Nru 13,647
L-Erbg[a, 22 ta’ Jannar, 2014 €0.80 www.maltarightnow.com
Id-Deputat Laburista Marlene Farrugia dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza
STAJNA {LOQNIEHA BLA MA’ PAJJI}NA JAQA’ G{A}-}UFJETT Id-Deputat Laburista Marlene Farrugia kompliet i]]id id-do]a tag[ha dwar idde/i]joni tal-Gvern tag[ha li jbig[ i/-/ittadinanza Maltij,a u wara d-dibattitu fil-Parlament dwar ir-ri]oluzzjoni approvata b’vot qawwi mill-Parlament Ewropew kontra d-de/i]joni tal-Gvern ta’ Muscat, iddikjarat fuq Facebook li “skema b[al din stajna [loqnieha ming[ajr ma n[allu lil pajji]na jaqa’ g[a]-]ufjett”. Wara li nhar it-Tnejn filg[axija ddikjarat ma’ InNazzjon li l-Gvern g[andu jirrikunsidra l-po]izzjoni tieg[u fuq il-bejg[ ta/-/ittadinanza wara l-vot qawwi tal-Parlament Ewropew kontra l-Prim Ministru Joseph Muscat, idDeputat tal-Gvern, Marlene Farrugia, kitbet messa;; fuq listess linji fil-pa;na tag[ha fuq Facebook. F’post li tellg[et ftit wara ddibattitu li sar fil-Parlament Malti nhar it-Tnejn fuq talba tal-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil b’rabta marri]oluzzjoni tal-Parlament Ewropew li matulu l-Prim Ministru Muscat kompla jiddefendi l-iskema ta’ bejg[, idDeputat Laburista ddikjarat li laffarijiet setg[u saru a[jar. Marlene Farrugia ddikjarat li kul[add jaqbel li skema b[al din xorta stajna [loqnieha ming[ajr ma n[allu lil pajji]na jaqa’ g[a]-]ufjett. Waqt li
kompliet li dan seta’ sar kieku verament instab kunsens fuq il[olqien ta’ skema li tkun verament wa[da li tag[mel unur lil pajji]na u li minnha tgawdi lekonomija. “Il-kunsens jo[loq il-;id, ilfirda ddg[ajjifna”, kitbet Marlene Farrugia waqt li temmet tg[id li l-Maltin u lG[awdxin jixirqilhom a[jar. Id-Deputat Laburista kitbet dan il-messa;; wara li nhar itTnejn hi u die[la l-Parlament g[ad-dibattitu ur;enti, iddikjarat ma ’ In - Nazzjon li fl opinjoni tag[ha l - Gvern ta ’ Joseph Muscat g[andu jir rikkonsidra mill - ;did il po]izzjoni tieg[u. Qabel is-seduta ta’ nhar itTnejn, In-Nazzjon staqsa diversi Deputati Laburisti jekk wara l-vot qawwi ta’ nhar il-{amis fil-Parlament Ewropew kontra l-iskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija u Ewropea, ja[sbux li l-Gvern g[andu jibqa’ g[addej b’din l-iskema, jew g[andux iwaqqafha. Waqt li l-ma;;oranza tadDeputati ddefendew ilpo]izzjoni ta’ Joseph Muscat, spikkat id-Deputat Laburista Marlene Farrugia li [ar;et tiddikjara li l-Gvern g[andu jirrikunsidra l-po]izzjoni tieg[u dwar din l-iskema. Kliem li mbag[ad tennietu, tista’ tg[id kwa]i bl-istess ton, fil-kitba tag[ha fuq Facebook. g[al pa;na 3
?ittadinanza
Petizzjoni mill-Maltin fl-Awstralja
Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil se jippre]enta fil-Parlament petizzjoni ffirmata minn 1,004 Maltin li jg[ixu flAwstralja li fiha jipprotestaw mal-Gvern Malti g[all-iskema ta’ bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija. Ara pa;na 2
Cruise liners
Anqas turisti
L-2013 kienet sena [a]ina g[at-turi]mu tal-cruise liners. Statistika turi li tul is-sena li g[addiet kien hemm tnaqqis ta’ aktar minn 131,000 fuq is-sena 2012, jew 23% anqas. Ara pa;na 8
L-Ukrajna
Arja ta’ konfrontazzjoni
Id-Deputat tal-Gvern u tal-Partit Laburista Marlene Farrugia kompliet tesprimi linja kompletament differenti minn dik li qed jie[u l-Gvern ta’ Muscat dwar l-iskema ta’ bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija
Ir-Russja hi m[assba dwar lin/identi bejn il-pulizija u ddimostranti fi Kjev, b’Moska takku]a lill-Punent b’li qed irewwa[ in-nirien Ara pa;na 14
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 22 ta’ Jannar, 2014
2
LOKALI
Persuna b’rekord kriminali tista’ tapplika g[a/-/ittadinanza Maltija Stefano Mallia, kandidat talPartit Nazzjonalista g[all-elezzjonijiet tal-Parlament Ewropew, qed jitlob lillMinistru g[all-Intern u s-Sigurtà Nazzjonali Manwel Mallia jispjega g[aliex l-Avvi] Legali dwar l-iskema tal-bejg[ ta//ittadinzna msej[a mill-Gvern Individual Investor Programme jippermetti l-possibbiltà li persuna b’rekord kriminali hu ele;ibbli japplika biex isir /ittadin Malti.
Malta hi sodisfatta li l-applikant jista’ jkun ikkunsidrat g[al approvazzjoni kif jin twera mill - istess applikant . F’dan il-ka], Identity Malta to[ro; opinjoni ra;unata g[aliex applikant b[al dan g[andu xorta jibqa’ kkunsidrat g[all - approvazzjoni u g[alhekk tirreferi l-applikazzjoni lill-Ministru, li jkollu lawtorità ewlenija li japprova dik l-applikazzjoni”. Stefano Mallia wera t-t[assib
Il-Ministru bl-awtorità ewlenija li japprova applikazzjoni b’rekord kriminali F’post fuq il-pa;na tieg[u fuq Facebook, hu jispjega li Artiklu 6 tal-Avvi] Legali jg[id li applikant g[a/-/ittadinanza li g[andu rekord kriminali hu su;;ett g[al investigazzjoni kriminali u jekk ikun ta’ theddida g[as-sigurtà ta’ Malta, ma jkunx approvat g[a/-/ittadinzna ta[t dan il-programm. Madankollu, Artiklu 6 jkompli li dan “.... sakemm Identity
tieg[u li dan l-artiklu kien inklu] fl-Avvi] Legali dwar il-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija. Hu staqsa g[aliex dan l-artiklu fuq kollox kien inklu] u jekk kienx korrett li l-Ministru jing[ata lawtorità wa[danija li jidde/iedi fuq materja tant sensittiva. Hu qal li dan jitfa’ dubju dwar ilpro/ess ta’ due diligence li lpoplu kien assigurat li se jkun tal-g[ola kwalità.
Elezzjoni g[al Deputat Segretarju :enerali tal-GWU L-elezzjoni g[al [atra ta’ Deputat Segretarju :enerali talGeneral Workers’ Union (GWU), se tkun ikkontestata minn Josef Bugeja, Segretarju tat-Taqsima Gvern u Entitajiet Pubbli/i; u Cory Greenland, Segretarju tat-Taqsima Professjo-
nisti, Finanzi u Servizzi. Il-[atra g[al din il-kariga fi [dan il-GWU se ssir b’votazzjoni nhar il-:img[a 31 ta’ Jannar 2014 bejn id-9.30am u s1pm, meta se tkun qed titlaqqa’ l-konferenza nazzjonali straordinarja tal-GWU.
L-Avukat Philip Manduca ppre]enta lill-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil il-petizzjoni ffirmata mill-Maltin fl-Awstralja kontra l-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija
Petizzjoni mill-Maltin fl-Awstralja kontra l-bejg[ ta/-/ittadinanza Il-Kap tal-Partit Nazzjonalista Simon Busuttil kien ippre]entat b’petizzjoni ffirmata minn 1,004 Maltin li jg[ixu fl-Awstralja u li fiha pprotestaw mal-Gvern Malti g[all-iskema ta’ bejg[ ta//ittadinanza Maltija. Il-pre]entazzjoni tal-firem saret fl-uffi//ju tal-Kap tal-PN, fid-Dar ?entrali tal-PN f’TalPietà, mill-Avukat Philip Manduca f’isem il-Maltin li ffirmaw il-petizzjoni li jg[ixu f’Victoria u New South Walees. Il-petizzzjoni tispjega lo;;ezzjonijiet tal-Maltin li jg[ixu fl-Awstralja g[all-mod kif il-Gvern Laburista qed ibig[ i/-/ittadinanza Maltija u fost l-
Il-PN se jippre]enta fil-Parlament il-petizzjoni mill-Maltin fl-Awstralja kontra l-bejg[ ta/-/ittadinanza o[rajn issemmi l-importanza li /-/ittadinanza Maltija jkollha rabta tal-persuna mal-pajji], li min jikseb i/-/ittadinanza jkollu pre]enza fil-pajji] u li mhux kull ma jista’ jinxtara hu korrett u g[andu jkun a//ettat. L-appell tal-Maltin flAwstralja li ffirmaw il-petizzjoni hu biex il-Gvern ibiddel liskema u biex i/-/ittadinanza ma tinbieg[x. Huma kkritikaw ukoll il-mod kif se jsir id-due
diligence u ntqal li l-kumpanija responsabbli mill-applikazzjonijiet g[a/-/ittadinanza m’g[andhiex tkun dik l-entità li tapprova /-/ittadinanza lill-persuni applikanti. Waqt il-pre]entazzjoni, il-Kap tal-PN Simon Busuttil qal li din il-petizzjoni tirrifletti dak li qed isostni l-PN fl-o;;ezzjoni tieg[u g[all-bejg[ ta/-/ittadinanza, u qal li l-PN se jressaq din il-petizzjoni fil-Parlament Malti.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 22 ta’ Jannar, 2014
3
LOKALI
Ibig[ i/-/ittadinanza biex ma j]idx it-taxxi Il-Prim Ministru jg[id li ma jridx i]id it-taxxi u g[alhekk se ju]a parti mill-flus tal-bejg[ ta/-/ittadinanza g[all-Kunsilli Lokali Charles Muscat Skont il-Prim Ministru Joseph Muscat, il-Gvern ma jridx li jg[abbi aktar pi] ta’ taxxi fuq il-
poplu Malti u g[alhekk se ju]a parti mill-flus li qal li se jda[[al mill-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija u Ewropea biex jintu]aw mill-Kunsilli Lokali fil-lokalitajiet tag[hom. Hu qal li l-Kunsilli Lokali jridu japplikaw g[and il-fond nazzjonali fejn se jitpo;;ew ilflus mill-bejg[ ta/-/ittadinanza biex ikunu jistg[u jing[ataw fondi biex jag[mlu pro;etti b[alma huma soluzzjonijiet g[at-traffiku. Il-Prim Ministru Muscat kien qed jitkellem waqt laqg[a talKabinett li saret fil-Ka]in talBanda Imperial fil-Mellie[a. Attendew ukoll is-Sindki tazzona tat-Tramuntana ta’ Malta li g[amlu diskorsi dwar x’qed jinkwithom u kif jistg[u itejbu llokalità tag[hom. Imma l-Prim Ministru naqas li jsemmi li di;à ]ied it-taxxi fosthom i]-]ieda qawwija filli/enzji tal-karozzi u b’mod partikulari dik g[al vetturi kummer/jali li jintu]aw mhux biss mill-kumpaniji, imma wkoll mill-bdiewa u mis-self employed. Ma semma xejn lanqas dwar il-medi/ini out of stock
Il-Prim Ministru Joseph Muscat ilbiera[ ]ied bi//a o[ra mas-saga tal-bejg[ ta/-/ittadinanza meta qal li ma jridx i]id taxxi u li se ju]a parti mill-flus mill-bejg[ ta/-/ittadinanza biex jintu]aw mill-kunsilli lokali
li [afna nies, fosthom [afna pensjonanti qed ikollhom jixtruhom u jo[or;u mijiet ta’ ewro millpensjoni tag[hom. Fl-g[a]la tal-post fejn saret illaqg[a tal-Kabinett kien hemm ta[wida hekk kif uffi/jal minn Kastilja beda jag[mel it-t[ejjijiet g[al din il-laqgha. Imma minflok ma kien infurmat il-Ka]in tal-Banda Imperial, intbag[tet email lill-Ka]in tal-banda l-o[ra tal-Mellie[a – dak tas-So/jetà Filarmonika La Vittoria. Hekk kif id-diri;enti tal-Ka]in tas-So/jetà Filarmonika La Vittoria saru jafu b’din it-
ta[wida, /emplu Kastilja biex jikkonfermaw. It-twe;iba kienet “G[a]ilna post ie[or. Inkellmukom g[al darba o[ra”. Ta’ min isemmi li din kienet ittieni laqg[a tal-Kabinett li saret f’post ‘il barra mill-Ber;a ta’ Kastilja wara li f’Lulju li g[adda kienet saret f’Marsaxlokk. Is-Sindku tal-Mellie[a John Buttigieg tkellem fil-laqg[a talKabinett dwar diversi problemi fil-lokalità tieg[u, fosthom ittraffiku fi Triq :or; Borg Olivier u qal li l-Gvern g[andu jag[ti l-appo;; tieg[u biex tinstab soluzzjoni. Hu appella
wkoll lill-Gvern jie[u [sieb ilPalazz ta’ Selmun u biex tkun identifikata bi//a art biex isir ?entru ?iviku li jinkludi childcare centre. Hu ippropona wkoll biex parti mill-VAT li j[allsu llukandi fiz-zona tg[addi g[and il-Kunsill Lokali biex ikun jista’ jwettaq ix-xog[ol marbut malista;jonalità. Sadattant fil-laqg[a, l-Prim Ministru qal li l-Gvern se jo[ro;white paper u se jkun hemm konsultazzjoni mal-kunsilli lokali kif is-sistema tal-wardens tista’ titjieb filwaqt li tibqa’ s-sistema ta’ infurzar lokali.
