It-Tlieta 31 ta' Diċembru 2013 by maltarightnow dotcom

Nru 13,628

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013 €0.80 www.maltarightnow.com

Aktar problemi fis-settur tas-sa[[a f’G[awdex L-MUMN tordna azzjonijiet industrijali L-Isptar :enerali t’G[awdex mhux sigur, la g[all-pazjenti u lfamilji tag[hom u lanqas g[allistaff. U qatt ma kien fi stat di]astru] daqs illum. Wara sitt xhur ta’ korrispondenza mal-Ministeru tas-Sa[[a dwar l-istat di]astru] tal-Isptar :enerali t’G[awdex, twissijiet li dejjem waqg[u f’widnejn torox, u wara laqg[at inutli mal-istess ministeru, il-Union talInfermiera u l-Qwiebel kienet kostretta to[ro; numru ta’ direttivi f’dan l-isptar. Dan jo[ro; minn komunikazzjoni li l-President tal-MUMN Paul Pace bag[at lis-Segretarju Permanenti tal-Ministeru tasSa[[a Joseph Rapa. Minn din littra jirri]ulta li l-Isptar :enerali t’G[awdex nieqes minn affarijiet ba]i/i b[all-alko[ol biex jisterilizza l-idejn u jipprevjeni mill-mard, bins fil-wards, toilets ming[ajr sinkijiet jew ming[ajr sapun. Problemi wkoll f’ambulanza talIsptar ;enerali t’G[awdex li ttieqa tag[ha lanqas biss tinfeta[, u minkejja li kellha tissewwa, s’issa g[ad ma sar xejn. g[al pa;na 5

Betlehem f’G[ajnsielem

Rekord ta’ vi]itaturi

Il-bnazzi li g[amel fi tmiem din il-;img[a g[en [afna biex eluf ta’ persuni ]aru Betlem f’G[ajnsielem. Hu stmat li l{add biss ]aru Ta’ Passi aktar minn 10,000 persuna. Dan hu rekord kemm ilu jsir Betlem f’G[ajnsielem Ara pa;na 2

Park tal-Familja

Telqa Kbira

Sostenituri tal-Ferrari lbiera[ po;;ew dawn il-bnadar quddiem l-isptar fi Grenoble fi Franza fejn qed jin]amm l-le;;enda tal-Formula 1 Michael Schumacher. Schumacher jinsab f’qag[da kritika wara li kien involut f’in/ident waqt li kien qed jiskijja f’Meribel, skont it-tobba l-kundizzjoni tieg[u lbiera[ marret g[all-ag[ar. (Ritratt> EPA)

Stat ta’ telqa fil-Park talFamilja f’Wied il-Ghajn qieg[ed iwassal g[al ilmenti minn dawk li j]uru l-post li feta[ ftit taxxhur ilu Ara pa;na 3

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

LOKALI

Dehra li turi il-villa;; ta’ Betlehem f’G[ajnsielem mimli bin-nies

Rekord ta’ nies i]uru Betlehem f’G[ajnsielem fi tmiem il-;img[a 27,631 persuna qasmu bejn i/-/irkewwa u l-M;arr u aktar minn 10,000 ]aru Ta’ Passi f’jum il-[add Il-bnazzi li g[amel fi tmiem din il-;img[a g[en [afna biex eluf ta’ persuni ]aru Betlehem f’G[ajnsielem. Hu stmat li l[add biss ]aru ta’ Passi aktar minn 10,000 persuna. Dan hu rekord kemm ilu jsir Betlehem f’G[ajnsielem g[aliex l-aktar ;urnata li fiha attendew nies kien it-3 ta’ Jannar 2010 meta dakinnhar waqt il-mi;ja talMa;i kienu ]aru l-presepju [aj 7,000 persuna.

Fi stqarrija intqal li l-[add ukoll ‘The Malta Records’ ikkonfermaw li Betlehem f’G[ajnsielem hu l-akbar presepju [aj fil-g]ejjer Maltin fejn jinsab mifrux fuq 20 tomna u blakbar ammont ta’ atturi, b’kollox 201 pastur [aj.Hemm ukoll 25 tip differenti ta’ annimali u tjur. Mal-atturi G[awdxin issie[bu wkoll 37 resident minn Tolfa, l-Italja. Il-Ministru Anton Refalo

rringrazzja lill-[addiema talGozo Channel u lill-Pulizija li kollha impenjaw ru[hom biex jing[ata l-a[jar servizz lil dawk li g[a]lu lil G[awdex biex iqattg[u flimkien mal-familji tag[hom tmiem il-;img[a f’G[awdex. Bejn il-;img[a u l-[add, ilGozo Channel ;arret 54,050 persuna u 12,249 vettura, b’kollox sar 190 vja;; bejn i]-]ew; g]ejjer. Mi/-/irkewwa lejn l-

Stennija g[all-wasla tal-Ma;i minn Tolfa fl-Italja Im;arr bejn il-;img[a u l-[add saru 95 vja;;, b’27,631 passi;;ier u 6,345 vettura. B[alissa g[addejjin l-a[[ar preparamenti biex it - tliet Slaten Ma;i jitilqu minn Tolfa fejn qieg[ed jit[ejja pro gramm spe/jali inklu] kampanja ta’ informazzjoni dwar

x’joffri G[awdex b’mod partikolari fi] - ]mien il - Milied , bl - attrazzjoni ewlenija hi Betlehem f’G[ajnsielem li issa se jkun animat g[ada l-Erbg[a u s-Sibt 4 u l-[add 5 ta’ Jannar meta jkun hemm il-wasla talMa;i u l-adorazzjoni ta’ ;esù Bambin.

Tliet bouncers investigati mill-pulizija Il-Pulizija qed jinvestigaw argument li ]viluppa fi ;lieda bejn ]ag[]ug[ ta’ 22 mill-Mosta u numru ta’ bouncers barra stabbiliment fi Triq San :or;, f’San :iljan. Il-ka] se[[ fil-[amsa ta’ filg[odu tal-lejl ta’ bejn is-Sibt u l-{add. Jirri]ulta li kien il-;uvni stess li mar g[and il-Pulizija u rrapor-

ta dak li kien se[[. Hu ttie[ed lejn l-isptar Mater Dei min[abba numru ta’ ;rie[i li sofra. Jirri]ulta li l-;uvni sofra minn ;rie[i gravi imma ma n]ammx lisptar u ;ie rilaxxat wara li ng[ata l-kura me[tie;a. Il-Pulizija li rrispondew g[arrapport marru fuq il-post u [adu d-dettalji tal-bouncers involuti.

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

LOKALI

Log[ob imkisser li qed jag[milha ta’ periklu g[at-tfal li j]uru l-park (ritratti> Martin Agius)

Il-Park tal-Familja f’Marsaskala fi stat ta’ telqa kbira Stat ta’ telqa fil-Park talFamilja f’Wied il-Ghajn qieg[ed iwassal g[al ilmenti minn dawk li j]uru l-post li suppost wie[ed imur biex jirrilassa fih. Diversi persuni g[amlu kuntatt mag[na u ilmentaw li meta ]aru dan ilPark, sabuh fi stat mhux xieraq u ta’ periklu wkoll g[at-tfal. Madwar il-mog[dija li tag[ti g[all-fa/ilitajiet differenti ta’ dan il park, wie[ed jiltaqa’ ma skart ]ejjed li qieg[ed i[amme; id-dehra ta’ dan ilpost b’bottijiet tal-plastik, laned tal-metal, karti tal-[elu u skart ie[or. Ix-xibka tal-[adid madwar il-mog[dija qed tinqala’ u filplay areas g[at - tfal , hemm fa/ilitajiet ta’ log[ob mkisser – li huma wkoll ta’ periklu g[attfal. Mal- mog[dija fejn suppost hemm il-pjanti u l-fjuri, wie[ed isib [axix [azin, mhux

mi]mum kif suppost. Dan il-pro;ett ta’ madwar 7 miljun ewro, infeta[ fi Frar li g[adda, u kellu l-intenzjoni li joffri diversi fa/ilitajiet ta’ divertiment g[all-familja kollha fosthom play areas, zona g[arrock climbing, /entru talAgroturi]mu u anfiteatru li jesa 450 persuna. Il-Park kien ing[alaq millGvern Laburista, i]da wara pressjoni min-na[a tal-pubbliku u l-Oppo]izzjoni, dan re;a’ nfeta[ mill-;did f’Ottubru li g[adda. F’dawn i]-]minijiet ta’ festi, waqt li t-tfal qeg[din bilvaganzi, diversi familji j]uru dan il-park, u minflok imorru u jgawdu l-fa/ilitajiet li joffri lPark tal-Familja, qeg[din jiffa//jaw stat ta’ telqa u abbandun.

Stat ta’ abbandun li qed ja[kem dan il-park li kellu jservi ta’ rikreazzjoni g[all-familja

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

LOKALI

Il-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil u l-Ar/isqof Pawlu Cremona jag[tu bidu g[al-log[ba bil-g[an li jin;abru fondi g[ad-Dar tal-Providenza

Log[ba futbol g[all-karitá Membri Parlamentari, sa/erdoti, rappre]entanti ta’ unions ewlenin u ;urnalisti ng[aqdu flimkien it-Tnejn wara nofsinhar g[al tournament talfutbol b’ri]q id-Dar talProvidenza. Din kienet it-tielet edizjoni ta’ dan it tournament tal-futbol organizzat mill-RTK b[ala parti mill;bir ta’ fondi li mbag[ad jil[qu lmilja tag[hom nhar l-Erbgha li ;ej, fl-Ewwel tas-Sena. It-timijiet g[al din l-edizzjoni kienu dawk tal-Membri Parlamentari, sa/erdoti u sorijiet novizzi, GWU, U{M, RTK, CMTU, MDA u MHRA. G[al din l-attivita’ attendew ukoll il-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil, l-Ar/isqof Pawlu

Cremona, is-Segretarju ;enerali tal-GWU Tony Zarb, id-Deputy Leader tal-Partit Laburista Toni Abela u ic-Chairman tal-MUBE William Portelli. Deputati tal-Partit Nazzjonalista ng[aqdu ma’ deputati o[rajn mill-Partit Laburista b’g[an wie[ed - dak tal-karita’. Pre]enti wkoll kien hemm leks referee tal-FIFA Charles Agius u l-player internazzjonali Maria Coppola. Nhar l-ewwel tas-sena, id-Dar tal-Providenza fis-Siggiewi se tkun miftu[a g[al pubbliku waqt maratona ta’ ;bir ta’ fondi bissehem ta’ diversi personalitajiet. L-attivita tibda’ fid-disg[a ta’ filg[odu u tibqa’ g[addejja sa tard filg[axija.

It-tim ta’ membri Parlamentari li [adu sehem fit-tournament

Bejn Jannar u Novembru waslu f’pajji]na 1.5 miljun turist F’perjodu ta’ [dax-il xahar bejn Jannar u Novembru tal2013 waslu f’pajji]na miljun u nofs turisti, numru rekord g[al pajji]na li jfisser ]ieda ta ’ 10% fuq l-istess perjodu tal2012. L-ikbar ammont ta’ turisti waslu f’pajji]na mir-Renju Unit imma kienet irre;istrata ]ieda qawwija mil-Libja, Awstrija, irRussja, l-Italja u l-Isvizzera waqt li kien irre;istrat tnaqqis ta’ 12% mill-suq Spanjol. 83% tat-turisti li ]aru pajji]na ;ew

minn pajji]i tal-Unjoni Ewropea waqt li s-suq barra mill-Unjoni Ewropea ]died b’24% fuq l2012. Kien hemm ]ieda wkoll fliljieli li t-turisti qattg[u f’pajji]na, b’9% g[al 12.3 miljun lejl. ]ieda wkoll finnefqa tat-turisti li f’dan il-perjodu la[[qet il-1.4 biljun ewro, 9% iktar mill-2012. Madankollu kien hemm tnaqqis fit-tul talvaganzi li t-turisti qattg[u f’pajji]na bil-medja tin]el g[al 8.1 ljieli.

Dan [are; minn stqarrija talUffi/ju Nazzjonali tal-istatistika li [ababr ukoll li matul Novembru waslu f’Malta madwar 100,365 turist, /ifra li ma tinkludix madwar 437 passi;;ier li qattg[u xi ljieli abbord cruiseliners f’pajji]na. F’Novembru kien hemm ]ieda ta’ 15% fl-iljieli li t-turisti qattg[u f’pajji]na, biex dawn telg[u g[al 751,284 imma naqset il-medja tat-tul ta]-]jara tag[hom b’0.2 ta’ lejl meta mqabbel mas-sena pre/edenti.

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

LOKALI

Management [a]in li wassal g[al din is-sitwazzjoni minn pa;na 1

Dan minbarra li l-isptar g[andu nuqqas ta’ staff, infermiera jinsabu bla uniformi u qed imorru x-xog[ol paj]ana, b’management mhux ja[dem ki suppost u b’nuqqas ta’ pratti/i ta’ sa[[a u sigurta’. Paul Pace kkritika wkoll l-ikel provdut lillistaff u ddeskrivieh b[ala talmist[ija. L-isptar g[andu wkoll problema ta’ ffullar bi swali li fihom qed jitpo;;ew minn tnax sa [mistax-il pazjent iktar milli jifil[u. Paul Pace qal li dan qed iwassal g[al pressjoni fuq l-istaff u kaw]a ta’ dan kien hemm ]ieda fl-ammont ta’ sick leave. Mistoqsi minn dan il-;urnal g[aliex l-Isptar wasal f’dan listat, Paul Pace jattribwixxi lproblemi fl-Isptar :enerali t’G[awdex g[all-management ;did li n[atar wara l-elezzjoni f’Marzu li g[adda. “Il-management il-;did ma kienx kapa/i jilqa’ l-isfidi ta’ G[awdex u ma bediex jindirizza issues li l-pazjenti ilhom i[ossu. Minflok, iddirezzjoni kienet kontra l-infermieri meta dawn ilmentaw. Issitwazzjoni t[alliet tmur g[allag[ar u ma sar l-ebda sforz biex jirran;a din is-sitwazzjoni.” Jg[id li l-management ;did ma kienx kapa/i jilqa’ dawn l-isfidi pre]enti. Matul dan i]-]mien ma sar xejn jg[id Paul Pace. “Is-sitwazzjoni t’Ghawdex, minkejja li kellna diversi laqg[at u ;bidna lattenzjoni tal-problemi li hemm G[awdex, flok solvew ru[om jew ;ew indirizzati sfortunatament il-problemi mhux talli t[allew hemm talli ggravaw

b’deterrent g[an-nurses li ja[dmu hemm u l-morda. Ma rajna l-ebda direzzjoni li qed isir xi sforz biex isolvu l-problemi li hemm G[awdex.” Paul Pace jg[id li l-MUMN tixtieq li l-Isptar ;enerali t’G[awdex ikun konformi ma’ dak ta’ Malta. Jis[aq li mhux sew fuq l-infermieri li f’G[awdex qatt ma telg[u lejn G[awdex, iktar u iktar flEmer;enza. “L-uniformijiet li g[andhom l-infermieri fidDipartiment tal-Emer;enza talIsptar Mater Dei, G[awdex qatt ma telg[u. Dan juri n-nuqqas qawwi ta’ management g[ax f’pajji]na, xi xahrejn jew tliet xhur ilu waslu Malta, u l-management f’G[awdex lanqas biss g[amel talba g[al imqar uniformi wa[da. Anke l-alcohol rub, li jintu]a biex persuna tisterilizza ideja, dan ma ssibux fl-Isptar t’G[awdex. Dan hu tant ne/essarju llum il-;urnata bilmikrobi e]istenti. Fejn f’Mater Dei u fl-isptarijiet l-o[ra g[andek alco[ol ma’ kull sodda, fl-isptar t’G[awdex ma ssibux jew jekk issibu ssib flixkun wie[ed u biex wie[ed ja[sel idu jrid jaqsam minn sala g[allo[ra.” Paul Pace enfasizza li dawn ittalbiet saru mill-istaff u l-pazjenti stess li huma konxji mir-riskji g[al sa[[ithom. “Imma minkejja dan, il-management naqas milli jindirizza dawn il-problemi. U hawn qed nitkellmu fuq b]onnijiet ba]i/i. Pere]empju n-nuqqas ta’ bins, ;ejt infurmat li l-quotation g[all-bins, li ma jiswewx xi eluf ta’ euros, in[ar;et xi [ames darbiet u qatt ma nxtara bin

B[alissa l-Isptar :enerali t’G[awdex hu nieqes minn affarijiet ba]i/i

wie[ed. Dawn l-affarijiet, wa[da wara l-o[ra komplew jeskalaw, tinduna li l-laqg[at li g[amilna mal-management saru kollha g[alxejn u g[alhekk konna kostretti no[or;u serje ta’ direttivi g[ax tibda taqta’ qalbek li laffarijiet se jitnran;aw.” Permezz ta’ dawn id-direttivi tal-MUMN, mis-6 ta’ Jannar linfermiera ;ew ordnati biex ma jie[dux pazjenti lejn is-swali taloperazzjonijiet u ma jg[inux lillpazjenti ji//aqalqu jekk l-istaff complement fil-ward ;enerali tan-nisa hu inqas minn 6 infermieri. Id-direttiva tid[ol fis-se[[ anke jekk il-management iwaqqaf il-leave biex jintla[aq dan l-ammont. L-infermieri ng[ataw struzzjoni wkoll biex jirrifjutaw li j/emplu lill-kollegi tag[hom li ma jkunux xog[ol biex jitolbuhom jirrapurtaw g[ax-xog[ol. Huma se jieqfu wkoll milli jag[mlu xog[ol klerikali b[al [ru; ta’ testijiet tad-demm jew jissuplixxu materjal ta’ tindif lill-istaff domestiku. Id-direttivi tal-MUMN ikom-

plu jekk sal-15 ta’ Jannar ma jkunx hemm bins fil-wards u alko[ol g[all-isterilizzazzjoni tal-idejn ma’ kull sodda. F’dan il-ka], il-union tiddikjara l-isptar b[ala mhux sigur b’riskju g[oli ta’ infezzjonijiet u t[e;;e; lillpazjenti jew il-familjari tag[hom jift[u libell kontra l-isptar f’ka] li jie[du xi infezzjoni. Jekk is-sitwazzjoni tibqa’ l-istess, mis-7 ta’ Frar, l-infermieri tad-Dipartiment tal-Emer;enza tal-Isptar m’g[andhomx jakkumpanjaw l-ambulanzi f’ka]i ta’ emer;enza. Waqt li minn Marzu, l-infermieri mhux se ju]aw sodod li mhux mekkanizzati u li ma jistg[ux ji;u a;;ustati skont l-g[oli. Dan g[aliex l-MUMN temmen li ssodod ikunu adegwati u jkunu ta’ kumdita’ g[all-pazjent. Fl-ittra tieg[u, Paul Pace iwissi li d-direttivi jitne[[ew misse[[ meta ji;u ri]olti n-nuqqasijiet u mhux b’iktar laqg[at, ghax dawn fil-passat kienu inutli. Hi [asra li l-Ministeru tas-Sa[[a qed ji/[ad li je]istu dawn ilproblemi u hu iktar mo[[u li

jwaqqaf id-direttivi tal-MUMN milli jsolvi s-sitwazzjonijiet. Mistoqsi x’azzjoni trid tittie[ed biex il-management ma’ jibqax jinjora t-talbiet talMUMN, l-infermieri u l-pazjenti u x’azzjoni g[andha tittie[ed wara li l-management [alla s-sitwazzjoni teskala s’hawn, Paul Pace qal li hi [asra li f’pajji]na trid tkun il-union li tipponta lejn in-nuqqasijiet u mhux il-management li jinduna bihom u ja;ixxi. “Il-management irid jirrispondi lill-gvern. Hi [asra li lunion trid tkun watchdog talmanagement. Hi [asra li a[na b[ala union nispi//aw nidhru qisna qed nippruvaw ni;;ieldu mal-awtoritajiet meta a[na rridu l-a[jar g[all-pazjenti u l-infermieri. Nippretendi li kellu jkun il-Ministeru tas-Sa[[a li jintervjeni f’dan il-ka] fuq il-management. Li kieku ma jkunx hemm il-union, il-management, f’dan il-ka] il-Minsiteru tas-Sa[[a ma jkun jaf xejn jew jilg[abha li ma jkun jaf xejn. Xi kultant niddubita jekk din hix xi log[ba,” itemm jg[id Paul Pace.

Il-Qorti ma ta//ettax li d-Dipartiment tal-Kardjolo;ija jibqa’ wie[ed

Il-Professur Albert Fenech argumenta li dipartiment wie[ed hu ta’ ;id kemm g[all-pazjent kif ukoll g[all-istaff mediku

Il-Qorti ma laqg[etx talba talkirurgu Profs. Albert Fenech biex il-Gvern jitwaqqaf millpjan tieg[u li jissepara dDipartiment tal-Kardjolo;ija fi tnejn. Il-[sieb tal-Gvern hu li dan idDipartiment jinqasam f’unit ta’ kirur;ija u ie[or mediku. Il-Professur Fenech qal li lqsim tad-Dipartiment jag[mel [sara lill-amministrazzjoni tadDipartiment u anke lill-pazjenti, filwaqt li fakkar kif ilma;;oranza tal-kardjolo;i u lkirurgi ffirmaw dikjarazzjoni li ma jaqblux mal-pjan tal-Gvern. I]da l-Qorti, ippreseduta millIm[allef Joseph R. Micallef, ma a//ettatx din it-talba g[ax qalet

li huma me[tie;a aktar provi li juru kif din is-separazzjoni tista’ tikser id-drittijiet tal-pazjenti. Il-Qorti qalet li ma kellhiex dubju li d-de/i]joni hi wa[da E]ekuttiva u parti minn pjan aktar wiesg[a g[all-amministrazjoni tas-sa[[a pubblika. Il-Qorti qalet li fit-talba mressqa mill-Profs. Fenech ma kienx ippruvat bi]]ejjed li lpjanijiet tal-Gvern kienu llegali jew ‘il fuq mill-poteri tal-Gvern. It-t[assib u l-inkwiet ta’ Prof Fenech fuq il-konsegwenzi ta’ din is-separazzjoni mhumiex bi]]ejjed g[al drittijiet prima facie, temmet tg[id il-Qorti, u g[alhekk /a[det it-talba talkirurgu.

