwaqt li fit-tielet post da[let Sandra Schembri ta’ B’Kara St Joseph li g[amlet [in ta’ 20 minuta u 31 sekonda.

Rita Galea

FUTBOL F’G{AWDEX - KAMPJONAT MELITA I DIVI}JONI

SK Victoria Wanderers fil-qu//ata Xag[ra United FC ................0 SK Victoria Wanderers ........1 Xag[ra United FC

D. Galea, J. Ruiz Perez, I. Borg, J. Buhagiar, A, Farrugia, J. Bartolo, O. Pogukay (J. Azzopardi), C. Achokwu, V.J. Saliba, M. Galea, J. Scerri (S. Attard). SK Victoria Wanderers - S. Agius, D. Monday, J.P. Grima, S.F. Bajada, A. Adesina, C. Scortino, P. Anizoba, J. Vella, S. Sultana, N. Vella (E.Nwankwo), E. Nkwocha. Referee - Philip Farrugia -

SK Victoria Wanderers, b’gowl uniku fit-tieni taqsima g[elbu lit-tim tal-qieg[ Xag[ra United biex mhux biss

akkwistaw double fuq l-avversarji, i]da wkoll issa jinsabu wa[edhom pero b’partita iktar mi]-]ew; timijiet ta’ warajhom Nadur u Xewkija. Wara tmien minuti Chris Sciortino tal-Wanderers ikkonkluda barra wara clearence qasira tad-difi]a ta’ Xag[ra. Fuq in-naha l-ohra x-Xaghrin tilfu opportunita ta’ skor fit-18 ilminuta meta wara azzjoni tajba ta’ Victor John Saliba, Oleg Pogukay ikkonkluda [a]in minn qag[da tajba. Il-Wanderers wie;bu fit-23 minuta b’xutt ftit barra ta’ Joseph Vella u minuta wara kienu sfortunati li laqtu l-lasti b’cross shot ta’ Peter Anizoba. Il-Wanderers irnexxielhom jiksbu l-gowl li idde/ieda l-par-

tita fit-18 il-minuta meta f’azzjoni ta’ kontrattakk Ejofor Nkwocha da[al fil-kaxxa u millcross PETER ANIZOBA g[eleb lil Galea. Oratory Youths ma jfallux Munxar Falcons FC..............0 Oratory Youths FC...............5

Munxar Falcons FC - J. Borg, M. Pace, A, R. Spiteri, K. Borg, G. Sillato, D. Farrugia, O. Curmi, J. Grima (J. Mercieca), J. Calleja, P.A. Attard. Oratory Youths FC - F. Vella, C. Cardona, G. Vella (F. Cini), M. Cremona, A. Azzopardi, K. Farrugia, D. Stojanovic, S. Attard, A. Camilleri (A.

Debrincat), J. Tabone, O. Farrugia (M. Tabone). Referee - Paul Caruana

Kif Jinsabu 1 Divi]joni L R D T F K Pti

Il-bidu kien b’[afna log[ob f’nofs il-grawnd bi]-]ew; difi]i jikkontrollaw lill-attakkanti rispettivi. Fil-35 minuta lYouths fet[u l-iskor meta Michael Pace ikklirja l-ballun minn fuq il-linja imma l-ballun spi//a g[and GIANLUCA VELLA li b’xutt minn barra lkaxxa g[eleb lil Borg. Fit-tieni taqsima Oratory [ar;u iktar aggressivi fejn wara erba’ minuti tentattiv ta’ Cardona kien salvat g[al corner minn Joseph Borg. Fit-12 ilminuta Oratory irduppjaw meta minn cross tas-sostitut Andrea Debrincat, OLIVER FARRU-

GIA xe[et ;ewwa mill-vi/in. Tliet minuti wara Munxar qalg[u gowl ie[or minn xutt filbaxx ta’ SHAUN ATTARD. Fid-29 minuta ANDREA DEBRINCAT, wara li kien ]markat minn Christian Cardona ]ied ie[or g[al Youths. }ew; minuti wara re;a’ kien SHUAN ATTARD li skorja biex issi;illa r-reb[a b’din id-doppjetta.

SK Victoria 10 Nadur Y 9 Xewkija T 9 Kercem Ajax 9 Victoria H 9 Oratory Y 10 Munxar F 10 Xaghra U 10

8 0 2 19 7 24 7 1 12 8 9 22 6 3 0 24 5 21 4 2 3 21 10 14 4 1 4 17 12 13 4 1 5 17 16 13 1 0 9 6 44 3 0 0 10 4 36 0

FUTBOL F’G{AWDEX - KAMPJONAT MELITA II DIVI}JONI

St Lawrence jirb[u l-konfront dirett St Lawrence Spurs FC ..........3 G[ajnsielem FC ......................2 St Lawrence Spurs FC - S.