Il-Maltin u l-G[awdxin jixirqilhom a[jar minn pa;na 1
B’hekk g[al darb’o[ra, Marlene Farrugia esprimiet linja differenti kompletament minn dik li qed jie[u l-Gvern anke fuq dan is-su;;ett. L-istess kif g[amlet f’diversi ka]i fix-xhur li g[addew meta kkritikat lill-Gvern ta’ Muscat fost l-o[rajn g[ax g[adu qed
jintu]a l-Heavy Fuel Oil filpower station ta’ Delimara; dwar il-mod kif kien ;ie trattat Norman Vella; u fil-ka] talprotesta li saret fuq l-isfre;ju tal-ambjent. Kienet g[amlet hekk ukoll fuq l-istess li;i ta/-/ittadinanza meta qabel il-vot iddikjarat li se tkun qed tivvota
Hu rrefera wkoll g[ad-diskors tas-Sindku tal-Mellie[a u qal li lGvern qed jikkunsidra offerti g[al proprjetajiet tal-Gvern biex dawn jitmexxew mill-privat u anke rrefera g[all-Palazz ta’ Selmun. Il-Prim Ministru qal ukoll li flimkien mal-Ministru g[atTuri]mu Karmenu Vella, kellu laqg[a mal-MHRA biex flista;un turistiku li ;ej ikun hemm enfasi fuq l-indafa. Il-;urnalisti t[allew biss g[all-ewwel parti tal-laqg[a u ma setg[ux isegwu dak li kellhom xi jg[idu s-Sindki l-o[ra, minbarra dak tal-Mellie[a.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 22 ta’ Jannar, 2014
4
LOKALI
Appell biex il-Prim Ministru jieqaf jipprova jg[addi lin-nies bi]-]mien Il-Partit Nazzjonalista appella lill-Prim Ministru Muscat biex jieqaf jipprova jg[addi lin-nies bi]-]mien u j[ejji pjan serju biex jin[oloq il-;id, u li m’g[andux jinkludi l-bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija. B’referenza g[all-kummenti li ta l-Prim Ministru qabel illaqg[a tal-Kabinett li saret filMellie[a, il-Partit Nazzjonalista innota li l-istess Prim Ministru li naqqas ilfondi tal-Kunsilli Lokali, issa qed jg[id li l-Kunsilli Lokali se jibbenefikaw minn fondi li sal-
lum g[adhom ine]istenti, u li dawn suppost se ji;u mill-iskema ta’ bejg[ ta/-/ittadinanza. Hu /ar li l-Prim Ministru Muscat qed jipprova jixtri lillistituzzjonijiet, l-g[aqdiet mhux governattivi u lill-pubbliku in ;enerali bl-istess mod li qed jinsisti li /-/ittadinanza Maltija tista’ tinbieg[ u tinxtara. Il-Prim Ministru, qal il-PN, jinsab f’paniku kbir min[abba l-opinjoni pubblika negattiva dwar din l-iskema, u allura issa qieg[ed jipprova jg[addi lin-
nies bi]-]mien billi jwieg[ed flus li s’issa ma je]istux. Il-Partit Nazzjonalista fakkar lill-Prim Ministru Muscat li filwaqt li hu di;à dde/ieda kif u fejn se jonfoq ilflus li suppost se jda[[al milliskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza, g[adu ma spjegax kif se ju]a l-fondi tal-Unjoni Ewropea li ;ew allokati g[al pajji]na sena ilu u li suppost di;à qed jintefqu fi pro;etti li jo[olqu jobs ;odda u jtejjbu lkwalità tal-[ajja tal-poplu Malti u G[awdxi.
In/entiv g[all-autogas Transport Malta flimkien malMinisteru g[at-Trasport u lInfrastruttura [abbru li qed ti;i esti]a l-iskema biex tin/entiva sidien ta’ karozzi biex jaqilbu s-sis-
tema tal-fjuwil fil-vettura tag[hom g[all-autogas. Il-gvern qal li din hi mi]ura li tiffavorixxi lill-ambjent sabiex jitnaqqas l-ammont ta’ emissjonijiet i;;enerati mit-traf-
fiku. L-g[otja, li hi su;;etta g[al diversi kundizzjonijiet, tammonta g[al 200 ewro u ting[ata malli ssir il-bidla g[all-autogas f’karozza w]ata g[al skopijiet privati.
Vot po]ittiv dwar Madre Margerita De Brincat Kummissjoni ta’ Kardinali u Isqfijiet fi [dan il-Kongregazzjoni tal-Kaw]i tal-Qaddisin tat vot po]ittiv f’sessjoni li tat ;udizzju dwar jekk il-Papa g[andux jiddikjara lill-Qaddejja ta’ Alla Madre Margerita De Brincat, bint id-Djo/esi ta’ G[awdex, b[ala Venerabbli. Is-sessjoni tmexxiet millKardinal James M. Harvey u g[aliha kien pre]enti l-Postulatur tal-Kaw]a, Patri Gianni Califano
OFM. Il-vot tal-biera[ dwar il-virtujiet eroj/i ta’ Madre Margerita sar fuq il-proposti mog[tija minn kummissjoni ta’ disa’ konsulturi teologi f’April li g[adda. L-e]itu tal-vot kien wie[ed po]ittiv, u g[alhekk il-pass li jmiss issa hu li l-Kongregazzjoni tressaq irri]ultat tal-vot tag[ha quddiem ilPapa Fran;isku biex, fuq parir tal-istess Kongregazzjoni, jiffirma d-Digriet uffi/jali li bih jid-
dikjara lil Madre Margerita De Brincat b[ala Venerabbli. F’dak l-istadju, ikun jonqos biss l-approvazzjoni ta’ miraklu bl-inter/essjoni tal-Venerabbli De Brincat biex hi ti;i ddikjarata Beata. F’Velja ta’ Talb li n]ammet nhar it-Tnejn fil-Knisja tas-
Il-fundatri/i G[awdxija tas-Sorijiet Fran;iskani tal-Qalb ta’ :esù dalwaqt tkun Venerabbli
Sorijiet fi Triq Palma, il-Belt Victoria, fejn hemm il-Casa Madre li fiha g[exet g[al tant snin u mietet Madre Margerita, u fejn tinsab midfuna, l-Isqof ta’ G[awdex Mario Grech sej[ilha “vulkan li jarmi ener;ija umana u evan;elika”. Hu ]ied jg[id li dan hu “jum storiku g[all-Knisja f’G[awdex” g[aliex g[all-ewwel darba flistorja, bint id-Djo/esi ta’ G[awdex tinsab daqshekk qrib il-glorja tal-altari. Madre Margerita De Brincat (1862-1952), minn Ta’ Ker/em, G[awdex, hi l-Fundatri/i talKongregazzjoni tas-Sorijiet Fran;iskani tal-Qalb ta’ :esù.
L-Air Malta b’titjiriet lejn Algiers L-Air Malta se ter;a’ tibda ttitjiriet tag[ha lejn l-Al;iers fid19 ta’ Marzu li ;ej, wara rri]ultati inkora;;anti tal-inizjattiva tas-sajf li g[adda lejn ilkapitali Al;erina. L-Air Malta [abbret li t-titjiriet se jsegwu skeda ta’ darbtejn f’;img[a, kull nhar ta’ Tnejn u l{amis, is-sajf kollu. Filwaqt li tappo;;ja u tippromwovi rrabtiet kummer/jali bejn i]]ew; pajji]i, l-operazzjoni tal-
Air Malta se tistimula l-moviment tat-turi]mu bejn i]-]ew; direzzjonijiet. L-Air Malta qalet li din l-iskeda hija mfassla biex toffri wkoll konnettività lejn u mid-destinazzjonijiet tal-Air Malta lil hinn minn Malta lejn i]-]ew; direzzjonijiet. L-Al;erija hi l-akbar pajji] flAfrika u dalwaqt se jkollha konsulat ;enerali Malti li se joffri fa/ilitajiet ta’ vi]a effi/jenti.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 22 ta’ Jannar, 2014
5
LOKALI
Alfred Sant jiddefendi lill-Gvern ta’ Muscat u jinjora wkoll il-Parlament Ewropew L-awtoritajiet tal-Awstrija u ta’ ?ipru ma jridux li l-iskemi ta/-/ittadinanza f’pajji]hom ji;u mqabbla mal-iskema tal-Gvern ta’ Muscat L-eks-Prim Ministru eksMexxej Laburista Alfred Sant, li issa se jikkontesta l-elezzjoni tal-Parlament Ewropew f’Mejju li ;ej, iddefenda bil-qawwa kollha l-Gvern ta’ Muscat li g[a]el li jinjora l-vot qawwi filParlament Ewropew. F’kummenti lil In-Nazzjon, Alfred Sant qal li l-Parlament Malti hu wie[ed sovran u g[alhekk, il-Gvern Laburista Malti g[andu jag[ti kas dak li ji;i de/i] fil-Parlament Malti, fejn hu g[andu l-ma;;oranza. Meta mistoqsi dwar il-fatt li hu kandidat g[all-Parlament Ewropew, u ja[sibx li b’dawn ilkummenti tieg[u hux qed inaqqas mis-sa[[a li kapa/i jkollu hu b[ala MEP, Alfred Sant re;a’ rrepeta li g[alih, ilParlament Malti huwa sovran. Fuq l-istess linja, tkellem mag[na l-kandidat Laburista Ivan Grixti, li qal li l-Partit Laburista fil-Gvern g[andu jibqa’ g[addej bil-programm tieg[u. Mistoqsi jekk hux b[ala kandidat tal-Parlament Ewropew i[ossx li hu b[ala kandidat tal-MEP li l-Parlament Ewropew qed titnaqqas l-importanza tieg[u mill-Gvern Laburista, Ivan Grixti qal li huwa invalidu li nag[mlu l-mistoqsijiet ipoteti/i qabel ji;i elett fil-Parlament Ewropew. Madanakollu, ma kinux talistess fehma ]ew; kandidati tal-
Partit Nazzjonalista g[allParlament Ewropew Helga Ellul u Jonathan Shaw, li t-tnejn li huma appellaw lill-Prim Ministru Muscat biex jieqaf u jisma’ minn dak li qed jg[idlu lParlament Ewropew u anke lpoplu Malti u G[awdxi. F’kummenti ma’ In-Nazzjon, Helga Ellul fakkret li lParlament Ewropew ivvota b’sa[[a kbira, ta’ 90%, kontra liskema tal-bejg[ ta/-/ittadinanza, u issa tistenna li lKummissjoni Ewropea tisma’ minn dak li qal il-Parlament Ewropew. Jonathan Shaw sostna li Gvern li jg[id li jisma’ g[andu mill-inqas jirrispetta l-opinjoni ta’ [addie[or, f’dan il-ka] ilParlament Ewropew. Tkellimna wkoll mal-kandidat tal-Alternattiva Demokratika Arnold Cassola, li filwaqt li talab biex isir referendum dwar din l-iskema, sostna li l-iskema m’g[andhiex futur kif inhi. Hu re;a’ g[amel appell lill-Prim Ministru biex jissospendi l-iskema mill-aktar fis possibli. Fuq l-istess linja kellmitna sSenatri/i Fran/i]a tal-{odor, Ango Ela Kalliopi, li tinsab f’Malta fuq stedina talAlternattiva Demokratika, li kkummentat li tinsab sorpri]a b’dak li qed ise[[ f’Malta g[aliex mhix possibbli li wie[ed ibig[ i/-/ittadinanza.
Sensji f’settur li fl-a[[ar snin ra tkabbir Aktar [addiema qed jitilfu xog[olhom hekk kif aktar kumpaniji fil-qasam tas-servizzi finanzjarji jikkonfermaw li qed jiffa//jaw problemi. Dan qed iwassal biex aktar impjegati jitilfu l-ipjieg u j]diedu ma’ dawk li jirre;istraw wara li ntemmilhom l-impjieg. Din id-darba kien imiss lillkumpanija Northway Group li tke//i 65 [addiem. Dan wara li f’Di/embru din l-istess kumpanija kienet di;à ke//iet 35. Dan skont rapporti li rajna f’;urnali lokali u anke intervent li sar fil-Parlament nhar itTnejnli g[adda mid-Deputat
Nazzjonalista Marthese Portelli. Dwar dan, is-Segretarju Parlamentari Edward Zammit Lewis qal li ma jaf b’xejn. Hu x’inhu l-ka], ix-xejriet qed ikomplu juru li s-sena l-gdida ma tantx bdiet tajjeb g[al dawn il-65 [addiem li spi//aw bla xog[ol – [addiema li ;ejjin minn settur li fl-a[[ar snin kiber u baqa’ jo[loq ix-xog[ol, u mhux inaqqas il-[addiema. Originarjament, il-kumpanija Northway kellha mag[ha 180 impjegat, li issa naqsu bi 80 filmija. Il-kumpanija ilha topera mill-uffi//ji tag[ha f’TasSliema mill-2005.
Alfred Sant, li b[ala mexxej Laburista fl-2003 kien injora r-ri]ultat tar-referendum favur is-s[ubija ta’ Malta fl-UE, illum qieg[ed jinjora wkoll, b[all-Gvern Laburista llum immexxi minn Muscat, il-vot qawwi mill-Parlament Ewropew tal-;img[a l-o[ra kontra l-iskema ta’ bejg[ ta/-/ittadinanza Maltija u Ewropea
Sadanittant, il-portal Newsbook, fl-a[[ar sig[at irrapporta li tkellem ma’ uffi/jali talGvern ?iprijott u Awstrijakk, ]ew; pajji]i li l-Gvern Laburista
prova jag[ti l-impressjoni li liskema Maltija hi simili tag[hom, li t-tnejn li huma /a[du din is-similarità. Anzi, fi kliemhom, kemm l-
awtoritajiet tal-Awstrija kif ukoll dawk ta’ ?ipru ma jridux li l-iskemi ta/-/ittadinanza f’pajji]hom ji;u mqabbla mal-iskema tal-Gvern Laburista Malti.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 22 ta’ Jannar, 2014
6
QORTI
De/i]joni g[at-Tnejn dwar l-appell tal-Im[allef Farrugia Sacco Tliet Im[allfin mistennija jag[tu de/i]joni nhar it-Tnejn li ;ej dwar l-appell Kostituzzjonali li sar mill-Im[allef Farugia Sacco, wara li l-Im[allef Anna Felice kienet /a[det it-talba talIm[allef Farrugia Sacco biex ]ew; membri tal-Kummissjoni g[all-Amministrazzjoni tal:ustizzja ma jibqg[ux jew jastjenu milli jkomplu jisimg[u lka] dwar impeachment fil-konfront ta’ Farrugia Sacco. Ibiera[ beda jinstema’ lAppell Kostituzzjonali quddiem l-Im[allfin Joseph R. Micallef, Tonio Mallia u Noel Cuschieri, kontra l-Prim Ministru, l-Avukat :enerali u l-Kummissjoni g[allAmministrazzjoni tal-:ustizzja. L-appell jg[id li fit-18 ta’ Di/embru 2012, l-Im[allef Lino Farrugia Sacco kien notifikat b’ittra mill-Kummissjoni, li kien qed jitlob lill-President ta’ Malta biex min[abba l-im;iba tieg[u, fejn kien qed jintalab biex ilKamra tad-Deputati tne[[ieh mill-kariga ta’ Im[allef fil-Qrati Superjuri. L-appell jg[id li skont it-termini tal-Kostituzzjoni ta’ Malta, kif ukoll ta[t il-Konvenzjoni g[allProtezzjoni tad-Drittijiet talBniedem u l-Libertajiet Fundamentali, g[andu jkun hemm ir-riakku]a tal-eksIm[allef Victor Caruana Colombo u l-President tal-Kamra tal-Avukat Reuben Balzan. L-appell sar wara li l-Im[allef Anna Felice kienet /a[det ittalba biex i]-]ew; membri talKummissjoni g[allAmministrazzjoni tal-:ustizzja jastjenu mill-ka]. Il-fatt li l-eks-Im[allef Victor Caruana Colombo u l-President tal-Kamra tal-Avukati Reuben Balzan kellhom affiljazzjoni mal-Partit Nazzjonalista, hi wa[da mir-ra;unijiet li kellhom
jastjenu mill-ka] ta’ impeachment tal-Im[allef Lino Farrugia Sacco. Skont l-eks-Im[allef Philip Sciberras li flimkien ma’ ibnu lAvukat Alex Sciberras u lAvukat David Farrugia Sacco, li ji;i iben l-Im[allef Lino Farrugia Sacco, qed jiddefendu lill-istess Im[allef Lino Farrugia Sacco, dan il-ka] kellu xamma politika fejn l-eks-Prim Ministru Lawrence Gonzi kien millewwel imbotta biex issir il-mozzjoni ta’ impeachment. Min-na[a tieg[u l-Professur Refalo, f’isem il-Kummissjoni tal-Amministrazzjoni tal-:ustizzja, staqsa jekk kull min g[andu affiljazzjoni politika mhux kredibbli, ma jistax jie[u de/i]joni imparzjali. Hu qal li l-Artiklu 6 tal-Konvenzjoni Ewropea tadDrittijiet tal-Bniedem, kif in/itat fl-appell tal-Im[allef Farrugia Sacco, li hu dwar id-dritt ta’ smig[ xieraq, ma japplikax g[ax finalment hu l-Parlament li jidde/iedi.