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

LOKALI

MaltaPost to[ro; sett bolol ;odda

L-Isqof Mario Grech qal li f’pajji]na g[andna familji li jafu jbatu g[al xulxin u qal li fl-istess waqt ma jistax jinsa lil dawk il-familji li /edew ta[t xi pressjoni jew o[ra

Alla hu mal-familji li jinsabu fid-dlam tal-[ajja Fl-okka]joni tal-Festa talFamilja Mqaddsa li kienet i//elebrata nhar il-{add, l-Isqof ta’ G[awdex Mario Grech qal li Alla hu mal-familji tag[na li jinsabu fid-dlam tal-[ajja. Hu qal li Alla qieg[ed hemm u bilVan;elu tal-familja jibqa’ jibag[tilna d-dawl. Fil-messa;; tieg[u, l-Isqof Mario Grech qal li aktar ma jg[addi ]-]mien, aktar jinteba[ kemm il-familji tag[na jixb[u lill-Familja ta’ Nazareth li g[addiet minn waqtiet ta’ insigurta` u qtig[ il-qalb. L-Isqof qal li l-familja nixtiquha tkun miexja fuq ir-rubini, imma l-verita` hi xorta o[ra g[ax fil-familja ng[ixu g[add ta’ tensjonijiet, kemm min[abba d-diffikultajiet minn ;ewwa b[al fil-ka] ta’ relazzjonijiet bejn l-istess membri fi [dan ilfamilja u kemm min[abba l-isfi-

di li ;ejjin minn barra b[alma huma l-pressjonnijiet li jsiru mill-qasam ekonomiku. L-Isqof Grech qal li jekk wie[ed jo[lom familja ming[ajr din it-tbatija, ma jkunx saqajh mal-art. Fil-messa;; tieg[u, l-Isqof Mario Grech qal li minkejja dawn il-mumenti ibsin, [afna familji jibqg[u wieqfa fuq ri;lejhom u qal li j[ossu rikonoxxenti [afna. Hu qal li f’pajji]na g[andna familji li jafu jbatu g[al xulxin u qal li fl-istess waqt ma jistax jinsa lil dawk ilfamilji li /edew ta[t xi pressjoni jew o[ra. Hu semma lil dawk ilfamilji fejn hemm nuqqas ta’ ftehim, fejn hemm diffikultajiet ekonomi/i, fejn hemm il-mard u problemi o[ra. Hemm ukoll dawk il-koppji mi]]ew;a li nfirdu u forsi wkoll da[lu fit-tieni relazzjoni. L-Isqof Grech qal li jiftakar ukoll f’dawk li g[a]lu li

Il-familja nixtiquha tkun miexja fuq ir-rubini, imma l-verita` hi xorta o[ra jag[mlu esperjenza ta’ g[amla ta’ familja differenti mill-mudell tal-Familja ta’ Nazareth. L-Isqof ta’ G[awdex qal li f’din is-sitwazzjoni hemm persuni li huma ma[bubin minn Alla u qal li l-Familja ta’ Nazareth ukoll kellha l-esperjenza tal-lejl mudlam. Alla ma nda[alx biex Marija, :u]eppi u t-tarbija ma j;arrbux it-toqol tallejl, imma Alla kien mag[hom matul il-lejl. Hekk ukoll jag[mel Alla mal-familji li jinsabu fiddlma tal-[ajja.

Fit-3 ta’ Jannar 2014, MaltaPost se to[ro; sett ta’ tlett bolli mis-sensiela ‘Treasures of Malta’. Il-bolli juru funtani li jinsabu f’ [’Attard, Floriana u G[awdex, u g[andhom valur ta’ 0.42 ewro, 0.59 ewro u 1.25 ewro rispettivament. Il-bolli kienu ddisinjati minn Cedric Galea Pirotta u se jkunu ma[ru;a f’folji t’g[axar bolli. Il-qies ta’ kull bolla hu ta’ 44 mm x 31 mm, b’perforazzjoni ta’ 13.9 x 14.0 (comb) u b’watermark tas-Salib ta’ Malta. Se ji;u pprintjati 200,000 tal-

bolla tat-42 /ente]mu, 700,000 tal-bolla tal-59 /ente]mu u 100,000 tal-bolla tal-1.25 ewro. Il-bolli kienu pprintjati fl2013 u se ji;u ppublikati nhar il;img[a 3 ta’ Jannar 2014. Is-sett se jkun g[all-bejg[ mill-Ferg[at tal-MaltaPost f’Malta u G[awdex. Ordnijiet jistg[u jsiru online fuq maltaphilately.com jew bil-posta mill- Bureau Filateliku, MaltaPost p.l.c. 305, Triq [al Qormi, Marsa, MTP 1001 – Telephone 2596 1740 e-mail: info@maltaphilately .com

Iktar attivitajiet g[al min hu fil-b]onn Fil-bajja tar-Rinella filKalkara, numru kbir ta’ persuni sfidaw it-temp kiesa[ u qab]u fil-ba[ar b[ala parti minn inizjattiva organizzata minn erba’ persuni bil-g[an li jin;abru fondi li se jmorru g[ad-Dar talPovidenza. Kull min ipparte/ipa kien mitlub li jag[ti donazzjoni – liema flus intant se jkunu pre]entati fil-’Festa’ ta’ ;enerosita’’, li se tkun organizzata fl-ewwel tas-sena, kif inhi d-drawwa, biex jin;abru fondi g[ad-Dar tal-Providenza. G[al din l-ewwel edizzjoni ta’ ‘Charity Swim’ kien hemm

ukolli d-Deputat tal-Partit Nazzjonalista Stephen Spiteri, li f’messa;; appella biex ikomplu jin;abru aktar donazzjonijiet g[al persuni li huma aktar filb]onn, filwaqt li rringrazzja lillorganizzaturi ta’ din l-inizjattiva. ]ar ukoll l-attivita’ lMinistru tat-Trasport u lInfrastruttura Joe Mizzi, kif ukoll id-Direttur tad-Dar talProvidenza Martin Micallef. Fil-messa;; tieg[u, Martin Micallef qal li d-Dar talProvidenza g[andha b]onn mattlett miljun u nofs fis-sena sabiex ikunu koperti l-ispejje] tad-dar, li tospita mal-mitt resident.

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

LOKALI

Min[abba dan l-att vandalu l-;nien issa jinsab fi dlam /appa matul il-lejl

Vandalizzat :nien l-Istazzjon Wara l-vandali]mu li se[[ fillejl ta’ bejn il-:img[a u s-Sibt, meta l-figura ta’ Victor Apap fi Triq Bisazza spi//at imkissra fi tnejn, g[at-tieni darba fi ftit sig[at se[[ att vandalu ie[or f’pajji]na. Din id-darba fil-mira tal-vandali spi//a :nien l-Istazzjon f’Birkirkara hekk kif il-bozoz moderni kollha minn na[a g[allo[ra tal-;nien spi//aw imkissra jew maqluha mill-[amrija. U[ud sparixxew mill-;nien waqt li minn o[rajn fadal biss tifrik u fdalijiet tag[hom imfer-

rxa fil-[amrija. Minbarra li l-;nien issa jinsab fi dlam /appa matul il-lejl, hemm periklu min[abba li u[ud missockets tal-bozoz u l-wires issa jinsabu mikxufa, b’periklu g[al xi tfal li jkunu qed jilg[abu fil;nien. Fil-mira tal-vandali wkoll u[ud mit-tabelli madwar il-;nien. G[ad mhux mag[ruf meta sar dan l-att vandalu fi :nien lIstazzjon f’Birkirkara anke g[aliex meta //ekjajna malPulizija ma kien g[adu da[al lebda rapport.

Hemm periklu min[abba li u[ud mis-sockets tal-bozoz u l-wires issa jinsabu mikxufa

Direttur tal-Istudji ;did g[all-IFS Malta

Robert J.Sultana n[atar b[ala d-direttur ta l-Istudji(DoS) fl’Istitut Malta g[as-Servizzi Finanzjarji

Robert J.Sultana n[atar b[ala d-direttur ta l-Istudji(DoS) fl’Istitut Malta g[as-Servizzi Finanzjarji (IFS). Sultana ser ikun qieg[ed jmexxi kemm aspetti edukattivi u dawk g[alli]villup tan-negozju tal-Istitut. Fost responsabbiltajiet o[ra, ser ikun qieg[ed jimmani;ja ttim tat-tag[lim, tim li g[andu r-responsabbilta li jistabilixxi pro/eduri akkademi/i xierqa, jassigura livell ta’ kwalitá

adekwat u josserva l-parametri ta’ /ertifikazzjoni. F’ IFS Malta, Sultana, fi rwol ta’ Business Development Manager, introdu/a u ]villuppa bosta inizjattivi ;odda ta’ ta[ri; u programmi ta’ korsijiet g[all-instrustija lokali tasservizzi finanzjarji. Qabel ing[aqad ma IFS Malta, Robert Sultana [adem ma diversi kumpaniji stabilliti fil-qasam tas-servizzi finanzjarji, fos-

thom mal- Awtorita’ Maltija g[as-serivizzi finanzjarji (MFSA). Il-pre]ident tal-IFS Malta, Simon Grech, fa[[ar lil Sultana u qal li l-g[arfien u l-esperjenza tieg[u ser isservi tajjeb lil dan l-istitut. Sultana hu mid[la sew tal-paremetri edukattivi u s-sistemi ta’ akkreditazzjoni f’Malta kif ukoll dawk flUnjoni Ewropea u r-Renju Unit.

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

OPINJONI

Sena ;dida b’rieda msa[[a[ala g[odda tal-Gvern Hekk kif qed intemmu sena mimlija ta[lita ta’ emozzjonijiet u esperjenzi, in[arsu lura biex nitg[allmu mill-i]balji, nikkonfermaw dak li nemmnu fih filwaqt li nwieg[du impenn u rieda imsa[[a. Kemm ili Deputat filParlament qatt ma naf li kien hemm perjodu ta’ festi fl-a[[ar tas-sena, b[alma qed ng[ixu b[alissa, fejn id-diskors, il[idma u l-argumenti politi/i ma waqfux. Lanqas sena ilu, meta kul[add kien jaf li l-elezzjoni kienet wara l-bieb, ma kont tisma’ daqstant politika daqs dawn il-jiem. Imma mertu u grazzi ta’ Gvern li ma jafx jippjana u li aktar ma jg[addi ]-]mien qed

jidher qattusa g[a;;elija u supperva, f’dawn il-jiem [afna kliem u diskors li qed isir huwa dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza tag[na. Il-;img[a li g[addiet rajna Gvern li qed iraqqa’ l-pannu bilqarg[a a[mar g[ax [are; b’regolamenti li jqajmu iktar mistoqsijiet milli jwie;bu. Il-;img[a li g[addiet il-Gvern ma ddejjaqx jigdeb u jigdeb f’okka]joni formali ta’ konferenza tal-a[barijiet f’Kastilja. Qal li kien ikkonsulta ma’ kulmin hu involut jew interessat, i]da wara sirna nafu li dan ma kienx veru. Il-Gvern qal li kellu s-sostenn madwar il-mejda talMHRA, u filg[axija stess sirna

Il-;img[a li g[addiet rajna Gvern li qed iraqqa’ l-pannu bil-qarg[a a[mar g[ax [are; b’regolamenti li jqajmu iktar mistoqsijiet milli jwie;bu. Il-;img[a li g[addiet il-Gvern ma ddejjaqx jigdeb f’okka]joni formali ta’ konferenza tal-a[barijiet f’Kastilja

Jekk Gvern Laburista immexxi minn Joseph Muscat jigdeb anke fuq affarijiet li ]gur se jinqabad fuqhom, kemm aktar qed jigdeb fejn ma nistg[ux inkunu nafu^

Jason Azzopardi jason.azzopardi@gov.mt

nafu li din kienet gidba. Jekk Gvern jigdeb anke fuq affarijiet li ]gur se jinqabad fuqhom, kemm aktar qed jigdeb fejn ma nistg[ux inkunu nafu? Li hu ]gur hu li l-fatt li lGvern jigdeb b’mod sfa//at fuq fatti ba]i/i f’okka]joni formali jfisser Gvern li ma jistax jistri[ fuq is-sewwa g[ax jaf li m’huwiex in-na[a tassewwa. Meta jkollu jirrikorri g[allgideb juri li hu imnawwar minn ;ewwa u tassew moralment fallut. Dan kollu wara biss ftit xhur li reba[ bl-ikbar ma;;oranza.

Turija, jekk qatt kien hemm b]onn, li s-sa[[a morali (ilmoral high ground) ma ti;ix mis-sa[[a tan-numri imma millkwalità tal-ideat u l-valuri li tressaq ’il quddiem. G[alina tal-Partit Nazzjonalista l-2013 tfisser l-ikbar telfa, veru, f’termini ta’ numri. L-ikbar di]appunt, veru. Imma waqt li n[arsu lura nindunaw ukoll li ma tlifniex l-unur u ddinjità tag[na. Ma bieg[hejniex ru[na biex nirb[u. Ma nxtrajniex biex nirb[u. Ma weg[dniex l-ilma u n-nar fl-istess [in. {addiehor, b[al Faust fiddramm ta’ Goethe, bieg[ ru[u [alli jikseb il-poter g[ax il-poter hu fini fih innifsu g[alih, i]da lkonsegwenzi u dannu huma mifruxa fuq pajji] u mhux fuq

persuna jew grupp. Iktar ma jg[addi ]mien iktar ning[ataw ra;un. G[alhekk l-2014 trid issibna b’rieda imsa[[a u mag[;una b’rieda soda li nissieltu favur issewwa u ma nib]g[ux nuru l[a]in. Mhux g[ax a[na perfetti. Le, m’a[niex. Mhux g[ax a[na infallibbli. Le, m’a[niex. I]da hemm veritajiet evidenti minnhom infushom li kul[add jaqbel fuqhom, u t-tajjeb kul[add jaf jarah u jg[arblu. G[ax ir-ra;uni ma tridx forza. Fl-a[[r ftit xhur bdejna telg[in. Dan il-Partit m’huwiex biss il-Partit li tilef l-a[[ar elezzjoni, i]da jrid ikompli jissawwar f’Partit li jrid u jkun jist[oqqlu jirba[ l-elezzjoni li jmiss.

Qattus fil-;nien Dan l-a[[ar permezz tal-kompjuter kont qed ninforma ru[i fuq il-qtates. Illum il-kompjuter iwasslilna d-dinja f’darna u mhux biss kliem naraw imma stampi wkoll. G[alhekk il-kotba tilfu [afna mis-se[er tag[hom, g[alkemm jien irrid ktieb u mhux kompjuter. Mhux talli hekk, talli meta ng[ejja fuq il-kompjuter naqbad ktieb. Dan ifisser li l-ktieb g[adu mhux biss ji;bidna imma jg[inna biex nistrie[u. Kultant ukoll f’tal-linja nie[u xi wie[ed [afif mieg[i. G[ax, kemm se ddum tara l-istess triqat? B’hekk mhux biss inkun qed ng[adi ]]mien fit-tag[lim, imma wkoll ng[addi ]-]mien billi ninsa ddinja ta’ madwari. Il-kliem b[a/-/irasa: millqtates g[all-kotba. Mela ner;a’ fuq il-qtates. Nist[ajjilkom tg[iduli x’g[amlulek il-qtates? Jaqaw? Insomma l-kelma ‘x’g[amlulek’ ma tantx tg[odd hawnhekk. Imma...mhux a[jar immur dritt g[al dak li kont se ng[id? Mela, mela, g[andi qattus. Allura b’daqshekk? Hawn tant nies li g[andhom qattus-a! Iva, imma l-qattus tieg[i g[andu storja o[ra. G[alija. Jien l-anni-

mali n[obbhom, g[alkemm qatt ma t[ajjart irrabbihom. Xi g[asfur ma ng[idx li ma kellix. Imma wara li mietli wie[ed snin ilu, qtajtha li ma nda[[alx aktar. Il-funeral sempli/i tieg[u kien tag[ni ;ewwa. U mbag[ad l-annimali jridu xog[ol wisq. U jien [assejt li ma kienx g[ad g[andi dik il-[e;;a ta’ qabel lejhom, la jridu daqshekk g[ajnuna. Meta kont g[adni ]g[ir id-dar ;ieli kellna ti;ieg, fniek, papri.Meta tlaqt mid-dar [uti ;ieli rabbew xi kelb ukoll. Imma dal-qattus [elu x’fettillu ;ie j]urna? G[andna daqsxejn ta’ ;nien u tg[idx kemm jg[addu qtates minn fuq i/-/int, g[ax biex tag[qad il-btie[i ta’ ma;enbna kollha ;onna. Imma qatt ma [allejniehom jin]lu g[andna, g[al /erti ra;unijiet. Im[abba g[all-annimali Imma dal-qattus qisu ma jridx jitlaqna. {assejna g[alih. Bdejna nag[tuh jiekol. Imma meta jiekol jitlaq. Il-qtates kapri//ju]i [ej. T[obbhom g[ax tkun trid t[obbhom, g[ax huma ma tantx ji;bduk. Imma dal-qattus qisu ;ie biex fi xju[iti jkompli jg[allimni. U malajr kelli l-

Il-ktieb g[adu mhux biss ji;bidna imma jg[inna biex nistrie[u. Kultant ukoll f’tal-linja nie[u xi wie[ed [afif mieg[i. G[ax, kemm se ddum tara l-istess triqat^

Karmenu Mallia lavojo@maltanet.net

lifelong learning quddiem wi//i. Kultant ng[addi ftit ta]-]mien in[ares lejh u noqg[od nistudjalu l-mossi tieg[u. Kif jin[asel, kif jiekol, kif jaqbe] minn fuq is-si;ra g[al fuq i/-/int: qab]a pre]i]a u jasal fejn irid. Esperjenza o[ra: ftit ilu wara li kiel telaq. Narah fuq i/-/int [alq ma’ [alq ma’ qatus ie[or. F’daqqa wa[da dan l-ie[or ipprova jaqbe] g[all-;nien. Indunajt x’;ara. Dak kien sinjal il-qattus biex juri li kien ;a kiel u pprova j[ajjar ’il [uh imur jiekol. 300,000 mummja tal-qtates Interessanti [afna li l-kelma ‘qattus’ aktarx [adnieha millG[arbi ‘gattus’ (bil-Latin ‘cat-

tus’). Xi mitt sena ilu l-E;ittu kienu sabu 300,000 mummja tal-qtates. G[ax fl-antik l-E;izzjani kienu jqisuhom b[ala allat. Illum qed jag[mlu wkoll linxjurans g[all-annimali msej[a: ‘pet-insurance’ u bil‘great discounts’ ukoll, ’k ma tag[lix: Save 5% if you buy online jew if your pet is microchipped. Mela, mela, kul[add indaqs: bnedmin u annimali! U b’hekk issa l-annimali da[lu wkoll fil-politika u fl-istudju tas-so/jolo;ija. Issa li ninsabu fil-perjodu talfesti tal-Milied, kieku nit[ajjar inlibbsu ta’ Father Christmas imma dal-qattus l-ewwelnett kif insejja[lu jitlaq ji;ri ’l hemm u ji;i g[all-ikel meta nag[lqu lbieb tal-bit[a, inkella ma jikolx. It-tieninett idde/idejna li ma nda[[luhx ;ewwa. Nib]g[u minn xi infezzjoni, dejjem ji;ri

mal-;onna tal-;irien, u min jaf fejn imur. L-aqwa li nag[tuh jiekol. Kif in;erru l-purtieri filg[odu, insibuh hemm jistenna wara l-bieb. F’nofsinhar jer;a’ ji;i. Filg[axija l-istess. Imma ;ieli jag[millek ;urnata s[i[a fil;nien, jikka//ja g[al xi [a;a li jew a[na ma narawhiex jew tassew ma jkun hemm xejn. Ikun qed jilg[ab. Imma qatt ma smajnieh jg[id ‘Hello!’ b[allqattus George li qrajna fuqu ftit tal-;img[at ilu. Miguel de Cervantes darba kien ispirat mill-qtates u fuqhom kiteb erba’ kelmiet li g[andhom aktar minn tifsira wa[da. Araw x’qal, dejjem blIspanjol: “Dawk li jilag[bu malqtates jistennew li jkunu migrufa.” Esperjenza ta’ dan g[ad m’g[andix. G[allinqas s’issa lili g[adu ma girifnix.

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Novembru, 2013

EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL

Hubris jew kompromessi korrotti Hubris hi l-kelma bil-Grieg li tiddeskrivi dak li ji;ri meta xi [add imla[[aq jinqata’ mir-realtà u jibda ja[seb li ma jistax ji]balja. Hubris, meta l-politi/i spe/jalment jibdew ja[sbu li l-vot tal-poplu ne[[a minnhom in-natura mwaqqg[a ta’ bnedmin. Telag[lu g[al rasu Is-soltu jg[addi ftit ]mien

sewwa qabel din l-arroganza intellettwali ta[kem lil min ja[seb li l-voti sawbu fuqu ]-]ejt tal-infallibilità. Imma fil-ka] tal-prim ministru ta’ Malta, Joseph Muscat, il-ma;;oranza ta’ 35,000 telg[etlu sew g[al rasu, kif ng[idu bilMalti, u qed ja[sibha xi sinjal li ma jista’ jag[mel xejn [a]in. ?ittadinanza mixtrija flok mist[oqqa Meta tara l-kwistjoni ewlenija li biha qed nag[lqu dis-sena u li biha wkoll se nift[u s-sena l-;dida - i/-/ittadinanza mibjug[a u mixtrija flok mist[oqqa b’rabta ma’ Malta - tara kif sa millbidunett Muscat g[affe; sew f’dil-kwistjoni. Diskussjoni taparsi x’[in ;ie dahru mal-[ajt Ippropona bejg[ tal-passporti, sigriet biex tg[axxaqha, u kull proposta li g[amlu l-Oppo]izzjoni u [afna nies – anke Laburisti – /a[adha fil-Parlament. X’[in ;ie dahru mal-[ajt meta l-Kap talOppo]izzjoni Simon Busuttil iddikjara li jippubblika hu l-ismijiet sigrieti, Muscat taparsi beda jisma’. Ebusija tar-ras u [abi, ming[alih, lejlet il-Milied Taparsi. G[ax webbes rasu u flok iddiskuta ;enwinament biex ikollna kunsens nazzjonali, kif dejjem kellna kull darba li ntmisset i/-/ittadinanza, difen ming[alih lejlet il-Milied i]-]amma talag[ar elementi li hu stess [are; bihom sa mill-bidu. Xiri bi [lasijiet differenti, tnejn minnhom lill-gvern stess G[ax l-avvi] legali li Muscat ippubblika proprju lejlet ilMilied, i/-/ittadinanza tag[na jag[milha mibjug[a u mixtrija. Barrani li qatt ma jkun resaq ‘l hawn jibg[at i[allas lill-gvern biex jixtri l-passport, jibg[at i[allas biex jixtri jew jikri propjetà g[all-passaport, u jibg[at i[allas jer;a’ lill-gvern biex jixtri stocks tal-gvern. U biex juri li ma bidel assolutament xejn, Muscat lanqas mhu se jibdel il-li;i li g[adda. L-ebda residenza, la qabel u lanqas wara, u l-ebda impjieg Dal-barrani, bil-maqlub ta’ li wieg[ed Edward Scicluna lillEwroparlamentari tliet ;img[at biss ilu, mhu se jkollu g[alfejn qatt ji;i joqg[od Malta, la qabel u lanqas wara, u mhu se jkollu lebda obbligu jo[loq impjieg imqar wie[ed li hu wie[ed. Xejn. Lebda rabta ma’ Malta u l-ebda impenn lejn Malta. Bejg[ u xiri biss. Jew arroganza, jew kompromessi li ma jistax ja[rab minnhom Hubris. L-arroganza intellettwali ta’ min ja[seb li sar min-natura umana li ti]balja, kif qed jg[idulu li ]balja Laburisti. G[ax jew hekk, inkella kompromessi li ma ja[rab minnhom, u li allura jkunu kompromessi korrotti.

Dan huwa kontrastanti ferm ma dak li prova jag[ti x’jifhem l-Editorjal imsemmi aktar kmieni. Dwar l-imsemmija /anfira li skont l-imsemmi Editorjal tanNazzjon, l-Awtoritá tax-xandir tat lill-PBS, tajjeb jing[at li lAwtoritá tax-Xandir Il-PBS tag[mel referenza irrikonoxxiet illi l-g[a]la g[all-editorjal ppublikat fl-ediz- tal-istejjer imxandra fil-bulettini zjoni ta’ dan il-;urnal tat-23 ta’ tal-a[barijiet tibqa’ Di/embru 2013, liema artiklu diskrezzjoni tal-Editur kien intitolat ‘?anfira u Re;istrat. tag[lima g[all-PBS’. Madankollu il-PBS taqbel illi Dan l-artiklu, b’mod in;ust, l-Awtoritá kellha kull dritt li jag[ti x’jifhem lill-qarrejja su;;ettivament ma’ taqbilx tieg[u illi l-Awtoritá tax-Xandir mal-opinjoni editorjali tallaqg[et l-ilment tal-PN u sabet Editur Re;istrat, b’dan illi ma lil PBS [ati ta’ xi ksur [assitx li kellha b’xi mod tal-li;i. tusurpa d-dritt tal-imsemmi G[all-benefi//ju tal-qarrejja editur. tag[kom, l-Awtoritá tax-Xandi, Tant hu hekk illi l-Awtoritá fil-konklu]jonijiet tag[ha iddik- ma ordnat illi jing[ata l-ebda jarat li ma sabetx li l-ka] li rimedju lill-Partit Nazzjonalista. lmenta l-Partit Nazzjonalista F’dan ir-rigward il-PBS tinsdwaru ‘[oloq xi ]bilan/ kontra ab sodisfatt li g[al darb’o[ra, ll-PN u g[alhekk l-ilment f’dan Awtoritá re;g[et[ irrikonoxxiet ir-rigward mhux qed ji;i illi l-Kamra tal-A[barijiet talmilqug[ u konsegwentement PBS mxiet skont il-li;i u kienet ma tarax li g[andu imparzjali u bilan/jata fil-prorimedju’. grammi u l-bulettini Dan huwa t-test, kelma b’kel- tal-a[barijiet tag[ha. ma tad-de/i]joni tal-Awtoritá tax-Xandir. Ma kien hemm la . sejbien ta’ [tija kontra l-PBS u f’isem il-Public Broadcasting wisq inqas ordni li jing[ata xi Services rimedju lill-Partit Nazzjonalista.

