Nru 13,643
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014 €0.80 www.maltarightnow.com
VOT TA’ SFIDU?JA MILL-PARLAMENT EWROPEW
90%
KONTRA MUSCAT
Il-vot fil-Parlament Ewropew ilbiera[ kien vot qawwi ta’ 90 fil-mija kontra l-Prim Ministru Joseph Muscat u kontra l-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija u dik Ewropea. Vot /ar ta’ sfidu/ja li qed ji]ola lill-Prim Ministru Muscat. ■
Il-Parlament Ewropew approva ri]oluzzjoni b’ma;;oranza enormi: 560 kontra l-bejg[ ta/-/ittadinanza u 22 vot biss favur. MisSo/jalisti Ewropej, tnejn biss ivvutaw favurih flimkien malerba’ Laburisti Maltin u wie[ed astjena. Dan ifisser li mis-So/jalisti s[ab Muscat, 95 fil-mija vvutaw kontra Muscat.
■
Ir-ri]oluzzjoni titkellem b’mod /ar: l-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza li da[[al il-Gvern Laburista tmur kontra l-valuri Ewropej u kontra l-istess /ittadinanza Ewropea. Il-Parlament talab biex il-Gvern Laburista ibiddel din l-iskema.
■
Fir-reazzjoni g[al dan ir-ri]ultat u l-mod kif tkellem il-Parlament Ewropew, il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil qal li l-Oppo]izzjoni tistenna li lGvern iwaqqaf g[al kollox din liskema u jirba[ is-sens komun issa li hu /ar aktar minn qatt qabel li b’din l-iskema il-Gvern g[amel [sara inkalkolabbli lil pajji]na.
■
Minkejja t-twissijiet tal-Vi/i President tal-Kummissjoni Ewropea Viviane Reding, ittwe;iba tal-Prim Ministru Joseph Muscat kienet wa[da: li turi li se jkompli jirrombla minn fuq kul[add u ddikjara li [a nota ta’ dak li se[[ fil-Parlament Ewropew i]da li se jkompli g[addej bilbejg[ ta/-/ittadinanza.
Rapporti u reazzjonijiet flimkien mar-ri]ultat fid-dettal tal-vot fil-Parlament Ewropew f’pa;ni 2 sa 4
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
2
LOKALI
Fi ftit xhur Muscat bidel lil Malta minn pajji] stmat g[al pajji] i]olat Ir-reazzjoni immatura u ta’ ras iebsa ta’ Muscat se ]]id il-[sara lil pajji]na Claire Mifsud
Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil qal ilbiera[ wara l-vot /ar tal-Parlament Ewropew kontra l-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija, li r-reazzjoni immatura u ta’ ras iebsa tal-Prim Ministru Joseph Muscat li ddikjara li se jkompli g[addej bl-iskema talbejg[ ta/-/ittadinanza se tkompli ]]id il-[sara li saret lil pajji]na li spi//a minn pajji] stmat g[al pajji] i]olat. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni u Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil qal dan meta kien qed jindirizza konferenza tal-a[barijiet nhar ilbiera[ filg[axija wara li iktar kmieni l-Parlament Ewropew approva ri]oluzzjoni kontra l-iskema ta’ Joseph Muscat li jbig[ i/-/ittadinanza Maltija u /-/ittadinanza talUnjoni Ewropea. Simon Busuttil sejja[ dan ilvot b[ala vot qawwi ta’ sfidu/ja kontra l-iskema tal-bejg[ ta//ittadinanza u vot qawwi ta’ sfidu/ja kontra Joseph Muscat. B’referenza g[ar-reazzjoni li ta l-Prim Ministru Joseph Muscat iktar kmieni wara l-votazzjoni fil-Parlament Ewropew, Simon Busuttil qal li l-Partit Nazzjonalista jikkundanna bla ri]ervi l-po]izzjoni ta’ Joseph Muscat li qal li sema’ dak li qalet l-Unjoni Ewropea imma se jkompli g[addej b’din l-iskema. Il-Partit Nazzjonalista kkundanna wkoll l-po]izzjoni ta’
Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil qal li dan l-episodju jkompli juri li l-weg[da ta’ Gvern li jisma’ hija biss weg[da fierg[a
Muscat li qal li ma kienx hemm indikazzjoni ta’ ksur tal-li;i Ewropea. G[all-kuntrarju, Simon Busuttil fakkar fid-dikjarazzjoni tal-Vi/i President talKummissjoni Ewropea u Kummissarju Ewropew responsabbli mi/-/ittadinanza, Viviane Reding, li ddikkjarat li din l-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza tmur kontra l-li;i Ewropea u lli;i internazzjonali. Simon Busuttil qal li bilpo]i]]joni li [a, Muscat f’inqas minn sena kisser ir-reputazzjoni li l-poplu Malti [adem bla heda biex jibni. Il-Kap tal-PN qal li permezz ta’ din l-iskema Muscat irnexxielu jg[aqqad lil kul[add kontrih – mill-Partit Nazzjonalista sal-Partit So/jalista
Muscat g[aqqad lil kul[add kontrih u wassal u spi//a i]olat fl-Ewropa u mieg[u spi//a ji]ola lil pajji]na Ewropew; u mill-Parlament Ewropew sal- Kummissjoni Ewropea. Simon Busuttil fakkar li l-Partit Laburista rnexxielu jikkonvin/i biss ]ew; So/jalisti biex ikunu mieg[u. Hu qal li l-ikbar periklu hu li d-deputati l-o[ra li vvutaw kontra r-ri]oluzzjoni huma membri fil-partiti estrimisti fosthom Marine Le Pen li tmexxi l-Partit tal-Lemin Estrem fl-Ewropa. Il-fatt li Muscat g[aqqad lil kul[add kontrih, sa[aq Simon
Busuttil, wassal biex Muscat spi//a i]olat fl-Ewropa u mieg[u spi//a ji]ola lil pajji]na. “Joseph Muscat bidel lil pajji]na minn pajji] stmat g[al pajji] i]olat” sa[aq Simon Busuttil. Fl-attitudni tieg[u, Joseph Muscat ma sema’ minn [add u dan l-episodju, fisser il-Kap talPN, ikompli juri li l-weg[da ta’ “Gvern li jisma’ hija biss weg[da fierg[a u bluff”. Il-Kap tal-Oppo]izzjoni sa[aq
li, issa hu /ar iktar minn qabel li din l-iskema hija ta’ [sara g[al pajji]na, l-Oppo]izzjoni se tkompli tappella lill-gvern biex iwaqqaf din l-iskema. Meta mistoqsi dwar x’inhu lpass li jmiss wara dawn l-a[[ar ]viluppi, il-Kap tal-Partit Nazzjonalista qal li d-dikjarazzjoni tal-Vi/i President talKummissjoni Ewropea u Kummissarju Ewropew responsabbli mi/-/ittadinanza Viviane Reding – li din l-iskema tmur kontra l-li;i Ewropea u l-li;i internazzjonali – tista’ twassal biex lKummissjoni Ewropea tibda pro/eduri legali kontra l-Gvern Malti. Pro/eduri li fi kliem il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil g[andhom ikunu evitati g[ax il-[sara lejn pajji]na tista’ tkun irriperabbli. Simon Busuttil fakkar ukoll li lOppo]izzjoni Nazzjonalista ppre]entat mozzjoni li fiha talbet biex ji;i m[assar, irrevokat u annullat l-Avvi] Legali li permezz tieg[u da[let fis-se[[ l-iskema talbejg[ ta/-/ittadinanza Maltija. LOppo]i]zjoni se tibqa’ ssegwi din il-mozzjoni sakemm issir votazzjoni fuqha filwaqt li fakkar ukoll li l-PN se j]omm il-po]izzjoni li jirtira /-/ittadinanzi li jkunu [ar;u b[ala parti minn din l-iskema. Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista sellem il-[idma tal-Membri Parlamentari Ewropej f’isem ilPartit Nazzjonalista, David Casa u Roberta Metsola, u rringrazzjahom g[all-[idma tag[hom biex jiddefendu l-interessi ta’ Malta.
Il-Gvern jie[u nota u jibqa’ g[addej bil-bejg[ ta/-/ittadinanza Il-Gvern jie[u nota tal-vot talParlament Ewropew imma se jibqa’ g[addej fuq l-iskema talbejg[ ta/-/ittadinanza Maltija. Din kienet l-ewwel reazzjoni tal-Prim Ministru Joseph Muscat waqt konferenza tala[barijiet imsej[a b’ur;enza filBerga ta’ Kastilja inqas minn sag[tejn wara li lbiera[ ilParlament Ewropew, b’ma;;oranza kbira, ivvota favur ri]oluzzjoni li /-/ittadinanza tal-Unjoni Ewropea m’g[andhiex tkun g[all-bejg[. Minkejja li l-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza ma kinitx imni]]la fil-programm elettorali, Muscat qal li l-Gvern kien elett biex i[ares l-interess
Muscat irringrazzja lill-MEPs Laburisti li [admu biex jikkonvin/u lil s[abhom So/jalisti fil-Parlament Ewropew li kienu tnejn biss nazzjonali u jtejjeb il-livell talg[ajxien tal-Maltin u rabat din l-iskema ma’ dawn l-g[anijiet. Hu akku]a lill-Kap talOppo]izzjoni Simon Busuttil u lill-Partit Nazzjonalista li jridu jag[mlu [sara lil pajji]na. Muscat qal li “Simon Busuttil bieg[ lil Malta”. Filwaqt li qal li [a nota b’rispett tal-vot tal-Parlament Ewropew, Muscat qabbel idde/i]joni tieg[u li jinjora r-
ri]ultat, ma’ ri]oluzzjonijiet o[ra fil-Parlament Ewropew b[al dawk dwar l-abort u t-tqassim tal-pi] tal-immigrazzjoni, li ma jorbtux lill-gvernijiet nazzjonali. Tenna li din il-kwistjoni hi wa[da purament ta’ kompetenza nazzjonali u qal li l-Gvern lest u g[andu argumenti sodi biex jiddefendi l-ka] tieg[u jekk ikun hemm b]onn. Il-Prim Ministru rringrazzja lill-Ewroparlamentari Laburisti
i]olat meta ma;;oranza kbira tal-Ewroparlamentari So/jalisti vvutaw kontra l-bejg[ ta/-/ittadinanza. Huma sitta lEwroparlamentari mill-Partit So/jalista Ewropew li vvutaw kontra r-ri]oluzzjoni, erbg[a minnhom l-Ewroparlamentari Laburisti minn Malta. Hu wie;eb li s-So/jalisti Ewropej fehmu lpo]izzjoni ta’ Malta u vvutaw favur biex titne[[a r-referenza Il-Prim Ministru Joseph g[al Malta fir-ri]oluzzjoni. Muscat iddikjara li se jibqa’ Il-Prim Ministru qal li din lg[addej bil-bejg[ iskema se tag[milha possibbli ta/-/ittadinanza Maltija biex jitwettqu diversi pro;etti li li [admu biex jikkonvin/u lil jtejbu l-kwalità tal-[ajja fils[abhom So/jalisti fil-Parlament pajji]. Hu kompla li di;à bdew Ewropew. de[lin l-applikazzjonijiet g[al Muscat kien mistoqsi j[ossux din l-iskema.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
3
PARLAMENT EWROPEW
Il-Parlament Ewropew f’ri]oluzzjoni li approva b’vot qawwi, talab lill-Kummissjoni Ewropea to[ro; rakkomandazzjonijiet biex tipprevjeni milli skemi b[al dawn jimminaw il-valuri li fuqhom hi mibnija l-UE
I/-/ittadinanza tal-UE m’g[andhiex tkun g[all-bejg[ – Il-Parlament Ewropew I/-/ittadinanza tal-UE m’g[andhiex ikollha prezz marbut mag[ha qal il-Parlament Ewropew f’ri]oluzzjoni li lMEPs ivvutaw fuqha lbiera[. Huma wrew t[assib dwar skemi simili mwaqqfa f’diversi stati membri tal-UE, partikolarment Malta, li permezz tag[hom tinbieg[ i/-/ittadinanza nazzjonali, u b’hekk anki dik tal-UE. Il-Parlament appella lillKummissjoni biex tg[id b’mod /ar jekk dawn l-iskemi jirrispettawx, fid-dritt u fl-ispirtu, it-trattati tal-UE u r-regoli tal-UE kontra d-diskriminazzjoni. Xi stati membri da[[lu skemi li “direttament jew indirettament” iwasslu g[all-“bejg[” ta//ittadinanza tal-UE lil persuni minn pajji]i terzi, minkejja li kull stat membru hu mistenni li ja;ixxi b’mod responsabbli biex i]omm mal-valuri u l-kisbiet talUnjoni. Dawn huma imprezzabbli u “ma jistax ikollhom prezz marbut mag[hom”, tg[id irri]oluzzjoni, li g[addiet b’560 vot favur, 22 kontra u 44 astensjoni. Il-bejg[ dirett ta/-/ittadinanza jimmina l-fidu/ja re/iproka li
Malta m[e;;a tadatta l-iskema dwar i/-/ittadinanza biex tkun konformi mal-valuri tal-UE
Ir-ri]ultat tal-vot fil-Parlament Ewropew Il-mozzjoni kontra l-bejg[ ta/-/ittadinanza mill-gvern ta’ Joseph Muscat li l-Parlament Ewropew iddiskuta nhar l-Erbg[a, ilbiera[ ittie[ed il-vot fuqha u ma;;oranza qawwija [afna ta’ 90% tal-Ewroparlamentari vvutaw favuriha. Ta’ min jinnota li mis-So/jalisti li vvutaw kontra l-mozzjoni, erbg[a huma Laburisti Maltin. Dan hu l-mod kif ivvutaw il-gruppi politi/i differenti u t-total: Grupp
fuqha hi mibnija l-Unjoni, tg[id ir-ri]oluzzjoni. Il-Parlament sa[aq ukoll li ddrittijiet li jing[ataw permezz ta/-/ittadinanza tal-UE, b[addritt tal-moviment u r-residenza [ielsa fi [dan l-UE, m’g[andhomx ikunu trattati b[ala “prodott li jista’ ji;i negozjat”. It-test tar-ri]oluzzjoni jg[id li /-/ittadinanza tal-UE timplika konnessjoni mal-UE u tiddependi mir-rabtiet li persuna g[andha mal-UE u mal-istati membri tag[ha jew mir-rabtiet personali ma’ /ittadini tal-UE. Barra minn hekk, skemi li jag[tu /-/ittadinanza abba]i ta’ investiment “jippermettu li //ittadinanza tal-UE jakkwistawha biss il-persuni minn pajji]i terzi li huma l-aktar sinjuri, ming[ajr ma ji;u meqjusa kriterji o[ra”. Dan jimplika diskriminazzjoni, innota lParlament.
It-test jinnota li dan l-a[[ar Malta [adet passi biex tintrodu/i skema dwar il-bejg[ dirett ta//ittadinanza Maltija, “li awtomatikament jimplika l-bejg[ ta/-/ittadinanza tal-UE in;enerali ming[ajr l-ebda rekwi]it ta’ residenza”. Barra minn hekk, lanqas hu /ar jekk i/-/ittadini Maltin humiex se jibbenefikaw minn din l-iskema, fost l-o[rajn permezz ta’ d[ul akbar mit-taxxi, g[aliex linvestituri barranin ikkon/ernati mhux se jkollhom i[allsu taxxa. “I/-/ittadinanza ma tinvolvix biss drittijiet imma ;;ib mag[ha wkoll responsabbiltajiet”, sa[qu l-MEPs. Il-Parlament appella lil Malta biex tadatta l-iskema dwar i//ittadinanza biex tkun konformi mal - valuri tal - UE . L - istess g[andhom jag[mlu stati membri o[rajn li da[[lu skemi simili li jippermettu l-bejg[ dirett
■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■
Kontra l-bejg[
Le
Popolari
218
-
So/jalisti
154
6
Liberali
74
-
{odor
48
-
Konservattivi
17
-
Xellugin
20
2
Ewroxetti/i
18
4
Indipendenti
11
10
TOTAL
560
jew indirett ta/ - /ittadinanza tal-UE. Il-Parlament appella lillKummissjoni Ewropea biex tg[id b’mod /ar jekk dawn liskemi jirrispettawx, fid-dritt u fl-ispirtu, it-trattati tal-UE u lKodi/i tal-Fruntieri ta’ Schengen, kif ukoll ir-regoli tal-
22
UE kontra d-diskriminazzjoni. Talab lill-Kummissjoni to[ro; rakkomandazzjonijiet biex tipprevjeni milli skemi b[al dawn jimminaw il-valuri li fuqhom hi mibnija l-UE, kif ukoll il-linji gwida dwar l-g[oti tal-a//ess g[a/-/ittadinanza tal-UE permezz ta’ skemi nazzjonali.
www.maltarightnow.com
Il-Gimg[a, 17 ta’ Jannar, 2014
4
LOKALI
Vot ta’ sfidu/ja f’Muscat u fl-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza Ir-ri]oluzzjoni ;iet approvata bil-firem tal-gruppi politi/i kollha fil-Parlament Ewropew inklu] tas-Socjalisti Ewropej, u ssemmi lil Malta tliet darbiet Il-Partit Nazzjonalista innota lvot qawwi fil-Parlament Ewropew kontra l-iskema talbejg[ ta/-/ittadinanza ta’ Maltau sa[aq li r-ri]oluzzjoni approvata b’ma;;oranza kbira talParlament Ewropew titkellem blaktar mod /ar li l-iskema talbejg[ ta/-/ittadinanza li da[[al il-Gvern Laburista tmur kontra lvaluri Ewropej u kontra l-istess /ittadinanza Ewropea. B’560 vot favur, 22 biss kontra u 44 astensjoni minn total ta’ 626 Ewroparlamentari pre]enti, ilParlament Ewropew ivvota b’qawwa kontra l-bejg[ ta//ittadinanza Maltija u Ewropea mill-Gvern Laburista Malti. B’aktar minn 95% tas-Socjalisti jivvutaw kontra Muscat. Il-vot fuq ir-ri]oluzzjoni, li g[addiet mill-Parlament Ewropew, ittie[ed ilbiera[ ftit wara nofsinhar, l-g[ada taddibattitu li sar l-Erbg[a. Irri]oluzzjoni li ;iet approvata kellha fuqha l-firem tal-gruppi politi/i kollha rappre]entati filParlament Ewropew inklu] tasSocjalisti Ewropej, u ssemmi lil Malta tliet darbiet. Il-Membri Parlamentari Laburisti Maltin kienu fost it-22 MEP biss fil-Parlament Ewropew li vvutaw kontra r-ri]oluzzjoni u mag[hom mill-grupp so/jalista rnexxielhom jikkonvin/u biss ]ew; deputati o[ra. Il-bqija ta’ 22 vot kontra huma membri ta’ partiti politi/i o[rajn. Fl-ewwel reazzjoni tieg[u fuq il-vot dwar ir-ri]oluzzjoni fuq ilbejg[ ta/-/ittadinanza, il-Kap talOppo]izzjoni u Kap tal-Partit
Il-Prim Ministru Muscat spi//a bil-partiti politi/i kollha tal-Parlament Ewropew, inklu] il-partiti liberali, tal-{odor u l-Partit tas-So/jalisti u d-Demokrati/i li l-Partit Laburista hu membru tieg[u stess, kontra tieg[u bil-kbir
L-i]olament ta’ Muscat fl-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza tie[du lura 11-il sena meta pajji]na vvota favur is-s[ubija fl-UE u l-istess Muscat kompla ji;;ieled akkost ta’ kollox kontra d-d[ul ta’ Malta fl-UE Nazzjonalista, Simon Busuttil qal li l-vot hu vot kbir ta’ sfidu/ja kontra l-iskema u kontra il-Prim Ministru Joseph Muscat. Simon Busuttil appella lillPrim Ministru biex jieqaf u jisma’ dak li qal il-Parlament
Ewropew b’ma;;oranza enormi. Tenna li “issa kul[add, mhux biss Malta imma anke l-UE qed tg[idlu li l-bejg[ ta/-/ittadinanza m’g[andhiex isir.” Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista qal li l-PN qed jitlob li l-Gvern
iwaqqaf kompletament din liskema biex juri li qed jisma b’mod /ar. Simon Busuttil g[amel referenza g[ad-dikjarazzjoni /ara talVi/i President tal-Kummissjoni Ewropea u Kummissarju Responsabbli mi/-/ittadinanza, Viviane Reding meta qalet li liskema tmur kontra il-li;i Ewropea u l-li;i internazzjonali u allura g[andha titwaqqaf g[al din ir-ra;uni. Hu tenna li din ilmaterja ma kellhiex tasal s’hawn, i]da tenna li wassalna s’hawn g[aliex il-Prim Ministru Muscat webbes rasu, ma tax ka] u baqa’ jirrombla. Il-Partit Nazzjonalista sostna li bid-de/i]joni li jibqa’ g[addej bliskema ta/-/ittadinanza akkost ta’ kollox, il-Prim Ministru Joseph Muscat issa jinsab i]olat wa[du, jiddefendi din l-iskema. L-istqarrija ]]id li sa ftit ;ranet ilu, il-Prim Ministru Muscat kien qieg[ed iwebbes rasu kontra dak kollu li kienet qed tg[idlu lOppo]izzjoni u kontra lma;;oranza tal-poplu Malti u G[awdxi. Issa, il-Prim Ministru kompla ji]ola ru[u u spi//a bilpartiti politi/i kollha talParlament Ewropew, inklu] ilpartiti liberali, tal-{odor u lPartit tas-So/jalisti u dDemokrati/i li l-Partit Laburista hu membru tieg[u stess, kontra tieg[u bil-kbir. Il-Partit Nazzjonalista qal li lvot tal-biera[ u l-i]olament talPrim Ministru Muscat fl-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza, tie[u lill-istess Muscat lura 11-il sena meta pajji]na vvota favur is-
s[ubija ta’ Malta fl-Unjoni Ewropea. Dak i]-]mien, sostna l-PN, Muscat u l-Partit Laburista kienu i]olati minn s[abhom isSo/jalisti Ewropej u mill-poplu Malti u G[awdxi. Dak i]-]mien Muscat kompla ji;;ieled akkost ta’ kollox kontra d-d[ul ta’ Malta fl-UE. Hi din il-mentalità, li pajji]na m’g[andux g[alfejn i]omm mar-regoli li jorbtuna b[ala a[wa f’din l-Unjoni Ewropea, li qed ter;a’ twe;;a’ r-reputazzjoni ta’ pajji]na b[ala pajji] Ewropew, tenna l-PN. Il-Partit Nazzjonalista innota wkoll li minkejja li l-Prim Ministru bag[at lill-Kap talKomunikazzjoni tieg[u fi Brussell flimkien ma’ ambaxxatur u numru ta’ uffi/jali o[ra u g[amel attentat kbir biex jikkonvin/i lil s[abu s-So/jalisti fil-Parlament Ewropew, fla[[ar mill-a[[ar ikkonvin/a biss 18-il membru tal-Parlament Ewropew kollu sabiex jivvutaw favur l-emenda li ressaq hu. IlPN fakkar li aktar minn 95% tas-So/jalisti vvutaw kontra lPrim Ministru Muscat. Il-Partit Nazzjonalista qal li wara dawn l - i]viluppi , l Oppo]izzjoni qeg[da tistenna li l-Gvern iwaqqaf g[al kollox din l - iskema ta ’ bejg[ ta/ /ittadinanza. Dan mhux biss g[ax hija skema [a]ina u tmur kontra l - prin/ipji u l - valuri tag[na b[ala nazzjon, i]da anke g[aliex issa hu /ar aktar minn qatt qabel li b’din l-iskema lGvern g[amel [sara inkalkolabbli lil pajji]na.
Ir-reazzjoni ta’ Muscat hi ta’ sfida lill-istituzzjoni Ewropea – Joseph Daul, Chairman tal-Partit Popolari Ewropew I/ - Chairman tal - Partit Popolari Ewropew ( PPE) , Joseph Daul qal li jinsab konfu] bir-reazzjoni tal-Gvern Malti wara d-dibattitu u l-vot tal-Parlament Ewropew. Wara l-i]viluppi fuq l-iskema ta/-/ittadinanza Maltija li kienu qed ji;u segwiti, Joseph Daul qal li forsi ma kinux qed isegwu l-istess dibattitu hekk kif il - messa;; tal - Membri Parlamentari Ewropej u tal Vi/i President tal Kummissjoni Ewropea u Kummissarju responsabbli
mi/ - /ittadinanza , Viviane Reding kienu /ari u juru li ma jaqblux mal-iskema Maltija. Joseph Daul qal li d - dik jarazzjonijiet tal-Gvern Malti li jg[idu li l - iskema m’g[andha xejn [a]in u li lGvern se jkompli bl-iskema kif ppjannat , jisfidaw l - istituz zjoni Ewropea . Fakkar li l Parlament Ewropew huwa lg[ola istituzzjoni demokratika fl-Unjoni Ewropea u jist[oqlu rispett. Il-Kap tad-Delegazzjoni talPartit Nazzjonalista fil -
Parlament Ewropew , David Il-Parlament Casa , qal li l - kummenti ta ’ Ewropew Viviane Reding fuq l-iskema ta/-/ittadinanza huma kru/jali hu l-g[ola u jg[idu li l-iskema tmur konistituzzjoni tra t - Trattati tal - UE u l - li;i internazzjonali. demokratika Hu sostna li hu irresponsabfl-UE u bli li jing[ad li kollox se jibqa’ jist[oqlu g[addej kif ippjannat. David Casa qal li issa li rispett tkellem b ’ vu/i daqshekk qawwija l - Parlament Ewropew , jappella lill - Prim jwaqqaf din l-iskema li qed Ministru Malti biex jisma’ dak tag[mel [sara lir-reputazzjoni li qed jing[ad fuq l-iskema u ta’ pajji]na.
