Nru 13,642
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014 €0.80 www.maltarightnow.com
I/-/ittadinanza m’g[andha tkun qatt g[all-bejg[ – Viviane Reding, Vi/i President tal-Kummissjoni Ewropea
Il-Parlament Ewropew jivvota llum dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza Il-Vi/i President talKummissjoni Ewropea, Viviane Reading, appellat ilbiera[ f’dibattitu fil-Parlament Ewropew dwar l-iskema ta’ bejg[ ta//ittadinanza Maltija, li /-/ittadinanza m’g[andha tkun qatt g[all-bejg[ u qatt m’g[andu jkun attribwit prezz ma’ xi [a;a wisq g[a]i]a g[a/-/ittadini Ewropej. Fil-Parlament Ewropew ilbiera[, fi Strasburgu sar iddibattitu dwar ri]oluzzjoni dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza – seduta partikolari li rat lil numru kbir ta’ ewroparlamentari jitkellmu kontra l-bejg[ ta/-/ittadinanza b’mod partikolari kontra dak li qed jag[mel il-Gvern Malti mmexxi minn Joseph Muscat. G[ad-dibattitu fil-Parlament Ewropew kien hemm ukoll Viviane Reding, Vi/i President tal-Kummissjoni Ewropea kif ukoll Kummissarju responsabbli mill-;ustizzja, i/-/ittadinanza u d-drittijiet fundamentali, li qalet li l-Kummissjoni Ewropea tinsab attenta g[al dak li qed ji;ri u sostniet li qatt ma kienet kkonsultata mill-Gvern Malti dwar din l-iskema li introdu/a l-Prim Ministru Muscat. Sostniet li meta pajji] jag[ti //ittadinanza tieg[u jrid ikun responsabbli g[all-fatt li /ittadinanza f’pajji] membru fl-Unjoni Ewropea tfisser li qed tag[ti ddrittijiet li ;;ib mag[ha din lUnjoni, fosthom l-a//ess g[al 28 pajji] li huma msie[ba. I/-/ittadinanza hi l-bieb g[allUnjoni Ewropea u g[alhekk kull pajji] g[andu r-responsabiltà u l-obbligi li jara li min qed igawdi minn dan il-vanta;; ikun [aqqu li jgawdi minnu. G[alhekk dak li qed ikun de/i] f’pajji]na g[andu pi] kbir, mhix de/i]joni li se taffettwa biss lil
Il-ka] Farrugia Sacco
L-Avukati jg[idu li l-mozzjoni m’g[adiex valida F’ittra li kitbu lill-Ispeaker, lavukati tal-Im[allef Lino Farrugia Sacco qalu li l-mozzjoni ta’ impeachment li kienet tressqet mill-amministrazzjoni pre/edenti m’g[adiex tg[odd g[ax minn dakinhar inbidel ilParlament u wkoll il-Prim Ministru. Ara pa;na 2
?ittadinanza
Il-Gvern Laburista hu ]baljat Id-dibattitu tal-biera[ filParlament Ewropew hu konferma ta’ kemm il-Gvern Laburista hu ]baljat fl-insistenza tieg[u li jbig[ i/-/ittadinanza Maltija u Ewropea. Il-PN qal li d-dibattitu jikkonferma kemm il-Gvern hu ]baljat fit-triq li qabad u jkun biss Gvern rasu iebsa u inkompetenti li jibqa’ jg[addas rasu u jibqa’ g[addej fit-triq ]baljata li qabad. Ara pa;na 7
Atletika
Iwa[[al fi Chris Xuereb
Viviane Reding, Vi/i President tal-Kummissjoni Ewropea u Kummissarju responsabbli mill-;ustizzja, i/-/ittadinanza u d-drittijiet fundamentali, iddeskriviet i/-/ittadinanza Ewropea b[ala “xi [a;a b’valur sentimentali u uman
Malta imma se taffettwa lillUnjoni Ewropea kollha. Ftit qabel beda d-dibattitu Viviane Reding tkellmet ukoll mal-midja, fosthom ;urnalisti Maltin li kienu fi Strasburgu jsegwu dak li kien g[addej.
Fil-kummenti tag[ha, Reding sostniet li l-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija kif proposta mill-Gvern ta’ Joseph Muscat tmur kontra kemm itTrattati tal-Unjoni Ewropea kif ukoll kontra l-li;i
internazzjonali. Viviane Reding kienet /ara fi kliema u spjegat g[alfejn l-iskema tal-Gvern Malti tmur kontra l-li;i Ewropea u dik internazzjonali. ikompli f’pa;na 6
L-isprinter :amajkan Asafa Powell li nstab po]ittiv g[al sustanzi ipprojbiti jg[id li s-sutanzi tahomlu t-trainer il-;did Kanadi] b’dixxendenza Maltija, Chris Xuereb. Ara pa;na 30
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
2
LOKALI
L-infermieri xebg[u jisimg[u lill-Gvern iwa[[al fl-amministrazzjoni pre/edenti – L-MUMN L-MUMN appellat lill-Ministru tas-Sa[[a Godfrey Farrugia biex iwaqqaf immedjatament ilpro/ess ta’ ftu[ ta’ sala ;dida flIsptar Mater Dei kif ukoll kull servizz ;did li l-uffi//ju tieg[u kien qed jippjana. Dan l-appell sar f’korrispondenza li l-President tal-MUMN Paul Pace bag[at lill-istess ministru wara li ;ew ]velati pjani biex titne[[a l-out-patients talpsikjatrija u minflok tinbidel f’ward ;dida. L-MUMN qed tis[aq li dan se jo[loq b]onn ta’ mill-inqas 12-il infermiera ;odda li jridu jitnaqqsu minn wards f’Mater Dei jew sptarijiet o[ra. Dan fid-dawl li wards b[al MAU1 u MAU2 qed ja[dmu b’nofs l-infermiera li suppost, wards medi/i u tal-kirur;ija g[andom nuqqas ta’ tlieta jew erba’ infermiera, hemm nuqqas t’infermiera fl-ITU li qed iwassal biex infermieri jie[du [sieb tnejn jew tliet pazjenti f’daqqa, meta flisptar hemm zoni fil-kurituri
ming[ajr nursing complement, u l-isptar t’G[awdex g[andu commitment mill-uffi//ju talMinistru tas-Sa[[a biex jir/ievi g[axar infermieri addizzjonali minn Mater Dei. Paul Pace fisser lill-Ministru tas-Sa[[a li jekk tinfeta[ ward ;dida, din tkun daqqa ta’ [arta o[ra lill-infermieri g[ax turi li lpressjoni fuqhom tkun qed ti;i injorata mill-Gvern. L-MUMN sa[qet li ma tafx kif jista’ jkun li l-infermieri jwasslu b’din ir-rata sa Settembru meta jiggradwaw infermieri ;odda mill-Università. Dan ankè g[aliex mill-inqas 48 gradwati ;odda jridu jintu]aw fl-isptar tal-onkolo;ija ;did. L-MUMN wissiet ukoll li linfermieri xebg[u jisimg[u lillGvern iwa[[al fl-amministrazzjoni pre/edenti biex ji;;ustifika s-sitwazzjoni pre]enti. Jekk ilGvern jinjora dan l-appell, lMUMN wissiet li tkun kostretta to[ro; direttivi ;odda.
Imut Patri Ugo Cremona T[abbret il-mewt ta’ Patri Ugo Cremona O.P. fl-eta’ ta’ 77 sena. Patri Ugo, li kien teologu, twieled il-Belt fl-1936 u g[amel il-professjoni reli;ju]a fl-Ordni Dumnikan fl-1954. Hu ntbag[at jistudja f’Dublin, l-Irlanda u kien ordnat sa/erdot fl-1960. Imbaghad hu iggradwa filLetteratura fl-1963. Mal-wasla tieg[u f’Malta, hu kien ;ie assenjat fil-Kunvent talMadonna tal-G[ar fir-Rabat minn fejn beda l-[idma twila tieg[u f’diversi oqsma. Fi [dan il-Provin/ja Dumnikana, Patri Ugo serva ghal diversi drabi b[ala Pirjol, kif ukoll b[ala g[alliem tal-Filosofija u t-Teolo;ija fil-Kulle;; San Tumas d’Akwinu fir-Rabat. G[al diversi snin, kien ukoll Surmast tan-Novizzi u talIstudenti, Promotur tal-Familja Dumnikana, tal-Predikazzjoni kif ukoll tat-talba tar-Ru]arju. Fuq kollox, Patri Ugo iddistingwa ru[u
L-Avukati taI-Im[allef Farrugia Sacco jg[idu li l-mozzjoni m’g[adiex valida Il-Kummissjoni g[all-Amministrazzjoni tal-:ustizzja ser tie[u parir legali fuq kif tmexxi F’ittra li kitbu lill-Ispeaker, lavukati tal-Im[allef Lino Farrugia Sacco qalu li l-mozzjoni ta’ Impeachment li kien ressaq ilPrim Ministru Lawrence Gonzi m’g[adiex tg[odd g[ax minn dakinhar inbidel il-Parlament u wkoll il-Prim Ministru. Huma qalu wkoll li qatt ma r/ivew irrapport u saru jafu bih biss permezz tal-media. Nhar it-Tnejn li g[adda fil-parlament tressaq ir-rapport im[ejji dwar l-Im[allef Farrugia Sacco u li fih intqal rregolaritajiet Prima Facie. G[al dan, il-Prim Ministru Joseph Muscat wie;eb li lpro/eduri ta’ Impeachmen g[andhom jitkomplew mill-aktar fis. Mario DeMarco qal li ladarba dan kien il-ka], il-mozzjoni g[andha titkompla, u jekk ma kienitx valida , il-Prim Ministru jista jippre]enta wa[da ;dida biex jitkomplew il-Pro/eduri. L-Ispeaker An;lu Farrugia spjega kif mozzjoni li ;iet ippre]entata fis-seba’ le;islatura kontra l-Im[allef Anton Depasquele kompliet matul ]ew;t le;i]laturi sal-2001. Ilmozzjoni kienet pre]entata minn Eddie Fenech Adami, li sal- 2001
kien g[adu Membru Parlamentari. Fis-sitwazzjoni tallum i]da, Lawrence Gonzi m’g[adux Membru Parlamentari u allura kienet diskussa jekk din il-mozzjoni tistax titkompla. Mario Demarco qal li l-mozzjoni tal-Impeachment hija lunika wa[da li tista titkompla minn le;islatura g[all-o[ra, u li tibda mozzjoni ;dida tikkumplika biss l-affarijiet. Hu qal li
g[andu jkun il-kumitat li jie[u dde/izjoni. Min-na[a tieg[u Louis Grech qal li jaqbel ma Mario DeMarco i]da i[ossu iktar komdu jie[u parir legali. Il-Membri Parlamentari David Agius u Carmelo Abela qablu li d-de/izjoni finali g[andha tkun tal-Parlament. Il-Kumitat ser ikun qieg[ed jie[u de/i]joni nhar is-27 ta’Jannar.
F’seba’ snin t[allsu $905,000 lil terzi persuni
bhala Predikatur u konferenzier. Patri Ugo kien ukoll mag[ruf g[at-tag[lim li hu g[adda f’diversi istituzzjonijiet ekklesjasti/i, b[alma hu l-INSERM, il-Fakulta’ tat-Teolo;ija f’Tal-Virtu’ imbag[ad fl-Univeersita’ ta’ Malta, fl-Istitut g[all-Istudji Reli;ju]i u s-Seminarju ta’ G[awdex. Il-funeral se jsir g[ada l:img[a fejn fis-7.30 a.m. isir korteo mill-Isptar Mater Dei g[all-Kunvent tal-Patrijiet Dumnikani fir-Rabat, fejn ikun espost g[all-qima tal-pubbliku. Fl-9.45 pm isir korteo funebri g[all-Knisja ta’ San Duminku fejn fl-10 am issir quddiesa praesente cadavere.
Hekk kif kompliet ix-xhieda ta’ George Farrugia quddiem il-PAC, uffi/jal mill-Uffi//ju Nazzjonali tal-Audits feta[ din is-seduta u qal li l-uffi//ju ntalab li jikkalkula kemm t[allsu commissions skont it-testimonjanza ta’ George Farrugia. Jirri]ulta li b’kollox lammont ta’ commissions li t[allsu lil terzi persuni jitla’ g[al $ 905,000 bejn 1999 sa 2006. Luffi/jal ippre/i]a imma li f’dan ilkalkolu hemm numru ta’ assunzjonijiet min[abba nuqqas ta’ informazzjoni jew pre/i]azzjoni fit-testimonjanza ta’ George Farrugia. Dwar dan id-dokument, George Farrugia qal li mill-2004 sal-2006 [allas biss commission fuq fuel oil li tla[[aq it-345,000 ewro mentri d-dokument isemmi /ifra li tqarreb in-nofs miljun dollaru Amerikan. George Farrugia qal ukoll li r/ieva tliet telefonati wara xulxin
fit-23 ta’ Di/embru li g[adda, li tnejn minnhom irrispondewhom uliedu, u min /empel beda jitkellem [a]in u jidg[i. It-tieni darba min /empel qal li hu uffi/jal tal-pulizija li beda jitkellem [a]in lit-tifla tieg[u li rrispondiet u qal li “ried jirrovinalha lil ommha.” L-a[[ar seduta quddiem il-PAC qabel dawn it-telefonati saret fis16 ta’ Di/embru. G[al din ir-risposta, Justyne Caruana staqsiet jekk Farrugia hux i[ossu intimidat jew imbe]]a’ minn xi [add kaw]a anke’ ta’ dan it-theddid. George Farrugia qal li ma jafx imma xi kultant jaqg[u bi]g[at fuqu imma “mhux xi [a;a li jqum filg[odu be]g[an dwarha imma li g[andu ji;ri ji;ri u dak in[alli[ f’idejn Alla.” George Farrugia qal ukoll li linvolviment ta’ Manuel Mallia f’dan il-ka] beda meta l-avukat tal-a[wa Farrugia, Farrugia Sacco kien imsiefer. Kien
g[alhekk li huma talbu lil Manuel Mallia jassistihom. Beppe Fenech Adami staqsa jekk fl-2010, waqt laqg[a ma’ Manuel Mallia, li kien qed jirrappre]enta lil PowerPlan Ltd sarx xi theddid permezz ta’ emails. Farrugia rrisponda li dan ma sarx imma kien jaf li [utu kellhom dawn l-emails biex jhedduh bihom. Beppe Fenech Adami fakkar ukoll li Manuel Mallia kien ukoll l-avukat ta’ Ronnie Agius f’diversi ka]i li dan tal-a[[ar kellu. Farrugia qal li kien jaf b’theddid minn persuna li qalet li riedet tkissru. Hu qal li biex ikissruh huma da[lu fil-kompjuter tieg[u fejn [adu d-dokumentazzjoni, inklu]i invoices. George Farrugia kkonferma li ddokumentazzjoni ppublikata fl2013 fil-media kienet di;a’ g[and numru ta’ persuni fl2010.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
3
LOKALI
L-attakk fuq student tal-MCAST kaw]a ta’ argument dwar tfajla fuq Facebook Erba’ ;uvintur kienu liberati bil-kundizzjoni li ma jag[mlux reat ie[or fi ]mien tliet snin wara li ammettew li serjament ikka;unaw feriti gravi fuq ]ag[]ug[ student tal-MCAST, Ryan Vella ta’ 18-il-sena minn {a]-}abbar. L-in/ident se[[ barra millKulle;; Mcast f’Ra[al :did nhar it-Tnejn li g[adda. Quddiem il-Ma;istrat Carol Peralta rri]ulta li l-in/ident beda minn battibekk fuq Facebook. LIspettur Spiridione Zammit li qed imexxi l-ka], qal li l-i]g[ar wie[ed tal-grupp, li g[andu 16-il sena, akku]a lill-vittma, li tkellem kontrih ma’ tfajla barranija fuq Facebook. Fil-;urnata tal-in/ident, i]-]ag[]ug[ ta’ 16il sena talab tlett i[bieb akbar minnu biex imorru mieg[u lMCAST. Dawn kienu Leslie Pace ta’ 21 sena mill-Birgu, David Delia ta’ 19-il sena minn Bormla u Paul Muscat ta’ 18-il sena minn Tal-
Disa’ xhur [abs g[al ]ag[]ug[ li pprova ja[rab lill-pulizija I]-]ag[]ug[ ta’ 21 sena millBirgu li lejn l-a[[ar tax-xahar li g[adda kien ipprova ja[rab lillpulizija f’;irja bil-karozzi mirRabat sal-Birgu, ;ie kundannat disa’ xhur [abs u mmultat 3,500 ewro wara li ammetta l-akku]i mi;jubin kontrih. Meta kien tressaq il-Qorti Dunstan Bugeja, kien wie;eb mhux [ati tal-akku]i mi;jubin kontrih li jinkludu sewqan perikolu], injora l-ordnijiet le;ittimi tal-Pulizija u li kiser ilkundizzjoni tal-libertà provi]orja g[al tliet darbiet. Quddiem il-Ma;istrat Francesco Depasquale [are; li pulizija mit-Taqsima tar-Rapid Intervention Unit saqu warajh, fejn kien hemm mumenti li Bugeja saq b’velo/ità e//essiva f’toroq one-way sakemm inqabad fil-Birgu. Ir-ra;uni li hu baqa’ sejjer meta mwaqqaf mill-Pulizija kienet li kien jaf li l-karozza ma kinitx re;istrata u li dak il-[in hu kellu jkun id-dar fuq ordni talQorti fuq ka]ijiet o[ra. Dustin Bugeja, kien mixli b’xejn inqas minn 12-il akku]a.
Pietà. L-erbg[a li huma ammettew li heddew, [ebbew u ferew lil Vella. Il-;enituri ta’ Vella li kienu l-Qorti, ippre]entaw kopja minn Facebook fejn saru l-battibekki, u li grupp ta’ ;uvintur heddew li kienu se jitfg[u lil binhom f’si;;u tar-roti. L-imputati qalu li mal-vittma kien hemm 15-il ru[ li kienu kollha studenti tal-MCAST. FilQorti ntqal ukoll li kien il-vittma
l-ewwel li [ebb g[al wie[ed mill-imputati u dak il-[in it-tlieta l-o[ra qab]u g[alih u tawh xebg[a. Intqal ukoll li l-istudenti lo[ra lill-vittma [allewh wa[du. L-Ispettur Spiridione Zammit qal li lill-vittma tawh xebg[a bis-sieq u bil-ponn, u f’xi [in waqqg[uh mal-art. Fost il-feriti li sofra l-vittma, kien li kellu mnie[ru ]lugat. Hu n[are; mill-
isptar nhar it-Tlieta li g[addew. L-Avukati Luciano Busuttil, George Anton Buttigieg u Jason Grima qalu li filwaqt li huma jikkundannaw kull vjolenza, il;ustizzja ma tfssirx li wie[ed jitfa’ n-nies il-[abs, spe/jalment g[all-fatt li wie[ed minn dawk li ammettew hu ta[t l-età. Fis-sentenza tieg[u l-Ma;istrat Peralta qal li l-;rie[i li ;arrab Ryan Vella mhumiex permanenti u li
l-akku]ati kkoperaw malPulizija. Fis-sentenza tag[ha l-Qorti qalet li qed tipprojbixxi lillakku]ati milli b’xi mod jikkomunikaw u jersqu lejn il-vittma. Huma se jkollhom ukoll uffi/jal tal-probation biex isegwihom matul dan il-perjodu. Hemm ukoll ordni ta’ protezzjoni fuq ilvittma g[al sena b’garanzija personali ta’ 500 ewro kull wie[ed.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
4
PARLAMENT EWROPEW
Kienu bosta l-interventi li tkellmu kontra li tinbieg[ i/-/ittadinanza ta’ xi pajji] g[aliex dan ikun ifisser ukoll li tkun qed tinbieg[ /ittadinanza Ewropea
Il-Parlament Ewropew b’vu/i wa[da kontra l-bejg[ ta/-/ittadinanza Waqt id-dibatittu fil-Parlament Ewropew dwar il-bejg[ ta/?ittadinanza, kwa]i l-membri ewro-parlamentari li intervjenew tkellmu kontra dak li qed jag[mel il-Gvern Malti. Sa[ansitra s[ab il-Partit Laburista stess filParlament Ewropew, is-So/jalisti kkritikaw dak li qed jag[mel Joseph Muscat. Il-gruppi politi/i kollha fosthom is-So/jalisti, il-Partit Popolari Ewropew, il-Liberali u l-Grupp tal-{odor qablu dwar ri]oluzzjoni kon;unta ta’ kundanna dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza. Manfred Weber mill-Partit Popolari Ewropew (PPE) qal li fil-ka] ta’ Malta ma jistax ikun li jkun hemm ligi dwar ix-xiri ta//ittadinanza Ewropea g[ax i//ittadinanza ma tistax tinxtara. F’Malta hemm regoli li /-/ittadinanza tinkiseb minkejja li wie[ed ma jg[ix f’Malta u g[alhekk ilPartit Popolari Ewropew irid li din il-li;i ti;i revokata u l-Gvern g[andu jisma lil Oppo]izzjoni u li/-/ittadini ta’ Malta. Malta g[andha livell g[oli ta’ drittijiet tal-bniedem li inkisbu wara g[exieren ta’ snin, storja u kultura u /-/ittadinanza Maltija hi xi [a;a ta’ valur u l-Maltin g[andhom ikunu kburin u appella li//ittadini Maltin biex jg[id lil Gvern li /-/ittadinanza ma tistax tinxtara. Kinga Goncz mis-So/jalisti Ewropej (S&D) irreferiet g[al riklam fil-Finacial Times li tinqara minn 2.2 miljun qarrej fejn kumpanija qed toffri servizzi
biex wie[ed jixtri /-/ittadinanza. Hi qalet li hawn diversi pajji]i li qeg[din jaraw opportunita` biex jag[mlu l-flus ibieg[u i/-/ittadinanza u hemm kompetizzjoni u je[tie; li jkun hemm il-prin/ipju ta’ konnessjoni diretta bejn i//ittadinanza u l-pajji] kon/ernat. Hi qalet li t-trattati jg[idu li //ittadinaza hi kompetenza talistat membru u dan jista’ jwassal g[al diversi problemi fuq livell Ewropew fosthom il-fidu/ja bejn l-istati membri min[abba lprin/ipju tal-moviment [ieles u ta’ residenza fiz-zona Schengen. Hi qalet li hawn min se jing[ata /erti privile;;i u dan mhux ;ust g[ax dan qed jo[loq inugwaljanza. Kinga Goncz qalet li filMediterran l-Ewropa qed t[alli lura dawk li jie[du riskji biex jersqu lejn l-UE. Hi talbet lil Kummissjoni Ewropea biex tagixxi fuq il-valuri Ewropej u tag[ti [arsa lejn il-programmi li jippermettu il-bejg[ tal-permessi tarresidenza jew ta/-/ittadinanza g[al flus jew g[al investiment. Jan Mulder mill-Grupp ta’ Partiti Liberali u Demokrati/i (ALDE) qal li l-moviment [ieles tan-nies hu importanti [afna flUE u kull min g[andu /ittadinanza f’xi stat membru jista’ b’mod [ieles jivja;;a u ji//aqlaq minn post g[al ie[or u anke jg[ix hemm. Il-prerogattiva li nag[tu /-/ittadinanza tinsab f’idejn lIstati membri. Hu qal li l-problema hi li Malta u pajji]i o[ra qed jinterpretaw i/-/ittadinanza b’mod li qisu to[loq [afna mistoqsijiet. Hu sa[aq li /-/ittadinanza
hi xi [a;a li m’g[andhiex tinbig[. I/-/ittadinanza tiddependi fuq ir-rabtiet mal-pajji] li jkun, ir-relazzjonijiet ma/-/ittadini u argumenti o[ra g[al g[oti ta//ittadinanza, imma irid ikun hemm rabta ma dak il-pajji]. Imma li tbig[ /-/ittadinanza lil persuna li qatt ma ]]ur dak ilpajji], hi xi [a;a li ma jistax jifhem. Hu qal li wie[ed irid jiddistingwi bejn /ittadinanza u permess g[ar-residenza. Jan Mulder qal li hemm xejra biex inbieg[u /erti privile;;i u jrid ikun hemm linji gwida /ari ta’ x’inhu a//ettabbli u x’mhux a//ettabbli. Hu qal li hi xi [a;a li ma jistg[ux jifhmuha li tinbig[ i/-/ittadinanza. Roberts Zile mill-Partit Konservattiv (ECR) qal li hemm [afna mezzi kif wie[ed jista’ jtejjeb l-ekonomija tieg[u u sal2010 l-UE u l-Istati Membri ma kinux qed ibieg[u permessi ta’ residenza biex jinkora;ixxu lbejg[ ta’ proprjeta` imma dan hu li qed ji;ri issa. Dwar il-ka] ta’ Malta li tinvolvi kumpaniji privati, kul[add g[andu dritt li jibdel il-li;ijiet nazzjonali dwar irresidenza imma wie[ed irid jiftakar mal-fatt li hemm rabta malUE. Il-flus kollha li jid[lu fl-UE minn dawn il-mezzi huma flus nodfa u naraw li ma ji;ux minn ori;ini dubbju]i fl-UE. Hu qal li l-Istati membri jridu jidde/iedu min hu l-iktar leali lejn l-UE dawn i/-/ittadini kollha li qed jixtru dawn i/-/ittadinanzi. Marie-Christine Vergiat millPartit tax-Xellu; (GUE#NGL)