Iwie;eb il-Public Broadcasting Services

aqwa [afna jistax

Mark Vassallo

Nota Editorjali> Minkejja dak li qed jing[ad fl-ittra mibg[uta mirrappre]entant legali tal-Public Broadcasting Services, fidde/i]joni tag[ha l-Awtoritá taxXandir qalet hekk: “L-Awtoritá ma tista taqbel mat-te]i mressqa mill-PBS li d-diskors li g[amel il-Ministru tal-Finanzi fl-intier tieg[u fil-Parlament Ewropew ma kellux valur t’a[bar u li l-PBS kellu jara x’kien id-diskors kollu u sunt tieg[u jitwassal lit-telespettatur inklu]a l-parti fejn tkellem dwar il-kwistjoni ta/-/ittadinanza. B’dan is-servizz, il-PBS kien ikun qed i]omm lit-telespettaturi nfurmati bl-istorja s[i[a”.

L-ittri f’din il-pa;na L-ittri g[all-pubblikazzjoni f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu bilposta (Ittri lill-Editur, InNazzjon, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450), jew fl-indirizz elettroniku: alex.attard@media.link.com.mt.

25 sena ilu f’In-Nazzjon L-a[[ar [ar;a ta’ ‘In-Nazzjon tag[na’ tal-1988 kienet titratta l-g[a]la tal-personalitá tas-sena g[al dik is-sena. Dan ma kien [add g[ajr il-plejer internazzjonali Malti Carmel Busuttil li g[alih kienet sena po]ittiva [afna. Din is-sena g[al Carmel Busuttil kienet kru/jali g[alih biex sar l-ewwel plejer Malti li mar jilg[ab barra pajji]na. Fil-fatt hu mar jilg[ab mat-tim ta’ Genk fil-Bel;ju. F’din is-sena wkoll Carmel Busuttil kien skorja wkoll ammont sostanzjali ta’ gowls mattim nazzjonali Malti. Kienet rappurtata wkoll i]-]jara talkabinett kemm lill-A;ent President kif ukoll lill-Ar/isqof li tawh l-awgurju talewwel tas-sena. Ing[atat ukoll [arsa lejn is-sena li kienet qed tintemm, l-1988.

Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

KONSUMATUR

B[alissa hu ]mien is-sales... tajjeb li wie[ed japprofitta ru[u minn dan il-perjodu vanta;;ju] g[ax-xiri... madankollu hi rakkommandata attenzjoni massima biex ]gur ma ningidmux

Xiri ta’ prodotti bi prezz imra[[as Ftit ;ranet o[ra u fuq il-vetrini tal-[wienet nibdew naraw tabelli jirriklamaw is-sales. Min ir/ieva xi rigal li m’g[o;bux g[andu j[affef g[aliex la darba jibdew is-sales jista’ jsib xi diffikultajiet biex jibdel ir-rigali li ma jridx. Fil-fatt fuq l-ir/evuta jista’ jkun hemm kundizzjoni li spe/ifikament tg[id li r-rigali jistg[u jinbidlu biss sa l-a[[ar tas-sena jew sakemm jibdew issales. Meta nkunu qed nixtru waqt dawn is-sales g[andna ni//ekkjaw sew ma’ tal-[anut jekk lo;;etti li qed nixtru jistg[ux jinbidlu. Diversi [wienet waqt sales ma ja//ettawx li l-o;;etti jinbidlu g[aliex f’dawn i]-]minijiet isir aktar bejg[ u l-istock li jkun hemm fil-[anut jitlaq malajr. G[aldaqstant il-konsumatur jista’ jsib diffikultà jsib o;;ett ie[or ma xiex jibdel. Bdil tal-o;;etti mixtrija Pero’ hemm /ertu [wienet li anke waqt sales jippermettu li jsir bdil. Id-differenza [afna drabi tkun li jillimmitaw i]]mien sakemm ikun jista’ jsir

dan il-bdil. G[alhekk huwa fla[jar interess tag[na l-konsumaturi li nistaqsu dwar il-kundizzjonijiet tar-ritorn qabel nikkonkludu x-xiri. F’ka] li tal-[anut jg[idilna li ma jistax isir bdil, importanti li nkunu mija fil-mija /erti ta’ dak li qed nixtru. Jekk le, a[jar ma nixtru xejn g[aliex inkunu qed na[lu l-flus u mhux niffrankaw. Importanti wkoll li niftakru li tal-[wienet jistg[u jimponu lkundizzjonijiet tar-ritorn tag[hom meta l-o;;ett li qed ji;i ritornat ma jkunx difettu]. F’ka] li l-prodott ikun difettu], ilbejjieg[ huwa legalment responsabbli li jipprovdi rimedju ming[ajr [las. Meta ji;ri hekk il-konsumatur ikun intitulat li l-prodott difettu] jissewwa jew jinbidel. F’ka] li dawn i]-]ew; rimedji ma jkunux possibbli, jew ikunu ser jo[olqu inkonvenjent kbir lilna l-konsumaturi, imbag[ad il-bejjieg[ g[andu l-obbligu li jag[ti parti mill-flus jew il-flus kollha lura. O;;etti difettu]i Meta prodott li jirri]ulta difettu] ikun inxtara qabel is-sales,

Diversi [wienet waqt sales ma ja//ettawx li l-o;;etti jinbidlu g[aliex f’dawn i]-]minijiet isir aktar bejg[ u l-istock li jkun hemm fil-[anut jitlaq malajr

Ir-Regolamenti dwar Prezzijiet Indikati jistipulaw li l-prezz immarkat g[andu jkun il-prezz finali li l-konsumatur huwa mitlub i[allas jekk jidde/iedi li jixtri l-o;;ett

Odette Vella odette.vella@mccaa.org.mt

jekk it-tiswija jew bdil ma jkunux possibbli, l-ammont ta’ flus li g[andu jing[ata lill-konsumatur huwa dak li [allas g[alih u mhux il-prezz imnaqqas tas-sale. F’dawn is-sitwazzjonijiet ikun utli [afna li wie[ed jippre]enta l-ir/evuta jew il-prova tax-xiri biex juri kemm [allas g[all-o;;ett. Ir-rimedji legali ma japplikawx meta o;;ett jinbieg[ bi prezz imnaqqas g[aliex ikollu xi difett. Pero’ l-bejjieg[ g[andu l-obbligu li jinforma lill-konsumatur li lo;;ett g[andu difett. Jekk din linformazzjoni ma ti;ix provduta u d-difett li jkun fih l-o;;ett ma setg[ax jinduna bih il-konsumatur waqt ix-xiri, il-bejjieg[ huwa responsabbli li jipprovdi rimedju g[ad-difett li jkollu lo;;ett. Meta nkunu qeg[din induru l[wienet waqt is-sales g[andna

naraw li kull o;;ett g[all-bejg[ g[andu l-prezz imnaqqas immarkat /ar. Ir-Regolamenti dwar Prezzijiet Indikati jistipulaw li l-prezz immarkat g[andu jkun il-prezz finali li l-konsumatur huwa mitlub i[allas jekk jidde/iedi li jixtri l-o;;ett. G[aldaqstant, waqt sales m’huwiex bi]]ejjed li l-bejjieg[ jimmarka l-per/enta;; tas-sale, i]da jrid ukoll juri l-prezzijiet finali ta’ l-o;;etti li qed joffri g[all-bejg[. Ir-ro[s fil-prezzijiet Ir-ro[s tal-prezzijiet g[andhom ji;u kkalkulati fuq il-prezzijiet li bejjieg[ kien qed i]omm qabel ma bdew is-sales. Jekk bejjieg[ qatt ma jkun bieg[ o;;ett bil-prezz ori;inali, ikun qarrieqi jekk jg[id li l-o;;ett qed jinbieg[ bi prezz imnaqqas. Huwa wkoll meqjus qarrieqi, u g[aldaqstant illegali, li [wienet jirriklamaw ro[s u jg[idu li dan ir-ro[s huwa fuq l-affarijiet kollha g[all-bejg[, meta fil-[anut ikun hemm o;;etti li jew m’hu-

miex jinbieg[u bis-Sale jew m’humiex bir-ro[s riklamat. Jekk waqt ix-xiri tag[na niltaqg[u ma’ pratti/i ta’ bejg[ qarrieqa jew ni;u mi/[uda mid-drittijiet legali tag[na, nistg[u nift[u lment mal-Uffi//ju g[allAffarijiet tal-Konsumatur fi [dan l-Awtorità ta’ Malta g[allKompetizzjoni u g[all-Affarijiet tal-Konsumatur.

L-iskop ta’ dan l-artiklu huwa biss li jipprovdi informazzjoni u mhux li jag[ti parir legali. F’ka] ta’ ilment jew b]onn ta’ aktar informazzjoni tista’ tikkuntattja lill-Uffi//ju g[all-Affarijiet talKonsumatur fi [dan l-Awtorità ta’ Malta g[all-Kompetizzjoni u l-Affarijiet tal-Konsumatur fuq il-freephone 8007 4400 jew innumru tat-telefon 2395 2000. (Odette Vella hi Senior Information Officer fl-Uffi//ju g[all-Affarijiet tal-Konsumatur fi [dan l-Awtorità ta’ Malta g[all-Kompetizzjoni u lAffarijiet tal-Konsumatur.)

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

ANALI}I

L-ikbar ri]oluzzjoni tas-sena l-;dida Ninsabu fl-a[[ar sig[at tal2013 u miNn hawn u ftit ie[or se nkunu qed nag[tu bidu g[al sena o[ra ;dida li mimlija sfidi ;odda. Kul[add ikun qed jittama li ssena li nkunU se nibdew tkun a[jar minN dik li tkun qed tispi//a u g[alhekk [afna huma dawk li jag[mlu numru ta’ ri]oluzzjonijiet bit-tama li jibdew is-sena l-;dida fuq nota po]ittiva. Hemm min ma jemminx f’dan u g[alhekk jippreferi li ma jag[mel ebda premessa u j]omm il-[ajja tieg[u bl-istess sempli/ità li jkun temm is-sena. Mitt bniedem mitt fehma imma tiskanta kemm hemm min jirnexxilu j]omm ma’ dawn irri]oluzzjonijet u fis-sena l-;dida jil[aq it-tragwardi li jkun immira g[alihom. Nie[u din l-opportunità sabiex nawgura lil kull min qed jaspira li jag[mel wa[da jew iktar min dawn ir-ri]oluzzjonijiet sabiex i]omm mal-kelma u jintla[aq lg[an tieg[u jew tag[ha. Numru ta’ ri]oluzzjonijiet

Nistqarr mag[kom li g[alkemm g[andi numru ta’ ri]oluzzjonijiet li nixtieq li nkun kapa/i n]omm, l-ikbar tama tieg[i g[as-sena l-;dida hija xewqa aktar milli ri]oluzzjoni. Sin/erament naspira li l-2014 tkun is-sena li fiha pajji]na jkun politikament anqas mifrud u li matul is-sena l-poplu tag[na jfittex aktar dak jg[aqqadna b[ala nazzjon wie[ed i]da b’qalb kbira. Qed ng[id hekk fid-dawl talfatt li ftit jiem ilu rajna festa kbira tas-solidarjetà til[aq l-massimu tag[ha hekk kif fl-Istrina

Matul l-edizzjoni ta’ din is-sena tal-Istrina n;abret somma rekord ta’ flus li turi l-qalb kbira tag[na l-Maltin u l-G[awdxin – karatteristika mill-aqwa li g[anndna nkunu kburin biha

n;abret somma rekord millpoplu Malti u G[awdxi. Dan kien l-akbar ammont li pajji]na qatt ta lill-Istrina u dan kollu jirrifletti l-qalb u l;enero]ità tal-poplu tag[na li tassew jaf ikun maqg[ud u pa/ifiku fl-aktar mument importanti u ta’ g[aqda.

L-ikbar xewqa tieg[i g[all-2014 hi li bl-istess mod li l-poplu tag[na kien mag[qud, ;eneru] u matur f’jum l-Istrina, nixtieq li nara din l-atmosfera tirrenja aktar spiss matul is-sena

Atmosfera ta’ fer[

Hekk kif b[al [afna segwejt b’interess dak li kien qed ji;ri flIstrina, immeraviljajt ru[i blatmosfera ta’ fer[ u g[aqda li spikkat bejn kul[add. Fl-Istrina ma kienx hemm kuluri politi/i u

Christian Micallef micallef_christian@yahoo.co.uk

kul[add ;ibed [abel wie[ed fla[jar interess ta’ min hu tassew

fil-b]onn. Kienet tassew festa ta’ ;enero]ità li la[qet il-kulminu tag[ha b’ammont finali li jikkonferma kemm il-poplu tag[na jaf ikun ;eneru] meta jkun mitlub li jag[mel dan. Fl-isfond ta’ dan kollu l-ikbar xewqa tieg[i g[all-2014 hi li blistess mod li l-poplu tag[na kien mag[qud, ;eneru] u matur f’jum l-Istrina, nixtieq li nara din latmosfera tirrenja aktar spiss matul is-sena. Pajji]na hu ]g[ir wisq biex inkunu mifrudin min g[al [a;a u min g[al o[ra. Jekk il-poplu tag[na hu kapa/i li jesprimi din is-solidarjetà f’jum l-Istrina mela allura kapa/i li nag[mlu l-istess fil-jiem l-o[ra tas-sena u ming[ajr kundizzjonijiet. Din hija l-ikbar xewqa tieg[i u din taf tkun ir-ri]oluzzjoni ta’ kull wie[ed u wa[da minnha sabiex naspiraw li s-sena l-;dida tkun a[jar. Sforz po]ittiv kollettiv

L-ispirtu ta’ g[aqda bejnietna b[ala poplu g[andu jisseddaq matul is-sena kollha

Jekk kull persuna fuq livell individwali tag[mel dan l-isforz, pajji]na jkun a[jar u aktar b’sa[[tu lilhin min kull firda li jaf ikun hemm bejnietna. Bl-ebda mod m’jien qed nimma;ina li

neliminaw ir-rivalità u l-antagoni]mu li te]isti fil-politika, flisport, fil-festi u f’elf [a;a o[ra, madankollu in[ares b’ottimi]mu li fuq ba]i regolari nfittxu dak li jg[aqqadna flok dak li jifridna. Dan hu dak li jag[mel l-Istrina su//ess u dan hu dak li jista’ jag[mel is-sena tag[na ferm a[jar milli kienet dik pre/identi jekk nkunu a[na stess il-promoturi tal-g[aqda u mhux tal-firda. Jien realistiku bi]]ejjed li ng[id li kultant ir-rivalità hija sabi[a g[aliex to[loq interess u kompetizzjoni li tg[in sabiex kul[add jag[ti l-a[jar tieg[u b’modi differenti fis-so/jetà. Madankollu nemmen ukoll li kollox g[andu l-limitu tieg[u u g[alhekk je[tie; li nsibu bilan/ f’dan kollu. Wisq nemmen li matul is-sena rari nsibu dan ilbilan/ u n[allu r-rivalità u l-antagoni]mu ta’ bejnietna ji;ru bina. Nemmen li din g[andha tkun lakbar ri]oluzzjoni ta’ kull wie[ed u wa[da minnha u l-ikbar xewqa tal-poplu tag[na, nfittxu dak li jg[aqqadna u mhux dak li jifridna. Meta nag[mlu dan pajji]na ikun l-akbar rebbie[ u ming[ajr ebda distinzjoni ta’ kuluri.

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

A{BARIJIET TA’ BARRA

L-istampa Tune]ina tirrapporta l-[tif ta’ kap militanti f’Misrata IL-LIBJA

L-istampa Tune]ina qalet li qawwiet Libjani u tal-Istati Uniti, lbiera[, qabdu lil Saifallah Benahssine, il-Kap talgrupp militanti Ansar al-Sharia tat-Tune]ija, fil-belt ta’ Misrata. L-Ambaxxata Amerikana filLibja u l-uffi/jali tal-Gvern Libjan ma wie;bux mal-ewwel g[at-talbiet ta’ konferma dwar larrest ta’ Benahssine, li hu mag[ruf ukoll b[ala ‘Abu Iyadh’. Intant, il-[tif rappurtat ta’ kap militanti ta’ profil daqstant g[oli fil-Libja g[andu jindika rabtiet eqreb fost il-gruppi tal-I]lami/i radikali fil-pajji]i

tal-Afrika ta’ Fuq. Saifallah Benahssine, li g[amel ]mien ji;;ieled flAfganistan, iddikjara lealta g[all-moviment terroristiku AlQaida u kien anki akku]at b[ala element strumentali wara lattakk li kien se[[ fuq lAmbaxxata Amerikana fitTune]ija, f’Settembru tal-2012. L-Ansar al-Sharia hu fost laktar gruppi estremisti li ]viluppaw wara r-rewwixta ta’ tlett snin ilu fit-Tune]ija kontra leks-President awtokratiku, Zine El-Abidine Ben Ali u meta fla[[ar xhur ]diedet il-vjolenza

tal-militanti fil-pajji] partikolari. Fi ]viluppi o[ra, lbiera[, ilKorporazzjoni ta]-}ejt Nazzjonali tal-Libja qalet li lport ta’ Hariga li jintu]a g[allesportazzjoni ta]-]ejt u li jinsab f’Tobruk, lejn il-Lvant talpajji], g[adu mag[luq min[abba l-protesta tan-nies lokali li ilhom jokkupaw it-terminal mis-sajf. Dan wara li uffi/jali ta]-]ejt qalu, nhar il-:img[a, li l-port kellu jer;a’ jifta[ ‘fi kwistjoni ta’ ;ranet’ u meta mifhum li din kienet l-a[[ar wa[da f’sensiela ta’ komunikazzjonijiet dwar ilmistenni ‘tmiem g[all-parali]i’.

:urnalisti arrestati fil-Kajr L-E:ITTU

Il-vulkan Chaparrastique waqt li qed jarmi d-d[a[en tal-;mied (ritratt> EPA)

Fuq alert g[all-vulkan attiv L-EL SALVADOR

Il-Gvern Salvadoren u lawtoritajiet fil-provin/ja ta’ San Miguel qed isegwu b’attenzjoni l-attivita tal-vulkan Chaparrastique, wara l-i]broff ta’ nhar il-{add li wassal g[allevakwazzjoni ta’ eluf ta’ nies mill-vi/inanzi. Filwaqt li ma we;;a’ [add b’konsegwenza tal-i]broff, twaqqfu x-xelters temporanji ‘l hinn mill-in[awi tal-vulkan; blawtoritajiet tal-protezzjoni /ivili jikkonfermaw li kellhom ikunu evakwati r-residenti kollha li d-

djar tag[hom jinsabu sa tlett kilometri ‘l bog[od minn Chaparrastique. Ir-residenti fir-re;jun partikolari (fejn jipprodu/u l-kafe) qalu li fil-[in tal-i]broff kienu semg[u ‘splu]joni qawwija’ u qabel il-vulkan beda jarmi dd[a[en u l-;mied fl-ajru. Intant, il-Gvern Salvadoren qal li ilu attent g[as-sitwazzjoni mit-13 ta’ Di/embru u wara li l-esperti kienu indikaw spinta ;dida fl-attivita talvulkan.

Pulizija fil-belt tal-Kajr arrestaw grupp ta’ ;urnalisti li qed ja[dmu max-xandar AlJazeera u li jinkludu l-bureau chief lokali tal-istazzjon, Mohamed Fadel Fahmy, li hu bba]at f’din il-belt kapitali. Intant, stqarrija millMinisteru tal-Intern E;izzjan qal li dawn il-;urnalisti kienu da[lu g[al laqg[at illegali mal-

Fratellanza Musulmana li proprju l-;img[a l-o[ra kienet iddikjarata b[ala entita terroristika. L-awtoritajiet E;izzjani ilhom mis-sajf jippruvaw jo[onqu l-Fratellanza u mindu l-Armata, f’Lulju, kienet qa//tet lill-President E;izzjan I]lamiku, Mohammed Morsi. Minn dak i]-]mien ‘il hawn

spi//aw arrestati eluf tassostenituri tal-Fratellanza, b’mijiet o[ra jinqatlu waqt konfronti mal-qawwiet tas-sigurta E;izzjani. Fl-istess [in, qorti E;izzjana, fi Frar, g[andha tisma ka] inti] biex ixxolji l-ferg[a politika tal-Fratellanza Musulmana, li hi mag[rufa b[ala l-Partit g[alLiberta u :ustizzja.

I[e;;u biex Cameron jibqa’ j]omm il-kontrolli mal-fruntiera IR-RENJU UNIT

Disg[in attivista ewlenin talPartit Konservattiv fil-Gvern [e;;ew lill-Prim Ministru Britanniku, David Cameron, biex, minn g[ada, ma jne[[ix ilkontrolli mal-fruntiera g[allimmigranti li ;ejjin millBulgarija u r-Rumanija. L-attivisti kitbu ittra lil Cameron u qalu li hu jista’ ju]a klaw]ola fil-li;i tal-Unjoni

Ewropea li permezz tag[ha jista’ jevita ‘l-immigrazzjoni tal-massa li sservi biex ittellef l-istabbilita ta’ pajji].’ Dan meta skont huma, r-Renju Unit ‘irid i]-]mien biex inaqqas mill-qg[ad fost i]]g[a]ag[ g[at-tul ta]-]mien’. Madankollu, Chris Grayling, is-Segretarju Konservattiv b’responsabbilta g[all-:ustizzja, g[amilha /ara li r-restrizzjonijiet

(kontrolli) jin]ammu,

ma jistg[ux peress li l-Liberali Demokrati/i, is-sie[ba tat-Tories fil-koalizzjoni attwali, m’g[andhomx jappo;;jaw il-mi]uri ne/essarji fil-Parlament. Intant, il-Bulgari u r-Rumeni, fl-2007, kisbu d-dritt li jivvja;;aw ming[ajr visa lejn irRenju Unit u ladarba pajji]hom issie[bu fl-Unjoni Ewropea.

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

A{BARIJIET TA’ BARRA

Sparaw fuq ajruplani Sirjani IL-LIBANU

Truppi Lebani]i sparaw fuq ajruplani tal-gwerra Sirjani li abbu]aw l-ispazju tal-ajru talLibanu, b’dan qed jitqies b[ala l-ewwel in/ident ta’ din ix-xorta mindu beda l-konflitt fis-Sirja. L-istampa Lebani]a qalet li lArmata dde/idiet li tirritalja g[al rejd li kien sar fuq Khirbet Daoud, vi/in ta’ Arsal, fil-Wied ta’ Bekaa u meta mag[ruf li lqawwiet tal-Gvern Sirjan sparaw kemm-il darba lejn l-artijiet tal-Libanu huma u jimmiraw g[al ribelli li jkunu qasmu g[al hemmhekk mill-fruntiera. Il-belt ta’ Arsal ilha xahar tilqa’ r-refu;jati Sirjani u mindu l-militar tas-Sirja beda offensiva qalb il-muntanji ta’ Qalamoun. Intant, l-isparatura fuq l-ajruplani qed titqies b[ala azzjoni rari min-na[a tal-awtoritajiet Libjani li kienu ilhom ix-xhur ‘i]ommu lura’, fost tamiet li ma jispi//awx imkaxkrin g[al ;olgwerra tas-Sirja.