Joseph Daul
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
5
LOKALI
Il-Kap tal-PN Simon Busuttil qal li l-PN mhux kontra r-riformi ppjanati fl-edukazzjoni, i]da jemmen li din g[andha ssir bi [sieb u mhux b’nuqqas ta’ konsultazzjoni (Ritratt> Martin Agius)
Sandro Chetcuti qal li mal-ambjentalisti jixtieq isib bilan/ biex l-investiment li jsir fuq l-art dejjem japprezza [alli jgawdi kul[add
Sandro Chetcuti Il-PN u l-MUT jaqblu dwar President ;did tal-MDA l-importanza tal-konsultazzjoni Tliet snin u nofs wara li Michael Falzon ikkwota r
L-importanza ta’ pro/ess ta’ konsultazzjoni u djalogu bejn ilGvern u l-Union tal-G[alliema (MUT) kien enfa]izzat u maqbul bejn il-Partit Nazzjonalista u lMUT f’laqgha fil-Kwartier :enerali tal-Union ilbiera[. Il-Kap tal-PN Simon Busuttil qal li l-PN minn dejjem po;;a ledukazzjoni b[ala wie[ed millpilastri tal-politika tieg[u, u dan urieh b’diversi inizjattivi kull meta kien fil-gvern. Issa mill-Oppo]izzjoni, sostna l-Kap tal-PN, il-partit qed jibqa’ jag[mel l-almu tieg[u biex ledukazzjoni u t-tag[lim fil-pajji] ikomplu jitkattru. Il-laqg[a bejn il-PN u l-MUT li saret ilbiera[ kienet l-ewwel wa[da uffi/jali ta’ Simon Busutttil b[ala Kap tal-PN. Hu kien akkumpanjat mill-kelliema tal-Oppo]izzjoni Joe Cassar u Claudette Buttigieg. Simon Busuttil esprima sodisfazzjon li tul is-snin inbena ele-
ment po]ittiv bejn il-PN u l-PL fis-settur tal-edukazzjoni, tant li konsenus bejn i]-]ew; na[at mhux ‘il bog[od. Il-Kap Nazzjonalista sostna li l-PN jemmen f’konsenus f’diversi setturi fosthom dak tas-sa[[a, fejn di;à g[amel il-parti tieg[u biex dan jitwetttaq. Dwar is-sitwazzjoni pre]enti fl-edukazzjoni, Simon Busuttil semma r-riforma ppjanti u lintroduzzjoni tal-edukazzjoni fejn spjega li l-PN mhux kontra, i]da jemmen li din g[andha ssir bi [sieb u mhux b’nuqqas ta’ konsultazzjoni. Il-Kap tal-PN appella biex linizjattivi fl-edukazzjoni ma jitwettqux qabel il-pro;etti pilota m[abbra jkunu twettqu u saret ilkonsultazzjoni me[tie;a. Il-President tal-MUT Kevin Bonello, qabel mal-Kap talOppo]izzjoni dwar l-importanza tal-konsultazzjoni fl-introduzzjoni ta’ inizjattivi ;odda, u qal li
anki l-MUT tistenna li qabel jittie[du /ertu de/i]jonijiet isiru ddiskussjonijiet me[tie;a. B[ala e]empju Kevin Bonello semma l-koedukazzjoni fejn qal li l-MUT kienet tistenna konsultazzjoni qabel tittie[ed de/i]joni li l-iskejjel kollha ;ejjin b’din issistema. Kevin Bonello tkellem dwar skejjel bi studenti ta’ abbiltajiet differenti u qal li din hi l-akbar problema li qed jiffa//jaw lg[alliema. Dan g[aliex ma sarx bi]]ejjed fit-tran]izzjoni bir-ri]ultat li lg[alliema qed ikollhom numru kbir ta’ studenti b’abbiltajiet differenti bil-konsegwenza li ma jistg[ux iwettqu l-pro;etti ta’ tag[lim tag[hom. Il-President tal-MUT enfa]izza l-importanza li jkun a//ettat iktar li l-edukazzjoni ma tiddependix biss mill-iskola, i]da tiddependi b’madwar 70% fl-edukazzjoni informali fil-familja u fil-komunità.
twaqqfet biex tirrappre]enta li]viluppaturi privati Maltin, ilMalta Developers Association (MDA) [atret president ;did, Sandro Chetcuti. Sandro Chetcuti n[atar waqt il - Laqg[a :enerali Annwali tal-MDA, li saret ilbiera[, wara li l-prede/essur tieg[u Michael Falzon, idde/ieda li ma jer;ax jikkandida ru[u g[all-kariga. Fid - diskors tieg[u lPresident uxxenti Michael Falzon, qal li s-sena li g[addiet kienet wa[da li fiha l-MDA kienet attiva u rnexxielha tinfluwenza l-policies ta]-]ew; partiti politi/i ewlenin fil-ba;it tas-sena l-o[ra, li kien adottat mill-amministrazzjoni l-;dida kif ukoll il - programmi elet torali tag[hom. Hu esprima s-sodisfazzjon li l-awtoritajiet [adu [afna millmi]uri li l-MDA t[abtet g[alihom fuq talba tal - membri tag[ha.
-
rapport tal-Bank ?entrali li juri li fl-a[[ar sena, is-settur talkostruzzjoni ma baqax sejjer lura u stabbilizza, g[alkemm f’livell baxx meta pparagunat ma’ qabel. It-tama issa hi li ssettur jibda jirkupra. Min-na[a tieg[u, il-President il - ;did tal - MDA , Sandro Chetcuti , qal li l - MDA se tkompli ta[dem biex tikseb iktar ir-rispett tal-politi/i, professjonisti u s-so/jetà b’mod ;enerali. Hu qal li mal-ambjentalisti jixtieq isib bilan/ biex linvestiment li jsir fuq l-art dejjem japprezza [alli jgawdi kul[add. G[al - Laqg[a :enerali Annwali tal-MDA attendew ilPrim Ministru Joseph Muscat, il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil , is - Segretarji Parlamentari Michael Farrugia u Edward Zammit Lewis, u lKelliem tal-Oppo]izzjoni dwar il-MEPA Ryan Callus.
www.maltarightnow.com
Il-Gimg[a, 17 ta’ Jannar, 2014
6
LOKALI Il-kunfidenzjalità tas-sors hu wie[ed mil-libertajiet ;urnalisti/i essenzjali f’so/jetà demokratika
Paul Abela konfermat President tal-GRTU Paul Abela ;ie kkonfermat b[ala President tal-Kunsill E]ekuttiv Nazzjonali tal-GRTU g[as-sena 2014. F’laqgha tal-Kunsill E]ekuttiv li n]ammet ilbiera[, in[atru wkoll is-sitt Vi/i Presidenti tal-GRTU li huma Deputat President, Philip Fenech, Business Consultant, Tourism, Hospitality and Leisure, St Julians, Paceville & Sliema; Vi/i President, Finanzi u Amministrazzjoni, Marcel Mizzi, E-Commerce, Web Developer, IT Service Provider and Consultant; Vi/i President, Sezzjonijiet, Joan Haber, Manufacturer of Artistic Crafts & Ceramic Goods Ta’ Qali; Vi/i President, Distretti u Lokalitajiet, Sergio Camilleri, Petrol Station owner, Auto Parts, Auto Dealer, Rent a Car & Panel Beater, Luqa & Qormi; Vi/i President, Relazzjonijiet Internazzjonali, Michael Galea, Auto Dealer, Importer & Repairs, Auto Service Station & Marketing Advisor, G[awdex; u Vi/i President Ta[ri; u }vilupp, Mario Debono, Pharmacy Owner, Pharmaceutical Importer, Healthcare IT Provider & Property Developer, Mellieha, Mosta, Sliema u Zurrieq.Il-membri huma Emanuel Azzopardi; Maurice Borg; Patrick Cutajar; Emanuel Desira; Therese Fenech Azzopardi; Stephen Galea; Noel Gauci; Josette Vella; Salvu Vella; Carmel Zammit; u Joseph Zerafa.
Il-konsumaturi huma av]ati biex ji//ekkjaw sew jekk is-si;ill fuq i/-/ilindri sofor jew [odor u li mhumiex u]ati, hux ;enwin u sigur inkella falz.
Liquigas Malta tifta[ kaw]a fil-Qorti dwar mili illegali ta’ /ilindri tal-gass Il-pulizija g[adha ma resqitx akku]i kontra persuni identifikati minkejja li g[adda xahar minn mindu ng[atat evidenza Il-kumpanija Liquigas Malta fet[et kaw]a fil-Qorti kotnra Easygas u ]ew; distributuri wara li l-pulizija g[adha ma resqetx akku]i kontra persuni identifikati minkejja li g[adda xahar minn mindu ng[atat evidenza li turi lill-operaturi ta’ Easygas meg[juna minn ]ew; distributuri tal-gass, jimlew /ilindri ta’ Liquigas b’mod illegali fil-bit[a ta’ Easygas f’{al Luqa. Din l-evidenza fuq video kienet fl-istess waqt mog[tija lill-Awtorità ta’ Malta g[ar-Ri]orsi (MRA) u lill-Awtorità ta’ Malta g[allKompetizzjoni u g[all-Affarijiet tal-Konsumatur (MCCAA), wara li sar protest ;udizzjarju fit-18 ta’ Di/embru 2013. Il-kumpannija lbiera[ fet[et kaw]a fil-Qorti kontra dawn ilpersuni biex t[arrikhom g[addanni, wara li evidenza fuq ilvideo turi b’mod /ar i/-/ilindri [odor u sofor, li huma propjetà ta’ Liquigas, qed jimtlew b’mod
illegali fil-bit[a ta’ Easygas, meta din il-bit[a m’g[andhiex li/enzja biex twettaq l-attività ta’ mili ta’ /ilindri tal-gass. Il-persuni li jidhru fil-video jimlew i/-/ilindri kienu impjegati ta’ Easygas u ]ew; distributuri tal-gass. Matul din l-attività illegali kien u]at tag[mir mhux adattat, filwaqt li r-regoli tas-sigurtà u l-prekwazjonijiet ne/essarji ma kinux rispettati. Si;illi foloz ta’ Liquigas kienu qed jintu]aw biex b’hekk iqarrqu bil-konsumaturi billi jag[tuhom x’jifhmu li qed jixtru /ilindru mimli kif suppost minn Liquigas u regolat mill-awtoritajiet, meta fil-fatt i/-/ilindru kien imtela’ b’mod abbu]iv ming[ajr il-kontrolli ne/essarji biex ti]gura ssigurtà u kwalità. Min-na[a tag[ha l-Liquigas qed tipprova tassigura l-funzjonament tajjeb u fuq kollox, is-sigurtà ta’ dan is-settur tal-ener;ija importanti.
Liquigas Malta appellat lillkonsumaturi biex ji//ekkjaw sew is-si;ill ta/-/ilindru tal-gass LPG qabel ma ju]awh. Is-si;illi ;enwini ta’ Liquigas Malta g[andhom marka ]g[ira fin-na[a ta’ fuq bejn il-kliem ‘Liquigas’ u ‘Malta’ u g[andhom ukoll il-profil tas-si;ill kwadru. Peress li s-sigurtà u s-servizz g[all-konsumaturi jibqg[u prijorità g[al Liquigas, il-kumpannija qed toffri li tbiddel dawk i//ilindri sofor u [odor, li mhumiex u]ati u li g[andhom si;ill falz. Dawn i/-/ilindri mhux u]ati b’si;illi foloz qed jin;abru middjar u negozji minn Liquigas u jinbidlu ma’ /ilindri regolari u mimlija kif suppost ta’ Liquigas. Dan isir ming[ajr ebda [las addizzjonali. G[al aktar dettalji u g[ajnuna, il-konsumaturi jistg[u jikkuntattjaw lil Liquigas Call Centre, 24 sieg[a kuljum, fuq in-numru tattelefon 2165 1661\5.
Il-Partit Nazzjonalista irrefera g[all-a[bar li dehret fil-mezzi tax-xandir lokali li l-editur tal-gazzetta MaltaToday, Saviour Balzan, fil-Qorti ;ie mitlub jikxef is-sors tieg[u talinformazzjoni u d-dokumentazzjoni dwar il-ka] tattix[im fl-g[oti ta’ kuntratti ta]-]ejt. Il-Partit Nazzjonalista jenfasizza li l-kunfidenzjalità tas-sors hu wie[ed mil-libertatijiet ;urnalisti/i garantiti bis-sa[[a tal-li;ijiet ta’ pajji]na, fosthom l-Att dwar l-Istampa. Dawn il-libertajiet ;urnalisti/i, sa[aq il-PN fi stqarrija, huma essenzjali sabiex kull ;urnalist ikun jista’ jwettaq il-[idma tieg[u b’mod s[i[ f’so/jetà demokratika ming[ajr ebda nd[il mill-awtoritajiet. Fid-dawl ta’ dan, il-Partit Nazzjonalista jesprimi solidarjetà ma’ Saviour Balzan.
Live-in tal-kappillani Il-kappillani tas-70 parro//a f’Malta attendew g[al live-in fis-Seminarju tal-Ar/isqof, Tal-Virtù, fir-Rabat. Flimkien mal-kappillani, attendew ukoll l-Ar/isqof Pawlu Cremona. F’dan lappuntament annwali, il-kappillani ddiskutew temi importanti tal-[idma pastorali, filwaqt li qasmu flimkien mument ta’ talb.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
7
QORTI
Eks-Uffi/jal tal-Enemalta interrogat mill-Pulizija Il-Pulizija trid li editur jikxef is-sors tal-istojra li kien ippubblika Il-Pulizija qed tinterroga lilleks-Uffi/jal Ewlieni tal-Finanzi tal-Korporazzjoni Enemalta filperjodu bejn l-2004 u l-2009, Pippo Pandolfino, b’ri]ultat ta’ xhieda li ng[atat fil-Kumitat dwar il-Kontijiet Pubbli/i b’rabta mal-irregolaritajiet fix-xiri ta]]ejt. Meta l-Ma;istrat Stafrace Zammit kienet qed tistaqsi dwar ix-xhieda li g[ad fadal jixhdu filkumpilazzjoni ta’ Tancred Tabone, ta’ 61 sena minn TasSliema u li jinsab mixli b’involviment f’irregolaritajiet ta’ xiri ta]]ejt, l-Ispettur Jonathan Ferris qal li l-eksuffi/jal tal-Enemalta Pippo Pandolfino, ma kienx se jixhed fis-seduta li jmiss g[ax kien qed ji;i interrogat. Meta l-Qorti lbiera[ kompliet tisma’ l-ka] kontra Tancred Tabone, il-Pulizija ddikjarat li se tippre]enta rikors quddiem ilMa;istrat Claire Stafrace Zammit biex l-Editur Mani;erjali talkumpanija Media Today, Saviour Balzan, jikxef is-sors tal-istorja li kien ippubblika dwar it-tix[im fix-xiri. L-istorja kienet ippubblikata fl-20 ta’ Jannar tas-sena lo[ra. Meta kien fuq il-pedana taxxhieda ftit qabel mal-Ispettur Jonathan Ferris qal li kien se jippre]enta r-rikors, Saviour Balzan li ttella’ biex jixhed, fuq mistoqsijiet tal-istess Prosekuzzjoni
Tancred Tabone
Frank Sammut
Rikors mill-Pulizija fil-Qorti biex editur jikxef is-sors ta’ storja dwar irregolaritajiet fix-xiri ta]-]ejt qal li lanqas jekk ji;i kundannat g[al xahar [abs, hu ma kienx se ji]vela s-sors tieg[u. Hu qal ukoll li hu /ert li l-Pulizija taf min hu ssors prin/ipali tal-istorja. Balzan qal li meta l-Pulizija kienu kellmuh ftit wara li dehret l-istorja, mill-mistoqsijiet li g[amlulu hu fehem li kienu jafu min hu s-sors tal-istorja. Fix-xhieda tieg[u Saviour Balzan qal li fis-sajf tas-sena 2011, persuna li kienet tag[mel parti mit-tim tas-sigurtà tal-Prim Ministru, kienet marret fuq Lawrence Gonzi, u qallu li kellu l-materjal biex jipprova l-allegazzjonijiet li kienu g[addejjin fuq ix-xiri ta]-]ejt.
L-eks-Prim Ministru Gonzi, xehed Balzan, kien qallu biex jinforma lis-superjuri tieg[u dwar dan fis-Servizz tas-Sigurtà. Filfatt il-Kap ta’ dak i]-]mien, Godfrey Scicluna, kien infurmat u min-na[a tieg[u kien kellem uffi/jal g[oli fi [dan il-Ministeru. Meta l-uffi/jal tal-Ministeru ra d-dokumenti, numru minnhom ;ew skartati. Qal li fuq il-ka] hemm [afna xi tg[id – fejn kellu informazzjoni li turi xi forma ta’ tra]azzjonijiet fiskali li dehru oskuri, tran]azzjoni bejn tnejn minn nies jew kumpanija ma’ o[ra; kumpanija f’isem George Farrugia li kienet ta[t isem Frank Sammut.
Alfred Mallia
Dwar l-akku]at Tancred Tabone, qal li kien jafu peress li dan kien ukoll President talKamra Kummer/. Saviour Balzan qal li l-informazzjoni dwar l-irregolaritajiet fix-xiri ta]-]ejt ma ;abiex millQorti u li kienu jafu biha t-Tax Compliance Unit u s-Servizz Sigriet, u wara sar jaf biha wkoll il-Ministeri ta’ Tonio Fenech u Austin Gatt. Wara li xehed fil-kumpilazzjoni ta’ Tancred Tabone, lEditur Mani;erjali tal-Media Today, Saviour Balzan, xehed ukoll fil-kumpilazzjoni ta’ Frank Sammut, u qal li g[ad baqag[lu aktar informazzjoni fuq il-ka] u li baqa’ ma ppubblikax. Frank Sammut jinsab mixli quddiem il-Ma;istrat Anthony Vella, b’[asil ta’ flus, korruz-
zjoni u li [a kummissjonijiet minn kuntratti ta]-]ejt ta’ kumpaniji barranin li kienu jbig[u lill-Korporazzjoni Enemalta. Allegatament Frank Sammut kien iltaqa’ f’Londra, waqt fiera internazzjonali, ma’ uffi/jal g[oli ta’ Trafigura u kien ftiehem mieg[u li se jirran;alu biex il-kumpanija tissottometti l-a[jar offerti lill-Enemalta, biex l-Enemalta tkun tista’ tibda tixtri ]-]ejt minn g[andha. Frank Sammut kien ;ie arrestat fit-22 ta’ Jannar li g[adda u mg[ajjat biex jirrilaxxa stqarrija fil-Kwartieri ?enerali talPulizija. Fix-xhieda tieg[u, Saviour Balzan qal li qabel ma ppubblika l-istorja, kien g[amel il-verifikazzjoni ne/essarji tieg[u. Hu jag[mel hekk min[abba xi libel, anke jekk il-libel qal li mhux il-barometru ta’ kemm wie[ed hu kredibbli. Hu qal li lPulizija kienu marru g[andu l{add waranofsinhar l-uffi//ju tieg[u, u tawh x’jifhem li kienu jafu min hu s-sors. L-Avukat Joseph Giglio qed jidher g[al Sammut. Fil-Qorti lbiera[ ukoll, kellha titkompla l-kumpalizzjoni ta’ Alfred Mallia fuq l-istess ka], i]da din ma saritx min[abba li jinsab marid. F’dan il-ka] kellu jixhed ukoll George Farrugia.
Jing[ad li Kessler g[ajjar lil Silvio Zammit giddieb Id-Direttur :enerali talOLAF, Giovanni Kessler, g[ajjar lil Silvio Zammit giddieb waqt li hu kien interrogah f’Malta. Waqt l-interogazzjoni li kienet qed issir Kessler a;ixxa b[ala bniedem pompu] u li darba minnhom meta Silvio Zammit ried ji//aqlaq g[ax beda j[ossu [a]in, Kessler mar ji;ri u mblukkalu l-bieb.
Dan [are; meta kien qed jixhed Mario Debono, li kien ja[dem mad-Direttorat g[allAwditjar Intern u Investigazzjonijiet fi [dan lUffi//ju tal-Prim Ministru. Dan id-Dipartiment xog[lu hu li jie[u [sieb investigazzjonijiet talOLAF, meta dawn isiru Malta. Debono kien qed jixhed filkumpilazzjoni ta’ Silvio Zammit
ta’ 49 sena minn Tas-Sliema, akku]at b’tix[im u li pprova jinfluwenza de/i]joni politika talUnjoni Ewropea. Mario Debono qal li Kessler u ]ew; uffi/jali o[ra tal-OLAF ;ew Malta g[al jumejn, fl-4 u 5 ta’ Lulju 2012. Qal li hu kien pre]enti g[al xi stqarrijiet li saru mill-Olaf. Waqt dawn il-jumejn ta’ investigazzjonijiet Silvio Zammit
ikkopera sew mal-investigaturi. Debono qal li fl-ewwel ;urnata Kessler u t-tim tieg[u riedu jmorru Peppi’s Kiosk f’TasSliema biex ikellmuh. Ix-xhieda kienet fil-qosor u kienu t-tnejn il-mistoqsiijiet prin/ipali waqt din l-interrogazzjoni. Wa[da, jekk kellux kumpaniji barra minn Malta u jekk ing[atax xi sussidju tal-Unjoni
Ewropea; u o[ra fuq l-allegat involviment u influwenza biex titne[[a d-direttiva ta-tabakk li tirregola sustanza partikolari mag[rufa b[ala SNUS. Debono qal li Kessler kien qal lil Zammit li l-OLAF g[andhom poteri akbar mill-Pulizija lokali, u li meta kien qed jag[millu ddomandi, beda jkun pompu] mieg[u.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
8
LOKALI
Salomè> dramm kontroversali u qawwi ta’ Oscar Wilde
L-attur bravu Mario Micallef f’wa[da mix-xeni tad-dramm li se jkun qieg[ed jittella’ fi tmiem din il-;img[a
Wara s-su//ess li nkiseb filweekend li g[adda bid-dramm Salomè, il-kumpanija Talenti, se ter;a’ tippre]enta dan id-dramm notorju ta’ Oscar Wilde, b’adattament u traduzzjoni g[allMalti minn Alfred Palma, filweekend li gej, g[ada s-sibt u l{add, 18 u 19 ta’ Jannar, fitteatru intimu ta’ San :akbu, filBelt Valletta, fit-8pm. Dan id-dramm li hu /ertifikat g[al persuni ta’ ‘l fuq min 16-il sena, jappella g[al udjenza matura, min[abba xena li tista’ tkun xokkanti fl-a[[ar taddramm. Dan id-dramm se ji;i wkoll ippre]entat illum il-:img[a fi/?ittadella, G[awdex, fit-8pm. Salomé hu dramm f’att wie[ed li Oscar Wilde kiteb fl1892. Kien ippubblikat g[allewwel darba bil-Fran/i], f’Pari;i, u wara saret traduzzjoni tieg[u bl-Ingli], b’g[add ta’ illustrazzjonijiet minn Aubrey Beardsley, li ;iet ippubblikata f’Londra fl-1894. Ilma[bub ta’ Wilde, Lord Alfred Douglas (Bosie), ukoll ittanta
jag[mel traduzzjoni millFran/i] g[all-Ingli], i]da middehra din xejn ma ni]let tajjeb ma’ Wilde. Id-dramm hu wie[ed bibbliku, tra;iku u brutali g[all-a[[ar. Ilprotagonisti ewlenin huma erbg[a: Erodi Antipas, Tetrarka tal-:udea, bniedem korrott, im[awwad, vjolenti u ]ieni; martu Herodias, kiefra u ambi]]ju]a; Salomé, tfajla sabi[a, imkabbra u ]ienja, bint Herodias mill-ewwel ]wie;: u Jokanaan (:wanni l-Battista). Jokanaan ikun intafa’ l-[abs wara [afna insistenza minn Herodias, g[ax spiss kien i/anfar il-[ajja skandalu]a u laxka tag[ha u ta’ bintha Salomé. Din min-na[a tag[ha, tkun innamrat mill-Battista u tkun trid tissedu/ih b’kull mezz. I]da l-Battista jirre]istiha u jkompli j/anfar lilha u lil ommha. It-tfajla ma taqtax qalbha! Erodi, superstizzju] g[all-a[[ar, ikun jib]a’ millBattista, u qajla jag[ti kas lg[awi ta’ martu biex je[les minnu. I]da sa fl-a[[ar Salomé,
mitlufa wara Jokanaan, taqta’ xewqitha (u x-xewqa t’ommha) b’]ifna erotika li biha ;;ennen lit-Tetrarka. B’dan id-dramm kontroversjali, l-awtur /elebri Irlandi] urta lill-oqsma kollha tas-so/jetà Londini]a dejqa ta’ ]mienu; [oloq sensazzjonali]mu li wittielu t-triq g[al aktar kontroversji, g[al aktar libertajiet letterarji fix-xog[lijiet li kiteb wara, u li g[enu bil-bosta fil-waqg[a finali tragika tieg[u mi//elebrità u l-fama g[all-g[ajb u d-di]unur. Jie[du sehem f’dan id-dramm Larissa Bonaci, Mario Micallef, Nathalie Micallef u Alan Fenech, b’direzzjoni ta’ Mario Micallef. Il-booking hu miftu[ mitteatru ta’ San :akbu. Wie[ed jista’ wkoll i/empel 21223216 biex jibbukkja l-biljetti, jew online. Dawk li sa jaraw dan iddramm f’G[awdex, jistg[u jiksbu l-biljetti mill-uffi//ju talKultura, fit-Tokk, ir-Rabat, G[awdex.
Programm intensiv ta’ skambju fl-Istati Uniti Il-Ambaxxata Amerikana tixtieq tistieden ]g[a]ag[ Maltin bejn l-etajiet ta’ 16 u 18 biex japplikaw g[all-Benjamin Franklin Transatlantic Fellowship for Youths li se jsir fl-Istati Uniti fis-sajf tal-2014. L-inizjattiva g[andha l-isem tad-diplomatiku Benjamin Franklin bil-[sieb li tonora l[ajja u l-karriera ta’ Franklini li huma ta’ ispirazzjoni g[al dawk li qed ja[dmu biex isa[[u l-kop-
erazzjoni transatlantika. L-inizjattiva hi ma[suba biex trawwem relazzjonijiet fost il;enerazzjonijiet i]-]g[ar talEwropa u tal-Istati Uniti sabiex isa[[u l-libertà globali, jibnu relazzjonijiet bejn ]g[a]ag[, u javvanzaw valuri komuni. Madwar 35 ]g[a]ag[ Ewropej, inklu] parte/ipant wie[ed minn Malta, u 10 Amerikani se jie[du sehem fi programm intensiv ta ‘skambju
g[al xi tlett ;img[at fl-Istati Uniti. Il-programm jiffoka fuq il-kwistjonijiet globali li ]g[a]ag[ Ewropew u Amerikan jiffa//jaw fuq i]-]ew; na[at talO/ean Atlantiku fis-seklu 21. Il-parte/ipazzjoni ta’ Malta hi ffinanzjati mid-Dipartiment talIstat Amerikan. Min hu interressat g[andu jikkuntattja l-Ambaxxata Amerikana sat-28 ta’ Frar, 2014.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
9
KUNSILLI LOKALI Kumment
Xe[[a bla limitu Ix-xe[[a ta’ Gvern Laburista mal-Kunsilli Lokali b[al donnu ftit g[andha limitu. Wara li l;img[a li g[addiet urejna kif il-Kunsilli Lokali jidher li kollha sofrew tnaqqis flallokazzjoni finanzjarja tag[hom, aktar kunsilli lmentaw ma’ In-Nazzjon dwar it-tnaqqis li huma sofrew. U[ud mill-kunsilli lokali sofrew sa[ansitra tnaqqis ta’ aktar minn 5,000 ewro. Bosta huma dawk il-kunsilliera li jinstabu m[assba [afna bis-sitwazzjoni li qieg[ed jitfa’ fuq il-kunsilli lokali l-Gvern Laburista. G[aliex filwaqt li l-ispejje] qeg[din dejjem ji]diedu, lallokazzjoni qeg[da mhux tali tibqa’ status quo i]da tonqos. Sabiex jintefa’ mel[ fuq il-ferita, issa jidher ukoll li lgvern qed je[odha moda li jag[mel avvenimenti nazzjonali u jimponi fuq il-kunsill tal-lokalità l-[tie;a li jtella’ xi forma ta’ attività wkoll ming[ajr ma’ joffri ebda g[ajnuna finanzjarja lill-istess kunsill. Mhuwiex /ar jekk il-Gvern Laburista huwiex sempli/iment gvern li tilef ilboxla g[al kollox fejn jid[lu kunsilli lokali, jew nkella huwiex gvern li qieg[ed jinjora l-kunsilli lokali u g[alhekk idg[ajjef l-istess kunsilli lokali. Li hu ]gur hu li fil-kwa]i sena li ilu gvern Laburista, il-kunsilli lokali di;à [adu daqqa ta’ [arta kbira lura. X’kuntrast ma’ dak li kien ji;ri ta[t Gvern Nazzjonalista! X’kuntrast ma]-]mien meta bosta kunsilliera u Sindki Laburisti kienu jfa[[ru lil Chris Said li dak i]-]mien kien responsabbli mill-kunsilli lokali talimpenn tal-gvern favur ilkunsilli lokali. X’kuntrast bejn Gvern Nazzjonalista li kien jemmen fil-kunsilli lokali u kellu direzzjoni /ara g[al Kunsilli Lokali g[al Gvern Laburista li b[al donnu qed jag[mel kollox b’nofs qalb u b’Segretarju Parlamentari li diskors wara l-ie[or iwieg[ed il-white papers, i]da dawn b[all-art imweg[da, b[al donnhom ma’ jaslu qatt.