qalet li qed niddiskutu l-pratti/i ta’ /erti stati membri li qed ibig[u i/-/ittadinanza u permessi tax-xog[ol g[al mijiet ta’ eluf ta’ ewro.L-istati membri jg[idu li dan qed isir biex jippromwovu linvestiment u biex jg[inu lil Ba;it. Hi qalet li dan hu assulutament ina//ettabbli spe/jalment minn stati membri li g[andhom ix-xejra li joqog[du jippridkaw lil [addie[or u dan qisu qed induru mar-regoli u mod kif na[bu l-[asil tal-flus. Hi qalet li qed nisimg[u [afna dmug[ talkukkudrill fuq djun filMediterran u g[aruka]a jekk temmen fil-liberta’ u s-solidarjeta`li nisimg[u f’din l-idea li nixtru /-/ittadinanza. Din mhix kwistjoni ta’ /ittadinanza imma kwistjoni ta’ valuri li fuqhom hi mibnija l-UE. Morten Messerschmidt millPartit {ielsa u Demokrati/i Ewropej (EFD) qal li wie[ed isir /ittadin ifisser li qed jing[aqad ma familja ospitanti u din hi dikjarazzjoni ta’ fidu/ja u mhix xi [a;a li tista’ tbig[ imma dan hu li qed ji;ri f’Malta u f’postijiet o[ra. Hu qal li jemmen ukoll fissovranita` nazzjonali u qal li mhux se jg[id lil Maltin x’g[andhom jag[mlu u ma jag[mlux. Hu qal li l-ka] ta’ Malta juri kemm hu perikolu], ]baljat u [a]in li jkunn hemm /ittadinanza li tipprova tne[[i kwalunkew differenzi li hemm bejn stat u ie[or. Qal li qed naraw drittijiet li qed jinbieg[u b[alma qed ji;ri f’Malta. Daniel Van Der Stoep mill-
Grupp ta’ Partit Mhux Affiljati qal li l-Parlament Ewropew qed jitlob laqg[a dwar xi [a;a li mhix affari tieg[u g[ax hi problema g[al pajji]i li jg[amlu u]u middrittijiet sovrani tag[hom. Hu qal li qed naqilbu kollox ta ta[t fuq. Hu qal li dak li qed ji;ri hu kollu tort tat-trattat ta’ Schengen u qed nindirizzaw problema li ma nistg[ux insolvu. Hu qal li lParlament Ewropew g[andu jnindirizza problemi li huma kompetenza tieg[u. Hu qal li lUE qed taqa’ bi//iet u [afna nies fl-Olanda iddejqu fl-UE. Hu qal li l-Partit tieg[u jixtieq li jitlaq mill-UE. Hu qal li hi prerogattiva ta’ kull stat membru partikulari kif g[andu jag[ti l-visas, permessi ta’ residenza jew passaporti. Id-Deputat Ewro-Parlamentari Nazzjonalista Roberta Metsola mill-PPE, qalet li l-poplu Malti [adem [afna biex Malta tkun flUE u qalet li l-Maltin huma kburin b’dan, kburin li a[na Maltin u li a[na Ewropej. Hi qalet li l-Maltiin huma poplu bie]el li ja[dem g[ad-drittijiet tieg[u u jaf x’inhuma l-obbligi u d-dmirijiet tieg[u. Hi qalet li lkwistjoni tal-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija u Ewropea qajjem kontroversja u l-ma;;oranza talMaltin li qablu u lanqas riedu lbejg[ ta/-/ittadinanza u hi u dawk kollha li tkellmu kontra din l-iskema issej[u tradituri. Hi qalet li l-Maltin huma poplu wie[ed ta’ kalibru u din l-iskema mhix rappre]entattiva tag[na u ma missna wasalna qatt sa hawn. g[al pa;na 5
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
5
PARLAMENT EWROPEW
Anke s-So/jalisti Ewropej kontra l-iskema ta’ Muscat ma dik nazzjonali u ming[ajr wa[da m’hemmx l-o[ra. Hi spjegat li b[ala G[alhekk i/-/ittadinanza rappre]entanta tal-poplu Malti Ewropea mhix valur awtonomu ma setg[etx toqg[od b’[alqa g[ax ma tistax tinkiseb ming[ajr mag[luq u d-dmir tag[ha hu li titkellem u l-ebda attakk politiku ma kien se jwaqqfha. Fakkret li lbejg[ ta/-/ittadinanza qed isir kwa]i bla irbit ta’ xejn u bla ebda [tie;a li l-persuna toqg[od filpajji] imma bil-benefi//ji kollha li ;;ib mag[ha /-/ittadinanza. Hi qalet li l-Parlament Ewropew hu wkoll il-Parlament tag[na, talMaltin u huma eletti mill-poplu Malti biex jirrappre]entaw[. Hi sa[qet li d-drittijiet tag[na lkoll Sitwazzjoni m’humiex g[all-bejg[ g[ax ilmhux ;usta bejg[ ta/-/ittadinanza jnaqqas mill-valur veru tag[ha u tkasbar li to[loq id-drittijiet ta’ kull wie[ed u inugwaljanza wa[da minna.Hi qalet li wie[ed ikun /ittadin ta’ pajji] ifisser li – Kinga Goncz, g[andu jkun hemm rabta s[i[a u So/jalisti Ewropej profonda ma dak il-pajji]. Hi qalet li issa persuna tista’ ssir /ittadina Maltija u Ewropea i/-/ittadinanza nazzjonali. Hi ming[ajr dik ir-rabta mal-UE u qalet li issa qed naraw kif /ittadidan imur kontra l-vakluri, il- nanza nazzjonali tista’ tinkiseb fidu/ja u s-solidarjeta` li huma s- fa/ilment u dan itellef il-valur sisien tal-UE u tal-futur tag[ha. ta/-/ittadinanza Ewropea. Hi Hi g[alqet l-intervent billi qalet li mhux kon/etibbli li /g[amlet appell ie[or g[al kun- /ittadinanza ti;i komodita` u li sens u qalet li g[ad hemm il-[in nistg[u nixtruha u nbieg[uha. biex l-iskema titran;a. Hi qalet li Qalet li /-/ittadini g[andhom l-iskema tal-Gvern So/jalista b]onn ta’ regoli li j[arsuhom Malti mhix marbuta ma investi- minn organizzazzjonijiet krimiment. nali u terroristi/i. Qalet li ma Id-Deputat Ewro Parlamentari tridx li jkun hemm nuqqasijiet Laburista Joseph Cuschieri mill- ikbar bejn is-sinjuri u l-fqar. Partit So/jalista Ewropej qal li lCarlos Coelho mill-PPE qal li valuri Ewropej huma mibnija fuq /-/ittadinanza Ewropea hi is-solidarjeta` u r-rispett lejn l- prin/ipju fundamentali spe/jalistati membri. Hu qal li lrridu ment g[al dawk li jemmnu nevitaw kull pre;udizzju u nkunu f’Ewropa /ittadina u ma prudenti u mhux prudenti u ;ust nistg[ux na//ettaw Ewropa limili wie[ed jikkon/entra fuq pajji] tata g[al kapital u g[al prodotti. wie[ed. Hu qal li l-UE trid tinfe- Qalet li /-/ittadinanza hu dritt li ta[ g[al investiment li jkabbar l- wie[ed ikun parti minn din ilekonomija u jo[loq ix-xog[ol familja Ewropea. Qalet li [afna anke minn barra u qal li Malta pajji]i qed jorbtu /-/ittadinanza temmen fis-solidarjeta` sin/iera u mar-residenza imma dan ma jfisdan urietu bil-fatti fil-ka] tal- sirx li din tkun /ittadinanza immigrazzjoni irregolari. Ewropea. Qalet li [afna pajji]i flRenate Weber mill-ALDE UE introdu/ew mi]uri biex jattistaqsiet kif hi tista’ tispjega li/- raw l-investiment fosthom per/ittadini Rumeni f’pajji]ha li messi ta’ residenza imma l-iskem’humiex fi]-}ona Schenegen, ma tal-Gvern Malti hi stamba u kif xi [add minn barra mill-UE ma tinkludix ir-rekwi]it tar-resijista’ jixtri /-/ittadinanza denza. Id-driitijiet m’humiex xi Ewropea u jkollu a//ess s[i[ [a;a li tixtri jew tbig[ u dak li g[a]-]ona Schengen. Hi qalet li qed tag[mel Malta se jkollu dan i[alliha bla kliem u impatt negattiv fuq l-Ewropa m’g[andhiex spjegazzjoni g[al kollha u fakkret li l-membri dan. Qalet li dan hu ina//ettabbli Parlamentari Ewropew iridu u minflok nikkritikaw il-bejg[ j[arsu /-/ittadinanza Ewropea ta/-/ittadinanza Ewropea xi poli- g[ax din mhix g[al bejg[. ti/i Ewropej qed jippruvaw Josef Weidenholzer mis-S&D ji]vijjawna. qal li /-/ittadinanza tista’ tinCristiana Muscardini mill- kiseb a ba]i ta’ residenza long Grupp ta’ Partiti Konservattivi u term jew g[ax ipprovdew servizz Riformisti (ECR) qalet li /- lil pajji]. Hu qal li wie[ed irid /ittadinanza Ewropea hi marbuta ja[sibha sew g[ax meta wie[ed minn pa;na 4
jakkwista /ittadinanza ta’ pajji] membru, jakkwista wkoll id-dritt ta/-/ittadinanza Ewropea. Qal li hemm [afna drittijiet li qed jinkisru kontinwament u g[alhekk din hi xi [a;a ta’ interess Ewropew. Hu qal li d-dibattitu m’g[andux jitratta biss ka] wie[ed u g[andu jkun hemm diskussjoni ;enerali. Hu qal li ma ja[sibx li hu a//ettabbli li pajji]i jbieg[u /-/ittadinanza tag[hom u li l-UE g[andha ta//etta dan g[ax dan hu mezz kif ikunu evitati r-regoli tal-UE u ta]-}ona Schengen. Id-Deputat Ewro Parlamentari Nazzjonalista David Casa millPPE qal li d-dibattitu la hu kontra l-poplu Malti, la kontra l-Gvern Malti imma dibattitu fuq skema li qed ti;i introdotta f’Malta. Hu spjega li Malta issa ilha membru tal-UE g[al numru ta’ snin, da[let fi]-}ona Ewro u kburija lejn l-obbligazzjonijiet li g[andha lejn l-UE u bid-doveri li suppost s[ubija fl-UE i;;ib mag[ha.Hu qal li l-Maltin ma jridux li min[abba din l-iskema [a]ina, l-UE tibda tissuspetta filMaltin u jrid li meta ji;i Malti bil-passaport dan ikun fdat biex jid[ol fil-pajji]i tal-UE u ma jkunx hemm suspetti fuq dak li jkun qed i;orr il-passaport Malti. Hu qal li g[ad hemm /ans li lGvern Malti jisma u jbiddel liskema g[al wa[da ta’ investiment. David Casa qal li /-/ittadinanza Ewropea mhix g[all-bejg[ u l-ebda Gvern ma jbig[ /-/ittadinanza Ewropea b’dan il-mod u hemm b]onn li jkun hemm konnessjoni biex ting[ata passaport.
De/i]joni li se jkollha mpatt fuq pajji]i o[ra Ewropej - Emine Bozkurt, So/jalisti Ewropej
Hu qal li meta wie[ed ikun fdat bi/-/avetta mill-;ar tieg[u ma jmurx jag[ti /-/avetta lil [addie[or. Hawn Joseph Cuschieri talab blue card u staqsa lil David Casa jikkonferma li l-
Gvern So/jalista Malti g[amel konsultazzjoni wiesg[a anke mal-Oppo]izzjoni. David Casa spjega li kif ikkonfermat il-Vi/i President Vivien Reding, ma saret l-ebda konsultazzjoni malKummissjoni Ewropea u malpajji]i membri tal-UE min-na[a tal-Gvern Malti. Emine Bozkurt mis-S&D qalet li bl-iskema /ittadin sinjur Russu jista’ jixtri l-passaport tal-UE u l-politika ta’ pajji] wie[ed qed ikollha impatt fuq il-pajji]i membri kollha.
Mhux a//ettabli li pajji]i jbieg[u /-/ittadinanza - Josef Weidenholzer, So/jalisti Ewropej
Wim Van De Camp mill-PPE qal li /-/ittadinanza m’g[andhiex tkun g[al bejg[ u wie[ed m’g[andux jilg[ab mal-populisti. Fakakr li hemm pajji]i li g[andhom regoli ta’ investiment u ta residenza temporanja b’kundizzjonijiet u bejg[ ta/-/ittadinanza. Hu qal li l-iskema f’Malta hi stramba u kienet sigrieta u wie[ed jista’ jixtri passpaort mill-belt Valletta u jmur jixtri dar f’Berlin. Marco Scurria mill-PPE qal qal li /-/ittadinaza kienet marbuta mat-twelid jew mar-residenza filpajji] imma issa jekk ikollu l-flus wie[ed jista’ jsir /ittadin ta stat membru tal-UE. Il-Gvern So/jalista f’Malta issa qed ibig[ I//ittadinana daqs li kieku kienet bolla u g[alhekk talab lil Gvern Malti jag[mel pass lura. Hu qal li kellhom jg[addu snin twal biex in[oloq il-pro;ett Ewropew imma wie[ed irid joqg[od attent milli jkun hemm xi mostru li jimmina s-serjeta` fl-Ewropa. Krisjanis Karins mill-PPE qal li Malta biex taparsi tattira l-investiment qed tbig[ i/-/ittadinanza Maltija u Ewropea u sa[aq li ma nistg[ux inbieg[u i/-/ittadinanza Ewropea. Ivo Davor Stier mill-PPE fa[[ar lil Vivien Reding u qal li //ittadinanza tal-UE m’g[andhiex tkun g[al bejg[. Hu qal li l-programm tal-Gvern Malti jibg[at
messa;; li bil-flus tixtri kollox. Hu fakkar li dawk li jixtru //ittadinanza Ewropea jixtg[u ji//aqilqu lejn il-pajji]i l-o[ra kollha. Sebastian Valentin Bodu millPPE qal qal li hemm stati membri li ilhom snin twal jippruvaw jid[lu fi]-}ona Schenegn fosthgom ir-Rumanija imma min jixtri /-/ittadinanza Ewropea jista’ jg[addi mill-fruntieri kollha flUE. Sean Kelly mill-PPE qal li llum min ikollu [afna flus jista; jixtri /-/ittadinanza Maltija u li kieku Malta ma kiniotx membru tal-UE ma kienx ikollha effet fuq ilpajji]i l-o[ra fl-UE. Hu appella lil Gvern Malti iwaqqaf din il-proposta li sej[ilha redikola. Wara saru diversi interventi minn MEP’s o[ra imsej[a Catch The Eye u fost dawk li tkellmu kien hemm id-deputat Ewro Parlamentari John Attard Montalto mill-Partit Laburista qal li l-argumenti ta’ Vivien Reding huma legali u fakkar li /-/ittadinanza taqa’ fil-;urisdizzjoni talpajji] u appella biex ma nwa[[lux fl-i]g[ar membru talUE. {afna kelliema o[ra ikkritikaw l-iskema ta’ Malta g[ax qalu li dan imur kontra l-prin/ipji talUE. Id-Deputat Ewro Parlamentari Laburista Marlene Mizzi misSo/jalisti Ewropew qalet li ma taqbilx li l-Parlament Malti qed ji;i skrutinjat u l-Parlament Ewropew qed jinda[al filParlament ta’ stat membru fl-UE. Hi qalet li mhux kompitu talParlament Ewropew li jitratta liskema f’Malta u qalet li lParlament Ewropew qatt ma ddiskuta skemi ta’ pajji]i o[ra. Id-Deputat Ewro Parlamentari Laburista Claudette Abela Baldacchino qalet li ma ing[atatx /ans titkellemimma qalet li lParlament Ewropew ma jistax ji]ola pajji] meta hemm pajji]i o[ra li g[andhom skemi simili g[al dik ta’ Malta. Ir-ri]oluzzjoni tinkludi kliem iebes fil-konfront tal-iskema talGvern Laburista Malti u tenfasizza l-prin/ipjili d-drittijiet marbuta ma/-/ittadinanza m’g[andhomx jinxtraw jew jitpo;;ew g[allbejg[, ikun kemm ikun il-prezz mitlub. Ir-ri]oluzzjoni tappella lillKummissjoni Ewropea biex tanalizza l-valur tal-iskema ta/-/ittadinanza fl-isfond tal-valuri Ewropej u anke fl-isfond tar-rabta li hemm flUE. Illum g[all-[abta ta’ nofsinhar il-Parlament Ewropew mistenni jivvota dwar din ir-ri]oluzzjoni.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2013
6
PARLAMENT EWROPEW
L-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza Joseph Cuschieri f’attentat iddisprat biex jiddefendi Maltija tmur kontra t-Trattati l-iskema ta’ Joseph Muscat tal-UE u l-li;i internazzjonali Matthew Bonett minn Strasburgu
Qabel is-sessjoni plenarja talParlament Ewropew fi Strasburgu li fiha sar id-dibattitu tant mistenni dwar l-iskema talbejg[ ta/-/ittadinanza Maltija, u wara li l-gruppi politi/i kollha nklu] il-Partit So/jalista Ewropew iffirmaw ri]oluzzjoni komuni li tirreferi b’mod spe/ifiku g[al Malta, l-Kap tadDelegazzjoni tal-Partit Laburista fil-Parlament Ewropew Joseph Cuschieri g[amel wie[ed milla[[ar attentati possibli biex jikkonvin/i lill-MEPs minn pajji]i u gruppi politi/i differenti li l-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija ma fiha xejn. Joseph Cuschieri bag[at email lill-MEPs kollha li fiha jg[id li lEwroparlamentari g[andhom informazzjoni ]baljata li ma
minn pa;na 1
It-Trattati tal-Unjoni Ewropea jg[idu b’mod /ar li l-istati membri kollha g[andhom jirrispettaw u jikkollaboraw mal-kumplament tal-Istati Membri, xi [a;a li f’dan il-ka] ma se[[itx hekk kif ilGvern Malti qabad u nieda liskema ming[ajr konsultazzjoni u ming[ajr ma kkunsidra l-fatt li mhux se jkun qed ibieg[ biss i//ittadinanza Maltija i]da anke dik Ewropea. Fil-fatt, Viviane Reding re;g[et ikkonfermat li lGvern Laburista Malti fl-ebda [in ma kkonsulta malKummissjoni Ewropea dwar din l-iskema. Il-Kummissarju Ewropew spjegat ukoll kif l-iskema Maltija tmur kontra l-li;i internazzjonali, li tirrikjedi li kull min ikollu /ittadinanza, irid ikollu relazzjoni ta’ residenza mal-pajji] li tieg[u jkollu r-residenza. Anke hawnhekk, l-iskema kif introdotta minn Muscat ma tirrikjedix li min jixtri /-/ittadinanza jkun g[amel perjodu ta’ snin jg[ix f’Malta. Bla tlaqliq, Viviane Reding qalet li tinsab ixxukjata bl-iskema Maltija, b’mod spe/jali g[allfatt li /-/ittadinanza spi//at ing[atat valur monetarju u qed tinbieg[. “Mhux hekk jimxu laffarijiet fl-Ewropa,” sostniet Reding. “Jekk din l-iskema tid[ol fisse[[, se nispi//aw f’sitwazzjoni fejn ma jkunx /ar jekk passaport Malti jkunx ta’ persuna verament Maltija jew ta’ persuna o[ra li tkun xtratu”, esprimiet b’di]appunt Reding. Hi kompliet tg[id li dawn mhux l-affarijiet li l-Ewropej jaspiraw g[alihom, “g[aliex i/-/ittadinanza hija xi [a;a prezzju]a, importanti, u li ;;ib mag[ha numru ta’ drittijiet u obbligazzjonijiet,” kompliet
Il-Gvern Laburista Malti fl-ebda [in ma kkonsulta mal-Kummissjoni Ewropea dwar l-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza
Ninsab ixxukjata bl-iskema Maltija b’mod spe/jali g[all-fatt li /-/ittadinanza spi//at ing[atat valur monetarju u qed tinbieg[. Mhux hekk jimxu l-affarijiet fl-Ewropa. – Viviane Reding tispjega l-Kummissarju Ewropew. Fl-a[[ar tal-intervista, Viviane Reding iddeskriviet i/-/ittadinanza Ewropea b[ala “xi [a;a b’valur sentimentali u uman.” Fil-bidu tad-dibattitu tkellem ukoll il-Ministru Grieg Dimitros Kourkoulas, fejn spjega li dan iddibattitu sar fl-isfond tas-Sena
Ewropea ta/-?ittadinanza, u spjega li minkejja li l-Kunsill g[ad m’g[andux po]izzjoni dwar dan is-su;;ett sa[aq li trid tin[oloq atmosfera ta’ fidu/ja bejn l-istati membri u g[alhekk minkejja li m’hemmx armonizzazzjoni fuq dan is-su;;ett, irid ikun hemm rispett lejn il-pajji]i membri l-o[ra.
tag[milx ;ie[ lill-Gvern Malti. Fid-difi]a tieg[u g[all-iskema li jrid ida[[al Joseph Muscat, Cuschieri jg[id li skemi simili je]isti fi stati membri o[ra talUnjoni Ewropea. Dan minkejja lfatt li dan mhuwiex minnu, tant li r-ri]oluzzjoni li ffirmaw il-gruppi politi/i kollha tirreferi biss g[al Malta u g[all-ebda pajji] ie[or. L-iskema ta’ Joseph Muscat hija l-uniku skema flUnjoni Ewropea li ma tirrikjedix perjodu ta’ residenza fl-istat membru mill-persuna li tkun trid tixtri /-/ittadinanza. Fl-a[[ar tal-email tieg[u, Joseph Cuschieri appella lillMEPs biex ji;;udikaw b’mod a[jar qabel ma jivvutaw dwar din il-kwistjoni tant sensittivi g[ada f’nofsinhar.
Muscat jibg[at uffi/jali tieg[u biex jinfluwenzaw id-dibattitu u l-vot tal-lum
F’attentat ie[or biex il-Gvern Laburista ta’ Malta jimmanipula d-dibattitu u l-votazzjoni dwar liskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija li b[alissa qed isir filParlament Ewropew, il-Prim Ministru Malti Joseph Muscat bag[at lill-Kap talKomunikazzjoni tal-Gvern Kurt Farrugia, u lill-assistent tieg[u Glenn Bedingfield fi Strasburgu biex jippruvaw jikkonvin/u lillMEPs barranin li l-iskema ta’ Malta hija wa[da tajba. Madanakollu, kemm Kurt Farrugia kif ukoll Glenn Bedingfield qed isibuha diffi/li ferm biex jikkonvin/u lill-MEPs li l-iskema Maltija hija po]ittiva peress li anke l-Partit So/jalista Ewropew issa ffirma r-ri]oluzzjoni li iswed fuq l-abjad, tirreferi g[all-iskema Maltija u titlob biex
din ti;i riveduta, u biex issir tirrifletti l-valuri Ewropej. Il-pre]enza tal-uffi/jali talGvern Laburista tispikka mhux ftit meta l-Prim Ministru Joseph Muscat qed jibqa’ jinsisti, anke wara li g[adda kummenti malmidja kmieni lbiera[ filg[odu, li mhux se jag[ti kas ir-ri]ultat talvot u tad-dibattitu tal-Parlament Ewropew, imma se jibqa’ jinsisti li l-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija, u konsegwentament dik Ewropea, tid[ol fisse[[. Dan g[aliex filwaqt li malmidja lokali, Joseph Muscat qed jipprova jag[ti l-impressjoni li dak li qed ise[[ fi Strasburgu m’g[andux importanza, fl-istess [in bag[a uffi/jali li hu qrib [afna tag[hom, biex jimmanipulaw id-dibattitu u l-vot tal-lum.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
7
PARLAMENT EWROPEW
Konferma ta’ kemm il-Gvern Laburista huwa ]baljat li jbieg[ i/-/ittadinanza Id-dibattitu fil-Parlament Ewropew huwa konferma ta’ kemm il-Gvern Laburista huwa ]baljat fl-insistenza tieg[u li jbieg[ i/-/ittadinanza Maltija u Ewropea. Id-dibattitu tal-lum ikompli jikkonferma kemm ilGvern hu ]baljat fit-triq li qabad u jkun biss Gvern rasu iebsa u inkompetenti li jibqa’ jg[addas rasu u jibqa’ g[addej fit-triq ]baljata li qabad. Il-Partit Nazzjonalista fi stqarrija qal li mhuwiex sorpri] li anki l-Vi/i President talKummissjoni Ewropea Viviane Reding g[amlitha /ara li //ittadinanza ma tistax tittie[ed bi/-/ajt. Hija element fundamentali tal-Unjoni Ewropea li a[na parti minnha. U li ma tistax tpo;;i prezz fuqha.