Jattakkaw ir-residenza ta’ Ambaxxatur IL-GRE?JA

Persuna jew persuni m’humiex mag[rufa sparaw diversi tiri lejn ir-residenza talAmbaxxatur :ermani] fil-belt ta’ Ateni, bl-istampa Griega tirreferi g[al numru ta’ ballal sparati ‘li we[lu fil-grada talazzar’ tal-istess residenza. Rapporti aktar tard qalu li nstabu mas-60 casings tal-ballal qrib ir-residenza talAmbaxxatur Wolfgang Dold, fid-distrett ta’ Halandri. Intant, u filwaqt li [add ma jaf min setg[u kienu l-aggressuri, huwa minnu li l-insistenza tal-:ermanja biex il-Gre/ja tnaqqas mill-ba;it u ssegwi l-programmi tal- awsterita serviet biex tqanqal g[adab kbir fost il-Griegi.

Investigaturi jduru fl-in[awi tat-trolleybus li nqered kompletament waqt it-tieni attakk terroristiku li laqat lil Volgograd f’anqas minn 24 sieg[a (ritratt> EPA)

Volgograd f’morsa ta’ terrur IR-RUSSJA

Tal-anqas erbatax-il ru[ tilfu [ajjithom waqt splu]joni suwi/ida fuq trolleybus fil-belt ta’ Volgograd, b’dan l-attakk isegwi a;ir suwi/ida simili li se[[ nhar il-{add fl-istazzjon tal-ferrovija ewlieni tal-istess belt u fejn kienu nqatlu sbatax-il persuna o[ra. Intant, qed ta[kem arja akuta ta’ tensjoni fl-in[awi wara ]]ew; attakki fa[xija li se[[ew f’anqas minn 24 sieg[a, bir-residenti li qed ikunu intervistati fid-diversi zoni ta’ Volgograd itennu li kul[add jinsab ixxukkjat g[all-a[[ar u li qeg[din jg[ixu ‘ta[t s[aba terribbli ta’ in/ertezza’. Min-na[a tieg[u, l-President Russu rrea;ixxa minnufih g[assitwazzjoni tat-twerwir u fejn insista li jissa[[u l-mi]uri tassigurta madwar ir-Russja u fl-

in[awi ta’ Volgograd. Dan meta naqset bil-kbir il-pre]enza tannies fit-toroq tal-belt im;arrba, fost l-inkwiet persistenti dwar aktar attakki. Il-morsa tas-sigurta g[adha effettiva madwar l-ajruporti u listazzjonijiet tal-ferroviji kollha tal-pajji] u waqt li [add ma assuma responsabbilta g[allattakki terroristi/i, l-awtoritajiet qeg[din ja[dmu fuq il-possibbilta li l-aggressuri kienu militanti mir-Repubbli/i problemati/i ta/-?e/enja u Dagestan. L-isplu]joni talbiera[, f’Volgograd, se[[et qrib suq iffullat fid-distrett ta’ Dzerzhinsky u meta t-trolleybus li spi//a fil-mira tat-terroristi kien mimli bin-nies li kienu sejrin g[ax-xog[ol fir-rush hour ta’ filg[odu.

Il-vettura inkwistjoni nqerdet g[al kollox, bl-iskwadri g[allemer;enzi li ;rew g[al fuq ilpost ji;bru numru ta’ katavri u midruba mill-art koperta bissil;.

Jinqatlu waqt ir-’rush hour’ Filwaqt li l-ammont tal-mejtin ma kienx wie[ed konkret, ilMinisteru tas-Sa[[a Russu kkonferma li erbatax-il ru[ kienu tilfu [ajjithom u li /-/ifra ‘setg[et titla’ fis-sig[at li ;ejjin’. Hemm ukoll talanqas g[oxrin midruba li nzertaw fiz-zona talisplu]joni u li jinsabu f’kundizzjoni gravi, bil-Gvernatur re;jonali j[abbar [amest ijiem ta’ luttu g[all-vittmi tal-attakki

ta’ nhar il-{add u talbiera[. Filwaqt li qed jing[ad li ddmija ta’ nhar il-{add twettqet minn mara suwi/ida, Kumitat Investigattiv fil-belt ta’ Volgograd ikkummenta fuq lattakk talbiera[, fejn qal li ra;el li tela’ fuq it-trolleycar spi//a jtajjar tag[mir splussiv li kien qed i;orr fuqu u meta ‘l quddiem g[andhom isiru l-investigazzjonijiet relevanti kollha, fosthom sensiela ta’ provi ;eneti/i. Fl-istess [in, kibret it-teorija li l-militanti fi/-?e/enja u Dagestan jistg[u qed jirrikorru g[all-azzjonijiet qattiela bliskop li jwasslu ‘messa;;’ qabel l-Olimpjadi tax-Xitwa li se jsiru fi Frar fil-belt ta’ Sochi – li hi qrib [afna ta]-]ew; repubbli/i, li jinsabu fir-re;jun talKawkasu.

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

A{BARIJIET TA’ BARRA

IL-MESSIKU> Trakk jidher wieqaf quddiem it-tifrik tat-triq prin/ipali li twassal minn Tijuana lejn Ensenada u li kkrollat b’ka;un ta’ sensiela ta’ valangi tal-art li ni]lu direttament g[al fuq din il-parti tat-triq fl-Istat ta’ Baja California. Sadanittant, l-a//ess partikolari kellu jing[alaq indefinittivament min[abba l-[idma tar-rikostruzzjoni li trid issir (ritratt> EPA)

S[ana kiefra li [arbtet il-provvista tad-dawl L-AR:ENTINA

{addiema mas-settur pubbliku fi Buenos Aires ilbiera[ kienu infurmati biex ma jid[lux g[axxog[ol fi sforz biex ‘jiffrankaw fuq l-elettriku’. Dan meta l-belt kapitali talAr;entina qed i;;arrab qtug[ tad-dawl fuq ba]i regolari, blu]u tas-sistemi tal-air conditioning jispara ‘l fuq, waqt li r-residenti jippruvaw jiffriskaw milla[jar li jistg[u waqt mew;a tass[ana mill-aktar kiefra. Numru ta’ zoni residenzjali ta’ Buenos Aires ilhom ming[ajr dawl g[al ;img[atejn, fost temperaturi li qab]u sew il-35 gradi

Celsius. L-Ar;entina ilha ]-]mien tiddependi fuq network tad-dawl antikwat u qed issibha diffi/li biex tla[[aq mad-domanda. Intant, ilbiera[ ittie[det idde/i]joni biex il-[addiema tassettur pubbliku ma jirrappurtawx g[ax-xog[ol b[as-soltu wara li d-domanda g[all-elettriku la[qet g[oli rekord matul il-lejl tal{add. Dan wara li r-residenti ta’ Buenos Aires irrikorrew bi [;arhom g[al kwalunkwe tag[mir li seta’ jtaffi mis-s[ana terribbli li qed ta[kem u g[al sig[at wara xulxin.

Approvata ]-]ieda fit-taxxa g[an-nies bl-og[la livell tad-d[ul FRANZA

Is-sidien tan-negozji qed jing[aqdu f’kor ta’ protesta wara li l-Og[la Qorti ta’ Franza approvat l-impo]izzjoni tattaxxa ta’ 75 fil-mija g[an-nies fl-og[la kategorija tal-introjtu. Intant, il-konferma tifta[ ilbieb bera[ g[al wa[da mit-tragwardi politi/i ewlenin tal-Gvern immexxi mill-President So/jalista Francois Hollande. Il-proposta inizjali biex ikun intaxxat id-d[ul tal-individwu, sena ilu, kienet iddikjarata antiKostituzzjonali mill-Kunsill tal-

Kostituzzjoni fi Franza. Madankollu, l-Gvern ta’ Hollande immodifika din il-proposta b’mod fejn l-a]jendi u lindividwi li j[addmu lin-nies ikunu su;;etti g[at-’taxxa lkbira’ fejn jid[lu s-salarji li jaqb]u l-miljun ewro. Intant, din il-levy g[andha tibqa’ effettiva g[al sentejn u fejn taffettwa d-d[ul tan-nies fil-kategorija partikolari g[al din is-sena, kif ukoll g[all2014. Fl-istess [in, il-kundanna g[al

din il-mi]ura temporanja ma naqsitx u bl-analisti u l-osservaturi jikkritikaw lill-President Hollande g[al nuqqas ta’ vi]joni u riformi sostenibbli li jistimolaw l-ekonomija ta’ Franza. Dan meta t-Tmexxija So/jalista ta’ Franza – kuntrarju g[allGvernijiet ta’ [afna pajji]i Ewropej – qed tipprova tnaqqas l-i]bilan/ enormi tal-pajji] b’li ]]id it-taxxi minbarra li timplimenta l-qtug[ fl-infiq ipprogrammat tal-amministrazzjoni.

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

A{BARIJIET TA’ BARRA

L-OLANDA> Ra;el jidher g[addej bi]-]iemel f’xatt il-ba[ar, fil-bajja ta’ Scheveningen, bin-nies qed tgawdi minn perijodu rari ta’ bnazzi li qata’ ftit mill-effetti tal-maltemp a[rax li [akem lill-Ewropa fl-a[[ar ;ranet (ritratt> EPA)

Kienet lesta biex ‘issawwat’ lil Idi Amin b’xabla IR-RENJU UNIT Ir-Re;ina Eli]abetta talIngilterra kienet determinata li ‘ taqbad xabla /erimonjali u tu]aha biex tag[ti daqtejn lil Idi Amin fuq rasu’ f’ka] li l-eks-dittatur tal-Uganda kellu jattendi servizz tal-:ublew tal-Fidda li kien sar fl-1977, fil-Kattidral ta’ Londra li hu ddedikat lil San Pawl. Dan se[[ fi]-]mien tal-g[ajdut li Amin — li mexxa l-Uganda waqt ‘Renju ta’ Terrur’ li dam g[al snin u sakemm hu [arab minn pajji]u fl-1977 – kien qed ja[seb biex jattendi g[as-servizz ming[ajr stedina. Intant, kien il-ku;in tar-

Re;ina, Lord Louis Mountbatten, li rrakkonta l-istorja fid-djarju tieg[u u bir-rakkont jo[ro; filktieb ;did Monarchy and the End of Empire li jiddettalja kemm irRe;ina [adet bis-serjeta it-theddida potenzjali ta’ Amin. Il-ktieb, fl-istess [in, jiddettalja l-importanza tar-rwol tar-Re;ina fl-impenji lejn il-pa/i fil-pajji]i tal-Commonwealth waqt li, fost o[rajn, ji]vela l-pjani tal-Gvern Britanniku ta’ dan i]-]mien biex jimminimizza ‘t-the]]i]a’ f’ka] li Idi Amin kellu jasal l-Ingilterra ming[ajr stedina. Fl-1972, Sir Alec Douglas-

Home, l-eks-Segretarju Britanniku g[all-Affarijiet Barranin, wissa dwar ‘il-kumplikazzjonijiet’ f’ka] li r-Re;ina kellha tidher fil-kumpannija ta’ ‘Mexxej talCommonwealth mag[ruf b[ala qattiel’. U meta, [ames snin wara, qam t[assib li Amin kellu jipprova jivvja;;a lejn l-Ingilterra biex jissie[eb mal-Mexxejja l-o[ra g[al-Laqg[at tal-Kapijiet talCommonwealth, l-awtoritajiet Britanni/i [ar;u bi pjani elaborati – li kienu jinkludu anki liskwadri anti-terroristi/i – ‘biex i]ommu lil Amin mal-wasla

tieg[u u jke//uh mill-pajji]’. Dan jo[ro; mid-dokumenti ta]-]menijiet u bil-ktieb jg[id li r-Re;ina xorta inkwetat dwar ilpossibbilta li Idi Amin kien se jipprova jattendi s-Servizz tarRingrazzjament g[al waqt il:ublew ‘akkost ta’ kollox’. Lord Mountbatten irrakkonta, fid-djarju, li kien staqsa lirRe;ina r-ra;uni g[alfejn dehret daqshekk inkwetata u fejn hi ]velat it-t[assib dwar Amin. Meta Mountbatten, imbag[ad, staqsiha x’kellha tag[mel f’sitwazzjoni b[al din, hi wie;bet li kienet se tabqad ix-Xabla ?eri-

monjali tal-Belt li kellu jpo;;i quddiemha s-Sindku ta’ Londra ‘u tag[ti daqqa biha fuq ras Amin’. L-istorja hi wa[da minn [afna li jenfasizzaw ir-rwol tar-Re;ina Eli]abetta fil-Commonwealth, i]da l-Professur Philip Murphy, lawtur ta’ Monarchy and the End of Empire, qal li filwaqt li rrakkont ta’ Mountbatten seta kien fih element qawwi ta’ umori]mu, m’hemmx dubju li lGvern Britanniku ta’ dak i]]mien kien qed jittratta ‘ttheddida ta’ Amin’ bis-serjeta xierqa.

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

MADWARNA

L-istorja ta’ Mary Wagner> il-mara li qattg[et Milied ie[or maqfula fil-[abs wettqu abort aktar kmieni f’[ajjithom, Wagner offritilhom il-[biberija tag[ha biex hekk huma, bil-mod il-mod, ifiequ mill-we;g[a tal-abort. G[ax lil kul[add tilqa’, inklu] dawn in-nisa li qabel ikunu wettqu l-abort, [afna pri;unieri jsibu ru[hom i]ommu mag[ha u j[obbuha u meta ti;i biex, kuljum, titlob ir-Ru]arju u talb ie[or favur il-[ajja, numru ta’ pri;unieri o[ra spiss jing[aqdu mag[ha! Daqslikieku dan kollu mhux bi]]ejjed, mill-[abs, Wagner tikteb ukoll ittri ta’ nkurra;;iment lill-persuni o[ra li ja[dmu favur il-[ajja u, mill-[abs ukoll, Wagner qed tipprova ti;bor fondi biex ’il quddiem ikun hemm li;ijiet li jag[tu lit-tarbija mhix imwielda d-dritt tal-[ajja.

Ruth Vella thankful2bcatholic@gmail.com

Kemmxejn mist[ija i]da persuna assertiva, Mary Wagner hija Kanadi]a ta’ 39 sena li dan ilMilied, g[al darb’o[ra, qattg[etu maqfula fil-[abs. Mrobbija f’familja kattolika u persuna li darba kienet serjament tikkonsidra l-[ajja reli;ju]a tant li kienet qattg[et tlett snin postulanta, Wagner aktarx mhix il-persuna li tistenna li se ssib f’fa/ilità korrettiva i]da fil-fatt: hemm hi. X’;ara allura biex din spi//at hawn? Kwieta u mist[ija imma ta’ karattru sod Fost l-ikbar minn [utha, Wagner, l-unika tifla fil-familja, kienet qisha “it-tieni mama” g[al [utha i]g[ar minnha. Apparti li kienet t[obb tilg[ab mag[hom, ta’ età ]g[ira Wagner di;à kienet

ferm kapa/i tie[u [sieb [utha u ommha, konxja ta’ dan, mhux lewwel darba li kienet tafdaha bihom u serra[ rasha minnhom g[ax kienu mag[ha. Mrobbija ma’ tant subien g[aliex kienu familja kbira, Wagner, anki minkejja li kemmxejn kwieta u mist[ija, xejn ma kienet “rieqda” pero g[ax minn eta ];[ira kellha karattru evidentament sod. Biex tg[in lill-;enituri tag[ha j[allsulha l-iskola post-sekondarja, Wagner b[ala ]ag[]ug[a kellha xog[ol part time b[ala wejtress u persuna li tmidd idha g[ax-xog[ol, sal-karozza kienet taf isewwi meta kienet tinqalg[a xi [sara! Auschwitz u l-volontarjat B[ala ]g[a]ug[a, Wagner kienet ]aret il-kamp ta’ kon/entrament t’Auschwitz. Skont ma qalet fil-Qorti aktar kmieni dan ix-xahar, Wagner waqt dik i]-]jara irrealizzat li l-

Olokawst li suppost kien intemm, fil-fatt kien g[adu sejjer permezz tal-abort. Imnikkta g[all-a[[ar Wagner dak il-mument [asset li kellha tag[mel xi [a;a u hekk kif qrat siltiet u kliem mill-guest book, kliem kontra l-Olokawst u kliem ie[or b[al “never again” (qatt i]jed), Wagner kompliet tikkonferma li hi ma setg[etx tibqa’ passiva. De/i]a li kienet se tag[mel ilparti tag[ha, Wagner ing[aqdet ma’ grupp imsejja[ “Birthright” fejn regolarment kienet toffri mill-[in tag[ha biex tg[in tippromwovi l-[ajja. Minn hawn beda l-inkwiet: inkwiet li wassalha sal-[abs.

Kull deni [udu b’;id

Mary Wagner flimkien ma’ Linda Gibbons li hija l-unika persuna fil-Kanada li b[al Wagner qeg[da fil-{abs g[ax titkellem favur id-dritt tal-[ajja quddiem /entri li joffru servizz g[all-abort. Hi g[andha aktar minn sittin sena u hija nanna u s’issa qattghet total li jaqbe] l-g[axar snin fil-[abs

B[ala ]g[a]ug[a, Wagner kienet ]aret il-kamp ta’ kon/entrament t’Auschwitz. Skont ma qalet fil-Qorti aktar kmieni dan ix-xahar, Wagner waqt dik i]-]jara irrealizzat li l-Olokawst li suppost kien intemm, fil-fatt kien g[adu sejjer permezz tal-abort Pistola qatt ma sabu

Legalment adulta g[ax ittmintax kienet g[alqithom u persuna matura, Wagner, mal-organizzazzjoni Birthright bdiet i]]ur postijiet fejn kien isir l-abort. Kultant fuq il-bankina u kultant ;ewwa, Wagner bdiet, bil-kelma t-tajba, toffri l-g[ajnuna lin-nisa li kienu jkunu de[lin biex jag[mlu abort: [a;a projbita fil-Kanada. Mumenti qabel wie[ed millarresti li kienu sarulha, “Din g[alik. Jien qeg[da hawn biex noffrilek u lit-tarbija tieg[ek lg[ajnuna” qalet g[arkupptejha filwaqt li offriet warda lil mara li kienet qed tistenna biex tid[ol tag[mel abort. “Mhux tard wisq biex tbiddel fehemtek, Alla j[obbok!” qalet darb’o[ra waqt arrest differenti u “itolbu g[all-koppja li mag[ha tkellimt ;ewwa” qalet f’okka]]joni o[ra lil s[abha li

kienu barra meta kienet g[al darb’o[ra ;iet arrestata. B’idejha kull darba mmanettjati u spiss ukoll bil-ktajjen ma sieqha, kif soltu jsir lill-kriminali f’dan il-pajji], li lil Wagner kienu dejjem je[duha. Pistola imma qatt ma sabulha u flok din kienet kuruna tar-ru]arju li spiss, jekk mhux dejjem, sabu fuqha.

lawha [afna li l-a;ir tag[ha jdejjaqhom jew sempli/iment ma jistg[ux jifhmuh. “Il-[ajja hija prezzju]a u tibda mal-kon/epiment” tg[id Wagner u “jien in[ossni msej[a biex nipprote;i lill-;ar tieg[i li jinsab filperiklu” tinsisti hi filwaqt li ta’ kuljum tkompli titlob u ta[dem favur il-[ajja, inklu] mill-[abs.

Mara mi;nuna^ B’total ta’ arresti li issa jqarreb sew l-g[axra jekk mhux ukoll qab]ithom u b’total ta’ qrib tlett snin [abs s’issa, wie[ed ma tantx

Ma ta[lix minuta

ji]balja jekk jibda jistaqsi dwar kemm din il-persuna hija f’sensiha jew le. Wagner, b’tant arresti u total ta’ tant ;img[at u xhur il[abs, hija persuna li donnha ma titg[allimx: jista jkun li hija “mara mi;nuna”? Hekk ja[sbu numru ta’ nies dwarha u hekk ukoll irrediko-

Wagner g[alkemm b[ala karattru hija persuna kwieta, f’termini ta’ [idma favur il-[ajja /ertament li mhix. Fejn tid[ol [idma favur il-[ajja, Wagner hija mara li m’g[andix kwiet u dan tant hu minnu li fil-[abs ukoll kompliet ta[dem u tirsisti! Wagner, kull darba li ssib ru[ha fil-[abs, tie[u l-opportunità biex hemm teduka lin-nisa dwar l-abort u fil-[afna okka]jonijiet fejn iltqag[et ma’ nisa li jkunu

G[ax qed tag[mel [ilitha kollha biex tiddefendi l-[ajja li Wagner spiss issib ru[ha fil-[abs u li dan il-Milied ukoll ser tqattg[u maqfula. I]da e]attament min[abba f’din l-in;ustizzja wkoll li Wagner qed ti;bed lattenzjoni ta’ numru ta’ nies inklu] persuni fil-politika. F’Ottubru tal-2012, ilGvernatur :enerali u Membru Parlamentari Maurice Vellacott, lil Wagner irrikonixxiha b[ala persuna li verament ta[dem u tistinka favur il-[ajja u persuna li batiet, u g[adha tbati, minkejja li qeg[da biss tipprova ssalva l[ajjiet ta’ trabi nno//enti. Vellacott sej[ilha “sors ta’ sa[[a u ispirazzjoni” fir-rikonoxximent tieg[u u fl-istess waqt g[a]ilha biex tkun wa[da millpersuni li ng[ataw midalja ta’ ;ie[ tas-servizz u l-kontribuzzjoni li taw/qeg[din jag[tu lill-Kanada.

Milied fil-[abs Wagner din id-darba ilha arrestata minn Awissu tal-2012 u b’hekk dan hu t-tieni Milied, konsekuttiv, li hi se tqatta’ fil-[abs. Minkejja l-in;ustizzja, Wagner m’g[andix rabja talli tinsab fil[abs u f’ittra miftu[a ta’ nkura;;iment li kitbet ftit tal;img[at ilu lill-persuni kollha li ja[dmu favur il-[ajja, [e;;et lil

kul[add ikompli ja[dem u jirsisti ming[ajr ma jib]a, anqas minn perjodi ta’ pri;unerija. “Jekk jarrestawna, bil-fidi nistg[u ng[idu li Alla berikna billi jkun tana sehem verament /kejken tat-tbatija li minn rajH. Huwa bata g[alina” kitbet u filwaqt li talbet lil kul[ad jitlob g[aliha g[amlet ukoll emfasi kbira biex isir talb g[al dawk innisa li f’[ajjithom ikunu wettqu abort jew qeg[din jikkunsidrawh.