Micallef, L. Buttigieg (M. Sciberras), D. Micallef, M. Vella, F. Grima, M. Cutajar, C. Cauchi, J. Theuma, M. Boye (S. Cauchi), D. Pace (S. Sultana), J. Micallef. G[ajnsielem FC - L. Buttigieg, D. Debattista, J. Cassar, J. Camilleri, C. Grima, A. Xuereb (S. Azzopardi), M. Portelli, D. Hili, C. Dingli (R. Grima), J. Attard, C. Tabone. Referee - Ishmael Barbara St Lawrence Spurs irnexxielhom jer;g[u jirb[u l-konfront dirett kontra G[ajnsielem biex mhux biss kisbu double fuq l-avversarji

tag[hom i]da la[qu lill-istess Blacks fl-ewwel post. Kienu G[ajnsielem li [ar;u jattakkaw i]da ma kienux insidju]i. Mal-[in St Lawrence bdew de[lin iktar fil-partita fejn wara tmien minuti Mambaye Boye da[al tajjeb fil-kaxxa i]da lattentat tieg[u spi//a mal-lasta. Boye re;a’ kien sfortunat meta g[at-tieni darba kien im/a[[ad mill-lasti opposti. G[ajnsielem irnexxielhom jid[lu jistrie[u minn fuq meta fl40 minuta CHARLON TABONE g[eleb lil Micallef b’xutt angulat. Fit-tieni taqsima St Lawrence [ar;u jfittxu li j;ibu d-draw fejn wara biss erba’ minuti irnexxielhom jag[mlu dan meta ing[ataw penalty wara li Boye twaqqa` mill-goalkeeper Buttigieg biex mill-11 il-metru l-istess MAMBAYE BOYE kiseb id-draw.

Kif Jinsabu II Divi]joni L R D T F K Pti G[ajnsielem St Lawrence Sannat Lions Qala Saints }ebbu; R G[arb R

8 8 8 7 8 7

5 1 2 5 1 2 4 0 4 2 2 2 1 4 3 1 2 4

27 21 12 14 10 10

16 16 13 16 14 12 11 8 19 7 19 5

Fil-21 minuta G[ajnsielem tke//ielhom Joe Camilleri wara li intwera t-tieni karta safra g[al protesti mar-referee. Minn dan approfittaw St Lawrence meta fit-32 minuta marru minn fuq b’xutt mill-isba[ ta’ MAMBAYE BOYE. St Lawrence kabbru lvanta;; fl-43 minuta meta ing[ataw penalty g[al foul ta’ Joshua Cassar fuq is-sostitut Stefan Cauchi u wara t-tke//ija tad-difensur tal-Blacks, MARIO CUTAJAR ]ied ie[or g[al Spurs.

Minuta fuq il-[in G[ajnsielem naqqsu l-iskor permezz ta’ xutt mill-vi/in ta’ JOSEPH ATTARD wara freekick tas-sostitut Stefan Azzopardi. L-ewwel reb[a g[al }ebbu;

}ebbu; Rovers FC .................3 Sannat Lions FC.....................0 }ebbu; Rovers FC - B. Saliba, P. Cardona, C. Cassar, M. Formosa, M. Cordina, M. Zerafa, F. Cassar (L. Mizzi), P. Gierti, O. Saliba, A. Zammit ,(G. Portelli), S. Galea. Sannat Lions FC - A. Brignoli, P. Camilleri, A. Debono, M. Saliba (C. Azzopardi), J. Buttigieg, N. Micallef, L. Attard (D. Borg), S. Mizzi, L. Pisani, F. De Andrade, F. Xuereb (E. Gauci). Referee - George Portelli

}ebbu; Rovers kisbu l-ewwel reb[a fil-kampjonat meta huma ssorprendew lil Sannat Lions u reb[ulhom 3-0. B’dawn it-tliet punti issa huma inqalg[u milla[[ar post tal-klassifika. Kif kien mistenni Sannat [ar;u fuq l-attakk fejn kellhom freekick ta’ Fernando De Andrade li spi//a gholi. Mal-[in }ebbu; bdew jattakkaw lis-Sannatin fejn fit-28 minuta kien PAVOL GIERTI li b’xutt minn tarf il-kaxxa po;;a li]-}ebbu;in minn fuq. }ebbu; baqg[u l-a[jar fit-tieni taqsima fejn wara biss ]ew; minuti irduppjaw permezz ta’ GORGI PORTELLI li approfitta minn nuqqas fid - difi]a opposta biex xe[et f ’ lasti vojta. Ir-Rovers accertaw mirreb[a fil-31 minuta b’lob minn barra l - kaxxa ta ’ SYLVAN GALEA.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

28

SPORT

A-LEAGUE

Melbourne Heart jibqg[u bla reb[a ...................0 .................1 Skurja: Huysegems 75’ (W)

MELBOURNE H

WELLINGTON P

Melbourne Heart temmew issena 2013 bla reb[a fil-kampjonat hekk kif tilfu l-konfront dirett kontra Wellington Phoenix bi skor ta’ 1-0 biex issa baqg[u ankrati fl-a[[ar post tal-klassifika, sitt punti ta[t l-istess Wellington. Minn 12-il log[ba lHearts sofrew tmien telfiet u ;abru biss erba’ punti. Il-gowl ta’ Wellington wasal fl-a[[ar kwarta. Wara li Melbourne Heart sofrew il-gowl, il-partitarji tag[hom bdew ikantaw korijiet kontra l-kow/ tag[hom John Aloisi li bla dubju jinsab ta[t pressjoni kbira. Melbourne Hearts kienu ;ejjin minn telfa ta’ 3-1 fid-derby kontra Melbourne Victory u wie[ed stenna reazzjoni minn na[a tag[hom, reazzjoni li i]da qatt