L-Im[allef Lino Farrugia Sacco appella wara li l-Im[allef Anna Felice kienet /a[det it-talba biex ]ew; membri tal-Kummissjoni g[all-Amministrazzjoni tal-:ustizzja ma jibqg[ux jew jastjenu milli jkomplu jisimg[u l-ka] dwar impeachment fil-konfront tieg[u
xog[ol l-uffi//ju tag[ha hu biss li jag[ti parir lill-Gvern. G[aldaqstant qalet li l-Avukat :enerali ma kellux g[alfejn ji;i m[arrek f’dan il-ka].
Il-Kummissjoni g[all-Amministrazzjoni tal-:ustizzja ssostniet li mhux kull min g[andu affiljazzjoni politika mhuwiex kredibbli Il-Professur Ian Refalo qal li lKummissjoni tag[ti parir u mhux tidde/iedi, g[ax finalment hu lParlament li jie[u d-de/i]joni dwar it-tne[[ija ta’ Im[allef. Il-Professur Refalo qal li hu ovvju li l-Parlament se jkompli miexi fit-triq ta’ dak li tg[id ilKostituzzjoni. Tenna li l-parir tal-Kummissjoni mhux wie[ed de/i]iv, u se tkun de/i]joni totalment f’idejn il-membri parlamentari. Wara tkellmet l-Avukat Victoria Buttigieg, f’isem lAvukat :enerali, u qalet li
L-Avukat Alex Sciberras, qal li donnu hemm [erqa kbira li ti;i esklu]a l-;ustizzja naturali f’dan il-ka], u anke li ji;i esklu] liskrutinju ta’ kull Qorti. Tenna li din ma jistax jifhima. Hu tkellem ukoll dwar limportanza tal-iskrutinju talQorti, li dejjem issemmiet. Ittne[[ija ta’ Im[allef, hu lmument li l-Qrati ma jistg[u ma jissindikawx, g[ax jekk ji;ri hekk allura naslu f’sitwazzjoni perikolu]a. Dwar l-Avukat :enerali, qal li dan ;ie m[arrek b[ala
rappre]entant tal-Gvern. Hu qal ukoll li l-Kummissjoni qieg[da tidde/iedi, u g[al darb’o[ra tat id-de/i]joni. Tenna li ma jistax ikun li b[al fil-ka] ta’ l-eksIm[allef Caruana Colombo, ilfatt li dan kien [a de/i]joni fl2007 dwar l-istess Im[allef, ma kellux jer;a’ jidde/iedi issa. Hu kkwota ka] simili fil-Qorti ta’ Strasburgu fejn Im[allef kien ;ie impeached. Hu kien qed jirreferi g[al ka] Olujic kontralKrozja, fejn dan kien ing[ata ra;un. Wara, g[amel is-sottomissjonijiet tieg[u l-eks-Im[allef Philip Sciberras, li qal li dak li ;ara kellu kollu prenotazzjoni politika li kienet bdiet mill-Prim Ministru Lawrence Gonzi, li kien talab ir-ri]enja tal-Im[allef. Hu qal li l-mod kif dan kollu ]viluppa fil-media, kurituri talpoter u anke f’dawn il-Qrati, ta [afna x’jifhem. “Kien hemm g[ajta g[ar-ri]enja tieg[u, u dan meta l-anqas kien hemm moz-
zjoni u akku]i,” tenna l-eksIm[allef Sciberras. Qal li l-Im[allef Farrugia Sacco anke sofra mis-sensazzjonali]mu fil-media u kkritika d-de/i]joni tal-ewwel Qorti dwar dan il-ka], min[abba li s-sentenza ma kinitx motivata. Sadattant il-Professur Ian Refalo staqsa minn fejn jo[ro; il-pre;udizzju tan-nies li ssemmew. Qal li wie[ed ma jistax ikun ta’ pre;udizzja fuq xi [add min[abba l-politika. Qal li dawn kienu nies li jafu ji;;udikaw u rrelevanti mill-passat jew politika tag[hom. Il-Qorti preseduta millIm[allef Anna Felice kienet qalet li ma n;abet ebda prova li Reuben Balzan qatt seta’ wera li kien pre;udikat fil-materja min[abba l-konnessjonijiet tieg[u ma’ politiku li kien di;à wera l-fehmiet tieg[u. Lanqas ma tista’ l-Qorti tag[ti pi] lill-fatt li Reuben Balzan jipprattika l-professjoni legali tieg[u f’uffi//ju ma’ membru parlamentari. Ir-realtà f’Malta hi li ftit huma l-uffi//ji legali li ma jinkludux fihom xi avukat jew aktar b’konnessjonijiet diretti jew indiretti fil-politika f’Malta. {afna mill-;udikanti fil-Qrati tag[na ;ew minn dawn l-uffi//’ji legali, kienet qalet l-Im[allef Felice. Kollha, meta msej[a biex ji;;udikaw, [allew warajhom kull konnessjoni anke dik politika. M’g[andha ebda prova lQorti li Reuben Balzan qed ja;ixxi diversament. Il-Professur Ian Refalo, qed jidher g[all-Kummissjoni, lAvukat Alex Sciberras, l-eks Im[allef Philip Sciberras, li re;a’ beda ja[dem ta’ avukat, g[allanqas f’dan il-ka] wara li rtira bletà mill-kariga ta’ Im[allef, qeg[din jidhru g[all-Im[allef Farrugia Sacco.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 22 ta’ Jannar, 2014
7
PARLAMENT
Sakemm is-servizz tat-trasport pubbliku jibda jit[addem minn operatur ;did, il-Gvern qed jerfa’ t-telf li se jkun hemm g[all-kumpanija ;dida li waqqaf biex t[addem it-trasport pubbliku (Ritratt> Martin Agius)
Il-Gvern jippubblika l-ftehim mal-Arriva Ma jin]ammx i]-]mien li fih kellu jo[ro; is-sej[a g[all-espressjoni ta’ interess u jibqa’ ma jippubblikax ir-rotot il-;odda proposti kif wieg[ed Il-Gvern ilbiera[ ippubblika lftehim mal-Arriva u li permezz tieg[u l-Gvern [a f’idejh isservizz tat-trasport pubbliku flewwel jiem ta’ din is-sena l;dida. Il-ftehim li tpo;;a fuq ilmejda tal-Kamra tarRappre]entanti lbiera[ filg[axija minn Joe Mizzi, il-
Ministru g[at-Trasport u lInfrastruttura, fih 243 pa;na u ma jinkludix ver]joni u spjegazzjoni mqassra tar-rapport. Il-kumpanija Arriva waqfet t[addem is-servizz tat-Trasport Pubbliku nhar il-Hamis 2 ta’ Jannar u l-g[ada t[abbar li lGvern waqqaf il-kumpanija Malta Public Tranport Services
Limited li [adet f’idejha ttmexxija tat-trasport pubbliku. Matul dawn il-;img[at u sakemm is-servizz tat-trasport pubbliku jibda jit[addem minn operatur ;did, il-Gvern qed jerfa’ t-telf li se jkun hemm g[al din il-kumpanija ;dida li waqqaf. Jirri]ulta li Arriva Malta
kienet qed tag[mel madwar 1.6 miljun ewro telf kull xahar u issa dan it-telf se jintrefa’ mill-poplu Malti. Minkejja li waqt konferenza tal-a[barijiet fit-3 ta’ Jannar filVenda tal-Belt, il-Ministru Joe Mizzi kien qal li s-sej[a g[allespressjoni ta’ interess g[al dawk interessati li joperaw is-
servizz tat-trasport pubbliku kienet se to[ro; il-;img[a ta’ wara, sal-lum din g[adha ma [ar;itx. Lanqas ma kienu ppubblikati r-rotot il-;odda proposti. Il-Ministru Joe Mizzi kien qal li hemm kumpaniji interessati, kemm Maltin kif ukoll barranin li j[addmu s-servizz tat-trasport pubbliku.
Wara erba’ xhur il-Gvern mhux kapa/i jag[ti informazzjoni dwar azzjonijiet industrijali fis-settur tas-sa[[a Wara erba’ xhur, il-Ministeru tas-Sa[[a mhux kapa/i jg[id kemm hemm azzjonijiet industrijali g[addejjin fis-setturi relattai mal-Ministeru tieg[u.
Mistoqsija Parlamentari li saret mid-Deputat Nazzjonalista Claudio Grech erba’ xhur ilu, g[adha mhix imwie;ba millMinistru tas-Sa[[a.
Il-mistoqsija titlob tag[rif dwar x’azzjonijiet industrijali g[addejjin fil-qasam tas-Sa[[a. Irrisposta tal-Ministru hi li l-informazzjoni ting[ata f’seduta o[ra.
Claudio Grech staqsa g[aliex informazzjoni b[al din [adet erba’ xhur u g[adha mhux mi;bura. Fin-nuqqas tal-Ministru tas-
Sa[[a fil-bidu tas-seduta, wie;eb il-Ministru Joe Mizzi. Hu qal li kien se jg[addi l-kumment tad-Deputat Nazzjonalista lill-Ministru.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 22 ta’ Jannar, 2014
8
LOKALI
Il-Fitch tikkonferma r-rating tal-BOV Dikjarazzjoni ta’ approvazzjoni tal-business model tal-Bank L-a;enzija internazzjonali Fitch ikkonfermat ir-rating talgrupp tal-Bank of Valletta b[ala BBB+, b’[arsa stabbli ’l quddiem. L-a;enzija Fitch attribwiet ilkonferma tar-rating tal-BOV g[as-sa[[a tal-franchise talBank fis-suq lokali, il-ba]i finanzjarja soda u l-po]izzjoni sodisfa/enti ta’ likwidità li jgawdi minn ba]i ta’ klijenti kbar u stabbli. L-a;enzija tirreferi g[all-kapa/ità tal-BOV li ji;;enera d[ul u li ma tilfitx mis-sa[[a tag[ha anke f’xenarju ta’ interessi baxxi. Fitch tispjega kif ir-rating talBOV hu influwenzat ukoll millkon/entrazzjoni g[olja ta’ kreditu ming[and il-high industry u ssingle borrower, dovut g[a//okon tal-ekonomija Maltija. Meta kienet qed tikkummenta dwar il-kwalità tal-assi, l-a;enz-
ija Fitch osservat kif is-self dubju] jidher li ;ie stabbilizzat u qed jibbenefika minn provisioning policy imtejba li kienet introdotta mill-BOV fl-a[[ar sentejn. I/-Chairman tal-Bank of Valletta, John Cassar White, esprima s-sodisfazzjon tieg[u g[all-fatt li l-a;enzija Fitch re;g[et ikkonfermat ir-rating tal-BOV. Ir-rapport ta’ Fitch jista’ jitqies b[ala dikjarazzjoni ta’ approvazzjoni tal-business model tal-Bank. Cassar White qal li fis-snin li ;ejjin il-Bank se jiffoka l-isforzi tieg[u biex itejjeb is-servizz li joffri lill-klijenti, itejjeb leffi/jenza tal-operat u j]omm buffers ta’ kapital u likwidità b’sa[[ithom li jkunu konformi mal-aqwa prattiki internazzjonali tal-mument.
Il-cruise liners li ]aru l-Port il-Kbir naqsu b’36 vapur
Anqas turisti mill-cruise liners fl-2013 L-2013 kienet sena [a]ina g[at-turi]mu tal-cruise liners g[ax wara ]ieda wara l-o[ra fissnin ta’ qabel, sena fuq sena b’numru minnhom ikunu rekords, /ifri tal-Uffi//ju Nazzjonali tal-Istatistika juru li tul is-sena li g[addiet it-turisti li ;ew Malta fuq cruise naqsu fl-2013. L-istastistika tal-NSO pubblikata lbiera[ turi li tul is-sena li g[addiet, ;ew Malta 432,000
passi;;ier tal-cruise liners, li jfisser tnaqqis ta’ aktar minn 131,000 fuq it-12-il xahar tassena 2012, jew 23 fil-mija anqas. L-akbar tnaqqis kien fit-turisti Ewropej, li naqsu b’115,000, bis-swieq kollha fl-Unjoni Ewropea jonqsu. Kien hemm ukoll tnaqqis sostanzjali fit-turisti tal-cruise liners minn pajji]i barra mill-UE. L-istatistika turi li naqsu wkoll il-passi;;ieri li ]aru lil
G[awdex. Anke t-total ta’ bastimenti li ]aru l-Port il-Kbir, naqas b’36 vapur. L-NSO jag[ti wkoll [arsa lejn l-a[[ar tliet xhur tas-sena l-o[ra. Bejn Ottubru u Di/embru wkoll kien re;istrat tnaqqis – li jammonta g[al aktar minn 11,000 turist, ewkivalenti g[al disg[a fil-mija. F’dan il-ka], it-tnaqqis minn pajji]i Ewropej hu fl-istess livell tat-tnaqqis fil-passi;;ieri li ;ew minn pajji]i barra millEwropa.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 22 ta’ Jannar, 2014
9
LOKALI
L-MUT issejja[ rapport fil-gazzetta tal-GWU tal-[abba gozz u b’motivazzjoni parti;jana Il-Union tal-G[alliema (MUT) sej[et artiklu ppubblikat fil-gazzetta tal-General Workers’ Union b[ala wie[ed li ma jsarraf f’xejn iktar minn ;urnali]mu tal-[abba gozz b’motivazzjoni parti;jana li hu ta’ g[ajb g[all-;urnali]mu u
g[al ;urnal li jistqarr li hu indipendenti. Fi stqarrija l-MUT rreferiet g[al rapport fil-;urnal tal-GWU l-orizzont ta’ nhar it-Tnejn li g[adda li allega li l-MUT irtirat mill-Kumitat Nazzjonali dwar il-Koedukazzjoni, u qalet li lMUT tiltaqa’ u tisma’ lil kul[add imma fl-a[[ar milla[[ar xog[olha hu li tirrappre]enta lill-gradi kollha tal-g[alliema u lil [add i]jed.