Malta rnexxielha tibni fl-Unjoni Ewropea fuq medda ta’ disa’ snin u sa[anitra anki jdawwar lill-gruppi politi/i kollha talParlament Ewropew kontrih u kontra l-iskema ta’ bejg[ ta//ittadinanza, inklu] lill-Grupp tas-So/jalisti li l-Partit Laburista stess huwa membru tieg[u. Fir-reazzjoni tieg[u l-Gvern qal li nnota dak li qalet ilPresidenza tal-Kunsill Ewropew, il-Kummissjoni Ewropea u l-Parlament Ewropew waqt id-dibattitu dwar cittadinanza. Il-Gvern fl-istqarrija qal li [are; /ar, li l-kwistjoni ta’’ /ittadinanza sal-lum hija kompetenza nazzjonali. L-istqarrija tkompli li l-Gvern hu ottimist li
Il-PN appella lill-Prim Ministru biex jieqaf jag[milha tal-bully ma’ kull min jikkritikah Hu /ar li d-de/i]joni tal-Prim Ministru Joseph Muscat li jibqa’ jwebbes rasu dwar l-iskema talbejg[ ta/-/ittadinanza qed to[loq [sara inkalkolabbli fuq ir-reputazzjoni ta’ pajji]na. Huwa g[alhekk li l-Partit Nazzjonalista qed jibqa’ jinsisti li l-Prim Ministru g[andu jirtira minnufih din l-iskema u jbiddilha g[al skema serja ta’ investiment li, fi kliem il-Kummissarju Viviane Reding ukoll g[andha to[loq rabta ;enwina mal-pajji] Hija tassew [asra li f’temp ta’ ftit xhur, il-Prim Ministru rnexxielu jkisser l-isem tajjeb li
l-Programm ta’ ?ittadinanza b’ Investiment, li huwa konformi mar-regoli kollha, u li se jo[loq fond ta’ elf miljun ewro se jissarraf f’ ;id g[al familji u negozji Maltin u G[awdxin. U b’referenza g[all-kummenti tal-Prim Ministru aktar kmieni matul il-;urnata, il-Partit Nazzjonalista sostna li huwa lPrim Ministru li kasbar u qieg[ed ikompli jkasbar isem pajji]na bl-iskema tieg[u ta’ bejg[ ta/-/ittadinanza ta’ pajji]na. Il-Partit Nazzjonalista fi stqarrija o[ra qal li jqis il-kum-
Hu /ar li d-de/i]joni tal-Prim Ministru Joseph Muscat li jibqa’ jwebbes rasu dwar l-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza qed to[loq [sara inkalkolabbli fuq ir-reputazzjoni ta’ pajji]na
menti tal-Prim Ministru b[ala nti]i biss biex jipprova jag[mel sarima ma’ [alq kull min huwa kontra l-bejg[ ta/-/ittadinanza, fosthom s[abu s-So/jalisti Ewropej fi [dan il-Parlament Ewropew. G[all-Partit Nazzjonalista huwa ina//ettabbli li kull min jag[]el li jitkellem fl-interess ta’ Malta kontra l-bejg[ ta/-/ittadinanza qieg[ed jispi//a mg[ajjar u diskriminat min[abba l-fehma
tieg[u. Il-Partit Nazzjonalista appella lill-Prim Ministru biex jieqaf jag[milha tal-bully ma’ kull min jazzarda jikkritikah jew jitkellem fl-interess ta’ Malta f’pajji]na u lil hinn, inklu] filParlament Ewropew. Il-Partit Nazzjonalista jfakkar li d-dibattitu fil-media internazzjonali u fi [dan l-Unjoni Ewropea dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza beda u kompla min[abba d-de/i]joni
tal-Prim Ministru li akkost ta’ kollox ibig[ i/-/ittadinanza ta’ pajji]na. G[alhekk il-Prim Ministru ma jistax jippretendi li l-iskema ta’ bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija, li g[andha effett ukoll fuq i/-/ittadinanza Ewropea u l-Istati Membri lo[ra, ma tqanqalx reazzjoni kontrih minn rappre]entanti ta’ pajji]i o[ra inklu] minn s[abu s-So/jalisti Ewropej fi [dan ilParlament Ewropew.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
8
QORTI
Ma tridx tkun sinjur biex tag[ti d-demm... trid biss ftit kura;;
Qatt ma nnegozja prezzijiet ta]-]ejt ma’ Portelli u Cassar – George Farrugia “Ili naf lil Francis Portelli u lil Anthony Cassar sa minn qabel l2004. Minkejja li nafhom u ili sew nafhom, qatt ma innegozjajt xi prezzijiet dwar xiri ta’ ]ejt mag[hom. Qatt ma kelli x’naqsam mal-Island Bunker Oils Limited (IBOL). Fil-laqg[at li kien ikolli ma’ Portelli u Cassar kienu jirrigwardaw biss diskussjonijet li l-kumpaniji li jien nirrappre]enta f’Malta kien ikollhom mal-IBOL”. Dan [are; mix-xhieda ta’ George Farrugia, il-persuna li ng[ata l-proklama b’rabta malka] tax-xiri ta]-]ejt, hekk kif kompliet tinstema’ l-kumpilazzjoni fil-konfront ta’ Portelli u Cassar li huma mixlijin b’[asil ta’ flus u ‘trading in influence’ permezz tal-involviment tag[hom f’Island Bunker Oils Limited (IBOL). Portelli u Cassar i]da mhumiex qeg[din ji;u akku]ati b[al o[rajn, li r/evew xi kummissjonijiet b’rabta max-xiri ta]-]ejt. Dawn il-fatti [ar;u quddiem ilMa;istrat Edwina Grima meta kompliet tinstema’ l-kumpilazzjoni fil-konfront ta/-Chairman ta’ Cassar Ship Repair, Anthony Cassar; u Francis Portelli, li ttnejn g[andhom 63 sena. Portelli u Cassar jinsabu mixlijin ukoll li kkorrompew lil Tancred Tabone u lil Frank Sammut, fil-kapa/ità tag[hom ta’ Chairman tal-Enemalta u Kap E]ekuttiv tal-Mediterranean Offshore Bunkering Company Limited (MOBC), rispettivament. Is-seduta kellha tibda g[all[abta tad-9am, hekk kif George Farrugia kien imsejja[ darbtejn i]da baqa’ ma deherx. L-Ispettur Jonathan Ferris li qed imexxi lka] wara li [a over ming[and lIspettur Angelo Gafa li wara lelezzjoni ntg[a]el biex jag[mel
parti mis-Servizz Sigriet, qal lillQorti li l-imputat kellu r-rifertata ta/-/itazzjoni, u li kien /empillu t-Tlieta li g[addew fejn infurmah dwar is-seduta li kellha ssir. Wara li g[addew ftit minuti, ilkaw]a ;iet differita g[at-23 ta’ Jannar, u Farrugia kien immultat 70 ewro min[abba disprezz. IlQorti ordnat li g[as-seduta li jmiss Farrugia, jin;ieb il-Qorti b’akkumpanjament. Madankollu madwar 20 minuta wara,
qal George Farrugia. Tenna li meta Frank Sammut kien involut fl-IBOL, aktar kien ikollu laqg[at mieg[u. Mistoqsi jekk g[al dawn il-laqg[at kienx ikun hemm pre]enti Tancred Tabone, Farrugia wie;eb finnegattiv. Qal li lanqas jiftakar li kien hemm laqg[at mieg[u fejn kienu pre]enti f’daqqa Frank Sammut, Tancred Tabone, Francis Portelli u Anthony Cassar.
Il-kumpaniji li kont na[dem mag[hom jien kien ikollhom laqg[at mal-IBOL. Jien kont inkun pre]enti hemm g[al dawn il-laqg[at, però qatt ma niftakar li jien innegozjajt xi prezzijiet tax-xiri ta]-]ejt ma]-]ew; imputati Farrugia deher die[el il-Qorti akkumpanjat minn l-Avukat tieg[u Franco Debono. Irri]ulta li Farrugia wasal tard il-Qorti min[abba t-traffiku li kien hemm fit-toroq. Hekk kif wasal, George Farrugia da[al fl-awla u lMa;istrat Edwna Grima bdiet tisma’ x-xhieda tieg[u. Id-disprezz ;ie revokat. Farrugia beda biex qal li huwa rappre]entant lokali ta’ kumpaniji ta]-]ejt barranin, fosthom Trafigura. Mistoqsi jekk jafx lill-imputati, Farrugia qal li kien jafhom flIBOL. “Il-kumpaniji li kont na[dem mag[hom jien kien ikollhom laqg[at mal-IBOL. Dan g[ax lIBOL kienet tixtri ming[and ilkumpaniji li jien kont nirrappre]enta. Jien kont inkun pre]enti hemm g[al dawn illaqg[at, però qatt ma niftakar li jien innegozjajt xi prezzijiet taxxiri ta]-]ejt ma]-]ew; imputati,”
Mistoqsi dwar il - kutratti mal-MOBC, George Farrugia qal li f ’ dan ir - rigward kien ikun hemm negozjati ma ’ Frank Sammut dwar ix-xog[ol li kienet tixtri l-MOBC. Qal li ma tantx ra kuntratti ta’ xog[ol li kienet se tixtri l-MOBC. “ Li kont nisma ’ ]gur hu kliem minn Sammut li qed tispi//a kumpanija u tibda o[ra,” qal George Farrugia, filwaqt li tenna li l-IBOL kienet qed tu]a lill-MOBC b[ala lpost tal - [a]na g[ax - xog[ol tag[ha. Mistoqsi jekk sarx jaf lillimputati fl - IP Week confer ence li saret f’Londra fl-2004, George Farrugia qal li kien sar jafhom qabel , però ma jafx e]att meta. Madankollu qal li ;ieli ltaqa’ mag[hom f’laqg[at tal-IP Week Conference. G[all-akku]ati qed jidher lAvukat Stephen Tonna Lowell.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
9
LOKALI
L-Oppo]izzjoni tibqa’ tittama li dak li qed i[asseb lill-poplu Malti dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza jkun indirizzat bi djalogu ;enwin Il-bejg[ ta/-/ittadinanza ta’ Malta kienet tema komuni li tkellmu dwarha l-Prim Ministru u l-Kap tal-Oppo]izzjoni f’laqg[at mal-membri tal-korp diplomatiku u ambaxxaturi barranin ilbiera[, bil-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil ikompli jappella lillGvern Malti g[ad-djalogu ;enwin biex ikunu indirizzati lproblemi u dak li qed i[asseb lillpoplu Malti, u biex dan ikun ri]olt fl-a[jar interessi ta’ pajji]na. L-appell tal-Kap talOppo]izzjoni sar wara li l-Prim Ministru Joseph Muscat kien di;à ltaqa’ mal-membri tal-korp diplomatiku u baqa’ jirrepeti u jifta[ar bil-politika tieg[u favur il-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil qal li jibqa’ jittama’ li bi djalogu ;enwin, il-preokkupazzjonijiet li qed jitqajmu mhux biss mill-Oppo]izzjoni i]da minn [afna Maltin u entitajiet Ewropej, ikunu indirizzat adegwatament u li dwarhom tinstab soluzzjoni. G[amiha /ara wkoll li lOppo]izzjoni mhix se tkun intimidata b’akku]i infondati – fosthom li l-kritika tal-Oppo]izzjoni hi kontra l-interess nazzjonali – meta hu l-prin/ipju ta’ bejg[ li jrid il-Gvern Malti f’din l-iskema li jmur kontra l-valuri Ewropej u kontra l-interess nazzjonali. Il-kwistjoni tal-bejg[ ta//ittadinanza Maltija irrefera g[aliha wkoll il-Prim Ministru Joseph Muscat li fil-laqg[a f’Kastilja, qal li jag[raf li lkwistjoni tas-sovranità fl-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza qajjmet il-mistoqsijiet imma assigura lillambaxxaturi li filwaqt li Malta qed te]er/ita d-dritt sovrani tag[ha fl-g[oti ta/-/ittadinanza, Malta se tkun mudell tal-aqwa prattici ta’ due diligence.
Il-Kap tal-Oppo]izzjoni Simon Busuttil waqt il-laqg[a fid-Dar ?entrali tal-PN fil-bdil ta’ awguri tas-sena l-;dida mal-korp diplomatiku u ambaxxaturi barranin akkreditati g[al Malta (Ritratt> Martin Agius)
Il-Prim Ministru qal li bl-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija, il-Gvern feta[ triq ;dida g[at-tkabbir ekonomiku billi se ji;i investiment dirett lejn Malta minn numru limitat ta’ nies. Il-Prim Ministru tkellem ukoll dwar l-immigrazzjoni u t-tra;edji fil-Mediterran u qal li jittama li din is-sena din il-problema tittaffa, l-organizzazzjoni minn Malta tal-Laqg[a tal-Kapijiet talPajji]i tal-Commonwealth issena d-die[la u anke g[al anniversarji stori/i u politi/i li se jitfakkru din is-sena. Il-Kap tal-Opo]izzjoni Simon Busuttil, fil-laqg[a li kellu fidDar ?entrali tal-PN, tkellem
ukoll dwar it-ti;did li g[addej minnu l-partit wara tliet le;i]laturi jiggverna lill-pajji]; dwar is-sitwazzjoni filMediterran u fir-re;jun tal-Afrika ta’ Fuq, is-sitwazzjoni fis-Sirja u fil-Lvant Nofsani, kif ukoll dwar l-elezzonijiet tal-Parlament Ewropew f’Mejju li ;ej. L-impenji tal-ambaxxaturi bdew fil-Palazz Presidenzjali lBelt, fejn f’indirizz li g[amel ilPresident ta’ Malta, George Abela, irrefera g[at-tra;edja talimmigranti irregolari fosthom ]g[a]ag[ u tfal li g[erqu qrib Lampedusa f’Ottubru li g[adda li wasslu g[al ta[didiet fil-laqg[a tal-Kunsill tal-Unjoni Ewropea
f’Di/embru li g[adda. Il-President, filwaqt li esprima solidarjetà mal-familji ta’ dawk li tilfu [ajjithom fil-ba[ar, sa[aq li Malta ma tistax tla[[aq wa[edha mal-influss ta’ immigranti irregolari. Hu qal li Malta tibqa’ impenjata li jkun hemm soluzzjoni vijabbli u [olistika li t[ares iddrittijiet tal-immigranti il-[in kollu filwaqt li jkunu indirizzati d-diffikultajiet li jiffa//jaw ilpajji]i li minnhom jori;inaw limmigranti u l-pajji]i ta’ tran]itu. George Abela qal li s-sena 3013 kienet sena ta’ sfidi g[al pajji]na u fakkar li f’Marzu saret l-elezzjoni ;enerali fejn il-kampanja elettorali saret b’dinjità
mi]-]ew; partiti politi/i ewlenin u t-tran]izzjoni tal-poter saret b’kollaborazzjoni bejn i]-]ew; na[at. Il-President Abela irrefera wkoll g[all-kri]i ekonomika internazzjonali u qal li g[alkemm hemm pajji]i li qed jirkupraw minnha, baqa’ [afna xi jsir, laktar rigward il-qg[ad b’mod partikulari l-qg[ad fost i]]g[a]ag[. Hu qal li din is-sena Malta se tfakkar erba’ anniversarji nazzjonali fosthom il-50 sena ta’ Indipendenza u l-10 snin tass[ubija fl-Unjoni Ewropea. Hu qal li kull wie[ed mill-erba’ anniversarji hu kisba g[all-maturità ta’ pajji]na wara l-era kolonjali. Il-President f’dan l-a[[ar skambju ta’ awguri mal-korp Diplomatiku fi tmiem il-presidenza tieg[u, irringrazzja lil martu u lil familja tieg[u g[allappo;; li taw[ fil-[ames snin li g[addew u qal li l-laqg[at malKorp Diplomatiku kienu kordjali u taw il-frott. Monsinjur Aldo Cavalli, idDekan tal-Korp Diplomatiku irringrazzja lil President g[al ospitalità u l-kordjalità tieg[u matul il-[ames snin ta’ Presidenza. Hu qal li l-anniversarji li se ti//elebra Malta din is-sena se jkunu opportunità biex wie[ed i[ares lejn il-kisbiet li g[amelt Malta, titg[allem mill-i]balji u t[ejji futur a[jar g[al ;enerazzjonijiet li ;ejjin. Aldo Cavalli qal li l-Presidenza se tintemm b’appell g[all-g[aqda fost il-poplu Malti u biex kul[add ikompli jg[in lil dawk l-aktar filb]onn. Hu qal li l-wirt lil ;enerazzjonijiet futuri g[andu jkun ibba]at fuq l-innovazzjoni u letika.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
10
OPINJONI
Il-Gvern immexxi minn Joseph Muscat g[amel [sara kbira lil Malta bl-ebusija tar-ras tieg[u li jda[[al li;i li tippermetti l-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija
L-interess nazzjonali u l-Partit Laburista Ilbiera[ rajna lil pajji]na ji;i umiljat fil-Parlament Ewropew. Umiljat g[aliex fid-dibattitu parlamentari [areg bl-aktar mod /ar kif f’Malta b[alissa hawn Gvern li ftit li xejn jimpurtah mill-identità Maltija u wisq inqas mill-valuri Ewropej. [are; bi/-/ar kif ilPartit Laburista g[adu fil-fond ta’ qalbu partit Ewro-Xettiku li jippreferi ja[dem lil hinn millistrutturi tal-Unjoni Ewropea. Illum is-saga tkompli hekk kif il-Parlament Ewropew, b’mod lo;iku, jivvota fuq ri]oluzzjoni dwar il-kwistjoni tal-bejg[ ta//ittadinanza Maltija u g[alhekk dik Ewropeja. Vot, li dwaru lPartit Laburista tul dawn la[[ar jiem minflok g[amel xi [a;a dwar is-sitwazzjoni qg[ad jipponta subajg[ lejn il-Partit Nazzjonalista u jg[id li dan [adem kontra l-interess nazzjonali.
sabiex nipprovaw nwaqqfu din l-iskema li tant qieg[da tag[mel [sara lil pajji]na. Huwa /ar, li jekk hemm [a;a li dwarha l-mentalità tal-Perit Mintoff g[adha tidwi fil-kuruturi ta/-?entru Nazzjonali Laburista hija l-mentalità li lEwropa hija xi [a;a barranija hemm biex tka]bar il-Malti. B[al donnu ma fehmux li lParlament Ewropew huwa lparlament tag[na lkoll u li kull ilment, vot jew ri]oluzzjoni mressqa fih huma relevanti g[al Malta g[aliex din hija istituzzjoni li mag[ha g[andna rabta intima. Minn hawn nixtieq nifra[ lil David Casa u lil Roberta Metsola li tul dawn il-jiem [admu bla heda fl-a[jar interess nazzjonali minkejja l-baraxx ta’ insulti indirizzati lejhom da parti tal-media Laburista u lallejat numru wie[ed tal-Partit Laburista u ji;ifieri l-General Workers Union.
Interess nazzjonali
Wie[ed hawn jistaqsi x’inhu l-interess nazzjonali? Huwa flinteress nazzjonali li n[allu lill-Partit Laburista fil-gvern jirrombla minn fuq il-poplu u jda[[al skema li bl-aktar mod /ar il-poplu ma jridx? Huwa flinteress nazzjonali li n[allu lill-Partit Laburista fil-gvern ida[[al skema li bl-aktar mod /ar esponiet g[ar-redikolu talmedia internazzjonali l-isem ta’ pajji]na? Jew huwa fl-interess nazzjonali li b[ala Oppo]izzjoni nu]aw il-mezzi demokrati/i, legali u istituzzjonali kollha
Tg[addi wara ;img[a...
Kienet tassew xokkanti ddikjarazzjoni tal-Prim Ministru Joseph Muscat meta kien qed jitkellem fil-ka]in tal-Partit Laburista fil-[amrun meta dwar il-kwistjoni ta/-/ittadinanza qal li din issa tg[addi wara ;img[a. Huwa /ar li g[all-Prim Ministru jg[odd biss l-PR f’termini ta’ voti u ma jg[odd blebda mod t-t[assib tal-poplu u tas-so/jetà /ivili. Tassew li larroganza tal-Partit Laburista qieg[da til[aq livelli li dan ilpajji] qatt ma ra b[alhom.
Angelo Micallef angelo.micallef@gmail.com
Arroganza viljakka u spjetata li tinjora g[alkollox l-g[ajta tal-poplu. Arroganza Macchiavelliana minn Partit li jimpurtah biss mis-si;;u talpoter u kemm g[andu sa[[a ja[taf ta[t idejh. Awguri!
Ng[alaq billi ng[id awguri u prosit lit-tliet kandidat ;odda tal-Partit Nazzjonalista g[allelezzjoni tal-Parlament Ewropew, Francis Zammit Dimech, Ray Bugeja u Norman Vella. Nies b[al Ray Bugeja u Norman Vella huma demm ;did u frisk fil-Partit Nazzjonalista li jkompli juri kemm il-Partit qieg[ed jifta[ il-bibien tieg[u bera[. Min-na[a l-o[ra Francis Zammit Dimech huwa bla dubju ta’ xejn simbolu ta’ lealtà lejn il-pajji] u lejn il-partit u persuna li issa ilu snin twal iservi lil pajji]u bl-a[jar mod. Huwa /ar li team PN huwa team b’sa[[tu, team li lest ja[dem fl-a[jar interess naz-
Joseph Muscat... meta kien g[adu mimli kliem sabi[ li llum tar mar-ri[ u minflok tirrenja arroganza kbira
zjonali. Team li jimmeritah issapport tag[na. It-tellieqa mhux se tkun fa/li kontra Partit
Laburista li lest jasal g[al kollox biex jirba[ i]da flimkien id f’id naslu.
Huwa fl-interess nazzjonali li n[allu lill-Partit Laburista fil-gvern jirrombla minn fuq il-poplu u jda[[al skema li bl-aktar mod /ar il-poplu ma jridhiex^ Huwa fl-interess nazzjonali li n[allu lill-Partit Laburista fil-gvern ida[[al skema li bl-aktar mod /ar esponiet g[ar-redikolu tal-media internazzjonali l-isem ta’ pajji]na^
www.maltarightnow.com
Il-{amis,16 ta‘ Jannar, 2014
11
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR EDITORJAL
Prim Ministru li mhux jikkonvin/i Il-Parlament Ewropew ilbiera[ iddiskuta l-bejg[ ta/-/ittadinanza Ewropea li l-Prim Ministru Malti Joseph Muscat 11-il sena ilu la riedha g[alih u lanqas g[al [add imma li issa jrid ibig[ha lil kull min i[allas. Bejg[ mo[bi
Dan hu bejg[ li Muscat [bieh minn kul[add qabel l-elezzjoni meta llum nafu – kif ammettew s[ab Muscat stess – li di;à kienu ltaqg[u ma’ min irid jixtri /-/ittadinanza u mal-kumpanija privata barranija Henley and Partners li se tkun is-sensara m[allsa. Ras iebsa
Dan hu bejg[ li Muscat da[[lu b’ras iebsa fil-Parlament f’Novembru meta g[al kull emenda mill-Oppo]izzjoni biex i//ittadinanza tkun tist[oqq biss lil min ikollu rabta vera ma’ Malta, il-gvern ta’ Muscat effettivament wie;eb: il-ma;;oranza tieg[i u nag[mel li rrid. Waqqa’ lil Malta fil-baxx Meta d-dinja kollha ]]uffjettat bil-gvern ta’ Muscat – u b’Malta – g[al dal-bejg[ ta’ xi [a;a li qatt m’g[andha tinbieg[ – l-identità tag[na u l-ugwaljanza ta’ bejnietna – u meta kien /ar xi [sara enormi g[amel lil Malta, Muscat taparsi ddiskuta. Konsultazzjoni taparsi Taparsi; g[ax Muscat [alla l-iskema wa[da ta’ bejg[ u lanqas biss sema’ minn dak li qal il-Ministru tal-Finanzi tieg[u lillEwroparlamentari: li passaporti kellhom jing[ataw 50 biss fissena lil min jist[oqqlu g[ax ikollu rabta ma’ Malta billi jkun joqg[od hawn u jkun [oloq l-impjiegi hawn. Edward Scicluna ta ra;un lill-Ewroparlamentari Edward Scicluna lill-Ewroparlamentari qalilhom li g[andhom ra;un imaqdru l-bejg[ ta/-/ittadinanza. U r-ra;un tag[hom hu akbar g[ax Muscat [alla kollox kif kien. Anzi, il-kumpanija sensara se jkollha aktar sa[[a mill-gvern Malti stess fil-bejg[ tal-passaporti – [a;a li lanqas l-ag[ar pajji]i fid-dinja m’g[amlu. Muscat lanqas emendi fil-Parlament ma ressaq. Lil Muscat mhu jemmnu [add fuq i/-/ittadinanza Li Muscat bidel xi [a;a fuq i/-/ittadinanza mhu jemminha [add: • m’emmnuhx il-Laburisti: st[arri;iet tal-fehma pubblika juru li issa ]diedu g[al ]ew; terzi n-nies kontra l-bejg[ ta/-/ittadinanza; • m’emmnuhx id-Deputati Laburisti s[abu li diversi minnhom jistqarru fil-mag[luq li huma kontra; u • m’emmnuhx s[abu s-So/jalisti Ewropej li numru sew minnhom qed imaqdruh bil-kbir, inklu] il-kap tas-So/jalisti Ewropej, Hannes Swoboda, li Muscat stess ;abu Malta fl-elezzjoni biex jitkellem f’mass meeting tal-Labour in-Naxxar.
Bir-ra;un Bir-ra;un imqadru l-bejg[ ta/-/ittadinanza s[ab Muscat. Din hi l-[sara li g[amel Muscat lil Malta bir-ras iebsa tieg[u fuq ilbejg[. G[ax [add ma jista’ jaqbel li Malta ssir pajji] mibjug[, kif g[amilha Muscat, b’dak kollu li jfisser pajji] mixtri.
Il-Kunsill Lokali ta’ Birkirkara po;;a numru ta’ zebra crossings f’nofs sinjali ta’ Stop f’numru ta’ side streets fit-triq traffiku]a u ewlenija li mill-Imsida tag[ti g[al Triq il-Wied f’Birkirkara. Dan wassal g[al ta[wid fis-sewqan u learners tal-karozzi li tkellmu mag[na qalu li lanqas jafu kif jaqbdu jg[idu lill-istudenti tag[hom fejn g[andhom jieqfu.
Pulizija mqarrqa
inno/entement u l-ispetturi lo[ra [ar;u bid - dekor ? Ma ta[sbux li ttrattajtuh ta’ ]ibel? Rajna wkoll kif pulizija li la[qu dan l-a[[ar apparti xxog[ol tal-qadi tag[hom, filkuntratt ming[ajr ma kienu jafu ;ie mni]]el lilhom li jistg[u ji;u m;ieg[la jag[mluha ta’ waiters u [add ma basar sa fejn setg[et waslet il - Pulizija g[ax il Kummissarju ma ja[sibx li dan l - att iwaqqag[hom f ’ insult kbir.
Ftit ;ranet ilu Belti darab pulizija wara argument li kellu mieg[u . L - ispettur Micallef o;;ezzjona g[al - libertà provi]orja u bag[tu ta[t arrest preventiv biex jag[tih lezzjoni ma jittratttax il-pulizija ]ibel. S’hawn kollox sew, i]da nixtieq nistaqsi lil min hu kon/ernat jekk jistax jg[idilna kif kienu ttrattaw lill-ispettur Taliana fuq dak il-hold-up li G. Busuttil kien sar fejn kien we[el In-Naxxar
Sindku Laburista [ati
Nistaqsi jekk wara s-sentenza li tat il-Qorti li sabet lis-Sindku Laburista ta]-}urrieq, Ignatius Farrugia, [ati li ta fastidju, ilPartit Laburista hux se jie[u passi biex jassigura li persuni pubbli/i jkunu ta’ e]empju lis-so/jetà. Jekk ma jag[milx dan, allura lPartit Laburista kollu qed jittie[ed mill-im;iba u mill-politika tal-Gvern li xejn mhu xejn. Il-Partit Laburista hu fid-dmir jie[u azzjoni. A. Brincat
25 sena ilu f’il-mument Il-President tal-Konfederazzjoni tatTrade Unions Maltin (CMTU), Salvino Spiteri, iddikjara li l-Konfederazzjoni hi ottimista dwar il-potenzjal tal-iskema tal{addiema Aw]iljari fl-isforzi biex ji]diedu l-impjiegi fil-pajji] billi din g[andha tg[in biex ikun hawn aktar [addiema m[arr;a fis-snajja’ li tant huma nieqsa u fl-istess waqt b]onju]i l-aktar fiddawl tal-bidla teknolo;ika. Il-Ministru Lawrence Gatt [abbar li lGvern se jag[ti in/entivi biex bdiewa parttime li ja[dmu mal-Gvern jaqilbu fulltime. Ir-ri]oluzzjoni mressqa mill-Gvern Malti fin-Nazzjonijiet Uniti dwar il-klima b[ala wirt komuni tal-umanità ntlaqg[et ukoll mill-Kumitat tal-Ambjent talInternazzjonali So/jalista li fi tmiem il;img[a ltaqa’ f’Malta.