ma waslet. Fil-log[ba kontra Wellington, Melbourne Heart [ar;u l-aktar aggressivi imma Phoenix xorta wa[da kienu insidju]i bil-kontra attakki ta’ Carlos Hernandez li sab spazju biex jimpenja lill-goalkeeper avversarju. Qabel l-ewwel 10 minuti Phoenix setg[u marru fil-vanta;; imma tilfu ]ew; /ansijiet /ari ta’ skor. L-ewwel kien Jeremy Brockie li falla /ans minn quddiem il-goalkeeper Andrew Redmayne wara li kien ir/ieva tajjeb ming[and Manny Muscat. It-tieni /ans kien ta’ Hernandez li ra x-xutt tieg[u jmur ftit barra wara li kien ir/ieva ming[and Albert Riera. Minkejja dawn i]]ew; /ansijiet, kienu Melbourne li kellhom l-akbar /ans ta’ skor fl-ewwel taqsima. Jason Hoffman g[adda ballun lejn Michael Mifsud u dan tal-a[[ar qassam lejn in-nofs fid-direazzjoni ta’ Williams imma dan

spara barra. Ftit-tieni taqsima l-partita kompliet tisbie[, spe/jalment min[abba l-fatt li ]-]ew; timijiet kienu qed jippruvaw minn kollox biex ji;bru l-punti. Melbourne Heart kellhom /ans tajjeb permezz ta’ Michael Misfud li ra x-xutt tieg[u millvi/in ikun imblukkat mill-goalkeeper. Williams kellu volley tajjeb li g[adda kemmxejn barra. Ilcaptain tal-Hearts, Harry Kewell kellu log[ba kwieta u din kienet l-ewwel darba li hu lag[ab 90 minuta minn meta irritorna lura minn injury. Heart, li kienu qed jilag[bu f’darhom komplew jippressaw biex isibu l-gowl imma kienu lavversarji tag[hom li eventwalment fet[u l-iskor fis-75 minuta. Dan meta s-sostitut Tyler Boyd qabe] lil Behich u tefa’ cross li sab lil HUYSEGEMS u dan tala[[ar ma ]baljax biex g[amel l-

Michael Mifsud fl-azzjoni kontra Wellington

iskor 1-0. Minkejja li Melbourne Heart g[amlu minn kollox biex talanqas jie[du punt, Wellington

iddefendew bil-g[aqal u [adu lpunti massimi. Ta min jinnota li Melbourne Heart ilhom 17-il partita ma jirb[u.

Jin;abru €2406 mill-ASMK b’risq l-Istrina

Fi tmiem il-;img[a l-ASMK organizzat l-attivita specjali li ssir kull sena b’risq l-Istrina, attivita li waqtha in;abret is-somma ta’ ¤2406. . Il-;urnata bdiet bit-ti;rijiet mis-sezzjoni Autocross fejn b’kollox [adu sehem 33 karozza. Fis-sezzjoni tas-sewwieqa Maltin kien hemm kompetitzzjoni qawwija bejn Chrsitian Galea fuq Fiat Ritmo li irnexxielu jirba[ il-heats kollha tal-;urnata b’27 punt. Dan kien segwit minn [ames sewwieqa kollha b’24 punt li kienu Vince Farrugia fuq VW Polo, Matthew Borg u Philip Vella it-tnejn fuq Vauxhall Nova, Malcom Borg fuq Opel Corsa u Melo Zammit fuq Ford Escort. G[all-finali Klassi B ikkwalifikaw Josef Abela fuq Vauxhall Nova, Kurt Sammut fuq Ford Ka,

Lennie Cortis fuq Fiat Uno, Gordon Johnson fuq Peugeot 205, Andrew Pisani fuq Vauxhall Nova u Josef Grech fuq Ford Fiesta. Min[abba li kien sar il-[in biex tibda d-’Demolition’ i]]ew; finali ;ew posposti g[al data o[ra. Fil-klassi tas-sewwieqa G[awdxin Domnic Zammit fuq Alfa Sud kellu [ru; tajjeb u kien segwit minn Marvin Grima fuq Opel Corsa u Joseph Agius fuq Ford Fiesta. Grima mal-ewwel beda jag[mel pressjoni fuq Zammit tant li fit-tielet dawra Grima irnexxilu jissupera lil Zammit. Grima spi//a reba[ it-tellieqa hekk kif spi//a quddiem Zammit u Agius rispettivament. Matul il-;urnata [adu sehem ukoll 29 mutur maqsuma fi-tliet klassijiet.

Fil-klassi Vintage-Juniors Kyle Camilleri fuq Suzuki RM 85cc iddomina l-;urnata u reba[ din ilklassi segwit minn ]ew; sewwieqa, G[awdxin, Etienne Bigeni fuq Honda CR85cc u Jospeh Hili fuq Honda CR85cc. Fil-klassi Motocross Open iddomina /-champion Clayton Camilleri fuq KTM SFX 250cc li irrnexielu jirba[ il-heats kollha tal-;urnata biex b’hekk kien iddikjarat rebbie[ tal-klassi. Dan kien segwit mill-a[wa Muscat. Fit-tieni post spi//a Paul fuq KTM SXF 250cc u Trevor Muscat fuq Honda CRF 250cc. Fil-klassi Enduro Cross Edward Ciantar fuq KTM EXC 300cc iddomina l-;urnata birreb[ tieg[u fit-tliet heats u b’hekk kien dikjarat rebbie[. Hu kien segwit minn Matthew Gauci fuq KTM EXC 300cc u Andrew

Kurt Sammut fuq Ford Ka flimkien Matthew Borg fuq Vauxhall Nova

Cassar fuq KTM EXC-F 520cc. Fl-edizzjoni ta’ din is-sena tad’Demolitiion’ irre;istraw 18 ilkarozza. Larkin Butler b’karozza fuq Hunter irnexxilu jirba[ idDemolition li damet sejra 33 minuta. Minkejja li Leo Butler fuq BMW spi//a fit-tieni post diversi

filmati tal-ASMK juru li kien hemm ksur ta regolamenti u g[al daqstant mistenija tittie[ed de/i]joni finali fil-jiem li ;ejjin. L-attivitajiet fl-ASMK ikomplu nhar il-{add 12 ta’ Jannar 2014. G[al ktar informazzjoni wie[ed jista’ j]ur is-sit elektronku www.asmk.org.mt