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

MADWARNA

DHL Express tasal l-ewwel b’pakkett g[al Santa Klaws fin-North Pole Jing[ad li [add ma jil[aq iddeadlines biex iwassal l-affarijiet madwar id-dinja fil-[in iktar minn Santa Klaws. I]da permezz ta’ pro;ett dan l-a[[ar tal-Istitut ta’ Supply Chain u Lo;istika fi [dan Georgia Tech, fl-Istati Uniti, listudenti skoprew li DHL Express, li huma fuq quddiem fid-dinja fit-twassil ta’ pakketti express internazjonalment, huma e]att wara Santa u n-nani tieg[u fejn tid[ol it-twassil ta’ pakketti malajr u b’mod affidabbli. It-Ti;rija Kbira bil-Pakketti, pro;ett mmexxi minn studenti fil-Georgia Institute of Technology, tisfida lil dawk li j;orru pakketti internazjonalment biex jaraw min jista’ jwassal pakkett f’post spe/ifiku

fl-inqas [in. F’din l-edizzjoni tat-ti;rija matul il-festi, l-g[an kien biex jaraw liema kumpanija tista’ twassall il-pakketti lil Santa Klaws fin-North Pole. DHL Express kienu r-rebbie[a /ari, u wasslu l-pakkett tag[hom ;urnata s[i[a qabel lo[rajn. Ta[t id-direzzjoni ta’ Professur John Bartholdi, listudenti bag[tu pakketti b’affarijiet bil-marka Georgia Tech, fosthom t-shirts, kpiepel talbaseball u tazzi tal-kafè, millAmerika nhar il-:img[a, 13 ta’ Di/embru, lejn id-dar uffi/jali ta’ Santa Klaws – Rovaniemi, Finlandja (8km fit-tramuntana ta/-/irku Arktiku) – b[ala ddestinazzjoni finali. Il-pakkett li ntbag[at perme-

zz tan-network kbir globali ta’ DHL Express wasal l-ewwel fuq l-g[atba ta’ Santa fis-17 ta’ Di/embru, ;img[a s[i[a qabel ma Santa jibda l-operazzjoni ;ganteska lo;istika tieg[u stess. “Nammiraw verament ilkreatività tal-Professur Bartholdi billi [aseb f’din lattività helwa li permezz tag[ha tg[a;en u tinfurma l-;enerazzjoni ;dida ta’ mexxejja fillo;istika,” ikkummenta Ian Clough, CEO ta’ DHL Express fl-Istati Uniti. “{add ma jaf id-dinja b[alna, u din l-isfida hi l-a[jar mezz ta’ kif nistg[u nuru s-servizz mill-aqwa ta’ DHL u l-kompetenza tag[na fil-konsenja ta’ pakketti express madwar iddinja.”

Il-Professur John Bartholdi, tal-Istitut ta’ Supply Chain u Lo;istika fi [dan il-Georgia Institute of Technology, li jixba[ lil Santa Klaws

■ G[add ta’ kittieba G[awdxin fosthom Joe Camilleri, John Cremona, Charles Bezzina, Dun Gor; Mercieca, Anton F. Attard, Joe W. Psaila u Patri Wistin Attard iltaqg[u flimkien fil-Librerija ta’ Triq Vajrin;a, Victoria u qraw poe]iji, novelli u le;;endi dwar il-Milied. Joe M. Attard, li [a din l-inizjattiva, bilkoperazzjoni s[i[a ta’ :or; Cassar, luffi/jal inkarigat mil-Libreriji f’G[awdex, inkluda wkoll xi xog[lijiet ta’ kittieba G[awdxin li ma g[adhomx mag[na, fosthom :or; Pisani, Patri Mattew Sultana Kapu//in, il-Kan Joe Mejlak, u Mary Mejlak, li nqraw minn Antoinette Grech, Francesco Pio Attard, Joseph Galea, Gorg Cassar Jr., u Paul Pisani. Is-serata kienet im]ewqa mill-kant talg[anjiet tal-Milied mill-kor tat-tfal, ‘Piccole Stelle’ ta[t id-direzzjoni ta’ Mariella Cefai Spiteri u mill-grupp tal-kitarri tat-tfajliet immexxi minn Monica Marie Parnis.

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

MADWARNA

Domain Group jag[ti donazzjoni ta’ g[axart elef ewro lill-Istrina Fil-jiem li g[addew Domain Group tal-Mosta ippre]enta /ekk bis-somma sabi[a ta’ g[axart elef ewro lill-President ta’ Malta George Abela b’risq l-edizzjoni ta’ din is-sena talIstrina. Din il-pre]entazzjoni saret waqt l-attività annwali ta’ Domain Group li din is-sena kienet organizzata fil-Lukanda Hilton. Il-pre]entazzjoni saret minn Nick Callus u Miraide Callus Gatt, id-Diretturi ta’ Domain Group, f’isem l-g[alliema, listaff u l-istudenti ta’ Domain Group li llum il-;urnata hi fuq quddiem nett fil-qasam edukat-

tiv permezz tal-kumpaniji sussidjarji English Domain, Computer Domain u Domain Services. Id-donazzjoni ippre]entata lill-President ta’ Malta n;abret waqt sensiela ta’ attivitajiet organizzati matul is-sena bliskop li jin;abru fondi b’risq lIstrina. Il-President ta’ Malta George Abela fa[[ar din l-inizjattiva annwali ta’ Domain Group b’risq l-Istrina u qal li dan hu e]empju ta’ solidarjetà b’risq kaw]i ;usti. Nick Callus u Mireille Callus Gatt irriaffermaw l-impenn talGrupp b’risq kaw]i ;usti.

Nick Callus u Miraide Callus Gatt, id-Diretturi ta’ Domain Group, flimkien ma’ w[ud mill-membri tal-istaff tal-kumpanija flimkien mal-President ta’ Malta George Abela waqt il-pre]entazzjoni tad-donazzjoni b’risq l-Istrina

Patri Raymond Francalanza osa elett Provin/jal tal-Agostinjani

Patri Raymond Francalanza osa li g[adu kemm kien elett Provin/jal tal-Agostinjani

L-Agostinjani r;iel ta’ Malta b[alissa qeg[din i[ejju g[allKapitlu Provin/jali li se jag[mlu fi Frar tal-2014. IlKapitlu huwa laqg[a ;enerali li l-Provin/ja tag[mel kull erba’ snin biex tag[mel evalwazzjoni tal-[ajja tag[ha b[alissa u tag[mel il-programm tag[ha g[all-erba’ snin li ;ejjin. IlProvin/ja ta[tar ukoll il-persuni li g[andhom imexxuha f’dawn is-snin. Parti mit-t[ejjija li ssir g[allKapitlu hija l-elezzjoni talPirjol Provin/jali l-;did. L-elezzjoni ssir b’votazzjoni millmembri kollha tal-Provin/ja. IlPirjol Provin/jali huwa s“superjur” tal-Provin/ja kollha ta’ Malta u ta’ fejn il-Provin/ja tinsab ta[dem ukoll barra minn Malta. Nhar il-{add, 1 ta’ Di/embru 2013 saret l-elezzjoni tal-Provin/jal il-;did. Fiha n[atar P. Raymond Francalanza OSA,S.Th.D., b[ala lProvin/jal biex imexxi lProvin/ja “San Mark” tal-Ordni ta’ Santu Wistin mill-bidu talKapitlu ta’ Frar 2014 salKapitlu tal-2018. F’Settembru li g[adda, f’Ruma, l-Ordni ta’ Santu Wistin mi;bur g[all-Kapitlu Internazzjonali, [atar lil P. Alejandro Moral Antón OSA, Spanjol, b[ala l-Pirjol :enerali

P. Raymond jibda b[ala Provin/jal effettiv is-6 ta’ Frar 2014, meta jibda l-Kapitlu Provin/jali Ordinarju li jmiss tal-Agostinjani tal-Ordni fid-dinja kollha. P. Alejandro g[andu jkun Malta fi Frar li ;ej biex imexxi l-Kapitlu tal-Agostinjani ta’ Malta. P. Raymond Francalanza OSA, il-Provin/jal Elett, twieled i]-]ejtun fl-1965. Fl1985 beda s-sena tan-Novizzjat fl-Ordni ta’ Santu Wistin f’Tolentino (Macerata, Italja). Fl-1988 g[amel il-professjoni solenni fl-Ordni Agostinjan u sentejn wara kien ordnat presbiteru. Studja t-teolo;ija filFakultà teolo;ika ta’ Malta fejn kiseb il-Li/enzjat (S.Th.L) fl1991 bit-te]i: “The Mystery of the Church and the writings of St Augustine”. Huwa iggradwa b[ala Duttur fit-Teolo;ija (S.Th.D) fl-2009 b’ri/erka fuq “Sign and Signification – Networks of discernment in the Church”. Huwa g[allem ukoll il-[sieb u l-ispiritwalità ta’ Santu Wistin fl-Istitut Agostinjan, Tal-Pietà, u kiteb [afna f’diversi ;urnali u

{adem [afna ma]-]g[a]ag[ filMillennium Chapel, l-aktar ma’ dawk tal-grupp LIFT li hu waqqaf ma’ [afna koppji ]g[a]ag[

rivisti. G[al xi ]mien kien Assistent Direttur talMillennium Chapel. [adem [afna ma]-]g[a]ag[ filMillennium Chapel, l-aktar ma’ dawk tal-grupp “LIFT” li hu waqqaf u ma’ [afna koppji ]g[a]ag[. P. Raymond huwa Reli;ju] attiv [afna fl-Ordni Agostinjan. {adem [afna fil-kamp vokazzjonali u fil-formazzjoni ta’ studenti Reli;ju]i Agostinjani. Bejn l-1994 u 2000 kien irRettur tal-Kulle;; Santu Wistin. Fl-1996 in[atar membru talKummissjoni parlamentari g[all-Edukazzjoni. Bejn l-2002 u 2010 kien Kunsillier Provin/jali u serva wkoll b[ala Vigarju Provin/jali. Kien Pirjol tal-komunità Agostinjana f’Paceville, fejn fost l-o[rajn, ta dehra ;dida g[al kollox lill-knisja tal-Madonna tal-Bon Kunsill. Wara l-Kapitlu Provin/jali tal-2010 n[atar Kappillan tal-Parro//a S. Wistin, Valletta. P. Raymond jibda b[ala Provin/jal effettiv fis-6 ta’ Frar 2014, meta jibda l-Kapitlu Provin/jali Ordinarju li jmiss tal-Agostinjani.

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

MILIED 2013

Fl-aqwa tag[hom it-t[ejjijiet g[all-Kun/ert tal-President g[as-sena l-;dida 2014 Jekk tixtieq tibda s-sena l;dida b’mod li jixraq dan lista;un tal-festi filwaqt li tag[mel ftit ;id lil [addie[or, il-kun/ert tal-President g[assena l-;dida ]gur li se jag[ti bidu xieraq g[as-sena 2014. G[all-[ames sena konsekuttiva, dan il-kun/ert ser isir fissala tar-Repubblika f’Dar ilMediterran. Imtella’ millUffi//ju tal-President flimkien mal-Orkestra Nazzjonali u lKunsill Malti g[all-Kultura u lArti, il-qlieg[ mill-bejg[ imur g[all-Malta Community Chest Fund. Il-kun/ert ser isir il-[add, 5 ta’ Jannar 2014. Ta[t id-direzzjoni ta’ Mro Michael Laus, direttur prin/ipali tal-Orkestra Nazzjonali mill-1991, lOrkestra Filarmonika ta’ Malta ser tesegwixxi programm bba]at fuq siltiet mill-opra li ser jinkludi kompo]ituri internazzjonali kif ukoll dawk lokali – Stephen Psaila u Charles Camilleri, Smetana u Verdi, Tchaikovsky u Saint Saens. Fi

]mien tas-sena meta nag[tu [arsa lura lejn [ajjitna, it-tema ser ikun il-mog[dija ta]-]mien. Il-kun/ert kif imxandar fuq ittelevi]joni ser jinkludi ukoll ballet b’koreografija ta’ Johane Casabene. Min jixtieq jattendi g[al dan il-kun/ert jista’ jakkwista l-biljett bi prezz ta’ ¤5. Il-biljetti jinxtraw mill-Uffi//ju talPresident, fil-Palazz il-Belt u fil-Palazz ta’ Sant’Anton (mid9.00 sal-4.00pm) mit-Tnejn sal;img[a. Il-biljetti jistg[u ukoll jinxtraw mi/-/entru talMediterran g[all-Konferenzi u t-Teatru Manoel, il-Belt Valletta mit-Tnejn sal-;img[a mill-10.00am sas-1.00pm, u mill-5.00pm sas 7.00pm. Fl-24 u fil-31 ta’ Di/embru jkunu mag[luqin. Is-Sibt jift[u mill-10.00am sas-1.00pm. Min imur l-ewwel jinqeda l-ewwel. G[al aktar informazzjoni wie[ed g[andu j/empel fuq in-numri 2123 1350 jew 2122 6226.

Fil-jiem li g[addew fl-okka]joni tal-festi tal-Milied Imqaddes, l-Isqof Charles J.Scicluna mexxa quddiesa fi/-?entru ta’ detenzjoni ta’ {al Far, g[all-komunità Nisranija ta’ immigranti li hemm f’dan ic-/entru. F’dan i/-?entru regolarment tkun /elebrata l-quddiesa li tkun organizzatya mill-Jesuit Refugee Service.

Madwar 250 tifel u tifla fil-jiem li g[addew attendew g[al festin tal-Milied li kien organizzat minn ‘RTK 4 Charity’ b’risq il-familji filb]onn. Dan il-festin tal-Milied kien organizzat fis-Seminarju, tal-Virtù, u fost dawk li attendew kien hemm ukoll l-Ar/isqof Pawlu Cremona op li tkellem mat-tfal u awguralhom festi qaddisa u sbie[. (ritratti me[uda minn Photocity, Valletta)

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

AVVI}I PN

Il-Kelliema Ewlenin tal-PN Simon Busuttil simon.busuttil@teampn.org

Kap tal-Oppo]izzjoni

Mario de Marco mario.demarco@teampn.org

Kelliem g[all-Ekonomija, l-Investiment u l-Intrapri]i ]-}g[ar

Beppe Fenech Adami Kelliem g[all-:ustizzja beppe.fenechadami@teampn.org Chris Said chris.said@teampn.org

Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista

?ensu Galea /ensu.galea@teampn.org

Deputat Speaker u Kelliem g[all-Agrikultura u s-Sajd

David Agius david.agius@teampn.org

Whip tal-Grupp Parlamentari u Kelliem g[all-Gvern Lokali

Fredrick Azzopardi Deputat Whip u Kelliem fredrick.azzopardi@teampn.org g[as-Servizzi tas-Sa[[a u l-Edukazzjoni f’G[awdex

Giovanna Debono Kelliema g[al G[awdex giovanna.debono@teampn.org George Pullicino Kelliem g[all-Ener;ija george.pullicino@teampn.org u l-Konservazzjoni tal-Ilma Tonio Fenech tonio.fenech@teampn.org

Kelliem g[all-Finanzi

Joe Cassar joe.cassar@teampn.org

Kelliem dwar l-Edukazzjoni

Jason Azzopardi jason.azzopardi@teampn.org

Kelliem g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali

Francis Zammit Dimech francis.zammitdimech @teampn.org

Kelliem g[all-Kultura u l-Komunikazzjoni

Carm Mifsud Bonnici Kelliem g[all-Affarijiet Barranin carm.mifsudbonnici@teampn.org Clyde Puli clyde.puli@teampn.org

Kelliem g[all-Familja u s-Solidarjetà So/jali

Mario Galea mario.galea@teampn.org

Kelliem g[all-Anzjani

Robert Arrigo robert.arrigo@teampn.org

Kelliem g[at-Turi]mu

Charlò Bonnici charlo.bonnici@teampn.org

Kelliem g[all-I]vilupp So/jali, l-Ambjent u t-Tibdil fil-Klima

Stephen Spiteri stephen.spiteri@teampn.org

Kelliem g[all-Impjiegi u l-Persuni b’Di]abbiltà

Michael Gonzi michael.gonzi@teampn.org

Kelliem g[ad-Drittijiet tal-Annimali

Tony Bezzina tony.bezzina@teampn.org

Kelliem g[at-Trasport u l-Infrastruttura

Antoine Borg antoine.borg@teampn.org

Kelliem g[all-Presidenza tal-Unjoni Ewropea 2017 u l-Fondi Ewropej

Claudette Buttigieg Kelliema g[ad-Djalogu So/jali claudette.buttigieg@teampn.org u l-Libertajiet ?ivili Ryan Callus ryan.callus@teampn.org

Kelliem g[all-Ippjanar u s-Simplifikazzjoni tal-Pro/essi Amministrattivi

Robert Cutajar robert.cutajar@teampn.org

Kelliem g[a]-}g[a]ag[ u l-Isport

Kristy Debono kristy.debono@teampn.org

Kelliema g[all-Kompetittività u t-Tkabbir Ekonomiku

Albert Fenech albert.fenech@teampn.org

Kelliem g[ar-Ri/erka u l-Innovazzjoni

Claudio Grech claudio.grech@teampn.org

Kelliem g[as-Sa[[a

Paula Mifsud Bonnici Kelliema g[all-Kompetizzjoni paula.mifsudbonnici@teampn.org u d-Drittijiet tal-Konsumatur Marthese Portelli Kelliema g[all-Affarijiet Ewropej marthese.portelli@teampn.org

SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. MELLIE{A. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 79990757. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ Tnejn u :img[a bejn il-5 p.m. u t8 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 77771529, 79704491 jew 99262634.

AVVI}I SO?JALI {A}-}EBBU:. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza ri/eviment g[at-tesserati nhar il:img[a, 3 ta’ Jannar fil-Ka]in tal-Partit fis-7.30pm. D[ul b’xejn. BIR}EBBU:A. Il-Kumitat Sezzonali se jorganizza bibita filKazin tal-Partit, nhar il-;img[a, 3 ta’ Jannar fis-7.30pm. Mistiedna sabiex jattendu t-tesserati, [bieb tal-partit u l-g[aqdiet tal-lokalita’. {AL TARXIEN. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza [ar;a g[all-G[awdex nhar il-{add, 5 ta’ Jannar. In]uru l-presepju [aj ;ewwa G[ajnsielem. Tluq minn [dejn il-Ka]in fil-12.15pm u ni;u lura mal-vapur tas-7.15pm. Il-

{AL-LUQA. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza Coffee Morning nhar it-Tlieta, 7 ta’ Jannar fil-Ka]in tal-Partit fid9am. Biljetti ming[and il-membri tal-Kumitat Sezzjonali jew /emplu 79069228 jew 79056068.

ta’ Kristy Debono se jorganizzaw Ikla Buffett fl-okka]joni ta’ g[eluq snin id-Deputat Nazzjonalista is-Sibt, 25 ta’ Jannar fit-8.30pm fil-Lukanda Cavallieri, San :iljan. Jattendu l-President Ee-ritu Eddie Fenech Adami fl-okka]joni ta’ g[eluq it-80 sena tieg[u, kif ukoll il-Kap tal-Partit Simon Busuttil. Prezz 22 ewro g[all-kbar u tfal bejn il-5 u 12-il sena j[allsu 10 ewro. G[all-biljetti /emplu 70692626 jew permezz ta’ e-mail fuq info@kristydebono.com .

I}-}URRIEQ. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza Tombla Party g[all-anzjani, nhar it-Tlieta, 7 ta’ Jannar fl-uffi//ju tal-partit, Dar Carmelo Caruana, i]-}urrieq mis-2pm ’il quddiem. Biljetti b’xejn.

{AL-LUQA. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza Coffee Morning nhar il-{amis, 30 ta’ Jannar fil-Ka]in tal-Partit fid9am. Biljetti ming[and il-membri tal-Kumitat Sezzjonali jew /emplu 79069228 jew 79056068.

{A}-}EBBU:. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza Coffee Morning it-Tlieta, 7 ta’ Jannar filKa]in tal-Partit fid-9.30am. Prezz 5 ewro.

AVVI}I O{RA

prezz, li jinkludi l-ikel u t-trasport huwa ta’ 15-il ewro. G[all-booking /emplu 99237700 jew 99409549 jew g[amel kuntatt ma’ xi membru tal-Kumitat Sezzjonali.

I}-}URRIEQ. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza Get Together g[an-Nazzjonalisti ta]}urrieq u l-[bieb nhar is-Sibt, 10 ta’ Jannar fl-Aida Hall, i]-}urrieq mis-7.30pm ’il quddiem. Prezz 3 ewro. Tfal minn 3 sa 1- snin b’xejn. Jing[ataw rigali lit-tfal kollha li jattendu. Biljetti ming[and ilmembri tal-kumitat. KRISTY DEBONO. Il-{bieb

L-ISLA. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-Bar tal-Uffi//ju PN qed jitmexxa minn Management ;did. Qed ikun miftu[ kuljum sa tard filg[axija, u s-Sibt u l-{add jifta[ fid-9 a.m. Qed ikunu servuti wkoll appetizers. IL-KALKARA. Il-Kumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-Bar tal-Uffi//ju PN. Dawk interessati huma mitluba jibag[tu l-offerti tag[hom lisSegretarju, Kumitat Sezzjonali PN Kalkara, Ka]in PN, Xatt talKalkara, il-Kalkara. Il-Kumitat

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

AVVI}I PN jirriserva d-dritt li jag[]el kwalunkwe offerta, anke dik lanqas vanta;;ju]a.

Lu/ija Il-Kumitat jirriserva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta anke l-aktar wa[da vanta;;ju]a.

IL-G}IRA. Il-Kumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-Bar tal-Uffi//ju PN. Dawk interessati huma mitluba jibag[tu l-offerti tag[hom indirizzati lis-Segretarju Kumitat Sezzjonali PN G]ira, Ka]in PN, Triq ir-Reb[a, il-G]ira. IlKumitat jirriserva d-dritt li jag[]el kwalunkwe offerta, anke dik l-anqas vanta;;ju]a.

{AL TARXIEN. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-Bar talUffi//ju PN tal-lokalità issa hu miftu[ ta[t Management ;did. IlBar qed jifta[ mit-Tnejn sas-Sibt mis-7 p.m. ’il quddiem, kif ukoll il-{add filg[odu. Ji;u servuti appetizers.

IL-QRENDI. Il-Kumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-Bar tal-Uffi//ju PN. Dawk interessati huma mitluba jibag[tu l-offerti tag[hom flimkien mad-dettalji kollha sa nhar il-:img[a, 29 ta’ Novembru fis-7pm, lis-Segretarju Kumitat Sezzjonali PN Qrendi, Dar il-Pa/i, 1, Triq il-Kurat Mizzi, Qrendi. IlKumitat jirriserva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta anke l-aktar wa[da vanta;;ju]a. SANTA LU?IJA. Il-Kumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-Bar tal-Uffi//ju PN. Dawk interessati huma mitluba jibag[tu l-offerti tag[hom flimkien mad-dettalji kollha lisSegretarju Kumitat Sezzjonali PN Santa Lu/ija, Dawret it-Torri, Sta

TA’ XBIEX. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-Bar talUffi//ju PN tal-lokalità qed jitmexxa minn Management ;did u b’esperjenza. B[alissa qed ikun miftu[ kuljum bejn il-5 p.m. u l10 p.m. mit-Tnejn sas-Sibt u l{add bejn id-9 a.m. u t-3 p.m. Qed jitqassmu wkoll appetizers. Min jixtieq jorganizza xi fenkata jew ikla, jista’ j/empel 79813505. I}-}URRIEQ. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-Bar talUffi//ju PN. Dawk interessati huma mitluba jibag[tu l-offerti tag[hom flimkien mad-dettalji kollha sat-Tnejn, 2 ta’ Di/embru fis-7pm, lis-Segretarju Kumitat Sezzjonali PN }urrieq, 60 Sardinella, Triq San Pawl, }urrieq }RQ 163. Il-Kumitat jirriserva ddritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta anke l-aktar wa[da vanta;;ju]a.

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

TV#RADJU

06>00

Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-06>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)

08>00 08>05 09>00 09>05

A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)

11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05

Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)

16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 23>00 01>20

Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar Fuzzbox - Eric Montfort Newsdesk (r) Mu]ika kontinwa

G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel

Jim Jam

07:05 Mako Mermaids: An H2O Adventure 07:30 - Ratatouille 09:15 - PrankStars 09:25 - Wolfblood 09:50 - The Suite Life on Deck 10:15 - A.N.T. Farm 10:35 - Austin & Ally 11:00 - Shake It Up! 11:25 That’s So Raven 11:45 - Jessie 12:10 - Good Luck Charlie 12:35 Dog With a Blog 13:00 - Wolfblood 13:25 - Gravity Falls 13:50 - Mako Mermaids: An H2O Adventure 14:10 - Violetta 15:00 - Teen Beach Movie 16:30 - Good Luck Charlie 16:55 - Dog With a Blog 17:20 Violetta 18:05 Austin & Ally 18:30 - Jessie 18:50 - Good Luck Charlie 19:15 - Shake It Up! 19:40 - Austin & Jessie & Ally All Star New Year 20:00 - Austin & Jessie & Ally All Star New Year 20:25 - Good Luck Charlie 20:50 - Shake It Up! 21:10 A.N.T. Farm 21:35 - Good Luck Charlie 22:00 - Shake It Up! 22:20 The Suite Life of Zack & Cody 22:45 - Sonny With a Chance.