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
12
ANALI}I
Matul ix-xhur li g[addew il-Gvern immexxi minn Joseph Muscat g[amel diversi frejje;, fosthom tal-famu]a pushback lill-immigranti irregolari... De/i]joni mg[a;;la o[ra li ;abet mag[ha l-kundanna ta’ kul[add... nesa Muscat li l-g[ajnuna lejn il-proxxmu mhix g[a]la, i]da dover
L-g[a;la twassal g[al t[assib u in/ertezza Issa li qed noqorbu g[allewwel sena ta’ Gvern Laburista ;did, wie[ed jista’ jibda jag[mel is-somom tieg[u u jevalwa la;ir u l-attitudni tal-Gvern. Idealment wie[ed jevalwa wkoll ir-ri]ultati, imma s’issa ma tantx inkisbu ri]ultati u wisq inqas ri]ultati tajbin. Malta f’dell ikrah Il-media barranija semmiet lil Malta kemm-il darba tul l-a[[ar sena – i]da filwaqt li fil-passat
Malta kienet tissemma b[ala e]empju g[all-bqija tal-Ewropa g[ax bi b]ulija g[elbet il-maltemp, illum qed tissemma b[ala t-tebg[a s-sewda tal-Ewropa min[abba l-a;ir mg[a;;el u irresponsabbli ta’ dan il-Gvern. Ta’ min isemmi l-kwistjoni ta/-/ittadinanza li fiha hemm fin-nofs il-presti;ju li tkun Malti. G[al xi ra;uni l-Gvern kien mg[a;;el, abbu]a millma;;oranza Parlamentari biex g[adda li;i li taffettwa lil kul[add, ming[ajr ma qal lillelettorat (qabel ;ie fdat bil-vot tal-ma;;oranza) x’kien se jag[mel u ming[ajr ma kkonsulta ma’ [add.
Nesa l-kliem Gvern li jisma’ li tant konna naraw wara l-kelliema Laburisti qabel l-elezzjoni. Kien hemm ukoll il-kwistjoni tal-immigrazzjoni li min[abba nuqqas ta’ responsabbiltà u rispett lejn l-umanità, il-Gvern tefa’ lill-Maltin kollha f’keffa ta’ [a]en u egoi]mu. [are; jg[a;;el jisfida lillEwropa bil-pushback biex ftit wara mar jitlobhom l-g[ajnuna. Nesa li ma g[andek qatt iddardar l-g[ajn li trid tixrob minnha, b[alma nesa li dawk l-immigranti huma nies b[alna. Nesa li l-g[ajnuna lejn il-proxxmu mhix g[a]la, i]da dover. Kontradizzjonijiet F’[afna okka]jonijiet,
ilGvern ikkontradixxa lilu nnifsu. Kellna min jg[id li jekk elett filGvern mhux se jiekol b’]ew;t i[luq, imbag[ad illum qed naraw li hemm Membri Parlamentari li qed jieklu sa[ansitra b’erbat i[luq. L-Oppo]izzjoni Laburista kienet tant tikkritika lill-Gvern pre/edenti g[aliex iqabbad [afna konsulenti, mentri llum
Antonello Cuschieri antonello.cuschieri@gmail.com
b[ala konsulenti qed jitqabdu Membri Parlamentari tal-Gvern stess anke b’kunflitt ta’ interess jew kandidati g[all-Elezzjonijiet tal-Parlament Ewropej. Ta’ min jistaqsi, jekk il-kandidati Cyrus Engerer u Miriam Dalli ng[atawx kuntratt ta’ konsulenza g[al sena, u f’seba’ xhur minnhom dawn ser ikunu fleqqel tal-kampanja elettorali g[all MEPs, kemm ser ikunu jistg[u jiddedikaw [in g[al konsulenza li g[aliha qed i[allas ilpoplu. B[al da]-]mien sena
Ma jistax wie[ed jinsa x’kien qed ji;ri sena ilu – fil-
Il-media barranija semmiet lil Malta kemm-il darba tul l-a[[ar sena, i]da filwaqt li fil-passat Malta kienet tissemma b[ala e]empju g[all-bqija tal-Ewropa g[ax bi b]ulija g[elbet il-maltemp, illum qed tissemma b[ala t-tebg[a s-sewda tal-Ewropa min[abba l-a;ir mg[a;;el u irresponsabbli ta’ dan il-Gvern waqt li konna fl-eqqel ta’ kampanja elettorali , b[al da] ]mien sena kellna lill - Prim Ministru Lawrence Gonzi ji;;ieled b’su//ess biex ;abilna – lilna l-Maltin ta’ kull twemmin politiku – aktar minn biljun ewro biex intejbu l g[ajxien tag[na. X’differenza! Illum g[andna Gvern li l-flus mhux talli mhux i;ibhom imma talli qed ibig[ilna l-identità tag[na sabiex ikollu minn fejn ja;evola lin-nies tal-qalba. L-uniku rekwi]it biex ti;i a;evolat minn dan il-Gvern huwa li tkun Laburist – pagi ta’
eluf ta’ ewro fix-xhar lil qraba u l-[bieb, kuntratti ta’ konsulenza lil ta’ ;ewwa, tliet deputati kummissarji (iktar minn Londra li g[andhom korp u popolazzjoni ferm ikbar), rekord ta’ promozzjonijiet fl-armata, g[oli filprezzijiet, iktar taxxi indiretti li jolqtu l-bwiet ta’ kul[add - kbir jew ]g[ir, sinjur jew fqir. Dan kollu biex il-Gvern ikollu l-flus biex bihom jonora lweg[diet mag[mula imma mhux miktuba ta’ qabel l-elezzjoni, weg[diet li g[amel lil min kien protagonist tag[na lkoll, u lill-bqija tal-poplu [allih [a j[allas!
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
13
X’NARA U X’NISMA’
X’qalilna l-g[asfur Skwadra spe/jalizzata fil-Korp tal-Pulizija... ➤ L-G[asfur skopra li s-Sur Peter Paul Zammit, l-aktar Kummissarju tal-Pulizija serju li qatt kellha Malta, se jer;a’ jg[affe; o[ra. Wara li ]arma l-SAG, g[aqqadha mal-Mobile Squad u sej[ilha RIU, issa twebbel li jer;a’ jag[mel skwadra simili li se jsel[ilha ERT. “Forsi qed joqg[od jilg[ab bl-alfabett!” qalilna l-G[asfur. I]da li hu ]gur hu li l-pulizija li se jifformaw l-ERT huma
G[alkemm bdew ;ejjin il;urnalisti biex jirrappurtaw dilfarsa, [add ma t[alla jie[u ritratti. Fil-pront l-G[asfur sema’ diskursata bejn ]ew; nurses nisa. “Dawn xi praspar huma?
soluzzjoni,” kompliet l-ewwel wa[da, “taf g[alfejn kien tajjeb dan? Biex jitkellem fuq il-kmamar tan-nar u l-murtali qabel lelezzjoni! Donnu dilettant talmurtali l-Ministru Godfrey Farrugia g[ax f’inqas minn sena s-settur tas-sa[[a ;abu beraq u da[na!” In-nurse l-o[ra ma kinitx kuntenta u qaltilha: “Imissu qabbad lill-kantant William is69, (g[ax daqshekk kien ;ab voti fil-Eurovision), dak li deher fil-billboard tal-Labour, u kien isiblu xi garaxx fil-qrib b[alma hu m[allas biex isib
dejjem l-ewwel f’kollox,” qalilna l-G[asfur, “Anke fi//u/ati!” I/-china connector tal-Ministru Mizzi ➤ Nhar il-{amis, 9 ta’ Jannar inqata’ d-dawl g[al numru ta’ sig[at f’Malta u G[awdex kollha. B[as-soltu tal-Labour wa[[lu fin-Nazzjonalisti g[ax
donnhom g[adhom ma jistg[ux jemmnu li se jag[lqu sena filGvern. A[jar il-Ministru l-imdawwal, ji;ifieri Konrad Mizzi jara
di;à mag[]ula u huma kollha Laburisti mag[rufa bi/-/ertifikat tal-meritokrazija Muscat style. Sadanittant, nhar il-{add 12 ta’ Jannar kmieni waranofsinhar, l-G[asfur innota Pulizija barra t-Terminal tal-Ajruport li beda jg[id lil kull min kien ipparkjat man-na[a tal-arrivals biex isuq, imur in-na[a l-o[ra u jibqa’ fil-karozza. Kull min ma kienx fil-karozza laqqat /itazzjoni. Sa[ansitra karozza b’]ew;t itfal ]g[ar ;o fiha li kienu qed jistennew lil missierhom [iere; mit-terminal, ukoll dabbret /itazzjoni. I]da l-G[asfur baqa’ mbellah g[ax wara li dar-ra;el [are; mit-terminal u telaq bi/-/itazzjoni b’kollox, ;iet karozza Ford Focus bajda bin-numru IBQ727 u pparkjat e]att minfloku. Kien qed isuqha lKummissarju Peter Paul. Ni]let mara liebsa ro]a minn ;olkarozza u sakemm ilKummissarju baqa’ jistennieha to[ro; mit-terminal, il-pulizija mhux talli ma [ari;lux /itazzjoni, talli qisu ma kien ;ara xejn.
}ew; bus shelters bla saqaf! ➤ Dan l-a[[ar l-G[asfur kien qed jittajjar Wied il-G[ajn u nnota li hemm ]ew; bus shel-
Ministru umiljat mil-Leader... ➤ G[ad li ;ej mir-razza remota tal-papri, l-G[asfur
xorta ma jifhimx /erti paprati li jsiru. Nhar il-:img[a li g[addiet lG[asfur inzerta Mater Dei meta kienu qed jarmaw tinda filparking area tad-Day Care Unit. L-G[asfur [aseb li se ssir xi attività politika filg[axija i]da ma damx ma skopra li dik kienet se tintu]a b[ala reception g[all-pazjenti biex irreception propja ta’ ;ewwa tinbidel f’ward.
min[abba li dalwaqt jibdew le]amijiet. “Tant kienu frustrati l-istudenti,” qalilna l-G[asfur, “li [afna minnhom ikkummentaw fuq facebook min[abba l-qamel tal-Gvern li ma jinvestix f’generator f’post b[all-Università. Jew qed jippretendu li jag[mluh in-Nazzjonalisti wkoll? Jafu l-Labour li qeg[din fil-Gvern?” “Issa x’se nag[mel jien, jekk illum kelli nippre]enta l-a[[ar presentation qabel l-e]amijiet?” instema’ jg[id student minnhom, fost [afna ;akulatorji bi/-?ini] indirizzati lejn limdawwal Konrad Mizzi. I]da l-ikbar di]astru kien fillibrerija, fejn b[alissa jkun hemm mijiet ta’ studenti jag[mlu r-ri/erka. Fid-dlam, lG[asfur seta’ jinnota librerija mimlija studenti, min jidg[i lil Konrad Mizzi, min jidg[i lil Evarist Bartolo, u min jg[addi xi botta minn ta[t l-ilsien b[al: Tag[na Lkoll! L-G[asfur telaq ’il barra g[ax qalilna, “litteralment ma kontx tara tidg[i!”
Hemmhekk se jqeg[duhom lillpazjenti qabel operazzjoni?” qalet wa[da minnhom. “Mela fejn, jekk ;ewwa mimli kollu u m’hemmx spazju g[al sodda o[ra? U dan g[adha ma kkargatx l-influwenza!” qalet l-o[ra. “Tassew g[aref il-Ministru li g[andna biex [are; b’din is-
garaxxijiet simili lill-bands lokali.” L-G[asfur telaq minn hemm jitbissem sakemm infaqa’ f’da[qa kbira x[in sema’ lil Joseph jg[id li ma kien jaf b’xejn, u umilja lil Godfrey Farrugia billi ordnalu jne[[i ttinda. “Veru li Joseph u l-Labour
marlux xi [a;a [a]ina b’xi china connector! Dakinhar li nqata’ d-dawl lG[asfur inzerta l-Università fejn innota li waqt li l-istudenti kienu qed jistennew il-lecturers tag[hom, ;ew infurmati li bosta mil-lectures kienu t[assru u ;ew posposti g[all-;img[at li ;ejjin b’inkonvenjent kbir
ters li Transport Malta dde/idew li jaqilg[ulhom issaqaf u j[alluhom hekk. Wie[ed minnhom, li jinsab fi Pjazza Dun Tar/is, ilu bis-saqaf maqlug[ xi erba’ xhur. LG[asfur ma jistax jifhem g[aliex dawn il-bus shelters inqalg[alhom is-saqaf u baqg[u ming[ajru, meta dawn g[adhom jintu]aw sal-lum. }ew; residenti anzjani nzertaw qed jistennew tal-linja u lG[asfur samag[hom jitkellmu. “Kieku qalg[uhom biex jibdluhom,” beda l-ewwel wie[ed, “kienu jaqilg[uhom u jpo;;u l;odda mill-ewwel, mhux [allewhom bla saqaf u a[na jkollna nissaportu l-kes[a u x-xita sakemm nirkbu tal-linja.” Qabe] l-ie[or u qallu: “Ittajba hi, li jekk tkellem lillKunsill jg[idlek ‘mhux jien’, u jekk tkellem lil Transport Malta wkoll jg[idulek ‘mhux jien’. G[andu jkun da[let il-kultura li ji;ri x’ji;ri, mill-Prim Ministru ’l isfel, kul[add jg[idlek: ‘mhux jien!’ L-G[asfur dar lejhom u bi tbissima qalilhom: “Kieku forsi kienu jag[mlulkom tinda, imma jekk jipprotesta xi [add fuqha, malajr iqum Joseph u wara li jg[idilkom ‘mhux jien’, jag[ti ordni biex titne[[a u ter;g[u ti;u lampa stampa, g[ax dan la[[ar il-pajji] hekk qed jitmexxa!”
www.maltarightnow.com
Il-{amis 16 ta’ Jannar, 2014
14
A{BARIJIET TA’ BARRA
Sparati tiri lejn il-Parlament Libjan IL-LIBJA Tal - anqas 20 tir ta ’ arma tan - nar kienu sparati lejn il Parlament Libjan waqt li kien qed isir dibattitu dwar vot ta ’ sfidu/ja fil - konfront tal - Prim Ministru Ali Zeidan .
It - tiri kienu sparati minn grupp ta ’ r;el f ’ vettura u fil waqt li nqala ’ paniku fil - bini u tkisser xi [;ie; , [add ma ndarab . Hekk kif se[[et l - isparatu ra , il - bini kien evakwat
b[ala prekawzjoni . Hemm possibbiltà kbira li jekk Zeidan jitlef il - vot , minfloku tin[atar Amal Al Taher El - Haj biex hekk g[all - ewwel darba l - Libja jkollha Prim Ministru mara .
Tintemm il-votazzjoni L-E:ITTU Ilbiera[ waslet fi tmiemha lvotazzjoni mifruxa fuq jumejn f’referendum dwar Kostituzzjoni ;dida. Il-Gvern appo;;jat mill-militar qed ifittex vot po]ittiv biex hekk tkun im[addna t-tne[[ija mill-poter tal-President Mohammed Mursi. Ilbiera[ kien hemm sigurtà kbira wara diversi in/identi vjolenti, f’xi ka]i fatali, bejn parti-
tarji ta’ Mursi u l-Fratellanza Musulmana u l-forzi tas-sigurtà. Il-Fratellanza Musulmana kienet klassifikata b[ala grupp terroristiku u sej[et g[al bojkott tal-vot. Il-Kostituzzjoni ;dida g[andha tie[u post dik li kienet g[addiet ftit qabel f’Lulju meta Mursi tne[[a mill-poter. G[adu mhux /ar meta se jit[abbru r-ri]ultati tar-referen-
dum u lanqas mhu /ar kemm [ar;u jivvutaw nies. Il-Ministru tal-:ustizzja kien ikkwotat jg[id li fl-ewwel ;urnata marru jivvutaw aktar minn 50 fil-mija tal-elettorat. Il-vot hu mistenni li jkun wie[ed favur il-Kostituzzjoni l;dida. Aktar minn 300,000 membru tal-forzi tas-sigurtà kienu g[assa madwar l-E;ittu matul il-votazzjoni.
L-AWSTRALJA> Tfajjel jiffriska f’funtana f’Melbourne hekk kif parti kbira mill-pajji] tinsab maqbuda f’morsa ta’ s[ana kbira. Dan qed iwassal g[al nirien kbar fil-kampanja fix-Xlokk tal-Awstralja. F’Adelaide, it-temperatura la[qet il-45 grad Celsius (ritratt> EPA)
Osborne jwissi dwar l-UE IR-RENJU UNIT George Osborne , il Ministru tal - Finanzi Ingli] , wissa li pajji]u jista ’ jkun im;ieg[el jitlaq mill - Unjoni Ewropea jekk ma jitwettqux /erti riformi . Hu qal li ming[ajr dawn ir - riformi , ir - Renju Unit aktarx se jkollu jag[]el bejn li jissie[eb fiz - zona ewro jew titlaq mill - UE . Hu qal ukoll li l - UE trid tag[mel aktar biex tkun aktar kom petittiva ma ’ avversarji ekonomi/i b[all - Indja u / ?ina . Hu qal li kien hemm b]onn li jkunu protetti anki l - interessi ta ’ dawk il pajji]i tal - UE li mhumiex fiz - zona ewro inkella l pajji] se jkollu b]onn jag[mel g[a]la . Id - diskors ta ’ Osborne sar wara li t - tmexxija tal - Partit Konservattiv warrbet talba minn 95 membru parlamen tari tal - partit biex il Parlament ikun jista ’ jim blokka li;ijiet tal - UE li jmorru kontra l - interess nazzjonali .
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 16 ta’ Jannar, 2014
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
Imblukkata [atra lill-[abiba ta’ Hollande FRANZA Il-Gvern Fran/i] imblokka [atra li kienet se ting[ata lil Julie Gayet, l-attri/i Fran/i]a li qed jing[ad li g[andha relazzjoni mal-President Fran/i] Francois Hollande. Gayet kienet se tin[atar fuq ;urija li tag[]el lil dawk li jintbag[tu fuq scholarship f’akkademja Fran/i]a fl-Italja, imma l-Ministeru tal-Kultura Fran/i] issa mblokka l-[atra. Il-kariga hi bla [las biex ilFran/i]i jmorru jistudjaw oqsma differenti tal-arti imma l-Ministru tal-Kultura Aurelie Filippetti lbiera[ ma ffirmatx il-[atra. Ftrt ta’ ;ranet ilu rivista ]velat
li Hollande kien qed jara lil Gayet bil-mo[bi meta uffi/jalment hu jinsab f’relazzjoni ma’ Valerie Trierweiler, li ilha l-isptar minn mindu kien ippubblikat l-artiklu bir-ritratti. F’konferenza tal-a[barijiet nhar it-Tlieta, Hollande qal li kien g[addej minn mument diffi/li imma la /a[ad u lanqas ikkonferma r-rapporti. Issa hemm spekulazzjoni f’Pari;i li Gayet hi tqila, aktarx bit-tarbija ta’ Hollande, imma ma kien hemm ebda konferma ta’ dawn g[ajdut. Gayet minn mindu [ar;et listorja ]ammet fommha sieket.
L-INDONESJA> Uffi/jali jevakwaw lir-residenti ta’ Manado wara g[arg[ar min[abba xita qalila. Dan il-maltemp s’issa wassal g[all-mewt ta’ erba’ persuni u mijiet o[rajn li huma neqsin minbarra l-evakwazzjoni ta’ eluf o[ra (ritratt> EPA)
Tmajna l-piraterija IS-SOMALJA
L-UNJONI EWROPEA> {addiem ilesti g[ad-diskors tal-biera[ tal-Prim Ministru Grieg Antonis Samaras dwar il-programm tal-Presidenza Griega tal-UE quddiem il-Parlament Ewropew fi Strasburgu. Fil-bidu tax-xahar, il-Gre/ja assumiet il-Presidenza tal-UE g[as-sitt xhur li ;ejjin (ritratt> EPA)
Il-piraterija fuq il-ba[ar tinsab fl-anqas livell li qatt kienet f’dawn l-a[[ar sitt snin. Matul l-2012 kien hemm 264 ka] rappurtat – 40 fil - mija anqas mill - qofol tal - attakki minn pirati Somali fl-2011. Skont l - International Maritime Bureau ( IMB) , is sena li g[addiet fl-ib[ra barra mis-Somalja kien hemm biss 1 5 - il in/ident . Fl - 20 1 2 kien hemm 75 u 237 fl-2011. G[assa minn bastimenti talgwerra ta’ diversi pajji]i, fosthom flotta tal - Unjoni Ewropea , kif ukoll g[assa armata fuq il - vapur tal merkanzija u aktar stabbiltà fis-
Somalja wasslu biex jonqsu lattakki. Skont ir-rapport annwali talIMB, matul l-2013 aktar minn 300 persuna nqabdu osta;;i mill-pirati. L-Indonesja kienet il-pajji] fejn kienu re;istrati lakbar ammonti ta’ attakki ta’ piraterija fl-2013 – aktar minn 50 fil-mija – filwaqt li pirati barra l-kosta tan-Ni;erja wettqu 19 fil-mija tal-attakki. Stima tan-Nazzjonijiet Uniti bejn l-2005 u l-2012 sabet li lpirati barra l-kosta tas-Somalja da[[lu madwar 400 miljun dollaru Amerikan minn [las li ng[ataw biex je[ilsu l-vapuri u l-ekwipa;;i tag[hom.
Kimika tossika fi [wejje; tat-tfal L-EWROPA Il-grupp ambjentalista Greenpeace [abbar li nstabet kimika tossika fi [wejje; u ]raben tat-tfal ta’ ditti rinomati. Il-grupp qal li filwaqt li m’hemmx evidenza li turi li l-livell ta’ kimika li nstabet kien se jag[mel [sara lit-tfal, ilGreenpeace kien im[asseb ukoll dwar is-sa[[a tal-[addiema li qed jag[mlu dawn il-prodotti f’pajji]i varji b[a/-?ina, l-Italja u t-Tune]ija. B’kollox 82 tip ta’ [wejje; tat-tfal minn 25 pajji] li kienu ntbag[tu g[al anali]i fil-laboratorji tal-Università ta’ Exeter u f’kollha [lief sitta nstabu tra//i
ta’ kimika tossika. Id-ditti involuti jinkludu Disney, Burberry, GAP u C&A. Fost il-kimika li nstabet hemm dik li tista’ teffettwa l-ormoni ta’ tfal li qed ji]viluppaw u o[rajn li g[andhom periklu li jikkaw]aw ilkan/er. F’xi [wjje; instabu tra//i ta’ antimony, li hu simili g[allvelenu arseniku, u jista’ jo[loq problemi fin-nifs. Xi sidien tad-ditti involuti sa[qu li l-kimika pre]enti ma kienet ta’ ebda periklu filwaqt li o[rajn bdew jikkooperaw malGreenpeace biex ine[[u kull periklu li jista’ jkun hemm.
L-ISTATI UNITI> Volpi jaqbad skojjattlu fi ;nien pubbliku quddiem il-Capitol fil-kapitali Washington (ritratt> EPA)
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
16
A{BARIJIET TA’ BARRA
L-ISTATI UNITI> Il-mudell il-;did tal-Corvette ZO6 waqt in-North American International Auto Show f’Detroit. Din il-fiera tal-karozzi hi wa[da mill-akbar fid-dinja u se tifta[ g[all-pubbliku fit-18 ta’ Jannar (ritratt> EPA)
Stupru ie[or ta’ turista L-INDJA
Il-Pulizija fil-kapitali Indjana New Delhi qed tinvestiga rapport ta’ stupru ta’ mara Dani]a minn diversi r;iel. Jidher li l-mara, li g[andha 51 sena, intilfet waqt li kienet fi triqitha lejn il-lukanda tag[ha meta spi//at vittma ta’ stupru
fiz-zona ta’ Paharganj. Il-ka] se[[ it-Tlieta filg[axija u lbiera[, wara dak li g[addiet minnu, il-mara telqet mill-Indja. Il-vjolenza sesswali fl-Indja hi ta[t il-lenti minn mindu fl2012 kien hemm stupru u qtil minn diversi r;iel ta’ studenta
abbord karozza tal-linja f’New Delhi. Minn dak i]-]mien, il-Gvern [arrax il-li;ijiet dwar il-vjolenza sesswali wara protesti kbar min[abba l-attakk. Il-mara qalet lill-pulizija li wara li ntilfet, marret fuq grupp
ta’ r;iel biex tistaqsihom iddirezzjoni lejn il-lukanda. Wara ftit, dawn daru fuqha u wara li serquha, stuprawha. Il-ka] se[[ f’distrett frekwentat [afna mit-turisti fil-qalba talkapitali Indjana u l-mara kienet ilha ;img[a l-Indja.
F’Marzu tas-sena li g[addiet, turista }vizzera kienet stuprata minn grupp ta’ r;iel u l-g[arus tag[ha ssawwat minn grupp ta’ r;iel f’Madhya Pradesh. F’Lulju, sitt ir;iel kienu kundannati g[al g[omorhom il-[abs min[abba l-ka].
Kienu jbig[u d-demm tal-pri;unieri IL-:ERMANJA
Rapport li [are; fil-media :ermani]a ]vela kif fir-re;im Komunista f’dik li kienet il:ermanja tal-Lvant, ilpri;unieri kienu jkunu m;ieg[la jmorru jbig[u d-demm. Dan biex imbag[ad jinbieg[ mirre;im lill-Punent. Dan minbarra li l-pri;unieri
kienu m;ieg[la ja[dmu prodotti, bla [las, g[al kumpaniji kbar tal-Punent, fosthom Ikea u lkatina tas-supermarkets Aldi, Volkswagen u o[rajn. Dan kien ]velat f’dokumentarju fuq l-istazzjon nazzjonali :ermani] ARD ibba]at fuq studju ta’ dokumenti tal-pulizija
sigrieta tal-:ermanja tal-Lvant, Stasi. Skont ir-rapport, fi sforz iddisprat biex jiksbu l-flus barranin tant me[tie;a, id-demm kien jinbieg[ lill-ferg[a tasSalib l-A[mar fil-Bavarja, fil:ermanja tal-Punent, permezz ta’ intermedjarju }vizzera. Il-
ferg[a tas-Salib l-A[mar filBavarja kkonfermat ir-rapport imma ]iedet li dak i]-]mien ma kienx /ar jekk id-demm kienx ta’ xi pri;unieri fil-:ermanja tal-Lvant. Skont id-dokumenti tal-iStasi, il-pri;unieri ma kellhom ebda g[a]la [lief li jag[tu d-demm.