Il-Ministeru tal-Ekonomija [abbar li kien qieg[ed ja[tar kumitat biex isolvi l-problemi marbuta mas-swieq fil-bera[ ming[ajr ebda sens ta’ kordinazzjoni mal-Asso/jazzjoni tal-Kunsilli Lokali li kienet qed ta[dem dwar l-istess su;;ett
Ka] /ar ta’ more chiefs than Indians Dan hekk kif kienu bosta lkunsilli lokali madwar Malta u G[awdex li kienu qeg[din jesperjenzaw xi forma ta ’ dif fikultà marbuta mas - suq fil bera[ li jsir fil-lokalità. Kien g[alhekk li l - Asso/jazzjoni waqqfet working group sabiex i[ejji rapport dwar dan is su;;ett , liema rapport ;ie mressaq lill - Asso/jazzjoni
f’Di/embru tal-2013. Fi kwa]i l-istess ]mien, ilMinisteru tal - Ekonomija [abbar li kien qieg[ed ja[tar kumitat biex isolvi l-problemi marbuta mas-swieq fil-bera[, u dan ming[ajr ebda sens ta’ kordinazzjoni mal - Asso/jazzjoni tal - Kunsilli Lokali li kienet qed ta[dem dwar l - istess su;;ett.
Ministeru ie[or li mistenni jbill subajh fil-kwistjoni, hu dak tat-turi]mu permezz tatTourism Committee g[ax xlokk ta’ Malta. Fil-ka] ta’ fejn bdiet il - kwistjoni , ji;ifieri Marsaxlokk , hemm ukoll il Pjan ta ’ Ri;enerazzjoni tal Ministeru tal-Ener;ija li tinkludi s-suq fil-bera[. Dan naturalment biex wie[ed ma jsem-
mix il-MEPA li wkoll g[andha difer fis-sitwazzjoni. Il-mistoqsija g[alhekk tqum wa[edha . Min se jie[u d de/i]jonijiet li hemm b]onn jittie[du? U sakemm tissolva din il - babilonja ta ’ nies jidde/iedu fuq l-istess materja, min se jibqa’ jbati mill-isfidi li g[addu minnhom ir-residenti tal-bosta lokalitajiet affetwati?
?amata tajba mill-Qorti Is-Sindku Laburista ta]}urrieq, Ignatius Farrugia, din il;img[a xejn ma bdiha bit-tajjeb. Dan hekk f’ka] li kellu quddiem il-Qorti tal-Ma;istrati preseduta mill-Ma;istrat Francesco Depasquale, qala’ xejn inqas minn /amata tajba u nstab [ati ta’ harassment lill-opinjonista Daphne Caruana Galizia. Ignatius Farrugia sab ru[u lQorti wara li fid-19 ta’ Marzu li g[adda se[[ in/ident bejnu u bejn Caruana Galizia fil-festa ta’ San :u]]epp fir-Rabat. Skont ixxhieda ta’ Caruana Galizia, dakinhar hi kellha tfittex kenn f’kun-
vent biex ta[rab minn folla nies li ppruvaw jattakkawha wara li ;iet insulentata mis-Sindku Laburista Farrugia. Caruana Galizia kienet marret ir-Rabat ma’ ]ew;ha u xi [bieb biex ti;bed ritratti tal-festa meta Ignatius Farrugia beda jsegwiha u jkanta s-slogan elettorali talLabour “Malta Tag[na Lkoll”, filwaqt li jg[addi kummenti dispre;;jattivi. Hi xehdet ukoll li sSindku Laburista beda jin/ita lill-folla biex tirredikolaha u mieg[u ng[aqdu wkoll i]-]ew; akku]ati l-o[ra, li huma wkoll nies qrib [afna tal-Partit
Laburista. Bosta huma dawk li staqsew jekk f’dan l-istadju ikun aktar prudenti li s-Sindku Farrugia iwarrab. Dan hekk kif l-m;iba li tag[ha hu ;ie misjub [ati mhix denja ta’ persuna li qeg[da tmexxi wie[ed mill-akbar kunsilli lokali fin-na[a t’isfel ta’ Malta. O[rajn staqsew jekk lim;iba ta’ Farrugia turix li hu ma jemminx verament fl-g[ajta ta’ “Malta Tag[na Lkoll” hekk kif hu u]a din l-istess g[ajta sabiex jinsulta opinjonista li fil-fehma tieg[u kellha simpatija lejn ilPartit Nazzjonalista.
Ignatius Farrugia
Raqda tajba minn Transport Malta fil-Gudja Storja li kienet dehret f’The Times tal-5 ta’ Ottubru 2012 bit - titlu “ Council ‘ embarassed ’ by TM ’ s cross ing failure ” kienet titkellem dwar is-sitwazzjoni xejn feli/i li kien qieg[ed jiffa//ja l-kunsill lokali tal - Gudja fil - kon front ta’ Transport Malta. Dan
hekk kif it - talba tal - kunsill sabiex isir pelican crossing filbypass tal - Gudja fiz - zona mag[rua b[ala ta’ ‘Bur Glat’ baqat injorata minn Transport Malta. Jidher i]da li Transport Malta baqg[et dejjem tinsisti li kellha problemi mal - kuntrat -
tur. Fil-fatt fl-istorja ta’ The Times, kelliem g[al Transport Malta kien sa[aq li l - istess awtorità kienet qeg[da tispera li tkun tista’ tlesti x-xog[ol kollu me[tie; fl-iqsar ]mien possibbli su;;ett g[ar - regoli tal-Public Procurement. Li hu interessati hu li s ’ issa ,
ferm aktar minn sena wara , is sitwazzjoni g[adha li kienet u l - bypass tal - Gudja g[adha ming[ajr Pelican Crossing sura ta ’ nies . Sa minn Marzu 20 1 3 Transport Malta bdiet titmexxa minn James Piscopo , l - eks - Kap E]ekuttiv tal - Partit Laburista .
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
10
OPINJONI
I/-?irasa Shame
Fuq il-bieg[ ta/-/ittadinanza l-Gvern qala’ [asla papali millUnjoni Ewropea. Issa mhux a[na biss qed ng[idulu li g[amel fro;a. Issa anki l-Unjoni Ewropea qed twiddbu. Qaltlu /ar u tond li /-/ittadinanza ma tinbieg[x. IlKummissarju Ewropew tag[tu twiddiba /ara. Jekk tbieg[ i//ittadinanza tkun qed tikser illi;ijiet Ewropej. U se jkun hemm konsgwenzi. Membri Parlamentari Ewropew So/jalisti wkoll ikkritikaw bl-a[rax din l-iskema. X’differenza! Fi ]mien Lawrence Gonzi d-dinja kienet tfa[[ar lil Malta g[all-mod kif mexxa fil-kri]i tal-Libja. Mexxejja barranin ;ew Malta apposta biex jirringrazzjaw lillPrim Ministru Gonzi. U lil Malta. U ta[t Joseph Muscat spi//ajna umiljati. Im]ebil[a! Imwiddba! X’mist[ija. Tinda Il-kri]i
li hemm fl-Isptar Mater Dei hija tort ta’ dan ilGvern. Se nispejga g[alfejn. A[na konna kull sena n]idu ssodod g[all-anzjani. Bnejna djar u swali ;odda tal-anzjani. Fla[[ar le;islatura biss ]idna 1,011-il sodda ;dida g[all-anzjani. Ji;ifieri aktar minn 200 sodda kull sena. Dan biex meta tasal ix-xitwa jkollok fejn ti]vojta Mater Dei. Biex fl-aqwa tal-ista;un talinfluwenza l-Gvern ikollu fejn jibg[at anzjani li jkunu Mater Dei. U ma jkollomx b]onn jibqg[u aktar hemm. Imma fil-qasam tal-anzjani dan il-Gvern [aseb biss g[al talklikka. Mhux g[all-anzjani. Meta kont nav]a lis-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca x’se ji;ri fix-xitwa, kien kwa]i jiddi[ak bija. Kienu jg[idu li qed inxewxu. U issa ;ew fi kliemna. U minflok sodod g[all-anzjan bnew tinda f’Mater Dei! U le... }ball Fir-residenza Zammit Clapp lanzjani r/evew ittra. Qalulhom li minflok 60 fil-mija, issa se jib-
Mario Galea mario.galea@teampn.org
dew i[allsu 80 fil-mija tal-pensjoni tag[hom. Wara protesti li saru mill-anzjani qalulhom li kien ]ball. It-tinda f’Mater Dei issa ukoll qed jg[idu li kienet ]ball. Lg[a;la biex jg[addu l-li;i ta//ttadinanza kienet ]ball. L-arrest ta’ Norman vella qalu li kien ]ball. Il-gideb fiddikjarazzjoni tad-d[ul talMinistri qalu li kien ]ball. Littra biex jitnaqqsu l-istipendi kienet ]ball. L-ewwel jg[addu minn fuqna qishom bulldozer. Imbag[ad meta jindunaw li g[af;uha jg[idu li kien ]ball. Joe Muscat u s[abu qed jag[mlu fro;a wara l-o[ra. Dan il-Gvern g[andu problema wa[da kbira. Mhux kapa/i jmexxi. Kessa[lu
Fi tmiem il-;img[a li g[addiet kont G[awdex. Iltqajt ma’ xi [add nafu. Qalli biex immorru nie[du kafè. Mag[na ng[aqad ra;el. Ma kontx nafu. Imma kien jaf lil dak li kont mieg[u. Dan ir-ra;el [in minnhom qalli: “Lilek ;ieli narak. Tkun miexi bil-kelb.” “Iva, hekk hu. Dalg[odu [ri;t bih. Kont ni]el dik in-ni]la wieqfa tax-Xag[ra bil-kwiet u ni]el kesa[lu b’vann gass down. Ara vera hawn min hu kiesa[. G[ax dik mhux ni]la li tin]el issuq gass down.” “Jaqaw il-vann pick up a[mar kien,?” staqsieni. “Iva, jaqaw tafu lil dan ilkesa[lu”? “Nafu ng[id. Dak jien kont.” Xraqt fit-tè.
Fil-qasam tal-anzjani dan il-Gvern [aseb biss g[al tal-klikka. Mhux g[all-anzjani. Meta kont nav]a lis-Segretarju Parlamentari Franco Mercieca x’se ji;ri fix-xitwa, kien kwa]i jiddi[ak bija
Jafu x’inhuma jg[idu^ Joseph Muscat, Prim Ministru u Kap tal-Partit Laburista, stqarr li din is-sena ser tkun is-sena talugwaljanza. Na[seb li f’mo[[u kellu li jpo;;i fl-istess keffa l-unjoni /ivili ta’ persuni tal-istess sess u ]-]wie; kif tirreferi g[alih kemm it-tradizzjoni ta’ kwa]i kull pajji] fid-dinja kif ukoll innatura, dak bejn mara u ra;el. L-unjoni /ivili hija kunratt g[al kollox differenti mi]]wie;, g[andha d-dinjità tag[ha g[ax fl-a[[ar minn l-a[[ar hija g[aqda ta’ ]ew; persuni adulti. I]da li ti;i kkunsidrata b’ugwaljanza ma]-]wie; hija diskriminazzjoni minnha nnifisha. L-ugwaljanza ma tintla[aqx bil-[olqien superfi/jali ta’ forom ;odda ta’ ]wie;.
Salvu Felice Pace sfelicep@go.net.mt
m’g[andhiex twassal g[annuqqas ta’ ugwaljanza fost ittfal. Kultant jiena nkun kosrett li nistaqsi jekk Joseph Muscat ikunx jaf x’qed jg[id. Il-bejg[ ta/-/ittadinanza
}ball kbir fl-Abbozz Kien ]ball kbir li l-adozzjoni tat-tfal idda[[al b’xi mod malli;i proposta dwar l-unjoni /ivili. Kul[add jaqbel li dak li hu l-a[jar g[at-tfal g[andu jkun l-g[an ta’ kull pass fil-mixja taladozzjoni tat-tfal. Li tag[ti d-dritt lill-koppji talistess sess f’unjoni /ivili li japplikaw biex jaddottaw tfal tirriskja bil-kbir li ssir diskriminazzjoni kontra l-istess tfal. Fil-prattika ser ikun hemm tfal
li ser ibatu pre;udizzji meta ser ikunu f’minoranza, mhux g[ax in-natura jew ;rajjiet f’[ajjithom wassluhom f’dan listat, i]da g[ax xi [add ikun po;;ihom f’dan l-istat ming[ajr ma huma kellhom vu/i flg[a]liet imponuti fuqhom. Ma rridux ng[a;lu, hemm b]onn nieqfu, na[sbu u na;ixxu biss wara li nkunu /erti li anke tifel jew tifla wa[da ma jsofru min[abba l-g[a;la tag[na. L-ugwaljanza tal-unjoni /ivili ma]-]wie; bejn ra;el u mara
La qieg[ed nikteb dwar diskriminazzjonijiet, naqleb g[as-su;;ett ja[raq li hekk kif qed nikteb qed ji;i diskuss filParlament Ewropej, il-bejg[ ta//ittadinanza Maltija u dik Ewropea. Din hija wkoll li;i diskriminatorja. Allura mara jew ra;el barrani li ji]]ewweg Malti jew Maltija jridu jistennew [ames snin qabel ma jing[ataw passaport Malti, i]da min g[andu lflus jista jixtri l-passaport sempli/iment b’applikazzjoni, meta u x’[in irid. Ser no[olqu klassi ;dida ta’ /ittadini Maltin privile;;jati, g[al unika ra;uni li dawk jistg[u j[allsu. Diskriminazzjoni bejn i/-/ittadini
A[na lkoll /ittadini Maltin qed ni;u diskriminati bil-kbir. U kif ser inkunu nafu jekk il-flus biex tinxtara /-/ittadinanza Maltija u Ewropea hix ser tkun ti;i m[allsa minn xi korporaz-
zjoni jew anke gvernijiet li g[andhom interess li jid[lu flEwropa fl-interess wiesg[a tag[hom. Tg[id sar xi kalkolu dwar kemm ti;i tiswa lill-kaxxa ta’ Malta jekk fuq medda ta’ ]mien elf persuna jew aktar minn dawn l-eluf ta’ /ittadini Maltin privile;;jati ji;u Malta, jibag[tu lil uliedhom fl-iskejjel tag[na u ju]aw is-servizzi kollha li a[na intitolati g[alihom. Kemm minn dawn i/-/ittadini ser ikunu anzjani li ser ikollhom id-dritt li ji;u hawn g[as-sempli/i ra;uni li l-klima tag[na tiffavorixxi l-anzjani u g[ax isservizzi tas-sa[[a tag[na jing[ataw b’xejn? Ma nistax nifhem kif persuni ta’ intelli;enza jo[or;u b’ideat g[al kollox ]baljati. Kiteb nhar it-Tlieta fit-Times Desmond Zammi Marmara daqs li kieku dak li qed ji;ri Malta ise[[ f’i]olament. Kiteb li huwa d-dover ta’ kull politiku li jara li j]omm il-kontroversji ta’ bejnietna b[ala materji lokali. Fejn jid[ol iddritt tal-;urnalisti barranin li jsegwu dak li jsir f’pajji]i barranin u jidde/iedu huma fuq x’hiex jiktbu? Jaqaw iriduna mmorru lura g[al-li;i dwar l-ind[il barrani? Il-kittieb [are; bl-islogan ‘my country, right or wrong’. Sewwa, mela [a jinkisru d-drittijiet tal-bniedem, [alli jsiru li;ijiet diskriminatorji, ilmessa;; hu li dawn g[andhom ji;u diskussi u rimedjati biss filpajji] involut u mhux barra lpajji]. U jekk ir-rimedji jfallu kif kienu fallew fis-snin 70 u 80? Il-[sara lill-Malta qed issir bil-li;ijiet diskriminatorji ta’ Muscat. Dmirna hu li ni;;ieldu kontrihom b’kull mezz.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
11
EDITORJAL U ITTRI LILL-EDITUR L-EDITORJAL
Messa;; /ar mill-Ewropa kollha Kundanna qawwija minn kul[add. Hekk biss tista’ tiddeskrivi rreazzjoni din il-;img[a tal-membri parlamentari Ewropej g[allbejg[ ta/-/ittadinanza Ewropea mill-Gvern Laburista. Kull familja politika Ewropea, inklu] is-So/jalisti Mis-So/jalisti Ewropej li jafu sew lil Joseph Muscat g[ax qatta’ diversi snin mag[hom; sal-Liberali, mix-Xellugin-Ambjentalisti sal-Popolari, anke mill-Konservattivi, il-messa;; kien /ar – i//ittadinanza ma tistax tkun g[all-bejg[. U trid tisma’ l-a;;ettivi dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza – xokkanti, ;ennata, tal-biki u lappelli lill-gvern Laburista Malti biex jirtira l-bejg[, jikkan/ellah, u jwaqqfu. Jikkundannaw il-bejg[ ta’ /ittadinanza li hi tag[hom ukoll {add ma jista’ jifhem kif i/-/ittadinanza, li hi s-sinjal tad-drittijiet li ngawdu u tal-ugwaljanza ta’ bejnietna, tista’ tinbieg[ LEwroparlamentari lanqas ma jistg[u jni]]lu l-ardir ta’ min irid ibig[ i/-/ittadinanza tag[hom, i/-/ittadinanza Ewropea – g[ax g[al dik se j[allsu 800,000 ewro dawk li se jixtruha, mhux g[allMaltija – u l-prim ministru Malti Muscat jg[idilhom ‘tinda[lux’. Qisu qed jikkopja /-/avetta ta’ block flats u jbig[ il-kopji li kull min ji;i Xi stenna Muscat? Li mhux se jkun hemm reazzjoni qawwija flEwropa? Daqs kemm ma jkunx hemm reazzjoni qawwija kieku tkun toqg[od fi blokk flats u taqbad i/-/avetta tal-bieb tal-blokk u toqg[od tikkupjaha u tbig[ il-kopji lil kull min ji;i. Argument qawwi anke mill-Vi/i President tal-Kummissjoni Ewropea Ilbiera[ kellna r-reazzjoni qawwija mid-Deputati li jirrappre]entaw lill-Ewropej; u wkoll mill-Vi/i President talKummissjoni Ewropea – il-ferg[a e]ekuttiva tal-Unjoni – u Kummissarja g[all-;ustizzja, i/-/ittadinanza u d-drittijiet /ivili, Viviane Reding; li g[amlet l-argument /ar [afna anke fejn jid[lu t-trattati internazzjonali. Il-bejg[ ta/-/ittadinanza kontra l-li;i internazzjonali u t-trattati Ewropej Il-li;i internazzjonali trid li /-/ittadinanza ting[ata lil min ikollu rabta mal-pajji] mhux xejn, lanqas biss jersaq lejn Malta. U ttrattati Ewropej je[tie;u li l-pajji]i tal-Unjoni jikkoperaw b’mod ;enwin u sin/ier bejniethom, mhux jinqdew b’xulxin u jbig[u /ittadinanza li l-valur tag[ha hu proprju li tag[tik drittijiet flEwropa kollha. Muscat g[amel [sara kbira lil Malta bil-bejg[ ta/-/ittadinanza Bil-bejg[ ta/-/ittadinanza, Muscat g[amel [sara kbira lil Malta u ]arma l-fama tajba li Malta damet tibni g[al 26 sena. G[ax fama tajba tie[u [afna biex tibniha, imma titlifha f’tebqa t’g[ajn – b[alma ;ara bil-bejg[ ta/-/ittadinanza li Muscat l-ewwel ixxokkja lill-midja barranija u issa lil dawk li jafu li /-/ittadinanza li qed ibig[ Muscat hi tag[hom u li Muscat, fl-ewwel ka], qatt ma riedha, lanqas b’xejn, la g[alih u lanqas g[al [add.
Il-PBS jirrispondi Il-PBS jag[mel referenza g[all-artiklu ppubblikat fil[ar;a ta-;urnal tat-8 ta’ Jannar, 2014, liema artiklu miktub millEwro Parlamentari David Casa bit-titlu ‘Il-Partit Laburista ju]a lill-PBS bl-aktar mod sfa//at g[all-gwadann politiku tieg[u’. Fl-artiklu s-Sur Casa jiddikjara li skont hu “hu fatt mag[ruf li f’dawn l-a[[ar xhur il-PBS sar kollox g[ajr stazzjon bilan/jat u li jwassal l-istampa kollha”. Probabbilment is-Sur Casa, meta kiteb l-artiklu, ma kienx jaf li l-PBS minn Marzu 2013 ‘l hawn, qatt ma nstab [ati ta’ imparzjalità jew ]bilan/ millAwtorità tax-Xandir u kull ilment li sar kontra l-PBS malAwtorità tax-Xandir, ;ie mi/[ud. G[alhekk, dan “il-fatt mag[ruf” li jsemmi s-Sur casa mhuwiex /ar minn fejn qed i;ibu. Is-Sur Casa jkompli jg[id li “kul[add jaf ...li l-kamra tala[barijiet g[a]let li ti//ensura diskors ta’ Ministru Laburista”. Dan assolutament mhuwiex minnu. Id-diskors tal-Ministru Edward Scicluna kien trattat fi programmi ta’ diskussjoni u anke fl-a[barijiet imxandra fuq l-istazzjonijiet tal-PBS.
Fuq kollox, anki dwar l-ilment li sar dwar dan il-ka] mill-Partit Nazzjoanlista, l-Awtorità taxXandir sabet li ma n[oloq ebda ]bilan/, ilment ma ntlaqax u lAwtorità ma ordnat li jing[ata lebda rimedju lill-Partit Nazzjonalista. Il-PBS mhix se taqa’ fin-nassa li tid[ol f’battibekki politi/i. Tul dawn l-a[[ar xhur, il-fatti juru bi/-/ar li l-PBS fil-fatt mexa b’mod imparzjali u bilan/jat u dan fl-ispirtu tal-obbligi kostituzzjonali b[ala xandir pubbliku. U dan jistg[u ji;;udikawh biss l-udjenzi tal-a[barijiet talPBS li fl-a[[ar xhur mhux talli naqsu, i]da rdoppjaw. U dan /ertament hu fatt mag[ruf. Avukat Yanica Caruana f’isem il-PBS
Nota editorjali Fid-de/i]joni li tat l-Awtorità tax-Xabdir g[all-ilment li ressaq il-PN, l-Awtorità sabet lill-PBS [ati ta’ nuqqas meta ma xandarx dak li qal il-Ministru tal-Finanzi Edward Scicluna fil-Parlament Ewropew dwar il-bejg[ ta//ittadinanza. L-Awtorità tax-Xandir tat ra;un lill-Partit Nazzjonalista billi kkonkludiet li l-PBS g[amel [a]in meta qies dak li qal il-Ministru tal-Finanzi b[ala li ma kellux valur ta’ a[bar. L-Awtorità tax-Xandir idde/idiet li l-PBS kellu jara
x’kien id-diskors tal-Ministru tal-Finanzi u jwasslu lit-telespettaturi.
Sinjali jindikaw il-kuntrarju B[allikieku s-sinjali mhux kollha jindikaw il-kuntrarju, lg[aref gvern so/jalista li g[andna se jda[[al il-Co-ed fissistema edukattiv tag[na. Ftit ilu sar mag[ruf li fost innumru dejjem ji]died ta’ tfal taliskola li jo[or;u tqal, kien hemm tnejn ta’ 12-il sena. Alla biss jaf kemm se joktru dawn l-in/idenzi b’din is-sistema [a]ina li se tidda[[al. Fejn huma l-;enituri biex jipprotestaw g[al dan it-t[arbit ta ’ Varist ? Taf sakemm jibqghu reqdin? Sakemm jintlaqtu huma fil-familja taghhom! Imma mbag[ad ikun tard wisq. G.L. Camilleri Il-Furjana
L-ittri f’din il-pa;na jistg[u jintbag[tu fl-indirizza elettroniku alex.attard@media.link .com.mt jew fl-indirizz ta’ Media.Link Communications li jidher aktar ’l isfel fil-pa;na
25 sena ilu f’In-Nazzjon G[at-tieni xahar wara l-ie[or l-indi/i talprezzijiet bl-imnut g[all-o;;etti essenzjali wera ro[s ta’ 2.3 punti. L-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika wera li l-indi/i g[all-affarijiet kollha ni]el minn 103.9 punti g[al 102.5 f’Novembru tal-1988. Hekk kif bdew korsijiet ta’ ta[ri; g[all{addiema Aw]iljari, il-Gvern [abbar li se jkompli jag[ti attenzjoni lil-iskema u jsa[[a[ha biex tkompli tkun ta’ benefi//ju g[all-[addiema bla xog[ol u dawk b’impjieg irregolari bl-iskop li l-iskema tkun ]viluppata f’A;enzija ta’ Xog[ol u Ta[ri; li toffri opportunitajiet u fa/ilitajiet g[al min irid isib impjieg.
Editur> Alex Attard Media.Link Communications Co. Ltd 2, Triq Herbert Ganado, Tal-Pietà PTA 1450 P.O. Box 37, il-{amrun {MR 1000 e-mail> news@media.link.com.mt • Tel> 21243641 Dipartiment tal-Avvi]i> Tel> 25965-317#232#474 E-mail> adverts@media.link.com.mt
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
12
ILLUM IL-:IMG{A
Ta[wid fl-estimi tal-Gvern Meta ftit tal-;img[at ilu l-Ministru talFinanzi Edward Scicluna indirizza lillKunsill tal-Affarijiet Ekonomi/i tal-Unjoni Ewropea fi Brussell qalilhom li l-[sieb talGvern hu li jda[[al 15 miljun ewro millbejg[ ta/-/ittadinanza Maltija u ]ied li l-
Kummissjoni Ewropea qed tg[id li /-/ifra g[andha tkun ta’ 8 miljun ewro. Issa, f’daqqa wa[da, qed jg[idu li jridu jbieg[u 1,800 /ittadinanza li bil-650,000 ewro kull wa[da jammontaw g[al qrib il1.2 biljun ewro – jew 80 darba iktar mill-
istimi tal-Gvern fil-ba;it. Dan jekk ng[oddu biss i/-/ittadinanzi ming[ajr ma nda[[lu fl-estimi tfal u familjari ta’ dawk li jing[ataw i/-/ittadinanza, li jridu j[allsu wkoll, u li allura jkomplu jg[ollu /-/ifra!