07:00 - Nouky & Friends 07:05 Rubbadubbers 07:15 - Oswald 07:30 - Fluffy Gardens 07:37 Fluffy Gardens 07:45 - Jarmies 08:00 Kipper 08:10 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 - Gazoon 08:35 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - IglooGloo 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See the Sea 10:05 Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 Thomas and Friends 10:50 - See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 Tiny Planets 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:17 Fluffy Gardens 12:25 Jarmies 12:40 - Mio Mao 12:45 What’s The Big Idea? 12:50 Heroes of the City 13:05 Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:40 - Kipper 13:50 Gazoon 13:55 - Gazoon 14:00 Wobblyland 14:05 Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 Fluffy Gardens 15:15 - Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 Monkey See, Monkey Do 15:55 Barney & Friends 16:25 - Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 - Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 - IglooGloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 - Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 Tork 17:45 - Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - What’s The Big Idea? 18:50 - Nouky & Friends 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 - Lots & Lots Of... 19:30 - Monkey See, Monkey Do 19:40 - Barney & Friends 20:10 - Wobblyland 20:15 Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 - Connie the Cow 20:45 Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 What’s The Big Idea? 21:45 - Pingu 21:50 - Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 - Bob the Builder 22:10 Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 - See the Sea 22:35 Dougie in Disguise 22:45 - Slim Pig 22:55 - Connie the Cow 23:05 Tork.

Nickeldon

07:05 Winx Club 07:30 SpongeBob SquarePants 07:55 - The Fairly OddParents 08:20 - Go, Diego, Go! 08:45 - Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Dora the Explorer 10:25 - Little Kingdom 10:35 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 The Fairly OddParents 11:40 T.U.F.F. Puppy 12:05 Totally Spies! 12:30 - iCarly 12:55 - Victorious 13:20 - Big Time Rush 13:45 SpongeBob SquarePants 14:10 Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 - The Penguins of Madagascar 15:05 The Penguins of Madagascar 15:30 - SpongeBob SquarePants 15:55 - SpongeBob SquarePants 16:20 - Victorious 16:45 - iCarly 17:10 - Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 - The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 - Robot and Monster 19:40 - Victorious 20:05 iCarly 20:30 - SpongeBob SquarePants 20:55 - Avatar: The Legend of Aang 21:20 - Avatar: The Legend of Aang 21:45 - Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 22:35 - The Penguins of Madagascar 23:00 - iCarly 23:25 - iCarly 23:50 Victorious

Il fantasma dell’Opera

- Raiuno, 17>20

Il-film jibda bil-vi]wal ta’ spirtu jwerwer g[al mewt kemm lill-atturi i]da ukoll in-nies ta’ wara l-kwinti waqt sessjoni ta’ ta[ri; g[al tifla ]g[ira fil-vu/i. L-ispirtu jibqa’ jimanifesta lilu nnifsu sakemm sSoprana li kellha parti ewlnija f’kun/ert tixba u titlaq l’hemm. Bis-sa[[a t’hekk din it-tifla jirnexxila tie[u parti prin/ipali waqt wa[da mis-serati u maret tajjeb [afna tant li g[al spettaklu ie[or hi kellha tkun il-protagonista. I]da ;ara li s-Soprana re;a’ bidlet fehmta, u ma riditx lit-tifla to[dilha postha u b’hekk re;at marret lura biex tie[u sehem hi. X’;ara meta l-ispirtu sar jaf b’dankollu? X’kienet ir-reazzjoni tat-tifla meta saret taf li kellha l-possibilita’ li tinqala’ l-barra mill-ispettaklu? Irnexxilu l-ispirtu jag[ti l-irwol prin/ipali lil din it-tfila? U g[ala lilha u mhux lil [addie[or? TVM 1

Raiuno

07:00 - TVAM 09:00 - Niskata 11:00 Click 11:30 - Tuffi[at Migduma 12:00 - News 12:10 - TVPM # News 16:05 Telebejg[ 16:20 - Mini Mixage 16:30 - Telebejg[ 16:45 - Twelid il-Kelma 16:50 - Labrats 17:20 - Xpla[[mal[ajt 17:35 - Waqtiet 17:40 - Malta lil hinn minnha 18:00 - News 18:10 - Puree 20:00 - News 20:45 - The Royal Variety Performance 23:15 - News 23:30 Valletta New Year Link.

07:00 - TG 1 07:10 - Unomattina 07:30 - TG 1 L.I.S 07:33 - Unomattina 07:50 - Che tempo fa 07:52 - Unomattina 08:00 - TG 1# Che tempo fa 08:27 Unomattina 09:00 - TG 1 09:04 Unomattina 09:30 - TG 1 Flash 09:35 Unomattina 10:00 - Unomattina Storie Vere 10:30 - Unomattina Verde 10:55 Che tempo fa# TG 1 11:05 - Unomattina 11:30 - Unomattina Magazine 11:38 Unomattina 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Telegiornale 14:00 - TG 1 Economia 14:10 - Verdeto Finale 15:20 - Guru 17:00 - TG 1# Che tempo fa 17:20 - Il Fantasma dell’ Opera (Film) 20:00 - Telegiornale 20:30 - Messaggio

TVM 2

07:00 - News# Sports# Weather 09:00 TVAM 10:00 - Money 11:00 - Hottest Place on Earth 11:50 - Twelid il-Kelma 12:00 - Puree 12:45 - Starboard 13:15 Ti;rijiet Biss 13:45 - G[awdex illum 14:15 - Venere 14:45 - Malta u lil hinn minnha 15:00 - Hottest Place on Earth 15:50 - Twelid il-Kelma 16:00 - Niskata 18:00 - Meta morna tal-Mellie[a 20:15 - Madwarna 20:30 - A[barijiet g[al persuni neqsin mis-smieg[ 20:40 - AFM Band 22:00 - Viva Verdi 23:30 - A[barijiet bl-Ingli] ONE

07:00 - Breakfast News 08:45 Teleshopping 09:00 - Sieg[a }mien 10:30 - Teleshopping 11:15 - Aroma Mattina 12:30 - One News 12:40 - One Tribute 16:15 - Teleshopping 17:30 - One News 17:35 - Teleshopping 17:50 - Dak li jg[odd 19:00 - Aqrali storja 19:30 One News Sports# Rapport tat-temp# Finanzi 20:15 - L-awguri mill-Prim Ministru ta’ Malta 20:30 - Snajja Maltin 20:45 - Mu]ika 21:45 - One Night Stand 23:00 - One News# Sports# Rapport tattemp 23:30 - Celebrazzjonijiet tal-Ewwel tas-Sena mill-Belt Valletta. Smash

07:00 - News 07:40 - Erga’ Lura 08:40 News 09:00 - {abbejtek 10:00 - K/ina ma’ Farah 10:50 - Teleshopping 14:20 Ma’ Majsi 16:10 - K/ina ma’ Farah 17:10 - Er;a’ Lura 17:50 - A[barijiet ta’ Barra 18:15 - Bingo 75 18:40 - TV Shop 19:00 - News 19:30 - Nursery Stars 20:30 Drama 21:30 - Malta u l-Unjoni Ewropea 22:00 - News 22:30 - Poker

di fine anno del Presidente della Repubblica Giorgio Napolitano 21:00 - L’anno che verra’ 01:15 Testimoni e Protagonisti 02:15 Sottovoce. Raidue

Aspettando Geo 16:40 - Geo 19:00 TG 3# TG Regione# TG Regione Meteo 20:00 - Blob 20:15 - Simpatiche canaglie 20:16 - Golf che passione 20:30 Messaggio di fine anno del Presidente della Repubblica Giorgio Napolitano 21:00 - 37˚Festival del Circo Montecarlo 23:20 - Blob 2013 tra decadenza e decadenza 01:05 - Fuori Orario. Cose (mai) viste 01:15 - Cut (Film). Canale 5

07:54 - Traffico 07:56 - Borse e monete 07:58 - Meteo.It 07:59 - TG5 08:46 - Il mio amico Babbo Natale 11:00 - Forum - editing natale 13:00 - TG5 13:39 Meteo.It 13:4 - Blonde Ambition 15:46 - The Case for Christmas 18:00 - Il principe e il povero 20:00 - TG5 20:39 - Meteo.It 20:40 - Messaggio di fine anno del Presidente della Repubblica Giorgio Napolitano 21:10 - Capodanno in musica 00:30 - Shakespeare in Love. Italia 1

07:00 - Heart: dinosauro coraggioso 08:35 - Settimo cielo - Una birra di troppo 09:15 - Settimo cielo - I bambini perduti 10:00 - Meteo 2# TG 2 Dossier 10:50 - Medicina 33 11:00 - I fatti vostri 13:00 - TG 2 Giorno# TG 2 Costume 13:50 - Medicina 33 14:00 - Detto fatto 15:30 - The Good Witch’s Gift 17:00 Catalina Island 17:45 - TG 2 Flash# Sport# TG 2 18:45 - N.C.I.S. -Fede 19:40 - N.C.I.S. - L’uomo volante 20:30 - Messaggio di fine anno del Presidente della Repubblica Giorgio Napolitano 21:00 - TG 2 21:20 - Cinema Cinema 21:24 - Alvin Superstar (Film) 23:00 Gli Aristigatti (Film) 00:20 Eccezzionale.. veramente.

07:40 - The Middle 08:30 - Niko - una renna per amico 10:10 - Roxy Hunter e il segreto dello strehone 12:10 - Cotto e mangiato - il menu del giorno 12:25 Studio Aperto 12:58 - Meteo.It 13:02 Sport Mediaset 13:40 - Futurama 14:10 - I Simpson 14:35 - What’s My Destiny Dragon Ball 15:00 - Naruto 15:30 Randall, un’oca sotto l’albero 17:15 - Le regole dell’amore 17:38 - Top One 18:30 - Studio Aperto# Meteo.It 19:00 Cosi’ fan tutti 19:15 - Ho vinto la lotteria di capodanno 21:10 - L’attimo fuggente 23:45 - Paura e delirio a Las Vegas 01:35 - Studio Aperto 01:50 Televendita Mediaset.

Raitre

Rete 4

07:00 - TGR Buongiorno Italia# TGR Buongiorno Regione 08:00 - Franco e Cicco si; sentiero di guerra (Film) 09:30 - Toto’, Fabrizi e i giovani d’oggi 11:10 - TG 3 Minuti 11:15 - New York New York 11:58 - Meteo 3# TG 3 12:25 - Pane quotidiano 12:50 - Il tempo e la storia 13:35 - Per ridere insieme con Stanlio e Ollio - Amor di capra 14:00 TG Regione# TG Regione Meteo# TG 3# Meteo 14:50 - TGR Leonardo 15:00 TG 3 LIS 15:05 - Terra nostra 16:00 -

06:57 - Charleston 09:45 - Carabinieri 10:50 - Ricette all’Italiana Natale 11:30 - TG 4# Meteo.It 12:00 - Detective in corsia 12:55 - La signora in giallo 14:00 - Lo sportello di Forum 15:30 Hamburg Distretto 21 16:25 - I Cavalieri della tavola rotonda 18:55 TG 4# Meteo.It 19:35 - Il segreto 20:30 - Tempesta d’amore 21:10 - Sea Wolf 00:17 - Polvere di stelle 01:50 - TG 4 Night News 02:43 - Ieri e oggi in TV Special.

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

TV#RADJU F. Living

07.00 - Teleshopping 08:00 – Ipokriti 09:00 Fitness Galore 10:00 – Niltaqg[u 12:00 - Teleshopping 13:00 – F Living Magazine 15:00 - Teleshopping 16:00 – {in g[al Kollox 18:00 – Teleshopping 20:30 – Tie; tal-{olm 21:30 – Niltqg[u 23:30 – F. Living magazine 01:30 Teleshopping. Xejk

07:30 – Just for Laughs 07:45 – Total Request Show 09:50 – Shout Out 10:00 – Love and Romance 10:45 – Teleshopping 11:45 – Just for Laughs 12:00 – Frux (r) 13:30 – The 80s 14:00 – The Local Angle (r) 15:00 – The 90s 15:30 – Teleshopping 16:30 – Hits 16:50 – Shout Out 17:00 – Local Issues 17:45 – Maltese Music 18:00 – Total Requests Show (live) 20:00 – Just for Laughs 20:15 – Shout Out 20:30 – Frux 21:55 – Football 22:00 – Mill-Italia 23:00 – Local Issues (r) 23:45 – The 60s and 70s. La 5

07:55 - Vivere 08:55 - Centrovetrine 10:10 - Beautiful 10:35 - Tempesta d’amore12:20 - Grey’s Anatomy 13:10 - Gilmore Girls 14:00 - Non ditello alla Sposa 15:15 - Mamma che torta! 15:45 - Il cibo si fa bello 16:15 - Tacc 12.... Si Nasce 16:45 - Extreme Make Over Home Edition 17:45 - Spose Extra Large 18:30 - Non ditello alla Sposa 19:30 - Gilmore Girls 21:10 - Hanging Up (Film 1999) 22:00 - TGCom 23:00 - Find My Family 23:50 - Extreme Make Over Edition. BBC Entertainment

07:00 - Little Robots 07:10 - Buzz and Tell 07:15 - Boogie Beebies 07:30 Balamory 07:50 - Teletubbies 08:15 Little Robots 08:25 - The Weakest Link 09:10 - Alone in the Wild 10:00 EastEnders 10:30 - Doctors 11:00 Dinnerladies 11:30 - Dinnerladies 12:00 - Dinnerladies 12:30 Dinnerladies 13:00 - Dinnerladies 13:30 - Dinnerladies 14:00 - EastEnders 14:30 - Doctors 14:55 - Comedy

Countdown 15:25 - Great Ormond Street 16:20 - Great Ormond Street 17:10 - Great Ormond Street 18:00 EastEnders 18:30 - Doctors 19:00 - The Bleak Old Shop of Stuff 19:30 Comedy Countdown 20:00 - Comedy Countdown 20:30 - Comedy Countdown 21:00 - BBC Proms 2011: Comedy Prom 22:40 - Absolutely Fabulous 23:10 - Absolutely Fabulous 23:40 - The Bleak Old Shop of Stuff TCM

07:50 - Northern Pursuit 09:25 - The Americanization of Emily 11:20 Hearts of the West 13:10 - Adventures of Don Juan 15:00 - The Three Musketeers 17:05 Innerspace 19:10 Willy Wonka and the Chocolate Factory 21:00 - Beetlejuice 22:35 - 2001: A Space Odyssey MGM Movies

07:55 - Scream Blacula Scream 09:35 Bio-Dome 11:10 - Loch Ness 12:55 Hang ’Em High 14:50 - A Doll’s House 16:30 - Doc 18:10 - A Breed Apart 20:00 - Love Bites 21:34 I Love You... Don’t Touch Me! 23:00 - MGM’s Big Screen 23:15 - Laws of Gravity DIVA Universal

07:00 - Quincy, M.E. 08:00 - Agatha Christie’s Poirot 09:45 - Movie 09:50 Kojak 10:50 - Quincy, M.E. 11:45 Movie 12:00 - Agatha Christie’s Poirot 13:50 - Movie 14:00 - Strong Medicine 14:50 - ER 15:42 Movie 16:00 Quincy, M.E. 17:00 - Agatha Christie’s Poirot 18:48 Great Women 19:00 Strong Medicine 19:50 - JAG 20:50 Great Women 21:00 - Wolff’s Turf 21:55 - Wolff’s Turf 22:55 - Movie. Go Stars

07:15 - Mirror Mirror 09:00 Madagascar 3: Europe’s Most Wanted 10:40 - Life of Pi 12:50 - Parental Guidance 14:40 - Moneyball 16:50 Andrew Lloyd Webber’s Phantom of the Opera 19:30 - Source Code 21:00 Lincoln 23:30 - W.E 01:25 - The Dilemma.

Melita More

09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 - Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - Dallas 12:00 - SMASH 13:00 - Days of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 - GO ON 15:00 - Private Practice 15:45 - Criminal Minds 16:30 - The Mentalist 17:15 - Psych 18:15 - Days of Our Lives 19:00 - SMASH 19:45 Dallas 20:30 - Suits 21:15 - Chicago Fire 22:00 - Spartacus 23:00 Boardwalk Empire 00:00 - Person of Interest 00:45 - 30 Rock 01:15 - Gossip Girl.

07>00 08>30 10>00 12>00 13>30 15>30 15>45 16>45 17>00 18>00 18>05 18>30 19>10 19>30 20.00 21>00 22>00 23>00

Iris

06:14 - Spionaggio a Gibilterra 07:37 Super Car 08:17 - Hazzard 09:05 Pastaasciuta nel deserto 10:53 - L’anno del Dragone 13:22 - Spirito Santo e le cinque magnifiche canaglie 15:05 - La Signora skeffington 17:19 - Meo patacca 19:04 - Le stelle do Capri, Hollywood 19:31 - Super Car 20:16 Hazzard 21:06 - Il macellaio 22:43 Lo sguardo dell’altro 00:43 Bambola 02:16 - Le stelle di Capri, Hollywood. Discovery Channel

07:15 - Ultimate Survival: Siberia, Part 2 08:10 - Gold Divers: One Bad Deal 09:05 Gold Rush: Alaska: Running Dirt 09:55 - Ben Earl: Trick Artist 10:50 Ben Earl: Trick Artist 11:40 - Ben Earl: Trick Artist 12:35 - Ben Earl: Trick Artist 13:30 - Gold Divers: No Snivelin’ 14:25 - Gold Divers: Dirtville 15:20 Get Out Alive With Bear Grylls: Frozen Planet 16:15 - Bear Grylls: How to Stay Alive 17:10 - Ultimate Survival: Namibia 18:05 Auction Kings: Declaration of Independence, Concession Wagon 18:35 - Auction Hunters: Sin City Shootout 19:00 - How It’s Made: Yoghurt: Candles, Neon Signs 19:30 - How It’s Made: Crayons, Wooden Kayaks, Lawn Mowers: Gold Chain 20:00 - Worlds Strangest: Sleep 21:00 - The Unexplained Files: Spontaneous Human Combustion and Mexican Pilot UFO 22:00 - The Unexplained Files 23:00 - The Unexplained Files

Sport fuq il-Cable Eurosport 1

08:35 - Eurogoals 09:20 - WATTS 10:20 - International Championship Snooker 11:15 - Horse Racing Time 11:30 - FIFA U#17 World Cup Football 12:30 - FIFA U#17 World Cup Football 13:30 - Live: FIFA U#17 World Cup Football 16:00 Live: FIFA U#17 World Cup Football 19:00 - Sports Excellence 19:15 WATTS 20:00 - Boxing 22:00 Boxing 23:00 - GTA Next Level 23:15 - Inside World Touring Cars 23:50 - FIFA U#17 World Cup Football. Eurosport 2

07:00 - FIFA U#17 World Cup Football 08:30 - ISU Grand Prix, Figure Skating 10:00 - WATTS 10:15 - UEFA Women’s Champions League Football 11:45 - UEFA Women’s Champions League Football 13:15 - Freestyle Skiing 14:00 - ISU Grand Prix, Figure Skating 16:00 - FIFA U#17 World Cup Football 17:30 - WATTS 18:00 - The Euroleague Basketball Show 18:30 - Live: EuroCup Basketball 22:00 - College Football 23:00 Scottish International Open Bowls. GO sports 1

The Sea Wolf

- Rete 4, 21>10

NET News .net (r) Eli in the morining Telebejg[ Flimkien Telebejg[ Chit Chat Telebejg[ Malta Llejla NET News G[alik fl-Ewropa .net 2013 Round Up Super 5 NET News .net 2013 Round Up Betlehem f’G[ajnsielem The Legends of Music NET News

F’din in-novela niltaqg[u ma Humphrey van Weyden, bniedem gentili u intelli;enti [afna i]da kellu jsir bniedem b’karattru sod u insensittiv min[abba l-fatt li ;ie espost g[al krudelta’ u brutalita’ kbira. L-istorja tibda fuq il-vapur bl-isem ta’ Martinez fejn dan ja[bat ma’ vapur ie[or min[abba /-/par li kien hemm u jeg[req. Il-protagonist jirnexxilu jsalva mill-g[arqa u l-kurrent kaxkru lejn il-bajja fejn hemm sabu l-kaptan Wolf Larsen. Wolf Larsen hu l-kaptan tal-vapur Ghost li xog[lhom hu li jikka//jaw l-foki. Kif kienet ir-relazzjoni bejn il-kaptan u Humphrey? X’;ara [in minnhom fil-konfront tal-kaptan? G[aliex ried ji;bor l-armi kollha possibli? Min spara?

Premiership Final: Leicester Tigers v Northampton Saints 03:05 - Ligue 1: Olympique Lyonnais v Paris SaintGermain 05:05 - The Championship – Wimbledon Ladies Final: M. Bartoli v S. Lisicki. GO sports 8

09:00 - Barclays Premier League: Manchester Utd v Aston Villa 10:55 - France Galop: Gras Savoye Grand Steeple Chase de Paris 11:45 - The Six Nations: Wales v England 13:45 - PGA European Tour: DP World Tour Championship, Dubai - Day 4 19:00 - France Galop: Qatar Prix de l’Arc de Triomphe 20:00 - The Championship Wimbledon Men’s Final: A. Murray v N. Djokovic 00:00 - Serie A: Juventus v Palermo 02:00 - Barclays Premier League: Premier League Review 03:00 Aviva Premiership Final: Leicester Tigers v Northampton Saints 05:05 Ligue 1 Rd 36: Olympique Lyonnais v Paris Saint-Germain 07:05: The Championship Wimbledon Ladies Final: M. Bartoli v S. Lisicki. Melita Sports 1

08:00 – Bundesliga (r) 09:55 – Bundesliga (r) 11:50 - FA Cup (r) 13:55 - America’s Cup: World Series (r) 16:00 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 18:05 - Bundesliga Highlights (r) 19:00 - Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r) 19:30 - Bundesliga (r) 21:25 - European Le Mans Series 2012 (r) 22:30 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 00:35 - FA Cup (r).

09:00 - Aviva Premiership Final Leicester Tigers v Northampton Saints 11:05 France Galop 2013 Prix du Jockey Club 12:05 - Serie A: Juventus v Cagliari 14:35 - ATP World Tour Finals 2013: R. Nadal v N. Djokovic 17:10 - Heineken Cup Final: Clermont Auvergne v Toulon 19:10 - France Galop 2013 Prix de Diane Longines 20:00 - FIFA Futbol Mundial 20:30 - Formula 1: Abu Dhabi Grand Prix Race 22:45 Barclays Premier League: Manchester Utd v Swansea City 01:30 - The Championship: Men’s Doubles Final 04:00 - RaboDirect Pro12 Final - Ulster v Leinster 06:00 - Barclays Premier League: Premier League Review.

12:00 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 14:00 - Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:05 FA Cup (r) 17:10 - 2012 UIPM Pentathlon (r) 18:15 - America’s Cup: World Series (r) 20:20 – Bundesliga (r) 22:15 - Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 00:50 FA Cup (r),

GO sports 7

Melita Stars

08:55 - France Galop: Gras Savoye Grand Steeple Chase de Paris 09:45 - The Six Nations: Wales v England 11:45 - PGA European Tour: DP World Tour Championship, Dubai Day 4 17:00 - France Galop: Qatar Prix de l’Arc de Triomphe 18:00 The Championship - Men’s Final - A. Murray v N. Djokovic 22:00 - Serie A: Juventus v Palermo 00:00 Barclays Premier League: Premier League Review 01:00 - Aviva

08:00 - Melita GFA 1st Division (r) 09:40 - Malta Handball Association (r) 11:00 - Malta Basketball Association (r) 12:25 - Malta Rugby Football Union (r) 14:00 - BOV Premier League (r) 16:00 - MFA Futsal League (r) 17:20 - Melita GFA 1st Division (r) 19:00 Football Nurseries 19:35 - MFA Futsal League 21:00 - Malta Rugby Football Union (r) 22:35 - BOV Premier League (r).