L-MUT irtirat mill-Kumitat Nazzjonali dwar il-Koedukazzjoni wara dde/i]joni tal-gvern li jimplimenta l-koedukazzjoni fil-kulle;;i ming[ajr ma stenna r-ri]ultati ta’ studju u li ppre;udikat lill-istess Kumitat Iddikjarat ukoll li d-de/i]joni minn ;urnali]mu tal-[abba gozz li tirtira mill-Kumitat Nazzjonali b’motivazzjoni parti;jana li hu dwar il-Koedukazzjoni ta’ g[ajb g[all-;urnali]mu u m’g[andha l-ebda relazzjoni g[al ;urnal li jistqarr li hu mal-laqg[a li l-uffi/jali tal-union indipendenti. Dawn it-tipi ta’ kellhom mar-rappre]entanti tal- tattiki antikwati, qalet l-MUT, mhumiex se jimpressjonawha Partit Nazzjonalista. Fissret ukoll li meta wie[ed fix-xog[ol tag[ha. L-MUT sostniet li d-de/i]joni iqis li ;urnalist ta’ l-orizzont kien f’kuntatt mal-MUT fi li tirtira minn dan il-Kumitat, li tmiem il-;img[a fejn ;iet spje- l-ewwel laqg[a tieg[u kienet gata lilu s-sitwazzjoni, dan l- nhar l-Erbg[a li g[adda, kienet artiklu ma jsarraf f’xejn iktar g[aliex id-de/i]joni tal-gvern li
Il-kaw]i quddiem l-Im[allef Farrugia Sacco assenjati mill-;did Il-kaw]i kollha li kellhom jinstemg[u mill-Im[allef Lino Farrugia Sacco ;ew assenjati mill-;did. Dan wara li l-;img[a li g[addiet il-Kummissjoni g[allAmministrazzjoni tal-:ustizzja sabet provi prima facie dwar im;iba skorretta mill-Im[allef meta dan baqa’ fil-kariga ta’ President tal-Kumitat Olimpiku Malti. Ir-rapport tal-Kummissjoni sar wara Mozzjoni ta’ Tne[[ija li kienet ippre]entata f’Di/embru tal-2012 mill-Prim
Ministru ta’ dak i]-]mien Lawrene Gonzi. Jirri]ulta li l-Im[allef Farrugia Sacco da[al normali l-qorti nhar it-Tlieta li g[adda, bil-PN jappellalu biex ma jismax iktar kaw]i sakemm il-Mozzjoni ta’ Tne[[ija tinstema’. L-Im[allef Farrugia Sacco qed jikkontesta l-validità talMozzjoni ta’ Tne[[ija g[alkemm is-Segretarju Parlamentari g[all-:ustizzja Owen Bonnici ddikjara li jekk jirri]ulta li l-mozzjoni mhix valida, il-Gvern iressaq o[ra ;dida.
jimplimenta l-koedukazzjoni filkulle;;i kollha, ming[ajr ma stenna r-ri]ultati ta’ studju li beda jsir f’dawn l-a[[ar ;ranet, ippre;udikat lill-istess Kumitat li l-iskop tieg[u kien li jag[ti rrakkomandazzjonijiet proprju fuq is-su;;ett. Fissret ukoll li d-de/i]joni ttie[det il-:img[a u mhux qabel, g[ar-ra;uni sempli/i li kien dakinhar li ;iet diskussa lmaterja internament milluffi/jali tal-MUT wara li ;iet mg[arrfa bil-bidu tal-istudju u wara li l-istess union ir/eviet t[assib minn fost il-membri dwar l-istess kumitat. L-MUT sostniet li dan it-tip ta’ ;urnali]mu li jipprova jiskredita entità jew persuni u
j/appas b’parti;jani]mu, mhux biss hu qarrieqi i]da hu wkoll insensittiv g[all-mijiet ta’ g[alliema fis-sekondarji li huma ta’ kull kulur politiku li qed i[ossu li ma ;ewx ikkonsultati u huma m[assbin fuq il-futur tag[hom f’dan is-set-up il-;did. L-MUT iddikjarat li la g[andha b]onn pariri politi/i biex tag[mel xog[olha u lanqas mhi se timpressjona ru[ha b’intimidazzjoni ta’ kwalunkwe tip. Il-union sostniet li l-fatt li mhux se tipparte/ipa f’dan ilKumitat ma jfissirx li mhux se tkun tag[ti l-kontribut tag[ha. Fil-fatt matul din il-;img[a lMUT di;à g[andha ]ew; laqg[at skedati fuq is-su;;ett mal-Ministeru tal-Edukazzjoni.
Il-PN jilmenta dwar ]bilan/ sistematiku u persistenti mill-PBS Il-Partit Nazzjonalista lmenta dwar is-servizz tal-a[barijiet tal-PBS li xxandar nhar is-Sibt, 18 ta’ Jannar 2014 fuq l-istazzjon TVM, fit-8pm. Dan is-servizz kien jinkludi rapport dwar i]-]ew; intervisti li saru fuq il-programm ‘G[andi xi Ng[id’ fuq Radju Malta, u ttratta s-su;;etti talbejg[ ta/-/ittadinanza, isservizz tas-sa[[a u l-adozzjoni minn persuni tal-istess sess. Il-Partit Nazzjonalista qal li s-servizz ta]-]ew; intervisti
tal-mexxejja politi/i li deher fla[barijiet tat-8pm fuq TVM, ta lill-Prim Ministru aktar middoppju tal-ispazju minn dak li ta lill-Kap tal-Oppo]izzjoni, u ;ie rran;at b’mod li ta l-ewwel u l-a[[ar kelma lill-Prim Ministru, f’attentat /ar biex ilPrim Ministru jkun jista’ jidher li wie;eb g[al dak kollu li qal il-Kap tal-Oppo]izzjoni. Il-Partit Nazzjonalista lmenta wkoll li s-servizz kien ukoll selettiv [afna fir-rappurta;; dwar dak li qal il-Kap tal-
Oppo]izzjoni. G[al darb’o[ra, il-Partit Nazzjonalista qal li qieg[ed jilmenta dwar ]bilan/ sistematiku u persistenti mill-Kamra talA[barijiet tal-PBS fil-mod kif ji;u rrappurtati l-a[barijiet u fid-de/i]jonijiet tag[ha dwar x’inhu ta’ valur ta’ a[bar. Il-Partit Nazzjonalista talab lill-Editur u l-Kap tat-Taqsima tal-A[barijiet tal-PBS, Reno Bugeja, biex jerfa’ r-responsabbiltà u jag[mel tajjeb g[alli]bilan/ li n[oloq.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 22 ta’ Jannar, 2014
14
A{BARIJIET TA’ BARRA
Jibdew it-ta[ditiet mas-Serbja L-UNJONI EWROPEA
Dimostrant iwaddab bomba tan-nar mag[rufa b[ala ‘molotov cocktail’ lejn il-pulizija fin-na[a t’isfel ta’ Kjev (ritratt> EPA)
Iwissi dwar sitwazzjoni ‘inkontrollabbli’ L-UKRAJNA
Il-Ministru Russu g[allAffarijiet Barranin, Sergei Lavrov, wissa li l-protesti flUkrajna qed isiru ‘inkontrollabbli’, filwaqt li esprima t[assib profond dwar l-a[[ar sensiela ta’ konfronti vjolenti fi Kjev bejn il-pulizija g[al kontra l-irvellijiet u d-dimostranti li ma jridux jg[ixu aktar ta[t ittmexxija tal-President Ukrajn, Viktor Yanukovich. Il-konfronti komplew, fi Kjev, g[at-tieni lejl konsekuttiv (tat-Tnejn) bid-dimostranti ]g[a]ag[ iwaddbu l-bombi talpetrol lejn il-Pulizija li kienu g[assa tat-triq li twassal lejn ilbini tal-Parlament – u bilqawwiet g[a]-]amma tal-li;i
jsawwtu bla [niena lin-nies talin[awi, minbarra li sparaw ilgass tad-dmug[ u s-stun grenades g[al fuq i]-]g[a]ag[. L-inkwiet kien ristrett l-aktar g[al zona fi/-/entru tal-kapitali u g[alkemm il-vjolenza dehret tbatti, l-korrispondenti, lbiera[, qablu dwar ‘il-prospetti kbar ta’ in/identi simili’, aktar ma beda riesaq il-lejl. It-twissija ta’ Lavrov ing[atat wara li l-President Yanukovich qal li l-vjolenza qed thedded l-istabbilita talUkrajna – fejn illum jid[lu fisse[[ il-li;ijiet ;odda ‘g[al kontra l-protesti’ li kienu g[addew mill-Parlament. Id-dimostranti fi Kjev ilhom
mill-a[[ar ta’ Novembru qed jixprunaw moviment ta’ Ukrajni mg[addbin g[al Yanukovich talli kien /a[ad g[al ftehim ta’ asso/jazzjoni storika mal-Unjoni Ewropea, minbarra li [a l-inizjattivi biex iqarreb pajji]u ma’ Moska. Il-Ministru Lavrov qal li lpoliti/i tal-UE ‘qeg[din i[awdu l-borma tal-inkwiet flUkrajna’ i]da ma semmiex lismijiet – bil-pre]enza kbira tal-pulizija tkompli, fi Kjev, fejn dehru skjerati wara karozzi tal-linja ma[ruqin. L-a[[ar in/identi rri]ultaw anki f’mew;a ta’ arrestati, b’u[ud jistg[u je[lu sa [mistax-il sena [abs talli [olqu ‘l-
inkwiet fuq livell tal-massa’. Il-midruba waqt il-konfronti jinkludu anki l-pulizija, i]da l[ajja kompliet ‘b[as-soltu’ fid-diversi bnadi Kjev li dehru jiffunzjonaw ming[ajr problemi. Il-Kapijiet tal-Oppo]izzjoni Ukrajna, Arseniy Yatsenyuk u l-eks-champion tal-boxing, Vitali Klitschko, ikkundannaw din il-vjolenza, bi Klitschko anki jakku]a lill-Gvern ta’ Yanukovich b’li qed i[allas lid-delinkwenti mlaqqmin titushki biex iferrxu l-inkwiet bl-iskop li jtellfu l-le;ittimita tal-protesti u (anki) jo[olqu sku]a g[all-impo]izzjoni ta’ stat tal-emer;enza fl-Ukrajna.
Possibbiltà ta’ sehem Russu fil-qtil ta’ spjun IR-RENJU UNIT
Alexander Litvinenko
L-Uffi/jal inkwerenti li qed jinvestiga l-qtil tal-ispjun Russu Alexander Litvinenko li se[[ f’Londra, fl-2006, qal li hemm ka] prima facie (ji;ifieri li l-fatt qed jitqies b[ala minnu dment li ma jitressqux provi kuntrarji) li l-Istat tar-Russja kien ‘involut’ f’dan id-delitt. Litvinenko miet ivvelenat bilpolonium, sustanza radjuattiva, u b’familtu qed issostni li hu kien qed ja[dem g[as-servizzi sigrieti Britanni/i (M16) meta spi//a maqtul ‘fuq id-direttivi tal-Kremlin’. L-istess Alexander
Litvinenko kien fizzjal mal-eksKGB Sovjetika qabel ing[ata lkenn politiku fir-Renju Unit u fejn kien sar kritiku kbir talGvern Russu. Intant, l-armla ta’ Litvinenko, Marina, ressqet il-ka] quddiem l-Og[la Qorti f’Londra u fejn lavukati tag[ha qed jikkuntestaw id-de/i]joni tal-Gvern Britanniku biex ma jo[ro;x direttiva g[al inkjesta pubblika. Fl-istess [in, il-qorti inkwistjoni semg[et li lUffi/jal inkwerenti, Sir Robert Owen, ikkonkluda li d-doku-
menti li g[andu l-Gvern Britanniku u li g[adhom kemm ;ew ]velati ‘jistabbilixxu l-ka] prima facie rigward il-[tija talIstat tar-Russja fil-mewt ta’ Litvinenko’. Madankollu – u skont ma juru d-dokumenti – l-Uffi/jal jemmen li ma je]istux il-provi li lawtoritajiet Britanni/i setg[u evitaw il-mewta tal-ispjun. Dan meta lanqas hemm il-materjal li jissu;;erixxi li l-[ajja ta’ Litvinenko setg[et kienet evalwata (dak i]-]mien) fid-dawl ta’ xi periklu immedjat.
Is-Serbja bdiet it-ta[ditiet tass[ubija formali mal-UE, bliskop li tissie[eb mal-grupp ta’ pajji]i, u bin-negozjati mistennija jdumu talanqas sitt snin. Intant, is-Serbja g[andha ta;;orna l-li;ijiet u l-istituzzjonijiet tag[ha skont il-kriterji tal-UE, bil-Prim Ministru Serb, Ivica Dacic, itenni li l-is[ubija inkwistjoni ‘tipprovdi l-mezzi biex pajji]u jimmodernizza lilu nnifsu’. Il-Gre/ja g[andha lPresidenza attwali tal-UE u lMinistru Grieg g[all-Affarijiet Barranin, Evangelos Venizelos, mexxa d-delegazzjoni tal-UE waqt il-bidu ta’ dawn in-negozjati fi Brussell – bl-eks-ultranazzjonalisti li kienu qalbu favur ‘il-kaw]a tal-is[ubija Serba’ jirrappre]entaw lil Belgrad. L-ixprun ewlieni wara dan limpenn tas-Serbja hu Aleksandar Vucic, li jmexxi lakbar partit fil-Gvern ta’ koalizzjoni bba]at f’Belgrad, u li qal li hi biss b’din l-is[ubija li sSerbja tista’ taqbad it-triq lejn ilbidla wara g[oxrin sena ta’ konflitt, embargoes internazzjonali u problemi ekonomi/i.
Spinta lejn l-Ewropa IT-TURKIJA
Il-Prim Ministru Tork, Recep Tayyip Erdogan, mar Brussell g[all-ewwel darba f’[ames snin u g[al ta[ditiet dwar l-impenn tat-Turkija biex tissie[eb flUnjoni Ewropea. Dan fost itt[assib tal-politi/i Ewropej dwar it-tne[[ija ta’ Uffi/jali Torok ewlenin – bl-istat tad-demokrazija; l-indipendenza tal-qrati u lliberta tal-istampa fit-Turkija wkoll qed iqanqlu l-preokkupazzjoni. Intant, il-programm ta’ Erdogan kien jinkludi laqg[at mal-President tal-Kunsill Ewropew, Herman Van Rompuy u mal-President talKummissjoni tal-UE, Jose Manuel Barroso. Illum, il-Gvern Tork qed jittama li t-ta[ditiet ma’ Brussell jing[ataw spinta ;dida, anki waqt li Ankara tipprova tiffissa programm g[al s[ubija formali. Id-djalogu bejn it-Turkija u Brussell kien re;a’ beda f’Novembru u wara li kien ilu sospi] g[al kwa]i tlett snin u nofs..