L-estimi jsiru u ji;u approvati mill-Parlament biex il-Gvern ikollu linja fuqiex ja[dem u lpoplu jkun jaf x’qed jistenna tul is-sena finanzjarja. Dan il-Gvern g[adda l-estimi. I]da ma nafx kemm se jimxi mag[hom. Minn mindu ;ew approvati sal-lum se[[ew ]viluppi li jindikaw li lestimi li saru mhux se jkunu osservati. Trasport Pubbliku 1. Il-kwestjoni tat-trasport pubbliku titfa’ fuq il-Gvern nefqa ikbar biex dan jitmexxa. Il-kumpannija Arriva, anke jekk is-servizz li kienet qed tag[ti ma kienx mija fil-mija dak mixtieq, ;iet mg[obbija b’pi]ijiet ;odda b[at-tne[[ija mis-servizz tal-bendy buses u ]ieda ta’ rotot ;odda, li wassluha tidde/iedi li t[alli lil pajji]na. Il-Gvern [a f’idejh it-trasport pubbliku sakemm isib kumpannija privata li tmexxih. Sadattant qabel li j[allas lill-kumpannija 10 miljun ewro – /ifra li [afna qed jimmultiplikawha bi tlieta. Idde/ieda li n-nol tal-barranin ikun b[al dak tal-Maltin, bi spi]a addizzjonali ta’ madwar 3 miljun ewro. Irid jag[mel tajjeb g[annuqqas tal-bendy buses billi jipprovdi karrozzi tal-linja flokhom li minn jaf kemm-il miljun ewro jqumu. Jew jikri, u hekk ikompli jkabbar l-ispi]a biex imexxi ttrasport pubbliku b’min jaf kemm il-miljun. Kollox /ifra li nikkalkula ta’ bejn 40 u 50 miljun ewro li ma jidhrux filba;it. Korp tal-Pulizija 2. Nefqa o[ra addizzjonali hi dik g[all-Korp tal-Pulizija. Il-
Gvern g[a]el li flok ]ew; Deputati Kummissarji jkun hemm tlieta. Li ji]died in-numru ta’ Assistenti Kummissarji, li ji;u impjegati numru ta’ pulizija tar-
Il-kwistjoni tat-trasport pubbliku titfa’ fuq il-Gvern nefqa ikbar biex dan jitmexxa
riserva, ammont li qed jissemma li se jkun ta’ madwar 200. Issa dDeputati Kummissarji u lAssistenti Kummissarji jridu mag[hom xufier u biex jintla[qu l-;urnata kollha jkunu je[tie;u mhux wie[ed i]da tlieta. Iridu staff ie[or. Dan kollu hu pi] finanzjarju kbir li ma jidhirx fl-estimi. Kabinett akbar 3. Joseph Muscat idde/ieda li jkollu l-ikbar Kabinett fl-istorja ta’ Malta. Id-doppju tal-Ministri
u Segretarji Parlamentari li kellu l-Gvern ta’ Lawrence Gonzi. F’dawn il-Ministeri u Segretarjati Parlamentari l-Gvern impjega mijiet ta’ [addiema li
Jekk il-Gvern se jkompli jonfoq dak li ma stmax li jonfoq, allura veru lka] li l-finanzi ta’ pajji]na mhux talli m’g[adhomx iktar fis-sod, i]da se jid[lu f’inkwiet kbir
jiswew lill-kaxxa ta’ Malta miljuni ta’ ewro fis-sena.
jidhru fl-estimi. Sparpaljar bl-addo//
{atriet lil tal-qalba 4. Il-Gvern ta’ Joseph
Muscat qassam kemm fela[ [atriet lil ‘tal-qalba’ li j;orru mag[hom salarji kbar u li wkoll jridu jit[allsu mill-kaxxa ta’ Malta. National Bank 5. :img[a ilu l-Qorti sabet li lazzjonisti tan-National Bank, ilbank li kien in[ataf mill-Gvern ta’ Duminku Mintoff fl-1973, kellhom id-drittijiet tag[hom miksura. Qabel l-a[[ar elezzjoni ;enerali il-mexxej Laburista Joseph Muscat kien ta’ indikazzjoni lill-
azzjonisti li ried jirran;a mag[hom. Azzjonisti ta’ dak li kien inNational Bank hemm madwar 300 li biex ji;u rikompensati lGvern ikollu jo[ro; g[exiren ta’ miljuni. Anqas dawn il-flejjes ma
Jidher li biex jag[mel tajjeb g[al dan l-isparpaljar u infiq bladdo// il-Gvern qed jorbot malbejg[ ta/-/ittadinanza Maltija. Gvernijiet g[aqlin jibba]aw linfiq tag[hom fuq dak li jda[[al il-pajji] mix-xog[ol ta/-/ittadini tieg[u. Fuq infiq serju u bla [ela. Fuq infiq bil-g[aqal u li jirrendi d[ul ;did. Jekk il-Gvern se jkompli jonfoq dak li ma stmax li jonfoq, jekk ilGvern se jkompli jibba]a ssu//ess tal-ba;it fuq l-iskema talbejg[ ta/-/ittadinanza, kif intqal minn esponent Laburista, allura veru l-ka] li ng[idu li l-finanzi ta’ pajji]na mhux talli m’g[adhomx iktar fis-sod, kif kienu ta[t ilGvern ta’ Lawrence Gonzi, i]da ser nid[lu f’nkwiet li [afna minn dawk li vvutaw Labour fl-a[[ar elezzjoni ma kinux jistennew. Mhux ta’ b’xejn li st[arri; tal-
Joe M. Zahra joe.zahra@live.co.uk
opinjoni li g[amlet l-Unjoni Ewropea f’Malta juri li l-appo;; tal-poplu Malti g[all-Gvern Laburista ni]el g[al 48 fil-mija!
(Dan l-artiklu nkiteb qabel ilplenarja tal-Parlament Ewropew fi Strasburgu ta’ nhar l-Erbg[a, 15 ta’ Jannar meta sar dibattitu dwar l-iskema tal-bejg[ ta//ittadinanza Maltija kif proposta mill-Gvern Laburista Malti.)
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
13
A{BARIJIET TA’ BARRA
Mitluba t-twe;ibiet dwar l-abbu] tat-tfal IL-VATIKAN Il-Vatikan, g[all-ewwel darba, spi//a kkonfrontat pubblikament dwar l-abbu] sesswali tat-tfal ta[t idejn il-membri tal-kleru, waqt smig[ li saret fil-kwartieri;enerali tal-Uffi//ju talKummissarju G[oli g[adDrittijiet Umani tan-Nazzjonijiet Uniti (OHCHR), fil-belt ta’ :inevra, fl-I]vizzera. Il-Knisja kienet mitluba biex, fost o[rajn, tispjega g[alfejn qed tkompli tfisser l-abbu] b[ala ‘offi]a kontra l-morali’ aktar milli ‘delitt kontra t-tfal’. Fl-istess [in, l-Ar/isqof Silvano Tomasi, b[ala lAmbaxxatur tal-Vatikan g[anNU, qal li delitti b[al dawn ma jistg[u qatt ikunu ;;ustifikati, u li s-sigurta ta’ kwalunkwe tfajjel g[andha titqies b[ala xi [a;a ‘sagrosanta’. Hu minnu wkoll li l-Isqof
Charles Scicluna, l-eks-prosekutur ewlieni tal-Vatikan g[all-ka]i tal-abbu] sesswali mill-membri tal-kleru, sostna li ‘s-Santa Sede ta//etta li hemm l-affarijiet li jridu jsiru b’mod differenti’. LIsqof Malti anki g[amilha /ara li m’hix il-politika tas-Santa Sede li tinkorra;;ixxi s-sitwazzjonijiet ‘fejn l-affarijiet jintefg[u ta[t it-tapit’. Il-Vatikan, qabel, kien irrifjuta t-talba tal-Kumitat (tan-NU) g[ad-Drittijiet tat-Tfal biex jing[ata l-informazzjoni rrelattata u fejn spi//a akku]at dwar ‘reazzjoni li mhix xierqa’ g[allallegazzjonijiet dwar l-abbu] tattfal. Is-smig[ inkwistjoni ng[atat xandira diretta, waqt li l-vittmi tal-abbu] esprimew tama li lKnisja ‘ma tinsistix bis-segretezza’. Dan ukoll wara li l-Papa
L-Ambaxxatur tal-Vatikan g[an-NU, Silvano Tomasi (xellug) jitkellem mal-Isqof Charles Scicluna qabel il-bidu tas-smig[, f’:inevra (ritratt> EPA)
Fran;isku [abbar, ix-xahar li g[adda, li se titwaqqaf Kummissjoni tal-Vatikan li tevita l-abbu] sesswali tat-tfal ta[t idejn il-membri tal-Knisja. Is-Santa Sede ffirmat g[allKonvenzjoni tan-NU dwar idDrittijiet tat-Tfal li filwaqt li torbot dak li jkun legalment, tim-
L-armi kimi/i Sirjani diretti lejn Gioia Tauro L-ITALJA
Sorsi Taljani sostnew li l-armi kimi/i Sirjani abbord il-bastiment Dani] Arc Futura se jin[attu filport ta’ Gioa Tauro, f’Kalabrija. L-awtoritajiet Taljani, intant, qed i]ommu fommhom sieket dwar fejn se jin[attu l-armi li b[alissa qed jin]ammu f’xi 1,500 container. Ladarba l-containers
jitwasslu l-Italja, jridu jitg[abbew fuq il-bastiment Amerikan Cape Ray qabel, imbag[ad, jittie[du f’ib[ra internazzjonali filMediterran, bejn Malta u ?ipru, biex jinqerdu. Il-qerda tal-armi kimi/i Sirjani mhix mistennija tintemm qabel la[[ar ta’ :unju, min[abba d-
diversi intoppi li qed jinqalg[u minn [in g[all-ie[or. Dan qalu Ahmet Uzumcu, iddiplomatiku Tork li qed imexxi l[idma tan-Nazzjonijiet Uniti biex jinqerdu l-armi Sirjani, u waqt li hu kien f’Ruma biex iserra[ mo[[ l-awtoritajiet Taljani dwar dak li g[andu jsir.
Eks-Ambaxxatur Amerikan g[al Malta jimmira g[all-Vi/i-Presidenza L-ISTATI UNITI L-eks-Ambaxxatur Amerikan g[al Malta, Douglas Kmiec, [abbar l-inten]joni tieg[u li jikkontesta g[all-kariga ta’ Vi/iPresident tal-Istati Uniti, fl-elezzjoni Presidenzjali li se ssir fl2016. Kmiec, b[alissa, qed i[ejji biex jikkontesta elezzjoni g[allKungress Amerikan f’Kalifornja, b[ala kandidat indipendenti. Hu, intant. qal li se jikkontesta din lelezzjoni g[aliex huwa m[asseb dwar l-i]bilan/. Douglas Kmiec, [abbar l-intenzjoni g[all-Vi/i-Presidenza Amerikana permezz ta’ nota fuq ilpa;na tieg[u ta’ Facebook, u fejn qed jittama li fl-elezzjoni tal-2016 ikun innominat g[all-Vi/i
Douglas Kmiec
Presidenza flimkien ma’ Hillary Clinton. Filwaqt li hemm spekulazzjoni kbira li Hillary Clinton se tikkontesta l-elezzjoni li jmiss i]da hi, s’issa, ma [abbret xejn uffi/jalment. Il-kandidat g[all-Vi/iPresidenza jintg[a]el formalment
wara li jkun intg[a]el il-kandidat tal-partit fil-konvenzjonijiet organizzati matul il-kampanja u b’dawn spiss ikunu l-frott talkalkoli politi/i inti]i biex jattiraw kemm jistg[u voti waqt elezzjoni. Kmiec, professur tal-li;i u partitarju tal-Partit Repubblikan hu mag[ruf g[all-fidi Kattolika li j[addan. Sadanittant, l-eksAmbaxxatur g[al Malta kien qanqal ag[a, fl-2008, meta appo;;ja n-nomina ta’ Barack Obama, talPartit Demokratiku, g[allPresidenza tal-Istati Uniti. Douglas Kmiec serva b[ala Ambaxxatur g[al Malta bejn l2009 u l-2011, meta Hillary Clinton kienet is-Segretarju talIstat Amerikan.
penja wkoll lill-firmatorji biex jipprote;u lill-aktar membru vulnerabbli tas-so/jeta. Intant, il-membri tal-Kumitat (Panel) tan-NU talbu t-twe;ibiet dwar ‘il-prattika’ tal-Knisja li tittrasferixxi l-qassisin issuspettati dwar l-abbu], kif ukoll dwar lallegazzjonijiet li (l-Knisja)
kienet ‘[biet g[all-abbu]’. Min-na[a tieg[u, l-Ar/isqof Tomasi qal li importanti li wie[ed jinnota li l-qassisin m’humiex funzjonarji tal-Vatikan ‘i]da /ittadini tal-pajji]i rispettivi u li g[aldaqstant jaqg[u ta[t il;urisdizzjoni ta’ pajji]hom stess’.
Jit[abbru n-nomini g[all-Oscars L-ISTATI UNITI Il-films 12 Years a Slave; American Hustle u Gravity ilkoll, kif mistenni, kienu nnominati g[all-Premju tal-Oscar g[all-A[jar Film. Il-lista inkwistjoni tinkludi anki l-film Captain Philips li parti kbira minnu n;ibed f’Malta u li b[ala protagonista g[andu lill-attur Tom Hanks – li madankollu ma kienx innominat g[al Oscar. Fost in-nomini g[all-A[jar
Film hemm ukoll Dallas Buyer Club; Her; Nebraska u The Wolf of Wall Street. Fil-klassifika tal-a[jar cartoons – jew animated features kif inhuma mag[rufa uffi/jalment – hemm The Croods; Despicable Me 2; Ernest and Celestine; Frozen u The Wind Rises. Is-serata tal-Oscars se ssir fit-2 ta’ Marzu, fid-Dolby Theatre ta’ Los Angeles.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
14
A{BARIJIET TA’ BARRA
Jippruvaw jisirqu l-irmied ta’ Freud IR-RENJU UNIT
Nies mhux mag[rufa ppruvaw jisirqu l-fdalijiet ta’ Sigmund Freud u l-mara tieg[u. Dan wara li nstabet imkissra l-urna li fiha hemm l-irmied tal-koppja filkrematorju fi/-/imiterju ta’ Golden Green f’Londra. L-urna biss li tkissret hi meqjusa ta’ valur kbir finanzjarju kif ukoll storiku peress li din kienet rigal mill-Prin/ipessa Marie Bonaparte, li kienet ti;i minn Napuljun. Uffi/jali qalu l[allelin ma rnexxielhom jisirqu l-fdalijiet imma l-[sara li saret
kienet irreparabbli. Freud kien il-missier talpsikoanali]i u kien miet f’Hampstead f’Settembru tal1939 f’eta ta’ 83 sena. L-irmied ta’ martu Martha tpo;;ew fl1951. Hu kien mar ig[ix fir-Renju Unit mill-Awstrja fl-1938. Dan I/-/imiterju hu marbut ma’ [afna nies mag[rufa fosthom Bram Stoker li kiteb Dracula, l-attur Peter Sellers u lawtri/i Enid Blyton kif ukoll Keith Moon tal-grupp The Who.
IL-POLONJA> Voluntiera mill-Wielka Orkiestra Swiatecznej Pomocy (L-Orkestra l-Kbira tal-Fundazzjoni tal-Karita tal-Milied) libsin kostumi tal-karattri tal-film Star Wars f’Szczecin. Din l-g[aqda hi wa[da mill-akbar fil-Polonja li ti;bor fondi g[all-karita u torganizza diversi attivitajiet matul is-sena. (ritratt EPA)
Tkompli tmajna l-popolarità tal-Facebook L-ISTATI UNITI
Skont anali]i li saret madwar
11-il miljun ]g[a]ug[ madwar id-dinja g[alqu l-kont li kellhom fuq il-Facebook. Dan jirri]ulta skont l-ist[arri; mill-iStrategy Labs li anali]a /ifri mill-Facebook stess. Esperti jemmnu li ]-]g[a]ag[ kull ma jmorru qed jabbandunaw il-Facebook biex minflok
ju]aw sistemi ;odda b[al WhatsUp, Snapchat u o[rajn. Fl-ist[arri; li sar, wa[da mirra;unijiet ewlenin kien g[aliex fil-parti kbira, il-;enituri ta’ dawk li telqu l-Facebook ma
kellhomx kont fuq l-applikazzjonijiet l-o[ra li qed ju]aw. Dan apparti li [afna qalu li fuq Facebook [afna jg[idu affarijiet li fil-[ajja normali ma kienux ig[idu apparti li [afna qed ipo;;u ritratti ta’ dak kollu li jag[mlu f’[ajjiethom u li [afna qed iqiesu b[ala [ela ta’ [in u lkumplikazzjonijiet kollha li jinqala’ minn dan. Is-sena li g[addiet, David Ebersman, il-kap finanzjarju talFacebook ammetta li ]]g[a]ag[ Amerikani kienu qed jitilfu l-interess f’dan is-sit.
Studju ie[or re/enti li sar sab li ]-]g[a]ag[ kienu qed jitilqu minn Facebook min[abba l-mod kif wie[ed ikun jista’ jara ritratti ta’ dak li jkun anki jekk ma jkunx ‘friend’ mieg[u. Ironikament instab li dawn qed imorru fuq Twitter u Snapchat fejn qed jaqsmu informazzjoni personali aktar milli kienu jag[mlu fuq il-Facebook. Ri/erkaturi sabu ]ieda kbira fis-selfies li qed jitpo;;ew kif ukoll informazzjoni personali o[ra.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
Iwe;;g[u waqt il-protesti f’Madrid SPANJA Diversi persuni we;;g[u fost il-vjolenza li tappnet dimostrazzjoni popolari f’Madrid li kienet organizzata b’solidarjeta marresidenti ta’ Burgos li qed jipprotestaw dwar pjan tal-gvern lokali biex jikkonverti triq f’a//ess ewlieni ‘bis-si;ar mal;enb’. Il-Pulizija anki g[amlet larresti wara li w[ud middimostranti waddbu l-bombi taddu[[an u [arqu l-landed g[alliskart fi/-/entru tal-kapitali. Linkwiet se[[ wara li n-nies imxew mill-pjazza ta’ Puerta del Sol sal-kwartieri-;enerali talPartiti Popolari (PP) fil-Gvern,
b’numru ta’ pulizija wkoll jispi//aw feruti ‘fl-irvellijiet sussegwenti’. L-hekk-imsejja[ ‘pro;ett ta’ Burgos’ qanqal [afna protesti simili fid-diversi bliet Spanjoli, u fost ir-rabja kbira tar-residenti f’dik il-belt partikolari. Il-pro;ett – li qed jin]amm lura fid-dawl tal-protesti – ja[seb biex il-parke;; fit-toroq ‘jintilef’ u fejn ir-residenti jkunu kostretti li j[allsu g[all-parke;; ;o kumpless ta[t l-art. Qed jing[ad li lpro;ett se jiswa talanqas tmien miljun ewro ‘lil Burgos’, meta lbelt g[andu di;a dejn ta’ 500 miljun ewro.
IL-:ORDAN> Il-Prim Ministru I]raeljan Benjamin Netanyahu (iemin) jidher mar-Re Abdullah II tal-:ordan waqt ]jara mhux im[abbra tal-Mexxej I]raeljan fil-belt kapitali ta’ Amman bl-iskop li jiddiskuti l-pro/ess g[all-pa/i bejn l-I]raeljani u l-Palestinjani. Dan meta l-pro/ess inkwistjoni kien qed ikun deskritt b[ala wie[ed li qaleb g[al fa]i kritika. (ritratt EPA)
Fizzjali sospi]i dwar ‘a;ir qarrieqi’ L-ISTATI UNITI
IL-:ERMANJA> Mudella waqt sfilata tal-moda tad-disinjatur Pollakk, Mariusz Przybylski, waqt il-‘Mercedes-Benz Fashion Week’ f’Berlin. Kollezzjonijiet tal-[wejje; g[all-{arifa-Xitwa tal-2014-15 qed ikunu ppre]entati minn diversi disinjaturi waqt dan l-avveniment annwali fil-kapitali :ermani]a u meta l-Polonja hi l-mistiedna spe/jali g[al din is-sena.(ritratt EPA)
Madwar 34 fizzjal mal-qawwiet tal-ajru Amerikani li kellhom ir-responsabbilta g[all-missili nukleari spi//aw sospi]i fuq akku]i li ‘qarrqu’ waqt l-e]amijiet li jindikaw il-livell tal-kapa/itajiet tag[hom f’dan il-qasam. Kelliema g[all-istess qawwiet qalu li xi membri tal-istaff kienu bag[tu t-’twe;ibiet g[all-mistoqsijiet tal-e]amijiet’ lil [addie[or permezz tat-telefons /ellulari. Kien hemm anki l-ka]i fejn ‘[addie[or kien jaf b’dan l-a;ir u naqas milli jirrappurtah lillawtoritajiet kompetenti’.
L-e]ami inkwistjoni hi wa[da ta’ rutina u li ssir kull xahar g[allmembri tal-istaff kollha ‘involuti mal-missili nukleari’ – bil-gradi tal-fizzjali ta[t akku]a jvarjaw minn dak ta’ logutenent g[al kaptan. Il-fizzjali f’dan il-ka] huma bba]ati mal-Qawwiet tal-Ajru f’Malmstrom, fl-Istat ta’ Montana, bl-allegazzjonijiet dwar l-a;ir qarrieqi jo[or;u waqt investigazzjonijiet dwar allegat abbu] bid-droga fost il-membri tal-qawwiet tal-ajru f’numru ta’ ba]ijiet (Amerikani) o[rajn.
G[exieren tal-eluf tal-imwiet mill-alko[ol L-ISTATI UNITI Studju ;did ippubblikat fil;urnal Addiction ji]vela li, kull sena, qed jirri]ultaw mat-80,000 mewta ‘li huma dovuti g[allkonsum tal-alko[ol’ fl-Istati Uniti u l-pajji]i tal-Amerika Latina. Ir-ri/erkaturi inkwistjoni qed jindikaw l-alko[ol b[ala ‘lkaw]a tal-mewt’ wara li g[al sentejn s[a[ e]aminaw kwantita ta’ /ertifikati (tal-mewt) f’sittax il-pajji]i tal-Amerika ta’ Fuq u lAmerika Latina – bl-ir;iel jag[mlu tajjeb g[al 84 fil-mija tal-imwiet relattati g[allalko[ol. Maristela Monteiro, l-awtur tal-istudju u konsulenta ewlenija
dwar l-abbu] tal-alko[ol malPan American Health Organization, semmiet il-konsum e]a;erat tal-alko[ol u qalet li ‘l-vizzju qed joqtol lin-nies qabel i]-]mien’. Skont Monteiro, dawn l-imwiet jistg[u jkunu evitati ‘mija-filmija’, bir-ri/erkaturi jindikaw ilmard tal-fwied b[ala l-aktar kaw]a tal-mewt komuni. L-abbu] tal-alko[ol jifta[ ukoll g[al ‘numru ta’ possibbiltajiet fatali’, u li jwasslu g[allproblemi tal-qalb, l-attakki talpuplisija u ‘in/identi’ b[al suwi/idji, ;rie[i ‘rrelattati g[attrasport’ u l-vjolenza ‘xprunata mix-xorb’.
FRANZA> Ritratt ma[ru; mill-kunsill lokali ta’ Pari;i b’rabta mat-tifkiriet li qed isiru tal-100 sena mill-bidu tal-Ewwel Gwerra Dinjija. Ir-ritratt juri lil Alois Walput, suldat Bel;jan ta’ 21 sena, wara li nqatel b[ala kastig minn suldati Bel;jani stess fuq bajja f’Oostduinkerke fil-Bel;ju. Ir-ritratt jifforma parti minn kollezzjoni li se tibda llum fil-bini tal-kunsill fil-kapitali Fran/i]a. (ritratt EPA)
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
16
A{BARIJIET TA’ BARRA
IR-RUSSJA> }ew; impressjonijiet straordinarji tad-’Dar bil-Maqlub’ li hi fost l-akbar attrazzjonijiet tal-’All Russia Exhibition Center’ f’Moska u li qed tqanqal interess kbir fost in-nies (ritratti> EPA)
Jibda l-;uri ta’ wie[ed mill-akku]ati It-tabib ta’ Jackson dwar l-attakk fis-subway ta’ Tokjo jitlef l-appell IL-:APPUN Il-poplu :appuni] qed isegwi l;uri li g[adu kemm beda ta’ Makoto Hirata, eks-membru talkolt Aum Shinrikyo, li fl-1995 kien wettaq l-attakk storiku bil-gass sarin fis-subway ta’ Tokjo. Intant, il-pro/ess ta’ Hirata hu konness mal-[tif u l-qtil sussegwenti ta’ nutar anzjan u bl-imputat m’hux qed jiffa//ja l-akku]i spe/ifi/i b’konnessjoni ma’ dan lattakk fis-subway, li kien sewa l[ajja ta’ tlettax-il ru[ u li jibqa’ meqjus b[ala l-ag[ar wie[ed fuq ilpoplu :appuni] fi ]menijiet ta’ pa/i. Hirata kien /eda lill-awtoritajiet sentejn ilu wara ]mien ji]gi//a lill;ustizzja u llum qed jg[id li ma
kellux l-intenzjoni li ja[taf lillavukat, li o[tu kienet qed tipprova tinqata’ mill-imsemmi kolt. Intant, tlettax-il membri o[ra ta’ Aum Shinrikyo qeg[din jg[ixu fiddell tas-sentenza tal-mewt, b’u[ud g[andhom jidhru b[ala xhieda waqt il-pro/ess ta’ Hirata, u li wkoll jista’ jing[ata l-piena kapitali jekk jinstab [ati. Il-kolt Aum Shinrikyo fe;; fixxena b[ala grupp spiritwali li kien i[addan twemmin Buddist u talHindu, i]da ma]-]mien ]viluppa f’kolt iddominat bin-nies li jemmnu fl-Apokalissi. Tul is-snin, g[exieren tal-membri ta’ Aum Shinrikyo kienu
ppro/essati fil-qorti b’konnessjoni mad-diversi attakki li wettaq dan ilkolt, bi tlettax-il ‘element’ – fosthom il-Kap, Shoko Asahara – jkunu kkundannati g[all-mewt. Sadanittant, ir-ra;uni li l-awtoritajiet :appuni]i ]ammew lura milli jwettqu s-sentenzi inkwistjoni hi proprju biex l-ikkundannati jg[idu lill-qorti dak li jafu dwar il-ka] ‘Hirata’ u meta mifhum li dawn issentenzi jkunu esegwiti ladarba jintemm il-;uri partikolari. Fl-istess [in, l-istampa rrappurtat li Makoto Hirata talab apolo;ija ‘g[all-inkwiet kbir li kka;una lillfamilja tan-nutar u lis-so/jeta :appuni]a’.
L-ISTATI UNITI Qorti tal - appell f ’ Los Angeles ma laqg[etx l - appell tat - tabib , Conrad Murray , biex tinqaliblu l - kundanna g[all - qtil involontarju tal kantant popolari Michael Jackson . L - istess qorti sostniet li l provi tal - [tija li fl - 20 11 kienu ppre]entati waqt il ;uri ta ’ Murray huma ‘ sostanzjali ’ u li Jackson ‘ spi//a b[ala vittma vulnera bbli meta kellu fidu/ja fl - ist ess tabib ’. Conrad Murray kien ikkun dannat talli , fl - 2009 , ammin istra do]a fatali ta ’ loppju lil
Michael Jackson , b ’ dan it tabib jing[ata l - liberta f ’ Ottubru li g[adda wara li la[aq skonta sentejn pri;unerija ( minn sentenza ta ’ erba ’ snin [abs) . Intant , il - qorti tal - appell sostniet li Murray ‘ abbu]a r relazzjoni ta ’ fidu/ja mal kantant meta ma rrispettax , kemm il - darba , l - kriterji tal kondotta professjonali .’ L istqarrija komplet li s - senten za ta ’ [abs inkwistjoni kienet wa[da xierqa wara li l - provi ]velaw nuqqas ta ’ attenzjoni ‘ kriminali ’ f ’ dak li kien jir rigwarda s - sa[[a tal - kantant .