Dwar l-u]u ta’ prodotti minn pri;unieri fil-:ermanja talLvant, fejn [afna kienu lpri;unieri politi/i, ir-rapport qal li hemm possibbiltà li [afna kumpaniji :ermani]i ma kinux jafu li l-prodotti li kienu qed jixtru kienu qed isiru b’dan ilmod.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
17
A{BARIJIET TA’ BARRA
Aktar drittijiet g[at-tfal IN-NAZZJONIJIET UNITI
L-INDJA> Suldati tal-Armata Indjana waqt wirja matul i/-/elebrazzjonijiet g[al Jum l-Armata fi New Delhi (ritratt> EPA)
Skont ftehim ;did, it-tfal minn g[axar pajji]i jistg[u jibdew jilmentaw ma’ kumitat tanNazzjonijiet Uniti jekk jemmnu li fil-konfront tag[hom inkisru d-drittijiet tal-bniedem. Wara li l-Kosta Rica rratifikat protokoll mhux obbligatorju talKonvenzjoni tad-Drittijiet tatTfal, dan il-ftehim da[al fisse[[ peress li kien hemm b]onn ir-ratifika ta’ minimu ta’ g[axar pajji]i biex dan ise[[. G[alissa, it-tfal mill-Kosta Rica, l-Albanija, il-Bolivja, ilGabon, il-:ermanja, ilMontenegro, il-Portugall, Spanja, it-Tajlanda u sSlovakkja se jkunu jistg[u jippre]entaw ilment permezz ta’ dan il-ftehim. Imma Marta Santos Pais, ir-rappre]entant spe/jali tan-Nazzjonijiet Uniti g[al kontra l-vjolenza fuq it-tfal, qalet li se tkompli l-[idma biex il-bqija tal-183 pajji] membru tan-NU wkoll jirratifikaw il-ftehim. Il-Konvenzjoni, li kienet adottata mill-Assemblea :enerali tan-Nazzjonijiet Uniti fl1989, tassigura li t-tfal g[andhom dritt g[al isem, nazzjonalità, edukazzjoni, l-og[la livell ta’ kura tas-sa[[a possibbli, protezzjoni minn abbu] u sfruttar u d-dritt li tinstema’ l-opinjoni tag[hom. Hemm ]ew; protokolli mhux obbligatorji o[ra
li jikkon/ernaw it-tfal fi gwerer u l-bejg[ ta’ tfal, pornografija tat-tfal u l-prostituzzjoni tattfal. Skont dan il-protokoll li se jid[ol fis-se[[ fl-14 ta’ April, ittfal jew rappre]entant tag[hom se jkunu jistg[u jressqu lment lill-Kumitat tan-NU dwar idDrittijiet tat-Tfal. Il-Kumitat imbag[ad jidde/iedi xi jsir. Jekk jinstab li jkun inkiser dritt, issir talba lill-istat kon/ernat biex jie[u azzjoni [alli titran;a s-sitwazzjoni. Kirsten Sanberg, li tmexxi lkumitat kon/ernat, qalet li permezz ta’ dan il-protokoll, tfal li jkunu g[amlu u]u mit-toroq legali kollha possibbli f’pajji]hom ikunu jistg[u jirrikorru g[and in-NU bl-istess mod li jistg[u jag[mlu nies adulti. Hi qalet li se jkun hemm diversi pro/eduri biex ikun assigurat li t-tfal mhux qed jintu]aw minn xi [add ie[or biex jag[mlu l-ilment man-NU, li jkollu ra;unijiet ulterjuri. Sandberg sa[qet li l-pajji]i g[andhom responsabbiltà primarja li jindirizzaw ksur ta’ drittijiet tat-tfal u [e;;et lill-pajji]i membri biex ifasslu mekkani]mu biex jin[olqu mezzi biex ikun assigurat li ddrittijiet tat-tfal huma protetti u le[inhom jinstema’.
{ut radjuattiv IL-:APPUN
Permezz ta’ anali]i li qed issir kontinwament, qed jinstabu livelli allarmanti ta’ radjazzjoni fil[ut li jg[ix fl-ib[ra barra Fukushima, fejn fl-2011 kien se[[ di]astru nukleari wara terremot u tsunami. Fost xi [ut li nqabad 37 kilometru bog[od mill-impjant nukleari, instab livell ta’ radjazzjoni li hu 124 darba aktar g[oli minn dak li hu kunsidrat mhux perikolu] g[all-konsum uman. Dan jirri]ulta minn rapport tal-A;enzija tar-Ri/erka tasSajd :appuni]a. B[alissa /ertu tip ta’ [ut g[adu mhux permess li jinqabad f’ib[ra fir-re;jun ta’ Fukushima. Wara l-in/ident ta’ Fukushima, il-:appun baxxa l-livell ta’ radjazzjoni a//ettat fi prodotti talikel biex dan sar sitt darbiet aktar strett mir-regoli tal-Unjoni
Ewropea. Esperti barranin qalu li minkejja l-livelli g[oljin [afna ta’ radjazzjoni li nstab fi [lejjaq talba[ar, s’issa hu biss il-:appun li qed i[abbat wi//u mal-konsegwenzi. Dan peress li l-livelli tarradjazzjoni li qed jispi//aw flO/ean Pa/ifiku, hekk kif jin;arru mill-kurrenti lejn l-Istati Uniti, i/-?ina u l-Korea, ibattu [afna fil-qawwa. Imma x-xjenzjati wissew li min[abba t-tni;;is nukleari li kien hemm, tul il-50 sena li ;ejjin fil-:appun wie[ed g[andu jistenna mijiet ta’ ka]i ;odda ta’ kan/er. Intqal li di;à qed ikun hemm ka]i min[abba dak li ;ara f’Fukushima u l-effett fuq is-sistema tas-sa[[a :appuni]a fitTramuntana tal-pajji] se jin[ass sew.
L-AWSTRALJA> Shaun Harrington, Awstraljan mag[ruf f’pajji]u b[ala membru tal-grupp The Mad Hueys, ji;i attakkat minn kelb il-ba[ar ta’ 2.5 metri, ftit wara li qabe] fil-ba[ar biex ji;bed filmat barra Coolangatta fi Queensland. Hu rnexxielu jwaqqaf l-attakk b’ga;;a tal-g[asafar li ni]]el mieg[u. Harrington u [utu huma mag[rufin g[all-filmati tal-praspar avventur]i li jag[mlu (ritratt> EPA)
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
18
KULTURA
Jissokta l-programm imballat tal-Festival Internazzjonali ta’ Mu]ika Barokka Il-Festival Internazzjonali ta’ Mu]ika Barokka beda l-;img[a, 10 ta’ Jannar bil-Messiah ta’ Handel u kompla bil-parodija Hippolyte et Aricie ta’ Rameau ;ewwa t-Teatru Manoel. It-Tnejn filg[axija, fil-KonKattidral ta’ San :wann, ittellg[et il-Messa in B Minor ta’ Bach, kun/ert meravilju] li g[alih attendew mijiet ta’ nies. Sadattant l-ewwel tmiem il;img[a se jkun wie[ed impenjattiv u mimli attivitajiet ;ewwa l-Belt Valletta. Illum il-{amis
Illum se jittella’ t-tieni kun/ert b’mu]ika tal-kompo]itur barokk Fran/i] Rameau. Il-kun/ert Galerie de Portraits by Rameau fil-knisja Ta’ :ie]u se jinkludi s-sehem tal-Fran/i]a Beatrice Martin fuq il-klavi/embalu flimkien mal-orkestra Les Folies Francoises. Beatrice Martin, li tat l-ewwel kun/ert tag[ha f’Malta ;ewwa tTeatru Manoel fi Frar tal-2012, hija meqjusa b[ala wa[da millaqwa mu]i/isti tal-klavi/embalu ta’ ]mienna. Les Folies Francoises, twaqfet fl-2000 u kisbet [afna esperjenza filqasam tal-mu]ika barokka u reb[et diversi premijiet fi Franza u f’pajji]i o[ra. G[ada l-:img[a Il-:img[a 17 ta’
Gjorgji Cincievski
Jannar, ilkun/ert Baroque on the High Seas se joffri festa ta’ mu]ika
g[al dawk kollha li j[obbu lmu]ika ta’ Vivaldi u Handel. Il-kun/ert bis-sehem tassoprana Ingli]a Carolyn Sampson flimkien mal-orkestra ;ermani]a Freiburger Barockorchester se ddoqq programm li jinkludi mu]ika millL’Olimpiade ta’ Vivaldi, Ezio, Imenedo u Lotario ta’ Handel u Sum in Mediotempestatum ta’ Vivaldi. Il-Freiburg Baroque Orchestra ilha mwaqqfa ’l fuq minn g[oxrin sena u hija popolari f’[afna pajji]i grazzi g[ar-repertorju vast ta’ mu]ika barokka. Is-Sibt Il-programm g[as-Sibt 18 ta’ Jannar jibda’ f’nofsinhar b’interpretazzjoni mill-aqwa talGoldberg Variations ta’ J.S.
Bach ibba]ati fuq traskrizzjoni minn Gjorgji Cincievski. Din se tkun World Premiere g[al din ilkompo]izzjoni g[al trio li se jkun jinkludi lil Nicolas Dautricourt fuq il-vjolin,lil Pierre Henry Xuereb fuq ilViola u lil Gjorgji Cincievski fuq il-kuntrabaxx. Dan ilkun/ert f’nofsinhar se jittella’ fil-Knisja tal-Erwie[ fi Triq ilMerkanti.
Filg[axija tas-Sibt 18, ilValletta Baroque Festival Ensemble minn Malta se jtella’ l-kun/ert The Monteverdi Vespers fil-Katidral Anglikan ta’ San Pawl. The Vespro della Beata Vergine 1610 jew Vespri tal-Ver;ni Marija illum huma i]jed mag[rufa b[ala l-Vespri ta’ Monteverdi tal-1610. Ilkelma ‘vespri’ tfisser it-talb ta’ filg[axija me[uda mit-talb talUffi/ju, sett ta’ talb tal-Knisja Kattolika li baqg[u jitkantaw mill-1500. Il-vespri ta’ Monteverdi huma l-aktar xog[ol reli;ju] ambizzju] qabel il-mu]ika ta’ Bach. Din il-kompo]izzjoni ta’ sieg[a u nofs tinkludi solisti, kor u orkestra u tinkludi elementi litur;i/i unon-litur;i/i. Ix-xog[ol huwa bla dubju wie[ed mill-kapulavuri tal-era barokka u ji;bor fi[ l-aqwa mu]ika li wie[ed seta’ jisma’ erba’ mitt sena ilu. Fil-fatt, b[ala kun/ett u struttura, din ilkompo]izzjoni hija wa[da ambizzju]a [afna u tirrappre]enta l-aqwa stili u elementi mu]ikali fl-Italja tas-seklu sbatax. g[al pa;na 19
Il-kun/ert Galerie de Portraits by Rameau fil-knisja Ta’ :ie]u se jinkludi s-sehem tal-Fran/i]a Beatrice Martin
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
19
KULTURA
Tmiem il-;img[a se jkun impenjattiv b’diversi kun/erti f’postijiet differenti fil-Belt minn pa;na 18
Il-{add Il-{add 19
ta’ Jannar hija ;urnata mimlija attivitajiet barokki g[all-familja kollha b’erba’ attivitajiet li ]gur li se jin]lu tajjeb ma’ dawk kollha li se jattendi g[alihom. Fil-11.30 am, fil-Palazz talPresident, il-kwartett Taljan Classica Pizzicata se jippre]enta kun/ert strumentali ta’ mu]ika naplitana tas-seklu sbatax u sseklu tmintax b’kompo]izzjonijiet minn Sarri, Porpora, Hasse, Leo, Vinci, Scarlatti u Pergolesi. Din hija opportunità g[al dawk kollha li j[obbu l-mu]ika bil-mandolina u l-kitarra sabiex igawdu mu]ika barokka mhux tas-soltu u fuq stil kemmxejn i]jed Mediterranju. Fit-3.00 pm Toi Toi se jorganizza Treasure Hunt g[all-familja kollha. It-treasure hunt ;ewwa t-Teatru Manoel se tesplora [afna temi barokki, avvenimenti stori/i u i]jed sorpri]i. Kull min jibbukkja biex jattendi, jrid jiltaqa’ ;ewwa l-bit[a tat-Teatru Manoel u l-attività hija miftu[a g[all-familji kollha bi tfal ta’ bejn is-7 u t-13-il sena. Fil-5.00 pm, fil-Knisja ta’ Santa Katerina tal-Italja se jittella’ l-kun/ert Sweet Stay Awhile bis-sehem tal-kantant Kanadi] Justin Burwood u l-mu]i/ist talljut Svedi] Magnus Andersson. Sweet Stay Awhile huwa programm ta’ mu]ika u kanzunetti tal-kittieb famu] John Dowland u l-mu]ika melankonika g[andha tin]el tajjeb [afna fost dawk kollha li j[obbu l-mu]ika barokka bikrija. Fis-7.00 pm, fil-Knisja tal-
Il-Valletta International Baroque Ensemble
Erwie[ se jittella’ l-kun/ert Tous le Matins du Monde bilmu]i/ist fuq il-klavi/emplu Bruno Procopio u Emmanuelle Guigues fuq il-viola da gamba. Il-programm jinkludi François Couperin: Excerpts by the First Suite for viola da gamba and continuo in E Mineur, le Sieur de Sainte-Colombe: Tombeau pour Monsieur de SainteColombe, le père, Jean-Henry D’Anglebert: Excerpts by the First Suite for solo harpsichord
Il-membri tal-Freiburger Barockorchest
in G Major, Marin Marais: Rondeau Le Bijou, excerpts by the IV Livre, Antoine Forqueray: la Marais, la Couperin, la Rameau, la Leclair and Marin Marais: Folies d’Espagne, excerpt by the II Livre. Bruno Procopio huwa wie[ed mill-mu]i/isti l-i]jed prominenti tal-klavi/embalu fi Franza u rreputazzjoni tieg[u b[ala spe/jalist tal-mu]ika barokka qed tixtered malajr [afna
f’[afna pajji]i. Emmanuelle Guigues studjat il-viola da gamba fil-konservatorju ta’ Pari;i u ddoqq u tir-
rekordja ma’ diversi orkestri madwar id-dinja. Dan il-kun/ert qed ikun sponsorjat millAmbaxxata Fran/i]a f’Malta.
Il-kelma ‘vespri’ tfisser it-talb ta’ filg[axija me[uda mit-talb tal-Uffi//ju, sett ta’ talb tal-Knisja Kattolika li baqg[u jitkantaw mill-1500
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
20
?INEKRITIKA
Joe Calleja jocal@me.com
THE WOLF OF WALL STREET
L-aqwa interpretazzjoni ta’ DiCaprio Direzzjoni> Martin Scorsese< {in> 180 minuta< ?ert> 18< KRS
Id-dinja tal-finanzi mhix e]attament su;;ett popolari ma’ dawk li jmorru jaraw il-films b’mod regolari, ]gur mhux daqs fl-Istati Uniti, fejn, i]da, anki hemm, dawn it-tip ta’ films rari jkunu fost il-favoriti tal-udjenza /inematografika. Huwa g[alhekk li l-producers ta’ films simili jfittxu artisti popolari biex ja[dmu fihom. Wie[ed li ji;i mill-ewwel f’mo[[i huwa Michael Douglas u ]-]ew; films tieg[u dwar Wall Street. Din il-;img[a jasal ie[or, i]da dan hu mnebba[ minn ka] li se[[ veru, u filwaqt li dan ukoll g[andu attur popolari, Leonardo DiCaprio, u ‘vanta;;’ ie[or huwa li jipprova jpatti g[annuqqas ta’ interess ;enerali fissu;;ett billi jrattab il-[in twil (tliet sig[at s[a[) billi kwa]i nofsu hu mi]g[ud bl-abbu] sfrenat tad-drogi, diversi sekwenzi ta’ sess ta’ diversi g[amliet u nudità, kollox ta[t ir-re;ija talferm meqjum u stmat tal-kalibru ta’ Martin Scorsese. Dan it-tba[rid li jokkupa kwa]i l-ewwel nofs tal-film u li jfakkrek f’sekwenzi simili ta’ riti or;asti/i fil-film ta’ re;ista ie[or mag[ruf, Caligula ta’ Gore
Vidal, se jkun l-aktar li jissemma mill-massa tal-ispettaturi, u dan ikun veru dnub, g[ax Wolf of Wall Street jikkonferma definittivament dak li kelli okka]joni nosserva f’okka]jonijiet o[ra, ji;ifieri li DiCaprio mmatura sew b[ala attur. Hu jinterpreta b’mod brillanti l-parti tal-a;ent tal-bor]a (stock broker), Jordan Belfort li fissnin disg[in, permezz ta’ kumpanija li waqqaf, g[amel miljuni kbar mill-bejg[ ta’ ishma b’qerq, li i]da kien jonfoqhom mill-ewwel f’xalar u tba[rid bla ra]an, minkejja ttieni ]wie;, ma’ mudella millisba[ (Margot Robbie). Avolja ma kellu l-ebda idea ta’ x’inhu jew x’mhux investiment tajjeb, beda jirnexxi b[ala impjegat f’Wall Street, i]da lambizzjoni kbira tieg[u kienet wasslitu biex iwaqqf kumpanija tieg[u, u jimpjega nies li wkoll ma jkollhom l-ebda esperjenza fl-investiment, u lanqas fl-etika, i]da li jimxu fuq it-twemmin tieg[u li xog[ol stock broker mhux li jag[ti pariri esperti lillinvestituri, imma li jbig[u kemm jifil[u ishma [alli jistag[new dejjem aktar. Meta, i]da, a;enti tal-FBI
Jordan (Leonardo DiCaprio) ma’ martu Naomi (Margot Robbie) f’The Wolf on Wall Street
(Matthew
Chandler) jibda jinvestiga dwar somom kbar ta’ flus li g[amel b’qerq, mhux dikjarati, Jordan jibda jivvinta
metodi biex dawn ja[bihom f’banek }vizzeri. Dan kollu Scorsese jwasslu b’fotografija mill-isba[, editjar
ta’ seng[a u production design lussu]a. Teknikament wie[ed mill-aktar films intelli;enti tieg[u.
GETAWAY
:irja sfrenata ta’ disg[in minuta Direzzjoni> Courtney Solomon< {in> 90 minuta< ?ert.> 12A< KRS
Film li min jarah jag[mel sew ma jag[tix kas tal-istorja, g[ax dan jittratta kollu kemm hu ;iri bil-karrozzi, mi]g[ud bi stunts, anzi, biex inkun e]att, sieg[a u nofs, 90 minuta ta’ ;irja sfrenata f’karozza. Infatti l-;rajja hija banali u bla sens bi tmiem kemxejn dg[ajjef, g[alkemm il-film nistg[u ng[idu li hu salvat mill-interpretazzjoni impenjata tal-attur ewlieni Ethan Hawke. Hawn narawh b[ala Brent, eks sewwieq Amerikan kapa/issimu fit-tlielaq tal-karozzi li jkun mar jg[ix fil-Bulgarja ma’ martu. Lejla wa[da jmur lura d-dar u jsib li martu n[atfet minn xi [add li jheddu li jekk ma jag[milx kulma kien se jg[idlu ma kienx se jer;a’ jara lil martu. L-ewwel ordni li jag[tih tkun li jisraq karozza armata li kienet mg[ammra b’cameras u mikrofoni biex min qabbdu jkun jaf e]att fejn qieg[ed u x’qed jag[mel fuq kollox jekk jibdix
jobdi l-ordnijiet kollha li kien se jag[tih. Dawn kienu jinkludu [afna ;iri tal-;enn madwar il-kapitali Sofija, tifrik ta’ kulma jsib quddiemu f’toroq traffiku]i, u ruxxmata karrozzi tal-pulizija li ma tla[[aqx tg[oddhom. Laffarijiet però jikkumplikaw mhux ftit meta jispi//a jkollu jivvja;;a ma’ adolexxenti (Selena Gomez) li ssostni li lkarozza kienet tag[ha, u li jidher li missierha kien sinjurun kbir …minbarra li tkun ;enju flinformazzjoni tekonolo;ika – pere]empju hacking tas-sistema li kien qed ju]a min kien qed jag[ti l-ordnijiet lil Brent. Filwaqt li f’Getaway jiddominaw is-sekwenzi tal-;iri jew tlielaq, g[al min dawn jibdew idejquh bl-g[add ta’ sekwenzi ripetittivi l-film hu salvat, b[alma bdejt nikteb, mill-interpretazzjoni ta’ Hawke, g[alkemm jista’ jidher li ftit kellu x’jag[mel.
Ethan Hawke u Selena Gomez f’wa[da mis-sekwenzi ta’ azzjoni f’Getaway
Hu g[andu qbil (chemistry) perfett ma’ Gomez, g[alkemm din tidher daqsxejn kbira b[allparti tal-adolexxenti mqarba (wara kollox hi g[andha 22
sena). Mill-banda l-o[ra Solomon i]omm ritmu mexxej, b’editjar tajjeb fis-sekwenzi tat-tlielaq, avolja fil-bi//a kbira tat-tifrik
tal-karrozzi tal-pulizija, dawn rari jkollhom kuntatt dirett qabel ma’ dik ta’ Brent, u allura //irkostanzi tal-kraxxijiet qatt ma jkunu /ari bi]]ejjed.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
21
?INEKRITIKA THE FIFTH ESTATE
Anarkija u tradiment, mhux libertà ta’ informazzjoni Direzzjoni> Bill Condon< {in> 128 minuta< ?ert.> 15< KRS
{alli ng[idha mill-ewwel: g[alija dak li g[amel Julian Assange tal-WikiLeaks u issa, warajh Edward Snowden, aktar g[andu x’jaqsam ma’ anarkija u tradiment milli s-suppost kru/jata favur it-trasparenza jew id-dritt g[al-libertà ta’ informazzjoni li huma j[obbu jsemmu. G[amlu sew, g[alhekk, min kiteb l-iscript (ibba]at fuq ktieb ippubblikat minn Daniel Berg, ekskollega ta’ Assange), irre;ista Condon u l-producers li rre]istew it-tentazzjoni li jag[mlu lil Assange xi eroj, anzi fl-a[[ar nett kixfuh b[ala megalomanu paranojku perikolu] li mhux biss hedded is-sigurtà talIstati Uniti u pajji]i o[ra filPunent, i]da ta’ [ajjet il-kollegi tieg[u (li spi//a ;;ieled mag[hom), u tal-a;enti sigrieti u whistleblowers, u anki nies inno/enti, g[ax ma ]ammx kelmtu u ma [ebix isimhom filmijiet ta’ eluf ta’ dokumenti li ppubblika, li l-bi//a kbira minnhom lanqas biss qrahom qabel! G[ax g[al min forsi nesa jew ma kienx sema’ bil-ka], ilWikileaks kien web site imwaqqaf mill-Awstraljan Assange u s[abu, fejn min ried
seta’ jibg[at kull informazzjoni sigrieta jew klassifikata li ried, bil-garanzija li s-sit ma jikxfux min bag[athom. Illum Assange jinsab ta[t kenn politiku fl-ambaxxata talEkwador f’Londra wara li kien in[are; European Arrest Warrant kontrih fuq akku]a ta’ attakki sesswali fuq ]ew; nisa fl-I]vezja. Kurju] il-fatt li l-partit talPresident tal-Ekwador huwa Markxista-Bolivarjan u li Assange g[andu appo;; mirRussja li tat kenn politiku lil Snowden. Intant f’dak li jirrigwardja lfilm Fifth Estate ng[idu biss li Benedict Cumberbatch iqaxxar il-parti ta’ Assange, hekk kif iwassal il-kontradizzjonijiet kumplikati emozzjonanti filkarattru tieg[u. Jibqa’, però, fatt li diffi/li tiddrammatizza ;rajja b[al dik ta’ Assange b’mod li tag[milha interessanti g[all-massa li jmorru /-/inema u ]]ommhom interessati, spe/jalment fit-tieni nofs tal-film mi]g[ud bi djalogu ta’ nuqqas ta’ qbil bejn Assange u lkollegi tieg[u, quddiem nett Berg, interpretat tajjeb ferm minn Daniel Bruhl.
Assange (Benedict Cumberbatch) u Berg (Daniel Bruhl) bilwieqfa, jistennew bil-[erqa li jaslilhom tag[rif sigriet f’The Fifth Estate
L-aqwa films f’Malta (Bejn it-8 u t-12 ta’ Jannar –
KRS)
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10.
(–) (1) (2) (3) (7) (4) (9) (6) (5) (–)
Last Vegas Frozen The Hobbit: Desolation of Smaug 47 Ronin Captain Phillips The Secret Life of Walter Mitty Mandela: Long Walk to Freedom Homefront The Hunger Games: Catching Fire The Railway Man
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
22
TV#RADJU
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-06>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>55 18>00 18>30 20>00 22>00 23>00 00>25
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Lura d-Dar Fuzzbox - Lito Talk Time Newsdesk (r) Wavelength (r)
Glory Road – Raitre, 21>05
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel
Jim Jam
07:05 - Dog With a Blog 07:30 Shake It Up! 07:55 - Austin & Ally 08:15 - A.N.T. Farm 08:40 - Dog With a Blog 09:05 - Jessie 09:25 Wolfblood 09:50 - The Suite Life on Deck 10:15 - A.N.T. Farm 10:35 Austin & Ally 11:00 - Shake It Up! 11:25 - That’s So Raven 11:45 Jessie 12:10 - Good Luck Charlie 12:35 - Dog With a Blog 13:00 Wolfblood 13:25 - Gravity Falls 13:50 - Jessie 14:10 - Violetta 15:00 - A.N.T. Farm 15:20 - Austin & Ally 15:45 - Gravity Falls 16:10 - Shake It Up! 16:30 - Good Luck Charlie 16:55 - Dog With a Blog 17:20 Violetta 18:05 - Austin & Jessie & Ally All Star New Year 18:30 - My Babysitter’s a Vampire 18:50 Wolfblood 19:15 - Gravity Falls 19:40 - Shake It Up! 20:00 - Austin & Ally 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 Good Luck Charlie 21:10 - Wizards of Waverly Place 22:00 - The Suite Life of Zack & Cody 22:45 - Sonny With a Chance 23:05 - Sonny With a Chance 23:30 - The Suite Life on Deck.