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

29

SPORT FUTBOL INGLI}

Konfront dirett bejn Chelsea u Liverpool

Accrington v Southend Wimbledon v Plymouth Burton v Newport Bury v York Cheltenham v Mansfield Chesterfield v Dag & Red Morecambe v Hartlepool Oxford Utd v Scunthorpe Portsmouth v Northampton Rochdale v Bristol Rovers Torquay v Exeter Wycombe v Fleetwood

Bejn illum u g[ada jer;a’ jintlag[ab programm s[i[ millPremiership Ingli] u l-log[ba li tispikka se tkun dik ta’ g[ada bejn Chelsea u Liverpool fi Stamford Bridge. Il-Blues b[alissa qeg[din fit-tielet post b’punt aktar minn Liverpool u tnejn ta[t il-leaders Arsenal u punt ta[t Man City li qegpdin ittieni. Dan juri kemm dan lista;un, il-Premiership hu wie[ed missielet u kull pass falz li jag[mel tim se jkun kru/jali fir-ri]ultat a[[ari. Chelsea se jkunu ;ejjin minn reb[a minima ta’ 1-0 kontra Swansea filwaqt li Liverpool sofrew telfa ta’ 2-1 barra minn darhom kontra Man City. Millewwel erba’ timijiet Chelsea huma l-inqas tim li skurja b’total ta’ 33 gowl filwaqt li r-Reds skurjaw 10 aktar minnhom i]da fuq in-na[a l-o[ra t-tim ta’ Jose Mourinho ikkon/eda 18-il gowl u Liverpool qalg[u 21 gowl. Dawn in-numri juru li l-konfront fi Stamford Bridge se jkun wie[ed ferm missielet. Bla dubju l-akbar theddida g[al Chelsea se jkun l-attakkant Luis Suarez li se jkun qed ifittex li jirritorna g[allgowl wara li naqas milli jsib ixxibka kontra Man City. Il-leaders Arsenal jilag[bu g[ada barra minn darhom kontra Newcastle. Il-Gunners telg[u wa[edhom fl-ewwel post wara li nhar il-{amis reb[u 3-1 barra minn darhom kontra West Ham Utd. Arsenal se jkunu qed jilag[bu kontra tim li se jkun ;ej minn ]ew; reb[iet konsekuttivi. L-a[[ar reb[a li kisbu lMagpies kienet dik ta’ 5-1 kontra Stoke City. Filwaqt li g[al Arsenal kien strumentali

Premiership Sko//i] G[ada

TENNIS

Il-Programm

Premiership Illum

West Ham v West Brom (13.45) Aston Villa v Swansea (16.00) Hull v Fulham (16.00) Man City v Crystal Palace (16.00) Norwich v Man Utd (16.00) Cardiff v Sunderland (18.30)

G[ada

Everton v Southampton (14.30) Newcastle v Arsenal (14.30) Chelsea v Liverpool (17.00) Tottenham v Stoke (17.00)

The Championship G[ada

Barnsley v Derby Blackburn v Birmingham Blackpool v Brighton Bournemouth v Ipswich Charlton v Sheff Wed Doncaster v Millwall Huddersfield v Yeovil Leicester v Bolton Middlesbrough v Reading Nottm Forest v Leeds Watford v QPR Wigan v Burnley

League One G[ada

Bradford v Swindon Brentford v MK Dons Bristol City v Stevenage Carlisle v Peterborough Colchester v Crewe Coventry v Oldham Crawley v Notts County Gillingham v Walsall Port vale v Rotherham Sheff Utd v Tranmere Shrewsbury v Preston Wolves v Leyton Orient

League Two G[ada

Inverness CT v Celtic St Johnstone v Dundee Utd Aberdeen v Ross County Hibernian v Kilmarnock Partick Thistle v Motherwell St Mirren v Hearts

Chelsea kisbu reb[a minima kontra Swansea u issa qeg[din fit-tielet post

Walcott li skurja ]ew; gowls minn tlieta, g[al Newcastle spikka Remy li skurja ]ew; gowls kontra Stoke. Minkejja li Newcastle se jkunu ;ejjin minn ]ew; reb[iet, fuq il-karta huma Arsenal li g[andhom jie[du ttliet punti u b’hekk itemmu ssena 2013 fil-qu//ata. Illum ikunu fl-azzjoni t-tnejn ta’ Manchester. Man City jilag[bu kontra Crystal Palace bit-tama li jkomplu minn fejn [allew kontra Liverpool. Kontra Liverpool, City kisbu t-tmien reb[a minn daqstant partiti li lag[bu f’darhom u wie[ed jistenna li llum jiksbu d-disa’ reb[a kontra tim li jinsab fis-17-

kontra Norwich u t-tim ta’ David Moyes irid irid tliet punti biex ikompli tiela fil-klassifika. Nhar il-{amis ir-Red Devils wettqu rimonta meta reb[u 3-2 barra minn darhom kontra Hull. Fuq il-karta Man Utd g[andhom jie[du l-punti massimi kontra Norwich, tim li se jkun ;ej minn telfa ta’ 2-1 kontra Fulham. Man Utd jippruvaw jirb[u kontra Norwich u jittamaw f’pass falz ta’ Everton u Newcastle. Everton sofrew it-tieni telfa tal-ista;un meta nhar il-{amis tilfu f’darhom kontra Sunderland u issa jippruvaw jirritornaw g[ar-reb[ meta g[ada jilag[bu kontra Southampton.