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
17
KULTURA
Xena li turi kappella antika mill-fa//ata – wie[ed mill-kwadri esibiti fil-wirja li qed itella’ b[alissa Alex Dalli
Wirja artistika ta’ kwadri bi]-]ejt u bl-acrylic
Anzjan, meg[jun minn bastun, iqum minn fuq si;;u – xog[ol ie[or artistiku minn Alex Dalli
Alex Dalli b[alissa qed itella’ wirja artistika ta’ xog[lijiet tieg[u fil-bini tas-So/jetà tal-Arti, Palazzo de La Salle, 219, Triq Repubblika, il-Belt. Din il-wirja tikkonsisti f’44 kwadru ta’ pittura ma[duma kemm bi]-]ejt u kemm bl-acrylic. Alex Dalli jg[id li l-ewwel
“In[obb inpitter fuq l-injam, materjal li jifla[ jirre]isti g[attexture li nu]a.” Mistoqsi kemm ix-xog[ol tieg[u b[ala infermier jeffettwa x-xog[ol tieg[u artistiku, Alex Dalli jg[id li b’xi mod jew ie[or bilfors jinfluwenzah tant li xi drabi jesprimi dak li jkun qieg[ed
g[alliema tieg[u tal-arti kienu Alfred Caruana Ruggier u George Fenech Hu kompla jistudja l-arti bisserjetà fl-Iskola tal-Arti tal-Gvern (1974-1980) ta[t Harry Alden u Esprit Barthet. Hu studja wkoll l-istorja tal-arti ta[t Fr. Marius Zerafa.
“Fil-kwadri tieg[i dejjem nipprova nirrifletti l-kwiet u ssbu[ija tas-sempli/ità. Is-sempli/ità mhix riflessa biss fis-simplifikazzjoni tas-su;;ett, i]da hi riflessa wkoll fl-u]u limitat [afna tal-kuluri,” ifisser Alex Dalli. Hu kompla li sar jog[;bu wkoll [afna l-kulur bajdani.
i[oss fil-kwadri tieg[u. Il-wirja li qed itella’ b[alissa kienet inawgurata minn Mario Buhagiar u se tibqa’ miftu[a g[all-pubbliku sal-a[[ar ta’ dan ix-xahar. Fost il-;img[a din ilwirja tkun miftu[a matul il-jum kollu, waqt li nhar ta’ Sibt tkun miftu[a filg[odu biss.
Gallarija mill-isba[ tal-injam fuq tliet fa//ati li tixhed ]minijiet o[ra li g[exet il-belt ta’ Bormla
Mixjiet mill-aktar interessanti mat-toroq kollhom storja ta’ Bormla Is-su//ess tal-mixja ‘Hidden Cities’ li saret f’Bormla f’Settembru tas-sena li g[addiet [e;;et lill-Cospicua (Bormla) Heritage Society biex tinkludi tliet tours differenti b[ala avvenimenti regolari. It-tliet tours huma dawn:
‘Mystery Tour’, ‘Historic Tour’ u ‘Great Siege Tour’. Il-mixjiet ‘Hidden Cities’ se jsiru fl-24, 25 u 26 ta’ Jannar, 2014 u huma a//essibbli fuq ilFacebook Page ‘Cospicua Heritage Society’ u s-sit elettroniku ta’ VisitMalta.
It - tours jinbieg[u g[all prezz ta ’ 1 5 - il ewro kull persuna . Trasport mhux inklu] . Il-bookings jistg[u jsiru fuq tourscospicuaheritage@gmail.c om jew /emplu 79826219 jew 79710092,
Bormla hi mog[nija b’toroq sbie[ u mill-aktar partikulari kif jixhed dan ir-ritratt tassew pittoresk
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
18
PERSONALITAJIET
ISIMHOM MINQUX L-ISTORJA (3a)
Mahatma Gandhi> Mexxej kari]matiku mag[ruf ukoll b[ala Missier in-Nazzjon Indjan Fl-Indja, jafuh b[ala Missier in-Nazzjon. Ismu proprju huwa Mohandas Karamchand Gandhi. Twieled fit-2 ta’ Ottubru, 1869, ‘Porbandar, l-Indja, fi klassi so/jali (social cast) ta’ nies tas-seng[a. Dak i]-]mien l-Indja Kien jemmen li, fis-skiet, irru[ issib it-triq lejn dawl iktar /ar, u dak li jkun elu]iv u ji]gwida jirrisolvi ru[u f’qag[da /ara daqs il-kristall. Kien jemmen ukoll li l-[ajja tal-bniedem hija ;irja g[all-Verità u li lVerità hi Alla. Il-bijografija tieg[u sej[ilha L-Istorja talEsperiment Tieg[i mal-Verità. Kien jistqarr li l-ikbar skop ta’ [ajtu kien li jkollu vi]joni ta’ Alla. F’[ajtu, fittex li jqim lil Alla u jinkura;;ixxi l-g[arfien reli;ju]. {abrek biex l-ispirazzjoni jiksibha minn reli;jonijiet differenti – Jaini]mu, I]lam, Kristjane]mu, Induwi]mu, Buddi]mu. Kien ji;borhom filfilosofija tieg[u stess. Student mist[i Fi tfulitu, Mohandas kien student mist[i, kwiet u ma kienx jibbrilla l-iskola. S[abu kienu jg[idu li, meta kien g[adu ]g[ir,
ma kienu jaraw fih ebda sinjali ta’ mexxej. Kellu biss 13-il sena meta ]]ewwe; lil Kasturbai. Kien ]wie; irran;at bejn il-;enituri. Kasturbai tat lil Gandhi erba’ wlied subien u appo;;jatu f’[idmietu tul [ajjitha kollha. F’Settembru 1888, wara lmewt ta’ missieru, Mohandas mar l-Ingilterra biex jistudja u jiggradwa fil-li;i. Kellu 18-il sena. Martu u l-ewwel wild tag[hom baqg[u l-Indja. Fl-Ingilterra, Mohandas tg[allem jg[ix [ajja sempli/i [afna ming[ajr infiq ta’ flus bla b]onn. Skopra wkoll il-;ibda tieg[u g[all-ve;etarjani]mu. Bosta mill-istudenti Indjani lo[rajn li kienu l-Ingilterra, ma kinux jiskartaw il-la[am. Mohandas ma g[amilx b[alhom. Fit-tfittxija tieg[u g[al ristoranti ve;etarjani, huwa sar jaf bisSo/jetà Ve;etarjana ta’ Londra u ssie[eb fiha. Hemmhekk iltaqa’ ma’ bosta nies intellettwali. Fi]-]mien tieg[u f’Londra, huwa ;ie mitlub jittradu/i lBhagavad-gita. Dan hu l-;ojjell tal-g[erf spiritwali Indjan. Huwa xog[ol epiku letterarju li l-{indu jg[o]]uh b[ala test sagru u huwa deskritt b[ala gwida definittiva lejn ix-xjenza tar-realizzazzjoni personali. L-g[arfien dwaru xet-
kienet ta[t il-[akma tal-Imperu Ingli]. Kien l-a[[ar wild ta’ missieru Karamchand Gandhi, mir-raba’ mara tieg[u Putlibai. Ommu ma kinitx taf taqra u tikteb. Madankollu, kellha sens komun b’sa[[tu u devozzjoni reli;ju]a
qawwija. Dawn [allew impatt qawwi fuq Mohandas. Kiber fi bniedem [erqan [afna fit-tiftix g[allverità. Kien jistqarr li l-iskop ta’ [ajtu kien li jikseb il-verità fil-[sieb, fil-kelma u fl-g[emil.
Charles Buttigieg kb@erremme.com.mt
tel f’Mohandas sens ta’ kburija fil-kitbiet Indjani. Bejn wie[ed u ie[or fl-istess ]mien, Mohandas studja l-Bibja u [assu milqut bis-s[i[ bittag[lim ta’ :esù Kristu, spe/jalment l-enfasi tieg[u fuq l-umiltà u l-ma[fra. L-influwenza talBhagavad-gita u l-Bibbja baqg[u mieg[u [ajtu kollha, g[alkemm kellu /erti riservi dwar /erti aspetti fil-mod kif [afna nies kienu jg[ixu t-tag[lim tag[hom. Fl-Afrika t’Isfel F’:unju 1891, iggradwa fil-Li;i,
Mohandas fl-Ingilterra. Jumejn wara mar lura l-Indja. Fis-sentejn ta’ wara, ipprova jipprattika ta’ avukat fl-Indja, i]da sab li ma kienx jaf bi]]ejjed ilLi;i Indjana biex ikun jista’ jaqdef b’kunfidenza quddiem ilQrati. Imbag[ad waslitlu offerta ta’ sena xog[ol fl-Afrika t’Isfel. Fl-età ta’ 23 sena, Gandhi re;a’ [alla l-familja u pajji]u biex imur l-Afrika t’Isfel, bil[sieb li jaqla’ xi ftit tal-flus u flistess [in jit[arre; i]jed fil-li;i. Id-destinazzjoni tieg[u kienet Natal, li kienet iggvernata millIngli]i. Wasal hemm f’Mejju, 1893. Fl-Afrika t’Isfel, fejn il-minoranza ta’ bnedmin b’;ilda /ara kienet ta[kem fuq il-ma;;oranza ta’ bnedmin b’;ilda skura, laqtu [afna l-livell ta’ diskriminazzjoni razzjali u in;ustizzja li spiss kienu jsofru l-Indjani filpajji]. Hu stess, ftit wara li wasal hemmhekk, g[adda minn esperjenza kerha. G[alkemm kellu
Mahatma Gandhi
biljett li kien jintitolah biex jivvja;;a f’kompartament tal-Ewwel Klassi fi tren, uffi/jali li kienu jmexxu s-servizz ferrovjarju qalulu u insistew mieg[u li huwa kellu jivvja;;a f’kompartament tat-Tielet Klassi. Gandhi ma riedx ji//aqlaq minn fejn kien. :abulu pulizija li tefg[u ’l barra mit-tren. Dakinhar, Gandhi beda jtella’ u jni]]el imurx lura l-Indja. I]da ;ewwa fih [ass li kellu jibqa’ hemm u jag[mel xi [a;a dwar id-diskriminazzjonijiet u lin;ustizzji ma’ nies li l-lewn tal;ilda tag[hom kien skur b[al tieg[u.
Kungress tal-Indjani Fl-1894, huwa fforma n-Natal Indian Congress. Pass wara lie[or, assigura li fih ikunu jistg[u jing[aqdu l-Indjani kollha, tkun xi tkun il-klassi tag[hom. L-attivi]mu tieg[u beda jsir mag[ruf sew. Dak li
kien qed jag[mel kien qed ji;bed l-attenzjoni sa[ansitra ta’ gazzetti fl-Ingilterra u fl-Indja. Fi ftit snin, sar il-mexxej talkomunità Indjana fl-Afrika t’Isfel. Meta, fl-1906, fe;; l-irvell taz-Zulu kontra l-[akma Ingli]a, Gandhi [ass li, fil-;lied li nqala’, kien a[jar g[all-Indjani fl-Afrika
t’Isfel li jaqdu lill-Imperu Ingli] b[ala qawwa ta’ riserva. Dan g[aliex kien jemmen li [a;a b[al din kienet tg[in lill-Indjani jsa[[u l-insistenza tag[hom biex jing[ataw i/-/ittadinanza s[i[a tal-pajji]. L-Ingli]i ma ridux li jkollhom uffi/jali tal-armata Indjani. Madankollu, a//ettaw l-offerta ta’ Gandhi li j[allu grupp ta’ volontieri Indjani joperaw b[ala korp ta’ nies li j;orru u jikkuraw suldati Ingli]i midrubin. Il-grupp ta’ 21 voluntier kien immexxi minn Gandhi nnifsu. Wara lg[al pa;na 19
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
19
PERSONALITAJIET
Mahatma Gandhi dejjem fittex li jag[ti e]empju korrett u fittex li jwassal dan b’[idmietu u b’g[emilu
Issielet bis-s[i[ kontra l-inugwaljanzi fost il-poplu minn pa;na 18
gwerra l-Ingli]i onorawh g[allkontribut tieg[u. I]da t-trattament tag[hom lejn l-Indjani baqa’ morr. “Il-qawwa tal-verità” L-ambjent u /-/irkustanzi wasslu lil Gandhi g[all-ewwel esperjenza tieg[u fil-qasam ta’ kampanji ta’ di]ubbidjenza /ivili ta’ protesta. Lill-protesti mhux vjolenti tieg[u tahom l-isem ta’
satyagraha, li litteralment tfisser “il-qawwa tal-verità”. L-ewwel darba li Gandhi [addem dan il-kun/ett kien fl1907. Huwa organizza oppo]izzjoni g[al-li;i dwar irre;istrazzjoni tal-Asjati/i. Din illi;i kienet tesi;i li l-Indjani kollha jitti[dulhom il-marki tasswaba’ u li j;orru dejjem fuqhom id-dokumenti tarre;istrazzjoni tag[hom. LIndjani laqqmuha, “Il-Li;i sSewda”. Saru protesti tal-massa, strajkijiet u bosta Indjani bdew jivv-
ja;;aw minn post g[all-ie[or b’oppo]izzjoni g[al-li;i. [afna minn dawk li pprotestaw ;ew imsawtin u arrestati, fosthom Gandhi. Il-protesti damu serjin seba’ snin. F’dan i]-]mien, Gandhi ;ie arrestat diversi drabi, i]da huwa baqa’ sod. F’:unju 1914, il“Li;i s-Sewda” tne[[iet. Ilprotesti mhux vjolenti ta’ Gandhi kienu taw il-frott mixtieq. Mahatma Wara 21 sena fl-Afrika t’Isfel, fl-1915 Gandhi re;a’ lura l-
Indja, fejn ismu kien sar mag[ruf man-nazzjon kollu. Mar lura determinat li jg[in biex l-Indja timxi lejn ir-riformi me[tie;a. Qabel jag[mel xi [a;a sostanzjali ried idur il-pajji] bilkwiet, biex jara r-realtajiet li fihom kienu qed jg[ixu n-nies. Biss kull fejn beda jmur bdew jag[rfuh. Biex kemm jista’ jkun ikompli jivvja;;aw b’mod anonimu, huwa beda jilbes l-hekk
imsejha dhoti u s-sandli, ji;ifieri l-ilbies li kienu jilbsu n-nies komuni. Meta kien ikun il-ksie[, kien i]id xalla. Baqa’ jilbes hekk fil-bqija ta’ [ajtu kollha. Kien waqt l-ewwel sena tieg[u lura fl-Indja li Gandhi ng[ata ttitlu onorarju ta’ Mahatma, ji;ifieri Ru[ Kbira. It-titlu kien jirrappre]enta s-sentimenti talmiljuni ta’ Indjani li bdew jaraw lil Gandhi b[ala ra;el qaddis, g[alkemm Gandhi innifsu ma tantx kien jie[u gost li kienu jsej[ulu Mahatma, peress li kien jara lilu nnifsu b[ala bniedem ordinarju. Beda minn ;ewwa Gandhi sar il-mexxej ta’ movi-
ment nazzjonalista Indjan, u feta[ kampanja g[all-hekk imsej[a Swaraj, ji;ifieri biex ittmexxija tal-pajji] tg[addi f’idejn in-nies tal-post. Konvintissimu mill-qawwa tal-kun/ett ta’ satyagraha, Gandhi ispira u qanqal g[add ta’ protesti mhux vjolenti li kienu
su//ess. Dawn kienu jinkludu strajkijiet nazzjonali ta’ jum jew tnejn. L-Ingli]i ppruvaw ira]]nu l-oppo]izzjoni, i]da quddiem innatura mhux vjolenti tal-protesti u l-istrajkijiet, dan ma kienx fa/li. Gandhi kien jinkura;;ixxi wkoll lis-segwa/i tieg[u biex jipprattikaw id-dixxiplina interna bi t[ejjija g[all-indipendenza tal-pajji]. Huwa kien jg[id li lIndjani riedu juru li huma kien jist[oqqilhom li jkunu indipendenti. Dan kien jikkuntrasta ma’ dak li kienu qed jg[idu /erti mexxejja Indjani o[rajn. Fost dawn kien hemm min isostni li lkwistjoni tal-indipendenza ma kellhiex x’taqsam ma’ jekk lIndja kenitx toffri lilha innifisha gvern a[jar jew ag[ar, i]da kienet me[tie;a g[ax l-Indja kellha dritt li jkollha l-gvern tag[ha stess. Fl-istess moviment tieg[u, Gandhi kellu nies li kienu favur it-te[id ta’ azzjoni diretta biex l-
Ingli]i jkollhom jitilqu millIndja. Biss Gandhi baqa’ jsostni fuq ir-ri/etta tan-non-vjolenza. Mhux darba u tnejn ikkan/ella protesti jew strajkijiet mhux vjolenti li kienu qed ji;u ippjanati, g[ax sar jaf li kien hemm nies li qed jirvellaw jew li kien hemm sinjali ta’ vjolenza. Peress li l-Ingilterra kienet g[adha maqbuda fl-Ewwel Gwerra Dinjija, Gandhi g[allewwel iffoka fuq li jissielet kontra l-inugwaljanzi fost l-Indjani nfushom. Fittex li jikkonvin/i lis-sidien tal-art biex jimxu a[jar man-nies li ja[dmu g[alihom. Biex jipperswadihom, sa beda ju]a s-sawm. Min[abba s-sawm, sa[[tu marret lura [afna. Is-sidien talart ma ridux li l-poplu jg[abbihom bir-responsabbiltà ta’ mewtu, jekk sa[[tu //edi g[alkollox. Bidlu triqthom. (It-tieni parti ta’ din il-kitba dwar Mahatma Gandhi tidher f’[ar;a o[ra).
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
20
AVVI}I PN
Il-Kelliema Ewlenin tal-PN Simon Busuttil simon.busuttil@teampn.org
Kap tal-Oppo]izzjoni
Mario de Marco mario.demarco@teampn.org
Kelliem g[all-Ekonomija, l-Investiment u l-Intrapri]i ]-}g[ar
Beppe Fenech Adami Kelliem g[all-:ustizzja beppe.fenechadami@teampn.org Chris Said chris.said@teampn.org
Segretarju :enerali tal-Partit Nazzjonalista
?ensu Galea /ensu.galea@teampn.org
Deputat Speaker u Kelliem g[all-Agrikultura u s-Sajd
David Agius david.agius@teampn.org
Whip tal-Grupp Parlamentari u Kelliem g[all-Gvern Lokali
Fredrick Azzopardi Deputat Whip u Kelliem fredrick.azzopardi@teampn.org g[as-Servizzi tas-Sa[[a u l-Edukazzjoni f’G[awdex
Giovanna Debono Kelliema g[al G[awdex giovanna.debono@teampn.org George Pullicino Kelliem g[all-Ener;ija george.pullicino@teampn.org u l-Konservazzjoni tal-Ilma Tonio Fenech tonio.fenech@teampn.org
Kelliem g[all-Finanzi
Joe Cassar joe.cassar@teampn.org
Kelliem dwar l-Edukazzjoni
Jason Azzopardi jason.azzopardi@teampn.org
Kelliem g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali
Francis Zammit Dimech francis.zammitdimech @teampn.org
Kelliem g[all-Kultura u l-Komunikazzjoni
Carm Mifsud Bonnici Kelliem g[all-Affarijiet Barranin carm.mifsudbonnici@teampn.org Clyde Puli clyde.puli@teampn.org
Kelliem g[all-Familja u s-Solidarjetà So/jali
Mario Galea mario.galea@teampn.org
Kelliem g[all-Anzjani
Robert Arrigo robert.arrigo@teampn.org
Kelliem g[at-Turi]mu
Charlò Bonnici charlo.bonnici@teampn.org
Kelliem g[all-I]vilupp So/jali, l-Ambjent u t-Tibdil fil-Klima
Stephen Spiteri stephen.spiteri@teampn.org
Kelliem g[all-Impjiegi u l-Persuni b’Di]abbiltà
Michael Gonzi michael.gonzi@teampn.org
Kelliem g[ad-Drittijiet tal-Annimali
Tony Bezzina tony.bezzina@teampn.org
Kelliem g[at-Trasport u l-Infrastruttura
Antoine Borg antoine.borg@teampn.org
Kelliem g[all-Presidenza tal-Unjoni Ewropea 2017 u l-Fondi Ewropej
Claudette Buttigieg Kelliema g[ad-Djalogu So/jali claudette.buttigieg@teampn.org u l-Libertajiet ?ivili Ryan Callus ryan.callus@teampn.org
Kelliem g[all-Ippjanar u s-Simplifikazzjoni tal-Pro/essi Amministrattivi
Robert Cutajar robert.cutajar@teampn.org
Kelliem g[a]-}g[a]ag[ u l-Isport
Kristy Debono kristy.debono@teampn.org
Kelliema g[all-Kompetittività u t-Tkabbir Ekonomiku
Albert Fenech albert.fenech@teampn.org
Kelliem g[ar-Ri/erka u l-Innovazzjoni
Claudio Grech claudio.grech@teampn.org
Kelliem g[as-Sa[[a
Paula Mifsud Bonnici Kelliema g[all-Kompetizzjoni paula.mifsudbonnici@teampn.org u d-Drittijiet tal-Konsumatur Marthese Portelli Kelliema g[all-Affarijiet Ewropej marthese.portelli@teampn.org
SERVIZZI TA’ CUSTOMER CARE MILL-KUMITATI SEZZJONALI PN MARSA. Kull nhar ta’ Tnejn bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. flUffi//ju PN. MELLIE{A. Kull nhar ta’ {amis bejn il-5 p.m. u s-7 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 79990757. {AL TARXIEN. Kull nhar ta’ Tnejn u :img[a bejn il-5 p.m. u t-8 p.m. fl-Uffi//ju PN. G[al appuntament /emplu 77771529, 79704491 jew 99262634. AVVI}I SO?JALI {AL-LIJA. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza ri/eviment g[ada s-Sibt, 18 ta’ Jannar fit-8pm fil-Ka]in Sir Ugo Mifsud. Mistiedna jattendu ttesserati kollha ta’ {al-Lija. Jattendi l-Kap Simon Busuttil. IN-NADUR. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza Pizza and Tombla Night nhar it-Tnejn, 20 ta’ Jannar f’Ta’Kenuna Bar
and Restaurant, in-Nadur mis7pm ’il quddiem. Trasport provdut g[al dawk li jkollhom b]onn. G[al aktar informazzjoni /emplu 99228688 jew 79562158.
KRISTY DEBONO. Il{bieb ta’ Kristy Debono se jorganizzaw Ikla Buffett fl-okkazzjoni ta’ g[eluq snin id-deputat Nazzjonalista nhar is-Sibt, 25 ta’ Jannar fit-8.30pm fil-Lukanda Cavallieri, San :iljan. Jattendu l-President Emeritus Eddie Fenech Adami fl-okkazzjoni ta’ g[eluq it-80 sena tieg[u, kif ukoll il-Kap tal-Partit Simon Busuttil. Prezz 22 ewro g[allkbar u tfal bejn il-5 u 12-il sena j[allsu 10 ewro. G[all-biljetti /emplu 70692626 jew permezz ta’ e-mail fuq info@kristydebono.com . GEORGE PULLICINO. Il{bieb ta’ George Pullicino se jorganizzaw [ar;a g[allAquarium tal-Qawra, nhar isSibt, 25 ta’ Jannar. Prezz 11.50 ewro. Tluq fis-2.15pm. G[al aktar informazzjoni /emplu 79536857.
{AL-LUQA. Il-Kumitat Sezzjonali se jorganizza Coffee Morning nhar il-{amis, 30 ta’ Jannar fil-Ka]in tal-Partit fid9am. Biljetti ming[and il-membri tal-Kumitat Sezzjonali jew /emplu 79069228 jew 79056068. CLYDE PULI. Il-{bieb ta’ Clyde Puli se jorganizzaw Coffee Morning nhar it-Tlieta, 4 ta’ Frar. Trasport provdut millpostijiet tas-soltu. Biljetti ming[and il-helpers jew /empel 21 490643. Prezz 6 ewro.
ROBERT CUTAJAR. Il{bieb ta’ Robert Cutajar se jorganizzaw Coffee Morning nhar it-Tlieta, 25 ta’ Frar fid-9.15am fil-kumpless Splash and Fun f’Ba[ar i/-?ag[aq. Prezz 7 ewro bit-trasport inklu]. Ittrasport se jkun pprovdut millMellie[a, Naxxr u San Pawl ilBa[ar. Biljetti jistg[u jinkisbu billi wie[ed i/empel fuq 79262101, ming[and il-helpers fid-distrett jew billi tibg[at email fuq robertcutajar72@gmail.com .
www.maltarightnow.com
Il-{amis, 16 ta’ Jannar, 2014
21
AVVI}I PN JASON AZZOPARDI. Il{bieb ta’ Jason Azzopardi se jorganizzaw Coffee Morning nhar il-{amis, 6 ta’ Marzu filLukanda Waterfront, tasSliema. Prezz 6 ewro. Trasport jitlaq fid-8.45am. Biljetti ming[and il-helpers jew /emplu 21 666736 jew 99841333. AVVI}I O{RA L-ISLA. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-Bar talUffi//ju PN qed jitmexxa minn Management ;did. Qed ikun miftu[ kuljum sa tard filg[axija, u s-Sibt u l-{add jifta[ fid-9 a.m. Qed ikunu servuti wkoll appetizers. IL-KALKARA. Il-Kumitat
Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-Bar talUffi//ju PN. Dawk interessati huma mitluba jibag[tu l-offerti tag[hom lis-Segretarju, Kumitat Sezzjonali PN Kalkara, Ka]in PN, Xatt talKalkara, il-Kalkara. Il-Kumitat jirriserva d-dritt li jag[]el kwalunkwe offerta, anke dik lanqas vanta;;ju]a.
IL-G}IRA. Il-Kumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija tal-Bar talUffi//ju PN. Dawk interessati huma mitluba jibag[tu l-offerti tag[hom indirizzati lisSegretarju Kumitat Sezzjonali
PN G]ira, Ka]in PN, Triq irReb[a, il-G]ira. Il-Kumitat jirriserva d-dritt li jag[]el kwalunkwe offerta, anke dik lanqas vanta;;ju]a.