07:00 - Nouky & Friends 07:05 Rubbadubbers 07:15 - Oswald 07:30 - Fluffy Gardens 07:45 Jarmies 08:00 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:50 See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 - Tiny Planets 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:17 Fluffy Gardens 12:25 Jarmies 12:40 - Mio Mao 12:45 What’s The Big Idea? 12:50 Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:40 - Kipper 13:50 - Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 - Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 - Fluffy Gardens 15:07 Fluffy Gardens 15:15 Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 Igloo-Gloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 - Tork 17:45 - Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - What’s The Big Idea? 18:50 - Nouky & Friends 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 - Lots & Lots Of... 19:30 Monkey See, Monkey Do 19:40 Barney & Friends 20:10 Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - Pingu 21:50 - Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends 22:30 - See the Sea
Nickelodeon
07:05 - Winx Club 07:30 SpongeBob SquarePants 07:55 - The Fairly OddParents 08:20 - Go, Diego, Go! 08:45 - Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Dora the Explorer 10:25 - Little Kingdom 10:35 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - The Fairly OddParents 11:40 - Totally Spies! 12:05 - T.U.F.F. Puppy 12:30 - iCarly 12:55 - Victorious 13:20 Big Time Rush 13:45 - SpongeBob SquarePants 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 The Penguins of Madagascar 15:30 SpongeBob SquarePants 16:20 Victorious 16:45 - iCarly 17:10 Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 Robot and Monster 19:40 Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:45 Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 23:00 - iCarly 23:50 – Victorious.
40 sena ilu, Don Hankins g[amel ri/erka intensiva biex isib l-aqwa talenti li kienu je]istu fil-g]ira li kien jg[ix fiha. G[alih ma kienx fattur tkunx iswed jew abjad. Fil-fatt fl-a[[ar ta’ din l-ispedizzjoni kien da[[al mieg[u seba’ suwed u [ames bojod u kien ifforma tim le;endarju g[as-sena 1965-66 mag[ruf b[ala Texas Western Miners. B[alma kien previst minn Haskins, il-plejers ta’ karni;;jon skur spi//aw fil-mira ta]]uffjett tant li kul[add beda jg[iru bihom u li ma kinux kapa/i i]da minkejja dan it-tg[ajjir kollu, Hankins u t-tim ing[aqdu aktar flimkien bil-g[an li jirb[u l-kampjonat. Is-su//ess tag[hom kiber tant li ;ew wi// imb wi// mal-aqwa rivali ta’ dak i]-]mien, il-Kentucky. X’;ara? X’kampjonat kien dan? Minn reba[? Kien hemm log[ob skorrett u minn min? TVM
Smash
07:00 – TVAM 09:00 – Niskata 11:00 - .EU 11:30 - Paqpaq Lifestyle 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 – TVPM 14:00 – A[barijiet 14:05 – TVPM 16:00 – A[barijiet 16:05 – Teleshopping 16.45 Twelid il-kelma 16:50 – Monsuno 17:20 – Xpla[[mal[ajt 17:35 – Waqtiet 17:40 – Teleshopping 18:00 – A[barijiet 18:10 – Pureè 18:55 – Dissett 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:45 – Katrina 21:45 Headline News 21:50 - Rajt ma Rajtx 22:20 – Mixage 22:45 – Venere 23:15 – A[barijiet.
07:00 – A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura (r) 08:40 – A[barijiet 09:00 – {abbejtek 10:00 - Fil-K/ina ma’ Farah 10:50 - TSN Teleshopping 13:10 - A to Z Teleshopping 14:20 Ma’ Majsi. Live 16:10 - Fil-K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 Bingo 75 18:40 – Teleshopping 19:00 – A[barijiet 19:30 – Dokumentarju 20:30 - Il-Parlament tal-poplu 21:30 – CNI 22:00 – A[barijiet 22:30 - Motordrome.
TVM 2
07:00 – News 09:00 - TVAM (r) 11:00 - Seven ages of Britian 11:50 - Twelid il-Kelma 11:55 – Waqtiet 12:00 – Pureè 12.45 - 3 Pointer 13:15 - Paqpaq Motor Sports 13:45 Rajt ma rajtx 14:15 – Gadgets 14:45 - Servizz minn Malta u Lil Hinn Minnha 15:00 - Seven ages of Britian 15:50 - Twelid il-Kelma 16:00 - Niskata (r) 18:00 – MEA 18:30 - 3 Pointer 19:00 - Paqpaq Motor Sports 19:30 – Waqtiet 19:40 - Seven ages of Britian 20:30 A[barijiet g[al dawk neqsin missmig[ 20:40 – Madwarna 21:40 Headline News 21:45 - Meander 22:15 – Dissett 23:00 - News in English 23.05 – MEA(r). ONE
07:00 - Breakfast News 08:45 – Teleshopping 09:00 - Sieg[a }mien 10:30 – Teleshopping 11:15 Aroma Mattina 12:30 - ONE News 12:40 – Kalamita 16:15 – Teleshopping 17:30 - ONE News 17:40 - Aroma Kitchen 19:00 Aqrali Storja 19:30 - ONE News 20:15 - Snajja’ Maltin 20:35 – IlKlikka 21:45 - Ilsien in-Nisa 23:30 - ONE News.
Raiuno
06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00 u d-09:00) 09:05 - Tg1 flash 10:30 - Unomattina verde 10:55 - Tg 1 11:30 Unomattina Magazine 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:20 - La vita in diretta 17:00 - Tg 1 18:50 – L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari tuoi 21:10 - Don Matteo 9 23:30 - Porta a porta 01:00 - Tg 1 notte 01:40 – Sottovoce. Raidue
06:35 - Cartoons flakes 08:35 Settimo cielo (TF) 10:00 - Tg 2 insieme 11:00 - I fatti vostri 13:00 Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 E…state con costume 13:50 - Tg 2 medicina 33 14:00 - Detto Fatto 16:15 - Ghost Whisperer (TF) 17:00 – Private practice (TF) 17:50 - Tg Sport 18:15 - Tg 2 notizie 18:45 - NCIS (TF) 20:30 - Tg 2 notizie 21:00 Lol:-) (varjeta) 21:10 – Castle 23:30 - Il grande cocomero. Raitre
07:30 - TGR Buongiorno Italia 08:00 – Agorà 10:15 - Mi manda Raitre 11:10 – Elisir 12:00 - Tg 3 # meteo 12:25 - Tg 3 fuori Tg 12:45 Pane quotidiano 13:10 - Rai educational – il tempo e la storia 14:00 -
Tg regione 14:20 - Tgr Leonardo. Attwalità 15:10 - Terra nostra (TN) 16:00 - Aspettando Geo 16:40 – Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione#meteo 20:00 – Blob 20:15 Sconosciuti – la nostra personle ricerca della felicita 20:35 - Un posto al sole (soap) 21.05 - Glory road. Film 2006 23:00 – Doc 3 24:00 - Tg 3 linea notte. Canale 5
08:00 - Tg 5 mattina 08:40 - Mattino cinque 11:00 – Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 Cenovetrine (soap) 14:40 - Uomini e donne 16:10 - Il segreto (soap) 16:55 - Pomeriggio cinque 18:50 Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 20:40 Striscia la notizia 21:10 – Finalmente la felicita. Film 2011 23:10 – Supercinema 24:00 - Tg 5 notte. Rete 4
07:25 - Miami vice (TF) 08:20 Hunter (TF) 09:45 - Carabinieri (fiction) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Diagnosis murder(TF) 13:00 - Murder she wrote 14:00 - Tg 4 14:45 - Lo sportello di Forum 15:30 - Hamburg distretto 21 (TF) 16:35 - My life – segreti e passioni 16:50 - Mani de velluto. Film 1979 18:50 – TG4 19:35 - Il segreto (soap) 20:30 -Tempesta d’amore 21:10 - Hatfield and McCoys (TF) 23:45 - Bad boys. Film 1994 00:21 A[barijiet. Italia 1
07:30 - Friends (sitcom) 08:40 - Un mamma per amica (sitcom) 09:10 Everwood (TF) 11:25 - Dr House (TF) 12:25 - Studio aperto 13:00 Sport Mediaset 13:40 – Cartoons 15:50 - Two and a half men 16:40 How I met your mother 17:35 Covert affairs 18:30 - Studio aperto 19:20 - CSI Miami (TF) 21:10 – Mistero 23:00 - TG com 00:30 - Le iene show.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
23
TV#RADJU F. Living
07.00 - Teleshopping 08:00 Ipokriti 09:00 - Ftakar 10:00 Bejnietna 12:00 - Teleshopping 13:00 - F Living Magazine 15:00 - Teleshopping 16:00 - Jien u Int 18:00 - Teleshopping 20:30 Tie; tal-{olm 21:30 - Sfera 23:30 - F. Living Magazine 01:30 - Teleshopping. Xejk
07:30 - Just for Laughs 07:45 Total Request Show 09:45 – Football Daily 09:50 - Shout Out 10:00 - Love and Romance 10:45 – Tele Market Deals 11:45 - Just for Laughs 12:00 - Frux (r) 13:30 - The 80s 14:00 - MillItalia (r) 15:00 - The 90s 15:30 – Tele Market Deals 16:30 - Hits 16:50 - Shout Out 17:00 – audio video clips 17:45 - Maltese Music 18:00 - Total Requests Show (live) 20:00 - Just for Laughs 20:30 - Frux 21:55 – Football Daily 22:00 - Xi {lomt??? 23:00 – audio video clips 23:45 – Tele Market Deals. La 5
08:55 - Grey’s Anatomy (TF) 13:10 – Una mamma per amica (TF) 14:00 – Non ditelo alla sposa 15:00 – The taste 15:30 – Il cibo si fa bello 16:00 – Bye bye cinderella 16:30 – Fashion style day time 17:40 – Spose extralarge 18:30 – Non ditelo alla sposa 19:30 – Hart of Dixie 20:20 Heart of Dixie 21:10 The vampire diaries (TF) 23:00 Uomini e
donne 00:05 – Find my family – Finalmente insieme. GO Stars
07:40 - Joyful noise 09:40 Home invasion 11:15 - The dark knight rises 14:00 - In the Valley of Elah 16:00 – Prom 17:40 The emperor’s new grove 19:00 - Moonrise kingdom 20:30- The middle 21:10 - Last night 22:30 - Love actually 00:45 - Project X. BBC Entertainment
07:00 - 3rd & Bird 07:10 - Poetry Pie 07:15 - Balamory 07:35 Nina and the Neurons: In the Lab 07:50 - Green Balloon Club 08:15 - 3rd & Bird 08:25 - Poetry Pie 08:30 - The Weakest Link 09:15 - One Foot in the Grave 09:45 - Absolutely Fabulous 10:15 - EastEnders 10:45 Doctors 11:20 - Alone in the Wild 12:10 - Stella 13:00 - The Weakest Link 13:45 - One Foot in the Grave 14:15 - Absolutely Fabulous 14:45 - EastEnders 15:15 - Doctors 15:45 - Alone in the Wild 16:35 - Stella 17:25 The Weakest Link 18:10 EastEnders 18:40 - Doctors 19:10 - Alone in the Wild 20:00 - As Time Goes By 20:30 - The Office 21:00 - The Shadow Line 22:00 - Silent Witness 23:40 Blackadder the Third. MGM Movie
07:10 - Gator 09:05 - Hang ’Em High 11:00 - MGM’s Big Screen 11:15 - The Winter People 12:55
- Catch Me if You Can 14:40 Dominick and Eugene 16:30 Roadie 18:15 - Secret Admirer 20:00 - Body of Evidence 21:40 - A Home of Our Own 23:25 Diplomatic Immunity.
07>00 08>30 10>00 12>00 13>30 14>00 14>05 15>30 15>45 16>45 17>00 18>00 18>05 18>30 19>30 20.00 20>30 21>30 21>35 22>30 23>00
Melita More
09:00 - Grey’s Anatomy 09:45 Private Practice 10:30 - Criminal Minds 11:15 - Chicago Fire 12:00 - Smash 13:00 - Days Of Our Lives 13:45 - Grey’s Anatomy 14:30 - 2 Broke Girls 15:00 - Private Practice 15:45 Criminal Minds 16:30 - Person Of Interest 17:15 - Psych 18:15 - Days Of Our Lives 19:00 Suits 19:45 - The Mentalist 20:30 - How I Met Your Mother 21:00 - Whitney 21:25 - 2 Broke Girls 22:00 - Mike & Molly 22:30 - Veep 23:00 - 30 Rock 23:30 - Dallas 00:15 - True Blood 01:15 – Smash. Diva Universal
06 : 00 - Kojak 07 : 00 Quincy, M.E. 08:00 - Movie 09:35 - Matilde 09:50 - Kojak 10:50 - Quincy, M.E. 11:45 Rare Books and Manuscripts 1 2 : 00 - Movie 1 3 : 35 Screwdriver 13:55 - Great Women 1 4 : 00 - Strong Medicine 14:50 - ER 15:45 Kilokalorie 16:00 - Quincy, M.E. 17:00 - Movie 18:40 Meglio Se Stai Zitta 19:00 Strong Medicine 19:50 - JAG 20:50 - Great Women 21:00 Miss Marple 22 : 48 Great Women 23:00 – Movie.
Finalmente la Felicità – Canale 5, 21>10
Benedetto hu musi/ista ta’ 40 sena b’[olma wa[da, dik li jifta[ skola fejn i]-]g[a]ag[ jistg[u jiskopru t-talent tag[hom fil-mu]ika i]da jag[mlu dan billi jid[lu u b’mod naturali immens u jag[]lu dak l-istrument li jog[;obhom. Hu sadanittant qieg[ed jg[allem fi skola tal-mu]ika u qieg[ed jistenna li jsib il-kuntentizza billi jie[u lopportunità li jsir professur, wara li kien tilef di;à /-/ans min[abba li kollega tieg[u kkompona bi//a sinfonija bl-isem ta’ ‘Felicità’ u ]ied il-fama tieg[u. I]da darba minnhom waqt festin ]g[ir il-pustier ;ablu ittra u fiha sab li tfajla Bra]iljana kitbitlu u qaltlu li hi o[tu l-adottata li familtu kienet issostni mill-bog[od permezz ta’ fondi li kienu jibag[tu. X’ji;ri f’dan il-ka]? Jirnexxilu jaqta’ xewqtu li jifta[ l-iskola u x’jag[mel b’o[tu l-Bra]iljana?
NET News .net (r) Eli in the morining Telebejg[ Flimkien NET News (ikompli) Flimkien Telebejg[ Teeny Break Telebejg[ Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla .net NET News .net Mitqlu Deheb NET News (ikompli) Mitqlu Deheb Elle (r) NET News
Sport fuq il-Cable Eurosport 1
Melita Sports 1
08:30 - Inside World Touring Cars 09:00 - UEFA Youth League Football 10:30 - FIFA U#17 World Cup Football 11:45 - FIFA U#17 World Cup Football 13:00 - UEFA Youth League Football 14:00 WATTS 15:00 - FIFA U#17 World Cup Football 16:30 - FIFA U#17 World Cup Football 18:00 - UEFA Youth League Football 19:00 Champions League World’s Strongest Man 20:00 - Fight Club 22:00 - Fight Club 23:05 - FIFA U#17 World Cup Football.
08:00 - FIFA Beach Soccer WC Qualifier (r) 09:20 - FIFA Beach Soccer WC Qualifier (r) 10:45 Volleyball Champions League Magazine The Big Hit (r) 11:20 Bundesliga (r) 13:15 - Bundesliga (r) 15:10 - FA Cup (r) 17:15 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 19:20 Bundesliga (r) 21:15 - FA Cup (r) 23:20 - FIFA Beach Soccer World Cup Qualifier (r) 00:45 - America’s Cup: World Series (r).
Eurosport 2
12:00 - America’s Cup: World Series (r) 14:00 - Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:05 - FA Cup (r) 17:10 - Bundesliga (r) 19:05 - America’s Cup: World Series (r) 21:10 - Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 23:45 Bundesliga (r) 01:40 - FA Cup (r).
07:00 - Eurocup Basketball 08:00 Freestyle Skiing 08:45 - WATTS 09:00 - UEFA U#21 International Championship Futsal 10:00 - UEFA U#21 International Championship Futsal 11:30 - UEFA U#21 International Championship Futsal 12:00 - UEFA U#21 International Championship Futsal (Live) 13:30 UEFA U#21 International Championship Futsal 14:00 - UEFA U\21 International Championship Futsal (Live) 15:30 - UEFA U#21 International Championship Futsal (Live) 16:00 - UEFA U#21 International Championship Futsal 17:30 - WATTS 17:45 - GTA Next Level 18:00 - Scottish International Open Bowls 20:00 - Arm Wrestling 20:30 - PBA Bowling 21:30 - World Championship Series Table Soccer 22:00 - Giants Live Series World’s Strongest Man 22:30 - Giants Live Series World’s Strongest Man. Malta Stars
08:00 - Malta Basketball Association (r) 09:30 - Malta Rugby Football Union (r) 11:10 - Men’s MHA Cup 2013-14 (r) 12:35 - FXDD FMA 2013-14 (r) 14:00 - BOV Premier League 2013-14 (r) 16:05 - Football Nurseries (r) 16:40 - Malta Basketball Association (r) 18:10 FXDD FMA 2013-14 (r) 19:35 Malta Rugby Football Union 21:15 Men’s MHA Cup 2013-14 22:35 Football Nurseries (r) 23:15 - Melita GFA 1st Division 2013-14 (r) 01:00 - BOV Premier League 2013-14 (r).
Melita Sports
GO sports 1
07:00 - Serie A - Round 19 - Inter v Chievo 09:00 - Trans World Sport 10:00 - PGA European Tour - Abu Dhabi HSBC Golf Championship Day 1 (Live) 14:00 - Barclays Premier League - Premier League World 14:30 - Heineken Cup Round 5 - Ulster v Montpellier 16:30 - Barclays Premier League - Week 22 - Aston Villa v Arsenal 18:30 - PGA European Tour - Abu Dhabi HSBC Golf Championship - Day 1 22:30 Barclays Premier League - Week 23 Premier League Match Pack 23:00 Ligue 1 - Round 21 - The Ligue 1 Show 23:30 - Vincennes Horseracing 01:30 - FIFA Futbol Mundial 02:00 Barclays Premier League - Week 22 Cardiff City v West Ham Utd. GO sports 7
07:00 - PGA European Tour - Volvo Golf Champions - Day 4 11:00 Vincennes Horseracing 13:30 - Serie A - Round 19 - Torino v Fiorentina 15:30 - Barclays Premier League Week 22 - Manchester Utd v Swansea City 17:30 - Ligue 1 Round 20 - Evian TG v Olympique de Marseille 19:30 - Barclays Premier League - Week 23 - Premier League Match Pack
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
24
TV#RADJU
ILLUM FUQ RADIO 101
Radio 101 The Breakfast Club Il-poplu Malti u G[awdxi qatt ma sabha daqshekk fa/li li kull filg[odu jqum kmieni kemm jekk ikun sejjer g[axxog[ol u kemm le. I]da meta tara ftit x’inhi r-ra;uni tinduna li dan min[abba l-kumpanija sin/iera u divertenti ta’ Ron u Toni fuq Radio 101 The Breakfast Club. Garanzija kontinwa ta’ da[k, divertiment i]da wkoll li tisma’ l-mu]ika li tant t[obb tisma’. Barra minn hekk Toni u Ron
– 06>00
mhux se j[alluk nieqes minn xi gossip lokali, ri]ultati sportivi u fuq kollox xi ftit satira sottili. Ma jonqsux ukoll xi telefonata sorpri]a jew ukoll xi telefonata marbuta ma’ xi /ajta. Mela komplu ng[aqdu ma’ Ron u Toni fejn il-kuntatt qatt ma’ kien daqshekk fa/li u wie[ed jista’ jibg[at id-dediki tieg[u jew jisma’ xi diska li j[obb permezz tal-SMS jew inkella’ permezz tas-sit so/jali Facebook.
ILLUM FUQ NET TELEVISION
Edizzjoni o[ra tal-programm Mitqlu Deheb – NET Television, 20>30 L-appuntament tieg[ek ta’ kull nhar ta’ {amis ikun fuq NET Television biex issegwi l-programm Mitqlu Deheb. Dan bir-ra;un g[ax permezz tal - programm Mitqlu Deheb qieg[ed isir ;id kbir ma ’ g[add ta ’ indvidwi u familji Maltin li min[abba /irkostanzi mhux mistennija jkunu spi//aw bi problema so/jali. Sfortunatament dawn il-ka]i umani huma komuni u jwasslu g[al g[afsa kbira ta’
Lo Sportello di Forum – Rete 4, 14>15 Mitt bniedem mitt fehma u Lo Sportello di Forum mhux e//ezzjoni. Fuq Forum permezz ta’ m[allef jinqatg[u g[add ta’ sentenzi /ivili, tilwim bejn individwi fosthom bejn l-a[wa, tfal
u ;enituri, koppji u ekskoppji. Issir diskussjoni fl-istudio u kul[add jag[ti l-opinjoni tieg[u qabel tinqata’ s-sentenza b’mod professjonali u o;;ettiv kif titlob il-li;i u kif wie[ed jistenna.
Bad Girls – Rete 4, 23:45 Film Western u kemxejn differenti. Fil-fatt it-tema tal-film hi marbuta mal-prostituzzjoni. Fil-film niltaqg[u ma’ erba’ prostituti li ng[aqdu flimkien f’[arba bil-g[an li ma jinqabdux mill-Pulizija li tkun qieg[da tfittixhom.
Spi//aw imfittxija millPulizija min[abba li wa[da millprostituti sabet sitwazzjoni mwieg[ra quddiemha u spi//at qatlet ra;el li kien ta’ periklu g[al [ajjitha. I]da minkejja dan, il-Pulizija xorta tefg[etha l[abs.
qalb. Fuq Mitqlu Deheb hemm garanzija li l-qalb il-mu;ug[a tifra[ bil - ;id li jkun sar mag[ha. Xi [a;a mill-isba[ hi wkoll kemm dan il - poplu j[oss g[ax kull meta sar appell mill-pre]entatri/i dejjem intlaqa’, kemm waqt xi ;bir jew sa[ansitra appelli o[ra fosthom biex xi persuna ssib xog[ol. Mitqlu Deheb hu l - programm min - nies g[an nies.
I]da ;ara li prostituta o[ra [arrbita mill - [abs u flimkien ma ’ tnejn o[ra minn s[abhom bdew avventura ;dida ji;ru minn belt g[al o[ra bil - g[an li ma jinqab dux . Tg[id jirnexxilhom ? U x ’ ji;ri ?
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
25
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
3
5
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX
8
2
9
10
IT-TEMP Ftit jew wisq imsa[[ab bil-possibbiltajiet ta’ [albiet tax-xita i]olati VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ Moderat mill-Majjistral BA{AR Moderat li jsir [afif g[al moderat IMBATT Ftit li xejn li jsir baxx mill-Majjistral TEMPERATURA L-og[la 16˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 11.9mm Xita mill-1 ta’ Settembru 355.7mm IX-XEMX titla’ fis-07.11 u tin]el fil-17.12
11
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
16
17
Mimdudin> 5. Xkiel (5) 6. ?irku tal-btieti (5) 7. Hekk tajjeb ukoll il-fenek (5) 10. Ma bqajtx fejn kont (5) 11. Fl-opri jkollu vu/i soda (5) 12. Kaldarun fejn jitg[alla l-mis[un t[addim ta’ magna (5) 14. Isimha ssibu f’ikla rari? 16. Aqta’ bi snienek (5) 17. Jista’ jer;a’ ji]]ewwe; (5) 18. Kulur li jfisser periklu (5)
Weqfin> 1. Sponut, espost (6) 2. Somma totali (6) 3. Si;ar twal, dejjem [odor u ta’ g[omor twil (6) 4. Essenza meqjusa minn [afna boloh b[ala ilma tal-[ajja (6) 8. u 14. Skont l-ilma li wie[ed jin[asel fih (5,6) 9. Qieg[a g[al g[ajn ix-xemx fejn jitferrex u jindires il-qam[ (5) 12. In/ensatur (6) 13. Kantuniera (6) 14. Ara 8. 15. {ares b’g[o;ba (6)
Soluzzjoni tal-biera[ Mimdudin> 5. Panna, 6. A[]en, 7. Landa, 10. Tqala, 11. Lasta, 12. A[dem, 14. {atja, 17. Tenur, 18. Iskot. Weqfin> 1. u 12. Appuntamenti, 2. Banana, 3. Fardal, 4. Annuna, 8. Bajda, 9. Mdawra, 14. Nejjin, 15. Annata.
Sudoku Mill-1 sad-9 u mill-A sal-: Da[[al fil-kaxxi vojta ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir ta’ 4 kaxxi b’4 n-numri mill-1 sad-9 u l-ittri mill-A sal-:.
Soluzzjoni Sudoku
IL-:IMG{A L-og[la 17˚C L-inqas 12˚C
IS-SIBT L-og[la 18˚C L-inqas 14˚C
IL-{ADD L-og[la 19˚C L-inqas 15˚C
IT-TNEJN L-og[la 17˚C L-inqas 13˚C
UV
UV
UV
UV
UV
2
2
2
2
2
Temperaturi fi bliet barranin
18
g[at-
IL-{AMIS L-og[la 16˚C L-inqas 12˚C
Na[la, 16. Ksa[t, 13.