Melita Sports 2

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

TV#RADJU

Fil-qosor Hanging Up – La 5, 21>10

Il-film hu ibba]ata fuq in-novela ta’ Delia Ephron, fejn ilkuntest idur ma’ problema familjari dik ta’ dilemma ta’ minn mill-a[wa se jie[u [sieb ilmissier li qieg[ed imut min[abba marda terminali. Jidher li tlett a[wa bniet, minn

g[al ra;uni u minn g[al sku]a qeg[din jevitaw milli jerfg[u parti mir-responsabilita’ li hi dovuta lilhom. Film li kien muri g[all-ewwel darba fis-sena 1999. Ho vinto la lotteria di capodanno – Italia 1, 19>20

Il-;urnalista Ciottoli sar jaf li hu kien ir-rebbie[ ta’ wa[da mill-akbar lotteriji li ji;u organizzati matul is-sena, i]da minkejja dan fassal pjan biex g[al mument i]omm l-anonimita’ u ma jg[id lil [add li hu rrebbie[. I]da filwaqt li baqa’ jg[ix il[ajja normali tieg[u, id-direttur tieg[u sejja[lu l-uffi/ju biex itih bi//a xog[ol importanti, dik li jfittex u jsib akkost ta’ kollox minn hu r-rebbie[ tal-lotterija. Id-direttur ma kienx wie[ed ta’ qalb tajba anzi i]da f’daqqa wa[da jag[mel xi [a;a li jqabi]a lill-;urnalist. Il-;urnalist [are; il-barra mill-uffi/ju tad-direttur milquh bi/-/ap/aip ta’ s[abu. X’kien g[amel?

Komiku u divertenti How I Met Your Mother – Italia 1, 17>15

Wie[ed mill-aktar teleseries popolari ta’ dawn l-a[[ar snin, grupp ta’ [bieb b’karatri varji u /irkustanzi varji, jo[or;u flimkien kul[add bi skop differenti. I]da filwaqt li lkoll kemm huma huma l-protagonisti

ewlenin, l-istorja ddur fuq Ted Mowsby. How I Met Your Mother hu rakkont narrativ ta’ Ted, lilluliedu ta’ kif eventwalment iltaqa’ ma’ ommhom u kemm kien hemm avventuri varji, fosthom relazzjonijiet u u;ieg[at

ta’ qalb sakemm sab l-persuna li verament i[obb u eventwalment i]]ewwe;. L-episodji j]ommuk imka[[al mat-televizjoni i]da fl-istess [in wie[ed issir jaf minhi l-omm tat-tfal fl-a[[ar episodju.

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

TISLIBA

TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1

Rapport tat-temp

UV INDEX

IT-TEMP Pjuttost imsa[[ab b’[albiet tax-xita possibilment bir-rag[ad VI}IBBILTÀ :eneralment tajba IR-RI{ Moderat g[al ftit qawwi mill-Punent g[al Majjistral BA{AR Qawwi IMBATT Baxx mill-Majjistral li jsir baxx g[al moderat TEMPERATURA L-og[la 12˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 2.6mm Xita mill-1 ta’ Settembru 302.4mm IX-XEMX titla’ fis-07.12 u tin]el fil-16.57

Il-[amest ijiem li ;ejjin 12

Mimdudin> 5. G[alja fuq in-nar ta’ xi ma[lul, bittbaqbiq (5) 6. Kultant g[alxejn tag[milha g[aliex il-;urdien makakk i]jed minnek (5) 7. Is-sultan g[andu wie[ed fl-in[awi talWardija! (5) 10. u 11. G[odda tat-tberik (10) 11. Ara 10. 12. Marella [ajt maqtug[a u lesta g[all-[jata (5) 14. Djar kbar u sbie[ (5) 16. :ibed sew i]-]ew;t itruf tal-ispaga (5)

17. u 18. Dak li jifhem fi [wejje; antiki (10) 18. Ara 17. Weqfin> 1. Xbejba (6) 2. L-ewwel xahar (6) 3. Rigal, mad-deheb u lmirra (6) 4. Dan ji;;ebbed [afna (6) 8. Nefqa (5) 9. E]amijiet li jsiru biss bil-fomm (5) 12. G[amel prova g[and [ajjat (6) 13. Assalt (6) 14. Ni]]luh il-ba[ar (6) 15. Mulett kbir [afna (6)

Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin> 5. Siket, 6. Xlokk, 7. u 16. Determinat, 10. Trott, 11. Sfera, 12. Isba[, 14. Baqat, 17. Tiben, 18. Telaq. Weqfin> 1. u 12. Assortiment, 2. Attent, 3. Axxess, 4. Skarta, 8. {otba, 9. Berqa’, 13. {niena, 14. Blajtu, 5. Traqqa’.

Sudoku Bejn [afifa u moderata:

qieg[ed fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 f’kull linja orizzontali u vertikali tal-kwadru l-kbir. Kull numru g[andu jidher darba biss f’kull linja u f’kull kwadru ]g[ir ta’ tliet kaxxi bi tlieta.

Soluzzjoni Sudoku

IT-TLIETA L-og[la 14˚C L-inqas 11˚C

L-ERBG{A L-og[la 17˚C L-inqas 12˚C

IL-{AMIS L-og[la 17˚C L-inqas 10˚C

IL-:IMG{A L-og[la 17˚C L-inqas 9˚C

IS-SIBT L-og[la 18˚C L-inqas 12˚C

Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 15˚ imsa[[ab, Al;eri 15˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 6˚C imsa[[ab, Ateni 17˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 8˚C imsa[[ab, Berlin 5˚ xemxi, Brussell 6˚C imsa[[ab, il-Kajr 17˚C xemxi, Dublin 6˚C imsa[[ab, Kopen[agen 5˚C imsa[[ab, Frankfurt 6˚C ftit imsa[[ab, Milan 10˚C xemxi, Istanbul 10˚C imsa[[ab, Londra 10˚C xita, Madrid 6˚C imsa[[ab, Moska 3˚C imsa[[ab, Pari;i 6˚C imsa[[ab, Bar/ellona 10˚C ftit imsa[[ab, Ruma 10˚C xita, Tel Aviv 17˚C ftit imsa[[ab, Tripli 18˚C imsa[[ab, Tune] 15˚C imsa[[ab, Vjenna 6˚C im[assab, Zurich 2˚C imsa[[ab, Munich 5˚C xemxi, St. Petersburg 5˚C xita

Tag[rif ?rieki fl-G[adira

Din hi ;abra ;dida ta’ poe]iji liri/i ta’ ;or; Borg li t[addan diversi elementi tipi/i tal-Poeta, fosthom emozzjoni mra]]na espressa bit-trankwillità, sempli/ità fid-dehra b’diversi livelli ta’ tifsir (u g[alhekk il-metafora fihom hi prevalenti), kon/i]joni distillata ta’ versi li jg[idu [afna fi ftit kliem. Flimkien ma’ mu]ikalità li to[loq ritmi [fief bi [lewwa ta’ [sejjes li jo[or;u mir-rima li tinbet dejjem b’mod spontanju filversi tieg[u. L-isem tal-ktieb, ‘/rieki flG[adira’, jista’ jkollu t-tifsira talg[adira tal-[ajja fejn imqar qatra poe]ija li taqa’ tista’ thenni jew ta[sad l-g[adira i]da ]gur ma t[allihiex /assa jew nieqsa mi//aqliq. Tista’ tikseb kopja tal-ktieb b’xejn ming[and l-awtur. Ikteb fl-indirizz lehenilmalti@ gmail.com. L-Ispeaker An;lu Farru;ia jiltaqa’ mas-so/jetà Dun Filippo Bosco L-Ispeaker An;lu Farrugia laqa’ fl-uffi//ju tieg[u fil-Palazz il-Belt Valletta, delegazzjoni mis-So/jetà Dun Filippo Borgia

komposta minn Joe Debono Grech President tas-So/jetà Lino

Meli, President Onorarju, Silvio Azzopardi, Segretarju, in-Nutar Romina Cuschieri, Uffi/jal Kultura u Patrimonju Pawlu Vella, Te]orier; u Patrick Debono membru. Waqt din il-laqg[a ;ew skambjati l-awguri g[as-sena l-;dida u ;iet diskussa materja li g[adha pendenti dwar il-proprjetà li tappartjeni lill-Kolle;jata ta’ Birkirkara u l-irwol li g[andu lParlament f’din l-kwestjoni. In Guardia L-’In Guardia hi g[aqda ta’ reenactment f’pajji]na, li l-g[an tag[hom hu dak li permezz ta’ diversi atturi, kostumi u

unifromijiet awtenti/i jer;g[u tellg[u avvenimenti tal-passat li ;raw f’pajji]na relatati malokkupanza tal-Ordni ta’ San :wann f’Malta. Bil-g[an li jkomplu jxerdu lkultura u t-tag[rif, ssiru numru ta’ avvenimenti fejn madwar 60 persuna jilbsu l-kostumi ta’ ]mien il-Kavallieri u jag[mlu numru ta’ attivitajiet fosthom ;lied bl-ixwabel, sparar b’armi tan-nar u kanuni u parati varji. Dawn l-attivitajiet isiru s-Sibt u l-{add skont id-dati ppublikati minn qabel fuq is-sit tal-istess g[aqda u huma miftu[in kemm g[all-pubbliku Malti u turisti.

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

26 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI

KLASSIFIKATI Triq l-Imdina

Innaddfu ;onna. Nag[mlu qlug[ ta’ madum tal-art u tal-kmamar tal-banju. Tindif u tiswijiet ta’ bjar, tik[il u tibjid, gypsum, xog[ol ta’ alterazzjonijiet fuq lantik, bdil ta’ soqfa, e//. Servizzi Ni]barazzaw – trasport – kull bil-high-up. Xog[ol b’esperjenza xog[ol kbira. ?emplu 79081719 jew Mario Colours ALL CLEARANCE TRANS- 21433352. www.allclearanceG{ALL-KIRI G{AL kull xog[ol ta’ kisi u tib- PORT innaddfu djar, fabbriki e// malta.com jid, kisi bil-;ibs, kisi bir-ramel u minn kull tip ta’ skart anke tal-kostruzzjoni. Tiswijiet fil-pront u fil-post {a]-}ebbu; ’il barra minn siment, kisi u tibjid fuq il-pont u materjal TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.

GARAXX basement 40 pied x 50 pied, jista’ jintu]a g[al gym, Il-{amrun store, uffi//ju e//. ?emplu GARAXX jew store, 115-il pied 79211659. tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess AVVI}I Class B. ?emplu 77200983.

]ebg[a, tik[il fuq il-fil, tik[il fuq l-antik, graffiato, silikato, gypsum boards, madum u katusi. ?emplu 99468622. Esperjenza ta’ 16-il sena u stima b’xejn.

separati. ?emplu 99800607.

Libsa ta’ Tie;

:DIDA fjamanta, qatt ma intu]at, mixtrija ming[and ALAMANGO. Prezz negozjabbli. ?emplu fuq 99200354.

Sodda Sufan

TAS-suede, 60” wiesg[a bl-istorage. Prezz €400 jew l-eqreb offerta. ?emplu 99808356.

Tombla sheets

B’numri kbar u kuluri differenti. Kalendarji kbar tat-2014, 29/m x 42/m. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digG{ALL-BEJG{ ital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bilG[amara antika TINKLUDI twaletta bil-mera, kulur etc u xog[ol ta’ embossing. lavaman, komodina, gradenza ?emplu 21244627 jew 79373700 bil-mera u wi// tal-ir[am u gwar- jew ibag[tu email fuq pbonnici@ darobba kbira. Jistg[u jinbieg[u bonniciprintingpress.com

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

SPORT

Su//ess fil-kampanja ‘The Youth FA for Ethiopia’ Il-Youth FA fi stqarrija g[allistampa irringrazzjat pubblikament lil dawk in-nurseries, li [adu sehem sabiex il-kampanja ‘The Youth FA for Ethiopia’ tkun su//ess, billi n;abru kwa]i 200 ballun, kif ukoll o;;etti o[ra relatati, b[al pompi ta’ larja g[all-blallen, shin guards u anke kits. Din il-kampanja kienet frott ta’ diskussjonijiet li l-Asso/jazzjoni kellha ma’ Andrew Attard, parti mill-grupp tal-Living Waters, li regolarment imorru jag[mlu xog[ol missjunarju fl-Etijopja. Flimkien in[ass il-[tie;a li tin[oloq din il-kampanja, biex permezz tal-futbol, tg[in tfal li j[obbu din il-log[ba barra minn xtutna. Fir-ra[al ta’ Aramo flEtijopja hemm tfal li j[obbu lfutbol, i]da min[abba l-qag[da so/jali tag[hom ma g[andhomx blalen biex jilag[bu. }gur li b’dawn l-g[otjiet [afna tfal fl- Etijopja se jkunu kuntenti li jistg[u jilag[bu lfootball. Is-sodisfazzjon kien jidher ukoll /ar fuq wi// i]]g[a]ag[ pre]enti tal-grupp ‘Living Waters’, li laqg[u ddonazzjonijiet mog[tija marrappre]entanti tan-nurseries, kif ukoll id-diversi tfal minn nurs-

SPARAR

Sciberras jirba[ l-a[[ar kompetizzjoni Jason Sciberras kien ir-rebbie[ tal-a[[ar kompetizzjoni tal-2013 organizzata millFederazzjoni Maltija tal-Isparar fir-ranges tal-Federazzjoni filBidnija, il-Luigi Franchi Skeet Trophy. L-isparatura kienet fuq 50 plattina skeet bl-a[jar sitta jg[addu g[as-semi-finali fuq 16-il plattina u mbag[ad 16 o[ra g[all-midalji. Sciberras spi//a r-rebbie[ overall meta laqat 38 minn 50 u mbag[ad kellu 13 fis-semifinali u 11 fl-a[ar fa]i. Paul Vella spi//a warajh fittieni post meta laqat 42, 11 u 10 waqt li Joe Muscat temm, ittielet b’40, 11 u 9. It-tiraturi l-o[ra li g[addew g[as-semi-finali u temmew mir-raba’ sas-sitt post kienu Silvio Attard b’45, 11 u 7, Bozidar Dimitrov bi 43 u 8 u Paul Sant b’39 u 6. Dimitrov kien l-a[jar tiratur fi Klassi A bi 43, plattina aktar minn Paul Vella waqt li Silvio Attard kien l-a[jar fi Klassi B b’45 u Jason Agius b’36.

U[ud mit-tfal u n-nurseries waqt li taw id-donazzjoni tag[hom (ritratti> Stephen Gatt)

eries li attendew g[all dan levent. Huwa ta’ sodifazzjoni kbir g[all-Asso/jazzjoni, kif ukoll g[an-nurseries li se jag[lqu sena kalendarja, fejn apparti d-diversi turnaments li n]ammu f’dawn il;ranet, in]amm ukoll sens ta’ Football Social Responsibility, mhux biss fil-kampanja g[allIstrina li permezz ta’ diversi avvenimenti ta’ futbol in;abru

flus g[al din il-kampanja, izda din id-darba l-YFA [ar;et ukoll barra minn xtutna, sabiex tg[in lit-tfal li j[obbu l-futbol fl-ir[ula fqar ta’ l-Etijopja. Il-YFA waqt li awgurat lisba[ xewqat lil kul[add qalet li s-sena 2014, se tkun sena mportanti fil-kalendarju tal-futbol Malti bil-finali tal-UEFA U17, li se jkunu organizzati mill-MFA f’pajji]na matul Mejju.

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

SPORT

HOCKEY

Hotsticks jil[qu lil Qormi fit-tieni post Hotsticks la[qu lil Qormi fittieni post tal-klassifika talKampjonat tal-Hockey b’erba’ punti minn tliet partiti wara li dawru telfa f’reb[a kontra White Hart li b’hekk baqg[u fla[[ar post tal-klassifika ming[ajr punt. Young Stars li ma kienux impenjati ]ammew l-ewwel post bi tliet punti fuq l-istess Hotsticks u Qormi imma b’log[ba aktar.

Hotsticks .................................5 White Hart .............................3 Umpires: Luke Busuttil

Leaver u Reno Cremona Kienu Wehite Hart li fet[u liskor wara erba’ minuti flewwel attakk tag[hom permezz ta’ Daniel Siefert minn tarf id-D. Dan il-gowl qatel l-ewwel fa]i tal-log[ba fejn [afna log[ob sar f’nofs il-ground sakemm fit-13il minuta Hotsticks reb[u penalty corner u David Agius kellu

jtajjar minn fuq il-linja biex ]amm lil White Hart fil-vanta;;. Fit-18-il minuta kien Simon Baldacchino li laqat in-na[a ta’ barra tax-xibka g[al Hotsticks. Hawnhekk i]-]ew; timijiet bdew jilag[bu log[ba miftu[a u l-isforzi ta’ Hotsticks fallew minkejja li kellhom tliet penalty corners o[ra sa tmiem l-ewwel taqsima. Imma ]gur li [add ma kien jobsor li l-log[ba kienet se tinbidel daqstant fit-tieni taqsima

b’festa ta’ gowls. Hotsticks [ar;u mill-ewwel fuq l-attakk u rnexxielhom idawru r-ri]ultat bi tliet gowls fi spazju ta’ seba’ minuti permezz ta’ Julian Zahra, Shaun Grima u Andrei Imbroll. White Hart dehru ma[suda u fil-45 minuta Julian Zahra skorja t-tieni gowl personali u po;;a lil Hotsticks 4-1 minn fuq. Kien hawn li White Hart wettqu reazzjoni u minuta wara

Keith Laferla naqqas id-distakk minn azzjoni ta’ penalty corner. Dan imlihom bil-kura;; u fil-61 minuta re;g[u naqqsu l-iskor bit-tieni gowl ta’ Daniel Siefert g[al 4-3. Fl-a[[ar minuti White Hart xe[tu kollox fuq l-attakk biex i;ibu d-draw imma kienu Hotsticks li skorjaw il-[ames gowl tag[hom meta Ryan Dalli da[al tajjeb g[al cross u g[amilhom 5-3.

Ri]ultati lokali IASC II Div.

G]ira Utd v Senglea Y. Mqabba A. v B’Kara SJ Luqa J v Zabbar CB

GFA I Div. 1-7 1-1 3-0

Victoria H. v Nadur Y. Xewkija T. v Ker/em A.

2-0 1-2

Qala S v G[arb R. St. Lawrence v Sannat L

0-1

II Div.

1-1

It-tim ta’ Sliema City, li jilg[ab fil-Kampjonat tal-CASLA, dan l-ista;un qed ji//elebra l-45 anniversarju tieg[u. Fi tmiem l-ewwel round tal-Kampjonat Sliema jinsabu fil-post ta’ qabel l-a[[ar b’reb[a wa[da biss minn tliet partiti. Fl-ewwel post b’[ames punti kull wie[ed hemm Everton u Blackpool. It-tim ta’ Sliema hu ffurmat minn (wara mix-xellug) Fabri, Borg, Aquilina, Grech, Mousu, Lewis, Benetti (quddiem) Vella, Calleja, Degiorgio, Francica u Sillato.

Martin Ferry jippre]enta l-unur lil Crystal Woodley

BASKETBALL

Woodley Plejer tax-Xahar L-unur tal-You Shop We Ship Plejer tax-xahar tan-nisa g[al Novembru ntreba[ mill-plejer Amerikana ta’ Hibs Crytsal Woodley. G[al Woodley dan kien l-ewwel unur individwali tag[ha f’pajji]na wara li nag[qdet ma’ Hibernians f’Ottubru li g[adda u millewwel [alliet impatt po]ittiv. Matul Novembru, Hibs kellhom bidu tajjeb fil-kampjonat St. James Hospital fejn bdew bi tlett

reb[iet konsekuttivi. Woodly kkontribwiet g[al dawn ir-ri]ultati meta skorjat 60 punt fosthom erba’ three pointers u spi//at b[ala t-tieni l-a[jar skorer mara g[al Novembru. Crystal Woodley b[alissa g[andha medja ta’ 3.29 steal kull log[ba u g[andha wkoll 5.86 rebound u 3.57 assists. Lunur ;ie ppre]entat minn Martin Ferry f’isem You Shop We Ship.

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

SPORT

Michael Schumacher “qed jissielet g[al [ajtu” Michael Schumacher is-seba’ darbiet Champion tad-Dinja filFormula 1, “qed jissielet g[al [ajtu” wara in/ident li kellu waqt li kien qed jiskijja fl-Alpi Fran/i]i. It-tobba li qed jikkurawh qalu li s-sewwieq g[adu f’kundizzjoni kritika fl-isptar fi Grenoble b’injuries serji f’rasu li sofra mill-waqg[a li kellu fir-resort turistiku ta’ Meribel il-{add filg[odu. “Ma nistg[ux ng[idulkom x’se jkun ir-ri]ultat g[alissa,” qal waqt konferenza tal-a[barijiet ilbiera[ it-tim ta’ tobba li qed jie[u [sieb Schumacher waqt li kkonferma li [dejn l-eks sewwieq tal-Formula 1 hemm ilfamilja tieg[u. Schumacher kien operat malwasla fl-isptar tal-Universita` ta’ Grenoble. Hu g[adu f’koma u ttim mediku li qed jikkurah qal li g[alissa qed ja[dem ‘sieg[a b’sieg[a’. “Kulma nistg[u nag[mlu f’dan il-mument hu li nistennew”, qalu t-tobba. Il-professur Jean-Francois Payen qal lill-media li kieku Schumacher ma kienx liebes lelmu protettiv, “ma kienx ikun hawn b[alissa”. “Kellna bilfors noperawh b’mod immedjat biex inne[[u ftit mill-pressjoni li kellu f’rasu. Sfortunatament g[andu wkoll xi qasmiet u barxiet f’mo[[u,” qal il-professur Payen.