Telfa u reb[a g[al Murray

Championship Sko//i] Illum

Cowdenbeath v Queen of Sth Dundee v Dumbarton Falkirk v Alloa Hamilton v Morton Livingston v Raith Rovers

I Div Illum

Airdrieonians v Arbroath Ayr v East Fife Brechin v Stenhousemuir Stranraer v Forfar

II Div

Albion v Queen’s Park Annan Athletic v Elgin Berwick v Peterhead East Stirling v Montrose Stirling v Clyde

il post. City s’issa skurjaw total ta’ 53 gowls u huma l-aktar tim li skurja gowls fil-kampjonat. Ta min jiftakar li kontra Palace , isCitizens se jkollhom lillattakkant Sergio Aguero nieqes li g[adu qed jirkupra minn injury imma xorta g[andhom players li kapa/i jimlew il-post tal-players Ar;entin. Jekk City jirb[u kontra Palace imorru temporanjament fil-qu//ata talklassifika min[abba li Arsenal huma impenjati jum wara. Palace se jkunu ;ejjin minn reb[a ta’ 1-0 kontra Aston Villa. I/-champions Man Utd jilag[bu barra minn darhom

Murray fl-azzjoni kontra Jo-Wilfried Tsonga

I/-champion ta’ Wimbledon Andy Murray kiseb l-ewwel reb[a tieg[u sa minn Settembru meta lbira[ g[eleb lil Stanislas Wawrinka 6-3, 6-4. Murray kiseb din ir-reb[a waqt li kien qed jie[u sehem fil-kampjonati mondjali tattennis li qed isiru b[alissa f’Abu Dhabi. Tard il-{amis filg[axija ttennista Sko//i] beda l-avventura tieg[u f’dawn il-kampjonati b’telfa 7-5, 6-3 kontra l-Fran/i] JoWilfried Tsonga.Murray kien operat f’darhu f’Settembru li g[adda u t-tennista Sko//i] issa qed jimmira li jkun f’kundizzjoni tajba biex jie[u sehem fl-Open Awstraljan li jsir f’Jannar. L-a[[ar

log[ba li lag[ab Murray kien f’Settembru li g[adda fit-Tazza Davis kontra l-Kroazja. “Hu tajjeb li fi spazju ta’ jumjen lg[abt kontra tennisti ta’ kalibru mondjali u kontra tennisti li nista’ naffronta f’Jannar li ;ej waqt lOpen Awstraljan,” qal Murray li b[alissa jinsab fir-raba’ post firrankings mondjali. Rigward il-kundizzjoni fi]ika tieg[u Murray qal, “Qed i[ossni tajjeb fi]ikament, [afna a[jar minn kif [assejtni xhur ilu. L-uniku [a;a li jonqosni hu li nilg[ab aktar partiti g[ax naf li rrid il-prattika biex nikkompeti fl-ewwel Grand Slam tas-sena,” temm jg[id Murray.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

30

SPORT

BUNDESLIGA

Bayern u Boruissa Dormtund mhux mistennija jonfqu [afna Hekk kif fi ftit jiem o[ra jibda l-perjodu tas-suq ta’ trasferimenti ta’ Jannar, il-leaders Bayern Munich u l-eqreb rivali tag[hom, Borussia Dortmund mhux mistennija jonfqu [afna fuq players ;odda. B[alissa Bayern mUnich g[andom seba’ punti vanta;; f’ras il-klassifika u dan anke jekk lag[bu partita inqas minn Borussia Dortmund li qeg[din ft-tieni post. B[al ma se[[ f’dawn l-a[[ar snin, Bayern mhux mistennija jonfqu [afna f’Jannar. Bayern Munich g[adhom kemm ;ew inkurunati champions tad-dinja u jidher li lkow/ Pep Guardiola se jibqa’ jibba]a fuq in-nukleu ta’ players li g[andu g[ad-dispo]izzjoni tieg[u. Matul l-a[[ar snin l-akbar akkwisti li g[anmlu f’Jannar Bayern kienu dawk ta’ Landon Donovan, Breno u Luis Gustavo. Donovan ma qabadx art mat-tim, Breno tke//a minn mat-tim wara li [araq id-dar tieg[u stess u wie[ed jista’ jg[id li Gustavo biss kien akkwist li [alla l-frott. Dan ma jfissrx li Bayern mhux se jkunu attivi f’Jannar imma jekk ikunu attivi wie[ed jistenna li dawn ikunu qed jinnegozjaw trasferimenti ta’ player li eventwlament jing[aqdu mag[hom fis-sajf li ;ej. Fl-2012 Bayern kienu akkwistaw lil Xherdan Shaqiri u dan kien ing[aqad mat-tim fil-preseason tal-ista;un li kien imiss. Jidher li Bayern, fix-xahar li ;ej se jkunu qed jippruvaw minn