It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 15˚ imsa[[ab, Al;eri 17˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 4˚C xita, Ateni 16˚C imsa[[ab, Li]bona 14˚C imsa[[ab, Berlin 4˚ imsa[[ab, Brussell 5˚C xita, il-Kajr 20˚C xemxi, Dublin 10˚C xita, Kopen[agen 3˚C imsa[[ab, Frankfurt 5˚C imsa[[ab, Milan 6˚C xemxi, Istanbul 14˚C xemxi, Londra11˚C imsa[[ab, Madrid 9˚C imsa[[ab, Moska -10˚C ftit imsa[[ab, Pari;i 6˚C xita, Bar/ellona 11˚C imsa[[ab, Ruma 14˚C ftit imsa[[ab, Tel Aviv 21˚C xemxi, Tripli 16˚C imsa[[ab, Tune] 17˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 8˚C imsa[[ab, Zurich 4˚C xemxi, Munich 3˚C ftit imsa[[ab, St. Petersburg -7˚C xemxi, Stokkolma -5˚C imsa[[ab
Tag[rif Seba’ Erbg[at ta’ Devozzjoni lejn San :u]epp 2014
B[al kull sena matul ix-xahar ta’ Jannar 2014 se jibdew isSeba’ Erbg[at ta’ Devozzjoni f’gie[ San :u]epp bit-t[ejjija g[as-Solennità tieg[u li ti;i //elebrata fid-19 ta’ Marzu 2014. Dawn l-Erbg[at ji;u organizzati mill-Ar/ikonfraternità ta’ San :u]epp fis-Santwarju Nazzjonali ta’ San :u]epp Inkurunat kull nhar ta’ Erbg[a f’dawn id-dati: Fit-22 u fid-29 ta’ Jannar 2014 u fi Frar fil-5, fit-12, fid-19 u fis26 filwaqt li f’Marzu din se ssir fit-12 tax-xahar. Matul dawn l-Erbg[at fil-5.30 p.m. jing[ad ir-Ru]arju, Kurunella u Talba lil San :u]epp. Fis-6.00 p.m. /elebrazzjoni tal-Quddiesa bil-prietka, Kant tal-Antifona, Barka Sagramentali u Kant tal-Innu Popolari. Il-Predikatur ser ikun Rev. Dun George Schembri, Membru fi [dan l-Ar/ikonfraternità ta’ San :u]epp. Laqg[a kkan/ellata – Kunsill Lokali {al Tarxien
Il - Kunsill Lokali ta ’ {al Tarxien ;entilment jav]a li l-
laqg[a skedata g[as-Sibt 18 ta ’ Jannar 20 1 4 se ;iet ikkan/ellata. High Tea
Il-Kummissjoni Nisa fi [dan is-So/jetà Mu]ikali Madonna tal-:ilju tal-Imqabba se torganizza High Tea fis-Santana Hotel, il-Qawra, nhar il-{add 26 ta’ Jannar 2014. L-attività hi miftu[a g[al kul[add u ti;i servuta varjetà ta’ ikel. Trasport jitlaq mill-pjazza ewlenija talImqabba fis-1pm. Bookings isiru billi //emplu 79539542 u aktar dettalji jinkisbu mis-sit elettroniku uffi/jali tas-So/jetà Mu]ikali Madonna tal-:ilju www.talgilju.com.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
26 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bil-bit[a, dawl, ilma u toilet. Bil-permess Class B. ?emplu 77200983.
KLASSIFIKATI G{ALL-KIRI
AVVI}I
{a]-}ebbu; ’il barra minn Triq l-Imdina
Ni]barazzaw – trasport – kull xog[ol
GARAXX basement 40 pied x 50 pied, jista’ jintu]a g[al gym, store, uffi//ju e//. ?emplu 79211659.
ALL CLEARANCE TRANSPORT innaddfu djar, fabbriki e// minn kull tip ta’ skart anke materjal tal-kostruzzjoni.
Innaddfu ;onna. Nag[mlu qlug[ ta’ madum tal-art u tal-kmamar tal-banju. Tindif u tiswijiet ta’ bjar, tik[il u tibjid, gypsum, xog[ol ta’ alterazzjonijiet fuq lantik, bdil ta’ soqfa, e//. Servizzi bil-high-up. Xog[ol b’esperjenza kbira. ?emplu 79081719 jew 21433352. www.allclearancemalta.com
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
TA’ magni tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{ G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Sodda sufan
TAS-suede, 60” wisa’ bl-istorage. Prezz €400 jew l-eqreb offerta. ?emplu 99808356.
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differenti. Kalendarji kbar tat-2014, 29cm x 42cm. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press) – 3 Triq Melita, il-Belt Valletta. Kif issibuna – min-na[a tal-Barrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur e// u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq
pbonnici@bonniciprintingpress.com
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
27
SPORT FUTBOL F’G{AWDEX MELITA I DIV.
Nadur Youngsters jer;g[u fl-ewwel post . ........ ......................1 . …...... ......................3 Munxar Falcons: J. Grima, K. Borg, G. Sillato, P. A. Attard, S. Sillato, J. Mercieca (M. Debrincat), J. Calleja (J. Borg), R. Spiteri, J. Grima, D. Farrugia, O. Curmi. Nadur Youngsters: M. Grima (M. Muscat), J. Buttigieg (P. Camilleri), D. Fenech, B. Meilak (F. Camilleri), S. Attard, A. Pulis, A. Simoncic, M. Stojanovic, J. Portelli, A. Portelli, C. Debono. Referee: Fyodor Zammit Munxar F Nadur Y
Nadur Youngsters [adu dak li riedu minn dan il-konfront biex mhux biss kisbu double fuq lavversarji u rritornaw g[ar-reb[, i]da wkoll re;g[u jinsabu jillidjaw il-klassifika. Kienet reb[a meritata fejn mhux biss [olqu diversi /ansijiet, i]da wkoll kienu sfortunati li fi tliet okka]jonijiet laqtu l-lasti. Protagonista g[alihom kien Anthony Portelli li skorja doppjetta. Ma’ Munxar iddebutta lgowlkiper Joseph Grima (eksXewkija T). Kienu Munxar li [ar;u aggressivi imma kienu Nadur li fallew /ans fa/li minn Milos Stojanovic li g[amel l-impossibli meta
b’lasti vojta nkredibbilment xe[et barra. Fit-23 minuta wara Nadur sfortunati meta laqtu lmimduda b’xutt minn barra lkaxxa ta’ Alex Simoncic. Fis-37 minuta frikik ta’ Simoncic kien ikklerjat u mir-rebound ix-xutt ta’ Anthony Portelli spi//a ma’ sieq il-lasta. Minuta wara Paul Anthony Attard waqqa’ filkaxxa lil ANTHONY PORTELLI u wara li tke//a, l-istess captian Naduri feta[ l-iskor. G[at-tieni taqsima Nadur baqg[u japprofittaw millvanta;; numeriku meta wara erba’ minuti ANTHONY PORTELLI re;a’ g[eleb lil Grima. Fit-12-il minuta xutt kross ta’ Alex Simoncic kien imxellef g[al mal-lasta. Nadur komplew jikkrejaw fejn fit-18 ilminuta minn frikik ta’ Simoncic, Adrian Pulis ixxuttja ftit barra b’xutt minn tarf il-kaxxa. Fil-25 minuta Munxar kellhom penalty wara li Saviour Attard waqqa’ lil JOSEPH GRIMA u l-istess attakkant skorja kontra l-eks-tim tieg[u. Fit-33 minuta anke Nadur spi//aw bi plejer inqas meta tke//a Christian Debono g[attieni karta safra. Nadur pero serr[u rashom fis-36 minuta b’x-
utt minn barra l-kaxxa ta’ DAVID FENECH li ssorprenda lil Grima. Doppjetta ta’ Nanapere Victoria H. ….... .....................2 Xag[ra Utd. ….... ...................0 Victoria H: C. Mercieca, J. Pace (R. Grech), N. Borg, D. Camilleri, D. Farrugia, J. Farrugia, S. Nanapere (A. Bezzina), M. Muscat, M.Bezzina, D. Bellotti (J. Holland), D. Mercieca. Xag[ra Utd: D. Galea, A. Farrugia, I. Ruiz Perez, I. Borg, E. Galea (S. Sultana), V. J. Saliba (J. Scerri), J. Buhagiar, J. Bartolo, M. Scerri (J. Azzopardi), J. Achokwu, D. Bartolo. Referee: Chris Lautier Victoria Hotspurs kisbu dou-
ble fuq Xag[ra United u baqg[u jittamaw li jistg[u jispi//aw mal-erbg[a ta’ fuq. Kienet reb[a meritata li ;iet de/i]a b’gowl f’kull taqsima mill-attakkant prolifiku Saturday Nanapere. G[al Hotspurs iddebutta Jonathan Holland (eks-Pieta) li da[al b[ala sostitut fit-tieni taqsima. Fit-18-il minuta Hotspurs fet[u l-iskor meta SATURDAY
NANAPERE kien ]markat filkaxxa minn David Camilleri u wa[du quddiem Galea ma falliex. Fis-37 minuta Xag[ra kellhom frikik ta’ Achokwu u Emmanuel Galea xxuttja ftit barra. Wara l-intervall Xag[ra g[amlu tentattivi biex jiksbu ddraw i]da kienu ]baljati fil-konklu]jonijiet tag[hom. Mal-[in i]da Hotspurs re;g[u bdew jie[du l-inizjattiva u fit-18-il minuta minn frikik ta’ David Camilleri, kien is-sostitut Jonathan Holland li impenja lil Galea. Fis-27 minuta Hotspurs irduppjaw b’azzjoni sabi[a bejn David Camilleri u Jonathan
I Div
. L
Nadur Y 11 Xewkija Ti 11 SK Victoria W11 Kercem A 11 Victoria H 11 Oratory Y 11 Munxar F 11 Xag[ra Utd 11
R
D
T
F
K
Pt
8 1 2 31 12 25 7 3 1 27 8 24 8 0 3 22 8 24 6 2 3 26 12 20 6 1 4 22 12 19 4 1 6 17 17 13 1 0 10 7 47 3 0 0 11 4 38 0
Holland li bidlu l-ballun bejniethom u mill-kross ta’ dan tala[[ar, Muscat ni]]el lejn SATURDAY NANAPERE li millvi/in re;a’ g[eleb lil Galea. Minuta fuq il-[in David Camilleri kellu xutt /entrali minn barra l-kaxxa salvat minn Daniel Galea.
Il-grawnd il-;did ta’ San Lawrenz f’G[awdex
MELITA II DIV.
Grawnd ;did Double g[al St Lawrence Spurs f’San Lawrenz Fit tieni taqsima Spurs
. …..................4 . ….........................1 St Lawrence S: G. Micallef, J. Micallef, F. Grima, M. Cutajar, L. Buttigieg, J. Thewma (J. Hili), M. Vella, C. Cauchi, D. Pace, B. Mambaye (W. Portelli), D. Micallef (S. Sultana). }ebbu; Rovers: B. Saliba, L. Mizzi, C. Cassar, F. Cassar, M. Formosa, S. Galea, G. Portelli, O. Saliba, M. Zerafa, N. Thewma (F. Saliba), M. Cordina. Referee: George Portelli St Lawrence S }ebbu; R
St Lawrence Spurs kisbu reb[a o[ra kovin/enti kontra }ebbu; Rovers biex fl-a[[ar log[ba tat-tieni rawnd re;g[u qab]u fl-ewwel post i]da b’log[ba iktar minn G[ajnsielem. Protagonista l-attakkant Mambaye Boye li skorja tripletta. St Lawrence [ar;u aggressivi u fis-27 minuta minn kross ta’ Louis Buttigieg, MAMBAYE BOYE bir-ras xe[et f’lasti vojta. Fl-40 minuta l-istess MAMBAYE BOYE re;a’ g[eleb lil Saliba.
-
baqg[u l-a[jar u fil-[ames minuta MAMBAYE BOYE kiseb trippletta. Fil-41 minuta St Lawrence kabbru l-vanta;; meta lob ta’ Daniel Pace issupera lil Saliba u approfitta FRANKLIN GRIMA li kompla f’lasti vojta. Mad-90 minuta }ebbu; skurjaw il-gowl ta’ konsolazzjoni permezz ta’ awtogowl ta’ Stefan Sultana.
Sannat i]ommu l-pass G[arb R. …...........................2 Sannat L.................................3 G[arb Rangers: D. Spiteri, T. Bartolo (R. Zammit), M. Grech, S. Attard, S. Harland, C. Cefai, D. Portelli, J. Portelli, C. Attard (R. Vella), Jos. Muscat (Jsf Muscat), C. Mercieca. Sannat Lions: A. Brignoli, P. Camilleri, A. Debono, M. Saliba, F. Xuereb, S. Mizzi, L. Attard, F. De Andrade, C. Xuereb (E. Grima), N. Micallef, I. Manpalao (D. Borg). Referee: Jules Ngangue Sannat Lions minkejja li kellhom xi plejers regolari nieqsa,
xorta kisbu double fuq G[arb
II Div
.
L
St Lawrence S10 G[ajnsielem 9 Sannat L 10 }ebbu; R 10 Qala S 9 G[arb R 10
R
6 6 5 2 2 2
D
T
2 2 1 2 1 4 4 4 2 5 2 6
F
26 30 16 12 14 14
K
Pt
15 20 17 19 16 16 23 10 16 8
25 8
Rangers u sa[[ew it-tielet post. Sannat wara 9 minuti fet[u liskor minn FERNANDO DE ANDRADE bi frikik dirett u minuta biss wara G[arb kisbu ddraw minn CHRIS GAFA birras. Il-Lions re;g[u marru minn fuq ]ew; minuti wara minn LUKE ATTARD. {ames minuti fit-tieni taqsima Fernando De Andrade falla penalty g[al Sannat imma fil-41 minuta kellhom penalty ie[or wara li FERNANDO DE ANDRADE twaqqa’ minn Matthew Grech u l-istess attakkant Bra]iljan din id-darba ma falliex. }ew; minuti fuq il-[in G[arb g[amlu t-telfa ristretta meat SAM HARLAND wara pass ta’ Gafa.
Dan l-a[[ar kien inawgurat grawnd tal-futbol f’San Lawrenz G[awdex, mis-Segretarju Parlamentari g[ar-Ri/erka, Innovazzjoni, }g[a]ag[ u Sport, Dr Stefan Buontempo u millMinistru g[al G[awdex Dr Anton Refalo. Stefan Buontempo qal li dan linvestiment ifisser li l-isportivi G[awdxin mhux biss se jkollhom fa/ilitajiet ta’ livell g[oli imma se jkollhom l-istess opportunità daqs sportivi Maltin kemm min[abba l-fa/ilitajiet kif ukoll li minn din is-sena lisportivi jistg[u jibbenefikaw individwalment mill-Iskema Sportiv G[awdxi meta jie[du sehem f’kompetizzjonijiet f’Malta. Il-Ministru g[al G[awdex Anton Refalo [abbar kif fi]]mien li ;ej se ji;i inawgurat kemm il-pitch ta]-}ebbu; li jinsab fl-iskola primarja u lpitch f’Ta’ Ker/em. Se jkun qed isir xog[ol ukoll fuq il-grawnds ta’ G[ajnsielem, il-Qala u lG[arb sabiex b’hekk kull ra[al u tim f’G[awdex ikollu post adeg-
wat g[at-ta[ri;. Intant kien iffirmat ukoll ftehim bejn il-Gvern u l-Gozo Football Association b’valur ta’ nofs miljun ewro, misSegretarju Parlamentari Buontempo u l-President talGFA Alvin Grech. Permezz ta’ dan il-ftehim se jsiru diversi xog[lijiet fi grawnds differenti madwar il-g]ira G[awdxija u anke xog[lijiet fil-Gozo Stadium biex ikun jista’ jilqa’ lkompetizzjoni tal-UEFA U17 f’Mejju. Is-Segretarju Parlamentari Buontempo sa[aq li b’dan linvestiment, il-klabbs G[awdxin se jkunu jistg[u jattiraw klabbs barranin g[al training camps f’G[awdex g[ax ser ikollhom fa/ilitajiet li jippermettu biex ji;i attirat turi]mu sportiv. Il-Ministru Refalo semma kif minn din l-inizjattiva se jkunu qed igawdu wkoll id-dixxiplini tal-baseball, tar-rugby u talatletika peress li dawn ser ikunu jistg[u jag[mlu u]u minn dawn il-fa/ilitajiet g[at-ta[ri; tag[hom.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
28
SPORT
IASC
Bir]ebbu;a Tigers promossi Bir]ebbu;a Tigers a//ertaw mill-promozzjoni g[all-Ewwel Divi]joni tal-IASC meta g[elbu lil Luqa Juniors 3-1 f’wa[da mit-tliet parti mit-Tieni Divi]joni li ntlag[bu fi tmiem il;img[a. Fil-partiti l-o[ra Safi AFC g[elbu lil Birkirkara u Zabbar Crystal Blues dawru telfa f’reb[a kontra G]ira Utd.
Luqa Juniors .........................1 Bir]ebbu;a T .........................3
Luqa Juniors iltaqg[u kontra Bir]ebbu;a Tigers, f’log[ba ferm importanti li mill-ewwel minuti tag[ha wriet li se tkun ferm kombattuta mi]-]ew; na[at. Kienu Luqa Juniors li fet[u l-iskor fil-21 minuta per-
mezz ta’ Marlon Farrugia. Vanta;; li i]da ma gawdewhx [afna g[aliex wara tmien minuti, Bir]ebbu;a Tigers ;abu ddraw permezz ta’ Andrea Cutajar u hekk baqg[u sal-mistrie[. Fit-tieni taqsima kien hemm log[ob verament sabi[ biddifi]i dejjem attenti. Fid-59 minuta, Bir]ebbu;a marru filvanta;; permezz ta’ Ronnie Celeste li re;a’ rdoppja fl-64 minuta biex g[alaq il-partita fuq il-punte;; ta’ 3-1 favur Bir]ebbu;a Tigers. B’din irreb[a, Bir]ebbu;a a//ertaw minn post fl-Ewwel Divi]joni listagun li ;ej. Referee: Ray Tabone
Zabbar CB .............................2 G]ira Utd ...............................1
Zabbar Crystal Blues g[elbu lil G]ira Utd 2-1 wara li dawru telfa f’reb[a. Log[ba ferm sabi[a u kalma bil-ballun tiela u nie]el il-[in kollu. Kienu G]ira Utd li fet[u l-iskor permezz ta’ Rowen Camilleri wara azzjoni personali. Fit - tieni taqsima Zabbar Crystal blues dehru jwettqu rimonta meta fil - 45 minuta ;abu d - draw permezz ta ’ Clayton Micallef u fil - 65 minuta kisbu il - goal tar - reb[a permezz ta ’ Christian Bugeja . Reb[a meritata g[al Zabbar Crystal Blues li fil - klassifika ;enerali issa qab]u lil - istess
G]ira Utd .
Birkirkara St Joseph iltaqg[u kontra Safi AFC f’log[ba o[ra importanti li fiha ]-]ew; na[at bdew jittamaw jisperaw li xi [add minnhom jikkwalifika g[all-Interleague. Bida tajjeb g[al Safi AFC li mill-ewwel inxte[tu fuq lattakk. Kien Mark Fenech li po;;a lil Safi AFC fil-vanta;; wara biss 6 minuti b’xutt b’sa[[tu minn fuq il-lemin millvi/in. Fil-15-il minuta, Eric Zammit irdoppja g[al Safi AFC li
mbag[ad dehru li [adu ir-riegni tal-partita f’idejhom. Sekondi minn tmiem l-ewwel taqsima Birkirkara St Joseph, kellhom penalty wara li difensur ta’ Safi AFC deher imiss il-ballun b’idu. Elton Cachia da[[al lit-tim tie[gu fil-log[ba. Wara il-mistrie[, Birkirkara [ar;u iktar determinati u g[amlu minn kollox biex i;ibu d-draw. Huma kienu ferm sfortunati wara li laqtu il-lasta darbtejn u sa[ansitra kellhom ]ew; /ansijiet salvati minn fuq il-linja. Fl-a[[ar minuta Andrew Attard issi;illa r-reb[a ghal Safi AFC wara li [arab wa[du g[al 3-1. Referee: Lorry Sammut
Paul Bradley kellu 19-il run u Joy Ghoseroy seba’ runs li wasslu t-tim g[ar-reb[. G[attim ta’ Melita Andrew Naudi, Gordon Hewitt, Sumair Khan u Pierre Naudi [adu wicket kull wie[ed. Intant is-Sibt li ;ej se tintlag[ab log[ba ta’ [biberija g[al kulmin jixtieq jibda jipprattika l-cricket waqt li bejn id-9 a.m. u l-10.30 a.m. filgrounds tal-cricket fil-Marsa stess ikun hemm is-Sunoco Cricket Academy.
Tony Azzopardi jifra[ bl-innings tieg[u
Referee: Dorian Caruana
Birkirkara SJ ........................1 Safi AFC ................................3
CRICKET
Marsa jeg[lbu lil Melita Fi tmiem il-;img[a tkompla l-Kampjonat tax-xitwa talCricket b’log[ba bejn Marsa CC u Melita CC.Kienu Marsa li [ar;u rebbie[a biex kisbu 13-il punt waqt li Melita [adu tnejn. Kienu Melita li bdew jibbattjaw. Simon Lavendar (16-il run) u Tim Wheeler (6 runs) fet[u l-innings u kienu ma[ru;in fir-raba’ u l-[ames over rispettivament. Wara filcrease iltaqg[u Chris Riordan u Andrew Naudi li bejniethom
g[amlu mitt run. Naudi kien g[amel 62 run qabel ma kellu jirtira. Huwa g[amel 10 fours waqt l-innings tieg[u. Riordan g[amel 36 u g[amel four wie[ed. Warajhom da[al John Grima li g[amel 12-il run. Melita wara l-overs tag[hom kellhom total ta’ 166 run biex sa fl-a[[ar kien hemm skor tajjeb f’dan il-kampjonat. G[al Marsa Ewen Prezens, Will Nicholls, Paul Bradley u Ravi Sharma [adu wicket kull
wie[ed. Marsa fet[u b’Tony Azzopardi (24 run) u Zubair Raja (38 run), li g[amlu koppja tajba bi 73 run. Raja kien aktar aggressiv billi skorja kiseb ]ew; fours u ]ew; sixes. Ravi Sharma g[amel 20 run, Malcolm Crabbe 18-il run u Ewen Prezens wara li kien evita li jin[are; LBW meta kellu ]ew; runs spi//a b’16-il run u skorja ]ew; sixes kbar biex bidel il-log[ba li daret favur il-Marsa.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
29
SPORT A-LEAGUE
Melbourne Heart jistg[u jiksru rekord negattiv G[ada Melbourne Heart jistg[u jiksru r-rekord negattiv tal-A-League g[all-aktar tim b’partiti ming[ajr reb[ meta jilqg[u lil Newcastle Jets flAAMI Park. Heart li mag[hom jilg[ab ilcaptain Malti Michael Mifsud, ilhom ming[ajr reb[a fl-a[[ar 20 partita, inklu] 14-il log[ba dan l-ista;un u jinsabu fl-a[[ar post b’disa’ punti ta[t it-tim ta’ qabilhom. Intant ir-rivali ;irien Melbourne Victory jistg[u jitilg[u fit-tieni post tal-klassifi-
ka b’reb[a g[and Wellington u jekk ir-ri]ultati l-o[ra jmorru favur tag[hom. Sydney wkoll se jippruvaw iwaqqfu serje negattiva ta’ erba’ partiti ming[ajr reb[ meta s-Sibt jilqg[u lil Central Coast Mariners. Western Sydney Wanderers se jippruvaw jirritornaw g[ar-reb[ kontra t-tim fil-forma ta’ Adelaide United il-{add. Il-konfront fil-Coopers Stadium se jkun it-tielet wie[ed g[all-Wanderers fi tmien t’ijiem wara li reb[u d-derby ta’ Sydney
qabel tilfu 3-1 kontra Melbourne Victory t-Tlieta. It-tim immexxi minn Tony Popovic li jinsab fit-tieni post, se jkollu sfida o[ra fil-15-il ;urnata kontra Adelaide li ilhom ma jitilfu fl-a[[ar [ames partiti u fl-a[[ar [ar;a g[elbu lil-liders Brisbane 2-1. Min-na[a tag[hom Brisbane se jmorru g[and Perth Glory llum fejn g[at-tim ta’ Mike Mulvey, li g[andu erba’ punti vanta;; f’ras il-klassifika, mistenni jirritiorna l-attakkant Besart Berisha.
FL-ITALJA
Sentenza sospi]a g[al Verona Il-klabb tas-Serie A Verona ing[ata sentenza sospi]a g[al sena tal-g[eluq ta’ parti millistadium wara kant razzista fil - log[ba kontra Napoli l {add. Fi stqarrija l-Lega tas-Serie A qalet li l-partitarji ta’ Verona kienu abbu]aw mill-midfielder ta’ Napoli Pablo Armero b’dik li sej[et “im;ieba diskriminatorjafuq ba]i razzjali”. B’ri]ultat ta’ dan Verona ing[ataw sospensjoni ta’ parti mill-istadium fejn se jkollhom il-’Curva Sud’ mag[luqa. Dan ifisser li Verona mhux se jkunu qed ji;u kastigati diment li ma jer;g[ux jag[mlu offi]a simili g[al perjodu ta’ sena fjen imbag[ad jistg[u jittie[du wkoll passi ulterjuri. It-telfa li ;arrbu Verona kontra Napoli rathom jin]lu fis-sitt post fis-Serie A.
X’laqatna din il-;img[a L-isem li kien fuq fomm kul[add fi tmiem il-;img[a flItalja kien dak ta’ Domenico Berardi li skorja l-erba’ gowls ta ’ Sassuolo fir - reb[a fuq Milan. Il-futbol huwa mimli stejjer ta’ plejers li kienu filpost it-tajjeb fil-[in it-tajjeb, biex minn [add, saru dak li huma llum. L-istorja ta’ dan il-plejer ta’ 19-il sena mhix differenti . Erba ’ snin ilu Berardi , li kien jg[ix f ’ Bocchigliero fil - provin/ja ta’ Cosenza, mar jiltaqa’ ma’ [uh li kien qed jistudja f ’ Modena . Waqt li kien Modena lag[ab log[ba 5-aside ma’ xi [bieb u hemm rah l-iskawt ta’ Sassuolo, Luciano Carlino li mill-ewwel ittesserah fl-akkademja tal-klabb. Ilbqija, kif jg[idu, huwa storja, u llum Berardi huwa kompropjetà ta’ Sassuolo u Juventus b ’ dawn tal - a[[ar mistennija jakkwistawh g[al kollox. Dan l-ista;un Berardi skorja 11-il gowl fil-kampjonat, u bilhat-trick li skorja kontra Sampdoria sar ir-raba’ l-i]g[ar plejer li qatt skorja hat-trick fisSerie A. Bl-erba’ gowls kontra Milan, Berardi sar sa[ansitra ittieni l-i]g[ar plejer li skorja erbg[a f’log[ba fis-Serie A wara l-le;;endarju Silvio Piola. ➤
FORMULA 1
Summit g[at-timijiet Il-kapijiet tat-timijiet talFormula 1 se jiltaqg[u flI]vizzera l-;img[a d-die[la biex jiddiskutu l-futur tal-isport. Fost il-proposti diskussi, lakbar wa[da hi dwar kif se jitnaqqsu l-ispejje], su;;ett li beda ji;i diskuss fl-a[[ar laqg[a talKunsill tal-World Motor Sport f’Di/embru. Is-summit se jsir fit-22 taxxahar f’:inevra “u mistenni li jiffoka fuq ir-regolamenti li tressqu lejn tmiem is-sena l-o[ra u d-direzzjoni li jrid jie[u l-
isport”. L-introduzzjoni ta’ massimu fuq in-nefqa ta’ kull tim [olqot kaos fl-2009 u l-Ferrari kienu heddew li jirtiraw mill-isport. Dakinhar l-FIA idd/idiet li twarrab l-ideja imma issa re;g[et se tkun diskussa wara li bosta timijiet ammettew li trid issir xi [a;a biex tonqos innefqa. Il-mira hi li l-Formula 1 ma jibqax ikollha dejjem l-istess rebbie[a g[aliex dan hu perikolu] g[all-isport.