SANTA LU?IJA. IlKumitat Sezzjonali PN qed jilqa’ offerti g[at-tmexxija talBar tal-Uffi//ju PN. Dawk interessati huma mitluba jibg[atu l-offerti tag[hom flimkien mad-dettalji kollha lisSegretarju Kumitat Sezzjonali PN Santa Lu/ija, Dawret itTorri, Santa Lu/ija Il-Kumitat jirriserva d-dritt li jirrifjuta kwalunkwe offerta anke l-aktar wa[da vanta;;ju]a. {AL TARXIEN. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-Bar talUffi//ju PN tal-lokalità issa hu miftu[ ta[t Management ;did. Il-Bar qed jifta[ mit-Tnejn sasSibt mis-7 p.m. ’il quddiem, kif ukoll il-{add filg[odu. Ji;u servuti appetizers. TA’ XBIEX. Il-Kumitat Sezzjonali PN jav]a li l-Bar talUffi//ju PN tal-lokalità qed jitmexxa minn Management ;did u b’esperjenza. B[alissa qed ikun miftu[ kuljum bejn il-5 p.m. u l10 p.m. mit-Tnejn sas-Sibt u l{add bejn id-9 a.m. u t-3 p.m. Qed jitqassmu wkoll appetizers. Min jixtieq jorganizza xi fenkata jew ikla, jista’ j/empel 79813505.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
22
TV#RADJU
06>00
Radio 101 Breakfast Club b’waqfiet g[al Sports News fis-6>45, A[barijiet fis-07>00 u fit-08>00< 0740 Anali]i tal-:urnali< Avvi]i tal-Mejtin u Angelus fit-07>55)
08>00 08>05 09>00 09>05
A[barijiet fil-Qosor (ikompli) 101 Breakfast Club A[barijiet fil-Qosor Magazine 101 (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-10>00)
11>00 11>55 12>00 12>30 14>30 15>00 15>05
Wavelength Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet The Big Show Hitsteria A[barijiet fil-Qosor (ikompli) Hitsteria (b’waqfa g[all-A[barijiet fil-Qosor fl-16>00)
16>30 17>55 18>00 18>30 19>00 20>30 22>00 23>00
Newsdesk Avvi]i tal-Mejtin A[barijiet Mu]ajk Rockna Fuzzbox - George Galea Talk Time Newsdesk (r)
G[at-tfal fuq il-Cable Disney Channel
07:05 - Dog With a Blog 07:30 Shake It Up! 07:55 - Austin & Ally 08:15 - A.N.T. Farm 08:40 - Dog With a Blog 09:05 - Jessie 09:25 Wolfblood 09:50 - The Suite Life on Deck 10:15 - A.N.T. Farm 10:35 Austin & Ally 11:00 - Shake It Up! 11:25 - That’s So Raven 11:45 Jessie 12:10 - Good Luck Charlie 12:35 - Dog With a Blog 13:00 Wolfblood 13:25 - Gravity Falls 13:50 - Jessie 14:10 - Violetta 15:00 - A.N.T. Farm 15:20 - Austin & Ally 15:45 - Gravity Falls 16:10 - Shake It Up! 16:30 - Good Luck Charlie 16:55 - Dog With a Blog 17:20 Violetta 18:05 - Austin & Jessie & Ally All Star New Year 18:30 - My Babysitter’s a Vampire 18:50 Wolfblood 19:15 - Gravity Falls 19:40 - Shake It Up! 20:00 - Austin & Ally 20:25 - A.N.T. Farm 20:50 Good Luck Charlie 21:10 - Wizards of Waverly Place 22:00 - The Suite Life of Zack & Cody 22:45 - Sonny With a Chance 23:05 - Sonny With a Chance 23:30 - The Suite Life on Deck. Nickelodeon
07:05 - Winx Club 07:30 SpongeBob SquarePants 07:55 - The Fairly OddParents 08:20 - Go, Diego, Go! 08:45 - Umizoomis 09:10 - Tickety Toc 09:28 Little Kingdom 09:35 - PAW Patrol 10:00 - Dora the Explorer 10:25 - Little Kingdom 10:35 - Olive the Ostrich 10:50 - Bubble Guppies 11:15 - The Fairly OddParents 11:40 - Totally Spies! 12:05 - T.U.F.F. Puppy 12:30 - iCarly 12:55 - Victorious 13:20 Big Time Rush 13:45 - SpongeBob SquarePants 14:10 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 14:40 The Penguins of Madagascar 15:30 SpongeBob SquarePants 16:20 Victorious 16:45 - iCarly 17:10 Big Time Rush 17:35 - Totally Spies! 18:00 - Kung Fu Panda: Legends of Awesomeness 18:25 The Penguins of Madagascar 18:50 - The Fairly OddParents 19:15 Robot and Monster 19:40 Victorious 20:05 - iCarly 20:30 SpongeBob SquarePants 20:55 Avatar: The Legend of Aang 21:45 Big Time Rush 22:10 - The Penguins of Madagascar 23:00 - iCarly 23:50 – Victorious.
Jim Jam
07:00 - Nouky & Friends 07:05 Rubbadubbers 07:15 - Oswald 07:30 - Fluffy Gardens 07:45 Jarmies 08:00 - Kipper 08:20 - Mio Mao 08:25 - What’s The Big Idea? 08:30 - Gazoon 08:40 - Wobblyland 08:45 - Igloo-Gloo 09:00 - Heroes of the City 09:15 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 09:40 - Benjamin’s Farm 09:45 - My Animal Friends 10:00 - See the Sea 10:05 - Lots & Lots Of... 10:20 - Bob the Builder 10:30 - Fireman Sam 10:40 - Thomas and Friends 10:50 See the Sea 10:55 - Nouky & Friends 11:00 - Rubbadubbers 11:10 - Pingu 11:15 - Tiny Planets 11:20 - Pingu 11:25 - Tiny Planets 11:30 - Monkey See, Monkey Do 11:40 - Barney & Friends 12:10 - Fluffy Gardens 12:17 Fluffy Gardens 12:25 Jarmies 12:40 - Mio Mao 12:45 What’s The Big Idea? 12:50 Heroes of the City 13:05 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 13:30 - Kipper 13:40 - Kipper 13:50 - Gazoon 14:00 - Wobblyland 14:05 - Igloo-Gloo 14:20 - Benjamin’s Farm 14:25 - My Animal Friends 14:40 - See the Sea 14:45 - Lots & Lots Of... 15:00 - Fluffy Gardens 15:07 Fluffy Gardens 15:15 Jarmies 15:30 - Angelina Ballerina 15:45 - Monkey See, Monkey Do 15:55 - Barney & Friends 16:25 Pingu 16:30 - Tiny Planets 16:35 Pingu 16:40 - Tiny Planets 16:45 Igloo-Gloo 17:00 - Bob the Builder 17:10 - Fireman Sam 17:20 Thomas and Friends 17:30 - See the Sea 17:35 - Tork 17:45 - Dougie in Disguise 17:55 - Slim Pig 18:05 Heroes of the City 18:20 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 18:45 - What’s The Big Idea? 18:50 - Nouky & Friends 18:55 - My Animal Friends 19:10 - See the Sea 19:15 - Lots & Lots Of... 19:30 Monkey See, Monkey Do 19:40 Barney & Friends 20:10 Wobblyland 20:15 - Dougie in Disguise 20:25 - Slim Pig 20:35 Connie the Cow 20:45 - Angelina Ballerina 21:00 - Jakers: The Adventures of Piggley Winks 21:25 - Heroes of the City 21:40 - What’s The Big Idea? 21:45 - Pingu 21:50 - Tiny Planets 21:55 - Pingu 22:00 Bob the Builder 22:10 - Fireman Sam 22:20 - Thomas and Friends
Sam u s[abu dejjem hemm g[all-g[ajnuna!! Fireman Sam – Jim Jam
Fireman Sam, hu cartoon divertenti i]da fl-istess [in li jwassal messa;; lit-tfal bil-lingwa tag[hom. Hu cartoon li jag[ti [arsa lejn ix-xog[ol u l-in;enji li ju]aw id-dipartiment tat-tifi tan-nar waqt salvata;; i]da juri lit-tfal kif jibqg[u ‘l bog[od mill-periklu li jistg[u ssibu kemm fid-dar i]da ukoll barra. TVM 1
07:00 – TVAM 09:00 – Niskata 11:00 – Mattia 11:30 – Gadgets 12:00 - A[barijiet# rapport tat-temp 12:10 – TVPM 14:00 – A[barijiet 14:05 – TVPM 16:00 – A[barijiet 16:05 – Teleshopping 16:20 - Malta u lil hinn minnha 16:30 – It-triq 16:50 – Labrats 17:20 – Xpla[[mal[ajt 17:35 – Waqtiet 17:40 – Teleshopping 18:00 – A[barijiet 18:10 – Pureè 18:55 – Focus 20:00 - A[barijiet# sports# rapport tat-temp# rapport finanzjarju 20:45 – Xarabank 21:45 - Headline News 21:50 - (ikompli) Xarabank 23:15 – A[barijiet 23:30 - Frank Miller’s sin. Film. TVM 2
07:00 – News 09:00 - TVAM (r) 11:00 – Aushwitz 11:55 – Waqtiet 12:00 – Pureè 12:45 - Malta u lil hinn minnha (r) 14:15 - Tuffi[at migduma 14:45 - Servizz minn Malta u Lil Hinn Minnha 15:00 – Aushwitz 15:50 – It-Triq 16:00 Niskata (r) 18:00 - Sports Panorama 19:30 – Waqtiet 19:40 – Aushwitz 20:30 - A[barijiet g[al dawk neqsin mis-smig[ 20:40 Rajt ma rajtx 21:10 - Mattia 21:40 - Headline News 21:45 Tuffie[at Migduma 22:15 - Focus 23:00 - A[barijiet bl-Ingli] 23:10 Venere. ONE
07:00 - Breakfast News 08:45 – Teleshopping 09:00 - Sieg[a }mien 10:30 – Teleshopping 11:15 Aroma Mattina 12:30 - ONE News 12:40 – Kalamita 16:15 – Teleshopping 16:30 – Popcorn 17:00 – Teleshopping 17:30 - ONE News 17:40 – Teleshopping 18:00
- In D House 19:00 - Aqrali Storja 19:30 - ONE News 20:15 - Ieqaf 20 Minuta 20:45 – Maskra 21:50 Fresh & Funky 22:35 – Midinbin 23:30 - ONE News. Smash
07:00 – A[barijiet 07:40 - Er;a’ Lura 08:40 – A[barijiet 09:00 – {abbejtek 10:00 - K/ina ma’ Farah 10:50 - TSN Teleshopping 13:10 A to Z Teleshopping 14:20 - Ma’ Majsi (live) 16:10 - K/ina ma’ Farah (r) 17:10 - Er;a’ Lura 18:00 - A[barijiet ta’ barra 18:15 - Bingo 75 (live) 18:40 – Teleshopping 19:00 – A[barijiet 19:20 - A[barijiet ta’ barra 19:30 – {abbejtek (r) 20:30 - Grand Lottery (live) 20:40 Qeg[din Sew! 21:30 - Malta u lUnjoni Ewropea 22:00 – A[barijiet 22:30 – Poker. Raiuno
06:45 - Unomattina (jinkludi Tg 1 fis-07:00, it-08:00 u d-09:00) 10:30 - Una mattina verde 12:00 - La prova del cuoco 13:30 - Tg 1 14:00 - Tg 1 Economia 14:10 - Verdetto finale 15:20 - La vita in diretta 16:50 - Rai Parlamento telegiornale 17:00 - Tg1 17:10 -Che tempo fa 18:50 – L’eredità 20:00 - Tg 1 20:30 - Affari tuoi 21:10 - Scialla. Film 2012 23:10 – TG7. Raidue
06:40 – Cartoons 08:10 – Zorro 08:35 – Flipper 10:00 - Tg2 Insieme 10:30 - Meteo 2 11:00 - I fatti vostri 13:00 - Tg 2 giorno 13:30 - Tg 2 eat parade 13:50 – TG2 Si, viaggiare 17:00 – Cold case (TF) 17:45 – Tg2 Flash LIS 18:45 - NCIS (TF) 20:30 - Tg 2 21:00 - LOL:-) (varjeta) 21:10 –
Virus 23:15 - Tg 2 notizie 23:35 Obiettivo pianeta. Raitre
06:30 - Rassegna stampa 07:00 Tgr Buongiorno Italia 08:00 – Agora 10:15 - Mi manda raitre 11:15 – Elisir 12:00 - Tg 3 # Meteo 3 12:25 - Tg 3 fuori Tg 12:45 Pane quotidiano 13:10 - Rai educational 14:00 - Tg regione 14:20 Tg 3 15:15 - Terra nostra (TN) 16:05 - Aspettando Geo 16:40 – Geo 19:00 - Tg 3 19:30 - Tg regione 20:00 – Blob 20:15 – Sconoscuiti 20:35 - Un posto al sole (soap) 21:05 - Scandal (TF) 22:35 - The newsroom (TF) 23:35 – Blob 24:00 - Tg 3 linea notte. Canale 5
08:00 - Tg 5 mattina 08:40 Mattino cinque 11:00 - Forum 13:00 - Tg 5 13:40 - Beautiful (soap) 14:10 - Centovetrine (soap) 14:45 - Uomini e donne 16:10 - Il segreto (soap) 16:55 - Pomeriggio cinque (attwalita) 18:50 - Avanti un altro! 20:00 - Tg 5 20:40 - Striscia la notizia 21:10 - Il peccato e la vergogna III (TF) 23:30 – Matrix 01:30 - Tg 5 Notte # Meteo. Rete 4
07:20 - Miami vice (TF) 08:20 – Hunter 09:45 - Carabinieri 4 (fiction) 10:50 - Ricette all’italiana 11:30 - Tg 4 12:00 - Diagnosis murder (TF) 13:00 - Murder she wrote (TF) 14:45 - Lo sportello di Forum 15:35 - My life – segreti e passioni (TN) 16.00 - For whom the bell tolls. Film 1943 18:55 - Tg 4 19:35 - Il segreto (TF) 20:30 - Tempesto d’amore 21:10 - Quarto grado 00:15 - Arlington road. Film 1998.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
23
TV#RADJU F. Living
07.00 - Teleshopping 08:00 Ipokriti 09:00 - Nintrefa ’l Fuq 10:00 - Jien u Int 12:00 Teleshopping 13:00 - F Living Magazine 15:00 - Teleshopping 16:00 - Fil-:nien ma’ Melo 18:00 Teleshopping 20:30 - Belle Donne 23:30 - F. Living Magazine 01:30 Teleshopping. Xejk
07:30 – Just for Laughs 07:45 – Total Request 09:45 – Football Daily 09:50 – Shout Out 10:00 Romance 10:45 – Telemarket 11:45 – Just for Laughs 12:00 – Kontra rRi[ 13:30 – The 80’s 14:00 – Jazz# Pop# Rock 15:00 – The 90’s 15:30 – Tele Market 16:30 – Hits 16:50 – Shout Out 17:00 – Audio Video Clips 17:45 – Maltese Music 18:00 – Total Request 20:00 – Hits 20:30 – Frux 21:55 – Football Daily 22:00 – Country 23:00 – audio video clips 23:45 – Tele Market. La 5
08:55 Centrovetrine 10:10 Beautiful 10:35 Tempesta d’amore 12:20 Hart of Dixie 13:10 – Una mamma per amica (TF) 14:00 – Non ditello alla sposa 15:00 – The taste 15:30 – Il cibo si fa bello 16:30 – Fashion style day time 17:40 Spose extralarge 18:30 – Non ditelo alla sposa 19:30 – Hart of Dixie (TF) 20:20 – Heart of Dixie (TF) 21:10 Baby mama. Film 2008 BBC Entertainment
07 : 00 - 3rd & Bird 07 :1 0 Poetry Pie 07:15 - Balamory 07:35 - Nina and the Neurons: In the Lab 07:50 - Green Balloon Club 08:15 - 3rd & Bird 08:25 Poetry Pie 08:30 - The Weakest Link 09:15 - As Time Goes By 09 : 45 - The Office 1 0 :1 5 EastEnders 1 0 : 45 - Doctors 11:20 - Alone in the Wild 12:10 Last Man Standing 13:00 - The
Weakest Link 13:45 - As Time Goes By 14:15 - The Office 1 4 : 45 - EastEnders 1 5 :1 5 Doctors 15:45 - Alone in the Wild 16:35 - Last Man Standing 17:25 - The Weakest Link 18:10 - Walk on the Wild Side 18:40 Doctors 19:10 - The World’s Worst Place to Be Gay? 20:00 The Impressions Show With Culshaw and Stephenson 20:30 Blackadder the Third 21:00 Last Man Standing 21:50 - Friday Night Dinner 22:15 - Alan Carr: Chatty Man 23:00 - Whitechapel 23:50 – Whitechapel. MGM Movie
07:50 - Cool Change 09:25 Dominick and Eugene 11:15 Cannon for Cordoba 13:00 - Joey 14:40 - Crusoe 16:15 - Paper Lion 18:00 - Romantic Comedy 19:40 MGM’s Big Screen 20:00 - Stella 21:50 - Stay Hungry 23:30 – Eureka. GO Stars
07:15 - Prom 09:00 - Last night 10:30 - Sucker punch 12:20 Moonrise kingdom 13:50 - Carnage Journey 2: The Mysterious island sucker punch 16.45 - Sucker punch 18:35 - Two for the money 20:30 The big bang theory 21:00 - Zero dark thirty 23:35 - Sherlock Holmes: a game of shadows 01:40 - Animal Kingdom. Diva Universal
07:00 - Quincy, M.E. 08:00 Movie 09:35 - Rare Books and Manuscripts 09:50 - Kojak 10:50 Quincy, M.E. 11:45 - Fede Cieca 12:00 - Movie 13:35 - La Prima Legge Di Newton 14:00 - Strong Medicine 14:50 - ER 15:43 Movie 16:00 - Quincy, M.E. 17:00 - Movie 18:37 - How To Keep Your Day Job 18:50 - Rex: A Cop’s Friend 19:50 - JAG 20:50 Great Women 21:00 - ER 21:52 ER 22:44 - Screwdriver 23:00 -
Strong Medicine 23:50 Medicine.
-
Strong
Discovery Channel
06:50 - Auction Hunters: The Big Score 07:15 - Ultimate Survival: Belize 08:10 - Gold Divers: Dead Men Gather No Gold 09:05 - Gold Rush: Lovestruck 09:55 - American Guns: Custom Barrett; Colt Walker 10:50 - How Do They Do It?: Pretzels, Gondolas, Pearls 11:15 How It’s Made: Contact Lenses; Bread; Foil 11:40 - MythBusters: Bottle Bash 12:35 - Extreme Engineering: Super Fast Warship 13:30 Overhaulin’: Number 1 Camaro 14:25 - Auction Hunters: Allen’s Ruff Day 14:55 - Auction Hunters: Hula Moola 15:20 Money Barn: No Hill to Die On 15:50 - Auction Kings: Talladega Nights Fire Suit/Hydroplane 16:15 - Deadliest Catch: The First Punch 17:10 - Born Survivor: Bear Grylls: Oregon 18:05 - Auction Kings: ’65 Mustang; Vintage Lunch Boxes 18:35 - Auction Hunters: ChooChoo Cha-Ching 19:00 - How It’s Made 19:30 How It’s Made 20:00 - Moments of Terror 21:00 Ultimate Cops 22:00 - Inside the Gangsters’ Code: The Commandos, Philippines 23:00 - A Haunting: Blood Visions. Discovery World
07:15 - A Racing Car Is Born 07:45 - Trashopolis 08:35 - Greatest Tank Battles 09:30 - I Shouldn’t Be Alive 10:20 - Bone Detectives 11:10 Clash of the Dinosaurs 12:05 - Trashopolis 12:55 - Classic Car Club 13:20 - A Racing Car Is Born 13:50 - Incredible Flying Cars 14:45 - Tattoo Hunter 15:40 - Clash of the Dinosaurs 16:35 - I Shouldn’t Be Alive 17:25 Treasures Decoded 18:20 - Trashopolis 19:10 - Classic Car Club 19:35 - A Racing Car Is Born 20:05 - Venom Hunter 21:00 - Treasures Decoded 21:55 - Animal Gladiators 23:45 Bone Detectives.
07>00 08>30 10>00 12>00 13>30 14>00 14>05 15>30 15>45 16>45 17>00 18>00 18>05 18>30 19>30 20.00 20>30 21>00 21>30 21>35 23>00
NET News .net (r) Eli in the morining Telebejg[ Flimkien NET News (ikompli) Flimkien Telebejg[ Teeny Break Telebejg[ Malta Llejla NET News (ikompli) Malta Llejla .net NET News .net Flusek Distinti (r) NET News Mieg[ek (r) NET News
Sport fuq il-Cable Eurosport 1
08:30 - ISU Grand Prix, Figure Skating (Live) 09:45 - ISU Grand Prix, Figure Skating 10:45 - ISU Grand Prix, Figure Skating 11:15 ISU Grand Prix, Figure Skating (Live) 12:35 - FIFA U#17 World Cup Football 13:45 - Live: FIFA U#17 World Cup Football 16:00 FIFA U#17 World Cup Football (Live) 19:00 – WATTS 19:30 – Timbersports 20:00 - Timbersports 20:30 - Boxing 22:30 - Horse Racing Time 22:45 - PBA Bowling 23:45 – WATTS. Eurosport 2
07:00 - Freestyle Skiing 07:45 Freestyle Skiing 08:30 - Judo 09:00 UEFA U#21 International Championship Futsal 10:00 - Live: UEFA U#21 International Championship Futsal 11:30 - UEFA U#21 International Championship Futsal 12:00 - UEFA U#21 International Championship Futsal (Live) 13:30 - UEFA U#21 International Championship Futsal 14:00 - UEFA U#21 International Championship Futsal 15:30 - UEFA Under-21 International Championship Futsal 16:00 - UEFA U#21 International Championship Futsal (Live) 17:30 - ISU Grand Prix, Figure Skating (Live) 18:15 ISU Grand Prix, Figure Skating 18:45 - ISU Grand Prix, Figure Skating 19:45 - FIS World Cup Alpine Skiing 20:15 - ISU Grand Prix, Figure Skating 21:30 - Fight Club 23:00 - Scottish International Open Bowls. Malta Stars
Suspett fuq ta’ [dejh Arlington Road – Rete 4, 00>15
Jispi//a armel wara li l-mara tieg[u a;ent tal-FBI ti;i maqtula waqt missjoni kontra grupp ta’ terroristi, u b’mod naturali beda jiffissa fil-kultura tat-terroristi u kif dawn ja[dmu. G[adda ftit ta]-]mien u l-;er[a bdiet tg[alaq ftit ftit, i]da biex tkompli tg[in ;ew residenti ;odda joqg[odu [dejh. Jidhru nies sew u t-tifel tag[hom ingwala tajjeb mat-tifel tieg[u. I]da f’daqqa wa[da dawn bdew ja;ixxu b’mod stramb, ma j[allu[x jara’ l-kmamar kollha u affarijiet o[ra. Jistg[u jkunu terroristi? Jew hu wisq ossessjonat fuq dan?
08:00 - Men’s MHA Cup 2013-14 (r) 09:20 Melita GFA 1st Division 201314 (r) 11:05 - BOV Premier League 2013-14 (r) 13:20 - FXDD FMA 2013-14 (r) 14:45 - Malta Rugby Football Union (r) 16:20 - Malta Basketball Association (r) 17:45 Men’s MHA Cup 2013-14 (r) 19:05 - Football Nurseries (r) 19:40 Melita GFA 1st Division 2013-14 (r) 21:25 - BOV Premier League 201314 (r) 23:40 - FXDD FMA 2013-14 (r) 01:00 - Malta Rugby Football Union (r). Melita Sports 1
08:00
-
Bundesliga (r) 09:50
-
Bundesliga (r) 11:45 - FIFA Beach Soccer WC Qualifier (r) 13:05 - FA Cup (r) 15:00 - 2012 UIPM Pentathlon (r) 16:05 - 2012 Alpari World Match Tour (r) 18:10 - FA Cup 20:00 - Bundesliga - Preview (r) 20:30 - Bundesliga [LIVE] 22:35 2012 UIPM Pentathlon (r) 23:40 FA Cup (r) 01:45 - Bundesliga Preview (r). Melita Sports 12:00 - FA Cup (r) 14:05 - Swedish ATG Horse Racing V4 Race Meetings 15:10 - Bundesliga (r) 17:05 - America’s Cup (r) 19:10 Volleyball Champions League Magazine The Big Hit 19:40 - FA Cup (r) 21:35 - Vendee Globe 2012/13 Weekly Highlights 21:55 Swedish ATG Horse Racing V65 Race Meetings 00:30 - Bundesliga (r). GO sports 1
07:00 - Barclays Premier League Wk 22 - Everton v Norwich City 09:00 - Ligue - Rnd 20 – Highlights 10:00 - PGA European Tour - Abu Dhabi HSBC Golf Championship Day 2 14:00 - Ligue - Rnd 21 - The Ligue 1 Show 14:30 - Heineken Cup - Rnd 5 - Harlequins v Clermont Auvergne 16:30 - Barclays Premier League - Wk 23 - Premier League Match Pack 17:00 - PGA European Tour - Abu Dhabi HSBC Golf Championship - Day 2 21:00 Heineken Cup - Rnd 5 - Leinster v Ospreys (Live) 23:00 - Barclays Premier League - Wk 23 - Premier League Preview 23:30 - Serie A Rnd 19 - Sassuolo v Milan 01:30 Vincennes Horseracing. GO
sports
2
20:30 - Ligue 1 - Rnd 21 - AS SaintEtienne v LOSC Lille (Live) 22:30 - Milan Channel. GO sports 7 07:00 - Vincennes Horseracing 09:00 - Ligue 1 - Rnd 20 - Nantes v Lorient 11:00 - Serie A - Rnd 19 Roma v Genoa 13:00 - Barclays Premier League - Wk 22 - Newcastle Utd v Manchester City 15:00 Ligue 1 - Rnd 20 - Girondons de Bordeaux v Toulouse 17:00 - FIFA Futbol Mundial 17:30 - Barclays Premier League - Wk 22 - Aston Villa v Arsenal
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
24
TV # RADJU ILLUM FUQ RADIO 101
Sr Maria Grech
Vu/i Missjunarja – Radju Maria, 21>00
Niltaqg[u ma’ Sr Maria Grech fil-kunvent tas-sorijiet Fran;iskani Missjunarji ta’ Marija, li propju jmiss masSantwarju tan-Nativita`, li nbena fuq l-g[ar, fejn skond it-tradizzjoni, twieled Sidna :esu` Kristu. Il-protagonista tibda rrakkont tag[ha billi te[odna f’Beirut, fil-Libanu tal-1977. Mill-ambjent imkenni u kajman ta’ pajji]na, hi ssib ru[ha fleqqel tal-gwerra /ivili, b’[afna i;sma minxura fit-triq jid-
dekomponu. Hemm hi tqatta’ sena f’tensjoni kbira u f’riskju kontinwu. Imbag[ad hi tintbag[at f’Damasku, fis-Sirja u wara sentejn tmur f’Izrael fl-1980, sewwasew f’Magar, ra[al kbir fuq il-muntanji fuq l-G[adira tal-Galileja fejn il-parti l-kbira tan-nies ikunu Musulmani Dru]i li malajr jibdew jissuspettaw f’dak li kienet qed tg[allem lil uliedhom bniet dwar id-drittijiet u l-promozzjoni tal-mara. X’jigri?
ILLUM FUQ NET TELEVISION
Malta Llejla, NET Television, 17>00
Malta Llejla llum jiddiskuti diversi temi fosthom dik talmoda, tema li tin]el g[asel ma’ mijiet ta’ telespettaturi li jsegwu dan il-programm.
Programm li llum jag[ti [arsa lejn l-a[[ar ]villupi tal-moda u xi jmur mad-diversi okkazzjonijiet li wie[ed ikollu matul is-sena.