kollox biex ja//ertaw mill-firma tal-attakkant ta’ Borussia Dortmund, Robert Lewandowski. Dan tal-a[[ar hu liberu biex jinnegozja ma’ liema klabb irid. Player ie[or li mistenni jilbes il-flokk ta’ Bayern mill-ista;un li ;ej hu Sebastian Rode ta’ Eintracht Frankfurt. Jekk Bayern jakkwistaw lil Rode dan kapa/i jimla lpo]izzjoni ta’ midfielder difensiv, po]izzjoni li wie[ed jista’ jg[id hi l-unika punt debboli ta’ dan it-tim li f’sena reba[ [ames titli. B[al Lewandowski, Rode ukoll jista’ jing[aqad ma’ Bayern b’xejn. Id-diri;enti tat-tim millBavarja se jkunu qed ja[dmu bla waqfien biex i;eddu diversi kuntratti li huma vi/in li jiskadu. Il-kuntratt ta’ Arjen Robben se jiskadi sena u nofs o[ra, kif ukoll ta’ Toni Kroos. B[al Bayern, jidher li Borussia Dortmund ma tantx se jkunu attivi waqt dan il-perjodu ta’ trasferimenti. Dan minkejja l-forma di]appuntanti li g[addej minnha b[alissa t-tim ta’ Jurgen Klopp. F’dawn l-a[[ar ;img[at Dortmund, finalisti telliefa ta/Champions League tilfu tliet partiti f’darhom stess u dan [alla impatt negattiv fuq it-tim. Wie[ed madankollu jrid ifakkar li Dortmund kellhom diversi players imwe;;g[in. Mats Hummels, Neven Subotic, Marcel Schmelzer, Ilkay Gundogan u Lukasz Piszczek tilfu l-ma;;oranza talpartiti matul l-ewwel nofs talista;un u kien biss Marian Sarr

I/-champions Bayern Munich u r-rivali Borussia Dortmund mhux mistennija jakkwistaw [afna players ;odda f’Jannar li ;ej

li taffa ftit il-pressjoni li kienet tinsab ta[ta d-difi]a. Dortmund di;a’ akkwistaw lil Manuel Friedrich b’xejn f’Novembru li g[adda u dan jibda jitt[arre; mat-tim fil-waqfa tal-Milied. Jidher li d-diri;enti ta’ Dortmund di;a’ huma rassenjati li se jitilfu lil Lewandowski u wie[ed jistenna li l-klabb jibda jfittex il-player li se jimla l-post vakant li se j[alli l-attakkant Pollakk.

Fost players li huma interessati fihom Dormtund hemm Jackson Martinez ta’ Porto u Adrian Ramos ta’ Hertha Berlin. Player ie[or li qed jinteressa lil Dortmund imma li jista’ jing[aqad magphom biss fis-sajf li ;ej hu l-attakkant ta’ Hoffenheim Kevin Volland. Minbarra li jridu jakkwistaw xi players, l-g[an prin/ipali ta’ Dortmund hu li j]ommu l-players li g[andhom. Player li sta;un

ilu kien strumentali u din is-sena ma tantx lag[ab hu Ilkay Gundogan. Dan tal-a[[ar hu segwit minn Real Madrid u Man Utd u l-kuntratt jiskadielu sena o[ra. Minkejja li Dortmund se jag[mlu minn kollox biex i]ommuh jittamaw li dan ma jiffirmax kuntratt ma’ klabb ie[or minn wara darhom b[al ma g[amel Mario Gotze sta;un ilu meta ing[aqad ma’ Bayern.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt, 28 ta’ Di/embru, 2013

31

SPORT FUTBOL TALJAN

Pirlo f’tellieqa kontra l-[in Il-midfielder ta’ Juventus Andrea Pirlo jinsab f’tellieqa kontra l-[in biex jil[aq jirkupra g[all-konfront dirett ta’ nhar il-5 ta’ Jannar kontra Roma. Juventus b[alissa qeg[din filqu//ata tal-klassifika b’[ames punti fuq Roma. Pirlo ilu imwe;;a’ sa mill-bidu ta’ Di/embru wara li we;;a’ kontra Udinese. Il-midfielder Taljan temm [esrem il-vaganzi tal-Milied u irritorna lura fil-fa/ilitajiet ta’ Juventus jumejn qabel s[abu biex jipprova jil[aq jirkupra g[al log[ba kontra l-Giallorossi.

Jekk id-difensur ta’ Juventus Giorgio Chiellini jilg[ab kontra Roma dan ikun qed jilbes il-flokk ta’ Juventus g[at-300 darba filkarriera tieg[u. Chiellini kien lag[ab g[all-ewwel darba ma’ Juventus fl-2005 u minn dakinhar ‘l hawn lag[ab 211 partiti tas-Serie A, 32 partita fis-Serie B, 13 fil-Coppa Italia, darba fisSuper Cup, 31 fi/-Champions League u 11-il darba fl-Europa League. Intant, il-kow/ ta’ Napoli Rafa Benitez qal li xorta jemmen li ttim tieg[u g[adu b’/ans tajjeb li jirba[ il-kampjonat, anke jekk fl-

a[[ar ;img[at Napoli kellhom diversi ri]ultati negattivi. Napoli b[alissa qaeg[din fittielet post, 10 punti ta[t Juventus. “A[na qed nikkompetu f’maratona u g[adna lanqas biss wasalna f’nofsha. It-timijiet fadlilhom 21 log[ba x’jilag[bu,” qal Bentiez. Dan tal-a[[ar kompla billi ammetta li b[alissa hu veru li jidher li se jkunu Juventus u Roma li jissieltu g[ar-reb[ tattitlu imma fakkar li g[ad fadal 63 punt x’jintreb[u u dawn huma [afna. Napoli jibdew l-impeji tag[hom fl-2014 bil-log[ba fisSan Paolo kontra Sampdoria.