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 22 ta’ Jannar, 2014
15
A{BARIJIET TA’ BARRA
Provi dwar qtil u tortura IS-SIRJA
{ar;u provi /ari li l-awtoritajiet fis-Sirja qatlu u ttorturaw madwar 11,000 pri;unier millbidu tal-gwerra /ivili, fl-2011, sa (tal-inqas) Awwissu li g[adda. L-informazzjoni [ar;et mir-rapport ta’ tliet eksprosekuturi dwar id-delitti tal-gwerra. L-eksprosekuturi analizzaw eluf tar-ritratti ta’ pri;unieri maqtula li rnexxielu jo[ro; eksmembru tal-pulizija militari tas-Sirja, u wie[ed mill-awturi tar-rapport informa lill-BBC bilprovi li l-Gvern ta’ Damasku kien involut f’dawn l-atro/itajiet. Intant, Damasku /a[ad lallegazzjonijiet u llum, flI]vizzera, jibdew it-ta[ditiet g[all-pa/i fis-Sirja mag[rufa b[ala Geneva II. Il-gazzetta Britannika The Guardian, fl-istess [in, qed issostni li l-informazzjoni [ar;et ‘fi]-]mien ipprogrammat’ u qabel tifta[ din il-konferenza f’Montreux; bitta[ditiet inti]i li jkomplu fil-belt ta’ :inevra jumejn wara. It-ta[ditiet jitqiesu b[ala lakbar impenn diplomatiku lejn it-tmiem tal-konflitt fis-Sirja li [alla ’l fuq minn 100,000 mejta u miljuni ta’ refu;jati. Sadanittant, il-grupp Human Rights Watch, permezz tar-rapport annwali tieg[u, akku]a li/?ina u lir-Russja talli ppermettew l-abbu]i fis-Sirja bl-insistenza tag[hom li jostakolaw azzjoni xierqa kontra r-re;im Sirjan li tista’ tkun sanzjonata min-Nazzjonijiet Uniti. Il-grupp akku]a wkoll lill-qawwiet ta’ Damasku u r-ribelli li qed ji;;ieldu biex iwaqqg[u l-Gvern Sirjan dwar tortura u qtil li ‘jaqbe] kull mandat li jista’ jitqies b[ala a//ettabbli’.
FRANZA> Dehra ta’ dg[ajjes meqrudin fil-port waqt l-g[arg[ar tal-a[[ar jiem li straxxna l-in[awi ta’ La Londe Les Maures, lejn Hyeres, fin-Nofsinar tal-pajji]. L-g[arg[ar li faqa’ zoni s[a[ tar-Rivjera Fran/i]a se[[ ka;un ta’ [albiet tax-xita konsistenti, fost rapporti dwar imwiet u bl-iskwadri g[all-emer;enza fin-Nofsinhar tal-pajji] ju]aw il-[elikopters g[all-airlifts tan-nies mill-in[awi li ma baqg[ux a//essibbli. Numru ta’ persuni kienu salvati mill-in[awi ta’ Var u Borme Les Mimosas, fost postijiet o[rajn, fejn l-g[arg[ar spi//a j;orr numru sostanzjali ta’ dg[ajjes u caravans. L-Italja wkoll ;arrbet il-qilla tal-maltemp, fost xita u borra, hekk kif inqalg[u sitwazzjonijiet ta’ emer;enza f’diversi re;juni, inklu]i Emilia u Toscana. Intant, komplew l-evakwazzjonijiet tar-residenti mill-in[awi ta’ Lucca u Viareggio min[abba l-g[arg[ar u t-theddida konsistenti ta’ valangi tal-art. F’in/ident partikolari, [elsuha [afif il-passi;;ieri fuq ferrovija li kienet g[addejja qrib il-belt ta’ Genoa u li spi//at wieqfa ma;enb l-irdum meta l-parti ta’ quddiem tag[ha qab]et il-linji wara li ntlaqtet minn valanga ta’ art li /ediet mill-g[oli (ritratt> EPA)
Inkwiet wara serq ta’ informazzjoni mill-credit cards IL-KOREA T’ISFEL
Il-kapijiet ta’ kumpaniji talcredit cards talbu apolo;ija pubblika, bl-awtoritajiet lokali qed ja[ilfu li jtejbu l-mi]uri tas-sigurtà wara li l-parti kbira tas-sidien ta’ dawn il-cards filKorea t’Isfel spi//aw vittmi ta’ serq ta’ informazzjoni personali minn aspett finanzjarju. Il-prosekuturi qalu li s-serq tal-informazzjoni jirrigwarda mat-80 miljun credit card u ddata inkwistjoni tinkludi aspetti ta’ salarju u l-u]u ;enerali ta’ dawn il-cards minn xahar g[al
ie[or. Dettalji o[ra li nkixfu b’dan is-serq jinkludu n-numri tal-cards u informazzjoni relatata g[as-sitwazzjoni finanzjarja tal-individwi effettwati. Ma setax jonqos li dan isserq iqajjem inkwiet kbir, bilcardholders Koreani jikkuntattjaw lid-diversi ferg[at talbanek u bil-call centres u websajts tas-servizzi bankarji bilkemm ila[[qu mad-domandi tan-nies li riedu akkost ta’ kollox ikunu jafu jekk id-dettalji
personali tag[hom ‘tarux malerbat irjie[‘. Intant, filwaqt li ma ;ewx irrappurtati ka]i dwar telf finanzjaru dirett ka;un ta’ dawn i/-/irkostanzi, ilKummissjoni tas-Servizzi Finanzjarji fil-Korea t’Isfel (b[ala r-regolatur) akku]at lil tliet kumpaniji tal-credit cards li naqsu milli jipprovdu s-sigurtà adegwata. Ir-regolatur [e;;e; biex ilkumpaniji j[arsu kontra serq ta’ informazzjoni mhux biss
mill-hackers i]da mill-impjegati tag[hom ukoll – kif ukoll mill-kuntratturi f’dan il-qasam. Dan meta l-prosekuturi qalu li kuntrattur li kienu ju]aw ilkumpaniji tal-credit cards seraq id-data inkwistjoni billi kkuppjaha fuq tag[mir USB. Hu allegat ukoll li l-kuntrattur, li kien responsabbli mill-i]vilupp ta’ software ;did li jindika l-frodi asso/jat mal-credit cards, bieg[ din l-informazzjoni lil kumpanija privata li ssellef ilflus lill-individwi.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 22 ta’ Jannar, 2014
16
A{BARIJIET TA’ BARRA
Terrur ;did fil-qalba ta’ Bejrut IL-LIBANU
Tal-anqas erba’ persuni tilfu [ajjithom fi splu]joni ta’ karozza-bomba o[ra f’subborg ta’ Bejrut u hu mifhum li l-istra;i kienet dovuta g[all-a;ir ta’ aggressur suwi/ida. L-in[awi fil-mira tat-terrur jinsabu fiz-zona ta’ Haret Hreik, lejn in-Nofsinhar tal-kapitali li mag[rufa b[ala fortizza talgrupp Hezbollah tal-militanti X’iti. Intant, mijiet ta’ nies in;abru fl-in[awi ftit wara lisplu]joni u s-servizzi talemer;enza stinkaw bla heda biex jikkontrollaw numru ta’ nirien li qabdu f’zona li tinkludi l-uffi/ini tal-istess Hezbollah. Filwaqt li [add ma seta’ jikkonferma l-mira ‘pre/i]a’ talattentat, grupp li jsejja[ lilu nnifsu ‘Front ta’ al-Nusra filLibanu’ [are; stqarrija fuq Twitter fejn sostna li wettaq dan l-attakk biex ipattiha lillHezbollah g[al numru ta’ ‘massakri’ li saru ta[t idejn il-militanti tieg[u. Mhux /ar x’tip ta’ relazzjoni g[andu dan il-grupp mal-’Front
ta’ al-Nusra fis-Sirja’; li hu moviment partikolari b’rabtiet mal-grupp Al-Qaida u li qed ji;;ieled kontra l-Gvern talPresident Sirjan Bashar alAssad. L-a[[ar rapporti minn Bejrut irreferew ukoll g[all-g[exieren tal-midruba fl-isplu]joni, fost indikazzjonijiet li l-istra;i setg[et kienet dovuta g[at-tensjoni bejn il-komunitajiet Lebani]i rivali, kif ukoll g[allkonflitt fis-Sirja, li qed taqsam fruntiera mal-Libanu. Dan meta l-qawwiet talHezbollah qeg[din jappo;;jaw lill-militar ta’ Assad f’dan ilkonflitt, waqt li s-Sunni Musulmani tal-Libanu huma disposti favur l-Oppo]izzjoni Sirjana. Fi ]viluppi o[ra, l-A;ent Prim Ministru tal-Libanu, Najib Mikati, laqqa’ b’ur;enza lkumitat tal-Gvern inkarigat mirreazzjonijiet g[all-emer;enzi fost inkwiet li din il-morsa ta’ vjolenza se tkompli tag[fas filjiem li ;ejjin.
Stat ta’ emer;enza g[al sittin jum IT-TAJLANDJA
Membri tal-grupp Hezbollah jispezzjonaw u[ud mill-karozzi li ;arrbu l-ag[ar tal-isplu]joni fiz-zona ta’ Haret Hreik, f’subborg lejn in-Nofsinhar ta’ Bejrut (ritratt> EPA)
Mil-lum, f’Bangkok jid[ol fisse[[ stat ta’ emer;enza effettiv g[al sittin jum u l-mandat partikolari jippermetti poteri ‘spe/jali’ lill-Gvern biex jikkontrolla l-inkwiet li ilu ;img[at g[addej. Dan meta d-dimostranti ta’ kontra l-Gvern qed jimblukkaw diversi bnadi tal-kapitali u lmadwar bl-iskop li jisfurzaw irri]enja tal-Prim Ministru tatTajlandja, Yingluck Shinawatra,
li min-na[a tag[ha qed tirrifjuta li twarrab. Id-dimostranti qalu li lGvern qed jitmexxa minn Thaksin Shinawatra, [u Yingluck u l-eks-Prim Ministru Tajlandi]; b’dan l-istat ta’ emer;enza jissejja[ wara laqg[a tal-Kabinett li segwa sensiela ta’ attakki bl-isplussivi u l-armi tan-nar fuq iddimostranti ta’ kontra l-Gvern fi/-/entru ta’ Bangkok.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 22 ta’ Jannar, 2014
25
TISLIBA
TA{BIL IL-MO{{ U TAG{RIF 1
2
5
3
4
Rapport tat-temp
6
7
UV INDEX
8
2
9
10
IT-TEMP Il-bi//a l-kbira sabi[ VI}IBBILTÀ Tajba IR-RI{ Moderat mill-Punent li jdur lejn il-Lbi/ BA{AR Qawwi IMBATT Baxx g[al moderat mill-Majjistral TEMPERATURA L-og[la 17˚C XITA F’dawn l-a[[ar 24 sieg[a 0.2mm Xita mill-1 ta’ Settembru 356.5mm IX-XEMX titla’ fis-07.09 u tin]el fil-17.18
11
Il-[amest ijiem li ;ejjin 12
13
14
15
16
17
Mimdudin> 5. Il-[ob] tat-tfal ]g[ar snin ilu (6) 6. Fjakkola kbira (5) 7. {ob]a baxxa u mfattra (5) 10. ?apsa! (5) 11. Annimal mammiferu, matnazz u b’g[amla ta’ pirata? (5) 12. I]jed fil-qrib (5) 14. Bosta drabi wara xulxin (5) 16. Sewwed aktar milli kien (5) 17. Fer[a bla…, fer[a qabel ilwaqt (5) 18. So/jetà Taljana sigrieta li tie[u l-li;i f’idejha (5)
18
Weqfin> 1. {a;a ta’ g[ajnuna g[all-g[ajjien (6) 2. Tkunx wa[da, tintelaqx! (6) 3. Stendut ikkrepat (6) 4. u 8. G[alaq il-bieb biex min kien imdorri jid[ol tard, ma jkunx jista’ jid[ol (6,5) 8. Ara 4. 9. Wie[ed mix-xhur tar-rebbieg[a (5) 12. Stimula lil dak li jkun biex jag[mel xi [a;a (6) 13. {aseb kmieni biex mar (6) 14. G[amad g[al [alq il-bhejjem (6) 15. Irrenja (6)
Soluzzjoni tat-Tisliba tal-biera[ Mimdudin> 5. Tapit, 6. Dawra, 7. Qraba, 10. Traba, 11. Dafar, 12. Qares, 14. Somom, 16. Bajju, 17. u 18. E//itament. Weqfin> 1. Stabat, 2. u 8. Storja Sagra, 3. Bdabad, 4. Bajtar, 9. Sfuma, 12. Qandel, 13. Skarta, 14. Sajjar, 15. Maestà.
Super Sudoku... mill-1 sad-9 u mill-A sal-G Da[[al fil-kaxxi vojta n-numri mill-1 sad-9 u l-ittri mill-A sal-G f’kull ringiela, f’kull kolonna u f’kull kwadru ]g[ir ta’ 4 kaxxi b’4.