Rockna – Radio 101, 19>00
Din il-;img[a fil-programm Rockna, Michael Bu;eja se jintervista lill - grupp The Areola Treat li fi ftit ;img[at se jkun qed iniedu l-album il-
;did waqt kun/ert li se jag[ti fil-Buskett. Dan il-grupp, li ;ej mixxena alternattiva, ilu flimkien numru ta’ snin li matulhom
Wavelength – Radio101, 11>00\
Il-programm Wavelength hu wie[ed mill-aktar programmi segwiti fuq Radio 101 pre]entat mill-pre]entatur u ;urnalista Simon Cassar. Dan il-programm i]omm is-semmieg[a infurmati b’dak kollu li jkun qieg[ed ise[[ madwarna ta’ kuljum. Waqt il-programm Simon Cassar ikun qieg[ed jintervista u j]omm diskussjoni ma’ mistieden jew mistiedna tal-;urnata u flimkien jag[tu anali]i fil-fond ta’ dak li jkun qieg[ed ji;ri fixxena politika Maltija.
[are; diversi diski u anki ta’ kun/erti barra minn Malta . Rockna , il - programm li hu ma[bub mid - dilettanti tar Rock. Titilfuhx!!
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
25
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX
8
2
9
10
IT-TEMP Ftit imsa[[ab b’waqtiet xemxin VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ {fif g[al moderat BA{AR {afif g[al moderat IMBATT Ftit li xejn li jsir baxx mil-Lbi/ TEMPERATURA L-og[la 17˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.5mm Xita mill-1 ta’ Settembru 356.2mm IX-XEMX titla’ fis-07.11 u tin]el fil-17.13
11
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
16
17
Mimdudin>5. Ta[rika tal-fomm b’fer[ (5) 6. Ersqu ’l hawn [dejja (5) 7. Si;ra u l-qasba tag[ha rqiqa, i]da b’sa[[itha (5) 10. Tag[fi;a (5) 11. It-tislima ta’ filg[odu 12. u 14. Wie[ed li ma jag[rafx A minn B g[ax illitterat (10) 14. Ara 12. 16. Bastun pastorali (5) 17. Plural ta’ /ana (5) 18. Jintlibes fuq sidrija (5)
18
Weqfin>1. Kiel ikla sewwa (6) 2. Tikber ta[t il-[amrija (6) 3. Dawwar il-[ajt fuq rukkell (6) 4. Edward g[all-Maltin (6) 8. G[atu ta’ xi [a;a li ;;orr mag[ha /awla Rabtija? (5) 9. Fl-antik kien jit[abbat ma’ xulxin biex jitqabbad in-nar (5) 12. Kif ;ie ;ie (6) 13. TA{FIR (Anagramma) (6) 14. Jekk imur tajjeb, jag[tik dejjem [in tajjeb (6) 15. Kontinent (6)
Soluzzjoni tas-Sibt Mimdudin>- 5. Saram, 6. Anell, 7. Moqli, 10. Tlaqt, 11.Tenur, 12. Bajla, 14. Klara, 16. Igdem, 17. Armel, 18. A[mar. Weqfin>- 1. Esibit, 2. Ammont, 3. Ballut, 4. Eli]ir, 8. u 14. Banju kiesa[, 9. Andar. 12. Ba[[ar, 13. Angolu, 15. Ammira.
Sudoku Kulma trid tag[mel hu li timla l-kaxxi vojta bin-numri mill-1 sad-9 ta’ kull ringiela, ta’ kull kolonna u ta’ kull kwadru ]g[ir. ta’ 3 kaxxi bi 3.
IL-:IMG{A L-og[la 18˚C L-inqas 10˚C
IS-SIBT L-og[la 20˚C L-inqas 13˚C
IL-{ADD L-og[la 20˚C L-inqas 14˚C
IT-TNEJN L-og[la 18˚C L-inqas 14˚C
IT-TLIETA L-og[la 16˚C L-inqas 11˚C
UV
UV
UV
UV
UV
2
2
2
2
2
Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 16˚ ftit imsa[[ab, Al;eri 20˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 9˚C xita, Ateni 17˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 13˚C ftit imsa[[ab, Berlin 2˚ xita, Brussell 8˚C xita, il-Kajr 22˚C imsa[[ab, Dublin 8˚C imsa[[ab, Kopen[agen 1˚C borra, Frankfurt 7˚C xita, Milan 4˚C imsa[[ab, Istanbul 12˚C [albiet tax-xita, Londra10˚C ftit imsa[[ab, Madrid 10˚C imsa[[ab, Moska -8˚C borra, Pari;i 9˚C imsa[[ab, Bar/ellona 15˚C imsa[[ab, Ruma 13˚C imsa[[ab, Tel Aviv 23˚C xemxi, Tripli 16˚C ftit imsa[[ab, Tune] 17˚C ftit imsa[[ab, Vjenna 7˚C imsa[[ab, Zurich 7˚C imsa[[ab, Munich 7˚C imsa[[ab, St. Petersburg 8˚C imsa[[ab, Stokkolma -3˚C borra
Tag[rif Korsijiet dwar il-Latin u Grieg antik organizati millMalta Classic Association
Il-Malta Classic Association tixtieq tav]a li se tkun qeg[da torganizza numru ta’ korsijiet fillingwa tal-Latin u l-Grieg Antik u anke korsijiet o[ra relatati malLatin fuq livell avvanzat. Il-korsijiet issiru minn g[alliema professjonali f’dan il-qasam u fuq kollox se ting[ata attenzjoni individwali lil kull student li se jag[]el li jitg[allem xi wa[da minn dawn il-lingwi. Il-kors li jikkonsisti minn 12-il lezzjoni ta’ sag[tejn il-wa[da se jsiru fil-Universita’ ta’ Malta jew il-Junior College skont il-ka]. G[all-aktar informazzjoni wie[ed jista’ jag[mel kuntatt mal-asso/jazzjoni fejn ting[ata aktar informazzjoni rigward, [lasijiet, [in u data ta’ meta se jibdew dawn il-lezzjonijiet.
Soluzzjoni Sudoku Ta[dita dwar il-Muntanja Athos (Il-Muntanja Sagra).
Illum il-:img[a 17 ta’ Jannar 2014 fis-6:30pm fl-Ambaxxata Griega ta’ Ta’ Xbiex se ssir ta[dita pubblika mill-professur Martin R. Zammit. Il-muntanja Athos hi t-tielet l-aktar muntanja l-bog[od fir-re;jun ta’ Halkidiki fil-Gre/ja. Min-nofs is-seklu 10 din il-
muntanja di;a kienet rinomata g[all-ispirtwalita’ tant li kien hemm di;a’ g[add kbir ta’ monasteri u kulturi reli;ju]i o[ra fosthom dawk tal-Ortodossi. {afna aktar informazzjoni interessanti se tkun qeg[da ting[ata waqt it-ta[dita pubblika li g[aliha kul[add hu mistieden li jipparte/ipa u d-d[ul hu b’xejn u se tkun servuta bibita wara tta[dita. :eraldu Debattista -One Day Darts Tournament
Il-Kummissjoni Sports fi [dan is-So/jeta’ Mu]ikali Madonna tal-:ilju ta’ l-Imqabba se torganizza il-‘:eraldu Debattista One Day Darts Tournament’. Dan itTournament se jsir nhar il-{add 26 ta’ Jannar 2014, fil-Ka]in il;did tas-So/jeta’ Mu]ikali Madonna tal-:ilju, fil-Pjazza talImqabba mid-9.00am ‘il quddiem. Il-log[ob se jkun ‘Best out of 5 Legs’ u finali ‘Best out of 7 Legs’. Premjijiet huma kif ;ej: ¤120 u Trophy g[all-ewwel post, ¤70 u Trophy g[at-tieni post u ¤25 u Trophy kull wie[ed g[al ‘Joint Third’. Il-‘Highest Finish’ jie[u Trophy. Waqt it-Tournament jing[ataw punti li huma validi g[all-Plejer tas-Sena. Re;istrazzjoni g[all-prezz ta’ ¤5. Kul[add mistieden jipparte/iepa.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
26 PROPRJETÀ G{ALL-BEJG{ JEW KIRI Il-{amrun
GARAXX jew store, 115-il pied tul u 24 pied wisa’, bilbit[a, dawl, ilma u toilet. Bilpermess Class B. ?emplu 77200983.
G{ALL-KIRI {a]-}ebbu; ’il barra minn
KLASSIFIKATI Triq l-Imdina
GARAXX basement 40 pied x 50 pied, jista’ jintu]a g[al gym, store, uffi//ju e//. ?emplu 79211659.
AVVI}I Ni]barazzaw kull xog[ol
–
trasport
–
ALL CLEARANCE TRANSPORT innaddfu djar, fabbriki e// minn kull tip ta’
skart anke materjal tal-kostruzzjoni. Innaddfu ;onna. Nag[mlu qlug[ ta’ madum talart u tal-kmamar tal-banju. Tindif u tiswijiet ta’ bjar, tik[il u tibjid, gypsum, xog[ol ta’ alterazzjonijiet fuq l-antik, bdil ta’ soqfa, e//. Servizzi bilhigh-up. Xog[ol b’esperjenza kbira. ?emplu 79081719 jew 21433352. www.allclearancemalta.com
Ringrazzjament
L-Opra tas-Santa Infanzja fi ?dan l-Uffi??ju Missjunarju jixtieq jirringrazzja lill-pubbliku tad-donazzjoni waqt il-kampanja Star Singers li jammontaw g?al ¤608.42.
Ringrazzjament
L-Uffi??ju Missjunarju jixtieq jirringrazzja l-pubbliku taddonazzjonijiet fix-xahar t’Ottubru waqt kant mill-kor Sarpong Cultural Troupe millGhana li jammontaw g?al ¤11,000.
Tiswijiet fil-pront u fil-post
TA’ fridges, freezers, washing machines, tumble dryers u dehumidifiers, e//. B’sitt xhur garanzija fuq il-parts u labour. Bl-ir[as prezzijiet. Stima b’xejn minn qabel. Spare parts g[al kull tip ta’ appliances. ?emplu 21371559, 27371559, 21493285, 79884497 jew 99472570. Servizz fil-pront.
Tiswijiet
TA’ magni tal-[jata. G[al service u tiswijiet fil-pront. ?emplu 99422268 jew 21416705.
G{ALL-BEJG{ G[amara antika
TINKLUDI twaletta bil-mera, lavaman, komodina, gradenza bil-mera u wi// tal-ir[am u gwardarobba kbira. Jistg[u jinbieg[u separati. ?emplu 99800607.
Sodda Sufan
TAS-suede, 60” wiesg[a blistorage. Prezz €400 jew leqreb offerta. ?emplu 99808356.
Tombla sheets
B’numri kbar u kuluri differenti. Kalendarji kbar tat-2014, 29/m x 42/m. Free delivery g[al G[awdex ukoll. Morru g[and PAWLU BONNICI (Bonnici Printing Press) – 3
Triq Melita, il-Belt Valletta.
Kif issibuna – min-na[a talBarrakka ta’ Fuq g[al Triq Sant’Ursula. G[al xog[ol ta’ digital printing u offset, inviti tat-tie;, invoices, posters u brochures bil-kulur etc u xog[ol ta’ embossing. ?emplu 21244627 jew 79373700 jew ibag[tu email fuq
pbonnici@bonniciprintingpress.com
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
27
SPORT ASMK
Muscat u Sammut jirb[u l-ewwel attivita tas-sena L-a[wa Camilleri g[al darba o[ra jiddominaw fil-motocross Fi tmiem il-;img[a l-ASMK kompliet bl-attivitajiet talista;un u Manuel Muscat u Kurt Sammut iddominaw fil-kategorija tal-Autocross filwaqt li l-a[wa Camilleri iddominaw fil-kategorija Motocross. Fil-kategorija tal-Autocross [adu sehem 26 karozza fis-sitt attivita tal-kampjonat fuq korsa direzzjoni kontra l-arlo;;. Gordon Johnson fuq Peugeot reba[ il-heats kollha tal-;urnata u minn 27 punt kiseb 22 punt. Johnson awtomatikment ikkwalifika fil-finali klassi A u flimkien mieg[u kien hemm Malcom Borg u Manuel Muscat, it-tnejn fuq Opel Corsa, Vince Farrugia fuq Volkswagen Polo, Melo Zammit fuq Ford Escort u Matthew Borg fuq Vauxhall Nova. Mat-tluq tal-finali klassi A Muscat u Zammit kellhom [ru; tajjeb u kienu segwiti minn Matthew Borg u Farrugia. Fi ftit sekondi Borg issupera lil Zammit. Zammit g[amel pressjoni fuq
Borg u dan spi//a [are; barra mill-korsa u Zammit re;a’ kiseb it-tieni post. Muscat issi;illa l-ewwel reb[a tieg[u f’dan l-ista;un u kien segwit minnn Zammit u Farrugia rispettivament. Fi Klass B [adu sehem Guzi Pace fuq Ford Escort, Kurt Sammut fuq Ford Ka, Josef Grech fuq Ford Fiesta, Jason Martin fuq Volkswagen Polo, Philip Joe Vella u Andrew Pisani it-tnejn fuq Vauxhall Nova. Mat-tluq ta’ din il-finali Sammut mar mal-ewwel fuq quddiem u flimkien mieg[u kien hemm Martin u Pace. Wara l-ewwel dawra Pace kien attakkat minn Grech sakemm dan l-a[[ar irnexxilu jie[u post Pace. Sfortunatament Vella li kien qieg[ed fil-[ames post spi//a tilef il-kontroll u inqaleb bilkarozza tant li ma setg[ax ikompli. Sammut reba[ it-tellieqa biex b’hekk kiseb l-ewwel reb[a u dan kien segwit minnn Martin u
Duncan Delia fuq Ford Fiesta
Grech rispettivament. Il-Klassi Autocross ta’ G[awdex kienet iddominata minn Joseph Agius fuq Ford Fiesta li kien segwit minn Dominic Zammit fuq Alfa Sud u Joseph Vella fuq Ford Fiesta li spi//aw fit-tieni u fit-tielet post. Il-Finali ta’ din it-ti;rija intreb[et minn Zammit. Fi Klassi A tal-muturi Clayton Camilleri fuq KTM reba[ il-
heats kollha tal-;urnata u issi;illa t-tieni reb[a tieg[u f’dan il-kampjonat b’75 punt u hu segwit minnn Paul Muscat fuq KTM 250cc li temm il-;urnata fit-tieni post b’66 punt. Fi Klassi Btal-muturi kien i]]ag[]ug[ Kyle Camilleri fuq Suzuki 85cc li iddomina billi ;ab 72 punt. Camilleri reba[ ]ew; heats minn tlieta, bit-tielet heat tkun
mirbu[a minn Pierre Jourdon fuq KTM. Intant nhar il-{add 19 ta’ Jannar se jkomplu l-attivitajiet tal-ASMK i]da din id-darba missezzjoni tat-trials. It-tielet attivita tal-ista;un se ssir fil-barriera talA[rax tal-Mellie[a. L-attivita tibda fid-9am. G[al iktar informazzjoni wie[ed jista’ j]ur www.asmk.org.mt.
BASKETBALL
?IKLI}MU
Sponsor ;did g[al Hibernians BC
L-ista;un jibda bit-time trial
Il-Hibernians Basketball Club & Nursery flimkien ma’ Serolf Trading Agency Ltd u Spatone g[adhom kif ippre]entaw sponsor ;did ta’ Spatone g[all-kategorija tan-nisa. Spatone hu prodott naturali u effettiv li joffri suppliment tal-[adid fid-demm u aktar ossi;nu mill-pulmun g[all-muskoli. Il-Hibernians Basketball Club & Nursery g[andu 9 timijiet jikkompetu fil-Kampjonati Nazzjonali organizzat millMalta Basketball Association. It-timijiet tan-nisa ta’ ta[t it-23
FORMULA 1
sena, ta[t id-19-il sena u ta[t is16-il sena huma kollha sponsorjati minn Spatone. Is-settur tan-nisa hu mmexxi mill-kow/is Nathalie Farrugia u Winnie Buhagiar, bl-g[ajnuna ta’ Tony Cassar, Tony Camilleri u Chrystal Woodley. Fit-tim hemm grupp ta’ plejers li telg[u min-Nursery stess. Wara assenza twila, Hibernians qed jikkompetu filKamjonat tat-Tieni Divi]joni. Ittim hu mag[mul minn diversi plejers ]g[a]ag[ li l-ista;un lie[or reb[u l-Kampjonat ta’ ta[t
is-16-il sena. Dan it-tim hu ta[t il-kow/ Ruben Baldacchino. It-timijiet ta’ ta[t is-16-il sena u l-14-il sena tal-ir;iel, li huma mmexxija mill-kow/ Silvio Cassar, qed jiddefendu t-titlu doppju li reb[u fl-ista;un l-ie[or. L-g[an tal-Hibernians Basketball hu li xxerred il-kultura sportiva tal-Basketball qalb it-tfal u ]g[a]ag[. Dawk interessati jilag[bu l-Basketball jistg[u j/emplu 79994729 jew 99466723 jew jid[lu fil-website l-;dida ta’ www.hiberniansbasketball.com
Is-sitt edizzjoni tal-Birkirkara St. Joseph Time Trial Individwali li se ssir il-{add 2 ta’ Frar se tag[ti bidu g[allista;un lokali ta/-/ikli]mu. Din it-ti;rija tibda fit-8 a.m. malkosta bejn is-Salina u Ba[ar i/?ag[aq u se ssir ta[t l-awspi/i tal-Federazzjoni Maltija ta/?ikli]mu. Numru ta’ /iklisti re;istrati ma’ Birkirkara St. Joseph fi tmiem l-ista;un li g[adda, se jkunu qed jag[mlu d-debutt
tag[hom mal-klabb. L-iskwadra se tkun ukoll imsa[[a b’numru ta’ triatleti stabbiliti li di;a` huma re;istrati mal-klabb. B’kollox se jkunu qed isiru 9 kategoriji tal-ir;iel u n-nisa minn parte/ipanti ta’ 7 snin sa dawk il-fuq minn 60 sena u li ;ejin minn diversi klabbs talFederazzjoni. It-ti;rija se tkun ta’ 20 km u ttriq se tkun mag[luqa g[at-traffiku bejn is-7.45 a.m. u l-10.45 a.m.
It-tibdil fir-regolamenti se jkun approvat
Silvio Cassar (lemin) wie[ed mill-kow/is, Liz Biondo rappre]entanta ta’ Spatone u Christophe Fabre manager internazzjonali ta’ Nelsons waqt ]jara fil-kumpless ta’ Kordin fejn kien iffirmat il-ftehim
Il-kap tal-Lotus Eric Boullier qal li x’aktarx it-tbidil fir-regolamenti li g[amlet l-FIA se jkunu ikkonfermati, anke jekk hemm [afna timijiet u sewwieqa li ma qablux ma’ dan. Tard matul is-sena 2013 li g[addiet [ar;et l-a[bar li l-FIA se tibda tag[ti punti doppi fl-a[[ar Grand Prix tal-ista;un li ;ej u kienu [afna, fosthom Sebastian Vettel stess, li ikkritika din idde/i]joni. Vettel sar l-i]g[ar sewwieq li qatt reba[ erba’ titli konsekuttivi u fl-ista;un li
g[adda a//erta mir-reb[ tat-titlu meta kien g[ad fadal tliet Grand Prix. {afna huma tal-fhema li ddominju ta’ Vettel qed joqtol linteress fl-isport. Aktar tard dan ix-xahar se ssir laqg[a bejn membri tal-FIA u sitt timijiet tal-Formula 1 u skond Boullier it-tibdil se jkun approvat. “Jien nemmen li la darba lFIA idde/idiet li tag[mel tibdil fir-regoli se jkun diffi/li biex ikun hemm tibdil fl-a[[ar [inijiet,” qal Boullier.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
28
SPORT
Cristiano Ronaldo (lemin), bla dubju l-aktar player strumentali g[all-Portugi]i
Paulo Bento se jkun qed jie[u sehem fit-Tazza tad-Dinja g[all-ewwel darba b[ala kow/ tat-tim nazzjonali Portugi]
TAZZA TAD-DINJA 2014
‘G[andna nkunu minn tal-anqas mal-a[[ar 16’ It-tim nazzjonali Portugi] g[andu jag[milha minn talanqas mal-a[[ar 16 fit-Tazza tad-Dinja li se ssir dan is-sajf filBra]il. Dan skond il-kow/ nazzjonali Paulo Bento li se jkun qed jiddebutta fit-Tazza tadDinja. Bento mexxa lill-Portugal sas-semi finali tal-Euro 2012 fejn dakinhar it-tim safa eliminat bl-g[oti tal-penalties kontra Spanja li eventwalment reb[u lkompetizzjoni. Il-Portugi]i spi//aw it-tieni fil-grupp rispettiv tar-rawnd ta’ kwalifikazzjoni u b’hekk kellhom jilag[bu fil-play-offs. Bla dubju l-eroj tal-Portugal kien ilwinger Cristiano Ronaldo li skurja erba’ gowls fuq ]ew; legs. Fl-ewwel leg il-player ta’ Real Madrid, rebie[ tal-Ballun tad-Deheb g[as-sena 2013, skurja l-uniku gowl fir-reb[a ta’ 1-0 li kiseb il-Portugal fuq Spanja. :img[a wara, fit-tieni leg fl-I]vezja, Ronaldo skurja tliet gowls f’partita li intemmet
3-2 favur il-Portugi]i. It-tim ta’ Paulo Bento, fir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni skurja 20 gowls, listess ammont tar-Russja, it-tim li reba[ il-grupp. Fil-fa]i finali tat-Tazza tadDinja l-Portugal irid jilg[ab kontra l-:ermanja, l-Ghana u lIstati Uniti u huma [afna dawk li jemmenu li dan hu ‘il-grupp talmewt’ tal-edizzjoni li se ssir filBra]il. “Din hi kompetizzjoni li g[amilna minn kollox biex inkunu parti minnha. Bit-talent u l-kwalita` li g[andna fit-tim qed nistenna li ng[addu mill-grupp u nag[mluha mal-a[[ar 16. La darba nkunu mal-a[[ar 16 hu ovvju li se nippruvbaw minn kollox biex pass,pass neliminaw lill-avversarji,” qal Bento flewwel kummenti li ta f’intervsita twila. Bento kien pront jenfasizza li t-tim tieg[u ma g[addiex b’mod awtomatiku g[at-Tazza tadDinja min[abba li ikkommetta
]balji banali f’partiti kru/jali. “Kellna b]onn il-play-ofss biex ng[addu g[ax f’/erti partiti, b[al per e]empju kontra l-I]real u kontra l-Irlanda ta’ Fuq, g[amilna ]balji li stajna evitajnihom,” qal Bento. Dan tala[[ar kompla billi qal li jemmen li t-tim tieg[u hu superjuri g[arRussja. Ta min jinnota li firrawnd ta’ kwalifikazzjoni lPortugal tilef log[ba u reba[ o[ra kontra r-Russja. “Nista’ nikkonkludi li urejna l-aqwa log[ob tag[na fil-playoffs. Kien hemmhekk fejn urejna x’kapa/i nag[mlu u waqt itTazza tad-Dinja se nkun qed nistenna li nilag[bu kull partita b’dak il-mod,” qal Bento. Il-Portugal jilag[bu l-ewwel log[ba tal-grupp kontra l:ermanja u bla dubju dan se jkun test importanti kontra tim li tul dawn l-a[[ar snin dejjem mar tajjeb f’turnaments internazzjonali. Bla dubju Bento ma setg[ax
jitkellem dwar it-Tazza tadDinja ming[ajr ma jsemmi lillcaptain Cristiano Ronaldo, player li nhar it-Tlieta li g[adda reba[ l-unur tal-Ballun tadDeheb g[at-tieni darba fil-karriera tieg[u. Ronaldo reba[ id’dwell’ personali li kellu kontra Zlatan Ibrahimovic tal-I]vezja li minn na[a tieg[u skurja ]-]ew; gowls ta’ pajji]u kontra lPortugi]i. B’kollox, Ronaldo skurja tmien gowls fir-rawnd ta’ kwalifikazzjoni u erba’ minnhom waslu fil-mument talverita`, ji;ifieri fil-play-offs. “Jien, b[ala kow/ dejjem irrid na[dem fuq il-kollettiv u meta jkollok players individwali b[al ma hu Ronaldo se jg[inuk f’dak li tkun qed tipprova tikseb. Waqt it-Tazza tad-Dinja rridu nkunu konxji mill-fatt li Ronaldo jrid lg[ajnuna ta’ s[abu g[ax wa[du ma jistax jag[mel mirakli, anke jekk fil-passat wera li jista’ jibdel l-andament tal-log[ba wa[du,” qal Bento.
Il-Portugall se jkun qed jie[u sehem fit-Tazza tad-Dinja g[assitt darba fl-istorja tieg[u. Lewwel darba li [adu sehem kien fl-1966 meta dakinhar l-edizzjoni saret fl-Ingilterra u lPortugi]i kienu spi//aw fit-tielet post. Erba’ snin ilu, waqt itTazza tad-Dinja li saret flAfrika t’Isfel, il-Portugal, b[al ma se[[ fl-Euro 2012, ;ew eliminati minn Spanja. Ta min jiftakar li l-Portugi]i wkoll kellhom b]onn jilag[bu fil-play-offs biex g[addew g[at-Tazza tadDinja tal-2010 u dakinhar kienu eliminaw lill-Bo]nijaHerzegovina, tim li din is-sena se jkun qed jilg[ab g[all-ewwel darba fit-Tazza tad-Dinja. Ta min jinnota li Bento mhux se jkun l-uniku kow/ Portugi] waqt it-Tazza tad-Dinja. Flimkien mieg[u se jkun hemm Fernando Santos li se jkun qed imexxi lill-Gre/ja u Carlos Queiroz li se jkollu ta[t ittmexxija tieg[u lill-Iran.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
29
SPORT U*BET G{A}LIET SPORTIVI NAZZJONALI 2013
Jit[abbru l-finalisti tat-53 edizzjoni L-G[aqda :urnalisti Sport [abbret il-finalisti g[at-53 edizzjoni tal-G[a]liet Sportivi Nazzjonali li din is-sena wara diversi snin se jkunu organizzati mill-g[aqda wa[edha kif kien isir ori;inarjament fil-passat. Isserata se ssir fil-31 ta’ Jannar fillukanda Le Meridien f’San :iljan. B’kollox ivvutaw 15-il ;urnalistmembri tal-G[GS li kienu jinkludu edituri tal-isport jew koordinaturi tal-isport. Dettalji dwar din l-attivita` u sserata finali li matulha jkunu ppremjati l-Isportiv, l-Isportiva, lUffi/jal, it-Tim u ]-}ag[]ug[ jew }ag[]ug[a tas-sena, t[abbru millVi/i-President Mario Bonnici. Prezenti wkoll kien hemm ilPresident Charles Camenzuli li minn na[a tieg[u [abbar li f’Malta se jin;ieb l-eks boxer Taljan Patrizio Oliva, rebbie[ talmedalja tad-deheb fl-Olimpjadi
ta’ Moska tal-1980. Pre]enti g[al laqg[a kien hemm Ioannis Katakis, Kap E]ekuttiv ta’ Maltco lotteries kif ukoll Vasileios Kasiotakis, Direttur :enerali tal-Maltco Lotteries, ilkumpanija li se tkun l-isponsor ewlieni ta’ dawn l-g[a]liet. Waqt l-istess konferenza, Sandro Micallef, Segretarju :enerali tal-G[GS [abbar ukoll li se jintg[a]el l-a[jar atleta f’G[awdex.