Pirlo qed jittama li jkun f’sikktu g[al kontra Roma

FUTBOL

FUTBOL

Imut Wayne Harrison

Cardiff ike//u lil Mckay

L-eks player ta’ Oldham Athletic u Liverpool Wayne Harrison miet fl-eta ta’ 46 sena wara diversi snin isofri minn problemi fil-pankrea. Harrison kien attakkant li beda l-karriera ma’ Oldham u fl-1985, meta kien g[adu kellu 17-il sena, sar l-aktar player ]ag[]ug[ li sewa’ flus meta Liverpool [allsu s-somma

ta’ 250 elf lira sterlina g[asservizzi tieg[u. Harrison iddebutta ma’ Oldham meta kellu 16-il sena u mag[hom lag[ab erba’ partiti filkampjonat qabel ma ing[aqad ma’ Liverpool, it-tim favorit tieg[u. Madankollu, minn hawn ‘il quddiem kollox beda ;ej [a]in

g[al dan il-player li kien misluf lil diversi klabbs u anke sa[ansitra kien vi/in il-mewt meta waqa` minn fuq serra. Meta kien g[ad kellu 22 sena, Harrison kien di;a’ operat 23 darba u kellu jirtira [esrem mill-futbol wara li /arrat il-ligamenti ta’ irkopptu f’partita ta’ [biberija bejn it-tim riserva ta’ Liverpool u Bradford.

It-timijiet tal-MFCA u tal-MFA jirb[u t-turnament ta’ Boxing It-turnament tal-football tradizzjonali ta’ Boxing Day organizzat mill-G[aqda :urnalisti Sports din is-sena ntreba[ minn ]ew; timijiet: tal-MFCA (Malta Football Coaches Association) u l-MFA, wara li ]]ew; timijiet spi//aw bl-istess ammont ta’ punti fi tmiem dan itTournament bejn erba’ timijiet. Din kienet l-ewwel darba flistorja ta’ dan it-Tournament li ilu jsir mis-snin 80’ li ]ew; timi-

jiet spi//aw bl-istess ammont ta’ punti. G[aldaqstant ix-Shield tar-rebbie[a se tin]amm sitt xhur kull wie[ed bejn l-MFCA u l-MFA n bit-tim iffurmat mill-impjegati tal-MFA i]omm ix-Shield g[allewwel sitt xhur min[abba differenza ta’ gowls a[jar. It-tim iffurmat mill-;urnalisti spi//a fit-tielet post wara li reba[ lit-tim tar-Referees 4-1 fl-a[[ar log[ba.

It-tim tal-G[aqda :urnalisti Sports

Fi tmiem it-Turnament ilPresident tal-G[aqda :urnalisti Sports, Charles Camenzuli ppre]enta x-Shield lir-rebbie[a. Hekk kif sar fl-a[[ar erba’ edizzjonijiet kull min lag[ab fitTurnament u min kien pre]enti ta donazzjoni b’risq l-Istrina u ssomma mi;bura din is-sena kienet ta’ 1,300 ewro. L-MFA offriet il-fa/ilitajiet tas-Centenary Stadium g[al dan it-turnament.

Cardiff [abbru li ke//ew lillmanager Malky Mackay, jum wara li t-tilef bi skor ta’ 3-0 kontra Southampton. B’din it-telfa Cardiff qeg[din fis-16-il post, punt ‘il bog[od mi]-]ona tar-relegazzjoni. Din l-a[bar tasal jiem wara li s-sid biljunarju tal-klabb Vincent Tan bg[at ittra lil Mackay fejn tallbu biex jirre]enja. L-istess Tan, akku]a pubblikament lil Malckay li fissajf li g[adda nefaq wisq flus fi players ;odda u di;a’ wissieh li f’Jannar ma kienx se jkollus flus x’jonfoq fuq aktar akkwisti. Minn na[a tieg[u Mackay

irrifjuta li jirre]enja . Mill-a[[ar [ames log[biet Cardiff reb[u log[ba wa[da biss, dik kontra West Brom. L-assistant manager ta’ Mackay, David Kerslake hu mistenni jmexxi lit-tim fil-partita ta’ llum kontra Sunderland. Dan l-ista;un Mackay hu s-sitt manager li tilef postu. Dan tala[[ar kien beda jmexxi lil Cardiff f’:unju tal-2011 meta dakinhar kien [a post Dave Jones. F’April li g[adda Cardiff reb[u The Championship u b’hekk ;ew promossi g[all-Premiership, kampjonat li kienu ilu ma jilag[bu fih g[al dawn l-a[[ar 52 sena.

DIXXIPLINA

11 tal-Premier sospi]i log[ba kull wie[ed Il-Kummissarju tad-Dixxiplina tal-MFA issospenda 11-il player tal-Premier u dawn se jiksontaw is-sospensjoni la darba jitkompla l-kampjonat f’Jannar li ;ej. Jhonnattann u Ryan Scicluna ta’ B’Kara se jitilfu l-log[ba kontra Floriana. Dawn tal-a[[ar se jkollhom lil Ibok Edet sospi] log[ba. Andrew Rocha da Silva ta’ Naxxar se jitlef il-konfront kontra Vittoriosa li minn na[a tag[hom se jkollhom lil Jose Filipe sospi]. Qormi, g[al kontra Rabat se jkollhom lil Leighton Grech sospi] filwaqt li l-Magpies se jkollhom sospi] lil Moises Avila Perez. Steven Bonnici u Ronaille Seara ta’ Tarxien huma sospi]i log[ba u b’hekk se jitilfu llog[ba kontra Valletta. Dawn tal-a[[ar se jkollhom lil Steve Borg u lil Ryan Fenech sospi]i. Intant, mill-Ewwel Divi]joni