Soluzzjoni Sudoku
L-ERBG{A L-og[la 16˚C L-inqas 10˚C
IL-{AMIS L-og[la 17˚C L-inqas 11˚C
IL-:IMG{A L-og[la 16˚C L-inqas 12˚C
IS-SIBT L-og[la 15˚C L-inqas 10˚C
IL-{ADD L-og[la 14˚C L-inqas 10˚C
UV
UV
UV
UV
UV
2
2
2
2
3
Temperaturi fi bliet barranin It-temperatura u t-temp f’dawn l-ibliet kapitali (f’nofsinhar [in ta’ Malta) lbiera[ kienet: Malta 15˚ ftit imsa[[ab, Al;eri 16˚C ftit imsa[[ab, Amsterdam 4˚C xita [afif, Ateni 19˚C ftit imsa[[ab, Li]bona 13˚C xita, Berlin -2˚ borra, Brussell 6˚C imsa[[ab, il-Kajr 22˚C xemxi, Dublin 9˚C xita, Kopen[agen 1˚C imsa[[ab, Frankfurt 4˚C xita, Milan 12˚C imsa[[ab, Istanbul 16˚C sabi[ bi nhar, Londra 5˚C imsa[[ab, Madrid 7˚C imsa[[ab, Moska -12˚C xemxi, Munich 2˚C xita, Pari;i 3˚C imsa[[ab, Bar/ellona 14˚C xemxi, Ruma 13˚C imsa[[ab, Tel Aviv 24˚C xemxi, Tripli 17˚C xemxi, Tune] 15˚C ftit imsa[[ab, St Petersburg -7˚C imsa[[ab, Vjenna 6˚C xita, Zurich 4˚C xita [afifa, Stokkolma –4˚C imsa[[ab
Tag[rif San Publju patrun ta’ Malta
Malta tag[na g[alkemm daqsxejn ta’ g]ira g[andha dan il-privile;;, li permezz ta’ San Luqa, flAtti tal-Appostli isimha u n-nies tag[ha jibqg[u msemmija g[allospitalita’ u l-;enero]ita’ tag[hom. Din is-silta glorju]a ;iet konfermata mill-Papa :wanni Pawlu II, waqt l-omelija fi Pjazza San Publju (Il-Fosos), fl-okka]joni tal-beatifikazzjoni ta’ Dun :or; Preca, Nazju Falzon u Adeodata Pisani. Fost siltiet o[rajn, il-Papa kien qal hekk: “Malta g[andha wirt Nisrani mill-akbar li tieg[u intom g[andkom ra;un tkunu kburin, imma dak il-wirt hu wkoll don li jitlob responsabbilta’ kbira.” Illum Jum San Publju It-22 ta’ Jannar hu jum li fih ilKnisja Kattolika Maltija ti//elebra l-festa tal-patrun tag[ha, San Publju. B[alma jsir tant tajjeb f’jum il-festi tal-patruni l-o[ra ta’ Malta, in[ossu li l-media Maltija g[andha d-dmir li tfakkar u tag[ti
rikonoxximent lil San Publju li laqa’ lil San Pawl u lil s[abu u tahom kenn u kulma kienu je[tie;u bi [lewwa liema b[alha fil-palazz tieg[u. L-Asso/jazzjoni Publju ta’ Malta, attiva fil-Furjana, ting[aqad mall-bqija tal-Maltin
biex tfakkar lil dan il-persona;; importanti fl-istorja ta’ pajji]na, li fi kliem San :or; Preca, waqt wa[da mi]-]jarat tieg[u fil-knisja tal-Furjana, nhar jum il-festa ta’ San Publju, kien qal: {mir ilMaltin....m’hawnx devozzjoni lejn San Publju....u l-anqas lejn San Pawl tafux. G[aldaqstant, l-Asso/jazzjoni Publju ta’ Malta, li twaqqfet propju biex i;;orr ir-responsabbilta’ tal-wirt, li dwarha tkellem il-Papa, t[e;;e; u titlob g[arfien u gratitudni lejn San Publju li [allielna l-akbar wirt li jista’ jkollu l-bniedem, /ioe l-im[abba lejn l-o[rajn. Dan il-wirt g[andna ng[o]]uh u flimkien mal-patruni l-o[ra tag[na, nitolbuhom jinter/edu g[alina fil-[ti;ijiet tag[na ta’ kuljum. Nhar it-Tlieta, 14 ta’ Jannar 2014, xi membri millgrupp amministrattiv talAsso/jazzjoni Publju ta’ Malta g[amel ]jara ta’ kortesija lillPresident ta’ Malta, George Abela, fil-Palazz ta’ San Anton, u li mieg[u ;ew diskussi diversi temi so/jali u kulturali li jolqtu lFurjana, kif ukoll xi attivijiet talAsso/jazzjoni fl-a[[ar snin. Il-President ;ie mog[ti DVD tal-film Noster Publius, kif ukoll ima;ni tal-kwadru titulari ta’ San Publju li jinsab fil-Kappella talAsso/jazzjoni, fil-Furjana.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 22 ta’ Jannar, 2014
27
SPORT TRAIL RUNNING
Cilia u Bonello Spiteri jirb[u l-ewwel ti;rija Dan l-a[[ar saret l-ewwel ti;rija mill-kampjonat tasSalomon Buff Trial Running. Dan il-kampjonat jinsab fit-tielet edizzjoni tieg[u u qed jie[du sehem b’numru rekord ta’ parte/ipanti. It-ti;rija kienet fuq distanza ta’ 4.6 km fil-Buskett. Ir-rotta f’partijiet mhux daqstant popolari fil-Buskett u d-distanza relattivament qasira g[amluha possibli g[al diversi atleti li jgawdu t-ti;rija. Sa mill-bidu nett kien Charles Cilia (Agones AFC) li [a lkmand f’nofs id-distanza u feta[ vanta;; ]g[ir fuq Ryan Saliba tal-istess klabb u Antoine Busuttil. Cilia ]amm pass tajjeb u reba[ it-tellieqa f’17.46 minu-
ti, vanta;; ta’ kwa]i ]ew; minuti fuq Busuttil (19.26 min) u Saliba (19.27 min) li baqg[u jissieltu bejniethom sat-tmiem. Fil-kategorija tan-nisa ddebuttat f’dan l-isport it-triatleta Danica Bonello Spiteri li spi//at reb[et it-ti;rija f’[in e//ellenti ta’ 20.11 minuti quddiem i/-champion tas-sena l-o[ra Roberta Bonavia (22.55 min) u d-debuttanta l-o[ra Fiona Piscopo ta’ Agones Sfc (23.36 min). It-ti;rija li jmiss se ssir il:img[a 24 ta’ Jannar fis-7.30 p.m. fejn il-parte/ipanti se jkollhom ji;ru bit-tor/ fuq rashom. Aktar informazzjoni dwar dan lisport tista’ tinkiseb fuq www.agones-sfc.eu
Il-parte/ipanti li [adu sehem fl-ewwel tellieqa tat-trail running fil-Buskett (ritratt> Mark Anthony Bugeja)
SWAN
Valletta SP jeg[lbu u jil[qu lil Senglea Gunners Valletta St. Pauli Mint reb[u l-konfront prin/ipali millKampjonat tal-Ewwel Divi]joni tas-SWAN meta fi tmiem il;imng[a g[elbu lil-liders Senglea Gunners Tutto Sport 40. B’din ir reb[a Valletta St. Pauli la[qu lil-istess Gunners f’ras il-klassifika b’21punt u pattew g[at-telfa li sofrew flewwel log[ba tal-kampjonat kontra l-istess Senglea Gunners. F’log[ba kontorllata mir-referee Emanuel Grech i/Champions renjanti Valletta St. Pauli Mint kienu superjuri g[al Senglea u komplew juru li se jkunu sfidanti g[ar-rebh talkampjonat flimkien mal-istess Gunners. Kienu Valletta li [ar;u fuq loffensiva u fil-15-il minuta marru fil-vanta;; meta Warren Zerafa xe[et lejn Alan Spiteri li tefa’ fir-rokna. Il-beltin komplew ikunu superjuri u fil25minuta kabbru l-vanta;; minn Pregrad Mirceta wara azzjoni ta corner. Il-beltin kom-
plew jamministraw il-partita u fit-32 minuta kabbru l-iskor meta wara azzjoni personali, Glenn Barry ikkonkluda firrokna tax-xibka g[al 3-0. Fit-tieni taqsima Senglea Gunners fittxew li jid[lu fil-partita imma d-difi]a beltija dejjem g[arfet tikkontrolla u fit-58 minuta ssi;illaw ir-reb[a b’gowl ie[or ta’ Glenn Barry. Fit-tieni partita tal-;urnata Lija-Iklin Mr.Clean g[elbu lil Tal-Qroqq Versity Kasco 41biex ]ammew [ajjinn it-tamiet li jistg[u jirb[u l-kampjonat meta issa jinsabu tmien punti ta[t Valletta St. Pauli u Senglea Gunners. Partita b’]ew; u/uh g[ax flewwel taqsima l-log[ob kien bilan/jat bil-ballun tiela u nie]el. Fit-tieni taqsima Lija-Iklin ]iedu l-isforzi u fil-55 minuta fet[u l-iskor permezz ta’ Daniel Cremona li [ataf ]ball difensiv, Lija-Iklin komplew jippressaw u fit-58 minuta kabbru l-iskor per-
mezz ta’ Roderick Bartolo. Imma Tal-Qroqq Versity g[amlu reazzjoni u ;ustament naqqsu l-iskor permezz ta’ Kevin Cassar minn free-kick dirett fil-61 minuta. Madankollu Lija-Iklin skurjaw darbtejn o[ra permezz ta’ Roderick Bartolo fil-65 minuta biex kiseb doppjetta personali u gowl ie[or ta’ Andre’ Spiteri fis-70 minuta g[al skor finali ta’ 4-1. Dingli Eagles u Zejtun AFC spi//aw fi draw ta’ 1-1 bl-aktar li gawdew kienu Dingli li komplew jitbieg[du min-na[a t’isfel tal-klassifika. }ejtun marru fil-vanta;; permezz ta’ Horace Pace wara biss 3 minuti u fit-22 minuta Dingli ing[ataw penalti li minnu Paul Azzopardi g[amel l-iskor 1-1. G[arg[ur Bushwackers g[elbu lil San Gwann Knig[ts 3-1 u jidher li se j]ommu posthom fl-og[la divi]joni wara li kienu kisbu l-promozzjoni flista;un l-ie[or. Wara 10 minuti G[arg[ur
marru fil-vanta;; permezz ta’ Wildon Vella li evita n-nasba tal-offside u tefa’ fix-xibka, imma San Gwann Knights g[amlu reazzjoni u fil-31 minuta kisbu d-draw permezz ta’ David Peter Borg. Fit-tieni taqsima G[arg[ur iddominaw u skurjaw darbtejn ming[ajr risposta permezz ta’ Antonio Privitera fis-57 minuta u Fabio Grech fit-68 minuta g[al skor finali ta’ 3-1. Mill-Kampjonat ta’ Tieni Divizjoni Ta’ Giorni Wolves g[elbu lil Cospicua Dynamos 10,biex komplew jikkonsolidaw posthom f’ras il-klassifika u jinsabu matematikament kwa]i promossi g[all-Ewwel Divi]joni. Il-gowl de/i]iv wasal fis-67minuta minn Tarik Ibrahim. Fil-partita l-o[ra Mqabba AFC g[elbu lil Ba[rija AFC 4-2 biex da[lu bi/-/ans g[al promozzjoni flimkien ma’ Ta’ Giorni Wolves. Mqabba skorjaw darbtejn per-
Kif Jinsabu I Div
. L
Valletta SP 8 Senglea G. 8 Lija-Iklin 8 G[arg[ur B 8 Dingli E. 8 Zejtun AFC (-3)8 Tal-Qroqq V. 8 San :wann K 8 II Div
R
7 7 4 3 2 2
D
0 0 1
2 3 2 1 2 0 2
T
F
K
T
F
K
Pt
1 24 5 21 1 17 7 21 3 13 10 13 3 24 23 11 3 13 17 9 4 9 16 5 5 9 17 5 6 13 26 2
.
Ta’ :iorni W. Mrie[el CB Cospicua D. Mqabba Tarxien CH Fleur de Lys Ba[rija AFC
L
8 8 8 8 7 7 8
R
D
7 1 0 33 4 4 2 2 15 12 4 1 3 12 12 4 0 4 12 20 3 1 3 11 14 1 1 5 7 13 1 0 7 10 23
Pt
22 14 13 12 10 4 3
mezz ta’ Josef Borg fit-18 u 29 minuta u l-istess g[amlu Ba[rija permezz ta’ Aeib Hassan 21 u Patrick Bonnici fis-27 minuta. Fit-tieni taqsima kienu Mqabba li skurjaw darbtejn o[ra permezz ta’ Josef Borg fit-48 u Mark Deguara fis-66 minuta g[al skor finali ta’ 4-2.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 22 ta’ Jannar, 2014
29
SPORT
Beerman qed i[alli mpatt ma’ Man City I]-]ag[]ug[ Malti ta’ 14-il sena Myles Beerman, meqjus b[ala wie[ed mill-aqwa talenti tal-eta’ tieg[u f’pajji]na, u li f’Awwissu tal-2012 ing[aqad ma’ Manchester City, b[alissa qed jie[u sehem mal-istess tim fl-Alkass International Cup. Beerman hu prodott tan-nursery ta’ Floriana u f’dan it-turnament qed jilg[ab b’mod regolari anke’ kontra timijiet rinomati internazzjonalment b[al Real Madrid. Issa Myles mistenni jilg[ab ukoll illum fil-log[ba ta’ City kontra Barcelona g[all[ames u s-sitt post. Il-log[ba tibda fit-3.45 p.m. [in lokali. Myles hu t-tieni Malti li ffirma g[al Manchester City. Qablu, James Paris qatta’ tliet snin ma’ Manchester City. It-trasferimenti ta’ Ronaille u Demba Toure It-trasferimenti ta’ Ronaille
Calheira Seara ma’ Birkirkara u Demba Toure ma’ Tarxien Rainbows huma vi/in li jse[[u. Dan ikkonfermah il-President ta’ Birkirkara Joe Zammit f’intervent telefoniku t-Tnejn filg[axija waqt il-programm Replay Ikompli fuq Radio 101. Biex dan il-bdil ta’ plejers ise[[, fadal biss li jintla[aq ftehim bejn Birkirkara u Ronalie. Jirri]ulta li hemm ukoll interess minn klabb barrani barra mill-Ewropa g[al Toure. Minkejja dan, Zammit qal li hemm aktar /ans li Toure jissie[eb ma’ Tarxien milli jmur jilg[ab ma’ dan il-klabb barrani. Sadaniitant Tarxien g[andhom ukoll bi prova attakkant Spanjol li kien jilg[ab fit-Tieni Divi]joni. Borja Martin Gonzalez b[alissa jinsab fuq prova mat-tim immexxi minn Clive Mizzi.
Demba Toure u Ronaille Calheira Seara li mistennija jibdlu l-klabb
Partitarji ta’ Inter kontra Thohir u Moratti Partitarji ta’ Inter fet[u attakk fuq il-;erarkija tal-klabb wara rapporti li Fredy Guarin kien se jit[alla jsie[eb lil Juventus. Wara l-protesti Inter [abbru li l-ftehim kien sfaxxa u l-internazzjonali Kolombjan Guarin se jibqa’ mag[hom wara li kien se jsir bdil ma’ Vucinic ta’ Juventus. Erick Thohir [a post Masimo Moratti b[ala President aktar kmieni dan l-ista;un wara li xtara 70 fil-mija tal-is[ma filklabb imma rari deher Milan hekk kif qed ikompli jmexxi nnegozji tieg[u minn ba]i flIndone]ja. Il-grupp ta’ partitarji talCurva Nord, talab biex Thohir ikun aktar pre]enti f’San Siro waqt li kkundanna wkoll innuqqas ta’ ambizzjoni fil-klabb hekk kif se j[allu wie[ed mill-
a[jar talenti li kellhom dan lista;un, jing[aqad ma’ klabb rivali. “Il-bidla li se ssir realta` u li tinvolvi wie[ed mill-aktar plejers importanti g[al ma’ klabb ie[or Taljan, hija dik il-qatra li se tfawwar il - kikkra . Jekk g[adkom ma biddiltux il-mod kif tag[mlu l - affarijiet , almenu a[na nistennew li l-istess ]balji ma j;ux ripetuti u li l-bidliet isiru bil-kunsens ta’ kulmin g[andu poter fil-klabb. Issa ddejjaqna bil - [afna tuffie[at im[assra li hemm filklabb ta’ Inter. Dak li qed nistaqsu lilna nfusna hu . G[andna President? “X’rajna matul dawn ix-xhur kollha ta’ negozjati? Xejn minn dak li xtaqna imma tinsabu sekondi bog[od milli tkunu minn Superman g[al Super tel-
liefa. Di;a` armejna sena jekk mhux aktar min[abba listrate;iji tal-klabb. Din qed issir it-tieni sena. Hemm ittielet, ir-raba’ u l-[ames sena x’nistennew? “G[al Thohir nissu;;erixxu li jinsa l-Baseball, il-futbol Amerikan, l-NBA u realtajiet o[ra li huma bog[od minn tag[na. Nippreferu naraw anqas tbissim u nisimg[u anqas ilkelma negozju. Irridu azzjoni. Jew narawh aktar hawn inkella nistednuh jibqa’ d-dar,” qal ilgrupp fi stqarrija. Sadanittant Inter la[qu wkoll ftehim mal-klabb :ermani]a ta’ Borussia Dortmund dwar iddifensur Andrea Ranocchia. Dortmund, finalisti telliefa fi/Champions League l-ista;un li g[adda, [allsu 10 miljun ewro g[ad-difensur Taljan.