INGILTERRA
Rafael u Fabio se j[allu lil Manchester United It-tewmin Bra]iljani Rafael u Fabio “wisq probabbli” li j[allu lil Manchester United fi tmiem l-ista;un skont l-a;ent tag[hom. I]-]ew; difensuri ta’ 23 sena naqsu milli jistabilixxu lilhom infushom b[ala plejer regolari fl-ewwel [dax kemm ta[t l-eks manager Alex Ferguson kif ukoll David Moyes sa minn
Domenico Berardi jiskorja l-ewwel minn erba’ gowls tieg[u g[al Sassuolo kontra Milan u li da[[luh fl-istorja tas-Serie A
meta marru Old Trafford fl2008. Waqt li Rafael lag[ab aktar minn [uh, il-manager Moyes kien rpapurtat li qal li jkun kuntent li j[allihom jitilqu l-klabb. Fabio ntbag[at ma’ QPR b’self l-ista;un li g[adda u b[alissa qed jissemma li jista’ jsie[eb lil Cardiff City dan ixxahar imma l-a;ent ta]-]ew;
plejers, Cassiano Pereira qal li lebda plejer m’hu se ji//aqlaq sa tmiem l-ista;un. “Ma naf xejn dwar dawn ixxnig[at ta’ Cardiff. Na[seb li huma biss spekulazzjonijiet,” qal Pereira. “G[alissa nista’ ng[id biss li se jibqg[u f’Manchester sa tmiem l-ista;un imma fis-sajf hemm probabbilta` kbira li jitilqu.”
➤ Bil-gowl li skorja kontra Norwich, Gareth Barry ta’ Everton sar id-29 plejer Ingli] li skorja 50 gowl kemm ilu li twaqqaf il-Premier League flIngilterra. B’kollox, Barry sar il81 plejer li la[aq dan it-tragward fil-Premier League. ➤ Manuel Neuer (Bayern Munich), Dani Alves (Barcelona), Thiago Silva
(PSG),
Sergio Ramos (Real Madrid), Philipp Lahm (Bayern), Andres Iniesta (Barcelona), Xavi (Barcelona), Cristiano Ronaldo (Real Madrid), Lionel Messi (Barcelona), Franck Ribery (Bayern), Zlatan Ibrahimovic (PSG) huma l-11 il-plejer li jiffurmaw it-tim tas-sena tal-FIFPRO. Interessanti wie[ed jinnota li f’dan it-tim m’hemm ebda plejer mill-Premier League flIngilterra jew mis-Serie A flItalja. It-tim huwa ffurmat minn plejers ta’ Bayern Munich, Barcelona, Real Madrid u PSG. Prova o[ra li l-futbol tal-lum qed ikompli jifred grupp ]g[ir ta’ klabbs finanzjarment f’sa[[ithom mill-o[rajn. Kontra x-xewqa tal-partitarji ta’ Hull City, is-sid talklabb Assem Allam talab lil FA sabiex ittih permess jibdel lisem tal-klabb storiku g[al Hull Tigers. Quddiem dak li jista’ jitqies b[ala daqqa ta’ [arta lillistorja tal-klabb, Allam issa qed jg[id li jekk ma jing[atax dan ilpermess i[alli l-klabb fi ]mien 24 sieg[a. “{add ma jista’ jiddubita d-de/i]jonijiet tieg[i filbusiness. Mhux se nippermetti dan” qal Allam. Forsi lil Allam [add ma qallu li l-klabb tieg[u mhux business biss imma entità li mag[ha tidentifika ru[ha lbelt ta’ Hull u l-partitarji tat-tim. I]da Allam ma’ tantx jinteressah mill-partitarji u bi twe;iba g[allkant tal-partitarji “Hull City salmewt”, wie;eb “jistg[u imutu x’[in iridu”. Jekk l-FA tag[ti dan il-permess tkun qed tag[ti certifikat, jekk qatt kien hemm b]onn, li r-ru[ tal-futbol intilfet u li dak li jg[odd huwa biss ilflus. ➤
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
30
SPORT
TENNIS – OPEN TAL-AWSTRALJA
Djokovic u Serena Williams jibqg[u jirb[u I/-Champion renjanti Novak Djokovic ftit t[abat fis-s[ana ta’ Melbourne biex g[adda g[at-tielet round tal-Open tal-Awstralja. IsSerb li kellu [asda kmieni fillog[ba meta lewa l-g[aksa x-xellugija, issupera wkoll it-temperatura ta’ 41.5 gradi biex g[eleb lil Leonardo Mayer 6-0, 6-4, 6-4 f’anqas minn sag[tejn. Djokovic li g[al darb’o[ra kellu jsegwih il-kow/ Boris Becker, kabbar is-serje ta’ reb[ g[al 26 log[ba konsekuttiva u issa l:img[a jilg[ab kontra Istomin talUzbekistan li elimina lir-Russu Dmitry Tursunov. Tomas Berdych tar-Repubblika ?eka [alla mpressjoni mill-aqwa fir-reb[a fi tliet sets li kellu fuq ilFran/i] Kenny De Schepper waqt li l-:ermani] Mayer [a [ames sets biex elimina lir-Russu Youzhny. Il-Fran/i] Richard Gasquet wkoll kien kuntent li elimina l-isfida tal-veteran Russu Nikolai Davydenko 7-6, 6-4, 6-4 u lIspanjol Tommy Robredo [a set aktar biex issupera lill-Fran/i] Benneteau, l-istess kif g[amel lIspanjol seed nru 3 David Ferrer li g[eleb f’erba’ sets lill-Fran/i] Mannarino. Komplew javvanzaw ukoll it-
Taljan Fognini, l-Pollakk Janowicz u l-Amerikan Sam Querrey. Is-seed nru 1 fost in-nisa Serena Williams, rebbie[a [ames darbiet ta’ dan l-Open, [adet biss 63 minuta biex g[elbet lis-Serba Vesna Dolonc 6-1, 6-2. B’din ir-reb[a ta’ rutina, Serena Williams da[let filkotba tal-istorja meta la[qet irrekord ta’ Margaret Court ta’ 60 reb[a fl-era tal-Open fit-turnament fl-Awstralja. Fir-round li jmiss Williams tilg[ab kontra sSlovakka Daniela Hantuchova li eliminat li/-?eka Karolina Pliskova. Is-seed nru 4 Li Na temmet ittamiet tal-I]vizzera ta’ 16-il sena Belinda Bencic meta eliminatha fi straight sets 6-0, 7-6. L-Awstraljana Samantha Stosur, seed nru 17 ukoll g[addiet g[attielet round b’reb[a fa/li 6-2, 6-0 fuq il-Bulgara Pironkova waqt li Awstraljana o[ra, Casey Dellacqua reb[et 6-3, 6-0 fuq ilBel;jana Kirsten Flipkens. Is-Serba Ana Ivanovic, seed nru 14 kompliet tavvanza b’reb[a 6-1, 6-2 fuq il-:ermani]a Beck u l-istess g[amlu t-Taljana Flavia Pennetta, l-Kanadi]a Bouchard u r-Russa Ekaterina Makarova.
L-Awstraljana Casey Dellacqua ti//elebra r-reb[a fuq il-Bel;jana Kirsten Flipkens
ATLETIKA - DOPING
Powell jg[id li nesa x’kien jisimhom il-pilloli Iwa[[al fit-trainer Kanadi] ta’ dixxendenza Maltija Chris Xuereb Li sprinter :amajkan Asafa Powell li nstab po]ittiv g[al sustanzi projbiti s-sena l-o[ra, qal lill-panel ta’ dixxiplina li ma ni]]ilx isem il-pilloli supplimentari li kien qed jie[u g[aliex ma setax jiftakar x’kien jisimhom. L-eks holder tar-rekord taddinja fil-100m li qed jiffa//ja sentejn sospensjoni jekk jinstab [ati bi vjolazzjoni tad-doping, kien instab po]ittiv g[as-sustanza oxilophrine waqt il-kampjonati nazzjonali li saru f’:unju. Skont Powell li kien mitlub jixhed g[al tliet sig[at qudidem tliet membri tal-panel ta’ dixxiplina kontra d-doping fil-:amajka, is-supplimenti li kienu provduti lilu mir-trainer il-;did qatt ma kien sema’ bihom u kien g[amel sitt sig[at ri/erka fuqhom qabel [adhom. “Ma stajtx niftakar isimhom,” qal Powell li g[andu 31 sena u li hu wie[ed minn [ames :amajkani li nstabu po]ittivi filKampjonati Nazjonali. L-eks sie[ba tat-ta[ri; ta’
Powell, Sherone Simspon kienet wa[da minn dawk li nstabet po]ittiva u dehret quddiem ilpanel il-;img[a l-o[ra. Il-ka] tag[ha jkompli fl-4 ta’ Frar. I]-]ew; sprinters qed iwa[[lu fit-trainer il-;did Kanadi] b’dixxendenza Maltija, Chris Xuereb li tahom is-supplimenti, inklu] l-Epiphany D1 li minn dakinhar instab li fiha loxilophrine. Xuereb /a[ad li pprovda lillatleti b’sustanzi li j]idu lprestazzjoni tag[hom u qal li latleti jridu jerfg[u ir-responsabbilta` tag[hom meta jfallu e]ami tad-doping. Xuereb qal li beda ja[dem ma’ Powell u l-a;ent tieg[u Paul Doyle f’Mejju tal-2013 u rresponsabbilta` tieg[u kienet li jipprovdi terapija ta’ massa;;i kif ukoll g[ajnuna ta’ x’ikel ;enerali g[andhom jie[du dawn it-tip ta’ atleti. Hu qal li l-atleti kienu qed ibatu minn injuries kroniki meta beda ja[dem mag[hom. “{dimt iebes [afna spe/jal-
Asafa Powell qed isostni li kien it-tabib ta’ dixxendenza Maltija Chris Xuereb li tah il-pilloli
ment ma’ Powell u Simpson blinjuries li kellhom u l-aktar importanti hu li qatt ma pprovdejthom b’sustanzi llegali. Dak li
rrakkomandajt kienu vitamini, kollha vitamini li jinxtraw minn kull [anut ta’ nutrizzjoni u kienu ta’ ditti kbar. :ejt ordnat mill-
a;ent u l-atleti biex nixtri jien dawn il-vitamini u kull vitamina li rrakomandjat kienet murija lill-kow/ tal-klabb Stephen Francis li wkoll ikkonferma li ma kien fihom xejn u ma kienux dawk li nstabu fit-testijiet ta’ Asafa u Sherone,” qal Xuereb. “Barra dan il-vitamini kollha li pprovdejt kienu legali skont ilpulizija Taljana. Ma nafx x’kienu qed jie[du aktar l-atleti barra dak li tajthom jien. G[alkemm nissu;;erixxi /ertu vitamini, sta g[alihom jekk ja//ettwax il-parir tieg[i jew le. Tidher ovvja li l-atleti [adu xi [a;a o[ra li ma qalulix biha. Irrispondejt il-pulizija Taljana g[al kull mistoqsija li g[amluli u ma kontx arrestat kif kien allegat. Kont biss interrogat g[al ftit sig[at u liberu li nitlaq b[al Powell.” Powell li kellu r-rekord taddinja fil-100m mill-2005 sakemm kisirulu l-kompatrijott Usain Bolt fl-2008 qal li ma kkonsultax mal-kow/ qabel [a ssupplimenti l-;odda.
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
31
SPORT FUTBOL
DIXXIPLINA
Wayne Rooney g[adu mhux lest biex jirritorna g[al log[ob
Sebg[a tal-Premier sospi]i
L - attakkant ta ’ Man Utd Wayne Rooney g[adu mhux f ’ kundizzjoni tajba biex nhar il - {add jilg[ab kontra Chelsea fil - kampjonat . Rooney we;;a ’ fit - telfa li sofrew Man Utd fl -1 ta ’ Jannar kontra Tottenham u matul dawn l - a[[ar ;img[at kien l - E;ittu fejn kien qed jirkupra . Madankollu jidher li Rooney g[adu mhux lest biex jilg[ab fi Stamford Bridge kif ukoll tlett ijiem wara fit - tieni leg tal - League Cup kontra Sunderland . Kontra Sunderland , Mna Utd kienu tilefu l - ewwel leg 2 1 u jidher li Moyes se jserra[ lil Rooney kontra Chelsea bit tama li dan ikun disnponibbli g[al kontra Sunderland . Ta min jiftakar li Man Utd , kontra Chelsea se jkollhom ukoll lil Van Persie niqes min[abba injury . Dan tal - Wayne Rooney mistenni jitlef il-log[ba kontra Chelsea Intant , il - manager ta ’ Man akku]a tal - FA wara li ikkritika a[[ar ilu sitt ;img[at barra waqt li Chelsea qeg[din it mill - azzjoni . B[alissa Man tielet , ]ew; punti ta[t il - lead - Utd David Moyes ikkonferma lir - referee tal - partita kontra li mhux se jikkontesta l - Sunderland Andre Marriner . Utd qeg[din fis - seba ’ post fil - ers Arsenal .
TRASFERIMENTI
Carlton Cole i;edded il-kuntratt ma’ West Ham L-attakkant ta’ West Ham United Carlton Cole ;edded ilkuntratt tieg[u mal-klabb b’sena u nofs o[ra. Cole, li g[andu 30 sena kien [alla lil West Ham f’Mejju li g[adda imma re;a’ ing[aqad mal-klabb f’Ottubru tal-2013. Dakinhar kien iffirma kuntratt ta’ tliet xhur u issa iffirma kuntratt li se jorbtu g[al sena u nofs o[ra. Dan l-ista;un, s’issa, Cole skurja erba’ gowls fi 11-il log[ba. Fl-a[[ar ;img[at QPR kienu urew interess f’Cole imma l-Hammers a//ertaw mill-firma ta’ Cole biex b’hekk ikollhom player li jimla l-post ta’ Andy Carroll li dan l-a[[ar kien qed ikun dejjem imwe;;a’. BAINES - Skond rapporti fil;urnali Ingli]i Leighton Baines ta’ Everton mistenni j;edded ilkuntratt tieg[u mal-klabb u b’hekk jikkonferma li mhux se jmur jilg[ab ma/-champions Man Utd. Matul dawn l-a[[ar xhur, l-eks manager ta’ Everton David Moyes li mar imexxi lil Man Utd kemm-il darba ipprova j[ajjar lil Baines imur ma’ Man Utd. Baines, li g[andu 29 sena kien ing[aqad ma’ Everton fl-2007 ming[and Wigan u dakinhar Everton kienu [allsu s-somma ta’
sitt miljun lira sterlina. Hu mifhum li jekk Baines I;edded ilkuntratt ma’ Everton dan se jkollu salarju ta’ madwar 75 elf lira sterlina fil-;img[a. Man Utd, fil-bidu tal-ista;un di;a’ ippre]entaw ]ew; offerti g[al Baines imma Everton irrifjutaw dawn l-offerti. Ta min jiftakar li Man Utd, qabel lista;un akkwistaw lill-midfielder Fellaini ming[and Everton g[assomma ta’ madwar 27.5 mi8ljun lira sterlina u dan tal-a[[ar iddi]appunta bil-kbir. MATIC – Il-midfielder ta’ Benfica Nemanja Matic se jirritorna ma’ Chelsea wara li telaqhom tliet snin ilu u l-Blues se jkunu qed i[allsu s-somma ta’ madwar 21 miljun lira sterlina g[as-servizzi tieg[u. F’Jannar tal-2011 meta Matic [alla lil Chelsea dawn kienu ir/ivew 5 miljun lira sterlina g[alih u fl-istess trasferiment kien hemm involut id-difensur David Luiz. Ilmanager ta’ Chelsea Jose Mourinho mal-ewwel identifika lil Matic b[ala l-player li jrid g[al quddiem id-difi]a u dawn se ju]aw il-flus li se jqilg[u millbejg[ ta’ Kevin de Bruyne li se jing[aqad ma’ Wolfsburg. Matic kien ori;inarjament ing[aqad
Cole ;edded il-kuntratt ma’ West Ham
ma’ Chelsea ming[and il-klabb Slovakk MFK Kosice. DIAMANTI – Rapporti fil;urnali Taljani qed isostnu li Alessandro Diamanti ta’ Bologna qed jinteressa klabbs fi/-?ina. Fost dawn il-klabb hemm dak ta’ Guangzhou Evergrande, klabb li hu immexxi mill-eks kow/ tat-tim nazzjonali Taljan Marcello Lippi. Hu mifhum li Bologna qed jitolbu ssomma ta’ madwar 12-il miljun ewro g[al Diamanti. NANI – Valencia huma vi/in li jakkwistaw lill-winger ta’ Man
Utd Nani, dejjem jekk Peter Lim, negozjant kbir minn Sangapore jing[ata d-dritt li jakkwista lillklabb Spanjol. Lim, negozjant li ipprova jakkwistaw lil Liverpool lura fl-2010 sa llum se jkun jaf jekk l-offerta ta’ 250 miljun lira sterlina hux se tkun a//ettata minn Valencia. L-a;ent ta’ Nani, Jorge Mendes di;a’ kellu diskussjonijiet ma’ Lim u jidher li t-tnejn li huma di;a’ qablu fuq Nani. BIANCHI – L-a;ent talattakkant ta’ Bologna Rolando Bianchi ammetta li l-klijent tieg[u qed ifittex klabb ie[or. B[alissa Bologna qeg[din f’diskussjonijiet ma’ Floccari ta’ Lazio u jekk dan tal-a[[ar jiffirma mag[hom Bianchi ifittex klabb ie[or. Fost klabbs interessati fl-eks player ta’ Torino hemm Sampdoria, Chievo u West Brom RUIZ – PSV Eindhoven [abbru li akkwistaw lillattakkant ta’ Fulham Bryan Ruiz b’self sa tmiem l-ista;un. Ruiz, li hu l-captain tat-tim nazzjonali tal-Costa Rica g[andu 28 sena u fl-2011 kien iffirma ma’ Twente. Ma’ Fulham Ruiz ma tantx kellu wirjiet tajba u b’hekk g[a]el li jer;a’ jmur jilg[ab fl-Olanda.
Aidan Azzopardi ta’ Rabat Ajax kien sospi] ]ew; partiti mill-Kummissarju tadDixxiplina tal-MFA. Il-goalkeeper Pavle Velimirovic tal-istess Rabat kien sospi] log[ba flimkien ma’ Fabio Vignaroli ta’ Balzan, Andre` Scicluna ta’ Floriana, Lukas Duriska ta’ Mosta, Victor Bellia ta’ Naxxar Lions u Stefano Biancardi ta’ Sliema. Mill-Ewwel Divi]joni luffi/jal ta’ G]ira United Don Spagnol ;ie sospi] sena sal-14 ta’ Jannar 2015 u l-kit managers ta’ Gudja Utd George Caruana u dak ta’ Pieta` H. Anthony Cassar ;ew sospi]i log[ba kull wie[ed. Il-kow/ ta’ St. George’s Edgar Degabriele ukoll kien sospi] ]ew; partiti. B[ala plejers Pellegrino Albanese ta’ Msida SJ ;ie sospi] ]ew; partiti waqt li Dylan D’Agostino ta’ Gudja Utd, Melvin Busuttil ta’ {amrun Spartans, Matthew Borg II u Nigel Rizzo ta’ Melita, Glenn Tanti u Josuel Spiteri ta’ }ejtun u Zvezdan Vukovic ta’ }urrieq kollha sospi]i log[ba. Mit-Tieni Divi]joni kienu sospi]i log[ba Paola Ciantar (Dingli S), Alistair Scerri (G[arg[ur), Adrian Gatt (Marsaskala), Robert Perkins (Mellie[a), Matthew Calleja Cremona (Pembroke), Rodney Galea (Senglea) u Thomas Caruana (Zabbar SP). Fit-Tielet Divi]joni ;ew sospi]i Elton Dimech u Kenneth Spiteri (G[axaq), Karl Magri, Clayton Mifsud u Andrea Hammett (Kalkara), Jean Claude Vella (Marsaxlokk), Joseph Munyao Mwema (Mtarfa), Justin Zammit (Sirens) u Darren Rapa (St. Venera L.). FUTBOL
Jg[addu Man City
Man. City g[addew g[ar-raba’ rawnd tal-FA Cup wara li g[elbu lil Blackburn Rovers bi skor ta’ 50. City iddominaw mill-bidu sala[[ar u fet[u l-iskor permezz tassolitu Negredo. Dan tal-a[[ar skurja wkoll it-tieni gowl. Dzeko g[amilhom 3-0 u 5-0 fit-tieni taqsima u Aguero kien skurja r-raba’ wie[ed. Issa s-Citizens jaffrontaw lil Watford fir-rawnd li jmiss.
Ri]ultati FA Cup
Man City v Blackburn R
5-0
Catania v Siena Milan v Spezia Napoli v Atalanta
1-4 3-1 3-1
Coppa Italia
www.maltarightnow.com
Il-{amis 16 ta’ Jannar, 2014
32
LOKALI
Mara ta’ 37 sena minn San Pawl il-Ba[ar tinsab fil-periklu tal-mewt wara in/ident ikra[ li se[[ ilbiera[ waranofsinhar fi Triq is-Salini, fin-Naxxar. Jirri]ulta li l-mara g[al xi ra;uni kellha impatt head-on bil-vettura li kienet qed issuq, ma’ trakk li kien qed jinstaq minn ra;el ta’ 28 sena min-Naxxar. L-imaptt tant kien qawwi li l-vettura tal-mara sofriet [sarat estensivi u nqabdet fl-istess vettura. Fuq il-post waslu membri tal-Protezzjoni ?ivili li bdew b’operazzjoni ta’ salvata;; biex jo[or;u lill-mara mit-tifrik. Fuq il-post wasal ukoll tim mediku mill-Isptar Mater Dei li taw l-ewwel g[ajnuna u [adu lill-mara l-isptar permezz ta’ ambulanza, u fejn ;iet i//ertifikata li tinsab f’qag[da kritika.
De/i]joni minkejja li l-pro;ett pilota dwar il-koedukazzjoni g[adu f’nofs le[ja L-MUT sorpri]a bid-de/i]joni u tg[id li kumitat intern fl-iskola ta’ Pembroke imwaqqaf biex jevalwa l-pro;ett pilota baqa’ ma ltaqax mill-bidu tas-sena skolastika Hermann Micallef
Il-Union Maltija tal-G[alliema (MUT) tinsab sorpri]a bidde/i]joni li ttie[det biex il-klassijiet tal-ewwel sena tas-sekondarja fl-iskejjel tal-istat ikunu m[allta mis-sena skolastika li jmiss, ji;ifieri f’Settembru li ;ej, meta pro;ett pilota dwar il-koedukazzjoni g[adu f’nofs le[ja. Kevin Bonello, il-President talMUT, iddikjara f’konferenza tala[barijiet li mir-rispons li kellha l-union mill-Kapijiet tal-Iskejjel tas-Sekondarja dwar is-sistema tal-koedukazzjoni, irri]ulta li l-
iskejjel se jkunu qed jitolbu aktar ri]orsi finanzjarji biex ti]died issigurtà fl-iskejjel im[allta. Kevin Bonello qal li l-MUT ;iet assigurata mill-Gvern li se
ti;i a//ettata kwalunkwe talba finanzjarja mill-iskejjel biex tilqa’ g[al din is-sitwazzjoni. Hu fisser li l-MUT kienet qed tistenna li, g[all-kuntrarju ta’ pro;etti pilota o[rajn li saru filpassat, din ir-riforma – li hi ta’ importanza kbira tant li se tibdel il-fi]jonomija u l-kultura edukattiva darba g[al dejjem – tal-anqas ikun hemm evalwazzjoni serja tal-pro;ett pilota qabel tittie[ed de/i]joni definittiva. L-MUT di;à g[amlet dan il[sieb lill-Ministeru u lidDirettorat u fil-fatt twaqqaf kumitat biex imexxi evalwazzjoni talpro;ett fuq livell nazzjonali, liema kumitat iltaqa’ g[allewwel darba proprju nhar lErbg[a. L-MUT hi infurmata wkoll li l-kumitat intern fl-iskola
ta’ Pembroke, imwaqqaf biex jevalwa l-pro;ett pilota, baqa’ ma ltaqax mill-bidu tas-sena skolastika. Dwar it-tablets, l-MUT mhix kontra l-introduzzjoni tag[hom fl-edukazzjoni, i]da dawn ikunu ta’ benefi//ju g[all-edukazzjoni u jg[inu fit-tag[lim tat-tfal. G[aldaqstant, l-MUT qed tistenna li dawn it-tablets jg[inu lillg[alliema fl-i]vol;iment ta’ xog[olhom u mhux ikunu ta’ aktar pi] fuq il-kurrikulu tal-primarja. L-MUT qed tinsisti, u skont ilPresident Kevin Bonello jidher li hemm qbil, li dan il-pro;ett ma jinvolvix lit-tfal f’nofs is-sena skolastika i]da jinbeda f’bidu ta’ sena skolastika ;dida, jigifieri f’Settembru. Illum l-MUT se
tibda sensiela ta’ laqg[at madDirettorati sabiex jintla[aq ftehim. Dwar il-middle u s-senior schools, [afna g[alliema u edukaturi fl-iskejjel tas-sekondarja ilhom g[addejjin minn in/ertezza kbira g[al diversi snin. G[alkemm l-istruttura tal-iskejjel hi de/i]joni politika, l-MUT tapprezza li sa fl-a[[ar id-de/i]jonijiet fuq kull skola jidher li bdew jittie[du. L-MUT qed tittama li fil-jiem li ;ejjin kull edukatur fliskejjel tas-sekondarja jkollu idea ta’ x’se ji;ri mill-post tax-xog[ol tieg[u jew tag[ha. Fil-konferenza tal-a[barijiet saret ukoll riferenza lill-inizjattiva tal-Breakfast Club. L-MUT hi favur din l-inizjattiva li se tkun ta’ benefi//ju g[all-;enituri li
ja[dmu u anki g[at-tfal. L-MUT g[adha s’issa m’g[andhiex dettalji dwar fejn, meta u kif din linizjattiva se tkun implimentata. Dwar it-tag[lim lil abbiltajiet differenti, l-MUT innotat li s’issa ma sar xejn konkret biex tkun indirizzata din il-problema akuta li qed i[abbtu wi//hom mag[ha g[alliema mil-livell ta’ Year 5 sa Form 5.
media•link COMMUNICATIONS