;ew sospi]i Andre White u Emiliano Polanco (G]ira Utd), Jake Grech ){amrun S), Michael Valenzia (Melita), Ian Schembri (Msida SJ), Anthony Bonello (St George’s) u Alan Tabone (}ebbu; R). Agius u Vella sospi]i sena

Gilbert Agius, assistant kow/ ta’ Valletta u Mark Vella, ilkow/ tal-goalkeepers ta’ Sliema ;ew sospi]i sena kull wie[ed u ssospensjoni tiskadi fis-26 ta’ Di/embru tal-2014. Agius tke//a minn fuq il-bank wara li ikkonfronta lill-kow/ ta’ Naxxar Lions Winston Muscat. Naxxar reb[u l-konfront 2-1 u skond l-MFA, Agius u Vella ;ew sospi]i g[al im;ieba vjolenti. Vella tke//a fil-log[ba ta’ 0-0 kontra Tarxien meta deher jimbotta lill-winger ta’ Tarxien Karl Pulo.


www.maltarightnow.com

Is-Sibt 28 ta’ Di/embru, 2013

32

LOKALI

Ra;el ju]a t-telefon /ellulari biex ji;bed ir-ritratti tal-mew; tal-ba[ar li qed jitkissru ma’ moll li jservi b[ala ‘break-water’, u waqt l-eqqel ta’ maltempata fir-re;jun ta’ Britanny, fi Franza. Dan il-pajji], b[alissa, jinsab mifni b’maltemp kontinwu, l-istess b[all-kumplament tal-Ewropa u meta r-residenti tar-Renju Unit, b’mod partikolari, qed ibatu l-konsegwenzi tal-irwiefen u x-xita bla waqfien li [arbtu l-iskedi tat-trasport u s-servizzi tad-dawl (ritratt> EPA)

L-MHRA m[assba dwar il-[sara li qed tag[mel l-iskema ta’ bejg[ ta’ /ittadinanza fuq livell internazzjonali Il-GWU tfa[[ar l-iskema tal-Gvern ta’ Muscat L-Asso/jazzjoni Maltija talLukandi u r-Ristoranti fi stqarrija wissiet li jekk id-dibattitu dwar il-kwistjoni tal-bejg[ ta/-/ittadinanza jkompli jinfirex fuq livell internazzjonali dan jista’ jwassal g[al [sara kbira g[all-industrija Maltija. Fl-istqarrija l-MHRA qalet li b[ala asso/jazzjoni tallukandiera u s-sidien tar-ristoranti, l-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza fil-verità mhix xi [a;a li tolqotha direttament. Imma spjegat kif l-involviment ta’ uffi/jal tag[ha - il-Vi/i President Anzjan Tony Zahra, flimkien mal-President talKamra tal-Kummer/, l-Industrija

u l-Intrapri]a u o[rajn – kien parti minn sforz biex jintla[aq kunsens politiku dwar din il-kwistjoni li lMHRA ddeskrivietha b[ala wa[da li spi//at f’ballun politiku. Fl-istqarrija l-MHRA tkompli tinsisti fuq l-importanza li minn ballun politiku lokali f’Malta, liskema ma tispi//ax f’reklam [a]in g[al Malta fil-media barranija g[ax dan ikollu riperkussjonijiet negattivi g[al pajji]na. Waqt li appellat biex il-politi/i jkomplu jippruvaw jil[qu kunsens dwar din l-inizjattiva. Fl-istess stqarrija Paul Bugeja, il-President il-;did tal-MHRA kkummenta wkoll fuq l-a[[ar

]viluppi fir-riforma tat-trasport pubbliku. Huwa sa[aq li ttrasport pubbliku huwa element fundamentali g[all-industrija tatturi]mu u awgura li l-bidla li se ssir tissarraf f’titjib fuq is-sistema pre]enti. Madanakollu l-MHRA wissiet li bidla fl-operatur tat-trasport pubbliku mhux ne/essarjament twassal g[al titjib awtomatiku fis-servizz. L-istqarrija ttemm tg[id li hekk kif fil-passat l-MHRA kkollaborat mill-qrib mal-kumpanija Arriva biex isir titjib fis-servizz, se tkun qed tag[ti l-istess appo;; lill-operatur il-;did tat-trasport pubbliku.

Sadanittant il-GWU kienet minn tal-ewwel li [ar;et tfa[[ar dak li [abbar il-Prim Ministru Joseph Muscat wara li fallew itta[ditiet mal-Oppo]izzjoni fuq ir-revi]joni tal-iskema tal-bejg[ tal-passaporti. U fi stqarrija qalet li hija fidu/ju]a li l-iskema ta//ittadinanza Maltija se tkun ta’ ;id g[al pajji]na min[abba li skont hi se tkun qed tipprovdi g[all-[olqien tax-xog[ol u ttnaqqis tal-prekarjat. Il-GWU qalet li tinsab sodisfatta li parti sostanzjali mill-flus li se jid[lu mill-iskema se jmorru f’fond nazzjonali g[all-i]vilupp ekonomiku u so/jali. Skont ilunion din l-iskema ;abret il-kun-

sens ta’ diversi korpi kostitwiti min[abba li mistennija ti;bed lejn pajji]na individwi ta’ valur g[oli li mistennija jinvestu f’pajji]na. Skont il-GWU l-ekonomija se tirpilja iktar u l-poplu Malti se jkun qed igawdi l-benefi//ji ta’ din l-iskema.

media•link COMMUNICATIONS


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.