BASTOS - Roma akkwistaw uffi/jalment il-firma tal-winger Bra]iljan Michel Bastos b’self sa tmiem l-ista;un u b’g[a]la li jixtruh g[al kollox ming[and Al Ain. Bastos li g[andu 30 sena mar fil-kapitali Taljana wara biss [ames xhur mal-klabb ta’ Al Ain li ng[aqad mieg[u f’Awwissu wara li l-klabb :ermani] ta’ Schalke g[a]el li ma jixtrix lill-Bra]iljan g[al kollox wara perjodu ta’ self li g[amel mieg[u. L-eks plejer ta’ Feyenoord u Lyon issa qed jittama li jer;a’ jag[ti spinta lill-karriera tieg[u fis-Serie A fejn qed jer;a’ jing[aqad ma’ Rudi Garcia li [adem mieg[u g[al tliet snin ma’ Lille bejn l-2006 u l-2009. Roma [allsu lil Al Ain 1.1 miljun ewro g[al dan is-self u jekk iridu jixtruh iridu j[allsu 3.5 miljun ewro o[ra.
DIAMOND LEAGUE
Bolt se jie[u sehem f’Pari;i I/-Champion Mondjali u Olimpiku Usain Bolt se jkun lattrazzjoni prin/ipali waqt illaqg[a tad-Diamond League f’Pari;i matul Lulju. Dan [abbruh l-organizzaturi stess. Bolt reba[ il-200m s-sena lo[ra fi Stade de France, xahar biss qabel ]ied it-titli mondjali tieg[u g[al tmienja waqt il-kampjonati tal-atletika li saru f’Moska fejn reba[ il-100m, l200m u l-4x100m relay. Il-:amajkan li qal li jrid jikser ir-rekords mondjali tieg[u stess f’sena li matulha m’hemmx avvenimenti globali kbar talatletika, se ji;ri l-100m f’Pari;i din is-sena. “Li se jkollna lil Bolt f’din illaqg[a hu l-massimu,” qal iddirettur Laurent Boquillet fi stqarrija. Bolt li reba[ sitt midalji taddeheb fl-Olimpjadi, [a sehem fil-laqg[a ta’ Pari;i f’erba’ okka]jonijiet pre/edenti, fl2009, l-2010, l-2011 u l-2013.
Michel Bastos wara li ffirma ma’ Roma
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 22 ta’ Jannar, 2014
30
SPORT
TENNIS – OPEN TAL-AWSTRALJA
Wawrinka jtemm ir-renju ta’ Djokovic L-I]vizzeru Stanislas Wawrinka g[adda g[as-semifinali tal-Open tal-Awstralja meta g[eleb li/-Champion renjanti Novak Djokovic f’maratona ta’ [ames sets li [adu aktar minn erba’ sig[at 6-2, 4-6, 2-6, 6-3, 7-9. Wawrinka, seed nru 8 temm kull tama li kellu Djokovic li jirba[ f’Melbourne Park g[arraba’ sena konsekuttiva u patta g[all-eliminazzjoni f’[ames sets li kien ;arrab kontra l-istess Djokovic f’Melbourne u l-Open tal-Istati Uniti s-sena l-o[ra. Wawrinka qal li jinsab kuntent [afna u [afna g[aliex kien qed jilg[ab tajjeb u pprova jissielet sal-a[[ar. “Ippruvajt inkun aggressiv kemm nista’ u ma ridx in/edi. Bdejt in[oss ftit tal-bug[awwie; g[aliex bla dubju kienet log[ba diffi/li u kont nervu]. Issa se mmur f’banju tas-sil;,” qal Wawrinka
wara l-log[ba li twaqqfet g[al perjodu qasir fl-a[[ar set bliskor 5-5 min[abba ftit taxxita. Is-su//ess ta’ Wawrinka issa feta[ it-turnament bera[ wara li fl-ewwel kwarti tal-finali, i/ - ?ek Tomas Berdych irre]ista g[al sfida qawwija li g[amel lejn tmiem il-log[ba David Ferrer biex g[adda g[all-ewwel darba g[as-semifinali ta’ dan l-Open b’reb[a 6-1, 6-4, 2-6, 6-4. Is-seed nru 7 reba[ fa/ilment l - ewwel ]ew; sets imma mbag[ad sfaxxa fit - tielet set ta[t il pressjoni li g[amel l-Ispanjol Ferrer li i]da mbag[ad g[amel g[add ta’ ]balji mhux sfurzati fir-raba’ set. B’hekk Berdych sar it - tieni plejer mir Repubblika ?eka fl-era professjonali, flimkien ma’ Ivan Lendl li wasal sas-semi-finali tal-erba’ grand slams.
Bouchard v Li Fost in-nisa i]-]ag[]ug[a Kanadi]a ta’ 19-il sena Eugenie Bouchard ]ammet kalma flakbar log[ba fil-karriera tag[ha s’issa biex eliminat lil Ana
Ivanovic fi tliet sets u issa tilg[ab kontra /-?ini]a Li Na fis-semi-finali. Li eliminat lit-Taljana Flavia Pennetta 6-2, 6-2 fi ftit aktar minn sieg[a fl-ewwel kwarti talfinali u g[addiet mal-a[[ar erbg[a g[ar-raba’ darba f’[ames snin f’Melbourne Park. Ivanovic li fil-log[ba ta’ qabel eliminat lin-numru 1 Serena Williams, kellha problemi f’qaddha u ma rnexxiliex tapprofitta mill-passa;; li kienet kapa/i tifta[ g[aliha nfisha biex tasal sal-final. Minflok se tkun Bouchard li se tilg[ab kontra /?ini]a ta’ 31 sena Li, wara li reb[et 5-7, 7-5, 6-2 fit-tieni kwarti tal-finali.
FORMULA 1
Kobayashi lura fil-F1 mal-Caterham It-tim tal-Caterham [abbar li Kamui Kobayashi u Marcus Ericsson huma s-sewwieqa tattim g[all-ista;un 2014. Il-:appuni] Kobayashi se jkun qed jirritorna fuq il-grid wara li kien sfurzat jitlef l-2013 meta tilef postu mas-Sauber waqt li l-I]vedi] Ericsson ;ej mill-GP2. “Ninsab kuntent [afna li er;ajt lura fil-F1. Din hi opportunita` importanti u nittama li ngawdi sta;un tajjeb,” qal Kobayashi. L-ista;un 2014 se jibda fl-14 ta’ Marzu f’Melbourne flAwstralja. “Din hi ;urnata importanti [afna g[alija u n[ossni kburi kif g[andhom i[ossuhom dawk kollha li g[enuni nirrealizza l[olma li nsuq fil-Formula 1,” qal Ericsson. Kobayashi ddebutta filFormula 1 fl-2009 mat-Toyota qabel sie[eb lis-Sauber fl-2010 imma ma n]ammx mit-tim ba]at l-I]vizzera fl-2013. Is-Sauber [abbru li s-sewwieq Olandi] Giedo van der Garde se jkun it-test driver tag[hom wara li tilef postu mal-Caterham. Sauber qalu fi stqarrija li ssewwieq ta’ 28 sena se jkun qed jie[u sehem f’xi sessjonijiet ta’ nhar ta’ :img[a qabel it-ti;rija kif ukoll f’xi testijiet.
qabel mar fil-F1. Ma’ Force India kiseb 121 punt fi 58 grand prix. Vettel ma jib]ax I/-Champion u sewwieq
Kamui Kobayashi
Di Resta fit-Touring Car
Intant Paul Di Resta se jkun qed isuq fil-Kampjonat tatTouring Car :ermani] dan lista;un wara li re;a’ sie[eb lil Mercedes. Is-sewwieq Britanniku reba[ it-titlu fl-2010 qabel mar fil-Formula 1 imma tilef postu ma’ Force India g[al dan lista;un fejn issa hemm ilMessikan Sergio Perez li tne[[a minn mal-McLaren. Peress li ma kienx hemm aktar timijiet ma’ min seta’ jing[aqad fil-F1, is-sewwieq ta’ 27 sena g[a]el li jsie[eb it-Touring Car fejn fl-2007 kiseb sitt reb[iet u sitt pole positions waqt li rre;istra seba’ darbiet l-aktar dawra velo/i fi 42 tellieqa li [a sehem fihom
tarRed Bull Sebastian Vettel qal li ma jsib l-ebda problema jekk filfutur isuq ma’ Kimi Raikkonen jew ma’ Fernando Alonso. F’Novembru Vettel sar l-i]g[ar sewwieq fl-istorja li qatt reba[ ittitlu mondjali g[al erba’ darbiet konsekuttivi u fl-ista;un li ;ej jibda favorit li jer;a’ jikseb su//ess. G[al dawn l-a[[ar snin Vettel saq ma’ Mark Webber imma dan tal-a[[ar irtira mill-F1 u minfloku mar-Red Bull ing[aqad Daniel Ricciardo. {afna qed jg[idu li Vettel qatt ma kellu kompetizzjoni [arxa fl-istess tim tieg[u u f’kummenti li l-:ermani] qal, “Ma tkunx problema g[alija li kieku xi darba nibda nsuq ma’ Raikkonen jew Alonso. Il-kompetizzjoni ma ddejjaqnix g[ax flisport dejjem trid tirba[ kontra laqwa.” Raikkonen [alla lil Lotus biex irritorna mal-Ferrari minflok Felipe Massa li ng[aqad malWilliams. Min-na[a tieg[u Alonso se jkun qed jipprova jisfida lil Vettel g[al darba o[ra. Matul l-ista;un li g[adda Alonso temm fit-tieni post fil-klassifika tas-sewwieqa.
Stanislas Wawrinka ji//elebra r-reb[a fuq Djokovic
Tkompli l-kontroversja dwar il-Ballon d’Or Minkejja li g[addiet aktar minn ;img[a mis-serata fejn t[abbar li Cristiano Ronaldo reba[ il-Ballon d’Or, il-kontroversja g[adha ma waqfitx. Dan wara li l-winger ta’ Bayern Munich Franck Ribery qal li Ronaldo ma kienx [aqqu jirba[ g[ax fl-2013 ma reba[ l-ebda unur. Ronaldo ta’ Real Madrid reba[ dan l-unur g[at-tieni darba fil-karriera meta g[eleb lisfida ta’ Lionel Messi ta’ Barcelona u ta’ Ribery, plejer li reba[ it-’Treble’ ma’ Bayern. Qabel is-serata finali kien hemm kontroversja o[ra min[abba li l-FIFA estendiet ilperjodu li fih setg[u jivvutaw il-;urnalisti, kow/is u captains tat-timijiet nazzjonali u [afna kienu tal-fehma li dan iffavorixxa lil Ronaldo li skurja erba’ gowls f’]ew; legs talplay-offs tat-Tazza tad-Dinja mal-Portugall. “Jien irba[t kull unur li kien hemm g[ad-dispo]izzjoni. Ronaldo ma reba[ l-ebda unur ma’ Real. M’inix di]appuntat i]da imwe;;a’ b’dak li ;ara. Meta l-FIFA estendiet il-perjo-
du tal-votazzjoni mill-ewwel indunajt li Ronaldo kien se jirba[ dan l-unur. Xi [a;a b[al din qatt ma ;rat qabel u nemmen li kienet de/i]joni politika aktar milli wa[da relatata ma’ futbol,” qal il-winger Fran/i]. Barra minn hekk Ribery ikkritika l-fatt li fit-tim tas-sena kien hemm biss tliet plejers ta’ Bayern Munich. “Nemmen li plejers b[al Muller, Alaba, Robben u Schweinsteiger kollha kellhom ikunu inklu]i fittim. Barra minn hekk ma nafx kif t[allew barra Gotze u Lewandowski ta’ Borussia Dortmund,” qal Ribery. Ironikament, Gotze ing[aqad ma’ Bayern fis-sajf filwaqt li Lewandowski la[aq ftehim ma’ Bayern u se jibda jilg[ab mag[hom mill-ista;un li ;ej. L-assistant kow/ ta’ Real Madrid Zinedine Zidane ammetta li Ribery kien [aqqu xi [a;a a[jar. “Mhux se ng[id li kien skandlu li l-unur ma reb[ux Ribery imma li hu ]gur hu li kien [aqqu xi [a;a a[jar. Id-differenza bejniethom kienet li Ronaldo skurja 69 gowl,” qal Zidane.
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 22 ta’ Jannar, 2014
31
SPORT FUTBOL
Livorno ja[tru lil Di Carlo
L-ewwel gowl ta’ B’Kara skorjat minn Ryan Camenzuli minn po]izzjoni angolata (ritratt> Brian Grech)
U*BET FA TROPHY IV RD
Ebda problemi g[al Birkirkara ST. ANDREW’S ....................0 BIRKIRKARA ..................... 4 St. Andrew’s: M. Towns, N.