Michael Schumacher kellu in/ident ikrah fuq is-sil;

Il-:ermani] ta’ 44 sena kien qed jiskijja barra mill-korsa ma ibnu ]ag[]ug[ meta waqa’ u [abat rasu ma’ blata. Wara l-in/ident, Schumacher ittie[ed mill-ewwel l-isptar vi/in bil-belt ta’ Moutiers u minn hemm ittie[ed fil-fa/ilita` akbar ta’ Grenoble. Il-professur Payen qal li ssewwieq kien “f’kundizzjoni a;itata” mal-wasla fi Grenoble u issa qed jin]amm f’koma f’temperatura kontrollata biex ikun fa/ilitat il-fejqan. Hu mifhum li l-eks champion tad-Dinja mistenni ja[gmel per-

Mijiet ta’ awguri g[al fejqan Malli [ar;et l-a[bar talin/ident li kellu Michael Schumacher fl-Alpi Fran/i]i, kienu mijiet u eluf dawk li bag[tulu l-isba[ xewqat tag[hom u awgurawlu fejqan ta’ malajr fosthom is-sewwieqa kollha pre]enti u dawk irtirati fil-Formula 1. L-Ispanjol darbtejn champion tad-Dinja Fernando Alonso talFerrari, kiteb fuq twitter biex jawgura lil Schumacher u qallu li jittama li jisma a[bar po]ittiva ma’ jdumx. Alonso qal li Schumacher hu bniedem kura;;ju] u se jkun qed jikkumbatti. L-istess [sieb talBra]iljan Felipe Massa li wieg[ed it-talb kollu tieg[u lil Schuamcher. Is-sitt uffi/jali tas-Sauber F1 Team qal li l-[sibijiet tat-tim huma kollha ma’ Michael Schumacher u l-familja tieg[u

f’dan il-mument diffi/li. Mag[hom ing[aqdu wkoll sewwieqa o[ra b[al Romain Grosjean, Pastor Maldonado, Nico Hulkenberg u [afna o[rajn. L-eks sewwieq Martin Brundle [e;;e; lil Schumacher sabiex jipprovdi wie[ed minn dawk il-mumenti ta’ kura;; u ener;ija li kien jag[mel waqt ilpole u t-ti;rijiet g[aliex kapa/i jag[mel dan. L-istess [sieb esprimewh ukoll Emerson Fittipaldi, Mario Andretti u Dario Franchitti. Anke l-Kan/illier :ermani]a Angela Merker qalet li tinsab ma[suda b’din l-a[bar u awgurat fejqan ta’ malajr lil Schumacher. Min-na[a tag[ha l-familja Schumacher irringrazzjat lil kulmin wera g[aqda mag[hom f’dan il-mument diffi/li.

jodu twil f’koma bil-g[an li lmo[[ jibqa’ mistrie[ u bit-tama li ma jkunx hemm aktar komplikazzjonijiet. Irtira fl-2012

Schumacher li l-:img[a jag[laq 45 sena, irtira millFormula 1 fl-2012. Huwa reba[ seba’ kampjonati

tad-Dinja u kellu 91 reb[a matul karriera ta’ 19-il sena. Michael Schumacher reba[ ]ew; titli mal - Benetton fl 1994 u l-1995 qabel sie[eb lil Ferrari fl-1996 u reba[ [ames titli konsekuttivi mis - sena 2000. Huwa rtira fl-2006 u kellu in/ident serju bil-mutur fi

Spanja tliet snin wara fejn kien sofra injuries f’darhu u g[onqu. Imma minkejja dan Schumacher irkupra tajjeb u rritorna sa[ansitra fil-Formula 1 mal-Mercedes fl-2010. Wara tliet sta;uni li matulhom spi//a darba biass fuq il-podju, irtira mill-isport fi tmiem is-sena l-o[ra.

Michael Schumacher fil-qosor Imwieled fit-3 ta’ Jannar 1969 Kiseb l-ewwel reb[a fil-GP tal-Bel;ju fl-1992 Kiseb l-a[[ar reb[a fil-GP ta/-?ina fl-2006 Beda fi 303 ti;rijiet Reba[ minnhom 91 b’155 darba fuq il-podju Champion tad-Dinja – 7 darbiet (1994, 1995, 2000, 2001, 2002, 2003 u 2004)

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

SPORT

Bolt u Williams l-a[jar atleti tal-AIPS It-Tennista Amerikana Serena Williams u l-atleta :amajkan Usain Bolt kienu vvutati b[ala lAqwa Atleti tas-Sena tal-AIPS, l-asso/jazzjoni internazzjonali tal-;urnalisti sportivi, g[at-tieni sena konsekuttiva. Panel ta’ 470 ;urnalist sportiv minn 96 pajji], fosthom Malta, ivvutaw g[all-edizzjoni ta’ din is-sena. Usain Bolt, sitt darbiet champion Olimpiku u tmien darbiet champion tad-dinja, ir/ieva lakbar ammont ta’ voti, 1282. Huwa kien segwit mis-surmast tal-Formula 1 erba’ darbiet konsekuttivi Champion tad-Dinja, Sebastien Vettel b’499 waqt li lplejer Portugi] ta’ Real Madrid Cristiano Ronaldo ir/ieva 437 vot. Fil-kategorija tan-nisa, Serena Williams, li matul l-2013 kellha statistikament l-aqwa sta;un tag[ha li matulu reb[et 78 log[ba u tilfet biss erbg[a biex reb[et 11-il titlu, ir/eviet 915-il

Serena Williams

vot u spi//at quddiem ir-Russa tal-pole vault Yelena Isinbayeva b’644 u l-atleta :amajkana Shelly-Ann Fraser-Pryce b’551 vot. I/-Champions Ewropej Bayern Munich li ddominaw ilfutbol fl-2013 u reb[u wkoll lewwel titlu mondjali tal-klabbs

Usain Bolt

tag[hom, waqt li spi//aw lista;un fil-Bundesliga bla telfa, reb[olu fa/ilment l-unur tat-Tim tas-Sena b’1707 vot, vanta;; ta’ 1128 vot fuq Miami Heat, darbtejn Champions tal-NBA li kellhom serje nkredibbli ta’ 27 reb[a konsekuttiva matul l2013. It-tim tar-Rugby ta’ New

Zealand, l-All Blacks b’14-il reb[a minn 14-il log[ba fl-2013, temm it-tielet b’461 punt. Din is-sena l-unur g[all-a[jar fa/ilita` sportiva kien maqasum f’]ew; kategoriji. L-unur g[allaqwa fa/ilita` ta’ ;urnata ing[ata l-finali tal-UEFA Champions League waqt li r-

rebbie[ tal-kategorija l-o[ra g[all-a[jar fa/ilita` g[all-istampa f’turnament ma;;uri mar g[and il-kampjonati mondjali tal-Atletika f’Moska b’558 vot segwit mit-Tazza talKonfederazzjonijiet tal-FIFA b’545 vot u l-Kampjonati mondjali tal-FINA b’486 vot.

Il-futbol Bra]iljan il-Qorti qabel it-Tazza tad-Dinja Portuguesa relegati talli lag[bu plejer sospi] u jgwadu g[at-tielet darba Fluminense It-Tazza tad-Dinja fil-Bra]il din is-sena ma setg[etx tkun aktar affaxxinanti. L-ebda so/jeta o[ra fiha nfisha ma tipprepara g[al avveniment prin/ipali talfutbol, ti]bog[ u ]]ejjen it-toroq b[allikieku qed ti//elebra xi jubilee. Imma l-ebda so/jeta` o[ra ma jidher li lesta tipprotesta daqshekk dwar in-nefqa fitTazza tad-Dinja fuq l-iskala li tista’ sse[[ fi ftit xhur u dawn huma ]menijiet interessanti. G[al dawk il-partitarji ferventi, ;img[a wara l-o[ra, l-partita talklabb hi l-veru passjoni fil-Bra]il b[al f’kull pajji] ie[or. Imma kif jista’ wie[ed ikun e//itat bl-2014 meta l-2013 mhux qed turi sinajli li se tintemm? Wara 38 round, ilKampjnat Bra]iljan kellu tnejn o[ra fil-qrati u probabbilment g[ad irridu naraw aktar. F’nofs dan i/-/iklun hemm ilklabb tradizzjonali imma modest minn Sao Paulo, Portuguesa li g[adu g[addej minkejja li kultant ikollu jarawh biss 2,000 spettatur. Fl-a[[ar log[ba, wara li prattikament serr[u rashom mir-relegation, Portuguesa lag[bu plejer ineli;ibbli, instabu [atja mill;ustizzja sportiva u kellhom lappell rifjutat. Il-kastig li ng[atalhom kien ittnaqqis tal-punt li [adu fid-draw

u tnaqqis ta’ tliet punti o[ra. Dan hu bi]]ejjed biex ipo;;ihom fizzona relegation. Hemmhekk hemm ]ew; problemi. L-ewwel wa[da hi li t-tim li bbenefika minn din is-sitwazzjoni hu Fluminense, il-klabb politikament b’sa[[tu fl-elite ta’ Rio. I/-Champions tal-2012 tilfu lil Deco li rtira, bieg[u plejers importanti u kellhom serje persistenti ta’ injuries, inklu] dik talattakkant internazzjonali Fred. Fluminense darbtejn gawdew minn dak li se[[ wara l-kwinti. Fl-1996 kienu salvati meta b[ala konsegwenza ta’ skandlu tar-referees, ir-relegation kollha t[assret u erba’ snin wara t[allew jaqb]u direttament mit-Tielet g[all-Ewwel Divi]joni. Issa, l-fatt li l-penalita` s[i[a ng[atat lil Portuguesa, salva lil Fluminense minn relegation g[at-Tieni Divi]joni u dan jag[milhom tlieta l-ka]i barra lpitch, kollha favur tag[hom. Almenu f’din l-okka]joni kienu segwiti r-regolamenti. Imma dan iwassal g[at-tieni problema. Il-kastig li ng[ataw Portuguesa jidher sproporzjonat g[al dak li g[amlu u hawn wie[ed jistaqsi kemm verament saret ;ustizzja? I/-/irkustanzi kienu dawn: Fi tmiem is-36 round, il-midfielder offensiv ta’ Portuguesa, irrabjat

Partitarji ta’ Portuguesa qed jitolbu l-intervent tal-FIFA

min[abba nuqqas ta’ [in mi]jud, kellem [a]in lir-referee. Huwa tke//a mmedjatament u awtomatikament ;ie sospi] g[allogb[a ta’ wara. Lejlet it-38 u l-a[[ar round, tressaq quddiem id-dixxiplina g[al dan il-;est u s-sospensjoni tieg[u ittawlet g[al ]ew; partiti. Sa dan il-punt Portuguesa qag[du kwieti. Dan g[aliex kienu g[amlu /ert minn posthom fl-og[la divi]joni fil-logb[a ta’ qabel l-a[[ar u seta’ kien il-ka] li ma qag[dux bi]]ejjed attenti.

L-FA Bra]iljana dan l-a[[ar bdiet servizz bl-internet immirat li jinforma lill-klabbs bidde/i]jonijiet dixxiplinari. Issospensjoni ta’ Heverton ]diedet il-:img[a wara nofsinhar u llog[ba kienet is-Sibt li sa dak il[in l-informazzjoni fuq is-sit ma kinitx irran;ata. Il-partiti kollha fl-a[[ar round, g[ajr tnejn, intlag[bu fl-istess [in il-{add. Il-partita ta’ Portuguesa tressqet g[as-Sibt g[all-fatt li ma kien hemm xejn marbut mag[ha u kienet bla interess g[aliex lavversarji Gremio kienu

a//ertaw minn post fil-Copa Libertadores tal-2014. Heverton da[al sostitut fla[[ar 15-il minuta ta’ draw patetiku ming[ajr gowls. Imma dan kien bi]]ejjed biex irrelega klabb li spi//a fit-12-il post. Portuguesa huma [atja biss ta’ ]ball amministrattiv. Ma ttie[ed l-ebda vanta;; sportiv minn dan u lanqas ma ttie[ed vanta;; minn din l-azzjoni. Wie[ed g[alhekk jistaqsi jekk il-penalita` kollha attribwita f’dan il-ka] kinitx adekwata. It-tribunal sportiv Bra]iljan qal li ma jistax jie[u in konsiderazzjoni dawn il-fatturi. Ir-regolamenti nkisru u l-penalita` kienet applikata. Imma mbag[ad hemm kontradizzjoni kbira fil-po]izzjoni tag[hom. Fl-opinjoni tat-tribunal, il-karta [amra ta’ Heverton kienet gravi bi]]ejjed biex jimmeritah log[ba o[ra sopensjoni. Issa kwalunkwe parti privata tista’ tressaq il-ka] quddiem ilQorti tal-:ustizzja u [afna partitarji ta’ Portuguesa qed jippreparaw biex jag[mlu dan peress li l-klabb ma jistax jie[u dan il-pass inkella jitke//a. Dan kollu jista’ j;ebbed ix-xhur. Issa fl-a[[ar sig[at tal-2013, g[adu mhux /ert liema jew kemm se jkun hemm timijiet filkampjonat Bra]iljan fl-2014 jew x’format se jintu]a.

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

SPORT

Il-LFP tikkritika taxxa fuq fil-futbol Fran/i] Il-kap tal-Futbol Professjonali Fran/i] (LFP) ikkritika l-proposta milqug[a tal-gvern li jintaxxa b’75% dawk li jaqilg[u [afna. Minkejja protesti qawwija, mill-klabbs professjonali Fran/i]i, il-Kunsill Kostituzzjonali ivvota favur ilproposti tal-President Francois Hollande, biex il-klabbs ikunu ntaxxati fuq is-salarji kollha li jaqb]u l-miljun ewro. It-taxxa se taffettwa s-salarji m[allsa fl-2013 u l-2014 u hu stmat li minnha l-gvern se jkun qed ji;;enera 210 miljun ewro. Madwar 44 miljun ewro minn din is-somma hu stmat li se tidda[[al mill-klabbs tal-futbol, g[alkemm Monaco huma e]enti mit-taxxa waqt li l-proprjetarji tal-liders ta’ Ligue 1, Paris St. Germain, li huma mill-Qatar, mhux mistenni jkollhom problemi biex i[allsu dawn l-ispejje] ]ejda.

Madankollu, l-President talLFP, Frederic Thiriez, jemmen li din il-mi]ura se jkollha konsegwenza kbira fuq numru ta’ klabbs madwar il-pajji]. “Id-de/i]joni tal-Kunsill Kostituzzjonali hi ta’ min jistmerraha. Kul[add g[araf li 75% taxxa hi assurda f’termini ekonomi/i, ineffettiva u so/jalment in;usta. Il-konsegwenzi se jkunu enormi fuq il-klabbs tag[na fil-futur. Il-futbol Fran/i] se jkun affettwat u se j[allas prezz qares b’din il-politika, l-ewwel u qabel kollox fuq premessa falza u bla ra;uni.” L-unjoni tal-klabbs tal-futbol professjonali li qed tib]a li dawn il-mi]uri se jwasslu biex ikun hemm e]odu tal-aqwa plejers Fran/i]i, kienet [assret strajk skedat lejn l-a[[ar ta’ Novembu biex tipprotesta fuq din it-taxxa imma l-prospetti li l-istrajk ise[[ issa t[allew g[al aktar tard dan l-ista;un.

TENNIS

Bidu tajjeb g[al Sharapova Fl-ewwel jum tal-Brisbane International turnament tat-tennis li qed isir fl-Awstralja bi preparazzjoni g[all-ewwel grand slam tas-sena, ilMelbourne Open ir-Russi Maria Sharapova u Pavlyuchenkova flimkien mal-:ermani]a Angela Kerber kisbu reb[iet komdi biex g[addew g[at-tieni fa]i. Madankollu l-Awstraljana Barty wettqet l-ewwel sorpri]a meta eliminat lis-Slovakka Daniel Hantuchova 6-3, 7-5 waqt li Jelena Jankovic issuperat lit-Taljana Francesca Schiavone 6-2, 7-6. Is-seed nru 9, s-Slovakka ta’ 23 sena Dominika Cibulkova kisbet reb[a fa/li 6-4, 6-3 fuq innumru 3 Britannika Heather Watson waqt li kienu re;istrati wkoll reb[iet g[all-Ispanjol Carla Suarez Navarro, lAwstraljana Cristina Dellacqua, Ana Petkovic u Sabine Lisicki fost l-o[rajn. Fil-kategorija tal-ir;iel l-akbar sorpri]a fl-ewwel ;urnata waslet mill-Awstraljan Matosevic li

Maria Sharapova

ssupera lill-favorit Fran/i] Benneteau fi tliet sets, 5-7, 6-4, 7-6. Awstraljan ie[or Sam Querrey elimina f’]ew; sets 7-5, 6-4 lil Tursunov, il-Kroat Marin Cilic issupera fi tliet sets lil Istomin waqt li kienu re;istrati wkoll reb[iet g[all-Bulgaru Dimitrov fuq Robbie Haase u lFinlandi] Jari Nieminen g[eleb lill-Awstraljan Duckworth. Sadanittant fit-Tazza Hopman, il-Fran/i]i Jo-Wilfried Tsonga u Alize Corntet ikkombinaw tajjeb fl-ewwel log[ba flimkien biex issuperaw lil Radek Stepanek u Petra Kvitova

6-1, 6-3 u taw reb[a 2-1 lil Franza fuq ir-Repubblika ?eka. Aktar qabel Tsonga g[eleb lil Stepanek waqt li Kvitova kienet ;abet id-draw meta reb[et fi tliet sets lil Cornet. L-Istati Uniti li qed jimmiraw li jirb[u dan l-unur g[as-seba’ darba, kellhom bidu tajjeb meta Sloane Stephens u John Isner kisbu reb[iet tajba fl-Perth kontra Spanja. Stephens g[elbet lil Anabel Medina Garrigues 6-3, 6-1 qabel Isner issupera lil Daniel MunozDe La Nava 6-3, 6-4 biex tahom vanta;; insuperabbli.

INGILTERRA

Moyes irid 20 gowl minn Welbeck Il-manager ta’ Manchester United David Moyes sfida lil Danny Welbeck biex jiskorja 20 gowl dan l-ista;un. Welbeck sab ix-xibka biss darbtejn l-ista;un li g[adda u di;a` skorja seba’ gowls filkompetizzjonijiet kollha dan lista;un biex sar it - tielet l aqwa skorer ta’ United wara Wayne Rooney u Robin Van Persie.

Il-plejer ta’ 23 sena da[al sostitut u skorja l-gowl rebbie[ kontra Norwich City s-Sibt u Moyes innifsu kien impressjonat bl-internazzjonali Ingli] imma jrid jara aktar minnu fit-tieni parti tal-ista;un. “G[idnielu li qed nuppruvaw in]ommu l-finishing tieg[u. Na[seb li kapa/i j]omm l-isforzi u l-livell tieg[u a[jar. Is-sena lo[ra skorja gowl wie[ed biss fil-

kampjonat u dan l-ista;un g[andu sebg[a. Jista’ jkun a[jar imma rridu nammettu li miexi fit-triq it-tajba. Issa li se tibda ttieni parti tal-ista;un g[andu g[alfejn jibda j[ares lejn l-20 gowl. Irriduh jag[mel dan g[aliex meta ma jkollokx lil Wayne u Robin, trid plejers b[alu li jsibu x-xibka. U fl-a[[ar partiti qed jag[mel dan g[alina,” temm Moyes.

A-LEAGUE

Van ‘t Schip flok Aloisi

Valencia FC ilbiera[ ippre]entaw uffi/jalment il-kow/ il-;did Juan Antonio Pizzi fil-Mestalla Stadium f’Valencia. Huwa se jkun assistit mill-assistent Manuel Suarez u l-kow/ tal-fi]ika Alejandro Richino. Pizzi li kien attakkant mal-istess Valencia fl-ista;un l1993-94 se jie[u post Miroslav Djukic li tilef postu aktar kmieni dan ix-xahar. L-ewwel log[ba tieg[u fit-tmexxija tal-klabb se tkun fl-4 ta’ Jannar meta Valencia jilqg[u lil Levante.

Melbourne Heart marru lura g[all-passat biex isolvu l-problemi tal-futur immedjat meta uffi/jalment re;g[u [atru lil John van ’t Schip b[ala kow/. Huwa se jie[u l-kariga ta’ kow/ ma’ Heart, g[all-kumplament tal-ista;un wara t-tke//ija ta’ John Aloisi fi tmiem il;img[a. L-Olandi] li mexxa lil Heart fl-ewwel ]ew; sta;uni tag[hom u wassal lill-klabb g[all-uniku dehra tieg[u fil-finali, mistenni jasal l-Awstralja aktar tard din il;img[a. Huwa se jkun qed jie[u rresponsabbilta` tieg[u ta’ kow/ g[all-partita tal-{add g[and Central Coast Mariners wara li

dan l-ista;un kien qed ja[dem fi rwol supplimentari mal-klabb. “G[amilna kuntatt ma’ John il-{add u mill-ewwel a//etta lproposta li jirritorna b[ala kow/ temporanju,” qal il-kap e]ekuttiv ta’ Heart, Scott Munn. “John jaf il-plejers tag[na, jifhem il-klabb u ilu jsegwi t-tim mill-vi/in dan l-ista;un meta kien mani;er tekniku. M’g[andniex dubji li hu l-aktar persuna idejali li jie[u t-tmexxija ta’ kuljum tat-tim u jmexxih il-quddiem.” Ta[t Aloisi, Heart, li mag[hom qed jilg[ab il-captain internazzjonali Malti Michael Mifsud, kienu bla reb[a fl-a[[ar 17-il log[ba u sar l-ag[ar tim fl-

istorja tal-A-League. Huma biss New Zealand Knights li darba kienu jilag[bu fl-ewwel divi]joni li statistikament kienu ag[ar minn Heart li ilhom ma jirb[u log[ba minn Frar u jinsabu sitt punti ta[t ittieni tim mill-a[[ar fl-A-League. Van’t Schip, eks internazzjonali Olandi] u plejer ta’ Ajax, qal li jinsab e//itat bl-isfida li jdawwar il-fortuna ta’ Heart. “Melbourne Heart hu klabb li jfisser [afna g[alija u jimmeritah li jkun qed jisfida g[all-finali,” qal van’t Schip. B[alissa Heart jinsabu wkoll f’negozjati biex il-klabb jinxtara minn proprjetarju multi miljunarju.

www.maltarightnow.com

It-Tlieta, 31 ta’ Di/embru, 2013

LOKALI

Dan ir-ritratt me[ud mill-fotografu ta’ In-Nazzjon Joseph Galea, juri ]ag[]ug[ jipprattika l-isport ta’ Para Surfing fil-bajja tal-G[adira. Ir-ri[ li g[amel fl-a[[ar jiem g[amilha possibli biex dawk li j[obbu dan l-isport igawdu t-temp ideali biex jesperjenzaw l-gost li toffri din l-avventura.

Petizzjoni favur /irklu bl-annimali “L-annimali huma parti mi//irklu, parti mill-ispettaklu organizzat minn numru kbir ta’ nies li l-[ajja tag[hom hi /-/irklu u lannimali li jrabbuhom daqs li kieku huma l-pets taghhom... u min hu dak li ja[qar il-pets tieghu?” Sa[aq dan Silvio Zammit waqt konferenza tal-a[barijiet, fejn sostna li minn sena g[al lo[ra i/-/irklu dejjem kien ta’ su//ess f’Malta u dan jixhed kif il-poplu Malti jg[o;bu jattendi g[al /irklu bis-sehem tal-annimali. Zammit qal wkoll li lAwtoritajiet ma jistg[ux jaqbdu u jidde/iedu fuq petizzjoni ta’ madwar 390 ruh, firem li n;abru ming[and numru ta’ NGOs li g[andhom kull dritt jag[tu l-

opinjoni tag[hom. Li hu ]gur hu li dawn it-390 persuna ma jiffurmawx l-opinjoni tal-poplu kollu, sostna Silvio Zammit. Zammit kompla jispjega li mhux veru li l-annimali ta//irklu jkunu maltrattati anzi jkunu l-organizzaturi stess li jqabbdu veterinarju, f’dan il-ka] Dr. Gereth Grech li ji//ekkja b’mod regolari l-kundizzjoni tal-annimali. “Xog[li hu li ni//ekkja l-kundizzjoni tag[hom mil-lat vi]iv fis-sens li nara li l-annimali huma kuntenti li qed jieklu, jixorbu u jnaddfulhom u fejn hemm i]-]g[ar nara li qed jie[du l-[alib tal-omm.” sostna l-veterinarju. Silvio Zammit spjega kif idde/i]joni ta’ pajji] li jwaqqaf milli jid[ol i/-/irklu bl-annimali

tista’ tkun wa[da kontroversjali. E]empju fl-Ingilterra hu veru li /-/irklu bl-annimali se jieqaf fl2015 i]da fl-Ingilterra stess lka//a g[al volpi ma jwaqqfuwhiex. Silvio Zammit fuq inizjattiva tieg[u stess idde/ieda li jibda petizzjoni hu wkoll din id-darba favur i/-/irklu bl-annimali u s’issa rnexxielu ji;bor mal-2000 firma. Hu temm jg[id li g[al hafna, /-/irklu bl-annimali huwa opportunita’ biex jaraw annimali li f’pajji]na m’g[andniex, annimali li jridu l-im[abba u ji;u trattati sew g[aliex inkella jkun ifisser spejje] kbar g[allorganizatturi - u [add ma jixtieq li ji;rilu hekk re;a’ sa[aq Sivio Zammit.

Skont Silvio Zammit mhux veru li l-annimali ta/-/irklu jkunu maltrattati

media•link COMMUNICATIONS