Il-finalisti huma dawn: Sportiv tas-Sena
Steve Camilleri (Waterpolo) William Chetcuti (Sparar) Billy Corito (Boxing) Andre` Schembri (Futbol) Daniel Zahra (Kickboxing)
Sportiva tas-Sena
Sue Abela (Ten-Pin Bowling) Eleonor Bezzina (Sparar) Rebecca Camilleri (Atletika)
Ylenia Carabott (Futbol) Nicole Gatt (Weightlifting u Atletika)
Uffi/jal tas-Sena
Pierre Brincat (Futbol) Jimmy Bugeja (Sparar) Jesmond Caruana (Weghtlifting) Vincent Degiorgio (Pool) Karl Izzo (Waterpolo) Damian Neil (Rugby)
Tim tas-Sena
Bo//i – Nazzjonali Raffa Futbol – Nazzjonali Nisa Pool – Nazzjonali Ir;iel Bowling – Mixed Doubles Warterpolo – Nazzjonali ir;iel
}ag[]ug[ tas-Sena
Suzanne Buttigieg (:innastika) Nicole Gatt (Weightlifting u Atletika) Neil Muscat (G[awm) Colette Sultana (Squash) Nathan Lee Xuereb (Sparar)
Michael Schumacher jista’ jibqa’ f’koma g[al g[omru Rapporti fil-;urnali :ermani]i qed isostnu li l-eks sewwieq le;;endarju tal-Ferrari, Michael Schumacher jista’ jibqa’ f’coma g[al g[omru wara l-in/ident li kellu fid-29 ta’ Di/embru. Schumacher li sfora feriti kbar f’rasu wara in/ident waqt li kien skiing fuq l-Alpi Fran/i]i u minn dakinhar ‘l hawn ma kien hemm l-ebda sinjal ta’ titjib fil-kundizzjoni tieg[u. Il-;urnal ‘Bild’ qalet li l-kundizzjoni ta’ Schumacher hi tant [a]ina li s’issa g[ad m’hemm lebda pjan minn na[a tat-tobba li dawn iqajmuh. Kienu t-tobba stess li po;;ew lil Schumacher f’coma biex b’hekk ikunu jistg[u joperawh darbtejn u biex il-[sara tkun wa[da minima imma skond ir-rapporti fil-;urnali l-istaff mediku li qed jie[u [siebu issa jinsab inkwetat g[ax Schumacher ma wera l-ebda titjib. Schumacher, rebbie[ ta’ seba’ titli mondjali g[alaq 45 sena waqt li kien qieg[ed ikun rikoverat fl-isptar ta’ Grenoble fi Franza u fil-jiem li g[addew kompliet l-investigazzjoni talka]. Il-manager l-eks sewwieq talFerrari, Sabine Kehm ]velat li lcamera li kellu mwa[[la mal-helmet ing[atat lill-awtoritajiet li ikkonkludew li Schumacher we;;a’ meta mar jg[in tifla.
Michael Schumacher
Is-soltu, pazjenti li jittpo;;ew f’coma b[al ma tpo;;a fiha Schumacher ikunu lura g[annormal ;img[atejn wara imma leks sewwieq ilu 19-il jum u ma mar g[al quddiem. “Hu importanti li g[alissa ma nispekulawx imma hu evidenti lfatt li l-affarijiet ma marrux kif pjanati. Mhux l-ewwel darba li persuna tqeg[det f’coma g[al g[omorha. Ma rridux ninsew li injury fil-mo[[ hi l-aktar injury kumplikata li tista’ sse[[ lil xi
[add,” qal Andreas Zieger, professur li jg[allem f’Universita` fil-:ermanja. Barra minn hekk, dwar Schumacher tkellem ukoll Richard Greenwood, wie[ed mill-aqwa professuri fir-Renju Unit fejn qal li jekk Schumacher jirkupra, qatt m’hu se jkun l-istess bniedem ta’ qabel l-in/ident. “Jekk Schumacher jirkupra mhux se jkun il-persuna ta’ fama mondjali li hu mdorri jkun. Se jkun bniedem b’mentalita` totalment differenti. Jekk jirkupra, ilprogramm ta’ rijabilitazzjoni se jkun kur/jali. Il-pro/ess biex wie[ed jirritorna g[an-normal hu diffi/li [afna u [afna nies ma jirnexxilhomx jer;g[u ji;u g[annormal,” qal Greenwood. Fi studju li sar fuq kwart ta’ miljun ru[ li irkupraw minn coma jidher bi/-/ar li dawk li jkollhom injury fil-mo[[ jispi//aw imutu f’eta` ]g[ira. Fl-istess ;urnal hemm rapporti li qed jg[idu li wara l-in/ident li sofra Schumacher, diversi timijiet tal-Formula 1 kienu pronti biex jordnaw lis-sewwieqa tag[hom biex jevitaw attivitajiet b[al ma huma skiing jew surfing. IlFerrari /a[du dawn ir-rapporti filwaqt li r-Red Bull ma /a[dux li taw ornid lis-sewwieq il-;did tag[hom Daniel Ricciardo biex jevita s-surfing fil-belt ta’ twelidu, Perth fl-Awstralja.
L-eks boxer Taljan Patrizio Oliva se jkun pre]enti waqt is-serata finali tal-G[a]liet Sportivi Nazzjonali li se ssir fl-a[[ar ta’ dan ix-xahar
Ecclestone jirre]enja mill-Bord tal-F1 Bernie Ecclestone [abbar li irre]enja mill-Bord tal-kumpanija Delta Topco, il-kumpanija li tmexxi l-Formula 1 min[abba lka] pendenti li g[andu f’qorti l:ermanja fejn qed ikun akku]at b’tix[im. Ecclestone xorta wa[da se jibqa’ jmexxi lkumpanija imma mhux se jkun involut f’de/i]jonijiet li jie[u listess Bord. Ecclestone qed ikun akku]at li [allas is-somma ta’ madwar 33 miljun ewro lil bankier :ermani] bl-isem ta’ Gerhard Gribkowsky biex ilFormula 1 tinbieg[ lil kumpanija tal-g[a]la ta’ Ecclestone. Gribkowsky b[alissa qieg[ed il[abs min[abba dan il-ka]. Minn na[a tieg[u Ecclestone dejjem ammetta li [allas din is-somma imma kien qal li [allasha g[ax kien vittma ta’ rikatt ta’ Gribkowsky. Il-pagamenti li g[adda Ecclestone lil Gribkowsky saru bejn Lulju tal2006 u Di/embru tal-2007.
Kienet il-kumpanija :ermani]a Constantin Medien li infurmat lill-awtoritajiet b’dak kollu li ;ara meta fl-2006, il-bank :ermani] Bayern Landesbank, li kellu l-akbar sehem tal-kumpanija tal-F1, bieg[ dan is-sehem lillkumpanija CVC, kumpanija li kien g[a]el Ecclestone. Ta min jinnota li Ecclestone u Gribkowsky kienu jiffurmaw parti mill-Bord tal-bank Bayern Landesbank. Dan kollu sar biex Ecclestone ikollu kontroll filFormula 1. Minn na[a tieg[u Ecclestone, li g[andu 83 sena minn dejjem qal li [allas lil Gribkowsky g[ax dan tal-a[[ar kien qed jirrikattah li jippubblika dokumenti relatati mat-taxxa li ma kienx qed i[allas. S’issa g[ad m’hemm l-ebda data skedata ta’ meta se jibda lpro/ess kriminali fil-qorti ta’ Munich fil-konfront ta’ Ecclestone imma jidher li dan se jibda lejn l-a[[ar ta’ April.
TRASFERIMENTI
Seedorf ma[tur kow/ ta’ Milan Il-biera[ filg[odu Milan ippre]entaw uffi/jalment lil Clarence Seedorf b[ala l-kow/ il-;did tag[hom. Seedorf irtira mill-futbol din il-;img[a biex b’hekk ikun jista’ jie[u post Massimiliano Allegri li tke//a nhar it-Tnejn wara li fi tmiem il;img[a Milan tilfu kontra Sassuolo. Nhar l-Erbg[a Milan lag[bu kontra Spezia fil-Coppa Italia u fuq il-bank kien hemm fuq ba]i temporanja Mauro Tassotti.
Fl-ewwel kummenti li ta Seedorf, eks player ta’ Milan, dan qal li ma kinex qed jirritorna ma’ Milan g[ax fil-verita`, skond hu, qatt ma [alla lil dan il-klabb li tant i[obb. Seedorf, eks-player li sa ftit tal-jiem ilu kien qed jilg[ab ma’ Botafogo fil-Bra]il, iffirma kuntratt ma’ Milan li jiskadi f’:unju tal-2016. L-ewwel log[ba ta’ Seedorf b[ala kow/ ta’ Milan se tkun dik ta’ nhar il-{add li ;ej f’San Siro kontra Verona.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
30
SPORT
Cristiano Ronaldo bil-Ballun tad-Deheb
FTIT JIEM WARA LI REBA{ IL-BALLUN TAD-DEHEB
‘Il-gowls huma parti minni’
Ronaldo qal li l-aktar mument importanti tas-sena li g[addiet kien meta g[en lil pajji]u jikkwalifika g[at-Tazza tad-Dinja fuq ]ew; legs kontra l-i}vezja
– Cristiano Ronaldo, player ta’ Real Madrid
Ftit tal-jiem ilu l-winger ta’ Real Madrid u captain tat-tim nazzjonali Portugi], Cristiano Ronaldo reba[ il-Ballun tad-Deheb g[at-tieni darba fil-karriera tieg[u. Biex reba[ dan l-unur Ronaldo g[eleb lisfida tal-attakkant Ar;entin ta’ Barcelona Lionel Messi u talwinger Fran/i] ta’ Bayern Munich, Franck Ribery. Ronaldo, li g[andu 28 sena naqas milli jirba[ il-kampjonat Spanjol jew i/Champions League imma l-wirjiet li kellu u l-ammont impressjonanti ta’ gowls li skurja kienu bi]]ejjed biex dan a//erta mir-reb[ talBallun tad-Deheb li issa, x’aktarx, se jkun fil-mu]ew tieg[u stess filPortugall. Matul is-sena 2013 Ronaldo lag[ab 56 darba u sab ix-xibka 66 darba. Barra minn hekk ipprovda 15-il assist. F’Novembru Ronaldo skurja erba’ gowls fuq ]ew; legs fil-play-offs tat-Tazza tad-Dinja kontra l-i}vezja u [afna jemmnu li kienu dawn l-erba’ gowls li skurja li g[amlu d-differenza fil-votazzjonijiet tal-;urnalisti, tal-captains tat-timijiet nazzjonali u tal-kow/is tat-timijiet nazzjonali. Ta min jiftakar li g[all-ewwel darba, il-FIFA estendiet il-perjodu ta’ votazzjoni sa wara li intlag[bu l-play-ofss tatTazza tad-Dinja u l-winger Portugi] ]gur li approfitta minn dan il-perjodu u wera x’jaf filmument tal-verita`. “{assejtni kburi u kuntent [afna hekk kif sirt naf li irba[t dan lunur. Biex tirba[ unur ta’ dan it-tip trid tkun dedikat u trid ta[dem [afna g[alih. Inkun qed nigdeb
jekk ng[id li li kieku ma rba[tx dan l-unur ma kontx se nkun di]appuntat. Barra minn hekk, ilfatt li ir/ivejt it-trofew ming[and ]ew; eks players le;;endarji b[al ma huma Pele u Platini hu privile;; kbir g[alija. Se nag[mel minn kollox biex nirba[ il-Ballun tad-Deheb g[at-tielet darba,” qal Ronaldo fl-ewwel kummenti li ta f’intervista twila. Ronaldo kien mistoqsi dwar liem kien l-aktar mument li jibqa’ jg[o]] fis-sena li g[addiet u pront wie;eb li ]-]ew; partiti f’Novembru kontra l-I]vezja jibqg[u l-aktar importanti. Flewwel leg il-player ta’ Real Madrid, rebie[ tal-Ballun tadDeheb g[as-sena 2013, skurja luniku gowl fir-reb[a ta’ 1-0 li kiseb il-Portugal fuq Spanja. :img[a wara, fit-tieni leg flI]vezja, Ronaldo skurja tliet gowls f’partita li intemmet 3-2 favur ilPortugi]i. “Is-serata li fiha rba[na 3-2 u skurjat tliet gowls wara li kont skurjajt gowl ;img[a qabel kien emozzjonanti. Li tg[in lil pajji]ek jikkwalifika g[at-Tazza tad-Dinja hi xi [a;a kbira,” qal Ronaldo. Barra minn hekk, fl-2013 Ronaldo laqa[ it-total ta’ 400 gowls fil-karriera u meta kien mistoqsi liem wie[ed l-aktar kien imporanti dan qal, “Kull gowls hu spe/jali g[alija. Ovvjament /erti gowls huma imporanti aktar minn o[rajn. Madankollu kull gowl hu importanti g[ax il-gowl li niskurja huma parti minni u parti mill-kultura tieg[i.”
“La darba g[addejna g[at-Tazza tad-Dinja rridu naqtg[u figura tajba. Ma rridux ninsew li kienet diffi/li g[alina biex g[addejna. Kellan grupp diffi/li u wara kellna nilag[bu darbtejn kontra l-i}vezja. Il-fatt li t-Tazza tad-Dinja se tintlag[ab fil-Bra]il nemmen li hu vanta;; g[alina g[ax hu pajji] fejn fih it-teknika ting[ata importanza. Se jkun hemm [afna timijiet tajbin jilag[bu kontrina u g[alissa se niffukaw biex ng[addu mill-grupp u minn hemm ‘il quddiem naffrtonaw ostaklu wara l-ie[or,” qal Ronaldo dwar l-avventura talPortugall fit-Tazza tad-Dinja li se tibda f’:unju. Wara li tkellem fuq it-Tazza tadDinja Ronaldo tkellem fuq il-futbol fuq livell ta’ klabb fejn qal li g[alih, Manchester United u Real Madrid huma l-aqwa ]ew; klabbs fid-dinja. “Ma’ Man Utd irba[t diversi titli u anke l-ewwel Ballun tad-Deheb. Issa qieg[ed ma’ Real Madrid u nemmen li hu l-aktar klabb ideali g[alija. Ilni erba’ snin ma’ Real u g[adni kemm iffirmajt g[al [ames snin o[ra g[ax qieg[ed kuntent mag[hom,” qal Ronaldo. Dan tal-a[[ar ammetta li l-fatt li lpartitarji ta’ Real qed jistennew irreb[ tal-10 Champions League ta’ Real jitfa; pressjoni fuq il-players u fuq il-kow/ imma fl-istess [in dawn huma mimlijin grinta biex jiksbu dak li jirud l-partitarji. “Klabb b[al ma’ hu dak ta’ Real Madrid kull sena jipprova jirba[ i/-Champions League u nittamaw li din is-sena l-affarijiet imorru kif nixtiequ a[na.”
www.maltarightnow.com
Il-:img[a, 17 ta’ Jannar, 2014
31
SPORT TENNIS – OPEN AWSTRALJAN
Nadal, Sharapova u Murray fir-rawnd li jmiss It-tennista numru wie[ed fiddinja Rafael Nadal g[adda g[attielet rawnd tal-Open talAwstralja meta g[eleb lillAwstraljan Thanasi Kokkinakis 6-2, 6-4, 6-2. Dan ifisser li Nadal issa jilg[ab kontra l-Fran/i] Gael Monfils. Il-biera[ il-log[ob kellu jieqaf g[al xi ftit sieg[at min[abba s-s[ana kbira li qed ta[kem Melbourne Park. Ironikament, Kokkinakis, li qed isegwi kors tal-;urnali]mu, qabel ma beda l-Open kien intervista lill-istess Nadal b[ala parti minn e]ami. Wara l-partita Nadal fa[[ar lil Kokkinakis u qal li kien impressjonat bil-kwalitajiet talavversarju tieg[u, avversarju li qieg[ed fil-570 post f’dawk li huma rankings mondjali. I/-champion ta’ Wimbledon Andy Murray g[adda g[arrawnd li jmiss meta reba[ il-konfront kontra l-Fran/i] Vincent Millot. It-tennista mir-Renju Unit reba[ bi skor ta’ 6-2, 6-2, 75 u issa jmissu jilg[ab kontra ttennista numru 26 fid-dinja, liSpanjol Feliciano Lopez. Kemm Murray kif ukoll Nadal qalu li kienet diffi/li biex jilag[bu f’dik is-s[ana u umdita` tremenda. L-i}vizzeru Roger Federer g[eleb lil Blaz Kavcic 6-2, 6-1, 7-6 (7-4) biex b’hekk kompla jittama li jirba[ it-18-il Grand Slam fil-karriera. Federer, li g[andu 32 sena kellu bidu tajjeb u l-avversarju tieg[u qatt ma kien ta’ thed-
dida. Fir-rawnd li jmiss Federer issa jilg[ab kontra Fernando Verdasco ta’ Spanja jew kontra r-Russu Teymuraz Gabashvili. Bla dubju s-sopri]a tal-;urnata kienet it-telfa li sofra it-tennista numru [amsa fid-dinja Juan Martin Del Potro kontra Roberto Bautista. Dan tal-a[[ar reba[ bi skor ta’ 4-6 6-3 5-7 6-4 7-5 f’partita li damet sejra tliet sieg[at u nofs. Fil-kategorija tan-nisa Maria Sharapova kellha tit[abat kemmxejn biex g[addiet g[at-tielet rawnd meta reb[et kontra Karin Knapp 6-3, 4-6, 10-8. I/-champion tal-2008 kellha b]onn tliet sieg[at u nofs biex reb[et kontra t-tennista Taljana. I/-champion renjanti Victoria Azarenka g[eleb lil Barbora Zahlavova Strycova 6-2 6-4. Azarenka issa tilg[ab kontra rrebbie[ tal-konfront bejn Bojana Jovanovski u Yvonne Meusberger. Azarenka qed tipprova ssir l-ewwel tennista sa mill-1999 li tkun reb[et l-Open Awstraljan g[al tliet darbiet konsekuttivi. Caroline Wozniacki reb[et 60, 1-6, 6-2 kontra McHale talIstati Uniti. Wozniacki g[amlet dan f’sieg[a u tliet kwarti. It-tennista Dani]a li qieg[da fl-10 post tar-rankings mondjali, fit-tielet rawnd issa tilg[ab kontra liSpanjola Garbine Muguruza.
Rafael Nadal fl-azzjoni kontra Thanasi Kokkinakis
FUTBOL
Tliet partiti ta’ [biberija g[all-Ingilterra It - tim nazzjonali Ingli] se jilg[ab tliet paritit ta’ [biberija biex i[ejji g[at-Tazza tad-Dinja li se ssir fil-Bra]il. L-Ingli]i se jilag[bu f’Wembley kontra lPeru ` filwaqt li f ’ Miami se jilag[bu ]ew; partiti kontra lEkwador u l-Honduras. Ta min jiftakar li L-FA Ingli]a, tard issena li g[addiet kienet di;a’ [abbret li f’Marzu l-Ingli]i se jilag[bu log[ba o[ra ta’ [biberija, dik kontra d-Danimarka. Il-log[ba bejn l-Ingilterra u l-
Peru` se tintlag[ab fit-30 ta’ Mejju filwaqt li fl-4 ta’ :unju tintlag[ab dik kontra l-Ekwador u tlett ijiem wara dik kontra lHonduras. Il - kow/ nazzjonali tal Ingilterra , Roy Hodgson hu mistenni j[abbar l - iskwadra provi]orja g[at - Tazza tad Dinja fit -1 3 ta ’ Mejju . Fil ;img[a ta’ bejn il-finali tal-FA Cup u l-finali ta/-Champions League, l-Ingli]i se jmorru g[al kamp ta’ ta[ri; fil-Portugall.
Wara l-log[ba kontra l-Peru`, Hodgson i[abbar l-iskwadra ta’ 23 player li se tikkompeti fitTazza tad-Dinja li tibda fit-12 ta’ :unju. Fil-grupp tal-Ingli]i hemm lItalja , l - Uurgwaj u l - Costa Rica. L-ewwel log[ba tal-grupp se tkun fl-14 ta’ :unju kontra lItalja filwaqt li [amest ijiem wara l-Ingli]i jilag[bu kontra lUrugwaj. L-a[[ar impenn talgrupp ikun il-konfront kontra lCosta Rica fl-24 ta’ :unju.
‘Ma nibdlux lil Ribery TRASFERIMENTI Pochettino se jibqa’ manager ma’ Ronaldo’ Il President ta Bayern Munich ma Barcelona imma kellu diver ta’ Southampton Karl Heinz Rummenigge qal li si injuries filwaqt li Ribery ma -
’
kieku Bayern ji;ihom i/-/ans li jibdlu lill-winger tag[hom Ribery ma’ dak ta’ Real Madrid, Ronaldo, ma jag[mlux dan. Nhar it-Tnejn Ronaldo reba[ il-Ballun tad-Deheb u g[eleb l-isfida ta’ Messi ta’ Barcelona u ta’ Ribery. Filwaqt li Rummenigge qal li ma kienx sorpri] li l-unur reb[u Ronaldo dan qal li jippreferi lil Ribery. “Kien hemm [afna pressjoni minn Madrid biex l-unur jirb[u Ronaldo u g[alhekk ma kontx sorpri] bir-ri]ultat finali. Li hu ]gur hu li kieku jkollna /-/ans inpartu lil Ribery ma’ Ronaldo ]gur li ma nag[mlux dan,” qal Rummenigge. Ronaldo ma reba[ l-ebda unur fl-2013 imma skurja ammont kbir ta’ gowls u g[en lil pajji]u jikkwalifika g[at-Tazza tadDinja. Messi reba[ il-kampjonat
’
, ’ Bayern reba[ it-’Treble’ kif ukoll is-Super Cup tal-UEFA kontra Chelsea f’Awwissu.
Ribery
Il-manager ta’ Southampton Mauricio Pochettino ikkonferma li se jibqa’ mal-klabb minkejja li irre]enja l-Kap E]ekuttiv Nicola Cortese. Matul il-;img[a Cortese irre]enja mill-kariga ta’ Kap E]ekuttiv wara li kellu nuqqas ta’ qbil mas-sid Katharina Liebherr u kien hemm spekulazzjonijiet li Pochettino se jirre]enja wkoll. Madankollu Pochettino kien pront u qal li se jibqa’ mal-klabb, anke jekk tmien xhur ilu kien qal li jitlaq lil Southampton jekk jirre]enja Cortese. “Tmien xhur ilu l-affarijiet kienu differenti minn kif inhuma llum. Ma jag[milx sens li nitlaq fi stadju fejn qed insegwi pro;ett,” qal Pochettino. GUNDOGAN – Rapporti fil;urnali :ermani]i qed jg[idu li l-midfielder ta’ Borussia
Dortmund Ilkay Gundogan se jag[]el bejn Real Madrid u Man Utd. Il-kuntratt ta’ Gundogan jintemm fl-2015 u dan l-a[[ar kien hemm spekulazzjonijiet li Dortmund se jippruvaw ibieg[u lil dan il-player biex b’hekk ma jitlaqx b’xejn. Ri/entament Dortmund tilfu lil Lewandowski li iffirma ma’ Bayern u dawn tala[[ar mhux se j[allsu xejn min[abba li l-kuntratt talattakkant Pollakk skada. BARTRA – Id-difensur ta’ Barcelona Marc Bartra ;edded il-kuntratt tieg[u mal-klabb Katalan bi tliet snin u issa hu marbut mag[hom sal-2017. Bartra, li g[ad g[andu 23 sena seta’ ing[aqad ma’ kwalunkwe klabb b’xejn imma g[a]el li jibqa’ ma’ Barcelona. La darba Bartra iffirma dan il-kuntratt issa klabbs li jirud jakkwistawh iridu
j[allsu s-somma ta’ 25 miljun ewro. EMANUELSON – Il-midfielder Olandi] ta’ Milan Emanuelson ]vela li di;a’ kellu diskussjonijiet mad-diri;enti talklabb biex i;edded il-kuntratt. Emanuelson ing[aqad ma’ Milan ming[and Ajax fl-2011 u ma tantx sab post regolari mat-tim u fil-fatt fl-ista;un li g[adda kien misluf lil Fulham. Il-kuntratt attwalit ta’ Emanuelson jiskadi fi tmiem l-ista;un u dan ifisser li jekk jitlaq lil Milan, il-klabb li jakkwistah ma j[allas xejn. LONG - L-attakkant ta’ West Brom Shane Long hu ferm vi/in li jing[aqad ma’ Hull City. Long, li g[andu 26 sena il-biera[ g[amel it-testijiet medi/i u hu mifhum li Hull se j[allsu ssomma ta’ madwar seba’ miljun lira sterlina g[alih.
www.maltarightnow.com
Il-:img[a 17 ta’ Jannar, 2014
32
LOKALI
Il-PN jilmenta dwar ]bilan/ fil-PBS Il-Partit Nazzjonalista ilmenta mal-PBS u mal-Awtorità taxXandir dwar in-nuqqas tal-kamra tal-a[barijiet tal-Public Broadcasting Services milli tistieden membru talOppo]izzjoni g[al intervista politika li saret fuq il-programm TVAM ilbiera[ ma/-Chairman E]ekuttiv tal-a;enzija tal-Gvern, Identità Malta, Joe Vella Bonnici. L-intervista kienet tittratta l-iskema kontroversjali talbejg[ ta/-/ittadinanza.
ukoll il-Kummissarju tal-Unjoni Ewropea Viviane Reding, filParlament Ewropew. Il-PN qal li g[al darb’o[ra lPBS /a[[ad lill-Oppo]izzjoni milli ssemma le[inha fuq su;;ett li kien u g[ad hawn kontroversja politika dwarha. Hu /ar li bid-de/i]joni tal-PBS li ssir intervista lil Joe Vella Bonnici wa[du waqt li-programm TVAM, in[oloq ]bilan/ kontra l-Partit Nazzjonalista u g[alhekk l-a;ir tal-Kamra tal-
Il-PN qal li g[al darb’o[ra l-PBS /a[[ad lill-Oppo]izzjoni milli ssemma le[inha fuq is-su;;ett tal-bejg[ ta/-/ittadinanza li kien u g[ad hawn kontroversja politika dwaru Fl-ilment mal-PBS, il-Partit Nazzjonalista qal li matul l-intervista politika li saret ma/Chairman E]ekuttiv tal-Identità Malta, ;iet diskussa l-iskema talbejg[ ta/-/ittadinanza, id-dibattitu li sar fis-seduta plenarja fi Strasburgu lbiera[ u d-diskorsi li g[amlu l-Membri Ewroparlamentari Maltin kif
A[barijiet hu abbu] u illegali. G[alhekk il-Partit Nazzjonalista talab rimedju effettiv mill-PBS b’mod immedjat. L-ilment mal-Awtorità taxXandir dwar dan in-nuqqas sar permezz ta’ ittra lill-Kap E]ekuttiv tal-Awtorità. Il-PN qal li qies ir-risposta tal-Kap tal-Kamra talA[barijiet Reno Bugeja b[ala
Il-PN insista mal-Awtorità tax-Xandir li tisma’ u tidde/iedi dwar ilment ie[or fuq ]bilan/ mill-PBS fl-iqsar ]mien possibbli
ina//ettabbli g[aliex mhux a//ettabbli li Kamra tal-Kamra tal-A[barijiet tal-PBS tissostitwixxi opinjonista ma’ uffi/jali tal-Gvern li jinsab fiddmir li jiddefendi l-iskema u jag[ti veduta parzjali f’kontro-
versja politika u fl-istess waqt ma jag[ti l-ebda opportunità lill-PN biex jipsjega lpo]izzjoni tieg[u. Il-PN insista mal-Awtorita li tisma’ u tidde/iedu l-ilment fliqsar ]mien possibbli.
media•link COMMUNICATIONS