Chetcuti, B. Said, J. Briscoe White, D. Micallef (K. Roomes), A. Amato, J. Farrugia, M. Guillaumier (N. Vella Petroni), A. Podda (K. Nwoko), E. Lattes, T. Grozev. Birkirkara: R. Gauci, R. Camenzuli, A. Mendoza, M. Bissi, Z. Muscat, G. Sciberras, F. Temile (J. Zerafa), R. Scicluna (J. Benites), H. Shola Shodiya (R. Gatt De Raffaele), D. Zerafa, T. Vella. Referee: Mario Apap Kif kien mistenni /-champions Birkirkara ftit li xejn sabu diffikulta` jiksbu post mal-a[[ar tmienja tal-U*BET FA Trophy meta eliminaw lil St. Andrew’s 4-0. Birkirkara li ;ejjin minn 12il reb[a konsekuttiva fil-kampjonat ma sabux oppo]izzjoni mis-Saints li g[addejjin minn fa]i negattiva anki fl-Ewwel Divi]joni. Birkirkara [ar;u jfittxu gowl kmieni u fl-ewwel g[axar minuti resqu qrib b’xutt ta’ Terence Vella imblukkat u b’xutt ta’ Temile li g[adda ftit g[oli. Fit12-il minuta Birkirkara filvanta;; b’azzjoni mibdija minn Shodiya li qassam lejn Temile li kompla lejn RYAN CAMENZULI li minn qag[da angolata spara fix-xibka. L-Istripes komplew jattakkaw ming[ajr ma jintensifikaw wisq u fit-32 minuta irduppjaw. Korner ta’ Camenzuli, Zach Muscat kompla bir-ras lejn BISSI li minn ]ew; passi bog[od spara fixxibka. Fl-40 minuta l-ewwel xutt g[al-lasta min-na[a tas-Saints fejn Trayo Grozev ipprova xortih mill-bog[od i]da Gauci salva tajjeb. Fit-tieni taqsima l-log[ba kienet iktar tixba[ sessjoni ta’ ta[ri; bi/-champions jikkon-
trollaw kif iridu. L-azzjonijiet kienu ftit fejn Lattes falla /ans tajjeb wara kross ta’ Grozev fis70 minuta u ftit wara Towns evita t-tielet gowl meta salva fuq Temile. Fl-74 minuta Birkirkara skorjaw it-tielet gowl meta BENITES li kien g[adu kif da[al, qabbe] ilballun minn fuq Towns u kompla jsib ix-xibka wara l-erba’ gowls kontra Naxxar. Erba’ minuti mit-tmiem Birkirkara skorjaw ir-raba’ gowl meta minn kross ta’ Gatt De Raffaele, RYAN CAMENZULI kompletament ]markat bir-ras xe[et fix-xibka b’daqqa ta’ ras pre/i]a. Qormi mal-a[[ar tmienja TARXIEN R. ……………… 0 QORMI ……………….…… 0 (Qormi 6-5 bil-penalties) Tarxien R: N. Vella, C. Mamo, M. Caruana (A. Agius), F. Lopez Alcantara, L. Martinelli, M. Potezika, R. Calheira Seara, W. Barbosa, R. Sammut, K. Pulo, J. Santos Silva. Qormi: M. Farrugia, D. Pisani, R. Sammut, O. Bugeja, E. Vella, R. Bajada, T. Caruana, C. Terribile, L. Grech, A. Effiong, L. Gabrieli (D. Pirotta). Referee: G. Tonna
Tarxien u Qormi, ]ew; timijiet destinati g[ar-relegation pool u li s’issa kellhom sta;un di]astru] taw kollox biex jippruvaw jibqg[u fil-kompetizzjoni u llog[ba kellha ti;i de/i]a bilpenalties favur il-finalisti telliefa tal-a[[ar ]ew; edizzjonijiet, Qormi, li avanzaw mal-a[[ar tmienja wara xejn anqas minn 12-il penalty. Fl-ewwel taqsima ]-]ew; na[at iktar be]g[u li ma jaqilg[ux il-gowl milli li jiskurjaw imma Tarxien kellhom kontroll tal-log[ba u resqu qrib permezz ta’ Jorge Santos Silva li
kellu xutt sabi[ bid-dawra jmur ftit barra. Kellhom jg[addu i]da 20 minuta o[ra biex ir-Rainbows re;g[u resqu lejn il-lasta u din iddarba Karl Pulo falla minn qag[da tajba. Tarxien baqg[u iktar attivi u kellhom ]ew; tentattivi ta’ Jorge Santos Silva, bittieni wie[ed salvat minn Matthew Farrugia u qabel il-mistrie[ il-goalkeeper Farrugia wettaq l-isba[ save fuq xutt bomba ta’ Seara. Fit-tieni taqsima Qormi kienu a[jar u impenjaw lil Vella b’daqqa ta’ ras ta’ Effiong. Tentattiv ta’ Terribile mar g[oli u fis-66 minuta /ans tad-deheb g[all-Qriema meta Effiong wa[du ma qabi]x lill-goalkeeper tar-Rainbows. Fl-a[[ar azzjoni tal-[in regolamentari Qormi fallew il-gowl tarreb[a meta xutt mill-vi/in ta’ Terribile mar barra. Fil-[in barrani kollox baqa’ listess sakemm fil-118-il minuta l-a[jar /ans re;a’ wasal g[and Qormi li ng[ataw penalty wara fawl ta’ Vella fuq Effiong imma mill-11-il metru Roderick Bajada ra lil Vella jsalva darbtejn. Fl-g[oti tal-penalties g[al Qormi skorjaw Caruana, Effiong, Pirotta, Pisani, Sammut u Emerson Vella waqt li Leighton Grech laqat il-wieqfa u Bajada spara g[oli. G[al Tarxien skorjaw Barbosa, Calheira Seara, Pulo, Lopez Alcantara u Potezika waqt li Mamo, Jorge Santos Silva u Luca Martinelli fallew b’Farrugia jsalva. Log[ob g[al-lum
Centenary Stadium
1800 Hibs v Pieta` H. 2015 Floriana v Naxxar L
Victor Tedesco Std
1800 Sliema v Balzan 2015 Valletta v Mosta
Ker/em Grd
1800 Ker/em v Rabat A
Domenico Di Carlo hu l-kow/ il-;did ta’ Livorno wara li l;img[a l-o[ra l-klabb [atar lil Attilio Perotti fil-kariga wara ttluq ta’ Davide Nicola. Imma Perotti xejn ma ntlaqa’ tajjeb mill-partitarji u ;arrab telfa 3-0 kontra Roma fl-a[[ar log[ba. Perotti g[a]el li jwarrab u lPresident Aldo Spinelli g[a]el lill-eks kow/ ta’ Parma, Chievo u Sampdoria, Di Carlo li anke lag[ab sta;un ma’ Livorno fl2000-01. L-ewwel log[ba tieg[u se tkun kontra Sassuolo l-{add. INCE - Blackpool ke//ew lill-manager Paul Ince wara anqas minn sena fit-tmexxija. Ince li g[andu 46 sena kien in[atar manager fi Frar tal-2013 wara li l-eks manager Michael Appleton sie[eb lil Blackburn. Blackpool fi stqarrija qalu li ttim g[alissa se jitmexxa millmidfielder Barry Ferguson.
VIDIC – L-appell li g[amel il - captain ta ’ Manchester United Nemanja Vidic g[attke//ija tieg[u kontra Chelsea ma kienx milqug[ u b’hekk b’effett immedjat se jibda tliet partiti sospensjoni bl-ewwel wa[da llum kontra Sunderland fis - semi - finali tal - League Cup. ARDILES - L-eks midfielder ta’ Tottenham Ossie Ardiles kellhom, isirulu aktar minn 20 punt f’rasu wara li kien involut f ’ in/ident tat - traffiku fil g]ejjer Falklands. Ardiles li g[andu 61 sena kien qed isuq il - karozza flimkien mal - ekx midfielder Ar;entina Ricky Villa li kien passi;;ier mieg[u. USTARI – Sunderland ikkonfermaw li [adu l-goalkeeper Ar;entin Oscar Ustari sa tmiem l-ista;un wara li telaq lil Almeria.
LEAGUE CUP
Man City fil-finali Manchester City huma lewwel finalisti tal-Capital One League Cup meta g[elbu lil West Ham 3-0 biex avvanzaw 90 aggregate u llum ikunu jafu lavversarju tag[hom bejn Man Utd u Sunderland. Bil-partita de/i]a fl-ewwel leg, City ftit sabu diffikulta` hekk kif wara tliet minuti Alvaro Negredo feta[ l-iskor u fl-24 minuta Sergio Aguero rdoppja. Fit-tieni taqsima Negredo skorja t-tieni gowl personali. City waqqfu rekord tal-akbar mar;ni ta’ skor f’semi-finali. Irrekord pre/edenti kien meta West Ham eliminaw lil Cardiff 10-3 fl-1966. COPPA ITALIA Roma fis-semi-finali Goal ta’ Gervinho 11-il minuta mit-tmiem ta reb[a lil Roma fl-Olimpico 1-0 kontra Juventus fl-ewwel kwarti tal-finali talCoppa Italia. Kienet log[ba missielta bejn la[jar ]ew; timijiet tas-Serie A bit-tim ta’ Garcia jpatti xi ftit g[all-unika telfa li ;arrab dan l-
ista;un proprju kontra Juventus li kienu reb[u 12-il log[ba konsekuttiva fis-Serie A. Fis-semi-finali Roma jiltaqg[u kontra min jirba[ bejn Napoli u Lazio.
Ri]ultati Capital One Cup SF II Leg
West Ham v Man City
(Man City 9-0 agg)
0-3
Illum Man Utd v Sunderland (1-2) FA Cup replay Oxford Utd v Charlton A. 0-3 League 1 Crewe A. v Milton KD 2-0 P’Boro v Notts C. 4-3 League 2 Chesterfield v Rochdale 2-2 Coppa Italia KF Roma v Juventus 1-0 Illum Milan v Udinese Copa del Rey Espanyol v R. Madrid 0-1 Tazza Fran/i]a Ajaccio v Caen 0-2 Lens v Bastia 2-1 Angers v Sochaux 1-0 Boulogne v Rennes 0-2 Sete v Jura Sud 2-0 Concarneau v Guincamp 2-3 Croix v Lille 0-3 Marseille v Nice 4-5 Premier Sko//i] Partick T. v St. Johnstone 0-1 Tazza Afrikana Grupp C Congo v Libja 2-2 Etijopja v Ghana 0-1 Partita ta’ {biberija I]landa v }vezja 0-2
www.maltarightnow.com
L-Erbg[a, 22 ta’ Jannar, 2014
32
LOKALI
Il-Gvern ta’ Muscat qed jipprova ja[bi l-istorja ta’ biljunarju ?ini], li jidher fir-ritratt esklussiv li [a In-Nazzjon qabel ma [alla Malta, li skont The Sunday Times ;ie Malta biex jiltaqa’ ma’ Henley & Partners bl-iskop li jixtri /-/ittadinanza Maltija, filwaqt li kien komdu jg[addi informazzjoni bil-mo[bi dwar l-ekssewwieq tal-Formula 1 Jacques Villeneuve
Bil-ferne]ija biex ibig[ i/-/ittadinanza Muscat mhux qed jattira l-investiment u qed i]id il-qg[ad Il-Partit Nazzjonalista kkritika lill-Partit Laburista fil-gvern li fil-ferne]ija tieg[u li jag[mel ftit flus malajr, il-Prim Ministru qieg[ed jinsa g[alkollox limportanza ta’ investiment ;did f’pajji]na u qieg[ed juri li tilef il-kontroll tal-aktar politika kru/jali f’pajji]na – ji;ifieri li ji;i attirat l-investiment tan;ibbli biex jin[olqu jobs ;odda g[allfamilji Maltin u G[awdxin. G[all-istqarrija tal-Partit
Laburista li qal li l-PN hu kontra l-investiment u qed igerrex linvestiment, il-Partit Nazzjonalista wie;eb li l-Gvern immexxi mill-Prim Ministru Muscat g[adu qed jipprova jimplimenta l-iskema ta’ bejg[ ta//ittadinanza b’mod dubju] u b’segretezza. Filwaqt li l-Gvern Laburista komdu jg[addi informazzjoni bil-mo[bi dwar l-ekssewwieq tal-Formula 1 Jacques
Villeneuve, Joseph Muscat qed jipprova ja[bi l-istorja ta’ “biljunarju” ?ini] li skont The Sunday Times tal-{add li g[adda ;ie Malta biex jiltaqa’ ma’ Henley & Partners bl-iskop li jixtri /-/ittadinanza Maltija. X’qed ja[bi l-Prim Ministru Muscat, staqsa l-Partit Nazzjonalista. Il-PN qal li l-poplu Malti jinsab mag[qud fit-twemmin tieg[u li din l-iskema tal-Prim Ministru
Muscat hi wa[da ta’ bejg[ ta’ /ittadinanza u mhux ta’ investiment. Hija verament sfortuna li flistess ;urnata li l-Partit Laburista qieg[ed jipprova jbieg[ gidba dwar l-investiment, [ar;et l-a[bar fil-mezzi taxxandir li kumpanija fis-servizzi finanzarji ke//iet mal-65 [addiem. Il-Partit Nazzjonalista tenna li din l-iskema hija wa[da ta’
bejg[ u mhux wa[da li ti;bed linvestiment lejn pajji]na. Filferne]ija tieg[u li jag[mel ftit flus malajr, il-Prim Ministru qieg[ed jinsa g[alkollox limportanza ta’ investiment ;did f’pajji]na u qieg[ed juri li tilef il-kontroll tal-aktar politika kru/jali f’pajji]na – ji;ifieri li ji;i attirat l-investiment tan;ibbli biex jin[olqu jobs ;odda g[all-familji Maltin u G[awdxin.
L-MUMN ter;a’ tikkundanna l-a;ir tal-Gvern Il-Union Maltija tal-Qwiebel u l-Infermiera (MUMN) ikkritkat lill-Gvern li fejn irid qed jinjora lill-Unjoni Ewropea i]da fuq kwistjonijiet o[ra, qed jag[]el li jimxi kelma b’kelma ma’ dak li tg[idlu l-Ewropa anke jekk dan ikun ta’ detriment g[al dawk involuti, fosthom linfermieri u l-qwiebel. Hekk sostna l-President talMUMN, Paul Pace, fi stqarrija indirizzata lill-Ministru tasSa[[a Godfrey Farrugia dwar ittilwima industrijali li l-union irre;istrat mad-Divi]joni tasSa[[a fuq il-kwistjoni talassikurazzjoni g[all-professjonisti li tirrappre]enta fil-qasam tas-sa[[a. Paul Pace kkwota dak li qal ilMinistru Godfrey Farrugia f’intervista mal-Independent nhar
Fl-Isptar Mater Dei [addiema qed ikunu sfurzati ja[dmu f’ambjent li jmur kontra kull prin/ipju ta’ sa[[a u sigurtà il-{add, meta fuq il-kwistjoni tal-Indemnity Insurance, sostna li jaqbel li l-infermieri qed ji;u m[addma aktar milli jifil[u u huwa dan li jag[milhom vulnerabbli g[al xi claim ta’ negli;enza kontrihom mill-pazjenti. Il-President tal-MUMN kompla li b’hekk il-Ministru tasSa[[a qed jammetti li l-infermieri huma vulnerabbli, imma xorta g[adda l-li;i li titfa’ pi]ijiet fuq l-infermieri u lqwiebel li l-union ma tistax ta//etta.
Fost l-o[rajn, l-MUMN mhix qed ta//etta li l-Gvern qed jirriserva d-dritt li f’ka]i fejn jitwettaq a;ir kriminali, ikunu l-infermieri jew il-qwiebel li j[allsu g[ad-danni u l-ispejje] /ivili li jirri]ultaw minn dan l-a;ir. Anke jekk ma jkunx tort tag[hom – min[abba l-problemi serji li qed ja[dmu fihom. Jekk l-MUMN ta//etta dan, linfermieri u l-qwiebel ikunu luni/i impjegati tal-Gvern li jistg[u ji;u mitluba j[allsu dan it-tip ta’ kumpens finanzjarju. Fid-dawl ta’ dan, l-MUMN
talbet biex ma jintu]ax kejl differenti ma’ impjegati differenti fil-qasam tas-sa[[a aktar u aktar fid-dawl tal-fatt li l-[addiema flIsptar Mater Dei qed ikunu sfurzati ja[dmu f’ambjent li jmur kontra kull prin/ipju ta’ sa[[a u sigurtà. Dan wassal biex fil-bidu ta’ dan ix-xahar f’ittra li l-MUMN bag[tet lis-Segretarju Permanenti fil-Ministeru tasSa[[a, qalet li jekk ikun hemm xi infermier li jitlef xog[lu min[abba xi wie[ed mill-aspetti li semmiet, se tordna strajk waqt li kompliet tg[id li s-sistema tassa[[a qed tilg[ab mal-[ajja talpazjent u mal-impjiegi tal-infermieri. L-MUMN sostniet li g[adDivi]joni tas-Sa[[a llum, ilkwalità tas-servizz saret irrele-
vanti. Dan hekk kif qed ji;u rilaxxati pazjenti meta ma jkunx hemm sodod g[alihom min[abba l-problema tal-iffullar u nuqqas ta’ infermieri. U dan qed iwassal biex pazjenti flIsptar Mater Dei, f’Monte Carmeli u f’San Vincenz de Paul mhux qed jing[ataw issupervi]joni ordnata mit-tobba min[abba l-possibilità ta’ suwi/idju.
media•link COMMUNICATIONS